-^,
'"^'TiSMMMi^
^<i>«!.A /^* '^
Digitized by the Internet Arcinive
in 2010 witii funding from
Research Library, The Getty Research Institute
http://www.archive.org/details/septimanaphilosoOOmaie'
i0f :^^
r
Septimaiia Pliilofophica,
OUA
^NIGMATA
AVREOL A
DE OMNI NATVR^ GENERE
aSALOMONEirraelitarumrapientiflimo
Rege,&ArabiaeReginaSAB A,necnon
HYRAMOjTyriPrincipe» fibi inuicem
in modum Colloquii proponuntur &
«nodantur:
Vhipaftm noM, at veuy cum ratiom & experien-
tia comenientes ^ rerutn naturalium caufx, expO"
nuntur & demonjlrantur^figuris cupro incijis
ftnguUs diehus adieciii,
AVTHORE
MICHAELE MAIERO, ImpcrialisConfi-
itorii Comitc , Eq.Ex- Mcd. D. & Caf. Maicft. olim
Auliccnunciiluftrifs PrincipisacDii M A V-
R I T 1 1 , Hafsix Landgraun^&c.
Aichiatto.
^y^^
rxncofurti
j\ms Martmanni Vailntnvu-^ . ]
StaTtptibus LvCA. Ienni5 .^
J ^6^ 'r uol
TOANNIS FLITNERL
^KANCh ?.L. C.
Oda Alcaica
ATtificioftm f r/^ ndtiPtili circumftrentiim fncijtfcttlptur*mp!mt4e
OperufummAm vnaintuitu exhihentem.
S eleganti nobilc pollice,
Suafu paratum I e n n i si i noua,
Enucleacuir. confpicare,
Miraqucpiurnnaclifce,L Ec TOJt^
S\ corfwrum (^u\s fmpltcium cupit
(Defcriptionem , velparadigmara,
2Es (i volet-inoiiruni (hbire,
OrbictUui dabit, Qccc^primti^,
^erfe^ln mndf^fn corpora fi cupis
C^ognoflevfiue kerum paradigmat^
J£% ii vclis noftrumrubire,
Orbtcultss dabi t \\ocfecundtt4*
'Quicunque ^«'A<^/r/A'«w cupis
Defcripti onem , vel paradigmata $
JEs /i velis noftrum fubire,
Terttus Orhiculu^ doccbic»
Qui nofTe geftis res ^vegetMes^
Harumque naturam & paradigmata^,
^s fi velis noflrum fiibire,
Orhicuiui dabit, ccce, quartu^,
'Qmcnnc^nccQnzmvisanimdHum
Dclcriptionem, vel paradigmata,
jEsii velisnoflrum fubire,
.Orbicaliis doce t, cccQy^uintuf^.
^ X Qiipd
Qupdii cridfurmcu]pis6ptimam
CognofTe, qualis Ccilicczciikomff,
JEs f 1 velis noftrum fiibire,
Orbicultis dabic,ecce,y?^//^.
Tres cslloquentes nofccre ii cupis,
Bwos^firibas^ &c fimul aulicts^
Asfivelisnoftrumfubirc, _^
Linea continet hos/uperna. i
Quod (i timorem n ofTe cupis P E i, •
Exordium veriEfapientix :
\{bimfub ^riSj cxi^finijlra
Injimui Orbiiulus docebit»
Demum eloc^uens qux lingua fit optime,
Vm' fbire, donum quxque opus cfl D E r,
irtamy»^ icris, eccc ^(PAT/?-**
Ififimui Orbuului docebit.
M A I E R E, totum quandoOpushocIego>
QuodSEPTiMAN AM nonlincre vocos ,
Yitxiuxx.cfeptimanas
Haud male perfpicio locafle.
Hinc tantus in te laudis honosruit,
Vtnullalongitemorafeculi
Ex eruditorum phalange
Eximcre aut remouere po/fit,
Immunitates hoc fatisindicant :
Hoc dignitates fignificant tua: :
Acceptus ob quaseruditis
Omnibus hoc titulo bearis :
M A I E R V s, illuflrc Aonidum decus,
Doctor,Palatinvs Comes, atqueEQVEs>
ORATORcloquens, acutus
Philosojhvs, Medicvs peritus.
Reuer^
%EFER.ENDlSSlMO, ILLVSTKISS.
atq; QljipimoPrincipiac Domino,Dn.
CHRISTIANO
WILHELMO.
Poftulato ARCHIEPISCOPO Magde-
burgenfi, P r i m a t i Geimani^, Marchioni
Brandeburgico, UuciBoruiria^jSce.
Domino fuocIementifsmiOj
D. D.
y^O D Communi diuerhio dtcitur, ^rchi^
ej?i/cope reuerendij^ime , Princeps illujirijfi-
me, Domine clementifsime y D E I Optimi,
Adaximi ^ Magnalia omnihus, magnorum
Principum vero Confilia nulli manifeftanda
ejje 5 idahfaue duhio ex diuerfifsimis caufts exortum eff. Deus
enim, cjui VNVS O* folws B ONV 5, Verus^ Omnipo-
tens &mifericorSy honitatis^veritatis^omnipotentia ^ mife^
^ i ricorfi
D E D I C A T I O.
ncordLe fta a[>ertifsima vefligia ^tecmiria mlliUnon exfi
tare dcjiderat i^vt cjualis fityali^natenusmhac humanamen-
tisimbecillitatey ab omnibus agnofcaturyidciuffine alterius rcfi
fheSluy quemadmodumfeipjum in operibu^ ^, dierum XJreatio-
nisdemonflrauit. V^rum aejcentehomintnn malitiay Prin^
cipeSy qui relitjHisprafunt ^ dominantur ,jua Confilia yante^
quam in effe6lum producantur > ne malts hinc ad ingenium
juum redeundi ^iniufle agendi occafio praberetnr yaptnri ve^
tuerunt : Eademfiere raticne mter Philofophos principes illi^
quipkyficamprafltcam,hoceflj Chjmiam^ exercuertmtyfua
arcana vidgo innot-ejcere.noluerunt , €iua vttamen interfe ^
filios ifirtiSibonaquenjvluntatis quofcunquCy communicarent,
Sx eadem o.pera a brutalibus & oforibus abfconderent .per yE^
nigmata cjjr 0cmlt4S loquendi formAS frotulerunt O* fig^^fi<^
carunt : Eiufmodi fermones^nigmatici inter Salamonem^
omnium Regum&r Philofophorum Princtpem ^ nec non Hy^
ram ^ Sabamreginam, h.^ biti funtnonde rebus nihili autde
numero filiorum Niobss, fedderarifiimis in mundo^ pre^
ciofifiimh', qualesfunt iKjctenttis Pbyfica pra6lic<:e feu Philo-
Qphi^ HERMEJ lCy£ recondit<Cy quarum S^LOfi
MO NE M {homiKum^ut diSlumy omnium fapientif^i^
mum , imo ^regHm ditijlimum) ignarnm afferere, aut eas e^
contra negare, arbttri foret impudentifsimi cir iniquifstmiy
vt altbi coptolius a nobts demon(lratum efl' Ktcun^ue ertt^
ftue
D E D r c A T r a
iite Chymicii Jiuenorjjdi^iprincipes fuerint, ego, vt Opefd
Diuina Omnifotentice ^.dkrumf^acio exnihilo creata alt^
quo mode contempUrer y ^ cum ahfconditis' aliis artificum-
inuentUconferremy ex hypethefieahuiufrnodiflatui, ne mate^iP
ria admirationi & pradicationi dehita erga Dei^m homini
deeffet : Quem ^railatu^ vtpotede DE Imagnalihus (jrjtimf^
mis hominum fecretis agentem^ nan mepte emineniiori alicM
Perjonai, quo ad aflimationem rei, haud vulgaria^ cjuo ad
modum traStationiSy vix henelmata^ fedfdhitan^o ey imma^
turopartHexingenio ejfufa potimraptm , quam editaconti^
nentem) ohferre O* dedicare cum decreuermy nonimmerito
Keuerendifima Celfitudinituaeum deheri inprimiSy iudic^-
ui; tumquia illuflrifiimo intcrPrincipes Germ^nia loco natus
Japientumphilof^phorum arcana non fkflidiat,fedamhahusr
quoddicituryvlnis ampledatur^ foueat ytum quia Dimnis^
mancipatuSf Germani^ t^tius Primatum tsnens, Qeat^rif
fummi operanonloeuo perluflret oculo ^fed Lynceapenitu^ m^
trofj)iciatmente, ^ faptentijsimerimetur. ^ccedit^cjuod pro
tempore nunc in' KeuerendlfsimaTua Celfltudinis ditionea^'
gam, ad CoUoquium eiufdem .philofophls folennc, iumpridem
imitatus ; de cjuo Platonis iUud ; K ESPl^BL I C AS tum
demum Beatasy cum iisaut philofophi prafint\ ^tit ciui pr^fi
funtjphiiojdphentur, maxime dici pofsit. Proinde mihi nuU
bm relmquitur duhium, q.uin hac qualiacunque u£nigmata
phiLofi
D E D ICATIO.
fhilofophica fenis operihus Creationis paralleU^ correj^on^
dentia yKeuerendifs. Celf.T. clementifsime accepturajtsque
C3r authori patrocmium iutifsimum prahiturajit; Hi/ce R^^
uerendifsimam ^ lUuflrifsimam Celf. T. cum tota domo Ele^
6iorali Brandeburqicaadinnumeros annos incolumcm D SO
OPT. MA X. commendatam njelm.Dabam Maqdehurgi
^nno I ^ 1 o. II. lanuar.fljli vet.
Reuerendifs. & Illuilrifs.
Celf.T.
CuhicBiiCs.
Michael MaierusD.
ComesPal.&Cc.
PR^^
PR^FATIO AD
LECTOREM.
Kim:imy CandfiieLe^or^ Iiuius mundi Septimanam
tuiire miraculis plenam^ ilupendam , in quaomnia
ex nih>iocreaca iuntaDeo,vcfateamur necefleeft.
Quid enim humana^ cogitationi occukius aut ab-
ftruiius videri poteft, quatotumhocpulcherrimum
Mundi Theatrum exnonEnteieu barathro tenebrarumprodu-
dum & formatum,rerum innumerarnm varietate ornatiilimum)
fpecierumque fingularum propagatione perpetuum redditum ?
Quod cum ablolutumiit 6. dierum Ipacio,acfeptimoSabbatum
habitum:patet,Omnipotentiam,Bonitatem dc Sapientiam Dei
ex hoc omnium tnaximo & politillimo Prim^ Septimanas ope-
re nobis hominibus conipicuam fasflam, nempe quodporuerir,
roluerit &fciuericomniaita ad hominis commoditatem, vfum &
arbitdum creare&: ordinare,vt merito ille (Imagine Dei donatus,
c^tcrifq^ terrcnis Creaturis prarpoiitus ^ceuDominuSjfuifTe ani-
maduertatiir. Inde ea Septimana omnishuman2initium,vt&
Diuine fapientiieindiciumextitit,cuius dierumoperamiraculola,
vt cum fumma admiratione contcmplctur , & grata mente agno-
icat,quemcunque rationalem , qui brutali ilupiditate aut fupina i-
gnorantia non prohibeatur , in his terris decebit. Huius Scptima-
na:myfleriatantalUnt:,tamqueoccuIta&:abdita,vc apud Jud^os
vili.ac traditione reccprum tuerir, ne quisminor ^o.anniseain
Genefi lcgeret aut diiudicanda fibi pra:iumeret, vtpote captum
iufiiorislonge fuperantia. HuiusSeptimdna: optimusarbiter fuit
Adamus,qui Creatione Cosh & Terra:,E]ementorumq5 omnium
perfecf iilisne calluitj IteTn aeris meteora,terr^foiliIia,vegetabiIia,
aii:imaha,&:deniquefeipfum,hocefl:,hominismcmbrorum«Scvi-
fcerum , nomina 6c proprietates optime nouit. Poft Adamum ,
** eiufq;
PRyEFJTIO
eiufque ttepotes,qui vixeruntaute Diluuium^^^^/m^» abfqj dubio
hanc Scptimanam Creationis rerum cietcris hominib.perfedius
cognitamhabuit, vtpotefapientiaabipfo Deo,exvoto, tanquam
iingulari Priuilegio donatus. Ad Exemplum, aut potius in remc-
morationemillius Septnnana^Creationis, nec non Salomonis fa-
pientix, dc. quod a^nigmata cum Regina Saha ac Hyramo Tyrio
principc coramunicarit, certenonpuerilia de rebuscuiquenotis
&: anteoculos policis, atoccultis&rabditis , nos hanc HtbdovMdx
Philofophicam produximus ,in qua de xnigmatibus Chymicis,
qualiaeorumfuiircfufpicamur,potiffimumagimus,cafecundum
6. lumma rerum genera diuidendo &: explicando, coridem die-
bus abfoluenciaj Vbi hcetconcra vulgarem & receptam Philo(c>-
phiamnon paucaadfcramus,qua^ cuidam in fuperticieca conlide;-
rantiParadoxavideri poliiMt: tam-cnquiaper fe vcra&cum tota:
natura conuenientia fint,nuiri inluisopinionibusobduraro prse*-
iudicarc d.ebent,.cui adillu/lranduQi Chymica deiugmata pociuSy
quam ad docendum propolita exi ftimentur^ An vero 54/i7Wtf» auc
Regtna Snbaj vel Hyramm Chymisccogniaonem habuerinc , de ea
hicnihildifputabimus ( cumalibi, ncpeinSymholis Aurexmen-
fje, lib.i. dc hac quacftionc adtumfit' at pnEfupponcmus eius affir-
matiuam fententiam., Yeritati magis confcPtaneam. Ea onmia,>
qUcTCunquc fint (cerre firmata ratione& vlU.) tuo candido iudicioy,
optime Letior ,^6bfero, hoc efl , vt de non intellc&s ,noh tanquarrt
de non Entibus calculum nigellum fcnis , ied ludiciis, velut de oc-
cuItis,quaenonomnibusproflanc,opon:et,reque eorum indaga^
torcni decet' Wxc enim meditatione &: inueiligatione continu^-
difcuntur ^non contcmpcu aut detrcdatione. Qupdfi ex me quat-
ficrit, Vnde hanc SalomoniciE fapientix auram occultam hau-
ferim^fcias, quodDcus Salomoni unmediate &: quafi in pundo^
temporisconceffit,idnequetibi,neque mihidencgabitmediate,,
per prcces , meditatioiies , inueftigationcSj labores & aliamedia
^D LECTOR^EM.
hucfpe£i:antia,finonextoto,tameninparre. Salomn fapientlfll-
mus quidem , at liomo, fuit, qui falJi & feduci potuit , vt Deum vc-
rum relinqucret&: libidini fe manciparet : Nos nc his vitiis , qua:
animam & corpus perdunt, irretiamur; & iapientiam veram a
Dco impetremus : eum , qui laigitor eft perfedorum munerum ,
orabimus, cui nos omnes commendatos veliiu
EPIGRAMMA AVTORIS.
I f^ P^M. DSvStx ttihilopuUhrum fMc4uerat ORBlS
V_-/ ^J\^'mf,cafeni4arte diebm opus :
•Septitttd L ux vidit requietum, hm ilU quieti
FiUla DEO humAtufacraiubentefutt,
Jnde CreatorisBonitas (^fumma Totejias,
ft quafit rerumprouida Cura^patet.
ffac ego dum meditor tJMagnalia maxima, tdk
Hebdomas a Mjtfis efi cekbrata meis.
iQua velut vmbrafuum con.nur imagmecorpm
J^ddere, perfeptem cominuata dies.
His Salomon arguta Sophts anigmatapandit
PrincipibuSyVotum qui Sapientis habet.
Sat mihifit SpecHlumfaltem monfiraffe politum,
In quo m, qualis , unfpiciatHr, trat.
Si bene de mmimis "^x is dtfcurrereplantis
Do^ior adpuUhras calluit vfque Cedros:
Quiscrtiat {"hj/micos tUum ignorap recejfw,
Quaque tacent terra te^a metaUafinu ?
2^n4bfquehispotuitdiciftpientioromrn,
Sum anigmaticis qua referenda modi^
*^ I AD
TrE5 5CHOLA.TRE5 COESAR TITVL05 DE-
DIT; HA.C MIHI RESTANT.
P055EBEiNE IN CHRI5TO VIVERE,POS5E MORI.
MlCHAEL MAIERV5 COMES IMPERIALIS CON.
^ISTORII dc: PHILOSOPH : ET MEDICINARVM
DOCTORT. C.C. TOBIL.EXEMPTVS FOROLIM
MEDICV5 CJ^S. ck:
qAD MAGNIFICVM, NOBh
lipimum,ExcellentiJ?imum,
MICHAELEM MAIERVM.
PHlLOSOPHli£ AC MEDICiN.£ U O-
dorem, P.L.C- Comit, Pal.Nob.&Eq.
Exempt. promotorem fuum f um-
mopere colendum.
NFL L A meampr»r/ufft*hit admirAtio mcntm,
Curttbitrestitulosfummut ^poUii dedit^
2^11 i meam prerfisfubit admiratio mentem,
Cur tibi tres titulos Csfarit auU dedtt.
Hos tantum miror,fuerit quoddigntis iifdemy
Scilicet hm^ quemuU munera tanta manent,
Hbc mtror, tihipronentu muUiplice rerum
^uodnaturaparens omnia nojfe dedit,
^uodnaturafuofaciesconuexaquemundt
K^^nbit iompiexu, credopatere tibi,
Sicrat^sfontes docuit teprima iuuentas^
Eloquiumque DETpa^aquefanSla VEL
Legtferique potesfpatiofa volumina iuris
Enodare, apices iuris vfrinquegraues.
Te tamfu bltmifolio (JMedicina locauit,
jiudeat vtpalmamfumerenemotibi.
Siquu GaUnilibros Uudauerit,idem es,
Uuertt aftaltquem Chemia^primtu eris.
^^uidmultu fcapitit circunfersvertice doSlo
StelltgerumquepolHm^multifidttmqtiefolum,
^mmtftUcm Itempuifelicm ifiudp
^uo te 'vifcndi copiafa^n. tnihi eft :
^on ntthi mduerim^ quas Hermm voluit arsrfMy
lion Pa^ole tuas^ non Tage fuke tuas.
Non te conuenioy qum doSitor txeo , quantU
CMe vexti e temhru , euehu e tenehru i
Omnu Utetur mundm cantante Stleno^
Mependere iuuttfemper ab ore tuo.
Miretur Khodepe^ mtrttur ^ ifmartti Orphea^
(JMependere iuuetfemper ah oretuo.
Gaudeat ^ Phceho Parnapa gaudeat auliy
Mependtre iuuet fmper ah ore tuo.
lam dtcis^fupert teneat qutdr^gia mundi^
Signaque tam curfu cfuo duudtna meent.
Cur nohu non Aqua dits cum nc-6ierecurraty
i^Ji annos aiibi terminet aqua dies ?
Tcrrida cur dfias longas exporrigat horas^
Cur breuiore dtc m lucefed arSlet hyems,
'Dtlia^ ceu Protefts, lurtot rmtteturinora^
^ddfaciat frater^ qutntu^s ^ Etroferat.
Odtti'.^ quosifta tuuat perfitafio^fctre
,^£quetutnta hommis , qudtquefutura loquu
lamjvu -1 annorum rtptims ab origtm mundt
Per dffeda nouumfecula carpu tter.
,^as artes Itnguasque tulerunt temporaprimtty
Certare vt rtliquit ditia regna phari,
K^egjptus fludtofapoU quas extudit arteSy
^(os pofl Phcentcts^poji Lmale folum.
Autor quuprimtis^qUQd litcrafcnpta nepotcs
Matorum doceat vulneraffa^la^ dapes.
n
!■■
Vt RomandphaUnxereuu viSiricihuiarmk,
Vlttmus vt TeutopnguU nunc hAbeat
^anttm lentafolent inter vihurnacuprejj^y
Extulit e terra Tentona terra caput.
Certat Teutonia maiejla^fumma^ triumphat
Inuentii variis Teutona terra/iiu.
H£c ego nfcieram, Maiere •.fedtncluteper te
Innotuere aliis^ innotuere mihi.
ferge ita^perge tuifcriptU itajpargerefamam^
2(ec te maiorem viderit omnis homo.
Sic te fera dies memori non exrmet auOy
SfctuapoB cineresmaximafamariget.
burgo^Marchicus P.L.C
DE
DE NOBILI AVTORE,
SlMILIBVSQ. IPSIVS OPERiBVS,
&DuLvc A lENNiSjeditionemeorum
procurante,
ODE ALCAICA,
laACOBI TOJ^ANI
Hetdelbergenfis.
AD LECTOKEM.
QV I s autor huius, Lcdor amice, fic
Libri, atque quantus, linca: & exreram
formam ipiius qUc-edat^tabellahiec
exprimit&:Abipingirapte;
fed nolTe mcn-emforlitan iplius
/i geftias, cn monftro tibi viam ,
quam calco ego ipfc, nempehbros
ipfius effe tibiputo legendos*
Multosenim nuncha(3:enus edidic,
idquodfequentcsindigitant (/) T-^^WAf
aurata^ qua^ Fratcrnitatis
dc rofea cruce facra pandit ;
{2) deblateranti vocequemaxima
indignitatem virginis iHius,
rerum abditas quas^qualitatcs
fimplicium extrahit e latebris,
Jtientium wdi^um-yindc (2) {^lemannU
inuenta. vera ; &: (^) dearhorea alitCf
quos tempore admodum breuihac in
edidic vrbc, opc defticucus
ipfi
ipfi domi qnx cfl biblfothcca, quod
mirabiJe inter c^tera & ipfum id eft,
do6tisque conftatefle fu^s
fepe de eo &:grauiter querelas-
Vt fulget aut&m Cynthia (idera
inter minora, hoc atque modo em«icant
(^)his{cir:imenfij)fr/ihlaaure£i Spurtf^,
&c{6) Tripfis aurem \ ( 7) angulosgue
JertitM orbis quatmr iSet quem
natura n obis promit ab intimis
tetr^ cauernis, illecebris
atque lais precioque mundum
inefcat omnem > denique {^)feri(is
^dcillch/M, Mercurio datur
quo regnum in omne conditum, quod
infra hominem ratione fummum eft ;
accedit& nunc (9) ^eSiaitldcm. HebdomaSy
«enigmataedens, de Phyfica, aQrea,
rerumque naturalium ortus
colloquii (pecie refoluens.
Scriptura verolitera mortua
appellitari cum foleat, niii,
&:maximeinlibris Mathefis,
pida figura diem rei addat :
non cerno, cui autor fcripta iiia azquius
committerevfquamfitpotiSjactibi,
6 L V c A I E N N I s, vtpote & qui Jpoflrophe
nonmodoin his,fed&inquibufdam, addommU
hos pr^ter autores, aliis idem L v c a m
hoc pr^ftitifti, necmodo ligneis,
fcd & figuris seneis, qua
hcic fieri poterat,decorem
*** gauifus
Iennis,
gauirus ipfis conciliarc cs, vt
rcquiri ad ipfum hoc plurima noueriJ.
fic deculifti autori iionorem,
ip fi operique, & id aere ementi.
Hoc infuper tu re quoquc comprobas,
non ciTe planc depoiitum tibi
iucundumamoremfuauisartis,
cui dederas ftudium acrc pridem ;
(ubinde vero exercitium hoc tibi ad
manus refumi, dum iiaud modo teabftraliant
negociain libraria re
quar quoque fepe inopina glifcunt.
Proindemadi corpore menteque
M A I E R E, fcriptis perge, precor, tuis
iuuare literariam rem,
& benc demerirum & deinceps
qui dcmereri te cupit, accipe :
LvcA,aufpicatusquodbcnees,indies
facperfequare, cumque amore
perpete &r officio cole omni \
nec vos remoto limine disfitos
lux vlla, vcl noXy diftrabat ; at magis
magisque vero amoreiungat,
cundipotente regens manuorben»-
Is fofpites vos in Pylii (cnis
conferuetannos, dotibusaugcat
fummisque, mcntis corporisque,
quxque bonaextera nuncupantur,
& do£ta veftris tu rba bonis iimui
gaudens fruetur. Vos meiridem, precor^
amore dignum Iiabete veftro,
quos ftudio vfquc colam viciilunr
i Vtrtimqut
ad < Nob.autO'
nm.
adDn.lU'->
umUmu,
w
Iii Effigiem Authoris,
EPIGRAMMA DO
D E e A S T I C H O N.
^A lERI cju^jttprtiefexternay roganti
Hancmonflro ciiartam,quaUnefculptamcat,
M
MAIE R I cjuaefitfacies interna , roganti
Jngeniimonflro germinay monflro libros*
Quos inter prajensnonoccupat imaijolumeni
Afateries tanto quam benedignavirot
Qua modofuhlatum caput inter nubila condit :
^era nunc, terra clauflra deindefubit,
Nunc perreptat humi, nunc ens vegetabile tra6lat
Denicjue brutorum congregat omnegenus,
Nunc hominem rimatur » opu^ pranobile Diuum:
7 nunCi O* lihrum pondu^ habere nega*
loaiines Flitnerus j Franc-
PL.C
l^i*r^ ^ IN,
INDEX iENIGMATVM
[quafiCapitumlQV^ IN HOC
Ofere continentur.
PKIM^E DIEL
D ecorporibus fimplicibus, GceIo 6c Elementis, cuius
iEnigmata numero funt 5^.
QTAE petior^digniorpArsinphitafephk ceculfa : m Ccelum j m
veroTerra^ ^enig.t
\^n Terrafi£iajtt t Co^lo^ tanquam hafi\ an eontra. Coelftm e Terra. z
K^n Cct lumftt corrup^tihilius Terra^ aut contra. 5
^^jsp vimuto Ccclum (^ Tcrra coniungantur. 4
c^Qdnamfrimfuerit tempore : an Ctelum^ an vtro Terra^ f
Virum eorumpt maius quantitaU. 6
Ytrumvirtt^e* 7
Ignis an Calo, an vero Terra ajjcrthatur^ S
^quacui aJfirihaturyCoslo^anTtrrA, ^ p
/tercuiaJ^gneturyanTerra.,anCoel0» 10
Aer (jr ignif coniun^iquidfint : an Coelum^ tn Terra. n
ignis d' Terra quidfint ex illu duohtts, 12
Aer (ir Aqua, quidfint in opere naturalifeuphibjbphic»^ //
Aqua c^ Terra quid» 14
^uomodofiit mutatio Coeli in Terram^ jf
^ljfu fit color Coeli. jS
^ualufit cohr Terra» /7
K^n Coelum masfit^ an Terra^ if
i^nTerraimpra^etCceium* jp
^NIGMATVM.
^mndo ^ quomodo Mirs ^ Vertus huic operi adjlnt. 2t
VhiconiufjgAntur Sol^ Lund. 22
^n no n htc Solilluminet Lunam. 23
t^tnquam ne ecliffis SolU dut Lund hic conttngat, 2 4
^uim longe Sola nojiris dijlet oculit. 25
Vnde hac omnia tam certo colHgantur. 2 6
Vnde confiety Sokm abejje k. Terra totfemidimetru Terra. 2 7
Magnitudo Solis r(Jpe&u Terra qu<tj ^ quomodo indagetur. 2 S
^uiJiatyquodSol bipedalis appareaty&Terraadeo mignat vt vtxali-
quot annis circuiripofity tantillafit rt(pt ctu Solis . 2p
Cur Solremotior dicatur a terrad^atey quam hyeme. 30
^uantMs fit amhitHs circuUSolityfeu ecclypticay iuxtapriirem doUri-
nam. 31
^uot miliaria Sol vna hora motu cteUprimOy (^ quotjecundariofeupro-
prio emetiatur. 32
Sol philofophictts haheatne^iUe motum aliquem primum acficunda-
rium. 3i
TerrAquantitasreJ^c^uCceUcuiufmodifit. 34-
K^n SoUcelefioy m ztero phHofophtctti vtre diSltssftt ah Anaxagora , U-
pUruheius. 3S
^Jfn idemphilofophiss vere de Luna dixerit,quod Leo CitheronAUS znde
deciderit : an veropereundemLeommy ^ Lunam phtlofophorumirt-
telltxerit. ,<.Wv.^,v ,* . 36
^UdccaufamacuUrumLunJlvtrittSqueJit, 37
Curnon atta corporapartkularia in ea videantur, i^
^^ caufajit yiUuminAtionHm Lunarium y t& ecUpfium vtriufqm iu'
minityf^c. 39
••• ^ secFN^
I N D E X.
SECND^ DIEL
De Meceoris, feu imperfefte tnixds , cuius
^^ «nigmata runcnumero.f^.
Condenfitio d; rarefa^iofti hJiantU yAnftt in optre fhdofsphico neajjk-
rra, 40
VtrAdeduahMhifcerotu elementartbtu fit wagis necejf&ria ^Aut prius,
inepere. -#''.
^a fit caufa ffficiensfeu mouens condenjationem ^ rarefaUtonem. 42
Sttnecjrnubts in hoc Ccelo. 4 5
Vbtfitajithdicnuhes. 44
^aiu ftt motm naturaiu nuhium^ dnJurfHm^ an deorfum. 4S
^^ufi color hu iU4 »n bif. 46
K^n refoiuatur (^ nubes tn aquam. 47
K^n tbt quadam vtilitasftpluutje, 4^
K^n ergo (jr ros in opere ftt. 4^
K^netiamaquamaris. jo
2(um vapor ab opere a hifepojjtt. s t
^utd htcper viporem , qutdper aquam intelligitur. 52
^^a^fumusadfit. /3
Vndefumus albuiproueniat. S4
y^nfumm dhus (!;r AliAminopereefficaciamhaheAt. SS
'^4ri non (jr ventm hutc opertfit conueniins. S(f
De venti^ mundtph. lojophici. S7
T^imprutna, grando^nix (jrglacies quo^ in opere philofophico ^dfint.sS
Cum ku quatuorfnt eJfeSiafrtgoru^ qua/it vtra ipfiw caufa. S9
^u^x (it caufatammagna indqualitatu frigoris locorum verJies^Oltttm
(jr occa/um SqHs fub eadem polt eleuatione, cumpartes OatduA magtt
faleant^C^eoAngeant, 60
c^td
^NIGMATVM.
^utd Scendumfit de imjitdta ^ monflrofiplmiay lApidum^frumentiy
jkngutni^.pfjcium, ranarum^(^hufinalium. 6i
^u£ Upidi^ fubmmt caufa^ qujt tomtruumyfuhninii (j^ fulguris. 62
^utd antiquipoet£ de htfcefenferint. 6b
<-^<^ (^fonsfit in operephtlofophico. 64-
^ujeftt contienttnttA veldiffcretiafonti^y cum eOy qui b dneatur in eo. 6$
Cumfonsfitquafiparensmirii^anmarequot^tnhocofere fit. 66
Iris an non etixmftt tn operephilofophi.o. 6y
Colores Iridis vnde^ cum Solnutlos colores ha bere dicatur. 6S
K^n colores Iridis non proprie in nubi nfoluta^fedex aduerfo appare-
ant. 60
An ad Orientem, vbi arcus Irintts definit , aurum inueniatur. yo
Iris cur lunonis nimch abantiquu Poetk dicatur. 7t
Curali^uando dua Irides , vel tres, vel etiam tot Sohs aut LunA vtfm^
tur. 72
Hiloquid. 7^
^idfentiendum de cafufleUarHmfiue materid micantis infiarflelU. 74
AnfielU nou* exoriantur. 7S
Chafmatum caufk qua (it. 76
£lutdCometAftnt. 77
An Comets quoquefupra Lumtregioneni affundant^ ^c» 7^
^Uffit Cometas obferuandi ratio. 79
Annon & excircuiu.fignit , gradibta ^ p6lis.catli quddam adftnt operi
phiUfophico. So
Cum alti htc aiiter interpretentur^ quidhicfentiendum ftt. ti
De ereUione Jigurarum cosli^feu nativitatum certdrum perfGnaruf»,
quidfenttendumfit. iJ
Aftrtnomia ^uo cenfu ha benda, S)
I N D E X
TeKTI^ DIEL
DeTerrsefoiTilibus^cuiusxnigmatafunt
iiumero/j.
CAdmm ex quogenereferpentem occidmt. S4
Cadmii afj in opere neceJJkriA, ^s
middgendum cum hoc dracone Cadm^o» S6
^tddracontintcrfe^ofaciendum. S?
Cadmid an infepnncipUphilofophica habeat. S8
Quiddicendumfitadhoc.quodaltitriahuimfubieSli^vt^rtrum o-
mnium^prmctpiajlatuerunt.: vt/al,fulfur,(^ Mercurtum. Sg
VulgAta Chymicorumopinio animpugnanda. ^o
Qitiddenouamedicinajlatuenduru. pi
^utoritate infl^torumj&Jirrogmium ne quU moutatur, ^2
modnam horumprincifiorum temporeprius. ^3
^odfitnohilius. 94-
^rgentum viuum vnde. fs
Mercuriuivulgaru^ cur nonfit materia. p6
cui^ lis igiturjit Mcrcurttu.. S7
Sulphurc^fialeftt. pS
i^ni't montihusgeneretur.. $9
Bx quogenereturhocfulphur. 100
S'tfulphirphdofophicumctm^>inoqmdcommunehahetyhocprobandum
erttfe^undum c^uinqueftnfm txtertores. 101
Claritn txponttur qtadfitfulphur apudphilofophos^irvndeextrabn.tur^
an ^fbtritibas, tn vtroecorporihm. 102
An l Uina dr Sole educantur. 10;
i^nftdphurho: tncorportbus fulphureti quarendum yindcque edttcen-
duwfit. io^
Ffitttt-
.^NIGMATVM.
TiliutemfubieSil eias^ undetarumfulphur educitur^ dutla^kcfifjficitUK,
curfhiiafophi adco ituulcent,y ^ an iufity vtdtcunt, . dmg. loj
\^id de Mtrtclounfilio ft ittttndum. .jojS
Jt v.lius idhu' Martgidfif ^ay ^mfulphttr fhilofQ^phicum l4teat infiti-
,ce yaut.UpiUu aibU ^qmhMs ipfim fei^mm in chdjbimfgitur^vnie
:Mirtefixtu4tOY.umfulphur videtur. lo^
Jilio mijfo^ an nonfulphurfhUofiphicumfit infAtre^ mmpeloue. joS
QuiddcDtorum aHOySatumofenttendunt^ anne hicpenesfe habeatful.
phurjh:lofophtcum,qHod ab eo^ veltitivtrilia^ amptitamium ^fe-
gregaudumfit. jo^
Mttrni mentiocurjotiesin fcholafiAt ^fmon eft re^uifitum fhilofofhi-
cum. .110
x^nnon cum SAturno apriantur prtAfcientiarum ^fecundum Rha^
fim. ui
^K^dVentremfuiuitatis Deam, ciigittisanimusqueintenditur. ait
Ventu anprofu Iphure, an veropro a rgento fviuo accipiatuf, ji^
, ,^uidVentis cum Mir.fhabentcommtrcii. .114.
. DeHArmonia^ Va dmi vxore, Vcnerhflia, ' jj^
i^urum quomodof. piumho gensretur permturam^ ^percfinfeqtiens
pofiibiltfi'., ^t per artem plumbuminaurumpromoueatur, Ji6
xSfnApolloexBiam^ ^h^-.ex Saturnooriatur. jjy
^n itac^ttepluigrAtiA &.amorisfenex nepotthus -.exhibeatj quam fHiis^
. quQS detiorare vduit^ ji$
^odfiSatiirnmxumfilia Venere invne thalamo cciiotatur ^ an non
.indtgcneratiofp2fandafit, jjg
^l fiaty qtiodmatermortalii,M,filioimmortdliin ^tert> eifi^ exiftente a.
mortenon vindiceturin vitam, j^o
^utd^fiSatv,rnu^.MiTtttoptilnur. 221
^ailcakfifii,quincoeanti4 vnam fithftantiam mediocriihqtitfa^iO'
nis, tcmperamentij ^ effentia 4icpuatA hdcduo corpora nimii dura,fc'
jayCalida^&c. j2j
r N D E 5C.
'^mdde louii CT Mirtis eopuUmnefentiendum, isj
In Ioue& Vtncrf^ tttnquArn in Tutta , m T^n^urA perfe^io Ufeat. 12 4
K^n Siturnui ^ luptter tnterfe mtjcendi^ izs
(^^uidfi fermentum exnobiltoriginere um di^u hinis interfe mixtis
adtimtttr^ annonfirmentumfermentatuminfuinaturam trahat (jr
conuertat? ^^(^
Cum philofophi dicant exprejje y magtflerium fieiiex corporihm ^ f^iri-
tibus^prMter corpora iam dttia (^jftrttu optt^ esi : cum vero abnegent
Mrcurium vutgiy AntimoniHm tamen recufare ncqueant {cuita /?-
gnumeH^quQdet turrum triumphaUm Attributmt ^f^ in medicin^
corporu humaniprimas) qutdfentiendum, 1^7
Cum Antimoniumft crux multorum chymicorum i annon extra artU
pomocna eitaendum fit . 12S
x^n/mo vel (olore capricorniy rojetum philofophicum Utijicarine-
queat, 12 jf
^md Ji captr hic Marti occurraf yCui proprius addicAturaries^an non
hincJlilUin Brichthonioexorta^robur a ALirtey/xitatmc^ cAlontrt
acquireret, t^o^
K^n mn tn Sole^Lunayf^ Mercurio quidveritatis injtf. fjt
Lund mottifintefmedtM inter Saturnum (jf SoUm injpharafnbterranex
ohferuatur apudnaturam. Annon ^ hinc apud artem taU quidpr^-
fupponatur. 132
^ujd vitUtatiiftt in Menuriis extraBit ex corporibm tam perfHiSy
quam imperfeSlio. i^$
\^/t non extrahatur M rcuritu cum Mercurio ^ aquaforH. is-f
Mercurim ex Saturno rite extraiitieanadmttat coagulationem fui iw
aurum. rjf
i^n popt/eriTin^ttray antequamaquatiortk nqui/tbrium fratergre-
diatur, j^^
%^rt
x^n non Mercurms vulgi, velSaiurni iVei AftHmonujjier aurom f^«-
guUri pojiif. ^^ig' ^i?
(^uidde Twoluri vclttU fiatuendum^ Aftea "figipoj^tty necm. i}S
J^adolco Antimonii d fttlUn p'r afjcc*'.fumtn R^torta. ex MimfAtoH
tutrtfxttioucm ujJj/nQiribuendum fu /^^
i^nne aqt^x gradatuta (jf fixatias tn hoc cpere (ptid pr^flenU 14(3
C<tmentat!6 cum puluerihui {eiufdm ejJicacu)^xatt4Ui ^quid miilttcaii
frornittaU ^14.1
^itd drcAmfit in^rorJumttdhyarK. 142
^utdrtfpondtndumjlt iif^qui Tin6lnram qu^ftuernnt in omnihm ht-
Jcey <jMtti(iis,Jj>iritihus , Mnratriidyaquu , okis^Jaltbi46^{^i.,^ni~
hilinuententiSytotarKArtemdamnarunt^ vttmpojiihiltm, /^^
Lapis Tintiurttproximiu, qut^fit, 144
K^n pr4tter hunc aUu4 quoque (apu fit y TinBur/im^rdfeferms. J4s
^uidde Upide LazHltfentiendumfit. ,144
^uomcdo Uptdis La^lt coior txfua mineraextrahatur^ 14^
^uidfi in operephilojcphixey vnguento vei ptnguedine oleefa, tin^urti
csruiea exfuU corporibut extrahAtur^ (f^ aquApiuuidifeu ckraferuem -
da commandetur, j^$
Cur antmam Upidit vocet vnguentum^ 14^
Curhdcpars i^pidis appcHetur vnguentum^ jj^
^uodfit propriumnomeniapidu. jjt
^jfiijit p^iter l&pidis^ ^ qtiis auus. /^2
loue rnuitorum fiitorum patre , numforte hic Di<fnyjius inteSigatur,
tSJ
Numpltisfidendumfii mineris^ quam metailis : perfeSHs^ quam impirfi-
Hts^ corporihtii qua mjpintibu^, aut contra, /j^
^utddc redudime metaiioruminprimamJuAm materiam flatuendum
fit : anfcii ttea ftt fltptrflua ; an vero neceffaria. /jj
^luomodoretexipofimmetailu js6
r N D E X
fliiu adm.ttemmprimtimy nudatamabomnifgrma. isT
J^afit mens Bafdii Vdentim in defcriptione tim y{>rim^materi^itpidii-
p^hilofophici'.' >S^*
QJ^AKT\y£: DIEIl
DcVegetabiliBus, cuiusrarnigmata fiinu:
iTumero^^;.
^L^ non rofiap.ttdphi/ofopBoslocum habeatl. . anig. //^
^Uas oh caufasrofa vegetahillsaj^imileturminerali ^philofophica. i(fe)'
\LyinpArtH6^rof£virgineustin6iuraquoqueaJ^miletur.. Ut
^u« caufafUalbedinis^rubedinid in vmjpecie rofa. . i (^2^
£^0, caufafit^ curffiritu4 vitrtoli ttn&ur& rofarumrubearum in paucis
guttU admifius , rubedinemeiu*: exalief^ augeat \ c^diu illafam con- -
feruet, 16$
0»r aquafirtftcapita rofarumruhearumrecentium:, muria conditarum^
pAllentium\y etiam hyeme optimo rubore tingat cjr imhuat. 164-
CUrtofi ruhea, etiamtufrutice maneni-^fumsfitlphtfrisvuigarisverta- .
tur in alhum^ autfdtem diJiinSia eimfoliHyC^UAfumus attigerit^ • 16 s
^uid antiquiores de rofr ruhedine fenjerint: . ii!6>
K^n non ir IdiumphilofophiA conueniat. . i6y7
K^n non hucfpecientjlores VergiHano Anigmate te^i,^c:^ J6i'
^uidde Hjuintho.>. i6g '
^mdintilligatur per Hyacinthum: J70'
Narci(fU>oiHidhaheatmy/ierii,. jyr
^mdfigmficetur hocfigmtnto in Chymicls. . 17 z '
^lmdcx.fiitnindHm de Helenio. . j^j:
^L/fff pluresfntpianetA Chym icis aliegoriis tnfgnes:. JJ4-'
^^d Mercmiaiu prajiet tn ijcc opere. . 1 7/-
^id^
^ntgmatvm;.
e
IHji6reS6llSyanhtcquoqueCljymUinfiruiAt.- 177'
%i^n hu 'tmgenerUflurAfint, 378 '
^ujd de crocOyfiu eiusfiorefiatuendum. ■ jyg'
^uidfentiendumde elementorum extra&ione ex ihdidoniOy cptodmu-
rii ^fepibui adnaficitar. jSo'
Fabs JEgypttafcu Colocafia^quidcommunehaheatcumchymiiistra^
iiatiombu^s: iSi
K^hMQlyalic[uidchymic£froprietatisinfehaheat\' 1S2'
^idde Gkucione herkffentiendum,qu(i pifieSypriptsmovtm\credun'
tUr inwam rediijfiy i^aquam repetiifie. ■ 183
^antum'fideiillisadhtbendumfit,quifioresvariorumc6lorumartefa''
cere 'vettingerepfifitmtmi- iS4'
Iritici inuemiocH^cuhtiSprimu^ cuiattrihuatur. 18 s
^md ataui nofiri' intellexerint perTriptolemifuh igne induralhnemy
eiffs currum volattlemy draconesy^frugumfiminatiomm, 186
^uinam e^hitofiophis huitu agftcuUurAphtiorophicAmemtnerint. - 187'
^i^P^S&^^^^Jf^fi ^hinitib admefiemauream.^ 1S8
^mddeinde agendum^femine triiicipraparatoi ■ iSg '
^antuscaiorhuic tritico phiiofiphicOy vtfeiiciter crefiat , adhihenAta
fit:. ij?<?
Cttrcontra axiomata Naiuracaior Solis in Cancrononfiimaximus\in
€[U0 maior radiorumeius re^itudo terris communicatur ypropior ad
verticem noftrumaccefius , iongior aba^uatore remotio \fed in teone^ >
ffTquo hicommafiunt deminuta^ ■ igt-
£^scoior tritito philbfiophiA matUro \ fjr quod fignuiTf eius perfiUA co^
^ionis: ' jp2^
Vhie tila rubedo exoriatur\ ex quihus quaittatihuSi veieiementis^ Jp3 '
Sit ne muitipitcatio Tin&uriXyVt tritici. • isi^
Su^otfimpartesarbufiuiktriticeA.' t'9S
«i/i^ ^tale quid fttinmagifieriOy quodtrtticumiegttur^ defendttur a
r N D E X
fdelifeu ayiJlU, nt volucm idabjumant^ dr vacua rel/>jquantnrh6r~
rea. ^^ig- 19^
Vmi tmentJd cui ijjcrihitur, J97
\^'t Bacch i^ 'vinttnueniorftt, i^S
J)uot frnigrAdm tra6iatto»is 'L>wi,feu eimfjnii u^ educendi. ifp
<^<:omoio laph apmilcfttr tracittioni ctrci lyitff. 200
^ujdetnm crra -vini expr-ft^r/ffK cd >fidi.raudum, 201
Cut ajurtnletur opiufpnttiis vtntcxtraktndi. 202
o^ V fitftmiitndo mter ttnSiutAYH^ ccr humanurri, ^ vinifpiritum, 29^
Jrifolium a n non lapidt , qut trianr nUru iH , af^,mtUtur. 204-
Herbd magicA apttddntiqttos qua comemoretur^oiuid iutribuAtur.20s
Dejylu 1 2^ mAi^^ leont tn ea. 206
K^nfyluA ad opU4philof«phicumfp'Met, 20J
Vnde hii leo in h mcfyiua m peruentrit. 20t
^iide MirtU luco ccnfendum, tn quo JEet/ty Solu filiuSy vdltts Aureum
fufpendit, viBoribiupericulorum auferendum. 1 09
^utdde arboribu^ Hefpertdum^ a urea, malafermtibu^. 210
^4idde vlrnobquice Gymnofophiflarumfentkndtim. 2ti
Vearborecajl-i Theophrajii , ^ cfudt htc contra^ionii (^ tx^anftonU ra-
morumcaufn&turaiUftt. 212
^uidde agno Tartana (x^Jlimandum» 21 f
Topulfa arbor Hereuli curfacr&ta. 214^
^jjdde Apolltnea amafia, Daphne,Jltituendum fit , quA in laurum mu-
tata (sL 2IS
Cur myytus Veneriy ^ oliun P^liadi dicatafit. 2t6
^^jddr' moro arbore ^ myrrha cxtjlimandum, 2 17
Lotos (^ P J.x^aual(S (int arbores. • 21S
,^id d: PUtano ^ Pair/ta, 219
JEvtgrnatiVfrnacu/a. 210
Nonnu//:rum athprttm natura ^ proprittates chymiiu lahorihus conue-
menttrappltcantur. 221
y£NrGMATr\f.
QVINT^ DIEL
DeAnimalibu5,cu.us*enigmatafunt
numero6o,
Sssproprer qnnm caufam h JEojpio cttltw unfcque konon .'>fft^u^fut •
rtt. ' Arag.zis
{^n.philaffhiqttoque equi ac Camelt menttontfi faiiant* 2 23
t^i non mulm (it ta optrCj eiujve ftmiktudo. ^^'t'
De aproan memfneriutphiUfophi, ^ ^^
^!(td de eerua, ^^^
K^n f^ monocer&s in artt cekhratusft, ^^7
Jnttr bel/uoj carnivor asanti' Leophilofophts imotfferft. 2 iS
K^n vrfiu in migijltrto cogmtta. 229
Torte^tuptMinmagifleriocognofcitHf. ^^^
i^n canUfimper tupo contungatur vt aduerfarifee, ^y
K^rtes an nonfit in opcre. ^l^
i^n nunquam per anetU attt ouu peUem Itber chryfopoetAm continens in-
telle^usfuerie. ^ss
K^n non eitam altqunndopAm herd verficolorit mentiofit* • ^H
teopardfuvndenafcattfr, ^^S
^^tddtiyns^. ^^^
^uid cauf£ fit, cur JEgjptii felem adto honorarint^ f/ taptdcfuerit
RomaJ»oaliquandooccidtJJcfttem. ^^7
^uidiidemperCynocephaluminteliexerinf. ^S^
{^n aliod canis^ (i Mercurium denetat , apud antiquos philofiphos men'
tiofiat. 219
^UM volucresmaxime celehratafint , f^ineortephilofophica manfuefa-
a^. 240
jytgallinaceii qujitradantur. 241
ikriM«inauf^icat:iauU^quidinphilofophiapr&pef. 24^
Vone
]I N D E X
:Toytt^ ColumhialhaeJitnoptreviftndaposUoruum, .dinig.n^},
i^nd^ pauo opm hoc illujlrit. 244-
^idcAufiputmr , curl^o^ua PallAduAuk aftmctur t^t ^ pauo lu-
nonJ4. :2 4s
J^id dc cygno [latuendum. i^d
X{um viiUurfit chymi£ notus. , ^47
^naquiUdefttChyim<£, cr qtnbm accommodetur r.ebus, 24S
^utddejbtde ccn;endumy an ^ilU Chyr^ncafit. .24p
{^nPhaeniccminter aues viuas^^inAllegori.asr.ecenfeat. .259
Ouitfintpifcesin rnariphiUfophico. 25%
t^n ^ echeneis ibidimji' .2Si
^uid depafiinaca m^riftarefiratur. .^si
^uiddepurpura^ murtcefentitndumfit. .2S4>2SS
^H£ fint cAtij£ y propter qifas adtofie^enttr Tyrium coLrem tncul-
\cerij. JiS^
Cur AEgyptit onyrtngumpifiem interfacra antmaluL colutrint. j^sj
^iiidcum ofirtdispudendisabfumtisfa^umfit. ,2sS
^^Hofnfu fi:i dicantur^ an htfloricOy an aUcgorico. 2sp
^uidaiitoresqutdAmrradmttngenereydediJferentiajfeftfuygeneratio-
nec^proprittAteptfcium. .261
Cur AEgyptii Crocodtlum venerentur. .2 62
Vracents (jxferpenturtaturA txpomtur, 4tqueai Chymiam accommoda-'
tur. 26$
Sint m^lures pifcesmir£nattirAy o[malto[uid myflerii Chymici occul-
tent. .260
CurMercttriWy Deorum ftuncimy ^tfingitury incaducfofiogeminos gt-
fiet firpentes alternatim fibiimpliciios. 264
CuY idtm Mcrcurim AEfculipio^ cmferptmqttbqueproinfigniejiy obfic-
trtcts offtQiumprsfiitettt^ qtiem^dmodum ^ Dtonyfe. ^ 6s
CurDionyfoquoqucfirpemoccifmaJfcribatur. 266
i
i€ N I G M A T V Xf .
C/#rj Vython iUi^ ab ApoUmtfAgittk intermpus^ hucquo^J^titet. 2 6f
^tdfibt vtlit BhidriA , tot monflrorttm mitter, 26t
K^nHereuliihydra dtfferatitbechidna ^aliis eiui ^enerii firfenttbnt
% 26p
K^n viperafhtlofophis cognita. 2f9
i^tdcnuftfit^ cur a vipera morfiab eadem remediumfihi qudrant, 17/
\ ij/f /» aliaferpentumgenerafint, qua operi phtloj&phico conueniant, 27 z
; ^uid Saii mnndra prdjlet in hac artie. 273
I BafiltfctvjusiHphibfofhiac^uU. 2^4
^itfit^nuvelvfti^infeSioruminmundQ. 27 s
KyinvnquamhactantiUanocner^ntmortalibtti. 276
I ^idinfe^aadMedicimmaurigenamconferant^ 27 f
i^HomodiohetininfcSiufiAteuidens, 278
^uid de apibui dicettdum, 27^
Si nuUd exifterent apes in natur^ , an efcjhla putrefaHiotte apes proiuci
j '• pojfent. 229
^iddebombyeeeinfendum. ^St
Annealiainfe^orumgenerafinty quaex putrefaStioneoriantur. 2S2
SEXTy£ DIEL
DcHomitic, cuiusi€nigmata funt
numerojS.
Curtanta diuerfitas inhumanafacieobferuetur, vtvtxduoMenxchmi
inmtUemyriadtbttsoccurrant. 2Z$
Cur in tam angufto humandfacieijpaciotam auguftAfirma &ftupendti
pukhrituiocontimri^variaripofitt, 2^4.
^uaj}ecies reip. in humano capiteadumbretury^quomodc, 2Sf
Res feptemviralU fenatu4 humani lapitit deUneatur, 2S6
^UA maxima fit Europa buius dtgnitoi. 2S7
***** rnde
^ f N D E X.
■ video meliertt^roboque ;
7)eteriorAfeqttoy, dmg-zSB
t^fi in hac Europaplures domini & regesfintfui turls. 2Sp
^uomodo intelligendum fit yquoddt^umeli ^intelleSiumnon fari^ or-
gAnieumeditjy (jr nthilominusjpecies inteUtgibiks ftAtutsjunt , 2pa
Species inteiiigtbtlis quxfety (^ vndefat, 2pi
^o medto veltnJlrumentofenfibiiesiUA /peciesredpiantur d^dijpona»"
tur^ cu m iiidt tpfa non infe dgant. 2^2
^omodo differdthic Ipirttu* animalii a rationdt ijominid animiyiSr
'•' quomodo hAc ab inteileSiu t^ Ipecte inteiligthiii. zg^
Zenfu communi quidam homines vtentes inteUe^um agentem nunquim
AUtrar.fimecurcxerceant. 294.
^uifiity quodhominespiures deieElenturcorporli bonis^d* externiifor-
tuna^ qutim intellcCitis : cum tamen hdtc vtra bona fintytiia pro arbt-
trio vforpantidy tnterdum quoque maia. 2gs
Cur homo vocetur animai.
€ur Logibt hominem mjuit iilii terminis ammaldifcribant. 2^6
Europaancaputmundifit. 297
Cur ^fricafeSitu in microcojmo exprtmaf, xpg
Optrattonisin vtroquecorde (jj^SoieyComparatio. 2pp
^uU adchymhm vtriufquemundiy magni (^parui.fitrt^tBti^y vbi ^
potior hutm coltoquiifinU. ^oHf
HabtAt ne corin corpore tHoftu mundo metailicofuum motum^ /o/
^idhuicatriinmaiorimundorelpondtat. jot
In homrntyftupeSioreeitis {quodAfricaeFi) vndeinitiummotftSyd^quid
eire(p»ndeat^ ^of
Sintne quatuoreltmentainhisquatuorpe&orecontentig. 304-
SitneatradeontceJJarifisadoptUy veluti eH hominirefpiratio yfeu aerU
Attra6iioperpuimonem. ^os
CttrNiltu in mmri mmdopotius tterem quam aqttam rtferaty refpedto
mmoru
9
^NIGMATVM.
mhorlsyfeu ^erfy dttraiitpnU in pe^ore. stnig. jo^
De ortu T^tlt JE'^yptiiy ^ qux aeris m opere philofophicofjt origo. soy
Cur AfricA det homtnes ntgros^ vtpote JEthiopesJeu NtgritaSy ^an hoc
quoque conuemat eperiphilo/ophico, jo$
Jnferior venter, quamobrem i» magno mundo {^jiam exprimat, sop
K^fiAtict cur rnolles dr luxui dediti. 3 lo
^d/itnevirtftivegetatiuaUpidiphilofiphitO. ^it
^UAratiommincraledicatur. 312
K^ininprofanuhmcquidfitjimiU. ^13
C)uinxmfitiUAregisflia. ^14.
Cur lapis animalu dieatur. 31 j
^uomodo vegetarepofit, cum hpisfit ex mimrMuf , ftihM vegetati •
UAvisaffcribinonpofit. 316
i^mericdcur cum Attubus externisparalleU videri poftt. 317
K^n igtturoptuphilofiphicumbominimnA^asin toto^ aut inparteafi'
miletur* ^iS
Tefitmonia autorum quarundamyin quib/te partium hominis mtmine-
runt. 3ip
£ K.K
A T A.
Ia Odcs AlcaicJt (ac-Pontani Hcidelb. Strophtt t. rer/u vlt. dcile.
futc &ftrojhc$8.v ylcgc, ttrriCMV. Pag. i. lin.pcnult. <»«•
mh^e^mf. ^zg.i lin.io.vtri^ j lio i.extremitttr. 4. l.j.
/it dub i 1. \f inctrruft. U lin- vlt. reritm ejftnt. 15». i. 24.
Mmore. ic 1. fcq conuenit^vt. t).l. %. dijt»nti»m. tf.l. t;. «
frrr4 #00v. 19. 1. to. quinquemies. )7. 1. jo. cerpuUnticr,
jS 1. J* O» intercoel. 6y 1. u. & 80. 1. 4. Hiereglyph. to. I19.
U»iu»vt[. 8^1. 10 fulphuwerum. 91. 1. 1. obfito,volupetX.
u6. L it. </#«#f ad jujiam «cmen. 141. 1. ij. Marm»rttidt.
l^ylii.ftm. xt7-l 9' folet mundMni. 1d IxkHm iton ^ift'
(Sipjo pto drchtUm , lcgcAchthfM.
SEPTIMANiE PHI.
LOSOPHIC^
Prima Dics ;
T>E CORPORIBVS S I M-
plicibm 3 Qcelo^ Slcmentis.
Alomon ille Israelitarvm RlX,
vt votum {apicnti^obrinuit, jflcnon folum apud
fuos , icd & cxtcros fnma ccJeberrimus extitir.
Hinc a rcrnods Arabia; { vcl,vt alii voIanr,,^thio-
pia:jfinibusRcgina Sa.h^ cxcitataHicrofoIymant
magnifico comiratu & donis pret^oliflimis inftru-*
diajlongisitineribuscooccndit, nempc vtfapien-
tiameiusjoccultisnatinae myOcriisin modum scnigmaticarum quae-
ftionumipfiadenodandumpropofifis,cxploraret. Dehacpruden-
tiflima faEmina,Regina,vari^ diuerfi^rum lunt opinioncs. Alii enim
<am Perjicam SibylUm , quam M.Varro primam inordinc SibyUarum nu-
jnerat,ftatuunt,vtNif4«<»y,I«/?i««>, &cSuidjfy eamq-, ad marerubrum
in vibc Noi-natam 5 aiii Babylone patreB^r#/» ( qui tribus libris Chaldai-
cam conrcripfit hifloriam^ &: £r;y»?^«/k nobili jnatrona : Quidam
hanc Tlicebademroca.m SAmbetben^quiLii^^ox filiam, aSem&Iaphcc
itadidam: A nonnu]UsCaw/4«4a:ftimatur,quiacx Babylonevencrit:
Jnltaliam , Cunisq; campanisrciponfitfatidica reddiderit ; ita vtP^r-
fi(aiErithrM,Fbrygiaj CHtnM&c Cumana pro cadem ab authoribus po-
A natut.
Z SePTIMANt^ PHILOSOPHICiE
natur.. Vdufjmasin Phocicisrcribit,iIlam conuerratam fuiflc cum He-
bra:is,quirupraPaLT:Il;inamhabitabant,cxquorum librismultadidi"
ccrat.cktliillj vocatamSibam. Idco Hcbrsam, Iudaeam,Chalda:ani
&:yEthiopicam vnam candcmqi fuifTcputant. Pnulaniasdecaitalo-
quitur; Posl 'Demo tn f^tidtcarmn focmin.man ntimsrtim confcripferiint Hc
brdiiquifupra PaUJiina}?!f!(nt,^ciitilanftu?n Sabaw notnme, qiiam Berofo pa-
tre,matre Erymantbegcnuam tradunt : De hac Saha Gljcas Annalium partc
i.itafcribit : C<£teriim Sabdi natioftint zyEthiopica: Eorum Regtnafiiit illa
admtranda Stbjlla : Quippe qu& cum lcgem ignoraret,nec vatesaiidiuiffet^per Sa-^
lomonem fapienti&ftihminiflratorim Dciim pr^dicattit : Cdebrettir , ait, Dowi-
vtis Detisilletutis j qttitibij{cfauerit,vt te ifraelitarum foito Regem tmponeret.
Eiushift:oriarecitaturprimoRcgum,cap.io. item i.Chronicorum-,
cap.9. vbi diftinctc tradatur, quomodo ilia cum fummo apparata
hommum Sc camclorum portantium dona, aurum , gemmas , &aro-
mata prctioiillima, venerit Hicrofolymas ad Saloinonem ifraelitartm
'Regcm, vtprxfcnsdilccrctiS: cxploraret,aneius(apicntia famae deeo
publicatiEpertotumorbcmterrarum, rclpondcret: Q\xx poftquam
diuCr(isqua:Rionibus^'rfni^w^f/i/«Regemtentafret> elletqj a Rcge
dealiisinterl:ogara,inadmirationemtantaefapientia;rapta,confide-
rans Salomonii opuleniiam,ornatum,fcruos,veflimenta,cibos,&fa-
crificiaquotidiana,exclamauit: Beatttses^o Rcxybeatiferuitui^&populus
tuus,qtii aftdnetibi afiftunt. Benedictus Dominus Deits tuiis, quiteconjiituitm
throno Regio. Cumq-,donafrerSalomonicentum(S«: viginti talentaaii-
ri,multasq; gemmas&aromata prctiofilTima,reuerlaeflinfuam di-
tioncm. Qupdautemdophylicisoccultislcunaturalibuscius ajnig-
matafuerint,indeconftat,quianccde rebusThcologicis, nccde E-
thicis clle potuerint, in quibus ea a Salomone longilfime diflabat,
cumeiusreligio&rmorumdodrinalcngc alia effer, quam SalomoniSy
vndc nec a Salomcne refponfa fibi fatisfacicntia acciperc potuifrer.
Subiedlumigiturvbiquecommuncfait, inquoneutri diuerfitasap-
parere potuir, idquclolum efl naturceCquae vbiquevna Sc cadcm^
confidcratio,necfaltemfpecaIatiua,fedpotiuspra(5tica,quahsexna-
•turaliPhilofophiaeoperevera&rcbusconfentanea piobatur, Suidas
decademRegina in hunc modum fcriptum rcliquit : Sibjlla Chald<ea^
qtua qiiibt(fdamHebr<tanominatur^ cr Perjica ,fuo nomine Sa?nbethe dic%t,a
heatiftmo l^oa oriunda,de Jlexandro },Ucedone viticinata esl, cHiitsmeminit
PRIMA DlES: De CoELO ET EtEU. 5
ISicanoryqni vitam AlexandrifcripJJt. lUc de Donimo Chrijio & dm aduentu
plurima pradixit , deturriBabjlov.ica&ddiiuio. Reliqiu^cum cacon'cn-
ti.iint, niriquodhuiuslibniiint 14. cic gentcqualiberacqneicgioJii-
busdiucrfis agcces.Georgius Ccdienus,Rfffa'^^^/);.',inquir,(jw<f .t Grscis
SihyUa dictafait^andita Sahn-oniifania^Uierofoiymam ver.it , rt prcpofita quA-
Jiione dcfipisi.tu ciiis pm.ulumficerct.^s.iw & tpfi SihylU ob iii^suu prompti-
tudincm , fapimiamij^ & reruvi multarum periuain majr.i erat nQmims. De
hac erVim Donnnusdixit: Ab extertiuterrdfKwtii Ati.flnnam venifeRegi-
nam,vtfapientLim Salomonisccrnera. Dc Chriito, eiusqi miraculis ica va-
ticinnta cfl:
Pitnihiis&qfwii^y &bin!s expifcibusoUm
Milti.i ^wufjj virumindefertis exftturabit :
Ouin &fitgmentis ccUcdurelliqtiiarum
BtJfi'noscophin0SiVtfitJpcrare,replebit.
Deum quoquc , completo lcculorum tcmpore , mundum rubuerfa-
rum dicit, & iudicviturum omnes hominci, fecundum quod wnuC-
quifque cgcritinvita,ita rcddicurum mercedcm recundumfua ope-
ra; bonis ts: piis vicam aetcrnam , omnibusq; bonis aftiucntcm j im-
probis vcro Sc iceieratis mortem & iiipplicia nunquam dciitura •, hoe
modo:
Sed ct)m iudicium iam tandem veneritorbisy
Cetifebitn^ pioshotfWfcs Detts ipfe.,malosj^\
Atq-malosrurfumtencbr.ts demi.det ,:dtmas :
Tumdemum nofcent qUAttiflagitiofa patrarint;
Terra piis autetn nutrix habitunda 'mancbit.
HaecRegina poilquam ad Salomonem venerat, cauiam lui aduentus
expofuitj Quapropter a Salomone humaniflimeaccepta &c rradata
eil; Eodcmtempore Ejramus PrtncepsTjri iagaciilimus,quiharceex-
«rcitationes Philoiophicas iam pridem cum Salcmone 'miWmvs fre-
qucntauerat, vt vtrunque, &Regera &: Reginam , iapientia praecel-
lenti Par iUtiJlrifimum , ia.lut3.Yet.,Hierofoly}}iam feconruht: Qu^ibusin
palatio quodam congrcgatis, Rcxanimiiuigratitudincm l^ incen-
Uonemfequentideclarauitoratione:
Magnam mevobis, Principes pr^eclari, debere gratiam ,facile agnefco, Salomoni»
qui,reli6i:isveii:risditionibus & amicis,hucu('que mea decausadifti- P^'^'^-* ^'^*^
4^ijpa4 fttfcepericis itinera, vt in Sapienti^ Tlieatro inchoanda mc-
A 2 cum
4 Septimak.^. Philoso ph iCiB
cuminuetisfocdcm. Qun:icsmihitim grata, quam qiiocgratiiTima^
accidit. Qiu^ci li talcm mc vobis pr.Ebcrcpodcm, quaiem cxpedtatis
CcievoluntarcbcncfaciGndincficdubium J oilcc fanc curDcoOpti-
moMax.pcipctuas agctcmgratias. Cum itacjnie ftpicnti.r excolen-
dargratia potilfnnum conucncrimas.-conditai iinnc SeptimafU/n no-
ftrocolloquioconiecraic, perdicslingulos ita ordinatam, vtaiim-
plicioribus ad magis compolita procedamus. NAm hoc ipfo primo
conuentusdie dc Ceelo &Elemeti[is iingulis tradlabimus : Sccundode
compofitiscx Eicmentis, atimpcrfcdtc mixtis, quaemctcoradicun-
tur ; Tcrtio dic de f"olliIibuscx tcrrapccicis, inter qua: mctatla func
potiora: Quarto dc vcgctabilibus quibufcunquc ; Quinto dc ani-
maiibus brutis, icufola fcnhtiua anima prarditis; Scxco dc homine
rationali: ScptimoSabbatum &:Requicm celcbrabimusin mcdita-
tionefupcrca-lcilium Sc a^tcrnx Bcatitudinis. Denatuiis autcmiam
di6lisitaagcmus> vtlibcrcnoftras icntentias abfouc altciius prariu-
<licioproponamusira,vtvcrica3 earumexcaulisperfpiciatur,quibus
cnigmata occults Philofophix leu Hcrmctic^c ( propcer quae reli-
quaomniadifcutiunturjdequaquematcriaadiiciemus, nobisqvin-
uiecmdiirohiendaproponemus,inquibus(iquis vidlorcuadet, mc-
liori iure hominis ( vtpote intelligibilis naturie J nomen obtinebitk
quamfidcciesmillchoftium fanguineamanu &ferinarabicoccidif^
fet. Egocquidcm lubens veftraspropofitioncs fiuc quxftioncs pri-
mus cxperiar praiftolando, quidexarcanis Philofophiac,vulgonon
-cognitis/itisallaturi.
REGIN^ SABJE RESPONSIO.
Magna cft, 6 Rcx , fipientia tua,admirabile eIoquium,5c diuimtnx
iudicium j qua; cum mihiinmea regionc, popularifama,.celebrataef^
(ent,nonpotuiquicfcere, antequam hifce oculis tepraefentemvide-
tcm>& auribusdiilcrentemaudircm.Qupdeummihi contigcrit,fcE-
licemmeexiftimo', fcEheiorcmautem,fime,vttuteobtuhfti, collo- •
quio & rcfponfionc tua ad interrogata acquiflima dignarus fueris»
Primo itaque quaerendum, iuxtaordinematc conftitutura>de coelo
Am 1«. vifibih , eoq; contentis, nccnondcElementis. Dic hitUf , Sih
fientij^ime R^x.quafiatiar & dignior parsinPbiloJophia
•ecultaianCalHm^anveroTerra}
SALO-
«A I.
Prima Djes: De Coelo et Elem. j
SALOMON:
In magno hoc mundo terra cft corpulentius ScdenGns Elcmen^
rum ; ca-lum autcm fiibftantia rara & pemia : dcindc terra eft cen-
trum ; ccciumciicumfcrentia ; tcrtio tcrra c[i fixa Sc flabilis; ccclum
aerium &: mobilc. Sic Philolbphorum ca?hu-n 2i tcrra Te habcnt. Vn-
de terranobilior eft cGeloinhocniagifterio»in raagno mnndonoa
item.
SABA:
Non vidctur,quod coelum fit acrium, $c tcrraimmobihsftet»
SALOMON:
SidcCoelo Terraq; compofitiPhilofophici Cquod mundus phikjff»
fhidis hincdicitur J inquilitiofiatjCumfrmiMrudincacoelo &eremcn-
iis mundi translata ita dicatur: ncceire cft, vt primo- fenteniiam
meam, quac in multis communi Philofophias non correfpondct, de
hifce piaemittam , quo dilucidior aliarum qucefttonum fiatcxplicatio»
Tetra inmcdiomundi fita,!mmobiIiscxiflir,nec> vtCopernicusYcfril
€x hypotheriaftronomicaaffirmat,caloftantc,i4.horisch:cumduci-
tur fiipra polos vel axem mundij incuiusmediopundtuseft ecntra»
lis, ad qiicm grauia omnia tendant,nifi impediantur obftaculis. Tcr-
ram kanc efle magis compadam , folicLam &grauem circapartes cen-
tfopropinquiores, fuperficiei autem contra , verifimileeft. Terra
compledlitur, vt contincns,infiiislacuni& & loeis dcpreflloribus a?
quam ,Oceanum & maria.
Aqua igitur fecundum clementam ,' vt tcrraprunum» Aqua cum Aqiia;
tcrra vnum globum efficitrotundum , qui tamen verfus vnam par- Terram»b"
tcm cx obferuatione rcccntiori dcpreffior inucntuscfti fiquidem in rna parw
noua Scmbla hycmantibus Solc infxa horizontcm defcendentc ad «oo efTeex*
certum diem , ille non prius emergerc dcbuit, fi rotunditas perfe^a J^^ rotw»;
tcrra: cflet, quam ineadcm ab i£quatore dcelinatione> cum contrai "**
fere intcgro menfe citius apparucrit.
Acr globum hunc circumdac , & extendit /e ad extimum coeli ftel- Atti
tiarum fixarum.
IgnisEIementumquidemeft, at ccttnm locum fuafpermanentiaelgnii;
&on habec. £ft autem in omnibus csteris Elenlemis inuifibiliter,
A 5 ncmpc
6 Se^PTIMAN^ pHrLOSOPHICT.
nempeinterta,aqua,acre: Aerqnoaltior, eofubtilior &: penctrabi-
lior,celetior,rerenior,adiuior.
Gcelum ac- ' Ca-lum acrium diximus, ptimo authoritate Sacrarum literarum,
rium qao- quarjMofe^exdiuina rcuelacionc,tefte,ca'liimcx aquaconduum af-
modofto- £j-mant,&:inPralmiscoelumcxaquisexpan(umdicitur. Idrntioquo-
^^^^' queaftirmat: Namex crafliore rubH:antia,quam:ier,eircnonporeft,
neceftinterftitium,quoaer,quipelietratomniajprohibcatnr, vtnon
akendat.
Cali otbes. Cali orbcs efirefi^kitios&faltemhypothcfcs aftronomicas facilc
quis ex fe animaduertet ; Ergo Planer^e fuos proprios motus libcre
perficiunc.IncerimaeriumilhidccDlum i^.hoiis, cum contentismo-
tuprimo, nonviolentia alicLUusoibis, (cd diuina virtnrc, jibeiiime
citcumducitur. Qnx omniaabcxpcricntiaquoq;ftabiliuntut:Nam
multiCometxvifiluntfupraMartis altitudincmalccndille,quicum
CX terra fint cxhalationcs eleuatx ^ coagulatx, a S cle au tcm illuftra-
XX-j ( vnde iUis lux J) Marsc]^ ipfe Planeta nonnunquam obferuetur
Sole infciior : hinc patet,ncc elfe orbes,nec ccelum diuerftim ab aerio
tradufublunari.
Ariftotelis AriftotelesEthnicus ccelum ftatuitex quinto elemcnto, in corru-
fentcDtiacJe ptibili & omnis mutationisexpcrte,idq; ideo,quiaaffirmabat ,Mun-
CQclo. ^m^ fuilfe ab aetcrno, &c manfurum in azternumj vt hoc probaret,
hancndtionem decoelifubftantiaintroduxit, idq; non acrium, nec
curn corruptibilibus elementis quid commune habens, leddiuerlae
eflentia:. Idcafl*erit,qu6dSol&:homogcnerenthominem,animan-:q-,
humanamproent^lecheiajfeuaduprimo &c fubftantia ex eicmentis
Moftra ipfi ortaac corruptibili habuit. Atin his Ethnico Philofopho contradici-
eontradi- jtius. De AnimaRationahhominis, quodillanonaSole,ncccxele-
""*' mentis proucniat,fcptimohuius fcptimanasdie diflcremus-, nuncde
5oJ, Sole qua;dam adiiciemus. Eft autem in coelo Sol,quafi cor magni ( vt
Platomundumvocat j ahcuius animahs; a quo tria propagantur ia
Eius lume. circumpofita corpora, nempe,i«wf«, CaloT, & Virttu. Lumen commu-
nicaturomnibuscQelicorporibus,quaclucent,nemp»ftellis,acterre-
norlobo, cui circumftansacr illuminatur, quatenusafolarilumin»
'Calor. attingitur. Culoi'.m Sol^d inferiora 6f fuperiora fimuIdifFundit; ad
fuperiota, ncmpe Planctas, quorumqualitates&virtutesfuocalore
temperat, 6cincfFed;upiducit; ad inferiora,iiemp€Terrfun,vbiroi^
Prima Dies: De €oelo ET EtEM. 7
meralia, vegetabilia, & animalia eius calore perfufa gaudent, cre-
fcunr,& angentur. Virttitem, quam fimilitcr circum fe luperius & in- Virtu».
feriusciitfunclit,adftcllas,inprimisPIaneras,vtperreflexionemquan-
damabillis communicetur rebus nafcentibus, ciira finguli Planctae
fuas virtutestemperarint & aoniuHxcrint cumfolati.-adterram, vbi
crefcentibiis ncceilaria clt omnibus. Et fi bsnercm intcofpiciamuy,
penitiusL]-, confideremus,Solincoclo,vtcorinhumanocorporepro-
cedit in fuis oparationibus. Cor ex fanguinc puriore fabricat Ipiri-
tustenucs, aerios, fcdigncsnaturas^calidos&ficeos, motucontra-
dionis&dilatationis, quosdeindemittitperarteriascorotidasince-
icbrum , vtibi fligiditate & humiditatctcrebrii^n retiformi comple-
xa remperentur & fiant fpiritus animales fenfibus omnibus & moti-
bus caulandis in corpore aptis : ita Sol fiue ex puriorc aerc , fiuc alias, qu,» Yicifi
fabricat cflentiasfubtili/Iimas , quibus infunt Lumen, Calor, &c Vir- fitudiaaia
tus,anteadida,easqitranlinittitadflellas omnes drcumcirca in cce-"?""^<*<^*"*
lofitas, hoceft, errantes&fixas. Atque hac effentiae fubtiiifHm^je ita
lumine, calore, &viftute praeditic, temperantur virtutibus illarum
ftellarum, &:tum immittunturterris, Scluntvisillaviuifica, quaefa-
cit crefcere vcgctabilia , hocefl , anima vegetabilis h\ vegctabilibus,
ac anima f^nlitiua in animaiibus , excepto homine, qui ex manu
Dei fuam animam rationalem recipit. Sol autem , praeter iam
didas, alias quoquc viciflitudines in mundo efficit. Vacuumnon
dari , nec plura corpora in vno loco , omnibus Philofophis pro
axiomate efl : Deinde turba Philofophica optime diflerit de Ele-
menrorummcraffatione Scattenuatione, cum inquit: Qupd omne
fubtilius terras in aquam abeat, aquae in aerem, aeris in ignem, &
contrd, quod omne crailius ignis in aerem , aeris in aquam, aquae
in tenam defcendat. Vt itaque in his moderatio fiat, Sol fic vide- Solquo-
tur procedcrein fuis operationibus: Calore fuo agens inaquas ter-napdopto-^
reni globi, Oceanum, maria, iacus, flumina, riuos, &c. cxtrahit"""?^»»»*
. itide puiiorem fubftantiam, quam reioluitin aerem, qui maiorem ^^^,^5^
locumoccupat,vt&altiorem,quamaqua : atque ita continuc opc-
ratur. Aer ille, quo purior, eo altius atcendit. Cum vero plus ae-
ris, quam continens illud mundi requirit, atti:a6tum fit, fit in qui-
bufdamlocis (inferioribusfublunaribus, quiaibi aer craflior, quam
fuperioribus) aeris iterum condenfatio, nempevelcontradionef vt
fit in
S SePTIMAN^ PHILOSOPHlCiC
fit in alcmbico calido, <jui vaporcs afccn dcntes conrradionc cogitjVt
inaquae forma guttatim dckcnclant) vci fdgorc: atquc hinc primo
nubes.deindcpluuia j qua: ex his poftca contmgant, fub Metcoris di-
ccndacrunt. CoElumcigoacnumcfl:,quianihilcft^quopuohibeatur»
I. Ratio. qaominusacrfubiunariscontinncturcumco-, tum quia maceriava-
n. porofa ex terris in CGeium afcendat proptcr concinuiratcm &: non
prohibitumtranfitumj tum quia cociuni non aciiiim &:abacrcfub-
n I. funari diucrfum>e(retdiaphanum , quod faileiet noftrum vifum, vt Sc
Bquaacriadiunda CE.g. fi quispedjbusgcnu tcnusconrendatin a-
quam*ped«stumidos&:longe maiorcs, qLiamfinc, faliacia duphcis
diaphani,acris&: aquajintcrccdcntis intcr vrfum (Scrcmvifiuam,iu-
dicabit.) Demonftrant Sacra: hcerae quoque , ccBium cx aqud , hoe
cft, in aercm rarefa<fta, coflditum. Adhsccxpcricntiadcmonftrat,
T V. acrem hunc fublunarcm &c nobis propinquiorcm fcufmi moucri ab
OrienccverftisOccidcntcm^vnacumccclo,licecnon ica rapcim, pror
ptcr huius crafliticm 8c ad inobilitat<:m minus apti ; cceleftis vcro
lummam tcnuitatem &C ab hoc remotioncm. Huius rei demonftratio
eft,vt annotat quoquc Hcnricus Brucaeus in Spha;ra , qu6d, qui lon-
ginqua O^ccani ipatiaab Occidcntc vcrfu* Orientcm , nauibus cotjfi-
«iunt, long^ tarciioxi tcmporc c^, quam indcab Oricnte huc vcnianr»
liadempropoitioncventipracfuppofica, nempe racionc acris^
O.c?^^'^4"^^"5^o^""^ P"'^' *^^^^^'^' ^^^*^^ '^Vi-
tcmimmobilisftacnecmocucceiiafHci-
.tttr,nccprop;io rotatui.
DECLA-
Prima Dies: De Coelo et Ele
M.
dM:
LARATIO HVC PERTlNENTlS
MAGN-/E ILLIVS ICONISSIVS
TabulfiC.
A. Teira.CentmmMundi.
h. Centrum Solis : a. b. ExcentricitasSolij.
f. Centrumdefcrentiscaput&ciudamDraconisinLuiia.
d. Lunain defcrentc cap. Draconis.
e.f. ConccntriciLuniE.
g. Venus; h. Epicyclus Veneris.
i. Mercurius. ^ EpicycIusMercurii.
/. SoL f«. w. OrbisSolis.
•. AxisTerrs: r. AxisorbisSolis.
p. q. Linea Apogacum &Perig*EumdenotanSc
/! EpicyclusMartis. f. Mars.
M. Epicycluslouis: Ar.Iupitcr.
y. EpicyclusSaturni; ^. Saturnus.
A. B. C. D. Sphaeraftellarumfixarum.
JE. F. G. H. Primum Mobile.
B SABA.
t6 SePTIMAN^ PHILOSOPHICiB
S A B A.
^ N I G M A ^nne Ter rafaSla el} ex Ccclo , tanquam haji, an con-
^' tra ccehtm ex terra ?
5 A L O M O N.
AquafuitprimiimElcmciitum, ex quo conden(ato, tcrraj rarefa-
<flo,acr.SiccElumfad:aliint. Condenlatumvero inhoc opere nobi-
liusrarefidloj quia rarcfavtlum temporc prius eft, & condenfttuni
pofterius. HincccElumphilofophicumrude&:nonmaturatum,na-
turacp priuscft j tcrra contra. De cceio & terra tradunt antiqui Poc-
tiE,qu6dfintDiiomniumprimi,n5geniti, exquorumconcubituSa-
turnus&Rhea,nccnonTitanes, natiiint: Idipiumillideccelo ma-
gni mundi,& terreno globo intellexerunt, in quo ftultis ftultiores vifi
liintradeocnimfuntabfurda, vrnulla egeant refutatione. Qui haec
primum introduxerunt, de alioccelo & alia tcrra interprctati funt:
quamuisphilofophica plane intelligamus, ncmpe Gabricum &Be-
iam. Eft autem Gabricus prctiofiorBeia, quorumilleTerram,haec
Coniugiu. Coelumrefert; Et quamuis Coelum &c Tcrra fmtconiuges,inqima-
trimoHioviuant,tamenCoclumTerraeniater,&haEeexiliofa(5taeft.
S AB A.
jENife u A »,x^« (^celum efl incorrufitihilius Terra, aut contra ?
3- S A L O M O N.
Imo: quamuis Ariftoteles in maiori mundo contrarium ftatuat:
quod quidem per ie incorruptibile exiftir, quia nullaibigeneratio,
ncccompoiirioex ^.elemcntis; Ergo nuilacormptio aut diifolutio
clcmcnrorum. Cauiahc-Eceft.qula/olusacrpuridimus, nccaqua,nec
rcrra,neci^nisibieft.Manetitaq; vtfimplcxcorpuscoeiamfummum
incorrupcibile. Qupd fi Cometa ex vaporibus rcrrat eo vfq-, afccndat,
qui,qnia radios Solis in ie admittit , lucet , vt aqua condenfata leu ge-
lara,iUc fuccefiu temporis corrumpitur & diiparer. Noftrum autcm
coelum magis corruptibiic eft , quam terra , hoe cft, citius ex ope rc fu-
gitin acrcm (iiac fiibftantiae pcrfimiiem, quam terra, quae omne ignem
patitur : Coeiumenim foemina eft,& Terra ma$,qui imprimit foemin^
vim ^cncratiuam.In maiori mundo contrarium accidit : ibi enim cob-
lum tcrrx impertir virtutes feminales & formas earum eflentiaiesjtan-
quam
pRiMA DiEs: De Coelo et Elem. tl
quam mas focminjc. Vnde Philofophi non abfq; caufa dixeiani,opns
noilrum efTe inuerliim mundum ; <juod enim in mundo fancnus, hic
cftinferius,& contra,
SABA.
Qho vinculo aslum & terra coniungmtur f ^ekigm a
S A L O M O N. -^-
Eodem, quo fcetus &maccrj aucquo arbor &c poraum ; Pomum
filiucrfxiubftancia^eftabaiborcj &coniungicurillipercauicm,foECUS
macripcr vmbilicalem venam; fic & icrra coclo. Vt cnim in maiorj
mundocGclumincumbicterras, rcipcdu acrciglobi ccrram ambien-
tis,eam foecnndat & impriegnac; lic in philo/ophico. Tcrra hictam
propinquc c(e!o coniungitur , vc propius no podit, quamuis acV cnit-
fiorincerccdai,aucpociusaqua,qua:vcrumquecoI{igcc, quiacxaqua
perraiefadionem&condcn{acioncmvtraq;fad:aiint.Aquaicaq;cft
vincuIum,quo Terra&: Ccclam coniungancur, rcfertq.; vicem vmbi-
lici &caulis,iiii6 matris & nutricis.Per aqur.mauccm hicintclligimus
aerem crafliorcm,aut terram tcnuiorcm.
S AB A.
Quodnam prius fuit tempore, an Cco!um,an Terra f iEw igma
S A L O M O N. 5-
Mater cx naturxordine prior eft fuo fcetu , fcd maritus fiia vxore
non femperiunior : Angallina,an ouumlit temporc prius, qua:ftio
eftantiquiflimoruraPhilofophorusi : Ad quam relponliocucularis j, p r
&reciprocarefertun Eadcm hic conucnit: Niiienim teiraeflerjCcc- circularis.
lum nulliuseflet puritatis,aut pretii : Et nik coclum foret,terra non cl-
{etprodud;a : Terraitaq; coelo qualitates contulitpotiores , quas ha-
bet,nonfubftantiam :Etcoslumterras dedit lubftantiam, nonquali-
tates.Increatione primamaioris ca*li &terra:, illud prius faftumcft,
aquisrarefa<Skis;hxcpoftcrius,exiifdemcondenfatis. Aqua,vtibi,v-
triufq; materia,lic hiccxtitit; Si vcro coniiderentur vt mater aut vxor,
illud no priuseft, neq; pofterius terra, quia iunt corrclatiua, quorum
TnumaIteridatEfle,quoadrelationem. Necenim piiusquis cft do-
minus, quam feruum habeat; nec feruus, quamdominum: Ita nec
atiquamatercft,autvxor,antequahabcatprolc,autmaritu,&contra.
B 1 SABA,
lO
11 SEPTIMANiE PhILOSOPHIC^
S AB A.
iENiGMA VtYtim cfi mnus qmntitate ex illls f
^* S A L O M O N.
CGelum praciialer ceirx , vcpotc illam ambiens> vc ccntmm. Efl
namquetena rcfpediu ccrli inftar exigui &:fcri;iiirenilbilispuncl:i in
maiorimundo, cuius proportia nulla cfk. ad illud: Si cnim millaeft
propottiointercentrum&circulum quemlibecparuumi. quid dice-
mus de circulo omnium maximo cxtimi corli, &c terra eius ccntro ?
Solcmcacleriemterracenticsfcxajiicslcxicsmaioremrtatuunt Aftro-
nomijquotiesipfoSole ccelum J Fortcccnticsmiilies, autamplius:
Actcrramnoflram runtquimilIiesminorcmruQCocloaftirraent,idq-,
ideo,quiaterravnitatemreferat,aquadenarium,aercralIiorcentena^
NB. rium,liibtilisccEleil:ismilicnariumnumerum. Hscceftcatcna noftrae:
rarefadionis, autcondenlationis. Hic cftcirculus, quiabloluicuri
nolho coelo & tccra,quo ad orcum 5c motumperfed;ionis..
S ABA.
MviGUA ^t vtrum maiiis efl virtnte f
7^ SALOMON.
TcrratSecuseft in magnomundo, vbrcoelumomnes viresterrae
mmiftrar : Terrain noftroopere viua &:aeiiaeftjnonmoitua,autin-
efficaxrHincviuificaccoslumjilliqjfuggeric omne iltud, quodeide-
eftj neir.pc viicucescerreftres, firmicacem,.conftanciam, & a corrit-
ptioneiiuefiigaprceietuacionem. Tancaeft magmcudo &: excellen-
tia eius vircucis,vr,quantum fuperecur a coelo quancicate, tantu m hacc
fupcret iltud qualitate. Namque inparuo corpore faepc magna vi&
Jtatec
S AB A.
jenigma. JiP^ ^^ ajjcribitur cceloyarf terra f
^ S A L O M O N.
Ignis elemencum proprie fit ex aeie ad fummum rarefadro r Verumi
in terra eftproprium&cproximumciusdomiciliitm : Niftenim ignis:
amaret terram > &tcrra ignem : non eftet elementorum mutua con--
Mxio in corporum ex elementis compofttione > &: (ic compofitiim
ftaum
Prima Dies: De Coelo et Elem. 15
ftatimexrercconcideret, nempeinter igncm &tcrram Ijtc&difcor-
diafacla. Inrerraicaqueignisquiefcir. Sic&inaere &aqua,q^uoad
elementa maioris mundi. Eodeai modo ignisin terra philofbphica
lacet,vtcc inacrc, fcdremoteinhociniila piopincj^uillimc. Nevero
qticm iediicar, qvicd coirmuniter ignis regionem coelo proximam
iCOiircituanc : Quod fi elFet>nunquam terraiadhaercrcr, qua:rinccntro-
rCGeli conliftit; quia loco. naturaUcer a terradiuifiiseflet::: AerYerQ&
aqiia tcrram ambiunr,quamuis aer terrse conti:ariecuriavtra,q^ue qua-
litate: Curigitiirignisa.terraeflietremotiflImus,cutnquaconueniac.
iii vna quaHtate, nempe ficcirate ? Fuga ccrte, quae in ignevideturj».
dummox dirpentfurium pyramidali figuratendendornoneftafcen-
fia, fhdin aerem traniiiiutatio y quodinde patet , quiamox omnis ae-
ris qualitates & (libflantix illi adiunt,non amplius,ignis ifibenccon-
fideremii&yigncm faciHus tcrra^ adh^erere,, naturalt amore , quani
aquamrerriKautacii, pcripiciemus..Nam{iccitas,qu£epropriereten-
tiua , & igni *?i tenx comraunis cft, nunquam rccedit ab alterutro :
Fiigiditas veia, quaeterr«e &aqua£ conuenit.^ per accidens, mutabihV,
eft>,n.eccaufam habet ftabihtatis: Humiditasinfupcr^ quxaquae&
aeaineft,.cxpulfIuaexiftic,fluxibihtatisparticeps6<:mutationivalde
obnoxia. Ha:ceftcaufa,curnaturalcvinculum mag^isfit interigneni
& tcrram,quamcerram&;cGelumiacrium..
SARA.
^cj^ua. vero cui ajjcrihitm , cceto , an ttrr<i^ l xn ig m a
SALOMON. ^^
Exaqua ccelumfadLum cft,im6 &tcrra :fcdrarefidia,quacx aqu*:
fitaer, celerioreft condenIatione,quaexaquaficterra :: vnde aquafi-
mihor6cpropinqtiior eft coelo,quam terrac. Videmus quoque in ma-
iorimundoaquamexcoElbfeunubibus,hoceft,aerecondenfatodc-
ciderepotius, quam exterra aquamfieri.. Terranoftra eft calida Sc
ficca^coelumhumidum&frigidum.. Aquaitaquecceloappraudit, 6c
terr£aduerfatur.oportctenimvtdu6contrariacopurentur,fivnunv
in ahud agere debeat t firaile enim in; fimile non agic , nec a fuo fimili
patitur. Vndceoelum & terra.maxime fibi iriutud contrariantur, Sc
longiffim e a fe inuicem abfanr..Vccnira ccntrum acircumferentia fua.
lemotiflimura cft^fic terra a coelo..
E $ SABA*
14 SEPTiMANiC Philosovhicm
S A B A.
jenigm A ^^r, cui dpignatur, an huic, an iOif
'""' S A L O M O N.
Aeiintermedius eft intcr coclum & teiram, nempe cradior , in quo
nosverramurj quocirca cum vtroqiie conucnit. Ita&inmagifterio
philofophico acr coehim connedlir terras, 8c a ncutro difiungirur;
Duo enimcontrariaabfquemediononconanenrur. Interdumitaqi
aer terrjc, intcrdum coeloaflcribitur pro diuerforcrpcdlu : Nam acr
proprie cocleftis eft affinitatis, & quali coelum ipfum ( excepto co,
quodhic de crafllore ioquamurj lcd cft quoqUe tcrr*E communisj
quia mater coehjat auia tcvr« vidcatur,
S ABA.
iENicHA s^€r0* iznis coniunfli quidjunt, an ccelum, an terra ?
"• S A L O M O N.
Terra: Qupd fi mirumtibifuerit,decIarabo: Ignisinnoftrohoc
mundo tranfitinaerem tcnuiorcm , hic in crafliorem, craflior aer in
aquamjaquain terram •, in qua cumignis hofpitiuminueniat, vtaerift
igncnonderinitefleignisautaer, fedvtrumque permanct in CuacC-
lentia : Indc aiir &c ignis pro tctra habentur, & terra quatenus clemcn»
tum, profubicdofcudiacrforiovtriufque: Ab alteraparteignis eo-
demterrre pcr ficdtatem afl[ilit, habens al'rem poft fc, nec vnquam
quicfcir , nifi inueniat terram aeriam, vt funt fomites , Hgna, & omnia
crernabiha,feuinflammabilJa: Tcrra auremomnis afriaahquidpin-
guedinis,oleofaefubftanui:vclfulphureaecontinet,quainflammatur
&comburitur ; ita noftra terra habet aferem & oleofitatcm , qua ta'
men non incenditur,necignc abfumitur ; quiain ignc condenfatacft,
& didicit ignem pati,e^q; nihil aliud eft,quam aer & ignis.
S A B A.
jir»T«MA ^^^ ohfecro-.jgnisc^^terra.ciuidjuntex iUfs duol^us,
11. ^ mox dejinam fro hac vice f
SALO-
Prima Dies: De Coelo et Ilem. ij
S A L O M O N.
Terra: Diftingiicndnmaiiteminterterram,Elementiim,&:terram Xcrradu»
clemcntaram.-Tenaclcmcntata ciimceclo conkrtiir. Terra elemen- plcx.
tum,nmplex, pcrfcconficicratiir: Terra&ignis, coha;rentia &arti-
nia rnnt clemcnta, vt antc innuimus, ncc vrraque eum ca;lo quid
communehabciu: Vndc nccciTarioTcnxclcmcntatns conucniunr,
i quarcumlir cahda, ignisnon eflexpersi ciimfolida Sc hxa, proprie
terraeft.
SABA.
Ego,nenimist£edioravidear,hicnuncfabfifl;o,aIteriq;Principilo-
cum lubensconcedo: Gratias autemimmenlasprohumaniffimare-
fponhoneacdodrinaocculrillimjErapientiaE, quamedignatuses, ci-
bi, quas debeo, ex ima mente ago.
S A L o M o N itaque ad Kyramum conucrfus,Magne,inquit,Prin-
ceps , pro ea confuctudine,qua foliti fumus in his natura^arcanis inui-
cemprocedere,inpra:fentiaRegin£E prudentillimse quaeftiones quo-
que tuas dc iifdem fubie(3:is proponas,ad quas,quoad potero,reipon-
fa a veritatc non aliena redditurus fum : Haec enim feptimana huic
noftrac S c h o l ^ dicataeft, in qualibere derebusnaturalibus oc-
culdsautdubiisinterrogareliceat.
HYRAMVS.
y!r/ W H^y^WMj.Magna eft tua lapientia,o Rex,7«^«ff ,nec minor be-
nignitas,autcomitas, c]uibusomnesantecellismortales,iisq;fretus,
vthadenus,nonnulladehacipsa matcria difquiram,eandem&ma-
iorcm in me Jicentiamtuacfapientiacrelinqucns.DeElcmentis vltimo
quaefitum eft,ideirco de iifdcm continuabo :
^er ^ aqua cjuidjunt in opere naturali fen philojo- AmGUA
phico f ^^'
S A L O M O N.
Coelum. Vt enim ex aqua aer & coelum aerium eft in maiori mun-
do:itahichumidaclementa repraefentant coelum, hoc eft, fpiritua-
iem partem. Nam vtignis adh^cret terrae, dum fomentum in ea in-
ucnitproptcr aeris confangiunitatem,quaretinetur, &aliaspropter
ficci-
l6 SePTIMAN^ PHIL0S01*HICi€
ficcitatem, tenxdc igni communei-n-, ficacraquXj&h^cillivici/Tira
coniungitur. Imo coelum cx aqua Sc acrc fadumeftjvr rcriacxhis
contrariis elcmentis.
H YR AMVS.
'4- S A L O M O N.
Idcin ccclum:Habetcnim ccelum puriflimam partem terrac elc-
mentiinfe;cum vnumclemcnrumnon/ir adeoiimplcx.autpurum,
qulm^fim. vtnontantiilumalterius proximi in leabkondar. Cum itaqueaqua
plexautpu- fittcrra:proxima, aqiix trailior pars interram tranfit & fublidet, vt
rum. terrsfubtiliorportio in aquam rarelcit: qua: timcn rarcta6tio&in-
craflatioinhiselementisinfe inuicem lonL.icricgct tempore , quam
aquKinaercm , & aerisin ignem, &c vicc % crsa deicendendo.
HYKAMVS.
^^jgj^^ QuomodQ fit mutatio cceli in tcrram t
15. S A L O M O N.
Coasulandoigncm inaerem, aereminaquam, aquaminterram,
c I flux cum ignc cohaeret. Coagulatio autcm fit condenfatione fub-
tiolfonen. ftantixrarioris & magis extcnl^ in denfiorcm & magis contradam,
lorum. qualitatumqi permutationc. Humiditas enim aeris in frigiditatem
aqujc, fric^iditasaquaemiiccitatemterra:, ficcitastcrracincaliditatem
igniscedit„at ita,vtdominium i'altempra?cedentium quaUtatumab-
cat,n6qu6dexroto,fuccedentibusaliis,exringuantur. Nam incom-
pofitolcinpermanercdeprillinisqualitatibus&fubftantiisnonihil,
certilTni^ium el^j quod nili contingcrct, terra compolira non poffet
folui in aqua alia,eamq-, coaqnlarc j quiadeeirct ingrefliis vniusnatu-
r« in aliam,hoc eftjcollique^aaro.
HYRAMVS.
Qjfis efl color cccli f
,7" SALOMON.
Qualiseftccfclimaioris;mundi-, quiahiccalum eft fceminecE na-
turse 6c patientis, longe ahter,quam ibi. Color elt muka Iseis &:pcr-
fpicuicatis,neBipealbus,qui&fceminispeculiariseft, Coloicsauccm
j^mcuA
pRiMA DiEs: De Coelo et Elem. 17
^ifFcnTntrccundummaioremvelminorem abundantiamIuc«s.Hinc Coloret
cxtremicoloresrunt,nigerjquiminimum,&albus,quiplurimumlu-quodifFc-
cisobtinec.-Rcliquiruntintermedii: Corporaautcmrariorapluslu-^"^'
cis,&dcnfioraminushabeieanimaduertuntiir,deelementisloqucn-^jjj^^j ^cat,
do.Hinc ignis flamma pcr fc conriderata.noneft rubea^fed alba: cum »« qui.
yero caiboignituscon(ldc4atur,rubeusvidetur,quiacolorcfl:mixtu$
inigne;5<: terra, idq-,idco,quiarariuselcmcntum eftignis,idcoq; plus
lucens,quamrcliqua. Ignifnrariratc&albocolorefucccditaer,liuic
aqua. Terraperfeconridcrata,opacaeft,&:lucisexpers,ideoq', nigra.
Athicdcarcnamarisalba,marmoie, velcreta,quasruntalbif]ima,&:
cerrea corpora , quod obiicitur j ad id rcfpondendum , quod non fint
nmplexternt:elcmentum,red corporacompofita. Nosaurcm hiclo-
q[uidefimpliciflimo. Incoloribus vero compofitorumeft magnadi-
uerfitas, vnde nonderaritateautdenfitatecorporumeorum, multo
ininus dequaKtatibusprimisiudicaripoflit. Vidcmus cnim_gramina
viridia Sc folia herbarum Sc arborum, corpora facilis dcftiudionix,
ita&lapidemfmaragdumcorpuscompajfbius: ficmarmor,caIx,nix,
glacies,cryftallus,adamas,fiiphirusfuntalba,vt&papyrus,lintea,lac,
& fimilia : Item rofa eft 5c alba^&; rubea,vnius qualitatis,cftentia:,no-
minis & raritatis fubftantias: Nihilominusconftatcolores, viridem,
CiKruleum &:flauum amicari vifui,vtpote medios , & nigrum , fcu ob-
fcurum,nimisconcrahcre;acalbumdifpergcrcvifun-;,hcceft,(piritus
vifiaos,acicmq;oculcrnml2dere.Vndequidiuin tencbrofocarccre
manlcruntjfiinapertam lucemfubito producantur,iac lc amittunt
vifum,&: qui per niues diu peregrinantur,{entiunt dolores oculorum.
