Sturlúnga-saga edr Islendínga-saga hin mikla : Nú útgengin á prent ad tilhlutun hins islenzka bókmentafelags, eptir samanburd hinna merkilegustu handarrita er fengist gatu

Google

This is a digital copy of a book that was preserved for generations on library shelves before it was carefully scanned by Google as part of a project
to make the world’s books discoverable online.

It has survived long enough for the copyright to expire and the book to enter the public domain. A public domain book is one that was never subject
to copyright or whose legal copyright term has expired. Whether a book is in the public domain may vary country to country. Public domain books
are our gateways to the past, representing a wealth of history, culture and knowledge that’s often difficult to discover.

Marks, notations and other marginalia present in the original volume will appear in this file - a reminder of this book’s long journey from the
publisher to a library and finally to you.

Usage guidelines

Google is proud to partner with libraries to digitize public domain materials and make them widely accessible. Public domain books belong to the
public and we are merely their custodians. Nevertheless, this work is expensive, so in order to keep providing this resource, we have taken steps to
prevent abuse by commercial parties, including placing technical restrictions on automated querying.

We also ask that you:

+ Make non-commercial use of the files We designed Google Book Search for use by individuals, and we request that you use these files for
personal, non-commercial purposes.

+ Refrain from automated querying Do not send automated queries of any sort to Google’s system: If you are conducting research on machine
translation, optical character recognition or other areas where access to a large amount of text is helpful, please contact us. We encourage the
use of public domain materials for these purposes and may be able to help.

+ Maintain attribution The Google “watermark” you see on each file is essential for informing people about this project and helping them find
additional materials through Google Book Search. Please do not remove it.

+ Keep it legal Whatever your use, remember that you are responsible for ensuring that what you are doing is legal. Do not assume that just
because we believe a book is in the public domain for users in the United States, that the work is also in the public domain for users in other
countries. Whether a book is still in copyright varies from country to country, and we can’t offer guidance on whether any specific use of
any specific book is allowed. Please do not assume that a book’s appearance in Google Book Search means it can be used in any manner
anywhere in the world. Copyright infringement liability can be quite severe.

About Google Book Search

Google’s mission is to organize the world’s information and to make it universally accessible and useful. Google Book Search helps readers
discover the world’s books while helping authors and publishers reach new audiences. You can search through the full text of this book on the web

atthtto://books.google.com/

ii
LR

| HX JHLF G

1-a ==: “A m Ame an nad eat a aan eia. —— ° p 2. = = =— ae 2 om aah. . $ = stk Í -iU = el | son me on oP * Eh at.

*

©

. Sturlunga-Saga

edr
e E

Islendinga: Saga hin mikla. |

— -

Nú útgengin á prent E
ad. tilhlutun hins íslenzka bókmentafðlagsj

-eptir samanburd hinna merkiligustu handrita er fengist gátu,

< r 4
- -y

Sidara bindinis fyrri deild.

ö— —
SKaupmannabhöfn 1818.

Prentad ad forlagi felagsins hid prentara Þorsteini Einarssyni Rangel

s r

-
'
. -
4
.
. > .
`
' `
+
~
s
s
` 1
A -
es
- r
a
*
e
+
.
` ‘
+
.
+
v
.
»
.
r r
=
~
= -

m

vt

">

. -
v
*
+ =
`
-
t
s
-
r
a
`

0 F =.

« í: i
` 4
“
F
~ ` ° ` p 1 `
- , 7 a a oN SY FaN: NG NY Ne aN AIN NN A
fey att , , ON se VU se 2 bf ves ve Vou Vis H ap oE ph MENS 44 3o 2 xe} se Á
HAGA AST Le BE POG ETP} FER AEE EE OSE RRS
` ' 7

> §idundi Þáttr.

` . `
Af útkomu Þórdar Sighvatssonar Kakala, af utanferd Giss-
urar ok Urækiu, af. lidsdrætti þérdar Sighvatssonar Kakala .
ok hans fylgiara, af Kolbeini Unga ok viðskiptum þeirra
Þórdar, deilum, manndrápum, óróa ok. orustum, af þeirra `
bardaga á flóanum, Kolbeinn Ungi andast ári seinna. þórdr
sezt á Grund, nær godordum ok eignum eptir födur sinn,
Brandr Kolbemsson giorist hofdingi yfir Skagafirdi ok Fliótum,
Gissur kémr út aptr, en Urækia andast í Noregi. Bardagi
Þórdar á Haugsnesi ok fall Brands Kolbeinssonar. . pérdr
ok Gissur legeía Hl sin. mál á kóngs dóm, ok sigla út.
- Kóngr slýpar pord yfir landit. Hann. kémr át, er hér
> mokkur ár, kóngr bodar hann utan, Af Ormssonum,
Í Bómgánga Gissurar ok annat fleira.
a.“ Hinum vetri eptir lát Snorra Sturlusonar bófust þeir at-
burdir er mörg tidindi pidrdust af sídan, utanför Gissurar “
Þorvaldssonar sunnanlands, en Urækia fór útan í Eyafirdi.: Þat.
sama haust kvam út pérdr Sighvatsson ') at Gásum ok Jón Sturlu-
son oK var þá barn at aldri, ok Solveig uódir hans ok dætur“
hennar. Jón Lindiás?) var styrimadr á skipi því. t þann tíma

| . :. (8
2) „er Kakali far kalladr, bæta wid 2) Lundi, Á. G. Ss, p. Lindi, B. &.
e C, Se, Po -> . | ` Gra - E

£ ` . ; i ` ' Á

r

- “ . ` , en
2 Eidar Vestſirdinga Kolbeini til handa, 7p.
var Kolbeinn Arnórsson mestr hdfdingi á Islandi *) ok hafdi þraungt

- undir sik mestan lut landsins. En þá er Gissur fór utan, setti '
hann Hialta frænda sinn í rúm sitt, ok skyldi hver þeirra Kolbeins

vdeita Gdrum, ef úfridr væri gidr á ödrum hyerium Sunnlendíngum -

edr Nordlendíngum. Varo ok utar reknir synir Dugfúss Svarthéfdi
ok Kolbeinn, en Biörn skyldi vinna eida Kolbeini at fara aldrei í, -.
méti honum vid hvern áem hann ætti um. Sturla Þórdarson var
“tekinn med valdi vid Brú med Urekiu, sem fyrr var ritat, ok skyldi
annathvert fara utan eda fa hina besto menn ellifu or Vestfird-
ínga fidrdingi med sér, skyldú þeir vinna: Kolbeini tylftareid at
eigi Sturla ok ingi þeirra skyldi vera í móti Kolbeini, þótt [þórdr -
kvæmi til?). Path prestr Hallsson reid. nordr ok (Kétill prestr
Þorláksson, Gunnsteinn Hallsson ok Vigfús sonr hans, Þóroddr
' prestr ok allir hinir besto menn or þeim sveitum sem hann átti
rræði, svór Sturla eid ok þessir menn med honum ok reid heim ~
sidan. fetta hit sama sumar réid Einar Þorvaldsson ok Þórdís
Snorradóttir ok hinir bestu bóndr med þeim or Ísafirði nordr á
fund Kolbeins, ok fengu þar semifigar vidtökur ok gódar giafir,
ok at skilnadi þeirra idtudu pau öllu því er Kolbeinn vildi edr
beiddi, Ridu þá vestr med þeim: Einar Jónsson ok Einar Drángi
ok þeir sex saman af fyigdarmonnum Kolbeins, en þá er þeir kvamo
til Stadar í Steingrímshörd, giördu þeir menn. til Ásgríms Berg-."
_ Qórssonar Í Kaldadarnes, kvam hann til móts vid þá ok festi trúnað
sinn með eidum vid Kolbein ok var til þess traudr @ fyrstu, en .-
þá er hann heyrdi at ammathvert skyldu allir menn vinna Kolbeini |
eida í Vestfiörduar eda sæta afarkostum ella, fór honum þá sem |
` öðrum, er ekki var til annarar handar; at hann sá ei afinat sitt |
ráð en giðra sva sem beidt var. Ridu þeir þá vestr til Isaßardat
“ok stefndú þar fund bóndum, höfdu þá uppi eidamalit, gékk þat.
audveldt sem van var, þvíat þar varo margir vinir Kolbeins hinit —
stærri bóndr, en í annan stad vildu allir pidra vilia. þeirra Einars
“ ek Þortlísar Séru þá allir bóndr eid Kolbeini, Eptir pat fbro
þeir vestr til Bardastrandar *) ok áttu par fund vid höfðíngia,
1) fyrir norðan land, 4 B.C. E.Gr.St, þ. 3) þeir sem ddr var sagt, sóru þá allir

€) nokkur maðr hæfi ófrið í móti honum, - eiða. þetta sumar reið vestan, sem _
"sönnu - . greint var, þórdfsSnorradóttir okEinar

oe.

. =

1K. © Eidár Vestfirðinga Kolbeini til handa 3

ttefndu til Gisla.af Raudasandi.ok höfðu uppi ordsending Kolbeins,

at Gísli skyldi vinna eid eda. mæta ella þem mun meira fiandskap -

af Kolbeini, sem hann hetdi í fleira því verit er honum' var til

mótgánps en aðrir. Gísli kvadst aldrei mundi. eid sveria, for þá & |

feandskap ok heitan af hveriuntvegsiom. par var Eyvindr preste
_ Þórarinsson (gódr madr ok géfigr') er optast var vanr at. vera
umbétarmadr med Gísla ok Sdrum þar þess þurfti vid, {þar var ak

Þórarinn Kollason systurson Eyvindar ?%). Köludu þeir þá Gísla á |

tal vid sik, báðu hann. at hyggia í hvert efni komit var, segia ní
ei vera Siphvat edr Startu til lidveislu vid hann, {edr adra þá er
honum hefdu mestir Rutningemenn verit ?). Gisli kvad annaes

-vera makligan Kolbein edr þá menn er drepit hefdo Sighvat ede .

Sturlu, én hana vildi þeim né einn trúnad veita. Eyvindr
` kvad þá á hitt at líta at hann fengi ei sva breytt at hanna tæki
aialfr upp afarkosti, en sveitin hefði úfrid ok þætti ölum pat af
kenam hliótast, Gísli kvadst þé aldrei mundi Kolbeini Arnórs-
syni eid sweria, hvat sem í .skurdinn péngi. ` Eyvindr þagnadi þá

um rid ok mælti sí lan, sver þú eid Kolbeini inga, ek á þann son.

sem Kolbeinn heitir heitinn eptir Kolbeini Sighvatssyni, ok mætti
á réttr vera eidr þinn, ef þú veizt þat í hug þér at þú þykkist
um sveria.. Gísli kvadst þetta gjöra mandi [med forseá þeirra Ki
gèngu þeir þá méd þessu radi til móts vid þá Einar ok Nordlend-
inga; segir Eyvindr þá at Gísli vildi gidra fyrir bæn hans:ok ving
sinna annaga eptir því sem beidt var.. Stafadi Einar Jónsson þá
Gísla eid, en hann svór eptir því sem þeir Eyvindr höfdu rádit,
ok sá eingi madr í þat. vóru þá allir bóndr eid á þeim fundi,

ir er kvaddir varo, (skildu:þeir sva slíkir vinir sein þeir fund-

_ ust’). Fóru þeir Einar þá nordr í fedrdu, géngu. há allir hinir
stærri bóndr til eida fýrir'utan fáeina menn, Sanda-Bárdr ok,
nokkrir menn vildu ei.sveria, Eptir þat ridu þeir Einar“) nordr. `

son hennar. Rida þau þá vestr med *) vantar í A, B, c. E, Gr, St, b,
þeim Einari Láug ok hans félögum, ~B) vantár í sömu, . a
sér eið Asgrímr Bergþórsson ok màrgtr 4) vantar i sömu, —

acdrir, en er þeir komu. á Bardaströnd í SR
0, 8. fr. A. B; C, E; Gr, Step, — Í) vantar í sömu. Sr
t) vantar í sóma, \ _-6) Kolbeins menn, sömu,

A 2

=

`~ -

an
| rf `

— — — — —
'

ft „> ` . 3 » - . — text
; 7 | = . oa
~ A P ~ . C; j
r

4 | o Bidar Vestfirdinga Kolbeini til handa: l y B

Med slíkum hætti, (sem, nú heyrðut ‘par 1), (kk Kolbeinn! nú vald

yfir Vestfeördum. þetta sama haust vard Þorfinnr Fingur?) aptr-
reka í Rútafirdi, varo þeir Dugfússynir á því skipi ok margir
adrir Íslenzkir menn, ndu þeir þá heim í Hiardarholt. For þá
Biörn Drumbr nordr 4 fund Kolbeins ok Þorsteinn Hialmsson *)

méd honum, ‘ok skyldu þeir þá frida fyrir þeim. bræðrum vid Kol-

bein, en þá er þeir kvamö á hálsinn hia Svínavatni, reid þar madr á
méti þeim,. (sá hét Jón ok var kalladr lidsmadr*), (þorsteinn spyr |

` hann tídinda f), hann segir þeim skipkvamuna á Gásum, kvad þar

á vera Þórð, Sighvatsson ok fleiri íslenzka menn adra. Þorsteinn

, spyr hvert hann skyldi? Jón. svarar: ek skal fara í Vestfiördu $)
_ ok finna ydur hina stærri béndr. Þorsteinn th hvat eyrindum
6

væri. Jón segir Kolbein hafa til þess ord ef Þórdr Sig-
hvatssan kvæmi nokkut í Þeim sveitum fram, at þér skyldut láta
taka hann ok færa honum. þorsteinn bad hann finna adra bóndr;. ©

en vid munum ridu á fund Kolbeins. Þá skildu þeir at, reid Jón
Ýestr, en þeir Þórsteinn ridu þá nordr, ok er syn fal á milli þeirra, -
þá mælti Bedrn: þau tídindi hefir ek frétt, at ek man aptrhverfa -

ok rida ei lengra, Hví synist þér þat, segir Þorsteinn. pviat ek

"veit, segir Biörn, át iafnskjótt mano brædur mínir fara til. þórdar,.

sem þeir ná honum, hverio sem ek hefir heitit Kolbeini, en ek
vil þeim fylgia. Þorsteinn vard vid fir, ok kvad hann rida mundu, |
þetta var um dagmála skeid, . Sneri Beörn nú aptr. ok reid sva:
pordan at hann fann ekki!) menn, kvam heim í Hiargarholt, er
lítit var af nátt, vakti hann þá upp bræður sína ok. sagdi þeim“
þessi tídindi, þeir urdu þessu fegnir ok þótti hann hafa vel farit. -
Sátu þeir nú heima um rid. a ee, J O

"4, Nú er þórðr vareá land kvaminn í Eyafirdi, þá varo þar“

fyrir heimamenn Kolbeins ok Jeyptu þegar til fundar vid hann ok
„segia honum atþórdr var út kvaminn. Þórdr vard landfastr laug-

è , — roe
1J sem nú var sagt, Á, B, C, E. Gre’ 4) bérademade, 4, B. C. Gr, Ss þe
St. p. o $) vantar í 4, B, C, E Gr, St, p,

. 8) wantar f söru, E ©) vantar í sömu.

` 8) Hialtasom, A, B, C, E, Gr, St, by , `") Kolbein nd neinn, bata sömu við, |

/
=

? J— l l a

I ——— .

"~

Þórdr Kakáli rídr sadr, g

J J ` — os l a- - |
. ardag hinn nórsta fyrir Maríúmesso sfdari, hom var á öðrum degi -

viku. Voru þar í kaupstefnunni margir hinir stærri bóndr þeir er
verit höfdu ástvinir födur hans, en í annarr stad ridr: Halldóra til

móts vid Þérd son sinn ok adrir fréndr hans ok vinir, urdu hone

um allir fegnir f fyrsto, en er þeir hugsudu um ríki Kolbeins Unga,

„hversu mikit vordit var, þótti þeim náliga sem hann væri ') lát-

ian, vakti þá upp at nyu fyrir þeim harm er Halldóra hafdi bedit,

ndr, en alpyda var sva hrædd at ci pordi at mæla vid. hann
t er ei yar á allra. manna vitr?), em margir voru í sökum
váfdir *) vid Þórð, er farit höfdu med eignir þær er fadir hans
ek hrædur höfdu átt. En þá er Þórdr sá hversu alpydu var snúit
af hradslu-gédi tit mótpángs vid hand fyrir ríki Kolbeins, sva at
kverium þótti sem at láta sialfan sik. edr eignir simar, ef honum .

þvíat eingi hinna meirr manna treystist at veita Dórdi edr hans

gor’ nokk@rn gódan lut, þá fékk hann áðr hesta ok reid inn tik
- Farad

Epérdr rerd nú inn á Grund“), Þar beé. þá f} Styrmir
Þórisson ok Siprídr Sighvatsdóttir, þau Attu tvö börn, hét Teitr
son þeirra, en Halla. dóttir. Teitr var farinn út- í Grímsey. - En
þá er þeir Sighvatr ok Sturla varo látnir, lét Kolbeinn eiga skulda-
dóm eptir þí ob. gjörði Sighvat félausan, ok vafdi í því alla -
hina stærri bóndr í Eyafitdi, fannathvert, at þeir kölludust átt
hafa fé at peim feðgnm edr keyptu eignir þeirra med sínu freálsu 9)
til þess at þá væri alfryda meir bundm 7) £ mótgángi -vid Þórd, ef
kann kvæmi til Islands, þá lét hann sem hann keypti Grundarland ©
at þeim Halldóru ok Tuma ok gaf þeim vid ergnir í Skagafirdi,
biuggu þau *) þá at þverá, þótti Kolbeini sem Tumi mundi sídr þar

. kvama né-einu?) aleidis til motgings, er umhverfis situ üvinixr
hans, en Styrmi ok Sigrídi rak hann nerdr á Grund ok kvad hana

2) f vök edr, bæta vid 4, B, C, £ sat ok Kallast átt hafa, eda lat þá

Gr, St, h. Rr kaupa hvort er þeir vildu edr seigi,

a) vegis A-C. St, þe. | oo, a gfe are eignir fyrir, Á, B, C,
3) hafðir, €. SE | Enðaþ o o

4) vantar ff £, B, C. E, Gr, St p. ` t) mein-bundin. sömu,
3) á föðurleifð hans, bæta sömu vid, 1) mæðgin, bæta sömu vid,
6) med ödru hvöriæ, at þeir skyldu ágisn“ 3) minna. $ému, — |

- 4
t
- -

v7 a -

r . j a | IN J a | p 7 l > i : . E
6. `- Pbrdr Kakali ride audr, ` 7P.
. * - N~ , oT ~ i

þat skyldu hafa er sæmiligast var ok setiast í ram födur sins, en

þau beoggo ádr í Bearnastadahlíd, ok þétti hanum pam þar sitia
fyrir niósnum _Sigrfdr kvad sik megg reka brott af stadiestw sinni, |
en aldrei. [kvadst hon at heldr eiga Á und '") pa er Pérdr kvam
á Grund, kvam til hans Arni abóti [hinn siðundi at þverá ?) ok
© Gudmundr. Gilsson, þeir. bádu at Þórdr skyldi. verda sem fyrst í.
_ brotto, sögdu þann tíma er Kolbeinn yrdi var vid útkvamo hana,
at hann mundi. þegar gíðra til hans. Tóku Þat þá flestir upp fyrir
Pordi, at Hálfdán mágr hans væri líkastr til at veita honum nokk- |
-ura stirk fyrir sakir kosta ok ættar, en kölluðu Steimvöro systur
bana höfudskörúnp ok líkliga til frawhvata vid Hálfdán hónda

.. Sinn, Tok Þórdr þat þá til rads at rída suðr um land, var þá

eigi meiri aveit °} hans or Eyafirdi en tveir menn, Snorri poralis-
san (er útkvam med honum #) ok Amundi 1) Auga þorsteinsson $},
hann. var leidtogi 7) þeirra. Ridu þeir þá nordr yfir Nödlaheidi,
ok sma upp hina nyrdri Jeid á Sand. En er Kolbeinn Arnérssen
spurdi útkvamo Þórdar, þá sendi hann þegar nordr til Eyefiardae ©
þriátygi manna, voru þar fyrir heimamenn hans. Ok er þeir kvama
til Gisa, kéneudu þeir búðir allar med brugdnum. vapnum £), ok
fundu par ei. Þórdr sem van var. Þeir undu ílla vid sína för,
tóku þá Leif Austmann er sídan var kalladr Knarrar-Leifr °), ok
. léto sem Þeir mundu {reka fót undán honum +°), hann var vin
Pérdar ok félagi, þeir tóko vapn hans''), em Austmenn ') allir
sögdu hann saflausan , eptir þa! létu þeir Leif lausan, en ræna —
tvo *?) íslenzka: menn [Starkad ‘*) Einarsson ok “Bedrm'’) Skakk. -

“ 4

3) þykist ek at heldr eiga Grundarland, . 8) sverðum, ©. Ss | F S
"þótt ek setiumst þar nidr, En þetta 9) Konar-Leifr “Gri e ?
vard sem annat sva at vera sem Kole ; ‘

beinn vildi. A, BC, E, Gr. St, Pe- 8 El ) Gihöggva hann. 4. B, C, E, Gr, |
2) vantar í sömu. Se. .

2) föruneyti. sömu, ~ #1) cer kaupmenn áttuf sömu,

4) vantar í Á, C, St. p. 8) kaupmenn, sömu,. g
„3)- Hámundr. A; B, C. £, Gr, St, ‘pb. 13) þriá. Á. Ç, át. p. -
6) vantar í Á. C. St, þe í 24) Styrkár, B. E. Gr, en i

7) leidgagaari, A, C, St, b, g 15) þabiörn, söm

\

ak - "Þórði Kakali ridr sudr. 77

bare hundraða *), .Eptir þat fóro þeir heim ok sögða Kol-
beini at Þó

rðr væri ridimn á Sand. Kolbeinn sendi þegar ment `.

Hista biskupssyni, bad hanm gæta sin?) ok setia þær gíslar fyrir
tam honum þætti vænst at þeim mundi duga. Hialti *) eyk?
pozar feðlmenni, pordr reid leid sina par til er hann'kvam til.

étdna. Hátíðar ok Stefnvör téke vel vid honum. En ereÞórdt
hafdi par. fir sætr verit, þá heimti hann á tal mág sinn ok systur,
ok segir, at beim mundi kunnigt verd dm skada þann hinn miklá
er hann hefdi bedit í [mannamissi ok fedrlatum +), en létsér vera

Bvergi úhætt. Nú er ek tj] þess Kyaminn, segir hann, at bidia |
hér nokkurrar lidveizlu, ok vita ef gud gæft þann tíma, at vér
mættum med nokkro móti fá sæmdir varar, [er þat fyrst, mágr,

. at þú ert kostamestr minna venzlamanna, enda væntir mik hér bezt
at er fit erut?). Steinvör tók vel máli hans ok kvad einsætt verá |
Hilfdáni at drygia dad sína ok veita pérdi slíkt allt er hann mætti, . `
þvíit hann hefdi eingi síyrfaldarmadr verit hér til, hefir ek pik ok
sialdan egsiat ígaungo í stérmeli, segir hon, cn nú man ek þat
bert síðra at lítir man verda samþykki okkar, ef þú veitir eigt
þórdi bróður mínum, man þí sya fara ok sem minnr er at sköp=,
udz at ek man taka vapnim ok vita ef nokkrir menn vilia mér
fylgia, en ek man fá ár af hendi búrlyklana, : Steinvör var þá
miléda um hríð, en Hálfdán, þasdí ok hlyddi til, en þá er Steinvör
agnadi, þí svarur Hálfdán: sva lízt mér sem fleira mani hér vide |

en ákafa einnsatnafr ef þetta mab skal nokkurn stad eiga er

Þórdr beidist °), em mér er kunnast hvat manna ek em siálfr, ero -
mér lítt hentar stórdeildir, em ek heldr hníginn fyrir aldurs sakir,
en verit þó ávalt dsamr7) at eiga lut f stórmálum, en mér synist
þeir er £ þetta mál ginga, sem nálipa hafi allt lanzafólk í móti sér,

~

1) frá { vantar í 4, C, S£, p. veizlu við mik sem þú, bædi vegna
3) veita sér, 4, É. C, E. Gr, St, p, — Venzla ok sva at þú ert kostameiri Gil
W "hár ok annars afla, en hvör annara.
) ver heims-ok, bæta sömu vid. mina venslamasina, ok væmtir 6

4) láti föður síns ok sva bræðra oÈ sve -& fr, A, B, C. E Gr St. .—
teknar allar eignir varar, 4, B, C. E, | ° «fr . | p

| Gr. Se, þe , , 6) byriar, somu í ;
$) þykir mér eitifð iafnkkligr til d-e 7) rósamr, Ce Sh- > -

Í pe . * La | }
t ⁊ - . we r
` 7 o f I
< ` \

i ’ -, T . #
- . 4
a I .

`

8 =. Þórdr fer í lidssamnan um Vestfiörda. © - 7p.

t

(0007 yil'ek ok fyrr vita hvern afla.pérdr fær annarsstadar þar sem
!' A | frændur. hans ok vinir ero. „Man ek, ef þeir kvama hingat med

- nokkur stirk lids, gánga í mál {med henum lengra, Steinvör

- . epee þá miék'). Gidrdu þau þá pat rad öll sæman, at Þórds

yldi fara í Vestfördu [ok cita eptir“ hverir menn honum vildu

= Veifa,e segir Hálfdan þar: marga þá menn er harma sína áttu af
' _ _ rétta vid Kolbein ok Sunnlendinga 2), kvad þá ok giarnari vera
mundu ýfridar en sik edr sfna menn. Sn |

i

+. ,Kéldna er hann spurdi at Þórdr var þar kvaminn, verdr þar fagna-
fundr med þeim brædrum, rédst Tumi til vestrfergar med Þórdi

. ok nokkrir menn med honum. Nikolás hét madr ok var Oddsson,

> hann var ættadr austan or fjördum?), médir Nikolásar var Herdíg

- dóttir Barkar af Baugstödyın, hann var fylgdarinadr Hálfdanar,
. (hann. var mikill madr ok sterkr ok vel viti borinn, hánn fengo
pau Steinvör ok Hálfdan til fylgdar vid hórd. Börkr hét madr ok
| “ yar Gudmundarson, hann rèdst enn til terdar med pordi+), urdu
- þeir Þórdr ok Tumi brædur saman þrjátygi, magna, þá er þeir
| riðu frá Kéldum. Rida þeir þá yestr yfir Þiórsá, fó'u sva um
hérad at Hialti vard ei var vid, riðu þá leia sína vestr til Borgare

`

fiatdar ok sva vestr til Dala, Svertingr hèt madr ok var Dorleifs-

gon, hann bcd þá í Hvammi, for Tumi pangat ok var þar medan
Þórdr fór vestr í Íiördo. Þá er Drækia yar utan rekinn, dreifdist
yida sveit sú er honum hafdi fylgt, en er þeir spurdu at Þþórdr
vár kvaminn í Dali, þá. þótti þeim bann vænstr til nokkurrar uppy
reistar móti "þeirra vinum, drifu þeir þá flestir allir til Þórðar,
tók hann vid þeim öllum vel, -yoro þeir fremstir 5) í þeirri-
svtit frændr hans Dugtussynir, Beörn Kægill ok Kolbeinn Grön,
Þorgeir Rodbiartsson, er kalladr var Stafsendi 9), brædrúngr Dug-
fússuna, Gudaifndr Jonsson er kalladr yar Sorti, son Þórdísar

- eggiar bessa sva mibk; A, B. L, £,

l 2) frá [ vantar í sömu, |
- li . (> ; Gr, St. p. - á [

i A 39) Alestir,- 4. C, St. p, oo
EN 8) vantar í sömu, 6) $tafsendir, 95mu,

-

,

3. Tumi Sighvatgson. átti þá bhí Arnarbæli, Rvam hann td

3) med honum, fyrst at pi, Steinvör, 9) A ustfiörðum, A, B. C.E. Gr, Sh p, i

- — r —
=
> mil b
ir bd = .
4
B - “

, sk, Þórdr fer í liðssamnan um’ Vestſiördu) J 8
Sveinsdóttur Sturlusonar, Asgrímr Baulufétr ok adrir fleiri, þótt

sér nefnum ei alla, reid þá pérdr vestr til Saurbæar. Sturla Þórð -

arson bió þá á Stadarhdli, fékk Þórdr þar gódar viðtökur. þá er
hann hafdi þár verit ema nátt, 'géngu þeir Pérdr ok Sturla á tal,

kvad þórdr sér þat sagt at hann væri mestr madr ok vitrastr í þeim '

sveitum af hans frændum, befir ek ok þat.spurt, segir hann, at eingam
mani nær borit hafa „þeim hrakningum er á Örlygsstöðum urdu ex
þik, hefir þú ok iafnan verit lidsinnadr *) mínum frændum, þeim
er síns réttar atte at reka, vænti ek enn at sva munir þú til mín
gjöra, var mér þat ok sagt, at eð yndir þú betr vid skilnad ykkarn
rekip en þér mundi þá pat í.hug at veita þeim, ef nokkur vidi
þess réttar reka, Sturla kalladist úhagliga vidkvaminn, manto
pat ‘spurt hafa, segir hann, at ek hefir eid unnit Kolbeini Unga,
‘ok þar í bundnir þeim eidum allir hinir bestu anenn í minni sveit.
tórdr kalladi «ida þá ei hafa verit annat en manding eina *).
Sturla kvadst vilia verda hofum @ liði eptir þv sem hann metti
sér vidkvama, en kvadst búinn mundu til slíkrar lidveidu sem
hann vildi, í ginga, þá er þórdr kvæmi vestan. Pordr fór padan
vestr yfir Breidafiörd til Bardastrandar. pa bed i Haga Eyvindr
prestr. Rapnheidargon, sem fyrr var gètit, hann átti þórumni Géllis-
dóttur °), benhar modir var Vípdís Sturludóttir. „Gísli Markússon
beó þá at Bæ á Raudasandi, hann átti Þórdísi Géllisdóttur systur
Déruanar ok var hann sva mægdr vid Þárd, hann var mestr bondi
“ftir vestan Arnarfeörd ok var þá midk kvaminn á hinn efra ald-
. nr, hafdi hann ok alla æft verit á ferdum fyrst med Sighvati, en
þú med Sturlu er hann kvam í Dali, hafdi ok eingi madr verit

' einfaldari á öllum málaferlum vid Sturlúnga en hann, átti hann

bar ok allt sitt traust ér þeir varo, en -purfti jafnan. til at taka,
þvíat hann var hinn mesti úiafnsdarmadr, Synir Gísla hinir skír-

~

=

gétno *) varo dítt á. legg kvamnir en laungétna sonu átti hann > -
ok þá fullkvamna at aldri. En er þórdr kvam í Haga, -

sendi hann menn eptir Gísla ok stefndi at sér öllum, bóndum

1) jidsinnandi, B. E.. Gr} 3) Gísladóttur, 4. E, ór, þe þorsteimsa
2) náudúngar eiða, A, B, CE Gr. St, . §onar, betir B, vid. a ,
4) skilgètou, 4, B, GE. Gr, St bi
| | | ap
7 ` +

. - =
~
_w

d:
Po

7 P»
ér fokkur málaskil kumno- pórdr bar. þá upp: eyrindi sín fyrst
vid Gísla, en p vid alþydo, beiddi Gísla ferdar sudr um-land tjl
fhóts vid Hálfdán ok þarmed alla adra: er hans flokk: vildu fylla,
táldi hann þá upp vandræði sín, sem erin varo til, segir þat saman
bera skada sinn ok alþydunnar í þeim sveitum, kvedr ok: vel sóma,
át hann væri fyrirmadrian í malonam, en þeir veitto honum eptir
faunguna, man þá vera annathvert at bragdi, segir hann, at vér
manum rétta varn lut eda falla ella á fætr frændum: vorum, ok er
_ þar gódr hver uppkémr. Gísli kvadst elldr vera midk frá úfridí

Ok væri sér mál af at lata, en kvad ærna naudsyn á vera at
allir drygdu did ok veitto honum, hefir ek ok þá eida unnit Kol-
beini, segir hann, at mér sómir allvel fyrir þá sök.at vera hans.
mótpángsæmadr, man ek [fá til ferdar med þér, pordr, flóra ') sonu
, mína ok hvetia alþyðu þá er ek mí ordum vidkvama, ok ætlak þat —

skuli mikit stoda. pdérdr tók því vel at eino, en kvaðst aldrei `
ætlat hafa at hann mundi sik far undandraga, pdrdr fór þá
nordr til Eyrar í Arnarfeörd, þá beó á Eyri Steinun Rafnsdóttir
Sveinbearnarsonar Bárdarsonar hins svarta, módir hennar var Hall-
“ katla Einarsdóttir Grímssonar Ingialdssonar Grímðsonar Glammadar
Pérgilssonar Orrabeinsstiúps 2). Steinun átti sex börn, dætur tvæt

fo Pórdr fer í lidssamnan. uni Vestförðu.

ok sonu fióra, Rafn hét son hennar hinn ellsti, annar Gudlaugr,: .

pridi Oláfr, fiordi Oddr, Herdís hét dóttir hennar hin ellri, hon
var gipt*[beim manni er vér nefndum fyrr?) Svarthöfða Dugfús-
synt frænda Þórdar, Svarthöfdr var þá vistum á Eyri med Stein.

“ - unni, önnur dóttir Steinunnar hét Halla.

4. Þat var tíðinda er Þórdr kvam á Eyri, at Rafn ok Svart-
höfði varo ei heima, þeir varo farnir +) nordr í) til Dyrafiardar í
Hiardardal, þá var hit nærsta kveld fyrir Michaelismesso “). r.
um níttina sendi Þórdr mann nordr í Hiardardal, at þeir Rafn ok
Svarthöfði skyldu kvama til móts vid hann á Söndum '), Birdr

1) fara til fundar við, ÆA. C, St. b, 595 vestr, St, a

sj vantar í sömu `. -` 6) Níkolbsmesu. 4, C, St þ.

3) vantar í 4, B, C, E, Gr. St. he 1) 4 sunnudagim, bæta vid B, E
til bradkaupe, beta sömu vid, Gr” ve oe

—

oe . e
` =

— — — — — —

-. — a l “ a
ao « - . 7 - . - s a
* e
oe:
3 =
_*

4K,” Þördr Kakali Jeftar liðs af Dyrfirðíngam ` 11

kélsson ‘bed þí. á Söndum, er kaladr vay Sanda-Birdr, hann
‘Cecilia dóttur Gudmundar. Sigurdarsonar'), en þá er þeim.
kam“ordsendfng“Þórdar, þá fóru þeir til móts vid hann á Sanda, *
þérdr heimti þá á tal Rafn ok Svarthöfda ok Bard, ok segir shikt `
sem í var hans rádagiörd, ;kvedst þar fyrst beet at vænta.er Svarte
hifi var frændi Hans. Svarthöfdi sagdi sér þet þá í hug, or Sturla
bróðir þin ver drepinn frá oss, en allir vér hraktir ok skamm-
stir?), at vér mundum fegnir verda, ef nokkur vildi þess réttar
~ reka, skaltu ok ei bænastad til þurfa, slíkt er vér megum veit
þér. Bárdr sagdi, at hann mundi þat rid upptaka sem Eyrarmena
tekio, hefir mér lengi þat vel eðfiat. . Bárdr var landseti Rafns,
pérder spyr: hver or sá binn úngi madr, hví logar þú ekki til?
ann kvadst Rafn heita ok wera Oddsson. pérdr kvadst heyrt
hefa hans gitit, eda viku aokkut vera í ferðum med oss? Rafa
‘Kvadet sera ángr ok lítt til forða falinn, hefir ek, segir hann,-
ekki verit í ferðum med höfdingium. hèr til, kvedst hann ok ei.
- yita- hvert hann mundi hardnadr vera nokkut, þar hann var litt
kvaminn af barnsaldri. Rafa var þá sextán vetra, er Þórdr kvam
í Vestfeðrdo. - Þórdr segir Rafni ærna nandsyn til bera at vera mite
dr Kolbeins fyrir sakir dráps médurbradra sinna, létust
“ þar ok eingir menn iafngöfgir. fyrir utan þá Sighvat födur minu
ok somu hans sem þeir Sveinbeörn ok Krákr. . Rafa kvad ok
ei bedi vera skyldu, at mega lítit veita þér, ok láta pik iHa, *
kvamaat því er ek. má, segir hann, þórdr þakkar honum vel ok -

kvadát. ætla sêr mundi þat mikit mega?) fyrir sakir frendastirks
fun or Rafn átti, Þessir vorm þá hinir stærri bóndr nordr í feör-
"dum, or Þórdr kvam þángat: Jón Þorkélsson bed á Alptamyri,
hann átti Gudrúno dóttur Tómásar or Selárdal, Halla var módir
hennar, déttir þórdar Sturlusonar, Guttormr-son Helga Sveins-
„sonar “beó í Iokinhömfum, poridr hét módir hans dóttir Rafns |

Sveinbiarnafsonar. - Guttormr #).hafdi látit födur sinn á Örlygs-
stöðum ok tvo módurbrædur. Rearni Brandsson beó þá á Myrum

. 4) vantar f A, Cr Se. p : Sigríðara 3) VERÁ, d. B. C, B, Gr, St. P.
sonar 3, E, Gr. Zoo 4) Jon, sömu, .
8) „skámsdir, A, B, Cs £, Gte 56, P. >?

“=.

?

. se ae oe
13 Þórdr Kakalí. leitar lids af Dyrfirdíngum. 7p.
> gódr béndi. Steindór prestr Steindórsson beó þá f Holti t Önund-
arfirdi. © þessir bóndr beoggo í Isafirdi: Sigmundr Gunnarsson beé . -
í Shdavtk, hann átti Herdísi Rafnsdottur sidar, en fyrr hafdi hana _

~ © átt Eyúlfr Kársson ok áttu þau einn son er Eyúlfr hét. Eimar

Þorvaldsson var þá .úngr ok áttu pau þórdfs módir hans bú f Vatna-

rdi. Annat sumar ') var Illhugi, þorvaldsson' drepinn, -eptir þat

verk úþokkudust-sva miök béndr í Isafirdi um dráp Illhuga vid
Urækiu, at þeir: vildu fara at honum, var þar höfudsmadr Páll .

Bárdarson or Ögri, móðir hans var Valgérdr Snorradóttir, hann var

. systrúngr Illhuga, en er Urækia vard þessa var, stukku þeir sumir
er í þessu höfda verit med Páli nordr um hand til Kolbeins. ok ~

gidrdust pa ástvinir bans, sem fyrr.er sagt. Pormddr Hiilmeson

ó í Þernuvík. Aron son Haildérs Ragnhefdarsonar 2). bed í Ögri.

. Þórdr Henreksson beó í Reykiarfyrði, Atli Hiálmsson bed í Grunnae
vík. Þórdr Sighvatsson fór nordr í Hiardardal ok kvam þar ádr

= menn voru brottfarnir frá brullaupino, voro þar allir hinir bezto

menn (fyrir utan fram or Ísafirði °), taladi Pérdr þá lángt eyrindi,
hafdi hann þat upphaf á sino máli, at hann krafdi alla menn þar
Kdveizlo ok uppstödo sva skeótrar, at allir skyldu kvamnir + Saurbæ
at allraheilagramesso. En er pordr hafdi lokit sinni rædu, þótt=,
“ust menn þat finna, at hana mundi vera vitur madr, pí. er hann
fengi stillt sik fyrir ofsa, en nokkut þótti. mönnum hann stirdt
tala í fyrsto, en þess at diarfari ok sniallari var hann í mélinu sem.
. hann hafdi fleira mælt ok feölmennara“var vid. Þeir menn svörudu
Í fyrstunni, er í eidum héfda bundizt med Kolbeini um haustit, |
kölludu sér ei sóma at fara at Kolbeini medan hann grördi ei af-
brygdi vid þá, kvidu ok er þurfa um þat at leita at þeir mundu *)
uppstanda med Þórði, en vera kvádust þeir vilia vinir hans í ödr-
om hlutum, pordr kvad sva lúka mundu „sínum vandrædum, at í

“0 hann ktad annathvert giöra skyldu þeim er vero £ Vestfedrdum,

át vera med honum edr í móti ella, kvad sér ok eigi minna ætlat
mundu, ef hann kvæmi aptr or þessafi ferd, en ek man mega ->

*) ár ddr. A, B. C. E, Gr. St, p, — =: 5) fyrir vestanGeafidrd; 4, B, C, E,
2) vantar í sömu, . _ Gr St p. -

| Ay. vestan fara edr, bæta sömu vid.
4 I

~

, > ; 7 è , l . | 9 |
$6K, Bórdr Kakali for til Steingrímsfiardar. ~ 13

skripta ydur eptir maklisleikúm, er nú láta sér verst fara, Bóndf NR
sögðu. won anit mör —** illt at launa, péat hann heitadise .
ekki vid "þá. pérdr kvad:þá eigi þurfa minna sik á harma sína, _
sló þá £ heitan med þeinr ok kváðust bóndr ei blotna mundu vid -,
_pat, skilðúst þeir vid sva búit, fér pordr á Sandá um kveldit, en

am daginn eptir baud Bárdr honum bw sitt, Pordr tók. vid húino, ., -
- Þótti öllúim þetta geysi stórmannligts' J a

5. Litlu síðar seiði þórdr menn sína út í fedrdu at kvedia
menn upp, én hann siilfr fér nordr til Onundarfeardar ok. kk :
þer fátt eitt. af mönnùm '), én Isfirdingar vinir Kolbeins giördu

- honum niðsn. Þórdr;fór padan nordr til Stein ímsfigrdar, þá -
beó Asgrímr. Bergdórsson 4 Kaldadarnesi, sem fyrr gátum vér,

- fundust þeir frændr, ok krafdi þórdr hann ferdar, kvad honuia
„mundu sízt sóma annat en vera í ferd med-sér, fyrst fyrir sakir
frandsemis, en þat annat, bversu miök Sturla brédir minn gpphóf

ik, sá hinn þridi lutr, hversu þú varst vid allar hrakningar á

rlygsstödum ok ‘sást lát -frænda þinna ok þeirra mamma er þér -
mundu aldrei or hug ginga., Ásgrímur vardist marga vega ok kæn» |
liga, (ok kvam lagagreim fyrir sik?), þvíat hann var forvitri, fyrst |

“med eidum Þeim er. hann hafdi svarda Kolbeini, þá segir hann, `.,
sem satt vár, at han sæti Í nærra lagi þeim Nordlendingum, þegar
er hana væri í nokkurri fiandsemi vid þá, dró hann sva sitt mál.
um sidir, at hann lézt hvergi fara mandu. þá atti þórdr vid adra
bóndr, drógu alir sik undan, þá er þeir vissu, at Ásgrímr mundi `.

heima sitia. * . “ IR

6. Asbeðrr hét maðr Gudmundarson simids *) Salotmonssonar, `
hanni var cirileypingr ok vaskr madr 4), hann gékk fyrir Þórd ok
mælti:. Hví sætir pat, at þú kvedr inga menn adra til ferdar pesse
árar eri bóndr? viltu éigi adra nyta? ek vil beddast til ferðar,
fied þér ok ætlak at vera: þér miklu meiri eh emhyer bóndi, fá -
1) ok. þaðan, fór hann inn til Isefàrdar 3): vantar í Æ. C, Se, p.
ok fékk hann par nær einga menn, oo oo .
bæta:við A. B. Ç, E Gr, St. .. ©) ekki var hann-ettstés: mads, bæta
3) vantar Í sömu. Bi , somw vidy -O pa

`
ot ?
i . =

% »
æ

P 4
t ~

14 ss Pbrdr fer at vestan í Dali 7 `

þú mér sveit nokkra ok man ek freista at krefia þá upp béndurnar, -
er pat makligra at vér eigum saman, hér er hveriga til at apara,

órdr tók því vel ok kvad sva vera skyldu, en um myrgininn
Sptir fékk Þórdr Asbirni níu ') {nenn ok kalladi þá alla samaŭ
Gésti, for þá Asbedrn út eptir Steingrimsfirdi, var þat flest bónda
æt brotto vero af bæum sínum ok hofdu félgizt, höfdu þeir heyrt
kvitt (af þessari rádagiörd um kveldit, en?) þeir urdu allir at fara
er heima voru staddir. Fór Asbiörn þartil er hann kvam í Husa- -
vík, Högni hét bóndi er þar beó, var hann í brottu. Asthörn

', tók kono hans ok hafði med sér, ætladi þá at bændr mundo eptir |
. rida, ok mundi þá ná fundi þéirra, em heimamenn giérda Högna

~ nisn at kona báts væri brott tekin, Högni fór eptir þeim Aabirni

vid fiórtánda ‘nianh, þeir fundust vid heygard nokkurn, beiddá .

| we ni pa at Ásbiörn "vildi láta lausa kone hans, en Asbiörn bad
á Íra 1 sér,

id

‘med sér, en husfreya feri.heim. Bondr vildu þat eigi,

Begia Won annars makligan fyrir slikar tiltekiur, for pa í heitan

ÞE

med Þeim, eggiadi Asbiörn *) at bóndr skylde at þeim gánga, en“
ekki varð“ af því, Þá skaut Asbiörn spióti ok kvadst þeim löiða
skyldu at þeir fero at mönnum þórdar í annat sinn, kvam spidtit

ú Högna upp í hrerana ok rendi ofan í lærit, var þat sár mikit,

-Ok banvænt, sá var hinn fyrsti áverki er menn Þórdar veitto.

‘Ganeu þá bændr upp nokkrir, en sumir flutto Högna heim.. pordr

. Teid þadan *)'sudr til Saurbæar, mættust þeir þá flokkarnir ok þeirer .

vestan fóru, var þat um kéldit fyrir allrabeilagramesso, fundust
þeir þar Þórdr ok Sturla, spurdi Pérdr þá, hvert Sturla væri búinn

Bl férdar med honam? en Sturla kvadst ei nenna at sva búno at
breóta eyda sína.ok sva margra manna sem Á voru med honum, en

á ei á bak at leita » en-rida man ek med þér sudr til Borgar-
ardar ef bu vilt. . p¢érdi fannst fátt um ok kvadst ei vita hveriu
hann skipti þat, reid pérdr sudr yfir heidi tù Hvammsfiardar ) ok

skamt man líða ádr at Nordlendingar breóta vid mik ok skal min.

J . Sturla med onum, kvam þá Tumi bródir hans til móts vid hann,

2) af því, at A.B. C, E Gr, Seh. 8% - `
2) Hogni, 4, C, Gr, St. 5) Hvamm some, -

—

=

-

—

Á Þórdr fer til Hitardals' ok svæ austr yfir ár. I 5

Ter isson systarson' Þórðar var þá nordan kvaminn við

siðunda -mann, reid Þórdr pé med allan’ flokkinn’ sudr til Dala,
heimti hanp þá saman alla’ hina! bestu: menn, ok leitaði rads vid
pa; hvert á skyldi snúa, var’ þá ransakat hversu' mart lidit var ok

var þat nær tvö* hundrud manna‘, þótti þá eigi lidsfedldi til vera. `

at rida‘ nordr á, lögdw þat flestir til at Þórdr skyldi sudr á' snúa,“
þótti -þar minni vörn! fyrir landi, en ærnar sakir, lidit var ok lítt.
vapnat, lögdu' þat margir til rads, at þángát skyldi á leita er nokkur
tapna-afi væri fyrir, Pordr spurdi hvar þat veri, honum var

sagt at Loptr biskupsson ætti skiöldu' marga’ ok: driúgum ‘önnur -
vapn, Þórdr sagdi hann! manna‘ makligastar tif vera at fa nokkm ©

'sköma af bonumy hefir hann lengi verit andstreymr ossfréndum,
var hann ok mest manna í ridagidrdinni móti þeim —— þéssa
eggindu' alliv ok var“ þat rads tekit at rida’ sudr til Hítárdals.

7. Loptr bískupsöon bed: þá Í Hítírðal at Húsafelli, en er

Þórdr kvanř upp’ í heidina or Svínbúgsdal '), þá kalladi hann til’

sín Teit Styrmissom ok bad Hann at rida leid: fyrir. í Hitardal ok
handtaka Lopt biskupsson, en gjöra honnar ekki, ok láta ei menn
Kvamast í brott af bænum. Teitr reid’ fyrir med’ sextánda mann,

tóku þeir bæinn, en' Loptr var et heima, hann. hafdr ridit £ brott
Sde am: daginn ofar undir Raun; þá beó undir. Raunf Skúli Dor- .

steinsson, en Lóptí kvam' neósir um kveldit ok reid’ hann þá ofar
úr siáfar ok fékk sör þar skip, ok fór hans þá sud¥ yfir fedrd til

' C “Garda, par, bed þí perleify pérdarson, var Loptr’ sed honum om

"síð; Dórdr var í Hátárdak um nating, en uor myrgininn’ eptir
lætr Þórdr reka samar ross öll ok sva lét hatn taka vapn-öll pau

er fundust, varo skildir bornir út or kyrkio, padax fór Pdrdr.sudr’ -

tE Reykiadals hins sýdra, þar kvam til móts vid hann Þórdr Be-
anason, hann bed’ þá í Eskiholey ok átti Margröto“ dóttur þórdísar
Sveinbearnardóttur. þeir Þórdr ok Sturla fundust um daginn, er

a ~

» 0
Þórdr fór or Hítárdal, ok áttir þf tal saman ok hvarf Sturla vestr —

aptr, vard þí ekki til tídinda, reid Þórdr þá sudy uim Skardsheidi
skardaleið til Laugardals?), þar til er hann kvam í Túngu til

1) Svínbiúgsðal, 4, B, C.E. Gr St. p, *) Vantar E d C. St þú `

=

=

» r = e 7
A 4 . > f „ Í . È
- a s + `

16 = ` Bændr safnast í Skálaholi. ~ 4P.

. bús Gissurar, þar var þá fyrir þóra.Gudmundardóttir módir hans,
yar þar allt í kyrkio borit, 4va at þar var eingi lotr inni .til matar.
mönnum neina Hautakér“eitt, vildu menn þá drepa fè, „en pardr
bannadi pat, kvad ekki dvelast skildu at því, kvad hermenn verda -
þann mat at hafa sem til.væri, fékk hann þá neósn af át Hialti hafdi
flokka samandregit nidri í Klóa, bad pordr þá hvern mann södla
hest. sinn, ok sva var giðrt, snero menn þá í brott, ok þá bad.
„Þórdr at þeir skyldu fyrir rida er kunnigt var Ofan í Figann.
Tumi bróðir hans, kvad: þat hærri skyldu fara, ók rídi allir austr
yfir ár þeir er mér vilia-fylgia. Gékk þá lidit 4 tvo stadi, áttu,
- , æenn þá lut at vid Þórd, at heldr. skyldi rida austr yfir arnar,
~, kvádo þángat yan lidveizlo, þórdr lét eptir bænum manna ok reid
ausir til Kéldna um nåttina, átti þá tal vid Hálfdan mag sinn ok
beiddi hann didveizlo, en. Hálfdan war hinn seinlipasti, kalladj
þá eingan afla. verda þó hann stæði upp., Þórdr bad hann fá sér
nenn til lidsemdar 4) þótt hann sæti heima. . Hálfdan kvadst
vilia finna bræðr sina ádr. Steinvéro konu hans likadi þá stór-
ílla, ok vid þettá réid Þórdr á brott ` oe | 7

‘’. 8. Ormr Bearnarson porvaldssonar Gissurssonar br¢édursun)
Gissors Þorvaldssonar bed þá á Breidahólstad í Flidtshlid, hang,
yar godordsmadr ok hafdi átt míkinn lut ‘at drápi Snorra Sturlu-
-sonar.3). ..Dórdr reið þá gustr á Breidabólstad, en Ormr stökk undag
anstr í Ver, en Þórds sat í búino á Breidabólstad um rid. þá
sömu: nátt er Þórdr var á hérad kvaminn ok Hialti spurdi þat at“
hann var þar ined flokk sinn, tók, bhann þat rade at hann roid

© pordr\um land 4 fund Kolbeins Arnérssanar, en bad bóndr halda

. í setum sem fedlinennustum í Skálaholti, en beiddi 4) biskup at fara,
á fund þórdar med sáttarbodum ak draga þat efni til-þeirrar stefnu
er Kolbeinn mætti til kvamast nordan. Reid Sigvardr biskup austr
á Breidabólstad til máts vid þórd at bæn Hialta, ok leitadi um
"sættir fyrir hönd bónda, "Steinvör kvam ok til med.biskupi. Biskup

l a) fylgdar. 4. B, €, £, Gr, Si p. $) þó hliótt færi at, bata vid ACS Le
2) migr, C. Sh _ 4) Sigvarð, bæta vid B,C, E. Gr, St
. : : - oo . Sigurð, 4, Þ | ;

—

nr P . A \ f

sk = Bændr safnast í Skálaholti. > 17

fatti! Skafliga, em Þórðr var inn Þýerasti. Biskúp band af hendi

bónda at sex menn skylda siðra fyrir hverra hönd, en pordr neité |

því, en baud at Steinvör ók Hálfdan skyldu giðra ‘allt úskorat,
Biskup kvadst því hverki kunna neita nè játa fyrir hönd bónda,

fyrr en þeir kvemo*) seálfir, for biskup þá heim í Skálaholt tl

móts vid bónur, en hann skyldi sendá sem skiótast þórdi magn ?)
ok segia hvert bóndr vilia sættast edr eigi, ok var ákvedin stund
mær sá skyldi aptr kvama. Á þessari stundu fóru menn millum
þeirra Dérdar ok Bearnar Seinundarsonar at leitast um hvert -þórdr
viidi verd í sættum þeim, sem bródir hans Tumi hafdi adr tokit
fyrir báða þá? vid Beörn, fyrir pat er hann hafdi "verit á Örlygs-

stödum. Þórdr bad Beörn rída`á fund jsinn í gridum, ók ræddist-

peir vid sealfir, Reid Beörn. til móts vid Þórd á Breidaboletad,

þá Tomi míkinn dut at vid Þórð“ bródar einn, kalladi eigi floiri —

en sva, at henum hefdi sóma?) giört af beim málum, en mör

patti- pat ei árni at þá héldi“ þær sættir. Þórdr kvad Bese —
anunda miestų um ráða seálan hvert hann vildi iðrast vinr hans

eär úvinr, efi eigi man ek trygdir “eita Birni fyrr en ek veit hver

madr hann vill vera. Bedrn kvadst pat skiótt sýna mundi, gaf -

á ja

bann sheers sæmiligar gjafir, {Pordr þekktist: þat #) ok skildu `.

iga. Tveim dögum „sídar en akvedit var, kvam sá madr er

„bjakup „sendi Þórdi, segir sá at bóndr neitudu. þeim sættum sem -
Þórdr beiddi, pérdr reid þá þegar til Kéldna með flokk sinn, |

„ar Hálfdán sidinn ofan í Odda, en Steinvör var heima, . gidrdi

ꝓordr þegar þá Dugfussonu Kolbein ok Beörn til móts vid Half-

, en Steinvör“ stefndi saman bændum Öllum í einn stad, bað

þá búna vera, at rída' þann veg sem þeir Þórdr ok Hálfdán. þeir.

olbeinn fandu. Bálfdan ok sögdu honum ordsending þeirra sys-

Kina, Hálfdan kvad þat vera úrád at rida 4 belga stadi at bóndum °

þeim er ei væri slægja til, man ek hvergi fara ok eingir mínir
menna, en Þórdr ma Á sófa sinn á annan veg á bondum í -tdmi.
Sendi Hálfdan þá menn til bónda ok bad pa fara heim. En

ér þeir Kolbeinn kvamo aptr ok sögdu ord Hálfdanar, þá varð

i) tiöri, 4. C. Sc. þ. heyri, B.E Gr.. M cama, A. B. C. EY Ge St. p.
9) ord, A. B. C. R. Grn St, þe ~ 4) vantar f sömh > > -~
. ` . | ` . ` ° . A €

<
„.
`

= ⸗

`

18 Pende safnast í Skálaholti; ° gp.

Þórdr allreidr, kvad þá skylda rida at bóndum, ok siá hvat í
gidrdist, hafdi hann þá ok sanna nedsn um hölmenni þeirra, at
þeir voru ner sex hondrud, ok höfdu búizt-um f kyrkiogardi í

kalaholti. - Þórdr reid út yfir á ok kannadi lid sitt, var þar hundrad
ok- tíu tygir‘) manna, sögdu þá margir, sem satt var, at þat var
úrád at-rída at þeim, en Þórdr kvadst sva opt mundi hætta verda
á úvænt. efni, ef nokkut skyldi ávinnast um hans mál. Sudr fra

Audsholti kyam*) biskup í móti Þórdi, ok baud allt hit sama af -

"bónda hendi sem fyrr, - Þórdr var þá hinn styggvasti vid biskup,
segir hann allt draga til úlids sér. Biskup kallaðist iafnframt skyldu
bannstia *) þórd ok menn hans er heim ridu á stadinn. pérdr
bad hann at hann léti bóndr brott fara af stadnum, kvad pat
úsætilipt +) at hann dragi þá í kyrkiogard slíkir hernadarmenn sem
þeir væro, þá er þeir bruto kyrkiona á Miklabæ laugarkveldit ok
Íeiddu út sex menn, ok létu hvern drepa ) á fætr ödrum. Biskup
vildi þá: rida Ria ok giöra neósn bóndum, [en ér menn Þórðar
„visso þat, þá léto þeir hann bída þess er þórd bar eptir, er hann
‘reid sidar. Þórdr lét“) biskup rida hvert:er hann vildi, ok reid
eptir sem ákafast, þar til er bavn kvam í geilar hia Skálaholti,
bad hann menh þá stíga af baki ok búast til atgaungu. . þá

sendi hann þá heim Rafn Oddsson ok Teit!) at vita hvert bóndr
veo í sama skapi am sætt sem fyrr, .edr hversu þeim litist á
umbúnad þeirra hve torsóttlieir þeir vero. En er þeir kvamo
heim, þá var biskup skryddr ok þriátygi klerkar med honum ok
sagdist þegar skyldu bannsetia Þórd er atganga tækist ok alla
hans menn. Teitr €) lögmadr vitur madr ok gédgiarn, bróðir Giss-
-urar, hann bad biskup at freista at pinge á milli, ok vita ef nokkut
stodadi, segir, sem satt er, hve mikil varkunn Þórdi var á, sva
mikinn mannskada sem hann hafdi fengit, en sviptr öllu féno,

A 3). nær tvö hundruð, 4, B, C, E, Gre 6) frá [: em menn þórðar vildu þat
Sh p. S ei, pk létu hann ei ná.at ríða, en er

.. 8}, Sigvardr, bæta sömu vid, | _ þórdr kom eptir, bad hann Os 8o fto i
3) bannfæra, Æ C., St, þe ` A, B. C. E. Gr, St. p. |

4) sanali A> B, C, E Gro St ps 7) Styrmisson, bæta sömu vid,
5) höggva. sömu, oo *) prestr, bætir Æ, inní

=. '
/ .

