This is a digital copy of a book that was preserved for generations on library shelves before it was carefully scanned by Google as part of a project
to make the world's books discoverable online.
It has survived long enough for the copyright to expire and the book to enter the public domain. A public domain book is one that was never subject
to copyright or whose legal copyright term has expired. Whether a book is in the public domain may vary country to country. Public domain books
are our gateways to the past, representing a wealth of history, culture and knowledge that's often difficult to discover.
Marks, notations and other marginalia present in the original volume will appear in this file - a reminder of this book's long journey from the
publisher to a library and finally to you.
Usage guidelines
Google is proud to partner with libraries to digitize public domain materials and make them widely accessible. Public domain books belong to the
public and we are merely their custodians. Nevertheless, this work is expensive, so in order to keep providing this resource, we have taken steps to
prevent abuse by commercial parties, including placing technical restrictions on automated querying.
We also ask that you:
+ Make non-commercial use ofthefiles We designed Google Book Search for use by individuals, and we request that you use these files for
personal, non-commercial purposes.
+ Refrainfrom automated querying Do not send automated queries of any sort to Google's system: If you are conducting research on machine
translation, optical character recognition or other areas where access to a large amount of text is helpful, please contact us. We encourage the
use of public domain materials for these purposes and may be able to help.
+ Maintain attribution The Google "watermark" you see on each file is essential for informing people about this project and helping them find
additional materials through Google Book Search. Please do not remove it.
+ Keep it legal Whatever your use, remember that you are responsible for ensuring that what you are doing is legal. Do not assume that just
because we believe a book is in the public domain for users in the United States, that the work is also in the public domain for users in other
countries. Whether a book is still in copyright varies from country to country, and we can't offer guidance on whether any specific use of
any specific book is allowed. Please do not assume that a book's appearance in Google Book Search means it can be used in any manner
anywhere in the world. Copyright infringement liability can be quite severe.
About Google Book Search
Google's mission is to organize the world's information and to make it universally accessible and useful. Google Book Search helps readers
discover the world's books while helping authors and publishers reach new audiences. You can search through the full text of this book on the web
at|http : //books . qooqle . com/
C^3^ »&9-
J^arbart CoUege librarg
BOUGHT WITH THE
MINOT FUND
FROM THE LIBRARY OF
THE MARQUIS DE OLIVART
OF MADRID
r-
I
Sanctissimi Domini Nostr
.1
ALLOCUTIONES, EPISTOLAE,
CONSTITUTIONES,
Aliaque Acta Praecipua.
^:
^
VoLUMEN V. (1891-1894.)
^saiti&^Ai?^ ^y. tf.j3i'^ j^g^ 'j^. '.^. ..^. ^. 'A^ ^.j^^
^J
f
ftc ^^k"^ t^ *?t "^ «f '^ «T *3r ^^*^^^ *^ ■'H -^» r*'
I^ppis j^oc{etati0 ^anctt ^ugustint,
DESGLEE, DE BROUWER ET SOC,
- BRUGIS ET INSULIS.
-* — »-
MDCCCXCVIII.
-• »-
ww^^^^w^wwwww^w^^?www
SANCTISSIMI DOMINI NOSTRI
LEONIS PAPAE XIII
Allocutiones,Epistolae,Con8titutiones,
^'"^ AlIAQUE ACTA PrAECIPUA. »w:rv^.^
^
^
^
^
^
*
^o
s
Sanctissimi Domini Nostri
Leonis Papae XIII
ALLOCUTIONES, EPISTOLAE,
CONSTITUTIONES,
Aliaque Acta Praecipua.
VoLUMEN V. (1891-1894).
*JS «« «f «»»»( »'Jf «flj »1; t!b»'V<flt»)S'>Jc «Jt «f *« «f "W wep
W;pis .@onetati> ^ancti j^ugusttni.
DESCLEE, DE BROUWER ET SOC,
BRUGIS ET INSULIS. -
www^s^s^w^^www^^^^^s^www^
.HMtVAHD C0LU6E UBBABY
MAY 24. 1918
MmOT FUNO
mn THE OLIVART COLUCTION
"7
oV^
PRAEFATIO EDITORUM,
Accipe^ amice Lector, kaec nova actorum S'"^ D"*
nostri Leonis XIII volumina, Optandi quidem locus
9rat ut gui recentiora edidit, ab eo haec etiam prodirent
digesta. Non eddem nosperitid, eodem vero sensu amo-
ris atque reverentiae erga Christi vicarium in terris,
Fidei doctorem infallidilem, supremum animarum
pastorem, colligenda curavimus praeclara haec docu-
menta. Non alium quippe laboris nostrijinem intendi-
mus autfructum speramus, quam ut facilior pateat
Fidelibtis pascuorum salutis aditus, ovesque vocem Pa-
storis quo saepius audierint, eo magis ament et diligen-
tius sequantur.
In huntilis obsequii testimonium haec volumina
summo Pastori libenter dicant Editores.
Exabbatia Maredsolensi, dieoctava SS, App.Petri
et Pauli, iSgj.
Acta Leonis XIII.
^
:iafe.:iaife.:^.:iafe.:^.Haj{^.^
Sancttssimi X>omm JJogtri
IteoniiB! Btotna probiientia Bapae Xlll
Hltocutione0, Gptstolae, Gonstituttones*
ALLOCUTIO
AD GALLIAE OPIFICES.
|RANDE est Notre joie a la vue de ce troisieme
pelerinage des ouvriers catholiques francais
au tombeau des Saints Ap6tres. Le souvenir
de vos pelerinages prec^dents, tr^s chers fils,
et de votre pi^t^ est encore tout vivant dans
Notre memoire, et vous voila de nouveau, plus compactes
que jamais, group^s autour de Nous. — Vous revenez, au
nom de vos nombreux compagnons de travail, guid^s et
pr6sent&, comme les premieres fois, par ce digne et zeH
Cardinal si devou^ k vos int^rets, et assistes de ces pr^tres
et de ces pieux laYques que vous savez 6tre vos meilleurs
amis, toujours attentifs k vos besoins, toujours prfits a vous
rendre service. — Cet empressement de la France chr6tienne
a envoyer, a des intervalles aussi rapproch^s, des Mgions
de pelerins dans la ville ^ternelle, pour y prier dans ses
sanctaaires et pour y recevoir la ben^diction du Vicaire de
J£sus-Christ, remplit Notre 4me de consolation et d'esp^-
rance. Quoi de plus consolant, en effet, que de voir les
fideles enfants de la fille aln^e de T^glise, ces patrons et
ces ouvriers, chercher ainsi, dans un religieux elan de foi et
d'amour, a resserrer de plus en plus les liens qui les unissent,
depuis tant de sifecles, a leur mire commbne la Sainte
Eglise Romaine! Et, d'autrepart, quoi de plus f^cond et de
plus riche en heureux rdsultats pour Tavenir ! Cest la, sans
nul doute, un fruit de cet esprit qui souffle quand il veut,
sur les nations comme sur les individus, et Nous savons que
Diea ne laisse jamais ses ceuvres imparfaites.
SBPT.
i8gr.
GaUiae
opifices ter-
HojamRo'
mae ad se-
dem aposto-
licam con-
gregatos^
ALLOCUTIO
graiuni' Mais, tr^s chers fils, comme Nous Tavons entendu tout-4-
^mentes^i 1'^^^*'®» "" sentiment plus particulier vous amene aujour-
mumohiiu d'hui k Nos pieds. Vous teniez i Nous exprimer de vive
^^liccu^dt voix votre fih'ale gratitude pour la parole Apostolique, que
condiiiofu Nous avons r^cemment dite au monde en votre faveur.
nuplra se Nous agrdons de tout coeur vos remercfments, et Nous
promuiga- Nous rejouissons d'avoir pu, par cet acte de Notre charge
fex laudat, de Pasteur universel des dmes, contribuer ainsi efficacement
au rel^vement de la classe ouvri^re. Vos remerciments, au
reste, sont pour Nous des pr^mices, car vous 6tes les premiers
repr^sentants des hommes du travail, que Nous recevons
depuis la publication de Notre encyclique, et ces repr^sen-
tants, c'est la France catholique, la premi^re toujours en
g^n^rosit^, qui Nous les envoie. La satisfaction que Nous
atque mt^ en ^prouvons est d'autant plus vive, que Nous savons vos
his^uteris sentiments plus sinc^res, et dict^s par une adh^sion et une
viam saiu- ob^issance plus entiere aux enseignements de T^gliseet de
strasse in son Chef. — Vous avez entendu, chers fils, ces enseigne-
praesenti^ ments. En face des pdrils sociaux de plus en plus mena^ants,
iurbatione; Nous avons elev^ la voix pour montrer, k la lumi^re de
r^vangile et de lasaine raison, oii ^tait le salut et quel che-
min pouvait seul y conduire.
noninsoHs Nous avons dit qu'il fallait tenir pour certain, que la
^viiiinls, question ouvriere et sociale ne trouvera jamais sa solution
sa infwc vraie et pratique dans les lois purement civiles, m£me les
saiutem meilleures. Cette solution est, de sa nature, lirfe aux pre-
dam^esse c^ptes de la parfaite justice qui r^clame que le salaire re-
afirmatui ponde ad^quatement au travail. — EUe est encore, par
dnorea^- cons^quent, du ressortde la conscience, et entraine surtout
fT f^at^' ""^ responsaibilit^ devant Dieu. Or la I^gislation humaine
na^menies ne visant directement que les actes ext^rieurs de rhorame
^imduan-- ^^"^ ^^^ rapports sociaux, ne saurait s*^tendre a la direction
iur, Deo' des consciences. — De plus, cette question r^clame le con-
qvMntur^et cours de la charite, qui va au del^ de la justice et rappelle
Ecciesiae. \^ commune dignit^ de la nature humaine, relevfe encore
par la R^demption du Fils de Dieu. Or la religion seule,
avec ses dogmes r^v^I^s et ses pr^ceptes divins, poss^de le
droit d'imposer aux consciences la justice dans sa perfection
AD GALLIAE OPIFICES.
et les lois de la charit^ avec tous ses d^voClinents : et ^9
jL SBPT.
rEglise est Torgane et rinterprfete autoris^e de ces precep- iS^i^
tes et de ces dogmes. Cest, d^s lors, dans Taction de T^glise
combinee avec les ressources et les efTorts des pouvoirs
publics et de la sagesse humaine, qu'il faut chercher le
secret de tout probl^me social.
Ces enseignements et d'autres qui s'y rattachent, Nous
les avons donn^s dans Notre lettre encyclique avec toute
rextension qu'ils comportent, et Nous avons la consolation
de constater que la semence de Notre parole n'est pas
tombfe dans une terre ingrate, et que, Dieu aidant, elle por-
tera partout ses fruits.
D^ja, soit en leur particuHer, soit dans des riunions et des Saiutife-
congris, des hommes plac6s i la t^te d'industries consid^- ^Jf'^f' J^J."
rables, ont ^tudid comment y mettre en pratique ceux de ficum con-
Nos enseignements, de Nos conseils et avis qui les conccr- ^^^nam
nent De leur c6t^, les gouvernements n'ont pas ^t^ insen- tumpHva-
sibles i Notre encyclique, et Nous esp^rons qu'elle leur primipes
sera une lumiere, pour les guider dans la question presente <^tumiis$e
qui les pr^occupe i si juste titre. Fontifex,
Que partout donc on agisse, et sans plus consommer un ^^^*^^^^
temps pr^cieux en de st^riles discussions, qu'on realise quendam
dans les faits ce qui dans leurs principes ne saurait plus 6tre ^ixe com-
1'objet d'une controverse, S'il existe encore, quant a rappli- f»^<^<^t,
cation, comme c'est in^vitable dans des probl^mes aussi
complexes, des c6t& obscurs et des points douteux, il con-
vient de laisser au temps et k Texp^rience de les ^claircir.
Quant k vous, tres chers fils, que ce p^ erinage vous affer- opifices
misse dans vos convictions de chr^tiens. Vous avez droit k ^^Jl^^a-
la libert^ qui vous est n^cessaire pour remplir vos devoirs craipsidie,
religieux et, par cons^quent, au repos du dimanche. Cette ^**^^^^ »
libert^ et ce repos vous sont accord^s par vos patrons chr^-
tiens : profitez-en pour sanctifier le jour du Seigneur et
pour attirer sur vous et vos familles les b^nedictions du
ciel.
Au travail, montrez-vous diligents et laborieux, dociles strenue
et soumis, respectueux et ob^issants, chr^tiens et fidiles en ^^^^l^
toutes choses. ^vitez le commerce des hommes pervers, de sint subdi-
ALLOCUTIO AD GALLIAE OPIFICES.
/i, pravo- ceux surtout qui, sous le nom fallacieux de socialistes, ne
Tuetwiine visent 4 rien moins qu*a bouleverser Tordre social, au grand
obstifuaHi d^triment de la classe ouvrifere. Unissez-vous, au contraire,
^^\i5tarum 21 ccux qui partagent vos bons sentiments. Formez avec
nomme gy^ et avec vos maitres chretiens, sous le haut patronage
dantrem- des Pasteurs de vos diocfcses, et aid^s des conseils de vos
bonos^vero P^^^^res si d^voues a votre cause, des associations et des
secterrtur, cercles, q\x vous trouverez, comme dans une seconde famille,
saiutisstu- avec les delassements d'une joie honnete, des lumi^res dans
diosissi- yQg difficultcs, une aide et une force dans vos luttes, un en-
couragement et un soutien dans les infirmit^s et la vieillesse.
liheros Pcres de famille, songez a vos cnfants ; efforcez-vous de
^^^ttwrihus '^"*' PJ^o^^urer une education morale et chr^tienne, et par
imiiuetidos vos sages ^concmies, pr^parez-leur un avenir calme et
curent. ,
assure.
Tener- Dc retour dans votre belle patrie, dites, tres chers fils, a
rimj4m y^g compagnons, a vos amis, aux membres de vos familles,
Chrisii que le coeur du Pape comme celuide JfiSUS-ClIRIST, dont
^animum ^ ^^^ ^^ Vicaire, est toujours avec ceux qui souffrent et avec
protnit les delaisscs de ce monde. — En attendant, aux absents et a
in humiUs ccux qui Nous entourent ici, mais ^ vous surtout, laboureurs
acpaupe- ^t ouvriers, maitres et patrons, directeurs d'oeuvres et aumd-
Benedicit, niers, pretres et lalques, organisateurs et membres de ce
grand pelerinage, Nous accordons, comme gage de notre
particuliere affection, et de toute Teffusion de Notre ^me,
la benediction Apostolique.
S^R^^&lft^Jl^^ift^tf^^lBMR^flftti^^ft^Riftifl&sM
EPISTOLA ENCYCLICA
!»<feiafc«afc«cTOBRi mense adventante, qui sacer Virgini bea-
Of tissimae a Rosario dicatusqne habetur, gratissima
I Nobis recordatione succurrit, quantopere hoc
«v<if<tfis vobis, Venerabiles Fratres, superioribus annis
commendaverimus,ut fidelium ubique greges,auctoritate sol-
lertiaque vestra excitati, pietatem intenderent et augerent
suam erga magnam Dei Matrem, potentem christiani populi
adiutricem, ad eam toto ipso mense adirent suppliciter, eam-
que invocarent sanctissimo Rosarii ritu,quem Ecclesia,in du-
biis praesertim rebus difficiilimisque temporibus, adhibere et
celebrare, optato semper exitu, consuevit. — Eamdem vo-
luntatem Nostram, hoc rursus anno, curae est patefacere,
easdemque ad vos mittere atque etiamduplicare hortationes;
id quod suadet urgetque Ecclesiae caritas, cuius labores,
potius quam levamentum acceperint, et numero in dies et
acerbitate ingravescunt. Mala omnibus cognita deploramus:
quae custodit Ecclesia et tradit dogmata sacrosancta, oppu-
gnata confixa ; integritas quam tuetur christianae virtutis,
derisui habita ; in sacrorum Antistitum ordinem, maxime
autem in romanum Pontificem, multis modis obtrectatio
instructa, invidia conflata ; in ipsumque Christum Deum,
per impudentissimam audaciam et nefarium scelus, impetus
factus, quasi conantium redemptionis eius divinum opus,
quod numquam vis uUa tollat et deleat, toHere funditus et
delere. — Ista quidem haud nova accidunt militanti Eccie-
siae : quae, praemonente Apostolos lesu, ut homines veri-
tatem edoceat atque ad salutem provehat sempiternam, in
aciem quotidie dimicationemque venire debet; quaequereap-
seper saeculorum tractus animosaad martyrium depugnat,
nulla re laetata et gloriata magis, quam quod suum possit
cum Auctoris sui sanguine consecrare in quo sibi promissae
victoriae spes exploratissima continetur. — Neque tamen
22
SEPT.
Publicam
SacrcUissi'
mi Rosarii
recitatio-
fum^
quam su-
perioribus
annisemxe
Pontifex
commenda-
vit^ hoc an'
no com^
mendat
instantiusy
ingrxme"
scentibus
ccUamitati-
bus Eccle-
siae^
cut qut-
dem labor
proveriteUe
omm sai"
cuh fre-
quem fuit
atquo glo-
riosissi'
8 EPISTOLA ENCYCLICA " OCTOBRI "
Assiduo diffitendum^ quam gravi tristitia optimum quemque afficiat
^^'^Tamine ^^^^ assidua dimicandi contentio.Magnae oimirum tristitiae
muiias pe- caussa, tam ^^ multos, quos pravitates errorum et in Deum
Pasior do- protervia longe abducant agantque praecipites; tam multos,
^^*^ qui ad quamlibet religionis formam se aeque habentes,
divinam iam iam exuere fidem videantur ; neque ita paucos
esse homines catholicos, qui reh'gionem nomine tenus reti-
neant, non re debitisque colant officiis. Id praeterea multo
praesen- gravius angit et vexat animum, reputare, tam luctuosam
p^nt^ malorum pemiciem inde potissimum ortam, quod in tem-
ex eo orta peratione civitatum vel nullo iam loco Ecclesia censetur, vel
quodSocie- saluberrimae virtuti eius dedit^ opera repugnatur ; qua in
tM nviiis re apparet magna quidem et iusta vindicis Dei animadver-
nihu cu' sio, qui recedentes a se nationes miserrima mentium caeci-
^°*' tate sinat hebescere.
Muitum Quapropter res ipsa clamat, vehementius clamat in dies,
dumpro necesse omnino catholicos homines precibus ad Deum et
Ecciesiae obsecrationibus uti alacres perseverantes, sine intermis-
hbertaie et , . . , ^ , '^ . ' ,
saiute gen^ stone (<) : idque non apud se quisque tantum, sed eo magis
ttum. pubijce faciant oportet, sacris in aedibus congregati, enixe
flagitantes, ut Ecclesiam providentissimus Deus ab impor-
tunis et malis hominibus{^) iiberet, pertubatasque gentes ad
sanitatem et mentem luce et caritate Christi reducat —
Discrimen Res enimvero supra hominum fidem mirabilis ! Viam suam
vi^tnter l^i.boris plenam saeculum quidem insistit, fretum opibus, vi,
sMcuii et armis, ingenio: securo Ecclesia plenoque gradu aetates
haec Deo, decurrit, confisa unice Deo, ad quem diurna et noctuma
s^i^ipTi P^^^^ oculos et manus attoUit Ipsa enim, quamquam cetera,
iniahoran- quaecumque ex Dei cura tempus aflfert humana praesidia,
0 confidii: ^^yj^^^^^ non negligit, non in iis tamen sed potius in orando,
comprecando, obsecrandoque Deo, praecipuam sui spem
reponit. Inde habet quo vitalem spiritum alat et roboret,
quia sibi assiduitate precandi contingit feliciter, ut, ab hu-
manarum rerum vicissitudine intacta et in perpetua divini
Numinis coniunctione, vitam ipsam Christi Domini hauriat
ac tranquille placideque traducat ; fere ad Christi ipsius
similitudinem, cui cruciatuum diritas, quos in commune
I. / Thes,, V, 17. — 2. // Ibid,, lli, 2.
DE ROSARIO MARIALI.
est bonum perpessus, nihil admodum de proprio sibi bea^ ^^2^
tissifflo lumine et gaudio neque minuit neque ademit. iSgr,
Quae quidem magna christianae sapientiae documenta PotentisH-
tenuere semper religioseque coluerunt quotquot christianum ^^i^^_
nomen digna sunt virtute professi: quorum ad Deum pre- rcuy Chri-
ces maiores crebrioresque esse solebant, siqua Ecclesiae perstudui'
sanctae vel summo eius rectori calamitas ab nequissimorum ^^» ^•^^'
to pnsistT'
hominum fraudlbus et violentia incidisset. — Extat huius tim EccU-
rei exemplum insigne in fidelibus exorientis Ecclesiae, di- ^J^^
gnum plane quod omnibus deinceps futuris ad imitandum Pastoris
proponeretur. Petrus, vicarius Christi Domini, summus Ec- ^^
desiae antistes, in vincula, Herodis scelesti iussu, traditus fnemorat e
erat certaeque destinatus morti ; illinc ut evaderet nihil in vincuiis ab
quoquam erat opis, nihil auxilii. At illud vero auxilii non orantibus
deerat quod precatio sancta a Deo conciliat: scilicet Eccle- ^l^ln,
sia, quod divina refert historia, impensissimas pro illo pre-
cesfuodebat: Oratio autem fiebat sine iniermissione ab Ec-
clesia ad Deum pro eo (^) : agebatque omnes eo ardentius
precandi studium, quo acrior aerumnae tantae soUicitudo
mordebat. Ut vero orantibus vota successerint, comperta
res est : Petrum mirifice liberatum christianus populus
memori semper laetitia concelebrat. — Insignius autem exempium-
exemplum divinumque edidit Christus, quo Ecclesiam ^^^ ^^t^]
suam non solum praeceptis, verum etiam de se ipse ad toris pro-
omnem erudiret et formaret sanctitatem. Qui namque in cethsema-
omni vita tam frequentem et effusam precando operam »' ^^^
dederat, ipsemet sub horas extremas, quum in Gethsemani
horto, perfuso immensa amaritie animo, oblangueret ad
mortem, tum vero Patrem, non orabal modo, sed prolixius
orabat (>). Neque sibi profecto id fecit, nihil timenti nihil
egenti, Deo ; sed fecit nobis, fecit Ecclesiae suae ; cuius
futuras preces et lacrimas iam tum libens volensque in se
recipiens fecundas gratiae efficiebat.
Ubi vero per mysterium Crucis generis nostri salus AdB.Ma-
peracta, atque eiusdem administra salutis, Ecclesia, trium- ^J^n^per
phante Christo, condita in terris ritequc constituta est, no- P^^^^^ ^f'
, , -j ^- T-i • (^urrendum
vus ex eo tempore m populum novum ordo providentis Dei suadet, si-
1. Act,, xu, 5. — 2. Lnc, XXII, 43.
lO EPISTOLA ENCYCLICA " OCTOBRI "
quidem incepit valuitqoe. — Divina consilia addecet naagna cum
nes^gr^l^ religionc intueri. Filius Dei aeternus. quum, ad hominis
nobis per redemptionem et decus, hominis naturam vellet suscipere,
illant con- . , , , ,
ce(fi/, eaque re mysticum quoddam cum universo humano gcnere
initurus esset connubium, non id ante perfecit quam liber-
rima consensio accessisset designatae Matris, quae ipsius
generis humani personam quodammodo agebat, ad eam
illustrem verissimamque Aquinatis sententtam iPerannun-
tiationetn expeciabatur consensus Virginis, loco totius kuma-
nae naturae (»). Ex quo non minus vere proprieque aflRr-
mare licet, nihi! prorsus de permagno illo omnis gratiae
thesauro, quem attulit Dominus, siquidem gratia et veritas
per lesum Christuni facta est (^\ rvAi\\ nobis, nisi per Ma-
riam, Deo sic volente, impertiri : ut, quo modo ad summum
Patrem, nisi per Filium, nemo potest accedere, ita fere, nisi
per Matrem, accedere nemo possit ad Christum. — Quan-
infimiitati tum in hoc Dei consilio et sapientiae et misericordiae elu-
nostrae, c^t ! quanta ad imbeciUitatem fragilitatemque hominis con-
dum apud yenientia ! Cuius namque bonitatem credimus laudamusque
justumju- ^ ^ ^
dicem ad- infinitam, eiusdem infinitam credimus et veremur iustitiam:
nohifpro' ^^ quem amantissimum Servatorem, sanguinis animaeque
vidit non prodigum, redamamus, eumdem non exorabilem iudicem
minortpol- ^. • r . . . •-
lentemgra- pertimescimus : quare factorum conscientia trepidis opus
^^^^P^ omnino deprecatore ac patrono,qui etmagna ad Deumpol-
quam in leat gratia, et benignitate sit animi tanta, nullius ut recuset
^*matmtn clesperatissimi patrocinium, afflictosque iacentesque in spem
misericor- erigat clementiae divinae. Ipsa praeclarissime Maria: potens
ea quidem, Dei parens omnipotentis, sed, quod sapit dul-
cius, facilis, perbenigna, indulgentissima. Talem nobis
praestitit Deus, cui, hoc ipso quod Unigenae sui matrem
elegit, maternos plane indidit sensus, aliud nihil spirantes
nisi amorem et veniam ; talem facto suo lesus Christus
ostendit, quum Mariae subesse et obtemperare ut matri
iilius sponte voluit : talem de cruce praedicavit, quum uni-
versitatem humani generis, in loanne discipulo, curandam
ei fovendamque commisit ; talem denique se dedit ipsa,
quae eam immensi laboris hereditatem, a moriente Filio
I. III, q. XXX, a. 1. — 2. Joan., l, 17.
DE ROSARIO MARIALI. II
relictam, magno complexa animo, materna in omnes officia ^2^
confestim coepit impendere, — Tam carae misericordiae i8gi,
consilium in Maria divinitus institutum et Christi testa- ipsam Dei
mento ratum, inde ab initio sancti Apostoli priscique fide- ^^""^^^'
les summa cum laetitia senserunt ; senserunt item et do- frefn Apo-
cuerunt venerabiles Ecclesiae Patres, omnesque in omni ^ide^pZres
aetate christianae gentes unanimae consensere : idque ip- indeque
sucn, vel memoria omni Utterisque silentibus, vox quaedam Fideies fi-
e cuiusque christiani nominis pectore erumpens, loquitur ^»^»«#^<^'«
disertissima. Non aliunde est sane quam ex divina fide, ciai;
quod Dos praepotenti quodam impulsu agimur blandissi- intima
meque rapimur ad Mariam ; quod nihil est antiquius vel «'''">«'?»
optatiuSy quam ut nos in eius tutelam fidemque recipiamus, mtu, fidei-
cui consilia et opera, integritatem et poenitentiam, angores ^^npuUucui
et gaudia, preces et vota, nostra omnia plene ctedamus ; Mariam
quod omnes iucunda spes et fiducia tenet, fore ut, quae ''^-^*'^*"''
Deo minus grata a nobis exhiberentur indignis, ea, Matri
sanctissimae commendata, sint grata quam maxime et ac-
cepta. Quarum veritate et suavitate rerum quantam ani-
mus capit consolationem, tanta eos aegritudine dolet qui,
divina fide carentes, Mariam neque salutant neque habent ilios re-
matrem : eorumque amplius dolet miseriam qui, fidei san- ^p^ntifex
ctae quum sint participes, bonos tamen nimii in Mariam ^«« saiuta-
profusique cultus audent arguere : qua re pietatem, quae /«,• aiiquid
liberorum est, magnopere laedunt. detrahunt.
Per hanc igitur, qua Ecclesia asperrime conflictatur,
malorum procellam, omnes filii eius pii facile vident quam
sancto officio adstringantur supplicandi vehementius Deo, et
qua praecipue ratione niti debeant, ut eaedem supplica-
tiones maximam efficacitatem sint habiturae. Religiosissi-
morum patrum et maiorum persecuti exempla, ad Ma-
riam sanctam Dominam nostram perfugiamus ; Mariam
Matrem Cbristi et nostram appellemus concordesque ob-
testemur : Monstra te esse fnatrem^ sumat per te preces,
quipro nobis natus^ tulit esse tuus {}), — lamvero, de variis Rosarii
divinae Matris colendae formulis et rationibus, quum eae ^^^^toi-
sint praeoptandae, quas et per se ipsas potiores et illi nt.Hsprae'
1. Ex sacr, liturg.
12 EPISTOLA ENCYCLICA " OCTOBRI
sertim uti- gratiores esse noverimus, Rosarium idcirco nominatim indi-
gui myste- ^^^^ placet impenseque inculcare. Huic precandi ritui no-
Ha dum men coronae communi sermone adhaesit, ac etiam caussa
OTtttUy m€'
dUantur. quod magna lESU et Matris mysteria, gaudia, dolores, trium-
phos, felicibus reddat sertis connexa. Quae fideles my-
steria augusta si pia commentatione ex ordine recolant et
contemplentur, mirum quantum adiumenti trahere sibi pos-
sunt tum ad fidem alendam et ab ignorantia aut errorum
peste tutandam, tum etiam ad virtutem animi relevandam
et sustinendam. Hoc etenim modo orantis cogitatio et me-
moria, fidei lumine praelucente, ad ea mysteria iucundissimo
studio feruntur, in eisque et defixae et discurrentes, satis
admirari non queunt restitutae humanae salutis inenarra-
bile opus, tam largo pretio rerumque tantarum serie con-
fectum : tum vero animus super his caritatis divinae argu-
mentis amore et gratia exardescit, spem confirmat et auget,
cupidus arrectusque ad caelestia praemia, iis a Christo
parata qui se ad ipsum imitatione exempli et communione
dolorum adiunxerint Haec inter funditur verbis precatio,ab
ipso Domino, a Gabriele Archangelo, ab Ecclesia tradita :
quae, plena laudum et ^alutarium votorum, certo varioque
ordine iterata continuata, novos usque habet dulcesque
fructus pietatis.
Rosarii Magnam autem huiusmodi precationi caelestis ipsa Re-
^ponit^; S^""^ adiecisse virtutem ideo credenda est, quod suo numine
Albtgenses et instinctu ab inclito patre Dominico invecta sit et propa-
alia innu' g^ta, per aetatem catholico nomini adversissimam, eam-
vieramaia demque huic nostrae parum dissimilem, quasi bellicum
favoresiffi' instrumentum ad hostes fidei debellandos praevalidum. —
illa^preca- Secta enim Albigensium haereticorum, qua clandestina qua
tiane me' manifesta, in regiones invaserat multas ; teterrima Mani-
chaeorum progenies, quorum immanes excitabat errores,
simulationesque et caedes et capitale in Ecclesiam odium
nimis multum referebat. Hominum praesidiis contra per-
niciosissimam turbafn et insolentem vixiam erat fidendum,
quum praesens a Deo venit, Rosarii marialis ope, subsidium.
Sic, favente Virgine, gloriosa haeresum omnium victrice,
vires impiorum labefactatae et perfractae, salva quam plu-
D£ ROSARIO MARIALI. I3
rimis et incoluniis fides. Similia multa apud quasque gentes 22
veldepulsapericula vel beneficia impetrata, satis pervagata i8gi\
sunt, quae vetus aeque recensque historia luculentissimis
testimoniis commemorat — Id quoque illustre argumentum Rosarii
accedit, quemadmodum, statim ab instituta Rosarii prece, ^^^^^
eius passim apud omnes civium ordines usurpata sit et invaiuit
frequentata consuetudo. Enimvero divinae Matri, quae tot ^FidHtessi-
tantisque laudibus una omnium praecellentissima nitet, ^^ '^ ^f*^'
religio christiam populi titulis quidem insignibus modisque b. m. Vir-
multis habet honorem : hunc tamen Rosarii titulum, hunc ^*** ^^^*
modum orandi, in quo tamquam fidei tessera et summa ^ur,
debiti ei cultus inesse videtur, semper adamavit singulariter
eoque privatim et publice, in domo et familia, sodalitatibus
constitutis, altaribus dedicatis, circumductis pompis, usa
praecipue est, rata, nullo se posse meliore pacto ipsius vel
sacra sollemnia ornare vel patrocinium et gratias demereri.
Neque illud silentio praetermittendum, quod singularem Sifuando.
quamdam Dominae nostrae providentiam in hac re illustrat. ^J^ffJ^ ^^*
Nempe, quum, diuturnitate temporis, studium pietatis in laxatum
quapiam gente deferbuisse visum est et nonnihll de hac ^^Un-
ipsa precandi consuetudine ^sse remissum, quam mire ^ruente
postea, sive re publica in formidolosum discrimen adducta, ^iJ^Je^
sive qua necessifate premente, Rosarii institutum, prae -^fjf^^ ^
ceteris religionis auxiliis, communibus votis revocatum curremnt,
atque in suum honoris locum restitutum est lateque rursus ^^^^j
viguit salutare. Eius rei exempla nihil opus a praeterita «^^^ ^^^
aetate petisse, praeclarum hac nostra in promptu habentibus. ^^a^"^
Hac namque aetate, quae, uti principio monuimus, acerba ^^*^*
adeo Ecclesiae est, Nobis autem, ad gubernacula eius divino tHumphi,
consilio sedentibus, acerbissima, spectare et admirari licet
quam erectis incensisque studiis, in omni loco et gente
catholici nominis, mariale Rosarium colatur et celebretur :
quod facti quum' Deo verius, moderanti agentique homines,
quam ulli hominum prudentiae et navitati recte sit tribuen-
dum, animum Nostrum admodum solatur et reficit, magna-
que complet fiducia de renovandis Ecclesiae amplificandis-
que, auspice Maria, triumphis.
Sunt autem qui haec ipsa a Nobis commemorata probe
14 EPISTOLA ENCYCLICA " OCTOBRI
Suntgui \\ quidem sentiant, sed quia nihil adhuc de speratis rebus,
jam^dm- ^^ P*^^ *" primis et tranquillitate Ecclesiae, impetratuixi,
dunt, ob immo fortasse tempora deterius misceri vident, eam idcirco
t^Eccie- dihgentiam et afTectionem precandi velut defatigati et dif-
^^Sfud^ant ^*^ intermittant. Homines istiusmodi videant ipsi ante et
taUsvirtu- laborent, ut, quas Deo adhibeant preces, aptis virtutibus,
'* repre^es ^^ Christi Domini praeceptione, ornentur: quae si tales fue-
suasf ani- rint,considerent porro,indignumesse et nefas,velle se tempus
cogitent subveniendi modumque constituere Deo, nobis nihil quid-
ncn esse quam debenti, ita ut quum audit orantes et coronat merita
nostrum ^ ,.,,.,
nosse tem- nostra, mhtl aliud coronet quam munera sua ('), et quum
momenta ^^^^^ sententiae nostrae obsecundat, providenter agat cum
quae Pattr fiHis patcr bonus, eorum miserans insipientiam, consulens
^apote- utilitati. — Quas vero preces, ut propitiemus Ecclesiae
state, Deum, cum suffragiis coniunctas Caeh'tum sanctorum
Certoque supplices deferimus, eas ipse numquam non benignis*
%7^ exau' sime admittit et explet Deus, tum quae bona Ecclesiae
diriaDeo attingunt maxima et immortalia tum quae attingunt mi-
preces pro ^ n «>
Ecciesia nora et huius temporis, opportuna tamen ad illa. Quippe
iouTpr^ci ^^^^^ precibus pondus et gratiam, sane plurimam, precibus
busconjun* addit meritisque suis Christus Dominus, qui dilexit Ec*
^Christiqui clesiaiHy et seipsum tradidit pro ea^ ut illam sanctifica-
seipsum f^i ^f exhiberet ipse sibi^loriosam Ecclesiam (*), idem
tradidit . ^ ^ fl . .
pro Eccie- summus eiusdem Pontnex, sanctus, mnocens, j^;»/)^r t/iz;^^
^pervivitad ^^ i^^^^P^ll^^^^^ P^^ nobis^ cuius deprecationem supplica-
interpei- tionemque semper evenire divina fide tenemus. — Quod
prTnohii cnim spectat ad bona Ecclesiae externa et huius vitae, pa-
Virtute '^"^ ^^*» '^"^ ^P^^ saepius esse cum adversariis malevolentia
oratumis et potentia acerrimis ; ab eis nimium sibi dolendum facul-
tnahrwn tates direptas, libertatem deminutam et oppressam, laces-
impetus, sitam et despectam auctoritatem, damna postremo et ho-
mediaaue
tri&ulatio' stilia omne genus multa. Quorum improbitas si quaeritur
Ecdesia ^"^" "^" ^^ usque iniuriae, quo deliberatum habent et con-
nituntur, re tandem plena procedat ; Ecclesia contra, tot
inter rerum casus, e&dem illa sua amplitudine et gloria, vario
quamquam modo, emineat semper atque adeo increscat ;.
I. S. August., Ep. cxciv, al. 105, ad Sixtum, c. v, n. 19. — a. Ephes,, V,
2527.
DE KOSARIO MARIALI. 15
utriusque rei praecipuam causam rectum est a virtute 2^
arcessere comprecantis Deum Ecclesiae : nec enim satis /Sgi.
assequitur humana ratio quomodo restrictis ita iinibus im-
periosa nequitia consistat, Ecclesia verOi in angustum com-
pulsa, nihilominus tam magnifice vincat. Idem eo rectius ac finem
existit in eo bonorum genere, quibus Ecclesia homines ad ^q^^f^^a
ultimi boni adeptionem proxime adducit. Ad hoc enim ^st, salu-
munus quum nata sit, precibus suis posse multum debet ut marum.
divinae in illos providentiae misericordiaeque ordo exitum
habeat et perfectionem : atque ita homines cum Ecclesia
ct per Ecclesiam orantes, ea demum impetrant atque
obtinent quae Deus omnipottns ante saeaila disposuit do-
nare{}\ Ad alta providentis Dei consilia mentis humanae
acies in praesentia deficit : sed ciliquando erit, quum caussas
consecutionesque rerum Deo ipso apertas pro benignitate
sua monstrante, dilucidum patebit, orandi munus quantam
in hoc rerum genere vim habuerit» utilitatemque impe-
trandi. Inde effectum patebit, quod sese multi, in tanta de-
pravati saeculi corruptela, integros praestiterint atque in-
violatos ab omni inquinamento camis et spiritus, perficientes
sanctiftcationem in timore Dei (*); quod alii, in eo dum essent
ut flagitio indulgerent, illico sibi temperaverint, ex ipsoque
periculo et tentamine bonos ceperint auctus virtutis ; quod
prolapsis aliis impulsio quaedam permoverit animos ut eri-
gerent se et in complexum Dei miserentis occurrerent —
Haec igitur omnes apud se perpendentes, fallaciis antiqui orandum
hostis etiam atque etiam obsecramus ne cedant, neve ull^ ^s^^^^ P^^'
^ . severanler,
omnxno caussa a studio cessent orandi ; verum in eo perse- summaqut
veranter consistant, sine intermissione consistant. Prima sit ^^'^^^*^^
^ ' ac ea oona
illis cura de summo bono, aeterna omnium salute, deque in primU
incolumitate Ecclesiae exposcenda : tum licet cetera bona ^^ ^^^-
ad usum commoditatemque vitae petant a Deo, modo vo- ^^^^^^ ^^"-
, . . . . . . , . marum et
luotati ems aequissimae acquiescant, eidem pariter, optata Ecdesiae
vel concesserit vel abnuerit, agentes gratias, beneficentis- J^^^^l^.
simopatri: ea denique religione et pietate cum Deo ver- ctant.tem^
sentur, qua decet maxima et oportet, qua viri sancti ^rohma^o
Dei nutu
petantur,
X. S. Th. II, II, q. LXXXiii, a. 2, ex S. Greg. M. — 2. // Cor., vii, i.
l6 EPISTOLA ENCYCUCA ** OCTOBRI "
consueverunt et ipse egit saoctissimus Redemptor et ma-
gister noster, cum damore vqltdo et lacrimis (').
Praeclaris Hic officium et paterna caritas postulat, ut in universos
Jmis^un- Ecclesiae filios non precum modo, sed etiam poenitentiae
ganturpoe- sanctae a largitore bonorum Deo spiritum imploremus :
Hit€HtHU
arma, ut- quod dum toto animo facimus, omnes et singulos ad hanc
'Ir^nMjU- *P^^"* virtutem, cum altera coniunctissimam, pari studio
me con- adhortamur. Scilicet facit precatio ut animus sustentetur,
^^m ora- >nstruatur ad fortia, ad divina conscendat : facit poenitentia
tiom ad ut nobismetipsis imperemus, corpori maxime, gravissimo,
jaHUattoh ex veteri noxa, rationis legisque evangelicae inimico. Quae
^^^tJui ^^•'^"^^^» perspicuum est, aptissime inter se cohaerent, inter
supra se- se adiuvant, eodemque una conspirant, ut hominem, caelo
^^urrena "^^*i"'i ^ rcbus caducis abstrahaut evehantque propemodum
omnia eie- ad caelestem cum Deo consuetudinem : fit contra, ut cuius
animus cupiditatibus aestuet illecebrisque sit emollitus,
ieiunus ille fastidiat suavitates rerum caelestium, neque
alia sit precatio eius nisi frigida vox et languida, indigna
Sanctorum sane quam Deus excipiat. — Sunt ante oculos exempta
^^^niten^^a poenitentiae hominum sanctorum, quorum preces et obse-
ipsorum crationcs, e4 ipsa caussa, magnopere Deo placuisse atque
valuisse, etiam ad prodigia valuisse sacris fastis docemur. Mentem
sacrisfa- iHi ^^. animum libidinesque assidue regebant domabant:
sits doce-
mur: doctrinae Christi Ecclesiaeque eius documentis ac praece-
ptis summa solebant consensione et demissione adhaere-
scere; velle nolle nihil,nisi Dei numine explorato, nihil quid-
quam agendo spectare, nisi eius gloriae incrementa ; cupi-
ditates acriter coercere et frangere, corpus dure inclemen-
terque habere, iucundis rebus neque iis noxiis virtutis
grati^ abstinere. Quare merito poterant, quod Paulus
Apostolus de se, idem ipsi usurpare : nostra autem conver-
satio in caelis est (2) : eamdemque ob caussam tantum ine-
rat in eorum obsecrationibus ad propitiandum exorandum-
quorum Q^g Deum efficacitatis. — Non omnes omnino posse adeo
exemplo ^ m.
mores no- nec debere apparet : attamen ut consentanea sibi afflicta-
^^Tanwue ^'oue vitam moresque suos unusquique castiget, rationes
castigare id exigunt iustitiae divinae, cui satis de commissis facien-
1. Hebr., v, 7. — 2. Pkilip., Ill, 20.
DE ROSARIO MARIAU. 17
dum restricte est ; praestat autem voluntariis, dum vita sit, ^
id fecisse poenis, unde virtutis praemium accedat — Ad /^/.
haec, quando in mystico Christi corpore, quae est Eccle- debemus,
sia, omnes tamquam membra coalescimus et vigemus, hoc, ^ 'peccata
Paulo auctore, consequitur, ut, quemadmodum ]aetanti qua tum pro-
de re membro membra cetera collaetantur, ita pariter do- ji^tiiwe^
lenti condoleant, hoc est christianis fratribus, vel animo 'fh '"'" ^;
, /. , , . . luna^quod
aegns vel corpore, fratres ultro subveniant, et, quantum m charitatu
ipsis est, curationem adhibeant : Pro invicem sollicita sint 1*1/!!^'"
*" ' ^ ^ maeque
membra. Et si quid patitur unum membrum^ compatiuntur perfectio^
omnia membra; sive gloriatur unnm membrum, congaudent ^^^'
omnia membra, Vos autem estis corpus Christi et membra de
membro (').In hoc autem caritatis specimine,ut quis Christi
exemplo insistens, qui vitam ad omnium nostrum redimenda
peccata immenso amore profudit, luenda sibi aliorum ad-
missa suscipiat, in hoc demum illud continetur magnum
vinculum perfectionis, quo fideles inter sese et cum caele-
stibus civibus arctissimeque cum Deo iunguntur. — Ad sum-
mam,sanctae poenitentiae actio tam varia atque industria est
tamque late pertinet, ut eam quisque, pia modo et alacri vo-
luntate, perfrequenti possit nec laboriosa facultateexercere.
Restat, Venerabiles Fratres, ut, quae vestra est singula- ^^^^T?^
.• . .. -rN.-fcir . Ponttfex
ns et eximia quum m sanctissimam Dei Matrem pietas FideUs
tum in christianum gregem caritas et sollertia, commoni- f^^Z^^.
tionis hortationisque Nostrae exitum, opera vestra, perquam euntibus,
optimum, Nobis polliceamur; gestitque animus fructus eos, ^-^^^se
quos pluries splendide declarata catholicorum in Mariam ^oiendam
,..,.. , . . , . . tncitatum
religio tulit, lam nunc laetissimos uberrimosque praecipere. iriprae-
Vobis igitur et vocantibus et excitantibus et praeeuntibus, JJ^^^ ^^'^^
fideles, hoc praesertim proximo mense, ad aras sollemnes fructus sa-
augustae Reginae et.benignissimae Matris conveniant,con- ^^unUatis
currant, atque mystica ei serta, acceptissimo Rosarii ritu, ttberrimos,
ri. » - - -fc.T Rosam re-
nhorum more contexant et praebeant : mtegns per Nos citatione,
atque ratis, quae antehac in hac re a Nobismetipsis prae- ^^^^'^^.
scripta edita et dona indulgentiae sacrae concessa («). — clesiae,
1. 1 Cor., XII, 25-37. —2. Cfr. Ep. EncycL Supremi Apostolatus, die i Sepi.
an. MDCCCLXXxni: Ep. Encyd. Superiore anno, die xxx Aug. an. mdccclxxxiv :
Dccret & R. C. Inter piurimos, die xx Aug. an. mdccclxxxv : Ep. Encyd.
Quamquampluries, die XV Aug. an. Mdccclxxxix.
Acu Leoois XIII. a
l8 EPISTOLA ENCVCUCA " OCTOBRI "•
Quain praeclarum et quanti erit, in urbibus, in pagis, tn villis,
terra marique, quacumqne patet catbolicus orbis, multa
pionim centena millia, sociatis laudibus foederatisque pre-
cibus, una mente et voce singulis horis Mariam consalutare,
Mariam implorare, per Mariam sperare omnia ! Ab ipsa
omnes fidentes contendant ut, exorato Filio, aberrantes
nationes ad christiana redeant instituta et praecepta, in
quibus salutis publicae firmamentum consistit, unde et
expetitae pacis et verae beatitatis copia efflorescit. Ab ipsa
eo impensius contendant, quod bonis omnibus exoptatissi-
mum esse debet, ut Ecclesia mater libertate potiatur tran-
quilleque fruatur sua ; quam non alio illa refert nisi ad
summas hominum procurandas rationes, a qua singuli et
civitates nulla usquam damna, plurima omni tempore et
maxima beneficia sensenint
lam vobis, Venerabiles Fratres, adprecante sacratissimi
Rosarii Regina, lai^atur Deus munera bonorum caelestinm,
unde ad partes pastoralis officii sancte obeundas auxilia et
vires suppetant in dies ampliora : cuius rei esto auspicium
et pignus Apostolica benedictio, quam vobis ipsis et clero
et populis cuiusque vestrum curae concreditis peramanter
impertimus.
Datum Romae apud S. Petrum die xxil Septembris
MDCCCXCI, Pontificatus Nostri anno decimo quarto.
LEO PP. XIIL
■J@f
\^Kfi^Kfk^<^^^'ek^!Cfi.ifi.</<iB^<i^<i^^^'^^^^'^^^'^'^
LITTERAE APOSTOLICAE
QUIBUS S. BIRGITTA PRAECIPUA SUE-
CIAE PATRONA CONSTITUITUR.
INGULARI misericordiae sensu solet Ecclesia eas
SF gentes prosequi, quas in gremio complexuque suo
E aliquando eductas et christianae veritatis iuce
ihT^gpigp^ circumfusas, luctuosis rerum vicibus violentera se
divulsas videt et in erroris tenebras coniectas. Nihil enim
est tam grave, quam divinis muneribus despoliari eos, qui
illis fuenint oiim instructi, nihil tam miserum quam ad
salutem genitos in interitum labi. Ineunte saeculo decimo
sexto, sicut alias nationes non paucas, ita illustre Sueciac
regnum huiusmodi calamitas graviter perculit, quum flucti-
bus eius tempestatis, quae per id tempus in Ecclesiam
desaeviebat, avitae patrimonium fidei penitus amitteret. In
quo illud quidem fuit maxime dolendum, quod cathoHcae
fidei iacturam faceret nobilissima gens, fecunda quondam
sanctorum mater atque altrix, quae omni christiana iaude
lugiter floruerat. Verum tamquam e naufragio reliquiae
supersunt adhuc ex Sueciae natione, qui catholici nominis
desertoribus immixti integram inviolatamque maiorum
suorum fidem servant et tuentur. Parvus quidem ille grex
et in longinquis submotus pascuis et ideo fortasse dignior,
qucm Nos tamquam dilectam ovilis Nostri partem vigilanter
custodiamus, in eumque quidquid eius saluti ac bono utile
essG arbitramur solerter conferamus. Quapropter quum
Venerabilis Frater Albertus Bitter Noster in Suecia Vi-
carius Apostolicus supplices ad Nos litteras dederit, quibus
petitur ut Sanctam Birgittam viduam ex augusta Sueciae
domo, praecipuam ipsius vicariatus ac totius Sueciae regni
Patronam suprema auctoritate Nostra constituamus, Nos
quum id apprime rei catholicae illius regionis interesse iudi-
cemus, admotis hisce precibus benigne obsecundamus.
Atque hoc eo libentius faciraus quod non parva est spes,
quam repositam habemus in ope atque intercessione cum
I
OCT.
iSgi.
Dolet Pon-
tifex Sue-
ci<u gen-
tem, qwnt-
dam catho-
lica Fide
insigfiemj
in errorem
prolapsam
esse.
Pusillo in
hac regione
et ccLTtssi-
mo gregi
Fidelium
consuUns
Pastor^ ac
precibus
Vicarii
apostolici
obsecun-
dansy
20 LITTERAE APOSTOUCAE " SINGULARI •
otnnium Sueciae sanctorum, tum praesertim Sanctae Bir-
gittae quae sicut praestantissimis virtutibus, ita praeclaris*
simis Dei muneribus luculenter effulsit. Quibus e rebus,
quod bonum faustumque sit ecclesiae Sueciae, et christianis
. omnibus illius regionis benevertat, suprema auctoritate
Sanctam Nostra per has h'tteras Sanctam Birgittam viduam vicaria-
^^Sue^Z t"s ApostoHci ac totius regni Sueciae praecipuam apud
prata- Deum patronam constituimus, renunciamus. Atque ideo
tronam volumus ut ibi Sauctac Birgittae omnia privilegia et omnes
comtuutt, honorificentiae, quae praecipuis locorum Patronis de iure
praesen- compctunt, in posterum adiudicentur, deferantur. Decer-
/i/fgrantm neutes has praesentes Htteras firmas, vah'das et efficaces
vim atque sempcr existere et fore, suosque plenarios et integros cffectus
firmitatem . . ^ i .. .««. « .
vindicat, sortiri et obtmere,ac ilhs, ad quos spectat et pro tempore
quomodoHbet spectabit, in omnibus et per omnia plenissime
suffragari. Non obstantibus constitutionibus et ordinationi-
bus Apostolicis, ceterisque contrariis quibuscumque. Volu-
mus autem ut praesentium iitterarum transumptis, seu
exempHs etiam impressis manu aHcuius notarii pubHci
subscriptis et sigiHo personae in ecclesiastica dignitate con-
stitutae munitis eadem prorsus fides adhibeatur, quae adhi-
beretur ipsis praesentibus si forent exhibitae vel ostensae.
Datum Romae apud S. Petrum sub anulo Piscatoris die
I Octobris MDCCCXCI, Pontificatus Nostri anno decimo
quarto.
M. Card. LEDOCHOWSKI.
i
llJ^^Jtiftljft^R^R*ftlflRtffc^^R^Ri^
EPISTOLA
Card. Lang^nieux
DE PEREGRINATIONIBUS OPIFICUM
GALLIAE AD URBEM.
w
«K»*idCL-yyM iis quibus premitnur rerum angustiis nuUo blan
I
r^TO^
dius afBcimur lenimento doloris, quam quod offi*
cia praebent filiorum amantium qui, ioco licet dis-
siti, certatim ad Nos conveniunt suam testaturi
Nobis observantiam et fidem.Miram proinde voluptatem ce-
pimus ex iis peregrinationibus, quas sex abhinc annos ductu
et auspicio sacrorum Antistitum inire coeperunt ad Urbem
Gallici opifices, haud leviora hausturi ex verbis Nostris inci-
tamenta pietatis, quam ipsi Nobis essent allaturi solatia
praesentia et alloquio suavissimo. — Plane inter haec pere-
gnnantium agmina illud perinsigne ac frequentissimum
extitit, quod hoc ipso anno, te suasore potissimo, praecur-
sore et duce, Romam confluxit, ex quo diuturniores cepis-
setnus et uberiores iucunditatis fructus, nisi eos tristis casus
intercepisset et impiorum vecors improbitas. Utut vero
acerba Nobis accidat huiusce rei recordatio, facere tamen
non possumus, quin plurimas agamus tibi laudes et gratias
pro ea quam contulisti cura sapienti et opera impigra, ut
pium ac nobiie inceptum prosperos successus haberet.
lunctam porro laudibus tuis commendationem esse volumus
aliorum Praesulum Gallicae ecclesiae, virorumque praestan-
tium quorum ope et sedulitate est effectum, ut huiusmodi
peregrinationes tam laeta haberent exordia et incrementa,
tam recte atque ordine suas peragerent vices. Hisce omnibus
patefieri optamus ministerfo tuo sensus paternae caritatis
gratique animi Nostri. — Denique quum haec, quae nuper
enituerunt operariorum studia, docileseosostenderit pasto-
rum vocibus, non dubitamus quin ipse, Dilecte ?ili Noster,
aliique in episcopatu fratres qui in Gailiis sunt alacri volen-
tique animo pergatis incumbere ad excolendam iuvandam-
OCT.
iSgi.
PermagHo
Pontijuis
solatto in-
stitutae
suntsexah-
hincannos^
Gallorum
opificum
peregrina-
tiones in
Urhem.
Hoc atino
/requeniis'
simum
agmen au-
dacia im-
piorum /a-
cessitum
fuisse Pon-
tifex doleL
GrcUias
ret loM^
emi'
nentissimc
praesuii et
iisomnilnu
qui has p€-
regrinaJtUh
nessuscepe-
runt pro'
movendas^
illosque
adhortatur
ut enixe
incumbant
opificum
ordini ex-
colendo et
2 2 EPISTOLA CARD. LANG^NIEUX.
juvando, que hanc civium classem, quam acceptissimam nostis Ser-
J|^^>«. vatori divino, qui iuvenem se voluit in eo numero censeri.
biicae emo- Ex hisce autem curis fructus in patriam vestram manabit
amplissimus ; quo magis enim ea classis fuerit religionis
praesidiis instructa et praeceptis expolita, eo tutius et firmius
prospectum erit saluti et prosperitati reipublicae. Interim
Deum adprecati ut eflfuso gratiae suae rore feraces labores
vestros frugum optimarum efficiat, Apostolicam benedi-
ctionem tibi, Dilecte Fili Noster.ceteris Galliarum Episcopis,
clero et fidelibus vigilantiae vestrae concreditis peramanter
impertimus.
Datum Romae apud S. Petrum die xxiv Octobris
MDCCCXCI, Pontificatus Nostri anno decimo quarto.
LEO PP. XIII.
LITTERAE APOSTOLICAE
QUIBUS COLLEGIUM CLERICIS MARO-
NITICIS INSTITUENDIS IN URBE CON-
STITUITUR.
faSjftigAPlENTERolim et feliciter mens provida decessoris
Q g Nostri Gregorii XIII illustris Maronitarum natio-
O ^ nis bono consuluit, qui probe perspiciens quan-
ii^^9i^i& tum soiidae doctrinae excultaeque virtutis laus
non ad privatam modo sed ad publicam utilitatem conferat,
Maronitarum CoIIegium in hac alma urbe constituit, in quo
iuvenes clerici eiusdem nationis ad optima studia et eccle-
siasticam disciplinam rite excolerentur. Tantum Pontifex
ille providentissimus operae pretium se facturum in eo
Collegio excitando existimavit, ut eius caussa hospitalem
domum peregrinis Maronitis excipiendis, ad S. loannis de
Ficoria in regionario vico ad lacum Virginis antea in urbe a
se fundatam, in sedem memorati Collegii converterit, ac per
Apostolicas litteras anno MDLXXXIV datas» pristinum hos-
pitalis domus institutnm, ad iusti et legitimi CoIIegii ius
et conditionem evexerit. Huiusmodi Collegii sedes duo am-
plius saecula incolumis mansit, ac divina adspirante gratia
ex eius disciplina illustrium vir6rum seges laetissima prodiit,
qui, uti eorum temporum memoria docet, et egregie de
Ecclesia meruerunt, et Maroniticum nomen sua eruditione
ac laboribus illustrarunt. In hac praestantium alumnorum
copia iuvat memorare Assemanos ac losephum Simonium
praecipue celebri fama virum, cui orientales litterae et Va-
ticana Nostra Bibliotheca plures veteris eruditionis et doc-
trinae thesauros debent, Abrahamum item Ecchellensi,
doctorum virorum laudibus commendatum, quibus praecla-
rissimi alii ex alumnorum numero viri accensendi sunt ad
patriarchalem vel episcopalem dignitatem evecti, quorum et
doctrinae praestantia, etvirtus in reducendis ad catholicam
tinitatem deviis hominibus splendide eflfulsit. Ob tantum
iSgi,
HospitalU
donius a
Gregario
XIII ad
peregrinos
Maronitas
suscipien'
dos olitn
erecta^ ab
ipso mox
conversa
est in se-
dem Colle-
gii Maro'
niiarumt
per duo
inde saecu'
la celeber'
rimi.
24 LITTERAE APOSTOLICAE " SAPIENTER ".
huius Instituti fructum et gloriam, non potuit non molesta
graviter et acerba accidere Maroniticae genti adversa ea
quae contigit initio huius saeculi eidem Collegio fortuna,
advtrsU namque propter perturbationes temporum, cum plura eccle-
^^^ siastica bona in urbe venirent, alumnorum etiam suorum
aiiostram^ CoIIeglum ea calamitate perculsum vidit, eiusque aedes in
'' aliorum possessionem potestatemque translatas. In his ta-
men adversorum temporum fluctibus, curae fuit decessoribus
Nostris, quae pauca superfuerant de CoIIegii bonis, veluti
naufragii reliquias, colligere ac tueri, eorumque reditus insti-
tuendis in Collegio Urbaniano aliquot nationis Marooiticae
clericis attribuere,ut quorum bona erant, ipsi eorum beneficio
salutariter fruerentur.
Muito Haec cum Nobis omnia perspecta et cognita essent,
^rT Co^e- aegerrime semper tulimus Maronitas Libani incolas pluribus
gium re- nominibus illustres, pristina apud hanc Apostolicam Sedem
desiderat ecclesiasticae institutionis domo carere, ac diu eam cogita-
^^M^hm **o°^°^ aluimus auctoritate operaque Nostra efficiendi, ut
henifnissi' eorum Collegium in hac urbe olim fundatum ab interitu
lem^^dei revocaretur. Id enim a Nobis expetere putabamus paternum
cathoHcat studium, quo in omnes orientis catholicos afFecti sumus, et
tenactssi-
mam ani- suo quodam iure Maronitas promereri qui avitae fidei cul-
^^'bus^ tores firmam semper praetulere in ea retinenda et conser-
obsecutus vanda constantiam, et latius etiam proferenda virtutem.
chae ai^ue ^"^ etiam accessit quod non iteratis solum votis Patriarcha
^istitum aliique Maronitarum Antistites, Collegii nationis suae resti-
rum. tutionem a Nobis postulaverint, sed subsidia etiam huius
^dustrioM ^^^ caussa comparare atque conferre studuerint, quae licet
insubsidiis paria necessitati non sint, firma tamen spes adest fore, ut
dUad^wa- ^^ Maronitarum et aliorum fidelium liberalitate sufTragante,
recupiens, iusto Collegii patrimonio plene tandem consuli possit. Nos
signabit in autem ipsis gratificari pro viribus cupientes et nobilissimum
Y^^ tr' ^^^^ ^P® Nostra iuvare, sedem in hac urbe designabimus
simam, Collegii Maronitici usibus opportunam,quam eidem Collegio
jure^% pleno iure in perpetuum attribuemus.
perpetuum Nunc itaque votis Patriarchae et Antistitum Maroniticae
^^^^dom, gentis libenter annuentes, et quod propositum Nobis diu
fuit, optatum ad exitum adducentes, his litteris auctoritate
LITTERAE AFOSTOLICAE " SAPIENTER ".. 2$
Nostra Apostolica ad maiorem Dei gloriam, ad incremen- ^^
tum catholicae apud orientis populos religionis, ad decus ispi.
utilitatemque Maroniticae nationis, Collegium in hac alma Suprema
urbe clericis Maroniticis instituendis instauramus» restitui- ^ J^^^
mus ac denuo excitamus, ad leges quae infra dicuntur, idem- ronitarum
que Collegium eodem iure esSe volumus, quo quae optimo ^^^'^^^
et legitimo iure Pontificia clericorum CoUegia in urbe restUuH,
sunt.
Cum porro maxime optemus ut hoc Maronitarum CoIIe-
giom ad veterem dignitatem et decus assurgat, confidimus
studiosae Nostrae in ipsum voluntati uberes alumnorum in
virtute et doctrina progressus vicissim responsuros.
CoIIegium itaque ipsum in ditione et potestate Consilii ligesdefinit
Nostri fidei propagandae, orientalis ritus negotiis praepositi, ^n^rega-
perpetuo sit, ac iisdem regiminis et disciplinae legibus ^^^
utatur, quae in Urbaniano collegio fidei propagandae vigent«
Cardinalis qui sacri Consilii fidei propagandae generalis
Praefectus est, quique in posterum futurus sit, Patroni seu
Protectoris Maronitarum in urbe CoIIegii, munus in perpe-
taum gerat.
Cum vero maxime intersit ad rectum CoUegii regimen
eiusque prosperitatem, Rectorem ceterosque Moderatores
constitui qui magis idonei ac utiles bono eiusdem videantur,
Cardinali Patrono tribuimus, ut quaesita etiam sententia
Consilii Cardinalium de quo supra diximus, Rectorem
aliosque Collegii moderatores designet, deque iis ad Ponti-
iicem Maximum referat, ut qui designati fuerint, eorum
eligendorum Pontifex Maximus auctor fiat.
Sacerdos Maroniticae nationis a Patrono deligatur qui
sedem in CoIIegio habeat, quique sedulam det operam
alumnis excolendis et exercendis in iis quae ad sacram
liturgiam atque ad sacrorum ritus, Maronitarum proprios,
pertinent.
Patroni autem auctoritas et potestas ea erit, cui omnes
qui regendi et administrandi munus in CoIIegio habent,
nedum alumni, obsequi et parere debeant.
Cum de gravioribus agatur CoIIegii negotiis, de iis Pa-
tronus ad Pontificem Maximum referat, ac in singulos annos
26 LITTERAE APOSTOLICAE ** SAPIENTER ".
eidem Pontifici Maximo descriptionem totius Collegii status
iitteris mandatam exhibeat.
Quo vero facilius et expeditius Cardinalis Patronus suo
munere fungi possit, adiutorem ei adiicimus AnttstitenEi
urbanum, administrum ab actis Nostri Consilii n^otiis ritus
orientalis praepositi, qui nomine et auctoritate praesidis
Maronitici Coliegii, in omnibus quae ministerio eius deman-
dentur, Collegii Patrono operam navet.
praesen- Omnia demum quae his litteris Nostris statuimus ac
litter^m declaravimus rata ac iirma uti sunt, ita in posterum esse
vim ac fir- volumus ac iubemus, irritum ac inane futurum decementes
vindicai. si quid super his a quoquam contigerit attentari; contrariis
quibuscumque non obstantibus.
Datum Romae apud S. Petrum sub anulo Piscatoris die
XXX Novembris mdcccxci, Pontificatus Nostri anno decimo
quarto.
LEO PP. XIII.
1 T-aroBBB ■■■mimmmmjm ' *
ALLOCUTIO
AD S. R. E. CARDINALES
^^'SQF^g^
!ON EST opus multa disserere apud vos,ut intelliga-
tis domesticum cum Ecclesia certamen, quamvis
non uno semper tenore violentiae geratur, verissi-
me tamen in dies ingravescere. Plus nimio italica-
rum rerum per se loquitur cursus. — Videlicet premit atque
urget vecordia pertinax inimicorum, quibus circumventi
sumus : qui arte coniisi dispari, partim quidem propalam
atque acerbe grassantur, alii per occultum et in speciem
lenius. Unum genus est eorum, qui infensum animum dissi-
mulare adeo non curant, ut potius prae se ferant : iique
vulgo iactantes, hostilia quaelibet adversus Pontificem ro-
manum, ut adversus liostem, audenda, novas iniuriarum
caussas quotidie exquirunt, ac velut aperto praelio dimicant.
Remotiora ne repetamus, recens est earum memoria rerum,
quas Octobri proximo in oculis prope Nostris patravere.
Nimirum cum tam luculentas significationes tantae mul-
titudinis asperrime paterentur, adeoque perturbare eas omni
conditione decrevissent, eflfudere sine modestia sine modo
quod habebant clausum in pectore: nil veriti exagitare, sine
iusta caussa, atrociter dictis factisque homines innoxios,
pietate non civilibus studiis peregre advectos : itemque la-
cessere, Roma teste, Pontificem, mistis inter convicia minis.
Nunc progressi longius, ciere scriptis,concionibus,Itali^tot&
multitudinem, connixi per suflfragia popularia evincere ut
agatur cum lESU Christi Vicario durius, nec plus ei relin-
quatur iuris, quam qTumtum privato cuilibet lege tribuitur.
Neque tamen is prave coeptorum futurus finis : se quippe
velle fatentur pontificatnm ipsum perimere, huiusque rei
caussS. nequaquam recusaturos, si quando facultas inciderit,
ad vim descendere. — Id quidem palam non audent pars
altera inimicorum : quin etiam exercitas cum Ecclesia ini-
micitias verbis tegunt, aut quaesita excusatione defendunt.
DEC
Dolet Pon-
tifex sacri'
Ugutn cum
EccUsia
certamen
in dies in'
gravosceref
dum aiii
ipsam pro'
palani im»
pugnant^
alii per
occuitum.
Admen-
tem revocat
ptregrinis
in Urbem
congressis
illatas in»
juriaSf se-
seque ip-
sum convi'
ciis ac mi'
nis publice
fuisse la-
cessitum,
Proponit
hosies jam
aperte niti
ut Christi
vicarionon
magis
quam pri-
vato cuili'
bet Uges
patroci'
nentur,
imo utpon-
tificatus
ipse vel vi
atihibita,
perimatur»
28 ALLOCUTIO
Aiurum Pofro moderationem praeferunt, calliditate utuntur : explo-
^co^m^* ratum est enim, si verum quaeritur, idem hos ipsos petere,
tnis osun- idemque velle, quod alteros. Quid enim est, quod oppugna-
rentium tores christiani nominis acerrimos et apertos, etiam cuna
mnr^dum continere publica auctoritate possent, non continent ? Illud
occuiie in peius, quod in populo contumaciam atque odia ipsimet
jif^ un- exasperant, quando notare Pontificem perinde audent atque
dunt. Hi italicis rebus minaciter imminentem. Quod si abroeari ccr-
emm dum . ....
Hnuniiiios tas leges nolunt, quarum species est impertire ahquid sedi
dat^^' Apostolicae praesidii, idcirco nolunt quia consiliis suis ex-
saH^ Pon- pedit uolle. Eas enim inteHigunt ad excusationem valere
nuiMwn fox\s^ ad tutelam domi : praeterea, quo minus rei catholicae
producunt noceatur, non admodum obstare. Revera quod nonnulli ex
ut rebus
UalUismi' ipsis eorum partibus fassi sunt, complura vidimus perniciosa
^wntem- Ecclesiae, iniqua Pontifici, nihil iis impedientibus legibus,
Sedis apO' constituta. — Vereri se quidem pontificalem potestatem
^%^/umi/a/i testantur : sed hanc ipsam potestatem divinitus Pontifici
verbounus traditam moliuntur descriptis a se finibus cohibere, obstina-
consulunt ; tissimi inter omnes in eo ut et doctrina et re obnoxiam
'^^diuinae ^^^^^^^ Ecclesiam principatui. Similique ratione integram
auctoritati cuiquc ac tutum uuntiant, ad Pontificem e quibusvis terra-
^?isUMt. ^"^ partibus, obsequii caussi, adire : re tamen ipsa, in tam
Vi Ugis insigni iniuriarum licentia, deterreri extemos necesse est
^^^tr.P^'^ insolentia plebis. — Ita nobis, utriusque generis adversario-
FideUbus * i • n j- j- j-
ad sum- tum operd, vel ipsa alloquendi audiendi commercia non
T^^ ad' P^''"™ praepediuntur: et ad minimam quamque occasionem
tus.astin' illustratur et erumpit, quod initio diximus, vexari Nos
pUbUp^M' quotidie indignius, atque in mediis difBcultatibus perpetuo
cluditur. luctari. Quae quidem si tot ac tantae sunt in pace rebusque
compositis, nemo potest satis perspicere quorsum evasurae,
si quid subitum ingruat, praesertim commotis suspicionibus
belli.
Causam Unde vero factum, ut hostilium vis animorum novissimo
tis^recenti tempore inardesceret ? Nos profecto, quod proximus deces*
temportha- sq^ Noster, quodque Nosmetipsi facere vi3^ dum inito ponti--
roHs non ficatu ex couscientia officii instituimus, idem constanter
^^Zendam P^rsecuti postea sumus. Vindicari postulavimus in liberta-
dicit quod tem debitam, Nostrumque ius in hanc urbem nominatim,
D.
>£C.
AD S. R. *:. CARDINALES. 29
proyidenti& Dei et saeculorum sufrragio addictam Fontifici,
repetere perreximus; plane sentientes, quod non semel 7^i,
memoravimus, incolumitatem iuris Nostri cum salute, liber- indgabini'
tate. prosperitate italici generis optime posse consistere: ^oPontifi'
immo Italorum cum Apostolica sede consensum omnino dicavit li
ad eomm bonorum incrementa domi forisque profuturum. ^^^^^^
Quae scripsimus, quaeque usque ad hanc diem, nihil tamen fura s. &-
minitati cuiquam, egimus, omnia testantur, nihil esse neque ^eUu^Uir
in sententia Nostra, neque in agendi ratione mutatum. — ^*^^ »'«/»■
Alia igitur increscentis contentionis est caussa quaerenda. '^sed^in^Lc
Atqui rem videmur verissime iis attigisse litteris, quas ad ""^^ ^^J\
Italorum gentem dedimus anno superiore : in quibus pra- superiore
varum arcana sectarum ipsissimis eorum verbis, qui essent /^ ^^."
conscii, aperuimus: quibus quidem verbis novissime in ipso varum
legumlatorum coetu haud ambiguae concinuere voces.Com- arcana ea-
mune^ectarum consilium est fatigare pugna atroci summum *y^P*f
,-.,.. mohmtna
pontincatum et funditus, si neri possit, christianum abolere in.Reiigio-
nomen, Modo properant destinata patrare, certum rati, ^^l^^^^'
omnia sibi secunda atque obedientia fore. Siquidem non
modo nihil impedimenti, unde metuendum maxime vide-
retur, sed indulgentiam atque incitamenta coeptorum plus
semel sibi vident adesse.
En igitur, Venerabiles Fratres, quo res loco sint : idque
et cognosse decet et meminisse, quia defensionem contra
vim parantibus prodest itinera hostium habere comperta.
— Atque huc magnopere velimus intendant animum qui
regnis praesunt et imperiis: facile enim intelligent, non ipsirei
religionis tantummodo, sed etiam civitatis omnino interesse, ^'.^'{* /***
® ' ' ttostsstma,
vias impietati moribusque pravis, ne ultra procedant, inter- Quodepe-
cludi. Etenim ubi dominatur impietas, ibi collabefieri ne- ^^^^i
cesse est praecipuum civitatis fundamentum, quod religione pibusque
, , • M ^ ^ admonttts,
et honestate morum contmetur : commmuta vero potestate
Ecclesiae, quae vim habet alligandi maximam, omnis est
fluxa ac maie tuta futura auctoritas. — Reputent autem,
quotquot ubique sunt, catholici quid agitetur adversus catholicos
christianum nomen universe, quaeque nominatim in Apo- ^^^^
stolicam sedem consilia struantur: coniunctisque Nobiscum enixe ad-
animis contendant rerum malarum audaciae, oppositu con-
30 ALLOCUTIO AD S. R. E. CARDINALES.
stantiae suae, resistere, Deo freti, cuius in bonitate poten-
tiaque spes nostra maxime nititur.
Duoncvi Nunc, antea quam Ecclesiis viduis assignemus Episcopos,
^creofUur. placet nuntiare, constitutum Nobis esse honore Collegii
vestri duos viros afiicere, quorum non ignota vobis orna-
menta animi : Aloisium Ruffo Scilla, Archiepiscopum
Tit. Petraeum, Domui Nostrae Praepositum ; qui tum in
Archiepiscopatu Theatino, tum in legatione Bavarica, sese
Apostolicae sedi integritate, consilio, sedulitate officii pro-
bavit : Aloisium Sepiacci ex ordine sodalium Augusti-
nianorum, Episcopum Tit Callinicensem, sacri ConsilS
Episcoporum atque ordinum religiosorum negotiis praepo-
siti Secretarium, doctrinae laude, variisque muneribus in*
tegre gestis commendatum.
Quid vobis videtur ?
Itaque auctoritate omnipotentis Dei, sanctorum Apo-
stolorum Petri et Pauli, et Nostra, creamus et publicamus
S. R. E. Cardinales ex ordine Presbyterorum
Aloisium Ruffo Scilla
Aloisium Sepiacci
Cum dispensationibus, derogationibus et clausulis neces-
sariis et opportunis. In Nomine Patris »i<, et Filii »i<, et Spi-
ritus "^ Sancti. Amen.
S{^|^3^'AUGURlO che il Sacro Collegio Ci fa, al ritorno
delle care solennita Natalizie, non pu6 non essere
sommamente gradito al Nostro cuore. — Che
, gVinsegnamenti che partono da questa Sede
Apostolica siano accolti con riverenza e tradotti fedelmente
in azione; che alFuomo nemico sia impedito di seminare nel
campo cattolico la zizania, i uno dei voti piii fervidi deU
ranimo Nostro. Si degni il divin Pargolo di compierlo colla
maggiore eflFusione della sua carita che tanto mirabilmente
risplende nel giocondo mistero della sua Nascita !
£ questo in modo speciale desideriamo che avvenga ri-
guardo alla questione operaia, che ella, Signor Cardinale,
ha fatto argomento del suo discorso. Fu per obbedire a un
sacro dovere dell* Apostolico ministero, e ad un vivo desi-
derio di giovare a tanta parte di umanita sofferente che Noi
C inducemmo a trattare Tarduo tema, sul quale sono cos)
divisi i pareri dei sociologi e dei dotti, e tante difficolta si
aduoano per la natura stessa del soggetto, per la molte-
plice concorrenza e collisione degrinteressi e per la malva-
giti delle umane passioni. — CoIIa scorta delle dottrine
evangeliche Noi proponemmo nella Nostra enciclica la vera
solazione del problema ; ma non pensammo che con ci6 il
compfto Nostro fosse finito. E poich^ all' apparir deir enci-
clica erasi destato prima in Francia tra padroni ed operai
UD felice movimento verso questa Sede Apostolica, Ci era-
vamo proposti di profittarne per rendere piii facile e piti
v^tag^osa rapplicazione dei Nostri insegnamenti.A questo
scopo infatti miravano le parole che rivolgemmo ai gruppi
deipellegrini Francesi,primovenuti,eraccogIienza paterna
che ad essi facemmo. Lo stesso avremmo fatto con gli altri
D£C,
i8gi,
Maxime
cordi Pon-
tificiest^ ut
tnonita sua
accipian-
tur et in
actum de-
ducantur;
item ut
concordia
in campo
catholico
servetttr»
Hoc VO'
tum suum
praecipue
cuLimplen-
dum sperat
circa ar-
duam
qttaestiO'
ncmdeopi'
ficum con-
diHom^
cujus SOlU'
tionemjam
in Epistola
encyclica
indicavit.
sed et in
animc ha*
buit viam
dd exsecu'
tionem
praeceftO'
rumfaci'
liorem
32 ALLOCUTIO ** LAUGURIO .
praehere; che dovevano succedere ai primi ; lo stesso man mano
fin^non ^oi pellegrini delle altre nazioni che sarebbero succeduti ai
parumcon* Francesi : giacchfe, come era a Nostra notizia, lo stesso fe-
per^grina- lice movimento cominciava a destarsi in var! paesi di Eu-
tianes ope- xq^^ ed anche in America, in modo speciale nel Canadi,
tra le classi operaie, desiderose di recarsi in quest'alma citta
m/arie in» per ascoltare la Nostra parola. Ma d'improvviso e neir in-
urruptae. ^^^^^ maniera che tutti sanno e che qui i inutile il ricor-
dare, questo movimento fu arrestato, e i pellegrinaggi
Nihilhabet degli operai furono sospesi. — Ma che cosa mai, doman-
^^^^uod ^H- diamo Noi, cosa mai la societ4 e chi la regge ha da temere
^^ck^*t' ^^''^ moltitudini che ossequiose qui si recano a rendere
vicario ob- omaggio al Vicario di Gesti Cristo? Temano piuttosto di
J^wi?, ^il q**^'l^ ^h^ stanno lungi dalla Chiesa o dal Papa,chenedis-
hs timeat prezzano grinsegnamenti e ne vilipendono rautoriti, Tra
^siae adver- queste troveranno i rivoltosi, i perturbatori deirordinet gli
sentur, audaci agitatori delle plebi, che vanno a scuotere le fonda-
menta d' ogni civil convivenza : tra quelle che seguono e
VoxPonti' ascoltano il Papa, non mai. La parola del Pontefice e sem-
^smcTpa- pre parola di pace, di giustizia e di carita ; parola che ri-
cem, justi- ^orda indistintamente ai padroni e agli operai i doveri onde
ttam^ cha- , .^,. , ,..,-, j
rUatem^ sono legati fra di loro e verso la societa ; che mculca ad
essi di non combattersi a yicenda, ma di vivere in armonia,
etiam di aiutarsi e amarsi come fratelli,e ne addita il modo; parola
%^^expt ^^ ^^ neppure allora tralascia di rivendicare i propri diritti
^«^. *^?^ e di reclamare per s6 una vera indipendenza, rende anche
ordini fa- con questo un segnalato servigio alla causa dell' ordine e
^^' della pace. Ma tant' fe ; si ^ nemici giurati del Pontificato e
Sed ini- gelosi della sua grandezza ; e per la brama di vederlo ad
lissima ogni costo umiliato e depresso, si osteggiano le imprese,
^cc^/ia ^^^^^ '^ P^^ nobili e le piii benefiche, quando si prevede
ejus impu' che debbano crescer gloria e prestigio al Pontificato e di-
^msiaus latare la sua influenza nel mondo,
aiiqua s, Lq stesso avvieue per Tabolizione della schiavitii. —
Sedt oriiU'
ravidetur. Quale impresa piti bella di questa e piti degna deir epoca
0^^ nostra,delIe simpatie e del concorso di tutto il mondocivile?
factum est Qual gloria, pel secolo nostro, piii grande che quella di ve-
cum ogere- , ... •t«i ■ !•
tur de tou der tutte le nazioni, cessate per si nobile scopo le gare pou-
AD S. R. E. CARDINALBS. 33
tiche onde sono divise, darsi concordi la mano per portare y
tra i popoli selvaggi sparsi suirimmenso suolo AfricanOi i iSgi,
benefid della vera civilti? Noi credemmochespettassealla unda str-
Chiesa e al Pontificato di aver larga parte in tale impresa, vUutt.
e per6 Ci studiammo di promuoverla con tutti i mezzi, non Libertaum
solo perch^ eminentemente morale e cristiana, ma anche J^-^
perchi senza Topera deila Chiesa non potrebbe sortire esito modis pro-
favorevole e duraturo. La forza materiale infatti potri spez- ^d^up^
zare agli schiavi le catene, impedire la tratta e i mercati, ^^fi^*
vero obbrobrio delPumaniti ; ma penetrare nei loro animi . .
per sollevarli dairabiezione della schiavith e far loro sentire quitUm
la digniti delFuomo e la liberti dei figli di Dio, non pu6 ^^'^^
essere che opera dei missionari e frutto del vangelo di Cristo. i^stas sae-
Ma appunto perch^ rabolizione della schiavitti h favorita nbertatem
efficacemente dalla Chiesa, appunto perch^ h per ridondare a ^^J^^ ^'.
grande onore del Pontificato romano, vi fu chi tent6, non Ecdesia
di osteggiarla direttamente, che sarebbe troppa Tonta e la ^^t^ ^^
vergogna, ma di ripudiare Tazione della Chiesa, come vana ^^^» actio^
ed inutile, e di continuar Topera all' infuori della sua bene- J^ ^x^*
fica influenza. Tanto pu6 negli animi la passione politica e ^}*^ ^^P^'
Todio di setta ! — Comunque per6, anche fra le contradi- tuui sutst.
zioni e gli ostacoli, il Pontificato romano proseguiri, come
sempre, ia sua provvidenziale missione nel mondo, missione QuiJauui
di pace,di salvezza,di redenzione, a vantaggio anche di quelli ^*^^*^?^»
PofUtfica^
cne lo combattono. tus roma-
Con questi sentimenti, facciamo di tutto cuore al Sacro *"'' ^'ij
Collegio il ricambio dei piii felici auguri e dal cielo implo- suo.
riamo su di esso Tabbondanza dei piti eletti carismi. Dei
quali intendiamo sia pegno TApostoIica benedizione, che
dal fondo del^animo impartiamo a tutti i membri del Sa-
cro CoIIegio, ed altresi ai Vescovi, ai Prelati e a tutti gli
altri presenti.
Acta Leoob XIIL V. — 3
DECRETUM
QUO CONJUGIA PRAESUMPTA NULLA
ESSE IN POSTERUM JUBETUR.
i^pSSSSpSrSS^SPSra^S^^
FEBR.
Conjugia
praesum-
pta, olim
jus sancie'
bat.
jd&aflMMgONSENSUS mutuus, unde matrimonia lusta na-
MairimO'
nia claH'
destina
irrita ka-
bemla
Cone. Tri'
dentinum
jussit^
et ideo Jus
illud pris-
cum valere
desiit uH'
cumque re*
cepta fuit
Tridenti'
na lex,
Quum vero
nostris
temporibus
canonica
deconjugiis
praesum-
ptis disci»
plina pas^
sim fuerit
oblivione
deleta.
C^ scuntur, non verbis dumtaxat» sed aliis quoque
^ signis exterioribus patefieri ac declarari potest
'^«iorjft Quamobrem Alexander III (i), Innocentius III (^),
et Gregorius IX (3), decessores Nostri, merito decreverunt
ut carnalis copula, si sponsalia de futuro certa ac valida
praecessissent, cum in iudicio tum extra iudicium pro vero
coniugio haberetur, nisi impedimentum canonicum obsti-
tisset. Et in hac iuris praesumptione tantum roboris inesse
voluerunt, ut iirmum ipsa statueret sanciretque ius, nec pro-
bationem contrariam uUam admitteret. Deinde vero matri-
monia clandestina, id est non praesente Parocho et duobus
tribusve testibus inita, quum Concilium Tridentinum (^)
irrita infectaque esse iussisset, ius illud priscum» ut erat
necesse, valere desiit ubicumque promulgata vel moribus
usuque recepta Tridentina lex. Quibus autem illa locis non
viget, in iis semper Apostolicae Sedis iudicium fuit, canones,
quos indicavimus, ratos atque firmos permansisse. Sed
aetatum decursu, ex conscientia et cognitione christianorum
sensim effluxere. Plures enim Episcopi ex iis regionibus,
in quibus matrimonia clandestina contra fas quidem inita,
sed tamen valida iudicantur, haud ita pridem rogati quid
populus ea de re sentire videretur, plane retulerunt, canoni-
cam de coniugiis praesumptis disciplinam passim exolevisse
desuetudine atque oblivione deletam : propterea vix aut ne
vix quidem contingere ut copula inter sponsos afiectu ma-
ritali nec fomicario habeatur : eamque non matrimonii le-
gitimi usum sed fornicationis peccatum communi hominuoi
opinione existimari: imo vix persuaderi populo posse,
I. Cap. Venieus, dc Sponsal. — a. Cap. Tua nos, eodem tit. — 3. Cap. /s qni
Jidem, eodem tit. -^ 4. Sess. XXIV. Cap. I de Reform. matrim.
DECRETUM. 35
sponsalia de futuro per coniunctionem carnalem in matri-
monium transire.
His igitur rebus et caussis,de consilio Venerabilium Fra- abrogat
tnim Nostrorum S. R. E. Cardinalium in rebus fidei In- ^^'^
quisitorum generalium, supra memoratos canones et alias ^ti^»*^ f»
quascumque iuris canonici ea de re dispositiones, etiam ^uHUxTri'
speciali mentione dignas, per hoc Decretum Nostrum abro- ^^^^^?^
gamus et abolemus, et pro abolitis et abrogatis, ac si nun-
quam prodiissent, haberi volumus.
Simul per has litteras Nostras decernimus ac mandamus, acjudUes
ut deinceps illis in locis in quibus coniugia clandestina pro J^j^^''"
validis^habentur, a quibusvis iudicibus ecclesiasticis, in quo- cumque
rum foro caussas eiusmodi matrimoniales agitari et iudicari ^fj^ ^.^.
contigerit, copula carnalis sponsalibus superveniens non J«^<<». con^
ampiius ex iuris praesumptione coniugalis contractus cen- ^^^rwctum
seatur, nec pro legitimo matrimonio agnoscatur seu decia- ^^^^»
retur. Huius tamen auctoritate Decreti induci nolumus ne- ^ ^^<^
ces3itatem formae Tndentinae servandae ad matnmonii iUaUm m-
validitatem ubi illa forma modo non viget. t^^^Vn^'
Datum Romae apud S. Petrum die XV februarii dentinae
MDCCCLXCII, Pontificatus Nostri anno decimo quarto. vcmdae!^
LEO PP. XIII.
jfl|afl|jfl|jiya|ji&3fl^^
LITTERAE ENCYCLICAE
Ad Episcopos et fldeles Galliae
DE CIVITATIS REGIMINE.
Pro magna
sua in Gal-
luam gen-
tem beneuo'
leniia^
\\J miUeu des sollicitudes de r^glise universelle,
Ag bien des fois, dans le cours de Notre Pontificat,
% Nous nous sommes plu k t^moigner de Notre
vthemenUr
dolet Pow
tifex eo ad-
niti nefa-
rios homi-
nes ut apud
illam Fiiies
catholica et
mores chri-
stiani de-
leantur^
magtio cum
ipsius rei
civiiis de-
trimento.
Solaiium
ipsi affe-
runt Galli-
ci Fideles,
sese devo-
tissimos S.
Sedi et
summi Pa-
storis voci
obsequentes
exhibendo.
Ur^^^^ affection pour la France et pour son noble peuple.
Et nous avons voulu, par une de Nos Encycliques encore
pr^sente k la m^moire de tous, dire solennellement, sur ce
sujet, tout le fond de Notre ime. Cest pr£cis6ment cette
afTection qui Nous a tenu sans cesse attentif a suivre du
regard, puis i repasser en Nous*m6me, l'ensemble des faits,
tantdt tristes, tantdt consolants, qui depuis plusieurs anndes
se sont d^roul^s parmi vous.
En p^n^trant i fond, i l'heure pr^sente encore, la port6e
du vaste complot que certains hommes ont forme d'an<^an-
tir en France le christianisme, et Tanimosittf qu'ils mettent
i poursuivre la r^alisation de leur dessein, foulant aux pieds
les plus ^l^mentaires notions de libert6 et de justice pour
le sentiment de la majorit^ de la nation, et de respect pour
les droits inali^nables de rEglise catholique, comment ne
serions-nous pas saisi d'une vive douleur ? Et quand Nous
voyons se r^v^ler, Tune apris Tautre, les cons^quences fu-
nestes de ces coupables attaques qui conspirent i la ruine
des moeurs, de la religion et m^me des int^rdts politiques
sagement compris, comment exprimer les amertumes qui
Nous inondent et les appr^hensions qui Nous assiigent \
D*autre part, Nous nous sentons grandement consol^
lorsque Nous. voyons ce m£me peuple fran^ais redoubler,
pour le Saint-Sifcge, d^affection et de z^le, a mesure qu'il
le voit plus d^laiss^, nous devrions dire, plus combattu
sur ia terre. A plusieurs reprises, mOs par un profond sen-
timent de religion et de vrai patriotisme, les repr^sentants
de toutes les classes sociales sont accourus, de France jus-
qu'iL Nous, heureux de subvenir aux ndcessit^s incessantes
DE CIVITATIS REGIMINE. 37
de r^glise, d^sireux de Nous demander lumi^re et conseil,
pour £tre sfirs qu*au milieu des pr^sentes tribulations, ils ne
s'&arteront en rien des enseignements du Chef des croyants.
Et Nous, r6ciproquement, soit par rfcrit, soit de vive voix, ipsoi ad
Nous avons ouvertement dit k nos fils ce qu'ils avaient droit ^^H^.'
• non ct /><i-
de demander i leur Pere. Et loin de les porter au d^oura- tH<u de-
gement, Nous les avons fortement exhortis i redoubler ^jan^^^^ea
d*amour et d'efforts dans la d^fense de la foi catholique, f^horta-
en m^me temps que de leur patrie: deux devoirs de pre-
mier ordre, auxquels nul homme, en cette vie, ne peut se
soustraire.
Et aujourd'hui encore, Nous croyons opportun, n Aressaire praesen-
m6me, d*<Iever de nouveau la voix, pour exhorter plus in- ^^J^^lt
stamment, Nous ne dirons pas seulement les catholiques, nontantum
mais tous les Fran^ais honndtes et sens^s, ^ repousser loin sedetomnes
d'eux tout germe de dissentiments politiques, afin de con- ^^^*^
sacrer uniquementleurs forces k la pacification de leur patrie. qtu corda-
Cette pacification, tous en comprennent le prix ; tous, de ^^i^^\^^
plus en plus, Tappellent de leurs voeux. Et Nous qui la d6- citare ut
sirons plus que personne, puisque Nous repr^sentons sur la ^dUs^i^-
terre le Dieu delapaix {}\ Nous convions, par les pr^sentes »*^«^ P^^^'
T f A , • , ; . % ticixyeoten-
Lettres, toutes les ames droites, tous les coeurs genereux a dant con-
Nous seconder pour la rendre stable et fteonde. ^nTusut^
diu deside»
Avant tout, prenons comme point de d^part une v^riti J*^^ ^tan-
notoire, souscrite par tout homme de bon sens et hautement ^e^ redda-
proclamde par Thistoire de tous les peuples, i savoir, que la
retigion, et la religion seule, peut cr^er le lien social ; que Sola reli-
seule elle suffit a maintenir sur de solides fondements la f^^ ^l^'
paix d'une nation. Quand diverses families, sans renoncer detatis hu-
aux droits et aux devoirs de la soci6td domestique, s'unis- creari, at-
sent sous Tinspiration dela nature, pour se constituer mem- ^«f/*»f »«
^ ' *^ nationeser-
bres d'une autre famille plus vaste, appel^e la soci^t^ civile, varipotest.
leur but n'est pas seulement d'y trouver le moyen de pour- Homines
voir i leur bien-fttre mat^riel, mais surtout d'y puiser le bien- ^^ ^^^2^
fait de leur perfectionnement moral. Autrement la soci^t^ duce^
s'aiverait peu au-dessus d'une aggr^gation d'6tres sans
1. Non enim est dissenaonis Deus, sed pacis. (/ C&r., xiv.)
38 LITTERAE AD EPISCOPOS ET FIDELES GALLIAE.
conveniunt raison, dont toute ]a vie est dans la satisfaction des instincts
*^Jd%7t!!e sensuels. II y a plus ; sans ce perfectionnement moral, diffi-
comtnodita- cilcmcnt on d^montrerait que la societtf civile, loin de de-
praecifnu venir pouf rhomme, en tant qu'homme, un avantage, ne
'^T^flih' ^^"^"^"'^*^ P^s k son d^triment.
nem obti- Ox la moralit^, dans Thomme, par le fait m6me qu'elle
nendam, j^j^ niettre de concert tant de droits et tant de devoirs dis-
verom^' semblables, puisqu'elle entre comme ^l^ment dans tout acte
lis cum cir- humaiu, suppose n^cessairement Dieu, et, avec Dieu, la reli-
inieliectu ct gion, ce lien sacr^ dont le privilege est d'unir, anterieure-
bmum in ^^^^ 4 ^q^ ^utre Hen, Thomme k Dieu. En effet, Tidfe de
voluntate ' '
versetur.ne- moralit^ importe avant tout un ordre de dependance k regard
''"n^um ""et ^" vrai, qui est la lumifere de Tesprit ; i T^gard du bien, qui
religionem est la fin de la voionti : sans le vrai, sans le' bien, pas de
eu,7iqut morale digne de ce nom. Et quelle est donc la v^rit^ prin-
dem Deus cipale ct essentielle, ceile dont toute v^ritrf derive ? c'est
ventatts *^ ^ %
omnisetbo' Dieu. Quelle est donc encore la bont6 suprdme, dont tout
ttfiLntZ ^^^^^ ^^^^ procede? c'est Dieu. Quel est enfin le criateur
que et vo- et le conservateur de notre raison, de notre volont^, de tout
humanae Hotre 6tre,comme il est la fin de notre vie ? Toujours Dieu.
creaior et p^jg donc quc la reiigiou est l'expression intirieure et exte-
conserva- ^ ° ^ » t^.. i •
tor, rieure de cette d^pendance que nous devons a Dieu a titre
reiigio vero de justice, il s'en d^gage une grave consequence qui s'im-
^^* sa/urVt pose: Tous les citoyens sont tenus de s'alHer pour main-
suam cum tenir dans la nation le sentiment religieux vrai, et pour le
nem homo d^fcndre au besoin, si jamais une ^cole ath^e, en depit des
agnoscat protestations de la nature et de Thistoire, s'efforcait de chas-
antmoetore ^ * *
profiteatur, ser Dieu de la soci^t^, sCire par la d'an^antir bientdt le sens
Omnium moral au fond m£me de la conscience humaine. Sur ce point
^mestre' cntre hommes qui n'ont pas perdu la notion de ThonnSte,
liiionisstu- aucune dissidence ne saurait subsister.
vitatetueri; Daus les cathoHques fran^ais^ le sentiment religieux doit
quod qui- 6tre eucorc plus profond et plus universel, puisqu'ils ont le
u^in^ai' '>onheur d'appartenir i la vraie religion. Si, en effet, les
liaeomagis croyances religieuses furent, toujours et partout, donn^s
^tauntur comme base k la moralit^ des actions humaines et k Texis-
quod vera tencc de toute soci^t^ bien ordonn^e, il est rfvident que ia Re-
Ecciesia Hgion cathoHque, par le fait m^me qu'elle est la vraie Eglise
DE CIVITATIS REGIMINE. 39
de J^sus-Christ, posskle plus que toute autre refficacit^ i6
vouine pour bien r^gler la vie, dans la soci^t^ comme dans jg^.'
riodividu. En faut-ii un ^clatant exemple ? La France elle- catkeUca
m£me le foumit — A mesure qu^elle progressait dans la f^fer^ur
foi cbr^tienne, on la voyait monter graduellement k cette r^Hpo cae*
grandeur morale qu'elle atteignit, comme puissance poli- J^ ^^
tique et militaire. Cest qu'4 la giin^rosit^ naturelle de son viiam tum
coeur, la charit^ chr^tienne ^tait venue ajouter une abon- ^J^pHva-
dante source de nouvelles ^nergies ; c'est que son activit^ tam recu
merveilleuse avait rencontr^, tout k la fois comme aiguillon, dam, ut ex
lumiire directive et garantie de constance, cette foi chr^- ^^^n^^'
tienne qui, par la main de la France, tra^a dans les annales gentij Ai-
du genre humajn des pages si glorieuses. Et encore aujour- j^^S ma-
d'hui, sa foi ne continue-t-elle pas d'ajouter aux gloires pas- Mem asse-
s^es de nouvelles gloires ? On la voit, in^puisabie de g^nie %^ ^
et de ressources, multiplier sur son propre sol les oeuvresde ^i^' ^'^
charit6 ; on Tadmire partant pour les pays lointains oii, par
son or,par les labeurs de ses missionnaires, au prix m£me de /^^^^^jj!
leur sang, elle propage d'un m£me coup le renom de la ^.^f^. '«^^*
France et les bienfaits de la religion catholique. Renoncer ckarUaHs
k de telles gloires,aucun Francais,quelles que soient par ail- ^'''» ^' -^*-
leurs ses convictions, ne I oserait.; ce serait renier la patrie. labore^ san-
Or rhistoire d'un peuple r^vele d'une mani&re incontes- ^J^ ^^
taUe, quel est Td^ment gtfn^rateur et conservateur de sa gentes ab
grandeur morale. Aussi, quecet ^l^ment vienne k lui man- ^^amT^^'
quer, ni la surabondance de Tor, ni la force des armes ne Quotquot
sauraient le sauver de la d^cadence morale, peut-£tre de la is^^^r sunt
-^ . t . t «^ »*» Gailta
mort. Qui ne comprend maintenant que, pour tous les Fran- catkoHci,
;ais qui professent la Religion catholique, la grande sollici- ^^ ^^"
tude doit £tre d'en assurer la conservation ; et cela avec d'au- ribustuean-
tant plus de d^vouement, qu'au milieu d'eux le christianisme ^gj^^^rea^.
devient,de la part des Sectes, Tobjet d'hostilit6s plus impla-
cables ? Sur ce terrain, ils ne peuvent se permettre, ni indo-
lence dans Taction,. ni division de partis ; Tune accuserait
une l^het^ indigne du chr^tien, Tautre serait la cause d'une
faiblesse d^sastreuse.
£t ici, avant de pousser plus loin, il nous faut signaler une jiefeiiit
calomnie astucieusement r^pandue, pour accr^diter, contre Pontifex
40 LrrrERAE AD EPISCOPOS ET FIDELES GALLIAE.
iorum ca- les cathoHques et cofitrc le Saint-Si^ge lui^mime, des impn-
pii^wm tations odieuses. — On pr^tend que Tentente et la vigueur
^"^*^^^ d*action inculqu^es aux catholiques pour la d^fense de lcttr
lummiim- foi, ont, commc secretmobile,bien moins la sauvegarde des
^iuJ! ^ct >n**''*^s religieux, que rambition de m^nager k l'6glise une
tkoiieos di- domination politique sur F^tat. — Vraiment, c'est vouloir
^dei certa- rcssusciter unc calomnie bien ancienne,puisque son invention
mtn imi' appartient aux premiers ennemis du christianisme^ Ne fut-
elle pas formul^e tout d'abord contre la personne adorable
Adversus du R^dempteur ? Oui, on Taccusait d'agir par des visto
^Hma fu' poli^iqucs, alors qu*il illuminait les Ames par sa pr^dication,
daois exco' et qu'il soulageait les soufTrances corporelles ou spirituelles
l^^vJu- ^®* malheureux avcc les trisors de sa divine bont^ : € Nous
sta calum- avons trouv/ cet homme travaillant d bouleverser noire peuph,
* difenddnt de payir le tribut d Cisar^ et ^intitulant le Christ
roi. Si vous lui rendez la liberti, vous tCltes pas ami de Char :
Car quiconque se prdtend roi.fait de Fopposiiion d Cisar
Cisar estpour nous le seul roi ('). >
oliaqutid Ce furcut ccs calomuies mena^antes qui arrach&renta
^^crtf^M PiJsi^^ l* sentence de mort contre Celui qu'i plusieurs reprises
- Fideiibus {\ avait d^clar^ innocent. Et les auteur^ de ces mensonges
lutafue- ou d'autres de la m6me force, n'omirent rien pour les pro-
runt, pager au loin, par leurs ^missaires, ainsi que S. Justin
martyrle reprochait aux juifs deson temps : €Loin devous
repentir^ apris que vous avez appris sa risurrection d*entre les
mortSt vous avez envoy/ de firusalem des hommes habilement
choisis^pour annoncer qu*une hirisie et une secte impie avait
itisuscitiepar un certain siducteur appeUfisus de Galilie (*).>
quofactum £jj diffamant si audacieusement le christianisme, ses enne-
esi ut $H
hostium mis savaieut ce qu'ils faisaient ; leur plan ^tait de susciter
CMsticmi contre sa propagation un formidable adversaire, TEmpire
ab impera- romain. La calomnie iit son chemin ; et les paTens, dans
toribus -_--__ -
i^t^lf !• Hunc invenimus subvertdntem gentem nostram, et prohibentem tributa dare
Caesari, et dicentem se Christum regem esse. (Luc, xxiii. a.) Si hunc dimittis,
non es amicus Caesaris : omnis enim qui se regemfadt contradidt Caesari... Non
habemus regem nisi Caesarem. (JOAN., xix, 12-15.)
8. Tantum abest ut poenitentiam egeritis, postquam Eum a mortais resiUTezisse
accepistis, ut etiam....eximiis delectis viris, in omnem terrammorbemeos miseritis
qui renunciarent haeresim et sectam quamdam impiam et iniquam exdtatam esse
a Jesu quodam galilaeo sednctore. (Dialog, cum Tryphone,)
tur.
DE CIVITATIS REGIMINE. 4I
leur crtiulit^, appelaient 4 renvi les premiers chr^tiens r6
< i^ ttres inuHUs^ des citayens dangereux^ des fadieux^ des iSgil
ennemis de tEmpire et des Empereurs (') >. En vain les Postero
Apologistes du christianisme par leurs ^crits ; en vain les '^*^'" ^/.
chr^iens par leur belle conduite, s*appliquferent-ils k d^- primipes,
montrer tout ce qu'avaient d'absurde et de criminel ces ^i^^jj^^,
qualifications : on ne daignait mdme pas les entendre. Leur Ha^ nann-
nom seul leur valait une d^claration de guerre ; et les chr^- ^p^f^!^
tiens, par le simple fait qu'ils ^taient chr^tiens, non pour au- ''^^» *^^'»
cune autre cause, se voyaient forc^ment plac^s dans cette ausi sunt
altemative : Ou Tapostasie, ou le martyre. — Les mdmes $|^*^-^^!"
griefs et lesm^mes rigueursse renouvel^rent plus ou moins deret pote-
dans les si^cles suivants, chaque fois que se rencontrirent ^^ ''"'
des gouvernements d^raisonnablement jaloux de leur pou-
voir, et anim^s contre T^glise d'intentions malveillantes.
Toujours ils surent mettre en avant, devant le public, le
pr^texte des pr^tendus'envahissements de T^^glise sur T^tat,
pour foumir i r£tat des apparences de droit, dans ses
empietements et ses violences envers la Religion catholique.
Nous avons tenu 4 rappeler en quelques traits ce pass^, Nec aiiis
pour que les catholiques ne se diconcertent pas du pr^sent mu Euie-
La lutte, en substance, est toujours la m6me: toujours ««^ ^osus
J6sus-Christ mis en butte aux contradictions du monde ; oporttt et
toujours mdmes moyens mis en oeuvre par les ennemis ^^ristiani
' , "^ , ^ eaniaem
modemes du christianisme, moyens tr^s vieux au fond, prae se /e-
modifife k peine dans la forme ; mais toujours aussi mdmes ^^^i^
moyens de d^fense, clairement indiqu^s aux chr^tiens des «^ antiqui
temps presents par nos Apologistes, nos Docteurs, nos /ensores,
Martyrs, Ce qu*ils ont fait, il nous incombe de le faire k -^'f «»
' ^ Martyres,
Dotre tour. Mettons donc au-dessus de tout la gloire de
Dieu et de son Eglise ; travaillons pour elle avec une appli-
cation constante et efTective ; et laissons le soin du succ^s
a Jfisus-CHRIST qui nous dit : € Dans le ^monde, vous seres
opprimis ; mais ayez confiance^fai vaincu le monde (^). >
Pour aboutir la, Nous Tavons drfji remarqu^, une g^rande Concordia
[ ^ ' ^ Catholicis
I. TertalL In Apolog, — Minutius Felix, in Octavio,
a. In mttndo preisnnim habebitis: sed confidite, ego vid mandum. ( Joan.,
XVI, 33).
42 LITTERAE AD EPISCOPOS ET FIDBLES GALLIAE.
opus esu union est n^cessaire, et si Ton veut y parvenir, il est indis-
Vt^id%- pensable de mettre de cdt^ toute prioccupation capable
gnamFidei d'en aoioindrir la force et refficacitd — Ici, Nous enten-
necaiiiaiio <^ons principalement faire allusion aux divergences poli-
^in^hod^ tiques des Fran^ais, sur la conduite 4 tenir envers la R<pu-
nos reifm- blique actuelle : question que Nous d^sirons traiter avec
^d^^o^t la clart^ r&Iamee par la gravit^ du sujet, en partant des
principes et en descendant aux consiquences pratiques.
y^^^ Divers Gouvernements politiques se sont succide en
fueruntkoc France dans le cours de ce siecle, et chacun avec sa formc
Galiicae disttnctive : Empires, Monarchies, R^publiques. En se rea-
gentts re- fermant dans les abstracttons, on arriverait k d^finir quelle
gtnnna, ' *
necuiium est la meilleure de ces formes, consid^r^es en elles-mdmes ;
ra/^ia^ on peut affirmer ^galement en toute v^rit^ que chacune
chHsdanae d'elles est bonue, pourvu qu*elle sache marcher droit k sa
repugnat, ^"i c'est-4-dire, le bien commun, pour lequel Tautorite
sociale est constitu^e ; il convient d'ajouter iinalement,
qu'a un point de vue relatif, telle ou telle forme de gouvcr-
nement peut £tre pr^f^rable, comme s'adaptant mieux au
caract&re et aux mceurs de telle ou telle nation. Dans cet
ordre d'id^es sp^culatif, les catholiques, comme tout citoyen,
ont pleine liberti de pr^firer une forme de gouvernement
k rautre, pr^cisement en vertu de ce qu'aucune deces
formes sociales ne s'oppose, par elle*m6me, aux donn^s de
la saine raison, ni aux maximes de la doctrine chr^tienne.
Nuiia ^* ^*®'* ^^^ assez pour justifier pleinement la sagessc de
enim civi' TEglise alors que, dans ses relations avec les pouvoirs poH-
dispiicet tiques, elle fait abstraction des formes qui les difT^rencient,
inid^^e^ pour traitcr avec eux les grands int^rfets religieux.des peu-
per inten- ples, sachaut qu'eile a le devoir d'en prendre la tutelle, au-
*r ^eUHo- ^^ssus de tout autre int^rfit. Nos pr^c^dentes Encycliqucs
ne omttes ont expos^ d^ja ces principes ; il ^tait toutefois ndcessai^e
fi^! de les rappeler, pour le drfveloppement du sujet qui nous
occupe aujourd'hui.
Propriam Que si Ton descend des abstractions sur le terrain des
^^^. f^ faits, il faut nous bien garder de renier les principes tout
formamy k Theure ^tablis : ils demeurent in^branlables. Seulement
en s'incarnant dans les faits, ils y rev£tent un caractire de
DE CIVITATIS REGIMINE. 43
contingence ddtermine par le milieu oh se produit leur /^
application. Autrement dit, si chaque forme politique est /Sg^. '
bonne par elle-mSme et peut etre appliquee au gouverne- hMmoMa
ment des peuples, en fait, cependant, on ne rencontre pas <^j^^^ontau
chez tous les peuples le pouvoir politique sous une m£me pro rerum
forme ; chacun possede la sienne propre. Cette forme nait J/a^^^«!
de Tensembie des circonstances historiques ou nationales, opportuni-
mais toujours humaines, qui font surgir dans une nation '
ses lois traditionnelles et mdme fondamentales;et par celles-
ci, se trouve d^terminee telle forme particuliire de gouver-
nement, telle base de transmission des pouvoirs supr6mes.
Inutiie de rappeier que tous les individus sont tenus omnescives
d'accepter ces gouvernements, et de ne rien tenter pour les f/Jf^^^^J'
renverser ou pour en changer la forme. De la vient que «^^f /««'
rfeglise, gardienne de la plus vraie et de la plus haute p^i^i?
notion sur la souverainete politique, puisqu'elle la fait ^**'"» ^
deriver de Dieu, a toujours reprouve les doctrines et toujours moUri.
condamn^ les hommes rebelles k Tautorit^ legitime. £t principum
cela, dans le temps memeoii les d^positaires du pouvoir en »^-y>y'«'»»
abusaient contre Elle, se privant par li du plus puissant Deoortum,
appui donn^ ^ leur autorit^, et du moyen le plus efficace f/^p^"„i.
pour obtenir du peuple Tobeissance k leurs lois. On ne ^a est, eo
saurait trop m^iter, sur ce sujet, les celibres prescriptions ^quum ip-
que le Prince des Apdtres, au milieu des pers^cutions, don- •^^'^ P^^'
, / . TT , , . cipesperse-
nait aux premiers chretiens : < Honorez tout le monde : atmez quebantur,
lafraternitd : craignez Dieu : rendez honneurau roi ; (') > et ^^^^^J^^j
celles de S. Paul : € Je vous en conjure donc avant toutes ad prindr
choses : ayez soin qu'il sefasse au milieu de vous des obsdcra- ^^^m SS.
tions. des oraisons. des demandes. des actions de grdces. ^^trus et
, o » Paulus
pour tous les hommes :pour les rois et pour tous ceux qui sont Fideles
ilevis en dignit/, afin que nous menions une vie tranquilley en *^^^^^^
toutepiiti et chasteti : car cela est bon et agriable devant Dieu
notre Sauveuri^). >
I. Omnes honoraie ; fratemiutem diligiCe : Deum timete : regem honorificate.
(IPrt».. II, 17.)
a. Obsecro igitur primum omnium fieri obsecrationes, orationes, postulationes,
gnuiarum actiones, pro omnibus hominibus: pro regibus, et omnibus qui in
sablimitate sunt, ut quietam et tranquillam vium agamus, in omni pietate et
castitate : boc eoim bonum est, et acceptum coram Salvatore nostro Deo.
(I.TiM. 11. xseqq-).
44 LITTERAE AD EPISCOPOS ET FIDELBS GALLIAE.
Cependant, il faut soigneusement le remarquer ict : quelle
que soit la forme des pouvoirs civils dans une nation, on ne
peut la consid^rer comme tellement d6iinitive qu'eUedoive
demeurer immuable, fftt-ce Pintention de ceux qui, i Von-
omn^ienu gine, Tont d^termin^e. — Seule, r6glise de JfeSUS-CHRlST
staius Rei' ^ pu conserver et conservera sftrement jusqu'^ ia consom-
novis im- matiou des temps, sa forme de gouvernement Fond^e par
^tari' ^soia Ceiui qui /toV, qui est, et qui sera dans les siecles{^), elle a
Christi re^u dc Lui, dis son origine, tout ce qu'il lui faut pour pour-
irnmuta' suivre sa mission divine k travers Toc^an mobile des choses
Hli gaudet humaines. Et, loin d'avoir besoin de transformer sa consti-
regtmtm, , . .. n • * • «
quippe tution essentielle, elle n a m6me pas le pouvoirde renoncer
itso^Deo ^**^ conditions de vraie libert^ et de souveraine ind^pen-
fuitinom- dance, dont la Providence Tamunie dans Tintrfrftt giniral
%finUum, <I^s &mes. — Mais quant aux soci^t^s purement humaines,
c'est un fait grav6 cent fois dans Thistoire, qu6 le temps, ce
grand transformateur de tout ici-bas, op&re dans leurs insti-
tutions politiques de profonds changements. Parfots ilse
borne k modifier quelque chose k la forme de gouverne-
ment ^tablie ; d'autres fois, il va jusqu'i substituer aux
formes primitives, d'autres formes totalement difflSrentes,
sans en excepter le mode de transmission du pouvoir
souverain.
Ex magna Et comment viennent k se produire ces changements
^r^ione poHtiqucs dout Nous parlons ? IIs succfedent parfois i dcs
£r»>fcr«^t- crises violentes, trop souvent sanglantes, au milieu des-
rio puisis] quelles les gouvernements pr^existants disparaissent en fait ;
in sum- yoW^ ranarchie qui domine ; bientdt Tordre public est boule-
discHmen vers^ jusque dans ses fondements. D^s lors une nicessiU
adducta ^^^^^^^ s'impose i la nation ; elle doit sans retard pourvoir
novum i elle-m6me. Comment n'aurait-elle pas le droit, et plus
quanT^i' cucore le devoir de se d^fendre contre un rftat de choses
tur reipu- quj j^ troublc si profond^ment, et de r^tablir la paix publi-
timum re- quc daus la tranquillit^ de Tordre ? Or cette n^cessitd sociale
gmun, justifie la cr^ation et Texistence des nouveaux gouveme-
ments quelque forme qu'ils prennent ; puisque, dans Thy-
poth^se oii nous raisonnons, ces nouveaux gouverne-
I. Iesus Christus heri, et hodie lipse in saecula. (Hebr., xiii, 8.)
DE CIVITATIS REGIMINE. 45
ments sont nteessairement requis par rordre public, tout ^^
ordre public ^tant impossible sans un gouvernement. II /<$*^.'
suit de \k que, dans de semblables conjonctures, toute la imptricdd
nouveauti se borne 4 la forme politique des pouvoirs <^}0i prin-
civiis, oii i leur mode de transmission ; elle n^affecte nulle- transiato,
mentle pouvoir consider^ en lui-mdme. Celui-ci continue ^J^IT^a
d'£tre immuable et digne de respect ; car, envisag^ dans civUis po-
sa nature, il est constitu^ et s'impose pour pourvoir au aDeo^t,
bien commun, but supr6me qui donne son origine k la
soci^t^ humaine. £n d'autres termes, dans toute hypo-
thfese, le pouvoir civil, consid^ri comme tel, est de Dieu
et toujours de Dieu : i Car il tiy a point depouvoirsi ce
fiisi de Dieu (') .>
Par cons^quent, lorsque les nouveaux gouvernements ideoqu$
qui repr^sentent cet immuable pouvoir sont constitu6s, les ^^"J^jji
accepter n*est pas seulement permis, mais rdclam^, voire sequium
mkme impos^ par la n^cessittf du bien social qui les a V^r^stare
faits et les maintient. D'autant plus que Tinsurrection attise debent,
la haine entre citoyens, provoque les guerres civiles et
peut rejeter la nation dans le chaos de Tanarchie. Et ce
grand devoir de respect et de d^pendance pers6v6rera, tant
que les exigences du bien commun le demanderont, puis-
que ce bien est, apr&s Dieu, dans la soci^t^, la loi premi^re
et derniire.
Par \k s^explique d'elle-mfime la sagesse de T^feglise Sapimter
dans le maintien de ses relations avec les nombreux gou- sia fedt,
vemements qui se sont succ^di en France, en moins d'un '^^Jl^J^,
si^Ie, et jamais sans produire des secousses violentes et stint cum
profondes. Une telle attitude est la plus siire et la plus ^s^ro^sae^uio
salutaire ligne de conduite pour tous les Fran^ais, dans leurs G^}i^ .
relations civiles avec la R^publique, qui est le gouverne- bus; mqm
ment actuel de leur nation. Loin d'eux ces dissentiments ^^^^^^ /^
gerant Gal'
politiques qui les divisent ; tous leiirs efforts doivent se Hd dver
combiner pour conserver ou relever la grandeur morale de ^^odi^s
leur patrie. reipubHcae
Mais une difficult^ se prdsente : < Cette R^publique, fait- ^j.
00 remarquer, est animee de sentiments si antichrdtiens, que ^^ ^^
1 Non esi enim potestas nisi a Deo. (ROM., xm, i.)
46 LITTERAE AD EPISCOPOS ET FIDELES GALLIAE«
oppoHiH' les hommes hoon£tes, et beaucoup plus les catholiques, ne
^niqtu se pourratent consciencieusement Taccepter. > Voili surtout
g^ant mo- ce qui a donn^ naissance aux dissentiments et les a a&fera-
fieratorts ^
adversus v^s. — On efit ^vit^ ces regrettablcs divergences, si Ton
^nt^^mim *^*'* ^" ^^"''' soigneusement compte de la distinction con-
apHncipi- sidirabltf qu'il y a entre Pouvoirs constituis et L/gislation.
omniZ La l^gislation diflftre k tel point des pouvoirs poHtiques et
difftrunt de lcur forme, que, sous le r^gime dont la forme est la plus
n!m imp^. excellente, la Kgislation peut 4tre detestable ; tandis qu'i
'^» Topposi, sous le r^gime dont la forme est la plus imparfaite,
Aossun/ P^"* ^^ rencontrer une excellente l^gislation. Prouver, rhis-
sud guoii' Xoxxt & la main, cette v^rittf, serait chose facile ; mais ii quoi
Ho.jutae ^"^ ?tous eu sout convaincus. Et qui, mieux que r6glise,
coHstUui est en mesure de le savoir, elle qui s'est efforcfe d^entretenir
mH\t^n. dcs rapports habituels avec tous les r^gimes politiques ?
Jur^t' ^®^^^*» P'"^ ^^ toute autre puissance, elle saurait dire ce
ria testa. que lui ont souvent apport^ de consolations ou de douleurs,
'*"*•* les lois des divers gouvernements qui ont successivement
r^giles peuples, de TEmpfre romain jusqu'i nous.
pro legisia. ^i la distinction tout k Theure ^tablie a son importaoce
toHsnempe majcure, elle a aussi sa raison manifeste : la I6gislation est
^v^o^o l'ceuvre des hommes investis du pouvoir et qui, de fait, gou-
ipsaatfita' yement la nation. D'oii il r^sulte qu'en pratique, la qualiti
erunt leges des lois d^pend plus de la qualittf de ces hommes, que de
veimaiM '* forme du pouvoir. Ces lois seront donc bonnes ou mau*
vaises, selon que les I^gislateurs auront Tesprit imbu de
bons ou de mauvais principes, et se laisseront diriger, ou par
la prudence politique ou par la passion.
NonnuUae Q"*^"^ Francc, dcpuis plusieurs ann^es, divers actes im-
kges aiieno portants de la I^gislation aient proc^d^ de tendances hos-
l^imihi!ce tiles i la Rcligion, et par cons^quent aux int^rdts de la
temporibus Nation, c*est Taveu de tous, malheureusement confirm^ par
haud saiva l'^idence des faits. Nous-m£me, ob^issant 4 un devoir sacr^
re civiii, Nous eu adress&mcs des plaintes vivement senties k celui
sancttae
fuerunt, qui ^tait alors a la t£te de la R^publique. Ces tendances
1um*i&fe cependant persistirent, le mal s'aggrava, et Ton ne saurait
Pontifex s'tftonner, que les membres de T^piscopat frangais, plac^
sHtes Ggi' P^^ TEsprit-Saint pour r^gir leurs diff<Srentes et illustres
DE CIVITATIS REGIMINE. 47
J^gliseSy aient regard^, encore tout r^cemment, comme i6
ane obligation, d'exprimer publiquement leur douleur, tou- iS^.'
chant la situation cr^^e en France k la Religion catholique. //^ com-
Pauvre France I Dieu seul peut mesurer Tabtme de maux ^^*
oii elle s'enfoncerait, si cette I^islation, loin de s'am^liorer,
s'obstinait dans une telle d^viation, qui aboutirait k arracher
de Tesprit et du coeur des Fran^ais la religion qui les a faits
si grands.
Etvoili pr&is<ment le terrain sur lequel, tout dissenti- etquotquot
ment politique mis k part, les gens de bien doivent s'unir natT ani
comme un seul homme, pour combattre, par tous les moyens ^^/!^f.
l^gaux et honnfites, ces abus progressifs de la legisIation.Le omnes uiis
respect que Ton doit aux pouvoirs constitu^s ne saurait Tin- ^^fj^^^
terdire : il ne peut importer, ni le respect, ni beaucoup moins turpatria,
robcissance sans Hmites k toute mesure legislative quelcon- ^con/tMctis
que, Mictte par ces m6mes pouvoirs. Qu*on ne roublie pas, '^^^^"
la loi est une prescription ordonn^ selon la raison et pro- enimcUbUo
mulgu6e, pour le bien de la communaut^, par ceux qui ont ^^J^^^^^
re^u i cette fin le depdt du pouvoir. — En cons^quence, quioU/id-
jamais on ne peut approuver des points de I^gislation qui ^^^,- ^^^
soient hostiles k la Religion et k Dieu ; c'est au contraire un i^/t^^ ^-
devoir de les rdprouver. ^'est ce que le grand 6vfique d'Hip- Vant:^iaUs
pone, S. Augustin, mettait en parfaite lumiire dans ce rai- ^^^?^
sonnement plein d'£Ioquence : € Quelques fois^ Us puissan- vandae^sed
ces de la terre sont bannes et craignent Dieu ; cTautres fais^ 7aen!nt[
elles ne U craignent pas. Julun itait un Empereur infidiU d ^^^^ .
Dieu^ un apostat^unpervers^ un idoldtre.Lessoldats chritUns D. Au^-
servirent cet Empereur infidiU. Mais, des qu'il s'agissait de ^'^/^^^
lacause de Jesus-Christ^ ils ne reconnaissaient que Celui qui ^ »^^«-
est dans U cieLJulUn Uur prescrivait-il d'honorer Us idoUs et
deUs encenser; ils mettaUnt Dieu au-dessus du prince. Mais^
kur disait-il^formez vos rangspour marcher contre telU nation
ennemU; d finstant ils ob/issaienU Us distinguaUnt U Mattre
Hemeldu mattre temporel^ et cependant^ en vue duMattre iter-
nel^ iU se soumettaient mime A un tel mattre temporel ('). >
X. AKqoando... potesCates bonae sunt, et timent Dettoi ; aliqtiando non timent
Denm. Iulianiis eztitit infidelis imperator.extititapostata, iniquus, idolatra : milites
chrisdani senrierum Imperatori infideli ; ubi veniebatur ad caussam Christi, non
48 LITTERAE AD EPISCOPOS ET KIDELES GALLIAE.
Gtntris Nous le savons, Tathte, par un lainentable abus de sa rai-
comcim^ ^on et plus encore de sa volont6, nie ces pnncipes. Mais, en
^^Z^Jm d^fi«^*^»v«» rathfisme est une erreur si monstrueuse, qu'elle ne
guid Deo, pourra jamais, soit dit 4 Thonneur de Thumanit^, y aniantir
^d^^7a- '* conscience des droits de Dieu pour y substituer ndol4tric
tur, nun- de Tlfetat.
^^toHiis Les principes qui doivent r^ler notre conduite envcrs
^d^iHna ^'^" ^^ envers les gouvernements humains ^tant ainsi di-
everure finis, aucun hommc impartial ne pourra accuser les catho-
nZu^fui liques fran^ais, si, sans ^pargner ni fatigues ni sacrifices, ils
aeguamen- travaillent i conserver aleur patriece qui est pour clle unc
Ga//iae condition de salut,ce qui r^sume tant de traditions glorieuses
im^^Z ^"'^^&^^^^^cs par rhistoire, et que tout Fran^ais a le devoir
rus est, de ne pas oublier.
dum Fi^
dem tueu'
do, patriae Avant dc termincr notre Lettre, Nous voulons toucher ^
^suiunt sa- dcux autrcs points connexes entre eux, et qui, se rattachant
luti etgio' de plus pris aux interfits religieux, ont pu susciter parmi
les catholiques quelque division. — L'un d'eux est le Con-
la ^tractat cordat qui, pendant tant d'ann^es, a facilit^ en France Thar-
de^Comor- monie entre le gouvernement de T^glise et celui de r6tat.
dato et de Sur le maintien de ce Pacte solennel et bilat^ral, toujours
"tif^bH^Z fid^lement obscrv^ de la part du Saint-Siige, les adversai-
abEcclesia, res de la Religion catholique eux-m£mes ne s'accordent
pas. — Les plus violents voudraient son abolitioo, pour
laisser a T^tat toute liberttf demolester r^glise de J£SUS-
Christ. — D'autres, au contraire, avec plus d'astuce, veu-
lent, ou du moins assurent vouloir la conservation du Con-
cordat : non pas qu'ils reconnaissent k T&tat le devoir de
remplir envers l'£glise les engagements souscrits, mais uni-
quement pour le faire b^n^ficier des concessions faites par
rj^glise ; comme si Ton pouvait a son gr^ s^parer les enga-
gements pris des concessions obtenues, alors que ces deux
choses font partie substantielle d'un seul tout. Pour eux, le
agnoscebant nisi illum qui in caelis erat Si quando volebat ut idola colerent, nt
thurificarent, praeponebant illi Deum : quando autem dicebat : producite adem, ite
contra illam gentem ; statim obtemperabant Distinguebant Dominum aetemttm, a
domino temporali ; et tamen sabditi erant propter Dominom aetemum, etiam
domino temporali. (Enarrat. in Paalm. cxxiv, n. 7, iin.)
DE CIVITATIS REGIMINE. 49
Concordat ne resterait donc que comme une ch^fne propre r6
i entraver la libert^ de T ^glise, cette libert^ sainte k laquelle /^'
elle a un droit divin et inali^nable. De ces deux opinions, juduium
laquelle pr^vaudra ? Nous rignorons. Nous avons voulu ^ Comor^
seulement les rappeler, pour recommander aux catholiques '^\oUci^^
de ne pas provoquer de scission sur un sujet, dont il appar- ^* "^"^^rf'
tient au Saint-Si^e de s'occuper.
Nous ne tiendrons pas le mftme langage sur Tautre point,
concemant le principe de la s^paration de T^tat et de separatUh
l'£giise, ce qui &iuivaut is^parer la I6gislation humaine de ^^^^ae
la Iteislation chr^tienne et divine. Nous ne voulons pas nous ^ EccUHa
arrdter k ddmontrer ici tout ce qu'a d'absurde la th^orie de gnent: ab-
cette s^paration ; chacun le comprendra de Iui-m£me. Dis ^'^^'^"*
que r^tat refuse de donner a Dieu ce qui est de Dieu, il doctHna.
refuse, par une cons^quence n^essaire, de donner aux pMuZ^est
dtoyens ce a quoi ils ont droit comme hommes ; car, qu'on ^i^oium jw
le veuille ou noo, les vrais droits de Thomme naissent pr^- Haec vero
cis^ment de ses devoirs envers Dieu. D'oti il suit que r^tat, ^^^^*^
^ ' tua jura
en manquant, sous ce rapport, le but principal de son insti* destruit
tution, aboutit en r^alit^ i se renier Iui-m6me, et k d^mentir "^^^lJ^f^'
ce qui est la raisoh de sa propre existence. Ces v^rit6s su^ jurium
pdrieures sont si clairement proclam^es par la voix m£me foZes^pro
de la raison naturelle, qu'elles ^mposent k tout homme que ^\^f^^ ' J
n'aveugle pas la violence de la passion. Les catholiques, en cendas esse
consiquence, ne sauraient trop se garder de soutenir une '^'^^^-
telle s^paration. En eflet, vouloir que T^tat se s^pare de
rEglise, ce serait vouloir, par une consdquence logique, que
TEglise fDt r^duite k la libert^ de vivre selon le droit com-
mun i tous les citoyens. — Cette situation, il est vrai, se . e«««-
produit dans certains pays. Cest une mani^re d'£tre qui, si ^ctHtMm
elle a ses nombreux et graves inconv6nients, offre aussi defetuUre
quelques avantages, surtout quand le l^gislateur, par une quam lice-
heureuse incons^quence, ne laisse pas que de s-inspirer des ^„gg^^%
principes chr^tiens ; et ces avantages, bien qu'ils ne puissent eertis regi-
justifier le faux principe de la s^paration, ni autoriser k le ^f^ratiorei'
defendre, rendent cependant digne de toWrance un ^tat de ^^*^ ^*
choses qui, pratiquement, n'est pas te pire de tous. toierari;
Mais en France, hation catholique par ses traditions et nouvm
ActaLconisXIII. V.- 4
50 LITTERAE AD EPISC ET FIDELES IM GALLIA.
im Galtia^ par la foi pr^eiite de la g^nde majorit^ de ses fils, r£glise
quaec€ahc' °^ ^^^^ P^ ^^^^ ^^^ ^^"^ '^ situation pr^caire qu'elle subit
V^« ^^ ^^^^ d'autres peuples. Les catholiques peuvent d'autant
minus ta- tnoins pr^coniser la s6paration, qu'ils connaissent mieux les
^Hoim^Ta' '"^^™^*^"^ d®^ ennemis qui la d^sirent. Pour ces derniers,
trodnium et ils le disent assez clairement, cette s^paration, c'est Tin-
in^Ha d^pendance enti^re de la l^gislation politique envers la l^"s-
susciperg lation religieuse ; il y a plus, c'est rindiffi6rence absolue da
quodMntm Pouvoir k l'^gard des int^r6ts de la soci^t^ chr^tienne,c'est-
qui^ ipsdm ^.dire de ri^glise, et la n^gation m6me dc son existence—
infinsisst' Ils font ccpendant une r^serve qui se formule ainsi : D^ que
^^^ani' •'^gJise, utilisant les ressources que le droit commun laisse
mum 0p' aux moindres des Fran^ais, saura, par un redoublemeot de
rtint. ' son activit^ native, faire prosp^rer son oeuvre, aussitdt ri^tat
intervenant pourra et devra mettre les catholiques fraogais
hors du droit commun lui-m£me. — Pour tout dire en uo
mot, rid^al de ces hommes serait le retour au paganisme :
r^tat ne reconnatt T^glise, qu'au jour oii il lui platt de U
pers^cuter.
J^is litU' Nous avons expliqu^, V^n^rables Frires, d'une maniire
^aBai^T ^^^'S^ ^^^^ nette, sinon tous, au moins les principaux
coUigit^ points sur lesquels les catholiques fran^ais et tous les hom-
mes sens^ doivent pratiquer Tunion et la concorde, pour
gu^rir, autant qu'il est possible encore, les maux dont la
tt sperat France est afRig^e, et pour relever mime sa grandeur mo-
^umT^f ^^^^ ^^^ points sont, la Religion et la Patrie, les pouvoirs
tura ad politiqucs et la l^gislation, la conduite k tenir k T^gard de
nhnes %]. ^^ pouvoirs ct k T^gard de cette l^gislation, le Concordat,
peiiendasy fa s^paration de T^tat et de r^glise. — Nous nourrissoos
lUorum ' l'espoir et la confiance, que T^claircissement de ces poiots
animcs in- dissipera les pr^jug^s de plusieurs hommes de bonne foi,
ciiiandos. facilitera la pacification des esprits, et par elle runion par*
faite de tous les catholiques, pour soutenir la grande cause
du Christ qui aitne les Francs.
Episco' Quelle consolation pour Notre coeur, de vous encourager
t^ur ut dstns cette voie, et de vous contempler tous, r^pondre doci-
pofem om* lement k notre appel I — Vous, V^n^rables Frires, par
Mt opera wt i
proeurent: votre autorit^ et avec le zile si ^clairi pour rEglisc ct la
DB CIVITATIS REGIMINE. 5I
Patrie, qui voas disttngue, vous apporterez un puissant 16
secours k cette oeuvre pacificatrice. — Nous aimons in£me k jSgil
espirer que ceux qui sont au Pouvoir voudront bien appr^- reipubUcae
cier nos paroles, qui visent k la prosptfrit^ et au bonheur ''f ^ P^^'
de la France. jidu a u
En attendant, comme gage de Notre aflfection pater- f^^^^^*'""
nelle, Nous donnons k Vous, V^nrfrables Frfcres, k votre ^uae jui-
Cleigi, ainsi qu'A tous ies catholiques de France, la B4ni- /^JJ (/^[
diction Apostolique. ^*»^ ^-
Donn^ i Rome, le 16 Fivrier de 1'ann^e 1892, de Notre
Pontificat la quatorziime.
LEO PP. XIII.
ALLOCUTIO
Ad S. R. £. Cardinales.
MARTii tffeSfefeaSM^NORARE le ceneri c la memoriadel Pontefice di
1892.
Pontiftx ^
o
% cui Ella, Signor Cardinale, ha ricordato in com-
¥ ,. 1 • r.. !«• ^ • !
Hf pendio le imprese, fu sempre uno dei pensieri
^^rem- ^5w5^ da Noi maggiormente vagheggiati, ispiratocida
Hiium in- carfta di patria e da rivenza verso una grandezza consacrata
jlTm^ml dalsuffragio di sette secoli. — E certo, se contingenze este-
^"^i^^k^c '■*^" "°" contrastavano al Nostro desiderio, giA da pii lustri
autem Egii avrebbe avuto per cura Nostra il suo mausoleo neirUm-
EpUcopl' bria, in quella terra medesima dove morte lo colse, avviato
lissui mi- ^qjjj» ^j^ a compicre personalmente verso due illustri citta
Jdimp^re dltalia, fra loro discordi, un' opera di pacificazione. Ma il
sibifumda- pjg^Qgo disegno non potuto eseguire durante il Nostro epi-
sed nunc scopale ministero, Ci fu dato, grazie alla Provvidenza,recarlo
^^i^s ^ ad effetto quest'anno e in guisa di tanto piii degna, quanto
effectum ^\ tempio cattedrale di Perugia sovrasta in digniti il Duomo
^^^potuU, di Roma e del mondo. — Ed i bello che gli avanzi mortali
quantoEc' d^jnnocenzo III riposino in S. Giovanni Laterano, all' ombra
ihedralis di quella Basilica sovrana che lo protesse adoiescente, che
p^^i^e lo accolse Pontefice.che loudl da ultimo levare rautorevole
praestat. voce, anima e capo di uno dei piti importanti e celebrati
Concill Ecumenici.
Monw Da queir avello, nella Basilica Lateranense, simbolo della
mentumin ^attoHca uniti perchi madre di tutte le Chiese, pi£i solenni
^tlXnensi ragiouano allo spirito le due grandi idee che furono ad In-
'XnuZ nocenzo come la forza motrice e lo scopo finale di tutto il
reducit suQ glorioso Pontificato : la redenzione di Terrasanta e /V«-
^""coJiiia dipendenza della ChUsa ; degne ambedue dell' alta mente e
magni w- jgjj. apostolico petto ch'egli ebbe. Se non che Tuna fu par-
'/m; re- ticolarmente propria di quel tempo : Taltra appartiene essen-
Jnr^T^r- zialmente a tutti i tempi, perch^ strettamente collegata coi
rae San- piii alti interessi della famiglia umana. — Pur troppo al
'%%dm^ paragone di un tal uomo, al cospetto deir orma profonda,
tiam Ec' ^,j^» ggij stamp6 sulla terra, Noi sentiamo piii che mai la
^wC' pochezza e insufficienza Nostra. Ma sentiamo altresi allo
DE MONUMENTO INNOCENTI III. 53
stcsso teropo rimportanza suprema deirimpresa poc' anzi ^^ «/a-
mentovata, pcr la quale ei si protestava che il morire gli Z^Zris^
zarebbe stato unguadagno, vogliam dire rindipendenza della ^"^'^'^^^.
Chiesa mediante la liberti del Papato. Impresa a cui cer- numest
tamente con minor virti, ma forse con egual buon volere ^/'J'^"-
andiamo ancheNoi indirizzandodaquattordiciannile mag- aevi, tunc
giori cure di cuisiamo capaci. Grave e malagevole, come ^^J^v
vedete, h il compito, massime per le mutate condizioni degli <idessentyU
animi. Giacchi nel secolo in cui s'avvenne Innocenzo, tra regelatanU
quelle procellose vicende, in quella mescolanza di virti e di ^^^^^^^
viz!,il predominio sugli animi appartenne al sentimento reli- Erciesiae
gioso. Che anzi la fede cristidna vivificava a que' dl, come j^twiP*"^*
sangue, tutto Torganismo sociale e politico, attirando conse- praeside-
guentemente le genti all' autorit^ della Chiesa, come k centro aJem^Zn
morale del mondo. Laddove oggidl affievolito vediamo ^^J^/
negrindividui, e.quasi spento negli ordinamenti sociali lo infrunitae
spirito cristiano; quindi maggiore Taccanimento, e piii mici- ^J^^„^*
diale lo scopo negli avversari, i quali se si recano aguerreg- nominis
giare la Chiesa e il Papato, non gelosia o sete d'impero li ^eJnta^^ad'
spinge, nh capriccio di altre passioni insoddisfatte, ma sl ^^^sarios
nimicizia profonda, e deliberata volonti di conquidere il PtmHjicis.
nome cristiano. — Fra condizioni siffatte sarebbe mai follia
ribramare non gii la rozza civilti, nh le difettose istituzioni ^^^ ^
del medio evo, ma quella sua fede robusta, inviscerata nella ditus exop-
coscienza dei popoli, che contendeva efficacemente al male ^^/ , g^^.
la finale vittoria, e rendeva per ci6 stesso piti sanabili le p^ tamen
nazioni? Ad ogni modo, possiede la Chiesa una segreta virtii occuitam
invincibile, che il mondo neppur sa comprendere perchi non ^^J^
viene dal mondo. Fidati in essa, e seguitando tranquilli il qua tnex-
Nostro cammino, cccoci pronti a consacrare all' ardua mis- ^*^^^^^^'
sione quel tanto di vita, che sari in piacere al Signore di
concederci.
Grati delle felicitazioni e dei voti che Ella, Signor Cardi- ponti-
nale, Ci ha espressi a nome del Sacro CoIIegio, ben di cuore -^^^f^ff^il
liricambiamo, implorando copiose le grazie del cielo su di votarepen»
csso, come sui Vescovi, Prelati ed altri qui presenti, ed im- *'"
partendo a tutti con paterno affetto TApostoIica benedizione.
^^^«^^^^«'ft^ft^aft^ft^ft^ft^ift^^
II
E
EPISTOL/L
ad Card. Galeati
DE MONUMENTO PONENDO
DANTI ALIGHERIO.
^
20
MARTII
Prohatur
a Pontijice
comihum
fonendi
fHOHtitntn'
ium Danti
Aligherio^
:^^i¥46
^ALDE quidem et adsentiendum ducimus et gratu-
landum iis, qui consilium cepere, monumeatum
ex collatione omnium populorum Danti nostro
Ravennae ponere. Quis enim dignior gratae
quilicetira
et studiis
partium
identidem
abreptus
fuerit,
numquam
tamen a
veritaie
christianM
sapimtiae
se avertit,
Pteta ceU'
bratur in-
genio Fide-
que subli'
mis.
Pecuni'
am in mo-
numentum
conferen-
dam et ex'
•mplar di'
vini Poe^
matis dono
mittitPon*
H/ex.
posteritatis obsequio? Quandoque hodie tantum operae
nobilissimi poetae ingenio scriptisque datur, consentaneum
erit dedisse aliquid memoriae etiam et cineribus ; xecte io
id advocati ex variis terrarum partibus liberalitate, prop-
terea quod in summis viris ornandis, qui ante alios atque
excellenti ratione de communi gentium bumanitate merue-
rint, virtus est spectanda, non civitas. Ad Nos privatim
quod pertinet, ea potissimum cogitatione movemur, quam
praeclarum ille sit christianorum institutorum decus.
Quamquam enim acerbitatibus exilii actus in iram, par-
tiumque studiis demotus identidem ab aequitate iudicii,
numquam tamen commisit ut a veritate christianae sapien-
tiae averteret animum. Quim immo incorruptos altioresque
sensus ex intima religione deprompsit : flammamque inge-
nii natura acceptam afflatu fidei divinae aluit ac roboravit
usque adeo, ut mysteria augustissima carmine non prius
audito efTari iusserit poeticam. ^is de caussis testimonium
animi voluntatisque Nostrae nolumus tanto nomini deesse;
proptereaque conferre in monumentum Aligherii supra
dictum decrevimus decem millia italicorum nAmmum:
quam summam, dilecte Fili Noster, adnumerari tibi iussi-
mus : tuque, quibus oportet, adnumerabis. Bibliothecae
vero Classensi dono mittimus exemplar unum divini Poe-
matis,quale ex codice Vaticano, auctoritate iussuque Nostro,
viri tngeniosi atque eruditi haud multo ante excudit indu-
stria. Interea divinorum munerum auspicem et benevoleo-
DE MONUMBNTO PONENDO DANTI AUGHERIO. 55
tiae Nostrae testem tibi et clero populoqiie tuo Apostoli-
cam benedictionem peramanter impertimus.
Datum Romae>pud S. Petrum diexxMartiiMDCCCXCn,
Poctificatus Nostri anno decimo quinto,
LEO PP. XIIL
LITTERAE APOSTOLICAE
DE ERECTIONE NOVARUM DIOECESIUM
IN BRASILIAE REGIONIBUS.
ApostO'
iica Sedes
in votis
jamdudum
habuit nO'
vasinBra*
silioi re-
gionibus
Episcopa-
les sedes
constitue'
re, civi/em-
que pote^
statem hac
de re sae"
piusper
Legatos
monuit.
Tres no-
vae dioceses
aPioIX
fam erectae
futrunt.
Brasi"
liensium
Episcopo-
rum voiis
annuens
Ponti/ex,
guatuorno'
vas Dioece-
ses erigeu'
das, ftO'
vamqtte
universas Orbis Ecclesias Romanus Pontifex
ex sacri Apostolatus ministerio paternam solli-
citudinem seduto dirigens, interdum nonnuila
tk^^^tFiA disponit, quae statui Ecclesiarum huiusmodi, et
spirituali quoque bono animarum sibi commendatarum in
Domino existimat salubrius profutura. Novas idcirco in
Brasiliae regionibus Episcopaies Sedes constituere, per quas
illorum Christifidelium spirituali bono ac utilitati aptius
consuleretur, iam dudum Apostolica Sedes in votis ha-
buit, eiusque semper praecipua cura fuit et soUicitudo.
Nonnullae siquidem illic dioeceses tam late protenduntur,
et adeo inter se dissita continent loca, ut illorum Antistites,
sive ob incrementum gentis, sive ob difficultates ac longin-
quitates itinerum, necessitatibus fidelium, et rationibus
Ecclesiae consulere non valeant Neque suum studium con-
sulendi Ecclesiae utilitatibus ipsa Apostolica Sedes obscure
tulit, sed illud per suos Legatos Brasilianae nationis civili
potestati saepius declaravit, et cum sese occasiones obtu-
lere, eas libenter arripuit, ut novas Brasiliensium bono dioe-
ceses excitaret His iam caussis motus fel. recor. Pius Papa
Nonus Praedecessor Noster anno Domini 1848 Dioecesim
S. Petri Fluminis Grandis ad Austrum ; deinde anno 1854
Diamantinam et FortalexiensemDioeceses respective nun-
cupatas instituit, ex quibus uberes ac salutares in bonum
animarum fructus dimanarunt. Constantibus Apostolicae
Sedis curis Brasiliensium Episcoporum pientissima studia
cumulate responderunt, qui ultro anno superiore in civitate
S. Pauti, habito conventu, e religione et ex utilitate Brasi-
liae esse declararunt, si novae erigerentur EpiscopatesSedes;
atque Archiepiscopum Bahiae rogarunt, ut Romam petens
communia in hanc rem omnium vota ad Nos perferret
Nosque eadem vota Apostolica auctoritate dignaremur ex-
DE ERECTIONE DIOECESIUM IN BRASILIA. 57
plere. Et nos qutdem allatis eoramdem Antistitum votis,
quibus et Bra»1iensium fidelium studia erant coniuncta, sticamPro'
obsecundare non modo opportunum, quin imo necessarium ^^^
in Domino iudicavimus; proindeque quatuor illic novas dameen-
Dioeceses erigere, atque ita» sexdecim numero dioecesibus ^^'
ibidem existentibus, novam etiam Ecclesiasticam Provin-
ciam rite censuimus constituere. Praedictorum itaque Bra-
^Uensium Antistitum ad infrascriptum efTectum praestitum
consensum ratum acceptumque habentes, cunctisque quae
iD huiusmodi negotiis inspicienda sunt matura delibera-
tione examinatis atque perpensis,nec non omnes et singulos
quibus praesentes Litterae favent a quibusvis excommuni-
cationis, suspensionis et interdicti, aliisque ecclesiasticis
sententiis, censuris et poenis a iure, vel ab bomine quavis
occasione, vel caussa latis, si quibus quomodolibet innodati
existunt, ad eflectum praesentium tantum consequendum i>^ ^
harum serie absolventes et absolutos fore censentes, ex voto pontifex
Congregationis Venerabilium Fratrum Nostrorum S. R. E. ^^^^f*^^
^ cas prffvtn^
Cardinalium Negotiis Consistorialibus praepositae, Motu cias, in
proprio et ex certa scientia ac de Apostolicae potestatis ^^l^^^
plenitudine haec quae sequuntur decernimus. Ac primo onaiis pro-
quidem totum ecclesiasticum territorium Brasilianum bifa- Metropoii-
riam dividimus, in partes scilicet septentrionalem et au- J^^ ^^%
stralem ; eoqueita diviso, duas, ut infra, Ecclesiasticas Pro- quinqne
vincias septentrionalem nempe et australem volumus con- '^j^tetl^s
stitutas. Porro partis septentrionalis Metropolitam consti- etduasno-
tuimus eumdem ipsum Archiepiscopum Sanctissimi Salva- ^fraganeas
toris, qui hactenus in re ecclesiastica toti Brasiliae praefuit; ^^^i^^^*
eique septem Episcopales Ecclesias, scilicet Belemensem Nowu
de Pari, S. Ludovici de Maragnano, Fortalexiensem, Olin- Amato^
densem, et Goyasensem antiquas, nec non duas alias novas J'*'? *^^'
ut infra erigendas, ac Amazonum et Paraybensem vocan- dioeceHB^
das, in suflfraganeas subiicimus. Pro constitutione igitur ^^^
novae huius dioecesis Amazonum, territorium status cogno- ^^nt adju'
minis a Dioecesi Beiemensi ad quam in praesens pertinet, jusque 'cct^
Apostolica auctoritate perpetuo dismembramus, illudque '^^'•«A»-
memoratae Amazonum Ecclesiiae pro eius Dioecesi etiam
perpetuo adiudicamus : Sedem et Cathedram Episcopales
58 LITTERAE APOSTOLICAE ** AD UNIVERSAS "
in civitate Manaos perpetuo fundainus, sacramque aedem
honori Deiparae Iminaculatae modo dicatam ad Cathedra-
lis Ecclesiae gradum erigimus. Huiusmodi autem Amazo-
Fims num Dioecesis fines in hunc qui sequitur modum statuimus:
ita^H" ^^ Boream nempe erunt territorium Goyana Anglorum,
tur. Respublicae de Venezuela, et nova Granatensis. — Ad Oc-
casum Respubhcae Aequatoris, et Peruviana. — Ad Au-
strum RespuUica Boliviensis et Dioecesis Cuyabensis,a qua
dividetur fluminibus Giparani, Tapajoz post Ostia Tres-
Barras usque ad confluentiam Urugnata, quod in flumen
Tapajoz influit. — Ad Orientem demum limites erunt Dioe-
cesis Belemensis de Pari per flumen Rhamunda per montes
Parintius, unde linea recta sequitur usque ad laevam fluminis
Tapajoz e regione confluentis Tres-Barras. Ad efTorman-
Novat dam autem ah'am novam Paraybensem Dioecesim, territo-
^*^ydensi """^ status cognoihinis et fluminis magni nordici, quac
urriiori' Pernabucensis Dioecesis partem in praesens constituuot,
^esipJmi- ^^^^ perpetuo distrahimus, illique attribuimus: in urbe Pa-
buceun du raybensi Sedem, et in Ecclesia Sanctissimae Virgini ad
aUriinU' Nives nuncupata cathedram Episcopalem fondamus.dictam-
the^afim' ^"® Ecclesiam propterea ad Cathedralitatis fastigium per-
datur^etii' petuo evehimus. Huiusmodi vero Paraybensis Dioecesis
^u^w^, limites Orientales et Boreales praefiniet usque ad ostia fiu-
minis Massor6 Oceanus Atlanticus. — Ad Occasum limi-
tes erunt catena montium Apadi et Pajeha, quibus a Dioe-
cesi Fortalexiensi dividetur. — Ad Austrum tandem Dioe-
cesis Olindensis per catenam montium Cairtris Velhos, et
per catenam montium Imbulanos linea recta ad ostia fiu-
minis Goyana fines erunt.
Austra- ^^ partem vero Australem quod attinet, huius Metropo-
iis fratnn- litam constituimus et declaramus Antistitem Sancti Seba-
Metrt^ii' stiani Fluminis Januarii. Episcopalem idcirco iliius Sedem
tana de- ^t Cathedram, Episcopale nomen, statum, naturam et
essentiam Cathedralitatis ad efTectum infrascriptae novae
erectionis Apostolica auctoritate supprimimus et extin-
guimus, ipsamque ad eminentiorem Metropolitanae Ec-
clesiae gradum et dignitatem pari ApostoUca auctoritate
perpetuo extollimus ; ita ut ipsa ex nunc deinceps Metro-
DE ERECTIONE DIOECESIUM IN BRASILIA. 59
politana Ecclesia nuncugptur, et uti talis reapse habeatur ^
et sit, ac proinde omnibus et singulis iuribus, honoribus, j8g2,
gratiis, favoribus, iurisdictionibus, indultis et privilegiis,
quibus alia Metropolitana Ecclesia SSmi Salvatoris actu
ex commuDi iure fruitur et gaudet, pariformiter et absque
uHa prorsus difTerentia fruatur et gaudeat Verum istius
novae Archidioecesis territorium redtgimus ad vetus Muni- iuan^ec'
dpium neutrum, nempe ad Reipublicae principem urbem ^^««« ^^
cum suo territorio una cum insula Gubernatoris aliisque staiuUur,
insulis, nec non una cum civitate Petropoli eiusque Muni- ^^^^*^'*
dpia Porro Australem hanc Metropolitanam Ecclesiam efUcopaies
Sancti Sebastiani Fluminis Januarii septem Episcopales ^^a$u!nu
Ecdesias pariter habere volumus Sufiraganeas, quarum dantur.in-
quinque idest S. Petri FlUminis Grandensis, S. Pauli, Ma- duae novae
riannensem, Adamantinam et Cuiabensem antiquas, quibus ^^^ ^***'»
duae novae Sedes Episcopales, altera videlicet Nicthe- ^^^^
royensis, et altera Curitybensis de Parani respective non- Nicthe-
cupandae, et ut infra erigendae, erunt adiiciendae. Nova '^^^»
itaque haec Episcopalis Sedes Nictheroyensis sic erit con-
stituta : constabit nempe ex statibus Fluminis Januarii et
Spiritus sancti, demptis territorio Ecclesiae Metropoh'tanae cujusterri-
Australi constituendae dato, et territorio seu statu S. Ca- J?^J^ ^'^
tharinae, qui ad eamdem Ecclesiam Metropolitanam
primitus pertinebat. Sedem et Cathedram Episcopales in
Urbe Nictheroy perpetuo fundamus, Ecclesiamque S. Lau- cathedra
rentio modo dicatam ad Cathedralis Ecclesiae gradum ^J^^^^^J^
erigimus. Reliqua demum nova Dioecesis Curitybensis de Curitybm-
ParanfL constabit ex statu cognomine, et ex statu S. Catha- 'rand, quae
rinae, quem a Metropolitana Fluminis Januarii divulsum "^**^^^]
declaramus. Huius pariter novae Dioecesis Sedem et tuitur^ et
Cathedram Episcopales in Urbe Curityba fundamus, prout
etiam sacram Aedem Deiparae sub titulo a Luce dicatam
ad Cathedralitatis honorem et gradum perpetuo extoUimus*
Limites praefatae Dioecesis ad Aquilonem erunt Dioecesis Hmitatur.
S. Pauli, a qua dividitur fluminibus Paranapanema, Sacare-
miri, Sturale Stapirapuan, et catena montium nigrorum
usque ad flumen Ararapira. — Ad ortum Oceanus At-
lanticus usque ad flumen Magnipituba. — Ad Austrum a
60 UTTERAE APOSTOLICAE " AD UNIVERSAS "
Dioecesi S. Fetri Fluminis Grandensis dividetur fluminibus
Uruguai Pelotas Cerquinha et Barroca, nec non Hnea recta
ad Austrum a fontibus huius fluminis usque ad fontem
fluminis Desertao. — Ad occasum tandem Reipublicae
Argentinae fines attinget.
DioecMs Ad ceteras autem dioeceses quod attinet, de quibus in
hic^^nuiia praeseutibus Htteris nulla mentio facta est, nihil de earutn
fit menHo, statu et definitione immutahdum nunc esse censemus. lam
statu nunc vero novas, ut praefertur, erectas Cathedrales Ecclesias
netu^'^ huiusmodi, servata plena paritate iurium, omnibus et sin-
. gulis identidem gaudere volumus honoribus, gratiis,
erectaeCa- indultis, privilegiis, favoribu$, ceterisque, quibus aliae in
^E^UHcL "^^S^^"® Brasiliana Ecclesiae^ Cathedrales communi ex iure
iisdem ae fruuntur et gaudent. Simili modo qui nomen, titulum,
^^uribus praeeminentiam, dignitatem et ministerium Episcopale erit
gaudent, habiturus, omnibus et singulis quae ordinarie Episcoporum
'^^tffw propria sunt frui volumus et perfungi. Pariter et novarum
EtUc^i^' P^^a^dictarum Dioecesium Christifideles iisdem fruantur
rumjura iuribus, priviIegHs atque honoribus, quibus Fideles Dioece-
bunt. ''^^ sis cui incorporantur gaudent de iure communi. Omnes
igitur et singulos Christifldeles sic ut praefertur constitutas
De condi- "ovas dioeccses incolentes, exceptis, si qui sint, qui singu-
tione Fide- lari gaudeant exemptione, una cum suis circumsitis locis,
rum Dioe- piis institutis, aduexis rebus, terris, oppidis, unaque cum
cesium, de fufibus realibus et personalibus ac mixtis suae cuique ere-
eorum bo- ^ ^
nis, acom- ctae Dioecesi perpetuo addicimus et subiicimus,et addictos
^^mentis ^* subiectos fore decernimus, regendos et gubernandos ab
quae ipsos eorum Ordinario Antistite cuius dictis semper ac prono
P^ful/ex animo erunt obsequentes. Omnia insuper monumenta,iura
statuit, et documenta, quae populos incorporandos novis Dioecesi-
bus respiciunt, quaeque in praesenti in unaquaque eorum-
dem dimittenda Dioecesi asservantur, inde' extrahi,et Prae-
fecto Tabularii noviter erectae Dioecesis respective quam-
primum tradi iubemus, ut ipsa in Tabulario seu Archivio
Episcopali pro opportunitate custodiantur et asserventur.
De dote Ad dotem autem dictarum sic noviter erectarum Dioece-
^constullif sium quod pertinet, nihil de hoc constituendum censuimus.
certo conji' Satis enim Nobis nota est Brasiliani populi pietas et religio
APRILIS
DE ERECTIONE DIOECESIUM IN BRASILIA. 6l
in Dei gloria protnovenda; coDfidimus propterea novis ^;
Episcopis eum non defuturum, iisdemque auxilium et ^^^^^
adiumentum fore praestiturum» ut pastorali munere ipsi ^^^ ^^
perfungi et Episcopalem dignitatem decenter valeant ser- sHianum
vare. £t quoniam maximopere interest, ut tamquam olivae m^HT
fructiferae in Christi Domini agris constanter pro unaquaque ^^. ^f^
Dioecesi probi doctique parentur Presbyteri operam accu- j^ J^^
rate navaturi tum divinis officiis et ecclesiasticis, tum guaque di^
animarum aedificationi, aeternaeque iliarum saluti, iubemus ^^^r, cum
idcirco quod in unaquaque dioecesi, cum primum fieri primum
poterit, episcopale erigatur Seminarium, atque in alumno- Semina! '
rum sacrorum disciplinam et profectum omnis cura et J^''^^^"
vigilantia ab Episcopis conferatur ; in quo excipiantur et tinae Sy-
instituantur iuxta Tridentinae Synodi praescripta ii adole- ^pta?^'
scentes, quos Episcopi ex propriae Dioecesis utilitate vel
necessitate censuerint esse admittendos. Ipsius seminarii Semina-
Rectores, et Professores ab eodem Episcopo libere nomina- etprofesso-
buntur, et quotiescumque necessarium vel utile ab ipso ^^Jf^
iudicabitur, removebuntur. Summopere autem Nos urget, nutum as-
ut Sacri Antistites sedulam navent operam, quo iuventus ^amo^di,
in spem et in incrementum Ecclesiae instituenda, sacra Doctri-
doctrina ex Angelici Doctoris fontibus hausta imbuatur j naStiTko-
ex voluminibus enim S. Thomae eruet unde fundamenta min!^is
fidei christianae valide demonstret, veritates supernaturales tradatur,
persuadeat, nefarios hostium impetus a religione sanctis- Ab Epi-
sima propulset Demum ea omnia, quae ad Seminarii re- i^mnihus
gimen, ordinationem, gubernationem, et administrationem P^f^^^atSe-
pertinent, a Dioecesano Antistite unice pendere debere regimen,
praecipimus ; qui quidem Aotistes suam liberam plenam- ^JI^^^*
que auctoritatem et ius in eo exercebit. Liberum insuper turaiumni
sit Episcopis ad statum clericalem et ad sacros ordines ordintslvel
secundum ecclesiasticos canones promovere, quos neces- ^^ovean-
sarios aut utiles suae Dioecesi in Domino iudicaverint,
et e converso quos indignos vel ineptos putaverint a susce- t^t Epi'
ptione ordinum arcere. Usque dum vero novus sacer Anti- "^^^^5" *''•
cartos con^
stes In propria Cathedrali Aede cathedrali suo Capitulo sHiarios,
careat, Vicarios consiliarios, administrationis suae adiutores ^^1^1^^^
constituat viros ecclesiasticos prudentes ac probos, quos careat.
62
LITTERAE APOSTOLICAE " AD UNIVERSAS
Ad rtli'
gionU tt
animarum
uimm PoH'
tifex Epi'
scopos €Ui'
kortatur»
De ge-
stionebono'
rumtempO'
ralium, et
deeanonica
taxa in ex-
pedUione
solemni
Littera^
rum ApO'
Stolicarum
Pontifex
statuit^
eaque vm-
nia,de qui-
hu^ nutla
hicfttmen-
tio, rata
vult rema-
nere, prout
antea ; dif
ficultateS'
que si su'
plena sua fiducia dignos censuerit Porro quisque sacef
Antistes Religionem Catholicam Apostolicam Romanam
sartam tectamque servare satagat, [atque tueri iis cum iuri-
bus et praerogativis,quibus ex divina et canonica ordinatione
ipsa utitur et fruitur. Diligentissime propterea ipse cavebit,
ac pro virili parte omnem adhibebit operam ne irrepantaut
vulgentur errores fidei integritati contrarii et moribus per-
niciosi. Sacrorum Antistitum insuper erit pubh'cas indicere
preces, aliaque id genus pia opera, cum id bonum Ecclesix
aut status, vei populi postulet, sacras pariter supplicationes
et peregrinationes decernere, funera, aliasque sacras fun-
ctiones moderan\Synodum Dioecesanam convocare et cele-
brare, eiusque acta vulgare, servatis quoad omnia canonicis
praescriptionibus. Item liberam remanere volumus novis
eisdem Episcopis idoneorum Parochorum electionem, et
canonicam institutionem, servatis tamen de iure et de more
servandis. Satagat insuper sacer quisque Antistes cum Sancta
Apostolica Sede liberam servare communicationem, ipseque
prudenter curet caussas removere, quae huic possent obstare
libertati. SoUicite quoque curent novi Episcopi, ut iuventuti
instituendae viri catholici in Professores et Magistros prae-
/iiciantur, ac ipsa institutio sive in publicis, sive in privatis
scholis ad normam doctrinae catholicae accurate exigatur.
Nullam vero bonorum Ecclesiae suppressionem vel unionem,
aut alienationem fieriposse decernimus absque Apostolicae
Sedis auctoritatis interventu, salvis facultatibus a sacro Con-
cilio Tridentino Episcopis tributis. Canonicam taxam in
singulis Apostolicarum Litterarum solemnibus expeditioni-
bus, quotiescumque novus Antistes cuilibet ex dictis noviter
erectis Ecclesiis erit praeficiendus, in aureis de Cameraflore-
nis trigintatribus statuimus, sicque in libris Congregationis
S. eiusdem S. R. E. Cardinalium CoIIegii inscribi, et in illius
Tabulario servari praecipimus. Ceterum quae omnia res,
iura, et personas ecclesiasticas respiciunt, de quibus nulla in
praesentibus litteris expressa mentio facta est, rata illa om-
nino et firma, prout antea, volumus remanere ; quod si aiiqua
supervenerit difficultas, ea secundum canonicas leges ad
eamdem Apostolicam Sedem erit deferenda, eiusque Sedis
DE ERECTIONE DIOECESIUM IN BRASfUA. 63
erit difficultates expedire, diluere aut componere. £a pariter 37
sive ad iura, sive ad munia, sive ad res intuitu ecclesiastico i8<^9.
pertinentia, quae in praesenti Nostra Constitutione expressa pervem-
non sunt, volumus, quod iuxta catholicae Ecclesiae doctri- ^j^t^adSt-
nam eiusque disciplinam ab Apostolica Sede admissam stoiuamde'
regulariter haberi et exerceri debeant, atque administrari. ^^1^^
Tandem si novarum Dioecesium bonum, aut publica utilitas
aliam novam in posterum exigat circumscriptionem, aut Jt^xfa
ahquam detractionem, nuUa etiam adiecta territoriali com- doctH^m
pensatione, id peragendi plenam et liberam Nobis et eidem ^*^\ ff^*^
Apostolicae Sedi reservamus facultatem. Haec voiumus, namea
statuimus atque sancimus, decernentes praesentes Nostras J^/^'*^.
Litteras et in eis contenta quaecumque, nuUo unquam tem- bushicnon
pore ex quocumque capite,vel quavis ex caussa quantumvis ^pj^pgx,
iuridica, legitima et privilegiata, etiam ex eo quod caussae Pontificis
• . ^ jj ^ , ^st navam,
propter quas praemissa omnia emanarunt, adductae, ven- si utiieju-
ficatae, et iustificatae non fuerint, de subreptionis vel obrep- ^^^^*^'
tionis aut nullitatis vitio, seu intentionis Nostrae, aut quo- sium dr-
libet alio substantiali, substantialissimo, ac specialem et in- ^/j^^'
dividuam mentionem ct expressionem requirente defectu, P^agere,
seu etiam ex eo quod in praemissis, eorumque ah'quo solem-
nitates et quaevis alia servanda et adimplenda, servata et terae^ fir-
adimpleta non fuerint, aut ex quocumque alio capite, J^^^*]
colore, vel praetextu, aliaque ratione vel caussa, etiam tali da^,
quae ad eflfectum validitatis earumdem praesentium, neces-
sario foret exprimenda» notari, impugnari, invalidari, in ius
vel controversiam vocari,aut ad yiam et terminos iuris reduci,
seu adversus illas quodcumque iuris vel facti, vel gratiae aut
iustitiae remedium impetrari, vel etiam Motu pari concesso
et impetrato quempiam uti seu se iuvari posse in iudicio et
extra illud, ac easdem praesentes sub quibusvis similium^
vel dissimilium gratiarum revocationibus, suspensionibus,
limitationibus, derogationibus, aut aliis contrariis disposi-
tionibus per quascumque litteras et constitutiones Aposto-
licas, aut Cancellariae Apostolicae regulas editas, vel eden-
das minime comprehendi vel confundi, seu comprehensas
aut confusas ullo modo censeri, sed semper ab illis excipi et
quoties illae emanabunt, toties in pristinum et validissimum
/«r.
64 LITTERAE APOSTOLICAE ** AD UNIVERSAS **
statum restitutas, repositas et plenarie reintegratas, ac de
novo etiam sub quacpmque posteriori data quandocumque
eligenda concessas esse et fore, suosque pletiarios et integros
effectus sortiri et obtinere, et ita ab omnibus censeri, sicque
et non alias per quoscumque ludices ordinarios vel del^-
tos quavis auctoritate fungentes vel dignitate fulgentes,etiam
caussarum Palatii Apostolici Auditores, ac eiusdem S. R. E.
Cardinales etiamde Latere Legatos, vice-Legatos dictaeque
Sedis Nuncios, sublata eis et eorum cuilibet quavis aliter
iudicandi et interpretandi potestate, facultate et auctoritate
iudicari et definiri debere, ac irritum quoque et inane, si
secus super his a quoquam quavis auctoritate, scienter, aut
ignoranter contigent attentari. Quocirca Venerabilt etiam
ill$istrissi' Fratri Hieronymo Gotti, Archiepiscopo titulari Petrae, et
^^fi^^ Apostolico Internuntio apud Brasilianae Reipublicae Prae-
mandan' sidem et Gubernium per ipsas praesentes committimus
atque mandamus, quatenus ipse ad exequutionem praemis-
sorum omnium et singulorum procedat, omnes et singulas
ad id ei quomodolibet necessarias et opportunas impertiendo
facultates ; ita etiam ut ipse Hieronymus Archiepiscopus,
si omnia supradicta per se ipsum exequi non valeat, aliam
personam in ecclesiastica tamen dignitate constitutam
possit subdelegare. Non obstantibus Nostra et Cancellariae
Apostolicae Regula. € De iure quaesito non tollendo > ac
Lateranensis Concilii dismembrationes perpetuas, nisi in
casibus a iure permissis, fieri prohibentis, aliisque etiam in
synodalibus, provincialibus, generalibus, universalibusque
Conciliis editis, vel edendis specialibus, vel generalibus con-
stitutionibus et ordinationibus Apostolicis, privilegiis quo-
que, indultis ac Litteris Apostolicis quibusvis superioribus
et personis in genere, vel in specie, aut alias in contrarium
praemissorum quomodolibet forsan concessis, approbatis,
confirmatis, et innovatis, quibus omnibus et singulis etiamsi
de illis eorumque totis tenoribus specialis, specifica, expressa
et individua, non autem per clausulas generales iden) iin-
portantes mentio, aut quaevis alia expressio habendi^, aut
aliqua alia exquisita forma ad hoc servanda foret, teqores
huiusmodi, ac si de verbo ad verbum nil penitus omisso et
DE ERECTIONE DIOECESIUM IN BRASILIA. 65
forma in illis tradita observata inserti forent, eisdem praesen« ^p^^^^
tibus pro plene et sufficienter expressis habentes, illis alias 1^2.
in suo robore permansuris, latisslme et plenissime ac specia-
liter et expresse ad efTectum praesentium et validitatis om-
nium et singulorum praemissorum, pro hac vice dumtaxat,
Mota, scientia, et potestatis plenitudine paribus harum quo-
que serie derogamus, ceterisque contrariis quibuscumque. .
Volumus autem quod idem Hieronymus Archiepiscopus
authenticum exemplar decretorum et actorum omnium quae
in hanc rem edita fuerint, ad memoratam Congregationem
Venerabilium Fratrum Nostrorum eiusdem S. R. £. Cardt-
nalium rebus Consistorialibus praepositam transmittere
teneatur, ut ea in eiusdem Congregationis Tabulario ad per-
petuam rei memoriam custodiantur. Volumus etiam quod
praesentium Litterarum transumptis etiam impressis, manu
tamen alicuius Notarii publici subscriptis et sigillo alicuius
personae in ecclesiastica dignitate constitutae munitis eadem
prorsus fides adhibeatur in iudicio et extra illud, quae eisdem
praesentibus adhiberetur, si originaliter forent exhibitae vel
ostensae. NuUi ergo omnino hominum liceat hanc paginam
Nostrae absolutionis, divisionis, constitutionis, subiectionis,
dismembrationis, adiudicationis, fundationis, erectionis^ di-
stractionis, attributionis, declarationis, suppressionis, extin-
ctionis, elationis, addictionis, reservationis, sanctionis,statui
derogationis et voluntatis infringere» vel ei ausu temerario
coDtraire ; si quis autem hoc attentare praesumpserit, indi-
gnationem Omnipotentis Dei ac Beatorum Petri et Pauli
Apostolorum Eius se noverit incursurum.
Datum Romae apud Sanctum Petrum anno Incarnationis
Dominicae millesimo octingentesimo nonagesimo secundo,
quinto calendas Maii» Pontificatus Nostri aqno decimo
quinto.
ActaLeonu. V, — 5
^^^A^^^^^^ngiK^^^^^^^n(i^^^^^^^ifi^Kf,^i/l^
EPISTOLA
Ad Cardfnales Galliae
DE REBUS POLITICIS.
J
MAIf
Summo
gaudio
Pontificem
Antistites
Galliae af-
fecerutU
assentiendo
litteris en-
cyclicis de_
praesenti
gallicae
gentis regi-
mim.
Magisin
dies profu»
turas has
Litteras ad
salutem
Galliac
Pontifex
sperat^ li-
cet a non'
nullis fue-
ritU tur-
dato animo
impugna-
tae,
Hoc vero
non mi-
rum : non
enimomni-
bus statim
clarescitve-
ritaSy in
mediis rei-
publicae
turbini-
bus.
Memorat
Pontifex se
koc Hbi
l^|&afi3&^OTRE consolation a ^t^ grande en recevant la
N
lettre par laquelle vous adh^riez, d'un concert
unanime avec tout ri^piscopat fran^ais, 4 Notre
&f^?5f5F4ft Encyclique, Au ntilieu des sollicitudes^ et Nous
rendiez gr^e de Tavoir publi^e, protestant avec les plus
nobles accents, de Vunion intime qui relie les J^viques de
France^ et en particulier les Cardinaux de la Sainte ^glise^
au Siege de Pierre.
Cette Encyclique a fait Aiyk beaucoup de bien, et elle en
fera, Nous Tesp^rons, davantage encore, malgr^ les atta-
ques auxquelles elle s'est vue en butte de la part d'hommes
passionn^s : attaques contre lesquelles, du reste, nous aimons
a le dire, elle a trouv^ aussi de vaillants d^fenseurs.
Les attaques, Nous les avions pr^vues. Partout oh Tagi-
tation des partis politiques remue profond^ment les esprits,
comme il arrive maintenant en France, il est difficile que
tous rendent de suite a la vivxti cette pleine justice qui est
pourtant son droit Mais fallait-il pourcela nous taire? Quoi!
la France soufTre et Nous n'aurions pas ressenti jusqu'au
fond de T&me les douleurs de cette Fille atn6e de r^glise ?
La France qui s'est acquis le titre de Nation tris chrHiennt
et n'entend pour rien Tabdiquer, se drfbat au milieu des an-
goisses, contre la violence de ceux qui voudraient la d^chris-
tianiser et la rabaisser en face de tous les peuples, et Nous
aurions omis de faire appel aux catholiques, k tous les Fran-
^ais honn^tes, pour conserver a leur patrie cette foi sainte
qui en iit la grandeur dans Thistoire ? A Dieu ne plaise !
Or, nous le constations mieux de jour en jour ; dans la
poursuite de ce r^sultat, Taction des hommes de bien etait
n^cessairement paralys^e par la division de leurs forces. De
la ce que nous avons dit et redisons k tous: € PIus de partis
DE REBUS POLITICIS. 67
entre vous ; au contraire, union complite pour soutenir de proposuis-
concert ce qui prime tout avantage terrestre : la Relieion, ^^^i^^^^it-
1 1 tI^ ^ ^ . & » teras scrt-
la cause de JfiSUS-CHRIST. En ce point comme en tout, beitdo, ut
cherchez (Tabord le royaume de Dieu et sajustice et le reste 'polufcu
vous sera dann/par surcrott, > dissenUo-
Cette idee-mere, qui domine toute Notre Encyclique, n'a TJ^ti^on-
pas ^chapp^ aux ennemis de la religion catholique. Nous ^ordia au-
pourrions dire qu*ils ont dt^ les plus clairvoyants k en saisir in GaiUa
le sens, i en mesurer la port^e pratique. Aussi, depuis ladite ^**^^'*^"'' .
* * * *• omnes st-
Encyclique, vraie messag^re de paix pour tout homme de muicatho-
bonne volont^, qu'on en consid^re le fond ou la forme, ces daticives.
hommes de parti ont redoubW d'acharnement impie, Divers
faits d^plorables r^cemment arrivds, qui ont attrist^ les ca- Exeodie
tholiques et mfime, Nous le savons, nombre d'hommes peu VZ prodie-
suspects de partialit^ envers rEgHse, sont li pour le prouver. T*'*/» ^"-
On a vu clairement oi veulent aboutir les organisateurs de grassati
ce vaste comploty comme Nous rappelions dans notre Ency- ^li^fosles
clique, loxmi pour an^antir en France le Christianisme, quumnihn
Ces hommes donc, saisissant, pour en venir a leurs fins, ^kaleanT
les moindres pr^textes, et sachant au besoin les faire surgir, ^^^*"' ^
#• / 1 . . • , I ,1 .1 christia-
ont pronte de certams incidents qu en d autres temps ils nam reii-
auraient jugds inoffensifs, pour donner champ Hbre k leurs ^^^^^^' *'*
r^criminations ; montrant par 14 leur parti pris de sacrifier evertant.
a leurs passions antireligieuses Tint^r^t g^neral de la Nation,
dans ce qu'il a de plus digne de respect.
En face de ces tendances, en face des maux qui en d^- Se mn
coulent, au grand prijudice de rfeglise de France, et qui ^^l^Toqni
vont s'aggravant de jour en jour, notre silence Nous eftt fi^se Fonti-
rendu coupable devant Dieu et devant les hommes. II etit -^y^ ^H^^o-
sembl^ que Nous contemplions d'un oeil impassible les souf- ^^^^^ ^^P^'
frances de nos fils, les catholiques fran^ais. On eAt insinu^ minum in
que nous jugions dignes d'approbation, ou pour le moins de f^l^^Jl^J*^^
tol^rance, les ruines religieuses, morales, civiles amoncel^es cathoUco-
par la tyrannie des sectes antichretiennes. On Nous edt ^angustils,
reproch6 de laisser d^pourvus de direction et d'appui tous
ces Frangais courageux qui, dans les pr^sentes tribulations,
ont plus que jamais besoin d'etre fortifi^s. Nous devions
surtout des encouragements au clerge, auquel on voudrait,
68 EPISTOLA AD CARDINALES GALLIAE
fraesertim contre la nature de sa vocation, itnposer silence dans l*exer-
tnim ani- cice m£me de son minist^re, alors qu'il pr^cheselon 1'^van-
muserat gjig jj^ fid^lit^ aux devoirs chr^tiens et sociaux. Du reste,
augenaus ** '
quo libere n'est-ce pas toujours pour Nous une obligation pressantede
deies^ obse- parler.quoi qu'il en advienne, 6hs qu*il s'agit d'affirmer notre
quia tum droit diviu d'enseigner, d*exhorter, d'avertir,en facedeceux
prituipi' qui» sous pr^texte de distinctioh entre la religion et la poli-
jtanfa*^' tique, pr^tendraient en circonscrire Funiversalit^ ?
Voili ce qui Nous a d^termin^, de notre enti^re initiative
a Deo ^a- ct en pleiue connaissance de cause, k ^lever la voix ; et Nous
^driwri^ ' ne cesserons de I'elever, chaque fois que Nous le jugerons
di, monen- opportuu, avec Tespoir que la v^rit^ finira par se frayer un
^^^ndic^ chemin jusque dans les coeurs qui lui r^sistent, peut-^tre
quod mi' avec un reste de bonne foi. Et comme le mal que Nous si«
nuiiifrus' gualous, loiu dc se limiter aux catholiques, atteint tous les
tra conati hommes de sens et de droiture, c*est i eux aussi que Nous
sunt^ dt' ^ , 1
stinciio- avons adrcsse notre Encyclique,'pour que tous se hatent
liTemTeU- ^'arrfiterla France sur la pente qui la mine aux abimes. Or,
giosam in- ces efforts deviendraient radicalement st^riles, s'il manquait
tZam, ' aux forces conservatrices Tuniti et la concorde dans la
Froiure po^Jfsuite du but final, c'est-a-dire la conservation de la
suo ept, religion, puisque \k doit tendre tout homme honn^te, tout
quam ^ffi- ^mi sinc^re de la soci^t^ : notre Encyclique Ta amplement
ciodeerit d^montrd
suo,
Mais le but une fois pr^cis^, le besoin d'union pour Tat-
iterum^Ui' teindrc une fois admis, quels seront les moyens d'assurer
dicatqua cettc union ?
(jalltae
probati ci- Nous Tavons ^alement expliqu^ et Nous tenons i le re-
^diam^^tam ^*''^» P^""" ^"^ pcrsonne ne se m^prenne sur notre enseigne-
necessa- mcut : un dc ccs moyens est d'accepter sans arriire-pens^e,
^Tidbiiire ^^^^ ^^^^^ loyautrf parfaite qui convient au chritien, le pou-
debent, voir civil daus la forme ob, de fait, il existe. Ainsi fut ac-
in pri' cept^ en France le premier Empire, au lendemain d'une
7entem^' cffroyable et sanglante anarchie ; ainsi furent accept^s les
vitatisfor- autres pouvoirs, soit monarchiques soit r^publicainSy qui se
tet omnes succ^erent jusqu'i nos jours.
agnoscant. g^ j^ raisou de cette acceptation, c'est que le bien com-
mun de la soci^t^ Temporte sur tout autre int^r£t ; car il est
DE REBUS POLITICIS. 69
lc principe cr^ateur, il est r^l^ment conservateur de la so- 3
t\i\i humaine ; d'ou il suit que tout vrai citoyen doit le vou- t8g2.
loir et le procurer i tout prix. Or, de cette n^cessitd d'as-
surer le bien commun, derive comme de sa source propre ^nim bo-
et imm^iate, la n^cessit^ d'un pouvoir civil qui, s*orientant »»«/«*''-
vers le but supr^me, y dinge sagement et constamment les esseprivato
volont^s multiples des sujets, group^es en faisceau dans sa ^^1^^^'^fro
main. Lors donc que, dans une soci^te, il existe un pouvoir pubUcum
constitud et mis a l'oeuvre, Tint^rfit commun se trouve li^ k JJ^^ cwm
ce pouvoir, et Ton doit, pour cette raison, Taccepter tel qu'il essenequit:
est. Cest pour ces motifs et dans ce sens que Nous avons "^i sum-
dit aux catholiques fran^ais : Acceptez la Rdpublique, c*est- ?^/^^"*
a-dire le pouvoir constitu^ et existant parmi vous ; respec- obsequium
tez-le ; soyez-Iui soumis comme repr^sentant le pouvoir ve- ^omnls^^de-
nu de Dieu. ^'f'*^-
Mais il s'est trouv^ des hommes appartenant k divers N^onnui-
partis politiques, et m^me sincirement catholiques, qui ne l^hoiUoT
se sont pas exactement rendu compte de Nos paroles. Elles Litteras
f , ••• •!• fti . Encycltcas
etaient pourtant si simples et si claires, qu elles ne pouvaient haud ncte
donner lieu, semblait-il, k de fausses interpritations. ^tat^lufU
Qu'on veuille bien y r^fl&hir, si le pouvoir politique est
toujours de Dieu, il ne s'en suit pas que la d^signation di- dant HH
vine affecte toujours et immddiatement les modes de trans- ^^'"J^^I
mission de ce pouvoir, ni les formes contigentes qu'il revfit, statem ci-
ni les personnes qui en sont le sujet. La variit^ m^me de ^aDeo, mm
ces modes dans les diverses nations, montre k T^vidence le ^<^^ ^^,^<*
caract^re humain de leur origine. tum fuisse
II y a plus. Les institutions humaines les mieux fond^es ^<'^*'«f f?
.^ ^ , , uno ad alt-
en droit et ^tablies dans des vues aussi salutaires qu on le umprinH'
voudra, pour donner 4 la vie sociale une assiette plus stable ^^J^^'
et lui imprimer un plus puissant essor, ne conservent pas transferen-
toujours leur vigueur conformdment aux courtes prdvisions signatam
de la sagesse de Thomme. fotmam
^ altquam
En politique plus qu'ailleurs,surviennent des changements civitatis
inattendus. Des monarchies colossales s*^crouIent ou se d6- ^*l' ^ZI^'
nas wst
membrent, comme les antiques royaut^s d'Orient et TEm- praeficien-
pire romain ; les dynasties supplantent les dynasties, comme ^*
celles des Carlovingiens et des Cap^tiens en France ; aux
70 EPISTOLA AD CARDINALES GALLIAE
Mutatur formes politiques adopt^es d'autres forcnes se substituent
^tatts/orma comme notre si^cle en montre de nombreux exemples. Ces
novts im- changements sont loin d'Atre toujours l^gitimes i rorigine;
licet ' fou- il est m£me difficile qu'iis le soient Pourtant le criUrium
*ius ^^inve- ^"P''*^^^ ^^ ^en commun et de la tranquilHtd publique, im-
cta,agHosci pose Tacceptation de ces nouveaux gouvernements £tablis
^ttUutc^lu' en fait,4 la place des gouvernements ant^rieurs qui, en fait,
hcnt^ boni ne sont plus. Ainsi se trouvent suspendues les r^les ordi-
publiii • • 1 . . , . .. r .
causa, naires de la transmission des pouvoirs, et u peut se faire
m^me qu'avec le temps elles se trouvent abolies.
Ob hoc Quoi qu'il en soit de ces transformations extraordinaires
numfdebo' ^*""^ '* ^'^ ^es peuplcs, dont il appartient i Dieu de cal-
^^^Ad^^h ^^^^ ^^ ^°*^' ^^ ^ Thomme d'utiliser les cons^quences,
^^scquium Thonneur et la conscience r^clament, en tout dtat de cho-
praestare g^g y„g subordination sincire aux gouvernements consti-
summas tu^s ; 11 la faut au nom de ce droit souverain, indiscutable,
«^«T" '^ inali^nable, qui s'appelle la raison du bien social. Qu*en
serait-il, en efTet, de Thonneur et de la conscience, s'il ^tait
permis au citoyen de sacrifier k ses vis^es personnelles et
k ses attachements de parti, les bienfaits de la tranquillit^
publique ?
incuicat -^P'^^ avoir solidement ^tabli dans Notre Encyclique
Uerum cette v^rit^, Nous avons formul^ la distinction entre le
%w fl pouvoir politique et la legislation ; et Nous avons montr6
principi' que Tacceptatiou de Tun n'impUquait nullement Taccepta-
discemen- tion de Tautre^dans les points oii le l^gislateur, oublieuxde
das esse ab gj^ mission, se mettrait en opposition avec la loi de Dieu
tpsoruwt j» ^^
imperio et de TEglise. £t, que tous le remarquent bien ; d^ployer
^uoif^ci' ^^° activit^ et user de son influence pour amener les
ves deesse gouvernements k changer en bien des lois iniques ou
^^*iHjustas d^pourvues de sagesse, c'est faire preuve d*un ddvouement
se^^^ant ^ ^* patrie aussi intelligent que courageux, sans accuser
ast omni Tombre d'une ':hostilit6 aux pouvoirs charg^s de rigir la
/« ^^«' chose publique. Qui s'aviserait de drfnoncer les chr^ticns
cutu ut ii' des premiers si^cles comme adversaires de rEmpire
gent, Jtase romaiu, parce qu'ils ne se courbaient point devant ^^
Chrisrani pfcsc"Ptions idol&triques, mais s^eflfor^aient d'en obtenir
gesserunt rabolition ?
DE REBUS POUTICIS. Jl
Sur le terrain religieux ainsi compris, les divers partis s
politiques conservateurs peuvent et doivent se trouver iSg»,
d^accord. Mais les hommes qui subordonneraient tout au adversus
triomphe pr^alable de leur parti respectif, fiit-ce sous le /»»M«>^-
pr6texte qu'il leur paratt le plus apte k la d^fense religieuse, ^s, ti
seraient d^ lors convaincus de faire passer, en fait, par ^^'"f «^ ^'-
un funeste renversement des id^es, la politique qui ofwrtet ad
divise avant la religion qui unit Et ce serait leur faute, '^/^^^
si nos ennemis, exploitant leurs divisions, comme ils ne omnes pro-
ront que trop fait, parvenaient finalement k les ^craser nec uin u-
tous. «' P^^'
tium stu-
On a pretendu qu en enseignant ces doctrines, Nous du zeium
tenions envers la France une conduite autre que celle que p"jj€^re.
Nous suivons k T^gard de ritalie ; de sorteque Nous Nous
trouverions en contradiction avec Nous-mftme. Et cepen- ..^^»f»/'f
dant il n'en est rien. Notre but, en disant aux catholiques u^^^er',
franjais d'accepter le gouvei^nement constitu^, n'a ^t^ et ^"^ ^^^-
n'est autre encore que la sauvegarde des int^r^ts religieux adversus
qui Nous sont confi^s. Or ce sont pr^cis6ment ces int^rfets i'^Jt^'^J.
reUgieux qui Nous imposent, en Italie, le devoir de r^cla- rere con-
mer sans reliche la pleine libert^ requise pour Notre respcndet
sublime fonction de Chef visiblede rEglise Catholique, senihii
** ^ praeter h*
prepos^ au gouvernement des 4mes ; libert^ qui n'existe num reii-
pas,Ii o&Ie Vicaire de Jfisus-CHRIST n'est pas chez lui, ^H^PJ^-
vrai Souverain, independant de toute souverainet^ humaine. tes sectari^
Que conclure de li, sinon que la question qui Nous concerne '^mmopere
en Italie, elle aussi, est ^minemment religieuse, en tant que rfUgionis
rattachde au principe fondamental de la Iibert6 de r^glise? Gaiiiaegu'
Et c'est ainsi que, dans Notre conduite a Tigard des diver- ^^w^JJL
ses nations, Nous ne cessons de faire converger tout au apwsd, et
m£me but : la religion et par la religion le salut de la so- A^toH-
cidt^, le bonheur des peuples. cam in in-
Nous avons voulu, Nos tres chers Fils, vous confier bfrt^em^'
toutes ces choses, pour soulager Notre coeur et conforter vindicaH.
cn meme temps le v6tre. Les tribulations de T figlise ne jn^ceiit-
peuvent manquer d'fitre tr^s am&res pour rime des ^vA- teHs leva*
ques et plus encore pour la N6tre, puisque Nous sommes ^^%pl^'ac
le Vicaire de Celui qui donna, pour la formation de cette eminentis-
72 EPISTOLA AD CARDINALES GALLIAE.
Hmisprae' Saintc ^glise, tout son sang. Ces amertumes cependaot,
Pontifix ^^^^ ^^ ttovis abattre, nous stimulent i nous armer d'un plus
quaenvit grand courage, pour faire face auxdifficult^s de llieure
HEccUsuu pr^sente. II en r&ulte aussi, pour Nous, un redoublement
discrimi' jg ^ile en faveur de cette France catholique, d'autant plus
digne de Notre aflfection paternelle, qu'elle sollicite de
Devoiis' Nous, avec une confiance plus filiale, encouragement,.pro-
'^'^'*Galhs tection et secours.
animum Ces sentiments sont aussi les vdtres, Nos tr^ chers Fils :
ngntpc ^^^^ venezde Nous en donner la preuve, et Nousavions
d^ji pu Nous en convaincre quand vous veniez pr^ de
Nous, les uns apr&s les autres, Nous rendre compte de votre
aiqtu gau' ministfere et conf^rer des int^rfits sacr6s dont Nous avons
puntepra£' ^* garde. Parmi les motifs de confiance qui Nous rejouis-
suies sum- ^ent, cette unanimit^ est certes Tun des plus puissants, et
adhaerere, Nous eu remercious Dieu du fond de Time. Nous comp-
tons sur la continuation de votre empressement i seconder
Nos paternelles soUicitudes pour ce cher pays de France.
Et dans cette assurance, comme gage de Notre affection,
Nous vous donnons, Nos Tris chers Fils, 4 vous, k votre
Clerg^, et aux fidMes de vos Diocises, avec toute reffusion
de Notre coeur, la B^n^diction Apostolique.
Donn6 k Rome, le 3 Mai de Tann^e 1892, de Notre
(Pontificat la quinzi&me.
LEO PP. XIII.
y,ife^A^«afe^jft<fi<|^^^
INSTRUCTIO
Ad Episcopos Americae septentrionalis.
SUPER SCHOLIS NONNULLIS ARCHI-
DIOECESIS S. PAULI DE MINNESOTA*.
$h!&3^£^MPLlTUDO Tua probe noscit ardenti studio nuper
A£ in ista Statuum Foederatorum Republica quae-
^ stionem de catholicae iuventutis institutione
ihy^^^rjfi agitatam fuisse. Huiusmodi disceptationi occa-
sionem praebuit quaedam Conventio ab Archiepiscopo
S.Pauli inita quoad duas Scholas parochiales in pagis
Faribault et Stillewater existentes.
Compertum sane est, Sanctam Sedem omni tempore
maxima sollicitudine invigilasse ut salutari doctrina iuven-
tus imbueretur atque a noxiis arceretur pascuis ; atque
haec ipsa S. Congregatio, oculos suae vigilantiae ad istam
r^ionem iampridem convertens, Instructionem inde ab
anno 1875 edendam curavit, quae de publicis scholis agebat.
Cui adhaerentes Patres tertii Concilii Plenarii Baltimoren-
sis in id omnen curam impenderunt, ut iuventutem catho-
licam ab omni vitiorum et erroris labe incolumem servarent
et a periculis educationis principiis fidei et morum haud
informatae defenderent. Quapropter prudentissime statue-
runt ut in singulis Dioecesibus unamquamque propre eccle-
siam scholae erigerentur, in quibus catholicorum soboles sub
ecclesiasticonim Pastorum auctoritate et directione non
minus litteris ingenuisque artibus quam religione et bonis
moribus imbueretur. Porro nonnulli sapientissima haec
statuta prae oculis habentes, rati agendi rationem Archie-
piscopi S. Pauli in memoratis duobus casibus cum iliis
conciliari haud posse, reprehendere illam non dubitarunt ;
dum alii e contra ceu gravibus innixam rationibus proban-
dam, et nihil pcr eam his decretis derogatum fuisse iudica-
* Haec S. Congregationis Instructio documentis pontificiis inserenda visa est,
ittpote cam ipsis maxime conjoncta. Cfr. Epistola 33 Maii pag. 78.
?
MAII
1892,
Qiiaestio
de catholu
cae juven-
tutis insti'
tutione nu-
per agitaia
fuit inSta-
tibus Fot-
deratis
Americae.
Constans
S. Sedisol'
licitudo
fuit utju'
ventus sa-
lutari doc'
trina im'
bueretur,
Instru-
ctionidcUae
aS, Con-
gregatione,
aiikcusere
Patres
Concilii
Baltifno-
rettsis, ac
Scholas ca'
tholiccu
erigendas
curave-
runt*
Deagen*
di ratione
Archiepi'
scopi S,
Pauli ex'
orta con^
troversiet^
74 INSTRUCTIO S. C PRQPAGANDAE FIDEI
opponu" runt. Acriter hinc inde contentio exarsit : etiam per publi-
s, SeJds cas ephemerides, quod valde dolendum, ardenter quaestio
^mt!, ^^ ventilata fuit,nec concors et unanime Episcoporum iudicium
hac de re extitit. Quod quum religionis bono, Ecclesiae
decori et optatissimae aeque ac necessariae inter sacrorum
Antistites concordiae, in qua pax gregum ipsis commissa-
rum solidatur, quam plurimum obesse iuste timeri posset,
Sancta Sedes opportunum duxit rem ad se avocare diiudi-
candam, suaque sententia disputationibus finem imponere.
Huius autem negotii examen quibusdam ex Emis PP. S.
fj^^to- ^^"^*'*° Christiano Nomtni Propagando praepositis deman-
/ertu con- datum fuit, qui in Comitiis habitis die 21 Aprilis huius anni,
ab^Anhie- ^iatura ac diligenti investigatione instituta, ea quae ab
piscopoini- Archiepiscopo S. Pauh" peracta sunt, omni sub respectu
perpendentes, attentis peculiaribus adiunctis nec non modo
et pactis quibus conventio inita fuit,sequens edendum
censuerunt Decretum, eadem die a Summo Pontifice
approbatum : € Firmis in suo robore manentibus Decretis
€ Concih'orum Baltimorensium superscholas parochiales,
« conventio inita a R. P. D. loanne Ireland relate ad
€ scholas ;de Faribault et Stillwater, perpensis omnibus
i circumstantiis, tolerari potest. > Hanc autem occasionem
etEpisco- nacti Emi Patres enixe Venerabilibus Statuum Foedera-
cordiam torum Episcopis commendarunt ut pergerent, quemadmo-
^tnuit"^ dum praestitum fuerat hucusque, eo concordi studio sa-
lutem animarum sibi commissarum et bonum religionis
procurare, quo tot meritis suum in christiana republica
nomen, Deo iuvante, iam honestarunt. Sane haec animo-
rum viriumque coniunctio eo vel magis firmanda et cu-
stodienda est, quo magis, uti nunc contingit, errores im-
pune grassantur, cum pluribus hostibus dimicandum, ac
innumerae difficultates et obstacula superanda undique
extant.
jnproxi- Emi Patres item voluerunt ut in Comitiis quae primo
^iis Atchi' '"^^^ Statuum Foederatorum Archiepiscopos locum habe-
fipucopi co' bunt, iidem diligentissime de ratione cognoscant, qua quam-
de^ratione plurimis cathoHcis pueris,qui secundum computos fide dignos
prospicien- scholas publicas loco parochialium adeunt, prospici queat.
DE SCHOLIS NONNULLIS ARCHID. S. PAULI. 75
Cum vero pastoraiis sollicitudo et impensum religionis j
studium,quo Antistites istius amplissimae ditionis feruntur» iS^m,
Sacrae Congregationi apprime perspectum sit, eadem pro tn puiru
certo habet omni ope ipsos adnisuros ad aptissima remedia l^^^*^,
invenienda, qutbus hisce malis efficaciter occurratur. Item biicas,
oullatenus dubitat quin pro filiali veneratione qua Aposto-
licara Sedem prosequuntur, iidem, quavis submota animo-
rum dissensione, ad catholicum nomen tutandum et augen-
dum, concordi voluntate et consentientibus animis, constan-
teradlaborent.
Interea omnia Tibi fausta a Deo ex animo precor.
Datum Romae ex Aed. S. C. Propagandae Fidei die 3
Maii 1892.
Amplitudinis Tuae
Addictissimus Servus
M. Card. LEDOCHOWSKI. Prae/ectus.
^ IGNATIUS, Archiep. Tamiathen., Secretarius.
^I^SS^^^H^SSSBlS^^SISS^^^iSSSlSS^S^S^^^
i6
MAir
Cwce-
dit Ponti'
fex Indul-
gentiam
plenariam
€ Toties
quoties y
in eccle-
siis velora-
toriis pU"
blicis uni-
versi ordi'
nis Carme-
litidis^ die
idjuliilu-
crandam
ab omnibus
Fidelibus^
sub consuc'
tis condi"
tionibus.
Praesen-
tium litte»
rarum vis
et auctori'
tds vindi*
eatur.
LITTERAE APOSTOLICAE
DE INDULGENTIA"TOTIES QU0TIES"DIE
9
JF
FESTO DEIPARAE VIRGINIS DE monte
carmelo a christifidelibus
LUCRANDA.
9
I
StaflM&aflMgno magis fidelium erg^a beatissimam Virginem
|g Carmelitidem devotio augescat et pietas, unde
eorum animis uberrimi et salutiferi fructus deri-
vare possunt, piae postulationi dilecti filii Aloisii
Mariae Galli, summi moderatoris Ordinis B. M. V. de Monte
Carmelo Veteris Observantiae benigne inclinati, peculiari
privilegio Carmelitanas Ecclesias locupletare statuimus.
Quapropter de Omnipotentis Dei misericordia ac BB. Petri
et Pauli Apostolorum Eius auctoritate confisi, omnibus et
singulis utriusque sexus christifidelibus vere poenitentibus
et confessis ac S. Communione refectis, qui quamlibet ex
Ecclesiis vel quodlibet ex publicis Oratoriis sive Fratrum
sive Monialium universi Ordinis Carmelitidis tum Calcea-
torum tum Excalceatorum ubique locorum existentibus, die
decima sexta mensis lulii cuiusque anni, qua festivitas Dei-
parae Virginis de Monte Carmelo celebratur, a primis ves-
peris usque ad occasum solis diei huiusmodi devote visita-
verint, ibique pro christianorum Principum concordia, hae-
resum extirpatione, peccatorum conversione, ac S. Matris
Ecplesiae exaltatione, pias ad Deum preces eflfuderint, quo-
ties id egerint, toties Plenariam omnium peccatorum suo-
rum Indulgentiam et remissionem, quam etiam animabus
christifidelium, quae Deo in caritate coniunctae ab hac luce
migraverint, per modum sufiragii applicare possint, miseri-
corditer in Domino concedimus. Non obstantibus Nostra et
Cancellariae Apostolicae regula de non concedendis indul-
gentiis ad instar, aliisque Constitutionibus et Ordinationi-
bus Apostolicis, ceterisque contrariis quibuscumque. Prae-
sentibus perpetuis futuris temporibus valituris. Volumus
DE INDULG. " TOTIES QUOTIES " O, CARM. CONCESSA* 77
autein, ut praesentium Litterarum transumptisseu exemplis
etiam impressis manu alicuius Notarii publici subscriptis,
et sigillo personae in ecclesiastica dignitate constitutae
munitis eadem prorsus fides adhibeatur, quae adhiberetur
ipas praesentibusi si forent exhibitae vel ostensae. '
Datum Romae apud S. Petrum sub anulo Piscatoris die
XVlMaii MDCCCXCII,PontificatusNostri anno decimo quinto.
L.*S.
S. Card. VANNUTELLL
9^j^^^^^^^^^^^^^^^^^^^^^^^^
EPISTOI-A
Ad Episcopos provlnciae Neo-Eboracensis
DE SCHOLIS.
^3jj 1^^^£|^4^UAE coniunctim a vobis perscriptae sunt litterae
ex aede Arcliiepiscopali Neo-Eboracensi, quo
coivistis consecrationi Brooklyniensis Episcopi
MAII
^ JQ,. .
ttu ^^Po^i' ^t^Pf^iS adfuturi, duplici Nos voluptate aflfecerunt. Pate-
juifuerunt bat cnim ex iis animus vester cum de religiosa puerorum
tum litte- institutione sollicitus, tum eiTundendi cupidus dubitationes
^ip^ruM ^^ anxietates suas in gremium Nostrum, semper ad eas
zeium et benigne excipiendas paratum. Ne quid itaque vestris liaereret
^s!^sZem «nentibus quod anxias illas et incertas efficeret, datis vicis-
declarant, sim litteris vos adirc decrevimus : hasce autem non modo
Sollicitus . , . - »T
ei ipse de nuncias esse volumus paternae erga vos caritatis Nostrae,
America- ggj etiam tcstcs solHcitudinis quam gerimus de fidelibus
na ecciesia^ ^ ^
amplissimam incolentibus regionem foederatarum civitatum
Americae Septentrionalis, quae propter incrementa, quibus
tuiit mise- se istic expHcat catholica religio, et praesens Nobis gau-
^^^erta/i^o- ^^^^ affert, ct rcrum laetiorum in posterum expectationem.
nent nuper Plane haec sollicitudo Nos curae expertes esse non sivit inter
propter controvcrsias et disputationes nuper istic ortas et animis in-
conveniio' calescentibus actas propter conventionem initam inter
tam inter Vencrabilem Fratrem Archiepiscopum S. PauU et civiles
^Aiy^'- magistratus circa duas e pluribus scholis paroecialibus, quas
Pauii et ille considerat multo cum studio in credita sibi Dioecesi. In
^^^istratus ^uius miserac concertationis aestu mirum non est si falsa
circa duas nonnunquam nunciarentur pro veris et quae suspiciose cogi-
^roec^ieu ^ata fuerant vulgi rumore percrebrescerent. Haec equidem
graviter molesteque tuHmus ; nisi enim tempestive eo cura
Concorj Nostra convcrsa fuisset, verendum erat ne intercideret vel
dtam tnde '
iftter Ca- magna ex parte deficeret perfecta'animorum consensio stu-
^^^riciiiari diorumque communium in unum conspiratio, quam sedulo
videns, retincant oportet sacrorum Antistites et Nos fovere adni-
timur quavis ratione et ope. Propterea memores officii Nostri
pro officio 1 , . ,. .
suoremdi- quoQ postulat ut m disceptatione caussarum, quarum notio
DE SCHOLIS. 79
et iudicatio ad Nostrum pertinent ministerium,cuncta sedate ngenter t^
expendamus et procul omni partium studio, animum ita P^'*^^^
comparatum caussae cognoscendae applicuimus,quam prae-
laudatus Archiepiscopus Nobis definiendam attulit, profi-
tens se prompte et omnino pariturum sententiae Nostrae,
quaecumque demum ea foret, quae sane protestktio in ipsius
laudem cedit et a Nobis non poterat vehementer non pro-
bari. Quum porro naviter dederimus operam ut plenissime
Nobis factorum veritas fieret explorata, recteque aestimare-
tur rationum pondus quae utrinque afTerebantur, constituto
peculiari coetu Patrum Cardinalium ex iis delecto quibus atquediri-
sacrum Consilium constat christiano nomini propagando, ^^^^
qui sese huic studio addixit dih'gentia singulari, propositam respomo a
quaestionem eo responso dirimendam censuimus quod dile- con^[ ^ds
ctus filius Noster Cardinalis eidem sacro Consilio praefectus Propagan-
*T /. . ... ^ i.i_ daFtdean-
lussu Nostro pateneri curavit ecclesiarum rraesuhbus quae tea edicto,
in civitatibus foederatis sunt Americae Septentrionalis. Quo judidum
pressius autem illiid urgeamus quod animos vestros ange- ^^ ^' ^^ «
,^ ... , . . ^ . se latum
bat, vosque ad scnbendum permovit, certiores vos neri Pontifex
volumus, neminem in hoc iudicio suspicionem Nobis inie- ^*'^^<^^'
cisse timendum fore ne infesta aliqua vexatio catholicis im-
penderet si ea quae gesta fuerant ab Archiepiscopo S. Pauli
circa scholas in oppido sitas FaribaultQt Stillwaters. Nobis
essent improbata. Quum neque idem Venerabilis Frater,
nec alius quilibet huius periculi mentionem fecerit, liquet ex
mendaci vulgi rumore famam esse obortam quae vos in ina-
nem prorsus et falsam opinionem adduxit Nos enimvero ad
huiusce caussae cognitionem iudiciumque animum attulimus
probe memorem studiosumque decretorum quae, praemo-
Bente hac Apostolica Sede, in Synodis Baltimorensibus
super scholis paroecialibus conscita sunt. Haec quidem con-
stanter servari volumus ; quoniam vero hoc cunctis inest
legibus generalibus ut, siquid singulare eveniat nec opina-
tum, factura tolerari queat, suadente aequitate, quod non-
nihil a verbo legis recedat, facile comperimus casum hunc
incidisse ; proinde moderatione ac prudentia duce, potius-
quam legis rigore, rem de qua agebatur iudicandam esse rati
sumus. Ceterum inter sacros vestrae regionis Antistites, quos
8o EPISTOLA AD EPISC. PROVINCIAE NEO-EBORACENSIS.
. Laudat huius Saiictae Sedis observanttssimos novimus et experti
^^^Msum sumus quum ad Nos accederent, quisptam numquam, ne-
Episcopo- mine prorsus excepto, visus est ambigere de doctrina ab ea
ric<u, tradita circa scholas in quibus catholicos pueros institui
ichoias oportet.Una scilicet omntum sententia est negantium scholas
improban- probari posse neutras^ nempe religionis expertes, sed unani-
ex^uu ut ii^'ter confessionaUs adserunt, prout in regionibus evenit quas
Praesuies acathoHcis permixti fideles incolunt ; scholas nimirum in
racensis quibus puerl religionem rite docentur ab iis quos huic ma-
provinciae gisterio pares Episcopi agnoverint. Praestat itaque, Vene-
miscmven- rabiles Fratres, ut una cum ceteris Dioecesium Praesulibus
^rant^eta- ^^&^^^^ istius connitamini consiliis studiisque paribus ne
tion^us pueri catholici eos celebrent litterarios ludos in quibus reli-
^rupuH giosa eorum institutio praetermittitur, apertumque imminet
cathoiici mores pervertendi discrimen. Quare vehementer optamus,
scholeu ad' prout vobis significatum est per sacrum Consilium christianp
eant. nomiui propagando, ut in proximis Episcoporum conventi-
bus sedulo deliberetis de rationibus ineundis quae huic fini
Conteu' assequendo potissime conferant. Cupimus praeterea vos
dant prae- enixe contendere ut qui summae rei praesunt in civitatibus
tereautper ^ ^
Uges impe- smgulis, probe agnoscentes nihil esse ad salutem rei publi-
Ifimentum ^*® religione praestantius, sapientium legum latione pro-
reiigionis spiciant, ut docendi ministerium, quod publicis sumptibus
pubiicis. adeoque coUatis etiam catholicorum opibus exercetur, nihil
habeat quod eorum conscientiae officiat aut religionem offen-
dat. Nobis enim persuasum est cives quoque vestros qui a
Nobis dissident, pro ea qua praestant ingenii vi et pruden-
tia, facile abiecturos suspiciones opinionesque Ecclesiae
catholicae infensas, ultroque agnituros ejus merita quae,
ethnica barbarie per evangelii lumen depulsa, novam proge-
nuit societatem, christianarum virtutum decore omnique
cultu humanitatis insignem. Hisce autem perspectis, passu-
rum esse neminem istic putamus, ut catholici parentes
cogantur ea condere tuerique gymnasia et scholas, quibus
uti nequeant ad filios suos instituendos. Interim eo reversi
pI^^x unclc digressi sumus, /ore confidimus ut perlectis litteris
pr^esenti- hisce Nostris, uil triste aut tetricum in animis vestris resi-
Praisuies deat quod iis vel levem nubeculam offundat Certum Imo
DE SCHOLIS. 8l
Nobis est arctios in dies vos devinctum iri perfectae caritatis ^j
AfAII
nexibus cum ceteris Venerabilibus Fratribus, quos vobis- iSgs.
cum communis patriae nomen, pastoralis ministerii consor- uuus pro-
tio et par in omnes benevolentia Nostra coniung^it. Sit vobis 'oinaat
cor unum et anima una, auctisque concordia viribus pergite dies Je-
adlaborare alacriter ad gloriam divini nominis et animarum ?I!J^'!r..
salutem. Quo vero uberior ex laboribus vestris fructus pro- ierU Ame^
manet, propiti^m vobis adprecamur Omnipotentis opem, Z^is. ^^
eiusque in auspicium Apostolicam benedictionem vobis,
Venerabiles Fratres, clero et fidelibus vigilantiae vestrae
commissis peramanter in Domino impertimus.
Datum Romae apud S. Petrum die xxni Maii MDCCCXCII,
Pontificatus Nostri anno decimo quinto.
LEO PP. XIII.
V.-.6
»<^<lfc<ft<lfc*ttaaySaaaB&3dt^^
LITTERAE APOSTOLICAE
DE STATUTIS PIAE CONSOCIATIONIS
SACRA FAMILIA.
14
JVSit
1892,
9g2!y9l3£j^EMINEM fugit rei privatae et publicae faustita-
%
Ostendit %
N
\ tetn a domestica potissinium institutione peo-
^ dere. Quo enim altiores domi ^erit radices vir-
Hepara'
tionis hu •
manaeopus
inchoans
Deusj spe^
ciem mun-
doexhibuit
Pontifex ^^^^)l^ tus, quo solertius parentum voce et exemplo
summopere .,-,;.. .^.
interesse fuerint puerorum animi ad religionis praecepta mformati,
lafatgue ^^ uberiores in rem communem fructus redundabunt Qua-
pubiicae propter summopere interest ut domestica societas non soluai
stica s^' sancte sit constituta, sed sanctis etiam regatur legibus ; in
tas sancte eaque religionis spiritus et christianae vitae ratio diligentcr
tuta san- constanterque foveatur. Hinc profecto est quod misericors
k^mre a" ^^"^ ^^^ humanae reparationis opus, quod diu saecula ex-
tur, pectabant, perficere decrevisset, ita eiusdem operis rationem
ordinemque disposuit,ut prima ipsa eiusdem initia augustam
mundo exhiberent speciem Familiae divinitus constitutae,
in qua omnes homines absolutissimum domesticae socie-
tatis, omnisque virtutis ac sanctitatis intuerentur exemplar.
Talisquidem Familia extitit Nazarethana illa, in qua,ante-
Famiiiae quam gentibus universis pleno lumine emicuisset, Sol iusti-
constitu' ^^^^ ^^^^ absconditus: nimirum Christus Deus Servator
tae, quae Noster cum Virgine Matre et loseph viro sanctissimo, qui
'^miiiisdo- erga lesum paterno fungebatur munere.*Minime dubium est
cumento qujn ^^ iis laudibus, quae in societate et consuetudine do-
empia mestica ex mutuis caritatis officiis, ex sanctitate morum, ex
^J^niwvt P^etatis exercitatione proficiscuntur, maxima quaeque eni-
virtutum tuerit iu sacra illa Familia, quae siquidem earum futura erat
ceteris documento. Ac propterea benigno providentiae con-
silio sic illa constitit ; ut singuli christiani qualicumque con-
ditione vel loco, si ad eam animum advertant, facile possint
cuiuscumque virtutis exercendae habere caussam et invita-
mentum. Habent revera patresfamilias in loseph vigilantiae
providentiaeque paternae praeclarissimam normam : habent
matres in sanctissima Virgine Deipara amoris, verecundiaei
parentibus
simulac
iideris.
DE STATUTIS CONSOC. A S. FAMILIA. 83
submissionis animi perfectaeque fidei insigne specimen : 14
filii vero familias in lesu, qui erat subditus illis, habent divi- ^^iS^L
num obedientiae exemplar quod admtrentur, coiant, imiten-
tur. Qui nobiles nati sunt, dtscent a Familia regii sanguinis ^^^^^*^^
quomodo et in edita fortuna se temperent, et in afflicta re-
tlneaot dignitatem : qui dites, noscent ab ea quantum sint
virtutibus posthabendae divitiae. Operarii autem et ii omnes, atque pau-
qui, nostris praesertim temporibus, familiarum rerum angu- ^^^p^"
stiis ac tenuiore conditione tam acriter irritantur, si ad *<'^fl^»<' ^-fj'
sanctissimos illius domesticae societatis consortes respe- FamUiae
ctent, non deerit eis caussa cur loco,qui sibi obtigit, delecten- P^^P^''^^
tur potius quam doleant. Communes enim cum sacra Fami- condUio,
lia sunt illis labores ; communes curae de vita quotidiana ; ^J^J^ff)
debuit et loseph de mercede sua vitae rationibus consulere ; divites
imo ipsae divinae manus se fabrilibus exercuerunt. Nec mi- ^ampu^!*^
nim saneestsi sapientissimi homines divitiis affluentes, eas
abiicere voluerint, sociamque cum lesu, Maria et loseph sibi
eligere paupertatem. Quibus e rebus iure meritoque apud
catholicos sacrae Familiae cultus mature invectus, maius in j,^^^
' Famtltai
dies singulos incrementum capit. Id quidem probant tum cultumma-
christianorum sodalitates sub invocatione Sacrae Familiae ^J^^f^
institutae, tum singulares honores ei redditi, tum potissi- invectum,
mum a decessoribus Nostris ad excitandum erga eam pie- ^op^-
tatis studium impertita privilegia et gratiae. Huiusmodi ^^^Aj^*'*
cultus magno in honore habitus est iam inde a saeculo Pontifex,
decimo septimo, lateque per Italiam, Galliam et Belgium
propagatus, totam fere Europam pervasit : deinde praeter-
gressus vastos Oceani tractus, in America per Canadensem
regionem, cura praesertim atque opera Venerabilis Servi
Dei, Francisci de Montmorency-Laval primi Quebecensis
Episcopi, et Venerabilis Servae Dei Margaritae Bourgeois,
sese extendit, faustisque effloruit auspiciis. Fostremis hisce
temporibus dilectus filius Franciscus Philippus Francoz
Societatis lesu piam Consociationem a Sacra Familia Lug- Consociati'
duni fundavity quae fructus laetos atque uberes, Deo iuvante, ^^,-^/*
de se pollicetur. Consociationi tam auspicato conditae illud Lugdunia
est salutare propositum: nimirum familias christianas arctiori p^ancoz S.
pietatis nexu Sacrae Familiae devincire, vel potius omnino /• <^^ndi^
84 UTTERAE APOSTOLICAE ** NEMINEM "
iam eopro' devovere, eo etiam consilio, uti scilicet lesus, Maria et loseph
christianL f^^milias sibi deditas tamquam rem propriam tueantur et
familiae foveaut Qui sociorum in numerum sunt adsciti, debent ex
sacrae ^a- . .^ ^ ..... .
miiiae sese instituto cum iis qui domi commorantur, m unum conve-
f\t7^1nsi- "^*^^ ' coram imagine Sacrae Familiae decreta pietatis officia
gnifi-uan- praestare : providere, ea opitulante, ut inter se colligatis
Hnio^^'^^ fide mentibus, caritate voluntatibus in amore Dei atqueho-
minum, vitam ad propositum exigant exemplar. Piam hanc
Lex so' consociationem Bononiae ad instar Luedunensis institutam
Cum tota decessor Noster felicis recordationis Pius IX similibus h*t-
'^ '^aZ ^^^^^ approbavit : deinceps Epistola die V lanuarii MDCCCLXX
dumconve- ad pium auctorem data, singularis laudis praeconio est pro-
^amque sequutus. Ad Nos quod attinet, cum summopere curemus,
chHstianis et diligamus quaecumque ad animarum salutem iuvandam
imbuen- niaxime valent, noluimus desiderari laudem et commenda-
dam cu- tionem Nostram ; datisque ad dilectum Filium Nostrum
Augustinum S. R. E. Cardinalem Bausa, ex dispensatione
Conso- Apostolica Archiepiscopum Florentinum, litteris, eamCon-
^Bonoltiae sociationem utilem ac salutarem, nostrisque temporibus
erectam, valde accommodatam esse^significavimus. Quas vero Nostra .
^^'ho^iX sacrorum Rituum Congregatio, suffragante dilecto Fiho
approba- Nostro Caietano S. R. E. Presbytero Cardinali Aloisi-Ma-
tam^ tle- ^ .....
rum ap- sella eidem Congregationi Praefecto, consecrationis christia-
^tlfex^^ruc- "^^""^ familiarum formulam, et precationem coram imagine
nonetpro- Sacrae Familiae recitandam Nobis proposuerat, probavi-
s!^^!con- nf^us, et utramque ad locorum Ordinarios transmittendam
gregatione curavimus.Deinde veriti ne germanus memoratae devotionis
formulam . . , , - i «kt
consecra- spintus tractu temporis oblanguesceret, eidem Nostrae
Christla- Sacrorum Rituum Congregationi mandavimus, ut Statuta
ftarum fa- concftinaret, quibus in universo catholico orbe piae consocia-
^etprecatio- tiones Sacrac Familiae instituendae adeo inter se coniunctae
nem reci- forent, ut uuus omnibus praeficeretur praeses, qui eas aucto-
tandam co- , ^ /-.
ram ima- ritate summa regeret et moderaretur. Statuta post accura-
gineS,Fa- ^^^ examcn ab eadem Sacra Congregatione exarata, sunt
eadem quae subscribuntur.
DE STATUTIS CONSOC* A S. FAMILIA. 85
STATUTO DELLA PIA ASSOCIAZIONE UNIVERSALE /^j^jv//
DELLE FAMIGLIE CONSACRATE ^^^'
ALLA SACRA FAMIGLIA DI NAZARET. Ciiantur
I** Scopo della pia Associazione si h che le famiglie cri- ^- ^- f^"
gregaitOHts
stiane si consacrino alla Sacra Famiglia di Nazaret e la pro- statuta
pongano alla propria venerazione ed esempio, onorandola f^^*^^J^i
davanti la sua immagine con preghiera quotidiana, e model- «f^ ^p^^^o-
lando la vita sulle sublimi virti, delle quali essa diede Tesem- ^fII^Wu '
pio ad ogni classe sociale, e particolarmente airoperaia. ^"^ ^!^
20 La Pia Associazione ha il suo centro in Roma presso cmgregan-
rEmo Cardinale YxcdLxio pro Umpore di Sua Santiti, che ne ^*"'^*).
e il Protettore. Egli coadiuvato da Monsignor Segretario
della Sacra Congregazione dei Riti e da due altri Prelati a
sua scelta, ed oltre a questi da un Ecclesiastico coll' oflicio
di SegretariOy dirige TAssociazione medesima in tutte le
parti del mondo, procurando che essa conservi lo spirito e il
carattere della propria istituzione, esempre pi^ si propaghi.
3<^ In ogni Diocesi o Vicariato Apostolico, TOrdinario per
meglio promuovere la Pia Associazione tra i suoi fedeli, si
varra deiropera di un ecclesiastico a sua scelta, col titolodi
Direttore Diocesano.
4° I Direttori Diocesani terranno corrispondenza coi Par-
rochi, a' quali soli h affidata rascrizione delle famiglie della
rispettiva loro Parrocchia. Nel Maggio poi di ciascun anno
i Parrochi comunicheranno ai Direttori Diocesani, e questi,
sotto la dipendenza dell' Ordinario, alla sede centrale di
Roma il numero delle nuove famiglie ascritte alla Pia As-
sociazione.
5^ La consacrazione delle famiglie si fari secondo la for«
raola approvata e prescritta dal Sommo Pontefice Leone
XIII. Essa pu6 farsi in particolare da ciascuna famiglia, ov« /
vero da pid famiglie riunite nella Chiesa Parrocchiale presso
il proprio Parroco, o suo delegato.
&> Uimmagine delle Sacra Famiglia di Nazaret dovri
trovarsi in ciascuna delle famiglie ascritte, ed i membri di
esse almeno una volta al giorno, e possibilmente la sera>
(*) Notae de his decretis. reperiuntur ad calcem in indioe analytico.
86 STATUTA PIAE CONSOCIATIONIS
pregheranno in comune innanzi la medesima. Si raccomanda
a tal uopo in modo particolare la formola di preghiera ap-
provata dal Regnante Sommo Pontefice, ed altres) Tuso
frequente delle tre note giaculatorie :
Cesh, Giuseppe e Maria, vidono il cuore e F anima mia.
Gesii^ Giuseppe e Maria, assistetemi neW ultifna agonia,
Gesii^ Giuseppe e Maria^ spiri in pace con Voi Fanima
mia (^.
7<>L'immagine della Sacra Famiglia pu6 essere o quella
menzionata nella Let tera della sa. me. di Pio I X del 5 Gennaio
1870, o qualunque altra in cui sia rappresentato il Nostro
Signore Gesti Cristo nella sua vita nascosta che men6 con
Beatissima Vergine Sua Madre e col castissimo Sposo di
Lei, S. Giuseppe. Rimane per6 sempre neirOrdinario,anof-
ma del Tridentino, il diritto di escludere quelie immagini
che non fossero secondo il concetto proprio di questa As-
sociazione.
%^ Le famiglie ascritte s^rAssociazione godono delle In-
dulgenze e dei vantaggi spirituali concessi dai Sommi Pon-
tefici, come viene indtcato nella pagella di aggregaziooe.
9<> II Cardinale Protettore col suo Consiglio formeri e
pubblichera un Regolamento, nel quale si troveranno par-
ticolari disposizioni intorno a ci6 che pu6 tornare piti utile
alla Pia Associazione, e specialmente s'indicheranno le sue
feste proprie, il giorno della festa Titolare, la rinnovazlone
annua deiratto di consacrazione da farsi collettivamente, le
adunanze da tenersi, ecc.
illa stor^ Quae quidem Statuta, cum de iis supradictus Cardinalis
HfJx ^X P»"aefectus ad Nos retulisset, comprobavimus et Apostolica
probat. Auctoritate Nostra rata habuimus et confirmavimus, dero-
gatis abrogatisque quae super hanc rem scita actaque sunt,
nominatim Apostolicis Litteris die III Octobris anno
MDCCCLXV, datis, et omnibus actis, quae ad primariam Lug-
dunensem Consociationem spectant. Volumus autem, iube-
CoHsocicui' ^^^ "^ Consociationes omnes Sacrae Familiae cuiuscumque
ontm c€u» — —
ttrcu eoa- i, iHdulgenza toties quoties di foo giorni ftr U tre umite, e di loogi^if^
lescunt ; cixscuna,
Pio Papa VII, 28 Aprile 1807,
A SACRA FAMILIA. 87
tituli, quae nunc existant, in hanc unicam et universam y^/J^//
coalescant Excipimus tamen religiosas Congregationes '^2.
huius tituli, quae constitutionibus utantur ab hac S. Sede aiiquaeex*
approbatis, et Confraternitates proprie dictas, dummodo ">'*""*''•»
canonice sint erectae, et ad regulas et normas dirigantur a
Romanis Pontificibus praescriptas, nominatim a Clemente qututamen
VIII in Constitutione Quaecumque^AvtSW Decembris anno iusamU^
MDCIV. Hae vero Confraternitates ac religiosae Congrega- Hoi adsTn-
tioQes, quae fortasse adscribendis familiis operam hactenus ^^^-
dederunt, in posterum ab huiusmodi cura, quae solummodo
Farochis commissa est, prorsus abstineant. Haud tamen Famiiiae
Dccesse est ut familiae iam alicui Consociationi adscriptae, antea ad-
pro indulgentiis aliisque muneribus spiritualibus obtinendis ^du^^t^
iterum adscribantur, dummodo servent ea quae in novis •^^'*^'"'»
hisce Statutis praescripta sunt Consociationis universae navastatu'
Praesidem eligimus, renuntiamus Nostrum in hac alma q^"^^'^,
Urbe Vicarium in spiritualibus generalem pro tempore, onis Prae-
atque in perpetuum Patronum damus cum omnibus iuribus %i^^^'
et facultatibus, quaesummam potestatem gerenti iudicentur m^ ^^-^
necessariae. signatur.
Illi autem Consilium adesse volumus Urbanorum Anti-
stitum, in quibus Secretarius pro tempore Nostrae Sacrorum
Rituum Congregationis. — Quod superest, Nobis spes bona
estomnes, quibus est animarum credita salus, maxime Epi- ^,- ^J^
scopos, studii huius Nostri in hac pia Consociatione prove- animarum
henda socios ac participes sese facturos. Qui enim cogno- ^coiuociati-
scunt et Nobiscum deplorant christianorum morum demuta- ^^P^o-
tionem et corruptelam, restinctum in familiis rel^ionis et
pietatis amorem, et accensas supra modum rerum terre-
strium cupiditates, ipsi quidem vel maxime optabunt tot
tantisque malis opportuna afferri remedia.
£t siquidem nihil magis salutare aut efficax familiis
christianis cogitari potest exemplo Sacrae Familiae, quae praesertim
perfectionem absolutionemque complectitur omnium virtu- roHos^
tum domesticarum. Quapropter curent ut familiae quam-
plurimae, praesertim operariorum, in quas insidiarum vis etineotUm
maior intenditur, piae huic Consociationi dent nomen. Ca- ^^lraiionis
vendum tamen est ne a proposito suo Consociatiodeflectati 4^>'^»-
88 STATUT. CONSOC. A S. FAMILIA.
neve spiritus immutetur ; sed quae et quomodo decretae
sunt pietatis exercitationes et precationes int^rae serven-
tur. Sic implorati inter domesticos parietes adsint propitii
lesus, Maria et loseph, caritatem alant, mores regant, ad
virtutem provocent imitatione sui, et quae undique instant
mortales aerumnae, eas leniendo faciant tolerabiliores. —
Decernentes haec omnia et singula uti supra edicta sunt,
PratsfH' iirma rataque in perpetuum permanere, non obstantibus
rarum constitutionibus, iitteris Apostolicis, privil^iis, indultis,
^f^^ Nostris et Cancellariae Apostolicae Regulis, ceterisque con-
/wr. trariis quibuscumque.
Datum Romae apud S. Petrum sub anulo Piscatoris
die XIV lunii MDCCCXCII, Pontiiicatus Nostri anno decimo
quinto.
S. Card. VANNUTELLI.
LITTERAE APOSTOLICAE
DE INDULGENTIIS ET PRIVILEGIIS PIAE
CONSOCIATIONIS A SACRA FAMILIA.
^tf.<ft«flfe1STTTJM nuper Nobis obtigisset, ut nova Statuta
I Consociationis Sacrae Familiae Apostolicis lit-
f teris probaremus et sanciremus, satis muneri
atque officio Nostro facturos esse duximus, si
eamdem Consociationem amplissimis verbis collaudaremus,
eamque christianis familiis summopere commendaremus.
Laudavimus autem, et commendavimus ea voluntate eoque
proposito, ut nimirum populus christianus, cuius aeterna
salus est Nobis commissa, ad christianarum virtutum lau-
dem exemplo sacrae Familiae et invitatione Nostra tem-
pestive revocaretur.Christianaquippe virtus tam est efficax,
tantumque poUet, ut in ea magnam partem posita sit vel
sanatio malorum, quae premunt, vel depulsio periculorum,
quae metuuntur. Ad virtutem vero mirifice excitantur
homines exemplo : quod quidem eo magis imitatione di-
gnum iudicatur, quo integrior et sanctior est persona, unde
petitur. Quare haud mirum est si Nos, qui nihil magis cupi-
mus atque optamus,quam posse, excitata ubique virtute
christiana, praesentibus malis mederi, et proxima pericula
deprecari, Consociationem Sacrae Familiae singulari bene-
volentia et studio prosequimur, utpote quae sanctitatem
divinae illius Familiae sibi proponit exempiar. Omnes enim
ii, qui in huiusmodi Consociationem adsciti sunt, praeclaris-
simas lesu, Mariae et loseph virtutes contemplantes, ne-
cesse est ut similitudinem earum aliquam adripiant, fierique
studeant imitatione meliores. Quare vigeat floreatque haec
pia Consociatio quum sodalium numero, tum recte factorum
laude ; augeatur et ad plures in dies singulos propagetur :
ea enim floreute, facile fides, pietas, et omnis christiana
laus in familiis revirescent. Quum vero soleant homines
permoveri maxime praemio ; Nos, quod in facultate Nostra
est, praemium spiritualium bonorum, non quidem fragile et
20
JUNII
Memorai
Pontifex a
se nuper
probaia
fuisse sta-
tuta CoitsO'
ciationis
Sacrtie Fa-
miliaey
quam nos"
tris prae-
sertim tem"
poribus
opportU'
nissime
erectam OS'
tendit.
Adfausta
illius in-
crementa
opportu-
num dU'
cens
90 LITTERAE APOSTOUCAE " QUUM NUPER •
praemxum caducuiD} iilis, quasi tnvitamentum, proponlmus. Ceterum
ii^^ maiora expectent ab iis, quibus se devoverant, nimiram a
lesu, Maria et loseph, qui sint servis suis praesentes propi-
tii in omni vitae cursu, et postmodum efficiant, ut sua san-
ctissima ac suavissima nomina illoram morientium labiis
dietmitin- insideant. Quare quod bonum sanctumque sit, Deique glo-
^Mut^eH' ^^^^' ^^ animarum saluti benevertat» Nos auctoritate Nostra
tiasasoda- Apostolica, his litteris, poenarum remissionibus seu indul-
crandas!*' gentiis, priviiegiisque, quae infra in apposito indice recen-
sentur, omnes et singulos sodales Consociationis sacrae
Familiae tam praesentes quam futuros uti posse voluaius
et iubemus.
^^^^^^^^^^^^^^^^^^^^^^hhmS
INDEX INDULGENTIARUM £T
ir
s?
PRIYILEGIORUM
PIAE CONSOCIATIONI SACRAE
FAMILIAE
TRIBUENDORUM.
\f
Indulgentiae plenariae.
DALIBUS Consociationis Sacrae Familiae ex
utroque sexu singulis, qui admissorum confes-
sione ritu christiano expiati sacram Eucharistiam
sumpserint,et Parochialem aedem, vel oratorium
publicum, devote visitaverint, ibique aliquamdiu ad men-
tem Nostram orando perstiterint, indulgentiam plenariam
consequendi ius esto diebus, qui infra scripti sunt.
I. Die quo Consociationem adierint, emissa Consecra-
tionis formuia a Nobis per Nostram Rituum Congregatio-
nem probata, et in fine huius indicis relata.
II. Quo die in anno generalis conventus habebitur, iuxta
cuiusque loci, in quo extat Consociatio, consuetudinem, ad
sodalium pactum renovandum.
III. Diebus festivitatum
lo Nativitatis
2^ Circumcisionis
30 Epiphaniae \ D. N. I. C.
40 Resurrectionis
50 Ascensionis
6p Immaculatae Conceptionis
70 Nativitatis
8» Annuntiationis V B. M. V.
90 Purificationis
lo^ Assumptionis.
92 INDULGENTIAE ET PRIVILEGIA
Item diebus festis
1 1® S. loseph Sponsi B. M. V. die undevigesima mensis
Martii.
12° Patrocinii eiusdem, Dominica tertia post Pascha.
130 Desponsationis B. M. V. die vigeeima tertia mensis
lanuarii.
IV. Die festo titulari universae Consociationis.
V. Die per menses singulos sodalium arbitrio eligendo ;
dummodo mense ipso in famiiiis praescriptas preces coram
Sacrae Familiae imagine una simul recitaverint
VI. Morituris si, non compotes sacra Confessione atque
Eucharistia, animi dolore culpas expiaverint, et sanctum
nomen lesu aut voce, aut si loqui posse desierint, voluntate
imploraverint.
Partiales.
I.
SODALES Consociationis Sacrae Familiae ex utroque
sexu singuli, qui corde saltem contriti Parochialem
Ecclesiam, in qua est sedes Consociationis constituta, vel
aHquod templum sacrariumve celebraverint, Deoque pro rei
christianae incolumitate supplicaverint, lucrari possint et
valeant partiales indulgentias septem annorum totidemque
quadragenarum
1° Die Visitationis
20 Die Praesentationis > B. M. V.
30 Die Patrocinii
49 Quolibet die tidem sodales una simul in propriis
familiis adscriptis congregati, ante imaginem Sa-
crae Familiae statas preces corde contrito recita-
verint.
50 Diebus, quibus sodales interfuerint conventibus
quos haberi contigerit.
II.
IIDEM sodales indulgentias lucrentur trecentorum die-
rum quoties corde contrito sequentem Orationem ante
imaginem Sacrae Familiae quocumque idiomate recita-
verint.
CONSOCIATIONIS S. FAMILIAE. 93
ORATIO
QUOTIDIE RECITANDA ANTE IMAGINEM SACRAE
FAMILIAE.