Atcoloresperfeconfiderati, nonrelpe<Sluhumanivifus,dicunturex
nigro & albodiuerl* proporrione compofiti. Exemplo fint nubes,
quae pcr fC obfcurcEjfi vidcanturper album perfpicuum , caeruleum re-
prxlentant.-ficaurora^coloriubeusfitexalbo&nigro, (ed aHo fitu,
autproportione , qucm dicuntexplurimo jiigro & pauco albo con-
ftare. Etfic de fimilibus iudicandum.
HYRAMVS.
Qualis efi color terra} JEmcmA
SALOMON; '^'
Kubeu$,quem ex igne & terra,quibtts conftat,eIementis compofi-
C tum
i8 Septiman^ Philosophic^
ti.HTjnouimus. Ignisciuininterra dat colorem rabeum , vt paret im.
prunisardentibus. Vt autem ca,'ruleus fit exnigro per aeimm albura
perfpicuum, licrubeusfitper igncumalbumnonvaldeperlpicuum^
&flauascontingitexrubropcralbumperfpicuum:arantiorumcolor
ex Hauoperruhrumpcr(picuum, finguli fua &i. diucrsaproportioae.
Natura aatem in pvoduciionc colorum niDn opus habct compohtio-
nciUa,l"cdimmcdiareextheiaurisfuis fingulos, taiu]uam iimplices,
gcncrau in fubftantiis, gradatim tai"»en in c]uibuIdanaprcK;edeiido,
vtapparct inviiisimmaturis viridibus, poftcaealoreSolisflaucfcen.-
tibus, iteminpomis&aliis frudtibus, qui crudi funt virides , poftea
fiunt liaui velrubei maturatio.ne ex calore acccdcntc : Vt autem Ada-
m.usfaC)tus.eftex.tej;rarubra,(ic &:noftra terra.
H Y R A M V S.
jENiGMA ^yif^ Ccelum mas effy an Terra f
.1^- SALOMON.
Tcrra: MiraTi quts pofTet, rerram noftri operis efTe mafcuram &
coelum foemineum,cunicontrarium videamu&in magno mui"kio,vbi
CGelusdicitureumTerrafua vxorcconcubuifTc&rgenrraflcTitanes
dc Saturnum,Iouis patrem : At in illis alius ineft fenius, quam in hifce.
Noftraenjm terra &: ccelum nongenerantproprie dictum Saturnum,
fcdeius nepotemclariilimum, quargeneraiio, dumfit, Saturnus&:
lupiter abeffe nequeunt.CaufahcCC ell; ; quia Teira , ceu maioriscon-
fiftentix & centrum immobik,infoiTnat coelum , fuftentat, & confii-
mat,ae,vt aerium diffluat,& cenmim fuum rclinquat. Terra enim St
coelum faciuntcirculum (deqno ahbiy^ iiiq^nocumoinneslemidia-
metrales line^acque a ceiitro producantur in circumferentiam,appa-
ret , hunc circulum a centro fuo formari, &c retineri , ne in aiiam figu-
iam,e.g.pentagonum vcl hexagonum,tran feat,
HYRAMVS.
jjENiGMA «-^^ itaque Terra imprtegnat (jElumt
^9* S A L O M O N.
Imoi&CGBlumfertTerrasfimiiesfilios. De Palicis fratribus nar-
rant j quodcxTerraprodietintjaThaliamatrepriusibireconditi: Ac
noftia
Pritiia Dies; De Coelo et Elem. j$
iioftraterra ex fefe gcnerat, fi ciimfua vxorecoElefti coniungatiir, nec
opuscft,vtilli,tanquamcontinenti,fcEtusalienusindntur: fitautem
haecimpraegnatiopoftcoitum,vtcoituspoftmatiimonium: 6-:fcEtus
nafceturmagnaeindolis, melior, nobilior,&:fortiorfuisparentibus,
^uiper fe eonfiderati,funt vilioris conditionis &: originis.
HYRAMVS.
Suntne PUnetainhocobere'^. ^mioma
SALOMON.
Suntfine,atnonomncsfimul &fcmel,fcd fuccefiiue.-PrimoSoI
&LunaconueniuntinSagittano; DeindcLunje a coitioiicredeunri
Saturnusfitobuiam,p6rtIupiterinPifcibus: Hinc Mercurius in Ge-
«linis; Deinde iterumSolmarituseiusinLcone, inquonafciturSo-
larisfcctus; Mars &: Venusintcrim fuo fuitiuo indulgentamori, nec
otium habent, vtpuerpcram Lunam filutcnt,prasfertim cum Veiieris
inaritus,Vulcanus,obftetr!cisofHcmmhicpcragat.
H Y R A M V S.
Ergo Mars ^ Venus nunquam adjunt huk oferi^, jenigma
S A L O M O N. '-''
Adfunt,atfolitarii : Nafciturcmm cx vtrifqucHarmoniaiiiiapul- ^^.xmomak.
chcrrima, quae, dumnuptum elocaturCadmo, aducnerunt omnes
Dii, Dcajq; cum fiiis donis. Qupd autem Mars &: Venus a Vulcano
ligati dicantur, hoc iUis m amote nil damni contuht , at plus firmitu-
dinis : Sic enim conuenit.vt firmiter coniundli maneant,ne vnus alte-
rumdeferat,
HYRAMVS.
Vhi^feu in quo loco coniunguntur Soli^ Lunaf
SALOMON.
In le<5to Lunae, qui habet imagincra Capitis Draco nis : quia Draco
«iusnaturae maxime conucnit, licet proprie non Ipcdctadeam : Hic
DracofugitSolisradios,Hcrmetctcfte,hoceft,Lunapoftpartumex
le<flo illo transfcrtur , ne maritus cius Sol aut filiolus a Draconcinite-
saifVtpote iliorum lutur^e contrario.
C i" HYRA-
10 SEPTXMANi* PmiLOSOPHICJ£
H y R A M V S.
jEuiGHA ^^ ^^^ ^i^ S^^ iUuminat Lunam ?
2j. S A L O M O N:
Sicfanc: Omneenim lumenaSole eft.-Sol coelilampas ftellisq-
mnibusluccmimpertiCjita&LuniE, cuius lumen videtuu increfcere
cumaetate, donec adiuftum &:plenariumincrementumperuencrit.
Eadem cft ratio in noftro opere ; hic Luna cornua fumit 6c ponit,
nempcrpIendoremconiugisSolismagisraagisqirccipiens.
HYRAMVS.
^ N I s M A Nunquam neEc lipjis Solls aut Luna hic contingit f
H- SALOMON.
Im6,quod contra naturae communis ordinem vidcatur, 6c Solis flt
Lunse Eclipfis fimul &fcmel contingitjidq; hoc modo : Lunain con-
iundione fiia cum Sole illum a noftris oculis aucrtit & mu mbrac: Lu-
namautem den{a& nigra-nubesitidcm obuelat, nc 6ci\\x videatur;
Atque haec nubes a Satutni makuolo alpe(5tu diuLUi attrada aut
condenratajnefcilicethomincs in terris coeleftium luminum vfiiali-
q uandiu frucrentur.
HYRAMVS.
Sapienriflimereipondiftiadomnia, Rex optime, cuigratiamfiri-
gularem habens,hic fubfifto.
TVM SALOMON.
Dics hic ad vefperam properat, ideoqj cum longas noftri colloquii
morasnonadmittat, ego mebreuitet quajftionibuscuilibetveftrum
iterum proponendiscxpediam. Ad te igitur,Rcgina Prudeuri (Tima,
meam orationem conuerto , non dubitans, quin pro ea fuauitarc,
quacex vuitu oeulisque tuiselucet, meas intcrrogatiunculaspociftl-
mum dc maiori mundo inftitucndas adraiflura fis : fimc aHayo,
Quam longe Sol ille mundi oculus ^feu potius cor, a noftris
^^* diftet 0 cuUs ,feu terrafiperjicie f
SABA.
Ex obferuatione Aftronomicaconuincitur» quodSol anobisdi-
ftetiai£quatorislinea aut circa ^quino(5tia ^4. fcmidiametris ter-
reoi
JLniQliA
pRiMA DiEs: De Coelo et Elem. zi
^^•ffntglobiiVnaaiitemfcmidiameterterr^ecft 859,-7, mill.Gcrm.cufn
diamccerincegrarit 17 18 77« mill,Gcrm. Et ambituscirculans 5400,
mill.GcrtT!. Difi:.ititaque Soleoinloco d tcrra? facic v^lnoftrpviru
C49 9 ^.rnill.Gcim.au t circitcr.
S A L O M O N.
jyndc h^c onmU adco ccrte coUi^mtHr^, ./Enigma
SABA; ' *^'
Ex certis axiomatibus & obfer«ationibus,vt patet ex (equentibils :
I. Demonftramrterramellc ccntrum cccli ftclliferi, ^ inmedip AxiomaM,
vniuerlifitam.
1, Tcrram eirerotundam,&:cum aqua vnum globumconftituere,
5. Si circuius magnus in coelo , ^illi c dire(fl;o in tcrra imaginatio'
ncconfticuatur,(5cvteiquein ^(jo.partes, quasgradus vocant, diui-»
datur , tum quarricur , quotmiliiaria Germanica eiuimodivni gradui
vclparriintcrra:circulo velambitucorreipondeant, quod iifciatur,
tum fciripoterit , quot omnibuspartibus reutoti drtulo adnumerari
debeant.
4. Hocvtindagetur,pun6l:umcoeliinimobile{eupolumcoftfide-
rarunt, 5>;inueneruntjquotcoelipartibusfcueradibus ille eflct in v-
noquoquelocofiipra horizontcm cuiufque loci eleuatus; Qupau»
rcm magis a Scptcntrione vel polo difccderent verfus Meridiem , vi*
dcruntjquodicmpermagismagisq-, poIusdeprimcretur,prQptcrrQ-
tunditaccm nimirum terrae,itavtquindenismilliaribus Germ.lemper
exade vnus gradus inccelo corrcipondeat: Hinc cum totidem iinc
gradus in circulo terr^,quot in coeli, in hoc vnigradui 15. mill. Germ,
asquiualent j quiadcterraeinterualloagitur; Jdco 3 (? o.gtadys terrem
circulimagni ftciunt 540 o,mill.Germ. quicft ambitus circularister-
r*e&aquac.
j. Cum vero cx obferuatione Gcometrica conftcr , quod «ircum*
ferentiafchabcatadfuamdiametrum,vtfehabent zi.ad y.inArith-
meticisihincArichmeticaperregulamproportionumqusritdiam*-
trumtcrrae, eamqj ex circumferentia 5400.mill.Germ. pr^c<?gnita
inucnir 17187^. mill.Germ.&femidiametrum 8597!. mill.Germ. Ex
quibusfemidiametri milliaribus/exagies quatcrfumptis,fitdiftantia
Solis,nempe5499(>.
C j SALO-
j.i>
SEPTIMANyB PhILOSOPHICA
?6o
(%
(?V,
^4.^'
v/> ■'^ =
O^
'^ll tSi uni KjraAutyrr-',
mTcrm unus Grcid.us
%*^\ W fhnctuTn- iS^IyLiliar
=. '^U^ fluic totus (trculus icrrejlrts jui confiat ?6o Kjrdixb^ g'M
liahtt cxrcum.: circcL S^^^oo .Cfcrtnan-.M^ili:
^ jMmm ^ (ocufiis rtfvonatat
y (vi-citlv TcrreftrisjTiI"!
y^trniantcorum
^G^
~c%
OSc
09'
S A L O M O N.
JENI6M A ^t.vndefcitur ,Solem abejje a terra t<yt (emidiamC'
*7- tris terra}
S A B A.
Ex dod^rinaGcomctricaTrianguIorum, (eu calculo AritlMncrico,'
Namfcitolaterevnocuiufquetrianguli, hoceft, longitudinelineari
ynius laterij, ncc non angulo illi latcriproximo,ex obfcruarione, fciri
quoque
Prima Dies:De Coelo et El em. 13
quoquepofliintrcliquaduolateraeiufyem trianguli cum (uisangu-
lis. Quod/iverumeft (vteftaxiomaGcometricumj diftantiaquo'
ramlibctcorporuraanoftro virujlincincoelo, leu terra fitorum, eo-
rumq» magnitudinem indagare licet: E. g. Solis diftantiam inuene-
iijntcxtriangulo,quiiitita, vtfcmidiameter terr^fitvnum latus, li-
ne.Taatemvainqucad Solis mcdiumpundumdiredtae, rcliquaduo
latera j huc mcdo : Cognito autcm latcrc c. quod cft iemidiametcc
terrcnigIobi,&angulo/ fciuntur & alia duo latera a. h. ciufHcm tri-
anguli,pra:idtim b. & inuenitur , quod litera a. vel b. in fe habeant
fcxagics quatcr lincam c. feu femidiametrum terr*e, quod demon;-
ftrandumerat.
--n-SK± O M O Nf "^"^^^^^™— f^^-
Qj^ veroefl SqIIs magnitHdo refpeSlu terne,^ quo- jEnigma
modomdagatur'^
S A B A.
TerrsEcorpuseft ccntics fexagics fcxies minuscorporefblari, hoc
cftjficcntum&fexaginta ciufmoditerrcmgIobieflentcompa(5i:i,ad- -
jequarcnt dimcnfionibusfuis faltem vnum coipusSoIis, quod rfon
intcliigcndum de tali proportionc diametri, aut circiimfcrentiie ter-
reftris
14 Sevtimav J£ Philosophicje
reftrls ad Solarem, atde corporibus folidis vnitis : idq; inueftigamr
cadcm triangulorum dodtrina : Fiat enim diameterSolaris corporis
yifiua, a qua vtrinqueducanturdux linescad ocukimnoftrumcon-
currentesj&crit triangulus,cuius vnumlatus fitcognitu ,hocmodo ;
e nempelongitudoIinejB h. vel c. eftcognita & angulus/ ex iam di-
6la do£lrina : Ergo & linea a. cognofciturjqujceft diameter S olis; At-
queficomniumftellarum, aliorumq; corporum longifiii^J^c a nobJs
idiftantium magnitudines &diftantiaeindagantur.
SALOMON.
*NieM A Quijit , cjuod Sol hipedalis afpareat , ^ Terra adcB
i^. magna,vt 'vix aliquot annts circumiri po^it , tantiUajtt
reJ^e^uSolisf
SABA.
Diftantia Solis in caufa eft: Scimus^nfm, corpora ctiam magru
longiusremota, minoraepparerccxiguiscorpufcu!is,atpropinquis:
caufaeft,qu6dpyramidali, non cylindrica figuraimaginesrerum vi»
(arum tendant ad oculos humanos.
S A L O M O N.
Qnx rcIpondiftixR.egiaa, fine omni dubio vcriiEma funt,cam fint
axio-
Prima Dies: De Coelo et Elem. ly
axiomata ab omnibus recepta : J^eYUm quam caujam exijlif jgmGUk
maSiCur Solremotior dicatur a terra aJlatCyquam hyeme ? ^o-
S A B A.
Aftronomi ftatuunt , multis millenis railliaribus Solem afcendere
magis in alrum , feu a terraj lliperficie magis recedere xftate, quam
hyeme,hoccft,aSoIftitioCapricorniaciroIftitiumCancri, acdeindc
aiblftitioCancriadCapricornirurrumdefcendere.Huiusrcialiquot
aftignant rationes :
Primaeftphyfica: quiaSol inmaioreremotione magis calefaciac
propter angulos radiorum eius reflexos magis duplicatos, vt in 2eftate>
fnmus vtin hvemc.
Secundaeftexobferuatione,quiaSolrcmotioraeftate, quamhye-
meininftrumcnto obferuatorio appareat.
Tertia exiracqualitate temporis femcftris aeftiui &:hyberni, cum
«ftiuum (it fere 7. diebus longius hybcrno, ab asquino<5tio vno ad
aliudcompuiando; quia Vcr conftct 95. ^ftas 95-diebus, hoc cft,
it6. Autumnus autcm 90. Hyems 89. qusefaciuntfaltem ij^.dics.
Quarta ex motus diurni tarditate ; quia Sol minus fpatii motu pro-
piio in i4.horis<:onficiat*eftatc,quamhyeme: Atque hacceflevcra,
nuHipraffumiturdubium.
Sedegocontrarereptasillas Hypotheles EccentricorumS^Con-Contri.
ccntricorum Solis 2>c fuperiorum Planetarum, ftatuo, Terram immo-
bile centrumilellarum fixarum, Primi mobiIis& totius mundi ; Solis
fcu (blaris orbis centiiim in terraconuenienti diftantia remotumj So-
lemipfum ieu folaris corporis centrum fuperiorum Planetarum or-
biumvel epicyclorumidcsii^ftc, ita vi hi quatuor terram intra fuos
ambitusincludant, Venerem & Mcrcuriumcentrumquoquehaberc
Solcm, caiusanteambuloncs&pediflcquiftint, fed ita vt fuis gyris
terram non ambiant : Lunam vero terramfuo circuiturelpicere.Qu^s
fi vera funt,vclutiindubitata habencur , &prajcedcnti figura dehnea- Quananif
la fuerunt, hinc patet caufa omm'umantedi<Sborum, rcmotionis & ap-
piropinquationis SoHsad noftrmn vcrticeTn&:horizontem,itemdif-
rerentia tcmporum iemeftrium & •diurnorum curfuum. Vcrum cur
Sol maior appareat, & idco propinquior aeftimctur hyeme, quam
«ftatCjprstcrconimunemrationehiantcallatam, cauiaquoq; optica Caufa
D idde- »?"«*•
t4 SePTIMANjE PHILOSOPHICi«
iddcmonftrJir: quia hycme acr fiibUinans eft craflior propter con»
denfationcm.quae fit a frigorc : Per craflius autem diaphanum cor-
poramaioraapparent> fi modotenuius iili fit conrinuum vcl contf-
guum ahud diaphanum : Quod fi fiiprahmaris aer fiue jether cflet
iempcr vnus idemty, in craflirie dc tenuitate , tamen fiiblunaris obfer-
uitiQncsvaldevariaretprocraflitie&tenuitarc fiia maiorevclmino-
re:Idemdemonfl;rantiliaapticainftrumcnta cum dupHci vitro,pri-
mo crartb excauato,ahcro tenuiori , quae obicda vifiua in immenrura
ingroflantautdimimuintpro diucrfi^refpedu : Quam mcam {enten-
liam video quoqucahispkcuifle, vtpotcHieronymo Montuo, qui
ex Alexandro Benedido : Stelln mmuta,mc[im>m€litis apparenthj/eme^id
</?, crapareaere, quhn dj}ate,id ^H.rariore : IndeJpecHla^quQ craporafunt ,?i
viajora vtfibliUinobie^ repr&fentant.HxQ illc^
SALOMON.
Benc difletuiftijRcgina-, At ego,vt brcuitati temporis & tuae quict£
conllilam, hiccclTb>contentusillis, qu3e cx vbcrrimo tuas doi^rinae:
penu,tanquam Amalthcxcornu, deprompfifti. Adtcitaquc, PriR--
Mm^UK ccpslaudatiflime, exlegcTalionisaccedo, quxrens, QuontflS Jit
^^' ambitus circuli Soltsjeu ecliptica, iuxta priarem do^lrs^
nam l
HYRAMVS.
Sapientiflime Rex., nos in hac tenebrarum valle conftituti, tan-*
quampuerititubantes & balbuticntes dc his arcanis&adeoremotiff
iudicamus : Qoamum ver© rationeindagare & duabus iftis alis, Geo--
metria & Aiithmetica, peruolandoinquirere pofl^imius , rudi Mincr-
ua,non cxquifite ( vr multi fiDmniant (e rem acu attingere,nec aberra-
re tranriierfiuTi digitum , cum fortc millc aut decies miljje miniaribus
averitateabfint^ re^ondco, /tcirculi Solarisfeucclipticxfemidia-
meter ( quaceftdiftantiaSolisinoftrovifii,antee}cpofita jfit 5499^.
mill.Gcrm. tumdiametcreiufdemcirculierit 109991. Etcircumfe-
rentia j^^^S^^.mill.Gcrm.quodfpatiumSol i^.horisconficitmotu
primocumcontinenreccelo circumdudtus: Superiorcs PlanetasYC-^
ro &ftellasfixasconftatdupIoveI triplo maius conficere.
SALO-
PRIMA DlES: De CoELO ET EtEM. l/
S A L O M O N.
O admiranda De i fummi potcntia omnemhiimana: cogitatio-
niscaptumlongiflimeriiperans,qu6d cuiroresilli.cceleftesinvnadic
&no6l:epertot<;entenamilliamilIiariaGcrman.ciicumducipoiIinf,
cumin hacteria.velutinimoaerumnaiiifn ergaftulo,tanto temporis
(patiohomininonpoiribileritcentumpercurrerej&violentiffimavi
€x m achina bellica emiirum globum vix i o o o . codejn tcmpore f pri-
ma rerentacelcritare ) peruolare.
^t quot mtliiaria Gcrm Sol^vna horamotu cceli pri ^nigma
moy^ qHotJecuncL:o'io feu proprio cmetiturf 5^'
HYRAMVS.
luxta pcripheriaiTi ciuscirculi feuccliptica:antedi<5tamSolmotu
primo 1440j~.mill.Germ. proprioautem 3c).&;£ircitertertiammil-
liarisparLem,viia hora permear.
S A L O M O N.
p^erumSol philofophicHS habetne c^ iUe motum ali .£kigma
quem Primumacfecundarium} ^^'
HYR AMVS.
Imoj Motuspriimis cft, quando fuprcmasriueprimas fphacras fuas
per omnesgraduspercmrit ,doncc adinfimas periieniat j Dcindcab
infimisadmediaSjinquarumvnajnempeTaurijDominaquicfcit, auc
certehiiius ex fratrc nepote : cuius circulifpatium ^t amplura per-
ambulatvno die, at quod a medcterminari nequit. Motusciusle-
cundus eft , quando huic motui contrarius inccdit , hoc cft, quod fpa-
tiumprimo pcrficitur motu, iecundo retro eundorelegitur : Vtcnim
Sol magni mundi fuoproprio motu primum rcmperar.lenitcirciad-
ucrfandoperobliquum: fic dc philofophicus iecundariu^ primorc-
irftit, eumrcduccndo ad tempcriem aequatifltmam, qua circumdu-
d:ionepaucisdiebusabfoluiturtotumfignucEi,&/icvnuinpoftaliud,
donecinLeoneApogaeumfuumflobtineatjhoccftjColorempafedif-
iiinum.
D 1 SALO-
l8 SEPTIMANiC PHILOSOPHICiE
S A L O M O N.
^NiGMA Rcaecquidem ccnCes: ^[ tcn^ qucintitM rej^e^u cceli
cuiufmodi eli f
H Y R A M V S.
Inmundomaioreeftadeoexigiia,vrnoncomparandafitcuni coc-
leftirupeiiorisrcgionisjimotantilla, vt (Iterra ellet anobisineadem
remotionccumftellisfixisciufdemilluminationis, non po(Iet videri
a nobis pr^ paruitatc.Ideo femidiamcter terrae in nuHa difFeren tia cft,
refpedu horizontis meridianj, aut xquatorisj quia omnis circulus
magnus praefumitur nihil de fua fe^tione intermedia fupra &c infra
terram amittere, vt patet in quadrantc obferuarorio inftrumcnto,
ahisque ; quamuispraecise loquendo, terr^ fcmidiameter amittatur,
vel adiiciatur , hoc eft jfpatium 85 9. mill. Germ. quo interualla , S ol,
Luna, &c fteila:>quoque funt a nobis remotiorcs, circa ortum & occa-
fum, quam circa meridianum aut Zenit : Vnde patet,quantum cos^cu-
tiamus &'ocuIis &intelle(5i:uin coeleftibusillisinquirendis- Atterra
Philofophicafuicoelicftfereradixnumeri perfedi, refpe^^ucubiftii
duplicati : funt autcm hi numeri 6. ^C. nS. 7776. Exquibusprimi
&:vitimiinterfeconcordant.
S A L O M O N.
jEn I GM A Q^^*^ ^^ ^^^^ ccBlefii iudicaSy an vere diSiusfit ah ^^
35- ndtxdgora. Lapi s Rr BEvSy ignitas , an vero ita no^
minant philofophicum Soicm f
QuodPU- HYRAMVS.
""«i^o 'di ** Anaxagoras praedixit, adccrtumdiem lapfurum ex coe-lofeuSoIe
Laiim ckc lapidcmmagniponderisiquod&cucnit. HincforteincGelolapide&
ad Egos fla- elteexiftimauit, quemadmodumrcveralapidcsex nubibusdecidunt
men Tbra- fuhninei. Apud Athenien(es veroSoI Deus mimdi maximus cultus
ciac^Anno ^^-^.^ HiscontradixithicPhiIofophus,&creaturam, nonDcumcfle»
78. ^ ^' dcmonftrauit, vocansSolemlapidem, qui revera noneft lapis, fed
fub-
Prima Dies: De Coelo et Elem. ±9
• fubftantianobilifllma, abaerio co:lolongediuerfa,inqaam D e v s
lucem,caIorem,& viituteminfudit. Verum crcdibile eft,ipfum Ana-
xagorameaverbaallcgoticeprotulifle,nempedeSolephilofophico,
quieftlapisrubeusardens,poftfui pcrfedioncm. Qupdrubeusfit,
patet ex vifu , quod ardens , ex effediu ; Ignea enim fua qualitatc ma-
turatomniaimmatura 6c crudametalla, quscunque Mercurii quid
in fe continent.
SALOMON.
QuiddeLma ccEleJiiexiJHmas, anvereidemPhilofi^^^^p^
fephtis de ea dixerit, quod Leo Citharonaifs ah Hercule
fofl trucidatHS yinde deciderit, anverQLeonem &Lufi
nam Philojophorum intellexerit ?
HYRAMVS.
Sunt,qui magnas ciuitates , multasque , in Luna ccelefti (Itas cHe,
imaginentur, eamqjvelutalterum terrenumorbcmilluminatumvi-
dcri, acSelenitidasmulieresparereoua, exquibushominesnafcan-
tur quindecies maiorcsnoftratibus» Herodotus ait Sclenetidas mu-
lieres parerc oua , indeque nafcentes quinquennies decies eftenobis;
ampliores.Ath2Efuntinful(aEfabulaj,nihilveritatiscontinentes.Ana-
xagoraslocutiophilofophicacft: NamilleLeo,quiabHercule, hoc
cft,laboriofoartifice,occifuseft,exLunaortusinuenitur,vtalibide-
monftratumfuir.
S A L O M O N.
Quf cauja macularum Lurun vtriujque^ & ccelejlis & JS.mGui
terrena,exijiimatur^ ^^*
HYRAMVS.
Lunae maculas efle hcterogcneas, &aliquid diuerfitatisab eiusre-
liquafubftantia habere> li inearcveraexiftant,indubitatumeft. Ac
haecmateriaBinhabilitaterti, quae ad homogeneitatem reduci abelfi-
cientenonpoflit,autefficicntisvoluntatcm contrariantem, quiano-
D 5 iuerit»
lO SEPTIMANiE PhXLOSOPHIC^
luerir,arguunt : quorum vtrumque dc Deo affirmarc, non minimaef^
fctimpietas&fairitas.Macub:igiturnonrevcrain Lunaexiftunt, fed
faltem funt accidentarix, hoc ell , repercuflTio imaginis partium terre-
niglobi.itavtin EuropaEuropa:idaea,!n AfiaAfi^c.in Africa Africar,
Sc in America Ameritx videatur. Quac an ita fe habeant.ab expcrien-
tiadifcendum. Naminlndiistumlongealiafacies feumaculaLunae
appareret.nempepotiflimum Afiae,quamhicapud nos: Etficinahis
locis variaretur pro diftantia diflferente. Hinc quafi probabiHs cen-
feripolTeteiusAthenienfisopiniojquidixit, Lunam Athcnis meho-
tcm&nitidioremefte,quam Corinthi lucebat: Efte veio 8c macu-
las in LunaPhilofophica, manifeftumeft , quae apartium
difllmilitudineproueniunt , & immaturi-
tati cius afTcribuntur.
Vtdc Affoptum Schtmi.
SALO-
Pkima Dies: De Coelo et Elem; ji
SALOJ
ji Septiman^ Philosovhicje,
SALOMON.
iENtcMA ErgoLunafehabetinftar (peculi. ^t CHY non alia corpora
^ ^* barticularia videntur in ea ?
HYRAMVS.
PythagorasdicituracfplenamLunamimagines,quasvolui(rct,aIi-
cui monftraflc : Verum Luna in tanta altitudine & remotione (i
forte minuta corpora exprimeret,a nobis tamen videri nequeun t : O-
portct(anemaculamillam, qux virginis aut viri togati habitumex-
primit, elle magnitudinc Euiopz, confiderata proportione vtriuf-
que,terrenifcilicetglobi Sc Lunas, jequalcm: Vnde minoia corpora
inEuropa exiftentia, nec proptcrvmbram continentis, nec piopter
exiguitatem contenti difcerni poflunt: At hscccflefuppoiitapotms,
quam ad docendum propofita, veriflime proteftamur.
SAtOMOM.
jEnicma Qu(t cauja efl iiluminationum Lunarium c3r 6cli-
^^* ppum vtriujque luminis^ ^ an ha in Philojo^bia locum
habentl
HYRAMVS.
lllumlnationesaSolefieri omnium fte'HaruiTi,vt&Lunx,conftar,
neccircumgyra^tionemjnenftruam Lunaris corporispervnum dimi-
diumexrfe lucidi,per alterum opaci , vt quidam jmaginati funf, Id c-
nimvelfoiae-EclipfesLunaresrefutant, quarfiunt, djumLunainvm-
bramterreniglobiincurritcircaEchpticJchncam Soii cxaduerfoop-
pofita : Opacum Luna: corpus cilc ab vnaparte, abalteralumcn Solis
infe recipiens,inftar fpeculi, demonftranr cornua acuta Lunae cre-
fcentis &; decrefcentis obtufa.Sic & Luna Philofophica opacum cor-
pushabet,& crefcit, at contrariomotu : Q^ cnimpropius ad Solcm
accedit,e6 magis lucct-, contra quam coeleftis agit., ira vt in coniun-
dlionccumSoleplenafiat, &: omni ex parteilkiminata, ncc Solem
impediat a noftro confpc6lu,fed cladus etiam apparere caufctur. Ec-
lipfisverovtriufquehiminisfimul &feniel coniingit, quandoLuna
cftinoppofitione,&maximarenK>tioneaSolei vt ipfemcminiftifu-
pccius.
^ SALO.
pRiMA DiEs: De Coelo et Elem. 35
S A L O M O N.
VerumvtegoiamdefefruSjficvostajdio quodam vlteriorisdKTer-
tationisafficinoadubito-, Quapropter hocdie hic fubriftendumiu-
dieo,qu6incraftinume6alacrioresdc fequentibus noftia coUoquia
concinuemus. Mihiexveftraamicaconuerrationejverephilofophi-
ca,tantum voluptatisacceftitjVt nunquampluscontigcrir.Hscenim
colloquia mentem adDeumerigunt, vt cius opera tamvulgoinco-
gnita,quamcognita,tamocuhsinuiribilia,quamvifibihacontemple-
tur&agnofcat, quam lintadmiranda, 8c myfteiiis plena, nullovn-
quam tempoie exhaurienda, quam diuina , & tanto Creatore digna,
quamhumanisvfibus& fanitati vtilia & proficua. Sit autem glotia
& laus illi,qui folus hxc omniaex nihilo fecir, fada con(eruat, & pro-
uidentia fua gubernat, doneceademiteruminvnum globum redu-
(Sturus fit, piis omnibus ad fedes fupercoeleftes e]euatis,impiis adTar-
tareasdctrulis. Vobis infupergratiaamehabenda,qu6dhunc diem
mecum honeftiflimis hifcequosiendi &c refpondendiiaboribuscon-
fecrare volueritis. Quibus didi>, furrexerunt^&primocce-
nae, poft quieci noiflurnce fe compo-
fucrunt.
SEPTI-
^i-
SePTIMAN^ PhlLGSOPHICA
SEPT1MANJ5 PHL
L O S O P H I C iE
Secunda Dies :
T) E c^^ETE O RI S S E F
im^erfeSe Mtxtis^
\ 1
Meteororu
/cu impcc-
fette raix-
torum cau-
fxgcnc-
S A L O M O N.
EcVNn A haec dies Mereora /eii imperfede mixra,
quasinrublunari aciis regione-vtplurimum apparenr»
ad declarandum propofira fibi vendicar, quorum cau-
Ik gcnerales funt calor & frigus, feu attenuatio cum
SgcVNDA DiEs: De Meteoris, 55
arccnnone,& condcnfatio ciim dercenlionc.Soi enini,vc diclumjfiiis
radiisattrahitaquas, easqi attenuat, & icrolnit in vapoit s, qui fi (int
pun&piugati,fiLintaei;linonpuigaci,dai!tnubcs.qua:inicncnloco
ferunturacris. Exnubibuscoagulatisvelauclisvaporibusafccnden- pluui*.
tibus,ficonrinensiitplenuni,firpluuia,quasftillatnndecidir,no«ali-
ter,quaminAlembicoconringit. Dicirurautcm continenspleniuT!, Contincn*
nonrc(J3e<5tutotius, tiimenimpluuiavniuerfalisficretperrocamter- P^="»*^'
ram i fedpartis^aut vnius tractus.vbieuaporatio copiolior ante conti-
gitjquasinnubescoacStaeft^atqaehincin pkiuiam : Pluuia deciditin
montes& vallesj&augetfluuios. Exaere vero inferioricondenfato^
&fupcriorirarefa(fto,ritrosaeftare, Ro$,
Ex eodem condenfato fngore fit pruina. Pruini.
Expluuiacongelataintercadendum fitnix. ^-
Exirabreconeelatohtgrando. ^ ,
Fontium autem origo eft partim exrore montium fablimiurn, par-
tim ex pJuuia; Hincfontes fcmper funciocoinfeiiGri, tpam eft r.pex
montis.
ExvaporibusafcendentibusvifcoiisfiuntCometa:. -,
Cumveroalicubirarefidtuscft aer,Soiattrahitvehemctiusvapo-
res, &ficnonnunquam quid craHioris materi^^cum illis eleuac ( vt
quoque fieiipoteft per ignem vel-ier..eKCcm arenir vel ciacrumin di-
fiillationeaquarnm,vtaiiquid terrcftrioris materi^ vnacumvapori-
bus aqueis attrahatur ) qux raateria .craftior in nubibus confiftitj
quia nubes , vtrelatum,.non funtadhucpurgarus aer j Et fi fiat maior
incopia, natura, qu^c ibi asque regnat, vt ahbi, nititur purgare nu-
bes motu quodam , quific contingit: Ignis, (eu caior , quicft in aere,
peromncsnubestranfcurrit, &:feparat heterogenea, hoc eCc, terrc-
itremmateriam in vnum locum, compingirq; eamfortiter-, Deindc
impetefadto, cxaereillocalidofitignis, qui vchemcntiori motione
&fulgurationcproiicitterreftremmateriamdeorfum adterram : At-
quc illa eft lapis fulmineus, vis aurcm percutiens illius 'gniseftful-.Lj^-jjf j.
'«nen,quod penetratomnia, &:occiditanimalia. Lumenignisemifti mineus.
«ftfulgur. FuimcQ,
Nubes,quae coa6laeft,ficoagulaturampHus, hoceft, fi pluseiuf- j^ubef
^odi vapoium ahuHde cogatur , eiqi aggregccur , decidit vtpiuuia,
velimber,
E i Toni-
}6 SEPTlMANiE PhiLOSOPHIC^
Tonitrn. Tonitni autem contingicquiaignis ita percutit aerem, atque fic
duo coipoiacoUiduntur hornbili fragorc: Quemadmodum cnim,
dumpuluis pyrius incenfus in tormento bellico , fit (ubilantia ignea,
quaf miliefics amplius rpacium,quo contineaturj requirit , Sc hinc in-
credibih vehementia .^ celeritate ex angufto tormenti loco crum-
pensjinaerem extcrioremincidit, exmutuaiila coUifione duorum
corporumjvidehcetacris&ignisjfitillcbombusjficquoquerationa-
bileeft, exfimilibuscaufisaccidere Tonitrua fiue ionitus illos hor-
rendos in nubibus. Qupd afii ftatuant de fradrione nubium, vnde
Tonitrufiat,pueriIeefl:commcnrum. Acrenim corpusperferarunij
nonitacompingipoteft, vtferrivelmarmoris compadionemfeufo-
liditatem habeat ita, vt i^ms nubes penetrare nequeat , nifi per ru-
ptionem.
Fra^Ho nu- Fradio autcm nubium dicitur.quandoinufitatacopiaimbres de-
"*' cidunt, queefit, quandonubes coguntur in vnum, & continens cft
plenum.
Ycatus, ItaVentusfit,quandocontinenseftplenumabvnaparte, fednoa
abaliauumenimfitaerismotusadlatera, nempe a parteplenioriad
minusplenam,
*rii« Cum nubesrefoluiturinpluuias, &Solabaliaparte mitticiadios
per pluuiasillas refpcdlu noilri vifus,tum fit iris.
Ex quibus paucis obitcr declaratis,de multis aliis hinc dependentr-
buSjfeu in caufis cum hifce conucnientibus iudicari potcnt: Nunc
vdroadcontinuandas noftrasQixxftionesPhilofophicas, circaean-
dem materiam, accedemus. Tuac itaque difcretionis crit , Regina,
jenigmata potiora huiusintentioniseligere, &;in medium nobis, vt
antehacproponere,
REGINA SABA.
Officiis tuis, Rcx Clementiftime, iam ante nobis exhibitis audacu-"
lafada libereproponam, quaemihifuntin animo :
^NiGMA Condcnjatio ^ YarefaflioJubfiantUt an eflin opere
"^^' philojophico necejfariaf
S A L O M O N.
Eft,&quidemexpr«cipuisoperationibus:Perha$cnimElementa
aUe-
Secvnda Dies: De Meteoris. y/
'altcrantur,inc|-,rcinuicemtranfiTiutanmr,veludperaxemrotavolui-
tar, vtiamalias atquealiaspaitesfaperiusoftendat.-Sic perconden-
iationem ex igne fic acrj ex aere,aquai ex aqua,terra , qusepoteft dici
Rota Elcmencaris conden{acionis j 6c vice verfa Rota rarefadionis,(i
ex terra, aqua -, exaquaacrjcxaere,ignisfiat. Hmc Rofarii author:
jQ«4//^o,inquic, b.ibuerisaqtwn, idefi, Uerctmum,exaere, ide^^Sole^&ae-
rem ex igne.fcil citjptritnm Merci!rij,& igmm^falicet Mercuriton , ex terra,fci-
licetlurid^titnc plcnehMuartm : Vndc Philorophus: Lapisnoprtranfit
in terram,terra in a piam^aqtui in aerem,aer in ignem,ibi eUfiatus ,fed defcende^
ttireconuerfo.EzAiridinismC\3.ngore:IgniiCoagulatur,&fitaer:a(^'rver^
co.tg:ilatur,&fit aqtia\aquacoagulatur,& fit terra : Eccein vnamnaturamini'
niici conuencntnt, qiii, ciim cojigulanttir,fitmtamica, cti?n^rarefcunt,fiuntim'
mica, fciliccc in ieparatione Elemencorum: Vndedicit Plato; Scitots
omnisturba.qtiodomnisjpifitudointerraqtiiefcif.jpijfiim nama^ignis in aerem
(Adity&fi ijfum ignis &aeris inaquam , &denfum , quodex ignis , aerii &aqU(Z
^ijfc coad\.,r.tur,caditinterravi : Et Gratianus, quomodocorpus fit fpi-
ritasjdicit : Terra refoluitur ina juam , aquainaerem , &aerinignem,&h£C
e^via,qt(acorpiufitJpiritus : Perneccllarixitaque funthaeduaeRotaeele-
mentares, nempe condenfationis 6crarefadionis, cum quafi abfol'
uanccotumopus.
S ABA.
Vtra ex his dHabt^ magis eff necejjaria.aut prior injEmcvLK
opere ? ' ^i-
S A L O M O N.
JEquc funt vtraeque necefTaris, &vnaabfque altera confiftcrene-
quit : Dum enim incipit vna pars rarefieri,alcera condenfatur, & con-
tra, itavcquodvniaccrefcacinrarefadiione, alteri decrcfcatin con-
denfatione, & vice versa: Nam vt Draco fingulis diebus aliquid def
ferpente dcaorans , quocidie fic maior 5c copulenrior ; fcrpens autem
minor &c exilior : fic quantum in tranfmutatione Elementari atte-
nuacur,cancum condcnfacodecedicj quod quidem per feverumeftj
atnihilominuscondenfacio &rarefad;ioparibus paftibusambulanr,
cumduofinr,tenue&:denfum, illudq; condenfetur,hocattenuetur
mutua in fe inuicem opcratione : quia denfum a tenui fbluitur , &c tc-
nue a denfo coagulatur,& fic quafimanus manum lauat.
E 5 SABA.
jS fEPTIMANiE PHItOSOPHICJB
S AB A.
JE N I G M A Qu^ efl cauft efficiensfeu mouens condenfationem (^
^^' rarcfadionem f
S ALOMON.
Calorcxternus,quipcnetiatadmaterixinteriora:Alias,calorattc-
nuat.fiigus ineiaiTat, vt in mineris terrae apparer, quae calore in vapo-
re$ afcendentcs rarefadas poftea a liiperueniente fri^oie in maflam
folidam condenfatae fuerunt. Idem in aqua^ glacie manifeftiusvi-
deturj Calor aquaminvapores &aeremattenuat, frigusBrumaleiu
Coag^ gtaciem, corpus durum , coagulat; Eft quoque coagulatio,quando
laciou tenuiores particulae calore exhalant,&: reliquae crafliores congregaiv-
lurin fabftantiam dcnfioremj f\c cx muria ieu aqualalsamarinafic
fal,cxvino fapa:Sed hcEC coagulatio fit quidcma calore hocmodo,
attamen non abfque rarefadione : Dum enim ignis in aerem,aerin
aQUcm:,aquainterramcoaguIatur: eodemtemporismomento, terra
maquam,aquainaeiem,aerinignemrarefcic,reciprocomotuhaiufa
operacionum.
'^ S A B A.
^^ rcMA Efhe nuhes in hoc ccclo ?
43- S A L O M O N.
Eft nubes,atdifFertaSole&ccElo: Sol efl:perfc(Sl:iorc€EHpars{cu
comcntum, &nubcsipfo coeiolonge impeifedior: vndeacoelofe-
paratur,vclabaeicpuriori,vtheccrogeneisobnoxia,coagulatione<li-
Anitcirurperpluuiam : Vtenimexterra velmariafcendit, ficiterumin
terramdefcendiri Incerimaciem , ncille vacuum velnimiamlicdta-
jem patiatur,faa fubftantia & humiditate reftaurans.
S A B A.
jEvicma
Vbi flta efl h^ec nuhes l
f
44- S A L O M O N.
Ccplo Cfmti??na eft,& nter coclum & noftrum afpcdtum inrerponi-
fU.,il'V contineit, vt&:SoIemcct'locontcntumobuelet,nc&isvi-
uetipolXi»;. Ai mhilincommodiSohautccelohincacddit, cumco-
cum
Secvnda Dies: De Meteorts. 3^
! fum eiTentiam non laEdat, fed pottus fbueat, & conferuet. Magna
I quoque eft nubium vtilitas,quoad tciram i haeeenimab illisicroiucis
inpluuiamirrigatur,&fertilis redditur.
S A B A.
Qualis efi motus naturalis nuhium, anfurjum^an ^nigma
decrfum^ ^^"
SALOUON.
Nubcs eft intermedis naturar; Nec enim furfum per fe mouetur
ftmplius,propterparticipationein grauitatis, nifirarefcatj necdeor-
fum,propterlemtatem,nirimagiscondenretur;Ideoq;rLirpenrama-
net,vt vaporofa fubftantia, in acie craffiori, nec ad fubnliorem afcen-
dit. Sicinoperephiloibphiconubesn^cccElo,necreri.e par iati fed
manet ab vtroque diirerfa :ad coeli enim namram aenam rubtiliorem
fua crafTKie non peruenit^ nec ad reirajponderofitatem fualeuitate.
SABA.
Quis cft coior hnius mihis f jEmcu»^
S ALOMON, 4<?.
Primorubalbus; arciim Soloperariincipit^nrger/euvtloqmitur,
nigronigrior. Calorenim heteiogcneaspartes lcgregare conatur,&
homogeneaseclligci-e. Indemgredo, qu^e prius latebar, infuperli-
ciematn-ahitur,vtdilpeigacui..Ethicel{:motusait€i-atiomsphyfic«,
linequovijtquicquamgeneratur, &:ad:perfeaioncmducitur. Quo
veronubmmcoloreftnigrior, eoetummaiorvaporum coUedioiu-
dicatur,&plushetei-ogeneitatisadeire; atque hx nubesaquisabu-n-
danti Quo: fubalba^, fteriiesfmt, necquid aquarum tertcE promit-
tmperfeaefacis perfeflupi , tvmvera. putrefaaione.^tmeH mara &ohfiura : Et
m ox : N.; w , vt dicit Auicenna in titulo de humorihtts , Calcr agens m humid^
(orpore,pnmhnemrat mg.-edincm , rt e^vidcre m calce.qtuapud vidgr.irJt • Et
Hermes : Hocperaclo^vtutnn yntreptaiom^&fifl^ nnbes, au^fiperipnttr f,e^
rjrit,&tnfi;occrpore,antequ.:mmGreretur,reucrtuntur. Arzochqi/oqucin
^^f>^'Vjdctts,mc^mt,quldverdiisMeridteipk^^^^
iuohmartfmtmarU^ ^ap, ,,,,l^^^^ . ^^^^ ^^ ^^^ ^ ^^^^^^ .^^ quas^fiihbur tn^
ttw/'«/?/^;/e.Nubesergoihritinopere,ea:q;aigi-2,reuaquisp!enre.
SASA^
40 SePTIMAN^E PHILOSOPHICiE
SABA.
jgfij^tji^ Rejolfiiturne iUa nubes iraquam f
47. S A L O M O N.
Refoluiturpartimjpartiin dircuriturin aercrn,praj(ertim fubtiliori-
buspartibus. Nubesrcralutafitpluuia,quceadcentium fnumjvnde
digrefla eratin forma vaporum , itcrum dilabitur,nempe gr luitatis,
terram,inq-, eiusporosfeu cauitates,tanc]uani gicmium rcinrmuat,&
abfconditjdoneciterumcaloicSolis invaporeifublmietur,&innu-
bescogatur ; Exquibusconftat, hancnubcm quafi Mercuriumefle,
fcuinteimediamcurrentem, nuncad terraminfoimaplu-jia;, nunc
verfus ccelum feuaeris regionem luperiorem, inilar vaporofiE cxhaU-
tionis. Etreveranihilalmd eft nubcs in opere philofophico , qudm
Hermes,{euinterpres, quiSoIisvcrba:>6<:mcntemLuna:, 6(:viccvcr(a
interpretetur.fiue Mercurius,qui ipfis apcdibus fit , & intcr coelum &
terram varias legationes perficiat.
S ABA,
JSnigma E§ine quadamibfvtilitits fluuiii^i
^^- S A L O M O N.
Permagna: Terra enim philofophicahiat & exucca eft abfque ir-
iiigacione,qus fitapIuuia,pra'fertimSolepercalidiora fignaZodiaci
tranfeunre. De Orygc animali pcrpctuo hticnte in Afiica traditur,
quodfubSolisinrcnfillimo^jftu.quahlachrymis eff^ufis,oculisinSo- '
lemdiredliseumdepuecetur; ita &: lapis inrolerabilem hbi calorem
fentircr,nifipluuiahuiTie(?ir5retur. SiccnimEximenusinTurba: Ipfn
aqua, inquir, tum rehtts fi'u in vaftfuc pofita.prohtbet^ neres conibttrantur , &
quanto magis ipfdresfamma occupantnr, tanto rragii in acjua intimis ahfcon-
duntur^ne tqnis calore Ldantur ; Aqtia autm eas tnfue vaferectpit, & ignisflam'
mamah eis repellit. Idcm Obfemcganus ibidem dicit : Sed aqua appofita,
qtianto plttsfiamma eos imtadit^tanto plus in vifcertbus aqua penetrat, & prohi-
bet.ne fiammacombtirattir. .Socratesver6,vt&aliiquamplurimi, iubec
vt lapidem teramus rore & fale,& aqu a maris,& pluuiae.
SABA.
^NTGMA Eroo ^ ros efl in opere ?
49. SALO-
Secynda Dies: De Mbteoris. 4t
SALOMON.
£ft fane ; Dumcnim afccndunt vaporcs diurno tcmporc ,<no9:ur-
no frigijdiufculo lepcrcutiuntuiad terra m , ibiq; in graniinibus , hcx-
l>is,art)orura foliis,aiiisq; rebusin flillas rorundas coagulantur , ^uac
j:orisTiomineappcllanLur. Hicquam.vtilisiItrebusna(centibusSolis
-calore quaii cxiccatis &inarcidis , expericntia quotidiaiia attcftat ur^
Ros cnim cik guafi ientacuium vegctabilium , leftaurans *illis vires &
^uccum ;, vnde»etiamli^luuiadefcccrit, vcgetarc , fcqiiuftentarc^ojf-
icntadtempus.
S A B A.
^n etiam aqua maris} jEnioma
SALOMO.N. jo.
^tiam :Sic cnim Pyrhagoras inTurba inciukyNibitjtUud.tHMiui
Jirtis fcientli^ quam ijipor &.4quafubItniAtiojar^cntiviuijmagneJi4tQ^corpori
€onmi^fo . ErZenmon : QM.ropt£ri)p.ortetvos:dt6lamaiorumfequi,quidi'
xerunt : J<iihit aliudexptdit robis, quum Aquasn .& Tapcrcm fiibliniAre : Ari-
ilhcnes ait, quod maiisnoft • i sqi-iE imponi dcbeat ; Pythagoras quo-
quc, quodmaris aqiu tempercuir; qiiodprajterSocrateiTJ^nte di-
dwm , Plato, &:-quarnplurimi alii allerunt : Mare enimnihil eft,-nifi
aquarum jcollc^tio ; aqu-r: Autem rolliguniur pcriluuios & pluuias^
pluuix ex nubjbus .refoiiuis, nubes.ex vaporibus alcendentibus
iiunt; Petaguam mndaam p.utem .diilccmiWpiustntelligunt ; Hinc
Affli^^es ; Tropterjeadixerum Thilofojhi ; Abduitc magnefiam aqaa d ulci,
SAEA.
y^apor itaquedh operejihejje nequitl jEnigma
SALOMON. ^''
'Miwime :ld enim patetdex ante lelatisteftimoniis : Qujbus &^eu-
mon addit : Itjicutt tnhomme eU.humiditai &jiccitas , fic in cperenoftro.nthS,
aliudeHyquam vaporj&aqua. 'Quia vjeroidemdicit, quod vapor conti-
neat fuumcompar,ideft, aquaaquam; vaporpDtentiaaquacftj-vel
aqua vaporj 'Vnumcnimcx alio generatur iaicfa€feionc:&: condenfa-
tione,adco vt de co aeque dubitaripotlet, vtrumiC.orun-i tcmporecftet
prius , quam antiqui degallina & touo dubitarunt , quodnam ^ex iis
J»"mdinrcrumttacura, ^alcerius «aufa extiterit ? Philofophiadfir-
3F iTiaatj
41 Septiman^ Philosophic^
mant,mct:al!aqnoquc,c}enfinimacorpora,cffcexvaporibuscornpo-
(ita,TheoIoiTi ccElum,res ']; omnes exaquis : Aquas autcni ex vapori-
bus heri, manifeftum eft ; Hinc omnia cx vaponbus conft.ire , quoad
clemeniajconfequitur: Sicinphilofophico opere Zeumonidcmaf-
feriCjquodcumcorpus magncliccin acj^uamlicjuefadumtueric, tunc
certeomniavaporlinr.
SABA.
itMiGMA Quidhicintctltgitnrperv iporem, quidpcr aquam f
^'* SALOMON
Vaporhiccft ille, c^uifugitiuumretinet, &aquafngicDs:Horum
duorumctfi fitvnaotigo &materia,tamenforma& mocioadlocum
intcr fe dilFert. Vaporis forma nobiliorvidetur, quia fpirituali naturac
propiusaccedit&homogeneitati, quamaqua;, qucxraro abfcj; terr»
commixtioneexiftit,ideoc|i putrefadioni aliquomodo fubieda. Sic
^ vaporis motus,qui furftim tendit, excellentior eft , quam aquae, qut
deorlumdirigitur. Vaporergomagis coda&maturaparscftopeiis,
aqua crudior &C rudior.
SABA.
jEnigma ^n ^fumm adefll
55- S A L O M O N.
Quid Phiiofophi de fumo albo fcribant, tenon latet: Ille cm'm
Leomviridi&:aquaefoetidx,vtieruusadiangiturj cumfuisalispernix
&tenuitateagilislit, vtMercuriinomen ailumat, nifi aliudhabcret.
FumusalbusLeon,iiitim,&aqu2fcEtoremtoIlic,idemq;praeftariIlis3
quod fumus Tobacci Indis aut illorum iequacibus fumifugis. Fumo-
mmtotfuntgencra, quot rerum combuftibilium fpecies, at nullus
fumushuicalbocompareftvirture &: pulchritudine : Quodeiiim o-
dores&fiimi cordiahum &:benc olentium prxitant cordihumano,
liocflimusalbusconfertLeoni,nemperoburvitaIiumvifcerum&vi-
res membrorum ; cuius iignum eft,quod Leoni viridipili mutenturiri
cokiiem rubeum , qui conftanti artatipeculiaris & proprius eft.
S A B A.
^HiewA VndefHmHsalbnsproHenit'^.
54- SALO-
Secvnda Dies: De Meteoris. 45
S A L O M O N.
Infumrais montibus nafcitur qu2edam aibufculafalici nonabfimi-
lis,quaeneeflores,necfiu(flus,aut(eminaproducit, atgummi habet
▼berrimumihocgummiadigneminccnrumdatfamumalbum,prac-
ternaturamaliorumfumorum,quip]erumqinigrifunt: Hocgummi
multi videntes non agnofcun t eius virturcm j &c pauciores,{e illo cge-
re,{entiuiit ; fentientes quamplurimi ab aliis fpecrebus dignofcere ne-
queunt.HincLeo,quiaquibufdamperpetua quartanalaborareaffir-
inatur.calore&fitivchementioripreniitur, adeo vtin marafmumac
jcabem incidat,ac deniq; mortem immaturam incurrat.
SABA.
Hahetne fumus alhtis ^ aliam in opere efficaciAm ^ jENtcMA
S A L O M O N. 55-
Habet -, Quia dealbat omnia,&; in fumum vertit,vt ipfe efl: ; Kic (b-
lus Latonam dealbat, & facit ex ..^thiope candidum, ex homine
monftrofo bicipitevniformem, puichrumqiiuuenem. HincinEpi-
^ohKh.zCisdicizmdcJEth.io^e:DcalbAcoruumtuufn,fivisdealbareipfum:
Etpaulopoft: AquafwJlraahlnitfordeSy ffiundahis omnemfit^edinem & oh^
fcuritatemeuis,tUfKfubridehit,dicetfs, Quxs mundauit rae ? Quividitilludy
fubridehit locutus^&cc. Et hxc dealbatio^qux fit a fumo albo,non eft fo-
lummodo fuperficiahs,(cd inprofundum fubftantiaepenetratjideoqi
perpetuodurat.
S A B A.
Hucufquefatis; Alterinuiiclocumconcedo,ncquidnimis.
S A L O M O N.
Tu itaque Princeps celeberrimc fuccedes, & lampada curfti tibi
traditamaccipies.
H Y R A M V S.
Variaefucruntpropofitae quseftiones deMeteoris pra^cipueaquo-
fis-, Qupcircanosdealiis quibufdam, quaevidebunturarcana,adfe-
rcmus: V^cntu^ an non operi efl conueniensy quialiasma ^nigm
^nam vtilitatem rehHS hummis fro^ila t^ 5<^-
F i SALO-
A
44 SeptixcAn^ Phieosophic^
SALOMON.
N^c ille hincabcfle poterit :.Vbienim vapoceft&plmiia, quoruiw
vnummouctuEfurlumvalrcmm.clcorrum ^bidem&acrexiftic,cuius-
mocuscfliadlatera, &Ldicicurvaiciis, forte a^vemendo veladuencu:
cius.Yenitaurem>abomnibusmundipragis,rmcabomnibusparcibus^
circumferencisterremgrobi,non.quidemex.meacibuSvautporister-
tx, (td clicatercam:inaere,ex.aeiis motionc (eu impulfu fortiori.. Vt.
Axji»«fiti* enimaquae,fluuii6d.Eurypi, hoccft', fliixus&ireiii.ixus inariscuixunr
•"5^«^"° ScrecurruncrecipEocQ quodam moru : ita^ 6c aci fuo modo ad: fefe
au».cauia.- niQuendumimpeUiturineputrefcat,autvcneiTofis vaporibusinficia«
tur, &anifnahbus,inprimishomini',lethaiis(it.. AquaeaLunjemotu
reguntur,hoceft,fluunc,&:ebulhunc,cumLunainhorizonc€iIlarurrv
Qricurvfqueadmecidianum,occnlcaquadamrmper(crucabilieiuslu-
minispropriecace^fcnishoris;. refluimtvero rondcmhorisaJokiofu-
pcrionindecliuioiem,mocu communi &.naturali, quo omnes aquae
tendunc ad.locacentro terrjEpropinquiora.. Abhincidcmfluxus&
refluxus repetitur-, Luna opgo/itum Horizontem apud. Anripodas- ]
Ritio TciTf obtincntcj Aerisvcromotusfeu vcntusnona.Lunaprouenir,(edex
«orumge* f^ga.vacui^&nimiacorporum plenitudineincertoquodamlbco; vt.
neraaonis:. & ,, .^ ii;- r c v r c ■ c
acua^ exempllgratia,aDhincveriusSolisoccaium hat euaporatio rrcquens
cxOceano,aurahisaquispatticularibus,itavtaefeiuspartrsocciden-
talis rit.valde.refertus vaporibus, quinon.in eo>loco /imul manerc-
poflint: contrain noftro aere flt paucicasvelraritas.vaporum, itavt
aer plus vaporumvetaeris in fe recipere peflicj & vehc, nevacuum^
comrnictatur,aquo naturaabhorrecy Hincaeroccidcnraiis Hucinci-
pic mouerrquodam fluxainftax:aqu3e,&: fic vcntus,qui ab ajquinodtio>
autumnaliipirac..
IdcmvcncuSquadam mocuscontinuatione, nifi. natura recufcr^
verfus orientalem partem.mouerur j donec aliusaliunde flarc inci—
piarjvelappcritusparticularisvniuerficcflet. Hac ratibneindiuerfis
Ibcis diuerfi.venti vno eodeniq; tenipore fpirarepofrunr,pro;inahi—
rioneautreplctione huius verilliusloci: At non in vno loco/imn J di—
uerfi^ventiflarenliquamdiupoiriint. Namfemperficoncurrant,ynu$'
gracualer,& omnem motumaeris adfetransfbrt. Si vero ventusex ter-
xssporisveniretv.diucrfiiinvnolocoj vcliavnumlocumconflarenti
fa^pilli-^-
i .
Secvnda Dies: De Meteoris. 4j
I {^epidlme j Nuliaenim eft continuatio pororum terr.c , vt aeris,vtvna
parsalteti cedat^ Hinc£aliuntur,quiexflatu ventiexOccano venien-
tisdiuinare fe poiTe putarunt, eire vltra.Occanum terram habitabi-
fcm,tancp.iam vcnti cxtcrrx poris eruxnperent „vt de i£olia:infuia di-
dtur. Exomnibus cnim! partibus cucumferenti^ Teri:^, vt didtum^
ventrproueniunr.fiuefmtinOccanoinfulaciTucnon'.. Ventuscnfm Ventar
cftaeiismotnsalocoaGnspIcnioriadlocum nonita plenum. Pleni- quid.
nidb fit vclaventis aliunde diucontmuatisin vnum iocum ; vcla va- i^"?*''''*''*'
ponbuselcuatis,^ quiab aquaelcuantur ,&:exaquagignuntur. Hmc^jjjg^
in Africa &:-^gypto, vbi raiitas aquarmTi eft , praefcrtimiin meditcrra-
neislocis a mari< procurremotis,cft quoqueraiuas cuaporationumj.
aer fcrenHs,abfque nubibus,&abfque pluuiis.. At nihilcmiinus: vemi
ibifpirantaliunde y velexmaritimis locis.. Stati quoqucventiinma- Stati Temi!
gnaOccarmflare dicuhtur ,- quiaaequali&ibrfit- euaporatio ex: laalli- >» Occano..
mo Oceano,id'eoqi acquaJis pienitudo , autaeris abundantiaincerti*
l"ocis,in aiiis^vero rficcis & torridis aequalisinanitio. Hincquoquc"
venti aEquaiiter abvno» loca in alium ibidemmouentur ; quod noti-
tta eft in aliis mmidi partibus,vbi diuerfiras eft terrarumi marium,flu-
uiorum,aliaiumc|^c renim magna viciflitudo ,, &(rceuagoratio inas--
quali? inxquaks ventosproducit;- Vnderadmirari liceat Aftrolbgo--
rum:;.udaaam &vanirarcmfimul, qui vcntos:cerro>lbco &:tempore'
praedlccrc conancur, quafi aPlanetarum fitu Sccirculis coeli imagina--
tiis orircnruri quod faliiflimum eftj Etiiind(?proiienirent : non? ta-
men magis vere,quam ruftici,qui {ciunt,quoanni tempore haevel illac:
ermpeftate5autviciflitudincscontingcrefolent,.ventQSpraEdiccrcnt»
HYR.A.MVS..
I^as ejje veras^ & gmmnof vmtorum magni mundi^^^Gvus^
cnHfas.ficileagnoJio i At deventkmundi^hiloje^hiHaH^ ^^"
dire qfud dejtdero:-
SALOUOK.
In magrromundbvennisa locoadlocum nauigiaportar,molasqi;
ttiagnrpondeii: verfat, imo &:cuirusveliferos>( vr in" ChinaJ per as^
quorarerreftriaducir, &:fimilia, hominibus vrihflima emorument»'
^ra;ftut,quaevulgpfuncnotoria;atin^philofophicaoperefcetumfea
F y, embryo^
■j^(^ SEPriMAN^ PHILOSOPHie^
cmbryonemportatmventic ilio: Vndeventus vidctureflematerin- i
fantisphilofophici; ahas cnim non in ventrc fuo portaret, fedforte \
Ventu» m'inibusgeftaretcuui,quiabahamatreforetinlucemcditus. Ventus i
quii. terocumnihilahudfityqudmaer motus,hincinaerenatus,{apicnter 1
natus aflSrraatur : quod verum cllc non dubitamus. Etfi cnim acr hic ;i
ambiensnos&fuperiorperfe, abfque tcrrse contiguitate nuUi nata-
Icm locum pra:bcat, nili metcorisante didis 8c dicendis: tamencx
ftcre, inq;acrefcctum Philofophorum nafci, corundem tcftimoniis
conftat . Nam cum ad cceleilem naturam gcnitus proxime accedcre
dcbeat,hocert,aeriam, fubtilem,tenucm , penctrajitcm,& informan-
temterreftria,denfa, &crairacorpora: ideo&talis ortusipficonue-
nit:A€reindigenthomines,animaha,&:vcgetabiIiaomnia adfui in-
crementum & vitam , fiae quo perirent iingula. Aere eget ignis qui-
cunque, quo ficareat,extinguitur. Aer cib^us vniucr/i continentis eft,
finc quo incdia , hoceft, vacuum,fepe contingcret, aut naturse rerum
intcr(cconcidercnt &;deftruercntur. Aereil,quiphilofophic0 foetui
Actqaid. datartus,vitam,&motum. Eftautemnihilaliudhic acr, quamlub-
ftantiamobilis>fugax,&:inconft^nSi qux quouisnutuVulcani mo-
ueri &abigipoifit, vteiuslocuGnoninueniaturamphus; multumq;
afllmilatur menftruo mulieris , quod licct vile habcatur, velut excre-
mentum e corporeexpellendum, tamcnlxQminis,nobiliiIimianima-
lis,potiflima caufamaterialis exiftit.
H Y R A M V S,
jEuiGiAA De Vento O* ^erefitis : ^t cjuaro, num fruina,
i^ • 2rando,nix ^glacies in opere philo/ophico adjint ?
S A L O M O N.
Hjccquatuorafrigorisvehementiafiunt, &nulIo^a!ore indigcnt
ad fui generationcm •, Opus autem Philofophorum calore & non
frigore pcrficitur : Idco diuerfarum caularum effedus quoque funt
diuerfi , ncc conueniunt in eflentia. At fimihtudinarie adefle & haec
Pruina. qiiatuorhuicoperi,nemodubitabit. Pruinafit,fivaporde die fubla-
tus^frityorenoftisrepcrcutiaturi&congelctur: Eft iraqucrosconge-
Grand«. latus. Grandofit,quandonubcs refolutain imbrem, antequam ai.
Nix. teriam penieniat , inacre frigido condenfetur inter cadendum. Nix,
quaa-
vSfi^cvNDA DiEs: De Meteorts. 47
<jttando pluuia fic inrer dccidendum congcleiurfrigore. Glacieseft
aqua congelata frigore.De niue Pocra Aureokis (ic inquit i
Ergo mnm cim tu vttro deraferis auri , &c,
EtBafiliusin i.claue: Kmenhnvttlee^^AqmUmdutnfuumin Alp'^uspO'
nere: Navi piiUi em prxfrigore niiiis in fummitate montium morerentur: Ec
mox: TtunPluto ventum afflabit , &exfrtgtdodraconeigneumfptrittmvolati-
km eltcieti qtii fuo magno calore aqutUpennas comburet, ac fudorificufn bal-
netim excitabttMeo vt ntx tnfummis monttbm CDlliquefcat,&aquafiat,quo mi-
nerale babietm bene pr£paretur,ac Regifortunam &fanttatem trihat. Ita dc
deglacie (ipenumero loquuntur Philofophi. Ex innumeris vnum
fufticiar; Rof rins: Siglacies,inqimyponiturtnaquamfifnplicem,foluitur
' i;t eapercalorem,&redttinprimafnfubJlantiamaqueam,&ficaquattngiturex
virtute occulta,qtufutt inglacie. Si autemglaciesnonrefoluitttrpercaloremirt
aquam,noH coniungitur aquA,fed in aqua iacet, nec illam aquam tingitfua virtti-
te, qudiineaante^i coagulatafuitex partejpecierutn: ficeodemmodoficor-
pus non refolucris in Mercurium cum Mercurio , occultam virtutem
cx eo habeic non potes, fcilicet fulphur digeftum 6c decodum pei*
opus naturaein mmera.
H Y R A M V S.
(^um h^c cjuatuor jint frigoris effe^a, (]ua efl vera JE,iiicuA
caufafrigoris ?
SALOMON.
Prima caufa eft remo-
tioSoIis feu radiorum e-
ixxs obhquitas ; Cum e-
nim radii Solares reper-
cufli in fuperficic terrac
pcrpendicularirer, faciut
angulos obtufos , frigus
regnar, eoq; maius , quo
©btufiores , quo redlio-
tes,e6 calor fortior,prout
patet in fubiedo fchc-
mace.
Hlne
55>'
jfl ,'SEPTlklAK^ PHILOSOPHiejB
HincSol codemtcmporc vfiiloco eft verticalis,eiqi inaximum ca-
iorcmimpcrtirinmcridfe,alterip5.uiulumeftrcmGrus a verticc, ter-
lio.Tnagis,guarroadhucmagis,quinromaxime. Pro variationeitaquc
dillanriae Solis a vcrtace^variantur &:angLili jepercujlionis radiorum,
jfiunuj, velacutiniagis ,vel minus,velGbru(i. Obtufi anguli propii^
.dichiurraquadranrcmciiculiiicLinequcuntilndcobtuiosbicvGca-
.mus,quiproxime ad obxufosrendunt. Statuinvusitaque.quodfii^us
.acrcm occupet.aquam & terram,in abrcntiaSolis, qui., quo magis re-
motus fit, iuoque cak>reincificacior,e6fngor£mai£)i»£lemenxailla
©mniatorpent&rigcnt; vt patct inlocis Scptentrioni, aut Circulo
ardtico fubieftis, hybecno tcmporcglajcierigidiilimis, cutn Sol m lC-
iandia j-extremis t^orwcgia:& Lapponiae partibus , aut Groniandii
■circafolftitiumliybemumnon.oriaturjiedalicubi, vtinNouaSenv-
bia,aliquot meniibusAblcondatur; vndeibi tenebi.£Ej&:fiigoram-
tenfiffima (lominantur : a quibus locis vcrfus Solcm ineridianumj
rquoclimatarerraciintpropinquiora.eo tenebras longiifinix no£ti<
breui.ores , & frigus hyemis.itiinus experiuntur , vfq; ad ipfum yEqua-
NB. * >remieu Cinguliun mundi, vhi calort eonue.rfo , ^uaeque ^eftates,
^u^quc Kyemes , Cquactamcn^ftatibusnoftrisfint ^alidiorcs, j ha-
bentur^
2. Securida caufa frigofis inten/ioris ieu Trtitioris eft ventus a fi igidis,
falidi5.,auttempeiatisregionibiisI]ars, qui acicmcalidioremvelfri-
gidioremreddat. H;£c,auteni caufa^ft 'naqaalitatishycinis. Prima
autemieuantcdi(Slacaufaefta;qualitatis, vtnimiriimSole in illa re-
motionc jneridionali a quocunque loco .^onftituto lantum iemper
iit frigus , non maius;, :nec mjnus ; quod mtenditur vel remittitur i.
ventis-
3. Tcrtiacaufamoderati velimmodcrati frigoris potefteileoperatio
Planet?Ealicuiusfuanaturafrigidi,vt!Saturni,quiintenderc,velMar-
tis,qui diminjiereillud<:reditur; Lunjeno6lurniradii , dum valde fri-
get, manifefte pcregtinanti vel dormicnti nocent homini; Et haec
caufainjequajitatem hyberni frigoris,conftituit: Nec veroA^^e^us,
vtvocant, f lanetaruminterfehic-quicquamoperari poterunt, ni^
oppoiitio foite<juoad Solemtantum, &:maximaab ccliptica dedi-
natioycrfusSepientrionem, fi hic&d Ar<aon,autyerfusMcndicm,fi
ibi frigus imcnium dominecur.
HYRA-
Secvnda Dies:De Meteoris. 49
HYRAMYS.
'Qua caujk Wi^^quaUtatisfrigbYU locorum ver/usOrtumjEmGMA
(i& Occajum Soliijitorumfuh eadcmpoU dcuationcfeu di^ ^®*
Jlantia ah aquatorc , qua inaiqwilitasfat magnaell; cum
fartes occidu^ magis caleantj (^' Eo^ nqeant ?
SALOMON.
Sunr, quihanc inaequaliratcm ad moiamSoIisfuperhorizontem
:referant, qnemadmodumexhac caurahoijepomcriciiancE, qiiaado
Sol verfus Occadtm deiccndir.funtloge cahdioressftatc, quam ma-
tutina:, dumSolabortu ad merjdianiim.afcendit, quamuis iint ea-
demaMeridiedeclinatione,&Sol iniis.a:quales radiorura repercuf-
{ionisangulosfaciat.Scdha.-ccaiifa-nonertfufEciensrQma.calorSo-
lishorx non2 matutin^ & tertia^ pomeridian^ditfert, propter mo-
ram minoTcm velmaiotem rationc vnius certi locij qui hora nona fil-
tem quatuor hocarummoraSolem, ciusq-, calorcm recepir ; hora au-
tcmtertiapomeridiana^eccm. In globo autem terix-norotimdoea
mora darinonpotcll: Nosintericdtumrerrasinteruallum altis&fri-
gidis moniibus proroccuparum, aut perfeinculras rcgiones, quales
luntRiiflix,Mu(couisj &:totiusTarrari.^adM?-gnumXhamui-nIn-
diac excremaeimperantem , efleincaufaconiicimus , vndc venti frigi-
^ioresfpnent, quiaeVem iic quoquc reddant^, >quodcontingercnc-
quitin cMdcmpoli-cleuatione verfus Dccafum : Quia hicmox Ocea-
nusimmjenfusoccurur,cuius aqux.nunquamgiaci£rigent; fed mo-
tioneperpctua temperantur pcr fluxum&rciiuxum. HinctiifuIcEin
Oceanolita:hyememinusrigcnt,&xftate.minuscalenti cuiahumi-
ditas vaporofa a qua: vtramque qualitatcm rcmittit ; quac vcro verfus
Ortum habentur, byememagis funt fngi<l£E, & ajftatc minus caiida.
JHYJIAMVS.
Quiddicendum demonjlrofa ^ inufitatapluuiajapi^ a^ioua
G dum. ^^'
p SePTIMAN^ PhILOSO PHIGi^
dHm.fyurdsntijfmyunis y^ijcmm , ranarum , 0* hisfimi^
liHm^. ,
SALOMON. -
Hxcporttis inter oftenra vcl miiaculofa cfl referenda , quam na-
un-ali.i: tniianararain aac ralia non abfcondir, aiitrcmiiiar, inulto
minus nutiir, vel augnienrar : Ideo hic taccc &c quicfcir. Oporrer
if^irur vt alrerutro modo eiufi-nodi rariora conringanr , vcl diuino,
quo Mofcs vf us ante Pharaonem v£gypri Regem, vcl diabolico, quo
magi&nigromantici^gypni vrebanrur. Quih:ccnaruralircrcxcu-
iare>conanrurper vim turbinum, quibus frumenta , vcl alia ciuf-
modi in acrem raprafinr, vnde poflca in modum pluuia: dccidanr,
falluntur. Ira quiranarum {eraina cum aqliis arrraccaperradiosSo-
laresinnubes, veluti5(: piicium, cxquibusinnubibu.sran.^&pifccs
exorriIinr,affirmant,aiiquiddixiirevidentur,rednihil,quodrciaut
rationi farisfaciar. Alalumusigirurillahyperphyiicafarcri, quamle-
uicuhs ratiunculis demonftranda aflumcie. Huc ipcdat vitulus,
quiintegcr aliquandoexnubibuscecidinclegitur, ncfcicquamve-
ic. Et-Anaxagor^ pr^dicTius lapis magni ponderis ; dc quo hcri
mentioi^idlaeft. Aliareseft, quam Auicennainrradatudecongcla-
tione lapidum, cap.i. tradir^quod nimirum lapidcs fianr ex ignc,
cumcxringuirur: quia f^pe conringir corporaterreacSclapideacade-
recumcoruicationibus; quiatgnis fit frigidm &ficcm (iunt Auicennx
verba j ex fua extinffione: Et in Perfiacadunt etiam cum contfcationecorpora.
Area i&fimliafagtttii hanutis,&non pojfimt liquefiert , fed per ignem euapora-
ri infumtim cogente htimiditate, donec refidmufit cinis. Cecidit quoq^apud Lur'
geamfru(lumferri ponderii centum marcanoH^ quodprdduriticquafere erat
fnfrangibile-i Miffatajnene^eitts pars RegiTorati , qtti pracepitenfes inde fieri:
Eratauteminfrangibile&infahrtcabile. Dictwttamen Arabes yqiiod enfes Ale-
tnanici , qui optimifunt , de tfoferrofiant. Ciim atitem ceciderit majfa lUa , n-
filutt aliquoties a terra , vt par erat ; quia compofita erat ex minutii frttfiis
(obmntibus adinuicem ad qtiantitatem granorum magni milij. Ha;cillc.
HYRA-
Secvnda Dies: De Meteoris. yr
H Y R A M V S.
Quf lapidis fulminei caufayqHii toninukm .fnlminisj jEt<:c
^fulguris^ ^^-
S A L O M O N.
lam anrc de liac mateiia didum eft ^ fcd hic declarationis giatii
nonnullaaddemus. Lapisfulmineuscxnubibuscadir, quiaibigenc-
ratus eft ex vifcofa 6c vald^ compad:a materia, qus cum vaporibus
arcendit,&; in nubibusiparhm connnebatur, non alitcr, quam calcu-
lus in hominum renibus , aut lareies in hirnis coquuntur. Ardifte-Rationcs
-ccntiaineoeft, quod quaii in momcnto illc in nubibus cogatur, &:nou«rcd-
igne vchementi compingatur; hiautemfucceflu temporis, vnde<?c'^'f*|^P'.'^'«
vulgoPurgationubium dicitur, quemadmodum tonitru revera eft, /("''""i.
)&lapis reiedamentum feu fiEX earum. Narura enim inquocunquetomuuunj.
loco, homine,animali,vegcrabilibus,aHisvecorporibus,iionerctur
humoribusexc4'cmenririis, iiio quadam. inftindli conaturillcseur.-
cuare, vt pat€tmhomine,pcrvomirum , alui fluxum , fudorera, vri-
iiam,incancpervomirum,inaliis animalibusfuomodo,inarboiibus
pergummi (&:mufcosadexrerioraprorru(os: Ira quoqueinnubibus
criiinquandaminftituit,igneiudicc, qui hcterogenea nubiimi, hoc
cft, craifa, vifcoia , &:foeculcnra congiegar magno ioniru & fracore,
quopernubespenernir,cat]j vnuminlocumcogir; Vrauremficilius
deoribm ad cenrrum grauium abkgari & remitri poilinr, tanta vi,
quanraporcft, eacompiiigit&condfnfarj atque iic neceftario inde
lapisfir; quofa^loinnubibus^naruravehementioremmorum, igne
cxecurorc , molirurfclapidem ftimma celerirare reda ad terras mit-
tit. Hincfulgurabignefequenrcveliaculanrciapidcm oculis vide-
tur :toniri-U5 dumignis nubesconcurit&diuidir,audirur, non qui-
demeodemmomenro,quofulgiiraccidit,iedaliqiiairidiup6ft; quia
audiriofirinrempore, vilioinmomento, hoceft, haeciirperiineam
rc(5lam momento quaii exrenfam, illa per mulros gyros &: circulos
longiori rempore circumicribendos : Fulmcn vero cil: tenuiftima illa Fultnfa
aurapercuifa, fummo impctu ad terras vibrata. Qucmadmodum quid?
€iiim,ii ex magno tormento bellico glob us lapideus au t ferreus emit-
G X tatur.
5t SEPTIMANiE PHItOSOPHICiE
tamr, non folum, qiiicqiiid hicactingit, proftemiturj (edquoque^
quaeproximaauiareuaer tetigcnr, violantur, &: isduntur, propter
celerrimummotumaeris,quoille globo^ cedereadlateracogitur; fie
quoqucfieriinhaclapidisexnubibusiacuratfoac credibileeft: Vtqj
rempcradufl:ioi(5tuibombardicoadeftexpuluerc pyrio&igne, quo
gIobusinficitur,ita (Scfulminipeculiarisrua venenohraseft, quac ani-
mahbusjpracterimpctura, lcthalisexiftit. Haccolhquefcunc meral-
la,vtpotcdura&refiftentia,molliaver6,vt{untveftes,nonattingun'
turj Hac interdum vina. vapefcunt doliisinta<5tis. Adeundemmo-
^Jf^^i* dum Lapisphilolbphicus., quandaperfeduseft,.penerraromniamc-
JhUTfki ^^'^^^^^'^^^^"''^'^^^^^^^'"^^^'^'^^^^^^'^^^"^^^^^^^^'^"^^^■^^'qu^mpriur
habuerunt: Vnde a Lulho aliisqj Philofophis aftimilatur fulguri iiv.
metallis, cura haEcinigniscxamincmicantfeufulgur emittunt, pet-
£edionis.indui>itaca figna..
HYRAMVS.
vtf NiGMA Quid anticjui PoetaJenfeYunt de hifce T
^^' SALOMON.
louem iratummittere fulmina &: tela , qu*c Vulcanus,, quafi fabcr:
Deorum,fabricarit hamataforma : Hinc Ouidius :
Si,quoties peaanthomines,fuafulmtna mittat.
Iupiter,exiguo temponinermis erit..
Sedhaece(refi(Sbitia&vana,nemononintelligir. Vulcanus,vt ignis,,
haec quidem in nubibus,vtdi(ftum yefficitjat non vc perfona. D e v s
q^uoque, qui Ichouacft , his vtiturad minas vcl.pocnas inferendas ho-
minibus proprer peccara, quamuis fint nacuiae opera adiniranda.
Nam ip(e naturalibus operibus & ad posnam , & ad gratiam , hoc eft,
hominespunicndos.&donisornando^, nunquamnon vti lolct; Vt
patetinincend{is, diluuiis,pefte,.annon*ecaricate, delctisfrugibusa
grandine,imbre,imraodicanccirate,.autcalore,&hishmilibus; &:c
conucrfo in optimo prouentu rerum omniura ad vitStum 6c vitam ho-
minis ipe(3;ancium,malorum impcndentium auerfione.. Impietas au-
tcmmagnaeft, dicere,Deumfulminibusautpocnarummediisdcfti-
CLiruiTiin,fi.homines,qu©tiespeccent,puniat. Eiusenimmanus,hoc
€ft„
Secvnda Dies: De Metecris. jj
eft,visomnipocens,hxchabetinpromptu,abrqjvllius Vulcam ope-
la/i velic.
HYRAMVS.
Immoclicus in qu^erend^o , ha(5fcenustibi,RcxhumaninTme> forte
Tifusnim : quapropterhic rubfifto,ac vteandem autmaiorem inme
fibercatemtibivendicesjjuhenspermitto»-
SALOMON.
Nbn ptusoneris mihi,quam diuina afliftentia ferre potuerim,a vo-
his inipofitum fuit ^ Ad te vero, Regina , mea^nigmataprimum diri-
gentUE,de eodem maceris genere..
Cumfontes ex^vaporihuSy rore & pluuU montium^i^^GHA
eontingant ; elin efons in. opere philojophico l "^"
SABA..
Eft; atnon folitarius; quia vel Dianain eo balneatur cum Cwh
Nymphis; autNarci(Tijs, tormofiffimus ilJepuer,ruamineofaciem
videns & admirans,colliquefcit&; tabefcit ; aut Rexille.ad qucm fpe-
<5lat, ineor<;lauat, auc lcnex,iuuenelcit. Muabilis enimvirtutishic
fons errjquicancuvirginis^^vtfoletfierijinuentusdiciturjVndeavir—
ginibusamacur,(Sciuucncucenidat (enibus..
SALOMON.
Quoceft differentia velconuenientiafontk cum eoy quijEmcuMi-
hatnenturineoi ^^*'
SABA.
Rex ille, Apollo eft, fiucSol r& Diana,Luna,cius fbror ; fons vero,,
Latona,habetur,marcreorum.Cumenim aloueingrauidatalatona
morcalispefennicacempecerer,Iupicer,nevocumomniexparcceide-
ncgafTevicleiecurjpoftquamgeminumeumedideratfoetum, ApoJJi-
nem &c Dianam, Latonam infontem perennemmucauic,qui,cum fub
tcrraAeab-condiftlcjavngineprouocacuseltinafpec^tum&vfiimho-
niinum. FUii i:aquein macernofontegaudentie lauare, quiipfisprO'
gotu & lUJti^ento quoqueeft,nealioindigeantvi(au; fimiJiaenii»
c4 SEPTiMANiC PHiLcsorHrcjqs
afimilibusfacilc attrahunrur, &inreinuicem,nempenittfimentijm ]
innutiicum,ti'an(eunt.Hicfonsvocatuiabaliislacvirginis;lac,quia i
la6tis vicem prxflet \ virginis, quia'virguiibuspra;beatur,vel ab iiiiSjVC l
cli(5tum,inuentusiit. ^
S A L O M O N. ;
66, Cumfons fit (juaji parens maris, efine mare in
hoc opere f
SABA.
Truu. * £ftniare,atnonrmepircibus: Vnusinhocpr^ualer, quiTrutadi- l
citur,& habens aureas macuias, inftar ftellarum, in cutc , auri quoque ;
appetens,inauiifcrisriuis inuenitur. Totummareabrquehocpiice ;
nuUiusvtilitatiseft. QupcircaqUcxrendumpnmo mare, deinde di- '
duspilcisexriuismontium metalliferorumaccipiendus, Sc infuura
marepr^cipitandusericj tumexvnopilcehuiusgeneris millei^cplu-
res generabuntur, totumqi marepifcibus ftipatum reddetur. Deflu-
uio VnfTariaETibifco narrant, quod adco piTcibus abundet, vt ferc \
tertiaeiusparsfincpifces: Verumin hocmarimaior adhuccopiana- {
fcetur,quiaadfoliditatem 6:refiftentiam hinc reducetur , idqi abfq;
hyperbole, licetnonfineallcgoria: Mare enimfceminaeft^&pifqis
mas,foEminaqi mutabiturin marem ; &c ficmareinpifces.
S A L O M O N.
iENiGMA Sed magts in altum ncs jubkHemus ad ea, qua jupr^
. ^^* nos videntur : Iris an non cfl in opcre philofophico f
S A B A.
Teftantur id Philofophi, ncmpe quodadfit, quibus credendum
erit.Vocantautem Iridem appaiitionem omnium colorum ; fic enim
Riplxus in recapitulatione portarum inquit : Colores pulcbriores nun- t
quamfunt vifi , pall/dus & niger Jalfiis atrtnus , imperfecltis & ruhetts , pauonis
,plumaru}ncolorelegantifDmis,Iris,quietia7Hprdteribit,Panther£(olorvariusy
leo virtdis, &c. Et Rofirius : Item, cum dieitur, quodapparent oninescolores,
verume^,qtitAAntefermentatiomm in calcinationihus , di^oluttMihus &fixa^
$mihHiApparmtmmscolores.Sm\i2^niQmlii<iiiQ(:>\oi^sQ\)\Q.^d.y\(\Wi\\2.
exSolc
Secvnda DrEs: De Meteoris^ 55:
cxSoletrarJmifla vndeciinque, atcaptatain reroluta nube, hoceft,
ItiilatimcadcnrepUuiia.vclaliaquacunquerondaaquciEexpreiTione.
Contingic enim aliquando, vt tubi rubterranei pro aqua: dudibus
poiitiinaprico, fupcrionlocoriniamaccipiant,atqueindeaquama-
gnavimacrcmproliliatjvndcinftarpluuixdeftiiletj hocfiiiat^quo'
ricfcunquc ladii Solarcs attmgcnt iftara pluuiam, Iris apparebit, non
vniueriajis, ar p;irncul2iis, paruaiScnonlonge ab ifto loco remota:
Vndcconftar,ouid.ur,&:quomodocontmgatlrisillamagna,quaein'
:ararcus,CG;loobrenfaccrnicur, ncmpepluuiacadente, 6c micante
)olc,incodemfcrehorizonte,aiicnonproculabeo.
SALOMON.
^At vnde fint coloYcs IridiSiCum SolnuUos dicatur co- je^iguk
lores hahere ?
SABA.
Solomniumcoloruminrtbusvcgecanribusauthoreft,ideoq-,po-
tentiajlinonadu,omnescolores luntin Sole, excepto nigro, quod
colorum poiius priuatio, quam Ipecies videtur. A nigro ad album
roGcdicurperincermedioscolores: fupra album 6c infra nigrum ni-
ilhabecur coloraium magis auc minus: Subftancia verovelcorpus
Sohsnunccandidum,nunc Hammeum nobis appar€t,pro diaphani,
3erquodvidetur,diuerlicace. In ortu cnimveloccaliiproptervapo-
rcs intercidentes,rubicundus videtur, alias in Meridie albus & Iplen-
didus-, vaporcs enim non funt aerpurus, fed nigrae materias aliquid.
idmixtum habcnt ; Inde ex hacnigredine & radiis folaribus candidis
iiiixtisquafi,rubedo iit,quaeindiuerfohaEretfubie6lo,tanquamcolor
compolitwis j Iris vero #on tingit,quando radii folarcs incidunr in cor-
miaila, rotunda, diaphana , & liquida,hoc eft^aquaepluuias, ex qui-
busduobustam varius & itadiftindtus fuo ordine colorapparet:Et
quamuis ipii radii hos colores per fe non haberent, tamen v t acciden-
ciaapparerent, fi quando tale fubiedum adfit.
I SALOMON. ^
! ■ Verum colores illi Iridis nonproprie in nuhe rejo/uta MmouA
«fparentijedexaduer/o Solis & nuhis, ita vtSolpernU' ^^*
hem
\
#.■
$6 Sei>timan^ Philosophic^
htm mittatfuosradios adoppojttum, tanquam ^entrtm^
Juper quod arcus irinus delmeatus eii hocmodo : vbi a. cft
Solrt. nu-
bes refblu*
ta;f. ccn-
trum iridis
& radioru:
d. InSfice,
tcrra , feu
hominis a-
ipcdus.
SABA.
Sic cfl: Nam per reHexu centi i radioru cotingir uis ca proportione,
vt qnata cft amplitudo nubis refolut^^tata qiioq: fit a cetro radiorum
folariui-ndiftatiairidis,q?rchcmateadoculudcm6ftrabimuspi?renti:
Hic a. cftterrje fuperticies fuprcma, fcu oculus humanus, b. c. iridis
arcusi i. nubes iVoIuta, t. f. radii Solares ad nubcm reroJutam
tranf-
'h^
5ECVNDA DiEs: De Meteoris. 57
rtranfmifli, ^. ipfe Sol; Huius fententiae veritas apparet cxparuailla
Iiidc an te clid:a,v bi pro proportione magnitudinis pluuialis dccidcn-
tcis etiamirisillavidetur.
5ALOMON.
.^n^vtvulgusJomniiity^dOrienumy^hiarcHslri jehwha
mu9 dejinit , aurjim inueniturS ^ ° *
S A B A.
Hacc ftint fi(5litia &fabuloia,'ad decipiendumiimpliciorcs com-
spofita^&ortumindehabent-; quiaPhiJeiophi in aurigenoopercto-
^ics meminerunt Jridis, quod brutalesad Jiteram .interprerati, ic,
*aliosq; fallunt.
S ALOMON.
Cur Iris junonis nuntia anti^uis Poetis dicitur f jeniom a
SABA. ^'*
lu 10 apud quofdameorum aereft, apudalioseruditiores, Luna
•philofophica j lic enim lupiter&Juno fiint fororey & coniuges, velut
•Ofiris &c Ilis,&tum Jris Lun^ (eu lunonis veranuntia exiftic ; quia va-
;iiis apparentibus coloribus , poft albus color, qui manfurus efl:,adue-
niet: Hinc^apud-Ethnicos id fcequens Audiznr :Juno Lucinafer Jtpem^
<quia Luna iiue Diana nnte ApolHnem nata, eodempartu,eiobfte..
;tricisofficiumpracftitcrit, eodemOTomento , quoipfiinlucem^dita
crat. Si enim albedo in opere philo(bpTiico,^poftTarios colores, hoc
cft, IridenuntiapraccedencejappamcritjillairubedinisJiioxaiFutur* '
vcaufamprsbebit.
SALOMO N.
(ur aliquando daamdes i^ehres , veletiam tat SolesAHidUk
dut Luna vijantur f ^^*
S A B A.
Jdcontingitexparccieris, qui Iridem,velSoIem,autLunampcr
rcflexionem ex imagine rccipir,quod illeipfe ficroridus , vel a vapori-
bus non hbcr : Inde prout idolum tranfmilfum recc pic,i ta tranfmittic
.alioeademiiguraj attranfpofitiscoloribus contrario ordine.
H SALO-
5"$ Se ptiman:^ Philosophic^
S ALO MO l>i,
^ Nj c M A Ha lo q H id efl ?
^'- SABA.
EftcJiaphiini.perquod vidcrurLiina, alteratioavaponbus. Vndc
vcntosaurfrigus hybcmotcmpore priEnuntiare tradirur. PrcpeLu-
nauircvcranoucft.vtnecaurorapropeSoIemj fcd in intermedioal"-
rc vaporibus refcrto , ita vt in caulis aurora <5^: halo non muitam di-
ftent, quamuisinfubiediisnonconuenianr. Vapores&hallucinatio
vifus vtrobique in cauiakjnti icd Halocontingit ctiam Liinafupia
hori?ontemnuiltumcIcuata,aurora, Sole infra horizontem paulu-
luniadhucconftitutoi quiaSolelcuatus fii^ radiis vaporcs artrahitj
velcongrcgatinnubcs, autdj|]jpatinplLmias, vnde tiimauroranon
apparct, licct rubcusnonnunquamvidcatur. Lunanon habethanc
crttcaciam,quippequxIumeniuumaSolcaccipiatmutuum,& calo-
repropriofeniibilijVt&luminedeftituatur.
SALOMON.
uEnigm A Qjud cxiflimasdc cajHJlelUrumfiHe matcri^ micantis
74- inflarjlelUr
SABA.
Illam fubftantfam efle vifcoiam , claram , & glutinoiam, vtinilar
ciyftaUiauthumorispupillarisradiosSoIisin ierecipiatjrationicon-
fentancumeft. Quinabipsaexperientiaconftat,ciufmodimatcriam
aliquando rcperiri in campis, quam vulgus cx ilclHs decidcrc afiiir-
mttjeftinftargelatiiuriSjiiuefpermatisranarum.Quomodocunquc
litjftellasipias non cadere,certiilimum,quarum vna totum rerrenum
orbem fua magnitudine ii non longc iuperarct , tamen a^quaret : Ncc
migrarcil:ellasaIocisaItioribusaddecluuora,patcr. Vndc, cum ni-
hilominusacertaftellaillemotusincipiar, &: tcrmineturplcrumque
in horizonte, euidens eft, quod excremcntitia iit materia , icgregata a
puriorecorpore. Nos nouospopulosauthominumcongrcgationes
in tteliisexiftere non diccmus, vtquidamPhilofophij nec eas fuiilc
ab arternoi ncc eifc quintie vcl fexta; eiTentixi ied a D e o ex aquea
liiaceria, clara,pura, vifcosa,quA'SolaresradiQsinftari'pecuh in iere-
cipiatj
Secvnda Dies: De Meteoris. 5^
piar,certotemporee(Iefadas,vtornamentacoEli,afrerimus. Nilitaq;
mirum,(lextalicorporetalisfaexdecidat. Sunt,quiannotarunt,mul-
ras ftcllas dirparuifle,&: nouas aliis in locis vifas efle , & non fixas eflc,
feuimmobiles, fediriterfequoqueIitumcommutafle,vtconfi:atilli,
quiHipparchifl:cllaslineariordmepofitas,velabeonotatasconferat
cum iifdem.
SALOMON.
Stell^ itAque nouas exoriri putds f iENi«MA
S ABA. * ^^*
Potcftfieri, quodnouaenonfint, cum De vs pofl:primamcrea-
tionemnihilnouicrearedicaturj fcd quod ialtemnobisinterracon-
ftitutis videanturnouze, quiaantea non wQe fuerint ob nimiamre-
motionem. PluresenimeflfeinccEloftellas, quam humanus oculus
difcernerequeatjindubitatumefl:: Vndeilli, quiopticofpecillopii-
mitusvh funtjlongeplures, ^ideoquah nouas obfduaiuntftellas.
Nonenimomne, quodnouumdicitur,tumprim6ortumneceflario
habuit; (ed quianobisiraapparcat,ciimanteanonvidcrimus: Hinc
ftcllae, qua: noua: fubortiE ftatuuntur,ex immenlx altitudinis theiau-
rGaatea.celato,in confpedlumnoftrumvenifl[epotuerunt.
S A L O M O N.
Qu^ eft Chafmatum caufa ? £mei&K
S ABA.
Haec noclurna funt mcteora , variis coloribus, motionibus, & mu-
rationibus aeris apparentia,funtc]; eius purgatio abfque violentia,aut
ftrepitu. Sienimvnaparsaciisfuperiorisfitpurgata.&alteranubilo-
fa,exeomoto vaiicefigurasapparent, praefertim quia aerperfelumen
Solisnonrecipiat, nifi fit purus feu clarus, &: ahud corpus opacum
poft le pofitum habeat.
S A L O M O N.
Quid (ometafmt f iENxcMA
H i SABA. 77-
6o SePTIMAN^ PHILOSOPHICiB
SABA..
Nbn func ftelL-e;, quo ad formamimotum, aut durationcm •, quam«*-
uis,vtftcllar,lumenSolisinlereciprantrQui enim putant,eflc Co-
metas igneos vapores in aeie incen(os,& ardentcs c6.vfque,donec ab-
fimiantur,falluntur; Soleft, quiPlanetis, ftelIisfixis,6cCometislu-
mencommunicaf, Vnde-patet, quodmateriaGomctarumiitaeque
receptiua Solaris lummis, hoG.eft, vifcofa, & inftar. cryftalli clara,.
quamftellarum. ExvaporibusquoqucafcendGntibusinfuperiorem
aciisregion^ncosiicri,credibileeft,quitotiesin fe admixtaterraste-
nuiflim«portione,redudi,cleuati,6cdcpreflifuerinr,ytvifcofitatem
claram acceperint.°.Non autemprius illuminantur, quam ad earai
fublimitatemafcendcrint,vtctiamin occafuSolisinfrahorizontem,,
ifediisSolaribuspeti&perftringipoflflnfe..
SALOMON..
jEnig Mit. ^>in Comeu quoquefupra Lunoe rfgionemafcendunt^,
7^" an^verofimperin aerefublunaYiharent^njt antiquiexijiifi>
marunt ?
SABA.
Saepe in fublunari vifiinturaefe, fednecraro fupra Lunam propc^
Sohs altitudinem, aliquando &. Martis i qualis fuit , qui ante 40. an-
nos,auteirdteriiiCa(Iiopeiaapparuit,qucmpropteteamiraculofam
ftellamquidamputarunt. Hiftoriieverocomplirrcs ciufinodiincoe-
lofitosComecasrccenfcnr, ncvnushicvifuihumanoimpofuifl^cre-
datur : Eft aiuem ratio fimplex,plana, & infallibilis,quaobfc'ruantur
Gon7et«c,in qua remotione.fint a terris;, aninfra Lunam,aut fupra.
salomon:
iE>jio M A Qff^ eliilla obferwindi ratlO l Et p6ft acquiefcam tuis re-
70. fponfionibus».
SABA..
Per nocationcmparallaxcos Planctae vcl ftcllaj ccrta?, ac eiufdcmi
cum Comcrae vifi parallaxi,quam facit,camparationem : Prim6,ftel-
lisE.fixae nullam dant parallaxin jSaturnus vix fenfibilcm refpe<5tu ■
iixarum , lupitcrpaulo maiorcm>Mars adhucmaiorem ySolisobfcr-
uacii
Secvnda Dies: De Meteoris. ft
uarivixpotefti Luna omftifl^i maximam ; Qupd fi Cometa (itinfia
Lunam,paraliaxinquoquehabebicmaioremiiirupra,minorera. Eft
autem parailaxis vadatio fkus alicuius reijrefpedu habito ad rcm im- p^jjjll^^y
mobilem,promutationeiociocuUvidentis,vel duorum vifibihum : quia.
Exemph gratia, fitCometa A. non procui a fignoTauri B. dcSolnt
m Libra C. Accipioinftrumentum obferuatormm, vei etiam bacu-
lum,vtvocant,lacobi,D.&quandoeftfuprahorizontemE.vnicum.
H 3
ccuIg
?1 SEPTIMANiEPHILOSOPHrCvE
oculo Tauri F. capio diftantiam in graHBbs Cometas ab Aldeboram
feu oculo Tauri ; Deindc poft (J.fcie horas , Cometa ad meridianum
G. eleuato, capio iterum diftantiam vrriufque ad inuicem .-fitprima
diltantia ^J.graduum^&fecunda 4. Ergoparallaxiscft z.graduumin
(J.gradibus. Quod ii Lunain eadem diftantia, nempc ^.graduum
ab eadem ftella, vcl alia fixa,in ortu , poft prope meridianum,tres fal-
tem gradushabcat, tum Lunac parallaxis maioreft, &:fitus inferior,
quamCometaeobferuati, fi 5. tumminor, &fitusLunaeruperioreft;
hasquahs, acqualesruntparallaxi& loco; vt patetex proximapieECC-
dentifigura.
SimilimodoaliaPhsEnomenaobfcruandafuntrat nonitavcradi- >
ftantia ab oculo,fed faltem gencralis in comparatione ad alia indaga-
tur,ncmpc vtraex duabus aut pluribus fit maior, aut minor. De ali©
modoiamantedidumeft. ^
S A L O M O N. j
iENieMA Phanomenis circulos^fgna,gradtis &-polos cceliadnH- ■'
^^' merahimHs , Quihtvs <?^ftronomia ahfoluitur i ^nnon ex
hifce qu^dam adjimt ope ri phiiofophico ^
H Y R A M V S. ''
Imo : Totum cnim CGelum antiquisyCgyptiis huiusartispcritifil-
misvifumfuitinftar tabulaerafx, aut codicis cxphcati , inquo ftclla: t
fmt UrcriE , feu fydera hieroglyphica, quac prcTcipua Philolophorum
arcana ipfis inuolura tencant 3c conieruenr, pra; vulgo autem aliisquc
icrnarisabfcondant&cclent. Etfienimiliorumanimaliumcoeloilla-
torum caufa: rcferantur ad cxternas quafdam Dcorumadiones; ta-
men cum ha:c omnia, fiad rcivcriratem &:hiftoriamgcftamfpede-
mus,fint mcre fabulofa,nec vnquam fada,ied prima origine & intro- .