—

a -

gh Kolbeinn samnar lidi ok for til Borgerfiarder. 19

ok hefir ekki til vidriifis mönnum sfnum annat en pat hann verði
st deila til í bendr úvinum sínum, edr ræna saklausa menn, þótt
hann leiti eptir sinum luta. med því móti eem hann Hykkist helst
mega. Linudust bóndr þá, ok badu at þeir biskup ok Teitr færo
í millum, ok.gafu sitt míál á þeirra vald ok forseá. Gékk biskup
pa at ánna pord ok þeir Teitr, segia þeir Rafn pérdi at þeir vero —
torsóttligir, ef nokkur dád væri í þeim. “Tumi var þá ok allsætt-
fas, Sömdnst þá sættir med því móti at biskup ok Steinvör skyldu
—— þat er þau yrdo ei ásátt skyldi giöra Steinvör ein.
skyldu í æinsum mótferdum yera vid þórd þar til Gissur kvæmi -

til Islands, skyldi þá lokit sættum med þeim Þórdi ok béndum,
ef Gíssur kvæmi til, en haldast ella. Géngo þá bóndr til. hande.
wala vid Þórd,. Reid Þórdr þá austr á Breidahólstad eptir sættina,
„ok settist þó enn á bú Orms, en Ormr war á Veri neðan Þórdr
var á Breidabélstad, dóro menn í millum þeirra, ok vannst ekki
at um sættir, ‘pordr sendi Beörn Dugfússón vestr í Breidafardar-

dali, en þórd Bearnason 4il Borgarfiarðar at wera á niósn nm ferdir -`

Kolbeins Arnórssonar, fyrir því :at þá var kvittat, at mannsafnaðr
væri fyrir nordan land, .en Þórdr reid „út yfir á á Biskupstúngu,
“ kvam þar biskup ok Steinvör ok luku þá upp gidrdum, ok giördu

Á hendr alpydu bónda, þeirra -er pingfararkoupi átto at gépna í
sreft Gissurar, þyiú hundrað, en á hendr hinum sterram bóndum
fam hundrad. Eptir pat reid Þórðr sunnan af héröðum til Borgar-

4. Nú verðr frá því at segia, er vér gátum fyrr, at Hialú
Ááskupsson kvam á fund Kolbeins ok segir honum mm ferdir..
Þþórdar, „ok bad hann sudrréidar, Kolbeinn brást vid skjótt ok“
sendir þegar menn nordr til Eyafiardar, ok þeir drógu did saman
ùm allar sveitir fyrir nordan Oxnedalsheidi. - Adra menn sendi
hann vestr til Rútafiardar, skyldu þeir ‘krefiat) menn upp ‘um
yestr-hérud ok feölmenna sem mest, en er flokkar kvamo samen,
þá vildi Hialti at flokknum veri stefnt áudr um Kiöl, „ok. sva til
móts vid Þórd, en Kolbeinn kvad wera pykkia mega, at Dérdr væri
þá vestr ridinn, adr vér kvamum sudr, ok manum vér þá ei ná

A) kvedia, A, B,C, E Gr, St.

*

x
C 3 l
=
-

- La
*

g [Bends safnast í Skálaholti; ° - "gp.

Þórdr allreidr, kvad þá skylda rida at bóndum, ok sid hvat í
giördist, hafdi hann þá ok sanna nedsn um fölmenni þeirra, at

ir voru ner sex hondrud, ok höfdu búizt-um í kyrkiogardi í
. $kalaholti. -Þórdr reid út yfir á ok kannadi lid sitt, var þar hundrad
ok- tíu tygir “) manna, sögdu þá margir, sem satt ver, at þat var
úráð at-rida at þeim, en Þórdr kvadst sva opt mundi hætta verda
á úvænt. efni, ef nokkut skyldi ávinnast um hans mál. Sudr frá
iAudsholti kyam*) biskup í móti Þórdi, ok baud allt hk gama af -
“ -bónda hendi sem fyrr, - pérdr var þá hinn stygsvasti vid biskup,
segir hann allt draga til úlids sér. Biskup kalladist iafnframt skylda
bannsetia®) þórd ok menn hans er heim ridu á staðinn. pérdr
bad hann at hann léti bóndr brott fara af staðnum, kvad pat
úsætiligt +) at hann dragi þá í kyrkiogard slíkir hernadarmenn sem
þeir vero, þá er þeir bruto kyrkiona á Miklabæ laugarkveldit ok
Jeiddu út sex menn, ok létu hvern drepa í) á fætr ödrum. . Biskup
vildi pa. rida fyrir ok giöra neósn bóndum, (en ér menn pordar
„visao pat, pa léto þeir hann bída þess er þórd bar eptir, er hann

„reið síðar. Þórdr lét“) biskup rida hvert:er hann vildi, ok reid

. eptir sem ákafast, þar til er bavn kvam í geilar hid Skálaholti,
. ok bad hann ment þá stíga af baki ok búast til atgaungu. . þá
"sendi hann þá heim Rafn Oddsson ok Teit?) at vita hvert bóndr
væro í sama skapi um sætt sem fyrr, edr hversu þeim litist á
umbúnad þeirra hve torsóttligir þeir vero. En er þeir kvamo
heim, þá var biskup skryddr ok þriátygi klerkar med honum ok
sagdist þegar skyldu bannsetia Þórd er atganga tækist ok alla
hans menn, Teitr £) lögmadr vitur madr ok gédgiarn, bróðir Giss-

“ „nrar, hann bad biskup at freista at sánpa á milli, ok vita ef nokkut

stodadi, segir, sem satt er, hve mikil varkunn þórdi var á, sva
mikinn mannskada sem hann hafdi. fengit, en sviptr öllu féno,

f 1): nær tvö hundrud, 4, B, C, &, Gr. *) frá [: em menn pérdar. vildu þat

St. p. ' l ei, pk létu hann ei ná.at ríða, en ér

- $), Sigvardr, bæta sömu vid, _ þórdr kom eptir, bad hanp o, s. fr. _
3) bannfæra, A, C, St, pe 7 A, B. C, E, Gn Sg. b. <

4) aualigt. d> B, C, E Gre Sepi 73) Styrmisson, bæta sömu vid,

3) höggva. sömu, po 3) prestr, bætir Æ, inal, —

=

|

— ~~ st = . LE
r . . . /
` = -
`
s -

oL: Kolbeinn samnar lidi ok for til Borgarfiarðar. 9

ok hefir ekki til vidriffis mönnum sínum annat en þat hann verdt
at deila til í bendr úvinum sínum, edr ræna saklansa menn, þótt
hann Íeiti eptir einum luta. med því móti sem hann Hykkist helst
mega. Linudust bóndr þá, ok badu at Þeir biskup ok Teitr færo
i millum, ok gifu sitt níál á þeirra vald ok forseá. Gékk biskup
þá at finna Þórd ok þeir Teitr, sepia þeir Rafn pérdi at þeir vero —
toreóttligir, ef nokkur dád væri í Þeim. “Tumi var þá ok allsætt-
fús, Sömdust þá sættir med því móti at biskup ok Steinvör skyldu
pm aaa Py pat er þau yrdo ei ásátt skyldi gidra Steinvör ein,
skyldu í einsum mótferdum yera vid þórd þar til Gissur kvæmi |
td Islands, skyldi þá lokit sættum med peim Þórdi ok béndum,
ef Gissur kvæmi til, en haldast ella. Géngo þá bóndr til. hand-
wala vid Þórd, Reid Þórdr þá austr á Breidahólstad eptir sættina,
ok settist p enn á bú Orms, en Ormr war í Veri medan Þórdr
var á Breidabólstad, fóro menn í millum þeirra, ok vannst ekki —

at um sættir, ‘pérdr sendi Beörn Dugfússón vestr í Breidafiardar- _
dali, en þórd Bearnason til Borgarfiardar at wera á njósn mm ferdir

Kolbeins Arnórssonar, dýrir ‘at ‘ha var kvittat, at mannsafnaðr
væri fyrir nordan and, en Þórdr reid „út yfir á á Biskupstúngu,

“ kvam þar biskup ok $tænvör ok luku þá opp gidrdum, ok gidrdu
Á hesdr alþyðu bónda, þeirra er pingfararkoupi átto at gégná í
‘svat Gissurar, frit hundruð, en á hendr hinum sterram böndum

fam hundrad. Eptir þat reid Dórdr sunnan af hèrödum til Borgar-

. «9. Nú verðr frá því at segia, er vér gátum fyrr, at Hialti
iku kvam á fund Kolbeins ok segir honum mm ferðir
þérdar, .ok bad hann sudrréidar, Kolbeinn brást vid skjótt ok.
sendir þegar -menn nordr til Eyafiardar, .ok þeir drógu did saman
uim allar sveitir fyrir nordan Öxneðalsheidi. - Adra menn sendi `
hann „vestr til Rútafiardar, skyldu þeir krefia*) menn upp ‘um
vestr-hérud ok feölmenna sem anest, en er flokkar kvamo samen,
þá vildi Hialti at flokknum veri stefnt sudr um Kiöl, „ok. sva til
móts vid Þórd, en Kolbeinn kvad wera þykkia mega, at Dérdr væri
Þá vestr ridinn, ádr vér kvamum sudr, ok manum vèr þá ei ná

A) kvedia, A, B,C. E. Gr, Bt c
L 3

© I

vel sex hundrud manna, Kolbeinn kvedst þá erit -

A . ‘ welt

. ` . Pi :

20 Kolbeinn samnar lidi ok fer til Borgarfiarðar. 7 B.

| honum, vil ek stefna hinar vestri heidar ok sva til Borgarfiardar;

má sva sízt bera í sundr fund varn, hvert sem þórdr er sudr eda

vestr. Hialti kvað Sunnlendinga yfrit lengi polat hafa þenna úfrid.,
' Kolbeinn kvad fá vel mátt hafa hrundit af sér, ef þeir hefdu karl-

reennsko ') til, sva at þeir þyrftu ei annara manna lidveizlu, Nord-

- lendingar allir badu Hialta ills, ‘kvadu þefta allt af honum Hliót-
`“. ast, Kolbeinn reid þá med allan flokkinn vestr til Midfiardar ,- ok

padan sudr um Tvidægro, en er þeir foro upp or Gnúpsdal ?), var
: lid hafa, of
gipta félli. * Sva, var vedri varit, er þeir tide á heidina, at um

- „morguninn, var. fá krapaðrífa *) ok vindr lítill, ok urdu menn al-:

votir, en er á leid daginn tók at frysta, lióp þá vedrit í nordur,

„glördist þá rid sya mikil sakir myrkurs*). ok frosts’), fat sialdan..

verda þvílíkar“), leid ei lángt adr þeir vissu eigi hvar. þeir fóro,.
{drógst. þá lidit 7) miök af kulda, bad Kolbeinn menn pa stíga af

' baki, ok taki menn glímur stórar ok viti ef mönnum hitnar“) `

4) fitks, sömu,

™

vid pat, urdu par-sva miklar:hrakníngar, at margir mefin- tyndy

p vapnum sínum ok fengu ei á haldit fyrir kulda 1, géngo þá þegar -

nokkrir menn til heliar af, en margir meiddust til örkumbsla, tók:

á heldr at birta vedrit, kénndust þeir þá vid. at þeir voro kvarnir `
á vatn. þat èr Hólmavatn heitir, hóf þá. hver annan á bak, fóro
þeir þá til þess er þeir kvamo á Gilsbakka nokkrg fyrir dag, var
Kolbeinn þar um náttína, en um daginn eptir reid hann ofan í.
Reykiaholt med allan flokkinn, en þat af lidino, er ei var fært,
lá eptir [í Sídunni °). a

10.: En er Þórdr kvam ofan í Reykiadal at Englandi, pa
kvam í móti honum Þórdr Béarnason ok segir honum at Kotbeinn

1) mikilmennsku; 4, B. C. E. Ge. Stb, 6) vanta r, Í A, ©. St. pe at siald- —

2) löt Kolbeinn telia lid sitt, bæta stundum verda slíkar. B, £, Gr.
_ sömu vid, E 7) tók þá lidit at dasast, ASB, C, E
5) íkafa-drífa, sömu, ss J Er St, þe J

‘,
=.. §) ornar, sömn. oe
wid „#.-C, $) vantar í 4. C, St, py

$) ok atinars ásálds, bata
St, þe ~

`
. ` “ ` ⸗
a.

x

—
`

N
#, x a

16K, Btinger Á þórdi ok hans Ádi a

ar ttordatt kvarsinn foied' fedimenni') ok sat þá í Reykiaholti,
Ari hét madr,. hann beó pa at Lundi í Reykiadal hinum sydra,
en Bödvar“ pordarson bed þá t Bæ, hann átti Herdísi Arnórsdóttur
systur Kolbeins. -þBödvar var manni firnari Pórdi en brædrúngr ?).
pérdr reid ofan eptir Reykiadal til Bear +}, ok beid’ par tit þess
er fokkrinn kvam allr eptir, ok. þá er menn varo saman kvamnir,

leitadi hann ráðs til hina betri manna, hvat upp skyldi taka, «©

i þá nærsta sitt hver til, eggiudu þeir er árædamestir +} yoro

at ríða skyldi at þeim Kolbeini í Reykiaholt, köludu þar marga —-

myndu vera lítt tfera at veriast fyrir kulda sakir, en allir hinir

_. Yitrari menn sögdu þat urad, at sva fáir menn ridu at þar sem '

: slíkt feölmenni væri fyrir,- ségia þá allskörugliga ridit þó at hann
Tidi vestr um, sva at hann ætti ekki vid pa, var þat rads tekit.
Reid pérdr þá' ofan eptir dal, ok ætladi yfir um á at Gufuskálum,
" ek sva vestr Lángavatnsdal. En er hann kvam ofan á Völlu, var
sagt st ei væri hross-ís yfir ána, snéri þá flokkrinn allr ofan til
. Gréfarvads *}, ok er mena kvamo upp frá pingnesi, þá reid þérdr
í síki eitt, brast nidr ísinn undir hestinum ok var hverttveggid á

kafi hestrinn ok hann, ok er hann kvam 4 land, var hann alvotr.

ek snéri ofan aptr. til pingnesa ok sex meon med honum. Þá beó
ú madr í Þíngnesi er Börkr hét ok var Ormsson, hann tók vel
vid þórdi ok skipti vid hann klædum, * par létu þeir menn Þórdar
eptinghesta nokkra, setti Börkr þá inn í hús bia rossum sínum.

Beid Börkr þá med pérdi upp til Grófarvads, em er hann snéri _

fan eptir, heyrd? hann. til hverstveggia flokksins þórdar ok Kol-

beins. Dórdr reid til Stefaholts ok 4di- þar, ok þadam út yfir

Nordrá 1 Svignaskardi setti hann. eptir sex menn til nedsnar,

voro pat Dglússynir Er, Sanda-Birdz í), Þorsteinn Kollr por-
7) O

a)aantar í Á. C. Y. pe -3y Grafarvads, 4. B. €, E, Gr, St, p,
2) þeir voro syskinasynir Sighvatr fadir 6) þriðji Sanda-Bárdr, sömu,

` þórdar ok Bédvar, 4, C, St, þ. í -
3) Lundar) 4. Bi C, E, Gr, St. p.
-4) ákalmisisömua . -

7) porbiarnarson, sömu.
nn. se *
$/ Stafsendir, sömu

Lad

Þorgeir Stafsendi*), en Þórd Bearpason sétti hann,
pur í Eskiholti, ef Kolbeinn ridi hit nedra, en pordr reid út á ..

>

| gr Æltíngar Á Þórði ók hans li 7d.

*
»

a

—

x

weet @&--

*) Grafarvads, A. B. C. E. Gr. St, tp, 3) Leogaditkn, B, Gr,

;$) ok, könnuðu húsin, bæta vid A, °) frá {; Einn maðr A.C, Se þ. -
Qep O t S)aE ade, 4, B. Ce B Gr, Ste pi.

~

rm 4- - . = Pa
r

N

'
s

19K, `. Eltengar á Þórði ok Hans liði © 23

sila at skamt mundi lída at þeir siálfir mundu verst „una við dvöl
sísa, [ok verr en hanm vid félát sitt"). Kolbeinn reid nú í

2

Kæpil- Birni, giördu þeir 14 ymist at þeir runnu edr ridu at baki
m

Svarthöfda ok Bardi, en er þeir kvamo at Lingi, þá bar.

i
* á milli, þá lióp Svarthöfdi af baki ok bad bródur sinn á bak
stíga, sèr ek at oss dugir ei lengr tvímenníng, en vid Þórdr Bearne-

son munum forda okkr sem verda má, Beörn kvadst aldrei mundu -

frh honum rida. Þeir Þórdr ok Svarthöfdi tóku þá skeid ofan
| ir ánni, en þeir Beörn ridu fram eptir flokkinum Þórdar sem
; em þeir Svarthöfdi ok Þórdr köstudu sér í snæinn ok iusa

á ak mpölliuni. Þeir Kolbeinn sóttu. þá sya fast fram at ekki var

mer í milli þeirra. En er þeir Bárdr kvamo eptir, þá var Rafa —

Oddsson á haláferdinni, þeir báðu hann hvata eptir þórdi ok segia
honum hvat títt var, er hann hafdi hvíldar hest?), en er hann
hitti pórd, þá. gékk Þórdr ok leiddi hestinn eptir sér. Rafn bad
haun fara á bak, segir at Kolbeinn var þá náliga kvaminn á. hæla
þeim, en meiri van at peir Sverthöfdi ok Þórdr séo teknir. Eptir

| þórdr á bak ok reid þá fram eptir skógargötunum ar til

ew klif var lítit, þar bar þá leiti í milli. Bad þá pordr alla sína _

menn af baki stíga, kvad þar vid skyldi nema ok laupa á þá, en
“vard sem vida annarsstadar, at, flóttamörnum er ci hægt at

. En er pérdr sá þetta, at þá leypti margr sá mest er ádr |
kvadst hafa þreyttan. hest, sva at hvergi mátti sánga, þá bad hann *

(er því mátti ei áleidia kvama at nema þar vid) at fólkit skyldi ei

éva geyst ríða,. ok sendi pa frá frqm Gudmund Serta ok baud at
igi skyldi brott rida af bænum í Alptartúngo. En erÞórdrkvam —

á bæinn, þá stè þar af baki alpyda, ok pa segir honum Ingialdr
skáld *) Geirmundarson, ok kvad sét vera hversu þá mundi fara,

` ay ók kvað þettá Iit sake munda, d, *) hvíldan hest. 4. B, C, E, Gr, St, p.
, B, Ç, Er, Gr, St, Þ , ` 3) vantag í sómu. 5 o

—

Stafaholt, þar fengo þeir sanna neós af um ferdir Þórdar ok rida
þá eptir sem akafast. ` Nidanarmenm Þórdar hverirtvegsio sia er,
| beinn kvaa. í Stafaholt, -brugdu þeir þá vid, ok ridu fram.eptir `

Pérdi,. höfðu þeir Kolbeinn þa skeidridit eptir stígnum, dró þá saman `
skjótt, kæfdist þá hestrina undir pérdi Bearnasyni, en annar undir -

„vildi hann aldrei sva mikit rida sem elþyðurni var í hug, töludu

(2) vantar í A, 6, 5t, p,

. ON ` J a > o '
~ - a l
t . 1 Sa : . ` , ° ‘o S

- .
e - à t o
.

24 | Æltfngar & Þórði ok hans iði. A qP l

-+

nú flyr öll alpyda, „segir hann, er "hinir betri menn mano ei frá

` . ydr rida, en ef-þú bidr Kolbeins pa verdr þat þinn skadi ok þeirra ©
manna er þés fylgia. Stigu þeir þá á ‘bak, tók þá ok ya at batna —
færðin at þá

„var alit skeidréidt, þórdr bad þá menn fara í kyrkio,
er þrotna höfdu hesta. Lupo þá 4 kyrkio ner þriátygi manna.
Brú war á Alptá, ok var þar seinfært yfir, en er Pdrdr kvam yfir
ána, leypti sinn veg hver. þófðr sendi mena fraw eptir lidine,
ok bad menn saman haldast hvat sem igidrdist, en -því kvam ekki

til leidar,“vard þá ei fleira { reid med:þórdi en hans menn, ok
- woro þat sextygi manna. -En er Pordr var Brott ridinn or Alpt-

artúngo, þá kvani Þegar flokkrinn Kolbeins, var þá sva nær farit,
at þeir sem nardr -höfdu snáit frá kyrkiunni ok fyrir húsin, náðu
ei kyrkiunni, þá er þeir snéro aptr, voro þá vegnir. tveir meng

á kyrkiogardinum Signundr Hallsson, ok Torfi Þorgeirsson, Géngu | |

þeir Kölbeins menn þá til kyrkiodura, dg fafsökudu hvat. manna
par væri inni, í því bili kvain Kolbeinn, ak kvad þá úvitfliga giöra,
águ þar ok gidrda ekki þat er framkvæmd væri í, ok pérd bæri

‘mndan ok alla þá er nokkut mannsmot væri at. Setti hana: pa þar -

eptir er ófærir. vora.“ Sidan tóko þeir eptirreid sein dkafast, en er
prir ano at Alptá, vard þeim ei þar greidfært yfir, pyiat Þórdr
afdi látit afdraga brúna, þá vard þeim Kolbeini allt saman mikil

„dvöl. -Þérdr súéri nú át eptir Myram, ok er hann kvam yfir Hit-
'erá, þá stè Teitr Styrmisson af baki ok Kelbeinn Grön (ók eng
fleiri menn.“ ok vötnudu hestum. sínum er vatn fèll á ísinum,

Þá ridu Kolbeins mena sunnan at ánni, ok er þeir ‘Teite stukku
upp af ánni, þá snéri þórdr aptr, eu Kolbeins menn snero þá aptr
undan, þvá at þar voro fair eptirkvammir. ‘Teitr bad þá menn
skunda á bak, kvádu þetta ei vera annat en dvöl þeirfa, reid pé
hver undan sem mátti, en ördr reid um dagina jafnanstdast, ok

á. sumir- vid. hann, én sumir keyrdu hestinn undir hokum, bar

á enn undan, Kolbeins menn ko þá drjúgum menn af þórdi
er hestana þraut, verh þeir allir flettir, en á sumum unnit. En
er pérdr reid út á vadlana, þá sá þeir Kolbeingmenn at, nndag

in

4

“4 `
\ f 7 . ’ `~
` + 4 I . . . .

i. =

rik. - >? Svarthöfdi eltr. 1 25

mundi bert ok-hurfo pi aper. 'Þórðr toid í Mikleholt ok dvaldist
þar um rid. par beó þá Gudmandr Olifsson, bann var mikill vin
óturlúnga, fysti hann Þórd sem fyrst brottreidar,, reid þórdr þaðan
vestr Kérlínsarskarð ok sva til Helgafells, fékk þórdr sér þar skip
ok fór út í Fagrey, en hestana lét hann rcka hit ytra '), kvam
bann þar laugardaginn fyrir hádegi, þat var hinn nærsta d i
Andreasmeséo, ‘þótti þat öllum: mikil furda ok varla dæmi til finn-
ast at-menh hefdu rid:hinwm söm hestum í einni reið af Ding-
velli ok til Helgafells í sva miklum úfærdum sem þá varo. Pórdr
reid fimtadaginn {um hádegi?) af pingvelli, en kvam {til Helga-
fells?) töstunáttina er stiarna. var í austri, þóttust þá allir þegar
vita at [órd ‘mundi til:nokkurra {stórra luta #) undan rekit hafm
Kolbeinn reid í Alptatinpu med allan áokkinn ok var þar um

sttipa, en um myrgininn eptir voru menn leiddir or kyrkiu, var
þá höggvin hönd af þeim manni er Þorhallr hét ok var Oddleifs-
son, annar :madr hét Naddr er enn var handhögevinn, hann hafdi
ridit, nordan med Teiti Styrmissyni, . fengu þá alhr adrir menn lfs- `
grid ok líma, en voro flettir vapnum ok hestum, reid Kolbeinn
eptir pat í Hítárdal, ok var honnin sagt þar allt hit sanna om
ferdir þórdar, = ' = vi —— oe

11. Nú er at segia frá þeiim Svarthöfda ok þórdi Biarnasyni,

er þeir lágu í fönninni, par til er flokkr Kulbeihs var umfram
iðinn, stóðu þeir þá upp ok géngu til baa ok fengo sér hesta,
riðu þeir Í Stafábalt ok drápu á kyrkiodur,.Dugfús karl sékk til
dora ok fagnar vel syni sinum, ok spardi hvert hann visst at Oláfr
Kámi“) var þar med þriátygi manna, þeir Svarthöfdi lupu þá þegar

. å hesta ok ridu í brott, þá spurdi Svarthöfdi þórd; hvar veizto

bæ þann er kvaminn sé frá almannaveg? Þórdr svarar: Bær heitir
í skóginum ĉ) er vid skulum til rida, En er þeir kvamo þar, þé
fóru þeir í baðstofit ok afklæddust, én er þeir höfðu litla rid soft, -
þá var þeim sagt, at Kolbeinsmenn ridu at gardi, lupu þeir Svart-

„ 8) idra, Á. C. St, p. innra, B, E. Gr. *) etéetidinds, A, B, C. E, Gr, át. D,
2) vantar í 4, B, C., E. Gr, Sh p, 5) Korni. sömu . o S
8) vantar í sömu! i> ..- _ 6) Skógum simu, . . Ea

D-

þ A ` a

‘N
t .

"26 ` Bödvar á Stað leitar um. sættir vid Kolbein., 7 Pe

hôfdi þá ‘upp ok skut inm brymunum: ok stálhúfanum- í ofninn,
en þeir lupu út, skildi þá med þeim,. libp Dórdr í skóg, en Svarte
höfdi“til hestanna, reid hann: þá. undan: sem’ ákafast,. en: peir-eptir-
ok kvíudu hann fram í hamar nokkurw, hann hratt: þar fram a
hestinum ok lidp þar stalfr eptir *),.. ew hyerki.-sakadi: hann nd
hestinn, þvíat mikill lausasner var borinn wndir hamesian,. er
eingi þeirra vildi par eptir fara, riðu: Kolbeins: menn: þá: leid: sína.
Svarthöfði fór beim í bæinn til vapsa sinna: ok reid. þaðan veste
til Saudafælls." Sidam fór hann: út í: Fagrey. til þórdar. . Þórdr
Bearnáson fór heim: í Eskiholt. Kolbeinn Arnórsson: hvarf. aptr í
Hítárdal ok reid nordr Holtavörduheidi ok svar heim: 4 Elugomyri,
ok lét hafa setu einhvesia iaman. Pann vetur kt-hann miole fedl-.
menna Í ymsum stédum, þar er: honum: þótti: best fallit. - Pbrar-
inn hét madr ok var kaladr Balti; hanm setti Kolbeinn:til neósnar
í Midfirdi, dróg hann at sér marga illhræsinga?). ok hafdi seta
‘at Osi, giördist hann hinn úvinsælasti „ rent: hann. hvern mann
þann er honum var Í nánd. i , |

12. Þórdr Sighvatssom var í Fagrey nær til idla fram*), for
hann. þadan inn til Ballarár. pá bed þar Bárdr Hiörleifsson +),
hann átti Valgérdi Sighvatsdóttur systur þórdar; Þórdr fékk þar
- gðdar vidtökur, bádu þat hann þar (fyrir öllu sia £) sem hann ætti,
Í Þórdr þar eptir suma menn sina, en hann fór siálfr til Búdar-
dals ok sat þar um idlin. (þar, bed þá porbedrn Ingimnndarson °),
A ofanverdum idlum rídr Sturlæ pérdarson til fundar vid Þórð, >
"riðu þeir þá út í Dégurdarnes, kvam Bödvar Þórdarson þar til
móts vid þá, leitaði pordr á vid Bödvar um lidveizlo, en Bödvar
"segir, sem satt var, at honum var mikill vandi á vid hveriatveggeio
eirra Kolbeins, þvíat hann átti Sigridi Arnórsdóttur systur Kol-
ins, kvedst Bödvar vilia fyrst umleita, ef nokkrum sættum
mætti á kvama med þeim Kolbeini, Var, þat þá rids tekit, at

- ` { J
a) þat var hár hamar, bata vid 4, 3) föstu, 4, C, St; p. -
B. C, E Gr, St. þe 4) vanter í A, B, C, ‘E, Gr, Se p.
8) illbrissinga. Æ. C, S£, p. illhréyse £) cian öllu ráda, sömu. i
inga, B, E Grn- - + '_ ©) gantar í C; Sh

`

$

r2 K. Bödvar á Stad leitar um sættir vid Kolbein. 97

Böðvar reið norðr, ok vat' idr skorat et hvelum) pórdr vildi
ginga, en pdrdr Íór vestr yfir Breidafiðrd:?) til Bardastrandar

dk þadan vestr á Sand, fór þá enn ei allmargliga *):med þeim

Gísla. Padan for þórdr í Selárdal, ‘par. bed þá gódr maðr ok
pöfugr Tómás prestr Þóratinssón#), hann átti Höllu dóttar Þórð
ar Sturlusonar, þau voro börn þeirra: Þórarinn hét hinn ellsti
son þeirra, annar Krákr, þridi Audun“), Snörtr hét hinn yngsti,

{þeir voro allir mannvænir 4). {Dóttir Tómáísar hét Gudrún,

önnur Ragnheidr, Þþridia (Gudfinna, „fiórda Gudridr, fimta Hall-
dóra'). For pordr þadan nordr á Sænda ok var (þar wm vetrinn,

ok- var pa allt tidindalaust: A öndverðsi lángafösto?) kvam. ord- -

sending Bödvars Þórðarsönar til Þörðar, at hann skyldi kvama til
méts vid hann ‘til „Helgafells, brást þá þórdr ;skiðtt wid „ok. fór
nordr til Isafiardar, sendi hann þá Asbedrn Gudmundarson til móts
vid Atla Hiálmsson, ok -beiddi at Atli skyldi kvama á hans fund
ok giðrast hans madr, ella bad hann ÁAsbeörn at :sia þat rad fyrir
Atla, at Þórði yrdi ei mein át Honum. En er Asbeörn kvam í

>

Grunnavík, bar -hann upp eyrindi sitt wid Atla, en Atli kvadst ©

vila sitia kyrr hiá málum -þeirra Kolbeins, kvadet ciga Kolbeini
gott at launa, Asbeörn kvad hanni ci ámundu sva hik sitia?) mál-
únum at eiga ekki vid Þórd, er vera vin Kolbeins, fókk Asbeöra
ekki af Atla. Fannst þat á pérdi er þeir Asbeörn fundust, at
honum þótti lítit eyrindi Asbearnar ordit hafa. Fór þórdr bi sudr
til Saurhear.ok þadan í Dögurdafnés, sva suðr um förd til Hel

fells, var Bödvar þer kvaminn, þótti þórdi Bödvar allt hafa þar .

mælast látit, ok vildi eingar þær sættir sem Kolbeinn baud honum,
segir Þórdr, at þat mundi uppkvama um-hans mál sm audit yrði,
en aldrei kvadst hann ginga mundi at þeim sættum, er dugdndi
mönnum þætti honum ei sæmd { at taka eptir frendr sína. Fór
Þórdr þá vestr í feördu ok“ heim 4 Sanda, var hann þá þar fram

2) kostum, bæta vid A, B. C, E. 3) Ari. Á. C. St. p.
„Gr. ST

Se. pe €) vantar í simu.
- S) fFiðrdu, sömu 7) Henn átti ok fimm detur, söm
. 3} marliga A C. St, þe > iólaföstu BELGA ~.
+) þorgfimsson, StF) amida, sömu O

28 tl be? Vig Þórarins Bálka. ., ‘ - i l 7P.

mm pleka, wm varit: fér hórdr 4:gagndéenm sudr um dali, var
honum. þá. mikit: sapt af uppgángi '} Þórarins,Ballta ok úspektum,
` ætladi þórdr þá at fara at honuor ok kvamst ei lengra en' á Dönu-
stadi, bar þat þá vid um ferdina et Ppordr fékk {lítinn hestakost °),
hvarf bann þá vestr-i fgördu, em,,sptti-eptir Kægil- Beðrn ok por-
geir Stafsenda ?),. Hákon hét madr, dann, var Bátílfsson, norrænn
madr.át födurætt #), hann var kértissveinn Skúla hertoga, hann-.
kvam út sied Urækio Snorrasyni, hann var nú heimamadr Þórðar,
Almar porkélsson yar þá.ok heimamadr þórdar, þessa menn Setti
"hann eptir í Dölum, ok bad þá rida at þórarni ok drepa hann
þegar er bhann dreifdi setunni. Alls varg þeir tín saman, Asbedrn
Gudmundarson, sendi hann nordr til Staingrimsfiardar ok þá tuttugu
“ saman, bad, hann Asbeörn taka: öll hin stærri skip í Steingríms-
firdi ok á Ströndum ok flytia vestr á Dyrahörd, hafdi. Þórdr þá
nokkurn pata’) af at Kolþeinn mundi fara skipaleid nordan ok
„eyda sva Vestfeördu. En er Þórdr van vestr kvaminn, þá fór
hann fyrst 4 Sanda, gaf hann, þá Bardi Svefneyar, er téko hálfan
fimta tag. hundrada, ok enn giördi.hann Bardi fleiri sæmdir, Um
fardaga fór. pérdr á Myrar, þar beð-þá Bearpi, Brandsson, leitadi
Þá Þórdr eptir vid Bearna, at hann vildi taka þar vid- búinu 4),
| Bearni lét þat uppi, vár hann med pérdi um vetrinn ok allt lið
ns. . `

„13. En millum pings qk fardaga féro þeir Beörn ok Hákön

- „norðr til Midfiardar. ; þórarínn, beó þá á Bretalæk *), þeir kvamo
ar árdegis ade menn vöru uppstadnir, géngo inn þegar med ©
rugdnum vapnum, Þórarinn spratt upp ok fékk eitt sverd vapria -

ok vardist bædi vel ok lengi, þar féll hann. þeir ræntu því er

laust var. ar fengo þeir neósn af at Kolbeinn lét draga samaa

feölmenni allt slíkt er hann fékk ok ava stórskip, setti hann þá

Brodda "mág sinn höfdíngia yfir skipalidinu, skipti hann Þá lidino

A — >
') yfirgángi, A. B. C. E. Gr, St, Pe 3) grun, Á. C. Sí. p.

2) bvörki hesta nò koste sömu, `. 6) búum, B, E, Gr, 7
3) Stafsendir, B. C. Gr, St, pe 1) Brattalæk. 4, C,.S
Í 4) ætt, A, C, St, ‘ps - ` ‘ : B, E Gr, ‘ j f þe a i k, `

cos ' {
, .

sk =.. Víg Hidlmesona = ` 29

Í tvo stadi, en hann ætladi siálfr at fara landveg, var þat þá eitt
í ordi at eyda Vestfeördu, sva Þórdr mætti þar ci heldr fridland
hafa en annarsstaðar á Íslandi. Þeir Beörn fara nú vestr í. Dali
ok sendu Þorgeir Stafsenda til móts vid pord. Þorgeir fann pérd
. á Myrum ok-segir honum víg Þórarins ók, slíka fyrirætlan Kol-
beins es þeir höfdu frétt. 'þórdr reid heiman þat sama kveld ok
ætladi til Ísafiardar at draga saman menn ok skip.

142. Asbeörn Gudmundarson fór til Steingrímsfiardar, sem vær

átum fyrr, tók hann ferio á Heydalsá, fór hann þadan nordr fyrir

Strandir allt til Trékyllisvíkur, þar sönnudust saman Strandamenn
ok vildu veria skip sín ok önnur faung, léto þeir þá Asbeörn ei
ná á land at gánga, ok var þá gridtflaug') ok skotit. spidtum ok
því öllu er laust var, en er þeir höfdo barizt skamma rid, fengo
Strandamenn [af verra?) gk gáfust upp, tóko þeir Asbeörn feriona
Trékyllinn.ok annat skip gott er Hríngaskúta var kölluð ok allt
at er þeir þóttust þurfa, Fór Asbeörn þadan ok nordr til Dránga,

þa beó þá Gunnlögr smidr Þorvaldsson, hann átti tvo sonu roskna ?),
lét annar Áudun, en annar Þorveldr, þeir voro vaskligr menn
ok þiódhagir. Asbirni þótti þeir verit hafa í úþykkt vid sik, en
hinir mesto vinir Kolbeins. Asbedrn lét taka þá báda brædr ok
handhiéggva hverntvegaia þeirra, kvad þá hú skyldu med eingar
neósnir laupa á fund K olbeiiis. Foro þeir Asbeörn þaðan nordr
til Horns, þar lét hann særa til úlífis einleypíng #) þann er þór-
oddr hét (ok var. kalladr Kugei’), var þar ok enn ei til saka
annat, en hann vildi ei laus láta vapn sín fyrir þeim Asbirni, tók ©
hann pa öll pau skip er nokkur vöxtr var at, fór hann þá vestr
til Isahardar, Atli Hialmsson hafdi farit- nordr á Strandir eptir
hval þórdísar Snorradóttur, hún bed þá Í AEdey. Atli fór nordan ó)
nokkut fyrr en Géstirnir, ok visso þá“ hverir til annara. Atlikvam |
í Aðdey med farminn, ok litlu sidar kvam Asbeörn í AEdey, kvaddi
hann þá Atla til ferdar med sér til móts vid Þórd, Atli kvedst

9) griótalög. 4, C. Sa ps, 4) umbleyping, B. E..Gr,
*) áverka, B. Gr. afverke. F. $) vantar í Á, C, St, p, |
3) röskva, 4. B, C, E, Gr. St, Pe 6) norðr, A, B, C. E. Gr, St,

g

`

s

39 — -o Wig Hidlmssona, — De
i | * oe | |

3) norðr, bæta vid 4, B, C. E. Gr, 3) Al B.C Gr. St p. o

po 4) fögur, A;B, C, E, Gr, St, þ,

2) fari Pèr? sömu, — me,
poe - i 3 4 | i

t

al
e

— 1

15K, Nokkrir fundir maina þeirra Kolbeins ok Þórdar. 31

vagum, kyamo þá saman“ þriátygi °) skip ok priu alskipud mönnum,
heimti þá Þórdr saman hina! besto nienn ok leitadi rads vid Bs
ur

ok, sem: satt‘ var, at gudr væro allir fylgdarmenn Þórdar, þeir er

fræknastir varo,- var pat pa’ rads’ tekit,/ at’ þórdr“ héllt sudr öllu
Édi: aíno” til: Breidafiardar,. ` ,

15;. Nú er far’ til máls at taka, er Kolbeinn Arnórsson hafdi
sent þá: Brodda’ til Vestharða, en um vetrinn 4dr hafdi hann sent
mann sudr til póru Gudmundárdóttar módur Gissurar, voru þeir
fyrir þeirri ferd“ Einar Jónsson’ ok Höskuldr Gunnarsson *), þess

indis- at’ þeir tóku" hernadarsök af Þóru Gudmundardéttur á
hendr Þórdi' ok frórtin“ mönnum“ ödrui. Rida þeir Eimar ok
Höskuldr' til: pings’ nied’ þessi? mál, Kolbeinn reid upp á þíngit at
dómum; kvam: par Hialti biskupsson til móts vid hann; vard pordr
sekr ok- þeir menn' allir fjórtán, Teitr Styrmisson, Rafn Oddsson, -
Dugfússynir fjórir, Eyúlfr Eyúlfsson, Rafn Sveinbearnarson, Hákon
Galan,- Þorsteinn“ þorbergsson +), var þetta ílla ræmt af alþydu,
Þótti: öllum í: þessu synast hinn mesti dkafi, ok kölludu þeir pérdr
þetta: flautásekt,"fyrir því’ at þeir. höfda“ nättverd einn í Túngu ok |

=

1) va starí 4. B, C, E, Gr Sh p. + 8) Einarsson; E, ; .
tuttogu; stmu,- = 49) Porbiarnarson ek feiri adsir, 4, B.
> 6 Á Í ` i C, E, mn Ss, @ 7 >

d

32. . Nokkrir fundir manna þerra Kolbeins ok Þórðar: aD:

höfðu flautir einar. Eptir þat ríðr Kolbeinn Athórsson, Hiald,
biskypsson ok Ormr Bearnarson af þingi vestr til Breidafiardardala
ok hofda ner sex hundrud manna, Sturla þórdarson var þá á.
Selingsdalstungo, Kolbeinn sendi þángat sína menn ok bad þá
drepa Sturlu, ann fékk neósn ok reid undan vestr til Saurbesar,
en er Kolbeins menn kvamo í Túngu, var Sturlu deitat mod brugdne
um vapnum um öll hús ok sva í kyrkio, var þá rænt því er daust
var, reid Kolbeinn þá med allan flokkinn vestr til Sawrbaar, en
Sturla fékk sér skip í Tialdanesi ') ok for padan út til Kross»
sunds, kvamo þar til móts vid hann Dugtissynir ok Hákon Galina
ok þeir heimamenn þórdar, er sudr þar höfdu verit, ridu þeir
Kolbeinsmenn þá ok ofan eptir Langey at sondino, ok er þeir
fundust, skorti þar ei íllt ordtak er hverir völdu ödrum. ?) Rerw .
I peir Sturla þá brott frá sundinu, skildu þeir Sterla þar ok Dog
issynir, skyldu þeir?) þá fara sudr am fedrd á ‘lidsafnad. Ka
. beinn Dugfusson ok Hákon Galinn réro *) inn til“) Bifldseyar ok
vildu vita hvat títt weri um hesta sina, hdtdu þeir þá ok frétt a£ í
at Kolbeinsmenn höfdu fengit skip nokkur, en Beörn Kegill .ok -
Jón. Arnason yoruei Tialdanesi ok rero- inn til Akureya, ok stladu
at taka skip þau er þar vóru, en er þeir kvamo fyrir lendinguna,
pá sá þeir menn laupa med vapnum uppi um eyuna ok upp um
_ Kyrauga, þeir kéndu at þar vóru kvamnir Norðlendíngar, ok lupu
eir þegar á land, vóru þeir miök sva iafnmargir par var fyrir
þeim Ottar brólurson Gudmundar biskups. Þeir Ottar lapu þegar
„borg eina, en þeir Beörn sótto at þeim ok bádu þá uppgefast,
gáfu þeir Ottar þá upp vapn sín ok géngu þeim til handa ok fore
“med peim Birni, réro þeir. þá til Fagureyar. Nf er þeir Kólbeinn
ok Hákon kyamo í Billdseyo, vóru par menn fyrir ok höfdu bundit
„ hesta þeirra ok ætludu pa at leggia pi á skip, lupu þeir Hákon
„þegar upp á eyna. par var fyrir Jón Oddason {er kalladr: var
Skéggbarn °) ok þeir níu saman, stukku þeir upp há siónum ak

5) vantar í 4. B, C. Æ Gr, St-p, 4) riðu, Sh |
a) Ridu Kolbeinsmeun í föruna, bæta ©) Ballarár ok þá suðr til, bæta við
' sömu vi — A. B. C. E. Gr, St. po

3) skyldi hann, sömu, $) vantar í Á, C, Sh p.

15K, Nokkrir fundir manna þeirra Kolbeins ok þörðar. - 33
í borg eina ok. biuggust til varnar, “en þeir Kolbeinn ok Hákon

hélda eptir þeim, ok þegar er-þeir Kolbeinn kvarno at borginni,
Hóp Kolbeinn upp ok tók Jón höndum, ok féllo þár bádir saman

pfan fyrir borgina, var þá þegar unnit á Jóni, Hákon Bótúlfsson.

eip af honum stálhúfuna ok laust í höfudit, ok var þat högg
ra mikit at Jón leiddi til bana fam dögum sídar, eptir þat vóru
þeir allir handteknir ok flettir, ok höfdu þeir Kolbeinn þá Heim
med sér til Fagureyar, Ekki vard af mannsafni Sturlo, ok urdu ‘)
þeir illa vid þat, hafdi hann verit kyrr medan í Fagurey ok hafzt
ekki at, fengu þeir þá nidsn af at lid Kolbein var nokkut kvamit
Í Arney ok höfdu þeir eitt skip. Tók Sturla þá þat rad, at gidra
mann vestr í móti Þórdi, ok bad at hann skyldi hvata sudr sem
mest, en hann seálfr ok Dugfússynir rero inn til Arneyarsonds fiórə
pm skipum ok ætludu at veria. Kolbeins mönnum landit?) þar til

er Þórdr kvæmi vestan, var þer sva tilfarit, at þröskuldr?) lá í

sundino, en diúpt at tvo vega, var þar ridit*) at feörúm, en ei

flóðum. En er þeir Sturla kvamo at sundino, lögdu þeir skipum -

tyveiah. meginn hia þröskuldinum ok ætladu inn at gryta á þá, sva

at þeir nædo ei utan at rida, en er feara tók, herdu þeir Kolbeins-

menn á ok ridu utan á þröskuldinn, tók þá at miidfka sundit, ok
mátti þá gryta á skipamenn or badum eyunum, hrakko þeir Sturla

“ Þá or sumdino, en Kolbeinsmenn. ridu ion í Langey, ok fluttust

ir þá þegar inn yfir Krosssund. Eptir þat ridu þeir þegar ign um
hdl felst tind dk sva inn til Dala, en Sturla fór. heim í Fagurey,
Sendimadr Sturlu mætti þórdi í Flateyo ok segir Þórdi hvat títt
var sndr þar, pérdr bad sína menn ferma hvert skip af greóéti,
tók hann þá heit mikit til guds ok taladi lángt“) ok herdi alla í
ákafa, ef fundum manna bæri saman, at hver skyldi duga sem
mannligast. Eptir þat géngo menn á skip sín, var.þá bædi giört,
siglt ok róit sudr um floana, en er skipin adttu sudr undir eyarn-
ar, þá sá þeir Kolbeinn Arnórsson ok þóttust þegar vita, at þat
mundi yera lid pérdar, Þeir Pérdr fundo einn bát sem fiskimenn

1) undu. A. C, St, þe „ ¢ +) reidt, A, B. C, E. Gr, St, b,
$) sundit 4. B, C, & Gr. St. þr 5) eyrindi ok snialt, bæta sömu
$) þrepskiðldr. C. St, þverskióldr, B. ` vid,

E Gr. 7 - i ' :

E

—

=“
-

E 34 ` x okkrir fundir wanna peirra Kolbeins ok Þórðar, ` 7 D.

- vóru á, ok sepia þeir slíkt er í hafdi giörzt med þeim Sturlu ok
` Kolbeins mönnam, héllt þórdr þá-út til Fagureyar, ok fyndust
‘ þeir Starla par. , Var þat þí rade tekit, at Teitr Styrmissor var
‘eendy sudr til Bödvars at beida hann lidveizlo, em þeir Þórdr ok
Btarla héldu skipum sinum inn tik Hðlmsláturs, skyldi Bödvar ok
þeir Teitr þar kvama til móts víð þí. Kvamo þeir Bodvar ok Teitr

at ákvedinni stundu, fór þá sent fyrr, at Bödvar vildt ef veita Þórdí
móti Kolbeini, 1.4 Þþórdr þá um rid undir Hólmslátúrseytt med

/ Bríátygi skipe, ok hafdi þá 2 fidrda hundradi manna, En frá þeim
Kolbeini er þat af segia, at ‘peir ride imma £ Hvammssveit ok svæ

yfir í Íaxárdal, téko þá Wt heria, meida menn, en ræna fé, ráku

' menn þá bú“) sitt á feðll ok fordudæ sér, sva ok fer sfuo. Tosti
hét wadr, hann var fylgdarmadr Hialtæ bískupssorar,. Bann reið -
tpp, á hálsana fyrir swinarr Laxárdal at leita fararskeóta manne
4! ok þeir þrír sama, þeir sá hvar undart fei varo rekin naut
_ ok ross ok varð med þtír menn, vóru þeir allir slíppir, sí

madr hét Inpulfr or féit rak, bane var mikill madr ok sterkr,

hinn sí at þeir mundu hvergi urdan kvamast, ok bad af þeir

skyldu renna & þá, þegar þeir mætto. Ew er þeir Tost? kvamo

eptir, þí bádu þeir þá Inpulf laus late faungin, err Íngúlfr kvað

at ei mundu at reyndu, ok ranw hann Þegar á Tosta, er fë-

.` Jegar þeirra sóttist?) £ annarr stad. Hvertveget þeirra Toste ok —
mgátfs var sterkt madr, for þá sva med þeim at Tosti féll, greip

~ —mgúlfr þá medatkaflany á sverdino,:því er Tosti var girdr medy

ok hið þá undan Tosta fótinn þar er kálfi var digrastr, en annar

í ristarlidnwm í emu högrino. Eptir pat ffettu þeir þá alla vapna

unuy ok hestumunr, ert félagar Tosta fluttu hann til húss ok segia

Hialfa at Fosti hefdi femgit áverka. Peir Hialt? sá þí hvar tveir

_ mien slógo í eingiteigi, lét Hialsí þá taka, [hét annar Aslékr, em
annar Arni’), þeir váro gamlir mann ok heitsu-litlir, [ok höfdu

þef er tordat sér í). Hialtr lét hverntveggía þeirra fóthöggva, ok

mæltust Paw verk fila fyrir. pi lét Híalti enn brcóta fótleggi Í

i

- >- tveim mönnum Í Laxárdal, eptir pat reid harmi beiw sadr, en Kok
- \ ` i
— "ty fe. Æ B. G E. Gr-St, Pe S vantar f Æ, C, Sı, P E
3) tókuet vid, sù múr, | _ 4) Vawter f sömu , l
t ` -` ` ` . `M 5

®

16;4. Gſpmon Knýir veginn.. O 23 l

‘beim noidr ël Skogefiardar. En er pordy spurði þetta, þá sigldi

e
i

#

hann vestr til Bardastrandar, sékk hann þá af skipum, en lét menn
fara med skipin hit ytra, Spurdi þórdr at þeir Broddi ok Hafur
höfðu haldit skipunym nordr nm Ísafiörd ok höfdu giðrt þar adr
nokkurt hervirki, en drepit eingan mann. For pórdr þá heim
tl Myra ok allir meng til búa sinna, var hann þá heima um rid, -
var nu aflátit at leita um sættir, þótti þá synt, at annarhver þeirra
Kolbeins. mundi hníga fyrir 6drum. .
"16. Þenna vetur hafdi Tumi Sighvatsson werit í Skilaholy
med Sigvardi biskupi, sem fyrr yar sagt, en eptir ping, er þeir
Hialti voru sudr kvamnir, reid Tumi eyniliga sunnan med pring
mönnum, pk før hann Þá -yestr ti) Flateyar til fundar yid Teit
Styrmisson, var þat þá radit, at þeir Tumi ok Teitr skyldur þar
eiga bú bádir saman. En er Tumi hafdi þar skamma rid verit,

` pa hófu þeir ferd sina sndr til Dala ok vórn tólf ') saman, vóru E

þar Dugfussynir Beörn ok Kolbeinn. Þadan fóru þeir sudr til Borg-
arfiardar, ok þá sudr Gagnheidi, par til er þeir kvamo å bæ þann
er at Ólvisvatni heitir, þar beg sa madr er Šimon hét ok var kalle

adr Knútr, hafdi hann frá blanto barnsbeini verit fylgdarmadr | |

Gissors Þorvaldssonar, hann. var A Orlygsstadafundi med Gissori,
[rar einn manna tillaga. verstr vid Sturlúnga?), hann var ok í

eykiaholti at vígi Snorra Sturlusonar, vóru honum þar eignadir
áverkar yid hann. Med honum var ok sá madr er þorsteinn hét.
ok yar Gúdnason?), honum yar. ok eignat banasár Snorra, Þeir
Tumi tóku beinn ok ransökudu þegar „ok fundu Símon í badstofu,
ok hafdi hann þar gjört reyk, var hann útleiddr ok höggvinn, 83
madr va at honum er Gunnar hét fok var Hallsson*), hann var
kallaðr Nautatík #), Þeir spurdu at Þorsteinn var í seli, pangat
reid Bedrn Dugfússon- ok þeir, fimm saman, þeir tóku Þorstein
höndum, -ok spurdi Beörn hver höggva vildi af honum höndina 9).
Sigurdr hét madr [er kalladr var Vepeligr 7), hann yar norrænu .

3) sið, A, B,C, E. Gr. St. Ps ` A) waptor í A, B, C, E. Gr, St. p,
$) vantar í sömu. | . 3) Nautarik. E. z
3) Gudinason. B. E, Gr. kiósverske 4) hendurnar, 4. B. C. E. Gr: St. þ
madr, bæta vid 4. C, E. St, P, 7) Veglángr. B. E, Gr, frá { vantar
krosverkr madr, 8 Gr, l i A, C, S$, þe E 7 . .
— ` 2

~

Cad

1 ~
- ` ⸗

36 7 Þórdr safnar lidi ok byst norðr. 9 Þe

ok hafdi verit kértissveinn Skúla hertoga, hann fór út bíngat med
, Snorra ok var þá f Reykiaholti er Snorri var veginn, -hann bad fá
sèr eggsina, segir sér þat-þá í hug, er -þeir drápu húsbónda hans,
at hann skyldi giðra einhverium þeirra filt er þar. stóðu yfir, ef
hann kvæmist í betra færi um. Þorsteinn rétti frain hendina vinstri,
_ Beörn bad hann hina hægri framrétta, kvad hann mcd þeirri mundu
á Snorra hafa unnit frænda hans, enda skal sú af fara, Eptir þat
hed Sigurdr hönd af Þorsteini, giördu þeir ei fyrir þat meira at,
at Þorstein mæddi blódrás, eptir þat ræntu þeir rossum ok lausa-
fè, ok sídan ridu þeir vestr yfir keidi ok sya til Dala, ok fóru
þadan heim í Flatey. . ,

© 1%.. Dat var Oláfsinessodag at þórdr Sighvatsson spurdi þessi
tidindi, er nú var frásagt, òk skipkvamo í Dögurdarnest, því skipi
styrdi Eyvindr *) Bráttr son Eyvindar Skalla 2). Þördr fór þegar
sudr yfr Breidafiörd vid heimamenn sina ok var nokkrar nætr vid
skip í Dögurdarnesi, kvamo þá ménn nordan or sveituin ok segia
honum öll tídindi er hann frétti?}, sva ok þat Kolbeinn var heima
ok allt kyrrligt, frétti hann þá at allir menn sáto heima vestr frá
Skagafirði hver at sino búi, - Sídan sendi hann þá Nikolás ok Rafn
Oddsson“ sudr til Dala at safna þar hestun:sem leyniligast, en
hann giördi þat yfirbragd fyrir alþydo at hann mundi fara vestr
í feördu. En er hann kvam sudr á Eyri“), þá lysti hann því
fyrir heimamönnum sínum at hann mundi snúa inn til Dala ok

. þaðan nordr á sveitir, sva sem honum þætti sér fært vera lengste

Snorri Þórálfsson er út kvam med:Þórdi ok fyrr var gétit, hann
var nordlenzkr at ætt, véru þeir náfrændr hans Mördr hinn sterki
ok Ásbeörn Illhugason ok margir adrir Nordlendingar, hann svarar
þessu máli fyrst, at hann vildi fara þessa ferd með

skyldi ná at rida griðum fyrir frændr sína, en pordr kvedst eing-
tin manni mundu gridum heita, medan hann hefdi [eingra manna í)
vald, en segir þá mundu ei hans ord stoda, ef hann væri hvergi

1) Önundr. B. Gr, _ 4) í Eyar, 4. B. C, E, Gr, St. p.
3) Skafle. C, Se, - | |
3) þeir fráttu, A. B, C, E, Gr. St, þ.