< O amantissime lesu, qut ineflfabilibus tuis virtutibus et
€ vitae domesticae exemplis Familiam a te electam in terris
« consecrasti, clementer aspice nostram hanc domum, quae
€ ad tuos pedes provoluta propitium te sibi deprecatur.
€ Memento tuam esse hanc domum ; quoniam tibi se pecu-
€ liari cultu sacravit ac devovit. Ipsam benignus tuere, a
< periculis eripe, ipsi in necessitatibus occurre, et virtutem
€ largire, qua in imit^tione Familiae tuae sanctae iugiter
€ perseveret ; ut mortalis suae vitae tempore in tui obse-
< quio et amore fideliter inhaerens, valeat tandem aetemas
€ tibi laudes persolvere in caelis.
i O Maria, Mater dulcissima, tuum praesidium implora-
< mus, certi divinum tuum Unigenitum precibus tuis obse-
i cuturum.
<L Tuque etiam, gloriosissime Patriarcha sancte loseph,
i potenti tuo patrocinio nobis succurre, et Mariae manibus
€ vota nostra lesu Christo porrigenda submitte. >
li vero sodales, qui vel infirmitate, vel alia caussa impe-
diti hanc Orationem recitare nequiverint, eamdem indul-
gentiam lucrari poterunt, si devote quinquies recitaverint
Orationem dominicam, et salutationem Angelicam cum
Gloria Patri.
III.
DUCENTORUM dierum indulgentiam sodales Consocia-
tionis consequantur semel in die, si iaculatorias
preces quocumque idiomate eifuderint ut infra :
< Gesu, Maria, Giuseppe, illuminateci, soccorreteci, sal-
vateci. Cosl sia. >
IV.
CENTUM dierum indulgentiam lucrifaciant sodales, qui
operam dederint, ut christianae familiae huic piae
et universali Consociationi sese adscribant.
94 INDULGENTIAE ET PRIVILEGIA
V.
INDULGENTIAM sexaginta dierum lucrentiir sodales,
quoties hi : i^ in Ecclesia Parochiali, in qoa sedem ha-
bet Consociatio, sacrosancto Missae sacrificio, aliisque
divinis officiis devote adstiterint : 2^ vel quinquies recitave-
rint Orationem dominicam et salutationem Angelicam pro
sodah'bus defunctis : 3^ vel familiarum dissidia composue-
rint vel componenda curaverint : 4<* vel familias a iustitiae
tramite devias, in viam salutis reducere studuerint : S^ vel
pueros sive puellas christianis praeceptis imbuere sate-
gerint : 6^ vel aliud quodcumque pium opus peregerint,
quod in bonum Consociationis cedat
Sodalibus, si maluerint, omnibus et singulis indulgentiis
supra dictis sive plenariis, sive partialibus, labes poenasque
defunctorum expiare liceat
PRIVILEGIA
Pro Sodalibus universis.
Missae, quae pro sodalibus defunctis quocumque in altari
celebrabuntur, iisdem suflTragentur ac si in altari privilegiato
celebrarentur.
Pro Parochis,
V Privilegium altaris personalis tribus in qualibet heb-
domada diebus ; dummodo simili privilegio alia de caussa
non perfruantur.
W^ Facultas benedicendi extra Urbem Coronas, Rosaria,
Cruces, Crucifixos, parvas statuas ac numismata, etsque
applicandi omnes et singulas indulgentias, quas Summi
Pontifices adtribuere iisdem solent, ut describitur in appo-
sito elencho ; sed tantummodo exercenda pro sodalibus in
Consociationem adscitis, die quo i^ christiani piam ingre-
diuntur Consociationem : et 2^ sollemniter renovetur pa-
ctum Consociationis.
CONSOCIATIONIS S. FAMILIAE. 95
FORMULA
RECITANDA QUOCUMQUE IDIOMATE
A CHRISTIANIS FAMILIIS
QUAE SE SACRAE FAMILIAE CONSECRANT.
< O lesu Redemptor noster amabilissime, qui e caelo
< missus ut mundum doctrina et exemplo illustrares, maio-
< rem mortalis tuae vitae partem in humili domo Nazarena
< traducere voluisti» Mariae et losepho subditus, illamque
< Familiam consecrasti, quae cunctis christianis familiis fu-
< tura erat exemplo ; nostram hanc domum, quae Tibi se
< totam nunc devovet, benignus suscipe. Tu illam protege
< et custodi, et sanctum tui timorem in ea confirma, una
< cum pace et concordia christianae caritatis : ut divino
< exemplari Familiae tuae similis fiat, omnesque ad unum
< quibus ea constat, beatitatis sempiternae sint compotes.
< O amantissima lesu Christi Mater et mater nostra
< Maria, tua pietate et clementia fac ut consecrationem
< hanc nostram Iqsus acceptam habeat, et sua nobis bene-
< ficia et benedictiones largiatur.
< O loseph, sanctissime lesu et Mariae custos, in univer-
< sis animae et corporis necessitatibus nobis tuis precibus
< succurre ; ut tecum una et beata Virgine Maria aeternas
< divino Redemptori lesu Christo laudes et gratias repen-
€ dere possimus. >
Atque haec omnia et singula, uti supra decreta sunt, ita
firma, stabilia, rata in perpetuum esse volumus : non obstan-
tibus Constitutionibus et Ordinationibus Apostolicis, cete-
risque contrariis quibuscumque.
Datum Romae apud S. Petrum, sud anulo Piscatoris,
die XX lunii MDCCCXCII, Pontificatus Nostri anno decimo
quinto.
S. Card. VANNUTELLI.
Sttfjsfesa^ak^&jMM&afl&jy&^^
27
JUNIt
Pergrata
sibi fuisse
testatur
Pontifex
quae in
ronventu
Fuldensi
sunt acta^
et laudat
Catholico'
1-um Ger-
maniae ze-
lum con-
nitentium
ulplcfiare-
li^ionis ca-
tholicae li-
bertas ah
ipsa lege
civili com-
muniatur.
Memorat
se legibus
obstitisse
in Ecclesi-
am latis
cuUuscivi-
lis tuendi
nomine,
Exoptat
ut leges
iniguae
praesertim
de religiosa
juventutis
institutio-
ne, abro-
gentur.
EPISTOLA
Ad Comitem de Loe
DE CONVENTU CATHOLICORUM
IN FULDA.
I
t
5r
jfl&j&aa^nQ sint erga Nos animo Germaniae fideles et
quo flagrent studio tuendae religionis avitae,
novo et solemni prodiderunt indicio praeclara
scita, probata concordi suffragio in conventu
Fuldensi, quorum exemplum, te curante nuper ad Nos
pervenit Equidem dum grato prosequimur animo significa-
tiones pietatis vestrae, quae vos facit de libertate et exte-
riore dignitate Nostra sollicitos, facere non possumus quin
merita simul ornemus laude zelum quo contenditis ut Hber-
tatem plenam in catholica religione colenda civilium quo-
que legum communiat auctoritas. Id enimvero et Nobis
summae curae esse iam tum palam ostendimus quum istic
catholica religio civilis cultus tuendi nomine impeteretur:
quo tempore^non desiimus conari ut leges abrogarentur
Ecclesiae infensae, sin minus earum leniretur acerbitas. Eo-
dem studio etiam in praesens incendimur, quippe quod
neque indita Nobis ab ineunte aetate fides, neque ratio
ministerii Nostri sinat restingui. Eapropter nihil habemus
antiquius quam ut in illustri patria vestra catholica religio
augescente in dies prosperitate floreat, adversarum legum
expedita nexibus, earum praesertim quae ad religiosam
pertinent iuventutis institutionem. Itaque quum eo quo
Nos intendimus, conniti vos etiam et reliquos Germaniae
fideles intelligamus, necesse est Nos meritas vobis dare
laudes ob ea quae gessistis, Nostraeque hortationis addere
stimulos ut eorum compotes efficiamini quae adhuc sunt in
optatis. Igitur pergite alacriter ; omnique utentes praesidio
et ope quae catholicos homines deceat, ductu et au^picio
sacrorum Antistitum, quorum constantia et fides vel in
maxima asperitate rerum Nobis fuit probatissima, ad me-
tam propositam festinate, confisi propitiam vobis adfuturam
DE CONVENTU CATHOUCORUM IN FULDA. 97
potentiam D^i illic ubi humanae deficiunt vires. — loterim Conni-
quum ea quae hisce litteris complexi sumus cunctis opte- ^^pideUs
mus innotescere qui tecum Fuldensis conventus fuere parti- ^^^-
cipes, hanc tibi curam, dilecte Fili, Nobilis Vir, demanda- Antisti-
raus, ne quis paternae caritatis Nostrae sensus ignoret qui *l^^^^^]^
noluit filialis pietatis suae Nobis deesse solatia. Omnia Aderit
demum fausta etsalutaria a Deo adprecati, tibi et ceteris S^],^^'^
qui huius Apostolicae Sedis iura et Ecclesiae rationes ^^^' .
tecum adseruere suffragiis suis, nec non reliquis omnibus mum pro-
Germaniae fidelibus Apostolicam benedictionem peraman- ^p^^f^
ter in Domino impertimus. in omms
Datum Romae apud S. Petrum die xxvii lunii MDCCCXCll, ^A^tf^uae
Fontificatus Nostri anno decimo quinto. jureinlau-
dato con-
■r ^^ ^^ ^»,*-r ventuad'
LEO PP. XIII. strtur^nt.
Acta Leonis. V.— 7
tt
JUUt
InimicO'
rum Chri-
sHetEccU'
siae auda-
ciam crC'
scmtem
indits eX'
ponit Pim"
tifex.
l^aabfea&jggONNlHiL allocuturi aaiplissimuin consessum
vestrum, antea quam Episcopos nuncupemus ad
viduas mittendos Ecclesias, valde velimus opta-
biliora ad vos fando aflTerre. At vero perspicitis
N
Christo
tamen con^
fidity et
hortatur
Fideles ut
audcuiae
inimico-
rum vir-
tuiem op-
ponant im-
"dam.
Sedis
Apostolicae
jura intt"
gra vindi'
cat.
qualis esse perseveret rerum cursus, quanto plures doiendi
caussae, quam laetandi. Illud gravius,quod incommodorum
vis variaeque acerbitates quae in Ecclesiam diu iam incu-
buere, ex Italia, uti nostis, potissimum ingravescant Nimi-
rum factio hominum maxime audax, quia malis artibus
potens et temporum favore tuta, pergit Ecclesiam oppri-
mere, perque speciem ministrandae populo libertatis, large
iniuriarum atque impietatis permittit licentiam. Recens
clamat lllorum insigne nefas, qui nequissimarum obtinent
magisteria sectarum. Quibus licuit impune, in luce ipsa civi-
tatum, multa efTundere flagitiosissima : optare se et mordi-
cus velle romanum Pontificem, publicum velut hostem,
extinctum, labefactatam Ecclesiam, religionem usquequa-
que deletam ; iam apud se statuisse per artes omnes rogan-
darum legum ad impia niti proposita ; iamque se de non
dubio exitu insolentius iactare, avitae fidei Italorum illudere,
humana divina iura contemnere, ipsum lacessere Christum.
Quae quidem malorum moles, praesentium et impendentium
tanta est, ut summa animi aegritudo inclamare compellat :
Vere haec est hora vestra etpotestas tenebrarum {}). — At
vero, Venerabiles Fratres, confirmare animos iuvat : vivit
utique et imperat Christus Deus, qui conata perfidorum
hominum dissipet, providus idem suorum custos et acerri-
mus vindex Ecclesiae. In eo spes bonorum omnium firmior
usque consistat : opus tamen praeterea est calliditati, arro-
gantiae, nequitiae virtutem opponere nihil timidam, actuo-
sam, constantem, de Ecclesiae Sedisque Apostolicae iuribus
apprime sollicitam. Quibus quidem iuribus testamur nihil
I. Luc, XXII, 52.
ALLOCUTIO " NONNIHIL ALLOCUTURI . 99
esse per vim detractum, nihil per suffragium temporis dero-
gatum : sed integra et salva romano Pontifici permanere :
eaque Nos repetere et vindicare, quoad opus fuerit, nullo
tempore null&que de caussa intermissuros. Neque vero hac
in re depugnamus aut depugnabimus soli. Consentientes
habemus omnes bonos» quotquot cordi est sanctitas iuris,
integritas iustitiae, salus catholici nominis: nitimur Dei
omnipotentis ope, qui ipsius grati& laborantibus benigne
opitulatur ; itemque confidimus operae vestrae, Venerabiles
Fratres, qui Nos, uti facitis tot iam annos, consilio, studio,
contentione adiuvabitis.
Nunc vero ad Episcoporum cooptationes veniamus.
^^^^^.eik!SkBSksSknBk^^,Kf^,»ih<k
j6
JULII
Laudi-
hus extol"
lit Ponti'
fex Chri-
stophorum
Columbum
et opus iH"
signe ab eo
peractum.
Qui
quam bene
sit de cultu
humano et
re religiosa
meritus,
posterior
tantum tu-
tas cognO'
vit,
Prae-
clarum
hunc m'
rum et ab
Ecclesia
celebrari
decett quae
licet maxi'
mos hono-
res reser»
EPISTOLA
Ad Episcopos Hispaniae, Italiae et utriusque
Americae
DE SAECULARIBUS FESTIS
CHRISTOPHORI COLUMBI.
^<Mbti«nflfeyTTAi?To abeunte saeculo, postea quam homo
Ligur ad ignotas trans Oceanum Atlanticum
oras, Deo auspice, primus appulit, gestiunt ho-
mines et memoriam rei grata recordatione cele-
brare et auctorem extollere. Nec sane facile reperiatur, quae
permoveat animos studiaque inflammet, caussa ulla dignior.
Res enim per se omnium est, quas ulla aetas unquam ab
hominibus efTectas vidit, maxima et pulcherrima : is vero
qui fecit, pectoris ingeniique magnitudine post natos homi-
nes cum paucis comparandus. Eius operd, ex inexplorato
Oceani sinu alter emersit orbis: centena mortalium millia
ex oblivione et tenebris in communem humani generis
societatem restituta, ex fero cultu ad mansuetudinem atque
humanitatem traducta; quodque est longe maximum, eorum
communicatione bonorum, quae Jesus Christus peperit, ad
vitam sempiternam ab interitu revocata Europa quidem,
subitae rei novitate et miraculo tunc attonita, quid Columbo
debeat, sensim postea cognovit, cum nimirum deductis in
Americam coloniis,commeatu assiduo, mutatione officiorum,
dandis accipiendisque mari rebus, ad naturae cognitionem,
ad communes copias, ad opes incredibilis est accessio facta,
un&que simul Europaei nominis mire crevit auctoritas. —
In hac fgitur tam multiplici significatione honoris, atque in
hoc velut concentu gratulantium, omnino silere non decet
Ecclesiam, quippe quae more atque instituto suo, quidquid
usquam honestum ac laudabile videatur, probat libens ac
provehere nititur. Honores illa quidem singulares et maxi-
mos reservat praestantissimis in genere morum virtutibus,
qua saluti aeternae animorum cohaerent : non idcirco tamen
EPISTOLA '* QUARTO ABEUNTE SAECULO. lOI
spernit aut parvi aestimat ceterum genus : immo vero magna vetscmctis,
voluntate favere honoremque semper habere consuevit egre- '//^,y^j
gie de civili hominum coniunctione meritis atque immortali- mc^ ae-
tatem apud posteros consecutis. Mirabilis enim Deus est ^alSeoVu
maxime in sanctis suis : sed divinae virtutis eius in iis quo- sigm inge-
que apparent impressa vestigia, m quibus eluceat vis quae- muitumd-
dam animi ac mentis excellens, quia non aliunde in homines ^^^ ^^*'
lumen ingenii atque excelsitas animi, nisi a parente et pro- jtmcHom
creatore Deo proficiscuntur. ^^^
Sed praeterea alia est caussa, eademque prorsus singula- Singu-
ris, quamobrem recolendum nobis memori gratulatione ^j^^Usia^^
putemus immortale factum. Nimirum Columbus nosterest: Coiumbum
,.,.,. ^ ^ ^. • decorat ut-
quandoquidem si paulisper spectetur qua potissimum caussa patefiU'
consih'um cepit tenebrosum mare conquirere, et qua ratione ^*"^ ^"^
consilium conatus est exequi^dubitari non potest, plurimum praecipue
in re suscipienda perficiendaque potuisse fidem cathoh'cam« ^^ J!^.
ita ut non parum hoc etiam nomine universum hominum raiconqui-
genus debeat Ecclesiae. ^ ^'
Fortes quidem atque experientes viri, cum ante Christo- Nonnulii
phorum Columbum tum postea, numerantur non pauci, qui dem^dt^i,
ignotas, terras, ignotiora maria pertinaci studio exquisierint, ignotas ex-
Qc , . i_ /• • quisierunt
uorum memonam fama hommum, benenciorum memor, terrcis, hu-
iurepraedicat,praedicabit,proptereaquod scientiarumatque ^^.^ ^^'
humanitatis propagavere fines, communemque prosperita- ducti,
tem auxere: idque non levi negotio, sed per summam animi
contentionem, nec raro per summa pericula. — Est tamen, /» co-
quod hos inter atque eum, de quo loquimur, magnopere ^^^^^^
differat. Videiicet haec praecipue nota Columbum distin- reiigionis
guit, quod emetiendo remetiendoque immensa Oceani spa- ^^/'j^,
tia, maius quiddam atque altius quam ceteri, petebat. Non /«wj^ «^^-
quod nihil ille moveretur honestissima cupiditate sciendi,
beneque de hominum societate merendi ; nec quod gloriam
contemneret, cuius acriores in magnis pectoribus solent esse
morsus, aut spem utilitatum suarum funditus aspernaretur :
verum prae his humanis rationibus universis longe in illo
ratio valuit religionis avitae, quippe quae sine ulla dubita-
tione et eam mentem voluntatemque homini dedit, et in
summis saepe difficultatibus constantiam cum solatio prae-
I02 EPISTOLA " QUARTO ABEUNTE SAECULO.
buit Hanc enim praecipue sententiam atque hoc propositam
eius insedisse animo constat ; aditum Evangelio per novas
terras novaque maria patefacere.
Id quidem parum verisimile videri eis potest, qni in hanc
rerum naturam, quae percipitur sensibus, cogitatione ooini
cur&que contracti, recusant intueri maiora. — Sed contra
studiis in maximis ingeniis hoc fere existit, ut malint altius assur-
^''^^Jrai 8®^® • sunt enim ad concipiendos divinae fidei instinctus
quumcom' afflatusque optime omnium comparata. Certe studium na-
ignoZ^^' turae cum religionis studio Columbus coniunxerat, atque
ttainoc' haustis ex intima fide catholica praeceptis mentem confor-
adentem ,, , r r
paiere, ah marat Hac de caus^a cum ex astronomica disciphna et
m^fJe^' veterum monumentis comperisset, trans noti orbis terminos
surrexit^ magua terrarum spatia etiam in occidentem patere, nulK
ttjefu^ hominum ad eam diem explorata, obversabatur animo mul-
hominum titudo ingens, miserandis circumfusa tenebris, vesanis ritibus
muUitu»
dinemu' ac deorum inanium superstitionibus implicita. Miserum
irarwrtis ^S^^sti cultu ferisque moribus vivere : miserius carere noti-
primum tia rerum maximarum, atque in unius veri Dei ignoratione
^^Uuit versari. Haec igitur apud animum suum agitans, primum
chrisfia- omnium expetivit, christianum nomen,christianaebeneficia
extendere caritatis in occidentem extendere : quod tot& rei gestae
nonun. historiA abunde comprobatur. Sane cum a Ferdinando et
Hoc i>ro' ^^^^'^ Hispaniae regibus primum petiit, rem suscipere ne
bat Ponti' gravarentur, plane exponit caussam, fore ut ipsorum gloria
verbis ^ip- ^^ intmortolitatem crescerety si nomen ac doctrinam lesu
Jw^ ^' Christi inferre in regiones tam longe dissitas instituissent^
Nec multo serius compos votorum factus, contendere se a
Deo testatur, ut reges divina eius ope gratidqite velle pergant
novas oras nova litora Evangelio imbuere, Ab Alexandro VI
Pontifice maximo viros apostolicos maturat per litteras
petere, in quibus ea est sententia : sacrosanctum lesu Christi
nomen et Evangelium qttam latissime disseminare me ali-
quando posse^ Deo aditttore^ confido, Atque efferebatur, puta-
mus, gaudio, cum Raphaeli Sanchesio primum ab India
redux OHsipone scriberet, agendas Deo immortales gratiaSy
quod sibi sttccessus tam prosperos benigne dedisset : gaudere
ac triumphare lesum Ckristum in terris aeque ac in caelis
lumbi
DE CHRISTOPHORO COLUMBO. lO^
oporUre^ proximA iam geniium innumerabilium^ quae antea ^
ad interitum ruerent^ salute. Quod si Ferdtnando et Isabel- /^.
lae auctor est ut novum orbem adiri commerciaque cum
iDdigenis institui nisi a christianis catholicis ne sinant, eam
aflfert caussam^ quod incepto conatuque suo nihilpetivit aliud,
quam religionis ckristianae incrementum etdecus. Idque Isa-
beilae, quae summi viri mentem introspexerat ut nemo
melius, optime cognitum : immo idem plane propositum
pientissimae et ingenio virili magnoque animo feminae
constat fuisse. lUa enim de Columbo affirmarat, futunim ut atqm isa-
in vastum Oceanum se animose daret, rem effecturus.divinae J^ ^*^'
gloriae caussd^ magnopere insignem. Et ad ipsum Columbum
secundo reducem, optime collocatos^ scribit, quos ipsamet in
expeditiones Indicas fecisset^ quosque esset factura^ sumptus :
inde enim amplificationem catholicae rei consecuturam.
Alioqui praeter caussam human& maiorem, unde erat ille tt ^/^
coQstantiam animique robur hausturus ad ea perferenda, ^J^I^.
quae coactus est usqiie ad extremum perferre et perpeti ? dae im^-
contrarias inteUigimus eruditorum sententias, virorum iltnum^
principum repulsas; furentis Oceani tempestates, assiduas abeosoio
vigilias, quibus usum luminum plus semel amisit. Accessere quemFides
praelia cum barbaris, amicorum et sociorum infidelitates, ^^^-^'-
consceleratae conspirationes, invidorum perfidiae, obtrecta-
torum calumniae, impositae innocenti compedes. Omnino
necesse homini erat laboribus tantae molis ac tanto con-
cursu succumbere, nisi se ipse conscientii sustentasset pul-
cherrimi facti, quod nomini christiano gloriosum, atque in- ^^J^'
finitae multitudini salutare perspiciebat fore. — Quod qui- temporum
dem factum ipsa temporis adiuncta mirifice illustrant. ^ct^^mat.:
Siquidem Americam Columbus aperuit quo tempore prope ^ccjesia
erat ut magna in EU:clesiam procella incumberet. Quantum nuenda in
igitur ex rerum eventis divinae providentiae vias existimare ^''^^.
homini licet, vere singulari Dei consilio natus videtur ille riauasn
Liguriae ornamentum ad ea, quae catholico nomini ab ^viff^m^*
Europa impenderent, detrimenta sarcienda. Americae
j^entes ex'
Vocare Indorum genus ad instituta christiana, erat pro- tensa est,
fecto Ecclesiae munus atque opus. Quod illa munus statim ^^^^
a principio inchoatum, insistere perpetuo caritatis tenore
I04 EPISTOLA ** QUARTO ABEUNTE SAECULO.
Coium- perrextt, itemque pergit, ad ultimam Patagoniam novissimo
du^p^M' tempore progressa. — Columbus tamen certus praecurrerc
Hni, vias ac muoire vias Evangelio, penitusque hac in cogitatione
^muniZ- defixus, omncm operam suam ad id retulit, nihil fere ag-
rus, gressus nisi religione duce, pietate comite. Res commemo*
ramus vulgo compertas, sed ad mentem animumque viri
propoHtum dcclarandum insignes. Scilicet coactus a Lusitanis, a Ge-
fuisse te- nuensibus, infectA re, abire, cum in Hispaniam se contulisset,
etiam reii- intra parietes religiosae domus ad maturitatem alit medita-
giosa do' tae conquisitionis grande consilium, conscio ac suasore
grtmdicoH' religioso viro, Francisci Assisiensis alumno. In Oceanum,
siiut me- circumacto septennio, denique egressurus, quae ad expian-
ef ejus in dum animum pertinent, curat in procinctu : caeli Reginam
iotoUintre pi-ecatur ut coeptis adsit cursumque dirigat : nec prius vela
pietas. solvi, quam implorato numine Trinitatis augustae, imperat
Mox in altum provectus, saeviente mari, vociferante remige,
tranquillam mentis constantiam tuetur, fretus Deo. Propo-
situm hominis ipsa loquuntur imposita insulis novis nova
nomina : quas quidem ubi singulas attigit, Deum omnipo-
tentem supplex adorat, neque possessionem earum init, nisi
in nontine lesu Christi. Quibuscumque appulsus oris, non
habet quicquam antiquius, quam ut Crucis sacrosanctae
simulacrum defigat in litore : divinumque Redemptoris
nomen, quod toties aperto salo cecinerat ad sonitum mur-
murantium fluctuum, in novas insulas primus infert: eam-
que ob caussam ad Hispaniolam aedificandi initium a moH-
tione templi facit, popularesque celebritates a sanctissimis
caerimoniis exorditur.
nium ^° igitur quo spectavit, quid egit Columbus in regioni-
laudaride- bus tanto maris terraeque tractu indagandis, inaccessis ad
^'num^era ^^ ^iem atque incultis, quarum tamen humanitas et no-
l>^ficia men et opes celeri cursu in tantam amplitudinem, quantam
quae mun- .. ^ ^ . '^ . • ^ .
do contu- videmus, postea crevere. Qua tota m re magnitudo facti, et
lit; sum- yjs yarietasque beneficiorum, quae inde consecuta sunt,
mae vero ,. , ,
laudessunt grata quidem recordatione atque omni honoris significa-
^^^'- tione celebrari hominem iubent: sed primum omnium
cui novi agnoscere ac venerari singulari ratione oportet aeternae
otH^^hZs «nentis numen atque consilium, cui sciens paruit atque
inservitfit, inservivit novi inventor orbis.
DE CHRISTOPHORO COLUMBO. IO5
Quo igitur digne et convenienter veritati solemnia Colum- tb
biana agantur, ad celebritatum civilium decus religionis 18^2.
adhibenda sanctitas est. Proptereaque sicut olim ad primum ingra-
facti mintium grates Deo immortali, providentissimo, pu- ^^^ ^^'
blice actae sunt, praeeunte Pontifice maximo : ita nunc in dUit Pcn-
renovanda auspicatissimi eventus memoria idem arbitramur f^^j^ ^'
faciendum. — Edicimus itaque ut die xil Octobris, aut s^Trtni'
proximo die Dominico, si Ordinarius loci ita expedire cen- ^ispama,
suerit,in Ecclesiis Cathedralibus etCoIIegiatis ex Hispania, ^^^^f ^
Italia, atque ex utraque America, post Officium diei, solem- America
ni ritu Missa celebretur de Sanctissima Trinitate, — ^^^f^'
Quod, praeter nationes quae supra memoratae sunt, apud
ceteras quoque confidimus fore ut idem, Episcopis auctori- idemque
bus, peragatur : quod enim omnibus profuit, id convenit pie ^apudeete-
grateque ab omnibus celebrari. ^^ f'**'»
Interim divinorum munerum auspicem et paternae No- peragen-
strae benevolentiae testem, vobis^ Venerabiles Fratres, et ^^^^
clero populoque vestro Apostolicam benedictionem per-
amanter in Domino impertimus.
Datum Romae apud S. Petrum die xvi lulii MDCCCXCII,
Pontificatus Nostri anno decimo quinto.
LEO PP. XIII.
EPISTOLA ENCYCLICA
DE ROSARIO MARIALI.
f sy^ft<ft<ft1gAGNAE Dei Matris amorem et cultum quoties
SBPT.
i8g2. 18
Suani a
teneris an-
M
»^*K«K
f ex occasione liceat excitare in christiano populo
[ et augere, toties Nos mirifica voluptate et laetitia
nusrga «•^—'-■^'-^^ perfundimur, tamquamde ea re quae non solum
praecia- per se ipsa praestantissima est multisque modis frugifera,
^treni Dei ^^^ etiam cum intimo animi Nostri sensu suavissime con-
pietaum, cinit. Sancta nimirum erga Mariam pietas, semel ut paene
cum lacte suximus, crescenteaetate, succrevit alacrisvaluit-
que in animo firmius : eo namque illustrius menti appare-
bat quanto illa esset et amore et honore digna, quam Deus
ipse amavit et dilexit primus, atque ita dilexit, ut unam ex
largissi- "niversitate rerum sublimius evectam amplissimisque oroa-
maqueab tam muueribus sibi adiunxerit matrem. Eius autem bonita-
^Mcficia^ ^is ^i^ Nos beneficentiaeque complura et splendida testimo-
recoiitPim- ^^^' ^^^^ summa cum gratia nec sine lacrimis recordamur,
tifex.atque eamdcm in Nobis pietatem et foverunt amplius et vehemen-
^\ot(^vitai *^"s incendunt. Per multa enim et varia et formidolosa quae
suaedecur- inciderunt tempora, semper ad eam confugimus, semper ad
' eam intentis oculis cupidisque suspeximus ; omnique spe et
Tnetu, laetitiis et acerbitatibus, in sinu eius depositis, haec
fuit assidua cura, orandi ab ea, Nobis vellet benigna in
modum matris per omne tempus adesse et illud impetrare
eximium, posse Nos ei vicissim deditissimam filii volunta-
maxime tem probare. — Ubi deinde arcano providentis Dei consilio
^preZi ®s^ factum, ut ad hanc Beati Petri Cathedram, ad ipsam
Apostoiatu videlicet Christi personam in eius Ecclesia gerendam, assu-
%ecatum meremur, tum vero ingenti muneris gravitate commoti, nec
opem, ulia sustentati fiducia virtutis Nostrae,subsidiadivinaeopis,
in matema Virginis beatissimae fide, impensiore studio
nunquam flagitare contendimus. Spes autem Nostra, gestit animus
si>e sua «« • • . . • •
juissefru- profiteri, quum m omni vita, tum maxime \n supremo
stratum ; Apostolatu fungendo, eventu rerum numquam non habuit
DE ROSARIO MARIALI. I07
fructum vel levamentum. Ex quo spes eadem Nobis multo ideQqtu^
nunc surgit erectior ad plura maioraque auspice illa et con- expetuw
ciliatrice, expetenda, quae pariter saluti christiani gregis ^^^?^
atque Ecclesiae gloriae felicibus incrementis proficiant. — omnes sucs
Est igitur recte opportuneque, Venerabiles Fratres, quod ^^^^
incitamenta quaedam universis filiis Nostris, renovata per Rosarii
vos hortatione, adhibeamus, ut octobrem proximum, Domi-
nae nostrae et Reginae augustae a Rosarto sacrum, vivi-
diore pietatis sollertia, quam necessitates ingravescentes ex-
poscunt, studeant celebrare.
Quam multis et quibus corruptelarum modis nequitia ^^^^^
saeculi eo fallaciter connitatur ut christianam fidem et, ^oiobseri
quae ipsam nutrit movetque in fructus, observantiam divinae vautiam
legis, debilitet ac prorsus evellat ex animis, iam patet ni- doUt, im-
mium : iamque passim dominicus ager, teterrima velut ^^^P^'
afflatus lue, ignoratione fidei, erroribus, vitiis propemodum DeittEc-
silvescit. Quod vero ad cogitandum acerbius est, improbitati J^^ ^^'
tam arroganti et noxiae tantum abest ut frena iniecta aut
iustae sint poenae impositae ab iis qui possunt maximeque
debent, ut immo saepius ex ipsorum vel socordia vel patro-
dnio augeri spiritus videantur. Inde est cum caussa dolen-
dumde publicis doctrinarum et artium palae.stris sic dedit^
opera constitutis, in quibus nomen conticescat aut vitupere-
tur Dei ; dolendum de impudentiore in dies licentia quid-
libet in vulgus edendi, quidlibet declamandi Christo Deo et
Ecclesiae probrosum ; neque ea minus dolenda consecuta in
multis remissio et desidia catholicae professionis, quae si
non aperta est a fide defectio, eo certe evasura procliviter
est, cum fide nihil iam vitae habitu congruente. Quam qui in^^eTsL
perpendat maximarum rerum confusionem et labem, non ei concitatam
r r . . . t ,. . .... piacare,
prolecto fuerit mirum,si late gentes divmae animadversionis animasque
pondere ingemiscant afflictae, metuque graviorum calamita- J^^^?"*
tum anxiae trepidae teneantur. cum vita
lamvero ad violatum Dei numen placandum, ad eamque ^cJr^^nOa,
afferendam quae misere laborantibus opus est sanationem, Rosarium
nihil sane valuerit melius quam pie perseveranterque pre- oratic est,
candi officium, modo sit cum studio et actione christianae ^^ cAristia-
nae vttae
vitae coniunctum : quod utraque in parte ducimus per ma- subsidium.
io8
VimHo^ riale RosaHum potissime assequendum. — Ab ipsa rei satis
^m^U' cognita origine, quam praeclara monumenta illustrant et
stanturvi' commemoravimus Ipsi non semel, praepotens vis etus lau-
sienesin datur. Quo enim tempore Albigensium secta, integritatis
aMfTko- ^^^^ morumque specie quidem fautrix, re vera perturbatrix
stes ab Ec^ pessima et corruptrix, magno multis gentibus erat exitio,
^^^" in eam consceleratasque factiones pugnavit Ecclesia, non
etnosmet' copiis neque armis, sed interposita praecipue sacratissimi
rumur si Rosarii virtute, cuius ritum ipsa Dominico patri Deipara
^ttlxti^aw' ^^^^^^^^ propagandum ; atque ita de «pmnibus magnifice
HmusMa- victrix, suorum saluti, tum per eam, tum per similes dein-
*gratia^Se' ^^P^ procellas, exitu semper glorioso consuluit. Quamobrem
nam^ et de in lioc rerum et tiominum cursu quem conquerimur, luctuo-
thesauro •..• ••.. • ••• •
suo homi- ^^™ religioni, perniciosissimum rei publicae, pari omnes
nibus per- pietate sauctam Dei Genitricem communiter implorare
luhenter * ,.«»>•..
largien- exorare oportet, ut eamdem eius Rosaru virtutem secun-
'''^* dum vota laetemur experti. — Enimvero quum precando
confugimus ad Mariam, ad Matrem Misericordiae confugi-
mus, ita in nos affectam, ut qualicumque necessitate, ad im-
mortalis praesertim vitae adeptionem, premamur, illico
nobis et ultro, ne vocata quidem, praesto sit semper, atque
de thesauro largiatur illius gratiae qua inde ab initio donata
est plen& copia a Deo, digna ut eius mater existeret. Hac
scilicet gratiae copia, quae in multis Virginis laudibus est
praeclarissima, longe ipsa cunctis hominum et angelorum
ordinibus antecellit, Christo una omnium proxima \Magnum
enim est in quolibet sancto^ quando habet tantum de gratia
quod suffidt ad salutem multorum : sed quando haberet tan-
tum^ quodsufficeret ad salutem omnium hominum de mundo^
hoc esset maximum; et hoc est in Christo et in Beata Virgine (*).
GratisH' Ei nos igitur, quum gratia plenalii angelico praeconio salu-
tamus, eamdemque iteratam laudem in coronas rite con-
cmium nectimus, dici vix potest quam gratum optatumque feceri-
"^ '^^7 ^"s : toties enim a nobis memoria quasi excitatur tum di-
gnitatis eius excelsae, tum initae a Deo per ipsam humani
generis redemptionis ; unde etiam commemorata pendet
divina et perpetua necessitudo, qua ipsa cum Christi gau-
I. S. Th. Qp, VIII, supersalut. angelica.
mum Ma
riaeprae'
DE ROSARIO MARIALI. IO9
diis et doloribus, opprobriis et triumphis tenetur in regen- s
dis hominibus iuvandisque ad aeterna. Quod si Christo beni- iSgs,
gnissime placuit tantam nostri praeseferre similitudinem, MiseH'
seque hominis filium atque adeo fratrem nostrum dicere et ^^r^^^j^-
praebere, quo testatior sua in nos mtsericordia patesceret, dtta sU
debuitper amnia fratribus similari^ ut misericors fieret (^) ; ^uTsaha^
Mariae non aliter, ex eo quod Christi Domini eiusdemque ^^-
fratris nostri electa est mater, hoc supra matres omnes sin-
gulare inditum est, ut misericordiam nobis proderet efTun-
deret suam. Id praeterea si debemus Christo quod nobiscum Maria
ius sibi proprium quodammodo communicarit, Deum vo- ^^ ^^^
caodi et babendi patrem, eidem similiter debemus commu- nostra est,
nicatum amantissime ius, Mariam vocandi et habendi ^^'/psum
matrem. Quandoautem natura ipsa nomen matrisfecit dul- ^^^^ ^^-
... ... . . terest,
cissimum, \n eaque exemplar quasi statuit amoris teneri et optima
providentis, iingua quidem haud satis eloqui potest, at probe '^^/^^y.
sentiunt piorum animi, quanta in Maria insideat benevo- tas kabet
lentis actuosaeque caritatis flamma, in ea nimirum, quae ^ssit%es!'
nobis, non humanitus, sed a Christo est mater. Atque multo ^^^^^ ^**^'
.,, . . 1 , . ., venire va-
lUa magis nostra omnia habet cognita et perspecta ; quibus utetcupit:
ad vitam indigeamus praesidiis, quae impendeant publice ^^P^^"^
privatim pericula, quibus in angustiis, in malis versemur,
quam in primis sit acris cum acerrimis hostibus de salute
animae dimicatio : in his autem ah'isve asperitatibus vitae,
multo ipsa potest largius» et vehementius exoptat, solatium,
robur, auxilia omnegenus carissimis flliis aflerre. Itaque ad
Mariam non timide, non remisse adeamus, per illa obsecran-
tes materna vincula, quibus cum lesu itemque nobiscum
coniunctissima est ; praesentem eius opem quo precationis
modo significavit ipsa et peracceptum habet, religiosissime
invocemus : tum erit merito in tutela optimae matris securis
laetisque animis conquiescendum. Hosario
Ad hanc Rosarii commendationem ex precatione ipsa nosadvi-
profectam, accedit ut in eodem insit facilis quidam usus ad tianamin-
summa fidei christianae capita suadenda animis et inculcan- ^^^,^^/^1
da : quae quidem alia est nobilissima commendatio. — Est tifex,
enim maxime ex fide quod homo recte certeque gradus facit /y^^ ,^
1. Hebr., 11, 17.
I lO EPISTOLA ENCYCLICA " MAGNAE DEI MATRIS. "
tinum ei ad Deum, eiusque unius maiestatem immensam, imperium
Deumet ^" omnia, summam potentiam, sapientiam, providentiam
in Vtr- discit mente et animo revereri : Credere enim oportet acu^
naium, dentem ad Deum quia est, et inquirentibus se remunerator
sit (I). Quoniam porro aeternus Dei Filius humanitatem
suscepit, praeluxitque nobis et adest velut via, veritas, vita,
idcirco fides nostra praeterea complectatur necesse est Tri-
nitatis divinarum personarum augustae et Unigenae Patris
hominis factt alta mysteria : Haec est vita aetema^ ut cogno-
scant te^ solum Deum verum^ et quem misisti lesum Chri-
quadvvi' stum (^). Permagno quidem beneficio donavit nos Deas
TMcomor- quum fide hac sancta donavit : cuius munere non solum
^^f^^'J» supra humana erigimur, tamquam speculatores eflfecti et
meremur consortes divinae naturae, sed habemus hoc amplius caus-
ccelestta, ^^^ praestantis meriti ad praemia caelestia ; proptereaque
spes nostra alitur et confirmatur, fore aliquando ut Deum,
non iam per adumbratas rerum imagines, sed aperto in
lumine contingat intueri ipsum ipsoque frui ultimo bono
lliam perpetuum. At vero christianus homo tam variis distinetur
viu^cuHs vitae curis tamque evagatur faciie ad levia, ut, nisi crebra
distracti^ admonitio succurrat, quae maxima et pernecessaria sunt
^gligermt oblivione lenta dediscat, ob eamque caussam eius oblangue-
nisi ipsis g^at atque etiam intercidat fides. Quae nimis magna igno-
EccUsia, rantiae pericula ut a filiis suis Ecclesia prohibeat, nulla sane
^adj^n- vigilantiae diligentiaeque praetermittit consih*a, neque ulti-
tum insi- mum est fidei adiumentum quod ex mariali Rosario petere
^J^^^JJ consuevit Quippe in eo, cum puicherrima fructuosaque
exRosarioj prece certo ordine continuata, recolenda succedunt et con-
fua \
gionis
^^puardi templanda praecipua reh'gionis nostrae mysteria : illa pri-
^ onu nos' ^ium quibus Verbum carofactum est^ et Maria, virgo inte-
Ha con- gra et mater, materna illi officia sancto cum gaudio praesti-
pr^mm- ^^^ » *"^ Christi dolentis aegritudines, cruciatus, supplicium,
tur. quorum pretio salus generis nostri peracta ; tum eiusdem
plena gloriae mysteria, et de morte triumphus, et ascensus
in caelum, et demissus inde divinus Spiritus, atque Mariae
sideribus receptae splendida claritudo, denique cum gloria
Matris et Filii consociata caelitum omnium gloria sempi-
I. //e^K, XI, 6.-2. /oann,, XVII, 3.
D£ ROSARIO MARIALI. 1 1 1
terna. — Haec rerum plane admirabilium contexta series in „„i^
^ SBPT.
fidelium mentes frequenter assidueque revocatur, et fere in ^^9^-
conspectu explicata proponitur : id quod Rosarium sancte ^^n/es
colentibus aspergpt animos nova semper quadam pietatis dul- sic in Fi-
cedine, perinde afficiens et movens quasi vocem ipsam exci- ^^/^JJ^^'
perent indulgentissimae Matris, eadem aperientis mysteria erronbus
multaque salutariter alloquentis. — Quare non id nimis affir- ^^^^^^-
matum videbitur, quibus et locis et familiis et gentibus hono-
rem pristinum marialis Rosarii consuetudo retineat, nullam
ibi iacturam fidei ab ignorantia pestiferisque erroribus me-
tuendam. EccUsia
Sed alia non minus praestat, quam Ecclesia filiis suis comnundL
magnopere a Rosario quaerit, utilitas ; ea est, ut ad fidei ^christia'
sanctae normam et praescnpta vitam moresque suos dih- subsidium.
gentius componant. Si enim, ut omnes tenent divinum effa- Fides
tum : Fides sine operibus mortua est ('), eo quia fides vitam ^^^^^
dutit a caritate, caritas autem in ubertatem exit sanctarum nihUad
actionum ; nihil profectoemolumenti ad aeterna christianus ^profi^u,
homo percepturus erit ex fide sua, nisi rationem vitae secun- i^gra-
dum eam direxerit : Quid proderit^fratres mei^sifidemquis ducet
dicat se habere^ opera autem non habeat ? numquidpoteritfides ^^^/^]
salvare eum (^) ? Istud immo hominum genus reprehensio- hensionem.
nem Christi iudicis multo graviorem incurret, quam qui
christianae fidei disciplinaeque sint misere ignari : qui non,
ut ilH perperam, aliter credunt aliter vivunt, verum quia
carent Evangelii lumine, habent ideo quamdam excusatio- ^^j,,y,
nem aut minore sunt certe in noxa. — Quo igitur fides tutem in-
quam profitemur consentaneft fructuum laetitia melius flo- ^ummVx
rescat, simul ex mysteriis ipsis quae mens considerando per- niysterio-
sequitur, ad virtutum proposita mire animus inflammatur. rii contem-
Opus nempe salutiferum ChristiDomini,quaIenobisemihet /^«^^,
• . ptorumai"
ac nitet in omnes partes exemplum ! Magnus omnipotens tera exhi-
Deus, urgente in nos nimia caritate, ad infimi hominis con- ^^lJlJ^^
ditionem sese extenuat ; nobiscum velut unus de multis ver- christi,
satur, amice colloquitur, singulos et turbam ad omnem eru- Magistri,
dit docetque iustitiam, excellens sermone magister, aucto- ^/cen.
ritate Deus. Omnibus omnino se dat beneficum ; e morbis Ajedici.
I. /ac, ir, aa — 3. /d,, 14.
1 1 2 EPISTOLA ENCYCLICA •* MAGNAE DEI MATRIS.
corporum relevat languentes, morbisque animorum gravio-
ribus paterna medetur miseratione : quos vel aerumna exer-
cet vel sollicitudinum moles fatigat, eos in primis blandis-
sime compellat et vocat : Venite ad me omnes qui laboratis
Igfu sui et onerati estis^ et ego reficiam vos ('). Tum ipsi interquiescen-
^naraiioZ ^^^^^ Dobis in complexu suo, de illo spirat mystico Jgne
/esus in- quem ad homines detulit, deque sui mansuetudine animi
vii^tuibus ^c submissione benigne insinuat, quarum usu virtutum nos
omai, optat verae solidaeque pacis, cuius est auctor, participes :
Discite a ine quia mitis sum et humilis corde ; et invenietis
requiem animabus vestris (^). Sed ipse tamen, proeasapien-
sumpas' tiae caelestis luce et insigni beneficiorum copia quibus ho-
m^tuum "^>"®s demereri debuerat, hominum subit odia iniuriasque
pronobis, atrocissimas, atque sanguinem et spiritum cruci suffixus
mT.^para- profundit, nihil spectans enixius quam ut iliis pariat sua
tus mm niorte vitam. — Talia peramantis Redemptoris nostri monu-
pro £o. , , /• - . .
menta canssima nequaquam neri potest ut quispiam attenta
secum cogitatione reputet et commentetur, neque grata
adversus eum voluntate exardescat. At verius probatae vis
fidei tantum efiiciet ut, illuminata hominis mente et animo
vehementer impulso, totum prope rapiat ad ipsius Christi
vestigia per omne discrimen sectanda, ad eam usque Paulo
dignam obtestationem : Quis ergo nos separabit a caritate
. Christi? tribulatiOy an angustia^ anfames^ an nuditasy anperi-
culumy an persecutiOy an gladiusi^) ?... Vivo autefniam non
ego ; vivit vero in me Christus (4).
Aitera Ne vero ad exempla quae Christus, homo idemque Deus,
Rosarii jg ge exhibet sane quam maxima, nativae nos imbecillitatis
mysterta . . , . . - - . ...
contem- conscientia absterriti deficiamus, una cum mysteriis eius
^exhibent "^ysteria Matris sanctissimae habemus oculis mentis ad con-
B, Virgi- templandum oblata. E regia Davidis stirpe est ea quidena
Tumilem progenita, cui tamen nihil iam est reliquum de maiorum vel
at summo opibus vel ampHtudine ; quae vitam in obscuro agit, humili
tem, gra- in oppido, humiliore in tecto, recessu ipso et rei familiaris
tia Dei tenuitate eo contenta magis quod liberiore potest animo se
tollere ad Deum eidemque summo desideratissimo bono
penitus adhaerere. Atqui est cum ipsa Dominus, quam
I. Matih., XI, 28. — 2 /^., 29. ~ 3. Rom., Vlil. 35. — 4. Gal, ll, 20.
DE ROSARIO MARIALI. II3
complet et beat gratii sua ; ipsaque, allato caelesti nuntio, s
designatur, ex qua, virtute agente Spiritus Sancti, expe- 1892.
ctatus ille Servator gentium nostra in humanitate sit prodi- inMa-
turus. Celsissimum dtgnitatis gradum quanto pluseamira- ^^f^^^^
tur et muneri tribuit potenti misericordique Deo, tanto se, EjusancU'
nullius sibi conscia virtutis, deprimit humilius, seque Dei '^"' ^^^^^*
ancillam, eius dum fit mater, prompto animo edicit et
devovet Quod autem pollicita sancte est, id alacris sancte consorsfit
praestat, iam tum perpetua cum lesu filio, ad gaudia ad ^*^^^^^
lacrimas, communione vitae instituta. Sic 'tale fastigium et doiorum
gloriae, ut nemo alius nec homo nec angelus, obtinebit, '^^^esocie-
quia cum ipsa nemo erit virtutum promeritis conferen- tatemsic
j , • ^ f - • . « meritura,
dus ; sic eam supert et mundani regni manet corona, quod
invicta futura sit regina martyrum; sic in caelesti Dei civi-
tate per aeternitatem omnem coronata assidebit ad Filium,
quod constanter per omnem vitam, constantissime in Cal-
varia, redundantem tristitia calicem sit cumillo exhaustura.
— Ecce autem in Maria virtutis omnis exemplar vere bonus Arri-
et providens Deus constituit nobis aptissimum: eamque i^^gxem,
oculis et cogitatione intuentes, non animos, quasi divini Pj<^^ ^^«^
numinis fulgore perstricti, despondemus, sed ex ipsa allecti noHspro-
coramunis propinquitate naturae, fidentius ad imitationem /^^«''» ***,
^ ^ ^ ' ^ quanonm-
enitimur. Cui studio si nos, ea maxime adiuvante, totos sihumana
dediderimus, licebit profecto virtutis tantae sanctitatisque *l^}^^Eam
lineamenta saltem exprimere, et quam admirabiliter tenutt imitati in
ad omnia Dei consilia aequabilitatem vitae, referentes, sequemur
ipsam licebit subsequi ad caelum. — lam nos peregrinatio- i^coeium,
nem eo susceptam, quamvis aspera multisque sit difficulta- auxiHum
tibus impedita,animose fortiterque insistamus ; neve mole- ^i^^lf^^an^
stiam inter et laborem cessemus tendere ad Mariam suppli- gustiis, ut
citer manus in eas Ecclestae voces : Ad te stispiramus ge- pe^enia-
mntes etflentes in hac lacrimarum valle ;.., illos tuos mise- ^^^ ^^^^'
ricordes oculos ad nos converte, Vitam prctesta puram^ iter
para tutum, ut videntes lesum, semper coUaetemur{^\ At illa,
quae, tametsi nutlam in se passa, debilitatem naturae nos-
trae vitiositatemque pemoscit, quaeque matrum omnium est
optima et studiosissima, quam nobis opportune prolixeque
I. Bx sacr. liturg,
Acta L«oms. V. — 8
114 EPISTOLA ENCYCLICA ** MAGNAE DEI MATRIS.
subveniet, quanta et caritate reficiet et virtute firmabit ! Fer
iter euntibus, divino Christi sanguine et Mariae lacrimis coo-
secratum, certus erit nobis nec difficilis exitus ad societatem
quoque beatissimae eorum gloriae fruendam.
Qtum^ Ergo Rosarium Mariae Virginis, in quo apte utiliterque
^^^ habentur coniuncta et eximia precationis formula et ido-
decei Rosa- neum fidei conservandae instrumentum et insigne specimeo
re, eos au- perfectae virtutis, dignum piane est quod veri nominis chri-
fiZ^sa- ^^^^^^^ s^* frequenter in manibus piaque recitatione et medi-
craeFami' tatioue colatur. — Haec autem commendata singulariter
^^ciauuni volumus ei Consociattont ^ quam nuper etiam iaudavimus
nomen de- legitimeque probavimus, a Sacra Familia appellatam. Si
quidem illud Christi Domini mysterium, quod vitam intra
parietes Nazarethanae domus tacitam ^ditamque diu
transegerit»eidem Consociationi dat caussam', ita ut ad exem-
plar Familiae sanctissimae divinitus constitutae sese chri-
stianae familiae curent sedulo conformare, iam eius perspi-
cua est cum Rosario singularis quaedam coniunctio ; qua
praesertim attinet ad mysteria gaudiorum, in eo ipso con-
clusa quum lesus, post deciaratam in templo sapientiam
suam, cum Maria et losepho venit Nazareth et erat subdi-
tus illisy cetera quasi instruens mysteria, quae hominum
doctrinam et redemptionem propius eflicerent Quare vi-
deant Consociati omnes quam sit suum, cultores Rosarii
atque etiam propagatores sese dih*gentes praebere.
Consue' Quantum est ex Nobis, rata firmaque habemus sacrae
^^^geniias indulgcntiae munera, superioribus annis concessa, eorum
concedii grati^ qui octobrem mensem rite ad ea ipsa praescripta
e?Anti' egerint : vestrae autem, Venerabiles Fratres, auctoritati et
^k^^tcu^' ^^^^^^^^^^ valde tribuimus, ut par atque antea in catholicis
utcurent geutibus caleat religio et contentio sancta ad Virginem,
vfr^nem Christianorum Adiutricem, Rosarii prece colendam. — At
pariacan- vero, uude exorsa est cohortatio Nostra, inde placet ad
coiendam! cxitum pergat, iterum apertiusque testando quem fovemus
erga magnam Dei Genitricem animum et memorem bene-
Pro Ec' ficiorum et spei plenum laetissimae. SufTragia christiani
ciesia et populi ad eius aras pientissime supplicantis aeque rogamus
Ecclesiae causscl, tam adversis turbulentisque iactatae tem-
DE ROSARIO MARIALI. II5
1 ■ ■
poribus, aeque rogamus causs4 Nostra, qui devexa aetate, s
defessi laboribus,difiicillimis rerum constricti angustiis, nul- iSg^.
lis bominum fulti subsidiis, ipsius gubernacula Ecclesiae preces ad
tractamus. Nempe in Maria, potente et benigna matre, spes ^^' Y'
Nostra exploratior quotidie augescit, iucundius arridet exposdu
Cuius deprecationi si plurima eaque praeclara beneficia a jgi^^l^i^.
Deo accepta referimus, id quoque effusiore gratia referimus niidrefert
quod iamlam detur quinquagesimum diem anniversarium ceptum
attingere ex quo sumus episcopali ordine consecrati, Ma- ^^o^^evi
outnquage-
gnum sane hoc est respicientibus tam diuturnum pastoralis simum sui
muneris spatium, quantum praecipue, quotidiana sollicitu- ^*^anwim
dine agitatum, adhuc impendimus christiano gregi universo ^i^ comple-
regendo. Quo Nobis in spatio, ut est hominum vita, ut sunt ^'^ur
, Christi et Matris mysteria,nec defuerunt gaudiorum caussae, omnesre-
1 t f . ,1 f ^"^ viciS'
et plures acerbaeque admixtae sunt caussae dolorum, glo- dtudines
riandi in Christo praemiis quoque delatis : eaque Nos om- ^^^^^^^
nia, demissa Deo aequaliter mente gratoque animo, conver- consecta-
tere ad Ecclesiae bonum et ornamentum studuimus. Nunc ^ultJur
iam, nec enim dissimiliter reliqua vita decurret, si vel nova idipsum
aifulgeant gaudia vel impendeant dolores, si qua gloriae ac- ^ta^mse^a-
cessura sint decora, e^dem Nos mente eodemque animo '"^•^-
constantes, et gloriam unice appetentes a Deo caelestem,
davidica illa iuvabunt : Sit nomen Domini benedictum : Non
nodis, Domine^ non nobis^ sed nomini tuo da gloriam (^).
Equidem a filiis Nostris, quorum in Nos videmus studia tam Preces
pie et benevole incensa, potius quam gratulationes et lau- )^audelTfi'
des, summas Deo optimo grates precesque et vota magno- /«> exspe-
pere expectamus ; maxime laetati si hoc Nobis impetrent,
ut quantum virium et vitae supersit, quantum resideat au-
ctoritatis et gratiae, tantum Ecclesiae omnino accidat salu-
tare, in primis ad infensos et devios, quos iamdudum vox
Nostra invitat, reducendos reconciliandos. Omnibus autem optima
dilectissimis fiHis, ex proxima, Deo donante, faustitate et ^^/^^y^!'
laetitia Nostra, iustitiae, pacis, prosperitatis, sanctimoniae, ximasua
bonorum omnium affluant munera : hoc paterna caritate a ^prJca-^
Deo adprecamur, hoc eloquiis eius commonemus : Obaudite ^«'t ^^^«
. , . /. ./- Ecclesia-
nte. . . et quast rosa plafitata super rivos aquarumfructificate: sHci eos
I. Ps, cxii, a ; cxiii, I.
Il6 EPISTOLA ENCYCLICA " MAGNAE DEI MATRIS. *'
•
compei' quasi Libanus odorem suavitatis habett, Florete flores quasi
lilium, et date odorem etfrondete in gratiam^ et collaudate
canticum et benedicite Dominum in operibus suis, Daie notni-
ni eius magnificentiam^ et confitemini illi in voce labtorum
vestrornm et in canticis et dtharis.., in omni corde et ore
collaudate et benedicite nomen Dominii}),
Nefarios Quibus consiliis et optatis si forte illuserint nefarii homi-
consiiiis ^^s, qui quaecumqus ignorant blaspkemant^ parcat illis cle-
sKtsforte menter Deus ; ut ipse autetn propitius, exorante sacratissinii
divinae Rosarii Regina, obsecundet, habete auspicium, Venerabiles
7um^tiM, P^^si^^^s, idemque pignus benevolentiae Nostrae, Apostoli-
Pastori' cam beuedictionem, quam singulis vobis et clero populoque
^^ibenedi vestro peramanter in Domino impertimus.
^«^- Datum Romae apud S. Petrum die vill Septembris
MDCCCXCII, Pontificatus Nostri anno decimo quinto.
LEO PP. xiir.
I. Eccli., XXXIX. i7-ao, 41.
^A^<iKjA,e^^A^^^A>dk^*».»^>iAA^Kh-A«'akK^'^'»^'»^'»'^'»'^i
EPISTOLA
Ad Episcopum Aurelianensem.
DE REBUS GALLIAE.
»
y<ft<afe<feyxPECTATlONEM desiderii Nostri mirifice ex-
Eg pleverunt ea quae legimus in litteris tuis, die
E XXV Octobris datis, de iis quae nuper a te gesta
sgpigpiqp:^ sunt, ut Clerus, cui praees, agendi rationem suam
ad normam exigat documentorum, quae litteris Nostris
encyclicis circa praesentem Galliarum statum, aliisque eo-
dem pertinentibus complexi sumus. Id sane Nobis non leve,
prout scite coniecisti, solatium attulit, spemque auxit,quam
fovemus, ampla subinde praemia docili huic obedientiae
datum iri ab aetemo, cuius vicem gerimus, Ecclesiae Pasto-
re. At vero huic laetitiae Nostrae quasi nubem quamdam
tristitiae quam brevi evanidam fore speramus, oflTuderunt
ea quae nuncias obstacula, nulla ratione, interposita, ne
optatos pariant efTectus consilia a Nobis amanter inita et
curae ad salutem tuendam et prosperitatem Gallicae gentis
collatae. Acerbius porro ex moiestiis angimur et vulneribus,
fere quotidie illatis istic Ecclesiae Dei, quae Nos, sat acri-
ter divexatos domi, in partem vocant etiam iusti doloris,
quo penes vos afficitur Episcopatus et Cierus populusque
qui religioni avitae studet adhuc haeretque fidelis. Paternae
siquidem caritatis Nostrae in Gallicam gentem argumenta,
iterum iterumque a Nobis edita, studiumque impensum quo
adnisi sumus pacatam illam praestare, cordatos inter pro-
bosque cives omnes conciliat^ concordi^, haec sane magis
magisque acuisse videntur iras factionis Ecclesiae infensae,
quaesibi uni iusesse rata in rem publicam, summas civita-
tis rationes veteri posthabet invidiae suae, praeterque mo-
dum minax ac violens, nihil pensi sanctique habet, neque
veretur in praeceps agere praenobilem patriam suam, cui
munus hoc dederat summi providentia Dei ut Crucis victri-
cis signum praeseferens, ceteris praeiret gentibus sanae
doctrinae studio et optimarum artium, per quae civilis cul-
OCT,
Gaudio
P&nti/ici
fuit cura
ab Episco-
po aahibita
ut Clerus
Litteris de
Galliae re-
^imine ob-
temperet.
Dolet
jam inter-
posUafuis-
se obstacula
ne Litterae
pariant
effectus,
Exponit
Ecclesiae
hostes in
Gallia, ex
quo Littt'
rae datae
fuerunt,
magis ma-
gisque sae-
vire in
Clerum et
Fideles,
Il8 EPISTOLA " EXPECTATIONEM DESIDERII. *'
tus et nitor barbarorum feritati antecellit Equidem in hoc
caeco irarum impetu miseram quamdam vesaniam ag^osci-
mus ac deflemus, ex qua repetendae sunt vexationes assi-
duae, quibus conflictantur catholica religio eiusque admi-
nistri, pubh'cus Dei cultus et ipsa christianae vitae funda-
menta, quae pariter verae humanitatis scatebrae et praesidia
sunt ; tametsi nulla praesto sit soHda ratio, quaeve speciem
habeat iustae caussae tam dire saeviendi in eas res, quae
sacrae habentur ex puUicis etiam institutis, eosque homi-
nes quos aequo saltem censeri oportet cum ceteris iure.
Ad in- Nihilominus in hac procella quae furit ad amoliendum
cepto /a- opus salutare a Nobis susceptum aliisque, quos socios Nobis
^sluei adiunxit studium par caritati qua reh'gionem et patriam
Gcdiosqtu diligunt, sedulo curandum est ne Gallorum fidelium vires
ne viHbus animique deficiant, quemadmodum et Nobis curandum esse
deficiant, sentimus ne torpescat sollicitudo, quam de vestra salute ge-
rimus, neve Nobis in re tam necessaria constantia propositi
tenax,quam rei natura postulat,videaturdefuisse. — Cete-
rum non una suppetit caussa ex qua recreari par est moe-
rentes animos confirmarique ut strenue perstent in bonis
consciin' inceptis. Imprimis scilicet solari vos debet conscientiae
tnmd^fri testimonium, quo nostis dari a vobis operam in rebus tre-
/1, pidis, tempore difficiii, religioni et patriae servandae. Haec
vobis cogitantibus faciie verba subierint, queis Princeps
Apostolorum primaevos solabatur fideles ; Si bene facientes
patienter sustinetis^ haec est gratia apud Deum, Itemque :
Haec est enim gratia^ si propter Dei consdentiam sustinet
quis tristitias^ patiens iniuste, lucundior haec fiet cogitatio
atqutopis si fiducia accesserit opis divinae, quae numquain roganti-
ducia, ^"^ deest, et spes uberis fructus, qui praemium erit con-
stantiae vestrae et exantlati laboris. Ad haec vos memores
Tanio- esse oportet, parta esse haec mala, quae vos premunt, ex
9*u/n fnalo* ^
rum cau- ira teuebricosi cuiusdam coetus catholicam fidem iamdiu
aiiam 'esu P^^^^^ "^*^ ®^ voluntate ac iudicio totius magnanimae na-
nisi Mas- tionis vestrae, cui nunquam probari poterit acris haec inse-
cu^Pon^ ctatio innocentium, quae vulgatissimas tollit libertatis et
ti/ex de^ iustitiae notiones, quae gentis mores pervertit, eamque in
contemptum vocat populorum civilem vitam agentium,
DE REBUS GALLIAE. I 19
rel^atque aconsortio gentium ceterarum, quibus explora- s^
tum et persuasum est ordinis et felicitatis publicae firma- iSgs.
menta esse religionis cultum, et in eos qui auctoritate prae-
stant observantiam.
Ea Nobis spem afferunt, haud diuturnam fore hanc Ean^spe^
tempestatem, maxime quum sacra testentur eloquia^ datu- devictum
rum non esseDeum in aeternum fluctuationem iusto.Eadem ^^ Pf} ,
^ . ,. ,. . auxxhoet
spe sustentan ac renci vehmus quum te, tum rehquos qui industria
in GaUiis sunt sacrorum Antistites, et curare alacriter ut ^^^
Clerus, cui praeestis, conatibus Nostris obsecundet, versari
studeat inter fideles, eos docere christiani hominis ofiicia,
iuvare pro rei copia corporis, nedum animi, subsidiis, et do-
cumentis instruere a Nobis traditis, quae eo spectant potis-
sinie ut quae duo sunt mala taeterrima a Gallis avertantur,
Dimirum religionis iactura et prolapsio morum.
Quin optatis hisce Nostris constanter obsequi pergant Praesu-
omnes Gallicarum dioecesium Praesules, pro ea quam ex- %]^f^J^^
pertisumus eorum in Nos voluntate non dubitamus : de te ads. Sedis
qnin omnium studia vincas, minime ambigimus. — Hac ^^^l^'
autem fiducia freti, tibi, Venerabilis Frater, clero et fideli-
bus tuae vigilantiae concreditis, Apostolicam benedictio-
neni peramanter in Domino impertimus.
Datum Romae apud S. Petrum die xxxi Octobris
MOCCCXCII, Pontificatus Nostri anno decimo quinto.
LEO PP. XIII.
>-<ferifc,A,^^«tf^tf^^^^^^tf^tf,^jfl^rtfcA^^^^^^^^i^^ai^
EPISTOLA
Ad Episcopos Italiae.
DE SECTA MASSONUM.
8
DEC.
i8g2.
Variis
temporibus
a variis
hostibus
bellum Ec-
cUsiae Dei
indictum
est,
Kosira vero
aetatea
secia mas-
sonica.
Hanc a
decessori'
bus suis
saepius
proscri'
piam^eiip'
se Poniifex
damnavii,
mysieriis
ejus im-
piisque ar-
tibus de-
monsira-
tis.
Crescii
in dies
Massonum
audacia^
caiJiolicam
Fidem
NIMICA vis, instinctu impulsuque mali daemo-
I
g nis cum christiano nomine sueta conifligere»
S certos homines sibi semper adiunxit, in id con-
&<tf<y<VJt sociatos ut traditas divinitus doctrinas deditl
operd pervertere, ipsamque christianam rempublicam di«
strahere funestis dissidiis conarentur. Atque istae velut
compositae ad oppugnationem cohortes, nemo nescit quan-
tam Ecclesiae ciadem omni tempore attulerint. — lamvera
sectarum, quotquot antea fuere institutis catholicis infensae»
in ea revixere spiritus, quae secta Massonica nominatur,
quaeque virium et opum valida, acerrimam bello facem
praeferens, quidquid usquam sacri est, aggreditur. Eam
quidem, quod probe nostis, saeculi unius dimidiatique
spatio, romanorum Pontificum decessorum Nostrorum non
semel sed saepius sententia proscripsit : eamdem Nosmet-
ipsi, ut oportebat, damnavimus, monitis vehementer popu-
lis christianis, ut eius insidias summa providentia caverent,
conatusque nefarios fortiter, ut asseclas lESU Christi
decet, refutarent. Quin etiam, ne obreperet ignavia et sopor,
consulto studuimus sectae perniciosissimae aperire myste-
ria, et quibus artibus in excidium catholicae rei niteretur,
velut intento digito demonstravimus. — Nihilominus, si
fateri volumus id quod res est, plurimos italorum parum
cautos parumque providos inconsiderata quaedam securitas
facit : ideo magnitudinem periculi aut omnino non vident,.
aut non ex veritate metiuntur. Atqui fides avita, parta
hominibus per lESUM CHRISTUMsalus,et quod consequens
est, ipsa christianae humanitatis benefacta in discrimine
vertuntur. Siquidem nihil timens, nemini cedens, maiora
quotidie audet secta Massonum : totas civitates velut con-
tagio invasit, omnibusque reipublicae institutis se implicare
altius in dies nititur, coniurata, quod passim solet, catholi-
DE SECTA MASSONUM. I 2 I
cam religionem, principium et fontem bonorum maximo- ft EccU-
rum, italico generi eripere. — Hinc adhibitae ad oppugnan- ^^an-
dam fidem divinam infinitae artes ; hinc spreta, oppressa '«*''"•
legibus, legitima Ecclesiae libertas. Receptum et doctrina
et re, non vim non rationem in Ecclesia perfectae societatis
inesse : antistare rempublicam, saqraeque potestati princi-
patum civilem antecedere. Ex qua doctrina perniciosa et
falsa» Sedis Apostoh*cae iudicio saepe damnata, cum mala
muUa consequuntur, tum hoc maxime,ut inferant seguber-
natores rei civilis, quo minime fas est, nec vereantur ad se
traducere quod Ecclesiae detraxerint. — Videtis in bene-
ficiis ecclesiasticis illud quale sit, quod ius percipiendi fru-
ctus sibi arrogant dare, demere, ad arbitrium. Nec alterum
minus insidiosum, quod Clerum inferioris ordinis permul-
cere pollicitando cogitant. Quae res quorsum pertineat,
facile est dispicere, maxime quia ipsi huius consilit auctores
non satis curant occultare quid velint. Volunt nimirum
administros sacrorum in partes suas blande compellere,
permistosque semel rebus novis ab obsequio legitimae po-
testatis divellere. Quamquam haud satis hac in re videntur
Clericorum nostratium cognosse virtutem : qui sane tot iam
annos, tam multis modis exercitt, exempla abstinentiae et
fidei edidere non obscura, ut omnino confidendum sit, in
eadem religione officii, qualiacumque tempora inciderint,
Deo adiutore, constanter permansuros,
At vero ex his, quae perbreviter attigimus, facile apparet sunt
quid possit secta Massonum, itemque quid expetat ut extre- ^ji"^^^^^
mum. Quod autem auget malum, quodque cogitare sine spe utiiita^
magna animi soUicitudine nori possumus, nimis multi etiam %iof^^'
ex oostratibus numerantur, quos nomen sectae operamve
dare, suarum spes utilitatum et misera ambitio subigit. —
Quae cum ita sint, episcopalem caritatem vestram, urgente jnos ah
propositum conscientia officii, appellamus, Venerabiles interiture-
* » * A » vocare sa*
Fratres, in primisque petimus ut eorum, quos modo dixi- tagunt
mus, sit vobis proposita salus : in iis ab errore certissi- ^"auxi'
moque interitu revocandis assidue et constanter vestra Hofreti,
certet industria. Extricare posse, qui se Massonum impe-
divit in plagas, res profecto est et multi negotii et exitu
122 EPISTOLA " INIMICA VIS. "
anceps, si sectae ingenium spectetur : nullius tamen despe-
randa sanatio, quia caritatis apostolicae mira vis est, Deo
nimirum opitulante, cuius in potestate arbitrioque ipsae
sunt hominum voluntates.
Nonnui' Dein excubandum in omnem occasionem, ut sanari ii
^dwnTJdM quoque possint, qui timiditate in hoc genere peccant : qui
Mabuniur videh*cet non suopte ingenio pravo, sed mollitid animi atque
litia : iiias inopii consilii ad favendum coeptis Massonicis delabuntur.
Episcopi Admodum gravis est illa Felicis III decessoris Nostri in
dantetim- hanc rem sententia: Error, cut non resistitur^ approbatur ;
^ai^a ^^ "i^^^itas^ quae non defensatur^ opprimitur,.. Non caret
quat scrupulo socletatis occultae, qui evidenti facinori desinit ob-
numdlcet ^'^^^- Fractos horum spiritus attollere necesse est, tradu-
fortitudi' cendis cogltationibus ad exempla maiorum, ad custodem
officii et dignitatis, fortitudinem, ut pigeatomnino ac pudeat
facere quicquam aut fecisse non viriliter. Est enim vita
nostra omnis cuidam dimicationi proposita, in qua maxime
de salute decernitur, nihilque homini christiano turpius,
quam claudicare in officio propter ignaviam.
Muiti Pariter omnibus modis fulciendi, qui per imprudentiam
^"'ne^pti ^^^^^ ' ^^ "*^ inteliigimus, nec exiguo numero, qui simula-
nomen se- tioue capti variisque illecebris deliniti, illigari se societate
ru^; i/fis Massonica sinunt, inscii quid agant. De his magna spes
demon^ esse debet, Venerabiles Fratres, aliquando, Deo aspirante,
strentPa- , ^ , " ,
storessectae posse errorem deponere et vera cernere, maxime si vos,
pravita- quod vchementer rogamus,studueritis fictam sectae speciem
naturaiis- detrahere, et occulta consiliorum retegere. Quamquam
locumRe- ^^^^ ^^ occulta quidem nunc videri possunt, posteaquam
ligionis ipsimet conscii multis modis prodidere. His ipsis postremis
substituerc mensibus audita iterum per Italiam vox est consilia Mas-
nititur. sonum usque ad ostentationem vulgo enunciantis. Repu-
diari funditus religionem Deo auctore constitutam, atque
omnia cum privata tum publica meris naturalismi principiis
administrari volunt : idque instaurationem societatis civilis
impie simul ac stulte appellant. Quo igitur praecipitatura
civitas, si populus christianus non induxerit antmum vigi-
lare, laborare, saluti consulere ?
Non tan- Sed in lanta rerum malarum audacia, nec satis est cavere
DE SECTA MASSONUM. 123
scctae teterrimae insidias : illud quoque necessarium, capes- s
sere pugnam : idque sumptis a fide divina armis iis ipsis, f^^*
quae olim contra ethnicisfnum valuerunt. Quapropter ^^^^^^^„.
vestrum est, Venerabiles Fratres, accendere suasione, hor- daesuecta;
tatu, exemplo animos : et in Clero populoque nostro studium ^Jnaf^oFt-
religionis salutisque fovere operosum, constans, impavidum, <^"' armis.
cuiusmodi apud catholicos ex gentibus ceteris in similibus .
caussis haud raro videmus enitescere. Ardorem animi Episcopi
pristinum in fide avita tuenda, vulgo aiunt apud italas ^^^p^p^.
gentes deferbuisse. Nec fortasse falso : propterea quod si hadcer-
animorum habitus utrimque spectetur, plus quidem viden- ^^iriuur,
tur adhibere contentionis qui inferunt religioni bellum, f^fortio-
quam qui propulsant At vero salutem cupientibus nihil Hahosus
medium inter laboriosum certamen aut interitum. Itaque ^^^^^^^
in socordibus et languidis excitanda, vobis adnitentibus, pugnatores
virtus est : in strenuis, tuenda : pariterque omni dissidio- *" ^*^^^*
ram extincto semine, efliciendum ut ductu auspiciisque
vestris una omnes mente eademque disciplina in certamen
animose descendant.
Gravitate rei, prohibendique periculi necessitate per- una
specta, ipsum Italiae populum compellare litteris decre- ^*!JJ.^''^"
vimus. — Eas litteras una cum his ad vos, Venerabiles ntterU, aU
Fratres, curavimus perferendas : eritque diligentiae vestrae J^^ ^^^"
quam latissime propagare in vulgus, itemque opportuna scopis mit-
explanatione, ubi opus esse videatur, populo interpretari. ^^^^opa'
Qua ratione, ita adsit propitius Deus, spes est futurum, i^*^'
ut excitentur animi prementium contemplatione malorum,
et ad remedia, quae indicavimus, sese sine cunctatione con-
vertant.
Divinorum munerum auspicem, et benevolentiae No-
strae testem, vobis, Venerabiles Fratres, populisque fidei
vestrae concreditis, Apostolicam benedictionem peramanter
impertimus.
Datum Romae apud S. Petrum die vill Decembris
MDCCCXCII, Pontificatus Nostri anno decimo quinto.
LEO PP. XIII.
— *CH—
EPISTOLA AD ITALOS
S
i
DE SEGTA MASSONUM.
s
DEC.
1892.
Prooffi'
cio suo
Potitifex
voctm ex-
tollit ob
bellum n-
ligioni il'
latum.
quatt tot
notnini'
buSy Italo-
rum civi-
tcUi ipso-
rumque
Ecclesiae
profuit.
Bellum
istud gene'
ri kumano
adeo noci-
vum, Deo
injuriO'
surn, ex il-
la secta
mctssonica
ortum du-
cit quam
USTODI di quella fede, a cui le nazioni cristiane
van debitrici del loro morale e civile riscatto»
Noi mancheremmo ad uno dei Nostri supremi
doveri, se non levassxmo spesso e ben alto la
voce contro T empia guerra, onde si tenta, diletti figli, ra-
pirvi sl prezioso tesoro. — Di questa guerra, ammaestrati
omai da lunga e dolorosa esperienza, voi ben conoscete le
terribili pruove, e nel vostro cuore di cattolici e d'italiani
altamente ia deplorate. E veramente si pu6 essere italiani
di nome e di afTetto, e non risentirsi delle offese che si fan-
no tuttodi a quelle divine credenze, che sono la piti bella
delle nostre glorie, che dettero air Italia il primato sulle
altre nazioni ed a Roma lo scettro spirituale del mondo ;
che sulle rovine del paganesimo e della barbarie fecero sor-
gere il mirabile ediBzio della cristiana civilta? Si pu6 essere
di mente e di cuore cattolici, e mirare con occhio asciutto,
in quella terra medesima nel cui grembo Tadorabile nostro
Redentore si degn6 stabilire la sede del suo regno, impu-
gnate le sue dottrine, oltraggiato il suo culto, combattuta
la sua Chiesa, osteggiato il suo Vicario, perdute tante
anime redente col suo sangue, la porzione piil eletta del
suo gregge, un popolo stato per ben diciannove secoli a lui
sempre fedele, esposto ad un continuo e presentissimo peri-
colo di apostatar dalla fede, e sospinto in una via di errori
e di vizi, di materiali miserie e di morale abbiezione ?
Diretta ad un tempo contro la patria celeste e la terrena,
contro ia religione dei nostri padri e la civilt^ trasmessaci
con tanto splendore di scienze, lettere ed arti da loro, la
guerra di cui parliamo, voi lo capite, diletti figli, h doppia-
mente scellerata, e rea non meno di umaniti offesa che di
offesa divinitci: — Ma d'onde essa muove principalmente se
non da quella setta massonica, della quale discorremmo a
DE SECTA MASSONUM. 125
lungo neir Enciclica Humanum genus dei 20 di Aprile 1884 s
e nella piti recente dei 15 Ottobre 1890 indirizzata ai Ves- 1892,
covi, al Clero e al Popolo d* Italia ? Con queste due Lettere uerum at-
strappamtno dal viso della Massoneria la maschera onde ^J^JT"'"
velavasi agli occhi dei popoh", e la mostrammo nella cruda proscrifsit,
sua deformit^, nella sua tenebrosa e funestissima azione. ^J^f^ ^jJJ^
Ci restringiamo questa volta a considerarne i deplorevoli ris itaiiac
effetti rispetto air Italia. Imperocchfe traforatasi gii da ^sTffMmos-
grao tempo sotto le speciose sembianze di societi filantro- ^^"^^'
pica e redentrice dei popoli nel nostro bel paese, e per via itaiiam
di congiure, di corruttele e di violenze giunta finalmente a '^^^^^^.
dominare i' Italia e questa medesima Roma, a quanti disor- ta invasit,
dini, a quante sciagure non ha essa in poco piti di sei lustri ^^J^
spalancata la via ? detHmen-
Mali grandi in si breve giro di tempo ha veduto e patito stianismo
la patria nostra. — La religione dei nostri padri fe stata ^^«^«^":
fatta segno a persecuzioni di ogni sorta, col satanico intento buschHs-
di sostituire al cristianesimo il naturalismo, al culto della ^l^rsiv^^'
fede il culto della ragione, la morale cosl detta indipen- opponit.bo-
dente alla morale cattolica, al progresso dello spirito quello siasticafis'
della materia. Alle sante massime e leggi del Vangelo si h ^^ ^^i^iU
osato contrapporre leggi e massime che possono chiamarsi
il codice della rivoluzione, e un insegnamento ateo ed un
vcrismo abbietto alla scuola, alla scienza, alle arti cristiane.
Invaso il tempio del Signore, si h dissipata con la confisca dcHcos co-
dei beni ecclesiastici la massima parte del patrimonio ne- ^/y^^'"''
cessario ai santi ministeri, assottigliato con la leva dei chie- matHmo-
rici oltre i limiti dell* estremo bisogno il numero dei sacri ^^rac^i
ministeri. Se Y amministrazione dei Sacramenti non fu Hapropu-
potuta impedire, si cerca per6 in tutti i modi d' introdurre ^uitiltTca'
e promuovere matrimont, e funerali civili. Se ancora non si ^!°^^^ ^^f;
•^ ciscommtt'
riusc) a strappare affatto dalle mani della Chiesa I educa- tu. .
zione della gioventU ed il governo degli istituti di carit^, si
mira sempre con isforzi perseveranti a tutto laicizzare, che
val quanto dire a cancellare da tutto Y imprqnta cristiana.
Se dellastampa cattolica non si e potuto soffocare la voce,
si fece ogni opera di screditarla ed avvilirla.
E pur di osteggiare la religione cattoh'ca, quali parziahti Hancre-
126 EPISTOLA " CUSTODI DI QUELLA FEDE. "
ligionisop' 6 coDtraddizioni ! Si chiusero monasteri e conventi; e si
mm*quam l^isciano moltipHcare a lor grado logge massoniche e covi
iniquasit settari. Si proclam6 il diritto di associazione ; e la giuridica
fusiustx' personalitA, di cui associazioni di ogni colore usano e abu-
A^'A sano, h negata ai reh*giosi sodalizt. Si bandl la libertii dei
culti ; e intanto odiose intolleranze e vessazioni si riserbano
proprio a quello, che h la religione degl' italiani, ed a cui
perci6 dovrebbe assicurarsi rispetto e patrocinio speciale.
A tutela delia digniti e indipendenza del Papa si fecero
proteste e promesse grandi ; e voi vedete a quai vilipendl
venga quotidianamente fatta segno la Nostra persona. —
Qualsiasi specie di pubbliche manifestazioni trova^ libero W
tampo ; solamente or T una or T altra delle dimostrazioni
cattoliche k o vietata o disturbata. S' incoraggiano nel seno
della Chiesa scismi, apostasie, ribellioni ai legittimi supe-
riori ; i voti religiosi e segnatamente la religiosa ubbidienza
si riprovano come cose contrarie alla liberti e digniti uma-
na : e intanto vivono impunite empie congreghe, che legano
con giuramenti nefandi i loro adepti, ed esigono anche nel
delitto ubbidienza cieca e assoluta.
iiiam m Senza esagerare la potenza massonica attribuendo al-
asccta Tazione diretta e immediata di lei tutti i mali che neiror-
dine religioso presentemente ci travagliano, nei fatti che
abbiam ricordato e in molti altri che potremmo ricordare
vi si sente il suo spirito ; quello spirito che, nemico impla-
cabile di Cristo e della Chiesa, tenta tutte le vie, usa tutte
le arti, si prevale di tutti i mezzi per rapire alla Chiesa la
sua figlia primogenita, a Cristo la nazione prediletta, sede
del suo Vicario in terra e centro della cattolica uniti. L'in-
fluenza malefica ed efHcacissima di questo spirito suUe cose
nostre non occorre oggi congetturarla da pochi e fuggevoli
indizf, n^ argomentarla dalla serie dei fatti che da tren-
ipsi masso' t'anni si succedono. Inorgoglita dai successi, la setta stessa
^n4r!^^^?o- ^^ parlato alto e ci ha detto ci6 che fece in passato, ci6 che
riantes a si propone di fare in avvenire. Le pubbliche potesti, consa-
esseiniiZ pcvoli o no, essa le risguarda in sostanza come stromenti
lia Eccie- guoi : il che vuol dire che della persecuzione religiosa che
stae persC'
cutionem, ha tribolato e tribola V Italia nostra, V empia setta mena
massomca
moveri
DE SECTA MASSONUM. I 2 7
vanto come di opera principalmente sua, di opera eseguita s
spesso con altre mani, ma per modo immediato o mediato, iSg^]
diretto o indiretto, di lusinga o di minaccia, di seduzione
o di rivoluzione, ispirata, promossa, incoraggiata, aiutata
da lei.
Dalle rovine religiose alle sociali brevissima e la via. — Reiigic'
Non pib sollevato alle speranze e agli amori celesti il cuore ^a^societas
deir uomo, capace e bisognoso dell'infinito, gittasi con ar- ipsaper-
dore insaziabile sui beni della terra ; ed ecco necessaria- '
mente, inevitabilmente una lotta perpetua di passioni avide
di godere, di arricchire, di salire, e quindi una larga ed
inesausta sorgente di rancori, di scissure, di corruttele, di
delitti. Nella nostra Italia morali e sociali disordini non
mancavano certo anche prima delle presenti vicende ; ma
che doloroso spettacolo non ci porge essa ai dl nostri! Nelle
famiglie h assai menomato queiramoroso rispetto che forma famiHape-
le domestiche armonie : Tautorita paterna h troppo sovente ^^^ ^ "'^*
sconosciuta e dai figli e dai genitori ; i dissidi sono fre.
quenti, i divorz! non rari. Nelle citta crescono ogni dl le dvHates
discordie civili, le ire astiose tra i varii ordini della cittadi- ^'^f^f^^^
* patent^
naaza, lo sfrenamento delle generazioni novelle che cre-
sciute air aura di malintesa liberta non rispettano piti nuUa
ne in alto n^ in basso, gi' incitamenti al vizio, i delitti pre-
coci, i pubblici scandali. Lo Stato invece di star pago airalto .^^^ ^^.^^._
e nobilissimo ufficio di riconoscere, tutelare, aiutare nella na et ku-
loro armoniosa universalita i divini e gli umani diritti, si ^g^ntur
crede quasi arbitro di essi, e li disconosce o li ristringe a ^ remm
capriccio. L' ordine sociale infine e generalmente scalzato ribus, nu-
nelle sue fondamenta. Libri e giornali, scuole e cattedre, '^^ ^''":
circoh e teatri, monumenti e discorsi politici, fotografie e tas.dum
arti belle, tutto cospira a pervertire le menti e corrompere ^mpun-
i cuori. Intanto i popoli oppressi e ammiseriti fremono ; le ^«^ ^'«^-
sette anarchiche si agitano ; le classi operaie levano il capo p^unt^
e vanno a ingrossar le file del socialismo, del comunismo, ^^^^^^ ^
deir anarchia ; i caratteri si fiaccano, e tante anime non labuntur,
sapendo pijl nh degnamente patire, n^ virilmente redimersi
dai patimenti, abbandonano da se stesse, col suicidio, co-
dardamente la vita.
128 EPISTOLA ** CUSTODI DI QUELLA FEDE. "
His ac' Ecco \ frutti che a noi italiani ha recato la setta masso-
j^ttti^tene "^^^' ^ dopo ci6 cssa ardisce di venirvi innanzi magnificando
depairia le sue benemerenze verso Tltalia, e di dare a Noi e a tutti
Ecdesiae coloro chc, ascoltando la Nostra parola, rimangono fedeli a
fideiesut Qesj^ Cristo, il calunnioso titolo di nemici della patria.
paiHae vi- Quali siano verso la nostra penisola i meriti della rea setta,
tuperans, ^j^^\^ giova ripeterlo, lo dicono i fatti. I fattt dicono che il
jpsa ve- patriottismo massonico non h che un egoismo settario, bra-
ropatriae moso di tutto dominare, signoreggiando gli stati modemi
nomine, che nelle mani loro raccolgono ed accentrano tutto. I fatti
eam subi- dicono che, negrintendimcnti della massoneria, i nomi d*in-
gere et etk- , . .
nicorum dipendenza poh'tica, di uguaglianza, di civilta, di progresso
infiure^cu- ii^ij^^vano ad agevolare nella patria nostra Tinilipendenza
/»v. deiruomo da Dio, la h'cenza deirerrore e del vizio, la lega
di una fazione a danno degli altri cittadini, l'arte del fortu-
nati del secolo di godersi pi{i agiatamente e deh'ziosaraente
la vita,il ritorno di un popolo redento col divin sangue alle
divisioni, alle corruttele, alle vergogne del paganesimo.
E non accade maravigliarci di ci6. — Una setta che dopo
reiigione, diciannove secoli di cristiana civilti si sforza di abbattere la
^^^aduce Chiesa cattolica, e reciderne le divine sorgenti ; che, nega-
ruunt ho^ trice assoluta del soprannaturale, ripudia ogni rivelazione, e
superbiae, ^utti i mezzi di salute che la rivelazlone ci addita ; che pei
cupidita- disegrni e le opere sue fondasi unicamente e interamente
ttsysensua- ^ . ^ . , ,
litatisque sopra una natura mferma e corrotta come h la nostra ; tale
pemiciem, ^^^^^ ^^^ ^^^ esser altro che il sommo deirorgoglio, della
cupidigia,denasensualita.Ora rorgoglioopprime.la cupidigia
spoglia, la sensualiti corrompe ; e quando queste tre concu-
piscenze giungono al grado estremo, le oppressioni, gli spo-
gliamenti, le corruttele seduttrici, via via allargandosi
prendono dimensioni smisurate, diventano oppressione, spo-
gliamento, fomite corruttore di tutto un popolo.
Lasciate dunque che, rivolgendo a voi la Nostra parola,
vi additiamo la Massoneria, come nemica ad un tempo di
Dio, della Chiesa e della nostra patria. Riconoscetela come
tale praticamente una volta,e con tutte le armi, che ragione,
coscienza e fede vi pongono in mano, schermitevi da sl fiero
nemico. Niuno si lasci illudere dalle sue belle apparenze,
DE SECTA MASSONUM. 129
niuno allettare dalle sue promesse, sedurre dalie sue lusin- 8
ghe, atterrire dalle sue minacce. Ricordatevi che essenzial- js^^.
mente inconcih'abiIi tra loro sono cristianestmo e massone- ^ ^^g^
ria ; sl che aggregarsi a questa h un far divorzio da quello. abhorreatu
Tale incompatibilit^ tra le due professioni di cattolico e di qu<Mi*
massone omai, diletti figli, non potete ignorarla : ve ne ^p^^^^.^i
avvertirono apertamente i Nostri Predecessori, e Noi per saepius
ugual modo ve ne ripetemmo altamente Tavviso. l^t^Tu^
Coloro pertanto che per somma disgrazia han dato il excommu'
nome ad alcuna di queste societa di perdizione, sappiano ^^|^"
che sono strettamente tenuti a separarsene, se non vogliono ouicun'
restar divisi dalla comunione cristiana, e perdere Tanima gue aiio-
loro nel tempo e nell'eternita. Sappiano altresl i genitori, *^^^/^^^
gli educatori, i padroni e quanti han cura di altri, che sectasuMi-
obbligo rigoroso li stringe dMmpedire, al possibile che urreani
entrino nella rea setta i loro soggetti, o che, entrati, vi
rimangano.
Preme poi, in cosa di tanta importanza e dove la sedu- Praeciu-
zione ai dl nostri e cosl facile, che il cristiano si guardi dai ^^«^* om-
. . . ^ • .% I • • 1- -^. • • nisviaad
primi passi, tema i piu leggeri pencoli, eviti ogni occasione, sectam de-
prenda le piu soUecite precauzioni, usi insomma, secondo il ^^^^"^^^
consiglio evangel.ico, pur serbando in cuore la semplicita
della colomba, tutta la prudenza del serpente. — I padri e
le madri di famiglia,si guardino dair accogliere in casa e di
ammettere air intimita delle confidenze domestiche persone
ignote, o almeno quanto a religione non conosciute abba-
stanza ; procurino invece di accertarsi prima che sotto il
manto deir amico, del maestro, del medico,o di altro bene-
volo non si celi un astuto arrolatore della setta. Oh in
quante famiglie il lupo penetro in veste di agnello !
Bella cosa sono le svariatissime societ<i, che oggi in
ogni ordine di sociale attinenza con feconditi prodigiosa taehabean-
sorgono da per tutto : societi operaie : di mutuo soccorso, ^«'"'^*/-
di previdenza, di scienze, di lettere, di arti, e simiglianti, e tesquae de
quando siano informate da buono spirito morale e reljgioso, ^^^^
tornano certamente proficue e opportune. Ma poich^ qui rant;
pure, anzi qui specialmente h penetrato e penetra il veleno
massonico, si abbiano per generalmente sospette, e si evitino
Acta LeonU XIII. V. — 9
130 EPISTOLA " CUSTODI DI QUELLA FEDE.
le societ^ che sottraendosi ad ogni influsso religioso, possono
facilmente esser dirette edominate piti o meno da massoni,
come quelle che, oltre a porgere aiuto alla setta, ne sono,
pu6 dirsi, il semenzaio e il tirocinio.
vitentur a A societi filantropiche, di cui non ben conoscano la
ffiuheribus natura e lo scopo, non si ascrivano facilmente le donne senza
soctetates '^
beneficen- essersi prima consigliatecon personesagge e sperimentatc ;
consteTeas g'acchi passaporto alla merce massonica h spesso quella
aMassoni- ciarliera filantropia, contrapposta con tanta pompa alla
bus atienas .^» . ^.
gjse. carita cnstiana.
Nuiius ^^" gente sospetta di appartenere alla massoneria o a
famiiiares sodalizl ad cssa aggregati badisi ognuno di non aver amici-
doctrtnas z*a o dimestichezza : dai loro frutti li conosca e li fugga. E
subversi- ^^y^ py^ jj coloro che, palescmente empt e libertini, portano
aperupro' in fronte il carattere della setta, ma di quelli ancora si eviti
veitoieran- '' tratto familiare, che si occultano sotto la maschera di
dasha- universale tolleranza, di rispetto a tutte le religioni, di
^^' smania di voler conciliare le massime del vangelo e le mas-
sime della rivoluzione, Cristo e Belial, la Chiesa di Dio e lo
Stato senza Dio.
Impu Libri e giornali, che stillano il tossico dell' empieta e
nem^u- ^^'^ attizzano negl' umani petti il fuoco delle cupidigie
gat. sfrenate e delle sensuali passioni : circoli e gabinetti di let-
tura, ove lo spirito massonico si aggira cercando chi divo-
rare, siano al cristiano, e ad ogni cristiano, luoghi e stampa
che fanno orrore.
Se non che, trattandosi di una setta cbe ha tutto invaso,
non tan- non basta tenersi contro di lei in sulle difese, ma bisogna
tum vttan- coraggiosamente uscire in campo ed affrontarla. II che voi,
ptignanda: diletti figli, farete, opponendo stampa a stampa, scuola a
scuola, associazione ad associazione, congresso a congresso,
azione ad azione.
La Massoneria si e impadronita delle scuole pubbliche ;
tae subjec' ^ voi con le scuole private, con le paterne, con quelle di
tis oppo' zelanti ecclesiastici e di religiosi dell' uno e V altro sesso
nantur
schoiae ca^ contendetele ristruzione e Teducazione della puerizia e
^aoltco' gfoventii cristiana, e sopratutto i geriitori cristiani non
affidino Y educazione dei loro figli a scuole non sicure. Essa
DE SECTA MASSONUM. I3I
ha confiscato il patrimonio della pubblica beneficenza : e ^
voi supplite col tesoro della privata carita. Nelle mani i8g2,
de' suoi adepti ha ella messo le Opere pie ; e voi quelle che SubstdHs
da voi dipendono affidatele a cattoHci istituti. Ella apre e ^f^j^^
mantiene case di vizio ; e voi fate il possibile per aprire e Ma/is,
mantenere ricoveri alPonesta pericolante. A' suoi stipendi ^'ij^^p^'
milita una stampa religiosamente e civilmente anticristiana ; P(^^^' *"-
. ,, , , . ttorum re-
e voi con 1 opera e col danaro aiutate, promovete, propa- cessibus,
gate la stampa cattolica. Societi di mutuo soccorso ed ^{^^^^
istituti di credito sono fondati da lei a pro de suoi parti- honesta-
giani ; e voi fate altrettanto non solo pei vostri fratelli, ma J^j' ^*^'*"
per tutti grindigenti, mostrando che la vera e schietta ScHptis
carita h figlia di Colui, che fa sorgere il sole e cadere la «>»^«w
... - . scnpia ca-
pioggia sui giusti e sui peccatori. tkoiica rcs-
Questa lotta del bene col male si estenda a tutto, e cer- P^^^^!^^'
^ consocta^
chi, in quanto e possibile, di riparare tutto. La massoneria tionibus
tiene frequenti congressi per concertar nuovi modi da com- ^^pusfT-
battere la Chiesa ; e voi teneteli frequentemente per meglio ^^*^* ^PP^-
intendervi intorno ai mezzi e airordine della difesa. EUa quae cari-
moltiplica le sue logge ; e voi moltiplicate circoli cattolici J^^'^' *"
e comitati parrochiali, promovete associazioni di cariti e exerceant.
di preghiera, concorrete a mantenere ed accrescere lo splen-
dore del tempio di Dio. La setta, non avendo piti nulla a numin-
temere, mostra oggi il viso alla luce del giorno ; e voi, cat- dustriis ad
tolici italiani, fate anche voi aperta professione della vostra impugnan-
fede,ad esempfo dei gloriosi vostri antenati, cheinnanzi ai dam,oppo-
f o natur ret
tiranni, ai supplizi, alla morte la confessavano intrepidi, e catkoHcae
\ autenticavano con ia testimonianza del sangue. Che piu ? ^l^^^^l,
Si sforza la setta di asservire la Chiesa, e di metterla, umile pertogras-
ancella, ai piedi dello Stato ? E voi non cessate di chieder- ^au>lici%
ne, e, dentro le vie legali, di rivendicarne la dovuta liberta ^^? ^^^**^
e indipendenza. Cerca essa di lacerare Tunita cattolica, se- biUepro-
minando nel clero stesso zizzania, suscitando contese, fi^'^^^^^'
fomentando discordie, aizzando gli animi all' insubordina- ^^^^^ ^^.
zione, alla rivolta, allo scisma ? E voi, stringendo vieppiu cUsiam d-
il sacro nododella caritit e deirobbedienza, sventate i suoi jicereniti-
disegni, mandate a vuoto i suoi tentativi, deludete le sue ^f^.^ff^^^'
speranze. Come 1 pnmitivi fedeli, siate tutti un cuore ed siae Hber-
132 EPISTOLA " CUSTODI DI QUELLA FEDE. "
tatemvin- un*an!ma ; e raccolti intorno alla Cattedra die Pietro, uniti
ai vostri Pastori, tutelate grinteressi supremi della Chiesa
tem^fcuho' ^ del Papato, che sono altresi i supremi interessi deiritalia
licam scin- e di tutto il mondo cristiano. — Ispiratrice e gelosa custode
^ tur%o delle italiche grandezze fu sempre TApostolica Sede. Siate
magis in dunque italiani e cattolici, liberi e non settarii, fedeli alla
caritaie et ^ .
praeposito- patria e insieme a Cristo ed al visibile Vicario suo, persuasi
^Tio^fier- ^^^ ""' Italia anticristiana e anlipapale sarebbe opposta
maneant all' ordiuamento divino, e quindi condannata a perire.
yf e es. Diletti figli, la religione e la patria vi parlano in questo
reiTione ^^'^^^^^ P^r bocca Nostra. Deh ascoltate il loro grido
ipsipa^ pietoso, sorgete unanimi e combattete virilmente le batta-
na%ipm' &li^ ^el Signore. II numero, la baldanza, la forza dei nemici
det, non vi atterriscano ; chi Dio fe pili forte di loro, e se Dio h
Virili' con voi, che potranno essi contro di voi ?
itcUiprae- Affinchfe poi con maggior copia di grazie Iddio sia con
lia Domi- voi, con voi combatta, con voi trionfi, raddoppiate le vostre
^atYone et preghicre, accompagnatele coiresercizio delle cristiane virttl
virititibus ^ specialmentc coiresercizio della cariti verso i bisognosi,
roborati. e rinnovando ogni di le promesse del Battesimo, implorate
umilmente, istantemente, perseverantemente le divine mi-
sericordie.
Come auspicio di queste, e come pegno altresi della
Nostra paterna diiezione, v'impartiamo, diletti figli, la be-
nedizione Apostolica.
Dato a Roma, presso S. Pietro, il giorno 8 Decembre
1892, annodecimoquinto del Nostro Pontificato.
LEO PP. XIII.
K&^<fe<ft^,«ife^>dRrtB.<tfe<R<fe<ft<A<fe<&3gaai^3^^
LITTERAE APOSTOLICAE
QUIBUS CONSTITUTIONES SOCIETATIS
lESU DE DOCTRINA S. THOMAE AQUI-
NATIS PROFITENDA CONFIRMANTUR.
RAVISSIME Nos^ pro apostoHco officio, infesta
Ecclesiae tempora atque humanae societatis in
maximis rebus quasi naufragium, sub ipsa pon-
tificatus exordia, reputantes, praecipuam tanti
exitii caussam in eo agnovimus quod certis iis principiis in-
stituttsque, quibus ad christianam fidem munitur via, ne-
glectis passim et prope contemptis, libido invaluisset nova-
rum rerum, quae, per speciem progredientis doctrinae,
sapientiae a Deo traditae obsisteret et repugnaret. Neque
ita laboriosum fuit opportuna indicare remedia, fontes ni-
mirum germanae doctrinae male desertos repeti oportere.
Id Nos primum h*tteris datis encycHcis Aeiemi Patris
praestitimus ; pluribus deinde auctoritatis Nostrae actis,
atque privatis etiam cum episcopis et moderatoribus reli-
giosorum Ordinum colioquiis idem saepius confirmavimus,
deliberatum Nobis esse et constitutum doctrinam Sancti
Thomae Aquinatis in scholas omnes revocare ; eam nempe
doctrinam quam amplae romanorum Pontificum sacrorum-
que Conciliorum laudes commendant, et qua, suffiragante
saeculorum voce, nihil solidius possit aut fructuostus optari.
— Rem Nos moliri et negotii et laboris plenam omnino
intelleximus, quum tanti referret.quanti graviorum discipli-
narum paene omnium instaurare rationem : eam tamen
maturare et urgere contendimus, opera etiam Ordinum
religiosorum valde confisi, quorum explorata virtus nihil
profecto neque ingenio neque viribus parceret ad consilia
Nostra iuvanda et perficienda. Quo quidem in numero
deesse non poterat inclita Societas Iesu, quippe quae et late
pateat in Ecclesia et studiis deditam iuventutem suopte
30
DEC.
i8g2,
Ncva-
rttm Joc'
trinarum
libido Fi'
dei maxi'
me nocct^
ideoqiu
germanae
doctrinae
fontes rc'
petendi
sunt,
S, ThO'
mae doctri-
nam in
omnes scho-
las revoca-
re Ponti'
ftx statuit.
opera con-
fisusy in re
difficilli'
ma^ reli-
giosorum
Ordinum^
inter quos
Societatem
Jesu adesst
134 LITTERAE APOSTOLICAE ** GRAVISSIME NOS. *
nihiimi' praescripto habeat excolendam : alebantque in Nobis ex-
ItJ^Apouo' pectationem non modo perpetua testimonia summae eius
^d^fi^\ pietatis in hanc ApostoHcam Scdem, sed propriae ipsius
mam, pro- sacratae leges, quibus alumni sapientiam Aquinatis perse-
Ugihil^dc- ^"* ^* profiteri tenentur. — Ea igitur mente ut Societas
cirinat s, Iesv in proposito tam praeclaro fidelissime constet, atque
.adsJri' locum cum primts teneat in ea,cui tantopere studemiis, do-
ctam» ctrina vera tuenda et propaganda, visum est easdem Socie-
ffasU- tatis leges, prout in constitutionibus Ignatii Patris, in
^am^^^' decretis congregationum generah*um, in mandatis praepo-
ferre sua- sitorum habentur, in summam quamdam conferre, easque
au^ auciO' ^ • xt
ritatefir- firmas atque in perpetuum ratas suprema auctontate Nostra
^rarePoH' ^^^larare. Quo etiam fiet ut, si quae forte speciosae caussae
tifexhis vel inductae consuetudinis aliqua ex parte contrariae, vel
tend^^, '^* '^*""^ rectae interpretationis, resideant, eis penitus subla-
tis, regula et norma statuatur a Nobis certa, stabilis, de-
finita.
S, igna- Quod primum est, idque omnibus probe notum, sic insi-
tius non g^iis illeSocietatis auctor crebris constitutionum locis decre-
solumse- **. . ,..,.,- i.j
quendam vit, sequendam m unaquaque disciplina doctnnam solidam
tecu^^r^ ^* securam, atqueetiam securiorem et magis approbatam{}) :
etmagis quod pluries redit ipsum perdecreta et iussa tum congre-
taln decre- gationum tum praepositorum rite affirmatum. Hoc autem
vii — quod amplius ille praecepit, ut doctrina, quam sequeretur Socie-
posteaa tas, una eademque esset apud omnes atque in omni mune-
Ims^amr- """"^ perfunctione : Idein sapiamus, idem^ quoad eius fieri
matum possit^ ' dicamus omnes, iuxta Apostolum, Doctrinae igitur
rum Ttiam differentes non admittantur^ nec verbo in concionibus vellectio-
voluit nibus publicis, nec scriptis libris (») : item : Patres deputati
unamapud . •» r-f » • ^ »•
omnes esse ^x vartis nattontbus pro libro de rattone studtorum recogno-
doctHnam, scendo, quum de delectu opinionum primo loco tractandum
censuissent^ac tamquam fundamentum proposuissent^ doctri-
nam Societatis esse debere uniformem, securam et solidam,
tum de iuxta constitutiones (3). Quae quidem uniformis doc-
senteniiis trinae praeceptio non eo circumscribi putanda est, ut sen-
in schoiis tentias tantummodo quae sunt in scholis communes respi-
communes, ^jg^^^ verum etiam ad opiniones latius pertinere de quibus
I. Comt., p. IV, c. V, §4.-2. Ib,, p. iii, c. i, § i8. — 3. Congr,^ v, decr. 56.
DE DOCTRINA S. THOMAE IN SOC. lESU. 135
catholicos inter doctorcs minus conveniat : In opinionibus 30
etiam^ in quibus catholici doctores variant inter se vel con- iSgi.
trarii sufit, ut conformitas in Societate sit, curandum est (*). tum deopi-
Quando enim e lege unius scriptoris doctrina in Societate «»^«'^«j
eligenda est («), ideo per se apparet, opiniones item disputa- catkoUd
tas et disputabiles eo ipso praescripto contineri, quum in ^aHannn-
sententiis communibus, quocumque demum praeeunte au- ^er se.
ctore, nihil de ipsa doctrina accidat immutatum. — Haec
vero legifer Pater, provida mente et sancta,ad altioraquae-
dam direxit, ut coniunctioni concordiaeque et universae
quasi corpons Societatis et varia mter eius membra cordiaeet
prospiceret : quae virtutes quanto magis necessariae sunt ad ^^J^l^^^^
religiosi fervorem spiritus nutriendum ubertatemque salu- suoslegifor
tarium fructuum gignendam, tanto facilius in varietate ^^^^f^^'
opinionum languent atque intereunt, quum dissimilitudo
sentiendi disiunctionem saepius faciat animorum : luvatad
unionem membrorum huius Societatis inter se et cum suo
capite eadem doctrina (3). Ad eum igitur assequendum
concordiae et caritatis modum quem Societati praestituerat,
optime vidit Ignatius Pater haudquaquam satis esse vulga-
tam probatamque regulam, opiniones dispares tolerandas,
secundum illud, in dubiis libertas, sed necessarium opinio- q^socu-
nes tales minime haberi in Societate, easque praecise ab ipsa ^«^' ^«^
prohibuit. — Ne cui vero hoc de uniformi doctrina praece- ,^j,«j 'obn-
ptum saperet durius, idem caute consuluit, ut sodalis quis- s<^ ^^^^'
que, priusquam sese votorum religione obstringeret, rogare-
tur, Num paratus sit ad iudicium suum submittendum^ sen-
tiendumque utfuerit constitutum in Societate (4) : quo modo
iam tum optio datur eius rei eligendae quae, ex lege deinde
imposita, vix tolerabilis possit videri.
Itaque longe alienum fuerit a natura scriptisque legibus ^cc licet ei
Societatis, ut quis in ea talem opinandi facultatem expo- ^ontraH-
1. « . . ^ . . , amsectari^
scat quali extra eam plenque potiantur. Quamvis enim de licet vaide
opinionibus agereturvaldeprobabilibus atquedoctos nactis ^^^^''
patronos, quae tamen doctrinae refragarentur praescriptae,
eas qui sequerentur, reprehensionem quidem vitarent novi-
I. Const., p. III, c. I, decl. O. — 2. Const,, p. viii, c. i, liit. K. — Congr., Y»
decr. 56. — 3. Const, p. x, § 9. -— 4. Exam., c. iii, § ix.
136 LITTERAE APOSTOLICAE ** GRAVISSIME NOS- "
tatis, temeritatis, erroris, at vero ab una illa eademque doc-
trinae forma, tantopere desiderata et commendata, prorsus
Magis discederent. Idque deterius fieret, si eiusmodi libera opinio-
obiigaisi '^'^ copia ad ea doctrinae capita advocaretur quae Societas
qua doctri' {n constitutionibus atque in elenchis per summos praeposi-
Socittas tos, mandatu Congregationum generalium, confectis, iam
^^^mUti^ut ^P^*'^® iussit ab universis admittenda '^sse vel improbanda ;
improbari quae libertas in licentiam et culpam descisceret. — Hoc
o^^iw»!- legifer Pater tamquam fundamento in Societate posito, quo
praeterea iudicio excellebat, certam ipse unam delegit for-
s, Igna- mam doctrinae, quam, utpote maxime omnium integram
qumdam et eminentem, consensione sapientum et diuturno usu com-
^Th^oio^a P^^obatam, prae ceteris ab Ecclesia laudatam, bene potuit
doctrinatn fiHis suis praescribere, eorum mentibus non modo vim
^cam^D, afferens jiullam, sed immo pabulum exhibens incomiptum
Thomae, et salutare ; eaque fuit doctrina S. Thomae Aquinatis ^ In
theologia legetur .... doctrina scholastica Divi Thoniae (^).
Fatendum sane est sanctum Fundatorem, salvo quidem de
uniformi doctrina praecepto, eiusque rei caussa doctrina
facuitate Angelici anteposita, attamen, ut patet ex multis locis con-
tamenpo- stitutionum, suavi quadam prudentia reliquisse posteris
^doctrinam facultalem desiguandae doctrinae, quam et tempus et ipsa
designandi rerum tractatio Societati aptiorem esse monerent : aeque
pro tempo- vero fatendum, eadem posteros facultate iamdiu esse usos,
reaptto- atque laudatissime usos, quo plane modo decebat tanti
patris filios, eius animi et virtutis heredes. Etenim in con-
gregatione v. generali commemorantes patres monita con-
Hacfa- stitutionum, unius scriptoris doctrinam eligendam esse^ una-
^efusi in "^"^^ consensu statuerunt, doctrinam S, Thomae in theologia
Congrega- scholastica tamouam solidiorem. securiorem, magis apprcba-
tione Vge- ^ .... , '
furaiiy se- tam et consentaneam constttuttontbus sequendam esse {*) : cui
quendam decreto quo plus firmitatis accederet, haec addita volue-
statuerunt . .
in TheolO' runt : Nostri omnino S, Thomam ut proprium doctorem hd-
l^Hcadoc' ^^^^A eoque amplius ut nullus ad docendum theologiam assu-
trinam S, matur^ qu% non sit vere S, Thomae doctrinae studiosus ; qni
vero ab eo sunt alieniy omnino removeantur (3). Quae omnia,
tam considerate et prudenter consulta, potius quam diutur-
I. Const., p. IV, c XIV, § I. — 2. Congr., v, decr. 41. — 3. Ib., decr. 56.
DE DOCTRINA S. THOMAE IN SOC. lESU. I37
nitate exoleverint aut defluxerint, frequenter sunt singula- jo
timque confinnata, in congregatione praesertim XXIII, pe- 18^2,
culiari quodam decreto edito ; quod quidem decretum, Qf^^
quum Nobis primum exhibitum est, XIV cal. dec. an. /*"'» ^^-
MDCCCLXXXIII, commendatione Nostra dignum habuimus, poHs^frt-
eique haec volenti animo adscripsimus : Decretum de reti- f^,^^^.
nenda S. Thotnae Aquinatis in scholis Societatis Iesu doctri- tum prae-
na, quod in conventu magno Ordinis nuper habito renovatum ^con^ega-
est, vcUde Nobis probatur, et maxime hortamur ut diligentis- ^^^^^
_ ., XXIIInu-
sme tnposterum ab omntbus servetur. perhabita.
Qui porro Societatis praescriptiones de studiis perpen-
derit, ei perspicuum erit, doctrinam S. Thomae etiam in phi-
losophicis, non in theologicis tantum, esse omnino sequen-
dam. Licet enim ex regula sequendus sit in philosophia Regula
Aristoteles, philosophia S. Thomae nihil demum ah'a est at- ^^^^^'^y
^ ^ sequenaum
que aristotelea : hanc nempe Angelicus scientissime omnium dicit in
interpretatus est, hanc erroribus, scriptori ethnico facile ^,^^^^v.
excidentibus, emendatam, christianam fecit, hac ipsemet toteiem,
usus est inexponenda etvindicanda catholicaveritate. Hoc phiaautem
ipsum numeratur inter summa beneficia, quae magfno Aqui- ^- T.¥^^
. , , T- , . , , . . , , . nihilalia
nati debet Ecclesia, quod christianam theologiam cum estatque
peripatetica philosophia iam tum dominante tam belle ^^^^^^^^^^
sociaverit, ut Aristotelem Christo mih*tantem iam non ad- Hdus ipse
versarium habeamus (»). — Neque vero aliter ab eo fieri ^Thefiogiae
poterat,qui doctorum theologiae scholasticae extitit prin- schoiasti-
ceps : nam, quod omnes norunt, haec disciplina eiusmodi, ^ceps.
est, quae fontes adeat quidem proprios, doctrinas nimirum
divinitus revelatas, ex eisque in rem suam omni religione et
studio derivet, sed operam quoque multam adhibeat sibi
philosophiae tamquam optimae adiutricis, ad fidem ipsam
sive tuendam sive illustrandam. Quotquot igitur Aristote- Quiergo
lem cogitant debentque tuta via sectari, philosophiam ^''«^'^J?"
Aquinatis amplectantur oportet : idque eo magis quod in sectari
Societate philosophiam praeceptores ita interpretari iuben- ^'^*^^^.
tur, ut verae theologiae scholasticae, quam commendant con- tem sectari
stitutiones, ancillari et subservire faciant (^), atque idcirco
I. Card. Sfortia PaUavicini, Vindicationes Soc, lesu, c. 24.
a. Congr., iir, caD. 8.
138 LITTERAE APOSTOLICAE '* GRAVISSIME NOS. "
Accedtf aristoteleae institutionis ratio praeoptata est, quia eidera
Socieicue proposito melius visa sit respondere: Quum Societas pkilo-
phiicso- sophiam Aristotelis^iamquam theologiae viagis utilem am-
ifUerpre- pUxa sit, ilU inhaeretidum omnino est ('). Philosophia vero
th^Jae ^"*™ Societatis alumni profiteantur, nisi sit ad mentem et
schoiasticae rationem Angelici, nequaquam subservire poterit theologiae
*" ' 'iii2i ^^^^ scholasticae, quam omnes reapse tenentur sequu Quod
attendant ilH in primis sibi dictum habeant qui, Aristotelis interpretes
^^natu^opi ^^ catholicos in varias dissimilesque opiniones quum vi-
nionem deant discedentes, integrum sibi fortasse putent quam ve-
^^^airant '^"^ opinionem assumere, nihil fere laborantes quid senserit
quumAri- Thomas : hoc enim ipso, ut palam est, etiam in theologia
terpretes &b illo recederent.ob eamdemque caussam ab ipsa deficerent
abeuT^^ ^<^^/r/V«^ uniformi quam legifer Pater constantissime iussit
tentias, habendam. Quapropter consilio bene laudabili actum est a
memi- Congregatione xxiii, quae non ita multo post editas a
nertntque •.,•,, •• m . *-. . • 1
SocUtatem Nobis littcras encyclicas Aeternt Patns convenit, hoc etiam
*apostoHcis ^^"P*^ capite : Societas Iksu plenissimum filialis obedientiae
litteris de atque assensus obsequium (eis encyclicis litteris) sollemni ac
^ln^s^lis P^bli<^^ testimonio manifestandum sibi esse iudicavit (^) : eo
phiioso' autem totae spectabant litterae Nostrae ut S. Thomae
Th^ae. philosophia in scholis omnibus restituta vigeret
Doctorum Neque tamen Nobis sententia est derogari quidquam de
p7aectara praeclaris scriptorum meritis quos Societas per aetates
operci recte eduxit : isthaec immo domestica gloria retinenda conser-
tamquam vandaque ita est, ut omnes, sodales maxime Societatis,
adjumenta magni faciaut et diligenter consulant probatos illos et eximios
s. Thomae Societatis doctores quorum laus in Ecclesia est (3). Nam vir-
^oimdam- ^"^^ "* erant atque ingenio eximii, data studiosissime opera
scriptis Angelici, certis locis sententiam eius cppiose lucu-
lenterque exposuerunt, doctrinam optima eruditionis supel-
lectile ornaverunt, multa inde acute utiliterque ad errores
refellendos novos concluserunt, iis praeterea adiectis quae-
cumque ab Ecclesia sunt deinceps in eodem genere vel
amplius declarata vel pressius decreta ; quorum sollertiae
1. Congr., XVI, decr. 36.
2. Ib., XXIII, decr. 15.
3. Ib., dccr. 18.
DE DOCTRINA S. THOMAE IN SOC. lESU. 1 39
fpuctus nemo quidem sine iactura neglexerit. At maxime 30
vero cavendum ne forte, ex opinione qua illi floreant exi- i8^a.
mii auctores ex ipsoque studio quod impendatur eorum cavendum
scriptis, potius quam adiumenta, ut propositum recte est, ^J^^^/^;
ad veram colendam S. Thomae doctrinam suppeditentur, rum ope-
aliquid oriatur quod uniformi doctrinae officiat : haec enim J^^„"**
nullo pacto speranda erit, nisi Societatis alumni auctori doctHnae
adhaereant uni, ei scilicet iam probato, de quo uno prae-
cepium, se^uantur S, Thomam^ eumque uti proprium docto-
rem habeant. Ex quo illud consequitur ut, si qua in re ii ideoque si
ipsi auctores quos laudavimus a docuraentis magistri com- J^^^*^'"^
munis dissideant, nihil tunc arabigendum quae recta sit S. Thoma,
via ; eamque non difficile erit tenere, propterea quod, in J^[^^^'*'
documentis quae certo sunt S. Thomae, non ita fiet facile
ut scriptores Societatis ab illo omnes dissentiant. Quare
satis fuerit, prout postulent quaestiones, si ex illis auctori-
bus deligant qui cum eodem consentiant, un^ opera dupli-
cem capientes utiiitatem, sequi se posse Doctorem Angeli-
cura et optimos Societatis auctores.
Nemo autem inducat in animum licere sibi illis promi- improbata
scue opinionibus uti, quas forte deprehenderit in libris pf,sitis H-
scriptorum Societatis eisque de modefatorum permissu ^ertas se-
editis. Praeter enim quam quod ex istis non pauci editi nes opinio-
sunt antequam certas de studiis leges Societas constituisset, ^^ eorum
eiusmodi libertati numquam summi praepositi non restite- brorumqui
runt, hoc praeterea frequenter aperteque, etiam sub haec ^^^^^f^pjl'.
tempora, testati, in quibusdam librorum censoribus et dili- Missu pro-
gentiae plus et severitatis fuisse optandum (^). In quo non ^^ * .
equidem sumus nescii, quibusdam ex locis constitutionum nes tres in
aliquid veniae datum videri, atque etiam plane hoc esse ^J^^J^f "
affirmatum, doctrinae S. Thomae non ita Societatem ha- definitae
bendam esse adstrictam ut nulla prorsus in re ab eo recedere 'fg^gnJo
liceat (a). Verum qui eojdem inter se constitutionum locos -^- Thoma
conferat diligenter, facile intelliget, tantum abesse ut ea mant.
ipsa exceptione quidquam de legibus positis derogetur, ut
!• Ex litteris P. C. Aquaviva, an. 16x3, de observanda ratione studiorum deque
^octrinaS. Thomae: ex Ordtnatione P. F. Piccolomini pro studiis superioribus,
an. 1651 : exOrdinat. P. P. Beckx, an. 1858.
a. Congr,^ v, decr. 56.
140 LITTERAE APOSTOLICAE ** GRAVISSIME NOS.
/o Nonest eaedem potius firmius consistant. Quaedam enimvero libera
^ejtusen' ^^^^^ facultas, primo, si quando vel ambigua fuerit S, Tho-
ientia si fnae sententiay vel in iis quaestionibus^ quas S. Thontas nan
^ fu^t: attingit {}^\v[i(\v\\m% ergo quaestionibus ab illo tractatis
crgosinon sententia eius dilucida emergat, ne in istis quidem liberum
sequenda est ab ipso deflectere. — Hic tamen illas revocare iuverit
^^*' plenas iudicii cautiones, a P. C. Aquaviva datas : Nequt
Monuit ^^^^ ^^^^^ ^^^ binis vel ternis locis niti sparsim collectis^ etper
hacdereP, consequentias aut inconvenientia, vel cum violentia adductis ;
ne quUva- quasi credendum sit eam esse opinionem Sancti Viri^ quia
^^ ^y^^^ ill^ni quomodocumque innuit aliud agens in illis locis. Venm
suadeat necesse est videre, quid sentiat, ubi ex professo id agit, et
esse 'F*Do- ^^^^^^^ expendere^ quidquam cokaerenter vel dissonanter
ctorissen- afferat cum reliquo corpore doctrinae (^) : scilicet ne quis
en tam. ^^^^^ artibus persuadeat sibi sententiam Angelici ambigui-
Adquae- tati patere. De quaestionibus autem quas ille fortasse non
sttones attigit, principia et capita doctrinae eius penitus cognita
Thomas sint oportet, ne quae reddantur responsa ullo modo pu-
gU^espoti %^^^^ ^""^ ^l^^s • apteque hic faciunt quae censuit ea ipsa
sa dentur Congregatio XXIII, serio monendos esse nostros tum theolo-
nea ejus- gi^^ ^^^ pkHosophiae professores et scholasticos, ne proprio
dem prin- iudicio nimium fidentes novas a se conceptas interpretationes
ctpttspent' "^ r^ ^, r •
tus cogni- pro vera germanaque S, Thomae doctrina temere aut tncon-
^ Nonest ^^^^^ tradant (3). — Similis videtur libera dari facultas,
S, Thomas secundo, in quaestionibus mere philosophicis^ aut etiam in iis
^ln^qime- ^«^^ ad Scripturas et ad Canones pertinent (^). Verum, ut
stionihus ceteras mittamus, palam est quaestiones philosophicas, si
mere phtlo- , iti» • • «•
sophicis, qua ratione ad theologiam attmeant, ab ea dimotas esse
^rtaucae f*^"'^^te ; neque adeo multas apud S. Thomam reperire
apudipsum Hcebit, quas non ille ad theologiam retulerit. In ipsis porro
'^^^'^/«r. quaestionibus mere philosophicis, duo opportune incidunt
In his admonenda : alterum, ut in rebus alicuius momenti ab Ari-
cedatu7a stotele (5) (e4demque de caussa a S. Thoma) non recedant;
S. Th.,si ex quo libera cuiquam non erit facultas nisi in rebus parvi
cujus mo-
menti aut i- Congr., decr. 41,
fundamen- ^* ^^ soliditate et uniformitate doctrinae, 24 maii 161 1.
tum alio' 3- Decr. 18.
rum. 4- Congr,, V. decr. 56.
5. /b., decr. 41.
DE DOCTRINA S, THOMAE IN SOC lESU, I4I
aut nullius momenti : alterum, ut sibi interdictum existi- jo
DEC.
ment recedere a S. Thoma in praecipuisy et quae tamquatn i8g2,
fundamentutn sunt aliorum phirium (i). — IUud postremum f Mitti
in quo ab eo ipso magistro non temere sit dissentire, quum ^^^"' -^-
videlicet aliqua doctrinae forma, sententiae eius contraria, tentia H
in catholicis academiis fere sit recepta («), neque est comme- ^/^J^^^'
morandum quidem : namque academiae tales aetate nostra fuerit in
numerantur paucae, nec ulla prope in eis, si huic Aposto- academiis
licae Sedi audiant dicto, obtinere potest doctrina quae f^''^ ^'^^-
adversetur Angelico, cuius immo vestigiis se omnes, ut jamvero
debent, insistere profitentur. Satius fuerit auream senten- -f^^^/^^
tiam excitare, qua ea ipsa iussa ad exitum roborantur : s. Doctoris
Ceterum^ ne fgrte ex iis, quae dicta sunt, sumat aliquis occa- ^sapfmter
sionemS, Thomae doctrinam facile deserendi^praescribendum providit
videtur^ ut nullus ad docendum theologiam assumatur^ qui ne quis ex
non sit vere 5. Thomae doctrinae studiosus : gui vero ab eo ^pra^^ictis
. ' occastonem
sunt altem^ omnino removeantur Nam qui ex animo S. Tho- sumat s,
maefuerint addicti^ certum erit, eos ab eo non recessuros, ^^ %dle
nisi gravate admodum et rarissime (3). Utraque haec probe dtserendi.
expendenda conditio. Si enim non id Hceat nisi gravate
admodum, nemo sane facere ausit probabili tantum caussa,
sed gravissima adductus, ipsasque inter opiniones proba-
biles maluerit esse cum S. Thoma, ut eam assequatur doc-
trinam et uniformem et securam quae dicta est. Quod vero
non id liceat nisi rarissime^ hoc s\ recte ex sua sententia
accipiatur, ita nimirum ut non ad omnes universe spectet,
sed ad opiniones inter doctores catholicos agitatas restri-
ctisque eis modis quos paulo supra notavimus, non accidet
sane ut quispiam a doctrina S. Thomae recedat, nisi in una
vel altera conclusione, non alicuius momenti, nequaquam vero
inpraecipuis et quae tamquam fundamentum sutit multorum
piurium,
Quam exposuimus studiorum rationem de doctrinae Studiorum
delectu habendo, ea plane est quam Societas lESU, ad ^sodetate ^
praescripta legiferi Patris, alumnis suis omnibus praefinivit, J'^^ «^«"'-
1. Ex cii. litt P. C Aquaviva, 16 11.
a. Congr.^ v, decr. 41.
3. /3.. v.dccr. 56.
142 LITTERAE APOSTOLICAE ** GRAVISSIME NOS.
nis praefi' eo consilio ut quam maxime idonei instituantur ad gloriam
"* ^^'* divinam augendam, utilitatesque procurandas Ecclesiae et
proximorum, neque mxnus ut consulant suo ipsorum pro-
PQnti- fectui. Quae quidem ratio tam aequa visa est Nobis atque
^^Aio^toUca oppo''^""*» "^ etiamsi per Societatis leges praecepta non
auctoritaie esset, eam Nosmetipsi praecepissemus ; id quod pro aucto-
^^Houen- ritate Nostra Apostolica in praesentia facimus atqueedici-
dam mus. — Hoc tamen et laetitiam afTert et auget spem,quod,
quum alumnos Societatis Iesu in partem operae quam ur-
gemus, instaurandae S. Thomae philosophiae, adsciverimus,
nihil praeterea opus sit nisi ut eos ad instituta disciplinae
suae custodienda adhortemur. Quod si praescriptis hisce
aiumnis, Nostris iidem Societatis ^lumni religiose debent omnes
uudi^Zm dihgenterque parere, rehgiosius debent ac diligentius, tum
praefectis, magistri, conformanda ad ea luventute quam docent, tum
studiorum praefecti, vigilando et curando ut integra ea ipsa
Mode- valeant et observentur. Hoc autem ex conscientia officii
*magisier7a singulariter praestabunt moderatores, quorum est sodales
eos tantum ^d magisteria deligere : neque dubitent sese in ipsa aucto-
quos s, ritate Nostra tueri, ut quos obtemperanti ingenio viderint
Th, doc^ g^ studiosos doctrinae S. Thomae, eos merito foveant pro-
tnnae vi' *
derint stu- vehautque, quos vero ad illam noverint minus propensos,
tosos. ^^g ^ magisteriis, respectu hominum nullo, submoveant. —
Gregoria- Ita iu pontificia Universitate Gregoriana, quae fere est in
naVniver- conspectu Nostro, iu quam cogitationes et curas non leves
datur, contulimus, laetamur optatis iussisque Nostris satis admo-
dum esse factum, eamque videmus propterea et magna
frequentia alumnorum et doctrinae fama rectae solidaeque
florentem. Fructus iidem tam praestabiles desiderandi qui-
dem non erunt, ubicumque doctrina impertiatur ab iis quos
eadem mens agat, eadem aluerint studia.
Praesen- Ad ultimum, quo praescripta Nostra firmius permaneant
raZmulus ^^ nielius ampHusque succedant, decernimus, ut hae Apo-
definitur stoHcae litterae in forma Brevis datae, in universa Societate
Iesu sint et ab omnibus habeantur tamquam definita ac
perpetua lex de doctrinarum delectu ; ut ad cetera pontf-
ficia documenta, quibus complentur instituta eiusdem
Societatis, adiungantur, atque tamquam certa consulantur
DE DOCTRINA S. THOMAE IN SOC. lESU. I43
Dorma/si quae incidant de recta studiorum ratione cogno- jo
scenda quaestiones ; ut ipsarum exemplaria sodalibus, i8g2.
quotquot sunt eruntve moderatores, vel studiorum prae-
fecti, vel magistri rei theologicae aut philosophicae, vel
librorum censores, singulis singula tradantur ; ut eaedem,
statim ut allatae erunt, itemque quotannis in instauratione
studiorum, in collegiis omnibus vel domiciliis Societatis ubi
philosophiae vel theologiae studia coluntur, publice ad
mensam legantur.
lamvero quae litteris hisce Nostris declaravimus et sta- et aucto-
tuimus, ea omnia rata firmaque in omne tempus perma- ^jv^Jr."
neant : irritum autem et inane futurum edicimus, si quid
super his a quoquam contigerit attentari : contrariis nihil
obstantibus quibuscumque.
Datum Romae apud S. Petrum sub anulo Piscatoris die
XXX Decembris MDCCCXCll,Pontificatus Nostri anno decimo
quinto.
S. Card. VANNVTELLI.
EPISTOLA
ad Card. di Canossa
et Episcopos venetinae regionis
DE MATRIMONIO CIVILI.
^^S^S^^^^^S^?SS^^^^S^t^djf'JS(i^Jiiy^9j^
FEBR.
jSgj.
Laudat
Pontifex
consilium
ab Antisti-
tibus ini-
tum recur-
rendi ad
S. Sedem^
imminente
lege de ma-
trimonio
civili.
Saepius
jam docuit
Pontifex
sanctum
esse matri-
monium,
nominatim
litteris en^
cyclicis
« Arcanum
divinae sa-
pientiae. »
Neglectis
illis moni-
tiSf majora
Ecclesiae
detrimenta
subsecuta
sunt.
SMk^%\. divisamento di sancire una nuova legge, che
L~ T S ^"^po^^S^ '^ precedenza del rito civile sulla cele-
1 ijp brazione del matrimonio cristiano, iia merita-
^w^ mente eccitato la vostra pastorale vigtlanza, e
con lodevole consiglio, prima di entrare in qualche deter-
minazione air uopo, vi siete volti a questa Apostolica Sede,
alla d^dX^ propter potentiorem principalitatem necesse semper
fiiit omnem convenire Ecclesiam, Noi intenti sempre, per
debito del Nostro supremo ministero, air incolumita del
gregge cristiano, fra le gravi ed incessanti Nostre cure, non
lasciammo d' inculcare piii volte la necessita di conservare
al matrimonio cristiano il carattere santo impressogli dal
suo divino Istitutore ; tanto piu che da esso dipende altresl
la santit^ delle famiglie, la pace delle coscienze, la retta
educazione della prole ed il benessere del civile consorzio.
Specialmente nelle Nostre lettere encicliche Arcanum di-
vinae sapientiae esponemmo di proposito con la maggior
diligenza e pienezza la dottrina cattolica su tale argomento;
e Ci studiammo a un tempo di rammentare sia il molto
dalla Chiesa operato nella successione dei tempi per rag-
giungere e mantenere la nobilta cristiana della unione con-
iugale, e sia ancora cio che rispetto ad essa pu6 legitima-
mente attribuirsi alla potesta civile. Se quanti udirono la
Nostra parola fossero stati uomini di buona volonta, od
anche in buona fede ingannati, avremmo giustamente spe-
rato che la verita conosciuta, illuminando le menti, avvrebbe
indotto, se non a riparare immediatamente i torti gia recati
alla Chiesa con indebite ingerenze nel matrimonio dei suoi
figli, almeno a cessare da peggiori oltraggi. Ma si ostinato
in alcuni h. il mal talento di osteggiare tutto ci6 che h
DE MATRIMONIO CIVILI. I45
cristiano, e proseguire nella triste opera incominciata di ^
iaicizzare^ com^ A\cono,\dL societi, e vuol dire di renderla /<P$?j.
indipendente da GEStJ Cristo e privarla degli immensi Doctruta
beneficii della Redenzione, chelungi dal risarcire dannigii ^ matrt-
. » . ntomo ex-
fatti e manifesti, ne minacciano di piu gravi col disegno di ponitur.de
l^ge omai a tutti notissimo. 'uviUb^
Non occorre qui ripetere per singolo gl' insegnamenti disponat
gii dati, poichi sono sotto gli occhi vostri e dei fedeli ; ma poustas!
non feinopportuno dichiarare anche una volta, che il potere '^^jp^oma-
, ,. trtfnoHio
civile disponga pure dei civili effetti del matrimonio, ma EccUsia
lasci alla Chiesa ci6 che riguarda il matrimonio in sk ^^^^*^-
stesso ; ammetta il fatto del vero e legittimo matrimonio,
quale fu istituito da GEStT Cristo e dalla Chiesa praticato,
e indi prenda le mosse a concederne o negame gli effetti
che ne conseguono nella civil comunanza. Imperocch^ h
dogma di fede che il matrimonio dei cristiani fu elevato da
N. S. GEStT Cristo alla dignita di Sacramento ; nh questa
dignita pu6, secondo la dottrina cattolica, aversi in conto
di una qualiti accidentale aggiunta al contratto matrimo- Contractus
niale, ma h a questo intimamente essenziale, dappoichfe ^nH^umsit
appunto lo stesso contratto per divina istituzione h divenuto sacramen-
Sacramento. Vana per6 sarebbe la distinzione tra il con- /^; ^ ^.
tratto ed il Sacramento, a volerne inferire che fra' cristiani ^^statecivi-
possa darsi contratto matrimoniale valido, che non sia lum latae]
Sacramento. Onde nasce che, appartenendo esclusivamente ^^^^^^^
alla Chiesa I' amministrazione dei Sacramenti, ogni inge-
renza deir auctorita politica nel contratto matrimoniale,
e non semplicemente nei suoi effetti, e sacrilega usurpa-
zione.
Ora una legge che prescrivesse la precedenza del rito Contra-
civile sul vero matrimonio che si contrae innanzi alla ^^««^'»«-
gitlexquae
Chiesa, avrebbe veramente per oggetto lo stesso contratto matrimo-
matrimoniale, e non soltanto i suoi effetti civili ; quindi lo ^,^-^^^!
Stato verrebbe con essa a disporre dell' amministrazione ponit.
di un Sacramento. Niun'altra potesta, che quella a cui
spetta siffatta amministrazione, pu6 e deve giudicare delle
condizioni richieste per celebrare il matrimonio, dell' attitu*
dine e capaciti dei contraenti e delle altre circostanze dalle
ActaLwDuXni. V. -10
146 EPISTOLA " IL DIVISAMENTO DI SANCIRE. "
Refettun- quali dipende che il matrimonio si contragga lecitamente
^Ug^Tc^Z' e validamente. Nfe vale il dire che la potesta civile coUa
mentum legge di precedenza del rito civile non tocca il Sacramento
manere as- amministrato dalla Chiesa ; non lo nega et non lo riconosce,
serunt: lasciando all' arbitrio dei contraenti di cclebrare dopo il
. , rito civile anche il matrimonio reh'gioso. In verit4 cotesta
nam tsta ^
lex matri- legge punirebbe il matrimonio religioso, cioi il vero matri-
ci^i^^Htu monio, dichiarandolo implicitamente illecito, ove non sia
^^fj— ■ preceduto dal rito civile, se pure non pretendasi punire un
' tum ; atto lecito. Colle pene che la disegnata legge minaccia, e
^^h^ • ^^ infliggerebbe ove, sanzionata che fosse, venisse trasgre-
dita, non riuscirebbe certamerite a render nullo un matri-
monio contratto secondo le leggi della Chiesa ; poich^
trattasi di diritto naturale e divino, contro il quale non vi
fe potesti al mondo che possa prevalere : mctterebbe pero
in opera tutti i mezzi per farlo considerare come nullo, per
impedirne i doveri e frustrarne gli effetti che legittima-
quod prae- mcnte nc conseguono. II che, se non fosse abbastanza chiaro
^'^^ w^' P^*" ^^' diverrebbe al tutto evidente, considerando per poco
tio confir- uu rcccnte ingiusto e sacrilego provvedimento gii preso
^^ie ^tima P^^ ^ matrimonii dei militari ; ai quali come, dopo essersi
eonju^e legitimamentc uniti, e imposta la separazione dalla loro
co^ntur'' consorte, cosl, prima di unirsi, si negherebbe la facolti dt
congiungersi in matrimonio, per tal modo in tempi di van-
Nostrates tato progrcsso civile, si tornerebbe ad un' antica e tiran-
ethnicos nica barbaric, che osava privare gli uomini di un diritto
ohm servo- ^j^^ Jq,,q vicne da natura, e a cui disvellere tanto adoperossi
rum nup' ' *^
tias prohi- la Chiesa : la sola differenza sarebbe, che allora negavasi
entes. ^gjj g^j^jj^yj j; unirsi in legittimo matrimonio, ora si ne-
gherebbe ai militari e ad altre classi di pcrsone, spoglian-
dole della loro liberta e facendone schiavi.
Altera in- ^* ^^^ ^ qucsta la sola ingiuria che si reca alla Chiesa
juriaprae- colla proposta Icggc ; vc ne ha un'altra, egualmente gra-
^Ecciesfae vissima. Ognuno sa che il nostro divin Salvatore commise
irrogatur. alla sua Chicsa il giudizio ed il governo, non pure di tutto
Namhaec ... ,, /. , ,. . «1
etiam de cio chc spctta alla fcdc, ma di quanto ancora nguarda la
co^uit7 «^^«'ale. La Chiesa fu da Lui istituita, affinchi fosse a tutti
guida sicura ed infallibile nella via della eterna salute : e
DE MATRIMONIO CIVILI. 14/
come a salvarsi non basta credere rettamente, ma fe di piti ^/^^
necessario operare secondo la fede, cosl appartiene alla iS^s-
Chiesa il giudizio sulla legge morale e sui costumi, non Uges vero
altrimenti che sul deposito della fede. Ora h, precisamente ^tZuunt
materia di morale et di costumi il vedere se in dati casi guihus in
. . ^ - . , T casibus ex-
convenga stringersi m matrimonio, owero astenersene. Lo pediat nu-
stato.di verginiti h per se piti perfetto del coniugale, e sono ^^^'» ^'
sommamente a iodarsi coloro che ispirati dalla grazia lo cUsiae ergo
abbracciano ; ma questa grazia di una perfetta continenza %^^p^l^.
non h data a tutti, ed allora, secondo V Apostolo, ntelius »«^«'* ^f^-
est nubere quam uri. Pu6 parimente accadere per la ma- '^^^^^^^*
lizia e debolezza della corrotta natura, che riprovevoli
pratiche fra due persone siano gi^ troppo inoltrate, talch^
senza grave ingiuria e pregiudizio di una delle parti, o . accidit
senza pericolo ancora deir eterna salute di entrambe, non ^J^plg^^^,
potrebbe omettersi il matrimonio. Se non che ad evitare, famiam
nel contrarlo, infamie e discordie nelle famigHe, e tra le ^secretoma-
iamiglie, converri talvolta tutto conchiudere con somma irimonium
sollecitudine e segretezza, rimettendo al piii, ove diventi expeUiat.
possibiIe,a miglior tempo la pubblicazione del segulto matri-
monio.
Queste e simili giustissime considerazioni sfuggono ad fjsminime
nno Stato, che pretendendo di assorbire in si tutti i diritti curat,
della famiglia e degli individui, non dubita di manometterli ^^ aiiud
tuti, sotto pretesto di provvedere a se stesso : e vi provve- 1^^^ P^'^'
staiis suae
derebbe in verita sconsigliatamente. Ad uno Stato poi che augmen-
vuol prescindere da ogni legge divina e cristiana, importa ^^tlonis^^
nulla che si moltiplichino i peccati, o cercandosi illecite moHbus
unioni, o perseverando in esse; sebbene ragione, fede, storia ^p/%^*
dimostrino ad evidenza che la corruttela dei costumi snerva, *f*ffritum
guasta, consuma le societii. Tanto h Tacciecamento e Todio
di questi nuovi legislatori, che al punto stesso della morte, procedunt^
quando un ' anima h vicina a presentarsi al tremendo giu- Ugisiatores
dizio di Dio, vorrebbero legare le mani al suo Ministro, non ribundis
consentendogli di esercitare il suo ministero di riconcilia- f,"'^/^^^
zione, di pace e di salute, se non a dure condizioni, le quali saiutiscon-
spesso, a doverle rigorosamente osservare, esporrebbero ^^'^^ ^^'
queir anima ad eterna ruina.
148 EPISTOLA •• IL DIVISAMENTO DI SANCIRE.
Nuiio rn La Chiesa, che che sia per disporre un* autorita terrena,
cUsia ani- ^^^ verra meno giammai alla sua divma missione^e mai
missaivanr jjon potra rassegnarsi a lasciar perire le anime redentedal
disdterit; '^ ° ^ ^
necinde sanguc di Gesu CrisTO, delle quah dovra rendere stret-
aiiquid^tl ^'^simo conto : ni, per vero dire, lo Stato ha punto di che
mendum^ temere, lasciandola agire con la libert^ che h propria del suo
nisi"rc^is- salutare ministero. Se mal suo grado permette talvolta che
sime.etsub si celebrino matrimonii occulti, come diconsi, di coscienza,
ditionibus cio uou accade che in casi di gravissima urgenza, richieden
fUuou^Ua ^^^^ '* legge suprema della salute delle anime^Ma la Chiesa
coturahen- stessa ne ha fissate le condizioni, pcrch^ tali casi siano
^'tat^Eccie- rarissimi ; ne ha prescritto i rimedii, afiinchfe nulla ne sof-
sia, omni- frano 1 contraenti e la prole, ed ha tutto minutamente ordi-
curetma- oato a prevenire altri inconvenienti.DeI resto nella sua legis-
trimonium lazione c nella sua pratica ben essa deplora che vi siano
sdemntter .^ . . ^ . ,,.,'. . .
ceiebran- sitfatti casi, e procura per ogni modo che il matrimonio sia
probcucon- contratto pubblicamente e con sollenniti. Basta in provala
stitutio sola Costituzione Satis vobis del Nostro illustre Predecessore
AVF«Sa- Benedetto XIV, il quale, dopo aver esposto ci6 che i Con-
tis vobis » cilii ed i Pontefici hanno saviamente stabilito per la pubblica
solenniti dei matrimonii, e9 enumerat^i mali che derivano
dal trasandarla, ammette bensi qualche rarissima necessaria
eccezione, ma volgendo la parola ai Vescovi, cosi li esorta:
Parem quoque^ imo fortasse maiorem vigilantiam necesseest
a vobis adhiberi^ ne^ post remissas denunciationes^ cdebretur
matrimonium coram Parocho^ vel alio sacerdote ab ipse
Parocho vel a vobis deputato, praesentibus duobus vel tribus
testibus confidentibus^ ne ulla celebrationis notitia vel rumor
causam oriantur, Td enim, ut ad praescriptum Sacrorum Canonum,
non levem lidte fieri possit^non satis est obvia quctevis et vulgaris coussa,
tissimam sed gravis , urgens et urgentissima requiritur,,. Vestri Pa-
ut^lecreto •^^^^^''■^ ofiicH partes versari debent in sedulo investiganda
matrimo- legitima et urgenti caussadispensationis^ne matrimonia occulte
bretur!^ ^' cclebrata luctuosos habeant exitus^ quos intimo cordis moerore
recensuimus.
Quorsum Stando cosi le cose, giustamente si pu6 dimandare qual
ista lex ragione possa avere lo Stato di imporre la precedenza del
jfertinetr'^ rito civile. Imperocchfe il matrimonio contratto innanzi alla
Si tnairi-
monia oc-
DE MATRIMONIO CIVILI. I49
Chiesa dovendo regolarmente esser pubblico, non puo sfug- s
gire agli occhi dello Stato ; e questo colle leggi in vigore ha iSg^, '
gia proweduto, anche oltre misura, agli effetti civili, unica-
mente di competenza sua. Perche dunque non contento
neppure del cosl detto matrimonio civile, vorrebbe ora cu/fa pro-
ingiungerne la precedenza ? Per impedire forse i rarissimi ui^itjam
matrimonii di coscienza, che la Chiesa stessa non permette, »^« «^^^
se non costrettavi da urgentissime cause ? Ma la legge, or- commum^
dinata di sua natura al bene commune, mal potrebbe occu- ^^^ "^*;^^
parsi di casi singolari e rarissimi, dai quali non e a temere ticuiares
che sia turbata la pubblica pace e tranquilliti, che h il pro- ^^^^^^tlici
prio fine deirautoriti politica ; ed essendo la legge stessa potest ra-
j. ^ - . , , ... tionisordi'
ordinamento secondo.ragione, non varrebbe mai ad impe- natio^ cum
dire che in quei rarissimi casi si faccia quanto la buona ?"^*^ ^^<^^
* . . • /-. t.. , . Ux morum
morale e la salute eterna delle anime esige. Se Iindole exposcit,
stessa della legge minacciata non mostrasse per se medesima ^^ ^^^^^'
a che finalmente miri, basterebbe osservare da chi h ispirata _ . .
, . X . ^ , V , . Ecclesiam
e promossa ; giacche non e un mistero, ma fatto pubblica- ipsam hac
mente noto, che la setta massonica avea da lunga pezza ^lfj^^^^fn-
meditata questa nuova onta alla Chiesa;ed oraper venirne doU Ugis-
a capo impone ai suoi adepti d' infliggerla. GI* intenti di ^^^^^"^'
questa setta malaugurata sono sempre e da per tutto gli
stessi, cioe direttamente ostili a Dio ed alla Chiesa ; e poco
a lei o nulla cale, non diciamo che le anime vadano perdute,
ma che la societa decada ogni d) piu e precipiti, e la stessa
decantata libert^ sia oppressa, purch^ insieme con essa sia
incatenata ed oppressa la Chiesa, e sia afRevoIito nelle
moltitudini e spento a grado a grado il sentimento cri-
stiano.
Per fermo non resta omai che una amara ironia la parola Faliaciter
di liberti in bocca a coloro che pretendono regolare a dis- 7ibertatis*
crezione un diritto che ogni uomo ha da natura, Tesercizio P^opugna^
del quale precede la costituzione della societa civile : essen- jurilusna-
dochi questa ha per immediati elementi le famiglie, le quali ^^icomessis
vengono formate e costituite dal legame coniugale. PiCi moderari
grave poi apparisce la violenza che si fa alle coscienze, ^^^^Taiu
quando una tal legge vuole imporsi ad una nazione catto- «jj/»."^ /»'
,. , , /. , 7 .« . V . Cathohcis
lica ; la quale fedele alle avite tradizionr, e piil prossima, per in/ertur.
I 50 EPISTOLA *• IL DIVISAMENTO DI SANCIRE. "
p^avior singolar privilegio^ al centro deil' unit4, sente piii vivamente
^^statuit ^^^® P^^ quella lege le sue piti sacre convinzioni e la sua
quidem lex fede. Nulla giova il ripetere che lo Stato lascia poi la liberta
£cclJam: d^ unirsi in matrimonio anche innanzi alla Chiesa ; poich^
at €0 ipso 3i lascierebbe con ci6 uguale libert^ di non presentarsi alla
niumeccie' Chiesa, iutroduceudo per via di fatto l'erronea persuastone,
siasticum ^j^g ^^j g^jQ j.j^q civile si viva in legittimo matrimonio,
superflU' ^
um habet, mentre invero non si ha che un concubinato abbominevole.
lege^viii Seuzach^, se poi la Chiesa, per giusti motivi, non potesse
junctis, congiungere in matrimonio quelli che gii sono civilmente
impeditur legati, sarebbero essi costretti ad un celibato pel quale non
judicare, hanno nh volouti ni vocazione, ovvero a condurre la vita
magno mo- *
rum ^peri- in una illecita e scandalosa unione. «
^^CogU Ux ^^ S*^ si usa violenza alla sola liberti dei contraenti, ma
ilia tesies a quella pure dei testimoni ; e questa violenza h tanto pib
trimonii odiosa, iu quanto che da confidenti ed amici, quali sarebbero
proditores scelti in casi di necessiti, si vorrebbe convertirli in vili dela-
sacerdotes tori a tradimeuto deir amicizia. Somma finalmente sarrebbe
morum^sa' ^^ riputarsi la tirannia esercitata contro i Ministri del San-
tuti consu- tuario, non per altro vessati e 'puniti che per aver prestato
vibm^poe- i' loro ministero ad un atto di assoluta pertinenza deirau-
nis afficit, toriti ecclesiastica, e per motivi sacrosanti di moraliti e di
eterna salvezza delle anime : per avere cio^ agito secondo
la coscienza e il dovere. E quasi fosse poca ofFesa alla libert^
DummuU ^^^^"^^ quella che nasce dalle determinate prescrizioni
tumhodie della legge, si vuole accrescerla colla inaudita severit^ delle
sevefitate P^"® comminate : severiti che appalesasi partigiana ed
remittitur, ostile, quando si esercita da uno Stato che pretende nel
de/ium et resto della sua legislazione mostrarsi informato alla mitezza
^cond^t'**^ dei costumi e dei tempi. Esso appunto che abbolisce o mi-
tiga il castigo dovuto a gravissimi delitti, si avvisa intanto
di aggravar la mano solamente per opprimere i fedeli e i
sacerdoti, i quali seguendo la voce della propria coscienza,
ubbidiscono a Gesu Cristo ed alla sua Chiesa. E quanto ai
parroci, a nessuno pu6 sfuggire Taffettata ignoranza o la
contradizione dei legislatori ; ch^ mentre fanno le viste di
compatirne la poverta, e danno a intravedere provvedimenti
diretti a migliorarne la condizione, deliberano poi di sotto-
DE MATRIMONIO CIVILI. I5I
metterli a multe enormi, che non potranno mai soddisfare. s
Ecco pertanto in breve il giudizio che deve portarsi sul iSgsl
nuovo disegno di legge, di cui Ci occupiamo. Esso usurpa Conciudit
i diritti della Chiesa, ne inceppa la salutare azione, e ne ^^^^f^*
stringe sempre piti le catene con grave danno delie anime. Eaiesiae
Lede la giusta libertA dei cittadini e dei fedeli, promuove e 'L^l^^.
sanziona unioni illegittime ; apre la via a nuovi scandali e ^^? niorcs
disordini morali. Turba la pace delle coscienze, e rende piii ^ ^^cnon
acuto il dissidio tra la Chiesa e lo Stato : dissidio al tuto dissentio-
• «11 «• t •«• \ \ r^ • nem EccU'
contrano aHordine stabihto dal Creatore, meritamente siam inter
biasimato e deplorato da tutti gli animi onesti, e del quale f^J^^^I^'
per certo non fu mai vera causa la Chiesa. /nW.
Voi dunque, Venerfibili FratelH, che avete gii appreso il Episcopi
pericolo, confortati ora dalla Nostra parola, unite la vostra ^^^, 2^|]
voce alla Nostra, per istruire il gregge alle vostre pastorali bus demon-
cure affidato sulla natura della divisata legge, sul vero scopo ^'''^'^»
a cui tendono i suoi promotori, sui gravi danni che reche-
rebbe se fosse sancita, affinchfe i fedeli non si lascino abba-
gliare alla falsa luce, in cui coloro ipocritamente la presen-
tano, n^ ingannare ai vani sofismi, onde tentano sostenerla.
Infondete loro coraggio, acciocch^ per tutti i mezzi che
tuttavia soho lor consentiti, facciano risonare altamente i
loro reclami dettati dal dovere di difendere la tranquilliti
ed il decoro delle famiglie, da quanto vi ha di nobile e di
onesto nella loro natura, e da quanto vi ha di vero e di
forte neir avita loro fede. Facciano sentire che, se sono eosquead
pronti a rendere a Cesare quello che h di Cesare, non sof- »>-f«''* «'»'-
friranno mai che si tolga a Dio quel che e di Dio ; e se damadhor-
desiderano diportarsi da buoni cittadini nella loro patria '^^^*^*"*'
terrestre, molto piu anelano alla patria celeste, ove son
chiamati a divenire cives sanctorum, Pel vostro Clero poi, ciero suo
che da insig^ni e costanti prove di zelo e di abnegazione, «'»«^««<^«'''
^ proponant
abbiate parole di rincoramento e di carita, perch^ nella exempium
presente lotta si mostrino degni di Colui che, immolando ^^Pani
se stesso per la salute del mondo, li elesse all' alto ufficio mam suam
di cooperatori a sl grande opera. Abbiano sl la prudenza psuU. "^
di evitare inutili conflitti, ma professino del pari la fortezza
di porre gl* interessi di GesU CRlSTO,deIla suaChiesa e delle
152 EPISTOLA ** IL DIVISAMENTO DI SANCIRE.
anime al di sopra di tutti gli altri. Quando la procella in-
calza, deve il nocchiero raddoppiare di vigilanza e di ala-
criti per cessare il naufragio ; ed h questo il tempo, in cui
chiunque ha qualche parte nel sacro Ministero deve dire
coir Apostolo : Libentissime impendam, et stiperimpendar
ipse pro animabiis vestris,
A tale effetto, implorando su di voi tutti, diletto Figlio
Nostro e Venerabili Fratelli, la pienezza dei celesti favori,
vi compartiamo con effusione di cuore 1' Apostolica bene-
dizione.
Vaticano, li 8 Febbraio 1893.
LEOPP. XIII.
ASTORALIS muneris officio admoniti Romani
^ Pontifices, in religiosas familias ex quibus
^ christiana res tot tantaque percipit emolumenta,
$i^iQ?4rk curas cogitationesque suas alacri studio inten-
dere satagunt, ut in iis regularem disciplinam, unde potis-
simum eorumdem ordinum decus proficiscitur, quando
necessitas postulet, tueantur, restaurent. Hoc consilio Trap-
pensium Congregationi mentis Nostrae oculos convertentes,
Abbates omnes, Priores, aliosque domorum vel superiores,
vel deputatos, omnium observantiarum Cisterciensium
Trappistarum, secundum iussionem eis intimatam per
decretum Congregationis Episcoporum ac Regularium
negotiis et consultationibus dirimendis praepositae, die XX
mensis lulii superioris anni datum, Romam vocavimus ;
hique dicto audientes, ex plurimis admodumque dissitis
terrarum orbis partibus in hanc Almam Urbem Nostram
convenere, ac praeside dilecto Filio Nostro Camillo S. R.
E. Diacono Cardinali Mazzella, Congregationis Indicis
Praefecto, ad id muneris, ApostoHca auctoritate, subdele-
gato a Venerabili Fratre Nostro Raphaele S. R. E. Car-
dinali Monaco La Valletta, Episcopo Ostiensi et Veliter-
nensi, Poenitentiario Maiore et Trappensium protectore,
mense Octobri ipsius superioris anni MDCCCXCII, in aedibus
Seminarii Gallici SS. Cordis Mariae prima omnium obser-
vantiarum generalia Comitia celebrarunt Hxs autem in
Comitiis tantam illi observantiam ac devotionem erga hanc
Sedem Apostolicam,reguIaris disciplinae zelum, incrementi
ac prosperitatis instituti sui studium, animorum concordiam
consiliorumque maturitatem praesetulerunt, ut Nos ipsi
dicere non dubitaverimus € in Ordinis historia capitulum
^7
MARTII
Sanctae
Sedis con-
stans fuit
solliciiudo
erga reli-
giosas /a-
milias.
Ab ipsa
Romam
convocati
Superiores
Trappen-
sesomnium
observan-
tiarum,
prima co-
mitiagene-
ralia cele-
brarunt,
quibus op'
tims tum
de Ecclesia
tum de suo
ordine me-
riti sunt.
154 UTTERAE " PASTORALIS MUNERIS OFFICIO. *
illud maxitni momenti futurum >, et singuiari laudis prae-
conio prosequuti simus ^ praeclara, quae praebuere, unani-
PlurasuMt mitatis et generosae abnegationis argumenta >. lam vero
^mUiUpro' ^^^ plura capitulariter proposita inserenda erunt in consti-
po5ita,quae tutionibus intra annum eidem Episcoporum et Regularium
intra an- Congregationi exhibendis,atque una cum his perpendeuda,
"^'^remtio ^*^ nonnulla extant, fere omnia communi calculo probata,
Reguia- de quibus in praesens est providendum, ne amplius sus-
^Uh*jam pensa relinquatur ac incerta instituti conditio; ideoque
provisum omnibus rei momentis attento acsedulo examine perpensis
cum VV. FF. NN, S. R. E. Cardinalibus negotiis et con-
sultationibus Episcoporum et Regularium expediendis
dirimendisque praepositis, haec, quae infrascripta sunt,
statuenda ac decernenda existimavimus. Nimirum omn^s
et singulos, quibus Nostrae hae litterae favent, peculiari
benevolentia complectentes, et a quibusvis excommunica-
tionis et interdicti,aliisque ecclesiasticis censuris, sententiis
ct poenis quovis modo, vel quavis de caussa latis, si quas
forte incurrerint, huius tantum rei gratia absolventes et
absolutos fore censentes, Motu proprio, atque ex certa
scientia et matura deliberatione Nostra, deque Apostolicae
potestatis plenitudine, praesentium vi, perpetuum in modum
edicimus, ac mandamus : — I. Ut tres Cisterciensium Trap-
pistarum observantiae Westamallensis, Septemfontium, et
Mellereacensis, unum posthac tantum ordinem constituant,
sub unius superioris regimine. — II. Haec Congregatio
existet autonoma subuniusApostoIicae Sedis dependentia,
salvis iuribus Ordinariorum locorum iuxta constitutiones
Apostolicas, et Instituti. — III. Nomen ei esto Ordo Cister-
ciensium Reformatorum Beatae Mariae Virginis de Trappa,
et Superior generalis nuncupetur < Abbas generalis Cister-
ciensium Reformatorum B. Mariae de Trappa >. — IV.
Sedes Abbatis generalis, eius Definitoris, ac Procuratoris
generalis sit Romae. Abbadia quae in titulum deinceps
assignabitur Abbati generali erit princeps in toto Ordine
honore et auctoritate. — V. Ratas insuper e&dem Nostra
Apostolica auctoritate habemus et confirmamus electiones
in Capitulo generali peractas Abbatis generalis, Definito-
et staiuta
citantur.
DE ORDINE B. M. V. DE TRAPPA. I55
nim et Procuratoris Generalis. Sit scilicet i^eneralis Abbas /7
tatARTil
Sebastianus Wyart, Abbas monasterii Septemfontium /<s^j.
dioecesis Molinensis in Gallia. Definitores sunto dilecti filii
Malachias, Abbas monasterii Beatae Mariae de Achel
dioecesis Leodiensis in Belgio ; lohannes, Prior monasterii
Trium-Fontium in suburbio romano ; Bernardus, Abbas
monasterii Beatae Mariae Thimadeuc dioecesis Venetensis
io Gallia ; Augustinus, subprior monasterii de Campo
Arando dioecesis Gratianopolitanae in Gallia ; Hubertus,
subprior monasterii Montis Olivarum dioecesis Argenti-
nensis in Germania ; Augustinus, monasterii Montis
S. Bernardi dioecesis Notthingamensis in Anglia. Tandem
esto Procurator generalis dilectus iilius Augustinus idem
qui et sextus Definitor. — VI. Abbas generalis usque ad
Capitulum generale proxime celebrandum retineat titulum
Abbatiae Septemfontium, cuius regimen interim demanda-
bit Priori ab eo eligendo et ab eo dependente. — VII.
Tandem statuimus, ut nonnulli ex omnibus ordinis parti-
bus, pietate ingenioque praestantiores, capitulariter a sin-
gulis Abbatiis proponendi, et eligendi ab Abbate Generali
cum Definitoribus, in hac alma urbe conficiant sacrorum
studiorum cursum altiorem prae communi omnibus ordinis
clericis. — VII. Ad experimentum, et quoad approbatae
fuerint constitutiones, in potestate erit uniuscuiusque Ab-
batis, vel, quocumque nomine nuncupetur, Superioris
domus, ex duobus horariis a Capitulo generali Sanctae
huic Sedi propositis, unum alterumve sequi,quod magis in
Domino expedire iudicaverit. — IX. Oleum ac butyrum
ad condimentum permittemus. — X. Decreta Congrega-
tionis Episcoporum et Regularium negotiis ac discepta-
tionibus dirimendis praepositae, ac litteras Apostolicas sub
Piscatoris anulo datas annis MDCCCXXXIV, MDCCCXXXVI,
MDCCCXXXIX, MDCCCXLVII et MDCCCLXXXIV, in quibus de
familiis Trappensium agitur, praesentiam litterarum vi,
Apostolica auctoritate, abrogamus, et nullius roboris am-
plius esse declaramus in omnibus quae praesentibus hisce
litteris Nostris adversantur. — XI. De Monialibus nihil
«nnovamus, quoad ea quae hisce litteris non obstant. —
156 LITTERAE ** PASTORALIS MUNERIS OFFICIO. "
Praesentes Haec concedimus atque elargimur, decernentes praesentes
^mae^r^ae- ''^^^""^s firmas, validas et efficaces semper existere ac fore,
qtu ha- suosque plenarios et ititegros effectus sortiri et obtinere, ac
illis, ad quos spectat et pro tempore quomodolibet specta-
bit, in omnibus et per omnia plenissime suffragari, et xrri-
tum esse et inane si quid secus super his a quoquam,
quavis auctoritate, scienter vel ignoranter, contigerit atten-
tari. Non obstantibus constitutionibus et ordinationibus
Apostolicis,ceterisque contrariis quibuscumque.
Datum Romae apud S. Petrum sub anulo Piscatoris die
XVII Martii MDCCCXCIII, Pontificatus Nostri anno decimo
sexto.
S. Card, VANNVTELLI.
^^iflftiflftlgLARA saepenumero edidimus argumenta tum
Cl solHcitudinis,qua tenemur erga fideles sacrorum-
^ que Antistites foederatarum Americae septen-
^^^lS trionalis civitatum.tum singularis benevolentiae,
qua partem istam Dominici gregis complectimur. Ad haec
illud accessit haud sane obscurum animi Nostri testimo-
nium, quod ad vos miserimus Delegatum Nostrum Venera-
bilem Fratrem Franciscum Archiepiscopum tit. Naupacten-
sem, virum egregium, doctrina non minus quam virtute
praestantem ; prout vos ipsi, in proximo Archiepiscoporum
conventu Neo-Eboraci habito, palam testati estis, ita con-
iirmantes fiduciam, quae in prudentia eius a Nobis fuerat
collocata. Ipsius autem legatio eo valuit primum ut pubh'-
cum a Nobis extaret testimonium et propensae voluntatis
erga patriam vestram et magnae existimationis erga eos
qui istic reipublicae cum potestate praesunt : nomine enim
Nostro adfuturus ille erat in dedicatione amplissimae copiae
excellentium omne genus rerum in urbe Chicago expositae,
cuius et Nos participes extitimus, a praesidibus iisdem
comiter invitati. At eiusdem vero legationis hoc praeterea
fuit propositum ut perpetua fieret quodammodo Nostra
apud vos praesentia. Delegatione Apostolica permanente
Washingtonii constituta. Quo facto luculenter declaravimus
non modo nationem vestram perinde a Nobis diligi atque
alias tnaxime florentes, ad quas viros cum auctoritate legare
consuevimus, sed etiam a Nobis vehementer optari ut ve-
strum istorumque iidelium mutuae ad Nos coniunctionis
vincula, tamquam filiorum ad patrem, arctiora in dies con-
sistant Nec leve quidem cepimus ex eo solatium quod
novum hoc Nostrae erga vos providentiae iudicium com-
munis istic secuta sit gratiae in Nos studiique significatio.
lamvero pro paterna in vos sollicitudine Nostra hoc in
MAII.
Pro Be-
nevoUntia
sua erga
Ecclesiam
AmericcUy
Pontifex
nuper De-
legatum
misit^cuifu'
iurum no-
mineS.Se-
dis in dedi-
cationeam-
piissimae
copiae re-
rum in ur-
be Ckicago
expositcKj
ac tn civi-
tate Was'
hingion
sedem coU
locaturum
permofun'-
tis delega-
tionis apo-
stolicae^
cujus qui-
dem uber-
rimos fore
fructus
confidit»
Mandar
158 EPISTOLA •* CLARA SAEPENUMERO. "
ium Ugato mandatis praecipue dedimus ipsi Archiepiscopo Naupac-
omne ex- tcnsi, ut omnem conferret operam et fraternae caritatis
tingiuret industriam ad omnia evelienda dissidii germina in contro-
dtsstdtum .... . . 1 « ,. . ...
d€ cathoii' versiis nimis cognitis de recta cathoiicae luventutis mstitu-
^tutts^insii ^*^°® » ^^^ dissidio per id tempus addebant faces vulgata
iutione, quaedam doctrinae capita et sententiae de quibus concitata
erat ultro citroque disputatio. Mandatis hisce Nostris om-
ab ^Arckt ^ino paruit idem Venerabilis Frater, ac novembri mense
episcopis superioris anni Neo-Eboracum perrexit, quo tecum, dilecte
Neo-Ebo' Fili Noster, ceteri convenerant regionis istius Archiepiscopi,
cowoeiuu desiderio Nostro obsecuti, quod erat a Nobis per Sacram
probavit Congregationem de Propaganda Fide significatum, ut, con-
^gatus, gyj^jg antea Suffraganeis suis, consilia conferrent ac delibe-
rarent de optima ratione prospiciendi pueris fidelibus, qui
pro scholis catholicis gymnasia celebrent publica. Quae
sapienter a vobis in eo conventu decreta sunt placuere
eidem Archiepiscopo Naupactensi, qui, collaudata pro me-
rito prudentia vestra, censuit optimas ex iis scitis utilitates
esse manaturas. Quod Nos iudicium perlibenti animo con-
ac confir- firmamus et iustas tibi ceterisque Praesulibus, tecum con-
mat Ponit* gressis, laudes tribuimus, quod opportune consilio et cxpe-
Protosi' ^^^^^^"^ Nostrae responderitis. Eo autem tempore idem
tionibus ad Venerabilis Frater quum vellet, ut Nobis in optatis erat,
^^mendam Quaestiones praecidere de recta iuventutis institutione, de
a legato qua, iam diximus, incensis animis acrique partium studio,
tis!^ilatae «ditis etiam scriptis, certabatur, propositiones quasdam
juerunt ab yobis exhibuit ab se concinnatas, duplicem attingfentes
tpso^peten- ^
tibusPrae^ ordiuem, quo scientia veritatis et actio vitae continetur.
^uaedam Q^*^""* ^^™ ®* pondus propositionum quum graviter per-
deciara- pendisset Archiepiscoporum coetus, et quasdam in eis
emend^h' declarationes emendationesque petiisset, utrumque Naupac-
^' " tensis Antistes alacer praestitit. Quo facto spectabilis idem
coetus finem fecit sessionum, aperiens grati animi sensus
profitensque probari sibi eam agendi rationem, qua ille
partibus singularis muneris a Nobis crediti erat perfunctus.
Explorata haec omnia habuimus ex eiusdem actis conven*
tus, quae deferenda Nobis curavistis.
lliis pro- Verum enimvero eae ipsae Delegati Nostri propositiones
DE SCHOLIS IN AMERICA. I59
quum in vulgus importune editae essent, continuo inflam- jr
• • ■ • • MAIl
matis animis novae excitae sunt controversiae, quae tum 18^3.
falsis interpretationibus, tum insimulationibus malignis per posUionu
ephemerides diffusis, latius graviusque exarserunt Tunc J"^ impor'
quidam sacrorum Antistites regionis vestrae, sive quod vuigiuedi-
interpretationem aegre ferrent quibus nonnullae ex iis pro- ^'^^ ?^^"*
positionibus explicabantur, sive quod consectaria metuerent, exortiscon-
. ,j . 4. j.» j • • • troversiis.
quae mde ex ipsorum sententia ad animarum perniciem singuio^
deduci possent,confidenter caussam Nobis aperuerunt anxie- ^*^, ^^-
"^ __ , , tuit/um
tatis suae. Nos autem memores animarum salutem supre- hnc de re
mam esse legem, quam Nos imprimis spectare oportet, ^^JJ^^
simulque optantes novum vobis offerre pignus sollicitae qucusivit.
caritatis Nostrae, unumquemque voluimus vestrum, datis
privatis litteris, suum ea de re iudicium liberrime Nobis
patefacere : quod singillatim a vobis actum est diligenter.
Hisce Nos expensis litteris, facile comperimus, quosdani Variis
ex vobis nihil omnino in eisipsis propositionibus deprehen- ^^^^1^^
disse quod timoris caussam afferret ; quibusdam vero videri deciarat H-
. ,....,. lcuinter-
per eas propositiones ex parte abrogatam legis discipunam pretationes
scholasticae,quam Synodi Baltimorenses sanxerunt,adeoque ^^£,^J,
iniectum sibi esse metum ne diversa illarum interpretatio sitiones in
tristia foret paritura dissidia, unde scholae catholicae cape- J^aA«w/
tt'
rent detrimenta. lienuvi a
Rem Nobis graviter ponderantibus, profecto persuasum satuitain
est huiusmodi interpretationes alienas prorsus esse a mente ^^^P
Delegati Nostri, ut nimirum a sententia procul absunthuius rensi^ aiu-
Apostolicae Sedis. Sane praecipuae ab eo allatae proposi- ^J^^^Tea
tiones e decretis haustae sunt Concilii Baltimorensis III, mente De-
statuuntque imprimis provehendas esse studiosissime scho- ^nasm-
las catholicas, iudicioque et conscientiae Ordinarii permit- '<^«'*^
tendum, qui pro re nata decernat quando fas nefasve sit sedis ; at-
scholas publicas adire. lamvero si quovis in sermone sic l^^^^%
accipienda sunt ea quae fuerint enuntiata posterius, ut iis larumpro-
congruant, non adversentur, quae antea sint dicta, plane ^cmvmi^
dedecetnec aequum est itasecunda explicari ut a prioribus tiamomni-
discrepent. Idque eo vel magis valere debet quod scribentis cumiauda-
mens nullo modo lateret obscura. Siquidem quum proposi- ^ ^I"^'^!
tiones iUe proferret suas in spectabili coetu Neo-flboracensi,
l6o EPISTOLA ** CLARA SAEPENUMERO. "
testatus est diserte, quod quidem patet ex actis, admirari
sese pastorale studium Episcoporum Americae septentrio-
nalis propter decreta plena sapientiae,quae in tertia Synodo
Baltimorensi, ad incrementa caussae de catholica iuventutis
institutione, fuerant promulgata. Adiecit porro, ea decreta,
prout generalem tradunt agendi normam, fideliter esse ser-
vanda : ac licet publica gymnasia penitus improbanda non
sint, possunt enim casus incidere, ut Synodus ipsa perspe-
xerat, quibus ea liceat celebrare, omni tamen ratione et ope
connitendum esse ut scholae catholicae quamplures sint
numero omniquc re ornatae ac perfectae.
iterumque Ceterum ne qua subsit in posterum ambigendi ratio vel
decernit opinionum dissensio iri tanta rei gravitate, quemadmodum
eaquaein lam declaravimus in litteris Nostris, die XXIII Maii anno
Baltifno' superiore datis ad Venerabiles Fratres Archiepiscopum et
rensibus Episcopos provinciae ecclesiasticae Neo-Eboracensis, sic
fuerunt, iterum declaramus, quatenus opus sit, constanter servanda
etquiucuu' esse decreta quae, praemonente Apostolica Sede, in Syno-
re^Roma- dis Baltimorensibus super scholis paroecialibus statuta sunt,
nlibmswu ^* quaecumque alia a romanis Pontificibus sive directe sive
praescrip' per SacrasCongregationes praescripta sunt in eadem caussa.
^^* Ex quo certa nitimur spe, quam vestra erga Nos et Apo-
sperat stolicam Sedem studia maxime fovent, nihil obfuturum,
PraesuUs quominus, sublata quavis vel caussa erroris vel anxietate,
dies Reli' operam daturi sitis, coniunctissimis in caritate perfecta
^fu?w^s^tt ^inJniis, ut in ista, quae latissime patet, terrarum orbis parte
reipubii' magis magisque regnum Dei propagetur. Dum autem navi-
^^' ter incumbitis ad curandam Dei gloriam et creditarum
vobis animarum salutem, iidem contendite vestris prodesse
civibus addictamque patriae voluntatem probare, ut facile
intelligant qui rem publicam administrant quam validum
suppetat in catholica Ecclesia praesidium ad tuendum civi-
tatis ordinem et populi prosperitatem augendam.
atque con- Quod vero ad te nominatim attinet, dilecte fili Noster,
^^^unT^ pro certo habemus te studiose curaturum, ut quos tecum
cxtinctum communicare animi scnsus censuimus, ii ceteris pariter
^^etuh inwotescant Venerabilibus Fratribus qui in civitatibus istis
Archiepi^ sunt foederatis, simulque adnisurum pro viribus, ut sedata
DE SCHOLIS IN AMERICA. l6l
ac penitus dirempta, prout optatissimum est, controversi^, 31
animi, quos ea concitaverat, in mutua benevolentia con- iSg^,
quiescant. Testem interea dilectionis Nostrae Apostolicam scopiBaHi-
benedictionem tibi, eisdem Venerabilibus Fratribus, clero morensis,
et iidelibus vigilantiae vestrae commissis, peramanter in
Domino impertimus.
Datum Romae apud S.Petrum die XXXI Maii MDCCCXCIII,
Pontificatus Nostri anno decimo sexto.
LEO PP. XIII.
Acta Leonis XIII. V. — n
y^tiftiBffcijRiiftiifaSafea^^
ALLOCUTIO
Ad S. R. E. Cardinales
DE JURIBUS S. SeDIS VINDICANDIS.
& At^^^^^A}^A}A^^^ii9i^^Ji^^^^a^J9iJ^^SSS^^^Sf&
i
f
f
12
lUNlI
1893,
Pro mth
re Roma-
norum
Pontifi'
cum,
A
rJflMMMfPOSTOLORUM Principum gloriosa martyrio sol-
lemnia quum romani Pontifices in Vaticaoa
basilica celebrabant, hoc fuit veteri consuetudine
► <gg<tf^4S institutoque receptum, ut ipsi, et ante sacrarum
reiigionum oflScia et iis peractis, certa quaedam Apostoli-
cae Sedis iura pro potestate assererent et vindicarent Qua
in re praestanda utrumque etiam Pontifex declarabat, Um-
pus ei tempora non decurrere in detrimentum iurium Sedis
Aposiolicae, atque nihil se in beaiorum Aposiolorum Petri
ei Pauli patrimonio asserendo et vindicando . . .ad extremuw
usque spiritum praeiermissurum. — lamvero Nobis, post
acceptam proximis hisce mensibus effusam gratulantiunn
filiorum salutationem impertitaque eis documenta virtutis»
peropportunum visum est, sacris eisdem soUemnibus prope-
diem redeuntibus, similem quamdam ac Decessores expo-
stulationem, eamque multo quidem gravissimam, ad ratio-
nes tuendas Apostolicae Sedis veramque romani Pontificis
iibertatem vindicandam, in hoc amplissimo consessu vestro,
hodierna die,proferre. Itaque, ali^ nulla permoti caussa,nisi
iureiurandi religione, iustitiae custodi&, Ecclesiae caritate,
vos rursus, Venerabiles Fratres, omni animi constantia te-
stamur, velle Nos, nec sane non id velle ullo pacto possu-
mus, velle igitur et contendere ut iura beati Petri, quaecum-
que sunt Nobis concredita, omnino salva permaneant, firma,
intcgra, quemadmodum decursu aetatum constituit Deus
providentissime, Fateantur profecto oportet qui recte intel-
ligant, per ea iura et bona fuisse a Deo tum paratum Ec-
clesiae praesidium dignitatis libertatisque suae in gentium
procuranda salute, tum ipsis gentibus additam certiorem
tutelam in sua cum summo pastore habenda oflliciorum
etgentium, vicissitudine : emolumenta praeterea publicae inter nationes
Pontifex
instante
festoSS,
ApostolO'
rum^
S, Sedis
juravindi-
caty provi'
dentissime
a Deo con*
stituta
in bohum
Ecclesiae
DE JURIBUS S. SEDIS VINDICANDIS. 163
pacis civilisque cultus proiicisci inde uberiora. — Cuius /^
lUNII
divini consilii excelsa ratio nusquam apparuit illustrius iSgs,
quam in hac Urbe, quae sedes est princeps religionis ca- Qiuu
tholicae : in qua nempe quoties beati Petri iura nefario 9^*^^*^^-
. , . . . cunque
sunt ausu violata, toties pernicies rerum consecuta est fuerunt
multis modis miserabilium.Remotiora dimittimus,propterea J^^^*'^
quod nimis clamant praesentia quantam in labem cala- '''^^» nos-
mitatemque sacerrima eius maiestas sit deturbata. Errorum l^f^'
in maximis rebus impunitas, libidinum flagitiosa licentia, ^f^fo^-
... ... . buSf exorta
praepotens improbissimarum dommatio sectarum, quoti- sum.
diana in personas resque augustas petulantia, plurimae
callidaeque artes ut a fide et reverentia Ecclesiae succre-
scens iuventus deficiat: talia multa, ut iustambonis omni-
bus indignantis aegritudinis afferunt caussam»sic eo convin-
cunt apeitius quanti sit» caelestibus de hac sacra Urbe
praescriptis per nequitiam et vim esse repugnatum. — Nos
eqaidem super hoc rerum statu vehementer solliciti, et de opestude-
obfirmata contra Apostolicam Sedem iniuria conqueri, ut ^IJ'^^^'^
oportet, perseverantes, si quidquam rationibus Ecclesiae seEccU-
atque Urbis beati Petri prodesse adhuc studuimus, nihilo ^^auxiUo
minus studere in posterum, dum vita suppetat, magnopere fretus,
contendemus, freti Deo, cuius praesenti ope ac solatio ad-
mirabiliter sustentamur ; quem eumdem vindicem Ecclesiae
suae enixa prece obsecramus.
Nunc vero iucundum et laetabile est, Venerabiles Fra- crean-
tres, utilitatibus christiani populi, novis episcopis designan- 'jj'' ^*'
dis, consulere ; itemque supplere perhpnorificum Collegium /«.
vestrum, ex quo brevi temporis intervallo desiderati non
pauci sunt, ad mansura virtutis praemia evocati. In hoc
igitur viros quinque cooptare decrevimus, ex ordine episco-
pali delectos, qui vel pastorali prudentia et alacritate, vel
consilii doctrinaeque fructibus egregiam operam navarunt
Ecclesiae. Hi autem sunt :
VictorLucianus LECOT,Archiepiscopus Burdigalensis:
lOSEPHUS Maria Granniello, Archiepiscopus Titu-
laris Caesariensis, Sacri Consilii Episcoporum et Re-
gularium Secretarius :
164 ALLOCUTIO *' APOSTOLORUM PRINCIPUM. "
losEPHUS Christianus Bourret, Episcopus Ruthe-
nensis :
Laurentius Schlauch, Episcopus Magno-Varadinen-
sis:
lOSEPHUS Sarto. Episcopus Mantuanus.
Quid vobis videtur ?
Itaque auctoritate omnipotentis Dei,sanctorum Aposto-
lorum Petri et Pauli, et Nostra, creamus et publicamus
S. R. E. Presbyteros Cardinales.
Victorem Lucianum L£cot
lOSEPHUM MARIAM GRANNIELLO
lOSEPHUM Christianum Bourret
Laurentium Schlauch
Iosephum Sarto
Cum dispensationibus, derogationibus, et clausulis ne-
cessariis et opportunis. In Nomine Patris ^ et FiHi»I< et
Spiritus ^ Sancti. Amen.
EPISTOLA ENCYGLICA
DE GOLLEGIIS CLERICORUM IN
INDIIS ORIENTALIBUS INSTITUENDIS.
5d extremas Orientis oras, Lusitanorum felicitate
^ virtuteque exploratas, quo tam multi quotidie
^ aspirant ad opulcnta commercia, Nos quidem,
^^^ss^sr^ rerum longe maiorum spe proposita, iam inde ab
exordio pontificatus mentem et cogitationem appulimus. —
Obversantur animo caritatemque in Nobis vehementer
excitant immensa illa Indiarnm spatia, in quibus, tot iam
saecula» evangelicorum virorum desudat labor. In primis-
que beati Thomae Apostoli venit 'in mentem, qui pro-
mulgati ad Indos Evangelii iure fertur auctor : itemque
Francisci Xaverii, qui longo intervallo in eamdem lau-
dem acriter incubuit, constantia et caritate incredibili asse-
cutus ut centena Indorum millia ad sanam religion^m et
fidem a Brachmanarum fabulis atque impura superstitione
traduceret. Sanctissimum virum complures ex utroque or-
dine Cleri, auctoritate missuque Sedis Apostolicae, postea
subsecuti, christiana sacra et instituta, quae Thomas intulit,
quae Xaverius instauravit, tueri ac provehere diligenter
conati sunt, hodieque conantur.Nihilominus tam vasto ter-
rarum tractu quanta vis mortalium adhuc abest a vero,
miserae superstitionis circumiecta tenebris 1 quantus, nomi-
natim ad septentriones, ager ad accipiendum Evangelii
semen, nondum ratione ulla subactus 1
Ista reputantes animo, plurimum quidem benignitate
misericordiaque confidimus Salvatoris nostri Dei, qui op-
portunitates maturitatesque impertiendi luminis sui unus
novit, quique hominum mentes ad rectum salutis iter occul-
to aurae caelestis afHatu solet impellere : at vero, quoad in
Nobis est, dare operam volumus et debemusut tanta pars
orbisaliquem vigiliarum Nostrarum sentiat fructum. — Hoc
proposito, quum intentum animum haberemus si qua ra-
tione rem christianam in Indiis Orientalibus ordinare aptius
lUNIl
1893,
Menio-
rat Ponti'
fex a B,
Thoma
Apostolo
veritatefn
evangeli'
€am apud
Jndos prO'
mulgatam^
atque a S.
Francisco
Xaverio
instaura-
tamfuisse^
ipsamque
dolet abs-
coftditam
hodie vasto
adhuc il-
lius regio-
nis spatio^
strenue li-
cet lchoran-
tibus apo-
stolicis vi'
Soi/ici-
tudinis
suae erga
gentetn il-
lam argu-
menta
affert tum
amotas a se
dissensio-
num cau-
sasperpac-
ta cofwen-
ia,
rum
l66 EPIST. ENCVCL. ** AD EXIREMAS ORIENTIS ORAS. "
atqae augere fas esset, nonnulla felici exitu constituimus,
incolumitati catholici nominis profutura. Primum sane de
patronatu Lusitanae gentis in Indiis Orientalibus regundo»
cum fidelissimo Portugalliae et Algarbiorum rege, data
accept&que fide, rite pacti sumus. Eoque facto dissidia iUa
profecto non levia, quae tam diu christianorum distraxerant
tum or- animos, sublatis contentionum caussis, quievere. Maturum
(jtnatam praeterea ac salubre iudicavimus, ex singulis christianorum
admi' communitatibus, quae Vicariis Praefectisve apostolicis an-
^"^m^tr *®* paruerant, Dioeceses veri nominis conflari, quac suos
Hierar- haberent Episcopos, ac iure ordinario administrarentar.
^^'usliKti' Pfopterea, per Litteras apostolicas Humanae salutis^ dic
cam. I Septembris an. MDCCCLXXXVI datas, nova in illis regioni-
bus Hierarchia constituta est, quae octo ecclesiasticis pro-
vinciis continetur, scilicet Goana, titulo patriarchali ad
honorem aucta, Agraensi, Bombayensi, Verapolitana, Cal-
cuttensi, Madraspatana, Pondicheriana, Columbensi. Deni-
^ que quidquid illic frugiferum saluti fore, quidquid expedire
ad incrementa pietatis et fidei intelligamus, efficere per
sacrum Consilium Nostrum christiano nomini propagando
constanter studemus.
Summo' Sed tamen res est una reliqua unde Indiarum salus
perejam magnopere pendet ; ad quam rem vos, Venerabiles fratres,
mtat ut et quotquot humanitatem diligunt nomenque christianum,
Cierus as'^ volumus maiorem in modum attendere. Scilicet fidei catho-
ex indige- Hcae apud Indos intuta incolumitas est et incerta propaga-
^sumgue ^^^ tamdiu futura, quoad Clerus desiderabitur lectus ex
suumip' indtgenis di6 rxiuntxH. sacerdotalia probe institutis, qui non
Frlncifci ^olum adiumento esse sacerdotibus peregrinis, sed ipsimet
Xaverii in civitatibus suis rem christianam administrare recte
jirfitat!^^ queant. Proditum est memoriae, hanc ipsam insedisse sen-
tentiam Francisco Xaverio,quem negare aiuntsolitum,rem
christianam constare in India posse firmiter, nisi assidue
incumbentibus piis strenuisque sacerdotibus Indi«L natis.
E4que ille in re quam acute viderit, facile apparet. Nam
. apostolicorum virorum operam, qui ex Europa advehuntur,
expiicat multa praepediunt, maxime vero vernaculi inscientia ser-
^sace^dotum ™^""^» cuius perdifficile est arripere cognitionem ; itemque
indigena- insolentia institutorum atque morum, quibus ne longo qui-
DE COLLEGIIS CLERICORUM IN INDIIS. 167
dem tempore assuescitur : ita ut necesse sit, europaeos 24
Clericos iilic ut in alienoloco versari.Quaproptercum aegre iSg^,
se multitudo credat peregrinis, perspicuum est, sacerdotum ^^ ^^i^^
indigenarum longe futuram fructuosiorem operam. Explo- frMctuosior
rata enim habent studia, ingenium, mores gentis suae : o^a ^
norunt loquendi, norunt tacendi tempora : denique Indi ^^^ ^^'
inter Indos sine uUa suspicione versantur : quod vix attinet rum.
dicere quanti sit, maxime in rebus trepidis.
Deinde oportet animadvertere, Missionarios peregre ad- osundu
vectos multo pauciores esse, quam ut excolendis iis, quae Sacerdotes
Dunc sunt, christianorum communitatibus sufficiant. Id ^uitopau-
plane eminet ex tabulis Missionum : ex eoque confirmatur ^*^^^^ '"^
quod Missiones Indicae a sacro Consilio christiano nomini iabori
propagando alios atque alios Evabgelii praecones implorare ^'^*^'*'-
et flagitare non desinunt lamvero si culturae animorum ne
in praesens quidem sunt pares sacerdotes externi, quid in
posterum, aucto christianorum numero? neque enim spes
est fore ut eorum, quos Europa mittit, crescat pro portione
copia. Igitur si placet Indorum saluti consulere, nomenque
christianum in spem diuturnitatis fundare in illa infinitate
regionum, legere ex indigenis opus est, qui muneribu»
ofBciisque sacerdotalibus, diligenti praeparatione adhibita,
perfungantur.
Tertio loco illud non est praetereundum, quod abest jj.^^
quidem a veri similitudine plurimum, sed tamen fieri ali- etiampo-
quando posse nemo negaverit : nimirum talia posse in J,^^j^'^f*
Europa Asiave incidere tempora, ut vi ac necessitate co- cogantur.
gantur Indias destituere sacerdotes advenae. Quo facto, si
Cierus indigena desit, qui posset religio salva consistere,
nullo nec administro sacrorum nec magistro disciplinae }
Satts aperte hac de re historia loquitur Sinensium, lapo-
niorum, Aethiopum. Scilicet plus semel apud laponios,
apud Sinenses, incumbentibus nomini christiano odiis cla-
dibusque, inimica vis, necatis vel in exilium actis sacerdo-
tibus externis, pepercit nativis : qui linguam moresque
patrios apprime docti, et propinquitatibus amicitiisque
subnixi, non modo impune manere in patria, sed rem sa-
cram administrare, et officiaquae ad regendos animos per-
tinent, libere exequi in omnibus provinciis potuerunt.Contra
l68 EPIST. ENCYCL. ** AD EXTKEMAS ORIENTIS OKAS. "
in Aethiopia, ubi iam christiani ad biscentum millia nume-
r&bantur, cum Clerus indigena nullus esset, caesis vel pulsis
Missionariis europaeis, diuturni laboris fructum subitaria
insectationis procella funditus sustulit.
Anit- Denique respicienda antiquitas est, quodque olim salu-
^'ponirEc- "^"^^*' institutum videmus, id religiose servandum. lamvero
c/asia^ iti apostolici perfuuctione muneris, primum quidem imbuere
"/«OT Jeii- christianis praeceptionibus multitudinem ; mox lectos ex
^ndiex popularibus nonnullos initiare sacris, et ad ipsum episco-
^genis. pg^^^jj^ evehere, fuit in more positum institutoque Aposto-
lorum. Quorum postea secuti exemplum romani Fontifices,
in mandatis dare apostolicis viris perpetuo consueveruiit,
ut ubi christianorum communitas satis ampla coaluisset,
ibi Clerum ex indigenis deligere omni ope contcnderent. Ut
igitur incolumitati et propagationi catholici nominis apud
Indos consultum sit, Indos instituere ad sacerdotium
oportet, qui videlicet procurare sacra et popularibus suis
christianis praeessc, qualiacumque tempora incubuerint,
commode possint.
Uon. Hac quidem de caussa, Praefecti Missionum Indicarum,
nuiiacoiu- consilio hortatuque Sedis Apostolicae, collegia Clericorum,
condita ubicumque facultas fuit, condidere. Immo vero in Synodis
fuissere- Columbensi, Bangalorensi, Allahabadensi, ineunte anno
fertyJecre- i t . . , x>.. .1
iumque es- MDCCCLXXXVII habitis, decretum est, ut Dioeceses smgulae
^nodiTut ^"""^ habeant Clericis indigenis instituendis Seminarium :
singuiae si qui ex Episcopis suffraganeis suum habere inopii prohi-
^emina- ^^^itur, in metropolitano Clericos dioecesanos alat suis
rium ha- sumptibus. Ista quidem salubriter decreta efficere Episcopi
^^^^'ooiet P*"^ viribus nituntur : sed in eorum egregiam voluntatem
veroEpi' trausversa incurrit angustia rei familiaris, et penuria sacer-
^^Has% dotum idoneorum, qui studiis praesint sapienterque regant
causashaec disciplinam. Quare vix aut ne vix quidem Seminarium est
quinon- ullum, in quo institutio alumnorum expleta cumulataque
tufssT^ habeatur : idque hoc tempore, cum rerum civilium Guber-
natores et Protestantes non exiguo numerp nullis parcunt
nec impendiis nec laboribus, ut omnis erudiatur subtiliter
ac polite iuventus.
Haeccoi' Illud igitur perspicitur, quam sit opportunum, quam
egia mu - gg^j^^j publicae consentaneum, constituere in Indiis Orien-
DE COLLEGIIS CLEKICORUM IN INDIIS. 169
talibus Collegia quaedam, ubi iuvenes incolae in spem 24
Ecclesiae adolescentes erudiantur ad omnem elegantiam 1893.
doctrinae ad easque virtutes, sine quibus nec sancte nec twnreica^
utiliter exerceri sacra munera queunt. Amotis dissensio- if^oiicat
,. , . . profutura
num caussis per pacta conventa, ordinataque administra- esse, et s.
tione Dioeceseon per Hierarchiam ecclesiasticam, si licuerit ^/^l^J^f^.
Nobis, quod propositum est, institutioni Clericorum apte Hcitudi-
consulere, quasi fastigium operi videbimur imposuisse. Nam "omple/ura
conditis semel, uti diximus, Clericorum seminariis, certa esu^^onclu-
uii.
spes esset, sacerdotes idoneos magna copiA inde extituros,
qui pietatis doctrinaeque lumen late funderent, quique in
disseminanda Evangelii veritate praecipuas industriae suae
partes scienter insumerent. — In opus tam nobile, idemque ^^„^^,,f'^'*
infinitae mortalium multitudini saluti futurum, dignum est, apud in-
aiiquam Europaeos conferre operam ; praesertim quod pares apttdEil
esse magnitudini sumptuum soli non possumus. Christiano- ropaeos.pe-
, . . , . , . /. cuntam
rum est hommes universos, ubicumque degant, in fratrum coiHgatit
habere loco, et alienum a caritate sua putare neminem : f^^Q^/g]
idque in iis rebus maxtme, in quibus proximorum vertitur giumcon-
sempiterna salus. Quamobrem petimus a vobis magnopere, ^^^^^ ^^''
Venerabiles Fratres, ut consilium et conata Nostra re adiu-
vare, quantum in vobis est, velitis. Date operam ut in com-
perto sit rei catholicae in tam remotis regionibus conditio :
efficite ut vulgo intelligant, conari aliquid pro Indiis opor-
tere : idque maxime sentiant ii, qui posse beneficentia uti,
optimum putant pecuniae fructum.
Munificam populorum vestrorum voluntatem haud fru-
stra Nos imploravisse, certo scimus. Si maior liberalitas
fuerit, quam sumptus in Collegia supra dicta necessarii,
quidquid erit ex aere collato reliqu^ in alia utiliter pieque
coepta curabimus erogandum.
Caelestium munerum auspicem ac paternae Nostrae
benevolentiae testem vobis, Venerabiles Fratres, et Clero
populoque vestro Apostolicam benedictionem peramanter
impertimus. "^
Datum Romae apudS.Petrum die xxiv lunii MDCCCXCili,
Pontificatus Nostri anno decimo sexto.
LEO PP. XIII.
12
lUUI
Praecla-
ro Ordini
S. Bene-
dicti devo-
tissimum
sese ani'
mum gere-
re Ponti-
fex testa-
iur.
Nuper
in Urbem^
cum pri-
mus po-
nendus es-
set lapis
CoUegii S.
Anseimi^
convene-
runtAbba-
tes laudcUi
Ordinis ad
fraternam
coHsocia-
tionemcon-
stituendam
interom-
nes S. Or-
dinisfa-
milias.
&ad&at&i
LITTERAE APOSTOLICAE
DE CONSTITUENDO ABBATE PRIMATE
ORDINIS S. BENEDIGTI.
^SSS^SSw^S^^^^^^^^^^^^^I^
t^&aaML
lUMMUM semper Nos tenuit studiuai Ordinis
^ incliti S. Bcnedicti, qui vitae sanctimonia om-
^ nisque humanitatis cultu maximis Ecclesiae et
^ rei publicae temporibus utrique eximio fuit
praesidio et ornamento. Quare haud omisimus pro re nata
plura huius studii et manantis ex eo sollicitudinis argu-
menta praebere ; certa enim liducia nitimur praesentes
huius Ordinis alumnos, aemulos industriae maiorum suorum
in utraque, quam diximus, laude, efTecturos ut perinde ille
floreat atque ea floruit aetate qua summum afetigit solidae
gloriae fastigium, et extendat palmites suos usque ad
mare ('). Eo spectantibus Nobis, adfuit tempestive ope-
ramque contutit adiutricem dilectus Filius Noster loseph
Benedictus S. R. E. Cardinah's Dusmet, qui desideriis
Nostris religiose obsequutus, nuper, arcessentibus Nobis,
ad Urbem venit ut primum deponeret lapidem Collegii
S. Anselmi in Aventino monte extruendi, et conventui
praeesset Abbatum virorumque delegatorum a variisBene-
dictinorum, quos atratos vocant, familiis. Cuius conventus
indicendi ea ratio fuerat, ut coliatis consiliis de iis rebus
ageretur quae ad communes pertinerent universi Ordinis
rationes et utilitates, praesertim vero ut fraterna fieret con-
sociatio, quasi ict6 foedere, quae Familias omnes, quibus
idem Ordo constat, nexu suavi caritatis mutuae contineret.
Quum itaque praedicti Abbates ac delegati, pluries con-
gressi in aedibus ad S. Callisti, de rebus propositis consi-
derate et graviter deliberassent, nonnulla de quibus inter
eos convenerat scita et placita conscripsere ad commune
commodum Ordinis universi. Haec dih"genter retulit Nobis
idem dilectus Filius Noster loseph Benedictus Cardi-
I. Psalm. Lxxix, 12.
DE CONSTITDENDO PRIMATE O. S. B. I7I
nalis Dusmet» quum Nos adiisset postridie Kalendas
Maias hoc anno, postulans ut ea, si placuissent, a Nobis
confirmarentur. Pontifex
Igitur quaesitA inspectaque sententia quorumdam S. R. ^^J^Zfa-
E. Cardinalium, quibus nominatim recognoscendae oblatae '«»» ^*-
scriptionis curam demandavimus, postulationi aequis-
simae censuimus annuendum, Nostraque auctoritate Apo-
stolica probare et confirmare statuimus scita et placita
praedictorum Abbatum et Delegatorum ita conceptis verbis
expressa.
< I. Omnes Congregationes Benedictinorum, quos nigros interom-
€ vocant, veram fraternam Confoederationem ineunt, quae ^,j con-
< tamen Confoederatio nullam Congregationem alteri su- grtgatioms
^ ** tneatur
« biicit. confoedt'
€ Ut autem Confoederatio haec unitatem aliquam habeat, ^X^^Pti-
< firmis manentibus omnium Benedictinorum, quos dixi- mascrea-
t mus, Congregationibus, earumque Constitutionibus vel JdenStu!
i. Declarationibus ; propriisque unicuique earum Archiab-
€ bate, vel Abbate generali, vel Abbate Praeside, nec non
€ et Procuratore generali ac Visitatoribus servatis ; item
i firmis manentibus iuribus atque privilegiis uniuscuiusque
i Monasterii, Abbas Primas omnium Congregationum
€ creabitur, qui Romae degat pro negotiis totius Ordinis
<L bonum directe respicientibus.
i II. Abbas Primas assumatur ex universo corpore Con-
i gregationum, nullo facto nationum discrimine, nullaque rito Abbas
€ servata earumdem Congregationum distinctione, sed sola ^'^'"f^-
** ** ' sumatur,
i virtutis, idoneitatis et meritorum contemplatione.
i III. Qui, modo quo praemittitur, Abbas Primas con- Abbas
i stitutus fuerit cum attributis a Sanctissimo Domino ^^^^si-
€ Nostro ipsi benigne concedendis, erit insimul Abbas mul Abbas
i Collegii S. Anselmi de Urbe cum ordinaria iurisdictione, Anseimi,
< ibique manebit Ipsum autem Collegium non censeatur ^^^^.
< pertinere alicui ex dictis Congregationibus, sed familiam dinis Con-
i habeat ex omnibus Congregationibus conflatam, quam ^f^ng"^^
i ipse Primas constituere curabit, audito Rectore Collegii.
i Omnes vero Superiores uniuscuiusque Congregationis
i morem gerant Primati ad formandam praedictam fa-
172 LITTKRAE APOSTOUCAE ** SUMMUM SEMPER.
, € miliam CoUcgii, excepto casu specialis necessitatis.
Quando « IV. Primatis Congregationum Benedictinarum et Ab-
et a qut- ^ batis S. Anselmi officium per duodennium duret ; idcoque
atis novus *^ ^ ' ^
Primas « duodccimo quoque anno Praesides omnium Congrega-
e igatur, ^ tionum, et, quoad eius fieri poterit, etiam omnes Abbates
€ regiminis convenient Romam pro novo Primate cligendo,
« vel pro eodem ad aliud duodennium confirmando, nec
« non pro negotiis prout supra ; nisi eidem Primati vide-
<C bitur pro gravissima aliqua caussa infraduodennium con-
« vocare Praesides et Abbates praedictos.
Quid € Quod si vero Primas infra duodennium e vita migra-
agendum, ^ yerit, aut alias officium eius de iure et de facto vacare
vacante *
Primatis « contigerit, regimen Collegii S. Anselmi pro tempore vaca-
offUto, ^ tionis penes Rectorem eiusdem Collegii erit, qui tamen,
< nulla mora interiecta, post obitum Primatis de mandato
« Summi Pontificis convocet omnes Congregationum Prae-
« sides et Abbates, prout supra dictum fuit, ad electionem
« infra sex menses habendam.
Prima ^ Valide autem is tantum censeatur electus Primas et
kacvice ^ Abbas S. Anselmi, cui duae tertiae partes votorum in
Summus ^ \ *^
Pontifex « electione suffragaverint. Hac autem prima vice Abbas
I^imaum ^ ^* Anselmi et Primas is sit, quem Sanctissimus Dominus
usguead « Noster Leo Papa XIII, Protector ac Patronus noster
nemmune- « benignissimus, ad huius officii onus assumere digna-
re functu- ^ 55^0 r.
Postea « V. Rector Collegii S. Anselmi de voluntate et consensu
^modo^i- ^ Abbatis gubernationem et disciph'nam eiusdem Collegii
gefuius, « tenens probe noverit, ea omnia quae relationes Collegii
Pector « cum singulis Congregationibus respiciunt, ad Abbatem
S.Atlsefnii ^ ^* Anselmi, velut Primatem omnium Congregationum
cum Pri- « spectare.Tencatur vero Rector eidem Abbati omnimodam
^^ratfone « praestarc operam ad idem Collegium fovendum, praeser-
versaride- ^ tim ad ProfessoTCs eligendos, ad rationem studiorum ne-
« cessitudinibus singularum Congregationum, quoad eius
« fieri poterit, accommodatam, institucndam, neque rem
« quamcumque novam alicuius momenti circa vivendi mo-
« dum, disciplinam monasticam aut studia introducat abs-
« que consensu Abbatis S. Anselmi. »
DE CONSTITUENDO PRIMATE O. S. B. I73
Haec itaque scita, statuta, decreta Familiarum Benedi- '^
ctinorum atratorum, universa et singula, uti supra scripta 1893,
sunt, omni ex parte probamus et confirmamus auctoritate Haecde-
Nostra Apostolica,eaquevim legis obtinere iubemus, quam ^^^l^^'^"^
praedictae familiae omnes perpetuo servare teneantur, non kabeauiur.
obstantibus constitutionibus, decretis, privilegiis, consuetu-
dine, ceterisque contrariis quibuscumque, licet speciali
mentione dignis, quibus ad effectum praesentium perinde
derogatum volumus ac si tenor eorum de verbo ad verbum
huc esset insertus.
Praeterea cum iuxta statuta et decreta praedicta, quae Ahhas Pri-
confirmavimus,confoederationiFamiliarum Benedictinorum *^tut?
atratorum praeficiendus sit Abbas Primas qui simul futurus
sit Abbas Collegii S. Anselmi de Urbe, hac prima vice,
motu proprio et auctoritate Nostra, Primatem, adeoque
Abbatem S. Anselmi, eligimus et constituimus dilectum
Filium Hildebrandum Hemptinne, Abbatem Maredsolien-
s^m e Gongregatione Beuronensi, cuius officium a Nobis
collatum tamdiu sit duraturum, quamdiu Nobis et Nostris
in hac Sancta Sede successoribus placuerit.
Ceterum per Congregationem Nostram^negotiis Episco- /uraet
porum et Regularium praepositam seorsum definientur offUia Ab-
enucleate peculiares quae sint partes muneris Abbatis Pri- ^^^^ ^'
matis, quaeque singularia eius iura et officia erga Ordinem Congrega-
universum, ut ea servetur Familiarum omnium coniunctio guiarium
ad quam eius intendit institutio. ^nilntuf'
Interim quum simul vetus sapientia doceat res etiam
, ,. :, ,. . . , Confidit
tenues, nedum grandiores, concordia crescere, et divinis cele- Pontifex
bretur eloquiis concordia fratrum^ utpote probata coram ^^^^^^^'
Deo et Aommiius (^)fhsiud immerito foreconfidimusuthaec num unio-
coniunctio partium omnium Ordinis meritissimi non modo ^'^rimam
ad eius decus et amplitudinem conferat, sed etiam fructuum fotiOrdini
quos efferet ubertate commodis Ecclesiae et totius humanae
societati^, adspirante Deo, benevertat.
Datum Romae apud S. Petrum sub anulo Piscatoris
die xn lulii MDCCCXCIII, Pontificatus Nostri anno decimo
sexto. A. Card. SERAFINI.
I. Ecc/i.t XXV, I. a.
yriferifcrife^iflfc^A<fe<fe<i%^ft^fetf.^<ftidftidfti{ft^
EPISTOLA
Ad Archieplscopum Burdigalensem.
DE REBUS GALLIAE.
A UGUSTI
1893.
Loito
animo
Pontifex
nuntium
tuctpit stu-
dia con-
cordiae et
pcuis in
Gallia in-
valescere.
Vehe-
menier eos
reprehen-
dit qui
concordiae
perficien-
dae impe-
dimenta
inferunt.
RATAE vehementer Nobis litterae extiterunt,
G£ quas die xxvi superioris mensis lulii ad Nos
^ dedisti ; novum enim praebuere argumentum
tuae erga Nos voluntatis» et soilicitudinis, qua
duas caussas prosequeris, quae Nobis maxime cordi sunt.
quippe religionis et Gallicae gentis bonum respiciunt Sane
ex accurata descriptione qua praesentem istius regionis
statum Nobis exhibuisti, perlibenter agnovimus in dies
magis invalescere studia conciliandae concordiae et pacis,
quae, datis iterum iterumque h'tteris, cordatis istic omnibus
probisque viris enixe commendavimus. Equidem felicis
instar ominis illud habemus quod inteUigimus rationis
vocibus cedere faisas opinationes mentibus inditas de Eccle-
sia, quasi sit gentis prosperitati infensa, ultroque ad tem-
peratiores sensus aequitatis ferri quum viros acriori prae-
ditos ingenio, tum populares homines, qui simplices suapte
natura ad recte sentiendum feruntur. Id laetam Nobis spem
ostendit, feiix illud atque optatissimum tempus appetere
soHdae pacis, quo gens Gallica possit dispersas vires coUi-
gere, easque ad commune bonum coniunctas intendere.
Verum etsi merito ex hisce iucunde afficiamur, facere tamen
non possumus, quin aegre feramus graviterque improbemus
quorumdam ausum, qui catholicum nomen praeseferentes
et amorem avitae religionis, ita se partium studiis abripi
sinunt, ut, procacibus scriptis in vulgus editis, violenter
audeant viros impetere qui praecelsas obtinent in Ecclesia
Dei dignitates, nec ipsum supremum Antistitem expertem
faciant conviciis suis. Imo etsi iis probe gnarum sit, se
nihil hoc tramite assequi, quo magis caussa politica, quam
tuentur, proficiat, hoc tamen uno gaudere videntur fructu
iaboris sui, quod conatibus Nostris moram atque impedi-
menta inferre possint, ac salutari obsistere propensioni
DE REBUS GALLIAE. 175
animorum, qui fessi dissidiis ad pacem inclinant. Quare ne
id eveniat in quo ipsa Galliae salus sita est, praeoptant
invicem distrahi dissentientes filios familiae eiusdem, ac
fraternum certamen diutius perduci cum ingenti patriae et
religionis pernicie.
Equidem quid animo intenderimus quum amicum pater- Expomt
numque alloquium, sacro congruens ministerio Nostro, ad %^^J^^,
gallicam gentem convertimus, nemini iam obscurum esse ^< GaiHeu
potest vel anceps. Diuturna experientia perspicue docuerat 7^UssTad
omnes, statum civitatis ita istic immutatum, ut in prae- ^^rcienda
senti rerum conditione haud posset sme gravi perturbatione Ugionis, in
ad pristinam formam reverti. Catholica religio,quam multi, ^J"J^fl^'*'
licet immerito, existimabant fovere intestina dissidia, in quod Ec-
summum vocabatur discrimen ; vexationibus in dies acrio- ^^^aeno-
ribus obnoxia fiebat Ecclesia. Haec plane erant eiusmodi ^«'*^ "^*^-
nulli pu-
quae neminem latere possent. lamvero in ea rerum aspe- bUcaepo-
ritate, Nos, quorum est religionis summas tueri rationes, %^l^^f^'
etsi plane sciremus nemini absque temeritate fas esse coer-
cere finibus actionem providentiae Dei in futuras gentium
sortes, nec Nobis in mente fuerit civium laedere intimos
animi sensus, quibus adhibenda reverentia est ; pati tamen
nequivimus, ut quidam, partium studio ducti, religionis
specie quasi clypeo uterentur, quo tutius publicae potestati
iamdiu constitutae obsisterent : ex quo obsistendi conatu
nullus quidem erat expectandus utilitatis fructus, ingens
imo religionis detrimentum. Quare eo spectantes, prout rei Reiigio
dignitas poscebat, ne religio augusta certaminibus misce- manU cei-
retur humanarum cupiditatum vel tricis fallacibus politicae
rationis, sed rebus omnibus, uti par erat, celsius emineret,
probos cordatosque cives gallicos omnes appellavimus,
suadentes, ut civitatis statum, prout constitutus fuerat, ^^^Je-
agnoscerent ac pro fide sua retinerent, veterumque iurgio- /■^j,/*^'
mm obliti contenderent ut iustitia et aequitas praeessent ^^ifi^,
legibus, debita Ecclesiae redderetur observantia et h"bertas,
atque ita, studiis collatis, prosperitati communis patriae
consulerent Quum haec ratio consilii sit et incepti Nostri, jactan-
miserum simul et absurdum est extare aliquem, qui iactans tiam eo-
maiorem sibi quam Nobis curam esse Ecclesiae, ius sibi *tundit qui
stus emt-
nere debet.
iuioretCa
put tst.
176 EPISTOLA ** GRATAE VEHEMENTER. "
EccUsiae arroget loquendi eius nomine adversus documenta et
l7it"iJ/Tm praescripta illius qui Ecclesiae eiusdem tutor et Caput est.
impu' Putamus equidem huiusmodt homines, qui tam audacter
gnani qui . , . . . r^ , . . .
Eccitsiae mdignequc se gerunt, nemmem m Galhis reperturos veros
inter Ecclesiae filios, qui eorum sententiam probet aut
imitetur exempla. Ecclesiae enim veri nominis filios eos
iure censemus, qui praenobili bono religionis et patriae
privatas sententias utilitatesque posthaberi haud aegre
patiuntur. Istorum minime ambigimus quin dociles animos
solidamque virtutem et Deus amplis muneret praemiis, et
boni omnes probent meritaque efTerant laude.
Pignus interea praecipuae benevolentiae Nostrae, Apo-
stolicam benedictionem tibi, dilecte fiH Noster, clero et
fidelibus tuae curationi commissis, ex imo corde imperti-
mus.
Datum Romae apud S. Petrum die lll Augusti
MDCCCXCIII, Pontificatus Nostri anno decimo sexto.
LEO PP. XIII.
jA^Aitf8L<!R^<fe<ft<«L<fe>A^>at^^<fe.dl^ri^
EPISTOLA ENCYCLICA
Ad Episcopos Hungariae.
DE RE CATHOLICA TUENDA ET
PROMOYENDA
►dSafeafl&igONSTANTl Hungarorum in hanc ApostoHcam
I Sedem pietati observantiaeque paterna semper
l^ Pontificum romanorum benevolentia mutuo
cumulateque respondit ; Nosque ipsi praecipuae
caritatis providentiaeque testimonia nunquam passi sumus
a vobis, a gente vestra desiderari. Istiusmodi vero animum
Nostrum singulari quadam ratione patefecimus, cum scp-
tem ante annos maximi faustissimique eventus memoriam
Hungaria celebravit. Hanc siquidem opportunitatem nacti,
epistolam ad vos dedimus, Venerabiles Fratres, in edque
tum avitam Hungarorum fidem, virtutes et clare facta Com-
memoravimus, tum etiam consilia vobiscum de rebus com-
municavimus, quae ad gentis istius salutem et prosperita-
tem, per haec tam infensa catholico nomini tempora,
pertinere viderentur.Eadem verocaussaidemquepropositum
Nos modo impellunt ut iterum ad vos perscribamus. —
Sane in eo genere rerum,quae omnium animos istic postre-
mo hoc tempore permoverunt, Apostolici officii Nostri ratio
postuIa»t, ut vos clerumque vestrum ad animorum constan-
tiam, ad concordiam, ad alacritatem in erudiendis monen-
disque opportune populis curae vestrae concreditis enixius
cohortemur. — Sed alia praeterea sunt apud vos, quae
novam soUicitudinis caussam Nobis afferunt : pericula in-
telligimus, quae religioni graviora quotidie impendent. —
Haec enimvero, uti praecipuas curas cogitationesque No-
stras ad se convertunt, ita maxime operam vestram, Vene-
rabiles Fratres, vehementius efflagitant ; eamque valde
confidimus consiliis expectationique Nostrae parem omnino
futuram.
Quod generatim ad officia catholicorum attinet, tam acri
2
SEPT.
Saepius
Pontifex
suam tes-
tatus bene-
volentiam
erga Hun-
garos.
has adeos
Litteras
eodem ani-
mo scribit.
Gravis-
simae res
nuper in
Hungaria
ortaey
et nova re-
ligionispe-
ricula,ope-
ram effla-
gitant ip'
sius Ponti-
ficis et
Praesu-
lum.
Summo-
Acta L«oBtt Xin.
V.-xa
178 EPIST. ENCYCL. '* CONSTANTI HUNGARORUM. "
ptre inier' praesertim insidiosaque institutorum christianorum oppu-
ligio^soUva gnatione, maiorem in modum oportet ut universi serio
sit in civi- naviterque perpendant quanti referat in omni temporum
rerumque varietate saivam incolumemque esse in civitate
religionem, itemque quantopere intersit perfectam stabi-
lemque hac in re animorum consensionem retineri. Caussa
nimirum agitur de summo maximoque omnium bonorum,
quae est sempiterna hominum salus, neque minus de iis
ipsis conservandis tuendisque rebus, quae in civili societate
vel ad quietem vel ad veri nominis felicitatem impense
expetuntur. — Ita plane excelsi illi viri, gratissimique
/n Reii^ omuis posteritatis memoria digni, sensere, qui in eximium
Ecciesiam fortitudinis animi exemplum ubique gentium, quavis
ira^^tfW ^®^^^^» mirifice eluxerunt, seseque velut murum pro domo
virisese Dei impertierunt; non sua omnia solum,sed et vitam ipsam,
runtubi' «'eligionis Ecclesiaeque caussd, parati profundere. — In quo
quegin- pariter habet Hungaria vestra domestica exempla, eaque,
quavisae- longo aetatum decursu, et multa et praeclara. Quin immo
^uosmuUi ^"^^ ^P^^ *" catholica fide a Stephano rege et Apostolo
recensen- suo accepta, fideliter constanterque permanserit, in hoc
gari, "" sane. praeter singulare Dei beneficium, agnoscendus est
Testci' fructus firmissimi perpetuique gentis istius propositi ; quod
ioriadtto- uempe mature intellexerit, quum de religione ageretur, de
thoHco^oi- glo^'^^ "ooninis, de ipsa incolumitate generis sui caussam
time meri- agi. Mirum vero quam generosas et insignes istiusmodi
Hungart animorum affectio virtutes aluerit rquarum ope vel in sum-
rumgen- jj^js temporum difficultatibus magnitudini periculorum non
^litligio' dissimilem Hungari fortitudinis constantiaeque magnitu-
7'"/ ^^met d^"^^ opposuerunt. Earum sane praesidio virtutum, quum
ipsam tui- iteratas Tartarorum incursiones, tum etiam diuturnos im-
manesque Mahumedanorum impetus invicti refutarunt :
digni sane qui in hoc tam periculoso certamine ab exteris
etiam gentibus, a principibus summis, maxime a romanis
Pontificibus, omni adiuvarentur subsidio ; neque enim de
fide tantummodo imperioque Hungarorum, sed de ipsa
religione catholica, de Occidentis salute dimicabatur. —
Simili ratione recentiorum saeculorum procellas, quae tam
graves apud finitimas gentes edidere ruinas, etsi earum
ta est.
DE RE CATHOLICA IN HUNGARIA. 179
violentiam ipsa quoque sensit Hungaria, iacturasque fecit ^
non sane leves, sospes tamen effugit ; effugietque in poste- 1S93'
rum, si modo suus religioni stet bonos, omnesque perno-
scant quae sua cuiusque sint quotidiana officia, eaque dili-
gentissime colant.
Atque ut ad ea veniamus, quae propositum Nostrom Damna
propius attingunt, haud mediocri profecto animi dolore ^cUsiaeUia'
perspeximus, praeter ea quae in Hungariae legibus, uti tafiurunt
alias conquesti sumus, « cum Ecclesiae iuribus discrepant garos, p^'
« et eius facultatem agendi minuunt ac professioni catho- stremiskis
flici nominis officiunt (<) l^, et alia fuisse postremis hisce
aonis vel publica auctoritate decreta vel acta, haud minus
sane Ecclesiae ipsi reique catholicae perniciosa : eo autem
qui nunc est communium rerum vestrarum cursu, vaide
pertimescendum, ne longe graviora eveniant reh*gioni
damna. — lamvero, quod nominatim pertinet ad ea rerum
capita, quae ferventius apud vos . proximo hoc tempore Epis^opi
agitata sunt, vestrum est, Venerabiles Fratres, studiose servandaa
, . , , clero et a
concorditerque dare operam, ut omnes tum sacerdotes tum icuHs de-
laici apprime agnoscant quid sibi liceat et a quo cavere
debeant, ne contra naturalis divinaeque legis offendant
praescripta. Et quoniam plerique vestrum de iis ipsis rebus
animarum curatores iusserunt Apostolicae Sedis iudicium,
a vobismetipsis perrogatum, expectare, vestrum iam erit,
Venerabiles Fratres, cosdem sacrorum administros sedulo
admonere ut religioni habeant ne minimum quidem ab iis
discedere quae Apostolica Sedes vel statuerit vel praece-
perit : quod aufem sacerdotibus non liceat, planum est ne
laicis quidem hominibus illud licere. — Ceterum ad pro-
hibendam plurimorum malorum vim, permagni ponderis -^ ^j^""
est, ut animarum curatores nunquam desistant multitudi- acatkoUcis
nem commonere, ut ab ineundis cum alienis a catholico
nomine coniugiis, quantum fieri possit, abstineant. Probe
intelligant iideles, notatumque animis habeant, ab eiusmodi
coniugiis,quae semper Ecclesia detestata est, ex eo maxime
esse abhorrendum, uti Nos ipsi alio loco ediximus (^),
I. Epist. Encycl. ad Episcopos Hung. die xxii Aug. mdccclxxxvi.
9. Litt. Encycl. de Matrimonio ckristiano, an. MDCCCLXXX.
creta S,
Sedis.
l8o EPIST. ENCYCL. " CONSTANTI HUNGARORUM. "
< quod occasionem praebent vetitae societati et communi-
€ cationi rerum sacrarum; periculum religioni creant coniu-
< gis catholici ; impedimento sunt bonae institutioni
< liberorum, et persaepe animos impellunt, ut cunctarum
< religionum aequam habere rationem assuescant, sublato
< veri falsique discrimine. >
Majora Sed avitae Hungarorum religioni maiora impendent, uti
jam dam- ,xionuimus, damna. Quotquot istic sunt inimici catholici
tut tfnpeH' ** *
iUnt Hun- nominis non dissimulant profecto quid velint : nimirum,
rd^oni; 21™*^ omuibus ad nocendum aptioribus, illud assequi ut
Ecclesia resque catholica in deteriorem quotidie conditio-
nem compellantur. Vos itaque, Venerabiles Fratres, vehe-
^*^ ^^ raentius quam unquam alias hortamur, nulli ut labori
omniope parcatis, quo tantum periculum a grege vobis commisso, a
curfnl^^^* patria vestra propulsetis. — Illud imprimis curate atquc
efficite ut universi, exemplo et auctoritate vestra coniirmati,
religionis caussam fortes et animosi suscipiant, firmiter
. . tueantur. Profecto, haud raro accidit, neque enim reticebi-
/n vtn- ' ' ^
dicandis mus id quod est, ut nonnulli inter catholicos, quo tempore
juHdusV' ^^^^^^ deberent virtute constantiique summa eniti in
portetca' tucndis viudicaudisque Ecclesiae iuribus, specie quadam
' nanimi humanae prudentiae ducti, vel in diversa abeant, vel nimis
sintetfor- \x\ actione timidos remissosque se praebeant Atqui facile
perspicitur, istiusmodi agendi rationem periculis sane gra-
vissimis aditum patefacere, praesertim si de iis agatur qui
vel auctoritate poUeant vel in opinionibus multitudinis
plurimum possint. Praeter enim quam quod officium dese-
ritur iustum ac debitum, haud levis plerumque ofTensionis
affertur caussa, et via intercluditur ad eam obtinendam ser-
vandamque concordiam, quae facit ut omnes idem sentiant,
idem suo facto comprobent. Qua sane re, catholicorum sci-
tia^uid7m '^^^^ ^^ desidiA vel dissensione, nihil potest inimicis catho-
opusest: lici nominis optatius contingere : haec n^mpe illuc, quo
p^udeZ^is proclive est, crebrius evadunt, ut inimicis ipsis liberum
iiiisunt expeditumque ad peiora audenda locum relinquant. Opor-
gutreli- . ^ -i . i .1.. 1 .
gionemim- tet sanc omnibus in rebus consilu prudentiam temperan-
^'**l^t'^^ tiamque habere comites ; Ecclesia ipsa vult in defensione
tur, veritatis consultam adhiberi agendi rationem : nihil tamen
DE RE CATHOLICA IN HUNGARIA. l8l
a germanae prudentiae legibus tam alienum, quam com- 2
mtttere ut religio impune vexetur, populi salus in discri- iSgj,
men adducatur.
Cum vero ad firmandam concordiam, aeque ac ad actuo- yaHa
sam catholicorum hominum solertiam excitandam, mire ^-^A^^»-
efficacem salutaremque vim habeant, uti experiendo patet, tkoiuae
annui eorumdem conventus, in quibus de re catholica, de ^l^f^^^ .
piorum operum omnis generis incremento, Episcoporum annui ca-
ductu atque auspiciis, communia consilia conferuntur ; ideo [^yJ^T
vehementer optamus ut ea naviter perficiantur, quae vosmet «ir««^«'';
non multo ante, hac super re, opportune providisse cogno-
vimus. Neque enim dubitamus, conventus eiusmodi, qui ut
aliis quoque in locis haberentur valde Nos auctores fuimus,
rationibus vestris magnopere profuturos. — In eo etiam ^iritrba-
sedulo vos prospicere decet, ut in legumlatorum coetus ii tissimHn
viri spectatae religionis probataeque virtutis cooptentur, ^r^^lhu
qui animum gerant tenacem propositi, videh'cet ad Ecclesiae cooptentun
reique catholicae iura vindicanda promptum semper atque
alacrem. — Videtis praeterea, Venerabiles Fratres, tum ^^^^^,^„-,
ephemeridum tum librorum ope, in id acriter incumbere dibm u-
qui ab Ecclesia dissident, ut errorum perversarumque opi- ^^^sis
nionum venena late spargant in vulgus, mores bonos cor- scripta sua
rumpant, atque ab actione vitae christianae multitudinem 'oppottant;
abducant Intelligant igitur homines vestri, tempus iamesse
conari aliquid maius in hoc genere, omnique ratione efficere
Qt scripta scriptis opponantur, quae magnitudini certaminis
paria existant, atque idonea malis remedia suppeditent.
Maxime vero, Venerabiles Fratres, studia vestra in pue- puerorum
rorum atque adolescentium institutione fixa et locata esse «'^«^ ^-
volumus. Mens Nobis non est ea iterare, quae iam in iisdem optima sU
ad vos litteris, initio commemoratis, exposuimus : facere »«^'«'«^'^«
tamen non possumus quin nonnulla, quae gravioris momenti . ,
sunt, breviter attingamus. — De primordiorum scholis, in- mordio-
standum urgendumque est, Venerabiles Fratres, ut curiones ^^ ^^^['
ceterique animarum curatores summo in eas studio conti- Uspueros
nenter evigilent, maximasque ponant officii sui partes in ^doctHnam
alumnis sacra doctrina erudiendis. Tale vero munus, nobile ^P^^ j^"^
nes dd'
atque grave, ne alienae procurationi permittant, sed ipsi ceanu
l82 EPIST. ENCYCL. *' CONSTANTI IIUNGARORUM. "
sibi assumant habeantque carissimum, cum certum sit a
sana piaque puerilis aetatis institutione, non familianim
solum, sed rei ipsius pubiicae incolumitatem magnam par-
tem pendere. Neque industriam solertiamque putetis ullam
fore tantam, quin sit adhibenda maior ut scholae eiusmodi
insptc- laeta quotidie incrementa capiant. Illud valde opportunum
tores dtoc' fuerit,in unaquaque Dioecesi Inspectores scholarum et dioece-
decanales sanum et dccanales constitui, quibuscum quotannis Episcopi^
tuantur!* ^^ scholarum statu et conditione, immo et de ceteris rebus
ad fidem, ad mores, ad animarum curam pertinentibus,
consilia conferant. Quod si necesse sit ut vel novae insti-
schoiae eri- tuantur, pro locorum ratione, scholae, vel ut iam conditae
gantur, amplificentur, minime dubitamus quin vestra, Venerabiles
jatnque * *■
conditae Fratres, multis iam explorata argumentis, itemque catho-
centursi l^^orum hominum ex omni ordine liberalitas promptasit et
necesse sit, generosa adfutura.
jn me- De mediis vero, ut aiunt, deque maiorum disciplinarum
diis vero, schoHs, oerstudiose cavendum ne bona illa velut semina in
et majo- ' ^
rum disci' animos puerorum infusa, misere in adolescentibus pereant.
schoiis^re' Q^autum igitur vel agendo vel rogando potestis, tantum
ligioade- contendite, Veuerabiles Fratres, ut eiusmodi pericula vel
doceatur!^ amoveantur vel minuantur : imprimisque pastoralis solertia
vestra in eo valeat, ut praelectionibusdereligione tradendis
probi deligantur doctique viri, utque eae removeantur
caussae, quae salutarem atque uberem earumdem fructum
Stu- nimis saepe impediunt. — Ceterum, etsi Nobis bene cognitae
deant E- gunt probatacque curae a vobismetipsis collatae ut istae
pvscopt sub ,. ? ,
suapotts- studiorum optimorum sedes, quae ex auctorum mente m
/a/tftfoj Ecclesiae atque Episcoporum potestate esse debent, tales
nere quae perseverent, quales ab ipsis constitutae, maiorem tamen in
subTtsaa "^o^""™ vos hortamur, ut omni oblata opportunitate in idip-
fundatori- sum pergatis communi consilio, uti vestrum ius est et offi-
^tuta^^^^^* cium, incumbere. Quod enim dissentientibus a catholico
nomine concessum est, aequitati pariter iustitiaeque repu-
gnat id catholicis denegari : publice autem refert, ut quae a
maioribus tam pie sapienterque instituta sunt, non in
Ecclesiae fideique catholicae detrimentum, sed in utriusque
tutelam ac praesidium, atque adeo in ipsius rei publicae
bonum, perpetuo adhibeantur.
DE RE CATHOLICA IN HUNGARIA 183
2
SEPT
Hoc denique officii Nostri ratio exposcit, ut ea vobis im- /Sgs,
pensissime commendemus, quae de adolescentibus clericis, cierici
de presbyteris in eis ipsis litteris habuimus commendata. diHgenUr
— Profecto si vestrum est, Venerabiles Fratres, plurimum tur.
consilii atque operae in recte instituenda omni iuventute .
ponere, multo vos magis in iis elaborare necesse est, qui in
Ecclesiae spem adolescunt, ut nempe et sacerdotii honore
digni sint et muneribus eius rite obeundis aptam pro tem-
poribus virtutem praeseferant. In quo quum praecipuas
vigilantiae vestrae partes iure sibi vindicent sacra Seminaria,
alacriore in dies studio contendite ut optimis ea institutis
floreant, abundentque adiumentis iis omnibus quae neces-
saria sunt; ita sane ut, delectorum moderatorum disciplini,
ad mores, ad virtutes suj ordinis proprias, atque ad decus
omne doctrinae, vel divinae vel humanae, sacrorum alumni
mature optimeque excolantur.
Quod vero ad fructuosam Cleri vestri actionem pertinet, Episcopi
hoc huius maxime est temporis, ut vestra, Venerabiles CUrumdi'
Fratres, sive in eo dirigendo concordia, sive in hortando
monendoque solertia et caritas, sive in tuenda ecclesiastica
disciplina firmitas officii eluceat, singularis. — Vicissim curt^s
quotquot sunt ex ordine cleri necesse est ut Episcopis suis ^i^^g^^m
summa cum fide adhaerescant, eorum excipiant monita, praesut;
consilia et coepta adiuvent ; in perfunctione autem mune-
rum sacrorum, in laboribus pro salute hominum sempiterna
susdpiendis promptos semper alacresque, caritate duce,
sese impertiant — Cum vero in omnes partes plurimum ^
possint sacerdotum exempIa,imprimisstudeant,semetipsos popuio
vivam virtutis et continentiae formam oculis christiani JJ^f^^''
populi constanter exhibere. Caute vero videant, ne civilium . .
vel politicarum rerum studns plus nimio se dedant; illudque seimplUtnt
saepe Pauli Apostoli meminerint : Nemo militans Deo, im- ^/^f/^l^^,
plicat se negotiis saecularibus: ut ei placeat^ aii seprobavit (^), bus,
Certe,exteriorum providentiam,monenteS. GregorioMagno,
in internorum sollicitudine rectum est non relinquere : no-
minatimque quum de religione tuenda aut de communi
bono provehendo agitur, non sunt profecto ea negligenda
I. II Tim. II, 4.
184 EPIST. ENCYCL. ** CONSTANTI HUNGARORUM.
praesidia atque adiumenta quae tempus vel locus aflTerat.
Summ& tamen prudentii vigilantiaque opus est, ne scilicet
gravitatem modumque transiliant sacri ordinis viri, et minus
ipsi caelestia quam humana curare videantur. Aptissime
idem GregoriusM. : i Saecularia itaque negotia ' aliquando
f ex compassione toleranda sunt, nunquam vero ex amore
f requirenda: ne cum mentem diligentis aggravant, hanc suo
i victam pondere ad ima de caelestibus mergant (^). > —
De Ec- Illud etiam volumus, excitari a vobis qui curiis praesunt,
pecuiZ*^' ut ecclesiarum suarum peculium religiose custodiant dili-
ra sit gentissimeque administrent : si qua vero et hoc in genere
mmus recta msedennt, vos item aptam curationem pro
munere admovete. — Praeterea valde opportunum cense-
mus, studiosam a Clero conferri curam, ut quae istic sunt
Sodalitates seu Conrraternitates laicae in pristinum decus
revirescant. Nempe de ea re agitur, quae non minus earum-
dem Sodalitatum, quam publicum spectet religionis bonum.