<lu6tioneChymica, nonabfurdc fuo mcrito &iureadcarcuocanda r
Atlcscae- erunf, Nam AricsPhryxi, qui aureovellcre aMcrcuriodonatuscft,
lcftis. aut,vtahidicunt,pcllepurpurea,cumpriusfuifletcandida,adquani
aufcrcndam in Colchiicm lafon cum 50. comitibus profedus eft,
quid aliud fignificauit, quaa^ubiedum philofophicum , & vellus
ciusaureum, quamfummam medicinam ab lafone Medico peten-
dam2
SecvxVda Dies: De Meteoris. ^5
claivi ? Hic vi.r6 Arics ob id benehcium dcpoiTati Phrixi aur potias
vcllens ram preriofi in calum translatus perhibetur,vbi primum Zo-
liiaci llp^nun) renet: Idcm dicendum de Tauroj hic enim Europam llurus.
CadmiJoroicmgeftauitjCuiusformamlupiteraflumpfcrat. Eftau-
i^m Cadmusidcmopifex,quiIafon , quod patetex eiulHem generis
ferpiMire, eiusq; denLibuslcminatis, vndeterrigenae armatiprofilie-
lint. Si vcioproAcheioo, inTaurum mutato, cuius cornu copiam
omn iim rciumeffudit, hicTaurusfumatur^codcmresredit; Taurus
enim Ch\ micusefl:,quodexallegoria ilh affidlaomni exparte patet.
Terti -im cueleltc (ignum funt Gemini , Caftor &: Pollux , qui cum fo- Gcmini.
rorcHclcna&totobelloTroianOjVtahbifnempe (j.lib.Hieroglyh.
itgydo-GrsEcor.) demonftratum,adChymiamlpe(9:ant:ItaCancerCanccr.
Hciculi artihci laboriofo Chymico fubmiflus, Chymicus efl:. LeoLco.
quoque Cytha.Honeus feu Nemeaeus ; atque ita de cxteris iignis &
plerifquefydcribus flatucndumerit;qu6dicilicetabalIegoriisChy-
micisoriginem ducant. HucfpedlantGemina; VrfiE,maior&: minor,
Scrpcntcs , Canes quoque bini , Syrius & La:laps , Argo nauis, Pcga-
fiis, Pcifcus, Andromcda, Caniiopeia,Hercuks,LyiaOrphei,6chis
fimilia.
SALOMON.
^t alii hi^c longe aliter inter^retantur , nempe velad /En 1 g m a
hifloriamy vel admoreSyVelaflrologica , vel natnra com^ ^*
muniaopcra; quidtuadhiecf
HYRAMVS.
Impo flibile efl, vt quis fupra caprum , intclligentiam vel experi^-
tiamfapiar j Hinc vcre aPoctadicitur:
'i^Auita de ventis , de-tattris narrat arator,
Enu?nerat ?niles vtilnera , pajlor oues.
Hicnim, vtomnia, quajaudiunt, fuis fubiedlisaccommodant, exi-
ftimantes,ea admodum bene cum iis quadrare , cum tamen , de qui-
busrebus fermo fit, non intelligatur. Sicalii^tiaminterdodos nu-
merati, fi ante dida audiant, vel leganr, fuae crepid^ aflimilant,
velappropriant, noncaucntesillud: ^eftitgr, &c, Ethnici fuis Diis
^4 SEPTIMAN-ffi PHILOSOPHICyE
& hcroibns nihil impoflibile putarunt fuifTe fadu , vtq; illi in ccelum
fintrL.Mislati/icquoqiicecrumanimaliainfydcramigrafle. Deican-
tur Dii , Dcae , Nymphx , herdcs , &: herjoinas aDiis ortum ducentcs,*
DeieanturfabuIa:.&:fadanionftrofaiisfinguhsaL(Icripta,aiitpoiiu$
(uac origini &pioprio fubie.do rcftituantur, 8c hiftoriam Ethnicornm
in plerifque claudicate , aut fccum neutiquam ,-ncc xum rei vjciitate
.conucnire,Tnanifeftumfiet. Capitaleeratanti^mtuSjdohisjdubitare,
.autiqua;ftionem vllam,du.biam moucre; nobis nonitem.* qui,'fi,vt
rcs eft.&poftulatfimplcx veritas,.in EthnicomnrHftonis^e.Diis Sc
iieroibuscommemoratis, vcUcmusobelifcosponere, vcrcorvixpa-
gcUamfuturamiinquanonmuItivJfcndifint: Seudchisalibitopio-
iius di d:umfuit.Eorumalii,vtj8cieccntiorum,videntcscnormitaterH
& abfurditatem tantarumrerum ,adnaturaliaopera,ctiam rnfticis &
vulgonota, retulerunt, iiq; rufticisnon t apaciQres.vidcii poterunt-
NonnuUi ad mores refpexerunt, quafi morum doibina dcbeat.eftje
obfi;ura, velallcgorica; cxemjffi gratia, lcgcspianillimetraduntur,
.jionper longequacfitas,fabulas, cumaliaspcrle.<>b materijc varie»-
Aftrologo. temetiamplanaeinverbisambiguarfiant. Aft:rologihaecprofcfid:a&
tuftulciiia. pi^ta.cfTeincoEloarbirrantur. Inde domiciha coeli ad cadirigunt &
difponunt, fingulorumqifydcrum vires correfpondere illi animah,
cuiusnomcngerunr,nugantur,inhoc.Efhnicorum opinioncm fecu-
ti. Nam fi Aries coeh,Taurus,Gcmini,Cancer,Leo,Virgo,&rcliqua
Zodiacifydera, fuerunteiufmodianimaliain terris,&:modoaPoetis
dido in ccelum tranipofita, inq; ftcllas eas mutata : rationabile forer,
antiqu£T»atura:eaaRqaidretinuifie, vt fubLeone venatio, fubGe-
minis nuptix, fub Virgine votum monialcfub Tauro & Ariete, pilo-
iis pihjVtfacile rcnarcantur,radcndi,maxinievalercnt. Sedftultum
cftita cogitare , cumconftct,eanoiv.iiia&:omina, cceIo ciusqi ccrtls
ftelli"-;, .qui^^nccformamextcrnamvilam^nccvircsxumiflisanimali-
bus communcs habeant (ccehiiTicnim nonfertbruta) ab j£gyptiif
Philofbphisprim6attrihutactle,vtpotc Chymicisallcgoriaium.illa-
rumnonignaris, quosignari Aftrologi fccuTiomniafuanutuiafrcri-
pferunr,patantes, (cin cGelo-inuenifle ,jio.n quod pucri infaba,quif^
quilias, autres viles, hicidas,-fed ftcUas &carum vcros clFedusieii
.operationesinhaecinfeuoia.
SALO-
Secvnda DiEs: De Meteoris. 6s
SALOMON.
Quid dc crcclione figuraYHmCaliJm TsJatiuit^ttum^ .^NrcM a
^t vocant ^certarum f:erlonarum jintis'*, ^^'
HYRAMVS.
HiEC cft iamdicflxdoifbrinac c6rcntanca;&cxcirclcfontibiisoritnr,
cxquib.illa-, atin.it-onccsrLmtturbidi>J^foeticiT,r.ihilliquidcTventaris
cinictentcs. Primo cninvdemonliraiidum erii Ailro!ogis,fleliasantc Aftiologi»
relatash^bercinggnere cas^ircs & virtutcs. SeGund6,ctiamfihabe-q"3: dcmo-
renthispcrfimilcselfed:us,qu-6d(atisilliobieruatiliTit, &:fu2ecaurcC, ''r^*"'
hoc cft,indiuiduoftclla;vcr£aflcripti.Tcrri6,probentindiuiduafl:cl-
larum, vcl fydcra coniundim in incJiLiidualoeorum &:pcrfonarum
■ operari, &tales'cfix(ftnsproduccre. 'Quarto-demGnftirnt, C3u(as&:
effcdlus iam didtos fuis fpiuiis , circulis & lineis, ab illis fictis 6jimagi- *
nacioneincoelo coniliruris, aut in charta-depidisparere, 6cmorcni
^erere,nec citra vltrave, quamipfl>veHnt,(uisvirtutibus progredi.
•Quinto, cumaliiad.'equatoieiivfcu cingulum mundi domiciliafua
' diuidancalfi ad Meridianam,cadcm certitadine,vt volunt: dehniant
";prius,vtraexinisdiuilioiirlegitimajciimanrbsvericaricDnuenircTie-
'queai»t.Sext6,oftcndant,ecicimfi fdantpohtum Planetarum Scfydc-
rumad horam vel momcntum alicuiusN.itiuitatis, quomodo illud
.momentum, quo quis vitamingrcditur, prjefagire poteritomnium
^eius vitajaccidcncium &:cafuum. Septimo, quomodogemellorum
vno momcnco quafl tcmpoLis cdicorum , diuerfos mores,£adem, ge-
;ftus,vic«q;cotiusa(5tionesexcufabunc? Habent quidem regulas, vt
•dicLmt, ccrtas,abantiquicateillisrelidasj {edhacivonpoteruntnon
EnsinEnsmutare-, autialiitatem in vericacis formam. Eaimguia A-
ftrologiam mihifufpe(5tarnrcddunt , inprimisillaTTipartem,qu£e ver-
(atur circaNatiuiratumeredioncm. Ptolemreus quidem ex jEgypais Ptolcmluj.
probatus & anriquus author,de his copiose lcripflt,vt <&: ille a maiori-
.bus accepit, & multialii -volumina de tam incertis rebus tngenria cdi-
«sderunt:^^eruminiliistotfuntobieruationcs,cxccptione>, «5i:varia;-
lioncs, vt omnia dcomnibusdicipoilc, putandumiir. Sat<iinus&P''n*taruta
•Mars maleuoli funtillis Planetae,.praeferrim coniuiidti in certis locis *^^'"*^i'»'
.autdomiciliisccrtoaSolca(pedu,inremotioneduorum,trium,qaa.-
.tuorvelfexfignorumZodiaci:Iupiter&Vcnusecontrabeneuoli,ita
' r &Soli
66 SePTIMA.N^ f HILOSOPHICie
& Sol i Merciifius veio ambigiuis , & Luna humorum domina ftami-
tur; Horumaliifuncdire(5li,aliirecrogradi,aliiceleres,aiiiftatarii. ^
SALOMON. 1
MvicMjL ^nnquocenfu^fironomiamhalpes}
^3- HYRAMVS.
Eam veriflimam effc,. (uis«q^; indubitatis fundamentis niti , ncmpr
Arithmetica,Gcomctria,.Hypotheiibus;, &Phaenomenon obierua-
tianibusjquaifiuntperinftrumenta magna& certa, volens concedo ::
Huiuslegitimunrrivluraanriosvmenfcsndies 5c iioras ordinare in Rc-
pubL&communivita,conftat,abufumvero>adpraE:di(5tionumaftro-
togicarumr varatatem' declinare :; Aftrologi ver6>Mathematici ali-
quando di6ki,nccdehamaiK>i,pecdiui!iotiuretoierantur, Aftroiiom£
^maxime.
SALOMON.
At nunc parcendunr vidctm: dicLs. noftrisqr prohacvicc di(quifi—
8ioiiibus,necnoccndurDiM>^q^u«inftat.,&nc>s quietimancipat».
SEPxr-
Tertia Dies: De Tek*kje Fossilib. 67
SEPTlMANiE PHI-
L O S O P H I C ^
Tertia Dies :
a^E TERR^ FOS SILIBVS.
SALOMON.
H Aii s illeMilefius,vnusexSeptemGrapciae fa-
pientumnumero, qui primus Solis eclipfm praedi-
xir, & de Vriaminore difleruit , cum coelumfufpi-
ceret, in terrae foueam cecidiflTedicituriquodab
ignaris ignominiose acceptum eft , quaf: fydera
I X £(£li
68 SeptimIn^ PHrLosoPrtiCit
cceliobferaaicr, &:iiegl!gcrcrinicrim, qua:anrepeicse(rerit> aucni'
tccra:. VciiXin refuo:ijLlercrTIi.ilespro iele, quad os hoaiin.i lai)lime
credosq; vulras Ndtura clcdciit,y t lyderacQeiumq^ intaeiecur,non vt
pecudum more , quiEprona^in terram deroi t^ funt, (empcr folo ocu-
iosiniigerer,aiitpa(*cuisintcntuseiret.VcruinnoscumIia6tenuscoEli
nuturam & contenta.nccnonquatuorElenncnta, vt corporalimpli-
cia, dc exhis imperfecic mixta iiue Meteora contemplarihieiimus;
atqiieica cnmoculis mentcm ad iupenoradircxeriivjus i.ncin (nniicm
reprehenllonisaLitcauiliaciDmsrcrapulumimping.imus,nunciater-
rascauernas &fodinas, q^u^e llint fub pedibus quidem, atnihirommus.
optimoshuius.vit£e.tIiefaurosablcondant,inJlar iliiusLynceijpculo-
rumacicminrendemus. Poil.fnnplicirer enim milta, quxmagiiaex;
partein aere viruntuVjKaicin terris abdira Idquuntur corpora, quia ex,
ibLieleinentorum.corapoficione abfque vegetabilJ anima conltanr..
Yt.autemeorumnaturamingenereexcaulisdcfcribamus,(I?C-hoc.die,,
qui noftrae Conucr.fationis Philolophicxtertiiis ell, confideremus:-
inmemoriamreuocandafunr, quaedeigncinquolibetalioclemcnto
Terttin- latenteantcaanobisrelara funr. Terrainprimis ignisellp^rticeps,illit
primisignis holpitiumperpetunm,Ucet occultepraebens. Non hicautemloqui--
paiticepi. rQU];folanidepartiljusterra^-,vti11icibus&aliistetL'eltribusfubie<5c:s5,
cxquibusignisfcintill2ECX.cutividcntur,,qua:tamc.nnonabfque du-
rioricorpore,vteltchalybs,aurlapides,adamas,(iniris,&-hislimiIi—
bus, nec abfque aeris intcrmedio, extunduntur , fedde oibe teneno, .
tanquam.toto,.continetein{ecentrumomniumcorporumgrauiumc-
Vndehic Vnde hic ignis feu igneiis calorin terras vifceribus fcu interioribus
ignif.. adytis proueniat, an a-Sole , eiusqj perpetuo circa tcrra^ funerficiem
totiindam agitaro motUj.an a Planetis reliquis, nii ex fpli.Eraignis,.
Platonis- quamalii ftatuuntjanaHQ modo ? nonimmerito quieri f ii"t. Piato in
icotcDtiau. compoiitionecoiporumexelcmc.tis, dicit,a Creatorelummoignem
e(TeteiTaE.copulatum pro bali feu fundamcnto, acquehispoiteaatia
vicinaclementafuisvicinisjvt.aercm igni,aqan;m cerrac,5v: vicillimae-
remaquaEConnedti, vt circulus elementoruni ablbiuaturiQuo. Pla-
■ tonisfententialocum quoque habet in niagno hQcteircnocarpore,
quodlicet pro elemento terraehabeatur, purumtumen non eft ele-
mentum , multum aqiiae-, aeris, &c ighis hoipitali & affinitatis iure
m fe recipicns.lnprimis veroigneiri tanquamnecclTiirium compledi-
turim
jt ERTiA DiEs: De Tekkm Fossilib. 69
turinabdicis fiiis camcns a piima oiigine ex oidineCieatonS) vt cx
horum diiovLun amico compicxu & aiia rion ira amica (ibi inuiccm
rcconciliarentur, &c vna ad corporum. nacuralium, compolidonem
cpnfpirarent. Vnus enim vir bencuolus Huic.<Ss:.illi inimicis interfe
amicillimus mulcum boniincorum irairedatione &c animorum con--
iund;io.nepictftarepoteft,vtabcxperien£iapatet. Exempligratia,Ci-
ceroamicaseiar Pomperi,necrron^Iulii Cartaris, hi.vero duo interle Ciccro me-
d-i(n<.ienrcs; Promjrit Cicero, vcintermedius, vtrorumquereconci- diatcK intr
haiionem, h iibiattenderenf, quodconrUiumluliusCarfaradmirit, ^°"^P^'""*
Pompeiusnullomodo,modefl:i*EhumaniElinespraEtergreirus,diecn-^jpj^jgjj^^
doifevelvno pcde orbemadfuincaufx defenlionem commoturum,
ficnonpriuslaciari, quamluliicaputabfciirum in manibus fuisvide-
Ectj ied e concrario rcs euenit. Qiipd niiiignis 6caquainimici, tertio,.
nempc aeri,vcriquc araico, alicer.obedireiir,moremqi m reconcilian-
dDgcrerencnulla conipohriocarporum ex clcmentisiieripoiret, fed
vdaqua ignern pcnicUs extingucrec,velignis aquam in fumum.fiible-
uarct. Ignishmiiiteracris(!iCtcrri: limulcates lenit&mitigat, ne fibi
inuicem manus interant^&iugulumperantj quemadmodum &aqua
facit, &r.vici;li:ii tcrraiaaqux cum ignc dilienru.. Ignisfubterraneiignifrab-
ciim terra , ceu holpicc , amicitia , confirmatur. a lampade cGsJi ,.Sole, tcrranci
hoceft,augstur, quocunque moaQ id fieri poflit,etiamfi non intime, ^"™ ^""^*'
tamenaliq!iacenus6N:niediate,necnon a ca^teris rcintillantibus faci-*'
bus>fcu.ftellis. Quimuis ver6a6tualiterhcECCoeh luiTiinaterramnoni
irajncendant in fuperficie circum circa , vt calor pcr tantuminterual-
himpenetrjecadinccrioratcLras vifccra: tamcnvirtualiter.feu poten—
tialitcrin eam cperancur nonjninusefficacicer,.cumpocentialis calor-
furtisfacilevelperfe, veiabaclualiadiutusina6tumerumpat,vtap-
paretin fpuicu vini mox fiammam corripiente» in.abietibus vcl ^fta.
Solis, veimotufunisincemis, ne calcem viuam, foenumhumiduni,
angufto loco conclufum , 6«:ciufmodi aha commemoremi quae.vel ex
{fe, vel aducrfarii inceruentu infiammantur. QupdfiquisdeSolis&;
Planecarum potcnaali calefadlione per tancum corporisobiedi,,
denli 3c duri, fpauumpenccrante dubitet: confideret Lunae. vires,.
qux, dumcfl infraterramapudAntipodas, hicapiklnos Occani&
fluuiorum,i!iipropinquomm,ebullitionemj &fluxus acrcHiixus,&
e^cQnucrfoin noftromeridiana exiftens,.eandemopcratiQnem apud
I. ), iliosi
70 SeptimanjE Philosophic^
focuf. illoscaufatur.EfTeitaquefocumin medio.vel propemcdium Terreni
orbis,qui calorcm foueat, & rationi & experientiaeconfenraneumeft.
Vulcanus. Atque hic cft Vulcanus fubtcrraneus, qui faber eft mulcorum ope-
rum,dequibusp6ftdicemus. Qiiascaufaeft,qu6dinLemnoin{ula
Vulcanum potiflimum habitare antiquiPocta: fin xcrint, quia illa ter-
ravaldecahda, fulphurea &fumofaexiftat, quodfignumcfteuiden-
liiTimumjinteriuscaloremeileabditum, aquo hjequahtatesprouje-
niant. VndenonimmeritoIafonille^^idacaMcdiciperfedlijadvellus
aureum auferendum in Colchos profedlurus, hoc eft, adtmduram
philofophicamelabbrandam vel obtinendam, omnium prim6 in Le-
mnum fe contuliti vt Vulcano^ ibihabitanti,htaret. HicVulcanus
fme ignis fubterraneus caleJ&^itomnia vicina loca,& Dflicinam fuam
Tctrttbi ^xtenditverfusftipcLiora&fup^ficiem-rerra:. Eftautemtcrraabfquc
denfioc, vbi ^^biopropc centrum denfior&tOompa(5J;iDr, porofToxver6 &:rarior
lanor. .ptopeiiiperficiciniltaenimadvfiimirihabitanriumextrinfccus&ge-
nerationem latentium intriniecus eftACCQmmodarior.Nam fi duriflii-
ma & continua iaxaabfque poris vbiqncitcta terra haberet,nil vtrifq;
; iam4i<^is vtilitatis przeftaretsdum femper maneret faxea & fohda, nec
nonimmutabilis.TReferunt^inquiKufdamHifpaniKpartibusprope
PyteoaBOtu ,pyrenaeosmonEesaccolas,valideinhumano&efle, ncc vix peregrinum
momiHm hofpitio fiifcipere, inqj eobarbarieiincultseindicia hauddubia^pro-
accols ma- ^^^^^ auos moribusmconditis&vitsinllitutis ^bomni humanitatc
fc Taldcin- alicnosefleoportet, parumqjipfospercgrinari, fHifceperfimilistota
Lamaoi. terra foret,nernpe incult^& barbara , fi non in fuis poris, tanquamca-
meris,alia elementa reciperet,aut particulatim cum illis communica-
ret, &verfaretur.vt Kolpes. Hincaqua,.meteoroncx4crccadensin
terram,vtimber,pluuia,ros,pruina,grando,nix,ieualiasiimbibitura
terracporis & cauitAribus , inqj iinus interiores defcendit. Hzcdc'
fcenfio liquids feuaqMca?matcna:nonfitfinecommercio terrs pu-
noris,qu2E (e in tranfitu aggrcgat aqus amica: , eiq; adhaeret , quaqua
verfusiabatut<tatione ponderis ad^centrum itcrinftituens; eftq; hasc
V naturalisimmiflio materiaEdiftillandaii narurainfiiamcucurbitam.
VafaNa» Namvafa natursfuntfaxofa.veftcrrejna clauftra centro tcrrs proxi-
'**'*•.. maj quae fe extendunt ad fuperioralongo dudu ; Eftq; alembicus
Natutx'** propriedi6lus,{euvasfupravas-,t^rracilludfpatium,quodfuperficiei
ciusproximumeft, vbimineralia quaecunque inueniuntur, anatura
com-
eni
Tertia Dies: De TerrvE Fossilib. 71
compo(ira,velinliquicla,veI coagulataforma. Harcomniaexdiuti-
naelcmemorumaltetationegencianturingencrchocmodo.- Aqua-^
plus velminus terresfubftantiae fibi incorporans defcendit naturalt
fuo motu verfuscentrum,qu6antcq«amperueniatrCalor ei fitob-
uius>qui illaminacrensrefoluif, vnde &ignis & aeris fit particeps.
Aqua in acrem refolutafecum partcmterr^ aflumit, vel in fugaac-
^uirk,quam luis alis lace expanfis tollit , Sc petporos terras verfusfu'
peificiem eleuatvvbi frigiditate loci aerinaqnarrT reucrtitirr, &eo"'
dem ingcnrorvcprius, detcendir, magis munita, vel aadta terreis ata-
mTs:fea ftipacorious; cumq^ peruencrir ad locum caliditatis prifti-
mnn , irerum reioluitur, vt prius, Scafcenderc cogitur j atque hsec
afcenfio&dcfcenfio durat nonfilrem per menfemautannum, Ced
£'remille annos j intra quod fpanum indur^tur in minerale torre-
^ond^ixsvarictutimixtionis.Prourenimhocvelilloerementomagir
vc)miousabundat:, acabaftrisiTjfluentiam eflf^ntialem acceperit ab»
alifsdiueriSm, ita&HacveliHaforma gcncrarur. Sunt aurem terrae Tert» foflS-
-fofllliamulriphcis differentiae : Aucenirn abfquc Mcrcuriali fubftan- 1« vaha.
tia, aut ex illa particularirerconftant : Quae fine Mercurio cxiftunt, Quzfine
fiin«>terraE;kpides3/alia.. Terraevclfuntmedicinaley^.vt ArmcnajLe-Mcreuqo.
mnia,Silefiaca,vcrcoloi-atiuae. LapidesvelfiirirpretiofijVercomrnn"
nes: Saliafimr, ipfum faicommuncyvefcius muria, arm3hi3fcum,{aS
petrae,velnituum,aIumen,vitrioIum,&quxhucreferunturalia. QusE
cx.Md;:caTiofiint compofita,aut fcmimetalla,{eu fpiritus j aut metalla Qu«cx
habentur; nullinon cogpita;- Horum Mercurius fit ex aqua & terra ?^^'f"5JP'
pemiininiainTer(craixtis,&infumi fpeciemfimurafcendentibus,ingyjjyj ^^^^
a^uaidefccndentibus,donccrvnum complcdtaturaliud, amboq^ vi-fiat.
fcaiitatem quandam recipianrcimi Horaogeneitate,clatitate,ponde-
rcrfitatej&albedine. C2[uod h tum imieniatui;yefper fe fofeim in lacu-
^:jmoniium,Yclintcrra£vena:conTentum,indeq,vfeparetur,appella-
cur hydrargyrum , vcl,argcntumviuum vulgare j ieu Mercurius com-
ir-unis : Si vero afcenderit hxc aqua vifcofa j-.vrvapor humidus , 6c
aiium fumam ficcum Srcalidum, pingifiem &fiil'pHareum eodem.
raodoinferiusgeneratumi(edexdiuerfiselemenTisproportionatum,
in afcendendo contigeritjcapiturabillov tanquamvirgo abardente
p.-oco,fitq; exhisduobus,fcEmina&mafe,in qualitatibus contrariis,
^iiipus araoi,ieu coniugalis raixtio. Vt veromatrimonia apud homi-
yi^ SEPTIMANit PhILOSOPHIC^
nes interperfonas diiierfas gcncre , fbfte, formri , netatc , moribu?,'lhi-
<Tuis, nationibusjdotibus, & bonis fxpenumero contrahuntur: fic-
quoquemrgnacftditferentia inhorum coniugum copulatione.Sul-
phur cnim vel purum,inipuriim, tcrrcdrc, faxoium,flauum ,rubeum,
-vel alterius condition'> exiftit; iic & argcntum vinum ^ Aut li pura
ha;c bina fucriai» maeulantur tamcn ex Icci impuriiate (^ qualitatc
diuerla, tanquam foetuscxmatriciscontagio nalcitur morbofus, &
rDorpheaquadampraeoccupatus: Hinc toc fpiritusinineralcs, veluti
abortus&: oua fubuentanca, totqjmctallorum genera, §:gcnerum
fpecies,magisvelminusadperfcdlioncmdifpofita?,vcIabeadetortap,
proueniunt, & antematuritatem,'qua2 in nonnullis fperatur,&eft
pofllbilfSjexnaturarvmculiseruuntur, &:extencbiisinluccmcurio-
iitatehumana, aut potius auaritia producuntur. Exdidispxiucisde
dicendisplurimisiudicandumcrit. Tuitaque, ReginaSereniflima,
.■clehifceabie£tis terra? fofliiibusicufumofisfubflantiis, mecumhoc
diedifleras, non ignara,omnem faftum fere mortahum hifce fumis
■quafifufFarcinatumconfliarc. Namflhosflimos &:puluifculos,iiuc
albos, fmeflauos,feua:keriuscoloris, tollamus&feparemus dcme-
dio;noneritmateriafuperbiiE,cIationis,autexdiuitiisiat5laniiae. Vn-
(de rede a Poiijcadiciturdc huiufinodi ;
Effodinnturopes irritamcntamaloritm:
quodtamendeabufueorumintelligendum,nondcmoderato& vc-
^o vfu, quo bonis maximc annimieranda funt» vti nos accipimus.
•SABA.
Duas mundani Godicis paginas perluftrauimus, nempe CosIurW
vifibile , & actium tradum ad rcrra; luperiicicm vlquc: nunc rcftat
tertia, quxa!tlipcrficicadcentrum.terracextcnditur,6:fofliIiafibiin-
natafeu infculpiahabet, infl:ar literarum hieroglyphicarum feurea-
lium.Haenobis hodie fi non exadte pcrlcg£ndjE,tamen componenda:
& diuidcndae erunt, tanquara Abcccdariis , & clementaprimalitcra-
turaephyficaedifcentibus.aufdifccndi cupidis. Cadmus dicitur pri-
mus apudPhoeniccs lireras legendi & fcribendi modum, ab yEgyptiis
mutuatus,tradidifle,&ad Grcecostranftulifle. Idemmctallorum tra-
^andorum & fundendorumrationcm, cxqjminerisfuiscduccndo-
lum Scfegreeandoruir/bidemdocuit, vndeadhuc Cadmiaenomcn
tcman-
Tertia Dies: De Tekkje Fossilib. 75
«raanficinterralapidosa & mincraIiqiiaciara,MercuriaIequidJicet
mulcisvenenolisfumis pcrmixtum, continente: atque iic (iibterra-
neam fcripturam mineralium fubftantiarum cum Geometricisfigu-
tis,literarum dud:ibus,coniun(5bam coluit & illuftrauit , non immeri-
t6 Heros indc hominum raemoria digniflimus hucufque celcbratus.
Hicidem nobisin hactcrtiapagellamundiininitiocitandus, S>c ho-
noris gcatia nominandus venit :
Qtdmus icaque ex qnogenere ferpentem ocddit f jenigma
S A L O M O N. ^4-
SerpensillefuitTyphonis&Echidnacfoboles,non indigna cuius
parentesnomincntur,&gcneaIogiccrccenfcantur, cuius frarrcs fue-
runt & fororcsj ilie apud aureum vellus cuftos; & alter adhortos
Hefpcridum,Hydra,Sphynx, Chimaera, Cerberus, & eiufmodi mon-
ftra alia quam plurima. Eft autem Typhon ardens Sc furiofus ipiritus,
vcntus, veifumus, quemfulphuranteavocafti, & Echidna,ierpcns
frigida & humida, fGemina, vt illc raas, aquavifcoia, vt illud tcrra
ignca, pinguis, vel butyrofa : Talis eft Serpens, quiCadmi focios,
aquatumcuntes,abiumpiit,&a Cadmointcrfcdlus eft.
^ S A B A.
Efine Cadmia in operenecejjaria ? AmGuA
S A L O M O N. *5-
Maxime: iineeanamque nihilefficitur, quodintelligendumcrit
dephiloibphica. HcEceftchaosilludiude, habensinicquatuorelc-
menta confufa, necbcnediftindta in fuis qualitatibus contrarianti-
bus, ignem cum aqua, & aercm cum terra, quac,niii rite tra<51:entur,ar-
tiiicem ad interitum rcdigunr,hoc cft,ad finis fruftrationem,& bono-
tumdilapidationem. Atquehoctotumcompoiitum,pr^cipuumar-
tis fubiedum eft, Draco Philofophorum,idem re cum antcdidis
monftris&draconibusaurci Vclleris, Hciperidum, Ceibero, Chi-
jn^ra,Sphyngc,Hydra,&his fimihbus.
S A B A.
Quidagendfimcum hoc DraconeCadmeo? jEaisuA
SALOMON. 8^-
Si viuus mancat, intcificit viuos ; fi occidatur, dac vicam moicnis,
K non
74 Septima-N^ PhilosophIc^
nonhominibus, fed elcmcntis reliqiiis > Hoc eft, elementumaqiias
cxiccandnmedc,&: ignismaiorcm tulgorem iiabebit , aut cerra fuper-
riuaclemcnda, dc acrappaiebirinfuaiplixtaapertior. Inaquisenim
ik:humidisIocishicDracoftabulaturiYnde perinUdiasmcautospluL-
nmosadoritur^cintcrimir.
S ^ B A.
^NiGMA Quidfaciendum interfeBoDracont}
^' S A L O M O N.
IdemquodCadmus Philolophus ei fecit : Extrahendi enim fmM:
illidentes, inqi ngramphilofophicum pro feminioipniy,cndi, vndc
Terrigen^moxnaicentur,qiiitn!nenaftuarmn,quibii.iCndmumpc-
tunt,infcfedirigereaddocuntur,ieqvipfosciuih quafibelloadvnum
omnescicdere; Hoccft, quo-ddicuntPhilofophi, iivnum occideris,
omnes erunt mortui. Vnura enim clementum attralnt alteriim iibi
vicinum, tanquam ftatcr fratrem vinculo conranguinitatis.>vcl ad vi-
tam,vcladmortem , nempcadhancaquaterram» tcrraignem, ignis
aerem, veladillam acraquam^ignisaeremjignemtolta, inquaquie-
fcuntomnia.
SABA.
jEn icM A Hahetne Cadniia in fe principia i?hilofophica f
SA LOMON.
Habet j eaq; praE^caeterismagiseuideBtia^quahaftvnt fulphur,&ar-
gentumviuum, quas tamennon funtvulgaria, led folis Philofoplii»
cognita, a vulgaribus orta, & /eparata per magifterium.
S A B A.
^NiG M A ^^d alii tria huitis fiibieSIi jiatuunt principia . veluti
^9' ^rerumomnium^SalySulphuri^^Mercuriumi Quid
tuadhacf
SALO-
Tertia Dies: De Tekkje Fossilib. 75
• S A L O M O N.
Sunt fanc, qiii cx binario binarium deducunr , & vnum pro alio ac-
cipiunr, binarium materiic, &vniraTcmforma;attribuenrcs,vndefit
Trias compoiiti cx Monade, vei triangulusex circulo , idq; aptiflimc
&vere, redhosaliiimitantesfmirtreinterprctanturdeprincipiisjquac
propriebina funt , nempe raareria & forma, feu Mercurius & fulphur.
Ha:c duo ciim in fale, tanquam tertio, ftabihantur & fuftincantur;
hincillorum trium orrus,videhcet corporis, animae, & fpiritus , fcu {a-
lis , fulphuris dc M^rrcurii. Verum qui h^c a Philofophis fuo modo &
allegorico didla ad aHas restransferunr,& lingula mmcraha, raetalla,
vegetabihaiautanimahumparresfuisimaginariis&ftukisdiftillario-
nibusin lal, fulphur , &c Mercurium reduccre conantur, fimicEfunt
Philofophorum,nonrationalesdifcipuli,mult6minusPhilof0phi.
SABA.
^t kac cpinio adeo vulgata efi ah illis , cjui chymi^ j^^^^^,
canojlroauo traflanty vtParaJoxa^ &mhildicereafli^ 90-
metur , qui huic quid contrarium (iatuere prafumat:
Cauejis igitur, ne irrites crahrones ^ aut fcarahaos atf
trahas-
SALOMON.
DencutrisfLim folHcitus, fiueillimel,fiuefcl qu«rant,hocin faecf-
busmulorum,iiladinfauisapum. Hocverifl]mumeft,criaha:cprin-
cipia analogice accommodari folammodo opcri philofophico, &
nonrevera, hoceft,£Equiuoce applicari , non vniuocedeeo dici, ncc
cftefal ineo, nifi, quod admodumfalisa corruptioneadiundriprjc-
feruet, fiue hquefiatin aqua & igne, antequam vitrefcat,ncc fulphur
inibiexiftere, nifi quod calcfaciat & exiccet, igneamq; naturam , abf-
que combuftionetamen,rcpr«Efcntet, nec Mercurium , nifi aquofam
humiditatem,Iiquiditatem in igne, &:vifcofitatemincombuftibiIem.
Quodfifaltemfigurateaecipianturin hocmagifterio, cui Kaac&ralii
Phiiofophi haec appropriaruntinprimis , multo magis tropice abhinc
ad aiia corpora,quac ex iis compofitadici poflfuntjtransferuntur. Illo-
rura enim latiocinatio hjEc^vcl huic fimilis videtur :
K z Si La-
7^ SePTIMANjB PHILOSOPHICiB
Si Lapis philofophicus qiiafiparuusmundusTft, & adimiaginem
magni illius mundi concinnacus, Hermete tefte, atcjue ex tribus
principiishifce, (ale, fulphurc &Mcrcurioconftat: neccftario
omnes res mundi maiorisinprincipiaminorisrcfbluipoteiunt.
Atprimumverum.
Et lecundum igitur.
At faUuntur f\c rariocinantes multis modis ; I. Quja maior
inundus non aftimilatur inomnibus minori, hcec minor inquibuf-
dammaioriappiaudac: Totum enimnon apartecapicur, autdirigi-
tur ; (ed contra pats a toto. Ad h^c principia didta fimihtudinarie lapi-
di infunt, multo magis fimiUcudinaric per translationem inefte di-
ccnturaliisrebus-, quia fimiiicudoa fimilicudine fumpca non fic rca-
lis, fedadhuc magis accidencalis, quamprior, a qua fic defumpcio.
Hincpatccefl^c illam opinionem abicjuc vUo vcricatis fundamento,
qu^ (al,fulphur,&argencumviuum omnium rerum principiaponit,
^ faltem a vcnto pcrliiafionis originem ducere; ideoq-, a quolibct
ventophantafticorumagitari,&::inlublimecuehi,nonaliamobcau-
fam,nifiquod Ip s e dixerit.quifeMonarchamnontamfccit, quam
dixitjomnibusq; Philofophis antepofiiit.
SA,5A.
tNicMA QutdtH de Medicina Reformata yfcu Noua.flatuif^
^ '• aua nuper prodiit , ^ omnia corporis humanj continentia
^ contenta, hoccfly partes homogeneas ^ heterogeneas^
humores ^fj^iritus reducit injaljulphur, 6* Mercurium
€remofitm yfuhlimatumj ^pr^cipitatum; Demdeomnes
morhos cJr remedia ex iifdempetit ?
S A L O M O N.
"H^cfbniniisfuntfimilia^inquibusfiepenumcrorcquisRcgemdi-
liflimumfacit, nullocontradicente, autdic2:atoremomnium,vndc
f cfufcitatus,forte viliflimum ex plebc agnofcit. Tanta eft differcntia
inter homincm aphantafia du6lum,& ratione rc£lum. Quis vnquam
dbfurdiorafomniavidit,autvifapcr litcrasaliisfcqucnda, &proora-
culisample^endadiuul|;auit.> Vemm h;cSatiirnusiudicet,&abfu-^
imtf
;
Tertia Dies: De Terra Fossilib. 77
aiat, qu' vttlgo Tempus habetar: iiosalibi, vbidc Vulcaniaproge-
fiie,(ic his limihbus a(^uri Tumus.
SABA.
PhaetontesigituriUos^Icaros adfumma ejferos non Mviqua.
morarif, at vere diHum putas cmlibet: Medio tutifli- ^^*
musib.s?
S A L O M O N.
Addidus equidem vt nolim pecuino more alterius nutui, quam-
uisdiiitiffiraereceptofineratione, fic ncc recentiori opinioni, non-
<ium (atisconco(2;a:autmaiurac, fed pr^cocis ingeniifubrepentiher-
bxjabfque flore &:frugc luxurianti,abfque euidentibus cauiis aftipu-
lari veiim. Qui enim aiiosincrepant, quod fint Hippocratis, Galeni,
Autalccriusantiquiflimorum/equaccsi maUentranejvrfuadogmara
illorumneglefftisjfblahabcrenturinpretio. At fuadent haecj nonta-
men pcrfuadent. Expedent ram diu ilU neoterici , Principla noua &
Medicinam fccundamea reformatam producentes > /uaq; mundo
obtrudcntes,quam vetercsiftiexpedbarunt, & fumpofteiis dehorum
doi^rina, vtnuncdeiliorum,iudicium erit defoecatius & fynceriui.
Demeris &:rccentibusvinis comparatio cum vetuftis, bimis veltri-
jnisfat^lajnonfemperveraxjautinfalhbilis: Qmnibusenimrebusin-
culcatum videtur illud; HefcU, qmd femvej^ervehat.. iQupd (i nouarc
anciqua, & antiquare noua, eftdocere veritatem , haec erit Prothco
mutabiUor, &omniumimaginationicxpofita,hoi;eft,inftabilis,in-
certa, nunquam &nuilibiinucniendaratione,nift vbifcnfu5Corpo-
lei eam comprehendant,quodncutiquamftatuendumcrir.
SABA.
Qmdnam anjest^mpore priusexhisprincipits ? ^nmjma
SALOMON. ^ ^^
■Neutnum altero prius autpofterius eft , fidegenerefeu^ellentiail-
Jorum flat quacftio,cum non detur materiaabiquefuaform.a,Hecfor-
ma abfque materia. At ft de Ipccic fubicfti praefenti^, lum materia
CDmmunisanteceftitformarri determinatam. Vtenimchylusinfto-
machoexiftens,inhepateiitchymus, inmateriacadcm, atforma di-
iiersa: ficmatcria manenteinfubie(^opiuioft)phico,aiiafoima,€aq$
K 3 nobi-
78 SEPTlMANiE PHILOSOPHlCit
nobiiior,introdiicitur. Necveroin clemcntafimjpliciafemcnquod-
uis,ex quo generatio fieri debeat noua,opus eft relolui, aut retro texi :
j(ed faltem elemcntata,qua: formac pra^exiftentis nobilitationem , non
omnimodam corruptionem , & nouaeintrodudionem, admittunt cx
priuilegio Naturx.
SABA.
^^j,, j,^ Quodefi mhilm exprincifiis ?
^4- SALOMON.
In generatione muli ex afino &equa, nobilior viderur materia,
Quamformaj atingcncrationcauri&lapidisPhilofophici contrarie
modofereshabet:Hicenimformaporentiam,pulchiitudinem,con-
ftantiam , & dotes omnes fere confert , ideoq; nobilior cft,materiaq;
faltem cella & cominune receptacuium cius habetur ; Vnde Rofa-
rius : O^ortet,m(\\.m^vt habe*tmus receptaculum nofirdt. t'm^ur& idonemn^quoi
tfifihl confenans cutn quadam fmiilitudine ad patran : Et mox : Mulier efi
quoddam receptaculum virilisfeminU ; quia ipfa conferuat infuis ceUulis & ma-
tnce^&ihinutritur, &pullulat,vf^ad tempusmaturitatis. Nam vtSol Lu-
na:dathimcn&vigoi"em, idcoqi illanobiliorexiftiti irainPhilofo-
phianoftia: HincHermesibidcm: Lunacftlucernano^is, noxefinatiui'
tastenehrarum ^ quatn Dcus creaiiit promnndorcgendo : Lunaautem a Solelu-
menrecipit,& efi dik^a , eo quod Solis lumcn in ea efi, ideo qtihd Solisnatura Lu-
m mturamfuperaf. HiEc ille.
S A B A.
jenigma Sedargcntum viuum , quod efi matcria operift njnde
9}' hahetur f
SALOMON.
PhilofophiadeodiredbeviamquiEientibus abfque labore adveri-
tatemcurrcndi^direderefpohdent, Gebro authore, quodexiis, ii\
quibus eft,corporibus haberi po/Ii t j Et non folum ex co tporibus,{ed
Sc Ipiritibus. SicdccoRofarius: Sedconfuloy quodhoc opusab imperfe^is
lapidihusinchoes: Hoc enimfuitdeprincipalt & occulto ipfius Gehri intelledu:^
SitMes intapitulodcimofeptinio , quod natura Mercurtf efiitain corporibust
ficut
Tertia Dies: De TER«.jt Fossilib. 75
/iiuteji in Mercum : Imo Menunus in lapidthtts mtis efi perfe^ijsimus : Itcm,
m eap.5. dicirur , quod tn Marcaftta eflnatttra Mercurijmortt^cati&media'
■mterpr£pardtt,(}mmelttisvalet: Et&ddk:lfie Phtlofophtisinfuts operibiufo^
lum vult naturam Uercurtj, fed tata Solts nattira eJiexMercuriOx vt dicitur
SABA.
SiMercuritis elfmatcna, ^cmnis Mcrcurius Mcr ^nigma
curiaL m efjenti mi hahcdt , mIco vt ex aquo , per tinBu- ^ '
ram,tan(j'4amformam , in aurum mi^ret , cur non vul^aris
erit materia ?
S A L O M O N.
Non negandiim eft, Merciuium vulgi clTe matcriam Philorophis
vdlcm,fcdpoflciuspra:pararionem. Vcenimexcrudocoriobubulo
abfquepricccdencepnrparatione non fitcalccMS (nifi forte barbaro
W^^iriorum ad Naruam Luionis: habitantium modo ) fed bene ex
prajparato 5 fic neccx Mcrcurio crudo Lapis Philofophicus. Praepa-
rarusilhadminiculoincnfa elfcpoterit. Vulgarisetgononcft, quo
vcnntur Philofophi, Mercuriusj fcd eius hlius, nempe Hermaphro-
dytusjcx Veneiciliinatus, &in duobus montibushabitaiis, &edu-
,>.catus.
S A B A.
Qji^allsigitur efl A4ercurius} je^iqua
SALOMON. ^7-
Saturnotresattribuuntur fihi, quos omnes deuorare immitispa-
tcr voluit ; at voracitati eius dolo lunonis fubtradi dicuntur : Eo-
rum vnusaeriocoelo, fecundusAquac, tertius Terr^Ktencbrofaeprae-
cfle, aPoetis&Philofophis ftatuitur. Ex his fumendusproMercu-
rio, cuius vice lapidem vorauit, &: euomuit; quia ille aerius eft, &
plus impcrii obtinet, quam rchqui, vt teftantur eius fadta , virgi-
numraptus.&potentia. Quodfieiusfiliumquoque furapferis, fiuc
isfitDionyfus, ApoIIo,Mars, Mercurius, perindc erit: Filiusenim
a patre virtutem & regni harreditatem promifTam obtinet. Cmelns
nojier albus y inquit Rhafis in E^iiioh , feptimus eji in numero apud
Fhi'
Merearii
f\uioCo-
phici Aota
propiia
qax.
^HIGMA
j8.
^MIGMA
80 SEPTI#fAHi^ PHILOSOPHICje
Pb'tlofophosw4gnos, SolcumLuna, luptteryMars^&Venusnofira inMercurit
noftroj^ Saturnusfeptimuseorunty inquoomnesfuntconiunClipmul'. Saturnus
tnimpatereil omnium\ At dum alii Planetae eunt venatum, Bafiliusin
hieroglyhicis fuisfigarisdicit, Saturnum CinftarCameh j retiapot*».
tare;quodinptimisnotandumeft.PropriaMcrcuriiphilGrophicino-
tafcrtur, quodadhicretcorporibus : Non enim ferrum magneti.nec
palca fuccino calefado magis accurrit &:adh<eret, quamMcrcurius
corporibus , hoc eft , conlanguineorum Planctarum feu metallorum j
Sohs, Lun^, louis, Veneris,authorum fihorumfibi confobrinorum.
S A B A.
De Mercuriofatis con(lat : Sedmnc de Sulphure in-
quirendum erit, quale hocjit f
S A L O M O N.
Eft agcns in materia,fubie<3:i forma,gallin2EgalIus,Bcia: Gabritiui,
mulieris maritus , aut fponfje (ponfiis ante commixtionem. Hoc na-
fciturinlocis petrods, concauis, terreftribus , fublimatum afaecibus
fuispernaturam ex parte inftar Horum tenerrimorum elcuatorumin
Alembicum pcr artem.
SABA.
Generatur hoc in montihus ?
S A L O M O N.
Siccft: Nam montes funt cubilia Naturaj Aibterranca:,inquibus
tanquamcamuratislocis illafcctus fuos excubat&edit vr/lnomore,
ptim6informes&rudes,quosdcmdepoht&colit,donccfpeciofifli-
mi fiant : Sic fulphur montanum eft philofophiciinitium,quod ex co
fit poftlongam praeparationem.codlioncm, & maturationem : quod- .
quc linguae vrfaceftrefpedu fui foetus, id ignis cft ratione noftrifiil-
phuris : Illa vtitur arte naturali , fuaq; induftria iuuat naturam, Philo-
fophi natura artificiali, ingenioq; fuo dirigunt artem, vt naturae antca
cxiftcnti fubucniatiCius fuperiiua tollat,S(: dcficicnria addat.
JtYtlQViii
lOOi
SABA.
Ex quogeneratur hocjul^hur ?
SALQr
lOI.
TeRTIA DiES: De TERRit FOSSILIB. 8i
SALOMON.
Si de matrc fit qujeftio, ex ventre TcrrcE vii giiicje ; fi de patrc,cx co,
quinonconcubuit,&eftignisnon vrcns, ccntium ccntri & circulus
quadrati , triangulus circuli &:fluxuslincae(euradixcubi. Hiccftra-
dius non finc vmbra,pircis non line aqna,leo non hne fylua, &c vipera
nonfineveneno, exquatamcn hr theiiacacontravcnenum. Vilisei
patereft, &plebeius,vtOedipoLaiiis> ideoq; viaillicedereimp«?a-
turj finminuSjOcciditur. Etiicparricidafiliusmatrem propriamdu-
cendoinvxorem , fitribiipfipareileu vitiicus, &:vxor ciusmaterlibi
filia,nurus,rocrus,&:auia. Qupdcremorinla(5teeft,pinguedoin oli-
uajipiritusinvuisjidfulphureftinmineris. Qui icparare fciet buty-
rum,oleum, & rpiiitum vini ex fuis iubiedis, quomodo ille ignorabic
fegrcgarefulphur phdciophicum ex fuisfubfiantiismincrahbus. In
icparationcillaars&naturavcrobiqucopcranturmanumutua.
S A B A.
Si JulphuY fhilojobhicum ciimuino (juid commune haf ^^^'^^^
hetfprohandHmJeu demonjirandum hoc erit fecundum
qHinauefenfuSjVt uinum omne honum dicitur reprajenta^
refuum CosTy4,
S A L O M O N.
Ad intimam artis mcduUam penctras, quam appetis. Quocirca di-
cam,vtiubes,&pofrum. Coloriiilphuris philofophici anteprarpara-jyi j^^
tionem fubuiridiseft, inftarcoloris puUorum anferinorumifedpoftphilofb-
rubcfciteovique,donccviolas&;ioiasimitetur. Odor, initioicpul-phicum
chrorumeft, in quibuscadaucrnpuircfcunt,tellcMorieno, vndc&^"*'**
aquafoetidaabeodem&ahisdicirur,feuipiritusfoetens,vtGebcrha-
bctjpofteafittolerabihsj&nauir.-ehumanaeamicus, vtLuIhusdefua
Quintaeflcntiafciibit. Saporminitioincognitus; quippequem ne-
jno iua lingua tangere poilir ; at poft guflus cius fit duiciflimus,vt
Morienusinquit. Tadusciusmediocrisconiiftcntia:cft,prim6Icuis
& aerius, dcnique ponderisgrauiflimi eile traditur. Hinc Moricnus :
Pondusverhllius multum eJl grauei Ez mox lEmnaturaaeriae^: Agmon
inTurba,circafinem,ha2Comniacomprehcndit,duminquit;£i//»<w-
d(rofus,filidw, imommtw igns^mQmmoSus aqua , imommotus vcnto •■, fed &
L Imf-
mt
lOi.
82, SlEVTlMAti M PhiLOSOPHIC^
teuipwit!, umts, 1^011110 fm, commotus hne , commotta aqua ^ commotus nnto:
tii(^:iu;xHqnoijjfifA:tiptmits; 6ijummumvmmu?ii:,c^iiuo(juejimfiumedtci'
nu : tmbirbii elt , & eii qnops b.i/rb.inpmtts ; implnnw, mn volans^ pltmw pra-
ditiis qtioc'^tit,& voUns : Etfiaquamtpfitm dixcris,veru)>idtcf4-j fiaqtLvn negof,
noiifahomgafii: HrccomuiaclcraiphuDeaccipipoflunt, qiiod aledif-
feir ipfo ante & po!l; pr.vparationem, vtcontraiiumaiuocoucraLio^
auppotcnciaremotaaJbaciukcunda.
S A B A.
T)ic clsriu^,cj:{idjit fuiphur apud Pfnlofoi>f}os , ^ vn-
cie cxtrahati4r,an cxfbiritihtiSy an vero corporii^a l
SALOMON.
Philcirapiii duplcx {iilpluir i!gnorciint,albiim Sc rnbeum. De vrro-
qiicvariisinlocislicfcnbiHir,rel-ercnrcRolario: 0«o./j?j'}.'t7ifi«rgf«f/<w
vttmmpuriim , coagnUhit iUad V!sfulphurisalbin&n vrmtis in.ngemtm :fiat(^
temf-icrit fnlpbar ruleitm opnmum natiirs non vrentis , erit resoptiniayVtfiat&x
toElixtradaurutn. Taltfiitphuresifulphurnofirum,&fapientum,&nonrepe-
riturfuper terram,mfi quad ex ilijscorpsri^bni ottrahitur: Lt pauio p6n: : Aiii-
cenna : Takftdphur non rcperitiirfuper terram, nifiilbd, quodeU m corpon/bui :
idco corporailUfubtiiiterpr^par&ntur,vtfulphur babeamus fiiper tcrrain : l^am
iorpus perfcctum per nofr!,m magifierium aivat & perficit tm.perfettum,fint
mixttonealicuius reicxtraned. Idem cx tradtatulo ['rocaro : Sufpimr fMo-
fopboru7n,inc[uk^efifimplcxignisviim.,viuificansaii.icorporamorti{a^&7na'-
turansea , ita qiiod natara dcfectum fuppkt.cum ipjn mftfitperfiute maturitatif,
fecundum quodmnatura ftiafit perfecium,ac per artifiiium magis ac magis de-
puratutu '.V ndc Auicenna: Talefiilphur non reperitur fuper terram, ntfi in
qtiantim exifiit in ifiis corporibiis,Sole&Lunu,&tnalioquide?Hefiiltud,quod
nuUi dicitur,mfiexparteDeifibt retidetur : In Saleperfbctiiis ; qu.ta magis eft dii-
gefium & decoitwn : Philefopbienitnfubtititerfunt imagtnatl, qudmodoexifiis
6orporibus perfe^isfulphura iila eliccre poffent , & Ipforum qiialitatesperartein
furgare , vt boc haberetur inarte, mediante natura,quod tn ipfis antea non appa-
7uit,quamuis plenarie & occulteprius habuerunt , & hoc nequaquamfieri conce-
duntfinecorporisfolmione, &inprimainmateruin redtiriione, quodcfiargen-
tum vtuuiH.ex quofaclafunt abinitio,& hocabf^ vHapermi.^itione rerum extra-
»iaxiim,qu&extranunatiiritlapidetn nofirumnoii mmdant. H«c &:limilia
funt
Tertia Dies; De Teri^^ Fossiltb. S5
rantFhilofophoiumaxiomara, qiiac ad hnem artis certiflimodudla
<iiri^untur,vtpatcac, quid fit iulphur eomin,& viidc petitum.
S A B A.
6x Lma igitur ^ Sote e^ educi dciere ajjerii f ^^'i« m a
SALOMON. . '°5.
Philofophi diftinguunt inter Sokm comiTiunem & philorop.hi- vt iolSc
cum,&:interLunam,hocmodo: Amoldus : hinofiro l4pide,\nqim,fuiU: Luna.fic
Sol & Luna in virtute &p<?te}itid,ac etiam in naturj. ; fi \m non ejfet , nonfier^t ^ ^•«^'■"p*
inde Sol,neque Luna j quia Sol c>~ Luna in nofiro lapidefitnt meliores, quum vul- *^"i ^^J"
gares in ipforum natura , eo qued Sol & Luna in nojirc lapidefunt viui , & vulga- piici».
resfunt mortui,refi>edu Solu & Lundnn nofiro lapide. Idco Philofopbi nominaue-
runt ipfum la^idem Sokm & Lunaminuxm ; quia in tpfcfunt potcntiaUter, &
mn vifihiliter,fed'in wrtute & in ejfentia. Ha-c Rofanus. Ex quibus appa-
rec, quodjdquando Philoiophi deauroloquantur, dircernendum
/it,num de luo & philofophico, an de communiinteihgi vehnt. Hinc
quidam aurum vt arti propnum (ubie(5tum ftatuunt , ncmpc phiiofo-
phicum,quidamabartereiiciunt,vidcHcetcomnuine. Vtriurquete-TcfHmo-
ftimoniaquam plurimavnushabetRofarius ; De communi licrefert: niadc nro.
Vanisfermentatus & C9cliis eslperfedus infuoftatufu ejfe , &adfuum vltimum ^^^ * ^ f"'
finemperuenit,nec ex eopluspotcritfermentari.Sic eil in auro. Auru^upurum de- JJ.^ dc"c'o-
duUumeUperexdnwi ignis incorpus firmum & fixum > &cum eo ampliusfer- mun^
nientare yOmninoimpofiibileeB apud P}nhfopbcs\ mfi habcatur muteria prima
9nctallorH7n,inquarefcluaturaurum { hoc eft , philorophicum ) inprimam
vtateriam, & in elementa mifcibilia. Recipiajnus ergo ilLim materum, vnde crit
Aurum^& mediante artificio deducitur in verumfermep.tinn Thilofophorum : Ef
mutemus hoccnm ingcnto inmateriamperfecfavi , velm fpiritum corporutnper-
y«<JJorK»;:EtdemdealiusPhilorophus: Experfecb nihilfieripoteU; quo-
niatn rertimjpectis perfecla in fua natura non mutatur , fed potiiis corrumpttur :
J<:e^jeximperf:clopcnitusfecundt)m artem aliquidfieripctefi: RatioeR^quiaars
prirHOsdiJpofitioncs inducerenonpotefi-y fedlapisnofierefiresmedta interperfe^a,
&imperfcdA cerpora,& quodnatura ipfa tncepit, hoc perartein ad perfectionem
deducitur. Si tn ipfo Wrcurio operari incepcris, vbi natura reliquit tmpcife-
ilumyinuemes tn eo perfeclionem,&gaudebis. Perfeciumnonaheraturfedior-
rumpitur , fed tmperfeclum benealteratur : Ergo corniptto vnitis efigeneratio al-
tmus. Speculum: meceffeefi, quodlapisnofierextrahattirdenaturaduorum
L i corpo'
84 SEPTIMANiB PHILOSOPHlCi*
corporunhnntcqnamdeeojiat EltxircompLtum: Ouomam eji ncccJfartiim,quoi
Elixir tnagis fit dcpuratHm, crdtgejl!:w , qiihn auruitt &argentv.m, ehqubd
ipfuTii babet comiertere omntno a perfeclionedimimnainaurum Philofophorum,
velargcntum,quod ipfamtmmeperficerepajfunt : Quta fide perfecttone fuaalteri
darent,ipfaimperfeciamafierent,eo quod non pojfunt tingere, mfiinquantumfe
extendunt : quoniam nulla res dealbat,nififecundiimfuam rubedincm. Et tdeoad
hoc fiiint operaniUpidc nofiro, rt meltoretiir eim tntllura co plus^quaminfui
Dcaaro natura. De Auio vcioPiiilolijphicoidetnaLiclorha:cad'iucic:Iohan-
ph;lofo- j^gj jg Aquino : Oui auri de(lruclionemi(tnorat , confiruciionem eiusexcurfu
mon a. K'*^"^^ neccjjario hautt ignorare : EaciUv.s ita.j^ ejt , avrum conjcrnere , quam de-
Jiruere. Ei mox : Philolophus ; Quiatirinn fcit dcfiraere.quod amplius non
eritaurum, illeadniaximum arcanum perticnit. Ahus dicir Pliilolophus :
Dijjicileeftanrumdeftrui.dijfiahmfconfirui: Sed addir: Eaiilius efi defiriiere
acctdcntale:quame(fentiah: Pei dccidentale aurem philojophicum mtelhgin
Quibusdiclisvaldeambiguismulcifedudli inccpeiunc aummefTen-
tialcdcftruere, combuftioneinfolo igne, cum Ijhbr.scalcinatione,
folutionein aquis acribus, quod cum longis laboribus, non paruis
fumptibas perfecerint, iniiciles pulueres pio tindlura, 6c damnum
pro lucro inuenerunt-.
SABA.
^hfcjue dtihio hoc ftilphnr in cofporihus fulphureis
cjHarendumjndcq; edMcendurfi erit f
S A L O M O N.
HocverirtimumeftvfcddiftinguendumfuiphurpJiilofb^phicum
avulgari. Vndecunqueextraharur, acornmui\icombuft:ibjIi&cora-
burencefeparaturphilofophicum. Sariscnimefthuic,hvirtutemfibi
abillo in-preftam gerat, ad fui propagationem:quemadmodum fa-
gittcEabarcucxrcnfoiiTipuIfaefufticit,quoadmetamperuenrar,vc{c-
meiancniovibrctur.Sulphura.fulphure,filiusapatre,vimaccipitj 6c
quod pater ante rudi Mmerua pra^ftitit, id liepenumero fihus genero-
fus fadis illuftiiflimis praeclarcilluftrar.
S ABA.
^NicMA Cur Vhilofofhiadeo uilitatem fuhieflieius, njndc eo^
'°^- rum
9^
jEnigma
104.
Tkrtia Dies: De TERRit FossiLiB. 85^
Yumfulfhur educitur,aut lapis conficituryinculcanty an ita
cftfVtdicunt}
S A L O M O N.
Materialapidis, quam D.Thomasde Aquino aquamgroffamvo-
cat, vilefcicobpnticfa^lionem aut incenfionem infimo, autobco-
piamiphus;quiaaquanurqnamnoneft,autpropterfcEroLem,nigre-
dinem,acvenenolitatcm : Pretiofa nihilominushabeturproptervim
incamateiialatentem,effeclum&iinem.
S AB A.
QHJd de jouis jilio flatuamyMarte y an non illevilis jl^\cu\
efiy Sfjiilphurjixum; ritbeum mjc hahet ? ^^
S A L O M O N.
Arics hicMartialis permiilros cornu ferire non intermifjt, at ca-
uendus. EftquidcmMarsphilofophic^efcenarparticeps, (ednoniine
perfona, quam induit, dum fratremreprxfentat. Mercurium Mars
apudBiifihuminclufitcarceri , ^cSolemiterum poft longas tribula-
tionesemilir. Vilicarcmin reiecffcamento feu fcoriai:erriagno(cimus,
ac nec copiam argenri viuJ, ncc fulphur, vcrum in eo oftendimus. Ha-
bctllilphurfixum in fe, (ed quod liquefieri ncqueat, nili advirrum
ignc intenliflimo,ideoq; inutile fit Philofopho.
S A B A.
Si vilius adhuc Marteidfit.an nonjulphur philojophi' jEnigma
cpim iatet infllice, aut lapiHis alhis , cjuthus ipfum ferrum in ^° '^*
chaljhem figitur y vndeMartefixius eorum Julphur vi^
detur f
S A L O M O N.
Dehacopinionequorundamphantafi"nataextant, quajadeofunr
a veritate aliena,vt nihil cum ea comunc habeant. Vilitas eft quidem
inhocfubiedto, fed quia nil Mercuriiinfehabeat, quo (blototares
perficitur, ab arte reie<5lumeft. Sulphur|quoqucoIetfiIcx, fedvul-
gare,quod Philofophianonadmittit. Rufticus hic eft crafTusq; fen-
fus,potiusMeliboeialicuius,cuiin nudafilicepeperirouicula, quam
L 5 Phi-
8<? Septiman^ PHiiosoPHiCje
Philofbphi, quafiillecx filicenatunifulphurad tinduramprctiorif-
/irnam complendam vfurpet : ExtramincraliajquaE Mercunopartici-
pant,noncllquzErendametanisfalus,neclapidifubic<flum. Vilehoc
crt;,(ednonvrccrdo,autresnaucii verumvtRcx extrafuum rcgnum
abf quc ornaru,,&: res opinionc hominum nihiJiajftimata, &c non fatis
agniu,licct pex le pretioiiilima.
SABA.
Filio itaq-j mijfo^quarimuf , an nonjulphur philofo^hif
cumfit inpatre , nempe loue ^
S A L O M O N.
Nec idncgandum^ ciim Pocrae antiqui 6cPhilofophi, lonidcnr
imperium,praecaeterisDiis,inh«ecmortalia. Siclupitcreft, quiregnat
inhocop€rc,nuncraptor,nuncadulter,nuncincefl:uofus, qualis dc-
fcribitur: Sulphurenim,vtvirileleumafcukim,abfq-,fcEmincoMer-,
cutio{eufexupatiente,otiofum dc fterilcefti ncc quicquam bonigi-
gnit > fed cum co coniundtum , 8z mixtum,arris beneficio foecundum
rcdditut. HinctotpcllicesIouia[Iaibuntur.torq;exiisnatifilii,im6
matrimonium cum propria iororc,Iunone j Oitus Palladis ex capite,
&maturatioDionyliin femorc^ nccnon alia,qua:hucfped:ant. Ve-
rumhocnotandum , licet lupirer apud Deos fit maximus&potens,
apudPoecas decanratus, apud Phdofophos celcbris, interPlaneras
benignus & rcgius j tamen inrei merallaexiftat vilicris prerii,aurhori-
tatis,fam2e,6cvtihtatis. Vt cnim ftridet inrer dcnres, (iceuaporatin
igne,abitinfa2ces,&deniquevirrum,quodatind:uraalienumell:.Au-
to&c Mercuiioquidemamicaturproptcrhumiditatem fuam, quail-
lismifcetur facile, 6cadha:ict; ied non in profundo naturse vnirur.
Metallumeftleuinimipondcris, & Mercurii lcuitcr compadi, Ipu-
mofi,&porofi.Hinccaut;etraclandumerit,neterrainutilisfiat.
SABA.
Ouidde Deorum auo, Saturnojentiendum erit ? ^n
»•9- ne hicpenes fe hahet fulphur philojophtcum , cjuoa ab eo,
"veluti virilia, amputandum ^Jeqregandumfit ?
SALO-
TiiRTiA DiEs; De Terr^ Fossilib. %y
S A L O M O N.
Innumcii indics ad oftium huius fenis contendunt , fpcrantes ali-
^uidlucri aucroiatiileapudilluminuenturosi atplerumque abfque
.ie,rarocumfpedimittuntur. QuamuisenimExamuiitorhtomniura
metallorum pater , &:docilis ingenii, magniponderis argcnrum vi-
uum Ivibeiisiu copiaj tamen auarus &: tenaxdiuitiarum poilelTorag-
,iic(ciiur>c]ui ne tantiUumpetenti communicet. Idcm namq; eft,pol-
fcili:; opi bas nunquam vti, & iis , (i abimt , nunquam egere iNuili ille
djr,iiii;diuitibu&,aquibusduplumreciperenondubitat,luointentus
Jacro,uoncommuni bono. Largitur manipuios , vt horrea lucretur.
Habcrinlecor, quoviuitiple, quo lUlphurphilofophicum gaudet,
hoceft.gianumfeminiiperfe6ii,attotumcorpuseftlcproium,egetq;
ip(epriiismedicinaellicaci,antequamaliismedicaripolhc.
SABA.
Satm-ni mrntionemfeye Jinaulis p-aginis aj/nd PhiIoJo<f muicma
■phos fi'jri,-vei tyrones anim^ducrikni : QuorjHm igitnr ^^^'
■hieCyji non cfl rcquijitum phi/ofophicum ?
S A L O M O N.
' RequilTtum quidcmeftj.atnon vnumphilofbphomm (iibiedlnra,
niiiallcgorice.Rddixcftmetallicajrerranigrajimmundajirpperfeifia,
caputcorui,aqua vifcolajn quacoquanturrcliqua mctalla, fcdphr-
lolophicain tam ininiundabalneainrrare dedignantur, ne magisnia-
culentur,quampurgenturaf2ecibus. SacurnusapudPhilofophospu:-
rrcfadcio,tenebrse,nubesobfcura&iiigredoeft,feueclip(isluminum>
Solis & Lun^E. Planetarum fummus,merallorum imuseft,in coslo vl*
timus,inopereprimus, cum ouumphilofophicuminucrfummundi
noniniuriavocetur: namqiiodinmundoeftprimum, inouoeorum
yltimum, & vice versa, habetur.
S A B A.
s^n non cum Saturno aperimtur porta fctentiarum,J£.viQUA
.mifeptimmesl; in ordine^ vt hahet Epijlola Rhajis f "^'
SB SePTIMAN^ PHILOSOPHICi»
S A L O M O N.
Verumhoceft,quiaSaturnusIanus eft^ianuacqi Philorophorunt
atrii pra2fedus,ille aperit,&: ciaudic , 8c gerit clauem , non ad annum
aperiendum, fedarcam recretorum phiiofophicam refcrandam &
claudendam,finc qua nemo eam aperire poterit, etiamfi Vulcani vio-
lentiamim|)loret, quseplusdeftruit.quam compoait. Aquahsceft
fortiSj&vorans Uberosfuos, quos genuitj ac Lapidempro loue re-
uomens, monumcntumhominibus inHcIicone pofitum. Acerum
hoceftacerrimum,quodfccitaurum mfrum Ipiritum. Qiudmultis ?
Saturnus ab hoc operc nunquam abefle debec, auc poicft, hcec fic
fqualidus, deformis, niger , &c loripes : Corporis enim damna ingcnii
docibus recompenfac fenex.
SABA.
^NiGM A lam video,quodad P^enercm^ Suauitatis Deam , digi^
"^* tum animumq) intendaSy cjua ^ rubca (^ cjuajijlxa efl ?
S A L O M O N.
Inhoc operecum omncs Dii Deajque , canquam in nupciis Pelei &
Thecidos,hoccft,Planec?minoiismundiconuenianc,nuIiaeftcau(a,
curVenns,DeaiupuIcerrima,&cuiiniifdc nuptiispomuaurcumaf-
fignatufuic, canqiiapulchricudinisinfigne &: brabeion,folaabeflec.
Ha:ccftHcfperusinOccafu,&LucifecinOrtuSohs,ipfiindiuiduus
praeambulo, vel pedilfequa exiftcns : Venus tinxic rofas albas fuo
cruorcinrubeas, cu.acumSoleconcumbcnre Rhodos vidicauream
pluuiam. Quidde VcnereBarjliusfpar/imfcnb.UjVidcntur fuoloco,
quemadmodum&fub Venensgcncraugia in Hicrcglyphicis i€gy-
ptio-Graecis,lib.5.quodhicidcononicpetinms.
S A B A.
^NiGMA Venus anfrofulphure.an vcroargentoviuoaccipitur f
"5- S A L O M O N.
Provtroque,diucr(brelpc6lu: Si cum mareiungitur, foeminaevi-
cemobit,vtapudMartcm,Mcrcuiium,ApoIlinem,Adonimi ficura
fccminis,maris.ApcIIcamanu dignum opusdicitur, Venercm ex mari
Cyprioemergentcmpinxiflc; icipfavcroexprcfllflc, &manualitra-
dkatione pcrfeciflcshoc eiit Artificis in magno raagifterio. Ex Saturni
visili-
Tertia Dies: De Terr^ Fossilib. 89
virilibus in mare abiedis coaluit Aphrodyte tanta pulchrirudine, vt
reliquasDeasomnesancecellar.Suntautemvirilianjhilaliud,nirige-
I nerationis membra, hoc eft, fulphur comburens , argento viuo in fpc-
\ ciefumi,adrnixtum , primumagensadgcncrandumfcEtumphiloro-
phicum. Hoc dum (egregatur feu amputatur, ceflat quidcm augmcn-
tatio naturalis grani perfedli, & omnis gcncratio ; at ex eo fulphur
philofophicumeditur,quodinaigentiviuiperamplomaricoalefcit,
& dicirur noftra Venus, feu Cbrjifocorallum,
6 AB A.
Quid Fcnus cum Marte habet commercii f jehksm^
SALOMON. "4-
Qupd Beia cum Gabritio : lUa enim faemina j hic vir eft. Vcriufque
proles Harmonia,Cadrai vxor.
SABA.
In QtdmWmea quajlionis initium vtfuit^ (icnunc /«^nigma
'vxore eiu/dem , l^enerisjilia , fuhffto. "^*
HYRAMVS.
Magnum difquiiitionis philofophicae campum ingrefli fumiis,
cvimdeTcrraefollilibusfcrmoiit. H.Tcenim iniilcntiitencbriscum
generctur, ante mille annos forte concepta , ab aftrorumq; influentia
informata, varias de fefe opiniones admittunt.Ncc vero omnes fumus
Lyncci, vtfedentesinmontium iugis penetremus acieoculorumad
intima mctallorum cubilia, & contemplemur corum matrimonia,
concubitus, ortus, agmen, & decremcnta : Et vt ocuh & ingenium ad
hancTheoriamfufticerent; nontamenastas&temporismora^corre-
fpondcrcnt tam diutinae contemplationi : Qujs enim noft;rum me-
rallavidit^&incunis^^vtitaloquarj 6cinRcgumcoronis,hocefl:,in-
cipientia mifceri, crcfcere per augmentationem grani peifedi, & coa-
gularitotainaurum? Magnificentiamaurianimaduertimusiampei'-
(tdd &:fulgcntis, fed humilicatem 6c vilem cius originem non per-
pcndimus. Agathoclesinformafiguli obfcurusmaniifl^et; atinRe-
gisSiculiomniacuoinnotuit.Itaplumbum quisadmiratur, &aurum
^ttisnonappetit? Scd hic c^Uizrendutn ^ quomodo hoc ex illo JEtiiGUA
gene^
M —- "^-
90 SEPTTMANiE PhILOSOPHICvS
gcncretUY ^er nattiram , ^per conjequms popihrlc (tt > vt
Pcr artcrnplumlmm m aurim promoueatur ?
SALOMON.
Poflquam, vtdidum, duoillifumi,fiiIphiueiis&MercnnaHs , fe
inuicem infubterraneis clauftris Sc venis complexi fanc, frigidicate
fupcrueniente coagulantur in fubftantiam vnam, denfam, &tad;ui
reliilcntem,mineramdicl:am->Exempligratia, Saturninam, qucr, f\
mox cruatur, dz ad vfum hominum applicctur, igiubusadminifttatis
conueniemibusj in plumbam clabon^.tur : hoc metallum prima ci\
ianua ad i€,fculapium noftrum. Inueniuutur cnim in eo Lunx no-
dturniradii,luiemaiores,(caminores. Namcum Luna Iithumorum
domina,motrix & acT-6trix, hincin maceriam adhucfrigidam &: humi-
damqualiratibus.aquofam^^idelicer, dominatnr,eiq;radiosfuosim-
primit.Cum vero Luna omne [umen a Sole recipiat muruo, inde radii
Solares in Lunaribusiemperoccultantur, licet noiT rcmper ad acu-
lum manifcfti.In Lunaplenaii funtmagis obuii & euidences.quim in
corniculata. Qup enimperkdlier &maturiorplumbaginis vcnaoc-
currit, eoplusargentiabfcondit: &:qu6 argcncum in mincra (it di-
tiiisfeu fiuius, eo plus aurijuic.
H Y R A M V S.
iENisMA Apollo itaq) e-xDiana, £r haeccx Saturno oritur f
"7. 5 A L O M O N.
SoliS^ Luna, prout vulgo capiuntur, vice m.Tali^ornm , hacferie
plerumquenafcuntur,fcd Apollo philofophicuslonge ab eodifFerr,
vt&DianaaLuna,&Saturni?saplumbo. InortuDiana:philofophi-
caE,Saturnusvtobftetricismunusobeat,adfcifcicur>in ApoHinisDia-
iia;Latonaautemvtriufqj matereft.
HYRAMVS.
^NiGMA Plus itaq}gratU fir amoris fenex rrcpotihm exhihet^
quamfilik ^ quos denorare voluit f
SALOMON.
Siccftrj quia amorrccemior pellit vetuftum> <5cauus in nepoter»
ii8.
J
Tertia Dies: De TerRvE Fossjlib. 51
nonraromagisinclmar, quampaterin filium: Riifticoquoqucauo,
pannis annisq; obfito eft , volupe eft, vidcre rcgem in ter ncpotcs,aut
neptemreginam. HincSaturnus in philofophico Planetarum ortu,
Dian2B& ApoIlinis,prGmus,con(Juse{l:,tucor&gubernatorrerum&:
pofleflionum omnium ad hofce nepotes fuos /pedlantiBm, donec ipii
adolercant#& minorezinitatis annos excedant.
HYRAMVS.
Quodfijenex cum filUjua, hoc efr, Saturnus cum^^^f,^f^
Venere cdllocetuY in vno thalamo^ an non inde generatio "9*
f]>eranda ejfiet ^
S A L O M O N.
Senibusfrigidioribuslocoremediiefta cali-diorepucllafoueri, &
hincthorus haud fterilisfub/equi rolet; quod intelligendum tamea
eftdefenibuscrudis, benefenfatis, noncapularibus, filiceiniis, qai
vnum,vtdicifolet,pedcmin cymba Charontishabent, 8c decrepitie
actatis cenfen tur.Hi cnim funt facultate generandi priuati , feminis in-
fcecundi&complexusirritij quibus &Saturnum, annis faturatum,
annumeramus. Vnde Venus, quantumuis foecunda,ipfi nihi] prode-
rit; In mafculo cnim fpermate niii vis agendi prima adfuerit,inane eft,
&liofpitiumabfquehofpite,fiuecampanaabfq-, piftillo.
HYRAMVS.
Quifit ^quodmatermortalts afilio immortaliinvtero MmcuA
€tU5 exiflente a morte non vindicetur in vitam, hoc efl^ ^^**
Saturnus a Diana iuuentuti reflituatur j aut Sole \
S A L O M O N.
Delidla, debita, 6«:morbosparentum,inprimismatris,ille, quiin
vteroeftmorbofo conceptus,&:concretus, atquehincmorbisobno-
xius, tollere non poteft,nifi prius ab ikis maculis fit liberatus omnino,
& in fublimiorem puritatis ftatum euedus : Ita Sol in vteroSaturni
exiftens,nihililhpeifedionis,quamipfen6habet,concederepoteft:
M i Atfi'
92. Septiman^Philosophic^
AcflcxSaturnoncpoSjtanqaamHcicules quidam,prodiedt,iIIeerit
monlhicidj, moibiiagu>, AlcxicacoSjcs: 1-crarum domicor. Dc filiis,
qui omni fua: pirenteias, proauis &c familia: prccluxerint, innumera
habemusexempla, non aurcmdcrecensnatis, auc adhuc inmatricc
contencis. Quid cnim pra'n:arec,qui vc planca viuit,ncc nouic fe viue-
re,autrcntire, Ik in ancipiri verfacur diicrimine, an mnndo fenfibili
vnquam vluiushc, hoccrcieniibusinhocmundo:- Qu-dauxiliiiup-
pcccrcc, quiinomnibusalccnusauxiiioindigcc, quidroboris, quini-
hilroboris,plurimumimbccilIica:is, obcinec ?
H Y R A M V S.
.^NiGMA Quidji S.nnrntis Mjrti copulettirf
'"• S A L O M O N.
Infrugifera & ha:c efccopuljicio, cjuia mafculi nongencrantcum
mafculis, nec fcEmincECumtoEminis, fcdh.T?cumil!is, incra lacitudi-
nera tamen ajcacis &c fanicacis vcriultjuc : Ncc vcro illi dao niifcentur,
ni(iarciticio&:blandiciis,arouehocin vanum: Nullusibiamor, nul-
lusnexusnacuralis,nullavalaconccptionisaucgcner.itionis,nuIlum
femen; nullus icaquchud:ns aut fccrus (pcrandiis. Dcvcioque Au-
ihor Auroraiconfurg. c.i.cx AriRocelcad Alcxandrum: p«u,inquir,
cmnecarens lnmine demmierovegctabtUum , a Saturncrsgttur, cretattrtlmi'
tur j Et ijnicqiiid vegetabilium estfioridim , nonferensjruttum , Martt attribui-
tur, &pertpfum regitur. Vcitaque nuUus fruClus a Marcc & Sacurno
philolbphicis expcctandus cft, icamulcominusanonphilofophicis,
Bempcplumbo 6c fcrro vulgaribus.
H '/ K A M V S.
JEiii£}iA Qu.fC4Hja eff, CHY non coeant in unam fHhjlantiam
mediocrts liquefaBionts^ temperamenti , & eljenti^acjua^
ta 3 h^c duo corpora , nimis dura^ftcca , ^ calida , nec non
nimisfluida^ humida,^ jrigida ?
SALOMON.
In Marte eft fulphur nimis codtum, impurura & terreftre, multum,
paucumveroargencumyiuum, itidem terreum &impurum, niinus
coftum, feu adhucimmaturumj & non aequatum : In Saturno fimili-
ter
111*
TeRTIA DiES: De TERRiE FOSSILIB. 95
rer tcrreftreitas nimia,impuritas , 8c immaturitas adeft , tam fulphun,
quam argento viuo : Vter itaque alteri fubueniet, Sc fcorias detrahet,
impuritatem originalem abilerget ? NoncumaquisimpurispuraHn-
tcalauandoreddmiusjied magis fordida. NonKetidisfoctorempro-
pelhmus^fed augemus. Inde nec Mars Saturno , nec Saturnus Marti
opem fene poterit,nifi prius a quodam tcrtio in digniorem puritatis
guadiim c.xakcntiir & fubhmentur , vt ahos inferiores , v^l fui gcneris
quof CLinque ad le attrahant>&: transfcrant.
HYRAMVS.
Quid de loHC & Martejiatuis, vtpote patre ^^filio ? ^«'gm ^
SALOMON. '^^*
In ccclojVt Planct;e, fitu propinqiiiore gaudent i at non ita fub ter-
rain todinisjmuko minus in focis philolophicis. Cerus cnim m Tur-
baait, didum elleabfqueinuidia, quodnullafitpropinquitasintci:
ftannum & argentum viuum, & quodferrum habeat magnctemat-
tradiuumfuij a^svero Philofophorum,aquampcrmanentemj quo-
rum neutium cum fitferrum, autftannum , ideo coniungunrur fru-
ftia, quiacommifceri rcnuunt, tantumabeft,quodvnianturintet{e
pcr muiima,a feinuicem purgcntur,&perhciantur.
HYRAMVS.
In loue ^ Veriere , tanc^am in tutia , an tin^uraper^ iENicM a
fe^iolatet^^ "^'
SALOMON.
Philofophi multa verba faciunt de aerejLatonajtutia ; fed philofb-
phice intclhgi volunt. j£s enim vulgi non cft eorumi nec Latona
communis, materDianae& ApoHinis.Rofarius, Bltxir,inqmt,quodfe
cum corpore mifut,efl quafi tutia cum cupro :fed augmentatur, vel crefcit cuprum
de illa tutia^cuins ratio efi,quia tutia res terrenalis efi, Elixirautemfiirituatis,&
rtuertiturnaturafuigeneris ad aliudgeim : At dicitPhilefophus ; ifi quafi
tutia:quafiautemep,dcfimplictterep, longe inter fedifferunt : lupiter
jnultaspeUicesfequutusdicitur>fedvnipepercitVen€ri,quamuishic
&illetotodiftentgenere, nempecommuneftannum & philofophi-
cum,vt & Venus. Quod ft Venus & Iupiter,vt decent , praeparati fo-
rcnt, quisfcit, annonhicinterDeos,illainterDeas,fitmaxiraaeau-
M 3 thori-
94 SePTIMAN^ pHILOSOPMlCit
» thoritatis ? Pra:paratio rite fa6la ex inconiienientibus impuris &:in-
>» habilibus eflicit conuenientia,pura &: habiliaad opus.
H Y R A M V S.
jEmGUk Multo minus Saturnum O* h^^m > inter fe mifcendos^
^^^' admittes^ol? caujasantedi^dsf
S A L O M O N.
Redbeconiicis: Inopere philofophico ^ coelo magni mundi Sa-
turno lupiter proximus cft j at propterca fubiedum phyficum non
componunt mutua fui mixtura. Sed quod in natura locum non inue«
niat, cxiismixtisrcfultat, nechoc, necillud, fed vtrumquc, veluti
crama.
H Y R A M V S..
Mtiiouk Qujdfifermentum ex nobiliori genere iam diSlis, hinis
^^^* interje mixtis>adiiciaturi an nonfermcntumfermentatufn
injui naturam trahit j 5r conuertit f
SALOMON.
Fermenti vispotens eftinagendoin fermentum; atre/picienduna
eft ad agens &c paticns , an fatis conueniant inter fc, aUas fermentatio
«eutri quicquam proderit : Triticimaffa a libi iimili acida redditur,&:
^tiUter fermentatur,non^baiiena,autdiuerfa-, lic mctalhca mixtura
ametallo,vihprap,erfe6tiore,frigidior a cahdiore vim {Q(k propagan"
4i & maturandi re cipit.
HYRAMVS.
jenigma C^^ Philofephi^ inter quos (jehery dicantexfjrejfe,
1^7- manjieriumfieri ex corporihus & ffiritihus ^fratcr cor^
pora iam diBa 0^ fj)iritu opus efl ; Qm ucro ahnegent
J\4ercurium vulgi , ^ntimonium tamcn recufare ne^
queunt: Huicenim nonfufira currum triumphalematfi
trU
TeRTIA DiES: De TERRiE FoSSILIB. ^
tribuunti 6* in medicina corporis humani prim^: Qu^
tua cfi , Kcx Scremjlime , de hijcejen^ntia ?
SALOMON.
;. Hiccftillc fpiritus , qui plurima arcanainfuanatura abrcondit,&
cuius dotesomnes nemo hominum iimul 8c iemel comprehcndeie
valcar, vt nec Architcdus circuh, veluti Bafihus teftatur. iHud , ran-
quam Afiica, (cmper aHquid noui artificibus gignit, Hores, aquas,
olea,rah"a,balfama,erocos,tind:urasvolatiles,vitra, &:innumeraahai
quae tamen aliquidviolenti Sc vcnenoilnonraro rubpalliopriepara-
rioniSjVtangucm ihb herba , tegunt,&pro medicina falutariniortali-
bus ingerunt. Meucuriiis eil,^ alas in promptu habet,vt ne tantillum
iniuriaruma VukanovelPrometheopatidignetur, quin femper pa-
rarns litadhigam,v: aquila ad volatum. Huic qui comburcre pennas
illccibeius corpore noucrit, habebit fpiritum ad multa vtihihmum,
de quibus vulgo nihil ebuccinandum erit. Verum Capricornus eil,
videncinlultet tua: faciei, teqi fupinum m teril^proilcrnat. Multis
nocuit (liis pra^acutis cornibus,paucis profuit, niii fortunatis. Eil ter-
ravolansperacra, &aci:terreftris, ellaquaiicca Sc puluerulenta, &
pukiis humidus : Penetrat quidem ad intima, iedfurax cil, vt Mercu-
rialegenuseiushincquoque agnofcas; Apolliniboues, Vulcanoin-
ftrumentafabriha,Cupidiniarcum, Veneripcpkimfuratustraditur,
Serpenseft,quimittitfuasexnuias,voIucris,quxnidum. Sedetiamii
mille encomiis prajdiceturille, tuvide, cui fidasi ne cerdonem pro
RegeamiiTo matri (ux Reginae domumreducas, cum pudore able-
gandum. Habentartificesquoque fuumAntimonium,avulgaridi-
ftanSjquamuisregulumftellatumMartialemhuiusnonreiiciantjfeci
ad plurima vilirpent.
H Y R A M V S.
^ntimonii fignaculumfeu charaflermundus eft cir^ j^^^
cularis crucejuperpojita, idq; non iniuria; cjuia mundo toti liS.
iddit crucem ^ vexationes» non vnifaltem homim*Vnifi
uerjalfs
^6 SEPTIMANiE PMILOSOPHICiE
uerfalis crtfxefl Chymicerum , fuh qua, multijuccumhunt
&• emoriuntur ob difficultatem : R^iiciatur itaq-j extra ar-
tispomosria : An non verefic iudico ? .
S A L O M O N.
Non opinor. Ononis herba cfl aeulcata.Refla bouis,vel Mora ara-
trididla, quiaiaagrismultum moicftixagricoliscreec: anpropterea
totaextirpandaerit? Ncutiquamj quiainmundoornatumaugct,&
homini faiutaris eft ad pellendos lapillos ex rcnibus & vefica. Ita & de
Antimoniocogitandumerit. Eftmulrisremorx>damno&caufaina-
niumlaborumj fcd nihilominushabet(uamvtilitatem,&vimmani-
feftamin multis morbis, lapide, lepra,aurigine, & fimilibus : Maneat
itaque in officina Chymicorum, vt tanquam fapo eorum manns&
faciem, ficillud , ingenium& mentcm purget & clarificct, quo vi-
deantanteanonvifa,&intelligant anteanonintelledla.IIIotis mani-
bus licet attingere illis carbones,fed non arcana impura anima & illo-
tadonfcientia. AQ6imonium,vtaurum,ficillosfebruct. Rhodohoc
fimileeft, (eu Rofetoi neutrum abfque fpinis, moleftiis, &cautclis
vtilitatem prarber. Hcec eft herba,feu Saturnus dc Canalibus, qua la-
pis Bafiliano fratri eiicitur, & fanitas reduciturpoft iniinita cxperi-
mcntafruftraadhibita.Nontamenfiimauthorcuiquara,vtinvulgari
illofoeculcntofcmimctallotempus&opesperdar.
H Y R A M V S.
iENiGM A Quodjt Qtpricornti^ iam difltts in Veneris hortum ex^
"^* ponatur^^vt lucente Sole rojks ibigu(iet , mirum 'vidcbitury
quantus purpurearum rojarumprouentus fequatur.aut ex
jimo aut calore diSIi animalis, an hoc pro nihilo reputap r
hitur f \
SALOMON. I
Scitumcft, quod Venus Capricorno coronam purpuream impo- *
nat, verum cum ipfc petulcus flores depafcat eius horti , excluditur,& *
nil pratcr vnius dici pulchritudincm & faftum iUi relinquitur : Venus j
bcnignifTima cft Dearam , fed Capricornus ei aduerfus , bcnignitate *
efus
i
TeRTIA DiES: De TERRiE FoSSILIB. 97
,eius fcui nequit ; cxccptis paucis flofculis ; Si vcio Capricornus corni-
bus & dentiouspnuad poflTet, facile m hortum Heiper idum admitte-
4:eturpraealiis.
HYRAMVS.
X^uodjiCapcrhic Marti occurrat^ cuiproprm addifi An^gma
catur ^ries , annon hincflillt in Erichthcnio exortat ro^ , ^l^'
Jfur a Mart€yfixitMem (^ colorem jc^uireret ,jcjeq; Re^
cisbhilofophicigenethliacamdcmoiiflraret}
SALOMON
Irixc Maitialis ftella in Ericluhonio accommode fitacft , nempc in
brachio fihi Vulcanii pra^ooftcio modo nati, ferpentinisq; pedibus
repentisjdequoalias. Vulcanusenimpri^tcrBroiheaomnibusridi-
culohabitum,& huncgenuit. Cum Marte hic Cygnus quad inuul-
nerabihspugnans,rolo frilmine louis abeo dirimitur, hoceft>Vulca-
jiiarmis&tclis,Iouifabncatis; Pyth.i.goras Cygni animamimmor-
talemdixit, quiaimmincntcmortedulciilim^canatj Acin hoc falli-
, tur. Apoiliniquidcmob id faccr habeturj at quia f^pc perdat oua,
c^uibusincubat, parum vtilitatis prxllat, Huicillefumusalbusnon
abiimalis^il.
HYRAMVS.
SedimperfeSlis relidt^, an non in Sole^ JLuna, ^ Mevfi ^nigma
curio quid veritatis inefl f '^^*
SALOMON.
TutcfciSjPrinceps prudentifiimc, quod materia Lapidisphilofb-
phicinonexiftatinvarietatererum,&liinvnofubiecto (quodforte
nominafti^ infit, nonpoterit eire in illicontraiio.-atineftilli, quod
habilitatem habet , ad tinduram recipiendam. Taleeft,quodinvia
.perfe6lionis adhuc ambular, nccad eam peruenitpernaturam; vbi
, pcrfeeliflima&imperfe(5bif!ima corporaexcluduntur. Quidautem
perfedtius auro,quidimperfe<5lius Mercuriovulgi? Ergo h^cduoin
ccnfumnonvemunt,niriforteperaccidens. DeLuna quis dubitare
pofllt,fedimmerit6. Omneenim,quodperficitur,Lunaremhumidi-
tatcm fuperHuam antc operationcm habct,p6ft deponit. Ipia cft,qu«
N crefcit, *
crefc.k, cornuarumit, &amittlc>autponu$ab eitis influentia, her&ft
Luna^ia <dida : lUe cft nofter fgnis innatuialis, quia narurali , vt coecus.
a vidcntcduci debet,eo quo via artis poftulat.His adiungendus eft 3c
3.[ms,ignisprMer ti^turajnvocams , & Trias ignita erit abibiuta.
H Y K A M V S.
4»-NnGMA, ]ii4na mottis intermctiiv^ inter Saturnum ^ Soler?i in
^•^' ^h^rafrbtcryanea obfevuiiur a^udnatuViim , Hincforte:-
^abtiddYternpra^/diy^^oviltuYeiHfmodit
SALOMON:.
Argenjcum noftlum eftaurum noftrum , &aiirtmi noftrum eff rul-
phut noftrum , 2c .-cs eft Mcrcuriti^- uoftcr , tcrraaJba foliara, in quam: .
{bminandum eft noftrumauritm , ■ve mulriplic-cm trud^um krat agri-
cola: fuo : Luna pKiibfophica aiitem non cftargenciun comra.u ne, lcd
vegetatjVt planca,viuitqu?, cum vulgare lit mortuum , & non ablquc
focdis maculif. Msrcurius philolophicus virgo cft, q^uia ncc ignem>
necmarkumtcrigir. Eftennnrcs, quam ignis non tctigii, vtinquk -
PlatoapudRp(anum,aquanofterMetcuriusrurgir.EftBeia,&Albi-
fica, ex loco putrido extrada & euedla in eam pulchrirudinera , vi
omnibusfitadmirationi. VelutcapiucnimMcdurajinrnpidcyomnc
fibi contrarium conuertir,& ftnporeoppdnrit..
HYHAMVS.
j^iKSMA Qjiidvtilitatis cs} in Mercunts cxtracris exiorfxnU
*^3' kus,tarnperfc6iis , quctm imperfeftis t.
SALOMON.
Multa fimul compledterisjquorum quaEdambona,non-pauca ma-
h.. Mercurios enim ex fuis corporibus extradtosnonreiicimus j (ed
prc^modo exnadbionis & dignitatis ipforum corporum , vnde petun-
tur,ccnfemus , fine quibus ars abfolui nonporerit : Alij Mercurij funt
molles & fcemineijalij duri, reniccntes,^ mafculi, quidam currentts,
quidamcoagulatiinformapulucrum. Exhis eligendi optimi, boni
ingenii&indolis, (anacconftitutionis, abomnihcterogeneitatepur-
gati{Iirai„q^uibus maritus ex alio monte Hcrmaphroditi inueftigan-
dus &
Te«.tia Dies: De Terr^ FoSsii.i8. 59
4us 5c caniungenduscric: ReJjisincelligcquiednarcirurinduobus
jdontibus Pacnafli,cxigua valle intcrm^dia.
HYRAMVS.
^n non exirahuur Mcrcurm cum Mercurio 0* MniG^A
4iqttafonif ^54-
SALOMON.
Sic fan^ : Ynus cnimMcrcurius pcr alium extraiiitur, aqua fort?
'Vtrumque roluente : Sed iaiiis quis fit cautus, nc laboret, vt ftulti, au-
-rum & argentum corrodences cum aquis aciibus, eamg; folutionem
vocantes, addendoaliquidMercurij vulgi,iedvtphilofophi; quo-
-rumaquadigitosnon madefacic, tantum foluens, quantuni ipfacoa-
guIatur.Hxcaquacftlapisincapiculi5notuspoft:coagulationem,^n-
*e,acexumaceicimuin,quod aurum fecit mcrum fpintum,
H Y R A M V S.
Mercurius ex SatHrno rite cxtraSlas an^dmittitcoa^ jEnigma
v^tdationemfHiinaurum} *3j'
SALOMON.
. SaturniMercurius impurus &luteus^ft, terreftreitatis m uhjc par- °
ticeps, crudus &aquofjs, idcoqi fatis pondeiofus, qui cum tindura
j>hilofoph!cafacileco?-gulatur, fedablqueeonequaquam, quodacl
^tilitacem proucniat. Non cnimtft fulphur fixum & rubeum in Sa-
rurno, nccillud force tortuna m coper coagulationem gerierari eft '
polhbilejfinequoomniscoagulatioeiuseftfruilranei laboris&iinis.
NoniatiseritfigulofeuVulcanokominem foimafle ex luto, omni-
busfuis externis membris expreiiis, acdeindeignein lapidem conT-
bureicquafi per ignis caioremci fenfus ^ n^.Gfus accedat, ied oportet
eianimamrationalemimmittereabextrinfecus.AchociiliimpofHbi--
.lcerit, cumanimarationalisnon fitin bommis voluntate:Ergonec
figuluspcrplafticen hominemviuumpfoducere poteric, necvulc^a^
risartifexcxMercuriopIumbiaurum, multo minus Tiia^uram au-
roam.
N \ HYRA-
1«0 SEPTXMiiNiC PHILOSOPHICifi
HYRAMVS.
jEnigma Sed auYum cumfit dscjuatum tn quaUtatikus quatuory
'5^- ac Mercurm flumbi fngidus ^ humidus ^ hic non pote^
ritjieri calidus ^ftccus , hoc efl , Tinflura» antequam a^ \
auationis aquilibriHm , in quo ,JiceJfctur ^ aurum habcbi^
tur , pr^tergrediatur ?
SALOMON.
Sola Natura hac coagulandi via vritiir, &: jequandi qualitatcs i»
aurojfedneniir.iumidf: humk^oabkimat, longillimo temporeince-
dit,qiiodtempusartifex expcdtarenc;uir. Ncquc enim in omnibus
arsnaturamimitaripotell. Hoc ccrtumeft, in Mercuiiufnkucom- «
munem,{cuSatUininum,nQn poflcmttoduci qualitatcs ficcas&ca- j
lidascumcfl'en.tialico!-ji'erubeo,niilpertin(5l:ur:cproic6}:ionem.Ne-
mo enim potefl: in m?£^no mari aquam ccrtas menlura: autpondetis.
calehcerCjalterarc^riccare^coa^ularCjrinr-crc.&indi^nioremftatum
euchcre, neaham aquamr.ingvit, vcl ahciet iiiriul, atqucitatoturri'
mare cale£iciat,ficcct,&colorcr,q^uodnunqunmpert7ciet.Sicncci,n
p» Mercuiioquocunquca]iquamparcernatt<3rabiccalefacicndo,ficcan-
do, &coltirandoin rubeum,.&reliquum intaflumrelinquet. Aut
e. cnim totiim hmnidum& frigidum habcbit ; aut cxiccatum inpulue-
reminutiicmjnontindum, nectingcntcm, abfque calorc imprefllo,.
c^nftanti&iirmcproutrequiritur.
HYRAMVS.
jEnigm A ^n non Mercurius 'vulgi , W Saturnh 'velantimonii^
peraurumcoagularipoteritj cum tot Chymijla huic rei
multiim tnhuant f
SALOUON.
Amalgamarchceraurum cumMercuriovulgi, vel huic fimili, 6c
coquerc , donec Mcrcurius fua humiditate naturali priuctur, & in
Turbit f vtvocantj tranfeatjfcdhicnuIlaeft:mutatiavelaltcratioin
natuiaauri, nuUamultiplicatio, velaugmenratio auri, vel tindtuia: j
fcdfahemexi€catioMfrcurii,qua£inutiliselt,&:compofitumpcfdiri
&C0I*
157-
Tertia Dies: De T£R.k>e Fosstlib. IOI.
&corrumpit,nona(idfgniorcm formam euehfr. Et fiqua; ciurmocU
congularioncslcguncur, runtcamenomnesiophiftica:,&iIlegitimae,
cxaminibusdebitisnon correfpondentes. ExMcrcufioenimnon fic
ful^ hu' auri, nfiin vafe Heimetis exjere eiufdem , quod viridis nofter
Leoeft,& larer inminera,^«<i»//?«ffwm4rfW,inquitRofarius,iw///'i««'
t^stamennoncredcrent. Hanclivcnditores.ignorcerent,.nonvcndcrenc
ram vili pietio, nccRcgcs pcrmittercnt ad quenquam PhiloronKo-
rumpcrucniic; Etficftu^ium piiilofophicum cflcc inanc, &periiet
fcieaciajVtPccrus de Zalcntoinquit,cum iuis.fratribus..
HYRAMVS.
Q^d de unSlura 'volatiliflatuis > an cafgi poj^it , >enigm a
necnti ^^^'
SALOMONT.