` `

$) ei meira, sömu

Þórdi, ef hann `

yK 0 = | Dérdr safnar lidi ok byst nordre 39

særti, Snorri vař þá émi hinn stærsti ') ok kvédst því út einu

mundu fara, ef honum væri adr þessu heitit, skildu þeir vid þat
at Snorri fór vestr í Flördu, en þórdr fór leid sína sudr tal Skóga-
strandar ok sva inn til Dala» Fáns pérdr merin sína alla langar+
daginn ?) vid Haukadalsá, riðu þeir pa um kveldit {manni minnr

_ en hálfr sétti tugr 5) sudr um Brdttobrekko ok sudr yfir Kálfsháls 4)

nm náttina ok sva upp eptir Kiarradal, ok kvamo fram drott-
ins myrgin í sðlarrod f) til Fleótstúnga, sva át eingi madr vard.
var vid reid þeirra um héradit, ridu þeir drottinsdags kveldit á Arn-
árvatnsheidi. Annan dag viku var Laurentíusmeása, þá skyldi vera
mannamót feölmennt at Gilið,.kvamo þar. til Midfisdingar ok Ling-
dælir ok Vatnsdælir ok alþyda fyrir vestari Skagafiörd, gékk þá
sú frétt, at þórdr var farinn vestr í Fedrdu or Dögurdarnesi, þótti
þá öllum vent um þat at þeir mundu ínega vera í fridi, Þorsteinn
Jónsson beó þá í Hvammi,. þá var Eyúlfr suri hans nítián vetra,
hann var manna efniligastr í þann tima, mikill madr ok vænn,
manna var hann best á sik kvaminh, sterkr svá at þá voro eingir
hans iafnaldrar þvílikir, hann var þá ymist heima med födur sín.
am edf heimawadr Kólbeins át Flugomyrt, þá var á vist med
Porsteini í Hvammi Mördr Eyrfksson magr hans, hunn átti Borg-

illi dóttur Þorsteins. Porsteinn átti Ingunni Asgrimsdéttur. por-
éteinn ok Mérdr höfdu verit á Örlygsstöðum med Kolbeini, þá er
Sighvatr féll ok synir hans, Mefdi véru eignadir ávefkar vid þá
fedsa. Mördr hafdi á Örlygsstöðum speðt mikit, sem þá var sid-
tenia, En þá er þeir rido nordan ùn Vatnsskarð, þá ræddi madr
tm af épedtit væri hlikkir einir, annat íhadt svarar, ér reid med
þeim, er verit hafdi í ferd mcd Merdi: þat hefir Hallazt midk í
goda béinunum, þessi ord hafdi þórðr spurt, ok hafdi þúngan hug ©
á Merdi fyrir þat. Helgi hèt madr ok var Hámúndarson, hann
bed á Mássstödum, hann vár annar bestr bóndi í Vatnsdal en —
þorsteinn, hanin átti Valgérdi déttur Kolbeins Kaldaleóss“), harin

7) stríðasti, A, É, C. E, Gt, St, P; íinúa én hálft hundrád manna, Æ,
€) at Höfða; bæta sömu við, 4) Karlsháls, A, B, C. EB, Gri St. p,

3} q@ minia en hálft annat hundred ') vantat Í soma, To o
min aA, A, B. C. Gr, St, pe ei 6) Stadar-Kolbeins, simu, ,

-

p

>

,*

38 `- YatmpQalsfor Þórðar Kaka, ° 7P.

- yar-Agkstir mikill ok hafði enn. yerit í Örlygsstöðum móti Studing

A fyrir svelt einni ok Géstir med honum, en

mm. Einar hét madr ok var Hallsson, hann beó at Gilia, heng

var hinn vaskligasti madr ok var íafnan í ferdum med Kolbeini,
hann hafdi ok verit á Örlygsstöðum í móti Sighvati `

18. Nú er frá því át segla, at pordr reid 4 Arnarvatnsheiði

` grottinskyeldit ok. reid pa annan dag vikunnar allt at bygdinni §

Vatnsdal, en um náttiná, er myrkva:tók, pfan í dalinn, var þá
tekinn fyrst þær á Haukagili, ok hafdi hann þá fréttir, at heima
véro bóndr,allir { dalnum, yar þá skipt lidi i sveitir, yar Ásbeörn

yrir annari yar Teitr
Styrmisson ok Svarthöfdi Dugfusson, þar var ók Egill Sölmundar-
son ok Einar Asgrímsson, yoru þá seytian menn } hverri sveit,

„war þá umreda hvert hverir skyldu fara, vildu allir { Hvamm sídst
fyrir sakir vinsælda Þorsteins. Pordr kvad þat makligast at hann.

færi þángat er ödram væri minnst pm, en þó veit ek ei, segir hann,
þann mann fyrir nordan land, at mér sómi betr yfir at standa en
Þorsteini Jónssyni. Fóru þeir Teitr ok Svarthöfdi med sveit sína

a Mássstadi, Géstir skyldu ‘rida til-Hofs ok sva ofan fyrir vestan |

ána á Breidabólstad, ok taka þann mann er Hallvardr hét ok var
Jósephsson, ok rída sva ofan til Hólgvads, ok skyldu menn þar

finnast. Nú er þar fyrst frá at sepia, er þórdr reid { Hvamm ok

kvam þar nokkru fyrir sólarrod, yóro par byrgdar burdir allar,

en ekki manna á fóttim, skipudust menn þá fyrir dur állar, en
. Hákon Galinn lip á hurdina fyrir þeim durum er nærst vóru.

kyrkio ok þraut upp, ok yid þat vöknudu heimamenn, Lióp þá
prestr upp ok út á dyrin, en þeir [Rafn ok Nikolas lupo inn ')
pk bádo hann fitganga, hann ferdist milli hurdarinnar ok veggiar-
ins ok vildi ei utganga, ok í því pa kvam Mördr í durin ok lagdi
út ok enn fleiri menn-med vapnum, { því hrukku þeir Rafn út,
en hann vard laus prestrinn, ok þá sóttu þeir at, en hinir vord-

. mst, Í því kvam þórdr ok bad at þeir skyldo gánga inn skörngliga.

Sá madr gékk fyrst inn er Almar hét ok, jafnfram honum Kolbeinn
Dagfússon?), en Þórdr siálfr ok Rafn ok Nikolis géngo inn allir

» Rata tiku hann, 4. B, C, E, Gre. 9) Grön, A, B, C, E, Gr. St, p.
| phe Po - eee | — |

=
9

— a U

`
é

t

18 Kk Vatusdalsför Þórdar Kakala, — 39

Íafítninina, þá hrukkp peir Mótdr. of durnnum, ok í skólanna |

Eyalfr vard seint vaktr ok taknadi hány ei fyrð.en þeir Mördr |
hrakko f skálánn. pá fhælti Bárdr prosiri lesta til dura er: tik —
fealls eros þvfat þar vórð eingir ísénn fyrir ádasf, ok er þeir kvama . |
at dúrúfam; vat par eingt tyriry liép Bards prestr út ok tok sés —
hest med södli, hann bad yf lampa á Bak hestinam ok rida $ |
fallit seni skiðtast, ét màt man vid einga hætt, degit hast, liop
Eyúlfr pa á bak ok reid undan: . Ext er heit þórdf kvamo í. skál `-
amt, þá fékk Mordy áverká ok kvanist vid pat wt, þá kvamð menn *
Þórdar ať ok terdd hann, félf Mördr þá. Þorsteinn bóndi kvamst.

-Ok út ok vard handtekinti, vat. honum fylgt á fund Þórdar; Þor.

Steitin bad sér grida, en Dórdr kvad þá baf skyldu paw grid sem

þeir létg hafa Síglrvat födur sínn á Öklýgsstödum. Þorsteinn kvad
ei Sighvaf par drepinn mundu vera, ef hann hefdi par mesto um `
radit, ew kvedst vilia beóda þórdi alla Inti til lífs sér, þá er hone

ame séwidu vel, eit bidia ekki grida sér sva at Þórdi væri lexdindi

t því, átta þá margir Tut at ok. vóto killagagódir. Ingunni hús-

freyo fór ok allskdrugliga. Pordr segir at Þorsteinn skýldi grid ,

hata, Eptir þat gékk þórdr til ok segtr,. at éigt vero fleiri en sva. .

i

t Nordiendingafiérdinyi er hann hefdi verr haft 'Y, adr hann færi -

tan, err ei skýldi hann þat. meit ánya ?),' efi tak vapn pin ok |

klædt ok far med mér, ok sva giördi þorsteinn, Eptir þat gékk

þórdr upp í völlini ok spúrdi hver þar lægi“ honum var sagt

at pat var Möndr Eyrfksson. Pérdr bad Rafa til þínga ok sá —
hvat miök hani var sár. Rafn g kk til ok spardi at sáfúmMardar, — >.
eñ hann lézt vera grædandi ok beiddi sér pridas Rafn k#dd hon-

fim einsætt at búast sva vid sem haer mundi er grið hafs. Mördr

spýr í fýrir. hvat Þórdr vír honuor sva gramr?), sva vet seus tred

okkr hefir verit? Rafn segir hann múndú vita þat, at Bónum hefdi

hendir verit áverkar vid þá fedga á Öllygsstödum. Mördr kvedst

‘ei sannr at því; Rafn fór þá ok segir þórdi mt Mördr. var græd-
endi. Þórdr bad þárn mann er Arni hét at vega at honum, ok
fta giördr.harin, (han var Eytiksson*). Bearni hét adr. ók var

. i - . rok a °

í) úrædt, 4. BC. E, Gre St, Pu sj grinime, É. É Gr, p
S) vitdav söm, +) yantar í Á, C. H, P. l —

-9

h

`
`

-49 Yatnsdalsför Pórdar Kakala yp;

Húnrauðarson, haun var særdr úl úlífs, á þremr mönnum var
par ödrum umnit;. Þorsteinn fór med Þórdi, reid hann ofan eptir
dal. Þeir Teitr ok Svarthöfdi kvamo 4 Mássstadi, skuto þegar
stokki á dur ok brutu upp hurdina, lupo þeir sidan í skálann.
Helgt lisp upp í því er hann vard var vid úfridiun ok. ætladi til
duranna, hann var allra manna kejstr, hratt hann þeim af sér,
sva at þeir hrukko í sætin af honum, í því gat Svarthöfdi tekit
hann. Helgi beiddi:sér grida ok hafdi þí fengit áverka. þeir
segia at eingi kostr mundi grida vera, báðu hann ransaka rid sits
ok tala vid prest, ok sva gidrdi hann. Eptir pat var Helgi leiddr
út, ok “a sá madr at honum er Alfr hèt ok var Porgilsson, sídan
ræntu þeir rossam ok því sem innan gátta var, ok ridu þaðan út
. til Gilár, ok tóku þeir þar Einar Hallsson, var höggvin hönd af
- honum ok særdr mörgum sárum ödrum, ræntu þeir þar, ok ridu
| þeir eptir pat til Hólavads, var Þórdr þar kvaminn ok sva As-

örn. Þeir Asbeörn höfdu rænt öllu á Breidabdlstad ödru em
{ganganda fè a Hallvardr. hafdi undankvamizt, en Ler-Bearni
var særdr til úlífis, á höfðu þeir unnit fleirum. mönnum Reid
þá Þórdr vestr ok allr Hokkrinn, var þá vida rent því- er fyrir
vard, þar til er þeir kvamo í Midfeörd, þar lét pordr eingo ræna,
Reid hann þá vestr til Rutafiardar nm kvældit. Tvennir vóro þeir -
lutir er þórdr baud mestan varnad á, at þeir skyldu eira konum `
„ok kyrkium, Reid pordr þá vestr til Dala ok sva til Saurbear,
Padan fér hann út til Skards, þadan hvarf Þorsteinn Jónsson ok
vann Bórdi adr trúnaðareið, skildust þeir þá med yinatty. Fór
Þórdr þá. vestr aptr í Feérdo ok til bús síns á Myrar. En er
Æyúlfr Þorsteinsson kvamst í brott, reid hann nordr á Flngomyri ok
segir Kolbeini þessi tídindi. Kolbeinn stefndi þegar saman mönn-
um ok efldi setur, hafdi bann ávallt einhyesia þat eptir vár sumars,
Þótti. honum þá skiótara til eptirreidar, ef nokkur íllvirki værg
giör á héröðum hang, | |. nn

| ag. ‘En cr Þórdr „hafdi litla rid heima verit, þá sendi hann
menn alla vega frá sér til mannkyadar » Qk var gú mannkvöd syg

~

“

#) kvik, 4. B, ©, E Gry Sí by

-

J

—

19K. — Þéórðr samnar lidi ok fer til Borgarfiardar, a 41

frek, at hver vigr madr skyldi fara, Dró pordr þan flokk allan
til Saurbear. Stód þá Sturla upp hit fyrsta sinn med Þórði frænda
sínum, Vóru þá menn kvaddir allt um dali fyrir vestan Bröttu-
brekko,. var vorpit á þat, at lid Þórdar mundi vera á áttunda *)-
hendradi, en er þeir kvamo í Liiskéga, þá spurdi hann þat at
sta væri at Asgeirsí, vóre þeir þar fyrir iNhugasynir Ari ok Rögn-
‘valdr, pa sendi pérdr til Teit ok Svarthöfda med sextygi manna
at leypa upp setanni. Ridu þeir nordr til Ratafiardar um kveldit
ok um mittina á Midfiardarháls, laust þá á (myrkri sva mikla?)
at menn ékildust, kvamust þeir Teitr ei betr en nítián °’) menn
norðr á Audunnarstadi, urdu þeir þá varir vid, er á hestverdi vóru
ef Nordanmönnum, syndist þeim sem feöldi lids væri at kvaminn, °
leyptu þá Nordlendingar upp 4 feall allir, þeir er í setunni höfðu .
vert, -Asbeörn reid til Asgeirsir ok nokkrir menn med honum,
„ok sá at ei giördi eptir at ríða, hurfo þeir Teitr þá aptr ek ridu
suðr Holtavörduheidi til Borgarhardar, fundu þeir pérd í Stafa- —
kolti, Reid pordr þá med flokkinn allan á Feriubakka ok settist —
par, kvam þá Bédvar Pérdarson utan frá Stad, porleifr Þórdarson
yam ok utan or Gördum, ok hafdi hvertveggi þeirra mikinn flokk.
Michaelismessodag hafdi þórdr fund í Stafabolti, var þar Sturla,
Þorléifr ok Bödvar. Þórdr krafdi þá frændr sína lidveizlo ok ferdar
norðr nm land edr ella suðr am heidi, sva at hann mætti rétta
skada sinn vid adra hveria, en þeir kvádust ekki mundu veita hon-
um „til hernaðar á adra menn upp, segia at þeir mundu rida til
} med honum at sumri. ok veita honum til einhvers orskurd-
ar, sva at hann fengi sóma sinn, . Þórdr tók því vel ok þakkadi
. þeim ok kvadst þenna kost þi ia vilia, þótt honum væri sá starfa-
meiri. Reid þórdr þá ofan á Feriobakka ok lét alla flokkana sofa
undir Þeódáltsholti um náttina, en um morgininn í dögun pa
kvam Hákon Galinn ofan or héradi, er hann hafdi verit á neósn,
xr hann at Kolbeinn Arnórsson hefdi verit um náttina í Flióts-
túngo +) med priatygi manna, þótti þá öllum at syno gánga at stór-
flokkar mundo þá kvamnir í héradit, Þórdr had þá halda saman

fs

>) Korda, A. B, C, E. Gr. St, p, 2) þrittygi. A, B, C. E, Gr, St, pe
$) myrkja == miklum, simu, . . 4) Fliótshlíð, B, E, Gr, ,

- E
` % -
.
`
-
. N ,
A .

⸗

42 | Bórdr samnar lidi: ok. fer til Borgarfiatdar, < 7B-

fokkunum öllum: um daginn, hafdi Hann þá sva mikit lid at orpit.

var á tólf hundrud manna, en hann reid upp í hérad á niósn at `

vita: hvat títt var, reid hanm þá upp“ á Gilsbakka: ok frétti þar at
Kolbeinn hefdi ridit nordr á heidi- Giördi Þórdr þá menn á neósn
mordr á Tvídæpro, en hann sat á Feriobakka á medan, en er þeir

` Kvamo: aptr, segia þeir at setur væro' þrennar í Skagafirdi, en kyrrt
"allt annat, segra-Kolbeinn hefdi rídit nordan á neósm, en eingir
höfdu til ordit adrir, þótti mönnum þar enn miök synast hvatleiki.

Kolbeins, at hann reid med sva fa menn at slíkum storflokkuw,
sem. þar vóru fyrir. En er þórdr frá þetta, þá: dreifdi harm flokke:
unum, fóru þeir Bödvar ok. þorleifr þá heim, en Þórdr reid vestr
£ feördu: ók Sturla, þóttust þá allir ') skilia, þeir er í þessari ferd
höfdu verit med Þórdi, at hann mundi verda limn mesti höfdingi,
ef hann héldi sér heilum, þótti ols mönnum mikils umverdt er
hann: hafdi slíkum stórtlokkum: saman: kvamit í: sva fátækum sveit-
um, Fór pórdr nú heim: á Myrar, sat hann þá heima um' vetrinn
allt um idl fram, eð at idlum baud hann: til sín öllum bestu mönn=
um or Vestfiördum, hafdi hann þá veizly mikla á Myrum, (Strengdi
þórdr þá heit ok allir hans menn ?)..- Dérdr strengdi þat heit at:

ta aldrei- fake mann or: kyrkio, hveriar sakir sá hefdi til vid

Bann, ok þat efndi hann. Bn er menn fóru í brott, veitti hann:
mörgum manni geafir, vóru þí allir meiri: vinir hans en: 4dr:

20. Þenna vetur var þórdr Bearnason í Gördum med Einari
Ormssyni frænda sínum, hann hafdi: verit med Urækio í Reykia-.
bolti at drápr Klængs Bearnarsonar. Ormr Bearnarson reid med
tólfta mann í Garda til Einars, kvamo: þeir par sid um: kveldit f
þann tíma er þeir Einar ok Þþórdr ætlaðu: at pinga til bads; Tóku:
þeir Ormr Þórd þar höndum, leiddu þeir hann: þá inn til stofu.

'Þórdr vard. vid alla vega sem. best *), ok baud fyrir. sik allt þat er.

honum: sómdi, en“ þá er hann sá at Ormr vildi ef annat hafa en

líf hans, þá beiddist hann prestsfundar,. ok sva var gidrt, Eptir“

þát vár hann leiddr í ytrr stofuna, lagdist þórdr þá nidr 4). ok. bað

1) margir, Á. Be Ce E Gre St, p; 3) drengiligaey ok: vaskilizast, LB, C..
. - Ir 2 P: a -

#) vantar í sönn, 4y opinn, bøta: söntu! vid)

— Cai er
> t

`a =

mm
P = ` ` =~ “
/ E -

2021 K. ` Vegim Þótdr Bearnason í Görðum, - 43

þá. hyggia at hvert honum blöskraði nokkut. Ormr fékk þí mart
til. at höggva hann, [sa hét Einar Múnkr'). Eptir þat fór Ormr
.. heim austr á Breidabólstað. pat er nú at segia þessu næst, at
Tomi Sighvatsson uadi ei í Flateyo, for hann þá inn til Medal-
- felisstrandar at finna Snorra prest at Skardi Narfason, hann var
meina audigastr Í Vestfjörðum, hann var ok göfugr at ætt, hann
hafdi verit alla æfi mesti ástvin ?) Sighvats ok Sturlu, hann átti
ennat bú at Hólum á Reykianesi, vóru þar fyrir synir hans Bárdr `
ok Siginundr.. ‘Tumi beiddi Snorra at taka vid búinu á Hólum til
fardaga. Snorri lét þat uppi, ef. hann fengi honum handsalamenn
þá er varda?) vildu at hann tæki par vid iafnmiklo fé at vori. -
Tumi leitaði ekki eptir handsalamönnum, en settist í búit at Hól-
um, ‘drifu- þá til hans menn, Beörn Dugfússon, Þorgeir Stafsendi,
Þorkell Einarsson Dráttarhamar. Penna vetur í móti iðlum tók
at fættast med þeim Þórði Sighvatssyni ok Asbirni Gudmundarsyni,
giördist Asliörn þá sva stór at hann vildi nær iafnast vid Þórð
silfan. Bad Þórðr hann þá pidra annathvert, hafa sik í brott .
‘eda vera í hófi. Asbidrn kvad hann ei þurfa reka sik í brott,.
en kvad pet vel fyrir því, at sénar mundu vera framkvæmdir
Þórðar, þegar er hann færi brott, segir at sá mundi heita mestr
madr þeirra ávalt er hanfi væri með. porliksmessodag reid As
biörn í brott- Øk þeir þrír .brædr.Grímr ok Dorkéll Hnidihamar *),
"siðu Þeir sudr á Hóla, ok tók' Tumi vid þeim, var Asbiörn ok
þar fram um idlin 4 góðu yfirlæti, drifo þá at FTuma-miök margir
menn adrir, 3 na a =

- 21. Um vetrinn ás níuviknaföstu reid Tumi heiman af Hól-
mm. [med átíánda mann) wordr. til Rutafiardar, tók Asbiérn. þá =
app fyrir bonum at hann skykdk vinna stérvirki nokkut ok kvad.
_ þá ei mundu pykkia minna um hann vert en Þórd brodur hans.
Þessir vóru í förinni, fyrst Tumi, þá „Asbiörn, Grímr ok Þorkell
- La ° r . 4 `

=

tj wantati: Æ, B.C, E, Gr. Sþ. _ 4) ok Hermédr Hamar, Æ, B, C, En

a). Css Be „einkum , bata vid A, Gr St, pe |
C, S£, + a ‘ - S) yantar 1 sömú,

9) “ita, A, C. Sp: |

~

F2

"44 í Ásbiörn druknar í Rútallardará, .. * 7P.

bræður, Bedrn Kæpill, Bitro-Kéli, Bárdr ‘), Einar Oddason, Hún-
bogi Svinsbégr, Bergdór Snorrason, Vestlidi Bassagon, [Téko þeir
pa pat rads, at þeir skylda rida norðr á sveitir at nokkrum þeim
er í sökum vero vid Sturlúnga, en er þeir kvamo í Rútafhörd til
Fögrobrekko; spurdi Beörn Kægill Tuma hversu ferd sia var etlad ?
Tumi segir, at hann ætladi at rída nordr á sveitir at bóndum ein-
hverium; Birni kvadst þykkia lid litit, en hestakostr eingi, þætti
mér rad at þú værir eptir, efa létir oss rida þángat er þér líkadi,
. kvad pat: hóflángt?) til hætta. Tumi dézt rida vilia, en þó kvam
þar om sídir, at hann vard eptir at Feardarhorni?).. Þeir spurde
ví hann vildi þar eptir verda? þvíat fyrirmadrinn man látast,
segir hann, þat eitt mælti hann spimeli, Var hann þar eptir í.
hlödo, en þeir Asbidrn ok Beörn rido nordr“) til Linakradals á
þann bæ er í Múla heitir, par bed sá madr er Magni hét, hánn
var löngum heimamadr med Kolbeini á Flugomyri, Pafdi hann þar-
verit of idlin, en er hann fór heim, gaf Kolbeinn honum einn
hinn besta hest gráan at lit,.ok skyldi hann halda neósnum: fyrir
Þþórdi, Þegar er hána heyrdi þat hann hreifdist nokkut or Veste
feördum. Þeir tóko hús á Magna, {en er Magni vard var vid at
afridarmenn vóru kvamnir á bæinn, leitadi hann út um laundur í),
. ok er þeir höfðu brotit hurdina ok inpgéngit í „húsin, urdu þeir `
varir vid Magna“) er undan þeim fér,-en myrkt var í húsunum,
Magni komst ut. ok lidp sf túnino, [en er hann var skamt kyam -
ina frá húsunam, sáu þeir Beörn hann), Bedrn kvamst á hina .
gráa. hestinn, er Kolbeinn hafdi séht Magna, ok elti hann, em
sumir lupo eptir honum, kvamst Beörn þá fyrir hann, fen er
Magni sá þat hann mundi ei undanberast, snérist hann vid,, hiugg=.
ust þeir Beörn í móti, ok vard hvergi sár. Bedrn hid til hans
annat sian, Ok kvam höggit fyrir aptan eyrat á hálsinn, ok vard

1) .Skardsprestr, bæta við B, É, Gy, at foan vildi þar eptir vera, 4, B,
. , ‘ f C. A Gr. Se. p.
2) hófligt. A, B, C, E, Gr, St. p. J 4) til Midfierdar, bæta sómu vid,
3) frá f< Deir ridu til Hátafarðar ok *) vantar í ömt.
ætluðu. at Magna, em er þeir komu ` Ý) manninn, sömu;
til Fagrabtokku, þá fæddi Tumi vs, 7) vantar i simu

`

™

Á

`

- a . `
' &
, f
FJ I

aK, = Asblönt druknar í Rhtafiardark, 45°

þaf mikit sar ok banvænt, eptir þat tók Bedrn í fætr honum ok
smeri í lopt upp. ok lagdi averði til hans, ók vard þat lítt sár.
I því kvam Asbiörn at ok spurdi hví. hann dræpi bann ei? hann
kvedst at hafa siört þat er hann mundi. Asbidrn tók þá sverdit

af Birni ok heó af Magna höfudit '), kvam sídan at Vígdís Mark- -

| úsdóttir kona Magna, perrdi-Asbidro blódit af sverdino á kledum

| , en hon bad þeim margra fyrirbona*) ok. bad gud hefna -

= skebtt á þeim sína mótgeörd. Eptir þat ridu þeif Asbiörn brott `

| ok spurdo at mcósnarmadr Kolbeins væri á Torfustödðum sá er Ase
geir hét (ok var kálladr Kollo-Geir*), Rido þelr þángat ok bruto
upp útidura hurd, lidp Ásbiörn inn ok bad tendra liós. Asgeir —
lióp upp ok greip sinni hendi hvert senn handsax ok speót ok. `
lagdi hveriotveggia sepn til Asbiarnar, kvam annat lagit í bríng-

npa, em annat i-siedanverda bryniona. Asbidrn mælti þá:. takit -

djöful þenna, þvíat hann vill vinna á mér. Var Ásgeir þá
tekina ok leiddr út. Asbidrn hét þá á menn sína at nokkur skyldi
til verda at drepa. hann, én eingi vildi til verda, Asbiörn snaraði `
þá búklarafetilinn át hendi honum, bad hann þá einhvern mann
"kalda honum, en hann brá sverdino ok segir at hann skyldi láta
hendina, [er hann vildi vega at honum #), hið sidan ok kvam á
handlegginn uppi vid öxl,. en sverdit rendi med beinino ok skar
or allan vödvann allt ofan. í ölnbogabót, {var þat allmikit sár #),
Asbiðrti vildi þá höggva annat, en Beörn bað hang láta vera, var
Ásgeir þá innborinn ok vard vid sár sitt allhraustliga, kvam þar
til sva- mikil blódrás at ei vard stödvat, [lézt Asgeir?) 4dr en þeir
Asbiörn ridu brott. . (þessa sémo nátt kvam þeyr mikill ok lupo
“ wötn fram ok leysti árnar ?), ok er þeir Asbiörn rido vestr Rúta-
fiardarhals, sá þeir tröll eitt mikit, ok for þat á svig vid þá, vard
þeim sumum úsvipt vid, en Asbidrn hrakti þá þar um, ok er þeir
ido inn at Brandagili, sá þeir eld mikinn brenna fyrir feardar-

55 frá (í ók gafst hann þá upp okfákk 3) vantar í £, C. St. p,
- honum sverdit, Þá kom Asbiörn eptir 4) yvantar B, E Gr, - |
_ ek tók sverdit at Birni ok hió Magna s) vantar í A. B. C. E Gr, SÁ
- hanahögg, AB, G E, Gr, Sh be E 6) vantar í sömu, E | Á
2) forbana, B, X. Gr, ; C$ vantar í söma,

` ` l Ò

f

ki

A
=

qs. ik of a >. .—
46... Asbiöm druknari Ritafiardara. 7 Ð.

botninum '), ok vard peim-par ílla vid. En er þeir Asbidrn kvamo -
til Stadar, var flædur sefar ok ekki reidt yfir vadJa, var feérdrinn
„ ei ruddr af fsum, en þeyr mikill hafi á verit, vóru vötn í leys- |
íngo [ok úfærar árnar hit- nærsta 7) , -bidu þeir þar lengi vin daginn
fedrunnar, en cr á tók lida dagini, vildu þeir fyrir hvern mun
yfir ána vestr, því þeir þótti.ei örvænt at eptir þeim mundi ridit,
Rida þeir nú til vadlanna ok hverfa aptr, rida nú upp med anni? y
ok finna hvergi þar penn þykki yfir fært, Asbidrn .egpiadi atipeir
skyldu á rida ok -kallar pa ropa Ok sé ir ekki árædi med þeim. .
Beörn kvað 4na úfæra' par hon ‘16% bökkim mappi, en er þá varr
. minnst, leypti Asbiðrn ut á ána, en“hestriin misti þegar fótanna
. ok rak.þegar í “kaf hverntveggia, en er Asbiörn kvam upp, var
kann af baki ok héllt sér í stigreipit, en peir er á' landi vórn,
rétto at honum spiétsképtin, ok er hann vildi í taka, vard honum -
Jaus hestrinn, drukknaði Asbiörn: þar ok fannst ei fyrr en um vorit
eptir. Sidan rido förunautar hans til vadlanna ok kvamust þar
um náttina við .fllan leik ok fundo Tuma í Fiardarhorniy ridu
þeir sídan til dala ok sva vestr á Hóla. - po

22. þenna sama vetur eptir idl fór pérdr vestan af Myrom
ók .nordr til Isafiardar, en hann „sendi Rama „Oddsson ok Svart-
höfda Dugfússon sudr til Dala ok lét segia vinum. sínum at hann
ætladi at rida nordr til Skagafiardar. I þann tíma tók at. sekia
miók at Kolbeini Unga þat mikla mein er hann fékk eptir Örlygs-
stádafund, tók þat hann sva fast, at hann lá löngum banvænn. al
En Þenna sama vetur stefndi hann feölmennan íund. í Geldinga-
holti, kvamo þar til allir hinir stersto bóndr í Nordlendíngafeórd-
úngi. ‘Baud Kolbeinn þá bóndum tvo kosti ok „taladi langt ok
sagdi deili á um vandrædi þeirra Þórðar, taldi þá upp fyrir þeim
mannalat er hver þeirra hafdi fengit fyrir ödrúm, kvadst þann

kost vilia beóda þeim annan, at fara utan ok géfa þórdi upp ríki
öll ok bæta honum sva födur sinn.ok brædur, manot þér þá verda
eiga ydvart mál á hans miskun, varir mik at ydr mani pat *) vel

kæ

2J vid sik, bæta vid B, E, Gr. i 3) € sik nokkurt, beta: vid D, Gr,
2) vantar í A, 8B, T, &. Gr, St ‘Pe 4) Dórti, B. E£ Gr fie

⸗
+

A
=

a \ | U `
aa Ke, Fundr Skagafisdinga ok-sättar uimleitan vid Þórd. 43
t, fyrir. því: át! þá gafst. pdrdé mèr best er ek'hætta mínum.

mest’ untir hann, vórut þér þá ok vinir Skagfirdíngar ok
bann. þeir kvádust þenna kost ei vilia ok kvádu þar tvennt til
yera þat er fyrir beit, annar sá, at vér vilium eingúm mannf þéóna,
@drum en þér, á medan þú! lifir, en“ hinn er annar, at Þórdi man
þykkia: vér. bafa giðrt miklar sakir vid sik, ok mánum ver ci bera
mega þær refsíngar er hann leger á oss; Kolieinn segir enh vera
fonn kost, at þeir héldo' fetum? þat eptir er“ vetrar, einni í Skaga-

iy sanari í Vatnsdal, [pridio í Vididal‘), væri ok uppi als

tíennínar, er sif rieðsn' Kór at plikligt þykkir at pordr máni vera

f nánd þeim, Þeir kvádúsf“ þetta kidsa mundo; hvat sem kostadi,
fat þeir héldo'sér samari ?). þá mælti Kolbeinn til Þorsteins Hiilms-

sonar, at hann“ mundi senda hann á fund: Þórðar at leita um grid `

framan?) tf þings. Þorsteinn kvedst: þá ferd ekki mundi undir
höfud legeia, ef hann fengi til fleiri dugandismenn med’ honum.
Kolbeinn bad hann! keósa tian til fýlgdar vid sik, Þorsteinn
Evadst keósa mundo‘ Eyvind“ Bratt styrimans; Kolbeinn kvad sva
Vera’ skyldi, Ginga’ þeir þá á: tal þrír samt, Bad” Þorsteinn at
Kolbeinn skyldi giöra fyrir guds sakir ok géfa Þórdi nokkut til-

- Apr til sætta. . Kolbeinn kvadst vilia hann flytti iamnsætti. Por-
@eion kvad Þórdi mud? þykkia þat eitt iafnsætti, at hann fengi

eignir sínar allar, Kolbeinn kvadst allar at lögum fengit hafa,
man’ tk eingar lita fyrir dóma fram. ` Eptir þat ridu þeir Dor-
fteinn,- ok reid Kolbeinn á: leid! med þeim til Jökulsár. Þá spurði
Þorsteins: Kolbein, ef þórdr væri kvaminn á leid or Vestfeördum
móð fokk, hvert hanni vildi: þá nokkut auka bod sín, ok yrdi
imt.flokki: þó. hellir. hnekkt en adr. Kolbeins kvad Þorstein
nyrë hafe tab bónda á fundinum: ok sitt, en hversu sem med. oss
þórdi frænda fer, hái. vil ek á: þat hætta at géfa honum npp: Nord»
ndinga fiórdúng ok rádasť frá med öllu, vil ek þá at allir menn

- baf lífs grid’ ok linia, Þorsteinn: bad hann segia þetta Fyvindi,
er hanm var úhdan' fram: riðinn, Kolbeinn kvað þat eingo skipta

_ Avert fetta’ visso' fleiri: menny ero’ Austmenn opt skeótordir, þvíat —

15 vantar í É, Sé E 8); fram, Bi Ce E; Gr, Sk,
Y vantar i A, By Cy Ey Gre Sk Pr

=

*
“=

| Gr |
O M Pordi af hans hendi, 4, B, G £,

a ` ` , ~ ” . $
Í -

48 — Fundr Skagafirdinga ok sbttarunileftan vid Þórð. -7Ps

ek GH því at eins uppi láta bod þes, ef. þú sér at vör höfuna
ufrid í annan stad. Ridu. þeir Þorsteinn þar til þeir kvamo vestr

' í Dali, fengo þeir þá brátt neósn af át þórdr var vestan kvaminn,

fundu þeir þórd at Skardi, ok géngo þeir Þórdr ok Þorsteinn á

„tal, bar Þórsteinn fram ordsendingu Kolbeins bædi um grid ok,
sættir. Pordr kvedst einga sætt né grid vila, segir ok at hann

vildi í eingra manna dóm leggia. eignir sínar ok mannaforráð { ©
Eyafirdi, þeir Þorsteinn ok Eyvindr þóttust þá skáka at Þórdr.
mundi ætla rida nordr á sveitir af vidrhúnadi þeirra, urdu þeir
ok þá þess varir, át Sturla mundi:ok í ferd verða med Þórdi, lét

= þorsteinn þá uppi öll þau bod, er Kolbeinn. hafdi fremst bodit.

Eyvindr kvedst ei kunna þetta bera, ok segir at hann hefdi paw
bod ei heyrt. Þorsteinn baud eid sinn á; ef Þórdr vildi þá heldr

trúa. Þórdr giördi þá rád sín, ok lögdo vinir hans þá mart gort

til. Tók Þórdr þat upp, at hann seldi grid fram um piskaviko,
en datadi’) sættum. Þorsteinn skyldi ok þess vera skyldr at senda -
-pordi ord ok mann hordan á lángafösto, ef Kolbeinn vildi þessi _
sættarhod halda, ok sva ef nokkur efni vero önnur í, Þorsteinn
ridr nú nordr aptr á fund Kolbeins, en pérdr fór vestr í feördu. `
En er þorsteinn kvað til tals vid Kolbein“ ok bar upp fyrir hon»
um eytindi sín, kvadst Kolbeinn þat aldrei mælt hafa at péfa

„Pórdi upp Nordlendingafeérding. Þorsteinn segir sik ei. annat

flatt hafa en pat sem Kolbeinn baud honam, hver raun sem á yrd?
ok giör*væri vid hann. Tók Kolbeinn þá grið af Þorsteini fram
um péskaviku ok vildi ekki þá sætt er Þorsteinn hafdi bodit [af ©

' hendi pérdar?). Reid Þorsteinn þar vid heim ok líkaði stórílla, lézt

aldrei sidan fara skyldu med sættarbod af hendi Kolbeins, - gidrdj

- hann þegar mann ‘vestr til pérdar ok segir honum hvar kvamit

var, En er þetta fréttist, mælto menn misiafnt til Þorsteins.
'. 23. Um varit í páskaviku átti Kolbeinn Ungi 'feölmennag.

' fund, kvamo þar til Eyfirdíngar, segir Kolbeinn ‘pi öllum "mönn=
tm’) at þeir skyldo. yid því búast, at hann mundi rida vestr á.

3) neitadi, B, E. G 8) vinum sínum. A, Ce Sh Pe

Me Ole pe

© f.

nk. Herför Kolbeins vestr um sveitir. - " 49

sterkir þegar eptir pískaviku, stefndi hann Eyfirdingum á nefndan
til móts vid dk. Kvam uordan Halir Jónssan *) af Médru-
"öllum, Þorvardr *) þórdaseon or Saurbæ, Porvaldr*) Örnúlfsson
or Miklagardi, Gadmandr Gilsson undan Hvássafelli. En er þeir
kramo vestr í Skagafiörd, var þer samandregit lid mikit, rédust `
þeir til ferdar med-Kolbeini Brandr Kolbeinsson frá Stað ok Broddi
ifsson magr Kolheins, ridu þeir þá med flokkinn vestr tl.
ó als, vóru þar þá menn uppteknir ok sva allt vestr til Rútae `
r4), reid Kolbeinn þá til Stadar ok þar ádu þeir,.ok höfdo -
þá þriú hundrud manna, skipti Kolbeinn þá lidino í tvo stadi ok
setti þá höfdínpia fyrir adra. sveitina Brand ok Brodda. Ridu þeir
til Laxárdals, bad hann þá fara hermannliga ok muna Vatnsdals-
för, var þá nofndr til Sturla þórdarson, at þeir skyldo drepa hann,
ef þeir nado honum, ok Beörn.Dsumbr Dugfússon. Kolbeinn
iyati prat hann mundi rida med sveit sína at Tuma 'Sighvats=
syni á Reykiahéla, ok skyldo þeir finnast í Gilsfeardarbotni, þá
er. þeir rido nordr aptr. En er þeir rido yfir vadla á Rutafirdi,
sá menn reid þeirra fyrir vestan fedrdinn, leopo menn þá vestr tik
dala ok sva til Saurbæar, fór þá Sturla út á eyar, en Bödvar frá -
Hvoli, Þorgeir Stafsendi ok Hallr or Tialdanesi fóro vestr á Hóla
ek segia Tuma, at van mundi úfridar, Tumi brá vid skeótt ok
lét setia fram akip ok setti þar menn til gæzlo at ei skyldi uppi
. mara, en Beörn Kæpgil sendi hann inní Króksfeörd ok porkél
Arnasön ok Halldór Barm, skyldo þeir halda þar héstvörd. Þeir
vido á Þann bæ er at Tindum heitir, þar bed Þá Þórdr Gils- -
. agp, þaðan mitto þeir sia inn fyrir Króksfeardárnúla, béldu þeir
þa Nú verdr per til at taka er fyrr var fra horft, at
olbeipn reid Gt med Rútafirdi, ok er bann kvam í Bæ til Torfa,
þá Lidp Gils son. hans út ok vildi gidra neósn nábúum sínum, ok
er Kolbeinswenn siá þat, rido þeir eptir honum. Géguir Illhuga-
ton kvam fyrst at honum ok lagdi þegar í gégnum hann, þar lè
Gils, þetta verk. þótti allillt, þvíat þeir fedgar vóru med öllu sak-
lausir. Þeir Kolbeinn ridy þat kveld í Bitru ok tóku par alla bæi
qm náttina. En um myrgininn eptir ridu þeir inn tl Kleyfa ok

2) vaptar Í A. B. Č, E, Gr, Sep, °) Porvardr. A. B, C. E. Gr, St, þe `
$) þórár, A. C, St. þr | _ 4) Midfiacdar, Á. B, E. Gr, p.
r

7

/
` ,

7 50 E Herför Kolbeins vestr, um sveitir. - -7 Pe

> I i
'" fengo fer ssmmar frðttir at. nidsnir vero géngnár fyrir þeim allt til
Reykihóla, sepia þú margir at ei mundi þurfa rida lengra ok bádo
tptr væri horft, kvadu Tuma cf mundu heima vera. Kolbeinn
kvað rfda skyldu alit et emmo, ok kvað Fmna heima mundo, ef -
hann væri feipr. Ridu þeir þá Gt med Gilshirdf. þá bed í Garps-
dal {Gunnsteinn Hallsson ok Vigtis som hans'}." Þeir Kolbeinn
Rto þar alla [atë í fridi, en hvergi annarsstafar, ok renndo menn
num á fyrir hvat þetta var. Arman dag viku rida þeir í Gils-
rdarrirula, þar særdo þeir tif Glifis Jón Hallsson?) Þeirðtléto
eptir sextypi manna f Garpsdal. þeir kvamo 4 Grónstadi, þar
mælti kona eim einmæli vid Kolbein er Helga bét ok var Jóns-
dóttir, eptir þat hrökktr *) hann hestinn ok kvad konuna vel segia.
þeir fondo fyrir Króksfeardarmúla Halldór Hornfisk ok Ingirídi
' kono hans ok Olat Brandsson. Gísli Barkarson reid fyrir hann
' bad Halldóri grida ok kvad hanm frænda Víafúsar. Kolbeinn spyr
` bann, hvar neósnarmenn Tuma vero? Haljudér kvad þá vera at
’ Tindum ok mano feigir, segir-hanm. Deir lusto Oláf med egssi,
~ wednr var kafþykkt ok drffanda 5). At Tindum í Kréksfirdi véru
ncósnarmenn Fume á hestverdi Bedrn Kæpill, Halldór Barmr ok
þorkéll Arnason, þeir sváfo í skálæ ok vóru vaktir er þeir Kol-
beinn rido í tún, ok lcópo út, komst Beörn inni í best ok reid
út ok í feall upp, reid í dy ok lét þar hestinn ok rann þeim hvarf.
HaHdór komst seint & bak ok var veginn vid husim siálf, en 4}
Bitru-Kéli kvænst upp í tindinn ok vardist þar drengiliga, [er shidte
“ast af þeirra ferd at segia, at hvern katimann bördu þeir til meid-
' ínga edr særdo, en rænto fé öllu því er þeir kvamo höndum á.
Þenna dag, var þoka sva mikil, at eingir mean sá flokkinn fyrr em `
þeir kvamo í tum, vard þeim Birni þat ok at þeir sáv ef fyrr en
þeir varo at þeim kvamnir. Beörn lióp þesar á hest sinn ok allir
þeir félagar, var Halldéy þegar veginn innengardsy Beir leypti
upp á feallít ok ætladi at kvamast fyrir þá fram á Króksfeörd, því

3) Gunnsteinn Vightseow, Á C, Sr. p. 4} hreykti, B. E Gr,
S} Hákonarsonar, bæta við B, E Gr 3) ok mátti skammt sif, bæta vid M, |
5) ridu í Garpsdal ok giördu þar eingar. B. C, E Gr. St þe

| spekir, bæta við BÆ Gr. . 9} porkell,’ bæta sömu vid, -

a3Ke. o Herför Kolbeing vestr um sveitir. 51

hann vissi hvar skip atôhd ok ætladi þar til; ok at bera sya niósn
é Hala, . þvíat hestr hans var þrotinn. En er hann var kvaming
ofan í brekkurnar medal Kambs ok Tinda, þá var kvaminn fyrir `
hana ferdar-broddrins, kvamst hann þá skammt undan, pviat ''
- hann var pa á fæti. Bersi Tumason kvam fyrst at honum, Beörn
þesddi sér grida. Bersi kvad hann skyldi grid af sér hafa ok færdi
bann Kolbeini. Kolbeinn spyr, hví hann ynni ei á honum? Þá.
lögdu „þeir til hans fimm sénn, ok pongo þau lög öll á hpl. Eptir -
þat fór til Ottar biskupsfrændi, ok hed á hals Birni, ok lét hann
per líf sitt, ok sögdu þeir. sva, at hann dæi hlæandi *). Sídan rido
þeir til Kambs ok þá Magnús gríð af ordum. Halls af Mödruvölle
om. Sidan rido þeir fram á Króksfeðrd til Baar, [par bed sá -
madr er Steinn hét Arason, Ari hét son hans ok var hann nær _
tvítugum: manni. Þeir fedgar sáto í stofo, er þeir Porvaldr Mat- .
krákr kvamo inn, ok þegar heb Þorvaldr ti Steins ok af honum
bádar hendurnar, hafdi Steinn lagt þær ádr fram á kné sér er
hann sat, ok eptir þat hid hann til Ara sonar hans, ok særdi
haun miök?). Eptir þat rido þeir á Gillastadi, þar beó þá Hall-
dér Einarsson, hann lióp til vapna, er hann heyrdi gnyinn af reid- -
itm *), hann særdu þeir til Alife. 0

„34. „þeir rido sídan þaðan út á Reykianes, ok er þeir rido
inn frá Miðhúsum, þá vóru menn &ti á Hólum ok þrætto um, hvert

"vera mundi fénadr eda mannareid, syndist þeim er feigir voro, át -

2) frá ſ: þá komu sumir at baki hone Hiall Jónsson, þá lióp at porvardr |
um ok vágu hann þar. En er Biörn `, (porgeir Æ. P. þorköll C, Se) Mat-

“ hugði at rim mundi umæidinn, krákr ok hið böndina ok í sundr .
mori hann or fiflian ok ætladi til. handlegginn“ uppi í ublvöðvanum,
skips, er hann vissi at flaut undir ' - Ari gékk inn, ok ristu konur klæði
bökkum nidri, hann hóp í hegdr af honum. > Steinn fadir bans sát
seim, ok tók Bersi Tumason haan, ödrum meginn í bekk ok hafdi lagit
kom Kolbeinn Ungi at ok spurdi, hendr á vial um Rné sér, þá kom’
hver þar væri. þá var Biörn könndr, ` „Matkrákr í stofuna ok hiv med sverdi.
Kolbeinn bad drepa hann, Ottar á bádar hendurnar ok af adra, en
Snoppuldogr va hana, 4. B, C. E. önnur loddi vid, ok varð aldrei nyt

_ Gr. St, p. > . sidan, Á, B. C. E, Gr, St. p.
2) frá [: ok gékk Ari Steinsson út, er ` | U
hana heyrdi gnyian, ok taladi vid 3) ok brá verdi, bæta vid B. E. Gr,
a mS : oo G2

Ca

~Y

FA ON

—3

52 Vig Tuma Sighvatssonar ok annara á Reykiahólum, 7D.

fénadr væri, en konur sögdu at mantareid var. Þetta var tyrs-
. daginn einni nátt fyrir Jénsmesso biskupa, urdo þeir Tumi ei fyrr
búnir brott af bænum, en birir kvamo hit nedra gégnt Hólum,
en sumir innan at gardi'*). pa var kallat at dfridr væri, ok sumir
væro kvamnir at Keörbólapardi?), en sumir á Skérdit?). peir
Tumi leópo þá upp ok út, suwir til skipa, en sumir af vellinum,
sumir lupo til kyrkio, ok féro sundrlaust nær sitt hver. Var Birdy
Snorrason er kalladr var Skardprestr*) þegar drepinn heima í tan-
ino 7 {Hann hafdi leiddan inn hiá sér hest sinn, ok réd til þris-
var á bak at laupa, er hann var manna best hestfær, ok kvamst
eingan veg upp. Hann hafdi fengit á Örlygsstöðum tólf sár ok
nú þrettán adr en hann lézt. Gadmundr biskup hafdi vfsdan hann
til messo-diákns, ok er hann var nyvígdr, tók biskup hendi sinni
í höfud honum ok mælti: ei man bik sun minn saka í höfudit.
Þat var ok sva, hann var serdr alls þriátygi sára, ok. kvam ekki
1 höfudit“). Stephan Bearnason vann á honum. „Skammt þadan
var tekinn“ Bödvar frá Hvoli, ok kvam fyrst at honum Þorsteinn
Gölltr Hlhugason ok tók Bödvar annarr hendi um. háls honum,
en annari miðli fótanna, ok skaut honum á héfudit í kéldo eina,
þá kvam at Asbidrn illhugason ok lagdi hann med speóti-til bana
ok fleiri menn. unno þar á honum. Þórálfr Kolbeinsson. var ve

‘ inn’) per skacomt frá, ok fékk kvamizt heim. Þorgeir Stafsendi

*) frá [+ A Hólum varð þat til tfdinda,
þá er þeir Þórgils (þorgeir. B. Gr.)
o

mu med niósnina, þá sendi Tumi

(En er þeir höfðu matast um rid, B.
E. Gr.), þá kallaði Arni, at menn

„riði Ínnan „hjá Midhúsum ' Tumi |

Biörn á niósn, hann létok flata skipi
einn miklu, er þar var, ok atladi
þar á at génga, ef tóm yrdi til,

var kominn Bödvar Oddason ok Por-

kvad þí Biörn munda þar fara. á
var kallat < fleiri væri mennirnir,
Tumi kvad at per mundu fara Króks-
firdíngar, er hann hafdi þángat stefnt,

tife Kolbsinsson med honum ok vóru A. B, C. E. Gr. St, p.
. þeir þá farnir Gt á Midianes Sendi . 2) Kierhólagardi B Gr

þá Tumi eptir þeim, ok komu þeir , e ge ys
a | ) Skeidit, 4. B, `
ptr á Hóla, par var mart manna fyrir, 4 “ , o.
ok göngu þeir til matar um kveldit, ) vantar í Á. B. f, E, Gr. St, P.
vóru menn á húsum uppi á verdi, 5) skamt frá stödli, sömu.

6).frá { vantar í sömu,

. Árni Snorrason ok porsteian diákni
. Titlinge (Titlíngsson, B,-Æ, Gr.) 7) særdr til úlífis, B, E, Gr,

⸗

mya Vig Tama Sígkvatssoriar ok annara Á Reykiahblum. 53

frardieé vel‘), vard kand fandinn þar í myrinmi, ok kvam Ög-
mundr [mági hans?) eptir honum, ok bid Þorpeir í bed? ler hon- |
am ádr hann kvamst af baki, ok vard bann ekki sár, sidan kvamo |
fleiri menn at ok sétto hann. et bann heó sem hann horfði, unn

ir þí fleiri á honum, en Ozmundr bar á sik végit. . [porké

tterhamaár vardist ok vel, varð hann hæ dtekínn ok tóro hon-: ` -

um: grid géfin, þyfat vinit hans vóro margir med Kolbeimi?). Grímr .
Gudetondarson #} Safooronssonar Í) var serdr til ulffis skammt frá
biskaps brunni*’) ok skretd hann í brunninn tm nåttina ok var.
færdr heir um myrgininu, ok fékk alla þeónusto. Arhi Bóthild-
arson?) kvamst ok lengst undan ok vatd veginn nidri Í nesino *).
Þeir Heáglmr af Víðivöllum ok Aðgrfímr Ormsson ok Stephin 9)
téko Tuma höndúnr ok fætdú hann Kotbeini, hann var lítt sár.
fStephá þessi var bróðir Þórarins Balla °°), fluttn þeir hann heim,
ok var hané lædr undir kyrklugarð. Þorkéll Dráttarhamar var
„þar fyrir frændi hans, ok gáfu þeir honum grid. Kolbeinn var í
stofo, þí ef þéir kvamo heim med Tuma, gékk hann þá út til
kyrkiagardsins, Tumi settist upp ok bad sér grida ok baud utan-
ferd sina ok þat er Kolbeinn vildi pipgia, ‘en Kolbeinn þagði ok
„adrir hinir wm rid. fSkagfirdípgar bada hann hafa slík grid sem
bredar hans héfdo haft á Örlygsstöðum *'J. Þá mælti einn madr:*
ekki man paris um sett at leita. Kolbeinn gékk þá frá ok kvaddi
à Grautnef ‘til at vega at honum. ‘Fumi fskriptaðist ok
mælist vel fyrir, sídan var harm leiddr sudr fyrir kyrkiugardinn
ok höggvinn '?), kastaði hann sér nidr ádt hann var veginn. Kol-
beinn. var á Hólum wm náttina, [ok ræntu þeir rossam ok lausafé

- 2$ vantar í A, B, © E Gr, S.Þ; $) ók höfðu þeir heim böfað (höfn
SN aa A. P) hang méd ser, bæta vid d,
3) Vandrædásmágr. B, E, Gr, B,C. E. Gr, St, þ, ae
3y vantar í 4, B. C. E. Gr, Sr, p.
4) Ögmundarson, B. E. Gr;
5) vantar í A. C. St. þ |
€) Gvendar brunni, sömu MY vantar í sömn,
7) Snorrason, 4, B, C, E, Gr, St. p,. 13) fra [ vantar í sömu.

"SJ vdntar í sömu,

tey vantar { smin `

r

-

~.

#4) Hernadr Brands ok Brodda í Dölum. 7D, -

öllú *), rido síðan brott eptir. pat ok til Kleyfa: [Prestar téke
lík Tuma, er hann yar vegian, ok unno því?)
} 4 . s

„85. {Nú er at cegia frá þeim Brandi, at þeir rido ofan Lage
árdal, ræntu þeir hvern mann ok bördọ °). Þeir kvamo á Dönu-
stadi, ok var þar ek’. manna heima, Brandr ok sveit hans féro
fyrir nordan ána ofan, ok: vóru menn hvergi heima, þvíat neósn
hafdi kvamit sú er Þórdr Víti hafdi giort, En er þeir Broddi ok
Hafur kvamo í Gröf fyrir sunnan ána,sinpu heyr þar inn ok særðu
Jón Pálsson *) til úlíhs, hann hafdi skorit*) sik. á lea ok Já í
rekkio, hann dó af sárum þeim am sumarit, {þar drápu þeir ok
sun Oxa Másssunar $), Padan rido þeir í Leidulfsstadi, þar bed _
Hallr Hallsson?), hann hafdi farit í fiall upp um nattioa, en var
nú heim kvaminn til matar p en ær hann yer mettr, bad médir
-kono hans forða sér, kvad par fara úvinafylgiur, kann kvad sik
sifa miðk, ok-er hann vildi uppstanda, datt hann út af sofinn,

á var morgnat. „Litlu sidar kyamo þeir Broddi ok bruto upp
hurdina ok lupo inn. Hallr vard vel vid ok vardist drengiliga,
hann horfadi undan til fedss ok fékk lag í hit efra holit, sidan
stefndi hann út fedssdur ok ofan til ár, hon var úreid. þeir rido |
pa eptir hanum ok hötdu hesta góda, tóku þeir hann nidri í myr-
unum ok særdo hann enn mörgum sárum til bana. Eptir þat ride
þeir á Höskuldsstads ok jupo par inn. Gunnlögr bóndi lá í utan-
‘werdum skála ok húsfreya, en ödrum meginn lágo þeir Arj son
hans ok pordr son Lauga-Snorra, þeir stefndo at því rúmi ok
. lögdo syerdum upp í rúmit, ok skeindist pordr á fæti. Sídan tóku -
þeir þá ok leiddu út. á hárino, var Ari þá lostinn í amdlitit med
búklara ok vard hann sár af því, en þeir lögdo fetil á hönd pérdi
ok ætludo af at höggva, adr Þorbeörn Sælendingr ok Þorsteinn

3) frá{ van tar í A.B.C. E Gr, St..p. Loxéedal ak:höfdu á. ödsu hundradi
8) vantar í sömn. manna A, B, C. E, Gr, St. þ,

— 4) skeint. B, E Gr,

*) Kolbeinn sendi- Brand Kolbeinsson s)-aisesonar, bæta sömu við
ok Brodda Þorleifsson (mág sinn a; :
bæta vid `B, E Gr) ok Hafúr £) Yantar í Á. B C., E. Gr. St. þh
Biarnasom til Dala, ridu þeir ofan 7) Hallssonar, bæta yid B, E Gr

`

|

o “@ þorlsífscóðar, bèta við BÆ Gr.

h 2 — ind

*

ak Hernady Brands ok Brodda í Dölum. . “55

krappr +) feng grið fyrir alla þá, þvíat þeir vru tengdir ster
á miðla Skdam Að a pord da if vað med sér, oh er þv
kvamo f Hiardarholt, vört þeir Brandr þar fyrir ok vérw í svefni,
köliu þeir á eingour manni dimit., Bedr var’ ei heima ok hvergi
karlar. bæum. Ridu þeir Brandr þá inn í Hvamm ok sí par
mann undir hlídinnr upp frá akri, var þat þorleifr Gilsson?), bana
vidi laupæ undan ok upp f feallit, ér haun sá þá, en þá kvamo >
f hann herfeötur, ok kunni hann ef ganga nema nokkut litit móti ;
þeim ok þó seint, en er þeir fando hann, vágo þeir hann. Snero
pen þí upp í Fungo dk kvamo pdr midk á ávart, ok komst Helga
fisfreya naudugliga ¢ kyrkiu kona Sturlu med Snorra som sinn,
er þá var fögra vikna, en þeir únno á þeim manni er. Valheörn
hét, særdu bann prem sártim Ok tento þar til tuttugu handrada
Með því er spilltvar. Ké:líng eim var í Túngo med Jóreidi hús-
feyo, kon kvað víso þessa um þá flokksmeans ` SR
" Beinir?) Brande tif rána
| bródir Páls í hliódf, =
Eygg ek at hvargi leggist tite
hinn Broddi þó minni. > Sa |
Olmr var her at‘} healmi = ==
‘Hallvardr af dag allan, '
hann man [hefndir virna "fy |
| - . -Hafur Bearnasún varna. B
„Síðar tide þeir til Saurbæar hverirtveggio, leitudu þeir Sturlu 7) í
Tungo ok á Stadarhvoli, er þeir kvamo þar.“ Þaðan ridu þeir á
Bearnastadí ok eltu f feall upp porfinn í Múla ok Þiódúlf pór-
grimsson ?}. . Deir fundust £ Tialdanest ok þeir er Svínadal hötdp
ndit, riðu þadar ok inn til Kleyfa, ok þar fundust þeir kolbeinn
slir, fHöfdu, þeir drepit þrettán menn Í þessari ferd, en særda ~

>.
i

ty Eysknappr, C. St. Lysuknapjr. A. 4) þykk AÐ. C. E Gr. St. þe
B, E. Gr. p- bróðir hans; bata 3) med.. sö mue

vid B, E Gr. ð 6) hefndir vinnu. Č. St. hefðar vinnu. -

`A. B. E. Gr. De |

D bien „Að. E, Gr, beinn ok, 4, 7) í kyrkiug bæta vid B, £. Gr.
C, Sib porgeineon, ABC B. Gri S6. Be

æ

_

só Arískípti eptir 'Fumg.. on 7D-

marga. Eptir þetta rido þeir til Rútahardar. Lodign hét made
er bió á Feardarhorni, hann ginnto þeir ar bænahúsi ok fói>
heoggo *), en eptir þessi verk rídr Kolbeinn beim nerdr Flugo-
myd ok undi vel yid ferd sína, þótti þetta hafa xerit hin mesta

26. [þeir menn er Tumi hafdi á Akípum. gent, þá er þeir
urdo varir vid“ úfridinn, sigldu þeir ?) vestr til Flateyar, var padan
giör neóşn Þórdi vestr í Arnarfgörd, ver hanum sva saga borin,
at Tumi mundi vera í kyrkio ok Kolbeinn mundi sitja um kyrki- |
“ona, Þórdr bad menn sína þegar her ag ok gánga til skips,.
var þá ytt skipino ok tafdi?) þegar fyrir hvassvidri, ak géngo
. menn þá heim aptr. Hét pordr á gud, at vedrit skyldi lygna, ok
- iafnskcótt féll velrt Eór þórdr pa á skipi inn til Ötrárdals, vóru
þar þá kvamnir mepn af Bardastrond ok segia þeir öll tíðindi, sep
gidrzt höfdu á ferdum Kolbeins, ok þat med, at Þórrídr Ormsdóttir
- væri kvamin í Flateyo med gnn þeirra Tyma er Sigurdr*) hèt,
ok vildi hon finna þórd sem fyrst, før hann þá sem hvatast tii
móts vid bana, kvamo þá ok þar menn Pordar innan or Króks-
“firdi, þeir höfdn handtekit par mann er Lodinn hèt {ok var Ingi-
mundargon f), hann hafdi gerit med Kolbeini í Reykhólaför, lát
Hérdr léida hann nardr á ferioveg €) [ok { kk þann marp til at
vega Hann er Dorkèll 7) hét*) ok var brodir {þeirra Gudmundar-
sona „Áshearnar ok Gríms?). Þórrídr spurdi þýrd um fè þat er.
Tumi hafdi átt, þversu hann yildi því skipta? Pordr lèt sem líti
mundi til skiptis, þór þeir hefdo att lönd pokkur saman 4 Döl-
m, þætti mér rid, segir bann, at þú hefdir fè þat allt er við
efoum í þessum sveitum, en ek hitt sem fæst af félagi okkur Kole
beins, ok því játti hon, ok þan bandsöl áttust þau vid, þýtti Pore

3) frá f vantar í A. B. €, Ẹ. Gre $) vantar í A, C, Sc. ..
= p o 6) feriuvag, 4, B. C, E. Gr. St. Pe
2) Eptir dráp Toma sipldu menn hans 7) porleifr. B, E. Gr, ° l
0, 4. fr, A. B. C, É Gy, $t þ. . 4} frá { vantar á A. 6. St. p.

