K
^£0
w
I V /TABSaA V^Tv ä J
^ — c nJI '\. «^9 - jifc K^ *\
/w — fttic^^ /Sr* f
SöC^liZß/^V
~«©2 rSr *ä ft
i }$■+<* §
m-
SÖBU*Vül /
p*^i£lr &
S%p* »■
THE UNIVERSITY
OF ILLINOIS
WS«
WT
t/c'5 t ^
/w
LIBRARY
I 7 O - Jj | l
V* fiL<v 4.
*V
\0
■ >^>l
w b'\
Vx \A
'^0
JrJ
\j* jC
\
•j* wir
ri i
ft ÄVj^- n "%-
ar* 1
c, 4. " ><9
v, M xZ^fSi W
CI.ASSICb
(WAKTIf.tNT
4 V/lUS» /
4i
OAK ST, HDSF
»(/ > C.«s£h^!>
dr f *
ll s^1
* {^SBts^r. f ~ * J
>> J
*r^
3 Usfv3/£l
4SwJ^
fegSS
4P
Digitized by the Internet Archive
in 2018 with funding from
University of Illinois Urbana-Champaign
https://archive.org/details/studienzurpalaeo14unse
XIV,
STUDIEN
ZUR
PALAEOGRAPHIE UND PAPYRUSKUNDE
HERAUSGEGEBEN
VON
DR CARL WESSELY.
Die ältesten
lateinischen und griechischen Papyri
Wiens.
Mit 14 Lichtdrucktafeln
DR- CARL WESSELY.
LEIPZIG.
HAESSELS VERLAG.
1914.
I
^ % 1 .
vv s)
"T b"
V, l ir
LD
l
<r*
>
GEWIDMET DEM ANDENKEN
AN
DAVID HEINRICH VON MÜLLER
PROFESSOR DER SEMITISCHEN PHILOLOGIE
AN DER WIENER UNIVERSITÄT.
„Die Steine und Völker redeten zu ihm und die Propheten
offenbarten ihre Geheimnisse.“
so
V3
-P
W
o
p
d?
iJ.
>i.
r
R
r—
>T>
O
Ö'
2969*
>
jo
o
Tafel 1. Die Klage der Artemisia. Papyrus der k. k. Hof¬
bibliothek I 494. War wie ein Brief gegen die Fasern ge¬
schrieben; Breite 29 5 cm, Höhe 14 • 8 cm. Ausgaben: Gio¬
vanni Petrettini, Papiri greco-egizj ed altri monumenti
dell’ I. R. museo (li corte, Wien 1826; F. Blass, Ein grie¬
chischer Papyrus in Wien, Philologus 1882, p. 746 ff.;
C. Wessely, Die griechischen Papyri der kaiserlichen
Sammlungen Wiens, XI. Jahresbericht über das k. k. Franz-
Joseph- Gymnasium in Wien 1885. Schriftcharakter
des IV. Jahrh. vor Chr. vgl. den Timotheos- und die
Elephantine-Papyri. — Artemisia, von dem Vater ihrer
Kinder so sehr vernachlässigt, daß er selbst um das Be¬
gräbnis seines Töchterchens sich nicht kümmert, klagt bei
Oserapis und dessen cdvvaoi 0eoi und flucht ihm.
l ui becTToP ’Ocepam xa (1. Kai) 0eoi oi peTa toO ’Ocepjamoc]
xa[0i)pevoi : eüxcpjai üplv ’ApTeuici'ri
p Aapdcioc 0uyaTr|p xaxa to (i. e. toü) iratpöc xrjc 0uya-
Tpöc[öc aüxpv t]ui[v KTep[ewv ÖTiecTepr|ce
xai Trjc 0r|xr|C (') ei pev oüv bixaia pe eiroirice (,) epe xai
Ta xexva TauTOcauro (1. -oO) bixaia üic
UJCTTep p£v ouv abixa epe xai xd Texva TauTocauto eTroipce: börj
be oi ’Ocepamc xai oi 0eoi
5 prj Tuyelv ex Tiatbuiv 0r|xr|c : [ppjbe oütöv yoveac tou aüxoc-
auTou 0dipai : Trjc be
xaxaßoirjc ev0uTa Keipe'vpc xaxuuc : drcoXXüoiTO x’ ey yrji x’
ev ©aXaccpi koutöc
xai Ta aÜTou utto tou ’Ocepafmjpc xai tuiv bupTouiv ep
TToceparTi xaöppevuiv
ppbe iXdovoc Tuxdvoi [’Oc]e[pd]moc ppbe [t]ujv 0e[in]v [xili]v
pexd tou ’Ocepdmoc
xa[0]npevuiv : xaTe0pKev "ApT[ep]iciri Tpv ixeTiipinv xa[ü]Tr|v :