Sodaiita- Ut enim cetera omittamus, plurimum sane adiumenti vobis
tts laicat ■ i*<^ii**/¥* •
iocerdo' cleroque vestro talia Sodahtia atferre possunt quum m
tumcura excolendo ad pietatem, ad christianam vitam populo, tum
scant, etiam in firmanda salutari illa, quam tantopere expetimus,
animorum voluntatumque consensione.
Q^^^ Demum de iis omnibus, quae vel ad religionis fideique
de rebus avitae tutelam, vel ad institutorum catholici nominis incre-
ide^em Jnentum, vel etiam ad Cleri utriusque disciplinam pertinent,
conferant optimum saue salubberrimumque fore arbitramur, Venera-
piscopi. biles Fratres, si consilia identidem inter vos conferre con-
sueveritis, ea|communi iudicio decreturi, quae vel necessaria
vel magis opportuna dignoveritis.
^^j./ Futurum confidimus ut universi ex Hungaria catholici
mumsu' homines, tam plen^ periculi rerum suarum inclinatione
tA^ici vo" perspecta, atque in his omnibus, quae diximus, paternae
cicue Pon- Nostrae sollicitudinis studiosissimaeque erga ipsos volun-
ttfiasobse- . ^. ^ ^. . ^ • .
guantur, tatis testimonmm recognoscentes, animum viresque sumant;
PasUH' omnique, uti parest, religione consiliis monitisque Nostris
busetgre- obtemperent. Vobis autem, Venerabiles Fratres, itemquc
tiujDeus' clcro populoque catholico, una velut mente unoque animo
adertt^ i. Reg. Pastor, p. 11, c. vii.
L
DE RE CATHOLICA IN HUNGARIA. 185
pro religione strenue adlaborantibus, aderit propitius Deus, 2
maximeque felicem coeptis vestris virtutem impertiet. Nec iSg^l
deerit profecto in caussa sanctissima iustissimaque summi i^^ ^^1/
Principis benevolum ac propensum studium, Apostolici f^^nevoien-
mquimus Regis vestri, cuius vel ab initiis pnncipatus sui
late perspecta sunt id gentem vestram promerita.
Quo autem omnia secundum vota ac prospere cedant, Oran-
magnas ad Deum preces et ipsi Nobiscum adhibete, Vene- deTp^n-
rabiles Fratres : potissime patrocinium interponite augustae ^*/**
Dei Genitricis ; tum etiam implorate fidem sancti Stephani
Apostoii vestri, ut e caelo Hungariam suam benignus respi-
ciat, in eaque divinae beneficia religionis sancte inviolate-
que conservet. — Caelestium vero munerum auspicem et ^ ^^^^,-.
paternae Nostrae benevolentiae testem, Apostolicam bene- cit,
dictionem vobis, Venerabiles Fratres, clero populoque ve-
stro universo, peramanter impertimus.
Datum Romae apud S. Petrum die 11 Septembris
MDCCCXCIII, Pontificatus Nostri anno decimo sexto.
LEO PP. XIII.
y<ftiftift'ft-tifi<ft'ft<R<fe^<ft'ft*aftiaft^<fi^,<ft^'ft
LITTERAE ENCYCLICAE
D£ ROSARIO MARIALI.
8 stja&aflSaBBuygAETiTiAE satictae, quam Nobis annus quin-
/^^J 3 T E quagesimus ab episcopali consecratione feliciter
j^^gf^, ^ I ^ ^ plenus adduxit, pergrata nimirum ex eo fuit
tiam Pon- »:33?3!3Fa3r4S acccssio, quod omnes, per universitatem catholi-
quinqua' carum gcntium, non secus ac filios pater, consortes habueri-
gesimum yxxMs. fidci et amoris significatione pulcherrima, In quo nova
tus annum semper cum gratia agnoscimus et praedicamus Dei provi-
^^^muitum ^^^'^^^ consilium, et summe in Nosmetipsos benevolum, et
auxit Fi- Ecclesiae suae haud leviter profuturum ; neque minus avet
titia"'^ ^^ animus, eiusdem beneficii optimam apud Deum conciliatri-
Gratum cem, Matrem eius augustam, salutare laudibus et efferre.
animum t-t . . ... ,.
testatur Hums quippe eximia caritas, quam dmturno varioque aeta-
Pontifex ^jg spatio sensimus Ipsi multis modis praesentem, praesen-
et B.M.v. tior in dies ante oculos fulget, atque animum suavissime
afficiens, fiducid non humana confirmat. Caelestis Reginae
Benig- vox ipsa exaudiri videtur, Nos benigne tum erigentis in
naeMatrts asperrimis Ecclesiae temporibus, tum consilii copi^ ad insti-
tuta communis salutis proposita adiuvantis, tum etiam ad-
monentis ut pietatem omnemque virtutis cultum in chri-
studuit ip- stiano populo excitemus. Talibus respondere optatis iam
se saepius pluries antchac iucundum Nobis sanctumque fuit. In fructi-
cultum, bus autem qui hortationes Nostras, ipsa auspice, sunt con-
secuti, dignum est quod commemoremus, perampla religioni
sacratissimi eius Rosarii allata esse incrementa ; hanc in
rem sodalitiis quoque piorum qua auctis qua constitutis,
scriptis docte opportuneque in vulgus editis, ipsis elegan-
tiorum artium nobilissimis ornamentis inductis. — Nunc
jamoratiL ^^^^ perinde ac si eamdem studiosissimae Matris excipia-
nemhabere mus vocem, qua urgeat, Clama^ ne cesses^ rursus de mariali
tatibus^Ro- Rosario vos alloqui libet, Venerabiles Fratres, appetente
sarii. octobri ; quem mensem esse ei devotum, acceptissimo eius-
dem Rosarii ritu, censuimus, tributis ^sacrae indulgentiae
DE ROSARIO MARIALI. 187
praemiis. Oratio tamen Nostra non eo proxime spectabit •
ut addamus, vel laudem precationi ex se praestantissimae,
vel fidelibus stimulos ad eam sanctiore usu colendam ; ve-
rum de nonnullis dicemus lectissimis bonis, quae inde hau-
riri possunt, temporum et hominum rationi maxime oppor-
tunis, Sic enim Nobis persuasissimum est, religionem Ro-
sarii, si tam rite coIatur,ut vim insitam virtutemque proferat
suam, utilitates, non singulis modo, sed omni etiam reipu-
blicae esse maximas parituram.
Nemo est quem fugiat, quantum Nos, pro supremi Apo-
stolatus munere, ad civile bonum conferre studuerimus, ac Sonum
porro parati simus, sic Deus adsit, conferre. Nam, qui im- ^l^/^ f^^
perio potiantur, eos saepe monuimus, ne perferant leges ope cura-
per easque agant, nisi ad normam aequissimam divinae
Mentis ; cives autem, qui ceteris, sive ingenio, sive partis
meritiSy sive nobilitate fortunisque antecellant, crebro ad-
hortati sumus ut, consiliis collatis et viribus, res maximas
potissimasque civitatis tueantur et provehant. — Sed vero
nimis multa sunt, quibus, ut modo est civilis consociatio,
publicae disciplinae vincula infirmentur, atque populi a
iusta morum honestate persequendaabducantur.Iam Nobis
tria praecipue videntur teterrima in communis boni perni- Tria
ciem : ea sunt, modestae vitae et actuosae fastidium ; horror J^,-/"*^
patiendi ; futurorum, quae speramus, oblivio, dosissima.
Querimur Nos, ipsique fatentur ultro ac dolent qui omnia /« Mo-
revocant ad naturae lumen et utilitatem, vulnus humanae f/^a^,^Jj^
societati, idque vehemens,ex eo infligi,quod ofBcia virtutes- fastidium,
que negliguntur, quae genus vitae exornant tenue et com- gHgentia
mune. Hinc enimvero, in domestica consuetudine debitam '^^rtutum
' quae genus
oatur^ obedientiam a liberis detrectari proterve, omnis im- vitaecom-
patientibus disciplinae, nisi si quae est voluptaria et mollis. ^nant^vZi
Hinc opifices suis se artibus removere, defugere Iabores,nec taoriun-
sorte contentos, altiora suspicere, improvidam quamdam ,„ nberisy
expetentes jiequationem bonorum : similia multorum studia, ^*\^P^fi-
ut, natali rure relicto, urbium rumores capiant eflFusasque in ruri-
illecebras. Hinc interordines civitatum aequilibritas nulla; ^^"^/^ ^,^,,-.
nutare omnia, animos simultatibus invidiaque torqueri, ius tatum or-
conculcari paIam,eos denique,qui spe sint falsi, per seditio- ^*^^'
l88 LITTERAE ENCYCLICAE " LAETITIAE SANCTAE. "
nem et turbas publicam tentare pacem, iisque obsistere
ReffU' quorum est illam tutarl — Contra haec curatio petatura
^^'maiis Rosario mariali, quod simul certo precum ordine constat
dffertRo- et pia mvsteriorum Christi Servatoris et Matris coromen-
sanumper . /r »• . . • .
gaudiorum tatione. Nempe gaudtorum mysteria probe et ad vulgus
mysterta. enarrentur, ac, veluti picturae quaedam imaginesque virtu-
' tum, in oculis hominum constituantur : perspiciet quisque,
quam ampla inde quamque facilis, ad vitam honeste com*
ponendam, oflTeratur documentorum copia, mira animos
Nata- suavitate allicientium. — Obversatur Nazarethana domus,
rethanoi terrestre illud divinumque sanctimoniae domicilium. Quan-
exempium tum in ea quotidianaeconsuetudinis exemplar! quae socie-
^jropont' ^g^^jg domesticae omnino perfecta species ! Simplicitas ibi
morum et candor ; animorum perpetua consensio ; nulla
ordinis perturbatio ; observantia mutua ; amor denique,non
ille fucatus et mendax, sed qui officiorum assiduitate integre
vigens, vel oculos intuentium rapiat. Illic datur quidem
studium ea parando quae suppeditent ad victum et cultum ;
id vero in sudore vultus^ et ut ab eis, qui, parvo contenti,
potius agant ut minus egeant, quam ut plus habeant. Super
haec omnia, summa tranquillitas mentis, par animi laetitia ;
quae duo recte factorum conscientiam nunquam non comi-
tantur. — Quarum exempU virtutum, modestiae nimirum
ac demissionis, laborum tolerantiae et inalios benevolentiae,
diligentiaetenuium officiorumquae sunt in quotidiana vita,
cetera demum exempla, simul atque concipiantur sensim
animis alteque insideant, seniim profecto in eis optata
consiliorum morumque mutatio eveniet. Tum sua cuique
hominibus, munera, nequaquam despecta erunt et molesta, sed grata
potius et delectabilia: atque, iucunditate quadam aspersa,
enixius ad probe agendum conscientia officii valebit Ex
famt us, ^^ ixiores in omnes partes mitescent ; domestica convictio
in amore et deliciis erit ; usus cum ceteris plus multo ha-
etciviiati^ bebit sincerae observantiae et caritatis. Quae quidem,ex
btfs utiiis' homine singulari, si late in familias, in civitates, in univer-
sum quempiam populum traducantur, ut ad haec instituta
moderentur vitam ; quanta inde reipublicse emolumenta
sint obventura,apertum est.
DE ROSARIO MARIALI. 189
Alterum, sane funestissimum, in quo deplorando nimii s
nunquam simus, eo quia latius in dies deteriusque inficiat iSgs,'
animos, illud est, recusare dolorem, adversa et dura acriter ^ Hor-
propulsare. Pars enim hominum maxima tranquillam ani- ^J''^*"^*
morum libertatem non iam sic habent, ut oportet, tamquam ^^^^^
praemium us propositum qui virtutis fungantur munere, ad tute, sedin
pericula, ad labores invicti : sed commentitiam quamdam ^^^^j^^-
civitatis perfectionem cogitant, in qua, omni ingrata re tatumiims
submota, cumulata sit delectationum huius vitae com- p^^^J^
plexio. Porro ex tam acri effrenataque beate vivendi libi- Maxima
dine proclive est ut ingenia labefactentur ; quae, si non ind^o^*^^'
penitus excidunt, at enervantur tamen, ut vitae malis abie-
cte cedant miserabiliterque succumbant. — In hoc etiam ^^^^.
discrimine, plurimum quidem opis ad spiritus roborandos riumper
(tanta exempli auctoritas est) ex mariali Rosario expectari doiomm,
licet ; si dolentia, quae vocantur, mysteria, vel a primis pue- ^^^^/^
rorum aetatulis, ac deinceps assidue, tacita suavique con- CkHsH '
templatione versentur. Videmus per ea Christum, auctorem eTe7^^
et consummatorem Fidei nostrae, coepisse facere et docere ; P^^^
ut,quae genus nostrum de laborum dolorumque perpessione
docuisset, eorum in ipso exempla peteremus, et ita quidem
ut, quaecumque difficiliora perpessu sunt, ea sibi ipse tole-
randa magna voluntate susceperit. Moestitia videmus con-
fectum,usque eo ut sanguine totis artubus, veluti sudore,
manaret. Videmus vinculis, latronum more, constrictum ;
iudicium pessimorum subeuntem ; diris contumeliis, falsis
criminibus impetitum. Videmus flagellis cae^um ; spinis co-
ronatum ; sufRxum cruci ; indignum habitum qui diu vive-
retjdignum qui succlamante turba periret. Ad haec, Paren-
tis sanctissimae aegritudinem reputamus, cuius a?iimam doloresque
dolotis gladius^ non attigit modo, sedpertransivit, ut mater ^^^L.^'
dolorum compellaretur et esset. — Virtutis tantae specimina ponens,
quicrebra cogitatione,non modooculis, contempIetur,quan-
tum ille profecto calebit animo ad imitandum I Esto ei qui- Quas/i-
dem maledicta tellus et spinas germinet ac tribulos^ mens ^^^P^^^
aemmnis prematur, morbis urgeatur corpus ; nullum erit,
sive hominiim invidi^^sive ira daemonum, invectum malum,
nuUus publicae privataeque calamitatis casus, quae non ille
190 LITTERAE ENCYCLICAE " LAETITIAE SANCTAE. "
fortiter evincat tolerando. Hinc illud recte, Facere et pati fortia
chruUa' christianum est ; christianus etenim, quicumque habeatur
nusy merito, Christum patientem non subsequi nequaquam po-
test. Patientiam autem dicimus, non inanem animi ostenta-
tionem ad dolorem obdurescentis, quae quorumdam fuit
veterum philosophorum ; sed quae, exemplum ab illo trans-
^, .^. krens qui^proposito sibi gaudio, sustinuit crucem, confusione
exempio et contempta (0»^b ipsoque opportuna gratiae exposcens au-
futus! ^ xilia, perpeti aspera nihil renuat atque etiam gestiat, per-
pessionemque, quantacumque ea fuerit, in lucris ponat.
ut muito- Habuit catholicum nomen, ac sane habet, doctrinae huius
rum tesia- ,. . , 1 • • 1 i.«
turexem- discipulos praeclarissimos, complures ubique ex omni or-
phim. ^jjjjg viros et feminas, qui, per vestigia Christi Domini, iniu-
rias acerbitatesque omnes pro virtute et religione subirent,
illud Didymi, re magis quam dicto, usurpantes : Eamus et
noSy et moriamur cum eo («). — Quae insignis constantiae
facta etiam atque etiam multiplicentur splendide, unde
praesidium civitati, Ecclesiae virtus augescat et gloria !
S^FutU' Tertium malorum caput, cui quaerenda est medicina, in
rorum hominibus maxime apparet aetatis nostrae. Homines enim
quaespera- , . ^^
mus obii- superiorum temporum, si quidem terrestria, vel vitiosius,
^*^* adamabant, fere tamen non penitus aspernabantur caelestia:
hiivione ^psi cthnicorum prudentiores, hanc nobis vitam hospitium
nostrae ae- esse, non domum, commorandi diversorium, non habitandi,
tatis homi' , , , r^ * . . ...
nes magis datum docuerunt. Qui nunc vero sunt homines, etsi chri-
affecttsunt stiana lege instituti, fluxa praesentis aevi bona plerlque sic
ethnici, consectautur, ut potiorem patriam in aevi sempiterni bea-
titate, non memoria solum elabi, sed extinctam prorsus ac
deletam per summum dedecus veJint ; frustra commonente
Paulo : Non habemus hic manentem civitatem^ sedfuturam
maiicausa inquirimtts (3). Cuius rei explorantibus caussls, illud in
praecipua primis occurrit, quod multis persuasum sit, cogitatione
eorum qui futurorum caritatem dirimi patriae terrestris reique publicae
f«raw ^i- prosperitatem convelli : quo nihil profecto odiosius, ineptius
taefuturae nihil, Etenim non ea sperandarum natura est rerum, quae
^lefn^ifae itientcs hominum sibi sic vindicent, ut eas a cura omnino
praeseniis avcrtaut praesentium bonorum ; quando et Christus regnum
1. Hebr., xil, 2. — a. Joann,, Xi, i6. — 3. Hebr,, Xill, 14.
DE ROSARIO MARIALI. I9I
Dei edixit quaerendum, primum id quidem, at non ut cete- s
ra praeteriremus. Nam usura praesentium rerum, quaeque iSgs.
inde honestae habentur delectationes, si virtutibus vel ^es
augendis vel remunerandis adiumento sunt ; item, si splen- P^^^^^^^^
dor et cultus terrenae civitatis, ex quo mortalium conso- eis uta-
ctatio magnifice illustratur, splendorem et cultum imitatur j-fll^ris"^*
civitatis caelestis ; nihil est quod rationis participes dede- »">^ ^''^»-
ceat, nihil quod consiliis adversetur divinis. Auctor est ^nunlur^
enim naturae Deus idemque gratiae ; non ut altera alteri
officiat atque inter se digladientur, sed ut amico quodam
foedere coeant, ut nempe, utraque duce, immortalem illam
beatitatem, ad quam mortales nati sumus, faciliore veluti
via, aliquando contingamus. — At vero homines voluptarii,
sese unice amantes, qui cogitationes suas omnes in res iusvero^a-
caducas humiliter abiiciunt, ut se tollere altius nequeant, morrerum
ii, potius quam a bonis quibus fruantur aspectabilibus rum^
aeterna appetant, ipsum plane amittunt aeternitatis aspe- ^^arit^^b^-
ctum, ad conditionem prolapsi indignissimam. Neque enim rumcoeUs-
divinum Numen graviore ulla poena multare hominem '"'"*
possit, quam quum illum blandimenta voluptatum, bono-
rum sempiternorum immemorem, omni vita consectari per-
iniserit. — A quo tamen periculo ille profecto aberit qui, TaUm
pietate Rosarii usus, quae in illo proponuntur a gloria my- obHviomm
steria, attenta repetet frequentique memoria. Mysteria ete- sarium,
nim ea sunt, in quibus clarissimum christianis mentibus ^^^^nos^'
praefertur lumen ad suspicienda bona, quae, etsi obtutum tramper
oculorum effugiunt, sed certa tenemus fide praeparasse ^Jforiae^at'
Deum diligentibus se, Docemur inde, mortem, non interitum ^oliuadcoe'
esse omnia tollentem atque delentem, sed migrationem
commutationemque vitae. Docemur, omnibus in caelum
cursum patere ; quumque illo Christum cernimus remean-
tem, reminiscimur felix eius promissum : Vado parare
vobis locum, Docemur, fore tempus, quum absterget Deus
omnem lacrimam ab oculis nostriSy et neque luctus^ neque
clamory nique dolor erit ultra ; sed semper cum Domino eri-
muSy similes Dei, quoniam videbimus eum sicuti est ; poti
torrente vohiptatis eius, Sanctorum cives^ in magnae Reginae
et Matris beatissima communione. — Haec autem consi-
192 UTTERAE ENCYCLICAE ** LAETITIAE SANCTAE.
derantem animum inflammari necesse est, atque tum tllud
Terra iterare Viri sanctissimi: Quam sordet iellus, dum caelum
sordet, aspicio ! tum eo uti solatio, quod momentaneum et leve tri-
potna dul- bulationis nostrae aeternum ^loriae pondus operaturin nobis,
cescii^ dum _ . , . .
coelumas' c.nimvero una haec est ratio praesentis temporis cum
^Fiarebit ^^^^^^^* terrestris civitatis cum caelesti apte iungendae ;
ctvitoi, si hac una educuntur fortes animi et excelsi. Qui quidem, si
^TisintAo' roagno numero censeantur» dignitas et amplitudo stabit
mincs, civitatis ; florebunt quae vera, quae bona, quae pulchra sunt,
ad normam illam expressa quae omnis veritatis, bonitatis,
pulcritudinis summum est principium et fons perennis.
c^^. lam videant omnes, quod principio posuimus, quarum
mendan- git utilitatum fecunda marialis Rosarii virtus, et quam
tur Rosa- . ._ . , , , , , .
rii sodaii- mirince possit ad temporum sananda mala, ad gravissima
^&J^us civ^tatJs damna prohibenda. — Istam vero virtutem, ut
ex iaudata facile cognitu est, illi praecipue uberiusque percepturi erunt
cipiunZr V^^ cooptati iu sacra Rosarii Sodalitia, peculiari et inter se
uberiores. fraterna coniunctione et erga sanctissimam Virginem ob-
sequio prae ceteris commendantun Haec enim Sodalitia,
auctoritate romanorum Fontificum comprobata, ab eisque
donata privilegiis et muneribus indulgentiae, suo palam
ordine ac magisterio reguntur, conventus statis habent
temporibus, praesidiis optimis instruuntur quibus sancte
vigeant et ad commoda etiam societatis humanae condu-
cant. Haec sunt veluti agmina et acies, praelia Christi per
sacratissima eius mysteria pugnantes, auspice et duce Re-
gina caelesti : quorum illa supplicationibus, ritibus, ponapis
quam adsit propitia, praeclare omni tempore patuit, magni-
fice ad Echinadas. — Magno studio igitur in talibus Soda-
litiis condendis, amplificandis, moderandis par est conten-
dere et eniti, non unos inquimus alumnos Dominici Patris,
quamquam illi ex disciplina sua debent summopere, sed
quotquot praeterea sunt animarum curatores, in sacris
praesertim aedibus ubi illa iam habentur legitime instituta.
Atque etiam Nobis maxime in votis est, ut qui sacras ex-
peditiones ad Christi doctrinam, vel inter barbaras gentes
invehendam vel apud excultas confirmandam obeunt, hac
item in re elaborent. — Ipsis omnibus hortatoribus, minime
DE ROSARIO MARIALI. I93
dubitamus, quin multi e Christifidelibus animo aiacres fu- ^
SEP7
turi sint, qui tum eidem Sodalitati dent nomen, tum eximie iSgs'
studeant bona intima, quae exposuimus, assequi, illa nimi- soda-
rum quibus ratio et quodammodo res' Rosarii continetur. ^»««?^-^^^'-
Ad exemplo autem Sodalium maior quaedam reverentia Uscetapud
et pietas erga ipsum Rosarii cultum ad ceteros manabit ^deUs^Rosa-
fidelesrqui ita excitati, ampliores impendent curas ut,quod riicuUus.
Nobis desideratissimum est, eorumdem salutarium bono-
rum copiam abunde participent. -
Haec Nobis igitur praelucet spes, hac ducimur atque in sperat
tantis reipublicae damnis valde recreamur : quae ut plena Pontifex
praesentes
succedat, ipsa exorata efficiat Rosarii inventrix et magistra, ntteras sa-
Dei et hominum Mater, Maria. Fore autem vestrA omnium ^*^'»»?^
jOTe jamt-
opera, Venerabiles Fratres, confidiiiius, ut documenta et iHsetfO'
vota Nostra ad familiarum prosperitatem, ad pacem popu- ^**^'^'
lorum et omne bonum eveniant. — Interea divinorum Benedi-
munerum auspicem ac benevolentiae Nostrae testem, vobis "'•
siogulis et clero populoque vestro Apostolicam benedictio-
nem peramanter in Domino impertimus.
Datum Romae apud S. Petrum die Vlll Septembris
MDCCCXCIII, Pontificatus Nostri anno decimo sexto.
LEO PP. XIII.
Acta LeonU XIII. V — x j
EPISTOLA
ad L. Schiiller de Religiosa puerorum
institutione optime meritum
OCT,
1893.
Probat
Poniifex
tutndem in
variis
dioecesibus
usurpari
librum ad
religiosam
puerorum
instiiutio-
nem.
sfl&lflM&I^XEMPLARlA voluminis ad explicandam doctri-
nam fidei a te decies editi, eiusque epitomae,
^ quae obsequiosis ornata litteris Nobis obtulisti,
ifct^^53f ssriS volenti animo complexi sumus. Gaudemus equi-
dem ea uitro usurpari in pluribus Italiae dioecesibus, eo-
rumque usum in dies magis vulgari. Id mirifice Nostris
respondet optatis, quippe non levem opportunitatem habet.
Quum enim saepe variis de caussis fideles in alias dioece-
ses migrare cum liberis cogantur, non satis apte religiosae
puerorum institutioni prospicitur, si alii in aliis dioecesibus
adhibeantur Hbri, ad quorum normam sacrae doctrinae tra-
dendae ratio exigatur ; erit autem iongecommodissimum si
dioecesesomnes exemplum sequantur Ur.bis, quae et libros
probavit tuos et discentibus aptos experta agnovit. — Tuam
itaque industriam merita prosequentes laude, Apostolicam
benedictionem tibi, dilecte fili, peramanter impertimus.
Datum Romae apud S. Petrum die xill Octobris
MDCCCXCIII, Pontificatus Nostri anno decimo sexto.
LEO PP. XIII.
»''ai«».<P;;jft<>^-*afe<fe«afe,iferifc
^Y^i^^ON mediocri cura vigilantiaque, ut nostis, vixdum
I X T ?^ad Ecclesiae gubernacula accessimus, tueri apud ocr.
I IN ^ vos atque augere rem catholicam studuimus, in ^^^^'
^^^"^^ primisque firmare animorum concordiam, et .^'^f'
fructuosam Cleri industriam excitare. Nunc vero, todem fex varia
quo hactenus studio permoti,adieciraus animum ad Clericos ^^^l/^^JJs
vestros adolescentes, ut collatis vobiscum consiliis, in eorum argttmenta
institutionem conferamus aliquid operae. — Idque novum ^panicam
velut pignus esse volumus benevolentiae paternae, qua vos i^^^.'^*
universos complecti consuevimus. Et merito quidem : non historU
enim sumus rerum hispanicarum immemores, neque igno- ^^^/^j^^
ramus vestram in avita fide, in obsequio Apostolicae Sedis meritam.
summam immotamque constantiam : quae potissimum
caussa fuit,quamobrem hispanicum nomen in tantam gloriae
imperiique magnitudinem creverit, quantam historiae mo-
numenta testantur. Illud etiam memoria tenemus, nec sile-
bimus hoc loco, multa Nobis atque optabilia acerbitatum
solatia ex Hispania saepe suppetere. Pergratum igitur est,
officiorum vestrorum caritati respondere mutuo.
Diu multumque floruit Clerus hispanus rerum divinarum scienti
scientia litterarumque elegantia ; hisque artibus assecutus diu fioruit
est ut rem christianam nomenque patrium non parum et ^^^^
ipse proveheret. Haud sane defuere munifici viri, qui, opti-
marum artium patrocinio suscepto, congrua temporibus
subsidia praeberent ; nec defuere ingenia ad theologicas,
ad philosophicas disciplinas, nedum ad h'tteras excolendas
apte comparata. Ad haec amph'ficanda studia doctrinae no- Re^um
vimus quantum contulerit Regum catholicorum h*beralitas, rifm^^s^-
quantum opera atque instantia Episcoporum. His porro scopirum,
incitamenta omne genus adiecit Apostolica Sedes, quae id rwnPm-
196 EPISTOLA " NON MEDIOCRI. "
tificumpa' perpctuo studuit, ut sanctitati moruni christianorucn nec
^^usm, philosophiae lumen, nec poh'tioris humanitatis deesset nitor.
doctHna- q^q in genere insigne vobis qu£u»i patrimonium gloriae
tus viro' transmisere viri cum paucis comparandi, Franciscus Sua-
rum inge- ^g^ loanms Lugo, Franciscus Toletus, nominatim vero
mo praes' ' . .
tantium, Francisais Xifnenes, qui ductu auspiciisque Pontificum ro-
manorum potuit ad illam doctrinae praestantiam conten-
dere, qua non modo Hispaniam, sed universam illustravit
Europam.praesertim constitutis studiis illis Complutensibus,
quibus edocti luvenes in Dei Ecclesia sapienticu splendore,
tamquam stellae matutinae coruscantes^ in veritatis via ceteros
illuminare possent (»). Ex ea segete tam scite naviterque
exculta, cohors illa extitit doctorum illustrium, qui a roma-
no Pontifice atque a Rege Catholico ad Synodum Triden- .
tinam invitati, utriusque expectationem egregie implevere.
etabtissi' ^eque vero mirum est, tot Hispaniam tantosque tulisse
viis adju' viros ; siquidem praeter naturalem ihgeniorum vim, praesi-
rumpriU' ^^^ atque instrumenta praesto erant aptissima, quorum ope
sidiis. studiorum ratio perficeretur. Satis est magna Lycea recor-
dari Complutense et Salmanticense, quae sane, advigilante
Ecclesia, praeclarachristianaesapientiaedomicilia extitere.
Quorum recordatio sponte coniungitur cum memoria Col-
legiorum, quae ecclesiasticis viris ingenio sciendique cupi-
ditate praestantibus communem sedem commodum prae-
buere.
ff^^ At vero habetis ante oculos, Venerabiles Fratres, poste-
posterio' riorum temporum cladem. In iis rerum publicarum fluctibus,
porum cia- qui superiore atque hoc ipso volvente saeculo, totam pertur-
fuermif^ barunt Europam, quasi procelloso impetu deiecta ac stirpi-
tus divulsa sunt Instituta, quibus ad fidei doctrinaeque in-
crementa condendis, regia simul et ecclesiastica potestas
curas opesque contulerant. Sublatis ita catholicisstudiorum
Universitatibus earumque CoIIegiis, ipsamet Seminaria cle-
ricofum exaruere, sensim ea deficiente doctrinae copia,
quae ex magnis Gymnasiis effluebat : praeterea nec tenere
antiquum potuere statum per bella intestina et turbas,quae
iicctotue- aliquandiu civium studia viresque distraxerunt. Adfuit \v\
I. Alexander VI, Bulla//x/«r ^/«ra, Idibus Aprilis 1499.
DE COLLEGIO HISPANICO IN URBE. I97
tempore Apostolica Sedes, animumque studiose adiecit, ^f
civili potestate consentiente, ad res ecclesiasticas compo- 1893,
nendas, quas praegressa tempestas afflixerat ; potissima mntom'
vero eius cura fuit de Seminariis dioecesanis, quae quidem ^'?f ''^^'*"
quasi domicilia pietatis atque eruditionis in statum pristi-
num restitui, privatim ac publice intererat. Vobis tamen
exploratum est, rem non omnino cessisse ex sententia.
Neque enim sat amplae suppetebant opes : neque ratio stu-
diorum poterat in spem gloriae reflorescere, quia Lyceorum
veterum interitus penuriam idoneorum magistrorum genue-
rat — Convenit quidem inter duas supremas potestates, ut
quibusdam in provinciis Seminaria conderentur generalia^
potestate facta ut ex eorum alumnis,qui plenius theologica
arripuissent, ii ad gradus academicos more maiorum admit-
terentur. Id tamen quominus reapse perficeretur, multa
impedimento fuere, hodieque sunt. — Erepto igitur Lyceo- .
rum veterum praesidio, multa desiderantur ex adiumentis inanca ra-
iis, sine quibus ad expletam cumuiatamque eruditionis ^^^^^-
laudem aspirare Clerus difficiie potest, ita ut una sit pru- sit,
dentium vox et sententia, accedere ad rationem studiorum
in Seminariis perfectius quiddam et cumulatius oportere.
— Atqui id maxime Nobis curae est, praesertim exempla Compiu-
decessorum Nostrorum intuentibus, qui nuUum praeter- ^^/^^^
misere locum favendi studiis optimis. In eo autem vel ciericorum
maxime eluxtt Pontificum excellens providentia, quod in ^^urbJ'^
hanc ipsam Urbem, principem catholici nominis, adole- fundaia
scentes clericos peregre arcessere atque in Collegia congre- manis
gare studuerint, idque maiore cura quoties aut adiumenta f^*-^^'
studiorum ipsis in patria deessent, aut sanitas institutionis,
publice repudiata Ecclesiae vigilantia, periclitaretur. Hac
de caussa complura Romae condita Ephebea, quo confluere
solent ad sacra instituendi adolescentes exteri, eo videlicet
proposito ut quas in Urbe collegerint ingenii animique opes,
eas aliquando, sacerdotio initiati, in communem conferant
popularium suorum utilitatem. Qua ex re cum abunde sa- ironnul-
lutagres fructus extiterint, existant, omnino Nosmetipsos ^'>^5
operae pretium iudicavimus facturos, si etusmodi domici- erexS!^
liorum numerum augeremus : proptereaque suum Armeniis
198 EPISTOLA " NON MEDIOCRI. "
Collegiuni, suum Bohemis in Urbe aperuimus : Maroniti-
cum vero ut ad pristinam dignitatem revocaretur, curavi-
mus.
Quae- In hac peregrinorum adolescentium frequentia id aegre
tuumur fefebamu^, quod alumni non ita multi numerarentur e civi^
coiugio bus vestris. Quamobrem speratae utilitatis cogitatione, con-
rumpro' silium cepimus efiicere, ut urbanum clericorum hispanien-
futura; gj^jjj collegium, quod non ita pridem piorum sacerdotum
sapiens industria fundavit, non modo stabile permanere,
sed ad incrementa properare queat. Placet igitur ut, quot-
quot ex Peninsula Iberica proximisve insulis in ditione sitis
Regis catholici, in illud convenerint, sint in tutela Nostra :
communique utentes convictu, lectorum moderatorum di-
sciplina, eis studiis operentur, quae exquisitius animum
twva seJes ingeniumque perficiunt. Opportunam operi sedem domum-
iiHcoftce- qug praebituras arbitramur aedes urbanas, a Ducibus
^' ' Altemps^ prioribus dominis, nuncupatas, proprio nunc iure
Nostras et Apostolicae Sedis : eo vel magis quod illae a
sacrario AnicetiVonW^cxs Martyris, cuius ibidem sacri ce-
neres quiescunt, itemque a memoria commorationis Caroli
Borrotnei nobilitantur. Earum igitur aedium usum atque
usumfructum concedimus et attribuimus CoIIegio Episco-
porum Hispaniae, hac lege ut iis utantur ad accipiendos
tuendosque suarum Dioeceseon clericos, si quos studiorum
caussa, uti diximus, huc mittendos decreverint Quo vero
cogitata citius efBciantur, pariterque tempus instruendis
aedibus ccterisque rebus apparandis necessarium suppetat,
coeant interea clerici in certam idoneamque partem aedium
dqtu re- illustris famillae Altieriae. — Archiepiscopos autem Tole-
v)^e/ur'^ tanum et Hispaiensem designamus, qui Nobiscum et cum
successoribus Nostris de negotiis Collegii gravioribus agant;
ob eamque caussam praecipimus, ut is qui Collegio praeest,
de re familiari, de disciplina moribusque alumnorum quot-
annis cum ad sacrum Consilium Nostrum studiis regundis^
tum ad Archiepiscopos supra dictos scripto referat, iique
/^ofi/i/i' ^^ Collegas suos,Hispaniae Episcopos,referendum curabunt.
cis iiicepta — Modo vestrum est, Venerabiles Fratres, Nostra haec
EpUco^. incepta adiuvare,exequi : idque alacritate et industria tanta,
DE COLLEGIO HISPANICO IN URBE. I99
quantam et res flagitat, et episcopales virtutes vestrae pol- 2s
licentur. — Interea Apostolicam benedictionem, praecipuae jSg^.
benevolentiae testem, vobls, Venerabiles Fratres, itemque
Clero et fidelibus vigilantiae vestrae concreditis, peramanter
in Domino impertimus.
Datum Romae apud S. Petrum, die XXV Octobris anno
MDCCCXCIII, Pontificatus Nostri decimo sexto.
LEO PP. XIII.
i8
Noy,
1893.
Adfi-
nem sufer-
naturalem
Dtus ho-
miffem
evixit^
LITTERAE ENCYCLICAE
DE STUDIIS SCRIPTURAE SACRAE.
«Laa&a&afl&48ROVlDENTlsSlMUS Deus, qui humanum gcnus,
I T^ ^ admirabili caritatis consilio, ad consortium
^ IT ^ naturae divinae principio evexit, dein a com-
muni labe exitioque eductum, in pristinam
tk^
facta ti
supematu-
rali reve-
latimey
quae gemi-
no fonte
continetur,
SacrO'
rum libro'
rum pro'
ponitur
notio^ ex
doctrina
Ecclesiae
etPatrum.
Eximia
S, Theoh'
giaepars
est quae
circa
Scriptureu
versatur.
dignitatem restituit, hoc eidem proptereacontulit singulare
praesidium, ut arcana divinitatis, sapientiae, misericordiae
suae supernaturali via patefaceret Licet enim in divina
revelatione res quoque comprehendantur quae humanae
rationi inaccessae non sunt, ideo hominibus revelatae, utab
omnibus expedite^ finna certitudine et nullo admixto errore
cognosci possinty non hac tamen de caussa revelatio absolute
necessaria dicenda est^ sed quia Deus ex infinita bonitate sua
ordinavit hominem adfinem supematuralem ('). Quae svper'
naturalis revelatio^ secundum universalis Ecclesiae fidem,
continetur tum in sine scripto traditionibus, tum etiam in
libris scriptiSy qui appellantur sacri et canonici, eo quod
Spiritu Sancto inspirante conscripti, Deum habent auctorem,
atque ut tales ipsi Ecclesiae traditi sunt («). Hoc sane de
utriusque Testamenti libris perpetuo tenuit palamque pro-
fessa est Ecclesia : eaque cognita sunt gravissima veterum
documenta, quibus enuntiatur, Deum prius per prophetas,
deinde per seipsum, postea per apostolos locutum, etiam
Scripturam condidisse, quae canonica nominatur (^), eam-
demque esse oracula et eloquia divina (4), litteras esse, hu-
mano generi longe a patria peregrinanti a Patre caelesti
datas et per auctores sacros transmissas (5). lam, tanta
quum sit praestantia et dignitas Scripturarum, ut Deo ipso
auctore confectae, altissima eiusdem mysteria, consilia,
opera complectantur, illud consequitur, eam quoque partem
sacrae theolc^iae, quae in eisdem divinis Libris tuendis in-
X. Conc. Vat sess. Iii. cap. 11, de reveL — a. /Md. — 3. S. Aug., De ei».
Dei, XI, 3. — 4. S. Cleixi. Rom. i ad Cor. 45 ; S. Polycarp. ad Phil. 7 ; S. Irea.,
c, kaer,, II, a8. 9. — 5. S. Chrys.. In Gen. hom, a, a ; S. Aug. iu Ps, XZZterm.
3, z ; S. Greg. M. ad. Theod. ep. iv, 31.
DE STUDIIS SCRIPTURAE SACRAE. 20I
terpretandisqueversatur,excellentiae etutilitatis esse quam
maximae. — Nos igitur, quemadmodum alia quaedam Sacra-
disciplinarum genera, quippe quae ad incrementa divinae ^^aTumslt/-
gloriae humanaeque salutis valere plurimum posse videren- </ium com
tur, crebris epistolis et cohortationibus provehenda, non ^lit^glry
sine fructu, Deo adiutore, curavimus, ita nobilissimum hoc j<^ff^diu co-
_. ' . , ftitat Pon-
sacrarum Litterarum studium excitare et commendare,atque tifex
etiam ad temporum necessitates congruentius dtrigere iam-
diu apud Nos cogitamus. Movemur nempe ac prope im- tutuHus
pellimur soUicitudine Apostolici muneris, non modo ut j^^^^y^*
hunc praeclarum catholicae revelationis fontem tutius deiibuspa-
atque uberius ad utilitatem dominici gregis patere velimus, ^^^J^ta^
verum etiam ut eumdem ne patiamur ulla in parte violari, serventur
ab iis qui in Scripturam sanctam, sive impio ausu invehun- \naiitta t/
tur aperte, sive nova quaedam fallaciter imprudenterve audada
moliuntur. — Non sumus equidem nescii, Venerabiles Laudata
Fratres, haud paucos esse e catholicis, viros ingenio do- ^^f^f^"
ctrinisque abundantes, qui ferantur alacres ad divinorum Scripturis
Librorum vel defensionem agendam vel cognitionem et ^diset^ru-
intelligentiam parandam ampliorem. At vero, qui eorum fandisdi-
/■ . 11 • /- ligentia^
operam atque fructus merito collaudamus, facere tamen
non possumus quin ceteros etiam, quorum sollertia et do- exoptat
ctrina et pietas optime hac in re pollicentur, ad eamdem ^^Jj^Jts
sancti propositi laudem vehementer hortemur. Optamus hisceva-
nimirum et cupimus, ut plures patrocinium divinarum di^/^rae-
Litterarum rite suscipiant teneantque constanter ; utque illi sertim ex
potissime,quos divina gratia in sacrum ordinem vocavit,ma- ous,
iorem in dies diligentiam industriamque iisdem legendis, Parsi-
meditandis, explanandis,quod aequissimumest, impendant. d^s.Scnp-
Hoc enimvero studium cur taritopere commendandum Ht^e!* '
videatur, praeter ipsius praestantiam atque obsequium verbo ^»Scrip-
Dei debitum,praecipua caussa inest in multiplici utilitatum dium,
genere, quas inde novimus manaturas, sponsore certissimo ^^lZ^lt
Spiritu Sancto : Omnis Scriptura divinitus inspirata^ utilis stantiam
€st ad docendum, ad arguendum, ad corripiendum, cui eru- ^^ufumDei
diendum in iustitia, ut perfectus sit homo Dei, ad omne opus ^f ^ '^'
honum instructus (»). Tali sane consilio Scripturas a Deo commen'
I. // Ftm,^ III, 16-17.
202 LITT. ENCYCL. ** PROVIDENTISSIMUS DEUS.
mii/ruc' esse datas hominibus, exempla ostendunt Christi Domini
^^sa,ust€ ^^ Apostolorum. Ipse enim qui € miraculis conciliavit au-
Spiritu ctoritatem, auctoritate meruit fidem, fide contraxit multi-
percipien' tudinem (>) >, ad sacras Litteras, in divinaesuae legationis
*''• „ ^^ munere, appellare consuevit : nam per occasionem ex ipsis
Scripturae etiam sese a Deo missum Deumque deciarat ; ex ipsis
^stendunt ^rguniGOta petit ad discipulos erudiendos, ad doctrinam
exempia confirmaudam suam ; earumdem testimonia et a calumniis
adipsam vindicat obtrectantium, et Sadducaeis ac Pharisaeis ad
appeiiare coarguendum opponit, in ipsumque Satanam, impudentius
sollicitantem, retorquet ; easdemque sub ipsum vitae exi-
tum usurpavit, explanavitque discipulis redivivus, usque
dum ad Patris gloriam ascendit. — Eius autem voce prae-
et Aposto- ceptisque Apostoli conformati, tametsi dabat ipse signa et
'denlfMn P^odtgta fieri per ma?ius eorum (^), magnam tamen efficaci-
signis tnn- tatem ex divinis traxerunt Libris, ut christianam sapien-
divinisLi' tiam late gentibus persuaderent, ut ludaeorum pervicaciam
Jr" /',^f'' frangerent, ut haereses comprimerent erumpentes. Id aper-
tumex ipsorum concionibus, in primis Beati Petri, quas,in
argumentum firmissimum praescriptionis novae, dictis
veteris Testamenti fcre contexuerunt; idque ipsum patet ex
Matthaei et lohannis Evangeliis atque ex Catholicis, quae
vocantur, epistolis ; luculentissime vero ex eius testimonio
qui <L ad pedes Gamalielis Legem Moysi et Prophetas se
didicisse gloriatur, ut armatus spiritualibus telis postea
diceret confidenter : Arma militiae nostrae non carnalia
suftt, sed potentia Deo (3) ». — Per exempla igitur Christi
Hum Domini et Apostolorum omnes intelligant, tirones praeser-
eanL liro- tim militiae sacrae, quanti faciendae sint divinae Litterae,
etquo ipsi studio qua religione ad idem veluti armamenta-
rium accedere debcant. Nam catholicae veritatis doctrinam
qui habeant apud doctos vel indoctos tractandam, nulla
uspiam de Deo, summo et perfectissimo boiio, deque ope-
ribus gloriam caritatemque ipsius prodentibus, suppetet eis
de Redem ^^^ cumulatior copia vel amplior praedicatio. De Servatore
ptore^ autem humani generis nihil uberius expressiusve quam ea,
nes mili'
tiae scuraey
I. S. Aug., Deutil. r:r^</., XIV, 32. — 2. Aci. XIV, 3. — 3. S. Hier., De Undio
Script. ad Paulin. <■/. Llil, 3.
DE STUDIIS SCRIPTURAE SACRAE. 203
quae lo universo habentur Bibliorum contextu : recteque ^s
aiiirmavit Hieronymus, < ignorationem Scripturarum esse iSgs*
igoorationem Christi (») > : ab iUis nimirum extat, veluti
viva et spirans, imago eius, ex qua levatio malorum, cohor-
tatio virtutum, amoris divini invitatio mirifice prorsus dif-
funditur. Ad Ecclesiam vero quod attinet, institutio,natura, <UEccUsia^
munera, charismata eius tam crebra ibidem mentione
occurrunt, tam multa pro ea tamque iirma prompta sunt
argumenta, idem ut Hieronymus verissime edixerit : <L Qui
sacrarum Scripturarum testimoniis roboratus est, is est
propugnaculum Ecclesiae (*). > Quod si de vitae morumque ^ niorum
conformatione et disciplina quaeratur, larga indidem et disciplina
optima subsidia habituri sunt viri apostolici : plena sancti-
tatis praescripta, suavitate et vi condita hortament«, exem-
pla in omni virtutum genere insignia ; gravissima accedit,
ipsius Dei nomine et verbis, praemiorum in aeternitatem
promissio, denunciatio poenarum.
Atque hacc propria et singularis Scripturarum virtus, a Scripiu-
divino afflatu Spiritus Sancti profecta, ea est quae oratori ^J^X*
sacro auctoritatem addit, apostolicam praebet dicendi addUara'
libertatem, nervosam victricemque tribuit eloquentiam. ^^lu-
Quisquis enim divini verbi spiritum et robur eloquendo ff^ana^
c -yy f ' • ... scienttae
reiert, ille, nonloquttur tn sennone tantum, sed et in vtrtute verba,
et in Spiritn Sancto et in plenitudine multa (^). Quamobrem , f^^^ur
H dicendi sunt praepostere improvideque facere, qui ita Hquiku-
conciones de religione habent et praecepta divina enun- ^^i^^Lfa^^
tiant, nihil ut fere afferant nisi humanae scientiae et pru- divinis ar-
dentiae verba, suis magis argumentis quam divinis innixi. ^^^concio-
Istorum scilicet orationem, quantumvis nitentcm luminibus, "'^^ **"
- r • tuntur,
languescere et fngere necesse est, utpote quae igne careat
sermonis Dei (^), eamdemque longe abesse ab illa, qua di- Sacris
vinus sermo pollet virtute : Vivus est enim sermo Dei et ^lHfrL^i
* tgnts tnc^f
efficax et penetrabilior oinni gladio ancipiti,et pertingens usque divinus^
ad divisioneni a?iimae ac spiriUis (5). Quamquaiii, hoc eiiam nec elo-
prudentioribus assentiendum est, inesse in sacris Litteris ^j,^]^'^
mire variam et uberem magnisque dignam rebus eloquen-
I. Jn /s., Frol, — 2. //1 /j. UV, 12. — 3. / T/iess., I, 5. — 4. lerem.,
XXIII, 29. — 5. Hebr., IV, 12.
204 LITT. ENCYCL. ** PROVIDENTISSIMUS DEUS.
tiam : id quod Augustinus pervidit diserteque arguit (<),
atque res ipsa confirmat praestantissimorum in oratoribus
sacris, qui nomen suum assiduae Bibliorum consuetudini
piaeque meditationi se praecipue debere, grati Deo affir-
marunt
Divinae Qust^ omnia Ss. Patres cognitione et usu quum explora-
Litterae tissima haberent, nunquam cessarunt in divinis Litteris
%uctuTa earumque fructibus collaudandis. Easenimvero crebris locis
SS, Patri' appellant vel thesaurum locupletissimum doctrinarum cae-
^/oM/ur. lestium (*), vel perennes fontes salutis (3), vel ita propoDunt
quasi prata fertilia et amoenissimos hortos, in quibus grex
dominicus admirabili modo reficiatur et delectetur (^). Apte
cadunt illa S. Hieronymi ad Nepotianum clericum : < Divi-
nas Scripturas saepius lege, imo nunquam de manibus tuis
sacra lectio deponatur ; disce quod doceas... sermo presby-
teri Scripturarum lectione conditus sit (^) > ; convenitque
sententia S. Gregorii Magni, quonemo sapientius pastorum
ss. Au- Ecclesiae descripsit munera : «Necesse est, inquit, ut qui
'^rl^orius ad officium praedicationis excubant,a sacrae lectionis studio
^oncionato- ^^^ recedant (^). » — Hic tamen libet Augustinum admo-
res monent ^ "" ^ Tri.-rx.. i-.
senutipsos nentem inducere, < Verbi Dei inanem esse formsecus prae-
^t^dum dicatorem, qui non sit intus auditor (7) >, eumque ipsum
aiios ver- Gregorium sacris concionatoribus praecipientem, ^ ut in
num 7o- divinis sermonibus, priusquam aliis eos proferant, semetip-
^%'a '• ^®^ requirant,ne insequentes aliorum facta se deserant (®)>.
etfecit et Sed hoc iam, ab exemplo et documento Christi, qui coepit
^^Aiosto- f^^^^ ^^ docere^ vox apostolica latepraemonuerat, non unum
ius Timo- allocuta Timotheum, sed omnem clericorum ordinem, eo
' 'netut^se niandato : Attende tibi et doctrinae, insta in illis ; hoc enim
xwpj^iM faciens^ et teipsum salvum facies, et eos qui te audiunt (9).
saivosfa- Salutis profecto perfectionisque et propriae et alienae exi-
^' A/flw mia in sacris Litteris praesto sunt adiumenta, copiosius in
liorumque Fsalmis celebrata ; iis tamen, qui ad divina eloquia, non
I. De doctr, ckr„ iv, 6, 7. — a. S. Chrys., in Gem,,hom, 2t, 2; hom, 60, j;
S. Aug.. De discipl. chr., 2. 3 S. Athan.. ep./est. 79. — 4. S. Aug., serm.
26, 24 ;S. Ambr., in Ps, cxviii, serm. /9, ^. — 5. S. Hier., Devit. deric,, ad
Nepot. — 6. «. Greg. M., Regul.fast, II, tr fal. ^2) ; Morat. xviii. 26 fal. 14).
— 7. S. Aug., serm. tfg, /. — a S. Greg.. M., Regul. past. III, 24 fal. 48). —
9. ITim., IV, x6.
DE STUDIIS SCRIPTURAE SACRAE. 205
solum mentem afferant dociiem atque attentam, sed integrrae '^
quoque piaeque habitum voluntatis. Neque enim eorum 18^3.
ratio librorum similis atque communium putanda est ; sed, salutemex
quoniam sunt ab ipso Spiritu Sancto dictati, resque gravis- ^j^ripi**\o,
simas continent multisque partibus reconditas et difficilio- qui mente
res, ad illas propterea intelligendas exponendasque semper J^^l^la/e
eiusdem Spiritus € indigemus adventu (^) >,hoc est lumine pius esL
et gratia eius : quae sane, ut divini Psaltae frequenter instat
auctoritas, humili sunt precatione imploranda, sanctimonia
vitae custodienda.
Praeclare igitur ex his providentia excellit Ecclesiae, Providit
quae, ne caelestis ille sacrorum Librorum thesaurus^ quem ^Ecdesia ut
Spiritus Sanctus summa liberalitate /wminibus tradidity i^^fiHos
suos salu-
neglectus iaceret (^), optirais semper et institutis et legibus berrimi
cavit. Ipsa enim constituit, non solum magnam eorum par- ^^^^cHt-
tem ab omnibus suis ministris in quotidiano sacrae psalmo- turaefon-
diae officio legendam esse et mente pia considerandam, sed
eorumdem expositionem et interpretationem in ecclesiis
cathedralibus, in monasteriis, in conventibus aliorum regu-
larium, in quibus studia commode vigere possint, per ido-
neos viros esse tradendam ; diebus autem saltem dominicis
et festis solemnibus fideles salutaribus Evangelii verbis
pasci, restricte iussit (^). Item prudentiae debetur diligen-
tiaeque Ecclesiae cultus ille Scripturae sacrae per aetatem
omnem vividus et plurimae ferax utilitatis. — In quo, jntieak
etiam ad firmanda documenta hortationesque Nostras, initio Ec-
iuvat commemorare quemadmodum a religionis christianae ,nuiti\\
initiis,quotquot sanctitate vitae rerumque divinarum scientia f^^^"'^
floruerunt, ii sacris in Litteris multi semper assiduique fue- runt:
rint. Proximos Apostolorum discipulos, in quibus Clemen- ^f^/'^?";,
tera Romanum, Ignatium Antiochenum, Polycarpum, tum puH ;
Apologetas, nominatim lustinum et Irenaeum, videmus i/ff^^'
epistoHs et libris suis» sive ad tutelam sive ad comraenda-
tionempertinerentcatholicorumdogmatum,edivinismaxime
Litteris fidem, robur, gratiam omnem pietatis arcessere.
Scholis autem catecheticis ac theologicis in multis sedibus schoiaeca-
I. S. Hier., in Mich, /. 10, — 2. Conc. Trid., wj. V^ decret. de reform. i. —
3. Ibid.^ 2-2.
206 LITT. ENCVCL. " PROVIDENTLSSIMUS DEUS. '
ucheticae Episcoporum exortis,Alexandrina et Antiochena celeberri-
'^^jHcae, "^*^» ^"^^ '" ^'^ habebatur institutio, non alia prope re,nisi
undeple- lectione, exph'catione, defensione divini verbi scripti conti-
dierunt nebatur. Indeplerique prodierunt Patres et scriptores, quo-
^cH^iores ^""^ operosis studiis egregiisque libris consecuta tria circiter
cptimede saecula ita abundarunt, ut aetas biblicae exegeseos aurea
^^^merut ^"''® ^* ^^^ appellata. — Inter orientales principem locum
apudO' tenet Origenes, celeritate ingenii et laborum constantia
admirabiiis, cuius ex plurimis scriptis et immenso Hexaplo-
rum opere deinceps fere omnes hauserunt. Adnumerandi
plures, qui huius disciplinae fines amplificarunt : ita, inter
excellentiores tulit Alexandria Clementem, Cyrillum ; Pa-
laestina Eusebium,Cyriilum alterum; Cappadocia Basilium
Magnum,utrumque Gregorium,Nazianzenum et Nyssenum;
Antiochia loannem ilium Chrysostomum, in quo huius
peritia doctrinae cum summa eloquentia certavit. Neque id
etatudOc' P^^^i^clare minus apud occidentales. In multis qui se admo-
cidentaies. dum probavere,clara Tertulliani ct Cypriani nomina, Hilarii
et Ambrosii, Leonis et Gregorii Magnorum ; ciarissima
Augustini et Hieronymi : quorum alter mire acutus extitit
in perspicienda divini verbi sententia, uberrimusque in ea
deducenda ad auxilia catholicae veritatis, alter a singulari
Bibliorum scientia magnisque ad eorum usum laboribus,
nomine Doctoris maximi praeconio Ecclesiae est honesta-
Poste ^"^' — ^^ ^^ tempore ad undecimum usque saeculum,
pervuigan- quamquam huiusmodi contentio studiorum non pari atque
rumsaip- ^^tca ardore ac fructu viguit, viguit tamen, opera praeser-
torum opc^ tim hominum sacri ordinis. Curaverunt enim, aut quae
digesta; vctercs iu hac re fructuosiora reliquissent deligere, eaque
apte digesta de suisque aucta pervulgare, ut ab Isidoro
^T^elollL Hispalensi, Beda, Alcuino factum est in primis ; aut sacros
iiiusiran- codices illustrare glossis, ut Valafridus Strabo et Anselmus
^^^^queTnte- Laudunensis, aut eorumdem integritati novis curis consu-
gritas cu- lere, ut Petrus Damianus et Lanfrancus fecerunt. — Saeculo
Saecuio autem duodecimo aliegoricam Scripturae enarrationem
s%^TtU' ^^^^ ^^^ laude plerique tractarunt : in eo genere S. Ber-
rae aiiego- nardus ceteris facile antecessit, cuius etiam se/mones nihil
ratia?^^ propc nisi divinas Litteras sapiunt — Sed nova et laetiora
DE STUDIIS SCRIPTURAE SACRAE. 207
incrementa ex disciplina accessere Scholasticomm, Qui, iS
, . . ** » NOV.
etsi in germanam versionis latinae lectionem studuerunt 18^3.
inquirere, confectaque ab ipsis Correctoria biblica id plane Scholas^
testantur, plus tamen studii industriaeque in interpretatione ''f^r""?
et explanatione collocaverunt Composite enim dilucideque, nova addit
nihil ut melius antea, sacrorum verborum sensus varii f/K"^*'"
distincti ; cuiusque pondus in re theologica perpensum ; cretnenta,
definitae librorum partes, argumenta partium ; investigata
scriptorum proposita ; explicata sententiarum inter ipsas
necessitudo et connexio : quibus ex rebus nemo unus non
videt quantum sit luminis obscurioribus locis admotum. Doctri-
Ipsorum praeterea de Scripturis lectam doctrinae copiam /'f,-^^^"/
admodum produnt, tum de theologia libri, tum in easdem iwmnt
commentaria ; quo etiam nomine Thomas Aquinas inter eos praeHptu
habuit palmam. — Postquam vero Clemens V decessor ^-Thofnas^
Noster Athenaeum in Urbeetceleberrimas quasquestudio- luterarum
nim Universitates litterarum orientalium magisteriisauxit, ^,^^^'^^*"
exquisitius homines nostri in Nativo Bibliorum codice et in
exemplari latino elaborare coeperunt. Revecta deinde ad Graeco-
nos eruditione Graecorum, multoque magis arte novalibra- ^reve^taT^
rla feliciter inventa, cultus Scripturae sanctae latissime ruditio, et
accrevit. Mirandum est enim quam brevi aetatis spatio riainven-
raultiplicata praelo sacra exemplaria, viilgata praecipue, 3^/,^/'^^
cathoHcum orbem quasi compleverint : adeo per id ipsum mire pro-
tempus, contra quam Ecclesiae hostes calumniantur, in Z''^'^''*'-
honore et amore erant divina volumina. — Neque praeter- ^ y^^^^
eundum est, quantus doctorum virorum numerus, maxime «f«^* Con-
exreligiosis familiis, a Viennensi Concilio ad Tridentinum, ^Trli.,mui'
in rei biblicae bonum provenerit : qui et novis usi subsidiis ^* -S^crj/-
. . ....... . - turae stU'
et variae eruditionis mgeniique sui segetem conferentes,non dUsexcet'
modo auxerunt congestas maiorum opes, sed quasi munie- ^^^^'
runt viam ad praestantiam subsecuti saeculi,quod ab eodem p^^^
Tridentino efHuxit, quum nobilissima Patrum aetas prope- Tridenti-
modum rediisse visa est. Nec enira quisquam ignorat, XwivJja
Nobisque est memoratu iucundum, decessores Nostros, a ^' ^*"*'^
Pio IV ad Clementem VIII, auctores fuisse ut insignes aetas,
illae editiones adornarentur versionum veterum, Vulgatae
et Alexandrinae ; quae deinde,Sixti V eiusdemque Clemen-
208 LITT. ENCYCL. " PROVIDENTISSIMUS DEUS. "
tis iussu et auctoritate, emissae, in communi usu versantur,
Pereadem autem tempora, notum est, quum versiones aiias
Bibliorum antiquas, tum polyglottas Antuerpiensem et
Parisiensem, diligentissime esse editas, sincerae investigan-
dae sententtae peraptas : nec ullum esse utrlusque Testa-
menti librum, qui non plus uno nactus sit bonum explana-
torem^neque graviorem ullam de iisdem rebus quaestionem,
quae non multorum ingenia fecundissime exercuerit : quos
inter non pauci, iique studiosiores Ss. Patrum, nomen sibi
Poste- ^^^^^^ eximium. Neque, ex illa demum aetate, desiderata
rioribus est nostrorum sollertia ; quum clari subinde viri de iisdem
vMi^ur studiis bene sint meriti, sacrasque Litteras contra rationa-
s.Scriptw //>;«/ commenta, ex philologia et finitimis disciplinis de-
rationaiis' torta, simili argumentorum genere vindicarint. — Haec
mi com- omnla qui probe ut oportet considerent, dabunt profecto,
Ecclesiam, nec ullo unquam providentiae modo defuisse,
quo divinae Scripturae fontes in filios suos salutariter deri-
varet, atque illud praesidium, in quo divinitus ad eiusdem
tutelam decusque locata est, retinuisse perpetuo omnique
studiorum ope exornasse, ut nullis externorum hominum
incitamentis eguerit, egeat.
Parsii: ^^™ postulat a Nobis instituti consilii ratio, ut quae his
de recieor- je studiis recte ordinandis videantur optima, ea vobiscum
dtnandis . ,.1-1-. J^,... •
S.Scriptu- communicemus, Venerabiles Fratres. Sed prmcipio quaie
^^ihScril- ^dversetur et instet hominum genus, quibus vel artibus vel
iurae ad- armis confidant, interest utique hoc loco recognoscere. —
mnnuiia Scilicct, ut antea cum lis praecipue res fuit qui privato
praemit- iudicio freti, divinis traditionibus et magisterio Ecclesiae
tuntur, ,. . ^ . . 1 ,. • r
Ex Prote- repudiatis, Scnpturam statuerant unicum revelationis lon-
stantium ^^^ suprcmumque iudicem fidei ; ita nunc est cum Ratio-
evrore or- r -1 »
tumtraxit nalistis, qui eorum quasi filii et heredes, item sententia
/i^a^m i^nixi sua, vel has ipsas a patribus acceptas christianae
impietas fidei reliouias prorsus abiecerunt. Divinam enim vel reve-
Scriptu- , . .... , o .
ram divi- lationem vel mspirationem vel Scnpturam sacram, omnino
mwi ne- ullam negant, neque alia prorsus ea esse dictitant, nisi ho-
varias i'/- minum artificia et commenta : illas nimirum, non veras
^varia^arte gcstarum rerum narrationes, sed aut ineptas fabulas aut
impugnan- historias mendaces ; ea, non vaticinia et oracula, sed aut
tium.
DE STUDIIS SCRIPTURAE SACRAE. 209
■
confictas post eventus praedictiones aut ex naturali vi 18
praesensiones ; ea, non veri nominis miracula virtutisque 1893.
divinae ostenta, sed admirabilia quaedam, nequaquam natu-
rae virtbus maiora, aut praestigias et mythos quosdam :
evangelia et scripta apostolica aliis plane auctoribus tri-
buenda. — Huiusmodi portenta errorum, quibus sacrosan- Sden-
ctam di^inorum Librorum veritatem putant convelli, ^lpsi^^io.
tamquam decretoria pronuntiata novae cuiusdam scientiae naiisiae
liberae^ obtrudunt : quae tamen adeo incerta ipsimet habent, habeni,
ut eisdem in rebus crebrius immutent etsuppieant Quum Nonnul-
vero tam impie de Deo, de Christo, de Evangelio et reliqua '« ^x uns
Scriptura sentiant et praedicent, non desunt ex iis qui chHsiia'
theologi et christiani et evangelici haberi velint, et hone- ««'^'/'"«^
. se tnsolen-
stissimo nomme obtendant insolentis ingenii temeritatem. terfsrum,
His addunt sese consiliorum participes adiutoresque e Ratio-
ceteris disciplinis non pauci,quos eadem revelatarum rerum ^^j^^"^"
intclerantia ad oppugnationem Bibliorum similiter trahit. mu/Hece-
Satis autem deplorare non possumus, quam latius in dies 1/^/,-/^/"
acriusque haec oppugnatio geratur. Geritur in eruditos et juiores,
graves homines, quamquam illi non ita difficulter sibi pos- naiursu
sunt cavere ; at maxime contra indoctorum vulgus omni ScHpiura
consilio et arte infensi hostes nituntur. Libris, libellis, dia- t^nos ho-
riis exitiale virus infundunt ; id concionibus, id sermonibus ^"«^^
' ' apud in'
insinuant ; omnia iam pervasere, et multas tenent, abstra- doctos,
ctas ab Ecclesiae tutela, adolescentium scholas, ubi credulas *^^^^^^'
mollesque mentes ad contemptionem Scripturae, per ludi- schoiis,
brium etiam et scurriles iocos, depravant misere. — Ista faisimmi-
sunt, Venerabiles Fratres, quae commune pastorale studium ''." ^^'«^»-
. , . ^ , . . . itcL^oppo-
permoveant, mcendant ; ita ut huic novae falsi nomtnis nenda esi
scientiae {}) antiqua illa et vera opponatur, quam a Christo ^^J^^^^^p-
per Apostolos accepit Ecclesia, atque in dimicatione tanta iurae
idonei defensores Scripturae sacrae exurgant. ^"'^" *^'
Itaque ea prima sit cura, ut in sacris Seminariis vel ^**Senii-
* * ' nartts et
Academiis sic omnino tradantur divinae Litterae, quemad- Acadetniis
raodum et ipsius gravitas disciplinae et temporum necessi- ^raadhibea-
tas admonent. Cuius rei caussri, nihil profecto debet esse ^''j» ^^'
antiquius magistrorum delectione prudenti : ad hoc enim
1,1 Tim.,yi, ao.
Acia Leonis Xni. V — 14
2IO LITT. ENCYCL. " PROVIDENTISSIMUS DEUS.
«
UiteHs: munus non homines quidem de multis, sed tales assumi
cum*ean- oportet, quos magnus amor et diuturna consuetudo Biblio-
iurparis rum, atque opportunus doctrinae ornatus commendabiles
m^nur faciat, pares officio. Neque minus prospiciendum mature est,
excoiantur horum Dostea locum qui sint excepturi. luverit idcirco, ubi
alumni \ , /* , . . • , .
magisterio commodum sit, ex alumnis optimae spei, theologiae spa-
/w^ ^*'^ ^*'""^ laudate emensis, nonnuUos divinis Libris totosaddici,
facta eisdem plenioris cuiusdam studii aliquamdiu facultate.
Ita delecti institutique doctores, commissum munus adeant
fidenter : in quo ut versentur optime et consentaneos fru-
ctus educant, aliqua ipsis documenta paulo explicatius
Tracfa- impertire placet. — Ergo ingeniis tironum in ipso studii
troductime limiue sic prospiciant, ut iudicium in eis, aptum pariter
^^^^^Uomm L^'^"^ divinis tuendis atque arripiendae ex ipsis sententiae,
conforment sedulo et excolant. Huc pertinet tractatus de
introductione^ ut loquuntur, biblica, ex quo alumnus com-
modam habet opem ad integritatem auctoritatemque Bi-
bliorum convincendam, ad legitimum in illis sensum inve-
stigandum et assequendum, ad occupanda captiosa et
etutiiita^ radicitus evellenda. Quae quanti momenti sit disposite
tem Ponlt' , ,.
fexexponit, scienterque, comite et adiutrice theologia, esse initio dispu-
tractauum ^^^*' ^*^ attinet dicere, quum tota continenter tractatio
jam edocti Scripturae reliqua hisce vel fundamentis nitatur vel lumi-
^ScHpturae "ibus clarescat. — Exinde in fructuosiorem huius doctrinae
audiant partem, quae de interpretatione est, perstudiose incumbet
iatiomm praeceptoris opera ; unde sit auditoribus, quo dein modo
%Vustdi divini verbi divitias in profectum religionis et pietatis con-
gionis et vertant. Intelligimus equidem, enarrari in scholis Scripturas
q^ln- on^nes, nec per amplitudinem rei, nec per tempus licere.
dus est, Verumtamen, quoniam certa opus est via interpretationis
inpU' utiliter expediendae, utrumque magister prudens devitet
sckolis, incommodum, vel eorum qui de singulis libris cursim deli-
^ic^oribus bandumpraebent,veIeorum qui in certa unius parteimmo-
exceptis, deratius consistunt. Si enim in plerisque scholis adeo non
librorum potcrit obtiueri, quod in Academiis maioribus, ut unus aut
Scripiurae ^lter liber continuatione quadam et ubertate exponatur, at
partesseit- «*.,,., , .
gani ita magnopere efficiendum est, ut Iibrorum partes ad interpre-.
ut^disc^t tandum selectae tractationem habeant convenienter ple-
DE STUDIIS SCRIPTURAE SACRAE. 211
nam : quo veluti specimine allecti discipuli et edocti, cetera ^
ipsi perlegant adamentque in omni vita. Is porro, retinens iS^z-
instituta maiorum^ exemplar in hoc sumet versionem vul- uq^ ipi
gatam ; quam Concilium Tridentinum inpublicis Uctionibus^ perltgere,
disputationibus^ praedicationibus et expositionibus pro au- nevuigata
thentica habendam decrevit {}\ atque etiam commendat ^^^^^^*
^^ necnon et
quotidiana Ecclesiae consuetudo. Neque tamen non sua reliquis
habenda erit ratio reliquarum versionum, quas christiana ^usluodi-
laudavit usurpavitque antiquitas, maxime codicum primi- cibmpri'
geniorum. Quamvis enim, ad summam rei quod spectat, ex ^Wnlceh
dictionibus Vulgatae hebraea et graeca bene eluceat sen- ^f^»»^
tentia, attamen si quid ambigue, si quid mmus accurate ixpenden-
inibi elatum sit, « inspeciio praecedentis linguae>, suasore ^^J^^^^f
Augustino, proiiciet (^). lamvero per seliquet, quam mul- tionem,
tum navitatis ad haec adhiberi oporteat, quum demum sit
€ commentatoris officium, non quid ipse velit, sed quid
sentiat ille quem interpretetur, exponere (3). > — Post sensus
expensam, ubi opus sit, omni industria lectionem, tum juxtapro-
locus erit scrutandae et proponendae sententiae. Primum pretandi
autem consiiium est, ut probata communiter interpretandi P^aecepta
. . perscru-
praescripta tanto experrectiore observentur cura, quanto tandus,
morosior ab adversariis urget contentio. Propterea cum
studio perpendendi quid ipsa verba valeant, quid consecutio
rerum velit, quid locorum similitudo aut talia cetera, ex-
terna quoque appositae eruditionis illustratio societur : tioninon
cauto tamen, ne istiusmodi quaestionibus plus temporis ^^^"„'/''
tribuatur et operae quam pernoscendis divinis Libris, neve dum,
corrogata multiplex rerumcognitio mentibus iuvenum plus
incommodi afferat quam adiumenti. — £x hoc, tutus erit
gradus ad usum divinae Scripturae in re theologica. Quo Scripturae
ingenere animadvertisse oportet, ad ceteras difficultatis *^^,^^^^^'
..... logica ex-
caussas, quae m quibusvis antiquorum libris intelligendis positurus,
fere occurrunt, proprias aliquas in Libris sacris accedere. J^y^^' ^'^"'
Eorum enim verbis, auctore Spiritu Sancto, res multae iiiamob
subiiciuntur quae humanae vim aciemque rationis longis- guL^on-
sime vincunt, divina scilicet mysteria et quae cum illis ''^^^ ^' ^^'
I. Sess. IV, decr. de edit, et usu sacr. libror. — 2. De doctr,chr., lli, 4. —
5. S. Hier. ad Pammacb.
]
2 1 2 LITT. ENCYCL. " PROVIDENTISSIMUS DEUS.
rios quos continentur alia multa ; idque nonnumquam ampliore qua-
sus\^- ^^^ ^^ reconditiore sententia, quam exprimere littera et
scuriiaie hermeneutlcae leges indicare videantur : alios praeterea
cucuiam
invoivi sensus, vel ad dogmata illustranda vel ad commendanda
praecepta vitae, ipse litteralis sensus profecto adsciscit
Quamobrem diffitendum non est religiosa quadam obscu-
ritate sacros Libros involvi, ut ad eos, nisi aliquo viae duce,
nobis uti^ nemo ingredi possit (') : Deo quidem sic providente (quae
hsstma, vulgata est opinio Ss. Patrum), ut homines maiore cum
desiderio et studio illos perscrutarentur, resque inde ope-
rose perceptas mentibus animisque altius infigerent ; intel-
h'gerentque praecipue,ScripturasDeum tradidisse Ecclesiae,
qua scilicet duce et magistra m legendis tractandisque
^^ eloquiis suis certissima uterentur. Ubi enim charismata
Patres, Dominl posita sint, ibi discendam esse veritatem, atque ab
illis, apud quos sit successio apostolica, Scripturas nullo
cum periculo exponi, iam sanctus docuit Irenaeus (^) :
cuius quidem ceterorumque Patrum doctrinam Synodus
aique Cc, Vaticana amplexa est, quando Tridentinum decretum de
Vatic. do' divini verbi scripti interpretatione renovans, hanc Ulius
centverum f^ntem esse declaravit^ ut in rebus fidei et ntorum, ad aedifi'
Scripturae ">•/..
sensum cationem doctrtnae chrtsttanae pertinentium^ is pro vero sensu
guenuenet ^^^^^^ Scripturae kabendus sit, quem tenuit ac temt sancta
Ecciesia. Mater Ecclesiay cuius est iudicare de vero sensu et interpre-
tatione Scripturarum sanctarum ; atque ideo nemini licere
contra hunc sensum aut etiam contra unanimem consensum
Patrum ipsam Scripturam sacram interpretari (3). — Qua
lilaverae ;., ▼-»!. /.
interpreta- plena sapientiae iege nequaquam Ecclesia pervestigationein
tionis lex scientiae biblicae retardat aut coercet : sed eam potius ab
non nocet ' *
scieniiae errore integram praestat, plurimumque ad veram adiuvat
sedmui- progressionem. Nam privato cuique doctori magnus patet
tumeipro- campus, in quo, tutis vestigiis, sua interpretandi industria
Doctorum praeclare certet Ecclesiaeque utiliter. In locis quidem di-
^reib'biicae ^inae Scripturae qui expositionem certam et definitam
uiiiissima adhuc desiderant, effici ita potest, ex suavi Dei providentis
sunt, .^
I. S. Hicr. ad Paulin. De studio Script. *^. Liii, 4. — 2. C. haer., IV, 26, 5. —
3. Sess, III, cap. ii, de revel, Cf. Conc. Trid, sess, iv, decr, de ediU et usu sacr.
libror.
DE STUDHS SCRIPTURAE SACRAE. 21 3
consilio, ut, quasi praeparato studio, iudicium Ecclesiae 18
maturetur ; in locis vero iam definitis potest privatus doctor jgg^]
aeque prodesse, si eos vel enucleatius apud fidelium ple-
bem et ingeniosius apud doctos edisserat, vel insignius
evincat ab ad^^ersariis. Quapropter praecipuum sanctumque sifue-
sit catholico interpreti, ut illa Scripturae testimonia, quo- ^* ^^P-
rum sensus authentice declaratus est, aut per sacros aucto- sus au-
res, Spiritu Sancto afflante, uti multis in locis novi Testa- ^^jj^^''
menti, aut per Ecclesiam, eodem Sancto adsistente Spiritu, Aunc te-
sive solemni iudicio^ sive ordinario et universali magiste- ^^^ ^^aOio-
rio ('), e4dem ipse ratione interpretetur ; atque ex adiu- ^'^«^» »>-
mentisdisciplinae suae convincat, eam solam interpretatio- gmuinum
nem, ad sanae hermeneuticae leges, posse recte probari. ^^"^^^^
In ceteris analogia fidei sequenda est, et doctrina cathoh'ca, ^,- ^^„
quah's ex auctoritate Ecclesiae accepta, tamquam summa /«^«v defi-
,- ., , » ., nitus^ sit
norma est adhibenda : nam, quum et sacrorum Librorum interfre-
et doctrinae apud Ecclesiam depositae idem sit auctor J^J^*^^.
Deus, profecto fieri nequit, ut sensus ex illis, qui ab hac tholicae
quoquo modo discrepet, legitima interpretatione eruatur. ^^^^^^'
Ex quo apparet, eam interpretationem ut ineptam et fal-
sam reiiciendam, quae, vel inspiratos auctores inter se
quodammodo pugnantes faciat, vel doctrinae Ecclesiae sit
adversetur. — Huius igitur disciplinae magister hac etiam ^^^'Y*^
laude floreat oportet, ut omnem theologiam egregie teneat, theologia,
atque in commentariis versatus sit Ss. Patrum Doctorum- ^ss^Pa-^^
que et interpretum optimorum. Id sane inculcat Hierony- trum.Doc-
mus (2), multumque Augustinus, qui, iusta cum querela, terpretum
f Si unaquaeque disciplina, inquit, quamquam vilis et '^'^"'"^
facilis, ut percipi possit, doctorem aut magistrum requirit, Patres mo-
quid temerariae superbiae plenius, quam divinorum sacra- ^'^^supre-
mentorum libros ab interpretibus suis nolle cognoscere (3) I > mam ha-
Id ipsum sensere et exemplo confirmavere ceteri Patres, ritateni'
qui < divinarum Scripturarum intelligentiam,non ex propria ^s. Pa-
praesumptione, sed ex maiorum scriptis et auctoritate nimis con-
sequebantur, quos et ipsos ex apostolica successione intel- ^^^^f ^^
ligendi regulam suscepisse constabat (^). > — lamvero Ss. ad Fidem
- _« — vel mores
I. Cooc. Val. sess. iii, cap. iii, de fidt, — 3. Ibid., 6, 7. — 3. Ad Honorat., spectant ;
Deutilit. cred., XVII, 35.-4. Rufin., Hist, ecc, ii, 9.
214 LITT. ENCVCL. " PROVIDENTISSIMUS DEUS.
Patrum, qutbus i post Apostolos, sancta Ecclesia plantato-
ribus» rigatoribus, aedificatoribus, pastoribus, nutritoribus
crevit (<), summa auctoritas est, quotiescumque testimonium
aliquod biblicum,ut ad fidei pertinens morumve doctrinam»
uno eodemque modo explicant omnes : nam ex ipsa eorum
consensione, ita ab Apostolis secundum catholicam fidem
ipsorum- traditum esse nitide eminet. Eorumdem vero Patrum sen-
^^UaTtiam t^ntia tunc etiam magni aestimanda est, quum hisce de
privaia^ rebus munere doctorum quasi privatim funguntur ; quippe
^[Hmanda quos, non modo scientia revelatae doctrinae et multarum
^^^> notitia rerum, ad apostolicos libros cognoscendos utilium,
valde commendet, verum D^us ipse, viros sanctimonia
vitae et veritatis studio insignes, amplioribus luminis sui
praesidiis adiuverit. Quare interpres suum esse noverit,
lueiobjus- eorum et vestigia reverenter persequi et laboribus frui in-
samuitra telligenti delectu. — Neque ideo tamen viam sibi putet
^^"erpres obstructam, quo minus, ubi iusta caussa adfuerit, inquirendo
procedere, et exponendo vel ultra procedat, modo praeceptioni illi, ab
guidem s. Augustino sapienter propositae, religiose obsequatur, vidc-
Auj,regu- \\q^^ a litterali et veluti obvio sensu minime discedendum,
ia ae sensu
/iiieraii ie- nisi qua eum vel ratio tenere prohibeat vel necessitas cogat
Tatioohsiet dimtttere («) : quae praeceptio eo tenenda est firmius, quo
aut neces' magis. in tanta novitatum cupidine et opinionum licentia,
"S. Pa- periculum imminet aberrandi. Caveat idem ne illa negligat
trum in- qu^e ab eisdem Patribus ad allegoricam similemve senten-
terpretatio \ . . ^ ,. .. ,
aiiegorica, tiam translata sunt, maxime quum ex htterali descendant
nequa- ^^ multorum auctoritate fulciantur. Talem enim interpre-
quam ne- *
giiienda, tandi rationem ab Apostolis Ecclesia accepit, suoque ipsa
exemplo, ut e re patet liturgica, comprobavit ; non quod
Patres ex ea contenderent dogmata fidei per se demonstrare,
sed quia bene frugiferam virtuti et pietati alendae nossent
Ceteri ^^P^*'^^' — Ceterorum interpretum catholicorum est minor
cathoiici quidem auctoritas, attamen, quoniam Bibliorum studia
mc^no^ho' continuum quemdam progressum in Ecclesia habuerunt,
J^r^^^- istorum pariter commentariis suus tribuendus esthonor,ex
quibus multa opportune peti liceat ad refellenda contraria,
nec postpo' ad djfficiliora enodanda. At vero id nimium dedecet, ut
I. S. Aug., C. iuiian,, ii, lo. 37. — 2. Z>^ Gen. ad iiit,, L Viii, c 7. 13.
DE STUDIIS SCRIPTURAE SACRAE. 215
quis, egregiis operibus, quae nostri abunde reliquerunt, ^^^
ignoratis aut despectis, heterodoxorum libros praeoptet, ab ^^93-
eisque cum praesenti sanae doctrinae periculo et non raro nendiheu-
cum detrimento fidei, expHcationem locorum quaerat, in ^«j^^
quibus catholici ingenia et labores suos iamdudum optime- ^*^f!" .
que collocarint. Licet enim heterodoxorum studiis, pruden- ^atur in^
ter adhibitis, iuvari interdum possit interpres catholicus, J^^^^^^^*
meminerit tamen, ex crebris quoque veterum documentis ('), terpres: at
incorruptum sacrarum Litterarum sensum extra Ecclesiam ^scHpturae
neutiquam reperiri, neque ab eis tradi posse, qui, verae fidei sensusex-
^ . , ,, ,. ^ j ^. tra Eccle^
expertes, Scnpturae, non meduUam attingunt sed corticem siam n<m
rodunt (»). repeHtur.
Illud autem maxime optabile est et necessarium, ut eius- sit Scrip-
dem divinae Scripturae usus in universam theologiae influat '**''* ^f'"
* " versaetneO'
disciplinam eiusque prope sit anima : ita nimirum omni logiaequa-
aetate Patres atque praeclarissimi quique theologi professi ^^ocm^nent
sunt et re praestiterunt. Nam quae obiectum sunt fidei vel Patrum
ab eo consequuntur, ex divinis potissime Litteris studue- rumque
runt asserere et stabih're ; atque ex ipsis, sicut pariter ex ^ologo-
divina traditione, nova haereticorum commenta refutare, etexempla.
cathoh'corum dogmatum rationem, inteUigentiam, vincula xkeohgia
exquirere. Neque id cuiquam fuerit mirum qui reputet, tam nequit rite
insignem locum inter revelationis fontes divinis Libris de- siassiduo'
beri, ut, nisi eorum studio usuque assiduo, nequeat theologia ScHpturae
rite et pro dignitate tractari. Tametsi enim rectum est Argu-
iuvenes \vi Academiis et scholis ita praecipue exerceri ut ^,y'^^„
intellectum et scientiam dogmatum assequantur, ab arti- schoHs ad
culis fidei argumentatione instituta ad alia ex illis, secun- ^cl^nam
dum normas probatae solidaeque philosophiae, conclu- acquiren-
denda ; gravi tamen eruditoque theologo minime negligenda panda
est ipsa demonstratio dogmatum ex Bibliorum auctoritati- P^^^yP^^
bus ducta : « Non enim accipit (theologia) sua principia ab tavien ne-
aliis scientiis, sed immediate a Deo per revelationem. Et ^jiit^ira-
ideo non accipit ab aliis scientiis, tamquam a superioribus, tioexBi-
sed utitur eis tamquam inferioribus et ancillis. » Quae '
I. Cfr. Clem. Alex. Strom., vii, 16; Orig., Deprinc,, IV, 8 ; in Levit. hom, 4,
8; TertulL, Depraescr., 15, seqq. ; S. HUar. PicL, in Maith. 13, i.
a. S. Greg. M., Moral. XX, 9 (aL 11).
2l6 LITT. ENCYCL. ** PROVIDENTISSIMUS DEUS. "
cum aDeo sacrae doctrinae tradendae ratio praeceptorem cooimenda-
iheologia % % t t . . - . , v
sua oici- toremque habet theologorum prmcipem, Aqumatem (*) :
cflui^^' ^^^ praeterea. ex hac bene perspecta christianae theologiae
indole, docuit quemadmodum possit theologus sua ipsa
aS.Thofna principia, si qui ea forte impugnent, tueri : < Argumentan-
^sua^pHnci- ^^ quidcm, si adversarius ah*quid concedat eorum, quae per
piatueriaJf divinam revelationem habentur ; sicut per auctoritates
riU%\ve sacrae Scripturae dtsputamus contra haereticos, et per
quidreve- unum articulum contra neeantes ah'um. Si vero adversarius
nihilcon- nihil credat eorum quae divmitus reveiantur, non remanet
cedunL amplius via ad probandum articulos fidei per rationes, sed
ad solvendum rationes, si quas inducit contra fidem (*). >
siudiorum — Providendum igitur, ut ad studia biblica convenienter
^lifoxmon- i"structi munitique aggrediantur iuvenes ; ne iustam fru-
stravitqua strentur spem, neu, quod deterius est, erroris discrimen
neserro' incaute subeant, Rationalistarum capti fallaciis apparatae-
remmtent, qug specie eruditionis. Erunt autem optime comparati, si,
etfructus ^ ^ ._ . . . ^ , , . , .,
coiiigant qua Nosmetipsi monstravimus et praescripsimus via, philo-
uberrtmos, sophiae et theologiae institutionem, eodem S. Thoma duce,
n^^^^ii^' ^^^^S^^^^ coluerint penitusque perceperint. Ita recte ince-
ritate dent, quum in re biblica, tum in ea theologiae parte quam
^dicamia' po^^^^'^^^ uominant, in utraque laetissime progressuri.
Remanet Doctrinam catholicam legitima et sollerti sacrorum Bi-
utScript, bliorum interpretatione probasse, exposuisse, illustrasse,
comprobe- multum id quidem est : altera tamen, ' eaque tam gravis
lunt^cuH' ^on^cnti quam operis laboriosi, pars remanet, ut ipsorum
quinonli- auctoHtas integra quam validissime asseratur. Quod qui-
^exn?apt' ^^™ nullo alio pacto plene licebit universeque assequi, nisi
sterio Ec- ex vivo ct proprio magisterio Ecclesiae ; quae per se ipsa,
quae qui- ob sua7n nempe admirabilem propagationem^ eximiam sancti-
dem defert^ fatem et inexhaustam in omnibus bonis fecunditatem^ ob ca-
tiva credi' thoUcam unitatem^ invictamque stabilitatem^ magnunt quod-
bilttatts. j^^ etperpetuum est motivum credibilitatis et divinae suae
Quum l^gcttionis testimonium irrefragabile (3). Quoniam vero divi-
iilud ma- nuni et infallibile magisterium Ecclesiae, in auctoritate
gtstertum . *-. . . . , . ^ cj
inScriptU' etiam sacrae Scripturae consistit, huius propterea naes
I. Summ, theoL, p. i, q. i. a. 5 ad 2. — 2. Ibid,, a. 8. — 3. Conc. VaL sess.
IIT, c. Iii, defide.
ra etiam
DE STUDIIS SCRIPTURAE SACRAE. 217
saltem humana asserenda in primis vindicandaque est : ^^
quibus ex libris, tanquam ex antiquitatis probatissimis i8g2,
testibus, Christi Domini divinitas et legatio, Ecclesiae consistat,
hierarchicae institutio, primatus Petro et successoribus eius ^y^ j^/JJ,"
coHatus, in tuto apertoque collocentur. Ad hoc plurinium kumana
sane conducet, si plures sint e sacro ordine paratiores, qui ^st^.qua
hac etiam in parte pro fide dimicent et impetus hostiles stabiiita,ex
propulsent, induti praecipue armatura Dei, quam suadet ^ti divini'
Apostolus (>), neque vero ad nova hostium arma et praelia ^^* ?^^Jf'
insueti. Quod pulchre in sacerdotum officiis sic recenset tutio,Petri
Chrysostomus : € Ingens adhibendum est studium ut Chri- ^J^I^^^
sti verbum habitet in nobis abundanter (A : neque enim ad
^ ' ^ Ad omne
unum pugnae genus parati esse debemus, sed multiplex pugnae
est bellum et varii sunt hostes ; neque iisdem omnes utun- ^Jarati^sint
tur armis, neque uno tantum modo nobiscum congredi sacerdotes
moliuntur. Quare opus est, ut is qui cum omnibus congres- „,^'^f'
surus est, omnium machinas artesque cognitas habeat, ut ^^^**
idem sit sagittarius et funditor, tribunus et manipuli du-
ctor, dux et miles, pedes et eques, navalis ac muralis pugnae
peritus : nisi enim omnes dimicandi artes noverit, novit
diabolus per unam partem, si sola negligatur, praedonibus
suis immissis, oves diripere (3). > Fallacias hostium artesque
in hac re ad impugnandum multiplices supra adumbravi-
mus : iam, quibus praesidiis ad defensionem nitendum,
commoneamus. — Est primum in studio linguarum vete- j^ Scrip-
rum orientalium simulque in arte quam vocant criticam. ^^^^^ ^'
TT- ... 1,.. - . versanos
Utrmsque rei scientia quum hodie m magno sit pretio et arma assu-
laude, e4 clerus, plus minusve pro locis et hominibus ex- '««'*'«''
^ ' ' * / ^ Itnguarum
quisita, ornatus, melius poterit decus et munus sustinere orienta-
suum; nam ipse omnia omnibus (^) fieri debet,paratus semper J^?^'^^ ^^^'
ad satisfactionem omni poscenti rationem de ea quae in ipso ars critica.
est spe (5). Ergo sacrae Scripturae magistris necesse est
atque theologos addecet, eas linguas cognitas habere qui-
bus libri canonici sunt primitus ab hagiographis exarati,
easdemque optimum factu erit si colant alumni Ecclesiae,
qui praesertim ad academicos theologiae gradus aspirant.
I. Eph, VI, 13, seqq. — 2. Cfr. Col. HI, 16. — 3. De sacerd., IV, 4. —
4. / Cor„ IX. 23. — 5. I Petr., Ill, 15,
2l8 LITT. ENCYCL. ** PROVIDENTISSIMUS DEUS, "
Atque etiam curandum ut omnibus in Academiis, quod
iam in multis receptum laudabiliter est, de ceteris item
antiquis linguis, maxime semiticis, deque congruente cum
illis eruditione, sint magisteria, eorum in «primis usui qui
ad sacras Litteras profitendas designantur. — Hos autem
Aru crt' fpsos, eiusdcm rei gratiA, doctiores esse oportet atque exer-
abutuniur, citatiores in vera artis criticae disciplina : perperam enim
noH aiten' et cum religionis damno inductum est artificium, nomine
aetttesmre ^ ...
hisiorica, houestatum criticae sublimioris, quo, ex solis internis, uti
'"histoHae loquuntur, rationibus, cuiuspiam libri origo, integritas, au-
praecaete' ctoritas diiudicata emergant. Contra perspicuum est, in
necraiio' quaestionibus rei historicae, cuiusmodi origo et conservatio
nestnier' ijbrorum, historiae testimonia valere prae ceteris, eaque
nasessead' ' »7"
vocandas esse quam studiosissime et conquirenda et excutienda :
*c^nfirman' ^^'*^ ^^^^ rationes internas plerumque non esse tanti, ut in
dam, caussam, nisi ad quamdam confirmationem, possint advo-
Secus si cari. Secus si fiat, magna profecto consequentur incommo-
'^^naconfe- <^a.Nam hostibus religionisplusconfidentiae futurum est ut
quiniur sacrorum authenticitatemLibrorum impetantetdiscerpant:
dttrittun- '^^^ ipsum quod extollunt genus criticae sublimioris, eo
^^* demum recidet, ut suum quisque studium praeiudicatamque
opinionem interpretando sectentur: inde neque Scripturis
quaesitum lumen accedet, neque ulla doctrinae oritura uti-
lltas est, sed certa illa patebit erroris nota,quae est varietas
et dissimilitudo sentiendi, ut iam ipsi sunt documento
huiusce novae principes disciplinae : inde etiam, quia ple-
rique infecti sunt vanae philosophiae et rationalismi placi-
tis, ideo prophetias, miracula, cetera quaecumque naturae
ordinem superent, ex sacris Libris dimovere non verebun-
Muitutn tu'"« — Congrediendum secundo loco cum iis, qui su4 phy-
Reiigioni sicorum scientia abusi, sacros Libros omnibus vestigriis
nocuereqw ..... ,.
physico' mdagant, unde auctoribus inscitiam rerum tahum opponant,
^*tlaabi"i ^^^^?^^ 'p^a vituperent. Quae quidem insimulationes quum
sacros Li- res attingant sensibus obiectas, eo periculosiores accidunt,
pugna^e- ^ianantes in vuigus, maxime in deditam litteris iuventu-
runt, tem ; quae, semel reverentiam divinae revelationis in uno
aliquo capite exuerit, facile in omnibus omnem eius fidem
est dimissura. Nimium sane constat, de natura doctrinam
DE STUDIIS SCRIPTURAE SACRAE. 219
quantum ad percipiendam sumini Artificis gloriam in pro- ^^
creatis rebus impressam aptissima est, modo sit convenien- ^^-
ter proposita, tantum posse ad elementa sanae philosophiae
evellenda corrumpendosque mores, teneris animis perverse ,„
• r ^ rn. , ... Illos refel'
infusam. Quapropter Scnpturae sacrae doctori cognitio icuScHptu-
naturalium rerum bono erit subsidio, quo huius quoque ^^ ^j!*^'
modi captiones in divinos Libros instructas facilius detegat rum cogni-
et refellat. — NuUa quidem theologum inter et physicum 2,^^/'^"^'
vera dissensio intercesserit, dum suis uterque finibus se I^^ii*
contineant, id caventes, secundum S. Augustini monitum, sensioesse
<L ne aliquid temere et incognitum pro cognito asse- /^'«^' ^{'^^»-
rant {f), » Sin tamen dissenserint, quemadmodum se gerat ur etphy-
theologus, summatim est regula ab eodem oblata : « Quid- J^^\'/*
quid, inquit, ipsi de nalura rerum veracibus documentis fuerHorta,
demonstrare potuerint, ostendamus nostris Litteris non ^fuologus
esse contrarium ; quidquid autem de quibuslibet suis volu- ^'^^^'
minibus his nostris Litteris, idest catholicae fidei, contra-
rium protulerint, aut ah*qua etiam facultate ostendamus,
aut nuUa dubitatione credamus esse falsissimum (*). » De Res in
cuius aequitate regulae in consideratione sit primum, scrip- ^^ium-
tores sacros, seu verius « Spiritum Dei, qui per ipsos loque- ^^"^ *^^^'
batur, noluisse ista (videh'cet intimain adspectabilium sicutcom-
rerum constitutionem) docere homines, nuUi saluti profu- '"««"^''^
' ' *^ sermo,
tura (^) > ; quare eos, potius quam explorationem naturae
recta persequantur,res ipsas aliquando describere et tractare
aut quodam translationis modo, aut sicut communis sermo
per ea ferebat tempora, hodieque de multis fert rebus in
quotidiana vita, ipsos inter homines scientissimos. Vulgari
autem sermone quum ea primo proprieque efferantur quae
cadant sub sensus, non dissimiliter scriptor sacer (monuit-
que et Doctor Angelicus) «ea secutus est, quae sensibiliter
apparent (^) >, seu quae Deus ipse, homines alloquens, ad
eorum captum signiBcavit humano more. — Quod vero Nonom-
defensio Scripturae sanctae agenda strenue est, non ex eo J%,jf^«/
omnes aeque sententiae tuendae sunt, quas singuli Patres
aut qui deinceps interpretes in eadem declaranda edide-
1. In Gen, op, imperf., ix, 30. — 2. Di Gen. ad iitt., i, 21, 41. — 3. S. Aug.
ib. II, 9, 20. — 4. Summa theoL, p. I, q. LXX, a, i, ad 3.
220 LITT. ENCYCL. ** PROVIDENTISSIMUS DEUS. "
mterfre- rint : qui prout erant opinionesaetatis, in locis edisserendis
physicis ^^^ physica aguntur, fortasse non ita semper ludicaverunt
^'ulemi^' ^^ ^®"^2itc> ut quaedam posuerint, quae nunc minus pro-
iiehisenim bentur. Quocirca studiose dignoscendum in illorum inter-
fJcesUt^e P^^^t^^JonibuSjquaenam reapse tradant tamquam spectantia
fideinon ad fidem aut cum ea maxime copulata, quaenam unanimi
^SanctiTdi- tradant consensu ; namque < in his quae de necessitate
versimode fidei non sunt, Hcuit Sanctis diversimode opinari, sicut et
nobis >, ut est S. Thomae sententia (»). Qui et alio loco
Thomds prudentissime habet: « Mihi videtur tutius esse, huiusmodf,
ihcoiogum quae philosophi communitersenserunt, et nostrae fidei non
quomodo se ' . , , /. • . .
gerat ad- repugnant, nec sic esse asserenda ut dogmata fidei, etsi
losophos^^' 2i^^qu*n<io sub nomine philosophorum introducantur, nec
sic esse neganda tamquam fidei contraria, ne sapientibus
Nihii huius mundi occasio contemnendi doctrinam fidei praebea-
physiciVre- ^"^ (*)• * Saue quamquam ea, quae speculatores naturae
pugnat certis argumentis certa iam esse affirmarint, interpres
rae: sed ostendere dcbet nihil Scrjpturis recte exph*catis obsistere,
'^iisprocerio 'P^""^ tamen ne fugiat, factum quandoque esse, ut certa
saepe fuit quaedam ab iHis tradita, postea in dubitationem adducta
^^^Phihso- ^^"^ ^^ repudiata. Quod si physicorum «criptores terminos
phis mit- disciph"nae suae transgressi, in provinciam philosophorum
feiiendi perversitate opinionum invadant, eas interpres theologus
physico- philosophis mittat refutandas. — Haec ipsa deinde ad co-
rum scri- * *^ ^
ptores qui gnatas disciplinas, ad historiam praesertim, iuvabit trans-
phuim7ae- fer"-Dolendum enim,multos esse qui antiquitatis monumen-
dunt, ta, gentium mores et instituta,similiumque rerum testimonia
historiae magnis ii quidem laboribus perscrutentur et proferant, sed
simiiium- gQ saepius consilio, ut erroris labes in sacris Libris depre-
ptinarum hendant, ex quo illorum auctoritas usquequaque infirmetur
documenta ^^ nutet. Idque nonnulli et nimis infesto animo faciunt nec
ocripturae *
opponunt satis aequo iudicio ; qui sic fidunt profanis libris et docu-
Judfci^f'*^ mentis memoriae priscae, perinde ut nulla eis ne suspicio
quidem erroris possit subesse, libris vero Scripturae sacrae,
ex opinata tantum erroris specie, neque e4 probe discussa,
Fieripo- vel parem abnuunt fidem. Fieri quidem potest, ut quaedara
test ut librariis in codicibus describendis minus recte exciderint ;
I. JnSent. ll, dist. il, q. I, a, 3. — 2. Opusc,, X.
DE STUDIIS SCKIPTURAE SACRAE. 221
^
quod considerate iudicandum est, nec facile admittendum, is
^ NOV,
nisi quibus locis rite sit demonstratum : fieri etiam potest, is^j,
ut germana alicuius loci sententia permaneat anceps ; cui quaedam
enodandae multum afferent optimae interpretandi regulae: ^^i*^^ rec-
at nefas omnino fuerit, aut inspirationem ad aliquas tantum scribendis
sacrae Scripturae partes coangustare, aut concedere sacrum ^^xci^UrLt
ipsum errasse auctorem. Nec enim toleranda est eorum librario,
ratio, qui ex istis difficultatibus sese expediunt, id nimirum ^^dam^
dare non dubitantes, inspirationem divinam ad res fidei ^^«^^^ «"'-
.1 *i . 1 i- 1 t • biguusper-
morumque, nihu praeterea, pertmere, eo quod falso arbi- maneat:
trentur, de veritate sententiarum quum agitur, non adeo fg^^^^^f^'
exquirendum quaenam dixerit Deus, ut non magis perpen- quas tan-
datur quam ob caussam ea dixerit. Etenim libri omnes ^l^^J^pf^.
atque integri, quos Ecclesia tamquam sacros et canonicos tes essein-
recipit, cum omnibus suis partibus,Spiritu Sancto dictante, aut^errasse
conscripti sunt ; tantum vero abest ut divinae inspirationi o,**^^orem,
error ullus subesse possit, ut eaper se fpsa, non modoerro- ScHptu-
rem excludat omnem, sed tam necessario excludat et res- ^^aextendi-
puat, quam necessarium est, Deum, summam Veritatem, iurinspi-
nullius omnino erroris auctorem esse. — Haec est anti- ^omnentVx-
qua et constans fides Ecclesiae, sollemni etiam sententia ^^^tditerro-
in Conciliis definita Florentino et Tridentino ; confirmata iiaecfi-
denique atque expressius declarata in Concilio Vaticano, ^^i^est^
a quo absolute edictum : Veteris et novi Testamenti libri saepius de-
integricum omnibus suis partibus^prout in eiusdem Concilii •A^*^*
(Tridentini) decreto recensentur^ et in veteri vulgata latina
editione fiabentur.pro sacris et canonicis suscipiendi sunt. Eos
vero Ecclesia pro sacris et canonicis habet^ non ideo quod sola
humana industria concinnati^ sua deinde auctoritate sint ap-
probati ; nec ideo dumtaxat, quod revelationem sine errore
contineant ; sed propterea quad Spiritu Sancto inspirante
conscripti^ Deum habent auctorem (^). Quare nihil admodum Veram-
refert, Spiritum Sanctum assumpsisse homines tamquam ^latioms
instrumenta ad scribendum, quasi non quidem primario Scriptnrae
auctori, sed scriptoribus inspiratis quidpiam falsi elabi tur^^^^
potuerit. Nam supernaturah' ipse virtute ita eos ad scri-
bendum excitavit et movit, ita scribentibus adstitit,
1. Sess. iii, c. II, de revel.
22 2 LITT. ENCYCL. " PROVIDENTISSIMUS DEUS.
ut ea omnia eaque sola quae ipse iuberet, et recte mente
conciperent, et fideliter conscribere vellent» et apte infal-
libili veritate exprimerent : secus, non ipse esset auctor
iiiustraia sacrae Scripturae universae. Hoc ratum semper habuere
S, Aug, SS. Patres: f Itaque, ait Augustinus, quum illi scripserunt
quae ille ostendit et dixit, nequaquam dicendum est,
quod ipse non scripserit : quandoquidem membra eius
id operata sunt, quod dictante capite cognoverunt (') > :
€t s. Gre- pronunciatque S. Gregorius M. : < Quis haec scripserit,
^ '"* valde supervacanee quaeritur, quum tamen auctor Hbri
Spiritus Sanctus fideliter credatur. Ipse igitur haec scripsit,
qui scribenda dictavit : ipse scripsit qui et in illius opere
guae qui' inspirator extitit (^). > Consequitur, ut qui in locis authen-
fumsinit ^^^'^^ Librorum sacrorum quidpiam falsi contineri posse
in ScHp' existiment, ii profecto aut catholicam divinae inspirationis
errorem! notionem pervertant, aut Deum ipsum erroris faciant au-
Hanc ctorem. Atque adeo Patribus omnibus et Doctoribus
^^T/d^tH' persuasissimum fuit, divinas Litteras, quales ab hagiogra-
nam Pa- phis editae sunt, ab omni omnino errore esse immunes, ut
toresfactis proptcrea non pauca illa, quae contrarii aliquid vel dissi-
ostende- niile viderentur afferre (eademque fere sunt quae nomine
runtf tP' , ,,..^ i*«. •
5%mque novae scientiae nunc obnciunt), non subtiliter mmus quam
^^^%utur r^^ig^ose componere inter se et conciliare studuerint ; pro-
S. Aug,ad fessi unanimes, Libros eos etintegros et per partes a divino
scHb^l!^' aeque esse afflatu, Deumque ipsum per sacros auctores
elocutum nihil admodum a veritate alienum ponere po-
tuisse. Ea valeant universe quae idem Augustinus ad
Hieronymum scripsit : € Ego enim fateor caritati tuae,
solis eis Scripturarum libris qui lam canonici appellantur,
didici hunc timorem honoremque deferre, ut nuHum eorum
auctorum scribendo aliquid errasse firmissime credam. Ac
si aliquid in eis offendero litteris quod videatur contrarium
veritati, nihil aliud quam vel mendosum esse codicem, vel
interpretem non assecutum esse quod dictum est, vel me
minime intellexisse non ambigam (3). >
gissejuZ At vero omni graviorum artium instrumento pro san-
1. De consensu Evan^el., 1. 1, c. 35.— a. Praef, in 2ob, n. 2. — 3. Ep. LXXXil, i
et crebrius alibL
DE STUDIIS SCRIPTURAE SACRAE. 223
ctitate Bibliorum plene perfecteque contendere, multo id '^
maius est, quam ut a sola interpretum et theologorum sol- 1893.
lertia aequum sit expectari. Eodem optandum est conspi- gantScrip-
rent et connitantur illi etiam ex catholicis viris, qui ab ^^^*^'-
externis doctrinis aliquam sint nominis auctoritatem cathoiUi
adepti. Horum sane ingeniorum ornatus, si nunquam an- ^^/^^^'.
tea, ne nunc quidem, Dei beneiicio, Ecclesiae deest ; atque //tW«w
utinam eo amplius in fidei subsidium augescat. Nihil enim ^reiTi'
magis oportere ducimus, quam ut plures validioresque f^^i^^^^^io-
nanciscatur veritas propugnatores, quam sentiat adversa-
rios ; neque res ulla est quae magis persuadere vulgo possit
obsequium veritatis, quam si eam liberrime profiteantur
qui in laudata aliqua praestent facultate. Quin facile etiam
cessura est obtrectatorum invidia, aut certe non ita petu-
lanter iam traducere illi audebunt inimicam scientiae,fidem,
quum viderint a viris scientiae laude nobilibus summum
fidei honorem reverentiamque adhiberi. — Quoniam igitur Suum
tantum ii possunt religioni importare commodi, quibus q^i^q^ ^f
cum catholicae professionis gratia felicem indolem ingenii gatstudH
benignumNumenimpertiit.ideo in hac acerrima agitatione ^j^^^
studiorum quae Scripturas quoquo modo attingunt, aptum impiisvin-
sibi quisque eligant studii genus, in quo aliquando excel- scriptu-
lentes, obiecta in illas improbae scientiae tela, non sine ^^^-
gloria, repellant. — Quo loco gratum est illud pro merito
comprobare nonnullorum catholicorum consilium, qui ut Humcon-
viris doctioribus suppetere possit unde huiusmodi studia -i^^"^
omni adiumentorum copia pertractent et provehant,coactis instudia
societatibus, largiter pecunias solent conferre. Optima sane ^ir^!^*!^
et peropportuna temporibus pecuniae collocandae ratio. promoven-
Quo enim catholicis minus praesidii in sua studia sperare
Ucet publice, eo promptiorem effusioremque patere decet
privatorum liberalitatem ; ut quibus a Deo aucti sunt
divitiis, eas ad tutandum revelatae ipsius doctrinae the- insis-
saurum velint convertere — Tales autem labores ut ad ^^PJJ!^^'
rem biblicam vere proficiant, insistant eruditi in iis tam- pHs supra.
quam principiis, quae supra a Nobis praefinita sunt ; fide- ut^el^lif
literque teneant, Deum, conditorem rectoremque rerum f>iicaerite
. , n» - • .. .1 ■ mserotre
omnmm, eumdem esse Scripturarum auctorem: nihil prop- vaieant.
224 LITT. ENCYCL. " PROVIDENTISSIMUS DEUS.
Ipsisin- terea ex rerum itatura, nihil ex historiae monunientis
^^tifix quo' coUigi posse quod cum Scripturis revera pugnet. Si quid
modosege- ergo tale videatur, id sedulo submovendum, tum adhibito
ant in dis- prudenti theologorum et mterpretum iudicio,quidnam verius
^'^lscrUtu- verisimih'usve habeat Scripturae locus, de quo disceptetar,
ram inter tum dih*gentius expensa argumentorum vi, quae contra ad-
^to^rtul^^ ducantur. Neque ideo cessandum, si qua in contrarium
speciesetiam tum resideat; nam,quoniam verum vero adver-
sari haudquaquam potest, certum sit aut in sacrorum inter-
pretationem verborum, aut in alteram disputationis partem
Muita errorem incurrisse: neutrum vero si necdum satis appareat,
chmcontra , . « .
ScriptU' cunctandum interea de sententia. Permulta enim ex omni
^ta^janire' doctrinarum genere sunt diu multumqne contraScripturam
perta sunt iactata, quae nunc, utpote inania, penitus obsolevere : item
quosdam ^^^ pauca de quibusdam Scripturae locis (non proprie ad
etiam fidei morumque pertinentibus regulam) sunt quondam in-
Script, lo- .... . ,. •
cos rertius terpretando proposita, m quibus rectius postea vidit acrior
^ixcenti^es qu^icdam investigatio. Nempe opinionum commenta delet
indagave- dies ; scd < veritas manet et invalescit in aeternum (^) >.
^* Nemo Quare, sicut nemo sibi arrogaverit ut omnem recte intelli-
omnem in- gat Scripturam, in qua se ipse plura nescire quam scire
Scriptu- fassus est Augustinus (^), ita, si quid inciderit difficilius
ftr^/i- *3"^"™ explicari possit, quisque eam sumet cautionem tem-
caH non perationemque eiusdem Doctoris : < Melius est vel premi
^kumiii incognitis sed utilibus signis, quam, inutiliter ea interpre-
mente cre- tando, a iugo servitutis eductam cervicem laqueis erroris
^** ^Viam inserere (3). > — Consilia et iussa Nostra si probe verecun-
quamPon- deque erunt secuti qui subsidiaria haec studia profitentur,
stravit^ se- si et scribendo et docendo studiorum fructus dirigant ad
^scientia- '^ostes veritatis redarguendos, ad fidei damna in iuventute
rum periti praecavenda, tum demum laetari poterunt dign& se opera
^)7/fiedere sacris Litteris inservire,eamque rei catholicae opem afferre,
cathoiica qualem de filiorum pietate et doctrinis iure sibi Ecclesia
mereantur. ,,.
Curent poUlCetUr.
^rvanda ^^^^ ^unt, Venerabiles Fratres, quae de studiis Scriptu-
rae sacrae pro opportunitate monenda et praecipienda,
I. I/I Esdr., IV, 38. — a. Ad lanuar. ep, LV, 21. — y De doetr, ckr., iii.
9. x8.
DE STUDIIS SCRIPTURAE SACRAE. 225
aspirante Deo, censuimus. lam sit vestrum, curare, ut qua
par est religione custodiantur et observentur : stc ut debita nov,
Deo gratia, de communicatis humano generi eloquiis sa- ^ ^^*
pientiae suae, testatius eniteat, optataeque utilitates redun- Jj^^^"
dent, maxime ad sacrae iuventutis institutionem, quae tanta nuit.
est cura Nostra et spes Ecclesiae. Auctoritate nimirum et
hortatione date alacres operam, ut in Seminariis, atque in
Academiis quae parent ditioni vestrae, haec studia iusto in
honore consistant vigeantque. Integre feliciterque vigeant,
moderatrice Ecclesia, secundum saluberrima documenta
et exempla Ss. Patrum laudatamque maiorum consuetudi-
nem : atque talia ex temporum cursu incrementa accipiant
quae vere sint in praesidium et gloriam catholicae veritatis,
natae divinitus ad perennem populorum salutem. — Omnes curus
denique alumnos et administros Ecclesiae paterna caritate sacris LU-
admonemus, ut ad sacras Litteras adeant summo semper deatsum'
affectu reverentiae et pietatis : nequaquam enim ipsarum ^ reve-
intelligentia salutariter ut opus est patere potest, nisi pietcuisap
remot& scientiae terrenae arrogantia, studioque sancte f^^*^*
excitato eius quae desursum est sapientiae. Cuius in disci-
plinam semel admissa mens, atque inde illustrata et robo-
rata, mire valebit ut etiam humanae scientiae quae sunt
fraudes dignoscat et vitet, qui sunt solidi fructus percipiat
et ad aeterna referat : inde potissime exardescens animus,
ad emolumenta virtutis et divini amoris spiritu vehemen-
tiore contendet : Beati qui scrutantur testimonia eius^ in toto
corde exquirunt eum (*).
lam divini auxilii spe freti et pastorali studio vestro
confisi, Apostolicam benedictionem, caelestium munerum
auspicem Nostraeque singularis benevolentiae testem, vobis
omnibus, universoque Clero et populo singulis concredito,
peramanter in Domino impertimus.
Datum Romae apud S. Petrum die XVIII Novembris
MDCCCXCIII, Pontificatus Nostri anno decimo sexto.
LEO PP. XIII.
1. Ps. xvm, 2.
•1«
AcU Leonu XIII. V. — 15
lO
DEC,
1893.
Gratis-
simctePon'
tificifue"
re res ges-
tae in con-
ventM Eu'
charistico^
praeside
Eminen-
tissimo vi-
ro de re ca-
tkolica in
Oriente op-
time meri'
to,
Uberrimos
forefructus
laudati
conventus
Pontifex
sperat.
Suam
sollicitudi'
nem testa^
tur erga
ecclesias in
Oriente^
etbenedicit.
ir
a?
^afl&^^4gUAE a te Nobis oblata est diiigens et concinna
Q^ explicatio rerum gestarum in Eucharistico con-
^ ventu Hierosolymitano, cui praefuisti, haud
i DE CONVENTU EUCHAR. HIEROSOLTNO.
rw^ mediocri solatio Nobis et voluptati fuit Ac licet
studia omnium, qui coetum illum celebrarunt probatissima
Nobis extiterint, praeprimis tamen se Nobis commendavit
pietas et prudentia tua, qua creditum tibi ministeriunn
obiisti. Quare firma Nos tenet fiducia, numquam remissum
iri studium, quo hactenus incensum te novimus in iis cu-
randis, quae ad bonum pertinere intelligis ecclesiarum,
quae in Oriente sunt, quo maiore in dies prosperitate flo-
reant arctiusque iungantur huic Apostolicae Sedi. Quae
quidem fiducia ab ea secerni non potest, quae Nos erigit
ad bene sperandum, laetam ex acto conventu obventuram
salutarium fructuum ubertatem. Nobis sane propositum
est partem illam insignem Dominici gregis omni sollicitu-
dine ac diligentia constanter prosequi, velut hactenus pro-
sequuti sumus ; curasque Nostras ad eam iuvandam ornan-
damque collatas,neque inanes neque steriles fore confidimus.
Divini interea favoris auspicem, Apostolicam benedictionem
tibi, dilecte fili Noster, Comitatui lectorum virorum, qui ad
praedictum conventum agendum praecipuam navarunt
operam, itemque clero et fidelibus tuaevigilantiae commis-
sis, peramanter in Domino impertimus.
Datum Romae apud S. Petrum die x Decembris
MDCCCXCIII, Pontificatus Nostri anno decimo sexto.
LEO PP. XI n.
AD S. R. E. CARDINALES.
:OLTI e segnalati senza dubbio sono i benefict
che riconosciamo daH' amorosa Provvidenza
divina ; e Ci e caro, Signor Cardinale, che il
4S Sacro CoUegio li riconosca similmente anch'esso
con Noi, e ne renda grazie e lodi a Dio benedetto : giacch^
le sole lodi ed i soh' ringraziamenti Nostri tornerebbero
scarsi verso tanta copia di misericordia. fe la mano del
Signore, che Ci serba incolumi pure in sl tarda eta ; che
Ci porge il conforto sommo di veder viva per sua grazia la
devozione^ei popoli airApostoh'co Seggio ;che Ci conduce
non trepidi in mezzo alle sollecitudini di un ministero che
anche in tempi e congiunture men difficili sarebbe riuscito
di soverchio peso agli omeri Nostri.
Noi frattanto intesi come siamo a compierne nella
misura delle Nostre forze i ponderosi doveri, niuna cosa
chiederemmo con piii ardore di quella, augurata poc' anzi
da Lei, Signor Cardinale, di potere effettivamente essere,
come parecchi de' Nostri Predecessori, ministri e appor-
tatori di pace air Europa e al mondo. — Certo per6 che,
per rindole stessa del Nostro alto uffizio, Noi ne siamo
zelatori e banditori autorevoli ; poich^ la pace, sia nelTuomo
individuo, sia negli umani consorzf, h figlia della giustizia,
e la giustizia non vive che di fede : iustus exfide vivit, Ora
il sommo sacerdozio cristiano, essendo custode incorrutti-
bile della fede e vindice supremo di ogni giustizia, esso e
conseguentemente un apostolato di unificazione e di pace.
Date libero il passo a questo apostolato che tiene la sua
missione dair alto ; accogliete senza sospetti la parola che
vi reca ; fate che possa ella penetrare nella libera coscienza
del cittadino, nella compagine della famiglia, nel reggi-
mento degli Stati, e vedrete fiorir di leggieri la tranquillita
deirordine, aspirazione massima e bisogno supremo dei
33
DEC,
1893.
Grato
animo re-
colit Pon-
tifex bene-
ficia sibi a
Deo con-
Nihil
kabet anii-
quius
quam ut
pacem toti
mundocon-
ciliet^
Sacerdo-
tii chris-
tiani offi-
cium sic
implens,
Pax in
individuis
non secus
ac in gen-
tibus filia
estjusti'
tiae quae
exfide vi-
vit.
228 ALLOCUTIO " MOLTI E SEGNALATI. **
Fertur- popoli. — La ragione morale dei torbidi tempi che corrono
msirMo!' va principalmentecercataneiraffievolimentodelle credenze
tatistxeo religiose. Quando rocchio della mente, perduto di vista il
traeciptu . , . /v ii ti . , . ,
ortae sunt cielo, si atngge tutto alla terra, ailora vien meno la carita
quodinho' ^j^g unifica, e prevale regoismo che divide. Quindi le cupe
mentihis discordie nascQse da parvenze bugiarde ; le rivaliti e le
fii^rit, ambizioni sfrenate ; le crescenti inquietudini in tutti i gradi
Fax sociali ; le cupidita innovatrici, che per ogni dove si avan-
guaeritur, zano, gravide di scompigli e di lotte. Tra condizioni siflfatte,
cum Pa- popoli e nazioni sentono pur Tistintivo bisogno della pace,
ctsnegltga' ^ \ «. ,
turauctor. e la cercano affannosamente : ma la pace vera non
spes/o- viene, perchi troppo hanno dimenticato Colui che solo pu6
vendanovi darla, ,
incremen- Non sari dunque da sperare un risveglio religioso, che
^^tmntim P^^o^ictta piii tranquilli giorni ? Sl, h da sperare, e ferma-
Dei vivifi' mente, perchfc Gesu Cristo non abbandona mai Y umaniti
cieHaesem' che ha redenta. Lo spirito di Dio, come nel primo giorno
peradest, della creazione moveasi sulle acque novelle e le rendea
feconde, cosl nel momento segnato dalla misericordia, scen-
deri ad aleggiare sul capo delle umane generaztoni, e riani-
meri, merci la virtii sua e Topera della Chiesa, i germi,
spenti o mal vivi, della fede divina.
Caris' Con si dolce fiducia neir animo, accogliamo gli amore-
Testia^Sa' voH sentimenti che il Sacro Collegio Ci esprimeva dianzi
cro Colie- per bocca del suo degno Decano. E a giusto ricambio,
%nu/e^xet "^l'® augustee soavi solennita diquesti giorni Noi preghe-
benedUit, remo il divino Infante di voler effondere sul Sacro Collegio
copiosamente i suoi celesti carismi. — Intanto a pegno di
paterno affetto, impartiamo ad esso, ai Vescovi, ai vart
Prelati, e a quanti sono qui presenti, con effusione di cuorc,
TApostolica benedizione.
^?^jJ^t^^J!J^^^^!^^.^^jJLJ!!!^?J^j^j^
ALLOCUTIO
Ad curiones et fideles Urbis.
ai-<fcy<if<tf^<v<tf<tf<if^^<if<y<kf<yA^*y<yA^^«v<y^^g^^
9{;^^y$ULL0 scorcio di quest'anno, che grazie alla bonti
S^ divina non Ci fu scarso di conforti, la presenza
Z vostra e i degni sentimenti espressi recano
£t<y<v<vji oggi una consolazione di piii all' animo Nostro,
o benemeriti sacerdoti, preposti in quest' alma citt^ alla cura
immediata delle anime. II geloso uffizio, e lo zelo che ponete
a ben compierlo, vi raccomandano in modo particolare alla
benevolenza del vostro Vescovo. — San Paolo, inteso a
evangelizzarre le genti, compiaceasi di coloro che con lui
combattevano per la fede del Vangelo. E Noi similmente di
voi Ci gloriamo, perchi nella sollecitudine della Diocesi di
Roma i cooperatori Nostri siete voi. Ministero di alto ri-
lievo quello d' indirizzare e santificar le coscienze : che di-
manda per6 un corredo di qualit^ elette : zelo illuminato,
fervorosa piet^ spirito d'abnegazione, longanimita, assiduiti
quotidiana. Alle quali virtti se non v' ha quaggiii rimunera-
zione che basti, mercede copiosa e sovrabbondante e loro
riservata altrove: i nomi degli aiutatori deir Apostolo erano
scritti nel libro della vita : Quorum nomina sunt in libro
vitae,
AI vedervi qui congiunti di luogo e di spirito a si larga
rappreseatanza di parrocchis^ni, Ci sorride nella mente
Tideale della organica uniti della Chiesa, compendiato
molto bene dagli antichi nella conosciuta forma, pUbs pas-
tori suo coadunata ; perch^ infatti la dociliti ai pastori mi-
nori h il primo anello della necessaria soggeziorte ai mag-
giori, e al massimo. E per questo rispetto hanno agli occhi
Nostri doppio carattere gli omaggi, che tutti insieme, in
consonanza di pensieri e di affetti, Ci rendete ; palesano lo
spirito di uniti,ed offirono una testimonianza novella della
filiale devozione che Ci porta il popolo di Roma ; questo
buon popolo, figlio primogenito del Nostro affetto, e che
28
JAN,
1894,
PohH-
fix, BpiS'
copus ko'
manus, sa^
cerdotes
laudat coo-
feraiores
suoSf ob eO'
rum in
obeundosa'
cro munere
studium;
ipsorum-
que merce-
dem in
coelo copiO'
sam omi-
natur.
Laudat
Fideles u-
na cum
pastoribus
obsequium
S. Sedi
prcustan-
tes.
230 ALLOCUTIO " SULLO SCORCIO ^
Patemo vorremiTio fiorisse ognora de' pii desiderabtli beni. — Fate
let^popU' qui»di ragione, quale amarezza inondi il Nostrocuore, ogni
2um roma-^ volta che poniamo mente alle malagevoli condizioni di
nunc de- Roma, aggravate per indiretto dalle condizioni generali della
^^^lis 7ost penisola. — Auguriamo riparabili le distrette presenti, e
diutumam sollecito il restauro deU' ordine, dove Y ordine fu turbato :
uZ. ^ ^^ intanto Roma soffre. fe fuori del Nostro intendimento
il riandare qui i tempi anteriori, quando la paterna prowi-
denza dei Papi dava alla Citti non anni, ma secoli di pros-
periti onorata e tranquilla. Non era la felicit^, perch^ ne gli
uomini, n^ gli umani istituti ponno darla : era bensl una
ragionevole agiatezza, sicura del domani, era un vivere ripo-
sato e composto, dove non mancava cosa a quello che si
Uiinam chiama benessere. Oggi, h evidente Topposto. — Si cogliesse
'^^^^mUa^is ^^^^^^ AdAXdi dura esperienza questo costrutto, ,che s'arri-
causas vasse finalmente a vedere dove sieno le origini prime del
svtTomnes "^^1^. ^ ^ove il piti possente rimedto. Poich^, h inutiie dis-
inteiiigant, simularlo, le rovine religiose, volute e operate a disegno,
antque ad son quelle che hanno aperto la via alla rovina morale e mate-
^ne^t ^*'*'®» onde, non giustizia soltanto, ma senno politico sarebbe
summum rifare il cammino a ritroso : riporre debitamente in onore
^anitftZ ^^ santa religione dei nostri padri e nostra : accostarsi con
rum, fiducia e senza sospetti a Colui, che della religione tiene da
Dio il magistrato supremo : giacch^ le parole di vita eterna,
che egli possiede, hanno virtii di far prospera eziandio la
vita mortale.
Memorat ^ appunto nell* intento di ravvivarc e alimentare nelle
Pontifex moltitudini il sentimento religioso.Ci avvisammo,tra le altre
tam s. Fa- cose, di dar vita alla Pia Associazione della sacra Famiglia,
miiiaecon' fntesa, come sapete, a ritemprare cristianamente la societa
nem, ut domestica, modellandola, quanto h possibile, al divin esem-
RdiJiofUs P'*^® ^' quella di Nazaret. Si ha in mira cosl di promovere
sensupo' la virtii nel civile consorzio, mediante la santificazione della
buantur!' famigHa. Santa e proficua istituzione : la quale, se passera
incompresa presso gli uni, che hanno smarrito o ripudiato
il senso cristiano, renderct bene, se Dio vuole, i suoi frutti
in tutti gli altri, che sanno comprendere e pregiare, com' h
giusto, le armonie della fede.
AD CURIONES ET FIDELES URBIS. 23 1
E voi, che quiCi rappresentate le romaneprimizie della 28
pia Associazione, studiatevi di penetrarne lo spirito, di os- jgg^
servarne le pratiche, e se avete a cuore di cooperare al bene Sodahs
religioso e sociale, fatevene promotori ed apostoli. ^*?^^
Imploriamo intanto sopra tutti voi le piii elette grazie del consocia-
cielo: e ve ne sia pegno la benedizione Apostolica, che a voi, ^l^l^^^^'
alle vostre famiglie, con efTusione di cuore impartiamo. hortcuur.
A>flitAA^,flfcA<»A^flfc^A^A^^.
LITTERAE APOSTOLICAE
DE CANONICIS HONORARIIS
TAN.
Saepe
visa sunt
optime ift'
stituta in
deterius^
decursu
temporis^
abire.
Canoni'
corum col'
Ugia in
quemfi*
nem exorta
sini Fonti'
fexexpo*
nit,
Ipsius
nominis
vim expen-
dit, et Ca-
rnnicorum
varia mu-
nerareco*
lii.
Nostris
temporibus
multi au-
tumcmies
CanonicO'
rum dig'^
nitati nul^
lum onus
esse ad"
junctum^
eamque
omitten-
tes^ quae
Sacerdo*
tem decet
^asjj&aa&jgLLUD est proprium humanarum institutionum
^ et legum, ut nihil in eis sit tam bonum atque
- utile, quod vel consuetudo non mutet, vel tem-
I I
|^iQ?3o?«v^ pora non invertant, vel mores non corrumpant.
Sic in militanti Ecclesia Dei, in qua cum absoluta ac per-
petua immutabilitate doctrinae varietas disciplinae coniun-
gitur, non raro evenit ut, quae oh'm iure meritoque in hono-
re et in pretto habebantur, aliquando obsolescant, et quae
bona in instituto erant, ea labens aetas faciat deteriora.
Sub prima Ecclesiae exordia, cum sensus Christi in homi-
num mente arctius insidebat, Episcopos, quibus summa
rerum gerendarum commissa erat, delectos Sacerdotes sibi
socios addidisse memoriae traditum est, quorum consilio
et ministerio in gravioribus Ecclesiae negotiis uterentur. Hi
Sacerdotes, Assessores et quasi Episcopi Senatus, Canonici
dicti sunt, ex eo quia in observandis regulis ecclesiasticis
cautiores et diligentiores erant ceteris, et eam vitam vive-
bant, ut mensuram nominis implerent. Quamobrem pro
certo habendum est ad conservandam ecclesiasticam disci-
plinam, Canonicorum dignitates ab initio fuisse constitutas
ita, ut qui eas obtineret, id haberet oneris, ut opera et offi-
ciis adiuvaret Episcopum, et in iis quae pertinent ad cul-
tum etad mores, sesetamquam exemplar clericis inferiori-
bus impertiret. At temporibus nostris nonnulli sunt, qui
pristinae institutionis immemores, Canonicorum coUegia
tamquam honoratorum ordines esse autumant, in quibus
nullum onus, sed dignitatis tantum et honoris tituli inhae-
reant. Ex quo fit ut, cum humanum sit onus defugere, hono-
res et dignitates appetere, non parvus sit numerus eorum,
qui studeant,saltem honoris caussa,interCanonicos cooptari.
Multae quidem ac plenae querelarum datae sunt ad Nos
litterae ab Episcopis, qui aegre ferunt honoribus et digni-
LITT. APOST, " ILLUO EST PROPRIUM. 233
tatibus inhiare eos, qui sacerdotio aucti, deberent € aemu- humilita-
lari charismata meliora, terrena despicere, et nonnisi in '/^^/,7/^
Cruce Domini Nostri lesu Christi gloriari >. Sacerdotes tituhapud
^ , . j. I • • • • 1 •1.-1 • AnUstUes
autem humsmodi, plenque luniores, qui parum vel nihil in extemos
Ecclesiae bonum contulerunt, tamquam tirones gloriosi "^^y^^«-
veteranorum insignia atque ornamenta virtutis praemia geri.
appetentes, externos circumeunt Antistites, ut ab iis honoris
insignia titulosque, a suis negatos, extorqueant. — Nos, qui Taiis
dignitatis insignibus eos potissimum honestandos censui- ^^^^^
mus sacrorum administros, qui pietatis et doctrinae laudi- sint, reser-
bus ceteros antecellunt, deque re christiana egregie sunt ^ "^'
meriti, hanc super rem admonitiones Apostolicas atque
instructiones, nominatim die decimo sexto mensis septem- Ifac de
bris anno MDCCCLXXXIV per Sacram Congregationem J^/^^^
Tridentini Concilii interpretem ac vindicem dedimus.Quum ConciiH
vero hisce diebus complures Sacrorum Antistites gravius pontifex
conquesti sint eiusmodi honores, qui merentibus praemio, ^^^^^J^^
ceteris incitamento virtutis esse debent, non raro ipsis Or- viusH-
dinariis insciis, atque interdum haud dignioribus conferri ; corwuestL
Nos, quo in posterum quilibet in tali re abusus auferatur, Bpiscopis,
statuit SU'
rogata Sacrorum Rituum Congregationis sententia, supre- prema sua
ma Auctoritate Nostra statuimus, decrevimus : I. Episco- ^^^f^*^-
pus,seu Ordinarius,ecclesiasticum quempiam virum alienae ^
dioeceseos Canonicum ad honorem nominaturus, praeter servan-
Capituli sui consensum, Ordinarii, cui nominandus subiici- ^j^j^c^^^
tur, notitiam et votum obtineat, eumdemque Ordinarium sacerdotem
insfgnia edoceat ac privilegia, quorum usus nominando tri- *di^seos
bueretur. II. Canonici ad honorem, extra dioecesim in qua canonicum
. . .. nonnna-
nommati sunt degentes, numero smt tertia parte mmores turo ;
cunctis Canonicis a Pontificiis Constitutionibus respectivae gi/^-R^^
Basih'cae, sive Ecclesiae MetropoHtanae, aut Cathedrah', smt ex
vel Collegiatae adsignatis. III. Canonici ad honorem ah'- ^^"* '^"
cuius minoris Basih'cae, vel Ecclesiae Collegiatae almae ^ ou'
Urbis nominati, privilegiis et insignibus uti possunt tantum businlocis^
intra respectivae .Basilicae velColIegiatae, eiusque Filialium ^^^l^
Ecclesiarum ambitum, ubi Canonici de numero iisdem ceat,
fruuntur. Qui vero alicuius Metropolitanae, vel Cathedralis,
aut Collegiatae Ecclesiae, seu Basih*cae minoris extra Ur-
234 LITT. APOST. " ILLUD EST PROPRIUM.
bem Canonici sunt ad honorem, privilegiis et insignibus
tantum utantur in Dioecesi ubi nominati sunt, nullo modo
extra illius territorium. IV. Haec omnia serventur ^quoque
Dtcemit a Canonicis ad honorem usque ad hanc diem nominatis. —
^vanda ^^^ volumus, edicimus, decernentes has litteras Nostras fir-
etiamaCa-' mas sartasque, uti sunt, ita in posterum permanere : irritum
jam nomi' vero et inane futurum decernentes si quid super his a quo-
^%aisen- ^"*°™ contigerit attentari : non obstantibus Nostris et Can-
tium Hite- cellariae Apostoh*cae regulis de iure quaesito non tollendo,
^asseritr^ et quibusvis specialibus vel generalibus Apostolicis Consti-
tutionibus ac privilegiis, gratiis et indultis, etiamconfirma-
tione Apostolica, vel quavis alia firmitate roboratis, et Lit-
teris Apostolicis sub quibuscumque tenoribus ac formis, et
cum quibusvis clausulis et decretis quibusvis Capitulis,
CoIIegiis ac etiam peculiaribus personis quacumque eccle-
siastica dignitate pollentibus, quocumque tempore, etiam
per Nos concessis, nec non quibusvis consuetudinibus,
etiam immemorabilibus, latissime et plenissime, ac specia-
liter et expresse de Apostolicae potestatis plenitudine dero-
gando, ac derogatum esse volumus, ceterisque in contra-
rium quomodolibet facientibus quibuscumque.
Datum Romae apud S. Petrum sub anulo Piscatoris die
XXIX lanuarii MDCCCXCIV, Pontificatus Nostri anno decimo
sexto.
M. Card. RAMPOLLA.
i
i
i
Ad Episcopum Leodiensem de opificibus
soUicitum.
tli^^J9^^^^^^'^^AlJ9il^^Ai^^'^^^'^Ai^^^'^^^
^
ON levis obiiciebatur animo Nostro dolor, neque
anxia deerat Nobis sollicitudo perspicientibus
dissensionum vestigia quae apud vos apparent,
^^<y<V^ potissimum quidem in Leodiensi ista dioecesi,
quaeque in varias velut acies videntur animos distrahere
eorum qui de conditione opificum disquirunt. Cum vero
neminem lateat quanti cuique disputanti referat, in primis
ea probe noscere quae in re adeo gravi sentiunt illi quos
Spiritus sanctus posuit regere Ecclesiam Dei, sane optan-
dum illud erat, quod tu nuper praestitisti per epistolam ad
clerum et populum tibi creditos a te datam. Libenter igitur
accepimus exemplar, quod ad Nos transmittere curasti,
novi huius speciminis zeli et pastoralis sollicitudinis tuae,
ac facere non possumus quin merita efferamus laude stu-
dium, quo fideles revocare contendis ad animorum coniun-
ctionem. Perspecta quidem Nobis erat prudentia tua, explo-
ratusque modus quo recte de negotiis gravioribus iudicare
soles ; utrumque vero gaudemus clariori nunc circumfusum
esse luce ; ideoque mirandum non est quod Nobis nuncia-
tum fuit, quod opportunam scilicet huic tempori conclama-
verint epistolam tuam omnes fere illi qui de conditione
opificum apud vos disputant, quodque acceptissima eadem
fuerit tuis praesertim in episcopatu fratribus, quos una tenet
sollicitudo de bono Belgicis procurando. Haec porro quae
Nobis nunciata sunt spem N6stram fovent ut opus tuum
optatos habeat eventus ; pro certo enim habemus iam ne-
minem extiturum qui, P^storibus monentibus ac dirigenti-
bus, in contraria abire contendat. Tu vero, Venerabilis
Frater, ne deterrearis difficuitatibus, quibus scatet officium
episcopale hac nostra praesertim aetate, neque recedendum
putes a consilio, quod perlucide iam saepe cxequutus es,
26
FEB.
1894.
Testa-
tur Ponti-
fex val-
de oppor'
tunasfuiS'
se Litteras
ab Episco-
po datas ad
extinguen-
da dissidia
circa opifi-
cufH condi'
tionem or-
ta.
PraesU'
lemlaudcUy
ovesque ip-
si creditas
Pastori suo
obsecuturcu
confidit,
Illum
adhortatur
ut 5. Sedis
documenta
Fidelibus
inculcare
fergat.
236 EPISTOLA *• NON LEVIS " AD EPLSC. LEOD,
obsecundandi sollicitudini Nostrae, ac pro opportunitate
declarandi quae in Encyclicis Nostris monemus atque do-
cemus. Interea Nos Apostolicam benedictionem, paternae
Nostrae dilectionis testem, tibi,Venerabilis Frater.nec non
clero et populo tuae vigilantiae commissis, peramanter in
Domino impertimus.
Datum Romae apud S. Petrum die XXVI Februarii
MDCCCXCIV, Pontificatus Nostri anno decimo scptimo.
LEO PP. XIII.
^StAiSlkakiffSlx^^^^^^^^Bki^
EPISTOLA
Ad Card. Goossens, Arch. Mechliniensem,
DE INSTITUTO PHILOS. LOVANIENSI,
USCEPTUM a Nobis multo ante propositum, ac
saepe vobiscum et coram et per litteras com-
municatum, ut singuiare istic Institutum esset
doctrinae philosophicae Aquinatis amph'ore
quadam ratione et via tradendae, iam, Deo auspice, re ipsa
efTectum esse Uetamur. Hoc Nos Institutum non sine
caussa fore censuimus peraptum iuventuti subsidium, ex
quo, non clerici modo, sed complures ah'i, in omni discipU-
narum munerumque curriculo, solidas utiiitates referrent ;
idemque optavimus, collata etiam qua licuit pecuniae ope,
novum extare testimonium praecipuae existimationis be-
nevolentiaeque Nostrae erga insignem Universitatem stu-
diorum Lovaniensem, cui nobilis inde amplificatio fieret
dignitatis. A recta enim et pleniore christianae philosophiae
institutione quantum laudis praestantiaeque ad lycea et
academias accedat, nemo sane non videt : siquidem illa,
praeter quam sollers doctrinae sacrae adiutrix, item doctri-
nis ceteris ipsisque bonis artibus sic nata est, ut eis, tam-
quam moderatrix sapientia, praesidii plurimum et incor-
rupti iudicii et utilis prudentiae afferre consueverit At vero
recte pleneque philosophari ii nimirum possunt qui in
disciplina et ratione Scholasticorum diu sint multumque
versati. Id Nosmet crebro graviterque monuimus, alias
professi vobis, tanto roeliorem disciplinarum fore rationem,
quanto ad doctrinam Thomae Aquinatis propius accesserit;
idque cum gaudio videmus latius quotidie atque uberius,
praeiudicatis opinionibus veritati cedentibus, evenire. — In
ipso igitur condendo opere et congruenti tuitione paranda,
eluxit nempe, ut explorata spes erat, generosa Belgarum
virtus, ad incrementa religionis et civitatis bonum semper
alacris et effusa : maiorem vero in modum studia vestra
7
MAR.
1894,
Gaudet
Fontifex
conditum
esse Lova-
niiinsdtu-
tum pkilO'
sopkicum,
antea jam
a se com'
probcUum,
Multum
laudis ex
eo Univer-
sitcUi acce-
det, cum
pkiloso'
phia ckriS'
tiana sa-
crae doctri-
nae adju-
trixycu coe*
teriSyMode'
ratrix as-
sideat,
Recte
valentpki'
losophari
qui in
Sckolasti'
corum dis-
ciplina diu
multum-
que sint
versati.
Genero'
sa BelgO'
rum gens^
238 EPISTOLA " SUSCEPTUM A NOBIS. "
eluxere, Venerabiles Fratres, qut consiliis votisque Nostris
Episcopi, tam propensa obtemperastis voluntate. Libet autem nomi-
natim commemorare dilectum filium Desideratum Mercier,
et lil, D. Antistitem urbanum, quem nascenti Scholae Thomisticae
/au^anlur *"^^ ^^^ fiducia praefecistis, quemque, in eo munere aucto-
decondiio ritate Nostra comprobatum, laudavimus Ipsi vobis a prae-
opUmemt stantia doctrinae philosophicae et ab eiusdem provehendae
^^i- sollertia. Ipse enim communi expectationi,docendo pariter
et agendo/sic respondit fecitque satis, ut iam frequentiam
et opinionem Instituto conciliaverit in dies maiorem. —
„ ^^ Quod vero amplitudinem decebat Athenaei Lovaniensis
in nova et plane oportebat ad fructus habendos exquisitioris doctri-
^^^scH^ium "^®» pr^escripta eiusdem Scholae e4 ratione, secundum
esi ut s, optata Nostra, posita sunt, ut doctrina Aquinatis in disci-
naincoete- pHnas quoque physicas et naturales, in eaque studia quae
rasetiam yocantur socialia, vi sua copiosa influeret, eisdemque
injiuat dt' . . ' , /. ,. ' ^ .
sciplinas,, commuuiret viam tum ad multiplicem cavendum aetatis
auctis tn errorem, tum ad omnem veritatis progressionem certius
magiste- consectandam. Cuius rei causs&, gratum est, providenter
^"' liberaliterque, ut aliis eramus litteris cohortati, aucta esse
opporiune magJsteria : quae vosmetipsi superiore anno, in conventu
semina- prfdie calendas Augusti habito, dilectis filiis Deploige, De
stituto Wulf, Nys, Thi^ry, viris egregiis, demandastis. Neque mi-
• ^/^^' nus providenter opportuneque illud putamus, ab eo ipso
Praeside, hortantibus vobis et faventibus, factum, ut Semi-
narium quoddam Instituto adiunctum excitaretur, in com-
modum et tutelam clericorum, qui sese dedant huiusmodi
excellentiori philosophiae excolendos ; quorum praecipue
ex numero philosophiae in sacris Seminariis magistros
deceat assumi.
lamvero tam praeclaro operi tantaeque spei nunc Nobis
lensprae- in animo est veluti fastigium imponere, tpsum videlicet
^l^^infre- ^^^^^ vestris, Venerabiles Fratres, rursus enixeque com-
mento, sta^ mendaudo, et nonnulla statuendo, quo melius ad perpetui-
/L insti tatem frugiferum suoque in honore permaneat. — Itaque
iuticum volumus ut hoc Tnstitiitum superius Pkilosophiae Thomisti'
iateraiio- coe adstructumque Seminarium sic habeatur, non tamquam
nem, Universitatis quiddam adscititium, sed immo uti pars quae-
DE INSTITUTO PHILOS. LOVANIENSI. 239
dam ad eiusdem pertinens integritatem ; atque eum locum 7
obtineat, quem et pontificia eius origo et gravitas ipsa di- 1894.
sciplinae omnino exposcunt. Quapropter eius Praeses in
Consilium rectorale, ut aiunt, admittatur, eisdem quibus
Decani Facultatum iuribus; Magistri autem in aliquam
adlegantur ex Facultatibus Universitatis quae iam sunt,
paribusque ac collegae luribus et privilegiis eodemque
Episcoporum patrocinio utantur. Quoniam vero huic Insti- Maghtri
tuto peculiaris etiam est finis et suae quaedam propriae ^»j'»^«'/
suos ttiatn
distinctaeque rationes, idcirco oportere ducimus ut Magistri seormm
suos etiam seorsum habeant coetus, Praeside moderante. ^*^^f ^^'
' beant,
Potestatem autem eisdem et ius facimus ut decernant de concedi-
philosophiae gradibus, baccalaureatu, licentia, laurea, deque turpotestas
superiore gradu cooptationis in Scholam S. Thomae tri- ^ad^hMo-
buen3is, accedente tamen Rectoris Universitatis compro- sopkiae
syadus
batione. — Quae omnia et singula iubemus rata et firma pronwven-
consistere, neve in posterum, iniussu Nostro vel successo- ^*- j
rum, de iis quidquam immutari. Mandamus praeterea ut institutia
leges et praescripta tum Instituti tum adnexi Seminarii sunt con-
opportune ad Nos, per sacrum Consilium studiis regundis firmandae.
probanda, confirmanda (Kxerantur.
Minime autem dubitamus quin Athenaeum Lovaniense, 'commen-
cuius in Nos atque in Apostolicam Sedem obsequium multa ^^ Ponti-
eaque egregia argumenta testantur, eidem Instituto, Nobis diamser^'
vel maxime accepto, opinione qua coepit et animo suffra- ^^^^^^\
gari insistat. Utrique vero ex parte observantia et concor- tatem inter
dia, qua quidem stabiliendis educendisque rebus nihil est J^^ff^j'^""
aptius, idemque publici boni studium ita certent optamus, hujusvero
ut in dies utrique decus augeatur et laborum honestissimo- temuUa^'
rum ubertas. Sed in hoc ipso prudentii operaque vestra, oug^ratur.
Venerabiles Fratres, plurimum Nos posse confidere iam-
pridem perspectum certumque habemus : quos enim res
ipsa perstudiosos nacta est ad exoriendum fautores, eis
profecto ad prospere consistendum patronis erit optimis
laetatura. Hoc denique restat pientissimum votum, ut con-
ditum Institutum Doctor ipse Angelicus, cuius nomine et
tutela insigniter gaudet, benigni in omne tempus gratia
respiciat, sapientia et virtute sua illustret : quo praestite
240 EPISTOLA ** SUSCEPTUM A NOBIS.
communia consiiia, opera, spes, perinde ecclesiae et civitati
succedant feliciter. — Accedat a Deo larga praestdii copia
BitudiciL ex ApostoHca benedictione, quam vobis, dilecte Fili Noster
et Venerabiles Fratres, eidem Instituto omnique Univer-
sitati, simulque Clero et populo curis vestris concredito,
efTusa caritate impertimus.
Datum Romae apud S. Petrum di Vii Martii MDCCCXCIV,
Pontificatus Nostri anno decimo septimo.
LEO PP. XIII.
gfc^ilRia8LAA.ftrifcrifcrfltc<feiAWLA>Ariferffe<fe^^
EPISTOLA
Ad Georgium de Hersling.
DE PRINCIPIIS IN CHRISTIANA ARTE
SERVANDIS,
g»<ft^«afe4gUOD tuae Nobis nuntiant litterae, plures ex
Germania catholicos viros, qui artibus ingenuis
aut operentur ipsi, aut quoquo modo faveant, in
societatem, cuius ipse magisterium geris, hoc
animo propositoque coisse ut artem christianam apud Ger-
manos tueantur, id salubriter ducimus et peropportune
factum. Magnus enim ingeniorum hac aetate proventus ;
sed nimium saepe ad vitiosum genus defluunt artes opti-
mae, idque maxime propter disciplinam eorum, qui se na-
turam profitentes ad vivum effingere, sibi licentius indul-
gent, et recti simul ac pulcri leges una saepe subversione
complectuntur : nec dubitant in ipsa sacrorum monumenta
profanos artium spiritus invehere. Quod quidem nefas est,
cumque eo, quod velle debent artifices, aperte pugnat. Artis
enim christianae munus et officium est famulari Deo : prop-
tereaque sibi debet ipsa cohaerere, hoc est admot& extrin-
secus formi percellere sensus, ut mentem attingat, et ad
ea quae vera sunt, quae bona, quae homini expetenda alli-
ciat. Cuiusmodi laude quanto opere praestiterit, reh*gionis
instinctu permota, antiquitas, nemo est qui nesciat. Oportet
ergo ad veterum exempla in exercendis artibus intueri,
atque inde christianos accipere afflatus. Quod ipsum op-
tanda artibus incrementa continet, quia artifices pingendi,
fingendi, aedificandi, caelandi numquam sunt tantam excel-
lentiam consecuti, quantam cum id persuasum infixumque
in animo haberent, sui esse officii, ingenio manuque oble-
ctare mentem, suadere virtutem. Talibus imbutae doctrinis
societati vestrae gratulamur institutum suum, de eaque
omnino confidimus, religioni valde profuturam atque arti-
bus. Tibi interim, dilecte fih', et quotquot societati isti no-
Acta Leonis XIII. V— x6
12
MARTIJ
1894,
Oppor-
tunam du-
cit Ponti-
fexerectam
societatem
artis chris-
tianae,
cum saepe
(Upraven-
tur opti-
mae artes
ab his qui
naturam
nimia cum
licentia
imitantur,
Artis
autem
christianae
munus est
famulari
Deo:
ideo ad bo-
num homi-
nes alliciat
oporiei
sicut ars
antiqua
christiana.
Quemfi-
nem si ar-
tes prose-
quantur,
inipsarum
incremen-
tum id ce-
det,
Tales
cum sint
doctrinae
fraelauda-
tae societa'
tisy eam
242
religioni
ac ariibus
profutU"
ram confi-
dit Ponti'
fexy et he-
nedicit.
EPISTOLA " QUOD TUAE NOBIS.
men dedere, auspicem divinorum munerum benevolentiae-
que Nostrae testem, Apostolicam benedictionem peraman-
ter in Domino impertimus.
Datum Romae apud S. Petrum die XII Martii MDCCCXCiv,
Pontificatus Nostri anno decimo septimo.
LEO PP. XIII.
^^«««'ft^t'*'*'*****'»**'*'**'**^**»»*'*^"!^^^^^^^^^
i
%
EPISTOLA ENCYCLICA
Ad Episcopos Polonos.
DE REBUS ECCLESIASTICIS POLONIAE.
w-«K«fe«fc-y{!ARITATlS providentiaeque Nostrae peculiare
i
C
HjJ^nlS^^i
testimonium quod aliis catholicis gentibus per
intervalia exhibuimus, ut, datis ad earum Epi-
scopos singularibus litteris, documenta Aposto-
licae exhortatonis impertiremus, id similiter vobis ex op-
portunitate praestare posse, iamdiu Nosingens desiderium
tenebat. Equidem populum istum, genere, sermone, reli-
gioso ritu varium, uno Nos omnem, quod alias ediximus,
eodemque studio complectimur et fovemus ; neque unquam
nisi iucundissime de ipso cogitamus, cuius et praeclara
spirat memoria gestarum rerum, et magnam erga Nos
coniunctam cum fiducia pietatem constanter agnovimus.
— In ceteris enim laudibus, laus merito manet eximia
patribus illis vestris, qui, tremefacti Europa ad impetus
hostium christiani nominis praepotentium, pectorum suorum
praesidia inter primos, insignibus praeliis, opposuerunt,
iidem religionis et civilis cultus vindices acerrimi fidissimi-
que custodes. His de promeritis palam est a Nobis non
multos ante menses cum gfaudio commemoratum, tunc
scilicet quum nonnulli vestrum, Venerabiles Fratres, pia
fidelium agmina peregre ad Nos salutatum gratulatumque
adduxistis; ex qua pulcherrima fidei testificatione, per-
grata adfuit occasio ut avitae religionis decus, per multos
rerum et difficiles casus integrum, vividum, Poloniae vicis-
sim gratularemur. — lamvero sacris eius rationibus si,
quantum erat in Nobis, nihil antea prodesse destitimus, id
posse vel amplius cupimus, atque in praesentia efllicere
consilium est : e& nimirum caussa, ut sollicitudinis in vos
Nostrae apertior extet coram Ecclesia declaratio, utque
etiam vestrum omnium animi in catholicae professionis
ofiiciis, roborata virtute, subsidiis auctis, confirmentur et
'9
MARTir
1894,
Jamdiu
txopiavit
Pontifex
has aare
litteras
tn testttnO'
nium cari-
tatis erga
Polonam
gentem
quam ob
debellatos
christiani
nominis
hostes
fideliter'
que custO'
ditam ca-
tholicam
Fidem
summa
laude ceU'
brat.
Intendit
hisce litte-
ris suam
in Polonos
sollicitudi'
nem aper^
tius testa-
rif illosque
roborare in
catholicae
244 EPIST. ENCYCL. " CARITATIS PROVIDENTIAEQUE.
frofessio- pracstent. Hoc autem facere instituimus alacriore quidem
^^^tsit€' ^^^ ^P^» propterea quod cognitum perspectumque habe-
/tf Episco- mus qua vos, Venerabiies Fratres, sollertia interpretes
lerliaspem voluntatis Nostrae et ministri esse consueveritis, et quo
au^et ube- proposito in summis vestrorum gregum bonis tuendis
monitis augendisque elaboretis. Quos autem in ipsis praestabiies
apUnJi.^' fructus expetimus, ita Deus, qui ad alloquendum movit,
p benignus idem secundet.
ad univer- Beneficium divinae veritatis et gratiae, quod humano
tem"polo- g^"^''^ religione sua Christus Dominus attulit, tantae ex-
nam spec- cellentiae utilitatisque est, cum quo aliud nullum in ullo
nita deso- gcnere ne conferri quidem possit, nedum possit aequari.
cieiaiepo' Cuius virtus beneficii, multiplex, ut omnes norunt, et
* Om- saluberrima, mirum in modum affluit ad singulos et ad
ntumbe- Qniversos, ad societatem domesticam et ad civilem, ad
nejictorum
maximum prosperitatem caducae vitae iuvandam et ad felicitatem
%^o^% adipiscendam vitae immortalis. Ex quo continuo apparct,
liciiaiem gentcs cathoHca religione donatas, sicut maximo bonorum
ei futurae omnium in ea potiuntur, ita ofiiciorum omnium maxitno
viiaesimui adstringi eiusdem colendae et dihVendae. Simul vero ap-
conferens. ^ • j- j .
paret, rem non esse eiusmodi, quam ad suum cutusque
beneficio arbitrium vel singuli vel civitates recte se praestare posse
gratasse confidant, verum qua dumtaxat ratione, qua discipHna,
ffenies ex^ ^ •/••• • . ■•■ • •••
hibeanire- quo ordme ipse dennivit et lussit rehgionis divmus au-
^^^oUf^o ^^^'" • videlicet magisterio et ductu Ecclesiae, quae ab
ea quidem ipso tamquam columna etfirmamentum «;^r//a//j(')constituta
rcuione .... . . ■
quam ipse ^st, emsque smgulari ope per omnes aetates viguit, vige-
Deus defi' bitque, rata promissione, perpetuo : £^z/^^£r^M J2^;» ^^M/»-
Sic se bus diebus^ usque ad consummationem saeculi ("). — I ure igi tur
famdudum &®"^i vestrae tam clarus religionis honor ab avis et ma-
gesseruni, ioribus ideo stetit, quod Ecclesiae matri summa semper
suMgerUis adhaesit fide, parique in obsequio Pontificum roma-
emoiumen- norum et in obedientia sacrorum Antistitum, quos illi
pro potestate designarent, immota perstitit semper. Inde
quam multa ad vos commoda et ornamenta profluxe-
rint, quam praesentia in trepidis rebus solatia ceperitfs,
quanta habeatis etiamnum adiumenta, vosmet gratis tene-
I. I 7*1«., III, 15. — 2, Maiik,t XXVIII, aa
t-g.-^f^«. ■
DE RBBUS ECCLESIASTICIS POLONIAE. 245
tis animis, grate profitemini. — Manifestum quotidie est, /9
quaenam gravissimarum rerum in populis imperiisque con- igg^,
sequantur momenta, Ecclesia catholica vel observata et Muitum
digno loco habita vel per iniuriam contemptionemve laesa. »«'^"'
yuum enim m doctnna et lege Evangehi ea contmeantur ut Eccie-
quae ad salutem perfectionemque hominis, tum in fide ^^J^nlTiH
et cognitione, tum in usu et actione vitae, usquequaque ipsisincui-
proficiant ; quumque eam doctrinam et legem Ecclesia,
divino a Christo lure, tradere possit et religione sancire ;
ipsa propterea, divino munere, vi magna pollet modera-
trice humanae societatis, in qua et fautrix est generosae
virtutis et lectissimorum bonorum effectrix. — At Ec- Suam
clesia vero, cui divinitus romanus Pontifex praeest, tan- ^^^^^^\g,
tum abest ut, ex auctoritatis tanta amplitudine, quidquam sia extra
sibi de ah'eno arroget iure aut cuiusquam obHquis studiis deonmex'
conniveat, ut potius de iure suo saepe remittat, indul- *f^*''j^
gendo ; atque, summis et infimis sapienti consulens aequi- juresm
tate, sese omnibus gubernatricem et matrem exhibeat ^^i^^^'
sollertissimam. Quapropter illi iniuste faciunt qui hac etiam , .
in re veteres contra ipsam calumnias, iam toties refutatas ergotalia
planeque contritas, in lucem nituntur revehere, nova vi- ^niantur
tuperationis specie confictas : neque ii minus reprehen- Ecciesiae
dendi, qui e4demde caussa diflfidunt Ecclesiae, eique su- uminus
spicionem conflant apud rectores civitatum et in puWicis 2^^^^«}
legumlatorum coetibus, a quibus nempe laus plurima ipsi ipsam a-
debetur et gratia. Nihil enim omnino ea docet aut prae- ^ipj^n
ciptt quod maiestati principum, quod incolumitati et pro- suspicio-
gredienti populorum vitae, ullo modo officiat vel adver- ^nt^^
setur ; multa immo ex christiana sapientia assidue pro-
fert ad communem eorum utilitatem sane quam condu-
cibilia. In quibus haec memoratu digna : principatum qui consulit
teneant, eos imaginem divinae in homines potestatis pro- ^nim Ec-
videntiaeque referre ; eorum imperium debere iustum esse ^Jpitus^To-
et imitari divinum, bonitate temperatum paterna, atque niregimi-
* • ....... nts leges
unice emolumenta spectare civitatis ; ab ipsis rationem eis incui-
Deo iudici aliquando reddendam, eamque pro celsiore di- ^*^^^*
gnitatis loco graviorem : qui vero sint sub potestate, de- ^^„/,v
bere constanter reverentiam et fidem servare principibus, subditis.
246 EPIST. ENCYCL. " CARITATIS PROVIDENTfAEQUE. "
eosdocemio tamquam Deo regnum per homines exercenti, eisdem
tiamlt^ obtemperare, non solutn propter iram^ sed eiiam propter
iUm prin- coHScientiam (*), pro ipsis adhibere obsecrationes^ orationes^
^ditam! ^ postulationes, gratiarum actiones («) ; debere sanctam custo-
dire disciplinam civitatis ; ab improborum machinationibus
sectisque abstinere, nec quidquam facere seditiose ; omnia
conferre ad tranquillam in iustitia pacem tenendam. —
civitcuad Ista et similia praecepta institutaque evangelica, quae ab
doctrinam Ecclesia tantopere suadentur, ubi in pretio sunt et re ipsa
Evangeltt ..... r «•
informata; valent, praestautissimos ibi fructus afterre non cessant,
tnperm- gosque afTerunt in illis gentibus uberiores, in quibus Ec-
ctcm vero ^ ^ ' *
ruit^ recu' clesia liberiore utitur sui muneris facultate. Eisdem vero
Tiaeductu, rcfragari praeceptis et Ecclesiae ductum recusare, idem
est ac refragari voluntati divinae et insigne beneficium
abiicere; nihil ut in civitate vere prosperum honestum-
que permaneat, permixta delabantur omnia, anxii calami-
Conclu- t2itum formidine et rectores et populi occupentur. —
dens Pon- Habctis quidem, Venerabiles Fratres, de his rerum capi-
desocieta^e tibus iam fusius a Nobis tradita per occasionem prae-
civiii ntO' scripta : eadem tamen visum est summatim revocare, quo
ntta^ com- \ ... - . . ^t
mendatne- navitas vestra, novo quasi auspicio freta auctoritatis No-
^niinls^' strae, impensius in idem feliciusque contendat. Illud certe
tandos, optimum faustumque fuerit in gregibus vestris, si afflatus
^vium caveantur turbulentorum hominum, pessimis artibus nihil
officia im- iam non scelestissime audentium ad evertenda delenda
praestan- imperia ; si nullae ofKciorum partes, quae civium sunt bo-
damque norum, desidercntur ; si ex fide Deo debita et sacra, fides
fi<iem m
prittciti- erga rem pubhcam et principes efflorescat.
dem Deo ^® societate item domestica, de iuventutis et sacri
debitam, ordinis institutione, de modis optimis christianae tractan-
sf De dae caritatis,dih'gentiam acuite. — Integritas et honestas
dottustica ^omesticae convictionis, ex qua praecipue sanitas funditur
jamtrac' in venas societatis civilis, repetenda est primum a san-
^nit^sMra ctitate coniugii, quod secundum Dei et Ecclesiae prae-
conjugum cepta initum sit, unum et individuum. Tum oportet iura
curam et omcia inter coniuges inviolata esse et quanta maxima
r^^^t^^^b' ^^^' possit concordla et caritate expleri ; prolis tuitione
I. Rom,^ XIII, 5. •— 2. I Tim,^ 11, 1-2.
DE REBUS ECCLESIASTICIS POLONIAE. 247
commodisque, potissimum educationi, parentes consulere ; rg
suo ipsos documento vitae, quo nihil praestantius est iSg^,
neque efficacius, antecedere. Institutioni tamen liberorum rorum in-
rectae probaeque nequaquam illi arbitrentur se posse, ut ^/^1^^^^
par cst, prospicere, nisi summopere evigilando. Neque MenL
enim ab iis tantum scholis lyceisque defugiendum est, fura^^''
ubi doctrinis error de religione, deditA opera, admiscea- 'w re/igto-
tur, vel ubi propemodum dominetur impietas, sed ab iis ^ adver.
etiam in quibus de christianis institutis et moribus, per- ^««'«^«Ji
inde ^c de importunis rebus, nulla sit praeceptio nec di- nikilcu'
sciplina. Nam quorum ingenia litteris et artibus erudiun- ^^^jf^^^.
tur, eosdem profecto necesse est pariter cognitione cul- ptanas ///-
tuque erudiri divinarum rerum, utpote qui, admonente tcrqiu^ad'
ipsa et iubente natura, non minus quam civitati, multoque divinarum
* ' * f£fum cog'
amplius, debeant Deo, quique idcirco in lucem suscepti nitionem
sint, ut civitati servientes, ad mansuram in caelo patriam J^T^/^"
iter dirigant suum studioseque conficiant. In hoc autem pueriet
cessandum minime erit, procedente cum eorum aetate J^'^^^^-
cultura civili ; quin etiam eo insistendum enixius, tum
quod iuventus cupiditate sciendi, ut nunc praesertim agi-
tantur studia, vehementius quotidie urgetur, tum quod
eidem maiora quotidie impendent de fide pericula, magnis
iam deploratis tanta in re iacturis. Quod vero de ratione opUmo
sacrae doctrinae tradendae, de magistrorum probitate et jurt EccU-
peritia, de librorum delectu, quasdam Ecclesia censet vin- ^^^ sibi
dicare sibi cautiones, quosdam modos praefinire, id sane vindicatde
. ^ . *^ sacratnsti-
suopte lure facit ; neque id poteat non facere, pro eo quo tutione in
tenetur gravissimo officio providendi ne quid usquam ir- ^^^^ ^^^'
repat, ab integritate alienum fidei morumve, quod chri-
stiano populo noceat. — Sacram porro institutionem, quae Doctri-
impertiatur in scholis, ea confirmet et compleat quae ^^^„- 1^
certis temporibus praescriptisque habeatur in curiis ac ^^^^««5^
,. , . . , ^ , . . . . . . praectpue
temphs, ubi eiusdem fidei cantatisque germina, quasi m imbuan-
solo suo, uberius nutriuntur et proveniunt. ^^^'
Haec satis per se ipsa monent, singulari opus esse ^Deor-
diligentia et opera ad informandum ordinem clericalem ; dine cUH-
qui, divino oraculo, talis succrescere debet atque sacrum ^^ *^/ „^^.
ita tenere propositum, ut sal terrae et lux w««fl&*habeatur '«^** ^"^
248 EPIST. ENCYCL. ** CARITATIS PROVIDENTIAEQUE. "
par iit et sit Utraque laus, quae doctrin& sana vitaeque sancti-
^ctnatdoc' "^onia praecipue continetur, in adolescente quidem clero
trina et potissime accurauda est, neque tamen minus est custo-
dienda et provehenda in clero adulto, qui proxime in-
cumbit €td consummationem sanctonim in opus ministerii^ in
aedificatianem corporis Christi ('). — De sacris seminariis
curus clericorum bene est Nobis cognitum, Venerabiles Fratres,
^fo^inle" "^*"^"^® partes deesse vestras ; ut, potius quam admovea-
minariis, mus incitamenta, comprobationem testari deceat vobis
praesertim eisque omnibus quorum ipsa laetantur procurandi et do-
tempore, cendi labore assiduo. Sane, temporibus quae inciderunt
oportet __
maxima tam Ecclesiae iniquis, quum hostes veritatis invalescunt,
^me)ui^ad ^""'" corruptelarum pestis iam non serpit occulta, sed
scientiam impudens in omnia grassatur, si plura quam antea leva-
teni, ^^^^^' menta et remedia expectanda sunt a sacerdotali ordine,
is nimirum maiore quam antea cura et exercitatione com-
parandus est ad bonum certamen fidei et ad parem vir-
Magis- tutis omnis dignitatem. Quae de ratione dirigenda stu-
tn ratto' diorum sunt a Nobis identidem normae praestitutae, in
nem stu- ^ '
diorum re praesertim philosophica, theologica, biblica, probe no-
^^*s^%de ^^*^ • ^^ ^*^ instate ut sese magistri perdih*genter com-
praescrip' ponant, neve ullam praetermittant ex doctrinis ceteris,
quae gravioribus iilis ornamento sunt, et sacerdotalibus mu-
Discipii- niis addunt commendationem. Instantibus similiter vobis,
mu mode- moderatores disciplinae et pietatis (homines qui esse de-
taganta- bent integritate et prudentia spectatissimi), sic rationem
virtu7idus temperent vitae communis, sic alumnorum animos con-
iniimere forment exerceantque, ut virtutum congruentium quoti-
dotem^de- diani in ipsts progressus eluceant : atque huc illud etiam
cent;eosgue spectet, omnem ut addiscant matureque induant pruden-
prudenti- tiam in iis attingendis quae civilis sint potestatis. Hoc
auineefu/is ^^"^ modo ex sacris illis veluti palaestris et castris nova
fuae civi' continenter militia, eaque optime instructa, prodibit, quae
tZtatZf^ suppetias veniat laborantibus in pulvere et sole, atque
^^^^^ defessos emeritosque integra suppleat Verum, in ipsa
autem qui sacrorum munerum perfunctione, facile videtis quantum
^teriouuro pcricuH virtus vel solida offendat, et quam sit humanum
I. Eph., IV, 12.
DE REBUS ECCLESIASTICIS POLONIAE. 249
lang^escere in propositis ab eisque deficere. Itaque eo /9
• « . 1 «1 • MARTII
simul pertineant curae vestrae ut sacerdotibus apposite 1894,
praebeatis quo studia doctrinae recolere possint et au- fungitur,
gere. in primis quo contentius possint, redintegratis in- praebeatur
terdum animorum viribus, et perfectioni vacare suae et possUstu-
aliorum sempiternae saluti prodesse. — Talem vos, Ve- ^'^^^^^.
nerabiles Fratres, rite in oculis vestris cductum atque priaeper-
probatum si habueritis clerum, sentietis profecto vobis J'^*^"*
pastorale munus, non allevari solum, sed etiam abundare
optatis in grege fructibus : quorum Hcet sperare copiam carufteitt
a cleri maxime exemplo et actuosa caritate. teromtus
_. , . . , . -^, . oratnesser'
Etusdem caritatis praeceptum, quod magnum m Christo vanda.
est, omnibus ex quovis ordine commendatissimum sit, .^^j!^^
^ ' caritatis
idque singuli perficere studeant, quemadmodum loannes vincuium
monet apostolus, apere et veritate : nullo enim alio vinculo ^iii^\^
aut praesidio constare ad firmitatem familiae et civitates civitates,
possunt, neque, id quod pluris est, christianae dignitatis ^^r/
merita adipisci. Quae Nos considerantes, deplorantesque ^^.^'f^'?^
tam multa mala et acerba, eo posthabito dimissove prae-
cepto, publice et privatim consecuta, saepenumero in ea- rat Ponti-
dem re Apostolicam vocem edidimus : sins^ulariter fecimus fi^prae-
,. ,. cepta cart'
per litteras encyclicas, quarum inttium cstRerum navarum, tatisjama
ubi principia retulimus, ad caussam de conditione opificum J^^^^J^^^
ex veritate et aequitate evangelica dirimendam aptiora. Ea de condi-
ipsa nunc, renovatA admonitione, inculcamus. Sancti mo- ''^^ ^^'-^'
vente et ducente caritate, quantam catholica instituta, so- iterumqtu
dalitia artificum, mutuo opitulantium consociationes, id promoven-
genus plura, vim habeant virtutemque vel ad leniendas te- ^^^catholT
nuiorum aerumnas vel ad infimam plebem recte erudien- ca, sodaii-
dam, apertum experiendo est : qui autem consilium vel *cumetmu'
auctoritatem, pecuniam vel operam ad ista conferant in qui- ^*^ ^/'^«^-
* . , . • . .... lantium
bus vertitur multorum salus, etiam sempiterna, 11 verissime consoda-
de religione et de civibus suis promerentur egregie. tiones,
Ad haec, genti Polonae universe dicta, certa quaedam II»
subiicere libet, quae singulatim, pro locorum in quibus a/skigu-
versamini conditidne, usui fore censemus : atque adeo ex Jas partes
his ipsis quae dedimus monitis quaedam libet eo altius respiclens.
in animis vestris defigere. — Vos primum, ut plures /• Polonos
250 EPIST. ENCYCU •* CARITATIS PROVIDENTIAEQUE. '*
qui J^usst' numero, qui Russico imperio paretis, iure est quod catho-
^en/, '*^*® professionis nomine collaudemus, hortatione mu-
Pm/i^% niamus. Caput est hortationis Nostrae, ut istum constan-
constan- tiae animum in sancta fide colenda retineatis acriter et
^*^dee7Jui' '^veatis, in qua id bonum habetis, quod principium et fons
hortaiur est, ut diximus, maximorum bonorum, Hoc utique chri-
Irafuiam^' stianus animus ceteris rebus omnibus longe anteponat
oportet ; hoc ipsum, ut sunt divina iussa et splendida san-
ctorum hominum facta, nec ullis fractus difficultatibus de-
serat,et summis viribus laboribusque custodiat ;eiusdemque
virtute fultus, solatium et opem, quoscumque humanaeres
eventus adducant, aeque certissime ac patienter a Deo
Suam memori expectet. — Ad Nos quod attinet, rerum vestra-
^°nem7psis '"""^ ^"*^ ^^^ conditio, equidem, pro munere Nostro, habe-
nunquam mus compertum ; valdeque ista delectat fiducia quam in
necdefuiu' Nobis, filiorum instar, plurimam coUocatis. Sic igitur, ad-
ram testa- monemus fallaciis omnino reiectis quae contra benevo-
lentiam et soUicitudinem in vos Nostram nequiter serantur,
hoc sit vobis penitus persuasum, nihil Nos minus quam
Pontifices decessores, sicut pro ceteris popularibus vestris,
ita pro vobis suscepisse et intendisse curas ; qui etiam,
vestram ut sustineamus fiduciam, omnia parati sumus et
laboriose conniti et persequi confidenter. luvat memoria
Recoiit repetere, inde Nos a Pontificatus exordiis, de re catho-
pactacum Hca istic relevanda cogitantes, opportune apud Imperiale
Imperiaii Consilium officia interposuisse, ut ea contenderemus quae
inita, simul dignitas huius Apostolicae Sedis, simul rationum
vestrarum patrocinium viderentur deposcere. Quibus ex
officiis consecutum est, ut anno MDCCCLXXXII certa cutn
illo pactionum capita sint constituta : haec inter, Episcopis
liberam fore copiam moderandi ad canonicas leges semi-
naria clericorum ; tum Academiam ecclesiasticam Petro-
politanam, quae Polonis quoque patet alumnis, iurisdictiooi
plene tradendam Archiepiscopi Mohiloviensis» atque in
melius adducendam, ad ampliorem cleri et religionis
catholicae utilitatem : accepla praeterea fide, quamprimum
abrogatum aut mitigatum iri singulares eas leges, quas
clerus vester severiores sibi conquerebatur. Illo ex tem-
DE REBUS ECCLESIASTICIS POLONIAE. 2^1
pore nunquam Nos, vel capta vel quaesita occasione, pacta 19
conventa expostulare desiimus. Quin immo easdem expo- iSg^.,
stulationes ad ipsum deferri placuit potentissimum Impe- aiqtte ad
ratorem, cuius et exploratum in Nos amicitiae animum ^P^^ ^'"-
,...., , . . . peratorem
et studium lustitiae excelsum obtestati enixe sumus m posuadeu*
caussa vestra : neque intermittemus rogationes ad Ipsum *^'
per tempus adhibere, eas potissime commendantes Deo,
quippe cor regis in manu Domini (i). — Vos autem, Ve- EpUcopi
nerabiles Fratres, pergite dignitatem sacrosanctaque iura p^rgant in
religionis cathoHcae Nobiscum tueri : quae tunc vere pro- Ecdestae
posito potest constare suo et beneficia afferre quae debet, J^p^^ ,.
quum lustae securitatis libertatisque compos, idoneis prae- bertate;
sidiis instruitur ad actionem, quantum oporteat, expli-
candam. Quoniam vero ipsi perspicitis qualem dederimus ^uiiTdetur
demus operam tranquillitati publici ordinis conciliandae acatkoH-
in gentibus continendaeque, iidem agere ne cessetis, ut pltestati
sublimiorum potestatum observantia et publicae obtempe- ^*^'^*»
ratio disciplinae in clero pariterque in ceteris firme con-
sistat : atque ita, omni prorsus offen^ionis vel reprehen-
sionis caussa submota, omnique specie insimulationis in
reverentiam conversa, cathoh*co nomini sua laus maneat
et accrescat. — Item sit vestrum in id incumbere, ut necdesis-
quidquam ne desit de surama fidelium salute, neque in ^^»^ ^''''»«'-
, . . ^ ,. .. . ,,,... ... bus modis
admmistrandis curns, neque m pabulo divmi verbi imper- promouere
tiendo, neque in alendo religionis spiritu ; ut pueri et ado- ^o,iutemfi-
lescentes, maxime in scholis, sacra catechesi diligenter
imbuantur, idque, quanto magis fieri possit, oper^ sacer-
dotum,quibus sit a vobis id legitimedemandatum ; ut cultui etcuitum
divino et decor sacrarum aedium et festus soliemnitatum '^'^"'''"
honor plane congruant, unde fides hauritbona incrementa.
Rectissime porro feceritis, praecavendo discrimina, si qua ^i quae-
forte hisce in rebus instare videantur ; ob eamque caussam damdiscH-
-,.. . , . ,.r>, mtna tn-
ne dubitetis ratas ipsas cum hac Apostolica Sede con- stare vi-
ventiones graviter quidem prudenterque appellare. Talia ^'fJ^^J^l
nimirum et discrimina abesse et convenientia bona con- dae sunt
tingere, non Polonis tantummodo, sed cunctis qui sincera nes^cutfTs,
pubKcae rei caritate ducantur, gratum esse et optabile Sedeini-
I. Prov,, XXI, I.
252 EPIST. ENCYCL. " CARITATIS PROVIDENTIAEQUE. **
debet. Ecclesia enim catholica, quod principio docuinius
quotidieque eminet, sic nata institutaque est, ut civitatibus
et populis, nihil admodum detrimenti, sed multiplices
vero et decoras utih*tates, in rerum etiam mortalium ge-
nere, nunquam non pariat feh'citer.
^ llios Vos deinde qui in ditione estis inclitae Domus Habsbur-
Amtria- gcnsis, reputate animis quantum augusto Imperatori, reli-
cam ditio' gionis avitae studiosissimo, debeatis. lusta iffitur in Eum
nem pertt- ^ , *
ncnt hor- "des gratumquc obsequium luculentius a vobis in dies pa-
imperLoH ^^** ' pateat studium non dissimile ea persequendi omnia,
profstent quae ad catholicae religionis incolumitatem et decus vel
sequta%t '*"* ^"^^ optime constituta vel tempora et res provide con-
reiigionis stituenda suadeant. — ^ Universitatem Cracoviensem, vetu-
taiempro' stam atque nobilem doctrinarum sedem, valde optamus
sequantur. integritatem et praestantiam tueri suam, atque etiam aemu-
Univer- lari laudes talium Academiarum, quas insigrnis Episcoporum
sttas Cra- ^ im ,. . K ., \.^ ^-
coviensis ^ura et Iiberahtas privatorum non paucas, faventibus Nobis,
^^iM!dem P®^ haecipsa tempora excitavit Quemadmodum in illis, ita
tueatur. in vestra, sollertiA dilecti Filii Nostri Cardinalis Episcopi
moderante, gravissimae quaeque disciplinaecum fideamico
foedere coeuntes, et, quantum ab ea luminis mutuantur et
firmitatis, tantum subsidii ad ipsius defensionem referentes,
utinam iuventuti lectissimae magis magisque in partes
omnes sint profuturae. — Item vestra magni interesse debet,
Nostra certe interest maxime, vigere apud vos in omniuna
OriUnes existimatione ordines Religiosorum : qui, virtutis quam
rum^civi conscctantur perfectione et doctrina varia fructuosoque ia
tatinon in excolendis animis labore commendati, tamquam appara-
quam Ec- tiores copiae praesto sunt Ecclesiae, eisque non minus civi-
clesiae uti- ^^s ad honestissima quaeque adiutoribus optimis omni
fninatim tempore usa est Nominatimque Galiciam respicientes,
nwiTordl s""*™^ voluntate perantiquum commemoramus Basilianutn
nem^ ordinem, in quo instaurando peculiaria quaedam consilia et
commen' ^uras iampridem Ipsi posuimus. Non mediocrem enimvero
^^' laetitiae fructum ideo capimus, quod expectationi ille
Nostrae alacri religioneobsecundans,nititur pleno gradu ad
superiorum temporum gloriam, quum ecclesiae Ruthenae
multis modis extitit salutaris: cuius eiusdem salutis auspicia»
DE REBUS ECCLESIASTICIS POLONIAE. 253
Episcoporum vigilantii et curatorum industri^, iam ex ipso /9
praeclariora m dies nitescunt. — Hic autem quoniam de 18^4,
Ruthenis incidit mentio, eam sinite iteremus cohortationem, Cum
ut vos cum ipsis, quamquam originum rituumque dissimili- ^**'^^"
tudo intercedat, arctius voluntates amantiusque societis, concordia
prout eos condecet quos regionum, civitatis, maximeque ^^*^'.
fidei sociat communio. Hos enim sicut Ecclesia beneme- nUn Ecde-
rentes habetet diligit filios, eisque legitimas consuetudines ^sufJlnec
ac ritus proprios sapienti consilio permittit, non aliter vos, ^«'««^
praecedente clero, sic habete et colite ut fratres, quorum sit ri ab ea
cor unum et anima una, eo demum conspirantium, ut uni '*
Deo et Domino amplificetur gloria, simulque fructus omnis
lustitiae multiplicentur in pulcritudine pacis.
Libenti pariter animo orationem ad vos convertimus, qui 3^ lllis
provinciam incolitisGnesnensem et Posnaniensem.Siquidem ^ani^
hoc inter cetera gratum est recordari, quemadmodum ex impeno
civibus ipsis vestris, omnium ut erant vota, ad illustrem grcuuidtur
sancti Adalberti sedem virum eveximus pietate, prudentia, ^*^''?"^'?^
caritate eximium. Gratius est autem videre, qua vos obe- Ua et anio-
aientia, quo amore gubernationi eius miti operosaeque una- antistiu
nimi studeatis: ex quo vere sperandum, religionis catholicae Gnesnensi
statum fore apud vos bonis auctibus quotidie laetiorem.
Eadem vero spes quo magis affirmetur optatisque plenius
j ^ . . , . . ImPera-
resppndeat, non sme caussa mbemus vos magnanimae aequi- toremlaw
tati confidere serenissimi Imperatoris : cuius praeterea pro- f^' ^\ ^^'
, - , , lonos bene-
pensam m vos ac benevolam mentem ex Ipso coram haud voientissi'
semel pernovimus, sane adfuturam vobis, in verecundia ^^*^*
legum, in omnique recte factorum christiana laude perseve-
rantibus.
Haec, Venerabiles Fratres, praescripta et hortamenta ffaec
gregibus quisque vestris sic nuntietis velimus, ut vestr4 ^^j^^.^
etiam oper& fructuosiora eveniant. In his agnoscant caris- incuicanda
simi filii quam magno ipsorum grati^ affectu caritatis ur- ^^^^P^P^^^
gemur ; haec autem ipsi, ut optatissimum Nobis est, pari
accipiant observantia et pietate. Quae quidem si diligenter, «/, iisser-
id quod pro certo habemus, constanterque coluerint, pro- J'^'^/^".
fecto poterunt quum fidei ex temporum gravitate pericula desintegra
declinare, tum patrum memorabilia decora custodire, animos P^^^^
254 EPIST. ENCYCL. ** CARITATIS PROVIDENTIAEQUE.
ei magis et exempla referre, marlantibus inde ad huius quoque sola«
^^^^ Divi' ^^"^ vitae emolumentls quam optimis. — Secundam autem
num auxi- divini auxilii copiam, precatoribus adhibitis gloriosissima
pioraiur, Virgine ,Maria, losepho sanctissimo, cuius hodie soiiemni-
^^^nbufs ^^^ christianus populus gaudet, sanctisque Caelitibus Po-
Maria, s, loniae Patronis, vehementer Nobiscum, quaesumus, implo-
/oioniae ^^^^' Huius rei auspicium atque praecipuae benevolentiae
Paironis, Nostrae testem, Apostolicam benedictionem, vobis et clero
populoque universo vigilantiae vestrae commisso, peraman-
ter in Domino impertimus.
Datum Romae apud S. Petrum die XIX Martii MDCCCXCIV,
Pontificatus Nostri anho decimo septimo.
LEO PP. XIII.
y<R<R^ArfeL>A>flfci.flfe<lfc<»^^^tf^iaft^<ft«lflft<Rlft<^
lOUS avons accueilli avec une particuHere bienveil-
lance le digne Sup^rieur des Chapelains de
r£glise de Montmartre, qui est venu de votre
S^^^^iSt part Nous entretenir de votre grande oeuvre
nationale du Sacr^-Coeur. Cest avec une joie profonde que
Nous avons appris de lui les progr^s constants de cette
oeuvre et le prochain achivement du sanctuaire monumen-
tal dont, sur rinitiative de votre v^n^rable pr6d6cesseur, la
pi^t6 des catholiques frangais a demand^ la construction. II
Nous a fait le rdcit du bien consid6rable qui d^ji s'y opfere
et des grcices sans nombre que le Ciel se platt k r^pandre sur
les pilerins qui y affluentjournellement. II Nous a parlddes
oeuvres multiples dont cette 6glise est d^ja devenue le centre
et le foyer ; des associations diverses qui y relient, dans une
union d'incessantes priires, non seulement les personnes
priv^es, mais quantit^ de paroisses, de communaut^s et de
dioc^ses. II Nous a dit avec quel empressement beaucoup
d'hommes vraiment chritiens viennent, le jour et la nuit, y
faire Tadoration du Trfes-Saint-Sacrement.
II est des patrons et des ouvriers qui, p^^tr^s des ensei-
gnements que Nous leur avons donn^s, se concertent entre
eux pour ces p^lerinages et ces adorations ; des conf^rences
de Saint-Vincent de Paul, anim^es du m£me esprit, y don-
nent rendez-vous aux familles qu'elles soulagent.
Toutes ces choses, Notre Cher Fils, sont pour Notre 4me
un sujet de grande consolation, et Nous y voyons un gage
de f^condes espirances pour Tavenir de votre noble pays.
La Providence, en inspirant cette oeuvre de priere et de
rdparation, avait pour la France, Nous n'en saurions douter,
un dessein particulier de bont^ et de mis^ricorde. Ce mont
des martyrs, arros^ du sang des premiers apdtres de votre
populeuse cit6 et qui dor^navant servira de pi^destal i ce
APRILIS
1894*
Gaudet
PonHfex
in templo
SS, Cordis
ad Mon-
tem Mar-
tyrum^
brevijam
perfiHen-
do^ uberri-
mos edi
pietatis
fructuSy
magna
qutdem spe
salutis
Galliae.
Mons ille
sanguine
Martyrum
perfusus^
256 EPISTOLA ** NOUS AVONS ACCUEILLT. "
^d^^H^lp' "^"^^*" sanctuaire, rappellera au chrrftien k quel prix il
deiprt' doit conserver et d^fendre le tr^sorde la foi et quels austfcres
^^^Huc cer- ^^vo^^s celle-ci lui impose. Qu'i Texemple de leurs aTeux,
tatim Gai- les catholiques fran^ais s'empressent de plus en plus k y
ant!^preces ^"c^ ^"^ pilerinage ; qu'ils y prient avec ferveur pour eux et
fusuri ex pour leur patrie, et, afin que leur pritre monte plus puis-
tutibus sante vers le ciel, qu'ils s^efTorcent de lui donner pour sou-
ituisni^^ tien et pour appui la charit^, les bonnes oeuvres, la pratique
de toutes les vertus d'une vie fonci^rement chretienne. £n
Prae sua ce qui Nous concerne, Notre Cher Fils, de mfime qu*il Nous
liiun sotli serait impossible de ne pas avoir toujours le regard de Notre
citudine, sollicitude pastorale tourn^ vers la France, la Fille atn^de
Pontifex rEglise, ainsi aimons-Nous a suivre les progr&s et le d6ve-
istudopus' lopP^n^c^^t de cette oeuvre i laquelle Nous accordons volon-
patema he- tiers Notre paternelle protection et Nos encouragements.
^^sequa- D6ji Nous Tavous enrichie de nombreuses faveurs spftj-
'*''• tuelles. Aujourd*hui Nous voulons lui donner un nouveau
t^moignage de Notre haute bienveillance en envoyant pour
as.oooli' le sanctuaire de Montmartre une offrande de 25,000 francs
aiiudaue ^^ "" ^^" ^^ NotreTr^sor Pontifical. Et maintenant, Notre
donumtri- Cher Fils, recevez la b^n^diction que, de toute I'effusion de
Notre ime, Nous vous donnons, a vous, au clergi et aux
fideles de votre dioc^se, et a tous les membres, directeurs,
associ^s et bienfaiteurs de Toeuvre nationale du Sacr^-Cceur.
Donn6 i Rome, pres Saint-Pierre, le 15 avril de Tann^
1894, de Notre pontificat la dix-septifeme,
l60N XIII.
<f^^.«'ft^<ft'ft<fi'»afttft"{ft<fe^'dfi<fi^^^^iife<fe*^
ALLOCUTIO
Sf/K^afi^-^gRANDE h lo spettacolo, o figli dilettissimi, che si
offre in questo giorno al Nostro sguardo com-
mosso. ^ Tintera Spagna cattolica, con le sue
G
i
iS^WS^ii lontane colonie, che, da voi rappresentata, cre-
dente e devota rende novello e meraviglioso omaggio al
sepolcro del Principe degli Apostoli ed a Pietro ognor
vivente nel Pastore supremo della Chiesa. — Questa solenne
manifestazione di fede e d'inalterabile attaccamento al
Vicario di GESfJ Cristo nella Nostra persona, che voi oggi
porgete dinanzi al mondo, h corona degnissima di quei tanti
festeggiamenti, onde la pieta operosa dei fedeli volle ono-
rato il Nostro episcopale Giubileo. Vedemmo i cari Nostri
figli delle altre nazioni accorrere pur essi a Noi, e con
ispeciale gradimento ne accogliemmo i sensi di soggezione
e di amore ; ma niuna di cotali dimostrazioni fu pii!k impo-
nente di questa, che porge per mezzo vostro la cattolica
Spagna, a cui sembra per6 spettare sopra ogni altra meri-
tamente il primato. Nfe deve ci6 tornar di rammarico ai
rimanenti popoli cattolici ; ma per Taffetto filiale, che tutti
egualmente nutrono verso il Pontefice Romano, sari anzi
loro di compiacimento e di gioia.
La storia gloriosa della patria vostra a ragione pu6 dirsi
un monumento, che ne proclama ed illustra la fede. Infles-
sibile nel rigettarre Tinfedelta maomettana e le insidie
deir eresia, con eroizi sforzi mantenne essa ognor salda
Tunitii delle religiose credenze e la fedele sommissione a
questa Sede Apostolica. Diede d'ogni tempo alla Chiesa
luminari stupendi di santiti, fra i quali brillano per nuova
luce e smagliante i Beati GlOVANNl AviLA e DlEGO DA
Cadice, che si ebbero test^ da Noi decretati gli onori degli
altari. Diede illustri fondatori di Ordini religiosi, dottori e
maestri insigni, in mezzo ai quali, come astro maggiore,
primeggia quell' Isidoro di Siviglia, che a ragione fu pro-
iS
APRIL,
1894.
Testaiur
Pmiifix
Hispanos
prae caete-
ris genti'
busdevotos
Sanctae
Setii sese
exhibere^
dum RO'
mae tanta
frequentia
sunt con-
gregati.
Gentem
laudat Fi-
dei integri'
tatet
sanctitatis
splendore
atqtudo-
ctrinaet
Acta Leooif XIII.
V.-X7
258 ALLOCUTIO " GRANDE t LO SPETTACOLO. "
muiiis' clamato Doctor egregius cum reverentia nominandus. E se
^^is indi altro non fosse, i grandi Concilt Toletani basterebbero da
tam, soliper vendicare alla Spagna un nobilissimo posto fra le
nazioni benemerite della Chiesa. E queste luminose tradi-
zioni, di nazione eminentemente cattolica, essa oggi raflfer-
ma con questa novelta prova e splendidissima di fede.
lUam Le quali cose riandando, grave dolore recano al paterno
^praesetui ^nimo Nostro le iatture non Hevi, che alla nazionale vostra
satcuiode- graudezza cagionarono i politici e sociali sconvolgimenti,
trimenta , •>. • ^ • • • i. r
accepisse, che da presso a un secolo, e piu ai nostri giorni, han fune-
^^^^[^f^ stato e funestano la patria vostra, non meno che gli altri
poiiticaet popoH, traendoli a decadimento e. rovina. Rammentate, o
^7orumque ^S^' dilettissimi, che la grandezza della Spagna fu sem-
mahrum premai legata strettamente coll' attaccamento di lei alla fede
remedium j.ji*» -j ••! *.• x
ostenditre- sacrosanta degli avi, anzi da essa principalmente si genero.
itgionem ^ rialzarla dunque e a preservarla da intero sterminio nonr
v*e mezzo piil certo n^ piu efficace che il ritorno assoluto ai
principt, che la Religione insegna, ed alle pratiche, che essa
prescrive. II quale ritorno, come gii con piacere scorgiamo
incominciarsi, cosl le Nostre sollecitudini si volsero ognora
a promuoverlo ed accelerarlo. Colle Nostre Encicliche
richiamammo i popoli all' osservanza del Vangelo ; addi-
tammo alla classe degli operai le dottrine del Cristianesimo
qual rimedio potente a sollevarli dalle loro sofTerenze ; e
ricordando ad essi che la Chiesa h madre premurosa del Io^d
bene, e aprendone i cuori aila ferma speranza di trovare
in lei presidio saldissimo, segnammo la via sicura per la
incolumita deirordine sociale tanto oggidl minacciato.
Gaudet Voi bene lo comprendeste, o figli dilettissimi, ed h grato
^^exTmni ^ ^^* ^" qucsta grandiosa dimostrazione ammirare eloquen-
societatis temente incarnato il pensiero Nostro e V ardende brama
^^sllon^e- ^^^ Nostro cuore di vedere affratellarsi insieme tutte le classi
gatos, sic sociali sotto Tegida della cariti cristiana, che k vincolo di
praeceptis perfezione (*). Sia che la Provvidenza vi abbia concesso gli
^^guaenu- splcndori dell' opulenza, sia che abbiavi riserbato gli onori
perrinu della poverti, voi oggi vi ritrovate intimamente uniti in
in^Jcavit! qu^sta professione solenne deir antica vostra fede, quasi a
I. Col, III. 14.
AD HISPANOS. 259
dimostrare di questa guisa, ci6 che altre volte Ci adope- 18
rammo di inculcare, cio^ : che i diritti e i doveri e degli uni ^is^^'
e degli altri trovano nella Religione la loro armonia piii
perfetta.
E poich^ cooperatori Nostri nella missione nobilissima di Metno-
santificare e pacificare i popoli devono essere 1 sacri ministri, ^Hifpanis
di comune intendimento col vostro Episcopato, volemmo coiu^uma
che si fondasse in Roma, e sotto la vigilanza pontificale, un conditwn,
Collegio della vostra nazione, ove giovani eletti delle varie
Diocesi si dispongano al ministero sacerdotale, fornendosi
di pura e soda dottrina e di mezzi valevoli per combattere
Terrore e diffondere la luce della verita. fe stato questo, o
figli carissimi, un nuovo e prezioso pegno della Nostra sol-
lecitudine per voi e per la patria vostra.
Perchi nondimeno le Nostre cure e gli sforzi riescano al Ut opta-
buon termine desiderato, h necessario altresl che quanti ha p^^^^s.
cattolici nella Spagna, tutti si persuadano che il bene -Sy^^w soiU'
supremo della Religione chiede ed esige da parte loro unione cuicatCa-
e concordia. fe necessario che dieno tregua alle passioni ^^fjj"j^^'^'
poHtiche, onde sono lacerati e divisi ; e, abbandonando a interseser-
Dio provvidissimo il moderare le sorti delle nazioni, sotto ^otedt^ent)'^
la condotta deU' Episcopato, operino di pieno accordo a «^' ^^?\
promuovere con ogni mezzo, che le leggi e 1* onesta consen- n exhiben-
tono, i vantaggi della religione e della patria, e compatti '^^^'*
rftsistano agli attacchi degli empt e dei nemid della civile
societi. £ loro dovere inoltre, che sottostieno ossequenti ai
poteri costituiti ; e ci6 a tanto miglior ragione da essi chie-
diamo, mentre a capo della vostra nobile nazione trovasi
una Regina illustre, di cui avete potuto ammirare la pieta
e devozione verso la Chiesa, e la presenza di alcuni fra voi
neir odierna circostanza Ci da ragione di ricordarlo. Per
queste doti essendo a noi carissima, pubbliche testimonianze
Le demmo del Nostro affetto paterno e, precipua fra tutte,
i'aver Noi levato al sacro Fonte Taugusto Figlio di Lei, che
meritamente Ci auguriamo erede delle regali doti, della
pietiie delle virtti della madre.
Sonoquesti, figli dilettissimi, i paterni ammonimenti che Hispano-
rivolgiamo a voi, ed in voi a tutto il popolo spagnuolo. Ai ^^bemdi-
26o ALLOCUTIO *' GRANDE t LO SPETTACOLO.
cif atque quali amnionimenti della Nostra cdsxXk^ auspice dei celesti
jus filiOy
Ipiscopis^
Episfopis f^Lvori, sta congiunta 1' Apostolica Benedizione, che alla
cattolica Regina ed all' augusto Figlio di Lei, air Episco-
pato ed al Clero, a voi ed a tutta la vostra nazione con sommo
affetto impartiamo.
clero et po-
pulo.
4^NTER graves a c multiplices curas, quibus, ex
TT !? supremi Apostolatus munere, assidue distine-
X u mur ac premimur, Htteras officii plenas libenti
f^ animo accepimus, quas vos, Venerabiles Fratres,
post celebratos in Limensi urbe conventus, ad Nos dedistis.
— Eas equidem perlegentes, pro paterna, quam in vos
retinemus gentemque vestram, caritate, delectati magnopere
sumus de iterato erga Nos et hanc beati Petri Sedem amoris
fideiquetestimonio; maxime vero gaviside concordi studio,
quo Nostris optatis obsecundantes coivistis simul ad summa
religionis negotia tractanda et ad mores optimos in grege
provehendos, quem Spiritus Sanctus posuit vos regere {}\
Probamus certe admodum, Venerabiles Fratres, hanc
voluntatem, quae pastoralem curam vestram ostendit ut
commissi vobis fideles in cathoHci nominis sinceritate per-
sistant. — Placet nihilominus nova veluti currentibus ad-
dere incitamenta, ut e4 nempe, quam iniistis, via pergentes
strenui, coetus eiusmodi, pro rerum opportunitate ac neces-
sitate, frequentetis. Persuasum etenim Nobis est, ex perpe-
tuo Ecclesiae more ac sententia, quod ediximus pluries,
ionge validius adversus gliscentes et invalescentes circum-
quaque errores pugnatum iri, ac religionis sanctissimae
rationibus securius firmiusque prospectum, si, coliatis con-
siliis communicatisque propositis, sacrorum Antistites
arctius inter se iungantur.
Harum vero congressionum quo ampliores habeantur
fructus et largiora inde in gentem vestram commoda deri-
ventur, ex Nostra religiosarum rerum.ut in Peruvia, notitia,
et ex ardenti quo tenemur desiderio, catholicum nomen
apud vos laetiora in dies capere incrementa, libet, Venera-
MAII
Gratis'
simaefuere
Ponttfici
Episcopo-
rum litte-
rae de con-
ventu ab
ipsis in Li-
mensi nrbe
peracto.
Exopiat
utfrequen-
ter ta/es
agantur
coetus rei
religiosae
perutiles.
Sequen-
tia monet,
ad incre-
mentum
catholici
nominiSyin
coetibus at-
tendendcL
I. Acf„xx, 28.
262 EPISTOLA " INTER GRAVES. "
biles Fratres, quaedam enucleatius commendasse vobis, ad
quae sollicitos prae ceteris intendatis animos. Ea quippe
sunt, quae apprime valent ad fidei viam muniendam et ad
Ecclesiae eflicacitatem explicandam ; quae Nos idcirco, et
crebris editis communibus documentis, et singularibus ad
Episcopos datis litteris, inculcare nunquam destitimus.
i^^Agant Quod primum igitur est, eo studiorum vestrorum specta-
Episcopi bunt praecipua, ut opportuna adiumenta excogitetis, quibus
'disciplina '" alumnis sacri ordinis, non modo disciplina morum serve-
servanda, tur sancte, verum etiam doctrinarum acquirendarum stet
^dadrinae vivax ardor ; quo fiat, ut quae interephebos in spem Eccle-
sttidioacu- siae succrescentes inclinari forte ac languescere videntur
alumnis studia, in eum adducantur splendorem, quem Nos iure opta-
ordinis jj^yg^ quemque religionis expetunt tempora. Nostis enim,
Venerabiles Fratres, id fuisse Dei providentis consilium, ut
rumenim q^o primum pacto fortissimis martyribus usus est ad aper-
scientiam ^^m tyrannorum vim saevitiamque frangendam, ita ut marty-
Deusfir- rum sanguinem semen christianorum faceret ; eodera pacto
7ouilVrae' ^'^^^ insigni sapientia nullo non tempore destinarit, qui
sidium, veritatis thesauros, quos Unigenitus Filius e sinu Patris in
terras detuiit et Ecclesiae concreditos voluit, non sacra
solum auctoritate, sed vel humanae ratioais praesidiis tue-
Nostra rentur. Nunc autem, quum perversarum opinionum conta-
^aet^Topus S^o"^ infecta et corrupta sint omnia ac, specie progredientis
estquam doctrinae, sapientiae a Deo traditae obsistatur maxime et
^^^cientia- repugnetur ; pronum est intelligere, iis defensoribus opus
j-um armis ^gse, qui, omuigeno armorum genere e scientiis deprompto,
sint defen- parati seniper (») sint, uti monet Apostolus, ad satisfactionem
soresFideu omfii poscenti rationem de ea, quae in nobis est^ spe ; et exhor-
tari in doctrina sana^ et eos qui contradicunt arguere (*). In
Serve- moderanda vero pro Seminariis vestris studiorum ratione,
minariis vobis, Venerabiles Fratres, ob oculos esse volumus quae
studiorum Nosmet encyclicis litteris ea de re praescripsimus. Ut nempe
Pontifice in philosophicis disciplinis tradendis maximus Angelico
^^"scnp^: I^octori Thomae Aquinati habeatur honos, et quae ex eius
maximus voluminibus iugi et praedivite vena dimanat sapientia, ab
l^eatur ho- fomanis Pontificibus perpetuis honestata laudibus, studiosae
I. I Peir., lll, 15. — 2. Tit., l, 9.
DE REBUS ECCLESIASTICIS IN PERUVIA. 263
iuventuti large effuseque impertiatur. Tum physicarum doc- /
trinarum studia ne negligantur; nam, praeterquamquod 1894,
tanto nunc sunt in pretio, inde potissimum catholicorum norpkUo'
dogmatum osores argfumenta petunt ad illorum veritatem ^^J^^ ^-
, , ... , , . -. ThomcU;
debilitandam ; quapropter cavendum ne m sacro ordine tradan-
desiderentur qui, ad huiusmodi bellum prudentes, eisdem *^^^]^]i,
ipsorum armis adversarios homines evertant, errores refel- ccuy quum
lant. Demum quae nuper de biWicis studiis excolendis ^mumlmpii
ediximus religiose custodiantur. Haec si praestabitis, et (^^utantur.
clerus florebit honore suo et Ecclesiae laus manebit, quae anturquae
semper optimorum studiorum fautrix et altrix est habita ^^'yj^"
vereque habenda est : vobis praeterea idonei homines praesto Pontifex
erunt, qui, vocati in partem ministerii vestri, magno vobis
erudiendis populis pictatique fovendae usui futuri sint et
adiumento.
lam alterum, quod vobis intime volumus commendatum, g» opti-
illud est ut curiones paroeciis regundis praeficiantur quam *'^^^f^pi_
qui optimi. Etenim qui ad hoc munus, honore quidem et scopicurio-
auctoritate plenum at salebris curisque plenius, provehuntur, c^spraefi-
ii sunt, quos sibi Episcopi pastolaris sollicitudinis socios ciendos,
adiungunt, quibusque praecipuis utuntur adiutoribus ad ^^mgra^
inforttiationem eorum qui Christo credunt in vitam aeter- ^*"*^^^
nam {}\ Curiones namque sibi Christus assumit ut vigilias mutnque
fideles agitent, ne populus Dei sanctus impressione hostium '''"''*'^ "^^
periciitetur ac detrimentum capiat. Animarum veluti patres
constituuntur, quae ad imaginem Conditoris factae (*),
emptae sunt Deo et Agno non corruptibilibus auro vel argento^
sed pretioso sajiguine quctsi agni immaculati Christi {^)\ eas
igitur iterum parturiant oportet, donec formetur Christus in
illis (•♦). Pastores sunt, qui, nisi in mercenariis censeri ma-
lint, debent oves suas agnoscere, verbi Dei pabulo nutrire,
sacramentorum praesidio instruere ; factique ipsi forma
gregis, fiabentes mysterium verbi in conscientia pura (5), sic
plebem creditam moderentur, ut Apostoli verba usurpare
possint : Imitatores mei estote^ siait et ego Christi{^\ Postre-
mum angelorum loco habentur merito, quos mittit Deus
1. / Titn.^ I, 16. — 2. Apoc., XIV, 4. — 3. / Peir., l, 18. — 4. Gal., IV, 19. —
5. / Tim., III, 9. — 6. / Cor., XIV, 16.
264 EPISTOLA " INTER GRAVES, "
ante populum suum,«/ custodiant illum in via (Oi^c medios
per hostes introducant in locuvt quem paravit^ civitatem
sanctam lAxtxxxsidX&vtiy paratam revelari in nobis in tetnpore
novissimo (^). Haec quum ita sint, videtis, Venerabilcs
Fratres, quanta vobis industria sit opus in curionibus deli-
gendis, quanta quamque assidua vigilaiitia ad eosdem in
iis qui' officio contiuendos. Homines esse tales necesse est, quibus
demandan' ^* Domiui cougruant : Vos estis lux mundi, vos estis sal
duniy terrae (3) ; caritate igitur et animarum studio incensos, qui
^amorin- uou quaerant quae sua sunt,sed quae lESU Christi, parati
ctndit ant' jabores perpeti ac porro animam pro ovibus ponere. Nam
marumque % %
studium. qui turpis lucri gratia vel humanis ducti rationibus tam
arduum verendumque munus suscipere contendant, qui con-
venienti vitae sanctimonia doctrinaque careant, ii penitus
arcendi sunt; mercenarii sunt enim nec intrantes per ostium,
ac sal infatuatum quod ad niAi/um valet uUra, nisi ut mit-
taturforas et conculcetur ab kominibus i^),
S^ Cu' Et haec quidem in eorum utilitatem spectant, qui iam
copi utad septis domiuici gregis feliciter continentur. At vero apud
^^^^^lht' ^^^ adsunt, Venerabiles Fratres, qui, nondum vocati in ad-
caniur qui mirabiU lumen Christi (s), sedent adhuc in tenebris et in
^^^cinfe- "^^^^ mortis (6); oves quae perierunt, quas oportet vos
nebris, adducere ad pastorem summum animarum Iesum. Civitas
etenim Dei viventis, Ecclesia Christi, nullis circumscripta
limitibus, ad salutem omnibus patet : vis nempe eius est, ab
ipso divino Auctore tributa, ut attingat a mari usque ad
mare et latius in dies proferat locum tentorii sui et pelUs
tabernaculorum suorum (7), unde et catholica iure ac merito
Statuit nominatur. Scimus equidem probeque novimus, hanc popu-
homines lorum accessionem ad Sion montem a divina gratia repeten-
assumere ^am, Deique esse christiano nomini incrementum dare;
gratiae - , . .
suaeminis' nemo enim venit ad Filium ntst Pater traxerit eum (^): hoc
itUetTani ^^i"^®" teuemus Dei miserentis esse consilium, Redemptoris
marum, nostn facto ac doctrinis testatum, ut mortales homines
ipsius Dei operi in salutem animarum obsecundent. FicUs
namque, monente Apostolo, ex aiiditn est; auditus autem
I. Exod., XXIII, 20. — 2. / Petr., 1, 5. — 3. Matth., V, 14. — 4. MattA., V, 13.
— 5. / Petr., II, 9. — 6. Luc, l, 79. — 7. /j., liv, 2. — 8. Joan, vi, 44.
DE REBUS ECCLESIASTICIS IN PERUVIA. 265
per verbum Christi : at quomodo andient sine praedicaiite ? ^^^^
quomodo praedicabunt, nisi mittantur (*)? Quapropter mone- iSg^.
mus, Venerabiles Fratres, ac stimulos caritati vestrae ad- MuUipu-
dimus, ut sacrae expeditiones apud Indos multiplicentur : J^^^J^'*
multiplicentur viri misericordiarum, qui volentes libentes indosex-
mittantur operarii in messem Domini, nec carni et sanguini sZrag!*^^
acquiescentes, derelictis fratribus omnia fiant, ut eos Christo
lucrifaciant ; inferant barbarae genti civilem cultum et mores
mites, ignorantiae tenebras excutiant, ut demum sortem et
ipsi accipiant inter sanctos per fidem (^).
IUud denique, in quo curas vestras diligenter versari ^o£phe-
cupimus, hoc est, ut, quoniam, hisce maxime temporibus, nuridibus
ad perversas opiniones serendas moresque labefactandos bonaeoppo-
diariis et ephemeridibus mali abutuntur, vestrarum esse «««'«''•
partium existimetis e&dem via iisdemque uti rationibus;
illi misere ad destructionem, vos sancte ad aedificationem.
Valebit sane admodum, si homines scientia ac virtute prae- ^,-^^
diti scribendc se dedant, quae vel in singulos dies vel statis scriptores
temporibus in lucem prodeant ; his enim, sensim et pede- virttue
tentim disiectis erroribus, latius vulgabitur veritas, ac tor- praediti,
pore languentes animi excitabuntur, fidemque, quam corde
colunt ad iustitiam, aperte profitendam, strenue tuendam
suscipient. Quae tamen emolumenta praeclara evenient, si j^^„^^
eiusmodi scriptores officia accuraverint eorum propria qui officiorum
pro caussa optima dimicant. Scilicet, quod monuimus alias, ^'^^"^^'''^*
ut, comite moderatione, prudentia, caritate, veri rectique
principia tutentur firmiter, Ecclesiae iura sanctissima adse-
rant, Sedis Apostolicae maiestatem illustrent, eorum qui
rempublicam gerunt auctoritatem vereantur: in quibus
tamen officiis, Episcoporum* ut aequum est, adamare du- atque
ctum, consilia sequi meminerint. Ita, Venerabiles Fratres, ^ll^^^l^,iui
perquam bonum existet praesidium quo populos vobis cre- consiUis-
ditos a corruptis fontibus revocetis, ad salubres haustus |[^«^j."
adducatis.
Habetis igitur quae ex desiderio et consilio Nostro in Qu<u ut
vestris conventibus agitetis : nihil autem dubitamus certum P^^^P^^^
vobis deliberatumque fore, omnes curas conferre ut optatis dant^
X. Rom,^ X, 17. — 2. Act,, XXVI, 18.
266 EPISTOLA " INTER GRAVES. "
impiorai Nostris respondeatis. Quod ut ex communi voto cedat,
^coehstt caeleste praesidium imploremus, deprecatoribus adhibitis,
pratii- una cum Immaculata Dei Matre Maria, Turibio Antistite
sanctissimo ac Rosa virgine, quam Ecclesia primum Peru-
viae vestrae atque universae meridionalis Americae florem
sanctitatis appellat.
Interea testem caritatis Nostrae, Venerabiles Fratres, ac
divinorum munerum auspicem, vobis universis, clero popu-
loque vestro benedictionem Apostolicam amantissime im-
pertimus.
Datum Romae apud S. Petrum die i Maii MDCCCXCIV,
Pontificatus Nostri anno decimo septimo.
LEO PP. XIII.
/
tAAa&jfl&a&^RiflRifttfitf.^>R*ft<ft^*ft<«t<ft*ift<fttf.<ft*»^
EPISTOLA
Ad Card. Sch5nborn Archiepisc. Pragensem.
DE ADOLESGENTIUM INSTITUTIONE IN
SCHOLIS PUBLICIS.
y^<%<ft^NTE vestrum e nupero Vindobonensi coetu di-
^ gressum, visum tibi, dilecte fili Noster, ceterisque
^ per Austriae fines sacrorum Antistitibus com
A
i
«I ...
J»55P«i5B?^S munes ad Nos dare litteras, quae simul et arc-
tissimam, quae vos inter est, caritatem testarentur, et
observantiam in primis officiorum plenam, qua omnes ad
unum supremam beati Petri Sedem colitis. Id quam gratum
Nos optatumque acceperimus, iudicium sit vestrum. Nam
quae animorum studia defertis tum universis, quas per
cxacta Pontificatus tempora edidimus, litteris encyclicis,
tum postremis praesertim, quas dedimus de Bibliorum sa-
crorum interpretatione sancte ad Ecclesiae leges mode-
randa; ea vos alacres ad vocem Eius excipiendam demon-
strant, cui Christus agnorum oviumque pascendorum pro-
vinciam demandavit. Qua in re non possumus quin vobis
gratulemur magnopere. Quo etenim obstrictius Pastori
summo Episcopi adhaerescunt, eo locupletiore vena in cre-
ditos sibi populos vividam illam virtutem derivabunt, cuius
origo divinitus in Petro est.
Officiose autem quod gaudetis in devexa aetate non de-
vexis Nos uti viribus, id bonorum omnium largitori Deo
tribuimus, cuius mortificare est et vivificare, quique in tot
tamque asperis temporum angustiis erigit Nos ac solatur.
Nam quod sollertia Nostra minime desideretur, ut nuspiam
christianum nomen detrimenti quid capiat, immo vero et
augeatur in dies et vigeat, hoc est, dilecte fili Noster, quod
iure optimo a Nobis postulet supremus, quem, Deo dispo-
nente, gerimus, Apostolatus. Est etenim Ecclesia Christi
columna et firmamentum veritatis ; quamobrem ut tenebras
assidue depellat, errores profligety lucem humanis mentibus
I
MAJI
Acceptis
ab Ausiri-
ae Episco-
pis litteris
postpercU'
tum coe-
tum Vin-
dobonen-
sem^ lau'
dat ipsos
Pontifex
S, Sedis
documentis
Jideliter
obsecutos.
Deo ac'
ceptam re-
fert suam
in provecta
cutate in-
tegram
valetudi'
nemy per
quam sibi
licet ar'
duum im-
plere mu-
nus regen'
di Eccle-
siam;
268 EPISTOLA *' ANTE VESTRUM. "
usque clarioretn afleraty munus est quod proprium colat et
efiiciat. lam haec praestare universa Nostrum utique est,
quibus magisterium summum in Ecclesia, concessu Dei,
demandatum et in beato Apostolo Petro dictum: Confirma
fratres tuos : freti autem divino numine praestitimus, ac
quodqui' porro pracstabimus, douicum vitae usuram Deus optimus
T/rfiiqua maximusque concedet. Hoc tamen vos memores volumus,
viia se im- ne magna Nos amplorum fructuum spe deturbemur, qui
conspiran- sunt ex documentis Nostris et hortationibus, Episcopis
rt'^^'!"'" una esse Nobiscum adlaborandum, quo fideies universi et
Pontificis vocem exaudiant,et quae iubeantur norint, atque
opere implere nervose contendant. Id' Nos, caelum suspi-
cientes, enixa prece imploramus ; id quod antehac perfe-
ceritis, meritas adhibemus laudes ; ut in posterum perfi-
ciatis,hortamur maxime.
De ado- Ea inter, quae in superiore congressione vestra sollicite
^^uTcho^is ^S^^^stis, illud, dilecte fili Noster, nec omissum penitus nec
publicis in postremis habitum putamus, quod ad animos adolescen-
^^^Vimdis ^^**"^ spectat in publicis scholis, ut catholicos decet, erudien-
soliicUus, dos, Nostis enimvero quanta Nos caritate aetatem illam
Pontifex complcctamur, quantoque afficiamur tum dolore ob assiduas
^^ altHdio ^"^'^"^ urgetur insidias, tum desiderio ut ab insidiis inco-
rum mode- lumis expediatur. Qua super re maximam cepimus volup-
derelunt ^^^^"^ ^e iis, quae nuper edixisse novimus, qui modo studiis
edicta, penes cisleitanos populos moderandis praeest. Nihil sane
lisrefu- \ . . *^/;. ^. ^ 4. • • -4.
tatisqui deterius reique publicae nocentms quam ut opinio sit,
dtssidium civilem inter auctoritatem et Ecclesiam necessario dissidium
necessarto i. *.
esseconten- esse. Sunt quidem utrique fines, quos praetergredi nefas;
^leminur ^^^^^^^^ fluxaequc felicitatis alteri, alteri animorum nec
auctorita- unquam desiturae. At enim, cum praesentis temporis pros-
cUsiam/' peritas iustitia maxime et honestate morum nitatur, eget
civilis potestas ab religione iuvari, cuius est temperare
animos et ad omnem virtutem excolere ; vicissim religio,
ut quae non unis animis imperet, sed hominibus iisque
societatem inter se coeuntibus, ab civili regimine amice ut
exponit subveniatur postulat. Hinc Statum et Ecclesiam ab altero
mlltlT^dl separandos contenditur perperam;sed illos mutuoconiungi
berifoedere foedere necesse est. Quod quidem si in ceteris, at in iuven-
DE SCHOLIS AUSTRIAE. 269
tute probe tnstituenda vel maxime ; ita ut saecularis pote* ^^j^^^
stas, dum scientiis adolescentes optimisque doctrinis im- '^94-
buendos curat, quae ad commune bonum perttnent, eosdem conjungi,
recta morum disciplina ac religione formandos velit, idque ^HJ^jJ
per Ecclesiae magisterium, Ecclesiaeque ductu ac vigilantia. pratsertim
t, , - - 1.. ti.- juventute i
Spem bonam fovemus, hoc per novum a studus publicis uiudque
regundis administrum perfectum iri, ut nempe in Austriae ^^^**JJ^'
gymnasiis et suus hominibus sacri ordinis detur locus, fectum iri
nihilque agatur quo mentes adolescentium adversus catho- *" "^'^^*
licum nomen concipiant inimicitias. Certum autem Nobis
esty dilecte fili Noster, vestras etiam omnium industrias
in hanc partem minime defuturas.
Auspicem interim caelestium munerum ac Nostrae di-
lectionis testem, tibi, dilecte fili Noster, ceterisque per Au- Benedi-
striam Episcopis, clero et fidelibus vigilantiae vestrae com- "'•
missis, Apostolicam benedictionemperamanterimpertimus.
Datum Romae apud S. Petrum die I Maii MDCCCXCIV,
Pontificatus Nostri anno decimo septimo.
LEO PP. XIII.
J3
lUNIi
1894.
Gaudei
Fontifix
imtaura-
tum fuisse
stpulcrum
Alex, V in
S. Franc.
Assisiensis
iemploy at-
que hoc ip-
sum culiJii
restUui di-
vitiOy et
forviae
prisiinae.
Laudem
proponit
artis chri'
stianae.
^^k^^^^^^^^^^'^'^^^^^^^'^^^^^^^'^^'^
?fr^l53l5?I^UEM vos haud ita pridem declarastis animuro.
Qg quum erga Nos obsequentem et gratum, lum
]Sm religionis artisque sacrae studiosum, bene ac-
Curaio-
res horta-
tur ui in
opereper-
Jiciendo^
consilio
ceptum habuimus. Ex litteris enim vestris subie-
ctisque pictis exemplis videre licuit, Alexandri V Pontificis
sepulcrum, artis eximium opus, quam dih'genter per vos
apteque a iacturis redintegratum sit, suoque honori redditum
in templo sancti Francisci Assisiensis : cuius quidem rei
grati^ h'bcnter Ipsi certam vim contuleramus pecuniae. —
Id similiter Nos delectat, vestram in eo certare sollertiam
ut idem templum, quod saeculo tertiodecimo splendida
maiorum pietas condidit, omnino, post varios rerum casus,
cultui divino restituatur, ex dignitate formae pristinae
augustius. Inde profecto specimen extabit praeclarae artis,
quae floruit per ea ipsatempora, ab ardore fidei et sapien-
tiae lumine in primis laudata ; quum scilicet disciplinae
omnes sese tamquam ancillas doctrinae sacrae dabant in
amplificanda divini nominis gloria. Nos autem, sicut solidam
veterum sapientiam revocare, magistris in philosophia
Aquinate, in litteris Aligherio, studuimus, studemus, ita
ceteris humanitatis artibus fructus optimos non dubie au-
guramur, modo eiusdem aetatis requirant et diligant
exemplaria. Ars etenim nostra, quo propius ad formam
sapientiae divinae, id quod magna tunc religione contende-
batur, accesserit, eo plus decoris habitura est et virtutis;
in artificio praesertim aedium sacrarum, quae exemplari
deserviunt caelestium{}\ — Vestrum igitur sit, tam insigni
in monumento nobile urgere sanctumque propositum,
iudicio sapienti. In quo ipso agite, ut operam vestram ar-
chiepiscopo novo non recte minus probetis quam Decessori
I. Hebr. viil, 5.
DE TEMPLO FRANCISCALI BONONIENSL 27 1
probastis, de eadem re egregie merito : neque minus prae- utantur
sidii aderit certe vobis ab eius auctoritate et prudentia. — cc^i^Jsqm
Illud optandum restat, ut, nuntiatum a vobis consilium, sperat exe-
votivae arae pro pace christiani populi ibidem dedicandae, propositum
re ipsa maturetur ; nihil enim potest magis congruere con- *^J^^^
siliis Nostris, quae saepius edidimus, cum civitatum bono votivae
et Ecclesiae dignitate coniunctis. Ita, templi renidente arte V^g^l^^,
renovatisque auspiciis, sublimius in eo erigantur mentes, stiani
inflammentur animi ad insistendam iustitiae et pads viam, ^^^''
qua exitus patet felix in caelum. — Coeptis votisque aspiret
Deus, cuius benignissimam opem singulis vobis, dilecti filil,
per Apostolicam benedictionem, paterno animo exoptamus.
Datum Romaeapud S. Petrum die XIII lunii MDCCCXCIV,
Pontificatus Nostri anno decimo septimo.
LEO PP. XIII.
JUSII %
Laeto ^
animo re-
m
^jfl&ja&^&^RAECLARA gratulationis publicae testimonia,
quae toto superiore anno, ob memoriam primor-
diorum episcopatus Nostri, undique accepimus,
quaeque proximo tempore insignis Hispanorum
coHtPon- pietas cumulavit, hunc imprimis attulere Nobis laetitiae
tifex quae
obmemo- fructum, quod in illa similitudine concordiaque voluntatum
^^mordio- ^'"^*^ Ecclesiae unitas, eiusque cum Pontifice maximo
rum efns- mira coniunctio. Videbatur per eos dies orbis catholicus,
^^^^^acc^it quasi rerum ceterarum cepisset oblivio, in aedibus Vaticanis
gratuiati- obtutum oculorum animique cogitationem defixisse. Prin-
onis pubh' ... . ^ . ,
caetestimo' cipum legationes, peregrmorum frequentia, plenae amons
'"^- epistolae, caeremoniae sanctissimae id aperte significabant,
in obsequio Apostolicae Sedis cor unum esse omnium ca-
Catholi' tholicorum et animam unam. Quae res hoc etiam accidit
corum cor iucundior et gratior, quia cum consiliis coeptisque Nostris
^ns!sedis admodum congruens. Siquidem gnari temporum et memores
obsequio eo ojfficii, in omui poutificatus Nostri cursu, hoc constanter
magis ga- . "^ _ , « i
visus esi spectavimus, atque hoc, quantum docendo agendoque po-
quodstu- tuimus, conati sumus, colligare Nobiscum arctius omnes
duit sem' ' » t>
perunivcr- geutes omuesque populos, atque in conspicuo ponere vim
^^coiligare pontificatus romani, salutarem in omnes partes. Maximas
populos, igitur et agimus et habemus gratias primum quidem benig-
Gratum nitati divinae, cuius munere beneficioque id aetatis attigi-
animum "^"^ iucolumes : deiudc viris principibus, episcopis, clero,
obpietatem privatisque uuiversis, quotquot multiplici testificatione
^ s%Texht pietatis et obsequii dedere operam ut personam ac digni-
bita : tatem Nostram honore, Nosque privatim opportuno solatio
aflBcerent
Laetitia Quamquam ad plenum solidumque solatium, multum
tavien mi- sane defuit Nam inter ipsas popularis laetitiae studiique
^nsidf- significationes, obversabatur animo multitudo ingens» in illo
rantiho' gestieutium catholicorum consensu aliena, partim quod
mmum
AD FIDEI UNITATEM COHORTATIO. 273
evangelicae sapientiae est omninoexpers,partini quod.licet ^^,^
christiano initiata ndmini, a fide catholica dissidet. Qua re 1894,
graviter commovebamur, commovemur : neque enim fas est ingentem
sme intimo dolons sensu cogitationem intendere in tan- ^^^ ^ut
tam generis humani partem longe a Nobis, velut itinere ^xpertium
devio, digredientem. — lamvero, cum Dei omnipotentis evangeii-
vices in terris geramus, qui vult omnes homines salvos JJ^^^^f '
fieri et ad agnitionem veritatis venire, cumque Nos et dishden-
sera aetas et amara curarum ad humanum urgeant exitum, J^"^^^ ^^'
visum est redemptoris magistrique nostri lESU Christi Fide.
in eo imitari exemplum, quod proxime ad caelestia reditu- j^omiw?^^
rus summis precibus a Deo Patre flagitavit, ut alumni se- ^«« «'^'«f
ctatoresque sui et mente et antmo unum fierent:/c^^-^.... ut vosfieH,
omnes unum sint, sicut tu Pater in me^ et ego in te, ut et ipsi P^**^*fi^y
' » o » * exemplutn
in nobis unum sint (»). Quae quidem precatio obsecratioque imitatus
divina quoniam non eos tantum complectitur qui tunc in ^^^ ^wL^
lESUM Christum crederent, sed etiam quotquot credituri unum sint
,. ... 1 ^ .1, ik.T 1 . Patremro-
renquo tempore essent, idcirco dat illa Nobis caussam non gantis, sta-
ineptam aperiendi fidenter vota Nostra, conandique, quoad 2|f„^^*
possumus, uthomines, nullogeneris locorumve discrimine, temomnes
ad fidei divinae unitatem vocentur atque incitentur uni- '^/^j^'^
versi.
Urgente propositum caritate, quae illuc accurrit celerius, l Pars:
ubi opitulandi necessitas maior, primum quidem provolat ^u"^^\^^q
aoimus ad gentes omnium miserrimas, quae Evangelii ad Fidei
lumen vel nullo modo acceperunt, vel acceptum, incuria """^^*™-
seu longinquitate, restinxerunt : proptereaque Deum igno- J^opt^^a"
rant, et in summo errore versantur. Quoniam salus omnis a Pontifex
Iesu Christo proficiscitur, nec enim aliud nomen est sub ^vangeii-
caelo datum hominibuSy in quo nos oporteat salvos fieri (*), J^^^!^^f
votorum Nostrorum hoc est maximum, posse sacrosancto tes, sacro-
Iesu nomine cunctas terrarum plagas celeriter imbui atque {^"Jj/rinT
compleri. Qua in re munus eflficere sibi demandatum a Deo ^^ "<^""*-
Ecclesia quidem nullo tempore praetermisit. Quid enim
undeviginti saecula laboravit, quid egit studio constantiaque
maiore, quam ut ad veritatem atque instituta christiana
gentes addiiceret ? Hodieque frequenter maria transmittunt,
I. /oan., XVII, 20-21. — a. Act., IV, 12.
Acta Uonis XIII. V. — 18.
274 EPISTOLA APOSTOLICA '* PRAECLARA
EccU- ad ultima loca progressuri, ex auctoritate Nostra praecooes
rt labores Evangelii : quotidieque a Deo contendimus ut multiplicare
txponit, benigne velit sacrorum administros, dignos munere apo-
stolico,qui scilicet commoda sua et incolumitatem et vitam
ipsam, si res postulaverit, pro Christi regno amplificando
non dubitent devovere.
etjesum Xu vero propcra, humani generis servator et parens lESU
utad seip' Christe: exequi ne diflferas quod olini te dixisti facturum,
sumtrahai ^j^ cum exaltatus esses a terra,omnia traheres ad te ipsum.
omfna. *
Ergo illabere aliquando, atque ostende te multitudini infi-
nitae, benificiorum maximorum, quae cruore tuo peperisti
mortah'bus, adhuc experti : excita sedentes in tenebris et
umbra mortis, ut radiis illustrati sapientiae virtutisque tuae»
in te et per te sint consummati in unum.
Aiias ve- Cuius quidem unitatis sacramentum cogitantibus, occurrit
rogentes, Nobis universitas populorum, quos ab erroribus diuturnis
olimperfu- ^^ evangelicam sapientiam divina pietas iamdiu traduxit.
sasiumine, Nihil profecto ad recordationem iucundius, neque ad lau-
dem providentissimi numinis praeclarius veterum memorift
temporum, cum fides divinitus accepta patrimonium com-
mune atque individuum vulgo habebatur : cum excultas
humanitate gentes, locis, ingenio, moribus dissitas, licetaliis
de rebus saepe dissiderent, dimicarent, nihilominus in
eo, quod ad religionem pertinet, fides christiana universas
doiet de si- coniugabat. Ad huius recordationem memoriae, nimis aegre
nu Ecc/e- fert animus, quod successu aetatum, suspicionibus inimi*
stae/uisse ... . _ ...
postea ab' citusque commotis, magnas ac norentes nationes de smu
DeTconfi' Ecclesiae romanae male auspicata tempora abstraxe-
sus, korta- rint. Utcumque sit, Nos quidem graticl confisi mise-
^^adunita. ncordiaque omnipotentis Dei, qui novit unus opitulandi
tem rede^ maturitates, et cuius in potestate est eo, quo vult, volun-
tates hominum flectere, ad eas ipsas nationes adiicimus
animum, easdemque caritate paterna hortamur atque
obsecramus, ut redire compositis dissidiis, velint ad unita-
tem.
Orientaies ^c primo peramanter respicimus ad Orientem, unde in
Ecciesiae orbem universum initio profecta salus. Videlicet expectatlo
nontngentt , . , .. ^t . . , . « . . ,
obEcciesia desiderii Nostri mcundam spem mchoare lubet, non longe
AD FIDEI UNITATEM COHORTATIO. 2^5
abfore ut redeant, unde discessere, fide avita gloriaque 90
vetere illustres, Ecclesiae orientales. Eo vel magis quod non jSg^.
ingenti discrimine seiunguntur : imo, si pauca excipias, sic romana se-
cetera consentimus, ut in ipsis catholici nominis vindiciis >««^»<»^
non raro ex doctnna, ex more, ex ntibus, quibus orientales ne.
utuntur, testimonia atque argumenta promamus. Praeci- ^^J^^^g''
puum dissidii caput, de romani Pontificis primatu. Verum ni Pontift-
respiciant ad initia, videant quid maiores senserint sui, verdis^pro*
quid proxima originibus aetas tradiderit.Inde enimvero illud mu/g^atum,
*,,,,,,, . . _ _ _ tpstolim
Chnsti divmum testimonium, Tu es Petnis et super hanc OrimtaUs
petram aedificabo Ecclesiam meam, luculenter extat de roma- ^^^^"^
nis Pontificibus comprobatum. Atque in Pontificum numero Hsqtie mn
lectos ex Oriente ipso non paucos prisca vidit aetas, im- ^^//^r
primisque Anacletum, Evaristum, Anicetum, Eleutherium, cumnume-
1 . . . rumftU'
Zosimum,Agathonem: quorum plerisque contigit,ut univer- runt ad-
sae christianae reipublicae administrationem sapienter ^^'^P^*-
sancteque gestam, profuso etiam sanguine consecrarent. —
Plane liquet quo tempore, qua caussa, quibus auctoribus omnes
infelix excitata discordia. Ante illud tempus, quo tempore q^ndam
homo separavit quod Deus coniunxerat,sanctum erat apud pariter at-
omnes christiani orbis gentes Sedis Apostolicae nomen, 9^^f^-
T^ ./•- L.-r*. .... , dentales
romanoque Pontirici, ut beati Petri successon legitimo, ob EccUsias
camque rem lESU Christi in terris vicario, Oriens pariter ^^^^^
atque Occidens consentientibus sententiis sine ulla dubi- Potitifici,
tatione parebant — Hanc ob caussam, si respiciatur ad ^c^urhis'
initia dissidii, Photius ipse oratores de rebus suis Romam toHaexorti
destinandos curavit : Nicolaus vero I Pontifex maximus
Constantinopolim legatos suos, nullo contra dicente, ab
Urbe misit, ut Ignatii Patriarchae caussam diligenter inve-
stigarenty et Sedi Apostolicae plenis ac veracibus referrefit in-
diciis : ita ut tota rei gestae historia primatum romanae /n Con-
Sedis, quacum dissensus tum erumpebat, aperte confirmet. 2w. //
Denique in conciliis magnis tum Lugdunensi II, tum FIo- «^^/^^*»
rentino, supremam romanorum Pontificum potestatem cum Lati-
nemo ignorat, facili consensione et una omnes vocfe, lati- *;" ^^}^^
, dogmate
nos graecosque ut dogma sanxisse. consensere.