2) kafdis B, E. Gr, ?) Asbiarnar Gpdmundip Grips-
$) Sighyatr, sömu, | sonar, E. E, Gr, me

26K. __.. Afskipti eptir Tuma. , 57
rádi petta gjört af ústád vid sik, váru þar ok undirskilin öll manna- -
forrad, ef ul pyréti at taka, þau er Sighvatr hafdi átt, var Ramn ©
Oddsson -vottr ok Teitr Styrmisson, Kolbeinn Grön ok Nikolás
Oddsson ok margir adrir, fékk Þórdr gott ord af þesso af alþydo,
þótti öllnm mönnum „þetta vel fara. Eptir þetta fór þórrídr til
Sandafells ok var þar“) hin mærsto misseri. {þótdr fár or Flateyo
vestr í fedrdo, en „sendi til Borgarfiardar Ingeald Gelrmundsson 2)
st vitia heita peitra, er þeir?) Porleifr ok Bödvar höfdu honum. —
heitit um haustit á Feriubakka, at þeir skyldo veita henum til
laga. á þíngi, en er Ingealdr fann þá Þorleif ok Bödvar bræður,
Bévgo: þeir or skugga um þat, at þeir mundo ei til rida med

órdi, Íér þeiri sem mörgum, at. minna. þótti fyrir at hoita þórdi
lidi en ganga í deilur vid Kolbein, ok er þeir géngo or þesso
máli, þá. segir Sturla þórdarson, sem satt var, at þeir þórdr höfdu
eingan afla til þíugreidar móti feölmenni Kolbeins ok Sunnlend-
inga, en þó kvedst hann vilia veita þórdi' allt slíkt. er hann mætti,
Eptir þat fór Ingealdr vestr aptr ók“ segir Þórdi til sva buins.
‘Pann sama vetur sendi Kolbeinn Einar Dránga#) nordr á Lángae .
nes med nokkra menn til at drepa þá Blasíussono [Almgeir ok. .
~ f), gidrdist þá sva, at Eyfirdiagum ok beim, er verit höfðu
vinir Sighvats, p hart undir at búa þeim afarkostum, er menn
urdu at þola af Kolbeini í ránum ok manndrápum, kvam þá sva,
at þeir gidrdu Þórdi ord, at þeir mundo honum veita, ef hann
kvæmi nordr þángat med nokkurn afla til méts vid þá.

27. Eptir drip Tuma Sighvatssonar géngo margir frændr

ar ok vinir undan honum í lidsemdinni, vard hann þar af

siukr ók vissi ei gidrla hvad til rads skyldi taka, gaf hann nú

upp bústaðinn á Myrum. Rafn Oddsson baud honum þá at taka

vid búi á Eyri, þat þekktist pordr ok þakkadi honum med mörg-
um prdum, sem adra yinsamliga luti, þá er Rafn veitti honum. ~

“y

2) vitum, bate víð 4. B,C. E ») Sad Þórdarsoa bæta við B, C.

r, Ob. p. f. & p.
. $) Draga A B C. E, Gr S.þ, .
S) fór Párdr þadán til Borgarfiardar, at $) eyda í handritinu; frá { van
, villa 0. s. fr. A, B, E. Gr. gar í A, B.. L. E. Gr, Se, pe

H

sn

58 Herbiſmadr Þórdar: tik. flóabardaga. “7p,

Nú: tekr þórdn þatrtilf rads: ak búa, SIT hin stiorsto- skip: í Veethird-
um, ok par til fékk hanm menn;. svap at þau: vóro' alskipud, -kvam
` Teitr Styrmisson: til: móts. vid: hann med: eitt skip’ or Breidafird?,
l pat vórur á: meg: honum Bardstrendingar ok: heiatamenn: hans.

varthöfdi: ok Rafn styrdu: eino: skipr,. en tvö: kvamo: or Árnar-

- J ſrdi eri skipud: voro Arnfirdfngunr.. Birdr af: Söndum. styrdi skipi -

ví er Raudsldan hèt, par Var: stærst: af skipum: Þórðar,. þar vóru
4 Dyrfirdíngar ') ok Helgi Halldérsson,. "Inpealöðt: Geirmundarson-
styrdi tíæríngi, Bearni Brandssom?). styrdi skipi þvír er! Trékyllir hét,
. vóru: þar ok á Dyrfirdingar: Kolbeinn: Dugfússon ok Hákon. Gal-
- inn styrdù Stadarferio or Holti, vóru þar á Onandarfirdíngar. Annat
skip: var búit or Önuðdarfirdi, þat var theringr,. því styrdi Sigurdr
- Rabiti?) Eyvindarson;. Or Isafirdi vóru búin enn’ priv skip; Niko-
_. lás. Oddsson'styrði einp, ödru:*styrdi: Eyúlfr Eyúlfsson Karssonar,.
— Sigmundr-Gunnarsson styrdi Ognarbrandinum,. þat“ var“ mikil skúta,.
par vóro. á-Isfirðíngar. Bardr Hiörleifsson: styrdi tíæríngi,. öðrum.
tferingi. styrdi Sigurdr Vegelapr norrænn“ madr, Kétill Gudmundar-
"son: ok Almar Porkélssom styrdu: því skipi: er: Heir höfðu tekie á“
Ströndum er Spækollr hét,. þar: var á Géstaeveitin.. Dórdr Sighvats-
son styrdi- skúto einni mikilli,. þar vóro á: heimamenn: hans- ok-
` þat mannval: er honum þótti: knáligast, 4 hvert skip: setti: bann:
nokkra heimamenn sína er hann trúdi best, [ok lét þá: þar vera’
&*), ok er þessi fimtén’) skip vóru búin, héllt:Þórdt þeim 'nordr“ -

s5 yfir Isafeardardiúp ok sva nordr til Hornstranda, þar kvam til:

Þórðar Ari frændi hans Ingimundarson $), ok. var hann þá. átián
vetra. Adr þórdr sigldi or Vestfeördum, sendi hann ord’ Sturlu
Þórdarsyni, at hann skyldi vera fyrirmadr sveitanna. til. atgezlo-
vestr þar, ef nokkur úfridr væri gidr af Nordlendingum. En er
= pordr var á Hornströndum, settist fyrir hann vedur, en þar var
eingi bygd í nánd, fengo menn þá eingar vistir ok vóru þar fimm _
‘dxguf, þaðan tóko þeir rédrarleidi allt fyrir Hornstrandir ok fórst

1) ok Arnfirdingar, bæta. vid B, E, Gr, 4) vantar í A, B,C, È, Gr, Sé, þe
2) ok Palt Gets Kálíðom, bæta sömu 5) tólf, E.

n vid, p y i
3) vantar £ A, C, St, þe -5 = ) vantar í A,B, c. E, Gr, Ss, p.

b

4 =

apág K, Herbhnelr Potdar til Áóabarðaga. - 59

þeim heldr erfidliga *), sllt-þar til þeir kvamo á Trékylliavík tvcim
váttom fyrir .Jonsmesso Baptiste, hon var þá á föstudegi, vóro þá
tekin strandhögg stór. jpérdr Jagdi öllum skipunum Jénsmesso `
kveld út undir Txékylliseyo œk átti þar -stefno „vid lid eitt, kvam
pa Aserimr Bergdórssog til Þórdar .ok segir honum þá sögu, at-
Kolbeinn Ungi dragi lid saman fyrir nordan Flóa ok hefdi fengi
mart skipa ok ætladi at pordi ok halda ‘hit ytra til móts vid hann,
en senda suman -herinn vestr landveg fyrir, en þat kunni hann ci.
segia hverio lidino.Kolbeinn mundi fylgia. Þeim Þórði syndist sein
vera mundi kvitir sokkur aim liðsdráttinn Kolbeins, 'sá“er útrýligr
væri, ella mundi þat æi méire Jid sen hit fyrra sumarit fór nordan
til Isafiardar. Fór Asgrfmr þá.Meim. Þórdr talaði Jangt, eyrindi
fyrir lidino, „minnti hann menn á harma -sína ok -eggiadi-i ákafa.
at menn -skyldo vera sem :hraustastir, 'þó at í nokkra raun kvæmi,
segir hann ok mönnum deili á, „at „menn .skyldo allir Jeggia til
einnar hafnar, vóru þegar avppgaungur ætlaðar ok -at fara med.
hernadi, þóttist hann eiga van lids, éf hann kvæmi til Eyafardar, —
henen hafdi þí. ei meira lids en áttatygi ?) manna annars bundrads,
báro menn pi .gredt.4 skipin ok 'biuggust til :brottlögð, reyro þeir
pa inn fyrir Reykianes, „austræn gola var innan á flóann, :sva at

—

Hellt var, ok sigldu þeir þá mordr á flóa.

284 Nú er at -segia frá Kolbeini. Degar er varaði, dró hann -

saman „öll stérskip ?) í Nordlendingafidrdungi, þessi „skip öll, lét
hann draga til Skagafiardar, ‘olf boði hann {í höfn þeirri er heitir

i. Selvík +) fyrir vestan Skaga. Sä atburdr varð, þá er Eyfrdingar `

beogeust undir Riseyo ádr þeir héldo nordan skiponum til Skaga-
fardar, at þá er. þeit géngu miðlum skipanna, steyptist einn madr
á kaf ok kvam aldrei upp sídan, ok þótti mönnum -petta dil farda,
tn er skip þeirra öll vóru búin „ok kvamin til Skagahardar, þá var
kvamit lid allt Harðan um Ýknadðálsheidi pat er van: var, skipti _
Kolbeinn þá fokkinuni { tva.:stadi, setti þá Brand Kolbeinsson
höfdíngia yfir annan flokkinn, skyldi hann fara med sino lidi-

1) -efniliga, A B, C. E, Gr, St. p, 3) skip. Á, B, C, E, Se, p., p
2y níutygi, sömu, = 49) úr víkum „4, B. C, E Gr, 56, þr
- . * > ` Ha

|

- ` tóku þeir pa á

64 | Kolbeinn byst, einnín Sturla. - 9p.

Íandveg yestr til farða ok hafdi hann tvö hundrad manna. -En

er Brandr kvam vestr til Midfeardar, fékk hann þar sanna neósn

af ferdum Þórdar, at hann var kvamina á Strandir ok ætlaði at,
„sigla nordr yfir fl€a, hafdi Brandr þá ‘seto í Midfirdi, ok ætladi
“ at bida þess er ham viss hvert Ppérdr sneri. ‘En er Sturta pérdar-

son spurdi, at Brandr var kvaminn í Midfeörd med ffokk sinn ok
ætlaði vestr á sveitir, dró hann þegar lid saman, kvam þá til
lids vid hann Þórgils Böðvarsson ok Vígfús Gunnsteinsson, rida
þeir þá nordr aur Haukadalsskard ok hötdu tvö hundred manna, -

„menn þeirra ok segia Brandr væri f Midfrdi ok færi heldr úvarlipa,

epgiadi þórgts þá at þeir skyldo rida at Brandi sem hvatligast, em |

ígfus segir sva, at hann vi} veita Sturlu til þess at veria hérad.
med honum, en hvergi kvadst hann fara mundu á sveitir annara
manna med “fridi, töludu þeif um þetta lánga rid ok urdu ei
„ásáttir. Þórgils segir, at hann vi at þeir ridi nordre á þá Brand
sem hvatast, ok vefdo pat et lengi fyrir sér, Sturla segir ok, at
hann vill gearna at þeir héldo nordr & ef eingir vido undan
skorast ') Fyrirmamnirnir, segir þá mundi lítit verda efni par til

atreidar, er er [yrdo allir á ?} emo rádi. er fyrirmenn skyldo heita,
gékk Vigfús þá or þessn mali ok reid brott vid sína menn, dreifdist
þá ok alir samnadrinn þeirra Sturlu, reid Sturla þá vestr til Dala,
en er þeir Brandr spurdo fideainnad þeirra Starlu, brugdu þeir set
nvi ok yido norðr til Skagafeardar, ok vido fa meira lid, ->` |

ag. pa er Kolbein var búinu tA brottlögo, Þá vard þar
tíðinda, at menn kvamo tl hans sannan um land ok segia hon-
um þau tidind?, at Gissar Þorvaldsson væri útkvaminn sadr á
Eyram ok stefndi fund vid Kolbein, en Kolbeinn segir, at hann
var þú búinn til ferdar þeirrar, er hann vidi fyrir- eingan mun
bregða, þat var Jónsinesso-k veld *) er Kolbeinn sigldi út eptir Skaga-
firdi ok wa út fyrir Skaga ok sidar vestr á fléa, hana hefdi þá

2) úrskörast, B, E, Gr, tirskéra, 4, C, 3) Jénsniessudgg siilfax, A, B, C, p 3
Sz. p. — O Gr, St, Þe ` l 7 ft 5a
8) byrfu allir at, B, R Gr, l

ange fyrir nordan Skardit, kvamo þá aptr nedéspar- `

>
`

3K, „Aaga Hóabarðaganá =

antagu skip ok éMefa ") tugt hins fiórda hundrads mánná, Kol- `
beinn siaifr styrdi því skipi er nærri var hafferanda ok var þrenn-
um?) bítam) útbitat, þar var á kastalr vid siglo, ödru skipi stýrdi
Asbeðrn Hithugason. Sökko-Gndmnundr styrdi mikilli ferio 4}, Kèt-
Hl Gnúpsson ok þeir Gríms yíngar hétdo enn mikit skip, Hialti
Helgason or Leirhöfn styrdi enn mikillt ferio, Rani 5) Kodransson
var ok einm skipsteórnarmadr, Eihar Drangr®) styrdi enn eino skipi, '
Ottar Snoppnlángr fhatdi enn terio?), Vífsa-Bútr. stýrdi enm ferio
miktili, ex þó vér telium ei alla skipstiórnarmenn nordan, þá hafdi
Kolbeinn marga hina rösksusto menn ætta á hvert skip, mátti sva
atkveda, at Gil skip. Kolbeins vært afskeöldud framan til siglo,
köflæ eingir menn sét í voro landi fyrr þvítfkan herbúnad á skip-
um, sight Kolbeinn. sva útleid vestr á Ada, ok ætladi ei vid land at
kvama fyrr en fyrir vestan Horn. Nu er frá því at sepia, at pérdr
igidi véstam á flón, ok er Beir varo kvamnir á midian teðrdinm*),
melt madr á skipi Kétils Gadmundarsonar er (Þorgeir hét ok °)
` Yar kalladr Kornasilgia “°}, hann leit tit hafs. út ok spúrdi, hvert.
elar læpi á fsmum, ok er fleiri menn sid þetta, segia þeir at par -
igido skip Kolbeins“!), véro þá legin '?) seglin, ok téko menn
tal sitt ok radagedrdir, mæltu flestir at þegar skyldi róa út at
im, þvíat pa féH vedrit í logn, en sumum þótti Þat úfært fyrir
þá sök, at aftir sto at mikili Hdsmunr mandi vera, var þat þá
vib viturra manna at heita nokkro, þí hét Þórdr á guð almáttkan
ek heilaga Marfam '*) fmódur guds'*) ok hinn helga Oláf kóng
al arnadar ords, var því heitit, at allir menn er þar yoru m
Þórdi skyldu vatna ') allar föstunætr innan peirra tólf minada,

Y nti. Á C SE p, sær mu tygui. Á flans. Æ. B. Á E Gr, Sé. p.
B. E, Gr, S vantar í A, C. $e bh í

H þeinum. B Gr. - ` 26) Rrúnwilgia;, 4, B, C, Ey Gr, St. p
-IY vantar í A. B. C. Á Gr, SA p. ir) vantar Psč mu ©
` 4) miklu skipi, sömu, . 38) fald, sömu
3) Hrafn, A.C, St p, Hrani. B. E.Gr 3) sanctam: Mariam, smt
6) Dragi. Á. B. C. E. Gr. St. p. = 34) vantar í sömu .

") var ok einn skipherra, „Á, C, S; Pe 35) vatnfastay 4, By Gr, SE p.

—

Ef f `
-

wt

62, . Atlaga fléabardagens. 277
SN . i r .

ok faeta laugardaga alla til vetrar fram, ok láta ,kaupa tólf níán-
ada tídir fyrir sálo Haralds kóngs Sigurdarsonar, var þá fest heitit.
‘med handtaki, „eptir -þat bad þórdr létta skipin ok búast til rodrar, ©
„var. þá þegar skipat hverso skipin .skyldo framleggia, „var þá
. tekinn ródur út eptir fþóanum til móts „vid "þá Kolbein, þegar er
þeir varo búnir, en er. menn Kolbeins sáo at skip Þórðar :reyro
' innan á flóann, þá felldo þeir seglin.ok lögdo skipin saman 'í tengsl,
var pat nær Skapa en Horni, en. þat var á þann „tíma dægra') er
sól „var skamt farin um myrgininn. ;Kolbeinn :lagdi skip sitt mick
í midjan flotann, skip Sölko-Gudmundar lá mærst Skaga, en skip
. Asbearnar Allhugasonar lá í annan ,arminn nærst Horni, snero þeir
Kolbeinn framstöfnun á land ian, „en er Þórdr kvam á skotmál
“vid skip Kolbeins, bad hann leggia skip sín í tengsl ok greida
atrádrinn, var sva tilskipat, at.Oguarbrandrinn,-.er Sigmundr Gunn- -
arsson °) ‘styrdi ,„ skyldi vera nærstr Horni i móti: skipi Asbearnar
-Tllhugasonar, en þar mærst legdi þórdr síno skipi, þá Jagdi nærst,
því skip Helga Halldórssonar, þá -var skip Teits Styrmissonar, en
Í annan arminn „var skip Sanda-Bardar til móts vid skip Sökko=
Guðmundar, en þar í miðli lögdo mevn frem skipum sínum sem
drengskap höfdo til. Eptir þetta gékk pordr í framstafn á skipi sino,
{ok er hlígd fékkst?), þá taladi hann skírt ok skorugliga, hátt ok
` hermannliga, ok baud Eyfirdíngum „ok öllum mönnum fyrir nordan
Xxnadalsheidi grid med mörgum .prydiligum 4), fögrum ok frábæra
um ordum, .en er Kolbeins menn heyrdo hverso horfdi talit, þá
_ , þótti þeim ei örvænt at nokkut mundi digna hugir manna þeirra
-sumra „er látit höfdo vini ok frændr á Örlygsstöðum fyrir Kolbeini
ok þá vóro enn úbættir, þá æpti einn af Kolbeins mönnum, bad
„úvininn þegia ok kvad aldrei sættast skyldo, manto fara slíka för
sem Tumi brodir þinn fór í var á Reykiahólum, ok því verr ‘sem
pe særir þik slátfr til banalagsins f} Eptir þetta æptu verirtvegpio

heróp, ok tókst þá bardaginn, ok yar fyrst vakinn af Kolbeins
A) daga. Á. C. St. þ. ` ‘ | . A) þyðligum. Á. B, iC. E Gr. St, pe
- 8) Nikolás Odddson, 4, B, C. E, Gr, 4) benialagsias. B. Gr, beinalagsins, Á,
- St. p, i, C, Se, p. i . o

3) vantar í Á, C, Ss, Þ,

s t t

_* ` ` ,
mönnum med skotum ok greótkasti,: ok. vard par hörd rid fdr
skipin kvarno saman- ok hverir kvamo“ stafnleám ‘) á skip annara.

/ 30. Nu. tókst“ hardr bardagi: pérdr Sighvatsson ok þeir
hellsto bans menn“ vótu klæddir: blám'brynium, beörtum stálhúf-
mw, srörpum sverðum“ ok: stinnuni spjótum, er hann hafdi fengit
ser 7} í Noregi’ á þeim misseruip „sumir vóru í ringabrynium eda
med ödrnin“ hætti bunir. Kolbéins lid’ var í sama. máta midk vel

bryniat ok- búit' at“ vapinum’ ok verium.. Hófst nú bardaginn fyrst

med gridti ok skotuin', skuto` menni pérdar sva hart, at Kolbeins
menn fengo- er annat geört en hlíft sér um' 1íð, halladist þá bar-
daginn: & Nordlendínga ?),. kvam þat mest' til tveggia luta vegna,
at Kolbeins metin hötdo greót ei meira’ en’ lítit á tyeim skipum,

en þeir pordr höfðu: hladit: hvert skip af greótiy annar lutrinn var

sá, at 4-skipust Kolbeins varo! fáeinir menn þeir er nokkut kunno
at gidra á skipum- þat er:þeim'væri gagn'at; en á Pordar skipum var

liver madr öðrum kænni: Nú: má þat'skilia,. at med þvílíkum -

Ld

atburdum má siprinn“ skiptast med: audno á midlum höfðirgianna,. .

em ei volli þat, at‘.ei' hefdo- hverirtveggio hit’ besta mannval.“ En
íðr greót-rídinni“ var“ lokit, þá: hrukko: Kolbeins: menn’ á flestum
skipum aptr“ um siglo, eggiar pa‘ pordr meénn' sína fast, at þeir
skyldo preida: uppgaungur.- Nikolás-Oðdsson,. Eyúlfr Eyúlfsson' ok
Sigmundr Gunnarsson géngo: fyrstir. manna: upp á skip Kolbeins,
en er Kolbeinn: ok menn: hans sao þat; þá herdo þeir at þeim ok,

oy pa: alla: fyrir bord: med‘ speótum, vóru: þeir“ þá" dregnir af

‘upp á skip'sín; Eptir“ þetta“ tekr bardaginn at festast, ok
var þá akafliga: barizt, ok--mest. um stafnas. er’ fættist gredgit +) ,

tókst: þá: mannfall! megnt ok halladist: mest í lid Kolbeins, gékk.
-ok eingi iamndiarfliga: framsaf“ mönnum: Þórdar sem hann siálfyj.
sva: sem: segir Ingealdr Geirmúindarðon í atlögu flokki, beim er hann

orti- um" bardagann: á. flóa; Nú er þetta merkiligt, at Ingealdr var
seálfr. í: bardaganum). ok: orti. þetta: kvædi Pegar: um: vetrinn eptir;

tY stafnlagi: A! B-C, E, Gr. Sep: * 3) því þetta varaði lánga tíma, bæta l

vide A, B, ©, E. Gr; St; by
4): mínkadi griótkastit; sömu;

“ 3) keypt'ok kaupa latit, bæta “sömu:
vid, | I

30K. Flóabardagi O 63

y

Flóaþarðsgi. “gp.
órdr óð í styr stridom *),
E rengs kram hagl á drengi,

endr?) rito ymo?) vindar .

yggcarteðld +) sem £) skeöldg.

Gunnmina nam“) grenna?) .
galdur freyr Sigtrypps:3) tealda
ormr stód?) í val vörmom +$),
vigskdd '?).drifust +7) blódi..

Rit vard rauð at mæta,
yodin '3) speót í valgreoti, .
gastr knudi‘*) midk mistar, -

" mein fékk her af steinom.

Detta ann;

Sgerdist healdr, en 45) hurdir '*)
hárs #71) reiddust '*), skip meiddust,
búkr féll á val víka,
wapnadóms at rmo #9).

Dordr vann flest, (þar er?9) firdag | -

. fleinhreggs 2") bruto 2?) eggear,

e

framr °?) gat sun àt semea E

Sighyats dunor vigra,

9 stirðan, B. E Gr, 7 #8) eadust. B. E. Gr. l Ţ

#) eads. 4. C, St. p, 7 P4 knúdist, A. B. C. E, Gr; 8t f `

3) ímun, smu.

*) óguartičid, sömu, -
3) vid. C, fyrir. A, B, E, 8t, p.

35) et. A. C, St, p
a6) harðir. sömu, -

6) vann. Á. B, C. E. Gr, St, p. #7) hvas. B. E Gr.

7) gögna. Æ, Ç. St. þ. grana. B. E, Gr,

48) reiddi, Æ. C.. St, p.

s) Sigara, B. E. Gr. Siguro, 4. C, St, ps #9) rómi. B. E, Gr, 7
9) réudst, A. B, C.E Gr. St. p. "0 Bator, B. E. Gr. en, A, C, St. pi
Bo) vörum. E. vörmu. Á. C, S£. p. 2) Hleinhregg. Á. B. C. Æ. Gr, $h, pb.

-4

0) vigild, A. B. C. R Gr Sh pp **) bitu. A. C. Se. p,
22) drifin, sðmu,.

i #3) fam, sömu,

30K, . "Flóabardagi... „65
@gnrékkum frá ek ekki
ællsnart í styr hearta, ~
þar er. hraut 4 seá sveiti, . f |

sverdáli meëk skeálfa. - | |

' Taka nú skipin at lepgea sem nærst hvert ödro til hdgeorustonnar,

tókst þeim Kolbeini þá úgreidt atlagan, ava at ei kvamst fram pat

hit mikla ekip er seálfr hann war á, ok enn fleiri bin stersto
skipin þeirra, ok vard þar bugr nokkur á fylkingu þeirra, ok hall-
adist í þessari svipan bardaginn í lid Kolbeins, hann hafdi sik

lengstum lítt vid orustona um daginn, biro ti þess tveir lutir, .

fá annar, at hann þóttist hafa lidskost gnépan, en binn annar, at

hann var heill látt, ok þótti honum sér varla hent at pánga í stór-
erhdi, en allir menn visso, at Kolbeinn var hinn fræknasti madt -

' ok höfudkdmpa 4) vapna sinna, stód hann: vid siglo á kastalanum

ok skipadi þaðan til.atlögunnar, en: er hann sá, at ei var víst at

eva bux hlyddi, þá hét hann á menn sína ok bad suma pánga af

sínu sipi ok á þau skip, er lá vid at hroðin mundo verda, em

Healtg Helgason or Leirhöfn bad hann leggia sino skipi á skut
skipi border, ok enn hét hann á fleiri skipstiórnarmenn at leggia
skyldo á skut Vestanmönnum ok giöra ring at þeim, er þat ei
medal-skömm, segir hann, ef þeir skulu vinna ydur med hinum
smám ok masnfám skipum, er þeir hafa, vid þann mikla skipa
afla er vér höfum at dregit. Leysa þeir nú skipin or tengslum ok
fara sva at sem Kolbeinn hafdi fyrirsagt, en nú var ádr sva kvamit
orastonni, at þeir menn af lidi Þórdar, er fræknastir véru, höfdo
þá greiddar uppganngur á sum skipin ok etludo at ginga upp á
skip þeirra Kolbeins, ok urdo hér nú miargif lutir iamasnimma
peir er mikillar frásagnar ero verdir, en þó verdr. fyrst am ein-
veria at tala, var þessi rid miök skadsöm í lidi Kolbeins, ádrem -
hit snarpasta mennval hans kvam í opna skcöldo þeim pérdi,
héfdo þeir Þórdr eydt miök skip sín aptan ok var allr þorri
manna kvaminn fram um siglur, ok þá ær kallit kvam á skip Þórd-
ar, at hveggia vegna væri at þeim lagit, urðo þeir vid hveriotvegpia
Þ

at seá, gékk þá Þérdr aptr á skip sitt, ok eva gjördo margir hans
2) til, bæta yid A, B, C-E Gr b a

7 A
- ~
P A g , i , r , -” —

66 | - | i ne Flóabardagi. . . . —— -T D,

“ menn, en Dórdr hafdi lítit deildarlid, eggiar hann þá at þeir rækio
af sér þá fyrst hina úþarftigu bakiarla*), er þá vóru kvamnir þeim
uil úhagligra íhöggva, bad Þórdr þá þegar, at þeir géngio upp á
“. skip?) Healta, ok vard þar lítil vidrtaka adr uppgaungur tókust,
gékk sá' madr fyrstr upp er Aron hét ok var son Halldórs Ragnheid-
arsonar, ok þar nærst pordr siálfr, lagdi þórdr þá til Healta íségnum
bryniona ok seálfan hann ok nísti hann sva daudam út vid bordino,
ryddo þeir þat skip sva vandliga, at naliga var hver madr drep-
inn eda fyrir bord rekinn, vard ok fám einum af sundi hólpit, en
medan pérdr hafdi þetta at starfa, þá höfdu Kolbeins menn kvamit
stafnleam á skip Pordar ok dregit þat fram á midi: skipa sinna,
féllo þeir par An Askélsson ok Snorri Loptsson ok Steinúlfr por-
bearnarson í stafni, á skipi Þórdar ok vildi cing? þeirra flya, hinn
fjórdi madr féll þar fer Klement hét*), ok særdu hann bedi Kol-
beins menn ok Þórdar menn, en allir adrir flydo á þau skip er nærst
; lágo, tókust þá lanp mikil medal skipapna, en er Kolbeins menn.
— Benge upp á skip Þórdar, þá giördist þéim ávindt er nærstir lágo,
en í þenna tíma höfdu þeir Kolbeinn Grön,. Teitr Styrmisson -ok
"nokkrir menn adrir géngit á skip Kolbeins, ok-er til kvamo héima-
. menn Kolbeins, þá er Fann hafdi tilseut af. skipt sino, þí vóru
þeir Teitr ok Kolbeinn bornir. ofrlidi ok reknir fyrir bord, ok
kvamust naudugliga til sinna manna aptr, ok var þá bardagi hinn
ákafasti, kvamo Kolbeins menn þá stafnleim’4 skip Teits ok drógo
- . Pat fram midlum skipa sinna, ok í þeirri rid vóro særdir Teitr ok
Asgrimr Baulofótr fok Almar Þorkelsson), flydi þá allr þorri
. manna af því skipi ok á skip Kolbeins-Dugfissonar, Teitr lióp ok
par 4, var þat sva hladit ok þraungt at inn féll um söxin ok há-
reiðarnar f), leóp þá meginn porrinn á skip Sanda-Bárdar, tók nú
bardaginn at losna, ok leópó menn nú. títt í millum skipanna, en
er Þórdr ætladi aptr á skip sitt, þá sá hann at þat var -audt af
© hans mönnum, en hann hafdi þá ei lidskost til at sækia þat, gékk
- . hann þá á.skip Svarthöfda ok dvaldist þar um rid, þá sá hann

3)- bakhiarla. 4. B. E, Gr, l 3) vantar í A, B, C, E, Gr, Stp. ` J
2) atafn. B, E. Gr, lið, 4, C, Sr, Bo *) vantar í sömu.
| 7 9) háborurnar. sömu,

r d . s

50K, © = ° Flóabardagi. 67
at Nikolas Oddsson ok Eyúlfr Eyúlfsson -ok öll sveit Þeirra var

hrokkin aptr um siglo á Ognarbrandinum ok par var þá buit til ->

uppgaungo, ltóp hann þá upp á ekipit til þeirra ok eggear ákaf-.
liga at þeir skyldo herða sika), leypr bann á fyrstr dita manna -
fram í- stafa -ok hefir skedldinn yfir höfdi sér, en sverd í annari.
hendi, fylgia þeir honum þá alldiarfliga, ok verdr hér nú hit snarp-
asta el, ok verda nú hverirtveggio sárir, höftlu Kolbeins menn adr
xramit akkéri í stafninn á því skipi, géngu þeir þórdr þá sva skör-
ugliga fram, at:Á þesso slagi kvama þeir af sér akkérino, ok þá
kénna þeir Norðanmennirnir þórd, eggear þá hver annar at hann
skyldi nú ei undankvamast, er hafin var sva midk kvaminn í -
gripur þeim. pordr segir þá: rétt kénnit þér ok sækit nú at.
t, pviat sannliga skal ydur í dag reynast fyrirmadrinn Vestfird- “
Ínga úragr, segir mér ok sva hupr um, át aldrei síðan muhot þér

. fá tafnvent efni vid mik. Leggia?) þeir nú ok at fríulahst Nord- , —

enmenirnir, drífr nú ok þángat til af öllum skipam fólk þat er

fræknast var, ok lauk sva þessari rid, at eingi var úsár, þeirra -.

manna, er fram höfdu“séngit med Þórdi, finna þeir pa ei fyrr er `
„aptr vóru í skipino, en vaxa tók austrinn, bad þá Sigmundr Gunn-
arsson at ausa skyldi skipit, eptir pat losnadt heldr bardaginn
víðast á skipunum, :tóko nú tíæríngarnir allir at hégeva*) sik or
tengslunum, nema þeir Helgi Halldórsson. Jón Alftmyringr flydi

_ fyrstr manna ok nokkru sidar Bárdr Heörleifsson, þar nærst Sigurdr »

Vegglápr, þá kalladi Svarthöfdi á Sigurd ok bad hann atleggia,

hann giörði sva, gèkk þá Svarthöfði þar á skip ok Rafn Snati í

ok nokkrir menn adrir, Svarthöfdi bad Rafn mág sinn fara med
sér, Rafn spurdi hvert hann vissi nokkut til Þórðar? hann lézt `
ekki til haps vita, Rafn bad hann þá fara sem honum líkaði, en.
hér er nú Óttar Snoppolángr bródurbani þinn. - Svarthöfdi kvadst
ei þat hirda, segir pa at unninn mundi sá sigur þá at sinni sem .
andit yrði, hafdi Svárthöfdi p fengit stór sár, en Rafn vissi þat
ei, reyro þeir Svarthöfði þá frá ok til lands. En er Teitr var af- `
„ stokkinn skipi sino, þá géngo Kolbeins menn þar upp, var þá ddr

n) hrada sèn A. B, E, Gr, pe — : 9) isa, Á B, C; E, Gr, St. p.
2) knúast, B, E, Gr, a 7 f o,

Pad

' {1 kerit ok vóro wi í g

—

/ a -
ég Co, Flóabæðagi, = ' yD

vapnabtrðr á skipi Kolbeins Dupfissonar, svá at menn þoldo ei
við, flydo menn. þá sva vandliga ef því skipi, at Kolbeinn einn
stód eptir, tóko in menn hans kann ok drógo. öfugan midlum
skipanna til sín, ok í þeirri rimmo ') fékk hann fögur sár, þriú

gnum, en eiit nedan, í ilisa ok. skar út í

klaufina vid pomaltina, ok var þat mikit sár.- þeir Kétill Gud-

—_ >

mundarson ok Almar. porkélseon lögdu alldiarfliga fram, Bearni
Brandssén ok Pall Gris héldu einir menn best við, en fralaga tókst

"þeim giptusamliga, Sanda-Bardr hafdi skipbord mest ok lagdi vel -
fram ok sótti binge flest manns er helit þótti hléd?), fundo þeir

Bardr ok fétagar hans ei fyrr em skipit var sva bladit, at búit var
vid því at sökkva mundi undir fei, var þá sú orusta mest er
kastat var handeggsum °} ok boleggsum midli skipanna, þí var ok

skotit selskútlum +) ok hvaliárnum ok barizt med öllu því sem til-

¢

fekkst, beitiasum’) ok árablummum, var þá bedi at flestir menn
váro nokkut tarnsárir. ok þá tók festum heldr at leidast högg-
erustan, leitudo flestir sér at hafa hættominna þess at þeir verde

` sik frío, en í því skipi er Þórdr var í staddr, þá stédu mene Í

eimatt í austr, ok var vid seálft búit at ei mundi varit verda,
fnna, þeir nú at skipit var meidt neðan, bidia þeir Nikolás ok,

- Sigmundr at hafa skyldi f árarnar ok. leggia frá, en er þórdr vard
, þess var, þá bad hann þá ei verda sva at undri at flya þegar bare

dagann, „ þeir segia at. sum vero skipin fluin, en þetta skip er
Baliga meidt til úfæris, en GH ero var skip, vegia þeir, búin at

; flya ok frá at leggea. En Pérdr tradi’ því ekki fyrr en hann gékk
„stálfr til at sea austrins, en þeir Jéto ámedan sk?pit sige or hémle

ok því nærst snúa þeir fra, ok þegar er lid pérdar sá af ödrum
skippnom at hann lagdi frá, þá hét þver skípstiórnarmadr á sína
liðsmenn at leysa sik or flotanum, ok ftyr undan hvert skip sem -
skeótast vard béit, Hér nm kvad Ingealdr Gemundarson: -
— Mundi sidat á sundi
= . avipknyandi. fiya

1) reana, ACS p. O ~ €) sptótam, St, skotum Al. p,
3) hlæid. 4, B. C, E Gr, St, À 3) bekhisum, B; E, Gre
3) handsörum, B, &, Gr, p | | ,

=.

- TON
aie et? “ne
t

hretvidri geirfletiar yy

ef ?) healdurs ?) reitar #) héti
hlunnfáks svinnir *) runnar,
gunnláturs Tudu gautar
gledor, fastar“) stedo,

Hér segir r Ingsald; hversu mörg skip hradust af Kolbeini

+

Hrudost’), þar er hermenn knyþos)
hlutvandir 9) dunor'°) randa, -
menn visso þat, þrennir ‘*)

| Eya fr 12) laupmarir +?) borda,

d frá ek líf vid danda | oe
lið velianda selea, - a ad .
en'*) þess“) er grid gre ost 16)

gallt Leirbafpar Healt.

Frí því segir higealdr hver liðsmanr vars

Yms hafdi lid leéma
leikherðandi ferdar,
rudust mel Í styr stíla -
stinn, tveim lutom minna, ,

Pa frák þundar skya

‘ping eggeandi **) leggea |

guionar '*) seims frá glaumí .

a göndlar +9) skids um sidir. |

1) geirflotís. Á. B, CE, Gr% þ. 1) þrenna, A,B. C, E, Gr, St. p.

4) of, sömu,

$) hialdur, sömu.
4) réttar, Á.

$) sumir, È. E. Gr,

ft) Dórdr, B. B. Gr.

1%) hlaupmari, 35m u.
14) lands, bæta sömu vid, .
#5) land þat, Á. C. St. p.

6) fastara. A. C.Sh p. fastari. B. É, Gr, 16) greindust, 4, B.C, E. Gr, ét, be

7} brand, B. E Gr, .
Pe l 28) gaðnar, B, E, Gr, gunnars, d, c,
A `

#) hnúðu. 4. C. Se,
3} blaut vandi; söm

17) bingeggiands, J, E Gr.

n, í e b., p. i

50) dunar, 4. B, C, E, Gr, Snp . 19) göndar, SA

— — —Se¥._» 2.

Flósbeðigi. 9.
„kildargarðs frú hörðo.- -

J-
1

+

N,

e:

79 ad Rádagiör d Þórdar“ til undanfærsln. - 7D. `

En er snúit var skipi pérdar, kallaði hann til Rafus Oddssonar ok

. bad hann fá sér menn nokkra, Rafa svarar, at þeir þættust hvergi

ofinargir, en þó leóp Rafn á skip til pordar ok lupo frórir menn
eptir honum, héldu þeir nú til lands, ok sva hver sem búinn var,
var þá umreda mikil a.skipi pérdar hversu lángr bardaginn hefdi
verit, kvam þat ásamt med þeim, at þá mundi sél í midio land-
sudri, en þá var lágr veger undir sólina er þeir fundust. * þórðr
var þá ullhugsinkr, þvíat þeir söknuðo fyrir víst skips Sanda-
Bárdar ok sva Trékyllis er Bearni Brandsson styrdi, ok hugdo at.
því mundo ei Kolbeins menn reka flóttann, at þeir mundo hafa

. þessi skip í sino valdi, peir Bardr höfdu látit allar árarnar nema

einar fidrar, lagdi þá Bearni at þeim ok tók af þeim nær tutt-
ugu ') manna, en fékk þeim árar sya at þeir urdo byrgir °), reyro
þeir þá undan allir saman, Kolbeins menn reyro eptir á tveimr
skipum litlum?), ok pordo ei á þá at ráða er þeir kvamo eptir,
ok snero sva aptr til flotans, lágo þeir Kolbeinn- þar 4 hafino ok

bido hafgolo*), þvíat feriurnar yéro þímgar undir árunum.

st. pérdr ok hans menn tóko rédur sem ákafast ok stefndo
upp undir Reykianes, þvíat þeir hugdo at þángat mundi skémst

"til lands ok var þar at lagt. ok uppgéngit, tóko menn þá vatn á
"skip sín, þvíat margir vóru þyrstir miðk, var.þá non dags. Þórdr

bad þá Rafn Oddsson ginga á skip sitt ok róa fyrir inn til Arness
ok láta taka öll þau rose sem vóru í víkinni, vil ek, segir hann, -
at þeir menn sem mest ero sárir ridi undan úvinum sínum, en
ei taki þeir menn rossin er vel megu fæturnar (bera á feöll upp *),

. gidrdi nú Rafn sva, en Þórdr fór meir af tómi, en er þeir kvamo

í víkina, kénndo þeir ferio Sanda-Bardar ok Trékyllinn at þan
reyro þar at utan, urdu þar fagna fundir, þá er þeir hitto pdrd,

- könnudo menn þá lidit ok fundo at þeir höfdo fá eina menn látit,

en náliga var hver madr nokkut sár, sá er med Þórdi hafdi verit,

en öll alþyda yar lítt sár. Lét þórdr þá kalla saman lidit ok skaut

2) þrittygi, A. B, C, E, Gr, St, þ 0 A) hafgufu, Eo o -

2) vel færir, sömu, | | 5) hræra, en. vér verdum at bera hina
3) vantar í d, C, St pe = á öll app, B. E. Gr, -

i
: ` a

- ° =

ak -Rádagjörð Pórdar til undanfæslu, - `. 7 I

í húsþíngi, þakkadi hann þá mönnum góða fylgð "), ok fór þar ->

um mörgum ordum o! fögrum ?), væntir mik ok þess, segir hann,
at nú mani. ydr pykkia í dag um hafa skiptst hamingian med okkr
Kolbeini, þann tíma er vér spyriam hinn mikla mannskada er ek

hygg hann fenpit hafa bit því sem vér, vil ek nú bidia ydr, gódir

hilsar, at þér leggit til þat ydr þykkir radligast upp at taka, ok
er nú sva kvamit voro mili, at þegar Kolbeini géfr byr, man hann
igla vestr híngat, ok synist mér sem vér múnum lítt kvama vid
undanferdinni á skipunum, þvíat vér höfum lítinn?) tréreida á
flestum skipum vorum, vil ek því nú at þér radit'um med mér.
Lögdu menn þá allmisiafnt tik, flestir þeir er skipin átto fysto at
ei skyldi vid þau skiliast, em þeir er ekki átto í skipanum, hugdo
meir at því hvad þeim mundi hent ok hættuminnst, ok verdr [þar
endir á málino*), at Þórdr sér at lítit [verdr tillag °).alpydunnar,
þá tók hann sva til orda: sva góda raun hafa mér géfit þessir
mínir félagar ok fóstbrædur, er mér hafa nú í dag veitta sva-dreng-
ihga fylgd, at varla maná voro. landi dæmi til finnast, at menn

- hafi vid slíkt ofrefli átt at skipta, ok svæ drengiliga í móti göngif,

tem gud -bekki ydr, at ez vil ek því launa ydr at leida ydr á ryan
leik í háska fyrir mínar sakir, priat meira þykir mèr verðr einn
gódr drengr en allir þessir -skiptötrar, þarf hér ei langt um at tala, `
at menn skulu rydia skipin ok bera allt í kyrkio sem má ok reid- |
am, skulu ok þeir menn f kyrkio fara sem sárir ero ok ei ero

færir med oss, em þeir skulo med oss fara er vér hyggium at ei

fi kyrkiugrid. Var þat um náttmálaskeid er þetta var allt alsiört, _
ok þórdr sneri áleidis upp med fealli frá Árnesi, skildu þeir þá vid
hann Teitr Styrmisson, Egill Sölmundarson, Kolbeinn Grön ok
Ásgrímr Baulotótr, ok- allir þeir er honum pétto ei færir med sér,
fékk hann þeim ross ok úsára menn. til fylgdar, ok skyldo þeir
flytiast til Steingrímsfiardar, en er þeir kvamo. skammt á feallit, þá
gidrdist Asgrímr sva farinn af sárum, at ei mátti hann fara lengra,

3) framgaungu ok föruneyti, bæta vid - 5) látit. B, E Gr.
A., C. St. þ © | 4) þat at endrmæli einu, sömu,

8) minniligu m ok merkiligum, bæta 5) nytti af tillögum, sömu,

- sömu vid, | ~

— —

A

E 5 ` æ N
, '

t -2
boad

"72 Kolbeinn kannar lið sitt ok rædr at eyda Vestfiörda. 7 p3

| varð hann pa eptir {ok Gunnar Naatat{k a) ok nokkrir menn adrir,

. en Þórdr.ok sú sveit er med honum var, snyr upp í dal þann er
verdr skammt upp frá Árnesi, beiddi þá lidit hvíldar er þar var

kvamit. l | , / >

32. Nú er þar til at taka er þeir Kolbeinn lágo eptir á fid-
' anum, lét hann nú ransake skip sín, ók skyneadi 2) hve mart |
fallit var, ok hvat eva væri sárt, at hann vildi ei med sér hafa,
finnr hann ná at mart er fallit, em feöldi sárt, fær hann nú til
tvö?) skip ok" lidfæra menn, sva at byrgt er, ok lætr flytea nordr
til Skaga lík ok sára menn, var nú ok athugat, hve mörg
rdar þar lágu eptir, ok fundust þriú. Varo á pérdar skipi fallnir
órir menn, ok ei þá enn látnir, varo þá péfin grid Snorra Lopts-
syni ok Ani Askélssyni, þvíat hann nefndist nafni Þórdar bródur
sins, Steinúlfr þorbearnarson 4) var þegar höggvinn fyrir borð, en
Klement Smidr var drepinn uppi á skipino, var An þá leiddr út -
á skip Einars f) Jónssonar. Téko þeir Kolbeinn þá hvíld ok bido |
byrear ok átp mat, hugdo þeir nú at vandliga hve marga menn |
þeir höfdn Játit í þeim bardaga, ok höfdu látizt sextíu“) manna
allt saman. ok síðar lézt af sárum. Þessir menn voro mest virdir
_ ÆF eim þer létust af Kolbeini: Gadmwundr frá Sökkúm, Healti
_ Helgason, þeir Illhugasynir Einar Drángi *} ok Þorsteinn, (Snorri
Þóralfsson, Sigurdr Rögnvaldsson *), Þá mælti Kolbeinn, at Einar
` Jónsson "skyldi taka til siz» Snorra Loptsson, er þér kunnast um
hverir Vestfirdingar hér ero, sia þeir ná at kytrligt gidrdist, ok
er Snorri kvam á skip Einars, þí tók hann sva til orda, er hann
kénndi An Askélsson: gudi sé lof, Án félagi, er ek sér þik á líf“).
En er Einar Jónsson heyrdi þetta, þá mælti hann: er sva, st An
feandinn er hér sem flest íllt hefir oss. gidrt, lét hann -þegar taka
An ok höggva fyrir bord. Snorřa þótti þetta verk sva illt, at

2) vantar í A, C. 8t. p. ©) ttatygi. AL B, C. E, Gr, St, p.
2) 'skodadi, A. B.C. E. Gr. St. p. #) Dragi, aðmu

. 8) ‘prié, A. B. C. Gr. p. fögur. St., f y

_» @) Biernarson. B, E. Gr. ) vantar í sömu.
$) ae bæta við Á. B, C. Æ Gr. ? )« heilan, sömu, :

v

i

kann vildi heldr latit hafa allt. þat er hann átti, þótti ofmikit af

sér lotizt hafa, {vildi nú gearna heldr hafa þagat'), en mátti nú
. ekki atgiðra. Eptir þetta bidr Kolbeinn reisa vidona ok taka til
segla, vil ek nú lysa því fyrir ydr, segir hann, at nf skal sigla
vestr um flóa at Íeita þórdar þar til er vér finnumst, ok láta ný
` sverfa til stáls med oss, en ef vér fáum ei fundit þá, skulum vér
sigla til Vestfearda ok heria, brenna bæi ak drepa. menn ok, eyda
stæ bygdina, sva þeir mego ei þadan eflast med úfridi 4 hendr 0385
en þé segir mér sva hugr um, at ef sè víst at mér verdi audit at
standa yfir höfudsvördum Þórðar, sva sem hann tak nú or færi
et sinni, ok nær er þat minum hug, at hér mani þykia hamingio
skipti orðit med okkr þórdi, hafit nú þá. stefno sem þér siut at
pew höfdo urdan. Siglir nú sá fyrst er fyrst van búinn vesti um

óann,- | O | p
33. Nú er þar til at taka er fyrr var fráhorfit, at pérdr

eek >"

þat skcótt at bóndr vóro heimfúsir, kvaðst hann ok gearna géfa
þeim heimleyfi, ef þeir kvæmo til hans ef Kolbeinn sigldi vestr
skiporium hit ytra véstr fyrir Horn, héto þar flestir gédo um,
snéro péir þá, flestir á feall upp; ok kvamo ofan:á Ísaleörd, em
sumir géngo hit efra um feðll allt til Bardastrandar, kvamo hverir
par ofan í fcördona er heima átto, pordr sendi menn sina sunta

) vantar í A, B, C, E. Gr, Sf, pe 8), Trèkyllisey, A B, G. E. Gr. Sti þ
- . r l J K . .

P |

í Kolbeinn rænir í Víkinni ok siglir tilIsafiardar. ‘yp; _

ort (eRe at sthiskipum, en adr menr skildust í Ufeigsfirdi, þakkaði
fár höfnum fylgd sína er þeir höfdo honum veitt, ok kvadst

im öllum sk tdi sódo launa, ef gud gæfi honum tíma til, pá
út á Eingines ok þadan til Drínga ok sva til Furofeardar,
sendi *) Þórdr þí menn út á Stísagnúp, at verða varir vid ef Kol-
Beinn sialdi hit ytra með ‘he wn, en Þórðr fór þar til er hann —
k¥am Petursmesso, myrgin i Holig í Onundarfirdi. — ol
. En þá er Kolbeinn kvam á Trékyllisvik, gdkk hann á

eingan þann er hann vildi nokkut atgjörs, þó ræmto. þeir kyrkiona.

vid Kolbein ak at hann mundi ta hann móta migsemdar, þvíat
Kolbeinn hafdi fyrr fylgt Hallbero Syrio’) systur kans.. Kolbeinn
kvaðst ei vilia sea bann ok bad eva „ fékk hann þá
tl mans at drepa hans. Eptir þat Rt Kolbeinn taks skip öll,
þat wort er akkrei hafdi

taka hvali, en sama he

tr perdr suk

Buby seams

evga skxido, sva

Eken nærst

trdi, Guirumrir

ek tur kaan þartil er hann kram

teinn vær kyvaminn t

Rafnar, ex er Geirmundr kwem í Hok

i
í

`

34K. Kolbèėinnsænir.í Vikinni ok siglir tik Isafiggdars yg

inn at eins, nema hann hefdi- siglt inn til Ísafoardar, ak bad Þérð

át verda, -var þá hrundit fram bordunum, lupo men» þá til vapná |
ok herklæddust, en sumir. leópo at hestum, en er hestarnir kvamag,

sendi | órdr menn -alla vega frá sér til mannsamnaðar, Ramy Odd

son sendi hann vestr á Raudasand ok Barðaströnd, ok um alla - -

Vestfeördo sendi hann menn, en Ingeald Geirmundarson sepdi hanni
al móts vid Sturlu piérdarson ok Bödvar Þórðarson {ok póre
érdarson‘), at þeir kvæmo allir til fundar vid hann i‘ |

i,- en Eyúlf Eyúlfsson sendi hann til Isafeardar, at samna Þar
mönnum, en pérdr seálfr skyldi samna lidi um Onundarfedrd, ok
skyldo finnast air saman laugarkveldit í Dyráfirdi. En 'er ‘Kole
beinn kvam í Æðeyo, fann hann fjórdísi Snorradóttúf ók Einar
þorvaldsson, senda þau þá ord enum sterti bóndum fyrir. norða

reiða= -<

Isafedrd ok öllum þeim er í fridi vildo hafa fé sitt ók feðr, at þá :
skyldo þeir allir kvama til móts vid Kolbein ok sveria honum tru- _

nadar eida, skutust þá margir vid Þórd í trinadinnm ok fóro til
fundar“ vid Kolbein, en sumir lágo úti á feöllum ‘med bú sín, SVA
at aleyða vóro bæirnir eptir. Pordr kvam éi upp mönnum fyrir

-È

+

nordan Dyrafeörð, gafst þá upp samnadrion, fór p
kvamo pti Rafn ok Gísti vestan til Arnarfeardar med níutýgi

`

„manna, fundust þeir pordr þá, þótti honum dt cingi föng á vier |
t ara heim

töko, 'þó Kolbeinn sigldi vestr Í feörðona, lét hann
hit úknáligra lidit, en taka fióra tíæringa ok flytea til Barðastrandar

rdr þá út á Eyri,

ok stè þar'á skip með sextygi manna ok fór suðr um Breidáfeörð AR

til Fagureyar, fann hann þar Sturlu fræriða sinn, spurdi hang. þ
at Gissur Þorvaldsson var kvaminn í réiðafcarðardali med feäl-
menmi, hafdi hann þá sæzt vid Jón Sturluson, ok váro. öll mál
þeirra lögd Í dóm Hákonar kóngs, en er Þórdr spurdi at Gissur

Var þar kvaminn, lét bann (Þórðarsyni Bodvar’ ok turlo 3) eamnf

lidi um -Borsarfcörd ok Snæfellsnes ‘ok út ùm Skógaströnd ok sv

um Gilsfeörd, En er Gissur spyr, at þórdr er vestán kvaminn ok
hafdi liðsamnað,' þá reid hann þegar suðr aptr, þetta sumar var
Tosti Daginnsson fóthöggvinn bíðum fótum, hét sá madr Ingúlfr

~

8) yantar i Á, C. Etpe > 2) vantar í A, B,C. -E Gr, St, De .

K2

4

—

r
— *

#6 + Pórdai` leitar enn med her á nordrsveitir..' 7P..

á er hann þóttist þess búinn vera, ok sat hann þá heima á Flugo-
myri um kyrrt. pordr fór þá vestr í feördo ok sat á Eyri um

sumarit, ok var þá kyrrt um rid, gr |
r | 35». (Kolbeinn sigldi nordr á brott or Isafirdi eptir Fláafund,

fot var Oltfssón.rY er honum veitti áverka. Kolbeinn, sigldi vestan,

en?) Þórdr fór vestan milli Mariomessna med mikla sveit manna,

io) rido þeir Sturla þá sudr til Dala ok kvöddo menn upp ok fengo

hundrad manna, rido sva nordr Haukadalsskard ok ætludo tH
. Skagafeardar at Kolbeini. Þeir rido til Midfeardar ok sva nordr,
þar til er þeir kvamo i Mídhóp, þí sea þeir at neósnir géngo

a , © fyrir þá út til þíngeyra, en þar vóru fyrir menn Kolbeins Olafr

` sæ
—
Pr
.
.