ixexüouca töv
10 ’Oc[e]paTtiv xf]v bixriv bixd[cai xai to]ijc 0eouc touc pexa
toü ’Ocepdmoc xaOripe'vouc
xfj[c] b’ ixexripiac ev0aü[Ta xei]pevr|c : ppbapiujc] iXaöv[uu]v
[twv] Oeuiv Tuxxävoi
6 Traxpp The naibicxric : ’c (1. öc) b’ ayje'Xoi] xa ypappaTa
xauxa x’abixoi ’Apxepicirjv
6 0edc auTun tt) (1. xriv) bixr|v em0[eir| pjpbevi av 0epa-
ttov[ti . ]ßovTi : öxi prj
touc 'ApTepicip xeXüei ox[ . ]iobe[ ]ou orcep
15 koük euapxecai . [
pe Tiepieibe : embjyri yevopevpv Trji TTaibicxpi
xäpoi Tt]i £wcr|i[
Tiepieibe embe[h yevopevnv
Z. 4 1. xauxocauTou. Z. 5 yoveac toüc. Z. 6 ev0aÜTa.
Z. 7 burjTÖpujv? nocepdrii dem Haus (ägypt. pe) des Oserapis.
Z. 9 ixeTeüouca. Z. 14 xeXeüei. Z. 6, 11, 16 die Interpunktion
ist falsch gesetzt. Z. 7 in uttö ist o korrigiert.
Tafel II. Erster Papyrus der Zois a. 140/39 (152/1)
vor Chr. Dieser und der folgende Papyrus stammt aus
Memphis und gehört zum älteren Bestand der k. k. Hof¬
bibliothek. Ausgaben: G. Petr ettini, 1. c.; Amadeo P ey ron,
Papiri Greco-Egizj di Zoide, Turiner Akademie 1828, und
C. Wessely, 1. c., 1885. Die aufgerollte Fläche hat
28 • 5 : 52- 3 cm, die erste freie Selis ist mit 11 cm sichtbar,
die erste Kollesis beträgt 1 -5 cm; das zweite Blatt 17 cm,
die zweite Kollesis 1*5 cm; das dritte Blatt 16 ‘8 cm, die
dritte Kollesis 1 * 5 cm, dann folgt ein geringer Rest von
einem vierten Blatt. Ein Streifen von 1 ■ 7 cm Breite ist
unaufgerollt, er trägt drei Tonsiegel (mit verschiedenen
Männerköpfen), welche Leinfäden aufgesetzt sind. — Dieser
Papyrus ist die amtliche Quittung über die 2. Rate per
2 Talenten 4000 Drachmen, welche Zois für einen bei der
Auktion erstandenen Garten zahlte, der als Pfand für
Rückstände bei der Pacht der Natronsteuer des Jahres 30,
d. i. 141/0 (153/2) vor Chr., dem Fiskus verfallen war.
I. Kolumne.
l "Ctouc Xa cpappou0i g~ neTTTuixev ent t^v ep Mepqpei
ßaciXiKpv TpdireZüv
Xaipffuovi Tun Trap’ 'HpaxXeibou to[u] xpaTreüiTou napovToc
XpucinTTOU napä Zuiiboc xfjc
'HpaxXeibou xaxa Tfjv ÜTroxeipevriv bia-fpacppv xo^xou oü
aX'X'(ayri) (xäXavxa) buo TeTpaxicxeiX(iai) (yivexai)
Ä ß* b_
eErixocxri cEg f 4xaTo[cxf)] pH (yiveTai) a ß ’buxgp
5 Qeöbuupoc 'HpaxXeibei x°dpeiv (-) [b]eEai xai xaTaxwpicov
eie xriv ^yXippiv Trjc viTpixhc
tou x0 (eTouc) xaxa xriv ÜTroxeipey[r|]y biaypaqpnv xaXxoü
ou aXXayf] Ä ß ’b rrpocxöpicai be
xai Triv (eEpKocxriv) xai (exaxocxriv) Kai ei' ti aXXo xa0f|Kei
eic tö ßaciXixöv cuvuTroypaqpovxoc xai Auupiuivoc *
tou avTiypaqpeuuc ppbev r| fv[ofi]c0ai eppuueo (• ctouc)
Xa cpappouüi y
BaciXeuci Zuuic ‘HpaxXeibou eic xippv napabeicou (dpoupwv
eE pMicouc oyböou) pepouc TeTdpxou (‘)
10 yeixovec vötou 'HpaxXeibou xai tuiv abeXqpu)v(,)ßoppä öböc(,)
Xißoc öpoc (,) dTinXiuoTou
biuipuE (hxnT toü övtoc ev Mepqpei ev töttuu ’AcxX^meiun
oü cnpaiveTai
bi’ oü eTTibebcuxev pdiv Auipiuiv 6 avxiypacpeüc xaTavbpa
TrpaxTopixoü biaXoyicpoü
toü X (4'touc) eivai tuiv TTpa0evxuiv ev xun aüxun eTei
qpappouüi uf bia Auipiuivoc
toü yevopevou empeXiiToü Tippe Tpv eyXpipiv xpe viTpixrjc
toü x0 (exouc)
15 bia tö beböc0ai ev bieyyuhpaxi ütto Gavoußioc Tric I0opuiuxoc
üirep Auupiuivoc
toü [cujveyXaßövToc aXXoic Tifv aüxriv eyXrppiv eic tö oütö
exoc Tipöc
XaXxoü oü aXXayri Ä ia ’b avTa[v]aipoupevuuv be tuiv bia-
yeypappevuiv Trap’ aüxric (bpaxpüiv) ’b
Xoimliy b’ övxuiv Ä ia a pr)xe toü Auupiuivoc biaypaqpovToc
pr|Te Trjc
Gavoußioc ÜTTopevoücric biop0oüc0ai xai embouepe ÜTiöpvppa
Tun Auupiuivi
•20 bi’ oü pSiou aXXa Te xai enei abuvarei biaypaipai tö
öcpeXXöpeva ev aÜTfji
Tipöc [xpv] irpox[ei]pevpv eyyupv xo^fpü oü dXXayp Ä ia
cuvireTTeixevai Zuiiba
x]pv Ti[p]o[ye]ypappevr|V oücav be eauTrjc OuyaTe'pa rrpoeßa-
Xec0ai aÜTrji
Z. 3, 4. Die Zahlen bedeuten: Talente 2 (Drachmen) 4000;
(Drachmen) 266 (Obolen) 4; (Dr.) 160; Talente 2 (Drachmen)
4426 (Obolen) 4. Ebenso Z. 17 (Talente) 11 (Drachmen) 4000.