Sunt fpiritus antimoniales, quiexigne aurum ignitunTyCui mifti
font,dcfumptumfupcrficietcnuscingunt,&alciuscolorant: fedHidi
iterum admoueatur igni, tinftura auolatcum (piriru, & frigefadlum
aliym dc nouo aiTumit. Hi funcarcis &: naturae lufus , qui nunquam ad
IJcrfecflione ccrtam dcduci potcrut.Fucuseft,qui a Vulcano Soliprjc-
tenditur:.AutpotiusDaphncfugitiua,qua:Apollinis amplcxuadca
fbrmidarir, vt in vegetabilcm naturam, vidclieet Lauream, potius
tranfmutarioptant,&: obtinuerir,quam virginitate deflarari. Apollo
amat hanc Daphnen,fiue antimonialem tindturam :fcd ex nucu Vul-
cani hxc abir in fphxram fui rcgni, aerem , vbi delitcfcir,incognita.
Anima€ftcorporummortuorumviuificandorum,qu2fiauolet,noa
captaturcumfalconibus, vtArnoldusJnquitj At femper mcditatur
fugam,cumeius motus furfum ncccflario fiat;^ quifialtcrctirr, vtde-
orfomverfits centrtrm afijperficicconiingar, figitur & fiftitur fliga-
ciflImavoIucris,&:pennas3mittit,quibusnimiuiafidir.
HYRAMVS.
Quidoleo antimoniidifliUati per ajcenfum in I{etorta ifNiew a
exminera^oflputref^Slioneminflmoattrihuisl '^^*
SALOMON.
Maltum temporis,taboris,fumi^us,pecicuIi; atnihilvtilitatisanc
^W K 5 lucri.
1^1 SEPTIMANiE PHILOSOPttI€iE
liicri. Habct hoc flilplitrrubcum,inftaroui vitellorum,in re,habet5e
albumen Mcrcuriale; funtq; qui dicant, co fulphui^e CQclilearargenr
teum immtfTum <:olorari 6c tingi exterius in aureum , fe<l colorcm per
ignemabigi. Sedquamuismagnaarcanainhocoperelaterepofluhtt
hominiincognitfli ideoqvidnonparuifaciendumfit; tamcncumad
hanc intcntionem non inferuiat, fugienduni crit. Siquisveroillud
{itlphurindefcparare&: figcrc norit; ftioquc argcrtcoviuo in debitis
pondcjibus coniungcrc-venenofitate omni abfumpta j abfque dubio
habebitrcm in medicina, cui vix quie^^uam compaiari qucat. An.
iicminauriiicioprsftet,abexperientiadifcendttmcrit.
HYRAMVS.
jEnicma ^nne aqu^n gradatiua ^ fxatiua in hoccpere cjuid
H®' toraftant, hoc eft , an tin^uram exaltent , fzant^ aut in
ar^ento quidaurircddant exfuanatur^i
SALOMON.
EiTc rudimentum tindura: in falibus Sc mineralibus quibu{3am»
non eft dubium ; fed hoc ad perfcdioncm per arris bencficium dc-
ducere,omninoeftimpoflibilc. In fanguinehumano eftpotentiafc-^
minis-, quia hoccxiilofit; fcd ex (anguine folo vclle foetum viuura
artceducerc^natur^contrariumeft. Opuscftenim fanguinis altera-
cionein genitalib.us, &: fpiritusvitaliscommixrione; deindc invafis
debitisconccptioncgeftarione, niitruione, augmcntatione, &ani-
mationc,anrcquamindeperfedusnafcarurhamo. Sicadtinduram
falium,vtvitiioli,falispetra:,annoniaci,&:minerahum,vtcrociVenc-
ris - Martis, fulphuris, antimonii, & flmilium , multJEopcrationesrc-
quiruntur, priulquam perfedionem adipifcatur, linequacftinutilis
&vana: Vndceniminilliscolorrubcuspuriirnnus? Vndefpirituali-
tasiimul Sc hxitas? Vnde tcrreitatis remotio, Sc claiitatis introdu-
6tio ? Vnde radicalis permixtio cum metallis,iifdemq; perpctua & in-
^iuidua adhaclio 2 Sane haec omnia in aquas fixatiuas mtroduccrc vcl-
le,cft aquam cribro haurirc,& Sifyphi faxum volucre c6,vnde pronus
Htlapfus.
V
HYRA-
Tertxa Dies: De Terra Fossilib. 105
HYRAMVS.
Qutdcamentatio cum puluerihtis ( eiufdem ej^cacU ) je >? 1 6 m a
fxatiuis vtilitatUpromiititt '"^^*
S A L O M O N.
Si aiirum lateat in gremio aigcntiabfconditum, priusdi(5ta:aqirac
^indeexruibant & eiiciunt, &c nihil in aigencogignunt, cumnon
fintpropiium,naturareagens,fed violenrum,&tyrannicum,nataT2
aduerfum. Sic hi pulueres abdununt, vel deu^rant argentum, & au-
ruminradlum rchnquunt ineaproportione,quaratuitinargento;&
nihil in fubftantia argenti vel auri immutant , nifi quod vnum ab alio
fcparent. Siccx Rhenenfi auro Vngaricum ficere, ^epaiatoargento,
eftrcsfacilis,&po(TibiliSjfcditaiVtrufticacxIadeiegrcgat,nonfacij
tnLidejbutvrum..
HYRAMVS.
Qj^iid arcani esl in crecis metallorum ^ jluigua
SALOMON. H^*
Crocusmetallorum, liexveroEnte &:principioortumducat, eft
fcs, qu^artemconfummat, vtDemocritusapud Flamellum loqui-
tur; acficxalienofonte deriuetur, plusmufcilimofi ,quamodorati,
fccum rrahit. Tingitquidem; fednoningreditur,hoceft,quodnni-
ffradatman.u,dextrarecipit. Manet anteoftium Rcgis, &aukmnon
kitrat,tantumabeft,quodRegemRegiIlaexornarevaleat rntempus,
Qujs hac Regem induat,inquanec caputrnecpedes exprimuntur,
necquicquamaliud? Eft {abulumabfqucaquaj&lampasfineoleo;
cuiusvtihtasnullaeft. Quidplura? Pukhrumeftvenenum,nonme-
eallorum,fedmortalium,quodde Vcnere venuftisc|-, dicifakt^
HYRAMVS.
Qjndref^ondendum iUiSyqui tinSturam ^uajiuerunt ifi jEm^uA
0mmhu6 hijcey metaUis, f}>iritiius , Mereuriis , aquis, oleis^ H5-
falibui.prout diflafunt, & nihiHnuenkntes , totam artem
damnarunt/ijtimpoj^ihilemt m
SALO-
;i04 SEPTIMlNiC VnitOSOTHlCM
S A L O M O N.
QuodGcbcriiKlemohiidr, inqd finrpucroruminfi:ar,qniinatt-
guflis icdibus concUif;,nil iniaginanrai de Imlia aut Ameiica , fed to-
tum terrarum orbcmnonamuiiuspaterc, cjuam ipfi oculis vidcrint,
autumant.Fatcor^nlicjuidfcnanviderunt,autexpe»:cilunt,quodnon
fucceilicjfedaonid.quod fciit &expcri»iidebuerunt. Sitotfintmi'
jieiaJia,& mctalla, quoi elemei.u iitcraria, tum eorurA compofitio
.crittammultiplex,quamiitciarum-, cxquibu$infinita:voccscompo-
nuntur a fe inuicem difFercntcs. Non mirumiraque , fi quisccntiej
millcexperimentaper ^o.annos autampliustcntaflet, ^attemnoa
inuenerit:quiaperexpexiraencr.eamimitnirinonpoiredidUcantPlu-
lofophiinecperfolamratiocinationem, autper vnam naturx con*
tcmplationem,necperdi(5l:aauthorumfolumiTiodo,eorumq-, confo-!
nanciam : fedper h^EComniafimul Diuinoaunucnte Numine^ Vnd^^
nonlcquitur,
Multa expertm efi , <^ tiihit certimuit :
Ergo nihil vcricacis eftin artc :
Nam arstcftaeftfub ailegotiis, veluti nux vel araygdalumin fuocor*
tice,&tcftudoinfuatefta. Adinccrioraeius adyta luilrandacuiufuis
cftlaborare; atperucnircvnius cxmillibus.
H Y R A M V S.
Sat amc didum nuncopinor^, Tuisigiturfcntentiisacquicfcirtius,
(edita, vthasquafftionumviccsfolucndarum lubcntes fubeamus, i
te,vtrefpondcndo,ficinterrogando,indiesdo<^ioresfa(^i.
SALOMON.
In magnis & voluifiefat cft : Quid maiiisnatura , eiusq-, hisopcri-
bus?Cerceinrebushumanisnihil. Ideofufiiciat huius vcftigiainda-1
gare,&:peropcra admirandamagiftram rerumconteniplari, Nilho-'
minedignius, quam ex liumanisdiuinamctiri, ex creaturis Creato-<
temjcxlibcralibusdonis Laigicorem, cxprouidcntia a^texnaDcibc-.
> nignicaiem,cxfadisOmnipotentiamNuminis,
'jEnigm A Hermes iul^et ^venari tinSlur^is in Upidihus i tjuoniam
. H4' in iisftt manfiQ earum : Lapides itaq-^ conjideremud a vobis
omifiosx Quis izitt^r Lapis,Re2ina,tin(^t4raProximus eli ?
^ ' ' SABA,
Tertia Dies: De Terr^ Fossilib. loy
S A B A.
Granatus: Namq; inigneperfiftit, iubcusq;cft,&:aunreminana-
^ turalirerinfecontiiiet; quilnis proprietatibus fi ingreilus in metaila
i accedat&ponderoficasjncrcioquidveracrindurasin eodciit. Admi-
rabiliseftnaturahuius kpiUi prcE cjetcrisomnibus. Vaporauriinco
fixusefti&coiorrubeus, quiadcft^tindurae^paludamentum. Natura
ineoftiorumarmorumin(igniainrculpfit,fua?q;plantasveftigiumre-
liquit : Imperatorem Diua^ MemoricC Rudolphum II. lioc medip
Mcrcuriumvulgipra:cipicaftevidimus. Artiticiseft&coagulationcm
cumfixarione &:ingreflliilliadderc, &an6turaeritpcrfed:a. Enhic
eftcampus Martius protyronibus ad exercendum non tam manus,
quamingenium; vtrimentur,anGranatusfitartivtilis, &fific, fiue
non,cur,6c quem ob defecium ? Vtenim eft.Medici , corporishuma-
ni partes,venas,neruos, ai terias, humores & operationes contempla-
ri.vtfanitas&morbusdiicernantur, caufecuiufqueinnorefcantcum
(ymptomatibus: SicChymicifeuPli^^phi naturalis cft, mineras,
tanquam fiibicd:aartis, enucleare,pKliBarc,&examinare. Sicenim
Morienus , Sitniltterfiias , inquit , ntaior radtx huitis operis eSi in inqtiifimnc
Jpeciernm,quafiintmeltoresadhocrnagifierium : Nam vnaqudt,<^minera multo^
rumeligenerum»
SALOMON.
Eflneadhucaliu^lapis tin^uram prafeferens^ JEmGUA
SABA. '4^-
Eft , ncmpe vena argenti rudis (anguinea, quam Ovcbf^ilibffjj vo*
cant. Haeclicct fitvalderubejijinignetamenrubedincmillamamit-
tit,&:paritargencumalbiffimara. Rubedoautemillaeft infiilphure,
ideo feparatur. Qupdfiargentoviaocommunicati pofletjforectin-
Aura,quaequ«eritur. Accipiatur itaque hsec minera,&: fulphur illud
rubeumcoquatur,donecaibumabeocoloretur, &tota compofitia
lubeafiatinftar croci. Prius camcn,quam hoc opusincipiatur , aceni*
ineexammetur,rationibusquibufcunquepro&contraaddu(5tiSj &
veritas patefiet. Eftqj haec alcera quafi materia ingeniis docilibus ex-^
cutienda relida : quibus tamen nolumus fophiftis alios decipiendi
aniamprsbere.
0 SALO-
^MJOMA
f
lo^ Septiman^ Philosophic-*
SALOMON.
Quid cenfa dc Utndc L.a^li f
^^- SABA.
j^titlemedicinalkeft, cx auro dcduccns fiiam dignitarem ; qu
»liquando:vi(ibiliteiineT>hofpiratur. CcElicolorem inigncdarabi-'
kminfccoiitinet, quiper ainliQium inde leparatur^ad cuiusexeitti*
plumforte Iic?ret(5c riibeum. colorem cx luo contiaeu^tc extrah.ere.
Col.oi" vlti;amarin.as Yocatur , qiiia vltramarc pctcrctur Ycne tiis , vtfi(|
cx Hi{pania, Indiisvc^ ArgeiKJ idem eolar cft m proflindo y vndc Sc
huacaigentcumhxum quissxillimarcportet, & a,d rubeura deduGt'-^
bik m >fi m pdQ.i i-^rc iTgim iu m c ta U aha berc t.,
SALOMON.
j|Ni;G.M.A Quofnvdjo exira,khifr U^t&. La z^idicQlor exju/ti
*'*7* ^IJ^ncrA }■
. 5rAB,A.
Lapidisdi<^ioptimccororati,puri,libravna,prusvctmmns,GontCH||
xitur in temnffi-mum puluerem,iji Porphyrio cum aqua clara j cxicca-1
turpuluis,&;teritur,donecalcoholfiat:deiadcaccipiauturpicisGi^ 5
caEvncia5tres,refIniepiniivn-ciaequatwor, mafl;ichcsvncia!tre&, thuris;*
vnci<etrcs, oleioUuarum vnciaed.uaE:i In patellamvirrcatam ponatiur
primooIcum,cuicalidoaddantu!: rellna, poilpix^dciadetlvus, po-
ftrcmamaftix : moueantmbcne: alteri fcutelLcinfi.mdantur , S-c bul.-
liantparujn : tapidis.puluerem ficcum ponc iiivarculum, cui affnn-";^
' das hoc vngueniCumpaulatim,mQucrido rpatula,.vtbana:fiai mixcio»
Relmquc lic hajic raixcurampcr dicm , ex q^ua dcindc c.olor fic (egrc-*
gatur : AfFuadcaqiiam buUicatem fiiprapallam , ficmoue , refiigcra
cam efEinde,^^ feruiii aliamq^ aquam afFunde,idq; toties.,donec aqua^v '
non amplius tingatus; Fac vr. aqua^ abcat, Sc coIqi; ciruleus cric ia*i
fundoy qucm aqua.caruri.purgare porcriSi>.fi opus fic^ i
SALOMON.
Sm 6 j#A Eftigitw vrt^uentwn ^pingttedo okofk , quit extvd»
''**• hitWiSarAm CArtd&Mntxjim cor^onhnsy eamcjycom^.
mendat
' i
Tertia Dxes: De Tekrje Fossilib» ra7
^mendat acjua pluuUJeu^Urafer^ajjdamy Qmdfihoc mop
io in operephiiojophicojn^ocedatur >
iiABA.
Non abs rc foret^ quiaolcofapcncnantiT» profundum , coloresqi
^ant & accipiiinr conftantius,quain aq^joia. Sunt pra^terea hit attra-
iicntia,calcraciencia,&rctincntia{euaftringentia,quaevclutiperma-
nuscoIorcm<lK^um ad fe rrahunt, attraclum fcruam, donec aqua
bullicnseumfcqueftrct. Itainlapidephilofophico^qiiampnmumin-
teriusrcdadlumfueritextcrius, &:viccversa,hoceft, cumpurpureo
<)rnaturcolorc,hicinviiguento,quodcftaniraa,congregatur, &pcr
aquam nubiumieu inftrumen talem viftu hu mano ma-niieilarur,
SALOMON.
k Cur anmam lapidii 'vocds vnguentum f ^ nig m«:
SAB.A, H5-
Hacc Hcrtnctis funt verba, & Phtlofophorum plartorumquc: lic
cnim LuUiusin OodicilLcap.ii. ^ahoc tmquity^oleHmentiKciurajau,-
rum^&anima^acPbtlofophomn mgueutwn , qito totiPHpsrjiatur ihagtjienuvf,
Et cod.lib. cap.5 4. AmmA emmfumfermenta, olea, vngtnntay aurum , <^4r-
jgentum rtoflrum. Arnold.in Ko{.\ih.\.cz^.^^Aerf!ineeiicleimtt& tinclura^
^^aurum^&antma Philofophontm, & vnguentum , quo totuln perjiatur magi-
Jlerium. Sic Riplaeus port.^. Atqij htc medius aer,qumtoleum vel aquam dici-
mus,MoJirum igncm, noflrum vnguentum^nofirumjpiritum, rtojirum lapidem, in
^ua refolafundata eii omnis nojira fapientia. Et addit : l<lunquam folm exit,
nec intratperignem ; fed aqua quamprimum eum ediicxt , acpo^ introducit ,vt
<tiqua^qu&ahaquanunquamfeparatur ., &Jicpoteitaqiufolum nojiram aqv.am
%noueie , quimotmcaufatur mortan finiul& vitam , & ^qva uaturaUter aqua
ddhdrttfiru vUa repugnantiaac contentione.Vndc: apparec,PhiloIophos vn-
gucnto&aqiidvtiadfeparationcmfu«tin^uia:,hoccft,animalapi-
•dis&ipiritu,
SALOMON.
Cur hac pars lapidis appeUatur vnguentum ? A n : a m a
S A B A. »J«-
<^ia ihungit partcs terreas & iiccas lapidis , easq; inigncHuxilcs
O 2. Kd-
Io8 SEPTIMANiB PhILOSOPHICjE
rcddir, ita vt in metalla facile ingrediantur. Eodem modo dicitur
qiioquc acr t<colcum j qiiia olcora func aciia , & humc«fl;antia, fec]i in*;
p oros corporij profunaos infinuantia. Sed Philofophorum olea non
iunt flammantiajaut combufi:ibilia,vt vulgaria,a quibus hac quoque
notadifferunt.
S A L O M O N.
j^^^cf^iA Quod eftpy oprimi nomen lapidis ?
, '^'' SABA.
Lapis vel Apis eft j Lapis, cjuia duram materiam obtine4:,per quam
vircutcmluameftundit vchui aurum pcr Inpides duriniirosfuas vc-
nulas, Apis, quia Apjdcm i£gyptiumluaforma rcpia^fcntat. Sonat;
autem Apis/€gyptiis bouem, fub cuius figuia Ofliidem cohicrunt,-
dicentes, Ofiiidisanimaminhuncbouem migraire, qui cornicula
tam Lunam albam.ahas toto corpore niger, in fronte vcl aherutro la- ]
teregeftauit. Materiaenimphilofophica, quaeperApimexpiimitur, ^
noncflLun.-ecrcfcentisexpers, inquamanimaOliiidis continua le- :'
riemigrat, hoceft, aniraacorporahs, vtvuhArtephius,hgaturcum ;
animafpiiituah, in propagationetin<5l:ura:. Qui Apidemnonagno-
fcit, lapidcmample(5latur,&:fuflicitilh. Aliudnomendarencquco,
cuni habeat omnia in fe nomina, omniumq-, retum fimilitudinc^.
S A L O M O N,
I
^^iGMA Sedne extra mineralia em^emm , Qjm eflpater lapi
'5^' diSi^qHisauust |
S A B A. 1
Saturnusauus, Chirontutor, Vulcanuspraeceptor, &Iupiterpa- \
tcr; quamuis alii ei trespatrcsaflignenr, vtalteriOrioni, Phocbum, ;
hoc cft, Solem cceli, Mercurium & Vulcanurn,hoc efl,artificem inge-
niofum,&igncm. Quocunquc modo. accipiatur,vnarcscfl; idcqua
LuUius i Nojler infansymc]uhih4bet duospatreSi & duas matres : vbi Vulca-
num quoque intelligit; quia addit: Et quia ipje chare nHtritm efl extota
fuhflantta in igne , propter quod nunquam moritur,
SALO-
Tertia DiEs: De Tekkje Fossilib. io^
- SALOMON.
Jupiter multorumjiliorumpater efl : at tuforte Dio je n i g m a
nyCmm intelligiif ^^^'
SABA.
Eum ipfum ,& qucmuis alium.Sunt enim re vnum & idcm, ncc nifi
nominibus Sc accnbucis allcgoricis differunc. Propriiflime vocatur
Mercurius,vel Mars, vel Apoilo, vel PoUux, & fic de aliis intelligedo.
S A L O M O Nj
Tibi, Hyrame, nuncobftrepammcis quKftiunculiSjCumRegina
mihiratiscoiloquijintcrcefldthacvice: ExtecjUarOy MumflM ■^^'^^^^
jidendum mineriSyCjtum metalliSyperfe^is, cjuam imperfe^
flifyCorporil?u^Sy quamf^iritibtiSy aut contra }
HYRAMVS.
Tria funt hicptimo propofita enodatu difficiUma. Enitar tamen vt
pofllim fingulis fatisfacere. Si metalla in fuis venis quandam vim
aftralem, formatiuam , ac fpiricuofam habcnt, qua proueniunt, &
quafi vcgctantur, augmentationefiiicordis, fcugranrperfedii tum
minerae funt prxferends metaUis fufis,& in ignc emaciacis, coqi fpiri-
tu priuacis. Sin fecus 5 &c hsciUis antefercntur. Veriim enimvero ni-
hilinhacfublunariregione aeiis eo fpiritu dcftituitur; fed quaeUbet
rcs forraata eo imprxgnatur; Inprimis metallicae venas ieu minerae,
quae vt fuas formas & fpecies diftin6tas habent , & in tenebris ilhs ag-
nofcuntj itavim quandammouentem feu fpiritum mineralem ab
aftris defeendentem poflident» qua altcrantur, &admotumphyfi^
cumincitancur.Animampropriedi(5tamvcgetai)ilem,aut(enfitiuam
non inteUigimus ; fcd rd, quod alterationisin niineris principiumeft.
Qupdnifi eflec, nulla alceratio aut mucatiofequcrctur, nulla conuer-
fioimpeife<5ti inperfedtius, nullumq;graniincrementum;{cdqu6d
haec fiant,indubicacum elt ab experiencia metallicorum opificum,qui
venas eas fcrutantur, exfcindunt, in lucem proferunt,Uquefaciunt,&
in fua metallaredigunc. Mineras itaque prastulero metallis fufis non
iniuria. Adfecundumdicendum, adimperfedaplerofquerefpexifle
authores , fed cum perfedis naturaliter fermenrata. Si copia a vilitas,
O $ nigre-
IIO SfiPTIMANiE PhILOSOPHIC^
nigrcdo matcria: coii/i<lcrctur, fi facilisalteratio, folutio, 8c coagula-
tio operatiGnum ; fi naturac curfus,vciligia,.&fcries: Harc oinnia&
lingulaadii-npcrfcdadcclinant. Dcpcifedis&pc conueniunt, fcd
ibiplcrumquciiiumpropriiu-n auruin.&: ai:gentumintelligunt, non
cominune. Calculum itaquc impeifcdis conccdo; fed non omni-
5» bus,quem vni dcbeo. Ad tcitium iffcro^iiod fpiritusnon coagulan-
difintabfquccorpo;:ibus, ncccorporafoiucndaabfcjueipiritibusi&
quod vnum alterum emcndct & corrigat, vcluti manus manumla-
uat. Corpusabrquclpitidbusquodcujique mGrtuumeftj &{piritus
abfque corpore , inftabVxis, fugitiuus , & vagus. Vinciantur fimul per
Vulcanum,&per[>etu6vnaiiabitabunt,vtvnares,cumcorpusinipi-
ritum,& {pirirus in corpus tranficrit. At non omnis fpiritus omnicor-
pori conuenit. lungcndumeftgenuscumgcnere, &fpecicscumiua
^ecic. Figiturenim,vtRipIaeusicftatur,amnis(piritus cumcalcibu*
fuigcneris.
SALOMON.
iE N I G M A Qj^d de redu^ione meta Uo rum in f^rimAmJuam maf
^^^* teriamjlatm^an illafitfuperfiua/mnecejjkria^
HYRAMVS.
Rcdudlio inprimam matcriam fubic(5li philofbphici fic intclligi-
•<-/ tur,qu6d illudcompofitumrctcxcnduTniit eo vfque,donecadfucrit
illudjin qiio primum natura opcrari incepit , idqj in eam formam , li-
cetimperfedVam^ quamhabct , rcdcgit , idqv^fitperfolutioncminar-
h. ^entum viuum perargcntumviuum,multasobcauias: Primo, vtfiat
dcftrudfcioprioris fbrma;, atque ficdigniorem foimam acquirere pof^ '
fif, quamdiucnim caforma,quamiiabetillud fubicdurn, prarditum
cft , altcrius nobilioris non eftcapax , aut appctens : Excmpli gratia, y
Acccdo CK vna via Rcgia in triuium , (entres vias, cx quibus vnam |
viam cligo ad licuam tcndenrcm, quam profcquor. Eodcm modo :
fubic<^um philofopliicum fuitprius quafi in via Rcgia , feu matcxia ||
.ptima,cx<juaprogtefrumeft adiormam certam vcrftis ijcuam. In hoc
ilatu inuenimus hoc fubie<5tum ^ fed illuditcrum rctr 6 ad viam Rc-
giamrcdigendumeritadfuammatcriamprimam, in quacixm fuerit,
jiUa viaformaeeligendaeft,nempeaddexcum, vcTinduia indciiat»
Tertta Dies: De Terr^ Fossilib. iii
quod viliori vfiii mandpatum crat : Sccundo , per reduftioncm in i.
matcriamprimammetalia purgaiitur & lauanturafijrdjbusorigina-
Jibus& rerrcftrcitatc fuljphutis immundi: Tertio , vt fiat vniuerfaliS j;
&pcr minimamixtioinJrormaaquaE,non pulucrisfuperignem. Quae
enim fic mifccntur» non facile dilmnguntur , cumaqua aquam com-
ple(aatur,&: proximus proximum fuum non dimirtat.Ex quibus con-
ftat,nihilfieripofleinhacartc,abfqucpr«mifsiillaomnibusdccanta-
ca in primam materiam rcdudiione.
S A L O M O N.
Qmmado retexi^jfunt metaUn f ^en t gmi
HYRAMVS,
Eode^m modo , quo Auguftas Caefar Romam rcKquit marmo-
team^quam lateritiam & ligneam repererat- Teda &: patietes de-
ftruuntUE, &fHperfundaraentocodemexdigniori materia, nempc ,
jnarmoreaj2dificantura:desdcnom3:SicenimAuthorAuEor3?,c.zo,
S:epardntur,in(imz^elementa,tenafciticet,aqu4,a'er,&ignu i Terra ihulem re-
tinqmtU}(yVtaliatriaetentetitahi.ea vakantradkari^fi ipfa nsn ejfct, ekmcnta
fundamentum non hahercnt , fuper<£dificandum domum nouam tbefaurariam..
Dipu&iomtnferuire dicitur cahmatto &folutio, confiridtieniaUa, o^crationcu
S A L O M O N.
Qmufqm vetexendafunt^ an vfque adekmentafm' ^nigma
flicia.an tunplm ad materiam primam nudatam ab omni ^^ ^*
^ormat
HYRAMVS.
Adclcmentanon opns a^ regredi-, rum cnimtotvimcompofTtHttt
^ciirueretur , quodficii noTrdebet ^fe<i ad elementata corporaredire
iufficit.Mulrc) minusad materiam nudamrccurrendum erit:quiahaec
Rcc inuenirur,nec qu.Tiimr.Nullum cnim corpusadeo deftrui potef^
vtomniforma orbetur. Materiapriraa,vtmeretrix,vnamformamdi-
mittiCjScalccrani captat^fed non prius illam , quam hanc. Regreflus
noftrt
/'
ITI SEPTIMANiE P HI L O J O P H ICiC
jioftrifiibie^tifitraltemvnofaltuj nccopuseftplurib.cancnnismca-
tibus,Formaipfiqu*edammanetiie<inoJiprior,aquadcnoiTiinationc ,d
iiabebativcrumrudior&incultior,mutabditatiobnoxia,inftarccrjE, J
vt fledtipoflit, quo debet : Remancnt in eo qualitates priftin^e, at diC- ^
ligatx, taecibus (eparatis.Ita cibus fit chylus, poft chymus, hinc femen
genitaic,poftembryo, deniquehomopermultasdigeitionesialcera-
tiones,maturationes,&: tranfmutationes. In finguhs hiice mutationi-
busiingulasformashabetifedvltimaeftomniumperfedi(rmia,&;vJ- .^
denturpraccedentcsomneshuicinferuiretanquamdomina:. j
SALOMON.
iENiGMA Qua eflmens ^ajilii l^alemirii in dejctiptione em ]
^S^- . primamateriaLapidisphiloJophicif 1
HYRAMVS. i
Ipfedelapidcvilispreti)dicit,qu6dvoIatilisexeoextrahaturignis. J
Id enim vcrum cft , quia omne , quod non eft de cflentiaeius , auolat, i[
autcomburitur; Ipfiimqjrcfertlapidcm componiexdiucrfiscolori- "i
bus,nempcex{eruorubeo,&odoriferaeiusforore. Lapiseft,&:non
lapis j illud,quiateritur ; hoc,quia funditur.In eo folo operatur natu-
ra,&noninalio.Naturaitaqueoperationcsfuasnondiimineoabfol-
uit,(ed quati in medio earum ciii (u eft. Ex hoclapide diftillatione no-
- taaquaclariflimaehcitur, qua;Rcgem,patrem,(eu(encm(ufFocat,e6
vfquc, doncc ipfi reftituaturanima; &c matcr volatilis ipfi in legno
adsquetur. Qupdcnimeftfuperius,eftficutillud,quodeftinferius,
&a(cendcnshabetnaturam defcendemis. EadcmigiturBafiliieftin-
tcntio,quamuis aliis vtatur terminis.
S A L O M O N.
Ccirabimus nunc,fi placer,ab hac Foflilium inquifitione, & crafti-
no die ad Vcgctabilium claffem accedanuis, in quibus d Cedro ad
Rutam murariam, a fummo ad infimura , quoad iCnigmaticaenoftrie
tradationi fufiiciat , difcuncmus , agnofc«ites,vel ex minimo flofcu-
lo Dci Optimi Maximi omnipotentianr^jVt Pocta Chiiftianus vcr^
canit: *
Pufentemj^refert vna fd herba D e v m.
SEPTI-
Qv^ARTA DiEs: De Vegetabilibvs. 115
SEPTlMANiE PHI-
LO.SOPHIC^
Quaita Dies :
T>E FEGETABILIBVS.
S A L O M O N.
V A R T A nobis iedio in hoc magni Mundi libro nunc
impcndet quarto hoc die in quartapagina. Hanc difca-
mus,luftremus,& diligenticuraperuoluamus. Sienim
pucris in (uis tabcllis conuenit , vt occupen tur circa pri-
ma&literaturas : tummult6magisnobis>vccircamaio-
P lis
114 SePTIMAN^ PHILOSOPHICiE
lismuiidiapices, lineas & ^guras reatcs , quales func omnes.viiU>iIes
«reaturaf, eootcmpl^ajncias ^ agnorcendasverlJbmur, vtiie, hononifi-
cum,& necefTarium erit. Qujd Antonium Eremitam indies eruditio-
temreddidit? Monlibermanurctipcus, aut bibliotheca copiola,qu*
caruitj fed iola conteiuplatio MundijleuNaturjE, eiusqi vaiiarura,
partimnfecundumcau/arimi gcnera inquilitio. Ternasmhocpagi-
nas abroiumius, non praremm dignitate, qua: potius Angelicunv
> eloquium.quam balbuticm humanam poftulant ;. ied pro talenci no-
^i.^2^ftiio. flrirationciJvmcmisIyncericaxc, vtpQtuimuiv NuncPier&arumvi-
res&; diucriitates percurrendo iuuelligabimus, qnatenus hisPhiiof^
fophLi noltraad ruamintcntionem vtitur. Nonenim Heibaiiumin:-
fUtucrecflnoftra; vokuuaiis , aut.huiufcc loci,.actcmporis. Scripfe-
lunc &edideruiit de his lua opeiii ptargrandia viri exLeUentillimiinE I
cliueriishnguis.&;nacionibus,.L?jii copiOb-} dc abloluce, vc hanctra-' j,
itandimatciiam tai:is.iliu{lracam omribus ienuencibtis pi^ripuerinc,.-^
AngutladieivniusmecaeU, quicnon iohgos adjTiTcricducurfus, La- ^
Conilmo corrccnu & fuccinifla rcrurn bieiiicace. Wtcvcio Adacic*',
dicendi,vbeicaL«opuscft , cumnacuraperresipfri.slonuatur, koceil» i
pcrpiancas.o': vcsjct.abi.h'a, &h;ec,canquam hicroglyphicas foloira- |
pi.nxeriCiircrasj noaVieaiS (olurnmod6p3dibusconcuJcciriUSiied6c. i
«li^^Miiopcr^eptciTiUs, i(:rarcmur,t\'edifcamus. Magnilibri harcma- ^
griae/1 kclio, noniuvxientis-, autpvC ■dibns, fcd nobis iatiomilibuSv/
cuujmeadac^i.Si btaiiicam fclam Cato in(<-'gro iibiotraTftauiL,&: ^|ui- .
dam in-fociiiicis, ahj in apibus folis coniCi-npiandjs conlenueiunc^ i
qnidaccidecrobis.quicocuin hocf/l<indi ThcarmmjConcmenscunt i
corrtemis, perluthandLmiai^umDhmus. iuqiin vnafcpcimana, finc
paucishoris, Qoiciicumriauiganr tenrnnm oibcm rc^ftiori du;ft:u»,
bicnnium &i fcmeftie adnimmiumpoftnlanf ; A<i toc Sc ranravet6
orbjsarcanaenucieanda cx fuiscauiisJiuiusvic^ebicuitas vixfufficc*
rct ,niii ialtem fumma rcrum capita perlbingcre auc libare uobis forct,
in propofico.
Vv^getabi.. Vegetabihumautem duplex omninoeftdifferexitia : Aha enim ©i>
*^A" *' dinario naturaeproceiru cx. (eminc fiiac Ipecici oriuntur ; Alia ex (bla
MIIIO. r n- II 1 * r
Vcuctabiki putrera(ttione,nuUopraeceaente corpoieo Ipermatjc.
ptiorisgc- Eft autemillorum (emen fimulagens&patiens, hoccft, Hermar
actii aa. jhrftclitici generis, autpotius in feniiuc eoium efl fis formatiua , pri-
1
Q^ARTA DlES: De VeGETASILIBVS. II^
tn^ moiiens&a?6tiua^ ncc non materia, moramrecipicns^pafliua,
vndcplanta' cinuslibctiadicalesparces ijenerantur. Habct prxteiea
i"emeTi,veUM:iouuni/uumcorticem&.regumcntum,cuiincJuditur,&
ad planracionem v/lj; virrurc iiitcgia conferuarur. Tum ii inbouam
rerram.hoc eft,bene l«tiiicatam a Stercurioillo Deojpargatur, cuiui-
cunq; fJ3ecicifiierir»cre('cercincipithacmodo : Interrapmgui&ftcr- j^^y,y^_
x:orataeftacrc<ioquiEdanitralisfcuraIi5petr<t:,quaeiiloluacurinaquacicfccad«.
pluuia vel nubium, &:>rcmc tcrr;|(.^fin>cdum,pcnetraturab hacaqua
«itrosa,& intumcfcit,e6 vique,doncc corcex rimamdncat,& franga-
<tur ; Deinde magis magisc^ intumelccns , vcluti puJlusex oui cortice,
iiccx fuoputamuiecgreditur, non motulcnlibjli,localitamc &:phy-
Cico : Sicgladcs querna!ff-ibit>pi{a,amvgdalajprujna,cerala,&;reliqua
vegcrabiliaomniaortus fuiinicium lamuntjqaorij quoduriora^iunt
putamina,eG longius tempus requiritur,anrequam lis apeirJs & hian-
dbusleminaexeant; quo mollioia,e6brcuius; Teiraaiucmiuogrc-
i-nioillisvteuugenitalem pr^bet,tanquamimmcdiate matciomnium
vegetabilium : vnde quando lemina terr<e mandata , mcumeicentia^
nudanturTuo cortice,ex patte vcl (Grdiirer , fit conce|(fcio corum&: rro
prius. QupdlipracduritiecorticesriHiipincqueaiit,autaiiasratione
defeiflus pluuiaj,autfimi:tum ncc iliius coiiceptus cantinget,Qupfa-
^lo,incipiLnaturaoperaricumvcgetabiIi,velutanimali.Primumem- j^^jjujm
i)rumleuvifcus, quodinanimaliformatur, pr^iertim inhominc,eft pnaium,
«par,cumvenulisfaisacvmbiIicofGEtuscpati inlerto. Haevenselunt <]»«><* »"*•
■ -manusepatis, quibusiiludartrahit fangumem ex v4:eromaterno,reu"""*J'.^
acetabulis. In homine autem bxc vis formatiuaeft in leminc mafculi^ homine
iio,quodincipit hunc morum ; materiapatiensin foeminino crudiori, foimawt.
nccnonfanguincaftluenre.Poftepar,corprim6fonnaritraditur,vni-^
cadomus&officinavircutisformantis,vegetabilisinhomine.ExcorT-
de rcliqua vifccra & membra vitam .& motumaccipiunr. Simili mo-
do lemen plants in rerrx matricc radiculas , quali venulas melerai- piantarum
cas 3cnianum,acquirit, leu radiccm epati allimilatamj Deindeger-gcnctatio.
mcna vcluti cor, quod paulo fupra radicem exiftir, Sc inarbonbus
truncus vocatur : ex hoc rami & frondes reliquae oriunrur. Vnde Vcgctabilla
non immerito vegetahtltat vt funt arboies,i»««-yi antmalta ( abfque duuntur
fenfu &motu taraen j a quibulilam dicuntur, quo ad nutritio-'""*:^^***'''
nem. Animalibus os fupcrius, epar in mcdio corporis eft j Plantis "^* '**
P t infe-
II^ SePTIMAN>E pHILOSOPHICiE
infccrViS vrrnmq; .qnarfuo alimcnro rvmpcrranraffixiTiVCtam nodliT*
quamuKCtdiuiVuaiuurroicca-li c-cpuigucdmetcrra:. lllaiumincrc-
mcntumpernutritioncmhacrationevidecurcontingere: Corricefe-
minisvcgctabilisri]pto,acconceptioneitafada,eximoterr:epcrpo-
ros aura quaedam feu vapor cuaporat , qui attingcns fibras &: venulas
radicum, abillisattrahitiir^&velurifittcntibusunbJbitur, non fine
puluifculistcrrx* t}uicnmvapo';cnlcendunt. Vaporhiclubhumidus
pcrmeauisangullospcncrrar, 5^%». cum cerrciT.lubAa;ui;\,libiairo-
ciaTa,fepcromnesdimenhonesplancxextendit,in {]i<a a higoreaeris
circumftantfs congelatur, i'c in aqu^efcu fucci dcniitn rcra rcdit. Qua
modocumnaturaiucccfiiuc vca!:ur,hincplantainalrur.icrefv:icA'in
latcradilataracur,co vfcpe.donecadiuftrim dgmen pcrucncr!t,in cjua
Vegetabi- quiefcic. Terra .Sc aqua (iint vcgct.ibilium parenecs , nutricesque,
liumparcn- queraadmodam& nutrin^cnta; fcd aqtmin acicnuranllc, cCaater-
^'** ram fccum airumtr>vi Iimul afcendanr, dcinde reucrtiiur iu anuam,&
Cibus & aqua m tcrra coagulatur. Acr itaque cibus eft plantnrrum , & potus,
povus pUa- hoccft, lac&puls, linequocrefccrcncqucunt.tamintrinfccc, quam
^*"*"*'' extrtnfece.In aWb planrre vegctant,& augmentancur i Aci iu pluiiiam
refblutushume<5lactcrram v & ex ea piaguedincm coliigit,quam plu-
uiaiterum aeriareddicaminiftrat, vt didhn"n,pIantar,donecilIafoIia>
florej&£Iu(5tusproducat, fmgulisannis, quibus adhas vfccsnatura
Aftroruok rcuertitur.Non auccm ncgandum eft,vires quafdam occn has ab aftris
Tifcj o6- cuiqac fpeciei plancarum aftluere,quarum bcneficio illar vai iis & cet-
** tismed^anturmorbis , quafi ex propi ieraie naruuTi (id has viiTutes>,
Yt&: ftcllarum, indagare , fupra humanicatcrn videc.ir. Nihiiominu&
fuercnonnuiIi,quiidconarilimc,icddiucrfiracione. Alij enimafola
«xpericncialingularumherbarum proprtct:itcs agnofci' volunt. Ahi
•cxcharadcre fimplicivcgcrabilianatura iniprcifb ad hmilicudinem
alicuius partishumanicoiporis,morbi,veihumoris. Qujdam o>mnia
vegetabiJiain ii.clallcsvei y.generadiuidunr, iuxtaPlanerarumvel
fignorum Zodiaci numerum 8c naturam pr.rfuppohram. Quidam>,
iiq; frequcntiores,Iecimdum calidum,frigidum,humictuni,&: ficcnm
cadiftinguuntjtanquamprimas elcmentorum quahtaces, exquibus
«ieinde fccundas & tertiasqualitates rationcdcditcunr. Vcrum in his;
omnibus innumcra dubia&incertitudines occurrunt, de quibusinc
huiusvirae obfcuritatevixYeritatislucem attingere vet vidcre polTu-
mus..
Q_v'ARTA DlES: De VeGETABILIBVS. II7
miis. Scclrcntandaviaeftjtviactandaalea^vtinhocquoqueNaturai
catopovidoicscuaclamuSjYndcCrcatorigloria^&homininonnihil
vtihcatis acccdat. DiuidemusautemnoftrasDcambulationesPhilo- u gjfjo hu.
{bphicasinquacuordifferentias,nempeHorti,Agri,Prati,&:Arbo- ijiopeii.
fcti : Dc Horti mnneribiis>tu Regina -y de Agri,tu Hyrame,mihi quac-
ilioncs maiT!.bicis : cgo vobis de rehquis,Prato>& Arborcto.
S A B A ,Qu.i^rtioncsclcHorto propoiicns.
Horti fimul iucunditati &c vtihtati, fanitatiq; vitaehuman^infcr- ri^Horto.
uiuar,qiucabrquciIhs{emimortuavidetur.Quidenimhomoabiquc
fanitacc ? C^i commcndatiorfadtuseftafratre lbrori>hoceft , a mor-
bo morti.C^d ablqibono vcih J Ciuih^tcriepuhus: Quid abiqviucu-
ditate,molciiiisi<icuiisintcrmixta? Scenaabuji rifu, vclceenaabrq;
cibo. HomoenimadriK-Evitarruftcnrationemhisomnibuseget; quae
hortis rcfcriinrur acccpta. Epicurus omnium primus Athenis intra EpicurM
mcenia hortos inftituit,in quibus vixir,& fcholam habuit , contentus
n?.turiv:'Jonisbo»reni}bus, maleaudicnsaPcripatctici^, qubdncgli-
gerishonoirs5inhortislcfcabdidevit,vitamq;abrquedolore,cumui-
cunditatcaclamjpro/irmmobonohominispronuntiaric.Acrecflcin-t-aS intd-
teIlc6i:asfortcexca(ari potcrit Authorm illis. Homints cnim rinis& lcftui.ci-
(iimmura bonumeftreveravolupras2terr>a,«iQn corporis, hbidinis,,*"^*^**'*
a:utguIx,{edanima?mcntisque,quaeDeoadh3erensvniceomnisgau-
dijjl^titi^EiiJcvohiptatis fit particeps, adquam quoqueconditaeft.
Quidc corporchoc iatelhgic, vereEpicurieft dcgrcge porcus, ha-
bens animam piolale libi datam ,, vt altei: Grillus. Alcinoiquoque
Phoeacum Regis celebrantur hortf, vt fertites, & biferi ; iic & Adoni-
dis, & Semiramidis in Aftyriapenhles^necnon Helperidum , qui au-
rea dcderemala. DcHerbis & Flofculis hortorunidiflerere noftnx
cft intentio. En primaaljfe^H Koja, ianuoe praft/la appa^ zofz.
ret.cjtiiie cumfitarmatdyVt PallaSy ^pttlchrayVt l^enttSyA
Gratiis in delitiis hahetur r Formoja efl^ nec minus cajla -,
morigera , nec minus violenta,Jinon hene traSletur : Sua^ MmcvuL
mSylfella, tenella , cjT eompta virgp elt,cjui€ intra cancellos '^^'
P ^, ^inof.
nS SePTIMAN^ PHILOSOI>Hie>€
Jjfinofospp cUufit , ne apueris ^ flultis imt) unc rjf^crt^ uv
inmanipulos.^nnonh<fc (ocum habct apHUphiluJophos^
S ALOMON.
Pl-iilofophitot'Roranos iTbi condideiunt, vt mtnicrus conun ia-
certusiit. Habentcnimaiagnum, minorem, abbieuiaram,Toleti-
num,&plLires alios, nonaliam ob cauram,quani.quodRo(l>:alb2e&:
nibesEiniiscreucrint, &: aliisad odorandumobktslinr. Qu; P.olas
hortenfes donaRt aiiis , nonniiiil dedifli; ex narura: munukults cen-
icntur : Muito magis authorcsiiii,qui tot Roiarios nobis reliqueruTit,
Roiisfertiics &:plenos , donaria reliquiflc mundo cxiilimandi funt.
Alia Roieta nonnunquam cafu quodam pereunt j Philofophica pcr-
manent, donccfuerinthommes, quiodoraruingcnij nondeilicuua-
t«i cx nimia Coryza.
S A B A.
AKiGMA Quasoh caHJksKoJa vegetal^ilis ajsimitatur miner/tli
'^°' ^phitofophica f
SALOMON.
j» r .. Ea£funtd.iuerfe:Primo,obcoloremalbura&rubcumvtriqjRofa:
tabiUs5c vegctabilrfSc philofophicscommunem; vtq^ purpurcapretiofiorha-
philofo- beturcandidis-, ficrubratinduraalba,velaurumargcnro:Secundo,
pliica. vtRofavef-etat,ficlapisvcgetabiliscrei"ceredicitur, quiavimhabeat
in fe alterationis , quali nutritioms ,augmentarioni-s , ^Sc propagatio-
nis: Tomo, Rolarubeahabetflauos cyrihos & caliccmviridcm,{e-
mina imus villoi'a:Iidem colores in Rofa mineraliobferuanrurj in
hac enim viudis Leo prarcipuum eft continensi •contcnta funt fpcr-
matavilcofa &:aipcra, capiUiflaui capuccxornant, cum6:ilicctpro-
ic(5fciofadacltinmctalla, tumflaucfcunt: Quarto,Rofafenfibus&
ccrcbrohominisacceptaeft,propterfuauitatem odoris, pulchritudi-
ncm,&falubritatcm: ita & Rofaphilofophica oranesfenfusexhila-
rat,cor reiicit, ccrebrum corroborat,& innumcra aliapraeflat, dc qui-
•bus vidcantur Philofophorum hbri.
SABA.
QjARTA DlES; De VeCETABILIBVS- 119
V S A B A.
^n partus Rofc virgineus tinSlma ^aoquc ajfif /^nig m a
milatur^, ^^^'
SALOMQN'.
Fcreiiiomnibus: VtcnimDofax:eus foerus vcrtice (iioriimpit mo,-
triculam,in qua concinccui-j&iecrearurnocturnororc , 6c diurno So'
liscalore; ricphiloibphicus m ranguincpropno coalercit, donecin
lucem nafcaturj&perfedus fic, Vulcanusilli cabrcm miniftrar,&; lu-
nopluuiam,quaujannunciacperlTinvariorumcolorum.Rosvcrique
rolsamicuseftriccalorneccflarius, quorumfiquiddefuerit^abortus
feqnitur, & fcEtusmorirurinparcuiaUter prodibit in lucem purpu-
icui,4uccipicniiSj &viuidus.
SABA.
Qu^caufi^eBalhdinis^ Yu^eainisinvn^ ^nigma
(fecieroi^f ^^'"
S A L O M O M.
QiuEilioh^cvulgariseft, at folutionis PhilofophonoH indigna^:
€oIoiCsfub{hnriarumvelle deducereex qualitatibustlcmencoruni
primis auc fccundis, fruftrancus labor eft, qui fandamcnco innKa-
tur Inbrico : Niilla enim hic vidftur corref[-»onlio, nullapropor-
tio. Inpomis uibcdo excerna marimtafem pUvTumqur, & ad Solis
Eadios cofclioncm dciiotac Lquia cuiuique pomi ktus Soli mcridia-»
noexpoiicumriibeib't,reliquanoaiccm. Icadc vui5&aiiisfru<5libus
uidicandum. Sol ftaque rubedinem in his operanir adlu^ili fuo ca-
iore mirabihcerj non. c]uod propterca dicendum ht, omnia tubcaobie^o.
clTc calida, iur macura, magis coda, quam alba, quia conrrarium
&pc inueniatur veriuri.. Siint poma quoquc acida &: immatura,
aliquando eciam rubra , & frudus alij manifefte frigidi, vt fr?ga,
«erafa ^ 6i ciufmodt alia. Sic Rofa Ephemera ftacim rubct , ncc
cxpedlac maturationem vltcriorcm. Qupmodocunquc fit, a So- RcfpoQfio<
ie tamen ceelefti hanc rubedinem dldis vegetabilibus imprirai»
aon cft dubium , abfquc vila niixtionis Elcmentorum confi-
• deiar
II© SEPTIMANil PHILOSOPHICiE
dcratione pracfuppofita. Eft autcrn rofac rubedo acciderii fcparabilc
h^rcns in tenuiflimarubftantiaieiusparre; vndepcraquam calidam
facilime Tindura Rofea extrahiturpro fyrupis & aliis medicinis : Ex-
rradkum illud terrea corpurculaigni mixtain aquaabfcondit.inqui-
busproprie colorillcrubeus, tanquam in fubiedo hiereat; Euanc*
fcente vero igneex terra illararillima, tanquamex fomitenonido-
neojcolorrolaerubeuscxtradusperitjfubie^opropriodcftitutus.
SABA.
^Nia M A Qj^ cauja efljcur IpiritUi vitrioli tinSlura njeldeccdo
'^^* rofarum rubearum in paucis guttis admixtus , ruhedinem
cius exaltet,augeat , & diu ilUfam conferuet f
SALOMON.
Pulchra eft haec q«3eftio,& exphcaru digniflima. Diximus rubedi-
nem rofac efle in fragihfubie<5to icuraraliibftanriatcrreaignimixta,
idqiverumeflc 6«:hocieftatur,qu6dfpirituaftringentecumapcrtio-
nCjfeu apericnte cumaftri<fhonc dcnfior &: corpulentiorreddatur, &
cumigneoelcmcntoar(5tiusconne(5tatnr, ne vnum rehnquat ahud ;
vndeneccflum eft condenfata fnbftanria & accidcnscondenfiri, &
fic colorem rubeum augeri. Qupd autcm vitriolatus fpiricus prxftac
inrubeo rofa! colore, idemin ahis fubftanriiscoloratis & coloribus
cfficit. HincarinAoribusinprimisexperitur.&coloribuscorumpcr-
mifcetur.
S A B A.
^NiGMA /jfy aaua fortis capita rojarum rubearum recentium
^* muria conditarum , pallmtium ctiam in hyeme , optimo
ruhore tingit&imbuit , ^t coronariis mulierculis notum
S A L O M O N.
Eademeftcaufa, quam modo dixijquiapallorrofJEacciditetiam
■ niuria condita: cx raritatc elemcntorum didtorum , quac roborantur
& confirmantiir ab aqua duphci ratione; tum quia cx vitriolo eft
coropofitaj tum quia calorc potcntiali adco praedita eft, vt frigida
• rof«
Q^AitTA DiEs: De Vegetabilibvs. ui
ro/ac corpufcula mox calcfaciat, 6c rubcdihcmcius cx ccncro ad (u-
pcrficicmciiciacjcum ritcxactrahcntibusforciflimis.
S A B A.
l^erttm cur rofa rubea etiam injrutice manens fumo MniauK
Julphuris vulgaris vertitur in alham , autfaltem dijlin^la '^^'
eiusfolia,quafumusattigerit}
S A L O M O N.
VcMercuiiusMercuno,ignisigne,&fiigusfrigorcelicicur, ficac-
cidens i calorc Solis rofae imprefTum, vel ctiam elcmcncum roGc
-igncumafumodilphuriscalidi&ficci, hoccft, ignei, excrahitur, Sc
cum fumo euanefcit, atquc fic rofi,vel eius partes fiunt albac. Fumus
enim fulphureus pcnccrat rofam abfquc conftridione , &:poftca auo-
lat,&nca(fumitid, quodfibieftmaxim^dmile, fuisq; alisin aerem
exponic.
SABA.
Quid antiquiores de rofee ruhedinefenfermt f iEsicM a
SALOMON. '^^-
• Rofas prius albas (anguine Vcneris tindas eflcrubras» videlicet,
«lum illa cx rofcto profilirct Adonidi ab Apro vulnerato opem latura.
At hsc funt omnino allegorica , & de rofisphilofophicis intelligi dc*
bent,vc alibi iacius expofuimus.
SABA-
RoJaitaq;reli^4y adLiltumtranJeamus; ^n ««jw&^nicma
toc conuenit Philo/ophi^ f ^ ^7»
S A L O M O N.
Nihil magis 5 Nam & hoc album,& autei,ncc non rubri coloris eft.
^ lftaliud,quodConualliunldicitar, &aliud,lito; merJpinMZppcU
latum.HuicPhilofophorumopusperfimilecft.IIIudtutumcftabin-
i fidiis practcrcuntium, propter vallum &: munimentum (pinarum;
Hoc a lafciuiaccrdonumluxuriantium,&otio(brum,dcfenditurfe-
pimcnto varionim terminorum,& allegoriarum. Imo, vt ipli flores li-
iiacci fpinis ciicumfcpci alicnis , non propriis,nafcunturin lucem : fic
Q^ &fa.
IIZ SEPTIMANiE PhILOSOPHIC^
&fGetusphilofophicus, diimprodit, abhcscrogeneisadmtxtis,<jiifc
adcius naturajLTUioafpc<5tam,lepaiatur,& purus oritur,
S ABA.
jEnigmv Qy4n non hu^ f^eBctnt florcs yirgtlimo amgmatctefi
* ' Slilvidehcct:
virgii. O/c, miibt^s in terrh infcrlpti nvmina R e^nm
£ciog> j^^^ cantnrflores, fir Phylhdafolu^ haheto-.
SALOMON.
Liliuraeftrcxruleura , £ue Iris,dequavu;It (vt vidctur j irrtelligij
.laeumenitTifiorcra Aiax, qui feadTroiara infanus interemit, con>-
.uerliis tradiiui>diinim,odo cjuis fidem hilloiia£adlub.eat*
6ABA.
^NiGMA Q^d de Hyacinthol
*^^' SALOMON.
Et is flofculus humanana reliquit faciem, & plamaE aflurap/it : Fin->
- gitiuenimindelitiiifuifle Apollini, Gumqi Boreas eunder»amarcr»
cxzelorypiadifciim, quQcumi^poHincfeexerccbat,meiuscaputil-
lifit, vndcmortuu9abApoIlinciugenteinhuncflcn:cmcommuratuSi
cft.Hoceft inujolucrumfabulae, fub quo vcritasrei.abfcQnditur„taii,-.
• quam:(ubpallio-.
SABA.
iENiGMA-. QHtdintelligitur per Hyacinthum ?
^7es S A L O M O N.
^. Sane formofus aliquisiuuems,cumquoaofteiApoIlofcf2epecxir
ercet, at tandemabcointerimitur,inftmcluvcnti, Stqiiishuncnore
agnofcat, ncc Apollincm agnofcet. Igni^enim Naruix pcr ignenii
contra nataram in aihim ducitur , & ad raotum rncitatur , ac deiiide»
quod contranaturam eft, oceiditur , & in nihilum , vel in fumos vcn*-
cofos rcdigitttr. Dum viueret autem Hyacinthus, candidusfuitjat
^ mortutis, in florchoc Kabiru cseruleo abamafio donatus eft, quod eft
lacileintelle(^w. -
SABA.
Marcifp^ qtiidhahet myflerii Chymici ? s A L (>
QVAJITA DlES: De VEGETABIXtBVS. lij
SALOMON.
Etillelpeciofusfuiciuuenis ab EchoNympha adainatus, quam
ciimfugeiet,imprecarionctada in fuiipUus amoiemincidit:atqi fic
ad claras cuiufdam fonris aquas (e confpicatns.exarfit eo vfque-jdonee
contabefceict: Ipfecnnn duphci modo & morbo confumptus eft,
nempe vt agcnsfeu amans, & patiens feuamatus. Nec vere (eipfoex-
rrafelefruipotuit,nex: fuo amorefiuea(^iue,fiuepaifiuei-vnae afFe-
ftus eius immedicabilis extitic.
SABA,
Qjiidjignijicatur hocfigmento in Chjmicis^ -ffiKieuA
S A L O M O N. "^"^
Qjuod agens Scpatiensin vnonoftro compofitofimulinfint poft
.primam pr^cparationem, vnde fit folutio folutiafeipfo ,>& coagulatio
<:oagulatiabeodem. £lixiLenim,vtPhilcfophireftantur,propnafua
aquafoUiitur, &:propriafuacalcccoagulatursab(qucpefCgiiniaddi-
.tionc; Contabefcercauremvidetuiid, quodfoluitur,&;congeiari,
^um inilorem fui nominiymutatur.
S A B A.*
Aiira efl hxc hominum migratio inflantdSy nominus, jg^
^tiamplantarum/eufegetum m homines.vt deCadmcis&r ^75'
lafonmjratrihus diaum efl : Verum h^c omniaejTe vnius
origmis e!T intentionis non dubitamus^itavt qui iwumeo^
rumprohe introjpiciaty necreli<^uaignorarepoJIit, Quid
^xiJHmasdeHelemo^ ,
SALOMON.
Isflosaft ejtHelenae lachrymisnatus ; Eftautem fl.iui vel a^irei co=
loris; vndcnonimmerit6aflcribicurHelcna;illi,qu«:vnacumPollu-
cc ex vno ouo^prscter humanum morcm,editaeft : In oue enim philo-
fophico femel concluib & oi)fignato , eft vitelluscum alburaine,PoI-
luxcumHelcna, &: nuUo adminiculoegetamplius, quamin(?ubatu
&.fomento caloris temperati: Huius Helenslachiyms fiue ociiro-
cum gutcs coagulancur inflorem aureolum.
Q^i SABA.
iNlGWA
U4 SEPTIMANiE PhiLOSOPHIG-*
SABA.
jEniGVLA Suntne plures pUnu Chymicis allegoriis infgnes J
'74. S A L O M O N.
Sunt : vtpotc Mercuiialis, Lanaria, Flos Solis , Heliotropia i Cr**
ffus, Chelidonium, Colecafia feu Faba iCgyptia, Moly, Glaucion,&
hisfimiles.
SABA.
^NKiMA ^epngulis ordine dijquiremus : Qujd Mercurialis
'^^* Praflat in opere ?
S A L O M O N.
Eandcm vim & facultatcm, quam pracftat in clyfteribus, ncmpe, vt
cmoUiat.&refiigeretparum : Vndc vis laxatiua dc purgans augetur,
quacconfiftitinhumido. Oportctenimpurgareperherbamnoftram
Mcrcurialcm totura compontum , veluti corpus humanum,ab omni
immunditia , & heterogcneis, cjuae ahis remaneicnt , & «gritudmcni^
inducecent ilh^quod aha argra (aniora redderc debec.
S A L A.
unarta J
?
JKnigma QuidL
'7^. S A L O M O N.
Haeccfttoties LnUio celcbrata phnu AmabilUy cuius radix rubea,
foHainftarMaiorana»,admodumLunaecrc(cunt&decicrcunt HxC
crefcirinmontibus&vaUibus, Philofophisadmodum grata&qiiac-
lita.HancaiiasvocatidemRaymundus fuum menftruum mineralc,
cui addit & aliiid vcgerabile, quafi ex vino cdudlum fpirirum, finc
^aibusmcnftruisdicitjfcctumphilofijphicum nafci nonpoflc.
SABA.
jiNiffMA Sedadmirahilts eltpr^ cateris Flos Solis,oculum tUum
^^^^ magyii mund: exprimens , aut potitn ftauis fuis capiUis ^»
poUmem : ^ / hu c^uocj^ Chjmia injeruit f
SALOMON.
RpccndoreftinhifcclocisHv.Iiotropii$quibufcunque,quietamcn
onmiamagnitudincpukhntudme, ^cvirtucciongeantcccllit. Ad
Solem
Q^AHTA DiEs: De Vecetabiliitj. iiy
Solcm obuertit facicm, tanquam amafium, quem abeuntcm veluti
oculom(£ilusprorequitur»oculumq',claudit, donecSol iterumap-
parcat.
SABA.
Suntnehum generisflura^i ^.HiGUk
SALOMON. . '78.
Im6,vtgeneraCichorij,&alia,quxLatinis i^co SiUfttiMA y Graecis
^eliotroptx vocitantur.
S ABA.
duid de Croco , feu eius flore flatuk f ^ n rc m a
SALOMON. "7^*
Qu6dfit tindluraintervegetabilia.vtlapisintermctalla: Crocus
Philoibphorum longe alius eft. De eo fic in allcgo» lisciicicur : Philo-
fophorumCiocustsliterpraeparatur: Sumatur radix cius cum ftipi-
te,poftquamfucrithumidus, teratur cum humiditaiefuainSole; Sc
poft hoc dimittatur in balnco , donec fpiiitus eius tingens, purus & li-
quidus emineat, qui totus eft colijgcndus, &c cerpusielidensablucn*
^iumcft.
S A B A.
Quid fentiendum de Elementorum extraSlione exjn^ievui
ChelidoniOj cjuodmuris (^fepibus adnafcitur ? '^ ••
• SALOMON.
Philofi^phi longe aliud Chclidoniiim intelIigunt,quod prapparant
taracninmodumiUius vulgatij vt vcredciis vcgetabifibus Horatia-
num illud dici poflit :
Mtitdtoneminedete
¥abi'Unarratur.
VnumpraEparatur,a!rerumintclIigituri fempcrcnim allegoriam ieu
fimihtudinem Philofophiinhis pracfupponunt. HincAuthor Auro-
ra?,cap. 1 8 . (^itdam^in quit, Thihfophorutn kjncdiuinamfdentiam herbisjA'
dictbus,arhoribtis,flonbui , & aliit diuerjisvega^bilibus , necnonfucciseorum&
fru^ibmfimihtudinariecomparayerunt. Er paulo poft: Seta,quMomnium
fradi^orum nominafunt pafitafimilitHdinarie m ba( exceilentiftma fcientia,
Q^ } Eft
fl6 SePTIMANVE PHiLOSO^PHICi^
Eftquidemin Chelidonioruccusaurcicolons, iniTicdicmanoninu-
tilisi atin Chym,ia locum non habcns; Noxi enim cum Achiile aut
Triptolcmodidicitignem tolcnnre, ac fub caibonibus viuis kupiu-
nis nodtu iacere ; vnde ignis cius clemcnta facilc fcparat ,omne humi-
.dum,aqucum,aci.cum tk igneum refoluens infuHcura ,ac terram ad-
urensincineresinutiles.
S A B A.
>Enigma Faha y£gyfytiafett Q)IocaJia quidhahet commme cum
' ^ Chymicistradationihu^^
S A L O M O N.
loh. •Chryf QuidamPythagoram citanstc{latur,eum Ouum Philo(bphorura
vocalle Fabair y^gyptiam •, Quod non (inc cauia verumcxiftimo ; P.y-
thagorasintotaviraabiis hibisabflinuitjranquam fncri.s ammcemor-
tahamfcdibusi vndeaficariiscjusErirus ad mortcmhigiire.dicitur vl^
qucadagrumfabiscon/it4.)m, qucm non auiiis h;ittangerc,dicens:
Sattiiifit moyt yqttiimfabiis (Onculciijfe : Purauir cnim ilie, vt etiam JEgy-
prii,animasin,cauitatcfai;jar,um ft-ab.ulari , idcoque li quis.comcdllet
eas,anmTasruorumproauoiumabfumcrc. Scdexa]i!scircumfti.'ntiis
probabilc vidctur, perColocafiam inLQ.UeCtum fubicdium philofo-
phicum,quod,vt fiba,exxerius nigrum, interiusTubcum cft. Ad hxc
Coiocafia gkba^ierra: inditur, ik fic in aquam proie(5ta,indeproue-
nit: Aquas enim amat, Sc loca paluflria,\?ihumida, nec nonSolis
aeftum, v,eluti,&ouum philofojphicum, quodiniimoexcludendum
eric. *
S A B A.
^NiGMA Suhodorata fim cjuid de Moly herha apud anticjuos
*^^* Poetas celehrata ; ^n ne hac aliquid Chjmicapro^rie^
tAtts injehahet}
S ALOMON.
QujntoraChymicaeft, quaVlyflcs vfus diciturconm Tcneficia
Circes &Syrenum peftiferas cantilenas : Repcrta creditur i Mcrcu-
xio contravenenamaximseefficaciac, cuiuscopiafic inCyilcnemoit-
,^cArcadi*e,Mercurij loconataii, vndeille CylleniusnoRunatur: Vc-
6MA
QVARTA DlES: De VeGETABILIBVS. U/
lumnosintelligimus, pcrMercurium,nftineralemiIlum feu metalli-
cuni notari,& pcr Moly^iulphur aMercui Jo eiufmodi iblutum,qnod
nonfinitartificem Vlyflem aliorumfcriptis aut fermonibus fophifu-
cis&deceptoriisaures&mcntem prjEbere. VndeHefiodusdctefta-
tur, quod ignorent hommes, quantura eraolumcnti iit in Moly&
malua. Malua vci 6 eft ex hume<^antibus & parum rcfrigerantibus, vt
Mcrcurialis , &c Moly contraiijE quahtatis, calidac&: iiccx j m cjuibus
tota Philolophu occupataeft.
S A B A.
QHJdde Glaucione heYbafentk , cfua pifces crcduntur ^ ni
frm monm in vitam redujjey^ acjuam Yefaujje ? ^^5-
SALOMON.
■ Glaucuspifcator, repertor huius herbae perhibemr, aquo &rno'-
jncnobtinuit; Hic eiim eandcm guftaret herbam,immorralisl:a6kus
^icitur,ingreiru&mare,inter beluas maiinas degifte. Idem Argpnautis
■«iamraonftrauit.
S A B A.
Sunt muhi, quiftores varierum colorum arte facere^^]^^'^^
've! tingere prafumant y auantum iUts fdci adhibmdum
critt
SALOMON.
Quantum expcrientia monftret aur doceat. Elle emfmodi man-
goniain natura,non eftdiibium; atramenhomo k\, quodnatura:ad-
ucrfumefty mmquamilh concihabit, adeo vt generatio ex vtroque
fiat. Mineraliammcrahbus, &:vegctabi'Haplantisgaudent,&facile
confociantuv,atnondiuerfagenera: Vndefruftracum minio vetci-
nabari quidam bulbos liiiorum aiborum imbuunt, vt lilia indena:-
fcanturrubea.NihilcnTimcommerciiefthiscoloratis corporibus mi^
neralibus cum radicibus plantarum. Videre tamen licec lilia, flaua>
arantiorum s:oloris,ca2iulea;,ficrofris flauas &: bellides virides j fed ha:
omnes ^ecies funtiRtecfedifFerenccs, <|Uodexfruticc 5«:foiiis,ftipiti-
Vus^radicibusc^j dignolcitur.
SABA.
US SEPTIMANit PHILOSOFHrCit
SABA.
Satis de Floribus hortorum dixiflc nunc vidcor; Qupcirca Agro
relinquam locura,qui&:mcdicinalcs Sc alimcntalcs profcrt piantas^
tantum liomini vtilitatis prxftantcs,quantum iili iucunditatis.
HYRAMVS.
DtAffre, Multumvoluptatisexvcftro dc Hortorum muncribus colloquio
captaui*, De Agns vero quid quinam ? vbiincipiam ? vbi finiam ? Ob-
mutcrcendipociusnccellltaiemmihiimpendcreai^bitror, quamclo-
quendi , ob copiam , varietatem , admirabileniq; naturam vegctabi-
liuminagrispiouenicntium: Prifcaaetaspauciscontenta,vixitglan-
dibus & iadicuiis,pomis &.fru(5libiTs : Sequcns inucnit vfum frumcn-
ti,hordei,tritici,aIiorumq;Ieguminum: Hinc panis, cibaria, potus.
paftact&hisfuTiiiia.quibushuiu-vitxpcnuriaindiget. Ncverocx im-
mcnfisagridonisphiriHiaiimul rraftcmus, &:interie confundamus.
totiusnoftrjcdilquiliricnis ambitus circa ha'c duofaltcm vcrfabitur,
quorum Philofophi intcgris linris & tradaubus mcminere, ncmpc
Triricum &: vinum, oprima vitac morrahum ^olaria & nutrimenta,
dumraodo, Rcx Sereui (Iimc , hoc tibi non ingta^um accidcre cogno-
uero-
S A L O M O N.
Difcrctione tua,Oprime Prin cepsjin loco & tempore probe vtctis ;
Egomeaccommodabofacilimetuarvoluntari, quacin iamdidtisad-
coredaiScbeucuolaeft.vtnulliusadmonirioneindigeat.
HYRAMVS.
Exfpacicmur nunc in agros,«5<: inftar agricolarum obfcruemus
rempus fationi idon€um,num vox audita turturis,& vitcs colcd^ fini;
iENicMA J^yicici inuentio^ ^primus cuUtis, cui tribtiitHY f
'^^' SALOMON.
Ethniciallegoriis Poetarum Chymicorufcdu^bi, Ccreriomnium
frugum,vt&triiici,inucnrioncm rribuunt; Atquam vcrc, ipfividc-
lint . Ccresin gcncalogia Deorum Saturni foror cft,mater Profcrpin*
cxlouegenitar, HancPluto,Dcusinfcrorum, opum,&mcttllt)rum,
rapuit.H mc Cercri Iuftu$,<lolor,lachrymae,& per omncs orbis partcs
percgrinatio,vt quid certi dc ftatu & manfionc filiic inquircrct. Intc-
xim Dca m afta Pclopis humenim comedit , cui icliqui Dii eburncuni
iictum
QvARTA DiEs: De Vecetabilibvs. Il^
itemni adaptarunt,& codum ad ignem in lebctibus vitaeiuuencm rc*
ftituerunt. Deinde&ElcufioRegiTriptolcmum rccensnatiimpae-
rura cnutriuit, queminrerdiuladlealuit, nodtufubignibusocculta-
uit i vnde puero mgens robur quocidie accrcuit, patri vero fufpicio dc
tantoincrcmento , qui poftquam Ccreris nutricis educationis mo-
dumcIamob(eruafl'et, Deairara, patrcnecatOjfiliocurruscumdra-
conibus volatiles dcdit, quibus illc anfidcns mortalium genus fru-
menta, triticumq; in tcrramfemmandimodumdoccrcr. Hscanti-
quafimpIicitascrediditj&proairiculoruseTheologiae^nullocontrai-
<iicer€aufo,recepit: O cccci:as, ofupcrftidoi quid humana pcdlora
obnuhilas , vt Deum verum non icntiant ? quid oculos mcntisglau-
comaobduciSjVtveritatem nullam videant? Celsarunt,Deofitlaus,
in Chriftianis populis ha*c delina 5c ludibria, luce veritatis exorta,
Chriftolefii. Ex Saciishterisriouimus, primum hominem-natumin
hunc mufldum , Cainum fuiile agricolam, frugumq-, vtiUtatcm,Deo
ablquedubiomonftranre,3gnouiire: Etcontra Cererem necDeam,
nechominem fiiiifevnquam^nempe taiem,qua:eiafrcriptapcregerir,
(cd faltem fidrionem allegoricam , a Poecis (apientibus & occultac
Chymiae non ignaris, tcxtam&incrodudlam, vt {e inuicem confcij
agnofccrent, Deiq, donum libi gratularentur, ac interirrt mundus
ignoraret,hoccft,communcspopuli,do(5tivelindo6linonpcrcipe-
rcnt,quid tegeretiir , quade reagerctur,qu6dciufmodiarsforctpo{-
(ibilis, &quibufdaminvfupofita, quidfimularctur,autdiflimulare-
tur. Verumnosalibicopiofiushofcelatuatos, nondeos, nechomi-
Bcs, fed ex crroribuscrrores rcfutauimusj quocirca hic hreuiores
iumu$.
KYRAMVS.
^onum ejje Deitriticumy nullus fann^ mentis negare Anxgvia
poteritjed ita hominibus patefaflum eius vjumper Cere^ '^^*
rem autTriptolemum y omnino fahulofum ^ & rationi &
experientia aduerfum ePc : ^n homo curruperaera 'vola^
re poteflf ^ndraconesjunt njolatiles, cjui currum tra-
hant ? Neutrum opinor : l^nde oportet antiquos [apientes
R^ nugas
t^O S^EplIMANit PHlLOSOPHICiB
tisgds traiiajfey & adnosfirosfuospojieros tranfmiflffe, 5
troTheologtayprQ 'ueritate ^ reigejlx htfioria : Qjiid^
mtpircenjesatamsi^llos nojlros inteliexilje j^erTriftolemt
Jubigneindurationem, eiuscwrrum 'volatiienky dracones^
^frugumfeminationem ?
SALOUOn.
Redcintcrrogas : Nam fub his eile phyfica arcana , ranrquam m ax-
cated:a,non.eft;dubiumw Silear,quirufticaopera,omnibusnota,h?it
«ontineri affirmet. Nbnaudicndus, qui admores.taha &:tanra dccU-
aet. PUdiculusell,&valdertidi3,quiadaha,qudmChymica<ubied*
transferat. Triptolcmusitaquemateriaeflphiloraphicavquxeomo-
doinignetradlatur; Poft liascitapracparata accipic dracoflcs volati.-
les, idcftjinfimumphiloibphicumponitur, tkliclemcnieu (ulphur
iixum doeecurin liuim proprium agruni rGminari : Ha:c nemo, niiit
ignarus,ncgabit: Yndepatct, quodiubreminatione tritici iatcrrami
arstim veteiibus,quam recentioribus occultataiir,.
HYRAMVS.
Mni c » A Quinamex Pliilojo^htsmeminerunt hjiius agricultur^c
^^7- philojojjhical
SALOMOU.
- Berc quotquor ilint ad vnum omnes particulatimi At Roiariuss
Minor,Iod.Grcverus, &. A^ithor Tracbatus 9Bom *^\3<i;r;Cn'>^anm#*
Uitl/ cx profeiro &.vniueinm. Teftimonia iniihrisomnihusiunLoh»-'
uia, quae.nonj$;itamus»
HYRAMVS.
jitiiGiAA- Q^ igitur progrejfus erttah initio admelJem aureamf, '
'^^' salomon:
Scmen cligendummaturum , corpulentum, intcgrum , non nimis;
vctaftum,quodpurgatur per vcntum a paleis leuiculis, percrrbrumi'
Ab^diisfoidibus ^lolio : Hicartifc2L.mox ad fuum femcn rcipiciet,^
QvAATA DiEs: De Vegetabihbt^. i^f
'^uaeret,vbihocfit ? Rcfpori<ieo,inmediomuiidijinomnibusfinibai$
^SclatctibuSjin (iipcrrixiic , vbLcunquc aquac locus, argenti viui fedcs,
iLilphuris manilocli.: Nonopuselliiofl:rum.lapidcm.cxlndiisappor-
tare,cuilibctantepcdcs proic<5bun%j vifum,ta(5lum,auditum,fimod6
Campanxvius,vtinTurcia,iionlitdenegatus: £ft enimjES.&Iaton,
Venus & Latona, Apollo & Diana,£Jl lupitex-, quiahaecomnda& fin-
gula fonirum Harmonia: edunt, qui tamcn abfque Martc agentenon
auditur;ExcludaturSaturnusvnus&folus,icdhictantumturbzda- '^
bit, vtpiar.omnibus admittendusfit: Aquarius eft hicloripes^^ qui,
jpluuia dcficicnte,deducit riuos aquse dulcis infitibundos agtos.
HYRAMVS,
Qiiiddeinit a^tndumfjeminevojhitriucijfrafarato} iENTcn*
SALOMON. ^^^'
Similiter terrafcu aruum prjcparetur, cuimandandnmfit hoc/c-
«len, per arationcm, carduorum cxtradUonem, glebarurri attritio-
nem,cylindroexplaQationem,&eiufifiodifimilesoperationcs: tum '
fcmenineamterram, anteoptim.el3etificatam, fpargendum crit, &
«ccatioinftituenda, aues teiriculamejito arcendz , & expc<5landa
pluuia,Solisqi calor,vndeincL'ementum fequaturcx Deibenedidio-
«e. Sicex vnograno,quinquaginta&pluraproueniunt. Phniusait, PlioiM'
Byzantium Anicac campum centcnos qninquagenos tririci modios
redderc,& tcftatur miiTa Augufto cx vnograno quadring.cnta,paaci.s
minus,germina,&549.ftipulasNeroniexvno grano: LcGntmiSici-
hx campi ccntum dcderc. Fucre autem tritici fcrac-cs,iiiprimis Bctica
-& i£gyptus,qnarum ariftx pljerumquecentum grana cgerunt, Cice-
toSiciliamhorreum populi Ilomamvocat, qua: Isrpe maximos pa-sicijia hot-
ticrit exercitus. Hinc ortam fabulam putant de Cercre , quse ibidcm rcum.popu-
fruges & moduni arandi commonftrailedicitur. Falccm quo-quc Sa- 'i ^on.
turni, quapatriCcelo viriliaamputarit,in Siciiiam dclripfam aiunt,
cropter ngrorum SiGulorum vbcirimas meltes. Homcrus {cribitjtem-
|»lum Cerexis iiiiile in Pyrafo vrbe Phthia:, propccr copir.m frugum
■cius loci. Sic Thraciafrugumferdlis,Saidinia,Hiipania,& ipfaltaha
cft, quam Plinius Jib.^.cap.^. vocat terram omninm terrarum alu-
aanam,&Virgil.lib.i>Gcorg.inquitdeea:
Salug mapa^arcnsjruguut Saturnia teUus.
R i Mcro-
1^1 SEPTIMANiE PhiLOSOPHICA
Babylonia Hcrodotiis Babylonixfertilitatem laudar in Ciio > vbi inquit : H<fC
, coodiuo. ngioommtm (quoividimus) optimaefiduntaxat fureudo fiumento. Namin
arboribuiferendis, vite, olea, nequaquam de principatu contendtt : Gererisautem
jruftuprocreando^adeoferax eilyVt nunquam nonfcre ducenta reddat: Et vhipra-
fians honitatefe vincit^ettam ad tricena quaternumferedigttorum latittidtne tri^
ticeisat^ hordeaceiifoltis. Hasceft magna anni coiona , qua Dcus ex im-
mcnsabonirate fua quaslibct tcrras & regioncscoronat, hasmagis,
illasminus. QuidiamclcPhilorophorumagrisclicemus? An non Sc .
hi duccnta aut treccnta grana reddunt pro vno ? Imo funtquimilic \
attcftanturjdummodoagricukusritefitinftitutus. Nam&noftrum |j
femeninfuamtcrramconiiciendum erit, qujfpriiis arcrurjCmoHia- "
tur,hangatur)Cxplanctur,&pofteaoccctur, &:iubucrrarur,vtbona
&:naturalisfiarmixtioj acdeinde Dcibcncdidio cxpcdandacft,ad-
ditis,quoadopus,aqua&ignc,hoccft,rore&C2lotc: Hicnaturafui
oflicij nonoblira,vtnecintriticiprodud:ione, protiudet gcrmeacx
terra,hoceft, corcmbryonis vegctabilis&: mincralis ctFominbic, ex
quo dcindc ali^ atque alix partcs finguntur. Hoc eft, d ^ qiio l:i'pe di-
citurapudPhilofophosacMariam, quod coipus fixum lit de cordc
Saturni: huiusenimcolorincordisefformationeomniumprimoap-
parer,in quo conceptio & impra^gnatio iam fada eft,
HYRAMVS.
Verifllraa funt, Sapientiftime Rex, quae eloqueris, quamuis ca-
ptumhumanum longe fupcrent: Si miremur opus philofophicum,
h /• 1 . ciq-, diflicilemadhibeamusfidem, qui ab cxpericncianon edod:i fu-
KorphiI.in ^ • /r rx I r
Mei.Belin?- "^us,curnonpotiusmelles triticeas, quas Deuscx hoircolU2;omni-
Quando potentiae & benignitatis quotanuis inftituit , nobisq-, donar , admira-
fetBioatut mur ? Inillis fit ex vno muItipHcatio in ccHtena & triccna , nulla prx-
vnuragra- habita(enfibiIimateria,ni(ifimphcierano: Inhismarfriapraliipno-
■0 fruracti, • Tii- I • j r r • i • ! ' o
nafcitur nitur: Illishumanavitaaalui conleruarionemcger j his ignriido &
multiplica- aflecSlus hominum deliniuntur & curantur. Quamuis vero tririci pro-
tur,reritur, uentusfitannuus,&: communcrufticorumopus,tGrimundocogni-
«ibeliarur, tum,&contra rindurx gencrarioranflima, &pauciniaiis in mundo
exquo Tiuit P^ilo^ophis explorata: tamcn ca dona aeque ftupenda (unr, qiidm ■
Mcus nMo hacc,im6 magisneceflaria & vtilia. Laudeturitaqu? rubUmis Deus in
<iu$. fuisoperibus,quihuicvKxtiintumbonorumilippcdicat, vtnonfo-
luni
Q^ARTA DiEs: De Vegetabilibvs. 153
1 Lim agijfed etiam bene & iucunde agi ab hominc poffir. Sed ad rem :
Quanttis calur huic tritico philojophice , vt ftliciter crc* ^nigma
Jcat.adhihendtis efl ?
S A L O M O N.
Turba, cafteiiqi Philofophi, volunt in hoc imitandam naturam-,
qu.r caloiem auget, leminibus aHquatenus in icgctes piodudlis: A-
nimaducrtimus cnim , quomodo m initio Vcrisjin his nollrisregioni-
bus,frigustcmpcrctcalore,&pluuiamliccitate : Tum Solad /£qua-
toremacccdcns, hyememexcludens,anninouivicesincipitingene-
rando vegetabilia, & lucem aequando tenebris : Arics nec caloie, nec
frigore furit , (edmitis &c sequus eft nafccntibus olcribus, hcrbis,flori-
busjgraminibus.&fohisarborum: Hunc{equiturTaurustepidior&
eihcjciorviribus, quiparumab i£quatorc verfus noftrum verticem
inmeridiedechnati HicHyadasimbriferas & Pleiadasfecumducit,
vndeAprilisinconftans nuncridetradiisSolaribuslucentibus,nunc
flct,pluuiiscadetibus>&nonrar6grandinibus&vcntistonat : Hunc
(equantur Gemini, magis humani, Taurinam faciem alpcram non
oilcndcntcs,(edlxti Vcris,Maiiq;iucunditatcm :
Omnu tunc rident,tuncformoJipmfts annus ;
Inhococuh rccreantur varietatc florum &herbarum, nares earun-
dcm odoribus , palatura 8c venter oleribus recentibus, aurcs lufciniap,
cuculi,aliarumqiauiumcantilenis> &variisvocibus,quascalorinui-
tatj&folum coclumq; diuinas laudes tacere non pcrmittit: Abhinc
Cancercft,LuniE3aiiiica&fedesordinaria,quamaSoIemaritoinrer
lodialiafuabona&caftraaccepit:HicSolinculminefuofiftiturqui-
dem , atcalor ramcnfummusnondumadeft, quifcquitutinRegulo
(eucordeLeonis.
HYRAMVS.
Cur contra axiomAta natura calor Solfs in Cancro non jEm^vtk
ell maximit^ , in cjuo maior radiorum eius reflitudo terris '^^*
commumcatur,propior ad njcrticem nojirum accejjksy lon^
gior ah ^£auatore remotiojeu maxima declinatio efl , Jed
in Leone, in quo hac omniafHnt diminuta ?
R 3 SALO-
134 SEPTIM/Nit PKrLOSOPHIOF.
S A L O M O N.
InLconcSoleicuariiSstanquajninthronofiiccoDfiltif, indcviics
cflRcaciorcsin tciramcxcrit, cjiiod ob morainfi.ipra tcrram continua-
tam potiusaccidcrc, quamaliAs obi:aufas,lupcriusinPrimr.Dicdir-
curfumcft. Conridcrandumtamcn,<|uod habJtantibusintra^qua-
torcm &TropicumCapricorni , fub VirgineSoi vcrticaliscft.inaior-
que calor, qui indcab Arictc c<3 vfqueincrelcif, dc quod Triticum
philofophicum lub illa ron.imun<ii naiciprxf umatur. Vt enimtriti-
Ciim,qu6maturius fucrit, c6 p4us caloiisrequirat, doncc a meflbri-
bus demeratur in Scptembri : ita & opus philofophiaE calorem au-
<5:iorem admittit,doncc ad maturi-tatem pcruciiiat.
HYRAMVS.
iEwrcM A CJuis color tritico phflofophU matuYo, ^ quodjigmm
'^ ^' emperfcfl^ coflionis ?
S A L O M O N.
Rubcdo fupereminenSjquffpoft varios calorcs prjcccdcntes fequi-
tur: Prim6 inLeoncviridiadcll huinidicasmoUis&aquofa^quasin-
diesmagis & magis abfiimitur vfqucadLeonem rubcum, &ficcita$
curacaloref quaetingit)iiibiedoinducitur: Illafolutio^hxccoagu-
latio cft,quamuisha:cnonfiatabrqiieilla, nccillaabfquehacintoto
opcrc : Rubedoiuuenumcoioreft,albe<io&caniticsfcnum; cumq;
nofter lapis primo fit albus, vltimo rubcus \ hinc (enex cft , antequam
iuuenis,vt Rhafis in Epift. LapisfitentU mjirdi,'mc[mt,fenexprimhj& yltt'
fno fm ; <ima atbede im in inim , & rukdc tn vUtni4)cton domini*.
H Y R A M V S.
iEN I G M A (^nde illa rubedo exorstur , ex quibus qualitatilus vel
'5^^' elementisl
SALOMON.
Rubedotingcns nihilaliudcft.quamignis acccnfus potcntiaHtec
in Mcrcurio,hoc eft,in tcrra 5^ acrc Mcrcurij.vt vim illc accepcrit per-
uadcndi &c maturandiomniaimpcrfei^amccalla, inq-, aurum tranf-
uiutatidi.
HYRA.
QvARTA DxEs: De Vegetabihbvs. 1|5
HYRAMVS.
Eftrte mHltiplicatio tinftHra , ut tritici } jEn i g m a
SALOMON. '^^-
Eadem&adIiuclongemaior,vtfiipeiiiisattigimns-, Vbienim tri-
{rcnmdiatcentena,lapismillenaprofertin infinrtum» Et veluti tcties
prxparandaterracft , quotiesfeminandumineamflicrittnLicam \ fic
quoquehtinmagifterionoilro. Lcoviridis quotannis parit lcuncu.-
ios,atnonfincLeonemarc; Terraphilofophicafoecundaefti atnoQ
line igne ai:rio,6c iterato laborc^
HYRAM VS.
Quotfunt partes arhufcttUtriticea} iENicuA
SALOMON. ' '^^'
Tics,radix,culmns,&/picai Radix reIiquafuftinGt,vtfundamen-
tumin domo,eparinanimalivenasi culmus,vtparietesfcu cor^ tpi-
ca,ccu tc<3:um &cerebrum eft.H.TC lunt corpus,anima,tk: fpiritas,ial,
fulphur,& Mercurius. Tria nominc d:in principio^re &. in iinc vnum
in.<^uiduum.
H Y R A M V S.
Trkicnnj tegitur ^ dejenditur a faleisfeti ariflk , «^ jEn ic m a
vohcres idcd^jurn^nt y ^ uacua reiifjquantur horrea , an ^^^"
tale qmdeB in magifierio l
S A L O M O N.
Plusnimro: ImoapudpermultosPhilofophos vix duogranabo-
nitriticiinuenies, & integrum modium palearum , li illorum libros;
perluftresj idqvob inuidiam aduerius corniculas & monedulas lo-
quaculas, quoc voracitati indulgent, hoceft, contra malcuolosSa-
turnos,morolosEuGliones, gloriofosThrafoneSj&bellicrepasPyr-
gopolynices.-
HYRAMVS.
SedreliBis ^aleis^adUc terrnCy quodefiyinum, tranjifAmoHA
iinm: '^^*
1^6 SEPTIMANiT. PHILOSO/f HrCi€
himtif : Hoc eFlfoUtinm mccp.orum , refcclorium fcncStu^
tis, gdudium iuuentutk ,mcdtc:(rfi€yitkm dolvris ,J€u Ne^
penthes : Qui iUtus imientw afjcribitur ?
S A L d M O N.
Oiiiiciiapud /Egyptios; Dionyroapud Gr;rcos-, & Baccho nfnnct'^
Romanos; qui quoque lunt vnus & ideni rcbus 6c faclisin alicgo-
riis : Omncshi a iuis hnguncurin Indiam pcnecrafic cum cxciciru, po-
pulosq-, cundoslibi (ubdidifle,quibus vmum & vidun-i cuicum moii-
Ihaiint, humanioiesq-, litus baibaris indicarinr. Varijillisicinemm
comitesaflignantur,vtiuntSyluani, Satyri,Pancs,SiIcnus,Mufae,&
multialijadieuitatem,riihs9iufus,{altus,&:iocosproni. Amphisbae-
na,duplicicapice{erpcnsabeooccifus,&:innumeraaliapia;ilitaqua-
fimiraeulDScdicuntur.Scdnihilaliudhisiigpjentis Dionyiiacisindi-
catur, quamhumidior pars lap^dis,qucxiolM ic, mollic, <1S: humcclat
partesiicciorcs&compadiasemfHem. HocvniuminucnitBacchus,
DionyfuSjVelOiiris^hociderndocuitmortaicsjdcfr.arrificcs. Inhu-
iusgratiamTricterica fcuDionyiiacafefta Atlicnis dcalibiin Gixcia
inibtutafunt, Orpheo authore, vtEleufmiain Elcufo, proutlib.4.
Hieroglyph.iatis deraonftratumcftj&lib.j.fubgcncalogiaBacchi.
H y R A M V S.
Anigma B^veraigituY Bacchusnon cflinuentorVini'^
SALOMON.
Neutiquam', cum conftctex facris, NoachumprimascoluiiTevi-
neas, qui eil pater &c propagator hominum huiuice poft diluuium
inundi: Non igicurDionyfus erit primus vinicultor,quiquandovi-
xerit, ignoratnr; niii quod m feculo Heroico primarius intcr Deos
fuerit ) miraculose ex ventre fuae matris Semcles,Cadmi lilia;,creptus,
&matrecombufta louisfulmine, in patris femur iniutus, vfque ad
tc-mpus natiuiratiscompletum. Quaeomniaallegoriani (nonautcm
hiftoriam . fapiunt: Nofter enim fcetus fcu Dionyfus extrahicur ex
fiio fubiedto, hoc eft, Mercurius cx Mcrcurio , iiilphur ex argcnto vi-
110. &inditur m matricem mafculara vfquc ad maturationem; hoc
cft,foiutionepera(fla, coagulatio amafculoperficitur. Dum enim ni-
grumefUobfcurafamina dominaturinaquofa humiditate^ at poft-
quam
i5?8.
QvARTA DiEs: De Vecstabilibvs. 157
quam albefadl:umfii«rit,masipfc<lomiTiiiim ad fe traiwfert , nccfinic
ampliusmuUebicimpeiiumclominarifupravirum.
H y R A M V S.
Quot fiint sradm tr^Slationis vini. feu eius (hiritus -*nigj«i
cducendtl
S A L O M O N.
Tres: Primus circavitcs,vcdentvuas : Altercircavuas,vtdeHtvi-
num :Tertiusckcavinum,vtdet(piritum^ Eodem modo circafub-
icdlumphilofophicum tcrnjE funtoperationcsvniucrfales: Primaad
mineraepr2Eparationem:SecundaadJfblutionem: Tertiaadcoagula-
noncm : ex quibus fingulacfubalternasoperationcsagnofcunt.
HYRAMVS.
Quomodo la^is aj?imilatur traflationi circa vites f jehism a
SALOMON. ^^^^^-
Surculus fcu propago in cxtrcmitate conquaflata infetitur terr«,&
protrufis radicibus primo dabitgemmas , deindegcrmina,p6ft vuas;
Gemmacnafcunturex furculo ^germinacxgemmis, &:vua:exgermi-
nihus:Itafurculusphilofophicus(uajrcnacimmittitiir,6choC€ftRe-
his (eu compofitum noftrum ; cuiusgcmma: funt,gagatcs nigcr,in ni-
gredincgerminainalbocolorej&vuacinmteo. DcvinoRofinusad
Sarrar.meminit,S;^i/f(?if«5 }}ieus,inquiz,demulo,4d€^yacjUd ivhif f>etr<t,ii
eH^oleo Solari,p€tauerit,^ defonte tnatrufmyideli,aqiti: Mercuriali, UitiA^u-
Jiauerit,& vinorHbrOiideflMfore&oleoAffimsJwpri, ideff, Solts , vr.mfgemris
txijientif^nietum inehriattts,donec tetmn optts vertaturin terram, &c. Dc vitc
fapicntum,ciusq; (ucco, Hermes-, EtJcitOyinquh^qti&dvitfsfipiefiium
fuccuiinqttintoextrahitur-fliusquo^vimffninjine ^o.peragitttr, Intclligite
proportionem.-Decodlionamqucininuic, tindlura autem augmen-
iatihoccft,initium&finJs,
HYRAMVS. '
Quid circa vini exprejiionem confiderandum ^ ,^1 n ig m a
SALOMON. "^®^-
Eodcmmodo/iiccum vuaephiloibphicae oprimi, vt iamexHer-
metcaddud^umeft.
S HYRA-
^jSi SePTIMANA PHILOSOPHlCim
HYRAMVS.
4frNiGM A 2>^ Sfititti yiniextrahendQ lubens quid audirem , em
^^^'^ 0* hoc opts apimiUtur.
SALOMON.
Namra pr^wlucit virtum pio diaerGtatc Joci & caForis tJiucrftim,
Khenenfe, Lymphatum, Italicum , Grxcum , Hifpanicura , & Cana.-
lium, cyiorum vaum foruus& meracius.a(ltcr«>>,quiaplMS l|)iritus cali-
di,aSoleipiitraprc0j,continetvitavtaliquauclolibravittihabear vn'-
ciamfpiritus, autcjuadranteraveltri^ntcm^viAakiusnaturavijiiad-
(cendi.t,vtopin.or^ Accipituc vinum naturalc,&: dc{liihtar,vTmo£iSi.
infpiritum per AlembicuiT:i.,vtm3teriaac|aofa & faculenra raaneat
in fiijido- Hic (pinir^ex omnigen^rc vini habeturin maiore vel mi-
, . aoric|-uanMtxire,vtdidum,expersomnfiaq.u(antntis, licctfiris-ftibic*-
ikoacl:u liiimido : NonaAitcm.nafcipotellpernatuiamlimpiicircr ra-
lis ipiritusjicctpcr naturam iacocrunixtionea<j^uoi^tatLs»iat.us (\i\ lc«i
Deceflu-mcCt, (Ihaberi.optetur, vipeEattem.extra&atu5;. Sicfubicdla
Mcrcudalia func varia^cjiiaE meralla ac mrneralda dicuntur,CQrp©!ia &
^iritus-j^arcxYnoplusipirixustmgendscxtnahiturjqna-mexaJio^ro-
ut haecfuBt cruda^minusaut magis co^a.Accipiiiwigitur in fuo genc»
tcmincrapcrfe«5liJor, Scdiftiliatujc, veluti okum liicciai flai»ificri fo'»
Jct j adicillis farcibus feulapillissequiiitisia debito pondcre7.& ficrvt
i^iritusviai fiirfum,.(iGrindluraamideor(limcont«nclat, cumillefit
adeo lcuis %c. tenuis,.vt etiam cffufusex va/ircuaneicatin acrcm , antc-
^juamQerEamattingatj^.hicvcroadeaponderolus, vt aufopriipponde*
iet>&grauioribusraundic0rporibus. Eadcmeiidirtillatio vim&la-
^idis, ffedcentravtriufquelUnt diuctlaf fecundum quorura varieta-
Dera fingulafimf a^Lcipiendx.
HYRAMrS.
jtv itjKA. Efhte finilitudo intcr tinSwramy cor humanHm , c^
i*5v- 'vim/^irituml
salomon:
Bflvalidc concinna,cuiu$ Bafilius Valcntimw q^aoquc, murtiqj-ali^
Phib-
[ QvAJCTA DiEs: De Vecetabjlibvs.^ IjP"
Philofophi m^rmmcrwnt: Treshiifont SoJes, feu Apollincs, ncmpc
inagni mundi,pami &tcrreni, quorum vnus altcri vires fuascommu-
jiicat, &infiindir,aluperiorifad:oinitio;5olc<]elilampas,diurna,fu-
k gacor vmbrx &c hi^ons , dominus \itx, fuos radios mixdxin ccntrum
\ terrae , ibiq; filiuragignic,incognitum nec vicinisfuis, inhonoratum
& etiamamidsvelconianguineis,innominarumartiiicil>us. Huicpa-
trimoniumrelinquit.non boues, vt Augt«Soli$ filioj (cdvellusau-
reum, vtaltcri filio eiu(Hemi€ctae,hoceft,efficacitmaurificandivcl
tingcndi motallajmperfc6ta in aurum , &fanandi «gros intcr homi-
nesz Atqucdc Tin<^uracor quoquc hominis rclpicit : Vcrun)qiic3c
>cor&tin(Skuram vinifpiritus, vt communcm amicum, amplc^ituii
camhuic,quamilUaccepti(Iimus; vnde ncxusfit extcrnisvinculisin
vno nodo^quinonfacilceftdilToiuhilis, nempcvt vnianturtindlura,
ipiritus vini, 6c cor humanum -, ex quibus illa Regina eil , h;U>ens in fc
.omniumiicrbarum potcntiam , qu« {pirituinuehiturtcmperatiffimo
inhofpitmm cordis humani, vbi manens intcr amicos, aliquamdia
gratiftima cft in hofpitcm, dutn aegros illiusfubcUtos quoicunquecu-
ffcc;<( ranitacioptimxreftituac
HYRAMVS.
Haccvt vcriftlnta {unt, ficmcntem iacunditate fiojgulari pcrfun-
^unr: Verumvt
fittnodiumrehatyfintceru deni^neit
fcic fubfiftcndum mihi rcor : Maiot cft, Rex, tua prudentia , quamfat
celebrari, maior humanitas, quam di^i« maior^ibeneiice^itia» quani
* cxprimipo/Hc
SALOMON.
Pratorumcultusnuttcefteuolucmlus, quatenusnoftropropolico D/f»«i^
corre(pondcbit: Pratadancgraminapecoribus,vndccarncs&ladt-
. cinia pctuntur ad alimenta hominum : In his viridis eolor, vt vcfti»
«nnua, ccmitur, qua totgraminum &trifoliorumgeiieialuxuriant:
. In his dcledabilcs oculisq; gratifllmi tapeccs a Nacura expanfi ccc-
tiuntur, ia. quibus Nympha: cum Gratiis chorcas ducunc: in »raci$
• duulus
fifeUutfimHfspiaMtimrefi^fitnv,
S i quc
140 SEPTIMANit PHILOSOPHICiC
qui ferpcnti.s inftar nunc hanc,mox illam orani lambic , (eq; in varios
flcxus & reflexus inlinuat : In pratis Satyrion , Scylla , raultaque
-alia herbarum & radicum gencranafcunrur^ad medicinani rccjuifua:
Paticacirca hac quarenda Jiint a te , Regina; vidt^iicet
iEMiGMA brimo deTrifolio ^ annonhoclapidiy qni triangularis eft,
^''•♦" afimileturf
SABA.
Rhafis in Epift. Noj?^ Upis, inquit, tria^gulm effw effe , &quAdrangulm
ktquatttate , nonaiiam ob caujam, quam vt ternas meoej[e>itUi rnttas y&qua-
■tuor qualttatesa.qu.itas demonfiret. Vt itaque triangnli, iic quoque Tit*
phylliidacam vQ^ixkr\x.zi:Vid'ttr^facmtnvnopaire, ait Hcrmcs; quod
kicmeft, tanquam ttiafotiaex vnoobferuauipropagata, qua?&pro
mon.idc&procriadchaberipoftimtxDeindcTiitotuiinikalbi&rii-
bcicftcolorisiVtlapis,floresq;mcllitospraducit,apibusprardulccpa-
feulum in prxfcpibus ordinc diipolitttm : Ad haec Tritolium fcmci»
ruumcircaradicerahaberenarratur, vtrcgcncraripoflic dc nouocN'
urapoftfeenifcciailta&fubie^lophilorophicofiium fcmen in pco-
fundaabfconditur, n« fivcilcaprasaatQriisriffticis, &fophiftisfuraci-
tu$,hoccft,ignaris&deccpioribusccuarur,aiTtdcmctatur: Alijradi-
caJitcr hocinueftigantes>fua fpc vix fruftraripoccrunr.