Ista quidem ob hanc rem consulto revocavimus, quia ad spegau-
reconciliandam pacem velut invitamenta sunt : eo vel magis, Jjr^j f^.
276 EPISTOLA APOSTOLICA ** PRAECLARA. "
roi unUa- quod hoc tempore perspicere in orientalibus videmur multo
%en!idus "^itiorem erga catholicos animum, imo propensionem quam-
^oponii dam benevolentis voluntatis. Id riominatim non multo ante
nisverla] apparutt, cum scilicet nostris, pietatis caussd in Orientem
Orientaii- advcctis, egregia humanitatis amicitiaeque praestita officia
diaeprae- vidimus. — Itaque os Nostrum patet ad vos, quotquot estis,
^culcantis! Z^^^^^ aliove oricntali ritu, Ecclesiae catholicae discordes.
Magnopere velimus, reputet unusquisque apud se iliam
Bess^rionis ad patres vestros plenam amoris gravitatisque
orationem: Quae nobis relinquetur apud Deum responsio^uare
afratribus divisi fuerimus^ quos ut uniret et ad unum ovUe
redigeret^ ipse descendit de caelo^ incarnatus et cnuifixus est ?
quae nostra defetisio erit apud posteros nostros ? nonpatiamur
kaec, Patres optimi : non habeamus hanc sententiam, nan ita
male nobis consulamus et nostris, — Quae sint postulata
caritatedi' Nostra, probe per se ipsa et coram Deo perpendite. Nuli^
vina movi^ quidem humana re, sed caritate divina, communisque salu-
^fixadma" ^^^ studio permoti, reconciliationem coniunctionemque cum
dendam Ecclesia romana suademus : coniunctionem intelligimus
nem : quae plenam ac perfectam : talis enim esse nullo modo potest
tienasU^ ea, quae nihil amplius inducat, quam certam aliquam dog-
oportet, in matum credendorum concordiam fraternaeque caritatis
rfgiminis commutationem. Vera coniunctio inter christianos est,
unUate quam auctor Ecclesiae Iesus Christus instituit voluitque,
in fidei et regiminis unitate consistens. Neque est cur dubi-
Nulio tetis^ quidquam propterea vel Nos vel successores Nostros
inde EccU' jg iuj.g yestro, de patriarchalibus privileeiis, de rituali cuius-
sxae orten' «r o »
talesjure que Ecclesiae consuetudine detracturos. Quippe hoc etiam
^^lur^ast ^"^^» idemque est perpetuo futurum in consilio disciplinaque
ma^ Apostolicae Sedis positum, propriis cuiusque populi origi-
dignitafe" nibus moribusque ex aequo et bono non parce tribuere. —
ipsius ^^ ^^^^ redintegrata nobiscum communione,mirum profecto
liturgiae quanta Ecclesiis vestris dignitas, quantum decus, divino
precespro inunere, accedet. Sic igitur vestram ipsorum supplicatio-
j*^i(ate nem Deus perbenigne audiat, Fac cessent schismata Eccle-
fideiyDeus , ,^ ° _.
exaudiat! starum (*), atque, Congrega dispersos et reduc errantes^ et
1. na\iaov TOt a/iapLaTa twv exxXYiaiwv (Inliturg. S.Basnii).
AD FIDEI UNITATEM COHORTATIO. 277
caniunge sanctae tuac catlwlicae et apostolicae Ecclesiae (') : 20
sic ad illam restituamini unam sanctamque fidem, quam jSg^,
ultima vetustas nobis perinde vobisque constantissime Supra di-
tradidit ; quam patres ac maiores vestri inviolate ser- S^^ ^^'^^f'
^ . 11 • .... fexpaucxs
varunt: quam ipsam splendore virtutum, magnitudmd in- verHs con-
genii, excellentia doctrinae certatim illustravere Athana- ''^^''-
sius, Basilius, Gregorius Nazianzenus, loannes Chrysosto-
mus, uterque Cyrillus, aliique magni complures, quorum
gloria ad Orientem atque Occidentem, tamquam communis
hereditas aeque pertinet.
Vosque nominatim compellare hoc loco liceat, Slavorum Siavi
gentes universae, quarum claritudinem nominis multa re- ^v^'^,^/.
nim gestarum monumenta testantur. Nostis quara egregie pdiantur,
de Slavis meruerint sancti in fide patres Cyrilluset Metho- ^ihetMe.
dius, quorum memoriam Nosmetipsi honore debito augen- f^f^^.^
dam aliquot ante annis curavimus. Eorum virtute et labo- Fidem
ribus parta plerisque e genere vestro populis hnmanitas et ^laH^^ta
salus. Quo factum ut Slavoniam inter et romanos Pontifices vero apro-
pulcherrima v;cissitudo hinc beneficiorum, illinc fidelissi- manade'
tnae pietatis diu extiterit. Quod si maiores vestros misera ^^/"-
temporum calamitas magnam partem a professione romana
alienavit, considerate quanti sit redire ad unitatem. Vos
quoque Ecclesia pergit ad suum revocare complexum,
salutis, prosperitatis, magnitudinis praesidium multiplex
praebitura.
Caritate non minore ad populos respicimus, quos, recen- PopuU
tiore memoria, insolita quaedam rerum temporumque con- «^ EccUsia
versio ab Ecclesia romana seiunxit. Variis exactorum tem- ^ev^orP
porum casibus oblivione dimissis, cogitationem supra huma- J<5^«''^^^
na omnia erigant, animoque veritatis et salutis unicc vemreer-
cupido, reputent apud se constitutam a Christo Ecclesiam. ^^/V^.
Quacum si velint congregationes conferre suas, et quo loco persitcerta
in illis religio sit aestimare, facile dabunt, se quidem multis muial^
maximisque in rebus, primordiorum oblitos, ad nova errore
vario defluxisse ; neque diffitebuntur, ex eo velut patrimo-
nio veritatis, quod novarum rerum auctores secum in seces-
2. Tou^ iaxopwtafAsvou^ S7ri<TuvaYaY£, to'j<; irerXavTifjL^vou; STravaYaYE, xal
avva^ov TTJ iYia ffoi» xa^oXiXTJ xai aTroTroXixfi 'KxxXrtaia (Ib. ).
278 EPISTOLA APOSTOLICA " PKAECLARA. "
sione avexerant, nuUam fere formulam fidet certam atque
auctoritate praeditam apud ipsos superesse. Immo vero
^Zrque^a ^'^"^ ^^^ deventum, ut multi non vereantur fundamentum
muUisipsa fpsum convcllere, in quo relieio tota et spes omnis morta-
vinitas, et liumunice nititur, quod est divma Ibsu Christi Servatoris
s^lrittU" '^*^""^*- Pariter, quos antea novi veterisque Testamenti libros
rat. aflirmabant divino afflatu conscriptos, eis nunc talem abne-
gant auctoritatem : quod sane, data cuilibet potestate inter-
pretandi sensu iudicioque suo, omnino consequi erat ne-
In tanta cesse. — Hinc sua cuiusque conscientta, sola dux et norma
^Harumdis' ^^^^^i qualibet alia reiecta agendi regula : hinc pugnantes
cordia sec^ inter se opiniones et sectae multiplices, eaedemque persaepe
^ cant, at >" naturalismi aut rationalismi placita abeuntes. Quocirca,
fnuira, desperato sententiarum consensu, iam coniunctionem prae-
conjuncti' dicant et commendanc fraternae caritatis. Atque id sane
^quidemin- ^®''^ ' quandoquidem caritate mutua coniuncti esse universi
tereos dcbemus. Id enim maxime lESUS Christus praecepit,
comistert atque hanc voluit esse sectatorum suorum notam, diligere
poust quos jnter se. Verum qut potest copulare animos perfecta caritas,
ndesfecertt . , ^ ^ «. . - , ^ tt- .
nunte con- si concordes mentes non etfecerit ndes ? — His de caussis
cordes, complures eorum de quibus loquimur, sano iudicio, verita-
reTinur tisque studiosi, certam salutis viam in Ecclesia catholica
dissidentes, quaesivere, cum plane intelligerent nequaquam se posse
ex tlla sec' t /-» ...
tarumdi- cum lESU CHRISTO tamquam capite esse coniunctos, cuius
i^eiUxere '^^" adhaerescerent corpori, quod est Ecclesia : nec since-
EccUsiam ram Christi fidem adipisci, cuius magisterium legitimura,
soii^^i^ Petro et successoribus traditum, repudiarent. li videlicet
Ecciesiae in Ecclesia romana expressam verae Ecclesiae speciem
praesef^r'. ^tque imaginem dispexere, inditis ab auctore Deo notis
re, iUam- piane conspicuam : ideoque in ipsis numerantur multi, acri
muUiex ludicio subtilique ad antiquitatem excutiendam ingenio,
^tuz^i qui Ecclesiae romanae ab Apostolis continuationem, dogma-
runt scrip^ tum intcgritatem, disciplinae constantiam scriptis egregiis
^^^^^m illustrarint. Igitur horum virorum proposito exemplo, com-
exempium pellat vos plus animus quam oratio, fratres nostri, qui tria
tur coeteri lam saecula nobiscum de iide christiana dissidetis, itemque
^Pont^ex^ vos, quotcumque deinceps quavis de caussa seorsum a nobis
abiistis. Occurramus omnes in unitatem fidei et agnitionis
AD FIDEI UNITATEM COHORTATIO. 279
20
lUNIf
JUii Dei (»). Ad hanc unitatem, quae nullo tempore Eccle-
siae catholicae defuit, nec potest ulla ratione deesse, sinite ^^4-
ut vos invitemus, dextramque peramanter porrigamus. Vos
Ecclesia, communis parens, iamdiu revocat ad se, vos catho-
lici universi fratemo desiderio expectant, ut sancte nobiscum
colatis Deum, unius Evangelii, unius fidei, untus spei pro-
fessione in caritate perfecta coniuncti.
Ad plenum optatissimae unitatis concentum, reliquum CathoH'
est ut ad eos, quotquot toto orbe sunt, transgrediatur oratio, ja^^^^ '
quorum in salute diu evigilant curae cogitationesque Nos- ^^" ^^'w-
trae : catholicos intelligimus, quos romanae professio Bdei /an/um
uti obedientes facit ApostoHcae Sedi, ita tenet cum lESU -^«^«K/^-
^ ' ctum car-
Christo coniunctos. Non ii quidem ad veram sanctamque rumpant;
unitatem cohortandi, quippe cuius iam sunt, divina bonitate, •
compotes : monendi tamen ne, ingravantibus undique peri-
culis, summum Dei beneficium socordia atque ignavia
corrumpant. — Huius rei gratii, quae Nosmetipsi gentibus monitii
catholicis vel universis vel singulis alias documenta dedimus, ^ ^^ ^^.
ex iis cogitandi agendique normam opportune sumant: cUsiaema-
illudque imprimis velut summam sibi legem statuant, ma- sequaniur
gisterio auctoritatique Ecclesiae non anguste, non diffi- nt^tnter;
denter, sed toto animo et perlibente voluntate omnibus in neantEc-
rebus esse parendum. — Qua in re animum advertant, illud ^j^l^^
quam valde sit unitati christianae perniciosum, quod ger- quaesocie-
raanam formam notionemque Ecclesiae varius opinionum ^t,finem
error passim obscuravit, delevit. Ea quippe, Dei conditoris ^«^'" ^^;
*^ . lutemam-
voluntate ac. lussu, societas est genere suo perfecta ; cuius marum,
officium ac munus est imbuere praeceptis institutisque ^^^^^JC
evangelicis genus humanum, tuend&que integritate morum tus ins-
et christianarum exercitatione virtutum, ad eam, quae uni- ^^^Jlg^m
cuique hominum proposita in caelis est, felicitatem addu- attingeH-
cere. Quoniamque societas est, uti diximus, perfecta, idcirco sariis.
vim habet virtutemque vitae, non extrinsecus haustam, sed ^. ^^^^
consilio divino et suapte natur^ insitam : eademque de BccUsia in
caussa nativam habet legum ferendarum potestatem, in gu^J^sunt
iisque ferendis rectum est eam subesse nemini : itemque suijuris,
aliis in rebus, quae sint iuris sui oportet esse liberam. Quae ^'^quL
I. Ephes., IV, 13.
28o EPISTOLA APOSTOLICA ** PRAECLARA. *'
dem liber- tamen Hbertas non est eiustnodi, ut ullum det aemulationi
*^ii!^aiu' invidiaeque locum : non enim potentiam consectatur Eccle-
ttm utitur sia, neque ulla cupiditate sua impellitur, sed hoc vult, hoc
rum. expetit unice, tueri in hominibus officia virtutum, et hac ra-
Dejure tione, hac via, sempiternae eorum saluti consulere. Ideoque
^^lsa^ceJu! facilitatem indulgentiamque maternam adhibere solet : imo
ntdum etiam non raro contingit, ut plura temporibus civitatum
quamVapi- tribuens, uti iure suo abstineat : quod sane pacta ipsa
atdejure abunde testantur cum imperiis saepe conventa. — Nihil
mcislim magis ab ea alienum, quam rapere ad se quicquam de iure
vtreatur imperii : sed vicissim vereatur imperium necesse est iura
oportet tm- ^ ^
perium Ecclesiae, caveatque ne uUam ex n's partem ad se traducat.
H^.^^^^ — Nunc vero, si res et facta spectentur, cuiusmodi est
Ifaec temporum cursus ? Ecclesiam videlicet suspectam habere,
m^e 0p. fastidire, odisse, invidiose criminari nimis multi consuevere :
pHmitur quodque multo gravius, id agunt omni ope et contentione,
aeiate, ut ditioni gubematorum civitatis faciant servientem. Hinc
sua ipsi et erepta bona, et deducta in angustum libertas :
hinc alumnorum sacri ordinis circumiecta difficultatibus
institutio : perlatae in clerum singulari severitate leges :
dissolutae, prohibitae, optima christiani nominis praesidia,
religiosorum sodalitates : brevi, regalistarum praecepta at-
que acta acerbius renovata.Hoc quidem est vim afferre san-
»^f&*o ctissimis Ecclesiae iuribus : quod maxima gignit civitatibus
cumctvtta- . , .... ....
tum detH' mala, propterea quod cum divinis consilns aperte pugnat
^tUt^Deus P""c^ps enim atque opifex mundi Deus, qui hominum con-
distinctas gregationi et civilem et sacram potestatem providentissime
^^Umet praeposuit, distinctas quidem permanere eas voluit, at vero
sacrampo- seiunctas esse et confligere vetuit. Quin immo cum Dei
vetatesse ipsius voluntas, tum commune societatis humanae bonum
sejunctas, omnino postulat, ut potestas civilis in regendo gubernan-
socittatis doque cum ecclesiastica conveniat. Hinc sua et propria
i»numpos' ^""^ imperio iura atque officia, sua item Ecclesiae: sed
tuiai utri- alterum cum altera concordiae vinclo colligatum t&s^ ne-
*^^^^taiis cesse est. — Ita sane futurum, ut Ecclesiae imperiique
coneor. necessitudines mutuae ab illa sese expediant perturbatione,
quae nunc est, non uno nomme improvida, bonisque omni-
bus permolesta : pariterque impetrabitiir, ut non permixtis,
AD FIDEI UNITATEM COHORTATIO. 28 1
20
lUNIl
neque dissociatis utriusque rationibus, reddant cives quae jg^^
sunt Caesaris, Caesarz, quae sunt Dei, Deo.
Simili modo magnum unitati discrimen ab ea hominum Mag-
secta impendet, quae Massonica nominatur, cuius funesta ^^J'jJ^^^-_
vis nationes praesertim catholicas iamdiu premit. Turbu- nun im-
lentorum temporum nacta favorem, viribusque et opibus et s^ctanlsso-
successu insolescens, dominatum suum firmius constabi- '''^f» /«'^
audacteT
lire, latiusque propagare summa ope contendit. lamque ex jamper
latebra et insidiis in lucem erupit cfvitatum, atqqe in hac ^^^^^^'
Urbe ipsa, catholici nominis principe, quasi Dei numen satur,
lacessitura consedit. Quod vero calamitosissimum est, ubi-
cumque vestigium posuit, ibi in omnes sese ordines in om-
niaque instituta reipublicae infert, si tandem summam
arbitriumque obtineat. Calamitosissimum id quidem : eius
enim manifesta est quum opinionum pravitas tum consi-
liorum nequitia. Per speciem vindicandi iuris humani civi-
lisque societatis instaurandae, christianum nomen hostiliter nomen
petit : traditam a Deo doctrinam repudiat : officia pietatis, ^^^^^^^^- .
^ ^ ^ ^ num omnt
divina sacramenta, tales res augustiores, tamquam super- modoim-
stitiosa vituperat : de matrimonio, de familia, de adolescen- P^^^*
tium institutione, de privata omni et publica disciplina,
christianam formam detrahere nititur, omnemque humanae humanae
et divinae potestatis reverentiam ex animo evellere popu- simuletdi-
^ ^ ^ vtnae ad-
lorum. Praecipit vero colendam homini esse naturam, atque versanspo-
huius unius principiis aestimari ac dirigi veritatem, hone- ^ii^^tiena-
statem, iustitiam oportere. Quo pacto, uti perspicuum est, ^^^.^^h
compellitur homo ad mores fere vitaeque consuetudinem ta.
ethnicorum, eamque multiplicatis illecebris vitiosiorem. —
Hac de re, quamquam alias a Nobis gravissimeque est
dictum, Apostolica tamen vigilantia adducimur in idem ut dum omni
insistamus» etiam atque etiam monentes, in tam praesenti ^/j.^^^''
periculo nullas esse cautiones tantas, quin suscipiendae
sint maiores. Clemens prohibeat Deus nefaria consilia : xrr -
* Jyefarta
sentiat tamen atque intelligat popuIuschristianus,indignis- ipsiuscon-
simum sectae iugum excutiendum aliquando esse : excu- proAibeat!
tiantque enixius, qui durius premuntur, Itali et Galli. Quibus J^^^^f^
armis, qua ratione id rectius possint, lam Nos ipsi demons- simum ex-
282 EPISTOLA APOSTOLICA " PRAECLARA. "
cutiai travimus : neque victoria incerta eo fidentibus duce, cuius
^ ^po^' perstat divina vox : Ego vici mundum (').
nm
i^i' Utroque depulso periculo, restitutisque ad fidei unitatem
II Pars : imperiis et civitatibus, minim quam efficax medicina ma-
nis, ex Fi- lorum et quanta bonorum copia manaret. Praecipua hbet
dciunitate attingere.
orituns. **
EccU- Pertinet primum ad dignitatem ac munera Ecclesiae :
siae tunc quae quidem receptura esset honoris gradum debitum» atque
dereiurho- iter suum et invidia vacuum et Hbertate munitum pergeret,
^)erii^tu ^^^"^'"Jstra evangcUcae veritatis et gratiae ; idque singulari
libertas, cum salute civitatum. Ea enim cum magistra sit et dux
tun^po^set honi'num generi a Deo data, conferre operam potest prae-
ad saiuiem cipue accommodatam maximis temporum conversionibus
^vitatumT 1" commune bonum temperandis, caussis vel impeditissimis
opportune dirimendis, recto iustoque, quae firmissima sunt .
fundamenta reipubh*cae, provehendo.
Geu' Praeclara deinde coniunctionis inter nationes accessio
^o^unctio ^®**^*» desideranda maximehoctempore,ad taetra bellorum
nostroteni' discrimina praecavenda. — Ante oculos habemus Europae
^mede^de- ^^^pora. Multos iam annos plus specie in pace vivitur,
randa,cum quam re. Insidentibus suspicionibus mutuis, singulae fere
tot ex ap- • • t^ !,•
paratu gcntcs perguut certatim instruere sese apparatu belhco,
beliico ma- Improvida adolescentium aetas procul parentum consilio
niant, magisterioque in pericula truditur vitae militaris : vah'dis-
sima pubes ab agrorum cultura, a studiis optimis, a merca-
tuns, ab artificiis, ad arma tr&ducitur. Hinc exhausta
magnis sumptibus aeraria, attritae civitatum opes, afflicta
fortuna privatorum : iamque ea, quae nunc est, veluti
procincta pax diutius ferri non potest. Civilis hominum
coniunctionis talemne esse naturcl statum ? Atqui hinc
interseve- evadere, et pacem veri nominis adipisci, nisi lESU Christi
ramgentes beneficio, non possumus. Etenim ad ambitionem, ad appe-
suntadipi- tentiam alieni, ad aemulationem cohibendam, quae sunt
^cvT*"" ™*^'^^^ bellorum faces, christiana virtute imprimisque
tibemficio. iustitia, nihil est aptius : cuius ipsius virtutis munere tum
iura gentium et religiones foederum integra ^^^ possunt,
I. foan., XVI, 33.
AD FIDEI yNITATEM COHORTATIO. 283
tum germanitatis vincula firmiter permanere, co persuaso : ^
lustitia elevat gentem ('). , /<5^
Pariter domi suppetet inde praesidium salutis publicae ^of^
multo certius ac validius, quam quod leges et arma praebent. C^*"^^^
Siquidem nemo non videt, ingravescere quotidie pericula etdomipa'
incolumitatis et tranquillitatis publicae, cum seditiosorum ^^^ii^^toT
sectae, quod crebra testatur facinorum atrocitas, in ever- /v^«,
siones conspirent atque excidia civitatum. Scilicet roagna ^^^^caw
contentione agitatur ea duplex caussa, quam socialem, quam ^«^ sociali
po/iticam B,ppe\lMt Utraque sanegravissima: atqueutrique nticae di-
sapienter iusteque dirimendae, quamvis laudabilia studia, ^l^j^,^.
temperamenta, experimenta sint in medio consulta, tamen simaest,
oihil aliud tam opportunum fuerit, quam si passim animi
ad conscientiam regulamque officii ex interiore fidei chri-'
stianae principio informentur. — De sociali caussa in hanc ^^ ^^^.
sententiam a Nobis non multo ante, dat4 oper4, tractatum ali causa
est, sumptis ab Evangelio, itemque a naturali ratione prin- ^l^iilt!^.
cipiis. — De caussa politica. libertatis cum potestate conci- fy^^- f^f
... .. , . . - , ^ . ^ condtttone
handae gratid, quas multi notione confundunt et re mtem- opificum.
peranter distrahunt, ex christiana philosophia vis derivari ""jjI?^^^^.
potest perutilis. Nam hoc posito, et omnium assensu appro- cetEccUsia
bato, quaecumque demum sit forma reipublicae, auctori- ^l^^^gre
tatem esse a Deo, continuo ratio perspicit, legitimum esse potestatem
in aliis ius imperandi, consentaneum in aliis officium parendi, commis' '
neque id dignitati contrarium, quia Deo verius quam homini Jf«'^ '-^^^'
paretur : a Deo autem iudicium durissimum iis quipraesunt incuUat
denuntiatum est, nisi personam eius recte iusteque gesserint. ^^j!l^i^„^
Libertas vero singulorum nemini potest esse suspecta et pHncipi,
invisa, quia nocens nemini, in iis quae vera sunt, quae recta, f^„f^l^^,
quae cum publica tranquillitate coniuncta, versabitur. — '».
Denique si illud spectetur, quid possit populorum ac prin- Ecciesia
cipum parens et conciliatrix Ecclesia, ad utrosque iuvandos ^-^^f^^^'**
auctoritate consilioque suo nata, tum maxime apparebit est concor-
quantum salutis communis intersit ut gentes universae ^^i^ttac'
inducant animum idem de fide christiana sentire, idem popuh-
-^ . rum,
pronteri.
Ista quidem cogitantes ac toto animo concupiscentes, laete
i. Prov., xiy, 34.
284 EPISTOLA APOSTOLICA ** PRAECLARA. "
€0nsiderat longc intucmur qualis esset rerura ordo in terris futurus,
quotexres- ^^^ quidquam novimus consequentium bonorum contem-
tituta Fi' platione iucundius. Fingi vix animo potest, quantus ubique
det unttate %% • •
proventura gentium repente foret ad omnem excellentiam prosperi-
'^^^veUplis t^tc°^q"^ cursus, constituta tranquillitate et otio, incitatis
imuitis ad incrementa litteris, condttis insuperauctisquechristiano
ge9itt us: ^Qj^Q^ secundum praescripta Nostra, agricolarum,opificum,
industriorum consociationibus, quarum ope et vorax repri-
matur usura, et utilium laborum campus dilatetur.
verita- Quorum vis beneficiorum, humanarum atque excultarum
tissiqui' gentium nequaquam circumscripta iinibus, longe lateque,
nUoHsque velut abundantissimus amnis, deilueret. lUud enim est con-
^^'minut^ad siderandum, quod initio diximus, gentes multitudine infi-
remotos nitas plura iam saecula et aetates praestolari, a quo lumen
^turpopU' veritatis humanitatisque accipiant. Certe, quod pertinet ad
^^bV^^^' sempiternam populorum salutem, aeternae mentis consilia
minima ex longissime sunt ab hominum intelligentia remota : nihilo-
cordiaiae- "^*""s si per varias terrarum plagas tam est adhuc infelix
cuio XVI superstitio diffusa, id non minima ex parte vitio dandum
subortis de religione dissidiis. Nam, quantum valet mortalis
ratio ex rerum eventis existimare, hoc plane videtur
Europae munus assignatum a Deo, ut christianam gentium
humanitatem ad omnes terras sensim perferat. Cuius tanti
operis initia progressusque, superiorum aetatum parta
laboribus, ad laeta incrementa properabant, cum repente
discordia saeculo XVI deflagravit. Discerpto disputationibus
dissidiisque nomine christiano, extenuatis Europae per con-
tentiones et bella viribus, funestam temporum vim sacrae
expeditiones sensere. Insidentibus discordiae caussis, quid
mirum si tam magna pars mortalium moribus inhumanis
RestitU' ^* vesanis ritibus implicita tenetur ? Omnes igitur pari
endae con- studio demus operam ut concordia vetus, communis boni
^^^ v^Ateui caussft, restituatur. Eiusmodi reconciliandae concordiae, pa-
^^Ld^^ riterque beneficiis christianae sapientiae late propagandis,
portunissi- opportuua maxime fluunt tempora, propterea quod huma-
nere^em' "^^ fratemitatis sensa nunquam altius in animos pervasere,
pora. neque ulla aetate visus homo sui similes, noscendi opitu-
landique caussA, studiosius anquirere. Immensos terrarum
AD FIDEI UNITATEM COHORTATIO. 285
marisque tractus celeritate incredibili currus et navigia 20
transvehuntur ; quae sane egregios usus afierunt, non ad /gg^,
coinmercia tantummodo curiositatemque ingeniosorum, sed
etiam ad verbum Dei ab ortu solis ad occasum late disse-
minandum.
Non sumus nescii, quam diuturni laboriosique negotii spem
sit rerum ordo, quem restitutum optamus : nec fortasse ]Zi7rn
deerunt, qui Nos arbitrentur nimiae indulgere spei, atque ^^«^«^1 '«
optanda magis, quam expectanda quaerere. Sed Nos qui- nitPonH-
dem spem omnem ac plane fiduciam collocamus in humani f^^*
generis Servatore Iesu Christo, probe memores, quae
olim et quanta per stultitiam Crucis et praedicationis eius
patrata sint, huius mundi obstupescente et confusa sapien-
tia, — Principes vero et rectores civitatum nominatim Prind-
rogamus, velint pro civili prudentia sua et fideli populorum P^^q^^
cura consilia Nostra ex veritate aestimare, velint aucto- haecper-
ritate et gratia fovere. Quaesitorum fructuum si vel pars ^^^^l^
provenerit, non id minimi fuerit beneficii loco in tanta
rerum omnium inclinatione, quando impatientia praesen-
tium temporum cum formidine iungitur futurorum.
Extrema saeculi superioris fessam cladibus trepidamque Memo-
perturbationibus Europam reh'quere. Haec, quae ad exitum rata supe-
properat aetas, quidni, versa vice, humano generi hereditate culipertur-
transmittat auspicia concordiae cum spe maximorum bono- ^^*l^^^f
rum, quae unitate fidei christianae continentur? praesensad
Adsit optatis votisque Nostris dives in misericordia Deus^ veniafae-
cuius inpotestate tempora sunt et momenta, benignissimeque 'as inter
implere maturet divinum illud Iesu Christi promissum, J^//^ ^^*.
fiet unum ovile et unus pastor (^). tuiante
Datum Romae apud S. Petrum die XX lunii MDCCCXCIV,
Pontificatus Nostri anno decimo septimo.
LEO PP. XIII. '
I. loan., X, 16.
^^S^^^^S^^SS^SS^i&SSSI^SSSSiS^SI^SS^
EPISTOLA
Ad Archiepiscopos et Episcopos Brasiliae.
DE AUGENDA RE CHRISTIANA IN BRASILI A
JULIl
1894-
Amplifi'
cata a Pon-
tifice hie-
rarchia in
Brasilia^
jam licet
Pastoribus
vigilantius
gregi et
clero pro'
spicere.
<te AHk^^^^^^^^^^k^^^^^Jk^ ;
tf.jft^ft.jg Itteras a vobis superiore anno accepimus,com-
r ^ munis laetitiae gratique animi nuncias de tiie*
I ^ % rarchia apud vos paulo ante ampliiicata, altera
Aueto
EpiscopO'
rum nu'
merOf ad-
hibeantur
a singulis
remedia
malis tol'
lendis op-
portuna.
Ad
scientiam
informen-
tur homi'
nes scuri
ordiniSf
-^^ videlicet ecclesiastica instituta provincia sedi-
busque episcopalibus quatuor adiectis. — De nova hac
Apostolicae in gentem vestram sollicitudinis signifrcatione
sane fuit laetandum. In pluribus enimvero caussis quibus
res catholica aliquantum apud vos inclinari videbatur,
recensendus etiam, impar amplitudini regionis ac frequen-
tiae incolarum, Antistitum sacrorum numerus. Nam inde
fiebat ut Episcopi non illi, qua exoptarent, vigilantia in
clerum gregemque creditum uti possent, tum ad incom-
moda propulsanda, tum ad virtutem dignitatemquecatholici
nominis provehendam. Quapropter pastoralem navitatem
vestram probavistis, quum, Paulopolim congressi, episco-
palis hierarchiae amplificationem a Pontifice romano po*
stulastis : quibus Nos postulationibus libenter duximus
obsecundandum. — At enim, Venerabiles Fratres, dum ex
Episcopis,numero quam antea pluribus, rei christianae spes
nitet uberis incrementi, id tamen ex vestro potissimum
cuiusque studio expectandum est, ut gliscentibus undique
malis opportuna adhibeantur remedia. Hanc ipsam in par-
tem ne providentia caritatis Nostrae desideretur, aperien-
dum censuimus quae curis vestris praecipue commendata
velimus, ad fidei pietatisque christianae profectum magno*
pere, ut speramus, utilia.
Elaborandum in primis ut homines sacri ordinis disci-
plinis optimis instituantur, iis praesertim quibus maxime
est opus, ut catholicam veritatem et apte pro oflicio pro.
ponere et strenue ab oppugnationibus possint tutari. Nimis
quotidie experiendo patetfidei ac religionis ignoratione ibi
fere populos premi, ubi administri sacrorum consentanea
DE AUGENDA RE CHRISTIANA IN BRASILIA. 287
vacent doctrina. Os etenim sacerdotis est unde legem re-
quirere fideles oporteat : Angelus enim Domini est; ob
eamque caussam edictum legimus : Labia sacerdotis aisto-
dient scientiam (') : Apostolus vero ceteris cum rationibus
quibus se exhibuit sicut Dei ministrum (*), scientiam quoque
commemorat. Quae quidem scientia quum abest, id etiam
consequitur ipsis sacerdotibus perniciosum, ut nimirum,
Deo neglecti officii poenam repetente, contemnantur a
plebe : Propterea dedi vos contemptibiles et humiles omnibus
populis (3). — Hoc tamen doctrinae ornamentum idem et sintque
praesidium nequaquam ad propositum vere conducet, si a ^*^^^^^^
vitae sit morumque sanctimonia seiunctum. Praeterquam compicui,
etenim quod scientia sine caritate non aedificat^ sed inflat (4)^
illud fere est hominum ingenium ut, quamvis Christus
edixerit, doctrinam quidem ab sacrorum ministris acci-
piendam, opera vero eorum non attendenda si a doctrina
,- . ... . r ut verbo
dissenserint; proclivius tamen m ea ferantur quae usurpent traditam
oculis, quam quae per aures dimittantur. Proptereaque de ^^^^^^^*
ipso Servatore Deo, qui pastorum sui gregis non magister conjfir'
solum sed forma etiam est factus, praeclare testatum legi- ^^^*^'
mus e,\xm coepisse facere et docere; ut scilicet quam sacerdos
tradit commendatque doctrinam, eam re ipse confirmet.
Prae ceteris, qui paroeciis regundis praefectus est, laboris
ne sit impatiens, vocatusque in vineam Domini, hanc im- paroedh^'
pigre et constanter exerceat et colat, religiose memor, de praesunt,
animabus sibi creditis rationem se aliquando Domino gra- ^dum^i-
vissimam redditurum. Operam vero ne perdat, in omni Sf»'if^fne
,. . ,. . . . tmpleant,
studeat et tempore et re disciplmae esse retmentissimus.
Strenue quidem Christo militandum; non tamen nisi eorum rum^lutZ
nutu et auctoritate, quos ipse Christus duces elegit.
Tales vobis, Venerabiles Fratres, adiutores educere, vester Maxima
est labor: siquidem exploratum, eos demum sacerdotes jj^J^^^^
futuros, quales vos formandos curaveritis. Habetis nempe deStmina-
ubi, ad vestrum et Ecclesiae votum, ministros effingatis
probabiles Deo^ operarios inconfusibiks (^) : in sacris videlicet
Seminariis, quae cui bono magno sint instituta, vel ipso
I. Malach,, II, 7. — 2. // Cor., VI, 4. - 3. Malack., ib. 9. — 4. / Cor., viii, i.
'-' ^ U Tim,, II, 15.
rns.
288 EPISTOLA ** LITTERAS A VOBIS. "
nomine apertum est. Huc igitur intendite animos et seduli-
tatem, sic ut ecclesiastica Seminaria, quae iam sunt, omnino
vigeant floreantque, tum ad studia sacrarum disciplinarum
quod attinet, tum quod spectat ad animos adolescentium
in gui' sancte fingendos. Studia quidem ut recte procedant, optimis
stri7c^€n- doctoribus opus est, non modo sana doctrina imbutis, verum
tiarum at- qui illam accommodate tradant et ad Nostra praescripta
tis assu- fideliter. Ut autem adolescens clerus germanum Ecclesiae
^"IhhH spiritum hauriat et excolatur virtutibus, magistri pietatis
diligentissime deligendi sunt; quorum tamen operam vestra
etiam plena industriae sollicitudo adiuvet et perficiat. At
In dioe- vero in dioecesibus ubi nulla adhuc Seminaria existunt,
nuiia ad' curent omni ope Antistites ut ea quamprimum quamque
kuc Semi- optime constkuantur; omniapro potestateexequendo, quae
tunt, cu- in hanc partem tum a Tridentina Synodo sancita sunt, tum
7i?t€s^% Nosmetipsi praecepimus Apostoh"cis litteris V cal. Maii anno
quampH- MDCCCXCII datis. Ipsa docendi h'bertas, quae apud gentem
sUtuantur. vestram nunc val6t, facultatem affert vobis maiorem, ut ea
praestetisquaede apta ratione studiorum commendavimus.
— Ad haec praeclarum quoque adiumentum paratum est
mfttantur ^" clericorum Collegio, quod Romae, commodo Americae
egregiae meridionalis, Pius IX Decessor Noster fel. rec. condendum
^^'centes'in curavit, quodque Nosmetipsi provehere studuimus valdeque
coliegio cie- fovemus. Expectationem vero exitus felicius in dies com-
ricorum , ^ ^. ^ . ^
Americae pict : satisque est commemorare, ex ipso vestro numero,
meridiona- Venerabiles Fratres, nonnuUos censeri quos habuisse alum-
Its tnstt' ^
tuendi, « nos iure idem Ephebeum laetatur. luverit ergo, et auctores
praecipue sumus ut, quos egregiae spei adolescentes ha-
bueritis, Romam formandos mittatis, iisdem postmodum
qua ad docendum qua cetera ad munia commode usuri.
Instau- Vix attinet dicere de emolumento, quod vobis in sacra
randae ob- re familiae ordinum reh'giosorum sunt allaturae. Eas Nos
servanttae ^ ^ ^
studio de- ex providentia Apostoh'ca rati sumus ab iacturis praeteri-
TifixutR^e- torum temporum in pristinam institutorum observantiam
ligiosorum restituere : quod , ut e sententia cederet meh*us, III nonas
rwnd^iis Septembris anno mdcccxc Religiosorum indigenorum do-
auctoritati jjj^g y^ Episcoporum auctoritati subessent decrevimus. —
subessent ^ ^
EpiscopO' In re igitur tam utili ac praestanti partes vestras minime
DE AUGENDA RE CHRISTIANA IN BRASILIA. 289
defuturas confidimus. Grata quidem acciderunt quae pro- ^
pterea transacta iam sunt, curante Venerabili Fratre Hie- 1S94.
ronymo Archiepiscopo Petraeo, Sedis Apostolicae Inter-r rum-.stre-
nuntio apud reipublicae vestrae Praesides. Quo tamen ««'y^'^*
coepta maiores habeant auctus atque optatos ad exitus ad- suum inre
ducantur, in hoc adhortamur strenuam religioni vestrisque ^impuari,
maxime gregibus operam navetis. Gratulandum interea, ^^^
Religiosas tum virorum tum feminarum familias libenti danturRe-
animo quae a Nobis mandata sunt excepisse et ad primaevi ^l^^
cuiusque instituti restitutionem sese alacres exhibuisse. niandatis
Ista, Venerabiles Fratres, de clero recte formando adhi- sequentes,
bendoque ad sacra : neque minus industriam vestram' ^TTf'
rationes ndelium exposcunt. Qua in caussa, quod ceteris Ubus quam
anteponendum, illud est, ut religionis sanctissimae elementa %pl^cofdf
pueri rudesque homines apposite doceantur, Curionum sa- <^ra.
crojum diligcntia assidue excitata. Tum vero, quandoquidem tur pueri
publice licet, ludi instituantur puerili aetati erudiendae, ne ^^^9^
ipsa, grandi cum fidei rectorumque morum detrimento, vel reiigionis
haereticorum, quod usuvenit, adife scholas, vel gymnasia ^^H^i^^'
celebrare adigatur, ubi mentio nulla catholicae disciplinae, puerorum
» • r ^ 1 • • r M. T>* • condantur,
nisi forte calumniosa, mfertur. — Praeterea, quoniam con-
siliis exemplisque mutuis confirmantur animi et ad fortia christlo^
pro religione agenda perpetiendaque inflammantur, mere- o, laicis
bitis idcirco optime de re cathoHca et publica, si hominibus ^tur.iiscon-
laicis, iuvenibus praesertim, suasores auctoresque eritis ut ^^ciationi-
io societates christiano instituto coeant. Has crebra Nos nendae
hortatione laudavimus, quippe quae, quum curandis reli- S^flTiiJ/w»
gionis rationibus et egenorum utilitatibus promovendis civitatiad-
studeant, tum omni ope eflScacitatem minuant earum con- ^^''^^^ *'''•
sociationum, quae, publicae caritatis appellatione abusae,
Ecclesiae et civitatis bono valde adversantur. — Nec vos Ephe-
praetereat, Venerabiles Fratres, quantam, hisce maxime ^^^/
temporibus, in bonum in malum sint nactae vim epheme- catkoUd
rides adsimilesque in vulgus editae scriptiones. Ne sit igitur ^Zifimpu-
in postremis catholicorum curis, ut his etiam armis in ^»^f»^
christiani nominis defensionem certetur; rite nimirum ob- rumdmtu,
servato Episcoporum ductu, atque integrd reverentia quae
civili debetur potestati. — Denique catholicos omnes me- ^^J/rl^k
ib XIII. V. — X9
290 EPISTOLA " LITTERAS A VOBIS. "
licorum minisse oportet, hoc maxime Ecclesiae interesse quales in
fi^^^ coetum legumlatorum cooptentur homines: quamobrem,
qui reiigi- galvo civiltum legum iure, eniti universos necesse esL ut
ac rnpu- tales sutTragio communi ehgant, qui cum studio publicae
^diumpr^i "^^* studium religionis probatum coniungant Id autem eo
sefmmt. eveniet felicius, si supremae auctoritati rem publicam mo-
deranti obsequium singuli deferant, eaque unanimes con-
stantesque persequantur, quae Nos dudum in litteris ency-
clicis de Civitatum constitutione christiana ediximus.
C ncor* Ceterum, Venerabiles Fratres, vigeat in vobis caritas
diaefaotH' arctissima et animorum concordia, ut idem sapiatis^ una-
sae^usiU' nimes^ idifsum sentientes (^). Cuius rei grati^ summopere
reniurepi" commendamus ut inter vos frequenter communicetis con-
amventus. siHa, atque episcopales conventus, pro locorum intervallis
^H^mum s^crisque muneris officiis, saepius iteretis. Adest vobis
Episcopis Apostolicae Sedis Legatus, qui mentem Nostram et consilia
^ust^w- vobis aperiat ; Nos vero, pro paterna qua vos complectimur
Pontifex, caritate, ad ferendam studiis vestris opem paratos nullo
non tempore habetis.
Caelestium autem bonorum munera, unde ad pastorale
officium sanctegerendum suppetant vires, Deus perbenigne
largiatur ; eorumque sit auspex Apostolica benedicti o, quam
benedicit. vobis, Venerabiles Fratres, clero populisque cuiusque ves-
trum curae concreditis peramanter impertimus.
Datum Romae apud S. Petrum die II lulii MDCCCXIV
Pontificatus Nostri anno decimo septimo.
LEO PP. XIIL
I. Phiiipp., II, 2.
^^iAnX.^^iS^<^^^^^^^<f^</i^^^^^'«li^^^nA^^^Ji
EPISTOLA ENCYCLICA.
DE ROSARIO MARIALI.
ftt^F^aw?
UCUNDA semper expectatione erect4que spe
Octobrem m^nsem conspicimus redeuntem ; qui,
hortatione et praescripto Nostro dicatus Virgini
'j£ Beatissimae, non paucos iam annos concordi per
catholicas gentes et vivida ROSARII floret pietate. Quae Nos
ad hortandum moverit caussa, non semel ediximus. Nam
calamitosa Ecclesiae civitatumque tempora quum praesen-
tissimum Dei auxilium omnino deposcerent, hoc nimirum
Matreeiusdeprecatrice implorandum esse censuimus, eoque
praecipue supph'cand-i ritu contendendum, cuius virtutem
christianus populus nunquam sibi noh saluberrimam sensit.
Id enimvero sensit ex ipsa marialis Rosarii origine, tum
in fide sancta a nefariis tutanda incursibus hominum haere-
ticorum, tum in consentanea virtutum laude, quae per
saecutum corrupti exempli relevanda erat et sustinenda :
idque perenni sensit privatim et pubh*ce beneficiorum cursu,
quorum memoria praeclaris etiam institutis et monumentis
ubique est consecrata. Similiter in aetatem nostram, multi-
plici rerum discrimine laborantem, fructus inde salutares
provenisse commemorando laetamur : attamen circumspi-
cientes, Venerabiles fratres, videtis ipsi caussas adhuc insi-
dere partimque ingravescere, quamobrem hoc item anno
obsecrandae caelestis Reginae ardor, Nostra exhortatione,
vestris in gregibus excitetur. — Accedit quod, intima in
Rosarii natura cogitationem defigentibus, quanto Nobis
eius praestantia utilitatesque illustrius apparent, tanto
acuitur desiderium et spes, posse adeo commendationem
Nostram, ut eiusdem sacratissimae precis religio, aucta in
animis cognitione et amplificata consuetudine, optimis vi-
geat incrementis. Cuius rei gratid non ea quidem revocaturi
sumus quae superioribus annis vari& in eodem genere ratione
libuit edisserere : illud potius ad considerandum docendum-
SEPT.
Gaudet
Pontifex
Octobrtni
tMHSCtn
RosariiflO'
rere cu/fu.
cujtts qm-
dem virtu-
tem nuH'
quam non
sensit chri'
stianus po-
pulus.
Adipsum
in dies au-
gendum •
Pontifex
his litteris
exponitper
hanc pre-
cem erigi
nostram
impetrandi
fiduciam^
et B, M,
Virginis
ingenus
humanum
292 EPISTOLA ENCYCLICA " lUCUNDA SEMPER,
commaueri que occurrit, qua divini consilii excellentia fiat, ut, ope
fuif^^ Rosarii, et impetrandi fiducia in animos precantium suavis-
sime influat et materna in homines almae Virginis mtseratio
pRioR summa benignitate ad opitulandum respondeat.
Mariam Q^^d Mariae praesidium orando quaerimus, hoc sane,
idec inv4h tamquam in fundamento, in munere nititur conciliandae
quwtnml nobis divinae gratiae, quo ipsa continenter fungitur apud
mus eam Deum, dignitate et meritis acceptissima, longeque Caeliti-
vinoi esse bus sanctis omnibus potentia antecellens. Hoc vero munus
^clm^^Hoc *" ""''o fortasse orandi modo tam patet expressum quam
vero cmni' in Rosario ; in quo partes quae fuerunt Virginis ad salutem
presntmin honi5nuni procurandam sic recurrunt, quasi praeseiiti eflfectu
Rosario, explicatae : id quod habet eximium pietatis emolumentum,
miaspartes sive sacris mysteriis ad contemplandum succedentibus, sive
Sr^^^ precibus ore pio iterandis. — Principio coram ^»»/ GAVDII
seUutem mysteria, Filius enim Dei aeternus sese inclinat ad homi-
procurcM' *^®s> homo factus ; assentiente vero Maria et concipiente
dam^ sin- Je Spirttu sancto. Tum loannes materno in utero sanctifi^
nantmy- ^^/«^r charismate insigni, lectisque donis cul vias Domini
jgfnaGau- parandos instruitur ; haec tamen contingunt ex salutatione
Mariae, cognatam divino afHatu visentis. In lucem tandem
editur Christus, cxpectatio£^entium,ex Virgine editur ; eius-
que ad incunabula pastores et magi, primitiae fidei, pie
festinantes, Infantem inveniunt cum Maria Matre eius, Qui
deinde, ut semet hostiam Deo Patri ritu publico tradat,
vult ipse in templum afferri ; ministerio autem Matris ibi
sistitur Domino. Eadem, in arcana Pueri amissione, ipsum
anxia sollicitudine quaeritat reperitque ingenti gaudio. —
Doloris, Neque aliter loquuntur DOLORIS mysteria. In Gethsemani
horto, ubi lESUS pavet moeretque ad mortem, et in prae-
torio, ubi flagris caeditur, spine^ corona compungitur,
supplicio multatur, abest ea quidem Maria, talia vero
iamdiu habet cognita et perspecta. Quum enim se Deo
vel ancillam ad matris oflicium exhibuit vel totam cum
Filio in templo devovit, utroque ex facto iam tum con-
sors cum eo extitit laboriosae pro humano genere expia-
tionis : ex quo etiam, in acerbissimis Filii angoribus et
cruciamentis, maxime animo condoluisse dubitandum non
DE ROSARIO MARIALI. 293
est. Ceterum, praesente ipsa et spectante, divinum illud ^^^^.
sacrificium erat conficiendum, cui victimam de se generosa 'Sg^.
aluerat ; quod in eisdem mysteriis postremum flebiliusqae
obversatur : siabat iuxta Crucem Iesu Maria Mater ekis,
quae tacta in nos caritate immensa ut susciperet filios,
Filium ipsa suum ultro obtulit iustitiae divinae, cum eo
commoriens corde, doloris gladio transfixa. — In mysteriis ^
denique GLORIAE quae consequuntur, idem magnae Virgi- Gioriac.
nis benignissimum munus confirmatur, re ipsa uberius.
Gloriam Filii de morte triumphantis in tacita delibat lae-
titia : sedes autem superas repetentem materno afTectu
prosequitur;at, caelo digna, detinetur in terris, exorientis
Ecclesiae solatrix optima et magtstra, quae profundissimant
divinae sapientiae^ ultra quam credi valeat, penetravit abys-
sum(^). Quoniam vero humanae redemptionis sacramentum
non ante petfectum erit quam promissus a Christo Spiri-
tus Sanctus advenerit, ipsam idcirco in memori Cenaculo
contempIamur,ubi simul cum Apostolis pro eisquepostulans
inenarrabili gemitu, eiusdem Parach'ti amplitudinem
maturat Ecclesiae, supremum Christi donum, thesaurum
nullo tempore defecturum. Sed cumulato perpetuoque
munere caussam nostram exoratura est, ad saeculum im-
mortale progressa. Scilicet ex lacrimosa valle in civitatem
sanctam lerusalem evectam suspicimus, choris circumfusis
angelicis : colimusque in Sanctorum gloria sublimem, quae
stellanti diademate a Filio Deo aucta, apud ipsum sedet *
regina et domina universorum. — Haec omnia, Venerabiles
Fratres,in quibus consiliumDei ptoditur.consilium sapientiae,
consilium pietatis{^\ simulque per magna in nos merita
Virginis Matris elucent, neminem quidem possunt non
iucunde aflficere, certa spe iniecta divinae clementiae et mi-
serationis administr^ Maria consequendae.
Eodem spectat, apte concinens cum mysteriis, precatio Prtces
vocalis. Antecedit, ut aequum est, dominica oratio ad ^''^/'^^;
Patrem caelestem : quo eximiis postulationibus invocato, pmuntur
a solio maiestatis eius vox supplex convertitur ad Mariam ;
I. S. Bcrnanlas, De x\i praerogaiivis B. M. V. , n. 3.
a. S. Bemardus. Serm. in Nativ. B. M. V. , n. 6.
294 EPISTOLA ENCVCLICA " lUCUNDA SEMPER. "
non alii nimirum nisi hac de qua dicimus conciliationis et
deprecationis lege, a sancto Bernardino Senensi in hanc
sententiam expressa : Omnis gratia quae huic saeculo com'
municatur^ triplicem habet processum, Nam a Deo in Chri-
stum^ a Christo in Virginem, a Virgine in nos ordinatissime
itnum4ro, dispensatur {}). Quibus veluti gradibus, diversae quidem
inter se rationis, positis, in hoc extremo libentius quodam-
modo longiusque ex instituto Rosarii insistimus, salutatione
angelica in decades continuata, quasi ut fidentius ad ceteros
gradus, id est per Christum ad Deum Patrem, nitamur.
Sic vero eamdem salutationem toties efTundimus ad Mariam,
ut manca et debih's precatio nostra necessarii fiducia su-
stentetur ; eam flagitantes ut Deum pro nobis, nostro velut
nomine, exoret. Nostris quippe vocibus magna apud illum
et gratia et vis accesserit, si precibus Virginis commenden-
tur : quam blanda ipsemet invitatione compellat : Sonet
vox tua in auribus meis ; vox enim tua dulcis (*). Hanc ip-
talibusque ^^^ ^^ ^^^ toties redeunt praedicata a nobb quae sunt ei
^*?^^-.^* gloriosa nomina ad impetrandum. Eam salutamus, quae
tituiis in- gratiam apud Deum invenit^ singulariter ab illo plenam
ipMwt^tgrL ^^^^1 cuius copia ad universos proflueret : eam, cui Domi-
gie praedi- nus quanta maxima fieri possit cuniunctione inhaeret ; eam,
^7iatHcem ^^ muHeribus benedictam^ quae sola maledictionem sustulit et
divinae benedictionem portavit (3), beatum ventris sui fructum, in
quo benedicentur omnes gentes: eam demum Matrem Dei in-
vocamus ; ex qua dignitate excelsa quid notipro nobis pec-
catoribus certissime exposcat, quid non speremus in omni
vita et in agone spiritus ultimo ?
Rosarii Huiusmodi precibus mysteriisque qui omni diligentia
^^fiispreci ^^ ^^^ vacaverit, fieri certe nequit ut non in admirationem
husqm in- rapiatur de divinis in magna Virgine consiliis ad commu-
tentus ant' , , % < • ^ % • •
mus, sutn- nem gentium salutem ; atque alacri gestiet fiducia sese m
mu^se t"^^'*"^ ^^"s sinumque recipere, ea fere sancti Bernardi
commiitit obtestatione : Memorare, opiissima Virgo Maria, nunquam
ginis' tute- auditum a saeculo quemquam adtua currentem praesidia^ tua
^^ implorantem auxilia, tua petentem suj^ragia esse derelictum.
I, Sertn, VI in festis B, M. K de Annunc, a. I, c 2. — 2. Cant II, 14. —
3. S. Thomas, Op. viii super salut. angel. , n. 8.
nos docuiL
DE ROSARIO MARIALI. 295
Quae autem est Rosarii virtus ad suadendam orantibus 8
impetrationis fiduciam, eadem pollet ad misericordiam no- jSg^!
stri in animo Virginis commovendam. Illud est manifestum p^^^^
qaam sibi laetabile accidat, videre nos et audire dum hone- altbra.
stissimas petitiones pulcherrimasque laudes rite nectimus in simae sunt
coronam. Quod enim, ita comprecando, debitam Deo red- ^^^^-
dlmus et optamus gloriam ; quod nutum voluntatemque eius preces,
unice exquirimus perficiendam ; quod eius extollimus boni- ^^?"*'
tatem et munificentiam, appellantes Patrem ac munera ronamnu^
praestantissima indigni rogantes ; hisce mirifice delectatur ^J^/s*
Maria, vereque in pietate nostra niagnificat Dominum. ^i^Y"^*^
Digna siquidem precatione alloquimur Deum,quum oratione ea conun-
dominica alloquimur. — Ad ea vero quaein hac expetimus, *^^^^'
tam per se recta et composita, tamque congruentia cum ipsejesus^
christiaaa , fide, spe, caritate, addit pondus commendatio
quaedam, Virgini quam gratissima. Nam cum voce nostra
vox ipsa consociari videtur JESU Filii ; qui eamdem orandi
formulam conceptis verbis tradidit auctor, praecepitque
adhibendam : Sic ergo vos orabitis (<). Nobis igitur talem
praeceptionem, Rosarii ritu, observantibus propensiore illa
voluntate, ne dubitemus, officium suum, solliciti amoris ple-
num, impendet ; haec autem mystica precum serta facili
ipsa vultu accipiens, bene largo munerum praemio donabit.
— In quo, ut liberalissimam bonitatem eius certius nobis MysteH-
•«• j« • i • • Tk •• oruHicon'
polliceamur, non mediocns caussa est m propria Rosarii tg„gpiaii,
ratione, ad recte orandum perapta. Multa quidem et varia, one*nens
*r «- . -1 nostra a
quae hominis est fragilitas, orantem avocare a Deo solent terrenis ad
eiusque fidele propositum intfervertere : at vero qui rem ^^^^
probe reputet, continuo perspiciet quantum in illo efficaci- o/^ ad
tatis insit, quum ad intendendam mentem et socordiam ^l^J^a-
animi excutiendam, tumad salutarem de admissis dolorem turvitam;
excitandum educendumque spiritum in caelestia. Quippe ju^^Jumae
ex duobus, ut perc(^nitum est, constat Rosarium, distinctis ^J'^^
inter se coniunctisque, meditatione mysteriorum et acta per
vocem precatione. Quocirca hob genus orandi peculiarem
quamdam hominis attentionem desiderat; qua nimirum,
non solum mentem ad Deum modo aliquo dirigat, verum in
X. i/a/M., VI. 9.
296 EPISTOLA ENCVCLICA ** lUCUNDA SEMPER. "
rebus considerandis contemplandisque ita versetur, ut etiam
documenta capiat melioris vitae omnisque alimenta pieta-
tis. Neque enim iisdem rebus maius quidquam aut admira-
bilius est, in quibus iidei christianae vertitur summa ; qua-
rum lumine ac virtute, veritas et iustitia et pax, novo in ter-
ris rerum ordine laetissimisque cum fructibus, processerunt.
lUaautem — Cum hoc illud cohaeret, quemadmodum eaedem res gra-
S/^ vissimae cultoribus Rosarii proponantur ; eo videlicet modo
faciiiamnt qui ingeniis vel indoctorum accommodate conveniat. Est
velipsis . . . ^.. . . . ^ , .
intUcHs, enim sic institutum, non quasi proponantur capita ndei
doctrinaeque consideranda, sed potius veluti usurpanda
oculis facta et recolenda : quae iisdem fere atque acciderunt
locis, temporibus, personis, oblata, eo magis tenent animos
utiliusque permovent. Quod autem haec a teneris vulgo
sunt indita animis et impressa, ideo fit ut, singulis enuncia-
tis mysteriis, quisquis vere est orandi studiosus, nuUa pror-
sus imaginandi contentione, sed obvia cogitatione etaffectu
per ea discurrat, abundeque sibi imbibat, largiente Maria,
Accepta rorem gratiae supernae. — Alia est praeterea laus quae
^ benfficia ^^^^P^^ora apud ipsam ea serta faciat et praemio digniora.
reifoivimus Quum enim ternum mysteriorum ordinem pii memoria
inf^Rosa- repHcamus, inde testatior a nobis extat gratae erga ipsam
riumcoUn- affectio voluntatis ; ita nimirum profitentibus, nunquamnos
vm*ma- expleri beneficiorum recordatione, quibus salutem ipsa
•?'*^ ^V^ nostram inexplebili est caritate complexa. Tantarum autem
gaudio, ar- monumenta rerum frequenter in eius conspectu diligenter-
^f^cesH- ^"^ celebrata, vix adumbrare cogitando possumus quali
benter beatam ipsius animam usque novae laetitiae voluptate per-
fundant, et quos in ea sensus exsuscitent providentiae bene-
ficentiaeque maternae. Atque adeo ex iisdem recordationi-
bus consequitur, ut imploratio nostra vehementiorem quem-
dam ardorem concipiat et vim induat obsecrandi : sic plane»
ut quot singulatim revolvuntur mysteria, totidem subeant
obsecrationis argumenta, sane apud Virginem quantopere
valitura. Nempe ad te confugimus, sancta Dei Parens :
miseros Hevae filios ne despexeris ! Te rogamus, Concilia-
trix salutis nostrae aeque potens et clemens ; te, per suavi-
tatem gaudiorum ex lESU Filio perceptam, per dolorum eius
DE ROSARIO MARIALI. 297
inexplicabilium comniunionein, per claritudinem eius glo- ^^J^
riae in te redundantem, enixe obsecramus ; eia nos, quam- lig^.
vis indignos, audi benigna et.exaudi.
Vobis igitur, Venerabiles Fratres, Rosarii marialis prae- Conciu-
stantii,duplici quoque ex parte quam laudavimus, conside- ^l^^^/jl
rata, eo fiat apertius cur non desinat cura Nostra idem in- rium in
culcare, idem provehere. Caelestibus auxiliis, quod initio ^sjg adhi-
monuimus, maiorem quotidie in modum indiget saeculum ; ^^'"f ^
praesertim quum late sint multa quibus afflictetur Ecclesia, sanda Ec-
iuri suo libertatique adversis ; multa quae civitatibus chri- ^j^^*^ ^'
stianis prosperitatem et pacem funditus labefactent. lamvero
ad ea demerenda auxilia spem Nos plurimam in Rosario ha-
bere sitam, rursus affirmateque profitemur. Utinam sanctae
huic pietati pristinus ubique honor,secundum vota, reddatur:
haec in urbibus et villis, in familiis et officinis, apud primores
et infimos, adameturet colatur, non secus ac praeclara chri-
stianae professionis tessera, optimumque praesidium divinae
propitiandae clementiae. — Quod quidem in dies impensius audacius
urgeant omnes oportet, quando impiorum vesana perversitas in dUs
nihil iam non urget machinando et audendo ut divini Numi- ^^^lu,
nis iram lacessat iustaeque animadversionis trahat pondus in
patriam. Inter ceteras enim caussas, hoc dolent Nobiscum
boni omnes, in sinu ipso gentium catholicarum nimium esse
multos, qui contumeliis religioni quocumque modo illatis
laetentur, ipsique, incredibili quadam licentia quidlibet evul-
gandi, in id videantur incumbere ut sanctissimas eius res ex-
ploratamque de Virginis patrocinio fiduciam in contemptio-
nem et ludibrium multitudinis vocent. Proximis hisce men- Contu-
sibus, ne Christi quidem lESV Servatoris personae augustis- J^^^^JJ^"
simae temperatum est. Quam rapere in illecebras scenae, iam ipsi Deo
passim contaminatae flagitiis, minime puduit, eamdemque i^^^f^
referre proprid deminutam naturae divinae maiestate ; qua itaiia,
detracta, redemptionem ipsam humani generis tolli necesse
est. Neque puduit velle a sempiterna infamia hominem eri-
pere, sceleris reum perfidiaeque summd post hominum me-
moriam immanitate detestabilis, proditorem Christi. — Ad adqtias
haec, per Italiae urbes vel patrata vel patranda, indignatio ^J^^jj^^^'
universe commota est, acriter deplorantium sacerrimum ius universe
298 EPISTOLA ENCYCLICA " lUCUNDA SEMPER. "
commota religionis violatum, in eique gente violatum, oppressum,
"'• quae de catholico nomine in primis meritoque gloriatur.Tum
Sollici' vigil Episcoporum solIicitudo,perinde ac oportebat,exarsit:
^EpUco' ^"* expostulationes aequissimas ad eos detulerunt qui-
porum sa- bus sanctum esse debet patriae religionis tueri dignitatem, et
^'sufrepro- g^^^S^s suos non modo de gravitate periculi admonuerunt.sed
bamium etiam hortati sunt ut nefarium dedecus Auctori amantissimo
salutis nostrae singularibus religionis officiis compensarent
Nobis certe omnino probata est bonorum alacritas, multis
modis egregie declarata, valuitque ad leniendam aegritudi-
Hosei ^^^ ®* ^^ ^^ intime acceptam. Per hanc vero alloquendi
ipstcon- opportunitatem, supremi Nostri muneris vocem iam nequi-
pStuifex, ™"s premere ; atque cum eis ipsis Episcoporum et fidelium
ChrisHa- expostulationibus Nostras contungimus quam gravissime.
iurgentes Eodemque apostolici pectoris studio quo sacrilegum facinus
adreiigio' conquerimur et exsecramur, cohortationem ad christianas
nem tnvto- ^ ..,»,, . •.
late cusiO' gentes, nominatim ad Italos, vehementer intendimus, ut
dtendam. religionem avitam, quae locupletissima hereditas est, invio-
late custodiant, strenue vindicent, honeste pieque factis ne
Opiai intermittant augere. — Itaque, hac etiam de caussa» continua
Martam Qctobri mense certet optamus singulorum et sodalitatum
omnes ext^ * **
mie vene- industria in honore habendo magnae Dei Matri, Adiutrici
metueOc' potenti christianae rei, Reginae caelesti gloriosissimae. Nos
tobri^ vero munera indulgentiae sacrae, in hoc ipso antea concessa,
maxima voluntate confirmamus.
et Deum Deus autem, Venerabiles Fratres, qui nobis talem Me-
apprecatus jj^f^^^^^^ benignissitna miseratione providit ('), quique totum
nos habcre voluitper Mariam («), eiusdem suflPragio et gratia,
faveat communibus votis, cumulet spes ; accedente bene-
benedicit. dictionis ApostoHcae auspicio, quam vobis ipsis et vestro
cuiusque Clero populoque peramanter in Domino imper-
timus.
Datum Romae apud S. Petrum die VIII Septembris
MDCCCXCiv, Pontificatus Nostri anno decimo septimo.
LEO PP. XIII.
I. S. Eemardus, De xu praero/^aiiv, B. M.y.,n. %.
a. Id. serm. inNativ. D, M. K, n. 7.
EPISTOLA
Ad Commlssarium Tertli Ord. S. Frc.per Galliam.l
DE ORDINIS OPPORTUNITATE.
ik^^^^^^^AfAilA^^^k'^^^^^^^^^^^^^^^*
UAE^uper consilia tu compluresque Tertii Ordinis
Franciscales, auspiciis sacratissimi Cordis lESU,
in oppido Paray-U-Monial congressi suscepistis,
allata sunt Nobis cum obsequentissimis litteris,
vix dum epistolam dederamus ad similem Coetum, Nova-
riae proxime habendum. Est iucundum sane et optimae
spei videre passim, quo studio, qua concordia sodales eius
Ordinis contendant ut hoc etiam divinae bonitatis praesi-
dium pro merito aestimetur, f^uctusque afferat, quos
enimvero potest, aetati nostrae proprxos et salutares. Quam
fructuum opportunitatem alias Nos fusiusque persecuti
sumus : ipsaque similitudo temporum, quibus tale Institu-
tum exortum providenter est, eo impensius movit ut eam-
dem disciplinam pietati catholicorum commendaremus.
Documenta vero et commendationem Nostram multum
apud vos valuisse re ipsa praesenti perspicuum est ;
maxime quum tantopere agatis de nativa Tertii Ordinis
vi in adiumentum causae socialis revocanda. Videlicet
praeiudicatas in ea caussa opiniones fraudesque roalas
revincere : iustitiae aequitatisque evangelicae tueri et per-
vulgare principia ; operariam plebem simul ad officia vir-
tutis et religionis excitare, simul afflictam erigere aptisque
ad omnem calamitatem subsidiis providere ;, vincula vere
fraternitatis, aeque in actione vitae externa, inter vos colli-
gare : ista in primis habetis vobis proposita, tamquam pa-
tentem campum, in quo professionem Instituti vestri et
patriam caritatem probetis. Recte quidem et sancte. Nec
laborantibus vobis deerunt certe quaesiti fructus, modo
exempla inspicientes beatissimi Francisci eiusque fidentes
ope, alacres, ut instituistis, pergatis. Nos autem coeptorum
fautores semper vobis praebebimus : sit interea pignus
29
SBPT,
1894.
Shidium
laudatur
scdaiium
Tertii Or-
dinis C0H-
nitenfiwn
ui uberes
Ordo fru-
dus profi'
rat.
Nativa
vis Ordinis
in rausae
SQcialis ad'
jumeniutn
potest va-
ria raiione
revocari.
300
EPISTOLA " QUAE NUPER.
ApostoHca benedictio, quam tibi, dilecte iili, ceterisque
omnibus largam a Domino impertimus.
Datum Romae apud S. Petrum die xxil Septembris
MDCCCXCIV, Pontificatus Nostri anno decimo septimo.
•LEO PP. XIII.
jfi&^^lDELEM dare operam divino poemati Aligherii
y^ ^ nostri illustrando.est nimirum aeque de religione
M^ % ac de civitate bene mereri. Hoc namque insigni
litterarum monumento magna sapientiae copia
i^^fn^
de divinis humanisque rebus cpntinetur, nondum in lucem
prolata omnis : cuius multiplices fructus nuUo nec loco cir-
cumscribuntur nec tempore. Quarum Nos rerum iamdudum
explorati praestantia, hoc fore cum munere Nostro et com-
muni ornamento bonoque coniunctum censuimus, si eisdem
pariter studiis favere contenderemus : re autem ipsa effe-
cisse Nos aliquid et efBcere, memoratu iucundum est. Nunc
vero inter eos, quorum ingenia et sollertia valde Nobis in
hoc probantur, etiam tibi, dilecte fili, peculiare laudis testi-
monium libet tribuere. Quam enim in te fiduciam habui-
mus collocatam, quum conditum a Nobis proprium huius
generis magisterium tibi credidimus, eam ipse, docendo
scribendoque, egregie sustines : id quod luculentius testan-
tur quae nuper dicata accepimus tua eiusdem poematis
commentaria. Quo de opere laborioso gaudeas tibi, prae-
clara conscientia fretus, te quidem et Aligherii gloriae pro
virili parte consuluisse, et adiumenta optima studiosis eius
parasse lectae variaeque doctrinae. Fruere igitur compro-
batione et gratia hominum recte existimantium ; fruere
benevolentia Nostra, quam tuus iste elaborandi ardor am-
pliorem in dies conciliat. Nostris autem coeptis atque ex-
pectationi obsecundare sedulo pergens, age ut ipsa summi
viri mens et sententia suo in lumine eniteat ; eo quoque
non mediocriter valitura, ut principiis institutisque chri-
stianis sua laus et cultus vindicetur. Neque enim tempori-
bus vehementer afflictis curatio ulla, sicut oportet,profecerit,
nisi christianae sapientiae revocata virtute, quae viget
perennis ad salutem verique nominis humanitatem vel
NOV.
1894.
Vaide
laudaiur
divinum
poifma Ali'
gherii,
Praeclaro
huic operi
illustrando
multum
Pontifex
favii,
Gaudet
ipse magi'
sterium a
se creditum
nu D. Po-
letto^time
impleri;
magistrum
laudat ob
edita poi-
maiis com-
meniaria^
eumque
hortaiurui
poema^
principiis
institutis"
quechristi'
anis vindi'
candis op-
portunissi'
mum, recte
inierpreia-
ripergai.
302 EPISTOLA " FIDELEM.
gignendam in populis vel instaurandam. lam te,dilectefili,
muneribus suis confirmet Deus et provehat : culus voti sit
auspex Apostolica benedictio, quam tibi atque tuis patema
caritate largimur.
Datum Romae aqud S. Petrum die III Novembris
MDCCCXCIV, Pontificatus Nostri anno decimo septimo.
LEOPP. XIII.
(
LITTERAE APOSTOLICAE
DE DISCIPLINA ORIENTALIUM
CONSERVANDA ET TUENDA.
y<ft<ft*ft1gRIENTALIUM dignitas Ecclesiarum, pervetustis
i ^^^ 5? rerum monumentis eisque insignibus commen-
2 V-^ y data, magnam habet toto christiano orbe vene-
al<g^<»iS rationem et gloriam. Apud illas enim, inita
benignissimo Deiconsilio humanae redemptionis primordia,
celeriter ad ea properavere incrementa, ut laudes apostola-
tus et martyrii doctrinae et sanctitatis primo honore florue-
rint, primam saluberrimorum fructuum laetitiam ediderint.
Ex illisautem peramplabeneflciorum visin ceteros late po-
pulos mire profluxit;quumbeatissimusPetrus, princeps apo-
stolici ordinis, multiplicem erroris vitiique pravitatem dis-
iecturus, lumen veritatis divinae, evangelium pacis, Christi
iibertatem in dominam gentium urbem caelesti numine in-
tulit. — At Ecclesiis Orientalibus Romana potissimum,eccle-
siarum omnium caput,sane quantum honoris et caritatis inde
a memoria apostolica tribuere consuevit et quam fideli obse-
quio vicissim laetari : easdemque, per varia deinde atque
acerba tempora, nequaquam ipsa destitit, providentia et
benefactis, a iacturis erigere, devinctas retinere, revocare
discordes. Neque ultimum illud fuit vigilantiae ofHcium, ut
proprias cuiusque orientalis gentis consuetudines sacrorum-
que rationes, quas pro potestate et sapientia sua legitimas
edixisset» integras in eis perpetuo custodiret ac tueretur :
cuius rei documento multa sunt quae Decessores Pontifices,
cum primis Pius IX fel. rec, vel suis ipsi actis vel per
sacrum Consilium christiano nomini propagando pruden-
tissime censuerunt. — Non minore permoti Nos adductique
studio, sub ipsa pontificatus initia, ad christianas Orientis
oationes oculos peramanter convertimus. Maturavimus qui-
dem conferre curas ad earum allevandas necessitates,alias-
JO
Noy,
1894^
Ecclesiae
orientahi
omnijam
Ittudeflo*
ruerunt
ipsis reli-
gionis
christian<u
initiist ac
optimetunc
de Urbe et
Orhe meri'
tae sunt.
IllasEc'
clesia Ro*
mana sem-
per mai^na
honore et
charitcUe
complexa
est^
ipsa*
rumque
consuetU'
dines ac ri-
tUS CUStO'
diendos CU'
ravit atque
tuendos.
Suas iP'
sius de
Orientali-
bus curas
Pontifex
exponit;
304 LITTERAE APOSTOLICAE " ORIENTALIUM,
que sumus deinceps occasiones nacti actuosae benevolentiae
testandae : sed nthil profecto antiquius sanctiusque fuit
neque est, quam animis cum Sede Apostolica obstrictis,
adeo in eis ardorem excitare et fecunditatem fidei, ut ad
maiorum excellentiam et laudem exemplis renovatis nitan-
tur.
memorat ^^^ licuit aliquot adiumenta Ecclesiis illis afferre. —
a se vei Collegium hac ipsa in Urbe clericis Armeniis et Maronitis
ampliata instituendis, itemque Philippopoli et Hadrianopoli pro Bul-
^o/ie^r^" garis, condidimus ; Athertis Leonianum condendum decre-
vimus ; etiam seminario sanctae Annae, quod Hierosolymae,
cleri Graeci Melchitae educendi caussa,coeptum est,ma>orem
in modum favemus. In eopraeterea sumus ut Syrorumnu-
merum in alumnis CoIIegii Urbaniani augeamus ; utque
Athanasianum Graecorum ad pristinum restituamus insti-
tutum, quod Gregorius XHI, muniiicus auctor, sapienter
edi/as- voluit, unde viri extiterunt clarissimi. Plura vero in hoc
^JeinsZu- similique genere experiri Nos atque efficere posse, eo nunc
randaFi' vehementiore voluntate exoptamus, postquam, aspirante
^n^qMus ^^^, consiUum iamdiu meditatum perfecimus appellandi
quidem singulari epistola principes et populos universos ad felicem
Orientaies ndei divmae unitatem. Nempe mter chnstianas gentes cala-
eif^^^^^ mitose divulsas, primo loco Orientales vocare, adhortari,
obsecrare contendimus, quanta maxima potuimus aposto-
lica et paterna caritate. Inchoatam spem [quotidie ms^is
foveri periucundum accidit Nobis, certumque est, opus tam
salutare enixius insistere; ut, quidquid ex ApostoIicaQ Sedis
providentia expectari possit, admodum expleamus, quum
submovendis simultatis vel suspicionis caussis, tum optimis
Ptospicere quibusque reconciliationis praesidiis admovendis. — Prae-
jam vuit stantissimum id esse existimamus, ad incolumitatem disci-
ipsorum pHnae Orientalium propriae, cui valde semper tribuimus,
^^^omniZ ^^^^^^ curasque adiicere. Qua in re iam Nos clericorum
servandae, ephebeis earum gentiym proxime conditis hanc etiam dedi-
mus praescriptionem, dabimus eamdam condendis, ut
quum maxima religione ritus colant et observent suos, in eisque
^mentTsU cog^^^tionem usumque alumni capiant Siquidem in rituum
conservatio orientalium conservatione plus inest quam credi possit mo-
DE DISCIPLINA ORIENTALIUM CONSERVANDA. 305
menti. Augusta enim,qua varia ea rituum genera nobilitan- jo
tur, antiquitas, et praeclaro est ornamento Ecclesiae omni, jSg^,
et fidei catholicae divinam unitatem afiirmat. Inde enim- rituum
vero, dum sua praecipuis Ortentis Ecclesiis apostolica origo 0^^»^^^-
testatior constat, apparet simul et enitet earumdem cum quippe an-
Romana usque ab exordiis summa coniunctio. Neque aliud ^^'V^?
fortasseadmirabilius est ad catholtcitatis xiOiKm in Ecclesia ornamenu
Dei illustrandam, quam singulare quod ei praebent obse- ^^^J^"
quium dispares caeremoniarum formae nobilesque vetu- unitatem,
statis Hnguae, ex ipsa Apostolorum et Patrum consuetu- vanet^a-
dine nobiliores ; fere ad imitationem obsequii lectissimi ^^^icita-
quod Christo, divino Ecclesiae auctori, exhibitum est na- siae uiu'
scenti,' quum Magi ex variis Orientis plagis devecti venc' ^*^^^'
runt,., adarare eum ("). — Quo loco illud apte cadit ani-
madvertisse, quod sacri ritus, tametsi per se instituti non Muitum
sunt ad dogmatum catholicorum evincendam veritatem, ^»\<^
Tem dopftutr
eadem tamen viva propemodum exprimunt splendideque ticamcon-
dcclarant. Quapropter vera Christi Ecclesia, sicut magno- f^'^^^'
pere studet ea custodire inviolata quae, utpote divina,
immutabilia accepit, ita in usurpandis eorumdem formis
nonnunquam concedit novi aliquid vel indulget,in iis prae-
sertim quae cum venerabili antiquitate conveniant. Hoc
etiam modo et eius vitae nunquam senescentis proditur vis,
et ipsa magniiicentius Christi sponsa excellit, quam sancto-
rum Patrum sapientia veluti adumbratam in efTato agno-
vit davidico:i4j///i/ regina adextris tuis in vestitu deauratOy
circumdata varietate,... infimbriis aureiSyCircumamicta va^
rietatibus{^\
Quoniam igitur haec rei liturgicae disciplinaeque orien- Nulium
talis iure probata varietas, praeter ceteras laudes, intantum offeratur
decus utilitatemque Ecclesiae convertitur, eo non minus um rUibus
pertineant muneris Nostri partes oportet, recte ut sit con- ^P-^^^^^J^'
sultum, ne quid incommodi imprudenter obrepat ab occi- tHmen-
dentalibus Evangelii administris, quos ad eas gentes Christi ^^^taur-
caritas urgeat. — Rata quidem permanent quae in hoc maneant
Benedtctus XIV, Decessor Noster illustris, sapienter pro- t^%„%*^ ^
videque decrevit per Constitutionem Demandatamy in forma ^^Vd^-
^ _1 crevtt,
1. Maiih., II, 1-2. — 2. -Pr., XLIV.
Acta Lconis XII L V. -> 20
306 LITTERAE APOSTOLICAE " ORIENTALIUM. "
epistolae, die datam XXIV decembris anno MDCCXLIII, ad
Patriarcham Antiochenum Graecorum Melchitarum om-
nesque eiusdem ritus Episcopos eidem Patriarchae sulne-
NffoaHs ctos. Verum, aetatis decursu non brevi, novatis per ea loca
^cmdiHont ^^^^^ conditionibus, atque latinis Missionariis Institutisque
busin ibidem multiplicatis, factum est ut peculiares quaedam
Apostolicae Sedis curae in eadem caussa exposcerentur :
quod certe peropportunum fore, crebra per hosce annos
occasione Nosmetipsi cc^noramus, et desideria aequisstma
adooca^ confirmaverant Venerabilium Fratrum in Oriente Patriar-
^€x^i cliarum, non semel ad Nos delata. Quo autem totius negotii
PMriar- apertius pateret summa, aptioresque providendi rationes
quiims' definirentur, eosdem Patriarchas haud ita pridem in U rbem
^^ii^er ^^v^^*"'® placuit, quibuscum comraunicaremus consilia.
tractata, Tum eos, una cum nonnullis Dilectis Filiis Nostris S. R.
ipHc^plL ^- Cardinalibus, coram ad deliberandum frequenti congres-
are quae- sione habuimus. — lis autem rebus omnibus, quae com-
dictiprae- muniter propositae et agitatae sunt, meditate perpensis,
scHpta. induximus animum certa quaedam eiusdem Benedictinae
Constitutionis praescripta,congruenter novis earum gentium
Legem temporibus, explicatiora facere et ampliora. In quo prae-
^Comt* Be- stando, hoc tamquam principium ex ipsa deprompsimus,
ned, de- saccrdotes nempe latinos eo tantum consilio ab Apostolica
quatentpe- Sede in illas regiones mitti, ut sint Patriarchis et Episcopis
ratidasunt in adtutortum et Uvamen; cauto propterea ne utendo facul-
iattnorutn ._ ,_. . ...... .... ./.
sacerdotum tatious stot concessts, eorum tunsdicttont praetudtctum tnfe-
^^^^chiam ^^^^ ^^ numerum subditorum imminuant ("): ex quo perspi-
orietttaiem cuum extat quibus legibus officia eorumdem Latinorum ad
o^ta, Hierarchiam Orientalem sint temperanda.
Decreta Itaque rerum capita quae sequuntur visa sunt in Domino
^^^Tcu^d ^''^^scribenda et sancienda, ut facimus, Apostolica fuiti
Graecis auctoritate ; iam nunc declarantes velle Nos atque edicere
^adOrUtt- "^ eadem Benedictina decreta, quae de Graecis Melchitis
taiescujus' primitus data sunt, fideles omnes cuiusvis in Oriente ritus
vis ritus
extettdun- universe attingant.
''"''• . I. Missionarius quilibet latinus, e clero saeculari vel regu-
staiuutitur lari, qui orientalem quempiam ad latinum ritum consilio
i" delatino r ;
I. Cotist. Demanaatam, n. 13.
DE DISCIPLINA ORIENTALIUM CONSERVANDA. 307
auxiliove inducat, praeter suspensionem a divinis quam ipso jo
facfo incurret, ceterasque poenas per eamdem Constitu- 18^4,
tionem Demandatam iniliotas, officio suo privetur et exclu- sacerdote
datur. Quae praescriptio ut certa et firma consistat, exemplar ^**' ^^»-
eius patere vulgatum apud Latinorum ecclesias iubemus. quempiam
II. Ubi desit proprii ritus sacerdos cui Patriarcha orien- ^^^^
talis mandet spiritualem suorum administrationem, ibi indwit,
eorum curam suscipiat Parochus alieni ritus qui easdem /^,v ubi
atque ipsi species,azymum vel fermentatum, ad consecran- <i^^iisacer-
dum adhibeat; anteferatur qui eas adhibeat ritu orientali. Htus.
— Fidelibus autem sit facultas communicandi utrovis ritu,
non eis tantummodo locis ubi nulla ecclesia nec sacerdos
sui proprii ritus habeatur, prout a Sacro Consih'o christiano
nomini propagando decretum est die xviil augusti anno
MDCCCXCIII, verum etiam ubi, propter longinquitatem ec-
lesiae suae, non eam possint, nisi cum gravi incommodo,
adire: de quoOrdinarii esto iudicium. Idquefixum resideat,
eum qui alieno ritu vel diu communicaverit, non propterea
censendum mutasse ritum, sed in ceteris officiis omnibus
perseverare Parocho suo addictum.
III. Sodalitates Religiosorum latinae, quae luventuti in- ^ ^^y^.
stituendae in Oriente dant operam,si quo in collegio alumnos «'<f»»^«J ^»-
ritu orientali non paucos numerent, sacerdotem eiusdem in sodaii-
ritus, Patriarcha consulto, apud se habeant ipsorum com- ^^^l^j/Jll
modoalumnorum,ad missae sacrificium,ad sacram synaxim, giosorum
ad catechesim patria lingua impertiendam ritusque expli-
candos ; aut saltem diebus dominicis ceterisque de praecepto
occurrentibus festis talem sacerdotem arcessant, ea officia
praestiturum. Quam ob caussam eisdem Sodalitatibus quae-
vis privilegia, etiam speciali mentione digna, quibus gau-
deant ut alumni orientalis ritus, quamdiu in collegiis ipsarum
degant, latinum sequantur, adempta esse omnia edicimus :
de ritualibus autem abstinentiis servandis moderatores cum
religiosa aequitate videant. — Item alumnis externis pro-
spiciatur : quos ad proprias ipsorum ecclesias seu curias
remitti aut perduci oportebit, nisi videatur eos cum internis
ad eiusdem ritus officia admittendos.
IV. Eadem praescripta transferenda sunt, quoad fieri ^etReii-
308 LITTERAE APOSTOLICAE '* ORIENTALIUM. "
giosarum, possit, ad Religiosarum Sodalitates, puellis educandis in
asceteriis scholisque deditas. Quod si qua immutatio per
tempora et res opportuna inctderit, ea non ante fiat quam
, Patriarchae consensus accesserit et venia Apostolicae
S"" De Sedis.
^^domUms ^' Nova, ritu latino, iuventutis collegia vel domus Reli-
Reiigioso' giosorum utriusvis sexus ne in posterum aperiantur, nisi
coiiegUs la- ApostoHca Scde rogata et consentiente.
''^'^*^ VI. Presbyteris tum latinis tum orientalibus, neque in
soiutione a suis, neque in alieni ritus ecclesiis, fas est quemquam ab-
^^terv<uii solvere a casibus qui suis cuiusque Ordinariis sint rcservati,
nisi facultate ab eisdem permissa : qua in re quodvis privi-
legium, vel speciali mentione dignum, prorsus revocamus.
7oDeO' VII. Orientalibus qui ritum latinum, etiamsi ex ponti-
aiatino ri- ficio rescripto, susceperint, revertere ad pristinum, Aposto-
tucuiorUn- ij^a Sede exorata, licebit.
taiem rede-
untibus. VIII. Mulieri latini ritus quae viro nupserit ritus orien-
sponsisdu ^^'^^» aeque ac mulieri orientali quae nupserit latino, inte-
versiritus. grum crit ut ad ritum viri, ineundo vel durante matrimonio,
transeat: matrimonio autem soluto, resumendi proprii ritus
libera erit potestas.
9" De IX. Quicumque orientalis, extra patriarchale territorium
dusquiex- commorans, sub administratione sit cleri latini, ritui tamen
traterHto- suo permanebit adscriptus; ita ut, nihil diuturnitate aliAve
rtum pa- i «•
triarchaie caussa ulla suffragante, recidat in diiionem Patriarchae,
commoran. gjj^yj ^^ j^ ^j^g territorium revenerit
/o» De X. NuIIi, utriusvis sexus, Ordini vel Instituto religioso
dJs^^in Vr- latini ritus, quemquam orientalem inter sodales suos fas
dinem erit recipere, qui proprii Ordinarii testimoniales litteras non
relt^tosum , ^s-sr
latiniritus ante exhibuerit.
cooptandis,^ XI. Si qua ex dissidentibus communitas vel familia vel
dissidenti^ persona ad catholicam unitatem venerit, conditione velut
bus ad uni' • • . • , .•,•>• ,. •^»
tatemca- nccessaria interposita amplectendi latmi ritus, huic ntui
tholUam remaneat ea quidem ad tempus adstricta, in eius tamen
bus, potestate sit ad nativum ritum catholicum aliquando redire.
Si vero eiusmodi conditio non intercesserit, sed ideo ipsa
communitas, familia, persona a latinis presbyteris admi-
nistretur quia desint orientales, regrediendum ipsi erit ad
DE DISCIPLINA ORIENTALIUM CONSERVANDA. 309
ritum suum» statim ut sacerdotis orientalis fuerit copia. 30
XII. Matrimoniales et ecclesiasticae, quaecumque sint 1894,
caussae, de quibus ad Apostolicam Sedem appellatio iiat, isf De
nequaquam Delegatis Apostolicis definiendae, nisi aperte ^j^Xnonia'
ea iussent, committantur, sed ad sacrum Consilium chri- ^'?«^ *'/^-
. • j • j /• ^ cUsiasUcts
stiano nomini propagando omnmo deferantur. definitndis,
XIIL Patriarchae Graeco Melchitae iurisdictionem tri- jurisdicH-
buimus in eos quoque fideles eiusdem ritus qui intra fines one PatH-
»« • . T - 1. arcAae
Turcici Imperii versantur. graedMel-
Praeter istas peculiares cautiones atque ex iure prae- ^^'^^-
scripta, maxime Nos tenet cura, quod supra attigimus, ut Pmti/ex
condantur opportunioribus in Oriente locis seminaria, col- ^Jcmd^-
legia, instituta omne genus, eaque prorsus ad iuvenes ^**^}**
incolas ipso ritu patrio formandos in suorum auxilia. Hoc quibusju-
propositum, in quo dici vix potest quanta religioni inhaereat J^w^f '
spes, studiose Nos aggredi, prolixisque subsidiis provehere, mentur H-
affluente, ut confidimus, catholicorum ope, deliberatum Ztifolim
habemus. Sacerdotum indigenarum operam, quippeetcon- ^(**^^'^
venientius impensam et cupidius acceptam, multo futuram turi.ma-
quam advenarum fructuosiorem, paulo fusius est a Nobis SJ^^S^j^^
*■ ' * antmaruffi
raonstratum in encyclicis Htteris quas dedimus superiore emoiumefi-
anno de collegiis clericorum in Indiis Orientalibus consti-
tuehdis. — Ita porro sacrae iuventutis institutioni semel Muitum
consulto, profecto studiis rei theologicae et biblicae apud "^^J^^f
Orientales accrescet honos ; vigebit linguarum veterum adstudio-
eruditio aeque ac in recentibus soUertia ; doctrinae et litte- ^^' J^^^^]
rarum census, quo Patres eorum scriptor^sque abundant, wenta,
in commune bonum, largius proficiet : eodemum peroptato
exitu, ut sacerdotii catholici emergente doctrina integrique
exempli laude praelucente, propensius eiusdem matris com-
plexum fratres dissidentes requirant. Tum vero si ordines tucnon
cleri animos, studia, actionem caritate vere fraterna socia- ^^,^",
vertnt, certe, favente et ducente Deo, dies maturabitur
auspicatissima, qua, occurrentibusomnibus intmitateinfidei
et agnitionis Filii Dei^ plene ex eo perfecteque totunt corpus
compactum^ et connexum per omnein iuncturam subministra-
tionis^ secundum operationem in mensuram uniuscuiusque
3IO LITTERAE APOSTOLICAE " ORIENTALIUM.
tnembriy augmentum corporis facit in aedificationem sui in
caritate (<). Ea nimirum gloriari unice potest Christi vera
esse Ecclesia, in qua aptissime cohaereat unum corpus et
unus spiritus (*).
fforta- Haec universa et singula, quaecumque sunt a Nobii de-
%x^^i' c^ct*> mintme dubium quin Venerabiles Fratres Patriar-
siites ut chae, Archiepiscopi, Episcopi quovis orientali ritu catholici,
^decreta ob- P^o ea qua praestaut tum in Cathedram ApostoUcam et in
setvanda; jjqs pietate, tum suarum soUicitudine Ecclesiarum, omni
sint reverentia et obtemperatione suscepturi, idque sedulo
effecturi ut eorumdem observantia, ab iis quorum interest,
deiegatu pl®^^ consequatur. — Copia vero fructuum, quos inde au-
verosuis gurari licet et iure optimo expectare, valde exopera eorum
^uodebe' proveniet qui gerunt personam Nostram per Orientem
aui Orien^ christianum. Deiegatis propterea Apostolicis commendatis-
etbenevo- simum volumus ut iUarum gentium tradita a maioribus
^sMui ^i iDstituta honore debito vereantur : Patriarchi^rum auctori-
tum Sedis tatem quo par est obsequio colant, colendam curent ; atque
cMtsiiiisUa ^^ iofficiorum cum eis permutatione, consilium expleant
profuturi, ApostoH : Honorc invicempraevenientes (3) : Episcopis, clero
et populo studiosum ac benevolentem animum probent ;
eumdem plane spiritum in se referentes, quo loannes Apo-
stolus agebatur, quum Apocalypsim dedit septem ecclesiis
quae sunt in Asia^ inscripta salutatione : Gratia vobisetpax
ab eo qui est, et qui erat^ et qui venturus est (^) : in omnique
agendi ratione sese praestent eos, qui vere habeantur nuntii
digni conciliatoresque sanctae unitatis inter Orientales
Ecclesias et Romanam, quae centrum eiusdem est unitatis
Eadem ^t caritatis. — Haec ipsa similiter sentiant, similiter pera-
suadetiati' gjmt, hortatu iussuque Nostro, sacerdotes latini, quotquot
(iotibus in in eisdcm regionibus egregios labores obeunt ad sempiter-
degen^bus, "*"* animorum salutem : religiose in obedientia Romani
Pontificis laborantibus, tunc vero dabit Deus ampla incre-
menta«
Praesen- Igitur quaecumque his litteris deceniimus, declaramus,
tium litte- sancimus, ab omnibus ad quos pertinet inviolabiliter servari
rarum . , • .
volumus ac mandamus, nec ea notan, m controversiam
1. Ephes., IV, 13, 16. — 2. /3., 4. ■— 3. Rom,^ xii, la — 4. Apoc.^ i, 4.
DE DISCIPLINA ORIENTALIUM CONSERVANDA. 3 II
vocari, infringi posse, ex quavis, licet privilegiata caussa, ^^
colore et nomine ; sed plenarios et integros effectus suos ^^94-
haberei non obstantibus Apostolicis, etiam in generalibus auctoHta-
ac provincialibus conciliis editis, constitutionibus, nec non ^^^* ^^*-
quibusvis etiam confirmatione Apostolica vel quavis alia
firmitate roboratis statutis, consuetudinibus ac praescrip-
tionibus ; quibus omnibus, perindeac si de verbo ad verbum
hisce litteris inserta essent, ad praemissorum effectum,
specialiter et expresse derogamus et derogatum esse volu-
mus, ceterisque in contrarium facientibus quibuscumque. —
Volumus autem ut harum Litterarum exemplis etiam im-
pressis, manuque Notarii subscriptis et per constitutum in
ecclesiastica dignitate virum suo sigillo munitis, eadem
habeatur fides quae praesentibus hisce Litteris haberetur
ostensis.
Datum Romae apud S. Petrum anno Incarnationis Do-
minicae millesimo octingentesimo nonagesimo quarto, pridie
calendas Decembres, Pontificatus Nostri decimo septimo.
A. Card. BIANCHI — C. Card. DE RVGGIERO
Pro-Datarivs
VISA
De Cvria I. De Aqvila e Vicecomitibvs
Loco "J- Pumbi
Reg. in Secret Breinum
I. CVGNONI
1. ^oaxlxo Grande est Notre joie, 19 Sept. 1891 3
2. Littcrae Encyclicae Octobri mense^ 22 Sept. 1891 7
3. Litterae Apostol. Singulari misericordiae sensu^ i Oct. 1891. 19
4. EpisloIa //r/ij ^w/^i/j ^rtfw//w»r, 24 Oct. J 891 21
5. Littcrae Apostolicae 5a^/>«/^r ^/m, 30 Nov. 1891^. 23
6. AllocutioiV<?««/<7/«j, 14 Dec. 1891 27
7. Allocutio Z,'-<4«^rxV?, 23 Dec. 1891 31
8. Decretum C^/iJ«xuiyxx^»///itfj, 15 Febr. 1892 34
9. Lttterae Encyclicae Au milieu des sotlicitudes, 16 Febr. 1892. 36
10. Allocutio (?/f<?rar^/f ^^M^W, I Mart. 1892 52
11. Epistola Fa/rf?^«/V/(p»f, 20 Mart. 1892 54
12. Litteras Apostolicae Aduniversas^ 27 Apr. 1892 56
13. Epistoia A^j/r^ r^/»^?/^//^», 3 Maii 1892 66
14. Instructio ^y/f^/f /«</<? 7i/a, 3 Maii 1892 73
15. Litlerae Apostolicae j2'*^'''^^^"^» '6 Maii 1892 76
16. Epistola Quae caniunctim^ 23 Maii 1 892 ... 78
17. Littcrae Apostolicae AVw/>/w«//(gx/, 14 Jun. 1892 82
18. Littcrae Apostolicas2»»m #ffr/^r, 20 Jun. 1892 89
19. Epistola g^-w»^^''^^ ^<^^» 27 Jun. 1892 96
20. Allocutio A^(7/f»/<^//a//^^»/2^r/, II Jul. 1892 98
21. Epistola 2t^ar/(7 a^^«/r/^ jci^^i//^, 16 Jul. 1892 100
22. Litterae Encyclicx Magnae Dei Matris^ 8 Sept. 1892 106
23. Epistola^;r^^r/a/rV?»^/if, 31 Oct. 1892 117
24. Epistola /iff>/ffVa t/f j, 8 Dec. 1^92 ., 120
25. Epistola Ci^/0//f, 8 Dec. 1892 124
26. Littcrae Apostolicae (7r^it^/jx//ff^ AVj, 30 Dec. 1892 133
27. Epistola //^fz/fVaxff^/f/^ ^f xai/ar^, 8 Febr. 1893 144
28. Littcrae Apostol. Pastoralis muneris officio^ 17 Mart. 1893 - i53
29. Epistola C/ara 5a«;^ff/M/r^, 31 Maii 1893. iS7
30. AUocutio Apostolorum Principum^ 1 2 J un. 1 893 162
31. Litterae Encyclicae Ad extremas Orientis oras^ 24 Jun. 1893. 165
32. Litterae Apostolicae Summwn semfier^ 12 Jul. 1893 170
33. Epistola Cxro/a^ z/Mtf/ff//f/^r, 3 Aug. 1893 174
34- Litterae Encyclics Constanti Hungarorum^ 2 Sept. 1893 ... 177
35. Littcrae Encyclicae Zotf/i/fa^ xaif^/a^, 8 Sept. 1893 186
36. Epistola £x^«r^/ana, 13 Oct. 1893 194
37. Epistola A£?/f m^i>V7rrf , 250^1.1893 * 195
38. Littcrse EncycWcx Prozddentissimus Deus, 18 Nov. 1893 ... 200
314
ELENCHUS DOCUMENTORUM.
39. Epistola giMi/a i^, lo Dec. 1893
40. AWocuiio Afoi/i e se^nala/s\ 22 l>tc. iSg^
41. AWocuiio Sul/o scorciffy 2S Jui, 1^4
42. Litterae Aposlolicse lilud est proprium^ 29 Jan. 1894
43. Epistola Non IruiSy 26 Febr. 1894
44. Epistola Susceptum a Nobis^ 7 Mart. 1894
45. Epistola Quodtuae Nodis, 12 Mart. 1894.
46. Litterae EncycL Caritaiis providentiaequey 19 Mart. 1
47. Epistola Nous avons accueiiliy 15 Apr. 1894
48. AUocutio Grande i lo spettacolo^ 18 Apr. 1894.. ...
49. Epistola //f/^r^av^j, i Maii 1894
50. Epistola ./4»/« z/^j/rww, I Maii 1894
51. Epistola Quemvos^ 13 Jun. 1894
52. Litterse Apostolicse Pra^f/tir<2, 20 Jun. 1894
53. Epistola Z///^ai a z/^^i.r, 2 Jul. 1894.
54. Litterse £ncycIic£/i^a<M^/a5m^,8 Sept. 1894 ...
55. Epistola Quae nuper^ 22 Sept. 1894
56. Epistola /jVi^/m, 3 Nov. 1894
57. Litterae Apostolicae Ortentalium^ 30 Nov. 1894 ...
^
• ..
.. 226
...
.. 227
...
... 229
...
.. 232
...
.. 235
...
... 237
...
., 241
894
... 243
...
... 255
...
... 257
...
... 261
..«
.. 267
...
.. 270
...
.. 272
...
.. 2S6
...
.. 291
...
.. 299
...
.. 301
.. 303
INDEX ANALYTICUSC).
1 . ALLOCUTXO ad GaUlae opiflces. — 19 Sept 1891. pag. 3
Galliae opifices tertio jam Romae ad sedem apostolicam congrega-
toSy gratumque promentes animum ob litteras encyclicas de condi-
tione opificum nuper a se promulgatas Pontifex laudat, atque memorat
se his litteris viam salutis monstrasse in praesenti rerum perturba-
tione ; non in solis legibus civilibus, sed in hoc praecipue salutem
quaerendam esse affirmat ut justitiae amore atque charitate fratema,
mentes hominum imbuantur, Deoque obsequantur et Ecclesiae 4.
— Salutiferam S. Sedis de opificum conditione doctrinam tum priva-
tos tum principes attendisse gaudet Pontifex, ipsamque re exsequen-
dam omnibus enixe commendat 5. — Opifices admonet Deum sacra
ipsi die, pie colant, strenue laborent, dominis sint subditi, pravorum
consuetudine abstineant qui socialistarum nomine pessumdant rem-
publicam, bonos vero sectentur, ipsorum salutis studiosissimos, libe-
ros christianis moribus imbuendos curent 5-6. — Tenerrimum suum,
Christi exemplo, animum promit Pontifex in humiles ac pauperes.
Benedicit 6.
2. EPISTOLA KNCYGLICA de Rosario Marlall. —
22Sept. 1891 pag. 7
Publicam Sacratissimi Rosarii recitationem,quam superioribus annis
eoixe Pontifex commendavit, hoc anno commendat instantius, ingra-
vescentibus calamitatibus Ecclesiae, cui quidem labor pro veritate
omni saeculo frequens fuit atque gloriosissimus 7. — Assiduo tamen
certamine multas perire oves Pastor dolet, praesentisque temporis
mala ex eo orta esse dicit quod societas civilis Ecclesiam nihil curat.
MuUnm proin orandum pro Ecdesiae libertate et salute gentium 8. —
Discrimen proponit viam inter saeculi et Ecclesiae : haec Deo,
saeculnm sibimetipsi in laborando confidit 8. — Potentissimam opem
Dei jmplorare Christiani semper studuerunt, exorto praesertim Eccle-
siae vel Summi Pastoris periculo. Petrum memorat e vinculis
ab Angelo, orantibus Fidelibus, Itberatum, exemplumque prpponit
Salvatoris prolixius in Gethsemani horto orantis 9. — Ad B. Mariam
virginem per preces recurrendum suadet, siquidem Deus, omnes gra-
tias nobis per illam concedit, infirmitati consulens nostrae, dum
apud justum judicem advocatam nobis providit non minori pollentem
gratia apud Ipsum, quam in genus humanum misericordia 9-10. —
Ipsam Dei hominumque Matrem Apostoli, Ecclesiae Patres, indeque
I. Index materianim alpbabeticus sexto volumini subiicietur.
3l6 INDEX ANALYTICUS.
ab iDitio Fideles filiali afTectu sunt prosecuti ; jntinia nirairum voce
animae, fideique divinae impulsu ad Mariam rapimur ii. — lUos
reprehendit Pontifex qui salutari kuic cultui aliquid detrahunt ii. —
Rosarii recitationem extoUit, iis praesertim utilissimam qui mysteria,
dum orant, meditanturii-i2.— Rosarii originem exponit; Albigenses
devictos,alia innumera mala propulsa, favores tmpetratos illa preca-
tione memorat 12. — Rosarii usus ideo apud omnes invaluit quod in
eo Fidei tessera et summa cultus B.M.Virginidebiti inesse videtnr 13.
— Si quando ab illa devotione relaxatum fuerat, mox, ingruente aliqoa
calamitate, Fideles ad illam recurrerunt* ut nostris temporibus videre
est, magna cum fiducia eventuri Ecclesiae triumphi 13. — Sunt qui
precibus jam diffidunt, ob perdurantia Ecclesiae mala. Studeant ules
virtutibus omare preces suas, animoque recogitent non esse nostrum
nosse tempora vel momenta quae Pater posuit in sua potestate,
certoque sciant semper exaudiri a Deo preces pro Ecdesia fusas,
utpote precibus conjunctas ipsius Christi qui seipsum tradidit pro
Ecclesia, et semper vivit ad interpellandum pro nobis 14. — Virtute
orationis frangitur malorum impetus, mediaque tribulatione floret £c-
clesia, ac finem attingit ad quem nata est, salutem animarum 14-15«
— Orandum igitur perseveranter, summaque reverentia, ac ea bona
in primis petenda, quae ad salutem animarum et Ecclesiae incolumi-
tatem spectant, temporalia vero bona pro Dei nutu petantur 15. —
Praeclaris orationis armis jungantur poenitentiae arma, utpote cum
illis maxime congrua : etenim oratione ad Deum is facile attollitur qui
poenitentia supra semetipsum et terrena omnia elevatus est 16. —
Sanctorum preces poenitentia ipsorum multum valuisse, sacris fastis
docemur : quorum exemplo mores nostros vitamque castigare debe-
mus, ad expianda peccata tum propria, quod justitiae est, tum aliena,
quod charitatis est summaeque perfectionis 16-17. — Sperat Pontifex
Fideles, Pastoribus praeeuntibus, ad B. M. V. impense colendam
incitatum iri praesenti epistola, atque fhictus salutis, pacis, ac unitatis
uberrimos, Rosarii recitatione, proventuros esse Ecclesiae 17.
3. LXTTERAK APOSTOLIGAK qulbus S. Birglttaprae-
ctpua Sueciae patrona constltuitur. ^ 1 Oct. 1891.... pag. 19
Dolet Pontifex Sueciae gentem, quondam catholica Fidc insignem,
in errorem prolapsam esse 19. — Pusillo in hac regione et carissimo
gregi Fidelium consulens Pastor, ac precibus Vicarii apostolici obse-
cundans, Sanctam Birgittam Sueciae praecipuam Patronam consti-
tuit, praesentiumque litterarum vim atque firmitatem vindicat 19-20.
4. EPISTOLA ad Card. Lang^nieux, Archlep. Rhe-
mensem, de peregrinationibus opificum Galliae ad
Urbem. — 24 Oct. 1891 pag. 21
Permagno Pontificis solatio institutae sunt sex abhinc annos, Gallo-
INDEX ANALYTICUS. 317
rum opificum peregrinationes in Urbcm 21. — Hoc anno frequentissi-
inum agmen audacia impiorum lacessitumfuisse Pontifexdolet 21. —
Gratias agit et laudes eminentisstmo praesuli et iis omnibus qui has
peregrinationes susceperunt promovendas,illosque adhortatur ut enixe
incurabant opificum ordini excolendo et juvando, magno ipsius reipu-
blicae emolumento 21-22.
5. LITTERAE APOSTOLIGAE quibus collegium cle-
rlcis Maroniticls instituendls in Urbe constituitur. —
3ON0V. 1891 pag. 23
Hospitalis domus a Gregorio XIII ad peregrinos Maronitas susci-
piendos olim erecta, ab ipso mox conversa est in sedem collegii
Maronitarum, per duo inde saecula celeberrimi, adversis autem
temporibus ad alios translati 23-24. — Multo jam tempore coUegium
restaurare desiderat Pontifex, impulsus benignissimo in gentem fidei
catholicae tenacissimam animo, precibusque obsecutus Patriarchae
atqueantistitum Maronitarum 24. — Horum industriam in subsidiiscom-
parandis adjuvare cupiens, sedem designabit in Urbe coUegio aptis-
simam,plenoque jure ipsi in perpetuum attribuendam 24. — Suprema
sua auctoritate Maronitarum collegium in Urbe restituit,leges defi-
nit quibus optime regatur, praesentiumque litterarum vim ac firmi-
tatem vindicat 25-26.
6. ALLOGUTIO ad S.R.E. Gardinales.— 14 Dec.1891.pag. 27
Dolet Pontifex sacrilegum cum Ecclesia certamen in dies ingrave*
scere, dum alii ipsam propalam impugnant, alii per occultum 27. —
Ad mentem revocat peregrinis in Urbem congressis illatas injurias,
seseque ipsum conviciis ac minis publice fuisse lacessitum. Proponit
hostes jam aperte niti ut Christi Vicario non magis quam privato cuili-
bet leges patrocinentur, imo ut pontificatus ipse vel vi adhibtta, peri-
matur 27. — Alterum esse inimicorum genus ostendit praeferentium
moderationem, dum occuUe in eumdem finem tendunt. Hi enim dum
sinunt illos in Ecdesiam grassari, Pontificem romanum producunt ut
rebus italicis minaciter imminentem ; Sedis apostolicae incolumitati
verbotenus per leges consulunt ; ejus autem divinae auctoritati omni-
modo obsistunt. Vi legis liber patet Fidelibus ad summum Pasto-
remaditus,astinsolentia plebis praecluditur 27-28. — Causam increscen-
tis recenti tempore hostium furoris non in eo inveniendam dicit quod
inde ab initio Pontificatus vindicavit iibertatem suam atque jura S.
Sedis per quae vel augetur salus Italicae gentis ; sed in hoc esseposi-
tamquod superiore annorevelavit pravarum sectarumarcanaearumque
molimina in Religionem sacrilega et ipsi rei civili exitiosissima 28-29.
— Quo de periculo regibus principibusque admonitis, Catholicos ad
bonum certamen enixe adhortatur 29. — Duo novi Cardinales crean-
tur 30.
3l8 INDEX ANALYTICUS.
7. ALLOCUTIO ad S. R. E. Cardlnales solemnitate
natlvitatis Domini redeunte. — 23 Oec. 1891 pag. 31
Maxime cordi Pontifici est, ut monita sua accipiantur et in actnm
deducantur ; item ut concordia in campo catholico servetur 31. —
Hoc votum suum praecipue adimpleadum sperat circa arduam quae-
stionem de opificum conditione, cujus solutionem jam in Epistola
encyclica indicavit, sed et in animo habuit viam ad exsecutionem
praeceptorum faciliorem praebere ; quem ad finem non parum contu-
lissent peregrinationes operariorum nefarie interruptae 31-32. —
Nihil habet respublica quod timeat ab his qui Christi Vicario obse-
quia deferant, illos timeatqui Ecclesiae adversentur 32. — Vox Ponti-
ficis semper sonat pacem, justitiam, charitatem ; etiam si propria
jura expetit, in hoc ipso publico ordini favet 32. — Sed inimici nobi-
lissima quaeque consilia ejus impugnant, si ex illis laus aliqua S. Sedi
oritura videtur 32. — Quod factum est cum ageretur de tollenda servi-
tute 32-33. — Libertatem servorum omnibus modis promovere non
desiit Pontifex ; vincula quidem rumpere poterit potestas saecularis,
libertatem autem filiorum Dei Ecclesia sola dabit, cujus tamen actio-
nem quidam ex odio repudiare conati sunt 33. — Qnidquid accidat,
Pontificatus romanus officio non deerit suo 33.
8. DEGR£TUM quo conjugia praesumpta nuUa esae
in posterum Jubetur. — ISFebr. 1892 pag. 34
Conjugia praesumpta olim jus sanciebat 34. — Matrimonia clan-
destina irrita habenda Conc. Tridentinum jussit, et ideo jus illud
priscum valere desiit ubicumque recepta fuit Tridentina lex 34. —
Quum vero nostris temporibus canonica de conjugiis praesumptis
disciplina passim fuerit oblivione deleta, abrogat Pontifex illud jus
etiam in regionibus ubi lex Tridentina non viget, ac judices eccle-
siasticos quoscumque vetat ullo casu sponsalia, conjugalem contra-
ctum habere, non vero vult necessitatem inducere formae Triden-
tinae ubique servandae 34-35.
9. LITTSRAE ENGYCLIGAE ad Eplscopos et Fideles
Galliae de civitatis regimine. — 16 Febr. 1892. ... pag. 3^
Pro magna sua in Gallicam gentem benevolentia, vehementer
dolet Pontifex eo adniti nefarios homines ut apud illam Fides catho-
lica et mores christiani deleantur, magno cum ipsius rei civilis detri-
mento 36. — Solatium ipsi afferunt Gallici Fideles, sese devotissimos
S. Sedi et summi Pastoris voci obsequentes exhibendo 36. — Ipsos
ad Fidei necnon et patriae defensionem jam antea adhortatus,
praesentibus litteris statuit non tantum Catholicos, sed et omnes Gal-
liae probos atque cordatos cives enixius incitare ut extinctis disscn-
sionibus politicis, eo tendant conjunctis viribus ut pax diu desiderata
patriae tandem reddatur 37. — Sola religione vinculum societatis
humanae creari, atque pax in natione servari potest 37. — Homincs
INDEX ANALYTICUS. 319
in societatem, natora dacei conveniunt non tantam ad vitae commo-
ditatem,sedpraecipae ad moralem perfectionem obtinendam 37-38. —
Perfectio vero moralis cum circa verum in intellectu et bonum in
voluntate versetur, necessario ad Deum et religionem referenda est,
siqnidem Deus veritatis omnis et bonitatis fons est, mentisque et
voluntatis humanae creator et conservator, religio vero in hoc ver-
satur ut suam com Deo rationem homo agnoscat animo et ore pro-
fiteatur 38. — Omnium igitur civium est religionis studium in civitate
taeri ; quod quidem Catholici in Gallia eo magis praestare tenen-
tur quod vera, quam in Ecclesia catholica profitentur, Christi religio
caeteris efficacior est ad vitam tum publicam tum privatam recte insti-
tuendam, ut ex ipsa patet Gallicae gentis historia, eo scilicet majorem
assecutae gloriam quo Fide magis vigeret, hodieque toto orbe cele-
bris multiplicia ob charitatis opera et Fidem auro, labore, sanguine
apud longinquas gentes ab ipsa propagatam 38-39. •— Quotquot igitur
sunt in Gallia Catholici, Fidem conjunctis viribus tueantur, ne forte
gens pereat 39. — Refellit Pontifex eorum calumniam qui non reh-
gionis zelo, sed summi imperii cupidine, Catholicos dicunt ad Fidei
certamen incitari 39-40-— Adversus ipsum Jesum a Judaeis excogitata
est haec vetusta calumnia, aliaque id genus falsa crimina Fidelibus
olim attributa fuerunt, quo factum est ut in hostium numero Chri-
stiani ab imperatoribus romanis haberentur 40. » Postero etiam tem-
pore, mali principes, ut Ecclesiam, justitiae nomine, liberius oppri-
merent, illam arguere ausi sunt quasi civilem invaderet potestatem 41.
— Nec aliis hodie armis Ecclesiae hostes utuntur : oportet et Chri-
tiani eamdem prae se ferant constantiam ac antiqui Fidei Defensores,
Doctores, Martyres 41. — Concordia Catholicis opus est, qua for-
tiores ad pugnam Fidei evadant, nec alii alio sint animo in hodiemos
reipublicae moderatores 41-42. — Varia fuerunt hoc saeculo Gallicae
gentis regimina, nec ullum ex his aut rationi aut christianae doctrinae
repugnat. NuUa enim civitatis forma displicet Ecclesiae in id
semper intentae ut Fidei et religione omnes gentes floreant 42. —
Propriam vero suae civitatis formam, humana auctoritate definitam
pro rerum convenientia atque opportunitate, omnes cives accipere
debent, nec ulli licet ruinam principum,aut res novas moliri 42-43. —
Principum imperium, utpote ex Deo ortum, Ecclesia semper tuita est,
eo vel tempore quum ipsam principes persequebantur, praeclarisque
verbis ad principum obsequium SS.Petrus et Paulus Fideles adhortati
sunt 43. — Potest in omni gente status reipublicae novis imperiis mu-
tari ; sola Christi Ecclesia immutabili gaudet regimine, quippe quod
ab ipso Deo fuit in omne tempus definitum 44. — £x magna rerum
perturbatione, principibus impeqo pulsis, in summumque discrimen
civitate adducta, novum nonnunquam oritur reipublicae legitimum
regihien 44. — Imperio ad alios principes sic translato, non immutatur
ipsa civilis potestas, quae a Deo est, ideoque novis principibus
INDEX ANALYTICUS.
obsequium omnes praestare debent 45. — Sapienter ergo Ecclesia
fecit, dum in societate perstitit cum variis nostro saeculo GalUae
principibus ; neque aliter se gerant Galiici cives adversas hodiemos
reipublicae moderatores 45. — Nec illud opponendum quod inique se
gerant moderatores adversus Ecclesiam ; leges enim a principibas
latae omnino differunt cum ipsorum imperio, possuntque sub quo-
libet imperio, justae constitui leges, necnon et injustae, qaod histo-
ria testatur : pro legislatoris nempe animo, non vero pro ipsa civi-
tatis forma, emnt leges vel bonae vel malae 45-46. — Nonnallae leges
alieno a religione animo hisce temporibus in Gallia, haad salva re
civili, sancitae fuerunt, de quibus tum ipse Pontifex tum Antistites
Galliae conquesti sunt ; et quotquot Gallia bonesto animo cives
habet, hi omnes illis legibus, ne pessumdetur patria, obsistere con-
junctis viribus debent. Non enim debito principibus obsequio illi cives
desunt qui parere injustis legibus recusant : tales nempe leges non
observandae, sed reprobandae sunt 46-47. — Praeclaris D. Augustini
verbis haec doctrina illustratur 47. — Generis hnmani conscientiam
edicentem quid Deo, quid principi debeatur, nunquam detestabilis
atheorum doctrina evertere valebit; nullusque aequa raente homo
Galliae Catholicos improbaturus est, dum Fidem tuendo, patriae simul
consulunt saluti et gloriae 48. — Nonnulla tractat Pontifex de Concor-
dato et de separatione reipublicae ab Ecclesia 48-49. — Judiciam de
Concordato Catholici S. Sedi relinquant ; separationem vero reipu-
blicae ab Ecclesia ne propugnent : absurda enim est haec doctrina,
quae,cumreipublicae sit civium jura tueri,ea ipsa juraeodestruit qaod
leges divinas, jurium omnium fontes, pro nihilo in civitate ducendas
esse docet 49. — Quamvis illam doctrinam defendere nuUi unquam
liceat, potest tamen in certis regionibus separatio reipublicae ab £c-
clesia tolerari 49; — non vero in Gallia, quippe quae catholica gens est.
£0 vel minus talis separationis patrocinium Catholici in Gallia sasci-
pere possunt, quod eorum qui ipsam sectantur, infensissimum Reli-
gioni animum optime noverunt 49-50. — His litteris tractata Pontifcx
colligit, et sperat illa multum profutura ad falsas opiniones repellen-
das, et Catholicorum animos inter se conciliandos 50. — Episcopos
adhortatur ut pacem omni opera procurent ; reipublicae vero principes
conHdit a se dicta perpensuros, quae quidem ad salutem Galliae spe-
ctant 50-51.
10. ALLOCUTIO ad S.R.E. Cardlnales.— 1 Mart.1892.pag. 52
Pontifex jamdiu fovit consilium Innocentii III memoriam hono-
randi ; hoc autem, tempore episcopalis sui ministerii, adimplere sibi
non datum est, sed nunc tanto dignius ad effectum perducere potuit,
quanto Ecclesia Cathedralis Romana Perusinae praestat 52. — Monu-
mentum in basilica Lateranensi exstructum ad mentem reducit illa
duo consilia magni istius Pontificis : redemptionem Terrae Sanctae
INDEX ANALYTICUS. 32 1
et libertatem Ecdesiae procurandam ; 52 — hoc ultimum non minoris
momenti nec laboris nunc est quam tempore medii aevi;tui)c enim,
quamvis adessent vitia,reIigio regebat animos, auctoritasque Ecclesiae
toti corpori sociali praesidebat ; nunc autem, non jam cupiditas vel
infrunitae passiones, sed odium nominischristiani excitat adversarios
Ecclesiae et Pontificis S^-SS* — Fidei antiquae reditus exoptandus
esset ; semper tamen Ecclesia occultam virtutem possidet qua inexpu-
gnabilis est 53. — Pontifex S. CoIIegii votis vota rependit 53.
11. KPISTOLA ad Card. Galeatl, Archiep. Ravennaten-
sem, de monumento ponendo Dantl Angherio. — 20 Mar-
tiil892 pag. 54
Probatnr a Pontifice consilium ponendi monumentum Danti Ali-
gherio, qui licet ira et studiis partium identidem abreptus fuerit,
numquam tamen a veritate christianae sapientiae se avertit 54. — Poeta
celebratur ingenio Fideque sublimis 54. ^ Pecuniam in monumentum
conferendam et exemplar divini Poematis dono mittit Pontifex 54.
12. LITTERAE APOSTOLIGAE de erectione novarum
dioecesium in Braslliae reglonlbus. — 27 Aprilis 1892. pag. 56
Apostolica Sedes in votis jamdudum habuit novas in Brasiliae regio-
nibus Episcopales Sedes constituere,civiIemque potestatem hac de re
sacpius per Legatos monuit 56. — Tres novae dioeceses a Pio IX jam
erectae fuerunt 56. — Brasiliensium Episcoporum votis annuens Pon-
tifex, quatuor novas Dioeceses erigendas, novamque ecclesiasticam
provinciam constituendam censuit 56-57. — Duas constituit Pontifex
ecclesiasticas provincias; in Brasiliae Septentrionalis provincia Metro-
politam constituit, eique quinque Sedes jam existentes et duas novas
in suffraganeas subjicit 57. — Novae dioecesi Amazonum territorium,
a dioecesi Belemensi disjunctum, adjudicatur, ejusque Cathedra funda-
tur 57-58. — Fines dioecesis statuuntur 58. — Novae dioecesi Paraybensi
territorium a dioecesi Pernabucensi distractum, attribuitur, Cathedra
fundatur, et limites praefiniuntur 58. — Australis provinciae Sedes
Metropolitanadesignatur 58-59. — -Metropolitanae Ecclesiae territorium
statuitur, et septem Ecclesiae Episcopales in suffraganeas dantur,
inter quas duae novae Sedes sunt, altera Nictheroyensis, cujus terri-
torium definitur, et Cathedra fundatur ; altera vero, Curitybensis de
Parana, quae simili modo constituitur, et limitatur 59-60. — Dioeceses
de quibus hic nulla fit mentio, in eodem statu hunc permanent 60. —
Noviter erectae Cathedrales Ecclesiae iisdem ac antiquae juribus gau-
dent, earumque Pastores omnia Episcoporum jura obtinebunt 60. —
Dc conditione Fidelium novarum Dioecesium, .de eorum bonis, ac
omnibus documentis quae ipsos respiciunt, Pontifex statuit 60. —
De dote vero nihil constituit, certo confidens Brasilianum populum
auxilio fore novis Episcopis 60-61. — In unaquaque dioecesi erigatur,
cum primum fieri potest, Seminarium juxta Tridentinae Synodi prae-
scripta 61. — Seminarii rectores et professores ad Episcopi nutum
Acu Lconis XIII. V. - ai
322 INDEX ANALYTICUS.
assumendi et amovendi 6i. — Doctrina S. Thomae in Seminariis tra*
datur 6i. — AbEpiscopo solo in omnibus pendeat Seminarii regiraen,
ab ipsoque admittantur alumni ad sacros ordines, vel amoveantur 6i.
— Constituat Episcopus vicarios consiliarios, usque dum Capttulo
careat 61-62. — Ad religionis et animarum zelum Pontifex Episcopos
adhortatur 62. — De gestione bonorum temporalium, et de canonica
taxa in expeditione solemni Litterarum Apostolicarum Pontifex sta-
tuit, eaque omnia, de quibus nulla hic fit mentio, rata vuit remanere,
prout antea ; difficultatesque si supervenerint, ad Sedem Apostolicam
deferendae sunt 62-63. — Juxta Ecclesiae doctrinam et S.Sedis disci-
plinam ea componantur de quibus hic non loquitur Pontifex 6^. —
Pontificis est novam,si utile judicaverit,Dioecesium circumscriptionem
peragere 63. — Hae litterae, firmae ac ratae habendae, illustrissimo
D. Gossi exequendae mandantur 63-64.
13. BPISTOLA ad CardinalesGalliaederebuspolitlcis.
3Maiil892 pag. 66
Summo gaudio Pontificem Antistites Galliae afTecerunt assentiendo
Litter^s Encyclicis de praesenti Gallicae gentis regimine. Magis in
dies profuturas has Litteras ad salutem Galliae Pontifex sperat, iicet
a nonnullis fuerint turbato animo impugnatae 66. — Hoc vero non
mirum : non enim omnibus statim clarescit veritas, in mediis reipubli-
cae turbinibus 66. — Memorat Pontifex se hoc sibi proposuisse, illas
Litteras scribendo, ut exstinctis politicis dissentionibus, viribusque
concordia auctis, Fidem in Galiia tueantur omnes simul CathoHci, et
cordati cives 66 67. — Ex eo die quo Litterae prodierunt, audadus
grassati sunt Ecciesiae hostes, quum nihil antiquius habeant quam ut
christianam religionem in Gallia evertant 67. — Se non potuisse non
loqui fuse Pontifex ostendit, memoratis impiorum hominum in Ecde-
siam insidiis et Cathoiicorum inde angustiis,praesertim cleri: huic enim
animus erat augendus quo libere doceret Fideles obsequia tum Deo
tum principibus praestanda 67-68. — Jus sibi a Deo datum docendi,
hortandi, monendi Pontifex vindicat, quod minuere nonnulli frustra
conati sunt, distinctionem causati rem religiosam inter et politicam.
Pro jure suo egit, nec unquam officio deerit suo 68. — Viam
iterum indicat qua Galliae probati cives concordiam tam necessariam
inter se stabilire debent. In primis praesentem civitatis formam
oportet omnes agnoscant. Omnibus enim bonum publicum debet esse
privato potius. Bonum vero publicum sine potestate civili esse nequit :
iis ergo, qui summae rerum praesunt, obsequium praestare omnes
debent 68-69. — NonnuIIi vel inter Catholicos Litteras Encycltcas
haud recte interpretati sunt 69. — Attendant illi ipsam quidem pote-
statem civilem esse a Deo, non vero ab £0 praefinitum fuisse modam
ab uno ad alium principem imperium transferendi, nec designatam
formam aliquam civitatis, aut personas ipsi praeficiendas69. — Muta-
INDEX ANALYTICUS. 323
tor saepe civitatis forma novis imperiis, quae licet fuerint contra jus
invecta, agnosci tamen constituta debent, boni publici causa. Ob hoc
ergo bonum,debemus sincerafideobseqniumpraestare iis qui summam
imperii tenent 69-70. — Inculcat iterum Pontifez leges a principibus
latas discemendas esse ab ipsorum imperio, nec officio suo illos cives
deesse qui leges injustas minime servant,ast omni ope principes addu-
cunt ut illas abrogent. Ita se primi Christiani gesserunt adversus im-
perii romani principes 70, — illamque viam teneant oportet ad tuendam
religionem omnes probati cives ; nec ulli licet partium studio zelum
religionis postponere 71. — Pontifex iis qui aliter adversus Gallianii
aliter adversus Italiam ipsum se gerere contendunt, respondet se nihil
praeter bonum religionis apud varias gentes sectari, atque summopere
religionis interesse et Galliae gubernatores ab omnibus agnosci, et
Sedem Apostolicam in integram libertatem vindicari 71. — Hisce lit-
teris levamen sibimetipsi ac eminentissimis Praesulibus Pontifex quae-
sivit in praesenti Ecclesiae discrimine.Devotissimum in GaIlos,animum
significat,atque gaudet una mente Praesules summoPastori adhaerere
71-72.
14. INSTRUCTIO ad Eplscopos Americae septentrio-
nalis de scholis nonnuUis archldioecesls S. Paull de
Minnesota. — 3 Maii 1892 pag. 73
Quaestio de catholicae juventutis institutione nuper agitata fuit in
Statibus Foederatis Americae JZ- — Constans S. Sedi soUicitudo fuit ut
juventus salutari doctrina imbueretur 73. — Instructioni datae a S. Con-
gregatione adhaesere Patres Concilii Baltimorensis, ac scholas catho-
licas erigendas curaverunt 73* — De agendi ratione Archiepiscopi
S. Pauli exorta controversia, opportunum duxit S. Sedes rem ad sc
avocare 73-74. — S.Congregatio tolerat conventionem ab Archiepiscopo
initam, et Episcopos ad concordiam servandam hortatur 74. — In
proximis Comitiis Archiepiscopi cognoscant de ratione prospiciendi
pueris qui adeunt scholas publicas 74-75.
15.LITTER AE APOSTOLIG AK de indulgentia "Totles
quoties" die festo Deiparae Virginis de Monte Carmelo
a Christifldelibuslucranda. -— 16 Maii 1892 pag. 76
Concedit Pontifex Indulgentiam plenariam < Toties quoties >, in
ecclesiis vel oratoriis publicis universi ordinis Carmelitidis, die 16
Julii lucrandam ab omnibus Fidelibus,sub consuetis conditionibus 76.
— Praesemium litterarum vis et auctoritas vindicatur 76-77.
16. EPISTOLA ad Episcopos provlnciae Neo-Ebora-
censis de scholis. — 23 Maii 1892. pag. 78
Pergratae Pontifici fuerunt Antistitum litterae, quae et ipsorum
zelum et pietatem in S. Sedem declarant. SoIIicitus et ipse de Ameri-
cana Ecclesia, graviter tulit miseram concertationem nuper ortam
324 INDEX ANALYTICUS.
propter conventionem initam inter Archiepiscopum S. Pauli et civiles
magistratus circa duas scholas paroeciales 78. — Concordiam inde
inter Catholicos periclitari videns, pro officio suo rem diligenter
rependit atque dirimendam censuit responso a Praefecto Congr. de
Propaganda Fide antea edicto 78-79. — Judicium hac de re a se latum
Pontifex vindicat 79.— Laudat unanimem sensum Episcoporum Ame>
ricae, scholas neutras improbantium, ac exoptat ut Praesules Neo-
Eboracensis provinciae in proximis conventibus conferant de rationi-
bus ineundis ne pueri catholici mutras scholas adeant 79-80. — Conten-
dant praeterea ut per leges impediatur detrimentum religionis in
scholis publicis 80. — Confidit Pontifex praesentibus litteris Praesules
illius provinciae arctius in dies devinctum iri cum ceteris Americae
Episcopis 80-81.
17. HTTER AK APOSTOLICAE de Statutls piae Con-
soclationis a Sacra Familla. — 14Juniil892 pag. 82
Ostendit Pontifex summopere interesse rei privatae atque publicae
ut domestica societas sancte sit constituta sanctisque legibus regatur
82. — Reparationis humanae opus inchoans Deus, speciem mundo
exhibuit Familiae divinitus constitutae, quae ceteris familiis docu-
mento esset, exempla praebens omnium virtutum parentibus simul
ac liberis, divitibus atque pauperibus : his praecipue solatio esse
debet sacrae Familiae paupertas et tenuis conditio, quam quidem
multi divitesultro sunt amplexi 82-83. — Sacrae Familiae cultum mature
apud Catholicos invectum, mireque propagatum fuisse exponit Pontt-
fex 83. — Laudat Consociationem a S. Familia Lugduni a R. P. Fran-
coz S. J.conditam eo proposito ut christianae familiae sacrae Familiae
sese devoventes, ejus insigni fruantur patrocinio 83-84. — Lex soda-
lium : Cum tota sua domoad orandum conveniunt, eamque christianis
moribus imbuendam curant 84. — Consociationem Bpnoniae erectam,
olimque a Pio IX approbatam, iterum approbat Pontifex, necnon et
propositam a S. R. Congregatione formulam consecrationis Christia-
narum familiarum, et precationem recitandam coram imagine S.
Familiae 84. — Citantur S. R. Congregationis statuta quibus inter se
omnes Consociationes S. Familiae sub uno praeside congregantur.
V Finis Consociationis in eo est, ut familiae christianae se S. Faml-
liae devoveant, eam quotidiana oratione colant, sibique ut vitae exem-
plum proponant 85. — 2' Centrum Consociationis Romae habetur apud
Em. Card. pro tcmpore S. S*^ Vicarium, qui Consociationis protector
est, illamque regit, adjutus ab III** Secretario S. R. Congregationis ct
duobus praelatis a se eligendis necnon a viro ecclesiastico secretarit
munus gerente 85. — 3°In omnibus dioecesibus vel Apostolicis vicaria-
tibus, Ordinarius virum ecclesiasticum quemdam Directorem dioece-
sanum constituet 85. — 4° Ad solos parochos pertinet ascriptio fami-
liarum propriae parochiae;numerum ascriptionum uniuscujusque anni.
INDEX ANALYTICUS. 325
mense Majo, parochi rectoribus dioecesanis, hi vicissim sedi centrali
romanae indicabunt 85. — 5° Consecratio secundum formulam S. C.
a Leone XIII approbatam peragetur sive privatim a singulis familiis,
sive apluribusin parochiali Ecclesia congregatis cum Parocho vel ejus
delegato 85. — 6** Imago S.Familiae in domibus familiarum consocia-
tarum adesse debet ; coram ipsa communis oratio semel saltem in die,
et quidem vespere si fieri potest, instituatur. Precatio a regnante
S. Pontifice probata, et quaedam preces jaculatoriae recitandae
commendantur 85-86. — 7° Imago S. Familiae, illa sit de qua in litteris
Pii IX 5 Jan. iSyadatis fit mentio, vel etiam quaevis alia, personas
S. Familiae repraesentans, salvo tamen jure Ordinarii excludendi illas
imagines quae Consociationis menti non consentiant 86. — 8^ Familiae
ascriptae indulgentiis in aggregationis libello notatis fruentur 86. —
9° Constitutio a Card. Protectore ejusque Consilio dabitur, ubi de plu-
ribus ad utilitatem Consociationis spectantibus agetur, uti ex. gr. de
festis ceIebrandis,conventibushabendis,etc. 86. — Illa statuta Pontifex
comprobat S6. — In hanc Consociationem caeterae coalescunt ; aliquae
excipiuntur, quae tamen jus amittunt familias adscribendi 86-87. —
Familiae antea adscriptae indulgentiis fruentur, modo ut nova statuta
servent 87. — Consociationis Praeses constituitur eique consilium
assignatur 87. — Studeant qui curam animarum gerunt,Consociationem
promovere praesertim inter operarios, et in eodem servare orationis
spiritu 87- 88. — Praesentium litterarum auctoritas vindicatur 88.
18. LITTERAE APOSTOLIGAE de Indalgentlis et
Privilegiis piae Consociationis a Sacra Familia. — 20
Junii 1892 pag. 89
Memorat Pontifex a se nuper probata fuisse statuta Consociationis
Sacrae Familiae, quam nostris praesertim temporibus opportunissime
erectam ostendit 89. — Ad fausta ilHus incrementa opportunum du-
cens praemium Indulgentiarum, decernit infrascriptas indulgentias a
sodalibus lucrandas 89-94. — Formula recitanda a Christianis Fami-
liis 95.
19. EPISTOLA adComitem de Loe deconventu Gatho-
licorum in Fulda. — 27 Junii 1892 pag. 96
Pergrata sibi fuisse testatur Pontifex quaein conventu Fuldensi sunt
acta, et laudat Catholicorum Germaniae zelum connitentium ut plena
religionis catholicae libertas ab ipsa lege civili communiatur 96. —
Memorat se legibus obstitisse in Ecclesiam latis cultus civilis tuendi
nomine 96. — Exoptat ut leges iniquae, praesertim de religiosa juven-
tutis institutione, abrogentur 96-97. — Connitantur in id Fideles Ger-
maniae, Antistitum suorum ductu. Aderit auxiliator Deus 97. —
Patemum animum profitetur Pontifex in omnes qui sedis Apostolicae
jure in laudato conventu adseruerunt 97.
326 INDEX ANALYTICUS.
20. AULOCUTIO ad S.R. E. Cardlnales. — II Julll 1892.
pag. 98
Inimicorum Christi et Ecclesiae audaciam crescentem in dies expo-
nit Pontifex98. -— Christo tamen confidit, et hortatur Fideles ut
audaciae inimicorum virtutem opponant impavidam 98. — Sedis
Apostolicae jura integra vindicat 98-99.
21. KPISTOLA ad Kpiscopos Hispaniae, Itallae et
utrinsque Americae de saecularibus festis Ghristophori
Golupibi. — 16 Julii 1892 pag. 100
Laudibus extollit Pontifex Christophorum Colunibum et opus insi*
gne ab eo peractum 100. — Qui quam bene sit de cultu humano et re
religiosa meritus, postenor tantum aetas cognovit 100. — Praeclarum
hunc virum et ab Ecciesia ceiebrari decet, quae licet maximos hono-
res reservet Sanctis, tamen et illos viros magni aestimat qui a Deo
insigni ingenio donati, multum civili hominum conjunctioni profue-
runt 100- loi. — Singulari honore Ecclesia Columbum decorat utpote
filium, quem sua Fides praecipue movit ad novas terras conquirendas
loi. — Nonnulli laude quidem digni, ignotas exquisierunt terras,
humanis rationibus ducti loi. — In Columbo vero rationem religionis
longe prae ceteris valuisse constat 101-102. — Studiis quippe naturae
quum comperisset ignota spatia in occidentem patere, altius inde
mente assurrexit, dolensque ingentem hominum multitudinem sedere
in umbra mortis, primum onrnium expetivit christianum illuc exten-
dere nomen 102. — Hoc probat Pontifex allatis verbis ipsius Columbi
atque Isabellae reginae, et expositis rei perficiendae impediroentis
innumeris ab eo solo superandis quem Fides roboret 102-103. —
Idem memoratis temporum adjunctis confirmat : Ecclesia enim mi-
nuenda in Europa per Lutherianam haeresim, in novas Americae
gentes extensa est, providente Deo 103. — Columbus Dei ductu prae-
ivit, vias Evangelio muniturus 103-104. — Hoc ei propositum fuisse
testatur etiam religiosa domus ubi de grandi consilio meditatus est, et
ejus in toto itinere insignis pietas 104. — Illum laudari decet ob innu-
mera l>eneficia quae mundo contulit ; summae vero laudes sunt Deo
tribuendae, cui novi inventor orbis sciens inservivit 104. — In gratia-
rum actionem indicit Pontifex Missam de Ss. Trinitate in Hispania,
Italia, et utraque America celebrandam, idemque suadet apud cete-
ras etiam nationes peragendum 105.
22. EPISTOLA ENGYGLICA de Rosario Mariali. —
8Sept. 1892 pag. 106
Suam a teneris annis erga praeclaram Matrem Dei pietatem, lar-
gissimaque ab ea accepta beneficia, suaviter recolit Pontifex, atque
testatur se toto vitae suae decursu, maxime vero in supremo Aposto-
latu ipsius deprecatum opem, nunquam spe sua fuisse frustratum :
INDEX ANALYTICUS. 327
ideoque, plura jam expetiturus pro Ecclesia, omnes suos adhortatur
filios ad Rosarii cultum 106-107. — Fidem et legis divinae observan-
tiam debilitari dolet, impune grassantibus Dei et Ecclesiae hostibus
107. — Dei iram in gentes sic concitatam placare, animasque sanare
valet oratio cum vita christiana conjuncta 107. — Rosariumeximiaoratio
cst,et christianae vitac subsidium 107-108. — Vim Rosarii,quam testan-
tur victoriae insignes in Albigenses et alios hostes ab Ecclesia reporta-
tae, et nosmetipsi experiemur si pari pietate exoraverimus Matrem
Dei, gtatia plenam, et de thesauro suo hominibus perlubentcr largien-
tem 108. — Gratissimum Mariae praeconium angelicum est 108-109. —
Misericordia insigni praedita sit oportet Matcr Salvatoris 109. —
Maria per Christum mater nostra est,sicut Deus per Ipsum Pater noster
est 109. — Optima matcr est, quae cognitas habct nostras necessitates,
eisque subvenire valet et cupit : ad ipsam adeamus 109. — Rosario nos
ad vitam christianam informari ostendit Pontifex.Laudat Fidem in unum
cttrinum Deum et in Verbum incarnatum, qua quidem divinae naturae
consortcs effecti, praemia meremur coelestia 109- 1 10. — Illamhomines
vitae curis distracti, colere negligerent nisi ipsis succurreret Ecclesia.
Hacc Fidei adjumcntum insigne petere consuevit ex Rosario, quo prae-
cipua religionis nostrae mysteria contemplanda proponuntur 1 10. —
Mentes Fidelium sic in Fide firmantur, et ab erroribus tutantur 11 1.
— Ecclesia Rosarium commendat ut christianae vitae subsidium.
Fides enim sine operibus nihil ad salutcm proficit, imo graviorem
inducet Christi judicis reprehensionem iii. — Ad virtutem indamma-
tur animus ex mysteriorum Rosarii contemplatione, quorum altera
exhibent vitam humilem Christi, optimi Magistri, bcneficentissimi
Medici 11 1. — Igne sui amoris nos in oratione Jesus inflammat,virtuti-
bus omat. Quisjesum passum et mortuum pro nobis, non redamet,
paratus mori pro £0 112. — Altera Rosarii mysteria contemplandam
cxhibcnt B. Virginis vitam humilem, at summo bono divitcm, gratia
Dci beatam 112-113. — In Matrem Dei electa se Ejus ancillam
cdicit ; consors fit libenter gaudiorum et dolorum Jesu, gloriae socie-
tatcm sic meritura 113. — Arridens virtutum exemplar Deus in Maria
nobis proposuit, in qua nonnisi humana natura inest. £am imitati in
terra,subsequcmur in coelum 113. — Ipsa in auxilium invocanda in vitae
angustiis,ut ad vitam perveniamus aeternam 1 13-1 14. — Quemvis Chri-
stianum dccet Rosarium colerc, eos autem praecipue qui sacrae Fami-
iiae Consociationi nomen dedcrunt 114. — Consuetas indulgentias
concedit Pontifex,et Antistites adhortatur ut curent Beatam Virgincm
pariac antea fervore colendam 114. — Pro £cclesia et pro sc prcces
ad B. M. V. fundendas cxposcit. Ipsius deprecationi id rcfert a Deo
acceptum quod brevi quinquagesimum sui £piscopatus annum sit
complcturus. Intcr omncs rerum vicissitudines £cclesiae bonum se
conscctatum esse testatur,idipsum reliqua vita consectaturus 114- 11 5.
— Prcccs idco, non laudcs a filiis exspectat 115. — Optima quaeque
328 INDEX ANALYTICUS.
illis in proxima sua faustitate adprecatur, verbis Ecctesiastici eos com-
pellans Ii5-ii6. — Nefarios homines, consiliis suis forte illnsuros,
divinae commendat clementiae. Pastoribus et gregi benedicit 1 16.
23. KPISTOLA ad Episcopum Aurellanensem de
rebus Galliae. — 31 Oct. 1892 pag. 117
Gaudio Pont;fici fuit cura ab Episcopo adhibita ut Clerus litteris de
Galliae regimine obtemperet 117. — Dolet jam interposita fuisse ob-
stacula ne Litterae pariant effectus 117. — Exponit Ecclesiae hostes
in Gallia, ex quo Litterae datae fuerunt, magis magisque saevire in
Clerum et Fideles 1 17-1 18. — Ab incepto tamen non desistet, Gallosque
hortatur ne viribus deficiant, conscientiae testimonio freti, atque opis
divinae fiducia 118. — Tantorum malorum causam non aliam esse nisi
Massonum sectam Pontifex demonstrat 118-119. — Eam sperat brevi
devictum iri Dei auxilio et industria Cieri 119. — Praesules Galliae
hortatur ad S. Sedis juge obsequium 119.
24. EPISTOLA ad Eplscopos Italiae de secta Masso-
' num. — 8 Dec. 1892. pag. 120
Variis temporibus a variis hostibus bellum Ecclesiae Dei indictum
est,nostra vero aetate a secta massonica 120. — Hanc a decessoribas
suis saepius proscriptam, et ipse Pontifex damnavit, mysteriis ejus
impiisque artibus demonstratis 120. — Crescit in dies Massonum
audacia, catholicam Fidem et Ecclesiam impugnantium 120-121. —
Sunt qui sectae adhaerent spe utilitatis ac ambitione. IUos ab interitu
revocare satagant Episcopi, Dei auxilio freti 121- 122. — Nonnulli
ad favendum sectae delabuntur animi mollitia : illos Episcopi repre-
hendant et imbuere studeant ea quae Christianum decet fortitudine
122. — Multi simulatione capti nomen sectae dederunt ; illis demon-
strent Pastores sectae pravitatem, quae naturalismum in locum Reii-
gionis revelatae substituere nititur 122. — Non tantum cavenda est
secta, sed impugnanda Fidei armis 122-123. — Animos Episcopi ad*
dant clero et populo ad certandum viriiiter,ne fortiores in Italia hostes
Ecclesiae quam propugnatores videantur 123. — Una cum praesenti-
bus litteris, alteras Pontifex Episcopis mittit, in vulgus propagandas
123.
25. KPISTOLA AD ITALOS de secta ftdassonum. —
3 Dec. 1892. ' pag. 124
Pro officio suo Pontifex vocem extollit ob bellum religioni illatum,
quae, tot nominibus, Italorum civitati ipsorumque Ecclesiae profuit
124. — Bellum istud generi humano adeo nocivum, Deo injuriosum,ex
illa secta massonica ortum ducit quam iterum atque iterum Pontifex
proscripsit, atque his etiam litteris Italiae exitiosissimam ostendit.
Totam Italiam ipsamque Urbem ista invasit, magno rei catholicae
detrimento ; Christianismo naturalismum, legibus christianis subver-
INDEX ANALYTICUS. 329
sivas opponit, bona ecdesiastica fisco addicit, clericos cogit ad mili-
tiam, matrimonia et funera civilia propugnat, instituta caritatis laicis
committit 124-125. — Hanc religionis oppugnationem quam iniqua sit
Pontifex fiisius exponit,iIlamque a secta massonica moveri ipsi masso-
nes testantur, gloriantes a se ortam esse in Italia Ecclesiae persecu-
tionem 125-127. — Religione oppressa, societas ipsa perturbatur, fami-
lia periclitatur, civitates discordiis patent, jura divina et humaha
negliguntur a rerum moderatoribus, nutat hominum societas, dum
mores corrumpuntur, multique, impatientes mali, ad extrema labuntur
127. — His actis secta se jactat bene de patria meritam, Ecclesiae
Fidelesut inimicos patriae vituperans 128. — Ipsavero patriae tuendae
nomine, eam subigere et ethnicorum corruptela inficere cupit 128. —
Semota religione, solaque natura duce, ruunt homines in superbiae,
cupiditatis, sensualitatisque perniciem 128. — A sectaabhorreant Fide-
ies, quam Summi Pontifices saepius damnarunt sub «xcommunicatio-
nispoena 128-129. — Quicumque aliorum curam gerunt,a secta subditos
suos deterreant 129 — Praecludatur omnis via ad sectam delabendi
129. — Suspectae habeantur et illae societates quae de religione non
curant ; vitentur a mulieribus societates beneficentiae, nisi constet eas
a Massonibus alienas esse 129-130. — Nullus familiares habeat qui
doctrinas subversivas, vel aperte propugnent, vel tolerandas habeant
130. — Impie scripta nemo legat 130. — Secta non tantum vitanda
sed impugnanda : scholis sectae subjectis opponantur scholae Catho-
licorum 130. — Subsidiis caritatis publicae ablatis privata caritas sup-
pleat ; viliorum recessibus opponantur domus honestatem luentes 131.
— Scriptis impiis scripta catholica respondeant ; consociationibus
quae sectae asseclis favent, opponantur quae caritatem in omnes exer-
ceant 131. — Massonum industriis ad Ecclesiam impugnandam oppo-
natur rei catholicae studium : secta in aperto gTassante,CathoIici fidem
suam et ipsi publice^Vrofiteantur 131. — Secta Ecclesiam civitati sub-
jicere nititur ; Catholici Ecclesiae libertatem vindicent 131-132. —
Unitatem catholicam scindere conatur ; eo magis in caritate et prae-
positorum obsequio permaneant Fideles 132. — Sublata religione, ipsi
patriae ruina impendet 132. — Viriliter ergo Itali praelia Domini cer-
lent orationeet virtutibus christianis roborati 132.
26.UTTERAE APOSTOLICAE quibus Constltutiones
Societatis Jesu de doctrina S. Thomae Aquinatis profl-
tenda conflrmantur. — 30 Dec. 1892 pag. 133
Novarum doctrinarum libido Fidei maxime nocet, ideoque germa-
nae doctrinae fontes repetendi sunt. S. Thomae doctrinam in omnes
scholas revocare Pontifex statuit, opera confisus,in re dif!icillima, reli-
giosorum Ordinum, inter quos Societatem Jesu adesse nihil mirum,
utpote Apostolicae Sedi devotissimam, propriisque legibus doctrinae
S. Thomae adstrictam 133-134. — Has leges in summam conferre sua-
330 INDEX ANALYTICUS.
que auctoritate firmas declarare Pontifex his litteris intendit 134. —
S. Ignatius non solum sequendam doctrinam securiorem et magis
approbatam decrevit, — quod pluries postea a superioribus affirmatum
est — verum etiam voluit unam apud omnes esse doctrinam, tum de
sententiis quae sunt in scholis communes,tum de opinionibus in quibus
catholici doctores variant inter se 134-135. — Ita concordiae et caritati
inter filios suos legifer Pater prospexit 135. — Quicumque Societati
dat nomen, se ipsius obligat doctrinae, nec licet ei contrariam sectari,
licet valde probabilem 135-136.— Magis illa lex obligat si quadoctrinae
capita Societas jusserit admitti aut improbari ab omnibus 136. —
S. Ignatius sequendam delegit in Theologia doctrinam scholasticani
D. Thomae,facultate tamen posteris data doctrinam designandi Socie-
tati pro tempore aptiorem 136. — Hac facultate Patres usi in Congre-
gatione V generali, sequendam statuerunt in Theologia scholastica
doctrinam S. Thomae 136. — Quod fuit, decursu temporis, frequentcr
confirmatumpraesertimin Congregatione XXIII nuper habita 136-137*
— Regula Societatis sequendum dicit in Philosophia Aristotelem. Philo-
sophia autem S. Thomae nihil alia est atque Aristotelea quam errori-
bus ipse emendavit, Theologiae scholasticae princeps 137. — Quiergo
Aristotelem tutosectari cogitat, Aquinatem sectari debet 137. — Accc-
dit quod in Societate philosophia ita est interpretanda ut Theologiae
scholasticae ancilletur 137-138. — Illud attendant qui Aquinatis opi-
nionem nihil fere curant quum Aristotelis interpretes in varias abeunt
sententias, meminerintque Societatem adhaesisse apostolicis litteris de
restituenda in scholis philosophia S. Thomae 138. — Doctorum Socic-
tatis praeclara opera recte adhibentur tamquam adjumenta ad veram
S. Thomae doctrinam colendam ; cavendum vero ne studium illorum
operum uniformi doctrinae noceat, ideoque si dissentiant Doctores a
S. Thoma, hic sequendus 138-139. — Improbata est a praepositis liber-
tas sequendi omnes opiniones eorum etiam iibrorum qui de moderato-
rum permissu prodierunt 139. — Exceptiones tres in Constitutionibus
definitae legem de sequendo S. Thoma confirniant 139-140. — i* Non
est sequenda ejus sententia si ambigua fuerit : ergo si non est talis, se-
quenda est 140. — Monuit hac de re P. Aquaviva nequis vanis artibus
sibi persuadeat ambiguam esse S. Doctoris sententiam 140. — Ad
quaestiones quas S. Thomas non attigit, responsa dentur consentanea
ejusdem principiis penitus cognitis 140. — 2° Non est S. Thomas
sequendus in quaestionibus mere philosophicis. Hae vero perpaucae
apud ipsum reperiuntur. In his ipsis ne recedatur a S. Th., si res sit
alicujus momenti aut fundamentum aliorum 140-141. — 3"* Mitti potest
S. Th. sententia si doctrina, ei contraria, fuerit in catholicis academiis
fererecepta; jamvero academiae insistunt S. Doctoris vestigits 141-
. — Sapienter providit Congr. V ne quis ex supradictis occasionem sumat
S. Th. doctrinam faciledeserendi 141. — Studiorum rationem aiumnis
Societatis Jesu propriis legibus praefinitam, Pontifex pro sua Aposto-
INDEX ANALYTICUS. 331
lica auctoritate praecipit ipsis sequendam ac praecipue magistris et
studiorum praefectis 141-142. — Moderatores ad magisteria eos
tantum deligant quos S. Th. doctrinae viderint studiosos 142. —
Gregoriana Universitas laudatur 142. — Praesentium litterarum usus
definitur et auctoritas vindicatur 142-143.
27. KPISTOLAadCard.di Canossa Kplsc. Veronensem,
et Kpiscopos Venetinae reglonls de matrimonio civili.
— 8Febr. 1893 * pag. 144
Laudat Pontifex consilium ab Antistitibus initum recurrendi ad
S. Sedem, imminente lege de matrimonio civili 144. — Saepius jam
docuit Pontifex sanctum esse matrimonium, nominatim litteris ency-
cHcis Arcanum divinae sapientiae 144. — Neglectis illis monitis,majora
Ecclesiae detrimenta subsecuta sunt 144-145. — Doctrina de matri-
monio exponitur : de efiectibus civilibus disponat saecularis potestas ;
de ipso matrimonio Ecclesia statuit 145. — Contractus matrimonii
cum sit sacramentum, leges a potestate civili circa illum iatae, sacri-
legae sunt 145. — Contractum attingit lex quae matrimonium ritui
civili postponit. Refelluntur quihac lege sacramentum intactum manere
asserunt : nam ista lex matrimonium civili ritu destitutum, illicitum
inritumque habet \ quod praesens militum conditio confirmat, qui a legi-
tima conjuge discedere coguntur 145-146. — Nostrates aemulanturelhni-
cos, olim servorum nuptias prohibentes 146. — Altera injuria praedicta
lege Ecclesiae irrogatur. Nam haec etiam de moribus cognoscit ; leges
vero morales statuunt quibus in casibus expediat nubere, vel non ;
Ecclesiae ergo est judicare de opportunitate matrimonii ; accidit etiam
ut propter infamiam vitandam, secreto matrimonium contrahi expediat
146-147. — De his Status minime curat,nec aliud quam potestatis suae
augmentum ambit : at bonis moribus neglectis, ipse in interitum ruit
147. — Eo usque procedunt legislatores ut ne moribundis quidem
minister salutis consulere valeat 147. — Nullo rei evenlu, Ecclesia
animis salvandis deerit ; nec inde civitati aliquid timendum, cum non
nisi rarissime, et sub certis conditionibus matrimonia occulta contra-
henda permittat Ecclesia, omnique modo curet matrimonium solem-
niter celebrandum, ut probat constitutio Benedicti XIV Saiisvobis,
causam non levem sed urgentissimam requirens ut secreto matrimo-
nium celebretur 148. — Quorsum ista lex tandem pertinet?Si matri-
monia occulta prohibereintendit, jam non circa bonum commune,sed
circa casus particulares versatur ; nec dici potest rationis ordinatio,
cum quod recta lex morum exposcit, ista prohibeat 148-149. — Eccle-
siam ipsam hac lege impeti patet ex indole legislatorum 149. — Falla-
citer se jactant libertatis propugnatores, qui juribus natura homini
concessis moderari tentant. Talis injuria si Catholicis infertur, gravior
cvadit 149-150. — Statuit quidem lexadiri posse Ecclesiam : at eoipso
matrimonium ecclesiasticum superfluum habet 150. — De sponsis.
332 INDEX ANALYTICUS.
lege civili junctis, Ecclesia impedltur judicare, magno morum pericalo
150. — Cogit lexilla testes occulti matrimonii proditores agere ; sacer-
dotes vero animarum saluti consulentes, gnravibus poenis afficit. Dum
multum hodie de legum severitate remittitur, pejor fit fidelium et
sacerdotum conditio 150-151. — Concludit Pontifex lege illa Ecclesiae
et civium jura bonosque mores laedi, necnon dissentionem Ecclesiam
intcr et ctvitatem nutriri 151. — Episcopi legis malitiam Fidelibns
demonstrent, eosque ad ipsam impugnandam adhortentur 151. — Clero
suo imitandum proponant exemplum Christi, qui animam suam pro
ovibus posuit 151-152.
28. LITTERAK APOSTOLICAE de Ordlne Clstercien-
sium reformatorum beatae Mariae Virginis de Trappa
constituendo. — 17 Martii 1893. pag. 153
Sanctae Sedis constans fuit sollicitudo erga religiosas familias 153.
— Ab ipsa Romam convocati Superiores Trappenses omnium obscr-
vantiarum, prima comitia generalia cetebrarunt, quibus optime tam
de Ecclesia tum de suo ordine meriti sunt 153-154. — Plura sunt in itlis
comitiis proposita, quae perpendet intra annum Congregatio ReguU-
rium ; de aliis jam provisum est, et statuta citantur 154-155. — Prac-
sentes litterae Hrmae rataeque habeantur 1 56.
29. KPISTOLA ad Card. Gibbons Archiep. Baltimo-
rensem de scholis puJallcis in America. — 31 Maii 1893.
pag, 157
Pro benevolentia sua erga Ecclesiam Americae, Pontifex nuper
delegatum misit, adfuturum nomine S. Sedis in dedicatione amplissi*
mae copiae rerum in urbe Chicago expositae,ac in civitate Washingtcn
sedem collocaturum permanentis delegationis apostolicae, ctfjusqui-
dem uberrimos fore fructus confidit 157. — Mandatum legato dedit ui
omne extingueret dissidium de catholicae juventutis institutione 157'
158. — Hac de re ab Archiepiscopis acta in NeoEboracensi convcntu
probavit legatus, ac confirmat Pontifex 158. — Propositionibus ad rem
dirimendam a legato concinnatis, allatae fuerunt ab ipso, petentibus
Praesulibus, quaedam declarationes et emendationes 158. — Illis pro-
positionibus importune in vulgus editis, novisque inde exortis contro-
versiis, singulorum Antistitum hac de re judicium Pontifex quaesivit
1 58- 1 59. — Variis responsis acceptis, declarat illas interpretationes quac
delegaii propositiones in sensum trahunt alienum a disciplina sancita
in synodo Baltimorensi, alienas omnino esse a mentc delegati, necnon
a sententia Apostolicae Sedis ; atque fusius explicat illarum proposi-
tionum convenientiam omnimodam cum laudatae Synodi disciplina ;
iterumque decernit servanda ea quae in synodis Baltimorensibus sta-
tuta fuerunt, et quaecunque hac dc rc a romanis Pontificibus sunt
pracscripta 159-160. — Sperat Praesules magis in dies Religioni pro-
futuros et reipublicae, atque controversiam penitus extinctum iri cora
et zelo Archiepiscopi Baltimorensis 160- 161.
INDEX ANALYTICUS. 333
30. ALLOCUTIO ad S. R. E. Gardlnales de juribus
S. Sedls vindicandis. — 12 Junif 1893 pag. 162
Pro more Romanorum Pontificum, Pontifex instante festo SS. Apo-
stolorum, S. Sedis jura vindicat, providentissime a Deo constituta in
bonum Ecclesiae et gentium 162-163. — Quae quotiescunque fuerunt
violata, maxima mala, nostris praesertim temporibus, exorta sunt 163.
— Omni ope studebit Pontifex prodesse Ecclesiae, divino auxilio
fretus 163. — Creanturnovi Cardinales 163-164.
31. EPISTOLA ENCYGLICAde collegils clericorum In
Indiis orientalibus Instituendis. — 24 Junii 1893. pag. 165
Memorat Pontifex a B. Thoma Apostolo veritatem evangelicam
apud Indos promulgatam, atque a S. Francisco Xaverio instauratam
fuisse, ipsamque dolet absconditam hodie vasto adhuc illius regionis
spatio, strenue licet laborantibus apostolicis viris 165. — SoIIicitudinis
suae erga gentem illam argumenta affert tum amotas a se dissensio-
num causas per pacta conventa, tum ordinatam Ecclesiarum admini-
strationem per Hierarchiam ecclesiasticam 165-166. — Summopere
jam interesse notat ut Clerus assumatur ex indigenis, sensumque suum
ipsius S. Francisci Xaverii verbis confirmat 166. — Varias explicat
causas cur sacerdotum indigenarum multo fructuosior futura sn opera
quam Europaeorum 166-167. — Ostendit sacerdotes europaeos multo
pauciores esse quam ut labori sufficiant. Fieri etiam potest ut illi
discedere cogantur 167-168. — Antiquum proponit Ecclesiae usum Cle-
rum deligendi exindigenis 168. — NonnuUa collegia jam condita fuisse
refert, decretumque esse a variis synodis ut singulae Dioeceses Semi-
narium habeant. Dolet vero Episcopos varias ob causas haec decreta
exequi nondum potuisse 168. — Haec collegia multum rei catholicae
profutura esse, et S. Sedis erga Indias sollicitudinem quasi comple-
tura esse concludit 168-169. — Non tanlum apud Indos, sed et apud
Europaeos, pecuniara coUigant Episcopi, in collegia conferendam
169.
32.LITTERAE APOSTOI-ICAE de constituendo Abba-
tePrlmate Ordinls S. Benedicti. —12 Julil 1893. pag. 170
Praeclaro Ordini S. Benedicti devotissimum sesc animum gerere
Pontifex testatur 170.— Nuper in Urbem, cumprimus ponendus esset
lapis Collegii S. Anselmi, convenerunt Abbates laudati Ordinis ad
fraternam consociationem constituendam inter omnes S. Ordinis fami-
lias 170-171. — Pontifex confirmat haec Abbatum decreta : Inter
omnes Ordinis Congregationes ineatur confoederatio, cui Abbas Pri-
mas creabitur praeficiendus 171. — Solo merito Abbas Primas assu-
matur 171. — Abbas Primas erit insimul Abbas CoIIegii S. Anselmi
quodad omnes Ordinis Congregationespertinet 1 71-172. — Quando et a
qaibus Primas eligatur 172. — Quid agendum, vacante Primatis
of&cio 172. — Prima hac vice Summus Pontifex designabit Priipatem,
334 INDEX ANALYTICUS.
usque ad revocationem munere functurum. Postea vero quomodo eli-
gendus 172. — Rector Collegii S. Anselmi cum Primate qua rationc
versari debeat 172. — Haec decreta firma rataque habeantur 173. —
Abbas Primas designatur 173. — Jura et ofiicia Abbatis Primatis a
Congregatione Regularium postea definientur 173. — Confidit Ponti-
fex hanc Congregationum unionem saluberrimam toti Ordini futuram
173-
33. KPISTOLA ad Archieplscopum Burdigalensem
de rebus Galliae. — 3 Augusti 1893 pag. 174
Laeto animo Pontifex nuntium accepit studia concordiae et pacis io
Gailia invalescere 174. — Vehementcr eos reprehendit qui concordiae
perficiendae impedimenta inferunt 1 74-175. — Exponit se Litteras de
praesenti Galliae regimine edidisse ad sarcienda damna Religionis, in
dies augenda ex eo quod Ecclesiae tuendae nomine nonnulli publicae
potestati obsistant 175. — Religio rebus humanis celsiusemineredebet
175. — Ecciesiae et civitati sic Pontifex consuluit 175. — Jactaniiara
eorum retundit qui Ecclesiae curam causati, illum impugnant qui
Ecclesiae tutor ct Caput est 175-176.
34. EPISTOLA KNCYGLICA ad Kplscopos Hungariae
de re catholica tuenda et promovenda. — 2 Sept. 1893.pag. I77
Saepius Pontifex suam testatus benevolentiam erga Hungaros, has
ad eos Litteras eodem animo scribit. Gravissimae res nuper in Hun-
garia ortae,et nova Religionis pericula, operam efflagitant ipsius Pon-
tificis et Praesulum I77*— Summopcre interest ut Religio salva sit in
civitate 177-178. — In Religionem et Ecclesiam tuendam pracclari
viri sese impenderunt ubique gentium, quavis aetate, inter quos muiti
recensentur Hungari. Testatur historia de toto orbe catholico optimc
meritam esse Hungarorum gentem,quae Religionem tuendo, et' semet-
ipsam tuita est 178-179. — Damna multa Ecclesiae illata fuerunt apud
Hungaros, postrcmis his annis 179. — Curent Episcopi servanda a
clero et a laicis dccreta S. Sedis 179. — Conjugia cum acatholicis vi-
tanda 179-180. — Majorajam damnaimpcndcntHungarorumRcIigioni;
quae praecavenda omni ope Episcopi curent 180. — In vindicandis
Ecclesiae juribus oportet Catholici unanimi sint etfortes 180. — Pni-
dentia quidem opus est : ast imprudentes illi sunt qui Religionem im-
punevexaripatiunturi8o-i8i. — Variaexponunturreicatholicaemultum
profutura: annui Catholicorum conventus agantur ; viri probatissimi in
legumlatorum coetus cooptentur ; ephemeridibus librisque perversis
scripta sua Catholici opponant 181. — Puerorum atque adolescentium
optima sit institutio. In primordiorum nimirum scholis pueros sacram
doctrinam ipsi curiones doceant. Inspectores dioecesani et decanales
constituantur. Novae scholae erigantur, jamque conditae amplificcnlur,
si necesse sit 181-182. — In mediis vcro, ct majorum disciplinarum
scholis, Religio a delectis viris doceatur 182. ~ Studeant Episcopi sub
INDEX ANALYTICUS. 335
stia potestate eas scholas tenere quae fuerunt sub ipsa a fundatoribus
constitutae 182. — Clerici diligenter instituantur 183. — Episcopi
Clerum diligant ; Clerus Episcopis obsequium praestet ; Sacerdotes
populo exemplo sint, nec nimis se implicent negotiis saecularibus
183-184. — De ecclesiarum peculio cura sit maxima, Sodalitates laicae
sacerdotumcurareflorescant. 184. — Quibus de rebus consiliaidentidem
conferant inter se Episcopi 184. — Animum sumant Catholici, vocique
Pontificis obsequantur 184. — Pastoribuset gregi propitius Deusaderit,
nec deerit benevolentia Regis 184-185. — Orandum suadet Pontifex
et benedicit 185. '
35. LITTKRAE KNCYGLIGAE de Rosario Mariali. ~
8 Sept. 1893. pag. i86
Laetitiam Pontificis quinquagesimum Episcopatus annum complen-
tis multum auxit Fidelium laetitia. Gratum animum testatur Pontifex
erga Deum et B. M. V. 186. — Benignae Matris studuit ipse saepius
promovere cultum. Libet jam orationem habere de utilitatibus Rosarii
186-187. — Bonum civile Pontifex omni ope curavit 187. — Tria
huicbono perniciosissima 187. — i^ Modestae vitae et actuosae fasti-
dium. Ex negligentia virtutum quae genus vitae commune exornant,
multa oriuntur mala inliberis, in opificibus, in ruricolis, inter civitatum
ordines 187-188. — Remedium his malis affert Rosarium per gaudiorum
mysteria 188. — Nazarethanae domus exemplum proponitur singulis
hominibus, familiis, et civitatibus utilissimum 188. — 2"* Horror
patiendi. Multi non in virtute, sed in praesentis vitae delectationibus
felicitatem ponunt. Maxima inde oriuntur mala 189. — Rosa-
rium per mysteria dolorum, patientiam nos docet, Christi doctrinam
et exemplum doloresque B. M. V. nobis proponens 189. — Quaslibet
poenas fortiter suffert Christianus, Christi exemplo et gratia adjutus,
ut multorum testatur exemplum 189-190. — 3° Futurorum quae spera-
mus oblivio. Tali oblivione nostrae aetatis homines magis affecti sunt
quam ipsi ethnici 190. — Hujus mali causa praecipua error est eorum
qui putant per curam vitae futurae prosperitatem vitae praesentis
impediri. Res praesentes si honeste eis utamur, cum futuris miro ordine
componuntur. Effrenatus vero amor rerum terrenarum, oblivionem
parit bonorum coelestium 190- 191. — Talem oblivionem avertit Rosa-
lium, dum mentem nostram per mysteria gloriae attollit ad coelum.
Terra sordet, poena dulcescit, dum coeium aspicimus 191- 192. —
Florebit civitas, si coelo intenti sint homines 192. — Commendantur
Rosani sodalitia, in quibus fructus ex laudata prece percipiuntur
uberiores. Sodalium exemplo invalescet apud ceteros Fideles Rosarii
cultus 192-193. — Sperat Pontifex praesentes litteras saluberrimas fore
familiis et populis. Benedicit 193.
336 INDEX ANALYTICUS.
36. EPISTOLA ad L. Schuller de religlosa paerorum
instituUone optime meritum. — 13 Oct. 1893. ... pag. 194
Probat Pontifex eumdem in variis dioecesibus usurpari librum ad
religiosam puerorum institutlonem 194.
37. EPISTOLA ad Episcopos Hispaniae de collegio
clericorum Hispanorum in Urbe. — 25 Oct. 1893. pag. 19$
Memorat Pontifex varia suae sollicitudinis argumenta erga Hispa-
nicam gentem, optime, historia teste, de Ecclesia meritam 195. —
Scientia diu floruit clerus hispanus, Regum catbolicorum, Episcopo-
rtun, summorum Pontificum patrocinio usus, doctrinaque excoltus
virorum ingenio praestantium, et aptissimis adjutus studiorum praesi-
diis 195-196. — Haec posteriorum temporum cladeabiata fuerunt,ncc
potuerunt omnino restitui : indeque manca ratio studiorum mansit
196-197. — Complura olim collegia clericorum exterorum in Urbe
fundata fuere a Romanis Pontificibus 197. — Nonnulla ipse Pontifex
erexit 197-198. — Quaedam statuuntur collegio Hispanorum profutura ;
nova sedes illi conceditur; eique regendo providetur 198. — Pontificis
incepta adjuvent Episcopi 198-199.
38. UTTERAE ENGYGHGAE de studiis Scripturae
sacrae. — 18 Nov. 1893 pag. 200
Adfinemsupernaturalem Deus hominemevexit,factaeisupernaturaIi
revelatione, quae gemino fonte continetur 200. — Sacrorum librorum
proponitur notio,exdoctrinaEcclesiae etPatrum 200. — Eximia S.Thco-
logiae pars est quae circa Scripturas versatur 200-201. — Sacrarum
Litterarum studium commendare et dirigere jamdiu cogitat Pontifcx
ut tutius ipsae et uberius Fidelibus pateant, et intactae serventur im-
pietatis malitia et audacia novitatis 201. — Laudata nonnullorum in
Scripturis vindicandis et scrutandis diligentia, exoptat Pontifex ut
plures hisce vacent studiis,praesertim ex sacerdotibus 201. — Pars I : dc
S. Scripturae utilitate. S. Scripturae studium, praeter ipsius praestan-
tiam et obsequium Dei verbo debitum, commendant eximii fructuscx
ipsa, teste Spiritu Sancto, percipiendi 201-202. — Hanc Scripturae
utilitatem ostendunt exempla Christi ad ipsam appellare soliti, et
Apostolorum, Fidem non signis tantum, sed et divinis Libris stabilicn-
tium 202. — Hunc fontem adeant tirones militiae sacrae, de Deo, de
Redemptore, de Ecclesia, de morum disciplina erudiendi 202-203. —
Scriptura majorem vim addit oratori sacro quam humanae scicntiae
verba. Reprehenduntur ii qui humanis potius quam divinis argumenlis
in concionibus utuntur 203. — Sacris Litteris ignis inest divinus^ nec
eloquentia deest 205-204.— Divinae LitteraeearumquefructusaSS.Pa-
tribus collaudantur 204. — SS. Augustinus et Gregorius concionatores
monent semetipsos ne negligant dum alios verbum divinum docent 204.
— Christus etfecit et docuit. Apostolus Timotheum monet ut se suosquc
auditores salvos faciat. Suam aliorumque saluiem ex Scriptura ishau-
INDEX ANALYTICUS. 337
riet qui mente humilis, voluntate pius est 204-205. — Providit semper
Ecclesia ut in filios suos saluberrimi efRuerent S. Scripturae fontes
205. — Inde ab initio Ecclesiae, muiti S. Scripturam coluerunt : Apo-
stolorum discipuli ; Apologetae ; scholae catecheticae et theologicae,
unde plerique prodierunt Patres, et scriptores optime de re biblica
meriti, apud Orientaleset apud Occidentales 205-206. — Postea per-
vulgantur veterum scriptorum opera, apte digesta ; sacri codices glos-
sis illustrantur, eorumque integritas curatur2o6. — Saeculo XII fioret
S. Scripturae allegorica enarratio 206. — Scholasticorum disciplina
nova addit studiis biblicis incrementa 206-207. — Doctrina Scripturae
excelluerunt Scholastici, praecipue S.Thomas 207. — Studium litterarum
orientalium, Graecorum ad nos revecta eruditio, et ars libraria inventa
ad rem biblicam mire profuerunt 207. — A Viennensi Concilio ad
Trid., multi Scripturae studiis excelluere 207. — Post Tridentinum,
rediissevisaestaureaPatrumaetas 207-208. — Posterioribus temporibus
vindicaturS. Scriptura contra rationalismi commenta 208. — Pars II :
derecte ordinandis S. Scripturae studiis. De Scripturae adversariis
nonnulla praemittuntur. £x Protestantium errore ortum traxit Ratio-
nalistarum impietas Scripturam divinam negantium, et varias illius
partesvariaarteimpugnantium 208-209. — Scientiam suamipsi Rationa-
listae incertam habent 209. — Nonnulli ex illis nomen christianum
prae se insolenter ferunt 209. — Rationalistis se addunt multi e ceteris
disciplinis adjutores. Impugnatur sicScriptura apud eruditos homines»
apudindoctos,inadolescentiumscholis209. — Huicfalsinominisscientiae
opponenda est antiqua et vera Scripturae scientia 209. — In Semina-
riis et Academiis summa cura adhibeatur in tradendis S. Litteris :
magistri adhibeantur pares ofHcio, et diligenter excolantur alumni
magisterio olim functuri 209-210. — Tractatus de introductione biblica
notionemetutilitatem Pontifexexponit2io. — Hunc tractatumjamedocti
tirones, S. Scripturae audiant interpretationem, in qua profectus reli-
gionis et virtutis quaerendus est 210.— In pIerisqueschoIis,Academiis
majoribus exceptis, magistri librorum Scripturae partes seligant ita tra-
ctandas ut discipulidiscant reliquas ipsi perlegere 210-21 1. — Versione
vuIgatautantur,necnon et reliquis versionibus etcodicibus primigeniis,
ubi necessarium fuerit ad expendendam Vulgatae lectionem 211, —
Sensus juxta probata interpretandi praecepta perscrutandus 211, —
Eruditioni non nimis inhaerenduni 211. — Usum Scripturae in re theo-
logica expositurus, notat Pontifex illam ob mysteria quae continet et
varios quos habet sensus, obscuritate quadam involvi nobis utilissima
211-212. — SS. Patres, atque Cc. Trid. et Vatic. docent verum Scriptu-
rac sensum eum esse.quem tenet Ecclesia 212. — Illa verae interpre-
tationis lex non nocet scientiae biblicae, sed multiim ei prodest 212. —
Dociorum vero studia rei biblicae utilissima sunt 212-213. — Si fuerit
Scripturae sensus authentice declaratus, hunc teneat interpres catho-
Acta Leonis XI 11. V. ^ 22.
338 INDEX ANALYTICUS.
licus, ipsumque genuinum esse demonstret. Si non faerit definitas, sit
interpretatio doctrinae catholicae consona 213. — Sit Scripturae magi-
ster theologia,acdoctrina SS. Patrum,Doctonim,interpretum imbutus,
ut passim Patres monent 213. — Supremam habet auctoritatem SS. Pa-
trum unanimis consensus de iis locis qui ad Fidem vel mores spectant
213-214. — ipsorumque sententia etiam privata, magni aestimanda est^
licet ob justam causam ultra possit interpres procedere,servata quidem
S. Aug. regula de sensu litterali tenendo nisi ratio obstet aut necessi-
tas 214. — SS. Patrum interpretatio allegorica, nequaquam negligenda
214. — Ceteri catholici interpretes magno honore habendi, nec post-
ponendi heterodoxis, quorum quidem studiis juvatur interdum cathoH-
cus interpres : at verus Scripturae sensus extra Ecclesiam non reperitur
214-21 5. — Sit Scriptura universae theologiae quasi anima: hoc monent
Patrum summorumque Theologorum verba et exempla 215. — Theo-
logia nequit rke tractari nisi assiduo Scripturae studio 215. — Argu-
mentatio quidem in scholis ad dogmatum scientiam acquirendam
usurpandapraecipue,minime tamen negligenda demonstratio ex Bibliis
ducta, cum a Deo theologia suaaccipiat principia 215-216. — Docetur
a S. Thoma theologus sua principia tueri ab adversariis, sive quid
revelati, sive nihil concedunt 216. — Hanc studiorum viam Pontifcx
monstravit qua ducti tirones errorem vilent, et fructus colligant ubcrri-
mos 216. — Pars III. De auctoritate Script. vindicanda. — Remanet
ut Script. auctoritas comprobetur ; quod plene assequi non licebit nisi
ex magisterio Ecclesiae, quae quidem defert secum motiva credibili-
tatis 216. — Quum illud magisterium in Scriptura etiam consistat,
libris sacris iides saltem humana asserenda est ; qua stabilita, ex ipsis
Christi divinitas, Ecclesiae institutio, Petri primatus eruuntur 216-217.
— Ad omne pugnae genus ut parati sint sacerdotes Chrysostomus
monuit 217. — In Scripturae adversarios arma assumantur linguarum
orientalium studium, et ars critica 217-218. — Arte criticamulti abutun-
tur, non attendentes in re historica, testimonia historiae prae caeteris
valere, nec rationes intemas esse advocandas nisi ad rem confirman-
dam. Secus si fiat,magna consequentur rei biblicae detrimenta 218. —
Multum Religioni nocuere qui physicorum scientia abusi,sacros Libros
impugnaverunt 218-219. — IIlos refellat Scripturae doctor, physicorum
cognitione praeditus 219. — Nulla vera dissensio esse potest theologum
inter et physicum : si dissensio fuerit orta, attendat theologus S. Aug.
regulam 219. — Res in Scriptura nonnumquam describuntur sicut
communis fett sermo 219. — Non omnes Patrum aut interpretum de
physicis sententiae tuendae ; de his enim quae de necessitate fidei
non sunt, licuit Sanctis diversimode opinari 219-220. — Docet S. Tho-
mas theologum quomodo se gerat adversus philosophos 220. — Nihil
certi in physicis repugnat Scripturae : sed falsum in iispro certo saepc
fuit traditum 22a — Philosophis mittantur refellendi physicorum scri-
INDEX ANALYTICUS. 339
ptores qui philosophiam laedunt 220. — Multi historiae similiumque
disciplinarum documenta Scripturaeopponunthaudaequojudicio22o.
— Fieri potest ut quaedam minus recte in transcribendis codicibus
exciderint librario, aut loci cujusdam sensus ambiguus permaneat : at
nefas dicere aliquas tantum Scripturae partes esse inspiratas, aut
errasse auctorem 220-221. — In totam Scripturam divina extenditur in-
spiratioquae omnem excludit errorem. Haec fides Ecclesiae est,saepius
definita 221. — Vera notio inspirationis Scripturae proponitur, iilustrata
verbis S. Aug. et S. Gregorii, quae quidem nullum sinit in Scriptura
csse errorem 221-222. — Hanc suam fuisse doctrinam Patres et Do-
ctoresfactisostenderuntyipsamqueaperte profitetur S.Aug. ad S. Hier.
scribens 222. — Theologis se jungant Scripturae defensores Catholici
extemarum doctrinarum periti, magno rei biblicae emolumento 222-
223. — Suum quisque ex peritis eligat studii genus quo possit ab impiis
vindicare Scripturam 223. — Fidelium conferantur pecuniae in studia
doctiorum virorum promovenda 223. — Insistant eruditi principiis
supra praefinitis ut rei biblicae rite inservire valeant 223-224. — Ipsis
inculcat Pontifex quomodo se gerere debeant in dissentionibus Scriptu-
ram inter et scientias exortis 224. — Multa olim contra Scripturam
jactata, jam reperta sunt inania ; quosdam etiam Script. locos rectius
interpretes recentiores indagaverunt 224. — Nemo omnem inteliigit
Scripturam : quae explicari non possunt, humili mente credantur 224.
— Viam quam Pontifex monstravit, sequantur scieniiarum periti viri,
ut optime de re catholica mereantur 224. — Curent Episcopi servanda
quac Pontifex monuit 224-225. — Clerus sacris Litteris studeat summo
reverentiae et pietatis affectu 225.
39. KPISTOLA ad Card. Lang^nleux Archiep. Rhe-
mensem de conventu £uchar. Hlerosolyxnitano. —
lODec.1893 pag. 226
Gratissimae Pontifici fiiere res gestae in conventu Eucharistico,
praeside Eminentissimo viro de re catholica in Oriente optime merito.
Uberrimos fore fructus laudati conventus Pontifex sperat. Suam solli-
citudinem testatur erga ecclcsias in Oriente, et benedicit 226.
40, ALI-OCUTIO ad S. R. E. Cardinales. — 23 Dec. 1893.
pag. 227
Grato animo recolit Pontifex beneficia sibi a Deo concessa 227. —
Nihil habet antiquius quam ut pacem toti mundo conciliet, Sacerdotii
christiani officium sic implens 227. — Pax in individuis non secus ac
in gentibus filia est justitiae quae ex fide vivit 227. — Perturbationes
nostrae aetatis ex eo praecipue ortae sunt quod in hominum mentibus
Fides defervuerit. Pax frustra quaeritur, cum Pacis negligatur auctor
228. — Spes fovenda novi religionis incrementi ; Spiritus enim Dei
vivificans, Ecclesiac semper adest 228. — Carismata coelestia Sacro
Collegio exoptat Pontifex et bencdicit 228.
:>
340 INDEX ANALYTICUS.
41. ALLOCUTIO ad curionefl et fldeles Urbis. — 28 Jan.
1894. pag. 329
Pontifex, Episcopus Romanus, sacerdotes laudat cooperatores saos,
ob eorum in obeundo sacro munere studium ; ipsorumque mercedem
in coelo copiosam ominatur 229. — Laudat Fideles una cum pastori-
bus obsequium S. Sedi praestantes 229. — Patemo afTectu dolet popu-
lum rominum tot nunc deprirai malis post diuturnam prosperitatem
230. — Utinam illius calamitatis causas quaenam sint omnes intelli-
gant, cpnfugiantque ad Religionem et summum Pastorem animarum
230. — Memorat Pontifex a se erectam S. Familiae consociationem» ut
per eam Religionis s^nsu populi imbuantur 230. — Sodales adstantes
ad legum consociationis custodiam hortatur 231.
42. LITTKRAE APOSTOLICAE de Canonicls hono-
rariis. — 29 Jan. 1894 pag. 332
Saepe visa sunt optime instituta in deterius,decursu temporis,abtre
232. — Canonicorum coUegiain quem finem exorta sint Pontifex expo-
nit. Ipsius nominis vim expendit, et Canonicorum varia munera recolit
232. — Nostris temporibus multi autumantes Canonicorum dignitati
nullum onus esse adjunctum, eamque omittentes, quae sacerdotem
decet humilitatem, student illo titulo apud Antistites externos nullo
suo merito augeri 232-233. — Talis honor eis qui digni sint, reservan*
dus 233. — Hac de re antea per S. Congr. Concilii monita Pontifex
dedit ; jam verogravius illos abusus conquestis Episcopis, statuit su-
prema sua auctoritate : 1° quid servandum sit ab Episcopo, sacerdotem
alienae dioeceseos canonicum nominaturo ; 2^ Quot eligi possint cx
aliena dioecesi ; 3^ Quibus in locis, insignibus uti eis liceat. Decernit
4° haec servanda etiam a Canonicis jam nominatis. Praesentium litte-
rarum vim asserit 233-234.
43. KPISTOLA ad Episcopum Leodiensem de opiflci-
bus soUicitum. — 26 Febr. 1894 pag. 235
Testatur Pontifex valde opportunas fuisse Litteras ab Episcopo
datas ad extinguenda dissidia circa opifictmi conditionem orta 235. —
Praesulem laudat, ovesque ipsi creditas Pastori suo obsecuturas con*
fidit 235. — Illum adhortatur ut S. Sedis documenta Fidelibus incul-
care pergat 235-236.
44. EPISTOLA ad Card. Goossens, Arch. Mechlinien-
sem de instituto philos. Lovaniensi. — 7 Martii 1894.
pag. 237
Gaudet Pontifex conditum esse Lovanii institutum philosophicum,
aniea jam a se comprobatum 237. — Multum laudisexeo Univcrsitati
accedet, cum philosophia christiana sacrae doctrinae adjutrix, ac ce-
teris, nioderatrix assideat 237. — Recte valent philosophari qui in
Scholasticorum disciplina diu muUumque sint versati 237. — Generosa
INDEX ANALYTICUS. 34 1
Belgarum gens, Episcopi, et III. D. Mercl^r laudantur de condito insti-
tuto optimc meriti 237-238. — Rectc in nova schola pracscriptum est ut
S. Th. doctrina in cetcras etiam influat disciplinas, auctis in hunc
finem magisteriis 238. — Opportune Seminarium Instituto fuit adjun-
ctum 238, — Consulens praeclari operis incremcnto, statuit|Pontifex
Instituticum Universitaierationem 238-239. —Magistri Instituti suos
etiam scorsum coetus habeant 239. — Conceditur potestas alumnosad
philosophiac gradus piomovendi 239. — Leges Instituti a S. Sede sunt
confirmandae 239. — Commendat Pontifex concordiam servandam
Univcrsitatem inter et Institutum ; de faujus vero prosperitate multa
auguratur. Bcncdicit 239-240.
45. £PISTOLA ad Georglum de Hersling de prlncipiis
in christiana arte servandls. — 12 Martil 1894. ... pag. 241
Opportunam ducit Pontifex crectam societatem artis christianae,
cum saepe dcpraventur optimae artcs ab his qui naturam nimia cum
licentia imitantur 241. — Artis autem christianae munus est famulari
Deo : ideo ad bonum homines alliciat oportet sicut ars antiqua chri-
stiana 241. — Quem iinem si artes proscquantur, in ipsarum incremcn-
tum id cedet 241. — Talcs cum sint doctrinac praclaudatac societatis,
eam religioni ac artibus profuturam confidit Pontifex, ct bcnedicit
241-242.
46. EPISTOXJl KNCyCLIGA ad Bpiacopos Polonos
de rebus ecclesiasticis Poloniae. — 19 Martii 1894
pag. 243
Jamdiu cxoptavit Pontifex has dare littcras in testimonium caritatis
erga Polonam gcntem quam ob debellatos christiani nominis hostes
fidcliterque custoditam catholicam Fidem summa laude celebrat 243.
— Intendit hiscclitterissuam in Polonos sollicitudinem apcrtius testa-
ri, illosque roborare in catholicac professionis ofiiciis 243-244. — Con-
sucta Episcoporum sollertia spem augct uberes ex his monitis fructus
pcrcipiendi 244. — I Pars ad univcrsam gentem Polonam spcctat.
i** Monita de societatc politica. Omnium bcneficiorum maximum est
Cfaristi religio, felicitatem praesentis vitae et futurae simul conferens
244. — Tanto beneficio gratas se gentes exhibeant religionem colendo
eaquidem ratione quam ipsc Deus delinivit 244. — Sic scPoloni jam-
dudum gesscrunt, maximo suae gentis emolumento 244. — Multum
interest gentium ut Ecclcsia Icgem Evangclii ipsis inculcet 245.— Suam
auctoritatem Ecclesia extra limites adeo non cxtendit, ut potius de
jure suo saepc remittat. Injuste ergo talia calumniantur Ecclesiac
hostes 245 : — nec ii minus reprehendendi qui ipsam apud principcs
in suspicionem vocant. Consulit enim Ecclesia principibus, boni regi-
minis legescis inculcando ; consulit subditis, eosdocendo rcverentiam
ct fidcm principibtis debitam 245-246. — Floret civitas ad doctrinam
342 INDEX ANALYTICUS.
Evangelii informata ; in periticicm vero ruit, recusato Ecclesiae dactu
246. — Concludens Pontifex sua de societate civili monita, commendat
nefarios homines vitandos, bonorum civium officia implenda,praestan-
damque fidem principibus ob fidem Deo debitam 246. — 2** De socie-
tate domestica jam tractans, exponit sacra conjugum officia, et curam
quam parentes liberorum institutioni impendere debent 246-247. —
Caveatur a scholis religioni christianae adversantibus, aut ipsam nihil
cnrantibus 247. — Ad humanas litteras pariterque ad divinarum rerum
cognitionem informandi sunt pueri et juvenes 247. — Optimo jure
Ecclesia cautiones sibi vindicat de sacra institutionein scholis traden-
da 247. — Doctrina sacra pueri in ecclesiis praecipueimbuantur 247.
— 3** De ordine clericali. Ut muneri suo par sit clerus, excellat doctrina
et sanctitate 247-248. — Clerus adolescens ideo in Seminariis, nostro
praeseriim tempore, oportet maxima cura infocmetur ad scientiam ct
virtutem 248. — Magistri rationem studiorum teneant a S. Sede prae-
scriptam 248. — Disciplinae moderatores satagant alumnos virtutibns
imbuere quae sacerdotem decent ; eosque doceant prudentiam in iis
attingendis quae civilis sint potestatis 248. — Clero autem qui jam
ministerio sacro fungitur, praebeatur quo vacare possit studio doctri-
nae et propriae perfectionis 248-249. — 4** De caritate inter omnes
ordines servanda. Solum caritatis vinculum firmat familias ac civita-
tes, meritaque confert christianae dignitatis 249. — Memorat Ponlifcx
praecepta caritatis jam a se tradita in litteris de conditione opificum,
iterumque commendat promovenda instituta catholica, sodalitia artifi-
cum et mutno opitulantium consociationes 249. — II Pars ad sin-
gulas partes Poloniae respiciens. i^ Polonos qui Russico imperio
parent, laudat Pontifex ob constantiam in fide, et adhortatur ad perse-
verantiam 249-250. — Suam sollicitudinem ipsis nunquam defuissc
nec defuturam tcstatur 2^0. — Recolit pacta cum Consilio Imperiali
inita, atque ad ipsum Imperatorem postea delata 250-251.— Episcopi
pergant Ecclesiae jura libertatemque tuerl ; curent ne ulla detur
a Catholicis ofFensio potestati civili, nec desistant omnibus modis
promovere salutem Fidelium et cultum divinum 251. — Si quaedam
discrimina instare videantur, appellandae sunt conventiones cum
S. Sedeinitae 251-252. — 2** IIlos qui ad Austriacam ditionempertinent
hortaturut Imperatori praestent debita obsequia, et religionis incoln-
mitatem prosequantur 252. — Universitas Cracoviensis vetustam lau-
dem tueatur 252. — Ordines religiosorum, civitati non minus quam
Ecclesiae utiIes,etnominatim Basilianum ordinem, Pontifex commen-
dat 252-253. — Cum Ruthenis fraterna concordia fovenda, unius enim
Ecclesiaefilii sunt, nec minusquam ceteri ab ca dilecti 253. — 3* IHis
qui Germaniae imperio subsunt, gratulatur Pontifex de obedientia et
amore novo antistiti Gnesnensi pracstitis 253. — Imperatorcm laudat
in Polonos benevolentissimum 253. — Haec monita a Pastoribus
INDEX ANALYTICUS. 343
inculcanda sunt piopulo ut, iis servatis, catholica fides integra perma-
neat et magis floreat 253-254. — Divinum auxilium imploratur, inter-
cedentibus B. Maria,S. Josepho, et Poloniae Patronis 254.
47.KPISTOI-A adCard. Richard,Archiep. Parlsiezisem
deecclesia in Monte Martyrum, — 15 Aprilis 1894. pag. 255
Gaudet Pontifex in templo SS. Cordis ad Montem Martyrum, brevi
jam perficiendo, nberrimos edi pietatis fructus, magna quidem spe
salutis Galliae 255. — Mons ille sanguine Martyrum perfusus, christia-
nos docebit Fidei pretium. Huc certatim Galli conveniant, preces
fusuri ex corde virtutibus christianis insigni 255-256. — Prae sua erga
Galliam sollicitudine, non potest Pontifex quin et istud opus paterna
benevolentia prosequatur. Subsidium 25,000 librarum aliudque donum
tribuit 256.
48. ALLOCUTIO ad Hispanos. — 18 Aprllis 1894. pag. 257
Testatur Pontifex Hispanos prae caeteris gentibus devotos Sanctae
Sedi sese exhibere, dum Romae tanta frequentia sunt congregati 257.
— Gentem laudat Fidei integritate, sanctitatis splendore atque doctri-
nae, multisque Conciliis inclitam 257-258. — Illam dolet multa prae-
senti saeculo detrimenta accepisse, perturbata scilicet re politica et
sociali, illorumque malorum remedium ostendit religionem Christi
258. — Gaudet Hispanos, ex omni societatis ordine ante se congrega-
tos, sic obsequi praeceptis charitatis quae nuperrime gentibus inculca-
vit 258-59. — Memorat pro Hispanis collegium a se in Urbe conditum
259. — Ut optatos fructus proferat S. Sedis soUicitudo, inculcat Catho-
licis concordiam inter se servandam, et obedientiam auctoritati civili
exbibendam 259. — Hispanorum reginae benedicit atque ejus filio,
Episcopis, dero etpopulo 259*260.
49. KPISTOLA ad £piscopos Pertivienses de rebus
ecclesiaslicis In Peruvia. — 1 Maii 1894 pag. 261
Gratissimae fuere Pontifici Episcoporum litterae de conventu ab
ipsis in Limensi urbe peracto 261. — Exoptatut frequenter talesagan-
tur coetus rei religiosae perutiles 261. — Sequentia monet, ad incre-
mentum catholici nominis, in coetibus attendenda : lo Agant in ipsis
Episcopi de morum disciplina servanda, necnon de doctrinae studio
acuendo in alumnis ordinis sacri. Doctorum enim scientiam consti-
tuit Deus firmum veritatis praesidium 261-262. — Nostra praesertim
aetate opus est quam maxime ut scientiarum armis instructi sint defen-
sorcs Fidei 262, — Servetur in Seminariis studiorum ratio a Pontifice
olim praescripta : maximus nempe habeatur honor philosophiae D.
Thomae ; tradantur scientiae physicae, quum iis potissimum impii
abutantur. Custodiantur quae de biblicis studiis Pontifex edixit 262-
263. — 2^ Optimos deligant Episcopi curiones paroeciis praeficiendos,
quippe quorum gravissimum sanctissimumque munus est, iis quidem
344 INDEX ANALYTICUS.
solis demandandum, quos Jesu amor incendit animarumque studium
263-264. — 3° Curent Episcopi ut ad Christi lumen adducantnr qui
sedent adhuc in tenebris. Statuit enim Deus homines assumere
gratiae suae ministros in salutem animarum 264-265. — Multiplicandae
igitur apud Indos expeditiones sacrae 265. — 4"* Ephemeridibus per-
versis bonae opponantur. Sint scriptores scientia et virtute praediti,
suorum officiorum memores, atque Episcoporum ductui consiiiisque
obsequentes 265. — Quae ut prospere succedant, implorat Pontifex
coeleste praesidium 265-266.
50. £PISTOLA ad Card. Schonborn, Archiepisc. Pra-
gensem de adolescentium institutione in scholls publicis.
— 1 Maii 1894, pag. 267
Acceptis ab Austriae Episcopis litteris post peractum coetiun Vin-
dobonensem, laudat ipsos Pontifex S. Sedis documentis fideliter obse-
cutos 267. — Deo refert acceptam in provecta aetate integram
valetudinem, per quam sibi liceat arduum implere munus regendi
Ecclesiam ; quod quidem sperat et reliqua vita se impleturum, conspi-
rantibus secum Episcopis 267-268. — De adolescentibus in scholis
publicis rite instituendis sollicilus, gaudet Pontifex de iis quae a stu-
diorum moderatore ea de re suntedicta268. — lis refutatis qui dissidium
necessario esse contendunt civilem inter auctoritatem et Ecclesiam,
exponit utramque mutuo deberi foedere con}ungi, in instituenda prac-
sertim juventute ; illudque foedus sperat perfectum iri in Austria.
Benedicit 268-269.
51. EPISTOLA ad curatores templi Franciscalis Bono-
niensis de hujus instauratlone. — 13 Junii 1894. pag. 270
Gaudet Pontifex instauratum fuisse sepulcrum Alex. V in S. Franc.
Assisiensis templo, atque hoc ipsum cultui restitui divino et formae
pristinae 270. — Laudem proponit artis christianae 270. — Curatores
hortatur ut in opere periiciendo,consiIioutantur Archiepiscopi, eosque
sperat executuros propositum in templo dedicandae votivae arae pro
pace christiani populi 270-271.
52. EPISTOLA APOSTOLIGA priacipibus populisque
universis. — 20 Junii 1894 pag. 272
Laeto animorecolit Pontifex quae ob memoriam primordiorum epi-
scopatus sui accepit gratulationis publicae testimonia. Catholicorum
cor unum esse in S. Sedis obsequio eo magis gavisus est quod studuit
semper universos secum colligare populos. Gratum testatur animum
ob pietatem et obsequia sibi exhibita 272 : — laetitia tamen minor fuit
consideranti hominum ingentem multitudinem aut expertium omnino
evangelicae sapientiae, aut dissidentium a catholica Fide 272-273.
Omnes homines cum velit Deus salvos fieri, Pontifex exemplum imi-
tatus Christi ut omnes unum sint Patrem rogantis, statuit ad Fidei
INDEX ANALYTICUS. 345
unitatem omnes incitare gentes 273. — I Pars : Gentium cohortatio ad
Fidei unitatem. In primis exoptat Pontifex ut populi, Evangelicae
veritatis expertes, sacrosancto Jesu illustrentur nomine. Ecclesiae
hac in re labores exponit, et Jesum deprecatur ut ad seipsum omnia
trahat 273-274. — Alias vcro gentes, veritatis olim perfusas lumine,
dolet de sinu Ecclesiae fuisse postea abstractas, Deoque coniisus, hor-
tatur eas ut ad unitatem redeant 274. — Orientales Ecclesiae non
ingenti ab Ecclesia romana sejnnguntur discrimine 274-275. — Pri-
matum romani Pontificis, Christi verbis promulgatum, ipsi olim
Orientales professi sunt, ex iisque non pauci in Pontiiicum numerum
fuerunt adscripti 275. — Omnes quondam orientales pariter atque.occi-
dentales Ecclesias romano paruisse Pontifici, ex ipsa probatur histo-
ria exorti dissidii 275. — In Conciliis Lugd. II et Flor., Graeci cum
Latinis de hoc dogmate consensere 275. — Spegaudens Pontifex futu-
rae unitatis, dissidentibus proponit Bessarionis verba, Orientalibus
concordiae praeceptum inculcantis 275-276. — Nonnisi caritate divina
movetur Pontifex ad suadendam conjunctionem : quae quidem plena
sit oportet, in Fidei et regiminis unitate consistens 276. — NuIIo inde
Ecclesiae orientalesjure minuentur, ast magna crescent dignitate 276.
— Ipsius liturgiae orientalis preces pro unitate fidei, Deus exaudiat !
276-277. — Supradicta Ponlifex paucis verbis contrahit 277. — Slavi
nominatim compellantur, a SS. Cyrillo et Methodio ad catholicam
Fidem olim aggregati, postea vero a professione romana delapsi 277.
— Populi ab Ecclesia recentiori tempore sejuncti, eo jam devenere
erroris ut nulla supersit certa fidei formula, impugneturqu9 a multis
ipsa Christi divinitas, et auctoritas S. Scripturae 277-278. — In tanta
sua sententiarum discordia sectae praedicant, at frustra, caritatis con-
junctionem, quae quidem inter eos tantum consistere potest quos fides
fecerit mente concordes 278. — Complures inter dissidentes, ex illa
sectarum diversitate intellexere Ecclesiam romanam solam verae
Ecclesiae speciem prae se ferre,illamque ideo multi ex ipsis propugna-
verunt scriptis egregiis 278. — Horum exemplum ut imitentur ceteri
orat enixe Pontifex 278-279. — Catholici caveant, jam unitatis com-
potes, ne tantum Dei beneficium comimpant ; monitis S. Sedis atque
Ecclesiae magisterio obsequantur libenter 279 ; — rectam teneanc
Ecclesiae notionem quae societas perfect^ est, finem habens salutem
animarum, mediisque divinitus instructa ad hunc finem attingendum
necessariis 279. — Libera igitur sit Ecclesia in omnibus quae sunt
sui juris oportet ; qua quidem. libertate nonnisi in salutem utitur ani-
marum 279-280. — Dejure suo saepiusipsa cedit,nedum ad se quicquam
rapiat de jure imperii : vicissim vereatur oportet imperium jura Eccle-
siae. Haec vero omnimode opprimitur nostra aetate, magno cum
civitatum detrimento 280. — Vult Deus disiinctas permanere civilem
et sacrampotestatem,vetat esse sejunctas,ipsumque societatishumanae
346 INDEX ANALYTICUS.
boDum postulat utriusque potestatis concordiam 280-281. — Magnum
nnitati discrimen impendet a secta massonica, quae audacter jam per
totum orbem grassatur, nomen Christianum omni modo impugnans,
humanae simul et divinae adversans potestati, soliusque naturae cuUui
addicta 281. — Cavendum omnino ab impia secta. Nefaria ipsius consilia
Deus prohibeat, jugumqne indignissimum excutiat christianus populus
281-282. — II Pars : De bonis, ex Fidei unitate orituris. Ecclesiae
tunc debitus redderetur honor, ministeriique libertas, qua multum
posset ad salutem conferre civitatum 282. — Gentium ficret conjun-
ctio, nostro tempore maxime desideranda, cnm tot ex apparatu bellico
mala proveniant 282. — Pacem inter se veram gentes non possunt
adipisci nisi Jesu Christi beneficio 282-283. — Non tantum foris, sed et
domi pacem firmaret unitas Fidei, quippe quae causae socicdi necnon
Politicae dirimendae opportunissima est 283. — De J«fiVi/icausaactum
est in litt. encycl. de conditione opificum. — In x^ politica docxt Eccle-
sia principes recte gerere potestatem ipsis a Deo commissam : subdi-
tis vero inculcat debitum obsequiumprincipi,Dei personam agenti 283.
— Ecclesia optima conciliatrix est concordiae principum ac populo-
rum 283. — Laete considerat Pontifex quot ex restituta Fidei unitate
proventura essent bona vel ipsis incultis gentibus : veritatis siquidem
humanitatisque lumen, quominus ad remotos diffunderetur populos,
impedivit non minima ex parte discordia saeculo XVI orta 283-284.
— Restituendae concordiae, ac veritati late propagandae, opportunis-
sima advenere tempora 284-285. — Spem omnem felicis rei exitus, in
Jesu reponit Pontifex, Principesque rogat ut haec perpendant monita
285. — Memorata superioris saeculi perturbatione, exoptat ut praesens
ad finem deveniat aetas inter concordiae initia, opitulante Deo 28$.
53. £PISTOLA ad Archlepiscopos et Kplscopos Brasi-
liae de augenda re christiana in Brasilla. — 2 Julii 1894.
pag. 286
Amplificata a Pontifice hierarchia in Brasilia, jam licet Pastoribus
vigilantius gregi ct clero prospicere 286. — Aucto Episcoporum nume-
ro, adhibeantur a singulis remedia malis tollendis opportuna 286. —
Ad scientiam informentur homines sacri ordinis, sintque morum san-
ctitate conspicui, ut verbo traditam doctrinam exemplo confirment
286-287. — Qui paroeciis praesunt, suum oflicium diligentissime im-
pleant, Superiorum ductu 287. — Maxima sit cura Episcopis de Semi-
nariis, in quibus magistri scientiarum atque pietatis assumantur optimi
287-288. — In dioecesibus ubi nulla adhuc Seminaria existunt, curent
Antistites ut ea quamprimum constituantur 288. — Romam mittantur
egregiae spei adolescentes in collegio clericorum Americae meridiona-
lis instituendi 288. — Instaurandae observantiae studio decrevit Pon-
tifex ut Religiosorum indigenorum domus auctoritati subessent £pi-
scoporum: strenue jam hi munus suum in re tam utiliimpleant 288-289.
INDEX ANALYTICUS. 347
— Laadantur Religiosae familiae mandatis S.Sedis obsequentes 389. —
Non minor de Fidelibus quam de clero sit Episcopis cura. Doceantur
pueri rudesque homines relig^onis elementa ; scholae puerorum con-
dantur ; societates christianae a laicis constituantur, iis consociationi-
bas opponendae quae Ecclesiae necnon civitati adversantur 289. —
Ephemerides perversas Catholici scriptis suis tmpugnent,£piscoporum
dactu 289. — lis tantum Catholicorum sufTragia faveant, qui religionis
simul ac reipublicae studium prae se ferant 289-290. — Concordiac
fovendae gratia, saepius iterentur episcopales conventus 290. — Be-
nevolentissimum Episcopis animum testatur Pontifex, eisque bene-
dicit 290.
54. EPISTOLA ENGYCLIGA de Rosario Mariali. —
8 Sept. 1894 pag. 291
Gaudet Pontifex Octobrem mensem Rosarii florere cultu, cujusqui-
dem virtutem nunquam non sensit christianus populus 291. — Ad
ipsum in dies augendum Pontifex his litteris exponit per hanc precem
crigi nostram impetrandi fiduciam, et B. M. Virginis in genus huma-
nnm commoveri miserationem 291-292. — Pars prior. Mariam ideo
invocamus, quod novimus eam gratiae divins^ esseconciliatricem. Hoc
vero omnino patet expressum in Rosario, quum eximias partes quas
egit Virgo ad salutem hominum procurandam,singula exponant myste-
ria Gaudii^ Doloris^ atque Gloriae 292-293. — Preces vero vocales eo
disponuntur ordine et numero, talibusque sunt B. M. Virginis titulis
insignes, ut ipsam egregie praedicent conciliatricem divinae gratiae
293-294. — Rosarii ergo mysteriis precibusque intentus animus, summa
inde fiducia se committit B. M. Virginis tutelae 294. — Pars altera.
Gratissimae sunt Mariae Rosarii preces, qaippe quibus in coronam
ncctimus ipsius laudes eximiasque petitiones ca contentas oratione
quam ipse Jesus nos docuit 295. — Mysteriorum contemplatione mens
nostra a terrcnis ad coelestia elevatur, atque ad meliorem informatur
vitani ; qao quidem fit almae Virgini acceptior 295. — Illaautem my-
steria meditatu facilia sunt vel ipsis indoctis 296. — Accepta a Virgine
bcneficia revolvimus grato animo, Rosarium colentes ; ipsa vero,
magno indc perfusa gaudio, ardentes has preces libenter exaudit 296-
297. — Concludit Pontifex Rosarium in remedium esse adhibendum ad
propulsanda Ecclesiae mala, audacius in dies grassantibus impiis 297.
— Contumeliae referuntur ipsi Deo Jesu nuper illatae in Italia, ad
quas quidem indignatio universe commota est 297-298. — SoIIicitudo
laudatur Episcoporum sacrilegos ausus reprobantium 298. — Hos et
ipse conquestus Pontifcx, Christianas hortatur gentes ad religionem
inviolate custodiendam 298. — Optat Mariam omnes eximie vcneren-
tur mense Octobri, et Deum apprecatus benedicit 298.
348 INDEX ANALYTICUS.
55. EPISTOLA ad Commiflsarlum Tertil Ord. S. Fran-
clsci per Galliam de Ordlnis opportunitate. — 22 Sept.
1894 pag. 299
Studiura laudatur sodalium Tertii Ordinis connitentium ut uberes
Ordo fructus proferat 299. — Nativa vis Ordinis in causae socialis
adjumentum potest varia ratione revocari 299.
56. KPISTOUI. ad J. Poletto de divino poemate Ali-
gherii. — 3 Nov. 1894 pag. 301
Valde laudatur divinum poema Aligberii. Praeciaro huic operi illa-
strando multum Pontifex favit 301. — Gaudet ipse magisteriam a se
creditum 111° D. Poletto, optime impleri ; magistrum laudat ob edita
poematis commentaria, eumque hortatur ut po^ma, principiis institu-
tisque christianis vindicandis opportunissimum, recte interpretari
pergat 301-302.
57. LITTERAE APOSTOLICAE de dtaciplina Orienta-
lium conservanda et tuenda. — 30 Nov. 1894. ... pag. 303
Ecclesiae orientales omni jam laude floruerunt ipsis religionis chri-
stianae initiis, ac optime tunc de Urbe et Orbe meritae sunt 303. —
Illas Ecclesia Romana semper magno honore et charitate complexa
est, ipsarumque consuetudines ac ritus custodiendos curavit atqoe
tuendos 303. — Suas ipsius de Orientalibus curas Pontifex exponit :
memorat a se vel erecta vel ampliata pro clericis collegia, edttasque
litteras de instauranda Fidei unitate, in quibus quidem primo loco
Orientales allocutus est 303-304. — Prospicerejam vult propriae ipso-
rum disciplinae omnino servandae,quum tanti momenti sit conservatio
rituum orientalium : horum quippe antiquitas Ecclesiae omamento
est,et affirmat Fidei unitatem 304-30;. — Rituum varietas catholicitatem
Ecclesiae illustrat 305. — Multum ritus ad rem dogmaticam conferuDt
305. — Nullum afferatur Orientalium ritibus ab Occidentalibus detri-
meiltum, ac rata permaneant quae hac de re Bened.XIV decrevit^os-
306. — Novatis vero rerum conditionibus in Oriente,advocavit Pontifex
inde Patriarchas ; quibuscum re diligenter tractata, visum est ipsi am*
pliare quaedam Benedicti praescripta 306. — Legem statuit, cx Const.
Bened. depromptam, qua temperanda sunt latinorum sacerdotum ad
hierarchiam orientalem officia 306. — Decreta a Benedicto data de
Graecis Melchitis, ad Orientales cujusvis ritus extenduntiu- 306. —
Varia statuuntur i* de latino sacerdote qui Orientalem quempiam ad
ritum latinum inducit 306-307. — 2**De locisubi desit sacerdos proprii
ritus 307. — 3' De juvenibus instituendis in sodalitatibus latinis Reli-
gtosorum 307 — 4° et Religiosarum 307-308.— 5® De erigendis domi-
bus Religiosorum vel collegiis latini ritus 308. — 6° De absolutione a
casibus reservatis 308. — 7** De Orientalibus a latino ritu ad oricntalcm
redeuntibus 308. — 8« Dc sponsis diversi ritus 308. — 9° De OrienU-
INDEX ANALYTICUS. 349
libus qui cxtra territorium patriarchale commorantur 308. — 10» Dc
Orientalibus in ordinem religiosum latini ritus cooptandis 308. — 1 1**
De dissidcntibus ad unitatem cathoHcamredeuntibus 308-309. — 120 De
causis matrimonialibus et ecclesiasticis defintendis 309. — ly De juris-
dictione Patriarchae graeci Mclchitae 309. — Exoptat Pontifex ut
Seminaria condantur in Oriente, in quibus juvenes patrio formentur
ritu, sacerdotio olim apud concives functuri, magno quidem animarum
emolumento 309. — Multum Seminaria conferent ad studiorum sacro-
rum incrementa, necnon ad Fidei unitatem 309-310. — Hortatur Pon-
tifex Antistites ut curent haec decreta observanda ; delegatis vero suis
proponit quo debeant Orientales honore et benevolentia prosequi,
multum Sedis Apostolicae consiliis ita profuturi 310. — Eadem suadet
latinis sacerdotibus in Oriente degentibus 310. — Praesentium littera-
rum auctoritatem vindicat 310-311. (')
I. NonnuUa quae in notulis reperiuntur menda. curavimus corrigenda in indice.
FINIS QUINTI VOLUMINIS.
Typis SocietAtis sancti Augustini. — Brugis.
Sromerunt er oificina tppogt. societatis B"^ Hugnstint ;
I«eoni8 PP. XIII Allooutionefl, Epistolae, Gonstitationes. aliaqae act.
praecipuai 5 vol. in-S''. Papierordin. fr. l2,So ^ papier Wathmann fr. 30,0
Lettreaenoycllquesde S. S. L^n XIII: SUR LA Restauration DE i.^
PHILOSOPHIE CHRixiENNE, dans les ^coles. ln-8'' de 32 pages. Tcxte latin t.
traduction frangaise • fr. o.;
Texte fran^ats fr. o,:
SUR LE Mariage. In-8"de 33 pp. Texte latin et trad. fran^aise ... fr. 0^
SUR LA CONSTITUTION CMRtTlENNE DES ^TATS. Noovelle ^dition. In-«" ( '
32 pp. Texte latin et traductioo frang. avec notes et table analytique fir. o,;
SUR LS ROSAIRE, 1894. In-8'' de 10 pp. Traduct. fran^. avec notes marg. fr. o,:-
SUR LA. LiBERTt HUMAiNS. In-^^^.Texte latin et traduction fran^ise avec note:
marginalesettableanalyttqtte,6i pp ir. 0,5
Mdme ^dition avec filets rouges, fr. 0,75 ; sur papier Wathmann, Ir. 2,0
Texte latin seul ou traduction fran^aise seule fr. o,::
> > avec filets ronges, fr. 0,40; sur papier Wathmann fr. i,a
SUR LA CONDITION DES OUVRIERS. Texte latin et tradnction fran^aise aver
notesmarginalesettableanalytiqued^taill^ In-^^^^spp Ir. o,;u
SUR L^^TUDE DELA SAiNTE-£cRiTURE.Texfb latin et traduction fran^se, avec
notes marginales. Brochure in-8'' de 60 pp. fr. ooc
Aux PRINCBS ET AUX PKUPLES DE L*UNiVERS»k Toccasioo de son jubil^ sacer-
dotal. Texte latin et traduction franqaise avec notes marginales. Broch
in-8'' de 32 pages fr. 0,50
CEuvres Pastorales de S. £. le Cardlnal Joachim Peoci, archev^ue-
tfv£que de P^rouse, aujourdliui L^on XIII glorieuseitient r^gnant, tradoites
de ritalien avec Pautorisation de .Sa Saintet^ et pr^c^d^s d'nne introduction»
par AUgustin LURV, docleur en th^ologie et en droit canonique, chapefaun de
St-Louis desFran^ais. Deux vol. in •8'' de 392-326 pages h, 7,00
X«e pape L^n XIII : sa vie, son aotion religieuse, politiq\ie et aoclale,
par Mgr De T Serclaes, Pr^lat de la maison de Sa Saintet^ Pr^sident du
coll^ge eccMsiastique belge k Rome. 2 vol. gr. in*8°, richement illustres de
XV-567 et 636 pages fir. 10,00
Le m^daillier de L^on XIII. i vol. in>8'' de 180 pages avec encadreroests
riches k chaque page. Couverture en parchemin fr. 4,00
Synopsis theologiae dogmaticae fundamentalis. De vera religione, d<
Ecclesia Chriati, de Fontibus Theologicia. Auctore Ad. Tanqusrkv,
S. M, I vol. in-8" de 700 pages fr. 7,00
Synopsis theologiw dogmaticaB apecialis, ad mentem S. Thomae Aqui-
natis, hodierois moribus accommodata :
Tomus primus, De Fide, De Deo Uno et Trino, de Deo creante et
elevante,de Verbo Incarnato.
Tomus secundus, De Deo sanctificante et remunerante, seu de gratia, de
Sacramentis et de Novissimis, Auctore Ad. Tanquerev, S. M. 2 vol.
in-8'' de 616 et 436 pags fr. 13,00
chaque vol. sdpar^ment fr. 6,50
Gompendium theologia& dogmaticae ad raentem Divi Thoms in decem
tractatus discerptum et ad cursus Scolasticae hrevioris usum accommodatum,
auclore F. Pedrini e C. M. I vol, in-8° fr. 6,00
Sacerdos rite institutus piisexercitationibus menstruaB recollectionis,
auctore F. Adulpho Petit, S.J. 5 vol. in-12. Br.,fr. 6,15; relid, 10 ix,
^
^KZ^ ' .'■'•* -fift^i
SANCTISSIMI DOMINI NOSTRI
LEONIS PAPAE XIII
^ Allocutione8,Epistolae,Constitutiones,
Aliaque Acta Praecipua.
<*'W.»!»''*''*' '*'**''*''*'*'»'*?'*■*■ "ScW
^l^'
4^^.^.^^.^.^%.^.^.^^^^.^%.^^.:^%^
Sanctissimi Domini Nostri
Leonis Papae XIII
ALLOGUTIONES, EPISTOLAE,
CONSTITUTIONES,
^i
Aliaque Acta Praecipua.
s- VoLUMEN VI. (1894-1897.) -^
Isl
T=i\
»^**r**F
Wm» j^ocietatis j^ancti M-MSWtinU
DESCLEE, DE BROUWER ET SOC,
BRUGIS ET INSULIS. -^-^
MCM.
-$ — »-
*5j'E!
.HARVAi» COLUQE UMAIIT
MAY 21 Ytlt
tMM 1 H£ OliVAN t <)tilLMif len
ggf^^.^.^.^.^:^.^^:^^
Baiutissimi X>oniuu XNsrri
Jleonis titbma probrtnitia Bapac XIIX
Hitocurionts, episrolac, constirutioncs.
EPISTOLA
Ad Card. OregUa Portuensem Episc.
DE ANTIQUITATUM STUDIIS PROMOYENDIS.
[OERORE sapientium omnium, desiderio
autem Nostro haud exiguo, viros eruditione
insignes, quorum commendatio famae vel
remotarum consensu gentium percrebuerat,
3 brevi mensium intervallo, insperato obitu
sublatos vidimus. Fuere hi Hilarius Alibrandi, Carolus
Ludovicus Visconti, loannes Baptista De Rossi, de re ar-
chaeologica praeclare meriti. Quorum amissione, quum
nobile Romanae Civitatis decus extinctum doleremus,
simul vero pertimuimus ne quid perquirendarum anti-
quitatum studia detrimenti caperent. Ipso etenim ab
exordio Pontificatus Nostri, curarum Nostrarum partem
non mediocrem in eo collocavimus ut, quod nullo non tem-
pore decessoribus Nostris sollemne fuit, optimarum disci-
plinarum studia foveremus et ad exitus laetiores provehe-
remus. Quamquam autem ea doctrinarum genera praecipuo
favore complectenda censuimus, quae Religioni lumen ac
6rmamentum adiiciunt ; cetera tamen, quotquot animos
eleganter ornant et ad humanae societatis consuetudinem
quoquo modo honestandam faciunt, providentiam Nostram
minime desiderarunt. In his vero eas iure habuimus disci-
plinas, quae in antiquitatibus scrutandis illustrandisque
versantur, Nam ipsarum ope praeteritorum temporum pri-
scorumque hominum facta veluti reviviscunt et pene oculis
obversantur : quod vero praesertim spectat ad vetustatem
sacrorum, exploratissimum est quantum ipsae utilitatis con-
ACTA LSONIS XIII. — T. VI. X
DEC
Testatur
P&nti/ex
curam sibi
itmper
fuisse de
dimnisku'
manisque
scientiis
promoven-
dU,
Antiqui-
tatum stu-
dia mul-
tumprod'
esse scim-
tiis, etiam
sacris, ex-
ponit.
EPISTOLA " MOERORE SAPIENTIUM.
tuleiint ad rei christianae historiam ordinaDdam et ad
Quiu Ecclesiae dog^mata ab osorum calumniis vindicanda. Hac
in^CoUegio ^os de caussa urbano eruditorum collegio studiis antiquita-
Urbano tum promovendis peculiarem semper praestitimus benevo-
i^a!uur, lentiam, nihilque omisimus quo pristinum teneret decus et
Jecentitin fnaiore quotidie amplitudine ac dignitate floreret Magno
eruditisat- igitur desiderio adducti, ut simul huic coetui de parto
^^*cn!^eaet splendore nihil decedat sed clariora afferantur incrementa,
argentea simul eidem propensi animi testimonium exhibeamus, nu-
numisma- . ^ , . ^ ,.^
/a, mismata aurea bma, sena argentea, eruditorum praemia
quotannis adtribuenda decernimus. Haec autem ea lege
legeki^de- damus ut,quae aurea sunt, illis e nostratibus exterisve qui,
finUa, proposito ab ipso coetu experimento, primas in tractatione
tulerint ; argentea vero lis donentur qui, vertente anno, in
disserendo dere archaeologica, ceteris solertia et eruditione
antecesserint. Benevolentis hoc providentiae Nostrae con-
silium nihil dubitamus quin amplam, quam expectare licet,
fructuum copiam a navitate sodah'um archaeologorum sit
habiturum. — Interea tibi, Venerabilis Frater Noster, quo
Urbanum Collegium Patrono optimo utitur, Collegioque
ipsi universo Apostolicam benedictionem peramanter in
Domino impertimus.
Datum Romae apud S. Petrum die iv Decembris
MDCCCXCIV, Pontificatus Nostri anno decimo septimo.
LEO PP. XIII.
EPISTOLA
Ad Brasiliae Episcopos
DE PECUNIA IN S. SEDIS SUBSIDIUM
CONFERENDA
IKj^^2S!lt.1$OSTl qua temporum acerbitate Vicarius Christi
I X T g afflictetur, hac etiam de caussa, quod, principatu
jj 1 N ^ civili sibi per vim erepto, uni facultatibus satis
»^^^iik amplis spoliatus sit, quarum ope utebatur ad
Apostolicum munus maiore cum dignitate et ubertate fun-
gendum. Collaudanda vero est fidelium ex orbe universo
pietas, qui, Pastoris summi vicem dolentes, quod iniquitas
abripuerat, ipsi sponte sufficere pro viribus conati sunt et
conantur. Inde petrianae stipis paulatim ubique instituta
ratio, exordientis Ecclesiae referens caritatem ; quae quanti
nunc sit in christianae rei utilitatem momenti, apertum est.
Hac Nobis volentium filiorum stipe, multis quidem gravi-
busque officii necessitatibus providere iam datum : sed,
quum latior in dies pateat campus ad virtutem ministerii
Nostri explicandam, sane prohibent angustiae rerum quo-
minus pro ardore desiderii agamus. — Id cernere praesertim
licet in orientalibus populis ; ad quos iam diu appulimus
cogitationem ut, quoad in nobis est, tempora, opitulante
Deo, maturemus ad dissidentes Nobiscum iungendos. Huic
autem assequendo bono, per eas regiones cultui divino
prospici, collegia clericorum condi, scholas aliaque id genus
instituta fundari, subsidia praeberi Episcopis, est omnino
necesse. Secunda quidem favent exordia ; his tamen ut
exordiis obsecundemus, pares nequaquam sumus : quam-
obrem auxilio Nobis catholicos omnes esse oportet tum fusis
ad Deum precibus, tum etiam collata opera ad sumptus
suppeditandos. Incumbet autem quisque libentior in hanc
laudem, qui secum reputet regionum earum caussam agi,
quae Christi lesu vestigiis dedicatae sunt, ex quibus Evan-
gelii lumen ceteris gentibus est invectum. — Exploratum
6
DBC.
Opportu-
nt FideUs
per petrift-
nam sti-
pem subve-
niunt Pm-
tifici^prin-
cipatucivi-
ii ipsi per
vim erepto.
PluriSus
in dies la-
horihts fif-
tentus.
preces ob
omnibus
opesqtu pe»
tit Ponti'
fex.
nomtnatim
4 EPISTOLA •* NOSTI QUA TEMPORUM. "
apopuiis igitur babentes quo iidei ardore ac pietatis Brasiliae populi
rasi tae, feruntur, hortamur te, Venerabilis Frater, ut consilium
Nostrum adiuvare, quantum in te est, velis. Contende ut
iideles tibi commissi penitus intelligant quam grande opus
agatur, omnique fac studio suadeas, ut aeque precatione ac
liberalitate Nobiscum insistant ad rem feliciter provehen-
dam. Optamus idcirco, praeter collectas quae istic in more
sint positae, ut aliae extra ordinem hac de caussa a te indi-
cantur, statis quidem diebus et in universis Dioecesium
curiis. Tum quae a fidelibus erogentur pecuniae, eas Curio-
nes tibi aflferant ; tu autem Internuntio Apostolico in Flu-
minensi civitate degenti tradas, ad Nos transmittendas.
Populi tui caritatem frustra Nos non implorasse plane
confidimus. Caelestium vero praemiorum auspicem gratique
ac benevolentis animi testem tibi, Venerabilis Frater, et.
clero populoque tuo Apostolicam benedictionem peramao*
ter in Domino impertimus.
Datum Romae apud S. Petrum die vi Decembris
MDCCCXCIV, Pontificatus Nostri anno decimo septimo.
LEO PP. XIII.
8tjft<Rift«tfig&j6j&j&j&y<*«««afe«^
EPISTOLA
Ad Archlep. Tarraconensem
DEI
DE RE RELIGIOS A ET CIVILI IN HISPANIA.
i
!?
i
OSTQUAM catholici ex tota Hispania viri, sacro-
rum Antistitibus praeeuntibus, quartum conve-
nere ad religionis utilitates promovendas, visum
tibi ceterisque Episcopis,qui coetui interfuerant,
litteras ad Nos dare,quae de fausto rei exitu deque omnium
voluntate erga Sedem Apostolicam eiusque integram liber-
tatem docerent. Equidem de litteris deque obsequio et stu-
dio vestro gratias pro merito habemus ; in acto autem feli-
citer conventu impense gratulamur vobis. Deum simul
benignissimum enixa prece rogamus ut,qui vobis dedit velle,
quaecumque in religionis bonum concordi suffragio decre-
vistis det etiam perficere. £x quibus ea esse praecipua non
dubitamus, quae Nos saepenumero, suadente gentis vestrae
caritate, docuimus. Illud in primis ex animo non excidisse
confidimus, catholicorum officium esse,iurium disceptatione,
quaecumque sint, divinae Providentiae permissa, eos, qui
publicam rem administrant, omni prosequi observantia ;
quod eo libentius in praesentia exequi par erit, quum Eam
habeant hispanae gentes regni moderatricem quae, ob vir-
tutes animi ac singulare obsequium in Apostolicam Sedem
omni sit honore atque existimatione dignanda ; humquam
vero committere ut religionis rationes, quae toto eminent
caelo,politiciscontroversiis implicentur.lmprobandi etenim
profecto sunt qui in civilium factionum commoda et ad
poUticos quoscumque fines adipiscendos catholicum nomen
pro argumento habent, religiosaque populi voluntate abu-
tuntur. luvat igitur eos, quibus sacrorum cura demandata
est, a civilibus studiis abstinentes omnino esse, ne ministe-
rium Ecclesiae in suspicionem veniat. Laici vero homines
non verbo tenus, sed ipsa re ecclesiasticae auctoritati mo-
remgerant,neveunquam obliviscantur,privatorum utilitates
lO
DBC.
Di quar-
to cathoH'
corum coU'
ventufeli'
citer acto
lcutatur
Poutifex,
Iterum
catholicis
inculcat
obsequium
iis prae-
standum
qui publi'
cam rem
admini'
strant.
Cavendum
ne religio'
nis ratio-
nespoliticis
implicen-
tur coniro-
versiis.
Tumcle-
riciSf
tum/aicis
propanit
agendinor^
mam.
EPISTOLA ** POSTQUAM
emolumento religionis communique bono debere subiici.
Haec dum servant, catholicos laicos otiosos esse nequa-
quam permittimus ; probamus contra si, incolumi debita
legibus observantia nec repudiato episcoporum ductu, reli-
giosae rei provectum strenue prosequantur. Quamobrem
congressus saepe cogi, ephemerides in vulgus edi, quaequi-
^ dem ad regulam exigantur praescriptorum ab Apostolica
Sede, atque incolumi reverentia erga eos qui potestate
potiuntur, consociationes operariorum foveri, aliasque id
genus celebrari institutiones magnopere extolUmus et incul-
camus. Hortamur autem multo maxime, ut Romano Pon-
tifici, qui Christi Domini vices in terris gerit, cathoUci
Reprt- homines in dies arctius adhaereant. Novimus enim ac dole-
hendti eos • tt« • ^- • • « •! • • !• • •
quihaud mus m Hispanis etiam mmime desiderari qui, rehgionis
odvernL 0^^^*^*"» Sedis ApostoHcae consiUis ac documentis obsi-
Sedem stunt ; nec desunt ephemeridum scriptores, qui, etsi catho-
tem^' Hco utuntur nomine, usque eo sunt progressi ut supremam
^^* Ecclesiae auctoritatem non adversentur modo, sed etiam
irreverenter habuerint. Pro certo habemus, VenerabiUs
et itoefes ex
suis mcni' Frater, fideles Hispaniarum populos monita haec Nostra
^Javentu- «^ccepturos Hbeuter, Episcopos vero naviter curaturos ut ea
ros confi' animis alte insideant atque in rem deducantur. Id religio-
nis, id patriae exigit caritas : una etenim haec ratio est, qua
religionis patriaeque bono vere prospiciatur. Deus autem, a
quo est omne datum optimum, suo vos numine tueatur ;
divinarumquegratiarum auspex paternaeque Nostrae bene-
volentiae testis sit Apostolica benedictio, quam tibi cun-
ctisque Episcopis populoque hispano universo amantissime
impertimus.
Datum Romae apud S. Petrum die x Decembris
MDCCCXCiv, Pontificatus Nostri anno decimo septimo.
LEO PP. XI n.
» ^^^^^^^n»ntk^j»ngA^Ji» ^^Kk<fi.^<^^,^.^.^-^.^ *«-<ft 1
EPISTOLA ENCYCLICA
QUA INSTITUTUM " A PROPAGATIONE
FIDEI " FOVETUR ET COMMENDATUR.
HRISTI nomen et regnum in gentibus quotidie
latius proferre,atque devios discordesque invitare
ad Ecclesiae sinum et revocare, hoc nimirum,
quemadmodum sentit animus sanctum in primis
esse oflicium muneris supremi quod gerimus, ita iamdiu est
curis Nostris studiisque, apostolica urgente caritate, pro-
positum. Hanc Nos ob caussam sacras tueri ac multiplicare
expeditiones, quarum potissimum ope christianae sapien-
tiae lumen ad errantes difTunditur, ad easque sustentandas
auxilia incatholicis populis corrogata submittere, nulla
unquam ratione cessavimus. Fecimus id praesertim, datis
anno pontificatus tertio encyclicis litteris Sancta Dei Civi-
tas^ eo consilio ut praeclaro Instituto a Propagatione Fidei
ampliorem catholicorum quum pietatem tum liberalitatem
conciliaremus. Tunc persequi hortando libuit, quam ipsum
modicis initiis ingressum ad quantam amplitudinem brevi
tempore provenisset ; quibus vel laudum testimoniis vel
Indulgentiae muneribusDecessoresNostri iIIustres,Pius VII,
Leo XII, Pius VIII, Gregorius XVI, Pius IX, idem ornas-
sent ; quam multum ex eo adiumenti sacris per orbem ter-
rarum Missionibus allatum iam esset et quam uberiora
forent deinde expectanda. Neque exiguus, Dei beneficio,
respondit hortationi fructus ; quum sane, Episcoporum navi-
tati et instantiae obsequente largitate fidelium, benemeren-
tissimum opus hisce etiam proximis annis amplificatum
videamus. — At nova iam subest graviorque necessitas,
quae efTusiores in hanc rem spiritus manusque catholicae
caritatis desideret, vestramque acuat, Venerabiles Fratres,
sollertiam.
Nam, quod probe nostis,per apostolicam epistolam Prae-
clara, iunio superiore editam, visum est Nobis Dei provi-
DEC,
1894,
Verita-
iis per or-
btm diffun-
dendae stU'
diosissimus
Pontifex
InstitU'
tum a Pro-
pagatione
Fidei jam-
pridem Fi*
delibusfo'
vendum
commenda-
vity datis
litteris en»
cyclicis
Sancta Dei
Civitas.