Z. 18 ä korrigiert. Z. 20 oder öcpeiXöpeva.
2
II. Kolumne.
l toO eüpicKovfoc eqp’ ün tö drroXeurov eKTeicei 4KTe0rjvai
eic Trp[äciv
ev Tun X (eVei) GpappouGi Kai emKripuccope'vou äjua toic
äXXoic e'fTöioic b[id
Auupiiuvoc cuvTrapövTuuv Auupiiuvoc dvTiYpacpeuic Kai tuiv
TOTx[oyp(appaTeuuv)
Kai äXXuuv TrXeiövujv bid KppuKOC ApppTpiou pp0eva ütto-
CTtjv[ai
5 KupuuGtjvai be xf|t Zuuibi eic (exp) b xa^K°ö oü dXXayp
A i ’b xdc be
dnoXeiTToucac ’ß biaYeypaqpevai Tpv Oavoußiv drcö be twv
TrppKfeipevujv
XoXkoö Ä t ’b teiaxGai Zuuiba Tpv npoYeYpappevpv if]v
TTpw[xpv
dvaqpopav tou aürou (exouc) Kai vuvi TacceTai xf]V beuTepav
xoö Xa (exouc)
XaXKOu oü aXXarn A ß ’b
io Geöbtupoc beEai koBöti TxpoYeYp(aTTxai) x'°i'(Xkoü) eic Kg~g
A büo TexpaKiCKiXiac (Yivexai) X ß ’b
TtpocKÖjuicai be Kai ei xi aXXo KaGpKei icai uTtOYp(äcpei)
Auupiuuv 6 dvxrfp(aqpeüc) pp0ev
»irvoricGai (exouc) Xa cpappouGi y
Auupiuuv beEai Ka0öxi TxpoYeYp(catxai) edv TTexeapevbuuxric
ö TOTTOYp(appaxeüc) ÜTTOfp(aqpei)
ppGev pYVopcGai x'a,(Xi<oü) ou aXXaYp A buo TexpaKiCKiXiac
(Yivexai) Ä ß ’b
15 (ctouc) Xa qpappou0i b
TTexeapevbujTric oü0ev eüpicKuu pYvoppevov (exouc) Xa qpap-
pouGi b
XpuciTnTOC eTir|KoXou0'ri'(Ka) x'a,(^K°ö) ou aX'X'(aYp) A buo
xeTK x1^1 TeTpaKociac emoci (yivctoi) ä ß "buKgp
(e'Touc) Xu cpappouGi g”
Hierauf eine Zeile demotisch. Z. 5 1. (xaXavxa) i
(bpaxpdc) xexpaKicxiXiac. Z. 6 (bpaxpdc) bicxiXiac. Z. 9, 10, 14
(xaXavxa) buo (bpaxpdc) TexpaiacxiXiac. Z. 17 Die Zahl¬
angaben sind verkürzt geschrieben; gemeint sind obige
(Kol. IJ 2 Talente 4426 Dr. 4 Obolen.
Tafel III. Zweiter Papyrus der Zois a. 138/7 (150/49)
v. Chr. Quittung über die dritte Rate in derselben An¬
gelegenheit. Höhe 31 cm, Breite 35' 5 cm. Breite des unauf-
gerollten Stückes mit einem Tonsiegel l-9 cm, Breite der
ersten freien Blattfläche 9 cm, der ersten Kollesis 1 ' 6 cm,
des zweiten Blattes 12 cm, der zweiten Kollesis 2 cm, des
Restes von dem dritten Blatte 9 cm.