-
we —
e

`
4

4*
3
W

-Kúmi?) ok annar madr Hari bóndi af Midhógi, hann var, þá:'f

brott riðinn ok hafdi hest allsódan, rido þeir þegar nord Þeir
Þórdr ride þá nordr til Hólavads, sio þeir þá nordr til bæanna,
at sumir menn leypto á feðil upp, en sumir norde á leid, giördist
þá kurr mikill í lidino, at -uradligt væri at ríða lengra, mæltu
menn vid Sturlu, at hango skyldi eiga um vid pord at aptr væri
snúit.: Sturla vildi þat ei, þvíat honum þétti þeir hafa ámælt sér
gam sumarit, at hann hefdi slæliga ridit at þeim Brandi Kolbeins-
syni,, rido þeir nú þar til þeir kýamo til Giliár, þá mælti þórdr
at aptr bkyldi hverfa, ok sé ek nú at þér metit vid mik atkvæði
ym þetta. Þeir rido um kveldit í Midhóp, [ok varo þar um nátt
na +), en um daginn eptir vestr til Bútafeardar ok lágo úti um

—5 á Rútafeardarhálsi, en þann aptan dags kvam Kolbeinn í
WMidteörd med þriú hundrud manna, ok kvamust þeir Gilssynir K4lfe
ok Ulfhédinn naudugliga í kyrkio, en sídan sendi Kplbeinn Kálf `
yestr eptir þeim Þórdi at leita um grid ok sættir, ok fann hana `
Jórd á Stadarhvoli, véro þá enn grid sett til veturnátta. Jafnan
fee Kolbeinn leita um sættir, en aldrei vildi hann sveitir edr god-

a

ord uppgðfa er Sighvatr haldi átt, Medan þeir võro nordr, urðo

tvö skip aptrreka í Hvítá, Eyvmdr Brattr, er út hafdi latit-or Dög-
urdarsnesi, ok Höfda-bússan , er þaðan lét ok út, fór þórdr nú

1) vantar í 4, C, SÈ p.
2) vantar í Á, B, E, Er Gr, Sé, Be

r

3 Kaun, B, E, GraKali. C, Si, Kani,
#) vantar í 4, B, C, E, Gr Sí, pe

IM

id

.

gék, Kolbeinm rádstáfar sveitum ok fer at deya 27

„ perk öll saman. Kolbeinn- skyldi fá pórdi sex tugi hondrada.
vadmala til farareina,.ok kvam þat fram, ok var sú vara. færd til-

. ) EO N a n l
36. En er áleid: varit, tók min Kolbeins at vaxa, ok lagdist
hann í rekkio, sá hann þá at hann var ei fer til utanferdar, var
þá. sent.eptir Gissori, ok kvam hann nordr, tók þá midk at lida
at mætti Kolbeins, vildi hann þá. fá öll mannaforráð í hendr Giss-
eri ok þeim Brandi Kolbeinssyni, en:Gissor var þess ei búinn, en

hét at veita Brandi. frænda sínum, ef hann væri fyrir sveitum,. allt `

slíkt er hann hafdi fong á ok færi, var þat þá rads tekit, at sent
var vestr til Dérdar, ok vóro honum þá uppgéfnar sveitir fyrir
nordan Yxnadalsheidi ok öll hans.födurleifd, skyldi hann selea
grid: í móti ok játa sættom,“ öll! héröd fyrir vestan Yxnadalsheidi
voro fengin Brandi Kolbeinssyni allt til: Rutafeardar,. skyldi hann
veita Gissorr slíkt. er hann mætti ok sva hver ödrum, Vóro tóndr
P Skagafirði fúsastir til Brands, þegar Kolbein leid, þvíat hann

var vinsæll af allri albydo, vildi Kolbeinn ok hellst hafa Brand í `
sinn stad, lysti Kolbeinn því' þí fyrir öllum mönnum, er kvamo ©

at finna hann f sidkleikanum, at Brandr ætti allan þorra godorda
í Skagafirdi ok mikit fyrir vestan heidi, pó at hann hafi mér vel

únnat: med: at: fara, var vid þetta tal Kolbeins Brandr prestr Jóns-

son, er sidan vard biskup at Hólum, hann kvam sunnan med

Gissori ok var systrúngr Brands Kolbeinssonar. | Stadar-Kolbeinn:

var þar vid, ok egsludo' þeir bádir Brand vidtöko sveitanna, fylgd-

armannasveit Kolbeins Unga bádo hann allir til at hann skyldi

fyrirbindast málom þeirra, var Brañdr þá á Flugomyri, er Gissor

reid udr, Kolbeinn Ungi andadist ‘pat sumar Maríumesso Magda-
e

lene, þá var hann hilffertugr at aldri, sem.Arnór fadir hans. ok
Kolbeinn Tumason födurbródir hans,- -er hann var eptir heitinn:

Kolbéinn var miök hermdaudi mönnum sínum ok kunníngium ok

“a

7) tóku: til medallerdir, A.B, C, E,.Gr, 5 pe |g

$

»

Pi ._ ` A
nia. Í
* »

7 E > 79 Brandr tekr vid mannaforradi. Þórdr tekr við Eyafirdi. 7D..

sva allri alþyðo í Skagafirði, hann var ferdr til Hóla út ok graf-
inn fyrir kyrkiudurum hjá Kolbeini Tumasyni frænda sínum. `

37- Eptir þat var fundr attr á Hestapingshamri‘), kvam

. par fedlmennt um héradit ok vestan um heidi, var þá Brandr kos-
- Inp.um allar þær sveitir, er, adr vóru ánefrðar, hafdi hann þá
` tekjur allar af sveitonum, þær er Kolbeinn bafdi adr haft, ok sauda-
„toll, hafdi hann. þá bú mikit at Stad ok fedlmennt. Um haustit

- kvamo þeir menn til Brands, er verit höfdn fylgdarmenn Kolbeins
„Unga, Gégnir Illhugason, Hámundr pordarson, Gísli Barkarson,

` Halldór Nef, Otter Snoppolángr, Ogmundr Vandrædamásr, As-

_ grtimr Ormsson,’ Olvidr Einarsson. Asbedrn Iilhugason var þar
' löngum um vetrinn ok sva Broddi Þorleifsson. Arnór Eyríksson
var þar ok um vetfign, hann yar systursan Brands Kolbeinssunar.-

3. Dat er nú at segia vestr Í sveitunum, at í þann tíma
2 had Rafn Oddsson Þórrídar Sturludóttur, flutti þórdr þat mick, ok
. var brúdlaup þeirra at Saudafelli um sumarit, þat. sumar fór Svart-
höfdi utan í Hvítá med vöro þeirri er Kolbeinn Ungi hafdi fengit
Þórdi. pérdr fér nordr eptir brúdlaup Rafns, ok var sva melt,’
at Eyfirdínsaf skyldu kvama til. móts vid hann í Midfeörd. pordr ©
reid nordr med heimamenn sína, var þat á Þþridia tugi manna.
Sturla Þórdarson reid nordr med tuttugu manna, Porleifr or Görd.
um med tuttugu manna. ar var Kétill Þorláksson ok Gudmumdr
undan Felli ok margir bóndr, ok hafdi Þórdr alls meir en níutygi?)
manna, ok er Þeir kvamo til Midfeardar, vóro Eyfirdingar þar fyrir |
_ , Ok höfdu áttatygi manna, ridu þeir þá nordr allir saman.. Þórdr
kvam í Eyafeörð Laurentjusmessodag, pann sama dag kvam þar
skip af hafi, var bar Gunnar Brattr, bann sagdi andlát Urekio
Snorrasonar, hafdi hann andazt Jénsmesso Baptiste um sumarit,
fór þórdr þá til skips ok keypti þar bebr mikinn ok lèt flytia inn |
til Grundar, var þar þá búit til veizlo ríumessodag, {en sannu-
dag fyrir hafði hann fumd í Kristsnesi vid alla héradsntenn, þeir
unno honum eida ok gáfo honum upp. eignir þær er þeir höfdo

55 at hestaþíngi at Hamri, 4, C, St, þ. 2) úttatygi, D, E, Gre.

s Í = . ~ \

l £ e . ~

39K. Flymtanir Skagfirdfnga vid pord ok hans lidsáfäadr, 79

at-várdveitá ok Sighvatr hafdi itt, hann veitti vel Marfamesso *)
ok gaf stórgeafir þeim er honum höfdo nordr fylgt, en Þórdr var

ir med sveit sina, er þeir rido vestr, ok voru margir tillage
ir, {Fylgdarmenn'Kolbeins voru flestir med Helgo á Flugomyri,
| þer. vöru gémsmiklir Einar Langr ok Gegnir Ilhugason ok, enn

ir adrir 7), ið | |

. 392. Brandr Kolbeinssow átti þá bú á Stað í Skagafirði, hann
yar vinsæll madr ok: hafdi mart manna med sér ok héllt sér vel
upp ok hafdi mikla raúsn í búi, hann var ör af fé ok hafdi ords-

gódan, Sva segir Ingealdr Geirmundarsom í flokki þeim ér ,

bann orti ups Brand Kolbeinsson: - .
© Vell?) gaf vargafyllir +)
` - imgóds kyni piddar, —
| veitti aud sá er atte
° | oddrégsbodi gnógan.
... .' Bide var ör af audi
oddstikland: miklom,
þær lifa víst er varo
' yinsels skörúngs miniar.
Metr fékk ordstir yte
álmriódandi godam,
ítr kunni blik bridta
Brandr plymfeöturs landa,
Sidst f} unni sé sleitom ^} -
seims 7) hyr briótr 9) geima
ss Optgéfnan 9) lét iafnan =
<a + oddriódum +9) vinr +!) hodda. —
Fylgdarmenm Kolbeins, er verit höfdu ok þá voru med Brandi, |

—

1) vantar í 4, C, E, St, by 795 sèim, Æ, B. C, E, Gr, St, p.

2) vantar 4, B, C. E, Gr, SL py *) brióti, sömu, oo n
3) vel. 4. C, St. p; . 3) optgefna, B, E, Gr, opt gafa, A, C.
4) vatla fyllir, sömu. St Pe oe oe
$) lítt, 4, B. C. E, Gr. Sh pe 'tey oddriódr, 4. B, C, E, Gr 8t, by

$) sveitum, C, St 11) vinum sdmuy | .

v
-

80 Flymtanir Skagfirðinga vid Þórd.ók hans liðsafnadr. 7p,
. {6ro ry med dansagedrd, ok kwam. þat til. eyrna Þórdar..ok líkaði
honum lítt, en er Brandr vard var vid flymtan. þeirra; bad hann

þá ei med fara slík illindi ok leggia skeótt nidr, segir at þar mundi
mikit {lit af standa, ‘em ekki gott, gcördist þá mikill ordasveimr
miðli héraðanna, þórdr yar Erd um, en Jikadi þó pungt allt-
saman géms þeirra ok ping málaefni er honum þótti þeir hafa
vid sik, mart var þá í Skagafirdi röskra manna, en þessir voro

mest til rádageördar?) med- Brandi Kolbeimssym Broddi Þorleifsson
‘ mágr Kolbeins, Ásbeörn Illhugason, Einar Jángr, Olafr Kámi,.
hann beó á Miklabæ í Blöndoblíd, ok fleiri adrir, er verit höfdu

winir Kolbeins Unga. Pordr hafdi mart fylgdarmanna med sér.
LEptir iólin ‘um vetrinn giördist *) hor feandskapr midli herada, en
vidbárust öll vandrædi framan“til páska, en grid stódo midli manna
fram um alping, var sú sætt stofuud, at -tólf manná dómr skyldi _
á öllum málum, þeirra er best þætto tilfallnir á öllu Íslandi. Opt

"sást stearnan Cómeta um vetrinn, -Menn Þórdar fóro iafnan vestr «|
-Á feördo um vetrinn at eyrindum sínum, sendi Þþórdr ord vinum

sínum þeim er hann vildi nordr kvæmo at finna hann. Teitr

- Styrmisson fór nordr midli idla ok fösto, hann átti bú í Flateyu

ok. hafdi um haustit fengit Sigríðar Hálfdánardóttur. Rafn Odds-
son ok Eyúlfr frændi hans kvamo vestan á föstunni, þeir Þórarinn _
‘Témisson ok Hákon Galinn kvamo þá ok. vestan frá Sturlo. pér-

arinn var heimamadr þórdar*), Bedrn Drumbr fór þá ok nordr
- - ok Páll Kappnogr’), Um varit á. páskum sendi Þórdr Nikolas
© (Oddsson ok Almar“) Þorkelsson nordr til sarfeardar 7) í lid-

sampad, ok stefndu þeir lidino nordan í páskaviko. | ,

40. Snimma föstunnar sendi Brandr menn sína suðr: til

Gissors, Gégni Íllhugasón..ok Himund pérdarson medebréf þat
"er sva sagdi: Gissori Þorvaldssyni sendir Brandr Kolbeinssort“)

2) vóru eigi trúir at því at þeir færi ei 4) Sturlu, C, St.
0. £. fè, Á. B. C.E. Gr, Se. pe 3) Kappi, Á. C, St, Þ..
8) rédastodar, sömu, | 6) Alm A. B, C. E, Gr, Se. ~
. 3) gk giörðist raunmikill ordsavelmr er”) Eyafiardar, sömu
Aloid vetrinn, var þá o, s, fr. sömu, €) af Stad, bæta vid B, E, Gr,

—

~

—

ok‘)... Brèf Brads til Gissurar. , gt

| — guds ok afina. fulikvamna vinátto, :Slikt hit sama er mitt
, an » ók. fyrir því at ei mínkar naudsyn hverratveggio, at vér

öld saman sem best. Kyrrt má kalla um hagi pérdar allt til
slústu-inngángs, þá gidrdist marga vega umleitan um handsöl á
aligdum í ‘Skagafirdi á héraði varo, ok. heitast at kalla sáttarrof,
eof Hat. er ei uppilatit, midk leita ok Þórdar mena sína víni andan

-eer þat ordtak Þórðar, at:eingar megu: heilar sáttir verda, nema
ehann hafi allan Nordlendísgateórdúnp. til forrada, hann þykist nú
eok eiga allan Borgarfeörd ok Kallar Þorleif á Görðum tingan *)
evin sinn, Nu giör sva vel, frændi, reyn slíka menn fullri °)
«raun, pat vildum vér ok, at þú tækir alla kosti af Borgarfirdi
eeptir bodi kóngs, þvíat oss þykkir allgatt par. at at veita. Sann-
espurt höfum vér-ok, at Pérdr sendi bréf Sigvardi biskupi, ok bad
«chann lofa sér, kyrkiogaungo- ok sex andnnum med honum, ok
+ med, at hann skyldi halda ydr frá málunum vid oss Skagé
mirdínsa „. ok hann hafi því heitit, en þat vitum Vér, at biskup
accadũ bréf Steinmódi "presti, at leida hann í kyrkio, ok'sva giördi
ehan.. Vel: treykumst vér héradsmönnum flestum öllum, ef þú

⸗

pik hia oss, tregt veitir oss heldr at fá piördarmenn, þykkir .

“vant ok mikit í at gánga. Nú at sva kyamno máli þá vilium vér,

eat þör sækit nordr hegat á varn fund, sva sem þú mátt fyrst, |

eþyíat vér treystumst ei voro- sambandi, nema“ þú kvamir til, en
«ver megum fyrir eingan mim sakir háska héradsbygderinnar yd-

ævarn fund sekia.» Þeir Gegnir kvamo sunnan frá Gissori til -

Brands í páskavikunni.(ok segia at:Gissor mundi sunnan kvama #).

4i. Dat ae sagt, at Dórdr_átti fund á Grund fiérda dag páska
vid alla bóndr par’ í héradi, nema Hall á Mödrovöllum, , þvíat

hann yar” pe: bwmamadr i Bæ 5) sudr.. Þórdr gidrdi þá bert, at

. J ið A _ 7 . J
*) ræddum ÁÐ 1, 5. far. St, Pi 3) sannri. A, B, C, Æ, Gr, St, þe ; l
2) öruggan, A. B. E Gi, bi ventar “> vantar í sömu, .
SC, ám 3 MA E ee Á 5) Bar, simu, . -

| | L

um sambamd vid þik, frændi, sem í fyrra sumar mælt _

usbe.at heimta, med sliko sem peir fá hellst vidkvamit, leitat hefir
eok. verit vid at semia adra sætt en pa er adr war piör med oss,

83 7 pordr heriar til. Skagafiardar, 7 p.

hann ætlaði vestr til Skagafíarðar . med Hokk þann er Hann Ægi
til.ok reka harma sinna, at því er hann kælladi, vid þá Skaghrd-
inga. Klippr Kétilsson svaradi fyrstr máli. pérdar: ‘vel er, þótt
vér förnin nú til Skagafeardar, ei manum vér nú skeótligar í brots
. fara ").em nærstum,.er vér vörum þar med flokkana. . Eingi made
mælti þar í móti Þórði, em fyladarmenn hans fysto midk ok löpdo
harddiga til. Sunnedapinn eptir páskavíko fór þórdr heiman ok útá
Hörgárdal, en þridiadaginn vestr yfr-heidi, rido fylgdarmenn
' fyrir, Eyulfr Þorsteinsson var fyrir þeim, þá kvad hann) visas-

5. Hvatr *} fer boldr at vitea | ro
„hlyrgards Skagafeardar,
van er hreggs, ef heima

hearlstridandar bída.
Nú giðrist nordr heidi, 17
nids man herr rek-errinn:4}, Dopo,
þeód dregst í veg vida, bore
vindligt, grettis*) strindar, + or se
Allr flokkrinn, fór á Sifrastadi um kveldit, þórdr hafdi þá nær
fimm hundruð manna, Brands spurdi. liðsamnad þenna. í piaka-
vikormi, er Dérdr hafdi haft, dró hann þá lid saman fyrir vestan
heidi: uns allt hérad ‘ok or Fledtum, sva segir Skúld-Hallr í drape
þeirri er hann orti um Brahd Kolbeinsson : “ Lo
eo : Brande. dróst>yta 4) undir, >>. >.
W atreid ), var 2) þar?) skatna, ~ í.

l . Hrátt *9) nm bretdarveveitir'4}: . oa Maye

_:buendr saman stemado '*), po: .
` „Pusta Vatnsskard: vestar
vinir Brands. ok sva handan,

t) reknir; 4. B. CE, Gr, St, p: 6) ytri, pope Bo,
2) Engialdr, sömu, 9) treide CRS iT ete
#) hort, A-C., Ss, P. hatt: É, E GY, `$) vard, AB; CMR. Gr, SH ioo
4) reka eriu, B, E, Gr, reka erni, A, °) pt 4. B, E. Gr. p. pvt. ©, Se `

C. Sé, p. J te) drátir, T.. Sr. þ. brie, A,

5) grottis. C. Se. glerils, J, Æ, Gp, %1) beatin Que © e o
glettis, Á, þe . © .. .° 28)" gaman strendo, B, E, Gre .).

T t t =
- y ` ‘ +
l

41 K.. `> i Fórdr „Keriar til. Skagh fiardar, o $3 ,
SO skeótt frá "ék hebdeat hittost ! ; |
p + hétadsdrótt ak ‘lid: Fledta *).

r

Dat er.nú at segia fra þeim Þórdi, at þeir lágo uti á vellinum’ á

Silfrastödum um nittina, windr kvam 4 þá, er félkit bafdi sofit `
um rid, ok þaut midk í speétunum, vakna þeir pa vid pytinn ok `

hugdb at úfridr væri atkvaminu, lupo þá upp ok brugdo vapnum,
bördust þeir þar seálfir innbyrðis, samir lupo á hús upp ok vörd-
ust þadan, en shmir sótto þar at í ákafa, ok vard löng rid ok snörp
atlaga adr þeir kénndust. Midvikodaginn rido þeir Þérdr ofan í
Vallaholt, ginn madr hafdi fallit er Eyríkr hét, en margir ‘ordit

sárir. Brandy. var þá. á Vidimyri med flokk sinn ok hafdi sex

hundrud manna, fóro þá menn Ímillum þeirra Ivar 2) prestr Páls-
son ok Vermundr Halldórssan, er sídan vard ábóti á þíngeyrum,
ok enn fleiri kénnimenn,. varo þá grid. sett til medalgaungo, budo
Skagfirdínpar í. dóm Gissorar, hvern sem Þþórdr tæki til, en þórdr
vildi ei nema seálfdæmi, en þeir æpto á móti því, ok vard ei af

sættum, ‘Bedrn hét prestr ok var Starason, hann „fór í lidsamnad“

_ í Laxárdal ok Reykeastréad, bann var at Sauda?) midvikonáttina,

þá er þeir börðust fimtadaginn eptir, hann dreymdi þegar er hana ©
sofnadi um kveldit, at madr kvam „at honum ok laut upp yfr

hann ok mælti þessi ord: domine Jesu^), accipe spiritum meum.
pa vaknadi prestr ok gékk út-ok sídan :til hvílunnar aptr ok sofn-
adi, ok. bar fyrir hann hit sama, þetta skédi "þrisvar, þann mann

>

þóttist hann kénna geörla bedi at hárferd ok yfirlitum, at þat var

„Brandr Kolbeinsson, ok pa er Skagfrdingar 'vóro á Vídimyri, kvam

sótt í lid þeirra med því móti, at par féllo í úvit nær priatygi

- manna ok varo úfærir, þar ver Pall bródir Brands í Því lidí *).

` 42a. í Midvikoðagskveldit roid pérdr á Ulfsstadi med allan.
fokk sinn, en Skagfrdíngar varo- á Vídimyri of náttina ok féro

padan snimma fimtadaginn nordr yfir Jökulsá ok namo stadar fyrir

sunnan Diúpadalsá $) á skridunni ok fylkto þar lidi sino ok höfda

x) Flytta. Á. c. Se. p. | — rs) Criste, bæta wid B, E, Gr,
e) Ísar. A. B, £. Gr, Pe . ` t se “ 2) flóði. B.E, Gr, ` —
5) Smdafölli: CaS. -a ` = 6) Dispadal, 4, 8, C. B, Gra Sh p

—

La `

~

4 |. Haugsnessfundr, “aD.

framarliga á siötta hondradi nauna ok var allvel búit. (Eysteinn *
Hvíti *} fylkti lidi Brands, þeir bido par Þórdar ok hans manna.
þórdr hafdi ok nær sex?) hundrad manna ok var pat lid allt vel
búit'). Fylkíng Skagfirðinga horfdi móti vestri, ok estia at þórdr
skyldi padan atpínga ok menn hans, en Þórdr ok þeir rido
ofan med brekkonum ok stigo af hestunr#), þeir horfdo á iadar-
inn fylkingar Skagfirdinga, þeir Brandr snerust vid ok brast þá
fylking þeirra, ok varo torfgrafir fornar í} midlum þeirra, ok géngo
Þeir þórds par yfir. pordr var í midri fyikingo sinni ok þó
Pese, en í hinn nedra°) erminm varo Svarfdætir ok Nordan=
menn, Eyfirdíngar varo í hinn syðra arminn ok fórst þeim hver-
fmmtveggium seimna um grafirnar, þar varo. þeir Brandr fyrir old
fylgdarmenn hans, þórdr rédst þegar 4 þá, er mættust. fylkingar,
var fyrst greótríd, en þí spedtalég, losnadi þá skeótt fylking Skage. |
firdinga, sem klambrar-veggr væri rekinn. Par heitir Haugsnes 7}
upp tray er bardagi var ofan frá á grundinni, sva segir Skild-Halir:
C Brátt var *) ferd at fréttom
— fundr á Haugsness graudo
l hættr sá er hölldar átto, -. - `
7 hlíf raudst, fira lífs - |
. |. 'Lagdi hydr þar er dugdi

>»

= landsfólk: saman randir, | Co
` = ok fallhardra 9} firda > . ‘

fyikingar afgéngost, , oe

5 Ruðdóst Íryndóar broddi,

Brandr neytti vel handa, `

af þar er cgpear skifdo |
audbaldurs luti skealdar. 7
Geystust geirar traustir, |

= gèkk ramn at par'®) drekka,
) Austmadr, 4. Bx B, Gr, p. 6} nordari. B, E, Gr,

s) fimm B, Æ, Gr ; : - vy Hauksnes, B. C, E, Ge, Sf, ;
2) frá [ vantar í C, Sí. t). varð. B, C. E, Gr. Sé p.

4) ok liópu saman, bæta vid B, E, GY, 9} fullhardar Æ E, Gr.
3} vansas § G, SA, o 20) af því, A. B, 6, E, Gr, St; Ẹ.

— ” ` = Á
.

42K, Aangsnetsfundr, 8

W . fast af firda brcéstum . . `
° - few dreyrugra’) beses’) = is
þess gétr ok Hallr, at Brandr vat frammárla í fyikfingunwi unr dags
inn 7) öndverdan#),.ok gékk þá fram ‘fysir hanm Jón Skidason er
kalladr: var Kráppi í), mikill madr ok sterkri) + |
. ‘Géekk þer er geirar TY stukko,
odi-vay med heör *) rodinn 9)
yrst #0) í fylking, transta "*}
. - framm ok Bórdr hint rammi. |
Fast hygg ek feaudr'?) at Iystoy -` . è
` ferd of: i sverdóm, ‘ fie’ Vy o . , |
el. vard yggear bála Ce
ördótt '*), marn röndom, » > Hi
Jón Skidason, er framm leóp fyrir Brand, lagdi tveim höndum ©
speóti til þórdar, sva at hann féll vid, en Skagbrdíngar æpto at, —
þorsteiar. Gunnarsgor lióp frantur yfir bann, þá urdu margir at-
burdir senm í höggnar ok speótalögam, vard þetta snörp orusta,
sva at:enigi hefir slík orðit á Íslandi bedi at fcölmennr ok mann-
falli. Þérdr stód upp skedtt eptir fallit ok kvad sik ekki saka.
'Gégnir Hhugasor gékk ok cinnin. vel framm, hann lagdi til Hákonar
` Galins, ok kvam speótit. í augat ok“bryndi út um hnakkann, vard
þat hans bani, varð þá mikit mannfalí af hverromtvegsiom.: Einar
Audunarsot '+) hét madr, hann béb í Vík út frá Stad, hann átti
logibeötpo- Berasdóttur °°} frendkono Þórdar, hann var til þess `
settr, sens hann giördi, at bann flydi fyrstr manna ok Brandr son
hans ok þar margir eptir þeim, Þeir Þórdr géngo þá at fast, er

1} dreyragar, D. X, Gr, 21 transie C, SA teunctiont, A. 'h. rode `
s} bentar, sömu) - Vo ~; TERTIO amis.: BF. Grs >. > '
By berdsgenn, yö mu; O ` AR 3 Oy. fyratr. 1d, B. G, E. Gr, Ss, p.

$J vantar í Á, C. S£, p. . Ff) traustri, B, E. Gr, hrausta, A, C,

$ . i i Na ee Ti Á p. ; a `~

) ——— —— Koppi mikill 11y frendr, 4. B, C. E, Gr, St. pe

6) ova segir Hallry bæta vid B, E Gr, 3°) öndart, HE GR `

7) geni. A, C $e Pe 24) Audmadr, sömu. —
‘Sy her, sömu, O. 11) Bergþótsdéttut. of, B, C, E Gri StD,

a`
4

8600 Hangónsssfundi © 0 ADe
þeir seá at flóttinn brast, ok vard þá ena mikit mannfall (af hver- *
lumtveggiom '). Hafur Bearnason ok Brandr Atlason ok enn fleiri
menn med þeim Fleótanrenn *) ok Slétthlídíngar kvámó á fylkingar _
arny. Dórdar hiun myrdra ok: géngd at drengiliga ok drápo. þeir
tuttugu menn af Nordanmönnumm sva át hver Íý.heá öðrum, þá
brast flótti á héradsmenn ok Vestanmenn. yfir heidi ok mart manna
med þeim, en ef,þeir hefdo stadit kyrrir, þótt þeir hefdo ei piört
at fleira, þá hefdo Skagfirdíngar kosit.á vid Nerdanmenn, en nú
bar ei sva til. Þóramnn Tómasson. kvamst á hest ok rak flóttann,
Porbeérn Sælendáapr *) Snorrason *) veid undan med Gdrum flótta- —
mönnum, þá heyrdi-porbedrn kall á bak“sér aptr, at hann skyldi
drygea did ok duga sér, Þþatbéörn smert skedtt aptr ok sá at tveir
senn sólo Svein Bldhodúng:ok war anpar á. hesti, Þorbeörn jag
þegar til þéss er á hestinum" var ok í 'gégnum hann med. spedti,.

var pat hans bani, war. þat Þórarna. Tómasson, drepinn war ok
hinn.annar er at Sveini sótti. . Advi Finnsson, or beó'í Bearna-
stadehlíd, vildi. ei fiye, „hann studdist. á eggsi bína ok saung
Eversit Ave Maria $3, sva at menn heyrðo „síðast tíð, Almar:Dor-
kélsson hed hann banahögg. Broddi Þorleifsson ,. Einar Lángr,

gir lllhugason, Jón Krappi“), Asbedrn Iihugason ok Skarf-
Helgasynir’) þrír (Kollsveinn, forvaldr ok Bergþór *), pbeir.génge
allir fram röskliga ok mikil sveit med þeim, dango „þeir sva franx
fyrir Brand medan þeir -vono heilir ok gi sundrskilá, at. honum
vard vid eingo hætt, á móti - þeim kvam' þórdr ok fyladarmannæ
éveit: hans ok mikil sveit önnur, vard þá at nyo hit hardgsta el,
þá vard Gépnir lllhugasoa fráskila félögum sínum, sótta haún þá
priy eda fiórir, vardist hann vel ok drengiliga, vard hann módr
miök, þvíasshann:2hafdi.:þúnga bryneo ok fall hann fyrir þeim,

Aetto þeir upp wm Bana 4rynionni ok vágo hann sya - Heal hèt

“ madr; ær kallad var Jarnauge’, hann var vaskligr madr,.ok: teal

- 4) vantar í A. B. C. E, Gr. St, p. 4). Meartuwers, BE, Gn.

2) FWamenn, £, C, Seep.” -`° 6) Kiappi. B, E Gr.. Kappi. 4, C,

. $) Sælendr B. E, Gre Seldælíngr. A., Mb. -
C. St þ. wine 7) Karphelgasy gir, BE. Gr `.
$) vantar í 4, B, C. E, Gr, Se h, 4) vantar í A-C, Sh þe enn

=

41K, oe Haugsnessfondr, © — = 87
„` { . l É `
“Merit bleike:niðr á hadarnar andan stálhúfurní, þát ætlado Nord-
anmenn "Pál Kolbeinsson ok.:sóttu at honum þrír saman, hann
segir, at eivgi cinleyptngy edr leysingi skyldi. sidr hlífa þeim en -
„kann, sóttó“ þeir ham lengi adr en hann féll, hann hafdi þriátíu —
síra ok -lét-lif sitt. [vid gódan drengskap J; "Jón Skidasow lét sem
eimgan sei hann anna er Þórd ok sótti: hann í ákafa, sápdi
Þórdr sva síðan, er um:var talat; ef slíkir hefdo þrír verit Kirapp-
arnir?), at. hann hefði pa. aldrei síðan sál sed; sotto þá allir í
íkafá, er vid hóölinst med Brandi, sva stgir Halle í Brandssdrápo:
| >. Hardr frá ek heldr at yrdi a

hildarkeikr, þar er gildir- - . a
baugskérðaridar bördöst, © = pant L>
bito sverd í hIymꝰ) ritare -; gts 8,
. Yggə vard*) annar-tvepoi,: ee

+ | atgéngust þá) chatnar, fr}
_oddameidr £ óda | FE
. als“) guyhregei falle, SK ‘ re
C o Þéto ME fyrir spedtum © se
cout nr isk ey per var Húski o te
í +21 eungo vapn a vinga: rn © G , “oo is Lo , sts.
| sághlcóðit.bóndr góðir.“ - a

Vítt lá valr á grytto™), | ; He,
(+. on Var tafin, gefit’} rafði, — ni
W gonnar °) mar yfir gairom -i o it

soii, ida. + pally. Hauganesi. fallinn. Lo eruti NR
Ok er lanng rid hafdi sva- gengit, på tidlast sveitigiBrands ok urdo .
mest manndrápin, [Reni Kodransaséin, færdi 'stein mikinn at Jóni
Skidasyni ok kvam á bringona:ok géagu mn bfingspalirnar *°) ok
vard pat hans bani, vardist Jon þó mokkra stund sídan, er hann
. _ . . 2 * so .
T) wed mikilli hreysti, A. C. S£, þe alin Ge
3) Kicpperfír. 8, F. Ör, lappir. 4. 7) gyu, C. Ste. i” ' J p

C. $t. p. aa NN fio koe soe . A D i |
2) blia, A, B, Cc E Wp: s) bút. B, E, Gr.. , „4

4) vet, 4. B.C. Ei Grid, þe- 9) gumer, Cope 0 —

5) par, Gi St; ÁÐ - 10) bríngspelirnir, B, B,

-

88 Hangsnessfundr. o AÐ
hafdi nær eingi sir önnur, ok Jób hann far iif sit með niklani
drengskap ok hreysti ágætrar karlmennsko'), Brandr kvamst á
hest ok var tekinn midli Grunda ſ flóttanum. Kolbeinn Grön
tók hann ok færdi hann app á grundina þar sem nú stendr krose
inn. Kolbeinn fann pord ok segir at Brandr var hasdtekian.
Þórdr mælti; hví drepit þér hann ekki? Þórdr sat þá upp á
grundinsii, var þá mjök lokit bardaganum; Kolbeinn mælti: ek
vissa et nema þú vildir til gánga. Þá stód Þórdr app.: Þá male
Rafn. Odjssan:* gáng ei til; Þárdr, ef Brandr skal si grid. hafa.
þá fékk Þórdr Sigurd Glúmssón til at vega at honum, gékk Kol-
beinn Grön þá til þar sem Brandr var handtekipn ok margir menn
med honum., Sigurdr hed epgsi til Brasids, hann skaut yfir sik
búklara, Kolbeinn ‘sparadi. af honum búklarenum, þá heó Sigurdr
um þvert höfud Brandi ok klanf hanh at eyrum nidr, lét Brandr
_ þar líf sitt, varo vid líflát hans nær priatygi manna, {var par sctt
upp róda sem Brandy féll,.ok heitir þar Rédogrund sídan?). Eyúlfr
- Þorsteinsson fékk tekit Einar Lang frænda sian ok gaf honum
grið, [ok hafdi hann. dtengilipa barizt*), fleiri menn yaro þar
teknir, þeim er grid vóru 'géfii af ymsum frændum sínum ok vin-
um, en þeir flyðo allir er því kvamo vid t). Nær fjörutíu fello af
Þórdi, en feöldi vard sir, téllo Þar hirir besto bóndr or Eyafirdi,
[Klippr Kétilsson, Pérgils Hólasveinn, Gudmundr Gilsson, Magnús
Narfason, Vígfús porgilsson*’), Af Brandi. féHo sidtia manna, þar
féll Brandr Kolbeinsson, Jón Hafliðason, Kieppiarn Hallsson, Oláfr
Kami, Illhugi frá Svínavatni, sva segir Ihggaldr í flokki þeim er
hban brú um-Btand, iok kvedr á hve mart látiat hafir = wn
„0. HreggsalliS) tók hala í), a
d “hnè ferd í dyn sverda = l
.- © -sköalar fors?®) at!) skíra“

Skapfirdinga styrdam. ,

. $) vantar iA ę& ÁL þ

2) frá [ vantar í AC Be p. | l , (
2) wa ntar í Á. BOCE. Gr Së p. ;6) hrings-ullii, . sömu,
9) vantar í A, C, Se, b. l v 7) alla, sööme = . 7
‘*) par féllu margir af hveriumtveggium, 8) fua. sdémp. furs. B, E. form Ga
bætir E. vid, myo l 3) í, A. B, C. E, Gi. &. .

ak, >. E

ıı © , trautt má tal

'Hauginessfundr. oe bee 89

tiger ty hefir htfndrað laut )
“ healdur lands?) í styr manna,
put er hittum, er ~

> tírætt, or því fatta *).
- ` Skipto sköp sem eptir“) -
'skörúngr féll í dyn heörva
ædstr $) med ordstir bestan

úswífr frá 7) líf.
fir má fleina skúrar —

(frægri stórlagi °) bægea ?j

` seid '°) nó sínum dauda
' svipskordandi forda. =

| (Hl-grundar. bearg þú önde -
a æðstr. piddkonungr nærstr ''),

gódsamir ! 22) ibid

Brands “3

djung beida -

) vid frörnis landa,

hvíld fái ödlíngr !4) aldar 7
J allvis þaradísar,

AR pratt sá er

pínslom léttir Í.

Páls brodur fridi sálo '$).
Þórdr reið í á Flagomyri af fundinum, göra hann pi bert, "at allir

menn skyldo í í

riðlum kvama á hans fund, þeir er sættast vildo

vid hann, sótta menn þá til hans þeir er á fundinum höfdo verit

ok margir adrir, seldu

á allir honum seilfdemi ok svördu honum
trúnadar eida, tók hann nú undir sik öli hérödin ok fór við þat -

r heim, ok, sat nú um kyrrt nokkra stund; —

= hyfta. B, E. Gr, bnyis. A, č Se, p.

8) hti. 4, B. C, E. Gr, St, b-

3) kialds- lande, E C, E, Gr, ét, p.
hialtselands Á

4}. fedtta, 4, C, bs >.

3}: optar, dA. B, C, E, Gr. St, P.

6) æsir. C, E, St.

D Grma, A, C, Sé, Po fire, B. £, Gr,

, 8) fragaldur lagi. R. E. Gn frægr á |

stórlagi. Á C, Se, þ.
9) bægiast, C. Se, oo,
#2) seids, B, E. Gr, str, Á. C, St, p-
31) mæztr, B. E, Gr. i
+2) godsamr, sömu.
13) Brandr, sömu 14) sdlings, s sömu,
35) frá [ vamtar:4 A, @ St. p.

M

fo

A A . £ .
. J.. 4

go Gissur kömr til Skaga furdar ok sætt med þeim þórdi.. 7 þ.

43- Lík Brands var fate til Stadar ok par iardat fyrir
sunnar Kyrkiona við samghús: [fyrir stúlloðurum '}, ok var bann
miök harmdauds mönnum sínum, Svæ segir Ingealdr í Brands

flokki =

| Mildr réð skóm ew skyldi

_ skealdrerrs?y höldr *} aldri,
. Þþrym-kénnis tók. þannig

Kþúngr harur +} suno únga,

Vege *} mega“) varla hyggea

` vedurtams svanabediar, '-
, armbliks 7} nedtay ftrir
ae audmilds*)} skérange dauda, |
Tídkalí þegsí foroꝰ) um allt land,.ok þóttw mikil, sem var, en
er Gissur spurdf þessi tídindi, dró hann lid sænan ok fór norðr
uns land, hafdi hann nær högur hundruð manna, hann kvam í
Skagafeörd, ok þá beimbod med fimtinda manni at Jérurfnar Kálfs=
` dóttur +°} ok hét henni ok sonum þeirræ Brands sinni ásiá "*) ok
vinátta. Jórunn gaf Gissuri gódar geafir, Skagfirdfngar sotto -þá
á fund Gissurar ok ito honum sínum trúnadi, þá géngo neósnar-
metur tik þórdar, ok sammad? hann mönnum ok fékk enn mikit
- Hid, em menn hans vorw hrenmdir ok vard þeim er iafnlétt uug
vigit. sem um varit fyrir Funding, þá tókust medalferdir ok foro
þessir & milli, pdriy Fettr Arnþórsson, hann áttí skip á Eyrun

i

' ok var med Gissori, margir adrir fóro £ midlum þeirra, ok vard

sitfuny ákvamit med þvíg at Hékon kéngy skyldi um giöra med
þeim vid þá menn er bann vildi vid hafa, skyldu þeir Báðir fara
atar um sumarit. þórdr ok Gissor, svördo tólf menn þessa sætt ar
hveriutveggia lidino**), at þessi sætt skyldi haldin, en ei fundust
þeir seálfir, sídan fór Gissur heim sudr. |

t | . *

1} vantar í A, © Sí, p. . amk L. B. C. E Gr, St, pe
2 skialdeirs, 45m uw 5} audmildr, A. C. S.. |
F) hatadr. sömu, hötuda B, Æ, Gr, 2) flugu, A. B, C, St. p, spurdust, Æ Gre
`} þúngharmr, B, E Gr, +. tey at Stad, bæta við B, E Gr,
3} vege, 4 C, S£. D, vige, H, E, Gr. **)> liðveislu sinni maustik sömu, *
megn, Bp E, Gr, B- kinn ajne > =
s . x .
. `

ʻi

-

MK. Gissur ok Dérdr 114 sin mál fyrir Hákoni konfngi. gy

| Þórr 'beóst til mtanferðar, fékk hann ríkit ál peymde -
| Hílfðáni mági sinom, skyldi hann vera á Grund ok Steinvör ok
börn þeirra ok fylgdarmenn Pordat Kolbeinn Grön ok Almar por-
kélsson. Þórdr gipti Porrfdi Sturludóttur Eyulfi Þorsteinssyni, ok |

askyldo þau vera á Grund am vetrinn, en þeir fóru utan med þórdi
Nikolás 'Oddsson, „Þorsteinn Gunnarsson, Ingealdr Geirmundarsen,
ir fóru utan á Eyafirdi, æn.Gissor fór utan á Eyrum ok med -
nm Önundr -biskupsfrændi, Guðmundr Þórhildarson *), Þorleifr

- . Reimr, þeir kvamo hvarirtveggio til Noregs. um haustit ok funda

Hákon konúng { Beörpvin, ok féro 'bádir med honum sordr til
ándheims, þvíat kóngrinn sat þar um vetrinn, Hákon kó
edi stefno til mála þeirra Þórðar ok Gissors, ok á stefnunni

Þórðr *) lesa upp rollo lánga, er hann hafdi Játit rita um skipti -

„þeirra Haukdæla ok Sturlúnga, birtist þar á margr skadi er Pordr
di fengit { mannalatom. þá mælti kóngr: hvat flytr þú. hér á

mót, Gissor? hann svarar: ekki hefir ek skrásett sögur mínar,

en þó kann ck hér nokkro móti at svara, en þó kallak hér eine -

ardlipa frásagt vorum skiptom. þann orðróm fengo þeir bádir,
at menn sögdust ei?) hafa einarðligar flutt, en hver flutti sitt mál,
sva mart sem í hafdi ordit, mælti hvergi í móti ödrum nè úsannaða =
annars sögo, en þat þóttust menn Skilia, at kónginn viki meir áleidis. |
‘med Gissori, pat allt er honum þátti sva mega, ok höfdo menn:
þat fyrir satt, at þat mundi vera fyrir sakir mála Snorra Sturlu-
sonar, er lát hans „hafdi nokkut*) leitt af kónginum, þá budo þeir
málin öll á kéngsdém, en kóngr (dró heldr á frest“) ok vildi
eingan orskurd giöra þeirra á miðli um vetrinn, [en um varit fór
kónginn suðr til Bedrgyniar ok bådir þeir með honum Gissor ok
Þórðr ok menn þeirra“), var þá. enn talat wm málin er þeir kvame
suðr, en er Phrdr kætdi um hál Snorra Sturlosonar, svaradi kéngr
þar fyrir ok segir, at hann ætti þat at bæta, en bad Gissor svara
öðrum málum Þórðar, þótti mönnum pi sem kónsr mundi lide

8) Porvaltsson. B. E, Gr, ki
2) kóng, C. Sea.. - 3) let þá ei festa. B, E, Gr,

3) heyrt, bæta vid A, B, C. E, Gr,

¢

4) vantar í A, C, Ss, p.
Ma
. `,

`
t

E e eae ot ‘Stadar-Kolbeinn andast. = =., 3D.

sinna Gissorl alls þat er honum þótti áér sæma eptir honum at
mæla, vóru þeir nú badir med kóngi. Eingin vetri eptir Haupse
ness-fund kvam út. Henrekr biskup. ok pordr Kakali. ~
„#45. ENG skal hér taka til á Islandi '}. pat dumar eptir
- !Haugsness-fund ok fall Brands var fridr á Íslandi, Stadar- Kolbeinn
var þá til ráða á Hólum ok var heill lítt um suimarit eptir fand-
inn, rant hann hverki svefns né matar ok þótti mikit fráfall Brande
‘sunar síns, hann kvam ti Stadar at finna Jórunni nokkro fyrir
| Olilsmesso hina fyrri ok gitti at Stad, ok fékk ei’ tatat vid Jór-
unni né adra hugdarmenn“ sina, þaðan reid hann upp á Vidimyri
‘til Ingigérdar °} dóttar sinnar; lagdist Bann f rékkió,. er hann
kvam par, ok andadist OiNsmesso hina sidari, ok þótti þeim
mönnum er giðrst visso sem honaw mundi mannamissir helst

| prandat hafa, var han færdr til Staðar ok fardadr fyrir sannan
tyrkio hea Brandi syni sínum.’ Kolbeinn var þá nær siötagurti
manni er hann andadist, en Brandr var hilffertogr ér hann félf,
vetri yngri en Kolbeinn Ungi, tafnlengd Brands ok þeitra manna,
"er þá?) létust, er fórum nátiom fyrir Jónsmesso Hóla biskups,
þí var lidit frá fai hins helga Oláfs kóngs sex vetur hins tfunda #)
"tagar ok hundrad tólfrædt, en frá brennonni í Hftard4l, er mest
_tidiedi höftto þí önrar ordit Áér á landi ,'tveim t} vetrum fátt í
"tíu tagi vetra), þá er Brandr féll var Fnnocentins pift í Roma,
Fridrekr war keisari, Eyrfkr Eytikssom kóngr 7) f Svíþiód, fEyríkr
ek?) Abel í Danmörko, Hákon kóngr í Noregi, Jón} kéngr É
Englandi. ` ——
~ **)46,. fVetri eptir Haugsness-fund, kvam hingat í nordrlönd `
ok til Beðrgymar, Vilhiálmr kardíeali sendr af papa Innocentio til
„þess at vigga Hákon kóng undir, kéréng,, hann vígdi ok, postula

a .
=

~
a a
‘

HILG S. pgr þessi kapiy Í) prim, 4, B. C. E, Gr, St. þa
- ef 47di, t B. E. Gr, s£ 46th 6) ára, 4, E Gr. p. `

1) vautar f B, E Gr, 7) einvaldskóngr. Á. C. St Pe -`

2) Ingirídar. sOmu, | | ' _ §) vantar í sömu.
2) þann'ðag. A. B, C. E, Ga St ps 7) Jóhannem söm

4) níunda, sömu ` roe **) þessi kap, er sá 45 í B, E, Gr.

-
© ’ .
.

o E a 7 7
‘ » * e-,
— i . P
= va ja
+ ~
~

46-47%, ` Pórdr ályktast yfirherta Islagds.. ` 93
Ryrkio í Kéngegardt 4 Swi:lonsmessodag ry um sumarit *), „ *) Hákon
x lét þá Gissor ok þórd kæra?) mál sin sva.at kardinallinn

var vidt) ok lét tcá honum alla málavöxto þeirra, En er kardinall-
iam heyrdi ok skildi mannlát þau. er þérdr hafdi ferrgit í skiptum

Gissorar, þá veik hann þar inidk eptir, ok þótti jafnan sem |

ama fotr mundi hafa vidbrunnit, vildi hann þat eitt heyra í),
sk Pordr færi þá til Islands, en. Gissor væri þar eptir, kvad þat
ek vid at einn mádr veri skipadr“) yfir landit, ef fridr skyldi
yerd; „þá. var ok vísdr Henrekr biskup til Islands til Hólastaðar,
él dró hann midk fram lut [érdar vid kardínalinn -ok pva vid
kángitn, yar þá ok allkært med þeim biskupi ok Þórdi. . Um
seinark Olifsmesso var Hákon kónar vigdr undir kóróno, hafdi
hana þí veizlo. mikla útí Haustino,. þá var þat radit, at Þórdr

alðyldi. út, "ok var hann þá skipadr yfir allt land til forráda 7), on
. Gissor var þá eptir ok þótti honum þat allþúngt, var honum þá

. sysia nordr í Þrándheimi. . Péxgils frændi þórdar var þá

ir beð kóngi sva seim í nokkurri gislíngo fyrir þórd til trúnadar.

mé kóng. ` | a
#8) 47. Sumar þat sem Þórdr fór til Islands, var tveinr vetr-
wth eptir þat er Kolbeinn Ungi andadist ok Svarthöfdi Dagfússon

fie utan t Hvítá með. vöro þá er Kolbeinn lagdi til utanterdar .

fri, var Svarthöfdi þann vetur í Noregt sem Þórdr var á Grund,
en pat sumar er pordr fór utan, kvam Svarthöfdi út í Vestmanna-
gum. +) ++) pat sumar er Hákon kópgr var vigdr, foro þeir Henrekr
Toku 6) ok. Dórdr til Islands, kvam Þórdr í Vestmanmaeyar, tók

“hám þar vín mikit er hann átti, er Svarthöfdi hafdi út flutt ok
Wit. þar eptir Í eynnum, fór þórdr upp til Kèldna, fann hann þar

> $5 Heftasunnomessudap, R E. Gr. 7) þáskrifaðist datam Anno 1247, bæta `
©) frá { vantar t 4. C. Sz. þ. vid A. B.. C. E. Gr. St. p.
#) héden frá ril emda þessa kap. **) þessi kapit. er s4 48 í A B,
- ditula ér. Íramhald ok endir . C, E. Gr. w.p ` ~
47 kap. í Ay C, St, p. Be f) Hér vid bæta B. É. Gr, því
3) tak: um, sömu, - sem er visad bls, 96, *) og
4) heyrdi á, sömu, W taka þar med 48. kap,
* 3) silleggia B E, Gre `. | ff) Hér byriast 4). kap. í B, E, Gr,

6) sz, A. C, 2p *) Kárssong bæta vid Ð, E- Ot, .

-+

~

* nn

f
ê »

94 ` Uthema Þórðar ok Henreks biskups. 7D.

Hálfdán mig „sinn ok Steinvéra, vóru þau bratt or Eyafirdi, hafði
- peim lítt líkat til fyigdarmanna Þórðar. Þórdr reid sídan morðir
"til Eyafeardar til -Grundar ok dvaldist bar nokkra hríð adr hann ~
„ fór westr í sveitir, ok er hann kvam í Borgarfeörð, tók hann undir |
stk sveitir allar ok allt fè Snorra Sturlosonar ok sva héradit í
Borgarfirði, hann for í Garda til Þorleifs ok tók af honum tripe
adar eiða ok skipadi hann mest yfir héradit, sendi hann þá mena
á Bersastadi ok tók bú pat til sfn, ok hafdi Padan mölt mikil ok —
fatti upp i Reykiaholt, ok „ætladi þar at sitia um hávetrinn, en,
hann fór þá xestr til Saurbear ok war á Staðarhóli med Sturlo um
iólin Gndverd, siden fóro þeir Pordr ok Sturla bádir suðr í Reykia-
_ holt ok s&to par fram midk til fösto t), þá kvamo vestan Einar
orvaidsson „ok Rafn Oddsson ok áátudast allir Vesfirdingar til
hlydni vid þórd. Þann vetur kvangadiðt Nikolas -Oddsson í Reykia-
holti, kvam þá sunnan Sigvardr biskup, ok urdo þeir Þórdr ei
miok sáttir hit fyrsta sinn sín á midli, en gröiddo þó vel, gaf Þórdr
- til staðarins á Skálaholti Skógteörn á Alftanesi fyrir sálo födur síns
' ok módur, hon hafdi andazt um haustit áðr hann fór nordan.
Þórdr reid [um vetrinn fyrir fosto?), ok tók undir sik öll hérud
A Norðlendingafeórdángi, mælti þá eingi madr í móti Þórdi, ingar
baud hann bætr eptir Brand frænda sinn, enda beiddi eingi bóta,
vöru „Synir Brands þá úngir, annar átta vetra*), en annar nip,
Um varit geérdi pérdr bú annat í Géld{ngaholti í Skagafirdi ok
_ var þar löngum, yar þar fyrir Kolfana Þorsteinsdóttir, hon var
fridla Pérdar, ok átto þau dóttur er Halldóra hét. Pordr átti tvo
sonu vid Ingveldi Ulfsdóttur, Þórd,ok Alf*). Styrmir hét son hans
„ok Nereydar Styrmisdéttur, Jon Kátinn“) var ellztr, hann var
` fæddr upp í Vestfedrdym., fetta sumar reid pérdr til pings med
fedlmenni mikit, vóru þá ok hinir stærsto menn flestir á þíngi, -ok
veitto allir Þórdi „tillæti á þíngi, nema Sunnlendingar þeir er vord
menn Gissorar, ok enn sumir Averiar þeir .er ei hlyddo radum
| Halfdanar, þá vóru þeir brædur9) úngir í Austfedrdum synir Þórs

1) lángaföstu, C. St. . 4) Ulf. 4. B. C. F. Gr, St. -p. .
2) mót páskum. 4. B, C. E Gr. St. p. 5) Karina, 4, B, B. Kúrinn. C, Se, p

| | : Karni. Gr, .
2) prevetar, A, C, St, p 6) Gandr, 4, B, C, E Gr, Sh p,

t

toa r-
- |

anke Vikostia Þórdar ok Henreks biskups. 9
arine Jónssonar Þorvardr ok Oddr, ok höfðo þeir föðurleifð sina
ak viko þeir öllum málum: sínwm: tmdir pérd ok hans forsk: Sæ:

meir ssorr hafdi Silona ok fedurleHd sína, Gudmundr bródir
hems var þú ungr ok rèd Sæmund fyrir fein, hann ver vitur

Bed at Kálfafelli, hann mæltk til hinnar mesto vinátto: vid pérd,
ok. vildi at hann hefdi forseá fyrir honumy ok beiddist at giörast

Beimamadr þórdar, en pérdr rèd eitín öllu á þíngino, hann tók til

tanns Oláf, Hvítaskíld Þórdarson, hann yfdist heldr vid Sunn-
pay. ok: Kvadst sea. hverra! föðurbóta þeir vildo honum unna,
eu þeir vildo honum síðr þeðnæ em Sdroay manni á Íslandi, en
þeir gáfo“ er gaum at því, Bann hét peim því, at þeim mundi ei
gagnast at halda þeirri stærd: fram, en þé reid: þórdr nordr af

mady ok heldr ágearn ok þótti líkastr tib mikils höfdíngia,. hann

Þíngíno ok var Heima uni sumuarit, en nm haustit þá er skipapingr ©

var reyedr ok viať var at Gissor kvam eb ft, reid þórdr sidr om
Meðt med mikla sveit manna ok fór wm alla sveit Gissurar, mæltu
þr mean eb móti .at Þþeóna honum, ok var þat þeim þó

Poir At lèttáræ ew þcóna [opinberlige, sagdi þérdr hat') þeir
i faidir £ sinni beðnusto vid Gæsor.. pórdr fór ofan [allt á
‘ekes*y ok sva upp £ Borgarfeörd, [var þá kvaminn til hans Sæ-

mundr Ormsson’), fór þórdr or Borgarfirdi vestr £ Dali ok skipti , `

rinm med þeim frændum sínum: Sturlu þórdarsyni ok Jóni Sturlu-
pi ps geördi hann á Porbergsstödum, reið hanm nordr Lexir-
| í ok sat & Grund um vetrinn, Danm vetur gipti hann
Banani Sturludóttu: Sæmundi Ormssyni, foro þat wm: sumarit
ansir til bús. þess"er Semundr átti þar, giördist hann þá ofsamadr
‘ok pa líkligr tik höfðfngea. Petra sumar reid þórdr til

5, molt? þá eingi madr.f móti honum á pfngino, guido Sunn-
gar þat geald er Dórdr lagdi 4, ok gékk þat þó allt med hinni

. Meo naadúrgo. pette sumar nrdo þeir nokkut missáttir Sæmund
Ghasson ok Öpinundr Helgason, kærdo þeir þat fyrir Þórdi, ok
otti hann p&nidy þær greinir, ev Þeirra véru midlí, mælti þá

BY opinberlige: ál pérdar, priah-4, B °). 6:Slftanen A, B, C. E Gr, St, p.
€, E Gr, St. py f+ > Sy vantas söm . .

mesta nandúnp, hanit lagdi ok fépeald á alla bóndur ok þótti -.

r

96 =. Sturla Þórðarson tekr lögsögu. . 7p

eingi maðr í móti. því er Dérdr vildi at væri. Sumar þetta kvam
út bréf Hákonar kóngs til þórdar, ok var honum stefnt utan, þar.
voro á nokkrar sakargiftir ok átölur. vid pord, um þat hann hefdi
"mein stund álagit at kvama landino undir sik en kónginn, sem
. honum þótti einkamál til standa. Henrekr biskup fylgdi ok þesso,
at Þórdr héldi ei þat er hann hafdi kónginum heitit, ok fóru þá
í margar greinir med þeim Þórdi, sva at nær eingi lutr kvam saman
med þeim, svall þetta sundrþykki sva, at Henrekr biskup brá til
utanferdar þetta samar ok kvam á fund Hákonar kóngs, tók hann.

vid biskupi forkunnar vel, ok vissi at hann hafdi einardliga fylgt.

hans máli á Íslandi, en biskup flutti ei midk mál pérdar,- ok kvad
hann ei efna þat er hann hafdi heitit, kvad kónga vika aldrei
mundo vidgangast á Íslandi, medan Pordr rèdi sva miklo. Biskup
var med kónpi um vetrinn, ok hlyddi kóngr allmiök á hans sagnir,
er þá war fátt þeirra manna“ í Noregi er miök dræpio fam lut
þórdar, nema nokkrir légonautar') hans. *)Sva er sagt, at þá ef
Hiken kóngr Hákonarson. hafdi þriátíu vetur ráðit Noregi, kvam
Vi4healmr kardinali í Noreg, vígdi haan Hákon kéog undir
kóróno, þat var á fímta ári páfadpms Innocentii, þá var kiörinn
til lögmanns Sturla Ppordarsen, A þeim misserum andadist Arni
(reyda Magnússon Amundasonar, Brandr prestr Jónsson var vígde
til ábóta á því ári, er Hákon kóngr var vígdr undir kóróno, hann
rèd fyrir austr í pykkvabe ok var agetr hofdingi, klerkr gédr,
vitur ok vinsæll, ríkr ok, gódgearn, hann hafdi mannheill mikla;
Halldóra Arnórsdóttir var módir Brands, en módir Halldóro -yar
Gudrún dóttir Brands biskups Sæmundarsunar.