Gravio-
remjam
Instituti
promoven^
di subesse
necessita-
tem expQ'
nit^quum
ad Fidei
8 EPISTOLA ENCYCLICA '* CirRISTI NOMEN,
unitatifn dentis servire consiliis, vocando et incitando gentes, quae
modoHpse "biquc sunt, ad fidei christianae unitatem ; illud tamquam
incitavi' summum votorum optantibus, ut aliquanto per Nos matu-
^^ * retur promissum divinitus tempus, quo ^et unum ovile et
o ' Hia- ^^^^ Pastor. — Singularibus autem curis interea spectare
lium^ Nos ad Orientem eiusque Ecclesias, multis nominibus insi-
^^s€rvata S"®^ ^* venerandas, ex ipsis nuperrime intellexistis litteris
earum apostolicis, quas perscripsimus de disciplina Orientalium
Ronumde conservanda et tuenda. Inde etiam satis compertae sunt
EccUsta€ yotjjs Jnstitutae rationes, quas, collatis diligenter consiliis
conjunfftre * **
studeat, cum Patriarchis earum gentium, exploravimus, aptius ad
opi divina ©^citum profuturas. Neque tamen difiitemur, hanc omnem
simui caussam difficultatibus implicari magnis : quibus eluctandis
si quidem impar est virtus Nostra, totam nihilominus fidu-
ciae constantiaeque vim, in quo maxime oportet, sitam
habemus magno.animo in Deo.Qui enim rei mentem Nobis
et initiaprovidusdedit,vires ipse opemque ad perficiendum
summa cum benignitate certe sufficiet : atque hoc est quod
enixis precibus ab ipso implorare contendimus, idemque ut
ot humana fideles omnes implorent vehementer hortamur. Divinis
fretus. , vero, quae fidenter expetimus, adiumentis quum humana
prorsus accedere sit necesse,eis idcircoquaerendis et suppe-
ditandis, quaecumque videantur ad id quo spectamus con-
ducibilia, peculiares quasdam curas aequum est a Nobis
impendi.
Remsibi Namque ut Orientalibus, quotquot discessere, ad unicam
muitosum- Ecclesiam reditus muniatur, videtis, Venerabiles Fratres,
ostendttT^ opus esse in primis parari ex eis ipsis idoneam sacrorum
ministrorum copiam, qui doctrina et pietate abundantes,
^ ceteris optatae unitatis consilia suadeant ; catholicae insuper
sapientiae vitaeque institutionem quam maxime evulgan-
dam esse, atque ita impertiendam, ut proprio nationis in-
genio accommodatius conveniat. Quare providendum, ut
sacrae educendae iuventuti, ubicumque expediat, pateant
instructae congruenter domus ; ut plura numero praesto
sint gymnasia, alia alibi pro locorum frequentia ; ut sua
cuiusque ritus cum dignitate exercendi praebeatur facultas;
ut optimis edendis scriptis manare ad omnes germana
DE IKSTITUTO ** A PROPAGATIONE FIDEI. Q
relig^onis notitia possit. Ista et similia efficere quantae sit 24
impensae futurum, vosmet facile intelligitis ; simul intelli- iSgs^
gitis» tam multis rebus et magnis non posse Orientales Ec-
clesias omnino per se ipsas occurrere, nec posse tamen a
Nobis, his rerum angustiis, quam vellemus opem conferri. —
Restat ut apta subsidia praecipue opportuneque ex eo pe- SubsuOa
tantur, quod modo laudavimus, Instituto ; cuius quidem j^^^^l^
propositum cum illo plane cohaeret quod Ipsi nunc animo pttU;ideo'
destinamus. At simul vero, ne apostolicae Missiones, deri- ^^m^ai
vatis partim in alienum usum quibus aluntur praesidiis, Catholids
quidquam accepturae sint detrimenti, magnopere instandum
est, ut eo largius catholicorum in ipsum influat liberalitas. — ,
HtCHOH IH'
Similem autem cautionem rectum estadhiberi,quod attmet stitutum a
ad affine et perutile Institutum a Scholis Orientis, alias o,i|!*ntis
auctum commendatfone Nostra ; praesertim quum, mode- larga stipe
ratoribus eius aperte pollicitis, paratum similiter sit, de ^dunH^'
stipe a se cogenda, Nobis, quantum copiosius licuerit, in
idem subministrare.
Id est igitur, Venerabiles Fratres, in quo vestra singula- ■ r^^^^.
riter officia exposcimus: neque dubitamus quin vos, qui poshorta^
Nobiscum religionis et Ecclesiae caussam sustinere et prove- sodatuh
here modis omnibus assidue studetis, egregiam Nobis sitis »^»»aPro-
° ^ pagatione
operam navaturi. Eflicite sedulo ut in fidelibus curae vestrae Fidei cu-
commissis ipsa a Propagatione Fidei Consociatio, quanta ^j^/jj^^
maxima possit, capiat incrementa. Pro cerlo enim habemus tissinudif-
fore, ut multo plures dent ei libenter nomen et largam pro damTexpo-
facultate conferant stipem, si per vos plane perspexerint ^"'* ^-/*""
... . 1. .... aem prae"
quae sit eiusdem praestantia et quam dives spintualium staHtiaiae-
bonorum copia, quantaque inde rei christianae emolumenta 'J^^"
sint in praesens optirno iure speranda. Id certe homines
catholicos debet tnovere penitus, quum noverint nihil se
posse Nobis facere tam gratum, neque sibi Ecclesiaeque
tam salutare, quam sic votis obsecundare Nostris, uti tri-
buere studiose certent unde ea, quae Orientalium bono
Ecclesiarum constituimus, re ipsa convenienter feh'citerque
praestemus. At Deus, cuius unice agitur gloria in christiani Divi-
nominis amplificatione et in sancta eiusdem fidei ac regi- Z^rcu^
minis coniunctione, Nostris benignissimus adspiret deside- ^xiiium
rtV.
lO EPISTOLA ENCYCLICA " CHRISTI NOMEN.
et henedi' riis, faveat coeptis : eius autem lectissimorum munerum
auspicem, vobis omnibus, Venerabiles Fratres, et clero po-
puloque vestro Apostolicam benedictionem amantissime
impertimus.
Datum Romae apud S. Petrum die XXIV Decembris
MDCCCXCIV, Pontificatus Nostri anno decimo septimo.
LEOPP. XIII.
EPISTOLA
Ad Episcopum Montispessulanensein
DE REBUS CIVILIBUS IN GALLIA.
^^^^iffv gratia et benevolentia erga te Nostra nihil sane Ji^^
Y\ S[ ®^^ quod suspensum anxiumque te habeat ; eius- iSg^
i^ S demque rei apertius testandae occasionem per- Tesiatur
?«p^^ libenter capimus a temetipso oblatam. Scilicet £^'^'^^^,
acceptissima inter vota, quae tua recens epistola attulit, AnusHH
luculentius vidimus enitere obsequium illud, quod in hanc ^,/"X'^*
beati Petri Cathedram foves aeque ac summam voluntatem ^^*^f>/*™-
praescriptis obtemperandi optatisque Nostris. Hoc valde qutHii,
nimirum, ut par erat, delectati sumus ; eoque vel magis, ^^^„, ^^
nuntiatb abs te feliciter quanta istic apud omnes et constet ^^«f^^/*"
animorum coniunctio et vigeat soliertia communis t>oni ex mm soUi-
dignitate christiana curandi. Utramque Nos laudem plurimi ^'^^*
facimus magnoque opere tuemur, tamquam praecipuum
vereque salutare vestrarum rerum praesidium : tibi autem
iure gratulamur, qui in hoc ipso pro virili parte, ut fateris,
elaboraveris, quique etiam statueris id efBcere impensius
< ut cunctorum vere cathoh'corum corda in unum coale-
scant >. Hoc tu igitur modo, Venerabih's Frater, insistens, Luiium
animum sumas viresque intendas velimus: crede vero, neque ^'^^ ^f^^^*
Nos neque cantatem patriae ideo offendi quod quis, honesta r^rumavi-
caussa adductus, aliam rerum civilium formam secum in ^'**'^*M'
maftt
animo recolat vel praeoptet. pr^c^tar^.
Nunc tuis pro Nostra incolumitate votis faustam red- F&mta
dentes votorum vicem, tibi consilii copiam et pastoralium ^ ^^^'Xi^
munerum ubertatem a Deo precamur, in eo praesertim r^^»r.
quod sollicitus commemorasti^ de conditione cleri diffici-
liore : amplam propterea tibi ipsi eidemque clero omnique
populo tuo Apostolicam benedictionem maxima cum cari-
tate impertimus.
Datum Romae apud S. Petrum die xxx Decembris
HDCccxciv, Pontificatus Nostri anno decimo septimo.
LEO PP. XIIL
fc<ft<ai^<»<ajflt3fl63flM&ai&tf^<ftifc<^a^jg&3^^
EPISTOLA
Ad Eplscopos foederatarum Americae
septentrionalis civitatum
DE REBUS CATHOLICIS.
Betuvo'
lum Ame-
ricanad
genti ani'
mum testa'
tur Ponti'
fex.
Eccle-
siam de
America
dene meri-
tam esse
probai^ al-
latis Co-
lumbi at'
que homi-
num apO'
stolicorum
lahoribus.
ONGINQUA oceani spatia animo et cogitatione
^ traiicimus : et quamquam vos allocuti alias scri-
^ bendo sumus, maxime quoties ad episcopos ca-
^^ tholici orbis communes litteras pro auctoritate
dedimus, modo tamen aflfari vos separatim decrevimus, hoc
videlicet consilio ut prodesse aliquid catholico nomini apud
vos, Deo volente, possimus. Idque summo studio cur&que
aggredimur : propterea quod et plurimi facimus et magno-
pere diligimus americanum, validum iuventi, genus : in quo
plane non civilis tantummodo, sed christianae etiam rei
cernimus animo incrementa latentia.
Exitum quarti ab explorata America saeculi cum tota
gens vestra haud multo ante grati recordatione atque omni
signific^tione, ut erat dignum, concelebraret, Nos item au-
spicatissimi facti memoriam vobiscum recoluimus commu-
nione laetitiae et similitudine voluntatis. In illoque tempore
vota quidem pro incolumitate et magnitudine vestra absen-
tes fecisse,haud satis habuimus : in optatis erat coram, ali-
qua ratione, vobis adesse gestientibus : ob eam rem libentes,
qui gereret personam Nostram misimus.
Quae vero in illa celebritate vestra fecimus, non iniuria
fecimus : quia americanum genus, vix editum in lucem ac
prope vagiens in cunis, sinu amplexuque suo Ecclesia
parens excepit. Quod enim alias dati operi demonstravi-
mus, navigationum laborumque hunc in primis fructum
Colombus petiit, aditum christiano nomini per novas terras
novaque maria patefacere : qua in cogitatione constanter
inhaerens, quibuscumque appulsus oris, nihil habebat anti-
quius, quam ut Crucis sacrosanctae simulacrum defigeret
in littore. Quapropter sicut arca Noetica, exundantes su-
DE RE CATHOLICA IN AMERICA. I3
pergressa fluctus, semen vehebat Israelitarum cum reliquiis
generis humani, eodem modo commissae oceano Colom-
bianae rates et principium magnarum civitatum et primor-
dia catholici nominis transmarinis oris invexere.
Quae postea consecuta sunt, non est huius loci singula
persequi. Certe repertis ab homine Ligure gentibus, etiam
tum agrestibus, evangelium maturrime illuxit. Satis enim
est cognitum quot e Franciscana familia, item ex Domini-
cana et Loiolaea, duobus continentibus saeculis, istuc navi-
gare huius rei graticl consueverint, ut deductas ex Europa
colonias excolerent, sed in primis et maxime ut ad chri-
stiana sacra indigenas ex superstitione traducerent, conse-
cratis non semel cruento testimonio laboribus. Nova ipsa
oppidis vestris compluribus et fluminibus et montibus et
lacubus imposita nomina docent perspicueque testantur,
Ecclesiae catholicae vestigiis vestras penitus impressas ori-
gines. — Neque illud fortasse sine aliquodivinae providen- initia
tiae consilio factum, quod heic commemoramus : cum omiisai'*
americanae coloniae libertatem ac principatum, adiuvanti- quthierar'
bus hominibus catholicis, adeptae, in rempublicam coaluere siasUcaein
iure fundatam, tunc apud vos est ccclesiastica hierarchia ^^l^f^l^j^^
rite constituta : et quo tempore magnum Washingtonum Mefnorai
ad gubemacula reipublicae admovit populare suffragium, ^^^uae
eodem pariter tempore auctoritate apostolica primus est £piscopum
Americanae Ecclesiae episcopus praepositus. Amicitia vero /uissejuH-
coasuetudoque familiaris, quam alteri cum altero constat ^^^j^J^^
intercessisse, documento videtur esse, foederatas istas civi- tmo
tates concordii amiciticlque coniunctas esse Ecclesiae catho-
licae oportere. Neque id sane sine caussa. Non enim potest quiquidem
nisi moribus bonis stare res publica : idque acute vidit 'f'^^^^
edixitque primarius ille civis vester, quem modo nomina- nonposse
vimus, in quo tanta fuit vis ingenii prudentiaeque civilis. ^^ribus^
Sed mores bonos optime et maxime continet religio, quippe *'^f/^'"".
qoae suapte naturi principia cuncta custodit ac vindicat ex bonosvero
quibus officia ducuntur, propositisque ad agendum momen- ^^w^f
tis maximis, iubet cum virtute vivere, peccare vetat. Quid contirut
autem est Ecclesia aliud, nisi societas legitima, voluntate ^' '"^'^*
iussuque lesu Christi conservandae morum sanctitati tuen-
14 EPISTOLA '* LONGINQUA.
qtku lutt daeque reiigioni condita ? Hanc ob rem, quod saepe ex hoc
"^i/l/l^ pontificatus fastigio persuadere conati sumus, Ecclesia
sp€ciet ani' quidem, quamquam per se et naturl sui salutem spectat
men et animorum, adiptscendamque in caelis felicitatem, tamen in
Kitaefue 'P*^ cttam rerum mortalium genere tot ac tantas ultro parit
turtuiiita' utilitates, ut plures maioresve non posset, si in primis et
^^^' maxime esset ad tuendam huius vitae, quae in terris degi-
tur, prosperitatem instituta.
Reipu- Progredientem rem publicam vestram atque in meliorem
EccUsiae ^^**""^ volucri itiucre venientem, ncmo non vidit : idque in
in staiibus iis etiam rebus quae religionem attingunt. Nam quemadmc-
iruremefUa ^^^ ingenti commodorum potentiaeque accessione, unius
narrat conversione saeculi, crevere civitates, ita Ecclesiam cemi-
Pontifex, . . . . * , . «.
mus ex minima tenuissimaque magnam percelenter etfectaro
et egregie florentem. lamvero si ex una parte auctae opes
copiaeque civitatum merito americani generis ingenio atque
operosae sedulitati referuntur acceptae : ex altera floreos
rei catholicae conditio primum quidem virtuti, sollertiae,
prudentiaeque tribuenda Episcoporum et Cleri : deinde vero
fidei munificentiaeque catholicorum. Ita singulis ordinibus
pro virili parte adnitentibus, licuit vobis res innumerabiles
pie atque utiliter instituere ; aedes sacras, ludos litterarios
pueris instituendis, domicilia maiorum disciplinarum,domos
hospitales plebi excipiundae, valetudinaria, coenobia. Quod
vero propius ad culturam attinet animorum, quae christia-
narum exercitatione virtutum continetur, plura Nobis com-
perta sunt, quibus et spe erigimur et gaudio complemur :
scilicet augeri gradatim utriusque ordinisClericos: in honore
esse pia collegia sodalium, vigere scholas curiales caikolicas,
scholas dominicas doctrinae christianae tradendae, scholas
aistivas ; consoc\?X\oMs ad suppetias mutuo ferendas, ad
inopiam levandam, ad victus temperantiam tuendam : his
ciesiaetam accedere multa pietatis popularis argumenta.
prosperas Harum felicitati rerum non est dubium plurimum iussa
'"^^Sodis ac decreta conducere Synodorum vestrarum,earum maxime,
Episcopo- qy^g posteriore tempore Sedis Apostolicae vocavit et sanxit
necnon ' auctoritas. Sed praeterea, libet enim id fateri quod est, sua
^inlibusEc' debetur gratia aequitati legum,quibLis Auierica vivit, mori-
DE RE CATHOLICA IN AMERICA. I5
busque bene constitutae rei publicae. Hoc enim Ecclesiae ^^^
apud vos concessum est,non repugnante temperatione civi- ^^s»
tatis, ut nullis legum praepedita vinclis, contra vim defensa nuUo modo
iure communi iustitiaque iudiciorum, tutam obtineat vivendi ^J^^^l
agendique sine oifensione facultatem. Sed quamquam haec negat ta- '
vera sunt, tamen error tollendus, ne quis hinc sequi existi- ^^ ^^'*'
met, petendum ab America exemplum optimi Ecclesiae tum Eech-
status : aut universe h'cere vel expedire, rei civih's reique ^l^/^^'
sacrae distractas esse dissociatasque, mOre americano, ratio- parationea
nes. Quod enim incolumis apud vos res est catholica, quod ^dviit^
prosperis etiam auctibus crescit, id omnino fecunditati tri-
buendum, qua divinitus poUet Ecclesia, quaeque si nullus
adversetur, si nulla res impedimento sit, se sponte effert
atque effundit ; longe tamen uberiores editura fructus, si,
praeter Hbertatem,gratia legum fruatur patrocinioque publi-
cae potestatis. Studio-
Nos vero,quoad per tempora hcuit,conservare ac fundare mentum.ac
firmius rem cathoUcam apud vos,numquam praetermisimus. ^^^^^(''
— Hac de caussa duas potissimum res, quod probe nostis, nistratio'
aggressi sumus : alteram, provehere studia doctrinarum : J!^^ p^^['
alteram, rei cathoh*cae efficere administrationem pleniorem. ^iff^ ^^po-
Scilicet etsi universttatis studiorum domicilia plura nume- /<» con-
rabantur, eaque insignia, faciendum tamen duximus, ut ^^*^^^/'
unum aliquod existeret Sedis Apostolicae auctoritate insti- Universi-
tutum, idemque omni iure legitimo a Nobis auctum : in quo '^^^v{
doctores catholici studiosos sciendi erudirent, principio
quidem philosophicis ac theologicis, deinde vero, ubi res et
tempora siverint, ceteris quoque disciplinis, iis nominatim
quas nostra aut peperit aut perfecit aetas. Omnis enim eru-
ditio manca sit, si nuUa recentiorum disciplinarum accesse-
rit cognitio. VideUcet in hoc tam celeri ingeniorum cursu,
in tanta cupiditate sciendi tam late fusa, eademque per se
laudabili atque honesta, anteire decet catholicos homines,
non subsequi : ideoque instruant se oportet ab omni elegan-
tia doctrinae, acriterque exerceant animum in exploratione
veri, et totius, quoad potest, indagatione naturae. Quod
omni tempore idem Ecclesia voluit : ob eamque rem ad
profereodos scientiarum fines omnino tantum conferre con-
l6 EPISTOLA " LONGINQUA.
suevit, quantum opera et contentione potuit Igitur pcr lit-
teras die VI l Martii an. MDCCCLXXXIX ad vos, Vene-
rabiles Fratres,datasGymnasium magnum cupidae maioruni
disciplinarum iuventuti rite constituimus Washingtoni, in
urbe principe ; quam quidem peropportunam fore sedem
VuU studiis optimis, vosmetipsi maximo numero significastis.De
^inipsa ^"* ^^ ^^ venerabiles fratres Nostros S. R. E. Cardinales
mn minus cum referremus in Consistorio ('), velle Nos declaravimus,
netninfor- legis instar eo in gymnasio haberi, ut eruditio et doctrina
»^<^^f^ coniungatur cum incolumitate fidei, neque minus ad reUgio-
optinuu, nem quam ad artes optimas informentur adolescentes.
Idcirco rectae studiorum rationi, ac disciplinae alumnorum
tuendae praeesse iussimus foederatarum civitatum Episco-
pos, collata Archiepiscopo Baltimorensi Cancellarii, ut
Gaudet loquuntur, potestate ac munere. — Et initia quidem, Dei
hi^uTin- beneficio, satis laeta. NuIIa enim interiecta mora, cum sae-
stituti ini- cularia sollemnia ob memoriam ecclesiasticae Hierarchiae
ageretis, exorsae faustis ominibus, praesente Legato Nostro,
sacrae disciplinae. Ex eoque tempore elaborare novimus in
tradenda theologia spectatos viros, quorum ingenii doctri-
naeque laus insigni erga Sedem Apostolicam fide observan-
tiaque cumulatur. — Neque vero diu est, cum rescivimus,
pii sacerdotis liberalitate extructas ab inchoato aedes scien-
tiis litterisque tradendis,cIericorum simul et laicorum com-
modo adolescentium. E cuius viriexemplo facile confidimus
sumpturos, quod imitentur, cives : non enim ignota Nobis
indoles Americanorum ; neque fugere eos potest, quidquid
in ea re collocetur liberalitatis, cum maximis in commune
utilitatibus compensari.
Muitam Ex huiusmodi Lyceis, quae variis temporibus Ecclesia
^wtnisse ^omana aut ipsamet princeps instituit, aut instituta probavtt
utiiitatem legibusque auxit, nemo est nescius quanta in omnem Euro-
pam et doctrinae copia et vis humanitatis efRuxerit. Hodie-
Laudi' que, ut sileamus de ceteris,satis est Lovaniense meminisse :
^Lyuum ^^ ^^ universa Belgarum gens incrementa petit prosperi-
Lovanien' tatis et gloriae prope quotidiana. lamvero par ac similis
copia utiiitatum facile est a magno Lyceo Washingtoniensi
z. Die XXX D«oembr. an. mdccclxxxix.
Si,
DE RE CATHOLICA IN AMERICA. IJ
consecutura, si doctores pariter atque alumni, quod minime 6
dubitamus» praeceptis Nostris paruerint, iidemque, amotis ^^^
partium studiis et contentionibus,opinionem sibi a populoi
a Clero conciliarint.
Caritati vestrae, Venerabiles Fratres, ac beneficentiae Bcncva-
popuiari commendatum hoc loco volumus Collegium urba- ^%'llf^^p^^
num adolescentibus ex America septentrionali ad sacra rumtt
fingendis, quod Pius IX decessor Noster condidit, quod- HaiFidt^
que ipsum Nos, per litteras die XXV Octobri mensc an. ^''"'" ^^^^^
MDCCCLXXXIV datas, constitutione legitima firmandum Amtricat
curavimus : eo vel maxime quod communem de ipso expe- ^^^'"'p^'
ctationem haud sane fefellit exitus. Testes estis vosmetlpsi, i-^-ium in
non longo temporis decursu, complures inde extitisse sacer- au€^prl!pe^
dotes bonos, in iisque nec deesse qui maximos sacrae di^ni- ^"i'' j«<'-
tatis gradus virtute adepti doctrinaque sint. Quare vos 'p^l^i^ ^^
omnino arbitramur facturos operae pretium, si perrexeritis
iectos adolescentes huc mittere in spem Ecclesiae instituen-
dos : quas enim et ingenii opes et animi virtutes in romana
urbe paraverint, eas aliquando explicabunt domi, atque in
communem afierent utilitatem.
Simili modo vel inde a Pontificatus exordio caritate per- ^> Admi*
moti, qua catholicos e gente vestra complectimur, de Con- ^l-l^V^f
cilio Baltimorensi III cogitare coepimus. Cumque serius ^iat provi-
Archiepiscopi, eius rei caussa,Romam invitatu Nostro istinc 'f";^'/^"f^^'
advenissent, diligenter ab ipsis, quid in commune consnlen- ^«^EfiV
dum censerent, exquisivimus : postremo quod univcrsis timoremi
Baltimoram convoc^tis visum est decernere, id matura con- ^^^- ^'^^-
i/ue aecrtfti
sideratione adhibita, ratum esse auctoritate apostolica ius- iamimt.
simus. Celeriter autem apparuit operae fructus. Quandoqui- s^iata'
dem Baltimorensia consuIta,salutaria et valde accommodata y^^XT '*
temporibus res ipsa comprobavit, comprobat. Satis iain i^^*^^^
eorum perspecta vis est ad stabih'endam disciplinam, ad
excitandam Cleri sollertiam ac vigilantiam, ad cathoHcam
adolescentis aetatis institutionem tuendam et propagandam.
— Quamquam hisin rebus si vestram, Venerabiles Fratres, pinaUtt-
agnoscimus industriam, si collaudamus iunctam cum pru- prttdtn^
dentia constantiam, merito vestro facimus ; propterea quod ^'^'^^ ^^''
plane intelHgimus, talium ubertatem bonorum nequaquam Vtkriur&d
AcTA Leonis XIII. — T. VI. *
l8 EPISTOLA " LONGINQUA. "
maturUa- ad maturitatem tam celeriter atque expedite perventurain
l^s^^^ fuisse, si vosmetipsi, quae sapienter ad Baltimoram statue-
ratis, ea non sedulo et fideliter exsequi, quantum in sua
quisque potestate erat, studuissetis.
Fastigium Verum absoluto Baltimorensi concilio, reliqua pars erat
Hfexim^ ut congruens et conveniens quasi fastigium imponeretar
suitiega- operi : quod impetrari vidimus vix posse melius, quam si
apost^U" Apostolica Sedes legationem americanam rite constituisset :
cam comti' eam itaque, ut nostis, rite constituimus. Atque hoc facto,
Americain quemadmodum alias docuimus, primum quidem testari
^^M^e^eriu P'^^"'*»'" iudicio beuevolentiaque Nostra eodem Americam
civUates ioco et iure esse,quo ceterae sunt, praesertira magnae atque
^Tf^Mici iniperiosae, civitates. Deinde illud quoque spectaviraus, ut
arctius oflSciorum et necessitudinum, quae vos, quae tot hominuffl
socianiur, niilHa catholicorum cum Apostolica Sede continent, fierent
Ab uUi- coniunctiora nexa. Revera multitudo catholicorum rem a
*"^J^^" Nobis peractam intellexit, quam sicut saluti sibi sentiebat
consueve- fore, ita praeterea in more positam institutoque Sedis Apo-
fnani Pon- stoHcae cognoverat. Videlicet romani Pontifices, ob hanc
^^"^ivo «rJ ^^"^^*"™ ^"od ^^J christianae administrandae divinitus
suo, legatos tenent principatum, suos peregre legatos ad gentes popu-
^ruHanos '^^que christianos mittere vel ab ultima antiquitate consue-
mittere, verunt. Id autem non extrinsecus quaesito, sed nativo iure
suo, quia " romanus Pontifex, cui contulit Christus potesta-
" tem ordinariam et immediatam sive in omnes ac singulas
"Ecclesias, sive in omnes et singulos Pastores etfidelesO),
" cum personaliter singulas regiones circuire non possit,nec
** circa gregem sibi creditum curam pastoraUs sollicitudinis
*' exercere, necesse habet interdum exdebito impositcu servi'
" tutis^ suos ad diversas mundi partes, prout necessitates
"emerserint, destinare legatos. qui vices eius supplendo^
** errata corrigant, aspera in plana convertant et commissis
" sibi populis salutis incrementa ministrent (*). "
Missio IUa vero quam iniusta et falsa suspicio, si qua foret
legaiinihil . , • ^ . «.
detrahet de uspiam, demandatam Legato potestatem potestati omcerc
Episcopo- episcoporum. Sancta Nobis, ut nulli magis, eorum iurasunt,
1. Conc Vat. , Sess. iv, c. 3.
2. Cap. un. Extravag. Comm. De Consuet. I. i.
DE RE CATHOLICA IN AMERICA. I9
quos Spiriius sanctus posuit episcopos regere Ecclesiam Dei^ 6
eaque permanere integra in omni gente, atque in omni re- iSgs^
gione terrarum et volumus et velle debemus : praesertim rumpo-
quod singulorum dignitas episcoporum cum dignitate ro- ^f^^<^^>
mani pontificis ita naturi contexitur, ut alteri necessario lam efficiet
consulat, qui alteram tueatur. Meus honor est honor univer- ^t^l^^
salis Ecclesiae. Meus honor estfratrum meorum solidus vigor, obedUn-
Tum ego vere honoratus sum, cum singulis quibusque honor pi^iibus^
debitus non negatur ('). Quare Legati Apostolici, qualicum- ^i^^P^y
nam tn
que demum potestate augeatur, cum haec persona atque ciero, in
hae partes sint, Pontificis a quo mittitur, mandata facere et ^^^^
voluntatem interpretari, tantum abest ut ordinariae pote- mutuam
stati Episcoporum quicquam pariat detrimenti, ut potius '^ ^^^'
firmamentum ac robur sit allaturus. Eius quippe auctoritas
non parum est habitura ponderis ad conservandam in mul-
titudine obedientiam ; in Clero disciplinam debitamque
Episcopis verecundiam ; in Episcopis caritatem mutuam
cum intima animorum coniunctione. — Quae quidem tam Episco-
salutaris tamque expetenda coniunctio, cum in hoc potissi- f^^^^^'
mum sita sit et sentire concorditer et agere, plane efiiciet, mutua ob-
ut quisque vestrum in administratione rei diocesanae suae ^'^^^ ^^
diligenter versari pergat : nemo alterum in regundo impe-
diat ! de alterius consiliis actisque nemo quaerat : universi-
que, sublatis dissidiis retinenddque invicem observantii,
provehere Ecclesiae americanae decus et commune bonum
summa virium conspiratione nitamini. Ex qua Episcopo- paHt saiu-
rum concordia dici vix potest quanta non modo salus in J/^,/^f'/,-.
oostros manabit, sed et in reliquos vis exemph' : quippe qui gue exem-
facile vel hoc ipso argumento perspicient in Episcoporum ^thoHcis^^
catholicorum ordinem vere divinum apostolatum hereditate
transisse. — Est praeterea aliud magnopere considerandum. Ameri-
Consentiunt prudentes viri, quod Nosmetipsi paulo ante canae civi-
indicavimus, nec sane inviti, reservatam ad maiora Ameri- novisln"^
cam videri. Atqui huius, quae prospicitur, magnitudinis ^«^-f ^«^^-^-
participem eamdemque adiutricem Ecclesiam catholicam ^eaniur,
volumus. Nimirum ius esse atque oportere iudicamus, eam ^^'Xf -^^
unacum repuWica pleno gradu ad meh'ora contendere, uten- paripro-
1. S. Gregorius, Epist. ad Eulog. Alex., lib. viii, ep. 30.
20 EPISTOLA " LONGINQUA.
grediatur dis videlicet opportunitatibus, quas aflferat dies: eodemque
^siioMe^' tempore dare operam, ut virtute institutisque suis prosit
vitatum quam maxime potest incrementis civitatum. Sed omnino
*i^s77uHc utrumque est tanto faciiius cumulatiusque consecutura,
verofimm quanto constitutam melius futura tempora offenderint.
stoHca U' lamvero quid sibi vult legatio, de qua loquimur, aut quid
^**'*^- spectat tamquam finem, nisi hoc eflScere, ut Ecclesiae sit
constitutio firmior, disciplina munitior ?
Pontifex Quod ita cum sit, valde velimus hoc in animos catholico-
adEccU' nim quotidie altius descendat, nec sibi privatim consulere
siae obse* ^ . ...
quium Fi- se posse rectms, nec de salute communi melius meren,
hfrtaiw^ quam si Ecclesiae subesse atque obtemperare toto animo
perrexerint.
Quamquam hac illi in re vix indigent hortatione : solent
enim sua sponte et laudabili constantia ad instituta catho-
cofnmen- lica adhaerescere. Rem unam eamque maximi momenti et
datque do- saluberrimam in omnes partes libet recordari hoc loco, quae
gma de .
unitate et fidc moribusque sancte apud vos, uti aequum est, generatim
perpetuf ^QXXMXXLt : dogma christianum dicimus de unitate et perpe-
tate conjU' ^ ^ *•
giistrenue tuitate coniugii : in quonon societatidumtaxatdomesticae,
^^^quippe sed etiam coniunctioni hominum civili maximum suppeditat
quodnon vinculum iucolumitatis. De civibus vestris, de iis ipsis qui
cutaticivi' nobiscum cetera dissident, catholicam hac de re doctrinam
liprosu catholicumque morem non pauci mirantur ac probant, vide-
mesticae, licet perterriti licenti& divortiorum. Quod cum ita iudicant,
non minus caritate patriae ducuntur, quam sapientii con-
Quanta silii. Vix euim cogitari potest capitalior civitati pestis,
Tesur^J^ quam velle, dirimi posse vinculum, divina lege perpetuum
nit, atque individuum. Divortiorum *' causs^ fiunt maritalia
" foedera mutabilia : extenuatur mutua benevolentia : iofi-
" delitati pernicio^a incitamenta suppeditantur : tuitioni
" atque institutioni liberorum nocetur : dissuendis societa-
*' tibus domesticis praebetur occasio : discordiarum inter
" familiasseminasparguntur: minuitur ac deprimitur digni-
" tas mulierum, quae in periculum veniunt ne, cum libidini
" virorum inservierint, pro derelictis habeantur. Etquoniam
." ad perdendas familias, frangendasque regnorum opes
*' nihil tam valet quam corruptela morum, facile perspicitur
_*!_•_
DE RE CATHOLICA IN AMERICA. 21
'* prosperitati familiarum ac civitatum maxime inimica esse 6
< ^ .. lAN,
*' divortia ('). /^5.
De rerum genere civili, compertum est atque exploratum, yj^/^
in re publica praesertim populari, cuiusmodi vestra est, 'f^^j^^^^
quanti referat probos esse ac bene moratos cives. In libera neque mo-
civitate, nisi iustitia vulgo colatur, nisi saepius ac diligenter ^^^y^^J^
ad evangelicarum praecepta legum multitudo revocetur, eifque
potest ipsa esse perniciosa libertas. Quotquot igitur ex or- falaaCUro
dine Cleri in enidienda multitudine elaborant, hunc locum ffponidt-
' prompia
de oiticiis civium enucleate pertractent, ut id persuasum tum ex
penitusque comprehensum animo habeant universi, in omni ^|!^^2!r/x
munere vitae civilis fidem praestari, abstinentiam, integri- antea
tatem oportere : quod enim privatis in rebus non licet, id ^^'^^ ' '
nec in publicis licere. De hoc genere toto in ipsis encyclicis
litteris, quas in Pontificatu maximo subinde conscripsimus,
complura, ut nostis, praesto sunt, quae sequantur et quibus
pareant catholici. Libertatemhumanam, praecipua christia-
nonim ofBcia, principatum civilem, civitatum constitutio-
nem christianam scribendo edisserendoque attigimus, de-
promptis cum ex evangelica doctrina, tum ex ratione prin-
cipiis. Qui igitur esse cives probi volunt et in oflicils suis
cum fide versari, facile sumant ex litteris Nostris formam
honestatis. — Simili modo insistant sacerdotes Concilii tumexsta'
Baltimorensis III statuta ad populum meminisse : ea maxi- ^«Jfff f^:
me quae de virtute temperantiae sunt, de catholica adoie- moremii
scentium institutione, de frequenti sacramentorum usu, de ^^^- \
obtemperatione iustis legibus institutisque reipublicae.
De ineundis quoque societatibus, diligentissime viden- Deterrtt
dum ne quis errore fallatur. Atque hoc intelligi nominatim ^lfifJff
de opificibus volumus : quibus profecto coire in sodalitia, detatibus
utilitatum sibi comparandarum gratiA, ius est, libente J^''^^'^.
Ecclesia, nec repugnante natura : sed vehementer interest, siastica
quibuscum sese coniungant, ne ubi rerum meliorum adiu- ^^Th^)^
menta requinint, ibi in discrimen vocentur bonorum multo suspectas,
maximorum. Hujus discriminis maxima cautio est ut secum ;
ipsi statuant, numquam commissuros ut ullo tempore ulUve
in re iustitia deseratur. Si qua igitur societas est, quae a
z. Enc Areamum,
22 EPISTOLA ** LONGINQUA.
personis regatur non recti tenacibus, non religioni amids,
eisque obnoxie pareat, obesse plurimum publice et privatim
potest, prodesse non potest. Maneat ergo, quod consequens
est, non modo fugere consociationes oportere, Ecclesiae
iudicio aperte damnatas, sed eas etiam, quae prudentium
virorum maximeque Episcoporum sententi^, suspectae
periculosaeque habeantur.
ntcvult Imo vero, quod est valde ad fidei incolumitatem con-
^^Juh^Uis ducibile, malle catholici debent cum catholicis congregari,
faciUcon^ nisi fieri secus coegerit necessitas. Sibi vero inter se socie-
Cathoii- tate conglobatis praeesse sacerdotes aut laicos probos atque
^^ut^es 21"^^^"^*^® graves iubeant: iisque consilio praeeuntibus,
qmntodo consulere ac perficere pacate nitantur quod expedire ratio-
dehea^ex' ^ibus suis videatur, ad normam potissimum praeceptorufflr
ponit, quae Nos litteris encyclicis Rerum navarum consignaviraus.
Hoc vero numquam sibi patiantur excidere, vindicari et in
tuto poni iura multitudinis rectum esse atque optabile,
verumtamen non praetermittendis ofiiciis. Officia vero per-
magna ea esse, aliena non tangere ; singulos esse sinere ad
suas res liberos ; quominus operam suam collocare queat
ubi libet et quando libet, prohibere neminem. Quae per
vim et turbas facta superiore anno vidistis in patria, sads
admonent americanis etiam rebus audaciam immanitatem-
que perduellium imminere. Ipsa igitur tempora catholicos
iubent pro tranquillitate contendere rerum communium,
ideoque observare leges, abhorrere a vi, nec plura petere
quam vel aequitas vel iustitia patiatur.
Exoptat Has ad res multum sane conferre operae possunt, qui se
^^ ^othT ^^ scribendum contulere, maxime quorum in commentariis
ci numero quotidianis insumitur labor. Haud latet Nos, multos iam
crescant, .^ ^^^ palaestra desudare bene exercitatos, quorum lau-
danda magis est, quam excitanda industria. Verumtamen
legendi noscendique cupiditas cum tam vehemens sit apud
vos ac tam late pertineat, cumque bonorum iuxta ac malo-
rum maximum possit esse principium, omniope enitendum,
ut eorum numerus augeatur, qui scribendi munus scicnter
atque animo optimo gerant, religione duce, probitate co-
doceantque mite. Atque id eo magis apparet in America necessarium
DE RE CATHOLICA IN AMERICA. 23
propter consuetudinem usumque catholicorum cum alienis 6
catholico nomine : quae certe caussa est quamobrem nostris iSgs.
summa animi provisione constantiique singulari sit opus. velipH ca-
Erudiri eos necesse est, admoneri, confirmari animo, incitari ^^^i^os
... , «• . <r-. . . . - Anurtca-
ad studia virtutum, ad ofncia erga Ecclesiam, m tantis nosofficia
ofTensionum caussis, fideliter servanda. Ista quidem curare '^'
atque in istis elaborare, munus est Cleri proprium idemque
permagnum : sed tamen a scriptoribus ephemeridum et
locus et tempus postulat, idem ut ipsi conentur, eademque
pro caussa, quoad possunt, contendant. Serio tamen consi- scripto-
derent, scribendi operam, si minus obfuturam, parum certe '''■' ^^^^,
••../• i/-> • •! « concoTdtant
rehgioni profuturam, denciente animorum idem petentmm interse
concordia. Qui Ecclesiae servire utiliter, qui catholicum
nomen ex animo tueri scribendo expetunt, summo con-
sensu, ac prope contractis copiis oportet dimicare : ut plane
non tam repellere, quam inferre bellum, si qui vires discor-
di4 dissipant, videantur. — Non absimili ratione operam et Episco^
suam ex frugifera et fructuosa in vitiosam calamitosamque ^^^/,-^^
scriptores convertunt, quotiescumque consilia vel acta epi- observare^
scoporum ad suum revocare iudicium ausint, abiectique ^holicae'
verecundii debitA, carpere, reprehendere : ex quo non cer- prosint.
nunt quanta perturbatio ordinis, quot mala gignantur. Ergo
meminerint officii, ac iustos modestiae fines ne transih'ant.
In excelso auctoritatis gradu collocatis obtemperandum
Episcopis est, et conveniens consentaneusque magnitudini
ac sanctitati muneris habendus honos. Istam vero reveren-
tiam, '* quam praetermittere licet nemini, maxime in catho-
" licis ephemeridum auctoribus luculentam esse et velut
*^ expositam ad exemplum necesse est. Ephemerides enim
^ ad longe lateque pervagandum natae, in obvii cuiusque
^ manus quotidie veniunt, et in opinionibus moribusque
*' multitudinis non parum possunt ('). " Multa muhis locis
Nosmetipsi de officio scriptoris boni praecepinius : multa
item et a Concilio Baltimorensi III, et ab Archiepiscopis
qui Chigagum anno MDCCCLXXXIII convenerant, de com-
m uni sententia sunt renovata. Huiusmodi igitur documenta
X. Ep. Cognita Nobis ad Archiepp. et £pp. Provinciamm Taurinen. Mediolanen.
Vercellen., xxv lan. an. mdccclxxxii.
24 EPISTOLA " LONGINQUA. "
et Nostra et vestra habeant notata animo catholici, atque
ita statuant, universam scribendi rationem eisdero dirigi
oportere,si probefungi officio volunt, ut velle debent
Conver- Ad reliquos iam cogitatio convertitur, qui nobiscum de
sidmtium ^^^ christiana dissentiunt : quorum non paucos quis n^t
studiosis' hereditate magis, quam voluntate dissentire ? Ut simus de
fidit * eorum salute solliciti, quo animi ardore velimus ut in £c-
clesiae complexum, communis omnium matris, aliquaodo
restituantur, Epistola Nostra Apostolica Praeclara novis-
simo tempore declaravit. Nec sane destituimur omni spe :
is enim praesens respicit, cui parent omnia, quique animam
posuit utfiltos Dei^ quierant dispersi^congregarei in unum{}\
caritateac Certe non eos deserere, non linquere menti suae debemus,
persuasto- ^^j lenitate et caritate maxima trahere ad nos, omnibus
modis persuadendo, ut inducant animum introspicere in
omnes doctrinae catholicae partes, praeiudicatasque opi-
EpiscotO' niones exuere. Qua in re si episcoporum Clerique uoiversi
TUW €t %^lO* , • • • •
ri, pnmae sunt partes, secundae sunt laicorum : quippe quorum
in potestate est adiuvare apostolicam Cleri contentionem
'^^"^tfrwii P^^obitate morum, integritate vitae. Exempli magna vis est,
exempiis In iis potissimum qui veritatem ex animo anquirunt, hooe-
0ves inEc' statemque propter quamdam virtutis indolem censectantur,
ciesiae cuiusmodi in civibus vestrisnumeranturperplures.Christia-
complexum , . , . t . .
restiiutum narum spectaculum virtutum si m obcaecatis mveterata
*^' superstitione ethnicis tantum potuit, quantum litterarum
monumenta testantur, num in iis, qui sunt christianis ini-
tiati sacris, nihil adevellendum errorem posse censebimus?
Indietiam Denique nec eos praetermittere silentio possumus, quo-
etNigritae rum diuturna infelicitas opem a viris apostolicis implorat et
exoptai ut r V tr
moxiuce exposcit : Indos intelligimus et Nigritas, americanis com-
^iUustrm' ^''^'^^"sos finibus, qui maximam partem nondum supersti-
tur, tionis depulere tenebras. Quantus ad excolendum ager!
quanta hominum multitudo partis per lESUM Christum
impertienda beneficiis I
Interea caelestium munerum auspicem et benevolentiae
Nostrae testem, vobis, Venerabiles Fratres, et Clero popu-
X. loan., XI, 52.
DE RE CATHOLICA IN AMERICA.
25
loque vestro, Apostolicam benedictionem peramanter in 6
Domino impertimus. fS^l
Datum Romae apud Sanctum Petrum die vi lanuarii,
Epiphania Domini, An. MDCCCXCV, Pontificatus Nostri
decimo septimo.
LEOPP-Xni.
EPISTOLA
Ad Episcopos Lusitaniae
DE RE CATHOHCA AUGENDA.
7
FEBR,
EpiscopO'
rum coetus
valdepro-
bai PoHtu
fex.
iltum frae-
eipue quem
nuferOlyS'
siponecele-
brarunt,
qui quidem
fruetus tu-
lit laetissi'
mos.
EccU-
siam inter
etciviiatem
concordiam
enixecom*
mendat, at-
que obse-
quium et
reveren-
tiam Epi-
seapis debi-
tam incui'
cat, nomi-
naiim
Ephemeri-
dum scrip'
toribus.
j&sd&tfJ^UOD Nostris litteris anno MDCCCXCI datis suade-
O^ bamus, ut universus Episcoporum Lusitaniae
S coetus subinde una simul conveniret ad negotia
^ dioecesium tractanda earumque necessitatibus
communi consilio prospiciendum, id vos obsequenti animo
praestitisse laetati sumus. Cuius quidem laetitiae nec levis
ratto ex observantia diligentiaque yestra petebatur, potior
autem ex utilitatibus quae ex congressionibus habitis pro-
fluxere; concordia scilicet animorum aucta, multa ad foven-
dam pietatem constituta, postulata denique ipsi civili regi-
mini delata ad religionis Ecclesiaeque commoda promo-
venda. Haec si iure bono laudibus cohonestamus, at potiore
vobis gratulari libet de postremo conventu Olyssipone
celebrato, in quo, quum de curiarum administratione deque
tradenda in scholis christiana catechesi multa mature agi-
tata, tum praesertim in sententiam deventum quae ad
Eccleslae libertatem et iura pertinent palam in Parium
Comitiis prosequendi. Hinc enim in eisdem Comitiis studium
catholicorum virorum excitatum ut, omni extincta discep-
tatione atque incolumi adversus constitutas auctoritates
observantia, religiosae civilisque rei utilitatibus unice coo-
sulant. Hanc Nos voluntatem, quam inculcavimus saepe, et
magnopere commendamus et suademus impensius; ut plane
conantibus ex omni ordine catholicis viris, eisque qut civi-
tatem administrant faventibus, Ecclesia et publica potestate
amice consentientibus, pristina Lusitanarum gentium decora
reviviscant. Quae tamen cathoHcorum opera ut fructuosa
sit, oportet universos obtemperare Episcopis eorumque
ductui religiose obsequi. Id autem praecipue ephemeridum
auctoribus sanctum esto, ut ne unquam Antistitum sacrorum
consilia vel acta ad suum revocare iudicium ausint aut
reprehendere, ne discordia dissipari vires patiantur; sed
DE RE CATHOLICA IN LUSITANIA. 2?
quovis abiecto privatarum partium studio, Ecciesiae patriae-
que operam constanter navent.
Haec Nos dum, pro paterna in Lusitaniae populum cari-
tate, ferventi prece a Domino expostulamus, vobis, dilecti
Filii Nostri ac Venerabiles Fratres,Clero fidelibusque vestris
Apostolicam benedictionem, pacis universaeque prosperita-
tis auspicem, amantissime impertimus.
Datum Romae apud S.Petrum di vii Februarii MDCCCXCV,
Pontificatus Nostri anno decimo septimo.
LEO PP. XIIL
ALLOCUTIO
Ad S. R. £. Cardlnales
E DE M
DE MATRIMONIO CIYILI IN HUNGARIA.
MARTII
i8gs.
Doiet
PonH/ex
sanciium
leife/uisse
matrimo-
uium civi-
le in Hun-
garia.
Renixis
frustra
Episcopis^
Clero, non-
nullisque
legislatori'
bus^praeva-
luere kostes
religionis
qua quidem
innititur
hungarici
regniglo-
Pessimae
illae de ma-
trimonio
leges centies
ab Ecclesia
sunt dam-
natae.
^S&5fl|aflM?N litteris Nostris ad Venerabiles Fratrcs Han-
^ T ? gariae Episcopos semel atque iterum missis, cam
^ 1 & prospiceret animus quid tllic temporum cursus
Si«VJV^iS afTerre catholico nomini videretur, non obscure
significavimus futurorum incommodorum sollicitam expe-
ctationem. Revera coepere, quae me tuebamus, opinione
citius erumpere. — Facile coniicitis quorsum Nostra pertl-
neat oratio : ad ea nimirum, quae haud ita pridem placuit
de coniugiis in Hungaria decernere. Ratum lege matrimo-
nium, quod civile vocant : permissa divortiorum facultas :
iussum, nuptias inire more catholico licere, sed civili ritu
antea perfunctis.
Omnia profecto, ut debuerant, experti ac periclitati Epi-
scopi sunt ut ab Ecclesia, a civitate tantum mali defen-
derent : elaboravit eodem proposito cum Episcopis Clerus :
sedulam dedere operam quotquot ex utroque legumlatorum
ordine salvam volunt acceptam ab avis et maioribus fidem.
Quibus tamen omnibus frustra insumptus est pro caussa
iustissima sanctissimaque labor : plus ii valuere, qui civi-
cos profanare mores, remque Hungaricam in anfractus
compellere rerum novarum iamdiu connituntur. Atqui ve-
reri religionem oportebat, cui maxime firmitudinem imperii
gloriamque nominis Hungaria debet : pro qua toties adver-
sus immanes hostium impetus memorabili virtute dimicavit:
quam ipsam, per summa saepe discrimina inviols^te serva-
tam, hodieque multo maxima pars studiose et constanter,
ut praestantissimum bonorum, tuetur.
Haudquaquam in animo est, nec ceteroqui necessarium,
plura eloqui quo appareat cuiusmodi eae leges sint, quas
modo memoravimus, quasque variis temporibus easdem
romani Pontifices decessores Nostri, ut veritas postulabat,
praeiudicavere, praesertim quia Nosmetipsi istud de matri-
Siatuat
DE MATRIMONrO CIVILI IN HUNGARIA. 29
monio christiano argumentum, ex perpetua atque incom-
mutabili Ecclesiae doctrina, alio loco pertractavimus. Nihi-
lominus rem omnino tacitam relinquere, salvo officio, non
possumus. Videant, qui maxime debent, illud quam sit
calamitosum iustiti^que alienum, formam ineundi matrimo-
nii catholicae genti praescribere, centies Ecclesiae iudicio
damnatam. Quas res coniugia pariunt in genere civili, de
iis rectum est cognoscere ac decemere, qui praesunt reipu- potestasTI-
blicaQ : contra de ipso statuere maritali vinculo, muneris ^guMspec-
Ecclesiae est : propterea quod Christus Dominus eam jl^j^^'
Ecclesiae suae contulit potestatem, cum nuptias ex officio civiUm;de
. ,. ttsvero
naturae naturahque contractu m Sacramenta transtulisset. quae spec-
Vix autem attinet christianum dogma recordari de ipsius htmmaH^'
unitate et perpetuitate coniugii : quibus sublatis, fundamen- ^J^^^j^
tum illud praecipuum tollitur, in quo familiam civitatemque ^cciesia,
christianam restitutor ac perfector utriusquelESUSCHRISTUS
iussit consistere. Cui quidem voluntati divinae, nuUi homi-
num licet impune repugnare.
Ad istiusmodi caussas molestiae atque aegritudinis adla- jam eas
tas foris, illae accedunt quae circumsident domi. Ne perse- ^^^urias
quamur hoc loco singulas, unum illud cogitate quale fuerit, ^^^f^'
destinatos per Italiam episcopos magno numero sedibus fnemorai
suis prohibitos^ dilata in diem ex die litterarum apostolica- muith^per
rum, ut loquuntur, executione. Quod huc plane recidit, ^E^J^cZos.a
intercipere cursum apostolicae auctoritatis, impedire ius ^^j^^^^^ios»
proprium ac nativum romani Pontificis, cuius profecto est fuissepro-
Antistites sacrorum non modo sublegere, sed in assignata summo
statione, nulla re impediente, collocare. Eo vel magis quod ^apostTncae
Sedes Apostolica in delectu Episcoporum, exquisitissima ^^^^^riia-
adhibita diligentia, neminem evehere ad id dignitatis con- fnento.
suevit, quiu sibi fuerit integritate vitae et laude doctrinae,
simulque rerum experientia et quadam velut maturitate
consilii probatus; a quibus certe nihil habet respublica, quod
metuat : plurimum, quod expectet. Postremo quidem tem- Compon-
pore iniuria facti ab iis ipsis videtur intellecta, qui fecerant : %?t*iiiT
nam quae antea obstabant, remota vidimus. Qua re haud ^*"^'»''^'
sane diffitemur magna Nos sollicitudine curaque liberatos.
Quoniamque semel est aequitatis et iuris admissa vox, libet
30 ALLOCUTIO *' IN LITTERIS NOSTRIS.
confidere) nutla huius generis impedtmenta posthac futara.
fnamtt ta- — Quamquam si fuerit ApostoHcae Sedi hac ex parte satts
^^ ^anda factum, non idcirco tamen mutata admodum censenda con-
^^^lLhc^ ditto Nostra praesens, Romano Pontifici iniuriosa, nec ita-
praesens Wqq fortunata gencri : cui Nos conditioni acquiescere volen-
£<mdttio. . • . ^ .. . . n j
tes, non sanctttas luris, non ofncii conscientia uUo modo
patitur. Legittmam apostoh'ci muneris libertatem, Sedisque
Apostolicae iura omnia vindicamus, eodemque tenore con-
stantiae nullo non tempore vindicabimus.
Laudi- Ceterum auctoritatem muneris Nostri primum omntum
bus ornat ^
PonHfex postulat hodiema die Ecclesia Chaldaica, videlicet suo
Bc^u^iat orbata Patriarcha ob interitum venerabih's Fratris Petri
^^^^Har- Eliae Obolonian, quem Nosmetipsi Patriarcham Babylo-
cham, nensem Chaldaeorum rite oHm in Consistorio confirmavi-
mus. Is pie cessit e vita anno proximo superiore, die XXVII
mensis lunit, integritate, reHgione, beneficentia commenda-
tus. Cui viro haec quoque tribuenda laus, quod, nominatim
postea quam decreta ac iussa omnia Constitutionis Pianae
Cum ecclesiastica disciplina demississime accepisset, reliquo
tempore in obsequio ApostoHcae Sedis permansit Hbens et
eteiectio- constans. — Eo igitur demortuo, Episcopi Chaldaici ritus
"^J/ ^EM' '° templum Beatae Mariae Virginis prope pagum Alkosch
lesuKhay^ ad synodum congregati, cunctis suffragiis dixere Patriar-
dempa- cham venerabilem Fratrem Georgium Ebed-Iesum Khay-
lemBabyiO' yath, Archicpiscopum Amidensem seu Diarbikirensem
CfMidaM- Chaldaeorum. Litteras hac de re Nobis misere Episcopi
^^ suffragatores : itemque misit Patriarcha electus, adiecti 6dei
cathoHcae, ut assolet, suique erga romanam apostoHcam
Ecclesiam obsequii professione : quibus eisdem Htteris cum
is,tum iUi postulant ut electionem confirmare sacrique PaUii
honorem electo tribuere auctoritate apostoHca veHmus.
Perspectis quidem ornamentis animi et ingenii, quae vene-
rabilem fratrem Georgium Ebed-Iesum Khayyath com-
mendant, explorata spes est, futurum ut communem expe-
ctationem digne expleat, coUatamque dignitatem magna
confirmat, cum salute Ecclcsiae Chaldaicae gerat. Tota hac causs^
^^que^Pr^i sacro CoosiHo Nostro fidei christianae propagandae negotiis
suiem Ecclesiarum Orientalium ad cognoscendum permiss^, de
DE MATRIMONIO CIVILI IN HUNGARIA. 3I
ipsius sacri Consilii sententia venerabilem Fratrem supra 18
dictum in Patriarcham Babylonensem Chaldaeorum confir- j^gS'
mandum, eique Pallium, de beati Petri corpore sumptum, PaiuikO'
hodie concedendum censuimus. ^* ^^**
Itaque auctoritate omnipotentis Dei, sanctorum Apo-
stolorum Petri et Pauli ac Nostra, confirmamus et appro-
bamus electionem seu postulationem a venerabilibus fratri-
bus Episcopis Chaldaici ritus factam de persona Venerabilis
Fratris Georgii Ebed-Iesu Khayyath, eum praeficientes in
Patriarcham et Pastorem Ecclesiae Babylonensis Chaldaeo-
rum, prout in decreto et schedula Consistorialibus exprime-
tur: contrariis quibuscumque non obstantibus. In Nomine
Patris ^y et Filii ^, et Spiritus ^ Sancti. Amen.
Quod reliquum est, transgredimur ad cooptationem Epi-
scoporum.
,aaifttfHft<^<Mfc<fctf4
DE GOMMISSIONE PONTIFICIA AD
REGONGILIATIONEM DISSIDENTIUM
GUM EGGLESIA FOVENDAM.
tl^^^SSWS^Sm^^SSSlnlS^SS^mi
Memorai
Poniifex
quaniae
ithi curae
exstiierii
dissiden-
tium recoH'
ciiiaiio,
inde ab edi-
ia Epistola
Piaeclara.
Adiliam
reconcilia-
tionemfo-
venetam
constitui-
tur Com-
missio,
^i^PTATISSlMAE in una fide reconciliationis earum
g| gentium, quae a romana Ecclesia matre non uao
tempore nec una de caussa secesserunt, nova
lH^^^S^ quodammodo Nos ponere initia et plena carita-
tis admovere invitamenta, iam inde ab apostolica epistola
Praeclara^ studiose contendimus. — Ad rem quidem eam
sumus aggressi, quae, ut alias monuimus, diuturni sit labo-
riosique operis, eademque utilitatis non ita proxime even-
turae. At vero, praeter sunlmam divinae opis iiduciam qua
maxime sustentamur, optima quaeque sunt Nobis adiu-
menta in id quaesita; in primisque visum est pro gravitate
et amplitudine caussae opportunum, aliquot ex dilectis Filiis
Nostris S. R. E. Cardinalibus in communionem consiliorum
adsciscere. Tales reapse institutas apud Nos congressiones»
principio ad rationes ecclesiarum orientalium spectare
voluimus; placuitque propterea advocare et audire praesen-
tes Venerabiles quoque Fratres, earumdem nationum vario
ritu Patriarchas. Ita factum felictter, ut quaedam rerum
capita sint a Nobis, editd haud multo ante constitutione
Orientalium dignitas ecclesiarum^ definita et decreta : quac,
tametsi per se ad veterem catholicorum legitimam per
Orientem disciplinam conservandam tuendamque propius
pertinent, aeque tamen unitati aliis in gentibus redinte-
grandae posse conducere manifestum est. — lamvero hunc
Nos primum reputantes initarum congressionum fructum,
eisque continuandis probe intelligentes quantum praesidii
ad ceteras etiam propositorum partes iure liceat expectari,
idcirco induximus animum illud providere ut huiusmodi
institutum certiore quodam pacto cert&que constantia,
quamdiu ipsa postulaverit res, permaneat vigeatque secun-
dum vota perutile.
DE COMMISSIONE **A RECONCILIAT. DISSIDENT. ^^
Itaque sententiam Nostram litteris hisce tradentes^pecu-
liare esse ac stabile Consilium, sive, uti loquuntur, CommiS'
sionem decernimus atque edicimus, proprio munere et cura
deditam reconciliationi dissidentium fovendae. £a constabit pratHdeip-
ex nonnuUis S. R. E. CardinalibuS) quos Pontifex nomina- ^^ AHquos
tim designet, quibus ipse praesit, quique coram eo statos ^J^^y^J^^
habeant conventus. Primosque ex instituto nominamus : nominat,
^ ceterospos-
_- _ ^ teadesigna-
MlECISLAVM LEDOCHOWSKI turus.ex
BENEDICTVM MARIAM LaNG£NIEVX C^«mw
Marianvm Rampolla del Tindaro ''^'*^'''-
VlNCENTIVM VANNVTELLI
Aloisivm Galimberti
Heribertvm Vavghan
Iosephvm Mariam Granniello
Camillvm Mazzella.
Erunt praeterea, ut sacris in Consiliis urbanis assolet, Oe Con-
convenienti numero Consultores, item a Pontifice desi- ^"«^^^^
gnandi : in quibus pari loco ii habebuntur quos Patriarchae ^'«'««»'«'".
catholici orientales, tamquam legatos suos in Urbe consi-
stentes, singuli singulos, destinaverint. Consultorum sit,
doctrinam suam, prudentiam, rerum usum naviter conferre
cognoscendis instruendisque caussis quae in deliberationem
Pontificis et Cardinalium, quos supra diximus, deferantur :
deferet autem ille ex Consultoribus, cui Pontifex manda-
verit eiusdem Commissionis esse ab actis; cui propterea
licebit eis ipsis pontificiis congressionibus ex officio inter-
Haec vero consilia et decreta, quorum exitum auspiciis
providentissimi Dei praecipue commendamus, rata firmaque
consistere auctoritate Nostra volumus et iubemus.
Datum Romae apud S. Petrum die XIX Martii MDCCCXCV,
Pontificatus Nostri anno decimo octavo.
LEO PP. XHL
-•h
AcTA Leomis XIII. — T. VI.
EPISTOLA
»
Ad Jos. Tomassettl
DE FESTIS IN HONOREM TORQUATI TASSI
'«««^•««aifil
0
APRILIS
1895.
Probat
Poniiftx
consilium
pubHct re-
novandae
immoriae
T, Tassi,
viri laude
digni ob re-
ieniamavi'
iamjidem.
foeiae hene
de re reli-
giosa mert-
a Clemenie
y/ii
;^ad|sd^:)$OGNOVlMUS sane libentes, SodaUtium romanum
I /^ §J studiisoptimisexcolenclis,a Sebastiano Martyre
^ V^ l^ nuncupatum, velle proximis diebus, te cum
^«V4r«vJ^ delectis aliis nonnullis curam agente, Torquati
Tassi publice ronovare memoriam, tertio ab excessu eius
circumacto saeculo. Honorem merenti habet, simulque se
ornat ipsam societas vestra magni commemoratione vatis ;
cui quidem hoc etiam nomine aliqua debetur significatio
postera, quod iustis honoribus frui vivo non licuit. Quoniam-
que hoc est commune institutum vestrum, fngenuarum
artium, auspice in primis sapientta christiana, exercere stu-
dia, addecet profecto et consentaneum est, virum celebrari
a vobis quem, si verum quaeritur, magnopere aluit ad glo-
riam haustus ex intima religione spiritus. Is enim, memo-
ramus ignota nemini, per varios vitae casus perque multa
tormenta fortunae, retinuit avitam fidem in omni vita comi-
tem : quodque magis etiam id, quod diximus, confirmat,
tunc vere est excellentiam assecutus quum agitare mente
instituit immortale idemque non nisi religionis instinctu
coeptum patratumque facinus. Hinc eius exarsit virtus
poetica novo quodam concitata afflatu : mandavitque versi-
bus non fabulosa aut ludicra, sed magnum, si quod aliud,
de rebus magnis duellum : veritatem cum superstitione,
Europam cum barbaria dimicantem. Neque enim tantum-
modo de monumentis sanctissimis, verum de salute ipsa
excultarum gentium, deque summa christtanae reipublicae,
ferro ad Hierosolyma cernebatur. Quamobrem si non dele-
ctatio sola a poetis, sed fructus aliquis excellens cum dele-
ctatione coniunctus exquiritur, certe in nostratibus Torqua-
tus de christiana morum urbanitate maxime omnium, uno
excepto Alighierio, meruit. Atque hanc eius laudem, quan-
DE FESTIS IN HON. TASSI POETAK. 35
tumvis obtrectatio et livor obstreperent, plane agnoscere, oHmdd
immo velle etiam in apertoponere Clemens VIII decessor ^pMtnae*^
Noster visus est, quum scilicet, posteaquam hospitio et ^^^
gratia hominem egregie coluerat, postremo ad capitolinae
honorem coronae peramanter invitavit. Igitur musarum
iuxta philosophiaeque christianae alumnum colat posteritas
memor. Is verus Torquato honos. — Caelestium munerum
auspicem benevolentiaeque Nostrae testem, tibi sodalibus-
que tuis Apostolicam benedictionem in Domino imperti-
mus.
Datum Romae apud S. Petrum die ix Aprilis MDCCCXCV,
Pontificatus Nostri anno decimo octavo.
LEO PP. XIII.
tp»>»rtfe*aitiafc<afcrffe^^^
EPISTOLA APOSTOLICA
Ad Anglos regnum Christi
IN FIDEI UNITATE QUAERENTES.
'4
APRILIS
1893.
DaHs
jamaduni'
versosfapu-
los litUris
de unitaU
caiholica,
propriasta-
men adAu-
glos dari
vult Ponti-
fex.
Omnes in
An^lia
Christtani
assidue
Deumorent
pro Fidei
unitate.
Grego-
rius Ma-
gnus de
gente An-
g^BMflfe-SgMANTlSSlMAE voluntatis significationem sibi
A^ quoque a Nobis habeat gens Anglorum illustris.
& — Eam quidem allocuti communiter sumus,
^jyjqtf^giS dat& non multo anlehac epistola apostolica ad
principes et populos universos : verumtamen ut id propriis
litteris efficeremus, iam Nobis admodum in desiderio rese-
derat Dcsiderium alebat ille quo semper fuimus animo pro-
penso in nationem vestram, cuius res a vetustate praeclaras
christiani fasti loquuntur : eaque amplius movebant quae
non infrequenti cum popularibus vestris sermone accepera-
mus, tum de observantia Anglorum in Nos humanissima,
tum praecipue de calescentibus istic animorum studiis in
eo, ut pacem sempiternamque salutem per fidei unitatem
requirant. — Testis autem est Deus quam incensam fovea-
mus spem, posse operam Nostram afferre aliquid ad sum-
mum christianae unitatis negotium in Anglia tuendum et
procurandum : Deoque, benignissimo conservatori vitae,
habemus gratiam, qui, ut istud etiam contenderemus, hoc
Nobis aetatis incolumitatisque concesserit. Quoniam vero
optati exitus expectationem nuUd in re magis quam in
admirabih' gratiae eius virtute coilocamus, in id ipsum prop-
terea appellare Anglos, quotquot gloriantur christiano
nomine, meditato consilio decrevimus. Atque eos invita-
mento et alloquio cohortari aggredimur, ut pariter erigant
ad Deum et intendant fiduciam, opemque ab illo, tantae
rei maxime necessariam, assiduitate sanctarum precum
implorent.
Caritati in vos providentiaeque Nostrae facta Pontificum
decessorum praelucent, in primis Gregorii Magni ; cuius
quidem insignia de religione ac de humanitate promerita,
iure in gente vestra singulari quodam nomine collaudantur.
AD ANGLOS DE FIDEI UNITATE. 37
Quum enim pro convertendis An^lis Saxonibtis, quemadmo' giorumop-
aum tn monachatu proposuerat^ asstauis cogitattonum flucit- tustu
bus urgeretur (^), si apostolicos in eis labores praesens qiii-
dem obire, ad ampliora destinante Deo, non potuit, mirum
sane quo ille animo, qua constantia grande proposirum
institit perficiendumque curavit. Namex ipsa monachonim
familia, quam domi suae ad omnem doctrinam et sanrti-
moniam eximie formaverat, illuc delectam manum, beati
Augustini ductu, atacer mittit, contra miseram superstitio-
nem nuncios evangelicae sapientiae, gratiae, mansuetudfnis,
Coepta porro sua nullis humanis subnixa praesidiis, et spem
per difficultates crescentem, plena tandem videt et cumu-
lata. — Cuius eventum rei eidem Augustino per litteras
nuncianti, triumphans ipse gaudio ea rescripsit : Gloria in
excelsis Deo, et in terra pax hominibus bonae voluntatis :
gloria Christo^,.. cuius morie vivimus, cuius infirmitate robo-
ramur^ cuius amore in Britannia fratres quaerimus quos
ignorabamus, cuius munere quos nescientes quaerebamus, in-
venimus, Quis autem narrare sufficiat quanta hic laetiiia in
omnium corde fidelium fuerit exorta, quod gens Anglorum^
operante omnipotentis Dei gratia, et tua Fraternitate labo-
rante^ expulsis errorum tenebris, sanctaefidei luce perfusa est :
quod mente integerrima iam calcat idola.quibus prius vesano
timore subiacebat («) ? Idemque Ethelberto regi Cantii et
Bertae reginae gratulatus est epistoh's perbenignis, quod
altera recordandae memoriae Helenam, alter Constaniinum
piissimum Imperatorem essent imitati (3); tum utrumque et
gentem saluberrimis monitis confirmavit, plenisque pru-
dentiae institutis provehere et augere reh'qu4 vita non desiit.
Ita in Britanniae finibus christianum nomen, temporibus
priscis ab ipsa Ecclesia invectum, propagatum, vindica-
tum (^), quod exterarum deinde occupatione gentium op-
I. loann. Diac. in vita eius il, 33. — 2. Efist, xi, 28, al. ix, 58. ~ 3. !h xi,
66, al. ix,6o; xi, 29, al. ix, 59.-4. In hoc valde egitsanctus Caelestiniu I, ad-
versus haeresim pelagianaro quae Britannos infecerat Qua de re sanctus Prosper
Aquitanus, scriptor eiusdem aetatis, idemque postea sancti Leonis Magnt nota-
rius. sic habet in suo Chronico : € Agricola pelagianus. Severiani p^lagijiDi
€ episcopi filius, ecclesias Britanniae dogmatis sui insinuatione corrupit Sed ad
4L actionem Palladii diaconi, Papa Caelestinus Germanum, antissiodorensem ep]>
t scopum, tnce sua mittit, et deturbatis baereticis, Britannos ad catholicam ftdem
l dirigit. > Migne, Bihl. PP. S. Prosp. Aquit. opp., vol. un., pag. 594.
38 EPIST. APOST. " AMANTISSIMAE VOLUNTATIS. "
pressum, longo intervallo defecerat, feliciter Gregorio aus-
pice restitutum est.
Haec principio revocare libuit, non ideo solum quia per
se egregia sunt et Ecclesiae Chrtsti gloriosa,sed quiapopulo
Anglorum, cuius gratii sunt gesta, certe erunt ad comme-
necminus morandum pergrata. — At vero, quod magni interest repu-
^rwide- ^are, eadem caritatis Gregorii instantiaeque argumenta,
^SLu^uc' ^■'ansmissa veluti heredttate, in eis non disstmiliter apparent
■ cessores quf Poutifices successeruut Sive enim dignis pastoribus
designatts, sive datis humanae divinaeque doctrinae magi-
stris optimis, sive disctplinae et hortationis suppeditatis
auxiliis, diligentissime est ab tllis abundeque praestitum
quidquid resurgenti apud vos ecclesiae ad firmamentum erat
ndeorta ^P**® ^^ ubertatem. Huiusmodi curts perbrevi sane tempore
€starciis- respoudit exitus ; necenim usquam fortasse altius in animis
lisgentis reccus fides insedit, neque acriores pietatis sensus erga bea-
^^Cathedra tissimi Petri Cathedram viguerunt. Cum quo christianae
coHjuHctio, unitatis centro, in romanis Episcopis divinitus constituto,
iam tum summa Anglis coniunctio intercessit decursuque
aetatum perstitit, iidelissimo obsequio, firma : id quod tam
multis tamque nobilibus rerum monumentis consignatum
est, nihil ut testatius fieri queat.
Triste Verum saeculo sexto decimo, in illa religioni catholicae
^"saecloo ^9^^^^^^ 9^^ Europam tempestate, Anglia simul, neque
XP^ina- ignota est caussa, gravissimum vulnus accepit: quae primum
divulsa a communione Apostolicae Sedis, dein ab ea fide
sanctissima abducta est, quam compiura iam saecula, cum
magno etiam libertatis emolumento, laeta coluerat Dissi-
/domani dium triste I quod decessores Nostri ex intima caritate
Ponti/ices , , . .... . ^
otnnicura deploraverunt, omntque provtdenttae ratione conati sunt
frtcUmque restinguere et profluentem inde malorum vim deminuere.
resti^^e ^ongum quidem est, neque est necessarium, seriem persequi
studue- earum rerum quae ipsorum in hoc sedulam perpetuamque
curam declarent. — Praesidium veroinsigne et praevalidum
ab iis paratum est, quoties peculiares indixerunt preces eo
proposito ut Deus AngHam suam benignus respiceret Cui
Piures eximio caritatis operi sese nonnulli maiorem in modum
seutot^Tin dediderunt viri sanctitate illustres, nominatim Carolus Bor-
AD ANGLOS DE FIDEI UNITATE. 39
romaeus et Philippus Nerius; maximeque superiore saeculo '4
Paulus ille, auctor Sodalitatis a Christi Passione, qui, non tSqs-
sine quodam caelesti afflatu, ut prodtcum est, ad thronum ^ngiiaesa'
divinae gratiae supplicando instabat, eoque enixius, quo penderunt,
minus favere optatis tempora videbantur. — Nosmetipsi, caroius *"*
multo etiam antea quam ad summum sacerdotium evehere- mZn^rAi-
mur, hoc idem religiosae precationis ofHcium in eamdem '*>^«J ^^^-
caussam impensum, et magni fecimus et valde probavimus ; Pauiusa
huiusque rei iucunda quaedam subit animo recordatio. Quo Praeciara
enim tempore belgica in legatione versaremur, oblata Nobis ^f^^^^S
consuetudine cum Ignatio Spencer, eiusdem Pauli sancti a fa^Socie-
*• ^ ' tatemab
Cruce alumno pientissimo, tunc nempe accepimus initum ignatio
ab eo ipso, homine anglo, consiiium de propaganda certa conditam,
piorum societate, rite ad Anglorum salutem comprecan-
tium (^).Tale consilium, et (ide et amore fraterno excellens,
vix attinet dicere quanti Nos gratia complexi simus quan-
t^que studuerimus ope fovere, praeciptentes cogitatione
largum inde utilitatis solatium anglicae genti consecuturum.
Fructus autem divinae gratiae, ex bonorum precibus impe-
^' *^ *^ ^uae gut-
trati, non obscure quidem ante illud tempus proveqerant ; dem uberes
exinde tamen, sancto eiusmodi foedere latius dimanante, ^tufiuctus.
maiore copia extiterunt. Factum est enim ut complures,
clarissimo etiam nomine, admonenti vocantique Deo pii
volentes paruerint ; idque non raro per maximas privatim
iacturas, animo excelso. Praeterea mira quaedam commota
est passim inclinatio animorum erga fidem et instituta
catholica; nt ad haec accessio non mtnima facta sit existi-
raationis et reverentiae, praeiudicatas opiniones delente
studio veritatis.
Quarum rerum progressionem considerantibus, sic Nobis . .
persuasum est, beneficio potissimum unanimae supplicisque saiutisAn-
tam muitorum ad Deum obsecrationis, maturari iam tem- ^adjuvant
pus quo benignitatis eius erga nationem vestram consilia se ^«« ^^^**
amplius prodant, ut plane sermo Deicurratetclarificetur{^\ civiHsque
— Fiduciamqiie adiuvant quaedam ex humana civilique ^apuTAn-
X. Ad hoc precem ille praecipue suadebat salutationem angelicam ; impetravitque
a Coetu sollemni Ordinis sui, Romae habito an. MDCCCLVii, singulare de ea re
praeceptum sodalibus omnibus eiusdem Ordinis. — 2. II Thess,, iii, i.
40 EPIST. APOST. " AMANTISSIMAB VOLUNTATIS.
gioMfempe- rerum vestrarum temperattone momenta, quae s\ minus
^^^*^' proxime ad id quod propositum est conducunt, conducunt
tamen^veldignitatishumanaetuendahonestate vel iustitiae
caritatisque legibus dirigfendis. Sane apud vos multa datur
opera caussae, quam vocant socialem, dirimendae, de qua
consulto est a Nobis ipsis actum encyclicis litteris : sodalitia
quoque habentur providenter condita ad aequam opificum
plebisque levationem et disciplinam. Optimum similiter,
quod tanta cum alacritate et firmitate contenditur, ut in
populo maneat religiosa institutio : quo nullum certe stabi-
lius est educandae sobob* continendoque domestico et civili
ordini fundamentum. Est item in laude, multos diligenter
studiosequein id incumbere ul potus intemperantia, indigna
homine labes, tempestivis cautionibus comprimatur. Illud
autem egregium, coalitas nobiliorum iuvenum societates,
custodiendae morum debitae continentiae, atque honori qui
par est, in feminas observando : nam dolendum, opiniones
de christiana continentia serpere exitiales, quasi arbitran-
tium non tam restricte eo praecepto teneri virum, quam
iiim adver- femina teneatur. — Nec sine caussa prudentes virl extime-
sus Ratio- , ^
naiismum scunt rattonalismi et materialismi pestes, a Nobismetipsis
it Materia- . , ^ , . • • «
lismumtfj- saepius oamnatas ; quarum contagione quidquid usquam
''chrUHju' auctoritatis est in religione, in stndiis doctrinae, in vttac
''*». usu, tollitur funditus vel admodum infirmatur. Quam ob rem
illi praeclare consulunt qui non timide complectuntur
atque etiam asserunt summa Dei et Christi eius iura, leges,
documenta; hisnamque divinum in terris regnum consistft;
hinc omnis potestas et sapientia et incolumitas derivatur.
necnon — Probeque indolem vestram virtutemque declarat multi-
^^^ficeni^e P'^^ beneficentiae ratio; de languida senectute, de pueritia
op€ra, derelicta, de invaletudine perpetua, de inopia calamitosa, de
periclitanti pudore, de vitiositate corrigenda, curaeque aliae
similes, quas antiquitus Ecclesia mater studiose induxit
croruhlreil nulloquc tcmpore destitit commendare. Nec praetereunda
^iuraerwe- ®^' dicrum sacrorum publice inviolata religio, neque ille
rentia, ku- reverentiac habitus, quo in divinarum libros Litterarum
tnamtatts ^
in longin- animi fere ducuntur. — Potentia denique et opes nationis
difuno!'^^ britannicae, humanitatis libertatisque beneficia uni cum
AD ANGLOS DE FIDEI UNITATE. 4I
commerciis in oras ultimas proferentis, cui non merito sunt 'f.,^
spectatae ? ^^9j-
Ex hoc tamen laudatarum rerum concursu et agitatione /£^/a-
mens tollitur ad summum omnis efficientiae principium iHiempri-
fontemque iugem bonorum omnium ; ad Deum, beneficen- ^ptitiTcam
tissimum nobis ecaelo patrem. Neque enim, nisi exorato et "^^/j^^"'
propitio Deo, illae res vere sunt, uti oportet, privatim vel ^i^**^^-
publice valiturae : quippe, Beatus papulus, cuius Dominus
Deus eius (*). Sic igitur animum christianus homo affectum
confirmatumque habere debet, ut rerum suarum spem repo- 1
nat maxime et defigat in ope divina quam sibi paret orando :
inde scilicet fit ut eius actioni quiddam humano maius et
generosius accedat, beneque merendi voluntas.veluti superno
ardore incitata, multo se amplius atque utilius effundat. —
Deus nimirum, data exorandi sui facultate, permagno mor- J^^r^!^-
tales et honore affecit et beneficio; idque praesidium omni- n^^d^itur.
bus omnino promptum est nec operosum, nullique ex
animo adhibenti recidit irritum : Mas^na arma sunt preces, ,. ^•«^'^
magna securitas^ magnus thesaurus^ magnus portus^ tutissi- ndtemp&m-
mus locus (2). Quod si divinum numen religiose oranti ea atterma
Hcet expectare quae ad prosperum huius vitae statum pro- ^/^tJT^^'
ficiant, perspicuum est nihil non ei sperandum, ad aeterni- ^*"*'j^J^
tatem vocato, de praestantissimorum adeptione bonorum,
quae humano generi Christus peperit sacramento misericor-
diae suae. Ipsemet,yar/«.y nobis sapientia a Deo et iustitia et
sanctificatio et redemptio (^), ad ea omnia quae in id provi-
dentissime docuit, constituit, effecit, salutaria orandi adiecit
praecepta, eademque roboravit benignitate incredibili.
Sunt ista quidem nemini christiano non cognita; tamen
haud satis recoli a plerisque et adamari solent. Hoc Nobis
dat caussam ut orandi fiduciam vehementius excitemus,
Christi Domini ipsius verba paternamque caritatem reno-
vantes. Illa nempe gravissima et promissis uberrima : Et
ego dico vobis : Petite et dabitur vobis ; quaerite et invenie- f-^^^j^^^l-
tis ; pulsate et aperietur vobis : omnis enim qui petit, accipit, p««''^ ^^-
it qut quaertty tnventt, et pulsantt apertetur {^) \ quae min- tenth
I. Ps. CXLili. 15. — 2. Chrysost. kom. XXX in Gen. 5. — 3. / Cor., i, 30. —
4. Luc, XI, 9-10.
42 EPIST. APOST. " AMANTISSIMAE VOLUNTATIS.
fice illustrant Dei providentis consilium, ut precatio sit et
indigentiae nostrae interpres et eorum quibus indigeamus
HsqMiif- certa conciliatrix. Quo vero maiestati Patris vota nostra
siusnomine accepta grataque fiant, ea Filius cum suo ipsius deprecato-
riniPa- rls merito et nomine omnino iubet nos coniungere et exhi-
bere: Amen anten dico vobis ; si quid petieritis Patrem in
nomine meo^ dabit vobis. Usque modo non petistis quidquam
in nomine meo: petite et accipietisy utgaudium vestrum sit
munificen- plenum ('). Tum similitudine etiam benevolentiae actuosae,
sstm m. ^^ ^^^^ animati parentes in liberos, rem confirmans : Si
voSf inquit, quum sitis mali, nostis bona data dare filiis ves-
tris ; quanto magis Pater vester de caelo dabit spiritum
bonum petentibus se (^) ? Magna procul dubio lectissimorutn
munerum copia eo spiritu bono continetur; atque illa ma-
xime inest arcana vis, de qua Christus ipse commonuit :
Nemo potest venire ad me^ nisi Pater qui misit me^ traxerit
Non ver- ^«^ (^)- — Tali discipliua instituti, fieri nequaquam potcst
^" Jaitnm "* "°" invitentur, non impellantur animi ad salutarem
sedefejus orandi consuetudinem : nimium veroquantum in id et per-
exempio
oraHo com- severantia insistent et exardescent pietate, ubi sese ad
me atur. ^.^^^^\^ Christi contulerint. Qui nihil timens,nulla re egens,
quippe Deus, tamen erat pernoctans in oratione (^), atque
obtulit, preces supplicationesque. . . cum clamore valido et lacri-
mis (5): idque peragens, ita se Patri exhibere voluit preca-
torem ut meminisset se nostrum esse doctorem^ prout ipse
sapienter vidit, nationis vestrae ornamentum, venerabilis
Oraiio- Beda (^). At Christi Domini praeceptionem in hac re et
'^eitmei ©xemplum nihil profecto luculentius comprobat quam supre-
esempium xxms ille sermo quem, cruciatibus proximus necique, ad
eosMn^Jur apostolos habuit. In quo, sublatis in caelum oculis, spirante
fmtCoe- pectore caritatem, Patrem sanctum etiam atque etiam com-
namkoHto, pgHavit, id rogans id flagitans, ut arctissima inter alumnos
ChHstus ut sectatoresque suos coniunctio foret et permaneret in veri-
sui unum
essentPa- tate; idque tamquam evidens argumentum legationis suae
tremroga- jj^jj^j^g jj^ ocuHs geutium patesceret (J).
Hoc loco gratissima enimvero obversatur cogitationi uni-
I. loann., XVI, 23-24. — 2. Luc, XI, 13. — 3. /oann., Vi. 44. — 4. Lue., VI,
,2. __ 5. Hebr, V, 7. — 6. In ev. S. loann., xvri. — 7. loann., xvn, ai.
AD ANGLOS DE FIDEI UNITATE. 43
tas fidei et voluntatum, cuius gratii Redemptor et Magister 14
noster in ea supplicatione ingemebat : quam unitatem, rei iSgs-
quoque civili domi forisque perutilem, haec vel maxime
tempora, dissociatis adeo perturbatisque animis, plane depo-
scunt. Quantum in Nobis fuit, nihil admodum quod Christi r» hoc
exemplum et conscientia officii admoneret, videmur prae- ^pl^t^^x
termisisse vigilando, hortando, providendo; Deoque implo- '^^"JI^,
ratione supplicavimus humili et supplicamus, ut nationes dit,
de fide christiana dissentientes pristinam tandem repetant
unitatem. Id proximo tempore non semel affirmateque
significavimus, neque uno consilii modo acriores in idem
curas conferre instituimus. Quam vero feliciter Nobis bea- spegaudens
.... . , se viiafun-
teque, si rationem pastorum prmcipi mstante lam tempore ctum uberes
reddituris, id contingat ut de his votis, quae ipso aspirante ^pHuaJs^Deo
et ducente aggressi sumus perficere, libamenta ei non exi- ^jjf"^^
gua fructuum aiferamus ! — Per hos autem dies magna i^aeie re-
cum benevolentia et spe habemus animum ad Anglorum ^^^'^JJjf^^/
gentem conversum; in qua intuemur crebriora et manife- ^^'*]''
stiora indicia divinae gratiae, salutariter animos permoven- unUaiein
tis. Satis enim apparet, ut quotidie oflfendat non paucos ZwenUsT
communitatum suarum in rebus maximis vel confusio vel
repugnantia; ut alii videant qua opus sit firmitate adversus
novum variumque errorem, in prava naturae et rationis
placita abeuntem ; ut augescat hominum numerus religio-
siorum ac prudentiorum, qui coniunctioni cum Ecclesia
catholica instaurandae ex animo multumque studeant. EIo-
. . , . , . . .1. 1 atquecha-
qui vix possumusquam vehementer et haec et similiaplura Hiatissuae
caritatem Christi in Nobis acuant; quant&que contentione ^^p^^u
uberioris a Deo gratiae munera devocemus, quae animis ita V^f^^^^'
affectis infusa, in fructus exeant optatissimos. Eos videlicet
fructus, ut occurramus ontnes in unitatem fidei et agnitionis
Filii Dei ('). Solliciti servare unitatem spiritus in vinculo
pacis : unum corpus et unus spiritus^ sicut vocati estis in una
spe vocationis vestrae ; unus Dominus^ unafides, unum bap-
tisma (2).
Vos ieitur omnes. cuiusvis communitatis vel instituti, Omnesin
A 1 • j i_ • • Angliadts-
quotcumque in Anglia estis ad hoc unitatis sanctae pro- sidenUs
X. Eph., IV, 13. — 2. ib,, 3-5.
44 EPIST. APOST. ** AMANTISSIMA6 VOLUNTATIS.
preces ad positum revocandi, sermo Noster peramanter appellat. Sinite
^dantHt obtestemur vos per sempiternam salutem perque gloriam
Chrilti^ve- christiani nominis, ut preces fundere atque vota summo
Htatem Patri caelesti demisse impenseque facere ne renuatis. Ab
£oeiesti /u- ipso, omnis lummis largitore omnisque recte tacti suavis-
^'Heant. simo impulsore, opportuna petere adiumenta contendite, ut
liceat vobis doctrinae eius plene dispicere veritatem, eius-
demque misericordiae consilia fidelissime amplecti, augusto
nomine interposito et meritis lESU Christi, in quem aspi-
cere oportet auctorem fidei et consummatorem (»), quiquc
dilexit Ecclesiam et seipsum tradidit pro ea, ut illam sanctt-
ficaret,.., ut exhiberet ipse sibi gloriosam Ecclesiam {f), —
Ad€o in- Difficultates si quae sunt, non sunt tamen eiusmodi ut aut
^issidium caritatem Nostram apostolicam omnino iis retardari, aut
ipsi^tin- voluntatem vestram deterreri oporteat. Esto, quod rerum
fruereDo- conversiouibus ac diutumitate ipsa dissidium convaluerit:
videhit.mo- num idcirco reconciliationis pacisque remedia respuat
etbonTant omnia? Nequaquam ita, si Deo placet. Sunt eventus rerum,
^"^gredian- "^" provisione humana tantummodo, sed maxime virtute
^^^' pietateque divina metiendi. In rebus enim magnis atque
arduis, si modo sint sincero et bono animo susceptae, adest
homini Deus, cuius providentia ab ipsis inceptorum difii-
inmemo- cultatibus capit quo magnificentius eluceat. — Ad solatium
riamredu- communis spci haud longe abest ut saeculum condatur ter-
ctt Pontt- . , . *^ ^ . , xT ,
/ex trede- tium decimum, postquam missos ex hac Urbe apostohcos
^^"^saecuHs viros, quod initio commemoratum est, gens anglica auspi-
'/Iwfi^ cato excepit, spret&que vana numinum religione, primitias
Angiia ca- fidei suae Christo Deo consecravit. Res quidem, si qua
tholicatn - . , , . .. , ,. ,.
Fidem.An- unquam fuit, celebratione et gratiis pubhce digna, quippe
^hor?!uitrtt quae vobis et magnam beneficiorum copiam et amph'tudi-
eamdemite- ^^^ nominis per aetates adduxit. Tali autem ex recorda-
rum am- *
piectantuf, tione memoriae utinam id praecipue bonum sequatur, ut
studiosos recti animos cogitatio capiat et aestimatio iusta
de fide; quae non ah'a maioribus illis vestris tradita est, non
alia nunc traditur. Nam lesus Christus heri et hodie^ ipse et
in saeculay ut Paulus praedicavit apostolus (^); qui peroppor-
I. Hebr,, xil, 2.-2. Eph., v, 25-27. — 3. Hebr.^ XIII, 8.
dit.
AD ANGLOS DE FIDEI UNITATE. 45
tune vos etiam hortatur ut metnores sitis patrum vestrorum, /^
qui vobis locuti suni verbunt Dei ; quorum intuentes exituni jSgs^
conversationis, imitamini fidem (*).
Socios adiutoresque in caussa tanta catholicos Angliac, catkou-
quorum exploratissima est Nobis fides et pietas, praecipue ^rat^ltt-
advocamus. Qui sacrae precationis dignitatem virtutemque J^"^"^v^_
frugiferam sedulo apud se perpendentes, nihil dubiumquin J^r^^^^'"
certare velint ut inde suis omni ope succurrant, eisque et
sibi demereantur Dei clementiam. Nam ut quis su^ caussa sin^ia-
oret, cogit sane necessitas; ut oret aliorum causs^, studium 7au^Ta-
bortatur fraternum : facile autem apparet plus quidem gra-
tiae habituram esse apud Deum precem, non quam trans-
mittat necessitas, sed quam caritas fraternitatis commendet
Id certe christiani ab Ecclesiae usque primordiis alacres ttanH-
praestiterunt. In eo potissimum quod attinet ad fidei donum, t^o^tclri-
praeclara sunt ad imitationem quae antiquitas tradidit ; ^^'^^^"^^Si-
quemadmodum illi cognatis, amicis, principibus, civibus suis "j« /j:*' ^
inflammato studio postularent a Deo mentem obedieniem in Dii^praeci^
chrisiianam fidem (^). — Coniunctd in re accedit aliud quod ^^0»^,, '
Nos habet sollicitos. Est enim compertum Nobis, non ^,^™fXv"
deesse istic qui nomen catholicum teneant ii quidem, re etffvinfai
vero et professione non ita, ut aequum est, probare curent ; rattt, hcet
maxime vero, in amplis primariisque urbibus, ingenti numero //^^ nlm^n^
esse homines qui religionis christianae ne ulla quidem ele- *^'^^^''
menta hauserint, quique non modo nuUum Deo adhibeant
cultum, sed in caeca ignoratione iustitiae bonitatisque eius
versentur. In hac item calamitate orandus, exorandus est
Deus : velit ille, qui potest unus, aptas curationi monstrare
vias, velit eorum animos viresque sustinere qui in ea ipsa
caussa iam desudant, velit miitere operarios in messem suam.
— Quod Nos deprecandi oflicium quum in filiis Nostris mdehs
urgemus, eosdem pariter debemus velle admonitos, ut ne "^^l^ji^f^.
quid de se desiderari uUo modo sinant quod impetrationis ^»^
fructum efiiciat, habeantque propemodum sibi quae Conn-
thiis edixit Apostolus : Sine offensione estote ludaeisei Gen-
iibus ei Ecclesiae Dei (3). Nam, praeter virtutes animi, quas ^/^„fj~,,.
ipsa precatio in primis postulat, eam comitentur necesse est "^"^ "^^
I. /*., 7. a. — 2. S. Aug., Dtdonofersev., xxiii, 63. — 3. I Cor., v, 32.
46 EPIST. APOST. " AMANTISSIMAE VOLUNTATIS. "
_____^ -"
quibuseffi' actiones et exempla christianae professioni consentanea.
torumfiat Integritatis exempla et iustitiae, miserationis in egenos et
^'^^''^* poenitentiae, concordiae domesticae et verecundiae legum,
optimaesunt orantium commendationes. Qui sancte coluot
et perficiunt praecepta Christi, eorum scih'cet votis divina
liberah'tas occurrit» secundum illud promissum : Simanseri'
tis in me et verba mea in vobis manserinty quodcumque volue*
ritis petetis, et fiet vobis ('). — Id autem est quod in prae-
sentia, consociata Nobiscum prece, singulariter a Deo velitis
hortamur,ut detur vobis cives concordes fratresque in com-
plexum perfectae caritatis excipere.
imfiorat Ad haec, CaeHtum sanctorum adiungere iuvat depre-
Angiuu cationem : cuius efficacitas quantum, hac praesertim in re,
patronos, emiueat, illud Aug^stini docet de Stephano acute dictum :
Si sanctus Stephanus sic non orasset, Ecclesia Paulum hodie
non haberet («). Itaque suppliciter imploramus Gregorium,
quem suae gentis salutare Apostolum Angh' consueverunt ;
Augustinum,alumnumet legatum eius, ceterosque, quorum
admirabili virtute, admirabih'bus factis, ista dilaudata est
altrix Sanctorum insula ; singularesque patronos, Petrum
et anteofK' Priucipem apostolorum et Georgium; ante omnes, sanctis-
1imam^*Ge' simam Dci Genitricem, quam humano generi Christus ipse
DH*^^^^ e cruce reliquit atque attribuit matrem, cui regnum vestrum,
nobilissimo praeconio, tamquam Dos Mariae^ inde a proavis
est dedicatiim. Eos cunctos magnis precibus adhibemus
apud Deum suffragatores, ut, renovatis temporum optimo-
rum auspiciis, ipse repleat vos omni gaudio et pace in credendo^
ut abundetis in spe et virtute Spiritus sancti (^).
Precum PecuHaria vero precum officia quae iam, ad fidei unita-
F^dH^^unt tem, statis diebus modisque sunt apud catholicos instituta,
^^^^ndain ^^ curandum ut maiore et frequentia et religione celebren-
fam insti' tur. In primisQue vigeat sancta marialis Rosarii consuetudo,
misque Ro- a Nobismetipsis tantopere excitata : eo quidem veluti sum-
r^«4/«2i7 ma evangelicae doctrinae perapte continetur, ab eoque
^^^ saluberrimae in populos utilitates perenni cursu fluxerunt
gentias tri- Hoc ampHus, ad sacrae indulgentiae beneficia, quae subinde
crandas, a Dccessoribus suut in eodem genere concessa, unum quod-
I. loann., XV,- 7. — a. Serm. in nat. j. Steph. vi, n. 5. — 3. Rom,, XV, 13.
AD ANGLOS DE FIDEI UNITATE. 47
dam adiicere placet sponte et auctoritate Nostra. Td est, ^f
• • • «.•■ ,... AJ^NiLIS
qui rite precem recitaverint quam huic epistolae subncjmus, /jjjj,
indulgentiam singulis, etiam non anglis,dierum trecentorum
tribuimus, plenariam praeterea, semel in mense, recitantibus
quotidie, consuetisque servatis conditionibus.
Haec omnia augeat expleatque divina obsecratio Christi CAwri
de unitate ; quam hodierna die per sacratissimum Resur- HemdfnnU
rectionis eius mysterium immensa cum fiducia iteramus : /auna^X
Pater sancte, serva eos in nomine tiio^ quos dedisti mihi ; ut ^^^^
sint ununt, sicut et nos,.., Sanctifica eos in veritate : sermo ^^^P*^^-
tuus veritas est..,, Non pro eis autetn rogo tantunu sed et
pro eis qui credituri sunt per verbunt eorum in me ; nt omnes
unum sint, sicus tu Pater in me et ego in te, ut et ipsi in nohis
unum sint,,, Ego in eis, et tu in me ; ut sint consummati in
unum : et cognoscat mundus quia tu me misisti^ et diiexisti
eos, sicut et me dilexisti (^).
lamvero universae Britannorum genti fausta a Deo omnia
cupimus et exoptamus : summa vero precamur voluntate,
ut quaerentibus regnum Christi et in fidei unitate salutem
vota plena eveniant.
Datum Romae apud S. Petrum die XIV Aprilis MDCCCXCV,
Pontiiicatus Nostri anno decimo octavo.
^ LEO PP. XIII,
AD SANCTISSIMAM VIRGINEM
Pro anglis fratribus
PRECATIO,
OBEATA Virgo Maria, Mater Dei, Regina nostra et
Mater dulcissima, benigna oculos tuos converte ad
Angliam, quae Dos tua vocatur, converte ad nos, qui magna
in te fiducia confidimus. Per te datus est Christus Salvator
niundi, in quo spes nostra consisteret ; ab ipso autem tu
data es nobis, per quam spes eadem augeretur. Eia igitur,
i- loann,, xvii, ix, 17, 20, 21, 23.
48 EPIST. APOST. ** AMANTISSIMAE VOLUNTATIS. "
ora pro nobis, quos tibi apud Crucem Domini excepisti
filios, o perdolens Mater : intercede pro fratribus dissidenti-
bus^ ut nobiscum in unico vero Ovili adiungantur summo
Pastori, Vicario in terris Filii tui. Pro nobis omnibus
deprecare, o Mater piissima, ut per fidem, bonis operibus
fecundam» mereamur tecum omnes contemplari Deum in
caelesti patria et collaudare per saecula. Amen.
►3a&ai&aa63a&aayaba^aa&3a&a'»'*'«««afc«Krit^ia6^«K^
EPISTOLA
Ad D, Gherardum van Caloen
DE ORDINE S. BENEDICTI
INSTAURANDO IN BRASILIA.
$X quo priinum fienedictiDae Familiae Beuro-
nensi decretum feliciter fuit, nonnullos destinare
^ monachos, qui in Congregationem Brasilicam
it*ic^*iis^ eiusdem ordinis adlecti, eam pene intermortuam
in pristinum decus revocarent, praeclari operis executionem
commendatione Nostra urgendam curavimus. Nec plane
exigue delectati sumus quod tu, statim ab tuo in Brasiliam
adventu, Episcoporum benevolentia ac favore sis usus,
ipsum vero Behedictinae Consociationis in Brasilia praesi-
dem, pro ea qua ornatur pietate, amantissimum habueris
susceptorumque itinerum comitem operd simul et consilio
perutilem. Accesserunt autem cleri universim populique
studia eorumque qui civile regimen obtinent ad praeclarum
opus provehendum, unde et utilitates patriae nec exiguum
paratur decus. Quod tamen caput est, inde tibi laetari
merito licet, quod caritate singulari universa Brasiliae
Benedictinorum familia Beuronensem sodalem exceperit.
Inchoatum a te opus carere difficultatibus profecto nequa-
quam poterat; ast eae maximam partem devictae sunt,
opitulaote Deo; iamque felicia de exitu ominari datur.
Tirocinium Oiindae ac Coenobium instituendum placuit,
unde, aucto monachorum numero, Brasiliae Coenobiis novus
indatur vigor ac splendor pristinus restituatur. Haec omnia
ad Nos magna animi Nostri voluptate delata sunt. Quoniam
igitur egregio operi perficiendo ampla sunt opus subsidia,
maxime autem viri, qui volentes se ipsi dedant, confidimus
in Belgica gente, quae largitatis testimonia generosaeque
voluntatis constanter exbibuit, minime tibi defuturos qui
suppetias eant seu stipe collata seu religiosae vitae instituto
suscepto. Interea tibi et universis, qui te favore prosequan-
ACTA LSONIS Xlll. - VI. 4
24
APRILIS
Gavdet
Pontifex
D. Gherar-
dum van
Caloen, Or-
dinem S.
Benedicti
instauratU'
rum in
Brasi/iat
benigne ibi
receptum
fuisse.
Cujus sfi-
muldt ani-
mum ut in
coepto per-
gat opere,
opitulante
gente Bel-
gicaperpe-
cuniam et
viros iabo-
ris socios.
Benedi'
50
EPISTOLA " EX QUO PRIMUM.
tur, Apostolicam benedictionem, benevolontiae Nostrae
testem, peramanter impertimus.
Datum Romae apud S. Petrum die xxiv Aprilis
MDCCCXCV, Pontificatus Nostri anno dedmo octavo.
LEO PP. XIII.
EPISTOLA
Card. Neto, Patrlarcham Ulisslponensem,
DE CENTENARIIS SOLEMNIBUS
S. ANTONII.
?^^2iSy?N viris praeclarissimis, qaorum virtute recteque ^^
I factis egregium decus Lusltaniae partnm, merito ^Sgis,
cum laude maxima censendus est Antonius, LaudUus
I8F
jr
M^s^^^vJft patavinus ex loco obitus cognomento dictus. Jr^^^.yJ^
Cuius quum patratorum prodigiorum fama latissime ad '^'"*'*»-
omnes populos peirvagarit, lusitani nbminis g^loria ubique
percrebuit, primas honoris eius ferente UKssipone, quae
hominem sanctissimum suis civibus adnumerat. Hinc iure Junifsi
statos Praestiti beatissimo honores indicitis, quos, etsi quo- %^^^~'
tannis sollemnes, at placuit modopietati vestrae celebriores ^umnir
deferre. Equidem iucunda accepimus voluntate quae idcirco
parantur sacrae profanaeque laetitiaetestimonia;delectatque
imprimis ad celebritatis splendorem viros illustres primo-
resque e nobilitate feminas studium atque operam conferre
alacres, non annuentibus modo verum etiam faventibus
publicaerei moderatoribus. In hoc tamen nobilissimae gen- muitum
tis ardpre id Nos solatur quam maxime, quod religiosae rei ^^jf^^l^jj^g*
provectionem pervideamus, unde praeclara quaeque et feli-
cia vobis ominari datum. Lusitanis enim populis, quod if^,^p^^*
apertissime testatur historia, nil grande nil illustre sine futura.
religione actum, eodemque gressu civilia semper crevere
commoda quo avitae religionis splendor et observantia.
Optimo autem sapientique consilio arbitramur factum quod,
in ceteris ad celebritatem augendam statutis, coetum catho- coetumla-
licorum ex nationibus universis UHssiponem cogi decreve- ^^^^^JJ^^.
ritis. Nam praeterquamquod exterorum virorum, qui strenue ^f^"^*^-
pro Deo et Ecclesia certant, exempla communicataeque ponemcogi,
plurimorum sententiae ad excitandos animos conducent
magnopere, utilia plane sunt quae agitanda vobis propo-
suistis: scilicet fidem in animis stabiliendam, catholica
instituta seu pueris educandis seu operariis sociandis tuen-
52 EPISTOLA *• IN VIRIS PRAECLARISSIMIS.
dis amplificanda, libertatem Ecclesiae adserendam, obser-
Prospera vantiam ei^a Christi Vicarium penitius cordibus inseren-
^"Anumio ^^^' ^pc igitur tenemur Antonium, qui Lusitaniam suam
auspice, dulci caritate complectitur, et deferendos honores acceptu-
^' rum libenter et ad cives suos benigne respecturum animos-
que omnium eo incensurum studio» quo ipse ad catholicae
etbenedicn, '"^* tuitionem flagravit. Nos interim, dilecte Fili Noster, ut
secunda vobis ac fausta contingant omnia, praesertim autem
ad coetus exitum fortunandum, Apostolicam benedictio-
nem, eiusbenevolentiaetestemquaLusitanos prosequimur,
Regi imprimis Fidelissimo cunctaeque regiae Familiae, tum
sacris Antistitibus cleroque ac populo universo amantissime
in Domino impertimus.
Datum Romae apud S. Petrum die ll Maii mdcccxcv,
Pontificatus Nostri anno decimo octavo.
LEO PP. XIIL
LITTERAE APOSTOLICAE
QUIBUS APPROBANTUR REGULAE
OBLATARUM SACRI CORDIS JESU.
J
J^S&Sl33y9lCUT eximium decus et ornamentum, ita columen
g praesidiumque non leve chrifltfana respublica
^ sibisensit accedere ex lis mulierum sodalttati-
a^Afviik bus, quae tamquam auxiliariae cohortes, au^en
dae Dei gloriae, curandaeque proximorum saluti^sepenitus
dediderunt. Itaque Romani Pontifices decessores Nostri,
earum semper ut collaudarunt opera, sic instituta probarunt,
reique cgtholicae non parum interesse arbitrati 5?unt omni
ratione providere, ut aucto numero et studio, eiusmodi
sodalitates florerent fructusque ederent quotidie uberiores,
Aetate hac nostra, non paucae passim consttttitae sunt
societates muh*erum, quae quidem ope maiori, qiiani quae
praestari ab iis propter sexus infirmitatem posse videretur,
illud efficere et navare contenderunt, ut nimirum inter tan-
tam saeculi mollitiam et corruptelam, apta atque idonea
suppeditarentur fidelibus ad salutem adiumenta. In istius*
modi sodalitatum numerum iure meritoque adsciscenda est
Congregatio sive pia Unio Oblatarum Sacri Cnrdis lESU,
quae nonnullis abhinc annis erecta in dioecesi Moulinenst,
auctore ac fundatrice Ludovica Teresia de Montatpfnac de
Chausance magno animo ac singulari pietate femina, in
excolendis ad religionem ac pietatem animis, vi^ili studio
atque operosa sedulitate elaborat. Haec enim Unio Oblata-
rum Sacri Cordis lESU sororum, simplictbus paupertatis,
castitatis atque obedientiae votis adstrictarum, in id potis-
simum intendit, nimirum ufSacri Cordis lESU cultus et
gloria, uberiora in dies incrementa suscipiat, maiori illud
christiana plebs obsequio ac veneratione prosequatur, simul-
que latae eidem ab impiis iniuriae supplicium votorum ac
fervida precum communione reparentur, Praeterea ipsae
sorores per alias pias muHeres dictae uniont inscriptas, sub
titulo € Oblatarum saecularium > inter chrbtianas familias
4
MAff
Ui mulit*
rum ^lif*
riae £ki
instruitn-
Hum Of
proximo-
rttiit saluti
egrtgit iau"
dat Panti'
/nitr il'
las adsHs-
€€rfda tit
ti^ fj^/aitf-
rum SS,
Ctfrdis /estt
receni fun"
d^ita.
Serarum
laitdaiae
Uniffnis,
necnon
" eblaia-
Tum saeeu'
liiriumt "
54 LITTERAE APOSTOLICAE " SICUT EXIMIUM.
devotionem Cordis lESU provehere satagunt, atque opera
ti**obiata' quarumdam mulierum € Oblatarum docentium a Sacro
^um 0^55. Corde > nuncupatarum, integrae puellarum institutioni con-
Cord€**mu' sulunt, easQue ad virtutis semitam decurrendam alliciunt
nuniMr. atque impeliunt Quot autem et quantos ipsa pia Unio nacta
imvarias sit in viuea Domini fructus.ex eo faciie coniici potest,quod
gentes dtf- . . . , ^ J;.
fusajam tioxi longo mteriecto annorum spatio, non solum per Galliam
gatuSeres fere univcrsam ac Lusitaniam late se propagaverit, sed
ctus^^^^ etiam Europae fines longe sit praetergressa. Sed illam
quoque adepta est laudem, quod nempe eximia iam apud
omnes opinione floreat, nominatin!^ vero apud non paucos
religionis Antistites, qui dictas Oblatas Sacri Cordis Iesu
sorores egregie demandatum munus obire ac de religione
reque christiana mereri verbis amplissimis test^ti sunt.
Verum cum dicta Societas probe intelligat ex hac Beati
Quam Fetri Cathedra tamquam ex stirpe ad ramos, ad sing^las
^^s^yedes christiauas institutiones principium vitae et viriditatis
ff^w!tev»v' ^^^^^^t per hodiernam ipsius Antistitam et generalem
ejusnune Moderatricem dilectam in Christo filiam Claram Teresiam
nes et regu- de Scuislhac, suppiices ad Nos litteras dedit, quibus peti-
^j^^^PP^- (uf y^ quemadmodum ipsam Unionem iam inde ab anno
MDCCCLXXXI merito laudis praeconio prosequuti sumus, ac
postea anno MDCCCLXXXVIII per decretum Congregationis
disceptationibus Episcoporum ac Regularium dirimendis
praepositae, die XVI Maii mensis datum approbavimus, ita
illius reguias et constitutiones confirmare ac sancire, inter-
posita Apostolica Nostra auctoritate velimus. Nos porro rem
omnem perpendendam commisimus VV. FF. NN. S. R. £.
Cardinalibus simiiiter Episcoporum et Regularium negotiis
praepositis, qui diligenti praehabito examine, memoratae
piae Unionis constitutiones ac regulas, utpote proposito
Societatis fini idoneas atque accommodatas, per decretum
die XXX mensis Aprilis anni vertentis datum, probari posse
existimarunt. Quae cum ita sint, Nos tam frugiferae piae
Unionis votis libenti quidem animo obsecundantes, omnes-
que et singuias personas, quibus Nostrae hae Litterae
favent, peculiari benevolentia complectentes et a quibusvis
excommunicationis et interdicti, aliisque ecclesiasticis sen-
DE SORORIBUS OBLATIS SS. CORDIS JESU> 55
tentiis, censuris et poenis, si quas forte incurrerint, huius /
MA tr
tantum rei gratia absolventes et absolutas fore censentes, ^j^j,
Apostolica Nostra auctoritate, praesentium vi, conditas pro
pia Unione Oblatarum Sacri Cordis lESU Sororum consti-
tutiones, iuxta exhibitum authenticum exemplar, culus
prima verba sunt, gallico idiomate, € Constitutions de la
C Pieuse Union des Oblates du Sacr^-Coeur de Jfisus —
€ PremierePartie — De la nature de Tlnstitut; Chapitre r»"^
< De la iin de Tlhstitut etc. > verba postrema vero € les
C nombreuses aspirantes a ce poste de sacriiice et dc dcvoue-
C ment >, quodque in Tabulario Secretariae Nosti ac Bre-
vium custodiri mandavimus, deiinitive, salva Ordinariorum
iurisdictione, approbamus atque confirmamus, lisdenique
potestatis Nostrae Apostolicae robur adiicimus, et eas ab
omnibus et singulis personis servari iubemus, quae nunc et
in posterum memoratae piae Unioni nomen suum dederint.
Decernentes praesentes Litteras firmas, validas et efKicaces
semper existere et fore, suosque plenarios et integros efTc-
ctus sortiri et obtinere, ac illis ad quos spectat et pro tem-
pore quomodolibet spectabit, in omnibus et per omnia
plenissime sufTragari, sicque in praemissis per quoscumque
iudices ordinarios et delegatos iudicari et definiri debere,
atque irritum esse et inane si secus super his a quoquam
quavis auctoritate, scienter vel ignoranter, contigei it atten<
tari. Non obstantibus Constitutionibus et Ordinationibus
Apostolicis Ceterisque contrariis quibuscumque.
Datum Romae apud S. Petrum sub anuio Piscatoris die
IV Maii MDCCCXCV, Pontificatus Nostri anno decimo octavo.
C. Card. de rvggiero.
•I»
5
MAII
Maxime
in. votis est
EccUnae et
Pontijlei
UHitas 4-
dei.
qua Dei
gloriaeisa-
lus anipui'
rumfromo'
veatur.
Illam im-
petrare a
Deo stU'
deant om-
nes Fideles
orationibus
suis.
NuUum
verotempus
aptius ora-
tioni est
quam quo
olim Apo-
stoli cum
LITTERAE APOSTOLICAE
QUIBUS PECULIARES PREGES
CATHOLICIS COMMENDANTUR
PER SOLEMNIA SACRAE PENTECOSTES.
^i^m^^^^^^99§^i
«
£hv«wii
9t2$9&3l&:^ROVlDA matris caritate dig^utn maxime est vo-
^ T^ g tum, quod Ecclesia rite Deo exhibere non cessat,
ut populo christiano, quacumque ille patet, una
sit fides mentium et pietas ctctionum, Similiter
Nos, qui Pastoris divini ut personam in terris gerimus ita
studemus animum imitari, idem propositum cathoh'cas ioter
gentes fovere nullo modo intermisimus, idemque nunc eni-
xius apud gentes eas urgemus, quas Ecclesia ipsa iam dio
ad se magno revocat desiderio. Hisce vero consiliis curisqoe
Nostris unde praecipue et auspicia petierimus et incre-
menta expectemus, non obscurum est apertiusque in dies
extat: abeo nimirum qui Pater misericordiarum iure optimo
invocatur, et cuius est illustrare mentes benigneque voluo-
tates flectere in salutem. — Nec sane catholici non videre
possunt quanta sit susceptarum a Nobis rerum gravitas et
praestantia; in eis namque, cum amplificatione divini hono-
ris et christiani nominis gloria, salus plurimorum vertitur
sempiterna. Quae ipsi si probe religioseque, ut aequum est,
considerent, acriorem profecto sentient animis vim flam-
mamque supernae caritatis, nihil quidquam Dei gratift recu-
santis, nihil non eniCentis pro fratribus. Ita fiet, quod ma-
gnopere optamus, ut Nobiscum illi coniungant alacres non
modo secundi exitus fiduciam, sed omnem etiam qoam
possint opem; eam in primis quam humiles sanctaeque
preces a Deo conciliant. — Cuiusmodi officio pietatis nul-
lum videtur accommodatius esse tempus, quam quo olim
Apostoli, post Domini ascensum in caelum, simul constite-
runt perseverantes unanimiter in oratione cum,.. Maria
Matre lesu (»), promissam expectantes virtutem ex alto
z. Act.^ I, 14.
DE INDULGENTIIS IN SOLEMNIIS PENTECOSTES. 57
omniumque dona charismatum. In eo nempe Caenaculo Mariain
^ ,...,,« • • T"» I • Coenaculc
augusto ex eoque Paracliti iliabentis mysteno, licclesia, orantescon-
quae lam a Christo concepta, ipso moriente prodierat, tunc J,i^*^
feliciter, quodam veluti afflatu divinitus accedente, suum ^7^^;^^
coepit obire munus per gentes omnes, in unam fidem novi- in^nam
tatemque christianae vitae adducendas. Brevique tempore d^m ad^iu-
fructus consecuti sunt uberes et insignes; in quibus ea vo-
luntatum summa coniunctio, nunquam satis ad imitationis
laudem proposita : Multitudinis credentium erat cor unum
et anima una (').
Ob eam Nos caussam censuimus catholicorum pietatem Cnfkaiui
p^ hst aiei
hortatu atque invitatione excitare, ut per exempla Virginis spiritMm
Matris et Apostolorum Fanctorum, proximis novendialibus in^e^,
ad sacrae Pentecostes sollemnia, Deura veh'nt uno animo
et singulari studio adprecari, illa instantes obsecratione :
Emitte Spiritum tuum, et creabuntur : et renavabis faciem
terrae, — Maxima enimvero ac saluberrima bona ex eo spiritum
sperare h'cet, qui Spiritus est veritatis, arcana Dei sacris in
Litteris elocutus, Ecclesiamque perpetui praesentia confir-
mans; ex quo, vivo sanctitatis fonte, regeneratae animae in fonum
... , . i«,. . - sanciitaHs,
divmam adoptionem nliorum, mire ad aeterna augentur et
perficiuntur. Siquidem ex multiformi Spiritus gratia divi-
num in eas lumen et ardor, sanatio et robur, levamen et
requies, omnisque prosequendae bonitatis animus, san-
cteque factorum fecunditas perenni munere derivantur,
Idem denique Spiritus virtute sua in Ecclesia sic agit, ut corE^cie"
mystici huius corporis quemadmodum caput est Christns^
ita ipsemet cor apta possit similitudine appellari : nam cor
habet quamdam influentiam occultam ; et ideo cordi compara-
tur Spiritus Sanctus qui invisibiliter Ecclesiam vivificat et
unit {^), — Quoniam ille igitur omnino Caritas est e.iq\x^ per^^nem,
opera amoris insigniter tribuuntur, valde idcirco speran- C4a^'/af.
\perat
dum, fore per ipsum ut, evagante spiritu erroris et nequitiae ^^^/^
^ex ut
cohibito, arctior fiat quae decet Ecclesiae filios vigeatque V^f^V ^*'
consensio et societas animorum. Qui quidem, secundum ckaritatt
admonitionem Apostoli, nihil per contentionem agant,idem
I. Act., IV, 32. — 2. Summa th, S. Thomae, p. iii, q. viii, ari. i, ad 3.
JurtgnHttir,
S8 LITTERAE APOSTOLICAE " PROVIDA. "
sapiant, eamdem habeant caritatem unanimes (<); atque
ita Nostrum explentes gaudium, civitatem quoque incolu-
Concor- mem florentemque non uno nomine efiiciant. Ex hoc autem
^Tiewnmit cathoHcorum inter se christianae concordiae specimine, ex
pr«c€s mui' hac impcusa divini exorandi Paracliti religione, eo speran-
sidcmHum dum est vel maxime de reconciliatione quam instituimus
H^ansimt dissidcntium fratrum provehenda; ut idem illi velint in se-
prqfuturae, metipsis seutirc quod et in Christo lesu (^), eiusdem nobis-
cum iidei atque spei aliquando compotes, vincuHs coniuncti
optatissimis perfectae caritatis. — At vero, praeter bona
emolumenta quibus fideleSy quotquot hortationi Nostrae
Hbentes responderint, taiem pietatis fraternique amoris sol-
lertiam certe a Deo cumulatam habebunt, placet Nobis
praemia sacrae indulgentiae ex thesauro Ecciesiae addere
et largiri.
Variis I^aque omnibus qui novem continuis diebus ante Pente-
induigen- costem quotidic preces aliquas peculiares ad Spiritum
ieros\nnos Sauctum, pubHce vel privatim, pie fecerint, concedimus in
^rea^sln- singulos cos dies indulgentiam septem annorum totidemque
^^^^*' quadragenarum ; plenariam autem in uno quolibet eorum-
dem dierum vel festo ipso die pentecostes vel quolibet ex
octo insequentibus, modo rite confessione abluti sacrique
communione refecti ad mentem Nostram, quam supra signi-
ficavimus, suppHcaverint Deo. Hoc praeterea tribuimus, ut
si qui easdem precum conditiones iterum pro pietate sua
praestent per octo dies a Pentecoste proximos, ipsis liceat
utramque consequi iterum indulgentiam. Quae beneficia
etiam animabus piis igni purgatorio addictis converti ad
suffragium posse, atque in posteros item annos esse vali-
tura, auctoritate Nostra decernimus atque edicimus; iis
ceterum salvis quaecumque de more sunt ac iure servanda.
Datum Romae apud S. Petrum sub anulo Piscatoris
die V Maii MDCCCXCV, Pontificatus Nostri anno decimo
octavo.
C. Card. DE RVGGIERO.
X. Philipp., II, 2, 3. — a. Ib., 5.
LITTERAE APOSTOLICAE
D£ SAECULARIBUS SOLEMNIIS
S. PHILIPPI NERII.
rSaaUfciSUUM in honorem sancti Philippi Nerii hoc anno,
/^ ^ die vigesima sexta vertentis Maii mensis, elapso
V^ £ trium saeculorum spatio, a beatissimo eius
tkJ!e'^Aii& exitu, soUemnia sint peragenda sacra, nuntiatum
Nobis est, ex faustitate auspicatissimi huius eventus sin-
gulari pietatis studio exarsisse fideiium omnium, ac potis-
simum Romanorum animos, quibus optima sane huiusmodi
Qccasio visa, ut suam in Apostolum Almae Urbis volunta-
tem observantiamque multiplici signiiicatione testarentur.
Nos autem, quibus tam gravibus Ecclesiae temporibus
nihil antiquius est ac suavius, quam ut religionis amor magis
ac magis in populo excitetur, periucundo laetitiae sensu
afiecti sumus, cum haec novimus; ac, Deo opitulante, sol-
lemnia ista sacra non vacua spirituali fructu christianis
hominibus futura confidimus. Quum enim singulares sancti
Phiiippi Nerii virtutes mente repetimus, iucunda sane recor-
datio mulcet animum, atque ad Dei amorem impeliit oble-
ctat. Coniuncta cum innocentia vitae doctrina, flagrans
provehendae fidei zelus, effusa in egenos caritas, omnes in
inclito viro praestantissimae laudes mirandum in modum
enituerunt, qui et e suggesto et in exedra piaculari et in
publicis concionibus, et monitis privatis, innumeros homines
est ad virtutis semitam revocare nisus, et in nosocomiis, in
carceribus, in tempiis ac per compita passim exhibuit apo-
stolatus sui testimonia. Etsi cum eruditis viris, temporis
sui primis, uteretur familiariter, humilitatis tamen amore
ductus, stultitiam Crucis amplexus, et mundi caduca despi-
ciens, inter pauperes stipem quaeritantes, interque egenos
ad Petri limina peregrinantes, operosa caritate diversaba-
tur. Congregatio Presbyterorum saecularium ab Oratorio,
tot tantisque nominibus optime de re christiana merita, et
quae fundatoris vestigiis insistens in piam potissimum iuve-
s
AfAI/
iSqs.
Laeiatur
Pontiftx de
saeculari-
bus soleM'
niisS.Pki-
lippi Nerii
brevi ceU-
bramdis,
ipsumque
laudat vir-
tutibus et
doctrina
insi^em ;
cujus tnst'
stitvesHgiis
Congre^'
tio ab tpso
fundata.
6o LTTTERAE APOSTOLTCAE " QUUM IN HONOREM. "
num institutfonem intendit, ipso g^udet auctore PhilipfX),
qui primus rom^nos adolescentes ad septem matorcs Urbis
Basilicas devota ac frug^Tera pere^rinatione invisendas ad-
DepUia- duxit. Probe etiam noscens plurimum ad excitandos ad
vtnda^per pictatem animos sacros concentus posse, primus ea carmina,
cantum, quM sunt iu posterum Oratoria vocata, cnravit con«5cri-
benda,ut cum poesi sociata musicae mentes fidelinm flecte-
dsprisco' ret ad virtutem. Quin imo prisca christianorum Martyrum
7wM cuitu. hypogea, vetustate fatiscentia ac oene oWiterata celebravit,
ff.^'^"'^' ac doctissimum Caesarem S. R. E. Cardinalem Baronium,
ad immane Annalium Ecclesiasticorum onus exarandom,
de Urbt hortationibus suis impulit Denique qufd Philtopo debcat
h^^nutri ^^°*^ ^"'^ ignorat? Extat erectum pro peretjrinis et con-
twcst valescentibus excipiendi hospitium, qnod, quasi instituta
pro caritatis exercitationepalaestra, Urbis Apostolum seris
nepotibus memorat; superest in romana plebe pooularis
Sanctt recordatio, et quae |oca vivens sanctimoniae suae
praesentia cives adhuc et advenae venerabnndi celebrant.
impertit Idcirco quum admotae nnner Nobts sint preces a dilecto
indu^en- filio loaunc Carolo Scaramucci, Praeposito Con^regationi
s^J!u!h- Presbyterorum saecularium ab Oratorio, ut in uberiorem
lucra^d^" animarum fructum, caelestibns Eccle^iae thesauris cente-
nariam hancsancti PhiIiopiNeriisol1emnitatem,propedtem
tum in hac alma Urbe, tum tn universo catholico orbe cele-
brandam ditare ac decorare velimus, Nos piis hisce votis
benigne annuendnm existimavimus. Quamobrem de Omni-
potentis Dei misericordia, ac beatorum Petri et Pauli
Apostolorum eius auctoritate confisi, omnibus et singulis
utriusque sexus Christifidelibus qui triduanis quotidie, vel
quinquies saltem novendialibus supplicationibus, quae ha-
bendae sunt ante centenaria huinsmodi sollemnia, diebus a
respectivo loci Ordinario designandis, intererint, et vel ipso
die festo, vel uno e dictis tribus aut novem antecedentibus
immediate diebus, ad cuinsque arbitrium eligrendo, vere
poenitentes et confessi ac Sacra Communione refecti, quam-
Hbet ecclesiam vel publicum oratorium, ubi sancti Philippt
festum celebrabitur, devote visitaverint, ibique pro christia-
norum Principum concordia, haeresum extirpatione, pecca-
DE SAECULARIBUS SOLEMNIIS S. PHILIPPI NERII. 6l
toruin conversione, ac sanctae Matris Ecclesiae exaltatione ff
pias ad Deum preces eflfuderint, pienariam omnium pecca- ^j^^'
torum suorum indulgentiam et remissionem, quam etiam
animabus Christifidelium, quae Deo in caritate coniunctae
ab hac iuce migraverint, per modum sufTragii applicare
possint, misericorditer in Domino concedimus atque elar-
gimur. lis vero fidelibus, qui sollemnibus festis in hac alma
Urbe, vigesima sexta mensis vertentis die habendis adsti-
terint, concedimus ut praeter antecedentes dictam celebn-
tatem, ut supra, dies, etiam in sequenti octiduo, scilicet ad
secundam usque proximi luoii mensis diem, plenariam
similem indulgentiam iucrari licite, servatis servandis, pos.
sint ac valeant. Contrariis quibuscumque non obstantibus.
Praesentibus unice tantum valituris. Volumus autem, ut
praesentium litterarum transumptis seu exemplis etiam
impressis, manu alicuius Notarii publici subscriptis, et sigillo
personae in ecclesiastica dignitate constitutae munitis^
eadem prorsus adhibeatur fides, quae adhiberetur Ipsis
praesentibus, si forent exhibitae vel ostensae.
Datum Romae apud S. Petrum sub anulo Piscatons
die VIII Maii MDCCCXCV, Pontificatus Nostri anno decimo
octavo.
C. Card. DE RVGGIERO.
fnAnA^^^^^^nA^^^ig^^^^^f^^KMhK^^^^^'^'^^
EPISTOLA
Ad cardlnalem Parocchi
DE COMITIIS POLITICIS A CATHOLICIS
IN ITALIA VITANDIS.
ti ^<y^<if ^v^^y^^^^y^v^ii^^cif <if <g<if <y^^<g<i^^<i^<y^^<
MAIl
1893.
Decrt'
tum dt eo-
mitiis poli-
ticis vi'
tandis, Jus-
suPit IX
editumtCUm
haud recte
ttonnulli
interpreta-
rentur, ex-
plicatum
posteafuit.
Catholi-
cis, etsi co-
mitiis ad-
ministra-
tiones spe-
ctantihis
laudabili-
tir inter-
sunt, vi-
tanda esse
comitia po-
litica saepe
Pontifex
edixit,
eamquesen-
tentiam,
quum non-
nulli co-
nentur in-
fringere.
propalam
mani/esta-
ri ipii vi-
sam est.
0.
Signor CardinaU^
9d&^UALE debba essere il contegno dei cattolici ita-
^ liani circa il concorrere alle elezioni politiche,
l^ fu gii dichiarato dairAutoriti Pontificia e con-
^ fermato piii volte. E nota la Ctrcolare che, per
ordine del Nostro Predecessore Pio IX di s. m., la Sacra
Penttenzieria indirizz6 ai Vescovi, notificando che il prender
parte a tali elezioni attentis omnibus circumstantiis^ non
expedit, — E poichi quella decisione da non pochi traevasi
ad altro senso, un Decreto del S. Ofiizio di 30 Giugno
1886, con Nostra approvazione, aggiungeva che il Non
expedit prohibitionem importat ; facendosi cosi manifesto il
dovere pei cattolici di astenersene. Noi stessi di poi a viva
voce ripetemmo che quanto il concorso dei cattolici allc
elezioni amministrative h lodevole e piji che mai da pro-
muoversi, altrettanto h da evitare nelle politiche, siccome
non espediente^^ ragioni di ordine altissimo ; non ultima
delle quali sta nella condizione stessa di cose che si h fatta
al Pontefice, la quale non pu6 certo rispondere alla piena
liberti e indipendenza propria del suo Apostolico ministero.
— Con tutto ci6 troppo bene siamo consapevoli come si
venga continuando a discutere sulle intenzioni Nostre,
a togliere peso alle Nostre parole, ad eludere ancora e fare
eludere le disposizioni Pontificie. Appunto con ogni argo-
mento ed arte si tenta far credere che siano intervenuti per
parte Nostra certi temperamenti, onde sia oggimai con-
sentito ai cattolici il concorso a quelle elezioni. — Noi
dunque, Signor Cardinale, riputiamo opportuno di pubbli-
camente dichiarare che nulla si h da Noi immutato delle
DE COMITIIS A CATHOLICIS ITALIAE VITANDIS. 63
suddette disposizioni, e che percio raccomaDdiamo a quanti
sono veramente cattolici di volere acquetarsi ad esse e con-
formarsi con docile ossequio.
Intanto, a pegno della Nostra particolare benevolenza,
impartiamo di tutto cuore a lei, Signor Cardinale, TApo-
stolica benedizione.
Dal Vaticano il 14 Maggio 1895.
LEO PP. XIII.
^ EPISTOLA
Ad Georgium Ebed lesu Khayyath,
patriarcham Babylonensem,
et ad omnes episcopos chaldaici ritus
DE REBUS ECCLESIAE CHALDAICAE.
20
MAII
1893.
Btnevo-
lenHssi'
mum erga
Orientales
animum
testatm
Pontifex,
memorat se
electionem
novi Pa-
triarckae
BaJbyUmen'
sis, chal'
daici ritust
B impensam qua urgemur erga omnes ac prae-
. sertim Orientales Ecclesias voluntatem, nihil
& profecto Nobis fuisset optatius, quam et cum
o
confirmas*
se,
Vicarium^
que ad ip-
sum depu-
tasse in
adjuio-
rium.
^ Patriarcha vestro coram communicare consiliar
quum non ita pridem ceteros in Urbem advocare placuit
ad deliberandum de disciplina Orientalium conservanda et
tuenda; ast quum interea temporis Patriarchalis Ecclesia
vestra suo mansisset viduata Pastore ob interitum b. in.
Venerabilis Fratris Nostri Petri Eliae Abolionam, voti
compotes fieri haud potuimus. Pergratae porro Nobis fuc-
runt, Venerabiles Fratres, obsequentissimae vestrae Htterae,
datae die XXXI mensis Octobris superioris anni, quibus
nuntiastis, vos in templum Beatae Mariae Virginis prope
pagum Aikosch ad synodum rite congregatos, praeside
dilecto filio Nostro Henrico Archiepiscopo Babylonensi
Latinorum et in Mesopotamia Nostro et Sedis Apostolicae
Delegato, maxima animorum caritate ac consensione, cun-
ctis suffragiis elegisse Patriarcham Venerabilem Fratretn
Georgium Ebed-Iesum Khayyath Archiepiscopum Ami-
densem seu Diarbekiriensem Chaldaeorum, simulque postu-
lastis ut electionem confirmare sacrique Pallii, in quo est
plenitudo pontificalis oflScii, honorem eiecto tribuere aucto-
ritate Apostolica vellemus. Petitioni huic vestrae, Venera-
biles Fratres, libenti animo iam satisfecimus in Consistorio
habito die XVIII mensis Martii proxime elapsi; datisque
sub anulo Piscatoris Apostolicis Litteris, die XXII insequen-
tis mensis Aprilis, et alteri vestrae annuimus postulationi
de deputando qua Vicario, in eiusdem Patriarchae adiuto-
rium et levamen, Venerabili Fratre losepho Elia Khayyath
DE REBUS ECCLESIAE CHALDAICAE. 65
Episcopo Amadiensi Chaldaeorum, quem a vinculo quo
tenebatur absolutum, ad Nisibenam titularem Ecclesiam
iisdem Apostolicis Litteris transtulimus. — Insuper votis oeAma'
vestris, synodalibus panditis in actis, benigne subscribentes, f^jj^f^",-.
similibus Nostris Apostolicis Litteris vacanti Amadiensi vUse Ak-
Ecclesiae Akrensem accessorie, perpetuum in modum, uni- '"**''*"■
vimus, illique Venerabilem Fratrem loannem Sahar seu
Fat-AUah hodiernum Akrensem praesulem in Episcopum
praefecimus et Pastorem, mandantes ut ex nunc Amadien-
sis Episcopus etiam Akrensis Ecclesiae titulum retineat,
Amadiensi titulo coniungendum. — Hisce peractis, superest Gratuh-
ut vobis gratulemur, Venerabiles Fratres, de incoeptis stu- tf^rEpisca-
diis huic Apostolicae Sedi subiiciendis pro chaldaici Mls- dus tnnu
sah's recognitione, nec non de opportunis decretisad humi- ^daiciMis^
litatem clericorum fovendam, synodaliter editis ; humilitas ^j^J-^^^f'
enim obedientiam et unitatem spiritus parit in vincuJo ^"^V^f^f
pacis, et disciplinae ordinem roborat; quam quidem eccle- d^iFtthku-
siasticam disciplinam, ubi rite fuerit instituta, optime nostis ^ulk^^m
esse firmissimum verae fidei praesidium et propugnaculum, J^^'*'"^'"
quumque sacro cohaereat dogmati, ad eiusdem puritatem
conservandam tuendamque maxime conducere, et idcirco
schismaticis ad unitatem revocandis plurimum prodesse. — id*^^/
Insuper grati animi Nostri sensus vobis omnibus profite- H^.^^^^ ^*'
mur, Venerabiles Fratres, ob singularis vestrae erga Nos et vantis^-
hanc Beati Petri Cathedram, unde vigor et unitas sacerdo- ^'
talis est orta, pietatis, amoris et obedientiae significationes.
Hanc vestrum omnium observantiam non solum apraefatis
litteris didicimus, verum etiam memorati Venerabilis Fra*
tris Nostri Henrici scripto testimonio confirmatam habe-
mus, qui Sacrae Congregationi de Propaganda Fide retuJit
vestrum omnium erga Nos studium, vestram pro Nobis
aemulationem, nec non peculiarem soUicitudinem qua erga
ipsum usi fuistis, ut supremam Delegantis dignitatem in
eius persona debito honore prosequeremini. — Confidimui> /^urvi
autem vos nil intentatum relicturos ut clerici et fideles die/ckri-
cuiusque vestrum curae commissi arctius in dies huic Beati 'adf/^nf^'
Petri Cathedrae adhaereant, ita ut exemplo sint apud omnes ^^^^i/^if*'
gentes quae in circuitu sunt, et memoretur cum laude nomen dr&e.
ACTA Lbon» XIII. — T. VI. «
66 EPISTOLA " OB IMPENSAM. "
Nesiori4i' eorum per Ecclesias ; neque ullimode dubitamus, quiD
^!SSn/Id omnem operam daturi sitis, ut errantes fratres, nestoriaoae
^niH^mi v^d^li^^^ haeresis sectatores, ad unitatem fidei et catholicae
Ecclesiae sinum reducantur : quod quidem ut quantodus
fiaty in humih'tate cordis Nostri Deum enixe adprecamur.
— Hac denique occasione quam libentissime utimur, ut
B€n$di^ praecipuam, qua vos in Domino complectimur, benevoIeD-
tiam testemur et confirmemus, omnium caelestium gratia-
rum plenitudinem a divina benignitate vobis adprecantes
ex corde; quarum auspicem esse cupimus Apostolicam
benedictionem, quam vobis, Venerabiles Fratres, omnibus-
que clericis laicisque fidelibus cuiusque vestrum curae com-
missis peramanter impertimus.
Datum Romae apud S. Petrum die XX Maii mdcccxcv,
Pontificatus Nostri anno decimo octavo.
LEO PP. XIII.
l^<R<ft<ftiflft<R<R<R^R<Rfft<ft«afe<ft^i»<ft^<ft<»*fe^^
EPISTOLA APOSTOLICA
Ad Coptos.
DE CHRISTIANA UNITATE.
u
NITATIS christianae propositum, instaurandae per
g Orientem vel affirmandae, vix Nos, Patriarchis
iilarum gentium in consilium accitis, aggressi
SJSaiiwife eramus,quum ab isto catholicorum Clero accepi-
mus litteras obsequio in Nos et obsecratione refcrtas. Eas
paulo post alterae subsecutae sunt, simiiem Bliorum pieta-
tem spirantes similiterque supplices, ab optimatibus nationls
vestrae communiter datae : quae pariter atque illae tam
acciderunt iucundae ut intimam erga vos animi caritatem
permoverint. Hoc autem eo vel magis factum^ quia ex
utrisque luculenter testatum vidimus singulare.quo ardetis,
studium reconciliationis salutisque iuvandae vestrorum
civium, quos a gratia sua iam pridem Apostolica Sedes
dolet seiunctos. Dignus plane est professione cathoUca ani-
mus iste vester, dignus vera Christi fraternitate, Neque Nos
cunctati profecto sumus ad postulata quae detu list is pecu-
liares quasdam cogitationes convertere; rescribere tamen
ad vos consulto in hoc tempus distulimus. Visum est enim
rationibus vestris id fore utilius, si mentem Nostram ple-
niore licuisset modo patefacere, simulque cum quaesito
paternae curae solatio, nonnihil vobis hortationis apostoli-
cae impertire.
Inclitae ecclesiae gentique vestrae maxima Nos bene-
volentia, nec vos opinio fallit, omnino favemus, nihtl haben*
tes potius, quam ut afflictas eius res praesenti ope eriga-
mus. — Siquidem, a religionis inde primordiis, arctissimaet
praeclara necessitudinis vincula intercesserunt Romanam
inter et Alexandrinam ecclesiam. Hanc ipsc apostolorum
Princeps per Marcum discipulum et interpretem suum con-
dendam regendamque curavit, futuram non uno nomine
eximiam. Nec quisquam ignorat quam digne eam tenuerint
mmr
Adbinaj
li Ccptis
actfpta^ lii-
(tras
PoKiift^t
Ci^piorum
g^Htem H-
iiam testa-
tur-
/ffitia e;x-
ponii ec^lt-
siaf A /<f '
xtindrifi^i
quam &mi-
deiH vtrii
68 EPIST. APOST. *' UNITATIS CHRISTIANAE. "
samcHmo' viri sanctimonia et sapientia insignes, in his Dionysiiis,
pi^nHa Tn- Petrus martyr, Athanasius, Cyrillus;qui, ex praeconio sancti
signes, Caelestini I, semper defensores catholici dogmatis extite-
runt (i), et quorum summa cum Pontifice romano consensio
auctoritatisque eius par observantia multis factis elucet
necnon Fuit etiam apud cathedram Marci schola electae doctrioae
^ -^fkiae late nobiiissima ; in qua iam tum patuit quid disciplinae
humanae utiliter possint ad veritatem divinam sive iilus-
itBremi' traudam sive tuendam, prudenti iudicio advocatae. Sed
*tuuruius- clarior praeterea laus ecclesiae vestrae, specimina excelleo-
traverunt, tis virtutis protulisse ; in omnemque posteritatem manabit
eorum memoria qui desertas Aegypti solitudines in domi-
cilia evangelicae perfectionis, magni Antonii instituto admi-
'Memorat rabili, commutaruut. — Infesta catholicae unitati successere
vnitatem
fosua dis' tempota, eaque diu Alexandrinae quoque ecclesiae calami-
mptam, ^^^^ . ^^^ defuete tamen ex ipsa qui argumenta ederent
non obscura pristinae repetendae romanae fidei et commu-
nionis. Illud quidem commemorabile sub exitum magni
ab Eugenio ConciHi Florcntini, quum Eugenius IV decessor Noster,
^raiam!*ite' splendid4 Coptorum atque Aethiopum legatione admissa,
d' r^tt^^ Alexandrinam sedem addictasque gentes Sedi Apostolicae
nihii ta- rcconciliavit, magnA Ecclesiae laetitia. Atque utinam integra
menmuta- , .... *-
taRomano- apud eas omnes permansisset concordia pacta, neque alte-
^^atm% nationis caussae rursus acerbae incidissent Nihilo tamen
mhThene- ™*""^ codem provideutiae caritatisque studio romani Fon-
voUntia, tifices iu discordcs filios constiterunt afiecti : vosque ipsi
nomina potissimum Pii IV, Gregorii XIII, Innocentii XI
et XII, Clementis XI itemque Xll, Benedicti XIV, Pii VII.
in litteris vestris recoluistis grato animo et memori.
Exfanita Ad Nos quod attiuet, iucundum enimvero est, penitus
Coptwum vobishaerere in animis,ut reIigiosedecIarastis,eas de rebus
itptMcu- v^stris curas quas ab initio pontificatus suscepimus, mul-
ras: toquc est iucundius nosse quam fideli eisdem curis voluntate
et opera respondere nitamini. Id enim in primis est a Nobis
consultum, ut aptum haberetis praesidium ab Aluronis
aiumnos Societatis lesu : qui vobis adsunt quum sacrarum expedi-
Societatis , ., ^ ...
jesu tionum muneribus, tum puerilis aetatis institutione, in eoque
X. Ep, adS. Cyrilium Atex., n. i.
DE CHRISTIANA UNITATE APUD COPTOS. 69
praecipue ut bonae indolis adolescentes rite ad clerkatum ^Jxu
educant. Mandatu pariter Nostro, istuc deinde advecti sunt ^^9S^
Missionales Africani Lugdunenses, homines apostoUci, qui n/^uiMis-
adhuc apud vos, in inferiore praesertim Aegypto, versantur. H/rUcin^s
Egregiam autem eorum operam largequc fructuosam fffS^^X"»*
aequum estvos, ut facitis, colIaudare,atque ex eo de resur- ''"^^■jj.
genti ecclesiae vestrae gloria, in tempus haud ita longin-
quum, optime augurari. Id ipsum adeo Nostrani auget
expectationem acuitque instantiam, ut nuper etiam aliquid
rogationi vestrae concedendum libentissime censuerimus.
Episcopum namque habetis a Nobis datum, pDpularem et Bpisto^
vestrum ; virum, ut aetate, sic doctnna norcntcm, constlio, fn anump'
exemplo; qui nullis profecto nec vigiliis nec Inboribus par- '""*"
cet in vestram omnium salutem. Nobisque lactabills vcrc
fuit ampla ea significatio honoris, qua ipsuni, prout 110 vis-
simae nunciaverunt litterae vestrae, uno vos anfmo auspi-
cantem dignitatis munia excepistis, debitae simul obtem-
perationis partes sancte polliciti. — Sed plura deinceps et Adpiur^
roaiora posse Nos efficere caussd vestra, valdc confidfmus, Jl^a^ttHl-
favente Deo vobisque omni conspirantibus ope et pietate. J^^vt//'?
Atque id vos primum curare studiosissime oportet, qucmad- ^a/Aniuai
modum depositum fidei caute inviolateque custodiatis : nec rentiecum,
enim vos fugit de bono agi omnium praestantissimo.eoque
malis artibus fallaciisque quorumdam hominum istuc pere-
gre commeantium nimis multum obnoxio. Et quoniam ad
rectam fidei custodiam plurimum sane intercst quali disci-
plinae ratione animi a teneris imbuantur, eam idcirco velle
ab omni erroris periculo incolumem, atque adeo [ninistram
religionis et probitatis, scholis multiplicatis optimis, enixe
contendite. Qua in re tam gravi, a Nobis etiam bona vos
habere volumus adiumenta. — Ista vero, qnae commetida-
vimus, non ita, ut opus est, benevertent, nisi accesserint
christianae virtutis pietatisque exercitationes, ab illis uia-
xime qui maiores natu, qui loco ciariores : proinde agite,
huc etiam pro virili parte alacriorem diligentiam conferte in
omni opere bono fruciificantes^ et crescentes in scientia Dei ( ^-
Sacerdotum quidem copia, pro locorum atque hominum 5^/^*^?,*^
I. Coloss., I, la
70 EPIST. APOST. " UNITATIS CHRISTIANAE>
opportunltatibus, in desiderio est : attamen in hanc spem
nonnulli ex vestra ipsa iuventute iam probe succrescunt
Qui si utr&que ornentur laude et doctrinae sanae et vitae
integerrimae, si religionis catholicae ardore et vera caritate
patriae ducantur, laeta sane erunt vobis incrementa alla-
turi, ac subinde laetiora, aliis pluribus ad sacerdotium inci-
et sacras tatis exemplo. Neque id minus curandum sperandumque
f^rSigio- ^st de virginibus sacris, educationi deditis puellari ; quae
^roJecmfi^t ^^^^^^'^ ^0 tutcla Catharinae vestrae, sapientis virginis et
CoHcor- invictae. — Unum videtur reliquum, in quo vos peramanter
^cSAwj hortemur; hoc est ut animorum coniunctionem diligere
tumiaicis atque colere ne cessetis. Et clerici inter se et inter se laid
homines quantd maxima fieri possit sentiendi agendique
conveniantsimilitudine : utrumque veroordinem copulatum
et obstrictum teneat vinculum perfectionis^ caritas Christi.
miiataprae' Quac documenta ut eo amplius in animis valeant, libet
c^iuco' <^oii>P^ll^i'^ vos eodem pastorali studio quo maiores vestros
hortaHone; beatus Cyrillus e patriarchali throno alloquebatur (<) : Imi'
temur^ dilectissimi et caelestis vocationis partidpes^ imitemur^
pro sua cuiusque facultate^ ducem nostrae salutis et consum-
matorem Irsum. Amplectamur eam^ quae in altum evehit^
animi demissionem, et caritatem, quae nos Deo coniungit^ et
erga divina mysteria sinceram fidem. Divisionem fugite^
vitate discordiam..., mutua vos caritate fovete ; Ckristum
audite edicentem : In hoc cognoscent omnes quia discipuli mei
cujusqui' estis^ si dilectionem habueritis ad invicem (f). — Inter mul-
JSaeexem' tiplices autcm fructus eiusdem concordissimae caritatis,
^^"'lumssi- singularis quidam inest in eo, quod vestri qui de religione
mum ducit dissideut cives, tali exemplo commoti, propensius addu-
liandisBc' cantur ut cathoHcam vobiscum communiouem expetant et
siden^us. requirant. Cuius rei eventum quum merito vos tantopere
exoptetis, eumdem ipsi urgeatis velimus, et apud eos omni-
bus christianae humanitatis officiis, et sanctis apud Deum
precibus ; id quod a Nobis vel proxime est catholicis uni-
versis indictum..
Hosjam Hoc loco sentit maxime animus ac testari gestit sotlicitae
caritatis vim, qua vos, quotquot coptico estis ritu a Nobis
ad commu
niouem ca
I. Hom., in mysticam Caenam. x ex diversis, c, ult, — 2. /oann., Xlii, 35.
DE CHRISTIANA UNITATE APUD COPTOS. 7I
disiuncti, vos ad unum omnes, prosequimur cupimusque in n
visceribus Ibsu Christi («). Sinite, fratres et filios dulci vos '^^
desiderio appellemus ; sinite alamus spem quam de reditu ^j^oncam
vestro non tenuem exhibetis. Comperta quippe est vestra entxead^
m Nos ac nostros benevolens gratia; aeque ac mens pia,
qua factum commiserantes patrum, tempora illa^sanctitatis
fecunda et gloriae, saepius revocatis. Idque fiduciam addit
quod comptures ad hanc Petri Cathedram, tamquam ad
arcem veritatis et salutis perfugium, non sine ardore respi-
citis, nihil fere iam dubitantes ad optima erga ipsam con-
silia inclinare. — Consilia eiusmodi, rectis animis auctore ..^
divino Spiritu iniecta, ut studiose Nos complexi antehac ^^^ ? "'^'
sumus, sic incensa magis magisque voluntate complecti- JdJ^m"
mur, Deoque misericordi votis maximis commendamus. ^ra^cst^
Quidquid autem possit ex Nobismetipsis ad ea perficienda
conducere, id Nos, certissimum habetote, non modo nulla
in parte desiderari patiemur, sed ultro abundeque pro con-
scientiae officio praestabimus. Nempe plenam prudentiae extmpto
et benignitatis rationem quam in eadem re adhibuit Bene- ^^'jj^
dictus XIV, decessor illustris beneque de natione vestra CopiisM^h^
promeritus, deliberatum Nobis est imitari ; qui multa perop-
portune constituit, auctoritatem temperans indulgentia. £x cupn u£^
hac porro indulgentia, similiter Nos ut est ille professus, %al^^
uberem in dies spiritualium gaudiorum messem expectamus^ ^*""*
lucrum scilicet animamm ad gremium Ecclesiae redeuntium :
probe enim intelligent^ Nos pastoris lesu Christi vicem in
terris tenentes, tantum quaerere et salvum velle quod perierat ;
ovesque inventas, non virga timoris, sed officio caritatis ad
ovile congregare (*). — Cor Nostrum ita patet ad vos : et
quoniam alia nulla Nos movet ad hortandum caussa, nisi
caritas Christi Iesu, in suam vos hereditatem vocantis,
eadem vos ad respondendum moveat impellatque obsecra-
mus.
Quae quum ita sint, si unitatis catholicae studia tota BxcUti^u
Aegypto quotidie invalescant, quique coepere boni fructus, ^^f^Jf^^
uberius consequantur, tum vero poterit Alexandrina eccle- ^"^^™**/
sia, quod vos percupere significastis, ad praestantiam vete- fueriiHo-
I. PkHipp,,!,^—^ PtetoralUInstr.adCoptos»iS(7^iMUPiw/Mt/0fy,an.MDCCzLv^
72 EPIST. APOST. " UNITATIS CHRISTIANAE.
iierumjuH- ris prosperitatis fidenter niti ; poterit iusta sibi et beneficia
'*^' et ornamenta a romana Ecclesia, matre nunquam non
^^i*nt amantissima, expectare. — Auspicia fauste emergentia beni-
^gl^HoUm S^^ foveat Sanctorum praeclara cohors quos in caelum
incoias, Aegyptus transmisit, beatissimusque Petrus atque carissi-
mus ei Marcus, vestrae auctores iidemque patroni ecclesiae;
maxime vero sanctissima Virgo Maria, cui decus divinae
matris Cyrillus idem constantia mirifica asseruit.
ei ipsa sa- Illud est denique exorandum, ut ipsa Familia Sacra
uA. ^^**' qu^ic divino iussu regionem istam profuga invisit beavitque
hospitem, atque in proavis illis vestris semina prima indidit
caelestis doctrinae et gratiae, ea vos salutariter respiciat
singulos universoSy muneribusque priscae pietatis cumula-
tissime donet»
Datum Romae apud S. Petrum die XI lunii MDCCCXCV,
Pontificatus Nostri anno decimo octavo.
LEO PP. XIII.
f.ta
«V«5lp'<«!f«*«?^fl{?A?^* '3?^?3qpi8PiBp?IF33P^ ^SF^^
ig<ft<ft<fetgUUM nuper litteras ad Nos dederis amoris et obse-
O^ quii populorum Orientalium erga Nos et hanc
l^ Apostolicam Sedem nuncias ac testes, ofTicJo
functus es valde Nobis grato et consolationis
fecundo. Spem Nobis sane optimam faciunt quod, sicut
scribis, ad te Pastorem suum, Roma redeuntem, obvtam se
multitudo efTuderit, quod non dubias observantiae et laeti-
tiae significationes dederit, quod te de Nobis, de Petri
Cathedra, et de Apostolicis Litteris exquisierit, quod de-
mum christianae gentes a sinu complexuque Ecclestae per
summam calamitatem abstractae, monitis et cohortattoni-
bus Nostris aures adhibeant non invite. Quibus de rebus
grates agendae sunt bonorum consiliorum auctori et adiu-
tori Deo, cuius est praeferre lumen mentibus, et permovere
voluntates. Ad Nos quod attinet, probe nosti quas suscepi-
mus singulares curas ad christiani Orientis prosperitatem
et gloriam. Ex quo facile intelligis te egregie facturum si de
vigilantia et benevolentia Nostra in clerum et populuin
Orientalium ecclesiarum, etiam dissidentium, eos confirma-
veris, et si Nostra communiaque catholicorum omnium vota
iis significaveris. Quid autem catholicis hominibus potest
esse magis in votis quam ut fratres, quibus, munere conces-
suque Dei, veritatis lumen semel aflfulsit, ad unitatem fide!
reditum faciant, et participes sint salutis aeternae? Quod
quidem ut feliciter eveniat, omnes impendendi sunt labores
omniaque efTicienda, non solum quae necessaria, sed etiam
quae opportuna esse videantur. Atque ideo extruendae
aedes divino cultui, aperiendae scholae ad institutionem
puerilem, provehendae societates bonorum operum, insti-
tuta christianae caritatis excitanda. Nos siquidem in re tanti
tVLlI
LattaiMt
Foniiftx
titi€rii a
PatriarcAa
a£feptis.
OriettiaitSt
itiam diisi'
iie/ttes, wli
deiua bene-
v&icnHii
C0njirmari.
Oii^iden^
tium rtcon-
eiiiaiitmi
inciim&e rtt
omHr &p^
catholicif
Pomii^is
74 EPISTOLA *' QUUM NUPER LITTERAS.
momenti consiiio vobis et ope non deerimus : iamque pri-
dem ad sustentanda istic religionis et reconciliationis opera,
ei maxime misimus subsidia, nuperrimeque iterum misimus. Ceterum
liofrtti!^ vim auxilii maximam expectemus et imploremus a Deo.
£o opitulante, confidimus vos facile ad laborem omnem
duraturos, atque effecturos ut qui sunt a vobis divulsi, in
amplexum vestrum revertantur, et Orientalis Ecclesia ad
pristinam magnitudinem revirescat Tibi interea, Venera-
bilis Frater, clero et populo tuae fidei commisso, itemque
aberrantibus fratribus, auspicem caelestium munerum et
singularis benevolentiae Nostrae testem, Apostolicam be-
nedictionem peramanter in Domino impertimus.
Datum Romae apud S. Petrum die i lulii mdcccxcv,
Pontificatus Nostri anno decimo octavo.
LEO PP. XIII.
EPISTOLA
Ad Franclscum Picard
^l praepositum AugustinianoruTii ab Assuinptione
i\
il DE HORUM MINISTERIIS IN ORIENTE.
;^gyg9aM9DNIT£NTiBUS Nobis, Dei auspicto et gratia, ut
9 orientales gentesad pristinam in Ecclesia catho-
lica dignitatem resurgant, grata quidcm obver-
A
^3^WW4S satur cogitationi opera Reltgiosorum Ordinum
qui eamdem in rem laboriose utiliterque iam diu conten-
dunt. Hos inter, sua merito debetur laus isti quoque Soda-
litati, cui digne tu praesides. Novimus enim multipHces
curas quae sunt a vobis per eas regiones susceptae; quae^
que eo sane fructuosiores eveniunt» quo matore commen-
dantur et studio divinae gloriae et fraterna erga dissidentes
caritate. — lamvero comprobationis Nostrae nullum vide-
tur argumentum neque iucundiusvobis neque optattus fore,
quam si eiusdem studii operaeque vestrae utilitates vel
latius in Orientaiium bonum deducamus. Idque Nobis ad-
modum placet; quo praesertim movemur propositOj effi-
ciendi ut apud illos tum vetusta ritualts disciplina vigeat,
tum etiam, quod caussae quam urgemus permagni interest,
adolescentis aetatis institutio proba slt et conveniens. Huius
rei grati^ deliberatum est Nobis, sedes eas, quas ad Stam-
boul in urbe Constantinopoli, et ex adverso ad Kadi-Keuri
ubi Chalcedon fuit, habetis, accessione facta molitionum
ampliari; eatenus scilicet ut locainstruantursivead cultum
divinum sive ad docendum omnino apposita, — Quae vos
consilia executuri, duplex tenete praescriptum. AUerum, ut
in eis ipsis sedibus, praeter administrationem spiritualem
quam vobis creditam volumus Latinorumj eamdem Graeco-
rum geratis,soIIemniaque officia utroque seorsum ritu apte et
decore agenda curetis. Alterum, ut adolescentium commo-
dis et ornamento quam optime consulatis, non solum ani<
morum cultura consuetisque litteris, sed graecae etiam
M
lULil
Lnudat
Ponfi/er
nianos de
rfbus
Oritnth
optimt m^
ritoSt
tpsotrumqut
consuUm
ift£rementa.
st^fuit eo-
rum sedes
ad Siiim-
^ui et ad
Kadi-Keu^
esif AM-'
piiandiU,
Di admi"
nisiratime
spiritmati^
de riiihis,
de adaUS'
eemtium
ijtjtitutiaut
noanutia
76 EPISTOLA " ADNITENTIBUS NOBIS. "
Mtf mouei, Hnguae et historiae patriae eruditione impertita. Quorum
vero indoles et voluntas spem bonam afferat ad ministeria
sacrorum, ii diligentiae vestrae potiorem habebunt partem,
ut accuratius ad pietatem, ad doctrinam, ad ritus suos
informentur : illud namque ad proposita assequenda prae-
sidium est vel maximum, clerum indigenam rite educi.
Omnia quemadmodum legitimo iure constituantur et
animum' rata sint, a Nobis iam est provisum. Vos interea sumite
^^^^ ' animos ex benevolentia et fiducia Nostra, quae voluntatis
divinae est declaratio : eximiumque in hanc Apostolicam
Sedem obsequium quod adhuc probastis, probare alacres
pergite atque in dies augete. Hac vobis mente hoc studio
laborantibus, aderit certe Deus frugifera ope propitius:
neque deerunt, eo aspirante, qui uberiora praesidia ad coepta
ipsa provehenda pii libentes submittant. Votorum sit auspex
ttbemedicii. ApostoHca benedictio, quam tibi, dilecte fili, universaeque
Sodalitati eflfusam in Domino impertimus.
Datum Romae apud S. Petrum die li lulii mdcccxc\',
Pontificatus Nostri anno decimo octavo.
LEO PP. XIII.
AAAnA^A^^^^^M^iei^AA^^A^^^^^^^^^^
g<y^A?<g^^Af^A^<y<if«<ig<if<itr<y^
^js^^^
ERMOTI Nos praecipud quadam in nationem ve-
^' stram benevolentia, atque complurium rogatu
^ civium adducti, peculiares curas ad cathoHcQS
f^ Belgas gravi in re convertimus. Planeintelligitis
quo spectemus: ad caussam nempe j^^a/!?i», quae ardentius
inter ipsos agitata sic sollicitat animos, ut allevationeEH a
Nobis curationemque exposcere videatur. Res ardua per se
ipsam est, maioribusque apud vos difficultatibus [mplicita :
ad eam tamen accedere non renuimus, qua maxime parte
cum religione et cum officio muneris Nostri necessario co-
haeret. Nam in hoc pariter institutorum genere, documenta
sapientiae christianae, accommodate ad tempora et mores,
iam pridem Nobis placuit impertire. Gratumque est com-
memorare non exiguam bonorum segetem et singulis et
civitatibus inde partam, eamdemque spe praecipere in dies
ampliorem. Etiam in catholicis Belgis, quorum sollertm ad
huiusmodi instituta promovenda alacris in primis fuerat,
fructus provenere; non adeo tamen ut iustae expcctationi,
tam apti praesertim regione et gente, congruerent. Quidnam
rei obstiterit, satis cognitum est. Quum enim ipsi, coiisilils
licet bonis impulsi,aliam alri de hisce rebus sentiendi agen-
dique rationem inierint,teneant; proptereafactum, ut neque
utilitatum expetita vis dimanare potuerit, neque catholico-
rum concordia integra permanere. — Hoc Nos aegre admo-
dum ferimus dissensionis exemplum, novum quidem et
male auspicatum apud catholicos Belgas; qui felicis animo-
rum ac frugiferae coniunctionis praeclara specimina omni
tempore ediderunt. Sciiicet, ut facta repetamus non longin-
quae memoriae, lucuienter id patuit in ea quaestione quae
vocata est scholaris, Tunc enim cuiusvis ordinis catholicos
10
iirui
Dt c^miL
Bdgio agi^
taiur ar-
deMtinSj
Jampriitm
Fentifi^
edidii dc-
minui af-
ftrrtnt
apud S^*
gat sai ube^
rtj fru£itts,
aTiim^im
impediitit
dijcordin
dol^d^
mtiitum ni-
qut sfttpfrt'
da^
/8 EPISTOLA •• PERMOTI NOS. "
quum admirabilis quidam concentus voluntatum genero*
saque virtus et actuosa inter se devinxisset, eius maxime
beneficio concordiae successit res, cum dignitate reiigionis
et adolescentiae salute.
u tanio lamvero pro vestra prudentia, Venerabiles Fratres, vide-
^'eoZiiiare tis ipsi, quam periculosas in oflTensiones greges vestros,
'^AtfiV/J^ distractis in diversa animis, proclive sit publice et privatim
. _[^ delabi ; videtis, quam mature oporteat laborantibus rebus
mederi. Nos autem, ut probe novimus quo studio exarde-
scitis restituendae firmandaeque concordiae, vos potissimum
ad hoc appellamus officium, tam gloriosum episcopo et
sanctum : cuius quidem certiorem eventum vel ipsa suadet
reverentia ampla quae dignitati vestrae virtutique istic
in unum merito adhibetur. Quamobrem illud videtur optimum factu,
ccngresn. yQbjsque vehementer commendatum volumus, ut simul in
congressionem, quam proxime fieri possit, conveniatis. In
ea, communicatis inter vos sententiis,licebit caussam,quanta
est, exploratius pleniusque cognoscere, ac meliora ad com-
Exfonit ponendam praesidia deliberare. — Haec enim caussa non
qwLfut/au' uno se modo recte considerantibus praebet. Attinet ea qui-
sa -f^^^^ dem ad bona externa, sed ad religionem moresque in primis
^sA attinet, atque etiam cum civili legum disciplina sponte
copulatur; ut denique ad iura et officia omnium ordinum
late pertineat. Evangelica porro iustitiae et caritatis princi-
pia a Nobis revocata, quum ad rem ipsam usumque vitae
transferuntur, multiplices privatorum rationes attingere
necesse est. Huc accedunt quaedam apud Belgas operum
et industriae, dominorum et opificum, omnino propriae con-
ditiones.
^ quomodo ^""^ ^^^a magni certe momenti consiliique, in quibus
^$rtnd€- ^"dJc^un^ claboret ac diligentia vestra, Venerabiles Fratres;
^JHH ^^' ^^V^^ v^^^ Nostra deesse vobis consilia in re praesenti sine-
mus. — Ita vobis, congressione peracta, minus operosum
erit atque erit tutius, in vestra quemque dioecesi remedia et
temperamenta pro hominibus locisque opportuna decer-
nere. Quae tamen ipsa sic a vobis dirigi, civibus idoneis
adiuvantibus, oportebit, ut eo amplius valeant inter catho-
Hcos totius nationis communiter; ut videlicet catholicorum
scopi
DE CAUSA SOCIALI IN BELGIO. 79
actio, iisdem profecta initiis, iisdemque viis, quoad fieri pos- /o
sit, deducta, explicetur ubique una, proptereaque et hone- 1895,
state praestet et robore vigeat et solidis redundet utilitatibus.
Nequaquam vero id secundumvota fiet, nisi catholici, quod atquePide.
maximopere inculcamus, propriis ipsorum opinionibus stu- ^''
diisque posthabitis, ea studeant unice impenseque velint
quaecumque verius ad commune bonum conducere videan-
tur. Hoc est, eflScere ut religio honore praecellat suo, virtu-
temque diflfundat insitam, rei quoque civili^ domeisticae,
oeconomicae mirifice salutarem : ut in auctoritatis publicae
libertatisque, christiano more, concih'atione, stet incolume
a seditione regnum ac tranquillitate munitum : ut bona
civitatis instituta, maxime adolescentium scholae, in melius
provehantur; meliusque sit commerciis atque artibus, ope
praesertim societatum, quae apud vos numerantur vano
proposito multae, quaeque augeantur optabile est, modo
religione auspice et fautrice. Neque illud est ultimumi eflTi-
cere ut qua plane decet verecundia obtemperetur summis
Dei consiliis, qui in communitate generis humani esse lussit
classium disparitatem et quanadam inter ipsas ex amica
conspiratione aequabilitatem : ita, neque opifices observan-
tiam et fiduciam ullo modo exuant in patronos, neque ab
his quidquam erga illos desit iustae bonitatis curaeque pro*
vidae. — His praecipuis rerum capitibus commune conti- ni^ommu-
netur bonum, cuius adeptioni danda opera est : hinc naor- J^j/^^JJ^/^"
talis vitae conditioni solandae non vana fomenta suppetunt,
ac merita parantur vitae caelestis. Quam christianae sapien-
tiae disciplinam si catholici studiosius adamare atque
exemplo roborare suo insistant, illud etiam facilius eveniet,
quod est in spe, ut qui falsa opinione vel simulata rerum
specie decepti, ab aequo rectoque deflexerant, tutelam et
ductum Ecclesiae quaerant resipiscentes.
Nemo sane erit catholicus, aeque religionis patriaeque Eph&ipQ-
diligens, qui consultis prudentiae vestrae non placide ac- ™"^*^^,
quiescere velit pleneque obsequi; hoc penitus persuaso^ thsiids «-
optima quaeque rerum incrementa, si sensim ac moderate
inducta, tum vere ad stabilitatem fore maioremque esse
in modum profutura. — Interea, quoniam incommodi quod ft^squ^ vurt
8o EPISTOLA " PERMOTI NOS. "
absiintre doiemus ea gravitas est quae cunctationem remedii noQ
terM^dert' patiatur, hoc ipsum a sedatione animorum ducimus inchoan-
^Ji^^ dum. Quapropter, Venerabiles Fratres, catholicos Nostro
trmftrsia, nomine hortemini et admoneatis velimus, ut iam nunc de
rebus huiusmodi, sive per conciones sive per ephemerides
similiave scripta, omni inter se controversia et discepta-
tione prorsus abstineant, eoque magis mutuae parcant re-
prehensioni, neve ausint legitimae potestatis iudicium prae-
vertere. Tum vero ad optatum rei exitum omnes unis
animis et fraternis quam poterunt diligentiam et operam
OeH vobiscum conferre nitantur; praecedatque Clerus, cuius
^TrJus ^^xinie est ad novitates opinionum se habere caute, miti-
de^HH. gare relig^one et conciliare animos, de officiis christiani
civis commonere.
CoH/idit Illustrem Belgarum gentem singulari Nos caritate et
BeigMO^ cura iam diu complectimur; vicissim ab ipsa, cuius in
temperatU' anima religio calct avita, obsequii pietatisque complura
oblata sunt testimonia. Ista igitur hortamenta et iussa,
quibus eumdem animum libuit confirmare, minime dubium
quin catholici filii Nostri e^dem voluntate accepturi sint
religiosissimeque perfecturi. Neque enim profecto id un-
quam committent, ut quando, ex diuturna suae concordiae
laude, eo religionis statu publice utuntur quem sibi talem
plus un^ natio exoptet, hunc ipsi deminuisse improvidi
atquecoH' discordi^ sua et labefactasse videantur. At vero id potius
rSm^lu' coniunctissimi agent ut consilia viresque omnes adversus
/«wSocia- Socialistni pravitatem convertant, a quo mala et damna
maxima impendere perspicuum est Nihil siquidem ille ces*
sat in religionem et in rem publicam turbulenter moliri ;
humana aeque ac divina miscere iura, atque evangelicae
providentiae excidere beneficia quotidie contendit. Calami-
tatem tantam saepenumero vox Nostra graviterque est
persecuta; quod satis testantur^raescripta et monita quae
in Litteris ipsis Rerum novarum tribuimus. Itaque huc boni
omnes, nullo partium discrimine, animos intendant oportet:
ut nimirum pro christiana veritate, iustitia, caritate legitime
propugnantes, sacras Dei sustineant patriaeque rationes,
unde salus et felicitas publica efflorescit.
DE CAUSA SOCIALI IN BELGIO, 8l
Quarum rerum fiduciam et expectationem aequum est j^
consilio praecipue sollerti^que vestra Nos velle tnnixam; yjbf,^
propterea larga vobis divinae opis pra^esidia implorantes, ^^wi-
Apostolicam benedictionem vobismetipsis et clero cuiusque ^'*
ac populo peramanter impertimus«
Datum Romae apud S. Petrum die x luhi MDCCCXCV,
Pontificatus Nostri anno decimo octayo.
LEO PF, XIIL
Ac-tA LeonisXIII. - VI.
12
AUG.
1895-
Inprae-
sentibtts
rerum an-
gusiiis, as-
siduae ca-
tholicorum
precesetpia
opera leva-
men/o sunt
Pontijlci,
Initia
refert Con-
gre^ationis
Ss. Sacra-
menii,
y<ifeA<itL<ifcrftAA,»M^^MU!fciflfcA^AAia^iK<^
LITTERAE APOSTOLICAE
QUIBUS CONGREGATIO SODALIUM
A "SANCTISSIMO SACRAMENTO"
IN PERPETUUM CONFIRMATUR.
J&J^EGRITUDINI animi Nostri, ex tot tantisque Eccle-
A
ejus finem
exponit.
^ siae acerbitatibus conceptae, levamento est sane
^ non mediocri pietas catholicorum hominum, qui
Deum Redemptorem, maledictis iniuriisque vio-
latum et lacessitum, assiduis supplicationibus piisque ope-
ribus student humano generi placare et propitiare. Conso-
latur enim Nos, et in spem melioris aevi adducit quod
spiritus precum eflfundatur super domum David, et super
habitatores lerusalem : quod norvminor sit in propugnato-
ribus catholici nominis recte factorum laus,quam inoppugna-
toribus nequitia operum : quod demum ubi Ecclesiae Matri
filii perduelles et impii afflictionis et moeroris caussaoi
dederint, non desint filii amantes et studiosi,qui ei consola-
tionem ofTerant et reparationem. Et revera notum satis est,
hoc medium cursum tenente saeculo aliquantoque serius,
nonnuUos in Gallia infestissimos religionis hostes extitisse,
qui ausi sunt, divina lESU Christi reprobata natura, Sacra-
menti augusti, quo nihil est hominibus salutarius, elevare
fidem et mysterium refutare. Adversus hos viri praestantes
virtute, proposito sancti, in societatem coiverunt, qui nomen
est inditum Congregatio Sanctissimi Sacramenti. Huius-
modi Institutum Lutetiae Parisiorum, auctore et patre legi-
fero Petro luliano Eymard exigui instar seminis exortum
est ; deinde secundo Dei numine auspiciisque decessoris
Nostri fel. rec. Pii Papae IX celeriter visum est in utilem
atque uberem segetem adolescere. Congregatio, tamquam
hostia piacularis Deo devota, finem habet sibi propositum
salutarem et sanctum, quem multipiici ratione assequi con-
nititur, praecipue vero adoratione perpetua augusti Sacra-
menti e tentorio sublimis, quacum gratiarum actio, propi-
DE CONGREGATIONE A SS. SACRAMENTO. 83
tiatio, atque impetratio recte coniungitur. Quid enim
rectius quam ut homines summam Dei maiestatem humiii
et demisso animo, ut infirmi et mortalis par est, colant et
venerentur ? Aequum autem est, ut maximorum beneiicio-
rum,quae aDeoacceperunt quaequeaccepturisunt, memores
extent, et de iis gratias agant gratumque animum profi-
teantur ; ut fratribus suis aberrantibus atque erroribus
obcaecatis Deum placent ac propitium reddant, iUisque ab
eo veniam exorent ; ut denique omnia impetrent, quae ad
aeternam animarum salutem non solum necessaria suntsed
etiam utiiia atque opportuna. Illud autem Congregationi
est propositum in adoratione perpetua sociam ac participem
implorare magnam Virginem Dei Matrem, qua siquidem
nemo scit vel potest maiori caritate in lESUM efTundi :
sacerdotes saeculares interdum in Cougregationis diaetas
velut in solitudinem sacri recessus invitare, eosque ad cul-
tum Sacramenti augusti propagandum excitare ; pueros ad
mysteria Eucharistica ex religionis disciplina erudire : in
asceteriis, in paroeciis, in publicis privatisquetemplis inflam-
mare animos, permovere voluntates ad sacram synaxim
frequenter celebrandam, ad Sacramentum divini amoris
crebro usurpandum : denique quidquid vel ex scientiis hu-
manis, vel exliberalibus artibus ad provehendum sanctissimi
Sacramenti cultum aliquo modo valeat, conferre diligenter
ut propositum adimpleatur. Cuius rei caussa statuta vel regu-
lae Congregationi datae sunt, quarum prima verba < Hatc
minima Sanctae Matris Ecclesiae Familia >, postrema vero
< in quo reperitet reliquit domum >, et quarum exemplar in
tabulario Secretariae Nostrae Brevium asservari iussimus.
Quum autem taiis sit Congregationis finis, tales ut hunc
adipiscantur rationes et media, facile inteliigi potest qui
spiritus aiHet Sodalium animis, spiritus nimirum amoris,
humiiitatis, qua semetipsos abnegent absque sui proprio ;
veritatis, simplicitatis, observantiae non solum erga Nos et
hanc Apostolicam Sedem, verum etiam erga religionis An-
tistites et moderatores Congregationis. Quibus omnibus c ^.^^^ ,,^
rebus quum nuper Correctorsummus Congregationis sanctis- '" P^^^-
simi Sacramenti supphces ad Nos preces admoverit, ut ^rmat.
% -
84 EPISTOLA •' AEGRITUDINI ANIMI NOSTRI. "
quemadmodum decessor Noster recol. mem. Pius Papa IX
dictam Congregationem ad tempus probavit, ita et Nos eam
confirmare eiusque statuta et regulas sancire velimus, Nos
qui nihil optare magis atque in votis habere solemus, quam
ut Sacramentum Eucharistiae maius in dies sing^los apud
populos christianos incrementum capiat, huiusmodi preces
benigne excipientes, Congregationem sanctissimi Sacra-
menti probamus, confirmamus in perpetuum, et rata omnia
habemus, quaecumque memoratus decessor Noster de iila
ad tempus sancivit et comprobavit. Decementes has litteras
Nostras firmas, validas et efficaces existere et fore, suosque
plenarios et integros effectus sortiri et obtinere, illisque ad
quos spectat et in posterum spectare poterit in omnibus et
per omnia plenissime sufTragari, sicque inpraemissis per
quoscumque iudices ordinarios et delegatos iudicari et defi-
niri debere, atque irritum et inane si secus super his a quo-
quam quavis auctoritate, scienter vel ignoranter, contigerit
attentari. Non obstantibus constitutionibus et ordina-
tionibus Apostolicis, ceterisque contrariis quibuscumque.
Datum Romae apud S. Petrum sub anulo Piscatoris die
XII Augusti MDCCCXCV, Pontificatus Nostri anno decimo
octavo.
C Card. DE RVGGIERO.
P EPISTOLA
^l Ad J.B. Paganuzzi, Praesidem Comitatus
I
^l Coetuum catliolicorum,
«I ■
^ DE COETIBUS CATHOLICIS IN ITALIA.
^A^
^aa&aSII^AURlNENSlUM civitas, cuius superiore anno in
«Inn \W coetu Eucharistico celebrando emicuere studia /^J-
in eo iam est ut viros ex universa Italia delectos /„ ^^„_
acturos de re catholica excipiat. Id quum nuper '''""' T**^-
tuae litterae attuhssent, haud inde exiguum gaudii sola- ^«^?^^U-
tiique fructum persensimus. Quam ob rem hbenter admo- ^™"''''
dum optatis vestris annuimus, hortationemque Nostram
conferimus, ut coeptaad optimos veniant exitus, iisque pro
religione utamini emolumentis, quae quisque merito cogita-
tione praecipit. — Quamvis autem quae vestra laudabilia
sunt proposita ex oblato tractandorum indice patefiat, pla-
cet tamen nonnuUa commemorare capita, ad quae ut animos
attentius intendatis magnopere desideramus. — Ouoniam
enim experimento constat quanto smt usui catholicis utiJi- ^^ihoii^i
tatibus qui dioecesani Comitatus dicuntur, hoc primum ^Zflt^L
inculcandum ducimus ut hi numero ubique augeantur. fd TJ^^^&s,
Nos ah'as commendavimus : quamvis autem plerisque in
regionibus desiderium Nostrum cum laude impletum est, at
superest adhuc ubi suam catholici observantiam probent.
Hoc in genere praeclaram homines sacri cleri navare operam
possunt ; quos quidem, ut Ecclesiae tempora modo sunt,
hanc sibi adsciscere oportet ministerii partem, ut fidelium
agmina ac voluntates nutu palam exemploque regant. —
Illud praeterea libet diligentiis vestris iterum committere, «niv^as^
quod iam superiori Ticinensi conventui impense inculca- f""^^^^^^*-
vimus, ut quae ubique vigent per Italiam cuiusque generis "''/'p«^
catholicae consociationes, libertate singularum incolumi, frZunm
universae Congressuum catholicorum operi adhaereant ; id Ztigg^-
tamen non uno tenus nomine, verum etiam collatione stu- ^'^''^*"-
diorum ac strenua communium finium prosequutione.
86
BPISTOLA " TAURINENSIUM CIVITAS.
Quanta hinc catholicis viribus accessio sit obventura, nemo
est qui non videat. — Demuoi, augescente temporum
nequitia, fideles omnes hortamur ut preces assiduas adhi-
beant, quibus Deus exoratus misericordiam suam ostendat,
et iracundiae suae flagella miseratus avertat, detque Nobis
optata frui tranquillitate.
Interea paternaeNostraedilectionis testem, divinorumque
munerum auspicem, Apostolicam benedictionem habete,
quam tibi, dilecte fili, et catholicis universis, qui in coetu
aderunt, amantissime impertimus.
Datum Romae apud S. Petrum die xxiv Augusti
MDCCCXCV, Pontificatus Nostri anno decimo octavo.
LEO PP. XIII.
<i8Liafcrit<ft Aiafcri8.<M^rife^i»^^^iiftriferitrifc^^iafe*ife 4g
EPISTOLA
Ad Card. Lang6nieux, Archiep. Rhemensem,
DE CONTROVERSIA SUPER
FAMILIIS RELIGIOSIS GALLIAE.
RATAE admodum acciderunt litterae quibus, re-
vertente die sancto loachimo sacra, faustitatem
omnem Nobis es adprecatus. Novum in his di-
leximus caritatis tuae testimonium, quod sane
quum Nostram in te auget benevolentiam, tum non me-
diocri solatio moerentem animum aflficit. Igitur exhibitum
a te officium libenti comple.ctimur voluntate. Quod autem
datae litterae de controversiis innuunt, quae modo apud
vos agitantur, teque habent sollicitum, Dei miserentis ope
confidimus optatum tibi solatium adfuturum. Ceterumi ut
nosti, controversiarum ipsarum deiinitionem sacrorum in
GaHia Antistitibus ac Religiosorum, quorum interest, fami-
h'is permittendam censuimus, spe fuUi sic vos consulturosp
uti ad religiosae rei utilitatem maxime conferet. Nos inte-
rim,pacis ac tranquillitatis auspicem, praecipuaeque Nostrfie
dilectionis testem, Apostolicam benedictionem tibi, dilecte
Fili Noster, peramanter in Domino impertimus.
Datum Romae apud S. Petrum die XXVI Augusti
MDCCCXCV, Pontificatus Nostri anno decimo octavo.
LEO PP. XIII.
j6
irrafftflt
animum ob
Praejuhs
ftumorat
Pit7Uife:e
Htm cotttr&*
venme di
fitmilii^
reiii^o^is a
si Episcepii
ipnsque
keli^imii
fuisse per-
missaitt*
EPISTOLA ENCYCLICA
D£ ROSARIO MARIALI.
J i^^yftsSJ^OIUTRICEM populi christiani potentem et cle-
ja^s^ 9 A K mentissimain, Virginem Dei Matrem, dignum
Gaudet 3 Jl\ IS cst et magnificentiore in dies celebrare laude et
D^Mains ^MJpavSni acriore fiducia implorare. Siquidem argumenta
oiiium in fiduciae laudisque auget ea varia beneficiorum copia, quae
per tpsam amuentior quotidie in commune bonum ionge
lateque diffunditur. Nec beneficentiae tantae profecto a
catholicis officia desunt deditissimae voluntatis ; quum, si
unquam alias, his nimirum vei acerbis reh'gioni temporibus,
videre liceat amorem et cultum erga Virginem beatissimam
excitatum inomni ordineatqueincensum.Cui rei praeclaro
sunt testimonio restitutae passim multiplicataeque in eius
tutela sodalitates ; eius nomini augusto splendidae dedicatae
aedes ; peregrinationes ad sacratiora eius templa actae fre-
quenti^ religiosissima ; convocati coetus,qui ad eius gloriae
incrementa deliberando incumbant ; alia id genus, per se
RosaHi optima fausteque in futurum significantia. Atque id singu-
tn^uen- ^*^^ ^^t Nobisque ad recordationem periucundum, quemad-
ie msu. modum multiplices inter formas eiusdem pietatis, iam
ROSARIUM Mariale, ille tam exceiiens orandi ritus, in
opinione et consuetudine latius invalescat. Id Nobis, inqui-
mus, periucundum est, qui,si partem curarum non minimam
promovendo Rosarii instituto tribuimus, probe videmus
quam benigna optatis Nostris adfuerit exorata Regina cae-
lestis : eamque sic Nobis confidimus adfuturam, ut curas
quoque aegritudinesque lenire velit quas proximi allaturi
Dissiden- sunt dies. — Sed praecipue ad regnum Christi amplifican-
«v/a w« dum uberiora Nobis adiumenta ex Rosarii virtute expecta-
^Deoi>er "™"^' Consilia quae studiosius in praesentia urgemus, de
Martam reconciliatioue esse dissidentium ab Ecclesia nationum,
efflagHent
haud semel ediximus ; simul professi, felicitatem eventus,
orando obsecrandoque divino Numine, maxime quaeri
oportere. Id etiam non multo antehac testati sumus, quum
DE ROSARIO MARIALI. 89
per soliemnia sacrae Pentecostes, peculiares preces in eam
caussam divino Spiritui adhibendas commendavimus : cui
commendationi magn& ubique alacritate obtemperatum est.
At vero pro gravitate rei perarduae, proque debita omnis
virtutis Qonstantia, apte facit hortamentum Apostoli : In-
state orationi (^) ; eo vel magis quod tali instantiae precandi
suavius quoddam incitamentum bona ipsa coeptorum initia
admovere videantur. Octobri igitur proximo nihil sane octobH
fuerit, Venerabiles Fratres, neque proposito utilius, neque froximo.
acceptius Nobis, quam si toto mense vos populique vestri,
Rosarii prece consuetisque praescriptis, Nobiscum apud
Virginem Matrem pientissimi insistatis. Praeclarae quidem
sunt caussae cur praesidio eius consilia et vota Nostra sum- Jidimus
MtiTictt
mk spe committamus.
Eximiae in nos caritatis Christi mysterium ex eo quoque ...^
lucuienter proditur, quod moriens Matrcm ille suam loanni ?"«*" «^^"
discipulo matrem voluit rehctam, testamento memori : Ecce christns
filius tuus. In loanne autem, quod perpetuo sensit Ecclesia,
designavit Christus personam humani generis, eorum in
primis qui sibi ex fide adhaerescerent : in qua sententia
sanctus Anselmus cantuariensis : Quid/inqMxt^potesidignius
aestifnari,quam ut tu, Virgo, sis mater quorum Christus di-
gnatur esse pater et frater? («) Huius igitur singularis mune-
ris et laboriosi partes ea suscepit obiitque magnanima, demmunus
consecratis in Cenacuio auspiciis. Christianae gentis primi- c^xnacuio
tias iam tum sanctimonia exempli,auctoritate consilii, sola- «*'f^'^«'«'
tii suavitate, eflficacitate sanctarum precum admirabiliter
fovit ; verissime quidem mater Ecclesiae atque magistra et
regina Apostolorum, quibus largita etiam est de divinis
oraculis quae conservabat in corde suo, — Ad haec vero dici ,-^^/^^
vix potest quantum amplitudinis virtutisque tunc accesse- 7^» desinit
,r.. 1.1. ,.. . tncoelo:
rit, quum ad fastigium caelestis gloriae, quod dignitatem
eius claritatemque meritorum decebat, est apud Filium
assumpta. Nam inde, divino consilio, sic illa coepit advigila-
re £cclesiae,sic nobis adesse et favere mater,ut quae sacra-
menti humanae redemptionis patrandi administra fuerat,
eadem gratiae ex illo in omne tempus derivandae esset
I. CW., IV, 2. — 2. Or. XLVii, olim XLVi.
90 EPISTOLA ENCYCLICA " ADIUTRICEM.
pariter administra, permissi ei paene immensa potestate.
^^xima^H Hinc recte admodum ad Mariam, velut nativo quodara im-
chrisiianis pulsu adductae, animae christianae feruntur ; cum ipsa
turjiducia fidenter consiiia et opera, angores et gaudia communicant ;
Hae^piae curaeque ac bonitati eius se suaque omnia fiiiorum more
^^^^^' commendant. Hinc rectissime delata ei in omni gente om-
nique ritu ampla praeconia, sufTragio crescentia saecuiorum:
inter multa,ipsam iiominam nostram.mediairicem nostram{}\
ipsam reparatricem totius orbis (>), ipsam donorum Dei esse
ipsa Fi- conciliatricem (^). — Et quoniam munerum divinorum, qui-
^^eandae ^^^ homo supra naturae ordinem perficiturad aeterna, fun-
fautrix damentum et caput est fides, ad hanc ideo assequendaro
salutariterque excolendam iure extollitur arcana quaedam
eius actio, quae Auctorem edidit fideiy quaeque ob fidem
beata est salutata : Nemo est^ o sanctissima^ qui Dei cogni-
tione repleatur, nisiper te ; nemo est qui salvetur^ nisiper te,
o Deipara ; ttemo, qui donum ex misericordia conseguatur,
indeab ^^i^ip^^^^ (*)• Neque is nimius certe videbitur qui affirmet,
Eeciesiae eius maxime ductu auxilioque factum ut sapientia et insti-
tuta evangelica, per asperitates ofTensionesque immanes,
progressione tam celeri ad universitatem nationum perva-
serint, novo ubique iustitiae et pacis ordine inducto. Quod
quidem sancti Cyrilli alexandrini animum et orationem
permovit, ita Virginem alloquentis : Per te Apostoli salutefn
gentibtts prctedicarunt, . . ; per te Crux pretiosa celebratur toto
orbe et adoratur. . . / per te fugantur daemones^ et homo ipse ad
caelum revocatur ; per te omnis creatura idolorum errore de-
tenta^ conversa est ad agnitionem veritatis ; per tefideles ho-
mines ad sanctum baptisma pervenerunt^ atqtu ecclesiae sunt
atque ubivis gcntium fttndatctt (s). — Quin etiam sceptrum ortho-
orti^doxae doxoe fidei, prout idem coUaudavit doctor (^), praestitit illa
fidet exsH- yaluitque : quae fuit eius non intermissa cura ut fidescatho-
lica perstaret firma in populis atque integra et fecunda vige-
ret. Complura in hoc sunt satisque cognita monumenta
rerum, miris praeterea modis nonnunquam declarata. Qui-
eique
I. S. Bernardusj^ri». ii in Adv, Domini, n.j.— 2. S. Tharasius, or. in praesent.
Deip. — 3. In offic. ^raec, viii dec, ^zotoniiyi post oden IX. — 4. S. Gennanus
constantinop. or. u in dormit, B. M. V, — 5. Hom. contra Nestorium. — 6. Ib.
DE ROSARIO MARIALI. QI
bus maxinie temporibus locisque dolendum fuit, fidem vel 5
socordia elanguisse vel peste nefaria errorum esse tenta* iS*^s*
tam, magnae Virginis succurrentis benignitas apparuit niuitum
praesens. Ips4que movente, roborante, viri extiterunt san- J^^^f" ^^^
ctitate clari et apostolico spiritu, qui conata retunderent Hco iftinitt
improborum, qui animos ad chnstianae vitae pietatem redu-
cerent et inflammarent. Unus multorum instar Dominicus
est Gusmanus, qui utr^que in reelaboravit,marialisRosarii
confisus ope, feliciter. Neque dubium cuiquam erit qnantum
redundet in eamdem Dei Genitricem de promeritis venera-
bilium Ecclesiae Patrum et Doctorum, qui veritati cathoH- utn^&n
cae tuendae vel iHustrandae operamtam egregiam dederunt. .vw^atf e/
Ab ea namque, sapientiae divinae Sede, grato ipsi fatentur ^^'"'^'
animo copiam consilii optimi sibi defluxisse scribentibus ;
ab ipsa propterea, non a se, nequitiam errorum esse devi-
ctam. Denique et Principes et Pontifices romani,ciistodes PrinHpts
defensoresque fidei, ah*i sacris gerendis belHs, alii sollemni- ^1?%^^^*'
bus decretis ferendis, divinae Matris imploravere nomen, ^^^romani:
nunquam non praepotens ac propitium senserunt — Qna- id^^ut
propter non vere minus quam splendide Ecclesia et Patres ^^^2^^^
gratulantur Mariae : Ave.os perpetuo eloquens Apostahrum, ^"''^(^
rtaet staotle firmatnentum, propugnaculum Ecclestae immo- gratttian*
tum (»); Ave^per quam inter unius, sanctae^ catholicae attjue
apostolicae Ecclesiae cives descripti sumus (*) ; Ave^fons divi-
nitusscaturiens, equo divinae sapientiae fluvii, purissiniis ac
limpidissimis orthodoxiae undis defiuentes, errorum agmen
dispeliunt (^) ; Gaude^quia cunctas fiaereses sola interemistiin
universo mundo (^).
Ista quae Virginis excelsae fuit atque est pars ma^na in Aii mt-
cursu, in proeliis, in triumphis fidei cathoh*cae, divinum de 'fUHas Z'
illa consilium facit illustrius, magnamque in spem bonos ^J^^J^ff^f^
debet omnes erigere, ad ea quae nunc sunt in communibus ^j^J"'^^»-
votis. — Mariae fidendum,Mariae supph'candum ! Utenim m,^ b. a/
christianas inter nationes una fidei professio concordes ha- ^dju^^i?
beat mentes, una perfectae caritatis necessitudo copulet ^ffp^'^f/_
: ^ /fx,
I. Ex hymno Graecor. 'AxixiffTO^. — 2. S. loannes Damasc. or. in annhnc,
Dei Geni/ruis, n. 9. — 3. S. Germanus constantinop. or, in Dei pratsentatione,
n. 14. — 4. tn off, B, M. V.
92 EPISTOLA ENCYCLICA ** ADIUTRICEM.
voluntates, hoc novum exoptatumque religionis decus, sane
quam illa poterit virtute sua ad exitum maturare. Ecquid
autem non velit eflicere, ut gentes, quarum maximam
coniunctionem Unigena suus impensissime a Patre flagita-
vit,quasque per unum ipse baptisma ad eamdem hereditcUem
salutis^ pretio immenso partam, vocavit, eo omnes in admira-
bili eiuslumine contendant unanimes ? Ecquid non tmpen-
dere ipsa velit bonitatis providentiaeque, tum ut Ecclesiae,
Sponsae Christi, diulurnos de hac re iabores soletur, tum
ut unitatis bonum perficiat in christiana familia, quae suae
matemitatis insignis est fructus ? — Auspiciumque rei non
longius eventurae e^ videtur confirmari opinione et fiducia
quae in antmis piorum calescit. Mariam nimirum felix vin-
cuium fore, cuius firma lenique vi, eorum omnium, quot-
quot ubique sunt, qui diligunt Christum, unus fratrum po-
puius fiat, Vicario eius in terris, Pontifici romano, tjanquam
quiffe communi Patri obsequentium. Quo loco sponte revolat
^b^Ethsi' "^^"^ P^'' £cclesiae fastos ad priscae unitatis nobilissima
nisPatri' exempia, atoue in memoria Concilii magni ephesini iiben-
fiaudenie Xxox subsistit. Summa quippe consensto fidei et par sacrorum
^'^^Ddpara communio quae Orientem atque Occidentem per id tempus
conciamata ^enebat, ibi enimvero singulari quadam et stabiiitate va-
iuisse et enituisse gloria visa est ; quum Patribus dogma
legitime sancientibus, sanctam Virginem esse Deiparam^
eius facti nuncium a reiigiosissima civitate exultante ma-
nans, un4 eademque celeberrima iaetitia totum christianum
CaikoiicoM orbem compievit — Quot igitur caussis fiducia expetitarum
adfwrta^r rerum in potente ac perbenigna Virgine sustentatur et cre-
sidentibus scit, tot veluti stimulis acui oportet studium quod catholicis
ginem exo- suademus in ea exoranda. Ilii porro apud se reputent quam
^^^^' honestum hoc sit sibique ipsis fructuosum, quam eidem
Virgini acceptum gratumque certe futurum. Nam, compotes
ut sunt unitatis fidei, ita declarant et huiusvim t>eneficii se
magni pro merito facere,et idem se velle sanctius custodire.
Nec yero queunt praestantiore ullo modo fraternum erga
dissidentes probare animum, quam si eis ad bonum recupe-
fratemita- randum unum omnium maximum enixe subveniant. Quae
^^^^lcmiic vere christiana fraternitatis affectio, tn omni vigens Eccle-
DE ROSARIO MARIALI. 93
siac memoria, praecipuam virtutem consuevit petere ex s
Deipara, tamquam fautrice optima pacis et unitatis. Eam ispj,'
sanctus Germanus constantinopolitanus his vocibus orabat : aemuiaiuri
Christianorum memento, qui servi tui sunt : omniumpreces Vb^inUio
commenda^ spes omnium adiuva ; tufidem solida^ tu ecclesias "^^tj^
in unum coniungei}). Sic adhuc est Graecorum ad eam
obtestatio : O purissima^ cui datum accedere ad Filium
tuum nullo metu repulsae^ tu eum exora, o sanctissima^ ut
mundo pacem impertiat et eamdem ecclesiis omnibus mentem
adspiret : atque omnes magnificabimus te (^). — Huc propria ^ ^^^^'
quaedam accedit caussa quamobrem nobis, dissentientium natimus
nationum gratii comprecantibus, annuat Maria indulgen- VeB. m!v.
tius : egregia scilicet quae in ipsam fuerunt earum merita, in ^l^^^l^^
primisqueorientalium. Hisce multum sane debetur de vene- ^%^^^'J^
ratione eius propagata et aucta : in his commemorabiles proipsis
dignitatis eius assertores et vindices, potestate scriptisve
gravissimi ; laudatores ardore et suavitate eloquii insignes :
dilectissimae Deo imperatrices (3), integerrimam Virginem
imitatae exemplo, munificentia prosecutae ; aedes ac basi-
licae regali cultu excitatae. — Adiicere unum libet quod Bxstant
non abest a re, et est Deiparae sapctae glonosum. Ignorat iu Occiden-
nemo, augustas eius imagines ex oriente, variis temporum ctaTim^'
casibus, in occtdentem maximeque in Italiam et in hanc JJ^^^^''
Urbem, complures fuisse advectas : quas et summa cum reli- nos ut ip-
.- , , sampro
gione exceperunt patres magnmceque coluerunt, et aemula dissideno-
nepotes pietate habere student sacerrimas. Hoc in facto ge- ^mwf ^
stit animus nutum quemdam et gratiam agnoscere studio-
sissimae matris. Significari enim videtur, imagines eas per-
inde extare apud nostros, quasi testes temporum quibus
christiana familia omnino una ubique cohaerebat, et quasi
communis haereditatis bene cara pignora : earumdem prop-
terea adspectu, velut ipsa Virgine submonente, ad hoc
etiam invitari animos, ut illorum pie meminerint quos
Ecclesia catholica ad pristinam in complexu suo concordiam
laetitiamque amantissime revocat.
Itaque permagnum unitatis christianae praesidium di- Nutiae
z. Or. hist, in dorfuit. Deiparae. — 2. Men, v iuaii 6soTOXtov post od. ix de
S. Irene V. M, — 3. S. Cirill. alex. de fide ad Pulcheriamet sorores re^nas.
94 EPISTOLA ENCYCLICA ** ADIUTRICEM.
adB.M. vinitus oblatum esi in Maria. Quod quidein, eisi non uno
pj^l^j^. precationis modo demereri licet, attamen instituto Rosarii
R^^*^^em ^P^'"^® ^^ fi*'* uberrimeque arbitramur. Monuimus alias,
caciores ad nou ultimum in ipso emolumentum inesse, ut prompta ra-
ckHstia- tione et facili habeat christianus homo quo fidem suam alat
muLw^' ct ab ignorantia tutetur errorisve periculo : id quod vel ipsae
Rosarii origines faciunt apertum. lamvero huiusmodi quae
exercetur fides, sive precibus voce iterandis, sive potissimum
contemplandis mente mysteriis, palam est quam prope ad
Mariam referatur. Nam quoties ante illam suppiices coro-
nam sacram rite versamus, sic nostrae salutis admirabile
opus commemorando repetimus, ut, quasi praesenti re, ea
explicata contueamur, quorum serie et eflfectu extitit ilia
simul Mater Dei, simul mater nostra. Utriusque magnitudo
dignitatis, utriusque ministerii fructus vivo in lumine appa-
rent, si quis Mariam religiose consideret mysteria gaudii,
doioris, gloriae cum Filio sociantem. Inde profecto conse-
quitur ut grati adversus iilam amoris sensu animus exar-
descat, atque caduca omnia infra se habens, forti conetur
proposito dignum se matre tanta beneficiisque eius probare. •
Hac autem ipsa mysteriorum crebra fidelique recordatione
quum ea non possit non iucundissime affici, et misericordi&
in homines, longe omnium matrum optima, non commo-
veri, idcirco diximus Rosarii precem peropportu nam fore
ut fratrum caussam dissidentium apud ipsam oremus. Ad
spiritualis maternitatis eiusofficium proprieidattinet. Nam
qui Christl sunt, eos Maria non peperit nec parere poterat,
nisi in una fide unoque amore : numquid enim divisus est
Christus (') ? debemusque un4 omnes vitam Christi vivere,
ut in uno eodemque conpovt fructificemus Deo (?). Quotquot
igitur ab ista unitate calamitas rerum funesta abduxit, illos
oportet ut eadem mater, quae perpetua sanctae prolis fecun-
ditate a Deo aucta est, rursus Christo quodammodo pariat.
Hoc plane est quod ipsa praestare vehementer optat ; ser-
tisque donata a nobis acceptissimae precis, auxilia vivifi-
cantis Spiritus abunde illis impetrabit. Qui utinam mise-
rentis matris voluntati obsecundare ne renuant,suaeque con-
I. / Cor.,\, 13. — 2. RofH., Yii, 13.
DE ROSARIO MARIALI. 95
sulentes saluti, boni audiant blandtssime invitantenn : Filioli ^
mei, qitos itenim parturio^ donec fomtetur Christus in vo- ^^J,^
bis(}), — Tali marialis Rosarii virtute perspecta, nonnulH ,^^^^„^3
fuere decessores Nostri qui singulares quasdam curas eo pif^rihus
converterunt ut per orientales nationes diiataretur. In pri- maithPQm^
mis Eugenius IV, constitutione Advesperascente anno data ^utV
MCCCCXXXIX, tum Innocentius XII et Clemens XI ; quo^ %T^%in^
rum auctoritate item privilegia ampla Ordini Praedicato- ^^^f^^ R^^-
rum, eius rei grati^, sunt attributa. Neque fructus desider ati
sunt, Sodalium eiusdem Ordinis contendente sollertia ;
iique extant multiplici etclara memoria testati : quamquam
rei progressibus diuturnitas et adversitas temporum non
parum deinde offecit. Hac vero aetate idem Rosarii colendi «^^''^t qm^
ardorquem initioexcitatumlaudavimus,sim]liter pereasregi- mtdii^tft i6i
ones animis multorum incessit. Quod sane Nostris quantum c^,j^^ "^
respondet inceptis, tantum votis explendis perutile futurum
speramus. — Coniungitur cum hac spe laetabile quoddam /*^r^'
factum, aeque Orientem attingens atque Occidentem, eis- Fonti/exin
demque plane congruens votis. IUud spectamus propositum, Z^^Z-hti^
Venerabiles Fratres, quod in pernobili Conventu euchari- ^Jil^^'^'
stico, Hierosolymis acto, initium duxit, templi videlicet P^-^p^i^^»*^
exaedincandi in honorem Regmae sacratissimt Rosarti ; fms5,tt*m-
idque Patrae in Achaia, non procul alocis, ubi olim nomen nJ/rm '
christianum, ea auspice, eluxit. Ut enim a Consilio quod ^^f^ttarii
rei provehendae curandoque operi, probantibus Nobis, con- '^""^p^-
stitutum est, perlibentes accepimus, lam plerique vestrum
rogati, collaticiam stipem omni diligentia in id submise-
nint ; etiam polliciti, se deinceps non dissimiliter adrore
usque ad operis perfectionem. Ex quo satis iam est consul-
tum, ut ad molitionem quae amplitudini rei convenfat,
aggredi liceat : factaque est a Nobis potestas ut propediem
auspicalis templi lapis sollemnibus caeremoniis ponatur.
Stabit templum, nomine christiani populi, monumentum
perennis gratiae Adiutrici et Matri caelesti : quae ibi et
^atino et graeco ritu assidue invocabitur, ut vetera beneBcia
novis usque velit praesentior cumulare.
I. Gtf/., IV, 19.
96 EPISTOLA ENCYCLICA ** ADIUTRICEM. "
Pastores lam venerabiles Fratres, illuc unde egressa est Nostra
^tnZfls- redit hortatio. Eia, pastores gregesque omnes ad praesidium
'"^^M^/s insi&i^ae Virginis, proximo praesertim mense, fiducid plena
ctiHum, confugiant. Eam publice et privatim, laude, prece, votis
praesertim compellare concordes ne desinant et obsecrare Matrem Dei
^rtaiur*^ ct nostram : Monstra te esse Matrem / Maternae sit clemen-
^'mas^prues ^^^^ ^'"^» famiHam suam universam scrvare ab omni periculo
adAfariam incolumcm, ad veri nominis prosperitatem adducere, prae-
catkoiutsei cipue iu sancta unitate fundare. Ipsa catholicos cuiusvis
tus!* " * gentis benigna respiciat ; et vinculis inter se caritatis ob-
strictos, alacriores faciat et constantiores ad sustinendum
reh'gionis decus, quo simul bona maxima continentur civi-
tatis. Respiciat vero benignissima dissidentes, nationes
magnas atque illustres, animos nobiles officiique christiani
memores : saluberrima in illis desideria conciiiet et conciliata
foveat eventuque perficiat. Eis qui dissident ex oriente, illa
etiam valeat tam efTusa quam profitentur erga ipsam religio,
tamque multa in eius gloriam et praeclara facta maiorum.
Eis qui dissident ex occidente, valeat beneficentissimi pa-
trocinii memoria, quo ipsa pietatem in se omnium ordinum,
per aetates multas eximiam, et probavit et muneravit. Utris-
que et ceteris, ubtcumque sunt, valeat vox una supplex
catholicarum gentium, et vox valeat Nostra, ad extremoni
spiritum clamans : Monstra te esse Matretn I
Benedicit, Interea divinorum munerum auspicem benevolentiaequc
Nostrae testem, singulis vobis cleroque ac populo vestro
Apostolicam benedictionem peramanter impertimus.
Datum Romae apud S. Petrum die V Septembris
Mix:ccxcv, Pontificatus Nostri anno decimo octavo.
LEO PP. XIII,
•I*
Archiep. Naupactensi, delegato apostolico
ad foederatas Americae civitates,
DE VITANDIS
COETIBUS CUM ACATHOLICIS.
te
s*ita63a&3flLiSOETUS in foederatis Americae civitatibus Gele-
C^ brari subinde novimus, in quos viri promiscue
If conveniant tum e catholico nomine, tum ex iis
^ig?oe??4i qui a catholica Ecclesia dissident, simul de reli
gione rectisque moribus acturi. In hoc equidem studfum
agnoscimus religiosae rei, quo gens ista ardentius in dies
fertur. At quamvis communes hi coetus ad hunc diem pru-
denti silentio tolerati sunt, consultius tamen videatur si
catholici homines suos seorsum conventus agant : quorum
tamen utilitas ne in ipsos unice derivetur, ea lege indici
poterunt, ut aditus ad audiendum universis pateat, iis etiam
qui ab Ecclesia catholica seiunguntur. Haec tibi, Venerabilis
Frater, dum pro munere apostolatus duximus significandaf
placet simul Sacerdotum PauUianorum institutum commen-
datione Nostra provehere. Quibus id ratum sapienter est,
ut dissidentes fratres palam alloquantur, tum catholicis dog-
matibus illustrandis, tum contra iila obiectis refellendis.
Horum usum ac frequentationem sermonum si singuli
sacrorum Antistites in sua quisque dioecesi promoveant,
gratum Nobis acceptumque eveniet, non enim inde exiguum
in animorum salutem emolumentum oriturum confidjmus.
Tibi interim, Venerabilis Frater, divinarum gratiarum mu-
nera adprecati, Apostolicam benedictionem, praecipuae
Nostrae dilectionis testem, amantissime impertimus.
Datum Romae apud S. Petrum die XVIII Septembris
MDCCCXCV, Pontificatus Nostri anno decimo octavo.
LEO pp. xni.
•I* •!•
• •
•!• •!•
SEPT.
iSqs-
JVon pro-
haiPQHii-
ftx catkc/i'
eas cam
aciftholitis
dt reiij^iofte
r^ctii^Hf
moribus
actur^s.
Pattat,
li Hdutrii,
atatksiicii
tuitm ca-
tAtfiiciffattt.
aditus ad
aitdiiit'
dut/i.
Sacerdi^-
ittm Patu-
iiiiftQrum
insiiitiittm
commmda-'
tur.
AcTA Leonis XIII. — T. VI.
«I EPISTOLA
Ad Card. Rampolla, Status Secretarium,
DE INVASIONE URBIS IMPIE CELEBRATA
ELAPSO AB HAG XXV ANNO.
'f9iiV^^9fni^^9iiiiJ9gJ9^J9i^9i4^iknf^VniJk^Jk'J^ni^9i^4
8
OCT.
Queritur
Pontifex de
sibi illatii
injuriis ab
Ecetesia*
hostibust
qut stc
frodunt
animum in
itnpugna-
tione S. Se-
disperseve-
randi.
Signor CardinaU^
E insolite manirestazioni politiche, delle quali h
spento appena per le vie della citti rultimo
suono, Ci tragono a indirizzarle su tale argo-
mento qualche parola, non tanto a sfogo deirani-
mo contristato, quanto a fine di rilevare la graviti del fatto,
e gli intendimenti che lo ispirarono. — Veramente per quel
senso d'umaniti insieme e di decenza che alberga anche
negli animi presi dalla passione, non Ci pareva soverchio
lo sperare un riguardo almeno alla Nostra canizie. Si volle
invece andar oltre ruvidamente : di guisa che siamo stati
condotti a questo, di doveressere quasi immediati testimon!
alFapoteosi della rivoluzione italiana e della conseguente
spogliazione della Santa Sede. Famigliari, per divino favore,
alla soHerenza e al perdono, mettiamo da un canto raflfronto
recato alla persona : molto piCi che a lenire la presente No-
stra amarezza accorse spontanea la pieta delle genti catto-
liche ; e segnalossi tra queste Tltalia per protestazioni ge-
nerose e testimonianze d^afTetto preziosissirae. Ma quel che
Ci commove e trafigge, si h la solennita deiroffesa alle ra-
gioni della Sede Apostolica e Tevidente proposito di perpe-
tuare, anziche comporre, un conRitto, di cui niuno pu6 mi.
surare i calamitosi effetti. — La gravita del fatto, palese
per s& medesima, riceve luce purtroppo dalle confessioni
degli artefici ed encomiatori di esso. Col glorificare, nel mo-
doche s'e veduto, il successo del settanta, hanno avuto in mira
anzitutto di assodare i frutti della conquista, e fare inten-
dere ali'Italia e al mondo che ii Pontefice, quanto ^ da loro,
deve rassegnarsi ormai aila cattivita senza speranza di re-
DE INVASIONE URBIS IMPIE CELEBRATA. 99
deozione. E qui non h tutto. Hanno voluto inoltre fare un OsUndU,
passo di piu verso un ideale essenzialmente antireligioso. liromaui
Poich^ lo scopo ultimo della occupazione di Roma, non ^J^H^^^
diciamo nella mente di quanti vi cooperarono, ma delle *^'^^V^
s^tte che ne furono i primi motori, non h^ o almeno non h siiri/ua-
tutto nel compimento deiruniti politica. No : queiratto di ^^'
violenza, che ha pocht esemp! nella storia, doveva nei de-
creti settari servire come mezzo ed esser preludio di un as-
sunto pid tenebroso. Se si stese la mano a squarciare le
mura della metropoli civile, fu fatto per meglio battere in
breccia la citti sacerdotale : e per sortire Tintento di assa-
lire da vicino la potest4 spirituale de' Papi, incominciossi
dalKabbatterne quel propugnacolo terreno. Insomma quan-
do vennero ad imporsi al popolo romano, a questo popolo
che tenne fede al suo principe sino air ultimo, resistendo
vigorosamente a possenti e diuturne tentazioni venute di
fuori, essi recavano il concetto ben fermo di mutare le sorti
della citt4 privilegiata, trasfigurarla, tornarla pagana: ci6 che novam ut
fu denominato in loro gergo, dar vita ad una terza Roma, 5?*^'^
d'onde irradierebbe come da centro, una terza civilti^. E chrutianae
' Urbt ad-
infatti si diede e si d4 opera piii che non paia ad attuare il versam,
funesto disegno. Son cinque lustri che, guardandosi attorno,
Roma vede padroni del campo gli oppugnatori delle istitu-
zioni e delle credenze cristiane. DiiTusa ogni piti malvagia
dottrina : vilipesi impunemente la persona e il ministero del
Vicario di Dio : contrapposto al dogma cattclico il libero
pensiero, e alla Cattedra di Pietro il seggio massonico. E
appunto a questo insieme nefasto d'idee e di fatti si h pre-
teso novellamente di dar sembianza di dritto ed essere di
stabilit^, mediante il suggello di una nuova legge e le cla-
morose manifestazioni che secondarono, capitanate a viso
aperto dalla setta nemica di Dio. £ forse questo il trionfo
della causa italiana, o non piuttosto ravvenimento della
apostasia ?
La giustizia h sicura del trionfo finale, come Roma della Trium-
immutabiliti de' suoi alti destini. Ma intanto quella h ^/^^^sde-
sopraflfatta, a questi si attraversa la congiura di congreghe ^*^^^^".
perverse e Topera dissennata di chi le favorisce. E che pro siam
lOO EPISTOLA *' LE INSOLITE MANIFESTAZIONL
affirmat.at ne coglic la nazione ? L'acquisto di Roma fu preconizzato
*^resVtttliae ^^ popoH italici come alb6re di salute e auspicio di prospe-
^^muihtm "^^ futura. Non cercheremo se gH avvenimenti abbiano
doM, avverata la promessa dalla parte de' beni materiali. Ma certo
il compiuto acquisto ha diviso moralmente Tltalia, invece di
unirla. & poi un fatto, che in questo mezzo pigliarono viepiil
ardire le cupidigie d'ogni maniera, si allarg6 all' oaibra del
giure pubblico Timmoraliti del costume, e il conseguente
affievolimento della fede religiosa : moltiplicarono i preva-
ricatori delle leggi umane e divine : crebbero di numero e
di forza i partiti eccessivi, le schiere fremebonde, congiurate
a sovvertire dalle fondamenta gli ordini civili e sociali.
Beiium £ ^^^ Tingrossare di tanti guai, non che quietare, inas-
^inViefi^- P''^^^^ ^^ guerra a quel divino instituto, nel quale dovrebbe
gravescere, riposare la speranza del maggiore e piii sicuro rimedio.
s. Sedis Vogliamo dire alla Chiesa, e particolarmente al suo Capo
legum^qu^- visibile, a cui fu rapita insieme col principato civile Tauto-
cautioties "^"^*^ "O" meuo convenevole alla digniti del pontefice, che
su^cere necessaria alla liberti delF apo^tolico ministero. Ed fe vano
oiiendit, . *
il ricorso a spedienti legislativi : nessuna maniera di prov-
vedimenti giuridici potra mai conferire indipendenza vera
senza giurisdizione territoriale. La condizione che pur affer-
mano d'averci guarentita, non e quellache Ci^ dovuta eCi
bisogna : essa non e indipendenza eflTettiva, ma apparente
ed effimera, perche subordinata al talento altrui. Questa
foggia d*indjpendenza, chi la dii, la pu6 togliere : ieri la
sancirono, ponno cassarla domani, £ non fu in questi giorni
medesimi chiesta da un lato, e fatta intravvedere minac-
ciosamente dair altro Tabrogazione di quelle che chiamano
guarentigie del pontefice ? Ma non minaccie, non sofismi,
neinvereconde accuse d'ambizione personale riusciranno a
Principa- far taccre in Noi la voce del dovere. Qual i, qual doveva
tussuicivi' , ^. . 1 11 - 1. « t /.
lisnuessi- csscrc la guarcntigia vera della indipendenza papale fu po-
'"^'tZ^^mque *"^^ antivedcrc sin da quando il primo Cesare cristiano si
^mcJcio ^^^*^^ ^^ trapiantare a Bisanzio la sede dell* impero. Da
nit, quel tempo insino alle eta a noi pifi vicine, niuno mai fu
visto assidersi in Roma di quanti furono arbitri delle cose
italiane. Cosl ebbe nascimentoc vita lo stato della Chiesa,
DE INVASIONE URBIS IMPIE CELEBRATA. lOI
non per opera di fanatismo, ma per disposizione di Provvi- s
denza, accogliendo in si i migliori titoli che possano ren- jggj^
dere legittimo il possesso di un principato, vale a dire Ta-
more riconoscente di popoli beneficati, il dritto delle genti,
Tassenso spontaneo del mondo civile, il sufTragio dei secoli.
Nfc lo scettro in mano ai Pontefici fu d*impaccio al pasto-
rale. Scettro infatti portavano quei Nostri antecessori, che
rifulsero per santita di vita ed eccellenza di zelo. E sono
essi medesimi che pure furono sovente chiamati a com-
porre i pib ardui h'tigi : che opposero vittoriosamente alle
esorbitanze dei potenti il petto fortissimo : che salvarono
airitah'a in pericolosi fragentt il tesoro della fede,e propa-
garono dall' orto airoccaso la luce della cristiana civilt^, i
benefizi dell' umano riscatto. E se oggi, nonostante le con- Deiqki
dizioni malagevoH e dure, prosegue il Papato tra la rive- i^/^r^T"
renza delle genti la sua via, non lo si arrechi al manco di ^bmlrtLen-
quel presidio umano, ma sl veramente all' assistenza della damjku
grazia celeste, che non fallisce mai al sommo sacerdozio 5. s^^^tn
cristiano. Fu opera forse delle persecuzioni imperiali il me- /,-^ot.
raviglioso incremento della Chiesa adolescente ?
Queste cose vorremmo che meglio fossero comprese dal o^htntit
senno pratico degH Italiani. Non parliamo dei fuorviati per /taili ,^pH*
erronee dottrine o legami di setta ; ma degli altri, ei quali ^l^lT/m'^
tuttochfe immuni da quei legami, n^ ciechi seguaci di quelle
dottrine, fa velo la passione politica. Veggano essi quanto
sia opera perniciosa e stolta contrastare ai veraci disegni
della Provvidenza, e ostinarsi in un dissidio non profittevole
che alle mene di fazioni audacissime, e pi^ ancora ai nemici
del nome cristiano.L'essere stata eletta fra mille a custodire
il seggio apostolico, fu privilegio singolarissimo e gran ven-
tura per la nostra penisola : e ogni pagina della sua storia
testifica quanta copia di beni e quali incrementidi gloria le
venneroognoradalle immediate cure del pontificato romano.
Sarebbe forse mutata Tindole di esso o affievolita Tefficacia ? inp&iit-
Si trasmutano le cose umane, ma la benefica virtti del ma-
gistrato supremo della Chiesa viene dairalto ed h sempre
la raedesima ; con questo di piu che, essendo esso ordinato
a durare quanto i secoli, tiene dietro con amorosa vigilanza
rumqut mt*
riturdm.
I02 EPISTOLA " LE INSOLITE MANIFESTAZIONI,
al cammino dell'umaniti, n^ ricusa, come sognano i suoi
detrattori, di attemperarsi quanto h possibile ai ragionevoli
ExcfM ut bisogni dei tempi. — Se, porgendoci docile orecchioy attio-
^lonun^x-' gessero gl'Italiani dalle tradizioni avite e dalia coscienza
*^s*s^fX de' loro veri interessi il cors^gio di scuotere]il gi<^o masso-
siquantur. nico, apriremmo Tanimo alle piii liete speranze in ordine a
questa caramente diletta terra italiana* Ma quando avve-
nisse Topposto, Ci duole il dirlo, non sapremmo presagire
che nuovi pericoli e maggiori rovine.
Con eflfusione di particolare afTetto le impartiamo, signor
Cardinale, V Apostolica benedizione.
Dal Vaticano 8 Ottobre 1895.
LEO PP. XIII.
ad|aa&9d&ifHRlSTi Domini, Redemptoris humani generis,
I auctoris conservatorisque Ecclesiae, assidue Nos
c
l^ et caritatem divinam intueri et salutare prove-
^^W^Pag'^ here opus pro muneris Nostri sanctitate conten-
dimus. Gratiamque ei debemus plurimam atque ex animo
profitemur^quod Nobis in eas incumbentibus curasquaead
nomen catholicum sive inferendum reducendumve in popu-
los sive stabiliendum in illis augendumque attinerent, suis
ipse auspiciis praesentique ope tam benignus adfuerit. Cui
etiam acceptum singulari modo referimus, quasdam bien-
nio proximo oblatas esse temporum maturitates, quibus
instituta catholici nominis incrementa licuerit Nobis studio
impensiore atque opera persequi. Providentiae autem ratio-
nes quas in eam rem adhibere visum est, datis praesertim
qua universe qua singillatim epistolis apostolicis, haud va-
cuae sane fructu, divina fovente gratia, cesserunt : atque
adeo Nos eumdem insistentes cursum, laetiorem quotidie
votorum eventum fidenti cogitatione prospicimus. — Nunc
inter ceteras nationem atque ecclesiam Coptorum complec-
timur peramanter, destinatumque habemuspeculiaria quae-
dam in eius bonum et ornamentum ex apostolica potestate
decernere.
Copticam gentem paucis ante mensibus allocuti sumus
epistol^ propria, et vetera ecclesiae Alexandrinae monu-
menta commemorando excitavimus ; idque duplici consilio,
ut nimirum ex benevolentia atque hortatione Nostra quum
catholici confirmarentur in coniunctione et fide erga Apo-
stolicam Sedem, tum vero dissidentes ad eamdem coniun-
ctionem invitarentur quaerendam et renovandam. Utrique
ex parte fuit Nobis quod caperemus conceptae spei sola-
tium. Catholici in primis, ut aequum erat, maximum Nobis
obsequium ac pietatem in morem filiorum testati sunt,iidem
26
Graiutn
erga Deunt
animutn
Usiatur
Pontifex ob
laetos sacri
munerissui
frucius.
Copiorum
EccUsiae
amantissi'
must
nuperad
iltoslitteras
dedit catho-
licos simul
et dissiden^
tes compel'
lans.
Missa
deinde a
Coptis
I04 LITTERAE APOSTOLICAE ** CHRISTI DOMINI. "
caihoiicii praeterea grati quod episcopum e gente sua, Vicarii apo-
%ln^t^ stolici munere, secundum vota dedissemus, Venerabilem
Fratem Cyrillum, titulo Caesareae Paneadis. Quin etiam
suaevoluntatis apertius declarandae caussA, id propositum
susceperunt ut publicam ad Nos mitterent Iegationem:quo
nihil certe poterat neque ipsis honestius esse neque Nobis
iucundius. — Septembri igitur mense coram fuit legatio
Coptorum, ex variis nationis ordinibus, ipso Venerabili
Fratre praeeunte, delecta. Ab ea perlibeotes cognovimus
praeclare affirmatum quo studio, qua reverentia,qua obtem-
peratione erga hanc beatissimi :Petri Cathedram, nomine
etiam suorum civium, afTecti essent : permovitque intimos
paternae caritatis sensus, qua ipsi fiducia suis item rebus
ac dissidentium fratum cxposcerent a Nobis et expectarent
deHierar- ampliora praesidia. Atque illud praecipuum fore significa-
^Mlrc/Miis verunt, magnisque et humillimis precibus flagitarunt, si de-
^instlura- ^''^*^ auctoritatis Nostrae Hierarchia catholica et Patriar-
tione, chalis dignitas apud Aegyptios instaurata resurgeret. —
Pontifex Aequam afTerri et non inopportunam postulationem plus
uUaHonem uua persuasit caussa.Constat enim rei catholicae progressus
ptriuni^i non exiguos quotidie per Aegyptum haberi ; clericos et
mam, in- sacerdotes nativos, quod plurimum interest,numero augeri;
spectts ncm^
ptreicatho' scholas iuvcntutis similiaque rectae institutionis subsidia
A^ptum multiplicari : vigere acrius in animis religionis amorem et
^tncrcfnen. ^^\^^^^ atquc fructus consentancos largrius provenire. In
quo alacrem cleri operam valde quidem iuvant et sustinent
nonnullae Religiosorum Familiae : ac sua debetur laus
Franciscalibus, qui iam diu per ea loca elaborant, suaque
debetur Alumnis Societatis lESU et Missionalibus Lugdu-
nensibus, quos Nosmetipsi auxilio submittendos curavimus.
variuque — lamvcro si Hierarchia in eis vel partim renovetur certi-
^^exuiain- ^^ praeficiantur pastores, ex maiore ipsaatque expeditiore
orUuris^' vigilandi providendique facultate, multiplex profecto uti-
litas in clerum ac populum dimanabit. Patriarchalis porro
dignitas optime valitura est tum amplitudine sua ad decus
ecclesiae Coptae catholicae in opinione relevandum, tum
ingenita vi ad vincula fidei et fraternitatis in omni natione
obstringenda. — Nos autem re tota meditate perpensa,
DE PATRIARCHATU ALEXANDRINO COPTORUM. IO5
eademque deliberata cum Consilio seu Commissione Cardi- 26
nalium S. R. E., quam ad reconciliationem dissidentium jSgJ.
cum Ecclesia fovendam iussimus Nobis adesse, ei ipsi Cop-
torum postulationi obsecundare censuimus.
Itaque ad maiorem divini Nominis gloriam, ad fidei san- HtsHtuU
ctae et communionis catholicae incrementum, Nos ex certa fr/aZhf^
scientia motuque proprio ac de plenitudine apostolicae '''*« -^Z*'
potestatis, Patriarchatum Alexandrinum catholicum resti- enfk^Hcum,
tuimus et pro Coptis constituimus ; eique ac singuHs qui
ipsum obtenturi sint, honores omnes, privilegia, praerogati-
vas, nomina,omnemque potestatem tribuimus, e^dem ratio-
ne qua generatim ea nunc a Patriarchis orientalibus rite
exercetur : qua super re peculiaria praescipta ab Apostolica
auctoritate tempore et loco impertientur. Sedi autem pa- ei^utieiitj
triarchali sedes episcopales duas, in praesens, decernimus %yjj'^feffi.
suifraganeas ; alteram in urbe Hermopoli maiore, vulgo "^J^l^f^"^'
Mifiie/if alteram Thebis seu Diospoli magna, ad urbem
Luksor: ita ut Patriarchatus tribus interea dioecesibus con-
stet, videlicet patriarchali Alexandrina, Hermopolitana,
Thebana : integro tamen Nobis ct successoribus Nostris
pleno ac privativo iure sedes alias vel archiepiscopales vel
episcopales excitandi, easque pro necessitate vel utilitate
Ecclesiae immutandi.
Alexandrinum Coptorum Patriarchatum itaconstitutum, umim
eatenus patere qua patet proregnum seu Kedivatus Aegypti ^'^/**l*l'^'
proprie dictae ac provinciae praedicationis sancti Marci, '^^f^itndri^
statuimus atque sancimus. — Limites autem singularum
dioecesium quas supra diximus, hoc modo definire placet.
Patriarchalis Alexandrina Aegyptum inferiorem et urbem
Cairum complectitur. Ad aquilonem habet mare Internura
seu Mediterraneum ; ad orientem, canalem Suesii ; ad au^
strum,Iatitudinis borealis gradum trigesimum;adoccasum,
Tripolitanam Othomanici imperii provinciam. — Dioecesis ji^ecesi&j^
Hermopolitana in Aegyptum mediam profertur. Ad septen- iTiifii^miT^
trionem finitima est dioecesi patriarchali ; ad orientem at-
tingit sinum Heroopoliticum ; ad meridiem, continetur
circulo fere medio inter gradus vigesimum septimum et
vigestmum octavum latitudinis borealis, ubi scilicet locus
I06 LITTERAE APOSTOLICAE ** CHRISTI DOMINL "
iacet Sacci-t-maussi ad Nilum flumen, qui pariter locus in
ditione esto eiusdem dioecesis ; ad occidentem habet deser-
atqut Tke- ^um Libycum. — Dioecesis Thebana, in Aegyptum supe-
niunLf^ riorem porrecta, circumscribltur ad aquilonem HermopoH-
tani ; ad orientem, sinu Arabico ; ad austrum vegesimo
secundo gradu latitudinis borealis ; ad occasum, deserto
Libyco.
Patriar- Designationis primae tum Patriarchae tum suflfraganeo-
^^uopwtm ^^^ Episcoporum Apostolicae huic Sedi ius reservamus.
frimadeii^ luterim, quoadusque ea designatio fiat, mandamus ut catho-
servaiur Iicorum coptici ritus, quotquot tota Aegypto versantur.
penes eumdem Venerabilem Fratem Cyrillum, nomine et
auctoritate apostolica, administratio permaneat.
Laetaiur Ita posse Nos de Patriarchatu Alexandrino pro Coptis
resiHuiam restituendo providere, vehementer laetamur in Domino ;
T*Ma^ eoque magis quia eius recordatio ecclesiae tam grata acci-
Pttri disei' dit quam quae gratissima. Nam propterea quod eam Mar-
cus, beatissimi Petri discipulus et interpres, auspicato con-
stituit sancteque gubernavit, arctior quaedam et praeclarior
necessitudo exorta est, quam alias commemoravimus, ipsam
interet Romanam ecclesiam; cuius potissimum coniunctio-
nis beneficio extitit illa pernobilis, floruitque diu et splen-
dissidmtes' dore virtutum et doctrinae excellentia. Quare Nobis estop-
oue horta-
turadob- tatissimum ut dissentientes Copti Hierarchiam catholicam
^^ien^' exveritate coram Deo considerent ; eam nimirum, quaeob
)fcae.^^*^ communionem cum Cathedra Principis Apostolorum et
successoribus eius, sola potest ecclesiam a Marco conditam
legitime referre, solaque heres est memoriae^omnis quae-
cumque Patriarchatut Alexandrino a priscis illis maioribus
est fideliter tradita. Ex eo fiat, id quod rectus ipsorum ani-
mus et divinae gratiae benignitas sperare admodum iubcnt,
ut dimissis tandem compositisque dissidiis quae consecutae
intulere aetates, ad unitatem redire velint Romanae eccle-
siae, quae permagno eos desiderio caritatis expectat.
Praesen- Has Htteras Nostras et quaecumque in ipsis habentur
rarumau' nullo unquam tempore de subreptionis aut obreptionis vitio
vindicai!^ sive intentiouis Nostrae aliove quovis defectu notari vel
impugnari posse, et semper validas ac firmas fore, suosque
DE PATRIARCHATU ALEXANDRINO COPTORUM. I07
eflfectus in omnibus obtinere atque ab omnibus cuiusvis 76
praeeminentiae inviolabiliter observari debere decernimus. j^qjI
Non obstantibus Apostolicis atque in synodalibus, provin>
cialibus, universalibus Conciliis editis generalibus vel specia*
libus sanctionibus, ceterisque contrariis quibuscumque, pe-
culiari etiam mentione dignis : quibus omnibus, quatenus
opus sit, amplissime derogamus : irritumque et inane decer-
nimus si secus super his a quoquam quavis auctoritate,
scienter vel ignoranter, contigerit attentari.
Volumus autem ut harum litterarum exemplis etiam
impressis, manu tamen Notarii subscriptis et per constitu-
tum in ecclesiastica dignitate virum sigillo munitis, eadem
habeatur fides quae Nostrae voluntatis significationi his
praesentibus ostensis haberetur.
Datum Romaeapud Sanctum Petrumanno Incarnationis
Dominicae millesimo octingentesimo nonagesimo quinto,
sexto Calendas Decembres, Pontificatus Nostri anno deci-
mo octavo.
A. Card. BIANCHI C. Card. DE RVGGIERO
Pro-Datarivs
VISA
De Cvria I. De Aqvila e Vicecomitibvs
Loco ^ii Plumbt
Reg, in Secret, Brevium,
l. CVGNONI
gy *ft<ift^<ft^iK jftjMft<ft<R<^<ft<fttf ^
ALLOCUTIO
Ad S. R. E. Cardinales
DE REBUS ARMENIAE.
Armeniae
gentis cala-
mitatesdO'
letPonti-
fex, eiqvese
variis in-
dustriis
opitulatum
esse exponif.
Benevoium
eri^a Orieti-
taUs aui-
mum iesta'
lus.
memorat a
se litteras
ad Coptos
dataSy se-
demque
9^^^|aa|ad&i$UROPA omnis, suspensis expectatione ac solli-
El^ citudine animis, ad propiorem Orientis plagam
^ contuetur, intestinis oflfensionibus et luctuosis
^sgp^ntS fessam casibus. Acerbum revera dolendumque
spectaculum, infecta sanguine oppida, civitates : ferro flam-
misque ingentes pervastati tractus. — Dum viri principes,
quae eorum summa laus est, collatis invicem consiiiis, mo-
dum cladibus et securam incolumitatem innoxiis laborant
exposcere, Nos quidem nequaquam omittimus, quantum est
in Nobis, pro eadem caussa nobilissima iustissimaque con-
tendere. Videlicet ante hos ipsos novissimos casus, niti pro
gente Armenia animo libentissimo studuimus, implorataque
excelsi Principis auctoritate, concordiam, mansuetudinem,
aequitatem suasimus. Quae quidem consilia Nostra haud
sane visa displicere. Coepta persequi, propositum est : nihil
enim tam cupimus, quam ut in maximi imperii flnibus sua
cuique incolumitas, suaque iura omnia salva, ut oportet, et
sancta sint. Interea Armenorum afflictis fortunis tempesti-
vum solatium a Nobis ne deesset, opem ferre egenis matu-
ravimus, quos maxime calamitas perculisset.
Nostra autem erga Armenos studia, testimonium et fru-
ctus amplissimae caritatis sunt,qua prosequimur gentes ex
Oriente universas : quibuscum, ut probe nostis, adiumenta
salutis sempiternae, quaecumque in potestate sunt Eccle-
siae catholicae, communicare quidem et volumus et cona-
mur. Idcirco, qui Nobiscum de iide discrepant, revocare ad
concordiam ; qui conveniunt, devincire Nobiscum coniun-
ctius, itemque iuvare omni ope atque ornare ingressi sumus.
Hac voluntate consilioque litteras Apostolicas nuperrime
dedimus, ex quibus facile perspiciatur, quae mens Nobis
erga Coptos, qui animus. Nimirum cum eorum pietatem et
rei catholicae per Aegyptum explorata incrementa habere-
cr^itminn
DE REBUS ARMENIAE. IO9
mus, instaurandam Hierarchiam coptico ritu, dignitatemque AiexandH-
pro Coptis patriarchalem Sedi Alexandrinae, quam Marcus ^uZmesle
evangelista nobilitavit auctor idemque pontifex, restituen-
dam curavimus.