I. Kolumne.
l exouc Xy cpappouGi kc" TrerrTuuKev em ep Mepcpei ßaciXiKpv
TpdiTeZa[v]
’AcKXpmabei tuh rrapd 'HpaKXeibou xou TparteEiTou TxapovToc
XpuciiTTrou Ti[apd] Zuj[ib]oc xpc HpaKXeibou Kaxd xpv
ÜTTOKeipevpv
biaYpacppv xa^K°ü oü öX(X)V(yp) Ä buo xeTpaKicxiXi(ai)
(Yivexai) Ä ß ’b 4Epk[octp]
5 biaKÖciai Egp (Yivexai) cEgp eKaxocxr) exaTov eEr]KOVTa (Yivexai)
pE (Yivexai) Ä ß ’b[uKgp]
’HXiobuupoc ’HpaKXeibei x°dpeiv (’) beEai Kai Kaxaxuupicov
eic xö ßaciXiKÖv eic Tpv e'YXpipiv
xpc viTpiKpc tou k[0] (ctouc) Kaxa Tpv ÜTTOKetpevpv bia¬
Ypacppv xoXkou ou aXXaYP Ä ß ’b npocKÖjuicai b[e]
Kai xpv E' Kai p' [Kai ei ti] aXXo Ka0f|Kei eic xo ßaciXiKÖv (.)
eppuico (’) (exouc) Xy cpapevuuG kp~
BaciXeöci Zuiic 'Hp[aKX]eibou eic Tippv napabeicou dpoupuiv
eE ppicouc ÖYböou pe'pouc TexdpTou
10 Y^ixovec vötou 'HpaKX[eibo]u Kai tuiv dbeXqpüuv ßoppä öböc
Xißöc öpoc dTTpXiuuxou buupuE Oxüt
tou övtoc ev Mepcpei ev t[ött]uu 'AacXpTneiiut ou cpuaiveTai
bi ou embebuiKev Auipiuuv
6 avTiYpacpeuc TTToXepaiiui Tun empeXpTpi ixpaKTOpiKOu
biaXoYicpou tou Xy (exouc)
6qpeiXec0ai npöc Tippv tüjv npa0evTuuv ev xun X (exei)
cpappouGi ui biä Auupiiuvoc xou
Yevopevou empeXr)Tou npöc ti)v e'rXrnpiv Trjc viTpiKpc tou
kö (exouc) bia tö beböcGai
15 ev bieYYotipaTi Otto ©avoußioc xrjc l0opuiuToc uixep Auupiujvoc
tou cuveYXaßövTOc
aXXoic xf)v auTriv eYXr|i|nv eic tö auxö ctoc Txpöc xa/n<ou
Ä ia ’b dvxavaipou
pevuiv be tuiv biaYCYpappevuiv nap’ auxric (bpaxpiuv) ’b
XoiTTiüv ö’ övtujv (xaXavTujv) ia a (u[r|xe
Auipiuivoc biaYpdqpovxoc pfpre Tf)c Gavoußioc biop0oupevr)c
Kai emboucric UTxöpvripa
Auipiujvi bi ou [f|]Eiou aXXa Te Kai enei abuv[a]Tei bia-
Ypaipai xd ocpeiXopeva ev aüxrj[i
Reste der II. Kolumne.
l Txpöc xf]v TTpOKeiu[evr|v eYYui)v xö^kou ou aXXaYri Ä ia cuv
TteTteiKevai Zuiib[a oucav eauTtic 0UYaxe'pa xrpocßaXecGai
aüxrji toü eupicKOVTOc
eq?’ un xö aTtoXeiTrov e[KTeicei eKTe0iivai eic npäciv ev Tun
X (exei) cpappouGi Kai
dpa toic aXXoic eYYaioic [erriKripuccopevou bia Auupiiuvoc
cuvixapövTuiv Auupiiuvoc
5 dvxiYpaqpeiuc i<ai tüiv [xoTTOYp(appaTeuuv) Kai aXXuuv TxXeiövuuv
bia KqpuKOc Ariprjxpiou pr)0e'va
UTTocTfivai Kupui0ti[vai be xfji Zuuibi eic (exr|) b xa^xou ou
dXXaYi) Ä ib
xac be dTToXeiTrouca[c ’ß biuYefpaqpevai xf]V Qavoußiv anö
be tuiv
rrpoKeipevuuv Ä i ’b [TeTaxöai Zuuiba xpv TTpüuxiiv dvaqpopav
toü aü
toü X (exouc) qpappouüi K[ai xiqv beux]epav t[oü Xa ctouc
qpapuouGi Kai vuvi TacceTai
10 Tiqv Tpixnv toü Xß (ctouc) (xoiXkoü oü] aXXaYr) [Ä ß ’b a
pp eic
oi YPotppaTeic peTeiXpcpapev
[ - ]
HXiöbuupoc beEai ica0ÖTi [TxpoYejYPd^xai Tra[pd Zuuiboc Tippv
irapabeicou apoupüuv eE p[picouc] ÖYböou p[epouc TeTapxou
Xo(Xkoü) ou aX(XaYf)) (TaXavTa)
büo bpaxpdc TexpaKic[xiXiac Kai Tpv eE]pKOCTr]v [Kai CKaTo-
CTiqv(,) TipocKÖpicai be
15 Kai ei ti aXXo Ka0pK€i
Auujpiuiv beEai Ka0öxi TrpoY[efpOTTx]ai Zuuib[oc Tippv
napabeicou
[to]ü övtoc ev Mepqpei ev xönuu[i ’AcicXiq] meiiui oü [cppaiveTai
XoXkoü oü dXXa(YÜ) Ä büo TeTpai<[icxiXi]ac (xiveTai) Ä ß ’b [
Xpücmnoc enpKoXoüG'p (ko) Ka[0öxi npJoYeYp'oX77101) (T“_
XavTa) bü[o (bpaxpai) "bungp
Z. 14 ff. Ein Streifen ist hier statt rechts voraus¬
geklebt an linker Stelle.