**) 48. Ormr Jónsson bed at Svínafelli, hann var ds.
madr þar um Sídona, hann átti Alfheidi Njálsdóttur ?) or S ógum,
gynir hans voru þeir Semundr, Ormr *)} ok Gudmundr, þeir varð
baedur Brandr, er sídan vard biskup at Hólum, ok Þórarinn faðir

2) leggstautar,. Á. B, Ç. E, (Gr, Se. p, **) þessi kap. er sá 46 5 4G Sk,
* pad sem eptir er þessa kapi- P.s en si 47 í B. E, Gn.
tula, er 45 kap. í Á. t. P. l

en Á 2. E, Gr. fylgir bók et 2) Mársdóuur, A. C, Se, þ-
#Yestmannacyum» bls, 93 4, a5 ?) yantar í B, $, Gr,

r

X

|

| A

~

-

ask _ Andlát Orms Svínfellinga. 97

ira þorvardar ok Odds‘), systur þeirra vóro“ þær Solveig ok
inunn, þau varo fimm syskin, ‘pa beó Digur-Helgi í Kyrkiobæ, .
heon átti Arnfiidi {dóttur Þorsteins bónda fra Hofi?), synir þeirra

vórð þeir Ögmundr, Þorsteinn ok Arnór, er sídan vard ábóti í
Videy, (Sokki ok Finnbeðrn?), Ögmundr Helgason átti Steinunni
Jónsdóttur, þessi varo börn þeirra : Jón Karl, Sigmundr ok Sokki,
Gudrún, þóra ok 4) Arnbeörg nunna). Skèggi Niálsson“) bed í
Skógum, hann átti Solvcigo 7) Jónsdóttur, þessi vóro. þeirra börn:

Klængr, þorstéinn, Eyúlfr, Jón restr, Arnbetrg, er átti Gud. .

r *) Þorsteinsson er beó í Skardino eystra á Rangarvdllum, Helgi
Loptsson bed þá í Skál, hann átti Asbeörgo ?) Þorláksdóttur systur
Arns biskups. pan Helgi átto (mörg börn, Lopt ok Bearna prest,
Magnús ok Arna, er sidan vard biskup +°). - Helgi í Skál átti þann
bróður er Svartr hét, hann. var gódr bóndi, hann átti Astridi Gud-
mugðardóttur, þau átto son er'Þorkéll hét. Snorri Sveimr bed í |
Holti í Medallandi, hann var fémadr mikill ok þó líttlsbáttar '*),
liann var vinr Ösníandar '?%). Madr hét Egill Skirhnakkr, hann
bed í Mörtúngo í*), Ragnheidr hét kona hans, en Einar hét sun
Þeirra, med þessum öllum var gód vinátta. Pat var eitt sumar,
er Ormr Jónsson var á þíngi, at verk laust í hönd honum, (þá
Akvem tit hans Helgi læknir “#) er þá beó á Mássstöðum *5), hann
kvád ei mundo tek atgtörðir; ok at því vard. - Þat segia sumir
menn, at Osmundr Helgason tæki Ormi blód har á pingino fá. gids+
dinni '4), ok sídan felldi sóttina at þonum, [reid Ormr af þíng-

t) ok Orm Svinfellingr, bæta vid B, 1°) pri börn, Lopt ok Biarna prest ok. `
E. Gr, ` | 7 Gudniu er átti Þórdr á Mödruvöllk.
sj vantar í Á. C, Se. p. am, A, €, St. þ. |
"By vantar í sömu. 11) lítill bóndi, B, E. Gr. |
4) Helga, bæta vid A. B, C, E, Gr, **) ekki átti hann barna, bæta sömu

óx. p. a = —.

`

vid. ,

3) vantar í 4. C St. p, ` _ 23) Mostúnga. „4. C, Ss. þ, o
'®) ‘Helgi Mátssön, sömu. — 24) hann lét senda í búd eptir Helga |
7) Helgu, sömu l = ' lækni, B. E Gr, S,

8). Gudni, sömu, ` > 35) í Vatnsdal, bæta sömu vid, ,
°) Arnbidrgu. B, Æ, Gr, of 36) vantar í 4, B, C, E, Gr, St, pe

\

- N.
` `

eg Andlát Orms Svínfellings. 9:
ino f Skálaholt vid mikinn fusge, ok lagdist þar í rekkio ok lá
lengi sumars í þessum vanmætti, kvam þa Alfheidr húsfreya hans
austan ok margir frændr hans ok vinir at fiona hann, þvíat hann
var vinsælastr af öllum úvígdum hötdíngemn á Island? í hana tína,
þvíat hann leiddi mest hea sèr allan þeirra hernad ok úvild '): þá
er þeir vöfdust Í, en héllt lut sínum úskérduin fyrir öllum þeim ?).'
Ormr bóndi andadist prim náttum fyrir Mariomesse:*} sidari í Skála»
holti, var hann tardadr fyrir austan kyrkio. [pa tór Alfheidr húse
| freya hans med barsi, ok fæddi hon á þeim misserum svein ok „var
- kalladr eptir fodur sínum Ormi“). [Pat haust var veginn Snorri

hinn Fródi í Reykiahelti“), Sæmundr tók godord eptir fóður sinn
ek stadfesto, en Ögmundr Helgason baud Gudinundi heim til fósturs
til Steinunnar födursystur sinnar. Sæmundr tok þar fé Gudmundar
# Kyrkiobæ, en Ogmundr vardveitti fé Gudmundar, þá var Gud-

mundr sid tetra er fadir hans. andadist, pat. fannst brátt á, ep

Ormr var frákaladr, at Ögmundr- héllt. sér vel fram um. hérads-
stiórnina:ok gidrdust margar greinir í med bein Sæmundi. Þat var
eitt sumar, at Semundy lét eidfæra“)} úmaga á lendscta Ögmundar
er ilöskuldr hét. - Ogmundr reid. þegar at ‘sei yfir efni hans, ok
vildi hann kalla pat, at Höskuldr atti ekki at annast úmagenn.
fyrir feár sakir, sidan fékk Ogmundr mann til at færa aptr úmag=
ann.“ Sæmundr vard reidr vid þetta ok kvad Ögmund rángt giört
hafa, ok er nú kyrri um vetrinn. —.

*)49. )) Uni varit fó Sæmúndr stefnofðr í Kyrkiobæ, stefndi
„Bann Ögmundi um þat, er hann þóttist ei ná rétti af honum,
heyrir Ögmundr á stefnona ok sva Gudmundr bródir Sæmundar,
síðan rfdr Sæmundr efan í Holt í Medalland ok tekr þar upp bú
Snorra Syeims*), [sva at þar. var fátt fómætt eptir’), þádan rídr

¥) völd. B. E. Gr. o #) þessi kap, er sí soti í B, Gn
=) frá { vantar í Á. C, St, þr 7.) A. B. G. Gr. St. þ. bæta vid:
2) Oláfsmesso, B, E, Gr, ` Né er þar til máls at taka, er ddr. var
+) vantar Í sömu, oo fráhorhit, at 6. s. fr, os
3) vantar í sömu“ ~ 8) Svéinssonars A. C, St, Be

6) færa, A.B, C, E. Gr, Stee — 5) vantar í sömu

3 *

ekki at, cn by

ö— ——— —— ———— — ———— — a a
|

s “oy

4s 8 mundr stefnir Ögmundi. > — ` 99

hann í Mörtúngo *) ok skiptir fè med þeim Egli ok Ragnheiði, .
ek rak. padan í brott fè allt, en segir Eph Skæhnakk, et hann

_ skal heimila vist eiga at Svínafelli, þeim stundum er hann vill `

verit bafa, Egill tekr því hverki vel né ša, sídan ridr Egill &
ktebæ ok se irOgarundi til hvar kvamit var, Ögmundr giðrir þar

Ár Egl mod sér at vera, Egill þakkar honom bodit .

ok lézt þar lengstum vera mundu, en ci med Sæmundi, ok er þeir
ræða þetta, ríðr þar heim Snorri Sveimr?) ok ber upp vandræði

aín. Ögmundi bad hann vel verda yid, ok kvad ei mat skorta
mundo |

Kyrkiobe, ok skal oss iafndriúgt verda, segir hann,

Ögmundr sendir menn í Þykkvabæ til Brands ábóta at segia ‘hon- |

‘um |hverio þeir foro fram *), ábóti hét at loggia til samnings med
Þeim, en bad, Ö mund ei halda vini sína til rángra luta med ofr- `

uppá, því þess er van, at Semundr vih ci slíkt hafa hverki af ydr
nå ödram mönnuð, #). fAbóta Hkar ok illa fetrupptektin, þó:t sahir
wero ti, ok kvadát uppa at til meira mundi draga með þeim ex

þá var framkvamit, þvíat Sæmundr var ofsamadr mikill ok úeir-

mo, ok giördi at því eingan mannamun, en Ogmundr var útilláts-
samr ok átti mikit undir sör 5), Um’ sumarit feölmennti Semundr
miðk til pings, Brandr ábóti reid til pings ok Gudimundr Tbródir
Særirundar#) med honum, á pingine vif Sæmundr sækia Ozmund
fil sekta, ábóti bad þá midrleggea, ok sva bad hann Gudmund
Vægea @omundi fóstra sínum. Ábóti reid héim af þínpino, ok

Þótti -hann þá sem iafnan sér hinn besta lut afdeilá þar er hann

_ ‘yar. vidstaddr. Sæmundr giördi fyrir ord ábóta ok hafdi eingi mál
frammi vid Ögmund at sinni, [reid Smmundr sídan norðr Í Géld-

ánpaholt til þórdar “Sighvatssonar 7) ok bad Ingunsar Sturludóttur
hnódurdóttur hans, ok var hon honum. gipt. - Þóidr bad Sæmund '
ei leggea lut sinn fyrir Ögmundi, kvad hann hverki skorta feäl-

_ menni né mægdir. Sidan ridr Sæmundr heim til Svínafells. med

kono sína, ok þegar hann kvam heim“), byr hann þar veizlo ok

2) Mostings, 4. C, Si þe 5) fr vantar A. C-St p.
2) Sveinsson, sömu, ` 9 bróðurson hans B, E. Gr
- 3) tiltektir Sæmundar, B, E, Gh, - 7) med_Pérdi Sighvates, sömu,

A) vantar Í sömu, ; 9) frá [y Sæmundr var giptr beédar-
oo oe | | Na

`~

=
“
@
~~

l 100 - “ Sæmnndr gjörir heimsókn Ögmundi. ‘7p.

| p ,
bydr þángát Gudmundi bróður sfnum or Kyrkioba.: [Guðmundr kram
til veizlonfar *) ok med honum Egill Skirhnakkr. Þeim brædrum
vard feölrædt?) um veizlona ok visso menn uglégat hvat þeir
töludo. Gudmundr reid heim af veizlonni í Kyrkiobe, Sæmundr
gaf honum hest pódan, fer hann nú í Kyrkiobe þat er eptir var
sumars °). Um haustit béidir Gudmundr Ögmund brottfarar ok
vill hafa fé sitt med sér. Ogmundr tók því seinliga ok vill þó ei
- banna homm brottferdina. (Steinun husfreya bad Ögmund vek

leysa Gudmund af. hendi *). Ogmundr greiddi Gudmundi ivn-

stædur þoss feár, er hann tók vid, [sem var til hundrads hund-

yada“) ok fè allt, fór Gudmundr med þetta efni til Sæmundar,

a

7

[sitia þeir nú um kyrrt fram um idl°),

„#50, Eptir iólin dregr Semundr lid saman ok fara med

- áttatíu manna í Kyrkiobæ, ok um myrgininn er þeir ætludo at
fara, bað Alfhcidr 7) módir Gudmundar at hann færi ei þessa ferd -
med Sæmundi, (fyrir þá sæmd. ok velgiörnínga, er Ogmundr hafdi

-honum veitta *). (Gudinundr bad hana ei þess bidia at hann fært

ei med bródur sínum, man ek ei P meira virda cr halda rèttind-

um fyrir honum ?). Althcidr bad hann ginga til litlostofo med

sér ok geöra klædaskipti, ok er hann klæddist,: gèngr hon, í brott

‘or stofonni ok rekr fyrir lás, ok er hann. vard þessa vís, -brytr
hann frá hurdina med steini ok kvamst at, þá vóro þeir Sæmundr

_., búnir, þeir rido í Kyrkiobe, þat var náttina eptir Pálsmegso.
_' ° IMhugi Gudmundarson var þar briti, Bergleót hét kona. hans, pau

: cee at Svín telli 0.s. fr, Á, *) þessi kap. er sá sitif B: Gr,
*) Gudmundr segir at hannman koma, 7) húsfreya, bæta vid B; £. Gr, .
en Steinun húsfreya föðursystir hans py AC Se
bad hann ei fara; Guðmundr reid þó ) vantar í Me SR Þ- |
cul veizlunnar o, $. fr. B, E, Gr, 9) frá f{: en hann svaraði benni heldr -
sy allttdrædt, emu, 0 ‘sty pgliga » kvaðst svá í aldur kom=
3) frá [ vantar í A, C, St, b, e inu at hana mundi sidlfr ráda ferd-

dóttur Þórðar, sem fyrr var ritat, ok 6) vantar í B, É Gr. =

‘ _ um sínum. Hún kvad hann þó ei
) vantar Í sömu. mundu fara eva búiun ok bad hana
5) vantar ísömu,. ' "a. fr, B, E Grs

r “ . “

sok. Sæmundr- giörir heimsókn Ögmundi. “IOL

vóro at sodníngo t eldahúsi um náttina ok Þorvaldr Penni‘),
= rakki lá í eldahúsino, hann“ spratt upp ok gó. Illhugi?) fór. út
ok géngr upp á húsin, hann sér át hundrinn horfir. nordr af hús- .
unum, heyrir hann þá manna mál ok kénnir glöggt mál þeirra
bræðra Sæmundar ók Gudmundar. [Illhugi géngr til skála ok segir
bónda *) at menn féro at bærum, ok nià vera at ei ség med gód-
„um huga til þeirra sem fyrir eros- Ögmundr mælti: hverir. mano
þar vera? Steinunn húsfreya svarar: (þat þykiumst. ek giörla
. Vita, at Semundr man vera fyrir flokki þessum 4), [ok giðrit fyrir
- guds sakir ok nándsyn ydra, at þér aukit ei vandrædi vid frændr
"mína f}. ‘)Dpeis klæddust skiótt'), Ögmundr bóndi, tekr mör
spedt ®) ok ber út til kyrkio ok allir heihamenn hans géngu med
-yapnum til kyrkio9), var par fimtíu vigra karla er Ögmundi þótti
vapnfært.. Ogmundr ck Pétur Grímsson géngo Í stöpuldur, en í
-- adrar gékk Jón,Karl ok Snorri Sveimr, þeir léto horfa út spedts-
_ oddana, en í þesso leypa þeir Sæmundr heim á hladit, ok kalla
at þeir skyldu lanpa fyrir durin ok sva fyrir þær er norðr horfdo
á husunnm, gingit nú inn skörugliga, segir Sæmundr, ok látit þá
"einga vidtöko fá. pa mælti Ogmundr: ef þér vilit nokkra menn -
finna, þá gingit út til kyrkionnar, þvíat húsin ero aud af mönn-
um. þá svarar eingi ok laupa allir senn ofan til kyrkionnar ok
| ring um hana ok brugdo sverðum. Oguiundr heilsar. þeim
bíðum brædrum, þeir tóko því seinliga ok spurdo, hví, þeir vero
á kyrkionni? Ögmundr kvad vart hafa vordit vid ferd þeirra ok
þétti þeir ei láta fridliga, en ef þeir vilit med ödro efni fara,

-

8) Feni, BÆ. Gr, >= | 65) Ogmundr stendr upp þegar ok teke -
2) bad Þorvald forvitnast at hverio hann bryniur nokkrar tin, er héngu fyrir
~ gó, hann, bæta sömu vid, rúmi þeirra, ok kastar eptir setunum
By frá [: Þorvaldr giörfr ekki vart vid | a noe upp standa, bæta vid,

"sik ok pékk heim skiótt ok innar í AR a
skála at rúmi bónda ok segir, bæta 7) þvíat liós brann hveria nótt, bæta -
sömu vid, 7, sönn vid, . .

$) frá f: ekki-þarf ek lengi at gèta til, $) er bundin vóru í kèrfi, bæta sömu

þeir munu vera Írændr mínir. Sæ= í vid, —
l mundr ok Guðmundr, B, £, Gre - sy ‘ok er bóndi kèmr í kyrkiuna, telr
3): vantar í sömu, o hann liðit, bæta sömu vid, | .
~ + i

»

æ

to-
. *

102 — Sæmundr giörir heimsókn Ofßkßmundi. y Ð-

. þá skal ydr hér heimil gisting. Sæmundr svarar: ei maha Vör

»

⸗
kias

hér mat eta at sinni, en þess bidr ek at þú gángir brott af kyrki-
onni, Ögmundr kvadst ei mundi útgánga fyrr en lysti, kvadst þá
mundi. piðra sem honum líkadi. Þámælti Gudmundr: hvat manto

þá meira kost undir þér eiga, pétt-lysi af degi?. Ögmundr svarar2 |

þat ætlaðik aldrei, fóstri minn, at þú mundir slíkum ordum mela,
sem nú heyrik. Ei man nú verda farit at þvá, hveria-virdingo þú
leger á, segir Gudmundr,’{pviat þú villt vera fullkvaminn úvin
okkar brædra, ok launar illa Þann velgiérning er fadir okkar veitti
ér“), Feðrgardr.?) (Feargadr) Austmadr mælti, sá var med. þeim
brædrum: ganngum at ok látom oi kyrkiona standa fyrir þeim.

Sæmundr kvadst þat ei giðra mundi, ok bad eingan mann dirfa

sik at því, at giöra grand heilagri kyrkio. Médulfr diakn (er
kalladr var Gani *), hann fékk -brotizt út undir kyrkio-sillona ok

hafdi hamar einn í hehdi. Teitr fylgdarmadr Þeirra; {er kalladr |

var Hafur-Teitr+), fékk tekit diákninn ok spurdi hvat hann vildi

- er hann leóp svaf þat skaltú brátt vita, segir diakninn, hvat

ek vil, hefr upp hamarinn ok lystr á hálsinn f) sva at Teitr lét

- þegar laust, {diakninn kastadi sér út á ána) ok lagdist yfr, þvíat
æ er í Túnae `

on var þyð midli :höfudísa, bann fer. á, þann
heitir, ok segir Halldóri bónda heimséknina, ok bad alla mena

- skunda til móts vid Ögmund, ok senda skeótt á bæi eptir mönn-

um, diákninn fór aptr kina sömo leid, ok er hann kémr á bæinn,

for hann í badstafo, þvíat honum var -kallt ordit. “Feitr segir Sæ=.
„mundi, at madr hefdi brott kvamiat, ok brátt mundo. ménn kvama.

Sæmundr bad þá skeótt brott verda, ok vil ek rida í Skál til Hel

Loptssonar. þeir gidrdo sva, ok er miök var lióst, kvamu4 Kyrkio-

3) Vem and, Bt sva sè, sepir-Ogmundr, en ei med- vélum ok pættum, som .. |

en mæla mano þat sumir menn, at — ff er nú sanaprófadr at, B, E, Gr, `
ek væri annara orda ei Gmakligri frá . 8) Fiargadr, Á. C. Se. b.

~ þér. Sva skyldi ok vera, segir Gud- 3) Ganotmads, B. Æ, -Gamenmadr, Gr, .

- mundr, ef þú hefdir ekki fyrri valdit frá { vantar í Á. C. St, p
upphöfum ok futlkonnum fiandskap 4) vantar í Á C, St. py |
‘ við okkur bredur, par sem fadir 5) handlegginn. B. E. Gr.

okkar veitti þér þat upphald, atta ©) Módúlfr hleypr þegar at.anni framm,

-mant aldrei fá svá góðu Ísunat, þótt ` ‘Kyrkbalagaa, A. B, E. Gr, Ss. p,
. þú leitadir vid, þat sem þú skyldir | Kyrkiubæará. Á, C. St, Pe

-

t r

. #

L
=

I

305r K, | | 'Sæmundr giörir heimsókn Ögmundi.'. 103

bæ áttatíu manna til mote vid Ögmund, þar var Svartr bródir Helga
„er. Skál ok. oggear midk eptirreidar ok þess fysto fleiri, Steinunn —
hasfreya latti eptirreidar, [kvadet hon bedi tilspara bénda sinn ok
brétursone '), tysto þess fleiri ok kvádu íllt mundo hliótast af her-
Jaupi pesso. Eptir þat rida þeir Oemundr í brotto ok. eirir undan
þá enn fyrst, hann rídr nordr um land med siðunda mann a fund |
pérdar Sighvatssonar, hanm sat þá í Géldíngaholti. Ögmundr segir —
? vandræði sín, þórdr kvad Ögmundi seálfrátt, í hverr stad at
Brees lus sinn fyrir“ Sæmundi, þvíit þú hefir meira fcárkost ok
ert vinsæll. af béndum, þótt þú hafir ei godord, heyrik at bóndr
-vilia þér betr. en Sæmundi, ok þótt Sæmundr sé mægirðvid mik,
þá mælik þat ei eptir honum at hann ofsæki?) né einn mann,
ek veg med mér slíka stund er þér líkar. Ok er þeir bræður =
Ormesynir- spyria brottferd Og @undar, pa {sendir Semundr menn °)
Í Kyrkiobæ ok bad bóndr kvama til mots vid sik, þeir tundo Sæ-

- mund.í Skál. Éæmundr tók þat upp, at þeir bondr hefdo synt
"sik f mótgángi vid sik, þar sem þeir vóro hans þíngmenn, baud

hann þeim tvo kosti hvert þeir vilde heldr, at vinna honum trú-
` Sadereida ede láta fé sitt edr limo, en þeim syndist heldr at sveria
þeim brædrum trúnadareida#), skildo þeir.at því ok rido heim

aptit þetta, ok.er nú kyrrt ok tídindalaust um vetrinn,
Ps !

. *)ss. Nú er at segia frá Ögmundi, at hann er í Géldinga-
i nm vetrinn med pérdi Sighvatssyni, en um varit eptir far- >
daga ridr bann sndr um Kéðl ok vill ei rfda í Kyrkiobæ, giörir
- Ggmundr vart vid, at bann var kvaminn f héradit. Bondr sendo .
ord Ogmundi, at þeir þóttust vera nokkut sva hremmdir, en.

Reido þó Ögmundi iafnfreálsar sínar eignir sem. sialfs síns, hvers
sem hann þyrfti vid. Fór Ögmundr þá brott af Sído, ok visso
norn úgiörla um ferdir hans, hvert hann mundi snúit hafa í).
"Þá slást í þessi mál med Ögmundi þórarinssynir þórvardr ok Oddr. _

7) sonu sira. B, E Gr, frá É vantar )-at skiliast ei vid þvírra mál, bæta -

í A, C, St. p. _ við B, £, Gr.
>. p . ¥) Þessi kap. er sá g2ar í B, Gr. .
5 sæki. B, E Gre | 5) hèr bæta B. E. Gr. inní því

l 3) saka. þeir Sem, Gr, . sem til er visad á bls 1044.

-, ©

me þeim, reisa þeir flokkinn , ro
sudr í Rángárhverfi ok bidr menn. fil atfara vid Sæmund. Oddr

%

a * > - {
t ’
` ` Nu

Ww

J | ' o _ f . ` g ‘
104... > Gzgmundr giörr sekr- `` > 7D.

Teitr Hallsson "var med“ þeim bræðrum Sæmundi ok, Gudmundi
ok undo þeir ei, er Ormr Svínfellíngr hafði géfit þórarni godord

fev er Gróa Teitsdóttir módir hans hafdi att ok Ragntridr systir
hennar ?), ok aldrei höfdu þær leyfi tilgéfit at lógat væri godord-
‘unum. Nú fékk Sæmundr cigi godordanna af þeim, er lögliga

átto ok at erfðum höfdo tekit. Pessi mál varo kærd á alþíngi

ok lögdo hverirtveggio undir Pord Kakala, Þórdr giörði þat, at `

ÞórarinSsynir skyldo keósa hvert er þeir vildo gealda fimtiu hund-
rud?y Sæmundi ok eignast þá godordin, ok skyldo handsalamenn |
framkvama, ádr þeir rido or Fliótshlíd. Þeir kcöro at eiga heldr
godordin, en eingir kvamo fram handsalamenn, kallar Sæmundr nú
til godordanna, en þó er fyrst kyrrt, þó vex sundrþykki at nyu

Ý | * vardr ok-Oddr, fer Þorvardr

fór nordan vid áttatíu manna, ok þar sem þeir kvama,_hrekia

ir menn. Semundr,gidrir menn nordr móti þeim, þá laupa þeir
á einn klett allir, nema Oddr ok þeir þrír rido frá þeim, en binir
er á klettinum yaro géngo til sættar ok sóro Sæmundi trúnadar-
eila, handsöludo þeir honum, ‘at hann skyldi siöra af þeirra fè `

Ava mikit sem'hann. vildi ok þá er-hann vildi, ok þar med at þeir

brædur skyldo- eiga. allt fé þeirra, ef þeir lypo í ttokk/móti Sæ-
mundi, ok fara útlaga af eignum, en pat giordu þeir þó sama
sumars. [þat sumar var mikil þíngreid, var Þórðr Sighvatsson
feölmennr ok sva Sæmundr Ormsson. Pordr rèd þá öllum Sunn-
lendíngafeðrdúngi ok Nordlendínpafeórdúngi eptir fall Brands Kol-
beinssonar, en Gjssor var þá utan. Semundr hefr fram mal þat
er hann hvarf fra hit fyrra sumarit, þá er Brandr ábóti var 4 þíng=
ino, er þat nú audveldt, þvíat eingi var til svaranna fyrir Og~
mund, lykr nú sva, at Ogmundr verdr sekr, rídr Þórdr heim ©

' sordr ok eptir þat fór hann utan“). Um sumarit fyrr f) hafdi

Þórdr ridit sudr til Hvols ok kvam þar um nátt med ufridi, gékk

1) Hilfsson, A, B. C. E Gr, St, p. hardliga vid þetta mál, Bæta vid
2) haus“ sömu, — o B. E., Gr. frá [ setia B. E, Gr,
, ` 2) hundrad hundrada, sömu, | m inní ad framan bls,- 103. Í). .

4) ok er þat hál manna, at hann gkildi 5) áðr þórðr fór utan, B, È, Gr,

i

.
-
a
`
<

52K, - Þórdr rádstafar ríkjum ok fer uan -105 .

Philippus út ok þeir menn er inni. fyrir varo, þá vildi Rani Kod-
ransson liósta Philippum med.keyri, en Þórdís Flosadóttir ') kona
Philippusar var hia ok bra hon hendinni vid med skikkionni ok
bar Hi honum höggit, en sá vard skilnadr þeirra at sinni, at Phil-
ippus festi Þórdi utanferd sina á því sumri. Padan reið Þórdr
tl Kéldna, þá sendi hann Aron í Odda, ok skyldi hmn Kvama
Haraldi.til móts vid pord, ok er Aron finnr Harald, segir. hann, -
át þeir skulo flytea hans mál, ef hann vill fara med þeim, ok
hans kostr skyldi sá vera bestr, „ok segir honum annat uradligra,
Nú med því Haraldi þótti ei örvænt, at Aron. fengi þat flutt, at
hänn færi ei utan, en tradi honunt vel, þá fór hann til móts vid
pórd, var þá eingi annar kostr.af Þórdi, en Haraldr festi utan-
ferd sina, ọk`pat fór fram, ók vard Aron. honum at:einpo lidi,
var þat mál manna, at hasn giördi pat-ci at makligleikum. Detta
haust kvangodust Porarinssynir, „fékk Doryardr- Solvelgar -dóttur
Hálfdímar Semundarsonar .ok Steinvarar Sighvatedóttur, en Oddr
fékk Randalínar Philippusdéttur ok vóru bedi sonn, bradlangin at
Hvoli. - Um haustit eptir þat Sæmundarsynir -véru utan farnir, -
„var Sigvardr biskup at brúdlaupino ok fór utan: sidan ok Dórdr `
Sighvatsson, A því ari var,veginn Gudmundr Heabsasup, - „
#) 53. Madr hét Rani Kodransson, hann var mikil ok ,
skrámleitr, lángnefeaðr nokkut ok hafit upp framanverdt nefit.
Þórdr Sighvatsson hafdi vinabod *) á Grund ok baud mörgum >
manni, þar kvam Rani Kodransson, Eyulfr Þorsteinsson, Rafn
Oddsson; Sæmundr Ormsson, Sturla af 'Stadarhóli, Porleifr or _
Görðum. Á þeim fundi skipti pérdr ríki med þeim, skyldi Eyulfr.
Rafa ríki í. Skapafirdi ok búa 1:Géldingaholti, Rani skyldi. taka
vid búi á Grand ok vera fyrir Eyafirdi, porleifr skyldi vera fyrir .
Borsárfirdi, en Sæmundr fara austr til ríkia sinna, hver þeirra
skyldi veita öðrum, ef nokkut þyrfti vid, þeir skyldo fyrir eing-

um laug láta, ríki, nema bréf Þórdar kvæmi til edr hann scálfr,

paf Þördr þeim öllum gódar geafir at skilnadi, fór hann þá ntan,

ok þótti mönnum Hann lítt hafa 'skilizt við málin ‘þeirra Ormssona
aot Yay ⸗ | i ,

”} vantar í 4. B. E. £, Gr St. pe l $): tinaveisla, 4, B. C, E Gr, Sr, b.’ '
*) þessi kap, er sá s3di í B. Gr o

106 Druknan Semundssona Haralds ok Filippusar. 7 P.

ok Ögmundar. Rafn Oddsson beð at Saudafelli í Dölum, hann —
átti annat bú á Eyri í Arnarfirdi. Rafn fór iafnan til Borgarfeardar °
ok vingadist per vid bóndr. Nikolas Oddsson atti Gydo Sölmund-
arðóttur, hann var lengi med Þórdi Sighvatssyni ok fékk af hon-
um mikinn sóma, hann var hirdmadr Hákonar kóngs ok í gódrt
virlfngo med honum. Þau Gyda átto tvo sonu, hét annar Val-
gardr, en annar Sölmundr "J, en Helga dóttir, hon var pipt þor-
Jaki Narfasyni, þeirra son var Kénil. Nikolás átti bú í Kalmans-
tingo ok var löngum med Rafni, ok var med þeim mikil vinátta.
Allir hinir stærsto bóndr í héradino vóru trúnaðarmenn Rafns?), '
Egill Sölmundarson, þorkéli prestr í Sídomúla ok Fomr af Sams-
stödum.

*} 93. er Semundarsynir kvamo i fand Hikonar kéngs,
tók — vid þeim, gafo þeir þá upp podordin í vald Hákonar
kóngs ok varo honum tvo vetur, sidan géfr kéngr þeim ord-
lof tit Islands, ok fær þeim aptr ríki sitt ok kvadst sk auka
"sæmd þeirra, féro þeir í skip med Kolbcini Svarta ok Sköpgia

laugard |
ix Michaelismesso sigido fer austan fyrir Myrdalseyri*) ok. sva
ind fyrir ok stód Haraldr á bélkabréan — land, hvesti
“pa sva vedrit sem áleid náttina, ok þat vedur pjördi mánadaginn
of skipit legen: undir im, ledpo menn þá í bat ok tyndust þeir
allir, en hórir menn lupo í lok skipsins, ok 26 ir sva
sidan, at þeir kéndo at Philippus kvamst Þridi f) á keölð, en þei
varo þrettán degr á skipfiakino ok höfdo harda utivist, þeir hofdo
eingen dgkk né vist, noma einn smidriaup ok ito þar vid svard-
reiðann, sidan fundo fiskimenn þí or Vestmannaeynm ok fútto þá
“med sér til eyenna, (þer var Ari Ingimundarson, Sighvatr Kostr,
undr var

Mor-Eari, hinn férdi‘), varo þeir midk þrekadir
eem Yan var.

1} Siqueedr. S ` fj drottínadagisn. A. B. C É Gr. Se þ.

s) om mt, bæta við ALA C E *) Dydy 4. C. ER)
Gr. Se þ- _ 5) þeisvan <. B. E Gr. p.

P) þessi hep er sé godi ER Ga 5) frá{ veatart 4A CE Gr, &. p.

e.

U

` p
, b

54K, ' þorvarðr ok Oddr sektast. i 107 J

954. Nærsta vetur eptir þat er Þórðr Kakali fór utan, teið
Sæmundr Ormsson í móti þeim Oddi ok hafdi seálfdæmi af mönn-
vm hans, ok pat sama sumar er Sæmundr var á þingi, tók por-
vadr Þórarinsson Guðmund Ormsson ok nokkra menn med hon-
: ‘wal ok flutti þá naudiga til Auatfearda, ok varo þar haldnir til,
| Qlafamesso, Þorvardr vard sekr um hernad á alþíngi ok Oddr'),
' Lope Hálfdánarson) ok nús Jónsson, eptir þat sættust þeir
pm sumarít í Skagafirdi, ok harndsöludo hvarirtveggio fyrir sína
_ megn öll þau mál er gidrzt höfdo sveitanna á medal, vard pat at
sætt, at peir.skyldo lutast um hver giöra skyldi vid cid Sæmundar -
ok Þorvarðar *), ok laut Semundr at giöra. þessari gidrd var
uppl undir Lónsheidi #), ok var þat upphaf, at Sen.undr gidrdi
sér til banda sextíu hundrud fyrir töko Gudmundar á hendr þor-
varði oa tvö hundrud á hendr hverium hinna er fóro med hon-
nef ok skyldi annar eyrir uppgðfast er annar væri goldinn. Fyrir
Sekt Þorvarðar siördi hann sér þrjátíu hundrud til handa, ok enn
gid bann sér rjátíu hundrud af Oddi fyrir sekt hans, eitt
htdrað á bendr hverium þeirra er fore med Oddi til hernadar
horðan á sveitina, tuttugu ok fimm hundrud siördi hann sér fyrir
„kt Lopta Hálfdánarsonar í), fimtin 5) hundrad fyrir sekt Magnúsar
Anasonar, þat mannaforredi R hann sér til banda er þeir
hiin nim deilt, en þat var nordr frá Lónsheiði um fedrdu til Gre
öls“) ok til Eyvindar-ár upp í héradi, ok skyldi þat iafnt skörda
Kt Þeirra brædra beggia, skyldo þeir þat med sér iafna, en hafa
‘faa godord er norðr varo þaðan, sidan sór Sæmundr eid at gtörd
mi, eptir þat baud hann þeim heim, en heir sótto bodit, ok
di gaf, hann þeim sæmiligpar peafir. ` Fúm è} vikna sidar
. Ñt Oddr drepa Þorstein Tedrvason, ok var ílla látit yfe Því
yrki, hann átti Þórdísi Jónsdóttur födursyatur Odds. — ——
` ` T. l

—

. *) þessi kap. er af. sgti í B, Gr. 5) Hálíðínar Loptssonar, 4, B, C, E,
2) bróðir hans, bæta vid 4, B, C. "Gr. þ. Ormssonar, St o
E. Gr Sep _ 6) tuttugu pk fimm. B E, Gr,
8) Hálfðín Loptsson, sömu | Vy Gerfils, 4, B, C. E, Gs, St, Pe
3) Semondr ok-Porvards, sóma, - 6) fimm, B, E, Gy, vt
. 9) Lómsheidi, sömu ið

4,

"108 = Fiárupptekt Sæmundar í Kyrkiubæ. = 7p.

*)55. [Nú er þar til máls at taka, sem ádr var frá horft,
at') sekt Ögmundar fréttist af þíngino, en er Brandr ábóti spyr
pat, þá lét hann. illa yfir, en Semundr reið í Kyrkiobe ok hádi
féransdéin_ eptir Ögmund, var „þá skipt fé öllu því er þar var, fyrst
. var fjóskipt ‘stadar-eion, cn þá sídan í helmínga med þeim hidn-

-> um, tók Steinunn til sin allt þat fé er hon kalladi sér, ok þar

med þat fé sem Ogmundr hafdi péfit hepni, en Sæmundr kvadst
því vel trúa er hon segdi til, en miök "þótti fylgdarmönnum Sæ- .
“mundar þat í móti skapi, er hann lét þat fé laust, en hann kvad

þá ei því ráda skyldu, „én er peir ráko í brotto fèit, þá æpto
- nokkrir menn. upp ok sögdu: þetta kémr husfreyo í grát. Se-
mundr bad þá þegea, þá mælti ein kona, at varkunn væri þótt
henni þætti mikit at sea eptir slíku fé. Húsfreya svarar: þat

í manto.ætla, at ek gráti 'fé þetta er þeir reka á brotto, en þat er-

hefdi ei tiltekizt, sem nü er, heldr græt ek þat er ek uggir at
eptirkvami-sídar, gékk hon þá til kyrkio ok bad fyrir þeim öllum
iafntsaman, bað hon þess gud, at vidbærist vandredi med þeim
mágum, medan hon lifdi, ok sva vard sem hon bad. Sva mikit
fé var brotto rekit ok kvam í helming Ögmundar, þriátíu kyr ok,
tólf kúgilda úngra géldneyta, fögur arduryxn, hundrad ásaudar, ~
fimtíu géldíngar, sidtiu veturgamallra sauda, tuttugu hross, hálfr.
„pridi tugr svía, fimtiu heingása 2), tólf skildir, tólf spadt, sex stal-.

ufur, sex bryniur ok tíu kistur, dúnklædi á hest. Þetta fé, sem
nú er upptalit, ráko þeir til Svínafells ok sáto ná um kyrrt þat er
eptir var sumarsins, ok höfðu þeir Ormssynir mannmargt,

ej, pviet ek vilda gearna at þeir hefdo er meir medþyrfto, ef sva,

**) 56. Nú rídr Brandr ábóti at finna Sæmund frænda sinn;
ok bidr et hann sættist vid Ögmund, Sæmundr tckr þessó, ‘ef hann
kynni sik med hófi at halda, bad Semundr ábótá at semea full-
-kvæmlig grid ok sætt þeirra í midlum ok fastan frid, fAbóti vard
feginn yid gódgirnd sina’), þakkar hann nú Sæmundi ord sín ok

.*) þessi kap.,er sá sóti 1B, Gr *#) þessi kap. er sá sgdi i B. Gy, |
`. 3) vantat í A, B, C. E, Gr Sh P. 5) vantar í 4, B, C, E Gr, Ss, po

5) heimgtsa, B, on

4
, e
” - /
/ }

36K, Sætt Sæmundar ok Ögmandar, 109

é

kvaðst venta honum mundi vel fara, rídr ábóti heim eptir -þat ok

kémr í Kyrkiobæ ok segir Steinunni systur sinni, at Sæmundr hak
eit honum at sættast vid Ögmund, hon vard þesso allshugar

ein“ ok giðrir þegar mann á fund Ögmundar ok bidr hann heim - |

ridr hann þegar heim, hon tekr við honum feginsamliga,

segir enn ekki sóds skorta þess er hafa. þyrfti, vóru nu sett full-
kvamin grid midlum þeirra Sæmundar ok Ösmundar ‘ok veittar .
follkvamligar trygdir af gódvilia ok ráðum Brands ábóta ok Stein-
ninar háslreyo ok Alfbeidar módur Sæmundar ok tillögum annara |
édra manna, [bad Steinunn nú Ögmund at haida vel þessa sætt), '
Egill Skirhnakkr ridr nú um haustit til Svínafells, Sæmundr tekr
vel vid honum, var hann hinn besti búþegn, h.nn hafdi aldrei
færri epýrgaungomenn en fimtin, þeir er honum fylgdo iafnliga,
en Qeiri?). „(Egill segir Sæmundi mörg vingearnlig ord Ög-
mudar, tók hann því vel’). **) Sva bar til, at Semundr reid
am, vetrinn eptir settina (um farinn veg“) ok kvam í Kyrkiobæ, -
med honuin var Þorsteinn Skéggeason ok fátt af fylgdarmönnum
hang, Ogmundr. gékk út í móti honam ok allir vígir karlar sem
á varo bænum [nema prestr *) ok höfdo allir vapn nokkut í hönd-.
um, {verda í fyrsto ekki skeótar kvediur, en þó) sneri Ögmundr

Þá á gledi 7) vid Sæmúnd ok bydr honúm, þar at vera, en hann,

kréðst ríða mundi, sem*hann gidrdi, til fundar vid Brand ábóta,
snéri ,Ögmundr þá á leid med Sæmundi, [ok for med þeim sæm-
iligg?), en er þeir höfdo skilit, mælti Þorsteinn Skéggeason til _
Sæmundar ; {hugleiddir þú þat allir menn hér höfdo nokkot vapn
í hendi þeir er útgéngo í móti þeir? Sæmundr svarar: hví mundi
þat saka??) Þórsteinh mælti: þá mundir fú þat hafa vitat, ef
Gadmandr hefdi hér verit bróðir þinn. (Semundr mælti:. hættu
3) vantar í Æ, B, C. K, Gr. St Pe | 7) gledil, B. C, E, Gr, $t. þe .
8) frá *) kömr eptir 5) bla. 110.

Oe J a
ekio í AB, C. Ex Gr, St. pe *) vantar í A, B. CÈ Gr. St, p.

3) frá E vantar í A, B. C. E, Gr, $+, P. 9) kvad synast Ögmundi ekki trúlip=. 7
4) vantir sömu, ` | ' *Sstmundr bad hann þegia òk mæla
P) vantar í sömu. `” S n ekki slikt, þar sem vad erum menn

6) fré { vantar { sömu, sáttir, A, B.C. Ee Gre St, Pe

‘N ‘ a | 7

110 ns Sætt Sæmundar ok Ögmundar, | l J 7D.

skeótt ok drag ei á þat, at Ögmundf migr okkar mani ei vel halda
sættir varar '), Sæmundr fann Brand ábóta, (ok dvaldi þar nokkra |
ríd ?), ok segir ábóta at mönnum þætti ei Ogmundr trúlipr um.
. gridin, Abóti segir, at:hann mundi ei sannr at því. Semundr
mælti: þat bydr mér Hugr?), at mér þykkir sárt at sepia fedre
ráðin Ögmundar vid mik, er pf trúir eið). Abéti bad hann vel
halda sætt sína, kvad þat mesto varda, Sæmundr kvad sva vora —
skyldo, sídan skildust þeir med blído ok fundust ekki þadan af
lífs f). pat vard til. tíðinda í Kyrkiobæ um vetrinn á lángafösto,
at Steinunn húsfreya tók.sótt ok lá um föstuna, hon var olend 4}
skírdag, en andadist laugarkveldit fyrir páska, ok þótti mönnum
þetta mikil tídindi ok stór skadi, en bónda hennar ok sonum ~
mest’), hdn var iördud annan dag páska, yfir grepti hennar stóð
Brandr ábóti bródir hennar ok mart annara manna, þvíat hon.var _
mönnum hugþekk medan hon lifdi. Þetta hit sama var í páska-
viko sendi Ogmnndr Helgason brèf!) Sæmundi Ormssyni?) ok bad
at. Kann skyldi halda vinátto vid sik padan frá sem tengdum þeirra
heyrdi til, ok kvad þess Steinnnni husfreyo hafa bedit „med mikl-
um alhuga ok gódgirnd ádr hon andadist, [ok mart ánnat var á
því bréfi sæmiliga talat'*), {ok med ödrum lutnm var Semupdr
edinn til med mörgum fögrum ordum, at hann skyldi vægia sveitar-
mönnum ok fara ei med margmenni, þótt hann færi at fana Braid
„ábóta módurbróður sian, var pat tilfundit at varit var heldr hart .
ok íllt til heya, trúdi Sæmundr þesso ok reid vid fá menn heime |
-an!') ok lét heima sitia alla fylgdarmenn sína. |

0) Seg {vantar 4, B, C, E, Gr $) oieruð. BEG. .
Sþ *) vóru þá þegar sögð tíðindin til þykk:

s) vantar í B, E, Gy, = - vabær, bæta sömu vid,

2) herrat bæta sömu vid. 2) bod, sömu. `
4) yantar í A, B. C, E. Gr. St, p, 9) med manni situm, stóð þat þar í
5) frá **) pèngr á undan *) ble, ‘med ödrum ummælum, bæta sömu

109}. 11 í A. B,C, Æ. Gr. St p, vid, ~ , .
Ógmundr ver bæ vetrinn ok heldr ‘*) vantar í Æ. B. C.E. Gr, St, hy
fálítr, hana taladi iafnan. miðk vin- 131) frá [7 bann bad ok Sæmund vera
iaraliga til þeirra brædra, þá er hægan vid bændur um þíluti er þeir
þeirra var gatit, bæta vid B, Æ. Gr. ætti saman, kvad þá því traustara

e ’

\

=

a K. Áftaka Örmssona; III

#57, Fdstudaginn eptir piskaviko reid Semyndr heiman `

wel fjórða mann, var í reid med honum Gudmundr bródir hans ok
r fréndr hans Skégsiasynir Klengr ok Þorstein, ætludo þeir at

ma Brand ábóta, sem ádr'höfdo þeir ord sendst sín í midi, en síðan
tá t Skál til Helga vinar síns, þeir rido föstokveldit á bæ þann |
æ í Hörgslandi heitir, þat var á Stdo, Sæmundr átti par bú, þar
tr fyrir búi sá maðr er Sölmundr hét, hafdi Sæmundr hann þar.
oe settati, síðan þann tók landit af Helga-') Smid Módúlfssyni.
Um kveldit er þeir géngo frá badi, mælti Sæmundr vid kono þá
tt hopam” þeónadi *): gnú þú um háls mét þerrunni?), þvíat mér
Heat mick, Hon gidrdi sem hann mælti. Ekki gnyr þú *), segir

Bann, tekr hann nú af henni dúkinn ) ok gnýr sem tidast, (ekki

yard þar fleira til tídinda °).’ Um morgininn segir Gudmundr
Gracie: atm, en ei er eptirtekit. þetta spurdist'nú í Kyrkiobæ, |
at Ckfnssynir væro á Hérgslandi*), Verkmenn t Kyrkiobæ stédo
'at' vunda *) laugardags myrgininn, ok spurdo bónda hvat þeir
yidó. giðra? Opmundr mælti: gángit fyrst til matar, ok er þeir

ir mettir, géngo Beir til Ögmúndar, var hann pa klæddr, ok
Pott’ þei hann undarliga búinn, þvíat hann var í brynio ok
ara nim útan, stálhúfo á höfdi ok; ot ridug, eggsi hafdi hann
"bondi Svartleggio, þá er hann gékk opt med, en búklara í ann-
mi, hann var manna mestr ok sterkastr, vel á sik kvaminn ok
rr, pykkr t andliti, digrnefeadr ok biúgt neft, fámæltr

‘iereGapliga. par var ok Þórarinn Snorrason or Asums Egill -
——* Snorri Sveimrꝰ), Arni Guliskéggr, Brandr Gudmundar-
is. i

ty Hékoni, Á, È, C, E. Gr, Sc. p. |

$) perdi, sonra, p
3) þurkuoni. sö my, ` `

_, dowang vera murdu ók veita honum.
""íseira eptirging, . hvörs sema hann
vids Éra ok. heldr fámennir um `
dit nú, „er hallæri væri mikit

a%

bkamit, þvíat nú er vetrar ríki mikit“

ok er bedi íllt til matar ok heya,
È Semundr svarar hér fto um, en íhug
aði þóstík ord, þó reid hann sína

: + tid fá menn heissan, eva sem hann

; tryði pesdu, o. 4. fr. B. E. Gr.
#) þessi kap. or.sá sgdi í B, Gr,

Í

4) nógu fast, bæta vid 4, C, St, p, .

5) purkana, 4, C. St þ.

éY væntar í £. B. C. E., Gr, St. P,

7) um nóttina, bæta vid B, E, Gr.
6) til verka simma, bæta sömu vid,

9) Sveifsson, A, C, $8. þ

112 | = Aftaka Ormsson. 7p.

son, þar varo ok hei honum. synir hans Jón Karl ') ok Sigmundr ?),
þessir varo allir alvapnadir. Ogmundr fékk vapn húskörlum síne
um, sva at hann gékk út vid þrettánda mann ok snyr til kyrkio
ok dvelst þar litla ríd, eptir þat géngr Ögmundr eptir geilum austr
vid þessa menn, nema þeir nú stadar í hvammi einum skammt frá
veginum. Nú er at segia frá þeim Sæmundi, at þeir risa upp um
morgininn á Hörgslandi, ok bádu taka hesta sína, þeir rido allir
í steindum sölum, rido sidan til Kyrkiobæar ok kvamo at því síki
er leid liggr til Kyrkiobear, ok skammt var frá þeim hvammi er
' þeir Ogmundr sáto í. Sæmundr reid þeirra fyrst, hann var í bálf-
skiptum °) kyrtli raudum ok grænum ok. hafdi kastat yfir sik sölg=
voð ok voro saumadir saman iadrarnir, [pviat þoka var myrk
dkafliga ok hraut or af veto*), ok stálhúfo á höfdi, girdr sverði
ok búklara á södulboga, hann var medalmadr 4 vöxt, manna kprt-
cysastr, lióshærr ok fólleitr, vel eygdr, (nokkut munnliótr ok þó
vel farinn í andliti“) ok manna best krár. Gudmundr bródir hans
reid nærst honum*), þá Þorsteinn Skéggjason,. þá Klængr, allir
vapnadir, Ögmundr stendr upp, er þei rida á síkit, ok bad taka
á, Þorsteinn Skégseasón mælti pa: þar sér þú, Semundr, at
gmundr sitr hér fyi oss med marga menn. Sæmundr svarar:
hvat kómr.til þess? Er sem má, segir Þorsteinn. Semundr ridr
þá fram. í götuskardit, gékk Ögmundr þá fram á bakkann ok tók
adum höndum um Sæmund. fyrir nedan axlir ok ætladi at færa
hann sf baki, en hann stód sva fast í stigreipom’), at ekki sékk
fyrir, téko þá til þrír mena adrir med Ögmundi, en sumir spretto
giördum, ok tóko þeir sva Sæmund af baki, en þeir Snorri Sveimr
ok Brandr Gudmundarson tóko Gudmund ef baki,. { érarinn Snorra-
son ok Arni Gullskéger tóko Þorstein af baki, Klengr kvamst af
síkino ok leóp af baki ok brá sverdi, þat sér Esill Skirhnakkr ok
leggr til Klængs med speóti,. sva at hann féll þegar aptr á:bak í

1) hann var líka i hríngabryniu ok vopas $) frá { vantor í A. ©, St, p-
adr, B, E. Gr. - | :
*) hèr bæta B, E, Gr. inut því

$) vantar í sömu. J sem seinna er til visad,
3) hálfitum, BEL. Gn .. °S) er hann reid í standsödli, bata við =
*) frá [ vantar á A, C, SA þ.. ©” A.B, C. E, GnSþ
W
JS

en
2.
a
=m

sf - Aftaka Ormssona = sia:

kit ok vard honum laust sverdit, þá -gékk at honum Jón Karl
~ ek séttt at honum speótit ok bad hann taka í, Klængr tók í speót-
skaptit ok málti: grid vildak, frændi.- Vel má þat, segir Jón, ok
man ek taka vid vapnum þínum, Klengr giördi sva. pa gékk
_ Ša at Þorsteini ok baud honum grid, tók hann þá vid vapnum
| bias, ` þá mælti Sæmundr: hvat skál nú. þessi fyrisát, Ögmundr?
. tk hugða vér mundom nú sáttir. .Ogmundr mælti: (þú skalt nú.
deya ok sva Gudmundr bródir finn‘). Prestsfund vildak fá, s
Semandr.. Fyrir skémstu manto hann haft hafa, segir Ogmundr,
Gir ná sem gud kénnir þér, segir Semundr, Jón Karl segir, at
‘fate skal eptir presti, þrír varo prestar á staðnum, pormédr hét
‘stadarprectr, annar Healti, þridi Semundr, nú kvamo prestarnir
tí ok bido þeir þeim grida, yard Sæmundr prestr hardordr *) ok
kvað nd seint mundo fá bætt glæp sinn, ef þetta géngi fram.
hlyddi á, hvat þeir sögdo, ok gaf sik ekki at. Semundr
son: bad, at hann sendi eptir Brandi ábóta ok kvadst vilia
fans hanan, Ogmundr kvad þess einga. van, ok er eingi van var
gida, skriptadist Sæmundr vid þormód prest, en Gudmundr vid
ta: prest ok tóka bádir þeðnusto 3), eptir þat liso þeir Litaní-
am; sidas varp Sæmundr af sér yfrhöfninni, féll á kné ok leit í
faápnir sér“ok bad gud almáttkan miskunar, hann vard vid daud-
ang. keálpvænliga, en þó ei hardliga. ` Ögmundr melti til Arna í
G@ifskdacs: tak hér eggsi ok högg í höfnd Sæmundi, ef hann leggst
tær. Sæmundr lagðist þá til iardar ok hafdi hondr fyrir augum
èk... Arni heé þá á hálsinn sva at eggsin stód í sandinum, en
i@fadit hnè af honum, en þat-undrudust menn er ekki blæddi lík-
amanum. Dá súngo prestarnir sið psálma ok Guðmundr med þeim,
ok fann {ekki 2 fonum annan veg en hvat hann kvad nokkut
harðara at ordunum en adrir“). (Gudmundr var í blám kyrtli ok
hafði yfirhöfn stríprenda, hann reid vid alvæpni, hann var lágt

1) atSæmundr skyldi ekki kunna leingi tkama, B. E. Gr. 1, bæta vid 4,
at segia frá tidindum. „Á, B. cE . B.' C, E, Gr. se, þe HR

Gr, St. p. 4\ oinct . +
. ro ) eingi madr, at Kann brygdi sèr nokk-
3} brapordr. sömu, ° ns, nt ed þessi tídindi, Wi o GC. E, Gr.
, o oe Po

1
`

114 ~ - _ Aftaka Ormssona. l | ‘7D;

maür ok svolvaxinn '), herdamikill ok midmiér, randgnir í hár
ok berdr miök, þykkleitr ok fridr madr synum, blídr í vidrædo.
þorsteinn yar medalmadr vextr ok falatr madr £ skaplyndi. Klenge
var hár ok grannr, leds á hár ok vel í sik kvaminn.*} ([Badir
höfdu þeir bredur Sæmundr ok Gudmundr husladir verit?). þá var
Gudmundr ation *) vetra. Ok er prestarnir höfdo súngit psálmana,
mælti Gudmundr til Ögmundar: gott vert enn at lifa ok vildak
grid, fóstri. mundr svarar 4): ekki þorum vér-þat nu, fóstri,
ek var hann þá raudr sem bldd, Gudmundr mælti: skammt ligger
bá nú hédan, er þú lézt drepa, [at ei mam einsætt at bidia pik
_ nokkurrar lífgeafar *), er et betra at semia vid ydr ok lifa eptir
“ hann dandan,” Gékk Ogmundr fri: eptir þat ok settist nidr ok var
` Þrútinn miök í andliti. þá mælti Jón Karl: slíka for skalto fara,
_“Gadmondr, sem Sæmundr bróðir þinn. Jón kvaddi þá til nokkra
menn at vinna á Gudmundi, en eingi vildi þat gidra, þvíat Gud-
mundr var flestum mönnum par þekkr. Þórsteinn hét madr
er kalladt var Hrakauge, hann hafdi sótt korn um daginn
kvam heim til eldhússdyra, þar var Illhugi briti, Þorsteinn spurdi
hvar menn vero allir? pat skiptir þik eingo, segir Illhugi, ok
tak af reidínpinn ok fer hestinn á gras. þorsteinn skèr þá gagn-
tökin for klifbermum“) ok hrindr ofan reidinginum med klifion-
.. um, lióp haan þá á bak ok ridr sídan austr or gardi, allt til þess er
C hann kvam til móts vid þá Ögmund, **) Jón kvad hann hafs skyldo
eyrindi, ok fékk honum þá sömo. eggsi, er Sæmundr var höggvinn
med, [Pozsfuinn tók vid eggsinni ok hafdi eingi ord fyrir). Þá
tók til orda Sigmundr son Ögmundar, ellefu edr tólf vetra gamall:
gör þú, þorsteinn, þat sem þeir vilia! [Annat skal honum verr %),
ir Jón Karl (Gudmundr mælti enn senr fyrr, at gott væri at
s en cing svaradi honum), hann lagðist þá niðr nær brosandi
*} efvalvaxiam B, E; G. 5) vantar & 4 B.C, E, Gr, $6 þ.
% fea [ setia B. EL Gr, á risa bls.) - 6) vantar í sömu. .
2) vantar í 4. B, C. E, Gr. Sp. *%) frá[: en hava mæltist undan. 4, B,
3) þrettán, B. E; Gr, EB Gr, p. frá **) vantar í C. Se,
- 4) leit frá ok mæli, 4, B. C. E Gr, *) annar — vori. B, E, Gr,-
ós Pe ` 2) vantar í 4, B,C, E Gr, Sth by

—

e

37958 K. ' Aftaka Qrmssona, Hamdhöggvinn Svart, #19.

ok bad gud heal

sr, gékk Þorsteinn pi at med reidda Sxina, .

henn heó til —— ok kvam héggit þar er mættist hálsinn “
sk herdarnar ok sneiddi midk út á herdarbladit, var þat allmikit —

„ár, {pékk su hyrnan miklo lengra nidr er út vissi á herdarnar ok
á öxlina *}, géngo þá flestir frá [sem ei Var haldit ok ætluðo brott
at fara, ok þótti þá flestum erit at unnit ok fannst mikit om
atburði ?), en er prestarnir tóku til at:syngia, þá gékk at:
Ir Gudmundarson ok tók hendi sinni ofan á sirit-[ok vilda
ta hversu 'åiúpt var ok leitaði med fingrinum’), sídan mælti

>

„hem {vid Ögmund ok Jón son -hans *):, eigi vilit þér Guðmund.