Amplissimum ordinem vestrum, Venerabiles Fratres, Citrdimit^
suppleturis, adlegere visum est ex Italia atque Imperio
Austriaco, ex Gallia Hispaniaque viros egregios, quos Car-
dinalatus honore hodierna die augeremus. In dignitatc
episcopali sunt omnes : iidemque gravitate et integritate
morum, doctrinae laude, rerum usu, muneribus sapienter
gestis, de re christiana, de Sede Apostolica optime meriti.
Hi autem sunt Adolfvs Lvdovicvs Albertvs Perravd,
Episcopus Augustodunensis, quem S. R. E. Cardinalem
creavimus et in pectore reservavimus anno millesimo octin-
gentesimo nonagesimotertio, die decimosexto lanuarii, in
Consistorio :
Silvester Sembratowicz, Archiepiscopus Leopo-
liensis Ruthenorum :
Franciscvs Satolli, Archiepiscopus Tit. Naupa-
ctensis.Legatus Apostoiicus ad foederatas Ame-
ricae Septentrionalis civitates :
lOANNES Haller, Archiepiscopus Salisburgensis :
Antonivs Maria Cascajares y Azara, Archi-
episcopus Vallisoletanus :
HieroNYMVS Maria Gotti, Archiepiscopus Tit.
Petrensis, Internuntii Apostolici munere in Bra-
silia functus :
lOANNES Petrvs Boyer, Archiepiscopus Bituri-
censis :
ACHILLES Manara, Eptscopus Anconitanus et Hu-
manus :
Salvator CasaSas y PAGfis, Episcopus Urgel-
lensis.
IIO ALLOCUTIO •* EUROPA OMNIS. "
Quid Vobis videtur ?
Itaque auctoritate omntpotentis Dei, Sanctorum Apo-
stolorum Petri et Pauli et Nostra publicamus S. R. E. Pre*
sbyterum Cardioalem
Adolfvm ludovicvm Albertvm Perravd
Insuper creamus et publicamus S. R. E. Presbyteros
Cardinales
Silvestrvm Sembratowicz
Franciscvm Satolli
lOANNEM HaLLER
Antonivm Mariam Cascajares y Azara
Hieronvmvm Mariam Gotti
lOANNEN PETRVM BOYER
ACHILLEM MaNARA
Salvatorem CasaSas y Pag£s
Cum dispensationibus, derogationibus et clausulis ne-
cessariis et opportunis. In Nomine Patris, »{4 et Filii, ^ et
Spiritus ^ Sancti. Amen.
StJgadM^jt&3ft<fty<R<^^
EPISTOLA
Ad L. Eygenraam, script. ephemerid. "DeTijd'
DE RE CATHOLICA IN NEERLANDIA
SCRIPTIS PROMOYENDA.
^
GREGIUM sane id est atque bonorum comproba*
tione dignum, quod anno iam exeuntequinqua-
gesimo ex quo istius Ephemeridis initia sunt po-
k^^Vflp^-ftS sita, hanc vos memoriam habere et celebrare
faustam velitis. Nuncius rei accidit Nobis iucundum. Novi-
mus enim quae proposita, inde a primordiis, scriptores elus
tenuerint,et quas ediderint multis modis utilitates. In obser-
vantia nimirum ac disciplina Ecclesiae matris omni fide con-
stantes, sic rationes dignitatemque rei catholicae assidue
spectaverunt, ut ea simul studiose curarint quaecumque ad
rei civilis vel honestatem vel prosperitatem conducerent
Ipsorumque praeclara est laus, tum de Hierarchia instau-
randa, gravissimo quidem negotio, prudenter feliciterque
contendisse, tum pro veritate institutisque catholicis adver-
sus multiplicem errorem saeculi magno opere propugnasse,
— Haec autem quae dicimus,superiora praesertim tempora
respicientes, volumus eadem ad vos pari iure conversa,
dilecti filii, qui priorum vestigiis religiose ingressi, eadem
atque illi studia animoerecto profitemini aemul&que actione
iamdiu probatis. Et quoniam vobisestoptatissimum, expe-
ctationi Nostrae cumulatiore in dies fructu respondere, hoc
ipsum minime profecto defuerit, si vos caussa religionis, quae
boni communis eadem est caussa, defensores habere pergat
non modo ardore animi strenuos, sed etiam iis praesidiis
maxime confidentes, quae divina Evangelii praescripta at-
que huiusce Apostolicae Sedis documenta peropportune sup
peditant. — In quo facile quidem videtis, res ut sunt apud
vos, muneris vestri ofiicium non ultimum esse, omnl occa-
sione diligenter uti qua liceat firmamentum admovere iu-
menque afferre animis de religione sollicitis. Hinc spem
Memoral
Ptmiifex
icript&ris
Ephemiri-
du De Tijd
bfni de re
^at^elira ft
citfiii gis£
m^riias.
gatidftquf
iiloriim
vestigiisin-
listire re-
ttnii^rtit
hijsque ut
prffi>fkawl
S. Stdix
tiirmitit di
dinidsft-
tium recott'
112 EPISTOLA " EGREGIUM SANE.
ciiiatione bonam Nosmetipsi alimus, vestram iudicii operaeque soller-
adhortatur, ^j^^^ haud minimum habere virtutis posse ad Nostra quo-
que provehenda consilia ; qua videlicet parte nunc impensius
nitimur reconciliationem fovere in christianisgentibus,quae
unitatis catholicae sunt expertes. Hoc autem doctrlnae ca-
put,de unitate (idei et communionis quam in Ecclesia inesse
suaChristusomnino constituit,satis crebram etconvenientem
tractationem, sive ad tuendum sive ad illustrandum, expo-
scit Quippe hoc estquod variis artibus antiquus humani ge-
neris hostis impugnare acrius consuevit, nefarie fidens se,
sectatorum Christi discissis animis, Christum ipsum eiusque
redemptionis opus usquequaque eversurum : nullo enim
pacto neque in se neque in mystico suo corpore divisus est
Scriptores Chrtstus, — Ita vos similesquc homines catholicos, qui scrip-
va!^mo- **^ ^^^ quotidie vel ex intervallo emittendis dant operam,
net. coeptis velle Nostris maiorem in modum obsecundare pro
certo habemus. Quo rectiusid vero utih'usque eveniat, stu-
dete naviter vos aeque et illi, vehementer hortamur, cum do-
ctrinae sincerae solidaeque instructu copiam coniungere pru-
dentiae, aequitatis, concordiae ; quarum munere laudum et
omnia devitentur quae ofTensiones in nostris contentiones-
que serere possint, et multo augeantur eorumdem vires ac
decus, cum alienis agentium.Hoc amplius, talium scriptorum
prorsus esse debet, sacrorum Antistitum vereri maxime
auctoritatem, persequi ductum, desideriis ipsis concedere;
id quod adhuc vos praestitisse, dilecti filii, iure gratulamur,
perindeque agnoscimus quasi argumentum uberioris gratiae
quae laboribus vestris sit apud Daum itemque apud homi-
s. Wiiii- "cs in posterum obventura. — Nos interea, ut fateamur
^^dat V^^^ *" animo est, erga nationem vestram, generosam in-
Neerkin' genio gestisque rebus nobiIem,voluntate admodum propensa
stoium, movemur, nec unquam de ipsa nisi magno cum desiderio
recordamur. Memoria nempe subit quum eam Willibrordus,
apostolici exempli vir, a Sergio I decessore Nostro Archie-
piscopus Frisiorum consecratus sacroque pallio insignitus,
velut felicem agrum subegit Christo ac diu multumque ex-
nobiiemque coluit ; quam eamdem non pauca saecula et integritate iidei
wra^^ ^* digna praestantia operum fiorentem, Ecclesia catholica
J
DE FIDE IN NEERLANDIA SCRIPTIS PROMOVENDA. I J ;^
habuit carissimam. Qui deinceps successere casuslQi^ae de/txam
autem miserentis Dei in Neerlandiam benignitas ! Est enim frf^^g^Xn
pergratum videre in ea ut, acres post hiemes ac procellas. ^^^P^f^^*^
lux veritatiset gratiae pristma sensim recepta sit, quotidie-
que, in iuris potestatisque puWicae aequitate, increscat. At
vero quantum in communibus votis supersit, probe intelli-
gitis,.dilecti filii, ac sentitis ]psi,proea quaevos tenet urget-
que patria et christiana caritas. Agite igitur, cursum auspi- fticriptorti
ciis novis repetentes, instate propositis, alacritatem inten* ^^^«/^^'^*^
dite : ut optimos vestrae operae fructus cives omnes largius ^iihurt^itur
percipiant, ii in primis qui de fide dissentiunt. Quorum in ad^ftta!
caussa hoc habetote tamquam documentorum summam, stu- ^rtdl^Trl'^'
dia vestra non tam esse oportere de adversariis coarguendis
et revincendis, quam de fratribus, eisque non una spectatis
laude, ad veritatem invitandis, ad sinumque reducendfs
eiusdem matris. — lam vobis, prout valdeprecamur,as[nreC
Deus et adsit continua ope ; cuius accipite pignus in Apo- '^'^'^'^'^'
stolica benedictione, quam singuh's effusa caritate imperti-
mus.
Datum Romae apud S. Petrum die xv Decembris
MDCCCXCV, Pontificatus Nostri anno decimo octavo.
LEO PP. XIII.
Acta Leonis XIII. — VI.
r^<fttf^lft<fftifll<!i1ft1ilK<^ift<fc<R<Mk^^
26
DEC,
DoUi
Pontifex
Archiifi'
scopo dtbi-
ium obst-
quium a
nonnullis
praettrmis-
sum, honO'
remque epi-
scoporum
suum esse
edicit.
Cterum
laudoi ob'
servantiam
erga Pasto-
rempalam
impi
rofis.
professum.
EPISTOLA
Ad Archiepiscopum Aquilanum
DE REVERENTIA EPISCOPIS DEBITA.
UDIUM sollertiamque tuam, quibus te in episco-
pali munere probasti, Nos equidem pro merito
aestimavimus, teque ideo peculiari benevolentia
complexi sumus. Quamobrem quum dignitatem,
quam Nobis volentibus geris, minusaquibusdamobsequiose
habitam comperissemus, minime potuimus quin iustura ex
eo dolorem perciperemus ; episcoporum enim honor, honor
Noster est. In re tamen tristi solatium non dcfuit : idque
Nos amplum percepimus quum homines sacri cleri tibi id-
time coniunctos perspeximus, ut observantiam pictatemque
suam publico etiam testimonio confirmatam velint. Oppor-
tunum sane officium debita prosequimur laude ; simul hor-
tamur omnes ne unquam ab instituto discedant ; nihil enim
Nobis gratius eveniet, quam si clerusEpiscopisdocilisdicto
audiens fuerit eisque penitus caritate iungatur. Id ut ex
optato contingat, caelestium vobis munerum ubertatem
precamur. Testem autem dilectionis Nostrae Apostolicam
benedictionem tibi, Venerabilis Frater, universoque clero
tuo amantissime impertimus.
Datum Romae apud S. Petrum die XXVI Decembris
MDCCCXCV, Pontificatus Nostri anno decimo octavo.
LEO PP. XIII.
EPISTOLA
Ad Cardlnalem Parocchi,
Commissionis sanctae Archeologiae praesidem,
DE PERFICIENDO OPERE J. B, DE ROSSI
ROMA SOTTERRANEA.
Signor Cardinale^
Stjfctfkaa&j^RA le molte ragioni,che tornarono oltremodo gra-
«
Fl ve a tutti gli studiosi delle sacre antichita la mor-
^ te deirinsigne archeologo Giovanni Battista De
Ut^^^jAi Rossi, non ultima fu quella di aver egli lasciata
incompiuta rOpera cosl pregevole della Roma sotterranea.
Intrapresa questa e proseguita sotto gli auspic! e merce la
munificenza del Nostro predecessore Pio IX di f. m., fu ac-
coltacon plauso universale, si pel lume che recava alla sto-
ria delle antichit^ cristiane, e sl pei nuovi argomenti onde
confermavansi i dogmi ela tradizione cattolica. Noi che non
meno del Nostro Antecessore, fummo larghi al De Rossi
della pontificia protezione e ne apprezzammo altamente i
meriti, deplorammo piii che ogni altri Tinterruzione delle
sue dotte ricerche. Fu sempre pertanto nostra viva brama
cheil lavoro, cosi proficuo alla religione ed alla storia, aves-
se la continuazione che tutti gU eruditi si augurano. Ed ora
volendo appagare questo comune desiderio, Ci rivolgiamo
a lei, Signor Cardinale, come a Presidente della Commissione
di Sacra Archeologia, e per suo mezzo alla medesima Com-
missione aflSdiamo Tardua ed onorata impresa. E ci6 tanto
di miglior grado facciamo, essendoci noto che fra i membri
di essa non mancano coloro che agli studl di archeologia
cristiana si formarono coHa scorta del De Rossi medesimo,
e ne appresero, siccome i metodi delle ricerche, cosl la pro-
fonditii delle vedute non mai disgiunte da spirito intima-
mente religioso. Confidiamo, che, lieta la Commissione
deirincarico onde Noi Tonoriamo, sapri rispondere alle
DEC,
1895,
Neptr
ohitum cla-
riintniviri
/ B, de
Roisi ifife-
ctum ma-
neat opus
ipsius "Ro-
ma soiter-
ranea "
de religione
et kistoria
bene meri-
tum, Pon-
tifex illud
Commissio-
ni S. Ar-
cheologiae
mandatfer-
^ciendum.
ii6
EPISTOLA " FRA LE MOLTE RAGIONL
Nostre brame, certa che non sari per venirle meno il Nostro
favore. — Ed in tale fiducia, Signor Cardinale, Noi le impar-
tiamo di tutto cuore TApostoIica benedizione.
Dal Vaticano,li 31 Decembre 1895.
LEO PP. XIII.
EPISTOLA
Ad Card. Lang6nleux, Archiep. Rhemensem,
DE GENTENARIIS SOLEMNIBUS
CLODOVEI REGIS.
NOTKE CHER FILS,
i!'EST un noble dessein que celui dont vous avez
pris rinitiative, de convier la France enti^re i
c^I^brer solennellement, cette ann^e, apres qua-
Hk-^^^iSk torze si^cles, Tanniversaire du Bapt^me de Clo-
vis, roi des Francs-Saliens. Aussi, Nous accueillons avec
une particuli^re satisfaction le d^sir que vous Nous avcz
exprim^, de Nous associer ^cette sainte et patriotique en-
treprise en accordant k votre pays, que Nous aimons^ la
faveur insigne d'un Jubil^ national. On peut dire, en effct,
quecebapt^me du glorieux vainqueur de Tolbiac a ^t^ en
mSme temps le baptSme du royaume des Francs ; et, assu>
r^ment, les cons<$quences historiques de cet ^v^nement me-
morable ont ^t^ de la plus haute importance, non seulement
pour le peuple nouveau qui naissait a la foi du Christ, mais
pour la chr^tient^ elle-m^me, puisque cette noble nation
devait m^riter, par sa fid^litdet ses ^minents bienfaits, d'c-
tre appel^e la Fille ain^e de T^glise.
Et d*ailleurs, Notre Cher Fils, comment pourrions-Nous
demeurer ^tranger aux f&tes que vous allez c^I^brer a Reims,
autour du tombeau du saint Archevfique Remi, votre insigne
pr^d^cesseur, Nous, qui n*avons cess^de donner a la France
des tdmoignages r6\t6r6s, peris^virants, de Notre afTectioa
paternelle ; comment ne serions-nous pas touch^, en son-
geant aux desseins adorables de la bont^ et de la providence
de Dieu sur une nation tant de fois choisie comme un puis-
sant instrument pour la d^fense de rEglise et la dilatation
du rfcgne de J6sus-Christ ? — Ces desseins dont Nous
voyons clairement les premiers actes et la premi^re r^alisa-
6
Ciiftsi/iufft
itkbrandi
m€rfiL*rium
hjf^tiimaiis
C/otLnfd
ngii FffMti*
preci&tis-
que atiHHit
Caniinalis
jnbilj€i
lucmm
ium /«/a-
iur itfti-
mum trga
ga/iicam
gfnum, a
D(i> cle-
(tam Eccti"
gw^culum.
Qa&d
quidem
Il8 EPISTOLA " c'eST UN NOBLE DESSEIN. "
Gaiii laeu tion dans laconversion prodigieuse deClovis, doivent aussi
^'^p^Jimii f*'re tressaillir toute V^glise de Francc, pendant les solen-
uuis, T\\\i^ qui se pr^parent et auxquelles votre zMe ^clair^, No-
tre Cher Fils, saura donner un lustre digne des faits qu*elles
rappelleront, digne aussi de la cit^ qui en fut le principal
th^Atre, et qui vit, dans sa magnifique Cathddrale, tant de
princes implorant, pour bien gouverner, les b^nddictions
d'en haut.
permagni Mais, afin que de telles solennit6s apportent i votre tres
^^^Mmin n^We nation ces fruits de salut que Nous lui souhaitons
ChHstore^ vivemeut, il est absolument n^cessaire qu'ellecomprenneet
nem appr^cie le bienfait dont eiie c^l^bre le souvenir, c'est-a-dire
sa rdg^ndration dans le Christ, sa naissance 4 la foi. Un tel
cumspiri' bienfait, incomparable en lui-m6me comme principe de vie
^lum^civiU' ^^ ^^ f^condit^ dans Tordre de la gr&ce, est m^morable aussi,
^sloriauue ""' "® P^^* ^^ m^conuattre, par les r^sultats pr6cieux dc
sunt aucti. grandeur morale, de prosp^rit^ civile, d*entreprises gloricu-
ses qui toujours en d^coul^rent pour la France : on en re-
trouve le t^moignage dans les tcmps m6mes oi!i la nation vit
surgir pour la religion des jours d'adversit^ et de deutl. Car,
si elle c^da parfois i de d^plorables entraf nements, toujours,
apr^s avoir souflfert, elle sut r^agir contre le mal et puiser
dans sa foi de nouvelles 6nergies pour se relever de ses
epreuves et reprendre la mission apostolique qui lui a ^t^
Episcopi confi^e par la Providence. Nous sommes persuad^ que T^pis-
^^Remi^'' ^^P** fran^ais, continuatcur de la mission de saint Remi,
virtutespro h^riticr dc son zile sacerdotal, de sa charit^ expansive, de sa
laborex^al gr&ce dans le maniement des esprits et des coeurs, saura de
muien/ur. ^^^^ ^^ ^^^^ ^^^^^ apprrfcicr au peuple T^tendue d'un tel bien-
fait, et d^fendre la foi catholique contre les attaques de
ceux qui voudraient d^truire la civilisation chr^tienne.
Aussi, Nous appropriant la parole et Texhortation du
Prince des Ap6tres, du m6me coeur que lui et avec la
m6me eflfusion apostolique, Nousdisons k nos tr^schers fils
de France : B^ni soit le Dieu et Pire de Notre Seigneur
JfisuS-CHRiST,qui vous a r^/;//r/jdans ia vive esp^rance...
d'un heritage incorruptible, sans tache, incapable de se ti&
trir..., Esperez donc dans lagrAcequi vous est ofTerte par la
DE CENTENARIIS SOLEMNIBUS CLODOVEI REGIS. II9
rdv^lation de J£sus-Christ Quiconque croira en luine 6
sera pas confondu (^). > jSgs-
Oui, Notre Cher Fils, Nous prions le Dieu tr^s puissant Deumpro
et misrfricordieux, dans toute la vdhrfmence de Notre ten- ^%^/i,
dresse paternelle, qu*il donne a la France d'6treune nation fexutsan-
sainte, immuablement ndele a son genie, a ses chretiennes avitae te-
destin^es. Que la foi de ses aTeux, — une foi pleine, active, *^'^ ^''
militante, — grandisse dans ce noble peuple ; qu'elle recon-
quiibre les masses qui s^agitent aujourd'hui dans les t^n^bres
de rincrddulit^, et qui, d^f ues, ddcourag^es par mille erreurs,
s'affaissent dans Tombre de la mort: € Levez-vous, et le
Christ vous illuminera («). >
Que tous les fils de la patrie fran^aise, de plus en plus sint Gaiu
dociles i ^couter Nos conseils, s'unis£ent dans la v^rit^, tersecon-
dans la justice, dans le respect mutuel et dans la charit^ ^tTqueab^
fraternelle, comme les enfants d'un mfime Pfere ; qu'ils se ^,^^'^^},,
persuadent que roubli des principes qui ont fait leur gran- P^r reiigio-
deur les conduirait infailliblement k la d^cadence, et que ^lum^;
Tabandon d'une religion qui est leur force les laisserait sans
d^fense contre les ennemis de la propri^t^, de la famille, de
la soci^t^. Qu'ils se rallient donc pour lutter ensemble
contre les p^rils qui les menacent, et que le cri de la Loi
salique s'^chappe de leur poitrine, plus puissant quejamais:
Vive le Ckrist qui aime les Francs (3) !
Au d^clin de ce siicle et ^ Taurore de celui qui s'annonce, consuiant
en ces temps difficiles qui mettent en mouvement tous les l^^^fig^^*'
peuples et tous les ^ldments du corps social, en cet ige ou perconcor-
les ^mes agit^es, inquiites, semblent alt^r^es de justice, — ciesiae
de cette justice que Notre-Seigneur seul peut verser a flots, ^in^praesZj-
— il faut que le baptfime de Clovis et de ses guerriers se p^J^^.
renouvelle en esprit et reproduise, k quatorze siicles de ''^«^-
distance, les fruits merveilleux d'autrefois : Tunion sociale
sous un pouvoir sage, respect^, et la fid^lit^ sinc^re envers
I. Benedictus Deus et pater Domini nostri Iesu Christi, qui secundum miseri-
cordiam suam magnam regeneravit nos in spem vivam... in haereditatem incor-
ruptibilem et incontaminatam' et immarcescibilem !... Propterquod sperate in eam
quae otfertur vobis gratiam. in revelatione Iesu Christi.... Qui crediderit in eum
non confundetur(I Petr., i,ii). — 2. Exurge et illuminabit te Christus (Eph.,v.x4).
— 3. Vivat Cbristus qui Francos diligiL
I20 EPISTOLA "CEST UN NOBLE DESSEIN.
rEglise catholique. — Cette union des Fran^ais, vous le
savez, Notre Cher Fils, a ^t^ Tobjet constant de Notre
sollicitude, et Nous Tappelons encore aujourd'hui avec une
croissante ardeur. En viriti^ quelle occasion pourrait 6tre
plus favorable et sainte pour m^nager et augmenter entre
eux Tunion d'esprit, de volont^, d'action dans la poursuite
du bien commun, que la comm^moration solennelle de
r^v^nement fortun^ qui fut pour la France le principe du
salut et la source de tant de gloire ?
AfassoHum Eu atteudant, Notre Cher Fils, les catholiques doivent se
^c^ca- reprcndre et s'affirmer comme des fils de lumJ^re, d'autant
num^cerui' P'"^ intr^pidcs ct plus prudcnts qu'ilsvoient une puissance
imfnsirenue t^n^breusc mettre plus de persistance k rutner autour d'eux
tout ce qu'il y a de bienfaisant et de sacre ; s'imposer au
respect de tous par la force invincible de Tunit^; prendre
avec clairvoyance et courage, conform^ment a la doctrioe
expos^e dans Nos Encycliques, Tinitiative de tous les vrais
progris sociaux; se montrer les d^fenseurs patients et les
conseillers ^clair^s des faibles et des d^sh^rit^s ; se tenir
enfin au premier rang parmi ceux qui ont rintention loyale,
k quelque degrd que ce soit, de concourir k faire r^gner
partout, contre les ennemis de tout ordre, les dternels prin-
cipes de la justice et de la civilisation chrdtienne.
Pauitis' Puisse le Seigneur exaucer Nos esp^rances pendant
ilaea^/ft 1'cxtraordinaire Jubil^ national que Nous allons accorder,
eaturPoH' et duraut lequel Nos priires se mfilant aux vdtres et k celles
de tout le peuple chr^tien de France, le ciel s'ouvrira pour
laisser .tomber sur vous et sur votre patrie enti^re les plus
larges efTusions de Tesprit de Dieu I
ethenedicit. Ccst daus cctte confiance que Nous accordons k Vous,
Notre Cher Fils, aux ^v^ques de France, au clerg6, aux
fidiles et k tous ceux qui participeront k vos ffites, Notre
b^n^diction Apostolique.
Donn^ a Rome, pr^s saint Pierre, en la ffete de TEpi-
phanie, le 6 Janvier de Tannde 1896, de Notre pontificat
la dix-huiti^me.
LEO PP. XIII.
J "'*"'"" »■■■—»"■■'■■■■■■■■■■ ■■■■■■■■■I—IWW^— <«»■■■■■■■ i^—iM»MB ■■■■■■■■■—■■■■■■ ■■■■m—% '
LITTERAE APOSTOLIGAE
DE lUBILEO IN CLODOVAEI REGIS
FESTIS SAECULARIBUS.
Jlig^J9iJ9gAiJSil^'^'^^Ai^^^At'^Jk^'^^^^3^^^^^4
Sf;<ft<>^<ft
M
IfAGNl commemoratio eventus, de qua Gallia
catholica insignem capiat laetitiam et fructum,
^ auspicato futura est sub exitum huiusce anni,
^^^W^ solemni ipso die Natalem Christi Domini refe-
rente. Prout enim ex tradita rerum memoria non obscure
apparet, eo tempore saeculum condetur quartum decimum
ex quo Clodovaeus Francorum rex, Dei providentis admi-
rabili impulsu permotus ut vanam eiuraret superstitionem
deorum fidemque christianam susciperet, salutari regenera-
tionis lavacro est religiosissime ablutus. Id nempe contigit,
in primario templo Rhemensi rituque celeberrimo, quum
una cum illo sorores duae regiae et milites ad tria millia in
eiusdemgratiae accesserint communioncm : tantorum autem
munerum administer Remigius fuit, Antistes sanctus eius
inclitae ecclesiae. Tum haud longo tempore est factum, ut
rex ipse, non tam bellica virtute sua civilique prudentia,
quam praesenti fretus auxilio Christi,omnes fere Galliarum
partes quasi distracta membra unum in corpus regnumque
coniunxerit; quod regnum, eiusdem religionis felice vi, flo-
rere coepit ac niti ad potentiam egregieque mereri de re
catholica. — Non igitur sine caussa affirmant, in eo ipso
commemorabili baptismate totam simul Galliam fuisse
quodammodo renovatam, consecutaeque peramplae eius
claritudinis inde exstitisse primordia. lure propterea et
merito faustitati huiusmodi celebrandae singularia quaedam
apparantur solemnia, excitante potissimum diiecto Filio
Nostro Benedicto Maria S. R. E. Presbytero Cardinali
Lang^nieux, Archiepiscopo Rhemensi. Sane, si multa sunt
et nobilia instituta rerum,quorum initia festa soleant recor-
datione agitari, nihil quidquam est aequius, nihil dignius
quam ut natio quaepiamstatuat per insuetaslaetitias annum,
8
lAN.
iSq6.
Clodvuaei
baptisma
Pontifex
refert
a S, Remi'
gio colla-
tum,magno
quidem
gallieae
geniis emo-
lumento.
illiusque
proin me-
moriam
Jure cele-
brari osten-
dit.
122 LITTERAE APOSTOLICAE " MAGNI.
succedentibus saeculis, diemque recolere, quo primum
Christo nata et particeps facta est hereditatis caelestis.
Antea Istud regencrationis christianae beneficium quale et quan-
^^k^de re ^u^ ^^^ quaeque in omni genere bona et omamenta genti
num^V^ Gallorum pepererit, Nosmetipsi attigirous nuperrime in
epistola ad eumdem data Archiepiscopum. In qua quidem
res ipsa tempusque admonuit ut bortationis apostolicae
documenta nonnulla adiiceremus : idque praestare studui-
mus caritate magna et pari cum spe utilitatis non mediocris,
Nonnuiia quae posset in commune bonum derivari. — Perutile enim-
^'*s^ularit ^^^^ praeclarumque fuerit, Galliam catholicam commoveri
^^^ft*^'J^J" omnem, atque oculos et studia unanimem convertere tum
utililaiem ' ^
et decus ad sospitalem Fontem Rhemensem, tanquam ad incunabula
augean . ^^g^^^g^ religiouis suae, tum ad gloriosum Remigii sepul-
crum, velut ad cathedram magistri et pastoris optimi,
veria pacis aetemaeque vitae adhuc loquentis. Peregrina-
tiones pietatis caussa ad ea loca initae ; peculiaris cultio
animorum per missiones sacras instituta ubique ; religiosae
misericordiae beneficentiaeque oflicia largius exhibita ;
grates Christo Deo, publicae prosperitatis auctori benignts-
simo, insigniter actae ; haecet similia admodum valebunt
ad exaequandum saecularis celebritatis decus, ad eamque
fructuum praestantiam, quae in votis est, colligendam. Illud
porro valebit vel maxime, si quotquot nomine catholico in
Gallia gloriantur, veterum patrum exempla memori cogi-
tatione respiciant, fidemque in primis reputent illam,
solidam, alacrem, eflFectricem magnarum rerum, cum Sede
beati Fetri coniunctissimam: ex quo ad imitationem exar-
descentes, sponsiones sacrosanctas in baptismali ritu con-
ceptas summa omnes religione instauratoque proposito
/nduigen- ratas atque firmas edicant. In Nobis quantum est, uteadem
%^ lucran- solemnia et honore augeamus et animorum emolumentis,
dasproxi- placet iu Domiuo munera sacrae Indulgentiae extra ordi-
tnisfestts. ...
nem largin.
Itaque de omnipotentis Dei misericordia, ac beatorum
Apostolorum Principum auctoritate confisi, plenissimam
peccatorum omnium indulgentiam et remissionem in forma
lubilael concedimus Christifidelibus omnibus qui in Gallia
■ '■i.i4te'.
DE lUBILAEO IN SAECULARIBUS FESTIS CLODOVEI. I23
sunt, hisce pietatis sanctae conditiones perfecturis. Videlicet 8
ut duas ecclesias civitatis vel loci, ab Ordinariis propriis i8g6.
designandas, bis adeant, vel si una tantum ibi sit ecclesia,
eam adeant quater, ibique aliquandiu pro libertate et exal-
tatione sanctae Matris Ecclesiae, pro pace et unitate populi
christiani, pro conversione peccatorum, itemque secundum
mentem Nostram pias ad Deum preces effundant ; ut
peccata sua rite confessi, sanctissimum Eucharistiae sacra-
mentum suscipiant; ut aliquid eleemosynae in pauperes
vel in pium aliquod opus pro facultate erogent. Ad tempus
vero quod spectat eiusdem indulgentiae assequendae, hoc
esse statuimus pro universa GaHia a dominica prima
Quadragesimae ad Natalem usque Domini ; ita quidem,
ut intra idem temporis spatium tres continuae. hebdomadae
ab Ordinariis singulis destinentur, in quibus liceat condi-
tiones, quae supra dictae sunt, implere, atque indulgentia
ad modum lubilaei perfrui. Pro sola autem civitate Rhe-
mensi tribuimus, ut ibi eadem indulgentia eisdem condi-
tionibus vigeat integro temporis spatio quod est a dominica
Resurrectionis ad solemnitatem Sanctorum omnium. Prae-
terea indulgentiam plenariam impertimus omnibus et
singulis, qui promissionum Baptismi renovationi, in cunctis
Galliae ecclesiis sacerrimo die Natalis Domini publice pera-
gendae, religiose interfuerint, consuetis tantummodo con-
ditionibus rite servatis. Quas indulgentias omnes animabus
etiam, quae Deo in caritate coniunctae ex hac vita migra-
rint, per modum suffragii applicari posse, misericorditer in
Domino concedimus. Facimus quoque potestatem confes-
sariis dispensandi super Communione cum pueris nondum
ad eam admissis. Denique Confessariis omnibus legitime
approbatis, eo durante tempore et ad effectum lubilaei
lucrandi, omnes eas facultates largimur quas tribuimus per
Litteras Apostolicas Pontifices Maximty datas die XV mensis
februarii anno MDCCCLXXIX, iis tamen omnibus exceptis,
quae in iisdem Litteris excepta sunt. — Volumusautem ut
harum Litterarum exemplis etiam impressis, manu tamen
Notarii subscriptis et per constitutum in ecclesiastica di-
gnitate virum sigillo munitis, eadem habeatur fides quae
124 LITTERAE APOSTOUCAE '* MAGNI.
Nostrae voluntatis significationi, his praesentibus ostensis,
haberetur.
Datum Romae apud S. Petrum'sub anulo Piscatoris die
VIII lanuarii MDCCCXCVI, Pontificatus Nostri anno decimo
octavo.
C. Card. DE RVGGIERO.
EPISTOLA
Ad Card. Goossens, Archiepisc. Mechliniensem,
_____..^..^.......^^ 4r
5Mfea{fe3fe4gROBE nosti qua firma ac studiosa voluntate
DE SCHOLA THOMISTICA LOVANIENSL
propositum Nostrum prosecuti huc usquesimus,
quod iam Pontificatus initio praedecessori tuo
^^dsi^}^ significavimus,de amplificandis in isto perillustri
Lovaniensi Athenaeo philosophiae studiis, ut Belgicaetiam
iuventus de solidis uberibusque fructibus particeps fieretp
quos ex restauratione christianae philosophiae ad mentem
divi Thomae a Nobis firmiter intentos, ubique terrarum
iam ex parte, Deo favente, in bonum Ecclesiae et civilis
societatis obvenisse laetamur, uberioresque in dies obven-
turos certo confidimus. Opportunis praecipuum in hunc
scopum adhortationibus Nostris et pluries datis epistolis,
Nos minime latet, qua actuosa propensione ac zelo morem
gesserint,tequidem duce,dilectissimi omnes Belgii episcopi,
aliique e clero et laicis viri praeclarissimi, ita ut in Lova-
niensi Universitate nedum philosophiae studia reapse
amplificata fuerint, sed etiam, quod in votis erat, singularis
Schola, quae divo Thomae inscribitur, paucis abhinc annis
instituta sit, eique adnexum Seminarium pro dioeceslum
clericis ingenio ac pietate praestantioribus. Debitas laudes
hac arrepta occasione tibi singuh'sque praesulibus, aliisque
catholicis viris pro in id collatis ofliciis, curis et sumptibus,
iterum ex animo rependere pergratum est. Quos interea
fructus inde maximos in Domino auspicari fas est,ut firmius
ac securius caperentur, leges et praescripta tum Scholae
tum Seminarii Nobis deferenda iniunximus, quae collatis
consiliis Lovanii confecta, revisa iam et probata per sacram
studiis regundis praepositamCongregationem,Nostra aucto-
ritate mense lulio superioris anni sancita fuere. Dequorum
fijeli executione pecuh'arem commendationem facerehaud
ducimus,quum omnes episcopos libentissimo et grato animo
6
f3g6.
Gaudtt
Ptintt/ex
i€ cQnsiHit
dt phihsO'
phitii stk-
diii in Ln-
vaniemi
Athsnaeif
ampiijf^an'
dis.
Tkomiitf-^
cae rffcne»
Seminarii
ichohe an-
tt^xi lc^fs
tsueforttata
poHiiJicia
Stincitas
fffisit mr-
murat.
T26 EPISTOLA ** PROBE NOSTI.
ea accepisse testentur litterae collectim Nobis datae mense
octobri nuper elapso. Si quae ceterum exorta sunt dubia
in nonnullis articuiis interpretandis, Nostram mentem tibi
patefieri lussimus per dilectum Filium Nostrum Cardinalem
eiusdem Congregationis Praefectum : spesque afTulget fore
Prat- ut omnia quam citius componantur. Attamen unum prae
^^adhilTnda omnibus per has Nostras litteras speciali modo commen-
'Ls^/ii7L'a dandum censemus, ut nempe in lectionibus habendis, iis
latimain' quidem exceptis, quae scientias naturales» quas vocant,
rum tum historiamque respiciunt, latina lingua adhibeatur : huius-
tumlnlti- modi enim latini sermonis usum tn statutis praescribendum
tutortbus. expressa Nostra mandavimus voluntate, a qua ullo modo
recedendum omnes admonitos volumus sive institutores
sive alumnos. Quo enim pacto serio et sollde in divi Thomae
et scholasticorum doctrinam incumbere alumni poterunt,
eorumque immortalia evolvere volumina, latine conscripta,
huius idiomatis nescii? Impervii profecto iis semper erunt
electissimi scientiae thesauri inibi per saecula a summis
itigeniis congesti ! Nec institutoribus ipsis facilis res erit, si
scholae conceptus, axiomata, terminos vel ipsos vernacula
lingua explanare conentur. Viros autem altioris eruditionis
ac scientia vere praestantes, quales Thomisticae Scholae
alumnos optamus, vel maxime dedecet latinam linguam
non callere, praesertim si de clericis agitur Ecclesiae addic-
tis, cui proprium est Latii sermone a saeculis uti et gloriari.
Quod laicos autem attinet, quorumsolidiorin philosophicis
disciplinis institutio Nobis etiam cordi est,eos aThomisticae
Scholae frequentia latini sermonis usus arcere non debet
sed potius aUicere^siserio scientiae inhiant possessui et hono-
ribus.Quam forsan ab initio cursuum invenient difficultatem
cito evincent, prout exemplum probat alumnorum, qui ex
diversis regionibus et linguis Urbem conveniunt innumeri,
Ub€res ut scientiis vacent, quae semper latine explanantur. Spe
iX/ai certa igitur Nos nitimur, fore ut si executioni debito, quo
ominatur, ^^^ est,obsequio mandentur omnia,quae vel commendanda
vel praescribenda significavimus, ex alumnis qui Thomi-
sticae Scholae cursus Lovanii rite celebraverint, strenuus
profecto, licet initio exiguus, brevi effofmari poterit virorum
DE USU LINGUAE LAtlNAE IN SCHOLA THOMXOVANIL I 2^
numerus.qui omnis philosophiae apparatu apprime instructi, 6
in dioecesibus praesto esse Episcopis possint, et adiutoies jSg6,*
validissimi hac temporum pravitate, ut contra innumeros
veritatis, praesertim fidei, hostes vel ipsis scientiae armis
invicti sese opponant et erigant.Primitias uberemque horum
fructuum copiam ut coUigant nedum episcopi sed etomnes
Belgicae, Nobisdilectissimae, nationis civium ordinesenixe
a Deo adprecamur, auspice et auctore ipso sanctissimo
scholarum magistro, qui suis favoribus Thomisticae Lova-
niensis scholae alumnos, in Ecclesiae spem et christianae
philosophiae succrescentes, profecto e caelo amplecti non
desinet : ita ut omnibus, qui optime de eorum institutione
meriti fuerint, datum tandem sit de assiduis in hoc nobtlis-
simum opus praestitis curis, pretiosis inde manantibus
beneficiis satis compensari ac in Domino abunde solari. —
Auspicem interim divinorum munerum et praecipuae bene- ^^^^,j^^;V(7,
volentiae Nostrae testem tibi, dilecte Fili Noster, tuis in
episcopatu coIIegis,moderatoribus,institutoribus,ac alumnis
universis Lovaniensis Athenaei, Scholae praesertim clfvi
Thomae, benedictionem Apostolicam effusa caritate imper-
timus.
Datum Romae apud S. Petrum die vi Februarii
MDCCCXCVl, Pontificatus Nostri anno decimo octavo.
LEO PP. XI 11.
St5fl&3fl&a&^!&A3a&A3a&ia&!Sa&^^SAAa&AAA^<ft«*<»^^^^
EPISTOLA
Ad A. Pages, supremi Consilii Societatis
Vincentianae Praesidem.
<g<gAy*y^<gJ¥<ifJy<g^iiif3qpiqgig^
FEBR.
i8g6,
SocietaUm
Vincfntia-
nam laudat
Pontifex
levandae
pkbi aique
religioni
cohonestan-
dae dedi-
tam.
Gaudet
ipsam pro-
posuisse
Vincentia-
nas Confe-
rentias
etiam in
O/iente
instituen-
das,
atque suis
obsecunda-
re consiliis
de opera-
rum condi-
iione Uvan-
da.
Ckaritatem
exiollit
maximum
societati
periclitan-
tis praesi-
dium.
^jd^^^l^OLUMEN quo ea summatim disseruntur, quae
9^ a societate vestra unoquoque elabente anno
l^ peracta fuerint,libenti semper iucundoque animo
nihil Nos inde nisi
%
s V
9r^^^^ accepimus, certi equidem
solatii rationem hausturos. Id nuper etiam experti sumus
quum ea, quae anno MDCCCXCIV a vobis sunt gesta, uno
libro enarrata, Nobis cum litteris observantissimis exhi-
buistis. Gratulamur sane vobis, gratuiamur catholicae cari-
tati quod coetus vestri latius in dies qua patet orbis raulti-
plicentur, ita quidem ut non uno tenus nomine vivant, sed
iis maxime probentur operibus,quae miserae simul levandae
plebi simul religioni cohonestandae cedunt. Duo autem prae
ceteris sunt quae iucundioreanimo rata vobis esse comperi-
mus. Alterum est quod Vincentianas Conferentias in orien-
talibus etiam populis instituendas proposueritis, ea nimirum
mente atque spe ut studiis Nostris adlaboretis pro earum
gentium solatio, quas intestina discordiarum vts ad incitas
adegit in diesque adigit. Alterum, quod, Nostris consiliis
obsecundantes, eo animum adverteritis ut sequioris condi-
tionis homineSjOperas praecipue, institutis consociationibus
seu ad auxilium mutuo inferendum, seu ad futuris necessi-
tatibus prospiciendum, ex malesuada angustia levetis. Sint
igitur hae Nostrae litterae testes vobis commendationis et
benevolentiae Nostrae, quibus videlicet iam strenue curren-
tibus acriores stimuli subiiciantur. In iis etenim, quae
periclitanti societati hominum praesidio esse queunt,caritas
cumprimis censenda est, quae ad Evangelii legem exer-
ceatur et ad eius viri sanctissimi exemplum, quem vos
instituti vestri auctorem et patronum colitis. Ceterum
munerum caelestium ubertatis auspex sit Apostolica bene-
D£ YIMCEKTIANIS SOCIETATIBUS.
129
dictio quam tibi, dUecte fili, aniversisque . vjncentianis coe*
tibus eifusa dilectione inapertimus.
Datum Romae apud S. Petrum dfe XIll Februarii
MDCCCXCVI, Pontificatus Nostri anno decimo octavo.
LEOPP.XIII.
AcTA Leonis XIII.
VI.
^^
DE RATIONE CONCORDI
RBI CATHOLICAE PROVEHENDAE
APUD ORIENTALES.
MARTII
1S96.
Consti/u-
iwmiOnen-
taliom an-
tea idiiae
subjicere
visum est
Pontijici
praicepta
quaedam
de ratione
eoncordi rei
caiholicae
apud
Orientales
proveken-
dae.
Exponit
Pontifex
maximi
essemomen-
ti illam
concordiam
USPICIA rerum secunda quae Nobis, Orientem
christianum apostolica providentia respicienti-
bus, divina gcatia benignissime obtulit, animum
sane confirmant augentque ut incepta Nostra
omni contentione et spe persequamur. Editis quidem non-
nullis actis, praesertim Constitutione Orientalium anno
MDCCCXCIV, iam quaedam sunt a Nobis opportune decla-
rata et decreta ; quae aliis alia modis conducerent simul
ad studium decusque pristinum religionis in eis gentibus
excitandum, ad earumdem coniunctionem cum Petri Ca-
thedra obstringendam, ad reconciliationem fovendam dissi-
dentium. Quo tamen instituta consilia rectius in dies
procedant uberiutfque eveniant, optimum factu dudmus
aliquot capita praescriptorum hortationumque subiicere,
tamquam eiusdem additamentum Constitutionis ; quatenas
nimirum attinet ad communem sentiendi agendique ratio-
nem, quae tantis procurandis rebus maiorem in modum est
necessaria. — Nam apud Orientales singularis omnino et
hominum et regionum conditio a longinqua antiquitate
occurrit Ecclesiae. Scilicet persaepe in uno eodemque loco
aeque obtinent dissimiles iique legitimi sacrorum ritus,
proptereaque totidem sunt ritu vario antistites pluresque
singulis administri ; accedunt non pauci numero sacerdotes
latini, quos in illorum adititorium et levamen (') Apostolica
Sedes mittere consuevit ; sunt praeterea qui, ad firmamen-
tum unitatis catholicae, delegato^ romano Pontifice fungun-
tur munere,eius mandata faciunt,voIuntatem interpretantur.
Eos igitur in suis quemque partibus obeundis nisi eadem
sancta mens et salutaris, omni privata caussa posthabita,
moveat, nisi eadem in fratrum morem aflfectio consociet,
I, Const. Benedicti XIV Demandatam.
DE RE CATHOLICA APUD ORIENTALES PROVEHENDA. 1 3 I
non ita quidem laboribus et expectationi responsurus est
utilitatum proventus. Intima vero voluntatum coniunctio et
consensio propositorum, sicut Dei ministros maxime decet,
ita in opinione hominum adeo Ecclesiam catholicam com-
mendare solet, ut filios discordes non semel ad sinum eius
suavi quodam incitamento vel ipsa reduxerit.
Huiusce rei aequum est antecedere exemplum pariter in i^i^^ /j^/^.
Delegatis Nostrisatque in Venerabilibus Fratribus Patriar- ^,fJlf,%_
chis,quum ceteris gradu et potestate antecedant: ad eosque p^^^i^^-
singulariter spectare videtur commonitio Apostoli : Carilate triar^k^u
fraternitatis invicetn diligenteSy honore invicem praevenien-
tes (i). — Hinc sane excellentia iidem haurient bona, atque qui qtdd^m
illud, tam optabile in praesentia, ut suam ipsorum digni- 'rUntixcel
tatem melius possint ac felicius tueri. Siquidem initarum ^'«'»0^«^*
rerum cursus in rei catholicae profectum, vehementer
exposcit ut corum personis muniisque sua stet omni
ex parte commendatio atque etiam in dies accrescat.
Id Nobismetipsis adeo cordi est, ut quasdam cogitationes
et curas in hoc item genere optime collocatas censuerimus.
Nec enim quemquam fugere potest quantum deceat et
omnino expediat, apud catholicos nullum dignitati patriar-
chali deesse ex eis praesidiis ornamentisque quibus illa
abunde utitur apud dissidentes. Exploratum est autem,
Sedis Apostolicae eo amplius ibidem florere nomen maio-
remque simul explicari virtutem, quo plus honestamenti
legatis eius comitetur. Quapropter induximus animum sic
efficere ut in hoc aptius utrisque, Patriarchis et Delegatis,
esset consultum, eoque simul piorum emolumenta operum
augerentur ecclesiis. Reapse quidem certam illis vim subsi-
diorum annuam, catholicorum liberalitate pia adiutante,
decrevimus, attribuimus.
lamvero fidenti fraternoque, prout diximus, animo stu-
deant Patriarchae communionem consiliorum in maioribuH
rebus habere per litteras cum Delegatis Nostris : eo prae-
terea commodo, ut quae negotia ad Apostolicam Sedem
delaturi sint, expeditius procedant et transigantur. Unum jubeiF&n-
autem est quod, pro gravitate sua, singulari Nostro non ^ll^f^^^^^^
1. Rom., XI J, 10.
132 MOTU PROPRIO *' AUSPICIA RERUM SECUNDA.
biHassai' modo hortatu sed iussu dignum existimemus: videlicet ut
!i%iscon- P^triarchae congressiones actitent cam Delegatis Apcsto-
^TMart '^^'^* binas saltem quotannis, quo tempore et looo inter
cNm Deie- ipsos convenerit. Ea res, ubi rite sit acta, plus quam dici
^^ *^' possit devinciet benevolentia animos, viamque muniet ad
persimilem agendi tenorem. — Ita in Domino congressis
suKtiniiiis primum erit provincias sibi creditas generatim prospicere,
^nifl^^s^ra- et considerarc quo statu stt atque honore in iUis religto, qui
^nii!^ ^* progressus inter catholicos facti, quaenam ipsoram maxi-
meque cleriergadissentientes studia, quaenam in hts volun-
tas requirendae unitatis, aliaque ad cognoscendum perop-
portuna. Exinde se dabunt res propriae et peculiares, in
quibus deliberantium prudentia ususque elaboret. Atque
episcoporum provincialium caussas, si quae aint, licebit,
accurate expensas, ex aequo et bono componere ; eis tamef)
salvis atque integris quae iuris sunt sacri Consilii christiano
nomini propagando. Tum vero de recta fideh'um admioi-
stratione,de cleri disctplina,de monachorum vel aliis pioruoi
institutis, de missionum necessitatibus, de cultus divini
decore, de cognatisque agetur rebus^ quae dih'gentissime
cauttssimeque sunt reputandae : certis autem et communi-
bus, quoad fieri possit, rationibus providendum est ut religio
catholica et partos fructus conservet et multo capiat am-
commen' pHores.Nobts tria maxime accommodata in raedium proferre
%^e^c7/an' '"bet, seu vcrius revocare, quum fere eadem alias per occa-
dam insti- sjonem attigcrimus. — Est primum,oportere curas exquisitas
ciericorum, in eo impeudi ut alumni sacri ordinis ad doctrtnam^ad vitae
sanctimoniam, adsacrorum peritiam optime informenturet
excolantur. Collatis vero consiliis, facilius ceVte liquebit
quemadmodum singulis Patriarchis sua sint probe consti-
tuta seminaria clericorum, sensimque amplificentur et
vigeant ; ita plane, ut ea demum existat operariorum evan-
gelicorum copia et praestantia,quae messi sufficiat augescen-
ti, quaeque nomini catholico reverentiam adiiciat. Expetito
rei eventui bene ii favere poterunt sacerdotes nativi, quos
Roma ex propriis gentium collegiis crebro in orientem
remittit,non tenui censu ingenii virtutisque animi instructos.
De hoc ipso bene admodum Delegati Apostolici merebun-
DE RE CATMOLICA APUD ORIENTALES PROVEHENDA. I33
tur, 51 caraverint ut etiam ex latinis idonei viri advocentur /9
qui parati sint adtutricem operam clericis erudiendis con- ' i8g6.
ferre. Hic Nos facere quidem non possumus quin meritd
honestemus laude nonnullas religiosorum familias, quarum
sedulae alacritati multam in eo genere ab orientalibus tribui
gratiam iam diu est Nobis compertum. — Alterum est, nec etpuero-
minore profecto diligentia dignum, de puerilis educationis *'^*^'
sustinendis multiplicaiidisque scholis. Per se apparet quanti
illud sit ponderis ut primae aetatulae, una cum litterarum
primordiis, ne quid imbibant veritati institutisque cathoHcis
adversum ; eo vel magis quod contra filii tenebrarunty pru-
dentia poUentes et opibus, e&dem in re enitantur quotidie
impensius. Necessee&t igitur ipsasanae doctrinae principia
et religiohis amor ita in molles animos infundantur, ut eos
afficiant innutriantque penitus ad catholicam professionem :
neque atiorum certe vel studiosior in bac parte vel fructuo-
sior erit indostria, quam eorum qui sese bono pueritiae
sacrisin sodalitatibus devoverunt. Quin etiam ex hujusmodi
disciplina, in qua qui religionem moresque tradunt, suo ipsi
facto plus tradunt quam praeceptionibus, id facile est pro-
fecturum, ut spei optimae alumni semina sacerdotii reli-
giosaeve perfectionis mature excipiant et colant : plures
autem utriusque sexus indigenas Ita succrescere, non una
de caussaomnino laetabile et perutile est. - — Tertio videtur atquepro-
loco pariter esse frugiferum, operam dari ut ephemerides ^^S^Ser
similesve ex intervallo paginae, scienter moderateque scHpta
factae, fusius pervulgentur. Taies quippe scriptiones, uti tkoUcam.
tempora sunt ac mores, religioni percommode inserviunt,
sive ad refellenda quae calumnia vel error in eam confin-
gant, sive ad fidele ipsius studium alendum in animis atque
incitandum : id praesertim ubi non ita frequens copia sit
sacerdotis, pabulum doctrinae et hortationis sanctae im-
pertientis. Nec praetereundum, quod catholici scriptis iis
legendis ea cognoscunt quae variis in locis quoquo modo
contingant, cum retigionis connexa rationibus : cuiusmodi
sunt fratrum egregie facta vel coepta,impendentia a fallaciis
adversariorum pericula, pastorum suorum et Apostoticae
Sedis laboriosae curae, Ecclesiae succedentes dolores et
MOTU PROPRIO **AUSPICIA RERUM SECUNDA.
gaudia ; quae identidem cognita profecto adiumenta bona
suppeditant imitationis, caritatis, generosae in fide constan-
tiae. — Istud Nos triplex praesidiorum genus particulatim
commonstravimus, spe magna ducti,ex iis potissimum satis
multa eflfectum iri secundum vota : ob eamque caussam
auxilia ipsorum operum Nos quoque pro facultate submit-
tere cogitamus. Id autem tempore ac loco fiet Nostros
per Delegatos : quorum dentque erit summam rerum in
eisdem congressionibus actarum ad Apostolicam Sedem
referre.
RaHonem Consequitur de ratione officiorum quae Delegatis ipsis
^iorum intercedant cum eis qui Missionibus per easdem regiones
gaHsi!^ier> praesuut. Minime quidem dubitandum quin alteri atque
'^"^Hs^ut *^'®"» probe memores cuius nomine et potestate sint eodem
Missioni- missi, et qua saluberrima caussa un& debeant conspirare,
bus prat'
sunt. veram quae secundum Deum est concordiam, quum in sen-
tentiis tum in actione, custodire inviolatam contendant.
Attamen ad totius rei meliorem temperationem, visum est
immutare nonnulla de iuris ordine adhuc recepto : eaque
decreto proprio iam constitui iussimus per sacrum Consi-
lium christiano nomini propagando. Omni igitur prudentta
et ope Delegati in id incumbant, ut quaecumque ab Apo-
stoHca Sede et illo decreto et subinde pro temporibus simi*
liter edicentur, ea plenum habeant exitum. Rursus in idem
congruant Superiores Missionum sollertia et obtemperatione
sua : maioris momenti res ad earundem procurationem
pertinentes, nisi rogatis illis et approbantibus, ne aggre-
diantur, eosque ipsos velint habere ex officio conscios.
negotiis incidentibus quae opus sit ad Apostolicam Sedem
DeUgatos, trausmitti. — Delegati porro suum esse meminerint evigt-
^q!iide!n lare, providerc, instare ut Constitutionis Orientalium
ImtM-eut praescriptis integre ab omnibus quos illa attingunt religio-
Constituiio s^^"® pareatur. In quo praecipue fiat ut nihil admodum de
Orienta- se desiderari sinant latinorum Instituta, quae multis locis
lium, non- . . - ,. . - ^ •
nuiia mo- tautoperc student rei catholicae incrementis. Quippe ret
^no^m catholicae valde nimirum interest eam omnino tolliacdilui
fJ^du!^' opinionem quae quosdam ex orientalibus antehac tenutt,
perinde ac si de ipsorum iure, de privilegiis, de rituali con-
DE RE CATHOLICA APUD ORIENTALES PROVEHENDA. I35
suetudine vellent latini detractum quidquam aut deminu- 19
tum. — lidem Delegati peculiarem vigilantiam cum bene- i8g6,
volentia adhibeant presb^^eris latinis qui missionali munere depresbfu-
in suae ditionis locis versentur. Eis consilio et auctoritate ^l^an"
adsint per difficultates in quas velarebus vel abhominibus <'".«<' ^«-
'^ ^ corauimqtte
non raro incurrunt, atque ad ministerii apostolici ubertatem cum orim-
iali cltro
suadere ne desinant summam cum orientali clero consen- adkorian-
sionem et gratiam : quam quidem apte conciliabunt sibi et ^*^'
retinebunt, ipsorum tum linguae moribusque assuescendo,
tum tradita a maioribus sacra instituta honore debito
prosequentes. Huc autem nihil certe tam valeat quam
specimen concordiae benevolentiaeque, quod ipsi praebeant
Delegati et ceteri qui sub eis cum auctoritate sunt ; id quod
graviter supraadmonuimus.Neque vero talisanimi prodendi
ac testificandi defuturae sunt opportunitates. Praeclara illa,
si per sollemnem aliquam celebritatem faciles libentesque
sacris ritibus orientalium intersint ; ac vicissim si eos ad
sacra latino ritu sollemnia nonnunquam invitent. Id
autem in primis decuerit, valdeque fieri optamus, quoties-
cumque Ecclesiae vel romani Pontiiicis caussd insignior
quaepiam agatur caeremonia.Exeo namque feliciter potest
mutuae observantiae caritatisque foveri studium,dum eius-
dem fidei et communionis vincula in amorecommunis matris
roborahtur, dumque augetur obsequium ac pietas erga Suc-
cessorem beati Petri, eum nempe quem Christus Dominus
centrum constituit sanctae salutarisque unitatis.
Quae igitur hisce litteris motu proprio significavimus, Praesen-
declaravimus, statuimus, rata omnia firmaque permanere ^"^^*^^-
' ' -» «- rarum au-
auctoritate Nostra volumus et iubemus. ciorOauni
Datum Romae apud S. Petrum die Xix Martii mdcccxcvi, '^* ^^ '
Pontificatus Nostri anno decimo nono.
LEO PP. XIII.
LITTERAE APOSTOLICA.E
11
^i
DE PEREGRINATIONIBUS
AD SANCTA LOGA PALAESTIN AE.
i8'
APRILIS
1S96,
Peregri'
mattones ad
sancta
Palaestinae
loca cele^
brari sae-
pius nostra
aetate Pon-
ii/exj^au-
det, earum
exfonens
ntilttatem,
nberesque
fructus
enumerans
inde natos
fostremis
Atsceannis»
lOMANORUM Fontificum Praed^cessorum No-
strorum vestigiis insistentes, qui iugiter pias ad
sancta Falaestinae loca christianorum pcregri-
nationes commendarunt atque indulgentiis
foverunt, iam inde ab anno mdccclxxxii peregrinationes
expiatorias, cura patrum Augustinianorum ab Assumptione
suscipiendas, et meritis laudum praeconiis prosequuti
sumus» et per litteras Nostras, die vi Martii mensis datas,
spiritualibus quibusdam peculiaribus gratiis decoravimtts.
Expectationi autem Nostrae plane respondit eventus. Se-
quentibus enim annis erga purpurata divino Sanguine loca
fidelium studium in Gallia potissimum excitatum atque
auctum : episcopi, sacerdotes, laici, plura christianorum
millia dictis peregrinationibus nomen dar/e properarunt ;
horum exemplis Christi fideles in Oriente degentes in fide
sunt confirmati ; denique mirabilis huiusmodi Orientalium
cum Occidentalibus consensus suavi animum Nostrum lae-
tttia replevit, et in spem optimam erexit. Et sane, auctore
et auspice dilecto filio Francisco Picard Praeposito generali
Augustinianorum ab Assumptione, qui quindecim annonun
spatio expiatoriis hisce peregrinationibus egregia quidem
laude praefuit, erectum est Hierosolymae hospitium
Nostrae Dominae, sacra et civili auctoritate probatum,
pro peregrinis excipiendis ; aperta ibidem pia domus stu-
diorum pro religiosis ab Assumptione ; habitus Euchari-
sticus conventus pluribus adstantibus Patriarchis et An-
tistitibus tum latini ritus, tum orientalis, positusque aus-
picatissima illa occasione primus lapis Ecclesiae Nostrae
Dominae Galliarum per Cardinalem Apostolicae Sedis le-
gatum ; tandem illud templum, modo absolutum et stru-
ctur& praenobile, sedes est tum operis piacularium precum
DE PEREGRINATIONIBUS AD SANCTA LOCA. 137
peregrinationum meinoratarum, tum ptae associationis ca-
nonice ibi institutae pro suflfragils rite ferendis animabus
fidelium defunctorum ex ecclestis tum Ortentis quum Oc-
cidentis, quae purgatorib in igne detineantur. lamvero quum Rogante
ipse Praepositus generalis Augustinianorum ab Assum- g^^^^^
ptlone enixas Nobis humiliter preces adhibuerit ut indul- 4«^«^'*-
^ * . ntanorum
gentias, singulis annis, vi supra dictarum litterarum Nostra- abAssum'
rum, iis pereg^inationibus concessas in perpetuum elargiri ^ '^''''
nonnullaque addere privilegia de benignitate apostoh'ca
veliinus ; Nos ut tam frugiferae pietatis opera maiora,
favente Domino, susctpiant incrementa,et praesertim preces,
quae dictorum operum cura pro ecclesiarum unione ad
Deum iuxta mentem Nostram effunduntur, uberiori fiant
cum animarum fructu, piis his votis annuendum propensa
volnntate existimavimus. Itaque tam religiosos patres ab ponti/ex
Assumptione quibus earumdem peregrinationum regimen ^P"''^^^
est demandatum, quam fideles qui in exercitium pietatis, sancta loca
obedtentiae, mortificattonis, et abnegationis sui ipsius, si- ^uhtcTOM-
mulque in spiritu caritatis et precum, idem iter suscipiant, ^^j^^^X^
peculiari benevolentia complecti volentes et a quibusvis g^ntiam,
excommunicationis et interdicti aliisque ecclesiastici^.sen-
tentiis, censuris et poenis qudvis modo vel quavis de caussa
latis, si quas forte incurrerint, huius tantum rei gratia ab-
solventes et absolutos fore censentes, Apostoh'ca Nostra
auctoritate, praesentium tenore, ad nutum Sedis Aposto-
licae, faaec, quae infra scripta sunt, concedimus atque in-
dulgemus. Nimirum omnibus et singulis fidelibus, qui nunc
et in posterum quolibet anno expiatoriam huiusmodi pere-
grinationem susceperint, et in ipso itineris ingressu modera-
tori pro tempore debitam obedientiam professi sint, plena-
riam concedimus indulgentiam pro die discessus, ac pro die
ab unoquoque eligendo durante peregrinatione ; dummodo
rite confessi sacraque Communione refecti aliquandiu iuxta
romani Pontificis mentem orent pro extirpatione haeresum,
sahctaeque Ecclesiae necessitatibus et exaltatione. Has vero
conditiones adiectas volumus aliis omnibus plenariis indul-
gentiis infra concedendis, quas universas in sufTragium
etiam converti posse permittimus fidelium omnium qui pic
138 LITTERAE APOSTOLICAE ** ROMANORUM PONTIF. "
iisvero ex hac vita excesserunt Illis autem, qui, domi detenti, per
^%u^, ^lios a se missos, vel per eleemosynas, vel alio modo suffra-
umaii'^ S^^^* fuerint cuiltbet e peregrinationibus memoratis, et illis
modosuf' etiam qui spiritu iuncti cum peregrinantibus sibi indicant
mentejuH' aliquem mortificationis aut pietatis actum quotidie exer-
^ ^indf^en- ccndum, tcmpore quo respectiva peregrinatio perduraverit,
^H^^s^mei "^w^P^ abstinentiam aliquam,Missae auditionem.exercitiom
lucran- Viae Crucis, recitationem Rosarii, vel septem psalmorum
poenitentialium, aut alicuius e parvis oSiciis approbatis,
plenariam indulgentiam concedimus lucrandam ad libitum
uno e diebus festis durante respectivae peregrinationis
NonnuUas spatio occurrentibus. Quo vero consultum sit earumdem
\u^gratias pcregrinationum tempori, concedimus ut quotidie in navi,
^t^n^s scrvatis servandis, sacrum fieri possit, et sacra petentibus
assequendas commuuio distribui. Fotestatem pariter facimus moderatori
pro tempore cuiusque peregrinationis m posterum pera-
gendae et aliquot sacerdotibus ad confessiones approbatis,
ab eodem designandis, excipiendi peregrinantium confes-
siones. Pro mulieribus tamen, excepto aegrarum decum-
bentium casu, volumus adhiberi, ut in exedris, apto in loco
ponepdam cratem, quae sacerdotem a poenitente seiungat.
£t ne peregrinantes careant beneficio exercitit Viae Crucis
tum in navi, tum ubi illa non habeatur canonice erecta,
concedimus ut ipsi lucrari valeant indulgentias omnes eidem
exercitio adnexas, si illud obeant coram praelata vectibili
vei vhi Cruce. Quum vero ad loca sancta pervenerint, indulgemus
loca perve- ut peregrinantes apud unumquodque sanctuarium quod visi-
taverint, eas omnes indulgentias assequi valeant, quas lu-
craturi forent si praecipuo eiusdem sanctuarii festo inter-
essent. Quod si alicuius ex iis sanctuariis angustiae nec
universos fortasse admittant peregrinos, nec sinant sacer-
dotes omnes peregrinantes ibi sacrum facere, decernimus
ut respectivae peregrinationis moderator rem agat cum
Patriarcha Hierosolymitano, cui, dummodo locorum mores,
et incolarum ingenium istaec citra ullam offensionem perfici
patiantur, Apostolica Nostra auctoritate, praesentium vi,
facultatem committimus, impertiendi veniam ex qua Missae
sub aperto caelo ibi fieri, servatisservandis,queant,etsacra
nerint.
DE PEREGRINATIONIBUS AD SANCTA LOCA. I39
peregrinis Eucharistia diriberi, ita ut per haec indulgentiae t8
• ••■••I* ••« •• . APRILIS
visitationi ilhus sanctuarii adnexae pennde acquirantur, ac jg^,
si sanctuarium fuisset reapse visitatum. Tandem, de Apo-
stolicae similiter potestatis Nostrae plenitudine,praesentium
vi, itemque in perpetuum, in sanctuarium quod ante me-
moravimus, Hierosolymae erectum, Nostrae Dominae Gal-
liarum, indulgentiam plenariam transferimus Virginis Se-
pulchro adnexam, quod a schismaticis detinetur et gravi
absque discrimine a piis peregrinantibus visitari nequit.
Haec concedimus atque indulgemus^decernentes praesentes
Nostras litteras firmas, validas et efficaces existere et fore, praesen-
suosque plenarios et integros effectus sortiri et obtinere, ^l^^j^au-
illisque ad quos spectat et in posterum spectare poterit in ctoHtaUm
., , • . ^ . . • • . vindicat,
omnibus plenissime suffragari, sicque m praemtssis per
quoscumque iudices, ordinarios et delegatos, iudicari et de-
finiri debere, atque irritum et inane si secus super his a
quoquam quavis auctoritate, scienter vel ignoranter, con-
tigerit attentari. Non obstantibus Nostra et Cancellariae
Apostolicae regula de non concedendis indulgentiis ad
instar, aliisque constitutionibus et ordinationibus Aposto-
licis, ceterisque contrariis quibuscumque. Volumus autem
ut praesentium litterarum transumptis seu exemplis etiam
impressis, manu alicuius Notarii publici subscriptis et si-
gillo personae in ecclesiastica dignitate constitutae munitis,
eadem prorsus adhibeatur fides, quae adhiberetur ipsis prae-
sentibus si forent exhibitae vel ostensae.
Datum Romae apud S. Petrum sub anulo Piscatoris
die xviil Aprilis MDCCCXCVI, Pontificatus Nostri anno
decimo nono.
C. Card. DE RUGGIERO.
»«'»i»<W^a&aa&iag^fe»'»'*-*«*'*'*'*<«'^
i
/
1896,
Approhat
Pontifex
constiiuia
esse saecu'
laria so-
iemnia qui-
bus rei
Hungari-
cae initia
celebreniur,
ex illisque
uberespro-
venturos
esse fructus
conjidii.
EPISTOLA
Ad Hungariae Episcopos
Testatus
suum de
futuris
solemnibus
gaudium,
recolit offi-
ciorum vi-
cissitudi-
fiem Hun-
garos inier
et Aposioii'
cam Sedem,
speraique
per praesen-
tes liiieras
auctum iri
DE SAECULARIBUS REGNI SOLEMNIBUS
^NSIGNES Deo aeterno grates tot& Hungaria sin-
Il^ gularibus cutn laetitiis agendas iure vos optifno
% decrevistis. Deo quippe, statori providentissimo
et conseivatori regnorum, si qua unquam natio,
vestra maxime referre debet vim mag^am beneficiorum, non
pauca iam saecula difficilesque per casus, acceptam : quibus
recolendis celebrandisquc beneficiis peraptum obvenit tem-
pus, patriae vestrae natali felicissime redeunte. In eo nam-
que estis ut annum numeretis mlllesimum ex quo maiores
illi domicilia sedesque suasistisin regionibus coUocaverunt»
atque res coepit Hungarica. — Constituta sollemnia nihii
dubitamus quin dignum plane exitum honestissimaeque
fecundum utilitatis sint habitura. Neque enim esse uUus
potest sincera caritate civis, quem non decora tangant c6m-
munis patriae, et cui non acres admoveat imitandi stimulos
avita rerum gestarum gloria publice revocata. Ad haec
accessio nobilis fiet ex consentiente suffragio excultanim
quotquot sunt gentium, quae gaudia vestra amice conso-
ciantes, regnum certe gratulabuntur aptis legibus institu-
tisque conditum, civili prudentia et virtute bellica conserva-
tum, multis egregie factis in hanc provectum diutumitatem
et amplitudinem. ^ Nobismetipsis tam iucunda accidit
faustitas vestra quam quae iucundissima, nec quidquam
optatius est quam vobiscum, Venerabiles Fratres, praesentes
in populo vestro mente animoque versari. Facit hoc praeci-
pue tum NostraergaHungariam-catholicam peculiaris pro-
pensio et cura, tum vero ipsius in hanc Apostolicam Sedem
atque in Nos plane studiosa voluntas, crebris significationi-
bus declarata. Inter cetera, postremis hisce annis frequentes
Hungaros Roma vidit, vobis rite ducentibus, ad sepulcra
Apostolorum Principum venerabundos; vidimus Nos coram
DE REGNI HUNGARICr SAECULARIBUS SOLEMNIBUS. I4I
efTusos, quum testinaonia fid«i, obsequii, amoris, communi cdebHiaUs
populariam nomine, exhiberent pukherrima. Nec defuit ets ^t^ue/Z-
beoevolentia Nostra et opportunae exhortationis alloquium, ^'^-
ut animos in officiis aanctae professionis confirmaremus :
quamquam id consulto uberiusque praestitimus nationi uni-
versae, litterts ad vos semel atque iterum datis. Nunc autem,
quandoquidem commeminisse iuvat qua verecundia et gratia
clerus bonicme omnes illa paterni animi argumenta accepe-
rint, rursus H vos^interpres caritatis Nostrae, haec epistola
adveniat; quae, favente Deo, saecularis celebritatis et lae-
titiam augeat et fructus multiplicet.
In tota rerum serie, quarum apud vos commemoratio ReiHun-
cultu ma^nifico apparatur, reh'gionis catholicae ea omnino ^muUwn
elucet atque eminet virtus, quae optima est incolumitatis ^^{^onem
publicae conciiiatrix bonorumque omne genus parens vei ^(^^f^ii^<^^
fautrix in populis. Sane, quod prudentiores vestrarum rerum
scriptores aiunt, occupatas istic regiones natio Hungarorum
nec diu nec prospere tenuisset, ntsi eam doctrina et gratia
evangelica, iugo superstitionisexemptam, monendo ac miti-
gando, ad illa adduxisset, iura gentium vereri, laedere
neminem, clementiam induere, colere studia pacis, principi-
bus tanquam Deo subesse, fraternitatem domi forisque
exercere. — Admirabili modo, in Geiza duce et in primori* xfemorat
bus gentis, cathoUcae fidei apud vos consecrata sunt initia ; ducTfTa s.
agente in primis sancto episcopo Adalberto, viro aposto- "^on^rsum
licis iaboribus et martyrii denique laurea clarissimo. Quae adPidem,
quidem initia tanto praestantiora extiterunt, quanto et
tempora et loca periculosins patebant funesto cum Ecclcsia
romana dissidio ab orientalibus erumpenti. Coepta patris et s. s/e-
institit perfecitque Stephan VS, christianus princeps specta- apu^JaTme-
tissimi exempli, divinae in vos benignitatis consiliis magno ''^J"/^^^l
animi et operae ardore obsecutus. Qui merito gentis vestrae
firmamentum praecipuum ac lumen ideo salutatur, quod
eam, religionis verae beneficio, non modo ad sempiternae
adeptionem salutis, summum bonorum omnium, instruxit,
sed ceteris etiam expetendarum rerum praesidiis, auxit et
nobilitavit. Eo ipso principe, qui pietate excelsa sceptrum <fuae qui-
suum augustae Dei Matri et beatissimo Petro oblatum aemuiata
142 EPISTOLA " INSIGNES DEO AETERNO. "
pHneiptm, dedicatumque voluit, inita est inter romanos Pontifices et
sto\uaTet i^cges populumque Hungariae illa studiorum officiorumque
FidH^d^^ vicissitudo, quae a Nobis alias est coUaudata, Eiusdem
tissimamst coniunctionis sacratum quasi vinculum ad perpetuitatem
praesHtit. fuit coroua regia, Christi Servatoris et Apostolorum iconi-
bus distincta, quam Stephano Stlvester II decessor Noster
dono misit, quum regium ei attribuit nomen, quod apud vos
Christi fidem longe laUque diffuderit ("). Illud autem est
commemoratu dignum, quod simul Hungaroriiii comprobat
in obsequio Petri constantiam, ut scilicet eadem corona
varias gravesque temporum procellas salva pertulerit,
pristino fulgens honore, perinde semper habita religtoseque
custodita tamquam regni decus maximum et praesidium.
Probat Eiusmodi auspiciis factum est, ut crescens opibus Hun-
efs^qui^^- garia easdem ingressa sit vias quibus populi incedebant
roj^^jr/tf. christianae Europae adolescentis, et proprium generis inge-
futura so- nium, validura erectumque, eo felicius ad omnem virtutis
''"ta*E^cL humanitatisque appulerit laudem. Inde, praeter commoda
^nlngaH- ^^ ornamenta cetera, haud exiguus provenit hominum
caeimcre- numerus, qui sanctitate vitae, doctrina, litteris, artibus,
mentis, ^ , ' '
gestis muneribus, semetipsos et patriam verissime illustra-
runt. — Atque rem sane optimam ii moliuntur, qui, ut alla-
tum est, talium religionis promeritorum selectam copiam,
monumentis ex oblivione et silentio eductis, in lucem per
sollemnia ipsa proferendam oculisque exponendam curant.
Porro monumenta litterarum, quum vestra, tum ea quibus
apostolica Nostra tabularia abundant, summa consensione
illud testantur quod permagni interest, praesertim hoc tem-
pore, repulare. Videlicet quales fuerint apud maiores vestros
Ecclesiae partes in iure publico sive constituendo sive
administrando : eius certe sapientia, disciplina, aequitas
cunctis ordinibus libentissimis, usquequaque influxit —
Osttndit Civilis praeterea libertatis, pro qua populus vester nunquam
gcnUsiiber' destitit propugnare, Pontifices romani tutores vindicesque
merit'^^^ se, quodcumque illa in periculum ac discrimen vocata est,
^«'«^(/ftrw vel rogati vel ultro praebuerunt, Id saepius olim accidit;
tunc in primis quum impetus acerrimorum fidei sanctae
z. Clemens XIII P. M. in alloc. Si qui militari, uie i oct. an. MDCCLViii.
romanos,
DE REGNI HUNGARICI SAECULARIBUS SOLEMNIBUS. 143
hostium oportuit refutari. Qua in parte nemo quidem unus /
non consenserit, clades teterrimas, quae simul plerisque ex i8()6,
occidente populis imminebant, Hungarorum constantii
invicta esse depulsas; nulli tamen obscurum est, ad eam
eventuum felicitatem decessores Nostros contulisse multum,
suppeditata pecunia, missis auxiliis, conciliatis foederibus,
praesidio caelesti exorato. Id potissimum praestitit Inno- inprimis
centius XI ; cuius perennat nomen, ab utroque clarum insi- ^tlum^i,
gni facto, liberati nempe circumsedentibus infeste armis
Vindobona, et Buda, urbe primaria vestra, post diutinam
oppressionem magnifice vindicata. — Item Gregorio XIII Memorat
immortale in gentem vestram stat meritum. Quum enim et xiiicon-
istic, ob studia novarum rerum ex finitimis infusa populis, UrbecoiU'
religio graviter laboraret, saluberrimum ille consilium, quod ^ZgaHs,
lam aliis pro nationibus sapienter liberaliterque perfecerat,
idem pro Hungaria, tamquam insigni et amplo christiani
orbis menibro^ suscepit. Scilicet collegium vobis in Urbe
condidit, quod deinde Germanico adiungendum censuit, in
quo delecti alumni ad doctrinas virtutesque sacerdotio
dignas exquisitius instituti, operam ecclesiis vestris fructuo-
siorem aliquando navarent: id quod non intermissa ubertate
evenit, multis etiam eductis qui episcopalem gradum raagna
laude parique Ecclesiae et civitatis decore tenuerunt.
Isthaec Nos similiaque beneficia quae continu^ Ecclesiae Verba
gratia sunt in genus vestrum profecta, libentes agnovimus Hunyadis,
non tam esse patriis consignata fastis, quam in animis f^J^o^^l
civium alte manere insculpta. Instar omnium locuples testis numr^egni
ad NicO'
est, inde a saeculo quinto decimo, loannes ille Hunyades, laum v,
cuius consilium et fortitudinem nunquam Hungaria non Mcciestam
efferet memor : is igitur grate diserteque aflSrmavit : Haec ^^p^if^e
patria, nisi stetisset Jide^ opibus^ reor^ non fuisset statura : »'erifam.
eodemque regni moderatore, ordines cuncti, communi ad
Nicolaum V epistola, professi sunt : Utcumque sumus Apo-
stolica maxime gratia enutriti consistimus, Quibus testifica-
tionibus tantum abest ut consecutae aetates quidquam
ademerint ponderis, ut non minimum potius addidisse,
beneficiis auctis, videantur. — Emergitque in Hungaris, Hungaro-
quemadmodum id semper magno opere enisi sint, praeci- g*^^^
144 EPISTOLA " INSIGNES DEO AETERNO.
Apostoiicat puaeque sibi duxerint gloriae, ut regnum suum Apostolicae
'de/itissi' Scdi, tamquam peculiare tt deditissimum, quam maxime
Tuiucfm- obstrictum tenerent Huic rei complura quidem ex actis
cuUs^^^ubH P^*^'"^*^ suffragantur; vel litterae a regibus et optimatibus
cis, ad Pontifices romanos summa cum pietate peracriptae, v«l
exempla magnanimae strenuaeque virtutis, quae, ante etiam
quam contra irruentes Mahometanorum copias contenderet,
suppetias venit Ecclesiae, ad iura etus tutanda ulciscendasve
perduellium iniurias. At, ne fusius ea persequamur, satis
loquunturquae multis modis intercessere oflkia regi Ludo-
vico Magno cum InnocentioVI et UrbaooV, plena fideict
observantiae, plena benevolentiae et laudis. Eaqae soot
commemorabilia quae Matthias rex Paulo II rescripsit,
adhortanti ut nomini catholico, ab Hussitis in Bohemia
afflicto, ope valida subveniret: Ego me^ inquit, sandae
romanae Ecclesiae et vestrae Beatitudini^ una cum regno meo
totum dedicavi, Nihil mihi tam arduum^ nihil adeo perteuh-
sum Dei in terris Vicarius, immo Deus ipse iubere potest,
quodsuscipere non pium et salutare existimem^ quod non intre-
pidus aggrediar^ praesertim ubi de solidandafide catholica et
de contundenda perfidia impiorum agitur,,, Quibuscumque
religionis hostibus occurrere opus est^ ecce Matthias simul et
Hungaria... Apostolicae Sedi et vestrae Beatitudini davoti
tnanent, aetemumque manebunt. Nec vero vel regis dictis vel
Pontificis expectationi res defuit;manetque posteritati gra-
vissimum documentum. — Huc praeterea spectant, tam*
quam fidelis admodum ^voluntatis praemia, eae commenda-
nes^iius tioncs non paucae nec mediocres, quibus ab hac Sede
^nsHun- Apostolica dignatum est genus vestrum; singulares item
diinatrea. honorcs ac privilegia, quae vestris regibus ab ipsa sunt
Heferiur i^ipertita. Libet autem Nobis, praesenteraque celebritatem
ex dipioma' omuino addccct, illustriorem quamdam paginam excitare
tisx^mad ex amplo diplomate, quo Clemens XIII Mariae Theresiae,
TA^esTam rcgibae Hungariae, eique in eodem regno successuris appel-
pa''i!m'''^ lc^iionem Regis Apostolici, privilegio vel consuetudine indu-
ctam, pro potestate confirmavit. Hoc igitur Pontificis prae-
conio, ut iam patres atque avi, nepotes ipsi fruantur :
« ... Fiorentissimum Hungariae regnum, ad christianae
necnon va-
riae com-
mendatiO'
DE REGNI HUNGARICI SAECULARIBUS SOLBMNIBUS. I45
« ditionis et gloriae terminos proferendos, vel propter belli- i
^ cosisstmae gentis fortitudinem omnium aptissimum, vel isqd^
€ propter locorum naturam opportunissimum adhuc quidem
< semper habitum est et fuit. Neque vero quisquam ignorat
< quam multa et quam egregia facinora pro tuenda propa*
4: gandaque lESU Christi religione gessit nobilissima
(i Hungarorum gens; quam saepe manus conseruit cum
i teterrimis hostibus, iisdemque ad communem christianae
< reipublicae perniciem erumpentibus suo veluti corpore
<L aditum interclusit, maximasque de illis victorias reporta-
< vit. Celebrantur ea quidem fama, clarissimisque prodita
€ sunt monumentis litterarum. At silentio nullo modo prae-
<i terire possumus Stephanum illum sanctissimum fortissi-
< mumque Hungariae principem, cuius memoriam caelesti*
<i bus honoribus consecratam atque in Sanctorum numero
< collocatam rite veneramur. Eius autem virtutis, sanctitatis,
€ fortitudinis vestigia extant istis in locis ad laudem Hun-
< garici nominis sempiternam. Neque eius pulcherrima
< exempla virtutum reliqui in regno successores non sunt
< perpetuis temporibus imitati. Quamobrem nemini mirum
< videri debet, si romani Pontifices Hungaricam nationem
< eiusdemque principes et reges, ob maxima et egregta
< illorum erga catholicam fidem et romanam Sedem merita,
< amplissimis semper laudibus ac privilegiis condecorave-
i rint. Quale est illud in primis sane honorificum, quod ante
i reges, quando prodeunt in publicum, tamquam splendi-
< dissimum Apostolatus insigne, Crux praeferatur, idque
< ut ostendatur Hungaricam nationem atque eius reges
< gloriari unice in Cruce D. N. lESU Christi; atque in eo
< signo pro catholica fiJe et dimicare semper et vincere
< consuevisse (')• >
lamvero, quamquam tam praeclaris hominum ac rerum Adhor-
recordationibus sollemnia commendari vestra magnisque tifexHun-
laetitiae significationibus exornari perpulcrum est, res ^^illi^
tamen ipsa suadet ut aliquid spectetur amplius, quod fluxum f^^^l^^
non sit idemque communi bono solida afferat incrementa. nitantur
I. Epist. Quum multa alia die xix aug. an. MDCCLViti.
ACTA LboNIS XIII. - VI. TO
146 EPISTOLA '* INSIGNES DEO AETERNO. *'
in primis Caput est^ ut se respiciat Hungaria : et conscientia nobilita-
mA^mpa- tis religiosissimorum patrum impulsa, nec ignara temporum,
'/a^<^7m- ad proposita dtgna nitatur. Vos nimirum, cuiuscumque
//<^ ordinis estis, appellat cohortatio Apostoli : State in fide,
viriliter agite et confortamini (^) : eique concinat sane opor-
tet una mens omnium et vox : Teneamus spei nostrae coh-
fessionem indeclinahilem (*) ; Non inferamus crimen gicriat
DoUt a ^ostrae (3). — Saeculi cursum universe contuentibus dolen-
'"miilii^s ^""™ certe, Venerabiles Fratres, homines passim esse, eosqoe
cotttemni in sinu Ecclesiae nutritos, qui religionem catholicam neque
catiSiuJ^, opinione neque actione vitae proinde colant ac digna est,
sius^huma- paremve propemoduni faciant cuilibet religionis formae,
"""tirdiiri' *^9**^ etiam suspectam invisamque habeant. Vix autem
mento, attiuct (itcere quale illud sit, praestantissimam hanc patrum
hereditatem degeneri sensu repudiare, et quam ingrati sit
improvtdique animi beneficia eius, tum diu parta agnoscere
noUe, tnm in posterum expectanda negligere. Siquidem in
sapientia instituttsque catholicis virtus et efficientia inest,
prout initio monuimus, mira prorsus et multiplex adhuma-
nae societatis bonum ; neque ea cum aetatibus exaresdt,
sed eadem semper et vivida, novis item temporibus, modo
Memorat ne opprtmatur, constanter est profutura. — Quod propius
ad Hunga- attiugit populum vestrum, iam ei Nos *de religtone, per
liti^as^per supertores litteras adsimilesque curas, satis consuluisse
^li\osae^si' existimamus, aeque periculis denunciatis ab illa prohiben-
muietdvi- dis, aeque adiumentis propositis quae ad eius libertaten)
studuit, dignitatemque aptius conducerent. Et quoniam a re reli-
giosa res civilis dissociari nequit, huic etiam curationein
opemque afTerre, quod plane cohaeret cum Apostolico
officio, vehementer studuimus. Nam quae Nbbis visum est
convenienter temporibus vestris identidem suadere et prae-
scribere, ea non exiguam partem, ut probe meministis,
Eos diii' publicae quoque saluti ac prosperitati vertebant. Quod si,
^idi"1twt7' hoc ipso in genere, coniuncta bonorum studia impenstus
^*tlmp'^atu. quotidie consiliis monitisque Nostris sint responsura, quidni
coZidif eam spem amplectamur quae ex hac saeculari memoria
maximo laetior efflorescit et quasi praelucet ad communium voto-
1. / Cor., XVI, 13. — 2. //edr,, x, 23. — 3. / Mackab,, ix, 10.
DE REGNI HUNGARICI SAECULARIBUS SOLEMNIBUS. I47
rum exitum maturandum? Nemini sane civi optimo non /
AfAl/
id in votis fuerit, ut, sublatis dissentiendi caussis, suus Eccle- jg^^
siae ne abnuatur honos, ex quo pariter civitati luculentius ^4,-^^ rei
niteat suus, in foedere ductuque avitae religionis. Inde fiet ^*^JJ^j|^'j,
ut auctoritas potestatum, mutua ordinum officia, institutio mento,
adolescentiae, talia plura recte se tueantur in veritate, in
iustitia, in caritate : his enim maxime fundamentis praesi-
diisque civitates nituntur ac vigent. — Quae complexio
bonorum ut apud vos habeatur qualis clariore patrum ^^^^i>^^'
memoria fuit, id certe valiturum non minimeest, si pietatis UmniSus.
afTectio erga romanam Ecclesiam, novis veluti auspiciis, ab lAter Hun-
eorum exemplo incitamenta capiat. Opportune quidem in j^merja^'
puWicis gaudiis iHud etiam indictum novimus, ut honorifi- '^^fj^^
centissimum Stephani diadema insuet^ pompa per urbem ^f^non
* . obsequtum
principem, ad Sedem Comitiorum dedicandam, certa die ftdemquein
deferatur ; nihil quippe cum gloria nationis regumque vestro- Habsbur-
rum tam est connexum, nihil cum recta civilis rei tempera- ^J^^cnm
tione tam congruit, quam sacrum illud regiae potestatis ^^attlf^'.
insigne. At vero spe libet praesumere duplex praestabile iuHnem,
emolumentum ex illa re facile oriturum. Alterum, ut in
ordinibus atque in multitudine eo magis sacramentum fir-
metur obsequii fideique in augustam Domum Habsburgen-
sem, quae idem diadema, ultro sibi a maioribus vestris
delatum,ad felicitatem regni perpetuo gessit; alterum,quod
est huius propositi, ut copulata recordatio intimae patrum
cum Cathedra Petri necessitudinis, quae per ipsum pontifi-
cale donarium rata sanctaque extitit, iisdem vinclis stabili-
tatem addat et robur.
Sciat autem gens Hungarorum illustris', omnino se posse Benevoien-
ac debere auctoritati et gratiae confidere Sedis Apostolicae : ff^^^ris
quae nec immemor erit unquam rerum ab ipsa pro catholico animum
nomine praeclare gestarum, et pristinum erga ipsam animum
providentiae indulgentiaeque maternae retinet, retinebit. —
Quantum est in Nobis, si quidquam adhuc vestr^ caussa Deum pro
curavimus et effecimus, ea Deus perbenigne ad successum ^ft^sque^'
foveat. Nobisque consilio et ope sua sic adsit, ut liceat eo ^*''''*''^'
vel amplius rationibus vestris gratificari. Per hanc praeser-
tim faustitatem respiciat Illepraesentissimonumine Regem
148 EPISTOLA •• INSIGNES DEO AETERNO. *'
vestrum Apostolicum, ordines, clerum, populum universum ;
faciatque affluentes eorum copii bonorum, quae ipse natto-
nibus regnisque promisit custodientibus iustitiam et pacem.
Vos aeque respiciat omnes magna Domina vestra Maria,
unique Stephanus et Adalbertus, iidem r^ni apostoli et
patroni caelestes; quorum salutari tutela, ab avis et maiori-
bus tantopere explorata, cumulatiore in dies fructu laete-
atquBixo^ mini. — Singulare votum summa caritate adiicimus. Fiat
ptat ut eu- «
dem Fiit nimirum ut cives omnes, quos unus eiusdem patriae com-
cwes omnes ^^^^^ amor eademque publicae gratulationis caussa fratemo
xUiiae^ more coniungit, eos una eademque fides in felici complexu
Ecclesiae matris aliquando devinciat.
Benediciu Vos autem, Veuerabiles Fratres, omni vigilantia diligen-
tiaque pergite, ut facitis, de populo vestro et de civitate
mereri optime : auspicemque divinorum munenim et pecu-
liaris benevolentiae Nostrae testem, Apostolicam benedi-
ctionem habete, quam singulis vobis cunctaeque Hungariae
laetanti amantissime impertimus.
Datum Romae apud S. Petrum die i Maii MDCCCXCVI,
Pontificatus Nostri anno decimo nono.
LEO PP. XIII.
M<R>ifcrfi.<tft<«.<ftrffe<fetfl.«ii8^riB,tftiafi^
LITTERAE APOSTOLICAE
QUIBUS DOMUS AD S. LAURENTII
BRUNDUSINI DE URBE DECLARATUR
GENERALITIA ORDINIS MINORUM
S. FRANCISCI CAPULATORUM.
afllLgX debito pastoralis officii, quod Nobis licet imme-
Ell ritis commisit Altissimus, in religiosas familias,
l^ ex quibus uberrimos christiana res fructus perce-
&l«V<V4if4i£ pit, oculos mentis Nostrae pro re ac tempore
convertimus, et quae in exploratum cedant ipsarum emolu-
mentum, ut avulsis dissensionum seminibus regularis dis-
ciplinae ordo adamussim servetur, ea sedulo studio, inter-
posita Nostra auctoritate Apostolica, decemere ac consulere
satagimus. Idcirco dilecti filii hodierni Minister, Procurator,
Definitoresque Generales Ordinis Minorum sancti Francisci
Capulatorum Nobis exponendum curavere, Urbanum PP.
VIII rec. mem. Praedecessorem Nostrum, per Apostolicas
litteras die XVI Martii mensis anno mdcxxxi eadem hac
forma datas, motu proprio, Conventum Immaculatae Con-
ceptionis de Urbe in foro Barberiniano illo tempore a fun-
damentis erectum declarasse ac decrevisse, censendum esse
iamguam proprium Conventum Provinciae Romanae, et in
usum eiusdem Provinciae et maius commodum totius Ordinis
praedicti et praesertim Capitulorum et Congregationum
generalium sub regimine et administratione libera dictorum
Fratrum Cappuccinorum Provinciae Romanae. Praefatas
Urbani VIII declarationes dictae Romanae Provinciae Fra-
tres minus rite interpretantes, ac sese veluti exclusivos
dictae domus de Urbe dominos considerantes, continuo
auctoritatem Ministri Generalis ac Procuratoris et Commis-
sarii Generalis parvi facere visi sunt, adeo ut novennio non-
dum elapso idem Praedecessor Noster per alias Apostolicas
litteras diexiii Maii mensis anno mdcxxxix datas,quarum
initium < Iniuncti Nobis > haec quae sequuntur constituerit.
MAII
isi rtiij^io-
Siirum /a"
miiiaruffi
cu/vre*
Urtiim
VUidtda-
rdthmtS dt
i i^fiveititi
Imm. Cifft'-
c^ptiQftii
Ordittii
MiHt>rnm
Citptihsi^-
rum
mi/iHi riJt
iMm iHfer*
frttiiti iuni
A/inprej
Lapuiati
pr<Bvtnciar
parui
facieMtii
Aiiniitri
Generaiis
aactorita-
t€m, ^ham
guidim
atiis poaf^ti
iiiUris iau*
dtitus POH"
tifix viHtii'
cavii.
150 LITT. APOST. " EX DEBITO PASTORALIS OFFICII.
videlicet : Ministrum ProvinciaUm Provinciae Romanae^
ipsamque Provinciamcumomnibus et singulis ipsius domibus
locisque regularibus et conventibus diUctis filiis modemis et
pro tempore existentihus Ministro Generali et Procuratori
Generali eiusdem Ordinis, dum hic vices ipsius Ministri
Generalis sustinet^ Commissariusque Generalis appeUatur et
est^ iis kgibus eoque modo quo ceterae Provinciae^ ccuterique
Ministri ProvinciaUs Ordinis huiusmodi iuxta eius Constitu-
tiones auctoritate Apostolica confirmatas, subiectae ac subiecti
sunt, Apostolica auctoritate Nostra tenore praesentium subii'
cimus, ac praesentibus Nostris litUris alias a Nobis die
XVI Martii anno MDCXXXI emanatas minime obstare decla-
ramus, Mandantei propterea dilecto Filio modemo cu: pre
tempore existenti Ministro Provinciali aliisque Officialibus et
Fratribus dictae ProvinciaeRomanae qtiomodolibet nuncmpatis
< nunc etpro tempore existentibus in virtute sanctae obedientiae
ac sub suspensionis,.. aliisque... poenis^ ut Ministrum Gene-
raUm ac Procuratorem GeneraUm, dum vices ipsius Ministri
Generalis snstinet estque Commissarius Generalis^ praefaios
in suos Superiores recipiant et agnoscant.... Non obstantibus
quaUnus opus sit praedictis Nostris Utteris ac quibusvis Con-
Didicui' ^titutionibus.... Verum huiasmodi Apostolicis decretis et
^iumexor' P^sterioribus quamplurimis temperamentis non obstantibus»
tis, eae proxime inter Superiores Generales et praefatam
Romanam Provinciam difiicultates exortae sunt et animad-
versiones, non sine gravi caritatis fraternae, debitae subor-
Piiis/x dinationis ac pacis interioris detrimento. Quare Pius PP. IX
tm^^CoZ ^^' ^^^' decessor Noster ut eas omnes quaestiones seu
d^^iH^vit d^fl^<^"'^**®s de medio toUeret, per Constitutionem coius
geturaii- ini^'um < Cum multae et gravesy die xxx Maii mensis anno
tanZf^ue MDCCCLXV editam de consilio VV. FF. S. R. E. Cardinalium
^\w^ii (^cgotiis Episcoporum et Reguiarium expediendis praepo-
ahsmu ^*^^^""* deque Apostolicae auctoritatis plenitudine i Con-
Commissa- ventum Cappuccinorum de Urbe sub tituU ImmacuUUae
lisuMUum. Conceptionis Generalitium esse > statuit et declaravit, ^proin-
deque Ministro Provinciali Provinciae Romanae minime
subiectum^ sed tantum Ministro Generali, w/, eo absenU^
Commissario Generali >, quibus insuper tus adstipulatur
DE DOMO GENERALITIA MINORUM CAPULATORUM. I5I
religiosos tum e romana tum ex aliis provinciis eligendi, s
quibus familiam Conventus eflforment, salvo privilegio /s^.
Ministri Provinciaiis residendi in Conventu, sed absque
ulla in Fratres familiae iurisdictione. Quas decisiones quan-
tum ad modum apte temperatas eadem Congregatio Epi-
scoporum et Regularium per rescriptum diei vicesimi inse-
quentis luiii mensis innovavit. Dispositiones huiusmodi ad ^
annum usque mdccclxv non sine luctuosts vicissitudinibus disceden
perdurarunt, quo anno Minister Generalis una cum aliis tHjuHa
Curiae Generalitiae Sacerdotibus ac Fratribus e praedicto r^^rrm/
Conventu Immaculatae Conceptionis temporum iniuria ^2»^^/«^
exturbati, in hodiernum asylum penes Ecclesiam sancti ads.JViea-
Nicolai Tolentinatis, titulo locationis, stse precarie recepe-
runt. Nunc autem de mandato totius Capituli Generalis in /am^ ad
hac alma Urbe die ix Maii mensis anno mdccclxxxiv cele- UMmBrun^
brati, post diutinas durasque exantlatas difficultates, et ^Smsuam
plurimas ac fervidas ad Deum effusas preces, iidem^ dilecti fransferre
filii hodierni Minister, Procurator, Definitoresque Generales runt,
secundam nacti occasionem, acquisita, praevia Apostolicae
huius Sanctae Sedis licentia, area cum fabricis e dimidio
extructis in via vulgo € Boncompagni > ad Hortos Sallu-
stianos, ipsas fabricas ad normam Franciscalis coenobii,
quemadmodum legum aedilitiarum exigentiae ferunt, una
cum Ecclesia sancto Laurentio Brundusino, olim Ordinis
Generali, dicanda, stipem Provinciis quampluribus ac prae-
sertim exteris filiali studio corrogantibus, nuper conficiendas
curaverunt Quae quum ita sint, ad praecavendas difficul- q^^
tates facile exorituras atque ad tute firmiterque constituen- domum
praesentt-
dum statum canonicum religiosorum virorum ad Curiam bus utteHs
Generalitiam pertinentium, simulque ut universi Ordinis constttun
disciplinae servandae per Nos quantum in Domino possu- ^^^*'
mus consultum sit, porrectis hac super re precibus a memo-
ratis Ministro, Procuratore ac Definitoribus Generalibus
Ordinis sancti Francisci Capulatorum benigne annuendam
censuimus, collatisque consiliis, omnibusque adiunctis at-
tente perpensis cum VV. FF. NN. S. R. E. Cardinalibus
negotiis Episcoporum et Regularium cognoscendis et diri-
mendis praepositis, haec quae infra scripta sunt statuimus,
152 LITT. APOST. ** EX DEBITO PASTORALIS OFFICn.
praecipimus, edicimus. Nimirum omnes et singulos, quibus
Nostrae hae litterae favent, peculiari benevolentia com-
plectentes, et a quibusvis excommunicationis, suspensionis
et interdicti, aliisque ecclesiasticis sententiis, censuris et
poenis, si quas forte incurrerint, huius tantum rei gratia
absolventes, et absolutos fore censentes, motu proprio
atque ex certa scientia, et matura deliberatione Nostris,
deque Apostolicae potestatis plenitudine tenore praesen-
tium perpetuumque in modum domum ad sancti Laurentii
in via < Boncompagni > sitam almae huius Urbis Nostrae
declaramus esse vere et proprie atque exclusive Genendi-
tiam Ordinis Minorum sancti Francisci Assisiensis Capula-
torum, ideoque a Ministro Generali cum Curia esse inhabi-
revocMs taudam. Constitutionem proinde, quam supra recensuimus, a
'^^t^m decessore Nostro Pio PP. IX die XXX Maii anno MDCCCLXV
MemFii/x, ^^^^^^^ auctoritate eadem Nostra praesentium vi revoca-
statuitde mus, ct Conventum Immaculatae Conceptionis de Urbe in
ratume *^
Convemtus foro Barberiniano tamquam Romanae Provinciae proprium
'^TeptiMis denuo constituimus, firmis ceterum remanentibus tum
»?/]JrwJ^- Urbani PP. VIII Constitutione, quam memoravimus, quae
^j^J^JJJ incipit verbis « Iniuncti Nobis > tum Regulae et Constitu-
Capuiatih tionum praescriptionibus de omnimoda ac plena Ministrt
ne ejusque Geueralis, eoque absente, Commissarii Generalis sicut et ia
GeneraiL^ alias Ordinis Provincias ita et in Romanam Urbisque Con-
ventum auctoritate. Similiter volumus, ut Capitula Gene-
ralitia, si et quotiescumque Romae eadem convocari conti-
gerit, in praefata domo ad sancti Laurentii Brundusini
iugiter celebrentur in posterum, salvo iure Ministri Generalis
Capitulares aliosque Fratres tempore Capitulorum tam in
praedicto Conventu Immacuiatae Conceptionis, quam in
aliis Ordinis in Urbe domibus quibuscumque collocandi.
Haec praecipimus ac mandamus, decernentes has Nostras
litteras firmas, validas et efficaces, existere et fore, suosque
plenarios et integros efiectus sortiri et obtinere, illisque ad
quos spectat et spectare poterit in omnibus et per omnia
plenissime sufTragari, sicque in praemissis per quoscumque
iudices ordinarios et delegatos iudicari et definiri debere,
atque irritum et inane si secus super his a quocumque qua-
DE DOMO GENERALITIA MINORUM CAPULATORUM. I53
vis auctoritate, scienter vel ignoranter, contigerit attentari. 5
Non obstantibus constitutionibus et ordinationibus Aposto- \sg6,
licis ceterisque speciali licet atque individua mentione et
derogatione dignis, aliisque constitutionibus et ordinationi-
bus Apostolicis, nec non dicti Ordinis etiam iuramento,
confirmatione Apostolica, vel quavis firmitate alia roboratis
statutis et consuetudinibus, ceterisque in contrarium facien-
tibus quibuscumque.
Datum Romae apud S. Petrum sub anulo Piscatoris
die V Maii mdcccxcvi, Pontificatus Nostri anno decimo
nono.
C. Card. DE RVGGIERO.
^i^
^klH^^lCMtk^^^^^^^^^^^AAak
EPISTOLA
Ad Menelik Negus Negesti Aethiopiae imperat.,
DE CAPTIVIS LIBERANDIS.
rjy<g<y<g4f<t!«<if^^j»^<bJt
it
MAli
i8g6.
fmperatO'
rem siki
benevoUn"
tissimum
roft PoH'
tifexfro
muntre
suo utquos
detinet
captivos^
liberiate
donet.
summam
sie laudem
ab homini'
hus
at^ue frae-
mtumaDeo
consecutu-
rus.
kJfl&AjSL vous a plu jadts de saluer par un acte spon*
tan6 le comaiencement de Notre Pontificat» et,
dix ans apris, k l'occasioa de Notre Jubil^ sa-
cerdotal, Vous Nous avez offert un nouveau te-
moignage de votre courtoisie. Ces preuves de bienveillance
ont r^joui Notre cceur ; elles honorent le vdtre. Aussi, est-ce
k Votre cceur de Monarque et de chr^tien que s'adresse
aujourd'hui Notre parole pour vous engager i un acte de
g^n^rosit^ souveraine. La victoire a laiss6 en vos mains de
nombreux prisonniers. Ce sont des jeunes gens vigoureux et
dignes de respect, qui, i la fleur de TAge et k Taurore des
plus belles esp6rances, ont ^t^ enlev^s k leurs familles et i
leur patrie.
Leur captivit^ n'augmente ni la mesure de Votre puis-
sance, ni T^tendue de Votre prestige ; mais, plus elle se
prolonge, plus vive est la douleur dans TAme de milliers de
m^res et d'^pouses innocentes.
Pour Nous, p6n^tr^ de la sainte mission que nous a
confi^e Notre-Seigneur jfiSUS-CHRlST,et qui s'^tend a toutes
les nations chr^tiennes, Nous les aimons comme des fils.—
Agrtfez donc la demande, que le coeur d'un P^re Vous fait,
au nom de la Trinit^ divine, au nom de la Viei^e b^nie,au
nom de tout ce qui vous est plus cher en ce monde : veuillez
sans retard leur rendre la libert^.
Tths Puissant Negus Negesti, ne Vous refusez pas i Vous
montrer magnanime aux yeux des nations. Enregistrez cette
page glorieuse dans les annales de Votre r^gne ! Que sont,
apr&s tout, les droits impitoyables de la guerre k ctt€ des
droits et des devoirs de la fraternit^ humaine?
Dieu Vous en rendra une riche rteompense, car il est
P&re mis^ricordieux ! Mille voix s'£I&veront en choeur pour
DE ITALIS CAPTIVIS IN AETHIOPIA.
155
Vous b^Qir, et la Ndtre se fera entendre la premi&re. En at-
tendant Nous implorons du Ciel sur la Famille Royale tous
les biens d^sirables.
Donn^ k Rome, pr^s Saint-Pierre, le 1 1 Mai de Tann^e
1896, de Notre Pontificat le dix-neuvi&me.
LEO PP. XIII.
^^^^^^ lllill 11 I III
EPISTOLA ENCYCLICA
DE UNITATE ECCLESIAE
P^<b'<yjy<if<if^i^f<y<y<y<if^<y<^jaM^<v<tf^j»'iyig^i
3
7i/A
W/
Pontijici,
devios re-
ducendi
gratia,
uniiatem
Bcclesiae
kis traetare
litteris.
Ecclesiae
contempla-
ri sfeciem
utiltssi-
mum.
Ad Eccle-
siam redire
dissidenies
ab ipso Deo
jubentur,
nec deest
ipsis ad
impiendum
praecepium
coelesHs
gratia.
Vim per-
suadendi
Pontifex
Deum
rogat.
Eatis cognitum vobis est, cogitationum et cura-
Sl^ rum Nostrarum partem non exiguam illuc esse
l^ conversam, ut ad ovile in potestate positum sum-
'«<V4if4& mi pastoris animarum lESU Christi revocare
devios conemur. Intento hac in re animo, non parum con-
ducere salutari consilio propositoque arbitrati sumus, Ec-
clesiae effigiem ac velut lineamenta describi : in quibus
praecipua consideratione dignissima unitas est, quam in ea»
velut insigne veritatis invictaeque virtutis, divinus auctor
ad perpetuitatem impressit. Multum in intuentium animis
nativa Ecclesiae pulchritudo speciesque posse debet : neque
abest a veri similitudine, tolli eius contemplatione posse
inscientiam ; sanari opiniones falsas praeiudicatasque, ma-
xime apud eos qui non sua ipsorum culpa in errore ver-
sentur : quin imo excitari etiam in hominibus posse Eccle-
siae amorem utique similem caritati, qua lESUS Christus
eam sibi sponsam, divino cruore redemptam, optavit:
Christus dilexit Ecclesiam, et se ipsum tradidit pro ea (')•
Reversuris ad amantissimam parentem, aut non probe co-
gnitam adhuc, aut iniurii desertam, si reditum stare opor-
teat non sanguinequidem,quotamenpretioestlESUCHRlSTO
quaesita, sed labore aliquo molestiaque multo ad perpetien-
dum Ieviore,saItem|perspicuum erit non voluntate humana id
onus homini, sed iussu nutuque divino impositum, ob eaoi-
que rem, opitulante gratia caelesti, facile veritatem expe-
riendo intelligent divinae eius sententiae: lugum enim meum
suave est, et onus meum leve (*). Quamobrem spe maxima
in Patre luminum reposita, unde omne datum optimum et
omtie donum perfectum descendit (3), ab eo scilicet, quiincre-
mentum dat (^) unus, enixe petimus, ut Nobis vim persua-
dendi impertire benigne velit.
X. Ephes., V, 25. — 2. Matth., xi, 30.
III, 6.
3. £p., Jac, I, 17. — 4- /. Cw.,
DE UNITATE ECCLESIAE. I57
Etsi Deus, quaecumque a naturis creatis eflficiuntur, om- Audor
nia ipse efficere sua solius virtute potest, nihilominus tamen ^^i^ ^^
ad iuvandos homines ipsis uti hominibus, ex benigno pro- ^l^^))
videntiae consilio, maluit : et quemadmodum in rerum genere '«? ^^5*^*^
,. ^ . , ,. .... , mtnutros:
naturahum perfectionem debitam, ita in us, quae modum
naturae transiliunt, sanctitatem homini ac salutem non nisi
hominum opera ministerioque impertire consuevit. Sed per-
spicuum est, nihil inter homines communicari, nisi per
externas res quae sensibus percipiantur, posse. Hac de adquem
caussa humanam naturam assumpsit Dei Filius, qui cum in n£wt r€-
forma Dei esset. . . semetipsum exinanivity formam servi acci- ^** %ffer-
piensy in similitudinem hominum factus (*) : atque ita, in ^«^' v^erH
, , , , incarnatio,
tems agens, doctrmam suam suarumque praecepta legum
hominibus, colloquendo, tradidit.
Cum divinum munus eius perenne ac perpetuum esse Suum
oporteret, idcirco nonnullos ille sibi adiunxit alumnos dis- muhuscoZ
ciplinae suae, fecitque potestatis suae participes : cumque ^J^^^V^P
Spiritum veritatis in eos devocasset e caelo, praecepit,pera- Apostoiu,
grarent orbem terrarum, quodque ipse docuerat quodque
iusserat, id omne fideliter universitati gentium praedica-
rent : hoc quidem proposito, ut eius et professione doctrinae
et obtemperatione legibus posset hominum genus sancti-
tatem in terris, felicitatem adipisci in caelo sempiternam.
- — Hac ratione atque hoc principio Ecclesia genita : quae Q^^ *?■
quidem, si extremum illud quod vult, caussaeque proximae siagenita
sanctitatem efficientes spectentur, profecto est spiritualis : spiVuaaUs
si vero eos consideres, quibus cohaeret, resque ipsas quae JJ^Jxtema,
ad spiritualia dona perducunt, extema est necessarioque ^J^t^^f^^^^
conspicua. Docendi munus accepere Apostoli per cognos- rum docen-
cenda visu audituque signa : idque ilH munus non aliter ' ^^^^^*
executi quam dictis factisque, quae utique sensus permove-
rent. Ita quidem illorum vox extrinsecus illapsa per aures,
fidem ingeneravit in animis : Fides ex auditu, auditus auiem
per verbum Christi (^). Ac fides ipsa, scilicet assensio primae ^x Fide in-
supremaeque veritati, mente quidem per se comprehenditur, ^%^-
sed tamen eminere foras evidenti professione debet : Corde ^^^-
enim creditur ad iustitiam : ore autem confessio fit ad salu*
I. Phil,^ ir, 6-7. — 3. Rom,, X, 17.
158 EPISTOLA ENCYCUCA ** SATIS COGMITUM*"
txgmtia tetn (<). Simiit modonihil est homini gratii caelesti» quae
par^pan- gignit sanctitudinem, interius : sed externa sunt ordiQaiia
uruwuZa ^^ pfs^^cipua participaudae instrumenta gratiae: sacramenta
exuma, dicimus, quae ab hominibus ad id nominatim lectis» certo-
txjuHbus ^^ ^P^ rituum, administrantur. lussit lESUS Christus
docenHs ^P^^^'^^ pcrpetuisque Apostolorum successoribus, gentes
omciisque ut cdocerent ac regerent : iussit gentibus, ut illorum et doc-
Ecciesiae , . . . •. • -»»
docendae, tnuam accipereut et potestati obedienter subessent Verum
isthaec in christiana republica iurium atque officionim vi-
cissitudo non modo permanere, sed ne inchoari quidem
potuisset nisi per interpretes ac nuntios rerum sensus. —
inde cor. Quibus dc caussis Ecclesiam cum corpus^ tum etiam carpus
pas, ^/oor-, , . , __
pus Christi Chrtstt tam crebro sacrae htterae nommant : Vos autem
s^slriptu' ^^tis corpus Christii^), Propter eam rem quod corpus est,
sia,u^pi7e ^^^^^ cemitur Ecclesia: propterea quod est Christi, vivum
ocuiis con- corpus est, actuosum et vegetum, quia eam tuetur ac susten-
vivensoc- tat,immissa virtute sua.lESUS CHRlSTUS,ineum fereraoduoi
^sti %irtute Q^o cohaercntes sibi palmttes alit ac fructuosos facit vitisL
^"yjtat^Jr Quemadmodum autem in animantibus principium vitae in
actihu, occulto cst ac penitus abditum,indicatur tamen atque osteo-
ditur motu actuque membrorum, sic in Ecclesiasupernatu-
ralis principium vitae perspicue cx iis, quae ab ipsa aguo -
tur apparet.
Errant Ex quo cousequitur, in magno eodemqCie pemicioso errore
/ormam*in versari, qui ad arbitrium suum fingunt Ecciesiam atque in-
es^ernam fo^mant quasi latentem minimeque conspicuam : item qui
siveprin- perinde habent atque instttutum quoddam humanum cum
ctpium vt' '^ . ^ ^
tae inter- tcmperatione quadam disciplinae ritibusque externis,at sine
gantT "' perenni communicatione munerum gratiae divinae, sine
rebus iis, quae haustam a Deo vitam quotidiana atque aperta
Verahac significatioue testentur. Nimirum alterutram esse posse
ctrfna el- Iesu Christi Ecclesiam tam repugnat, quam solo corpore,
isJ^mpta ^^' ^nima sola constare hominem. Complexio copulatioque
simiittu- earum duarum velut partium prorsus est ad veram Eccle-
d%neex . ... - , . .
animae siam neccssana, sic fere ut ad naturam humanam intima
corf^il^Ve animae corporisque coniunctio. Non est Ecclesia intermor-
a>njunctio- XMwm quiddam,scd corpus Christi vita supernaturali prac-
I. Rom., lo. — a. / Cor., xil, 27. ~~~~
DE UNITATE ECGLESIAE. I59
ditum. Sicut Christus, caput et exemp)^r,non omnis est, si ^9
in eo vel humana dumtaxat spectetur natura visibilis, quod iSgd,
Photiniani ac Nestoriani faciunt ; vel divina tantummodo ^/ unione
natura invisibilis, quod solent Monophysitae : sed unus est Jf^^^^
ex utraque etin utraque natura cum visibilitum invisibili ; cMmkuma'
sic corpus ems mysticum non vera Ecclesia est nisi propter sto.
eam rem, quod eius partes conspicuae vim vitamque ducunt
ex donis supernaturalibus rebusque ceteris, unde propria
ipsarum ratio ac natura efflorescit. Cum autem Ecclesia sit QuaUm
eiusniodi voluntate et constitutione divina, permanere sine E^J^uliam
ulla intermissione debet eiusmodi in aeternitate temporum: j^»^^'''««^.
ni permaneret, profectonec esset condita ad perennitatem , maneat
et finis ipse, quo illa contendit, locorum esset temporumque ^ *^ '
certo spatio definitus: quod cum veritate utrumque pugnat.
Istam igitur et visibilium et invisibilium coniunctionem
rerum, quia naturalis atque insita in Ecclesia nutu divino
inest, tamdiu permanere necesse est,quamdiu ipsaperman-
sura Ecclesia.Quare Chrysostomus: a Ab Ecclesia ne absti- ^««^ «w^"
€ neas : nihil enim fortius Ecclesia. Spes tua Ecclesia, salus ^ck^mUh
< tua Ecclsia refugium tuum Ecclesia. Caelo excelsior et ^'
€ terra latior est illa. Numquam senescit, sed semper viget.
€ Quamobrem eiusfirmitatem stabilitatemque demonstrans,
< Scripturamontem illam vocat (i).> Augustinus vero: « Pu- etAugusH-
€ tant (gentiles) religionem nominis christiani ad certum ^*'
4 tempus in hoc saeculo victuram, et postea non futuram.
€ Permanebit ergo cum sole, quamdiu sol oritur et occidit ;
< hoc est quamdiu tempora ista voIvuntur,non deerit Eccle-
4L sia Dei, id est Christi corpus in terris (>).> Idemque alibi:
€ Nutabit Ecclesia, si nutaverit fundamentum: sed unde
€ nutabit Christus?... Non nutante Christo, non inclinabi-
f tur in saeculam saeculi. Ubi sunt qui dicunt, periisse de
< mundo Ecclesiam, quando nec inclinari potest (3) ? >
His velut fundamentis utendum veritatem quaerenti. ^^^^*
ScilicetEcclesiam instituit formavitqueCuRlSTUSDominus: a chHsto
propterea natura illius cum quaeritur cuiusmodi sit, caput unilatem'
est nosse quid Christus voluerit quidque reapse eflfecerit.
I. Jfom., Decapto Eutropio, n. 6. — a. In PsaL LXXi, n. 8. — 3. Enarratio
in PsaL Ciii, sermo ii, n. 5.
l6o EPISTOLA ENCYCLICA " SATIS COGNITUM. "
Ad hanc regulam exigenda maxime Ecclesiaeunitasest,de
qua visum est, communis utilitatis caussi, nonnihil his lit-
teris attingere.
testaiur Profecto unam esse lesu Christi germanam Ecclesiam,
crtptura ^^ luculento ac multiplici sacrarum litterarum testiroooio,
sic constat inter omnes, ut contradicere christianus nemo
qnaequi- ausit Verum in diiudicanda statuendaque natura unitatis,
fSST/iW/^J mwltos varius error de via deflectit. Ecclesiae quidem non
voiuntate solum ortus sed tota constttutio ad rerum voluntate libera
Ckrtstt in-
quirtndum effectarum pertinet genus : quocirca ad id quod revera ges-
tum est, iudicatio est omnis revocanda, exquirendumque
non «ane quo pacto una esse Ecclesia queat, sed quo unam
esse is voluit, qui condidit.
EccUsiam lamvcro, si ad id respicitur quod gestum est, Ecclesiam
CMuus IesusChristus non talem finxit formavitque,quae commu-
duamfnon ^^^^^^^ plures complecteretur genere similes, sed distinctas,
vero di' neque iis vinculis alligatas,quae Ecclesiam individuam atque
compiecten' unicam efficerent, eo plane modo, quo, Credounam.., EccU-
mut!itatZ' ^i^^ in symbolo fidet profitemur. < In unius naturae sortem
Ecciesiae < cooptatur Ecclesiaquae est una, quam conantur haereses
*"^exi!^e < in multasdiscindere.Et essentia ergo et opinione,et princi-
Ai^!7ro/i- * pioetexcellentiaunicam esse dicimus antiquam et catholi-
tetur. f cam Ecclesiam.... Ceterum Ecclesiae quoque eminentia,
l sicut principium constructionis, est ex unitate omnia alia
^^^ < superans, et nihil habens sibi simile vel aequale ('). > Sane
ckHsH lESUSCilRlSTUSde aedificio eiusmodi mystico cum loquere-
tur, Ecclesiam non commemorat nisi unam, quam appellat
suam: Aedificaho Ecclesiam meam, Quaecumque, praeter
hanc, cogitetur alia, cum non sit per lESUM Christuk
condita, Ecclesia Christi vera esse non potest. Quod emi-
tumejus net etiam magis, si divini auctorispropositumconsideretur.
w^/a^' Quid enim in condita condendave Ecclesia petiit, quid voluit
mintspro' Christus Dominus ? Hoc scilicet; munus idem, idemque
probatur mandatum in eam continuandum transmittere, quod ipse
ufUta!^^^ acceperat a Patre. Id plane statuerat faciendum. idque rc
eflecit. Siatt misit me Pater^ et ego mitto vos ("). Sicut tu me
I. Clemens Alexandrinus, Stromatum, lib. vii, cap. 17. — 2. loan,, XX. 21.
DE UNITATE ECCLESIAE. l6l
miststi in mundumy et ego misi eos in mundum ('). lamvero ^9
Christi muneris est vindicare ab interitu ad salutem quod iSgd,
perieraty hoc est non aliquot gentes aut civitates, sed omnino
hominum, nullo locorum temporumve discrimine,universum
genus:venit Filius hominis.,, ut salvetur mundus per ip-
sum (2). Nec enim aliud nomen est sub caelo datum Itomini-
bus^ in quo oporteat nos salvos fieri (3). Itaque partam per
Iesum Christum salutem, simulque beneficia omnia quae
inde proficiscuntur, late fundere in omnes homines atque
ad omnes propagare aetates debet Ecclesia. Quocirca ex
voluntate auctoris sut unicam in omnibus terris,in perpetui-
tate temporum» esse necesse est. Plane plus una ut esse
posset, excedere terris et genus hominum fingere novum
atque inauditum oporteret.
Hoc ipsum de Ecclesia una, quotquot essent ubique et Hanc
quovis tempore mortales complexura, vidit ac praesignifica- jfj^^f"^'
vit Isaias, cum, futura prospicienti, obiecta species montis ^^aias,
est, celsitudinis exsuperantia conspicui, qui imaginem
Domus Domini, videlicet Ecclestae, expressam gerebat: Et
erit in novissimis diebus praeparatus mons domus Domini in
vertice montium (^). Atqui unus iste mons est, in vertice
montium locatus : una domus Domini, ad quam omnesgen-
$€s vivendi normam petiturae aliquando confluerent : Et
fluent ad eam omnes gentes, . . et dicent: venite et ascendamus
ad montem Domini^ et ad domum Dei lacob^ et docebit nos
vias suaSy et ambulabimus in semitis eius (s). Quem locum cujus verba
cum Optatus Milevitanus attingeret, « Scriptum est,inquit, ^^J^J^.^
« tn Isaia propheta : Ex Sion prodiet lex, et verbum Do- MUevita-
4: mini de Hierusalem. Non ergo in illo monte Sion Isaias
€ aspicit vallem, sed in monte sancto, qui est Ecclesia, qui
^ per omnem orbem romanum caput tulit sub totocaelo...
< Est ergo spiritalis Sion Ecclesia, in qua a Deo Patre rex
« constitutus est Christus, quae est in toto orbeterrarum,
€ in quo est una Ecclesia catholica (^). » Augustinus vero : etAugusti-
< Quid tam manifestum quam mons ? Sed sunt et montes nusinter-
,** * pretantur.
€ ignoti, quia in una parte terrarum positi sunt.... Ille au-
I. loan.t XVII, 18. — 2, loan.^ Ill, 17. — 3. Act,^ IV, 12. — 4. Isaias, il, 2. —
5. /3., 2-3. — 6. DeSchism. Donatist.Ai^- in> d> 2.
AcTA Ltomis XIII. - T. VI. ,1
l62 EPISTOLA ENCYCLICA " SATIS COGNITUM. "
< tem mons non sic, quia implevit universam faciem terrae:
i et de illo dicitur : paratus in cacumtne montium ('). >
Umcum IHud acccdit, quod Ecclesiam Filius Dei mysticum corpus
cJr/^usm^* suum decrcvit fore, quocum ipse velut caput coniuogeretar,
sticum, ui ad similitudinem corporis humani quod susceptt : cui qui-
taUcorfus dcm naturali conglutinatione inhaeret naturale caput Sicut
unicumes . «gj^^^ mortale corpus sibi sumpsit unicum» quod obtalit ad
cruciatus et necem, ut liberationis humanae pretium exsci-
veret, sic pariter unum habet corpus mysticum, in quo et
cuius ipsius operi facit sanctitatis salutisque aetemae bo-
mines compotes: Ipsum (Christum) dedi^ (Dcus) capMi
supra omtum Ecclesiam, quae est corpus ipsius (*). Dispersa
membra atque seiuncla non possunt eodem cum capite,
unum simul eflectura corpus, cohaerere. Atqui Paulus,
Omnia atitem^ inquit, membra corporis cum sint mulia^num
tamen corpus sunt : ita et Christus (3). Propterea corpus
istud mysticum compactum ait esse et connexum, Caput Ckri-
stus: ex quo totum corpus compactum^ et connexum per omnem
iuncturam subministrationis^ secundum operationem in men-
Nequtunt ^uram uniuscuiusque membri (••). Quamobrem dispersa a
^^^capite ^^^'t^ris ccteris siqua membra vagantur, cum eodem atqoe
Christo unico capite conglutinata esse nequeunt r < Unus Deus est,
^""/^«'^tfl* i et Christus unus, et una Ecclesia eius et fides una ct
^^'ca^teris < plebs uua iu soHdam corporis unitatem concordiae glutino
disTn^^' « copulata. Scindi unitas non potest, nec corpus unum dis-
< cidio compaginis separari (^). > Quo melius Ecclesiam
iiiague mo- effiugat uuicam, similitudinem animati corporis informat,
rt, utpote . ^ ,. . , . . ...
acapite cums non ahter victura membra sunt, uisi colltgata cum
neles^seelu capite, vim ad se vitalem ex capite ipso traducant : seiuocta,
necesse est emort : 4: Non potest (Ecclesia)... divulsis Iace«
<L ratione visceribus in frusta discerpi. Quidquid a matrice
« discesserit, seorsum vivere et spirare non poterit (^), I
Mortuum vero corpus quid habet cum vivo similitudinis?
Nemo enim unquam carnem suam odio kabuit : sed nutrii.et
foveteam sicut etChristusEcclesiam: quia membra sumusccr-
poris eius,de carne eius et de ossibus eius(7). Aliud igitur simile
I. /n Epist, /oan, tracl. i, n. 13. — x Spkes., i, 22-23. — 3» ' ^^** XM,is.
4. Bphes.t lY, 15-16. -- 5. S. Cyprianus, De catk. Bccl, Unitate, n. 23. — 6. //,
loc. cit. — 7. Ephes.t v, 29-30.
DE UNITATE ECCLESIAE. 163
Christo inchoetur caput, alius Christus, si praeter eam, 29
quae corpus eius est, fingi Ecclesiam alteram libeat. < Videte ^J^^!
< quid caveatis, videte qutd observetis, videte quid timeatis.
€ Contingit, ut in corpore humano, imo de corpore aliquod
€ praecidatur membrum, manus, digitus, pes : numquid
< praecisum sequitur anima ? Cum in corpore esset vivebat:
€ praecisum amittit vitam. Sic et homo christianus catho-
€ licus est,dum in corpore vivit : praecisus, haereticus factus
< est : membrum amputatum non sequitur spiritus ('). >Est Pratcedtn-
igitur Ecclesia Christi unica et perpetua : quicumque ^a^o^'*'
seorsum eant,aberrantavoluntate et praescriptione Christi
Domini, relictoque salutis itinere, ad interitum digrediun-
tur. < Quisquis ab Ecclesia segregatus adulterae iungitur, a
< promissis Ecclesiae separatur, nec perveniet ad Christi
< praemia qui reliquit Ecclesiam Christl... Hanc unita-
< tem qui non tenet, non tenet Dei legem, non tenet Patris
i et Filii fidem, vitam non tenet et salutem (^). >
At vero qui unicam condidit, is idem condidit unam : Qui
videlicet eiusmodi, ut quotquot in ipsa futuri essent, arctis- unicam^
simis vinculis sociati tenerentur, ita prorsus ut unam gen- ^^^l^^con-
tem, unum regnum, corpus unum efficerent : Untitn corpus, ^idit
... • . , . . unam, in
et unus sptritus^ siciit vocait estts tn una spe vocattonts ve- qua vtdeii-
strae(2). Voluntatem hac de re suam lESUS Christus ultZ^^es-
sanxit, propinqua iam morte, augusteque consecravit, ita J^*^^ ^^^
Patrem adprecatus : Nonpro eis rogo tantum^ sed et pro eis^ Christns
_ , , _ , ... Patretn
qut credtturt sunt per veroum eorum tn me^.., ut et tpst tn rogavit;
nobis unum sint,,.. ut sint consummati in unum ("^). Imo tam
intime nexam iussit esse in sectatoribus suisunitatem tamque
perfectam, ut coniunctionem cum Patre suam ratione aliqua
imitaretur : Rogo,.. ut omnes unum sint^ sicut tu, Pater^ in
me^ et ego in te (5). Tantae autem inter homines ac tam ab- f^^j^sg^c
solutae concordiae necessarium fundaraentum est conve- concordiae
• fundamen-
nientia conmnctioque mentium : ex quo conspiratio volun- iumposuit
tatum atque agendorum similitudo natur& gignitur. Quam- fjff^"'"'
obrem, pro sui divinitate consilii, unitatem fidei in Ecclesia
sua iussit esse : quae quidem virtus primum est in vinculis
I. S. Augustinus, scrmo CCLXVII, n. 4. ~ 2. S. Cyprianus, De cath. Eccl,
Uniiate, n. 6. — 3. Bphes,, iv, 4- — 4- ^oan., xvii, 20-21-23. — 5. /*., ai.
l64 EPISTOLA ENCVCLICA " SATIS COGNITUM. **
iis quae hominein iungunt Deo, et inde itomen ^ileUs ^cct-
pimus. C/nus Dominus, unafides^ unutn baptisma (<) : vide-
licet sicut unus Dominus, et baptisma unum, ita omntuui
christianorum, qui ubique sunt, unam esse fidem oportet
Itaque Paulus Apostolus christianos, ut idem sentiant
omnes, eflfugiantque opinionum dissidia non rogat tantutn,
sed flagitat ac plane obsecrat : Obsecro autem vos, fratres,
pernofnen Domini nostri lesu Christi: ut idipsum dicatis
omnes^ et non sint in vobis schismata: sitis autem perfecti in
eodem sensu, et in eadem sententia (^). Quae loca sane non
indigent interprete : satis enim per se loquuntur ipsa. Cete-
quai quaiu foqui unam esse fidem debere, qui se profitentur christianos,
'^Tautpto ^^'S® assentiuntur.IUud potius maximi momenti ac prorsus
€5H dfbeat, necessarium, in quo multi errore falluntur, intemos-
jam inda- ... . ^ . . ^ . .
gat PoHti- cere quae sit istius species et forma unitatis. Quod ipsum,
'''' ut supra fecimus in caussa simih', non opinatione aut con-
iectura est, sed scientia rei gestae iudicandum : quaerendo
scilicet statuendoque qualem in fide unitatem IesusChri-
STUS esse praeceperit
Permissa Iesu Christi doctrina caelestis, tametsi magnam partem
si/uisset consignata litteris aiHatu divino, colligare tamen mentes,
hominum permissa hominum ingenio, ipsa non poterat Erat enioi
Chriui, procHve factu ut in varias incideret atque inter se difTerentes
^^iasstare interpretationes : idque non modo propter ipsius vim ac
Mnpotuis- mysteria doctrinae, sed etiam propter humani ingeniivarie-
tatem, et perturbationem in studia contraria abeuntium
cupiditatum. Ex diflferentia interpretandi dissimilitudines
sentiendi necessitate nascuntur: hinc controversiae,dissidia,
contentiones» qualia incumbere in Ecclesiam ipsa vidit pro-
xima originibus aetas. De haereticis illud scribit Irenaeus :
f Scripturas quidem confitentur, interpretationes vero coo-
f vertunt (^). > Atque Augustinus : € Neque enim natae
<i sunt haereses et quaedam dogmataperversitatis illaquean-
f tia animas et in profundum praecipitantia, nisi dum scrip-
hujusergo < turae bonae intelliguntur non bene (4). > Ad coniugandas
servand^e 'g*tur meutes, ad efficiendam tuendamque concordiam sen-
1. Bphes., IV, 5. — 2. / Cor,, i, lo. — 3. Lib. Iii, cap, la, n. 12. — 4. /«
Bvang. loan. tract. xviii, cap. 5, n. i.
DE UNITATE ECCLESIAE. 165
tentiarum, ut ut extarent divinae litterae, omnino erat alio 19
quodam principio opus. Id exigit divina sapientia : neque is^,
enim Deus unam esse fidem velle potuit, nisi conservandae principium
unitatis rationem quamdam idoneam providisset : quod et ^jj"^-^J"'-
sacrae litterae perspicue, ut mox dicturi sumus, significant. na sapien.
Certe infinita Dei potentia nulli est vincta vel adstricta rei, ututsacrie
omniaque sibi habet obnoxie, velut instrumenta, parentia. JS^^S'
De isto igitur principio externo, dispiciendum, quodnam ex mudaue
omnibus, quae essent in potestate sua, Christus optarit. ^"jJ^J^J^.
Quam ob rem oportet christiani nominis revocare cogita- rus, pri-
mordia
tione pnmordia. exponit
Divinis testata litteris, eademque vulgo cognita comme- ^nomlnu!^
moramus. lesus Christus divinitatcm divinamque legatio- y^2i«f"'
nem suam miraculorum virtute comprobat : erudire verbo audientibus
multitudinem ad caelestia insistit, omninoque iubet ut sibi singuia
fides docenti adiungatur, hinc praemiis, iUinc poenis propo- ^^^f^Z
sitis sempiternis : Si non facio opera Pairis mei^ ftolite ^"^JJJ^^*»-
credere miki ('). Si opera non fecissem in eis^ quae nemo alius da,
fedt.peccatum non haberent (^). Si autem facio (opera), et si
miki non vultis <redere^ operibus creditei}). Quaecumque
praecipit, e&dem omnia auctoritate praecipit : in exigendo
mentis assensu nihil excipit, nihil secernit. Eorum igitur
qui lesum audissent, si adipisci salutem vellent, ofHcium
fuit non modo doctrinam eius accipere universe, sed tota
mente assentiri singulis rebus, quas ipse tradidisset : illud ^^Jj^*f^,
enim rcpugnat, fidem vel una in re non adhiberi Deo. to.
Maturo in caelum reditu, qua ipse potestate missus a incoeium
Patre fuerat, eadem mittit Apostolos, quos spargerc ac ^^s^Apo^'
disseminare iubet doctrinam suam : Data est mihi omnis 'f^j^'J^
potestas in caelo et in terra, Euntes ergo docete omnesgentes. . . j««»» dis^^-
Docentes eos servare omnia^ quaecufnque mandavi vobisi^). sit^poUUi'
Salvos fore, qui Apostolis paruissent, qui non paruissent, ^ur^m^^'
interituros : Qui crediderit et baptizatus fuerit, salvus erit : ^^^w/lw
qui vero non crediderit, condemnabitur (s). Cumque illud sit p^rpetuo in
^ ' . . ^pm man-
providentiae Dei maxime congruens, ut muneri praesertim summ,
magno atque excellenti praeficiat neminem, quin pariter
1. /(Wi»., X, 37. — 2. Ioan.,xy, 24.-3. Joan., X, 38. — 4. AfattA., XXVIII,
18-19.2^ — 5. Afarc, XVI, 16.
l66 EPISTOLA ENCYCLICA " SATIS COGNITUM. "
sappeditet unde liceat rite defungi, idcirco lesus Christus
missurum se ad discipulos suos Spiritum veritatis poUicitus
est, euraque in ipsis perpetuo mansurum : Si autem abiero,
mittam eum (Paraclitum) advos... Cum autem venerit ilU
Spiritus veritatis, docebit vos omnem veritatem ('). Et eg9
rogabo Patrem, et alium Paraclitum dabit vobis, ut maneai
vobiscum in aetemum, Spiritum veritatis... («). Ille testime-
nium perhibebit de me : et vos testimonium perhibebitis (^
niosergo Hinc doctrinam Apostolorum religiose accipi sancteque
^st^suM servari perinde imperat ac suam : Qui vosaudit me audit:
^pfrltiTn^ ?^' ^^^ sp^^i^y^^ ^P^rnit (*). Quamobrem legati Apostoll a
guiaqui lesu Christo sunt non secus ac ipse legatus a Patre : Sicut
doctrinae . • r> • ^cv *
ifiorum mtstt me Pater, et ego mttto vos (^) : propterea quemadmo-
caftta tmt' j^^ dicto audientes Christo esse Apostolos ac discipulos
oportuit, ita pariter fidem adhibere Apostoiis debuerant,
quoscumque ipsi ex mandato divino docuissent. Eigo
Apostolorum vel unum repudiare doctrinae praeceptum
plane non plus Itcuit, quam de ipsius Christi doctrina
reiecisse quicquam. — Sane Apostolorum vox, iUapso in
5U0 AfostO' eos Spiritu sancto, quam latissime insonuit. Quacumque
Pir/u7cU vestigium posuissent, perhibent se ab ipso lesu legatos.
sunt. p^^ quem (lesum Christum) accepimus gratiam^et apostola-
tum ad obediendum fidei in omnibus gentibus pro nomine
eius (6) : divinamque eorum legationem passim Deus pcr
prodigia in aperto ponit : //// autem profecti praedicaveruni
ubique^ Domino cooperante, et sermonem confirmante^ sequen-
tibus signis (^). Quem vero sermonem ? eum utique, qui id
omne comprehenderet, quod ipsi ex magistro didicissent :
palam enim aperteque testantur, nihil se eorum posse,quae
viderant quaeque audierant, non loqui.
Magisti' Sed, quod alio loco diximus, non erat eiusmodi munus
^TchZ apostolicum, ut aut cum personis Apostolorum interire
iuiHt^^lr P^sset, aut cum tempore labi, quippe quod et publicum
pituum, esset et saluti generis humani institutum. Apostolis enim
mandavit lesus Christus ut praedicarent evangelium omni
creaturae, et portarent nomen ipsius coram gentibus et regi-
I. loan., XVI, 7-13. — 2. loan., Xiv, 16-17. —3. loan., XV, 26-27. — 4. Lhc.,
X, 16. — 5. loan., XX, 21. — 6. Rom,t I, 5. — 7. Marc.t xvr, 20.
DE UNITATE ECCLESIAE. I67
hiSf et ut sibi testes essent usque ad ultimum terrae. Atque sg
in tanti perfunctione muneris adfore se poUicitus eis est, ^iSgl!
idque non ad aliquot vel annos vel aetates, sed in omne
tempus, usque ad consummationem saeculu Quam ad rem
Hieronymus : <L Qui usque ad consummationem saeculi
^ cum discipuHs se futurum esse promittit, et illos ostendlt
< semper esse victuros et se numquam a credentibus reces-
4: surum (0 >• Quae quidem omnia in solis Apostolis, supre-
mae necessitati ex humana conditione obnoxiis, qui vera
esse potuissent ? Erat igitur provisum divinitus ut magiste-
rium a lESU Christo institutum non iisdem finibus,qutbus
vita Apostolorum, terminaretur, sed esset perpetuo man-
surum. Propagatum revera ac velut in manus de manu
traditum videmus. Nam consecravere episcopos Apostoli, ApostoH
quique sibi proxime succederent in ministerio verbi, singil- ^««^^
latim designavere. — Neque hoc taqtum : illud quoque veresuosin
sanxere in successoribus suis, ut et ipsi viros idoneos adle- nisterio
gerent, quos, eadem auctoritate auctos, eidem praeficerent ^uosjus!e-
docendi officio et muneri : Tu ergo, fili mi, confortare in ^^^^/'^^^^^
gratia^ quae est in Christo lesu : et quae audisti a me per aiiosdivini
multos testes^ haec commenda fidelibus hominibus, qui idonei nistros \
erunt etalios docere (^). Qua de caussa sicut Christus a Deo,
et Apostoli a Christo, sic episcopi et quotquot Apostolis
successere, missi ab Apostolis sunt : f Apostolinobis^^Evan-
< gelii praedicatores facti sunt a Domino lESU Christo,
K Iesus Christus missus est a Deo. Christus igitur a Deo,
€ et Apostoli a Christo,et factum est utrumque ordinatim ex
f voluntate Dei. .. Per regiones igitur et urbes verbum prae-
€ dicantes, primitias earum spiritu cum probassent, consti-
€ tuerunt episcopos et diaconos eorum qui credituri erant...
€ Constituerunt praedictos, et deinceps ordinationem dede-
< runt, ut quum illi decessissent, ministerium eorum alii
f viri probati exciperent (^). » Permanere igitur necesse est ,,.^^„^ ^^.
ex una parte constans atque immutabile munus docendi nusChrisH
* ^ aoctrtnam
omnia, quae Christus docuerat : ex altera constans atque docendi
immutabile officiumaccipiendiprofitendique omnem illorum Tt^ciMn
\. in Matth. lib. iv, cap. 28, v. 20. -* 2. // Tim,, 11, z-2. — 3. S. Clemens
Rom., Bpist, I adQorintk., capp. 42, 44.
l68 EPISTOLA ENCYCLICA " SATIS COGNITUM. "
ijfsam doctrinam. Quod praeclare Cyprianus iis verbis illustrat :
^f^rdurant < Ncque enim Dominus noster lesus Christus, cum in
inEccUsia, ^ Evangelio suo testaretur inimicos suos esse eos, qui secum
< non essent, aliquam speciem haereseos destgnavit : sed
<i omnes omnino qui secum non essent et secum non colli-
€ gentes, gregem suum spargerent, adversarios esse osten-
< dit, dicens : qui non est mecum, adversus me est : et qui
€ non mecum colligit, spargit (>). >
quat gui' € His Ecclcsia pracceptis instituta, sui memor ofllicii, nihil
^'ae^J"e ®6*^ studio et contentione maiore, quam ut integritatem
'amnt^eecit ^^^^ omni ex parte tueretur. Hinc perduellium habereloco
qui dt quo' et procul amandare a se, qui de quolibet doctrinae suae
nae suae capite non secum una sentirent. Ariani, Montanistae, Nova-
j2l« ««* tiani, Quartadecumani, Eutychiani certe doctrinam catholi-
seutirent. ^^ nQjj penitus omuem, sed partem aliquam deseruerant :
haereticos tamen declaratos, eiectosque ex Ecclesiae sinu
quis ignorat fuisse? Similique iudicio damnati,quotquot pra-
vorum dogmatum auctores variis temporibus postea conse-
cuti sunt. f Nihil periculosius his haereticis esse potest, qui
fcumintegre peromnia decurrant, unotamen verbo, ac st
€ veneni gutta, meram illam ac simplicem fidem Dominicae
< et exinde apostolicae traditionis inficiunt (^).> Idem semper
Ecclesiae mos, idque sanctorum Patrum consentiente iudi-
cio : qui scilicet communionis catholicae expertem et ab
Ecclesia extorrem habere consueverunt, quicumque a do-
ctrina, authentico magisterio proposita, vel minimum dis-
cessisset. Epiphanius, Augustinus, Theodoretus haereseon
sui quisque temporis magnum recensuere numerum. Alia
Augustinus animadvertit posse genera invalescere, quorum
vel uni si quis assentiatur, hoc ipso ab unitate catholica
seiungitur: «Non omnis, qui ista (numeratas videlicet
fhaereses) non credit, consequenter debet se christianum
f catholicum iam putare vel dicere. Possunt enim et haere-
< ses aliae, quae in hoc opere nostro commemoratae non
< sunt, vel esse vel fieri, quarum aliquam quisquis tenuerit,
< christianus catholicus non erit (3). »
X. Bpist. LXIX, ad Magnum, n. x. — 3. Auctor Tractatui de Fide Ortkodaxa
coHtra Arianos, — 3. De Haeresibus, n. 88.
DE UNITATE ECCLESIAE. 169
Istam tutandae unitati, de qua dicimus, institutam divini- 2g
tus rationem urget beatus Paulus in epistola ad Ephesios ; 'iSgO,
ubi primum monet, animorum concordiam mag^no studio
• r^ »»• . . . ..... UnitaUm
conservandam : Solltcttt servare unttatem sptrttus tn vtnculo Fidei s.
pads (i) : cumque concordes animi caritate esse omni ex ^it^lcruai^
parte non possint, nisi mentes de fide consentiant, unam ^^^^^^"^
apud omnes vult esse fidem : Unus Dominus, unafides : ac ostendit
tam perfecte quidem unam, ut errandi discrimen omne pro- Apostoio-
hibeat: Utiam non simusparvulifluctuantes.etcircumfera' ^^ttque
muromni ve?ito doctrinae in nequitia hominum^ in astutia ad J^^^^-^
ciraimventionem erroris. Idque non ad tempus servari docet sup^rstru-
, . . . ^ , . . ctam.
oportere, seadonec occurramus omnes tn unttatemfidet.,, tn
mensuram aetatis plenitudinis Christi. Sed eiusmodi unitatis
ubinam Iesus Christus posuit principium inchoandae,
praesidium custodiendae ? In eo videlicet, quod, Ipse dedit
quosdam quidem Apostolos,.. alios autem pastoris^et doctores^
ad consummationem sanctorum in opus ministerii, in aedifica-
tionem corporis Christi. Quare vel inde ab ultima vetustate ^„^^^ ^^^
hanc ipsam regulam doctores Patresque et sequi consueve- oredoctores
runt et uno ore defendere. Origenes: « Quoties autem (haere- prociama-
€ tici) canonicas proferunt scripturas, in quibus omnis chri- unl^dZt
i stianus consentit et credit, videntur dicere : Ecce in domi- "am^uam
< bus verbum est veritatis. Sed nos illis credere non debe- ?? ^posto-
lis
€ mus, nec exire a prima et ecclesiastica traditione, nec ali- atceftam
< ter credere, nisi quemadmodum per successionem Eccle- derunt
f siae Dei tradiderunt nobis (^). » Irenaeus : « Agnitio vera j^t«jww.
f est Apostolorumdoctrina... secundum successiones epis-
f coporum... quae pervenit usque ad nos custoditione sine
< fictione scripturarum tractatio plenissima (^).> Tertullianus
vero : < Constat proinde, omnem doctrinam, quae cum illis
€ Ecclesiis apostolicis matricibus et originalibus fidei con-
< spiret, veritati deputandam, sine dubio tenentem quod
< Ecclesiae ab Apostolis, Apostoli a Christo, Christus a Deo
< accepit... Communicamus cum Ecclesiis apostolicis, quod
< nulli doctrina diversa : hoc est testimonium veritatis (^). >
Atque Hilarius : < Significat (Christus e navi docens) eos,
X. IV. 3 et seqq. — 2. Vetus Interpretatio Commentariorum in MattA., n. 46.
— 3. Contra Haereses, lib. iv, cap. 33, n. 8. — 4. De Praescript., cap. XXI.
I70
< qui extra Ecclesiam positi sunt, nullam divini sermonis
< capere posse intelligentiam. Navis enim Ecclesiae typum
€ praefert, intra quam verbum vitae positum et praedica-
<L tum hi qui extra sunt, et arenae modo steriles atque inu-
€ tiles adiacent, intelligere non possunt (^). > Rufinus Grego-
rium Nazianzenum laudat et Basilium. quod € solisdivinae
Cscripturae voluminibus operam dabant, earumque intelli-
€ gentiam non ex propria praesuraptione, sed ex maicMiim
f scriptis et auctoritate sequebantur, quos et ipsos ex
Capostolica successione intelligendi regulam suscepisse
< constabat («). »
Afagisie- Quamobrem, id quod ex iis, quae dicta sunt, apparet,
B^^uTiJn instituit lESUS Christus in Ecclesia, 7/ivum, autheniicum,
ift f^^'^^^^ idemque pennne magisterium^ quod suapte potestate auxit,
infaiHHie spiritu vcritatis instruxit, miraculis confirmavit : eiusque
praecepta doctrinae aeque accipi ac sua voluit gravissime-
que imperavit. — Quoties igitur huius verbo magisterii
edicitur, traditae divinitus doctrinae complexu hoc conti-
neri vel iliud, id quisque debet certo credere, verum esse :
si falsum esse uUo modo posset, illud consequatur, quod
aperte repugnat, erroris in homine ipsum esse auctorem
qniveroei Dcun^ ^ Domtne, si evror est^a te decepti 5um%£s {}). Itaomni
contradicit amota dubitaudi causs^, ullamne ex iis veritattbus potest
tn uno, * ,
omnem si- cuiquam fas esse respuere, quin se det hoc ipso praecipitem
diafZciri \T\ apcrtam haeresim ? quin, seiunctus ab Ecclesia doctri-
stt^cLm% nam christianam una compiexione repudiet universam?
Met^n^r ^* quJppe est natura fidei,ut nihil tam repugnetquam ista
ra Fidei. crcdcre, illa reiicere. Fidem enim Ecclesia profitetur essc
f virtutem supernaturalem, qua, Dei adiuvante et aspirante
< gratia, ab eo revelata vera esse credimus, non propter
< intrinsecam rerum veritatem naturali rationis lumine per-
ispectam, sed propter auctorttatem ipsius Dei revelantis,
f qui nec falli nec fallere potest (*). > Si quid igitur tradi-
tum a Deo liqueat fuisse, nec tamen creditur, nihil omoioo
fide divina creditur. Quod enim lacobus Apostolus de
delicto iudicat in genere morum, idem de opinionis errore
I. Comment in Matth. XI Ii, n. i. — 2. Hisi, EccL, Kb. li, capt 9» — 3- ^'
chardus dc S. Viciore. De Trin., Ub. i, cap. 2.-4. Conc. VaL sess. iii. cap, 3.
DE UNITATE ECCLESIAE. I/l
in genere fidei iudicandum : Quicumque,,, offendat,,, in 29
uno, factus est omnium reus (>) : imo de opinionis errore, jj»^.
multo magis. Omnis enim violata lex minus proprie de eo
diciturqui unum peccavit, propterea quod maiestatem Dei
]egum latoris sprevisse, non nisi interpretanda voluntate,
videri potest. Contra is, qui veritatibus divinitus acceptis
vel uno in capite dissentiat, verissime fidem exuit funditus,
quippe qui Deum, quatenus summa veritas est ^tproprium
motivumfidei^ recusat vereri : f In multis mecum,in paucis
< non mecum : sed in his paucis, in quibus non mecum,
€ non eis prosunt multa, in quibus mecum (^). > Ac sane
merito: qui enim sumunt de doctrina christiana, quod
malunt, li iudiciosuo nituntur, non fide : iidemque minime
in captivitatem redigentes omnem intellectum in obsequium
Christi (3), sibimetipsis verius obtemperant, quam Deo :
€ Qui in Evangelio quod vultis, creditis ; quod vultis, non
K creditis, vobis potius quam Evangelio creditis (^). >
Quocirca nihil Patres in Concilio Vaticano condidere objectum
novi, sed institutum divinum, veterem atque constantem ^^j^^f^*
Ecclesiae doctrinam, ipsamque fidei naturam scquuti sunt, ^fenitur.
cum iilud decrevere : K Fide divina et catholica ea omnia
< credenda sunt, quae in verbo Dei scripto vel tradito con*
< tinentur, et ab Ecclesia sive solemni iudicio, sive ordi-
< nario et universali magisterio, tamquam divinitus revelata
Cproponuntur (5). > Itaque cum appareat, omnino in Eccle- MaHste-
sia suavelle Deum unitatem fidei,compertumque sitcuius- riumEccie-
nae S. Au"
modi eam esse, et quo principio tuendam ipse iusserit, gmtinus
liceat Nobis, quotquot sunt qui non animum induxerint *"" ^*^ *
aures veritati claudere, iis Augustini verbis afTari : i Cum
<L igitur tantum auxilium Dei, tantum profectum fructura-
< que videamus, dubitabimus nos eius Ecclesiae condere
< gremio, quae usque ad confessionem generis humani ab
< Apostolica Sede per successiones episcoporum, frustra
«haereticis circumlatrantibus, et partim plebis ipsius
< iudicio, partim Conciliorum gravitate, partim etiam mira-
f culorum maiestate damnatis, culmen auctoritatis obtinuit?
I. II, la — 2. S. Augustinus, in PsaL Liv, n. 19. — 3. // Cor., x, 5. —
4. S.Augustinus, lib.xvii Contra Faustum Manichaeum, cap.3. — 5. Sess.liriCap.3.
mant.
1 72 EPISTOLA ENCYCLICA " SATIS COGNITUM. "
€ Cui nolle primas dare, vel suramae profecto impietatis
< est, vel praecipttis arrogantiae... Et si unaquaeque disci-
€ plina, quamquam vilis et facilis, ut percipi possit, docto-
<L rem aut magistrum requirit ; quid temerariae superbiae
«plenius, quam divinorum sacramentorum libros et ab
€ interpretibus suis nolle cognoscere, et incognitos velle
€ damnare (') ? >
NoH soia Hoc igitur sine ulla dubitatione est officium Ecclesiae,
^^Dtiaaiu[ christianam doctrinam tueri eamque propagare integram
oc^diJcipii' ^^V^^ incorruptam. Sed nequaquam in isto sunt omnia :
Hae samcii' imo ue finis quidcm, cuius caussd est Ecclesia instituta,
^siajnem officio isto concluditur.Quaudoquidem, ut lESUS Christus
guZHuitm Pi*^ salute humani generis se ipse devovit, atque huc» quae
Stf*/*^ ^**' docuisset quaeque praecepisset, omnia retuHt, sic iussit
Ecclesiam quaerere in veritate doctrinae, quo hominescum
sanctos efficeret, tum salvos. — Verum tanti magnitudinem
atque excellentiam propositi consequi sola fides nullo modo
potest : adhiberi necesse est cum Dei cultum iustum ac
pium, qui maxime sacrtficio divino et sacramentorum com-
municatione continetur, tum etiam sanctitatem legum ac
disciplinae. — Ista igitur omnia inesse in Ecclesia oportet,
quippe quae Servatoris munia in aevum persequitur : reU-
gionem, quam in ea velut incorporari ille voluit, mortalium
generi omni ex parte absolutam sola praestat : itemque ea,
quae ex ordinario providentiae consilio sunt instrumenta
salutis, sola suppeditat.
Soii vtro At vero quo modo doctrina caelestis uunquam fuit priva-
eon^lgue torum arbitrio ingeniove permissa, sed principio a lESU
^consHiuH t>*adita, deinceps ei separatim, de quo dictum est, commen-
sunic data magisterio : sic etiam non singulis e populo christiano,
vinicuiius verum delectis quibusdam data divinitus facultas est perfi-
^puii^ue cicndi atque administrandi divinamysteria,und cum regendi
rtcu^a^^^ gubernandique potestate.Neque enim nisi ad Apostolos I^-
timosque eorum successores ea pertinent a lESU Christo
dicta : Euntes in mundiim universum^ praedicate Evange-
lium,.,. baptizantes eos,,., Hocfacite in meam commemorcUio-
nem.,, Quorum remiseritis peccata,remittuntur eis. Similique
I. De Uiiiiiate credendi, cap. xvii, n. 35.
DE UNITATE ECCLESIAE. I73
ratione non nisi ApostoHs, quique eis iure successissent, /t?^//
mandavit ut pascerent, hoc est cum potestate regerent uni> ^*^9^-
versitatem christianorum, quos hoc ipso eis subesse debere
atque obtemperare est consequens. Quae quidem officia
apostolici muneris omnia generatim Pauli sententia com-
plectitur : Sic nos existimet homo ut ministros Christi, et
dispensatores mysteriorum Dei (').
Quapropter mortales lESUS Christus, quotquot essent,et ^^^^^
quotquot essent futuri, universos advocavit, ut ducem se i^eohomi-
eumdemque servatorem sequerentur, non tantum seorsum stus in
singuli, sed etiam consociati atque invicem re animisque ^rjawf jJ.
iuncti, ut ex multitudine populus existeret iure sociatus ; ^i^J^J^
fidei, finis, rerum ad finem idonearum communione unus, pnnd^is
uni eidemque subiectus potestati. Quo ipse facto principia DHjUi in
naturae, quae in hominibus societatem sponte gignunt, p^^eciisai-
perfectionem naturae consentaneam adepturis, omnia in ^^g^/y^)^
Ecclesia posuit, nimirum ut in ea, quotquot fiHi Dei esse fnimjinis
, ^ . ,. . . EccUsiae
adoptione volunt, perfectionem dignitati suae congruentem est.
assequi et retinere ad salutem possent. Ecclesia igitur, id
quod alias attigimus,dux hominibus est ad caelestia, eidem-
que hoc est munus assignatum a Deo ut de iis, quae reli-
gionem attingunt, videat ipsa et statuat, et rem christianam
libere expediteque iudicio suoadministret. Quocirca Eccle-
siam aut non recte norunt aut inique criminantur qui eam
insimulant, velle se in civitatum rationes inferre, aut in iura
potentatus invadere. Imo Deus perfecit, ut Ecclesia esset
omnium societatum longe praestantissima : nam quod petit
ipsa tanquam finem, tanto nobilius est quam quod ceterae
petunt societates, quanto naturd gratia divina, rebusque
caducis immortalia sunt praestabiliora bona. — Ergo Eccle- EccUsiae
sia societas est ortu dtvina : fine, rebusque fini proxime ^J*^ ^JiZte
admoventibus, sufiernaturalis : quod vero coalescit homi- societati
nihuSfhumana communitas est. Ideoque in sacris litteris
passim videmus vocabulis societatis perfectae nuncupatam.
Nominatur enim non modo Domus Dei^ Civitas supra mon-
tem posita^ quo convenire gentes omnes necesse est : sed
etiam Ovile^ cui praesit pastor unus,et quo recipere seoves
I. / Cor., lY, I.
174 EPISTOLA ENCYCLICA " SATIS COGNITUM. "
Christi omnes debent : imo Rtgnum quod mscitavit Deus^
quodque siabit tn aeternum : denique Corpus Christi mysti-
cum illud quidem, sed tamen vtvum apteque compositum,
multisque conflatum membris ; quae membra non eumdem
actum habent : copulata vero inter se» gubemante ac mode-
fraeftcim rante capite, continentur. lamvero nulla hominum cogitari
gtsirtHmm potest vera ac perfecta societas,quin potestate aliqua summa
lii^dUfU regatur. Debet igitur Iesus Christus magistratum Eccle-
omnutsset siae maximum praefecisse, cui obediens ac subiecta omnis
tAnsttano- ... • . • ^ •
rummuiti' esset christiauorum multitudo. Qua de caussa sicut ad
% EcciSia unitatem Ecclesiae, quatenus est coetus fidelium^ necessario
diUnounl "'^^^^ ^^^^ requiritur, ita ad ipsius unitatem, quatenus est
ta$ regimi- diviuitus coustituta societas, requiritur iure divino unitas
nis» quae . , . . . ^ • • .
unUatem regtmtnts^ quae unttatem communtonu efncit et complecti-
munimis' ^ur : i Ecclesiae autem unitas in duobus attenditur : scilicet
< xn connexione membrorum Ecclesiae ad invicem seu
< communicatione,etiterum in ordineomnium membronim
< Ecclesiae ad unum caput {}\ > — Ex quo intelligi licet,
excidere homines abEcclesiae unitate non minus schismate,
quam haeresi : < Inter haeresim et schisma hoc esse arbi-
€ trantur, quod haeresis perversum dogma habeat : schisma
i propter episcopalem dissensionem ab Ecclesia separe-
< tur (2). > Quibuscum illa loannis Chrysostomi in eamdem
rem sententta concordat : € Dico et protestor, Ecclesiam
i scindere non minus esse malum, quam incidere in haere-
< sim (3). > Quamobrem si nulla potest esse honesta haere-
sis, pari ratione schisma nuUum est, quod possit iare
factum videri : < Non est quicquam gravius sacrilegio
€ schismatis,... praecidendae unitatis nulla est iusta neces*
< sitas (4). >
uiavero Quae vcro et cuiusmodi summa ista potestas sit, cui
ptftestas^n christiauos parere oportet universos, non aliter nisi com-
gtfafislit P^^^ cognitaque voluntate Christi statuendum. Certe in
uon est aii- aetemum rex Christus est, itemque moderari in aeternum
ternisico- , , . -
gnita Chri- tucnque regnum suum e caelo non visus perseverat : sed
\eu!it*uJt- <iuia conspicuum illud esse voluit, designare debuit qui
I. S. Thomas, 2« 2»«, q. xxxix, a. i. — 2. S. Hieronymus, Commentar, in
Bpist, adTitum, cap. iil, v. lo-ii. — 3. Hom. Xl, in Epist. ad EpMes., n. 5. —
4. S. Augustinus, Contra Epistolam Parmeniani, Hb. Ii, cap. it, n. 25.
dum.
DE Ui^ITATE ECCLESIAE. 175
gereret in terris vices suas, postea quam ipse ad caelestia 2g
rediisset : € Si quis autem dicat quod unum caput et unus ^/^^if
€ pastor est Christus, qui est unus unius Ecciesiae sponsus, c<msiituii
€ non sufficienter respondet. Manifestum est enim» quod ^'^^Jt^'
<L ecclesiastxca sacramenta ipse Christus perticit : ipse enim suaereeto-
< est qui baptizat, ipse est qui peccata remittit, ipse est 7^ ''' \
< verus sacerdos, qui se obtuiit in ara crucis, et cuius virtute
< corpus eius in altari quotidie consecratur ; et tamen quia
€ corporaliter non cum omnibus fidelibus praesentialiter
< erat futurus, elegit ministros, per quos praedicta fidelibus
€ dispensaret, ut supra (cap. 74) dictum est. Eadem igitur
< ratione, quia praesentiam corporalem erat Ecclesiae sub-
€ tracturus, oportuit ut alicui committeret qui loco sui
< universalis Ecclesiae gereret curam. Hinc est quod Petro . ^«'^«w.
^ ^ tn successo-
<L dixit ante ascensionem : Pasce oves meas ('). > Iesus ribusaudo-
Christus igitur summum rectorem Ecclesiae Petrum dedit, ^tuaSper-
idemque sanxit ut eiusmodi magistratus saluti communi ad ^^'^^'
perennitatem institutus, ad successores hereditate transfer-
retur, in quibus Petrus ipse esset auctoritate perpetua
superstes. Sane insigne illud promissum beato Petro fecit, quem qui-
praeterea nemini : Tu es Petrus^ etsuper hancpetram aedifi- eUgere^"^
cabo Ecclesiam meam («). — « Ad Petrum locutus est Domi- ^^f^^,
< nus : ad unum, ideo ut unitatem fundaret ex uno (3)>. — mentum,
< NuUa siquidem oratione praemissa,... tam patrem eius,
€ quam ipsum nomine appellat (beatus es Simon Bar lona),
€ et Simonem eum non iam vocari patitur, eum sibi pro
€ sua potestate iam tum ut suum vindicans, sed congrua
f similitudine Petrum a petra vocari placuit, puta super
< quem fundaturus erat suam Ecclesiam (^). > Quo ex ora-
culo liquet, Dei voluntate iussuque Ecclesiam in beato
Petro, velut aedes in fundamento consistere. Atqui funda-
menti propria natura et vis est, ut cohaerentes efficiat
aedes variorum coagmentatione membrorum, itemque ut
operi sit necessarium vinculum incolumitatis ac firmitudi-
nis : quo sublato, omnis aedificatio collabitur. Igitur Petri eaquepote-
•f'"'* auxii
J. S. Thomas, Contra GenHles, lib. iv, cap. 76. — 2. Matik,, xvi, 18. —
3> S. pEuaanus, ad Semprooiam. epist. iii, n. 11. — 4. S. Cyrillus Alexandrinns,
In Evang, loan^, lib. ii, in cap. i, v. 42.
176 EPISTOLA ENCYCLICA
quaejuTii- est sustinere Ecclesiam tuerique non solubili compage con-
iur. nexam ac firmam. Tantum vero explere munus qui possit
sine potestate iubendi, vetandi, iudicandi, quae vere pro-
prieque iurisdictto dicitur ? Profecto non nisi potestate iuris-
dictionis stant civitates resque publicae. Principatus honoris
ac pertenuis illa consulendi monendique facultas, quam
directionan vocant» nulli hominum societati admodum pro-
desse neque ad unitatem neque ad firmitudinem queunt
Quam Atque hanc, de qua loquimur, potestatem illa declarant et
'nis^poteita coufirmant : Et portae inferi non praevalebunt adversus eam.
raJt^njiV- — < Quam autem cam ? an enim petram supra quam
v^a^Kf'- * Christus aedificat Ecclesiam ? an Ecclesiam ? Ambigua
mtHi asse- < quippe locutio est : an quasi unam eamdemque rem,
adversus € petram et Ecclesiam? Hoc ego verum esse existimo, nec
adl^Z) * ^"'"* adversus petram, super quam Christus Ecclesiam
infeH^^- * ^^^^^^^tt, ncc advcrsus Ecclesiam portae inferi praevale-
tas non < buut (^) >. Cuius diviuae sententiae ea vis est : quam-
praevalitu- i_ ^ • ^ jf
ras, cumque visx invisique hostes vim, quascumque artes adhi-
buerint, numquam fore ut fulta Petro Ecclesia succumbat.
aut quoquo modo deficiat : € Ecclesia vero tamquam
< Christi aedificium, qui sapienter aedificavit - domum
« suam supra petram -, portarum inferi capax non est,
€ praevalentium quidem adversus quemcumque hominem,
C qui extra petram et Ecclesiam fuerit, sed invalidarum
i adversus illam (^). > Ergo Ecclesiam suam Deus idcirco
commendavit Petro, ut perpetuo incolumem tutor invictus
conservaret. Eum igitur auxit potestate debita : quia socie*
tati hominum re et cum effectu tuendae, ius imperii in eo
atquepoiH- qui tuetur cst necessarium. Illud praeterea Iesus adnexuit :
Petro daiu- Et tibt dabo clavcs regni caelorum. Plane loqui de Ecclesia
r^//^^- pergit, quam paulo ante nuncuparat suam, quamque ipsam
^*^' velle se in Petro dixit, tamquam in fundamento, statuere.
Expressam non modo aedificii^ sed etiam regni imaginem
gerit Ecclesia : ceteroqui insigne usitatum imperii claves
esse, nemo nescit. Quapropter claves regni caelorum cum
Iesus dare Petro pollicetur,potestatem et ius in Ecclesiam
pollicetur daturum : € Filius vero et Patris et sui ipsius
I. Origenes, Comtnent. in Matth., tom. Xil, n. 11. — a. Ib.
DE UNITATE ECCLESIAE. I77
f cognitionem per totum orbem ilii (Petro) disseminare 20
^ commisit, ac mortali homini omnem in caelo potestatem is^.
i dedit, dum claves illi tradidit, qui Ecclesiam per totum
iorbem terrarum extendit, et caelis firmiorem monstra-
«vit(').> Concinunt cetera : Quodcumque ligaiJeris super etquodcum-
terram, erit ligatum et in caeliSyet quodcumque solveris super ^ij^f^fi
terram, erit solutum et in caelis. Ligandi solvendique trans- toustatem,
lata locutio ius ferendarum legum, item ludicandi vindican-
dique designat potestatem. Quae quidem potestas tantae
ampiitudinis virtutisque dicitur fore, ut quaelibet decreta
eius rata sit habiturus Deus. Itaque summa est pianeque
sui iuris, quippe quae nullam habet in terris superiorem
gradu, Ecclesiamque totam et quae sunt Ecclesiae com-
missa, universa complectitur.
Promissum exsolvitur, quo tempore Christus Dominus, suum
post anastasim suam, cum ter a Petro, num se diligeret plus ^^^/^J^
quam ceteri, quaesisset, praecipientis in modum ei, Pasce^ exequens,
ait, agnos meos..., pasce oves meas if), Nimirum quotquot suumPetro
essent in oviii suo futuri, omnes illi velut pastori committit : ^^^* *
i Dominus non dubitat, qui interrogat, non ut disceret, sed
<: ut doceret, quem elevandus in caelum amoris sui nobis
4L veiut vicarium relinquebat... £t ideo quia solus profitetur
^ exomnibus,omnibusantefertur... perfectiores utperfectior
< gubernaret (^). > Illa vero sunt pastoris ofHcia et partes,
gregi se praebere ducem, eumdemque sospitare salubritate
pabulorum, prohibendo pericula, cavendo insidias, tutando
a vi : brevi, regendo gubernando.Cum igitur Petrus est gregi ^^ ip^i
christianorum pastor impositus, potestatem accepit guber- ^^J^l^*^
nandi omnes homines, quorum saluti lESUS Christus pro- guhernandi
r^ . i5r 1 . .* T T omnes ho-
fuso sanguine prospexerat : < Cur sangumem etludit ? Ut mines.
f has emeret oves, quas Petro et successoribus eius tra-
didit(^).>
Quoniamque immutabilis communione fidei christianos Nunquam
omnes oportet esse invicem coniunctos, idcirco suarum vir- ^^t^p[^
tute precumChristusDominus impetravitPetro,ut in gerenda rusestutpo-
potestate numquam fide laberetur : Ego autem rogavi pro te, ^^HftTfi^-
X. S. loannes Chrysostomus, Hom. Liv, inMatth.^ n. a. — 3. loan., xxi, 16-17.
— 3. S. Ambrosius, Exposit. in Evang. secundum Lucam, lib. X, nn. 175-176. —
4. S. loannes Cbrysostomus, De S<uerdotio^ lib. ii.
AcTA Lbonis XIII. — T. VL xa
regendum
178 EPISTOLA BMCVCUCA " SATTIS COGNITUM.
«/ftj. -mj. ut n^m defidai fiJes tMm ('^. Eidem praeterea raandavit ut,
quotics tempora postulaient, ipse impertifet fratnbus suis
/mm- ».f. Iqq,^ animi et robur : ComfirmM fratres tnos (•). Qaem igitur
fundamentum Ecclestae desigoarat, enmdem esse vult colu-
men 6dei : < Cui propria anctoritate regnum dabat, hnius
< fidem firmare noa poterat, quem cum petram dicit, firma-
imzme w < mentum Ecclesiae indicavit (^) ? > Hinc ipse lESUS certa
quaedam nomina, magnarum iodicia rerum, quae <sibi
i potestate sunt propria, voluit esse Petro secum participa-
i tione communia ^^ >, niminmi ut ex communione titulo-
•4^:.*^^^ nim appareret communio potestatis. Ita ipse,qui /a^ est
^\'i 7y^y J«sT»-'"^» '" ^**^ cmmis aHUficatio comstructa crescit im tem-
f\m samctum im Domimo ^s;, Petrum velut lapidem statuit,
quo fulta esse Ecclesta deberet i Cum andisset (petra es^
praeconto nobilitatus est < Quamquam autem petra est^noo
\ ut Christus petra, sed ut Petrus petra. Christus enim essen-
i tialiter petra inconcussa ; Petrus vero per petram. Naai
t Ie>US dignitates suaslargitur.necexhauritur.... Sacerdos
<est, facit sacerdotes,.., petra est, petram facit (^). > Rex
idem Ecclesiae, qmi hahet clavem Dai*iJ : quiaperit et memu>
r. jjji.;;/ .• ^'.\::tj:t ct mermo aperit '^'\ traditis Petro ciavibus,
fvistoc . principem christiaoae reipublicae declaravit. Pariter pastor
maximus, qui se ipse pastorem bommm nuncnpat (^), agnis
aiq-Ae .*: :bus suis pastorem Petrum praeposuit : Pasce agnos,
pjs.r i»:vj. Ouare Chr>*sostomus : < Eximius erat inter Apo-
< stoio?, et os disdpulorum et coetns illius caput.... Simal
< ostendens ei, oporterc deinceps fidere, qoasi abolita nega-
< tione. fratrum ei praefecturam committit... Didt autem :
vvrirai^< < Si amas me, fratribus praecsto "^ . > Demum qui confirmat
"^"^^^ *' '"**' *:Arrr ^/ seruLrme isfuo (»<>}, mandavit Petro nt comfir-
marftfra:res sucsXm^ igitur Lco m^nus : < De toto mundo
< unus Petrus eligitur.qui et universamm gentium vocatiooi
< et oranibus Apostolis^cunctisqoe Ecclesiae patribos prae-
< ponatur : ut quamvis in popnlo Dci multi saccrdotes sint
< multique pastores, omncs tamen propric rcgat Petrus,
*: t*-:.^^^- «" — *- -'>> — 3-3. Aafaraaias» /V FuU^iax. iv.n. «56.-
^ K>^ ■aTv; . V ^*^ "" '• -"'/*^- n*. 7. — a. I^mm,. x. li. -
DE UNITATE ECCLESIAF. I79
<quos principaliter regit et Christus (»). > Itemque Grego- 29
rius magnus ad Imperatorem Mauritium Augustum : € Cun- ^/^^^f
« ctis evangelium scientibus liquet, quod voce dominica ^, Gregorii
« sancto et omnium Apostolorum Petro principi apostolo ^s»i ver-
<totius Ecciesiae cura commissa est.... Ecce claves regni nuniun
«caelcstis accepit, potestas ei ligandi ac solvendi tribuitur,
< et cura ei totius Ecclesiae et principatus committitur (*). »
Eiusmodi autem principatum, quoniam constitutione ipsa
temperationeque Ecclesiae, veiut pars praecipua, continetur, potesias da-
videlicet ut principium unitatis ac fundamentum incolumi- perpetua
tatis perpetuae, nequaquam cum beato Petro interire, sed "''
recidere in eius successores ex alio in alium oportuit :
<k Manet ergo dispositio vcritatis,et beatus Petrus in accepta
« fortitudine petrae persevcrans, suscepta Ecclesiae guber-
«nacula non reliquit (3).> Quare pontifices, qui Petro in imjusque
episcopatu romano succedunt, supremam Ecclesiae potesta- reeidens
/ . .... \ successores,
tem obtment luredivmo. € Definimus,sanctam Apostolicam Pontifices
«Sedem et Romanum Pontificem in universum orbem romanos;
^tenere primatum, et ipsum Pontificem Romanum succes- *Ja^oUcae
«sorem esse beati Petri, principis Apostolorum, et verum ''^^'J'/^^^
<Christi vicarium totiusque Ecclesiae caput, et omnium stratur
« christianorum patrem ac doctorem existere, et ipsi in Fiorentini,
«beato Petro pascendi, regendi ac gubernandi universalem
« Ecclesiam a Dominonostro lESU Christo plenam pote-
« statem traditam esse; quemadmodum etiam in gestis
« oecumenicorum concih'orum et in sacris canonibus conti-
« netur (^). > SimiUter Concilium Lateranense IV: <Ro- gt Latera-
€mana Ecclesia... disponente Domino, super omnes ah'as nensisiv,
« ordinariae potestatis obtinet principatum, utpote mater
« universorum Christifideh*um et magistra. » Antecesserat ^^^ancto-
consensus antiquitatis, quae episcopos romanos sine ulia ^um Pa-
dubitatione sic semper observavit et coluit ut beati Petri monHs,
legitimos successores. Quem vero iateat quot in eamdem
rem extent et quam luculenta sanctorum patrum testimonia?
Illud valde praeclarum Irenaei, quicumdcEccIesiaromaha
dissereret, < ad hanc enim, inquit, Ecclesiam propter potio-
I. Sermo iv, cap. 2.-2. Epistolarum, lib. v, epist. XX. — 3. 5. Leo M,, scr-
mo III, cap. 3. — 4. Concilium Florentinum.
l8o EPISTOLA ENCYCUCA " SATIS COGNITUM. *'
€ rem principatitatem necesse est omnem convenire Eccle-
<siam (i). > Ac Cyprianus itidem de Ecclesia romana affir-
mat,eam esse € Ecclesiae catholicae radicem et matricem (>) :
< Petri Cathedram atque Ecclesiam principaiem, unde uni-
< tas sacerdotahs exorta est (3). > Catkedram Petri appellat
quippe quam insidet Petri successor : Ecclesia principalem
ob principatum Petro ipsi et legitimis successoribus colla-
tum: unde unitas exorta, quia in christiana republica caussa
efficiens unitatis est Ecclesia romana. Quare Hieronymus
iis verbis Damasum aflTatur : f Cum successore piscatoriset
< discipulo crucis loquor.... Beatitudini tuae, id est Cathe-
< drae Petri communione consocior. Super illam petram
Ntmoindc, < aedificatam Ecclesiam scio (^). > Soilemne illi est, catho-
"romanam licum homincm ex coniunctione cum romana Pctri sede
th^uusTu- internoscere : < Si quis Cathedrae Petri iungitur, meus
Hi^a^- < est (5). > Neque absimiii ratione Augustinus^palam testa-
M»M. tus, < in romana Ecclesia semper Apostolicae cathedrae
^^m, viguisse principatum (^) >, negat ^ss^ catholicum, quicum-
que a fide romana dissentiat : i Non crederis veram fidem
< tenere catholicam, qui (idem non doces esse servandam
Cypria- < romanam (7). > Item Cyprianus : Communicare cum Cor-
""**• nelio, < hoc est cum catholica Ecclesia communicare (^). >
Aiaximum Similiter Maximus Abbas hanc verae fidei veraeque com-
Addaum, munionis notam esse docet,subesse Pontifici romano : < Ita-
< que si vult haereticus non esse neque audire, non isti aut
<illi satisfaciat.... Festinet pro omnibussedi romanae satis-
< facere. Hac enim satisfacta, communiter ubique omnes
<pium hunc et orthodoxum praedicabunt. Nam frustra
< solummodo loquitur, qui mihi similes suadendos putat, et
< non satisfacit et impiorat sanctissimae romanorum Eccle-
<siae beatissimum Papam, id est Apostolicam Sedem.>
guum ab Cuius rei caussam rationemque in eo affirmat residere,quod
^^ZeJ^iam < ab ipso incarnato Dei Verbo, sed et omnibus sanctis sy-
^^A%toitl ^ nodis, secundum sacros canones et terminos, universarum
in omnibus ^ quae in toto terrarum orbe sunt sanctarum Dei Ecclesia-
1. Contra Haereses, lib. iii, cap. 3, n. 2. — 2. Epist,, XLViii, ad Conielium.
n. 3. — 3. Episi., Lix, ad eumd., n. 14. — 4. Epist,^ XV, adDamasum. n. a. —
5. Epist,, XVI, adeumd., n. a. — 6. Epist,, XLiii, n. 7. — 7. Sermo, CXX, n. 13.
— 8. Epist, , LV, n. I.
DE UNITATE ECCLESIAE. iSl
€ rum in omnibus et per omnia percepit et habet imperium, 20
i auctoritatem et potestatem ligandi et solvendi. Cum hoc ^^^f
€ enim ligat et solvit, etiam in caelo Verbum, quod caelesti- ^^^^.
< bus virtutibus principatur ('). :^ Quod igitur erat in fide nfapotesia-
christiana, quod non una gens, aut una aetas, sed aetates CaihoH'
omnes, et Oriens pariter atque Occidens agnoscere atque '^namde '^'
observare consueverat, id mcminit, nullo contradicente, ad ^^7nfr«wa-
Ephesinam Synodum Phih*ppus presbyter, a Pontifice lega- nae^ue Ec-
tus : € Nulli dubium est, imo saeculis omnibus notum,quod pHndpatu
€ sanctus beatissimusque Petrus, Apostolorum princeps et ^actaCond'
<L caput, fideique columna et Ecclesiae catholicae fundamen- ^^ ^P^^'
<tum, a Domino nostro lESU Christo, salvatore humani
< generis ac redemptore, claves regni accepit, solvendique
< ac ligandi peccata potestas ipsi data est, qui ad hoc usque
<L tempus et semper in suis successoribus vivit et iudicium
« exercet (^). > Eademque de re in oihnium cognitione ver- chaicedo-
satur Concilii Chalcedonensis sententia : « Petrus per Leo- "^"J"»
«nem... loquutus estC^)> : cui voxConcilii Constantinopo- constanti-
litani III resonat, tamquam imago: «Summus nobiscum j^-^^^'*'*»»
« concertabat Apostolorum princeps : illius enim imitato-
K rem et Sedis successorem habuimus fautorem...,charta et
« atramentum videbatur, et per Agathonem Petrus loque-
< batur (^). » In formula catholicae professionis ab Hormisda fymtj^ia
conceptis verbis, ineunte saeculo sexto, proposita, cui tum cathaiicae
^ ' » r- r- » professtonts
lustinianus Imperator, tum Epiphanius, loannes, etMenna proposUaab
Patriarchae subscripserunt, illud est magna vi sententiarum
declaratum: ^Quia non potest Domini nostri Iesu Christi
€ praetermitti sententia dicentis : Tu es Petrus, et super
< hanc petram aedificabo Ecclesiam meam. . ., haec, quae dicta
Csunt, rerum probantur eflTectibus, quia in Sede Apostolica
< citra maculam semper est catholica servata religio (^). >
Nolumus quidem persequi singula : libet tamen forraulam ^
fidei meminisse, quam Michael Palaeologus in Concilio quam
Lugdunensi II professusest : < Ipsa quoque sancta romana Paiaeoio-
<Ecclesia summum et plenum primatum et principatum ^^ugl^i'
<super universam Ecclesiam cathoHcam obtinet, quem se professus
I. Dejtoratio ex Episiola ad Petrum illusirem, — 2. Actio lil. — 3. Actio ii.
— 4. Actio XVIII. ^ 5. Posi Episiolam, xxvi, ad omnesEpisc. Hispan., n. 4. —
l82 EPISTOLA ENCYCLICA " SATIS COGNITUM. "
f ab ipso Dommo in beato Petro, Apostolorum principe
< sive vertice, cutus romanus Pontifex est successor, cum
€ potestatis plenitudine recepisse veraciter et humiliter
€ recognoscit. Et sicut prae ceteris tenetur fidei veritatem
< defendere, sic et si quae de fide subortae fuerint quaestio-
<L nes, suo debent iudicio definiri (x). >
£// in Si Petri eiusque successorum plena ac summa potestas
PoH^cl est, ea tamen esse ne putetur sola. Nam qui Petrum Ec-
p^M^^taiH cJesiae fundamentum posuit, idem ^legit duodecim... quos et
^^"i*^tas ^P^^^^^^^ nominavit (*). Quo modo Petri auctoritatem in
apostoio- romano Pontifice perpetuam permanere necesse est, sic
man^, Episcopi, quod succedunt Apostolis, horum potestatem
ordinariam hereditate capiunt ; ita ut intimam Ecclesiae
constitutionem ordo episcoporum necessarioattingatQuam-
quam vero neque plenam neque universalem ii, neque sum-
mam obtinent auctoritatem, non tamen vicarii romanorum
pontificum putandi, quia potestatem gerunt sibi propriam,
verissimeque populorum, quos regunt, antistites ordinarii
dicuntur.
Exponit Verum quia successor Petri unus est, Apostolorum per-
Poniifex multi, consentancum est perspicere quae sint istorum cum
rum cum illo, divina constitutione, necessitudines. — Ac primo qui-
PoniijUe dcm couiuuctionis episcoporum cum eo qui Petro succedit,
necessttudt- ^^^ obscura est neque dubia necessitas : hoc enim soluto
lUorum nexu, solvftur ac diffluit multitudo ipsa christianorum, ita
nempe cum ' ^
Peiri suc plauc ut nullo pacto queat unum corpus connare unumque
^^^^junctio, gregem : < Ecclesiae salus in summi sacerdotis dignitate
^^tiafpaHt * pendet, cui si non exsors quaedam et ab omnibus eminens
^tal^uTa * ^^^"^ potestas, tot in Ecclesia efficientur schismata, quot
Chnsioest « saccrdotes (^). > Idcircoad id praestat advertere animum:
^ApoVo/is nihil esse Apostolis seorsum a Petro collatum ; plura seor-
p^^^^piu' sum ab Apostolis ac separatim Petro. loannes Chrysosto-
raveroPe- Qjys jn Christi cdissercnda sententia (loan., xxi, 15) cum
tro coniultt ^ . . j • •
seorsumab percoutatus essct, € Cur, altis praeterraissis, de his
posto is, ^ Christus Petrum alloquitur > ? omnino respondet : € Exi-
« mius erat inter Apostolos, et os discipulorum, et coetus
I. Actio IV. — 2. Luc, VI, 13. — .^. S. Hieronymus, Dialog. Conira Luciferia'
nos, n. 9.
DE UNITATE ECCLESIAE. 183
€ illius caput (I). > Hic enim unus designatus a Christo est /^^//
fundamentum Ecclesiae : ipsi /i^andi copi?i soivendigue per- ^^-
missa, eidemque pascendi data potestas uni.Contra quidquid
auctoritatis ac muneris accepere Apostoli, coniuncte cum
Petro accepere : € Divina dignatio si quid cum eo commune
< ceteris voluit esse principibus, ounquam nisi per ipsum
« dedit, quidquid aliis non negavit (»). > < Ut cum multa
4L solus acceperit, nihil in quemquam sine ipsius participa- *^^exH^'
tione transierit (^). > Ex quo plane intelligitur, excidere ^au^^en-
episcopos iure ac potestate regendi, si a Petro-eiusve suc- di,sia
cessoribus scientes secesserint. Nam a fundamento, quo PonHjicis
totum debet aedificium niti, secessione divelluntur ; itaque r^MMJM/^-
exclusi aedificio ipso sunt : ob eamdemque caussam ab ovili ZJJ^ow^»-
seluncti, cui dux est pastor maximus, regnoqtu extorres, tumfousta^
,«.. . tis tpsorum
cums uni Petro datae divinitus claves. est.
Quibus rebus nirsus noscimus in constituenda christiana
republica caelestem descriptionem mentemque divinam. et^ BccU-
Videlicet cum Ecclesiam divinus aactor fide et regimine et ^^tituiT
communione unam esse decrevisset, Petrum eiusque succes- ygj^Z&e!'
sores delegit in qvibus principium foret ac velut centrum commumo^
unitatis. Quare Cyprianus : < Probatio est ad fidem facilis trisumma
K compendio veritatis. Loquitur Dominus ad Petrum : Eg^o ^^Hancesse
« //W rfiV:^?, inquit, Quiatues Petrus... Super unum aedificat ^entrum
4( Ecclesiam. Et quamvis Apostolis omnibus post resurre- ^J^.*""'
< ctionem suam parem potestatem tribuat, et dicat : sicut
< misit me Pater..., tamen ut unitatem manifestaret, uni-
< tatis eiusdem originem ab uno incipientem sua auctori-
<L tate disposuit (-^). > Atque Optatus Milevitanus : < Negare ataueopta-
« non potes, scire te in urbe Roma Petro primo Cathedram i^ MUevi-
<L episcopalem esse coUatam, in qua sederit omnium Apo-
< stolorum caput Petrus, unde et Cephas appellatus est : in
« qua una Cathedra unitas ab omnibus servaretur : neceteri
<( Apostoli singulas sibi quisque defenderent, ut iam schis-
. .-1/^1 schtsmati'
< maticus et peccator esset, qui contra smgularem Cathe- cum et
« dram alteram collocaret (5).> Unde est illa ipsius Cypriani ^nu^^
sententia, cum haeresim tum schisma ex eo ortum habere '^ZctHta
1. Hom. LXXXViii in loan., n. i. — 2, S. Leo M., sermo IV, cap. 2.-3. Ib.
4. De Unit, Eccl., n. 4. — 5. De Sckism, Donat., lib. II.
l84 EPISTOLA ENCVCLICA ** SATIS COGNITUNf. "
StdeAfo- gignique, quod debita supremae potestati obedientia abii>
stohca: cituf : « Neque enim aliunde haereses obortae sunt aut
€ nata sunt schismata, quam inde quod sacerdoti Dei non
< obtemperatur, nec unus in Ecclesia ad tempus sacerdos
taiemqtii- € et ad tempus iudex vice Christi cogitatur (0- > Nemo
^^siuxtru 'fi^'*"**» "*** ^""^ Petro cohaereat, participare auctoritatem
EccUiiam, potcst, cum absurdum sit opinari, qui extra Ecclesiam est,
jam posse eum in Ecclesia praeesse. Quare Optatus MileVitanus re-
tempariici' prehendebat hoc nomine Donatistas : € Contra quas portas
tiK^imU ^ ('"f^^^O claves salutares accepisse legimus Petrum, prin-
optatus 4[ cipem scilicet nostrum, cui a Christo dictum est : Tibi
Donatistas , , , . , . ^ .
monuit, < dabo claves regni caelorum, et portae mferi non vmcent
€ eas. Unde est ergo, quod claves regni caelorum vobis
< usurpare contenditis, qui contra cathedram Petri... mili-
«tatis (a)?>
Voiuit Sc<^ Episcoporum ordo tunc rite, ut Christus iussit, colli-
£Hscopos S^^^^ ^""™ Petro putandus, si Petro subsit eique pareat :
ita cumPe- secus in multitudinem confusam ac perturbatam necessario
ctos^ut%si delabitur. Fidei et communionis unitati rite conservaodae,
p^eanl non gerere honoris causs4 priores partes, non curam agere
^mtisest ^^^'^ ®^^ » ^®^ omnino auctoritate est opus vera eademque
intereos summa, cui obtemperet tota communitas. Quid enim Dei
pHoresge- FiHus spectavit, cum claves regni caelorum uni pollicitus
^%!tmc]A- est Petro ? Summum fastigium potestatis nomine clavium
vium nomi- ^^ |q^q designari, usus biblicus et Patrum consentientes
nesttmma *»
designeiur sententiae dubitari non sinunt. Neque secus interpretari fas
u/enim est, quac vel Petro separatim tributa sunt, vel Apostolis
ti^^!Ttl coniunctim cum Petro. Si Hgandi, solvendi, pascendique
/Zntifex f^icul^^s hoc parft in episcopis, successoribus Apostolorum,
regendos ut populum quisque suum vera cum potestate regat, certe
'^Deo et idem parere eadem facultas in eo debet, cui pascendi t^os
ovesf*^^ '' et oves assignatum est, Deo auctore, munus : « Non solum
t pastorem (Petrum), sed pastorum pastorem (Christus)
< constituit : pascit igitur Petrus agnos, pascit et oves.pascit
€ filios, pascit et matres : regit subditos, regit et praelatos
Hinc iiiae < q«ia praetcr agnos et oves in Ecclesia nihil est (^). > Hinc
i. Epist. XII, ad Comelium, n. 5. — a. Lib. ii, ». 4. 5. — 3. S. Bmnonis
Episcopi Signiensis Comment, in loan., part lii, cap. ai, n. 55.
DE UNITATE ECCLESIAE. 185
illae de beato Petro singulares veterum locutiones, quae in 2g
summo dignitatis potestatisque gradu locatum luculente /^/
praedicant Appellant passim - principem coetus discipulo- deB,Petro
rum -sanctorum Apostolorum principem - chori ilHus cory- "jjf^^''"
phaeum-os Apostolorum omnium-caput illius familiae- locutumes,
orlfls totius praepositum - inter Apostolos primum- Ecclesiae ^raeJuant
columen. Quae omnia concludere Bernardus lis verbis ^^^^at7m.
videtur ad Eugenium Papam : € Quis es? Sacerdos magnus, ^^^^^^'
<L summus pontifex. Tu princeps episcoporum, tu heres Bemardus,
« Apostolorum. .. Tu es, cui claves traditae, cui oves creditae nium^a-
« sunt. Sunt quidem et alii caeli ianitores et gregum pasto- ^^gZf^
< res; sed tu tanto gloriosius,quanto et difTerentius utrumque
€ prae ceteris nomen hereditasti. Habent illi sibi assignatos
^ grcges, singuli singulos, tibi universi crediti, uni unus, nec
4 modo ovium, sed et pastorum, tu unus omnium pastor.
€ Unde id probem quaeris. Ex verbo Domini. Cui enim,non
« dico episcoporum, sed etiam Apostolorum, sic absolute
< et indiscrete totae commissae sunt oves ? Sx me amas,
i Petre, pasce oves meas. Quas ? illius vel illius populos
i civitatis aut regionis, aut certi regni ? Oves meas, inquit.
« Cui non planum, non designasse aliquas, sed assignasse
€ omnes ? Nihil excipltur, ubi distinguitur nihil ('). >
Illud vero abhorret a veritate, et aperte repuenat consti-
tutioni divmae, lurisdictioni romanorum Pontincum episco- tum Bpi-
pos subesse singulos^ ius esse ; universos^ ius non esse. Haec ^jos. w
enim omnis est caussa ratioque fundamenti. ut unitatem ^jH^jJf^
stabilitatemquc toti potius aedificio, quam partibus eius manorum
_ . iTv 1 . « f • « Pontificum
stngults tueatur. Quod est m caussa, de qua Ioquimur,muIto jurisdietio-
verius, quia Christus Dominus fundamenti virtute confieri ^utqlod
voluit, ut portae inferi non praevaleant adversus Ecclesiam. ^^JJ^"^ *
Quod promissum divinum constat inter omnes de Ecclesia fundamen-
. . ^ „. . ^ j . 1. • ..1 tumEccle-
untversa mtelligi oportere, non de smgulis ems partibus, siaeuMi-
quippe quae utique vinci inferorum impetu possunt, non- ^luti^^^t'
nullisque earum, ut vincerentur, singillatim evenit. Rursus, P^^fP^^*^
* untverso
qui gregi praepositus est universo, eum non modo in oves ^r^si'
dispersas, sed prorsus in multitudinem insimu) congregata-
rum habere imperium necesse est. Num regat agatque
I. De Consideratione» lib. Ii, cap. 8.
l86 EPISTOLA ENCYCLICA " SATIS COGNITUM. "
pastorem suuin universitas ovium ? Num successores Apo-
stolorum, simul coniuncti, fundamentum sint, quo Petri
successor,adipiscendi (irmamenti causs4, innitatur? Profecto
unfntque cuius in potestatc sunt claves regni, ei ius atque auctoritas
ptaseiavts ^st uon tautum m provincias smgulares, sed m universas
r^» coeio- jimul : et quo modo episcopi in regtone quisque sua non
utnempe solum privato cuique, sed etiam communitati vera cum
uniyerso potestate praesuut, ita Pontifices romani, quorum potestas
^^etro^ christianam rempublicam totam complectitur« omnes eius
^ti^ceftoii P^^^^^f etiam un& coUectas, subiectas atque obedientes
if^j^"^ habent potestati suae. Christus Dominus, quod iam dictum
chnsHa- satis, Petro eiusque successoribus tribuit ut essent vicarii
'^^CkH^ti sui, atque eamdem in Ecclesia perpetuo gererent potesta-
^ww/m/*** *^"™» quam ipsemet gesserat in vita mortah*. Num Aposto-
lorum coUegium magistro suo praestitisse auctoritate
dicatur?
Hanc Hanc vero, de qua dicimus, in ipsum episcoporum colle-
lp^mi!LZ gium potestatem.quam sacrae litterae tam aperte enuntiant,
^"^f^^coiu- agnoscere ac testari nullo tempore Ecclesia destitit. Illa
gium potc' sunt in hoc genere effata Conciliorum : « Romanum ponti-
tataestEc < ficem de omnium Ecclesiarum praesulibus iudicasse legi-
^uZpJrelVt < mus : de eo vero quemquam iudicasse, non legimus > (»)-
^tcZit Cujus rei ea ratio redditur, quod € auctoritate Sedis Apo-
liorum; stoHcae maior non est («). > Quare de Conciliorum decretis
Gelasius : « Sicut id quod prima Sedes non probaverat,
€ constare non potuit, sic quod illa censuit iudicandum,
€ Ecclesia tota suscepit (3). > Sane Concihorum consultaet
decreta, rata habere vel infirmare semper romanonim
Pontificum fuit. Conciliabuli Ephesini acta rescidit Leo
magnus : Ariminensis, reiecit Damasus : Constantinopoii-
tani, Hadrianus II ; canonem vero xxviii Concilii Chalcc-
donensis, quod assensu et auctoritate caruit Sedis Apo-
stolicae, velut incassum quiddam constat iacuisse. Recte
igitur in Concilio Lateranensi V Leo X statuit : i Soium
1. Hadrianus II. in Allocutione iii ad Synodum Romanam an. 869. Cf. Actio-
nem vii Concilii ConsUniinopoliiani IV. — 2. Nicolaus, in epui, Lxxxvi, ad
Michael. Imperat. — Palet profecto Sedis Apostolicae, cuius aucloritaie maior
non est, iudicium a neraine fore relractandum, neque cuiquam de eius liceat iudi-
careiudicio. — 3. Epist., xxvi, ad Episcopos Dardaniae, n. 5.
DE UNITATE ECCLESIAE. 187
€ romanum Pontificem, pro tempore existentem, tamquam 29
A auctoritatem super omnia concilia habentem, tam Concx- jSg6.
« liorum indicendorum,transferenclorum,ac dissolvendorum
f plenum ius ac potestatem habere, nedum ex sacrae
€ Scripturae testimonio dictisque Patrum ac aliorum roma-
^ norum Pontificum, sacrorumque canonum decretis, sed
< propria etiam eorumdem Concih'orum confessione mani-
i feste constat >. Sane claves regni caelorum uni creditas f^fcusfuam
Petro, item ligandi solvendique potestatem Apostolis una s^'L%eHs
cum Petro collatam, sacrae litterae testantur : at vero sum- ZZ^ai7m
mam potestatem sine Petro et contra Petrum unde Apostoli ^^"= ^^^™
accepennt, nusquam est testatum. Profectoa lESU CHRlSTo Petrum
nullo pacto accepere. — Quibus de caussis, Concilii Vati- /^jx'^!^^.
cani decreto, quod est de vi et ratione primatus Romani ^^^^'"^
Pontificis, non opinio est invecta nova, sed vetus et con-
stans omnium saeculorum asserta fides (').
Neque vero potestati geminae eosdem subesse, confu- ^„/^
sionem habet administrationis. Tale quicquam suspicarf^ ^^i^^^
primum sapicntia Dci prohibemur, cuius consilio est tera- ^traUuni
peratto isthaec regimmis constituta. Illud praeterea animad- to qmd
vertendum, tum rerum ordinem mutuasque neccssitudines J^^/^^aiV
perturbari, si bini magistratus in populo sint eodem gradu, JJ'*^^ ^^^;
neutro alteri obnoxio. Sed romani pontificis potestas summa ^^^P^ '^
est, universalis, planeque sui luns; episcoporum vero certis romam,
circumscripta finibus, nec plane sui iuris : < Inconveniens TJjZpuu-
€ est, quod duo aequaliter super eumdem gregem consti- p'^ji^^'^^'^
€ tuantiir. Sed quod duo, quorum unusalio principalior est,
< super eamdem plebem constituantur, non est inconve-
<L niens; et secundum hoc super eamdem plebem immediate
€ sunt et Sacerdos parochialis et Episcopus et Papa ('). >
Romani autem Pontifices, officii sui memores, maxime Ef^ucopo-
omnium conservari volunt quidquid est in Ecclesia divini- ''/^^C%%'^'
tus constitutum : propterea quemadmodum potestatem 'L^j^f/f^.
suam ea qua par est cura vigilantid.que tuentur, ita et dedere rj*fif pcma'
et dabunt constanter operam ut sua Episcopis auctoritas
salva sit. Imo quidquid Episcopis tribuitur honoris, quid-
quid obsequii, id omne sibimetipsis tributum deputant.
I. Sesi, IV, cap. 3.— 2. S. Thomas, in IV, Stnt., disl. xvii, a. 4, ad q. 4, ad 3,
fi^€i mma-
l88 EPISTOLA ENCYCLICA " SATIS COGNITUM. '*
f Meus honor est honor universalis Ecclesiae. Meus honor
f est fratrum meorum solidus vigor. Tunc ego vere hono-
f ratus sum, cum singulis quibusque honor. debitus non
f negatur (»). >
Perhas His quae dicta sunt, Ecclesiae quidem imaginem atque
* ^^ formam ex divina constitutione 6deh*ter expressimus. Plura
persecuti de unitate sumus; cuiusmodi hanc esse, et quo
conservandam principio divinus auctor voluerit, satis expli-
cathoiicos cavimus. Quotquot divino munere beneficioque contigit, ut
^luUfasih' >n sinu Ecclesiae catholicae tamquam ex ea nati vivant, eos
summo]^^' vocem Nostram apostolicam audituros, non est cur dubite-
staredetnn' mus : Oves mioe vocetn nuam audiunt («). Atque hinc facile
ctum trt , t
con/idit sumpsennt quo et erudiantur plenius, et voluntate propen-
on t/ex. sjQfg» cujjj pastoribus quisque suis et per eos cum pastore
summo cohaereant, ut tutius queant intra ovile unicum
permanere, fructuumque ex eo salutarium maiorem uber-
Dissidenfes tatem capere. Verum aspicientibus Nobis in auctorem fidei
^Bcciesiae ^^ consummatorem lesum (^), cuius vicaria potestate, tametsi
uniiatem »™P3^fcs dignitati et muneri, fungimur, caritate eius inflam-
comfeiiat, matur anlmus; illudque de se a Christo dictum, de Nobis-
metipsis non sine caussa usurpamus : Alias oves habeo^quae
non sunt ex hoc ovili : et illas oportet me adducere, et vocem
meam audient (4). Nos igitur audire et caritati Nostrae
paternae obsequi ne recusent, quotquot sunt, qui impietatem
tam late fusam oderunt, et lESUM Christum Filium Dei
eumdemque servatorem generis humani agnoscunt et
monitum f^^^"*"''» ^®^ tamen vagantur ab eius Sponsa longius. Qui
eispropo^ Christum sumunt, totum sumant necesse est: f Totus
nens S.Au' ^- . • .^ t^.i» tx •
gusiini de f Christus caput et corpus est : caput unigenitus Filius Dei,
sumendo!^^ f corpus cius Ecclesia : sponsus et sponsa^duoin carne una.
f Quicumque de ipso capite a Scripturis sanctis dissentiunt,
f etiamsi in omnibus locis inveniantur in quibus Ecclesia
f designata est, non sunt in Ecclesia. Et rursus, quicumque
f de ipso capite Scripturis sanctis consentiunt, et unitati
f Ecclesiae non communicant, non sunt in Ecclesia (^). >
X. S. Gregorius M., Epistolarum lib. viif,epist. xxx.ad Eulogiuoi.— 2. ioann,,
X. 27. — 3. Hebr., xii, 2.-4. loann., x. 16. — 5. S. Augustinas, Conirm
Donatistas Episiola, sive De Unit, Eccl. , cap. IV, n. 7.
DE UNITATE ECCLESIAE. 189
Ac pari studio ad eos provolat animus Noster, quos impie- 20
tatis non funditus corrupit pestilens afflatus, quique hoc /Sp6,
saltem expetunt, sibi patris esse loco Deum verum, terrae /ihsvero
caelique opificem. Hi quidem apud se reputent ac plane ^*^?Jf'
intelligant, numerari se in filiis Dei nequaquam posse, nisi ^rem sin
... X ^ . , r^ , • essecupiunt
fratrem sibi lESUM Christum simulque Ecclesiam matrem docetejus-
adsciverint Omnes igitur peramanter, sumpta ex Augu- ^2«« v^s
stino ipso sententia, compellamus : € Amemus Dominum fraebere
€ Deum nostrum, amemus Ecclesiam eius : illum sicut P^^rem Hs
__ ,. , . , , . tantum qui
< patrem, istam sicut matrem. Nemo dicat : ad idola qui- fratremsiu
€ dem vado, arreptitios et sortilegos consulo, sed tamen ^cJ^tum
4: Dei Ecclesiam non relinquo : catholicus sum. Tenens '^^usu!m
€ matrem, offendisti patrem. Alius item dicit : absit a me, ««^'«»» .
, . adsctvertnt,
f non consulo sortilegum, non quaero arreptitium, non
i quaero divinationes sacrilegas, non eo ad adoranda dae-
€ monia, non servio lapidibus : sed tamen in parte Donati
« sum. Quid tibi prodest non offensus pater, qui offensam
€ vindicat matrem? Quid prodest si Dominum confiteris,
f Deum honoras, ipsum praedicas, Filium eius agnoscis,
f sedentem ad Patris dexteram confiteris, et blasphemas
f Ecclesiam eius?... Si haberes aliquem patronum, cui quo-
f tidie obsequereris ; si unum crimen de eius coniuge dice-
f res, num quid domum eius intrares ? Tenete ergo, caris-
f simi, tenete omnes unanimiter Deum patrem et matrem
f Ecclesiam (*). »
Plurimum misericordi Deo confisi, qui maxime potest Deideni-
animos hominum permovere, et unde vult, et quo vult, iTs^cIm^"'
Impellere, benignitati eius universos, quos in oratione specta- "^"^9'
vimus, vehementer commendamus. Caelestium vero dono- Honespecta-
vit
rum auspicem et benevolentiae Nostrae testem vobis, etienedicit.
Venerabiles Fratres, Clero populoque vestro Apostolicam
benedictionem peramanter in Domino impertimus.
Datum Romae apud S. Petrum die xxix lunii MDCCCXCVI,
Pontificatus Nostri anno decimo nono.
LEO PP. XIII.
X. Enarratio in Psal, Lxxxviii, sermo 11, n. 14.
i<%jftjftjftift^<M^<ftj^3dfaSj
EPISTOLA
18
lULlI
i8g6.
Exponit
Pontiftx
plura se
Fonti/ka-
ius sui spa-
tio docu-
menta tra-
didisse per
quae pacem
eurarei in-
stauran-
dam in
mundo.
Gaudet
concordiae
spem coH-
ceptam
augert ex
eo quod
nonnulli
terminum
labentis
saeculide"
• crevere so-
lemni reli-
gionis tesii-
monio cele-
hrandum.
Agant illis
solemnibus
catholici
gratias ob
collata
Pontifici
beneficia ;
maxime
vero Deum
exorent ut
humano
generi
misereatur.
Ad Card. Svampa, Archiep. Bononiensem,
DE CELEBRANDO SCLI XIX TERMINO.
^igWifllUgEMPESTATE infensissima ad Petri Cathedrara,
T
nutu Dei providentis, evecti, nthil antiquius
^ habuimus quam ut humano generi, diutumis
tk^JP^sp^^ nimium discordiis vexato, pacem, utilitatis
omnis altricem, omni qua possemus industria conciiiaremus.
Hucsane studia Nostra continenter spectarunt ; eaqueprop-
ter, communibus saepe datis litteris, sive de ordinanda
civitate, sive de libertate rite recteque aestimanda, sive de
opificum conditione et sanctitate coniugii eloquuti suraus,
sive demum de insidiis, quae ex sociah'smi commeatis et
occultarum consociationum machinationibus societati pa-
rantur. Nuper autem, quum, ingravescente aetate, urgeri
Nos ad humanum exitum pervideremus, placuit ad ineun-
dam tuendamque pacem principes populosque iterum hor-
tari universos et Christi Ecclesiam uti certum unitatis
vinculum gentibus omnibus perhibere; eam in Domino
praecipientes spem, proxime exordientis saeculi initia
optatae concordiae auspiciis esse dedicanda. His votis
Nostris, paterni animi caritate conceptis, nonnulli obsecun-
dantes electi viri in eam devenere sententiam, ut labentis
aetatis terminum solemni quodam communique religionis
testimonio consecrarent. Id Nos probamus libentes. Quam-
vis autem ob maxima, quibus Deus nos cumulat, beneficia,
eo debeat fidelium spectare pietas ut debitas providenti
Numini persolvant gratias; at multo maxime eo necesse est
converti animos, ut, supplici instantique prece, turbatis
mortalibus miserentis Dei voluntas concilietur. Audiat
utinam clementiae Pater precantium gemitus, et Christi
servatoris sanguine placatus, exurgens misereatur Sion!
Optimo interim fidelium desiderio faveat caelestis gratiae
subsidium, Cuius auspicem et benevolentiae Nostrae testein.
DE CELEBRANDO SAECULI XIX TERMINO.
191
tibi, dilecte fili Noster, virorumque coetui exeuntis saeculi
finetn religiose celebrando, Apostolicam benedictionem
amantissime in Domino impertimus.
Datum Romae apud S. Petrum die XVIII lulii MDCCCXCVi,
Pontificatus Nostri anno decimo nono.
LEO PP. XIII.
MJ^AAAAA^^A^A^AAtAAA^^^
luLii
i8g6.
'RomanO'
rum Fonti-
Jicum CU'
ram de
scieHtiis
humanis
divinisqve
promoven-
dis testatus^
laudat
Pontt/ex
Universi-
iatem Gre-
gorianam
a Clericis
Regulari'
bus S, /.
nobilita'
iam.
Concessum
ipsi a Pio
IX privile-
gium juris
canonici
catkedras
erigendit
conferendi'
que gradus
acaiUmicos,
Ponti/ex
hisce Ittte-
ris conjir'
mat.
LITTERAE APOSTOLICAE
QUIBUS UNIVERSITATI GREGORIANAE
FIT FACULTAS JURIS CANONICI
CATHEDRAS INSTITUENDI ET
ACADEMICOS CONFERENDI GRADUS.
jSSAi^OMANI Pontifices decessores Nostri vehementer
13 % solliciti de cathoiica fide longe lateque io terra-
a\- % rum orbem propaganda, nullam praetermise-
scientias sive humanas
l^^4is^«Vjfi runt occasionem quin
sive praesertim divinas adeo proveherent, ut ephebi in spem
Ecclesiae adolescentes non minus integra vita quam eximia
doctrina ubiquegentium eniterent. Hac igitur mente omnes
curas cogitationesque suas in huius almae Urbis studia
contulerunt, quae quum Altissimi consih'o Apostolica Sede
decorata sit, innumeros iuvenes sacerdotio assidue initiat,
eosque in omnem locum mittit, populum ad pietatem simul
et ad sapientiam erudituros. Inter praestantiora studiorum
domicilia, quae Romae fioruerunt ac florent, iure optimo
recensendum est Collegium Romanum seu Pontificia Uoi-
versitas Gregoriana, quae a fel. rec. Gregorio XIII deces-
sore Nostro munifice aucta,a Clericis Regularibus Societatis
lESU, omni eruditionis genere apprime excuItis,summopere
nobilitata fuit. In quo praeclaro Athenaeo, quum perfi^tus
ibi.Iuris Canonici cursus nonnullis abhinc annis deesset, rec.
me. Pius Papa IX decessor Noster per Rescriptum sacrae
Studiorum Congregationis benigne concessit, ut cathedrae
praedictae disciplinae erigi et academici gradus conferri
licite possent. Nunc vero, quum dilectus filius Michael |de
Maria, studiorum eiusdem Universitatis Moderator, Nos
enixe rogaverit, ut ea, quae supra memoravimus privilegia
rata habere vellemus atque Apostolicis litteris coofirmare ;
Nos, quibus sane cog^itum est quantam sibi laudem inclita
haec Societas quum in profanis tum praecipue in sacris
disciplinis tradendis comparaverit, porrectis huiusmodi
DE CATHEDRIS JURIS CAN.IN COLL. ROM. ERIGENDIS. I93
precibus libenti quidem animo censuimus obsecundandum.
Quare omnes et singulos, quibus hae Nostrae litterae favent,
a quibusvis excommunicationis et interdicti, aliisque eccle-
siasticis censuris, sententiis et poenis, si quas forte incurre-
rint, huius tantum rei gratia absolventes et absolutos fore
censentes, praesentium tenore, necessarias et opportunas
facultates Rectori praefati Collegii Romani pro tempore
existenti perpetuum in modum auctoritate Nostra conce-
dimus ac largimur, quarum vi in amplissima Gregoriana
Universitate Societatis lESU, ubi laudabih'ter optimis disci-
plinis omnium nationum erudiuntur alumni, non modo
Facultas luris Canonici institui licite queat, verum etiam
auditores, qui eumdem cursum celebraverint, et ritedih'gen-
terque perfecerint, si digni post factum scientiae periculum
iudicati fuerint, baccalaureatus, licentiae et doctoralis
laureae insignibus decorari libere liciteque etiam possint ac
valeant. Praecipimus autem, ut in his gradibus conferendis le^esque
ea omnino serventur, quae sive ex lege sive ex consuetudine fj^j.^^5/j
in collatione similium graduum tum philosophiae tum gradihus
theologiae in eodem Collegio rite observari solent, utque das.
sarta tectaque semper sint statuta vel peculiares leges
ceteras scholas pontificias et collegia huius almae Urbis
Nostrae moderantes, quibus hac presenti concessione nihil
volumus derogatum.Decernentes has Nostras litteras firmas, „
«r . ^ • , . Praesen-
validas et efficaces existere et fore, suosque plenanos et Hum lUU'
integros effectus sortiri et obtinere, illisque ad quos spectat \ZriTaum
et spectare poterit in omnibus et per omnia plenissime suf- ^"'^'^^'-
fragari, sicque in praemissis per quoscumque iudices or-
dinarios et delegatos iudicari et deiiniri debere, atque
irritum et inane, si secus super his a quoquam quavis
auctoritate, scienter vel ignoranter, contigerit attentari.
Non obstantibus Constitutionibus et Ordinationibus Apo-
stolicis, ceterisque speciali licet atque individua mentione
et derogatione dignis in contrarium facientibus quibus-
cumque.
Datum Romae apud S. Petrum sub anulo Piscatoris
die XXIX lulii MDCCCXCVI, Pontificatus Nostri annodecimo
nono. C. Card. DE RVGGIERO
AcTA Leonis XIII. - T. VI. 13
,^^ A A Atf^^^^ A^^^^ A<ft A^ y
EPISTOLA
Ad Card. Vaughan, Arch.Weslmonasteriensem
DE SUBLEVANDIS CLERIGIS ANGLIGANIS
Al/G,
Testaius
Pontifex
suam de sa-
lute An-
gliae solli-
citudinem.
AD FIDEM CONVERSIS.
Wl n*est pas nicessaire de vous rappeler Notre
^ aflfection sp^ciale pour i^Angleterre et Tardent
dolet tristi
reifamilia'
ris condi-
tione fos
nonnun-
quam pre-
mi qui ad
matrem
Ecclesiam
ex clero an-
glicano
redeunt.
Varia
quae illis
occurrunt
mala per-
petienda.
licet a plu-
ribusfue-
rint supe-
rata.
ddsir que Nous avons de pourvoir par tous les
V^^^^H^ moyens aux int6rets spirituels de ses fils. Vous
en connaissez d^ja les nombreux t^moignages. Un point»
dont la haute importance n'dchappera pas 4 votre attention
ni a celle de vos freres dans r^piscopat, Nous pr6occupe
beaucoup en ce moment et Nous a fait concevoir un projet
que Nous nous h&tons de recommander a votre z^Ie, et, par
votreentremise,41a charit^ g^n^reuse descatholiques anglais.
Nous ne pouvons contempler sans une ^motion profonde
la situation si p^nible, parfois m£me d^sesp^r^e, des minis-
tres anglicans convertis, qui, suivant promptement Tappel
de la grice,se sont d^cid^s i entrerdans le sein de T^glise
catholique. Arrach^s trop souvent i une position ais^e ou
du moins convenable, ils se trouvent, au lendemain de leur
conversion, dans une situation des plus critiques, quelque-
fois m£me dans le d^niHment absolu, sans les moyens de se
maintenir ni de pourvoir aux pressants besoins de leurs
familles.
Leur naissance, leur ^ducation, leurs babitudes ne les ont
nullement pr^par6s pour des sacrifices aussi ^normes ; et
quand ces privations viennent s'ajouter aux cruelles an-
goisses des amiti^s bris6es et de Tisolement social, il nV a
gu^re de s'6tonner que plusieurs sentent leurs forces
ddfaillir.
Beaucoup, Nous le savons bien, ont accept^ tous les
sacrifices pour suivre sans retard la voix de leur conscience
et embrasser la virit6. Vous connaissez, Notre cher fils,
ces exemples insignes et Nous ne pouvons assez les louer.
DE SUBLEVANDIS CLER. ANGLIC. AD FIDEM CONV, I95
Ils ont eu raison de se rappeler que, quand les int^r^ts de
r&me sont en jeu, on ne peut s'arr6ter k aucune consid^*
ration d'ordre temporel, quelque p6nible qu'elle soit. Dieu
les recompensera un jour au centuple comme Lui seul sait mennon-
le faire. Mais cela n'emp^che qu*il s'agit ici d'un acte ^rr^ye*^
presqu'heroTque, dont la pens^e peut faire hesiter une vertu ^'"''"•^
plus faible et remettre k trop tard le pas ddcisif.
Nous voudrions donc venir en aide k ceux qui ont d6\k Exoptat
fait ce pas et k ceux qui sont pr6ts k le faire. Pour atteindre tifex ut
ce but Notre pens^e, qui est la N6tre personnelle, et que nJcMitati-
Nous vous proposons maintenant, serait de voir ^tabli en ^J^^J^^'
Angleterre un fonds assez consid^rable pour secourir les
pauvres ministres anglicans convertis. Notre intention
n'est certainement pas et ne pourrait pas £tre de leur pro-
curer une position sup^rieure ou m^me ^gale k celle qu*ils
ont si noblement quittde : leur vertu devra encore aflFronter
des sacrifices : mais Nous voudrions du moins leur assurer
les moyens de sufBre aux besoins les plus pressants pen-
dant les premi^res ann^es de leur conversion et jusqu'au
jour ob ils aient pu trouver par eux-m£mes les ressources
ndcessaires pour vivre convenablement.
Nous connaissons trop votre zMe et celui de T^piscopat conspiran-
et du clerg^ anglais, comme aussi la g^n^rostt^ de nos en- Episc^h,
fants catholiques en Angleterre pour douter un instant de 5^J2/f?«j.
Taccueil qu'ils feront k cette proposition, que Notre coeur
Nous a dict^e.
Recevez, Notre cher fils, comme source d*encouragement
et comme gage de Notre afFection, la b^n^diction Apos-
tolique.
Du Vatican, le 23 aoftt 1896.
LEO PP. XIIL
«►<ftAii^iifcAAA<!fc<m^iifei«Li.KAiatiaA<ft<«.^
EPISTOLA
Ad Gulielmum Alliata,
Praesidem consociationis antimassonicae,
DE PRIMO ANTIMASSONICOCONVENTU
Catkolieo-
rum coetus
magno mt
rei catholi'
cae emolu-
mento tes'
tatur PoH'
tifex,
coHsilium'
que frohat
agendi con-
ventum ad-
versus
Massonum
sectam.
de qua im-
pugnanda
se plura
edidisse
documenta
memoraf,
guae dili-
genier in
futuro con-
ventu at-
tendenda
!atH0LIC0S homines in coetus cogi ut, Episcopis
auspicibus, religionis commoda tueantur ac pro-
vehant,pergratum Nobis accidit semper. Nostris
ti^Sl^W^ autem optatis obsecundante perbenigne Deo, sic
eiusmodi coetus in vario rerum genere quotidie sunt aucti,ut
nihil admodum deiis relictum sit quae maxime ad Ecclesiae
utilitatem conducunt, quod, in catholicis conventibus agita-
tum,proventus non inde aliquid ceperit. — Nunc vero,dilecte
fili, nuntiasti Nobis eo iam consilia Consociationis vestrae
converti,ut delecti etiam ex universis nationibus viri Triden-
tum conveniant, quo scilicet adversus Massonum sectam,
insolentius se in dies eflferentem, communibus studiis deli-
berent, animosque et sumant ipsi et inspirent aliis ad obsi-
stendum ad decertandum acriores. Cetera ut praetereamus,
unum est cur id consiiii vehementer probetur. Inde etenim
patet, latius popuios intimam induere persuasionem, ma-
xime a clandestinis societatibus publicae sacraeque rei
parari damna. Haec, Nos, partim allata partim extimes-
cenda, opportunam omnem nacti occasionem, saepius per-
secuti sumus, dedita autem opera per Litteras Encyclicas
Humanum genus aliasque, quas nominatim ad Italos, anno
MDCCCXC, iterumque MDCCCXCII dedimus. Enimvero cura-
rum Nostrarum instantiam haud exitus fefellit : et fructus
inter consecutos propositum etiam istius aggrediendi coetus
libentes censemus. Quem quidem coeuntium numero et
praestantia, talem futurum confidimus, qualem et tractan-
darum rerum gravitas et sperandae utilitates postulant. —
Eventus tamen ut optatis cumulate respondeat, omnino
est opus utqui adeunt in coetu manus ad radices applicent
rationesque studiose inquirant,quibus contra progredientem
DE PRIMO CONVENTU ANTIMASSONICO. 197
sectarum vim efBcacius sit enitendum. Has quidem rationes moKet, ut
in Litteris Encyclicis nuper commemoratis copiose Nos ^pso/ructus
exposuimus, quae tamen omnes in id unum conferri possunt, proveniant,
ut in quibus maxime oppugnatio a Massonibus instituitur,
in iis ipsis a vobis propugnatio suscipiatur. Oportet igitur
ea pontificiae auctoritatis providentiaeque documenta sic
habeantur et maneant tamquam praescripta certaeque •
normae, quibus maximacumreligione obtemperetur, quum
a vobis deliberantibus tum ab iis subinde quotquot eidem
caussae ingenium suum ac operam sint coUaturi. — Certe Massonibus
autem, quod alias diximus, audacissimae impietatis dog- %t^fi^es
mata, quae secta illa consectatur et fiagitiosae quibus ^^^'^
nititur artes, minus aiferent calamitatis, sensimque per se
consident, si catholici homines faciem suam Massonibus
reddendam impensioresollertiacurenl.Ii nimirum mendacio
tenebrisque fidunt ; ast ementita species si detrahatur, pro-
num est ut quotquot recte sentiunt eorum nequissimam
perversitatem norint ac detestentur. — Christi igitur et conventui
animarum urgente caritate, coeptis vestris gratulamur, ^pXcJuur!
eisque ut Dei benignitas faveat precamur volentes. — Con- congressu-
fidimus sane conventum vestrum novos catholicis addi- ''''^^"f ,
monet ut
turum stimulos, ut parcentes errantibus, errori ne parcant, errantibus
et quae Christus hominibus impertiit praestantissima bona Vequl^uam
violari ullo modo ne sinant. Haec autem ut pro votis cedant,
tibi, dilecte fili, universisque qui congressui intererunt, aus-
picem caelestium munerum et benevolentiae Nostrae
testem,Apostolicam benedictionem amantissime in Domino
elargimur.
Datum Romae apud S. Petrum die II septembris
MDCCCXCVI, Pontificatus Nostri anno decimo nono.
LEO pp. xni.
vero errori
parcant.
a^<ft<ft<ft^.ArffciArtfe<ft<RA<^^
LITTERAE APOSTOLICAE
DE ORDINATIONIBUS ANGLICANIS
'3
SEPT.
i8g6,
Saepe
PoHiifex
Anghrum
gtnti bene'
voleniiam
suam testa-
tus est,
ipsam per-
cupUns Ec'
clesiae ma'
iri recortci'
liari.
Sfc<ft ^<ft jgPOSTOLlCAE curae et caritatis, qua Pastorem
A
TrcLCtatU"
rus jam esi
de ordina'
iionibus ri-
tu eduardi'
uo peractis,
quas gui'
dem irritas
jam tenuit
communis
sententia.
nonnulli
vero, nosfra
praesertim
aetatCt ha-
bent vali'
das.
magnum ovium, Dominum nostrum lesum Chri-
stum (<), referrc pro munere et imitari aspirante
ti^^^W^ eius gratia, studemus, non exiguam partem per-
nobili Anglorum nationi tribuimus. Voluntatis in ipsam
Nostrae ea praecipue testis est epistola quam superiore
anno dedimus propriam ad Anglos^ regnum Christi in fidei
unitate quaerentes : eiusdem quippe gentis et veterem cum
Ecclesia matre coniunctionem commemorando revocavimus,
et felicem reconciliationem, excitata in animis orandi Dei
sollertia, contendimus maturare. Rursusque haud ita pridem,
quum communibus universe litteris de unitate Ecclesiae
fusius agere visum est, non ultimo loco respeximus Angliam;
spe praelucente, posse documenta Nostra tum catholicis
(irmitatem tum dissidentibus salutare lumen afTerre. Atque
illudfateri libet quodaeque gentis humanitatem acmultorum
sollicitudinem salutis aeternae commendat,id est quam bene-
vole Anglis probata sit instantia Nostra et dicendi libertas,
nullo quidem acta humanae rationis impulsu. — Nunc autem
e4dem Nos mente eodemque animo deliberatum habemus
studia convertere ad quamdam non minoris momenti caus-
sam, quae cum ea ipsa re votisque Nostris cohaeret Quod
enim apud Anglos, aliquanto postquam ab unitatis christia-
nae centro abscessum est, novus plane ritus ordinibus sacris
conferendis, sub rege Eduardo VI, fuit publice inductus ;
defecisse idcirco verum Ordinis sacramentum, quale Chri-
stus instituit, simulque hierarchicam successionem, iam
tenuit communis sententia, quam non semel Ecclesiae acta
et constans disciplina firmarunt. Attamen recentiore me-
moria hisque maxime annis invaluit controversia, sacraene
Ordinationes ritu eduardiano peractae, natura sacramenti
effectuque polleant ; faventibus, affirmate vel dubitanter,
I. Hebr., xill, ao.
DE ORDINATIONIBUS ANGLICANIS. I99
non modo scriptoribus anglicanis nonnullis, sed paucis etiam
catholicis praesertim non anglis. Alteros quippe movebat
praestantia sacerdotii christiani, exoptantes ut duplici eius
in corpus Christi potestate ne carerent sui ; movebat alteros •
consilium expediendi quodammodo ilh's reditus ad unitatem:
utrisque vero hoc persuasum esse videbatur, iam studiis in opportw
eo genere cum aetate provectis, novisque h*tterarum monu- Vuu^tt
mentis ex oblivione erutis, retractari auctoritate Nostra *f^^^ ^"^
' causatn
caussam non inopportunumfore.Nos autem eaconsilia atque retractaH
.... . . , awtoritati
optata mmime neghgentes, maximeque voci obsequentes s, Sedis,
apostolicae caritatis, censuimus nihii non experire quod
videretur quoquo modo conducere ad animarum vel aver-
tenda damna vel utilitates fovendas.
Piacuit igitur de retractanda caussa benignissime indul- Qua de re
gere : ita sane, ut per summam novae disquisitionis soller- ^/ndtfsu
tiam, omnis in posterum vel species quidem dubitandi esset f^'^^^^
remota. Quapropter certo numero viris doctrina et erudi- fueso/ter-
,...,. tiam fuisse
tione praestantibus, quorum compertae erant dissimiles m adhiHtam
• •• ^•jt* A. t. ad causam
ipsa caussa opmiones, negotium dedimus ut momenta sen- rtteretra-
tentiae suae scriptis mandarent : eos deinde ad Nos accitos ^^^j*
iussimus communicare inter se scripta, et quidquid eo
amph'us ad rem cognitu esset dignum, indagare atque ex-
pendere. Consultumque a Nobis est,ut ipsi diplomata oppor-
tuna omni possent copia in tabulariis vaticanis sive nota
recognoscere sive inexplorata educere ; itemque ut prompta
haberent quaecumque eiusdem generis acta apud sacrum
Consilium, quod Suprema vocatur, asservarentur, neque
minus quaecumque ad hoc tempus doctiores viri in utram-
que partem evulgassent. Huiusmodi adiumentis instructos,
voluimus eos in singulares congressiones convenire ; quae
ad duodecim sunt habitae, praeside uno ex S. R. E. Cardi-
nalibus a Nobismetipsis designato, data singulis facultate
disputandi libera. Denique earumdem congressionum acta,
una cum ceteris documentis, Venerabilibus Fratribus No-
stris Cardinalibus ex eodem Consilio iussimus exhiberi
omnia; qui meditat^ caussa eSque coram Nobis deinde
agitata, suam quisque sententiam dicerent.
Hoc ducendae rei ordine praestituto, ad intimam tamen Anuomnia
200 LITTERAE APOSTOLICAE ** APOSTOLICAE CURAE, "
auiem aestifnatioDem caussae aequum erat non ante aggredi.quam
fut^Vt^ id perstudiose quaesitum apparuisset, quo loco ea iam esset
meTtJ^uae sccundum ApostoHcae Sedis praescriptiones institutamque
derecotud' consuetudinem ; cuius consuetudinis et initia et vim maeni
Itanda eC' "
cUsiaAn- profecto intererat reputare. Quocirca in primis perpensa
dfditVgato sunt documenta praecipua quibus Decessores Nostri, rogatu
suojuiius reginae Mariae, singulares curas ad reconciliationem eccle«
siae Anglicae contulerunt. Nam lulius III Cardinalem
Reginaldum Polo, natione Anglum, multiplici laude exi-
mium, Legatum de latere ad id opus destinavit, tamquam
pacis et dilectionis angelum suum^ eique mandata seu facul-
tates extra ordinem normasque agendi tradidit (') ; quas
quae qui- deindc Paulus IV confirmavit et declaravit In quo ut recte
dem ad
ipsAm spe- coUigatur quidnam in se commemorata documenta habeant
caumm^or- ponderis, sic oportet fundamenti instar statuere, eorum
numTJgli propositum nequaquam a re abstractum fuisse, sed rei om-
canarum, nino inhaerens ac peculiare. Quum enim facultates Legato
apostolico ab iis Pontificibus tributae, Angliam dumtaxat
religionisque in ea statum respicerent ; normae item agendi
ab eisdem eidem Legato quaerenti impertitae, minime qui-
dem esse poterant ad illa generatim decernenda sine quibus
sacrae ordinationes non valeant, sed debebant attinere pro-
prie ad providendum de ordinibus sacris in eo regno, prout
temporum monebant rerumque conditiones expositae. Hoc
ipsum, praeter quam quod ex natura et modo eorumdem
documentorum perspicuum est, inde pariter liquet, quod
alienum prorsus fuisset, ita velle de iis quae sacramento
Ordinis conficiendo necesse sunt, propemodum commone-
fieri Legatum, eumque virum cuius doctrina etiam in Con-
cilio Tridentino eluxerat.
Has Ista prope tenentibus non difficulter patebit quare in
^buissTirri' ^^^^^^^^ 1"^" ^ ^^ Legatum apostolicum, perscriptis dic
tasex eo viii martii MDLIV, distincta sit mentio, de iis primum qui
paiet quod ... . ,-
postea ad vtte et legtttme promott, iti suis ordmibus essent retmendi,
scrihens^eos tum dc iis qui non promoti ad sacros ordines^ possent, si
mwenld ^^g^^ ^^ idonei reperti fuissenty promoveri. Nam certe defi-
I. Id factum augusto mense moliii per litteras sub plumbo, Si uUo uMfium
tempore et Posi numiium JVodis, atque alias.
DB ORDINATIONIBUS ANGLICANIS. 20I
niteque notatur, ut reapse erat, duplex hominum classis : r^
hinc eorum qui sacram ordinationem vere suscepissent, "^f^;
quippe id vel ante Henrici secessionem, vel si post eam et ^^,„^j ^,-.
per ministros errore dissidiove impIicitos,ritu tamen catho- citqw pon
lico consueto ; inde aliorum qui initiati essent secundum ^crosordi-
Ordinale eduardianum, qui propterea possent promoveri, ^^jTdfsi-
quia ordinationem accepissent irritam. Neque aliud sane fjJJ'^,^""
PontiBcis consilium fuisse, praeclare confirmat epistola verHseos
eiusdem Legati, die xxix ianuarii MDLV, facultates suas iduarJino
episcopo Norwicensi demandantis. Id amplius est potissime yueraiu!\x
considerandum quod eae ipsae luHi III litterae afferunt, de %^l}^^/^'^^
facultatibus pontificiis libere utendis, etiam ineorum bonum
quibus munus consecrationis, minus rite et non servatd
forma Ecclesiae consuetay impensum fuit : qua quidem locu-
tione ii certe designabantur qui consecrati eduardiano ritu;
praeter eam namque et catholicam formam alia nulla erat
eo tempore in Anglia.