Tafel IV — VII. Sammlung Papyrus Erzherzog Rainer.
Reste lateinischer Briefe aus ca. 17 — 14 vor Chr. (resp.
21 — 18) vgl. Schrifttafeln zur älteren lateinischen Paläo¬
graphie von C. Wessely, 1898, Nr. 1. Sie sind das älteste
Beispiel älterer römischer Cursive oder Ivapitalcursive,
charakterisiert bei K. Bretholz in A. Meisters Grundriß
der Geschichtswissenschaften, Lateinische Paläographie I,
§ 2. Der Papyrus ist 24 cm hoch, 75 cm breit; er entstand
durch Zusammenkleben als volumen litterarum acceptarum
eines gewissen Macedo. Umfangreicher sind die Bruch¬
stücke zweier Briefe, wovon der eine noch zwei Kolumnen
hat. Kolumne I steht auf Tafel IV, Kolumne II ist zwei¬
mal wiedergegeben, auf Tafel V so wie die Schrift sich
der Photographie darbietet und auf Tafel VI dieselbe
Stelle, jedoch die Schrift von mir nach dem Original mit
Tusch überfahren und dann erst photographiert.
3
Tafel IV. Text I. Kolumne I.
10
15
20
..u.
dupl[
us ual[
]in me[. .|em. .o[
iorem • curam • habeo • n[ul]lam
et de • filio meo • qui • hoc •
tus • est • u[t] utrosque ca[u]eas
et • matrem • et • nuc • sollice •
t ne [ill]a[m] salu[e]s • ill[i
id [ . ] enim • agunt [ut
.e [ . ]o duxi • et • di [me iu]
[uent summjum cepi [ga]udium • ex • inaudi
[ta re pujto • me [e]x[a]nimatum • [es]se
tuo • si • r[..]pit quam • c[...]i
o • ita • te rogo • ut • tanto
tiorem • [t]aceas • de omni •
[hanc solli]citudinem • mihi • tollas
'is • ab • ste • discesserim • puto
dare • set • ta[m]en • quaqum
one • uolutor • nam domi
. . optumos actore[s] . [ . . Jm
e • discessi • puto • |
. . lius • [.]er non • s[
cogitati
Tafel V und VI. Text I. Kolumne II.
?[
. hoc
1 .c
et • nega .
quem • [. .
rem • uen[is]set
5 i • eum • tot[
tum • itaque[
[••>[ r
hospit. .[
cum • s[
io bri • noui[
capio • hic • n[
seria • magna •
e[t*] me • ex •
nuc • si at
15 uale • mihi
mor • nostri • esto • et • filio •
meo • beneuolentiam • eam •
praesta • quam • ego • tibi • prae
stiti • salutem • die • musaeo
20 basso • a[ ]rino • antho • tuo
lycis[co • ]uerbis • e[t • ] fra
tre eiu[s -et*] commenda • filium
meum [domin]is •
]rogo
lut • uobis
]. • fit • fe
]il [•] est • nisi • mi
• itaque • puta
• naufagio • effu'g'isse
uos [•] peruenero
macedo • et • me
icem (denariis) uginti quinque
nicem (denariis) tribus
.rem (denariis) sexs
.idem (denariis) octo
em (denariis) quatuor
m (denariis) uno
..em (denariis) uno
Tafel VIII, rechts oben. Papyrus Erzherzog Rainer.
vgl. Schrifttafeln Nr. 8. Kapitalcursive des I. Jahvh. n. Chr.
14 '2 : 10-4 cm. Verzeichnis von Soldaten nach ihren Cen-
turien der legio III. Cyrenaica und XXII.
l LEG(io) I[II] Cyr(enaica)
onero
> noni rufi
cereli rufi
5 cocceus clemes
& iulius maximus (.?,“£)
cladius antonius
tr iulius cutratus („SSO
fanius rulius
io > subur fanii
cladius zenon
te cladius feanus
te Haus gerfennus
tr antonius maximus
is gratius ..eanus
salius capiton
te bius longon
,flaus clemes
LEG(io) XXII onro
20 5> upi[s] pei
bariton
> aufri acul
iulius ruticus
petuceus otaus
25 LEG(io) III Cyr(enaica)
> antoni longini
antonius satunil[
domitius germa[n
balini ecat[
30 > capito fana
licin loce
> aufri aculi minor
cladius agafio
LEG : III
35 > antoni longo
paconi egnati
iulius niger
tetates
> pompei epane
40 cladius clemes
cladius apulinar
antonius uales
upis satunilus
44 upis alexa
Tafel VIII, rechts unten. Papyrus Erzherzog Rainer.
vgl. Schrifttafeln Nr. 9. Kapitale a. 143 n. Chr. 7 • 3 : 9 • 1 cm.