S A L O M O N.
Cum Virgifianus epilio dicat j qu od
Frtpdm inpratis cantando rumpitur d^tguit ;,
•aultacq; hcrbx in iis rcperrantur , quae o ccuitje proprictatis iint in fii-
perftitionemagica, quid de illisfentias>.iudirc auco : fum erifm haec
adcQ-arcana^&inexplQrata, vtadmir«.ndumfii, rulcerciin taiuoan-
aorumnumcroiquibasmundus huculque durauir, efte deiis cogui-
tumiOpiniomim magnaeftdiucrfitas,quibu(cfamnimium,quibuf^
damminimum Magiae attribuentibus: Sunt enim , qui magos nil talc
facercrjeccxportari ad foca remota corpore , aibrtrentur , itd filtem
imaginattone du;ci&:falli ;Hiacomne iudicium de magis & vcncti ds
^ifTcMA fu(pendiint:Alij(ccttSCCiifeiic>quibusijpfeaiIenuoc> iju^ itw^^itC
Q^AHTA DiEs: De Vegetabilibvs. 141
^iherba magica apuddntiquos commemorantur , ^ quid
\iUU tribuuur^.
SABA.
•if<
i^w V
Rercrunt,PytIi«goram nominaflc Corair&fiami^Gallidara , Mcnai-
dem , Coiinthadem , & Aproxin : Primis dnabiis aquam iKbito gla-
! cia i3cconcreicetc fama eft: Corinthadisdeco<5loinaqua,protmus
fanari feipcntum vencnatorum morfus,/i co foueantur, Eundem
fiiccum eifulumin herba , fi quis vcftigio conterit, aut C\ eo fotte re^
fpergatur, infanabilem perire. Dcmocritus has connumcratherba^
▼eDcficiisaptas,Chirocineta,Aglaophotin,Marmaritin,Achemeni-
don,Hippophovada, & Alamantida:Marmaridc viosfuiiremagos,
aflcrif ,dum vcllent euocarc deos,& acris gcnios , ac daemonas , & eos
«hfcere,adrefponfafatidicareddenda.Achcmenidisradicesinpaftil-
losredaftas» iifontes 6crei interdiu cum vino potent, pcrcruciatus
nodkuconfitenturomnia, quae c»mmi(crunt, qnae pertormcntaex-
totquerinonpoterant. Pliniuslib.i(r.cap.4.e^r&ifl/>i</e,inquit,fe€rtrf
4Wmes &Jiagnafucari eonuHu, taciu claufa oiKntaapehri. Athemenide lome^a
tnaciemhojhuntitrepidarcugminayactergaverttre: Latacen darifolttam a Per-
farum Regty Legatn, vt, quocun(^ventpnt , emnium rerum eopia ahundarenu
Hxccxmultispancafufficiuntjinquibusniillamvimnaturalemtaha.
cauiainemadeile fufpicamur, fediis,tanqnam fubie<5tispropriis, ipi-
titusniahgnosalligiri , qurdi(51:a hypcrphylicapcragantadmagipla-
cijum : Idem featiendum de aliis ciu fmodi mediis &: ceremQniis,qiu-
bus vtuntur magi & vcneiicx: Qupd corponbuslocamutentalpi-
ntibospoitatiperacra,innumerisexcmpliscon{l:ateorum„quiiniti-
nere a Dicmone expofiti, vel abalto deiefti fintj Quod quoque ima-
ginatione & (omno detenticorporibus mancant in certo loco, &(pi-
rttusafpirituinlocaremotioraiEbteiimdacatui, &Eocvideturabex-
perientia probari..
S A L O M O K.
Sed his rcli6lis,vt & Pratis, ad Arboretum mc conferoxin qaode- Di Arh'
ambuktiofub vmbtaiuGundior eftr Iwhoc homolapfuspeccatumm^r»
& perpetrauitj& agnourt^Cttiirfqjpj^o^^^^*^* EBangefecjeparticeps
S $ faiStus
r4t SEPTiMANit Vhilosophicm
iBMtou A faausfuit: Quid.Princefi SagdciJ^imeJemis de (jIha AV#
^^* mSa,inai4aHercHlesLfonemociidit^
HYR AMVS.
Lconem Nenu "• h agiiafcir , nec ipfiim difta fylua lacerc po«
tcft : In hac enimi - j & magnas in homincs & pccu<les lanie-
«lasexcrcet: FenlsciC, »5^ arrox,iniignis magnituclinis^ fyluaautem
vafta,&inaia, in qua fe abfcondit-: Qui<l igirur faciendiimi Aiun^
I<eonemignibusteneficri,quemadmodum&rcii^uasbcUias: Vn4e
hocmediointcrimcnduscrit: Syluatiota£ingaturignibus,& ciraim*
circaarborcsinccndantur:: ficremotavaftitatclatibulorumLcofaci*
le captabitur,aut iugulabitur^leu ad miuus cicur reddetui:. *
S A L O M O N.
xwiGMA S^eSlatneSyltiaadop%5philofofhkum^
*o7. HYRAMVS,
Im6,^ potior pars eiu$,fine qua ncc nigredo ,iicc albedo , ncc lu-
,'bedo apparcbit. Viiiditas cnim huius fylux,vtpof e colorintercxtic»
jTios mcdius,mutabiiis eftin nigrimi,albumy&riibeum,
SALOMON.
iEHiGM A Sed^vndehic Leo in hancfyluam^eruenit f
*•». HYRAMVS.
Sitnt,quidicant,ytantcrclaturae.ft,cum«x Luna<}ccidi(Ic, quo
fuorefpe£iuveiumcftcnonnegamusj Athic fatendnxncft, qu^dfii
ipfafylua-fitgenitus.&hiEcilliquafimatcrfit- Nam & hacc fyluaLu-
4iaedicataeft,&cxca,velutiLco, originemtrahit-, hoccft,aLuiiarc-
-£icur»& tegitur : plcraequc cnim arborcs cius (unt Lunariac.
SALOMON.
^NiGM A Quid de Martis luco cenfes , in^^uo j^eta Solisjiliuf
*«9« velksaHreumfulJendit, vi^orituifericulorumauferen^
4umf
Hlj^RAMVS.
Maj:s«Yt &Sol>ti2buitfuoslucosapud Pocca^^uieitt/cicfti funtiM^
" ccttdt%
Qv^ARTA DiEs: Di Vegetabxlibys. 143
i tcntionis:SoIfcaApolIo,vtb<>uesfoosmiisparccretj Mars,vt'u«»
I icuarietcs,qui Martiaflignantur; Nonabsrc itaqucdicitur,qu6d A-
! xictis vcllus a Mercurio dcauratum^jrurpenfum fuerit in ncmorc Mar-
lis : Marscnim inaka ianccaillud cxponit, tanquam Troparam bcl-
lo partum,praciiis com fcris dcbcllatis obtinendum : Et fic Lupus dc-
liioratriue Regera ,riueLeoncm,fcu Arietem,vi nilnifl pcllis cius au-
feolaremaneatjquam concoqucre r>cquit : Prxftat autcm Marshoc
ofticium ^£«x, Solis filio, qued vclltts illud in fuo nemore Icruet,,n€
iprxdatoribus aut £uribusauferatur,vclinfcftctur.
SALOMON.
Hfic ff>e^4fnt arhores Hefperidum, anrea ^ejlantes mhiomm
mala •> Qm tm <U illis eflfententia t 11 ov
HYRAMVS.
Pcr Arborcs intclligo contincns , Sc pcr Mak aurea , eonrentam :
lllaeruntmatreshortim,vtLeoviridis LeonisrQbeicaufaexiftir. Ea-
dem hre raci!i$,q;ux dc vcllere aureo j. Melc cnim & pomum &: ouem
!Crarcis denorat. Vcrvim quia huius aliegoriacexpofrtio alibreopioiius
fed:a eft, & laepios incakaraj^hieeammittimus*
SALOMON.
Qujdde Vlmo loefmce Cymnofophijiarumjentis l MmBvtA
HYRAMVS. *'*^
Gymnofophifta antrqjukus in iCthiopfa Colfegium Philofbphi-
cum habuerunt, (iibqj Vlmo conucntus luos celebraiunt, quasarboc
jnagica, vt opmor, viDaemonum ebfcOa, inclinauit ramosfviosad
aduentumperegrinoram , cosq;. vocctcnui & focminea ^IutaaiT,vt
patet circa Apoilonium Tyansum eo aducntantem. NuHa hic eft ra-
^ naturalis, (cd pcoiiibs kyperphy (tca, quam indagare , non eft noftu
infticuti.
SALOMON.
.^Auditti^ine vncpamdearbore Cajlarcaiusmeminit ^£«1«»^
Theo^ "^
144 SePTIMANjE PHILOSOTHICJE
Th^phrajlns ^riflotelis difcipulm > c!ir cjti^e kic caufi
natfiralis contradionii c^ cxpanfionis ramorum efl ?
HYRAMVS.
Audiuiequidcm.fifamaveracn:: Aiunt,eamaiborcmacladuenta
hominis contralicrc ramos,inqj aJtum cleuarc , ad difceflum vcroiic-
rum expattdcrcj&drmittere^quafi fugiatconucifntioncm cum homi-
ncob pudicitian>. At nemo lcnrum & motum aflcribet vegctabili-
bus : Si mouetur,vidcturpoft (en runi moucri ; qui lemper moium (c-
ipfa iTioucntium antcccdit ; Si Ientit,non cftplanta,(edanimal. Veri-
fimiletamcncft ,cfte analoga qua:dam in ca.irbomm neruorum feu
^ Tendonum,qua;a ramis ad radiccmproducantur^ivnde prefsa huma
porosa.&CDncauacircaradicescxaccefluhoHiinis»contrahinQccfla-
tio ramos,& cx diiccflii aut ponderis reinotionc , itcrum ad priorein
litum redirc cofttingit.
SALOMON.
aEmcMA Huius rei ratio efl prolpal?i!is > fiarhor eiufmodi in rf# •
■^'^* rum naturaexijlat: Atquid de J^no Tartaria exijlimas\'
H Y R A mV S. ,
■Narrantdceo,Tic(cioquamvere,qu6dexfcmine quodam, mclo"
uumfeminicorrefpondcntCjted paulomaiorc^rouindiore, nafc4»/^
tur, fi in terramiite proiiciatur : eilqi ha-c planta agno perfimilis, ei-j
crerccnsduorum pcdumaltitu<}ine , ab inquiliniseius regionis BonO'
rr^dida, quoiiAgncilumdcnotat. Habctautcmcutimrencram,8t:
formaminftaT agniirecensnati; Habet caput, o<:uios, aures , &aiia
membra. Dicitux&fanguincm feu fuccum fanguincum habere; ati
iioncarnem,cuiusvicccancrorummcdiamfubftantiamobtinet. Pe-'
dcsquoquc & vngucs in iis ex pilofa congerie habet , & radicemia
vmbilicumquafi mfertam j ^cpaicitcircumcircaaiias plantas, & tinv
diu vcgetat,dum alimen to non deftituitur , quo deficiente,radix mat-
ccfcitl Dulciseftfaporis, & valdcalupis,aliisqi ferisappetitur. Non
procui 4 Samarcanda, TarrariaE oppi<lojprope Cafpium mare prouc-
nire narratur, ciusq; pcllcsin TurcJaiTivfqucdepettari,& vtndi Tur-
iCisprov€ftiaminterioiipta:ccxti^. Mixtumhocgcnusintervegcta-
QvARTA DiEs: De Vegetabilibvs. f4^
!bilc &anii"nalcen{cmuSiquamuis(cnfum&motumnonhabeat, fed
ialtcm cxtcriorem anima,lis formara 6c partes ; Zoophjton indc didum,
SALOMON.
QuT Popul us arbor Herculijacrata eUf Mhicua.
HYRAMVS. "4.
Quiaha«cinucnitapudinferos,dumCerberumcduccret;ncmpe
habcntem foiia dupliciscoloris, abvnapartealbi, ab altcranigri&
fumoii : a fumo enira fulphureo hanc nigredincmtraxiile ab inferiori
parie creduntur,autpotiuscarbonario.Hinc coronapopuleaHercu-
lifolennisfuit,&:incertaminibusvi<Sloribus,ta<iquambrabeion,da-
ta. InPopulosmutaraedicunturSolis &Clymcnesfili«B,Phaetomi$
fbrores,cum ruinamfiatris impatientillimeferrent.
SALOMON.
Quid de ^poUmea amafia j Daphne , Jlatuis , g^ «<€ i« ^ n ic m a
Laurummutataefl} ^^^'
HYRAMVS.
Apollo lemper iuucnis fingitur^quia Apollo philofbphicus fc-
niumautcorruptionemnonfentit: Sic&Laurus folianunquamdc-
ponitj Ccd fcmper comata & viridis apparet, quafi femper iuuenis:
<jU2Equoquc CGelofeufulminenonrangitur:Sic Apolio philofophi-
cus a fulminc i^nis (cucombufiionciranmnis elt.
S A L O M O N.
C«r Myrtus Feneriy & OlmiFalladiJicata eil} jenigma
HYRAMVS. ii^-
Illa,quiabaccas habet optimi faporis, & folia , tjuasnon dccidwnt,
amatq-, littora,inyEgypto odoratiflima; Ha2C,quiaimmunis cift a ca-
jie & vetuftare,ad ducentos vfque annosdurans j tarde crefcens,gau-
clctq; cinerc&calcariisfornacibus. Frudlusconftat nucleo,oleo,car-
lic,amurca. Eacoronabantujrequitumturmaeldibusluliis, &mino-
libustriumphisouantcs.Ramieiusportatiolimprieftabantmdicium
pacis. Miiumautcmeft, qu6dficcis& aridis lociscre/cat» &oIcum
ieddatcxfni6libuscopiofifIimum. Venusenimex marinatacredi-
tui, vndcMyrcumlittoralemam€t,tumobfoliorumdecus, tumob
". T odo-
^
J4^ SEPTIMANiE PHItOSOPHICiB
odorem: Pallas vero fapientiae Dea, gauderolea, vr pacifica, reniir
i^inijHU pingiics rcddens h'u<n:iis. Qupd ha:c.i>ibQtfornacibus laece-
tL:i-,^^cincrc, indepropneCliymicaeftj.cui-nPallasciiirdemarrisDeai
Gr; VndsiVtoricnusdelcribens igiiem coutra nat,Lt2um,ig«/j, inquit„
pbilafophicm talu e!i , quod ems materu biriA pdrtltmu partitur laHt enim ein»
viaterta exjiercore ouiUo erit compojita, aut ex folw oliuarum : HtbiUniin eii„
quodigmmmconibujltonc<x,qualemfacutperduraremehm.hi5^
S A L O M O N.
jenigma- QjfjddeMoroarhre 6" Myirha exiJlmandamefiS
W. KYRAMVS.
Morusarbouum vltima iiorer, exa<5to iamfiigorc; Vnde prudea-
tilliaia vocacur aPoeris : De hacPolicianusin Kuftico :
Moxvbi lamfupiens co^itfroitdefcerehlorm,.
Ante qul^emfiipiem,ntmQambitiofa^nic vhlm: f>
OU(£pariatpomumyfedfericapcnfamifiiJlrat.
Hxc cum foliis fuis bombycibusalimenrum , bombycesfcrica fiia fi-^
lamenta, h.ccv,eftimenca,hxcpompam&:laperbiam,im6authorira-
rem,nobiiirarem,do6liinam>5^ rapicnriam.-Hinc t^: hocnomine Mo-
rus{apientiiiima,nobihflima, &do(5tiiIimavt)caridignaeft;Maxima!.
enimvirtu^M^orifohis hocrefpedtuineft ( quibusfemagnates, diui-
tes <;k:prudenciorescxiftimati,induunt®unr, non vrohm Adam.
iicusfohisruamnuditatemacdeformitaccm^ dummodoavermibus -'
dcparcantur,&intexturas,hominibusretcxendas,abrumanrur. Fru-
ftuseius atboris vocantur Mora, qua:,.cum paLisaJi^aslIent, iruore*
Thysbes &c Pyramirut)rafa<ftafunt. Suntautem Pyramus&: Thysbe?
pcrlbnae Ghymicx, nempe Gabricus & Beia,fc inuiccm amanres j qui^
cumadfontcm,hoceft,aquasfoluentesphiIofophicas-,conucnirede-{
ftinaflcntj&Thysbeprioradueniftct, Le^na peperit in paUio ab ea."
reIi£to,idqi fanguineis tinxitmaculis: Sicreverain opnephilofophi-
co Leaena parir, qui parcus caufa eft moitis amborum, Pyrami &
Thysbcs : Hi enim duo pereunt, quamprim um fcetus leonini ilnt edi-
ti. Pereunt autem araoris vchementia &c delidcrio mutii»>, primo-
Thysbe, quiaalbcdopracedit, &:Dianapriorinluccm editur; poft:
l?yramus,quirubedincm deiignat j iigno addito, quod mora alba ra-
h£j&.(3tafmc<..
, lil^rrha
•QvARTA DiEs: De Vegetabixi:bvs. 147
Mvrrha vero arbufeula fuic filia Cynars Cypriorum Regis, quac
•patuiluocorkcubuit, cxcociicoirurufcepit Adoni4cmi fdequoalias *
fatis di(5lum. ) Ha:c Deorum commiierationc in hanc plantam aro-
maticam conuerla cH , lachrymasiniiicco deftillantempropterince-
ilum,vtOuid.habetiib.io,Metam. SedhancallegoriamcfleChymi-
<:am,ratis demonftrarum ell multis ia]ocis,cum ex fiha &patrc,vel fi-
Jio&cmatrephilofophicusfGetus ( iuuenis cumpulchrabarba,rubeo
(Caj)ite,o^ulis nigris,& veiiimento aureo ) neceflario nafci dcbeac«
SALOMON.
Lotos ^Pzla^ualesJuntarioresf jenigma
HYRAMVS. ^'^
Xotiligno coloreft niger : Baccasproferr : Caricm non^nrit : Flo-
Tem amitric, cums hiauitatc homines rcru4rn omnium obliuifcidicun-
>rur. Hmc locij Vlyllis apud Lotophagos populos morantcs obhti
•funt reditus in patriam , ibiq; eorum permulti manferunc. Aquas a-
macad tibiarum cancus valde expecica. Veceres eam Apollini facram
•fecerunc, quod ance Sohs orrum foliaimplicet, profurgentc autem
•cxphcccpaulatim. Acqach;Ecaibor,fiqu^aIia,propriaeftChymi£e,
tum ob colorem, duracionem, florcm, fru6lum,k>cum nacalcm, tum
^quiaSoIifcquiaeft.
Palaarboreftmaiorpomoj&fuauicac^cprffcellentior^cmiusfradu,
Cqui^m«4dicicurJfapiencioresIndorumviuunr:Foliumalasauium
5mitatur,4ongitudme triumcubitorum,latitudineduorura: Arbor
•ipfafrudum e cortice mirricadi«i[-abilcm fucci di;lcedine,vt vno
quaternosfatiet. Ec hcEC Philolophis Biachmanis ( quiverefuerunt
Chymici,&: Collcgiumfa^icntixhabnerunL inpropria ciuitatej ap-
.propriata eft,tum propter frudtum & fuccum,qui duicis eil j tumpro-
pter foUaalata , quae volatilitatem fubicdi pliilofophici denotant.
SALOMON.
Q^d dePhu.no ^V2L\m3L^ jEnigmk
HYRAMVS. 2IJ7.
Platanus eonuiiiiis fub ea celebrandis dicata & apta fuic,
quialacis fuis foliis Solem jcftiiium arccat, hyeme iis nudnta vad-
mittat. Amafia fixic Xerxis oiim Pcrfarum Rcgis , qui ducens
T 2, cxer-
148 SEPTIMANiE PhILOSOPHIC^
exercituminciditmfbrmofamPlatanum, fiibquarriduumintcgmni
^ moratusconuiuia celebrauir,genioq; indulfit : Ramosautem amafiae
auro, gemmis , &pretiolifIimis quafi donariis oncrauit ornauitquc»
&diicedens excubitGres apud eam reliquit, quicamabinruriis pra&-
tercunriumdefenderent. Plinius(cribic,LiciniumMutiamimCon«
fulemfub Ptatano fui(IcepuIatumcumduodecimo'eQmite,&.Ca-
ium Piincipem fubaHa cum duodecrm conuiuis. Poccx quoque fa-
burannir,Io«cmcumEui:opa(ubPIacanoconcubui(Ie. lucimdaeft:
ciusvmbra. ApudRaraanosinhortisac villi&vrbanisadvmbrasin-
ambulariQnum ( quaf ad otium Ifterarum primum inucntae funtj
praiftandasftequens curcaeft.HincIuucnaf.Satyr.k.
Fromonis Ffataniy comulfaq^marmoractamant:
Parmamukorum e£tgcnerura,4ii Huropaftccilis. Comaefuseftfni
cacumine,&:pomciiranon ititcTfoIia.iedinter fuo5 ramos^ Huicaibo-
Keftin fe vterque{cxus,vtomnibusaJiis rMasin palinitc floiec,farmi-
nacirrafloEemgecminattanrum,fpinxmodo. Tcrraicruida&iabu-
fofa habet frugifctam palmam ifedgaudetquoqiic loeis riguis. Fru-
€^uspalmaeobIonguseft,non,vcoliiiae,orbicutatus,dulc£{Hcco,,mif-
loligno.. Orientalcscxeovinumconficiimc&nonnuilaegencespa-
Dera.PIimusmutcadeeafcribit» EEGelliuslib.f. cap.d.cx.AriftGCelis
&Plucarchiceftiraoniisbarcnarrac:^iy«^frf4/w<f<«'^or»/i^««w/jinquir,
magnaponderaimponaf,ac tamgrauiter vrgeof^ oneresque, vtmagnttxidooncria>
fipneri norrqueati non deorfumpatma cedit, necintra fledimryfed ad'uerfus<
pondiis refurgit, & furfum nitttur, recuniaturque: Propterea tu- certamtntbus
pralmamfignum e^ptacuitvicloriA^quomammgeniunieuifmQdL ligniellrVt w-
gentibMprementibm^ nm cedat».
SALOUON. 4
MmcMA En ^nigm^tAvernacula i
^ic,qmtfu&in termyfafiens^y^ haheltis honorem'„
NafcitHrarborihuSy ceufbntihus airiSy vncla,
Sul^hureusq^irapory 'uariaq^.animalcuiaform^ f
HYRAMVS.
Tcrnaproponii mihi, Rcx Sapientifirmcvbi nempeaqua nafcatnt
itaibore,canquam[clemcmumfiraplex>&.vbifiirphur^tanqiiam.rai~
Bciale»
11 Oo.
Qr^ARTA DlES: De VEGETABILIBVSr 14^
neralcdeniqucvbi animaliaj.qiijeaenigniata,nrfifalIor,pci{entirco^
In Ferroinfiilavnacx Canariis nullaeft aquadulcisv qua viuantKo- Fccruminw
mines ac pccudesjjiift qiMB in arbaribus certis quail nafcitur,atqu€ in- f*»'a C»n«-
dedeftillatarefeiuatur, Hjcarboresfuntfoliisdenfis,. inqxiibus Gceli !l*l"™'
d:ono&: benignttatc aquo'a lubitamia^ciara &crulGis ex rore aut ne- pa^i6 nf.a^
kularum CGflgulationc colfigitur,eacopia r vt diftillet » &: naagna im-
pleatvafa; Oiiaffineeft^quodin Polonia,LituaniayBorullia,vbibe- Bcfula;»»-
luIaEaBbcM:e&liincg.randes&frequentes, irrannuovliieft, vbi rufticiboicfc
co temporeyquando indpiunt reuircfcere, &foli3rccipere, adfiue te-
nuia,fecuricircaradiccs, aue vnopedefiipra, vulnus quaftleparato
corticc fingulisbetufis inffigunr,: ac deinde bisvcl ter magna vrarbo-
lem altera fecuris parte coircutiunty vnde moxaqua ex vulncre tanta;
abundanitia & impetu prDfTu5t,vt raaltaslibrascx^aequer ; Qua ratione
naagna vafa cercujfiaria ad libitumliac bctularumaqua, { quxfub-
dukis eft j irapfent, &:ad vfiimiferuanrrSunr,, qui dieerc aufiflnt»
Cquod incrcdibile multis.vrdcbitar, arpofIibileillis>quiroer circum-
fliantras nouerunt, & copiam' aquaEproffuenti>y nec non ar&ornm,,
confiderantj riuos &f3uurosproximosdrcarditempusixidecTefcere
&aixgerr,cuim maior pars,nullo colligente, cx ante ra^is< viaineribus
profluatjiTiftarimbris. In Fcrro iiifiilaaquaextcrius deftilfatcx fotiisj. vidcrBPr».
nicexbetufisiTiteriustEftq^illefuccuSjquiexterraafcenditireraraoSr
V6 fblia producar y quibus produdiis , coagjilatrone euan«fdr, rcma-
wente tcrrea.&r parte aqueae fubftantiae^infiiondibus & foliis;.
Sulpliur ferre videtur Tjeda arbor, quasrdarpiccmpeE expreflTa-
Bcm ignis,vtrrotiTm cft t cflc autempiccrofeufliccum pinguem taeda-
mmnifiilalii»i',quara fiilpfiureiim vaporcm, quiexhalatexloci&fub-
tcrrancis>vbimtner2efiilphute<cabundanr.VndepraBrumqueinraon-
tibusmeralliferis funt frequentestaedar.Et ccrtum eft,vbieunq; abun-
<Jent,quod ibi fucci pingues & fufphurei fumradterrjB fuperflciem cx;
prDfiindoafcendanr. Ceresab haet2Ediferadi(Saeft,quodinpcrqui-
renda Proferpina taedasinfliammatterir. Hanc raarcs. in nuptii&dun-
taxacferebanr..
De animalculisrquoddrcanTynonliabeevniffquodTercbinthus &:
Ro&urgignanrpraeceralia &'€uficcs jErquodQuerGUsproducatgat-
las, iiii quibus- circa Michaeliy feftunr inucniunturanimarGul'a„ auc
KuicaejUue araner^aucTctmicttli^q^ualcs funtrcarniumr Haec omniaex:
T j putic-
jEnigma
1*^0 Septimak^ Philosophicje
putredine gcnerari (atis conftat, qucraadmodiLm eiuihiodi innumera
inueaiuntur.Tantum ad tcrnas quaiftiones,
-SALOMON.
VeYum ne in hanc fyhtam, cjua tam late^ c^uam tota
iij. ^erra patet JngreJ^i aberremus , ita <u/ exitum dtfficulter
inueniamm' En€go<^uarundam'adhuc arhorum natur^
^proprictates proferam, ad (jua^s fingulas tu ^ojlea con^
uenientiam cum Chymicis lahoribus applicahis.
fhyiiis. PhyUis Lycurgi Kegts ThracumJiJia reli^a a Demo- '
phoonteThefeifilio^^vitamJikilaqueofrarlvcauiti quain
amygdalum pofiea ver/a efl^
Sraiiax Smilax quoque virgo amor€ Qrociiuuenisinjhnlacem *
fruticemy hcdera fimilem, fj)inofam^ ^denfis canluula^ L
tam genibus , flore candido ^idiumolente^ mutatafingt- \
tur j admcyta aurihus leuem fonum reddit , quafquerula* '\
Bttxus. BuxHs fjfifij^ima efl arhorum , nonfiuens in aquis ynec \
cariemjentiens, I
Hcbcnus. Ita cjsT Hehenus > nccftuitin aquis , neq;fentit cariem, 'i
nec vetufiateijnfoia India crejcit : Hinc ^irg. 2. Georg. '^
Diuifasarfjonbuspacriar/olalndianigrum • ,;
Ferthebenum.
Scohs eius oculis vnice medetur , ^ Ugnum ad cotem tri^
tum cumpaJfocaliginemdiJcMit. Caja hac arhordure^
fcitinlapidem.
FMxinus. Fraxinus oyjlchillis hafla multum nohilitatafuit : cu^
iustanta vis celehratur , quodnecmatutinas> nec occiden^
tesvm^
QjAKTA DiEs; De Vegetaeilibvs. IJI
tes vmhras [evpens attingat , adea vt ipJamprocHl^fugiai :
fieajrondegyro cLmdatur ignis &feri>ens^ in ignespotitis
fuziet r ^ Harn in fraxmum. Floret fraxintis , friufmam
prodiermt ferpentes > nec ante conditasfolia dmittit.
Ficusfyudum ante maturitatemfacile perdunt : Mon Ficus.
fiorent ^pomtmi hahentfuprafoha^ qute ferius najcunturi
Fertiliorcsfknt inferioreparte^ qmmcacuminibus^
Hedera facraefi Baccho- Jeipfam propagat : Duplex Hcdcr».
in foliis color cs}\^, vtridis ^fiauus , vnde bicolor vocaif
iur:femperviret ^ ideoPocta eiusfoiiis olim coronabanfi
tur tfiare non poteFtfine adminiculo ; mur os ampleftitur
quadam lajciuia radeo vt erodat : viuacifima eftomnium
arbarum , cifolia non decidunt> racemus eius vocatur Qo^
Yjmhns.
Taxm in ^rcadia adeo venenata fertur arbor) vtfTRXMs»
qulsfub ea dormiat ■> aut capiat cibumj protinus emoria»
tur:P ImitiS ait ,efje innoxiam ^fin ipfam clauus areui infi-
gatur.
Ita Sycomorigrana non maturefcunt ? mfiradantur in^ sytomoii
^Prumentoferreo. 2'*^*'
His contrariam naturam hahet Baljamum arbujcula^ Baiiamam.:
qua inciditur n ullo metallico injlrumento > Jid vitro , lapi^
de > vc l offeis cult ellis.
Vt mittamits Citrum. Cupreffmn^ Pinum, ^ his pmifi
ksnatioresarbores^Ccdrfis nobis pro ommbus fatisfaciet: ccdnut
Folia
Chymica*
fbyllii.
Smilax.
Bdxait
fji Septiman^ Philosophica
FoUah^etcuprefifoUisfereJimilia, Ugnum iucHnii odep
ris, j^ tineis imperuium: Proftereaopus dignumCedro
dicimus , t^uodlaudainle esl , ^ ah iniuria hlattarum ^
iinearum maxime conferuandum : Horat.
Speramus carmina fingi
Po/Telincnda cedro, & Ixuiicmanda cuprcflb,
^el quod eius oleumillitum res omnes conferuet a tineis &
carie-Cedrusduohabetgenera^minus&maius. Hocite-
rumgemimm efl : Florifera i^frufliferd, Floriferafru^-
£lum nonfert 5 <^fruBifera nonfioret : & in ea anteceden^ ]
jtemfruBumflatim nouus occupat : Propter materia ^ter-
nitatjtm ex tafehant Deerum fmuiachra : FoUa non a
mitfityqua hahet ca^illata , nec rimam autjiffuram Jpontel
tafit.
HYRAMVS.
"Non abfquc caufajRex S apientiflimc,<licej:is a fummis ad minima,
J&: aminimisadfummavegetabilium difleruifle , quiomniumeorum
proprietaccs &,e{Ientiasperfc<Slc calies ; Atcgo, vt hisparallcla Chy-
^iiicaponam,, nunc adnitar : PhyllisBciam, & Dcmophoon Gabri-
xum dcnotaf, Illa'huius defidcrio & amorc vnicc tciictur; Hinc ei
rinorsinnigicdine. Atciiuainamygdalum,mutatur,qua:omnium ar-
borum primailotct j-fignificaturalbcdo mox fequens ; Hacccnim flos
cft,vtrubedofru(ftus maturos. Demophoonxontrarixaliisbomini-J
busnaturi-fuifledicitur; quiainvmbra incaluerit,:inSoJc£:iguerit;
Itacnimfulphurphilofophicum fchabet, f iim calida/ri^efaciat, &
frigidacalefaciat.
Smilax vero virgo alba,&<Zrocusiuueni§,rul)eus, cafdem perfonas
Chy micas dcfignant , ncmpc icwumj;ijb.eum , & odoriferam cius fo-
iorcm.
Buxus expondcre A iuiacione fulphuri noflro aiTiaulacur , vt&
ycbc-
i
Qv,ARTA DiES: De Vegetabilibvs. lyj
iHcbenumnigrum , quodocnlisoptimemedeciumentis, fiagnofca-
tur.Ex India fl-epc adfeitur ad nos,quamuis Sc alibi nunc crefcac.
AchillishaftaPeIiasdi(flaFraxinocelcbritatemforte attuHr,quiaFtaxinui.
contravenenata vulnera,qu£Efecerat, auxiliumtulit; Achiilesvt eft
fubieduraChymi.Tjfubprunisinduratumjficeiushaftavisagensful-
phureaineoagnofciturjquie,quodvulnerat,&ianat, ferpentibusq»
birgenti viui contraria eft ; quia eos occidit.
Ficus immaturos frudus facile perdit •, fic opus philo(bphicum. FicuJ.
Frudumhabetinfoliojquotegiturjfic&iiludrquiadignismonflra-
li, &: indignis tegi poftulat.
Hedera nonalcendit,nififtabiliaturamurovelarbore; fic Leo vi- Heicu.
ridisfineaquafQetidanilprxftatjquampofteaabfumitj&ebibit. Haec
ftarbufcula, qu^eprifcos Po*etas,Orpheum,Linum,Homerum,8c
alios ad can tum impuli t & coronaiiit : Baccho facra cft,quia liquidam
partem compofiti notat; qux viuaciflima eft, quia corroboraturab
alia ftabihore feu muro,(eu arbore,hoc eft,fulphure.
Taxivisvcnenataetiaminvmbra nocentiftima, mirum eft, quod Taxus.
i«reo clauotollatur,vt& Sycomorusferroiuuatur: Vndepater»aful- Sycomorus.
K>hure fixo,quodin vtrilque his metallis ineft , vim quoquc vegetabi-
ibus infundi : Sic materia phiiofophica venenofa eft, nec maturari
poterit,nifi&fuIphurefixodomctur,&adiauetur.
Ballamum contrareformidatferrum , quodinfiigitvulnera , quae Baifiaiuia.
fanat.vfica vaigaii quocunque metalio baifamum philofophicum
abhorret.
Cedri vero natura adeo nobilis eft , vt merito Regina intcr arbores Ccdrut.
dici &ha^ri debcat: Omnes enim omnium virtutcs exprimit pcr-
petuitatc, odorc , coiitinuitatc: Ex quibus fingulis hoc documenti
clicio,quodnaturam-etalUcainmuitisvegetabiiicorrefpondeat; Et
quod Pliiiofophi cxponentes fuum opus, non raroid aflimilarint
hifce vegetabilibus, praefertimarborumfrudiibus, fIoribus,&odo-
ribus.
Adhac infitio, quas fic in arbufculis, manifcftiffime philofbphi-Xftfitio.
cumopusdemonll:rat,&vtpofribileinnatura,&vtimitabiIeabarte:
Vt enim arbor iuucncula 6c tenera pomifera quaeritur in fyiuis vcl
hortis^quajin nouum folum fcu terrsegremium pofita , fupra truncum
abfcindicur cum ramisomnibus, in quibus fiudus fyiueftresdatura
V cfret.
iJ-r
Septiman^ PhilosophicjE.
eflct, &Emnco aliusfurculusnobilioi-exaliaarbore hortenGpctitus
infciirur,iM vtextrunco & furculo iimulcoalitisfiatvnaarbor, quae
moxfcrar frudumfequentemfurculinaturam, non trunci: Sic ma-
tcriaphiloft>|^'hica, vbicunqucfic, inueitigatur, inqjfuumvasponi-
tur, eiqi adduur nobiUffima fulphurisfpecies, quae inueniri potelh
eat|-, duo vniuntur , fohiendo, coagulando, fublimandojdiftillando,
ahisq; operationibus, danectcrtium quidexhisrefuhec, quodpoft
ahaspr£parationcs,colorumq-, mutationes vaiiasinTindturamphi"
iofophicam per ficiat ur.
S A L O M O N.
Satishocdic difquifitumefti Nunc ad animalem natuiam tiaiiC'
cundumeriCa cui aos in cjraftinLUn rcferuabimits*
sept:
QviNTA DiEs: De Animalibvs."
^5S
ISEPTlMANiE PHL
L O S O P HICiE
Quinta Dies :
T>E qANIMJLIBVS.
S A L O M O N.
On exiguilaboris, curs , ftudij & rumptus fuitanti -
quitushiftoriam animalium defcribere, quemadmo-
dum conftat Ariftotelem , qui diligentiflime hoc opus
peregit,ex Alexandri Magnihbcrahtate,incredibilem
homiBum numerura ad obferuandum iingulorum
V 1 anima-
ij^ Septiman^ PhilosophigtE
animaliumnaturas &c pioprietates in diuerfis terrc-e partibus&lociy,
adhibuifle, pccuniaeq;fummamerogaflein venatores, aucupes, pi-
fcatores, ^chuiufinoaialios quampiurimos. Hisomnibus Adamus
protoplaftesnoneguitj quippe, quiex propriieruicnatuniEinduflria
& {agacitateiingulorum animalium difFeientias & eilentias agnouit,
vnde iifdemnominaconuenientiaprimusimpofiiit^vtpotedominus
&:pone(Tbreorum. NonvidebaturenimCreatoriconfultum,vtho-
moiisimperaret, quas nonnouerat, aut eorumrainifteno vteretur,
quae,quomodofibiinferuirepo{Ient,nonhaberetexplorata.AtIap(ii
Adami fuperuenicnte, hjecnotitiarerum,anre clari(lima,vaIdcob-
feurata eftjpriefertim in poileris eius j vnde opus fuit, de nouo anima-
liumnaturasindagarc, difTcrentias di(cernere, proprietarcsannota-
re,6cinvoluminalibrorumdigerere, qua; huicdefe<51;uiexpartefub-
Sapicntcj uenirent,&:memoriamrationemq; humanamadiuuarent. Fuerunt
oiiifi:um!r-autem(apientesomniuma£tatumcircahanc fcientiamoccupat!,tum
l,j^'iji.j^""quiaperfeiucunda&admirabilisefl:i rumquia honefla, homine di-
•niraalium gna56c vere rcgia videtur ob caulasplurimas : Primoenim excolhani-
occDpati. mumrudioremdodtrinamultiplici, vndeagnolcamus, quidhomini
Vfm huius datum,quidbeftiisnegatam(it. SienimSpattani helotas feu feruos
°"* ebriofos,fatuos,&vinoderaentatos iurcintroduxcruntadfuoslibe-
Sparcani ros»vthiinter(bbrietatcm&ebrietatem>vfitutem,&vitium,ratioci-
licIoca$, nandifubtiiitatem&fublimiratem, necnon hanc (pontaneamin(a-
fcruos raosniamdifccinerentjDeoq; gratiasagerent, qu64hisvitiisnonindul-
c rios, Lbc- (rerent.autad minimum cauerent fibi , neinebriarentur , & (ic delira-
tjslmscut o ' , . ■ n •» • c rr
Pfopofuc- rent vnquam, heiotarum initar: tum quoque vtile eiit, & necella-
rini. rium,beftiarumirrationabiliumnaturas,proprietatcs 8c dilferehtias
libcrisingeniisproponere,demonftrare,&infrnuarc,vtquantumdcr-
numfitratio&intelle(3:usfolihominiconce(rus,agnofcarur,&cum
Munduff gratiarumadioneergaCreatoremoftendatur. NamMundus&hoc
«juofinc fineade6mundusfa(3:us,auttotrerum&:animaIiumfJ5eciebusorna-
«dcamHo. tuseft,vtarchite(5lifummiboniras&omniporentia indc confpicerc-
" "* tur, hominun-q-, (imul comnioditas ,iucundiras,.& vtilitas qu3:rere-
tur>cjuod qui non confidcrai, beftirium morc vicam degir , necratio-
ne,qua:humnnogcneii,ir.ftar thefauripretiofiflimi,prxillisdataeft»
vtdcber,vtitur.. O quantaeftDeiCi-caroiisgratiafquantaprouiden-
ml qiiantaclementia!'<^uinosnon: bufones>nonferpcntes,boues.
i
Qv^INTA DlES: De AnIMALIBVS. IJ7
aut mulosfccit j (cd homines, hoceft,rationaIi anima donauit, inqj
biutaa(5tum reflexum nobis tribuit : Leoanimofus>vr(usatrox>t7gns
horrcnda,elephas magnus,equus &: celer 6c fbrtis , nec non fcxccnta
aliaanimalium ferorum&:cicurumgenerat,vnirationihominisparu£
& inualidi ( f\ corpus fpcdies ad illa j obedire coguntur, Mira vis ita-
qncrationisefl:,quar,vtReginapotentilIima,omnesbeluasiibirufeii-
- cit, & in easimperiumexercet, licctinfragili domo, veluti baiiUca»
nontamarmis,quamconfiIiistuta Sc propugnata, habitct & morc-
tur.QiKE cnim caufa mouit Lacedajmonios, vtin oppidis abf que mu-
ris & vaUis habitarc maluerint,quam iifdcm munitis ; V t nimirum ptus
fortitudini incolarum &ciuiam confidercnt, quam lapidibus race-
nium,pIusillorum induftri3c,vigihis, & animofitati tribuerent, quam
fcturitaticxhisorts: Eadcm, autiUifimilismotiuacxtitit,curhom»
inenMisnafcatur,nudus&imbccilIiscorpore, nempe vtratione, in-RatIon{$
uentrice variarum artium &rerumneccflariarum, vtatur,£a fe dcfen- ^""'
' dat,armaribifibricet,&vimviolentiamqibefliarumpropuircr. Vn-
de prudcntiflimum animal homo dicitur , quia habeat rationcm,ora-
tiortcm,&manus;quarumprimaresfibivtiIesindagar,&rcperit,fe«
cunda aliis exponit , & ad conliderationem communicat ; tertia, hoc
.cft,manibusinad:um &opus ducit,facit,conflruir,&pracparat j iisq;
deniqucvtifur,&adlibitumfruitur. Nofliumkaqueerit,nempcra-
tJonabilium filiorum Adami,haecomniaperpenderc &contemplari,
praefertim hoc quinto conucntu, quo fenfitiuam naturam & moti-
iiam animalium,quoadhuicncgotio,tcmpori&loco conucniatiper-
luftrabimus,& attingemus.
Vegetabilia, vtdidum, a cceIo &terra fuumnutrimencummu- Vegettbil/a
tuantur,hoceft,caloremSolis, pluuiam&rorcminde, terram,hinc nutrimemu
accipiiin, vna cum euaporationibusaeriis, oleofis &pinguibus, qui- "»'*.™/°'^«
busa radicularum fibris & venis attraftis protrudantur plantarum * ^*^
gemmx, germina,ftipircs,culmi,foIia,£[ores,frudlus,&{emina:Ve-
rumanimaIia,quiavnicertoioconon fintadfixa,lGngeaIionutriun-
tur modo : Non enim imraediatc ex elementis nutiimentum ca-
piuntjVtilla, fedcxelemcntatis, fiue ipfisvegctabihbus & animali-
bus : Vndenec ladices aut primas venashabentterra^infixas, Cedin
medio corporis difpofltas & tedlas. Quamprimum cnim quedcuiTq;
aoimal orepabulum fuum acceperir, & dentibus diminuerit,in com-
V 5 munc
1^8 Septiman^ Philosophtcj€
inuncrcccpracuUim, vcntreiTi,id defcendit, vbicaloreluimidoma-
cerarur, elixatiir, &;coqiiitiirinaliam, qnampiiushabnit, fubftan-
tiam ; Deindc in mcatus mteituialesiiarc abicga ta , pcrq-, vraios gyros
ciiciunduila , i venis pcr aieicnterium difpcriisattrahuur potiore (ui
parte in vcnamportfB,&hincinepar. Hic prinum fanguificatio in-
cipit,tanquam in propria fua.officina, & fitrangnis, qui eft proximum
nutrimcntum cotporis ^nimaiium. JBx (anguinc gcneranturipiritus
&:vitales5canimales,&:cxhisienrus& motuscaufantur. F2Ecesver6
prim^,recund2E,& teitiae airerationisexruislociscducunrur. Dequi-
busrubhominisanatomialongeabfoiutiusinquiritur. Tantaautem
Aaimaliam cft varietas animalium,totqi eorum extant fpccies, vt non cas enume-
rahccai. tarc.multo minusfingulasconrcmplari poftSmus. In pofitione5c iitu
mcmbrorum&: vifccrumiongequoqueintcrie diiferunt, &:Ccnoa
vnonutritionismodocontineiiqucunf, Sunt quadrupedes in tcrra,
aquis.&cacreifuntbipedes', funtquoque apodes; nccdcfunt volati-
lia aut natantia in fuisfphceris j dc quibus iinguhs in genere difcur-
DE QVADRVPEDIBVS TERRy^.
Quadrupedum ea formaeft, & membrorumdifpofitio,vtadpa-
ftum,iui propagationem, & vfum hominum conditjemanifeftc appa-
reant. Hinc cnim capiteadteiramprono quatuor pedibus innirun-
tur,tum vt nutrimentum in tcrrae fupcrficic fibi quacrant , tum vt fufti-
nendo corpori proprio , oneribusqi portandis aut ttahcndis fuffi-
f:iant. Tu vero,R.cgina,ab hifccpraeiertiminPhilofophiaxnemoratis.
auaerendoincipias..
S A B A.
.«Nr«MA ^ BoHepYincifium ergo ducemus , quiprimam^in
PhiloJophiaapudJ^gyptios ^in re pecuaria hahetau-
thoritatem : Propter cjuas cauftshicin y£^pto ctdtus,^
tanto honore ajfeftusfuit ?
SALOMON.
itgypti j , intcr quos Hcrmcs ex Philofopho facerdoi , €x faccrdotf
X^T.'
QXiNTA DiEs: De Animalibvs. 159
Rexfadus, omnesfuaslegesj&politicas, &diuiiias, ftuadreligio-
nem fpedtantes, Mercurio acceptas refercbant j Mercuiium vcro a,
Vulcanoeruditumeashabuifle, dc Ifidem a Mercurio, quaeeaspo-
pulo promulgarit , dc feruandas iuflerit. Inprimis autem ad cultum
religionis fpcdlauit Bos ille, Apis illorum linguadiftus, qui toto cor- Api$.
pore nigricans, in latere autfronte corniculatam albi coloiis Lunnm ,
repi xlcntauit. Hic per totam v^gyptum , priori dchmcco , conqui-
rebatur, &:inuentus,magnotrmmpho cumnaui Memphinaduehe-
batur , multiscj; initiationibus,Iuftrationibus , &c ceremoniis fadis in
Vulcanitemplum ftatuebatur, dc magnificeepulisalebaturinaureis
cubihbus. Dicebant autem , Ofiridis animam in hunc Bouem contr- Ofiridis *-
nuafucceflionisferiemierafi[e,quopoftquadrienniumincer:ofonre '*""*'"''*''
iurtocato, inalium, hmili modo reperrum , mtgraturam. Latmsde „^^(^£.(^1^3^
hoc Boue ahbi tradtatum eft,vnde reliqua petipoterunt. Nihil aHud Fabulz cx-
vero per Bouem intellexerunt, quam lapidem in capitulis notum, &appiica-
quiinfigniaLunaemanifefteinfegerit. EftenimLunaipfiiSolisvxoK, ^'°*
hoceft, Ofiridis. Per Ofiridemnamque Solemfcmperindicarunr,
lacerdotesconfcijphilofophicum; alij quicimqueignari, ca:leftem:
Non abs veiraque dixerunt,OfiridisanimaminhuncBouemLiina-
ri figura infignem tranfiille, cum Solis anima in Lunam revera mi-
gret , eiqj vniatur. Ofiris vero a Typhone interfedus dicitirr, & in
raultas partes diflecftusj quod ita quoque accidere manifeftum cft':
Soliitio enim fit Solis a Typhonc, eiusq; corpus in minimas partes
diuidicur, qu3E deinde ab Ifide vxore,feuLuna, compingnntur, &
vniuntur^ dcficiente generationismembro, feu fulphurecombufti-
bili. Curautemtantas ceremonias cum Boue celebrarint, non nifi MgjptU
fapientiflimis notum fuit j vulgo non inquirentc cau/as rerum,fedeurtaBta«
faltemfequenteritusmaiorum, quos prudentes &haadignarospri-""™°°***
jnaeciusoriginis praefuppofuir. Idq; veriflimam eft: Namprimi ^u- jji^jjjj^jjj^
thorescolendiBouis abfqjdubiononfueruntadeobrutales, vtbrii-
tumproptercaufascommunes,hoceft>agricultaraevfttm,aliasvevti-
litateSjdiuinishonoribusafficivoIuetiHtjfedhabaeruntrationeshu-
iusinftitationisgrauiffimas. Primo, nememoria PhilofophisapudRatio i.
pofteros pcriret ; fed hoc tanqua fubied:o remoratiuo foleniter cofer-
uaretur. Nifienimfint obie6laqu«da,quaEfenfus&:reminifcentiara
inoucantinhominibus, facilcrerumedam maximarum illisobrepit
oblj»
I^O SEPTIMANiE PhiLOSOPHIC^
Ratlo 4. obliuio. Secundo , vtfagflcioribusanfa prarbcrctuf dc caufis ;nqui-
rendi in Phiiofophiajin qua hicroglyphics litcia: lolis Philofophis
cognitaceasdemonftrarunc.Inillisbosleu A|>ismateiiani,Oli-is,Ilis,
&Typhoncomporiti partcsindicarunt, & llc deahisanimaUumh-
Ratio). guris. Tertio, vt popuhCvera£ieligionis&; diuinicukuscxpcrtcs&:
ignari jhacquafi rchgionis opinione in officio contincrentur. Hiic
acceflir, quodvulgusinbrutorumcuhumprochuiorfucnt, ciimvi-
derit, harcanimahaintcrhterasfacrashabcri, inarcanisretincri, 6ci
(acerdotibusmagnarevercntiatradari. Hincexemplobauispubhcc
cuhi,in aUorum quoque bruroium honotem ciuitates nouas condi-
(deruntjcondicasqi nominarunt.
SABA.
jEniGMA Qy4n Philojophi quo(jj Equi ac Qimeli mentionemfafi
^*^ ciunt ?
SALOMON.
Boum mS- Vtantiquiindiisallegoiiisfepe Bouismeminerunt,ciimdemate-
tioapud riaphilofophicaioquercntur,vtpoteBoumGeryonisabHercuIeab-
antiquoi. adorum,punicei colorisi AugiaeSolis filij,cuiusilleftabulumrepur-
gafTe immenfo Ubore dicitur 5 Tauri , in quem lupiter coauerfus Eu-
rQp&mrapuit; Achcloi cornn copias miniftrantis,&fimilium: ita&
nonnunquaaliorumiumentorummentionemfaciuntjinprimisEqui;
Equoram Celcbratur Maroriis carmine Equus Troianus,que Grajci diuina Pal-
incntio. ladisarte ajdificarunt,arcanisq5 trabibus contexuerut,Epeo machinac
Bcllum authore.NilautcbelloTroianofiditio&totoallegoricointclligitur,
Troi:»num nifiideopusphilofbphicu.vtahbi copiofiffime demoftratueft; &per
totim fiai- •£qm2ix), quo bello finis impofitus,Troia occupata,incenfa,& deflru-
tium &al- ^aefl-^tiififubicdtumartisi quod patet quoque apud alios aufhores
' itavocitatum^fTe. SicenimRhafisinEpiflolaiOo/J^rffriwwE^»/;»^/-
tiumnopumalhum^&equKsnoflerUofortisfubpaUio coopertw. Piomedis
quoque Thracum RegisEquiinnotuci^ntjquihofpitum.quosille
inteffecerat , carne &c fanguine pafcebaintur: fed ipfe poflea iegcm
Talioniscxpertus,abHcrculeiifdemcquisinpabulumdatusfuit. Hi
Equi re vcra funt allegorici , &: fignificant eam rern^ quas multos igna-
lospeidit, quidproquoaccipkntes, ncmpeniatcriMiiphilofophi-
QviNTA DiEs: De Animalibys. I6?t
csim. Talcs&fuciunr Achilliscqiii,cjuorumnomina(untBaliu$,Pc-
dafus,&Xanthus,exZcphyrogcniti. Claudianus;
Etfiauu m Xaniljuwjpraiifet AchiUes.
Fuit quoque inter requilica , line quibus Troia occupari non potuit,
abdudio cquorum Rhcri,ani.eQ uam e Xantho fluuio bibcrentjquod
lib.^.Hieroglyph.ratisexporuumeft: Soli infiiper quatuor attribu-
untur a Poetis equi , de quibus Ouid.Hb.i.Met.
Interea volucrss Tjrois^ Eous & ty£thon
Solis equi^quartuicjij rhkgon^hinnitihusauras
Ilawmiferis impl€nt,pedibus^j repaguUptdfant.
De iifdcm Thomas Radinus : Equi quatuor, inquit, aui aurei licetforent^
coloretamenquif^proprio nofcebatur: Pj/rois rubens , EouscandicanSy<:y£thon
corufcani, Phlcgon nigricans , kinnitibtuflammiferisy elatis naribus auras impU'
bant»erraticis curjibus vagtihanturincerti : quibus coloribus fubie<9;i philo-
fophicimutationes ex vno colorc inahum denotantur; Prim6enim
niger-, deindccoiufcansinternlbum&nigrum; tertioalbusj deniq;
fubeus fuccefliue m operc vifimtur. De Camelo in cademEpiftola Cameft
«licitur; Camelus nofter albusfepttmmeli innumero apudPhilofophosmagnos, meotia.
Sol cum Lunajupiter, Mars & Venus neflra in Mercurio nofiro > & Saturnusft-
ptimuseorum,inqu0 omnesfunt contun^ifimul-y Cur vero Saturnum Ca-
mclumvocer,conftat,quiaiprcportatrctiaadvenationemVeneris&
rtliquorum Planetarura,vt Bafilius notatin ryrhmis & figuris.
SABA.
An non Mulus efl in opere, emvefmilitudo ) jEn i e m a
S A L O M O N. "^'
Im6,quia cx diuerfis fpecicbus , Afmo & Equaj ibi nafcitur tcrtium
gcnus a parcntibus diucrfum. Tardigradus afmuseft pondcrofum il-
lud&fixum; EquaverocxZcphyro vento conccpta& concipienj,
voIatile,aerium,& fugiens. Ex his animal forte^robuftum, non nimis
tardum,necvclox, qualecftMulus,nafcitur,.habenspatris&matri$
Aaturam fimul in (efe.
SABA.
lumenta ha<fkenus hcrbivora tetigimus cicura , nuncferas ciufmo-
diproponemusj De Apro an msminerunt Philofophi f jeh\€via
^ X ^ SALO- "^-
j6L SEPTIMANiB PhiLOSOPHIOE
' SALOMON.
Multisin locis: Nam &Herculesaprum in Erymantho Arcacfiac
montenatum, aDianaPKockiisagro mimiffum, omnia vallanccmj
cxfruticeto-propter altam niuem defeflum extrajcit, & vindum a<i
Euryftheum deportauit. Perhuncvt&pcraUas bcluasfcroccsmate-
ri4phiilofophicaincelled;afuit,quippequsEabHercule,arnficelabo-
liofidimo debellata & pertFadlaca eil, a mulcis ahisnoiilinedamno
tadta,auttentaw. Vtenim Aperdentibusminax&:nociuuse;iiftic>fic
illanon debiteadapus adhibita, nilniHminas&noxasacifert. At^-
lanta quoqueilla-fugitiaa virgo,,quae curfuftiperata viftoribus (poa-
fapromiflafuitjvidVismorte piinitis, Apram rnfignis magnitudiHisiri
ArcadiaincercmitVvnde aMeleagio brabeiock)naraeft, Hincama-
tre eius Ahhea ftipice, cum qu« natuserat,ferah, in ignem conicdlo dc
combuftK),ip{eextinduseft. Apri violcntiam Adonisexpertuseftwq.i-ii
iavenationc ab eo csfus & inccremptus fuit,.
SABA.
jtuTci*A Quidde Ceruaf'
^^^' SALOMON.
Et hacc intecHerculeos numerata eft labores : Fuit au6€;.n D-ianas
facra,aurciscorrnbus,&aereispedibus fugaci/lima,qua£noavulneri'-
busprofternendaerat,fedfolocurfodcfaiiganda,c*kcaptanda. Hec-
rcules itaque iategium cuciirrit annum , anr-eqnanv eam dcfac^gare ac
comprchenciere potuerit. Tandem ad Ladonem aimnem capcam hu-
merisfuis irapoficam eam ad Euryftheum app(;rcauu:. Ex his appa-
m, qu^d raatcria philofbphtca incerdtiai ferocifl^ma &: monftiofa
dcfaifcatur,peraccidensyquia igjiaris no-eeat; pei le veio micLs &:le-'
nis, quiaknitertiaftarivelic. lUicApercft,hic Ccrua^dmciforefpc-
du. Au!:eahuicCerusBfuntcornua,finguhrrnatura:priurrcgio,cum
aliasCeruaf cornuanon.habeant,mult6miiiu^aurea. Li hrsrobur&
visceruinigencriseft,vtinpedibus,fugacicas, quifuntaerci. Dianar,.'
hoceft, LunacphilofophiceC.iacracft, cuiabf(j^uevulaere,Iacfione&:
naxaofTcrcndavcnk..
SAB^l^'
QviKTA DiEs: De Animalibvs. 16}
SABA-
Efl O* Monoceroifeti ynicormm art£ cdehnUHS f ^ ^ ^ ° ** *^
SALOMON, "^*
Imo ; quicumCcruain vna fylua morari dicirut. Amare autem &
agnoicere virginem puram pcrhiberur, in cuiusgremiumcornude-
ponaf,i'e(eq; rra<5tari ab eapermirtar. E(l autem VnicornisSol philo-
fophicuSj&virgoLunaj Ideoq; eiulmodi viigo {cdensfupraiLunam
corniculatamcum Vnicornipaflim pingitur; Veneni« draconum &
ferpentumxefiilit cius coinu,ide6 hocpritts in aquas iinmcrgit,quira
bibat.
SABA.
Inticr hduds carniuoras num cjsr Leo Philojo^his anig*i^
innotHitH ' ^^ *
SALOMON,
Pliilofophi variosLeones agnofcunt, nempc viridem , aTbum, ra-
fceum,fuluum,alatum, & abfq-, pennis .• Et dc nullo animah fiequen-
Tius,quamde Leoneloquuntur: Lullius codicx.yi.Hoceftful^huryfi[i,
•^ hkcolub&r&drace deuormscaudamfuam , Leo rupens,&c. Ib.c.58. Con-
ftdera,fiU, quamfulchrum & vtUefitmjfterium ekmentorum feparatio , ac teo-
nis venatto , beneJkio& ingenio difcretionii human&,&c. Marcos vcro aptid
•Seniorcm, venationem Leoriis defcripfit prolixiiis, vt ibivideripo-
teft. EiufdemgenerisfmtLee), quem'Hetculesin Cythaironemon-
teRocGtiac, Mu(is&: Apolimifacro, venatuseft, & occidit, quifuit
©rimus omnium eius laborum. Viridis Leonis '^pilllme apiid Phi- r -^1-^
lofophos fit mentio , (Imtqi ij terroiniadeo comniunes, vtnoii opus
C\i hic tefVimonium adducere. Leo autem dicitur propter conftan-
tiam 6c firmitatem vtriura , qua ineft materic f hilofophicarpoft de-
bitam prxparationem; viridiSi quia adhuc vegeret & virefcat; ru-
beus, quia purpureum induerit colorem. Atalanta&Hipporaenes
in matris Deiim facello,hoc eft, vafe,cocuntes,in Leoncs ruteos mu-
tatiaDeafingLmtur,hoceft, fGeminafugax,&:mafculuseamfiftenjB
in cuffu^aureoiis proic<3is poniis,in rubcam rinduram vertuntur. ; .^.
' X 2 SABA.
1^4 Septiman^ Philosophica
SABA.
jenigma £/?»eVrfus inmagiflerio cognitu^f
119' S A L O M O N.
Sunt, qui eius mcmincmnt, inter quos Author fecreti maximi , fub
rkomincfnlphmiSyEgo vero,inquit,fumponderofui^de)jft{s,&compa^us,fa'
ut Vrfus^nec pojfum bene currere. Sunt vero vrfini tcetus intormcs , linc
oculis &:pilo , vnguibus tamen prominentibus, quos matcr lamben-
dopaulatim figurat: Ita &fulphur natura vile & defpcdum cft pri-
mo.atpoftcompleta operatione debitamacquiiit tind-uracpretiolif-
Vtfus vndc fimceformam.Vtq; Vrfusab vrgendonomcn habcr,qu6dvrgeatmo-
di(5lui. lecorporis&robore fibi ihfeftos: Sic & fulphur phiiofophicum vr-
get, prcmit, profequitur, & peflundat fiium aduej iarium , donec eurm
omninofuperetj&abfumat.
S A B A.
«fiNiGMA Fortec^Lu}pUbinniagiJ}erioagnofcitur}
*3o. SALOM^ON.
Abfquc omni dubio : Sic cnim Rhafis in Epiftola , Lupm nofler, in-
quit,i« ortent: imiemtur,& Camsin occtdante •, ijie momordit lUum , & ijle mo-
fnordtt iflvm , &fiunt rabidiamho , & interficiuntfe inutcem. Et Bafilius in
prima clauc vult, Regem proiici debere ante Lupum valdc famcli-
cum,vt ab eo deuorctur,idq; ter repetcndum,& tum igne comburcn-
dumeftc: Lupinanatura&:formaacaninanonmultumdirfcrt,itavt
quidamLupumfylucftrcm canemeircexiftimenr; Atin Lupomaior
jferitas5crabiesdominatur, in Canccicuritas, licctaliquandoLupo
iitmordacior&fortior.lllcagensjhicpatienscft. Canisin initioLu-
pumprofternit; atpoftcaabcofupcraturiterura, fictaincn,vtambo
mutuisvulneribus&morfibustandcmcxtinguantur.
S A B A.
it j«k6M A -E^^^ Cznisjemper Lupo coniun^itur.vt aduerfarit^s ?
*3»' S A L O M O N.
Sic eft } quia paflio non fit abfque adlione, cum in iis fit Rclatio : Et
ueceftariumcft, vt fit in paticntc rcfiftenria qnxd.im, qua in agcns
opcrcturprimavice.H«cnoneftinOuc,vclAricte,rclpcduLupi/cd
in Cane.
SABA.
Qv^iNTA DiEs: De Animalibvs. i^y
S A B A.
Aries annoneflinopere} iC n i « m a
SALOMON. ^ *5*-
SicraneiNamexpeditio Argonauticaob Arictispcllem a Mercu-
rio deauratam fufcepta fuit,hoceft , ab lafone, qui Medicum fonat Sc
denotatjcircaMedicinamaurigcnam inquifitio diligentiirime hdfca
cftpermulcoslaboresanimi &corporis, donectandemeaminuene-
ricjfecumqi domum reportarit. Chiron Iafoni,hoceft,manuumla-
bor,prasceptor & Medea,hoceft,ratio,feu prudentia,confiliatrix fuir.
NonautcmperVellusillud aureum,aurea:minerac, necchryfopceia
inpelleouilladcfcripta inteiligidebent,cumoperandimodi,artiip(i
proprij,allcgoriceproponanturIafoni,antequam Vellusaureumadi-
pifcipoirecfeliciterabfoluendi. PerDraconis enim peruigilis truci-
dationem,dentiumq-, eiusextradionem 5«:feminationem interram,
pcrtaurorum igniuomorumfub iugummillioncm, &terr*cfubuer-
lionem, perq^ viros terrigenasinfelcarma conuertentes , quid aHud
intclligitur,quam ipfa artis operatio, quae diuerfis & iam didis modis
perfiatur.
S ABA.
Nuncjuam igitur per Anetis aut Ouis pellem liher jtmcuA
(^hryfopcciam ( ontinens intelleSlus fuit f *^^*
S A L O M O N.
Hocnondixero,feddeIafonisaureovellereinfpecieIocutusfum.
Notus cnim eft Peiopis Agnus, qucm Atreus a Pclope patre , ( Pelops
aTantalopatre)acccperat,proeiufiTiodihbrohabi«$. HuncThyc-
ftes, Atreifrater,abvxore Atreiftuprocognitaadeptuscft, vndePe-
lopidarum &t rcgnum & calamitas originem duxit.
SABA.
^n non aliquando Panther^^r mentio verficoloris ? jtm^itA
SALOMON. ^34-
Etiam :NamficRipIa£usinRccapitulationeportarum: Colores,in-
tiwn.pu khriores nunquamfmt vtfi,paUtdus &mger^falfus dtrtntts, imperfe^tu
& ruhens , ^auonis ^lumarum celor eUganttjlimus ; Iris , qui etiam ^rAterihiu
X 3 yath-
w?^ " Septimai*^ 'Phil»sophig^*'
VAnther£<olorvarm,Le9 vmdis,&c.Sumz\xiem Pantheris macula: diuer-
rorum^colorum, quibiisquadrupedcs ro]ljcitanrur,vtpropiusacce-
jdanr,abencolenteodorequoqiilleda^,i'edoristoruitatedeterrctui-:
proptereacapiteipfooccukaro Pantherae fer-as corripiunt. Feruntut
habereinarmofirailemLunsmaculam^crercentemin orbes, &pari
modocuruante cornua. Solacanimahum odorat^funt. Earumoculi
*in vmbris refulgcnt,hebetantur in Sole, & iongius nitent,quam alia-
rumferarum. ALunaitaquc ctrleftiluminehocanimalregiappareti
vndc non immerito terreiki vel philofophicae Lunse aflimalaripoteft.
SABA.
m- S A L O M O N.
Ex Lesna & Pardo,diucr{arum fpecierum 5 Hinc Leopardus vtriq;
cxpartefimiliseft, neutii veroomnino, nouamconftituensipfefpe-
,ciem.Paritquoq;ex Hyena^coitu Leajnaj vndcadhi*caliudgenusex-
•oritur. Hyenalexumalternatimmutat,&naturam,nuncmas,nunc
'■foeminai & ficRebispraefigurar.
S A B A.
itNiGMA Quid de LyncQ hahes^i
^*3^- SALOMON.
Quodlapidificandi^iminvrinaemi{sademanftret,exquaLyn€tt-
rius,lapis pretiofus,& ad multa vtilis gcneratur.Qupd fi iiquor excrc-
jnentitiusanm\aliumcoagulationem induram fiibftatiam lapide»m
iadmittit, multo magis aqua mineralis& mctallica,quaelapidigcnerc
proxima eft ; Lynx Baccho facia eft,cuius curmi iun<5bafuit.
S AB A.
iENiGMA Quidcaufe^fl.cur yEgyptii Felem adeo honorarintt
njt capitale fuerit Romano alicjuando occidijje Felem f
S A L O M O N. •
^'"lisintcuhieroglyphicaanimaHavifaeftjquiaLunajquanda vim
jenriat inincrcmcnto & decremento , vtaiunt, ooulorum , (ecundum
Lunsevicifttrudines; &:qu6dnod:uacute videat radiantibus oculis:
iiinc ignaruni vuigus eam pro iacra 3i Dds accepta coluir , Sc honore
fmgu-
^37-
QvjNTA DlES: De ANIMALrBV5. ity
/ingulari profccutum eft , non confiderans a?ut intclligcns caufas tan-
tacveneracionis.
S A B A. '
QuidiidemperCynocciphdium inteSexeruraf ^nigma
S A L O M O N. *^^*'
Mercurialcingenium,docile,&aclomnesa(ftioncspromptum: Id
anii-naldcaninocapitCjquodhabetjGixcisdicirurjEt AgypciisAnu-
bis pio vnoc]; & Cynocephalo ac Cane , nec non Mercurio incethgi-
ti.r-, vndcPoeris Anubislatratorcognominatur,qualicaninamedat
VD.e. SolisacceflUm &reccfr«m,vires<^irentireacftimatur,quiadiem • -
^" nodeminvigintiquatuorpartcsfuomidlUjtotiesrcpetitOjdiuidat
is: difcernac, primushorarumaequinodtialium monftrator &c inuen-
fcjL. Imperaraabhomineludicramultaprsftatjfednonnifipfagarum
Lrmidinccoa6bus: SicquoqueMercuriusphilofophicus^vtccrajO-
iv.iies imaginv $ dc colores in ("e recipit; ied Vulcanum pra.'cepcorem
:' ^ucm/E^vptijilhtribuuntj duriulculum deiiderat, quiblandiciis
ulJat minas,(lk verbis verbera,quotiesopuseft.
SABA.
I 5/ Ganis Mercurium denotat ,ft)ie alias em mentio j^i^jcK/i
ibud.AntiqHos PhiLyfophos ? ^59»
S A L O M O M.
G:^rgicius Canfs fuir,Ccrbcri Epyrocici fraccr,nni Gervonis rncof-
j>oris reiuaba^armcnca. Hunc Hercules vna eum' dominointerfeeit,
Ouoii.mcapitumfaillelin.gitur,vtCeEberssqninquaginta, quorum
riiacanina, reUquavnacumcauda,draconis,extircrunr; Nilautem-
■nonftrofis illis Canibus,quam Mercuriahs natura,indicara fuit,qaa?
n varios vultus 5c formas fe vercit.Habiric Sc Atalanca Arcadica vena-
xix cancm Aiira; nominc , quam aper Calydonius inccrfccit : qui apri
Calydonij>& Hcrculeorum laborum incentionem nonic, nec Auraj
gnorarepoteft.-Auravcntuscftleuiorrquivtminifter Atalant^fcruir,
itJceftjMcrcuiiusvrgecabihs^vtLu^HiiscinnvocatjmineraiL^Eiurde
j^ncriseftLaelapsCaiirs aprrd Ouid.Iib.y.Meram. "c Agrus VlylTis,'
JuireucrfumabexpcdinoneTroianaclominumpoil: ^niio^io.feii .r
^«oujfte,vtIongaa:cas «3c Hiaiamemoriamcodciti apjj-rea:. -
♦''■ • '' SA3A.
j€B SePTIMANA PHlLOSOPHICi*
SABA.
jEtiiQUA Sed ad volatilium natHram accedamus , Cjux ex iRls
^4®' maxime celcbracajunc, ^ in corce fhiloJoj.hica manjUe^
■a^a f
S A L O M O N.
Gallinaccagcncra,Coiuus,Columba, Paiio, Vukur, Aquila, Ibis,
&PhGcnix.
SABA.
£Mi<iMA ^cGaWm^iLZJscjuidcradHntf
m;- SALOMON.
Qu^dSolphilofopbicnst geatLana,vtGalIusGallina. Etfienim
GallinacnonniinqiTamabfquc G.ilio pariant cua iiucgra ex fcfe, ta-
mcn ca pullis exclidcnclis noninferuiunt, nempcviadiua&calorc
foi».iiUolo dcfl,itura.qui in fpcimate Galli, taqquam propiio fubiedo,
contincruv, oaisq;includitur. Vnde Auicennaadmonctartificesin
librodeAnin.a, vcaccipiant oua Gallinarum nigrarum, quibusad-
fueritGallus: finc co cnin nihil valctc. Ecin Epiftola Solis adLu-
nanHdicit Sol: Luna :OSol, tu md mdiges ^ficut Gallus indtget Galtinx, &
egoLwiA indigeo operatiene vL De ouo galiinacco Plato Philofophuf
anudRol.li iim, IJahcn}m,'\nqvk^cxen!plumiriOUO,qucdputrefcitprimo,&
tunc^igniturptidu^iyquipositotumcorruptum eRantmahmens:Ita, vt idem
haber,^^/^ ccrruptiomgeneratiojieri nonpoten j vndefiudeas in putrefadiont,
quiacorruptioY':his oeneratio eil altertus. Et BafiHus in S.clauc : Hoc cx-
cmplisdernonfaandumnouitvxongricoliEoptime: Namgallinam
nuUam ad rern familiarem educare potcft, nifi id fiat putrefadlion*
oui,ex quo pullus gencratur.
SABA.
jektgma Comns,inauf}>icata auis, cjuidin Philofophiapraftat f
141- S A L O M O N.
Hctmzs,Etfeitote, inquit, quodcaputartii eH Coruus , quitn nigredinent'
His & diei cUritatsftnealis volat. Ex amaritudme nam^ infuogHttureexiftentti
(oloratioaccipitur^afuo vor)corpore acdorfomeraaqua accipitur. imelltgite er-
«ddtnm Deiy & recigitCf & ab Qmnihus tdate iHfifienttbw. Vnde patet,
QviNTA DlES: De AniMALIBVS. 1^9
- Coruum clTe operis initium , ac nifi ille pr«cc(Icrit , ncc Phoenicisad-
uentum Iperandum elle : Et Riplarus in ^.porta : EUmentamifcetua,co£-
quajjfapicnter ^ &tempc>atoincaloreferua,anteomniacauens, ne nimiocahre
in cmeres redigantur,ptducremjicctim,rtibicundum,inutilem ,fed inpuluerem ni-
grum,Corui rofiro fmukm : Et in Rccapirulatione dicit, apparereinter
^coloresvarios Coruiro{lrumnigrum,vtpIumbum; Idemin i.porta:
TumgratiasageDeo,quodoptistuumJitinceptum\ nam inhoc hahesftgnumve-
rum,quodin nigredinetihi apparebit : Corui caput hocjignum vocamus^ &aliqui
foof «o;«i««i«t Cor«/ ro/?r«w ; Vnde conftatjin hac arte Coruum elTe boni
aufpicij , contraquamantiquitus habitus cft : Nihil autem aliudpei:
. Coruum hic fignifijcaturfvquamnigrcdoomnium primoinoperere-
de incepto apparente; De qua Arnoldus : Quicunq^colorpoHnigredinem
■ apparebit, laudahilii eH in turha Philofophorum : Et ciim videris materiam tuam
demgrari^aude, inciukKoCmuSy quiaprincipiumenoperis. HincCoiuus
Apolliniracercxtitit.
SABA.
Forte &r ColumbaslbieflinopereviJenJapofi -«nigma
Coruumf
SALOMON.
Re6te fentis ; Coruus cnim hicin Columbam niuc albiorem con-
uertitur, &:punieiuspracfenio fiuntalbi,hoceft,coIurpbinam natu-
ram induunt. Quidam dicunt , quod Columba in vcntre Corui abf-
condatuv/quamilleafpcr&truculentusnon relinquit, nifi valde vr- i
geaturaVulcano. VtauremColumbafoetuiindulgct,eamq;obcau-
(am Venerilacrataefti fic albus color foetum promittit philofophi-
cum,hoc eftjlapidem argentificum.Pauoni amica eft Columba.
SABA. .
^n ^ Pauo oj^iu hocillujlrat ? Mhigma
SALOMON. "^^*
Im6,nonadaIbedinem a nigredine peruenit,nifiperPauoniseo-
lores varios: Inde Riplajusin Recap.portarum Pauonis pluinarum
colorem clegantiflimum recenfet, multiq; alij eius mcntionem fa-
ciunt. Ratiocnim di^at, quodextremi colores abfque intermediis
Y con-
Mhiguk
i;o SePTIMANj^ PHILOSOPHICil
c;oniungi nequeant, quodnouerunttin€tares,quialbumpannumm
rigium tingere nequeunc ab(que intermedio colare caerulco aut
rubcQ^
S A B A.
Qmd eaufcputds , quad Nodua PaSadkauis afiime*
^"^^^ tUYyVt^X^dMojHnonist
SALOMON.
CurPauofitauisIunonia, liquet ex allcgoiia antiquorum: Cutit
enim lupitcr lo filiam Inachi amaret,aducniente lunone, mox eam m
vaccammutauit, cui luno Centoculum paftorcm , filium Ariftori^
euftodemadhibuit. AtlupitermifitMercurium,aqiio Argiislapidc '
trucidatus ,. cuius oculi in caudam Pauonis a lunoue lunt indici :Dc '
liQC Ouid.lib.i.Metam.
Jrgeiaces^qued^jintotkminalumeHhabchM
Exti»^umeS,C€Htum^QCulo>snaxa((upatvti^i
Ixdpit hesy volucrii^fud. Satumtapettnif
CoUocaty &gemmis caudamJieUantilfus implet.
At cur No(5lua Mineruae facra fit > non omnibus paret : Nos hant
fufpicamur cau(am , quialateat in tencbris » ne casteiis auibus prjcdat
fiat, &volctno<5tu nonfineprudcmiacnota. Eoemmmodofapicn-
tia in profundo naturae' delitefcit,.hcK: eft ,ats artium Chymia tcdie fe
gcrit> ne piardatoribus diripienda veniat , vmbrofisqv allcgoriis (cfe
abfcondit,inftatNo<5luae. Adhasc nonacqairiturruw: nuilEarum no-
«ftium lucubrationibus & laboribus : Cum enim PaUru"; ex loais cece-
bro nata proiapientiaintclligatur, inprimispro natui^inneftrgatio-
rc,quxfipraxiina(5fcumrcducatur, oraniumpraeftantiinmahabetiir,,
non immcrito hanc au<fm fibi vendicat, quacvulgoauiuminuilafit»
iioccft,no<ftuam; fiqiiidcmidiotaE &litcrarumrudes nilmaj^is odiA
fe folent,qaam doi5lrinam, occulfaq; literarum myfteria. Qupd ap-
paretinipfiiChymia>quac quiaabfconditos, nce aiiquamfacilcin-
telligibilcs tcrminos vfiirpet , ab ignarts cane peius & anguc infefta-
lur, &:conuitiis profcinditur. Inde Athenac,vtPalladis,hcNo<5hia-
tumcuramhabucre: HisLQviXviA^yioituas Athenaimittere\ cuai h^illis
abundcnt.
SA BA.
Q^iNTA DiEs: De Animalibvs. 171
SABA,
Q^idde Cygnoflatuerjdumf itNiGMA
SALOMON. ^^^'
h ApolliniraccreftacquevtCoruus, vnameaiKlemqiobcaiiram;
ncmpc quia lu duo coloies Apollinem deceant philoibphicum , &
aeccflaao pra^cedant , antequam ipfe adueniat Tuo proprio viiendus
coioie. De:ndequia& caiTctedicanturCygni iuauiffimeinftantefi-
bifatalimortishoia; Ncc abfquc cau-Ta lupiterLedam inCygnifor*
macouipreflifledicitur, vndc illa duooua pepcrit,ex quorum vno
Pollux&Helcnanatifunt: Quxcumfint perfonac allegoricaEjad(b-
lamChymiam (ad quam totum bcllum Troianum referri debet, vt
alibidemonftratumeftj (pedrantes, patetCygnum Philofophischy*
micafubicda denotare. Huc (pedat & Cygnus inuulnerabih^qui
cum H ercule pugnauit,& fulraine ab co diremptus cft.
S A B A.
NHmVultm efi Chymia notus ? iENtGMA
S A L O M O N, ^^^*
Hermcsdceo, 5«mf, 'm<\uk ^mmoruminquifturcs > & fapientid fitti^
tfuod VuUur fupra montem extflenshHammim , claniatvocem4gna,inquiens^
igofumalbus^niger&rubeus, cttrinus, verrdicmfum, & non mentior. Vultur
treiodiciturmatcriaphilofophka, quiamukasVukurisproprietates
in fe habet, vt funt,quod referant, Vultuiem concipere fincmrdculo-
rum femine, 45«:gencrare iine coitu ; faminam £uro grauidam fieri, &
longam «tatem viuere : quodq-, aufpicatifllma i\i auis, &; omnium
animantiuminnoccntifljma; Itacnim Philofbphorumiapism^trcm
habetvirginem, &patrem,quinonconaibuit, cumqiportauitvcn-
tusinvcntrefuo.
S A B A.
/Vif c AcjuiLi r/ef /? Chymia, vtofinor^ at (juihui acfAr*ir.uK
ccmmodatur rebm f *4^-
SALOMON.
Aquilavolucrum Regina,perniaflimavolatu, fubicAipatienti9&
volatilisnotaminfegcrir,diuerfas 00 caufas , quas Philofophipaflim
Y 1 rea-
171 ,Septiman\« Philosophic^
recidunt. Cum hac draco vel bufo coniungitur , ne folitaria maneat,
&z infcEcunda: Exrepentcenim&volante^&extardigradoScceler-
rimoticmagifterium. DraconicumAquilalechalis inimicitiacft, at-
quehinc illehuius oua auiditate malefica confcdatur. Eius pcnnx
facile inauraridicuntur, caeterasqj auium pcnnas fibicommixtasab-
fumcre: Fuhninenontangitur j teftudinibus quoquc vefcitur, quas
frangitcfublimiiaciendo, quo ca{u/£fchylus Pocca periit>1ncuius
caputcaluum Aquila, arbitraralapidcm, tei^udinsmproiecit. Infe-
neducc abieda roftri praeeminentia, iuucntutem rccupcrare traditur.
PullosfuosprobatadSohsradios,quos,fi aciem iiiftinerc nequeant,
Hiftori« vt degeneres relinquit. Eodem modo &c Aquilas Philofophorutn
«fplicado, cum draconibus 6v fcrpentibusinternecinum odium flagrac &:cxer-
cccur. Materia quoque pafliua facile ie inaurari permictir, quaraliis
permiftamineraiibusdurabiiitatelongceasantccellit. Etficnimvo-
latilisfit, Scfugax j tamen in partes hetcrogcneasnoncorrumpitur,
vndeveltotamanetinigne,vclexeototaauolac. Manctvcio, cum
ab alia aut fine pennis detinetur, aut a dracone vcl bufonc tcrr.t colli-
gatur.Igne feu fulminc non abfumitur,iuuentuti reftituitur j Nam la-
pisnoftcr primoeftfenexj poftcaiuuenis; quia fcnesfuntalbi, &iu-
uenes rubeijquo ad capillos : Soli omnino appropriata eft , ceu Luna,
eiusq? rad^os abfquc dechnatione in (efc recipit. Meminerunt vero^
Philofophi Aquilaeinnumerisinlocis,quorumpauca adduccmus. Iti
Cymbalo aureo dicitur : Recipe igitur in nomineDominids nofirum, qutd
(um AqHilis nouem coniunge,& tere, vt totaliterjptntuale Jiatjine rejidentiaft^'
(uni: Etinfigurafenioris Aquilac vifunturnouem, quvthabenrarcus
cxtenfosinfenemjac intabulaprima volucres dux, quarumvnacft
pennisnudata, altcravolarcciipiens, atabilla in fando detenta: Et
iixroftrocau,damalteriusmutuonexucomplc<fluntur. Bafiliusquo-
que Aquilam intelligit,cum inquit in pradlica antc claues : Pernixauis
de Meridte , fotenti fers. de Oriente , cor expeiiore eruit : Facfernc de Ortente al.-ts^
^uemadmodum aui deMeridte,vtdqualesfiant.Et in z.claue,Nfln rr//f f/?,in-
K^nkyAquiU nidumfuum in Alpihus ponere: Nam pulli eius pr&frtgore ntuis iu
fummitate montium morerentur. Qupdfi vero AqutU draconem fiigtdtm , qui-
fuam haVttationem inpetrislongo tempore hahuit ^&exterrA fpelutuis prorepity
addasyamhosq^in tnfernalemfeUamponM \ tum Pluto ventum affiabit , & exfri-
gido dracone igneum^irttum vtUtilem eliciet,qui fuo magno calore AqutU penr ■■
nascom"
QjINTA DlES: De ANlMALIByS. iy)
nascomhuret^acfudortficum bahmm excitablt ,vt mxinfummis wontibiis coRi'
i]iiefcat,&aquajiat,quo mineralebalneum benepr£faretur,ac Kcgifortunam ae
fanitatemtrtbuat. AquilaquoqueIouisaleshabecur,qu6d ipfehnius
miniftcriolrcpevfusfuerit, nempecum medium tcrnr pundum pcr
duasAquilasDelphiscmiflas, vnamadOrientcm,alt:eramad Occi-
dentemnidagarcinftirucret, hajautemvtrinqueccleri voiaruccrram
circumcirca emenfae, in eodem,vnde exierant , loco cor lu nQiic , haud
dubib, vtvidebatur, argumento, Delphos vmbihcumieumedium Dtlphis
terrae repracfentare. Scd ha:c efle allegorica, nemo non intclhgit, qua: ''"''"''"*
ahbiadbinosilioslapides, quorumvnusabOccidente, ahcr ab O-
ricnteaduenir,veri(Iimereiatafunt.InAquilceformam lupicer quoq*,
mutatus,Gany medcm,Rcgis Phrygiae fihum rapuit ,eadem mente.
SABA.
QutdJelhi^gyptiavolucricenJeSyanne^illa itNicMA
Chymicaell} ^"^^*
SALOMON.
Ibisin i£gyptofrequentifIimacft, forma ferc ciconiae,qua: ferpen-
tes & venenofos vermes ibidem abfumit , idcoq; inquilinis vt facra
habetur,&;honorecohtur: Praetcrquam enim quod innoxiafitauis,
vtihtatcmquoquehancmortalibu$praeftat,vtdamnacorumpropul-
(ct&auertat; Adicdamentum quoque Mcdicinae contulifle aiunr,
duravfum Enematum introduxerit, obftruftioncm alui feu intefti-
norum,aqua,roftropoftic2inferto,inieftaeluendo tollens: Ifidifa-
craeft, ciusq; imaginem in Hicroglyphicis rcpra;fentat ; Ex quibus
patet,quod hanc quoquc ob caufam a vulgo, Ifidem Deam, i£gypti-
x|ue Reginam cxiftin)ante,cultafuerit.HaBceft
candtdaauislongismutfacolubrisy
cuius proprictas eft ferpentino generi infidiari,hoceft , Mercuriah,
idq-,intcrimere, & acurfu prohibere, per coagulacionem & fixatio-
iiem. .
S A B A.
^nVha^niccm inter auesviuas an allegoricas &mcuA
recenfesf ^^^'
Y 5 SALO-
1^4 SEPTlMANiE PHILOSOPHICit
S A L O M O N.
Nullo modo intcr viuas , quamuis fama &c vulgi opinio fecus fcmt :
Plinius aic, ailatum fuiflc Piieenicem in vibem Romam, Claudij
Principiscenfura,Anno Vibis 800. Scdinhis, vtinmultis.iliis, Pli-"
nius fallitur. Fieriaiitcmpotuir,qu6d auis incognitaaliundc c6 ad-
uedaiit , Phcenicis defcriptioni non abfimilis , fed verum fuiilc Phoe-'
nicem,qui fe pcr combuftionem ex cinerc propaget , & pc*i tot (ccuia,
Annal.Ub 6. antequam lenefcat , perdurct , crcdibile non eft : Tacitus Phoeniccm,
proutfapientes&cdo^i viri ex GrcTcisdeeofabuiatifunt, in Annaii-
bus fuis depingit: At quia animaduertit difcrepantiam diueiforum
authorumdcaanorum numero, poftquem exa<5l;um,muItiscomica-
tus auibus, fe in S ohs vrbem i£gypti, qux &: Thcba: dicitur,conferat,
vtibiinaracomburacur, &cxcmereiciuuenefcat, dubius&hxrcns
nclcit,quidftatuat: Nihilomimis inquit, ccmimeiTcyquodPhcenixiH
ty£ffyptoappareat. Plio:nicemvei6anciquiPliilolopliifinxcruncaucni
Arabix vel itgypci cademintencionc, qua Vcllus aurcum,Poma He-
Pboenix pcridum,&ciulmodialia, nilnifi Tinduram philofophicam deno-
tinfturam [antia, introduxcrunt, quod patet ex rci cuiufque circumftantiis,
philolopki- ^gj^peipfmsXindurieac Phoenicis.TinduiacftPh<rnicei feuTyrij
** ^°° coloris,ficq-, exfubieftoeoinbufto,&:incii3ercsrcdu(Q:o,quicincrcs
Soli func iacri, tam coelcfti, quam tcncAri , proptcr latentem in iis foc-
tiim Solarem, & vitam recipiu ntjimo CJi muitiplicationem in modum
propagationis j atquc ita nunquam ex tinguuntur , fed vt ignis pcr fo-
Tin£l«ra iTutesluosinimjmeniiimaugcfltur. ^gyptoha:cpeculiarislliit, Her-
hxc quibus jpfj-qi^u-entoix^j&aSaccrdocibus 2^.' Rcgibusconfciisfilcnciopcrpe-
^g^^^^' tuoinuoluca, 6<:nonnifi pcrfabulasdc diis,deabus,hcroibus,&lice-
rasliierof»Iyphicas,animalium fi^uraj»inrerquas^auis Phcrnix CcCe
comburens vi(afuic,depida& defcripta. Cumq; hasnon nifi fapien-
tifnmiindagandasfibiiurnpierint, hincTinduiaomnin6aIiisigno-
Phosaicis tamanfic. Phoenicishacfuiitnotaj: VnumintotoorbehabctArabia,
»o(a. Aquilic magnicudin^, aurifulgorecircacollum, cacccrapurpureum,
caudac«rulea,rofeispennisdiftinda,faciecriftisornata.SacereftSo-
li.Viuitannos (j6o.SencfcenscafiathurisqjfurcuIisconftruitnidum,
micm odoribusrcplet, &fuper cmoritur. Ex ofllbns deindc &me-
*■ ^ullisnafciturvermiculus, indc fit pullus, quipriorifuneriiuftared-
^enstotumnidum dcfcitin vrbem quandamPaBchai«,S©Iifacram,
QviNTA DiEs: De Animalibvs. 17^
ibiq-, inaradeponit: Ha5ce(reallegorica,&tin6turaeiamdidaeparaI-
lelajfatis apparct.Cumq; naturae ipfi non conueniant,nec rationi,ncc
experientiae coiiefpondeant, aucm nouam cx oflibus alceiius com-
bufta;odripolTc,auteam, vtfecomburat, nidum deponareinccrtaB
alicuiusvrbisaram; multi (agaciorcs, etiam antiquorum, ea in du-
bium vocarunt, autaliterinterpretatifunt: Si vnica (altemcHinor-
bc, quomodo ea Romam allata fiiit Claudijtemporej&nihilomi-
nusfepropagauic? Anin eoextind:aeftgeneratiojan vero is dimif-
fusin Arabiam ad fpeciem fuam confcruandara, fi modo fpccies in
vnoindiiiiduo conftare dicendaeft: Tacitus mille quadringentos&
fcxaginravnumannosinteriiciaitinter patrera&filium alites, &re-
gnante in ^gypto Sefoftride primum, p6ft Amafide, dein Ptolemaeo
tertio, demum Tiberio Romano Csefare apparuiflej cum vcro tem-
poris inter hos fingulos in terftitium non conueniat j rw<ff,inquit,«ow-
mlUfalfum hunc FhcenUem, nequeArabum eterris (redidere, nihil^^ rfurpa-
uiffeexhis^quAvetus memoriafirmAuit. DePhoeniceficOuid.hb.i^.Me-
tamorph.
Vna esf , qu£ reparetfe^ ipfa refemineti ales,
Affyrij Phceni(a vocant , nec^uge, nec herbiSy
Scdthttrislackrymis,&fuc(0viuitamomi,&e.
Dc eodcm Virgilius , vbi de animalium actatibus loquitur :
Alipedem (eruum coruus ter vindt \ aiiUum
Multtplieat nouies Phomixreparabilis ales.
SuntpraEtereaaliaevoIucrcsphoBniceumcoIoremhabcnt-S, vtpo-
'tcPhoenicopterus,rubrispennis,cumsIinguamprajcipuifaporiseHe
dgcuit Apitius: Phcenicurus, rubracauda, quae vocatur Erythacus
kyemc : Porphyrio, roftro, & cruribus prxlongis & rubentibus , qus»
auium fola morfubibit: Omnem cibumaquatingit? quempedcad
toftram,vcIuti manu,porrigit.
SABA.
Hucufque (aris in quaerendo audacula vifa, locum concedo alteri.
HYRAMVS.
Reftantcxanimalibuspifces, infc(5la, & vermes; exquibusquxr-
dam ad Chymiam tiansferuntur,pro quxftioiie,j^i</y7r,quxdam pro
quaf-
Ip6 SEPTIMANvt PHILOSOPHICiB
qu3eftione,i4«7?f, dcclaranda: Nos in prima quaiftione peififtcmus:
jENiGMA Quot funt pijces in mariphilojophico, quod ^ ruhutn
^^^' appellaturf 4
SALOMON, ^
Duoeelebratiflimi,quorumvnus edAurau nomine, altcr H^^rfl-
phoemx.
AMtata, ^ttr4r4,pifcis efc omnium timidiflimus,qui in maris rcflexu fub
pifcis. littoralmm arboium radicibus fc occultat, ibiq; frondium agitatione
exterritusfacilecapitur, quadamvelutdeditione: Huius viuaria pii-
musRomaeinft:ituitSergius, qui inde^«r4f<«,vtpifcisab auricolorc»
quemhabet,didusfuit.Coit infuogencreattrituvcntris.&ouacon-
cipit.
TT nygrophanix inn\3.n v\jht:o deglZy ore(emperhianti,&oculisviri-
phanii. dantibuszonisdifl:in(5lusbHiis, alrcra a branchiis ad caudam aurea,
altera argentea medium corpus intercidente, maculis deindcinter-
crufl:antibus caerulcis. Ex his vnus dcuorat akerum,fi Sol in aquas c£-
ficacioresimmittatradios.quod, quandoCancrum ingreditur, cui
fubiedumillud mare eft,contingit. Qup tempore li Aurata capiatur,
nonnihilauriinventreipfius,quoddeghitiuit,inuenirifolet.
HYRAMVS.
Efi & Echeneis pifciculus in noflro mari f
jEnigma i ' ^
i5i. SALOMON.
Eft: qui,licctparuusfit,nauestamcnquamlibctimpctuo(bvento
concitatas adhxiens retinct ; de quo Piinius , E//,inquit,/>4rtt/tf .liwtf-
^umpifcM^petrisajfuents^Echeueis appellatus. Hoc carini^adhdrcm, natiestarr
dius irecreduntur •, inde Latini Kemoram rof^wf.Et Lucanus 6.
No« puppim retinens Euro tendente rudentet
In medtu Echeneisaqtiii,ocult(^jdraconum.
Huiusexnoftiismeminit;Authorduodecimtradatuum,inallego-
riavltima: N4ttK»o/?r.«,inGiiitRha(isinEpirtola,f/^»4</?^i^4«ftt;«,^w
ncnntortmimpetiiiu Syrtcs C^ alUpertculapropellatur,hocpifcicul9 ytanquam
facra anch^orajiftenda «7. FcrnUquoquc hic pifcis fluxum grauidarum
vtcio ll erj,prtusqjadpuerpeiium continere : Vnde &in Mcdicina
T»im'€XLmiarn pronvictir.
• HYRA*
'Qj^iNTA DiEs: De Animalibvs. ^^j
HYRAMVS.
Oujd de r?.({in2camanna.refersy jenigma
SALOMON. *^^'
Pifcis efb.quandoqneiiatansjincerdiTrn etiaTn volicans. Eiusradius
^adalligatusvmbiiicomulierum facilespartuse-fficit. Latrocinaturcx
•occulto rianfeuntes radio, <juod telum cft ci figens. Argumentum
magnsinhoc piice {olcrticeeft, quod, cum fit pifcium tardiflimus»
mugilem omnium velocillimum inventre habere quandoquerepc-
tiatur. Contrai<5lum eiuscrnis ex eo combuftocum aceto iUinitur.
Oportct quoque-eodem modo in noftro magifterio tardum fupcrarc
veiocem,& deuorare, adcuius vpnenum auertendum calcinatione
cinis ex eodem faclus maxim^ conuenit : Et ii huius pifcis radius ad-
fueritjhoc eft,a(5liua illa pars,facilis crit psrtus noftri lapidis.
HYRAMVS.
QuiddeVmipmsL^Muriccpntk? JEmcuk
S A L O M O N. *^^*
Purpuram concTiyliorum voraciflimam, aliqui Porphyram Vo*
•cant. Eius cruori maxima dignatioin tingendis lanis, prjecipue fi lapi-
dis idu cazdatur. Flos inde -extrahitur ipeciemembranas candicantis,
qui contritusmanum inficit. Latent ficut Murices contraCanis or-
tum tricenis dicbus. CongreganturverrK) tempore, mutuoq; attritu
lentoremcuiu^amcer^ialiuant. Succum (c^uo cinguntur lanae) e-
uomunt cum vita: Propterea pifcatorcs viuas capere contendunt.
Capiuntur paruuiis radsq; ^onchis , veluti naflis in alto iadlis : ineft
hiscfcajquamappetunt Purpuras,porrc<5tisq;Iinguisinfeftant: atillx
aculeo exftimuiatae ciaudunt fefe,comprimunt^i mordentcs,itapcn-
4entes auiditate fua Purpurs tolluntur.
Murex quoquc pifcis marmus eft ex coTJcKarumgencre, excuius
liumorefititidemcolorpurpureus; Vnde&propurpura foletaccipi,
Frequens eft hic pifcis & nobilis apud Tyrum, vfci vfum purpursprae-
bet. De Muricc MartiaHs :
Sanguimde nojiro tinci.tsinp-ateUcem^
lndHiii& nune^ hoifatis^ efcafumm.
Z HYRA-
17S, SEFriKCANiC PkilosophicuE
HVRAMVS.
jejjigua No^ammavi Tyrhnil frequentius nec gratiw Mis-
^^^°* lice agnojeimffs » SedqmdPhilofiphi de hoejiatumt l
SALOMON.
Nil qiiaquc ficquentius m Philofophorum fcriptis occurrir,quara
Tyriuseorumcoror,&puBpurxfangais^VtpatebitexTurbacon)m<^
Dardanus t S^cimeenm, mquk^qtc^domm; quodfpimum Babet, etiamfan'-
gtiinem hoBit.: IUtiu& igitur mementote^ ChambaE ibidem r Deinde irera^
ipfumy&ptaurumTjmfQkru,. Bacafler :. Tantummado hoccuratt, compk'
ieiommaftate^ydeindimukatef^arelenirercoquttey ne^decoHtonff & imbtbi-'
tionk vos tadeatyquauf^videatii Txir inTjvrum &Yegtum reftitum decoratum;
Hi& verbiss. quamuis^ mortua (unc, ine(f tamen vica. intelllgentibuSe
C&dmon^^Deindecontinuecoquite, &imhihitey dbnec rerra&pulitK^atTj'
f itt» .Mundus ilraaquapUiradiftin^anominafunt , & tamen Tyrtum colorem'
mJhruminvnoquo^giminisgradiifitrcoiorisnumupamM. Orkilus: Fliimo^
sntraculavidebitiry &hoCi quoufcf^TjrttucolbrperagatundbnanrtDeo, cuitauer.
Jw<tffr»«w.AgmottquoqueibidcminLCbroliarroyEi?<?/&«f,inquit,4f^r5
& rubeuiijireuSi Tjriucpmntbus^mMndi colanbufexpofim : Qux: koc loco»
£ifEcianr..
HYRAMVS..
^3-&iif. ^^it/knt C(tt^pro^terquasade6freciuenter Tyriun»
^ QQlotemincukentl
salomon:
Multipliccs ! Aliae exiliisvurgo, aliat (blis Phifofbphis notae • VuT-
go innotuircoiorpurpurcus, &Tyrius; cuiafllmiiatuEColorTindlu-
»x: AtPhilbfophispate^qtrodlan^Phryx^i Arietis hoccDlbrctih^5
fuerintper Mercuriumiquididtuc illius veUcradeaurafTe.^accus (cu;
fanguis purpur^ philofbphics noanifi ex viuo conchylib, in illius
morem^habcrutrtfocefVvnonrcx vulgaribus meraHis perfe(3:js, aut
imperfedisjquf mortuadicuntur , (cdex philofophicis , cunafuo ful-
pluire &: argento viuo pr^praratis. Dc quo loquicucArnoIdusinEpi-
flbla ad Rcgem Neapolitanum, dicens^£fefl^y?i«»/f«w, gwoi iw <ij<!?i;
fSmipQ^iQmpu laiidefmtSQl &LHnai in.virtutc&potentia ,. ac elementisim
natuzoir.