Haec autem apertiora fient commemorando legationem Pauius
quam Philippus et Maria reges, suadente Cardinali Polo, H^pj^^J^l^
Romam ad Pontificem februario mense MDLV miserunt. e/Maria
Regii oratores, viri tres admodum insignes et omni virtute ^^umie^a-
praediti, in quibus Thomas Thirlby, episcopus Eliensis, sic ^^J ^J^"^
habebant propositum, Pontificem de conditione rei reli- ij*'^*'»
giosae in eo regno notitia ampliore edocere, ab ipsoque in
primis petere ut ea quae Legatus ad eiusdem regni cum
Ecclesia reconciliationem curaverat atque efiecerat, haberet
rata et confirmaret : eius rei caussd omnia ad Pontificem
allata sunt testimonia scripta quae oportebat, partesque Or-
dinalis novi proxime ad rem facientes. lamvero Paulus IV litterasde-
legatione magnifice admissa, eisdemque testimoniis per cer- ^^'^^'
tos aliquot Cardinales diligenter disaissis^ et habita delibera- "»»• ** ^««-
tionematura, litteras Praeclara carissimi suh plombodedit irritaste-
die XX iunii eodem anno. In his quum comprobatio plena liju^ord!'
et robur additum sit rebus a Polo gestis, de ordinationibus '^^^^^J^^
sic est praescriptum:... qui ad ordines ecclesiasticos,., ab novamri-
alio quam ab episcopo rite et recte ordinato promoti fuerunt^ formam
eosdem ordines.., de novo suscipere teneantur, Quinam autem
essent episcopi tales, non rite recteque ordinati^ satis iam
202 LITTERAE APOSTOLICAE '* APOSTOLICAE CURAE. '*
tndicaverant superiora documenta, facultatesque in eam rem
a Legato adhibitae : ii nimirum qui ad episcopatum, sicut
alii ad alios ordines, promoti essent, non servaid fonna Ec-
clesiae consueta, vel non servata Ecclesiaeforma et intentione^
prout Legatus ipse ad episcopum Norwicensem scribebat.
Hi autem non alii profecto erant nisi qui promoti secundum
novam ritualem formam ; cui quoque examinandae delectt
Cardinales attentam operam dederant. Neque praetermit*
tendus est locus ex eisdem Fontificis litteris, omnino rei
congruens ; ubi cum aliis ben^ficio dispensationis egentibus
numerantur qui tam ordines quam beneficia eccUsiastica nul-
liter et defacto obtinuerant. Nu/Iiter enim obtinuisse ordines
idem est atque irrito actu nuUoque effectu, videlicet inva-
lide, ut ipsa monet eius vocis notatio et consuetudo sermo-
nis ; praesertim quum idem pari modo afiirmetur de ordini-
bus quod de beneficiis ecclesiasticis^ quae ex certis sacrorum
canonum institutis manifesto erant nulla, eo quia cum vitio
idemque infirmante collata. Huc accedit quod ambigentibus nonnul-
Pontificis lis quiuam revera episcopi, rtte et recte ordtnatt dici et haben
^j/irS/^. possent ad mentem Pontificis, hic non multo post, die XXX
octobris, alias subiecit litteras in modum Brevis: atque, Nos,
inquit, haesitationem huiusmodi tollere^ et serenitati cons^ien-^
tiae eorum qui schismate durante ad ordines promoti fuerant^
mentem et intentionem quam in eisdem litteris Nostris habui-
mus clarius exprimendoy opportune consulere volenteSy declara*
mus eos tantum episcopos et archiepiscopos qui non in forma
Ecclesiae ordinati et consecratifuerunty rite et recte ordinatos
dici nonposse.Qusie declaratio, nisi appositead rem Angliae
praesentem, id est ad Ordinale eduardianum, spectare de«
buisset, nihil certe confecerat Pontifex novis litteris, quo
vel haesitationem tolleret vel serenitati conscientiae consuk-
^eiigionU ^^^» Ceterum Apostolicae Sedis documenta et mandata non
daefau^rn ^^*^^^ quidcm Legatus intellexit, atque ita eis rite religiose-
iiias, Se- que obtemperavit : idque pariter factum a regina Maria et
menta in- a ceteris qui cum ea dederunt operam ut religio et instituta
teiuxerunt, ^^^)^q\\^^ j^ pristiuum locum restituerentur.
jam 'ponti' Auctoritates quas excitavimus lulii IH et Pauli IVaperte
mTm^iio- ostendunt initia eius disciplinae quae tenore constanti, iam
DE ORDINATIONIBUS ANGLICANIS. 203
tribus amplius saeculis, custodita est, ut ordinationes ritu ts
eduardiano, haberentur infectae et nullae ; cui disciplinae jSgdl
amplissime suflFragantur testimonia multa earumdem ordi- rumdocu-
najionum quae, in hac etiam Urbe, saepius absoluteque J^^'^^^
iteratae sunt ritu catholico. — In huius igitur disciplinae esnEccU-
, ... .«^T../" siae disci-
observantia vis inest opportuna proposito. Nam si cui forte pHnam
quidquam dubitationis resideat in quamnamvere sententiam ordinatio'
ea Pontificum diplomata sint accipienda, recte illud valet : JJ^^j|^j"^^
Consuetudo optima legum interpres, Quoniam vero firmum i^ctas.
semper ratumque in Ecclesia mansit, Ordinis sacramentum dem disci-
nefas esse iterari,fieri nullo pacto poterat ut talem consuetu- ^demouura^
dinem Apostolica Sedes pateretur tacita ac toleraret. Atqui '^lf^jf/.
eam non toleravit solum, sed probavit etiam et sanxit ipsa, laeordina-
quotiescumque in eadem re peculiare aliquod factum incidit rataesunt
iudicandum. Duo eiusmodi facta in medium proferimus, ex ^jc^^dgui-
multis quae ad Supremam sunt subinde delata : aIterum,anno f^^^^^p^
MDCLXXXiv, cuiusdam Calvinistae Galli, alterum, anno «^^f^j. ^^
MDCCIV, loannis Clementis Gordon ; utriusque secundum testantur
rituale eduardianum suosadepti ordines. In primo,post ac- supreraam
curatam rei investigationem, consultores non pauci respousa %^^gj^.
sua, quac appellant vota, de scripto ediderunt,'ceterique cum modifacta
.... Pontifex
eis m unam conspirarunt sententiam, pro invahdttate or- exponit,
dinationis: tantum quidem ratione habita opportunitatis,pIa- ^cujmd^m
cuit Cardinalibus respondere,/?//^!/^. Eadem vero acta repe- ^^//^''"'^*
tita et ponderata sunt in facto altero: quaesita sunt praeterea aiterum
nova consultorum vota, rogatique doctores egregii e Sorbo- cumentis
nisis ac Duacenis, neque praesidium ullum perspicacioris ^ ""**
prudentiae praetermissum estadrem penitus pernoscendam.
Atque hoc animadvertisse oportet quod, tametsi tum ipse
Gordon cuiusnegotiumerat,tumaIiqui consultores inter caus-
sas /2//////^//^' vindicandae etiam adduxissent illam prout pu-
tabatur ordinationem Parkerii, in sententia tamen ferenda
omnino seposita est ea caussa, ut documenta produnt inte-
grae fidei, neque alia ratioest reputata nisi defectus formae
et intentionis, Qua de forma quo plenius esset certiusque iu-
dicium,cautum fuerat ut exemplar Ordinalis anglicani sup-
peteret ; atque etiam cum eo singulae collatae sunt formae
ordinandi,exvariis orientalium et occidentalium ritibuscon-
204 LITTERAE APOSTOLICAE '• APOSTOLICAE CURAE. "
cumtniis quisitae.Tum Clemens XI, Cardinalium ad quos pertinebat
tuminZt^ consentientibus suffragiis, ipsemet feria V, die XVII aprilis
sa Gordon mdcciv, dccrevit 2 € loanues Clemens Gordon ex integro et
absolute ordinetur ad omnes ordines etiam sacroset praecipue
presbyteratus.etquatenus non fueritconfirmatus,prius sacra-
PonHftx mentum Confirmationis suscipiat >. Quae sententia, id sane
^^ ' ' considerare refert, ne a defectu quidem traditionis instru-
mentorum quidquam momenti duxit : tunc enim praescri-
ptum de more esset ut ordinatio sub conditione instaurare-
tur. Eo autem pluris refert considerare, eamdem Pontificis
sententiam spectare universe ad omnes Anglicanorum or-
dinationes. Licet enim factum attigerit peculiare, non tamen
ex peculiari quapiam ratione profecta est, verum ex vitio
formaty quo quidem vitio ordinationes illae aeque afficiuntur
omnes : adeo ut, quoties deinceps in re simili decernendum
fuit, toties idem Clementis XI communicatum sit decre-
tum.
Licetab Quae quum itasint, non videt nemo controversiam tem-
Apostoiica poribus nostris exsuscitatam, Apostolicae Sedis iudicio defi-
Hccontro- uitam multoantea fuisse: documentisque illis haudsatisquam
^iLH^iamen oportuerat cognitis, fortasse factum ut scriptor aliquis catho-
*UAnfiic^a- ^*^"* disputationem de ea libere habere non dubitarit. Quo-
numrursus niam vcro, ut principio monuimus, nihil Nobis antiquius
Pontifex optatiusque est quam ut hominibus recte animatis maximcl
'^didgentia possimus ludulgentia et caritate prodesse, ideo iussimus in
jussit, Ordinale anglicanum, quod caput est totius caussae, rursus
quam studiosissime inquiri.
Doctrina '" *"**" cuiuslibet sacramenti conficiendi et administrandi
men^7no *"^^ disccmunt inter partem caeremonialem et partem essen^
vae Ugis ttalem, quae materia etfortna appellari consuevit. Omnesque
norunt, sacramenta novae Iegis,utpote signa sensibilia atque
gratiae invisibilis eflicientia, debere gratiam et significare
quam efficiunt et efficere quam significant. Quae significatio,
Afatena in etsi in toto ritu essentiali, in materia scilicet et forma, ha-
tts perfor-
mam deter- beH debet, praecipue tamen ad formam pertinet ; quum
7t"ma1!i'- materia sit pars per se non determinata, quae per illam
^^^Ordine determiuetur. Idque in sacramento Ordinis manifestius
apparet, apparct, cuius conferendi materia, quatenus hoc loco se dat
DE ORDINATIONIBUS ANGLTCANIS. 205
considerandam, est manuum impositio ; quae quidem nihil ij
definitum per se significat, et aeque ad quosdam Ordines, i80^
aeque ad Confirmationem usurpatur. — lamvero verba quae porma vero
ad proximam usque aetatem habentur passim ab Anglicanis ^^^^^'^^'
tamquam forma propria ordinationis presbyteralis, videlicet, presbyura-
Accipe Spiritiim Sanctum^ minime sane significant definite gUcanUad-
ordinem sacerdotii vel eius gratiam et potestatem, quae ca/uiT,^^'
praecipue est potestas consecrandi et offerendi verum corpus l^^^J^p^^
etsanniinem Domini C\ eo sacrificio, quod non est nuda addUapor
commemoratto sacrtfictt tn Cruceperactt (2).Forma huiusmodi vim suam,
aucta quidem est postea iis verbis, ad officium et opus pres- /oriT^de-
iyteri : sed hoc potius convincit, Anglicanos vidisse ipsos '^^^^jampo'-
primam eam formam fuisse mancam neque idoneam rei. i«erun/ob
* . , , ... ../• exttnctam
Eadem vero adiectio, si forte quidem legitimam significa- Hierar-
tionem apponere formae posset, serius est inducta, elapso '^ '^"*'
iam saeculo post receptum Ordinale eduardianum ; quum
propterea, Hierarchii extincta, potestas ordinandi iam nulla
essetNequidquam porro auxilium caussae novissime arces-
situm est ab aliis eiusdem Ordinalis precibus. Nam, ut ce-
tera praetereantur quae eas demonstrent in ritu anglicano
minns sufficientes proposito, unum hoc argumentum sit
instar omnium, de ipsis consulto detractum esse quidquid
in ritu cathoh'co dignitatem et officia sacerdotii perspicue
designat. Non ea igitur forma esse apta et sufficiens sacra-
mento potest, quae id nempe reticet quod deberet proprium
significare.
De consecratione episcopah" similiter est. Nam formulae, ^^Yitter
Accipe Spiriium Sanctum. non modo serius adnexa sunt /«''«^«^^-
verba, ad offictum et opus eptscopt^ sed etiam de usdem, ut crationis
mox dicemus, iudicandum aliter est quam in ritu catholico. resHtuta^
Neque rei proficit quidquam advocasse praefationis precem, ^fJltatTper
Omnipotens Deus ; quum eapariter deminuta sit verbisquae verhaseHus
summum sacerdotium declarent, Sane nihil, huc attinet Neckabet
explorare, utrum episcopatus complementum sit sacerdotii, IrandZn
an ordo ab illodistinctus : aut collatus, ut Riunt, persaltum, ^/^''^JJZi
scilicet homini non sacerdoti, utrum effectum habeat necne. '''"'^''^
___^ __^_^ Omnipo-
I. Trid. Sess. xxiu,de sacr, Ord., can. i. — 2. /d. Sess. XXii, de sacri/. Missae, ^^^ ^^^'
can. f.
206 LITTERAE APOSTOLICAfi ** APOSTOLICAE CURAE. "
quitpfquat At ipse procul dubio, ex institutione Christi, ad sacramen-
demlnu/a tum Ordinis verissime pertinet, atque est praecellenti gra-
jam^indZ ^^ sacerdotium ; quod nimirum et voce sanctorum Patrum
cai conse- et rituali nostra consuetudine summum sacerdotium. sacri
crattonts ,
episcopaiis mintstertt summa nuncupatur. Inde fit ut, quoniam sacra-
^n!tntum mcutum Ordinis verumque Christi sacerdotium a ritu angli-
rationcm" ^ano penitus extrusum est, atque adeo in consecratione
episcopali ciusdem ritus nullo modo sacerdotium confertur,
nullo item modo episcopatus vere ac iure possit conferri :
eoque id magis quia in primis episcopatus muniis illud
scilicet est, ministros ordinandi in sanctam Eucharistiam
et sacrificium.
Exponit ^^ rectam vero plenamque Ordinalis anglicani aestima-
ordinau ^*^"^™> practer ista per aliquas eius partes notata, nihii
Angiica- profecto tam valet quam si probe aestimetur quibus adiunc-
num a suts , ... ,. , ,, . , _
auctoribui tis rerum conditum sit et publice constitutum. Longum est
^""rrorfs slngula perscqui, neque est necessarium : eius namque
Novatorum actatis mcmoria satis diserte loquitur, cuius animi essent
ita accom- ^ '
modatum, in Ecclcsiam catholicam auctores Ordinalis, quos adscive-
rint fautores ab heterodoxis sectis, quo demum consiiia sua
referrent. Nimis enimvero scientes quae necessitudo intcr
fidem et cultum, inter legem credendi et legem supplicandi
intercedat, liturgiae ordinem, specie quidem redintegrandae
eius formae primaevae, ad errores Novatorum multis modis
deformarunt. Quamobrem toto Ordinali non modo nulla
est aperta mentio sacrificii, consecrationis, sacerdotii, pote-
statisque consecrandi et sacrificii oflferendi ; sed immo
omnia huiusmodi rerum vestigia, quae superessent in
precationibus ritus catholici non plane reiectis, sublata et
deleta sunt de industria, quod supra attigimus. Ita per se
utadusum apparct nativa Ordinalis indoles ac spiritus, uti loquuntur.
''^Jm^jam ^^"^ ^^^^ ^^ origiuc ducto vitio,si valere ad usum ordinatio-
*T ^^'r^' numminime potuit, nequaquam decursu aetatum, quum tale
matum, ipsum permanserit, futurum fuit ut valeret. Atque ii egerunt
postcl aT' frustra qui inde a temporibus Caroli I conati sunt admit-
t^Hvftio ^^^^ aliquid sacrificii et sacerdotii, nonnull^ dein ad Or-
Hte purga- diuale facta accessione : frustraque similiter contendit pars
ea Anglicanorum non ita magna, recentiore tempore coa-
DE ORDINATIONIBUS ANGLICANIS. 207
Hta, quae arbitratur posse idem Ordinale ad sanam rectam- /?
SEPT
que seotentiam intelligi et deduci. Vana, inquimus, fuere /^g^.'
et sunt huiusmodi conata : idque hac etiam de caussa, quod, g^^^^ ^^
si qua quidem verba, in Ordinali anglicano ut nunc est, por- ^^^*^^^j^^
rigant se in ambiguum, ea tamen sumere sensum eumdem aiunosensu
nequeunt quem habent in ritu catholico. Nam semel novato Sacramen-
ritu, ut vidimus, quo nempe negetur vel adulteretur sacra- clendum^
mentum Ordinis, et a quo quaevis notio repudiata sit con- r'9f**ritur.
secrationis et sacrificii ; iam minime constat formula, Accipe
Spiritum Sanctum^ qui Spiritus, cum gratia nimirum sacra-
menti, in animam infunditur ; minimeque constant verba •
illa, adoffictum et opus presbyteri vel episcopi ac simih'a, quae
restant nomina sine re quam instituit Christus. — Huius hujusvIs
vim argumenti perspectam ipsi habent plerique Anglicani, ^J^^J^'"^*'
observantiores Ordinalis interpretes ; quam non dissimu- perspecta
lanter eis obiiciunt qui, nove ipsum interpretantes, Ordini- »»j, l^un-
bus inde collatis pretium virtutemque non suam spe vana ^djprecatio-
afEngunt. Eodem porro argumento vel uno illud etiam cor- ^'^^^^'
ruit, opinantium posse in legitimam Ordinis formam sufH- Deus.
cere precationem, Omnipotens Deus^ bonorum omnium lar^
gitor^ quae sub initium est ritualis actionis ; etiamsi forte
haberi ea posset tamquam sufliciens in ritu aliquo catholico
quem Ecclesia pr6basset. — Cum hoc igitur intimo^rw^^ ordinaHo-
defectu coniunctus est defectus intentionis, quam aeque ne- «" o^ngu-
• 1 . T-v 1 • canae non
cessario postulat, ut sit, sacramentum. De mente vel mten- tantum ob
tione, utpote quae per se quiddam est interius, Ecclesia non dTf^mm
iudicat : at quatenus extra proditur, iudicare de ea debet. ^^/''J^^^^
lamvero quum quis ad sacramentum conficiendum et con- f^defectum
ferendum materiam formamque debitam serio ac riteadhi-
buit, eo ipso censetur id nimirum facere intendisse quod
facit Ecclesia. Quo sane principio innititur doctrina quae
tenet esse vere sacramentum vel illud, quod ministerio
hominis haeretici aut non baptizati, dummodo ritu catho-
lico, conferatur. Contra, si ritus immutetur, eo manifesto
consilio ut alius inducatur ab Ecclesia non receptus, utque
id repellatur quod facit Ecclesia et quod ex institutione
Christi ad naturam attinet sacramenti, tunc palam est,
non solum necessariam sacramento intentionem deesse,
208
sed intentionem immo haberi sacramento adversam et
repugnantem.
Causam Isthaec omnia diu multumque reputavimus apud Nos
ma^sapUn- ^^ com Vencrabilibus Fratribus Nostris in Suprema indici-
^ApoMt^i ^^^ » quorum etiam Coetum singulariter coram Nobis ad-
Sedtjudi' yocare placuit feria V, die XVI iulii proxtmi, in commemo-
omnescoH' ratione Mariae D. N. Carmeh'tidis. lique ad unum consen-
'suprema sere, propositam caussam iam pridem ab Apostolica Sede
ipiam^Ue' P'^"^ fuisse et coguitam et iudicatam ; eius autem denuo
^.^^^^: instituta actique quaestione, emersisse illustrius quanto illa
tatt;Ponh' ... . , , , , . ,r
fexv€ro,rei lustitiac sapientiaequc pondere totam rem absolvisset Ve-
tafema^ht' rumtameu optimum factu duximus supersedere sententiae,
unsa!^'^ quo et meh'us perpenderemus conveniret ne expediretque
eamdem rem auctoritate Nostra rursus declarari, et uberio-
rem divini luminis copiam supph'ces imploraremus. — Tum
considerantibus Nobis ut idem caput, etsi iure iam defini-
tum, a quibusdam revocatum sit in controversiam, quacum-
que demum caussasit revocatum; ex eoque pronum fore ut
perniciosus error gignatur non paucis qui putent se ibi
Ordinis sacramentum et fructus reperire ubi minime sunt,
visum est in Domino sententiam Nostram edicere.
irritas de- Itaque omnibus Pontiiicum Decessorum in hac ipsacaussa
dination7s decretis usquequaquc assentientes, eaque plenissime confir-
^*%noier' n^sintes ac veluti renovantes auctoritate Nostra, motu pro-
actas; prio, ccrta scientia, pronunciamus et declaramus, Ordina-
tiones ritu angh'cano actas, irritas prorsus fuisse et esse,
omninoque nullas.
jamque Hoc rcstat, ut quo ingressi sumus Pastoris magni nomi-
^^qutordi' "® ^^ animo veritatem tam gravis rei certissimam common-
numbeneji- strarc, codem adhortemur eos qui Ordinum atque Hierar-
cia requt' * *
runt, hor-^ chiae beneficia sincera voluntate optent ac requiraut. Usque
adhuc fortasse, virtutis christianae intendentes ardorem,
religiosius consulentes divinas litteras, pias duplicantes
maximaibi preces. inccrti taraen haeserunt et anxii ad vocem Christi
adjumenta *^ ' «^ , . . *
ad saiutem iamdiu intimc admonentis. Probe lam vident quo se bonus
ille invitet ac veh't. Ad unicum eius ovile si redeant, tum vero
et quaesita beneficia assecuturi sunt et consequentia salutis
praesidia, quorum administram fecit ipse Ecclesiam, quasi
tatur ut ad
untcum re-
deant ovile
Christi,
DE ORDINATIONIBUS ANGLICANIS. 209
redemptionis suae custodem perpetuam et procuratricem rj
ia gentibus. Tum vero hdurient aquas in gaudio defontibus i8g6[
Salvatoris, sacramentis eius mirificis ; unde fideles animae
in amicitiam Dei, remissis vere peccatts, restituuntur, cae-
lesti pane aluntur et roborantur, adiumentisque maximis
affluunt ad vitae adeptionem aeternae. Quorum bonorum
revera sitientes, utinam Deuspacis, Deustotius consolationis
faciat compotes atque expleat perbenignus. — Hortatio- eu in
nem vero Nostram et vota eos maiorem in modum spectare ^c7i^ii!uio'
voiumus, qui religionis ministri in communitatibus suis «^**^*"
habentur. Homines ex ipso officio praecedentes doctrina suadetqui
et auctoritate, quibus profecto cordi est divina gloria et ^miHistriin
animorum salus, velint alacres vocanti Deoparere in primis ^i^^^j'*^^
et obsequi, praeclarumque de se edere exemplum. Singu- ^^^'^r.
lari certe laetitia eos Ecclesia materexcipiet omniquecom-
plectetur bonitate et providentia, quippe quos per arduas
rerum difficultates virtus animi generosior ad sinum suum
reduxerit. Ex hac vero virtute dici vix potest quae ipsos
laus maneat in coetibus fratrum per catholicum orbem,
quae aliquando spes et fiducia ante Christum iudicem, quae
ab illo praemia in regno caelesti ! Nos quidem, quantum
omni ope licuerit, eorum cum Ecclesia reconciliationem
fovere non desistemus ; ex qua et singuli et ordines, id
quod vehementer cupimus, multum capere possunt ad imi-
tandum. Interea veritatis gratiaeque divinae patentem cur-
sum ut secundare contendant fideliter, per viscera miseri-
cordiae Dei nostri rogamus omnes et obsecramus.
Praesentes vero litteras et quaecumque in ipsis habentur Praesen-
nullo unquam tempore de subreptionis aut obreptionis sive ^^^Jlau-
intentionis Nostrae vitio aliove quovis defectu notari vel ctoHjaiem
* vtndtca/,
impugnari posse ; sed semper validas et in suo robore fore
et esse, atque ab omnibus cuiusvis gradus et praeeminen-
tiae inviolabiliter in iudicio et extra observari debere decer-
nimus : irritum quoque et inane, si secus super his a quo-
quam, quavis auctoritate vel praetextu, scienter vel igno-
ranter, contigerit attentari, declarantes, contrariis non
obstantibus quibuscumque.
Volumus autem ut harum litterarum exemplis, etiam
AcTA Leokis XIII. - T. VI. 14
2IO LITTERAE APOSTOLICAE " APOSTOLICAE CURAE.
impressis, manu tamen Notarii subscriptis, et per consti-
tutum in ecclesiastica dignitate virum sigillo munitis eadem
habeatur fides quae Nostrae voluntatis significationi his
praesentibus ostensis haberetur.
Datum Romae apud Sanctum Petrum anno Incamatio-
nis Dominicae millesimo octingentesimo nonagesimo sexto,
Idibus septembribus, Pontificatus Nostri anno decimo
nono.
A. Card. BIANCHI C. Card. DE RVGGIERO
Pro-Datarivs
VISA
De Cvria I. De Aqvila e Vicecomitibvs
Loco i^ Flumbi
Reg. in Secrei. Brevium.
I. CVGNONIVS.
IDENTEM piumque animum erga Virginem bea-
tissimam, quem inde a teneris haustum, toti
vita studuimus alere et augere, iam saepius in
summo Pontificatu licuit Nobis apertiusque
testari. Tempora enim nacti aeque calamitosa rei christianae
ac populis ipsis periculosa, nempe cognovimus quanti foret
ad providendum, commendare vel maxime illud salutis
pacisque praesidium quod in augusta Genitrice sua benig-
nissime Deus humano generi attribuit, perpetuo eventu in
Ecclesiae fastis insigne. Hortationibus votisque Nostris
multiplex gentium catholicarum sollertia respondit,reIigione
praesertim sacratissimi ROSARII excitatS : neque copia
desiderata est fructuum optimorum. Nos tamen expleri
nequaquam possumus celebrandi Matre divina, quae vere
est omni laude dignisstma^ et commendando amoris studio
in Matrem eamdem hominum, qaz^plena est misericordiae,
plena gratiarum. Quin etiam animus, apostolicis curis defa-
tigatus, quo propius sentit demigrandi tempus instare, eo
contentiore fiducia respicit Illam, ex qua,tamquam ex feh'ci
aurora, inocciduae faustitatis laetitiaeque processit dies.
Quod si, Venerabiles Fratres, iucundum memoratu est, aliis
Nos datis ex intervallo litteris collaudasse Rosarii precem,
utpote quae multis modis et pergrata sit ei cuius honori
adhibetur, et iis perutilis cedat qui rite adhibeant, aeque
cst iucundum posse nunc idem insistere et confirmare pro-
positum. Hinc autem praeclara se dat occasio ut mentes
animosque ad religionis incrementa more paterno adhor-
temur, et acuamus in eis praemiorum spem immortalium.
Precandi formae, de qua dicimus, appellatio adhaesit
propria Rosarii, velut si rosarum suavitatem venustatemque
sertorum contextu suo imitetur. Quod quidem ut peraptunri
est instituto colendae Virginis, quae Rosa mystica Paradisi
merito salutatur, quaeque universorum Regina stellante ibi
20
SEPT.
i8g6.
B. Ma-
riae V,
cultum, no'
stris ^oppor-
tunissi-
mumtemfo-
ribuSf
saepius se
jam com-
mendasse
Fidelihus
Pontifex
memorat.
Instante
jam morte,
Matrem
Dei homi'
numque
Jidentius
his litteris
laudaturus
est
Precem
iterum Ro-
sarii cele-
brando,
unde se
dat hortan-
di Fideies
praeclara
occasio.
Rosarii
nonun con-
gruum kuic
precandi
formae est
quae Regi-
nam Coeli
Rosamque
mysticam
212 EPIST. ENCYCL. '* FIDENTEM PIUMQUE ANIMUM.
Paradisi cofona praefulgct, ita videtur nomine ipso adumbrare
'HisqM ^' augurium, cultoribus suis ab illa oblatum, de gaudiis ser-
coroHom^^ tisque caelestibus. — Hoc autem perspicue apparet, si quis
Adiaiutem Rosarii marialis rationem consideret. Nihil quippe est quod
'V^^iTora- Chrisli Domini et Apostolorum tum praecepta tum exem-
tioesu ^Adi gravius suadeant, quam invocandi Dei exorandique
oflicium. Patres deinde ac doctores commonuerunt tantae
id esse necessitatis, ut homines, eo neglecto, sibi frustra
^lV^^est ^^ sempiterna salute assequenda confidant. Quum vero
eficax cum cuiquam oranti, ex rei suapte vi atque ex promissione
t^o7ant Christi, aditus pateat ad impetrandum, ex duabus tatnen
praecipue rebus, ut nemo ignorat, maximam efficacitatetn
trahit precatio ; si perseveranter assidua, si complurium sit
in unum collata. Alterum ea declarant plena bonitatis
invitamenta Christi, petite^ quaerite^ pulsate (<) ; plane ad
similitudinem parentis optimi, qui liberorum vult ille qui-
dem indulgere optatis, sed etiam gaudet se diu rogari ab
eis et quasi precibus fatigari, ut ipsorum animos arctius
in unum sibi devinciat. De altero idem Dominus non semel testatus
congrega u ^^^ ^ ^, ^^^ ^^ vobts consenserifit snper terram^ de omni n
quamcumque petierint, fiet illis a Patre meOy eo quod, uhi
sunf duo vel tres congregati in nomine meo^ ibi sum in medio
eorum{^\ £x quo illud Tertulliani nervose dictuoi iCoimus
in coetum et congregationem^ ut ad Deum^ quasi manu facta^
precationibus ambiamus; haec Deo grata vis est (^) : illudque
commemorabile Acquinatis : Impossibile est multorumpreces
non exaudiri^ si ex multis orationibus fiat quasi una (^). —
Constat Ea utraque commendatio egregie in Rosario praestat In
rii/ormuM hoc enim, plura ne persequamur, eisdem ingeminaodis
tl^iu- precibus regnum gratiae et gloriae suae a Patre caelesti
ra«dfw^ implorare contendimus ; Virginemque Matrem etiam atquc
precatio- etiam obsecramus ut culpae obnoxiis succurrere nobis
^'mufum deprecando velit, quum in omni vita, tum sub horam ex-
daUs^mh. tremam quae gradus est ad aeternitatem. Eiusdem autem
Rosarii formula ad precationem communiter habendam
optime accommodata est ; ut non sine caussa nomen etiam
I. Matth. VII, 7. — 2. Ib., XVTii, 19, 20. — 3. Apologet., c. XXXIX. — 4. /«
P.vang. Matth., c. XVIII.
DE ROSARIO MARIALI. 213
psalterii tnariani obtinuerit. Atque ea religiose custodienda 30
est vel redintegranda consuetudo quae apud patres viguit, iSqbl
quum familiis christianis, aeque in urbibus atque in agris, Laudatur
id sanctum erat ut, decedente die, ab aestu operum ante ^^^*^^^
effigiem Virginis rite convenientes, Rosarit cultum alterna ^fianarum
laude persolverent. Quo ipsa fideli concordique obsequio Rosanum
admodum delectata, sic els aderat perinde ac bona mater
in corona filiorum, pacis domesticae impertiens munera,
quasi pacis praenuncia caelestis. — Hacquidem communis Memorat
precationis virtute spectata, inter ea quae pluries de Rosario ^cretalua
placuit decernere, etiam ediximus € Nobis esse in optatis f^^f/Jj^lii,
< ut in dioeceseon singularum templo principe quotidie, in recitando,
< templis curialibus diebus festis singulis,ipsum recitetur(')>. gauJkt%ul-
Id autem constanter et studiose fiat : libentesque videmus ^t^^cremen-
id fieri et propagari in aliis quoque publicae pietatis sol- '"•
lemnibus, atque in pompis peregrinantium ad insigniora
templa, quarum commendanda est frequentia increscens.
— Quiddam praeterea et periucandum et salubre animis commu-
habet ista precum laudumque marialium consociatio. Nosque "emRosa-
^ ^ ^ ^ ^ m preca-
ipsi tunc maxime sensimus, ac memor gestit animus revo- tionemju-
care, quum per singularia quaedam tempora Pontificatus mamanimo
Nostri in basilica Vaticana adfuimus, circumfaso omnium 'l^mamZse
ordinum numero ingenti, qui una Nobiscum mente, voce, ^^^^^
fiducia, per Rosarii mysteria et preces enixe supplicabant tiscognovit,
Adiutrici nominis catholici praesentissimae.
Ecquis vero fiduciam in praesidio et ope Virginis tanto- Nonnimia
pere coUocatam, putare velit et arguere nimiam ? Certissime ^a%uam
quidem perfecti Conciliatoris nomen et partes alii nuUi ^1,^^^^
conveniunt quam Christo, quippe qui unus, homo idem et coiiocamus,
^ • Vf :. . . . quumprae-
Deus, humanum genus summo Patri in gratiam restituerit : ter perfe-
Unus mediator Dei et hominum homo Christus lesus^ qui dedit ^conciHatO'
redemptionem semetipsum pro omnibus (^). At vero si nihil ^/^J^aiii
prohibet, ut docet Angelicus, aliquos alios secundum quid ^^^^i^^
dici mediatores inter Deum et homines^ prout scilicet coope- guidmedia-
rantur ad unionem hominis cum Deo dispositive et minisie- oeum inter
r/a///^r(3),cuiusmodi sunt angeli sanctique caeIites,prophetae '{ ^omtnes,
z. LiU. apost. Salutaris Hle, datae die xxiv deoembr. an. MDCCCLXXXiii.—
a. I Tim,, ii, 5, 6. — 3. III, q. xxvi, aa. x. 2.
2 14 EPIST. E^ICYCL. '' FIDENTEM PIUMQUE ANIMUM.
qtiodqui- et utriusquc testamenti sacerdotes.profectoeiusdemgloriae
muTMwe- decus Virgifii excelsae cumulatius convenit. Nemo etentm
Vimp^j ""^* cogitari quidem potest qui reconciliandis Deo homi-
€^i inge- nibus parem atque illa operam vel unquam contulerit vel
manire- aliquando sit collaturus. Nempe ipsa ad homines in sem-
e^mfJir^ piternum ruentes exitium Servatorem adduxit, lam tum
scilicet quum pacifici sacramenti nuncium, ab Angelo in
terras allatum, admirabili assensu, ioco totius humanoi
naturae ('), excepit : ipsa est iie qua natus est lesus^ vera
scilicet eius Mater, ob eamque caussam digna et peraccepta
qitas Rosa- (jui Mediatorim Mediatrix. — Quarum rerum mysteria quum
^do^onum^ *'n Rosarii ritu ex ordine succedant piorum animis recolenda
afectu^ua- ^^ contemplauda, inde simul elucent Mariae promerita de
vissimo, reconciliattone et salute nostra. Nec potest quisquam non
suavissime aflici quoties eam considerat, quae vel in domo
Elisabethae administra charismatum divinorum apparet,
vel Filium pastoribus, regibus, Simeoni praebet infantem.
Quid vero quum consideret,sanguinem Christi caussi nostra
profusum ac membra in quibus ilie Patri vulnera accepta,
nostrae pretia libertatis, ostendit, non aliud ea esse nisi
carnem et sanguinem Virginis ? siquidem, caro lesu caro est
Mariae ; et quamvis gloria resurrectionis fuerit magnificata^
eadem tamen carnis mansit et manet natura quae suscepta
est de Maria («).
incremen- Sed alius quidam fructus insignis e Rosario consequitur,
^insi^e^ex ^^^ temporum ratione omnino connexus ; cuius Nos alias
Rosarii mentionem intulimus. Is nimirum est fructus, ut quando
cuUuvirius ^
fidei, virtus fidei divinae tam multis vel periculis vel incursibus
obiecta quotidie est, homini christiano hinc etiam bene
suppetat quo alere eam possit et roborare. — Auctoremfidei
stqutdem * , ^, . ... ••x
ejus, qui ct consummatorem nominantChnstum divina eloquia (3): au-
fi^et uctor ^f^^g^^ gQ qyjg^ docuit ipse homines multa quae crederent,de
se praecipue in qnoinkabitat omnisplenitudodivinitatis{^),
idemque grati^ et velut unctione sancti Spiritus benigne
eiconsum- ^at unde credRnt ; consummatorem, quisi res per velamen
mafor, j^j mortali vita ab eis perceptas, pandit ipse apertas in caelo,
I. S. Th., III, q. XXX, a. i.— 2. De assumpi. B, Af. K. c. v. inieropp. a Aug.
— 3. Hebr,, xii, 2.-4. CoL, ii, 9.
DE ROSARIO MARIALI. 215
ubi habitum fidei in ciaritudinem eloriae commutabit. Sane 20
SEPT
vero in Rosarii instituto luculenter eminet Christus ; cuius js^[
vitam meditando conspicimus, et privatam in gaudiis, et ^^ ^^^^
publicam summos inter labores doloresque ad mortem, ^^^j^l^^
denique gloriosam, quae ab anastasi triumphantis, in aeter- piandajn
nitatem profertur sedentis ad dexteram Patris. Et quoniam Rosarii!
fides, ut plena dignaque sit, se prodat necesse est, corde enim pideiprofi-
creditur adiustitiam, oreautem confessio fit ad salutem{^)\ ^JJ^^^
propterea ad hanc etiam habemus ex Rosario facnltatem ^^^
optimam. Nam per eas quibus intexitur vocales preces, licet vocaithus
expromere ac profiteri fidem in Deum, providentissimum /J^aJj/.
nosiri patrem, in venturi saeculi vitam, in peccatorum
remissionem ; etiam in mysteria Trinitatis augustae, Verbi
hominis facti, matemitatis divinae atque alia. Nemo autem Pretium
est nescius quantnm sit pretium meritumque fidei. Quippe ^^^dH
fides non secus est ac lectissimum germen, virtutis omnis '*Aw»j/«r.
ilores in praesentia emittens, quibus probemur Deo, fructus
deinde allaturum qui perpetuo maneant : Nosse enim te
consummata iustitia est, et scire iustitiam et virtutem tuam
radix est immortalitatis {f). — Admonet locus ut unum j^ttxi^
adiiciamus, attinens nimirum ad officia virtutum quae iure miajoeni'
suo postulat fides. Est inter eas poenitentiae virtus, eiusque virtus,
pars etiam est abstinentiay non uno nomine et debita et ^Htlam *'
salutaris. In quo quidem si filios suos Ecclesia clementius ^^ave-
in Jiies habet, at videant ipsi diligentiam sibi omnem esse rii,aiiis
adhibendam ut indulgentiam maternam aliis compensent oficHs:
officiis. Libet vero in hanc pariter caussam eumdem Rosarii quamad
usum cum primis proponere, qui bonos poenitentiae fructus, ^/^^'
maxime ab angoribus Christi et Matris recolendis, aeque ^^^*
potest efficere.
Nitentibus igitur ad summum bonorum, sane quam pro- Hicautem,
videnti consilio hoc Rosarii adiumentum exhibitum est, ^^trofe-
* rensfru-
idque tam promptum omnibus atque expeditum ut nihil ctussaiutis,
magis. Quivis enim religione vel mediocriter institutus eo ^visest,
facile uti et cum fructu potest ; neque res est tanti tem-
poris quae cuiusquam negotiis afferat moram. Opportunis
clarisque exemplis abundant annales sacri : satisque est
I. Rom,, X, 10. — a. Sap., xv, 3.
ai6 EPIST. ENCYCL. *' FIDENTEM PIUMQUE ANIMUM. "
cognitum multos semper fuisse, qui vel sustinentes graviora
munera, vel curis operosis distenti, hanc tamen pietatis
j^asaHum consuetudinem nullo unquam die intermisere. — Qua cum
^sUeiprat- ^^ suaviter congruit intimus ille religionis sensus quo animi
^^lnL^Ji ^^^ coronam sacram fenintur, ut eam adament tamquam
in moriA individuam vitae comitem fidumquepraesidium;eamdemque
in agone supremo complexi, auspicium dulce teneant ad
Muitis imfnarcescibtUm gloriae coronam. Auspicio plurimum favent
SuTeniiis ^^^^^^^ socrat tndulgentiai^ st perinde habeantur ac digna
amtum tsi, suut : his euim amplissime Rosarii institutum a Decesso-
^lSSm ribus Nostris et a Nobismetipsis est auctum. Eaque certe
rfS*"'*^* et morientibus et vita functis, quasi per manus misericordis
Virginis impertita, valde sunt profutura, quo maturius
expetitae pacis lucisque perpetuae fruantur solatiis.
Ostmdii Haec, Venerabiles Fratres, permovent Nos ut formam
R^wHum P*®**^*s ^**^ excellentem, tamque utilem ad capiendum
tantis in- salutis portum, laudare et commendare gentibus catholicis
eS! piuri' ne cessemus. Sed alia praeterea id ipsum suadet caussa
uX7va^re gravissima, de qua iam saepius litteris et allocutione
denies^Sc' *"^™**"^ apeniimus. — Videlicet, quum nos quotidie acrius
eUsiaere- ad agendum impellat id votum, quod ex divino Christi
dos: ' lesu Corde concepimus, initae dissidentium reconciliationis
fovenda^, inteUigimus quidem hanc praestantissimam uni-
tatem nulla re melius parari posse et adstringi quam
sanctarum precum virtute. Obversatur exemplum Christi,
qui ut alumni disciplinae suae essent in fide et caritate
unum^ eflfusa ad Patrem obsecratione rogavit. Deque valida
in idem deprecatione Matris eius sanctissimae, illustre
docnmentum in historia est apostolica. In qua commemo-
ratur primus Discipulorum coetus, promissam almi Spiritus
amplitudinem magna spe flagitans et expectans ; simulque
Mariae praesentia comprecantis singulariter comm^ora-
tur. Hi omnes erant perseverantes unanimiter in oratione
cum Maria matre lesu ('). Ut igitur ad eam, tamquam ad
^aikoiuos unitatis fautricem et custodem eximiam, recte se Ecclesia
horiatur ui
toioprae- exorieus precando adiunxit, id similiter his temporibus per
bH*Tiiam' orbem catholicum fieri peropportunum est ; toto praesertim
I. Aci.f I, 14.
DE ROSARIO MARIALI. 217
octobri, quem mensem iamdiu Nos divinae Matri, pro 20
afflictis Ecclesiae temporibus implorandae, deditum sa- ^Js^^
crumque sollemni Rosarii ritu voluimus. — Proinde caleat reconciUa-
ubique huiusmodi precis studium, ad propositum in primis ^'^J^'
sanctae unitatis. Neque aliud quidquam Mariae gratius Hosarium
acceptiusque fuerit, utpote quae Christo maxime coniuncta,
maximopere id cupiat et velit ut qui uno eodemque donati
sunt eius baptismate, una omnes eademque fide perfectaque
caritate cum ipso et inter se cohaereant. — Eiusdem vero Exoftat ut
fidei mysteria augusta altius in animis per Rosarii cultum cuitusmui'
insideant, eo felicissimo fructu ut imitemur quod continent ^^£^^^*'
et quod promittunt assequamur. ^*^^-
Interea munerum divinorum auspicem caritatisque No-
strae testem, singulis vobis cleroque ac populo vestro
Apostolicam benedictionem peramanter impertimus.
Datum Romae apud S. Petrum die xx Septembris
MDCCCXCVI, Pontificatus Nostri anno decimo nono.
LEO PP. XIII.
EPISTOLA
AdRodulfum Cornely, Josephum ELnabenbauer,
Franciscum de Hummelauer,
DE STUDIIS BIBLICIS.
tl^^^^^^^^^Siningi9i 4lf W4V4k^«4VJV4VJV«
OCT.
Proposita
synopsi do-
cuwuHio-
rum quae
de sacrae
Scripturae
stmdiis, tri-
bus adhimc
anmis,
edidit.
Q\
laudatPon-
tifex exi-
mios scri-
ptores S. J.
qui libros
sacros
susceperunt
perpetuis
HOtationi-
bus illu-
strandos /
eisque de
emensa
feliciter
laborispar-
te gratula-
tus, ea
omnia ad-
precatur
per quae
praeclarum
opus dedU'
catur ad
exitum.
kad&9flM9uAM Nobis cordi sit utdivinorum librorum studia
|S[ vigeant, abunde testantur litterae, quas de Scri-
pturis sacris ad universos orbis catholici Episco-
pos abhinc tribus annis dedimus. In quibus,
bibliorum sacrorum dignitate ac multiplici utilitate illu-
strata, fuse de ordinandis eorum studiis perscripsimus ; et
ut gliscentibus errorum opinionibus plenior et accuratior in
sacro clero institutio opponatur, aptam innuimus rationem
et viam praeclarae huius disciplinae tradendae. Qua in re
id peculiariter commendatum voluimus, ut quae a doctri-
narum externarum peritis, eisdemque in fide catholica
firmis, ex linguanim biblicarum notitia, ex re historica vel
ex physicorum disciplinis similibusque studiis opportune
suggeruntur, ea librorum divinorum seu sententiae plenius
arripiendae seu veritati vindicandae minime praetereantur.
— Haec Nostra quum sint optata, eos perutilem navare
operam existimamus, quicumque scripturis sacris rite enar*
randis tuendisque animo ac diligentiam intendunt. Vos
autem, dilecti filii, hos inter cum laude connumeramus, qui
iamdiu labore haud exiguo acrique ingenio libros omnes
sacros perpetuis notationibus illustrandos suscepistis. —
Egregii operis volumina, quae adhuc edidistis, quaeque
Nomini Nostro dicanda libenter concessimus, pergrato
animo accepimus. Vobis autem dum de emensa feliciter
laboris parte gratulamur, virium vitaeque usuram divino-
rumque munerum ubertatem adprecamur, quo coepta ad
auspicatum demum exitum deducatis* Interea ex Nostra
benevolentia solatium et alacritatem sumite, cuius testis
esto Apostolica benedictio, quara vobis ceterisque sodalibus
DE STUDIIS BIBLICIS.
219
vestris, qui operi praeclaro vobiscum adlaborant, aman-
tissime in Domino impertimus.
Datum Romae apud S. Petrum die XIV Octobris
MDCCCXCVI, Pontificatus Nostri anno decimo nono.
LEO PP. XIII.
i
i
i
^ <i^^<it AiatAij^
,<a<ifc<fc<fttfiiK<i.tf^^<Mg
I
EPISTOLA
Ad Carolum Mariam Bonanni,
Praesidem SodaliumProv. Rom. S.J. in Brasilia,
DE INSTITUTIONE JUVENUM
JVjy^^^^ltfiV^lf^yjyjy^^^jyjy^lf^tfjyiqifJOif^g^^^g^^jq^^-^
^9
OCT.
t8g6.
Laudat
PonHfex
eos qui
odolescenH
oeiaH eru-
diendae
operam
dant, disci-
pulorum-
gue animos
ad reiigio-
nisnmulet
patriae
caritatem
informant.
Sfcad&at&aJk
JKJg
OMAM e dissitis Brasiliae terris nuper advectus
nihii maluisti potius, quam ut tua Nobis soda-
liumque tuorum officia deferres ; quorum testes
libenti animo accepimus litteras, Nobis quas
reddendas curastt. Quod vestrum est studium in Ytuensi
maxime ac Neofriburgensi ephebeis moderandis, id satis
Nobis in comperto erat. Quia vero industriam omnem
diligimus, quae est in adolescenti aetate erudienda, eos iure
suspicimus qui in eiusmodi magisterio, postposita quiete
omni, versantur. Itaque, dilecte fili, te sodalesque tuos
coeptis ut strenue insistatis hortamur ; de Ecclesia etenim
et civitate estis optime merituri, si utramque hominum
copiA auxeritis, qui ita ex eruditione vestra morati sint, ut
prae se religionis simul et patriae caritatem ferant. Idque
ut e votis cedat, caelestium vobis adiumentorum ubertatem
precamur : benevolentiae autem Nostrae testimonium Apo-
stolicam benedictionem tibi, sodatibus tuis, ephebis qui
vobis educatorjbus utuntur eorumque familiis universis,
amantissime in Domino impertimus.
Datum Romae apud S. Petrum die xix Octobris
MDCCCXCVi, Pontificatus Nostri anno decimo nono.
LEO PP. XIII.
»ii».,s.iiit^^^^.iAak,^AA^A^^ak^.at.A.iihAM.<iik,a.M.^,i»^4Sf
EPISTOLA
Ad Victorium Constantini,
DE STUDIO THEOLOGIAE MORALIS.
1?
f
V
t
sr
ir
m
^^^^^'^^^Al^iS^^^^J^gAt^^^i^^JSi^AlAf^Af^^ti^hl^^
gt3aiLai&3flM8UARUM exemplar Institutionum Ttieologiae Mo-
raliSy quas novissime expolitas secundis curis
auctasque edidisti, gratum Nobis scito fuisse.
^hoF^isriS Siquidem perspexisse in eo volumine videmur
meditatum opus ac laboriosum ; idque documento est
sedulo te scienterque his in disciplinis versari, quae profecto
tanti sunt, quanti christianos mores nosse regere. Neque
sumus nescii, te quidem hoc etiam nomine, multorum con-
sensu, laudari quod in universa re morali pertractanda
multum contendas bene provisa principia ponere, atque
inde, quae consequentia sunt, ratione coiligere. Cuiusmodi
genus disputandi, si sapiens accesserit intelligensque iudi-
cium, non modo ad persuadendum valet plurimumi sed ipsi
Theologiae morali iubet esse, uti decet, philosophiam co-
mitem eamdemque adiutricem. Quamobrem collaudandam
censemus industriam tuam : cupimusque fore, ut ex isto
labore tuo fructum aliquem capere opportune queant qui
se ad christianam morum scientiam applicare consueverunt
— Interea caelestium munerum auspicem benevolentiaeque
Nostrae testem, Apostolicam benedictionem tibi peraman-
ter impertimus.
Datura Romae apud S. Petrum die XX Octobris
MDCCCXCVi, Pontificatus Nostri anno decimo nono.
20
OCT.
1896.
Laudat
Ponti/ex
Insdtutio-
nu(n Theo-
logiae Mo-
raljs aueiO'
rem, quippe
qui univer-
sam rem
moralem
ita iractet
ut philoiO'
phiam
jubeat co-
mitem esse
atque
aajutricem
Theohpae
morali.
LEO PP. XI H.
• U
^•—
•I»
— ■■■■■■«■«■■■■■■■■BBBBBBBBgSgggggBr"
EPISTOLA
Ad Praesules qui ob memoriam baptismi
a Clodovaeo suscepti RJiemos convenerunt iif
DE PERACTIS SAECULARIBUS FESTIS.
»4
OCT.
j8g6.
Gaudet
Pontifex
feliciter
tsseferacta
festa saecu"
laria Cl<h
cUmei regis
optinu de
gente sua et
Ecclesia
meriti,
Varia
autem pie-
tatis argu-
menta ^uae
illis dubus
gensgallica
edidtt,
»taab&<aL^GNQ VI MUS sane libentes, ea Rhemis nuperrime
m
laete ipse
perlegit
exposita in
litteris ad
se datis a
Praesuli'
bus; quae
quidem
gratissi-
mae Pon-
tificifuere
evenisse, quae, ineunte hoc anno, plurimum et
ex corde vobis ominabamur. Insigni enim Epi-
scoporum frequentid ac multis publicae pietatis
grataeque recordationis sollemnibus, exitus decimi quarti
saeculi est commemoratus, ex quo Clodovaeus, qui, rebus
strenue gestis, iam veterem Francorum gloriam late protu-
lerat, praestantiora demum agressus suscepto baptismate,
sic aliis exemplo fuit, ut plura civium millia ad instituta
christiana mature perduxerit. Eoque iucundius id Nobis
accidit, quo praeclarior inde se dedit occasio, ut novas
populus, ad avitum fidei decus vel revocandum vel augen-
dum, sumeret vires ; sacrisque e tota Gallia initis peregri-
nationibus, apud sancti Remigii exuvias, magnificentius
translatas, vota in baptismo olim concepta peropportune
instauraret. Provido autem supernoque consilio obtigisse
existimamus, ut quae Rhemis, convenienter temporibus,
sunt acta, ea veluti consecrari volueritis cultu et praesidio
Rosarii Marialis, cui hunc praesertim mensem Octobrem
plane deditum haud semel statuimus, et quo nihil fere
aptius inveniri potest, ut fidei praeconia in mentibus penitus
insideant ad incrementa virtutum. Studium igitur in rem
tanti momenti impense adhibitum singulari meritaque
prosequimur laude ; vobisque gratias, ut par est, habemus
cummaxime, de litteris amore obsequioque refertis, et ad
rem ipsam enarrandam datis. In quibus placueruot quidem
communia pro Nostra incolumitate auspicia, memorisque
animi significationes ob collata a Nobis benefacta, ut, ad
memoriam eventus in religionis fastis auspicatissimi altius
recolendam, fideles isthic in unum excitarentur. Maiori
tamen solatio fuit et oblectationi nobilissimus ardor, ut,
DE PERACTIS FESTIS SAECULARIBUS CLODOVEI REGIS.223
maiorum exempla sequuti, peculiari Nostrae in primoge- kocpraeci-
nitam Ecclesicu filiam caritati vestri cives respondeant. Non ^^dteltan'
enim estis nescii, quam vehementer et quibus de caussis sit *nuT^aUoi
Nobis in optatis, ut, Episcoporum ductu et ope, fidei et «'.«^««^ »>
voluntatum concordia, ad rei christianae tutelam, civilisque tam Eccie-
ipsius faustitatis provectum, inter Galliarum gentes arctlor chaHtati
in dies foveatur. Quod ut ex desideriis et hortationibus ^J^^'
Nostris fauste cedat, munerum divinorum auspicem, praeci- ^^^^^,
puaeque Nostrae benevolentiae testem, singulis vobis, cle- iumconcor-
roque ac populo vestro Apostolicam benedictionem pera- mmPonti-
manter in Domino impertimus. ^u^tX
Datum Romae apud S. Petrum die xxiv Octobris ^.^^J^"
MDCCCXCVi, Pontificatus Nostri anno decimo nono.
LEO PP. XIII. ^
s
Nor.
iSg6.
Gratum
animum
itstatur
Poniifex ob
oblata siH
cammeHtO'
ria de Ss.
Patrum
doctrinis,
scxiptortm-
qu€ laudat
aemulatum
exempla
illorum
Benedicti-
norum qui
tot praecla-
ris operibus
optime de
disciplinis
ecclesiasti-
cis meriti
SUHt,
EPISTOLA
Ad Grermanum Morin,
11 DE IPSIUS COMMENTARIIS IN SS.
lUAE de sanctorum Patrum doctrinis traditisque
posteritati scriptis commentaria ad hunc diem
edidisti, ea Nobis offerre nuper placuit Quo in
f3?iari& munere observantiae quidem officium, quo id
praestabatur, gratum acceptumque habuimus ; multo inde
tamen gratius, quod argumentum esset, Benedictinonim
Familiam, sibi quidem cum accessione laudis, ecclesiasticis
vero disciplinis utilitatis, ea studia repetere, unde praeteritis
aetatibus tantum hausit luminis ac dignitatis. De suscepto
igitur labore commendationem tibi, dilecte fili, impertimur ;
de peracto autem gratulationem significamus. Accedit prae-
terea, caritatis Nostrae testimonium, Apostolica benedictio,
quam peramanter tibi in Domino largimur.
Datum Romae apud S. Petrum die lll Novembris
MDCCCXCVI, Pontificatus Nostri anno decimo nona
LEO PP. XIII.
<ft«K<R«R<HL«ife«R<lt.lR<ll!L<lft«fc«fc A«K<«L««llt -«8
g{-;ftjMM^ELlGIONI apud Anglos aeternaeque animorum
R
w saluti pro munere prospicientes, Constitutionem
" Apostolicae curae, ut nosti, proxime edidimus. In
ea caussam gravissimam de ordinationibus an-
glicanis, iure quidem a Decessoribus Nostris multo antea
definitam,indulgentertamen a Nobis ex integro revocatam,
consilium fuit absolute iudicare penitusque dirimere. Idque
sane perfecimus eo argumentorum pondere eaque formu-
larum tum perspicuitate tum auctoritate, ut sententiam
Nostram nemo prudens recteque animatus compellere in
dubitationem posset, catholici autem omnes summo debe-
rent obsequio amplecti, tamquam perpetuo firmam, ratam,
irrevocabilem. At vero diffiteri nequimus non ita a quibus-
dam catholicis esse responsum : id quod haud levi Nos
aegritudine affecit. — Hoc tecum, dilecte fili Noster, com-
municare ideo placuit, quia ephemeridem Revue anglo-
romatne^ quae istic evulgatur, praecipue attingit. Sunt
namque in eius scriptoribus qui eiusdem Constitutionis
virtutem, non ut par est tuentur atque illustrant, sed infir-
mant potius tergiversando et disceptando. Quocirca evigi-
lare oportet ut ex tali ephemeride ne quid dimanet quod
cum propositis Nostris non plene conveniat : certeque
praestat eam desistere atque omnino silere, ubi eisdem
propositis coeptisque optimis difficultatem sit allatura. Si-
militer, quando ex Anglis dissidentibus ii certi homines qui
veritatem rei de ordinationibus suis exquirere a Nobis
sincero animo videbantur, veritatem ipsam a Nobis coram
Deo significatam, animo longe alio acceperunt, plane con-
sequitur ut catholici» quos supra commemoravimus, in
eisque vir aliquis religiosus, agnoscant officium suum. lam
5
NOV.
i8g6.
l^indicat
Poniifex
vim et au"
ctoritatem
Constitu-
tionis nu-
per a se de
ordinatio-
nibus an-
glicanis
ediiae.
Conqueri-
tur quoS'
dam catho"
licos,
praecipue
scriptores
aliquos
Ephetneri"
dis Revue
anglo-
romaine
non ita hac
in re sese
gerere ul
debent.
Praesulem
monet ut ea
de epheme^
ride opfor-
tune sta-
tuat, quum
dedeceat
maxime
catholicos
se socios
adjun^ere
iis Anglis
qui Consii-
tutionem
AcTA Leonis XIII. — T. VI.
2 26 EPISTOLA " RELIGIONI APUD ANGLOS. "
ApouoU' nunc enim nec aequum fuerit nec decorum sibi, illoram
^rectoanimo hominum adiungi et quoquo modo sufTragari consiliis ; quod
acceperuni. ejiam optato religionis incremento possit non minime
obesse. — De his igitur rebus quae magni momenti sunt,
exploratae prudentiae ac sollertiae tuae, dilecte fili Noster,
valde confidimus: auspicemque divinorum munerum ac
testem peculiaris Nostrae benevolentiae, Apostolicam ttbi
benedictionem peramanter impertimus.
Datum Romae apud S. Petrum die V Novembris
MDCCCXCVI, Pontificatus Nostri anno decimo nono.
LEO PP. XIII.
UAMQUAM commutatas in Urbe res, violatumque
ius Apostolicae Sedis conquesti ad vos non
semel ex hoc ipso loco sumus, nihilominus insi-
^«V«V«V^ dentes eaedem caussae monent, idem ut hodierna
die conqueramur. Quod aperte facimus ac libere, ut liquido
confirmetur, sanctum ius illud esse, quod memoravimus,
neque uUa ex parte imminui, aut quoquo modo mutari
vetustate posse.
Qualia incubuerint in pontificatum maximum tempora,
plures iam annos est in oculis situm. Divino, quo fungimur,
muneri nihil est de libertate debita restitutum, nihil de
bbiectis extrinsecus difficultatibus demptum. Gliscente au-
dacia simul atque impunitate rerum malarum, quotidianum
est iniurias nomini ac personae Nostrae, praesertim scri-
bendo, imponere : neque acta solum, sed etiam cogitata,
palam sine uUa verecundia, conniventibus in id qui minime
deberent, calumniari.
Qua in re, quanta extiterit postremo hoc tempore pervi-
cacia atque insolentia, nemo unus ignorat. Eiusmodi con-
ditionem iam acerbam, cum iuris oppressione coniunctam,
catholicis hominibus toto orbe gravem, intolerabiliorem
efficit productio temporis. Idque ne ipsi quidem potest esse
salutare reipublicae : nuUa enim res magis continet civitates,
quam iustitia : hac semel contempta, necessarium ac maxi-
mum imperiorum fundamentum collabitur. Utcumque sit,
iura romani pontificatus repetere ac vindicare, quod officium
Nostrum est, numquam intermissuri sumus, spe bona freti
haud sane dilaturum Deum misericordem, quin diuturnis
Ecclesiae suae laboribus finem benigne imponat.
Adsciscere hodie in splendidissimum Ordinem vestrum
lectos viros duos decrevimus. Hi sunt : Raphael PlEROTTl,
NOV.
i8g6,
CommU'
tatas in
Urbe res
viotatum-
que jus Ap,
Sedis Pon-
tifex iie'
rum con-
queriiurt
exponttque
crescentem
in dies ma-
lorum au-
daciam,
Ecclesiam
et S. Sedem
impugnan-
tium,
magno qui-
dem ipsius
reipublicae
detrimento»
Profitetur
se sua jura
semper vin-
dicaturum,
confisum
Deo.
Cardinales
creantur.
228 ALLOCUTIO '' QUAMQUAM COMMUTATAS.
sodalis Dominicanus, Magister sacri Palatii, Nobis quidem
diu et doctrina et virtute probatus: loSEPHVS Prisco,
sacerdos integer, studiorum philosophiconim, duce praeser*
tim ac magistro Thoma Aquinate, clarus culton
Quid vobis videtur ?
Itaque auctoritate omnipotentis Dei, sanctorum Aposto-
lorum Petri et Pauli, et Nostra, creamus et publicamus
S. R. E. Diaconos Cardinales
RAPHAELEM PlEROTTI
lOSEPHVM PRISCO
Cum dispensationibus, derogationibus et clausulis neces-
sariis et opportunis. In nomine Patris ^, et Filii ^, et
Spiritus ^ Sancti. Amen.
Ad Card. Richard Archiep. Parisiensem,
DE S. CLOTILDA COLENDA
IN FESTIS SAECULARIBUS CLODOVAEI.
3S5Sg5S555TOaSTOig<y<tf<»^<if<if<tf
^agtafl&aa&gUAVl nimirum gaudio quod capimus a multiplici
significatione pietatis, qua tota Gallia, adliorta-
tionibus obsecuta Nostris, saecularem recolit
christianae regenerationis suae memoriam, nova
quaedam caussa cumulum videtur aflferre. Nunciatum est
enim, Curiam quae istic in tutela est sanctae Clotildae,
praeter peregrinationem ad Rhemense templum, ipso die
sacro Patronae suae in exemplum actam, certum propositum
nuper suscepisse cum eisdem saecularibus festis apprime
congruens. Assensu quippe concessuque tuo, triduanas
supplicationes in suo templo indicere censuit, quibuseidem
Reginae sanctae proprii habeantur honores, sub exitum
temporis quod vobis sacrum esse ad modum lubilaei tri-
buimus. Aequitatem rei probe suadent eximia illius prome-
rita de ipso faustissimo eventu quem celebratis. Quare Nos
eiusdem Curiae consilium non laudamus modo, sed etiam
tibi, dilecte fili Noster, commendamus ; minime dubitantes
quin pia et grata animorum affectio frequentes ad ea
soUemnia cives Parisienses adductura sit in vota effusos.
Atque hoc sit praecipuum votum, ut deprecante Patrona
caelesti, avitae religionis studium ne in animis ullo modo
deferveat, sed acriores immo concipiat spiritus,fructuumque
honestissimorum pristinam referat ubertatem. Vota Nostra
perlibentes in idem coniungimus, auspiciumque addimus
Aposfolicae benedictionis ; quam tibi, dilecte fili Noster,
Curiaeque Clotildianae et clero tuo populoque universo
amantissime impertimus.
Datum Romae apud S. Petrum die I Decembris
MDCCCXCVi, Pontificatus Nostri anno decimo nono.
LEO PP. xin.
i
DEC,
iSg6.
Approbat
Poniifex ut
S.Clotildae
reginae
profrii
habeantur
honores sub
exitum
Jubilaei
quod ob
CloeUrvei
regis saecu'
laria festa
coHcessit,
Conjldit
Parisienses
patronae
suae coeU-
stis solem-
nia grato
animo fre-
quentatu-
ros esse,
ue
percepturos
avitae reli-
gionis in-
signe stU'
dium
9^^^^
^^^i^^^^LjBlsflfc
Ad Card. Richard, Archiep. Parisiensem,
jg^ft^^ft^^itfkiftHlift^
EPISTOLA
DE TEMPLO SS. GORDIS JESU
IN MONTE MARTYRUM.
m^ni^^^*Ji*jiiM*^4^4]e^^^ji
Gaudet
Pontifex
iacras a
Baptismo
promissu>~
ues renova-
tasfuisse a
Catholicis
Galliae
saecularia
festa Clodo-
vaei cele-
brantibus.
Praesutis
exponitur
fropositum
celebrandi
memoriam
incoeftae
ante vtgin-
ti quinque
annos stru^
cturae tem-
pliSs. Cor-
dis Jesu in
Monte
Mariyrum.
Insigne
illud tem-
plum
vartis se
benejlciis
auxisse
memorat
Pontifex,
Affl&a&igUPERRIME. per sollemnia Christi nascentfs, sin-
Np^ gularis plane ritus in omni Gallia peractus est,
% sacerrimis a Baptismo promissionibus renovatis
et confirmatis ; quo ritu nihil certe praeclarius
esse atque opportunius poterat ad saecularem cumulandaoi
celebritatem initae apud Francos christianae fidei Tuae
interea supervenere litterae, significantes quoddam te con-
silium, eximia quae est sollertia tua, suscepisse, quod cum
ea ipsa celebritate omnino congruere, neque carere bono
religionis fructu videatur. Nam propediem annusexplebitur
quintus et vicesimus, ex quo monumentum templi votivi,
bene precante decessore Nostro, ista in urbe principe coadi
coeptum est sacratissimo Cordi lESl/ Servatoris ; ut ibi
summa eius clementia, communi nationis nomine, Sedi
Apostolicae et patriae misere aflSictis diu noctuque exora-
retur. Anniversariam igitur facti memoriam tu censuisti
ampliore caeremoniae cultu proscquendam et sollemoi
quoque gratiarum actione decorandam ; edque re postulasti
a Nobis ut idem tuum propositum et comprobare auctori-
tate vellemus, et sacris muneribus quorum est apud Nos
potestas augere. — Utrumque Nos propenso animo facimus ;
atque eo facimus iibentiores quod, quum primum in Monte
Martyrum, illustri sane et augusto loco, initia fundarentur
templi, iam tum cogitatione praecepimus quantum inde
gloriae Christo Domino, et quam praestabilia bona in gen-
tem essent profectura. Commemorabile autem est,quemad-
modum in eam tam ingentis operis molitionem studia
universae Galliae exarserint, miro animorum consensu,
pietate insigni, splendida et constantt liberalitate. Nobis-
metipsis collaudandae rei non una oblata est occasio. Id
DETEMPLOSS. CORDIS JESU IN MONTE MARTYRUM. 23 1
nimirum praestitimus per litteras ad te, dilecte fili Noster,
datas anno MDCCCXCI, quum aedificatio eo esset perducta
ut religioni publicae satis patere posset ; auspiciique causscL
quaedam sacrae indulgentiae beneficia placuit Nobis lar-
giri. Tum litteris item ad te triennio post perscriptis,
gratulati id sumus,templum religiose adeuntium permagnam
iam esse frequentiam vicemque perpetuam adorantium,
atque etiam haberi ibidem veluti sedem altricem optimo-
rum vario genere institutorum : Nostrae autem gratulationis
testem, donarium adiecimus ac pecuniae pro facultate
subsidium. — Quocirca faustam, quae rursus incidit,oppor- ac Gaiios
tunitatem pari Nos voluntate amplexi, nobilissimam Gal- "J^^a^/Jla.
lorum gentem simul acjhortamur ad praeclari operis rumopus
perfectionem,simul vehementer iubemus suarum spem rerum suarum
in Christo Deo potissimum collocare. Neque enim obscure mCAr*istT
apparet divinae providentiae de ea consilium : ut quae ^i^m^l^ij^
sacratissimi Cordis lesu mysterium prima accepit mirabi- ^<»«'^^-
liter benignissimeque patefactum, ad Ipsum poenitens et
devotay tamquam ad fontem miserationis omnisque gratiae,
maiore in dies fiducia confugiat, feliciter haustum sana-
tionem malorum, voluntatum in commune bonum concor-
diam, earum rerum omnium fecunditatem, quarum ope
religio et patria veris floreant incrementis. — Itaque Nos PraesuUs
egregium propositum tuum, dilecte fili Noster, probantes 'i^jl^^^^'
et confirmantes, potestatem tibi facimus ut in eodem templo approbat
vuriasque
votivo, constituta die huius mensis xvii, sacra augusto lESU induigen-
Nomini recolendo, soUemni ritu Nostraque auctoritate ^du/^^'^'^
benedicas populo cum plenaria admissorum indulgentia,
qua praesentes fruantur, consuetis ad id conditionibus rite
servatis. Praeterea, quicumque eo ipso die idem templum
pie visitaverint, ibique preces aliquas Deo ad mentem
Nostram effuderint, eis omnibus et singulis indulgentiam
septem annorum totidemque quadragenarum in Domino
concedimus. Tribuimus autem ut huiusce indulgentiae
participes esse possint Religiosi utriusque sexus in Com-
muniti^tibus degentes, qui legitima impediti caussa templum
ipsum nequeant adire, dummodo conditionem, quae supra
dicta est, orandi ad mentem Nostram, in ecclesia vel sacello
232 EPISTOLA " NUPERRIME.
proprio corain venerabili Sacramento praestiterint. —
Habe interea, dilecte fili Noster, peculiaris erga te benevo-
lentiae pignus, Apostolicam benedictionem, quam cuncto
item Gailiae clero ac populo peramanter impertimus.
Datum Romae apud S.Petrum die VI lanuarii MDCCCXCVII,
Pontificatus Nostri anno decimo nono.
LEO PP. XIII.
LITTERAE APOSTOLICAE
QUIBUS SEMINARIUM YATICANUM
GUM SGHOLIS GANONIGE GONSTITUITUR.
UOD Romani Pontifices sui maxime muneris esse
Og duxerunt, ut adolescentes clerici in spem sacer-
ff dotii diligenti institutione informarentur, eaque
HiP^^^^ de caussa, in Urbe potissimum, tam multa ipsis
domicilia aut nova excitarunt aut iam instituta eifecerunt
multiplici accessione meliora, in idem Nos, vel ab ipso
Nostri Pontificatus exordio, nullis neque curis parcentes
neque sumptibus, sedulam operam studiumque omne con-
tulimus. In his et nomine dignum et loco existimavimus,
cui animum adiiceremus, sacrum Seminarium Vaticanum,
prope venerandam Petri Cathedram atque in ipsis paene
Pontificis oculis collocatum. Quod quidem Seminarium a
Decessore Nostro fel. rec. Urbano VIII institutum Aposto-
licis Litteris datis die xxv mensis Octobris anni MDCXXXVI,
ab sui ortu per Romanos Pontifices nova in dies incrementa
suscepit. Nam et ab ipso Urbano VIII dos illi est adsignata
nummorum scutatorum annua summa quadringentorum ex
imperata pecunia mille et tercentum a Capitulo Vaticano
ad eum diem soluta Seminario romano; cui pecuniae acces-
sit annua summa nummorum scutatorum biscentum, quam
ipsum Capitulum pontificia auctoritate statuit ex aere suo
in perpetuum eidem Seminario solvendam, et quidquid
praeterea contingeret largitionum in posterum.Seminarium
autem esse iussit obnoxium auctoritati Cardinalis Archi-
presbyteri atque Capituli Vaticani, quibus alumnos adsci-
scendi concessit arbitrium, indulsitque immunitatem iuris-
dictionis Cardinalis in Urbe Vicarii omnibus et singulis tum
personis tum bonis, quae ad ipsum pertinerent. Ad haec
privilegiis omnibus, indultis, beneficiis uti dedit, non solum
quibus cetera Seminaria fruerentur, ad leges Concilii Tri-
lAN.
1897.
Tisfatur
Poniifex se
suorum
iUcessorum
aemulatum
exempla,
solUciium
semper
fuisse de
informan-
disadUh
lesceniibus
cUricis,
Enarrat
fausta
Seminarii
Vaticani»
inde ab or-
tu, incre-
menia.
234 LITT. APOST. " QUOD ROMANI PONTIFICES.
dentini constituta, sed etiam quae Seminario romano essent
propria.
Deinde Alexander VII et Innocentius XI leges edidere,
quibus Seminarium optime regeretur. Benedictus vero XIII
domicilium adsignavit exstructam musivis elaborandis do-
mum, adiectis duabus casulis atque horto. Accessit Cardi*
nalis Ducis York Archipresbyteri donatio, quam sanxit
Clemens XIII. Seminarii rem et commoda auxit Grego-
rius XVI, adsignata in perpetuum scutatorum summaqua-
dringentorum ex reditibus Pii Operis Carcarasi.HsLbitationi
denique per aestivos menses prospexit Pius IX, qui alum-
nis incolendam concessit, donec aedes praesto essent com-
modiores, partem domus Rev. Fabricae prope Aram Caeli.
Muitipiices Qulbus omnibus quamvis per decessores Nostros Semi-
cumau' nario Vaticano satis esset consultum, nihilominus praesens
^simima- conditio rerum plura adhuc exposcere videbatur, cum ad
riMmeoU Petri Cathedram, Deo sic disponente, fuimus evecti. Nam
et iustus alumnorum desiderabatur numerus,et aptior tem-
pori ratio studiorum. Quare delectos ad rem e Capitulo
Vaticano viros unaque cum ipsis Cardinalem Archipresby-
terum sedulo percontati de rerum statu, quae ad Seminariuoi
pertinerent,statimethabitationis commoditati et alumnorum
quum institutioni tum numero atque utilitati prospeximus.
ut et habi' Amplificari primum aptarique aedes, praesertim in usum
commoduL scholarum, iussimus, ad eamque rem argenteos italicos ad
'*' quinque miiiia adsignavimus a Rev. Fabrica solvendos.
Videlicet Fabricae curatorum proventus, quibus illi antea
fruebantur, Seminario in perpetuum cedere constituimus,
excepti.«, qui ad ipsos pertinerent, argenteis italicis sex
millibus et quingentis : qui proventus una cum reditibus
legati Borromei in exstruendis, ut diximus, aedibus fuerunt
adhibiti. Aquae Paulinae unciam e canali Fontis Aquilonis,
in hortis Vaticanis, deducendam concessimus. Aditum ad
templum Sanctae Marthae, quo tamquara sacello uterentur,
exstructo ambulacro, patefaciendum curavimus. Alumno-
rum denique rusticationi satis abunde providimus.
etaiumno- His ita dispositis, adolesceutium animos ad rectos mores
^inuitu^ioHi ^^ ^^ solidam salubremque doctrinam informandis animum
DE SEMINARIO VATICANO 235
intendiinus. Quare illud in primis propositum fuit, ut ma- is
gistri deligerentur qui publice essent docendi facultate js^\
instructi, per quos sive Seminarii alumni, sive clerici Basi-
licae addicti,siveexterniadolescentes,quibus aequeaditum
fecimus, ad iustam tum e Gymnasio tum e Lyceo missionem
assequendam fierent idonei. Itaque quinque Sacerdotia Ba-
silicae Vaticanae inmagisterium constituimu5,quorum duo
maiora, minora reliqua : quibus beneficiis praeceptores
pro mercede gauderent, chori onere commutato. Mox con-
stttuta pecunia italicorum nummorum sexdecim millium,
additum Lyceo theatrum physices et historiae naturalis.
Postremo restitutis philosophiae adiectisque sacrarum dis-
ciplinarum studiis, explendis quadriennio, opus absolvimus.
Ita comparatum rebusque omnibus instructum domici- /«»» «««<-
lium, curavimus ut non minus commodis abundaret, quam
optimorum iuvenum numero. Quamobrem Nostro nomine
invitari episcopos iussimus, maxime viciniores, ut quos
clericos vel in suts Seminariis, quae essent clausa, recipere,
vel inopia doctorum, ad legum civilium normam, instituere
non possent, ad Seminarium Vaticanum mitterent, Nostris
sub oculis educandos. Ratum habuimus et confirmavimus atqueuHU^
quod cum Cardinali Episcopo Portus et S. Rufinae conve- ctret!'^^ *
nerat de alendis in hoc ipso Seminario, sumptu eius, alum-
nis certo numero, quorum ternis quibusque gratuitus con-
cederetur locus. Tres item gratuitos locos totidem Carpi-
netanis adolescentibus fecimus, datis ad eam rem argenteis
italicis quinquaginta millibus. Decem et septem dimidia
parte gratuitos esse decrevimus, quibus partim ex proven-
tibus Rev. Fabricae, partim ex legato Borromeo dotales
adsignavimus fundos.
His rebus aucto Seminario Vaticano et in conditionem Praesen-
longe meliorem restituto,nihiI ferme desiderandum supere- ^JjJ/^j**
rat, nisi ut documentum Apostolicum ederetur,quo et ipsum, canonicam
quamvis iam canonice erectum, ut diximus, a praedecessore ertctionem
Nostro fel. rec. Urbano VIII. novae quasi erectionis cano- \m f^ra-
nicae vim et robur acciperet, Lyceumque ac Gymnasium ™^;yj^^
una cum scholis Philosophiae ac Theologiae, auctoritate ^*»»'"^ ^^^*'
Nostra, canonice, modo, primum erigerentur. Nos itaque
236 LITT. APOST. " QUOD ROMANI PONTIFICES. "
fastigiutn imponentes operi et Semioariuai Vaticanum novo
amoris testimonio prosequi cupientes, veterem eius erectio-
nem simulque iura omnia, praerogativas, privilegia eidem
hactenus concessa, auctoritate Apostolica vi praesentium
iituioque Litterarum confirmamus, idemque nomine et titulo Ponti-
uiud^t fi<^ decoramus.Praeterea ad Dei gloriam,ad incrementum
^lc^mei c^i^holicae religionis atque doctrinae, ad decus utilitatem-
Gymna' que maxtme Urbis, Lyceum ac Gymnasium cum scholis
uhoiis Philosopiae ac Theologiae, in hoc ipso Semiaario iuxta
^hiaeac canouicas normas erigimus et constituimus, eidemque om-
u!*iplo^^ nia iura, praerogativas, privilegia huiusmodi Collegionim
sHtuit. propria attribuimus : imprimisque ut eius alumni magisterii
lauream aliosque gradus academicos in sacris disciplinis ad
consueta Universitatum, ut vocaot, statuta et leges assequi
valeant.
Aedts Quo autem huius Nostri Instituti securitati et commodo
minariMm *^®l*"s prospiciatur, aedes ad Sanctae Marthae, quibus
in praesens Seminarium cum suis scholis in praesens utitur, quarum
utitur, in ^ , , , ,^ ^ . . . , . ,
ipsiusjura domintum ad Rev. Fabncam antea perttnebat, eidem
tuumcedere Seminario addicimus atque attribuimus una cum aquae
nonnund' PauHnae ductu ; easque aedes, vi praesentium Litterarum,
vw^/i*» in ipsiusiurainperpetuum cedere declaramus atque decer-
Seminario nimus. Eidem templum ac monasterium Sanctae Marthae,
confirmat quorum Pius IX fel. rec. usum concesserat, itemque rusti-
canam domum in Sabinis comparatam auctamque sumpti-
bus Nostris cum continenti templo Sancti Aegydii, pariter
attribuimus. Quos iam instituimus aere Nostro gratuitos
locos tres Carpinetanis, totidem adolescentibus aliis ex
reditibus Rev. Fabricae, et quatuordecim dimidia parte
gratuitos ex legato Borromeo, pariter hisce Litteris confir-
mamus, eamque institutionem perpetuo servari volumus
ac mandamus. Dotales etiam fundos, quos Lyceo, Gymnasio
et tradendae theologiae adsignavimus, sive ex quinque
Sacerdotiis Vaticanae Basilicae in magisterium constitutis,
sive impositis in Sacerdotia quaedam pensionibus, sive
ex proventibus, quibus Rev. Fabricae Oeconomus antea
fruebatur, denuo, hisce Litteris, auctoritate Nostra Aposto-
Hisstatuta lica confirmamus atque sancimus. lubemus autem ea om-
DE SEMINARIO VATICANO. 237
nia diligentissime servari, quae ad eiusdem Seminarii cum 18
suis scholis prosperitatem procurandam ac tuendam Nostris iSgi,
his Litteris statuenda existimaviraus, imprimisque sarta /;//^„j
tectaque haberi quae sequuntur. ^riduinn-
I. Cardinah's.Archipresbyter Vaticanae Basilicae Semi- *i'J^Zque
narii eiusque scholarum caput esto, eodemque iure polleat, ^^^* ^^^^
quo in sua quisque Ecclesia episcopus. jubetxm'
^ ^ ^ * * pritnii sar-
II. Canonicus Vaticanus Seminario Praefectus a romano tauctaque
haberi.
Pontifice eh'gatur ac tamdiu maneat in eo munere, quam
diu Pontifici ipsi placuerit.
III. Rebus Seminarii procurandis quatuor adsciscantur
viri ad Tridentinae Synodi leges, iique ex Vaticanae
Basilicae Canonicis eligantur a Pontifice, exceptis Canonico
Praefecto et Cardinalis Archipresbyteri Vicario, quod alter
sit eius procurationis necessario particeps, alter Cardinalis
Archipresbyteri absentis vice fungatur.
IV. Cardinalis Archipresbyter, cum rector Seminarii
renunciandus sit, audito Canonici Praefecti consilio, sacer-
dotes aliquot proponat, qui ad id munus obeundum idonei
visi fuerint, ut ex iis summus Pontifex eligat quem alumnis
Seminarii regendis rectoris nomine et potestate praeficiat.
V. Cardinalis Archipresbyteri erit, audito Canonico
Praefecto, idoneos sacerdotes duos rectori socios ac vicarios
adiungere, quibus prorectoribus expeditius ille atque utilius
munere suo perfungi queat, tum in iis, quae alumnorum
disciplinam, tum in iis, quae oeconomicam Seminarii cura-
tionem spectant.
VI. Quod ad spiritualem alumnorum curam attinet, idem
Cardinalis Archipresbyter, audito Canonico Praefecto,
sacerdotem eliget in pietatis magistrum et ordinarium
Confessarium, qui in Seminarii aedibus degat, isque ita
delectus alumnorum animis ad virtutem et religionem
studiose ac prudenter provehendis operam navet, muniaque
omnia, quae parochi sunt, exerceat.
VII. Cardinali Archipresbytero ius esto sacros Ordines
conferendi non modo Clericis suis, sed aliis etiam alumnis.
238 LITT. APOST. " QUOD ROMANI PONTIFICES.
de consensu Ep]scoporum,idque in suae iurisdictionis iocis,
proinde etiam in urbano, itemque in rusttcano Seminarii
domicilio.
VIII. Eidem potestas esto magisterii lauream aliosque
gradus academicos alumnis sacrarum disciplinarum confe-
rendi quos, facto doctrinae periculo uti mos est, idoneos
esse constiterit.
IX. Doctores decuriales, praesertim tradendis maioribus
disciplinis,proponantur a coetu virorum e Capitulo Vaticano
rebus Seminarii curandis, praeeunte Cardinali Archipres-
bytero ; isque coetus referet ad Pontificem, ad quem spec-
tabit electio.
X. Festis ritu maximo diebus, alumni in Basilicam ad
sacra solemnia, ut assolet, conveniant universi. Ceteris
diebus festis, arbitrio Praefecti designandis, iidem alumni,
praeter quam qui sacris in Basilica de more intersint, ad
s. Marthae sacris solemnibus inserviant : itemque se caere-
moniis sanctissimis ac piis concionibus opportune exerceant.
Praesen- Haec volumus ct statuimus, ac propterea decernimus has
rarum *au- Littcras Nostras firmas, validas et eflRcaces semper esse ac
vindUat^ fore suosque integros effectus sortiri atque obtinere, et illis,
ad quos spectat aut pro tempore quomodolibet spectabit,
in omnibus plenissime sufTragari.
Volumus insuper ut harum litterarum exemplis, etiam
impressis, manu tamen Notarii Nostri, subscriptis, et per
constitutum in ecclesiastica dignitate virum sigillo munitis
eadem habeatur fides, quae Nostrae voluntatis significationi,
his praesentibus ostensis, haberetur.
Nulli ergo hominum liceat hanc paginam Nostrae consti-
tutionis, ordinationis, voluntatis infringere, vel ei ausu
temerario contraire. Si quis autem hoc attentare presum-
pserit, indignationem omnipotentis Dei etbeatorum Petri et
Pauli apostolorum eius se noverit incursurum.
Datum Romae apud Sanctum Petrum anno Incarna-
tionis Dominicae millesimo octingentesimo nonagesimo
DE SEMINARIO VATICANO. 239
sexto (Oi XV Kalendas Februarias, Pontificatus Nostri anno
decimo nono.
A. Card. MACCHI
A.. Panici Subdatarius
VISA
De Cvria I. De Aqvila e Vicecomitibvs
Loco >J4 Plumbi
Reg, in Secret Brevium
l. CVGNONIVS
I. A Nativitate mdcccxcvii.
^'^*^***'^*'^^K<Rlft1lfc^tftiftfflk
22
lAN,
Scriptorem
valde
laudat
Pontifex
Ap, Sedis
sententiam
de ordina-
tionihus
anglicanis
egregie
tuitum.
Ad Salvatorem Brandi
DE ORDINATIONIBUS ANGLIGANIS
RITE IMPUGNATIS.
I
UCUBRATIONIBUS ceteris, quibus ad hanc diem
in adserenda veritate Ecclesiaeque maiestate
3 I 4 fy vindicanda ingenium studiumque tuum probasti,
&r^P^^^ aliam opportune admodum addidisti, nuperque
sententiam Nostram de anglfcanis ordinationibus, argu-
mentis ex historia sacraque theologia petitis, illustrare ac
tueri elaborasti. Pergratae plane Nobis acciderunt indu-
striae tuae ; quas eo maiori futuras utilitati novimus, quod
libros a te conscriptos, in aliarum etiam gentium sennoneai
versos, edendos esse nunciasti. Consiliis laboribusque tuis
benigne ut Deus obsecundet optamus. Ut vero paternae
Nostrae dilectionis pignore solaticque ne careas, Aposto-
licam tibi benedictionem amantissime in Domino imper-
timus. •
Datum Romae apud S. Petrum die XXII lanuarii
MDCCCXCVli, Pontificatus Nostri anno decimo nono.
LEO PP. XIII
8lf«fc^«*il».»rtt^.<>^^^^,i^^ft,M<ft<K*ft««*<*L<K«*<lfc ««,«»«»*«
CONSTITUTIO APOSTOLICA
DE PROHIBITIONE ET CENSURA
LIBRORUM
O
fFFlCIORUM ac munerum, quae diligentissime
^ sanctissimeque servari in hoc apostolico fastigio
(f oportet, hoc caput atque haec summa est, assi-
ihflP'»^^ due vigilare atque omni ope contendere, ut
integritas fidei morumque christianorum ne quid detrimenti
capiat. Idque, si unquam alias, maxime est necessarium
hoc tempore, cum, effrenatis h'centia ingeniis ac moribus,
omnis fere doctrina, quam servator hominum lESUS
Christus tuendam Ecclesiae suae ad salutem generis
humani permisit, in quotidianum vocatur certamen atque
discrimen. Quo in certamine variae profecto atque innume-
rabiles sunt inimicorum calliditates artesque nocendi : sed
cum primis est plena periculorum intemperantia scribendi,
disseminandique in vulgus quae prave scripta sunt. Nihil
enim cogitari potest perniciosius ad inquinandos animos
per contemptum religionis perque iJlecebras multas pec-
candi. Quamobrem tanti metuens mali, et incolumitatis
fidei ac morum custos et vindex Ecclesia, maturrime intel-
lexit, remedia contra eiusmodi pestem esse sumenda : ob
eamque rem id perpetuo studuit, ut homines, quoad in se
esset, pravorum librorum lectione, hoc est pessimo veneno,
prohiberet. Vehemens hac in re studium beati Pauli vide-
runt proxima originibus tempora: similique ratione per-
spexit sanctorum Patrum vigilantiam, iussa episcoporum,
Conciliorum decreta, omnis consequens aetas.
Praecipue vero monumenta litterarum testantur, quanta
cura diligentiaque in eo evigilaverint romani Pontifices, ne
haereticorum scripta, malo publico, impune serperent. Plena
est exemplorum vetustas. Anastasius I scripta Origenis
perniciosiora, Innocentius I Pelagii, Leo magnus Mani-
chaeorum opera omnia, gravi edicto damnavere. Cognitae
lAN.
Sumfni
Ponfificis
esiJicUi
morumque
christiauo-
rum inie-
griiaiem
iueri,
nosira
praeseriim
aeiate.
Suntauiem
pcrversi
libri festis
maxtma
fidei ac
moribus^
ideoque
omnibus
reiro sq^cu-
lisEccusia,
historia
tesie, homi-
nesprohi-
buit isto
veneno.
EomanO'
rum Fonti-
ficum hac
de regesia
exponun-
iur.
AcTA Lbonis XIII. — T. VI.
242 CONSTITUTIO APOST. ** OFFICIORUM AC MUNERUM.
eadem de re sunt litterae decretales de recipiendis et non
recipiendis libris, quas Gelasius opportune dedit. Similiter,
decursu aetatum, Monotheletarum, Abaelardi, Marsilii
Patavini, Wicleffi et Hussii pestilentes libros, sententia
apostolicae Sedis confixit.
Comprta Saeculo autem decimo quinto, comperta arte nova
ria, leges a libraria, non modo in prave scripta animadversum est, quae
lafae^tmt ^ucem aspexissent, sed etiam ne qua eius generis posthac
r^fm^HirZ ^dcrentur, caveri coeptum. Atque hanc providentiam non
riorum levis aliqua caussa, sed omnino tutela honestatis ac salutis
s/^ectantes.^ publicae per illud tempus postulabat : propterea quod
artem per se optimam, maximarum utiiitatum parentem,
christianae gentium humanitati propagandae natam, in
iiistrumentum ingens ruinarum nimis multi celeriter defle-
xerant. Magnum prave scriptorum malum, ipsa vulgandi
celeritate maius erat ac velocius efTectum. Itaque saluber-
rimo consilio cum Alexander VI, tum Leo X decessores
Nostri, certas tulere leges, utique congruentes iis tempo-
ribus ac moribus, quae officinatores librarios in officio
continerent
Bxorta Mox graviore exorto turbine, multo vigilantius ac fortius
Ltitjkeria- oportuit malarum haereseon prohibere contagia. Iddrco
"t^reTJdkuc ^^^^ Leo X, posteaque Clemens VII gravissime sanxcrunt,
curas s. ne cui legere, neu retinere, Lutheri libros fas esset Cum
perversos yero pro ilHus aevi infelicitate crevisset praeter modum
' hibeadls atquc in omnes partes pervasisset perniciosorum libroruoi
contuiii, impura colluvies, ampliore ac praesentiore remedio opus
Primum ^^sc vidcbatur. Quod quidem remedium opportune primus
^"7stfn<ux 2t<^h*buit Paulus IV decessor Noster, videlicet elencho pro-
iibrorum posito scriptorum et librorum, a quorum usu cavere fideles
^^ Vum, oporteret. Non ita multo post Tridentinae Synodi Patres
gliscentem scribendi legendique licentiam novo consilio
7cteindicis coercendam curaverunt Eorum quippe voluntate iussuque
quas aptro- lecti ad id pracsulcs et theologi non solum augendo perpo-
IV, . liendoque Indici, quem Paulus IV ediderat, dedere operam,
sed Regulas etiam conscripsere,in editione, lectione, usuque
librorum servandas : quibus Regulis Pius IV apostolicae
auctoritatis robur adiecit.
Postea con
scriptae
DE PROHIBITIONE ET CENSURA LIBRORUM. 243
Verum salutis publicae ratio, quae Regulas Tridentinas 2s
initio genuerat, novari aliquid in eis, labentibus aetatibus, /^'
eadem iussit. Quamobrem romani Pontifices, nominatimque ^^^^^
Clemens VIII, Alexander VII, Benedictus XIV, gnari /fj''« Pon-
, . . , • Hficescura-
temporum et memores prudentiae, plura decrevere, quae ad veruntex^
eas explicandas atque accommodandas tempori valuerunt. ^tem^que
Quae res praeclare confirmant, praecipuas romanorum 5^^*^7^
Pontificum curas in eo fuisse perpetuo positas, ut opinio- xanta
num errores morumque corruptelam, geminam hanc civi- Ap.sedis
tatum labem ac ruinam, pravis libris gigni ac disseminari reimuitum
«olitam, a civili hominum societate defenderent Neque ^^-^diu
fructus fefellit operam,quam diu in rebus publicis admini- cumEccU-
* * * sta consen-
strandis rationi imperandi ac prohibendi lex aeterna sere civita-
- . . . . tum recto-
praefuit, rectoresque civitatum cum potestate sacra in unum res,
consensere.
Quae postea consecuta sunti nemo nescit. Videlicet cum postea vero
adiuncta rerum atque hominum sensim mutavisset dies, fiure?/n-
fecit id Ecclesia prudenter more suo, quod, p^rspfecta ^^"^^^
natura temporum, magis expedire atque utile esse hominum jfsa sustw
saluti videretur. Plures Regularum Indicis praescriptiones, anHquaH
quae excidisse opportunitate pristina videbantur, vel de- \'^^"^
creto ipsa sustulit, vel more usuque alicubi invalescente
antiquari benigne simul ac provide sivit. Recentiore memo- Recentiere
ria, datts ad Archiepiscopos Episcoposque e principatu ^^oria,
pontificio litteris, Pius IX Regulam X magna ex parte scientia
tnitigavit. Praeterea, propinquo iam Concilio magno Vati- Fa/iv. pit:-
cano, doctis viris, ad argumenta paranda delectis, id nego- /,J^*^,'.
tium dedit, ut expenderent atque aestimarent Regulas ^^^^ ^"^^^
Incidis universas, iudiciumque ferrent, quid de iis facto commutan-
opus esset. Illi commutandas, consentientibus sententiis, ii/as Jiegu-
iudicavere. Idem se et sentire et petere a Concilio plurimi '^^'
ex patribus aperte profitebantur. Episcoporum Galliae
extant hac de re litterae, quarum sententia est, necesse
esse et sine cunctatione faciendum, ut illae Regulae et uni-
versa res Indicis novo prorsus modo nostrae aetati melius
atteniperato et observatu faciliori instaurarentur. Idem eo
tempore iudicium fuit Episcoporum Germaniae, plane
petentium, ut Regulae Indicis.., recenti revisioni et redactioni
244 CONSTITUTIO APOST. " OFFICIORUM AC MUNERUM.
submittantur. Quibus Episcopi concinunt ex Italia aliisque
e regionibus complures.
guod qui' Qui quidem omnes, si temporum, si institutorum civilium,
u^um^se s^ morum popularium habeatur ratio, sane aequa postulant
nostrae ^^ ^yf^ materna Ecclesiae sanctae caritate convenientia.
<ietaU Pon-
tuix osteu' Etenim in tam celeri ingeniorum cursu, nullus est scien-
tiarum campus» in quo non litterae licentius excurrant:
* inde pestilentissimorum librorum quotidiana colluvies.
Quod vero gravius est, in tam grandi malo non modo con-
nivent, sed magnam licentiam dant leges publicae. Hinc
ex una parte, suspensi religtone animi plurimorum : ex
altera, quidlibet legendi impunita copia.
ideoque Hisce igitur incommodis medendum rati, duo facienda
jussitindi- (juximus, ex quibus norma agendi in hoc genere certa et
gnoid, perspicua omnibus suppetat. Videlicet librorum improbatae
lectionis diligentissime recognosci Indicem; subinde, matu-
rum cum fuerit, ita recognitum vulgari iussimus. Praeterea
ad ipsas Regulas mentem adiecimus, easque decrevimus,
incolumi earum natura, efficere aliquanto molliores, ita
plane ut iis obtemperare, dummodo quis ingenio malo noD
sit, grave arduumque esse non possit. In quo non modo
exempla sequimur decessorum Nostrorum, sed materaum
Ecclesiae studium imitamur : quaequidem nihil tam expetit
quam se impertire benignam, sanandosque ex se natos
ita semper curavit, curat, ut eorum infirmitati amanter
studioseque parcat.
Decreu Itaque matura deliberatione, adhibistisque S. R. E. Car-
in/rapos^- dinalibus e sacro Consilio libris notandis, edere Decnta
ta soiajam Gencralia statuimus, quae infra scripta, unaque cum hac
habent, Constltutione coniuncta sunt : quibus idem sacrum Consi-
^hJc^d^^re lium posthac utatur unice, quibusque catholici homines toto
c^gata orbe religiose pareant. Ea vim legis habere sola volumus,
^^^lia^Cst sibrogatis Regulis sacrosanctae Tridentinae synodi iussu
Bened, editis, Observationibus, Instructione, Decretis, Monitis. et
SoiUcita et quovis alio decessorum Nostrorum hac de re statuto iussu-
provida. qyg^ yj^j^ excepta Constitutione Benedicti XIV Sollicita et
provida^ quam, sicut adhuc viguit, ita in posterum vigere
integram volumus.
DE PROHIBITIONE ET CENSURA LIBRORUM. 245
DECRETA GENERALIA /i^.
DE PROHIBITIONE ET CENSURA LIBRORUM
TITVLVS I.
DE PROHIBITIONE LIBRORVM
Capvt L
De prohibitis apostatarum^ haereticorunty sc&ismaticorum,
aliorumque scriptorum libris.
1. Libri omnes, quos ante annum mdc aut Summi Pon-
tifices, aut Concilia oecumenica damnarunt, et qui in novo
Indice non recensentur, eodem modo damnati habeantur,
sicut olim damnati fuerunt : iis exceptis, qui per haec
Decreta Generalia permittuntur.
2. Libri apostatarufh, haereticorum, schismaticorum et
quorumcumque scriptorum haeresim vel schisma propu-
gnantes, aut ipsa religionis fundamenta utcumque ever-
tentes, omnino prohibentur.
3. Item prohibentur acatholicorum libri, qui ex professo
de religione tractant, nisi constet nihil in eis contra fidem
catholicam contineri.
4. Libri eorundem auctorum, qui ex professo de reh*gione
non tractant, sed obiter tantum fidei veritates attingunt,
iure ecclesiastico prohibiti non habeantur, donec speciali
decreto proscripti haud fuerint.
Capvt II.
De Editionibus textus originalis et versionum non
vulgarium Sacrae Scripturae,
5. Editiones textus originalis et antiquarum versionum
catholicarum Sacrae Scripturae, etiam Ecclesiae Orientalis,
ab acatholicis quibuscumque publicatae, etsi fideliter et
integre editae appareant, iis dumtaxat, qui studiis theolo-
gicis vel biblicis dant operam, dummodo tamen non impu-
246 CONSTITUTIO APOST. " OFFICIORUM AC MUNERUM. "
gnentur in prolegomenis aut adnotationibus catholicae fidet
dogmata, permittuntur.
6. . Eadem ratione, et sub iisdem conditionibus, permit-
tuntur aliae versiones Sacrorum Bibliorum sive latina, sive
alia lingua non vulgari ab acatholicis editae.
Capvt III.
De Versionibus vemaailis Sacrae Scripturae.
7. Cum experimento manifestum sit, si Sacra Biblia
vulgari lingua passim sine discrimine permittantur, plos
inde, ob hominum temeritatem, detrimenti, quam utilitatis
oriri ; Versiones omnes in lingua vernacula, etiam a viris
catholicis confectae, omnino prohibentur, nisi fuerint ab
Apostolica Sede approbatae, aut editae sub vigilantia Epi-
scoporum cum adnotationibus desumptis ex sanctis Eccle-
siae Patribus, atque ex doctis catholicisque scriptoribus.
8. Interdicuntur versiones omnes Sacrorum Bibliorum,
quavis vulgari lingua ab acatholicis quibuscumque con-
fectae, atque illae praesertim, quae per Societates Biblicas
a Romanis Pontificibus non semel damnatas, divulgantur,
cum in iis saluberrimae Ecclesiae leges de divinis libris
edendis funditus posthabeantur.
Hae nihilominus versiones iis, qui studiis theologicis vcl
biblicis dant operam, permittuntur : iis servatis, quae supra
(n. 5) statuta sunt.
Caput IV.
De Libris obscenis,
9. Libri, qui res lascivas seu obscenas ex professo trac-
tant, narrant, aut docent, cum non solqm fidei, sed et morum,
qui huiusmodi librorum lectione facile corrumpi solent,
ratio habenda sit, omnino prohibentur.
10. Libri auctorum sive antiquorum, sive recentiorum,
quos classicos vocant, si hac ipsa turpitudinis labe infecti
sunt, propter sermonis elegantiam et proprietatem, iis
tantum permittuntur, quos officii aut magisterii ratio ex-
^. il
DE PROHIBITIONE ET CENSURA LIBRORUM. 247
cusat : nulla tamen ratione pueris vel adolescentibus, nisi 2s
solerti cura expurgati, tradendi aut praelegendi erunt. 18^^
Caput V.
De quibusdam specialis argumenti libris.
11. Damnantur libri, in quibus Deo, aut Beatae Virgini
Mariae, vel Sanctis, aut Catholicae Ecclesiae eiusque Cultui,
vel Sacramentis, aut Apostolicae Sedi detrahitur. Eidem
reprobationis iudicio sabiacent ea opera, in quibus inspira-
tionis Sacrae Scripturae conceptus pervertitur, aut eius
extensio nimis coarctatur. Prohibentur quoque libri, qui
data opera Ecclesiasticam Hierarchiam,aut statum clerica-
lem vel religiosum probris afficiunt
12. Nefas esto libros edere, legereaut retinere in quibus
sortilegia, divinatio, magia, evocatio spirituum, aliaeque
huius generis superstitiones docentur, vel commendantur.
13. Libri aut scripta quae narrant novas apparitiones,
revelationes, visiones, prophetias, miracula, vel quae novas
inducunt devotiones, etiam sub praetextu quod sint priva-
tae, si publicentur absque legitima Superiorum Ecclesiae
licentia, proscribuntur.
14. Prohibentur pariter h'bri, qui duelium, suicidium, vel
divortium licita statuunt, qui de sectis massonicis, vel aliis
eiusdem generis societatibus agunt, easque utiles et non
perniciosas Ecclesiae et civili societati esse contendunt, et
qui errores ab Apostolica Sede proscriptos tuentur.
Caput VI.
De Sacris Imaginibus et Indulgentiis.
15. Imagines quomodocumque impressae DominiNostri
lESU Christi, Beatae Mariae Virginis, Angelorum atque
Sanctorum, vel aliorum Servorum Dei ab Ecclesiae sensu
et decretis difformes, omnino vetantur. Novae vero, sive
preces habeant adnexas, sive absque illis edantur, sine
Ecclesiasticae potestatis licentia non publicentur.
248 CONSTITUTIO APOST. " OFFICIORUM AC MUNERUM. "
16. Universis interdicitur indulgentias apocryphas, et a
Sancta Sede Apostolica proscriptas vel revocatas quomo-
documque divulgare. Quae divulgatae iam fuerint de mani-
bus iidelium aurerantur.
17. Indulgentiarum libri omnes, summaria, libelli, folia
etc, in quibus earum concessiones continentur, non publi-
centur absque competentis auctoritatis licentia.
Caput VII.
De libris liturgicis et precatoriis,
18. In aulhenticis editionibus Missalis, Breviarii, Ritualis,
Caeremonialis Episcoporum,Pontificalis romani,aliorumque
librorum liturgrcorum a Sancta Sede Apostolica approba-
torum, nemo, quidquam immutare praesumat : si secus
factum fuerit, hae novae editiones prohibentur.
19. Litaniae omnes, praeter antiquissimas et communes,
quae in Breviariis, Missalibus, Pontificalibus ac Ritualibus
continentur, et praeter Litanias de Beata Virgine, quae in
sacra Aede Lauretana decantari solent, et litanias Sanctis-
simi Nominis lESU iam a Sancta Sede approbatas, noo
edantur sine revisione et approbatione Ordinarii.
20. Libros, aut libellos precum, devotionis, vel doctrinae
inbtitutionisque religiosae,moralis, asceticae, mysticae,alios-
que huiusmodi, quamvis ad fovendam populi christiani
pietatem conducere videantur, nemo praeter legitimae auc-
toritatis licentiam publicbt : secus prohibiti habeantur.
Caput vin.
De DiariiSyfoliis et libellis periodicis,
21. Diaria, folia et libelli periodici, qui religionem aut
bonos mores data opera impetunt, non solum naturali, sed
etiam ecclesiastico iure proscripti habeantur.
Curent autem Ordinarii, ubi opus sit, de huiusmodi
lectionis periculo et damno fideles opportunc monere.
22. Nemo e catholicis, praesertim e viris ecclesiasticis,
in huiusmodi diariis, vel foliis, vel libellis periodicis, quid-
quam, nisi suadente iusta et rationabili caussa, pubh'cet
DE PROHIBITIONE ET CENSURA UBRORUM. 249
CAPUT IX. ,%
Defacultate legendi et retinendi libros prokibitos.
23. Libros sive specialibus, sive hisce Generalibus De-
cretis proscriptos, ii tantum legere et retinere poterunt, qui
a Sede Apostolica, aut ab illis, quibus vices suas delegavit,
opportunas fuerint consecuti facultates.
24. Concedendis licentiis legendi et retinendi libros quos-
cumque prohibitos Romani Pontifices Sacram Indicis Con-
gregationem praeposuere. Eadem nihilominus potestate
gaudent, tum Suprema Sancti Oflicii Congregatio, tum
Sacra Congregatio de Propaganda Flde pro regionibus
suo regimini subiectis. Pro Urbe tantum, haec facultas
competit etiam Sacri Palatii Apostolici Magistro.
25. Episcopi aliique Praelati iurisdictione quasi episco*
pall pollentes, pro singularibus libris, atque in casibus tan-
tum urgentibus, licentiam concedere valeant Quod si iidem
generalem a Sede Apostolica impetraverint facultatem, ut
fidelibus libros proscriptos legendi retinendique licentiam
impertiri valeant, eam nonnisi cum delectu et ex iusta et
rationabili caussa concedant.
26. Omnes qui facultatem apostolicam consecuti sunt
legendi et retinendi libros prohibitos, nequeunt ideo legere
et retinere libros quoslibet, aut ephemerides ab Ordinariis
locorum proscriptas, nisi eis in apostolico indulto expressa
facta fuerit potestas legendi et retinendi libros a quisbus-
cumque damnatos. Meminerint insuper qui licentiam legen-
di libros prohibitos obtinuerunt, gravi se praecepto teneri
huiusmodi libros ita custodire, ut ad aliorum manus non
perveniant
Caput X.
De denunciatione pravorum librorum.
27. Quamvis catholicorum omnium sit, maxime eorum,
qui doctrina praevalent, perniciosos libros Episcopis, aut
Apostolicae Sedi denunciare ; id tamen speciali titulo per-
tinetad Nuntios,Delegatos Apostolicos,Iocorum Ordinarios,
atque Rectores Universitatum doctrinae laude florentium
250 CONSTITUTIO APOST. " OFFICIORUM AC MUNERUM.
28. Expedit ut in pravorum librorum deDunciatione non
solum libri titulus indicetur, sed etiam, quoad fieri potest,
caussae exponantur ob quas libet censura dignus existima-
tur. lis autem ad quos denunciatio defertur, sanctum erit,
denunciantium nomina secreta servare.
29. Ordinarii, etiam tamquam Delegati Sedis Apostoli-
cae, libros, aliaque scripta noxia in sua Dioecesi edita vel
diffusa proscribere, et e manibus fidelium auferre studeant
Ad Apostolicum iudicium ea deferant opera vel scripta,
quae subtilius examen exigunt, vel in quibus ad salutarem
effectum consequendumi supremae auctoritatis sententia
requiri videatur.
TITVLVS II.
DE CENSVRA LIBRORVM
CAPUT I.
De Praelatis librorum censurae praepositis.
30. Penes quos potestas sit sacrorum bibliorum editiones
et versiones adprobare vel permittere ex iis liquet, qoae
supra (n^* 7) statuta sunt.
31. Libros ab Apostolica Sede proscriptos nemo audeat
iterum in lucem edere: quod si ex gravi et rationabili caussa,
singularis aliqua exceptio hac in re admittenda videatur,
id nunquam fiet, nisi obtenta prius sacrae Indicis Congre-
gationis Iicentia,servatisque conditionibus ab ea praescriptis.
32. Quae ad caussas Beatificationum et Canonizationuin
Servorum Dei utcumque pertinent, absque beneplacito
Congregationis Sacris Ritibus tuendis praepositae publicari
nequeunt.
33. Idem dicendumdeCoIlectionibusDecretorum singu-
larum Romanarum Congregationum : hae nimirum Collec-
tiones edi nequeant, nisi obtenta prius licentia, et servatis
conditionibus a moderatoribus uniuscuiusque Congregatio-
nis praescriptis.
34. Vicarii et Missionarii Apostolici Decreta sacrae
Congregationis Propagandae Fidei praepositae de libris
edendis fideliter servent.
Id
DE PROHIBITIONE ET CENSURA LIBRORUM. 25 1
35. Approbatio librorum, quorum censura praesentium 2^
Decretorum vi Apostolicae Sedi vel Romanis Congregatio- '^^'
nibus non reservatur, pertinet ad Ordinarium loci in quo
publici iuris fiunt.
36. Regulares, praeter Episcopi licentiam, meminerint
tenere se, sacri Concilii Tridentini decreto, operis in lucem
edendi facultatem a Praelato,cui subiacent,obtinere.Utraque
autem concessio in principio vel in fine operis imprimatur.
37. Si Auctor Romae degens librum non in Urbe, sed
alibi imprimere velit, praeter approbationem Cardinalis
Urbis Vicarii et Magistri Sacri Palatii Apostolici, alia non
requiritur.
Caput II.
De censorum officio in praevio librorum examine.
38. Curent Episcopi, quorum muneris est facultatem
libros imprimendi concedere, ut eis examinandis spectatae
pietatis et doctrinae viros adhibeant, de quorum fide et
integritate sibi polliceri queant, nihil eos gratiae daturos,
nihil odio, sed omni humano affectu posthabito, Dei dum-
taxat gloriam spectaturos et fidelis populi utilitatem.
39. De variis opinionibus atque sententiis (iuxta Bene-
dicti XIV praeceptum) animo a praeiudiciis omnibus vacuo,
iudicandum, sibi esse censores sciant. Itaque nationis, fa-
miliae, scholae, instituti affectum excutiant, studia partium
seponant. Ecclesiae sanctae dogmata, et communem catho-
licorum doctrinam, quae Conciliorum generalium decretis,
Romanorum Pontificum Constitutionibus, atque Doctorum
consensu continentur, unice prae oculis habeant.
40. Absoluto examine, si nihil publicationi libri obstare
videbitur, Ordinarius, in scriptis et omnino gratis illius
publicandi licentiam, in principio vel in fine operis impri-
mendam, auctori concedat.
Caput III.
De libris praeviae censurae subiiciendis.
41. Omnes fideles tenentur praeviae censurae ecclesia-
252 CONSTITUTIOAPOST. " OFFICIORUM AC MUNERUIC. '
sticae eos saltem subiicere libros, qui divinas Scripturas,
sacram Theologiam, Historiam ecclesiasticam, lus Caooni-
cum, Theologiam naturalem, Ethicen, aliasve huiusroodi
religiosas aut morales disciplinas respiciunt, ac generaliter
scripta omnia, in quibus reh'gionis et morum honestatis
speciah'ter intersit
42. Viri e clero saeculari ne libros quidem, qui de artibus
scientiisque mere naturah'bus tractant, inconsultis suis Or-
dinariis publicent, ut obsequentis animi erga illos exemplum
praebeant.
lidem prohibentur quominus, absque praevia Ordinario-
rum venia, diaria vel folia periodica moderanda suscipiant.
Caput IV.
De Typographis et Editoribus librorum.
43. Nullus liber censurae ecclesiasticae subiectus excu-
datur, nisi in principio nomen et cognomen tum auctoris,
tum editoris praeferat, locum insuper et annum impressionis
atque editionis. Quod si aliquo in casu, iustas ob caussas,
nomen auctoris tacendum videatur, id permittendi penes
Ordinarium potestas sit.
44. Noverint Typographi et Editores librorum novas
eiusdem operis approbati editiones, novam approbationem
exigere, hanc insuper textui originali tributam, eius in
aliud idioma versioni non suffragari.
45. Libri ab Apostolica Sede damnati, ubique gentium
prohibiti censeantur, et in quodcumque vertantur idioma.
46. Quicumque librorum venditores, praecipue qui catho-
lico nomine gloriantur, libros de obscenis ex professo trac-
tantes neque vendant, neque comraodent, neque retineant :
ceteros prohibitos venales non habeant, nisi a Sacra Indicis
Congregatione veniam per Ordinarium impetraverint, nec
cuiquam vendant nisi prudenter existimare possint, ab
emptore legitime peti.
DE PROHIBITIONE ET CENSURA LIBRORUM. 253
Caput V. . J^.
Depoenis in Decretorum Generalium
transgressores statutis,
47. Omnes et singuli scienter legentes, sine auctoritate
Sedis Apostolicae, libros apostatarum et haereticorum hae-
resim propugnantes, nec non libros cuiusvis auctoris per
Apostolicas litteras nominatim prohibitos, eosdemque libros
retinentes, imprimentes et quomodoh*bet defendentes, ex-
communicationem ipso facto incurrunt, Romano Pontifici
speciali modo reservatam.
48. Qui sine Ordinarii approbatione Sacrarum Scriptura-
rum libros, vel earumdem adnotationes vel commentarios
imprimunt, aut imprimi faciunt, incidunt ipso facto in
excommunicationem nemini reservatam.
49. Qui vero cetera transgressi fuerint, quae his Decretis
Generalibus praecipiuntur, pro diversa reatus gravitate
serio ab Episcopo moneantur ; et, si opportunum videbitur,
canonicis etiam poenis coerceantur.
Praesentes vero litteras et quaecumque in ipsis habentur
nullo unquam tempore de subreptionis aut obreptionis sive tinm litte-
intentionis Nostrae vitio aliove quovis defectu notari vel ^dioritaum
impugnari posse, sed semper validas et in suo robore fore ^^llduat.
et esse, atque ab omnibus cuiusvis gradus et praeeminen-
tiae inviolabiliter in iudicio et extra observari debere, de-
cernimus : irritum quoque et inane si secus super his a quo-
quam, quavis auctoritate vel praetextu, scienter vel igno-
ranter contigerit attentari declarantes, contrariis non ob-
stantibus quibuscumque.
Volumus autem ut harum litterarum exemplis, etiam
impressis,manu tamen Notarii subscriptis et perconstitutum
in ecclesiastica dignitate virum sigillo munitis, eadem ha-
beatur fides quae Nostrae voluntatis significationi, his
praesentibus ostensis, haberetur.
Nulli ergo hominum liceat hanc paginam Nostrae consti-
tutionis, ordinationis, limitationis, derogationis, voluntati^
infringere, vel ei ausu temerario contraire. — Si quis autem
254 CONSTITUTIOAPOST. " OFFICIORUM AC MUNERUM.
hoc attentare praesumpserit, indigoationem omnipotentis
Dei et beatorum Petri et Pauli apostolorum eius se noverit
incursurum.
Datum Romae apud Sanctum Petrum anno Incamationis
Dominicae millesimo octingentesimo nonagesimosexto('),
VIII Kal.Februarias, Pontificatus Nostri annodecimo oodo.
A. Card. MACCHI.
A. Panici Subdatarius
VISA
De Cvria I. De Aqvila e Vicecomitibvs.
Loco ^ Plumbi
Reg, in Secret Brevtum,
I. CVCNONIV&
I. A Nativitate mdcccxcvii.
tt
Jlt
EPISTOLA
Ad J. B. Ceschi a S. Cruce,
magnum maglstrum Ordinis Hierosolymitani,
49AGISTERII tui annum quintum et vicesimum
§[ quum sis propediem expleturus, ex toto Ordine
Equites communem gratulationem velle tibi
singulari modo testari, allatum est. Quod illi
dum merito sane ac pie faciunt, admodum libet gratulatio-
nis Nostrae peculiare argumentum coniungere, quum tuA
ipsius, tum eiusdem Ordinis caussa. Huic quippe Ordini
iam diu Nos opinione et benevolentia propensi omnino
fuimus ; ac saepe commeminisse iuvit originum eius nobili-
tatem, res fortiter praeclareque gestas, utilitates rei catlio-
licae et civili partas multiplices. Nostraeque voluntatis
reapse probandae non una se dedit cupientibus Nobis
occasio ; quum praesertim quaedam Ordinis ornamenta,
adversis temporum casibus intermissa, licuit ex auctoritate
Apostolica restituere. Ad te autem,dilecte fili, quod proprie
attinet, virtutis tuae laudcs probe Iiabemus perspectas ;
tuum novimus in beati Petri Cathedram atque in Nos
animum studiumque ; novimus tua in ipsum Ordinem
promerita egregia. Tibi enim debetur non minime si latius
ille probatus per Europam est, si numero praestantiaque
alumnorum floret et gratia Principum, si opera aeque con-
gruentia instituto suo ac temporibus apta quotidie insistit
et proveiiit. Tu igitur, cum votis etiam Nostris, gaude ac
fruere plenahonoris laetitiaeque commemoratione ; eamque
Deus, qui merenti benignissimus obtulit, faustam et salu-
tarem non tibi modo sed Ordini universo iubeat evenire.
Perge vero, dilecte fili, Ordinem tenere deditum devin-
ctumque Apostolicae huic Sedi ; quam quidem ipse sicut
constanti fide atque obsequio coluit, ita in se beneficiis ac
patrocinio providam nuUo non tempore est expertus. Voto-
FEBR.
Graiulatur
Pontifex
Ordinis
Hitr, Ma-
^iitrOt wa-
gisterii sui
annum
XXVfro-
pediem
expleturo.
Praeclara
laude Or-
dinem
hujus^ue
Magtstrum
omat.
ipiisque
faustissima
apprecatus
benedicit.
256
EPISTOLA *' MAGISTERII TUI.
rum felix auspicium habeas in Apostolica benedictioDe.
quam tibi effusam universoque Ordini peramanter imper-
timus.
Datum Romae apud S. Petrum die VII Februarii
MDCCCXCVll, Pontificatus Nostri anno decimo nono.
LEO PP. XIII
«
LITTERAE APOSTOLICAE
DE NOVA CIRCUMSCRIPTIONE
ET ERECTIONE DIOECESIUM
IN REPUBLICA ARGENTINA.
S^^^^^ISn Petri cathedra, licet fmmeriti, divina favente ^s
g grratia, positi, qnum muneris Nostri sit spiritua- iSgj.
^ libus necessitatibus et utilitatibus fidelium in Votis
I
^«vw^-j^ omni regione consulere, libenter iis rebus perfi- ^*^'^""
ciendis operam impendimus, quae ad hunc finem assequen-
dum, opportune conducere, Deo adiuvante, arbitramur.
Anno enim elapso MDCCCXCVI, Reipublicae Arprentinae
gubemium illustrissimum virum Carolum Calvo admini-
strum suum cum liberis mandatis apud Beroh*nensem aulam,
mense Decembri ad Nos mittendum curavit, peculiari
eidem commisso munere agendi apud Apostoh'cam Sedem,
ut tres novae dioeceses in Argentina regione erigerentur,
et nova circumscriptio dioecesum in eadem regione exi-
stentium, Apostoh'ca Nostra auctoritate decerneretur. In
hunc effectum idem illustrissimus administer ex parte
Argentini gubemii rerum gerendarum rationem huic Sedi
proposuit, quae Nostrae supremae auctoritati ad canonicum
effectum subiiceretur. Oblatis igitur a dicto gubernio J,^^^',^^
Argentinae Reipubh'cae precibus inch'nati, totam rei geren- novam
dae rationem propositam, ad examen peculiaris consilii dioecesium
S. R. E. Cardinalium deferendam censuimus, ac de eorum ^l^^^'
sententia votis praedicti gubemii, luxta eiusdem declara- '^^f/,^'^"
tiones, annuentes, novam circumscriptionem dioecesum novarum
praedictae Reipublicae et trium novarum sedium Episco- ^h^Hum'
palium in ea erectionem decrevimus, atque exequendam in J*^'^*^^*"
eum, qui sequitur, modum statuimus, ^**^-
Et in primis ecclesiasticae circumscriptionis statnm, qui ideoque
actu existit in Argentina Republica tum Archidioecesis ZlQTsU-
Bonearensis, tum dioecesis Paranensis, nec non dioecesis ZUpti^^s
Saltensis, quatenus opus sit, quorumcumque interesse ^*^*^^ ^"^
AcTA Leoms XIII. - VI. X7
258 LITT. APOST. •* IN PETRI CATHEDRA. "
aciu exi- habentium consensum de Apostolicae potestatis plenitudiDe
''*'* suppleotes, supprimimus et penitus extinguimus ad effectum
libere procedendi ad trium novarum dioecesum erectionem,
novamquc Archidioecesis Bonearensis et dioecesum Para-
nensis et Cuyensis circumscriptionem, prout in Domino
expedire visum est.
Trtsnovas Praedicto circumscriptionis statu sic extincto, ac dis-
'^^rfrfw *w^ membratione et separatione respective, ut infra, exequenda.
ftndas tuuj in Archidioecesi Bonearensi tum in dioecesibus
constttmtt
Paranensi et Saltensi, tres novas Episcopales sedes in
Argehtina Republica, scilicet: primam in civitate La PlaU
alteram in civitate Sanctae Fidei^ tertiam in civitate Tucu-
mania, pro tribus respective Episcopis nominandis, qui
praedictis civitatibus et dioecesibus, ut infra constituendis,
praesint, Synodum convocent, et omnia et singula iora.
officia et munia episcopalia habeant et exerceant, cum suis
Capitulo, mensa episcopali, ceterisque cathedralibus et
pontificalibus insigniis, iuribus, iurisdictionibus, praeemi-
nentiis, praerogativis, honoribus, privilegiis, gratiis, favo-
ribus et indultis personalibus realibus et mixtis, quibus
aliae in Argentina Republica existentes Cathedrales Eccle-
siae, earumque praesules, non tamen titulo oneroso, aut ex
indulto seu privilegio particulari gaudent, atque fnii et
gaudere poterunt, Nostra auctoritate Apostolica erigendas
. . constituimus. Quamobrem ad maiorem Dei gloriam, catho-
tates licae religionis incrementum et fidelium bonum, matura
deliberatione, motu proprio, ex plenitudine potestatis, civi-
tates La Plata, Sanctae Fidei et Tucumaniam in civitates
episcopales cum suis iuribus, honoribus, praerogatiWs,
quibus aliae civitates in Argentina Republica pontificali
sede insignitae, et earum cives utuntur et gaudent, erigimus
et constituimus.
dioecesim Episcopalibus igitur sedibus sic erectis, unicuique suam
rinm^assi. dioeccsim atque territorium statuimus : ac primum ab
gfiat, Archidioecesi Bonearensi provinciam Bonearensem ac
nationale territorium, vulgo de la Pampa dismembramusct
omnino disiungimus, atque episcopali sedi La Plata pro sua
dioecesi et territorio attribuimus et addicimus. Itctn a
DE ERECTIONE DIOECESIUM IN REP. ARGENTINA. 259
dioecesi Faranensi provinciam Sanctae /^/V/<?/dismembramus j^
et omnino separamus, et episcopali sedi Sancie Fidei pro sua ^fsm]
dioecesi et territorio assignamus et constituimus, additis
territoriis nationalibus, vulgo del Chaco et Forntosa. Demum
quoad episcopalem sedem Tucumanensevty a dioecesi Sal-
tensi provincias, vulgo de Tuaiman^ de Catamarca et San-
tiago del Estero dismembramus, et a dioecesi Saltensi divi-
dimus, et episcopali sedi Tucumanensi pro sua dioecesi et
territorio statuimus.
His novis erectionibus decretis et respective cum sua novamque
dioecesi ac territorio constitutis, ita novae circumscfiptionis ^"^%J^^!'
ecclesiasticae ratio et status in Republica Argentina modo scriptionem
enicitur, ut nempe Archiepiscopalis sedes Bonearensis ex camdennit,
civitate principe de Buenos-Aires cum suo foederali di-
strictu ex insula, vulgo de Matin Garcia^ actu efformetur,
additis insuper territoriis nationalibus, vulgo del Rio Negro
et Ckubut^ nec non Santa Cruz, ac terra, vulgo del Fuego, et
demum insula de los Estados. Dioecesis autem Paranensis
provincias de Efitre Rios et de Corrientes nec non territo-
rium nationale de Missiones comprehendat. Dioecesis Sal-
tensis provincias Saltae et de Jujuy complectatur. Dioecesis
vero Cordubae fines, finibus provinciarum Cordubae et dela
Riojay servato in omnibus pristino eius statu, contineantur,
Ac demum dioecesis de Cuyo, provinciis sancti loannis de
Mendoza et sancti Aloisii circumscribatur, addito territorio
nationali de Nenquen.
Quoad vero cathedrales ecclesias trium novarum, ut EccUnas
supra, dioecesum statuimus, ut executor praesentium litte- cathedraies
^ ' *^ tn novts
rarum Nostrarum, infra nominandus, ex delegata eidem dioecesibus
Apostolica facultate, ac nomine Sanctae Sedis, eas respec- ^'^''^' ^^ ' '
tive designet, decernat, et erigat prout opportunius expedire
in Domino iudicaverit.
Quod pertinet autem ad congrua pecuniae subsidia,
quibus tres novarum sedium Episcopi nominandi pro sua Episcopis
, .... ,. pecuniae
mensa ac dote necessario mdigent, reditus et proventus^ subsidia
quos gubernium Argentinum ab anno nuper elapso in ^'''''*'"'»
tabulis praesumptionis publicorum redituum et sumptuum
(Presupuesto general )m\n\stern cultus suppeditandos con-
26o LITT. APOST. ** IN PETRI CATHEDRA. "
stituit pro novis Episcopis eorumque episcopalibus Curiis
ad instar aliarum Reipublicae dioecesum, novis nominan-
dis Episcopis attribuimus et adsignamus.
eosque vuit Curae porro esse debebit tribus novarum sedium Epi-
mum/Jpi- scopis nominandis, ut in unaquaque respective Ecclesia
re%Z*r- ^^^'^cdraH, cathedrale Capitulum luxta canonicas sanctio-
temfacui' nes, quum primum fieri poterit, erigatur. Ubi autem triuni
pertitcoH' cathedralium ecclesiarum Capitula rite fuerint constituta,
statuta!* * facultatem ipsis impertimus, statuta, ordinationes et dc-
creta, iuxta sacrorum Canonum, et praecipue Concilii
Trid6ntint praescriptiones conficiendi, quae tamen ab uao-
quoque respective Ordinario trium praedictarum Ecclesia-
Dum capi- rum Antistite approbanda et sancienda erunt Interim us-
"noHfue' que dum cathedralia Capitula in tribus novis Episcopalibus
ut^Episcopi sedibus erecta non fuerint, earum Antistites nominandi
mtlf^^H <^^"silium sibi ex probatis et prudentibus ecclesiasticis
coHsiiium viris assumant, quorum adiumento in maioribus expedien-
adhibeant. ,, ... .. %
dis suarum respective dioecesum negotns utantur, vehe-
menter cupimus et commeridamus.
Vuit Munus insuper erit cuiusque ex tribus novis designandis
quampri' Episcopis, ut ad formam decretorum Concilii Tridentini
mumerigt, Seminarium dioecesanum in sua quisque dioecesi, quum
primum fieri poterit, erigat et instituat, in quibus iovenes
clerici ad virtutem et doctrinam ac pietatem accurate
excolantur, atque ex obligatione in praesens a gubemio
Argentino suscepta, peculiaris assignationis constituendae
et suppeditandae cuique ex tribus novis dioecesibus pro
viginti clericis earumdem dioecesum in Seminarium Archi-
dioecesis Bonearensis recipiendis, Nos congruam assigna-
ttonem cuique Seminario propriam, quum ea respective
erecta fuerint, ad eorum statum vitamque tuendaoi, Gu-
^ bernium facturum esse haud dubitamus.
Ap. sedi Novam vero tum Archidioecesis, tum reliquarum Argen-
Uber^Mn-. tinae Reipublicae dioecesum dismembrationem aut circum-
''^^v^JmiH scriptionem libere sanciendi, quandocumque id expedire in
Repubiica Domino visum fuerit, quin ullum in id Antistitum vel
ctrcumscri- ^ . ,
ptionem Capitulorum assensum exquiri, vel territorialem ullam
ccclesiasti* ^. ^»^ . •• • . . t
cam, compensationem constitui et attribui opus sit, omniDO e^
DE ERECTIONE DIOECESIUM IN REP. ARGENTINA. 26 1
expresse liberam facultatem Nobis et huic Sedi Apostolicae febr,
reservamus. '^^-
Tres insuper Cathedrales Ecclesias in Argentina Repu- A^wai
bh*ca noviter erectas, in suffraganeas Archiepiscopalis et insuffra-
Metropolitanae Ecclesiae Bonearensis damus et assignamus; ^a^^at
ita, ut ipsae, donec aliter ab apostolica Sede disponatur, ^gfropT/i-
Archiepiscopi Bonearensxs Metropolitico iuri subesse de- '''«^*-
beant, volumus et decernimus.
Fraedictarum pariter trium Cathedralium Ecclesiarum ^^/^
noviter, ut supra, erectarum fructus, iuxta reditus earum- '^J}^^^
dem Episcopalium mensarum, de more taxari volumus, et rumfru-
in libris Camerae Apostolicae taxam hanc describi. retaxaHet
Praeterea ut omnia et singula documenta respicientia l^tque^docu-
paroecias ac loca ab archidioecesi Bonearensi, et a dioecesi ^^'^^^-
Paranensi et Saltensi divulsa, ac novis erectis Episcopa- scopatuum
tibus La Plata, Sanctae Fidei et Tucumanensi addicta, a sfectantL,
cancellariis, in quibus ante hanc novam circumscriptionem ^iradiTan-
existebant extrahi, et cancellariis trium novorum Episco- ^^^^^^^^-
patuum tradi, atque in iis perpetuo asservari debeant, volu-
mus et prescribimus. Ea omnia autem, quae res, iura et pimia
personas ecclesiasticas respiciunt, quorum expressa mentio ^"^'' '"^-
in his praesentibus habita non est, firma et rata iuxta guibuskic
canonicas regulas et catholicae Ecclesiae disciplinam esuxpesta
manere debere praecipimus. Quod si quae difficultas aut '"^^.'^^'
controversia, quoad praemissa in noviter erectis dioecesibus
oriatur, ea ad hanc Apostolicam Sedem deferenda erit,
quae, rebus accurate perpensis, prout de iure decernet.
Demum in executorem harum Litterarum Apostolicarum, Archiepi^
Venerabilem Fratrem Vladislaum Castellano Archiepi- ^^^^^^:
^ nearenst
scopum Bonearensem deputamus et instituimus, eidemque exequendas
- , . . . , mandaf,
omnes facultates necessanas et opportunas, etiam subde- praesentes
legandi quamcumque personam in dignitate ecclesiastica ^'**^^^'
constitutam, ad praemissorum effectum tribuimus et con-
ferimus, eidemque facta facultate, sive eius subdelegandoi
etiam definitive pronunciandi super quacumque oppositione
adversus praemissa quomodolibet oritura, appellatione
quacumque postposita, obligationemque eidem executori
iniungimus mittendi ad hanc Sanctam Sedem intra sex
262 LITT. APOST. ** IN PETRI CATHEDRA. "
menses exempla authentica actonim omnium, quae ad
erectionem commissam per haec Apostolica scripta erit
emissurus, quibus plenam observantiam demandamus et
stricte praecipimus.
ipsarum- Praeseutes vero litteras et in eis contenta quaecumquc,
gue vim et ^, •...«. « i « i
auctoHta^ etiam ex eo quod quihbet mteresse habentes, seu habere
'^/! *''*^' praetendentes, vocati et auditi non fuerint, ac praemissis
non consenserint, etiamsi expressa specifica et individua
mentione digni sint, nullo unquam tempore de subreptionis
vel obreptionis aut nuUitatis vitio, seu intentionis Nostrae,
vel quolibet alio, licet substantiali defectu notari, impn-
gnari, vel in controversiam vocari, sed eas semper ex certa
scientia cum potestatis plenitudine factas et emaoatas,
perpetuo validas et efficaces existere et fore, suosque
plenarios et integros effectus sortiri et obtinere, atque ab
omnibus ad quos spectat, et quomodolibet spectabit in
futurum, inviolabiliter observari debere, et si secus super
his a quoquam quavis auctoritate, scienter vel ignoraiiter
contigerit attentari, nullum prorsus et inane esse et fore
decernimus.
Non obstantibus de iure quaesito non toUendo, de sup-
pressionibus committendis ad partes, vocatis quorum inter-
est, aliisque Nostris et Cancellariae Apostolicae regulis,nec
non supra dictae Ecclesiae Bonearensis, etiam iuramento,
confirmatione Apostolica, vel quavis firmitate alia roboratis
statutis et consuetudinibus, privilegiis et concessionibus,
omnibusque et singulis ordinationibus Apostolicis in syno-
dalibus, provincialibus et universalibus Conciliis editis, vel
generalibus Constitutionibus. Quibus omnibus et singuHs,
etiamsi specialis mentio habenda foret, ipsarum tenores
praesentibus pro expressis habentes, ad praemissoruiu
effectum latissime et plenissime ac specialiter et expressc
derogamus, ceterisque contrariis quibuscumque.
Praeterea volumus, ut harum litterarum transumptiSt
etiam impressis, manu tamen notarii subscriptis et sigiHo
personae in ecclesiastica digriitate constitutae munitis, ea-
dem prorsus fides adhibeatur, quae presentibus adhiberetur,
si forent exhibitae vel ostensae.
DE ERECTIONE DIOECESIUM IN REP. ARGENTINA. 263
Nulli ergo omnino hominum liceat hanc paginam No- ij
strae suppressionis, dismembrationis, erectionis, separatio- iS^,
nis, disiunctionis, applicationis, assignationis, attributionis,
statuti, mandati, decreti, derogationis et voluntatis infrin-
gere, vel ei ausu temerario contraire. Si quis autem hoc
attentare praesumpserit, indignationem omnipotentis Dei
et beatorum Petri et Pauli Apostolorum Eius, se noverit
incursurum.
Datum Romae apud Sanctum Petrum anno Incarna-
tionis Dominicae millesimo octingentesimo nonagesimo
sexto (I), XV Kalendas, Martias, Pontificatus Nostri anno
decimo nono.
A. Card. MACCHI
A. Panici Subdatarius
VISA
De Cvria I. De Aqvila e Vicecomitibvs
Loco ^J^ Plumbi
Reg, in Secret Brevium
I. GVGNONIVS
I. A Nativitatc mdcccxcvii.
ALLOCUTIO *"
Ad S. R. E, Cardinales,
/
MARTII
1897.
Gratum
ttstatur
animum
Pontiftx
trga Dtum
sibibeniffne
auxilia'
tum im
Pontifica-
tus implen-
do munere.
Memorai
a ie datas
Liiteras de
Unitatt
Bcclesiae^
quibus et
catholicos
confirmare,
atque dissi'
dentes
Ecclesiae
reconciiia-
re infendit:
sperat
hos Deum,
muUorum
exoratum
precibus,
brevi ad
Bcclesiam
aggregaiu-
rum esse.
DE NONNULLIS A PONTIFICE GESTIS.
S^<ltift<MgA rinnovata testimonianza degli amorevoli sensi
L
Nostrae
aetatis
indoles.
^ vostri Ci richiama ii pensiero al giro dei dician-
ly nove anni, trascorsi in mezzo alle cure quotidiane
tk^iS^^^ del pontificato. II peso k grave ed il cammino fu
lungo. Iddio solo vede e discerne se air altezza e diutur>
niti del Ministero habbia debitamente risposto da parte
Nostra la feconditi delle opere. Ma se alcuna cosa Ci venne
fatto di compiere a salute delle anime che da Noi aspettano
il verbo della vita, diamone lode tutti concordemente al
Signore, che mediante la sua virtd possente e benigna
soccorse alla insufficienza Nostra.
EUa, Signor Cardinale, rammemorava Tuniti della
Chiesa, che diede argomento airEncich'ca di Giugno. Deiral-
to subbietto ragionammo di proposito in quelle pagine per
edificazione e conforto delle coscienze cattoliche : ma nel
tempo stesso ad un altro segno avevamo particolarmente
la mira. Intendevamo, aiutandoci Iddio, di far penetraregli
accenti di quella grande verita nel cuore di quanti sono
frateiii nostri separati da noi. Poich^ la ristorazione dell'a-
nita cristiana, sovrano scopo della Chiesa e sospiro inces-
sante dei pontefici predecessori, ella ^ similmente il piu
caldo voto deiranima Nostra, essendoch^ lo spirito di carita
sempre arde ad un modo nella Chiesa di Cristo. Ardua
pur troppo h Timpresa : ma Iddio che pu6 tutto, veglia di
continuo al fianco degli Apostoli della sua veriti per bene-
dirne e fecondarne i sudori. Oltrechi, memori delle meravi-
gliose promesse serbate alla preghiera fiduciosa e costante,
gran conforto a sperare Ci porgono le supplicazioni che a
questo intento sacrosanto migliaia di anime generose levano
al cielo da ogni plaga del mondo cristiano. — E ragionando
umanamente di fatti umani, Tindole de' tempi & forse piu
DE NONNULLIS A PONTIFICE GESTIS. 265
acconcia ad alimentare che ad estinguere la speranza. quavarii
Voxchh un moto unitivo occupa e governa le odierne gene- ^um%r"
razioni : grincrementi della coltura vanno per ogni dove if/^""^^^^',
propagando omogeneita e consonanza di pensieri, costumi, ^^scun/
aspirazioni. Fra popoli e popoli, diversi di stirpe e di elo- /t/Sci addn
quio, separati da oceani e continenti sterminati, corre E^cUsiae a
tuttavia un vivo senso di fratellanza che altri secoli non ^%aaef'
connobero. Ora dunque Iddio benedetto, che fe sapientis-
simo a dedurre il bene da ogni cosa, e perfino dal male,
pcrchfe non vorrebbe coteste inclinazioni umane convertire e
trasformare a beneficio della vaticinata unita della fede ?
Ni altro intendimento che di rimuovere uno degli osta- Prosua
coli alla desiderata unione, si mosse, non haguari, a senten- *^'^f^j^"^
ziare circa il valore teologico delle Ordinazioni anglicane. Hcitudine
Trattavasi di cosa gi^ autorevolmente risoluta nella ediditde
sostanza : v'ebbe per6 in questi ultimi anni chi s'argoment6 nibu^alT
di revocarla in qu^stione. Polemiche intempestive ingene- ^Jj^^lll^;^^
ravano il dubbio : il dubbio spandeva illusioni negli uni, q^um nova
confusione e turbamento di coscienza negli altri. ^ ben tnmersia"
vero che a cessare inconvenienti siffatti bastata sarebbe ^evo/ult
rinterpretazione ovvia e leale dei giudicati anteriori. Ma ^aMdu7um
tuttavia per dar pih lume da un lato a chi errava in buona a^Ap.Sede
fede, e per tagliare dalFaltro ogni strada alle tortuosita del iten!mTn-
sofisma, deliberammo di ripigliar da capo la disamina dei %m^ue%m
fatti con le loro circostanze. Lo studio, condotto sopra ^jr^f?'*'/^''^
documenti irrepugnabili, fu lungo, imparziale, accurato, pundiveri-
quale doveva aspettarsi dalla Santa Sede in un negozio di asserendae
tanto rilievo. Onde, se potesse questa Nostra parola farsi ^''"^''^*
udire ai figli deirimpero Brittanico che non partecipano
alla fede nostra, li vorremmo scongiurare per le viscere di
Gesii Cristo di non dar luogo a false apprensioni e sospetti;
ma persuadersi che la sola inflessibilita del dovere Ci dett6
quella sentenza, la quale altro non h che il pronunziato
della veriti schietto e definitivo.
E in opera di concordia ella Ci richiama pure, Signor consuiuit
Cardinale, a ci6 che prudente zelo Ci consigliava anni sono ^^^^ig/
in ordine ai Nostri figli di Francia. In quel provvedimento '^^''^g^J
la mira Nostra, intesa ai grandi interessi spirituali, sorvo- iosdum
266 ALLOCUTIO *' LA RINNOVATA TESTIMONUNZA.
agendi nor-
mam ipsis
statuit
sequendam
in rebus
politicis :
guam gui-
dem si
cmnes fuis-
sent am-
plexit mi'
rum res
Galliaeac
Ecclesiae
sumpsisset
inde incre-
mentum.
Afemorat
Ponlifex a
se instau'
ratas aedes
Borffianas
picturis
insignts^
atgue expo*
nit religiO'
nem optimt
de arte esse
meritamt
Benedicit,
lava alla politicii e alle sue contese. Ci6 che Ci stava e che
Ci sta unicamente a cuore,si i toglieredi mezzo la discordia
degli animi non infruttifera soItanto,ma nociva allacausa
della religione e della Chiesa. Scarso ed inefficace airuopo
sarebbe stato un suggerimento generico : bisognava oppor.
tunamente confortarlo di norme pratiche. Additammo
dunque il campo costituzionale e legale, dove coopcrassc
ciascuno al comun bene religioso e morale. Second6 il
senno e il buon volere di molti : ma se la concordia fossc
piena ed intera, e uniforme Tazione, quanta copia di frutti
ne coglierebbero la Francia e la Chiesa ?
Cura di minor conto, ma utile per altri rispetti anch'essa,
fu il restauro novissimo delle aule Borgia : aule celebrate
dalla fama per i dipinti deirUmbro artista, che tanta orma
del suo valore lasci6 impressa quivi particolarmente e a Si^
na. — L'arte h congiunta per vincoli indissolubili col cristiane-
simo, perch^ nuove ispirazioni ella trovi nella fede,etutela
generosa nella Chiesa e nei Papi. Folle il pensierocheiHbcri
voli del genio mal si accordino colla immutabilitadeldogtna-
Basta il Vaticano a mostrare in atto il meraviglioso connu-
bio della bellezza vera con la vera religione,
Si abbia il sacro CoIIegio la significazione del grato
animo e del paterno affetto Nostro, insieme collabcnediriooc
Apostolica ; la quale similmente impartiamo ai Vescovi,ai
Prelati, e a quanti altri sono qui presenti.
ggjagbafeaa&lgTTM ppr Nng ipsi, tum ex multorum praedfcatione
^ /^^ £ cognoscimus quibus in rebus et quo potissimum
V->' ^ consilio exercere ingenium et calamum diu
AfART/l
ScriptO'
rem, de re
historica
optimt
meritumt
laudati
Pontifex,
'&r^^^^ consueveris. Videlicet totus es in pertractatione
historiae, nominatim Britannicae : et quae nobilissima laus
est, illud habes propositum, tuas ut vigilias lucubrationesque
studiorum optimorum ad illustrandum conferas tuendum-
que catholicum nomen. Nec sane frustra. Nam quae hacte-
nus mandavisti litteris, acer investigator monumentorum,
ca consentiunt eruditi vm proficereet valere ad incorruptam
eventorum Britannicorum notitiam. Imo fn hoc eenere T>on
sumus nescii pervicisse te, ut non paucos ex iis, qnorum
praeiudicata opinio minus favere Ecclesiae cathoHcae solet,
repulsos veritatis viribus ad fudfcia aequiora traduceres.
Ita vel experiendo tntellexisti, sinceram praeteritarum
rerum indagfationem nominf quidem catholico nihil obesse,
prodesse autem plurimum. Quamobrem perge, dilecte fili,
multum pro veritate contendere : opinationes de Ecclesia,
de Pontificatu romano praeposteras perge scribendo con-
vincere. Hanc autem ipsam, quam fngressus es, scribendi
disputandique viam fac insistas diligenter : sed tamen paulo
comitatfor. Opus enim cum habeas in manibus et non
exiguae molis, et quod expedit esse mansurum, profecto
commode facies, si quos adjunxeris tibi laborum tuorum
adiuctores et socios, idoneos illos quidem : qui scilicet
ingenfo simul atque aetate floreant. Qua ratione primum
multo expeditius, quae habes instituta, conficies : deinde
erudfes ad dfscfplfnam tuam, quf alfquando fn fsto fpso
genere studforum fpsfmet elaborare utfliter queant. —
Divfnorum munerum auspiccm, benevolentiaeque Nostrae BenedicU.
notatque
sinceram
praeterita-
rum rerum
indagatio-
nem prod-
esse pluri'
mum ca'
tholico
nomini,
Scriptorem
adhoriatur
ut pro veri-
tate conten'
derepergat^
adiunetis
sioi aliqui'
bus laho'
rum suo-
rum sociis.
268
EPISTOLA *• CUM PER NOS IPSI.
testem, tibi Apostolicam benedictionem amanter in Domino
impertimus.
Datum Romae apud S. Petrum die xvii Martii
MDCCCXCVii, Pontificatus Nostri anno vicesimo.
LEO PP. XIII
4
II Ad Card. Perraud, Episc. Augustodunensem,
DE CONVENTU EUCHAR. PARAIENSI.
^^^^^^^'Al^^^Af'^J!ii^^'^^^^^^^^'^^^^^i
^jfeaaBjfl&jtgTTTj.A sane opportunior, ab Hierosolyma urbe,
N? eucharistico conventui habendo sedes eh'gi
fo poterat, quam Paraium Monachium, quod tua
ftt<V**ip'iS est in ditione positum. Ibi etenim Christus, qui
in Sacramento ^ugusto instituendo, divitias caritatis suae
veluti eiTuderat, novo quodam uberiorique fonte has easdem
divitias derivandas voluit, quum Cordis sui religionem
manifestavit, indeque, agente maxime beata Margarita
Alacoque, in Ecclesiam universam dilatavit. Nos igitur tuas
litteras futuri conventus nuncias periucunde accepimus ;
probe autem experti quam libeat abunde Servatori Deo, in
ista Paraiensi aede, ditissimam benignitatem suam homi-
nibus testari, minime dubitamus de secundo coetus exitu.
Spem Nostram confirmat, dilecte iili Noster, auctoritas
studiumque tuum in coetu ipso moderando. Ne vero desit,
ad solandos animos optimamque voluntatem fovendam,
benevolentiae Nostrae testimonium, tibi primum et uni-
versis, qui in conventu aderunt, Apostolicam benedictionem
effusa caritate impertimus.
Datum Romae apud S. Petrum die xxix Martii
MDCCCXCVli, Pontificatus Nostri anno vicesimo.
LEO pp. xni
^9
MARTII
1897.
Gaudet
Pontifex
Parainm
Mona-
chium ele-
ctum esse
convenius
eucharisti-
ci sedem,
ipsumque
locum ex-
tollit 5.
Cordis
relipone
inst^em.
^
JS
EPISTOLA
Ad Aloisiuni Marini,
DE CONSOCIATIONE PRESBYTERORUM
IN ITALIA.
APRJUS
1S97.
Eximia
laude ex-
tolUt Pon-
tiftx Pres-
byterorum
saecula"
rium in
Italia con-
sociatio'
nemt tot
fontem
bonorum^
9^J&£29L4$UAE Nobis de Apostolicae Consociadonis Pres-
0
eique ut
sacerdotes
dent nomen
exoptat.
^ byterorum saeculariuoi in Italia constitutione
l^ et progressu exponi voluisti, magna animi
iV^^^^ Nostri accepimus iucunditate. Placet itaque
incitamenta et laudes, dilecto filio Victori Lebeurier eius-
dem Piae Societatis Praeposito Generali sub die xxxi
Martii MDCCCLXXX a Nobis iam datas, tibi tuoque instituto
iterare, eademque benevolentiae testimonia tibi significare.
£x huius enim consociationis in Italia incremento, qua
sociis universis sancta et uniformis vivendi ratio proponitur,
apprime confidimus, ut in saeculari clero pietas foveatur,
in divino implendo ministerio coniunctio sub Episcoporum
vigilantia solidetur, et mutua inter' sacerdotes caritas fir-
metur atque augeatur. Hinc presbyteris, hac spirituali
consociatis amicitia, maximi momenti adiumenta comper-
tum est obvenire, quum ad saeculi fugienda pericula, quibus
sacerdos saepe saepius impetitur, tum ad animos piis et
cordatis moderatoribus devinciendos, tum denique ad pro-
positum viresque, auxilio consilioque fratrum, usque magis
acquirendas. Huius itaque instituti iam partos in Italia
fructus, uberiores fieri adprecamur a Domino ; simulque
sacerdotes hortamur, ut sibi suaeque saluti melius in dies
prospecturi, huic societati dent nomen. — Interea, super-
norum munerum auspicem, Nostraeque benevoleutiae
pignus, Apostolicam benedictionem tibi, tuoque insti-
tuto, sociisque universis libenter impertimus.
Datum Romae apud S. Petrum die VIII Aprilis
MDCCCXCVii, Pontificatus Nostri vicesimo.
LEO PP. XIII
■^.«i)t.».3t.«iat,.ia«,vt:>^t »■&«»..;&
li
HppenDir
afl Hctorum iceoni^ xin bolumina v et vi,
pcaecipua complecteng »ecreta a jgjg. con::
g| sregationtfau0, :eontifice approbante, eDita^ g}^
^'^^^^^^^^^^^^^^
«
Ad Italiae Episcopos,
DE IIS QUAE ADVERSUS PIAS
SODALITATES A CIVILI AUGTORITATE
SANCITA FUERUNT.
Stafl&j&aa&j^ELLE presenti tristissime circostanze della Chiesa
N
- non meno che della civile societi, le piti antiche
^ e benefiche pie Istituzioni da sacrilego spoglio
thagy^gw^ colpite e defraudate dei mezzi necessarii a reli-
giosamente adempiere le inviolabili voIontA dei fondatori,
esigono una opportuna direzione, onde non vedere onnina-
mente compromessa la loro preziosa esistenza. Penetrati da
tale necessiti alcuni Ordinarii hanno fatto dimanda alla
S. Sede per avere una norma da seguirsi di fronte alle
nuove leggi sulle confraternite ed altre opere pie. A soddis-
fare impertanto a s\ giusta richiesta, questa S. Congrega-
zione de' Vescovi e Regolari indirizza a tutti gli Arcive-
scovi, Vescovi ed Ordinarii delle diocesidTtalia lapresente
lettera circolare contenente leseguenti pratiche avvertenze.
1° Se le attuali circostanze impediscono alle Confrater-
nite Tesercizio della cariti e della beneficenza in una
determinata maniera, non impediscono per6 loro di pro-
muovere nei membri che le compongono lo spirito di pieti
e di divozione, e 1* esatto adempimento dei doveri cristiani,
non che T edificazione del prossimo, che h il fine principale
di tali istituzioni. Insistano perci6 gli Ordinarii perch^ le
confraternite proseguano nelle pratiche di pietk, le quali
riusciranno anche di maggiore edificazione ai fedeli, non
potendosi supporre ispirate da un secondo fine, ossia
dair interesse materiale. In quanto al mantenimento del
culto divino, ed alle altre opere che erano proprie delle
singole confraternite, si adoperino i fratelli a fare quello
che loro sRrk possibile nella misura dei mezzi, di cui po-
tranno disporre, e qualora non possano adempiersi le opere ^/^ta*
iS
SEPT.
i8gi,
Piae SO'
daltiaies
sacrilege
sunt facul'
talibus suis
fraudatae^
necjam
vaient fuH'
datorum
suorum
adimpUre
volunta-
tem»
Nevero
praesenti-
bus rebus
penitus in-
tereant,
S.Congre-
gatio
quaedam
de ipsis
decernit,
lo Si im-
pediantur
confrater-
niiates
quin operi'
bus caritit-
tis vacent,
ea tamen
opera non
intermit'
tant quae
adpietatem
proximique
aedificatio-
nem spe-
ctant»
Divinum
cultum, ut
possunt,
exerceant,
illorum
religioso'
rum exent'
AcTA Lk)Kis XIII. - T. VI.
i8
274 EPIST. " NELLE PRESENTI TRISTISSIME,
facuUaii- ^^' proprfo istituto sostituiscano possibilmente altre opcre
bussuissp<h equipoUenti, imitando in ci6 gli ordini religiosi, i quali
(atiun n- colpitt prima di loro dalle leggi di confisca, hanno seguitato
servant7'^ a vivere vita regolare, c nello stesso tempo hanno usato
ogni industria per ricostituirsi e risorgere.
^ NoH 2° Non per questo per6 dovranno le confratemite tra-
MMttaUs scurare di difendere i loro beni e i loro diritti, valendosi di
officium tutte le risorse che le stesse attuali leggi possono loro
sua tutndi somministrare ; giacchfc come depositarie sono a ci6 grav^
^«pir- mente obbligate. A tale uopo si faranno da persone cotn-
sentium. petenti accuratamente esaminare la provenienza dei beni.
gli usi a cui furono dai donatori destinati, le condizioni
sotto le quali furono dati, per vedere se in forza di questi
e simih' titoli possa rifiutarsene al Governo la cons^na.
3« Si ui' 3^ Qualora il governo spingesse la sua rapaciti anche
sf!ou<^*r ^"^ ^^"* ^^ * norma della legge non sono soggetti a dc-
iat^^uris '"^"^^ "^ * trasformazione, come p. e. quelli destinati al
vmdicatio. mantenimento delle parrocchie, le confratcrnite si porraono
in gradodi poterli rivendicare facendo di tutto per riuscirvi.
4« Ser- 4° Procureranno inoltre di conservare, almeno in copia,
t^hd^t '^ ^*^^'J ^ J documenti relativi ai loro beni per farH airoca-
nium te- sionc opportuna valere per la rivendicazione.
50 ///a 5^ ^*^ ^S"^ ^^^^ ^^^^' ^^^^ della presa di possesso emette-
^catioad ^^^^^ formalc protesta, di cui esigeranno V inserzione ncl
denda esi verbalc, dichiarando di non cedere che alla forza, riservan-
^ iionis^^ dosi tutti i diritti, e non consentendo che questi siano
strumento. distrutti o iu qualsivoglia modo diminuiti. Finalmente
ne' casi particolari ove sorgano speciali dubbi o difiicoltai
i Vescovi ricorreranno per le opportune istruzioni alla
Santa Sede.
Curent Confida quindi laS. Congregazione che tutti e singoli gli
^//^^^ Ordinarii delle diocesi d'ltalia adopercranno illoroben
exequend*a "^^^ ^^'° ? ^^ pastoralc sollecitudinc a che sia eseguito
quanto in questa circolare h prescritto.
Dato dalla segreteria della S. Congregazionede'Vescovi
e Regolari il 18 settembre 1891.
I. VERGA Prefetto
* Fr. LuiGl Vescovo di Callinico Stgretam
DEALUMNISINSTITUTORtjRELIGIOSORU
AD SS. ORDINES ADMITTENDIS.
^^^^^^J9i^Al^^^^A!^'^Af^A^^^9^^^A^^9^^^i
9JJ£29^4? UCTIS admodum ex singulari Dei beneficio voto
a A ^ ^^ simpHcium Institutis, uti multa inde bona
^ XX fe oriuntur, ita aliqua parit incommoda facilis
l^^m^ki alumnorum huiusmodi societatum egressus, et
consequens, ex iure constituto, regressus in dioecesim
originis. Haec autem graviora efficit temporalium bonorum
inopia qua nunc Ecclesia premitur, unde Episcopi saepe
providere nequeunt ut illi vitam honeste traducant. Haec,
aliaque id genus, etiam de alumnis Ordinum votorum so-
lemnium, perpendentes nonnulli Sacri locorum Antistites,
pro ecclesiastici ordinis decore et fidelium aediiicatione, ab
Apostolica Sede enixis precibus postularunt, remedium
aliquod adhiberi. Cum ergo totum negotium SSmus D. N.
Leo PP. XIII detulisset Sacrae huic Congregationi Episco-
porum et Regularium Negotiis et Consultationibus praepo-
sitae, Emi Patres in conventu plenario habito in Vaticanis
aedibus die 29 mens. Augusti anni 1892, praevio maturo
examine ac discussione, perpensaque universa rei ratione,
opportunas edere censuerunt dispositiones per generale
decretum ubique locorum perpetuis futuris temporibus ser-
vandas. Quas cum SS. Dominus Noster in Audientia d. 23
Sept. buius anni 1892 infrascripto Secretario benigne im-
pertita, probare et confirmare dignatus fuerit, ea quae
sequuntur per praesens decretum Apostolica auctoritate
statuuntur et decemuntur.
I. Firmis remanentibus Constitutione s. Pii V diei 14
Oct. anni 1 568, incipient. Romanus Pontifex^ et declaratione
sa. me. Pii PP. IX, edita die 12 mens. lunii anni 1858,
quibus Superioribus Ordinum Regularium prohibetur, ne
litteras dimissoriales concedant Novitiis aut professis voto-
rum simplicium triennalium, ad hoc ut titulo Paupertatis
4
NOV.
Quum
incommoda
nonnuUa
pariat Re-
ligioiorum
egressus £
suo Ordine
vel InstitU'
S. Congre-
gatio edit
decreta.
a summo
Pontijice
approbata.
V>de admit-
iendis ad
Ss. Ordines
alumnis
InitiiutO'
rum votO'
rum sim-
plicium^
276 DECRETUM ** AUCTIS ADMODUM " S. C. EP. ET REG.
ad SS. Ordines profnoveri valeaot, eaedem dispositiones
extenduntur etiam ad Instituta votorum simpliciuai, ita ut
horum Institutorum Superiores non possint in posterum lit-
teras diniissoriales concedere pro SS. Ordinibus, vel qoomo-
documque ad sacros Ordines alumnos promovere titalo
Mensae communis, vel Missionis, nisi illis tantum alumnis,
qui vota quidem simplicia, sed perpetua iam emiserint, et
proprio Instituto stabiliter aggregati fuerint ; vel qui saltem
tmmvot<h per triennmm permansermt m votis simplicibus tempora-
^^iHum neis quoad ea Instituta quae ultra triennium perpetuam
ThrUnHium ^^^^^^^^ professionem. Revocatis ad hunc eflfectum omnibus
vcta perfe- indultis ac privilegiis iam obtentis a S. Sede, necnt>n dispo>
tua diffk- , , ,, ... . . r^ , . .*
runt; sitionibus contrariis m respectivis Constitutionibus conten-
tis, etsi tales Constitutiones fuerint a S. Sede Apostolica
approbatae.
^^disoU' n. Hinc notum sit oportet de generali regula haud in
^'^suJttmii posterum dispensatum iri, ut ad Maiores Ordines alumnus
unda,v€i<u Congregatiouis votorum solemnium promoveatur quin prius
voHssim' solemnem professionem emiserit, vel per integrum triennium
ptragendo in votis simpHcibus perseveraverit, si alumnus Instituto
n^nem votorum simplicium sit addictus. — Quod si interdum caussa
ttdevotis ^^%^^^^^ occurrat, cur quispiam sacros Ordines suscipiat
antuipan- triennio nondum expleto, peti poterit ab Apostolica Sede
dispensatio, ut Clericus vota solemnia nuncupare possit
quamvis non expleverit triennium, quoad Instituta vero
votorum simplicium, ut vota simplicia perpetua emittere
possit quamvis non expleto tempore a respectivi Instituti
Constitutionibus praescripto pro professione votorum sim-
plicium perpetuorum.
^^deReii' III. Dispositiones contentae in decreto S. C. Concilii,
SpuUione iussu sa. me. Urbani VIII edito die 21 Septembris 1624
^newUn- incipicD- Socra CongregatiOyKZ in decreto eiusdem S. C.
stituto; iussu sa. me. Innocentii XII edito die 24 mens. lulii anni
1694, incipien. InstantibuSy ac in aliis decretis generalibus,
quibus methodus ordinatur a Superioribus Ordinum Regu-
larium servanda in expellendis propriis alumnis, nedum in
suo robore manent, sed servandae imponuntur etiam Supe-
DE RELIGIOSIS AD SS. ORDINES ADMITTENDIS. 2^7
rioribus Institutorum votorum simplicium, quoties agatur 4
de aliquo alumno vota simplicia quidem sed perpetua pro- i8ga\
fesso, vel votis simplicibus temporaneis adstrictoac in sacris
insuper Ordinibus constituto dimittendo ; ita ut horum
neminem et ipsi dimittere valeant, ut nunc dictum est, nisi
ob culpam gravem,externam,et publicam, et nisi culpabilis
sit etiam incorregibilis. Ut autem quis incorregibilis revera
habeatur, Superiores praemittere debent, distinctis tempo-
ribus, trinam admonitionem et correctionem ; qua nihil
proficiente, Superiores debent processum contra delinquen-
tem instruere, processus resultantia accusato contestari,
eidem tempus congruum concedere, quo suas defensiones
sive per se, sive per alium eiusdem Instituti religiosum,
exhibere valeat ; quod si accusatus ipse proprias defensiones
non praesentaverit, Superior, seu Tribunal, defensorem, ut
supra, alumnum respectivi Instituti ex officio constituere
debebit Post haec Superior cum suo Consilio sententiam
expulsionis aut dimissionis pronuntiare poterit, quae tamen
nullum eiTectum habebit si condemnatus a sententia pro-
lata rite ad S. C. EE. et RR. appellaverit, donec per eam-
dem S. C. deiinitivum iudicium prolatum non fuerit —
Quoti^s autem gravibus ex caussis procedendi methodus
supradicta servari nequeat, tunc recursus haberi debeat ad
hanc S. C. ad eiTectum obtinendi dispensationem a solem-
nitatibus prescriptis, et facultatem procedendi summario
modo iuxta praxim vigentem apud hanc S. C.
IV. Alumni votorum solemnium, vel simplicium perpe- t^^deipso-
tuorum, vel temporalium, in Sacris Ordinibus constituti, S!^«/*^^.
qui expulsi vel dimissi fuerint, perpetuo suspensi maneant, Ordinibus:
donec a S. Sede alio modo eis consulatur ; ac praeterea
Episcopum benevolum receptorem invenerint, et de eccle-
siastico patrimonio sibi providerint
V. Qui in Sacris Ordinibus constituti et votis simplicibus s^^^Hsqui
obstricti sive perpetuis, sive temporalibus, sponte dimissio- ^ptos^Si^Or^
nem ab Apostolica Sede petierint et obtinuerint, vel aliter ^j^JJ^^s
ex Apostolico privilegio a votis simplicibus vel perpetuis soiuHsunt;
vel temporaneis dispensati fuerint, ex claustro non exeant.
278 DECRETUM " AUCTIS ADMODUM " S. C. EP. ET REG.
donec Episcopum benevolum receptorem invenerint, et de
ecclesiastico patrimonio sibi providerint, secus suspensi
maneant ab exercttio susceptorum Ordtnum. Quod porri-
gitur quoque ad alumnos votorum simpltcium temporalium.
qui quovis professionis vinculo iam forent soluti, ob elap-
sum tempus quo vota ab ipsis fuerunt nuncupata.
(fiiUsiMdiis VI' Frofessi tum votorum solemnium, tum simpliciua
theotogicis ab Ordinariis locorum ad Sacros Ordines non admiltantur.
rtquisitis
antequam nisi, praeter alia a iure statuta, testimoniales litteras exhi-
pro/essi^ad beant, quod saitem per annum sacrae theologiae operaai
^aJmftian' dcderint si agatur de subdiaconatu, ad minus per biennium,
'"'** si de diaconatu, et quoad presbyteratum, saltem per
triennium, praemisso tamen regulari aliorum studionid!
curriculo.
Haec de expresso Sanctitatis Suae mandato praefata
Sacra Congregatio constituit atque decernit, contrariis
quibuscumque, etiam speciali et individua mentione dignls
minime obstantibus.
Datum Romae, ex Sacra Congregatione Episcoporuis et
Regularium, die 4 Novembris 1892.
I. Card. VERGA Prae/,
>b JOS. M. Arch. CaESARIEN. Secretarius.
«
DECRETUM
QUO DE ALUMNIS SODALITATUM
RELIGIOSARUM CIVILI MILITIAE
OBNOXIIS NONNULLA PRAESCRIBUNTUR.
^^^^A S. Congregazione sopra la Disciplina Regolare,
L£ sempre intenta al bene delle Corporazioni Reli-
^ giose, non pu6 trascurare i giovani che ne sono
tlif^^Sewi& le piti belle speranze ; quindi, autortzzata dal
S. Padre, conferma le Costituziont Apostoliche che sonosi
svolte ne' tempi decorsi per norroa del loro stato ordinario,
ed impartisce ai Superiori Generali pe' soggetti alla Leva
militare le seguenti prescrizioni speciali.
I® Per quelH che appartengono alla prima categoria, e
non possono essere certi di venire riformati, la Professione
solenne e Tammissione agli Ordini Sacri debbono essere
ritardate fin dopo compiuto il rispettivo servizio attivo di
un anno, o di altro tempo necessario.
2<» ]fe utile favorire il volontariato di un anno, anche
sussidiando i giovani bisognosi, o in parte, o in tutto,
secondo i mezzi di cui pu6 disporre ciascun Ordine, onde
loro sia dato di supplire alla tassa richiesta dal Governo,
ed alle altre spese durante il servizio ; ma s'intende che
tale aiuto si dar^ solamente ai giovani dt buone speranze,
docili ed obbedienti.
3^ fe spediente che prima d*intraprendere il volontariato
o servizio maggiore, abbiano atteso ad un corso di Eserciz!
spirituali almeno per dieci giorni, ed abbiano fatto una parte
degli studi teologici, premesso il corso regolare degli altri
studi, onde siano piii fondati nelle idce religiose e nella
religiosa istituzione.
4^ Acciocchi i giovani conservino piti facilmente la loro
vocazione, e vi corrispondano con la condotta, oltre alle
salutari ammonizioni, la possibile frequenza dei Sacramenti,
la lettura di buoni libri, s'imporrii, loro di far capo agli
27
NOV.
S, Cgrtio,
de sodalita'
tibus rtli'
giosis soiii'
cita, haec
statuit de
religiosis
militiae ci"
vili obnO'
xiis,
10 Qui ad
pritnam
categoriam
pertinent,
necsciunt
se militiae
fore immU'
nes, non
possunt ad
sol, profes'
sionem nec
ad Ss. Or-
dinei ad-
mitti ante
militiam
activam
expietam,
a^ Pecunia
ad mili'
tiam volun-
iariam per
annumper-
/lciendam
tribuatur
juvenibus
indigenti'
bus qui
bonae sint
spei,
30 Juvat
ut ante mi-
litiamfiant
exercitia
spirituaiia,
absolutaque
siniexpar^
te S. T. stU'
dia.
40 Debent
28o DECRETUM ** LA S. CONGREGAZIONE "s.C.EP. ET REG,
aJires^eJi Ecclestastici designati dagli Ordinari dei luoghi per la loro
OrJii"Jrn!s ^oltura spirituale ; e questi non mancheranno di presUre a
^^\ ^io^u^ fi^vore dei coscritti nel miglior modo possibile ropera loro
commise- proficua, ed a seconda delle circostanze. A facilitare poi
^^ AiumfKh talc opera i Superiori Generali ordineranno a' Provindali di
ta1!^Hem'' ^^^ ^«"^0 ^ci loro sudditi ai lodati Ordinart. indicando la
PH. Pro- dimora dci medesimi, e raccomandandone la vigilanza. Gli
tndiceni Ordinart dalla loro parte indicheranno ai Frovinciali i
riis.hiiiiis sacerdoti a cui debbono rivolgersi i giovani coscritti
Sacil-^htes '" ^Z^^ cambiamento di stazione i giovanisonoobbligati
aiumno' ^ j^re analoghe notizie al P. Provinciale, e riferirgli, pcr
rum curam
gerentes, ouanto h possibile, Tandamento della loro vita. Se durante
Demutata ,, ... « • . .. « « i
statione il servizio hanno qualche settimana di permesso, debbono
p. Prm!u- attcndere, almeno per tre giorni, agli Esercizi spirituali,
^'t!!!!im/Z — N^" occorre poi dire che nelle citti dove ci sono casc
ciant, vi- dclla Rcligionc, i Provinciali possano deputare qualche loro
taeqne suae ,, . , . . , , . • . . .
\ordinem religioso per la cura spirituale dei dctti coscritti ; ma nmane
sT^eVta scmpre fcrmo robbligo d'informare TOrdinario del luc^o
^"^u^fimZ d^* giovani che vanno a compierc il servizio militare nclla
nam, agant \qxo dlOCCSi.
exercitia ^^ QucIIi chc finito il scrvizio militare di un anno, o di
^Si^^in civi^ tcmpo maggiorc, pcrscverano nella santa vocazione, e risulta
^m!i!ofdi ^^''* buona condotta tcnuta.vcrranno riammessi neirOr-
^fii^potesi dine, dove per prima cosa faranno un corso di Esercizf
ciaiisaiu- spirituali, e non saranno promossi alla Professione solenne^
reiigiHso 1^^ SLgH Crdiui sacri, se non dopo un tcmpo suflSciente, noo
^m7!!it!%r. minorc di un anno, affinch^ intanto diano saggio dclla sta-
dinario. bilita della loro vocaztone, riassumano gli stud! sacri, e
/osimi/i. riinancndo pcrquesto tcmpooncl Professorio, o in qualche
manseriHt, SLltro luogo di strctta osscrvanza sotto la direzione di un
r^a.^^tman- Rcligioso gravc pcr cti e per costumi alFuopo dcputato,
Jm,^^^''' diano prova della loro virtii.
cent^exerct' ^
^d-ff!^^'^^^' Massima cautela dovri usarsi pcr quelli, che invccc dcl
qne saitem voloutariato, abbiauo fatto il servizio ordinario di tcmpo
pcr annum ^^^^i^^^
sol. profes. magglOrC.
ordintm Saraniio per tutti necessaric le lettere testimoniali degli
susceptio. Ordinar! dioccsani, nel cui tcrritorio abbiano dimorato
Ataxtma , ^ . t-. . ^ « ...
sitcauteia almeno tre viest, E nmangono scmprc ferme le prcscrizioni
DE RELIGIOSIS MILITIAE CIVILI OBNOXIIS. 28 1
dei Sacri Canoni, in ordine a quelli che presentano difetti
inducenti irregolarita, per i quali deve implorarsi nei singoli
casi la dispensa Pontificia.
6^ Le misure di precauzione indicate al N. 4 si osserve-
ranno anche riguardo a quelli che dopo la Frofessione e gli
Ordini sacri venissero richiamati al servizio militare per un
tempo notabile.
70 Dandosi finalmente casi eccezionali e non previsti, i
Superiori Generali degli ordini dovranno ricorrere a questa
Sacra Gongregazione per le analoghe istruzioni e deroghe.
Roma, 27 novembre 1892.
I. Card. VERGA, Prefetto.
GlUS. M. Arc. DI Ces, DEL Ponto, Segretario,
NOV,
circa eos
qui noH vo^
luntariam
sid ordina-
riam egt-
rint mili'
tiam, qua€
diuturnior
ett. Petan'
turlitt. te-
stimoniales
ab Ordina'
riis apud
quos saltem
tres menses
alumni mo-
rati sint,
Firmae
manent ir-
regularita'
tes a jure
statutae :
petatur in
sin^lis
casibus diS'
pensatio,
60 Hrae.
cripta »* 4
eos etiam
spectantqui
post ProfeS'
sionem vel
Ss. susce-
ptos Ordi-
nes ad mi-
litiam diu-
turnam
revocantur,
7« Jmpro-
visi casus
ad S, Con-
gregatio-,
nem defe^
rantur.
7
lUUl
1894-
Curas
maximas
fro cavtu
eccUsiastico
S. GregO'
rius M,
aliiqui
Pontijlces,
praesertim
Cregorius
XlUet
Paulus V
gesserunt.
Optime de
hoc cantu
fneritus est
Praenesti-
nus Cra-
duale Ro'
manum
adornando.
9tj&9&adM$UOD S. Augustinus ceterique Patres saepenu-
S /^\|£ mero docuerunt de cantus ecclesiastici decore
\ ^^ w et utilitate, «/,/^r<?^/ifr//iw^«/a««rr«;#f, /«^r«r/V?r
Jfr^flTO^O?^ animus in affectum pietatis assurgat (■) ; id
Romanorum Pontificum auctoritas sibt integre eximieque
perficiendum semper attribuit. — Quapropter in hoc catho-
licae Liturgiae munus ita Gregorius cognomine Magnus
curas ac studia contulit, ut vel ipsam appellationem ab eo
sacri concentus sint mutuati. Alii vero, processu temponini,
Pontifices, quum nescii non essent, quantam huius rei
partem sibi divini cultus vindicaret dignitas, immortalis
decessoris sui vestigiis insistentes, Gregorianum cantum noa
modo ad receptam, eamdemque probatissimam, numeri
formam revocandum, sed etiam ad aptiorem melioremque
exemplaris rationem exigendum indesinenter curarunt
Praesertim, post Tridentinae Synodi vota et sanctiones,
atque Missalis Romani diligentissime exarati emenda-
tionem, Pii V praecepto et auctoritate peractam, de promo-
vendo liturgico cantu magis in dies assidua excelluit soUer-
tia Gregorii XIII, Pauli V ac ceterorum, qui, ad incolume
Liturgiae decus tuendum, nihil potius et antiquius habue-
runt, quam ut rituum uniformitati, sacrorum etiam concen-
tuum uniformitas ubique responderet. Qua in re illud
Apostolicae Sedis sollicitudinem iuvit praecipue, quod ipsi
curae fuerit Graduale,accurate recognitum et ad simpliciores
modos reductum, loanni Petro Aloisio Praenestino elabo-
rate praeclareque adornandum committere. Nam mandatuai,
ut erat dignum homine officii sui perstudioso, docte ille
complevit; et celeberrimi magistri praestare valuit industria,
ut, iuxta prudentissimas normas, servatisque genuinis
1. Confess., L. X, c. 33, n. 3.
DE CANTU ECCLESIASTICO. 283
characteribus, liturgici concentus reformatio iure con- Opusuiius
ficeretur. Opus tanti momenti illustres Petri Aloisii Prae- ^l^ifn^ri'
nestini discipuli, insigne eius magisterium et documenta J^j^^^„/
secuti, typis Mediceis Romae excudendum, Pontificum ipsiusdisd'
voluntate, susceperunt. — Incoepta tamen huiusmodi ex- Piusix,
perimenta et conatus non nisi aetati huic demum nostrae ulrgici in-
absolvere est concessuro. Quum enim sa. me. Pius IX ^^^/Ja^tlm,
Htucgici cantus unitatem feh'citer inducere quam maxime ^J^^y. ^^^'
in votis haberet, a Sacra Rituum Congregatione assignan- PauioV
dam, eiusdemque ductu et auspiciis muniendam, peculia- ^J^ameki'
rem virorum Gregoriani cantUs laude praestantium Com- [^fJltviro'^'
missionem in Urbe instituit : eiusque examini editionem rumperHo-
' ^ rum exa-
subiecit, qua denuo in lucem evulgaretur Graduale Roma- «f«», eam-
num,typis olim Mediceis impressum et Apostolicis Pauli V Vdnorn^
Litteris approbatum. Hanc dein editionem saluberrimo ^Z^^^'
opere absolutam, parique studio et opportunis inductis *P^i^*
emendationibus, ad normas a Commissione praescriptas, camdecia-
revisam, sibi valde probari haud semel ostendit, atque ^^^* '
authenticam declarare non dubitavit suis Brevibus Litteris,
die XXX Maii anno MDCCCLXXIII, datis, quarum illa est sen-
tentia : « Jlanc ipsam dicti Gradualis Romani editionem re-
verendissimis locorum OrdinariiSy iisque omnibus quibus
Musices sacrae cura est^ magnopere commendamus ; eo vel
magis^ quod sit Nobis maxime in votis, ut cum in ceteris^ quae
ad sacram Liturgiam periinenty tum etiam in cantu^ una^
cunctis in locis ac Dioecesibus, eademque ratio servetur^ qua
romanautitur Ecclesia,)^ — Antecessoris sui approbationem Aniecesso-
decreto confirmare atque extendere e re esse duxit Sanctis- ^^^ntf'
simus Dominus Noster Leo Papa XIII. Litteris enim '^^jr^'"
Apostolicis, die XV novembris anno MDCCCLXXVlii, primae ^''«^'/^^.
• . . .. . T-r .. t . tnttto sut
Antiphonani partis, quae Horas diurnas complectitur, Pontifica-
novam editionem, ab iisdem viris per Sacram Rituum Con-
gregationem deputatis, egregie saoe, ut decebat musicos
eruditos, atque intelligenter revisam, peculiari commen-
datione est prosequutus, his sapienter ad Episcopos omnts-
que Musicae sacrae cultores verbis usus : « Itaque memora-
tam editionem^ a viris ecclesiastici cantus apprime peritis^ ad
ida SS. Rituum Congregatione deputatis^ revisam.probamus
284 DECRETUM " QUOD S. AUGUSTINUS " S. RIT, CONGR.
atque authenticam declaramus, reverendissimis locarum Ordi-
nariis ceterisque^ quibus Musices Sacrae cura est^ vehementet
commendamus^id potissimum spectantes^ut sic cunctis in locis
ac DioecesibuSy cum in ceteris^ quae ad sacram Liturgiam fier-
tinent^ tum etiam in cantu^ una eademque ratio servetur, qua
romana utitur Ecclesia, >
improhan' Vcrum, queiTiadmoduin post Pontificium Pii IX Breve
versiatde de Graduali, ad ipsam editionis approbationem m dubmm
^s^asHco^pO' vocandam, controversiae pluries subortae et obstacula sunt
tJl!*^''^^ permota, ob quae Sacra Rituum Congregatio, die XIV
Aprilis anno MDCCCLXXVII, sui muneris esse persensit
editionem authenticam adserere, suoque sufTragio penitus
confirmare; haud aliter, post Apostolicas etiam Leonis XIII
Litteras, quin finem contentionibus facerent, sibi adhuc
integrum putaverunt nonnulli consilia et decreta negligeie
de instituto cantus ecclesiastici,constanti romanae Liturgtae
ratione et usu comprobati. Immo, choricis Ecclesiae libris
in lucem prolatis, totaque hac re ad exitum egregie perducta,
in^nvfntl largiores evasere disputationes ; et, in conventu cultorum
Hto''^^^'" liturgici cantus anno MDCCCLXXXII Aretii habito, validius
excitatae censurae eos moerore afTecerunt, qui, in ecclesia-
stici concentus uniformitate, Apostolicae Sedi unice obtem-
Hujus perandum iure meritoque existimant. Quum autem qui
^,%%J^ Aretiura hanc ob caussam contenderant, vota quaedam seu
Pontifex postulata de eadem re non tantum in populum prodiderint,
verura etiam Sanctissimo Domino Nostro Leoni XIII for-
mulis concinnata exhibuerint, Pontifex idem, negotii gravi-
tate permotus, ut sacrorum concentuum, potissimum vero
Gregoriani cantus, unitati et dignitati consuleret, vota illa
seu postulata in examen adducenda assignavit peculiari
coetui ab se delecto quorumdam Patrum Cardinalium Sacris
tuendis Ritibus Praepositorum. Qui, omnibus mature per-
pensis, exquisitisque insignium quoque virorum sententiis,
proharinon die X Aprilis anuo MDCCCLXXXIII sine ulla dubitatione
ra^vitf*^^^' decernendum censuerunt: <L Vota seu postulata ab Aretino
conventu, superiore anno, emissa, ac Sedi Apostoliccu ab eodem
oblata pro liturgico cantu Gregoriano ad vetustam traditio-
nem redigendo^ accepta uti sonant recipi probarique fionposse.
DE CANTU ECCLESIASTICO. 285
Quamvis enim ecclesiasiici canius cuUoribus iniegrum 7
liberumque semper fiierii ac deinceps fuiurum sii, erudiiionis ^J^p^!
graiia^ disquirere guaenam veius fuerii ipsius ecclesiasiici
canius forma^ variaeque eiusdem phases^ quemadmodum de
aniiquis Ecclesiae riiibusac reliquis sacrae Liiurgiae par-
tibus eruditissimi viri cum plurima commendaiione dispuiare
et inquirere consueveruni ; nihilominus eam ianium uii au-
theniicam Gregoriani canius formam atque legiiimam hodie
habendam esse^ quae^ iuxia Trideniinas sanciiones^ a Paulo V,
Pio IX sa. me, et Sanciissimo Domino Nosiro Leone XIII
aique a SacraRiiuum Gongregaiione^ iuxia Ediiionem nuper
adomaiam^ raia habiia esi ei confirmaiay uipoie quae unice
eam canius raiionem coniineat, qua Romana uiiiur Ecclesia.
Quocirca de hac auiheniiciiate ei legiiimiiaie^ inier eoSy qui
Sedis Aposiolicae aucioriiaii sincere obsequuniur^ nec dubi-
iandum neque amplius disquirendum esse. >
Attamen postremis hisce annis, diversas ob caussas, Contffh-
pristinae difficultates iterum interponi, recentesque immo ^EdiHoru
concertationes instaurari visae sunt, quae vel ipsam quum ^^<^^<^
huius Editionis tum cantus in ea contenti genuinitatem postremis
aut infirmare aut penitus impetere aggrederentur. Neque
etiam defuere qui ex desiderio, quo, Pius IX et Leo XIII,
Pontifices maximi, ecclesiastici cantus uniformitatem sum-
mopere commendatam habuerunt, alios quoscumque can-
tus, in Ecclesiis peculiaribus iampridem adhibitos, omnino
vetari inferrent. Ad haec dubia satius enucleanda, omnes-
que in posterum ambiguitates arcendas, Sanctitas Sua lu- gregatio
dicium hac de re deferendum constituit Congregationi ^decmit
ordinariae omnium Patrum Cardinalium Sacris tuendis ^^^tiua^^
Ritibus Praepositorum, qui, in coetibus ad diem vil et Xii f^rant,
lunii nuper elapsi convocatis, resumptis omnibus ad rem
pertirientibus, aliisque mox exhibitis mature perpensis,
unanimi responderunt sententia : « Servandas esse disposi-
tiones sa. me. Pii IX in Brevi < Qui choricis > dieijo Maii
187 j ; Sanctissimi Domini Nostri Leonis Papae XIII in
Brevi « Sacrorum Concentuum > diei /5 Novembris 1878;
ac S, R. C. in Decreio diei 26 Aprilis 1883. > — Quod
autem ad libertatem attinet, qua Ecclesiae peculiares can- iterumque
286 DECRETUM " QUOD S. AUGUSTINUS " S. RIT. CONGR.
editumu tum legitime invectum et adhuc adhibitum possiot reti-
uiUM Ordi' nere, Sacra eadem Congregatio decretum illud iterandum
^sit?iicetMm ^tque inculcandum statuit, quo, in coetu die X Aprilis anno
E^OiM MDCCCLXXXIII habito, plurimum hortabatur omnes loconim
nonimp<h Ordinarios aliosque ecclesiastici cantus cultores, ut Edi-
tionem praefatam in sacra Liturgia, ad cantus uniformi-
tatem servandam, adoptare curarent» quamvis illam, iuxta
prudentissimam Sedis Apostolicae agendi rationem, sin-
gulis Ecclesiis non imponeret.
Quod Facta autem de his omnibus per infrascriptum S. R. C.
' ga?umis Praefectum Sanctissimo Domino Nostro Leoni XIII fideli
Pomlifex rclatione, Sanctitas Sua Decretum Sacrae Congregationis
^confirma- ratum habuit, confirmavit, et publici iuris fieri mandavit
die VII lulii anno MDCCCXCIV.
C. Card. ALOISI-MASELLA S. R. C. Praefectvs.
L. ij^ S.
Aloisivs Tripepi S. R. C.Secretarius.
Rtgulat
de musica
sacra.
REGOLAMENTO
PER LA MUSICA SACRA
Heguiae PARTE I.
generalesde
musica ad- w ^ «.
hibenda in Norme ijeiieraii
%s^e^ie. per la musica da usarsi nelle funzioni ecclesiasticbe.
siasticis.
opus JHHt Art. i. — Ogni composizione musicale informata allo
sa^r7s Vitt spirito della sacra funzione che accompagna, rispondeado
bus verbis- rcligiosamente al significato del rito e delle parole, muove
gruat. a devozione i fedeli, e quindi h degna della Casa di Dio.
pietatem
di^^^d^ ' Art. 2. — Tale e il Canto Gregoriano, che la Chiesa
fnu Dei est. riguarda come veramente suo, e quindi il solo che adotta oei
^""Sicse ,.? . 1.^ . . , ^.
habetcan- libri liturgici da essa approvati.
DE CANTU ECCLESIASTICO. 287
Art. 3. — II Canto Polifono eziandio, come anche iusGrego-
il Canto Cromatico, purch^ forniti delle suddette doti, EccUsia ut
possono convenire alle sacre funzioni. ubAsutur.
Art. 4. — Nel genere polifonico viene riconosciuta f^^^"""'"
degnissima della Casa di Dio la musica di Pierluigi da J^^^^^^^^J^
Palestrina e dei suoi buoni imitatori ; come, per la Musica p^nuset
Cromatica, si riconosce degna del culto divino quella che ci cus possunt
venne trasmessa fino ai nostri giorni daaccreditati Maestri di ^^nirefun-
varie Scuole italiane ed estere, e specialmente dai Maestri ''^i''^^//^^
romani, le cui composizioni furono lodate piu volte dalla PaiestHnae
, , aliorumque
competente Autonta siccome veramente sacre. taudatur^ut
, , vere sacra.
Art. 5. — Essendo ben noto che una composizione s^^sine-
anche ottima di musica polifonica pu6 divenire sconve- S^^|^-'*"
niente per una cattiva esecuzione ; in tal caso si adoperi ^g/^an-
nelle funzioni strettamente h*turgiche il Canto Gregoriano. ^*"^/ ^^'-
** ** gortanus
Art. 6. — La musica figurata da organo deve in genere ^I^q^^^
rispondere aU* indole legata, armonica e grave di questo et aita in-
strumento. Uaccompagno istrumentale deve sostenere grayi^Zeio-
decorosamente il canto, e non opprimerlo. Nei preludii ed f^^^J^"j^J]*
interludii cosi Torgano come gli strumenti conservino nonobru-
^ ** ant, modu-
sempre il carattere sacro, corrispondente al sentimento laHonesque
. ,, /. . edantsacris
della funzione. functioni-
Art. 7. — Uidioma da usarsi nei cantici durante le gnf^'
solenni funzioni strettamente liturgiche sia la lingua propria cH<!i!ibus^'
del rito, ed i testi ad libitum si prendano dalla Sacra Scrit- s*ricieti.
' ^ turgtcisad-
tura, dair officiatura, o da inni e preci approvate dalla hibeaturad
^. . canlum
Cniesa. Hngua ip-
Art. 8. — Nelle altre funzioni si potri usare la Hngua textus ad '
volgare, prendendo le parole da divote ed approvate com- ^lnantl^r^
posizioni. ^- ^fp^'- •
^ officits, vel
Art, 9. — E severamente proibita in Chiesa ogni ^/^;^% ^^
musica per canto, o per suono, d'indole profana, special- approbaUs.
, ^ . . ' ^ ,..'... *^ ! .*^ ^o/naiiis
mente se ispirata a motivi, vanazioni e reminiscenze funcHoni-
tpafrali busverna-
leairail. culalingua
Art. 10. — Per prowedere al rispetto dovuto alle parole ""^^J^MuHck
iiturgiche, ed escludere la prolissiti della sacra funzione, h ^J[^{jl^^
proibito ogni canto, nel quale le parole si trovino anche in io«> A'on
288 DECRETUM " QUOD S, AUGUSTINUS ** S. RIT. CONGR.
licetincaH' . . ~ ' ~~ ~ . ,, [ TT"
tHverda iTiinima parte omesse, o trasportate fuori di senso, o mdis-
cont^i^Zn- cretamente ripetute.
vtrtere.^i Art. II. — fe proibito il dividere in pezzt affatto
repetere^** staccati quei versctti, che sono necessariamente collegatx
xy^neidu fraloro.
vtdere om*
liler^ne^ Art. 12. — fe vietato rimprowisare, detto a fantasia,
cessario sulT organo a chiunque nol sappia fare convenientemente,
xQPNepro' c\oh in modo da rispettare non solo le regole dell' arte
fuhatorga- musicale, ma quelle altresl che tutelano la pieti ed il
laTJduL raccoglimento dei fcdeli.
tionest nisi
^t^. PARTE II.
Jicere,
Pars II. Istnizioni per promuovere lo studio della Musica Sacra
nes^yft e per aliontame gli abusi.
moifendum
S. Afusicae
studiumet I. Essendo la Musica Sacra parte della Liturgia, si
aTi^sus? ' raccomanda ai Rmi Ordinar! di prenderne cura speciale,edi
10 ordina- famc argomcnto di opportune prescrizioni, soprattutto nei
rii multum ^. ,. «-^. •-rt**!* % /••t
curenimu- Sinodi Dioccsant e Provinciali, sempre pero conformi al
cram^Hum presentc Rcgolamento. II concorso dei laici i ammesso sotto
parsHts, ja vigilanza e dipendenza dci rispettivi Ordinari. Non si
Ltturgtae. ^ -. ^- X ^ • l>
Cantores possono formar comitati, ne tenere congressi senza les-
^sorum presso couscnso deirAutoriti ecclesiastica ; la quale per
^utuntur. '* Diocesi h il Vescovo, per la Provincia il Metropolita coi
d^s^xf*^^ suoi SufTraganci. I periodici di Musica Sacra non possono
'canon pubbHcarsi senza Vimprimatur deirOrdinario. ^ al tutto
sinfaucto- proibita qualsiasi discussione sugti articoli del presente
culi^ti^M Regolamento. Nelle altre materie poi risguardanti la Musica
expresso Sacra, essa h lecita, purchfe i*' si osservino le leggi della
consensu. . / .' *^, . ,. , .
Foiia pe- canta ; 2^ nessuno si enga a maestro e giudice altrui.
beantaf' II. I Rmi Ordinar! faranno esattamene adempire dai
/Jr^ol^di- Chierici robbligo di studiare il canto fermo» quale special-
^HaeRegu- "f^cnte si rinvicne nei libri approvati dalia Santa Sede.
iaeindi' Quauto poi agli altri generi di musica ed al suono dell'or-
scrtmen
non veni' gauo, uon uc prcscriveranno ai Chierici robbligo, per non
"""ao Addi. distoglierli dagli studt piti gravi,ai quali debbono attendere.
''''«' ^," Se per6 alcuni di essi siano gxk istruiti in tal genere di
DE CANTU ECCLESmSTICO. 289
studf, o ne mostrino particolare disposizione, potranno loro 7
permettere di perfezionarsi nei medesimi. iSg^
III. Invigilino assai i medesimi Rmi Ordinart sui Par- cantum,
rochi e Rettori di Chiese, affinch^ non permettano esecu- neastudiis
zioni musicali contrarie alle norme del presente Regola- ^^''^'»-
mento ; valendosi ancora secondo il loro arbitrio e pru- ^«»«^««»»
^ mustcam
denza, delle pene canoniche contro i disobbedienti. /«« coiun,
vtl ad
IV. Colla pubblicazione del presente Regolamento, e sua ^P^o^i^i
comunicazione ai Rmi Ordinari d'Italia, h abrogato quaU dotepraedi-
siasi atto precedente sullo stesso argomento. mitt7poust
La Santiti di Nostro Signore LEONE PAPA XIII, in "^[^^1^'
seguito di relazione fattale dal sottoscritto Cardinale Pre- y^prdi-
nartt cu'
fetto della Sacra Congregazione de' Riti, si h degnata rentneec'
confermare e sanzionare in ogni sua parte il precedente ^r^t^r^\s
Regolamento, ordinandone la pubblicazione, il di 6 Luglio ^^"i^^^
1894. 4** ^brO'
gantur re-
G. Card. ALOISI-MASELLA, Prefetto. g;^i<uhac
dereantea
JL«. ^2^ O.
LuiGl Tripepi, Segretario.
datae.
AcTA Lbonis XIII. - VI.
INSTRUCTIO
Ad Ordinarios ac Superiores regulares Italiae,
DE SACRA PRAEDICATIONE.
nui
Doltns
Ponti/ex
/^ravts
quosdam
abusui in
diviniverbi
fratdica-
iionem
irrepsisse,
Conj^rtga'
tionem
jussit de
praedican-
di verbi
dxvini
ministerio
repilas
daretfuibus
omnino
abusus itli
tollaniur.
Dotes ex-
ponuntur
in verbi
divini
ministro
requisitae :
sint in ipso
pietas et
amorjesu,
per quae in
bei glo-
riam et
salutem
animartim
ardtscat;
HOft tantum
St3fl&<&a&^A Santita di Nostro Signore Papa Leone XIII,!
Sl T 11 ^"' tanto sta a cuore l'apostolico ministero deila
^l L/ y predicazione, come quello clie e s) necessario,
fttv^nwiS massime in questi tempi, alla retta istttuzionc
del popolo cristiano, non senza grande dolore deir aniino
suo h venuta a sapere, che nella maniera dt annunziare U
divina parola si sono da qualche tempo introdotti alcunt
gravi abusi, che rendono spesso Todierna predicazione o
dispregevole, o almeno sterile e infruttuosa. Per la qual
cosa, seguendo le orme de' suoi predecessori (')> ha ordinato
a questa S. Congregazione det Vescovi e Regolari di rivol-
gersi agli Ordinari d'ltalia e ai Superiori Generali degii
Ordint Regolari, per eccitarne vivamente la vigilanza e lo
zelo a porre, quanto & da loro, un riparo a questi disordini,
e procurare che si tolgano onninamente di mezzo. Obbe-
dendo pertanto agli augusti comandi del Santo Padre,
questa S. Congregazione mette sotto gli occhi dei Revmi
Ordinar! e Capi d'Ordini Regolari epii Istituti ecclesiastici
le seguenti norme, affinch^ con ogni diiigenza e premura ne
curino Tosservanza.
I. E primamente,per ci6 che appartiene alle qualita del sa-
cro predicatore,avvertano di non mai affidare un ministero a
santo a chi non sia fornito di vera piet^ cristiana e compreso
di grande amore a N. S. Gesu Cristo, senza del quale non
sarebbe mai altro che aes sonans aut cymbalum tinniens (*) :
ne mai potrebbe avere quel vero zelo della gloria di Dio e
della salute delle anime,che deve essere il solo movente e il
solo fine deirevangelica predicazione. E questa pieta cristia-
z. Fra glialtri, Ciemente X, Innocenzo XI, Innocenzo XII, Benedetto XIH, oia
con atti pontifict, ora per mezzo dellaS. Congregazione dei Concilio o di qocUadd
Vescovi e Regolari, emanarono, secondo il bisogno dei rempi, sapienti prescricioai
intorno alla sacra predicazione. — a. / Cor,, xnt. z.
DE SACRA PRAEDICATIONE. 29 1
na,si oecessaria ai sacri banditori»uopo e che risplenda anche verho sed et
nellaloro condotta esteriore, la quale non deve mai trovarsi ^praedUet;
in contraddizione coi loro insegnamenti, n^ aver nulla di
secolaresco e di mondano, ma sempre esser tale che li mo-
stri veramente ministros Christi^et dispefisatores mysteriorum
Dei (0 ; altrimenti, come osserva Tangeh^co S. Tommaso
. , . , ,. - . . iituientia
st aoctrtna est bona et praedtcator fnalus^ tpse est occasto praeditus,
blasphemiae doctrinae Dei («). Colla pieti poi e colla virtii ^uaedicert-
cristiana vuole andare congiunta anche la scienza, essendo ^j/^'^^'^^
manifesto e dalla esperienza continua comprovato, che una stud/um
predicazione veramente soda, ordinata e fruttuosa, vano k cathedram
aspettarla da coloro, che non sono nutriti di buoni studl,
principalmente sacri, e che fidenti in certa lor naturale
loquacita, temerariamente salgono il pulpito con poca o
nessuna preparazione. Costoro, per ordinario, non fanno
altro che batter Taria, e alla divina parola, senza avvedersene,
accattare dispregio e derisione ; quindi loro va detto reci-
samente : Quia tu scientiam repidisti, ego repellam te fie
sacerdotio fungaris mihi (^). ^
2. Dopo dunque, e non prima, che il sacerdote si sara /«t»:^/-
procacciato il corredo delle acceunate doti, allora soltanto i res tracten-
reverendissimi Vescovi e Capi degli Ordini Regolari gli ^prJdul^'^
potranno affidare il gran ministero della divina parola ; ^/^"^^^
invigilando per6 che fedelmente si attenga a quelle materie,
che sono veramente proprie della sacra predicazione. Or indicatur
tali materie sono indicate dal divin Redentore la dove dice: ^His^natl-^
Praedicate evangelium (**)... Docentes eos servare omnia yg%^'^^
quaecumque mandavi vobis (^). Conformemente alle quali *»'«». f*
parole scrisse rAngelico : Praedicatores debent illuminare doctore,
in credendis^ dirigere in operandis^ vitanda manifestare, et
modo comminando.nwdo exhortandojiominibus praedicare (^).
E il sacrosanto Concilio di Trento : Annunciantes eis, vitia, conciUo
quae eos declinare^ et virttttes quas sectari oportet, titpoenam ^^^^'»
aeternam evadere et caelestem gloriam consequi valeant (7). Ma et Pio ix
piu ampiamente ancora fu ci6 spiegato dal Sommo Ponte- '^^"^'''^'^'
fice Pio IX di s. m. colle seguenti parole. « Non semetipsos,
I. / Cor„ IV, I. — 2. Comment, in Matt., v. — 3. Os,, iv, 6. — 4. Marc,
XVI, 15.-5. Mattk. XXVI II. 20. — 6. Loco cit. — 7. Sess. v, c. 2 de Reform,
292 INSTRUCTIO " LA SANTITA DI N. S. S. C. EP. ET REG.
€ sed Christum crucifixuin praedicantes. sanctissima reli-
f gtonis nostrae dogmata et praecepta, iuxta catholicae
f Ecclesiae et Patrum doctrinam, gravi ac splendido ora-
f tionis genere, populo clare aperteque annuncient ; peca-
f liaria singulorum ofHcia accurate explicent, omnesque a
f flagitiis deterreant, ad pietatem inflamment, quo fideles.
f Dei verbo salubriter refecti, vitiaomniadeclinent, virtutes
f sectentur, atque ita aeternas poenas evadere et caelestem
tmdffitt f gloriam consequi valeant ('). > Donde chiaramente appa-
iinitHM- risce che il simbolo e il decalogo,i precetti della Chiesa e i
'^* ^catione Sacramenti, le virtCi ed i vizf, i doveri proprl delle diverse
tractanda, ^lassi di personc, i novissimi dell' uomo ed altre stmili
verita eterne debbono formare la materia ordinaria della
sacra predicazione.
DoUndum 3. Ma questi gravissimi argomenti sono oggi indegna-
""^sua suni, mcnte trascurati da molti predicatori, i quali, quaerentes
JuuCktt 9*^^^ -^''^ sttnt^ non quae Iesu Chr!sti{^\ e ben conoscendo
^'''i^«ri "^" esser queste le materie piii acconce ad acquistar loro
ptrfratdi' quell' aura popolare^heambiscono, le lasciano interamente
cationem: . . • i^ - ■
quisoiita da partc, massime nelle quaresime e \n altre occasioni
tfmomis- solenni ; e insieme colle cose mutando i nomi, alle antiche
reDtiM^rra" P^^^^^^^ sostitulscono un gencre mal inteso di conferense,
dunt quae rivolte ad adescare la mente e la fantasia, non mai a muovere
Hon voiun- la volonti c a riformare i costumi. E non riflettono costoro
cian7!phaH' c^e Ic prcdiche morali giovano a tutti, le conferenze d'ordi-
mownt^7t ^^^'^^ s^"^ P^^ pochi; e che questi pochi medesimi, se fossero
mores non meglio curati nei costumi, cio^ meglio aiutati ad essere piu
quibus qui- casti, piti umili, piii obbedienti all' autorit^ della Chiesa, con
^utiihfes ci6 solo avrebbero la mente sgombrata da mille pregiudiz!
^"'^'J^JL contro la fede, e piu disposta a ricevere la luce della verita;
nem rem * sr »
moraiem perchfe gli errori religiosi, massime tra i popoli cattolici,
quumChri' hanno geueralmente radice pih nelle passioni del cuore,che
^pilTcorde ocUe abcrrazioni dclla mente, secondo quello che i scritto :
V!i^aniur, ^^ ^^^^^ exeunt cogitationes malae,., blasphemiae (^). Percio
su quel del Salmista : Dixit insipiens in corde suo : non est
Deus (^), saviamente riflette S. Agostino : In corde suo, non
in mente sua,
1. Litt. enc 9 Nov.1846.— 2. Philip., 11,21.— 3. Mattk,,JL\,i^.-^ 4. Fs.xui, i.
I
DE SACRA PRAEDICATIONE. 293
4. N^ gia con questo vuol condannarsi in modo assoluto /^i//
Tuso delle conferenze, le quali anzi, quando siano ben con- ^^^'^'
dotte, possono anch*esse in certi casi tornare utilissime e ^^^Jf"*"
necessarie, in mezzo a tanti errori che spargonsi contro la fn^n repro-
rehgione. Ma ben si vogliono onninamente sbandire dal con/eren'
puipito quelle pompose dicerie, che trattano argomenti piii ^f^J^sunt
speculativi che pratici, piii civili che reh'giosi, piii di com- ^JJ^J^/f^^^'
parsa che di frutto, i quali perci6 saranno forse adattati alla adsintqua-
palestra giornah*stica e alle aule accademiche, macol luogo /«<
r ac neces-
santo certamente non si confanno. Quanto poi a quelle ^^^uxnti-
conferenze, che mirano a difendere la reh"gione dalle ^^^^^V^I}:
' ^ busdeFide.
impugnazioni de' suoi nemici, sono bensl a quando a quando
necessarie, ma questo no h peso da tutti gli omeri, sl vera- conferentias
mente dai piu robusti. Ed anche i valorosi oratori debbono ytriTxi-
usare in cio grande cautela ; chi tali apologie convien farle '"^f'^;5»i"
soltanto in quei luoghi, in quei tempi e a quelle udienze, queductu
che ne abbiano un vero bisogno,e da cui possa sperarsene un bus impu^
vero profitto ; dalla qual cosa i giudici piti competenti h ^rmislimi.
manifesto non essere che gli Ordinart : convien farle in
roaniera che la dimostrazione abbia la sua base profonda
nella dottrina sacra assai piu che negli argomeAti umani e
naturali : convien farle con tale soliditi e chiarezza, da
evitare il pericolo che in certe menti restino impressi pitl gli
errori che le verita opposte ; e piii facciano breccia le obbie-
zioni che le risposte. Soprattutto poi h da por mente che ^jar/^lU"'^
Tuso soverchio delle conferenze non faccia cadere in disis- conferen-
tima e in disuso le prediche morali, come se queste fossero mentum
cose di secondo ordine e di minore importanza che le pole- ^^^ubw,
miche, e per6 da lasciarsi al volgo dei predicatori e degli ^"jj^^"*
uditori ; mentre il vero si h che la predicazione morale h la muititudi'
piti necessaria alla universiti dei fedeli, non h meno nobile ^'Lota^-
della polemica, e quindi anche i piu valenti e celebrati Z7!i^J^!^
oratori, e dinanzi a qualsivoglia piti eletta e numerosa ^*»'' f'«^
udienza,dovrebbero, almeno di quando in quando, trattarla laudedijni
con vivo zelo. Se ci6 non facciasi, queste grandi udienze sunt.nec
saranno condannate a sentirsi sempre parlare d'errori ^^^{^%^^
che spesso non sono nei piti dei membri che le compon- ^j^ <^«'<>-
gono, e non mai de' vizi e delle colpe, che in sifiatte adu- omittendi.
294 INSTRUCTIO " LA SANTITA DI N. S. S. C. EP. ET REG.
Umforma nanze sogliono abbondare, piii che in altre di minor conto.
Turinpri^- 5* Ma se molti abusi st notano nella scelta dei teini, altri
usmr^t^^ non mcno gravi sono a deplorarsi nella forma della tratta-
Pratdicam- ^*^"®' Intomo alla quale insegna egregiamente TAquinate
di normam che, per essere veramente lux mundijtria debet habere praeii'
s. TAomas, catOT veroi dtvtnt: primurn est stabihtas.ut non deinet a ven-
tate; seaindum estclaritas,ut non doceat ciim obscuritate^ter-
Careni titiftt est utHitas.nt quaerat Dei laudem et non suam (').Ma pcr
^ttnl^aetaie iHala vcntura la forma di molti odierni sermoni, non solo e
ttrlpuul '^"^^"^ d* quella chiarezza e sempliciti evangelica che
tateet itm^ dovrebbe caratterizzarla, ma tutta si avvolge in ambagi
erangeiica, nebulose e iu materie astruse superiori alla comune capacita
^^^^ioin^teTii- ^^' popolo, c fa tomare sul labbro quel pietoso lamento
^"p/Jla/e ^'^''^''''/^^'^''^''^/^''^'''f ^^ ^^o^ '^^^ qtii frattgeret eis (*). H
carent et pcggio si h poi che vi manca spesso qualla sacra irapronta,
"unctiZ/eT queiralito di pieta cristiana e queila unzione dello Spirito
Santo, per la quale il banditore evangelicodovrebbesempre
poter dire di se: Sermo tnetis et praedicatio mea, non inpersM-
sibilibtts hutttanae sapientiae verbis, sed in ostentione spiritus
hnmaHne ^^ vtrttitis (3), Costoro invccc fondandosi quasi unicamcnte
sapientiae in pcrsuasibilibus humatiae sapietttiae verbis^ poco o nullasi
fertisunt, curano dtWd^parola divina^ d^Wz, Sacra Scu^ittura, chepure
5. ^Sc^tptu- ^ev' essere il primo fonte della sacra eloquenza, come insc-
guidem"eh' g^^iva tcsti il Sommo Pontefice felicemente regnante, con
quentiae parolc gravissime che .crediamo opportuno di riferire.
sacrae fons ** , . ../^. • *••
praecipuus < Haec propria et smgulans Scripturarum virtus ; a divino
'derenta/t' < afflatu Spiritus Sancti profecta, ea est quae oratori sacro
xn/t°erla ^ auctoritatcm addit, apostolicam praebet dicendi libcr-
exLitteris ^ tatem, ncrvosam victricemque tribuit eloquentiam. Quis-
studiis < quis enim divini verbi spiritum et robur eloquendo refert,
Sacrae"^"' < '^We non loqtiitur in sertnone tantum^ sed et in virtuie et w
< Spiritu Sancto et in plenittiditte multa (4). Quamobrem ii
< dicendi sunt praepostere improvideque facere, qui ita
< conciones de religione habent, et praecepta divina enuo-
< ciant, nihil ut fere aflferant nisi humanae scientiae et pru-
< dentiae verba, suis magis argumentis quam divinisinnixi.
< Istorum scilicet orationem, quantumvis nitentem lumi-
I. Loco cit. — a. Thren, iv, 4. — 3. / Cor., ll, 4. — 4. / Thess,, l. 5-
DE SACRA PRAEDICATIONE. 295
< nibus, languescere e frigere necesse est, utpote quae igne jr
< careat sermonis Dei, eamdemque longe abesse ab illa, qua /<$^^.
i divinus sermo pollet virtute : Vivus est enim sermo Dei et »
< efficax^ et penetrabilior omni gladio ancipiti^ et pertingens
<: tisque ad divisionem animae ac spiritus (»). Quamquam hoc
< etiam prudentioribus assentiendum est, inesse in sacris
4i Litteris mire variam et uberem magnisque dignam rebus
< eloquentiam : id quod Augustinus pervidit diserteque
K arguit (*), atque res ipsa confirmat praestantissimorum in
< oratoribus sacris, qui nomen suum assiduae Bibliorum
< consuetudini piaeque meditationi se praecipue debere,
< grati Deo, affirmarunt (^). >
6. Ecco dunque la fonte principalissima deila sacra elo- ScHptum,
quenza.la Bibbia.Ma questi predicatori ammodernati,in cam- bm, c^ici-
bio di attingere la loro eloquenza dXfontedelF acqua viva, con 1,;^^^J'J; X-
intollerabile abuso si volgono alle cisterne dissipate della sa- frojmtnt
^ '^ ilit praedt-
ptenza umana: invece di recare m mezzo i testi divmamente catores ex
ispirati,oquelli dei Sancti Padri e dei Concil! citano a sazieta profanis
autori profani,autori moderniedanche viventi,autori e parole j^J'//^'"
che si prestano ben sovente ad interpretazioni molto equi- inteipreta-
voche e molto pericolose. <£ anche un grande abuso della noxias.
< eloquenza sacra trattare i temi religiosi unicamente j!''^"''
< neirinteresse di questa vita, e non parlare della futura : sapraedi-
< noverare i vantaggi recati alla societi dalla religione '^omittmL
< cristiana, e dissimulare i doveri : dipingere il Redentore y^^turamr
< divino tutta caritii, e tacere della giustizia. Indi il poco offidano-
< frutto di cotesta predicazione, dalla quale un uomo di demptoris.
- , ^ • • ^ • justttiam
€ mondo esce persuaso che, senza mutare 1 suoi costumi, pur- spectant.
< chi dica : lo credo in Gesu Cristo, sar4 un buon cri-
« stiano {^\ > Ma che importa a costoro del frutto? Non Taiesqm-
e questo che cercano principalmente : cercano di lusingare f^f/Jl?/^
gli viAxtonprurientes auribus (^), e pur che veggaho le chiese tus,non
piene, punto noncurano che le anime si rimangano vuote. cupiunt:
Per questo non parlano mai del peccato, mai de' novissimi ;
mai di altre verita gravissime che potrebbero constristare a
1. Hebr. IV, la. — 9. De Docir. christ., iv, 6, 7. — 3. Litt. enc. de studiis
Script Sacr. 18 Nov. 1893. — 4. Card. Baasa, Arciy. di Firenic, al suo giovine
Clero, 1892. — 5. // Tim., iv, 3.
296 INSTRUCTIO " LA SANTITA DI N. S." S.C EP. ET REG.
salute, ma parlano solo verba placentia (') ; e questo pure lo
fanno con una eloquenza pii!^ tribunizia che apostolica, piii
profana che sacra, la quale attira loro battimani ed
applausi, g\k condannati da S. Girolamo, quando scriveva :
Docente in eccUsia te non clamor populi^ sedgefnitMis suscitetmr:
guifwcosa auditorum lacrymae laudes tuae sint (^). Di qui h che tutta la
' ^gusimM loro predicazione apparisce come circondata, tanto in chiesa
wtbiTi^L quan^o fuori di essa, da una certa aura teatrale, che ogni
^^^l^uwH ^^^^ impronta ne toglie ed ogni sovrumana efficacia. Di qui
daio, ntc aucora nel popolo,e diciamo pur anche in una parte del clero,
^^^^crtduiis la depravazione del gusto della divina parola, lo scandalo di
^''mi^ntur tutti 1 buoni, c il poco o niun profittodei traviati o miscre-
du!a^scd dc>^t';><J"*'*»bench^ talvoltaaccorrano in calca ad ascoltare
moribus simiH z/^r3^x//tu:^»/f4i, massimamente sc attirativi dalleriso-
djmtur, ' nanti parole di progresso^ di patria^ di scienza modema^ dopo
applaudito clamorosamente alforatore che conosce il vero
modo dipredicate, escono di chiesa quali vi erano entrati: wd-
rabantur^ sed non convertp.bantur (3).
s. Congre- 7« Voleudo pertanto questa S. Congregazione, in adem-
^tificisjussa pimcnto dci venerati comandi di Sua Santita, porre un
'^^vutrd '''P*'^^ * Xax\\\ e sl detestabili abusi, si rivolge a tutti i reve-
Episcopistt rendissimi Vescovi e Superiori Generali degli Ordini
hus rtguia- Regolari e pii Istituti ecclesiastici, affinche contro di quelli
'^^^'adusus insorgano con apostolica fermezza e con ogni sforzo ne
'prMdican- ^urJno Testirpazione. Ricordevoli dunque che, secondo la
di munere prescrizioue del sacrosanto Tridentino Concilio, viros ido-
augeamtur » » • ». .. . . ^ .'
viHidonei, neos cut hutusmodt praedtcattonis offictum assumtre tenen-
tur ('^) usino in questo negozio la massima diligenza e caa-
Superio' tela. Se si tratta di sacerdoti della loro diocesi, sieno fermi
mine^p^ nel nou affidar loro un ministero s) augusto senza averli
hati. provati, o per via d'esame o in altra maniera opportuna;
nisi prius de vita et scientia et moribus probati fuerint (5).
siexaiie- Se si tratta di sacerdoti d'altre diocesi, non accettino nes-
diotctsi, suno a predicare nella loro, massime nelle occasioni pii^
^^f solenni, se.non presenti lettere del proprio Vescovo odcl
^rioT ^'^' P^^P^'^^ Superiore Regolare, le quali diano dei suoi costu-
I. /j. XXX, la — a, Ad Nepotian. — 3. Ex Aug. in Matlh. xix. «5. —
4. Sess. V, cap. 2, Dt re/orm, — 5. Loco cit.
DE SACRA PRAEDICATIONE. 297
tni e della sua idoneitiL a tale uffizio buona testimonianza. /6^//
I Superiori poi dei Religiosi di qualsivoglia Ordine, So- ^^^f-
cieti o Congregazione, a nessuno dei loro sudditi permet- /eeguiares
tano di predicare, et molto meno lo presentino agli Ordi- l^oneos
nari con proprie lettere testimoniali, se prima non si sono ^^^^fjj^^^^
assicurati assai bene e della sua morale condotta e della tuaMtvei
sua retta maniera di annunziare la divina parola. Che se commen-
gli Ordinari, dopo accettato qualche predicatore per le ordinarius
buone commendatizie che presentava, lo vedessero poi nel- f^^^^^J^^.
Tesercizio pratico del ministero deviare dalle norme e dai di norma
..... T * . dejlcientes
moniti dati in questa Lettera, dessi con opportuna cor- corrigat,
rezione lo richiamino prontamente al dovere ; ma se que- ^tZquein^r-
sta non basta, lo rimuovano a dirittura da tale uffizio, ^^7/^T
usando anche le pene canoniche, se la natura del caso offiHoac
puntat.
lo richiedesse.
Nel rimanente, siccome questa S. Congregazione sa Conjidu
di poter fare sulla diligenza e sullo zelo dei reverendis- gatio%i'
simi Ordinari e Capi d*Ordini Religiosi sicuro, assegna- sl%Wores
mento ; cosl confida che, principalmente per opera loro, Reg^i^res
si vedrii presto riformata questa moderna maniera di an- suros ut
nunziare o piuttosto di adulterare la divina parola, e che, ^^praedi-
tolti via finalmente dalla sacra predicazione i lenocini ^sfinJrilfi-
mondani, le SKvk restituita la sua nativa maesta veneranda tuafurdi.
e con essa la sua sovrumana efficacia, a gloria di Dio, a
salute delle anime, a vantaggio universale della Chiesa e
del mondo.
Roma, dalla Segreteria della S. Congregazione de'Ve-
scovi e Regolari, li 31 Luglio 1894.
ISIDORO Cardinal VERGA, Prefetto.
LuiGI Trombetta, Pro-Segretario.
•u
— •—
<6a&a&aflR3agL<ft^iflfc^**<Mfe^>« .9. <K4g
DECRETUM
Ad Ordinarios Brasillae.
DE RATIONE CLERI
GUM AUGTORITATE CIVILI.
i^JV^^dii^d^J9^^JSg^
/6
AUG,
Quum
vuper im
Braiilia
iex civiiis
eoetibus
eceltsiasti'
fis faculta-
testribuerit
kaud coM'
s^nas sacris
eauottibus.
statuit Ss.
Dominus
ad abusus
praecaveri'
dos nottnul'
iaferS,
Cottgrega-
tionem
mandari
10 de li-
centia Or-
dinarii re-
quisita ad
assequen-
dam persO'
nam juri-
dicam ;
20 de
^*2£Sj?9UAMVls civilis auctoritas in Brasilia nuper legem
O^ cdiderit, qua iuridicam personam ac peculiaria
^ iura consociationibus id postulantibus se attri-
at'aBP«F^ifi buturam spondeat, Religiosae tamen familiae,
Capitula, Sodalitates, aliique cuiuscumque generis ecclesia-
stict coetus facultate per eam legem concessa arbitrio suo
uti, prout est in aperto, ex germana eorum natura prohi-
bentur. Cum enim eiusmodi instituta sui iuris non sint, sed
ab Ecclesia vitam normamque teneant, iis debent absolute
subesse, qui eidem regendae ex divina institutione prae-
positi sunt, ab eorumque auctoritate in re tanti momenti
pendere. Cumqueinsuper memorata civilis lex plura indul-
geat, quae cooptatis in ecclesiasticos coetus iuxta sacros
canones non licerent, eorum arbitrio permitti nullatenus
possunt, quae in eorumdem coetuum perniciem ac religionis
detrimentum converterentur.
Quare Ssmus Dominus Noster Leo PP. XIII, pro ea
quam gerit omntum ecclesiarum sollicitudine, ad abusus
quoslibet et pericula praecavenda per Sacram Congrega-
tionem Concilii ea quae sequuntur declarari ac mandari
decrevit.
I. Nulli ex superius memoratis aliisque coetibus, qui ab
ecclesiastica auctoritate utcumque dependent, fas erit
absque praevia et expressa Ordinarii licentia quidquam
agere ad recognitionem et personam iuridicam assequen-
dam : si quis contra huiusmodi praeceptum fecerit, statiffl
Ordinarius eiusmodi actus iniustos esse, irritos nulliusque
valoris auctoritati civili protestando denunciet.
II. Qui vero clam et mala fide hac in re aliquid gesserint,
DE RATIONE CLERI CUM GUBERNIO IN BRASILIA. 299
illos Ordinarius congruis poenis ecclesiasticis mulctare r6
debebit jSgi,
III. Quod si in aliquo casu speciali ad tutius prospi- poenissta-
ciendum iuribus atque utiiitati Ecclesiae, Ordinarius cen- etanquihac
seat expedire, ut praefata venia alicui coetui aut ordini J"^^J,^^/
concedatur, ea qua par est prudentia et cautela omnia o^gcau-
peragat, in id apprime incumbens, ut nihil, quod minus teiaadhi-
. . ... . . . . bendaubiah
proprium sit aut videri possit, petitio contmeat : et ordinario
conservationi bonorum ad eumdem coetum vel ordinem f^/t/^r^iJ'
pertinentium opportune et efficaciter consulatur: si vero ^^^1^^^^^'
agatur de coetu vel ordine exempto, ipse Ordinarius nae juridi.
banctam bedem , aut , urgente necessitate, Internun- quendae.
tium Apostolicum, ad facultates necessarias impetrandas
adibit
Quae omnia Sacra Congregatio de mandato Sanctis-
simi singulis Brasiiianae ditionis Ordinariis hisce circula-
ribus litteris nota facit, eaque ab omnibus, quos hoc decre-
tum respiclt, inviolate custodiri et servari iubet, contrariis
quibuscumque minime obstantibus.
Datum Romae ex aeclibus S. Congreg. Concilii, die xvi
AugUSti MDCCCXCIV.
A. Card. DI PIETRO, Praefectns,
L. Salvati, Secrctarius.
INSTRUCTIO
Ad Delegatum apostolicum
in foederatis Americae civitatibus,
IIdE QUIBUSDAM SOCIETATIBUS YITANDIS-i
20
Arckiepi»
scapi Ame»
ricae quum
iudicio
Scdis lApo-
stoiicae
causam
detuierint
quarum-
dam sacic'
tatum,
S. Congre-
gatio In-
ifutiitionis
haf'societa'
tes decrevit
esse vitan-
das sub
poenapri-
vationis a
sacramen-
torum per-
ceptione.
StseS^SyjMPUTUDlNEM tuam profecto non latet, revereo-
A
«1
Quod
decretum
Pontifex
cenfirma-
vii.
dissimos Archiepiscopos in ecclesiasticis pro-
vinciis istius foederatae Reipublicae constitutos,
ifi in suis conventibus egisse de tribus, quae istic
coaluerunt, societatibus, Sociorum nempe singularium (Odd
Fellows), Filiorum Temperantiae (Sons of Temperancc) et
Equitum Pythiae (Knights of Pythia), atque unanimi
consensu rem totam iudicio Sedis Apostolicae detulisse.
Porro Sanctissimus Dominus Noster quaestionem exami-
nandam tradidit Eminentissimis Dominis S. R. E. Cardiaa-
libus una mecum Generalibus Inquisitoribus. Hi vero
generali Congregatione fer. iv die XX lunii MDCCCxav,
confirmantes iudicium de aliquibus ipsismet societatibus
alias latum, decreverunt : ^ Cunctis per istas regiones Ordi-
nariis esse omnino connitendum ut fideles a tribus sodeta-
tibus praedictis et ab unaquaque earum arceantur, eaquede
re ipsos fideles esse monendos ; et si monitione insuper
habita velint adhuc eisdem Sodetatibus adhaerere oec ab
illis cum effectu separari, a perceptione Sacramentoram
esse arcendos. >
Sanctissimus Dominus Noster sententiam hanc pleoe
confirmavit et ratam habuit Quae, idcirco, per praeseates
Amplitudini tuae significaturi ut per te nota fiat cuoctis
istarum regionum Archiepiscopis,Episcopis aliisque loconim
Ordinariis, et pro bono animarum regimine ad efTectum
deducatur. — Interim fausta quaeque tibi a Domioo
adprecor.
Amplitudinis tuae
Die XX Augusti MDCCCXCiv.
Addictissimus famulus
R. Card. MONACO-
t
DE MODERANDA CERTIS DIEBUS
CERTISQUE DE CAUSIS ABSTINENTIAE
S
^4$UM recenter ad hanc Supremam Congregationem
S. R. et U. Inquisitionis a compluribus Ept-
scopis pervenerint petitiones, quarum omnium
una mens erat, abstinentiae legem, de qua valde
solliciti sunt, magnis in populorum concursibus aegre
admodum ac difficulter variis de caussis posse servari, et
damno potius animarum quam saluti praebere occasionem,
Eminentissimi ac Reverendissimi Domini S.E. R.Cardinales
contra baereticam pravitatem in universa christiana repu-
blica Generales Inquisitores, in plenario comitio feriae IV
die V Decembris MDCCCXCIV, re integre proposita ac mature
perpensa, decreverunt ut infra, scilicet :
Supplicandum Sanctissimo ut Episcopis aliisque loco-
rum Ordinariis concedere dignetur facultatem anticipandi,
die sibi benevisa, atque ob gravissimas caussas etiam
dispensandi super lege ieiunii et abstinentiae, quando
festum sub utroque praecepto servandum Patroni Princi-
palis aut Titularis, vel solemne aliquod festum, item magno
populorum concursu celebrandum, inciderit in ferias sextas
aut sabbata per annum, excepto tempore Quadragesimae,
diebus- quatuor temporum et vigiliis per annum ieiunio
consecratis ; atque ut e&dem anticipandi, seu etiam gravis-
simis de caussis dispensandi potestate uti possint pro diebus,
quibus nundinae extraordinariae, magno item populorum
concursu, habeantur.
Habita autem per R. P. D. Adsessorem S. O. relatione
Sanctissimo Domino Nostro Leoni Papae XIII, idem
Sanctissimus Dominus praesens Decretum ratum habuit et
confirmavit, ac omnibus et singulis locorum Ordinariis
s
DEC.
Complu'
rium Epi'
scopomm
prccibus
annuens
S. Congre-
gatio
rogavii
Sanctisii-
mumDomi-
num facul-
tatem pro
Episcopis
moderandi
certis die-
bus cerfis-
que de cau-
sis le^em
abstinen-
tiae etjeju'
nii.
Quod qui-
dem conces'
sit Ponti-
fex.
302 DECRETUM ** CUM RECENTER S. R. ET U. INQUIS-
facultatem, de qua agitur, perpetuis futuris temporibus
concessit ac attribuit, facta tamen in singulis casibus men-
tione Apostoltcae dispensationis.
Feria IV, die V Decembris MDCCCXCIV.
lOS. Mancini S. Rom. et Univ. Inquis. Notarius.
DECRETUM
DE COMMORATIONE IN URBE
CLERICORUM ALIENAE DIOECESIS.
^aB&aa&afl&^NTF.ArTTS temporibus non defuerunt apud Apo-
? stolicam Sedem Episcoporum querelae de cleri-
^ cis, qui suam deserentes dioecesim, ad Urbem
A
l^MSlF^^Ji citra necessitatem et iustam caussam pro lubitu
demigrabant : et in singulis casibus» prout ferebat occasio,
provisum tunc fuit. At nostra aetate hic abusus invalescere
et eo gravior fieri visus est quo magis in pluribus dioecesibus
sacerdotum imminutus est numerus : et idcirco ab Ordi-
nariis non semel postulationes exhibitae sunt, ut eidem
prospiceretur. Profecto tum ex veteri Ecclesiae disciplina,
tum praesertim ex praescriptionibus S. Concilii Tridentini
cafi, 2 sess, 21^ et cap. 16 sess. 2j, De reform, ac subsequentibus
Sacrae Congregationis resolutionibus, liquet non deesse
Episcopis iuris remedia quibus hanc clericorum licentiam
coerceant. Ob suarum enim ecclesiarum necessitatem Ordi-
nariis perspicue ius est interdicendi, ne sacerdotes, quamvis
ad patrimonii titulum ordinati.propriam dioecesim deserant,
eosque revocandi, quamvis alibi, et adeo etiam in Urbe,
per Apostolicas litteras residentiale beneficium assequu-
tos, si citra Ordinarii beneplacitum discesserint, eisque
praebeatur unde honeste in sua dioecesi vivere possint.
Hoc constanti disciplina retinuit Sacra Congregatio, uti
inter alia luculenter patet ex resolutione in caussa Reatina
diei XXVI lanuarii MDCCCXXXIII.
Quapropter, praedictis Episcoporum postulationibus Sa-
crae Congregationis iudicio nuperrime subiectis, Eminen-
tissimi Patres responderunt, satis provisum per superius
memoratas sacrorum canonum dispositiones.
Nihilominus cum plures Episcopi, praesertim e pro-
ximis Urbi regionibus, etiam in unum collecti, postula-
tionibus alias oblatis institerint, et impense a Summo
22
DEC.
1894.
Licet ptr
sacroscanO'
nes provi'
sumjam sit
ne clerici
suam dese-
rant Dioe-
cesim invi-
to Episcopo,
Pontifex
iamen Epi-
scoporum
precibus
304 DECRETUM " ANTEACTIS S. CONGR. CONCILII.
ammM€Hs, Ponttfice efflagitaverint, ut aliqutd hac in re pecaliariter
ricoritm decemeretur, quo efficacius huic ecclesiasticae disciplinae
^7a£ius perturbationi occurri posset. Sanctissimus Dominus Noster
caerceajur, Lco Papa XIII, omnibus mature perpensis, et iuxta ea
^s.Com- quae alias per Eminentissimum Urbis Vicarium edi ius-
^i^s4atuii scrat, haec, quae sequuntur, per Sacram Concilii Googre-
gationem praescripsit ac statuit :
i» dciis I. Clerici et sacerdotes saeculares alienae dioecesis,
qmt tn fo-
iUrmm vo- aut ctiam regulares extra claustra degentes, nequibunt in
statmJTdO' posterum stabile domicilium in Urbe statuere absque ex-
mut/tum ; ^1.^55^ vcttia Summi Pontificis, per officium Sacrae Congrc-
gationis Concilii impetranda.
^deiis II. Qui vero in praesens Romae degunt, si nullo be-
sensVomae neficii aut officii titulo ad residendum adstricti sunt, nec
de^mi; p^j. djuturnam commorationem et tacitam aut expressam
suorum Episcoporum licentiam domicilium Romae acqui-
sierint, post mensem a die huius decreti elapsum ad suam
dioecesim redire debebunt.
3^<^^on- iii^ Nullus ex clericis et sacerdotibus alienae dioe-
oficiisquae ccsis ad ecclesiasticum officium, quodcumque sit, ant ad
7iamln aliud munus quod residentiam in Urbe requirat, eligi a
rantT^^*' quoquam in posterum poterit, nisi, praeter testimoniales
commendatitias sui Episcopi litteras, exhibeat quoque ve-
niam a Summo Pontifice iam obtentam Romae manendi ;
itcmque nemini beneficium conferetur, si assensum Ordi-
narii sui ad hoc non obtinuerit : atque aliter facta beneficii
collatio nuUa et irrita erit.
4»^r^. IV. Qui ad litterarum scientiarumque studiis operam
propriam dandam, vel ad honesta negotia peragenda, vel ex alia iusta
dioecesimob caussa in Urbc cum Ordinarii licentia versantur, statim ac
exstinctam ... ,. . , . --. .
absentiae temporaria huiusmodi caussa cessavent, vel a propno Epi-
causam; g^^^^ revoccntur, ad propriam dioecesim redire debebunt,
exclusa omni futili excusatione, ac praesertim, ob pecu-
liarem dioecesium his temporibus conditionem, nullatenus
eisdem sufiragante exceptione sive ex susceptis studiis,
sive ex praetensa tenuitate sustentationis ab Episcopo obla-
tae desumpta : quod si, durante hac eorum commoratione
DE CLERICIS ALIENAE DIOEC. IN URBE DEGENTIBUS. 305
in Urbe, sese, uti decet, non gesserint, per Vicariatum 22
Urbis propriis Ordinariis denunciabuntur, et ab Urbe disce- JS94.
dere cogentur.
V. Quicumque denique, quolibet modo, praesentibus ^^ -■
dispositionibus se non conformaverit, aut, quod Deus aver- quihis sta-
tat, eisdem contraiverit, ipso facto suspensioni a divinis oMinint.
obnoxius fiet.
Ceterum Episcopi omnium clericorum suorum aeque suadeiur
curam gerant, neque, uti saepe dolendum, e sua dioecesi f^^^^J^^
eos abire facile sinant qui seu vitae ratione, seu aliis qui- suorum cie-
Ticorutn
buscumque caussis, sese reprehensione dignos aut molestos aequa soiii-
exliibeant. "'"^^-
Haec itaque omnia Sanctitas Sua ab omnibus ad quos
spectat, custodiri et inviolabiliter servari mandavit, con-
trariis quibuscumque, etiam peculiari mentione dig^is, mi-
nime obstantibus.
Romae, ex aedibus S. C. Concilii die xxil Decembris
MDCCCXCIV.
A. Card. DI PIETRO, Praefectvs.
L. Salvati, Secntarius.
AcTA Lbonis. — VI.
DECRETUM
QUO PSEUDOCOMMUNITAS LOIGNIENSIS
EIUSQUE ANNALES ITERUM
DAMNANTUR ET PROSCRIBUNTUR.
t
^9g^^J9gJ9^^^^^
i
APRIUS
i8g6.
Mtmoran-
tur pseudc'
eommumi'
taiis
Loignitnsis
fraudes.
novumque
txponitur
faeinus
ephemeridis
Les An-
Dales de
Loigny
suam ipsius
atque pseu-
aocommu-
niiatis af-
probattO'
nem emen-
tientis.