Fragment einer Soldatenmatrikel.
1-
].is
]cos
]cos
i uero m et .[ cos
/dionysius luc .[
ran heracliano[
torquato II et a[ttico cos
5 c antonius pri[mus
berinic[es
marcello II et[ cos
c iulius front[
9 cum epistra[tego
Tafel VII. Text II in einer Kolumne.
l pa]c[o]nius macedoni suo
salutem •
dissimulare • nön potul • ut • tibi
nön scrlberem • te • ualdissime
5 decrlminatum • apud • [ijucundum
et [ • ] dldom • a maledico illo • [atjque
ml • fräter • da • operam • ut
ualenter • satisfacias • illls
nlreo quoque • conllbertö • suö • multa
io sc[e]lera • de tö scrlpsit • qui • ut •
suspicor • credidit • ei • et tö • nön • mediocriter
lacerat • contubernäles • mel • te
salutant • e[go] tuos • salutes • rogö
ama • nös • ut instituistl •
15 uale
xmi • K • august • eneup k V
Tafel VIII, links. Papyrus Erzherzog Rainer, vgl.
Schrifttafeln zur älteren lateinischen Paläographie Nr. 11.
Cursive des II. Jahrh. n. Chr. 13' 5: 13 cm. Rechnung in
Denaren.
Tafel IX. Papyrus Erzherzog Rainer, vgl. Schrifttafeln
Nr. 23. Kapitale und Unciale; über das Alter dieser Frag¬
mente vgl. Studien zur Paläographie und Papyruskunde,
I, 1901, pag. I f., dazu C. Wessely, Ein Altersindicium im
Philogelos, Wiener Sitzungsberichte 1904. Das 1. Fragment
enthält außer PRID ID nur Griechisches.
2. Fragment,
i AVG]VS[T
aelius
5 ale
loc
didym . le[
Item cercesdite ea
15 sereni
11
loc
aureli i
3. Fragment.
■b[
a[u]reli[us
Item
iul[ius
AVGVST
[Jtem a]frodito eai Jtem b[
jni 15
sejrenus aure[lius
]ani
Jodis . V
4
Tafel X. Papyrus Erzherzog Rainer. Ausstellungs-
Nr. 517. vgl. Schrifttafeln Nr. 14. Cursive des III. — IV. Jahrh.
n. Ghr. 12 : 24 cm. Amtliche Sentenz, eine Zeile Latein.
].nt pupillis tutorem siue curatorem et satisdatione com-
pleta denuntia
Tafel XI. Papyrus Erzherzog Rainer. Ausstellungs-
Nr. 520, 521. vgl. Schrifttafeln Nr. 17, 18. Cursive a. 398
n. Chr. in zwei gleichen Exemplaren. Nr. 520 lautet:
1 qua]ntum decimo Kall/ eas/d/ duocene stibale post
cons/ dom* n* honorii p' aug" qua
2 ter et eytychiani u c1 2 3 4 5 * 7 8 9 p/ sergio actuario ind/ xiu
Z. 1. Ival(endas) easd(em); cons(ulatum) dom(ini)
n(ostri); p(erpetui) augu(sti); u(iri) cl(arissimi) p(er)
Sergi(um) actuari(um); ind(ictione).
Tafel XI, rechts. Papyrus Erzherzog Rainer. Aus-
stellungs-Nr. 523. vgl. Schrifttafeln Nr. 25. 14 : 23 cm.
Kaisercursive des V. Jahrh.
]anus II fl/(auius) uincentius fl/f
. . . .K. .
Jp/ praesidi prouinciae arcadiae
]dem ipsam uilissimam
Jnegaretur exact[io
i]ntentionibu[s
].o secundum sa[
p]raeteritorum tem[porum
]haec que continuf
]o procurando[
p]er rationalen^
Tafel XII, oben. Papyrus Erzherzog Rainer, vgl.
Schrifttafeln Nr. 26. Bemerkenswertes Beispiel der An¬
gleichung der lateinischen und griechischen Cursive des
V. Jahrh. 8‘2 : 25 cm.
1 fl( (auius) anthemius isidorus theofilus u(ir) .... l/(egatur)
dvaYi'fvaiCKecGuu
2 xä dvqve‘f|ueva em xoö jueyaXoTTp/ (eTrecxaxou) enapxou
aÜYOucxaXiou
3 ex of. . . . et cum ben. . .et
Tafel XII, unten. Papyrus Erzherzog Rainer, vgl.