QviNTA Djes: De Animalibvs. 17^
natttr^iquiajihac noneffent'tnippfcmpaJito,7t(mfiermindeMqueSoti nequi
Luna : Ettdmen non eii ipfe Sol ,ficut Sol ccmmumf; nec ipfa Luna , Jicut Luna
49mmunu: quiaipfe Sol&Luna extjkntes in 4lia compoJitiove,funt meliores^
^quamipfknatttra vutgaris^ el quod Sol&Lu-nadi^icompofitifuntviuiy&alii
WUl^ares funtmortui , hahtto tamenrefpe&u ^d ipfum Solem & Lunam indk&o
t^ideixiftengeSyVtdi^umeiftyluetTbtlofojfhi nominauerint ipfum lapidemSo-
iem&Luttam^^dJinemiUum, quia %nipfolapide funt pountialiter,mnatitem
pi/ibtlifer. Non autem ibfquecaufa cft , <ju6d Purpura lapidis idm f^xfwtU-
.iangiiincmpEaecipuereddatlanis.Tmgcndis vtilem .Itaeniminphilo- pidisi^«
ibphlea^uoquesconuenit : Namne^jue h^ccruorem amitrit, nili la- ranguincni
^ideacdatur.aMeiJCurio, quemTniniftret Vulcanus. Attritu corporis'^^^
jnaas&fDeminacoeunt.vndehaccinftarcetacvifcofam materiam ex-
fjpmt,q\ix nDuifoctusiutuiafeminium pracftat. Cafta itaque eft Pur-
|>uranim gcneratio, vt & piiiloibphicarum : Matei enim liarum virgo
«ft, &paterji.on conoubuic Viwofis quoque fpermatibus hic opus
cft , nonvnguinolis, ticmpc ipiritu dupJici:, prasparante & tingente.-
Pr«pa£ans,vtliaibct£langori>UGcin23,cft invapore humidus, non vn-
«fluofus, Ccd vircofiis,acedinis maximai, jncdiocriter fubtilis, ignis
aiperitatemdefaciii fugicns, &in eoeuanefccns, vim foluendi cor-
pora & ft)iritus poi&dens,^quain leipibexiftens : Ec lic notandum
cft, qubd aliud eft vn<5luofum, & aliud vifcxjfiim t Nam ex humidovi-
ico(b genetacur iapis •, ied «x wndluoib gencraTJtiir metaila. Spiritu*
tingenscftMercuriusphilofophicuSa cum fuo fulphuie nibeo vclal- ♦
bo iiaturaiiter ftbi coniiT\ixtoin ipfa minera & tcriae vifceribus me-
^iocriterpraeparato, arcilicis arbitdo relido vfque ad conliimmatio-
ncm perfecSkam.
HYRAMYS.
iiacoluerunif *^7-
SALOMON.
Proptcrcafdcmcauias, curaHahieroglyphica venerati funt , vtiam
ante dcmonftratum cft; Haibetautem Oxyringus os prsiongum, in
imodumroftri, oculosiiiJgentcs, albafupercilia, dorfum viridans,
t>cnna5ptioresnigras,reliqua$albas, caudam praeiongam &viridem,
Z 1 quam
l8o, S.EPTIMAN^ PHILOSQrM.r C.-E
quamaur^alineamediamdircriminat. Eftautemhic ex pifcibus, qui:
piidciida Oiindism Niiuraabiecladeuoiataiu, tTuicaii iis.vcluaia-
Qi.is ui^oilei:um /Egy^tiosabftinerc iullic Iils,
H ¥ R A M V S^
Qujiuntreliqui?
SALOMON..
Thagm & Leftdaum in Nilo frequentes.
HYRAMVS.
-«N iG M Av QuidfaHHm igittir cum ^udcndis Ofiridis ahfumj^tis h
'■^^'- SALOMON.
liisea cx auro fabricari prxcepitjquaefolennirituappcndiiitholo
temph,populoadoranda,.tanquampartemdatam a Naturagenera-
tioniaptam,&:necefIariamadpropagationemgenerishumani, Piia-
lumqi vocauit, cuiusnumen/aGerdotes facriii cns honotarunt ; eiusq;
cultum ftatim.amplexi funt Arabes ^Syri. l^oiteatota Gii2cia,tain
Aiiatica,quamEurop«a, Deumq; iftum generationis cfficaceHino-
ininaueruntPrM/)/<Wi Hebraeihuncquoqucveneratifuntj&vocauc-
runtPfetf^or,velBc£/-Pfeie^<7»',cuiusAodftes.fuitMaachaRegisAf*em&?
tfj:,vc.habctur i.Paialip.i^»
HYRA.MVS.
^N I G M Av Qjfpjenff h/ec di£untur,an hiftoricOtan allegorico ?.
*^2' SALOMON.
AllegoriGoquidemaby€gyptiisdi<5tafunt, (edabignaris hiftorica?
accepta & intelledta. Nihil enim ahud, quam pars agens, fulphurii
philofbphico adempta, per membrum genitale reiedlum levera in-
telligitur, hoccft^, ililphur combuftibile & comburens, a quo tan-
quamprimoagentefulphurphilofophicumgeneratur j fi veroidad-
clTethiiic, philofophicumdicinonpoiret j eiietqi corruptioniobnor-
xium..
HYRAMVS.
Sed nos hoc agamus:;Suntne plure&mira:.natur2 pifces, quialiT-
<Juid myfterij Chymici occultent l
SALOMON*
Sunt, ncmpe CbAracc, DaiijlHSi EcbimyGLtMcus, Im^jitra) Lucerna, Lo-
Qv^iNTA DiEs: De Animalibvs. iSt
ti^o,Stromhts,TeffudoJorpedo,dc Triton. Hi,ne morcmurreliquoSjnobis^
luntvilii..
Eftaucem CbaracepiCcis pinnashabensv-trin(juemaxiraas,caudam Ch«acc.-
ami iulgote piupurcis diflci^am lineis.
D^^y/wfcllexgenerc concharum, abhumanorumvnguiumfimi- J^*<^y^*»*
liriid i:e appellacus : Remotoin cenebris lumine , aliofiilgore claret,
Uici c in oic niandcncium , in manibus , in folo & veftcdecidentibus
gutds, vcetiamnaturaillavideaturefleinrucco, quem habetincor-
pore. In hoc itaque Lunaeproprietas &coIor manifefteapparct jliur
argentea claiitas^vt in Gharace Sohs iiue auri fulgor.
LuurnAvtno piicis hngua i^nea ger os-exena terenisnodibusIu-i-Bcwn**
Gcr,quaii Vulcano propriai
ij4??//><'rr^dlambendispctrisnomenadcptaeft. Lampetr».
GUucmi^ikis tanta in fobolem charitate teneri dicitur, vt paruos Glaucus.
foctusnunquam defcrat, praBftoqjadfiteisconcra noxia : in gericuhs>
ioHdos deuoracdeinde re vomit.
Echinum vero captum li concerpferis in frufta,& in marc proieceris,ZchmM».
paulo poftpartcs corHjcnire ac reuiuifcerc aiunt : Sseuitiara maris
praefagit, ideoqj correptisfcmunit caicuHs,neflu6tibusexcutiatur:
Ora habet in raedio corpore in tcrram verfa, propedibusipinasge-
lens: Inorbem voluituivquando ingrcditur.
Iflii^o cxtra aquam fe(e efferens vohtat , caput habet inter pedes,(Sc Lolig»*
¥entrera,&cruoremnigruminftaratramenti.-
Stremhii genere concharum Regem habent, quem fequuntur, Strombus.
quocunqueconcciTerir. Hunccapientiaut afpicienti bonum omen
portendidicunt:HincapudByfantios Attica drachmapropofita eft
iliura expifcantibu?.
TW?«</oouagignitinterra:, quibusarenaobrutisftatiraadmarcred- Tcftudo,
^ it.:moxdiebuslcxagintapsrattis»iterumadouaTeuercitur,qua;arena
refofsavtiam animatacomperit,pauladmdeducitin pelagus. Repe-^
liuntur in India,quarum conucxum fcaphs&magnitudraem aequat.
Torpedinem fi quis attigerit, morbo afficitur : Vis enim occnlta in Torpcdo.
manum pifcatoris hamum vel rcte tenentisexhocpifccfubitoproii-
citur, vnde pai:alyiis&.corpor illi accidit, ne Toxpedinem ex aquiS'
cJcuarepofllt.
' I/itonem Yerore vidiilc RomatPaufanias dicit,colorc ra.'jarum pa- Triton.
Z y luftriuii)»,
l8i SEPTlMANit PhILOSOPHIC^
luftrium,fguamorQCorpote,l>ran£hiis'fub aimjjus.nafb & orc hum>^
mis, dentibusfirmis , oculisglaucis,manibusdiginsq',.iimJlib'is con-
chai;umtetlis,x:audafiibaluumvicepedum,vtDelpnini. ;£x^uibus
^omnibusdiuinaomnipotentia&prouidentiaxelucct,qu6dajcj.uas&
mare tam diuerfisanimalibus xepieri voJuerit,(juorum tantaeft-yatic •
tasformae,e.fl'entiae,magnitudinis,;&numeri, vtrerrcfttialongeexu-
pcraie dicanrur/Plinius piarrerjHuuiatilespifces i7<j.gencra«orumiin
mariviueretradit. Atfuntinnumcraalia , qux anulloobfematavn-
quafucrunt, licet de Pifciurn natura quidam diligetiffime fcripferin^,
vti funtpraBtcrjdi^tum Plinium, Ariftoteles , Oppianus , Gefncrus<. SC
Rondctetius. Nceveroiniucundumfuitmagnis Impcratotibusha-
mo pifces captare , quemadmodum Auguftus animi laxandi gratta&-
icifteferturi &Nero,quiaureorctipifc2iieft Iblitus-.
HYllAMVS.
^NiGu A .Quid^uthores iam duiitradmt in generede differm^
tiajenju.generationey^ froprietate fijdum}
S A L O M O N.
Magni laboris &: longi tempoiis opas clTer^hc-cc omnia velle recca-
fercj veriim paucis perftrii^gere hivc loco &otionoftroraltemcop,-
AtiftoteU» ueniunc. Placec Ariftoteli,nullaseftepifcibusmammas,nccmcatuni
fcntcntU. vUum genitaiium perfpicuum, fcd excrementorum tantum locum.
Purtes quoqi audiendi, odoradi:,lenticnd!, nulias efle perfpicuas, pcB-
teroculos. Spirantautempifces quiapuhnoncmhabent, autahqua ,
pulmoni^locovifcera j verum proacre aquam rccipiimt plaeriquead
cordisrefrigerationem.Annotataeftcniminquibufdamaeftiuocaio-
re anhelatio,aquatepcntc,& nonfatiscor rcfrigcrantc.^&in ahis ofci-
tatio. Dormiuntquoque. Coeuntplaerunqueinoccurfu paruocon-
tadu,menfibusMartio, AprihjMaio: Autumno pauci, vtSalpa.8c
Sareus. Sunt,quitegunturcorio&pilis,vtVituli,Hippopotami,&hi
animalpariunt.Alij coriotantum,vtDelphinii cortice,vtteftudinesi
fihcum duritia,vt pftre^jconchs ; ciuftis,vt Locuftac 5 cruftis & fpinis,
vtEchini-, fquamis,vtcarpioiafpera cutc,vtfquatina,quahgnum&
cborapohunturj-moUi.vtMuramae: alijnulla,vtPolypus: Suntqui
grcgatimcrantmor? wmcmQrum,vchalecesj VgUncahqui,vtacd-
Qv^iNTA UiES: De Akimalibvs-. ?^|
pitres.KinindinetjfepiaejScntiunthyeTnempTocelloram, cuius hor-
L rorc multi limofe prouoluuntj alij (ub petris glomcratim conquie-
fcunt} nonnuflirmapetunr,^quodfentiantrummapelagi tempeftati-
liusobnoxia ; redeuntc vero fcrcnitate, profiiiunt, & libentcrlinus
j>ro{piciunt. Partu quaquc inter iedifFecunt: Lupus bispatitanno,
Mullus ter, caetcri (cmeljac diuerfis temporibus. Pragnantes gaudent
aquis dulcibuy. In Africaramen feruntur viuere nonnulli in feruenti
patudc. Simr, qui colorem mutant t Nam Menae Hyeme candidae
nanr,je(Fatenigriorcs '^ Phycis Verc varia eft , alias candida. Inimici*
tias intet (e cxerccnt, Dclphinus &. Balaena , Caeftrcs & Lupus, Murac'^
naSc Congrus;. Eft &fequcntiuramirsproprietas r Aci pifces pariuni
confiax^oK vcntrc i£hirihabentroculby,.qui ad vrces LunaEaut am»
oliores fiunt^aucminorcy.^ Anguririaf^gcnerantur fcopuromm attritu»
Kne coitu, (ine ouoyncc e ft aiia eaxum pto creatio . Alec pi/cis fbla nu-
trituraqua, &Aphyafpilciculrcraqua&phiuiaptocreantur. Cani-
culapi^s eftfoetus fAos a partu natance& deuoransj, vt eosab. omnii
itifuriatucatur.- Canthaiuseff zclotypus', quipro confbrteadinter-
necionentciUTifuog^snerepugnat.. Githaroedus a caudaadvcrticem!
fSneashabet inftarneruorummuiTcrinffrumentidiftentas^, vndcno*-
menacccpit,. frcqucnsin mari rubro. AulopaeftdorftocaeTulco,vcrr-
ire2lbcnte,coTporeliiicaaurcicorouscfifc£imiiiatx>^qir£alveiticead
caudamdefkut.
HYKAMVS.
Sednoshis De I SummimirabilibuytantiHnfadlisacquieftcmiff..
QuamratcenimpaterOceamisille, quiterram vniucrfam inreifecat
mnumeris anfra(^ibus $c finibus ^ f am mtrltipleyeft animalium inec3*
wuentium natura & proprietas. Nbn^^ poflibile eft' aqnas tanraB^pro-
fiinditatis&fpatij metiri , communrcypifcium fedcs &:paEriaS'fhicpa^
Kinasdbmos', imo nec incolas feuinhabitanrcscas;-Tuum uuncenc^
fccxSiei£niiImie,ininterrogandoprogrcdi;
SALOMON;
Vr pucri balbuticndo fcrnioncm raatenram- {cndm fiiccrdtnrc-
Jsinpore addifcont : Sic ogortct Natmx: njatri&iioflrumioniniura
vaccs»>
Z^I.
1^4 SEPTmAN^ PhiXO-SOPHICJE
voces, fignaturas, &clamorcstacitosinanimaIibns,2lii.sq;eiusCTpC'.
nbusimpreiros nos iallancioimitan,cJQnec,quidfiiji velic, perkdc
cognolcamus. In Lymirafontc I.ycia: pilces tcr fift:ulacuocati»vc-.
niuntadauguriura,tcftePlinio, HierapoliSyrinn lacu Vcncrisacdi-
tuorumvocibus parenc vacati, exornatiqi auro veniunt aduiances:
fcalpuntur,ora hiantia manibus inferendis praben t.Qupd li hi'c nni-
ta & iriationaha vfu edocla.pracftentanimaha; quid nos non facic-
musratioaeilluminatij.expcricntia eruditi,.& do(5lrina omnisanti-
jEmigma ^quitatispoliti? Qy4 VermiHm^vero generepYimo inctpiam,
auU ex his nonnuUi ambimijunt , vt Crocodilus , tam
quadrupeSy ^uam vermis , tam in t^rri6,€judm in aquis de-
gens\ Curhunc y£gyptii venerantur , eiij;facros ciiesfla'
tuerunty ^ficontingaty Uheros ah eo rjt>i ,parentes latan^^,
tur, tanquamji Deo^lacere exiflimantcs , cui cjcam ge^
nuerunt ?
S A B A. ,
'Crocodihs inter hieroglyphicalocum habufr,quiacx minimoTnaxt-,
ltiuseuadat,hocefl:,cxouo ad ii.cubitos excreicat: Oua parithumi,.
dieminficcoagitjtotamnodeminflumiiic.Eiuscultusvarias, atfa-^
bulolasjcaufasaflignarunt^gyptii , quafii£gyptumab cxternis ho-
ftibusfecuriorempriEftets iismctuendns tani aquis, quam terrisi Et
quod Menam Regem per paludem Moeridis tranfportarir; qui ideo
lianc hoftiam proDeo coh mandaucrir. Verum quodluperftitioexii^
ignorantia hominum Crocodilo honorem hunc inuenerir, vtaliifj
brutisjfatis conftat. Hi«Ci:onditaevrbesCrocodilopolis,Lycopoli$,
LeontopoUs &:hisfmiiles. Colubriinaqua viuentisfel habentibur
& adipcm Croeodilusnihil poteft nocere. Squamis prsedurus vn-
gues&: dentes habetrobuftos, pellemqi circa tcrgum impenetrabi"^;
lcm. Reperiturin Nilo. Philolophici icaquefulphuris ideamgerir>
quodinNilonoftroinueiaitur: cum Nilo enimi£gypti albcfcit pri-
mo^vtRhafisinEpiftolaait, necaquoquamfupcraripoteftaquavel
igne.
SALO-
ii
Qj^iNTA DiEs: De Animalibvs. i8y
5ALOMON.
Draconib^Serpentis naturamiamfape exfofitam jfMiGUA
auditfjmtcf \ QuocitCa non diu in his morabimur repCfi ^^^-
tendis.
SABA. .
Vcrumeft:,nihiIficquentiusapudantiquos, quam horuraallcgo-
riis hanc fcientiam tradere , quod patet in dracone rcllerisaurei, Hc-
Ipeiidum horti, Cadmi , ahisq; innumcris ; in gemino (erpcntcMcr-'
curijcaduccoiraplexo,y€fculapij,Satuini,6«:hisfimilibus: Similitu-
dodcfumptaeft a lubricitatc &: volubilitatc rerpcntini gcncris. cum
Mcrcuriali conuenietitis.
SALOMON.
Cur Ahrcuriics Deorum nuntiusy nstjingiturjn cadu^ iENiGM*
cc ojiiogeminosgejlat Serpcntcs alternatimjilpi imlflicitos f ^^^'
S A B A.
Apud Ethnicos hxc rcspro hiftoria rcccpta eft , vtpote qui Mercu-
riumnonprofiditio, autaIIcgoricoDco> fedverolouisfiliohabuc-
runt. Inde narrant , Mcrcurium virtutcm fui caducei probaflc, in fer-
pentibus duobus, marc & foemina, inter lc acritcr dimicantibus, dum
inmediumillorumhancvirgamconieccrit, quofadointcrfcdifcor-
dcs iia dcpofita rcconciliaucrit, &: in m.u tuam amiciti.t gratiam rcdu-
xerit. In cuius rei memoriam Mcrcuriusvtrumquc ferpentcm fub ca-
duccoaliigauitjCuiushaecviscclebratur, quodanimosdilHdentium
componat,omnemqilitcmtollat,vigilantibus ta<5husfoporcmindu-
cat,mortui$ vitamrertituati quod intelligendum tamcn eft deChy-
micis fubiecflis , quac funt mas & focmina, vnius, nempe ferpcntini,gc-
ncris , & valdc inter (e pugnant, cum mas fit calidus & ficcus , foemina
fiigida &c humida. Hxcduo Mcrcurius coniungit,hoccft,Mcrcuria-
' lis natura.Nam Soli calido & Lunajfrigidxadditur Mercuriusjvcluti
communc illorum vinculum. Lis tollitur, dum foemina in marcm
^ transfertur,& fit res vna finc vlladiuifionc. Atque fic fopor fiuc con-
" gclatio inducitur vigilanti (eu mobili parti, cui & vica poftliminio rc-
ftituitiuicummortuapcrfolutionemfucrir.
Aa ^^k9: .:•
16\.
iZS SeP-TIMANJE PHILOSOFHICit
SALOMON.
jiKiGWA (^^/ iden;-MeTcm'\m J£fcuhpio, cmSerperJs queque
p;chin{i\^>nefi, obltecticii afficiumprXihtiL, qiicmucU
ftmium &L Dionyfo 't '
SABA.
ExCoronideenun Nympha^c Apollinc natws i^fcufapius tra«ii- .
lur, ac m:\treprius a Diana excindia, q^us ciim rogu cflac inipoiuay, ,
M«rcuaus e vcntrc nioEtua: «ftlculapium extraxit. Ita & Dionydmi j
cxmatceSemelccombuila, liueotcincribuseius, cdu^iumnarrant, j
& aMcrcurio depottatum in N.yiam Aiabiae vrbem, vnbi a Ny mphis |
edLicaretur.iCrculapiiisver6ipfaMcdicinaeflpcrfedillimaniec.illo.-
mm & hominum, qux ApoUuiis & Coronidis , hoceft , Cornicrs io-
bolesefl:. Abfque nigredine enirn.rwn nafcitur, cum caput Corui vt l^
Cornicisfiroperispijncipium. P^ftipfamater Cfmenigredo juDia-
nafcuLanari albcdineinrerimituc, fed Mercuriuscxvcntr^nigrcdL--
nisfoetum viuum extraxit. Ex cinerih^is cnim parcntis iiii nouus na^
fciturPhcEnix,.quieftcolorephQcnicio,fiucrubcrriino,.ales pulchcr-
rimus in iniinitum multiplicabilis. Serpcns i£fculapio alllgn-ati^r,;,
quiadi<lUMedidnaexargcnsov.uiafcivM.crcurio-origincmducit..
SALOMON.
fur DionyJcquo(j.j SQt^Qn^.OQQ]ius ajJirthitHr ?
*^ SABA.
DiGnyfusenim^vulgpprovinir-epcrtore&liargitorehabitns.ideai?
€ft,qui Apollo,Adonis,Sol5autLupitet,hincilliAmphi(ibcna,hoceft„
quaevtrinquecaputhabcat,palmitevirisinteremptatradirur. Ha:c/i-
quidcm cura gemino MercuriaHs caduiceiierpentc rcipia conucnit,&:
ailnifi mafcuUnam ac foemineam virDuteminYno fubicdto congie-
gatam denorat. Ferula autem vitis interiic , hoc eft, tiquoie , qualis in
>ite continetur,fumpto condncnte pro coneenco. Of ortet enim duo
illaargentaviua, quorum vniuneftraafculum, alteaiinfGemina,per
conuenientemaqiiam.vinum autacetum folui & inteiimi, vt aonira-
aacrit6-duplex.anguispaUniteocciiu$aDionyfttpcihibcatur..
SALO-
Ji^lifiU.Ae
<5j'iNTA DiEs: De Animaliiys. iS/
S A L O M O N.
lAn hpic (^ucqtie j^eclat Python ille ah ^poUineJa- iEMiGMn
tittisinteremptus^ ^
Pydion fcrpentem fignificat, at philofopliicum , hoccft,irgcntum
viuum.currens, feumobilc, cjuodab Apollincfeuruiphurcnxofigi-
curj&quafi occiditur,dumin mobilitatc fuafiftitar. HincPythiafc-
ftiua ceftamiKainPythonismemoriftm £c Apollinis honorem infti-
tutainCycladum infuhs dicuntur, non quafi fcrpenstahsrevefaibi
micidatus fuerit,aut Apollo Deus,qualisiingirur,vixcrit; (cdqnia ar-
tificcs Chyujici primi Philoiophi & Poetae ea allcgoricc intellexc-
rint,&:(olennirituceIebrandainnoduxerint,vtpatetcxJib.4.Hiero-
glyphicorumi£gyptio-Grjccorum.
S A L O M O N.
Quidfihi vult Echidna tot monflromm m<uer ? Aniom a
S A B A. *^^'
£chidna &Typhon, hoceft, ferpens &f ventus proccUofus , fiue
turbidus parentes ftatuunturCerberi, Chyma:rae,Sphyngis,Hydrx,
Hccates,6c (imiliummonftroru,&: draconu multorum,n6 abfqi cau-
' (a:Perhx'cmonftracnimmateriaphiIoibphicapiarrumq-,dcnotanir,
quoad primameius origincm,qujcconftatcx (eipentcaquoib,&: tur-
bineficco,iIneexargento viuo & ftilpliure: VndeEchidnaaqucam
feiihumidam & fdgidam eius fubiciSti partem dcnotat , & Typfaon
{iccam & calidairi. Capitur quoquc pro Hydra ab Hcicuic occisa.
Viidc&Ouid.hb.j.Faft.
Sa>i^ii'me Centauri LernitfanguUtchidnA
Mixtus adduxiltum tem^ra nuUa dabat^
S A L O M O N.
^n Hercuiis Hydra differt ab Echidna ^ aliii eius 5 «««jma
9enertsjerftntihu4 f
S A B A.
In gencrc omnii eiufmodi Ciitn vtium 6c idem, infpccicvcr^di-
Aa 1 ucrfa:
i88 Septiman^ Philosophic^
weiTa : Eft enim anguis quacdam fexus foEminci, aquofa , humiditatc
abundans,qua:diciturEchidna, &quouisahonominc. Hxcquate-
nus ab artifice tiucidatur,hoc eftjab Herculc, Hydra, quatenus ab A-
polline,flue fulphure fixo,Py thon nominatur. Hacc eft multorum ca-
pitum,& excubiasagit ad vellus aureum , & hortos Hefperidum j id-
coqi in foporem 5c ftuporem Narcoticisfulphureisredigi debet,ante-
quamoccidi,&:pretiumeiusobtinerip0lfit.
S A L O M O N.
iENiGMA EHrie Vipera Philojophis cognita f
*^9- " S A B A.
Sarpilfim^ eius mentionem faciunt inallegoriis,&alibi. Vtcnini
TheriacacommunisexViperisconfTbitur,acdcnominatur; fic The-
riacaphilofophicaexiiidem,atphilofophicis,quj: tantumdiffciunta
reptilibus illis.quantumMedicina aurigena a vulgari. Vipcr« fol^e
ex lerpentibus terraconduntur,cajteris in aiboruni autfaxorum cauis
latentibus : Sic & Vipera philofophica non vegctabilibus adhacrer,
ledexterrasfinu depromirur inlucem. lllxvi parere dicuntur, quia
f(Etusencdamatreprodeunt,praerumpcntcslateraeius : Vnde Maa-
tuanus:
EtemoriensinfaHjioViperapartu.
Vlcifcienim videniurfGetuspatrisfuimortem , cummasin coitu,ca-
pite in os focminas inferto,ab eaexanimetur.Eodcm modoin fol utio-
aepatcrfiucfulphur, aconiugefuafiucargcntoviuointerimitur,fed
incoagulationeargentum viuum,vclutimater,itcrumafuofoEtu ta-
liqnena patitur,&morte punitur. Contra lepram , caniticm, rugas,&
xnorbosquamplurimosraedicamentumcx Viperis confedlumprod-
cfle,reipfaexpertum eft; Ita & Philofophi fuam Mcdicinam ad ea-
demmala non mimis efficaccm aflcrunt> imo longeefficacilfimam,
non fbliim in humano,fed & metallico gencre lcpram abftergcre>hoc
cftjomnemimpuritatem toUcre valentcm.
S A L O M O N.
ii M 3 « M A Q«^ canja efl , cwr a Vipera demorfi, ab eadem reme^
* ^ ^ * diHmjtbiprafentipimum quxrHnt l
SABA.
Qv^iNTA DiEs: De Animalibvs. 189
SABA.
Vtignis igne, &frigus frigore e corporc humano, cui impreflio-
nem fecerunc,cxteriiiselicitur ; Sic quoque venena a venenis attra-
liun tur ; vt pacct in morfu canis rabion, (1 eiufHem pili au t fanguis vul-
neriadhibentur: ini6kufcorpij,fiidemmortuus,autoleumeiuspun-
ctuneappiicetur, inbufonc pcftiferisbubonibusadmoto, &ahisin-
numerislimilibns. Eademrationevenenareptihumquorumcunquc
aviperino Alcxipharmacoexpelluncur intcrius aflumpto, aut attra-
hiinturcxteriuspartiaflflidtajapphcito. In animahbus euim , &qui-
dem venenoiis,animahum venenoforum,corumqj morfuum,aut da-
ninorumantidotus&medeiaqua:rendacft.Im6&:metallorummor-
bi & defeclus cx metallis petito rcmedio curari & compleri poiTunt,
dc dcbent, prout Philofophi omncs fatentur.
S A L O M O N.
Suntne alia Serpentiumgenera , (jua operi phiiofophico MnzGu^
conHeniunt} ^^^*
S A B A.
Quamplura ; (cA prae carteris ante Ai^Xta fufficiunt nobis,quibus an-
Bumeretur P0rphjrM,Salamandra,&c Bafiltfcus.
EftautcmP(?r/>/jjr;« palmimagnitudinccapitccandidiflimo, reh-
quocorporepuipLirco,morfu innocuu$,quiaedentuluseftj inueni-
turinvadofis Indiaelocis: Captum incol^ caudafu(pendunt,&de-
fiuentcmcxore viuentis hquorem cxcipiunt vafculis xneis, abfque
dubio,promedicinacorporiscxternaNarcotica vel venenisrcfiften-
te. Similiter quidam dcN^imcefeu Kydro traduncquod captus in aeftu,
caudaq;fu(penfusfuprapcluimaquafrigidaplcnam,itavcaquamat-
tingercnequcat,lapillumex oreinpeluim aemittat, aquofiitfidcs
penesauthorera, Hollcrijcommentar. j omnisaquamoxcxiccetur,
& cuanefcat. Hic lapilius hydropicis admotus omncm eorum aquam
intcrcutaneam exiccarc crcditur. Verum in Natrice philo(bphico k-
pis inuentns experimcnto fado Philofophpsnunquam fefellit, quin
omnem humiditatem in eorum corporcfeu fubiefto hydropico ab-
forbuerit,5cexiccarit, atque itamorbumfamtaterc4u^aintegrepc-
pulcrit.
Aa 3 SALO-
1^9 S^EPTIMANJS PhiIOSO PHICJE
5 A L O M O N.
iExrcMA Quid Salamandia prij^flat in hacartel
'''• SABA.
flabeiitPliilofophifuam Salamandram , KJUiC commiiniin viituce
fton abiimiliseft: lUi enim taatus adeft rigor, vt ignem tadUi extin-
guat,nonaliomodo,^^uamglacies. ViKie , quia iJLcfus tranfeat per
riammas.in iis genitus cre<iitur,quod tamcn fecus fe habct : Nam li cf-
fctgenitusinco.nonexcinguereD; {c<l potius confcruarctignem pro-j
prietacc & identitate fuac naturae cum igne conuenicntis:5imilia cnini
ittnilibus conieruantur, & comraria conttariis toUuntur. Philofo-
phoruraitaqueSalamandracuminigncnatafit, eum non fu^it , nec
cxringuit,necab)Conoxam vllam fentit. Qupd cnim infanti lac cft,
' idcorum Salamandrjc ignisexiftit, nempc cibus &: nutiimcntum,
Hinc Auiccnna in tr:t(5t.irulo , cap.5. Fhilofophumcpk , bumlapidmno'
jlrumvouummt SaUmAndrAm\ quuficut SalamAndra foloigne nutritur,&
Tiutttide^ip(rficitur,ita&noJierlapis: Et Arnoldus Rofar.lib.i. cap. 7.
Opcrtet tamen ipfam meditmam diuttus affarifufer tgneWy &nutrirt ^fckt pucr
in vberibus.
SALOMON.
^NiGM A B2iCil\Cc\isIamreJ}4t ; Quis lUm vjusin Philofo^hia ?
S A B A.
AbcofimriitudinemquamphircsPhilofophiducunt, qu-6d niinf-
rum eorum mcdicina per conta(fVum folum omnc argentumviuum
trucidct & coagulct in ni(5lu oculi, haud alirer, quam bafilifcus o-
iTiniaviuentiafolovifuintcrimat. Veluticnimvcncnumprxfcntifti-
mumexoculis & totocorporc BafiHici inoculos videntium cumi^-
citur, quodccrebrtim&cormoxintiadit, atqucita animal obftupe-
facit,& cxtinguit : ita vis infenfibilis cx Medicina philofbphica mitti-
turinomncargentumviuum, cuiappropinquat, quaillud ftupefcit
& congelatur in moinenro. Nam lic^t & caetera (crpcntium vencno-
forum trcncra homincm aliaq; animaiia morfti & i6t\i occidant', ta-
mennon tam fubit6,quam BafiUfcus,id pra:ft«nt, & non,niii vulncrc
fa<Sto, autcorum vencno inrrinfccus haufto , auc racionc ccrti alicuius
loci: SicinPhsniciafolo Viperacum halicu pcmccarihomines, tra-
dunt,
i7f.
Q^TNTA Diss: De Animali»vs. 151
<lant,qnodradicumilHcfuccrefccntiiim potentia credirurfieri. Sal-
pingje quoavie, quacformam habestubx, htebra calcata moLcikca
eft.Liicannslib.j).
Quis cdUare tuoi metuat Salpinga fatebras 1
EtSalamandrapop-ulosimprouiciGS necaiepotell. Nam Ci arbori ix-
repferir,omnia poma inEcic veneno , 8c eos ,.quicderinr,nc€ar l:rig,i(ia
vi,nihii aconito diftaiis. Idcm vencticium cil>(i in puteum cadat. SQd
hatcde vencnolis djxillciufticiant.
SALOMON.
In pacaislabor cft:,qui Infedlis a nobis adhuc dtbetar. Hare ne efa-
tispraetergrediamnraut defpiciam»s (iiperciliis r nonnihil de iis dif-
«juiremws^ Intcraniraaliaenimin-feda.etfi cxigua fint,rcfcruntur,<^
animaiifcnfo& motu , membrisq; orgGnicis,pra: vegetabilibus,alii6-
que nacarispreeio^iilimis, polknt» HinGMaroPoeta non neglexit
Cuhccm Apcsq; fere minkina animakttla- iingulis libris delcribere^
Verum nosnon ingenij €)>ft:enra«di gratia hxc quantii4ac»nque tra-
ftabnnusi fcd propofico no^^ro &c huic diei de Animalibjs-quibul-
cunquc colloquiumpo^liulan-ti, iaitemiatisfa(icmus,quod ad Crca-
todslaiidem & noftram vtilitacem alrqiKtteniis cedat. Tunm itaquey
Hyran^ePrinGepsIllurtrillimccritydehifcctantalis, quantulisdifle-
lere.eorumqvproprictares, quatemis naturali operi conueniantrpau-
ffiseuoluerc : Q^ tp.a efi opinio de horum noxiorum.vtpose ^nigma
njermctiloYtfm cr infeclorum hominimotejiias , Ci^terisqj ^^^;*
ammalihus creantmm.Jine velvfu m mundo l Pojfet enim
ea mif , vt cjT* ante didla reptilia venehofa ^fuferfiuayaHt
inutilia ^ onerofaahis creaturk exijHmare : cjuemadmo^
dum hxretici Manes 6" Mctrctonpofuerunt duop^rincipiaMinezUSc
inuicem contrana^ hinoscjyDtor. Bonumfcilicet, d ^^0 1*!;^;;^^!^
tona creatura ftnt creata , Cjsr malum , a quo maU , veluti i5"5"»*'*
'MideripoJfuntpUracj:^ mjecta & re^tilia.
HYRA-
191
taiuni.
Abufui.
SePTIMAN^ PhiLOSO PHICvE
HYRAMVS.
Eam opinioBemdid:oLum hxicticomm clTe falfifiimam , iampri-
demoibiinnotiiic; Omncs cnimcieacuiaC vnum agnofcunt Cicator
rcm , cumc]-, non folum bonum, fcd O p t r m v m ex optimis , Sum-
miimexrummis,maximumexmaximis: Ipfe folus Tii-Vnus crcauit
mundum , quimundusicveiaeft lui rcrpcd:u,auccormo5,liucorna-
tus, aliorum; Omnia enim cicata ad crnatum vniucrfi mundi fpe-
(5iant, necqiiicquam inucnitur, quodnon fpcciem fuam oftcndacob
varictatem delcdabilem. Sic quoquc (ingulalunc mundainluana-
tura, nec immundum aliquid intcr eorpora creata offenditur perfe
Contratic' itadidum : Interim font naturarum concrarietaces, ancipathiar, odia,
tate»n«u- &affedu3aduerh, vekiti & amicitia:, (Ainpathia;, 3c imiihtudincs:
Acccdit abufus^qui omniaper fe bona &c mnoxia,vertitm mala & ve-
nenapcraccidens.Ignis,.iqua,kiru,aurum,vrnum,&:ciurmodiinnu-
mera aUa pcr fe no nocenc, nempe in luo legicimo viu,a quo fi reccfle-
rinCjfiunc noccntillima homini. Ica vtpcrA,ferptmJ)ufo^a.rfemam^vapel-
lus, & hislmidia, in fuo bono vlu bona lunt j malomala& venena.
Qui ha:c miniftiac alccii fcicns volensque, pcillmuseft-, &:abucicur
Dcicrcacuris, cx quibus quoquc mcdicamcnra bona ficri poflunta
bonis,hominum vfui & lamcnciaccommodota, vt Theriac3,&: alia ad
peftem.cancrum, & fmiiliamala, pra:ftan:iflima. Idem dicendum dc
pLtrifqucinfedis, inquibusfunr,qu;cdulciflimum coslirorem, mel
did:um,congerunf,athabencacusinlinu,hoccft,lpicula&armaho-
nnmnoxia. Vtqj Apes funt nnmdo vtilcs, flccundem ornant, nec
nuidimmundipix {efcrunt, liccc cx veiimbus, homini ncn .idmo-
dumgraris,pcrputiefaclioncminfauo natisip(ihantalata2, lelcque
propagcnt pcrcongeftionemmellisScceivT; hoceft, dumfibi d^vi-
dlu|cte<fl:oprofpiciunt,daturiplis(obolespcrnaturam,ablquecoitii
aut fexu diftind:o. Iia mufciE maiufcuhTCx vermibus tiunt,&: pcrver-
niesincarncs quafcunqueautfxccscmiflas fe(e propagant. Erucac in i
papihoncstninfcunt. Gurgulioinfrugibus,bruchuscxvermibustcr- J
ix craflitudinis articuli vnius digiti, & dc reliqua infecta mirabili
tranlmuiaiionecx vrra animalculorum elaflcin aliam migranr. Nec
ver6vllumgcnuscftviuorum,inqu©maioresmetamorphofcsinue-
niantur,finotcntur,quaminhisanimaliumminimis. Exquibuscon-
ftat^omniaha-ceffe bonanonfolumi fed&nacurasvarietatemj&iDei
volu»^
ApcS.
QviiJTA DiEs: De Animalibvs^ i^^
voluntatem liberrimam om^nipotentije coniun6lam demonftrare.
Piieter hsc , cura pigri per ilimulos ad labores; & fbmnolenti, immo-
biles, defidcs ad morum , vigilias Sc curas excitandi fint , hinc& alius
vfus crabromim, a.;ium, mufcarum, culicum , cimicum, puUcum , &
iiorumiimiliuminmundoapparet.Haeceniminteraiiimaliarumho'
■mmi, quod vepie&dLmii., rubi, cardui , tribuli , loliumqiiiuer vegefa-
bilia. His ad laborcm,nempe ad eorum eradicationem, incitatur, iHis
-ad momm : -Labore ad vigilias, & motuad laborem, vigiliis ad fo-
mnum pracparatut & exercetur, nepigritia , luxuries , otium , defidia,
/omnolentia, paupcrtas , &morbiindef«b{cquentcs vna cum fame
ihomineminfeftcm: Advirtutcmitaqueilimuli videnturillainfeda, Infciaa.ftU
qujcmalahabenturvuigo, &avitiisdeKortari. Suntquoqueeadcm "''^''ad Tit-
ahis, praElertimauicuiis,vthirundini,moneduJx, gaUin;e,&diuerfis
eiufmodi , pro nu trimento & efca , imo certas regioai Sc gcnti pro poe-
na. BruchusinfeftatarborumfoHa&frudusjiiceruca. Inaliisregio-
nibusformicae, culiccs, locufbe , i&iiisilmiles beftiolje inmagnitudi-
inem aut muititu.dinem inufitatim crcfcunt j quamaxime nocenr.
S A L O M O N.
iSL/in vnqu^m hi^ctantilla nocueremorulihus ? -«ntgma
HYRAMVS. ""^^*
Herodotusfcribit,infoIitudincindi.£areno(aformicasci2Tii,ca-
•num quidcm mao,niiudinc miuores, vuIpiumTcro maiorcs, earumq;
nonnullas a|)ud Rcgcm Pcrfarum vifi, m venaru captas,quajaurum c
cauernis ibidem cruunt. Sic apud Dardasindorum populos montcm
cflctiiummillium ftadiorumambitu, S^ fub eoaurif^odinas,in quibus
formicaevuIpibusnonminoiesaurumeftGdiunt. Plinius libro ii.tra-
.dit,invEgypto.formicasefl'c magnitudinis luporum ; quasnoneft du-
.bium,maItahoKninibusinferrcdamna. Ammianus de culicibuslib.
iS.nairat, quod eorum agminibuspcr Meibpotamia? terras refcna
lintomnia, vbiSoUs radiiscxaricxit tempus,qii£EinfigniJmtmagni-
.tudine. LocuftiEvero qnamnoxiiEiintquibuidam popu]is,hincpa-
tet.,.qu6d incola; Gafij montisadeo quondam i loadHsinfcftati finr,
vtcontraeasiouisauxiIiumimpIoraucnnt,&Seleucidumauiumcas
perimcntiumaduentum. ApudTheiIalos,IIlyrios&Lcniosquoque
gracuU nutriti iiint eontra locuftas, quarum vi maxiraa obruunrur,
Bb vbi
£ IIGMA
176,
1^4 SEPTIMAI^iE PhILOSOPHIC^
vbi certa mc-nfaia fait piajliiiica , quam cum fingali enecarant , ad ma-
eirtratusdctuierunr. Magncfij (S<:Eplieli) concralocudusordinemi-
ritaLiadbcl]ume:cuieruiiti raiuaeorum animaliuai Icatcb.uic miilci-
tudinc : In Cyrenaica regioae lcx eft ter aano eas dcbellandi : Et u\
Sydimilicariimperio cogcbancurnecari, cjuae tamen Paichismcibo
('vt&;S.iohanniBap:J giatxfuerunt. In India ternum ptdamlon-
gitudinisede traduntar, cruribus& femoribus ferrarum v(am pr.^-
b.ences,CLtminaruerunt. Imo ciuitacera in Africa d locuftis deletam
vel fugatam tradunCjVt a ranis in Gailia, a talpis in Theifaliajd lcrpen-
tibus Amyclas>amuribusia.cQla5ex Gyaro inlula , a cunicuiisin tii-
fp ania.
SALOMON.
^t quid Inledla ad M^dtcinam aurigen.im
conferunt ?
HYRAMVS.
Niliiiomnin6,ni(iquodmonftrentrationcrn &:modum, quoai^
caverahtj&procedatin mucationemecaiiorum ; Si enim metamor-
phofis-eft in animalibus, axxx habenc membra oif^anica :mtil:6 magis
& cicius ilia ellpoiribilisin mecaihs, <\\xx funcliomogenca,^ vnius .■;
nnturA',nempeargencivmi. Nam fic datur fpecierum prius exiiten-
tium, vnius n-\ aiiam migracio. Eam aucem mutationem concingare
iingulis annis pcr nacuram,in propatuio elt.
SALOMON.
j£,titQuti Quomodo hoc in Infe ftisjit etiidens f
i77- HYR'AMVS.
Formica cum continuo labore (e diu macerarit , tandem ex naturae
beneticio accipicaias 5 nec opus habec ampliu wrc, redirc viam ^fclcq;
curisconficere,cura velutimufca.faciieperaeiemvolecqucKrunque
velit, vtfe(cobied:ecinfene(5lucem,autpotiusfemo Jepoiltoiuuen-
tutcmnouam mufcarnm acquuac, quo&acregaud^ac, qua:cerrari>
laborisexptrcafic: Icaferrum,quoddiuIiominainvfuiaccommoda-
tum fuic, durosq; laborcsperculit,ex Dei per nacuram doivo, migrare
potefl in aham Ipeciem , ia qua quiefcac, cc fruacur ocio , ncmpe au-s
rum^vtquodfubpcdibu&rocies c6culcacaaifmt,adcoionas Reguni.
QjTNTA DiEs: De Animalibvs. i^^
t^xalteturj quod invomere teriam arauit, &coluitinftar coloni, in
NobiliRoratonumiiaiatenobilLtetuiiquod mgladiis&lanceisvim
^ moitem hominibus intLrlic,iclc in aufo Medicmam & vires iifdem
prs:ftet,& viraprolonget,moibispropullads: Foiniioiterramutauit
acrc,fcrruigne:Auronildcperitignc,inquicAurcolusPoeta,fedaiter,
Et tsriturprejla vomer aduncus humo,
Qu.odit3q-, funtala:formicis,idfu!phureft aurigcnura fcrro.Illisfpc-
cies reptilistranlitmvolatilcm, c[k.ix longo inucruallo inter fe diffc-
runf, hoc,ncmp€ fiilphure aurigcno ferrura, mctallum imperfcdum,
noniixum,impurum,in merallum perfe<f}:um,fixum (Scpurum: Den-
«irillisaU,&huictind:uralixa,&:inmoraentohoceritaurum,&ill«
beftiolxvoiatilcs, -.
S A L O M O N. ^ .
FGrmicamcirediligentispatrisfamilias ideam^ScexemplarjTioneft
dubium; ideo ahbianobisdidummcminimus : Ipigeradformuam,&
difeelahorare Quicnim cumformicaaflidu^ (uolaborc fungitur,isTan-
dcm quoqj cum eaalas nancifcitur , quibuscx hac mortahtatis &mi-
fcri«evalle ad seternam beatirudinem euolct, & hc de ienio terreno
cransferatur ad coeleftem <Sc fcmpiccrnam iauentara , exgratuita D e i
pcr Chriftum mifericordia. Multa funt in hiftorianaturali foriTsica-
rum conhderanda homini fciru pern^ceftaria, &: imitationcdignilli-
ma,prcEtcriam didlam laboris aftiduitatcm. Foimica: viuac mortuas
fepeliunt,magna infuam fpcciem charitate; quam virtutcm habiif-
dcm plxnquehominum. difccienr , longc plura inidce-m milcricordiiE
cxercerencnr opera: Vnde non immcrito quidam in formicarum
contcmplacione conlenuit, vt alius, indcMcljflus di(fbus,in apum.
(tAtqmd de ^pthiii dicendnm ? _ .^nigma
HYRAMVS, . '■"^'
lllarumcoslcftis feu acria videturorigo, cum d"omuncula:earum,
ideft, ceI!a2cercar,nutrime.Kurafeuan.brofta &; Mannameliis, ncc
nontoca profapia cx flofibusommj ducant; flores autem a ccrlo &
aacroiem ck tragranti.im mucuo accipjant : Coeli virtus m.elli in fa-
uiscxiftenfijdumadUmttamcncxaminainilliSjilifunditur, vndcA-
piciilx noux generantur. Qu^amuis antem non per communem ge-
nerandi modtiinfe propagent Apes, hoceil:, percoitionemduoruro
Bb 2. iexui.m,
1^6 Septiman^ Philosophicje
fexuiim, maris& fcEmincE,tamencxfolis*fauis,nullis pr^fcntibus A-
pibus,nnlli quoquefoetus emergunt. Ex quo patet,potentiam quan*
dam adultis inelTe Apibus, quaefi difFundaturperfauos,exputrcfa-
d:ionepofl:cafoctusgenerari,Atq;hqceftpcrfedliflimaimagogenera-
tionis Medicinaeaunhcxjfibencin omnibus obfcrucrur: Vtrifqicft
patcr,qui non concubuir,^ matcradhuc virgo : VtrobiqucSol,coelu
6cparcntesnmulconcurrunt, vtf(CEtusmultipliccntur-, Sol datcau-
fam erticicntcm,coclum materiam, parentes formam •, cumq; finis feu 4
caufahn.ilisnunquamdeficiat: hinc cx quatuor his caufarum genc-
ribus cfFcdtus {cquiturindubitatus.
S A L O M O N. •
wEnigm A Qj^id f Si rtulU exiflerent ^pes in natura, anjolapu^
^79- trcfa6lione exmeUeproducipoffent f
HYRAMVS.
QujEftiohxcambiguacft: Nam vbi Apesnonfunt, vndcmelaur
fauus? Atnihilominusrcfpondendum,qu6d,cumdefitforma&ar-
chetypus,fi:uftramateriapr£eparetur&excolatur. VirgiliusinGcor-
gicis, exiuucnco Cccfo&putrcfado vcrmiculos gigni fcribit, qui in
examinaApumtranfeantjCxinuentione Ariftxi, Apollinis & Cyre-
nesfilij, qui primusvfum mcliis&ladtis coagulum introduxiftefer-
tur. Qupd, an cum experientia & rei veritate conucniat, aliorum cric
facerepcriculum. Si micae panis inciderintinmel>indeperputrefa-
d:ionemformicasgenerari,fcribirBafiliusValentinusckue 8. Quae
res quoque admirationeeft digniflima : Triticum vel filigo per fe pu-
trefadlione datgurgulionem , in panem vero redada,vna cum melle,
formicamiquacfuntdiuetfe.rerum fpecics: Eodemmodoperputre-
f aiftionem ex matcria fi^t forma, ex corporc fpiritus,ex aurificato auri-
ficans.
SALOMON.
^NiGMA Quid de Bomhyce cenjes f
^^°- H Y R A M V S.
Huius generatio prae c«cteris admiranda occurrit : Ex femlnio enim
fem.finar
QviNTA DiEs: De Animalibvs. 1^7
ftm.finap!srimi!icaloreSolisvcmo,velmammaiummuliebiiiimtc-
porediurnonodarnoque,fiuntviuivermiculiadmodumexigui,qui
moUioribusmori foliisnutrici cxcrefcuntinerucasoblongas&cor-
pnlcntas,doncc adacmeniuftam pcruenerint : Tuminfoporemin-
ciduntprofundum, vndeexpcrrcdcT: texturam fuamcirca fcfeind-af
ve(icaeoblong2econtinuant,quaefericumpr£cbet preciolitrimumj Ex
vcficulisillis Bombyx non ampliusvermisrcpcns,fcdalatus papilio
inlucemdenouocditurvtriufquefexus; nempe mas&:fcEmina,qui
pofl: mutuum complexum gcnerationem primam reitcrant,ac tale fc-
minium poft (erelinquunt, exquoipfiprodicrunt.-Erhic cftincegcr
circulus bombycinaegcnerationis, qui habcr duos hemicyclos : pri-
mum vfque ad completionem texturae, quotemporc cftadhucver-
misjfeueruca-, alterum ad completioncmgencrationisfuae. Eodcm
modo apud Philofophos inuenitur fcminium tin<5lurae aurigcnas,
quodnutriturfoliisarborisLunariae, &:fit crucamagna&pondcro-
fa.in cuiuscorporcSol&LunaconiungLinturpoftnucritionem. Hxc
cftillacompohcio, qua: in foporem profundum conicdla rcpeiiturj
vndenen,nifi ab artificevero excitari potcft: quo aba<5^o,opcracio
incipit texturaCjnon quidem texcndae, (ed rctexendae pcr folucionem :
Cumveroabalbcdinead rubedinemtendit, idemcft,tanquamala-
tuminfedumexvermcfiat, hoceft, papilio: Papiho tale femenmul-
tiphcat, qualeillud, cxqHoabinitiogcncrabatur.-Etficapud Philo-
. ibphos vfu vcnitj duobus circumdu^lishjemifphaeriis, doncccaput
&caudadraconisvnarcsfiantindiHifibilis&perfe<n:a.
SALOMON.
Smtne aliagenera Itife^orum, qua exjola putrefafi MmtiUA
ilione oriantur} ^^''
HYRAMVS.
Crabrones cx putridis equorum carnibus enafcuntur, fcarabaei
ex afinorum , vt apes ex vitulorum, feu iuuencorum^ne moremur
alia.
S:ALOMON.
Verum his reli^Us, vrpote viliiljimis animalium, ad nobiliffi-
Bb 5 mum
1^8 SePTIMAN^ PHILOSOPHIGiE
mum , nempe ipfum Hominem contemplandum nos confercnnis»
quodvtfequenri diecommodcfiat,hicacquiercemusinpra-lcnci,at-
que ficQuincum Colloquium noftrum de Animalibus hniuimus.
Sit ille a:ternum celebratus a nobis, quihominibusrationem, tan-
quamdiuinaeparticulamaurasinfudit, vt nonfolum omnia fibifiib-
jeclaagnofceretj fed &:fuamipfiusnaturam, Diuiniratcm, &; coelc-
ftia arcanifljma fcrutaretur, quod in proximis dicbus &
colloquiis, quajreftant, fierieftcon-
ueniens.
SEPTI-
Sexta Dies: DeHomine.
199
SEPTIiMANi£ PHL
LOSOPHIC^
Dies Sexta:
T) E tfOMINE.
S A L O M O N.
Agn A faithominumillommaudaci.ipruilentiascon- Aadacia
ian6ta,qui,relid:atei'ra, quaehuman:Egenciincolenda humana •
conceflTaeftjahud elemcntum , vtpote vaftum ingrefli pfudcnti«
Oceanum,compa6lis hgnis (eu nauibus, vitam fuam, vc '•°"^"'^"*'
a moite vix palmum diftaret, crediderunt, aiium quo
qusre-
100 SEPTIMANiE PHILOSOPHICie
qiia»rcicntotbcm,animalibns,homii)ibnsqiie,velutihunc,inhabita-
Columbus, tii,qualesfuereCohimb.us,Ameiicus,&:Magcllanusj quoiii piimus
Amcricus, nouasiniulasiniicniti akcr Amciicam, de/uonominehcdidam,de-
MagclU- texitiS: lulliauif, tertius totum terrcnum glob um aquis vndiquaquQ
cinc^um circumnauij^auit, incredibili & pene hiimamim fuperante
imbecillitatem magnanimicatc & conflantia. Nonnulli alii viiam
fuamfpeculationi, &;Utcrarumreu rcrum in naturazprofundisclau-
ftris abditarum indagatioui dedentes,&: qiiafi raancipantes, inter
Microco- ca:tera P a r v V m- M v njo v m, hoc eli, H o m i n e m , fibi perlu-
fmus,idcft,{tiandiTmfump(e;.unt, uon pcr/blum autfalum ad cum tcndcntes,
homo. fedpcr Genij &ingenij falcm,hoceft, animirublimiratem &:fubtili-
H ppocra- tatem : qualesfuereHippocrates, Galenus,V£ialius,(5:horumfequa-
»«'' cesinwumerialij. Histantumfagacitatis &:dod:rinae, quantumafflte
Galcnut. di(3bsaudacix&:prud<?nti«.ad fuamintentionem perfioiendum fuit.
Caiifxim- Veiumprioribus AurifacrafameSji&fitis regnorum,infatiabiIisq;
puKiu*. cupido fucs ditandi Principes.obiici poteft ; his vltimis non item. Illi
Irinaics. priuatas,<S:paucoruract)mmoditates j hipubjicas,&generishumani
reipexerunt & augmentiiunt. .Qiianto enim honeilius eft:,medcri
mahs &:m.orbishominum {'quodaercxfvusDci Filiushicin terris ver-
fansant^salia.omnia elegit& perfecitdiuinitus j quani cupiditatibus
propriis induigere ; tanto quoque minoris Muadi,quarn maioris,pcj-
ueftipatio plus vcilitatis communi vitazattulit. Nccmaius.eiljfulcare
iLntribus vndas , Scfuperare iluftus Oceani, quam arti.ficiofiflim.um
Summi A;r^chitecti &c Crcatoiis exemplar, vniuerfi ideam,
fcr.utariinvenis, neruis,arteriis,membris,vifceribus,/enfibus,moti-
bus,mufculis,&: innuracris aliis. Ibi eil profunditas maris,qua: tamen
qnolibetplubococnofcipoteft-, hiceft:prof:unditasnatura:,qu3epiu-
bcoingenio indagaTisiie.quit,(cd£ntheo,igneoq-, , &:adintimapen.e-
trate. Ha:ciamnobishoc.dienauigadaeftvnda,hocaequortraiicicn-
dii,hicOccapusemetiendus,vtinmund.nimmcfum,&:intelligibilc,
paruohump.ni corporis orbc pcrerratoj tandc appellamus. Vt Apciles
cxlincaa^nitusdic!rur,ira OmnipotenriaDiuiniiexvnohomincclu-
ccfcit. ^-Egypnj Piiilofophihiercglyphicis vfiii.tcrismentem fuam4c
arcanisarcaniilimisiniielligcnti cuicuttque aperuerunt, aliis brutalis
ignoratia: pnrclufcrunt : Sic Crcator aeternus, vnusineftentiaDeus,
irinus in perfonis, myfteiia quaplurimahumanocorpoiiinfculpfit.
Sexta DiEs: De Homine. lor
qUc-E legcre Sc intelligere eft rationabilis Ads filij. Nos omnia dc ho-
minedicere, qu^dicendarunt, nonpoirumus, nec volumus, quia
nonlibro, veidievno , fedpermagno volumine vix integro annoea
perficienda forentjied faltem fummarerum priEcipuarumcapita,qua-
. tenusinpriraisphilofophicae intentionifiue Aurigenae arti clucidan-
dae co n ueniant, perftringemus, ne in O ceahum femel ingrefll aberre-
mus a portu, ac nimis fero praefixam tangamus metam. Tu itaqucRe-
gina Sapientillima , ad hunc fcopum tuas diriges quajftiones , & tan-
quam chalybs ex fihce,igniculos ingeniolo meo extundes, meq-, aptc
intcrrogando,vtantehac,aptum quoqueadreipondendumefficics.
SABA.
Sunt, RexSapientifTIme, inhocfeptcmpedali corporis humani
mundo, hcerperexiguo,tot&tantamagnaha confideranda, vtfere
nefciam,vndeinitiumducam,autvbifinemqu«rendifaciam. Verum
ne confufioordinemperturbct, ipfamihiexrepropofitamethodum
&diuifionisferiempra£finiam, quaeabfquedubionaturae dcfuhiedio
conueniat. Vtitaque Orbis hic terrenus iam cognitus,conftat qua-
luormaioribuspartibus feu portionibus ab^quore &Oceanohmi-
tatis,nempeEuropa,Africa., Afia, &:Amcrica; fic &homoquatuor
componitur finibus, feu capacitatibus , vtpote Capite, Pe<5tore, Ven-
tre, &: Artubusextremis,<juifiintcruracumpedibus,&brachia cum
manibus : Ego Europam parui huius Mundij hoc eft,Caput hominis,
mihi contemplandum fumam ; alij jfequentia,
DE EVROPA,SEV CAPITE PARVI
MvNDIjIDESTjHoMINIS.
En hicprimG ahflruftfiimum occurrity cur tanta diuer^ j^hicma
jitas in humanafacie oIpferuetur,njt ^ix duo Mennechmi in *^ ^-
mille myriadibtis occurrant; Quf tua hac de re^ Rex Sea
renij^imeiefifintentiaf
S A L O M O N.
Simihanon funtidem,vtdicifblet; itanecindiuidua vniusfpccici,
ctiamfifintinuicemfimillima.Hincetfi .(£thiopesfimi,&Tartarica«
picones fibi valde aftlmilencur, icayc iiacres dc ex vno ouo prodiifte
Cc omnes
tp2i. Septimana Phtlosophica
omncsA^niiraftiiponiiacj tameiT magnam ineflfc ImgLtlisctJaminfadic
dmcrliratem , cpaa fe muicem cliftLngu:antu.r , fajendmnelfc. Ncc re-
fere>ccktmlf vnus pito alrcio babeatur , vt MeEcurius pro Solia Pkmri-
rvo,&: lupKerpi-o Am.p'hycrionei idemm m dircerDcntis ^ iudicvntis
Se&Tiu h«. perperam imporcntia exiftit .Hamanicnim oculi 6c amcs,v t &: cscter»
"*P']J*. ^" renru5,.infui3rubiectisl'i£pedecrpiiincur..eti2.mi2.cvt optimc vakntcs
Cnr aI,^ imuicTs.beitiis vincamnir : Vnde iliud r
fiuatar. Nos ap€rAud:itupr£cellit,arama ta^tUy
VnkuraioKAta,Ljn}cvtjti^ Smiagu^u.
MiimTreftiam icctm cditos agr.os agiiolcere baJatummatrisfiiacm-
termiile Conos.alios,& p€rrimilesbalaru$^&: viceversaouemagnellk
Idem diceadum de gallina 6<:pullis,&: tere brutis o-mn>bus ron.os e-
dentibmr HmmrKE hi c auics funt nimis. aa (Tae, v t difircrcnciam i n tajiiii
iimilibus vocibus non difccrnant. Ita ftatuendum quoc^ue arbitrar
de viiii>aliiscj5.renfibuj. Yertagus leporem &:c[,uicunc[ue cinis herunv
luumabfentemiriucftigar, &vcftigium eiusincermillealiaagnofcLr.
perquod,.YeJiitipcrfilumdirigirurc6,cj^u6tetendir, clonccinucuiat,
Hicquoc.ue hominum naces obefa: nimis iunt. Vc taceam vulrure^,
quos ferunt per quingenra railiia pafruum! caciaueris pucorcm prai-
ientire. In vidii non folum lynx ? fed aquila,&: nodhunistent brisfc-
lis,aIi£Bq^b£ftiaehominemanteGelIunt. Infumma,indiuidualingura.
a.(lngulisdiffenmt,du;mmod6>exquifice(Ifcacuciftime abhomincdiC-
(ecrnantur,auccJiiudicencur. Hinc diucrficas frtciei Ikimana: patetin
gcnerc, Hcmpe CKim vnaquacque res ccfam vnius ipeciei non fit pc£
omnia fiaMii^ akeriyeiwidera fpeciei ^r fic conuenic , ne &: iiomimim &-
cieidelineamje-nfaimcf l'e iint liraillima. Quod vero aucs &i fciae v-
nius ^eetcixVt & outim ouo, &aqua aqHX, iibi iniiicem a ffi milenrur,.
auc af!imii"ari videantur, finonp^romma, tamenexpa-rtibus; idaf-
lcribendura natur^^arihitcj^iriei praeeiliii, quo illa Iimiiia cx flmili-
Blflimi!»- busprogenerat^Ecfi.homines>& €icuresferepeciides,vcoues>boucSr
tudinis «111- eqQi,cancs,&hisfimile&excriniccusin.forma &:coforequandam dif^
citcrnafor- finiilicudinem oftendanr, contingic eaex variiscaulls , cjuarum i. cft
Bn«&coIo imaginandivis,inmuliercva^depocens, inbcftiisobcudor: 2. vaiic-
acuHla- cas efculcntorum &potuIentorum , quajin homine modumomnen»
cxcedit: 5.. parentum naturalisdifpofitio, &infacicfimiIitudo; qui
cumbioiiuic^f a;c£S^maC£j:^ iii4ee;^iiiia^ae duotumpoceft fien tcr-
SjEXTA DiES: De HoMliTEJ 10|
m , ca-q; iniinitz diffcvemix , iiciuiclttnii magis Sc minus a<i i/tiam,
<juaiTi.ail alteium decltnatjdo. 4. His accedit cafus , -qui ab imagiaia-
ticme ifltciius efFo!nuatiir, aiit lafllo , compreffi-o , 6c his fimilia. His
«iiatuor caufis omnfJTi e^o varietatem humaaacum ibrmarum feui
laciccum aiTcripidbro j quibus fi quis conftellationes & coeli variatoj
jmotus, tanqua cau(amfupcrioTc,vel^tiam Dciexprcflam voluntatc,
tanquam primam,annumerare ^xlitjprolibitu poterit;NosIiic.de na •
Euralibus , infeiiotibusx¬is caufis agimus,&inEcIIigi volumus.
SABA.
Satls [iiperq', hk mdus foiiituSyS^ pr-ohlenui explkatfm ^n««ma
€/?. ^t cju^ cauja ^fi.ijt ^ Qardanus mtratur^ur in tam *
anguflo humanafacm jj)atio tam augtiftaforma ^jlu^en^
dapulchritudo coritmeri^ 'variari foteli'^
S A L O M O N.
Pulchritudinemaut vcnuftatemlramanaefacieiefife l>o^nam iragi.
le , quod confiimatur ab annis , & leni febricuJa expugnari poflit, vt
Poccaecanunt.notum-eft, Jdfionilei fidendam, nec nimiumcr^cn-
<ium colori: Ac nikilGminKs-qujE pulchra funt^ cum acceptiifima ha-
beantur naturaU quodam &-c<jecQ appeciru; dicaturq; puJchricrido*
xegnum finc armis, aucfaceilitium abfq^ regno : hinc permuUi quoq;
fapienteSjinter quos inprimisPlaco elteiusjencomiu-m n^iriiice excu-
ierunc. Cardamis hbrisde fubcilicaceeiuidcm caulasfcrutatus eft,qui
tac de re confulendus. Verum ne alterius opinionem meae reipo nfio-
ni prxcertdere videar, cum quod vnipulchrum, alteri non iccm icfti-
mecur ; exiftimo in ccrtaproportione vnuTs.partis,eiusq; parcicAiJa^^ad
aiiam^iusq^, parcicukm , ^ Qinnes ,>& fingirlas-, ica vt vna aiiaxnnon
cxcedac^ mcnfura, id eft , Jongicudine.laticudiiic, ^ crafiicudine, vdl
tcnuitacc , nec£cu,ne^£olore , puIchFitudincm veramfacici aut cor-
poris confifi^ere; quam vultus & gcftus coru:innus,hoceft^oculorum,
vocis^morumjilacurai.injceiTusjqvdiecoradaugcanc- Pluradehacma-
teriaancipici, ciim quilibccfe Paridcm arbicrum&elegantem /pedia-
torcmfarmauimarbitj:etur,nonfubiiciam,nje cumHonicroaudiara
illud:
iMtdtbmarguiturformAf&f.
Cc % SAhA:
104 SePTIMANjE PHILOSOPHICiS
S A B A.
jEnigm A Verum intrerntis in Europam noflram^ quiayVt Philo-
* fip^^ dicebat,^ hic Dii habitahant j hoc efly humani ca^
pitisfenfum (^ inteVieElum multum diuina originis haben-
tem,perluflremus : Qualpecies S^ipublicae hic adumbra^
tur^autquomodot
SALOMON.
Summum verc Imperium cum Septemvirali Senam exprimitur:
Viresani- Nam omnium primo eft ex Septemviris, V i s Senfitiua : i. Appetittua:
*"*• ^.Locomotuta: 4. Adfectiua : 5. "Difcretiua : 6. Memoratiua : 7. Ratiocmati-
ua: Ac denique Summuslmperator, quivcadidis refrnenaturm Tua
potentia,tamenlibcreagit, 6ceos ipfositerumregit&rcoercet, &eft
Intellectvs Volvntati iuttiluSiCcii,volu}itarius.
S^ofitiua. Prima rwyf«/?f/f/<t, aliasfenfuscommunisdiciturjquicommuniter
cmnibus quinque renllbus externis,aut potius (enfuum organis pras-
(idet&excubat, nunquam non pro Republicacorporishumanivi-
gilanSj&profpiciens, neilluddetrimentumcapiar. Haecpotcntiain
ocuiis eft vifiua,in auribus audiens, in naribus olfaciens , in li ngu a gu-
ftans,& in fingulis partibus cangcns ; quae vis facit,vr oculus magis vi-
deat,quam (peculum ; auris magis audiat, qnam concaua rupes , & fic
de aliis. Eftq; vna & eadem, quiE oculis &auribus, CiEterisq; fenfibus
adeft,quodindepatet,quiaintentiacura?auditionieomomento,quo
audiunt quid , obiedkum non videnr,& econtra, quo intentc quid vi-
dent,nonfentiuntautdi(cernuntvocesIoquentium.
Appcritiua- Sccundo cft vis Appetitiua , qux Senjitiuam fequitur , & Locomotiuam
ncceflario prarcedit. Haccinviliflimoanimalculo, MufcajVnacum
renfitiua&Io.comotiuaobferuaturcelerrimaj&expcditiftimaeopera-
tionis : Exempli gratia, fi in acftate,tcmpore calido,digitum teneas fu-
pra mufcam , illa mox hoc fentit, fibi nempe infidias fieri oculis fuis
laracutecernens;vtituritaqivifenfitiua: Si digitum celerrimecom-
^ primasiniIIam-,fugafibifalutemqua^it,dumceIeriusauoler, quam
vt tangi poffir, & fic vtitur locomotiua, qu2B ficri nequit ante npperiti-
uam ; Nam non fugit, antcquam videat motum digiti verfus fe ten-
dcntis.
Sexta Dies: De Homine. loj
dentis,nec fugerc poteft , antequam dc fugiendi neccflitatc fi bi nunc
incumbente,cogitct:Inhoi"nine^/»/>mf/«4eftpetfe6boiquidem,cuni
ab aliis operationibus promoueatur quoque , fcd tardior , quam in
plxrifque bcftiolis. Hajc vis iucundo vel iniucundb inciratui : qiia pe-
cudes in asftu quacrunt & appetunt vmbram.
Tertio eft I«<?wof;«4, quacvtdidum, appetitiuammoxfcqnirurjLocomo-
Eaeft,qu2acerebroriuitin neruos&mufculos, dc perticiturper ot-'*u-a-
ganicamembra,(piritibusanimalibusmotiuis,e6 ofdmatis.
Quarto eft Vis Adfe^iuay feu concitans afFedus in corde, quales^jtcaiua.
funt iraytriJlitiayktitia,amor,tHetus,dchis fimiles. Haecpotentiaeft val-
de furiofa, & cum impetu obrui t cxtcras virtutes omnes,niii dom etur
afcquentibus, prasfertim Intellediu : qucm fxpenumero, vti rabiofi
cqui aurigam excutiunt,vel non audiunt, vt merito de affcdibus dici
poflitMaronisilleverficulus:
Ferture^uitaurigayne^audit currus hahenas.
Quinto cft Vis Difcretiua , quae alias Pbantajia dicitur , quasfpecies Dircretiua.
rcrumabfentiumvoluitSc reuoluit, componit, &diaidit, fed rudi
Mincrua,itavtdiftinguatnigrumabalbo,calidumafrigido,totuma
partcmaius a minore.quac dicuntur (enfibilia communia , & lit iudex
interdiuerforum fenfuum obieda,illud efle rubrum,hoc dLiIce,aliud
fGetidum,quartamfonorum,quintumleueautponderofurn.HaEcvis
inhominecftabfolutior, quaminbeftiis; quialumineclaiifliimoin-
telledus perfunditur & illuftratur, fccundiim pcrfon^c qualitatem
differentem,interdum magis,interdum minus.
Scxto e(iMemoratiua,qux rerum {pccies recondit, feruat, & depro-Mcmora-
mit, vt comparet cum praefentibus abfcntes, vel contra, &;efttan-*'"**
quam Arca & Gazophylacium,in quo quantoplura noemata icruan-
tur & continentur , eo maiorem fcicntiam & prudentiam caufantur.
Hxc cft canccllaria fidehflima difti Imperij, ex quaomnium ado-
rumteftimonia proferuntur ad rem propo/itam confirmandam, vel
refutandam. Tribus autem inprimis corroboiatur & augetur,nempe quot &qai.
Locis,Imaginibus feu Iconibus , &c Temporis obferuatione , qu^ca- ^"* cotro-
deminomnihiftoria, feu rerum gcftarummcmoria,funtprjEcipua& ^^ ^j^^^^
veluti primogenia membra: in archite(5konica,fundamenta j & in
textura,ftamina.
Septimo eft R4f;of/«4m»4,quajhominipropriaeft, ciimantc didl.f: Ratioci-
Cc 5 pQten- oatiua.
to5 Septiman^ Philosophic^e
odtentiacetiam placrirquf beftiisin/int^liismagis.aliisminus; &prq-
piie vocaii porcll Itjtelledus pafnius , cums oiiiciam eft,rarioncs &: cau-
lasiemm proponere, vnum ex alio colligcre , inomcnta cuiufq; pon-
dcrare,nunierare ab vnitacc in inHnitum.numeros fibi inuicem adde-
^ ie,vclabinuicemrubtrahcrc, multiplicare,diiuciercarithmc;tice, Sc
proportiones niimerorum x:omparare fecundum Regulam, ac inde
(uniinam veram dedacere,artcs inucntas difjcere inprunis rubtihorcs,
mechanicas,&liberaies,nouasinucnire,automatacxcogitare.Exem-
plum eft in Archimedc confpicuum, qui fe/dens in balneis voluicex-
plorare,qui:acumargcnticilet admixtum coronaeaure^e, hancinvr-
nam a qua pienanummcrfit-,^ aquam effluenccm ponderauic , iic au-
rum puium ciuliiem pondcris in candem vrnam aqua plcnam impo-
{uit,&: aquam eftluentempondcrans inuenitpauciorcm j inde ratio-
cinatus eit,quancum argenti, quodfere duplo maius eft auro eiufdcm
pondcrisjcoron^ellet ab aurifabroadmixtum,
SAHA.
Anioma Scite equidem , nec iniucunde Septem yiros humani
^^^' capitis^ tanquam Europa paru^ Principes dcfcripjijli:
nunc Imt>eratoremfeu Re^emjummum hls ommhus impe^
rantem delineabis.
\ S A L O M O N.
\ V.criitn.eft,quod Sencca inquit : Qtnlibet habet Regu animum intrdfe-
ip/«»;:Intelle6lusenim voluntatiiunCtuSjCoginonpoteft, non fupc-
^ari, n.6iupprimii fcd vcIuciinui6lusImperacorfualibertate5*:domi-
nio in omnes aiios inferiorcs (cm.per vtitur,&:gaudet. Hic eft vltimus
& fupremusiudcx, aquolententiadehnitiuafemcl laca iufpcndi ne-
nuit,necaHusappellarimaiorautfuperiorIuftitiaEvindcx:Hic,quic-
<iuidintellcduspaftiuus ieuvis Ratiocinatiuainuenit,trad:auit, pcr-
csir, diiudicat, &exomnibus 6c (ingulis inter {ecollaiis conclulio-
ncmaxiomaticamvniuerlalcmdedticit.Excnipligratia, Cineremcilc
corpus rarum, concluditinde, quiavas cincrc replctum capiat fere
tantundem aquae, qiumxum caperet, ii vacuumforet. lam vcro duo
corporanon pofluntcfle in vno loco , nccpcnctrarc (e inuiccm , (ed
acccffumeft, vt air, qui plurimusdft ia cinere aduentitius , vndc &
corpuf
Sexta Dies: De Homine. ^oy
corpusrari!m£^ickiir,cedaraqujc,&:abeat,&iiccinispliirimiimaquae
imbibat.H;ECcitiiobilinimainhomineoperatio, quaevnuicdalia, gc- Nobiliffi-
nera,ipecies, & a materia abftradla capiuntur & intelligunrur, qua maiubo-
(ubitantia: (pirituales,vtpotc anima rationalis, Angcli &: Deus ipie ^^^^^^^^^'
eoniiderantur. H:Ecefl:visdiHinahominiiniita,in AngeiisexccUens,
vtpoteincorporeisjinmortalibus a faecibus corporis mmis impedita
&incarcerata, quaeexerceturablqueorginis corporeis eciam ni hii-
mano corpcre : egetautem, dum cftincorpore , ante did:isConiiha.-y^
riisfeptem , qui perinftrumentacorporea iuas fundtiones obcunt &^'-^
perficiuntjquibusL-Eiis^velimpeditiSiVcldeprauatisperfumoSjVapo-
res melanchohcos , ianguinis nimium affluxum, cafus, vulnera, & his
limilia,intellc(5tasperaccrdenslacdi:ur,impeditur,veldeprauatur,n6
quideminefrentia,fedoperatione. SicPrmcepsbonusaConhliariis
(quidicunturPrincipumociili&aurcs) non bonisfeducipoteft> vt
omniaeius confilia ad damnum popuh fubiedi fpc6tent,pietati,iufbi-
iisJegibus&bonismoribuscontraria,vrmerit6drcipolIitcuPoeta;
(^tcquid delirant Reges ypleduntur Acbtui.
EftprjeteieahicIntelledus^^mdidtus,iefpeduP4Jii«i,aquoIicetei?-
fentialiternondifFerat j tamen modo operandi diftingurtur. Vbiad-
miranda quiedam Trin-Un>o contemplatione digniilima oc-
currit, qu6dnimirumresinteliigens,resintelletta, & res^perqtiam
intelligitur j fit vna & eadem res nuraero, hoc eft, quod intellc^us
agens, intelledtus patiens etiam vis ratiocinatiuadi6ta,& fpeciesin-
teliigibiles rc ipfa conuenianr, officio non item ^ idq-, eft Excmplai: Notabife
Dei Tri-Univs eiudentiffimumj&fpecuiumabfolutiflimum. "cmplar
* SS.Tiiai.
S A B A» tatis.
Q^a maxima efi Europ^ hmus dignitas f iE n i g m a
S A L O M O N. ^86:»
Qupd Imperium habeat non tyrannicum ^ fed^ iuftitia & clemen-
,-tia.femperatum. Hinceft,qu6dIntcIle(^usagem-feulm^ciatornihil
agat,quod non per Septem-viralem Senacum fnerit vclcognrtum vel
approbatum. Inde dicicur , nihil eile in inteHedtu r quod non pdus
fueritinfenfh: Pcr fenfum enimparticularia ingrcdiuncur.cxquibus.
m intelle^tu fiunt vniuerfaliay qiiaefiint tantxfnblimitatis, vtafenii-
basQoacapiantur» Hoceft^habccR.exfua£Leg^&Maicft;ecis.iur2L
2o8 SePTIMAN^ PHILOJOPIflCiB
fibirereruata,qu2Ciimnulloinfenorumcommimicareporeft,etiam-^
fi velit. Non enimintelledus, liveiitjfacerepoteftjVtfcnfuscapiat
vniuerfalia : Excmpli gratia, oculi vniuerfalcm ideam canis , equi, vel
fpidtualisanimsE. InhocimpcriorubRcgefunttrcsmagniCancella-
lij, ncm^e SenfitiutiSyDtfcrettuus , S>c Memoratnm; Sunt quoque tres alij
OflSciarij mzgni,Appetitiutfs,LocomotiUus,&c Adfeciitm \ quibus fcptimus
fuperuenit, Ratioctnatiuus , qui cuni Intelle<ftu feu Imperatore inter-
Jj|^umeftidem,necabeodiirentii.
SABA.
^N iGM A f^nde iUude^yquodMedea dicit :
*^7- yideomeliorayprohjue,
^eteriorafecjuor f
SALOMON.
Inhocverficulonatura hominis perfapfumcorruptagraphicede-
pidaeft. Inprimaillaperfedione naturae humana:, haec odo opti-
mamharmoniamediderunt,quaemagis , quamilla Muficalis Diapa-
s6n,concen.tusconcinnosrepracfentauit: Nam Appetititia nilappeti-
uit, nifiquodcongrueretintelledluiagenti &veroiudicio: Adfectiua
nilaffe.dauit, nifi quo,d,eidempIaceret; fic Difcretiua & Ratioctnatiua
vniagentiintelledtuiparuerunt, necnon Mf»;or4f/«4 & Senfitiua:LiL'
r *'j^f* pfu vero inter<:edente,.hac omnes potentiae faspiffime indiueifa ab-
£H* 'n'- cu^t^- Appetunturres,qua2jicctfiimmointelleduinonplaceant,ta-
ftra a Dco, nxcnquiadeledabiliafintjnoniecufantur. AdfetSantur quoque res
mcomcda. intelle(5luiagentinonconuenientes,quiavelinhoncfta:fint, cumin-
famiaconiundas, vitiofEjimpiae, libidinofE,iniuftaj,velaliDJnodo
indecorac : attamen cum fint vel vtilesjvel iucundte,& i llecebiofaf,vel
fpedentadfpeciem ahcuius boni: Intelledus vincitur&fuccumbit
ab AfFedu,amore, odio , ir4> & eiufmpdi aliis , vel aha potentiainfe-
riore,appetitiua,di(cretiua,vel ratiocinatiua circumuentus.Hinc Me-
deaconfideransleefiefiliammagniRegis /Ects, nec decere (cfe, vt
patriabona,nerapevellusaure,um quomodo & quibusmediisoccu-
pandumfit, prodat,patLem,&patriam rehnquat, peregrinum inco-
gnitum fcquatur , ftatuit per verum intelledum , nihil eorum facien-
idum eire ^ fed lafoncm rciinqucnduiH}^ animum ab eo alienandum;
quod
Sexta Dies: De Homine. 109
quod erat Nnemm iudiciuiTiintelledusagcntis: fed hoc corrumpitur
iz cancellaturperafFcdumamoiis, qui didkat, tamfoimofum&vir-
tuolum iuucncm amandum, ante omnia obftantia, compledendum,
(cquendum : Hincdifcordia&lisinmenteeiusexoritur, nuncintel-
ledu, nuncaffcduvincenteaut (uccumbente,donecamor,qui o-
if.nia vincit,optimum Racionis didamen viccrit &:pe(fiindederit.
S ABA.
Suntne in hac Euroj?a plures ^omini & Reges mvigua
Jui mris ? ^85.
S A L O M O N.
Im6iQuptorgana,totregnaibihabentur: Suntocuh, aurcs,na-
fus,frons, hngua, maxillie cum dentibus, buccae, cranium, & quachuc
fpcdantaha:quibusfinguhsfuafuntofficia &c hmitc{definiti> itavt
nullo modo cum axiomatc Imperij , eiusq; Piincipum,hoceft, Intel-
ledlu, eiqi dcditarum potentiarum magnificcntia&dignitate com-
pararipo(fint,autdebeant: Capaxquidem cranium,dcntesduri,ocu-
lipeliucidi^fronsextenfa, buccxtumidae, lingua vocalisjfedhaec o-
mnia cum Inteliedu sequiparari ncqueunt. Hicimperat magnis Do**
minis,qui quo maiores exiftanr,e6 fublimius eius Impcriumefferunt",
S A B A.
Paulo ante dicehaSy Intelleflum nonjieriorganicismef Mhjgua
diis, O* nihilominu6 fj>ecies intelligihiles fiatuijlii Qmmo^ ^^^*
do hoc intelligendum f
S A L O M O N.
Ita dixi , & verum eft ; Intelledtus non eft in loco phyfico , quia ert
tns incorporeum,vnde nec continente fe organo opus habet* Dein*
decumfitidem cumfpecie intelhgibili^fifpeciesilla efi^t organica,
velcorporea, talisquoqucefietintelledlusjquodnoneft; Vndeipfa
{pecies intclligibihs eft incorporea , qua cum perficiatur, hoc eft,a fe*
ipfo, indepatet, qu6dnuIIoorganoIntelIedusindigeat,necIocali>
■ecmaceriali.
SABA.
Quide^JheciesinteUisibilis, ^ vndejit ? -^nigma
Dd 5AL0- "^^-
ilft SEPTIMANiE PhiLOSCVPHIC^
SALOMON.
Rcciprc-capoiTct liic daiueipoiiria,. ncr.TpeidenT, qiiocj intclle- j
<ftiis, qui:; .id cflcnchim > lcd nos rcm clucidabiniws , vt inte.llc(5l;usab' I
-inrelli'dii noIlro,pcr adlum lelijcx.um^irelligi pQdlr.
Res carporersaDco condita',6^pcrnaturu.m propagjirce, omnesc];
alixalicuius iLibiillcntia: corpulciitaM.nuorporc.isUiiimaginesdc icyt
quaq.ua.vediim,vbinonimpcdMi9turpjerobrcuraobiuKuIa,iaciunt,
ci;.i;V^viruioffcrijn;ur , S<.m pupilla nianifcilc appnienr. SjC qiioquc a.
cpnbr.^nAam rcbusnoncorporcis,^ vrporc a. lonis ckvocibus, abllra-
• ^unturiinagi-ncs,&afumotis&aiiriis cuaporationibus-, q|.urumhar
©dor..irui vei fjuftirui , in* audirui infcruiunr. Hae imagines cum iii'
liii.s il'niiju:« org.i.^iv.rcci.piuarur, fpccies dicunrur ienlibilcs , quibiis;
v.islcniuiu^VGperacioncmperi-icir.Abhisimaginibusparticul.it.im pcr
fenfus collcdlis.i^c memoriai mandatis, alio? 'onfTclubtjliorcsabllrar
huntur,qua: pluribus viihs, vcl fcn(u pcrceptis cx a;quo conueniant,<?i
dicuntur VmiiQrfxks. Ha: iiint lpecicsintcl[igibilc;s,& inrelleclus iple^
quivtri)qucgcneievurur,filenlibvli^;inreiligibilnniuaoperatione,
Quinrum vcro.dilfcrtimafjo iculibilis arc cojuorfa, cuiusellimagOi,.
tAnrumab hac.iurelligibilis..
S-ABA.
jBNiGMAr Q^o meSo 'vel injirumtntv fenjihiles ilUJJ^ccics recii-
^^~* ^iuntur ^ dif^onuntHryCtim ilU ip/ie non mje dgant l
SALOMON.
Eflallqua lubftantia in ccrebro hominis, qu« vocatur .Spirirus^ani^
malisjnonquodmerusiirrpiriturjncorpoicusvfedproxime-idcfrcn-
riam fpiritusacccdens ob iubrilitatem & agilitarcm. Et (anc iiilloruni'
opinio veraiit,quirpiriruscreatos ex clemento puriilimo limpliciflir
moigneoflatuunt, fpiiitusilleanimalisnon impropric itadidusefl,.
fpititara^ Hic fit ex puri/Iima fatjguinis ^ qui cft ailidus & humidus lcu acrius,,
Bimaiis Tn- fubfbmtia incorde,& deducitur ad ccrcbrum., aiius ftigiditate 6c hu- '
miditareeius^caliditas&ficcitastcmpcrarur, vrfit agilis &:habilis ad'
Sjusvii. fiiasoperationespcrficiendas. Perhuncrpirinimadc6noi>ilitatumin!
arteiiis &:.venulis cercbriin modu rcris diffufissomniu fcnfuum aclio»
nes perficiurur. Hic enim ferrur ad oculos,& imaginesrerum in iis ap-
'jarecesaccipir &.tr5rmimtadmcmQiia-vcipliantaIiam,qii|dilcrer:*-
vunji
SeXTA DiES: De HoMINE. 2TE
itamnominauimus. Idcra in auribusexcubat, &:roJiorum ima<^ines
captatjiiec noa in aliis lenluum oiganis^fd pijeltar.Hiceil: cjuoque,qui"
inritiit perncmosinmuiculos, &: motuiM cflicit. Per hujic omnes o-
perationesfcx piior-imi lacult.itnm ifiadum<lucuntnr. Hiceft vifiuus
inocialis,auditiiuisinaviabus,gurtatiuusinpalato,odoratiuusinna-
libus, & qui tanf^hii inica"ui.t,& motui in Iingulis membris. HicrpirituR
xontinuoHuxuaf-onteceicbd.liuifinomncsparcespcrneruos, quili-
cetsoninueaianturconi:aui,ramentamilii)tilisrubftantia;tranfimni
facile admittunt. Per cundcm^ ta nquam refluxu quodam , imagines
ieu fpecies fenlibilcs ex quibufcunq; organis ad cerebri cellas, in qui-
bu£ 'enraum fir operatio &: difcretio , remittuntur , nuUoJii.otulocaIi
intermedio fpiritus ■,.CcA pio pagationis folius im^inis.
SAJ3A.
Quomodo dijfert hic ff)iriit€S ammalis a rationali ho^ ^nig*ijl
mini) anima, cjua moc^\ efi fj>iritfcs, £jjr quomodo hac ah ^^^
intelleflu ^ f^ecie inttlligibili^
SALOMON.
Hicfpintusanimalis qualisiif,iam fatis clemonftratum*eft; fta&
Intellcdtus, ex quibus diftcrenria interiiunc & illum colligi poteft.
Verum anima liGminis noneft fpiritus illeanimalis,necintellcdusi
•rcdillecfthuiusproximumir.lhumentu-m/inreniiedisenaturaE&iub-
tilitatis inter corpus & vcrc Ipiiirum didum ,liic facultas feu potc-ntia
eftentialisjnonaccidcnsinhceicnsanimicftatuitiir. Cum enim anima
iitfubftantia,non amnino otiofacft^ icd Acluspiimus ,ieu,primuin
moucnscxiftir; ^vAt aclio iili propiia eft,i«rf/t\^fr^, & vis , vnde hxc
Dperatio proiicifcif ur,I«tt'//a77« : Sic fpiiitus, qui^ intelledu vtuntur,
IntcUigsntu aquibufdam vocantur,qiuEnon luntipfeintelledus, fed.
hicearum vis Ik opeiatio (cu. operandi aclus fccundns , cumajLiimaiit
a£tus piimus. £t nifi iaHimursper fcalam quandam crafla iSccorporea
afcendiiHtadfubLiliratem^ipirituaiemnobiliratem,feocmodo;
I. Suntobiedafenfi- i. Excibo&:potu€laboraro.:&:conco- jgj^jjj,
bilia corporea , bc extra <5l:o in ventriculo & epatc,& a lupeifluita-
fenfum pofita. tibus puiilicato,iit fanguis purior,
Dd i Z.AK
ttz Septiman^ Philosophic^
i, Abhisimagines i.Ex(angiiinepurioiehcincordis(iniftro
jnittuntat in (cnfus, iinu lpintusvitalis,ignea:ferenatuia;,quivt
(cucprnmoigana, magistemperctur,adcerebrummittiriu-,vbi
in rctiformiarteriaru complexu fit animalis.
5, Hrtimagines a fpirituanimali,ad hoc fubtiHato 8c habilitato,
rnittunturexfenfuum organis m cerebri ventriculos,vbia mcmorati-
uaferuantur,adifcretiuadifcernuntur^comparantur.
4. Abhisimaginibusparticularibus vnincrfilcs, longcillisfubri-
lioies^fpiritualiorcs,producuntLU-, quibusvtiturRatiocmatiua,fcii
Intellc6l:Lispatiens,&:deindc Agcns,
5. Iplaanimarationalis hominiseft adhuclongcfubtilior&fpiri-
Uiahor , qudmiam didap imagines vniucrfales , & eft, quac operatur
proprie per inteUe6l;um,improprie per antedi(^as potentias.
SABA,
Nonroli)imiucundahaec*,{ed&hQminifcitudignin7mafunt. Ideo
cnim homo eft rationalis , vt ratione vti, rationem per rationem inda-
garedebeat,hoceft,feipfumnofcere, Smtrehquaannnalia/cnfLiscx-
terniacuti(nmi;atbrutafunt,<juiafefentire,cjuodfentiLmt,ncfcJunr.
Ita&multihominea cjuo ad formamvidmtur; fcd cur vcre fmt ho-
Tnine$,id-ignorant. Senfucommuni, phanra(ia(5cmcmoriafuisvali-
devtuntur,inccdunt, loquuntur,lirigant,aliiscontradicunr,tuafta-
biliunt;fcdlntcllc<5lumiUumfupremum,agcntem,nuncpamautta-'
^MTGMA iiSimic^cKQ^nt X Qu^ tHadehiJcecsijtntcntiui
^^^' S A L O iM O N.
Suntbruta(eaanJmalia,qiia:aliquocxicn(ibusdeftiruunfur; funt
qu«omneshabcnt,&aliaaliis perfedius. Homonon folumhabct
fenfusexternos&internos,fcdquoqueratiQnem&:ip.rclU.'diim,non
^uidem adu a piimo ortu intelligcntem , leu intellcchial-csopcratio-
nesperficientcmifcdquivfu&cxercitationecxcohdcfiderct.Infans
ounquamaudicnsvoces hominum, ca& noa aJdi citvnunQuam vi-
densanimalia,eanonagnofcit: &iicdeca:reris(en(ibusindicandum»
Jtaquirarionem non acuitdifciphna, dodrinii,fcicntiis, &arribus^
manetbrutisvelinfantibusincxpertispcriiiriilis. Ecfiautemfubftan-
tiaeuonrccipiunt roagis 6cminus> quoadcftentiam: tamen is magis
llQmo c(l diccdus 1 c^ui magis operationes intcUe^Sluales folo horaine
dignas
SEXTADlESrDEHoMINE. tlj
dii;nasexercct,qiiamalius,quiinbrutalibus&renru.ilibusrempcrin-
hiret , & quae videc 6: audit , cralTo difcernit iudicio. Id nimirum cft,
quodo(5fci«Scexpertiinrebus,dirciplinis5cartibi]s,gaudentprxuieru-
dito vulgo&idiotis. Sialicubi femihomincsdegant, autfpiricus in-
corporati ; (ane hi funt fapientes,illi ignari. Per fcientiam enim intel-
lcdualis hominum fundus cxcolicur.vt frudus fcrat immortalcs ; per
ignoranciamvclutitribuliscarduisq^repletur, ne tantillum bonife-
rat. Non folum corpushominemformat. fed potius animaintelli-
gens.Illudeft vtdomiciHum,hascqua^po(lidct.Ncccnimoportetco-
honeftaridominum adomo-, feddomumadomino,vtTulhustefta-
tar. Imo illudeft carcer,ha:c incarcerata,quaenullumfibiacarcere
honoremexpcdarepoteft.
SAB A.
Quomodojityauod homines plnres deleSlentur corporU itNic m a
honis c^ externis Fortufia y cjudmJnteUeHus; cumtamcn ^^^'
hcec vcrahonafint^illabro arbitrio vjurpantis^ interdum
auocjuemalaf
S ALOUON.
Incaulacft, qu6dhomohicriuitvitamlenfualem,/eupotiusfen-
fibus dcditam , velutiantea in vcero matcrno vixit vitam vcgctabilem
plant.t>&poftfinemhuiusfeculividuriiseftinrelIed-ualempropric,
cuiushiclaltem rudimcnta qu.TdafHoftendic. Habet quidcmlntcl-
]edum,fcdeorariftimevtitur. H.ibet&^nfiis,quiaftiisillecebrisfa-
ciliusiriirantur. Intelledhisobiedapropriafunt Vnum.VerumjBo-Intcllcdus
nu!n,Pulchium,& Vniuerfum; Deusiple,angeli,&:jfpiritiisgeneia ik. ohicAt.
fpeciesomniumrerum. Harcomnianonitafacile occurruntinintel-
lcdum^quamfenfibihainfcnftim. Hinc quarvGluptaccsoculorum,
aurium,palaci,naiium&ta(ftus conciliant, promptiusadmitcuntur,
vtfuntomniapulchra,pretiof3,benehabituata,dulcia,confona, o-
doraca,Oktitillacionemexcitant; &ea,quibus h.tc comparantur. O-
pcs itaq ne,aurura, pecunia, thefauri, veftes, £gri, praedia , & ca omnia
fcnfibusbenefaciunt;ideoq;peigratafunt: Obieclaveroincellcdus
fenfunonpcrcipiuncur, nec a vulgo iudicancar, ideoq^ negleclaab
hocmanentj&ibliiniafapientibus&riteinftitutisappetunmr. Qua
Dd 5 ei)im
114 Se=ptiman^ PHiLosovur<: /e
cnim quisplusbckiini-enatur£EobtiHet,c6 wiagisfcnfuum obIc(5l:atio-
ni& volnptatieUclcditus, prjElenim ventiis,paJati &c Vcnciisi quo
plusdiuinie, eominus^ magisq^ conrcn\plationibus a:tcrnoium bo-
norumfc dc-dicat&mancipat. Hinc PhilippaD-ux Camcrinatumu-
iofuo in(cribi voluitdiicriminaIntcllcclus& kniiium bonorum,his
verbis ; Qmfunt^pvc iis, qux mnfttnt \ Qiutfi ejfent , pro iis cumfmt , mnfunt,
QuAvidemurejfcpro lis^qus. cLmfuMt,incaufafuntidyquodefiis,fcitis. ^Urupu-
iuminiect^fateor: Tutgitur,quifquises,excuu. Scnlibilia autcm vcra noii
fiincbona, licecvi4eanrurefle, &inteilc(S:ualia, qujenonvidaKur,
funt.
5 A B A.
^NTGMA Q^i€ caufa esl,curHo'mo voceturammali
^^''- SALOMON.
NuUamvideoaliam.nificonfuccudincm; Si ciiim hominis eftra-
tiocinari,&animalis{entire,vtplantaevcgctare,achomodiciturani-
inal,quia {Jcntit ('vtaiijhancrationemrcddunt)curnon quoqidice-
iurplanta>quiavegctat: Scdplantaper conluetudinemnonappella-
tur,quamuisvcgetabilis arftimetur} animalautem dicitur: quod fira-
ciorcquenda(it,autnoncritanima'I, aurfianimalctl:,qaoqucplanta
iudicari pote-rit :'Non autem fequitur/Homo habet organa fenluum,
vtanimaiia propric diidta; Ergocftanimal^eque, vtilla:Eaenim ra-
-tionc Piinij Epicur;Ea opinio iirmarctur, hominemquoquebrutura
.enc,{ed ratione prxditum : Animal enim & brutum conuertuncur iti-
•ter rejlicetbrutum pro animalirationis non paicicipe, homo pro ciuf-
dcm participe communicer c-Jvpi:atur : Si^quis dicai , animalis vocabu-
lum quoq-, yegetabilem vitara comprehendere, ncc opitis ciTc, homi-
nemproptcrcaplantamvoGicarij atquiEio, Curtumanimal nondi-
■catur planta ? NuHa hic eft ratio praiter confuetudincm,-qua?foite ab
'Epicmasisinitiumduxitadum illi hominem ani mal rationale, (cu bru-
tum rationc praL-ditu definierint.vtfuip opinionipritrocinium qmcro
rent. Dicoitaquc, hominem non elle aniiTial magis , quam plantam;
aut, fi mauis , quambrutum plantacftj Forma enim poftremapcrfe-
.^iortollitpriorisimpcrfcdioiisdenominationem&eflentiam. Nec
^-obftat,quodhomohic(en(ibusdcditusvitambrutaliflmilemdegat;
«lon tamcn proptetea bcutum vci axiimal , y c necplaucaxum fujt, cum
invcero
SeXTA DlES : De HOMINE. ll^
invrero niarris iohrn planrxviram degeicr: Qii.t'fi!T)iliacnimfiinr,
nonruacraoxea<ietT) cumiis,quibusafiimilanrui-; Ira homa adilmi-
lirudinem Dci reuimaginisdiuiniecrcatiiseft>non vt efleripfeDeus:^
Echomoin hacviramagisanimalis viramagic, cj^uamrpimusintelie-'
diuahsj nonramenpioptereaeftanimaL
S A B A.
. *iy4t CHY Logici injuls illis terminis homincm dcjcri^ vEnigma
huntanimah ^^
SALOMON.
Mulra dicuntur exhyporhefi ,quaEpioprereanon{trnr. Sic orbes
L ccelofueieaficiiprij vrhomotaufamalicjualeminrelligcrerefliden-
t rera & marciialcm illotum moruum , licctieveranulh iint oibes. Ira
' animal diftaseft homo,Hcet non lir,vt participaciofenfus 64 iTMDtusin.
animah 6c ho^mine communis declaracetur,
S A B A.
Caputne igitur e0 Europa pra alik mundi partibuSj j^n
\ hoces^,dominiumintllasgerity4utextenditl ^97
SALOMON.
Macedonicum Sc Romanum Imperra in Europafaeruntampri^-
ina,c|ua^rn Aiiam 5c AfLicamlongelatec]^ dominium exrulerunrrAf
Pcrfiaim &. Aftyriorum nihii lere iuris in Europam exercuerunr. Sic
caputinhomincprasfcnbitcoti corpori, quomoueatur, q-nidfa-ciatj
quidnon;nonautcmventer,autartus,aIia2veparrcscapiti. Hocdar,
noiiaccipitimperiam.. Etfcn{uscmiiinrelled;u,marusqyacapitede-
icendit.ranquamafummaarccinlubiedaspartes.CapirifitreuerGn-'
ria,non pedibus aurpedori. In hoc,tanquamin munitiflimo caftcllo'
fedet Dominus parui mundijlniperator, &proip!citper binasocalo-
rum fcncftras,Ieu aurium oftiola in circum.iacentia omnia. Ipii maniis.
&pedes adnutampropcrantj.ipfi brachiacutelam praeftanci &reli-
^ua vifcera homagium feruitiumc^^uc.
SABA,
TcUft
21^ SEPTIMANi* PhiLOSOPHIC^
S ABA.
De Eisropi inilii fatis>iuccedat aliiis, qui Africam perluftrct.
H YRAMVS.
yENiGMA (^f^y 2yifricapeflus inparuo/nundo expYimit ?
^^ S A L O M O N.
Vtenim AfiicaSolisardoribus& exuftionibusvalde cft obnoxia,
ita&pctlusofficinacftvitaliscaloris in cordemuhipbcati, &:conti-
nuogencraci: Vbi enimpropior Solcftfiue vcrtica!is,ibioportct £C-
ftumeftemaximum. Solcorccelieft,&cor folpciflorisi ab vtreque
calor in iibi vicinas vel remotas parrcs proiicitur.
HYRAMVS.
iENiGMA Quos eH oferationis in vtroaue Cordevel Sole compd'
^99' ratio}
S A L O M O N.
Solmundiattrahitad fe nubcs cx aqua rarefa(5tas> quas inacrcm
rcducit,totimundo contcrminum, coeliq-, fubftantiampuriftimam:
Peracrem deindcjtanquam per continuatum ( at rarum) corpus mit-
titradios fuos .idfuperiora Sc inferiora, nec non latcra qusecunquc.