Licet jam
aniea pro-
visum sit
neper haec
mendacia
decipiaw
turjldelest
S. Congre-
gatio fraU'
dis iterum
arguit
^iy&^JjD ceteros effrenes abusus, quibus damnatum iam
A S conventiculum, apud paroeciam de Loigny in
£\ ly dioecesi Carnuteusicongrregatum^proprias visio-
r«F^i^ nes, revelationes et prophetias, sed verissime
incredibilia deliramenta, in vulgus iactare et praefracte
defendere, nec veritati, nec honori sacrae hierarchiae
debito parcendo, plures per annos perditissime consue-
verat, novissime accessit audax facinus, nec oculis cre-
dendum, sed numero octogesimo quinto ephemeridis cui
titulus Les Annales di Loigny contentum, confictorum
scilicet ex integro actorum, ac si habita fuerint in consi-
storiis pontificiis, diebus vigesimo nono Novembris et
secundo Decembris MOCCCXCV habitis. Eorum vero actorum
summa nempe fuerit oraculum viva Summi Pontificis voce
prolatum, quo praedicta ephemeris approbaretur ; approba-
retur insuper societas illa, quae sibi assumpsit nomen Des
&pouses du Sacri-Cceur de Jisus Pinitent^ eiusdemqae
societatis opera ; irritaretur etiam interdictio lata ab Ordi-
nario Carnutensi in Mathildem Marchat, quae sibi nomen
attribuit Mariae Jenuefae ; restitueretur muh'er illa ad sacra
tamquam ex iustitia, et praetensae illius visiones uti divinae
recognoscerentur. — Licet autem fideles per haec mendacia
quominus decipianlur, tum per acta Ordinarii Carnutensis,
ab hac suprema Congregatione probata et confirmata, tum
maxime perdecretum,quomendax illa acimpudens libello-
rum seu annalium Loigniensium series iam a die XXVII lunii
MDCCCXCIV proscripta fuit, satis consultum videri possit ;
attamen super hac nova fraude decipiendis incautis visum
est expedire, ut nova declaratione occurratur. — Sacra
igitur haec suprema SanctiOfficii contra haereticam pravi-
DE PSEUDOCOMMUNITATE LOIGNIENSI. 307
tatem Congregatio, de expresso Ssmi Dni Nostri Leonis istam tphe-
Papae XIII mandato, omnibus et singulis christifidelibus ^^aque
declarat atque significat, acta consistorii pontificii, in recen- JJ^"^J^' ^'
sito libello relata, conficta omnino esse et commentitia : qttaecunqye
^ tn re Lot-
atque proconfictis etcommentitiishabendaessepraecipitet gntensi
mandat. — Ad haec,proscriptioDem annahum Loigniensium, ecciesiasti-
de qua supra, firmam manere; numerum eorundem anna- ^*^'**""'-
lium octogesimum quintum superius memoratum ementita
consistoriorum acta cum pluribus aliis reprobatione dignis
referentem, prohiberi et esse prohibitum ; quaecumque huc
usque sive ab Ordinario Carnutensi, sive a Sancta Sede in
pseudocommunitatem de Loigny decreta fuerunt, i-ata et
firma haberi ; muh'erem, de qua supra, a sacramentorum
susceptione manere interdictam, reservata Summo Pontifici,
praeterquam in mortis articulo eam absolvendi, si poeni-
tuerit,potestate; visiones,revelationes,prophetias Loignienses
falsas et confictas esse et pro falsis et confictis esse ab
unoquoque habendas ; fautores in eo mendacii opere, cuius-
cumque sexus conditionis et dignitatis, assentientes, adhae-
rentes, auxilium quomodocumque aut sufTragium ferentes,
absolutionis, nisi resipuerint, aliorumque sacramentorum
recipiendorum esse omnino incapaces. Atque haec omnia
praescriptis modis publicari mandavit.
Feria IV, die XV Aprih's mdcccxcvl
L. ^S.
los. Mancini S. R. et U. I. Notarius,
iift^MflitffciafctffcA^afctifc^R^^^Mfctffc^iift^fciR^ifc^t^^t^i^^^^i
INSTRUCTIO
Ad Hungariae Episcopos,
DE DISCIPLINA ECGLESIASTICA.
JUIBUS Hungaria agitatur temporibus, catholicae
/^ l^ religionilibertatiqueecclesiasticaeadversis, illud
Laudantur ^l ^^ J^ accidit sane iucundum, quod roulti ex clericonioi
ionlimOr' tt^^^& ordine non guiu sua sunt, sed quae lesu Ckristi
dine qui quaerentis^ pro Dei Ecclesiaeque caussa et pro fidelis populi
pratbent utilitatibus, sedulam- operam impendant, strenueque liac
ChrisH, usque se gesserint. Hoc etenim felix est meliorum reruin
auspicium, iuxta egregium illud sancti Cypriani prae-
conium : Sacerdos Deievangelium tenens et Christipraecepta
iiqut im- custodiens occidi potest^ nonpotest vinci ('). At vero deploran-
guTktb^m ^""* ^*^» "^" paucos quidcm et detrectare laborem et refor-
reeusani, midare pugnam. Cuius rei inquirentibus caussas, ea potissi-
mum apparet, huiusmodi clericos a spiritu, quem per
manuum impositionem acceperant, descivisse, atque ezguae
mundi sunt misere consectantes, defecisse omnino a genere
virorum illorum, per quos salus in Israel efficiatur oportet
Cum ma- Nemo igitur non videt quantum intersit ecclesiasticam
ximi sii discipHnam in regno hungarico relevari et confirmari,
momeniiui ,, ' .... . ,.
in Hunga- idquc omni studio ammorumque contentione et concordia
^Tur^e^ie- pcrfici , ut clerici digni reddantur ministri Christi ac
diseipuna ^^^^^^ dispcnsatorcs mysteriorum Dei, qui populum optimis
virtutibus ornatum in viam veritatis et sanctitatis verbo
et exemplo dirigant, eique in tantis communis patriae
angustiis ad praelianda praelia Domini per arma iustitiae
praeeant.
s. Congre- Quarc cx Apostolica auctoritate ac nomine augusto
^^mcUno' ^^^^ ^"^ Nostri Leonis divina providentia Papae XIII,
mme non- sacra hacc Congregatio negotiis et consultationibus Epi-
nulla de- -r* « -
cernii ii- scoporum ct Regularium praeposita ea, quae sequuntur,
^^^ptinam ^^ Clcri discipHnam praecipue spectantia statuit atque
spectaniia. deccrnit : pro certoque habct fore ut sacri Antistites et
X. Epist. I ad Comel.
DE DISCIPLINA ECCLESIASTICA IN HUNGARIA. 309
Ordinarii omnes regni hungarici, quorum vigilantiam dili-
gtntiamque pastoralem summus idem Pontifex in recenti
ad ipsos epistola encyclica commendavit, novum hoc testi-
monium sollicitudinis caritatisque eius animo gratissimo
accipiant.
I. Singularem Episcopi curam eo intendant ut Clerum i^Efiscopi
efficaciter revocent opportunisque remediis inducant ad m^bul^
plenam earum rerum observantiam, quas sacri canones et ^h^^*l*^
ecclesiasticae leges praescribunt quoad vitam et mores mtsoiuciti,
clericorum.
II. Quoniam vero huius vitae morumque fundamenta T^Curent
in dioecesanis Seminariis iaciuntur, Ordinarii nullum se- nos semZ'
dulitatis modum omittant, quo alumni in sortem Domini '^^^J'^.
vocati optime instruantur sancteque educentur. Persu^sum ^truendos
habeant, nihil in administratione episcopali esse, quod educandos,
curam suam soUicitam et operosam aeque postulet, quam
Seminarium, in quo totam spem salutis et profectus ani-
marum, de quibus summo pastori Christo rationem red-
dituri sunt, positam esse constat. Itaque ad officium rectoris Redonm
in primis virum eligant doctum, prudentem, Christi spiritu ^^*"*"^''"'
plenum, qui tum sermone tum opere adolescentes clericos
probe recteque, sicut oportet, instituat et dirigat. Praefectum praefectum
etiam pietatis constituant sacerdotem aetate maturumi ^"''''"'
gravem, experientia et usu vitae spiritualis eximium, glo-
riaeque divinae studiosum, qui non solum confessiones
alumnorura audiat, sed eos etiam in exercitiis vitae clericalis,
oratione, meditatione aliisque quasi manuducere, et ad vir- atguedisd-
tutes sacerdotales comparandas vehementer incitare valeat ^'^strvs
Neque alios magistros disciplinarum in Seminariis ad- ^onstituant
hibeant, nisi qui alumnos, quum solida doctrina imbuere, neH suo
tum vitae simul integritate et probitate exemplo suo infor-
mare possint. Cordi etiam sit episcopis, ut ipsi aliquoties AHquoties
o . - - -. ^ • . -^ .. - perannum
per annum Semmanum visitent, in eoque visitationis munere Episcopi
tum de magistrorum diligentia, tum de progressu, quem in
disciplina et studiis clerici fecerint, accurate inquirant ('),
paternaque cum caritate alumnos alloquantur et cohortentur.
Seminarii moderatores operam dent, ut alumni, sin minus ^inaHi
I. ConcU. prov. Mediol. sub sancto Carolo Borr., 1, tit. II, decr. 25.
Semina-
rium visi»
tent.
Deo noH
sint vocati.
310 INSTRUCTIO *• QUIBUS HUNGARIA S. C. EP. ET REG.
modirato- octavo quoquc die, qui mos in plerisque Seminariis lauda-
/requ€Hssit biliter observatur, certe frequenter ad sacramentum poeni-
untmusus, teutiae frequentiusque ad divinam eucharistiam rite acce-
m^ exttrna dant Universim, eo adnitantur ut adolescentes sibi commissi
tantum '
disHpiina nou extcma tantum disciplina contineantur, vel quasdam
onu^ur, tantummodo habilitates clericali statui proprias acquirant,
^t^ntur ^^^ ^^ ^^^'^ viribus agant ut ad pietatem veram studiumque
^^*^erdot\ S'^''^^^ divinae et salutis animarum accendantur, utspiritum
dectt, abnegationis vocationi ecclesiasticae suapte natura coa-
gruentem pectore concipiant et in solidis virtutibus quotidie
antiaPon' magis adolescant. Quibus de rebus ea quoque valeant quae
nuit!'^ habentur in pontificiis Ittteris Quod multum diuque^ ad epi-
scopos Hungariae datis dieXXII Augusti annoMDCCCLXXXVl.
SactrdoHo Episcopi autem, memores gravissimae Apostoli admo-
^^turquia ni^ionis ; matius cito nemini imposueris^ neque communicaveris
peccatis alienis ('), summa cum diligentia explorent num
forte sint qui, non vocati a Deo, seipsos sive ob quaestum
sive ob ambitionem terrenamque quamcumque cupiditatem
ad sacerdotium ecclesiasticumque ministerium intrudant,
quo quidem hominum genere mercenariorum nihil infelidus
ac miserius^ nihil Ecclesiae Dei calamitosius esse potest (*).
^osacer- ^^^' Sacerdotcs quanta fieri possit maiore frequentia ad
^^'ien^ae P^^^^^^^^^^^ sacramentum accedant. Quotannis item pcr
Sacramen- aliquot dies spiritualibus exercitiis vacent : quo adiumento,
accedant, si rite adhibcatur, nullum fortasse est aliud utilius ad spi-
^t^tannis ''5*""^ '" Ciero resuscitandum et roborandum. Id autem quo
sliHtuaii "^^'^"^ exequi possmt, Episcopi quolibet anno sacerdotes
bus. omnes, et, si videatur, etiam singulos exhortentur, vel vocent
in Seminarium ah'amve piam domum, ubi per ah'quot dies
spiritualibus commentationibus animum excolant, et pn>-
priae salutis et sanctificationis grande negotium agant.
opportune Opportunc ctiam sacerdotes moneantur de gravi obligatione
mumo- horas canonicas recitandi, studiisque maxime sacris impigre
nean/ur, vacandi, ut officiis propriae vocationis digne utiliterque
satisfacere possint.
4° /nvigi. IV. Sed imprimis Episcopi sedulo invigilent ut parochi
p^utp"Z' eorumque adiutore? obligationes proprii muneris fideliter
I. /Tim., V, aa. - a. Catech. rom.,desacr, ord., C. vii, 3.
DE DISCIPLINA ECCLESIASTICA IN HUNGARIA. 31I
expleant, quum plane certissimum sit sanguinem ovium 28
suarum e manibus eorum a ludice supremo repetitum iri. iSgd.
Et cumpraecepio divino mandatum sit omnibus^ quibus ani- chHmpU'
marum cura commissa est^ oves suas agnoscere^ pro his scuri- ^/^^lJ^i'/
ficium offerre^ verbique divini praedicatione, sacramentorum ^«'«^?<y.
admmistratione^ ac bonorum omntum operum exemplopascere^
pauperum aliarumque miserabilium personamm airam pa»
ternam gerere^ et in cetera munia pastoralia incumbere ('),
propterea Episcopi opportune importune^ ut monet Apo-
stolus, instent ut viri ecclesiastici in cura animarum occupati,
nulla in re negligentes et desidiosi inveniantur. Instent in
sacra visitatione aliave quavis capta opportunitate, ut cu-
riones nequaquam intermittant propriis ovibus adesse, sive
sacramentales confessiones excipiendo, sive infirmos visi-
tando, sive moribundis adsistendo, sive catechesim imper-
tiendo, sive evangelium ad captum populi explicando,
sive denique fidelium pietatem alliciendo canonica piarum
Societatum ac Sodalitiorum institutione vel sacrarum fe-
stivitatum celebratione, omnibusque operibus, quae religiosa
proprii muneris solertia suggerit. Et quoniam nonnullis in p/wra
locis parochi eorumque in cura animarum adiutores, ad fide- gatio^net
lium confessiones audiendas praesto esse non soleant, nisi J^^^^^"'
vocati, adeo ut, quod sane admodum dolendum est, plerique audUndis
parochianorum vix unquam extra tempus paschale ad
sacramenta accedant, Episcopi ex auctoritate agant ut
parochi, maxime in maioribus sollemnitatibus, licet non
rogati, in confessionali se sistant paratosque se exhibeant,
immo fideles frequentes exhortentur ut tam eximia salutis
subsidia ne neeligant et rite percipiant. Assidui quoquesint etdeverbo
u %. • j- j TT* 4. •* /-u DHfraedi.
cunones m verbo Dei praedicando. £t quum, ut ait Chryso- canio, ore
stomus, exemplo qui non praedicat^ doctor miserabilis sit^ e^empio.
soUicite curent Episcopi ut mores sacerdotum plebi fideli
ofTendicuIo minime sint. Frustra enim a populo vitae chri-
stianae integritas quaeritur,si in eius pastoribussancti mores
non resplendeant. Quare fortiter constanterque, quum opus Coercean^
fuerit, Ordinarii exequantur quae a sacris canonibus et ^uri^poe-
maxime a Concilio Tridentino (^) circa clericorum incon- ^latulis7
z. Conc. Trid.t sess. xxiii, c. z, de reform, — 3. Sess. xxv, a Z4, de reform.
312 INSTRUCTIO •* QUIBUS HUNGARIA S. C EP- ET REC.
tinentiam, emendationem et punitionem praescribuntur ; ne
subditorum neglectae emendaiionis ipsicondignas^ Deo vindidy
Pravorum poenas persolvant (}\ Nullum enim, teste Greeorio ML, ab
fesum Gre- alits maius praeiudtcium^ quam a sacerdottbus tolerat Deus^
exponit ^' guando eos, quos eul aliorum correctionem posuit^ dare de se
exempla pravitatis cernit : quando ipsipeccant^ qui compescere
aliorum peccata deberent ; nulla animarum lucra quaerunt^
ad sua quotidie studia vacant, terrena ccncupiscunt^ kumanoM
gloriam intenta mente captant,
50 Edo^ V. Curent pariter Ordinarii ut homines, quos cultioris
^*^cie!^um*ii '"^^"'^ vulgus existimat, quibus alioquin nulla ut plurimam
qw verbis est religionis cura nuUaque eius vera cognitio, aut conctonura
muitum ope, aut diariorum, quae elegantia sermonis et renim gra-
gentem^vZ vitate, commeudentur, dogmata fidei ac praesertim divinam
^^'' Ecclesiae constitutionem per Clerum edoceantur. Quod ut
tur^koH^ obtineatur, admodum expediet si catholicae consociationes
ciatioMes^' iam pluribus in locis utiliter institutae latius propsigentur.
60 Expo' V- Peculiari itidem modo curent, ut doctrinae christianae
nunturojffi-^ in gymnasiis praeceptores, quorum officium sane gravis-
dotumqui simum et perquam utile est, eligantur sacerdotes non minus
cAristia- doctriua quam vitae integritate conspicui, qui demandatuni
^ymnasUs ^*^^ munus diligenter exequantur, et praeterea adolescen-
tradunt. tibus auctores sint, ut piis Congregationibus Beatae Mariae
Virginis, vel sodalitatibus Ssmi CT>rdis lESU vel sacratissimi
Rosarii nomen dent, et sacramenta poenitentiae et Eucha-
Varia ristiae saepius devoteque suscipiant Agant quoque oppor-
^pTscopi ^""^ Episcopi ut instructioni religiosae plus quam hucusque
instin/^r concessum est temporis tribuatur, prout res ipsa gravioris
nem in per se momenti ac verae necessitatis prae ceteris omnibus
^eTtantia, expostulat. Dent similiter operam ut in omnibus gymnasiis
eadem lingua utentibus unus idemque liber ad religionem
docendam adhibeatur. Cuius rei gratia Episcopis curae sit
ut compendium huiusmodi, in manus discipulorum traden-
dum, a viro idoneo componatur, et, ab ipsis examinatuni
et approbatum, in usum scholarum praescribatur. Evigi-
landum quoque ut etiam profanarum disciplinarum magistri
mentem Ecclesiae in docendo, ut par est, observantes, reli-
I. Scss. XXII, c 1, de reform.
:JL\
DE DISCIPLINA ECCLESIASTICA IN HUNGARIA. 313
gionem revereantur,atque magistro religionis non solum non 38
adversentur, sed eum pro ratione muneris sui opportune j^gd.
etiam iuvent. Quod ut efficacius fiat, Episcopi meminerint
ius libros scholasticos profanarum etiam disciplinarum de-
signandi sibi vindicare.
VI L Insuper modis omnibus Episcopi adniti ne cessent 7^ Morta-
ut Universitas studiorum Budapestinensis, a Cardinali gre^atio
Petro Pazmany praeclarissimo viro condita et fere catho- t,fluXn(
licorum institutis sustentata, reddatur catholicis, Episco- ^I^q^.
porum auctoritate regenda. Interim vero et donec reh'gioni dapesUnen^
,. ,.., ... V. semcathoh'
studiosorum mehus provideatur.id saltem obtmere conentur, cU redtUn-
ut omnibus Dominicis festisque diebus, a sacerdote in primis cUne^'
idoneo ad alumnos academicos sermo habeatur, quo ea in ^^^?^"^
primis catholicae doctrinae capita docte dih'genterque ex- ^'^**'^^
plicentur ac demonstrentur, quae in vita publica aeque ac mnos ;
privata hodie maxime negligi solent et impugnari. Agant atque fo-
etiam Episcopi, ut in utraque Hungariae universitate, ad 2/«^«f"
exemplum aliarum Academiarum, instituantur,institutique ^"^^^^^
foveantur studiosorum coetus seu societates, eo proposito, universita-
. .. 1 ... . - - 1. . teerectas»
tum ut iidem mutuo mcitentur exemplo ad recte rehgio-
seque vivendum, tum ut in consuetis conventibus recolant
ex veritate retractatum si quid acceperint in scholis catho-
licae veritati contrarium. Praeterea optimum factu erit si
in coetibus suis ducta ex variis disciplinis themata certatim
enucleent, propositis praemiis allecti.
VIII. Et quia de christiana civitatum constitutione, de 8« docu-
civium officiis, de amore patriae, similibusque de rebus JJ^^»,'''
praeposterae et exitiosae opiniones obtinent inter cultiores ^f^^Q^.
praesertim homines, ideo instent Episcopi ac locorum Or- laieDdftf/
dinarii ut per sacros concionatores crebro inculcentur Ec- tiae Chn-
clesiae documenta, quae praecipue Encyclicis Litteris « //«- ^^ult^^lt
mortale Dei » et « Sapientiae christianae > sunt tradita. ^^*^''-
IX. Episcopi vehementer hortentur parochos et cate- 9" Qf^a^-
aam mO'
chistas fidelium hungarica lingua non utentium, ut debito nentur
quidem obsequio satisfaciant civili legi, qua pueri in scholis ungl^
solerter doceri debent linguam hungaricam ; at doctrinam *««/«'^^^
christianam non antea eis hungarico idiomate tradant,
quam pueri eamdem linguam plene didicerint. Hoc aeque
314 INSTRUCTIO ** QUIBUS HUNGARIA" S. C. EP. ET REG.
puerorum aeterna salus et reipublicae bonum postulat.
Similiter parochis et eorum adiutoribus praecipiant, ut
non antea hungarica lingua in concionibus utantur, quam
compertum habeant eam a parochianis probe intelligi.
Quod si parochiani aliis atque aliis linguis utantur, nec
omnes hungaricum idioma sufficienter intelligant, parochi
omnem dent operam, ut iis quoque fidelibus verbum Dei in
propria h*ngua convenienter annuntietur.
lo^Ma- X. De Sodalitatibus, quae ad scopum culturae popularis
B^iuefis promovendae institutae sunt, quum omnibus hominibas
^odninHius quanilibet religionem profitentibus pateant, neque catho-
sodaiitajes Hcam formam institutionemque prae se ferant, idcirco
Qtiat titafn
acaikoiicis iniuugant Episcopi parochis ut diligentissime caveant, ne
* fideles, eas adeuntes sodalitates, sensim sine sensu indif-
ferentismi errore venenoque inficiantur, aut simile huic
aeternae salutis detrimentum aliud incurrant.
ii^^Deca- XI. Praestat quammaxime, singulis provinciis suas esse
HhJmeridi- catholicas ephemerides, plures etiam quam quae in aliquibus
danhtT^^^ locis uumerantur, et non hungarico tantum sed alio quoque
idiomate conscriptas, prout cuiusque mos fert provindae,[et
ad captum intelligentiae populi accommodatas.
T^ Epi' XII. Hisce itaque in profectum ecclesiasticae disciplinae
^sentem*or- ^^ ^^ bonum fidelium praestitutis, multum sane eflficacitatis
dinaiiaKem ^d optatum exitum acccdct ex ipsa Ordinariorum sollertia.
quindam, Qui quidem in omnibus seipsos exemplum praebentes
bonorum operum, in doctrina, in integritate et gravitate ('),
omni certe pastoralisollicitudinehancordinationem debitae
executioni mandabunt, districteque suo quisque Clero prae-
cipient ut eidem morem gerant, singulasque eiusdem prae-
scriptiones diligenter adimpleant. Atque in hunc finem
Ordinarii in pastoralibus visitationibus, statis temporibus
peragendis, rationem specialiter de exacta perfectaque
earum omnium observantia a singulis clericis exquirant ; et
si quos invenient desidiosos exstimulent, si quos negligentes
sinique de redarguant, si quos recalcitrantes castigent. Omni insuper
finmm"' quo praestant zelo diligentissime curent ut ecclesiastica
coiiaiione beneficia non modo denegentur indignis, sed dignioribus
1. Ad Tit, 11,7.
DE DISCIPLINA ECCLESIASTICA IN HUNGARIA. 3 I 5
omnino conferantur : atque ad id facilius obtinendum sese a8
, ^ . . . . . MAri
interponere etiam, quoad neri poterit» ne praetermittant i8g6,
apud eos, qui patronatus aut electionis iure gaudent, eosdem maxime
opportune commonentes de pergravi iudicio, quod apud '^''»"'*"
Deum ethomines subituri sunt, quoties ecciesiastici reditus,
qui instituti sunt pro decenti tuitione operariorum vineam
Domini utiliter excolentium, in alium usum ab se conver-
tantur, et operariis inutilibus aut prorsus indignis pro lubitu
et iniuria tradantur.
Romae, die xxvill Maii mdcccxcvi. ^
I. Card. VERGA Praefectus
A. Trombetta, Pro-Secretarius,
INSTRUCTIO
Ad Italiae Episcopos
et famlliarum religiosarum moderatores,
DE CLERICIS GUBERNII CIYILIS
UNIVERSITATES CELEBRANTIBUS.
2t
lULir
J896,
EccUHadt
cUricorum
insiUutione
sollicitam
S€ semper ei
ubique
praestitit;
ideoque S,
Cottgrega'
tio iis ex
/ta/iae cU-
ro protfi'
dens gui
celeh^ant
Universi-
taUs ^uber-
nii ctvilist
guaedam
monet tum
Episcopos
tum Supe-
riores Re-
gulares
aM^ERSPECTUM est romanos Pontifices, quavis
I aetate et ubique locorum, cogitationes curasque
^ suas contulisse in rectam institutionem eorum,
qui in sortem Domini vocati sunt Scholas
enimvero, Seminaria, Universitates ipsas studiorum vd
erexerunt vel favore prosequuti sunt, in quibus utriusqoe
cleri alumni tum humanioribus litteris, quum scientiis om-
nibus sacris et profanis imbui et academicis etiam quibus-
cumque gradibus honestari possent. Ita tamen ut ad veram
germanamque scientiam cum fide et pietate coniunctam
informarentur ; quandoquidem doctrinae ac disciplinae,
fidei ac morum moderatio et vigilantia a Sede Apostolica
et ab Episcopis exercebantur.
Contingit autem hisce diebus, ob mutatas rerum vices
in Italia, nonnullos a clero sive saeculari sive regulari
adstrictos censeri ad sertos studiorum cursus perficiendos
apud civih's Gubernii Universitates ; a quibus sapiens ac
salutifera Ecclesiae vis sacrorumque pastorum vigilantia
omnino excluduntur. Cum res ita se habeant, quae quao-
taque discrimina et damna ecclesiasticae iuventuti obve-
nire possint nemo est qui non videat. Caute itaque pro-
videndum est ut et assertae necessitatis limites non exce*
dantur et instantia pericula diligenter vitentur. Quamobrem
sacra Congregatio Episcoporum et Regularium negotiis
praeposita praesentem instructionem, ad mentem Sanctis-
simi Domini Nostri Leonis PP. XIII, Episcopis ac Supe-
rioribus Ordinum et Congregationum in Italia impertire
constituit.
DE CLERICIS CIVILES ACADEMIAS CELEBRANTIBUS. 317
I. Qiiatenus in Universitates admittantur etiam alumni, xodeiyceis
qui sibi idoneitatem comparaverint extra lycea Gubernii, ^vj^"
Episcopi ac Superiores Ordinum et Congregationum reli-
giosarum subditos suos praeparandos non mittant ad dicta
lycea, sed potius ad Instituta ecclesiastica, ad scholas, ad
collegia, quorum omnino explorata sit optima ac vere
catholica instruendi ratio. Si vero ob talium institutorum,
scholarum,collegiorum defectum, vel ob alias graves caussas,
aliquos mittere ad lycea Gubernii omnino necesse sit, accu-
rate serventur hoc in casu quae infra de accessu ad Univer-
sitates constituuntur.
II. Nemo e saeculari clero Universitates Gubernii fre- a» <fe /»-
quentet absque expressa licentia Episcopi sui ; qui in ea ^lT^v/^ii/
concedenda prae oculis tantum habeat quid dioecesis ne- ^J^^f^re
cessitas exigat, ut in institutis ad instructionem erectis, posniaii'
sive erigendis, idonei et diplomata muniti professores com- ro saecuia-
parentur. "
III. Ordines et Congregationes quae munus docendi non ^etregu^
profitentur, non mittant alumnos suos ad Universitates ^^^ '
Gubernii. Ordinum autem et Congregationum ex instituto
docentium novitii nunquam ad dictas Universitates mit-
tantur : professi vero eas non frequentent, nisi praehabita
expressa licentia Superioris Generalis, qui eam concedet iis
tantum qui requiruntur et sufficiunt pro suis coUegiis et
scholis.
IV. Utriusque cleri alumni ea tantum emetiantur in A^^destu-
dictis Universitatibus studiorum curricula, quae referuntur currUuHs
ad lauream vel ad gradus academicos, quibus indigent, ^^f«»'^-
obtinendos.
V. Maximi ponderis est mittendorum ad Universitates <i^demiu
accuratus delectus. Venia non detur alumnis antequam accurato
laudabiliter absolverint integrum cursum tum philosophiae ^^lt^-
tum theologiae, a statutis dioecesanis pro clero saeculari, fjj^ff^
a Constitutionibus Ordinis seu Congregationis pro religiosis, disf
praescriptum.
VI. Attendendae equidem sunt in mittendis intellectus ^^^^^^1]
vis et perspicacia, assiduitas in studiis, ingenii indoles, quam quibw
bene educatam esse decet, fortem etiam et boni propositi tmTneaTt;^
31 8 INSTRUCTIO •' PERSPECTUM EST " S. C. EP, ET REG.
tenacera. Sed summopere inspiciendura est quaenam sit io
deligendis animi honestas acmorum integritas.Sintoportet
iuvenes qui dooum fidei et vocationem qua in sortem Do-
mini vocati sunt maximi faciant, catholicam Ecclesiam
ardenter diligant,venerationem et obedientiam ergaSaoctaffl
Sedem ApostoHcam mente, verbo et opere profiteantur ;
iuvenes qui sanctissimae religionis nostrae documentis
imbuti et piis exercitationibus addicti, momm integritateet
vitae vere ecclesiasticae laude praefulgeant. Tfles deniqae
deligantur qui fundatam ingerant spem fore ut sua quisque
agendi ratione ecclesiastico coetui honorem addant per
supereminentiam in scientiis, ac venerationem vindicent per
suarum laudem virtutum.
TdicUri^ VII. Ad pericula tutius praecavenda curent Episcopi ut
cuiarium sui ecclesiastici alumni, quamdiu Universitatem celebraot,
liaiiofu, i^Qf^n^uf ju Seminario : hoc non extante, in aliqua domo
religiosa, vel saltem apud aliquem probatum sacerdotem
saecularem ; nisi forte habeant ibi parentes in quorum domo
habitare possint. Laude etiam ac favore digni videreotur
sollertes sacerdotes, vel saeculares viri spectatae pietatis qai
instituerent, ubi fieri potest, aliquam hospitalem domum
pro studentibus ecclesiasticis ; in qua isti invenirent, modico
impendio, habitationem tutam, studiorum quieti et piae
vitae exercitationibus accommodatam.
Vdecura VIII. Si Universitas sita est extra dioecesim, Ordinarii
'i^wl^^a alumnorum hos commendent Episcopo loci ; cui alumni sc
suo Ordu sistere cum advenerint, et identidem obsequium praestare
Episcopo teneantur dum ibi permansennt. Ordinarius et Episcopus
loci mutuo conveniant ut alumni committantur curae et
vigilantiae alicuius sacerdotis virtute, scientia ac iuventutis
experientia praestantis, qui eos dirigat et de eorum agendi
ratione identidem Ordinarium instructum reddat Exigat
praeterea Episcopus a suis alumnis frequentes epistolas ; et
ipse hoc epistolari commercio libenter utatur ut consiliis et
monitis eos instruat, excitet et in sancto propositoconfirmct
uiti^f^i IX. Superiores Ordinum et Congregationum praeferant
ricorum re- semper Universitatcs locorum in quibus habent sui Ordinis
^^"^' vel Congregationis domum, et in hac studentes habitarc
DE CLERICIS CIVILES ACADEMIAS CELEBRANTIBUS. 3I9
praecipiant. Si domum propriam non habent in ulla Uni- 21
versitatis sede, curent omnino ut alumni recipiantur in i8g6.
aliam domum religiosam, vel in Seminarium episcopale, vel etdecura
in aliud institutum ecclesiasticum. Deficiente conventu aut ^^onf^lnda
domo propria, numquam mittant ad Universitatem frequen- ^|jj^f"^
tandam unum tantum e suis subditis, sed duos simul aut
plures, ut se invicem custodiant, adiuvent et ad oflficiorum
suae vocationis implementum excitent. lubeant Superiorem
domus vicinioris, vel alium religiosum virum virtute, scientia
ac sollertia praeditum, alumnos ipsos identidem visitare ;
qui eorum vitae genus, studiorum assiduitatem exploret, ac
referat : ut opportunis consiliis Superior Generalis, prout
opus fuerit, providere possit. Curet praeterea Superior Gene-
ralis ut alumni sibi litteras dent ; et frequenter ipsis re-
scribat, ut eorum unionem cum Ordinis seu Congregationis
capite foveat, eosque paternis instructionibus ac monitis in
obedientiae atque observantiae spiritu conservet.
X, Zelo ac prudentiae Episcoporum et Superiorum com- lofidtieiu
mittitur cura eam Universitatem inter plures eligendi, in wrsitaieV'
qua minora praevideantur pericula, faciliorque ex adiunctis
appareat usus consiliorum, quibus quieti, moribus et pro-
gressibus alumnorum prospectum sit. Si forte contingat ttdeUni-
aliquem professorem habere aliquando lectiones ex professo ^^^^^»
contra religionem vel contra mores, curent Episcopus et
Superior Generalis ut alumni vel transeant ad aliam Uni- veUertis
versitatem, vel huiuscemodi lectionibus non adsint ; freti ^^jj^j*/.
nimirum dispositioni legis quae inscriptionem quidem ad
cursum Universitatis requirit, sed ad omnes et singulas
lectiones assistentiam non exigit.Ceterum,hocsemotocasu,
alumni ecclesiastici lectionibus diligenter adsint, ut proprio
in scientiis progressui consulant, condiscipulis exemplum
assiduitatis, professoribus vero obsequii testimonium exhi-
beant.
XI. Quod ad libros attinet et ad lectionum compendia, iv^depra-
in quibus nonnulla fortasse occurrant contra religionem brotum
aut mores, aut veritatem ecclesiasticae historiae, aut iura
catholicae Ecclesiae vel romani Pontificis, quatenus talium
librorum vel compendiorum usus vitari nequeat, Episcopi
320 INSTRUCTIO '* PERSPECTUM EST. S. C. EP. ET REG.
et Superiores prout oportet provideant in casu ; ac praeterea
curent veoeno antidotum praebere per optimos Hbros suis
alumnis comparandos, perque auxilium sacerdotum doc-
trina, pietate ac experientia praestantium, qui alumnisopeai
ferant ad dignoscendas sophismatum insidias, et ad refu-
tandos errores, quibus forte libri scholares vel lectionum
summaria inficerentur.
ittphtmt' Enixe autem alumnos suos deterreant a lectione ephe-
p^^^o meridum vel periodicorum libellorum, qui falsis vel peri-
vitando: ^ulosis doctrinis, narrationibus atque illiciis decipiunt, ct
recte sentiendi agendique rationem sensim sine sensu tur-
bant atque pervertunt
lao de ra- XII. Episcopi ct Supcriorcs reh'giosi hortentur subditos
*^m^um *"os "^ moderatoribus et professoribus Universitatis obser-
^^nivtr- ^*"^^* *® ostendant cum dignitate ; condiscipulos vero
sitatiu tt urbane quidem omnes, at neminem valde familiariter
\u: *^^*' tractent. Prohibeant omnino ne nomen ^dent circulis aut
aliis quomodocumque vocatis consortiis poiiticae vel coa-
tentiosae indolis ; nec umquam adsint convocatis fortasse
studentium coetibus, quorum finis aut propositum sit ad-
versus moderatores vel professores conqueri sive quomo-
documque protestari.
i^defo- XIII. Episcopi sedem habentes in civitatibus Univer-
eHgtndis^ sitatum curent circuios sive societates studentium eccle-
^^^esiasti' siasticorum peramanter fovere ubi existunt, soUicite fundare
corumso- ubi desidcrantur. Adhibeant ad hoc operam sacerdotuca
eietaiibus, . ... , . - -i
sive saecularium sive regulanum, quos magis idoneos lo-
dicaverint ; quorum unus saltem Assistentis ecclesiastid
munere fungatur. Huius Assistentis erit studentium con-
etstudiis ^^otus indicerc, cisque praesiderc. lu his conventibus, sta-
iii pietate- dcntcs ecclcsiastici, semotis politicis contentionibus et
dts, partium studiis, de humanioribus litteris, de historicis di-
scipiinis, de philosophicis vel theoiogicis thesibus,disseraot,
decertent vel legant. Nec omittant pias quasdam preces
simul omnes fundere ; aiiosque opportunos religionis ac
pietatis actus, statis diebus implendos, constituere : ita ut iti
his consociationibus laudabilis aemulatio, fraterna caritas,
ac admit" , . . t . ... . ,
tendis ad et christiana pietas regnent. In hos ecciesiasticorum circulos
DE CLERICIS CIVILES ACADEMIAS CELEBRANTIBUS. 32 1
admitti etiam poterunt, caute tamen et approbante Assi- luiir
stente ecclesiastico, studentes saeculares : at ii tantum qui . ^ ^*
sentiendi aeque ac agendi ratione bene audiant ; religione, dtnttdus
pietate et optimis moribus commendentur. Tw^^'^'
XIV. Episcopi et Superiores religiosi suos quisque stu- z^o^^ja».
dentes enixe hortentur ut in sanctae vocationis spiritu '^^onJs^^-
firmiter perseverent. Ad quem finem mediis omnibus effica- ^''*
cioribus alacriter utantur : oratione scilicet, Sacramentorum
frequentia, piorum actuum exercitio, vanitatum despectu,
inaiorum et etiam desidiosorum hominum fuga. Religiosis etreiigiosa
praesertim studentibus commendanda est fidelitas in actibus ^tuendtH^^
observantiae qui eorum statui consentanei sunt, videlicet :
singulis diebus mentah's oratio, examen conscientiae, lectio
spiritualis, silentium et recessus. ac dereii-
Annualium vacationum tempore studentes religiosi hJuatZne
redeant omnino ad suum conventum vel ad domum reli- ^Z*7^'
giosam sui instituti ; ibique regularis observantiae actus ^cttiisltiH^
cum communitate resumant. Omnes studentes e clero sive i^o,^ibus
saeculari sive regulari, dictarum vacationum tempore vacent gendts;^
sanctis spiritualibus exercitiis.
XV. Si vero, non obstantibus cautelis et dilieentiis huc ^s*» de re-
^ vocandts
usque indicatis, aliisque quas pastoralis ac paterna sollici- peric/itan-
tudo suggesserit, Episcopi aut Superiores religiosi noverint
aliquem ex suis subditis a recto traimite veritatis aut vir-
tutis declinare, aberrantem, absque mora, ab Universitate
revocent ; praestat enim eius cursum studiorum abrumpere,
potiusquam ita permittere ut animae ille suae detrimentum
patiatur.
Datum Romae ex Secretaria memoratae sacrae Con-
gregationis Episcoporum et Regularium, die XXI lulii
MDCCCXCVL
I. Card. VERGA. Praefectus
A. Trombetta, Pro-Secretarius.
-\
AcTA Lboms. ~ VI.
1. 'EpistolsL Moerore safiien/iuMy 4 Dec, iSg4 i
2. Epistola A^i^j/i ^i/« /emporumy 6 Dec. iSg4 3
3. KpistolsL Pos/guam ca/AoiiCi\ 10 Dtc. iSg4 5
4. Epistola encyclica Chris/i nomen^ 24 Dec. 1894 7
5. Epistola /?^^a//«, 30 Dec. 1894. n
6. Epistola Longinqua oceaniy 6 Jan. 1895 12
7. Y.^\sto\2^ Quod Nos/ris li//eriSy 7 Febr. 1895 26
8. Allocutio In li//eris Nosiris^ 18 Martii 1895 28
9. Motu proprio 0//^i//j«>«<w m «;f^jyf//<f, 19 Martii 1895. ... 32
10. Epistola Cognovimus sane^ 9 Aprilis 1895 34
1 1. Epistola Apostolica Aman/issimae 7'olun/a/iSyi4 Aprilis 1895. 36
12. Epistola Ex quo primumyi4 Aprilis 1895 49
13. 'EipistolA In viris praeclarissimisy 2 Maii 1895 51
14. Litterae Apostolicae Sicu/ eximium, 4 Maii 1895 53
15. Litterae Apostolicae PriTT^/V/a ma/m, 5 Maii 1895 56
16. Litterae Apostolicae Quum in honorem^ 8 Maii 1895 ^9
17. Epistola Quale debha essere^ i^Maii 1895 62
18. Epistola O^ /;«^»j«w, 20 Maii 1895 64
19. Litterae Apostolicae Uni/cUis chris/iancLe^ 11 Junii 1895. ... 67
20. 'EpistolsL Quum nuper ii//erasy 1 Ju\i\ iSgs 73
21. Epistola -<4^«//^«//^«j iVi?to, 2 Julii 1895 75
22. Epistola Permo/i nos^ 10 Julii 1895 77
23. Litterae Apostolicae ^^jfW/2///i>f/^>»f>M/, 12 Aug. 1895. f 82
24. Epistola 7ai^nfftf/ij/i^/», 24 Aug. 1895 85
25. E^\sto\a^ Gta/cLe cuimodumy it Aug. 1895 87
26. Epistola tncycWca. Adiu/ricem popuii, s Sept. 1895 88
27. Epistola 07^/i/j/»/K?^^/?rflf//j, 18 Sept. 1895 97
28. Epistola Leinsoii/ejS Oct. 1895 98
29. Litterae Apostolicae Chris/i Domim\ 26 Nov. 1895. ... 103
30. AUocutio Europa omnisy 29 Nov. 1895 108
31. Episiola-£;^<;07aw ja«^, 15 Dec. 1895 m
32. Epistola 5*/«^^/«« i'^//?r//a;«^«tf, 26 Dec. 1895 114
33. Epistola Fraiemoi/ey 31 Dec. 1895. ••• 115
34. Epistola Ctfj/ «« «^^/^//«^«Vi, 6 Jan. 1896 117
35. Litterae Apostolicae il/agTf/, 8 Jan. 1896 121
36. Epistola Probe nostiy 6 Febr. 1 896 125
y], Kpisio^a, Voiumen guo eay i^ Febr. 1896 128
38. Motu proprio Auspicia rerum^ 19 Martii 1896 130
39. Litterae Apostolicae Romanorum Pon/ificumy 1 S AprWis 1896 136
40. Epistola /««}?Ti^j Z?^^ rt^/^r«^, I Maii 1896 140
324 ELENCHUS DOCUMENTORUM.
41. Litt. Apost. Ex deMo ptutoralis ojfUii^ 5 Mati 1896. ... 149
42. Epistola //z^Mtfjtf ^/ir, II Maii 1896 154
43. Epistola encyclica Saiis cof^nitum^ 29 Janii 1896. 156
44. Y.^\%\t\9L Tempestate infensissima^ iSJulii 1896 T90
45. Lttterae Apostolicae Romani Pontifices^ 29 Jalii 1896. ... 193
46. Epistola // MVj//af ff/^^xiafW, 23 Aag. 1896 194
47. Epistola Co/Atf^/rV^yi A^wiiif^j, 2 Sept. 1896 196
48. Litterae Apostolicae ^^j/t^/Kro^arro^y 13 Sept 1896. ... 198
49. Epistola enc>xlica Fidentem piumque animum^To Septi896. 211
$0. Eptstola gtftfm A^it^^fV f^n^', 14 Oct. 1896 21S
§1. Epistola ^<7m/im« //fxxf/fx, 19 Oct 1896 220
52. Epistola Tuarum exemplar^ 20 Oct. 1896 221
53. Epistola Agnovimus sane^ 24 Oct 1896 222
54. Epistoia Quae de sanciorum^ 3 Nov. 1896. 224
55. Epistola /?«/f}^fff a^^/^Hjf/^f, 5N0V. 1896 22;
56. Allocutio Quamquam commututaSf ^o fiov. 1896 22:
57. Epistola Suavi nimirum^ i Dec. 1896 229
58. EpistoJa A^ff^^mVw^, 6 Jan. 1897 230
59. Litterae Apostolicae Quod Romani PontificeSy 18 Jan.1897. 23:
60. Epistola Zi^r»^ra/f^ff/^j ^///rf>, 22 Jan. 1897 240
61. Constitutio Apostolica Officiorum acmunerum^ 25 Jan 1897. 241
62. Epistola J/«^j/^rf'//«f, 7Febr. 1897 255
63. Litterae Apostolicae /n /'^/ri ra/^^/ro, 15 Febr. 1897. ... 237
64. Allocutio /arf'ffff^z/4/a, I Martii 1897 264
65. Epistola Cifw ^^r A/i7j. 17 Martii 1897 267
66. Epistola Nulla sane^i^ Martii 1897 269
67. Epistola Quae Nobis, 8 Aprilis 1897 2/"o
APPKNDIX.
68. Epistola AV//^;>r«^»/f, 18 Sept 1891 273
69. Decretum >4f/r/r> ^m(7^ifM, 4 Nov. 1892 275
70. Decretum La S. Congregazione^ 27 Nov. 1892 279
71. Decretum Quod 5". Augustinus^ 7 Julii 1894. 282
72. Instructio La Santiiiiy 31 Julii 1894 290
73. Decretum gzfaMz^fj ffVf/fj, 16 Aug. 1894 29^
74. Instructio Amplitudinem tuam^ 20 Aug. 1894. "P
75. Decretum Cif/« r^^r^/^r, 5 Dec. 1894. 3°'
76. Decretum Anteactis temporibus^ 22 lytx:. iZ^^ ^l
77. Decretum ^</r//m?j^r/^j, 15 Aprilis 1896 J^
78. Instructio Quibus Hungaria^ 28 Maii 1896 308
79. Instructio P/rj/>^^/^w tfj/, 21 Julii 1896 3»^
5]; \\i
^ift^ftaAfas^^^^&^Rjagfe^feifl&ay^ft-^tf^afe^afe^^^^^^ft
1. £PISTOLA ad Gard. Oreglia Portuensem Episc. de
antiquitatum studiis promovendis. — 4 Dec. 1894.... pag. i
Testatur Pontifex curam sibi semper fuisse de divinis humanisque
scientiis promovendis i. — Antiquitatum studia multum prodesse
scientiis, etiam sacris, exponit i. — Quae studia utin Collegio Urbano
promoveantur, decernit in prsemia eruditis attribuenda aurea et argen-
tea numismata, lege hic definita 2.
2. EPISTOLA ad Brasiliae Episcopos, de pecunia in
S. Sedis subsidium conferenda. — 6 Dec. 1894. ... pag. 3
Opportune Fideles ^r pettianam stipem subveniunt Pontifici, prin-
cipatu civili ipsi per vim erepto 3. — Piuribus in dies laboribus inten-
tus, preces ab omnibus opesque petit Pontifex, nominatim a populis
Brasiliae 3-4*
3. EIPISTOI^A ad Archiep. Tarraconensem, de re reli-
glosa et civili in Hlspania. — 10 Dec. i894 pag. 5
De quarto catholicorum conventu feliciter acto laetatur Pontifex 5.
— Iterum catholicis inculcat obsequium iis praestandum qui publi-
cam rem administrant 5. — Cavendum ne religionis rationes politicis
implicentur controversiis 5. — Tum clericis, tum laicis proponit agendi
normam 5-6. — Reprehendit eos qui haud recte se adversus Sedem
Apostolicam gerunt, et uberes ex suis monitis fructus proventuros
confidit 6.
4. KPISTOLA KNGTGLICA, qua institutum ^ A propa-
gatione fldei » fovetur et commendatur. — 24 Dec. 1894
pag. 7
Veritatis per orbem difiundendae studiosissimus Pontifex Insti-
tutum a Propagatione Fidei jampridem Fidelibus fovendum com-
mendavit, datis litteris tncy cWcis Sancia Dei Civiias^, — Graviorem
jam Instituti promovendi subesse necessitatem exponit, quum ad
Fidei unitatem gentes modo ipse incitaverit, Orientaliumque Eccle-
sias, servata earum disciplina, Romanae Ecclesiae conjungere stu-
deat, ope divina simul et humana fretus 7-8. — Rem sibi multo sum-
ptui fore ostendit 8-9. — Subsidia a laudato Instituto petit ; ideoque
ipsum commendat CathoUcis necnon Institutum a Scholis Orientis
larga stipe sustentandum 9. — Episcopos hortatur ut Consociationem
a Propagatione Fidei curent inter Fideles latissime difiundendam,
exposita ejusdem praestantia laetisque fructibus 9. — Divinum im-
plorat auxilium et benedicit 9-10.
326 INDEX ANALYTICUS.
5. EPISTOLA «d Eplscopum MoatispessulaneQsem, de
rebus clvilibus in Gallia. — 30 Dec. 1894. ... pag. 11
Testatur Pontifex benevolom Antistiti animum, utpote S. Sedis
praeceptis obsequenti, atque de concordia catholicorum sollicito 11.
— Licitum vero declarat aliam rernm civilium formam praeoptare 11.
— Fausta Praesult a Deo precatur 1 1.
6. EPISTOLA ad Episcopos foederatarum Americae
septentrionalis civitatum, de rebus catholicis. — 6Jan.
1895 pag. 12
Benevolum Americanae genti animum testatur Pontifex 12. —
Ecclesiam de America bene meritam esse probat, ailatis Colnrabi
atque hominum apostolicorum laboribus 12-13. — Initia ezponit rei
civilis atque hierarchiae ecclesiasticae in foederatis civitatibns.
Mcmorat primum Americae Episcopum amicitia foisse jnnctum cum
Washingtono qui quidem sibi habebat persoasum non posse nisi
bonis operibus stare rempublicam : bonos vero mores maxime con-
tinet religio, quae iicet natura sua salutem spectet animaram, tamen
et praesentis vitae tuetur utilitatem 13-14. — • Rci poblicae ac £cde-
siae in Statibus foederatis incrementa narrat Pontifex, ac res Ecde-
siae tam prosperas assignat synodis Episcoporum, necnon legibas
civilibus Ecclesiam nullo modo praepedientibus ; negat tamen c^tl-
mum statum Ecclesiae inveniri in separatione a societate civiii i4-i>
— Studiorum incrementum, ac rei catholicae administrationcm se
curare Pontifex exponit. 1° Conditam a se memorat Universitatem
Washingtonii 15-16. — Vult adolescentes in ipsa non minns ad
Religionem informari quam ad artes optimas 16. — Gaudetde £aastis
hujus Instituti initiis. Multam ex Lyceis provenisse utilitatem tes-
tatur i6. — Laudibus celebrat Lyceum Lovaniense 16. — Benevo-
lentiae Episcoporum et beneficentiae Fidelium commendat Americae
septentrionalis Collegium in Urbe, ejusque prosperum snccessum
exponit 17. — 2® Administrationis Ecclesiae providos, congreganduxn
curavit Conc. Baltimorense III, ejusque decreta sancivit 17. — Salo-
tares Concilii fructus gaudet per sollertiam et prudentiam Episcopo-
rum celeriter ad maturitatem pervenisse 17-18. — Fastigium operi
Pontifex imposuit legationem apostolicam constituendo, qoa Anieria
in eodem jure ac ceterae civitates ponitur, et catholici arctius com
S. Sede sociantur 18. — Ab ultinia antiquitate consueverunt Romao:
Pontifices, nativo jure suo, legatos ad populos christianos mittere iS.
— Missio legati nihil detrahet de Episcoporum potestate, immoillani
iefficiet firmiorem, utpote quae obedientiam in Fidelibus, disciplinain
n Clero, in Episcopis caritatem mutuam tuebitur 18-19. — Episco-
porum concordia ac mutua observantia parit salutem Fidelinm, utili-
que exemplo est acatholicis 19. — Americanae civitates quum novis
INDEX ANALYTICUS. 327
in dies incrementis augeantur, oportet ut Ecclesia pari progrediatur
gressu, prositque civitatum incrementis : hunc vero finem spectat
apostolica legatio 19-20. — Pontifex ad Ecclesiae obsequium Fideles
adhortatur, commendatque dogma de unitate et perpetuitate conjugii
strenue tuendum, quippe quod non minus societati civili prosit quam
domesticae. Quanta sit divortii pestis exponit 20. — Vult cathoiicos
probos beneque moratos cives sese gerere, eisque civium officia a
Clero exponi deprompta tum ex Litteris encyclicis antea scriptis,
tum ex statutis Concilii Baltimorensis III 21. — Deterret opifices ab
illis societatibus quas auctoritas ecciesiastica damnavit vel habet sus-
pectas, nec vult illos cum acatholicis facile congregari 21-22. — Catho-
licorum societates quomodo se gerere debeant exponit 22. — Exoptat
ut scriptores catholici numero crescant, doceantque vel ipsi catholicos
AmericAnos officia sua 22*23. " Scriptores vult concordiam inter se
et Episcoporum reverentiam observare, ut rei catholicae prosint 23-24.
— Conversionis dissidentium studiosissimus, confidit caritate ac per-
suasione Episcoporum et Cleri, necnon laicorum exemplis errantes
oves in Ecclesiae complexum restitutum iri ; Indi etiam et Nigritae
exoptat ut mox Uice Evangelii illustrentur 24.
7. KPISTOLA ad Kplscopos Lusitaniae, de re catholica
augenda. — 7 Febr. 1895 pag. 26
Episcoporum coetus valde probat Pontifex, illum praecipue quem
nuper Olyssipone celebrarunt, qui quidem fructus tulit laetissimos 26.
— Ecclesiam inter et ctvitatem concordiam enixe commendat, atque
obsequium et reverentiam Episcopis debitam inculcat, nominatim
Ephemeridum scriptoribus 26.
8. ALLOGUTIO ad S. R. K. Gardinales» de Matrimonio
civili in Hungaria. — 18 Mar. 1895 pag. 28
Dolet Pontifex sancitum lege fuisse matrimonium civile in Hun-
garia Renixis frustra Episcopis, Clero, nonnullisque legislatoribus,
praevaluere hostes religionis qua quidem innititur hungarici regni
gloria 28. — Pessimae illae de matrimonio leges centies ab Ecclesia
sunt damnatae 28-29.— Statuat potestas civilis de iis quae spectant in
conjugiis rem civilem ; de iis vero quae spectant vinculum maritale,
sola decemit Ecclesia 29. — Jam eas attingens injurias quas patitur
domi, memorat Pontifex multos per Italiam Episcopos, a se sublectos,
sedibus suis fuisse prohibitos, summo quidem apostolicae auctoritatis
detrimento 29. — Composita quidem fuit illa dissensio : manet tameii
intoleranda Sedis Apostolicae praesens conditio 29-30. — Laudibus
omat Pontifex defiinctum Ecclesiae Chaldaicae Patriarcham, et elec-
tionem Georgii £bed-Iesu Khay-yath ad sedem patriarchalem Baby-
lonensem Chaldaeorum coniirmat, laudatumque Praesulem Pallii ho-
nore auget 30-31.
328 INDEX ANALYTICUS.
9. MOTU PROPRIO. de Gommissione pontiflcia ad
raooncillationem dissidentium cum ecclesia fovendam.
— 19 Mar. 1895 pag. 32
Memorat Pontifex quantae sibi curae exstiterit dissidentium recon-
ciliatio, inde ab edita Epistola Praeclara 32. — Ad illam recondlia-
tionem fovendam constituitnr Commissio, praeside ipso Pontifice 32-
33. — Aliquos Cardinales Pontifex nominat, ceteros postea deagna-
turus, ex quibus Commissio constet 33. — De Consultoribus nonnolla
statuuntur 33.
10. EPISTOI.A ad Jos. Tomaaaetti, de festis in honorem
Torquati Tassi. — 9 Aprllis 1895 pag. 34
Probat Pontifex consilium publice renovandae memoriae T. Tassi,
viri laude digni ob retentam avitam fidem, poetae bene de re reltgiosa
menti, a Clemente VIII olim ad coronae capitolinae honorem
invitati 34-35-
11. EPISTOLA APOSTOLIGA ad Anglos regnum Ghristi
in fldei unitate quaerentes. — 14 Aprllis 1895. ... pag. jo
Datis jam ad universos populos litteris de nnitate cathoHca, proprias
tamen ad Anglos dari vult Pontifex 36. — Omnes in Anglia Christiaoi
assidue Deum orent pro Fidei unitate 36. — Gregorius Magnus de
gente Anglorum optime meritus est, nec minus illorum providenm:
utilitatibus successores Gregorii : unde orta est arctissima nobilrs
gentis cum Petri Cathedra conjunctio 36-37-38. — Triste dissidiizin
saeculo XVI natum Romani Pontifices omni cura adhibita precibos-
que indictis restinguere studuerunt 38. — Plures viri sancti sese totos
in Angliae salutem impenderunt, nominatim Carolus Borromaeus,
Philippus Nerius, et Paulus a Cruce 38-39. — Praeclara laude Ponti-
fex exomat Societatem ab Ignatio Spencer conditam, qoae quidein
uberes jam protulit fructus 39. — Fiduciam salutis Angliae adjuvaot
tum ipsa humana civilisque rerum apud Anglos temperatio, tum ad-
versus Rationalismum et Materialismum asserta Dei et Christi jura,
necnon varia beneficentiae opera, dierum sacrorum religio, S. Scriptu-
rae reverentia, humanitatis in longinquas gentes diffusio 39-40-41. —
Illa tamen ad salutem privatam aut publicam non conducent sine Dei
auxilio, quod quidem orantibus datur 41. — Vim orationis sive ad tem-
poralia sive ad aeterna bona impetranda Pontifex inculcat allatts ver-
bis Christi omnia bona promittentis eis qui Ipsius nomine exoraverint
Patrem munificentissimum 41-42. — Non verbis Christi tantum, sed
et ejus exemplo oratio commendatur 42. — Orationis praeceptum et
exemplum praecipue continentur sermone post Coenam habito, in qno
Cbristus ut sui unum essent Patrem rogavit 42-43. — In hanc uni-
tatem perficiendam Pontifex omnes curas impendit, spe gaudens se
vita functum uberes sui laboris fructus Deo allatunmi esse 43. —
INDEX ANALYTICUS. 329
Laete recolit indicia divinae gratiae Anglos ad unitatem catholicam
moventis, atque charitatis suae sensum Apostoli verbis testatur 43. —
Omnes in Anglia dissidentes preces ad Deum fundant, ut doctrinae
Christi vcritatem perspicere coelesti lumine valeant 43-44. — Adeo
inveteratum dissidium ut possint ipsi restinguere Dominus provi-
debit, modo sincero et bono animo rem aggrediantur 44. — In memo-
riam reducit Pontifex tredecim abhinc saeculis susceptam fuisse in
Anglia catholicam Fidem, Anglosque adhortatur ut eamdem iterum
amplectantur 44-45. — Catholicos vero sperat oraturos fratema chari-
tate pro dissidentibus 45. — Singularem vim talis orationis ostendit,
et antiquam memorat Christianorum consuetudinem pro aliis dona
Dei, praecipue Fidem, rogandi 45. — Orationes expostulat et pro iis
qui Deum ignprant, licet sint catholico nomine ornati 45. — Fideles
adhortatur ut virtutibus et bonis operibus sese dedant quibus effica-
cior eorum fiat oratio 45-46. — Implorat Sanctos Angliae patronos, et
ante omnes sanctissimam Genitricem Dei 46. — Precum officia ad
Fidei unitatem obtinendam jam instituta, inprimisque Rosarii usum
commendat 46. — Indulgentias tribuit lucrandas 46-47. — Christi
obsecrationem de unitate iterat, faustaque Britannorum genti adpre-
catur 47. — Ad S"*™ Virginem pro Angelis fratribus precatio 47-48.
- 12. EPISTOLA ad D. Gherardum van Caloen,de ordlne
S. Benedictl instaurando in Brasilla. — 24 Aprilis 1895.
pag. 49
Gaudet Pontifex D. Gherardum van Caloen, Ordinem S. Benedicti
instauraturum in Brasilia, benigne ibi receptum fuisse 49. — Cujus
stimulat animum ut in coepto pergat opere, opitulante gente Belgica
perpecuniam et viros laboris socios. Benedicit 49-50.
13. EPISTOLA ap Card. Neto, Patriarcham Ulissipo-
nensem, de Centenariis solemnibus S. Antonii. — 2 Maii
1895 pag. 51
Laudibus ornat Pontifex S. Antonium 51. — Jure ipsi praeparantur
centenaria solemnia, multum quidem rei religiosae, ideoque et civili
profutura 51. — Probat coetum catholicorum ex nationibus universis
Ulissiponem cogi 51-52. — Prospera Lusitaniae, D. Antonio auspice,
ominatur, et benedicit 52.
14. LITTERAK APOSTOLICAK quibus approbantur
regulae Oblatarum sacri Cordis Jesu. — 4 Mail 1895. pag. 53
Sodalitates mulierum gloriae Dei inservientium ac proximorum
saluti egregie laudat Pontifex 53. — - Inter illas adsciscenda est
Congregatio Oblatarum SS. Cordis Jesu recens fundata 53. — Sororum
laudatae Unionis, necnon " Oblatarum saecularium, " et ** Oblatarum
docentium a SS. Corde'' muniaexponuntur 53-54. — In variasgentes
330 INDEX ANALYTICUS.
dilTusa jam est congregatio, uberes oacta fructos 54. — Quam ancea
jam S. Sedes laudavit et approbavtt, ejus nnnc constitutiones et regu-
las approbat 54-5S-
15. LITTERAE APOSTOLIGAK quibus pecullares
precea cathollcls coxnmendantur per solamnla sacrae
Pentecostes. — 5 Mail 1895 pag. 56
Maxime in votis est Ecclesiae et Pontifici unitas fidei, qoa Dei
gloria et salus animarum promoveantur 56. — IUam impetrare a Deo
studeant omnes Fideles orationibus suis 56. — NuUum vero tempns
aptius orationi est quam quo olim Apostoli cum Maria tn Coenacolo
orantes constiterunt, coeptaeque sunt gentes ab Ecclesia in uoam
Christi Fidem adduci 56-57. — Catiiolici per hos dies Spiritum Saoc-
tum invocent, Spiritum veritatis, fontem sanctitatis, cor Ecclesiae, per
quem, quum sit Charitas, fore sperat Pontifex ut arctius Fideles in
charitate jungantur 57-58. — Concordia Catholicorum et preces mol-
tum ad dissidentium reconciliattonem sunt profuturae 58. — Varits
indulgentiis, in posteros annos valituris, preces indictae augentur 58.
16. LITTKRAK APOSTOLICAE, de saecularibus so-
lemnils S. Phillppi Nerii. — 8 Mai i895 pag. 59
Laetatur Pontifex de saecularibus solemniis S. Philippi Nerii brevi
celebrandis, ipsumque laudat virtutibus et doctrina insignem ; cujus
insistit vestigiis Congregatio ab ipso fundata 59-60. — De pieute
promovenda per cantum, de priscorum Martyrum cultu, de re his-
torica, de Urbe, Philippus bene meritus est 60. — Impertit Pontifex
Indulgentias hisce saecularibus festis lucrandas 60-61.
17. EPISTOL A ad cardinalem Parocchi, de comitiis po-
liticis a catholicis in Italia vitandis. — 14 Maii 1895 pag. 62
Decretum de comitiis politicis vitandis, jussu Pii IX editum, cum
haud recte nonnulli interpretarentur, explicatum postea fuit 62. —
Catholicis, etsi comitiis administrationes spectantibus laudabiliter
intersunt, vitanda esse comitia politica saepe Pontifex edixit, eamqne
sententiam, quum ipsam nonnulli conentur infringere, propalam
manifestari ei visum est 62-63.
18. KPISTOLA ad Georgium Kbed lesu Khayyath,
patriarcham Babylonensem, et ad omnes episcopos chal-
daici ritus de rebus ecclesiae chaldaicae. — 20 Maii
1895 pag. 64
Benevolentissimum erga Orientales animum testatus Pontifex,
memorat se electionem novi Patriarchae Babylonensis, chaldaici
ritus, cQDfirmasse, Vicariumque ad ipsum deputasse in adjutorium, ac
Amadiensi Ecclesiae univisse Akrensem 64-65. — Gratulatur Episco-
pis de studiis initis pro chaldaici Missalis recognitione, necnon de
INDEX ANALYTICUS. 33 1
synodalibus decretis humilitatem Clericorum spectantibus 65. — Lau-
dat illos S. Sedis observantissimos, atque hortatur ut arctius in dies
Clericos et fideles adstringant B. Petri Cathedrae, Nestorianosque
reducant ad catholicam Unitatem 65-66. — Benedicit 66.
19. KPISTOLA APOSTOLICA ad Coptos. De christla-
na unitate — 11 Junii 1895 pag. 67
Ad binas a Coptis catholicis acceptas litteras rescribens Pontifex,
suam in Coptorum gentem benevolentiam testatur 67. — Initia ex-
sponit ecclesiae Alexandrinae quam quidem viri, sanctimonia et
sapientia insignes, necnon schola philosophiae celeberrima, et Eremi-
tarum virtutes illustraverunt 67-68. — Memorat unitatempostea dis-
ruptam, ab Eugenio IVinstauratam, iterumquedisruptam,nihiltamen
mutata Romanorum Pontificiun in discordes filios benevolentia 68. —
Exponit a se ipso de Coptorum gente susceptas curas : alumnos
Societatis Jesu atque Missionales Africanos Lugdunenses ad illam
missos, et Episcopum ex Coptis assumptum 68-69. — ^^ plura para-
tus in gentis salutem, hortatur Coptos catholicos ut conspirent secum,
multumque Sacerdotes, et sacras Virgines rei religiosae profuturos
confidit 69-70. — Concordiam tum Clericis tum laicis suadet, allata
praeclara B. Cyrilli cohortatione ; cujus quidem concordiae exem-
plum opportunissimum ducit reconciliandis Ecclesiae dissidentibus
70. — Hos jam ad communionem catholicam enixe adhortatur 70-71.
— Ad omnia quae proficiant ad eam, Pontifex paratus est, exemplo
Benedicti XIV, de Coptis optime meriti, cujus usurpat verba chari-
tatis plena 71. — Ecclesiae Alexandrinae faustissima ominatur, si
fuerit Romanae iterum juncta : auspices adstent Sancti, Aegypti olim
incolae, et ipsa Sacra Familia 71-72.
20. EPISTOLA ad Ignatium Benham Bennl, patriar-
cham aatiochenum Syrorum, de reconciliatione dissi-
dentium. — 1 Julli 1895 pag. 73
Laetatus Pontifex litteris a Patriarcha acceptis, Orientales, etiam
dissidentes, vult de sua benevolentia confirmari 73. — Dissiden-
tium reconciliationi incumbant omni ope catholici, Pontificis et
maxime Dei auxilio freti 73-74.
21. KPISTOLA ad Franciscum Picard praepositum
Augustinianorum ab Assumptione, de horum ministeriis
in Oriente. — 2 Julli 1895 pag. 75
Laudat' Pontifex Augustinianos de rebus Orientis optime meritos,
ipsorumque consulens incremento, statuit eorum sedes ad Stamboul
et ad Kadi-Keu! esse ampliandas 75. — De administratione spirituali,
de ritibus, de adolescentium institutione nonnulla eos monet, animum-
que eis addit et benedicit 75-76.
332 INDEX ANALVriCUS.
22. EPISTOLA ad Gard. Goossens, Arcb. Mechlinlen.,
et BelgU Episcopos, deCausa aoclall In Belgio. — lO Julii
1895 pag. -j^
Dc causa sociali, quae in Belgio agitatur ardentius, jam pridem
Pontifex edidit documenta, quae quominus afferrent apud Belgas sat
uberes fructus, animorum impedivit discordia dolenda multum atque
stupenda 77-78. — In tanto periculo reconciliare animos studeant pro
munere suo Episcopi in unum congressi 78. — Exponit Pontifex
quanti causa socialis momenti sit, et quomodo hac in re se gerere de-
beant Episcopi atque Fideles, ut communi consulatur bono 78-79. —
Episcoporum obsequium catholicis inculcat,hosque vult abstinere ab
omni inter se de rebus hujusmodi controversia 79-80. — Cleri part»
his in rebus definit 80. — Confidit suis jussis Belgas obtemperaturos,
atque conjunctis viribus obstituros SodcUismo 80. — Benedicit 81.
23. LITTKRAH APOSTOUCAE quibus congregaUo
Sodalium a ''Sanctisslmo Sacramento " in perpetuum
conflrmatur. — 12 Aug. 1895 pag. 82
In praesentibus rerum angustiis, assiduae catholicorum precesetpia
opera levamento sunt Pontifici 82. — Initia refert Congregationis
Ss. Sacramenti, ejus finem exponit, ipsamque in perpetuum confirmat
82-83-84.
24. EPISTOLA ad J. B. Paganuzzl, Praesidem Coml-
tatus Coetuum catholicorum, de Goetibus catholicis in
Italia.— 24 Aug. 1895 pag. 85
In conventu Taurinensi brevi celebrando curent catholici Comitatas
dioecesanos numero augendos, universasque catholicas consodationes
operi congressuum catholicorum aggregandas 85-86.
25. KPISTOLA ad Card. Lang^nieux, Archiep. Rhe-
mensem, de controversia super f amiliis religiosis Galliae.
— 26 Aug. 1895 pag. 87
Gratum testatus animum ob Praesulis vota, memorat Pontifex defi-
nitionem controversiae de familiis religiosis a se Episcopis ipsisqae
Religiosis fuisse permissam 87.
26. EPISTOLA ENGYCLICA de Rosario Mariali. —
6 Sept. 1895 pag. 88
Gaudet Pontifex Dei Matris cultum in dies augeri, Rosarii praeser-
tim invalescente usu 88. — Dissidentium reconciliationem Fideles a
Deo per Mariam efflagitent Octobri proximo 88-89. — J"''© confi-
dimus Mariae, quippe quam nobis in Matrem Christus dedit : qnod
quidem munus ipsa in Coenaculo auspicata, implere non desinit in
coelo : unde maxima in christianis animis oritur fiducia benevoien-
INDEX ANALYTICUS. 333
tiae piae Matris 89-90. — Ipsa Fidei propagandae fautrix inde ab
Ecclesiae ortu, atque sceptrum orthodoxae fidei exstitit,eique multum
confisi sunt viri apostolico spiritu clari, necnon Patres Ecclesiae et
Doctores, Principes christiani, et Pontifices romani ; ideoque Mariae
Ecclesia et Patres splendide gratulantur 90-91. — Ad nationeschn-
stianas in Fide et Charitate conjungendas maximo B. M. Virginem
adjumento fore confidit Pontifex, quippe quae olim ab Ephesinis
Patribus, toto plaudente orbe, VirgoDeipara conclamata est 91-92. —
Catholicos adhortatur ut pro dissidentibus B. M. Virginem exorent,
fraternitatis affectionem sic aemulaturi quae inde ab initio viguit in
Ecclesia 92-93. — Dissidentes nunc nationes olim optime de B. M. V.
sunt meritae,eisque succurret pia Mater pro ipsis exorata 93. — Exstant
ex Oriente in Occidentem advectae imagines Mariae, monentes nos ut
ipsam pro dissidentibus imploremus 93. — Nullae ad B. M. Virginem
preces effundi possunt Rosario efficaciores ad unitatem christianam
reparandam ; ideoque a pluribus olim Romanis Pontificibus fuit in
Oriente propagatus cultus Rosarii, nostra quidem aetate multum ibi
invalescens 93-94*95. — Laete recolit Pontifex in conventu eucharistico
Hierosolymitano propositum initum fuisse templi in honorem Reginae
SS. Rosarii exaedificandi 95. — Pastores et gregem ad indefessum
Beatae Virginis cultum, proximo praesertim mense, exhortatur et
instantissimas preces ad Mariam effundit pro catholicis ^t disstde -
tibus 96. — Benedicit 96.
27. EPISTOLA Archiep. Naupactensi, delegato apo-
stoUco ad foederatas Americae civitates, de vitandis coe-
tibuscum acatholicis. — 18 Sept. 1895 pag. 97
Non probat Pontifex catholicos cum acatholicis convenire de reli-
gione rectisque moribus acturos. Pateat, si libuerit, acathoUcis con-
ventunm catholicorum aditus ad audiendum 97. — Sacerdotum
Paullianornm institutum ccmmendatur 97.
2$. KPISTOLA ad Gard. RampoUa, Status Secreta-
rium, de invasione Urbis impie celebrata elapso ab hac
XXV anno. — 8 Oct. 1895 98
Queritur Pontifex de sibi illatis injuriis ab Ecclesiae hostibus, qui
sic produnt animum in impugnatione S. Sedis perseverandi 98. —
Ostendit, eversa civili romani Pontificis potestate, ipsos jam niti abo-
lere spiritualem, novam ut condant Romam christianae Urbi adversam
99. — Triumphum de hostibus demum acturam Ecclesiam affirmat ;
at in praesenti res Italiae pessum ire multum dolet 99-100. — Bellum
sacrilegum in dies ingravescere, nec ad S. Sedis libertatem legum
quarumdam cautiones sufficere ostendit 100. — Principatus sui civi-
lis necessitatem utilitatemque multiplicem exponit, Dcique gratiae,
non vero presentibus rebus tribuendam dicit gentium in S. Sedem
334 INDEX ANALYTICUS-
observantiatn loo-ioi. — Ostendit S. Sedem de Italia optime semper
meritamy in posternmque meritnram 1 01-102. — Exoptat nt Itali,
Massonam exciisso jugo, S. Sedi obsequantor 102.
29. LITTERAE APOSTOLIGAE da patriarchatu
AJeundrino Coptorum. — 26 Nov. 1895 pag. 103
Gratum erga Deum aniroum testatnr Pontifez ob laetos sacri mune-
ris sui fhictus 103. — Coptorum Ecclesiae amantissimus, nuper ad
illos litteras dedit catholicos stmul et dissidentes compellans 103. —
Missa deinde a Coptis catholids ad S. Sedem legatione de Hierar-
chiae et Patriarchalis dignitatis instauratione, Pontifex eonim posto-
lationem duxit opportunissimam, inspectis nempe rei catholicae per
Aegyptum incrementis, variisque utilitatibus ex illa instauratione
orituris 103-104- 105. — Restituit igitur Patriarchatum Alexandrinum
catholicum, eique sedes episcopales duas decemit suffraganeas 105.
— Limites Patriarchatus Alexandrini, dioeceseosque Hermopolitanac
atque Thebanae definiuntur 105-106. — Patriarchae et Episcoporum
prima designatio reservatur S. Sedi 106. — Laetatur Pontifex restito-
tam esse sedem S. Marci, Petri discipuli, dissidentesque hortator
ad obsequium Hierarchiae catholicae. 106. — {'raesentium litterarum
auctoritatem vindicat 106-107.
30. AX4LOCUTIO ad S. R. E. Gardinales, de rebus
Arxneniae. — 29 Nov. 1896 p^. 108
Armeniae gentis calamitates dolet Pontifex, eique se variis indns-
triis opituiatum esse exponit 108. — Benevolum erga Orientaies ani-
mum testatus, memorat a se litteras ad Coptos datas, sedemqne Ale-
xandrinam restitutam esse. 108-109.— Cardinales creantur 109-110.
31. EPISTOLA ad L. Eygenraam, script. ephemerld.
" De Tijd ", de re Gatholica in Neerlandia scriptis pro-
movenda. — 15 Dec. 1895 pag. iii
Memorat Pontifex priores scriptores Ephemeridis De Tijd bene de
re catholica et civili esse nteritos, gaudetque illorum vestigiis insistexe
recentiores, hosque ut provehant S. Sedis consilia de dissidentium
reconciliatione adhortatur 111-112 — Scriptores catholicos vana
monet 112. — S. Willibrordum laudat Neerlandiae Apostolum, nobi-
lemque gentem a vera dein deflexam Fide, errores sensim deponere
gaudet, et scriptores laudatae ephemeridts adhortatur ut pergant ad
veritatem fratres reducere 112-113. — Benedicit 113.
32. EPISTOLA ad Archiepiscopum Aquilanum de
reverentia Episcopis deblta. — 26 Dec. 1895. ... pag. 114
Dolet Pontifex Archiepiscopo debitum obsequium a nonnulHs prae-
termissum, honoremque episcoporum suum esse edicit 1 14. — Cle-
rum laudat observantiam erga Pastorem palam professum 114.
INDEX ANALYTICUS. 335
33. SPISTOLA ad Cardinalem Parocchi, Commissio-
nis Sanctae Archeologiae praesidem, de perflciendo opere
J. B. De Rossi " Roma Sotterranea „. — 31 Dec. 1895.
pag. 115
Ne per obitum clarissimi viri J. B. de Rossi infectum maneat opus
ipsius "Roma sotterranea" de religione et historia bene meritum, Pon-
tifexillud Commissioni S. Archeologiae mandat perficiendum 115-116.
34. EPISTOLA ad Card. Lang^nieuz, Archiep. Rhe-
mensem de centenariis solemnibus Clodovei Regis. —
6 Jan. 1896. . pag. 117
Consilium celebrandi memoriam baptismatis Clodovei regis Pon-
tifex probat, precibusque annuit Cardinalis jubilaei lucrum poscentis
117. — Benevolum testatur animum erga gallicam gentem a Deo ele-
ctam Ecclesiae propugnaculum 117. — Quod quidem Galli laete re-
colant proximis festis, permagni aestimantes suam tn Christo regene-
rationem per quam cum spiritualibus, tum civilibus bonis, historia
teste, sunt aucti 11 7- 11 8. — Episcopi Galiiae S. Remigii virtutcs pro
fideque labores aemulentur 1 18-119. — Deum pro Gallia rogat Pontifex
ut sancta sit et avitae lenax fidei 1 19. — Sint Galli animo inter se con-
cordes, tutique ab imminentibus malis per religionis clypeum ; consu-
lant nempe reipublicae per concordiam et Ecclesiae obsequium in
praesenti rerum perturbatione 119-120. — Massonum grassante secta,
catholici bonum certamen strenue certent 120. — Faustissima Galliae
apprecatur Pontifex, et benedicit 120.
35. LITTERAE APOSTOLICAE de JubileO inCiodo-
vaei Regis festis saecularibus. — 8 Jan. 1896. ... pag. 121
Clodovaei baptisma Pontifex refert a S. Remigio collatum, magno
quidem gallicae gentis emolumento, illiusque proin memoriam jure
celebrari ostendit 121-122. — Antea datam a sehac de re epistolam
memorat 122. — NonnuIIa suadetquae saecularis celebritatis utilitatem
et decus augeant 122. — Indulgentias impertit lucrandas proximis
festis. 122- 123- 124.
36. EPISTOLA ad Card. Goossens, Archiepisc. Mech-
liniensem, de Schola Thomistica I.ovaniensi. — 6 Febr.
1896 pag. 125
Gaudet Pontifex Episcopos Belgii suis obsecundasse consiliis de
philosophiae studiis in Lovaniensi Athenaeo amplificandis 125. —
Scholae Thomisticae necnon Seminarii scholae annexi leges auctori-
tate pontificia sancitas fuisse memorat 125-126. — Praescriptum de
adhibenda in lectionibus lingua latina inculcat iterum tum alumnis,
tum institutoribus 126. — Uberes fore fructus scholae ominatur, et
benedicit 126-127.
336 INDEX ANALYTICUS.
37. EPISTOI.A ad A. Pagto, supreml GonsUil Socie-
tatis Vlnceatianaa Praesidem. — 13 Febr. 1896. pag. 128
Societatem VinceDtianam iaudat Pontifex levandae plebi atqne re-
ligtoni cohonestandae deditam 128. — Gaudet ipsam proposuisse
Vtncentianas Conferentias etiam in Oriente instituendas, atqoe suts
obsecundare consiliis de operarum conditiooe levanda 128. —
Charitatem extollit maximum societati periclitantis praesidium 128-
129.
38. MOTU PROPRIO. De ratione concordi rei catho-
llcae provehendae apud orientales. — 19 Martii 1896.
pag. 130
Constitutioni Orientalium antea editae subjicere visum est Pontifici
praecepta quaedam de ratione concordi rei catholicae apud Orientales
provehendae 130. — Exponit Pontifex maximi esse momenti illam
concordiam inter Delegatos Apostolicos imprimis atque Patriarchas,
qui quidem ex illa haurient excellentia bona 130- 131. — Jubet Pon-
tifex Patriarchas binas saltem quotannis congressiones actitare com
Delegatis, quaeque sunt in illis congressionibus tractanda cxponit
131-132. — Commendat praecipue curandam institutionem clerico-
rum, et puerorum, atque propugnandam per scripta Fidem catboli-
cam 132-133-134. — Rationem definit officiorumquae Delegatis interce
dant cum eis qui Missionibus praesunt 134. — Delegatos, quorum
quidem munus est instare ut servetur Constitutio Orienialium^ non
nuUa monet de latinorum Institutis fovendis, de presbyteris latinis
adjuvandis, ad concordiamque cum orientali dero adhortandis 134-135.
— Praesentium litterarumauctoritatemvtndicaf 135.
39. LITTKRAK APOSTOUGAE de peregrinationlbus
ad sancta loca Palaestinae. — 18 Aprilis 1896. ... pag. 136
Peregrinationes ad sancta Palaestinae loca celebrari saepius nostra
aetate Pontifex gaudet, earum exponens utilitatem, uberesqoe fructus
enumerans inde natos postremis hisce annis 136- 137. — RogantePraepo-
sito generali Augustinianorum ab Assumptione, Pontifex concedit iter
ad sancta loca suscepturis bis lucrandam plenariam indulgentiam, iis
vero qui domo detenti, peregrinationi aliquo modos uifragati vel mente
juncti fuerint, indulgentiam plenariam semel lucrandam 137-138. —
Nonnullas alias decernit gratias a peregrinantibus assequendas in
via vel ubi ad sancta loca pervenerint 138-139. ~ Praesentium litte-
rarum auctoritatem vindicat 139.
40. EPISTOLA ad Hungariae Episcopos de saeculari-
bus regni solemnibus. — 1 Maii 1896 pag. 140
Approbat Pontifex constituta esse saecularia solemnia quibus rei
Hungaricae initia celebrentur, ex illisque uberes proventuros esse
fructus confidit 140. — Testatussuum de futuris solemnibus gaudium,
INDEX ANALYTICUS. 337
recolit officioruxn vtcissitudinem Hungaros inter et Apostolicam Sedem,
speratque per praesentes litteras auctum iri celebritatis gaudium
atque fructus 140-141. — Rei Hungaricae multum profuisse religionem
catholicam exponit 141. — Memorat Geizam ducem a S. Adalberto
conversum ad Fidem, et S. Stephanum optiihe meritum de gente sua,
quae quidem clarum aemulata principem, Sedi Apostolicae et catho-
licae Fidei devotissimam se semper praestitit 141- 142. — Probat Pon-
tifex eos qui curant exponendas per futura solemnia partes Ecclesiae
in rei Hungaricae incrementis 142. — Ostendit de civili gentis libertate
bene meritos esse Pontifices romanos, in primis Innocentium XI 142-
143. — Memorat a Gregorio XIII conditum in Urbe collegium pro
Hungaris 143. — Verba Joannis HunyadiSy atque epistola ordinum
regni ad Nicolaum V, testantur Ecclesiam de Hungris optime meri-
tam 143. — Hungarorum regnum Apostolicae Sedi fuisse deditissi-
mum edicunt complura ex actis publicis, necnon variae commenda-
tiones quibus a S. Sede gens Hungarorum dignata est 143-144. —
Refertur ex diplomate Clementis XIII ad Mariam Theresiam illustrior
pagina ^44-145. — Adhortatur Pontifex Hungaros,regni sui laudes cele-
braturos, ut nitantur in primis religiosissimorum patrum aemulari
exempla 145-146. — Dolet a multis hominibus contemni religionem
catholicam, magno ipsius humanae societatis detrimento 146. —
Memorat antea a se ad Hungaros datas litteras per quas rei religiosae
simul et civili consulere studuit 146. — Eos diligentius quotidie moni-
tis suis obtemperaturos esse confidit, maximo quidem rei Hungaricae
emolumento 146-147. — Sperat futuris solemnibus auctum iri inter
Hungaros pietatem erga romanam Ecclesiam, necnon obsequium
fideraque in Domum Habsburgensem, atque cum Petri cathedra ne-
cessitudinem 147. — Benevolentissimum Hungaris animum testatur,
Deum pro ipsis Sanctosque exorans, atque exoptat ut eadem Fide
cives omnes jungantur Ecclesiae 147-148. — Benedicit 148.
41. LITTERAK APOSTOLIGAE quibus domus ad
S. Laurentil Brundlsinl de XJrbe declaratur generalitia
Ordinis Minorum S. Francisci Capulatorum. — 5 Maii
1896. pag. 149
Pontificis est religiosarumfamiliarumpacem curare 149. — Urbani
VIII declarationes de conventu Imm. Conceptionis Ordinis Minorum
Capulatorum minus rite olim interpretati sunt Minores Capulati pro-
vinciaeRomanae,parvi facientesMinistri Generalis auctoritatem,quam
quidem aliis postea litteris laudatus Pontifex vindicavit 149-150. —
Difficultatibus iterum exortis, Pius IX conventum Imm. Conceptionis
declaravit generalitium esse tantumque Ministro Generali vel, eo
absente, Commissario Generaii subditum 1 50-1 51. — Aquo discedere
temporum injuria coacti, se receperunt Superiores Generales ad
AcTA Lkonis. — VI. aa
338 INDEX ANALYTICUS.
S. Nicolaani, jamque ad S. Laurentiam Brondtsinam sedem soam
transferre decrevemnt 151. — Quam domuro praesentibos littm
Pontifex constituit generalitiam, revocans supra recensttam Consti-
tutionem Pii IX 151-152. — Sutuit de ratione Conventus Imm.
Conccptionis atqoe romanae provinciae, cum Minorum Capulatonmi
Ordine ejusque Ministro Generali 152-153.
42. KPISTOLA ad Ueneltk Negus Negasti, Aethiopiae
imperatorem, de captlvis llberandis. — 11 Maii 1896. pag. 154
Imperatorem sibi benevolentissimum rogat Pontifex pro mmiert
SQO ut quos dettnet captivos, libertate donet, summam sic landem ab
hominibus atque praemium a Deo consecuturus 154-155.
43. EPISTOLA ENCYCLICA de uniUte Ecclesiae. —
29 Junli 1896 pag. 15^
Visum est Pontifici, devios reducendi gratia, unitatem Ecclesiaehb
tractare litteris 1 56. — Ecclesiae contemplari speciem otiiissimQiB
156. — Ad Ecclesiam redire dissidentes ab ipso Deojubentnr, nec
deest ipsis ad implendum praeceptum coelestis gratia 156. — Vimpcr-
suadendi Pontifex Deum rogat 1 56. — Auctor naturae et gratiae Deos
homines assumit sui operis ministros : ad quem a Deo detinitom le-
rum ordinem refertur Verbi incarnatio 1 57. — Suum Filius Dei rounos
continuandum mandavit Apostolis. Qiia ratione Ecclesia geniti
est| quae spirituatis simul est et extema, ut patet ex Apostolorom
docendi munere, ex Fide interna exterius profitenda, ex gratia coelesti
participanda per instrumenta externa, ex juribus Ecdestae doccnds,
ofiiciisque Rcclesiaedocendae 157-1 58. — Inde corpus, et corpus Christi
vocatur in S. Scrlptura Ecclesia, utpote oculis conspicua, at vivensoc-
culta Christi virtute quae manifestatur actibus 158. — Errant qui sive
formam in Ecclesinexternam, sivc principiumvitae internom negant
158. — Vera hac de re doctrina exponitur, assumpta similitudine ex
animae humanae corporisque conjuiictione, et unione naturae diviaae
cum humana in Chiisto 158-159. — Qualem Christus Ecclesiam con-
stituit, talis permaneat necesse cst : quod verbis illustratnr Chryso-
stomi et Augustini 159. — V^erae Kcclesiae a Christo constitutae niii-
tatem testatur Scriptura : quac qiiidem unitas qualis sit a volui^taie
Christi inquirendutn esi 159-160. — Ecclcsiara formavit Christus indi-
viduam, non vero distincias coniplecteiitem communitates i6a —
Ecclesiae unitateni eximie S. Clenicns AIcx. profitetur i6a — Cum
Christi verbis, tum ojus omnes salvandi homines proposito probatar
Ecclesiae unitas 160- 161. — Hanc praesignificavit Isaias, cujus vcrba
diserte Optatus Milevitanus et Augnstinus interpretantur 161-162.—
Unicum est Christi corpus mysticum, ut et ejiis mortale corpus un]<
cum est 162. — Ncqueuiit cuin unico capite Christo jungi memb»
quae fuerint a caeteris mcmbris dispersa, illaque mori, utpote a caprtc
INDEX ANALYTICUS. 339
disjuncta, necesse est 162-163. — Praecedentium conclusio 163. — Qui
Ecclesiam nnicam condidit, is idem condidit unam, in qua videlicet
omnes unum essent : quod ipsum Christus Patrem rogavit : hujusque
concordiae fundamentum posuit Fidei unitatem, quae qualis ex Christi
praecepto esse debeat, jam indagat Pontifex 163-164. — Permissa si
fuisset ingenio hominum doctrina Christi, Fidei unitas stare non
potuisset : hujus ergo unitatis servandae principium aliud constitui
divina sapientiadebuit, utut sacrae extarent litterae, illudque Pontifex
inquisiturus, primordia exponit christiaili nominis 164-165. — Christus
videlicet audientibus se tradidit singula suae doctrinae capita ex animo
amplectenda, nullo quidem excepto 165. — In coelum jam rediturus,
Apostolos doctrinam suam disseminare jussit, pollicitus se missurum
veritatis Spiritum perpetuo in ipsis mansurum 165-166. — IUos ergo
perinde ac se ipsum audiri imperat, singulaque doctrinae ipsorum
capita teneri 166. — Munere suo Apostoli rite perfuncti sunt 166. — Ma-
gisterium verocum Christus instituerit perpetuum,ApostoIiepiscopos
consecravere suos in verbi ministerio successores, quos jusserunt et
ipsos constituere alios divini verbi ministros, sicque munus Christi
doctrinam docendi integram, et officium ipsam accipiendi perdurant
in Ecclesia, quae quidem omni aetate e sinu suo eos oipnes ejecit qui
de quolibet doctrinae suae capite non secum una sentirent 166-167-
168. — Unitatem Fidei S. Paulus edicit servandam semper, eamque
ostendit a Christo Apostolorum, pastorum atque doctorum ministerio
superstructam 169. — Quare uno ore doctores Patresque proclama-
vere eamtenendam esse doctrinam quam ab Apostolis acceptamnobis
tradiderunt ipsorum successores 169-170. — Magisterium in Ecclesia a
Christo institutum, infallibile est ; qui vero ei contradicit in uno, om-
nem simul repudiat doctrinam christianam, ut ex ipsa patet natura
Fidei 170- 171. — Objectum Fidei a Cc. Vaticano definitur 171. — Magi-
sterium Ecclesiae S.Augustinus vindicat 171 -172. — Non sola Fide,sed
et Dei cultu, legumque ac disciplinae sanctitate Ecclesia finem suum
attingit salutem generis humani 172. — Soli vero Apostoli eorumque
successores constituti sunt a Christo divini cultus ministri, populique
christiani rectores 172. — Omnes ideo homines Christus in unam ad-
vocavit societatem iis instructam principiis per quae Dei filiiin Eccle-
sia perfecti salviqueevaderent : hic enim finis Ecclesiae est 173. —
Ecclesiae suae Christus, utpote societatiperfectae, praefecisse debet
magistratum maximum, cui obediens omnis esset christianorum mul-
titudo, sicque in Ecclesia est ex jure divino unitas regiminis, quae
unitatem efficit communionis 173-174. — Illa vero summa potestas in
Ecclesia qualis sit, non est aliter nisi cognita Christi voluntate sta-
tuendum. Constiiuit vero ipse Ecclesiae suae rectorem in terra Pe-
trum, in successoribus auctoritate perpetua superstitem, quem quidem
solum elegerat Ecclesiae suae fundamentum, eaque potestate auxit
quae jurisdictio dicitur 174-175-176. — Quam jurisdictionis potesta-
340 INDEX ANALYTICUS.
tem declarant confirmaiitque verba Domini asseverantis adversas Pe-
trum, adversus Ecclesiam inferi portas non praevaliluras, atque poUi-
centis se Petro daturum claves regni coelorum et quodcumque ligandi
vel solvendi potestatem 176-177. — Suum promissom Christns exe-
quens,gregem suum Petro commisit regendum^sic ipsi potestatem tri-
buensgubernandi omnes homines 177. — Nunquam vero Petms fide
iapsurus est, utpote per preces Christi firmatus, jussusqne ab eo con-
firmare fratres suos 177-178. — Unamesse suam et Petri potestatem
Christus testatus. est dum certa nomina sibi propria tribuit et Petro :
vocatur Christus, et a Christo vocatur Petrus lapis ; clavem habens ;
pastor ; confirmans in omni opere et sermone 178. — Illa nomtna.
magnarum indicia rerum, Leonis I et Gregorii magni verbis exponns-
tUr 178-179. — Suprema potestas data Petro, perpetua est, in ejusqix
recidens successores,Pontifices videlicet romanos; illudque catholicae
doctrinae caput illustratur verbis Cc : Florentini et Lateranensis IV,
ac sanctorum Patrum testimoniis 179-180. — Nemo Inde, nisi fidem
romanam teneat,catboIicus audit apud Hieronymum,Augustiiium,C}'-
prianum, Maximum Abbatem, quum ab ipso Christo acceptam teneat
sedes Apostolica in omnibus et per omnia potestatem 180-181.—
Catholicam doctrinam de summo Petri romanaeque Ecclesiae princ>
patu asserunt acta Concilii Ephesini, Chalcedonensis, Constantino-
politani III, formula catholicae professionis proposita ab Hormisda,
et illa quam Michael Palaeologus in Cc : Lugd. II professus est iSi-
182. — Ut in romano Pontifice principatus Petri, ita in Episo^is
potestas Apostolorum permanet 182. — Exponit Pontifex episcoporom
cum romano Pontifice necessitudines. IUorum nempe cum Petri
successore conjunctio, quae Ecclesiae parit unitatemi sancita a Chri-
sto est qui nihil Apostolis seorsum a Petro, plura vero Petro contu-
lit seorsum ab Apostolis, ita ut Episcopi excidant potestate regendi,
si a romani Pontificis secesserint communione quae fundamentum
potestatis ipsorum est 182-183. — Christus ergo Ecclesiam soam con-
stituit unam fide, regimine, communione sub Petri summa cathedra
183. — Hanc esse unitatis centrum exponunt Cyprianus atqueOpta-
tus Milevitanus, schismaticum et haereticum habentes eum qui defe-
cerit a Sede Apostolica : talem quidem, quum sit extra Ecclesiam,
nullam jam posse auctoritatem participare patet 183-184. — Hoc exi-
mie Optatus Donatistas monuit 184. — Voluit Christus Episcopos ita
cum Petro conjunctos ut ipsi subsint pareantque ; nec satis est mtec
eos Petrum priores gerere partes, quum clavium nomine summa desi-
gnetur potestas 184. — Ut enim Episcopi agnos,ita summus Pontifez
regendos accepit a Deo et agnos et oves 184. — Hinc illaede B. Petro
singulares veterum locutiones, quae ejus praedicant summam pote-
statem 184-185. — Hanc celebrat S. Bernardus, ad Eugenium Papam
scribens 185. — Non tantum Episcopos singulos, sed et universos
subesse romanorum Pontificum jurisdictioni ex eo patet quod hi sont
INDEX ANALYTICUS. 34 1
a Christo fundamentum Ecclesiae universae constituti, et praepositi
universo gregi : tenentque ab eo acceptas claves regni coelorum 185-
186. — yt nempe Episcopi universo gregi suo» ita et romani Ponti-
fices toti praesunt reipublicae christianae, ipsius Cbristi potestatem
gerentes 186. — Hanc romanorum Pontificum in episcoporum colle-
gium potestatem testata est Ecclesia omni tempore, ut ex historia
patet Conciliornm ; nec usquam legitur in S. LitteriS summam pote-
statem sine Petro et contra Petrum traditam fuisse Apostolis 186-187.
— Nulla vero oritur administrationi confusio ex eo quod iidem simul
subsunt potestati Episcopi et Pontificis romani,.quum sit hujus pote-
stas principalior 187. — Episcoporum potestati fautores se semper
praestiterunt Pontifices romani 187-188. — Per has litteras catholicos
arctius cum suis pastoribus ac summo pastore devinctum iri coniidit
Pontifex 188. — Dissidentes vero ut ad Ecclesiae redeant unitatem
compellat, monitum eis proponens S. Augustini de toto Christo su-
mendo 188. — Illos vero omnes qui Deum patrem sibi esse cupiunt
docet ejusdem Augustini verbis Deum se praebere patrem iis tantum
qui fratrem sibi Jesum-Christum simulque Ecclesiam matrem adsci-
verint 189. — Dei benignitati omnes commendat quos in oratione
spectavit, et benedicit 189.
44. EPISTOLA ad Card. Svampa, Archiep. Bononien-
sem, de celebrando saeculi XIX termino. — 18 Juliil896.
pag. 190
. Exponit Pontifex plura se Pontificatus sui spatio documenta tradi-
disse per quae pacem curaret instaurandam in mundo 190. — Gaudet
concordiae spem conceptam augeri ex eo quod nonnulli terminum
tabentis saeculi decrevere solemni religionis testimonio celebrandum
190. — Agant illis solemnibus catholici gratias ob collata Pontifici
beneficia ; maxime vero Deum exorent ut humano generi misereatur
190.
45. LITTKRAE APOSTOLIGAE quibus Universitati
Gregorlanae flt facultas Juris Ganonici cathedras instl-
tuendi et academicosconferendi gradus. — 29 Julii 1896.
pag. 192
Romanorum Pontificum curam de scientiis humanis divinisque
promovendis testatus, landat Pontifex Universitatem Gregorianam a
Clericis Regularibus S.J.nobilitatam 192. — Concessum ipsi a Pio IX
privilegium juris Canonici cathedras erigendi, conferendique gradus
academicos, Pontifex hisce litteris confirmat, legesque definit in con-
ferendis gradibus observandas 192-193. — Praesentium litterarum
auctoritatem vindicat 193.
342 INDEX ANALYTICUS.
46. EPISTOLA ad Card. Vanghan, Arch. Westmo-
nasterleasem, de aublevandls clericis anglicanisad fldem
coQversls. — 27 Aug. 1896 pag. 194
Testatus Pontifex suam de salute AngUae sollicitudinein. dolet
tristi rei familiaris conditione eos nonnunqnam premi qui ad matrem
Ecclesiam exclero anglicano redeunt 194. — Varia quae illis occor-
rnnt mala perpetienda, licet a pluribus fuerint superata, valent tamen
nonnullos in errore diutius detinere 194-195. — Kxoptat ergo Pontifex
ut illorum necessitatibus provideatur, conspirantibus in id Episcopis,
clero, ac fidelibus 195.
47. EPISTOLA ad Gultelmum Alllata, Praesidem
consociailonls antlmassonlcae, de primo antimassonioo
conventu. — 2 Sopt. 1896 pag. 196
Catholicorum coetus magno esse rei catholicae emolumento lesta*
tur Pontifex, consiliumque probat agendi conventum adversns Mas-
sonum sectam, de qua impugnanda se plura edidisse documenu
memorat, quae diligenter in futuro conventu attendenda monet, ut
uberesex ipso fructus proveniant 196-197. — Massonibus ut suared-
datur facies exoptat 19/. — Conventui fausta apprecatur, congressa*
rosque monet ut errantibus quidem, nequaquam vero errori parcaat
197.
48. LITTERAE APOSTOLICAE de ordinationibus
anglicanls. — 13 Sept. 1896 pag. 19S
Saepe Pontifex Anglorum genti benevolentiam suam testatus est,
ipsam percupiens Ecclesiae matri reconciliari 198. — Tractatunis
jam est de ordinaiionibus ritu eduardino peractis, quas quidem irritas
jam tenuit communis sententia, nonnuili vero, nostra praesertim aeu-
te, habent validas 198-199. — Opportunum ideo visum est ipsis haac
causam retractari auctoritate S.Sedis 199. — Qua de re benigne indulsit
Pontifex, summamque sollertiam fuisse adhibitam ad causam rite
retractandam exponit 199. — Ante omnia autem perpensa fuisse nout
ea documenta quae de reconciltanda ecclesia Angliae tradidlt legato
suo Julius II I, quae quidem ad ipsam spectabant causam ordinatioauns
anglicanarum 199-200. — Has Julium habuisse irritas ex eo patet
quod postea ad legatum scribens, eos posse promoveri ad ordines di-
cit qui nofi promoii a i sacros ordines fuerant : designari autem fais
verbis eos qui ritu eduardino consecrati fuerant, ex ipsis litteris coo*
stat 200-201. — Paulus item IV, a Philippoet Maria regibus ad ipsom
legatione missa de re religiosa in Anglia, litteras dedit Prauiara
carissimi^ ex quibus patct irritas teneri a Pontifice ordinationes secun.
dum novam ritualem formam collatas, idemque testantur Pontificis
Htterae, postea datae 201-202. — Nec aliter religionts restaurandae
INDEX ANALYTICUS. 343
fautores illa S. Sedis documenta intellexerunt 202. — Exponitjam
Fontifex optimam illorum documentorum interpretem esse Ecclcsiae
disciplinam habentis ordinationes riiu edaardino infectas. 202-203.
— Quae quidem disciplina ex eo demonstratur quod saepius illae
ordinationes iteratae sunt ritu catholico, id quidem probante Ap. Sede,
ut multa tcstanlur facia ad Suprefnam delata 203. — Duo ejusmodi
facta Pontifex exponit, alierum cujusdam Calvinistae Galli, altenim
Joannis Clementis Gordon 203-204.— Clementis XI decretum in causa
Gordon Pontifex perpendit 204. - - Licet ab Apostolica Sede fuerit
sic controvcrsia definiia,tamen in Ordinale Anglicanum rursus inquiri
Pontifex pro sua indulgentia jussit 204. - Doctrina de sacramentis
novae legis exponitur 204. - Materia in iis per formam determinatur,
ut manifestius in Ordine apparet 204-205. — Fomia vero ad ordinatio-
nem presbyteralem ab Anglicanis adhibita manca fuit r quac vero
verbaipsiadditapostea fuere,vim suam,si quam forte haberent,excrerc
nonjam potuerunt obextinctam Hicrarchiam 205. — Manca similiter
fuit episcopalis consccrationis forma, nec restituta suae integritati per
verba serius adnexa 205. — Nec habet ad consecrandum episcopum
vim ullam oratio Omnipotens Dei4s, quippe quae fuerit sic deminuta ut
nullam jam inducat consecrationis episcopalis ad sacramentum Ordi-
nis rationem 205-206. — Exponit Pontifex Ordinalc Anglicanum a
suis auctoribus fuisse ad errores Novatorumita accommodatum, iit ad
usum ordinationum jam non valeret sic deformatum, nec potuerit
postca ab hoc originali vitio rite purgari, quum in ipso verba usur-
pentur alieno sensu ab eo qui ad Sacramentum conficiendum rcqui-
ritur 206-207. — Hujus vis argumenti, ab ipsis perspecta Anglicanis,
extenditur ad deprccationem Omftipoiens Dcus zorj. — Ordinationes
anglicanae non tantum ob Jormae defecium irritae sunt, scd ct ob
defectum intentionis 207-208. — Causam hanc summa sapientia fuissc
ab Apostolica Sede judicatam omnes consensere in Suprema judices,
ipsam iterum scrutati ; Pontifex vero, rei opportunitate maturius
perpensa, irritas declarat Ordinaiiones, ritu anglicano peractas 208 ;
— jamque dissidcntes,qui Ordinum beneficia requirunt, hortatur ut ad
unicum redeant ovile Christi, maxima ibi adjumenta ad salutem
reperturi 208-209. — Eis in primis leconciliationem cum Ecclcsia
suadet qui religionis niinistri in communitatibus suis habentur 209. —
Praesentium litterarum auctoriiatem vindicat 209-210.
49. KPISTOLA KNGYGLIGA de Rosario Mariall —
20 Sept. 1896 pag. 211
B. Mariae V. cultum, nostris opportunissimum temporibus,' saepius
scjam commendasse Fidelibus Pontifex memorat2ii. — Instante
jam morte, Matrem Dei hominumque fidentius his littcris lauda-
turus cst prcccm itcrum Rosarii celebrando, unde sc dat hortandi
344 INDEX ANALYTICUS.
Fideles praeclara occasio 211. — Rosarii nomen congraum huic
precandi formae est quae Reginam Coeli Rosamque mysticam Para-
disi salutat, nobisque parat gloriae coronam 211-212. — Ad salutem
enim necessaria oratio est, quae tum maxime est efficax cum perseve-
ranter orant complures in unum congregati 212. — Constat vero Rosa-
rii formula precibus saepe iterandis, atque ad precationem commu-
nemaccommodatissimis 212-213. — Laudatur familiarum cbristiana-
rum consuetudo Rosarium recitandi 213. — Memorat Pontifez decreta
sua de Rosario in ecclesiis recitando, de aliisque gaudet coltus iUias
incrementis 213. — Communem Rosarii precationem jucundissimazn
animo ac saluberrimam esse Pontifex experimentiscognovit 213. —
Non nimiaest ea fiducia quam in Mariae praesidio collocamus, qjsam
pmeter perfectum Conciliatorem Christum alii possint secnndum quid
mediatores dici Deum interet homines, quod quidem imprimis conve>
nit Mariae 213-214. — Ipsa partes egit in generis humani redemp-
tione eximias» quas Rosarium colendo contemplamur afiectu sua-
vissimo 214. — Incrementum accipit insigneex Rosarii cultu virtus
fidei» siquidem ejus, qui fidei Auctor est et consummator, vita omnis
proponitur contemplanda in Mysteriis Rosarii 214-215. — Fidei
profitendae facultatem optimam habemus ex vocalibns precibos
Rosarii 215. — Pretium meritumque fidei exponitur 215. — Debet exi-
mia poenitentiae virtus, quum abstinentiam Ecclesia temperaverit,
aiiis excoli officiis : quam ad rem facit multum Rosarii cnltus 215. —
Hic autem, tot proferens fructus saiutis, nemini gravis est 215-216. —
Rosarium comes dulcis et praesidium est in vita et in morte 216. —
Multis ipjum indulgentiis auctum est, permagni quidem aestimandis
216. — Ostendit Pontifex Rosarium, tantis insignebeneficiis, plurimuni
praeterea valere ad dissidentes Ecclesiae reconciiiandos ; ideoque
catholicos hortatur ut toto praesertim octobri illam reconciliationem
deposcant Rosarium recitando 216-217. — Exoptat ut Rosarii cultus
multum Fidelibus proficiat 217.
50. EPISTO LA ad Rodulf um Cornely, Josephum K na-
benbauer,Franciscum de Hummelauer, de studlis Bibli-
cis. — 14 Oct. i896 pag. 218
Proposita synopsi documentorum quae de sacrae Scripturae studiis,
tribus abhinc annis, edidit, laudat Pontifex eximios scriptores S. J.
qui libros sacros snsceperunt perpetuis notationibus illustrandos ;
eisque de emensa feliciter laboris parte gratulatus, ea omnia adpre-
catur per quae praeclarum opus deducatur ad exitum 218.
51. KPISTOLA ad Carolum Mariam Bonanni, Prae-
sidem Sodallum Prov. Rom. S. J. in Brasiliai de Insti-
tutione Juvenum. — 19 Oct. 1896 pag. 220
Laudat Pontifex eos qui adolescenti aetati erudiendae operam
INDEX ANALYTICUS. 345
dant, discipulorumque animos ad religionis simul et patriae caritatem
informant 220.
52. KPISTOLA ad Victorium Constantinl, de studio
theologiae moralis. — 20 Oct. 1896 pag. 221
Laudat Pontifex Institutionum Theologiae Moralis auctorem,
quippe qui universam rem moralem ita tractet ut philosophiam jubeat
comitem esse atque adjutricem Theologiae morali 221.
53. EPISTOLA ad Praesules qui ob memoriam bap-
tismi a Clodovaeo suscepti Rhemos convenerunt, de
peractls saecularibus festis. — 24 Oct. 1896 pag. 222
Gaudet Pontifex feliciter esse peracta festa saecularia Clodovei
regis optime de gente sua et Ecclesia meriti 222. — Varia autem pie-
tatis argumenta quae illis diebus gens gallica edidit, laete ipse perle-
gitexposita in litteris ad se datis a Praesulibus ; quae quidem gratis-
simae Pontifici fuere hoc praecipue nomine quod testantur multum
niti Gallos utipsius \n primogenitam Ecc/esiae filiam chB.r\taii rtspoTi'
deant 222-223. — Fidei ct voluntatum concordiam iterum Pontifex
exoptat inter Gallos perficiendam 223.
54. KPISTOLA ad Germanum Morin, de ipsius Com-
mentariis In SS. Patres. —3 Nov. 1896 pag. 224
Gratum animum testatur Pontifex ob oblata sibi commentaria de
Ss. Patrum doctrinis, scriptoremque laudat aemulatum exempla illo-
rum Benedictinorum qui tot praeclaris operibus optime de disciplinis
ecclesiasticis meriti sunt 224.
56. KPISTOLA ad Card. Richard, Archiep. Parisiens.
de ordinationibus Anglicanis haud propugnandls. —
5 NoY. 1896 pag. 225
Vindicat Pontifex vim et auctoritatem Constitutionis nuper a se de
ordinationibus anglicanis editae 225. — Conqueritur quosdam catho-
licos, praecipue scriptores aliquos Ephemeridis Revue anglo-romaine^
non ita hac in re sese gerere ut debent 225. — Praesulem monet ut
ea de ephemeride opportune statuat, quum dedeceat maxime catholi-
cos se socios adjungere iis Anglis qui Constitutionem Apostolicam
haud recto animo acceperunt 225-226.
56. ALLOGUTIO ad S. R. K. Cardinales de violatis
juribus Apost. Sedis. — 30 Nov. 1896 pag. 227
Commutatas in Urbe res violatumque jus Ap. Sedis Pontifex iterum
conqueritur, exponitque crescentem in dies malorum audaciam, Eccle-
siam et S. Sedem impugnantium, magno quidem ipsius reipublicae
detrimento 227. — Profitetur se sua jura semper vindicaturum, con-
fisum Deo. 225. — Cardinales creantur 227-228.
346 INDEX ANALYTICUS.
57. EPISTOLA ad Gard. Rlchard Archiep. Parlsleo-
aem, de S. CloUlda colenda in festis aaecularibua Clodo-
vael. •— 1 Dec. 1896 pag. 229
Approbat Pontifex at S. Clotildae reginaeproprii habeantur honoies
sub exitum Jubilaei qaod ob Clodovaei regis saecularia festa coocessit
Confidit Parisienses patronae suae coelestis solemnia grato animo
frequentaturos esse, indeque percepturos avitae retigionis insigne
studium 229.
58. EPISTOLA ad Card. Richard, Archiep. Parisien-
aem, de Templo SS. Cordia Jesu in ^onte Martyrum. —
6 Jan. 1897 pag. 2]p
Gaudet Pontifex sacras a Baptismo promissiones renovatas fuisse a
catholicis Galliae saecularia festa Clodovaei celebrantibus 230. —
Praesulis exponitur propositum cetebrandi memoriam inceptae aate
viginti quinque annos structurae templi Ss. Cordis Jesu in Monte
Martyrum 230. — Insigne illud templuni variis se beneficiis auxisse
memorat Pontifex, ac Gatlos adhortatur ut praeclarum opus perfi-
ciant suarum spem rerum in Christo Deo potissimum collocantes.
230231. — Praesulis autem propositum approbat variasque indat-
gentias concedit 231.
59. LITTERAE APOSTOLICAE qulbus Semina-
rium Vaticanum cum scholts canonlce constituitur. —
18 Jan. 1897 pag. 233
Testatur Pontifex se suorum decessorum aemulatum exempla, solli-
citum semper fuisse de informandis adolescentibus clericis 233. —
Enarrat fausta Seminarii Vaticani,indeabortu, incrementa 233-234.—
MuUipIices exponit curas a semetipso in Seminarium collatas, ut et
habitationiscommoditati, et alumnorum quum institutioni tum numero
atque utilitati prospiceret 234-235. — Praesentibus jam litteris
canonicam Seminarii erectionem ab Url>ano VIII peractam, ip-
siusque jura omnia confirmat, tituloque Pontificio iltud decorat, atque
Lyceum et Gymnasium cum scholis Philosophiae ac Tbeologiae io
ipso constituit 235-236. — Aedes quibus Seminarium in praesens
utitur, in ipsius jura in perpetuum cedere declarat, nonnullaque alia
beneficia Seminario collata, confirmat 236. — His statuta litteris
jubet servari diligentissime, additque decreta decem quae jubet im-
primis sarta tectaque haberi 236-237-238. — Pracsentium litteraruni
auctoritatem vindicat. 238
60. KPISTOLA ad Salvatorem Brandi de ordinationi-
bus anglicanls rite impugnatls. — 22 Jan. 1897. pag. 340
Scriptorem valde laudat Pontifex Ap. Sedis sententiam de ordina-
tionibus anglicanis egregie tuitum 24a
INDEX ANALYTICUS. 347
61. GONSTITUTIO APOSTOLIGA de prohlbitlone et
censura librorum. — 25 Jan. 1897 pag. 241
Summi Pontificis est fidei morumque christianorum integritatem
tueri nostra praesertim aetate 241. — Suntautem perverst iibri pestis
maxima fidei ac moribus, ideoque omnibus retro saeculis Ecclesia,
historia teste, homines prohibuit isto veneno 241. — Romanorum
Pontificum hac de re gesta exponuntur 241-242. — Comperta arte
libraria, leges a S. Sede latae sunt officinatorum librariorum officia
spectantes 242. — Exorta haeresi Lutheriana, sollicitiores adhuc curas
S. Sedes in perversos libros prohibendos contulit 242. — Primum
tunc editus est index librorum prohibitorum 242. — Postea conscri-
ptae sunt Regulae Indicis, quas approbavit Pius IV, ac variipostea
Pontificescuraverunt explicandas temporique accommodandas 242-
243. — Tanta Ap. Sedis sollicitudo rei multum profuit quamdiu cum
Ecclesia consensere civitatum rectores 243. — Postea vero Ecclesia
plures Indicis Regulas ipsa sustulit, vel usu antiquari benigne sivit
253. — Recentiore memoria, eximii scientia viri, Cclii Vatic. plu-
rimi Patres. Episcopi multi sensere commutandas esse illas Regulas:
quod quidem opportunum esse nostrae aetati Pontifex ostendit ;
ideoque jussit Indicem recognosci 243-244. — Decreta ^eneralia infra
posita sola jam vim legis habent ceteraque hac de re statula abrogata
sunt excepta Cst. Bened. XIV Sollicita etprovida 244. — Decreta de
prohibitione et censura librorum 245-253. — Praesentium litterarum
auctoritatem Pontifex vindicat 253.
62. EPISTOLA ad J. B. Ceschi a S. Cruce, magnum
maglstrum Ordinis Hierosolymitani, de laude Ordinis.
7 Febr. 1897 pag. 255
Gratulatur Pontifex Ordinis Hier. Magistro, magisterii sui annum
XXV. propediem expleturo 255. — Praeclara laude Ordinem hujus-
que Magistrum ornat, ipsisque faustissima apprecatus benedicit 255-
256.
63. I-ITTKRAE APOSTOLICAE de nova circumscri-
ptione et erecttone Dioeceslum in Republica Argentina.
ISFebr. 1897 pag. 257
Votis gubernii annuens Pontifex, novam decrevit dioecesium cir-
cumscriptionem erectionemque trium novarum sedium episcopalium
in Republica Argentina, ideoque supprimit ecclesiasticae circumscri-
ptionis statum qui actu existit. 257-258. — Tres novas Episcopales
sedes erigendas constitait, eisque civitates episcopales, dioecesim ac
territorium assignat, novamque in Republica circumscriptionem cc-
clesiasticam definit 258-259. — Ecclesias cathedrales in novis dioe-
cesibus erigi jubet, novisque Episcopis pecuniae subsidia attribuit,
eosque vult quam primum capitula erigere : his autem facultatem
impertit conficiendi statuta. 259-260. — Dum capitula erecta nonfue-
348 INDEX ANALYTICUS.
rint, cupit ut Episcopi probatos viros in consitium adhibeant 260. —
Vnlt Seminaria quam primum erigi 260. — Reservat Api Sedi facul-
tatcm libere sanciendi novam in Republica circumscriptionem eccle-
siasticam 260-261. — Novas Ecclesias in sufiraganeas assignat Ecck-
siae Metropolitanae 261. — Vult novarum Ecclesiarum fhictas de more
taxari et describi, atque documenta novorum Episcopatuum paroedas
spectantia, ipsorum tradi cancellariis 261. — Firmajnbetmanere ea
de quibus hic non habita est expressa mentio 261. — Archiepiscopo
Bonearensi exequendas mandat praesentes iitteras, ipsarumque vim
et auctoritatem vindicat 261-262-263.
64. ALXX>CUTIO ad S. R. E. Cardlnales, de nonnul-
lis a Pontiace gestis. — 1 Martii 1897 pag. 264
Gratum testatur animum Pontifex erga Deum sibi benigne auxilia-
tum in Pontificatus implendo munere 264. — Memorat a se datas
Litteras de Unitate Ecclesiae, quibus et catboiicos confirmare, atqne
dissidentes Ecclesiae reconciliare intendit : sperat hos Deum, malto-
rum exoratum precibus, brevi ad Ecdesiam aggregaturum esse 264.
— Nostrae aetatis indoles qua varii populum in unum per cultom
civilem coalescunt, spem Pontifici addit Unitatis Ecclesiae a Deo
perficiendae 264-265. — Pro sua de Ecclesiae unitate soliicitudine
Litteras edidit de Ordinationibus anglicanis, de quibus quum nova
fuisset controversiaorta, benigne voluit in causam jamdudum ab Ap.
Sede definitam iterum inquiri, litemque jam diremit pro officii implen-
di veritatisque asserendae studio 265. — Consuluit rei civili simulet
religiosae apud Gallos dum agendi normam ipsis statuit sequendam
in rebus politicis : quam quidem si omnes fuissent amplexi, mirum
res Galliae ac Ecclesiae sumpsisset inde incrementum 265-266. —
Memorat Pontifex a se instauratas aedes Borgianas picturis insi-
gnes, atque exponit religionem optime de arte esse meritam 266. —
Benedicit 266.
65. KPISTOLA ad Franciscum Gasquet, de re histo-
rica In Britannla. — 17 Martii 1897 pag. 267
Scriptorem, de re historica optime meritumjaudat Pontifex, notat-
que sinceram praeteritarum rerum indagationem prodesse piurimum
catholico nomini 267. — Scriptorem adhortatur ut pro veritate con-
tendere pergat, adjunctis sibi aliquibus laborum suorum sociis.
Benedicit 267-268.
66. ESPISTOLA ad Gard. Perraud,Episc. Augustodu-
nensem, de conventu Euchar, Paraisiensi. — 29 Martii
1897. pag. 269
Gaudet Pontifex Paraium Monachium electum esse conventus eu-
charisticisedem, ipsumque locum extollit S.Cordis reiigione insignem
269.
INDEX ANALYTICUS. 349
67. KPISTOX.A ad Alolslum Marlnl, de consociatione
presbyterorum in Italia. — 8 Aprilis 1897. ... ... pag. 270
Eximia laude extollit Pontifex Presbyterorum saecularium in Italia
consociationem, tot fontem bonorum, eique ut sacerdotes dent
nomen exoptat 270.
68. KPISTOLA ad Italiae Kpiscopos, de iis quae adver-
sus pias sodalitates a civili auctoritate sancita fuerunt. —
18 Sept. 1891 pag. 273
Piae sodalitates sacrilege sunt facultatibus suis fraudatae, 'nec jam
valent fundatorum suorum adimplere voluntatem 273. — Ne vero
praesentibus rebus penitus intereant, S. Congregatio quaedam de ipsis
decemit. 1° Si impediantur confraternitates quin operibus caritatis
vacent, ea tamen opera non intermittant quae ad pietatem proximique
aedificationem spectant Divinum cultum, ut possunt, exerceant, illo-
rum religiosorum exemplo qui facultatibus suis spoliati, vitam tamen
regularem servant 273-274. — 2** Non negligant sodalitates ofiicium
grave bona sua tuendi ipsa vi legum praesentium 274. — 3° Si ultra
legem spoliatio procedat, fiat juris vindicatio 274. — 4° Serventur
tituli dominium testantes 274. — 5^ Illa juris vindicatio addenda est
ipsi spoliationis instrumento 274. — Curent Ordinarii haec praescripta
exequenda 274.
69. DKCRKTUM de alumnis institutorum religiosorum
ad SS. Ordines admittendis. — 4 Nov. 1892. ... pag. 275
Quum incommoda nonnuUa pariat Religiosorum egressus e suo
Ordine vel Instituto, S. Congregatio edit decreta, a summo Pontifice
approbata» 1° de admittendis ad Ss. Ordines alumnis Institutorum
votorum simplicium, et Institutorum votorum simplicium quae ultra
triennium vota perpetua differunt 275-276 ; — 2° de solemni profes-
sione emittenda, vel de triennio in votis simplicibus peragendo ante
Ordinationem, et de votis anticipandis 276 ; — 3® de Religiosorum
expulsione e suo Ordine vel Instituto 276-277 ; — ^*" de ipsorum su-
spensione a Ss. Ordinibus 277 ; — 5° de iis qui post susceptos Ss.
Ordines votis simplicibus soluti sunt 277-278 ; — 6** de studiis theo-
logicis requisitis antequam Regulares professi ad Ss. Ordines admit-
tantur 278.
70. DKGRKTUM quo de alumnis sodalitatum religiosa-
rum civili militiae obnoxiis nonnuUa praescribuntur. —
27 Nov. 1892 pag. 279
S. Congregatio, de sodalitatibus religiosis sollicita, haec statuit de
religiosis militiae civili obnoxiis:
i"Qui ad primam categoriam pertinent, nec sciunt se miiitiae/ore
immunes, non possunt ad sol. professionem nec ad Ss. Ordines ad-
mitti antemilitiam activam expletam 279.
350 INDEX ANALYTICUS.
2^ Pecaniaad militiam volantariam per annom perficiendam tri-
boatur javeniboa indigentibns qai bonae sint spei 279.
3^ Javat at ante milttiam fiant exerdtia spiritualiay absolutaqoe »nt
ex parte S. T. stodia 379.
40 Debent alumni adire sacerdotes qaibus Ordinarias loci caram
ipsorum commiserit 279*280. — Alumnorom habitationem PP. Pro-
vinciales indicent Ordinariis ; hi illis indicent Sacerdotes alumnonmi
curam gerentes 280. — De mutata statione alomni P. Provincialem
certiorem faciant, vitaeque suae ordinem exponant 280. — Si vacent
a militia per septimanam, agant per tres dies exerdtia sacra 2801 —
Si incivitate sit domus Ordinis, potest P. Provindalis alomnos alian
religioso committere, monito Ordinario 280.
50 Qui post militiam fideles manserint, in Ordinem reassomantor
ac vacent exercitiis sacris, diflferaturque saltem per annum sol. profes-
sio ac Ss. Ordinum susceptio 280. — Maxima sit cauteia circa eos
qui non voluntariam sed ordinariam egerint militiam, quae diotur-
niorest 280-281. — Petantur litt. testimoniales ab Ordinarib apud
quos saltem tres menses alumni morati sint 281» — Firmae ma»
nent irregularitates a jure statutae : petatur in singulis casibus dispen-
8atio28i.
6^ Praescripta n^ 4 eos etiam spectant qui post Professionem vei
Ss. susceptos Ordines ad militiam diutumam revocantur 281.
7^ Improvisi casus ad S. Congregationemdeferantur28i.
71. DECRKTUM de cantu ecclesiastico adjectaeque
decreto leges. — 7 Julii 1894 pag. 282
Curas maximas pro cantu ecclesiastico S. Gregorius M. aliiqoe
Pontiiices, praesertim Gregorius XI 11 et Paulus V gesserunt 282. —
Optime de hoc cantu meritus est Praenestinus Gradoale Romannm
adornando 282-283. — Opus illius typis Mediceis imprimendom
susceperunt ipsius discipuli 283. — Pius IX, cantus liturgici inductu-
rus unitatem, ilHus Gradualis, a Paulo V approbati, novam editionem
subjecit virorum peritorum examini, eamque revisam ad normas
praescriptas ab ipsis, authenticam declaravit 283. — Antecersoris soi
approbationem confirmavit Pontifex initio sui Pontificatus 2S3-284.
— Improbanlur controversiae de cantu ecclesiastico postea exortae,
praecipue in conventu Aretii habito 284. — Hujus conventus posto-
lata Pontifex probari non posse declaravit 284-285. — Controversiis
de Editione Romana instauratis postremis hisce annis, S. R. Con-
gregatio servanda decrevit quae antea statuta fuerant, iterumque
editionis praefatae usum Ordinariis suasit, licet eam singulis Ecclesiis
non imposuerit 285-286. — Quod S. Congregationis Decretum Pontifex
confirmavit 286. — Regulae de Musica sacra. Pars L Regulae
generales de musica adhibenda in functionibus ecclesiasticis :
INDEX ANALYTICUS. 35 1
i^ Omne opus mnsicum quod sacris ritibus verbisque congruat,
pietatem movet ac dignum domu Dei est 286.
2® Sic se habet cantus Gregorianus, ab Ecclesia ut suus, in libris
liturgicis usurpatus 286.
3^ Cantus etiam polyphonus et chromaticus possunt sacris conve-
nire functionibus 287.
4° Musica Palestrinae aliorumque laudatur ut vere sacra 287.
S° Si nequeat cantus polyphonus ut decet cantari, Gregorianus
adhibeatur 287.
6° Organa et alia instrumenta gravi melodia cantum sustineant,
non obruant, modulationesque edant sacris functionibus congruas 287,
7^ In functionibus stricte liturgicis adhibeatur ad cantum lingua ip-
sius ritus ; textus adlibitum sumantur ex S. Script., officiis vel preci-
bus ab Ecclesia approbatis 287.
8° In aliis functionibus vemacula lingua uti possunt 287.
9° Musica profana prohibetur 287.
10° Non licet in cantu verba omittere, contra sensum intervertere,
vel indiscrete repetere 287-288.
ii^ Nec dividere omnino versus inter se necessario coUigatos 288.
12° Ne proferat qui pulsat organum, subitas modulationes, nisi
valeat id digne perficere 288.
Pars IL Instructiones ad promovendum S. Musicae studium et
evellendos abusus :
1° Ordinarii multum curent musicam sacram quum pars sit S. Li-
turgiae 288. — Cantores laici ad ipsorum nutum admittuntur 288. —
Conventus de S. Musica non agantur sine auctoritatis ecclesiasticae
expresso consensu 288. — Folia periodica habeant approbationem
Ordinarii 288. — Hae Regulae in discrimen non veniant 288.
2*^ Addiscant clerici Greg. cantum, non alium, ne a studiis distra-
hantur 288-289. — Qui aliam musicam jam coluit, vel ad ipsam sit
speciali dote praeditus, ei permitti potest ultra progredi 289.
3® Ordinarii curent ne ecclesiarum rectores his regulis derogent 289.
4^ Abrogantur regulae hac de re antea datae 289.
72. INSTRUCTIO ad Ordinarios ac Superlores regulares
Italiae, de sacra PraedlcatloDe. ~ 31 Julli 1894. pag. 290
Dolens Pontifex graves quosdam abusus in divini verbi praedica-
tionem irrepsisse, Congregationem jussit de praedicandi verbi divini
ministerio regulas dare, quibus omnino abusus illi tollantur 290. —
Dotes exponuntur in verbi divini ministro requisitae : sint in ipso
pietas et amor Jesu, per quae in Dei gloriam et salutem animarum
ardescat ; non tantum verbo sed et exemplo praedicet ; sit scientia
praeditus, nec fidat suae dicendi peritiae, sed rite per studium paratus
cathedram ascendat 290-291. — Invigilandum ne res tractentur a
sacra praedicatione alienae 291. — Indicatur praedicationis materia
352 INDEX ANALYTICUS.
per verba DomiDi, ab Aogelico doctore, Coocilio Trid^ et Pio IX
illustrata, indeqae patet quae sint in sacra praedicatione tractanda
291-292. — Dolendum multos quae sua sunt, non quae Jeso Christi,
saepius quaerere per praedicationem ; qui solita praedicatione omis-
sa, conferentias (radunt quae mentem, non voluntatem spectant» phan-
tasiamque movent, at mores non conrigunt : quibus qoidem longe
utiliores sunt sermones rem moralem tractantes, quum Chiistiani
saepius corde quam mente labantur 292. — Nequaquam tamen repro-
batur omne conferentiarum genus : sunt enim ipsae, si debitae adsint
qualitates, utiles ac necessariae, tot grassantibus erroribus de Fide
293. — Sint qui conferentias tradnnt, viri eximii, Episcoporumqoe
ductu in erroribus impugnandis firmissimi 293. — Nuilum afferant
conferentiae detrimentum sermonibus moralibus, quippe qui fiddium
multitudini magis quam sermones polemici prosunt, nec minori iaade
digni habendi sunt, nec proinde vel a clarissimis oratoribus sunt omit-
tendi 293-294. — Jam forma reprehenditur in praedicando osuipata.
Praedicandi normam definit S. Thomas 294. — Carent saepius nostra
aetate sermones perspicuitate et simplicitate evangelica, nec a populo
intelliguntur ; pietate carent et S. Spiritus unctione; humanae sapien-
tiae verbis referti sunt, at vacui S. Scriptura, quae quidem eloquentiae
sacrae fons praecipuus existit 294. — Qua de re citantur Leonis
XIII verba ex Litteris encycl. de studiis Scripturae Sacrae 294-295.—
Scriptura, Ss. Patribns, Conciliisque neglectis, depromunt illi praedi-
catores ex fontibus profanis sententias sinistrae interpretationi obno-
xias 295. — Arguit Card. Bausa praedicatores ea omittentes quae
vitam futuram, officia nostra, Redemptoris justitiam spectant 29$. ^
Tales quidem placere auditoribus, non prodesse cupiunt : qui fucosa
eloquentia gustum depravant verbi divini, bonisque sunt scandalo, nec
prosunt incredulis, qui quidem mirantur pulchre dicta, sed moribus
non emendantur 295-296. — S. Congregatio, Pontificis jussa exequens,
vult ab Episcopis et Superioribus illos abusus evelli 296 — Praedi-
candi munere augeantur viri idonei, Superiorum examine probati
296. — Si ex aliena sint dioecesi, afferant testimonium Superiorum
296-297. — Superiores Regulares nonnisi idoneos praedicatores consti-
tuant vel Episcopis commendent : hos Ordinarius a recta praedicandi
norma deficientes corrigat, perseverantesque in errore amoveat ab
officio ac puniat 297. — Confidit S. Congregatio Episcopos et Supe-
riores Regulares strenue nisuros ut verbi divini praedicatio pristinae
restituatur dtgnitati 297.
73. DEGRETUM ad Ordinarios Braslliae, de ratione
cleri cum auctoritate civili. — 16 Aug. 1894. ... pag. 298
Quum nuper in Brasilia lex civilis coelibus ecclesiasticis facultates
tribuerit haud consonas sacris canonibus, statuii Ss. Dominus ad
abusus praecavendos nonnuUa per S. Congregationem mandari i*» de
INDEX ANALYTICUS. 353
licentia Ordinarii requisita ad assequendam personamjuridicam298 ;
2® de poenis statuendis in eum qui hac in re mala fide se gesserit 298-
299 ; — 3° de cautela adhibenda ubi ab Ordinario data fuerit coetui
ecclesiastico venia personae juridicae assequendae 299.
74. INSTRUCTIO ad delegatum apostolicum In foe-
deratis Americae civitatlbus, de quibusdam societatibus
vitandis, — 20 Aug. 1894 pag. 300
Archiepiscopi Americae quum judicio Sedis Apostolicae causam
detulerint quarumdam societatum, S. Congregatio Inquisitionis has
societates decrevit esse vitandas sub poena pnvationis aacramento-
rum perceptione 300. — Quod decretum Pontifex confirmavit 300.
75. DECR£TtJM de moderanda certis diebus certis-
que de causis abstinentiae etjejunii lege. — 5Dec. 1894.
pag. 301
Complurium Episcoporum precibus annuens S. Congregatio roga-
vit Sanctissimuni Dominum facultatem pro Episcopis moderaodi
certis diebus certisque de causis legem abstinentiae et jejunii 301. —
Quod quidem concessit Pontifex 301-302.
76. DEGRETUM de commoratione in Urbe clericorum
alienae dioecesis. — 22 Dec. 1894 pag. 303
Licet per sacros canones provisum jam sit ne clerici suam deserant
Dioecesim invito Episcopo, Pontifex tamen, Episcoporum precibus
annuens, ut illa clericorum licentia efficacius coerceatur, nonnulla per
S. Congregationem statuit 303-304 :
!<> de iis qui in posterum volunt Romae statuere domicilium 304.
2** de iis qui in praesens Romae degunt 304.
3"* de conferendis officiis quae residentiam in Urbe requirant 304.
4° de reditu in propriam Dioecesim ob exstinctam absentiae
causam 304-305.
5^ de iis qui his statutis non obedierint 305. — Suadetur Episcopis
omnium suorum clericorum aequa sollicitudo 305.
77. DEGRETUM quo pseudocommunitas Loigniensis
elusque annales iterum damnantur et proscrlbuntur. —
15 Aprills 1896 pag. 306
Memorantur pseudocommunitatis Loigniensis fraudes, novumque
exponitur facinus ephemeridis Les Annales deLoigny suam ipsius at-
que pseudocommunitatis approbationem ementientis 306. — Licet jam
antea provisum sit ne per haec mendacia decipiantur fideles, S. Con-
gregatio fraudis iterum arguit istam ephemeridem, firmaque manere
declarat quaecumque in re . Loigniensi auctoritas ecclesiastica
statuit 306-307.
AcTA Lbonis. - VI. a.
354 INDEX ANALYTICUS.
78, INSTRUCTIO ad Hungariae Episcopos, de disci-
plina ecclesiastica. — 28 Maii 1896 pag. 308
Laudantur ii ex clericorum Ordine qui bonos se praebent milites
Cbristi, iique improbantur qui laborem recosant 308. — Cum maximi
sit momenti ut in Hongaria relevetor ecclesiastica disciplina, S. Con*
gregatio Pontificis nomine nonnolla decemit illam disciplinam spe-
ctantia 308-309.
1° Episcopi de vita et moribus clericorum sint maxime soUiciti 309.
2^ Curent ipsi alumnos Seminariomm optime instmendos sancteque
educandos 309. — Rectorem Seminarii, praefectum pietatis, atqae
disciplinamm magistros constitoant viros muneri soo idoneos 309. —
Aliqooties per annum Episcopi Seminarium visitent 309. — Corent
Seminarii moderatores ut frequens sit Sacramentoram usus, nec exter-
na tantum disciplina alumni oraentur, sed et imbuantur spiritu qai
sacerdotes decet 309-310. — Haec jam antea Pontifex monait 3ia —
Sacerdotio prohibeantur qui a Deo non sint vocati 310.
3*" Sacerdotes ad poenitentiae Sacramentom saepe accedant, vacent-
que quotannis exercitiis spiritualibus 310. — Opportune de offidis
suis moneantur 310.
4** Invigilent Episcopi ut parochi impleant sui muneris obligatiooes
multiplices 310-31 1. ~ Plura S. Congregatio monet de confessionibos
audiendis, et de verbo Dei praedicando, ore simul et exemplo 311. —
Coerceantur pravi clerici poenis a jure statutis 311-312. — Pravoram
Sacerdotum pestem Gregorius M. exponit 312.
5'' Edoceantur per clerum ii qui verbis ac scriptis multom apod
suam gentem valent 312. — Propagentur catholicae consocia-
tiones 312.
6'' Exponuntur officia sacerdotum qui doctrinam christianam in
gymnasiis tradunt 312. — Varia monentur Episcopi religiosam instrn-
ctionem in gymnasiis spectantia 312-313.
7" Hortatur S. Congregatio Episcopos ut curent Universitatem Ba-
dapestinensem catholicis reddendam, concionesque de doctrina catho-
lica faciendas ad alumnos, atque fovendas studiosoram societates in
utraque Hungariae universitate erectas 313.
8° Documenta Litterarum Encycl. < Immortalc Dei > et < SapieHtiae
Christianae > crebro sunt inculcanda^i^.
9"* Quaedam monenturEpiscopi de linguae hungaricae usu 313-314-
10° Maxima sit Episcopis cura deadeuntibussodalitatesquaeetiam
acatholicis patent 314.
I !*• De catholicis ephemeridibus monita dantur 314,
12° Episcopi praesentem ordinationem curent exequendam, sintque
de digna beneficiorum collatione maxime solliciti 314*315.
INDEX ANALYTICUS. 355
79. INSTRUCTIO ad Itallae Eplscopos 6t familiarum
religiosarum moderatores, de clericis gubernii civilis
XJniversitates celebrantibus. —21 Julii 1896. ... pag 316
Ecclesia dc clericorum institulionc sollicitam se semper et ubique
praestitit ; ideoque S. Congregatio iis cx Italiae clero providen&j:]ui
celebrant Universitates gubcmii civilis, quacdam monet tum Episco-
pos tum Superiores Regulares 316 :
1** de lyceis Gubernii vitandis 317.
2® de licentia requisita ut illa frequentare possit aliquis ex clero
saeculari 317.
3° et regulari 317.
4® de studiorum curriculis ibi emetiendis 317.
5^ de mittendorum accurato delectu, et studiis antea perficien-
dis 317.
6° de variis dotibus quibus miitendi emineant 317-318.
7° de clericorum saecularium habitatione 318.
8** de cura in ipsos conferenda a suo Ordinario et ab Episcopo
loci 318.
9° de habitatione clericorum regularium, et de cura in ipsos confe-
renda a Superioribus 318-319.
10'' de seligenda Universitate, et de ipsa vel certis lectionibus
deserendis 319.
11° depravorumlibrorum et ephemeridum periculo vitando 319-320.
12** de ratione ciericorum cum professoribus ct condiscipulis 320.
13® de fovendis velerigendis studentium ecclesiasticorum societati-
bus ; de studiis ibi pietateque colendis, et de admittendis ad ipsas
studentibus saecularibus 320-321.
14<> dc sanctae vocationis spiritu et religiosa observantia tuendis^
ac de religiosorum habitatione per vacationum tempus, et exercitiis
spiritualibus tunc peragendis 321.
15° de revocandis periclitantibus 321. (')
I. Nonnulla quae in notulis repcriuntur mcnda, curavimus corrigenda in hoc:
indice.
EPISTOLAE SNCTCLICAE
Adextremas Orientis^ 24 lun. 1893. ...
Adiutricem populi^ 5 Sep. 1 895
Au miiieu des soliicitudesy 16 Febr. 1892.
Caritatis providentiaeque^ 19 Mart. 1894.
Christi nomen^ 24 Dcc. 1894
Constanii Hungarorum^2 Sept. 1893. ...
Fidentem Piumfue^ 20 Sept. 1896.
lucunda semper^ 8 Sept. 1894.
Lxietiiiae sanctae^ 8 Sept. 1893.
Magnae Dei Matris^ 8 Sept. 1892. ...
Octobri mense^ 22 Sept. 1 89 1
Provideniissimus Deus^ 18 Nov. 1893.
Satis cognitum^ 29 I un. 1 896
LITTERAE APOSTOLIGAE
(sub plumbo).
Ad universcu^ 27 Apr. 1892
Apostoiicae curae^ 13 Sept. 1896. .
Chrisii Dominiy 26 Nov. 1895. .
In Petri cathedra^ 15 Febr. 1897. .
t7r/>fr/a/ri/iM, 30 Nov. 1894
Quod Romani Pontifices^ 18 lan.
1897.
(sub annulo plscatorls. )
Aegritudini animi^ 1 2 Aug. 1 89 5
Amantissimae voluntatis^ 14 April. 1895.
Ex debito pasioraiis^ 5 Ma i i 1 896
Gravissime NoSy y:^ Dec. 1892
Iliud est proprium^ 29 lan. 1894
Magni commemoratiOy 8 lan. 1896. ...
Neminem fugit^ 14 lun. 1892
Pasioralis muneris officiOy 17 Mart. 1893.
Praeciara, 20 lun, 1^4,
V
VI
V
V
VI
V
VI
V
V
V
V
V
VI
V
VI
VI
VI
V
VI
VI
VI
VI
V
V
VI
V
V
V
I6S
88
36
243
7
177
211
291
186
106
7
209
156
56
198
103
233
82
36
M9
153
232
121
82
153
272
INDEX ALPHABETICUS DOCUMENTORUM. 357
Pravida mairis, 5 Maii 1895
Quo magis^ 16 Maii 1892
Quum in Aonorem^ Z MaVi i^gS
Quum nuper, 20 lun, iS()2
Romani' Paniijices^ 29 I ul. 1 896
Romanorum Poniificum^ \Z k-^^xW, 1896
Sapienier olifn, 30 Nov. 1891
5fV»/«jnWi/my 4 Maii 1895
Singuiari misericordiae sensu, x Oct. 1891.
Summum semper^ 12 lul. 1893
UniicUis chrisiianaey 11 lun. 1895
CONSTITUTIONES.
Officiorum ac munerun^ 25 lan. 1897 VI ... 241
INSTRUGTIONES.
Ampiiiudinem iuam^ 20 Aug. 1894.
Ampiiiudo iua, 3 Maii 1892
Ztf ja«///4, 31 lul. 1894
Perspecium esij 21 lul. 1896
Quibus Hungaria^ 28 Maii 1896. ...
Vol.
p«g.
... VI .
.. 56
... V .
.. 76
... VI ..
• 59
... V .,
.. 89
... VI ..
.. 192
... VI ..
. 136
... V ..
. 23
... VI ..
. 53
... V ..
,. 19
... V ..
. 170
... VI ..
. 67^
MOTU PROPRIO.
Auspica r^fvw, i^Mart. 1896 VI ... 130
Opiaiissimae in una fide^ 1 9 Mart. 1 895 VI . . . 32
DECRETA.
Ad ceieros ejrenes^ 15 April. 1896 VI ... 306
Anieaciis iemporiduSy 22 Dtc. iSg4
Auciis admodum, 4 Nov. 1892
Consensus muiuus^ 1 5 Febr. 1 892
Cum recenier^ S Dcc. 1894
La S, Congre/razione, 27 Nov. 1892
Quamvis civiiiSy 16 Aug. 1 894
QuodS. At/gusiinuSf 7 lul iS()4
... VI ..
. 303
... VI
. 275
... V .
.. 34
... VI .
.. 301
... VI .
.. 279
... VI .
.. 298
... VI .
.. 282
VI ..
. 300
V .
•• 73
VI .
.. 290
VI .
.. 316
VI .,
.. 308
ALLOGUTIONES CONSISTORIALES.
Aposiolorum Principum, 12 lun. 1893 V ... 162
Europa omnis^ 2^ Nov. 1895 VI ... 108
358 INDEX ALPHABETICUS DOCUMBNTORUM.
InliaensNostris^\Z\i9JX.l^S
Laugufio^ 23 Dec. 1891
Lafinnovata, i Mart. 1897
Moitii segnalati^ 2^ l>tc, 1^91
Non est opHS^ i^Dtc, i%<)i
Nonnihii ailocuiuri, II \m\.\%^i
Onorare le cene9i^i}A2iXi, \%^2
Quamquam cotnmutatas^ y> Nov. 1896 VI ... 227
BPISTOLAK PONTIFICIAE.
Adnitentibus Nobis^ 2 I ul. 1 89$
Afrwyuimus san€y2i^ Oct. 1896
Anie vestrum^ \ \A^\\\^/^
Cathoiicos homineSf 2 SepU iS<)6
Cestunnobii dessein^t lan. 1896
Ciara saepenumero^ 31 Maii 1893
Coetus in/oederatis^ 18 Scpt. 1895
Cognovimus sane^ f) hpxW, i%<)^
Cum per Nos^ \y lil?Ln, \^7
Custodiy 8 Dec. 1892
Z>^;fra/f<2, 30 Dec. 1894
Egregium sane^ 15 Dcc. 1895
Exempiaria^ \^Oci. iSg}
Expeciationem^ 31 Oct. 1892
Ex quo primum^ 24 April \Sgs
/^iV/f/fW, 3 Nov. 1894
Fra ie tnolte^ l\ Dcc. 1895
Graicu admodum^ 26 Aug. 1 895
Gratae veAementer, s Auf;, iSgs
/i divisamento di sancire^ S Fthr, iS()3
// n^estpas n/cessair^, 23 Aug. 1 896
Ilvousapiu,\\UdM\Z^
In iis quibus premimur, 24 Oct, 1891
InimicaviSyZ Dec. 1892
Imignes Deo, i M&W \Sg6
Inter graves, i Maii 1894
Invirispraec/arissimis,2MA\\\Sgs
Z^ *>w^/r'/^, 8 Oct. 1895
Litteras a vobis, 2 lul. 1894
Longingua oceani, 6 lan. iSgs - *
Lucubrationibus ceteris, 22 IsLR, \Sg7
Magisterii tui, 7 Febr. \Sg7
Yol.
^
. VI ...
28
. V ..
31
. VI ...
.264
. V ..
227
. V ..
. 27
. V ..
. 98
. V ..
S2
... VI ...
75
... VI ..
. 222
... V ..
. 267
... VI .
. 196
... VI ..
. n?
... V .
. 157
... VI ..
- 97
... VI ..
. 34
... VI ..
.267
... V ..
. 124
... VI ..
. 11
... VI ..
. III
... V ..
. 194
... V ..
. 117
... VI ..
. 49
... V ..
. 30'
... VI .-
. 115
... VI ..
. 87
... V .-
. 174
... V ..
. m
... VI ..
. 194
... VI ..
. 154
... V ..
. 21
... V ..
. 120
... VI ..
. 140
... V ..
. 261
... VI ..
. 5»
... VI ..
. 98
... V ...
, 286
... VI ..
. 12
... VI ..,
. 240
... VI ...
2$S
UTRIUSQUE VOLUMINIS. 359
Moerore sapientium^ 4 D ec. 1 894
Non ieviSy 26 ¥ thr, \Z^^
Non mediocri^ 25 Oct. 1893
Nosti gua temporum^ 6 Dtc. 1894. .,
Notre consolation^ 3 Maii 1892
Nous avons accueilli^ 15 April. 1894. ..
iV«//(/ ja«^, 29 Mart. 1897
Nuperrime^ 6 l2in. iZ(yj
Ob impensenny 20 M.din iZ%
Permoti noSf 10 luL 1895
Posiguam catholici, \ o Dec. 1 894
Probe nosti^6 Febr. 1896
Quae a te^ 10 Dec. 1893
Quae conjunctim^ 22 Maii 1892
Quae de sanctorum^ 3 Nov. 1896
Quae NobiSyZ April. 1897
Quae nuper^ 22 Scpt. 1894
Quale debba essere^ 1 4 Ma i i 1 895
QuamNobis Cordiy 14 Oct. 1896
Quario abeunte saeculOy 16 I ul. 1 892. . .
Quem vos^ II Iwn, iZ<)/^
Quo sint erga Nos, 27 lun. 1892
Quod Nostris ii/teris, 7 Febr. 1895. ...
Quod tuae Nobis, 12 Mart. 1894
Q^um nuper litteras^ i lul. 1895.
Religioni apud AngloSy 5 Nov. 1896. ...
Romam e dissitis^ i() Oci. 1896
Studium sollertiamgue^ 26Dec. 1895. ...
Suavi nimirum^ i Dec. 1896
Susceptuvi a Nobis, 7 Mart. 1 894
Taurinensiumy 24 Aug. 1 89 5
Tempestate infensissimai 18 lul. 1896. ...
Tuarum exemplar^ 20 Oct. 1896
Ftf//jfe ^«/^w, 20 Mart. 1892
Volumen guo ea^ 13 Febr. 1896
VoU
Pag.
. VI .
I
. V .
.. 235
. V .
.. 195
. VI .
.. 3
. V .
.. 66
. V .
.. 255
. VI .
.. 269
. VI .
.. 230
. VI .
.. 64
. VI .
.. 77
. VI .
.. 5
. VI .
.. 125
. V .
.. 226
. V .
.. 78
. VI .
.. 224
. VI .
.. 270
. V .,
. 299
. VI ..
. 62
. VI ..
. 218
V ..
. 100
V ..
. 270
, V ..
• 96
. VI ..
. 26
, V ..
. 241
VI ..
. 73
VI ..
. 225
VI ..
. 220
VI ..
. 114
VI ...
229
V ..
. 237
VI ..
. 8s
VI ...
190
VI ...
221
V ...
54
VI ...
128
ORATIONES.
Grande i lo spettaco/Oy iS Aprii, iSg4 V ... 257
Grande estnotrejoie^\gStpt.i%^\ V ... 3
Suiio scarcio, 2S lan. iSg4 V ... 229
EPISTOLA S. G. EP. ET REG.
Neiieprescntiy 18 Sept. 1891 VI ... 273
,<li<%iflfcifti%S3a3Sag&3gaayfeflfafe'^^*^**^**it jg
INDEX ALPHABETICUS
MATERIARUM
UTRIUSQUE VOLUMINIS.
JSgilfJ9i^4li^^^J9iJk^m^^^^^^^^^^^^^^^4i^
AbstmentUL Cf. Jejunium.
AdAtbertus (S. Hungarbe Apost).
Geizam dttcem convertit, VI, 141.
Adotescent. Recte pueros et ado-
lescentes institucndi ratio, V, 246«
247. — Ad religionis et patriae
caritatem informandi, VI, 220.
AeSTPtns. CC Coptus,
Albigenset. Per Rosarium devicti,
V, 12, 108.
Alexaader (VI). Ad ipsum Christ.
Columbi verba, V, 102. — Dc pra-
vis libris prohibendis sollicitus,VI,
342.
Alejcandriniis. Ecclesia Alex. vario
Domine clarissima, VI, 67-68. —
Epist. de patrtarchatu Alexandrino
Coptorum, 103, — Patriarchatus
— restiiuitur, 105-106.
Alibrmndi (Hilarius). Laudatur de re
archeol. bene roeritus, VI, i.
Alliats (Gulielm.). Litt. ad ipsum de
primo antimassonico conventu, VI,
196.
America. Ecclesia de schoUs Ameri*
cae sollidta, V, 73-74. — Contro-
yersiae de ipsis ortae exponuntu r,
73-74i 78-79 ; — et dirimuntur,
74, 79-8o, 158-160. — Epist. ad
Episcopos Americae Septentrion. ,
VI, 12. — Ecclesia de America
bene merita, 12-13. — Ecclesiae
in America incrementa, 14. —
Ecdesia ibi libera, 14-15. — Ame-
ricae coUegium in Utbe, 17. —
Legatus apostolicus in America
constituitur, 18 ; — sine Episco-
porum detrimento, 18-19 ; — at
magno rei religiosae bono, 19, 20.
— Sint Americae cives suorum offi-
dorum memores, 21. — De vitan-
dis coetibus cum acathotids, 97. ^
De quibttsdam societatibas vitaadis,
22, 300-
An^elicos. Salntatio angeUcaexpU-
natur, V, 294.
Angli. Epist. ad Anglos de Fldei
unitate, VI, 36. — Dc Anglis
S. Greg. M. et alii Ss. Pootificei
optime meriti sunt, 36-38. — Ipso-
rum a Fide defectio,38. — Suscepli
ad illos convertendos labores, 39-
40. — Ipsorum conversionis indicia,
39-41, 43. — Anglorum gentis
praeclara laus, 40-41. — Per oratio-
nem in primis eorumconveisto per-
fidenda, 41-42, 44. — Dissideates
ad unitatem hortatur Ptfex, 43-45.
— Qua ratione catholici condvibos
convertendis prodesse debent» 45-
46. — Oratio pro Anglis, indalgen-
tiis aucta, 47-48.
Anglia. Dos Mariae nuocapata, VI,
46.
AngUcanus. Litt Encyd.de Ordina-
tionihus anglicanis, VI, 19S. —
Illas memorat Pontifex, Cardinales
alloquens, 265. — Controversa
hac de re nuper orta ezponitttr,i98-
199. — Hac in re antea a summis
Pontifidbus gesta exponuntur 199-
202. — lUae ordioat. ex constaoti
Ecclesiae disciplina irritae habitte
sunt, 202-204. — lilas irritas esse
evinciturex Rituali Edaardiao,204-
208. — lUas irritas esse Pontifex
novojudiciodeclarit, 208. — Vin-
dicat hanc suam sententiam, 225-
226 ; — ipsamque queritur a non*
nuUis Anglis haad recto animo
fttisse susceptam, 225. — Repre-
hendit ephemeridem t^tfvitf Jttgie-
Romaine » Constitationem a se
datam infirmantem, 225-226. — Ad
Salvat. Brandi scribit, saamsentea-
tiam hac de xe egregie tuitum, 24^
INDEX ALPHABETICUS MATERIARUM
361
— De clericis Anglicanis ad Fidem
conversis Pontifex sollicitas, 194-
195.
Anselmus (S.). Collegii S. Anselmi
in Urbe primus lapis ponitur, V,
170. — De coliegii regimine, 171-
173.
Antiqiiitas. Antiquitatum studia uti-
lissima, VI, 1-2.
Antonios (S. Conf.). Epist. de ejus
centenariis solemnibus, VI, 51.
Antverpiensis. Polyglotta — lauda-
tur, V, 208.
Apostolus. Apostolorum magisterium
ut unitatis Fidei principium a Chri-
8to constitutum, VI, 164-168. Qui
ipsos audit, Christum audit, 165-
166. — Ab ipsis acceptam doctri-
nam essetenendam Patres asserunt,
169-170. — Soli Apostoli horum-
qne successores sunt divini cultus
ministri, 172-173 ; — populique
christiani rectores, ibid.
Aquilanus. Epist. ad Episc. Aquil.
de reverentia Episcoporum, VI,
114.
Aretium. Conventus ibi habitus de
cantu eccl., VI, 284.
Arsfentina (Resp.). Novae in Rep.
Argent. dioeceses eriguntur, VI,
257-263.
Aristoteles. Eum optime omnium
S. Thomas interpretatur, V, 137.
Armenia. AIIoc de Armeniae cala-
milatibus, VI, 108.
Ars. Artis christianae principia, V,
241, 270. — Hodie saepe ad vi-
tiosum genus defluit, 241. — Reli-
gio de arte bene est merita,VI,266.
Assemanos (Maronita). Ob scien-
tiam laudatur, V, 23.
Atheismus. Nititur fruslra Deo sub-
stituere civilem potestatem, V, 48.
Angustinianus. Augustinianorum
labores in Oriente, VI, 75-76. —
Curant ipsi peregrinationes in Pa-
lestinam, 136.
Augustinus (S. Doct.). Ejusdoctrina
de obsequio principibus debilo,
V, 47. — De re scripturistica opti-
me meritus, 206. — Ejus regula de
S. Script. interprelanda, 214 ; — et
de componenda dissensione theolo-
giam mter et scientiam, 219. —
Asserit Spiritum S. auctorcm S.
Script., 222. — Ejusad S. Hieron.
verba asserentis nullum in S.
. Script. inveniri errorem, ibid, —
Plura se fatetur nescire quam scire
de Script., 224. — Ecclesise magi-
sterium vindicat, VI, 171-172. —
Docet Christo simul et Ecclesiae
adhserendum, 188 ; — illique soli
Deum Patrem esse cui Ecclesia
Mater sit, 189. — Cantum eccl.
laudat, 282.
Augustinus (S. Cantuar. Ep.). Ejus
apud Anglos labores, VI, 37. Cf.
Greg, AL
Aurelianensis. Epist. ad Episc— de
rebus Galliae, V, 117.
Austria. De Scholis publicis in — , V,
267.
Baltimorensis. Cc III —de Scholis
optime meritum, V, 73. — Conci-
liorum Baltim. decreia. firma ma-
nent, 74, 79, 159-160; — et lau-
dantur, 160; VI, 17-18, 21.
.Baronius (Card.). Laudatur, VI, 60.
Basilianus. Ordo — instaurandus in
Ecclesia Ruthena, V, 252.
Basilius (S.). A Rufino laudatur
S. Script. ex traditione interpres,
VI, 170.
Bausa (Card. Augustin. Archiep.
Florent.). Memoratur Epist. ad
ipsum de S. Familise consociatione
Bononiensi, V, 84. — Arguit pro-
fanos praedicatores, VI, 295.
Belg^ium. Epist. de causa sociali in
Belgio, VI, 77. — Optime de scho-
lis catholicis meritum, 77-78.
Bellum. Apparatus belli gentibus
gravis est, V, 282. — Bellum cbhi-
bet Christi Religio, idid. Cf.
Militaris.
Benedictus (S.). Ejus Ordo laudatur,
V, 170. — De disciplinis Ordo
bene meritus, VI, 224. — De Ordi-
nis S. B. unitate tractant Abbates,
V, 170-171. — De Primate Ordinis,
Benedictus (XIV). Memoratur ej us
Constitutio^de servando ritu Grae-
corum Melchitarum, V, 305-306.
362
INDEX ALPHABETICUS MATERIARUM
— IpM cxtenditur ad omnem
orientalem ritum, V, 306. — Ejus
' Constitutio de Ubris prc^bitis
€ Sclliciia et prcvida^h non est abro-
gata, VI, 244. — De Coptis bene
■leritus, 71.
BenbAm-Benni (Ignat. patriarch«
Antioch. Syrorum). Epist.ad ipsum
de recondliatione dissidentium» VI,
73-
Beniardiniis (S. Senen.). Omnem
gratiam per Mariam dari egregie
asserit, V, 294.
Berta (S. Cantii regina). Laudatur
S. Helenam imitata, VI, yf.
Be mardn8(S. ). Allegorica S. Scriptu-
rae interpretatione insigui^, V, 206.
— DesummaR. Ptfcispotestatead
Eugenium HI scribit, VI, 185.
Bessarion. Ad Unitatem Orientales
compellat, V, 276.
Birg^itta (S.). Sueciae patrona consti-
tuitur, V, 19 20.
Bonanni (C.M.). Epist. ad ipsumde
institutione juvenum, VI, 220.
Bononiensit. Consociatio — a S.Fa-
milia commendatur, V, S4.
BorgianuB. Aedes Borgianae a Pon-
tifice instauratae, VI, 266.
BorromeuB (S. Carol.). De re cath.
in Anglia bene meritus, VI, 38-39.
Bourgeois (Ven. Marg.). De cultu
S. Pamiliae benemerita, V, 83.
Boiirret (Jos. Christian. £p. Ru-
thenen.). Card. creatur, V, 164.
Boyer (Joann. Petr. Arch. Bituri-
cen.). Card. creatur, VI, 109.
Brandi (Salv.). Epist. ad ipsum de
ordinationibus anglicanis rile im-
pugnatis, VI, 240.
Brasilia. Dioeceses novae eriguntur,
V, 56-65. — Epist. ad Episcopos
de re christiana augenda in Brasil.,
286. — Nonnulli ex Brasilia
clerici Romae instituantur, 288. —
Indigeni Religiosi in Bra«ilia Epi-
scopis subditi sint, 288-289. —
Epist. ad }Lpp. Bras. de <5tipi
petriana >,VI, 3. — Ordo S. Bene-
dicli in — instaurandus, 49. —
Decreta de rationibus cleri cum au-
ctoritate civili inBrasil., 298299.
Budapestinenais. De Univeisitatis
— regimine monita dantQr,VI,3i3.
Bardipalensis, Epist. ad Episc —
de rebus Galliae, V, 174.
Galoen(D. Gh. van). Epist adipsum
de Ordine S. Bened. xnataBrando
in Brasilia, VI, 49.
Canonicna. Vis verU perpenditar,
V, 232. — Cononicornm or^
iiid. — Reprebenditur abususde
canonicis meri honoris, 232-233.
— Regulae dantur de canonids
creatis abEpiscopo alieno,233'234.
Canossa (Card. di — , Ludov. £p.
Veronen.). Epist. ad ipsum de
Matrimonio civili in Itaiia, V, 144.
Cantns. S. R. C. Decretum et leges
de cantu ccclesiastico, VI, 2S2-
289.
CariUs. Cf. Chariias.
Carmelns. Indulg. < t^ties qwtits >
lucranda in ecclesiiis Ord. Carm.,
V, 76.
Casafias 7 Pag^s (Salvator Ep^
Urgellen.) Card. creatnr, VI, 109.
Cascajares 7 Azara (Anton. Maria
Arch. Vallisoletanus). Card. crea-
tur, VI, 109,
Castellano (Vladislans Arcb. Bo-
nearen.). Accipit exequendas litte-
ras de erectione dioecesium in
Rep. Argent., VI, 261-262.
Censora. Csttio Apost. ct decreta
deprohibitioneet censuralibromm,
VI, 241.
Ceschi ( J. B. a S. Cruce, Mag. Ord.
Hierosol.). Epist. ad ipsum, Vl.
255.
Cfaaldaicus. Epist. ad Epp. Chald..
VI, 64. — Missale chald. re-
cognoscitur, 65.
Ciiaritas. Per ipsam componendae
li tes nostra aetate exortaeaV,249.—
Societatis periclitantis praesidium
validissimum, VI, 128.— Solacba-
ritate ductus Pontifex intenditre-
concilationem dissidentiom, ^,276.
Chicago. Nuper exposita ibi remm
omnegenus copia, V, 157.
Cfaristianus. Patitur cum Cbristo
libenter, V, 190.
UTRIUSQUE VOLUMINIS.
363
Christus. Ctjesus,
CIiry80StQmus(S.)« Sacerdotem do-
cet Fidei pugDam, V, 217. — Petri
potcstatem vindicat, VI, 182-183.
— Laudatur praeclarus S. Script.
interpres, V, 206.
Civitas. Tria dvitatibus pernidosis-
sima, V, 187.— Cf. Respublica.
Clemens V.De re scripturistica opti-
me meritna, V, 207.
ClemensVIII. Ejusjussu Vulgata
cdita, V, 207-208. — T. Tasso
triumphnm decernit, VI, 35.
Clericus. Recta Clericos instituendi
ratio, V, 247248; 268-269; VI,
312-313. — Clericis non licet invito
Episcopo propriam deserere dioe-
cesim, VI, 303. — Decreta de Clc-
ricis atienis Rorose degentibus, VI,
303-305 ; — et de dericis civiles
universitatescelebrantibus, 316-321.
Clerus.Apud exteras gentes clerus ex
indigenis eltgatur, V, 166-168, 309.
— Cleri officia exponuntur, 183.
— Ne nimis se negotiis implicet sae-
cularibus, 183-184. — Cf. Sacerdos,
Clodoveus (Rex). Epist. de ejus
ssecularibus festis, VI, 117. —
De jubilaeo in ipsis concesso, 122-
123. — Laudatur rex insignis,
Christo devotus, 121, 222. —
Epist. ad Episcopos de peraclis ab
ipsis Clodovaei solemnibus, 222. —
Baptismi promissiones a Gallis re-
novatae per Clodovaei festa, 230.
Clotilda(S.).Epist.deipsacolenda in
Clodovaei solemnibus, VI, 29.
Collegium. Varia CoIIegia aPontifice
in Urbe et Orbe erecta, V, 25,
197-198, 304. — Ritus genti pro-
prius ibi servandus, 304-305.
Columbus (Christ.). Epist.de saecu-
cularibus ejus festis, V, 100. —
De religione et cultu civili optime
meritus, 100. — Fide actus novas
terras conquisivit, 101-104, VI, I2-
13.
Comitia. Folitica — ab Italiae ca-
tholicis vitanda, VI, 62.
Commissio. Commissio a Recondlia-
tione dissidentium constituitur, VI,
32-33-
Complutensis. Academia — laudatur,
V, 196.
Concilium. Ex Conciliorum Actis
Romani Ptfcis potestas stabilitur,
VI, 181-182. Cf. Episcopusy Ponti'
fex^ S, Sedes
C oncordatum.In GalliaReligioni pro-
fuit, V,48. — Ab Ecclesiae hostibus
varia ibi mente consideratur, 48-49.
Conferentia. Quid sentiendum de
conferentiis loco sermonum in ca-
thedra datis. VI, 292-293.
Conjugium. Cf. Mairimonium^
Consociatio. Cf. Presbyter,
Constantini (Vict.) Epist. ad ipsum
de studiis Theol. Mor., VI, 221.
Conventus. Catholic. conv. Fulden-
sis, V, 96; — Olyssiponen.,VI, 26,
51. — De conventibus cath. inlta-
Iia,VI,85.— Conventus Tertii Ord.
S. Fr.inParayle-MoniaKV, 299.—
Convenl.euchar.HierosoI., V, 226;
— Paraiensis,VI,269.— Conventus
episcoporum utilissimi, V, 261. —
Convent. antimassonicus Trident.,
VI, 196. — Vitandi conventus cum
acatholicis in America, VI, 97.
Copti. Epist. ad ipsos de Unitate
christiana, VI, 67. - Eorum
Eoclesia vario nomine insignis, 67-
68. — Ad uaitatem reducuntur,
iterum postea delapsuri, 68. — De
ipsis Romani Pontifices maxime
soUiciti, 68-69. — Concordia ca-
tholicorum efficacissima ad redu-
cendosdissidenles, 70. — HosPon-
tifexad unitatem compellat, 70-71.
— Litt. de patriarchatus Alexan-
drini Coptorum et calholicae Hie-
rarchiae instauratione, 103.
Cor. Templnm Cordi Jesu sacrum
Parisiis, V, 255-256 ; — opportu-
nissime erectum, VI, 230-232. -—
Ss Sacramentum ibi dic noctuqne
adoratur, V, 255. — Indulgentiae
ob 25 annos elapsos ab ipsius stru-
ctura incepta,VI,23i-232.— Appro-
bantur ReguIaeOblatarum SS. Cor-
dis Jesu, 53-55. — Varia harum
op«fa, 53.54.
Comely (Rodulp.). Litt. ad ipsum et
socios destudiis S. Script., VI,2i8.
364
INDEX ALPHABETICUS MATERIARUM
Cracovientis. Acadeinia — Uttdatur,
V. 252.
Cypriaiitis (S.). Unam esse Eccle-
siam docct, VI, 162. — Summum
Romanae Ecclesiae Magisterium
▼iDdicat,i8o; — ipsamqae centnim
esseUnitatis demonstrat, 183-184.
— Summam Petri potestatem vin-
dicat. 183-184.
CyrilliiB (S.). Slavomm Apostolus»
V,277.
Dante (Aligherius). — Monumentum
•ipsi ereciuro, V, 54, — Laudatur,
iM, — Ejus poema principiis
christianis vindicandis opportuuissi-
mum, 301-302. — Litterarum ma-
gister adhibendus, 270.
DispariUs. Conditionum — a Deo
statuta, VI, 79.
Dissidens. Commissio constituitur ad
dissidenies reconciliandos, VI, 32-
33.— Cf. Benham Copti.Orientalis,
Divortium. Quantum sii malum, VI,
20-2I. — In Hungaria lege civili
sancitum, 28. — Cf. Mairimonium,
Dolor. Rccusare dolorem plaga
nostri sseculi est, V, 189.
Dominicus (S.). Abeo Rosarium in-
vectum instinclu B. M. Virginis,
V, 12.
Dusmet (Card. Jos. Ben. Arch.
Catan.). De coll. S. Anselmi in
Urbe bcne meritus, V, 170.
Eccheliensi (Abraham). Maronita
scientia clarus, V, 23.
Ecdesia. Ejus iinis, VI, 172-173 ;
— munera, V, 267-268, 282 ; —
et jura, 270, 280. — Christus munus
suum Ecciesiae dedit continuan-
dum, VI, 160- 161. — Ipsi obse-
quendum, V, 279. — Deus his
tantum Pater quibus Jesus frater et
Ecclesia Maler, VI, 189. — Prae-
senti et fulurae hominum felicitati
prospicit,l3-i4.— Solahabet reme-
dia salutis, 172. — Societas per-
feclaesi, V, 279, 280; ^1,173-174.
— Spiriiualis simul et externa, VI,
157. — Ecclesia cath. vera Christi
Ecclesia, V, 277 279. — Estpcrse
ipsa moiivum crcdibilitalis, V, 216.
— Uoa est ea unitatc qoam Chris-
tns voluit, VI, 159-160L — Hacc
vnitas cvincitur, 160-163. — Ec-
clesiae unitas est Fidei simul et
regiminis, 174. — Kjusfirmitasa
SS. Chrys. et Ang. celebratui.isg.
— Extra eam nulla doctrinae fifini-
tas, V, 277-278 ; — ncc divini ser-
monis intelligentia, VI, 169- i7a—
— Sola gaudet rcgimine immuta-
btli, V, 44. — Noo invadit civilcis
potestatcm, 40-41, 268-269, 28a—
Nullam reprobat civitaiis formais,
42-43. — Principibos obcdieDdiuii
docet,43. — Nihil sibi dc principam
jure arrogat,245,28o. — Principam
populorumque coocilialrix, 283. —
A Statu civili non scparanda, 49,
268, 280; VI, 15. — Id aliquando
toleratur, V, 49; VI, 15. — Ecclc-
siae in pcrvulgando Evangclio labo-
res, V, 273-274.— Militat in terra,
V, 7-8. — Multam hodie impugna-
tur, V, 7, 280. — Maximi aeslimai
▼iros de geaerc humano beoc mcii-
tos,VI, 100- loi. — Dc serrts lihc-
randis sollicita,V, 32-33. — Scieo-
tiae fautrix VI, 15. — Cf. Pkirmu
Pontiftx, Princeps, ^etigio, Resfm^
hlica, Scriptura^ S. Sedes, C/nitas.
Elendius. Documentorum Elcncfans,
V, 3«3-3»4; ^1,323324.
Ephemerides. Bonac malis oppo-
nendae,V, i8i, 265. — Earumuii-
litates, VI, 6, I33-U4. — Scrip-
torum officia, V, 265; VI, 6, 23.—
Episcopis ipsi obsequanlor, V, 265;
VI, 23 24, 26-27, 112.
Episcopus. Episcopis offida sua in-
culcamur, V, 251; VI, 311-312;
314-315. — Saepe cooventos agant,
V, 261. — De crrantibus ovibus sint
solliciti, 264. — Sint inter se con-
cordes, VI, 19. — De rcverentia
ipsis dcbiia, 18-19, »'4 — ^V^'
stolorum sunt successores in muncre
docendi, 166-167 ; — et regendi,
182.— Eorum polesias ordioaria,
182. — Nullam habent potesiaicm
a S. Scde dbjuncti, 182-183. —
Eorum coUegium summo Pontifid
UTRIUSQUE VOLUMINIS.
365
sttbdituin, 186-187. — Eorum po-
tcstati non obest S. Ponlificis potc-
stas, 18-19, 187.188. — Cf. Petrus,
Etfaelbertiis (S. rcx Cantii). Lau-
datur Constantinam imperatorem
imitatus, VI, 37
Encharistia, Cf. Sacratnentum,
Eucharisticus. Cf. Convenius.
Eugenius III. Ad ipsum S. Bcmar-
dus scribit de Rom. Ponlificis po-
tcstatc, VI, 185.
Europa. Christianam humanitatcm
ad gentcs longinquas perferrc debct,
V, 284.
Eyg^enraam (L.), Epist. ad ipsum
de re cath. in Neeriandia VI, iii.
E^rmard. (Pctr. Joann., Congr. Ss
Sacramenti fundator.) Laudatur,
VI. 82.
Familia. Sit sancte constilula, V, 82;
246-247.
Familia (sacra). Caeteris familiis
exemplar, V, 82-83, *88. — Nobi-
lium, divitum, pauperum exemplar,
83. — Ejus cultus mature invectus,
latcquc propagatus, 83.
Famitia (Consociatio a S.). Conso-
ciationis Lugdun. propositum ex-
ponitur, V, 83-84. — Consoc. Bo-
nonien. iterum approbatur, 84. —
Omnes sodalitates subuno Praesidc
congrcgantur, 84, 86-87. — Con-
sodationis Statuta, 85-86. — In-
stitutum commcndatur, 87-88, 89,
230-231. — A proposito suo ne
dcflcctat, 87-88. — Solius Parochi
cst familias Instituto ad8cribere,87.
— Pracscs generalis designatu,r87.
— Quinam indulgcntias lucrentur,
87. — Indcx indulgcntiarum, 91-93.
— Formula quotidinnac precationis,
93; — et consccralionis,95. — So-
dales Rosarium colant, 114.
Faribault Dc schola in pago — con-
troversia exponitur, V,' 73, 79; —
ct dirimitar, 74, 79. — Cf.Amcrica.
Felix (III). Quid de non obviantibus
sectae Massonum scntiat, V, 122.
Ferdinandus et Isabella. (Hisp. rc-
ges). Cbr. Colombi fautores, V, 102-
103. — Ad ipsos Columbi verba,
103.
Fides. Maximum Dei bcneficium, V,
109- ijo. — Sine operibus, mortua,
III. — Per Apostolortim Magiste-
rium,ct*8ucces8orum ipsorum,Chri-
stus Fidei unitatx providit, VI, 164-
168. — Idcm cx S. Pauli vcrbis
cvincitur, 169. — In nullo capitc
ab Apostolorum Magisterio possu-
mns dissentirc nc totam Fidcm ne-
gcmus, 170-171. — Unitas Fidci
nccessaria ut unum sint Fideles,
163.164.—- A Conc. Vat. Fidcs de-
finitur, 1 70;— ejusquc objectum pro-
ponitur, 171. — Rosarium Fideiad-
jumentum,V,iio-iii; VI, 214-215.
Florentiaus. Cc. Flor. ut dogma
sanxit supremam R. Pontificis po-
testatcm, V, 275.— Ejus decretum
de R. Pontificis primatu, VI, 179.
Franciscus (S. Ass.). Ejus templum
Bononiae instauratur, V, 270-271.
— Tcrtius Ordo S.F, nostrae actati
opportunissimus, 299. — Cootro-
versiac de gcpcralitia domo Ordinis
Minorum S. F. Capulatorum, VI,
149-153. — Cf. Convenius.
Franciscus (S. Xav.). Indiarum
Apostolus, V, 165. — Clerum in-
digenam vult assumi ad Fidcm
apud Indos servandam, 166.
Francoz (F. Ph.). Laudatur dc In-
stituto S. Familiac bene meritu8,V,
83-84.
Fulda. Epist. dc conventu catho-
licorum Gcrmaniae in FuIda,V, 96.
Galeati (Card. Sebastian. Arch.
Raven.). Epist. ad ipsum de Dante
Aligh., V, 54.
Galli. Ad concordiam incitantur, V,
37.; VI, 223. — Praesentem Rcip.
formam omnes admittant,V,45,68-
69. — Aliam formam praeoptarc
ipsis licet, VI, 11. — Nonnulli
Pontificis voci inobedientes, V, 69,
174-176. — Non ambiunt sum-
mam imperii Galli catholici pro
Fide ccrtantes, 40. — Ad fidudam
incitantur, 118.
Gallia. Religione catholica insignis,
V, 39. 117118; VI, 117. — Eam
viri impii perturbant, V, 36, 46-47,
366
INDEX ALPHABETICUS MATERIARUM
66-67, 117-118. — Ipsun cooDpe!-
Ut Pontifex ut 6delu Christo et
Ecclesiae maneat, VI, Ii8-i2a
— Quare de rebas poHticts Galliae
Pontifex dederit docuaienta, V,
67-68, 175. — Religio in Gollia
per concordiam taenda, V, 39,
47.7" ; VI, 223. — Vario Galliae re-
gimini Ecclesia assensa est, V, 45.
— Nefas Ecclesiam a Civitate sepa-
rari in Gallia, V, 49-50. — De
gestis a se in rebus Galliae Pontifcx
Cardinales alloqaitur, VI, 265-266.
Guqaet (Fr.). Epist. ad ipsum de
re historica, VI, 267.
GeniumiA. Religio impugnata in —
cultus civilis tuendi nomine, V , 96.
Gtbboiis (Card. Jacob, Archiep.
Baltim.). Litt. ad ipsam de Scholis
Americae V, 157.
Goostens (Card. Petr. Lambert.
Arch. Mechlin. ). Epistolae ad ipsum
de Instituio Tbomist. LoTanien.»
V, 237 ; VI, 125 ; — de causa
sociali in Belgio, VI, 77.
Gordon (Joann. Clem.). Sententia
lata de ejus ordinatione juxta ritum
Anglic, VI, 203204.
Gotti (Hieron. Maria, Arch. tit.
Petren.). Exequendas accipit litte-
ras de erectione dioecesium Bra-
siliae, V, 64. — Cardin« treatur»
VI, 109.
GramiieUo (Jos. Maria, Arch. tit.
Caesarien.). Card. creatur, V,i63.
Gratia. Omnis — a Maria dispensa-
tur, V, 10,293.294. 298 ; VI, 89-90.
Gres^orianus. Universitas Greg. lau-
datur, V, 142; VI, 192. — Facultas
ei datur catbedrasjur. C. erigendi,
VI, 192.193.
Gregorius (S. Magn.). Ejus vcrba
de S. Spiritu, S. Scripturae au-
ctore, V, 222. — Pravos sacerdotes
increpat, VI, 312. — Optime mc-
ritus de Anglia, 36-38. — Ad
S-Aug. et regem Angliae scribit de
conversa Anglia, 37. — Cantum
eccl. promovet, 282.
Gregorius (S. Naiianz.) a Rufino
laudatur S.Scripturae ex Traditione
inlerprcs, VI, 170.
Ong. XIII. Condit in Uri>e CoUe
gium Blaronitarum, V, 23; — Hcm-
garorom et alia plura, VI, 143. —
De Universit. Greg. benc meritos,
192. — Cantam eccl.promoTet,282.
Golielmas de Gadibiis (Diego da
Cadice). Sanctorum honoribos na-
per ancttts, V, 257.
Habsbnrg^ensts. Domus — laadatur,
V, 252 ; VI, 147.
HaereticL Nullam jam formolam
Fidei habent, V, 277-278. — Pcr
baereticos sc XVI impedita chri>
stianae gentium humanitatis diffu-
sio, 284. — Illos semper ejedi e
sinu suo Ecclesia, VI, 16S.
HaUer (Joan. Archiep. Salisbargen.).
Card. creatur, VI, 109,
Hemptmne (D. Hildebrandus dc).
Abbas Primas O. S. B. constitnltar,
V, 173.
HersUng (G. de). litt. ad ipsam de
Arte christiana, V, 241.
Hieronymus (S. ). De re scripturistiQ
optime meritus, V, 206. — S. Aug. '
ad ipsum scribit de S. Script. veri-
tate, 222. — Summam Petri pote-
statem vindicat, VI, 182.
Hierolosyma. De conventu euchar.
ibi habito, V, 226, VI, 95. — Crc-
scit ibi res catholica, VI, 136. —
De peregrinantibus ad loca sancta,
136-139-
Hierosolymitanns. Ordo — laudatur,
VI. 255.
HUarins (S. Pictav.). Docet divini
sermonis intelUgentiam non dari
extra Ecclesiam, VI, 169-170.
Hispania. De religione et sdentia
sacraoptime merita, V, 195-196.—
Scientiae sacrae studium posteadc-
ferbuit, 196-197. — De Hisp. Col-
legio in Urbe quaedam statuuntur,
198. >- Conditum a se CoIIegiuffi
Hispanicum memorat Pontifex,
Hispanos alloquens, 259. — Epist.
ad Hisp. Episcopus, VI, 5. —
Regina laudatur, iM,
Hispanx. Eos Pontifex alloquitur, V,
257. — Laudantur vario nomine
insignes, 257-258. — Non omnes
UTRIUSQUE VOLUMINIS.
567
catholici Hisp. S. Sedis documentis
obsequuntur, VI, 6.
Historia. Rite tractata catholico
prodest nomini, VI, 267.
Htmgari. Adhortatur eos Pontifex nt
Ecclesiam patriamque colant, VI,
145-147 ; — atque omnimode ob-
sistant imminentibus Religioni ma-
lis, V, 180- 181.
Hungaria. Optime de religione me*
rita.V, 178-179; VI, 28, 145- —
S. Sedi semper devota, VI, 140-
145. — De Hungaria Ecclesiaopti*
me merita, VI, i^x-i^j. — Crux
ante reges Hung. praeferlur, VI,
145, — Leges nuper ibi latae Reli-
gioni infensae, V, 179. — Alloc.
de Matrimonio civili per legem iii
HuDgaria sancito, VI, 29. — Varia
exponuntur a Pontifice rei catholi-
cae in Hungaria multum profutura,
V, 181-184. — De puerorum prae-
cipue et clericorum institutione mo-
nita dantur, 181-183. — S. C. Ep.
et Reg. decreta de disciplina eccle-
siastica in Hungaria, VI, 308. —
Epist. de saecularibus Hungariae
festis, VI, 140.
Huny&des (Joann.). Testatur ipse,
necnoncuncti Hungariae Ordines in
Fidesalutem patriae consistere, VI,
143.
Ig^tius (S. a Loyola). Unitatem
doctrinae servari jubet inter suos
alumnos, V, 134-136. — Sequendam
statuit in studiis theologicis doctri-
nam S. Thomae, 136.
Incamatio. Quo innitatur a Deo con-
stituto ordine, VI, 157.
Index. Romani Pontifices leges In-
dicis temporibus accommodaverunt,
VI, 243. — HisioriA Indicis libro-
rum prohibitorum,242-244. — Nova
Indicis decreta, 245. — Index ana-
lyticus, V, 315; VI, 325. — Cf.
Censura, Liber.
Indiae. Epist. de collegiis clericorum
in Indiis, V, 165. — Hierarchia
eccl. memoratur in Indiis constitu-
ta, 166. — De Lusitaniae patronatu
in Indiis exorta lis memoratur com-
posita, ihid, — Ciericorum collegia
in Indiis erigi oporlunissimum est»
166-168.
Innocentius (III). Moniimentum ipsi
erectum, V, 52-53.
Innocentius (XI). De Hungaria bene
meritus, VI, 143.
Ireland (Joann. Arch. S. Pauli de
Minnesota). De scholis init conven-
tionem quae toleratur, V, 74, —
Cf. America.
Ireneus (S). Ecclesiae Rora. princi-
palitaiem asserit, VI, i8o-i8i.
Isabella (Hisp. regina). Laudatur,
V, 103. — Chr. Columbum laudat,
ibid, — Ad ipsum scribit, ibid,
Isaias. Unam fore Ecclesiam Christi
praesignificat, VI, 161.
Isidorus (S. Hispal.). Laus ejus in-
signis, V, 257-258.
Italia. De ea S. Sedes bene merita,
VI, 101*102. — Multae ab ea infe-
runtur injuriae Pontifici et Eccle-
siae, V, 163, 297-298. — Injusta
paratur ibi lex de Matrimonio civi-
li, 145- 151. — Quomodo impu-
gnanda, 151- 152 ; — Massonum in
Italia impii ausus, 98, 125-127. —
De opere congressuum catholico-
rum in Italia fovendo, VI, 85. —
De comitiis politicis a catholicis
vitandis, 62. — S. C. Ep.et Reg.
ad Episcopos de injuriis illatis soda-
IitatibusreIigiosisscribit,273 ; — et
Statutadat debonis eccles., 273-274.
Jejunium. Decret. S. R. et U. Inquis.
de moderanda certis de causis lege
abstinent. et jejunii, VI, 301.
Jesuitae. Cf. Societas /esu.
Jesus. Frater nostcr, V, 109. — Per
eum Deus Pater noster est, et Ma-
ria, Mater, ibid, — Mariae et Joseph
subditus, 83, 114. — Viiae nostrae
exemplar, 189-190. — Docet nos
orare verbo et exemplo, VI, 41-
42. — Munus suum continuandum
commisii Ecclesiae, 157. — Haec
una est sub uno capite Christo Jesu,
162-163. — Jesu non adhaeret qui
ab Ecclesia sejunctus est, 188. —
Ab impiis nuper in Italia contu-
meliis affectus Jesus, Y, 297-298.
— Cf. Apostoli, Ecclesia^ Maria^
Petrtis,
INDEX AI.PHABETICUS MATERIARUM
36S
Joannes (Avila). Sanctorum honori«
bus niiper auctus, V, 257-
JolitlS (III). Quae in causa ordinatio-
num an^^lic. cgeril, VI, 200-203
Jttrisdictio.Petri principatus nonmeri
honoris, sed jurisdictionis, VI, 176.
— Omnis in Ecclesia jurisdictio a
S. Sede derivatur, 182-183.
KhiBjjmth (Gcorg. Ebed-Jesus). Pa-
triarcha cnnstiiuitur Kccles. Bahy-
lon. Chaldaeorum, VI, 30-31. —
Epist. ad ipsum de rebus Eccl.
Clinld., <)4.
Lang;^nieux (Card. Benedict.Maria,
arch. Khenien.) Epist. ad ipsum de
pcre^rinationibus ad Urbem,V, 21;
— de convenlu Euch. Hieros., 226;
— de conlroversia super reli^iosis
familiis in Galiia, VI, 87 ; — de
fcslis Clodovaei, I17. — Adnume-
raiur commissioni a Reconciliat.
dissidenlium, ^3.
Laterancnsis (Cc.-lV.) Primatum
Eccl. Kom. asserit, VI, 179.
Lecot (Vict. Lucian., Arch. Burdi-
galen.). Card. crentur, V, 163.
Leg:atus. Cf. 5. Seiies.
Legislator. Kli^antur legislatores viri
Kcclesiac seivienles, V, 181, 290.
Lco (S. Magnus). Sumniam Petri po-
testatem vindicat, VI, 183.
Leo (X). Summo Pontifici Concilia
esse subdiia declarat, VI, 187. —
I)e prohibendis pravis libris, Lu-
theri praecipue, sollicitus, 242.
Leo(XIII). Ordini S. Benedicti be-
nevolentiam suam testatur, V, 170.
De Fidei unitatc sollicitus, 272-
273 ; — necnon de civitatum bono,
187. — CoIIeg. Maronit. in Urbe
instaurat, 25. — Varia collegia ab
coin Urbe etOrbe erecta, 197-198,
304. — Sollicitus de Polonis Russiae
subditis, 250-251 ; — de promovcD-
dis studiis, VI, i ; — de rc archeo-
logica, rdi{f,; — de cantu ecclcs.,
283-284. — Cives officia sua pluri-
bus cpistolis docuit, 21. — Com-
plenti 50"" Episcopatus annum or-
bis cath. gratulatus est, V, 272.
Leodiensis. Episc. — laudatur bene
dc re sociali meritus, V, 235-236.
Lex. Injusta — non observanda, V,
46-47, 70.
Liber. Pravorum Ubrorum maxima
pesiis, VI, 241. — De ipsis prohi-
bendis S. Scdes sollicita, 241-243.
— Novft decreta de libris prohibiti-,
245-254. — Cf. CensMra, imUx.
Libertaa. Nullum inter veramciriQm
libertatem principisque aactoriti-
lem discrimen est, V, 283.
Liturgia. Dcgmata inter et Litur-
giam necessitudo, VI, 206.
Loig;ny. Decret. de pseudocommn-
nit. de Loigny.VI, 306.
LoTaniensis. Academia — laudatur,
VI, 16. — Instiiutum philosophi-
cum Lovan. laudatur, V, 237 -23S.
— De Scientiis ibi tradendis, 23S.
— I)e seminario ei adjanclo,
i7/«V/. — Ejus cum Academia caiic-
ncs, 238-239. — Ejus lcgcs saxycitas
fuisse Pontifex memorat, statoitque
de lingua in praelcctionibus adhi-
benda, VK 125-126.
Lugdunensis. Cc. — II Rom. Ponti-
ficis supremam potestatem ut dog*
ma sanxit, V, 275.
Lugo (Card.). Laudatur, V, 196.
Lusitanla. Religlone cath. insignis,
VI, 51. — Epist. ad Lusit. Episco-
pos, 26. — Cf. Jndiae,
Magister. Religioni in schola non
tantum non adversetur, sed ei pro-
sit, VI, 312-313. — Cf. Schola,
Magisterium. Ecclesiacmagisterirm
S. Aug. vindicat, VI, 171-172. —
Cf. Fidfs.
Magistratus. Summum in Eccl.
Magistratum Christus constituit
semper manSunim, VI, 174-175.
Manara (Achilles, Ep. Anconitanus
ct Humanus). Card. creatur, VI,
109.
Marchat (Mathild. de pseudocom-
munit. de Loigny). CoDfirmantur
poenae in ipsam antea statutae,VI.
306-307.
Marcus (S.). Eccl. Alexandrina :i
S. Marco condita memoratur, VI,
67.
UTRIUSQUE VOLUMINIS.
369
Maria (B.M.V.). Plena gratia, V,
108. — Tantum habet gratiaequod
ad omnium sufficeret saiutem, ibid»
— Reprehenduntur qiii de cultu
Mariae aliquid detrahunt, II. —
Ejus potestas pene immensa, VI,
90. — Ejus sapientia egregie prae*
dicatur, V, 293 ; VI, 91. — Par-
tes ejus eximiae in opere Redem-
ptionis,V, 10,108-109, 292-293; VI,
214. — Ejus vita virtutum exem-
plar. V, 112-113. — Mater nostra,
V, 109, 113-114; VI, 89.90. —
Gratiae conciliatrix, V, 10, 292,
293-294» 298; VI, 89-90; — ad
mediatofem mediatrix, VI, 213-
214. — Gratissima ipsi salutatio
angelica, V, 108; — et oratio do-
minica, 295. — Fautrix Fidei, VI,
90-91 ; — et charitatis unitatisque
inter Christianos, 91, 94-95, 2i6-
217. — Ejus cultus antiquissimus,
V, II. — Ejus beneficia Pontifex
recolit, 106, 114-115.
Maria-Theresia. Clementis XIII
ad ipsam diploma, VI, 144-145.
Marini (Alote). Epist. ad ipsum de
consociatione presbyterorum in Ita-
lia, VI, 270.
Maronitae. Epist. de eorum Collegio
in Urbe constituendo, V, 23.
Massones. Eonim impia molimina,
V, 29, 120-121, 125-126, 281 ; —
nominatira in Gallia, V, 118; VI,
120 ; — et in Italia, V, 124-127. —
Eorum pessimae doctrinae, V, 122,
125; — saepe quidem damnatae, V,
120, 125, 129. — Variae causae cur
ipsis adhaeretur, V, 121 -122. —
Quibus sint armis impugnandi, V,
123, 129-132.— Epist. de conventu
antimassonico Tridentino, VI, 196.
Mathias (rex Hungariae). Se sunm-
que regnum Fidei tuendae devovet,
VI, 144.
Matrimoniam. Ejus perpetuitas vin-
dicatur, VI, 20-21. — Quaenam
sint partes Ecclesiae, quaenam po-
testatis civilis circa Matrimonium,
V, 145 ; VI, 29. — Civili matri-
monio nefas est ecclesiasticum post-
poni, V, 145-147. — Matrimonia
praesumpta ut nuUa deinceps ha-
benda, 34-35. — Matrimonia clan-
destina irrita ex lege Trid,, 34. —
Ecclesiae disciplina de Matrimonio
occulto, 148. — A matrimoniis
mixtis Ecclesia abborret, 179-180*
— Perversae de civili matrimonio
leges saepe damnatae, VI, 28. —
Earum legnm perversitas exponi-
tur, V, 145-151. — Epist. ad Card.
di Canossa de Matrim. civili, lege
sanciendo in Itaiia, 144. — AUoc.
de Matrim. civili lege sancito in
Hungaria, VI, 28. — Cfr. Divor*
tit€m,
Mazimus (abbas). S. Sedis prima-
tum vindicat, VI, 180- 181.
Mazella (Card. Diac» Camillus),
Bene meritus de ordine B. M. V.
de Trappa, V, 153.
Melchitae. Constitutio Bened. XIV
de eorum ritu servando extenditur
ad fideles cujusvis in Oriente ritus,
et decreta hac de re dantur, V,
306-309.
Medium (aevum). Fideiaetas, V,53,
Menelik (Aethiopiae imperator).
Epist. ad ipsum de captivis Italis
liberandis, VI, 154.
Merder (Desider. Urban. Antist.).
Egregie laudatur, V, 238. — Ejus
in Schola Thom. Lovan. coopera-
tores, ibid.
Methodius (S.) Slavorum Apostolus,
V,277.
Michael (Palaeologus). Romanae
Ecclesiae principatum profitetur,
VI, 181-182.
Militaris.Quaenam a vita militari ju-
venes detrimenta patiantur, V, 282.
— Cfr. Bellum.
Militia. Decreta S. C. Ep. et Reg.
de religiosis militiae civili obnoxiis,
VI, 279.
Minister. Ministros Deus adhibet ad
opera sua perfidenda, VI, 157. —
Verbi divini ministri quales esse
debeant, 290-291, 296.
Minores. Epist. de domo generalltia
Minorum S. Frc. Capulatomm,
VI, 149.
Montaignac (Lttd.Ter.de).fundatrix
oblatarum SS. Cordis }estt,VI, 53.
AcTA Leonis XIII. - VI.
370
INDEX ALPHABETICUS MATERIARUM
Meiitiiiorency-Laval (Ven. dc — ,
prifliiis Qttcbec Epiic.). De caltu
S. Fun. benc meritvi, V, 83.
MontiipiMnJMientii. Epist. ad
Eptsc. ^ de rebns politicis Galliae,
VI, II.
Monilis. Theologiae monli comes
accienda est philosophia, VI, 221.
— Sermones morales saepius ex
catbedra tradantur, 292-293.
Morin (D. Germ.) Epist.ad ipsumde
SS. Patnim studiis k>ene meiitnm,
VI, 224.
Nntnndismai. Eum Massones ni-
tuntur religioni revelatae substi*
tuere, V, 122, 125.
Nasnretfa. Cfr. Fmm$Jia{S.)
Wccflondto Epist. de re cathoUca
ibi, VI, III.
NeO'Bbomcensis. Conventus — de
re scholari, V, 158.
Nestoriani. Ad unitatem redncendi,
VI. 66.
Neto (Card. Jos. Sebastian Patriar*
cha Ulissiponen.). Epist. ad ipsum
de S. Antonii solemnibus, VI, 51«
Nicolans (I). In patriarcham Con-
stantinopolitanum .suam exereet
jurisdictionem, V, 275.
Obedientis. Jesus obedientiae exem-
plar, V, 83. ~ Obedientia quae
principi exhibetur, Deo exhibetur,
Obolonian (Elias, Patriarcha Baby-
lonen. Chaldaeorum). Laudatur.VI,
30.
Opifices. Eorum officia, V, 5-6. —
Exempla aemulentur S. Familiae.
83. — Consociationi a S. Fam.
adscribantur, 87. — Quomodocom-
ponenda lis de opificibus, 4-5 ; VI,
79. — AUooutioad Galliae opifices.
V.3.
OptatDS (S. Milevitanus). Summam
Petri potestatem vindicat, VI, 183-
184.
Oratio. Ejus necessitas, VI, 212. —
Ejas vis, V, 8-9 ; VI, 41-43 ; 212,
— Summa vis orationis ex cha-
ritatc fraterna, VI, 45 ; -. et ora-
tionis communis, VI, 212. — Ora-
tio pro Ecclesia semper exanditur,
V, 14. — Orationis dominicae vis
exponitur, V, 295. — Vim ontiooi
addnnt poenitentiae, V, 16 ; — et
vita christiana virtutesque orantis,
V. 107 ; VI, 45.46.
Ordo. Decretum S. C. £p. et Reg.
de Religiosis ad SS. Ordines ad-
mittendis, VI, 275.
Oteglia di San Stefiuio (Caid.
Lndov. Ep. Poctuen.) Epist. ad
ipsnm de studio antiqnitatis foven-
do, VI, I.
Orieos. Indigeni ibt ad sacerdotiaBi
deligendi, V, 309. — InstitntoB
f a Schclis OrutUis > conunendatui,
VI. 9.
Oiientalis. Ecdesia Rom. de Eocle-
siis Orient sollicita, V, 303. —
Orientales Ecdesiae olim S. Sedi
subditae, 275. — Ipsis reconciliatio
mnitum proderit, 276-277. — De
earum disciplina servanda, V, 276,
303-3" ; VI, 134-135.— Ad omnes
Orientales extenditur CsL Bened.
XIV f Demandaium >, V, 305-306.
— De Orientalibus Pontifez sollid-
tus, VI, 73, 108. — Nonnulia snadet
eorum recondliationi prolutura, 73.
— Rationem concordem docet ab
omnibus servandam qui Oriental.
recondliationi incumbunt, 130*
135. — ProEccIesiis Oriental. sub-
sidia petit ab Instit. Propag. Tv
dei, 9. -— Oratio ex Orient. liturgia,
pro Unitate Fidei, V, 276-277. —
Decreta de Latinorum in Oriente
rationibus cum Orientalibus, V,
306-309. — Litteramm OrientaL
magisteria a Clem. V in Universita-
tibus constituta, V, 207. — C&.
Cppti^ DissuUnUs^ Ufdtas.
Origines. De re Scripturistica opti-
me meritus, V, 206.— Traditionem
cath. tenendam asserit, VI, 169. —
Interpretatur verba Dni : Tn es
Petrus, 176. — Quaedam opera
ejusdamnata, 241.
Pasfannzzi. Litt. ad ipsum de coeti-
bus cath. in Italia, VI, 85.
Pag:es (A). Epist. ad ipcum de Sode-
tatibtts Vincentianis, VI, 128.
UTRIUSQUE VOLUMINIS
371
Palestuui. Litt. de peregrinationibus
ad Patestinam, VI, 136. — Indul-
gentiae a peregrinantibus lucran-
dae, 137.
Pandum NLonadidvLmiParay-U-Mo^
nia/), De ibi habito conventu Tertii
Ord. S. Fr., ^,299; — et conventu
Eucharistico, VI, 269. — Locus ille
sacerrimus Ss.Cordis religione,f^i</.
Parisiensis. Polyglotta — laudatur,
V, 208. — Cfr. Richard,
Parochus. Offida parochi exponun-
tur, V, 263-264 ; 287 ; VI, 31O.311.
Parocchi (Lucid. Maria, Card. Vi-
car.)£pist. ad ipsum de comitiis
politicis vitandis, VI, 62 ; — de re
archeologica, 115.
PaullianL Eorum institutumcommen-
datur, VI, 97.
Patilus (S.). Perpetuum esse docendi
munus in Ecclesia testatur, VI,
167. — Unitatem Fidei in Ecclesia
servandam esse praedicat, 43, 94,
164, 169 ; et charitatem, 57-58, 94.
131. — Ecclesiam esse externam
docet, 157-158 ; et unam, 162-164.
Patilus (S. a Cruce). De re cath. in
Anglia bene meritus, VI, 39.
Panlus IV. Quae in causa ordina-
tionum anglicanarum egerit, VI,
200-203.
Patilus V, de liturgia et cantu eccles.
bene meritus, VI, 282. — Gra-
duale Roman. approbat, 283.
Pauper. Laetentur.pauperes de sua
conditione, V, 83. — Eorum exem-
plum et solamen S. Familia, ibid,
Pax. In justitia fundatur, V, 227-
228.
Pazmany (Petrus Card.).Universita.
tis Budapestinen.fundator, VI, 313.
Pentecostes. Festum orationi aptis-
simum, VI, 56-57. — Indulgentiae
in festis Pentecostes lucrandae, 58.
Peruvia. Epist. ad Episcopos Peru-
viae, V, 261.
Perraud (Card. Adolf. Lud. Alb.
Episc. Augustodnn.)CardinaIispu-
bUcatur, VI, 109. ^ Epist. ad ipsum
de conventu euch. Paraiensi, 269..
Petrianus. De < Petrianae stipis >
tttiliute, VI 3.
Petms. Summa in Ecclesia potestas
Petro ejusquesuccessoribus a Chris-
to promissa et collata est, VI, 175-
177 ; — quod Actis illustratur plu-
rium Conciliorum, 181 -182 ; — et
verbis Ss. Patrum, 183-184. —
Petrus Apostolorum princeps, 182-
183. — Petri primatus non tantum
honoris est, sed jurisdictionis, 175-
176 ; — pcrpetuus manens in ejus
successoribus Romanis Ptfcibus,
179-180. — De quo olim Oriens
cum Occidcnte consensit, V, 275 ;
VI, 181-182.— Potestatis clavium
quae sit amplitudo, VI, 176-177. —
Eadem Petri ac Christi in Ecclesia
potestas, 178-179. — Petrus Apo-
stolos accepit pascendos, successo-
resque ejus jure divino et vera
potestate regunt Episcopos, 184-
185;. — non singulos tantum, sed
universos, 185-186; — ut patet
ex Actis Conciliorum, 186-187. —
Ut Petri fides non deficiat Chri-
stus rogavit, 177-178. — Pelrum
loqui in Rom. Pontificibus Concilia
asserunt, 181. — Cfr. Aposiolus^
Ecciesia^ Fides, SedesfSj
Philippus (S. Nerius). De re cath. in
Anglia bene meritus, VI, 38-39. —
Litt.de ejus saecularibus solemni-
bus, 59. — Laudatur, necnon ab eo
fundata Cgrtio, 59-60.
Philosophia. Studium Philos. chris.
tianae commendatur, V, 237. —
Cf. AHstoteles. Thomas (5. Aquin, ).
Photius. Curat legatos de causa sua
Romam mittendos, V, 275.
Picard (Franc, praep. gener. Augu-
stin. ab Assumpt.) Epist. ad ip-
sum de Ordinis sui operibus in
Oriente,VI, 75. — De peregrinatio-
nibus ad Palaestinam bene meritus,
136-137.
Pierotti (Raph.) Cardinalis creatur,
VI, 228. —
Pius IV. De re scripturistica bene
meritus, V. 207.
Pius (IX). Tres novas dioeceses in
Brasilia erexir, V, 56. — Consociat.
Bononien. a S.Familia approbavit,
84. — CoUegium Americae Merid.
Romae fundavit,288. — Disdplinae
Orientalium conservandae studio-
372
INDKX ALPHABETICUS MATERIARUM
sissiinu8,303. — Dc S. Archeologia
bene meritui, VI, 115. — I>«
unitate CAntut liturgjpi sollicitus,
283. — Praedicatorcs ofticia tua
docet, 291-292.
PoenitentiA. Colenda ex justitia et
cx charitate, V, 1617. — CuUu
Rosarii nutritor, VI, 215.
Poletto (J.) Kpistola ad ipsum de
divino poemate Aligherii, V, 301.
Politica. Rcm politicam quidam cau-
santur ad minuendum pontificis jus
docendi, V, 68. — Res poUtica ab
Ecclesia optime componilur, 283.
Polo (Card. Reginald). A Julio III
legatus in Angliammissus: quacibi
egerit, VI, 800-203.
Polonta. Lilt.ad Episc.Polon.V,243.
— Dc Religionc et civili cultu op-
time merita, 243,244-245. — De
Po4. civibus Russico imperio sub-
ditis S. Sedes sollicita, 250-251.
— Ad principum obsequium ipsos
adhortatur Pontifex,25i; — necnon
eos qui austriaco subsunt imperio,
252; — ctGermanico,253.
Pontifez. Summi Pontificis munus
exponitur.V, 267-268.— Ct.Peirus.
Portugalia Cfr. Lusitania.
Potestas civilis. Ejus notio ct origo,
V, 43 ; 283. — Non obstat civium
libertati, 283. — Ipsam Ecclesia
tuelur, 43. — Cf. Princeps.
Potestas ecclesiastifa. Nulla est extra
S. Scdis comrounionem, VI, 183-
184. — Cf. Petrus.
Praedicatio. Instructio. S.C. Ep. et
Reg. de praedicatione, VI, 290. —
Materia pracdicationis, 291-292. —
Ejus fons praccipuus, S. Scriptura,
V, 203-204; VI, 294-295. — De
dotibus ad cam rcquisitis, VI, 290-
291 ; 296 ; — ct dc licentia rcquisi-
ta, 296-297. — Praedicatio profana
reprehenditur quac humanis potius
quam divinis nititur argumentis, V,
203 ; VI, 295.296.
Praenestinua (J. Petr. Alois.). De
cantu ecclcs. bene meritus, VI,282.
Presbyter. Consociationes Prcsbytc-
rorum commendantur,VI, 270. Cf.
Sactrdos,
Prinias. Litt. de Primate Ordinis S.
B. constituendo, V, 170.
Primatns. Cf. Petrus.
Princeps. Principi injusta praescn-
benti non parendum* V, 47 ; 70.
Principum et populorum Ecdesia
conciliatrix, V, 245 246 ; 283. —
Principibus dcbitum obseqatum ca-
tholicis inculcandum, 251. — Epist.
ad principcs ct populos, 272.
Priscoljos.). Card. crcatur, VI,228.
Professio. Religiosa Prof. emittenda
ante Oriinum susceptionem, Mt
276.
Propac^tio. Epist. Encycl. de In-
stituto a Propag. Fidei, VI, 7- —
Institutum a variis Pontificibus
commendatnm, 7 ; — Fidclium
subsidiis sustentandum, 7-9.
RampoUa (Card. Marian., Status
Sccrctar.) Epist. ad ipsum de cele-
brata invasionc Urbis, VI, 98.
Rapha4^(Sanxio). Laudatnr, VI,266.
Reg^alistae. Praeccpta ct acta Rcga-
listarum hodic renovala, V, 28a
Relig^O. Ea rcligio scctanda quam
Deusstatuit,V, 244. — Rcligioncm
absolutam Dco pracstat sola Eccl.
Cath., VI, 172. — Religio funda-
mentum ordinis moralis, V, iVVh
VI, 13.14;— socialis ctpolitici, V,
177-178 ; 246;— pacis condliatrix,
282283. — Bona quae parit, 244-
245. — Mala quac ipsa semota,
oriuntur in Socictate, in familia, in
civitate, 8, 127. — Praescntium re-
rum honestum usum non Tctat,i90-
1^1. — Contumeliis eam impii
affecerunt in Italia, 297-298. —
Multum hodie impugnatur, VI, 146.
— Controversiis politicis non est
implicanda, 5. — Ejus ministri a
partium studiis abstineant, Oid,;^
ncc se nimis ncgotiis dvilibus vel
politicis impUcent, V, 183-184 ; —
seque ad novitatcs cautc habeant,
VI, 80. — Religionis bono post-
poncnda partium studia, V, 71. ^
Ad eam in scholis docendam ez-
pedit in variis regionis dioecesi-
bufl eundem usurpari librum, 194;
UTRIUSQUE VOLUMINIS.
373
VI, 312. — Dotes ad eam in schoHs
tradendam requisitae, VI, 312. —
Cf. £cc/esia, Scuerdos,
Religiosus. Bene de Ecclesia meren-
tur Religiosi, V, 252. — Epist.
de controversia orta in Gallia
super, religiosis familiis, VI, 87. —
Decreta de Religiosis ex Ordine
suo expulsis vel egressis, 276-278 ;
— et de iis qui militiae civili sunt
obnoxii, 379-281. — Cf. Professio.
Remigius. (S.) Ejus sepulcrum
colitur, VI, 117. — Galliae Epi-
copis exemplar, 118.
Hespublica. Ipsi Ecclesia non adver-
satur, V, 32, 40-41, 268-269, 280.
— A nulla Reip. forma Ecclesia
abhorret, 42-43. — Unde oriatur
Reip. forma, 43. — Reip. formam
statutam cives accipere debent,43.
— Haec forma mutabilis est, 44,
69-70. — Formae mutatae standum,
45» 70« — Non ideo mala est
Reip. forma quod sub ipsa malae
leges feruntur, 46. — Reipublicae
consulit qui malas leges impugnat,
70. Cf. Ecclesiay Poliiica^ Potestas^
PrincepSy Religio^ Sedes,
Revelatio. Quo sensu revel. super-
naturalis dicenda sit absolute ne-
cessaria, V, 200. — Quo duplici
fonte contineatur, ibid.
Richard (Card. Franc. Mar., Arch.
Paris.) Epistolae ad ipsum de eccle-
sia SS. Cordis, V, 255 ; VI, 230 ;
— de controversia super ordinatio-
nibus anglic, VI, 225;— de S.
Clotilda colenda, VI, 229.
Richardns (a S. Vict.). Egregie
Deum asserit Religionis Cath.
auctorem, VI, 170.
Ritus. Ritnum varietas Ecclesiam
illustrat., V, 304-305. — Cf.
Orientalis,
Roma. Ad curiones et Bdeles Urbis
allocutio, in qua clerus romanus
laudatur, V, 229. — Misera Romae
praesens conditio,23o.— Decretum
de Clericis exteris Romae degenti-
bus, VI, 303.
Rosarium. Ejus origo, V, 12. —
Praecipua est ad B. M. V. oratio.
13. — Ejuspreces vocales eximiae,
293-295. — Rosarii nomen om-
nino rei congruum, VI, 211-212.
— Psalterium Marianummeritoap-
pellatur, 212-213. — Christianae
professionis tessera, V, 13, 297. —
Ad vitam christianam nos infor-
mat Jesu et Mariae exemplo, iii-
114. — A rebus caducis nos ad
aeterna erigit, 191-192. — Utilissi-
mum eis praecipue qui meditantur
Mysteria, 11- 12; 296-297. — Myste-
ria exhibent Mariae partes eximias
in Redemptionis opere, 292-293. —
Rosarii cultus omnibus enixe com-
mendatur, 297 ; — qui quidem
omnibus pervius et suavissimus
est, 296 ; VI, 215-216. — Ejus cul-
tus in Oriente, VI, 95. __ Ejus vis
eximia, V, 12-13. — Multum con-
fert ad augendam virtutem Fidei,
VI,2I4-2I5; — poenitenliac,2i5; —
patientiae, V, 189-190; — necnon
ad instaurandum Fidei unitatem,
VI, 94-95 ; 216. — Commendatur
usus in familiis christianis recilandi
Rosarium, 213. — Commendantur
Rosarii sodalitia,V,i92-i93. — Me-
morantur pontificisdecreta deRosa-
rii recitatione, VI, 213. — Tem-
pium in Oriente in hon. Reginae
S. Rosarii, 95.
Rossi (J. B. de). De sacra archeolo-
gia bene meritus, VI, i, 115. —
Ejus opus < Roma Sotterranea >
perficiendum, 115.
Rufifo Scilla (Alois.). Card. creatur,
V,30.
RuthenL De iis S.Sedes sollicita, V,
253.
Sacerdos. Dei minister in salutem
animarum, V, 264. — Ejus officia,
248-249; 286-287. — - Dimicet
Episcopi ductu, 287. — Honores
non ambiat, 232-233.— Sit scientia
omatus et sanctitate, 286-287. —
De vita spirituali monita sacerdoti-
bus dantur, VI, 310. — Opificum
societatibus oportune praesunt, 22.
— Pravorum sacerdotum quanta sit
in Ecclesia pestis, 310, 312. — Cf.
374
INUEX ALPHABETICUS MATERIARUM
Ciericus^ Clerus, Episcopus, Pa-
rochus, ReligiOf Scri^ura.
Sacramentnm Docirina caib. de
Sacramentis, VI, 204-205. — Non
omnibuf eorum administratio com-
miisa, 172-173.
Sacramentnm (Ss.). Litterae quilins
Congregatio Sodalinm a Ss. Scrto,
con6rmatur, VI, 82, — ejusqne
exordia et scopus exponuntur,
8283. — Cf. Eueharisticus.
Salmuiticenm. Academia — lauda-
lur, V, 196.
Sanchesius (Raph.) Ad ipsum
Christ. Columbi verba,V, 102-103.
Sarto(Jos., Ep. Mantuaa.). Cardin.
creatur, V, 164.
SatoUi (Franc, Arch. tit. Naupac-
ten.). Legatus ApostitWashingtonii
constituitur, V, 157. — Ejus agen-
di ratio in re scholari vindicatur,
157-160. — Epist. ad ipsum devi-
tandis coetibus cum acatholicis,
VI, 97. — Cardia. creatur, 109.
Schisma. Haeresi comparatur a Pa-
tribus. VI, 174.
Schis^tici. Perinde ac haeretid ab
Ecclesiae unitate excidunt, VI, 174,
— Cf. Unitas.
Schlauch (Laurent., Episc. Magno-
Varadinen.). Card. creatur, ^,164.
Schoenbora (Card. Franc. a P.,
Arch. Prag.). Epist. ad ipsum de
publicis Austriae scholis, V, 267.
Schola. Quanti intersit ut scholae sint
bonac, VI, 13J. — Scholae cathol.
fovcndae, V, 181-182. -— Ecclesia
de scholis optimo jure sollicita, 73,
181-182,247. — In scholis sacerdo-
tesalege admittendi, 269. — Con-
fessionaUs sunl adeundae, 80, 269 ;
— et neutrae vitandae, 72, 80, 247,
289 ; — De causa scholarum cath.
Belgaeoptime meriti, ^1,77-78. —
Cf. America,
Schiiller (L.). De religiosa puerorum
institutione bene meritus, V, 194.
Scientia. Scientiae favet Ecclesia,
VI, 15-16. — Scicntiae recentiores
haud negligendae, 15. — Physicis
sctentiis studendum, V^, 263. —
Scientia debent Catholici esse in-
stgnes, VI, 15, — C£. Saurdos^
Scriptura*
Scriptnra. Litt. encyd. de S. Sciip-
turae stndiis, V, 200. — Scriptane
notio datur, 20a — Alter fons re-
velationis est, 3oa — Ejus auctor
S. Spiritus: vera datnr notio ins-
pinUionis, 221-222. — Scriptarae
scientiautilissima,aoi-ao5. — Prae-
dpnus fons praedicationis,9oi-204,
VI, 294-295. — SacerdossubsidioxD
in ea invenit ad suam ipaius et alio-
rum perfectionem, V, 204-205. —
Eam intelligit anima virtutibus
praedita, 204-205, 225. — SoUidta
Ecclesia ut Scripturam filii sui do-
oeantur, 205. — Cultns et studia
Scripturae semper viguere in £c-
clesia, 205-208. — Dc Scripturae
studiis optime meriti sunt Scholas-
tid, in primis S. Th., 207. —
Contra Rationalistas viodicata fait
per argumenta ex variis scientUs
deprompta,2o8. — Varii Scripturae
adversarii, 208-209, 218, 22a —
Novae falsi nominis sdentiae anii-
qua et vera Scriptnrae sdentia op-
ponalur, 209. — Scriptura sdenttae
adminiculis vindicanda est, 222-
224, VI, 2l8. — De Scripturae
praelectionibus tum in Seminariis
tum in Academiis majoribus, V, 209-
211. — De obscuris Scripturae locis,
211^12. — Quis hac de re S- Au-
gustini sensns, 224. — Ecclesia
constituta est a Deo S. Scripiur&e
magistra, 212-213. - Magisteriuni
illud necessarium est ad Fidd in-
tegritatem servandam, VI, 164-
165 ; — nec quidquam sdentiae
biblicae nocet, at multum prodest,
V, 212-213. — Scripturae interprc-
tatio privata Fidem cornimpit, VI,
164-165. — Quaenam sint in Scripi.
interpretanda Doctoris catholici
partes, V, 212-213. — De variis
dotibus in Scripturae magistro re-
quisitis, 213. — De SS, Patrum
auctoritale in Script. interpretanda,
213-214,219-220.— Rcgula S. Aug.
de Script. interpretanda, 214. --
Reprehenduntur ii qui interpretibos
catholids auctores heterodoxos in
UTRIUSQUE VOLUMINIS.
375
Scripturae studiis praeponant,2i4-
215. — De Scripturae uau instudiis
theologicis, 215-216. — Divinorum
libforura vindicetur et auctoritas
humana, ut et dogmata catholica
in aperto ponantur, et Scripturae
adversarii refellantur, 216-217. —
Ad hoc adhibeantnr : linguarum
orientalium stndia, 217-218 ; —
vera artis criticae disciplina, 218 ;
— physicorum sdentia, 218-219 ; —
cognataeque disciplinae, htstoria
praesertim, 220. — Non potest
Scriptnram inter et veram scientiam
vera esse dissensio, 219-220, 223-
224. — Explicatur S. Augustini
regula componendi di&sensionem
quae inter ipsas interesse videatur,
219. — Partes exponuntur quas hac
in re habeat S.Scripturaedefensor,
220, 223-224. — Nullus in universa
Scriptura error est, 221-222. — De
Scripturae loquendo modo in iis
quae physicorum scientiam spe-
ctant, 219. — De librariorum
mendis, 220-221.
Sedes (S.). Nativo jure legatos mittit
ad christianas gentes, VI, 18 ; —
nec officit legatorum potestas po-
testati Episcoporum, 18-19. — Ex-
ponitur necessitas et utilitas prin-
cipatus civilis S. Sedis, V, 71,
VI, loo-ioi. — - S. Sedis jura vio-
iala, V, 27-28, 98 ; VI, 29-30, 100,
227 ; — a Pontifice vindicantur, V,
28-39, 7», 9899; VI, 227. — Pro-
sunt ea ipsis gentibus, V, 162-163.
— Cf, Ecchsia^ Petrus.
Sembratowicz (Silvester, Arcb. Leo-
polien. Ruthenorum). Card. creatur,
VI, 109.
Setninarium. Maxima sit de Se-
minariis Episcoporum cura, V,
183 ; 248-249, 262-263, 287-288 ;
VI, 132, 309-310. — Doctrina
S, Thomae ibi tradatur, V, 262-
263. — Seminarium opportune
Scholae Thom. Lovan. adjunctum,
238. — In Seminariis Orientis
proprii ritus serventur, 309. — Cf.
Clertcus,
Senislhac (Clara Ther. de — , An-
tistita Oblatarum Ss. Cord. Jesu).
De sno Instituto bene merita, VI,
54.
Separatio. Doctrina de separatione
Ecclesiae a Statu civili reprobanda,
V, 49, 268, 280 ; VI, 15 ; — sub-
vertit ipsius Status civilis jura, V,
49. — Haec separatio aliquando
toleranda, V, 49; VI, 15.
Sepiacd ( Alofs. Ep. Tit. Callinicen. ).
Card. creatur, V, 30,
Senrus. Ecclesia de libertate servo-
rum sollicita, V, 32-33.
Stmonium (Jos.). Maronita scienlia
clarus, V, 23.
Siztus (V.). Ejus jussu Vulgata edita,
V, 207-208.
Slayi. Eos Pontifex ut ad unitatem
redeant adhortatur, V, 277.
Socialis.Causa — quantisit momenti,
VI, 78. — Hnic componendae opor-
tunissimus Tertius Ordo S. Frc, V,
299. — Quaenam sint in ea compo-
nenda partes Episcoporum, Sacer-
dotum Fidelium, VI, 78-80. —
Epist. de causa sociali in BeIgio,77.
— Cf, Opifices,
Socialismus, Quantum sit* malum,
V,6, 283;VI, 80.
Societas. Soc. humana religioni in-
nititur, V, 37-38 ; — per pravos
mores destruitur, 147. — Soc. ec-
clesiastica et civilis concordes
sint, 268. — Soc. civilis humanae
naturae congrua, 37. — Societatis
domesticae jura et officia, 246-247.
— De Societatibus studentium ec-
clesiasticorum in Universitatibus
civilibus, VI, 320-321. — Quasnam
societates vitare, quasnam colere
debeant opifices, 21-22. — De so-
cietatibus catholicam formam prae
se non ferentibus, 314. — Quae-
dam in America societates ex
Decreto S. R. et U, I. vitandae,
300. — Quaedam in Anglia socie-
tates de re morali bene merentur,
40. — Cf. Consociatio^ Ecclesia^ Fa-
fniliay Respublica,
Sodetas Jesn. Litt. Ap. confir-
mantes Cstones Soc. Jesu de pro-
fitendaS. Thomae doctrina, V, 133.
— Saepe se illam profiteri doctrinam
Soc J. testata est, 136-138. —
37^
INDEX ALPHABETICUS MATERIARUM
AactoriUte Apost. confirfnantur
praecepta Societatis de ipsa tenen-
da, I4I-I42. — Landantur S. J.
scriptoret, 138-139. — Hi non se-
qnendi ti qua in re a S. Th. diai*
deant, 139. ^ Soc. J. landatur, 133-
134; VI. 192193.
Speocer (I^at.). De conveniotte
Angliae perficienda bene meritnsy
VI. 39.
Spkitiis (S.). Cor Ecclesiae est, VI,
57. — Alia de Sp. S. praeconia,
idui.
SpooMlia. NuUo deinceps casu pro
Matrimonio emnt, V, 34-35.
Stepbanus (S. Hungariae rex). S.
Sedi devotissimus, VI, 141-142. —
Laudatur, 145.
Stillewater. Controversia de schola
in pago — exponitur, V, 73, 79 ; —
et componitur, 74, 79. — Cf. j4i>U'
rua.
Suarex (Franc ). Laudatur, V, 196.
Saeda. Ei S. Birgitta patrona sta-
tuitnr, V, 19-20.
SttpemAturalia. Quare dicenda sit
revelatio supernaluralis absolnte
necessaria Cc. Vatic. exponit, V, 200.
STampa (Card. Dominic. Arch.
Bonon.).£pist. ad ipsum de saeculi
termino celebrando, VI, 190.
Tarraconensis. Epist. ad Episc. —
de re religiosa et civili in Hispania,
VI, 5.
Tasso (Torquato). Laudatur insignis
poeta de re religiosa bene meritus,
VI, 34. — Festa in ejus honorem,
34-35.
Tertint (Ordo). Cf. Franciscus (S.J.
Tertnllianus. Praeclare asserit tenen-
dam Apostolorum doctrinam, VI,
169.
Thirlby (Thom. Episc. Elien.). Le-
gatus a Maria regina ad Paulum IV
mittitur acturus de Angliae recon-
ciliatione, VI, 201.
Thomas (S. Ap. ). Ad Indos S. Evan-
gelium promulgat, V, 165.
Thomas (S. Aquin.). Ejus doctrina
tradenda in Academiis, Seminariis,
Scholis, V, 61, 133, 237.238, 262.
— loflnat tpsa in scientias naturales
et sociales, 238. — Latine intci-
pretandus, VI, 126. — Vim oratio.
nis commnnis extoUit, V, 15 ; VI,
212. — Eximitts S. Scriptnrae in-
terpres, V, 207. — B. M. V. csse
plenam gratia egregic expomt,
108.— Exponit summam Ecdeaae
potestatem fnisse a Domino col-
latam Petro, VI, ij$.* — Docet
theologum quemadmodom poisit
sua prindpia ab adversarib tmeri,
V, 216 ; — qua vero ratione debeat
a Fidei veritatibus sententias sepo-
nere Philosophomm, 220. — Docet
praedicatores ofEcia sna,VI,29i.—
Philoiophiae Magister habendus,y,
27a — Scientissime omninm Aris-
totelem interpretatus, 137. — Cf.
Lovtatiinsis.
Toletaniii. CondliaTolet.insigoia,
V,258.
Toletns (Franc). Laudatur, V, 196.
Tomassetti (Jos.). EpUt. ad ipsam
de festis Tassi poetae, VI, 34-
Trappa. litt. Ap. de constituendo
Ordine Cisterden. Reformat. B.
M. V. deTrappa, V, 153. — Abbas
generalis, et definitores desgnantnr,
Tridentiniis. Cc Trid. irnta habet
Matrimonia clandestina, V, 34- -
Vulgatam decrevit authenticam,
211. — Ejus Decretum de vero
S. Script. sensu renovatur a O^
Vatic, 212. — In libros perrerso»
animadvertit, VI, 242. — Abrogan-
turlndicis regulae,ejtts jussu editae,
244. — De Cantu eccl. Cc Trid.
soUicitum, 282. — PraedicatioDis
materiam indicat, 291. — Quas in
praedicatore dotes requirat,296;—
et in iis qui curam animarum gC'
nint, 311-312-
Tijd(Ephemeris<de— > ). Laudatur
de re cath. in Hollandia beoe me-
rita, VI, III.
Unitas. Litt. Encycl. dc Umtate
Ecdesiae, VI, 156.— Has mcmorat
Pontifex,Cardinales alloquens,264-
265. — Epist. ad Anglos de Fidei
UTRIUSQUE VOLUMINIS.
zn
unitate, 36. — Doctrinae unitate
sola Ek^clesia cath. gandet, V, 278-
279. — Unitas Ecclesiae a Christo
constituta, VI, 112.— Ad unitatem
redire omnes Deus jubet, 156. —
Ad unitatem dissidentes juvandi
sunt charitate praesertim et vitae
christianae exemplo,24. — £x Fidei
unitate innumera gentibus bona
oritura, V, 283-285. — Cf. Dissi*
dmtess EccUsia.
UniTersitas. Decreta de Clericis
Universitates civiles celebrantibus,
Vf, 316.
UrbanttS (VIII). Seminarium Vatica-
num instiluit, VI, 233-234.
Vaticanus. Cc. Vatic. Fidei naturam
exponit, VI, 170; — ejusque ob-
jectum definit, 171. — Exponitquo
sensu dicenda sit revelatio super-
naturalis absolute necessaria, V,
200. — Per decretum de vi et ratione
primatus R. Ptfcis, non novam
asseruit opinionem, sed constantem
Ecclesiae Fidem, VI, 186-187. —
Exponit Ecclesiam per se ipsam
esse motivum credibilitatis, V, 216.
— Renovat Decretum CC. Flor. et
Trid. de divina librorum sacrorum
auctoritate, 221; — et decretum
Trid. de vero eorum sensu, 212. —
Seminarii Valicani initia etincre-
menta exponuntur, VI, 233-234; —
et curae quas in ipsumPontifex con-
tulit, 234-235. — Ipsius erectionem
et ejus plura beneBcia Pontifex con-
firmat, 235-236 ; — nonnullaque
statuit de ejus regimine et discipH-
na, 237-238.
Vaughan (Card. Ilerbertus, Arch.
Westmonasterien.). Litt. ad ipsum
de sublevandis clericis anglicanis
ad Fidem conversis, VI, 194.
Vincentianus. Conferentiae — com-
mendantur, VI, 128. — In Oriente
erigendae, ibid,
Visconti (Carolus Ludov.). Laudatur
de re archeol. bene meritus, VI, i.
Vulgata. Versio — multum diffundi-
tur, arte libraria inventa, V, 207. —
Adhibenda in lectionibusS.Script.,
211.
Washingtonum. Delegatus Apo-
stolicus Washingtoni constitutus,
V, 157. — Lyceum cath. Wash.
laudatur, et exponuntur ejus stu-
diorum ratio et regimen, VI, 15-16.
Washingtonus (Americse Praeses).
Laudatur ob benevolum religioni
animum, VI, 13.
Willibrordus (S.). Neerlandiae Apo-
stolus, VI, 112.
Wyart (D. Sebastian.). Constituitur
Abbas generalis Ord. Cist. Reform.
B. M. V. de Trappa, V, 155.
Ximenes (Card. Franc). Laudatnr,
V, 196.
Typis SocieUtis Sancti Augnstini. — Brugis.
Sublications De la sociitt Oe Saint^Hugustin.
Leonis PP. XITI AHocuUones, Epistolae, Constitntiones, aiiaqae acta
praecipua, 6 voL in-8^ Papierordin. fr. 15,00; papier Watlimann. fr. 36,00
LettresencycUquesds S. S. L^n XIII: SUR LA RssTAtRATiON DE la
PHILOSOPHIC CHR^TIRNNE dans les ^oles. In-8'> de 32 pages. Texte latin et
traduction fran<;aise fr. 0.50
Texte franqais ^ fr. 0,25
SUR LE Mariage. In-^^de 33 pp. Texte latin ct trad. fran^ise ... fr. 0,50
SiJR LA CONSTITUTION CHRtTiKNNK DKS fexATS. Noavelle tfdition. In-S" de
32 pp. Texte latin et traduction franq avec notes et table analytiqne fr. 0,50
Su R LE Ros \ I R F, 1 894. 1 11-8" de 1 o pp. Traduct. fran^. avcc notes marg. fr. 0,2 5
SiR LA Lu: «TF MrMAiNE. In-8".Texte latin et traductioD fran^aise avec notes
m,irvjmaii .«!t .:i(.ieanal>liqtte,6l pp fr. 0,50
Memei^t^ : n ., 'i: fileis louges, fr. 0,75 ; sur papier Wathmann, fr. 2,00
Texielai n ^ uliMi traduction fran<jaise seule fr. 0,25
» -• Mvec filftsrouges^fr. 0,40; surpapier Wathmann. ... fr. 1,00
SiR LA CONDITION DES OUVRiRKS. Textc latin et traduction fran^aise, avcc
notes inarKinalesettablcanalytiqued^aillec. In-8<* de 75 pp. ... fr. 0,50
SiiR L'ltrui)K DKLA SAiNTE-tcRlTURE.Tcxtc latin ct traduction fran<;aisc, avcc
notcs marginales. Hrochurc in-S** dc 60 pp fr. 0.50
Aux PRINCKS ET AUX PEUPLES DE i/UNlVERS,^ Toccasion dc son jubil^ saccr-
dotal. Texte latin et traduction fran^aise avcc notes marginales. Broch.
in-8" de 32 pages ir 0,50
CKuvres Pastorales de S. A. le Cardinal Joachim Pecci, archev^que-
dv(*que de I^MdUse, aujourd^hui I>on XIII glorieuscment r^gnant, tradnites
de I'italif n avec 1 aniorisaiion de .Sa Saintet^et pr^cdd^s d'unc introduciion,
par Au^trit. . I.Ukv. docteur en th^logie et en droit canoniquc, chapelain de
St-Lou»s des F ran»;ai8. Deux vol. in-8"de 392-326 pages fr. 7,00
Le pape L<^)n XIII : sa vie, son action religieuse, politique et sociale,
par Mgr De T' Serclaes, Prtflat de la maison de Sa Saintct^ Pr^sident du
rollege ecclesiastiquc belge h Rome. 2 vol. gr. in-8% richement Ulustr^s de
X\^-567 ct 636 pages Ir. 10,00
^dition dc luxe fr. 20,00
Le m^daillier de L^on XIII. i vol. in-^"" dc 180 pagcs avcc encadrements
riches k chaque page. Couverture en parchemin fr. 4,00
Synopsls theologiae dogmaticae fundamentalis. De vera religione, de
Ecclesla Christi, de Fontlbus Theologicis. Auctorc Ad. T.anquerky,
S. M. I vol. in 8'^ de 700 pages fr. 7,00
Synopsis theologis» dograaticae specialis, ad mentcm S. Thomas Aqui-
natis, hodiernis moribus accommodata :
Tomus primus. I)e Fide, Dc Dco Uno et Trino, dc Dco creante ct
elevante,de Verbo Incarnato.
Tomus secunt/us. De Dco sanctiiicante et remunerante, scu dc gratia, de
Sacranientis et de Novissimis, Auctorc Ad. TanQUERKV, S. M. 2 vol.
in-8° de 616 et 436 pagcs fr. 13,00
chaquevol. sepai^ment fr. 6,50
Compendium theologid& dogmatic» ad mentcm Divi Tbomse in decem
tiactatus discerpium et ad cursus Scolasticae brevioris usum accommodaturo,
auctore F. Pedrini e C. M. I vol. in-8° fr. 6,00
Sacerdos rite instltutus piisexercitationibus menstruas recoliectionis,
auctore F. Adulpho PKnr, S.J. 5 vol. in.12. Br:,fr. 6,25; relie, fr. 8,75.
This book shoxild be retumed to
the Iiibrary on or before the last date
stamped below.
A flne of flve cents a day is incnrred
by retaining it beyond the speoified
tinie.
Flease retum promptly.
r.:^
/
MAV 27 :'JB