"þá enn til Þorstein
uh at vinna á honum annat sinn sva at yfirtæki med öllu,
wa bann neitti því, Jón kvað honum annat skyldo verra. þor-
stémg sökk þá aptr til þar er Gadmundr lá ok ætluðo fiéstir menn
mba siladan þeir sem þar varo, en prestar singo fyrir sál hana,

. reiddi þá upp eggsina hart ok hátt ok hed á hálsinn sva
æt eftók hifudit. {pa géngo þeir félagar frá ok heim?), en prestar

° am líkami þeirra bræðra, [líkama Gudmundar blæddi pa
| í, en Skéggeasynir varo teknir ok byrgdir í einni lítill stofe
ok hèt Ogmundr þeim danda þegar eptir helgina, þá var af nóni.

„í, #)58, Síðan skipto þeir Ogmundr liði sino, reid hann í
kvabæ at Svarti Loptssyni, hann var í eldahusi, ok var þvegit

id ans, sveinninn porkéll son Svarts mælti, er hann sá menn-

i ríða í túmt, kvaminn er prestr, faðir, segir hann, Svartr
k pa út, tók Ögmúndr hann þegar, Svartr heilsar honum ok
tídinda, Ögmundr segir slík som var, þá bad Svartr sér gfiða,
skal drepa pik, segir Ogmundr, en handhögpva skal þik. Ekki
þykkir mèr þat betr en dandi, segir Svartr.. Þat skal þó giöra,
á r, þótt þér þyki þat verra, Vilia manto, segir Svartr,
W ek bæti fyrir mik fè ok dari aten ok kvami aldrei til-dslands

figan, ef ei skal meira atvinna. Jon ky

. 6

'S) frá { vantar í 4, B, C, E, Gr, VM vantar 1 4, B. C. È, Gr, St. p.
St. þ. 3) vantar f sömu, S
‘Sy vantar í sömu,
'#) -þessi kap, or of sgði í B. Gr,
A Ps.

2) frá { vantar sömu,
2) wantar í sömu,

í

`

=

~

a?

~

116 Handhöggvinn Svartr. Sekt eptir þá bradur.- 9 Dp.
medan ek spyr at þú lifir; Vel má ek seá pik, segir Ösmundr,.

en ei má vita hverium best vinnast peníngarnir, sídan felldi hann

Svart ok héllt í fingurna framanverda ok bad Arna Gullskégg

höggva hönd af honum, (Arni kvadst pat ei vilia'), pu skalt pat
glöra, segir Ozmundr, þá gékk Arni. at med reidda egpsina, Öge
- mundr mælti þá: högg þú ei á hönd mér. Arni kvadst þat.víst?)
vilia, Arni heó þá á hönd Svarti fyrir ofan ulflid ok tók ei af,.
Ögmundr skaut þá undir biklara, þá hed Arhi annat sinn 4 hönd-
ina þar er handleger var digrastr ok tók af þegar, léto þeir hann
þá uppstanda, kk hann inn ok vard vid hit hardmannligasta,
- {þá ber Ogmundr hann inn í stofo ok bindr um höndina ok rídr
sídan ?). Nú skal segia fra Joni Karli, hann rídr vid siötta mann
út í Skál at Helga, hann stód úti á hladi vid sokkra menn ok
"hafdi á sér kápo*), þá kvam Egill Skirhnakkr at ok fékk tekit £
kapona, Helgi lét lausa kápona ok kvamst í kyrkio, þá- mælti
Egill: þar sá refr rakka, en rakki hafdi ekki, ok skal kyrkian ei
standa fyrir þeim, segir hann, þvíat hon er fvigd. Jon kvadst

ei mundi draga hann: or kyrkio, ok manum vér nú ei söðla sva |

glæp 4 úhapp, ok rido: vid pat í brott, ok lét Ogmundr illa yfe
ferd- þeirra. Þeir Þorsteinn flutto lík þeirra brædra til kyrkio med
kénnimönnum, þá sendi Ogmundr mann eptir Brandi ábóta ok reid
hann skeótliga í Kyrkiobe ok stód yfir grepti þeirra bræðra. Ög-
mundr Jeger þetta mál undir Brand ábóta ok ba Skéga-Skéggea,
þeir giördu níutíu hundrud fyrir hvern þeirra brædra, en fyrr

ndhössit Svarts prito hundrud, skyldi Ögmundr ei vera prim
náttom lengr á Sido nema hann færi í klaustur at Pykkvabe í}.
Jón Karl skyldi sudr gánga ok vera utan þriá vetur, þeir þorsteinn
Heakauga ok Arni Guiliskéger skyldo utan fara ok kvama aldref
til Islands. Þeir Jón ok Þorsteina fóro útan %'eino skip? ok ætti.
ada at gánga sudr, þá leysti fót undan Jóni í knélidnum,-ok dá
hann af því, en Þorsteinn settist aptr af sudrgaungunni*), - Arni

#) Arne lèst þat illt þykin. B. E, Gr, — ok gingr til kyrkio, bæta vid B,
(2) ei, bæta vid A, C,Sr.þ. E. Gr.
- 3) Miklabæ, C, $e.

è
3) vantar í sömu.

4) Egill Skirhnakkr ride upp fyrir ant- — 6) ok koar Kunn ei ills Á bæta -

“an kyrkiuns, Helgi kánsir mónnina vid B, E. Ga

+
kad <

=

sgk Hrani. sekr -skégarmadr. J J Try

Gullskdpor fór utan á skipi Sindra ') ok Hézt par. Ogmundr gallt;
fit. sem úkvedit var ?). Þetta var fór Ogwundr bygdum síðum íi —
Dal. undir Eyafiöllum ok hafdi þá lítt E Egill Skirhnakkr fór
wed honum ok, Snorri. Sveimr, em í! Kyrkiobæ fór Arnór °) prestt
Skrill 4) -at sáði ábótar. . 2; a. Ue ——
59. Um sumarit eptir vár þíngreid mikil nordan or sveit
um, ölmennti Eyúlfr Þorsteinsson miék‘); hann átti þá bú í
Geidt gaholti, hann reid til þíngs med sex hundrud manna, Giss=-.
trarsyrrir feölmennto miök.- Um vetrinn ádr lét Hallr Gissorsson |
epa Börk (biskupa frænda f) á Bersastödum, er verit hafdi fylgds
ármadr þórdár Kakala. Broddi Þorleifsson ok Páll Kolbeinsson |
ger ò á milli ok bóndt med þeim, sva at- þeir nado ekki at beri
it, * pat sumar reid Oddr Þórarinsson til pings ok giördi, Rana
Kodvanison sekan skógarmann, fyrir þat- er hann laust keyrishögs
ippim Sæmundarson, þá er þeir þórdr Sighvatsson sétto hann
Neti til Hvolst). "**) Rani baud ekki bod fyrir sik °}. pat sama
suklir fundust þeir í Vatnsdal Ey: !fr, Rafa, Sturla: ok Þorleifr ot
Görðum ok ingradi þá miök dráp Sæmundar fyrir sakir mægda
ok' sambands þess er Fórdr hafdi þá sainanbundit adr hann for
wean, pidrdo þeir þat rad, at þeir mundo bída til þess er skip
pingio Taf Noregi?) ‘ok þórdr kvæmi út, edr hitt ella, at. hans
viði ei. van. "Þat var þar ok talat ok Samtekit, ‘ef Gissor kvæmi |
* at "þeir ‘skyido“halda Hkin fyrir honum edr hverium ödrum er
"kallaði." “porleifr 'fórt- ölla þessu seinliga, ok þótti Þeim hann
`$ öllu slær, ok, skildust ‘at þvíj en Eyúlfr baud Þeim heim öllum í
Gebldinyaholt at Laurentiusmesso,.,ok skildust yid‘ pat. `> -
12) sytem A B.O: GraStapi 27) Hla G see o i O a
$) vantar í B, É Gr, **) en þó höfdu þeir bræður Philippus

8) Arni, 4. B.C, Gr, St: Pe = He a
“ “ay ör kalladr var Stull. B E Grn > ok —— apnar. annat "var" bas
i kap. er sá 6oti í È: Gr, . =: ge ik, yry r pe
*) þessi tte 8 * > ei fyrir Philippus at meta málaferli
X) las, Byúlir Dotsteiussgn, ;er Désdr . vid Hrana, bæta vid B, E. Gr,

hafdi sett fyrir sveitirp: öl Ls -

. mök porda úr hagsdum BE. Gr 3) 4 pinginu ;. ok; rjdn menn vid A
: 6) on B, €, Gr, St. Biskups-Börk, heim, bæta vömu vids. ; ís
~ Doves Cantan foton °) vantar í AB, Ç, & Gr Ste

+

> `t `

- ' ' 7 “7
3 i “

1g o Yeda í Göldinghdi 2p.

*) 60. Um sumarit at Lanrentiusmesso var viih oka E .
Gèldíngaholti, kvam þar til Rafn Oddsson, Sturla þórðarson, þórdir
‘Hitnesingr, Nikolás Oddsson, Þorleifr í Gördum hafdi sent Eyú

, bréf, var Þat lesit at veizlunni, segir hann sva, at Opmundr `

son beó sva nær kyrkio, gt eì mundi sva at honum kvamit,

hann vildi á hefnileid róa, at ei mundi hann €keótt ná kyrkio,

segir porleifr sik traustan ok öruggan til slíks er. þeir vildo‘upp-

taka. At aflidioni veizlo rido menn á bratt, reid Sturla á Gunn-
steinsstadi um kveldit, þat var midvikóaptan fyrir Marfomesso, en
er þeir kwamo á leid um myrgininn, var Sturla hliódr. pérdr |
Hítnesíðgr epyr, hví hann væri sva hlióðr? en hann kvadst hugsa

um draum sinn, pérdr spurði, hvat. hann hefdi dreymt? „Hana ,
kvad sik dreymt hafa, ‘at fadir hans kvam at honum, ok kvadst

hann spyria hann tídinda, en hann kyadst eingi segja, ok. spurði
í móti, ef bann wisi nokkur, fen hann kvaðst eingi vita‘), frétt
manto hafa, segir þórdr, skipkvamo í Eyafirdi ek er. þar á vide
beörn °), er Bödvar á frændi ekkar á Stad, ok sagt dyr heldr
ólmt, en er ek vilda spyria Meira, þá vaknadi ek. Þórdr spurdi,
hvat hann hygdi þann draum vera mundo? hana kvadst giörlá
vita edr ætla, at Þórgils Bödvarsson mundi annathvert kvamina

` wið land edr kvama allbrátt, þeim þótti þetta glíkligt*), þá spardi
a sagir

rdr, hví hann hefdi sva fár verit í Géldíngaholti? § $
viat mér var þar vidbeddr vid öllu, ok allt kyam-mér bar, verr.
at haldi en-weitt var, en ei kémr mér þat úvörum, þó ei sè enn
búit um skipti var Eynlfs. Eptir þetta reid hver heim,

**)61, Gissor Þorvaldsson war þessar stundir med Híkos
kóngi, síðan hann fór utan um sumarit eptir Haugsnessfund *),
fór þórdr Sighvatsson sil Islands, sem fysr er ritat, en Gissor var

. . ⸗

*) pessi kap, er of Qdi kap, af 2%) þessi kap, er ef Goti í A, C.
mærsta þætti í Æ, C, Se p., en BE. St.p. 5.

= On hluti sama kap í B, |

þa 4) hefði henn tfaa nokkra syste,
, . ` hvört som kóngr sat nordr eda oudr

` vantar í B, E, Gr, ò . ok er Peir P rdr Sighvatsson höfðu

) hydbiðra, B, Gr. "æfa vetur vetit í Noregi eptir Hauge-

a) dhe. BÆ. neufund, bæta við B, K. Gr,

©

*

"ork, _ _ 7" Otkvama Gissurar tig.

,

þá eptir í regi ok nadi {lle vid sins lut, ok varð honum fè-

s mikil, er úgaði mök um frændur sina ok vini, at Þórdr
grindi þeim hardr verda á horn at taka, rèd Gissor þat þá af, at
ham fór af landi brott ok gékk sudr til Roms. Broddi Þorleifs-
sep var þá ok utan ok íóro þeir Gissur bidir samt út til papa ok,
sokkrir menn saman, Þá var. Innocentius papa í Roma, Gissur |
fékk þar lausn. allra mála sinna, pa var Eyrekr'). kóngr í Dan-
mprko Valdimarsson, (Valdimar var. þá kóngr í Svipidd?), Deir-
fýro „af landi brott med Gissori Onundr biskupsfrændi, Þorleifr |
Reimr systurson hans, Audun Kolir, Arni Beiskr, þeim gékk allt
wel sudy ok sunnar, kvamo ok allir heilir heim apte til Noregs*), |

1 ek er Gissur hafdi verit hóra?) vetur í Noregi eptir Rómför sína,

K fékk hann: ordlof af Hákoni kóngi. át sigla til Islands, fóro þeir

í eino skipi Henrekr biskup Kársson ok mart íslenzkra manna,
var. þórgils Skardi Böðvarsson, Finnbeörn Helgason, Arnór
ksson ok margir adrir íslenskir menn, þat skip kvam at Gásum -

$ Eyafirdi, því styrdi Eysteinn Hvíti, þeir sögdu út híngat andlát

Steurder erkibiskupe, hafdi hann andazt um vetrinn sex Í) nátt-
wn fyrir Gregoriusmesso, var þá Sörli kosinn til erkibiskups.
Qissorf var skipadr mök. sva allr Nordlendíngafeórdúngr, en Dór-
, rda allr Borgarfeördr, Finnbirni Reykiadalr ok þadan nords
Jökulsár. Þar kvam ok til skipsins Brandr ábóti Jónsson, hann

. ver þá -fyrir öllum kénnimöndum um alla syslo Sigvardar biskups,

Britt rido þeir alitsfeölmenmir vestr til Skagafeardar, var þá fundr
@efadr fedimennr í Hestapfégshamri, vóru þar upplesin kóngs-

brðf, ok iátto alir“fúsliga at taka vid Gissori til hiédingie yfir sik, —
Býúlfr Þorsteinsson var ok á þeim fundi ok fylgdarmenn. hans, ok
fatinst honum fátt til Gissorar. pa vóru kærleikar med þeim Hen- -
veki biskupi ok Gissari. Gissor sendi menn suðr til soga sinna,

at þeir skyldo kvama til móts vid: kann í Hvinveriadal f) med sið=

sie manna, em hann valdi. lid or Skagafirði sextíu: manna, rido
ry Valdimar, A. C. St. þ : 3), þrif, B, E; Gre
SY -Byrgisson, bæta vid B, K. Gr «y Ne Sm u,

frá £ vantar t A. C, St, pe. | k þrem sömu A
W) hèr endar péttrinn í 4, CuSt, þr y Vinveriadal, söm we -

=

`

„120 | | . Utkvama Gissurar. 7p.

peir med honum stidr í Hyinveriadal, kvimo par syfir Gissors til

móts vid hann þrír, Hallr, Isleifr, Kétilbeörn, var hann þá átján *)
vetra, hinir vóru eldri, allir vóru þéir skörugligir menn at sér“),
vard þar mikill fagnafundr med þeim fedgum ok ödrum vinum
Gissorar. Skagfirdingar rido þá nordr aptr, en Gissur sudr, sat
hann í Kaldadarpesi um vetrinn ok hafdi fölmennt um sik. ' Þá om
haustit, er Brandr ábóti kvam sudr til sveita, gidrdi Gissur brúd-
laup til Gróu Alfedéttur módur þeirra Halls ok Ísleifs, var þat þá
samþykki kénnimanna, ok at því brúdlaupi var Brandr ábóti.
Henrekr biskup fór heim til Hóla til stóls síns, em Þórgils Skardi
reid sudr til Borgarfeardar ok tóko héradsmenn vid honum ok

heldr faliga, hann sat í Stafaholti um vetrinn ok hafdi mart röskra

manna med sér, þá var med honum Arni?) Eyreksson, Ber

Amundason ok mart annara manna. Finnbeörn ‘reid ‘nordr til

Reykiadals ok var um vetrinn á Greniadarstödum. Eysteinn Hvíti

styrimadr var á Hólum med Henreki biskupi,
*) 62. Þetta sumar er Gissor kvam út, sendi þórdr-Sighvats-

‘gon.til Islands Kolbein Gröna ok Ara Ingimundarson til vina sinn

kvamo þeir út sudr á Eyrum ok foro þadan yestr um sveitir ti
þeirra Rafns Oddssonar ok Sturlo Þórdarsonar. Rafn beb þá at“
Saudafelli í Dölum, en Sturla at Stadarhvoli. Vígtús Gunnsteins-
son bed í Garpsdal, hann átti Gudnío Sturludóttur. Bratt.er þeir

=- Kolbeinn ok Ari kvamo vestr, þá fundust þeir allir iafntsamaxt

Sturla, Rafn ok Vigfüs ok adrir vinie þeirra*), ok rédo þá atför
at Gissori ok féro um vetrina fyrir iól sudr á syeitir-med siötíu *)
manna, í þeirri ferd varo margir röskvir menn, en þeir vóru

ir ferdinni med áepeian Kolbeins Rafn ok Sturla, þeir kvamo
á úvart í Stafaholt til þórgils ok bruto upp hurdir. Þeir pór-

- gils lupo upp ok fylgdarmenn hans. Rafn vildi láta drepa Þórgila,.

en Sturla yildi þat ei.. [Les hér um giör sögo pérgils, er hèr
eptir fylgir, fara hér nú margar sögur saman iafnframt ok má eina

3) fértán, B, E, Gr, *) Þessi kap. er sí 618i í E,
8) at sid, sömu, 4) pérdar, B, E. Gr,

Sý Arnér, sömu. 5) áttatygi, sömu,

að
=

62K, | J Atför vid Gisshr. 321

senn rita, man nú nm sinn sagt verða frá Þórpilsi Skarda, _ ok v
krama þessar sögùr þar saman er þeir kvamo út Henrekr biskup,
Gissor * Þórgils, þat sumar er Ormssynir varo vegnir adr um
varit, *). . = .

4

1) frá { sleppa B, E, Gr. úr, òn 63. Kap. Dat er at segia frá

bæta vid: tóko þeir hann med
valdi; ok svardi hann þeim trúnaðar
eiða, at hann skyldi í eingo fari $
móti þeim vera ck eigi veita Gissuri,
“ skildo þeir vid þat. Rido þeir Rafı

ok Sturla wed flokkinn sudr Blá- -

skógaheidi, varo margir menn í þeirri

ferd giernir á líf Gissurar ok ætludo `

Pé, af eigi skyldi vidbera at fundr

ri saman, Deir rido þartil er í

. þeir kvamo at Ölvisá, ok var þat um
nótt, ok var áin þá í leysíngo, sva
at oagvan veg mátto þeir yfir hana
kyamast, verdr þat þeirra rád, at þeir
snúa aptr vid svabúit ok rida heim
_ >, Vestre eir Rafn ok Sturla varo
„báðir á Staðarhóli um vetrinn, var
þar aldrei færra en áttatygi karla,
- var þá vida faungum til sópat, varð
„...þút ekki besliga rán kölluð, `

Þórgilsi Skarda, at hana reid nordr
til Skegafiardar, þegar er þeir Rafn
ok Sturla riðo suðr á heidi, var hann
med Henreki biskupi um iólin ok
þeir átta saman. . Arnór Eyreksson
var med pridia mann á Vidimyri,
tveir yaro á Stad med Páli Kolbsins-
ni. þórgils reid qudr til Borgar-
farar fyrir fóstuma ok sat í Stafa-
holti ok hafdi vördo sterka, Eigi
fundust þeir Gissur um vetrian; hér
vid bæta B, E, Gr, enn fremr
síðari hluta 18da kap, af ítt-
anda þætti, frá «um vetrinn
milli jóla ek föstu", ok til enda,
64. Kap, Siá fyrri helm-

Ang Ita kap; af níunda þætti,

írá sEyúlfr porsteinsson for búnaði
sínum'', 0, 9. fr. ok til “reid síðan
heim nordr á Flugomyri”,

3 | oe ~o 8p
——— Atti pattr.
Af útkomu ‘Dérgils Bödvarssonar, Gissurar Þorvaldssonar

“ok annara Islendinga. ' Skikkun Hákonar kóngs um eignir

Snorra, ok annat hér á landi, Rafa Oddsson ok Sturla

_ ‘pérdarsen giöra heimsókn í Stafaholt. Þórgils lofar at vera
peim medfylgiandi í atforum at Gissuri, en þat bregdst, hann =
ridr til Hóla. Rafn ok Sturla snúa aptr vegna vedráttu,
Gissur gidrist höfdíngi í Skagafirdi. Rafn, Sturla
ok hann sættast, med ödru fleira;

1. Beaver sun Pérdar Sturlusunar beó at Stad, hann átti Sig-
= ridi Arnórsdóttur, synir þeirra vóru þeir þórgils, Sighvatr ')
ok Gudinundr, dætur þeirra vóru þær Helga, er fyrr átti Pall Sams-
son, en sídar Þiódúlfr Kotkarl?), ok Alfdis, er átti pérdr Hít-
‘nesingr, ok Hallbera er atti Gudlaugr prestr Hallfredarson, ok
"Gudrún ok Vigdis. Þórgils var ellstr sona Bödvars. . Gudmundr
biskup biskupadi hann tvævetran, {ok spurdi hverrar ættar hann
væri? honum var þat sagt’). Biskup var þá atspardr, hvat hon-
uw litist um sveininn? hann mælti: ef þessi madr fer aldur ok
þroska, þá man hann verda hraustr madr ok höfðingi mikill, en
ei kémr þat mér úvöram at hann verdi ei elliðaudr. Gudmundr
biskup gaf sveininum gullsilgiu ok mælti vel fyrir honum. þót-
gils var vænn madre yiirlits, herdamikill ok giörviligr, hvítr á hár
ok hörund, eygdr manna best, midmiór, herdabreidr*), hrokkit
hár ok fór vel, hann var hraustr ok hardgiör, syndr vel ok hinn.
mesti hardfari’) í hvívetna, fameltr ok fastheitinn, hvert hann hét
gódu eda illo, þá var hana ör í at efna, í efri vör hans var skard
þat er hann var med alinn, því var hann. kalladr Þórgils Skardi.
Sighvatr °) Bödvarsson var seingiör 7) madr í uppvexti, en vard þó

í) Sigurdr, A. E. þ. 299 snarfari, 4. B, C. EB Gr. St, p.
2). vantar í A, B. C. E, Gr, St, p. 6) Sigurdr, A. E, p.

*) frá { vantar í sömu, 7) einlig 4, B, C, E, Gr, 'St. p.
4) vantar í B, E,- Gr ne

‘he

— 2
i a è

Á -

\

1X. Vpprsair Þórgils Skardas -© 123

mikil madr (ok miúkr') ok vel plimofer, hann var ok syndr vel
„ok hagr ok ordigr?) nokkut ok [lagamadr mikill), ekki var hann
fridr synum, en þó var hann yfirbragdsmikill ok kvaminn á sik
vel, (brygdlynds ok nokkut brádskapadr*). Gudmund? Bödvars- .
son var fridr synum; mikill madr á vöxt, hardfengr í knáleikum,
hægr hversdagliga ok héllt miök til gledi. pérgils Bödvarsson óx
upp at Stad með födur sínúm, par til er vard vig Snorra Sturlu- |

sonar í Reykiaholti, giördi Gissur þann kost Bödvari at sverja hon- —

um trúnadareid edr fá honum gisla, tók Bödvar þat rád, at fá
honum Í gislíngu Þórgils son sinn ok Guttorm Þórdarson bródur-
som.7) sinn, Þórgila var þá fimtén vetra gamall, vóru þeir þann
vetur í Tungo med Gissuri, fékk hann sinn mann hverium þeirra
ti þefkusta, (bèt annar þeirra Beörn Sigurdarson, en annaæðteinn |
Bersasoa“). Gissur var vel til þórgils, ok þótti hann meira háttar
ok, setti hann hit nærsta sér. porgils var heldr illr vidskiptis ok -
vyendiyndr, Guttormr var hegr ok gódr vid hvern mann, (Gróa
beeiroye var best til þeirra, 64 atburdr vard þar, at þá skildi á
vim tefl Þórpils Bödvarsson ok Sim Magnússon frænda Gissurar, -
vidi Sámf bera aptr riddara, er hann hafdi teflt í uppnám, en
rgils lét því ei ná, þá lagdi til Markús Mardarson, at aptr skyldi

à riddarann, ok látit ykkr ei áskilia um tafl, Þórgils sagdist
-ekki fyrir hans ord giöra mundu, ok svarfadi tatlino ok lét í púng=
3mm ok stód upp ok laust vid eyra Simi sva at blæddi ok mælti
við: mikit er þat at vita, at vér skulum eingan lut þora at halda
tl jafns vid frændr Gissurs, þá var laupit fram ok sagt Gissori, ok
kvan hann inn ok spyr, hvert Sámr þyrdi ei at hefna sín? Þau -
Gétiormr ok Gróa höfdu setit á palli, er Gissur kvam í stofo, ok
heyrdu at hann andsakadi sveinand reiduglipa göngu pau til ok .
preste med þeim.. Pérgils svaradi Gissori heldr skapraunasamliga,
tók- í -hönd Gissori ok mælti: hví lætr þú sva reidugliga ?

„ mér þætti þú eiga fyrir at svara, þótt hann hefdi þat nokkut giört: ,
er bátþurfa væri, Gissor mælti: ekki vil ek á þesso þinn dóm.

A 7 . ` - ` } `

€) vantar í A. B, C, E. Gr, St p. *) vantar í A. B, C. E, Gr, $s, bp. `

2) örduðr, B. C, Gr, St p. ~ $) bródur, B, Gr, , ps
©) lig madir, A. B. Ç, E. Gr, St. þ, — 6) vantar í A, B, C, E. Gr, St, p,
"e e | y l N i |
» * “ -=

=

"14 | Utanford Pérgils, 3.

`` idl

— pórgilsi til vistar med sèr ok þeim fdlégum, ok fóro þeir med

4 ‘

Soe, os |
Hon svarar: ek skal þá bæta, ef þarf. Leiddu þau Þórpils á broto

„ok bídu hann vel svara Gissuri, -en Þórgils kvadst þat ei mundu

idra. Lögdu þá margir til ok kölladu þetta vera bernsko bragd;
áll þat pA nidr, ok var Gissur færri vid þórgils eh ádri), Fyrir

t Gróa gidra Þórgilsi grænan kyrtil af nyo klædi, en hann átti
dr bláan ok gaf hann Sámi?), ok voro þeir iafnan sídan gódir

„vinir. Penna vetur lét Urækia ‘Snorrason drépa Kleng Bearnar-

gon í Reykiaholti [annan dag idla*), ok for sídan at Gissuri í
Skálaholt, var þar þá bardagi hinn níunda dag idla, Þórgils var
þá í kyrkiunni, þvíát (Gissur: vildi ei*) at hann væri í bardaga,
ór þá sva at þeir Gissur ok Urækia sættast, fór Þórgils eptir,þat a

yestr til Stadar ok þeir félágar. © `

4. Dat er nú því nærst at segia, at þá er Þórgils var átiár
vetra, réðst hann til utanferdar med þeim manni er Eyríkr Skardi”)
hét, hann var madr norrænn, sá madr fór med Þórgilsi er Bergr
hét son Amunda Bergssonar 4) (ok Þóru Porvardsdottur frá —— *)
en cr Þórgils var vid skip, kvam þar pérdr Sighvatsson ok mæltuat
eir þórgils vel vid, hét þórdr honum sínu trausti, nær sem hann .
yogi þurfa, baud hann honum til sín, ef hann vildi þat, pár-
gils kvadst þat mundi pegit hafa, ef hann hefdi fyrr bodit,: en
cvadst nú ei vilia bregda ferd sinni. Þórdr kvad þat fyrir hönd- :
um, þótt síðar væri. Skildo þeir mcd vinátto, léto þeir Dórgils í
haf ok fórst þeim vel, tóko þeir land vid Beörgvin. Eyríkr baud ~.

onum inní Sogn, en Þórgils kvadst med þeim manni vera vilia, |

„ér göfgastr væri í því héradi, en þá var ríkastr madr í því hér-

adi Brynidlfr.son Jóns Stáls?), hann átti höfudból at Hvoli, En

„er Þórgils kvam heim med Eyríki, veitti Eyríkr honum vel ọk

A, B, C. E, Gr, Sz, h.
2) þeim. hafði ddr til komit úr tafli, ok $) vantar í sömu,
hafdi pérgils 'slegit hann, en hann 6) vantar í sömu. -
var náskylde Gissuri, bæta vid 4, +) eyda í handritinu; frá [ vane
B. C, E, Gr. St h. o tar í A. B, C, E, Gr, St pe *
3) vantar Í sömu > >.” 7) vantar fsömk D aU

“

t) frá [ bls, 123. Í. 16, vantar í 4) Þeir vildu þá ei, A. B. C, E, Gr,
ôt, ° ' o .

ask. | E J Útanferd pérgils. za 12 5

med mikilli sæmd, mátti þórgilsi þar gott þykkia fyrir manna sakir,
en ei gazt honum ‘far at hybylum. par var vandi Þyríks, þá hana
kvam heim or kaupferdum, at hann hafdi vina veizlo ok baud til
vínum símum ok grönnum, ok eigi nú sízt, er þar vóru kvamnir
‘wed bonum þeir menn er mikils þóttu verdir, baud hann þángat
iúl frá Hvoli ok Þári af Stedia, þar var ok annat fedlmenni
mikit ok veizla gód, vórų þeir sessnnautar Bryniúlfr ') ok Þórgils,
ir “mart ok Íapdist vel á med þeim, þóttist Bryniúlfr finna,

„st þó var miklo meira háttar en alpidd manna, vissi hann ok
skil á ætt hans ok baud honum heim med sér ok þeim fè-
dgum ok lagdi ei á neina öfusu. porgils vildi þat þiggia, en
beret var þess hvergi fúsari 2), þó réð Þórgils, ok fóru þeir
a -Bresifilf, en er þeir kvamo heim, tékr Hann vid þeim bád-
wm höndum, ok slær á algleyming vid Þórgils, ok setr hann hit
wersta sér. Bryniflfr fékk honum svein til þiónusto er Pétur hét,
Me þat sva at sveinninn var ei athugall, en Þórgils pag heldr illa,
ck var útraust at hann svipadi honum ei stundum, en Brynidlé
geet ekki at því, er sveinninn var skyldr honum. par vóru ybyli
péd ok mannmart laungum, drykkinr. miklar ok gladværi, urdu
‘Besar. misjafnt vid drykkinn. Geirmundr hét nágranni?) Eyriks
Skada +) ok frændi, hafdi vingazt vid Þórgils, er hann var
- sped. Eyríki, ok géfit honum tapar-eggsi í) snaghyrnda ekki mikla
ak bit besta iárn, hann var í idlabodi Bryniulfs med Eyríki ok
drakk et varliga, vóru þar miklar drykkiur'(ok mörg víti“), Beörn
hét. mádr er var med Bryniúlfi, aldradr madr ok hafdi lengi verit
med: honum ,. ok hafdi þat starf, at hann gidrdi öl. ok vardveitti
k hversdapliga. Þórgilsi þótti Beörn vera heldr fastr af drykk
hversdapliga, hafði hann af því grun, at Béörn færi med rógi ok
hvikeögum 7) milli þeirra Bryniúlfs, ok var þá heldr fátt med þeim.
Beörn: var madr skapbrádr, ok þóttist eiga traust mikit ok öruggt,

1) Bal, baba við 4 BC. E Gh 5) exi, A B, C. E Gr St pe
. S2. Pe. ' e ae | 6) vantar í C. St,

7) kvissögnum, A, B, E, Gr, kvik-

` sögum, C, St P, | l

2) úfúsari, sömu . “~
B) vantar { B. E. Gr. r 4 N -
4) Skrúða, 4, B, C, E. Gr, St, p`

- =, =

126 © Utanferd porgils. 8 p.
o © ` var áleitinn ok öfundsamr. Eyríki var skipat ſhis Bergi, þá Geir-
“~~. mundi'),' þá sito bóndr hver hia ödran ok höfdu sveit ei all-

litla. ' Bergr. drakk iafnan lítit, þvíat hann var kránkr, ok skyldi:

- hann því ei meira drekka en hann vildi ok eingi víti, var Bryniúlfr

"00. Tel til hans, þótti hann vera?) gégn ok úskapbráðr. pérgils var
hinn mesti (drykkiomadr ok?) wisiafnt skapgédr vid drykkio,’ pat

l _ var hit áttunda kveld ióla at Urukkit var allrafactast, var þá.
+ -drakkit vin er áleid. A annan bekk sito frelsíngiar Bryniúlfs ok
'> tveir hirdmenn Hákonar kóngs Arni Ivarsson ok Kètill Langr, varo

þar fyrst drukknar sveitardrykhiur, sídan slógust í knifildrykkiar,

| piördust þá ficstir drukknir þeir er inni varo, taladi Geirmundr

est um, (at hann þóttist vera ofsettr*), en þótti sem drykkr væri

falsadr, þá bar Beörn kér at Geirmundi, en hann, drap vid hénd-

| inni ok sló upp í fing bonum, fór drykkrinn nidr í hálm, Bedra
reiddist vid ok vard málódi; kvad Geirmund vera snap mikinn.

ok laust med knefa sínum á nasir honum, sva at blód flaut um

' hann allan (ok mælti {lle vid ‘), Þórgils vard skeótástr upp at

laupa, þreif hann upp dyrshorn mikit ok þúngt af búníngi silfurs

ok steina ok setti illum herða Birni sva at hann ste prist áfram

> ,,ok kvam ennit nidr, ok vard þar undir kérit er hann hafdi haldit 4,

| skeyndist hann á ennino, en kérit brotnadi allt í sundr. pérgils
vildi leósta annat, en Bergr héllt honum, Bryniálfr leóp þá upp
ok allir fnenn hans, slíkt hit sama Eyrikr ok bóndr med honum,

var. Þórgils þar í lidi, héllt þá madr á manni, Bryniúlfr var hinn

l » reidasti. Eyríkr mælti til Bryniúlfə: geyfit til bóndi, at hark

t þetta“ semist, ok er þat yðar sæmd ok alira þeirra er hèr eigu lut

„at; Bryniúlfr mæki: lítill vani hefir þat hér verit, at menn vero
~. `- ° barðir í hybylam minum, pa mælti Arni: lítit á. hitt, bóndi,
` - hver fyrstr*) bardi, ok er þat sidr ydar Sygna, at drekka par til

a at eingi veit hvat at sér. horfir"), on Birni kvam þetta ei fyrr at

2) hit næsta Geirmundi, þá Bergi, 4, 5) vantar í 4, B. C, E Gr. Sh p.

B. C., E Gr, Sá, py = 6) olli upphafinu. A. C. St, þ, uppe
2) gagn ok greiði. bæta sömu vid, laupinu, B, E, Gr,

2) mesti kappi, cn, bæta simu vid. 7) hele. 4, B, C, E, Gr, St. þe.
'$%)- vantar í sömu. ` , , |

i

r?
}

-

ak. a Utanferd: Þórgils. © 127

höndum en yan var, lögdu nú margir gott til. Arpi mælti þá enn:
þat er betr at hér er eingi mailr sakadr '),.er fyrir þat gott um
at tala, ok förum fyrst.at sofa, *)en tölum um þetta á myrgin er
-vèr erum Gdrukknir, man oss þá öllmu einn veg synast.. Eyrikr
[stód vel undir?) þetta ok margir“adrir, foro menh þá at sofa’),
en um myrgininn eptir blyddi. Bryniúlfr dumn, síðan géhgo menn
til drykkio, ok er menn varp þar kvamnir, þá setigst menn nidr, `
$ mælti Arni: þat. er öllum mönnum kuunigt þeim sem hér ero,
gerir atburðir hér urdo. í gærkveld. manna í millum, erum vér
sú allir údrukknir ok megum virda þessi mál eptir sönnum efnum,
er þat ei vel, bóndi, at svá vard er Þér pislikar, en mér lízt
svá sem sá væri ei fridarins allmakligr er braut idlafridinn fyrstr í
„þínam hybylum, Kétill mælti: sva lízt mér. Beörn mælti: pat
ek þér segia, Arni, -þótt ydr þyki mín skömm lítilsverð, at -

vera. skal annathvert, at ck skal hafa fyrir fulla sæmd edr befna
mín seálfr. Þórgils'svardr: ef þú heitist vid mik,. Beörn, at giöra
mér eina skömm, þá skal ek gidra þér tvær) skammir," þær er `
skalt mega bádar hendr 4 festa. Beörn mælti mart, en Dórgila
is Ei má þar inna hwers manns tillögur, en þeirlögdu þar.
til hirdmennirnir Arni ok Kétill, Eyríkr ok Bergr, bado þeir |
Þórgils vepia til fyrir Bryniúlfi bónda [ok rádi þeirra manna er þar. '
varo: mest virdir *), en Þórgils þagdi, sem hann var vanr, ef hann
rekldist. Allmisiafnt lögdu menn til, en þessi vard lykt á med rádi

yolilfs bónda ok þeirra manna ér þar varo mest virdir í hid ok.

vildo tilleggia, at mál þessi féllust í fadma, ok skyldieeingi ` `

öðrum fé bæta, seldi þá hver ödrum grid, en sídan scttust þeir
fdr ok drukko, var bóndi þá allkátr ok hver vid annann, drukku
ís af jólin, foro nú bóndr heim sídarr ok kúrradi“) þat hver í sín-
tim hybylum, at veturgðstr Bryniúlfs mundi ei vera hversdagsleika 7),
Bèr um kvad Gunnar islenzkr madr er var med Bryniúl ok orti
sva át gaman vard at: = > / = E

C

?) skadadr, B, E. Gr. . oe i 3) vantar í Á, B, C. £, Gre St. þe -
*) undirstéd vel. 4, sh 6) kntaradi, B, E. Gr. I 7
'3y frá *) vantar í B. £E, Gr, - 7) hvers manne líki, B. E, Gr, hvers `

*) pride, A, B, C. Æ. Gr, Sþ,“ “manns leika, A, C, S, p.

@

- Herdar laust hrines neördr o~ `
horni ') var?) at bryna þorn?)
á Birni bilgearn |
blunda #) fyrir Geirmund.
- Steypast tók galinn glópr,
auri“) vard fyrir nauðum aur, —
etta þótti þiód gott, —
. Þórgils“) samdi honum pínsl *),
| Eptir idlin vard med Bryniúlfi- ck Þórgilsi eingir margleikar, en
_ þó gódar afleidingar. þat er nú þessu nærst at segia, at Bryniúlfr“
átti eyrindi yfir feörd, at sekia skgöldu sína ok vapn, þótti hon- -
um vel, at ham: reyndi hve audsveipr Þórgils væri, ok beiddi at
. hann mundi vera fyrir ferd þessari, er fi var ekki mannmart
heima, en Þórpils segir: at þess eins sendimadr edr lestreki vill
_ hann vera í Noregi, er enn væri ríkari en Bryniúlfr. Brynidlfi
þótti þar opt hit sama uppspretta. Bergr baud Bryniulfi at sækia
skeölduna fyrir Þórgils med ödrnm manni, ok þat vildi hann,
-. Bergr tók siúkleik um vetrinn ok lá.lengi ok var atkvaminn bana,
. ok batnaði er áleid, var nú atburdalaust hédan frá um þarvist
. Þórgils, sva at vér vitum frá at segia, OS I

3. Um varit eptir páska byriadi Bryniúlfr ferd sína sudr til
Bedrgvinar til móts vid Hákon kóng, for þá med honum Þórgils
_ ok Bergr, var hann þá fer, en er þeir kvamo sudr, fundo þeir
' Hákon kóng, tók hann þeim vel. Kóngr hafdi frétt af, at um
vetrinn hafdi verit med Bryniúlfi íslenzkr madr einn af Sturlange
ætt, er ord fór af, hafdi þar þat sannast, sem mælt er, at mörg
ero koniings eyru; hafdi hann frétt af þeim vidskiptum, sem vordig
héfdo millum þeirra Bryniúlfs ok Islendinga um vetrinn. . Aron +
Hiörleifsson var þá med kóngi, hann hafdi reynt af Bödvari vin-
átto mikla, þá er hann var skógarmadr Sturlu Sighvatssonar, Aron

1) horn. B, E. Gr, SL. 4) buldi á, B, Gr, bulda, E,
2) vard. 4. B, C, E, Gr, St. p. ~ £) gaura, Æ B. C, E, Gr, St, p.
3) brynþorni, B. Gr, brynþyra. A. E, 9) Pérgtel. Gr. |
| ‘P. brynkorn, è To 7) pile, C, Sé, pil, 4, BÆ Gr, þ
” à `

+

3Ki Oo Þórgils rædst | koningsparð. 129

vár hirdmadr Hákonar kóngs ok var ker kóngi, var hann ok gédr
Te Aron gékk at Þórgilsi ok fagnar honum vel, ok ‘skal: þér
heimitlt allt þat gott, er ek hefir til at veita þér, hvert sgm þat
er fè edr fullting. Þórgils þakkaði honum vel ok kvad. ei annat
líkara þykkia en hann mundi med honum vera, en fyrst mar ek
vera með Bryniuifi, en Aron hafdi feárkost ekki mikinn, en spardi -
eingan lut vid vini sina, bauð hann Þórgilsi því til sin, at hanrr
átfi gard, var hann iamnan follr af íslenzkum mönnum, skildust |
þeir Þórgils ok Aron, fór þórgils med Bryniúlfi til þess herbergis `
er-hann átti, settust þeir þá til drykkio, Um daginn mælti Bryn- `
itifr: þér hafit verit nfed mér í vetur, ok vil ek kalla at vel hafi
farit, en fandit hefir ek þat, at augu ydar ktanda léngra fram til’ -.
pess at: Peóiia ríkára ‘manni ep ek er, er þát ok satt at slíkt ero’) ' -
éngsinend, eir. ei’ mæli ek' því þetta, "át ek spati mat vid pik edr! |
drykk, vil ek vera búinn til at-flytia mál þitt *við kóng, at hann '
taki vid þér ok gidri þik sinn mann, sem mik gruriak at þér leiki -
í skapi. “Þórpils þakkar honum sín ummæli, en kvadst fúsastr at
fara til Islands, er ef hann næði pvi’ Gi, vildi hann iarna ginga’
„tí hánda kóngi ok giðrast hans ntad? `- Litlu sfdar fundust þeir:
kóngr ok Brynidlfr, ok verdr þat í táli þeirra, at kóngnspur'at,
hinum íslenzka manni er verit hefir méd! honum am vetrinn. Bryn-- |
jálfr segir kóngi frá ætt þórgils, ok kannast hann skeótt vid, þvíat
margir Sturlángar höfdu verit med honum, Bryniulfr segir kóngi, |
st þórgils vildi fá af ydr fararleyfi til Islands, kóngr kvad þess
einga van, þvíat í þann tíma hélit Hákon kongr mörgum ríkra -
manna sonum í Noregi, þvíat hann hafdi miök í hug at fi skatt
af lalandi. Kóngr mælti: mundi þessi madr vera med þér í þér [er
vid fandumst?),° mikill madr ok drengiligr, fridr ok bragdmikill, .
ok [4 lyti miki °) í andlitino, ok sva úngr, at ei man grön sprottin?
Sá er rétt hinn sami, segir Brynidlfr, ok gidrit sva vel, herra, at þér
takit vid honum sæmilipa ok glörit hann yðar mann, ef hann skal `
ei ná at gigla til Islands at vitia frænda sinna ok eigna, er hann `
ekki hér peningarikr.. Kéngr tók því vel, lét Bryniúdfr þá senda '

e

2) killa ek, A, BC, E, Gr, Ss, b. l 23 flitamadr, C, vantar í B; E, Gr,
| R

2) vantar f sömu,

|
$

tio. 5 Þórgils rædst í konúngsgárd. S 8D.

eptir Þórgilsi, kvam hann þá fyrir kóng ok kvaddi hann, kóngr
tók því vel, þar var þá Aron Hiörleifsson. ok flutti med Þórgilsi,
at kóngr tæki vid honum semiliga, kóngr segir at hann man ná —
hirdmannsnafni, ef hann reyndist eptir því sem þeir Bryniúlfr ok
Aron, ségdo, ef honum syndist, en kvad pat ekki mundu skidtt:
radast, Porgils kyadst þess ekki mundi lengi bida at sinni, þótti:
ei. örvænt at kyama mætti, hann par, þótt hann leitadi annara
landa, at hann.kvæmi. sér. í aveit med ríkum mönnum, þvíat Oláfr
födurbródir hans hafdi verit .í Danmörku med Valdimari kóngi,
ok fengit af honum mikit sóma. Aron. mælti: takit þér, herra, -
vel" vid þeim sumum, sem, ei man iafnmikit mannkaup í sem þess-
um manni, „Bryniúlfr mælti: sva skalut þér. ætla, herra, at hraust-:
um karlmanni -man skipat. Í Þat rúm, sem Þórgils hlytr at standa.
Kóngr brosti þá, * mælti: vilit þér, herra, gèfa ordlof til,
at ek;sé freáls ók:fari hvert er. ek. vil annarstadar, ef eK fer ei
til Islands? ' Víst ei, segir kóner, ek skil at þú mant vera maðr
brádlátr ok heldr ákaflyndr, en eingum semdum þykiumet ek hafa
afsvarat ber, þótt ek vili fyrr, reyna, hversu mér gézt at þinni
peöôénusto, skildu þeir at þesso, segir Þórgils Aronj, at hann mundi
ráðast í gard hans, skildu pein vel Bryniulfr, ok Þórgils, Ragn-
hildr hét kona Arons, ok van hon hinn (mesti dflunarmadr'), {en
hann eyddi ei seinna enn hon afladi?). Þórgils var þar um rid
ok vard íllt til fear, þvíat hann sá,.át Aron var févani, en hann⸗
= vildi hvervetna fullt fyrirleggja þann kostnad er Aron hafdi fyrir
"honum, höfdu þeir. sveit mikla jok varp ekki dælir. A
.. 4. pa er. skip tóku at búast um varit, lét Þórgils rita á vax-
spialdi ok sendi kóngi, var þat þar á, at hann beiddi at kóngr
Jeyfdi honum at fara. til Islands edr ella til.annara landa, kvadst
„ei lengr vera vilia í úfrelsi?). En er kóngr sá þetta virdi hann
sva sem Þórgi st géngi til stærd ok metnadr, er hann vildi ei siálfr
ftytia vid sik sem adrir nenn, ‘en þó sendi kóngr eptir honum,.
kvam Þórgils þá fyrir kóng. Margrét drottníng ok Ivar Engla-iarl +}

r

a

i

1) migk aflgndi, 4; B, C, E, Gr, Se p. 3) úleyfi. C; St
2) vantar í sömu, +) iarl, A, B, C. E Gr. St, þe -

tr

-

“4 — Þórgils giðrist hirdmadr Hákonar kóngs. 131

fékirdir kdngs ok fátt annara manna var þá hia kórigi, med Þór=
gilt var Aron ok Bergr.. Drottning var hinn mesti vin Stúrlúnga)
sem: verit hafdi Skúli hertogi ') dir hennar, hon bad Þórgils
setidst niðr hia sér, eri hann settist á fétskémil 2) hiá fétum hennar.
Kéugr mælti:þá: beiddist þú ft til Islands, Þótgils? Já, herra,
sepir Kann. Kóngr mælti: [ek man nú segia þér, hversu vera
f skál um hag þinn?), þú skalt hér vera, en hvergi fara, man ek
ra þik minn mann sem þú beiddist, en sva hefir mér spurzt,
sem: þér félagar þykki verit hafa okki spakir til'fulls. Drottnin
mæli: slíkt verðr opt íngum mönnum., [Aron malti*): ek skal
þar fyrir svara, ef þat Pykkir nokkirrs ffaet hafa verit. Kéngr
malti þá brosandi: ek veit ei hvert. þú mátt nokkut á hendr tak-
ast menk en. svara fyrir þik. Tok -kongr þá til at-spyria Þórgils
. —— frá föður sínum ok frændum, Þórði Kakala ok öðrum
À ngam, en Þórgils segir kóngi slíkt er hann spyr, ner
or ver “sá madr er. sem Pledi þórgilsi? hann ai sik ók
ar sinn. Aron kvad födur hans hafa verit vitran mann ok vel
fadar ok hinn, besta bónda, hann beiddist hirdgaungo ok hird-
sennsnafns, herra, sem ydr má kunnigt vera, kóngr segir: man
ei þat vel fallit? þvíat ek hefir af honum þá frétt, at hann man
vera spakr twnadr, skaltu Þórgils ok þér félagar vera í bodi míno
'uppstigníngardag, en sidan gidtast handgéngnir, Gaf kóngr Pór- -
pis lanfgræn: klædi fiórtán álna Jangt, sídan var Þórgils í bodi
óngs uppstigningardag, en sídan giörast handséngnir ok hirdmenn |
_ Íöstndaginn eptir þeir bádir Þórpils ok Bergr, gaf kóngr þá Dór-
gilsi skiöld ok brynio, Þvíat þau vapn skorti hann ádr, var þórgils `
þú laungum á kongsgardi ok þóttí vera heldr skapbrádr. i
| "5 Sá atburdr gjördist þar,,at eina nátt var þar eldr-laus í —
bænum, var þá blásit úm allan bæinn, ok er þetta herbod kvam
i kóngsherbergi, klæddist hann nú seálfr skeótt ok hét á þá menn
er hia honum varo, lét hann blása út allri hirdinni ok öllum bæar
lydnum til þessa úfriðar, ok vapnudust menn sem til bardaga, ok

3) jarl. 4. B: C, E Gr, St p. l 3) vantar Í A, B; C, E, Gr. S£, P,
„2 fótskör, sömu, — * | 4) vantar f sömu,

Ra

~

s

⸗

732 _ +. Bæarbrumi í Biörgvin. sph eE
` ° $- AÐ

skipaði kóngr hird sinni þar sem honum þótti mest þurfa, bad
kóngr menn fara varliga ok þó diarfliga, vard eldsgángrinn sva
ákalliga mikill, at úlíkligt þótti at slökkt mundi verda, var þá
margs í leitat, borit í vatn ok sær ok. brotin, vida herbergi, kón

hvad á, hvar Þórgjlg skyldi standa, en: hann vildi —— mikka
lengra, fékk hann sva mikinn háska vid þat, at þat þótti med
líkindum, er hann héllt lífi meidingarlaust, um sidir lét kónpr
"taka kóngsekips ') segl ok giöra alvott ok bera at eldino, vard þá

t um sídir at eldrinn sloknadi med guds miskun ok hamingio `

"kóngs, en Þórgils fékk þann orðróm at kóngi sealfam ok öllum.
öðrum er visso, at eingi madr hefdi þar iammyel borit sik ak
borgizt?) sem hann (í iafnmiklum háska *),' sva sem Stúrla pérd-
arson hefir kvedit í erfidripo þeirri sem hann orti um Þórgils, ok
þessa. naut Þórgils iafnan sidan hia kóngi, svá at hann þoldi hon-

um betr en flestum ödrum iafnar tilgiðrdir, Nersta dag eptir `

brennuna kvam porgils £ herbergi drottningar, tók hon honum
vel, ok þækkadi honum, hvat drengiliga hann hefdi géfzt um
náttina, ok er hon sér, at klædi hans ero brunnin, þá gaf hon
honum vel sex álnir.af skarlati, hann þakkadi henni þetta, fékk
Þórgils af þessu mikla sæmd, sem þar er kvedit um: 3

- Laus vard eldr fyrir öldu“) |

allbrátt, er tók nitta, . “ ÍR ,

út gékk hird med hörda
| hildingi vepmildum,

Nadi Bórgils þiódum
prekbradr lofi rada, - |

ar f) er rennum) á lid lióna -
| ögreitar bra heitam. — ` |

_ 6." I Þann tíma kvam af Islandi pérdr Kakali, hafdi þá ádr
ordit Haugsnessfundr ok pdu tidindi er þar af leiddi, var þá Gissor
í Noregi ok settust þeir þaf undir kóngsdóm 7), segia þá sva *}

“a

=

£

1) lingskips, A. B.C, E, Gr. SAþ. þat, BG...

2) at biarga, sömu. — 6) rennr, Á. B, C, E, Gr. St. þ.
3) vantar í sömu. =- 7) sem:ádr ex titat, bæta sömu vid,

4) öldum, 4, B, E Gr p. a 78) vantar í sömp | -

- `Y D * i ' . >

©

67K, Giört at‘lyti Pórgilse 33

- * > — 4 W
einardlina fram sín málefni fyrir kóngi, fat þá greindi ekki á +),
þórgils kvam þá til fundar í Þóra ok var löngum med honum,

ok einn dag er þeir drnkko í kóngsherbergi, mælti kóngr til Pord.

er: hví Íætr þú ei gidra ‘at Iyti frænda þíns“ Hann évarar: þar
þurfum. vid, herra, at neóta vid þinna ráða, en ck vil-þar ei fé

til spára, ef þér ætlit at megi gjöra.. Kónsr mælti: þat ætlak at

at mepi gjöra, ok nefndi “ti lækni Bann er Vilhiálmr hét, var

Deitat at lækninum ok urdo þeir kaupsittir, giärdi. hann

med kóngsrádi at, sat kóng: seálfr hia,. þóttust menn pat sei, at

þetta var mikil þrekraun, en Þórgils þoldi þat vel, gréri sárit sva.

at Dérgile varð madr lytalaus ok var nú madr fegri yfirlits en adr. -

Þérdr Kakali fékk ei ordlof til Islands, dvaldist hann med kóngi
um rid, þar til er honum var skipud sysla, Þórgils var med kóngi.
` nokkra vetur ok þóttist vera haldinn ok kunni því ílla, :- >
| 42 Hákon kóngr hafdi skipadan iarl í Þrándheimi Knút son
- Hákonar iarls Galins, Knútr iarl ver mikill madr vexti ok vænn
synum, hann hafdi (margár náttúrur?) fram yfir adra menn, ‘eingi

var sá madr í Noregi, ef sva kúnni skynja steina ?)náttúro sem _

. hann, var hann drykkinmaðr mikill ok þótti vera nokkut varstilltr

„við drykkio, þá er á hann fékk. Hinn sídasta vetur er Þórgils var
£ Noregi, var hann nördr í Þrándheimi med Eysteini Hvíta, ok
höfdu þeir sveit miðla af norrænnum mönnum ok islenzkum
mönnum, Eysteinn vár bóndi gédr, mart var annara manna hand-
génginna med honum í bænum bedi hirðmenn ok géstir, kóngr
yar ei í bænum: Porgils var mest fyrir kéngsménnum. Knátr-
jarl var þá rikastr niadr í bænum, ok var med honum sveit mikil,
mart yard til preina um vetrinn med kóngsmönnnm ok iarlsmönn-

um. þat var eitt sinn, at þeir Knutr jarl drukku í ein» herbergi

ok porgils ok mikill feöldi annara manna, ok vóru nokkut drukknir,

"var þá talat mart, mælti Knútr iarl heldr hádugliga +). til Islend-
inga, {taladi til) Snorra Sturlusonar ok annara íslenzskra manna,

1) vantar í A. B, C. È, Gi, St p. 4) hardliga A; B. C, E. Gr, St, p.
_ 8) náttúru, „sömu, — C a 5) einkum, sömu,
S), list ok, bæta sömu vid, — a

T

`
a `
- .
.
= a f
‘ - . - .