Schrifttafeln Nr. 27. Cursive a. 548 n. Chr. 16 : 15 • 5 cm.
lib/(us) princ,(ipibus) compi/
um xxxilll post Cj(onsulatum) basili bis anno XXI
Tafel XIII. Papyrus Erzherzog Rainer, vgl. Schrift¬
tafeln Nr. 21. Cursive, geschrieben um a. 400. Legitimations¬
urkunde für vier Gardisten.
1 fl[au]ius gaiolus trib/(unus) quintanor(um)
2 prepositis horiorum et susceptoribus d[e]botis
singuloru[m] lo[co]r(um) sal(utem)
3 quatuor infrfasjcriptis protectoribus ad adorandam
diuinam p[u]rpuram d[o]minorum
4 nostrorum principum die felicissimum pascharum direxi
ad sacratissimum comitatum
5 quibus iuxta annuo consuetud[i]ne annonas quaternas
Kapitum quatuor sine ulla mora
G preuere curate cum statilis solitis
7 e[ . . . ] prote[ct]ores
8 bennafer
9 conon
io babes
n besas
12 tujJv TTp[o]if|KTOpuuv Kuxavoiv KaTepxopevuuv ac.0.
ßa[. . ] ic
13 ]i<amTa g
Z. 2 1. horreorum, devotis. Z. 3 1. infrascriptos pro-
tectores. Z. 4 1. felicissimarum. Z. 5 nach iuxta 1. Accu-
sative. Z. 6 praebere, stativis.
Tafel XIV. Hofbibliothek, ältere Bestände. Aus dem
Schloß Ambras 1665 nach Wien gebracht, vgl. darüber
Mosel, Geschichte der k. k. Hofbibliothek zu Wien, 1835,
p. 78 ff. und 307. Bavennatische Urkunde vom Jahre 504.
27 : 67 cm. Text nach Marini, Papiri diplomatici, p. 171,
Nr. CXIII. Die erhaltene Kolumne stammt aus der Mitte
der Urkunde.
1 . ] ül Aurelio Johanne ul Melminio Tran-
quillo et Flavio Floriano ül pro Melminio Rustico
Principalibus Rusticus ür Acolytus scäe Ecclesiae
2 catholicae Romanae dixit A praesente Flavio Basilio
üh Argentario spatium agri cui vocabulum est
Veteseca situm territorio Ravennati placito et
defin[it]o pretio auri solidos
3 numero decem et octo secundum fidem instrumentorum
me optimo iure certum est conparasse Verum quia
ipsa instrumenta venditionum prae manibus gero
quaeso
4 [ . . . ut a competenti] off[i]cio suscipi iubeatis legi et
actis inserui ipsum quoque ss. venditorem inter-
rogari dignemini si ipse eas mihi fecerit adque si
Flavio Vitali üh Forensi
5 conscribendas dictaverit vel si subter suscribserit et
testes ut suscriberent conrogaverit pretium placiti
omne perciperit aut si traditionem mihi sollemniter
6 caelebraverit vel quam habeat voluntate his actis
edicere non gravetur
7 [Firm]ilianus Vrsus Mag. d, Primitus suscipiantur in¬
strumenta venditionum quae offeruntur et legantur
cq. traditae fuissent et recitatum est. Rufio Petronio
Nicomago Cethego üc
8 Consule sub d, nonarum februariarum Ravennae Fla-
vius Vitalis üh Forensis scribsi rogatus et petitus
a Flavio Bas[i]lio üh Argentario ipso praesente
mihique dictante
9 consentiente et subter mann sua suscribente quique
fatetur se distraxisse et distraxit adque tradidisse
et tradidit Rustico Acolyto Ecclesiae catholicae
io Romanae iure directo hhbüs posterisque eius id est
spatium agri cui vocabulum est Veteseca situm
territorio Ravennati inter adfines fundum Pictulis
iuris
n Ecclesiae catholicae Ravennatis hhdes Cassiani lmv
adque ipsum conparatorem qq tt' et pp venientem
sibi eundem spatium qs. venditor profitetur ex
12 conparatione _ Demetrium üd germanum
eius qui spatius agri ss hd distractus est optimus
maximusque est finibus terminis spatiis aditibus
pascuis sationibus
13 arbufstis arbo[ri]bus fructif[eri]s diversis generis limi-
tib[u]sque suis omnibus omniq[u]e iure proprieta-
teque sua sicuti a ss venditore poss[e]ssus est adque
14 usque in hodiernum diem possidetur . . . .]
Abkürzungen: u(ir) l(audabilis), u(ir) r(everendus),
u(ir) c(larissimus), u(ir) h(onestus), s(upra) s(criptus),
l(audabilis) m(emoriae) u(ir). Z. 7 mag(istratus) d(ixit),
10 (11) heredibus, 11 cf. Marini, Pap. diplom. 113, p. 144
q(ua) q(uemque) t(angi)t et populum. Z. 12 nach con¬
paratione freier Raum; den Sinn ergänzt: facta per.
SUCH DRUCKEREI CARL QEROLD’S SOHN IN WIEN.
Tafel I.