EodemmodoinpaiuomundiTyftcmatejlioceftjhominispedorccor
ranguinem nttrahit puriorem , ex quo fabricat fpiritus acrios feu
igneosfubtiliffimos, tanquamradios, penetrantesperarterias into-
lumcorpus; A fpiritibus hifce motus fit cordis fyftolcs & diaftolcs,
velutiipfcSoInaturaliierfuoquoqucmotuafticitur, quotOtumcac-
lum permcatj&annum conftituit.
HYRAMVS.
jf NiGM A Qjits ad Chymiam vtriufcjue mundi , ma^ni ^parui,
eHrefj>cflus , cuius gratiahocCoRoquium infrmts injli^
tuimus ?
SALOMON.
Mundos plures cum Platonc nonftatuimus; fed vnum,cun3quc
fummi & maximi Domini fummum &: maximum domiciHum, fed
huic duos paruos adhuc aftimilariinuenimus > vnum racionalem, qui
cftH»*
^oo.
Sexta Dies: De HoMine. 217
€■(1 HoraOjalteium mixrionisfimplicisdibterreftrem feu metallicum:
De illo iani diximus, nuncmetallicum cum rationali magnoq; mun"
do comparabimus : Sol operatur in ccelo per radios,& Corin hominc
pcrfpiiitus; fichabetcerrcftris ille mundusfuumCor & Solem, per
quem operetur , & adliones fuas perficiat : Hic eft ille radius,a quo fua
vmbratollendaeftjVtHermesmonet, cuminciuiz: Tili,extrahearadio
fuam vmhram. Ille autem radius fpargitur furfum, vfque ad Saturnum,
&deorfum vfque ad Limam,quam, vtfpeculum, totamilluminat:
Tria hacc,fiue Corda, fiue Solares mundanfin triangulari afe inuicem
funt refpedu , & vnum alteii iiias imprimit vires, maius&cfficacius
femperminorj.
HYRAMVS.
HahetneCor incoYpore illofcu mundometalHcoJuum^^^^^^M.^
motumi '
S A L O M O N.
Im6;nifienimmoueretur,nuIlavitacfTetineocorpore. Habet&
fyftolcn &:diaftolenfuam, quarum vna expcllit heterogenca & fii-
mofa; alteraattrahithomogenea, hoccft, quo Sol Lunam illuftret
perpha{esdiifercntes,doncctotafirpIcnalumine; tumccfrathascvi-
tafcnfibihsj&alianobihorincipit. Oportcttamcn,vtinhominc,ad-
efleaerem,quifuanatura efthumidus, quo alterctur parumillacor-
discalidior &ficcior qualitas, vtfpiritusfianttcmperati. QuaEcnim
neccffitascftrefpirationisinhomine, eadcm eft in eooperc Chymi-
co,quodfineaerenonemendatur. Vndealiquiaddunt: I'<if4//ff»;,vi
Airmhabeat.
H Y R A M V S.
Quid huic aeri refj>ondet in maiori mundo ? jE n ig m a
S A L O M O N. ^°^-
InAfricaregioneSoIi maximefubiedanunc degimus, in quavix
vUacaditpluuia, pioptei.ea quiacalorSolis confumatomnesnubes
&efFumationes j vnde quoque fluuios&fonteshabet rariores. Ne
autem defit agris humor , en natura coiiftituic, vt co tempore , quo ibi
inaxiraus eft aeftus, Nilus in vtgypto, & Nigritarum fluuius in ifethio-
pia, tanta aquarum copia abundent, vt in agros omnes excurranr,
£e cosqi
^l8; SePTIMAN/E PHItOSOPHICA'
eosq; iirigt.Mit,&: tertilesredcJant. Idem fit inpc(5^orehiimano,in qirc»'
caloE coidistantuseft , vt inde pertoiLim coi£iis diffundatiirjatpcf
pulmonuin-attradtiones aerias rcmpcratuF, &:aliqu'0 modGremitri-
tur. lafubiedoquoque Chymico,Vulcanooperan€e,&Solenatu-
talifimuivOfnniacomburerentar, nifiNilus humedaretagros Chj-
micos ,. &.omnem combuftianem prohiberet : Sic eiiim Philofophi ::
Ni/;//,inquiimr, alind eil hoc magifiermnh quam coquereargentum vtuum , &
fulphurjQtjec vnum fiat ar-gentum viuum^ qucd defaidtrfulphurkcombufiione,
fificrit^y.i^ kneclattfum , ita quodargentum vinum nonpofit euanefcereynecful-
phtiK popt comlHirt,MC deMaftari: qutO' argmitum viuum noftrum^sl aquacU-
zipmanoftra. it vtdenmper exmplum in aqua commtinty quod omne, qtio^
t,um£acDquitur,nn,iquamio>fiburitur,donec'tpJa aquaconfumatur , quantum'-
ainque etiam ipfz ignuftjforiu :. Ef quarido aqiu (anftmpt^i eH , boc^quodinf
VAfeeilyComburtttir. EtideoEhitofophiiu(feruntcLtHdereosvafts, vtaqua bene-
dicia noftranon.exhaiaret!\ fed defendiret a cembuflioiieboc, quodin vafeeR':
Itsirfitnus jiqua vero cum tlUspofitu rebus,prohibuit, neignis ccmhureret , & faclaftint ilU.
»n Turba. ^g^ Quanto mHgiffjimma ouupattir, tanto magii aqua in tntimu ahfcmditur^
nwsiTrur- nc.'igniscalGrel£4atnr : Aquavero.infuoventrt;.easmtpit., & ignii fUmmam ab^
\>z, eisrepcHtt. HaecRofarius. Nilus iraqiiedat aquam &aerem^gyptoi
aiiascxuccae&exiccaraL, 3c piilmo miniftrat cordiaefiigerium aeris^
nec nonin Chymico fubiec^o aqua JLiue acrprohibeL, nc fiat rcniisfc
gencrandarum combuftiQ.
HYRAMV^S.
MsTGMA tnIrT(>mine,fiu feSlove em ( cjuod Afrieam diximui J.
'und^initiummotUiSy^quideicorrej^ondetl
SALOMOH.
Diaphragma eftcingurum peftoiisinterius, mufculofserubftaKi^^
nae, diftingucn&pcdlusaventrsinfcEiore, tanquam inrerftitio quo-
dara , quod voluntario & naturali motU' comprimicur & excendi-
tur. Huic. Vulcani inftrumentum feu ignis elementaris correfpon-
det omnem raotum primumilli fuppeditans , vnde interior ignisna-
ituie. mtiius.„& aprsuroaruialL adiurus animadiicrtitur. Sic dia^
phragmaj,
Se^ta Dies: De Homine. tt^f
»Viragma,p«lmo,cor,A: {anguis repraefemant <juatuor Chymicoruin
igncs.nftturalem vinnaturalem, contra naturalem , &elementalem ; .
Qux vifcera iixjuis debito modo conilderet, & quac fingulorumfit
vtilitas & mutuumofficiumintrolpiciat: arcanaChymicaiaindHSla
ign drare noxi pocerit.
HYRAMVS.
Suntne quatuor elementa m his quatmr fe^ore €on- ^NtcwA
tentis^ 504-
S A L O M O N.
Sunt:Qu.iadiaphragmaterram cxprimir,puimoaercm,corJgnem,
fanguisaquam. Omnium clementorum motiovcladterram, vel 3i
terra prouenit. Ex aqua omnia creatafuntin maiori mundo j ficex ^
fanguine omniain minori conftant. 5oMat calorcm omnibus cre-
fccntibus; fic Sc cor fingulis membris^ virccribus vitam & {piritus
viuificos: Aerintcrmediustemperatomnia. DcAcre inTurba Phi-
iofijpus Eximidius , Detu, inquit , inur fy4era-& terram , resg^fouendds &
coquendMs,aera confcituit,quiJiellas corttineret,& proiMber£t,ne ( prafertim SC'
Ikfiamma.taceo enim dectzteris,^n, ) omniafuhfifientia combureret. Itjijpiri'
iibnsyqu^tis creatur£generantt!r , aer non injptraret , omnia Sol fuo cdore fub-
ftfientiadefirueret : fed & aqua frigtditate & buniiditatefuaomniadefinieretz ■
nifi intercederet .ier '. Aer itaquedm calidus &hitmidiisfit,fii(^ncordatcalo-
rmtgnis ccekfiis & ficUarum cum fiigiditate aquea , vtinter eos perpetuafit
manfura amtcttia,omniimjquererum£xtfientium procedatfofnetttum , .&dec»-
iitonisbenejicium. hLaicille,
HYRAMVS,
Eftne aer adeonecefJariii.f ^d opu^^ 'uelutiefl homini js^vigka
r^fhjratiofiu aeris attraclw perpulm onem l 3^5-
S A L O M O N.
Maxime : Nam virobique eadem eft necefljtas, vtilitas.&finis^re-
fpc^u tamen habiro ad fubiedorum diuerfitarem> Hc.ro non viuere
potcft momcntum abfque aac mlpirato j ita vt nec ignis abfque aere
E e z pcr-
11© . SePTIMAN^ PHILOSOPHTCiB
permaner, fed. mox cxtinguicur, aut fufFocatur. Eft enim flamnia
ignca,vclcalorSolarisinCordehominis,tanquaminfuofomitc,qui
ftatimextingueretur abfque acreinfpiratofrigido. Vc enim infurno
piftoris liamma lucidiflima excitata ftatim fufFocatur, (1 ftri<5tillime
rurniorificiumoccludatur, &:infpccubusfeu*cuniculis fubterraneis
profundiflimis, in quos acrintrare non poteft, occiufis oriticiis feu
meatibus, lucernamoxextinguitur : itafitin cordchumano.inquo
calor viuificus ablquc acris infpirationc & expirationc pcrdurare non
poteft. H.^ceftcaulaftrangalationis animalium, ii pra:cludatur via
fcuingrciUis acriadcor. Eadem cft ratio in meralhcoillo opere feu
compofitOjinquoabfqueaereriihilfit: Ideoiamdi(5tusEximidiusin
Turba fic pergit : Aera magnifico &c honorifico, eoquodipfoopus
emendatur,cum infpiflatur &c rarefcit,& cum calefcit & frigefcit.Eius
autemfpiflitudofit, quandoin coelodiftinguunturpiopterSolisele-
yationem: Eius verorantasfic, quando exaltero Soleaerrarefcit,&
calefit .- Illo vero rarefcente,prope fit Sol : quo propinquo, calor per-
uenic homini dc creaturis.
HYRAMVS.
-^.NiGMA Pp^y Milfis in maiori mundopotius aerem^cjuam acjuam
refertyrefhe^u minorisjeuaerk attraSlionis mfeftore .'*
S A L O M O N.
Nilusquidemaquacft,atpinguis&aeria,qu£Bmu!tumIimi&fim'i
fecum ferat ad lartificandosagros j ideo cum cftcdtura aeris prxfter,
nerape pinguedinem & fertihratem agrorum, quxin cahdirate & hu-
miditatcfeuaaisqualitatibusconfiftic, ideo noniniuriaproacreha-
bctur. Inde prope Thebaidem itgypti vrbem, Niio recedente, cx
pinguedinc aeria feu limo eius nafci dicuntur mures magna copia,
quod fertilicacis magnce illius rcgionis, ex Nili inundacione prouc-
Bientis,fingulareeftindicium. Adcft praeterea Nih pinguedini aeria:
nitrofitasquaEdam,feulalnitri,quoadiuuaturtcrra£feraIitas,dumeo
quafi foluitur, & in primam materiam reduciturgranum in terram
coniedtum,vtvcgetarepoflItvberius,&pIurcsfrudtusreddere. Idem
contingir per fimumiljEtamen, fal petraefeu nitrum , aerem,operis
GKymici : Illa enim eft redudtio in primam fuam materiam, qua habi-
ta j nullum eft dubium, quin millecuplus fru(^us ex vno granc ipcrari
&h4-
Sexta Dies: De Homine. iir
& haberipo flit. Hic eft cardo oftij Chymici , in quo vertitur tota illa
fcientia,quemnquis femelfelicipcdeobtineatjnoneriteidefperan-
dum de ady tis ems interioribus occupandis.
HYRAMVS.
De ortu Nili y£gyptii magna cfl controuerjia , ijnde iENicMA
proueniatyanveroyVtfamaefiyCxmontibus Lun<!edefcen^ ^ '^'
'datyan aliunde,^ qua aeris in operephilojophico efl origo}
SALOMON.
Conftantioreftfama, quodNilusaLunacmontibusprofluat, qui
niuibus dicunturabundareinhyeme. At Hyemsibiconringit, quia
vcrrusCapricernidechnationejiiab ^quatore fitiiint, quandoSol
tropicu Cancri attingit ; quo tempore aeftas eft in ^gypro. Tum itaqj
cxniuibushquefadiSj&aLunaemontibus aquarumriuis cadentibus
fitNiliinundatiopertres vel quatuor menfes terram i£gypti tegen-
tis, &eHxantis calore operanic. Rchquo tcmporc, nempe 8. vel 9.
mcnfium fru<5lus plsrique bis proueniunt tanta vbertate , vtinunda-
tionismoracelcritatecompenfctur. Eftquoque ortus NiHPhilofo-
phici feu aerij ( contra naturam didti/ex Lunae montibus deriuatus in
Chymicifubiediagros. IndediciturfputumLunae, vt in Turba ab
Aftrato,qui inquit : J^i veritatem vultajfequi^capiat Solis humorem , &JpU'
mnLutiA: EtaPythagora & Belo ibidem; Vocarurquoqueaquani-
tri a Cero ibidem,ahisque,N^A; ^4</«4N///,in Epiftola Rhaiisjquae in-
qait^CumNilodealbabity&c.
HYRAMVS.
Cum ^frica homines det nigroSy 'vtpote y^thiopeSiM^iouA
Jeu Nigritas; an hoc quoq; conuenit operiphilofophico f ^
S A L O xVi O N.
CalorSolis cum operatur, comburitcutimhominum, &adeam
fupcrfluitaccsinterioresattrahit, vehitividemuscontingereiniis,qui
fufpenfi ad Sohs ceftumaHquamdiuhabent nudamembra expofita,
quod intra menfem fere piccam nigredinem repraefentcnt in cute,
qusanteafuitalba. Eodemmr documcalornoflriSoHsincipirope-
rarijheterogenea ehcit ad fupcilicicm , & parit nigredinem, quae did-
Ec 3 tur
112, SEPTIMANit PHILOSOPHICit
wrtcrranoftraitthiopiar. SiccnimRipliEUsintradatu^eMertnirio;
E/f ,inquir, Mercurius n9jkr,&noJlerJpmnn vitA , qut extrahiturcx illa benedi-
{l,aterra<ty£thivpi(t. DehacnigredinePhiloiophi millelocismemine-
runt.Sic Rofanms : Et Itcet Azoth appAreai in pnma mxtione feucomuncliO'
ncalbus , pra eo, quod.faminavincitfuo^lore,mhilowmuiinputrefaciione,per
ignubemficiumdenigranrurambo: PerigHein agenteminhmmdo calcre pntre-
jctt nigrum^quxe^ titicturat &ideoferuan('a,!f. Et Ainoldus Cumprimum
demgratur,claucnioperii dtamus ep^quontam nonfit abfq^nigraiine.&c. Spe-
cu]unv.ldeo,charipjnefili,cumtnoperefHerti fac,vtinprtnctpiohabe.t<cokrem
nigrum,&tunccmuseris,quodputrefacis,&viamre^amprocedii. Eribidem
in Rofar. ls!am, vtdtctt Atucennain tttulo de bumortbus : Calor agens in htmido
corpore , primo generat nigredtnem^ vte^ vtderetn calce, qu£apudvt,lgumfit.
y*6ciUe,
HYRAMVS.
Sedrelida Africa,in Allamnunc traafeundumcdt : Egocnimhic
fubfiftD. -
S A L O M O N.
^N iGM A InferioY venter^^vt diflumyin homine ^finm in magno
mundo ex^nmit : ^t tuum erit, Regina^caujam exphca^
refimditudints vtriu^que.
S A B A.
Haec iiegio corporisKumani feu venterinferior continetomnia nu-
tritionisviiceia, ^cftquatihorrenm^ccuiinakn penus, exquodc-
promuncur adnucrienJum totum coipiis nccelliria, hoc eft, maila
fanfTuinea, quaepra:paEaturinftomachoinfoimamcliyli,acdcindein
cpate reducitur per venas complexas in ianguinem , rubci coloris , ie •
paratisabeofarcibus nigris, peripiencm.riauis &igneisperveficani
' fellis,(3c:aqueisperrcncs&velicam. Eft ibidemgenerationis funda-
mcntuminvcni>focrmaticis&:aliisvaiis.Sicin Aiiamaximafertilitas
cclcbratui -, quiaproducunruribianimalia.&fru.dus,necnonmetal-
laperfe(5tainmaiorer;buadantia,quamaiibi. lUadararomaxaomnis
genciis,Baliamum,aurum, & omnia prctiofiilimajetiam gemmas, ru-
bin0S,adamantes,&:maigaritas. India^animalium &:fiuduum, nec
noQmctaliorumfuntferacillim^. Eft infiiperhumana: generationis
&rcge-
Sexta Dies: De HaMr>iE. itf
&;regenerationisini[iumin Alia, nempe cjuia h©moibi firconditus,
&inParadirolocatus bencdidionem dimnam accepcrit : Crefctte &
multipltcamini-y vndtf coloniae dudacdintfeupropagationesinGmnes
reliquas mundipartes & infulas : Lapfo vero piimo homine in pecca-
tumj&quafi mortuo,enregeneratio pcr C h r i s t i natmitatem ,&
peccatiexpiatio, mortisqi a-ternae mmtificatiopermorcemeiuidem,
quipeccatiexperscras,rubrccutaeft-
S A L O M O N.
Cur <i/ijiaiici antwuitus m olles & luxai dediti ^e n i g m a
fuermt} 5^°'
SABA.
Proprcr omniam rerum copiam &:affluxum : Venter cnrmpotius
{enfui,quamingenioinreruit,pluspalatotribuit,quam ieiunio. Plu-
rimi in Afia Reges,vt adhucfuere diuerfarum partium : Ita varia fuiit
vifceraininferioreventre, quibusfingulisftiafuntofficia. Vtautem
in homine tres funt gradus vit£E,nempe Vegetatiuae, Sen(itinae,&: Ra-
tionalisj ita CaputRationalij PeduscumCordeSeulitiusej V«ntc£
inferiorvegetandipotenticEpropriedeftinatuseft.
S A L O M O N.
^define ^virttis 'vegetatitfa in Lapide Philofophico, ^nigma
hoc efiy hahetne Chymia arcanum potentiam vegetandi^ 5^^-
jeu crejcendijefe augmentandi ^ propagandi f
S A B A.
Philofophi dicunt,tres effe lapides, vegetabikm, animalem,ac mi-
neralem,non aliam obcau(am,quam vt vires &ei£caciam vniiis lapi-
disphilofophicideclarent: Vnum enimidemqj Chymice fiibiedum'
TCgetat, hoc eft,oftendit vegetandi diuerfas virtutes , animale eft, feu;
anima quafi analogicepr2ditum>& minetalcexiftit, quoad genus &
profapiara,
SALOMON.
uarationeMineraledicittirf Mm^uA
SABA,. 3ii-
2X4 SePTIMANJE PHILOSOPKICil
SABA.
Quiaex mineiisdefumicur, &Iapismctalliais non fitabfqucmc-
tallis, nec operatur, nifi inmctalla, quoadmixtionem; Nul]ieniin
mifceripoterit, ni(i metallicogencri, nccortuscft, nifiexMertuiiali
tribu,necrelinquitprolcm, niiifibi vxoriq; fuae fimilem. Homola-
Eiccllcn- pfus,&peccatireus,per hominem non laplUm omnis pcccati expei-
tifi. fimilc jgj^ priftinazintegiitanrcftituifur, Dcuslarfus fcuadinur.&poenam
cium.^ ^" 2eternamhumanogeneriinfligendamaDeopacatur, patcrarilio; v-
nus ab vno,&:homine&: Dco : Quae funt myftcria nonprictcreunda
abhominibus in Afiae confiderationc: Horumvmbiacftnoncxigui
momenti,MetailoiumexpiatiopermetaIla.
S A L O M O N.
iENiGMA ^t vt facratifima iUa ncn attinganm , cfin€ in pro^
^ ^^ ' fhanis quid hnicjimile /
SABA.
Deconullumeftdubium:'Agamcmnon Rex in Grazcorura cxer-
cituChryfis Sacerdotis ApoUin^ifiliamChiyfcida abduxcratjHinc
ab Apollincpeftisimmiflatoticxercitui,&Iucshorrenda,quaeexpia-
rinonpotuir,nifivnicaAgamemnonisfiliaIphigcniama(5lata: Sicfi-
liaRegisjSacerdotisfiliae illatam noxam felmiuriam, lege talionis,
fuftulit &c expurgauit : Ita oportct, vtRegis filiamadletur, fi excrcitus
xnincraliumalabefuapurgaridcbcat.
S A L O M O N.
jCnigma Qu^nam illaefl Regisjilia}
5H- SABA.
Qii2eintracanccIlos,vtrofainrcrfpinas, fedct, &pro(picit,quis
practereat. Exircautcm nonpoteft,quiaincarccratatcnetur,vti folet
aliquando vfuvenirc, vtmagniRegeshxrcdcs fibiproximos, fufpe-
£los,neregnum adeosdeuoluatuu^icfeadhucviuis,carccribusinclu-
dant , & vindos tcneant,donec ipfis fatalis lux inftet , qua: vitam cum
impcrio finiat.Dcmerfa autcm cft in fubterranco fornice infula?,vnius
cx Fortunatis, quam qui cducere fciet,noninforiunatushaberi po-
tc4t.
SALO-
SeXTA DiES De riOMlNe. 115
S A L O M O N.
De minerali (atis : Curlapisanimalisvocatur?
SABA.
Philofophi rajpiffirrie Cc explicant, ciim diciint , quod aliquas
animaspotentiaslapisilleoftendatjnonquodfenfuautmotufitcon-
fpicuusjfedjVtRofarius inquit,quiaSoIcfl:animalis; quoniam reci-
pittria,fcilicetconftri(5lionem;albedinem&rubcdinem,6i:vocatur
ANiMAt magnvm: Et fal Ammoniacus fit ex co. Idemdicit^quod
Lunavocatur planta,&fal Alcalifir ex ea. Mcrcuriusverovocatur
lapismineraIis,&fitfalcommune de eo. Animavcgetabilis in co
proprie non inuenitur , multo minus fenfitiua , fed analogon anima:,
qu2c cft forma ipfum peificien*.
S A L O M O N.
Quomodovezetare poteflycum lapisftt ex minerafi
/., ^'. ^ , ^ r J ^NIGMA
iwtiSyquibu^ vegetatma vtsajjcrwi nequtt} 2,^^
SABA.
Verumeft,quodfitexmineraligenere,nonvegetabiIi; at nihi-
lominus quia ars fuccurtit naturac, & noua generationem efficit par-
timexingcnionaturje^partimexinduftriaartis^nutritionisjaugraen-
tationis,generationis&multiplicationis:qua2damnonobfcuia ineo
obferuantur. Quod fiarsfolaabfquenaturaeadminiculoquidtenta-
ret,nihilomninoinillageneratJone efficeret: itafi naturafolarelin-
queretur abfq; artis auxilio , tindura nunquam in effedum prodiret :
Indc vnaalteri dum manum pr^bcr,fitid,quod alias nunquam fieret.
Habemus exemplum euidentiilimum in ftemmate pyri , quod fit fyl-
ueftrisgeneris,&excifumpropc truncum. Hocvt antea nonbonos
fru<Stus,fedaufteros&agrcftestulit, ficiamitaexcifum omninonul-
losdabitjfedvt inutilelignum,penitus arefcet,nifi fuccurratur arte.
Deinde habetur furculus ex pyroarboregenerofifiimadepromptus,
quifimilitcrarefcet.nifiartisbeneficio inmtegrumreftituatur: Na«
rurahicnihilimpedirepoteft,nccdare,quodnonh3bet: Sedarshor-
lulaniacceditj&furculumillum in/eritftemmati fylueftrijproutdc-
cet,& brcui temporis fpariocx iHis duobus.fit vnumquid,nempe
pyius generofiflima , non fccuudum ftirpis , {ed furculi naturam, fe-
Ff rens
tl^ SEPTTMANiE T^HlLOSOPHrC ^
rcnsf u(5lus mitiffimos&acccptiflimos : Diim ver6hsecalreratio&
mar gonium natiir« artisque fit.vegctatiua virrus arlcft ,quai nutrit
ad(citiiiumrurculum pcrUcmmatisradiccs, augercum &inaihorcm
promouer^quasdetfoliajriores&frudtus, veluti piofap^a luiculi an-
rea dcderat. S'C quoquc in hoc operc , duo cx diue; i\s (phaeris coeli
coNeda tcd gunturii) vnum conipo(itum,&: accedentc Vulcano va*
porofo, hoc eft, calido& Uumido,velut narura poftilat, fit indc
vnum quid indiuifibile : Vi hoc fiat & vfium in aiiud commigrec,
opus eft Elrerarione & quafi nutritioncaugmentationc&multipli*
catione. HioclapisvcgCLabilisnonimmeritoquoque dicitur.
S A L O M O N.
T^cventre humani corfoYts feu^fta fatis ^nunc ad
qudYtam Mundipartem me conferOyCju^ ^merica didla
ellxuius caufam, curparallela videri pofUyCum artubus
€Xternis,tu Princeps iUufrifime.declarabis,
HYRAMVS.
Nullamquidemcgo aliam vidcorationem huic comparationi
fubeflc,nifi qi odartus.hoc eft, manus &pcdes,vci coxendices&
brachialcparataapparcantareliquis tribus illispartibus incontinui-
tate corpoiis intimacxiftcntibus, America enim vt gemina eft, & In-
fula , hoc cft, ab aliis diftinda , fic quoque hacextremx partes : Hae o-
mnirofuntferuilcs, alii?q e fubicdae ad prasftanda officia , nccali-
quid liTiperii obtincnt , fcd Europaf inpiimis opcras fuas addicuni &
dedicanr.
S A L O M O N.
yENiGM A Tantum mihifuffciat de comparatione Mundi ma^
5'S- ioris & minoris : qmbus alias de hominis natura £r con^
uenientia cum hoc naturali opere , nonnuUas addemus:
^n igitur opus philofophicum hcmini non alias in toto .
aut parte af^imiUtur ?
HYRA-
Sexta Dies De Homine. it^
H Y R A M V S.
Vtroqucmodofcxcentics.&lius: Quoad totair j Aliqui
dicuntinallegoriis,s^ai/)e hominem & tundt eum^&c. Quodbrutales
facrilege intcrpretati nefcio qaa: facinora perpetraffe dicuntur : f»c
feminishumani,Embryoni$,fGetus,infantis, pucii,fcnis,mulieris,vir-
ginis,fponfi & fponfac,raariti & vxoiis,hermaphrodyci,innumcris vi-
clbus memineruntjimo totum opus gcncrationi humanae perfimilc
cfle fere omncs aflerunt. Eft enim ibi coniugium Gabrici & Bei£E,coi-
tusjconceptio, impra^gnatio , oitus Sc nutritio , quae fingula centenis
teftimoniiscomprobari poflcnt, fcd in tam notoria materia n©n opus
foieputamus. OmncsomniumPhilofophorumlibiihas ailegonas
loquuntur,&in fingulis fuis paginis inculcant ,vt interim mcntio-
nem non faciamus fiditiorum Deurum , heroum , & Dcarum , ad fo-
lamChymiamfpe<5tantiu™. Inomnibus hifcc mater cum filio,fra-
tcr cum (brorc,patetcum filiacelebrant nuptias, & quo fanguine fint
propiorc coniun(5li, c6 operi magis accon>modantui : Fit quoque
cacdesfratrisa frarrcmairis a fi!io,patrisa filiaau:filio,velconcra:
Imo nihil vnquam ab homine lelaciue fieri poteft , cui non aflimilatio
fiat in opere Philofophico , qia: omnia & fingula fi congereic velle-
mus,magni inftar voluminis videri poflent.
S A L O M O N.
Noltimm hic cramben kis coflam apponere y^fath ^nigm.
efi jgeneralia velverbofliinxijfe , ne omnia in omnibus 519-
agamics y adduc itaauejaltem teflimonia cxAuthoribu^y
in quibusfartium hominis meminerunt,
HYRAMVS.
Haecquoqucfantinfinitinumeri, fed fufiicict Aurors confur-
gcntistcftimonia,cap.8.&5>.deiisadducere : Hmcverhn9tx,inquh,
quod qu4tuor rebus ex homtm afmiUtur , fcilicetjlercori , vrind , fanguini &
fapiUu. Stetcori dniturfimik inqualitate terrAfoetidiZ infeRtt, vel ratione
mali odorif infiiiintid. Etefi lutumfapientiA,quo Vdfafrmantur. Vrina vd 0 in
qudlttateaqudmundificanttiteUbluentk .fiutremouentiifoetorem terra, vel ex
acuitate filis exitCAniif. S anguini in ^ualitate aeris penetrantii aut moUifi'
Ff 1 can-
ai8 Sept. Philos. Sexta Dies &c.
cantudurittemterrie^^dUtrattenecolorisriibeirmattentufupntenam.Ca^illis
dUtem m qualttdte Ignii comburentis & egredientii de tma Et mox : Com-
par4tttretiam(juatuorrebtupr'mcipalibuiintrabommem,fciltcetCciebrOiirL,
gquAJrfgidttate ;Cotdi,inignit caliditate-jEpzzi.in aera bmiditate ; Tefti-
ciiiiSiinterrdificcitate: Namfedesphlegmatueilmcenhro^&fedes ibolerarU'
be£ in corde, &fedes fanguinu in Spate &fedes melam boliA tngenitahbus collo •
(atur. St bacprxdich uotanterin vno corppre natHracoiijlituit , ftdftui &opt'
rationeseorum ditterfficantur. Nam in cholera virtw appetitiua intelligittir,
quia colorat: In melamholia virtm retentiua^quiaretmet coleres : Jnfangume
virtui digepua,quia tollitfuperfltia : Inpblegmate viitus expulftu/i,fiuemundi-
ficatiua, quta dat veros &pe)fe^os colores : Outntaautem virtui necgrauis , nee
leuif,mc dura > fuc mo/iis,fedprepri,e dicitur ^ita,qu<thas quatuor comungit in^
vnum i ijf<j^ tribuit vitam robufiam atqueperfe^am' Haec iilcji
S ALOMON.
Atnunc hominenijpaiuum illumMundum, quoid noflriim
propofitum, fatis perluftiauimus: Et fic laboribus prophanishiscc
ruperfcdebimusj&ex De i prascepto ciaftino dieSabbathum cele-
brabimuSjhoc eft,reqaiem,aeterni Sabbathi poft.huncMundum fen-
(ibilcmfubfequuturi im3gincm,quoea,qugEadintelIe.dualcmiIlum
Mundum , acD E I , Angelorum , bcatorumque hominumconuerfa»
tionem aeternam rpedtare videntur, quoad humanitus in haciO"
fitmiratelicer,cnucleabimus. Deo fitgloria
prohaiftenus ruaconccrsano'
bisgratia.
F I N I S,
Jndex
1 N D E X
REP.VM ET VERBO-
RVM MEMPRABILIVM, QVj^
IN HAC SEPTIMANA PHI-
lofopliica continentur.
Pfioratque coniundionem copulatiuam fequens Numerus,
paginam ; Pofterior autcm, velfequcntes, verfura^vulg^
Lw£4m) llgnificanc
A. Adamas, i^.i3
l^^^fiSa^ J3 £ c £ D A m I PbjifiCii i^damus e ruhra terra fA^ia , 1 8 . n . i z.
72J151 protepUpu hijhria animalium peri-
Ahietes djiu Solis vel motu /w, 15^.5 4 &Jiqq*
funis imenduntur , 69 . Admiratione res dignijiima , 1^6.16. (^
28.ZS) feqq.
Ahjirufifimum, 201.17 Adonis apri violentia interemptut, i6z.
Abufns ofnniaperfe bona & innexia,vertit if. \6. eiuihorti, 117. 16.17
jn mala^-venenaper accidens , i^z. Aduerfumn4tura,nunquamipfifolidecon-
13-14 '^i^i^''^ potesi,adi9 vtgeneratio ex vtro^
per Accidemzlc amum quid intelliga' fiat, nj
tur,- .84.14 Adujiio fmper adeU iSiui hmbardico ex
Accipitresinariniy i%i.i6.&i^^.i fuluereppio,veligne, quoglobminjici'
Acitumacernmum, SS.g.^.e^^^.Kj iftr, r^. j
ty^ri.belau6 in taunm mutatus , ^3. 7. ty£gjpttu triticiferax ^ 1^1.16
eitii co)nu,ead,y.S cornu copiaii6o.xt in 'iy£gypto formicas effe magnitudine lu-
AchemeniSiberUmagica, 141. 12. »9. forum, 15)3.28. myrtusefi odoratift'
10. eiusradicesvinopotaquidprdjientf tnay i^^.r<).prdfertminlociimediter'
ead.i^. &feqq. raneis^amariprocul remotis, efiraritas
Acbillis,ii6. tim equi, 161 1. eorummmi- aquarum , adeo^ & euaporationum,
na,tbid. vn.-ie^emtiy ibid.i. 45.10.11
dontc ad iuft.im Acmenperutnerint^ 1 1 6^ ay^gjpti cur tantas ceremonias cum heue
11.& 197.4 celebrarint, 159. i6. &feqq. curCro-
Aci pifces quomodopamnt , 1 8 j. 1 1 codiium vtmremur ,184.14. &feqq.
Ff 5 fdtm
I N D E X.
felemadeohonorarunt^vtfdemeccidif- €ft vmrmcd ut inter vtruwcj^, th\i.&'
fe , RomAHi} 4Uf}U4ndo capttdlefuerit, eutn vtroqiu ionuftnt , ihii. \
166. 2 5>''i o .CMr imodilt^ veneren ■ Aer tmejiru, 95.10. phtlofopbtctu feu ibj' 'i.
Itty, 184 !/].■& feqq. Cur Oxynngtim micuSyi ^.6.qmd,^6.\-j .tnterdumcoe' ^
fifiem tnter facra ammalt* coluennty loajjcribtturyinterdtmterra.prodiutr' ".
ly^.it^.^o.legesfuiuomnes^&facras fortfpeilUyi^.&qudifequuntur. ,
& profanai, Aicrcurto acceptas rtfere- Aer & aqua qutdfint in epere phtlofopbico, \ '
hxnt, 158.36.^^159.1.2. if. 1650
ty£turi pifces, i8j. iz Aer&ignisconiunili,qutd, 14 itf |
%/£ntgmafn vemjfuU, 148. 28 Aeru necefjitas-, 219. motm non k Lttna l
^/£oha tnftiU , 4). 4 frotttnit.^^.\c,.motusfinU,^^.u.\l,\
Aer., f. 5 j. & 6.1.1. exaqua rarefa^afa- condenfatio ,rnde Condenfatto.
iiut, 10.6.7. qtiomodo ex ignepat ,57. ^erii bumidttas m Elementorum coa^ 'uU-
i.yfuo modo Adfcfe mouendum tmpcUt- tionecedit iijfrigidttatm aqux , 16.2 1.
tur,^^.io.u.inquemfine,ibid.ii.ii. 22.
sn rarttate & alho colore tgmfitccedit, Ahis e^ aquahumiditas , X}. t8. i p
17. 8 nectffartuSy & cur. 7.1-7. e^ cibus Aerem fublunarem yna cum ceelo fenfim^
^potusplatttarum, 116.16. tpio & to- woueri ah Oriente verf^ Occidentcmy ! '
ttusvniuerficontinenti4,^6'i^.nnUit Sj^.if
nffimaeori$,nataltmlocumprabet.4.6. Aerequt indigeant, j^6.ii.&feq<{.
5. ^. 7. intermedias temperat ovmia. pro Aere ptfus pleriqHt aquam retipiunty
- ii^.quAndQlumeSolisrtitptat,^^ 10. 182.2^
31. corpusrarumc»mfit,non pottfi tta in AerefmumThilofophorum nafci, ^6.9
€ompingi,vtferri vel marmorisfoLdtta fty£i & Uton, 1 51. 5
tem b.ibcat , itavtignis nubes penetrare ty£s Th^lofophorum b.tht aqiiampet rmt-
»equeat nftperruptione, ^6. 10. 11- \i. nentem, 9J. 17. efi Mercuriusph lofa-
i^.inlocisinfetmib.ftihlunaribtticraf- phtcus, 98.1.J
fior quam infuperioribus , 7 • ? 5- J<3 ^s vulgi non tfi Philofopborum »5^27
^er & caltim aeriu m in maiori Muhd^t ty£fculapi -44 vnde natusy 1 8 6^%
tilixaquA, 15. ji t/£f(hjlus pocta y I72.7
Aertenutortranfttincrafiore,\4t.tocraf- ty£ftashyemeqtuntokngtory i$.\6
Jiortnaqua. tbid. crajfior phtlofophicus ^fiat(s& hjemesduainannOj^^.iB.i^
€entenariumnumerumrefert,\i.\^.i^. ty£tasprtfcapaucis contema,\i% lo.qui-
fubtilit,cxkjiis,mtllenariumyibid in cu hus vixertt,thid.n. prifcamfiquens qu£
nereplurtmus eji aducntittMs yio6.^6. inutnerity il2.\i.\x
Aer cui aftgnetufyan (oslOyM ttna^\ 4^5. 9y£tA( long* in cam, 1 67.^6
^/ftbw'
I N D E X
ty€thiopesfimi^ toi.^$ Aihidinu & ruMtuiin PHdfpecle rofii
y£thi^ipes&T4rtdrtfibiva!deajiimtlan- CAuJi^ftu, " u^
tur, ibid. Albtficat ■ 98.19
y£[hiopuherba vires msgtcA ,14.18.19 Aktmt horti , 117
>^fec}ttsNcirafii tmme.tcaht^u.iii.j.S Akoholy jo^
yiffi-.drs cttditur ^ 41-15 Aldeboram, ^j. 1
ijitcafiuutos &fontes hihet rariores, i\ 7. Alcc pi,fcis, 183.14
^^ jeMperaiti^utdHO!Jjgtgmti<f^,^.pe' Akmamcienfist yo
ct'i6ittparuo cJ^Ct^nio curexpiimAty Akmbtcum,i^.6.calidtim, 8,1
26. Akmiicmttatura^ 70.54.35
n^-^fric4]HXvlla pluuiaiaiit,& car ,i\*j. Alexander Benedi^tUy 16. u
^t.^i.prdfertimtnmditirrnneiilociit Alexandri Magni hberalitas in Artfiote'
iSl raritAf oqtidTum aieoq^ &^uapora- lcm, 15 j*. 3^. j^. & 156. 1.2.$
tronum.j^y 10. II. ciutiat.maloiuftU Mexipbarnmcum vtpermuni, i2^,i
ddetamautfugatantt 194 8.9 Atirgoria, 12 j
y^gamemnrn, 224 AlterattenisphjificdmHtity 59.23
y^gathoclest 2c).attt(pen. Alumen,fal mmerakf yi.tz
igim inmateridy 80.15 Amalgamare Ucet aurum cum Mmurio
^griPhilofopherum,i^i.9.chymiciyiid.$ vUlgi, 100. jj
i^laopimtts herba magica , i^i.ix A mafis , ^gyp tiorum Rex, 1 7 5, 1 2
igtmna hofiilta qva kirha vertantur in^ Awbitus circuUru Sdis circ4 terram , vtde
fiigam, 141.19,10 Circttlus.
igmon ctatur, ^i.j^.^j.c^ivS.iS AmericainfuUefi&gemirM,ii6.curpa^
\gniu Ttlopis , 16 f rallela itderi pofht cum artubusexter» -
e^gnoTartarid , 144 niihuiuscorporis, •2'5«i5
ignoi i^m recens editos hitatum matrum Americus^ 200. 2.5
fuaritm inter miU "onos altos &perfi- Ammianus citatur, ' 95- ^9
}}iiUs halatus agnofceret 102 Amnes &fiugna qua herhaficcmur , 141.
4tax Oilens , 121 jS.19
iU, dua , ( qutbus in coelum fuholamusy) Amorrecenttorpellit vettiftum , 90.3^
26 17 iS Amphifibmay 18^.28.29
iLis :um formica ndncifcitur., qut cum ea Amyclasaf^pentihm deletafejje, 19419.
afiiditefuglaborefmgttur, 195.17 \o.
y^laman: » herhx magica , 1 4 ^' J Awj/gdaltts ai lorum omniam primaflortt,
ill tis co^er^vide Color, M2. 27 . 28
ilkdoflnsy 15218 ^ndGgonanimAquidt xif
t/^natO'
I N D E X.
t/fnAlomiabommu , 158.10 neforum eomrjn. tncrfuum aut Ham- >
t^naxdgoraspTiiiixit ad certumdimla- norum medda quarenda eft , lc^. 9. i
pfarum ex coslofea Sole lapldem magm 10.11
fonderU yquod&euenit,iS.^\.^i.& ^nimum regis quifque intra feipfum hh
^o.io.folutiofbjfica, 25?. 2 z bety 20(5.24.15
Andromeda, 65.18 Annona caritoi.ride C^rix^^.
Anguufuhhtrhat 9$-^^ iy^nnusquandoformoffmm, ij^io
Anguillaquomodo generentur , i8j. ij iy^ntimoniam fmptr ahqmdnoui gignitt
Anguliohtufi qui ]mlocodicantur,^%. 6. 9f. 9- plnlofophicum avulgnri diJianSt
7. proprie dtclt , intra quadrantem cir • 9 J.17
cultfierinequeunt, 48.5 (> Antimonuj^irittn ,^^ 6.7. JignacuUiM,
Anhelatiopifcium, iSz.iS 95.^5.54
Anim* rattonalU ah extrinfccus imfnit- AntimonioprimasinphilofophicaThilof^:
tenda^^cf.y.i^i.nonefljpiritwanima- phitribuunt, 94.
lis, nec inte/le^us, iM.i^. noncaptatur de Amimonto quidfentiendum, c/6.\o
cumfalcombui^ioi.vegetabiltstnvege- ex Antimonto genita nourarc aliqf.iivtO'^'
t tabtltbus,j.i^ .ftnjittua tn ammaUhns, Unti & venenoftftib palcto praparationif
ibtd.io te^unt, 95. 11. ir
.Amma Oftridfs,vide Ofiris. ty^ntimoniaks Jp.ritus. vtdt Spin.as. ^
Attimavtres, 104 Antiquarenoua, 77-i5
Avimaanahgoniqtiid, 22^ y4ntoniumEremitamquidtndieserudittO'
gh Anima vegetahih diuerftim , quid, i o 9 rer» reddtderit , 1 1 4- 5 • cr^ /?•
j4ntmaimxgnum , iz^ Anuhiszy£gmtis-quidy tSy.io^
Animalta Soltt caUreperfufagaudent, cre- ApeUes ex Inna agnitus , 200.31.52
fcuttti&aluntur, 7. i. 2. curlongealio J^peHtta manu dtgnum opus , 2S. $4. }5'
m9donutrtantur,acvegetabi!ia , 157. per Aprum }{erc»leum quid inteUigatuTt
y.^i. radices autprimaspenas injne- i6i,6.&feq.
dto corporis dijpojitas & tedas h^bent, de AproThdoJophi an etlam meminerint,
f^cur,\$j<^^ ^^.habentmemhraor- i^i.vU.&iGi.i.&feqq.
ganica 194.19. vbi in arhore nafcan- Apesvndegenerentur, ic)i z^.if.&ftqq.
tur, 149. T. 55. coelo iHata ,funt yprima e vitulorumfeu iumentorum carntbut
otigffie & introduciione, chjmica, 61. putrtdts nafcuntttr , 197 ^2. nonptr
27. 30 31 communemgenerandi modum fepropa-
AttimaliumdiJferentia,jj%.io.n.&^qq. gant i^^.^^.^^. finulUexiJlerent.att-
aquatilium varietas, 1825.6 fola ptttrefahione tx meUe pruduci pof^
inAmmahbwvenenoJisammaliumrenc- fent, 1^6.13.14.
j^pum
d
I N D E X.
iy^pumorigo, ^V^-^io.&feqq- cisconcnfcat,i/^\.*j, pbt ndfcmr m
in Apum contempUtione qutdam confe- arhore,i4%.}^.&i^cf.^.^fiqq,cur
nuity icff.i6 phlofophiipretiofAhabeatury ?f.8
Ape$M.mnonnegUxit^ 191. i^ Aqu4aquamcontimt,4j,^z.&iiif6.
irt ty4p\bm adultU potentiii generandi, potentiavdporeH, ihtd.^^
V is><>. 2 . 5 Aqua & Terra quid» 16. yj
jpicuUnoUAvndegenerentur, i^f.^i-^S ^quafoetiday 81. z8
^phrodmsortusy 88,56.^^89.1 Aqua fortu^^B. €.7. e^exattrahenttbHS
ty^phj£, pifciiuU, vndeprocreentur. 185. fprttftmis^ iii.i.ex vitrtoh compofita.
J5 \io.\yei(iica\orpotentialis,ihid.\6,
;Api$ ASgjptiorum qualis y i.^^S^.quid capita rofarum rubearum ncentium^
• ' ipfisfomjicety 108 ^ inuria condttarum ^paUentium etiam
'ApittHSy 1 7 f .25 i« hjeme , optimo rubore tmgit ^ im-
Apodesy ■fiS.i^ buit,&cur, uo
JpoU9yy^.^4.f^i^i.€.&ii4.\^femper Aquagroffa Thoma Aquinatis , curvile»
iuuenisfingitur. i^f .ip. Phildjophicus, fcat, 85. marit in opere phtlofophico, 41.
^ 5 o.i6.dc'embuftionemmunis.i 1 45. 1 2.1 ; • 1 4 . mineralis ^ metaUica Upidi
' 25 genereproximaefi>i66.z6.Niliyquality
t/^poUoniusTyanmy 145 xio.i^. nitrt,iii.philofophUMquidy
ty^ppetitiua vis, z 04. 18 . 2 9 1 3 2. • 14, nnmerum elenarium refert,
e^prilisinconftanSi i^JK» ii.\}. digitosnonmadefacit, ^^.ftcc*
^^proxiSyherbamagica, ^^41- 7 &puluerulentay 95- io
^ptHs ad rejpondendum qmmodo quit .^quAfluxus ^refiuxus caufa, 44. ^.fri-
* /rff, 2 01.9. 10 giditas in Slemtntorum coaguUtione
^quaprtmumelementum, 10.6. inchy- cedttinficcitatemterra, 16.11
.mta,fecundum, yi6.fimjlter&pro- Aqu£&aerishumidttas, 15.18.19
ptoreHc(£lo,quam terra, iyi6.2j.e^ per zy^quam in munig philofophico quid
vinculum,quoTerra &coelum coniun- inteUtgatur, 11 . 1 8. i ^ . martnam , dul •
'^ guntur, u.16.17. quidper eamhocloco cemf<tpiusintelligunt, 41.24
inteiiigatur,rbid.i>i.J9. cuiajfirtba- ex Aquaycoelum quomodo conditum, 8.
tur,coe!o,anterr&, 15.55. tranfiim 10.11
terram,i^.i\..quomodointerrammu- AquAvndefiant, 41.4
V 'tetur,i6.\\.nufquammneff, 8f.7. exAqHacoelum fa^lum, 15. if. &terra.
^'' raro abfque commixttone terrs, exifiit, tbid. omnia in maiort mundo condita
/^i.\^.\<^yCarpiitr2fAcl''iini altqn>^ni6' f^^ntyii^.Jklfamarina.fitfa^S.i^.r^
dofubieSiay ^z.iyquibiisherbis magi- Aquaa LunirNoturejmtur,^^:\i.iS.
^g tendunt''
I N D E X.
Uniuntn4tUYdittra,dloucentroterrA Argmtviutfedesy ip.t
froquinqmora, ibid.\6.i7 Argentum philojophicum e(l aur^tm philo'
t^quarum rarit(niniy££ypto&ey^fii- fophuum, 98.11
C4i ^f.io.u. Argentea cbaritas in Da^ylo concha ap •
AquariusaHcuhiloripesy 1^1.9 paret, 181. 9. 10
^quiUfemperadvolatfitnparaiay^^.i^. t^rgo^nauit» 65.17
num chjfmiadefu, & quid Jigmficet y ./^rgonautdy 1^7.
ly i.^i. curlouidaUs. i7y^'&feqq' Argonauticaexpeditio,eiufq^aUegoria,i€^
AquiUdifcriptio, i7i-5?-C^i7^-5-C^i^^. Argus a Mercuno Upide trucid.uuSy 170.
tnAquiUformammutatus lupitert »73» M-H
iMi lArgm^^caniiVlyfiSy i67-54
4e AquiUhifiorix applicatio ad cbjmiamy t^nena fruHuspah, arhoris, 147.25
17^-11 Ariescaelejiiiy i^jii.n.ij
Aratio, H}-^^ y^rus.anfttinoperephibfophico, 1^5
4e Arbore cajia Theopbrajlh, i/^yvlt.& AriesPbrjxi, ei.ji.&^^.i.Afartialis,
i^^j.&feqq^ Sf.is
JlrhoresIIeJpendf<yi^^.ii.lunariayi ^i.iy Afietk veUus a Mercurio deauratum , m
Arborumregmjiy 155.^5 Martis ncmore jujpinum, 14J.2.J.4
Architypm vbi de Sl, ibi fiuflra mAterta tyirxfla tritici, ccmum grana egmntesy
praparatur&exfolituTy 1586.18. 19, 151.1^
Archimedif mira folertu in ratiocinando, Arip&Hs meUk vjlm & UHii coagulum in-
2o6.^.&Jeqq. trodttxiffefertury 196
ArchiteHmnHUmcircrJtarsanaommap- Arifihenes, 4l.i8!i9
mul&femelcompYshenkrepotefl,^y.% AriflateUs, 10. 14. c^ 181. 1 o.ii .biflorid
xn j4nhite3onica quaflnt membraprui- ammaltum fmptor diligeniijjimut ,
pwaftuefundamentAy io5'54 if)-5i^^J4- ^d^UxandrHmy^i,
Arcm extenfos infenem hahentia nouem, 1 o . eiusfententia de t «?/», 6.i^.(Uant'
7^ ^5- mahumana, Wtd.i^.i^.x6
•ArenxmA7isalha,&tamendsnftt7n,nec Armena terra mimralts , medictnaHs^
rarumcorpw. ijAO.&feqq. 71.19
Argentumy quo e^finim , fru ditins tnmi- AmomacumfaL mmeraUy 71. 21
neray eoplm auri ahfcondity ^o . t 9 . 1 o j^rmldw citatur, %y&iol.&\07.(fr
ty^rgemumviuum,7i.zS.ip.^o.Je{fara. i^^.iz.^i^S. 54.5^^^.90.^112.7
tum per magtflirium, efl prtnctpium Ars fuccutrns natura notta generattonem
fadmiapbtiofiophica, 74. eff m^ttrtae effi^ itfedahfquetpftusafmtntcuUyriihiL
ftrispbiloJophiC9^bymici,7$,i6.i7,ii zi^.naturaminommh.imitarmequit,
Joo,
I N D E X.
t/^rs durtgena, 101.5. (cbjfmics prdfer- ^fronemiavera^vttluy&gdquid, 66,
tim) penjud. tnuemri poJUtt 1 o 4. ffc/- 7-&fe(l<['einiabuftu, idd.ii.ii
mkaeiiteSAfHhallegonii^ 104 Aftronomi, 25.5. quotiesfolem terra ma-
y^rtit & Natura lufns, 10 1 . thymica me- toremftatuant, 1 3, .10
dnUaimima.rtdimedftlla. Atalanta aprum maximum interemit»
Artiftx vulgaris ex Uercurio plunihi att' i<>2. 11.15. 14
rumpioducerenequit , nedum Tinctu- Atalanta &Hippomenit aUem>ria, i6x,
ram auream^ 99 35. &feqq.
Jrttficts tn magno mdgtfterw »?«< tgre- ^Athtnacur vt TaUadis ftta & noUua-
gium, ^S.jf.jcJ rumcuramhabuertnt, 170. 54.5«
^rjemcumyinfuoboncvfuhenum, i^u Athemtnfiscutufdantitptmodiluna., 30.9
i<>-i7 Attenumo meteororum cum afcenftone,
Artephtus, 108 ^^-tlt.&^yi
Aruum rritico ferendo quomodopraparan- Audacia prudtntiactniunUa, 199,} i.j»
dum, 15'^M Audithfit intemporct kj.^i
Jruiexplanatiocylindr^fit, 15^17 iy^ngias^SolitfiltHs, ij^
Ar^ochyCitatury 59-35-54 ^(Maaudittomintenti^ioMmentoqu»
Afal{egumater,Macb4, 180.19 audiuntquidy oVteSittm mn vidtnt ^
Jifiafertilitas, 111,^1.^ feqq, 104,15,1^
Afiatici antiq/euus cur moUes ^ luxui de- Augf(ftwCafar1{mam reliquit marmo-
^tiy iirf ream , quam lateritiam muenerat, 1 1 1.
t^finus tardigradut in pbilojiphid quid , auimi relaxandi gratui piftatus eff,
1^1. iS 182,11
Afctnfio& dtfcenfio elemtmornmin gene- tAuicenna^^o &%z.xo.zj.&i6%.ij
raticne minerMium quamdiu duret , c^ 190.15.cr 59 ^ o
71- 1115 -^«" ternculamento a frugibus arctnda,
Aftidutuindangortcitatur^ ?7-i^ "^V-i^
Aftratui citatur, 111 Aulopa pifcps, iBj.Zt.ii.ij
Aftrorum virss occulta cuique plantnrum Auraqutdftt»i6j.^i. proximaffloboUpi*
jpecitiajfluentes, u6.iz deoyelferreoj magno tormento beUif»
t^ftiologt, 66. 12. 15. eorumreguia, 6f. tmifo,quMattigertt,violatladitqne, 51,
iS-&ftqq- varius contemplandi mo- i6.& ^i.i.i.cur, ead.^
4us,ii^. i6.&feqq. audacia &vani' Aura,caKis vtnaticvs Atalanta, 167.51
r<tf, 45.20.21.22. ftolulitasy 64.18. Auratapifcis,iy6.B quomodovoeat, ead.
&feqq. li.quando captus , aurum deglutitum
Aftrelogis qua dtmonftranda incumbsmt. in vtntre exhibeaty wrf. 1 8. 1 9 . 20
6f.^.&feqq, Gg 1 Aureolui
l\ N D E X.
fUmntorum ,^^.6, folisy 6.^4,. horA Ct^htgnttHscmrubttu vtdeatur^iy.^.f
nondt. matuttnd, & tertipiowendta- e (^arcae temhrofo inapertamlucm/erfu
n£ dtfert , 45 . /^^*(#<«^..<XjJ»/4*»4«^» , produdifaitle amittiint vifum, O aur,
iji.io 17. .14 2^
Calor tritico pbilofophico , vt feitciter cre- Cardanm de caufis pukhritudinis confu-
fcat,quanttuadbibendus, i^i^^-h Itndus, 2.05.24
Calx, xj.ij.viuaetiamexaduerfartiin- Cardoojiinhj/muf» xxui
teruentu inflammatur, ^9.29.51 Cardui, 19^.6. eorumextra^ioy 131.1^
Camelimentio Kji.ij. C^aritofsnnona, fz.ji
CampandabfquepiJltUOf 91 C^^rpio, iSi.H
CampanavfusinTurcid denegatm yi^i.f {'ajiiopeia, ^5.18
Campus Martius pro tironibusyioj.ii.ii Cafpu^ qui ab iinagmationc interiui tjfor-
i4.'& 19.& feqq. marutir, zoj.i
CancellmaimperiiinmicrocofmOyiOyi^ (^atena rarif^ionit aut condenfatmis
Cancellariifummitresy 108.4.^ ihymit^, iz.i4«y
(fancer Herculi artifici lahoriofo ihjmtco Catointegroithrohraf%iatrallauu,\i4r'ii
fummijfus,cby}ntcuiefi.6^.ii.i^.lun<t Caudapr&longay 17^^^
SaftUea&fedesordinarta, I33«25 Caufatur,i.facitcUriutapparere. 51.35
^4»» Mercurium denotat,j6j.femper Ih- georgius Qtdrenw cttatur, 5 4
po coniungtttir vt aduerfartm, 164.30 Cedrus,\^i& i ^i.etm naturanohtlis,i^t,
Canes htni ccelefies, <>3 • > 7 ^ '5 J
(fanihus monfirofis Poetartm quid indi- (fentrum a ciraimftrerMta fua rtmotifft-
catumfiterity 167.18 mtm, ij.35.5<>
Canicula,pifcis, 183.if.16 Centrumcentrty 81.5
CanitrabtdimorfuSyquofanetur,i^^.^.f CentrumfoliSy ifZf
Canthuru6,pifcis z.elotypuSy 185.17.18 (^erberus,-j^.^i. quinquaginta capitum
CaptUishumanis quomodoopusphibfopht- futjfefingttur, iGj.iS
cum afitmiletur, 128 Cerdonumlafctuia, I2i-H
Caprtcornus Veneriaduerfus, 9<^-l<^ Cerehrohumano quomodoopus philojophi'
Capricornusallegortcusy 9 5- '7 cum comparetur, 228
Captit microcofmi, louii. rationali vi Ceres,ii^.^o.^z.&feqq.tadiferacurdi'
amm<£ defitnatum efi. 223« prafcrtbtt Ba, 149-50
toticorpori, zif deCerere^fabulavndeorta, i5*'ij
Caputcorui vel cornuis, vide (formis & Cerua^DianafairaabHerculecapta.iCt
Cornix. ii.&feqq. eiuscornuaaureaqutdfi-
Capitifitreusrentia, 11 f gntficent, ead,
Ortti
I N D E X.
CgruslnTurbdcittttur, 55 1 4.11^.24 nrramdntktere, ■ " ^' 18
nugnus Chttm extrwu lnuu imperai, 4 9 Cuculus magnusin calo magnmmecon'
Chimbdrcitatur, 1789 ftitutus, 11. i^ qutd pnftet. ead.17
Chaosrudey 75-2.5. Circuluselememorumy 6 .51
Cb*r4cefifclSf i8o.;<7.^ 181.J.4 Circtilusa (celo&terra phdtfophica ahfo-
in CharontU cjmhd pedem vnii habere; 9 1 lutus, quoad ortum (^motur^iptrfuho
Chafmatumcaufa^qUA, f^'i-y&fi<f'^- ^**-> 1:15.16
CheUdofnumpbilofipkicHm, i i f Circuli arcana nuUus anhtttclus pwul &
Chimaraj 75.51. 51 fmelcomprthenderepetift. 9)-8
Chinsy 45-54 Circulusquadr^ii, ^i-^^
Chirocines.herbanjagicd, i »i.u Circulifoliiambttus>quantuSy 26.19
Chokrtrube<tftdes,vhiftt, 228 hcaitriuloarcttcofHhteita, 481011
wCholera virtus appetitiua inteUigitur , Circulartsambitusfoltscirc^terramyqua'
ItS tM, V
Xbryfes, Sacerdos ApoUtnaus, x 1 4 Circumftretia quomodo ft babeat ad fttam
^ChryfeiSyCbrjfis^Saeerdoti/ AfoUinst,filia, diametrum, 1 1 • 3 *
. Z14 CirLumgyrationemmenffruamlunariscor'
-Cktyfoc^raRunt, 89 -8 poru pervnttm dtmtdium exfe luadi,
Chylusy^jy.^^^^. Cbymus ihid &iii.f piralterutnopaci, 52
Chymtaarsartium, i-j.\i^ cur ignaris Cttharaaus pijnfy 185:8.19.20
«dtofiti ead.:^i CtuitateminAfiicaakcuftiidtletum.aut
X^bymici,fiuephUofe^hinaturaUs, offktum fngatam, 194.89. tn gaUta a ranit
qttod, loyij.&feqq. ead.^.tnHtfi>amaacunt.ulit,ead. \ o.
Cibarioruminuentio, 128.12 ji.inThejJaltaatalpis. ead.^
Cibus fit prtmum chylus, deinde chymus, Claritas argentea in Da^ylo com ha appa-
' lu.f nt, 181.9.10
Cibialterattoinhomine, iii^.&feqq. claufaomniaquoapertantur, 141.19
<:icerOy 69.6.7.8. Siciiuim borrtum P .R. ClemtntiaDei creatorit vnde exparte agno-
vocat, 151.26.27 fiatur, 156.56. c^ij7.i.i
Cichorti genera, 125 Coagulatio,i^^.eiusaliajpecies,^S.n.iz.
hinerem ifii corpusrarum yVnde probetur, £lementorum.^y. 10. iuii.quidfitii6
206. }Z 19. 20 21. coagulatiabeodm, 125.15
tnlmretftaerplurtTnusaduentitius,io6 CoelumanetirrafaClum, i o.yexaqus
j6 fa£ltm,\x.iyrarefaRa.,to.6.-j. quo-
omnismxgnusfirculuspraftmiturnihilde modo Sio. ii.folequotiesmaius, ii.ii.
fua Jecltone mttrmdia fupra & tnfi-a per fe tncorruptibtle exifttt. 10. 25. 2 8.
bab$t
I N D E X,
hdhetpurijjitnam partem eUmtntt ter- Cceli in ttrr*m mutdtio.quomodofidt, 1 6.
rdinfe, i6.matHs terra,ii.s-& fiqq- i6.&fi(]q.^
impertitterrA vtrtutesfeminaUs,&for- Quidde Co^ii pgurarumereBionefentten'.
masrerumejfemtaUsyio^f.^^.omncs dumfit, ^j.z.j.^.
vires, ii.zi.ii^nonferthrtaa.S^.^o. Ceeli oibeinonejfireipfa, 6v^Jtdpctitm,
ty£gyptiu anttquitut vtfum futt tnfiar ud.^ t% ? ;, vb:v, : , ^ • .
tdbuUrafa,afitcodtcisexpltcatt, inquo CoUtqutfa^io , efi ingregm vnim in alte-
fiell£fintUter£, 6i.i^.&feqq. rum,i6 17.1B
Ccelum non effe dtuerfum ab aerto tra^u CoUoquierum ifioriim vfus, 55.7
fublunan, 6.17.18 (^eloiafa ^utd cum chjmuis traHdtioni^
Ccelummains, Ji.jo husLommuniiiabeat, in6
Ccelum matM & philofopbicum diuerfa, percolocaftamimelltgiturftthieSumphilo-
II fophtcujfi: ii6
Ccelum & terra maximefiht contrarian- Colorintirextremos medius, i^iMbtis.ed
tur,& longtftme afetnuictm abfunt, " 7nultalucis&per(picHttatis,i6.^).i6.
j^.3^.^f f(£minu.ptcuhans,iiid. ntmti d.fperg^
Ccelum aerium quomodaprobetur, 6. 5. rtfutn. uaemqueocuiouim ladtt.17.it,
-■>• tnbmrationihw, %.^,&(tqq.inma- zi.&feqq. promittitquefoetumphtlo-
iorimundoefi^exaqua^if.^i.etustno- fophicum,\6^.i6.cceruletfsvnite, 18.
tiu, 6.ii.ii 2. tntermedi.us, 1 7 o. 2. amicatur vifuty
Ccelumchymicum dtcitur inhocopere cce- 17.21. cur,tbid.mger efi potius colorum :
lum phil)fot>hicum,io.^.^i.^i.an po- pritiAtio,:jttam.fpictes,jj.rttbcm,vndt,
ttor cr di^Hter pars in phtiojophiaoatd- i%.yc£ruleus vndt.,ibtd. i.fiaftus, vndt
ta,4fVh.&yZ' &feqq.exaqua&ae- tbid.^.vltramarinus,io6.io.nubtHm
refacltm,i6.%.anmasfit,anterra,\%. nigriorqtudienotet, 39. 2f. arantio-
15. f(emmaifi,io.i,^. fert terrxfmi- rtimtfideyi^.^. f,attror.£,i7.ic).ter»
/w^//oi. 18.35. quomodomagis corrit- ra,ibipi.^^.^6.vndttbid. .».0
ptihiUfit , quam terM fua, 1 o. ; 1,5 1. fujiraalbum coUremmhil reperitunm^
terr£fuAdeditfuhfiantt^m,ttonqualt- coloratum, f$
tates^ii.i^.^o.nifttffet ,terra (philo' Co^ortindura,videTtJj&ar4.
fophica) nonftitjfetprodtina, 11.27 C^lort (faciethumana) non nimium cr»-
Ccelum dr terra coniugfs inmatrwiomo dcndumy 20j.19.20
• vtuunt, -..r : i'.io.i8.i9 Coiores quodifferant,i7.i.extrtmi,ibtd.i.
Calus cum terra vxort comubii^e diciturt intermedii, ibid. 5. extrmiahfque in-
18.20 tetmediis conxungtmquttint, 16^.^6.
CcenaahfquecibOi 117.15.14 & 170.1. quomodoperfeconftderentur,
17.16.
I N D £ X.
17.1(3. quomodo tx nigro & dlbo com- in Ctmpofito femper MliquUmimn depri*
pofttty ibtd. zj. omn(s,exceptoni^ff, ftinti qualitatibm & fubji^ntiity 16.
funtinfole,c^quomodo, ff if-l^
^olores Iridis, 54. 3 1 . d^ &feqq. vnde, cur>t Compojitumphilofophicum, j. 11. 157. eitu
fohiidloshabeat,^^.inquoproprieappa~ gemmA, ibid.
reant ,feu > quodfit eorum fubieclum, Cenceptio vegetabilium qumdo (frquomo-
Sf-5^ dofiat, 1/5.17.18
Coloresfuhflxntiarum velle deducere ex ele- Conchdt,, 1 8 2.3 j
mentorum qualitatibus primis ^autfe- C^ndenfatio aeris fit duohusmodii, j.ylt,
cund(s,fruflraneiislaboreJi, 11^,12.25 &2.i
in Coloribus compofitorum e(l magtia di- C^^^^^f^^^onu^raritatiscauja ejfjiiens,
uerfttas, 17.15 qua, 38.1.5
<loloratiuAterr&mineraUs,mediiinales,-ji. Condenfatio meteororumfit cum defcenfio'
19.20 ne, jj-.i
Columbapationi amica, 1^9,27. Veneri Co^^^^fitio & rarefaStiofubftaniu eft ex
facra, & cur. ead. 25. alba quoque in 0- pracipuis operis phdofophici optrationi-
perepoftcoruumvtfcenda. J69 b(ts, $6.^i.^^.i6.Cftr,ead.^^y.i
Columbainventrecordi ahfcondtta, 169. Condenfationis attt rarefa^ionis clymica
25- (atena, 12.14.15
Columbus, 100.2.5 Condenfatum ,in opert philofophico nobi"
Cometafi mfia lunamfit,paraUaxin quoi^ lius eft rartfa^e, licet eofttpofterittSy 10 .
habebit maiorm , 61.1,1. incceltm 7.8.9
fummum asfcendens, 10.29.30.31 ^<j«/j//<im , Trincipum oculi & aures,
Cometaquid, 6.if.(^^^.&6o.i.€orum 207.14
materia, vnde, J5. 18 . quando illumi- Conflantia incredibilis , & humanam im^
nentur, 60. 6. an quoque fupra hectUttatempenefuperans, zo 0.^.6
Luna regionem asfcendant, an vtro Contabefcerequidvideatur, 1^5.18
Jemperinaerefiibluttarihmant,6o.ij Centinensplenum, ^e
d 6. &feqq. Contraria contrariis toUuntur* ip o.i i.
Comita,mfttUA,lumenfolis infe recipi- abfquemediononcontinentur , 14.9
unt, 6.3 copulentur oporttt ,fi vnum in alterum
Comttaqutdam," 6,1^ ageredebeat, m^-l^
Cometas non tffe igneos vapores in aere ac - Contrarietates naturarum, 1^2.11
cenfos, (3 o . 4. plures in ccelofitos, hifto- Coperntcus, yjs
riarectnfent, 60.25,24 CoT^^^fi^M^bamagica, 141.6
Comitas Salomonis, 15.14 Corh9minis,iij.ij.&feqq.&ii6. 14.,
Hh &feqq.
I N D E X.
&{eqq. qttemdioin humdno eorpore (^orp9rapkrii(fitnul&feniel)vnoint(r(9
frecediU tnfuif opcrauombui, ii6. ^i' nonep, 7.13. nupenetrare fe inutctmr
li,&[ei]q.fingulumembrU&vtfceri- 106.1^ ■i,^.perfe£iiptma,&mperjt£lif-
bw dat vttam & vimicos jpintt4s,ii^ Jinta ab habditate ad rectpteJSttnclurli
Corammalii m arboribus trnmus vocatur, txcluduntur, ^y.^i. ettamagna longtus
jif.embryontsvigttahlif, i^i.iG.mun- renutayCur mtmya appareant exiguis
dt mei^ttianftiummotHm haheat^nj. sorpufculis.atproptnquts, i^.^.rartoroi
15.14. igmmphilofophicum exprimitt hahentpluslucts^^j.t^.^.derifijraminus^
2ip. ihid.]./\..non funtfoluenda abfque ^i--
inttr (for humanum , tin^uram philofo- ritihus, ijo. tcrea &ftnnUa fagtttis ha~
phtcam&vinij^iritumf^nuUtadocon.- mattsinPerfiaaelituidecukint, 50
cinna, 138 (^orporafactUs dejiru^tonis, Jj.iC^
Cgrdi humano quoniffdo opus philofopki- Corporum omnium kngiftmeanohsdtft'-
lumcomparettir., 228 torum magnittidines & dtjlamta quo"
Corinthas^hirbamajica^ i4i'7 eiusde- modopoprMniagofi., 24
(o^oinaqu-a protimufanariferpentum de Corporum conipofitnrtim raritate &-
venen^tonm morftis ,fi to foueantur , devfuate^ mu 'to vero mmus de qualita*
l^i.S. ^.eiusficcus, 140.10.IT Sibusprimis) ex ipforttm colonbus iudi>
forntcuU los^uacttU, 1 3 f can ttequit^ 1 7 . i 9. 2 ©•-
Cornua' lun<ecrtfce.ntiS' a^utay & decre- Corponbus loca mutare a Spiritibus port(>-
fcentiSiokufa^ j^i.iS-.icj, tosper aereni.prohatur, 10^1. 16. iji
Coronaanntma^nOy 152.6.7 28. manm autcm corponhtuin csrtot
Coronapopi; leA, Herctdifclennts, 145 Uco imagtnattcne & fomno detentos,&^
(foronisnjmpha A^DianaextinSa, 186. f^irttu d fptritu inkca rmotioraintei-
8. 9 run dcdnclo,Vic{eturah e.xpmentiaprO"
(forrelatiuorumvnHmaltmdatefcquo- harty iad.z%.&feqq.
air4attonemy ii-3^f4 Corpufcula rofefi-igida, 110^6. &121.1:
(^orptis abfc^ Spiritibus quodcimque mor- Corutis ApoUtnifacer, i6p.\^.if. inattjpi'
tuumeliiiio.ntiUum adev defirm po~ cataauisquid in phihfophia pr/ftet
tifi vt ommformAorbeturMi.quomo- i<p8,. phiiofophcus-m columhrh ntu<i
dofiatff>irituSy^7.i6Ay.i%. fixumde alhtorem conuertitur y \6y.ii
corde Saturniy »32. 1 8.1^. Lun.ey vide, Captitatui velcerntcis, cptris phiJolophici
Luna, 5^2.29 prtncipium, i%6.\f.\€
tx C^rpore quandb e^ quomodofiat fpiri- Csruum altas inaufpicatrm , in arte chy-
tnsi. \^6>z<) micahcnicjfeaufpicii, 16^ 9.10. ejfe
inpdruoCorprtfapemainavisUtety 12. operis initiumy ud.i
Z7.Z.8 pex
f N D E x:.
perCoruumquidmhdcanefignifiQetuu aheodiremptusefi, i^i.iA.rf
1^5.10,1 1 1 1 Cj/gnmn phthfopbu fubiecl^, ihymica de-
{^rabonesvndcKAfcantur^ 1^7.51 mare, 171.1z.iA
CramaexSaturm (jr louemtfiu fithie- de (jgnoquidfiittusndum, lyj
ciu»n]rjjkum, ^ ^. Cyhneymon: Arcaduty 126
^r<j(|4 & mrporta, i]U4 fcala ajfi^ndanr ad Cyllintus didpts Mercuritu^ 1 ^ ^
Ipintualim n9hiktat.€tH^ 111.32.53 & inCjfinhaCharont^spedempnuhabereyOi
ui.i.&fecfq. CjmbahimaureumcitAtury 171.25
freatortndeagnofcenda^, 104 Cynociphxlinatura, l67.ij,.&feqq^
Crcataomnui, ad arnatum vntnerfimun- per Cyno.epbaltnm quidintellexerint^iCy
difpe''a;t, 192.7 m Cyrenaica regionelex efl teranne locu-
Cremartnla^e, Si.ie Jas debeUands, 194.4
Creta alhifnna ^adeoque lucidtmtnec f«-
men razum & Sf^^cnMii , ftd denftim X>.
corpiu, 17. 10. II. 12
{frtfisinnuhihusftgmiudice, 51.12 T\9yiiiylHs,i6ncharum^€nerU,i%iir.
^rocodilusqutbusHocerenequeat,i%<^.^o. J^ &feqq,
^i.eius hijloria, ead. mira natui^ ead. Daphne, amafia ApoUinen, 14^
loji.ii.i^. Darddy /nderumpopuUy i9?.if
<^rocoitlusphilofophicu$y 1S4 1)ardanuscitatur. I7g.$
Crecodtlopolisvrbsy 1S4.19 1>ealbatio,qu£fitafumoath,noneJ{ft'
<:rom iunenisrkbeus^ ^50.^/52.33 lf^m?nodofuperficiali*,(edtnprofundHm
Croctis metAllorum.io^. philofophorum fubfiantiapenetratftdeot^perpetuoiu'
longealiuscfiatrQCO iommum, 125. raty " .♦
quomodopraparetur, s^d.Deamhulatioinarhufiaiucundior^ 141,
MCrocoeiufqfse florequidfiatuendu, U5 54.55
CrKr* locuftarum Indarum, 15 4. 7 "DecUnatioplamtarummaximaah ulipti-
fryfiallus, 17.18 w t/a/H« Septentrionem yfi hkad Ar*
CulnemMaronenneglexit, \-^v.\6 ^on,autverfptsmeridiem,Ji^ifiigu»
Cultcumagmtna, i^l-^o.&feqq. dominetur,efi6aufafiigorut 48.54.
aCunt^uluctuitateminHi^anuiddetam 55, ^6
19 4. 10. II DMoHiominuit, !•»
Cr^m fdpeperditoua,qu\husmuhat,^r- "Decoiium C^rtnthadiSyViieCorimhat.
i^.ApoUtnifacer. ead. i^.tur, ead. 18. 'DefeBtenisnofiraaDeo mcemmoda, zoZ
lum MartepugnanSy^j.tf.inuulntra' iz.i^.&feqq.
hilU Qttm Hmukfugnauit,&fulmine 'DeltrU & ludthria ethnica, i j»^».! j
J^h 2 Delphos
I N D E X.
Detphos vmhiricum feu medium terrArt- Diehumfeptiman£quoque,qu4dereai*'
prdfentare, 175-8.9 tur, ^j.&fsqq.&^.iy.iS.&i^.
^elphinty 181.51 ^^.&6^.if.i6.&ny^z>&feqq. &
^DemOyfdtidicafoemirta, 15 ip.i^.i^^.&i^f)
Vemocrttus, 103. herbas magicas quas de 'Diferemiay fenfuy generations (frpro'
numerety 141. 11. iz. 15 prietatepifcifm,qmdautores fenttant,
*Demophoon contraria aliis hominihpu na- 1 ^z.iG.&feqq,
tHrAfuiffidHttmy&qHomodOyfeucury "Diiuuiay 51.31
j^i.i^.^o.^abrtcumdenotat,ead.tf 'DronjfuSy-jcf.^^, (Jracisvini inuentor,
Denfum atenmfoluitur, 37 -^f i^6.quitamtnnonefl,eadij.eiHima'
*Deus,l(houa,<^i.i6.ij.adquidfulmine turatioin femore louis, S6.11. curti
vtaturyead.iy.zS.opt.Jnax.lafidatftr, ferpensoccifiisajfcrtbatttry 18^.14,1 7
I3i.55.5<j. mjjima quam plurima Dforr^Jiac4feJl4,qu£&Trieterisa,i]6.
hum^necorpomnfculpjity 200.35 3(>. DtJJimilitudmis anim^lium in externa
'Deibenignitasvndeagnofcatur, 104. forma&coloreyCaufa.ioz.^^o.&feqq.
treatoris gratia , prouidentia& demen- Diftantiafelisanofirovifu, 11 35.56
tiafummavnde, i ^6.^^'^6.(fn6-/. i.t 'Diflantiam quorfitnltbet corporum a na-
Deos binos, bonum & malum qui baretici ft^ vifu, eorumque magmtudinem in-
p^ftterinty ^9^^^ dagareej}, 2J.2.3.4
Diameterterra,zi.^4. integra qu&t mi- 'DiftiUatioaqffarumy 35.21.11
liarium(jerm4nicorumfit, 21.2 Diuerjitashumanafaciei, 202.2J
*Diana, f^.iS.i^. Lunaphilofophic4y Diuerfarerumjpeciesexeiufdtmreidiuer'
161.55.54. in ApoUiniipbtlofophiciortu faptitrefa^ione, 196.16.27.28
obftitricem agit ,90.28.2^. in ipfius ^omimuy 11.54.55. P^^^^ mundi vbift-
autemortUySaturnWy ibii. densdefenejirisprojpiciat, 215
Diaphafwm interdum duplex inter vifum *Domum a dmino cohonejiari oportet,
nojirum&rem vijiuam imercedens, B. noncontra,dominumadomo, 21 j
10. II Dominisnugnisimperans, 209
ftr Diaphanum crafiuSyCui alittd tenuius Dorfum virtdans, ^7^-5f
tjiccntinuum vel conttgutm, corpora 'Drachma Attica Stromhum expilantt-
maioraapparenty 26.2-^4 bus apud Byfantios propoftta, 181.26'.
'Diophragma peiioris humani, 218.31. 27
terr^mexprimity 21^.12 'Draco, t ^.12.^4.^6. & 171.1. tittsmm'
Dicenii vbertas Ajiatica, 114.1 7.18 tioinpbilofopbiajreqffesy i S^.S.crfeqq.
Di^tim ethnicorum, luno Lucinafer o- aureiviUeriicuJics, 73. 13.51. Hcfperi-
pem,qumoi9ihteUigendum, f/ dumhorti, tad.ibid. philofiphorum,
73.30.
I N D E X,
73. jo. inhufrMii locujiahuUtur^^jA,- Slmenta, tx qmbusmu* gem4tiofieri
3.4. buicinterfecio quid faaendum, debet,refoluenda, 78.5
74 EUphM magnuSi 157.5
(um Dracone Cadmeo qutd agendum, 73. EUufm, vrbs, 13 (J.zo . lUufima^fnftaf
J4.d^/i^<j.dr 74.1.2.3.4. ead.
DraconesvoktiUi ,qui currumper aerem EUufm 1{ex, vide '^x.
trahant^nuUifunt, 129 S^UxiriquomodocoaguUturaii.iy. pro-
Dulntare de ethnicorum fahW , capitaU priafffaaquafolmtur, ii^.if.Kj
fffit, 6^.7 Smbryo,ui.6. vegetabilis&mmeralisy
*Dumi, ^93-^ 132. t(j
Snematumvfus, 173
E. Snfes dy^Umannici. fo
Ipar, 158.5
EChtneitpifciculuSfiyC.ii.i^.eimvfus Epatihumano quomodo opHs phiUfophi-
inMediiina, ead.^i, 34-35 cumcomparetur, 2.28
Schidna&Typhon quorum monftrorum Epeus,equi Troianiautor, 160. if
parentts. 187.10.21 Sphefiii centra locuftas ordtne militari ad
Bchidnaquoquepro HydrxabHercuUoC' beUumexierunt, 15)4.2.3
cifaaccipitur, 187.27 Spicmeus primus «yithenis intra mania
Ichinuspifiis, iSi.iy. &fiqq. hortos inftituit, iij. n^einteUeUuseX'
Schiniwarini, 18^.34 cufatur, ibid
Iclipfis Solisaut LunAphilofophica, 20. Epiftola Solis ad Lunam cit4tur,i6^. 20.
II. jz.i^.i^.quomodofimfimul&fe- %h4fis, Sy.^6.
md, ibtd. Squo e z^epbjro vtnto concepta & concipi-
IcUpfislunares, 31.15 ensin philofophi4,quidfignifcet, 161.
Scliptic4foUs4mbitus,qU4ntus, 16.19 ip
€ffum4tiones, 2.1735 EquH4ceUr&fortis,i^*j.i.7roianus,i6o
lUmentHm quamfimpUx, autpurum,\6. 14
9. 10. vnum trahit aUerumfibi vici' Equi ^chiUii, i6i.i.vniegtniti, t4d.i,
num,veladvitam,veladmortem, 74 eorum nomina , ibid. Diomedis,Regis
SUmentaquadamhumida, 15,52 Thracum,i6o.^i.ii.^^.Solis,i6i.6.
EUmtntornm circulus, 6%.^i.amicus com- &feqq. rabiofiaurigamexcutiunt,io^
plexus,69.Z'ii.& feqq. ntutationis 12.13
ordo, 14.19. &feqq. Equorum "^hefi abdu^io, inter requifitA
ie SUmentorum extraHiom e ckiUdonio , expugnanda occup^ndaque Troia, 1 61.
quidfentiendum, 11$ 4.5
ffb 3 Squi-
I N D E X-
lEquorttm foVts cohnhus quid ftgnificetur, Sximenm cttatur. 40.2^.27
i6i.\4.&feqq. Eximidius fthilofo^hus citatur, 1 1 9.18.^
£ridto figurarumcceli, ^5.1.5.4. qutdde izo.u.&feqq.
eafemiendum^ ibid. £xpmentia, ioz.io.&ii7.i6.c^ij^.u
Srucay i95-»5 50-5'
SrucAinpapiliontstranfeunt, i^j.50.51 fxpiatiomtaUerumpernjetal/a, 224.13
Srj/mantbenobilfimatrona, 1 Extracttoekmentorume Ihtlidonio, 115
SrythacttSy I7f-i<> BxtremA partes humam (arfariii vidt
JEJculentorum & potutentdrum varie- ParteL
tai, inhomine modum omnem excjidit,
202.5354 r»
Ejfe quafi,&efefmpti(iter longe interfi
dijferim, ^5 T^Ahat^gyptid.vfdeColocafia.
Ethnki,6^.^6.& 64^.1. allegoriis poeia- ■«- inF4bapuenquodtnucmunt,prouer'h'.
rumihymiQorumfedudtt, 118.50 64 55
Sthnicorum di^um, iuno Lucindfer o- Fabul:i deHyacintho involucrum , 122.
pem, 5*7 eituexpiicatie, ead-
SucUonesmorofiy 155 Fahula de Pyramo & Thyshe txplicaturf
Suaporatio inaqualisinaquales ventospro - 1 4<>. i6.&Jeqq.
dujcit, 4f.i5),2o FMcieihumanadiuerfitas, 102.1^. tanta^
EuaporatidHum raritasin zy£gypto &A- vt vix due Menachmi inmtUe myriadi'
firica, 4^.io,u husDCCurrant^ 201.27.28
Suropa,Caimiforory ^5-5'4 tr^s Faciestnvnopatre, 140
€uropa anpra atiis partihfts mundt caput Faces animalis quotuplites, & vndeedU'
fit, ii^.paruimundicaputy 201.22 cantur, 158.8.9
EuropA phdofophica forfn.t retp. 204. Im- Falx Saturru qua patri fuo viriliaampw
peratorfummm^ead. 1 4. &feqq. Can- tauit, cur in Siciliam delapfa dicatur,
ceUaritfi^.mmt tres, 208.4.5. «tj^ci^m, ^^-^9 &fiqq'
ihid. dtgnuas maxifnayqud, 207. FaftusmortaltumfereQmnisqutbmfumis
28.50 quafiiuffarcinatfesconftet, 72.16.17
in Europa philofophicaquot organa , tetre- exfolis Tauis, nu//isapihftspraftntibui,nul~
,gna, 209 lifatusetnergunty i^6.i.t
Euryfthens, 161.6.1^ leuis Febrieuld, 205.18
Exemplarfacrofanila Trinitatit notabtUy Felis cur inter hieroglyphicd dnimalia reld •
207.24.25 ta, 166. i^
Efcerfitttfmineraliumy 224 Ftlts in tenebris tio£iurnif hmimm vifu
dntC'
I N D E X.
mteceUunu loi.to ToctuefltnmediotemnUrh», 70.T
lemoralocujiarumlndarumy i94'7 Toci pbtlojophicty ^3'H
Ftrmenti vU potens eif m agendo in fer- Foemma nongenerant cumjoemmuy ^2.
mentatum^ ^^i-l Jf
Jermentatio inutilis, qud, ead, 24.15 Foenum humidum angu^o loto conclufum,
in Fermentationt nd qutd rejpiciendftm , sx fe infiammatury <^9-^9 >o
ead.i^ Toetits.quomatricomungatUT, ii.io.ii.
Ferrum mutatur maurumr 1 94' 5 3' 5 J» fhilofophkm vnde nafcatur & vbi, 4 6.
56. quomodo, 195. 10.11. hahetmagne- ■j.%.& i^y.^ji.vrfiniy. 1 ^4
temattraitiuumfuk p^. 16^-7 loliaherbarum&arborum, 17.16. rof^
Ierrum,infula Canariarumy 1451,20 riibe<t, etiam infiutice manmtu.fur-
Ferri fiuflum panderis 100. marcarum r mofu'phuris vuigarts taSa, didban'
apudLurgeamccelitusdecidity 50 tur, 111.45. <>
lertiUtatis terra AegjpttA/ingnhire indi- ^ons efl iiuaflparensjnarut^ 5 4'
ciumy. , z-io anfit tn oper? phtlofopbtcsi f5
Jicusyifi.eiwallegoriacbj/mica, 155.8 phibfopbtcusqucdj. ead.^o^
de Figurarum coelt erUlioni quid fentten ^^iifAbilnvirtutis.^ ead.
dum, 65.2 5-4 Fontesex V'inoni)m rore & pluuut mon-
"Silamentaferictty. i^6.\y.\'^.i^ tium coniingunt, 5|
FtUfu T)ei quod munus ante omnta eUge- femper funt inftriorc locoj quam eTtn'
ritobeundum,&ptrfecerit^ 2.00 pex-monti^^ 3-f-i<^'
tiUtts a pcitre virtutein & vegni h&redita^- eorum origo; &ad. i f
tem promi^am obtmety 7i^-54-55 Formafub-ehiy So. 15..
liUusgenerofiis, S4. 52.55 pofliema perfnior toBt priorls irnpit-
FiliayegisminerttUumr "4 fedtoris denominationem & c^entnra-y
FUmdUis, 10 ^ 214.33^4.
Ilamma ignif per fe non ruBea ,, fsd alba^ efl primipium philofophiio chjniicum ,
i-j.hicidsfltraainfurmpifiorif^ ito. 7 $.6. d^titurfulphur, ibid*
Ilatius color amicatm vifui, 17.21 .cur, in generatione auri . lapidifqm p hitofh'
ibid. fhtcochjimtct quid prdfiet. 78.11. &
Hos Solis. 124. quemexprimat, ead. feqq.
hdioiyopia. qu&que longe antecellit, Formica vnde nafcattir, 1 9*5". 17. 28..
ud. tandem mutatur in dttem , feu mu-
Wlor^Ffi-agrantiam vnde accipidttt, ijf. fcam, 15(4,2.8,251
ji.jj" Formicam effe diUgemis pMrisf^imilias i^
JtuxusUnta^ S1.4 deam^ ^9f^4
Soimi--
I N D E X.
Formiuvtuimmuis ftpeliunt, 195.11. Fulgury 'jfjiJjd^iSij
i^.inqmbufdamregiombusittinufiU' Fulmtnj jj-.ji.tjmd.^i.j^
tam mdgnitudtneexcrtfcunt, t 9 3 . 1 ^. 1 7 Tulmim peculiarii fua venenofitas e/?, qu£ *
magnitudine vnlpium altcubi matores, animaUbMprdter impetftm lethalis exi-
ead.zt.&feqq. fiit, $^'6-7
in Ferntcarum contempUtme qutdam Fumusy^i.albus,vndeyead.vJt.&/^i.i, _,
confenuit, 114.ij.i4.195. 15.2^ eius efficacia^ead 13. i<^ Tobacet^^i.ij
FortunAboniscur plureshommesmagis de- de Fumoalbo fh.h^o^bt^juidfcribant, 42. ,
leilentur,quamintette^(4s,z^.i4.'& ^7
feqq. FumipUrunquenigri, 43.5. cordialitm
Fofitlia terra inlegitimofuovfu bonisma- & bene olemiim cjutd prafimt cordi
ximeannumeranda ftinty 7z.25.24. humano.^z.vemrofi, 73.1
fimplicitermifiafiquuntury^cur,6%. Fumorimtgeneraquoty 42.27-^8
12.15.14. funtV4ria,ji. 16.17. ftne Fumifuga, 4^-17
Mercurio quA^ead. 1 9 .ex Mercurio cem- Furta Mercuriiy vtdt Mercuritu,
pofitaydupliciay ead.i^.eorumabufus
effiiit vt eafint trrttamenta malorum, G.
7z.zt.1z
Flagrantiaflorum vnde, 15) 5 .31.55 /^ Ahricus & 'Beia. 10.16. 1 7. &iJ^6.
Fractionubium,vide,nubes. ^ ij.Beiapreciofior,\o.i%.terram
FratresCadm£i,ii^.ii.fafomiy ead.i^ refert, 10.17
Fraxmus, 150 GabritimSeia, 80.1 f
Fraxinum ferptns omni contentionejugit, Gagates niger, efi gemma furculi philofo •
ifi phici, 157
Frigtditas aqtu in tlementorum coagtila- Galemis, 200. 1 1
tioneceditinftccitatemterra, 16.11 in GaUiaciuitatemaranisdeletam,velfU'
Irigidttast,erra&aqH£, 15.17 gatam, i^4-9
Frigus brumale a^uam in glaciem coagu - in gallis circa t^khaelis fefiamanimal'
lat, 38.10.11 culareperiuntur, 149.55.56
FrigorkfaufaveraquA, 47. 'i-i''i-^'2>^'fe'- GaUnsgallin^, 80.15
cundacatifa, 48. 21. tertia, ead.zB. in- de Gallina &ouo .dubitarunt antiqnt , v-
Aqualnas^vidiyinaqualit/ts. trumprius, 41.55
Fru^iis bis quotannis vbiprAueniant, 211 ^ailinA nonnuuquam abfque gallo pari-
Frultibwprimaatasvixtt, 118.1 r unt, 168
Fulgorfolisin Charace pifceapparett 181. Ganymedes^RegisThrjgiafiltttsdloiur^
10 ptuty 175
I N D E X.
gdrgitm quitt i^j.i^Gljcoi.annalium/eripforyCltatur, 1.7
Gafn montis tncoU contrd bcujlaruma- ^racuUaThejfalifiHlj/rUif&Leniiscen-
^mina Iouiiauxiltum,&StUucidum tralocuftasntttrtti, i9^?5>J^
auium , eoi perimemium , aduentum , ^radus, partescirculiaftronomici, 2 1 .14.
inplorarecoitcliftint, t9^'^l-&feqq' vnusinccelot quanteterr^Jpacio corre"
^therphilofopimcitatur, 78.52.55.^^81 Jpondeatexade, 41.24.25
18.^^94.(^104 Graminavtridia,videVirid.
^eUiucitatur, j^%. 10 Grana:us,gemma, lo^.i.&feq^f,
^eminicalejies, Caftor&ToUuXf 6^. (jrando, rnde, 55.14. quandofiat,^6.^^,
lo.&ii^i^ fitigorisnhemenitafit, ead.16.1^
jgefHmanafcunturefurculo, j^y exvno(Jranoqutnquaginta, i^i. 11. trc-
^emmafufculi philofophici, _ ead. eentas & quadragmta nouem ftipulas
Genealogia Veneris, 88.26 T^roni mijfas, ead. 14. quadnngentay
^enw cum genere iungendum, 110 paucis minus, germina Augufto fmp.
^enera diuerfa nonfacile confociantur , nttjfa, eadi.i^.
227.50 ^ratta *De\ creatorit vnde ex parte agno'
Gemrandimoscommunis, i^^.^6.poten' fcatur, i^6,}^.i6.&\^7.\.^
tiainaptbusadultisy 196.2.5 (jrattanmcitatury 57'i^
Cenerdtionis apumformd, i$£.i.&feqq. ^riUus, 177'^<»
bombjcina£ir£ulus integer, tad.^ 6.& in Qronlandia fol circa folftitium hjher'
^97.i'&ftqq' mmnonoritmy j^%»ii,f^fiqq.
ftrgtmtaltmtmhrum refe^umquidfigni- ^ummi, 45.4
ftcetur, i2o.i6.&feqq. Gurgulio,\^i.^\.vndenafcatur,\96.i7
^nii&ingeniifaly 100.11 Gjari infuU incolasd muribus deletosvtl
^enus Mercuriale, «jf.ii.ii fugatos, ip4.io
^eorgtus (^edrenusy vide Ctdrenus. Gjmnofopbifta in Aethapia coUegiumphi'
^erminanafiunturegemmisy i^j. fur- lofophicumhabuerunty 14J
£ulifhiloJophici,quA, tad.
^efnerusy 182.10 H.
Clacies, 17.18. quid, 47. i. 2. mpus du-
7um,^^.\i.irigorisv4bementiafit.cad. T 'XAhilitatt ad tinSuram rtcipitn-
io.'n.& /^^.i^j.i^.&^j.i.i AA dampradita,quaUa, 97.50
ijlandthusprtfcantMvixtt, 128.10 Haltces, 182.3^
^laucion, herba miranda virtutity 127 folo Halitu viperarum, in fheenicia homh'
iJlaucuspifcator.tad.pifcia,i%l.i4 mspernecari,i^o.^6.&cury 191.1
CUbarumdttritio, i^\.i6 HaUHCtnAtisvifus, fdpio
li H4I0
1 N D E X.
iKiflir, ^«ti, 58 5. einidhyhtrns temp»re Utroiotus^i^.i^.&irn.it.eitarur.j^ix
prdnunctst^tbid.vbijit, eAd.S.j.S Hejiodus, 127.4.
HarmQnin, Mdrtts & Fenerispliapul' Hefferiduvthortr, 117
cberrima, 19. V. 10. nujrtum elocatur Hierapolis,Syri(tvrh, i8'4.4
Cadmo.ibid.ii.Cadmivxory 85 Hierogljphtca iAegypiiQ- Graca. %Z.i6.
Harmoniafonhufy 1J1.7 27.^^ 1^7.14.1;
HAfl*i^ihill$, ■ <^<y. ViliAsdi^a. :^^ Hieroglj/phicdliterdiy i6c.z
/lcbenus,if0.tnfolalndia,crefctty ihtd. Hieronymusnmtuus; i^.io
Hibenum Htgrum, 155.1 Hipparchiftelldy 59
HebrAiy 180.18 Hippocratesy 200.^2
Hedera; ^i.&i^^- \ i &feqq. Htppophouas^ vel,H^pophetas herba ma.-
Helenavnacum Polluce ex vno ouo editay gtca, 141. rj
11^.^1,11. (pectat adihj?'r-t!a, 6^.11.11 Hippopotamiy 182.51
Hehns,medie&Ui\njma, 123 Hirundines marirusy j8f.i
Helenium inlenatiiytad.cuius iolorrs,ibi. Hiftoria animahum mtitia vndt obfcH^
HeUotropta.ii /^. Latinequomodo & cur rataiij^ ^.ic. ii.eiusvfus, edd.i6.&^
itadt^a, 115 feqq.
Hemicycltduo, circuft generatioms bom- HtJpaniaftugumfertiliSy ^J^-J?
ijcinay ic>7. 11. 12.13 tnHtJpaniaeiuitatemacuniculisdeletarn^
Heinrici^^ruciiSph<tra.y 8.i3 icj^.ro.n
Herbariumy^ ii^.u.&fecjq. HtftoricaChaUdica,j. de Salomom&'
Herba quaienas in hoc opere coiftderen- Regina,SabayVbiinfacris Bibltis doce^-
tur y ii^.<).\o. magtca apudamiquoi tur, 2.12. ij;
qua comemorentur, & quid ipfts- tnbtt- Hiftori^ de Aqtdta apphcatio, vtde, Aquila,
endit, 141. occulta proprietattsinfuper- Vijhriam Ci hnicorum in pUrtfque claudi-
fttt'tonemagicamultareperiuntur,\^o iare^ 6^
Hercules, (^3.18. tntegrumaHnum cutur- ctrca \nftoriam animalium fapientes om^
rity antequam ceruam Diana defatiga- nium (Ctatum eccupatiyi 5 6. i ^.curyihiS^
ret atqm comprehenderet, ead.ty. 16, m Wftifrta ontfn.mem braprdtetpua er fri"
apruminfrjmantho.iy^rcadiamon- mojitniayqua, loyp &feqq,
teynatum,percuiity 1^2.54.". (3argi- m HiJloriaammaHformicarum,nmltave-
tiuminterftcity j6j »iuntconftderanda,rationijcituperne'
Mermaphroditusy 79 • i ci ceffarta, & imitatione dtgniftma , 1 5; y»^
Htrmts Aegjptiusy quis, 1 58. 3 6. eitatury 20.21
19.34.^^3.9.32. 6^78.21. ^^137.18. HpHerii cojnmentat'^ 189.30
C^i^o.if. &i6Z'iy&ijui.Q,& Uomaginmt 215
%Vj>6 Uomi"
I N D E X.
ifmerw^' i^i.p.&zo^.^^ Hmorumvfust iad.
J/omeammdmfuamratmalemexvianu JF/oJpttiumabfquehoJpite, 51
*Dti accipit, 7 10. 11. cur animal di- Humidttas aeris in coagulatione elemen-
^ui, u^. ii.i^.&fei^^. dr 215. if.i^. Jorum cedtt in fitgidttmm aqua, 16,
4ur A Logtiis amjnal rattouale dtfcri- ii.iz
hatur, zj ^.cf^jo . pAruus&imaltdnsy Humiditof aqua f^aeris, 13,18.15,
fed ratiompraditus, 157. 4. yinermis, lurnrts, ^j^6.&^%,i.^feqq.
xurnafiatm ntdui& tmbecilUscorpo- de Hjacimho quid, iii. fabuUinuolU'
re,eadi\.pYiidennJfimumantmaUHr crum^ead. eiusexplisatuf, eaL
duatHr, ead.iy.paruHs uiundm, 200. Hyadesimbrtfer&, 13 3 .k
j) .quatuorfimhHsfeu capacitatibus con- Hj&nafemm alternatim mntct & mitu-
Jldt, zoi.iy.zo. abfquebonovtilid- ram, 166.1J
uiltterjepultus, iiy.curruperaeravo- Hydra, 7314.5^
Urenequit,\i^. etus Jints Tbeologicus, Hydrargjrum, 71.18. 29. jo
nj.anatomia, 158.10 Hydropui lapillo quo itdmoto curenturi
Homimlapfoinborto qttaacciderint^ vide /85.5 1.32
Hgrtus. Hyemis inaqualitds, 48.2$
Hominem reuera non eJJe animal, 214. Hygrophoenix pifcts, 1 75.^.7.14. vhi de-
iz.&Jeqq.&zif.i.&fitqq. gat,ibid. eius defiriptio, ibid,
Homine nthil dignius, quamex humanis HypothefesaJironomicdquAdamrefutan-
diuinametirt. 104 tur, if.ij;
Jlomines multi, cur vtreJint1)omines,i" Hyramus,7rinceps Tyri fagacisftmus, 3.
gnorant, 212.2021.23.24. 28. cur eo temp4>re ,quo Regtna Sahit
^luresfortumhonabonisinteUe&uscut Hierojolymiserat, & ipje eofetontuU"
prdferant, ii^.i4..& feqq. r'ttt€ad.i2.&feqq.
lSori£ ^meridiand dJlatecurloTtge calidie'
resfint,quammatutin&,quamvisfitu I.
^demd.meriditdiclinateone,&Solin -
iis iquales radiorumrtpercujfionis an- JAfon, 6z.^^.ideamedici perfefii^ 70,
gulosfaciat, 49 J- 8
Horizon oppofitus apud Antipodat, 44.1 8 Ibis cur ab (iy£gypttii cults, 173 .27,
iHHortobominilapfoqudaccidtrmtii^u z^.anchymicaquoquefitt 173 15»
3f.3(7 eiusdefcriptio, ibid.ic). Uedicinaadit"
Horti Adonidis, 117. ty^fcinoi, ui. ilamentumquomodocontuUrit^ tbidi
H(^ertdum,ead. Semirmidisin A^y- iSlus Scorpii, quo rmediofanetur , i4dt
napenfilet^ ead. Scorpius,
^ li 2 Jgnts
I N D E X,
)g»fer, f.]')'& 14. i Ji5^ J f . tft rarum Imperlumfummum cum fenatufeptem r/-
elmentum,i-j.'j. xndefiaty iz.jj. ralt, io;^.ii.& feqq.
titu domicilium vbi.tbid.^^.cur,'ibici, Imperium Macedonicum & '^omanum
jj.j^. in quoUbet elemento Utety 68. in Ajiam (^Jfricam longe Uteque do-
i-y.anajfcribanturcalo,an vero terra, minium extulerunt, Tirficum & Af
11.^0. wterrahojpitiuminuentens,!^. JyriumnonitideminEuropam, iif
ii.2i.qutefcit,ii.i.&feqq.quomodo, Impietasmagna, 52.^4.55.56
cum communiter ccelo proxtma eius re- Initium generationis & regenerationis ho^
gto conftituatury ead. 5. dat colorem ru- minum in Ajia, ii^.i.&feqq.
beuminterra, 18.1. tranjit in Inaqualttafhjmis, 4.8.15
Merem tenuiorem , 14. 20. interravi- fat magna friAqualitatis fr'^oris locorum
fceribtiivndeproueniat, 6S.i$.z6.quO' verfus ertum & occafum folis fitorum,
modo e ihalybeaut Upidibm extunda' fub eadempoli eleuatione, cauja quajit,
tur fiue excutiatur, 68.2122.23. phi- cum partes occidua magis caleant , ^
lofophicHs quid, 1 32. 14. q/ealis, 146. eoarigeant, ^9i.&feqq>
^.&feqq. quomodoadhareat terra.in Inanitio aqualis injiccis & torridis locit
opere fhilofophtcOi i y. 5 5 . 5 4. non vrens, circa Oceanum, 4 f- ' ^
%\.yinnaturalis,^%.r. praternatu- fncendia, 52.51
ram,ead.4. SaUmandra phtlofophica Incommotus igne, 81.36
cibus & nutrimentum, 15) 0.14 Imrementumfegetum ex 1>ei benediitio'
Jgnis & 7 erra quidjint : an Coelum , an ne, 151.20
vero Terra, i ^.penult . fndiuidua vnius Jpeeief : etiamft funtftmi'
fgnis fubttrranei cum terra amicitia con- lima, tamenmn funt idem, 201.54.
firmatur a Sole ,boceft, augetur, 6^ . fedftnguU dftngulis differunt, 20 2 . 2 r*
1^.10. fiamma,videfiamm4. tranf- 22
mutatioinaerem, 13.12 Indiarumfertilitas, 222-5 J*
Jgnefenftfs&motmnonacceditluto, 99. Indi fumifuga, 42
51 fndorumfapientioresquo viuant, 147.25
Jgneschjmicorumquatuor, 21^.1.2 fneiUmundi,vacuMm, 4^«^f
lUuminationemlunafieriaJole,^i.zi.& InhMitasmaterialuna, 25.35
(teUarum omntum, ibid. InfeHa an vnquam nocuerint mortali'
txlmapneduorum ( patris C^ matru) po- hus, 195.19. quaefoUputrcfudioneo'
teftfieri tertia, 2 o 2. 5 6 riantur, 197.16. &feqii quidad me-
fmaginandi vit in mulmtvaldc fotins in dicinam aurigeno conferant, 1 9 4 . f 0 •
heftiisobtufior, 202.55 eumvfus, icfi.^6.& ic)iJ.& feqq.
Imbtr, J5.56 Infitfo, 155.32.^154.1-2. 5.^22^
InftrU'
I N D E X.
InpttmentmthferUMtdriunty 61.6 IridemphilofephtquidiicMtl 54.30
Infula inoceanofit£ minus bjtmt rtgent, IriitsduA veltrtscunUiqu4nd9VtfaHturi
dra(iateminusc4lenty&cur, 49 f7
Intelligereya£liopropriaanima» 111.28 ifaacphilofophusp 7f.}}
Intelle^tis quid, ead.xfi2.quomodonon ifts dea, Aegyptique Regina, 175.17.18.
fiitmediisorgantcity&nihilominmjpe- Aegyptiorum leges a Mercuno acce-
iies inteUigibilis fiatuantur y xo^.vo- ptaspopulopromulgauit, i^^.^.^.iur
Itintati iun^us cogi nequit, 20 6.z^. Aegj/ptios db Oxyrtngis abfimere tujfe-
fer accidens kditur iimpeditur iVelde- nr^igo.i.j. inphihfopbiaquidfigntjf-
prauatur, non in ejfentta ,fed in opera - «r, 160.3.4
tioney 107. 10. &feqq. ab intelU£lu in Islandiafolcircafolfiitium hrumalenon
nofiroquomodotnteUigipo/J7t, 110.4. oritur, ^Z.u.&feqq.
pd//tuus y 10 6.1. eiusojictum» ihid. Italia^terra tirrarumomnifimalumnay
InteUeilMohieHai 215. z6 151. 55.54
nihilejfe infnteUe^Uy quodnonprius fue- luliusCafar, ^97'9
ritinfettfu, 207.35 lumentaherbiuoracicura, i<^i-J5
InteruaUumterraaltis&frigiiumontibus lunoy quibufdam efiaer, de^ioribusau-
praoicupatttm, 49 temlunaphilofophica, f7
lnuolucrumfahUieHyacinthOiiiz.eius lupiter, 131, 6. m aquiU formam muta-
explicatio, ead. tus, 17^.11.11. peUicesmHltasfecutus
fo,filiaInachi, 170.11 vmVenerip(^erc\t,^^.^i..^.acfum-
S.loanniBdptifiAcihusgratuslocufiafue' fit tauriformm, 65.4. &Europam
runt, 194 rapuity i<j0.2t.ii. LedaminCygni
Ieain:sdeAquinocitatur, 84.8.^ forma comprejf/ffe dicitur» 171.9.10.
IedocusGreuerus,philofiphffs, 130 multorumfiliorumpater, lo^
lfhtgenia,filia Agamemnonis vnicdy 114 lupiterpro ny^mphitryone, 202.4
liris, 36.10. II. quando contingat, ^f. lupiterafirologisplaneta beneuolus, 6$. ^6,
qua proportiont,^6. fintentia huius {refpedufieUarumfixarum) paulomx'
rmtasprohatur^ ^j.i-i-i- magna illay mm paralaxin (htf Saturno, 60.^6
quA inliar arcus ccek ofienfa cernitury tn opere philofophico & coelo magni
' quidfity&quomodofiat, ^f.^.io.Iu» mundiSaturnoproxtmusy^^.philofo'
tionis nuncia anttquis poetis cur dica- phico Cbymicus,26.i4.if.atibi vhiquc
tur, 5 7 . anfit in opere phibfophtco, 5 4 maximus, inttr metaUa vilifitmus, 8 6.
Irisltliijpecies, 121 ii.& feqq.
Iridiscolores, 54.5T. &feqq. yndty tumfol lupiter&luno quomodoforores & coniU'
nuUosbabeat, 5; ges, $7.iZ.&B6.zo
it 5 loui
I N D
iout cM totpeMtcts AJ^cribantur, 8 6.1^
Joutm iratum mutere fulmttta &teU poe-
tdprlfcijinxiruuty fi.zi
IttfiwM, ^
luuenalU citatury 14S.11.11
^ luuencocafo&ptttrefado vermtculos gt-
gnt , qui tn examina apum tranjeAnt,
1^6.10.11
IL,
LAhorfruflraneus, t 1 9.15
'Lahoruvtilitasy 1^5.9.10.11
Lac, 17.18; virgtnk, 54-^
Laceddimomi cur tnapptdis abftjue murU &
vaUii , ^«4»! in munitis babittire ma-
luerint^ ff7-9-&fil^'
LmntfmM^ 114.16.17
i» lacu Veneris, qui eft Hierapoit Syridy
quid mtrandum euentre feleatj, 1 8 4,
4.5.6
Ladon amnis Arcaii&, i^ 1. i^
Lalaps^ canis cosUfiis., chymkus, 65. 1 7 .
£^167.54
Lam,Oedtpipater,piebeifu. tz.j
la/Undotmttan, 184.1
LatnpAifineoko^ 105
Larnp.trapifciivnde nomen trahat. j8r.
15
lana arietis Fbrjxdii quo colore tiHctayijS
19
L^punon iafu, 111.18.19. vndegenert-
tur, 175» 21.21. i« capttiilis notm poH
coagidationem, 99. Anaxagor&ioelitus
delapfusj 28. jj.d^ ^o.zo.ArgenttJhuSy
169.17 'f*t^^^^»^^y 2.8.;5.54'C^5r'
E X.
5-0.$ I . inwomentoinnubibus tcgitfir,
51,15. eftf£xnubium,eAd. iS.eiuscau-
fty jl.zj.^.iD.ii. Laz.uiiy 10 6.1.^
feqq. etusioior quomodo } fua mintrte,
^xtrahatur, ud.iy& feqq.
Laptdesmineraltsduplices, 71.10
Lapis ^iiofaphicus cur iapis dtcatUTy i o 8.
curApis, tbtd.mairem habet virginem,
171.27.28. &patremyquinonconcu-
btuty tbid. nan fit ex Merctnio crudo^
rj^.i^.hdbetomniainfemminayom-
ttiumqucrerumfimiiitudtnesy 108.2 2.
quomodo vegetety 22^51. cum lapisfit
tx mineraiibus, qutbtn vegetatiua vis
a/Jcrihtnequitytz^. quomodo animait
ftty .2 1 5 . 5 1 .c^ 2 1 5*. quomodo nnncraiey
ibtd.curmimr4iedtcatur,tbid.(jr 124.
^. intolerabtitm fibi ulonm ftntiret^
fiifipiufitahumeciaretury 40.25.26^
quomodo afitmiietur traBatiom circd
x.ttesy 157. cuiitbet antepedesproit iittSy
13 1.4. qua condtttcne, tbid. tinHurt,
proximus , quis, lo^.vlt.&iof.i.
ve^etabiiis crefcertdicttur , n 8. «wj
■antma, lo-j . generatto, j^.itjnateriat
8*5. Cttiiwyjf. 97. 29.50. mmenpro"
prium,\o%.paterquii.,ead. autu quis,
ead.tfitor, ead.ptdceptor. ead. partus
facilisy 177.14. vfuifiue virtusy 52. 10.
&feqq.
L^ptdis tHu purpttra fanguintm practpue
reddit.&quid bocfigmfiiety 177.-2.1,
22.^I79.«.9
Lapidt phiiofopimo aninftt virtusyegetati'
ua, ii^
LapidumcottgeiAtmnnukihus, 50
Lapt'
I N t> E X.
X^f^ficdntttvify i66.i^ le9*temignibwttrrtfierf, f4l
in Lapponia p4rubt4s extremif fol cvrca fal Leones varios phihfophi agnofcunty 16^,
Jiitium hji>ernum non orttur, 48.11. 19
& feqq. Leopardus vnie nafcatur, 1 ^<^
Lapfiunofitriincmmoda, iot.ii.i^. LeontBpoluvrbi. i?4i9
&feqq. Leonttnp, Gppidi SicHid, campi ex vno tri-
lAfgttorvndeagn^fcenim, 104 ticigrano 1 00. fiipuUsdederty ijf»
Latace herba X Perfarum T^^e Legatis in i 4' 2 f
qttemvfumdarifolita, 141.20.z1 LextaUonis, 1605534
Lateresinfurnoiohi, fi.ii Lthravmiquantum^iritHth^heat, jjS
Latona^ ApolUnis & T^iana mater, 90. Ltlium eonuaUium, ni.51.
25?. 151. 6. communis , mn efl Latom interjpinas, thid"
■ philofopborumyCi,^.i'j.i2;eiHsfabuUy Liliumanconwniatphihfophia, iii»
55.30 16.27.50
Latuspomicutufqusfoli meridiam exptr- Lilioruw ort^a eum fxtm phibfopJnci or-
Jittm.,rubefcity 115.26.27 tuccnfmur, 111.5^.56.5 122.1 2.
Lauridefiriptio, 145, jpectes imer fe differentesy 127. 55»
La.xatiHavi6,videZ/is. &fi<]'}'
leana parit etiofn ex HjmA caktt , vnde Litertthierogljphiea , videHieregt
adhuc aliajp:cies exontur, \6G.\6 Lho motiua vit anima non potefijieri ante
Le£iustun£y i,9?2 afipetitiuamy 204.55.56
inLemnOyinfulay Vukantim pt-tifimum Locujh quJoufdam populisnoxiAy 195«
habitare cuv antiqui poetJi finxerint, 3 2 i« lndi<st ternurn ped"m longittidim»
70. j 194.^.6, Panhis&S.IoanmL^iptifi^
LemmaterrdmineraliSjmedica, yi.i^. inctbogrataythid. mAr;v-2, iS2.5^
10 LocuJUrum Indarum crnra c^ femora
Leodquibufdamperpetua quartanatabo- ferrarunivfumprs.heredifHtury 194^7
rareaJJirmatury^^.^.antmofus^i^y.Z aLoctfjHs eiuitatsm in .^j^ica deletam
leoab Herculeoccifus. 25^10,11. i2> autfugatam, 154.8.9
fytheronaus fsu "jSljme^tts , chjmicns loligo,pifcis, 18 1. iz
eJt,6^.i}.T^.i^.i6.&\4i,&\6}.i6. Loltum, '95-^
ly.quomodoinjyluam tUitnt peruene- Lotideferiptiay »47-15
rit, 142 Lucanwcitatur, 19 '-3
Leo vii idis, 4 2. eius pili mutantur in eolo- Lttcernay pifcis, 1 8 1 . 1 1
rem ruhtim, 41 Lmus Martis , tn quo i^etA , folis filtus,
lAomnfinefjltia, &1.5 vellmaummfuf^endtt, 14^
I N D E X.
IjuJtiusphilbfophm, $1.11. dequintdejfen- 7,uptis & cavUquo dijfir4nr, KT^.rj
ri<«, 8i.z^.50.. citsturi loj.dnoS. Lupi^anmniagifienejicead.io.deuor^r'
&i6^.Zj.&i6j regemjjueleone/euarietem.^^^.-y.^.j
LmaSolis.ideJi,Ofmdis,vx9rf 159.1(3 Lufum quidam canem fyluefrm exifli-
LumenSolis, 6.31 mam, 164.15
LumenommdScle, 20.5 LHfusartU&natmd, 10 1. 15^1
LunaoninelumenaSoleaccipitmutuo,^o Lufut fapientity ix-j^
ommum Wixximatn pArallitxindat,6i. LycopeUs ztbs, 184.29
1. ab-ajlrologts Immjrum oiommafia,- Lj/mira,fonsLyii£, 184.3
tuitur, 661.1. vocatffr pLuitay iif deLynce, j66.ii.zy
Lunaphdofophicajio.Z.c). opacum cor^ Ljncunus^ lapispreciofus & ndniulta rti-
pushabet, &crefcUi4t comiariomottt lU^ ihid.
tnotui LuKjt codejlis , ^i.i^.^o. eius LyraOrphei:,. ^j.iS*
ratiofiuemddm, ibidjeqq. nQmfiar^
gfntumcommuner 5?8 M.
Lun&corpm effe ab vna parte opacum , aly
4ltera luminofum, ^i.i^j. illunnnatio- 'X Tsy^acha %egii Af& mater, 1 80.15
nemfieria Sole^^z^ii. iectus inopere ^^-^MacuUreuerainLunanu.Ux jo,i
philofophico,i9.^i.macuUrum cauf^ Maculasejfein Lunaphilofopbica, 20.1C.
i^.zc). mtiCfilat effe heterogmeas ,fi m u.vnd€,eaii.\z.earum caufa.-ead. ii.\i.
Mm/?.i«f, 59. proprietas &calor 7-n MagelUnm^y 100.1.4.5.5
Dadjioconcha.apparet,i^i.^,.no8ur- Magifieriumphilofophicumt i^.6.j.&
niradti, dim valdcfriget, manifcfie 74.30.^^75.33.^^81.22. zndefat,
peregrinan^A, nl dorrniemi nocei.t ho' 171. i-j
mini,^^. ^jo.^i. jputum, 21j.z1.11. znMagJIiriomagno opusartijicis, 88".
vires, 69 . 3 5 . c^ Jeqq. edtpfis quanda 55.3 6
contin^at, ji.54.35 Magi, i^i.z6
Lunamterramfuocircuiturejpicire, 25 deMagiaopiniones^diuerfifsimd, 140. 5.1
tuLuna cnr non alia corpora parttcularia in Magnis & voluijfefatefi', 104
videanmr, 52 Magnanimitas tncredtbili-s & humdnam
lun&duA jel tres curaitquAndo vifantur, imbecillitatem penefuperAns, 1 oo.f.6,
57 Magnejid c»rpus in aquam itquefaclum»
berbaLnmria^^^.i.i.LuUiopiantaamA' 41. 5
biiis, 11 ^. & menjiruum mtneraie , Magn^Jiamabiuiteaquadulci, 41-25
(ad. vBcrefcat, ead. Magnefn contra iocujias ordim miiitari ad
lupHipifcisbisparitannoy iB$.f beilumexiutruntt 194-2.5
magni-'
l N D
MdgfMudoftHsy vidcy Scl.
Maluayqudlislnrba, iij.6
MdmnMTum miilu brlum tepor, i <, 7
Adanes du* prmipta iautcem cotttrdria
pofit, i9i.',o
2d4n^omumttaturt, 117.16.27
Jdamuamtsdtatur, ihS.io.ii
Marcajitd, 79.1
Aianion duo princip Iz inuicem cotrti uria
pofuit. i^i.jo
MareanJitinoperi^btiefoph'.iOt f^.
phtlofopbuumfceiiiinAeJlf ead.
etioinrubrum diuiur, ijG.t
Maria, 131.18
Marttus mulitrisy i o.i 6
Afarmaritts htrha magica, 14 t .j 2 .
quandoeavftmagi, r-^rf.i^j^
Marmor, aihum a eoque luciium y nec ta-
nienrarunt,feddenjumiorptiS(ily 17.
10.11. u.'7
^^€aro poeta, \r^\.i6
Mars^ 7^. • ^.iiger}s.,\p.j.babuitjuoslU'
(osapitdpeetas, 141. ajl^clogisplaneta
ni4let{olus,6^,j^. interdum oitinfe-
yiory 6. 1 6.17. rejpe^uJliUarumJixa-
Utm maioremparalUxm dat loue^ 60.
55. creditur diminuerefrtgus, 48.29.
5.0
t.^ars & VeuHS a Vukanoligati, 1 9 .
21.25
Mars.,louisfilius an non viiu (k (^ful-
phur jixum rubeum m phabut, 8 5*
qtiomodo ad fibiofoi^ham ihymicam
penmeai, ead. Menunum indHfit CJtr-
ceri, (dd.
MartuiUscitaturt »77H'J5-3<^
E X.
Mares cumfminis quivtl qumodo gt»
nertnty ^^j^
Mafculi nongenerant cum mafculis, ibid,
MaJJa trtttciajibfftmth acida reddtt^r^
ttott ab aliena., aut diuerfa. 5 4
Mater, 11.36 mortalts ajilio immortali,
in vtero etus exijlentta morte quin reuo»
ceturmvitam, ^j
Mattr ddhuc virgo, 1^6.6
Mater vtrge , & pater, qui non c^ncubuit,
^<ttttrjibt filM, nurus , frcrus & auU,
Si.^.io
M^tem fri'llra prapardtftr ^ excolitur^
vbidujifmna&arcbetypus, 1^6*
18 19
Materia ingeniis docilthuj propofita excu-
tienda, lof. 12. 15.14
-alura, <ad.i<).f^feqq,
Materia crapor quandopir foUm attraha-
tur^ 3^.19. 10
mkans inftarjl Hi, & de (oeloddabt v'f
fa,quAC^qualis.
tJ^ateriapbthfopbica, 108.11.12.17.
&feqq.&l^i.ZO.&lj^^.^.(^f(qq^
&i6i.tZ.&f:qq.
hdbetomnia in fe nomina , mraumquc
nrumfimiU tu itnes, 108,12.
cur vultur duatur, 17r.a11.2j.z4.
prinaptumpbilofopbicum, 75 ^
duttur Mm urtusy ibid.
Mdteria defiidandi in fuam cucurbitam
tmmiffio natura'is, 7 o z6.&feqq,
m cuntis injiar ftilU cafus ^ g,
eamalquandoreperm tn camptSy 58.
2j.2(>
Kk^ txM4-
I N D E X.
'i^Mdterk, qunndo&quomotkfiatfor' Min£,plfces,coloremmutAnti 185.^.5^
m4y 1^61^ MettdUyherbdma^icay i^i.tJ
Matttritasmineralium, 71.11 Menjiruum mulierit, licet vilt hahtatur,
Medea, loBlo.^i.&feqq^ velut excrementum e corpore txpttten-
Mederimalii&morhfthoimnumhoneftm dum, tamtn hommis ^otijrtma caufa
(Sf, quam cuftditatihus fuis indulgere, materialis exifitt, 46. mimraU. 114
200.18.1^.20.21 t^ercmimy^j^.^A.&cj^Ai.CyUtniuSy
^Sl€edicammtum e piperiSy 1 8 8.27.2S 1^6. Deorttm nunciti^,curgeminos fer'
Medicina narcoticay 1 8^. 15. 1 C.reforma- pentes alttrnatim fihi tmpUcitos in ca^
ta^fomntwn, '76.it dmeo fua geflet, idf.\f.i(S.ij.ii.&
Mtdicint aurifi(£ gemrationh imago pcr- feqq. curlanas Phrjxaiarietia dtauraf^
feilifiima, 1^6.4.^ fedicatur,ij2^,i^.io.et(f9 imperiumy
Mediaofficiumy lo^.i^.^fiqq, potentia&fadayj^.^i.^^.furtayCf^^
Medici neoterici, ' yy.ij.&fiqq, ii.aftrologisplaneta ambigHmy66.i.
nbfque Medio duo contraria non cominen- philofophicochjmicus quis,jf.$j.^t6j
tur, 14.5; J^.&ijcf,ii.artificttningeniofum(i'
MeduUaartft C^ymicaintima , 81.23. gnificat, loB. dicitur materia philofo-
&ftqq. phica.tjf. 6. cur virg^. 9 8 . yftfcfflapio
Medufa caput, 58.21 & Tyionjfo cur ohftetricit oficium prs,-
MeUnLholtxfedtSyVhifit, 22^ fiitertt,\Z6.i.&ftqq.communis^ yr.
in Melancholia virtm retentiua inteUigi- iSz^.io.ptumhi fmmidus &fiigidm,
f «f , 22^ 100. vutgiy quando philofophis vtilif
^Ctle^quidfigntficet, 14 j materia,7C).\jj^.\yvnmptraliumex-
tSHJeteager a matrefita t^lthu exufiiis, trahitur, 95^. ex <L^ntimonio.,\o a vel
1^2.15.14.15 ^SHercurioy\^6.3,^. vtl Saturnoritc
Melihoem&philofophmopponuntur, /5. txtra^m an admittat coagfdationem
^6,&%6.i fuiinaurum,^cf,jc}.zo.(^ftqq.voea'
tJHttijftisvndeficdiifw, 19 f turtxpismintralisy iij»
%J^€embruntprimum quodinantmatibw tJKercurius (^ Sulphurprincipia philofr-
formetur, prafertim vero in bomine, phiacbymica, jf.6
uyz^.&ftqq, MercurimproSofiaVtamhw, zoz
pi7Mtrnbrum^enitatereie^umquidfigni' MitXHrii phitofophtci virtus mufta, qua,
ficetur, vtdi, genitate, 47.16.1 j.aifapropria, qua. Bo.f.^
Memhra pracipua & prtmigenia in hifto- Mercurmm bahere ctntrum Solem, 1 5.
riaemni, loy^z.&feqq. iS.i^.aVulcanoerud/tumy 159.2.$
MemoriafrmAincant, i6y.^6 tnMfnttriumftueommuntmJtuSa^
turni'
I N D E X,
furmHum^ mnpojfe introdud qudiU- t^etamor^bojis in mmahhwexemptdt
tesfuc<u(frcdiiiU^cumej[inttdicolore 1P4. 18.19
ruhio , nifi per 7 inSiurx prme^ioncitj, MetAmorphoJin in anmalibm fingulis An-
lertumeil. 100 tiiscontingerei ^tii.
limmofolo tota resperficitur, ^5.3 3 Metamorphofes in nuUo viuentium maio'
MercuriovulginM imperfclius, ^j.}} nsinuemuntur,quamininf£^fi, i^z.
txMercurionotiJitfulphurauri, 1015.4 34'55
Mtrcuriie fuUcorporihm extradi, non re- Meteera ex eUmentis imperfi^e mixta,
4icienii,^^.}o.qui€ligcfidf,ead.}4.& ^4-'&66.j
feqq- Meteororum caufA generalcs, 54.55.5^
Mircmialii hsrba, cai'ss qualitatU, 1 17.7 Mica panis ^fi in m:l inciderint, inde per
quiiprdfictinopcrephilofiphico, 124 putrefaclionemformicasgenerari, lotf.
Mircurtdle genuSf 55.11.12 214.25
Meridianw, 18 quindenaMilUriaGermanica, 21.2425
Mefenterium, 15S.4 MinerafefevenametaUicaji^S. num
eid Mtffem auream quitprogrejfm ab initio, praferenda metal/isfufisi 1 0^.18. ^
130.1^1 fe^q.item^4.
.fJ^/CeJJium tritkearum & operis philofi • Mineraliavnde&quomodogignantur,ji
phj.i cifUatiOy 15 i.i^.i^.&fiqq. j. i.filis coloreperfufagaudent,crefcunt
«JPKetatia,ji.z^.i^. imde generemur, &augentur,j.i.z. mineraltbm gau<»
ij^.ii.funthonwgeneiy 194.20. dent, 127.20
<(Uimfintfiatur£y ibid. corpora denffi- zJHineraiiumexercitM, zif.forma du-
ma, ex vaporibm compoftta , pbilofopki plex, jo.i^. &j\.i
ajftrunt, 42. i« ignis examine mican- extrammraUa,quaMercuriopmicip%ty
tia,p€rfeda ft.\yi4^.quando collique- mneftquarendametallisfalusyneclapi'
fcant,fi.j. quomoiorttexiqutiint, difubitftum, ^6.1.2
lij.quoufqueretixenda, ead. in Afineralibtis quibufdam effe rudtmtn-
MetaUorumpermj!ta\laexpiAtio,iZ4t.dc- tumtin^ura, loi.zo
jiHm ex metaUfs pitito rrtmdto curari Mifericordia Deigratuita, jne
dibent, 189.11. 12.13. redu^io ,vide, tJHixtura metallica vimfefe propagandi
\Rjdiiciio , tra^andorum & fundm- vndeaccipiat, 04
dorim eaquemmeris fuiseducendorum Mollianonattingunturfufmine, 52,8
fstionem Cadmm primtu apud Phccni- Moljanadchymiam pirtineat, 1 16
(esdocuit. 72.54.35.3^ MolyphHofophictm,lid^huraty^ercurio
Mitamorphofispofitbilior in metaUis.quam p hilofiphico feu mimralifiue metaUtco >
fnanimaltbm, 15)4.20 folutuw, 127.2
^k, i Mona-
I N D E X.
MondtchafiHui, 7^.18, mdyCdd. anetidmfit inoptre phito/9^
MomednkloijuacftU, ijf phic0, j6i.if.&jf(q'
Monoceros cur cornu fuutn priusaquis im ■ Mundmma^nwy ^f.^f.&si^. dicitura-
merg4t,quambibaty \6y anxnartc iammmdmmaiort lo.i^.if.&U'
cbjmi^ajity 165.1. & fol pbilofophicm» ii. i i.c^ii.y.ii. & i j.j.ij.i^. & 1 f.
ibtd. ji.C^i6.54.e$-i .i«).(^27.?i.d28.
ftrM.Qnfh^ Echiin£y Ty^lxynit ^ earum^ , non apmtlatur tn ommhui mimn
progtntei q-iid fnteili^.ttur., 187.1 j Wft» /a , Itiet ntimr tn quttufdam ma-
MotL poo.ft4idiorttm ambttu, 1 c^^.2^.i6 i9riappiAudatij6. quo fine adeo tfiHn-
Montes funt cubilta natura fukertan:d. , duipiltu , 156 ic^r& f^qq>
802,425 tJM^undasparutu,ho)tio, 100,9
Monteslttmvbijtti 222 i^undA^cttatttr., 178.15;
Monutnentutn homittibtis inHdk&ne po- Mundu4inucr'us, 11. 1.. mettdhcus.,i\'j. i.
fittm, §8 8 eiuifol.ead.^.yC. phik[of>htm.,^.ix
Mora ardtri herba,. 5^.6 Mundi mtufque , magnt & partti, rtjpe-
Morinusy. ^1.27. 5255. {lusquisjity ii^
citatuTy 105.1^.^^146.4 Murma, 181.35
^JHors.mtnbiforory H7 M.Hre!x,ptfiiimar\nus.-i'jj.ii.quid.hlc>r
tJ^fQr/itsrahidicaniiyquofanetur, 185»,. fo}>h'-idn'jfiatujint, 178.1.6
4 .5 cJlturiu laiis iatinHiink^j i .11. exttitoU
^J^ofesante Pharaonem diuitro modo ta- fitfd, 5S, 1 5 . 1 4,
pides cxlitus deduxtt, ^o . (itatury 6.4 MureseNtttiitnotttag^i-acopianafidtcun'
tJ^ora^. I46.25^ ^a?". 210.18^
demoroarhorey « ^j^C AMuribHs '^jarimfuUincda^^deUto&vet
<tJ^otusvndecaufentury ifS 8 fi<gatos, 154.10.
^J^otioclementorumotnniumy 119 M«/i, ij(J
%SriotustnauridmicantisinfljirfitlU,& Mufcay zo^.i^.&feqq.
d)icceloelectderevifayVndt:nctptat,&\n Mufc£ tnaiHfcuUvndit^fcantur,- lyi^
quoitrminetur^f^i.^i.^i.naturaliinu- 29. jo
biumtVideyl^ibes. operationumrui' tJ^ufioui.f, ^^
proiusy 3817.18 Myrrhta bifculay i^j.i.& feqq.
Motm vafoxittxceUtntiorvaponaqua.^x. Myvu iur Veneriftcpdy 14 f
16 Mjftcriaeotijidcrationtdigntfmaf 224..
^yifulitrcuUcoronxriXi rzo» &feqqr
Mu^46terannoparit, if^.6 N.
Mfdmvnderu^catuf, 161 .31. quafeani- ^S^ApettusinlegitimofuovfubonuSy^^n.
I N D E X.
NdrciffHSj^yipiidmyflerHCbymiciba' '^igyonigrlorniiheSy ^^n
btat, iii.vlt.iiil&feqq. 'Ntgrierhubtumcobrqtiid denotef, 5^.?5
!I^rcoticdfulphur(a, iSt.6 Ntgredopopulorf^mAJricdanetidmconue'
iS^dresbominumobeftnimifyibijioi.i^ niatoperipklofophicOf zii
2\(aruaLiuonfa, 79.7 NigritArii fluuius invethiopia,zjy.}^,^6
^^tiuitas certarum perfonarum, vidd Ndui Aegyptifiniiiui, 217.35^6. curm
Sre^ioflgurarum ceelu maiorimundopotius aenm.^qia.aquam
!2\^tura a vacuo abherret, 4 4 2 f . 1 6. rffirat/{^?Mu mimris,feu acru at. ra-
ijuomodonit^iturpurgarenubrsy ^wiy- Sionis tn pe^ore,iioio. stusdn^ris
quomodocoloresproiucatyid.y.&feiiq. philofophictorigo. lii
humores excrememttws euacuare cona • 7\rttrurn,fai minnali', 71.12
tur^\i^.\6.\j.\%. quomo oinkomine, '2\j:rof(ai, Nili ptngucdini (oniunclai
ead.i^ .incan:,'eai.io . tn itrhonb.cad. iio.^i
20.21. mttaUica inmul:uvtgc'talj}lt N'^.\ij.iy.vfide^^yj^,fyigorisvtJyemen'
(orrefpondet, 155 tuft, 46.26.29
Natur&pe)ficidt,hArmonia.io%.\-j.&fiq. pcrNiues qt^idiu perfgrimntuT, fmtunt
prefunditas plumbeo ingmio inJAguri dolcreso.ubium, i; .•.f.cur,U'ii.zo.
nequit, laoz/.iS, quomod&f^ptr, lui^.i^
ibid vy^y ijj.^ ^'^loA-.huprrinascolMiijfivrmai, j^jyi^ i6
Natura&artiilufaSy loi ]S}ociuacur?alldii^ia(iUfifftmetur,'sjo.^
N*tura ipfiuqHe opsribus m nbushim.s- 20 &f(jq,
nnmhimaiusy 104 NocJi-as Athenas mtttsre y prouerhiumy
^Nfjtrix^^c) 2 y.\2 i^.lo.pWofoi hnm, 1 70-3f
ead.^i.c^feqq. T^t^vrbsy i
T^maa fylua, 141. 1««^ dkata. ead. Tlomma & ominaJiJerum {ce'o certisque
7\[yoti rtci mtdi. i, vide, tJMedtci, eiusftcUis.a quibus prmvm inma, 6 4.
2Y>pf«?l>«, 1 j6 28.20 jr
2^ero C£f.,r aure- ntipifcatas efl;i2t J}. in l^ruu gia partioifs extremufolcirca
Nexuseternis vtnculisiu vnomodoy i}^ flfiitiunt hybermm n(>*torit.:r,^B.iz.
^^anor, i 'Nouum, j9 "^^
Nigercolo r,imficcr>trahitxift>myiy.i. '2\(ouareantiqua» 77.22.13
2t. efi poiiuscolorumpri^atio.qtiam 'TSljouaSmbla, ^.ic).& ^^,Vy\j^
fiecin, jf ^ftbes,. l%.io.&feqq.&^^.i.&feqq.
infra l^tgrum colorem nWnl minus iolo- nigro nigrior, i^. Ji • partm refolmur
tatumreperitur, ead. inaquam, partmdifcutiturmaerimy
a Ni^r» cebre ad alhm per intermdios 40.1.5 . f . rejbluta fitpluuia, ead. 6.
jprmthtur^ i> Ki^ i N«t«
I N D E X.
j^htsttt epere philofiphicg ejl interfres OculMmmagisvide^yqumf^eculum
Solu&Lunt, 40.15.14 z04.21.ij
Nubiscolorj j9.17.18' Oculifalgmes, ly^.i^. humaHiin/iiis
2^uhesferunturinferiorelocomi4i 5f fubie^isfdpedetiptuntur, 20%.
5. 4. per fe ohfmrd yquomodo c&rules> Argt dlunoneincAudAm pauonisindi'
dppdre4nttij.Z7-z^-fuhalb£,priUs, «, 170.14
39.17 Odores cordmli^m & tene olentium qutd
NubiumJraSliointonitrUy fUtriUcom' prAfim cerdihumano, 42»
mentum, ^6, 9. 10. qnando dicatur, Ofitant tnagnt£uropaphilofofhkAytres,
tad.i^.vndi,ibid. motusnaturali^,^^. 20^.6
6. &feqq' OUo Annwonii diM<;tl per affcenfam in
j^uga, 150.1 7{etortaexmtnerapofiputrefa^ionemy
T^minii «mnipotentia vnie agnofcen- qiiidiribiiendum, loi
da, 104 OUa phiofopherumnon funt flmmantia
7\(uptiaprimafronteincefluofa, zzj autcombtiflihilia, 108
Nymph&Diant, fj OltuaVailadt Lur facra,!^^. cur proprit
NjfazArabiavrbs, i%6.ii £hpiica,J4.6.i.^.eiusdefiriptio,i4^.
O. OUofafuntaeria&hume^antia, 108.
penetrantinprofundum, 107
OBelifcumfonere, 64.10 Omni^potentianuminis vnde agmfcenda,
Obie£laintelle^tis, ^115.26.34 lo^.c^iSz.^. 4.^^20 0.5 2
fenfutim, ead.^i Onomis,herba, ^6.6
Obieiloriim reminifcentium rerum mo- OperatioinhominembiUffima, 107.1
uentiummceffitas, 1 f^.jf.}^^ Optrationis in vtroque mde&foU com-
Ohfemaganuscitatur, .4030 paratio, zi6
Obtufiarguti, vtde, Arguti. Operationum motusreciprocus, 38.17.18
OccMfio iuflittienda, ^^^-^9 OpiUof^ergiltanus, 140
Oceani imwenfi aquamnquam glacuri' Opintorecens,ntft fatis conco^a ,mn fa-
get, 49 fiimaffumenda, 77.10.11,
vUra Oceamm £ffe terram hahitahiUm, vulgatachymicorum, '7ytS-&feqq'
qui exflatu renti ex Oceano venientis OpinionumdeM.agtamagnaefidiuerfttas,
dmnaiefepoJfeputantifMlUmtur, 45. 140
i.&feqq. Opptanus, 181.10
\n Oceano magno aquaHs fiteuaporatit, lnflrumentaopticactimdupUcivitro,i6.7
45 .J 4 Opus ApeUea manu digttum, ? 8 .3 4 . ^ 5
Opus
I N D E X.
Opusi>hilofophicumcakre,n6nfiigorefer- filem philofipbicufH indicMuni, eid'
ficicury4€.s o.ii.fineaere non enten- 17.18
datur,iij. annonhominiintotoaut deOfindefahukex&appUcatio. ead.if.
inparte ajjimiletur, xi6.&iij. qua • .&feqq.
tuor rebu! ex homine afmHatur, 227» Ofiii chjmici cardo, 1 11. i
quatuor rebtu intrahominem compara' Ofirea, 182.55
tur, 228 OuemagneUifuihlaiummtermUUfimi-
Operitphilofophici & mejfium triticearum les voces agnofcere, 202.11
coUatio. j^z.i^.&fiqq. Ouidimcitatur.fi.ii.i^.&i^y.p&iCi
Operibm naturalibus Tytus ad quid vta- y.&i^j.i^.&iSj.iH
tur, 5 i. i^'5 o an Ouum, an gaUina primftterit, qUisfilo
OrbU terrenm iam cognitm, quot qui- efipbdofophorumantiqutj/imorum^ 11.
bftfque partibm conftet, ab aquore & 24.15- adeamrefpgnfio circulans,ibtd.
Oceanolimitatls, 20117.18.19 Ouumpbil0jo^htcum,iii'infiwoexciU'
Orbem terrenum re^iori du^u circum dendum, 116
nauigantes quantum temporisad mini - de Ouo gaUinaceo, i ^8 . 7 y. i(J.i 7
mumpofiulent, 114.17.28 Oxyringidefcriptto, i-jc^.i^&fecjq.
Orbescoeloajfcriptiyii^.iyi^.i^. licet re- Oxyringhmpifcem eur Aegyptiiirjtcr ficrx
uera nuUtfint,fedfi£litii, 6.9.17 animalia coluertnt,ead.. zj? .30 . &fiqq
Orfulm citatur. jyS.i6
Orientales e palmt fru^u vinum confici- P.
ttnt, 148.19
Orphew, 1^6 T)iyibulum (fine nutrimintum) ani-
Ortmplanetarumphtlofophicus, 91.3 A malis quomodo in ventre prapare-
Oryx, animalperpetuo fitiens in ey^rabia, tur, 157.5556.^^ 158.1.2
40. 2j 'Palaarborisdefcriptio, I47-12,
Oiprdthngum, '^79-H ^alicifiratres,iS-3^'Vndeprodierintiibid.
Ofiitatioqu9rundampifcium,i2z.iS.ip ^6.eorummater, ibU.
OHris iy^gjptius vini inuentor, ^6. TaUasDeaartis chymica^ 14^.5. «w w-
a Typhone interfe£lm , & nt multas tus e capite iQuis, 8 ^. 2 o . auis no-
partes dtjfe^Hsdtcitur, 159.1.12 clua, 170
inphilofophaqutdfignificet, 1^0.5.4. ^^^Uorrofavnde, iio«3J
tius anima inbouem migrajfe di^a, Pahnadefcriptio, 148.11
j^^.u.M. pudendainl^umabielia 'Panchai£vrbs,Solif4cr0, 174-3^
firapiftibmdeuorata, 180.2 Tanes, ijtf
ferOfiridem factrdotes Ae^yptii fimper Fanifinuemioy 128.12
Tantbe'
I N D E X.
TMHthtn mjicotoris an non etum dU- PcdemvnuincymbdChatonttihdhere^^i |
quMdo mentiofiat in ChjmiA, i ^5 5 o Fedes in aqua cumidi , & Unge matorts , ^
J1.54. qudmfuntyCurvideantur, Sip.io
TantherdiquomodofaascApianty 166 Pigafus^ «^.17.18
Tmherit funt macuU diHerforum colo- ?eUi& Thetidisnupu^ S8.i8;i9
rumt iSSa.i ftr Pellem arietis autouis interdum ttiam
*Paptlio phHofophicM» i^?*** lilferthrjfopceiamconttnensinttUedus
Tapjrtis, 7?-' 8 fuit, 16^
FarsUaxisquid, ^J-l ?elot>Uhu.merus, 11836
V.irnafftmomisduo. 99.J.1 Peloptd.irum regni calamltas vnde origi-
parnc-.dufiUitsJitfibiipfipatervtlvttri- n.mtraxeitr, v6^
iM^ 8%?.^ Pinurar4feinuicemduoeorforainvnol§'
"Parriiidiaprimoa^ecluteterrma, 117 corix>npoffunt, lo^J.jj
Parsat$tocap:tur,autdtitgiti4r, 76.1Q owm.quod prrjkitur^lfwarem bunudi'
Partes extrmt lerporis humaniy omnino tattm fupc^fiuam an:e c^craticnem
firuihs, t'(i hjjet^pcjiaefon/t, 97 3 f
Particulana p€r fenfiem ingrediuntur ax ad Terfehurn honmim exfanguine eilu-
quibHi tn ,ntillsctu fiunt vniu^rfalid, (enuumqutbusopuijit, ioz.14.^
zo7.54.5> &f(qq'
Palfio cur uonfiat ahfqut adtem , 1 64, Tirfcus, .65.1 1
13 Perfta, fo
fajldt ^o^ Peruefiigatio minoris mundi flut vtiUta'
Pajiarumtnnentiop 128. it titco)r.mtmivitaaituUt,ciuamwa:oriSy
Pafitnacanutinj, 177 zoo.ai.ii
Pu[(r.ittinoniQ)Ci'hutt2i.}.i^& 1^6.6 Pejlis, fi.ji
T^auo^tirJtiiiniaitii. 170.10 PeirusdeZaUntocitaturf 10 1.9
Tauuuii ptiVfiitrum u>lor eUgantijjmtu, Phdgor, i8o i^
i-^c,.j4.j5 Phoenomena alia (prater Comctat) obfer-
ntji per rauona colares varios non pirtit- uandi rattOy Ct.M
nituraHnrre^iin-adalhedtnm, 1^9 5 J exTbdnomenis annon quddam adjint 0-
Taufun.as^i.c-i^tur^ 181.36 peri ph.hfo^hict, ead.io
Pedus iu>ii coide lenjuiUd. .vtamnitt dtfii 7 baluSy 1 80 : 4. f 5
natumtft. 2'5 Th.tntafia, 205.16
Pt^tismii.roiofmict'ri^fikaexprtmatt Pbujesdtffertntfs^j vy
zkS.ij T lultppa^Dux Canmina, 1144
Peda%i, equHs AioiiUs» .161.1.2 Tbilofopbia in qmhus occupata^ 1:7.6.7.8
non
I N D E X.
nenadmittitfulphur vtilgm^ ^5 H"3 5 '^bjci^.pifcifcolorem mtttat^ jg^.a
^htlofophk occultA quAfotior c^dtgnior ThylUtnamygddlumverfa, 150. Betnm
parsy ^.ptnult. demtat, i^i-zf
Tbtbfophuscitatur, 57. S.d^ 84.12.15 T^ifcisphtlgfophiciumaseji, 54. nonfim
'Philofophmaturalisojficitim^quody 105. aquay g,r
17 Ptfcesquando&qugmodocoeant, 182.2^.
Thilofophi, u.j.^ ^1.1^,1^6. & 47.10. ^yo.etiamdormiunt, ead.i^. inmici-
&S1.11. &7^.$4.&ii'y.&i:L4.& ttasuittrfeexercentes, 185.9.10.11.
iZ5..d^ii8.i6.d^i32.i8.d^i33.^.,e^ pAgnantisgaudentaqtmdulctbus^i^^.
if^.ic).& 171. ^ 171. iz.&AjS. 2 9. <^.7. jpirant yquia pulmonetn babenty
& \'6-^Ai.&2.i%..6.i4. & iii.l.zi^. 181,25. qiiidamin iy3fricA inferuenti
■y.varios leones agnofcuntyiS^ Rofartos painde viueredicuntur, 1 8-3. 7, 8.^« w*-
plurimosftbicondtdtrnnt, u8. wn/f<« rtphdojOphiCBquot&qui iy6.t.6
Vtrbafacli^ntdeare, latona, Tutia, Tix, i49.24.2j
quomodo intelligendi, 55. 16. cnr adeo T^Unitamotmfuos.proprioshbireperfici'
fieqtienter Tjriim colorem inculcent. unt,6.\o.i i.Jingultfuas vmutes tem-
178.23.28. &feqq. vtilitatem fuhie^i perant,& coniungum cum foUrtyan&
ctusyvnieeorumfulphureducitur, aut quifintinoperephilofophiia, lo.^.j*.
lapis confictturyiuradeoincuhmt y2<^, euntvenatum, go.j
tres ejfe Upides, curjlatuant, 223. PUnetarum difttn^io aftrolcgifa, 6^. 35.
viiinturn^.turai^tifi(ialii 80 31.32. &feqq. dltidire(ii,aliiretrogrAdi,alu
Thih^opbiayiSqyptii, 100.3^ ceUres,4liiftatarti,66.i. oppofitio quo-
JPhilofophorum feccttm in aere, adeoque la- ^dfolem tantnm^forte operatftrfrigtu^
pienternafci, 4.6.^.argUTnentum,76.i 48.34. ortuspbilofophi(.us, 91.3
'Phlegmatis fedes vbifit, 228, Tlanetas fuperiores dupU vel triplo maim
in Phlegmate virtns expulfiua inteiiigittir, Jpactnm , quam folem, conficere, 16.* fi
1 2, 8 3 G.quomodofol calorefuo affciat^ 6.2 f.
Phcebas, i 56
Vhcehus,folemcoetifign\f€at, 108 PUnt£ chymicisa//egoriisinfignes, 124
Fhanicopterus, ^IS^ 'P^ntarumgeneratiOyiiy^yO. tncremen-
Phoenicurus, i75-2<^ tum per nutrittontm quomodo centiH-
Thxnicii defcriptio ex antiquis philafo- g*t,u6.^.&feqq.
phis,&fabuUex& appltcatio,jj^.& TUtanidefiriptio, ^4-7 -H
fi^^' P^ato, 41.21.^^203.2}.
. i nTbceniciafolo viperarum habitu perne- cttatur, 3 7. 1 3 . d* apud '^farium^
mihomims, i ^,$6. &cur, 1^1. i ^S.i^.j^ i<J8.
Ll fluret
r N D E xr,
ptar}muniosfiatuit,i\6.^o.&feqq. FotmUremdta difert at> a£tu ficanlo,.
&ny.l. & feqq, tm ffntentia^de igne 8 i.7. gcmrandim apihtuaduttis» 19 tf.
intUmentitUtente^ 68.i8 1.5:
Tleiadts, j^^ i^ PotusimientiOy ii8.it
PliniuSj 18 r. 7. & iZ^.^.cituturyi^i.ii. Potulentorunr varretas in Imnini modum
54.^^141.18. ^^148. 20. d^ 151. C>" omnemexcedtt, 202.55. 54.}$=
ij^.&ij6.i6.&ic)^.ij. faUitury Vratorumcultniy. 15^
1 7 4 .5. ehu opinio£picur£ay 1 j.24. Prxparatio ritefa^a exinconuenientihus,
Tlumbaginss vena, quo perfeilior & impuris & inbabtlibmy quid prajltt,
maturtor , eo plus argenti abfiondtt ,. 9 4 . i. 2.
9o,i?.ic?: PfiapeicuUusorigOy \%o.\i.&fiqq. vfqiie
^tumhumy vndcy ^o.Z.$ .1 o. quomodo' ad 1 8
perartem promoueatur inaurumt ead. Principiaphilofophis. (fbymicd bind,rfr qtt£
Ttuto^ Ji^.^y jf.6.inquofiabiltantur&fufiiKeutur,
Ftiiuia, 5f.;4.5j..t/«i(j. 54.4.5.. curnon ead.jytrumeorumprtw.^-jj.i^.i^.^i
fiatfimulpertotdmterramy^^.j^fegeti- eorumcrttis, 7f.8. ftnimtiidtnartela»
b:*s expe^anday i^i.ic^ ntonfirofala- pidiinfitnt, jo.io'
pidiimyrandrum,fangHtniSyfrtimenti, Troftmditasmaris plumbo cognofcipotefiy
pifcium, 45>.5o 100. id'.^^. naturs ^ quomoio inda-
Plauiam aureamvidit "R^odtufi 8.24.2^ gari pofflt, zoo.zj .r%-
ttuui<ephitofo^hi(jtvtilit'dify 40 PrometMuty 9Ji4^
foetaffhrlfiiamuy 112.51 Prepiniidi^umy ^5.50.51
I^oetx, 205.19« dntiquiy fi.ij.iS.di Coelo Proprietates vtilturisy ttdty Vultur^
&7erraejuxtradiderinty i o. 10, Proferpinay. 128.52.
ftuUisfiulttoress ead.i^. ihymici,iiZ' ProtheomutaHlior; 77.25.24.
^O: Prouentustritici^ vide, Triticum. .
Toljpus, iS^i.^j Promkntia T)ei creatorii vndeex parte
fom^eiiiSy ^9.7.10 agnofiatur, il6.^y^6.&\^j.\,i.&-
Fomum diuerfa e(l fuhfianttA ah arbore y. 1 82.5 .4
11.9 Proximusproximumnondimittit, iu.6
tdmay 1 8^.10.1 r Pfuina , vndcy 55. 1 2. fiigoris vthmentia
Pomisprifcaatasvixir, 128.11 ft,^6.iyi^. quomodofiat, ^6.^.
P^ulwarborHerculicunfacratay 145" eftroscongelatus, 35.1z.df 45.35.54..
PoToramterranuUaeficontinuatio-y 4f.r Pruna ardentesy i8.z
Porphyrusferpensy 189.21 Pfatmifacriy 6.f
PorphjriOi ^IW 'Ptotmeu$y6^.z^.&ftqq. tertius,iy£gj^
pttorum.
I N D E X.
fttomn T^ex, 175 izr j fe dtutur, 51. hgrlat m4gtcitquMin9»
Tadeni* Ojindii in T^lm» ahie^d &d ntinduerit, 141. <>
ptfcibusdeuorAttt, iSo.z. quidpojfa- Fjthon,ferpcmabt/^p9llineintermpttt!,
itum. ead. 187
quod 'vertinfabjtinuenmnt, 64.55 Tj/tha,felliu4certdmin4qualt4, 1S7.
PuertinuistAbeUi^, 115
FHUbritTfdo vera faciei in qtiihus conjijlat, Q.
^qutbnsadatfgeatury ^zoj.jo.ji
ejl regnnm finearmisy aut fatellitium /^ Vadram, inflrumentum Qhferud-
ahfq^regno.tad.ii.xueiuscauftyioy ^^^,^^tortum, tS
1 1 .&feijq . Quaarupedia cur capite ad tmam protto
Pulchritudinsmhuman^faciei effebonum ^uatuorpeiihmmmtantur, ijS.zz.
'fraglle, 203.17. 18 &feqq.
Tulmommijlrat coris/i rejrigertum aeriff Qtudrupedumforma, ifS.io
ziS.aeremphtlofophicumexprimit.ii^ Quijito deouo&gallinit,yide,Ouum.
'jPuluishumtdtii-i ^yzi.pydwy ^6.^ Quercutprodmtgallas, 149-54
Puncluscmtrdiiiy 5. 18. 19 Quidproquo 4ccipientet, 160.^6
Piin^HmcoeliimmohHe, 3.1.15). 20
Pttrgans vity vide, vis laxatiua. R
TurgationUbium, 31.15
Turpura conchiliorum vtrAdJfma 177. TJ j4^m nonJtnevmhr4, Br.4.5.
:zo.ldpidifi^ufanguinemprMtpuered' ^^ folismetaUici, ii^j.^.&fiqq.
rdu^ :177.2I.2Z.C^ 179 8.9 %*diifolares in lunarihus femper Dcctd-
Turp!ir/.rmngener4tioiajUi 170.1:1.14 tantrtr, ^o.eerumrepircujfmis an-
e Putredtne generatd, 149.56.^^150 i. gulivariantur,prp vari^rione dijian-
qu&nafcmttir inftclay 197 ttdtfolisaverttcenoJirOf 48,5,4
,de Tyramo & Thjihef^bnU €xpUcatur , '^dtxcuh^ 81.4
i^6.i6 &fqq. jRaiic^s ^chmenidis MeyAihjtmenis.
TyrafiiyVrbs "jthi^, 151.52 Radicuiis prifiaatasvixit, nB.n
Tyrendorum montwm accoU tnagna ex K*narum femina ium ^quis attraUit per
parte v*ldi tnhumani, 7 o .t^.&Jeqq. folis radiosin nuhes , vnde rana, qui Af^
jjrgQioljv.uesbeUMepA, 155 Jerunt,nihtlfohdtdictint, jo
Tjthagoyas. 41.1 <).& i nC.&i.it. tit4- a Ranis in (jaUia ciuttatem deletam »Ht
tur,^i.\^. curcyiniAmmAmtmmot' fngatam, ^9^-9
. talemdtcat, ^j.ij. adplenamlunam 'R^refa^io,qtiaex4quafitaer,celerioreJi,
imagxnes quas voldtjfei altcut monfiraf condenfationc, qtta exaquafitterr4, 13.
zyi6 ll z ^rj-
r N D E X,
%arefn^ioUYrd mut4nd£ tnaqUMm, & %ii'tnteUigm,'meUeRa,<JrptrqtiimirV'
londenfatio aqas. mutands, in terram tdhgitury eji vr.a-^ eadtm numtrcry
longiori eget tempore , quamaquxin 207.z1.12
aerem, i^.ii.&feqq- ^ejijlentiain patimejitmcejfe esf, 164.
%artfa^ioniiautcondinfattonii chjmiu J4
catens^ 1z.14.if Re^irationi^inhomimmceffitMy i^j
*jR^nj<tctum priusfji tempore condenfato, ad Ref^ondenium aptta qmmodoquii tjfi-
10.8 aatur, 201.9 lo-
Raritoi aqu^rum & euaporationum in R(Jponfioarcularis&rec:proca,u.z^.i6.
AEgyto& Africa, 45.10. ir &tio.t
RatioqnA^niimdonum^ r^^^. 17.18.19. I\^,Jia houis, ^6.€
hominis^ vfu & exercitatwne txcohde- 'liefterentififitcapttT, ziy
ftderatf m.etiumiravis, 157. 5<J' RexElenfus, 119.2,. fortl.^^.f}. qtiis^ ead
^R^tio obferuaniiCometas in qua dtjian- ly
tiajintattrris.eftfimplex,pl4na&in- %egis animiim quifqtte in feipfo hahet-.
falltbtlis, 6 a.i^. 16. qiueajit: ead. zo6.i4f.%$
feqq. Rcgujiltaphtlofophica, Z14
'Rehis, 99.i.c^rj7.C^i^(j. i3 Rh.ifis,i^^.i^.citati<r^7^.'y6.&^4.&
ReduHio metaUorum in pnmam fnam i^o.&i6o.^o.&i6^.f/.& ij6.
materiam^qtmmdojiat, iio.i\.& ^i.iii.ept-feLidi j£thiope, 43.) 3
fiqq.& 111. eimmcejjitas-, ibid. v.6. ex %henmJiaurofAcen Vjigaricum , zidti.
7.8 Airum..
Rcginaarborum, "^Sh^S "Riho usvtditaureamfluniam, 88.14
Riigiones tririciferACeSi 131.15. perfein- R^ Utu cttatur, f 4.5 i.d^ 1 o 7.c^ 1 10. c^
culta, 49- i6f^4,&i6c).i.f.6.}^.&zii.i
Regnumfineanmisy 205.11.22 RjHulHimpratu, 1^^
RegiUa, io?-^5 R^hur gignit pr^ter alia& culices , 149.
RegfiUaJirologorum, 6f.i^.&feqq. 5,4
Retp.jfiiciesyqudin capite humanoadum- Rondeletius, r8i.ir
bretur,. 204 'R^s,vnde,^ ro.ii. natHralisvtJiat,^i.
'R^minifcentiam rerum mouentia obie^a i.&feqq. efi quxfi ientacultim vegeta^
tiecejfariay 1551.35.3(5 bilitim, tbid.j. in open Phtlofophico,
Rmora, iy6.iS ^o.vlt.&^i.i
'R^ptiltum venena, vide, Venena. %ofa, 1 7 1 9. ephemerafiatim ruhet, nec
%esinmedicirjaiCmvix quicqiiamcom- e.xpe^at maturatioHem vlteriorem,
^Armqueaty lou^.&feqq. u^.^^. rubeactiaminfiuticemoiKns
fumo
I N D E X.
fimofutphurif vulpariVwiillum vcrti- de Ruhedine rofa, quid antiqmorts fenfi}-
tur, ui. ve^etjbil:s ar ^ifin^iUeturmi- ritit, 1 11.19
Keralt &p]n 'ofopkc^, 118. wh«<£ prA- Ruheus cclor vnde, t .3". efl coloriyjurme-
fe^a^nj.^carmatavtPallas.&pul- dtiu, ijo.2.]
chravtrennf/ibid.aCjrattU tndtli- 'JRjibiy i^^.6
ciif hubitur, •,bid. an mn loium b.iheat Rfidolfhtu I/.p.m. Rm. imperat^r,. 10 f .
Mpudphihfnphcs, 118 9.10
'RofACorpufuUfrigidit, \io.^6.^Ui\i. Rtifiay 4 9-^4
piUor, \ioy,. tfthedo. eai.i. treim Rujiici^ 45.-i4
cetitro, ii.1. i. philofopliici vtrttts Sv
1 1 8 . 5 4 . 5- j> part as virgi.rieiis ti nila ■
r£<;Uoqucaf/im!Utar, 119 Qay^ityregiHA^ i.. qfio fn: Hierofolymtt
d'e Rof£ r-.bdifte quid antiqutores finfe- ^ venent, ead.o^ t.\4f.\<;.&feqq.
rint,v:h,RHbido. qiitd fic&ni 4pud Sahmontra, 1.1%-
in Rofamifierali miiii teo pacipuum efi quid ei donurit, tlyid.i^yi^.
contifiensy 118 Sab£tna:iofunt<iy€ihiopiia, 2.8'
Rojartusiiutur, 1 r.& 5:9,18.50. & f^. Sabttlmt abfque aqua^ 10 }
31.(^78. Kj.17. ^4.^^82. ?5.d^95. Sitpidtr 183.1
i%.&ioi.^ &i6:y.i^.&z}^.ic)..^ SagittA ah arcu extenfo irf.p»lfi fifficit,.
22z.4^Ji.cr ^15.9- quoadfiietam peruemat .vffemelaner-
Rofarit^mincr,philcfvplmi ijo uovibretury 84.50.J.1
Roftrii autor, 5-7.5 Sizlamatulra, 189.11. e^ 190.2 5.6. c^
2^ fctaphilo^phicapertnamHr^ 1 1 8 fsqq. eius ventfinum , 1 9 1 . f . 6.7 .fi-igtda
Rojinuscitatir.. 157 vismorttftra, 191.5.(^,7
Rota, ij.i Salvndefiaty ^8.i}.-i^r-^^<^^^h 2^5.10.
RotdelementAresducipermcejfaridt 37. Ainmoniacttf,ead.9.commtm, 71. 21»
i^.xcf.io.&feqq. vndefiat, ead.io.u. genitcfr w.-^v/;»»,
Rotxelemtntariscandenfationu, 37- 4« zoo.ii. pctra minerale, 7f.r1.22.
rarefac4t(fnis, ead.f philofophiCoChjmtcum.quodftt.^j^.xS
?f\.cht(^nlt>l\l 105.16 Saltamtneralia, 71.21
Rubedo arais ccehftisftue iridis, vnde, 55«« SAltbusqutbufdameffe rudimentum ttn-
Rubedo,frH^..-umattiyus, ifi-iP ilur£, 102.10
RubedorofAquid,izo.ineittscentro, ui. salomon^^Rexlfiaelitarum, i.ftpkntH
tingensy 134 votumobtinutt ^ibid. eimbemgnttai,
Rubtdmem vefetahilib^ a fole tmprimi , if.i 4. comitai, ibid. fapientia, "Ad,
u$.rof£,eJ^iinfagtlt(td'iUi0y, 110 13.25
tl 3 Sdl^a^
I N D E X.
SAlpdautumnicoit, 181.50 Saturnw & 7{htg pwtif dntiquu %nie
SapngiUttbrAcaUdtamorttferstftyT^j. ttati, jo.niz
I .z Saturnmlouispater, i^.iu& plaHctarhjn
SatTfarcand^T^rtartdoppidum, 144H ommum^ "io.tmmttify^j^.i.j. "jDeo-
Samhtfhe, '2\[j£jiliitf i. ciuimmnuai- rumautts anfulphurphilofophicumpe'
mologia, ihid. nes[thaheat,<{uod dh eOyVtlutvtrilta^
Sanguipcmovhumputty 15^ 5 .Amputandumc^fegrigattiumfity 86.
Sanguis, froximumyitctrtmentum corpnu ^^■&feqq.iy 87. vulgo Ttmpmhahe-
antmalium, ead.6.y. aqttamphibfo- tUTy 77.1. ahoperephtlofophicontm-
phtcam exprimity 119. cim fedes vbtftr, ^uamabejfedebct, S^.io.phi'ofoph(mt
218. ^. fanguif purpurs, quomodo ipft Diana& Afo^init prom^iicondm, tu-
extrahendmy 177 22. cr 178.^0. tor,cri.i^i.^.^.rncrtuDian£phthfo-
51.31 fhkaobftetricemAnt , oo.iy.i^.cura
Sangmni bumsno quvmodo op 'u philcfo - "Dianaaut Sole non reftttuatur ^uueri'
phtcumajitmiletur, a i 7.56 cr 118. r tutt, ^i. Mant in opere philofophic»
txSanguine omnta inmtnort mundoion- copulM-i utquit, ^i.ii.ii. iur,ead.!,^.
dttafunty 219.15. t&feqq.&cf^.ui. cur (famtluivtce-
ex Sangtune felo veUevnfum fceutm arte tur, i6i-iO
educcre , natura contrartum eft, 102. Saturnnt dc CanahbtUy ^ 6.1 9
25.24 Saturnotrcsattrihuunturftltt, 75)-i7
%n Sangutne firtm digeftiua inteiU^itur, ^Saturni maieuoUy i\^
ii^.^.io. humano,eft potcn tafimi- Saiurmnammora, 50.8
•nk, J01.12 Satyri, ,15^
SemitAs ahfqac tucur.duate& vtilUatefe Scarai^avndenafcantuTy 1^7. , i
mimortuavidetury iiy S.enaahfquerifu, 117
Sapavndeftaty I^H Scobsbeheni, 150
Sapientiatn profundo natura delitefit y S^oriafernvilis, 85
170.22.25 ScorpJttclmquoremedtoJanettfr, iS^i.y
Sapphiriu^ 17.18 Seieniitdcsmulitrcs, 2^.18.19
SardiniafrugumfmUis, 1^1. ^j Seleucidcs aues, i^'-54
Sargmautumnocott, 181.51 muaSemhia, 5.19
Satellttiutnab^querrpio, 203.11 deSemdeetufqtteftliofahuldy 1 5^.2 9
Sat^frntuaftioiogiej>Un(tay,:aieuoltti,6^. SemidiametertcrrAvna, 11. 1.3 4. prstiiie
lWj^.vixftnftht'aupxialaxinda'.re' doquendoamtttitur. 18. innuUadif
jpedu fti!l.irum ji vartmt, 60.; 5.55. fermttaeftjcff>eciuHori^ont'J,Men-
tredttunnter.dir.'f:;^us, 48.2^ duntyaut ^quatorii, 28
Semtn
I
l N D E X.
SPKenberbarunty Vf.^. quoivi/txquo fcroresy tMd.ti.^feqif. philoftffucm
ri9fiagernr*uopm dthtMt, non nectff^' qui<y 1 8 7
rioittfuaeUmentarefoluendum» 7S.- SerpentismennoMfud^oet4s(^pbilofofbos
i.r ^eqtitns^ ;85
SinMmrtaUj, T''25 Serpentcsca.ejles, 6^1 j
SemiKSHm tinciur£.aurigeru, vuie, Ttn- Serpentumverunatorum morfuStqaofrv-
Sfira. tinusfdnentur, 141.8.^
SmiratniiisbortimAjfjr'u,penfiUsy 117 SerptmU^us AmjLUsd£UtdSfffe,i^^^io
Senec£dtcium, zo6.i^ lecaSeptentriorHfubucia^ 48.10
Serux^nte,quamiuuenif^ 154 Sefofiris lAegy^tierum Rtx, i^f- 2
Senib m fripdtonbiu remedium, 9 1 Silj^lld Hehrjui, /tuU^L, OiaidtJt & A Stio-
ScnjibtliAnonfuntveratonayr 214.8.9 ptcaeadem,qu£fupTJi, 2-5.4-
Senfitiuavisanima, 204.17.1819 Perjica y&ytbrct i?brjgut,Cumaa &
Senfni vndecaufcntur, 1^88. bumani fumaru, ead.i.^G. tfjius vaticimum
in-fuif jHhieciii fxpedecfpiuntury ^zi. deCijriJioeiufqsemiratulis, J-5-i^*
^MiamopttmevaUntesami-.ltubtfiiis &f{qq.devlttmotud:cio, ihid.io.zi
vin.un:ttr, ead. Sicutasprope reteruiua, 15.15. nunquam^
Senfidfcommunifj ic^.xj &'feqq. recedirabignevelterrdTibid. tara,iti
rufiicHsejicrajfiUr Sf.j^ tlementerum coigula:i»M defctnduin
StntentutArtfbteliidecaelo, 6.19. caliditatem igmf, i6'.ii.25
icanimahumana^ tbid. 14. 15 26. Sigru ceelrBiacrJi^era pJerunque ahaUe-
nofira tpficontra^icens, tb:d.ij gotuscisjmtcisoTigiKcmditcuBt, 6^.
mSepdrAtione nunerahum e fuis (uh^an- 14. i ^.16
ttis^arsO' naturavtrobtqtu operantur SiLnus, l?»
manumutua, ^a-^.j^ Stleftaca,terrd mimralis^medic^, 7^.
Septimark&huiusperJiAguUsditsord», 4- 19. za
6. 7 &ftqq. Stlexqupqut oUtfulfbur vu Igare, i$
SHrgtusvndcAurataJitHOratadiSuSyij^ Smiapbdofofhorum, jf.iz.if
IO.IM2 SirmUexceRemifmumfacrum, 2^4.4«
Seruumpredof^mum, 197 &'feqq. profanum, ead.j^^ J^ feqq-
Serpensexuutasfuasmttttnsj 95. Z4. tn Simtltmmagu tnf^tmk>nu ajimili paxh'
fuoUgittmovfubomu, i9z.i6.\J. mr, ^hH'^4^
fugitfraxtJtumy i^i.i.AEfeulapio tur SimiUdMHfuntidemyioi. ^^.&iif'i^
af^netur,ii6.iozi. a Cddmo tn- afimttiufdaU^trabuntury sy,6.
urfeSus qudUSf 71.11, eiuspdtr<s& &^4t.i.fimtlAus tonferuMMm, 190»
10.11
fmilh
I TSr D E X.
Simllituiomctnndinter tin^uram, cor
htmAnum, & vmijptntum, i } 8 .3 6.(dr
Sitis regmrum quibus okici pojfjlt, 105.15.
16
Smaragduslapif, corpuscv7np*^um, 1 7.17
SmiUx^i^o.tmfigntficatio, if2.5 5'34
Socratts, 41.20. lapidem phihfophicum
Vttra^aritubeat, 40.52. 55
SoU6.i^r)0.qutdi ead.ui.apolo^ii pU-
mta bencuolfis , & inprtmis quanda ,
6f.^6.&66.i.ejianimalis,iif. reci-
pt tna, & qudt eafint, tbid. efi cor ccslit
n6.an vereab Anaxagoradtcliu lapi^
fuhus, ignttiis , 2.8. quamlongeano-
Jlriidtfietoculis, zo.^i.&fiqq. e?2i.
3.4. quibus virticalisti^ 4. itir btpedalis
-dppareat, (^ terra adco magna , vt vix
dltquot annis circu^mripojfit^i^.qn^^Jo
mbis riibictin^^tu apparsAt, ^f./i/o pro-
prio iuotu pnrrnl tufiperat, ctqi'onicdo
%j .li.jfi. m Leom apo^imni fuim Gbti-
net, xbtd.^f. quot miluria Germanica
^vnc bora niom rcah ^nmi , kST quotji'
cundano fsu pvofno CinaiaiUY , 27.
nimis Jpdiii motu proprio /«14. boris
connLtt iffijte , quu7it bjeme, 2 6 . 2. dr
ftqq. <tfi.tte remotic^in mfirnmeriio ob-
ferU4torio at>paret . quamkj. m«, ead.
13.14. ^'^^ if/rff <? r£inotior a tcrra e^e di-
catur , quam bycme. ead.i.c^feqq.
cur hyme maior jdeoqu: propinquior
appareat,quam<x,fiaie, ead if.&i6.
m maiorereinotiQnemc^is calefacit, &
^ur,ead.ii. qnomodo operettir in coelo,
7.15. perradtcs^ uy.y m txiremis
lappcnid & Isoruuegu p4rtibus aut
(jronlandia circa foifiitttim hybtrnum
«oMwirttr, 4'8.ii & feqq. quomedo
videaturprocedtre m/tiis operaf.onibns
^.A%.& feqq.radiis fuis Attrahit (xquas.y
easque attentiat., 35.12. attrahit adft
n(ib(s ex aqua rartfadas, 1 1 6. dat calo -
remomnibus creficntthus, 119. Lutut
lumen&vigorem ,78.19.20. &fiel-
lis omnibtis lucm impertit, 10. <^. 6.
quomodo calorem ad/iiperiora dijfun-
dat, 6. 3 4. ^f. quomodo ad infertora,
■tbtd^6,& j.uz.quorvodo vtrtutem ad
fieUcis dijfuiuUt, 7.3. omittnm cohrum
inrebui vtgetabthhiu autor, 55*. rubedi-
nem i n Ycgetabiitbus operatur, 119.28.
ad AquatGrem acicdtns, 133. quottes
tenamaior, iz.io. apud Athenienfa
1)eiis jnundi maximuSyCultusfuit, 28.
54. habuit pfcsluiosapudpoetas, 141.
pbilof>pbii dupiix ^i^.philo/ophicus quis,
29..^ 4. qualis ,ibid..^.<.muviritt$
feu effelttt-j, ^6. in vtero Sattirm txi-
fiais nihil iUtperfcclionis comedtre po-
tefi, 91. an& ipfe motum aliquem fe-
cundarium h.^beat, ij. 24. egetluna,
ztgallnsgalltnai 168. 13. iUumtnat lu^
tiam, 20 25. filto fuointerris genito,
patrimonium quale reltnquat, 159
S^l&Ltina in open philofophico vbi con-
ittngantur, 19.28.29.32
Selisabfcntia,^S.S. cator.6.^^. ctirtn
(fatnro contra axiomata natur£ non
fitmaxtnjus , fed in leone, 1 5?. ? o. c^
134. centru m, i f . 2 f . mpus pro di4-
phani,ptrqu9d videtur, diuerfitate no-
bisco-'
I N D E-X,j
hitcohratumapparet. ^^.equi,i6i,^. Spuillumoptkumy ^^ittf
&/eqq.fl)s,it^,fulgormcharacepi- Spermagallt, i^S.kJ"
fceapparet. 1 8 m o . lumeny 6.^i. ma- in Spermate mafcula nifi vit agendi prms
gnitude refpi^tu terra qu<tfit y& quo- adfuertt, tnane &fierUe eft coniugtum,
Modatndagetur,zyiy& ieqq.& 2 ^A. 91 ^.r ■."»<.; ;.^- ,- ,
&feqq. par-allaxtivtxotferfiari pote(l:, SphmXy 75.32.
; 6o.T)6.&6i.i.vxrtu$^j.i.vrbs t/£- Sptrtttu abfquecorpereinftdbilfi fugitiutu
gypti, 17 ^.iz. phtlofophici amma re- &vag^y\\Q. ^.10. nonomnuomni
uera in lunamjv, n mtgrat , eique vni- corportconuenit. ead.iz.i^. omnis cum
tury 159.^0. 21. naturu tota esl ex
- t^Urtuno. 79.4
Solem totfemtdiametrosa terra ahjfcyVnde
conjiaty 21.50 &feqq.
M Sole triapropaganturin circtwipojtta cor-
pora, (j.zp.jo
»$1?/^/ duo vel tres curaliquando vijantMr,
Solutio,\^^.foluti afeipfo, lij-ij
Somniumvulgi, ^j
Sontes&reiquocommijfa confiteri cogan-
turabfquetormentfs, 14 1. 15. &feqq.
Spacia Oceani longtnqua ab Outdente
i, zerfus Orientem cur tarditu confician-
- tur^quam ab Ortente in Occidmtmy
.2.ip.& feqq.
Spartam hdotas feu ferfiosftios ebriefos, &
calcibus /tmfigitur, ead. ad multa vti-
Itfiimus, 9^.16. faetens, 81.28, tngens,
1 7 9 . z 2. &Jeqq. ^uomodo e metaUis
aiit minerahbw extrahxtur, \ j 8. An-
tiwomi pluritfia arcana in fua naturd
abfcondtt,9^.6. vini, 6^. quo paflo ex-
trahatura j S .educedigradut , 1 5 j.expers
omnisaqupfttatit, 158. eji tnfkbteiloa-
au humtdo, iHd. &corhominfty&
Ttn^uramampleilttUTy 159. 10.11.
vitrioitydeco^orofarumrubearupaucis
guttulii admtjius, cur rubedinem eius
exaltet, augeat & diu ill<efam conferuet,
120. quodpr&Jlat tn rubeorofacolore,
idim ettam tn altU fi.hfi^ntiU coloratis
& colortbm ejficit, 120. a tin^oribus
expetitur, i},ii
,,fatfios, & vino dementatos liherus Jids Spirttus animalis incereho heminis,iio.
,w propofuerunt & cft nderunt^y & cur, 25. curitadi^w,tbtd. vndefiat, ibid.
■ iy6.ip.&feqq. eitiSVHythtd.
Specmcum fua jpecie coniungcf^da, j i o spiritus < itales & an/malesvnde generert'
Spectesinte!ligibil!squii,& vniefiat,io^ tur i^^,j.%.exMercuriocompoftti,7u
.^6.&i\Q.\6 :. i^y.^nmeirales^jx.^^.antimontales^ioi.
Sp^dtsfenJibdes qu<e, €ad.\ i.i i. quo medto . ttb quecorpore tr.fiabtlis,fugimi & r4-
^irectpiantur & d'.Jpmntur , cumipfa gi,uo.^Ao.nonfumcoagulandiabf-
noninjeagxnt, eai.u.&fiqq. queicrporibm, tad.
SpeculumphtlofQphiium citatur, 85. ^^.d^" Spirttus, curaqutbufdam inteiligentiane'
v»i*z,8,p Mm minen-
I N D E X.
fHtnetttftrilu.maUgnuherhiim^gtcu, Subie^um drtUprMputm, 75.i9.jo.
ttinquam fftbic^if propnis ^UigMi , 4i emfcmenyi^o.quomodo vtle,B6.j./^.
magiplacitum fupcrnatffrMtafcragere &jeqq.
crediti, 141 circa Subiedum fhihfophicumoperattones
Sptr tiis dormientium d Jpiritur?^:iligno in pniucrfaUsttrnA, i^j.fubaUernitoti-
remotiora loca duci , corporilnis icrto in dem, ibid.
locodctentis, 141.x8.i9.50 SubitflaMercttriahafuntvaria, i}8
Sponfusjponf£antecomMixtionem,%o.i6 Sulfantta condenfata&accidensconden-
Sputumlun£t m farineiejfe ifi, 110
Squatina^ i8z.j4 Sv.hflantidt qttomodo non reipiant magU
StaminaiittxtuTi, ^of.jf &minM,&tamenaltus lumoahoma-
intcr Staimum & argentum viuum nuU^ gis homo ig: dkendff^fic, 2 1 z . 5 4. j f . 3 (^
t^propmqtiitas, ^5.15.16 Subtihtafccelejittmillenariumrtfert, ii.
Stellaini^rtchthontoexortay 97 r.1314
Stellaquid, 58.55.56. &^<^.j.fixanttttam Succtu c.urd colori^yii^. purpur£, vide,
dantfaraliax\n. 60. i^. quaiatnan Sangtiis.
mud,iiC}.earumepmiafeufubliantta, stiidaSyi,citatHr, i3J-54
58. magnttuio, ead. i8. 19. & dtfian Std^hur vbi inarbore nafcatur, 14H. 36.
tia vtindagetur, 14. z. &feqq. iU{!mi- (^ 149.24. vulgaie exclndnur in pht-
nation-sfi. riaSolc^i.i i, cafut ,38.
18.j9.20
SttU^ ipfas non cadere, 58.18. plures effe
in coelo , quam humanns ocuh.u difcer-
nere queat, 59.15.16, multas dtjparmf
fe , nouafque aUis in locis vifas, necfixat
feuimmohtles tffe,fed interfequoqtiefi-
tum commutaffe, ead.y^.non mi^are
ahcisaltioribusai dediuioray fS-So
fixas duplo vel triplo maiw (paciumcon-
ficerCi quamfolem, 16.^6
Stercori humano quomod} opus pbiloft-
phicumajjlmiktur, 227.35.34
Sttrcutius Deusy H5
Strangulattonis (velpotius fuffocationis)
animaUumcaufa, 120.9
Strombi pifces, 181.14
hfopbuiihjmica, 8^.34.5/. in mintris
qutd,^i.varittm, 72. txar^ento liuo,
ilG.^ii.montanum, %o,& %i.tfiphi\o-
fophkitmtiiim, Zo.ij. dtcitHrmateris
phtlofophica tbjmica, 75.6. ex quo gt-
nmtnr. ead.iB.ij.&feqq.f^Si.i.
d^ 8 9 6.7 .philofophicMm,i6 ^. a vul-
gari dtfifngHcndum, 84.26.27. qHale.
Eo.ii.&feqq.& '&i.i^.& feqq.annon
latcat infilicc,aut iapilltsalbis,qutbm
ipfitm fertumln chaljbm figttur, 8y,
Mnnonfitinpatreloue,S6.c).\o. vnde-
cunqueextrahatur, acommunifipara-
lMr,84 2 7.zS.feparatumpertr.agifie'
rtftm , efi principium Cadmta philofo-
fbicum,y^.quatenusfi(rt!e,%6.\6,iy.
^uatenusfoecundum, ead.i^. philofopbit
dupUx
r N D
dufUxtZz.ii.fixum&rubeumnoneJl
in Sdturno, 9 9 . z (J. tn ferro vel eiut re-
ieilamentt, S f
Sulfhurafulpharevim/tcctpitt 84. ^i.etus
fPMnfw, 13 i.j. mater^ li i.z. pater^ibid.
i.yphilofophictntturAtifi.li.^z.fuh'
ieSum quomodo vilty 8 <> .3 . 4-5.6
Sulpburt phtlofophico fatit tjl fi nrtutem
A commttni tmprtffAmgeru adjin propa-
gationem, 84.2^.19
ti Sulpbure fixo rim quoque regetabtlihu
infuttdiy ij-j.iS.i^
Supercilia alba. 1 7 9 • 5 f
SurctiUphilo/pphicigemmSf i ^j.germna
in albo colore^ead, vua, ead.
Sutory ^3-5^
Sycomorus, i^i.ferro iuuatUTj 15 J« ' 8
SylutfAfiJpeilttadopuspbilofopbictimy 141
2\^mxA , ttt quA Hercules leonem in'
tirfecitt 142
Sjiluanif 1 ^6
Syri, i2o.j6
in Sjria militAri imperio cogehantur r.ecA-
ri loctifti, qua tAmen T^rthis in ubo
gratafmruntt i^^.<j.6
Sjiritis,£*niscctkjl(Sychjimicits., <^9.i7
Syjlole & diaftolewotus cordiSyii6.& i\j.
T.
Tnyfcititidtatury 174-8
T<tdaarbory H9-i4
Tad^ freijftentes in montibus metalliferis,
tad.ij.l^
TalionisUXf 1^0.55.54
a Talpis cxuttatem in Thefalia deletam ,
vel fugatam, 149-9
TArdus in ma^Jlerio pbilofophico velocem
E X.
fuperet&dmrttiporttU i77.11.1i
TArtaria, 4^
Tartari capitotttt. ai o i . 5 f
TartariAqtiA, 106
Taiirus, ^i.cxlejlis, ii^.ihymicfts, 6].j
TAXusyip.venenatAArhor, 153.17. eiM
vi4 veuenatAquotoUatur, <4i.17.18
Ttmplum Certru, ^ i j r ji.j t
T&nueadenfoioaguUtur, 57-J^
Tepor mAmnarum muUebrium, 1 9 7. r .2.
Terebinthusgignit praerAlid anirKAliA ^
culices, 149.55.^4
TerrA, f . aqttas vbi compeHatt /, ibid. 2 z.
primtm ekmemumyt. i C.quomodo non
fitpurum,6%.^.dHpkx,\^,i.quAtenut
tltnmtum, ejl fubiedtwtyfiu dtuerfo-
rium ignis & AtrU, 14.1 j.z 4 qHoniod*
txigntfiatjad i^.&feqq.t^centrum
ctrculi omnium mAximi.txtimi eoeli, 1 z
9. ftat imrmhilit,nt6 nwtM cosli Affici-
tury nccpropriorotAtury%.xi. coelictn-
trumimtnobile,quidtiprtiJiet, 18. 24.
i^.i6. immoyiit centrumfteUaram fi-
xarumyprimi mhiUs, fif tottus mundi,
2523.24. '^tnftarinfstifihilitpunat,
it.^.6,caloquo{ontuugatur,u.\i.an
€coelo tanquAmhafifailA,io,i.txAquA
facia, I ^ .xycondtnfAta,io .6Jnprimie
ignis tftparticeps, ^8.18. omKim ignem
patitur, ead. 3 5 p^rftconfiderat^, opACS.
eft & tucis exptrs, idtoqut ntgrA, 1 7,9,
vbiderfior, vbi rarior, 70.15.14,1^.
Aertai^.2.y.voUnsp€ratrA,^^.io.phU',
lofophtca, i%.anpotnr &digm9rpars irt
pbilofophtaoccuka,ji^.peK.& vk.& 5.2.
&c.vndefaiiA, i ^, z. ji rubra ttrrA , 1 8.
Mw 2 htAt^
I isr D E X.
1 < . biati&exjucaeft, ^"o.ix.viux&derla 7eftudims,ptfces, i2ui^.vbi reperimtirt
1 efty 11.11. eiusvirtfiSytbid.&feqq.non wrf.jo. 31. ^182.51
Jinexerio&iterdtolaborefcecunda.i^^. inTexturaftaminaqua, ^^5-^5
curnonincen.Uttir,neci^mabfumatur, Thales Milefiuty 6j. j 1. &feqq. & 68.1.
(umaerem & oleofttatem habeat, 14. i.j. 4
27- 6"/« ^^. /«fl cor/o minori 12.12. c^ T/;4/m materfratrum ^Aluorum^ 18.5^
(ur.tbid.virtutetamenmaioryead.iS. Thebd JEgjpti<ty 17.I.12
Zi.niJieffetyCoelufnnulliuseJfetpuritatis Thebai)j£gjiptivrbs, 110
dutprecti, 11.16.17. maieft,i%.\%.f(ie- TheologtcosUm vndeexonumdtcat^^z.z
minAfuA(ccelofuo) vim generationm Theophraftus., Arifotdts ct^ciptilue, 144
imprimetis, i o. j 4. 5 j*. imprxgnat cce- Theriaca contra venenum fit e vipera , 8 1.
lum, iS.^z.& feqq. (ontulit coelo fuo 6.&iB^.i^. philofophtcae philofopbi-
qitalitatespotioreSyquashabet,nonfub- ci^, tbid.
ftantiam, 11.18.25; Theffali graculos c6ntra locuftas nutriue-
Terra & aqua funt vegetabiitum paren- rt(nt,i^$.iy^6.&i9^.i.i
tes, i'6,i} in ThtffaHa ciuitatem a talpls deletam
Terra & ignis^ cohdrentia (*• ajftniaele- velfugatamtffe. ^949
\' menta, 15.5 Thowns Aq.tiinas^^iy^hadinuscitatur,
Ttrra colorqualis, iy.^^.^6. corptufexa- 161. 1 1
gtes fexies minus corpore folari, ly ^^. Thraciafrugumfertilis, 'Ji-^J
fubtilior portioinaquararefctty 16.1. Thrafones gloriofi, 135
&feqq.qnmtasreJpe£lticceli^cuiufmodi, Thyeftes,<tAtre\frater, 1^5
28.1.1. &fsqq.femidiameter vna,quot Tilerius, (fafar %omanus, 175-1}
m liarium(jermanicorum,ii.i.ficcitas Ttb'tJeus,Vngart£ftufms, 54
in elementorum coagttlatione cedit in Tigrishorrenda, MT-^-}
(aliditatemignis. i6.ii.i^.&qu»mo- Tiniforts album Vanaum in nigrum ttn'
do, ibid. 23.24. philofephtca generatio t gertnequetint Abfc^^intermedio^ij o.i.i.
i9.i'&fe]q. Jpiriium vitrioLttum expett(nt, 120
Terramajfe centrum coeli fteUiferi , & in Tm^ura,!]^ i^.&feqq.philofophicaqui-
midio vniuerftjitam, 21. 10. 11. m««- buscognita. 174. 24. &feqq. perfelfa,
damy & cum aqua vnum globum con- io^.ii.r(ffeay 1x0.^. voUtilis an figi
ftituere, tad.ii queatnecne, 10 1. quomoiocorho-
inTerraquiefcuntomnia, 74 minisrejpicias, ^^^. eius gentratio ra-
Terramineralesmeitctnales, qua, 71. 1 9. riffima paudfttmmg^ philefbphis expli-
Tefticulis hu^nanis quomodo opus philofo- cata, 132.35. co!or,i7S.iS. multipli-
phtcumcemparetury i*4'4-5 (atiffii^i.paludamentum^ioyj.rudi-
mentum
^
r N O E X.
mentumtnfalthm&mmerAUhm qui- hidtur, izS.prouenttuannuus, liJJ^
bufddm, I o2.zo.virtft^, 137. aurige- 5 1. majfi, vtde, Majfa.
mfemimum^ i97->4 Triticiferentesregtomsy 151
ad TtnSiurtt ftu feparaticnem quo vtan- TritoHjptfcis, 1 8 1. ; 6
ttir philofspht^ 107 Truta,pifcis^f^.pbihfophica, ead.
inter Ttn£turam philofophicam , corhu- Turba^philofophorurnliher, i^y6.&
manHm , & vini fpiritumftmiUtudg , 178.7
138 in Turcia nohii Campans. vfus denegMtUy
TitanesyiS.io.vndenatipoetisantiqttis, 151. f
I o.ii Turturis vox audita^exjpaciancii tempus
TonitrUy 55. 1.^*^0.15.^51.30 idoneumojlendit. 12.8
Toras, vel Terates, Rex. 5 o- Ty^hon qutd, 73 .15. in philOj^phia quid,
Torpedo.pifcis, iSi.jz 1(10.4
Totum non a parte capitur aut dtrtgttur, V.
76.^.10
Tradationisvinigradus, 157 "XT^sy^cuumnondarii 7.IZ
Traiiatulusprobatusallegatur, 8^.25 V aVacuonaturaahhorret,^^.i$.t6
Trailatus^ccm^^t^inhlutnbUinmo raporahopereahefeneqmt^ 4^.18. con-
Tyia noming & in prtncipio re & infine tinetfuum compar. 41.33. potentiaa-
vnumindiuiduum^ i3f quaeByihid.eiftsforma, 42.15
Triangulusecirculo,7f.jL.cireuli, 81.4 Vaporis & aqua difcrimen, 42.17.18
Trias compofitt i monaie, 75.4. igntta, de Vapore cjr aqua dubitari poteji , vtrttm
98.4 prtwtempore^ 41H
Trtbuli, 193.6 Vapores noHfunt*erpurus,^f.puriJiunt
Trieterica, 1^6 aer^^^.x.i.non puri,nuhes, ihid.i
'TrifoUum lapidi triangulariaftmilatur , exVaporibus omniaconjlare, quoad ele-
i^o.eiusdefcriptio, 140 menta, 41
SS. Trinitatis exemplar notahile, 207.10 fro Varutione dtJiantUfolis a verticeiVa •
Triptolemus, \z6. TrtptoUmi fabnla ex- riantur & anguli repercuffioni^ radio'
. plicatur, 130 rum, 48. 3-4
trriticumDeidonum, non Cererisaut Vartetasefculentorum &potulentorum^
Trtptolemi inuentum ,129. allegorice 20234
tjimateriaphilofophica,i^o. philofo- tSH^.Varro, 1
phicum fub qua mundi ^ona prafuma - Vas cinere repletum capit ftre tantundem
tur, 134 . matftri colorquis, 154 aqu&,quantum C4peret,Jivacuum effet,
Tritici inumio & pnmus cultus cui tri- 206.35.3 4
Mm 3 '^^fi
I N D
Vdftnatun» jo^^
llfertAi i ^uc ndi t^jUvcdy 1 1 4 i "" . 1 8
ftgetabilu n'trtmintKmfuum vudt di-
Ciptdnt, i)7-i6.&ftqij. in^ejj-iuni-
maltaquibudam liiiuntur^ >i5}4'Jr
So'i.^(*lorepe}fufKg4ud:n'; crekttnt &
iutgtntur^^.i. quomodo ir.irefiint^
\\^.6.pUntisgauia t, 1 17-^9
E X
quando fi£ty^6. 17. nenreniteporister*
r*, 4^.55.^6. annon opertftt fc«//f«»-
enii4i.pen. &vlt &4^.i. vndedi-
^nj, ibid. f- vndertnUt, ibtd.6.-. M
China cnrTtu i cifrosperd^^ucr-t tef
r.Jiruductt, ^y ; .^.^^.tnoperepbHe/i-
phtcoqt^tJpr4jiet,txd.^6.(^ ^6.\.nid-
tirtnfaKtupbilofo^htCi,! i . pbaj:tAJli'
interVt^(tabilc&plintr.mniixttiinge- c^rtuu, 7^17
144.56.0^145.1 V(Httditi(rfi, diuirfs in h, it vttofodiiy^f
ttnfoti j^trjr: poJjUHt. At imno., non
ittmAltquandtu, 44 ^o.^i.c fqq*
fr^utntnnt (xotnntbuspart^h. circum'
feremtttttrrA, 45 f. 6.Jtatt tn Oitan§
mdgnojlaredicuntur, ead.ryi^.fii^
dtores iiirfni jk quoqucreddunt, 49.
''entoruwpiintttidovnde, 4f.8
ZJeget.ihilittm pAnntcs, \\6.\^. di-fiOy
114. prtoru gentrif n4turayiad.\$. i«'
agrii proutnuntum copta.ysrtttM,aii--
mirabilifque nalura, 1 12
VeUusaununtquidy »-59,8.9. Ufonii,&
tota tllafabula qurdftgntpctt, 1 6 f
Vena argenti rudis anguinea^ 105. 2(5
ptumbaginis, vtde , "Tlumbago p9rta , Vcnus ,ti\.6.e mari natd crtditttr, 1 4 f .
158. f
VenAptr mefemerium diffufi,tad. 4.wr-
feraicdt^iiy^o. imtahca, vidt, mtnora.
Fmefica, 141.26
Ventjicium SaUmat:Jr£y 191.5.67
VtHenimpuliinnjn, 105
Juauitatu De^i^rubea&fixa, 88.14.
15 16. eii bentgmjjjmd T^earam^ 5 6.
5f. 56. Capttcorno corona purpuream
imponit, 9 6.; 5. afirolcgisplamtahne'
uo{us,&tnprtmifquAndOy 65.5(5.^^1-
lofopbicdy 89.8
Vtnena reptdiitm quortimcunqut , quo f^entru geneahgia, 88.26
mtdicamenro Jancmur , t^^.y.&ftqq. Venmm babtre iemrtimSolcmyi^. i^.i^
avenenu attral}:mrury 189.5 deVenere & s^dot.tde fjbuUmeie alle'
Vtnenoftaiquidamfuimintpectilurtf,^ gcrica, 111.15. Bafiliutquid firibdt^
tiuiViSy ^t.6.-;.&f9qq, 88.15
Venterpotitisfenfui , qiiamingenioferutt, Vtnuftaiemfaiieibumdnatjfe benumfrd'
ii^.inf-mvegetdn.hpotentidproprtt gtk, 105.17.18
defiintttu c,'i, ea i. in komtnecur Ajixm Vepres., 1 9 J ^
nugni muHdiexprimat , zti. 19. 20. Vertagus leporit vefiigta inter miUe alia
&feqq. agmfctt, 202.15.16
Vtntusquii, 4^ f 6.(^46.54. indert Vefilius, 200,1 s
Hatusfaptentat.atusdutur, ibi^.j^ y JirusVrJ^er, 77.2,i
Vtfiii
1 N D E X.
Vifltsnon dttinguntur fulmim^ fi.S deyiriltb.SaturnoaMputdttsfahUexpti^
'tyw.l/itudines quatSol tn iielo effici^ty 7. catiopcrbreuu, ^p.z
1 5 m mundo quoi^ tbtd.zi&fejq. Vergim citaturti^f.^ 5 .(fr 15 o.c^iv^ . 11.
inttnte quid f^identes cur non dtjcernant d^ 196.19. 10. cr 205.14
vocesloquentiumy 104.26.1j Vtridiicolor inter extnmosmedius, i^z.tn
Vtnumjac terr^tyi^^. pro dtueffttatelod quoscoloresmutabileSfibid. aniuaiur
dtuerfHm,\^%.vnmncurfortnu(^mt- vifur, ly. 10. n.cur,ibid.
rati'46altero,ead. boman omne dtcitm Vtridtagramindy ly.if.iO.c^feqq.
r(prAfentarc fttum cofia^ 1.18.1920 f^ti tus Solti, 7 . i
Fm iommendatt», 155. inuentto.ibi^Jt Virtuivegetatiuaanfitinlapidepbilofifht-
tractattonii gradtu. 157 co,iiy oicnltii Merctmi philofophiciy
(irc4 Vtm ex^rejfionmquid conftdaan- vide^MercMrtnc^.quinta^quayii^.di'
dum, 1J7 ctttirvitay >^^^-
Vtnt & lapiiuphtlo ophici dtflillAtto ea- ViganmAfenfitiua, 104.17.18.10 '*PP^'
dim,ni/iquaiicen:ravtriujque jUKt di- tittua,ead.zx.locomotma.^'^y^'^
uerfa, ij8 adfemua, ead.p.&feqq: H^^l^^^'
inter Vinifp',ritf/m , c»r bumanum & ttn- tad.i6.&feqq. cur t^-^onuneahfoluttor
Huram phtlofophicam fiinilitudo con- qttaminbt/^» xof.^i.zi.&jeqq.
cinna., ij8 wr^r^oratiua, ead.i^.&feqq-qini^t**
exVinofirfapa, 38.14 corrobereturatqueaugeatur., 20^.51-
Vinacurin(erdumdoliiiintailufaptfi.at, & feqq.ratiocinatma eai.y-^.O 2.06.
5 1.9 J&ftq^' imaginanditnmntttre, vide,
deViniaomparatioy 77.15 imagin.'calefaciendt&txftaadtdtcitur
VtpcrA nonftne venenOiZif.6. infuoUgt' ettamfulphurihjmictiui,y<y.i^.laxa'
timt) vfn benay 1^1 tiua &purgans qno augeatur, 124. vt-
k Vipera demorft curab eadem remedtum uificafaciescrefiere vegetabilia^j.iS.^p
praflantijhmumfibi quarant. 1 8 8 . 54. lapidificandt, i66.iy occulta, paraljfin
i$ &J^9.i.&feqq. CTttrpofim afferefts, 181.32.34
iViperiimidtcamentum, 18817.28 Vtresammay 104.11
Viperarum halitu olo in Pbcentiiahomines Vtresociultasafirorum cmqt^eplantarum
. ptrnecarttradunt,i^o.^6.&cuftl^i.l ff>:citi affluintes,rt&fi«llA!um,inda'
Vtpertnum aUxtphjtrmacum, 189.8.9.10 gare,fuprahumanitAtem videtttr,\i6»
V%r vnus beneuolM , qutd intmiiii inter fe zi.&feqq. y
dijfidentibui p aftare queat, 69.4.5.^. Vtfiofumahudabvn^uofo, 179-^1
Virgo, incutiu g^e-uium vntcorniscornH Vtftofitinmomento. 5i-5^
depontt,efilunaphilofophi:a, ij5 Vtfushallucinatio, 5*8.9.10
Vtr^iniil4Ci^^.z.curit4dtclumi md. '^r*
I N D E X.
VifuanimallaqudihonmemdnnciUxntt Vrftnifcetus, 164
201.20.11 Vu(t nafcuntur e gernnmbtu, i j 7 . jmw«c-
Vitjgradusinhominetresfant.zi^-genus tura, iB.^.fureultphtlofcpbidy 157
amortevixpalmumdifl4ns,i<;^9.iS'3^ ^^irii.barbari, 19-^1
VitriolHm.fdintntralt, 71.22 rulcanas^ 9j.'r4. ^517.14. Tfeorim
Vttulus integtr altquando e nubibus dela- faber fulmin* haniata, forma fabrtcaffe
pftUy f o poeti: fingitti r, 5 1 . ? 1 2 . F^efiris ma-
VitHliMirini, i8?,}i ritfts tn cottu pUmtarum objletrtcts
VlmusloquaxCjpnnofopktfiarum, 14J. munere fungitur, 19. 15. 16. tgnemfi-
tJ\tagtca, ead. gnijicat) \o^. etNsvtountta^i%.^ 6.
Vljfps, \z6. artifiXi 117.}. eiiu foctt, ^fubterraneus, 70.5. eius vtres, ead. 1 1.
147.15 ii.ij
^^zaricumaurum ex %hentnfifacere, Vulcania progenies, 77«t«i
viete, j^rum. Vulgus in brutorum cMtum procUuior ,
V^nauofurftaUitddvtfofi, 17924 fuit, 160.7 t
'^niuentH^nitfj^lapjduphilofophiciy 107 Fulgi fomnium, 57
rmcorntt,videyA'i.^„t;eros. rutpium aimfodina, 195.16.17
Vnumproalio, 'j^.i ViilturanChymianotus,iyi. eiusprO'
Vnitas formaattributa, ead-.^ prietates, iji.i^.&feqq.
Vniuerfaliumfubltmitas, 207.55 j^ VuUurumodorandivu, z02.18.r9 .
rolattlta in corte philofophicd manfuifa • Fxor, ii.j(» 4
ila,qu£, ^ j(j8
Volucrismdimfuinnmittens, 95.24 X.
Voluptatideinus beluin^ efl natura ,214.
^•^ XanthuSitquus AchiUis, ^ l6\.x.
Prtnd htmiani quomodo optu phibfophi-
cumajinitletury ziy 2..
Vrjmatrox.i^y.t' vndediiius, 1(^4.
aninmagijhnofitcognitiis, ead. Zenith, 18
Vrfa ccekjits gemina, maior & mncr, Zefimoncitatur, ^i.i^.^o.c^^z.^
^i'^. Zoophjton, I44.j6.^i4f.
F I N I S I N D I C I S.
13S^' ^'^"^
m
W^
Ya
^^^s
fjk
1
• % .