Ihaw*;
eil
iu
ro
'</}
E
_cd
t:
er
£_
CD
TD
CD
D)
ro
03
b
ca
!. Obernetter, München, reprod.
'C'g- - Z : -y>«Y nry'|> df-J «ysc- ^Q>y>C >Tvr^
■■ - ^r-j* ' j hn"* X/>rv*T 'sXX*~r pzj**&*
£^yr^<rt<~
j cf^1'- CT*^ (rj >^N#t~}NOr>Q
>v44 x1 ^)<*y rfrtüftte. 3$&?h
t t^-rn k“>J cv^N-cvrc»rp ^
r~
^c-[c Kr ^
•■f# ~ >y i<^
rxf <vr~ ^ r-e r^-
f , tpi'-rv-r^ rr^i ^'irTrl j
i ''K- * • *
■_- -> r ^«. o | j fL~r~(?i ^ry
.f^rrrK^i
, -;'V\g-* f^>SSvT *
7*-Aiv^ri'VT*r *>’
4~K'.^
- ■ ' VVK. _•■•. •»
>4'<t'-
Tafel II
pri
f'AjJVpp) | }
m
'ft. .
<^~J^ - T-^T| ^
’f i|
jyW/^
ff*
-T* <| fy-f^xiY'*l
^ f «-4 . r. ’V «c t <4 .. vr w
./ xi«2y*^f - «y5^n
J. B. Oberneiter, München, reprod.
y.
3
■
f U €r t rai rcü 1^rA ^
' v • & . 3 * •'T T *^f-
‘iili^i *j V ru 4^A^«VT^ -*-'Y ^
>J-C« 'v-^YJ*'^***}
f / XAf «H w A^>+KH )^>;
J ; » !
tc^~~l~>K-r HfHTrc* Ki^jKc 4^^,'
'• .”* " ' 1; .."• __ w.
K''-f (ff 'TT1,,$AC( Af
rT‘ i V - T • •
•I * >'»rj -■»'ttv'
•5; 'i
"'.'■v' i-T ■ -WV]) - r.
■t/.^cercer*
!;3THvSt. i -
fb is f* ' . .1 ..'
.:l;r-
■s : *-r kl i . ' • -
Zweiter Zois-Papyrus.
Erste Columne des volumen lihterarum accepterum
des Macedo
J. B. Obernetter, Mönchen, reprod.
Tafel V
Zweite Columne des velumen lihterarum accepterum des Macedo
J. B. Obernetter, München, reprod.
Tafel VI
Zweite Columne des volumen lilterarum
accepterum des Macedo (überzeichne!-)
B. Obernetter, München, reprod.
VII
Dritte Celumne des volumen
litterarum acceptarum des Macedo
J. B. Obernetter, München, reprod.
Tafel VIII.
Lateinische Papyri aus römischer Kaiserzeih
J. B. Obernetter, München, reprod.
Tafel IX.
Kapitale und (Jnciale auf Papyrus.
J. ß. Obernetter, München, reprod.
Tafel X
Bilingue Sentenz (III — IV. Jahrhundert)
J. B. Obernetten Mönchen, reprod.
Tafel XI.
■■■ijp ri'r*2 •? V.ß
f . •; i • ‘
ryi
r j"-
•'/■T rTls '
«tÖHT
■-T--
«rk
u
*
r+~-’
r Ja**»«
I
Ti
^ ^ i
■ k
l!*V*
Kaisercursive und Cursive vom Jahre 3Q8
J. B. Obernetter, München, reprod.
UNIVERS'TY OE ULINOU
Tafel XII
Cursive des V— VI. Jahrhunderte
j. B. Obernetter, München, reprod.
LIBRARY
OF THE ■
UNIYERSITY v: «UINOIS
?/ ‘TiyHl
'y\ß\r)Y)t\A
rt. uJi • >>-■■.- „
> :
: sag
.R. £ ; 5 • ji
Ä*:
i* .T ft
BilinguB LagiNmaNons-Urhunde. Cursivo aus dam Jahre 400
/- ! ■ IuÜk
mBwmp*
1 -•/
XIV.
WtoWf-
VT'TWrt
> i-^X
uAym'tv
rJ ).,
iW't&fp".
■X/.i
; J /) ■ ' r :
i»i' '»i»^
Ravennalische Urkunde
J. B. Obernetter, München, reproc,
'
LIBRARY
OF THE
UNIVER^'T'1 OV- R > HS01S
UNIVERSITY OF ILLINOIS-URBANA
Q 481 75W517S C001
14l(PAPYRUC0fLLLfE0GRAPHIE UN° PAPYRUSKUN
2 024082155
iN f •
* '•'& 1
/ X
"■ -r w v -•!>£ ' ■■%. ■ /: ;t
. *‘ l ' \i
j :
w*v'
1 - A.,
>■ 4 i
YnT- Y :
r -
iV)' >■(
•o • »\
"■ *
rS
p
Vk.
^jr?TT .*§T^
< , \ ^:/T
£ ’V«, :
:P
r\
L »m.:
T
l > ' *. ; \
i 4
\
*■■' r r