`

=
`

`
“

34 | ' Þrakk Þórgils vid Knút iarl, (oye) 8D

er verit höfðu med Skúla hortoga, tók jarl á þeim öllum lítil-

mannliga, en Þórgils svarar sva í móti, at þeir frændr hans mundo
verit hafa, at ei mundu sik allir vanta þykkia á vid hann fyrir.
ntan nafnbót, þetta líkadi jarli stórilla, urdu þeir af þessi midk

sundrorda, kyam þá sva, at iarl lióp upp bólvandi*) ok greip

'eggsi, en er Þórgils sá?) hat, sprettr hann upp ok brá sverði,

lapu menn þá á milli sva þykkt, at þeir nádust ekki til, shödu |

-þeir at því, géngo þeir porgils á brott litlu sidar, leid af n¥ffin,
‘ stód iarl upp ok hlyddi tíðum, sídan sendi hann eptir Þórgilsi ok -

baud honum í bod sitt, var Þórgils tregligr, en Eysteinn fysti Dór-

- gils, for til med honum Eysteinn ok midk margir saman, yar iarl

þá hinn blidasti, ‘ok skildu fgódan afleiding*), var þá kyrrt um

ríd ok áttust fátt vid. pat bar til eitthvert sinn, at ágreindi iarls- .

mann ok gèst kóngs, ok urdu þeir miök andorda, allt pangat til
géstrinn vann á iarlsmanni, þat var. sid dags, en er géstrinn kvam
til herbergis sins ok segir frá þessum atburdum, var þar ftt manna
fyrir, en flestir fysto hann at fara á kyrkio edr á traust kónga-
manna, þángat sem fleiri vero fyrir, Jarl varð skiótt var þess- `
ara tídinda, þvíat hann vissi gidrla hvert er hann hafdi farit..
[Manninum hafdi sva dvalizt, at hann vár þá kvaminn út af her-
bergino, er“) iarlsmenn kvamo at ok tóko hann ok færdu hann
iarlinum ok léko hann illa, þá var myrktg sva at iarli þótti ei
tóm til atedrepa hann, var hann þó settr Í fedtra, ok kastat inn
ok læst herbergi ok fengnir menn til at vardveita hann. Géstrinn
hafdi átt fridlo í gardinum, ok þegar er hon vissi hvar kvamit var,
lióp hon kallandi med gráti miklum ¢ gard Eysteins Hvíta, ok
segir þeim Þórgilsi Skarda ok ödrum, kóngsmönnum, hversu madr-
inn var nauduliga kvaminn, {ok hann mundi drepinn, nenia þeir
frelsto hann med nokkro móti“), bar hon sina sögo med hinum
mesta ákafa, Porgils vildi þegar at þeir tækio manninn út med
valdi, en Eysteinn vildi,’ at þeir stefndo at sér kóngsmönnum,
þótti þeir of lidfáir vera til hverstveggia, fyrst at taka út manninn,

- 8) blótandi, B, E, Gr. | Soy 4) frá { vanter í A, B, C, E, Gr,

2) fornam, A, B, C, E Gr, St, ‘Pp | St, pe —“ A
3) vel, sömu, ` - 3) vantar 4 sömu,

2) bardfengum, sömu. 7 3) vantar.£C. Sh `

= l #. ` l `

aK, ` prakk Þórgils vid Knút iarl. 135
en veria sik eptir, ok sva -gìördu þeir sem hann vildi vera lita |
ak fleiri lögdu rid eptir, stefna at sér kóngamönnum ok búast um
í gardinum, sidan er á leid náttina, fer af hvers lidi þá er þeir
vóru búnir, fara þeir pérgils med sína sveit til þess herbergis er
maedrinn var inn kastadr, verda vökumenn vid þat varir, skipast
ir fyrir durnm, ok hyggia at þessir mano ekki sva hardliga at

jee mikit *),. ok fleiri varo þar lamdir er fyrir vóru ok stukko
a» gékk Porgils at hurdinni ok braut, tók manninn í fing sér
ok bar út, braut sídan af honum feötrinn, fór þessi madr med

4

fr en Þórgils láust þann er fyrir honum vard (eggsarhamars-

. peia heim-í gardinn, en vardmenn segia iarlinum, hversu hard-

iga þeir..vego leiknir, vard hann vid þat reidr mök,- ok lét blása
saman hjrdmönnum sínum ok handgéngnum °?) mönnum ok öllum
þeim er hans flokk vildu fylia, lét iarl þá bera út merki sitt ók
{vapnadiat sealfr ok allir hans menn?), gánga þeir nú út eptir
bæsum, ok er nú sagt þeim Þórgilsi, at iarl fer at þeim med her
mikinn vapnadan ok lato heldr úfridliga, Þórgils heitir nú á menn
sína at þeir skulu gánga út á vígim“) er þeir höfdo gidrt ok veria
sínar rösklisa, ef þess þarf vid, ok látum konung þat spuria,
at harm hefir drengium skipat, en ekki didleysingium, géngu þeir
ut. ok ‘fram í vigin, kvam þó iarl at í því olnapurdi: hefir þú,
—5 ‘ok þér félagar, giört hér sva mikit hervirki, brotit upp
i ok barit menn mina, [en tekit þann í brott med valdi,
er cilk hafdi unnit til dagda 5)? Þórgils kvad þat satt, at þessi
madr var. á þeirra valdi er hann leitadi eptir, en annat ætlak þat
Mg gjört er lítillar umrædu sé verdt, er nú vel at þú reynir þat
í. ág hvert Íslendingar ero sva linir ok lítilsháttar, sem þér sögdut -
Á vetur. Jarl mælti: slíkt er mikit ofbelldi útignum mönnum at
halda til iafns vid oss edr meira. Taldi hann nu. margar sakir
við Þórgils ok eggiadi þá menn sína, til atsóknar. porpils segir
sèr þat vel líka, skulut þér, iarl, mirfui til reka, adr þér náit

'mafninum, menn urdu seinir til atsóknar, þvíat þeir vóru margir

——-_

2) vantar í A. B.C. E,-Gr, St, þ, 4) út úr víginu,, Á. B. C, E, Gr, St. p.

$
2

3) fylkti lidi sínu sisiífr, sömu,

N l a 7 t,

FY ~% 2
. .

. þykkir mér gódr frídrinn, því

' mikit vandræði, at
‘um gódum mönnum, ef þú átt kost sæmilipra sátta, ok fyrir hennar -

so.

Vñ

136 -o . prakk Þórgils vid Knút iari. l — 3p.

med iarli, er þar áttu frændr ok vini í gardinum edr adra vandamenn, -

Eysteinn bóndi var sva vinsæll, at eingi af bóndum var vinsælli, þá

lögdu hinir betri menn til ok báro sáttmál í millum þeirra, en iarl var.
hinn ódasti ok bad bera eld .at bænum, en Porgils gékk út í gardinn

með brugdit sverdit, ok bad íarl þar undir ‘ginga, ef hann þættist

eptir-nokkro eiga at siá þar, tókust.þá medalgaungur, tiadu menn þá

fyrir iarli hver úfæra bonum væri at gidra sva mikit hervirki á kóngs-
„þegnum ok í kóhgslandi '), kvam þá sva fyrir iarli, at hann mundi
taka seálfdæmi, en er þórgilsi var þat tíád, neitaði hann því þver-

_ liga, bad iarl þá sækia edr fráhverfa. Eysteinn segir, at Þórgils
mundi vilia kóngsdóm á málinu. þórgils segir, at harp vildi, at -

sva buit stædi til kóngsfundar, en sídan gidérdi hann rad fyrir sætt-
inni, (Eysteinn segir ci sid, at mál stedi opin °). Þórgils mælti:
sér ek, Eysteinn, at þú ert sáupiarn. Sva er vist, segir Eysteinn,

ek er honum vanastr, en. haltu þó,
Þórgils, þessu máli sva fast sem þú vilt, fyrir því at ek man ei
fyrstr, vid pik skiliast, ok fyrr skal hér í gardinum etit ok drukkit
ailt þat er ætt er, en ek taki naúdasætt af jarlinum. Mel þú

'drengía heilastr, segir Þórgils. þá gékk Jórun húsfreya út í gard-

inn ok mælti sva: þess bid ek þik, Þórgils, ef ek hefir nokkut
sva giört, at þér þykkir vel, þá styr þú ekki þeseo máli í sva
Þú hafir þik í vedi edr-bónda minn med ödr=

fortölur hneigdist Þórgils, áttu nú margir hér lut í at menn skyldu
sættast, kvarn þá sva, at jarl ward at því leiddr med fortölum vina
sinna, at hann baud alla maldvixtu á kongsdém, k þá ættin
saman, sva at þegar skyldi kóngr deertra ali mál fúskorud þau er
þeirra í milli vóru ordin ok honum þætti dóms þurfa?), þótti

Þórgils vel hafa fylgt þessu máli, ok fékk hann hér fyrir gott ord,

8. Um varit eptir páska fórn þeýr Þórgils á kóngsfund, tók
hann þeim vel, segia þeir kóngi slíkt sem-í hafdi piörzt med,peing

1) kóngigardi. 4, B, C, E. Gr; St, þe *) vantar í A, B, C, E, Gr, át, p

€) vantar í sömu, IR

&

"0, Knúti jarli, líkaði kóngi vel þessi málalok, dvaldist Dérgils þá med

4, Gissur, Hentekr biskup ok pérgils ráðast til Islands, 137.

kóngi, þá var med kóngi herra *) Henrekr biskup, Gissur pors
valdsson ok Finnbeörn Helgason, vóru þeir þá allir radnir til ite
ferdar ok beiddust skipanar af kóngi, kóngr kalladi arf Snorra
Sturlusonar hafa falli. undir sik, slíkt hid sama lendur per er.
Sgorsi hefdi'.átt á deyanda degi utan, stad í Reykiaholti, „skyldi
'Þórgils vera, semigndi % ok sækiandi Allra þessara mala er lög
mætti á standa um medferd þessa fear. Finnbirni skipadi kongr
ríki fyrir nordan“) Védlaheidi, ek ætlar honum bústad á Gren- -
Miarstödum, : Gissur bafdi ríki sitt fyrir sunnan land ok skyldi
beer þeirra. veita öðrum Gissur ak- þórgils, hit sama var Finn-
beðrn skyldgdi at veitá þeim ok sva þeir, honum, Henrekr biskup
hét kóngi ok öllum þeim ainu. trausti. . En an. þetta var allt rádit,
á þeir skip sín til hafs ok, fóru þeir allir £ skip með Ey-
steini Hvíta ok fóru þetta sumar til Islands, Pordr Kakali sat
eptir í Noregi, ok.líkadi honum þat ílla, . þvíat hann hafdi adr
skipat eignir Snorra Sturlusquar vinum sínum, Eyúlfi Þórsteinssyni
Grd ok bunad í Géldíngahglti, Rana Kodranssyni Eyafiérd =
ok, búnad á Grund, Þorleifi Þórdarsyni Borgarhörd. Rafn Odds-
san, Sæmundr Ormsson, Sturla þórdarson ok Nikolás Oddsson varo `
bundnir Í trúnadi ok tengdum vid pérd- ok í vinátto. Um varit“
áðr Porgils kvam út ok Gissur, lét Ogniundr Helgason drepa Sæ-
mund:ok Guðmund Ormssonn,. þótti þeim Eyulfi ok Rafni þat
akadi mikill *), : o AÐ
á - . FR -
,. 9 Fyrsta #) dag eptir Marfumesso fyrri vard landfast at
„Gásum skip þat er Þórgils Bödvarsson var á, þeir kvamo til Stadar
Bartbólómæusmesso *),- fögnudu frendr hans, honum vel, stefndi
peels at sér vinum sínum ok tengdamönnum, kyam til hans.
inar Halldórsson frændi hans, pérdr Hítnesíngr mágr hans, (Gud-
langr Hallfredarsons), birti Þórgils þá rádagiördir sínar, ok lét

`

3) yantar í A. B, C, E, Gr, St p. da þætti í MB. C, E Grn
2) heimtandi, . o - e Pe O |
) i tanei sömu SN 4) nærsta, Á. B, G. E Gr. I p
~ 3) land vestr at; bæta við B, E. Gr, 3) vantar Í sömu i
- * > * A . ee. . “,
* hér eptir fylgir Goti kap, í ‘) ok fei, sömum. =... 06 7:

tw +

.

138 Pérgils tekr vid Borgarfirdi ox Reykiaholti, gp,

lesa skipunarbréf sitt ok kvaddi menn til ferðar með sar; vikust

menn vel undir þat, reid Þþórgils. frá Stad ok nær fiörntíu manna

méd. honum, var þar Bödvar Þórðarson fadir hans, Einar Hall-
ðórssen '}, Pórdr Hitpesingr mágr hans, Helgi bródir hans ok þeir
Hean er út vóra kvamnir med Porgilsi „' reid hann sudi til Borgar-
Bardar ok gistr f Stafaholti, þá bed par Oláfr þórdarson, Eptir

' Pat stefndi hánn fund. undir Höfdabólum, kvant. par til porteifr

ot Gördum ok Eigill or Reykiaholti ok adrir héradsbóndr, léto
heradsmenn heldr driúgliga. Oláfr pérdarson stóð. upp ok hóf sva
mál sitt: at hann bad gud geyma allra manna, er þar varo kvamnir,

_ med sinni mildi ek miskun, bad. ok þess í annan stad, at menn

tækio sæmilipa bréfum ok eyrindum sva ágæts ?) herra, sem Hákon
konúngr var, en gjöra ei sem margr ángurgapi, at svara fólsko tig-
inna manna eyrindum, sem gud láti ef vera hér í dag, [pat er
framkvæmd *) sem hans er vili til, en öllum gégndi best, Sezt Oláfr
nidr, eir þórgils stóð upp ok mælti: þat er mönnum kunnigt, at ck
hefir stéfnt fund þenna, en þat er fyrir þá sök, at ek er skyldadr
til í dag at seka kéngs eyrindi, man hér lesis verda kóngsbréf,

bid ek at menn géfi hér til gott hliód ok hyggium sidan at svire

um, hélk þá pérgile*) á bréfind ok syndi innsiglit, bad porkeif at
fi. til mann at lesa, ef hann vildi, porleifr kvadst þat ei muidu
giðra, fer því þannveg at margir cro fúsir til hérads þessa, en fiir

|
e

<

ero til mótsvara í dag, má pat vel bída annars dags edr þess at

vid er Rafn ok Sturla ok vèr giörum allir saman rád fyrir svöram,
ok vitum vér, at þér er skipat hérad þetta af konúsgi, ok þat er
eyrindi hans í dag, en margir mæla þat, at hann eigi ekki í, ex
ek em ckki arfi Snorra Sturlusonar, þótt ek hafi hér nókkra for=

sia med ráði Þórdar, er.ek ekki fyrir svörum um þetta mål meir
“en adrir, þat studdo margir med þorleifr, þótti konungr ekki mak-
"gr at hafa nokkur forrædi á fé Snorra Sturlusonar ®). Þórgils

mælti: vita skulut þér þat, porleifr, at ek ætla at láta lesa hér í
dap kóngsbréf tvö edr þriú opinberliga sva at þér heyrit, ok skal

` i l os J 4
` 1) HalMrédersom, 4, B, C. E,Gr:St.þ. 4) þórds, Æ, B. C. E. Gr, St, þ.
_ 3) ok virdugligs, beta sömu vid, . 3) edr erfd, bæta sömu vid,

Á . b E | - a - ;

v

7
‘

9K — Pórgils tekr vid Borgarfirði ok Reykiaholti, — 139

ek ei da þetta kónpsbréfit, þótt Þú hafir myrdt pan kón

bréf, er fl þín hafa send verit], & mae vera, at þú siðir því far

at svara í dag ok þarfir, ei. til annara svörum át vikia. - Þorleifr

ii þá nidr höfdi ok svaradi eingo, ok vóru hans tillögur fár í

| bivada, Tat Þórgilg þá lesa brèf kóngs, ok gidrdi þat pérdr Hítnesíngr,.

| eaer bréfit var lesit, Þá téko menn ei skjótt til svara, þá mælti.
Olifr Þórdarson: þat er sidr hæverskra manna, at þegia ei á móti -

' _Kéngs eyrindum, en flestir mano hér meta svör vid “Þorleif, Por-

| eifr svarar: ei man ek halda hérad fyrir kóngi:ok ei réisa flokka `

' {£ móti þeim er í sezt, en ekki lof legg ek þar á. Eigill kvadst
[frelst hafa Þórdi*) mannaforráð pat er hann hafði átt, ok á ek-

har nú ei fyrir at svara, flestir lögdu þar erfitt til. . Haukr af -

„ Alptanegi mælti sva: þat er mín tillaga, at unna eingis mils á fyrr
‘am hårad-en Rafn ók Stutla vero vid. ` Þórgils segir "þetta ei til `
hans kvama, mano -þín ord hér um eingis metin, en ei örvænt, .
at:menn muni þínar tillögur. Þaðan frá urdu þar eingi mótmæli _
borliga, enda ‘ekki skörupligt iáord. Þá.lét Þórgils lesa kóngsbréf
Þet er. Þorleifi var sent, var hann miök ávítadr um þat, er hann —
hafdi brotit bréf kóngs, var þar mikit ámæli ok heitan við þor-
eit, ef hann giördi ekki kóngi þá sæmd, (er sæ0 fyrir hans hönd *)

- Gissur Þorvaldsson ok pérgils Bödvarsson. perleifr svarar því `

"sd, ok vil ek þat bæta með gótra manna saun, er hann hafdi

„ sénna farit á kóngsfund en honum vóru -ord til send. Var þá
-Mitat wid Bigil í Reykiaholti*) ok Þórarinn : rest Vendrádsson , .
af þeir vildu gèfa Þórgilsi upp búit í Reykiaholti, fðkkst þat at-
fyktum, ok kvam þat Eestu m mönnum mjök úvart, skilda menn -
-at'þessu, réid Þórgils af fundinum í Stafaholt ok var þar tim nått-

_ ána ok greiddi ferd manna sinna út á Strönd, reid hang sidan
app í Reykiakolt ok tók þar vid búi, skyldi vera hin sama rads- -
kona Gudlaug í): Aladóttir fylgikona Þórarins prests, settist pór- `-

. gles þé um kyrrt, vard brátt kostnadr mikill; þvíat þar var adr

3) frelú hafa -af Dérdi ok, A. B, C, E, 3) vantar t A, B, C, E Gr, Se, p. sos

Gr, Ste pe oo < + vantar Í sömu. '

*) eðr si — hönd med. sömu _ 5) Gudrún, sömu, A
| oo — | Sa

afhundit. Eyvinde Brattr rédst til vistar t Reykisholt [um hausti") |

140o- -Opokki béfstíméd -pérgilsi, Sturlu ok Rafo; gp.
el menni ok. mart kwam við, var þá ok mikil atöðkn, ewmrein

“ik Suniva húsfreya hans. : Eyvindr var hirdmadr Hákonar kónga
‘var hann gamall madr ok úskygn ok vin Sturlúnga, en úvin Gissurs.

ro. . . -
10. Um haustit eptir Mariumesso reid Porgils Böd varsson
sudr á nes vid sidunda?) mann ok gisti i Gördum. at Porleifs, ok
fór med þeim heldr faliga, þádan reid Þórgils til Hólms, ok tóka
par skip er Þorleifr att} ok fóru yfir um fedrd ok-gisto Í Saurbæ `
„at Magnúsar Arnasonar, þá spurdi þórgils, at Gissur var kKvam-
„inn ofan á nes, fór pérgils til fundar vid hann, fundust -þeir á
„Nidey, -fér.med þeim alitliga, sídan ‘reid: Þórgils heim òk- haldi
„med sér landsleigu af Eyvindaratédum ok Bersastöduæ, - Þérgils
gisti í Bæ at Bödvars, gaf hann honum. hesta tvo brúnai ok skjöld
raudan gk gulllögd lauf á, segir pargils Bödvari hversu. fáliga hafdi .
falit med þeim Þorleif, ok sva at honum vard ei sva fastligr tran-
adr af Gissuri sem hann hugdi, -reid Þórgils þá heim í Reykia-
holt, „vóru þá menm sendir i scaudakyod um hérad alls, ffékkst
þet) at kalla. . Þórgils sendi Berg ofan til Brekko at ‘fala stitur-
‘fé+). at fein brædsum Olafi ek Þórhalli, ok. fèkkst-þar ekki af,
gazt Bergi þó. lítt at svörum þeirra. Nær vetur-nittuin reid. pór-

' gila heiman ok fylgdarmenn hans med honum. ok ætladi at rida

| ee á Snefellsnea, reid „hann til Borgar um kveldit, bed þar þá
Íoptr biskupsson,- vóru þeir Þýrgils tólf saman, var þar allvel vid

þeim tekit. Myrar lágu Hla, mátti þar .tillast á vetrarbrautum.
Dadan reid Þórgils út am daginn, til, Brekko £) y. stigo."par -af þaki
ok léto géfa hestum undir. gardi, Bondi kvam. er út,. génga: vel
þórgils. þá til stefu ok settust á annan bekki, Oláfr bóndi sat á
palli, en Þórhalls bróðir hans var. í pallinum ok hafdi hælaga .
undir sér, þeir heilsudu Þórgilsi, en beóda. honum. gigan. greida.
Þórgils faladi sláturfé at þeim bredrum, en. þeir-avafa, sau fy grok
vildu ei selia, mælti porgils til vel á fyrstu, en er áleid ræduna,

„3) vantar í 4, B, C, E, Gs. St, p. *) slátur, Á, B. C, E.G, Sh be

3) svo, sömu. °° > rir Por oaaao ta CE,
aD o, ' |
> ~
t - l

A
P , `
}

40K. Opokki liefst med pérgilsi, Stúrlú ok Rafni. 141 ,

4

-:iðt hanù fara nokkur heitdnar ord, þeir segia Þórgils mundi
tæpa) þá, ef haon vildi, en ei er þá örvænt at nokkrir rétti lut
Warn, -manum vèt ei:selia því heldr. Þórgils spratt upp ok mælti:
|. midkewvilia (mik öll strá?) stánga, ok laust Olaf med stálhúfunai.
| : Oláfr hafdi smeygt tvöfaldri hetto á höfnd sèr, kvam -högg þetta
| rá vánginn ok á oxlina, hnígr Olafr þá í pallinn ok veltr ofan fyrir
| -ttokkinn, tók. þá húsfreya til hans ok reisti hann upp seint þat,
„ok skreiddist hann upp í pallshornit. Þórgils laust þórhall annat
bögg í höfndit, var. þat mikit högg ok brast vid, féll hann af út
ok krepti undir sik hælana, laust Porgils þegar annat högg milli.
'herdanna, lét þá í Þórhalli, ok hugdu menn hann meiddan mundo,
: Eptir -þetta ridu þeir Þórgils ofan á Alptanes, en er þeir ridu at
i bængm-á hladit, var úti fyrir þeim madr éinn er Sölvi hét ok var
sont OHG Langs... Þórgils spurdi:: bvar er Haukr diöfullinn? Sölvi
: béarars:-ekki veit ek, bondr sell, hvar hann er: Pérgils laust
“ope, henum med keyrino er Hann héllt á, var pat sva mikit högg,
af ennit kvam fyrst nidr á Sölva ok kastadi fotanum fram yfir höf-
Wit, hestrinn skridnadi á svadanum undir Þórgilsi ok stökk hamm
„sf þaki. ok kváín standandi nidr.. Sölvi sneri þá undan, laust
: þórgils hann annat högg med keyrino, féll Sölvi þá enn á knén
- ok,stakk undir sik höndunum, þórgils bad. hann þá sepia tit Hauks,
"ef;bann vissi þá giör, Sölvi liép þá undan ok mælti: ber þú mk
"ekki, bóndi minn, því ek veit ekki hvar Haukr er, þá kvam út
„krk húsfreya ok kalladi: pérdr, látto ekki hér giöra flit, ef þú
thbkkzols- Þórgils mælti: :bvar er Haukr bóndi þinn? hon
MPi»; þat or biedi, at ek veit ekki, enda mundak ei segia, þótt
. dk vissas pa-kvam út kona er Ragnhildr hét ok spyr Þórdr °};
veistu hvar Háukr er? þat hygg ek, segir hon, at- hann færi út í
at búa um- sallad sinn *), riðu þeir Þórgils út þángat, ok
(wax Haukr ekki: þar, en. er þeir kvamo heim, var þeim sagt, at
, Mamkri var, í kyrkio,g en. húsfreya var í kyrkiodurum ok lilhugi
Í x: byisfreya -heilsadi Þórgilsi ok baud honum gisting; harn
| vad hénni vel mundu: fara, húsfreya beiddi Hauki grida, ok ef
| 3) reyna, Á. B, Qu Es Gta St Pe — Í) þórgila. Æ. B. G.E. Gr. St, b,
s) menn mik sllgjórum, FO MY > *) med at geta sauda sinna, sömn,

r -

|

f ç >» ` =.

“142 Opvkki hefst med Þórgilsi, Sturlu ok Rafni. i s Þ.

hann hefir mælt edr fórt svá at par þykkir ílla, þá vil ck þar erail

' — spara mitt, at pid semit sem best, Þórgils kvad hann eingi grid

, mundn fi fyrr en hann fengi sætt af honum þá er honum líkaði,
Gráa spyr, ef hann vildi siálfdæmif Bergr segir: ei mán sekt

` -meiri vera en, þetta man velhodit. pérdr mælti þá: hvar man -
- -betr fallit at ræna en hér, ef nokkuratadar skal, en Þurfi þóf Gróa -

mælti: söm eru enn tillög: Þórdar. Bergr bad Hauk siálfan bedda

fyrir sik sjálfdæmi. Haukr gidrdi þá sva, sættast þeir at því, var

Þórgils þar um máttina vid vidtékur gódar, um myrgininn var
regn mikit, badu þau þórgílsi at vera þar nm dag, en hann vildi
síða, Haukr bad hann þá loka upp giördinni, kvadst gjalda mundi
slíkt er hann gíördi. Podrgils mælti: Gróa húsfreya, ek vil géfa
npp glörd þessa, en pid gidrit aflausn slíka sem pid vilit, me ‘pa

eigi nandúng metast, Þenna kost tóku þau, gaf Hauki Þórpisi tvö,
- shld malts ok sald‘) korns ok sex vættir {matar?), ok egesi mikla.

„ær Þorleifr í Gördum hafdi séfit Hanki. Gróa gaf Dórgisi fingr-
gull, skildu þau lagliga, reid Þórgils þaðan á Hítárnes, ok þ

i: Snæfellsnes, ok pisti at hinna meiri bónda ok gáfu allir honum

piafir, fundust þeir Sturla Pordarson frændr at Helgafelli, ok Bll

med þeim beldr fáliga, segir Sturla, sem allir þeir er.xíki héldu |
af pérdi Kakalg, at þeim var úþokki mikill á allri skipan Hákonar |

kóngs, valdi Sturla drápa Þórgils frá kónps trinadi, en Þórpils vildi
heimta Sturlu frá sambandi vid þá Rafn ok Eyálf, skildu þeir
frændr med- engri winátto, reid Porgils þaðan sudr til Stadar ok

padan eudr í Reykiahok, fór mod bonum af Strönd utasi?) ingi- —
ane. |

mundr bróðir hans ok Gndlaugr preste migt hans ok

„systir hans, {Hallbedrn hinn mikli ok“) Beörn sonr hans, skyldi -
_ hann vera briti í Reykiaholti, Sveinn Ormsson ok Sveinri Jvare- |
son, Þórdr Hitnesfngr *) ok Magnus Gargen*}. „Eigill bóndi hafdi —
verit jafnan fyrir utan Hvítá med vinnum sínum,. medan þórgile war

i Eigil ©

yestr, höfdu þeir Nikolás mágar fundizt á Sámstödum, haf

tebit skapskipti vid Þórgils af viðrædum. þeirm. Eptir Maiheina-
1) þrig ld, 4. B. C. Æ Gi St pe *) vantar £ A. B. C, E, Gr, Sap.

2) að auk, sömu, . 5) väntar Í sömu, :
~ 3) Dórdr ok, bæta sömu vid. - 6) Gregan, tömu 0

~ , 7 ⸗ `

' þessa, en Þórgils skyldi selia þeim grid í móti, sky

* i . ° E —
€ * `~
L ON ` T

rok, Oþókki hefst med pórgilsi, Sturlu ok Hhfai 143

messo kvam notdat af Eyri Marteinn ‘Ivarsson *) ok Hall son

Púls prests af Eyri. Þetta vor ádr höfdu ordit víg Í Dölum vestr;

hafði Marteinn vegit Farma Gunnlaugsson, þar var ok veginn Pall —
- Jeareson bróðir Marteins, tók porgils' vid Marteini, at ordsendingu

Pals prests, var Marteinn því sidr í ferdum, af hann var f skript-
wit ak kárino. A öndverdunr vetri kvam austan af Sido Klæn
Skóggiasön, var hanm sendr af Brandi ábótæ nordr til Hóla á fund

/

Henreks biskups, Klenpr bar bréf ábóta, stód fat £ bréfi því, at > |

henn hefdi tekit porgils til giörðar unr vig Ormssona med Gissuri
ssyni, ok þat ánnat, at hann bad hanm at.vera spakliga í
í ok betr en þá lék ord á, ok þat hit pridia, at kvamit hafi

- Vestar or fíördum |Snörtr Seldæll?) ok sagt. honum, at pat var

erð f£, at Rafir Oddsson væri hinn mesti úvin Þórgils, en Sturla
minai yin en vera skyldi, ok bad þann vera varan um sik, reid

ange þaðan tveim náttam eptir Cæciliumessa 5), reid pordr Hít- .

ina, wie kveldít kvam vestan or feördum Þorsteinn Géllisson heima-

onum, at Rafn var þar kvaminn ok hann. hafdi- þá margt talat

med honuím í Nordrárdal í Hvamm ok véru þar um nátt- `

madr Þórgils, hafdi hann verit tvær nætr á Staðarhóli, ok segir“

vid þá bída, segir hann, at þeim legio vel ord til Þórgils ok vildu —

rna gott vid hann eiga, ok at-þeir vildu finna hann (annan dag

wiku #) eptir messodagana í Hellu fyrir vestan Amótsvad vid Hvítá,.

hafdi Þorsteinn par grid er hann skyldi selia Þórgilsi til fundar *

du hverir vera
mod fimtinda mann,~on er.leid helgin, reid Þórgils til fundarins
við fimtinda mann, þeir kvamo midk iafnsnimma hverirtvegpio,
våra þar kvediur gódar med mönnum, vóru þeir þar Rafn ok
$tárla, Nikolis Oddsson ok. Kolbeinn Grin, þeir vórn fimtin sam-

aa, bundu menn hesta sína ok settust nidr 4 völlinn, Rafn var `

mest fyrir fréttam, spurdi at ferdum Þórgils ok ‘ut tidindam or
Noregi. Stnrla kallar á þórd?) ok kvadst vilia tala vid hann, en
er þeir kvamo saman, spurdi Sturla hversu mikil vinátta hónum

1

8) Mareson. 4. B. C. E, Gr, Ss, þe | 4) vantar Í A, B, C, E, Gr, S$, pe

3) Jón Ötradæll, sömu, sy Pórgils C. Se,
3) Seliumessu, B, E, Gr. — | J

S

4 heima

144 Opþokki hefst med Þórgils, Sturla ok Rafni. > tp.

þætti wera med þeim Gissuri "ok þórgilsif edr hvert nokkut mundi
„stoda at leita þess at Þórgils skildist vid. Gissur? pordr kvadst
hygegia at þat mundi ei tit, ok Þórgils mundi eingo því bregda’
“er hann hafdi kóngi heitit, þótt hann giördi þat ci fyrir -Gissors
"sakir, en hitt mæla sumir menn, segir Pérdr, vid pik Sturla bóndi,
at þér sæmdi ei verr at halda winátto ok félagsskap vid pérgils
frænda þinn, en bindast í trúnaði vid þá meða, er ei ero. vinir
hans. Sturla svarar: vid fandumst á hausti at Helgafelli, ok kvam-
um vid þá eingo ásamt medal okkar, máttak ekki þat mæla, er-
- ei tæki hann med forsi ok feandskap, man hann vera þrályndr í
skapi sem fadir hans, en hafa Brcóst verra, ok nú Mheyrdu þeir at.
upp fékk talit fyrir þeim Rafni, iupo þeir Starla þá þángat til,
þeir Þórgis ok Nikolás. taludu um eignir þær er hánn hafdi tekit
ylgio med Gydu af arfi Snorra Sturlusonar, ok Þórgils
var tilskipadr fyrir at sea, Rafn kvad lítilsverdt um lönd pau ef
þeir felldu saman vinátto sína, man Pérgile hlióta af vinátio vid
Gissur ekki nema skömm ok ckada, sva sem adrir Siarlingar, ok |
ekki víst hvert all-langt er at bíða. pdrgils bad hann ei heitast
vid- sik, en gæt þess, bóndi, at þú stelst") ekki á mik, því þat
man ia fyrirmælast, ef ek sny baki vid þér, ef vid erum iafnlida
ok iafnbúnir, en þat sem kéngr hefir mér skipat, hvert sem er
ríki edr eignir, þá ætlak at héimta, sem ek vinnumst til, hvert
sein wardveitir Rafn edr Nikols. Reid Nikolág (knút á Í 2}
. at hana mundi aldrei lausar láta þær eignir er hann várdvcittí,.
hver sem tilkalladi, medan pérdr kémr ei til, Rafn ok Sturla
hétu Nikolási at fylgia ok skiliast ekki vid hann, vard nú pat eitt
í tali þeirra, at héllt vid heitan ok hardindi, logdu flestir þat tit
at þeir skildu, Þeir Bergr ok Þórdr lögdu Pat ti, at þeir Dór-
gils ok Sturla töludu tveir samt, ok budust til vid at vera, þór-
gils kvadst -þéss vin vera skyldu sem hana reyndi vinátto af ok
ess frændi sem hann reyndi frændsemi.af. Bergr mælti: undar-
ligt er slíkt um sva vitra menn sem’ pid erut, 'at pid sitit ekki
missmídi á slíku er allir þykkjast sea, Sturla svarar, at vera mætti

t) scilist, B, Gy, _ 6) broie þat segiandi, 4, B, C, E, Gr,
° | . DSe Pe o o oo 7 . *

7 =

at bert yrdi aídar um sakir þær er þá mundu et upphornar. pór-
fa. Se vel mundu vidbiinn at veria þær, ef ei veri logit á

». Sturla segir, at ekki mundi verda af tali. þeirra, stédu menn

upp ok göngu til hesta sinna, ridu þeir Rafn fyrr. pérgils

fékk, ei skuldina; [ok kénndi hann þar nokkut Gissori af?). Gisti

- ett, “ Hann bar þángat bréf, er Önundr?) biskupsfrendi sendi .

‘legunauti sínum, hefir ek, segir hann, géngit á hugraun

a

Wid Gissur, (eptir ,því sem Þórgils. baud. honum um haustit { Videy).
egg ek þat rad á med þér, legunautr, at þú haldir“) vináttu vid
D.

Á en treystir honum Pe ekki til vináttu {þeirrar er töluverð
#87), ën gott eina vil ek frá honum segia, en ei fllt, ætlak hon-
win Pyke til-at spuria. gott at þú deilir fyrst vid Vestfirðinga.
Gnd ir. segir mart fra Vestfirdínguim, han hafdi fandit Rafn á

, Stedarhdéli, er hann fór vestan, var þá Rafn kvaminn sunnan or

Borgðrfirdi af Hellufundi, var ek þá bafdr at vidsiarmanni, segir

aim, en þat kvedst hann vita, at. Kolbeinn ok Svarthdfdi véra%) =
vestr í fedrdo, þótti mér (sva, sem kvikt?) væri allt vestr

Wm sveitir, en eingan kallaði hann vera flokkadrátt sva at Kann

Misii, en þat. vissak, segir hann, at þeir {beoggust vid nokkro

Situ *), bad hann Þórgils vera sem varastan, veit ck, segir hann,
tg. þeim Rafni hefir illa líkat vid þik á Hellufundi, reid Öndóttr

3) Kus. A. B, C, E, Gr, St: p, $y vantar í A, B, C. E, Gr, St. p.
2) vantar í sömu, 6) komnir at vestan, þeir höfðu verit,

| y > bæta sömu við,
3) Amundi, 4, C, È, St, p.

-#) hallist til, Á, B. C, E. Gr, St, Pe $) höfdu nokkut í siani, sömu, `
. . ` ‘ 2 ; ` T =-

+ r ` a `

— - -
t -

7) sem sxkvikt, sömu, s æ,-

'soK. Opokki hefst med péigilsi, Sturlu ok Rafni. 145

Í

P

“=

146 ` -- Stafholtsför Rais ok Searls `- sp.

aðar þfiðfa dag f sælaviko, hót: hann pérgilsi at glöra hohuth
“ Sett, ef —— var vid uffid.. Dridia at sir hó örðu Eigil

'Sölmueðarsoð utar um'4, var Eigilb þá kátr vid alla menn: nema
vid: Þórgðis. ok Þórð, við þá melt? hanm ekki ok ekki fdir vid
frann, Íliðvikudaginn, er tidum var lokit, segir Þórgils fylgdar-
mönnum sínum, at kanp mudi rida um daginn ofar á Stafaholt
. ok finne Olaf pórdassom frænda sinr, em er þeir beógsust, kvam
' £ Reykiaholt porsteinn Æsmason or Síðumúla ok fanm þat til eyr-
indis at -hanm færdi þángat mórent vaðmál, er Þorkell prestr sendi

"Þórði. Þorsteinn vat þar medan þeir beogþust ok fór ei fyrr en —

madre varadiat hann, ` > ong}

15. Nú riðu þeir pérgils þar til er þeir kvamo í Stafaholt, `

varo þeir fimtan:'} saman, var þar med Þórgilsi Þórdr Hítnesíngr,
Bergr Amundasor, (Arnór Eyreksson, Þorsteinn Géllisson, Ingi-

mundr Þorgeirsson,. Steingrímr Stiipr, Þorsteinn Kugei, Sveinn

Ormsson, Sveinn Ivarsson, Hallr Pálsson, Jón Ivarsson >) ok
strákar *) þrír, er ætladir varo tik át geyma hesta, var þar vel vid-
tekit ok drukkit lángt á nátt franr, vapn sim höfdu þeir fest á
tialdanagla í stofo, er þeir géngu med sverd sin, allis, vóru þeir

brýniolausir nema Þórgðs. þeir höfðu talav. mart frændr Þórgilg: -

ok Oláfr um fréttir þessar, ok drap Oláfr því öllu á dreif*), kvadst
hann senda mann í Stadarhél at eyrindum sínum, ok fskyldi sá
- verða var hvat vid sik væri vestr um sveitir *), mar ek ekkt trúa,

, at Sturla gang} í hé-einn úfrid. á móti þér. par vóru menn til

fengnir at vaka, strákar þrír. Vapn þórgils. vóru fram höfð, en
‘nev eingi önnur, því. eingum kvam í hug at þar mumdi vapn vide
urfa. þar var sva hvílum 9): skipat, at Þórgils lá £ midium skála
stafarekkio ok þórdr 7) hid honum. (Fyrir innar þilit lá Bergr
ok þorsteinn Gdllisson*). Odrummeginn gégnt-hvildw þeir Ingi-

t); fórtáa. Á' B, C. É, Gre St, py 3} frá [> kvaðst verða: var vidi ekkert,
*) frá [ vantar í sömu, 6y: ——e— Gr, St p: |
3); vantar Í sömu, , — 7) Þorsteina, A, B, C, E. Gr. pe

. È vantar b C, Se,

4) ár sömu. © 2

2 s

~

æ

mK ` $tafholtsför Rafns ok Sturba. 347

sundr (Þorgeirsson ok Magnus Gargan *), {þar öðrummeginn bik
ti} stofu lágu þeir nafnar Svcinn Ormsson ok Sveinn Ívarsson, þar
édrummeginn gégnt Steiirgrímr Stiúpr ok Þorsteinn Kugsi?), ok er
menn kvama í sæng, sofna þeir fast. pat höfdust menn at Í
Stafholti um náttina, at húsfreya var at ölgiörd ak med henni
Beörn Sigurdarson redismadr, ok höfdu úti hitn-eldinn, þvíat þau
du ei gidra reyk at mönnum ok waro því dur allar opnar, ex
_ þan fóru jefnam út edr inn, kyrrt vedur var'ok túnglskin all-
mikit, hiarn at rida bæði á vötnum ok myrum.. Nokkrir af mönn-
am Þórgils vöknudu vid þat at þeir hoyrdu dyn mikinn, Þórð
heyrdi dyninn ok vakti þórgils ok kvadst bygeia at ridit væri hia
úti. Þórgils vaknar lítt at ok kvað sveina anundo ríða hesum til
vatas, sofnadi hann þegar. Litlo sidar heyrdu þeir mikla atreið
ok lánga, ok gnaudadi?) þá fast, sva at skiálfa þóttu húsin, var.
‘kallat inn í skálaglugginn, at. þórgils skyldi vaka ok menn hans,
at her manns færi at bætum ok med brigdnum vapnom, ok

ek at afridr sé. ‘pdrdr vaki þá Þórgils skéliga*): Þórgils
akust, ok segin Þórdr honum át kvamit var feilmenni. Þórgis
Nad menn upplaupa skiótt ok taka vapn sín, hann spratt upp
‘gheatt, vóru mönnum úgreið klædin, er myrkt var inni, ok i þessu
u þeir í skólann er kvamnir vóru á þær dur er nær Voru kyrkio
sped bölvan ok kalli. Þórgis mælti, át menn skyldu láta hljótt
Madan klæddust, ef því kvæmi vid. Porgils fékk skrúdhosu ok
gkinvbosu, þórdr fékk skinnhosur tvær ok ekki innaní, Þórgils
Íðkk kyrtil grænan, en pordr treyo. Toko menn þá vapn sín.
hórdr þreif ofan skeöld, er hékk yfir rúmino, ok fékk Þótgilsi.
perar ékk stalhafo ok kèndi at þat var húfa Dórgils, Pérgils hafdi.
p edit sverdino: ok lét standa hia sêr. medan hann klæddist. pa
var Jeupit Gdrummeginn í skálann. Bergr mælti.í ségnum rauf er
á var pilino millum rúmanna: pat hygg ek, Þórgils, at hér að.
Sturla frændi þinn. pi mælti Rafn fyrst, sva at heyra mátti: þat >
ær þeim nú rád, er hærst báro höfudin á Hellufundi ok heitudust

3) vantar í A,B, C. E Gr. St. þ, 3) grunadi. 4, G. E. Sf, þ. grunn-

8) frá [: en par utarfrá lágu, enn adrir ., adi, B, Gr, - " 7
tveir, ok sva hyer at ödrum, 4, B. 4) skiótliga, Á, B, C, E Gr, St, þh,
C, Æ, Gr, St, pe ' ‘ l t ` . l - ye ' `

| 12

` . ~ * `

148 Stafholstför Rafns ok Sturlu. — gP.

við oss, at pánga nú fram ok fela sik ei, Þórgils mælti: ef þér“
leitit min, EA man ek ei felast; en spyria vil ck, hvert ck .skal:
grid hafa ók menn minir edr ei? -en fyri hvad farit þér hfégat"
med sva miklum stormi") ok styridld. Rafn svarar: eingam
riðum mun ek þér heita ok fin þínum mönnum, édr hvert er. -
Martbinn Ívarsson hér handinn? Ei er Marteinn hér, segir pör-
gis, en ei dyl ek at hér er nokkur fiandinn innkvaminn, ok nú
vamo log inn í skálann, þá mælti Þórgils: hvert er Sturla þórd=
arson hér? Hér er ek, segir hann, þótt ek sé nokkut torkéndr,
gékk Sturla þá inn fyrir rúmin í kvennaskilanum, þórgllis mæltis
. Sturla! viltu géfa mér grid ok. mönnum minum. Rafn svarar
þegar: ei skal Sturla fyrir gridum ráða, en. þú skalt hafa slík grid
sem þú ætladir Stúrlu frænda þínum. Í þessu settist upp Oláfr .
Dérdarson ok mælti: þat skulu þeir vita Rafn ok Sturla ok allir
þeir menn er í flokki ero med þeim, at öll.sú skömm er þér gtöris“
stadnum ok mér, skal ek álegeia slíka reiði sem ek vinnst til, akal
ek þess bidia almáttkan gud A hinn heilaga Nicolaum biskup er
stadinn á, at hann hefni á ydur sinna„meingiörda, ok betr pet

"+ mèr þér sóma, Sturla, at standa fyrir rúmi Pdéiyils med mönnum

þínum vapnudum, en par sem nú ertu. Sturla mælti: veit ek at
þú mant gott tilleggia, en ei man nú at því verda fyrst“). „Nú
vóru þeir Nikolas ok Kolbeinn kvamnir upp.í sætit-at húdfatího, -
þí mælti Nikolas: grid beódum vér Kolbeinn Bergi ok Árnóri

irdinanni mína herra. Arnór játti því skeótt, en Bergr kvádse
vilia þiggia grid, ef Þórgilsi vero géfin, en ei elligar. Rafn
mælti: grid vil ek géfa pofsteini Géllissyni ok Ingimundi porgeirs-i
syni, þeir téko því vel. pórgils spurdi Ráfm ok Sturla, hvat þef?
gæfo honum- at sök til sva mikils feandskapar “ Ram kvad pattté
sáka funðit, at Þórgils hafi þat svárit Hákoni kóngi at drepá Sturbu.
frænda sinn, ok vinna sér þat til ríkis. Þórgils kvaðst þess úsarnr
vera, veit ek er hvert firr mundi fara, at Hákon kongr mundi sitke
nidfngsverk fyrir mik leggia, edr ek mundi undir þat iátast. Rafrr -
segir, at diarft mundi at dyla, ero hér vottarnir, segir Rafn, ok
nefndi tit Kolbein ok Ara Ingimundarson. Þóérgils spurdi hvert Ari

3) mikit stórmenni, A.B, C, E, Gr, St, h. a) farit, A, B, C. Æ Gr, St, p. e,

` P m

— . 8

t o.

aiK, — Stafloltör Rafos ok Stürlu, ` 149

edr Kólbenin "sepðo:sva* peir kvidust slíkt mundo sepia sem fyrr,

= „Bergr ok Arnór: ok fleiri Þórgils menn mæltu á móti ok segia, at

| ‘var hin mesta álygi, hver sem þat segdi, “ck væti mcd eingo

| móti tilhaft.*: Þórgils, mælti í. þér manat råda vika. "Rafn segir:

| wm prid man-þanr veg fara, ef þú verst, þá er þat víst, at þú

fær eingi grid, en cf þú géngr á vald okkar Sturlu ok lætr okkur

skapa ok skéra slíkt *) milli var, þá giörum vér um slíkt sem

okkur synist. Þat er víst, segir þórgils , at seálfdæmi ‘sel ek þér

- aldrei, Rafn, ok ei þér, Sturla, ok eingum manni öðrum á Íslandi,
medan Hákon kórfgr er á lífi, byd ek mál vor á kóngs dóm. ‘peir |

neitndu því skeótt. Þórgils mælti: um vör ðk vapnabúnad sè

| ek lítit mtini verda, þótt vid stöndum hér tveir, en öllummeginn
alvapnaðir menn, ok beint í þessu kastadi Þórgils vapnunum upp
| á rúmit ok lióp fram 4 „gólf or:hvílogélfino ok í praungina. Tóko
| þes hann: þá þegar. ú ‘mælti Rafn ok Sturla at hann géngi út -
| feo stofa ok metin' hans, spurdi Sturla,' hví þófðr færi ei? hann
| keuder.ei fara: mundo fyrren hann veri klæddr.. Rafn bad Sturlu
at gángu tll litlu stofo. -Tók Þórdr þá at kledast ok var leiddr
utar í litlo-stofo, vóru pi þángat leiddir menn Þórgils hver sem
klæðdr var. Rafn síælti, at Þorsteinn Géllisson skyldi fara innar..
D stöfu:tft þeirra.“ peir Rafn fara nú í stofuna Ok settust í ráda- `
sirar, én hespa var-látin á Htlu stöfu, hós var beart í stof-
. annis en kaldt var -þartinikill. Sito! þei þar longi einir saman,
íta Át“einei maðr kvaín ‘til þeirra, lagðist Þórgits nidr ok fékk ei
sufit, -prti þórðr'orð á hann ok spur hví hann Veri-sva fir? ek
hugsa þat, segir Þórgils, hve flit mér þykkir, ef eihgi skal saga
pinga frá mér ádr en 'Bryti Hf mitt, ‘sva at ek get er á hefnileid
roit um svivirding þá“ er mér er nú giör. Þórdr milti; gið èi
þat:í hug þér; gidr þá sem per’ synist;’ ef pu piger Ift, en ef þú _
skalt nú deya, þá: er þér því betra ‘ser þú' átt -ferruin ‘ábyrgdum
at svara: Ekki kvídi ek vid dauda mínum, ‘segif Þórgils. Þórdr —
kyedst þat ætlá, at þeir mundo flestir med horfum vera, at sva
mitinda þoldi. danda, sem at Íverkic mhimdi hófum we peiin skömm
. í því. Þórgils kvad sva vera mundo, © So -
þ nc Tee: Fa VO r el a

* "t "a = ¥ wal “ n - i o
3) sekt, Á, Ð, Ç, £, Gr, $e, p. ms a? -oE à

. r
=

-}
4

y a “ l , ' ` E A .
ljð Bâdagiördir um Dorgan BB
i -

. ; I4 Þá!) kvam Guttormr Þórðarson í stafuna, Dam var í”
` þúngo skapi ok andyarpaði, miök er hana settist nidr. pérgils
heilagdi hónum ok spurdi enn, hvat hann vissi af rádagiðrdam
öfdíngjanna ? . Hann kvad þar þúngt af at segia, kvadiboss þykia
meiri van, at Þórgila mundi ei grid hala, ok bid ek þanga da
ef ek skal Þess bída, at Þórgils vær drepinn, þættumst ek láta
ann mann annan, er ek hugda hest, ef þetta úbæfuverk færi
fram. Mælti hann pat til Sturlu bróður síns, þar var ná sales

. um þver: kae str, hveria sætt Dérgils mundi taka, eðr hvert hann
| mundi utan fara ok kvama aldri -át, ef þess vær ;kastr. Þórgils

svðrar - hver. man þá hefna- skammar. minnar? ok ekki man þess
audit verda, bèr man ek bein bera á Íslandi, segir hann, hvert
sem nú er edr í annat sinn. "Litlu gídar kwamo þeir Dugfústynir
í stofuna Kolbeinn ok Ssarthöfdi..ok settust nidr, kváduat sendi

vera af. Rafni ok Sturly:4il þórgils at vita hæeria sætt kann. mundi
taka, hvert hann mundi vinna til lífs sér at fara at:Gissnri ‘med
þeim ok binda þat fastmælum. -Þárgils kvaðst Hat eitt mundi
vinna til lífs sér, at honum væri hverki at síðan skömm nè. læki.

Ce. Fóru þeir vid þetta á brott ók sepia ava búit Rafni ok Sturla. - Eu

er þeir vóru á brott tók. þórdr til orda : pat er lag mitt, Dóra
gils, at þú vinnir hyeræatna til Mf þér, allt er annat guðk

em lift, en. ef þú fær grid, þá ar él skyldt at.efna meina af ands
sátt þessai:en sypist, - veit: þá enn æi side Á skiptum gdrum ikve
verda má, ‘pags fysto allir þórgils menu at taka sett, ef kost,

=

væri. NG leid lörig stund áðr Öláfr Pérdarson kvam í stofuna ok —

þeir Dugfússynir Kolbeinn ok Svarthöfði. {ok Guttormr Körtr?).
Óláfr mælti: „ek hefir verit á tali wid $4 Rafa ok Sturlo, ok giðr
nú ben inind,. Þórgils, at þú tak mQ: þann Kost er vænast er,at-

" hlydi, at frrast mætto hin stærsto vandræði, ok misnsto á pat
hve marga ok mikla skömm þú átt Gisgnri at gialda, fyrst í drápi
Snorra Sturlusonar, er vèr værum skyldir at hefna ef vér, mætt-
um, er pat sannast at segia, at Gissur hefir drepit mestan hlut
ættar varrar, pp þótt. þú sért sva þrárs. át þú vi eingis manni

3) Nú-seni . eir vóru þetta at fala, 0,8. fr, 2) vantar í 4, B, C, E. Gr, Ss, Pe
- ri |

7 A. B. AÐ B, Gr, St, þe =

* 4 * ` . `

.

=

` . i
a ` . R Eg = et ær * - "H. * I ` = -a 7 . je 7 `
taK, í í Búðagjórdir ure Põrğils © T51
* Pd è ` . f =

Widt higdej) pE -ntwato Mit veita Ghear, ef þé ert her: drepin, |
ok Mipit pat þé af Gissart: vem Berin mudd’ Vita, ett þat eto Lost:
Boð. vidi bike at 'þú skalt, fara: í fõr þessa med: þeinv at Gissuri ók
_ standa iainfrany þeim! at öllu' ex til tíðinda! pjösist í, ferd þéssari, -
est sidan skulu þeir gira’ þér sæmdir vid: vorp sann, er þér kvamit
lær med: þeim, en gota. Í. knefa beim til lannanna. Oláfr svarar:
ár vöndu er. at: ráda, frændi, ok takit: hann upp, sem! minnst mein
mætti at verda. þetta! studdu! margir ned. Oli ok badw-at. Dór-

gils frelsti líf sitt med nokkro' móti, pdrgile bad: þat sepia: Rafni |

ek Sturla, at þeir mættó: kvama utar: þángat, ef þeir vildo til:ym-
zaje Jéggia, ætlak ekki at vera sva hreeddr, at ei megik bædi heyra

ek Mó þá,. Var þá géngit eptir þeins Rafni ok Sturlu, kvamo þeir `

pitar þingat at annari stundo' ok vóru miðök margir, var þar Rafa
ek Sturla, Vípfús Gunnsteinsson, Nikolás Oddsson, Einar Dor-

valdsson, Svarthöfdi ok Kolbeinn Dugfissynir, ok, svat mart. manna í

sem. stofan vannst, En er hliótt var, innti Oláfr til hvar hain _
hefdi flutt milli, ok spurdi hvat heir vildu: Bar at gjöra? Þeir kvádu
kann satt eina flutt mundo kafa, „Oláfr mælti: giðrit fyrir guds
gakie. ok vægi til hverir vid adra. Mikolis segir: veiztu þat vist,
E » at þá er betr, at annat sinn gángr mil til vegar. Di. mælti

Æalþeinn; þess vil ek beida, at þeir menm allir, er hér vilia íllt -

; , göri annaş hvert, at þeir gángř brotto edr. þegi, því. ek
æða at hör purfi öll þau gódo tillögin, ef vel skal era pies
rðr“) mælti: bfinliga*) verdr, ef vér gidrum hér nidingsverk. á

unr yorum: saklausum, en: sá gingi undan er þér eigut allan
feandskap at gealdy, þetta þótti mörgum. vel tillagt. Þórgilg bad
Rafn ok Sturlu segia; hverr kost þeir vildu gidra honum», Rafn-

sg Deere A Ay > þat man heldr brédkiört at gánga í allmikla | |

f

segir z Sturla hóndi, þetta man ekki: sva: fara sem { nétt hefir farit, -

gt ek. mani hér vera bedi fyrir svörum. ok atgiérdum, skaltu nú
lafnframt mér at hveriptveggio, ok. kalla pa ekki ntan þitt
amþykki gidrty hvert sem- gjört er vel: edr ílla. Sturla mælti:. Olafr
hefir sagt hverstveggia samþykki. Dórgils: neitadi þessari sætt.
Sidan; toludu: þeir Rafn, ok Sturle fok Óláfr, ok-er þeir hætto

“ #}.Starthöldir 4, B, C; Bí Gr, SÁ po -4y óflaliga, A; B, CE) Gr. Sh: py

-
i . 4 ww

\

”

st $ Fe
fara. hèdan

}

152 - Sátt þeira ok brygd af Þórgils hendi. BD.

talino, „mætti. Sturla s} 3 mú-er þannig, : D i „frændi , st ný. BF
þátt radin af vorri hendi,;.gú er vær manom framast: at pipga io

at er upphaf. at: sætt þessari, at Pa; þótgils;. skate
hleð oss ‘at Gissuri þegar med "fylgdarmenn pina; ‘ekul-
um vér binda saman lag vart“ok festa þat: med svardéguar; ok
eigi skiliast nema hel skili 4dr lykr úfridi þessum, en ef vér vinn-

x +

wn wékliut í, -okut eiga 'Pridiúag'hvrer var, en. skta ‘ai fyrr fékk- —
knumf:sti vèt bidam atinsthvert bót eð bana. Pérgite stífar “á
þesda sætt væri Iitandu, cf ek rifa lekki eid- minn'd kóðg Tók
mér 'væri unnt fullrar sæmdar fyrir atför essa 8a ekki tr mër
Gissur eva ástfólginn, at ei ímættak giöra þat at mér, Bvíat vid
erow ekki. eidum samanbundnir, Nú atte ménn jut é ‘at settin
génpi samany lagdi flest til Olafr pérdarson ok Bergr ok Bórdr ok
Dugfússynir- ok margir adrir, gékk at þessu sætt sama, ok' var
þat nú med ætdum bundit af Rafni ok Sturlu' ok porgilsi, gênge
sídan 4:brett.ok héldu á'ferd sinni ok þóttust ailt til'fenpi ávalt __
hafa. pérgits spur Rafn ok Sturlu, ef þeir vildu lofa honum at
hana ridi heim -í Reykiaholt ok byggist þaðan ok riði þá á heidi.
Þeir vóru þess heldr tregir, en leyfðu þó. -Ridr Pérgils nú hei
í Reykiaholt?). Eigill fagnar vél Þórgilst, ok er þat velj at þá
ert heill heim kvamin, segir hánb. Gékk Þórgils þá til kyrkie,
spurdi Eigill ek Eyvindr Brattr tíðinda um ferdir Þórgilá, en bann
segir þeim af léttiliga ok sva hvar þá var kvamit, ok skyldi þegar
sida sudr á BMskdpaheidi, þvíat hana var til ferda radian med-
þeim um kveldit ok fara at Gissuri.: Vard, Bipill vid peséa sögo
allgleymr*) ok sva Eyvindr. ; Var þá géngit til borda, en Kigill
ok Gudlaugr prestr léto lárna hesta þeirra med sliko sem tilfðkkat.
Eigill fékk öllum mönnum Þórgils nokkut til þessarar ferðar, vapn
edr klædi edr hestaiárn, nema Þórgilsi ok Þórdi. . En er þeir vóru
mettir, géngo þeir Þórgils ok Þórdr til laugar, þvíat bestar vara

+

pi búnir, En er þeir gato í lauginni, mælti Þórgils : pordr, hvat

1) frá [ vantar í C, She. par annon hest, riðu beir-Porgily þá
f) En er hann kvam upp at Á mótsvaðf, heim í Reykiaholt, bæta vid &
. Mate hestrinn daudr niðr undir hoa- B. C. E. Gr. St, pe `

wm, þeir Áutgust yfir sne ok tóku ~P) aligladr, söm

|
|
|

- 1
è . . >
- i . ` `
è , t

—

PT Þórgils ridr til Hóla; 153

þykkir þér rad, at ek haldi sættina? Þórdr spurði, hvat ráðs hann
ætladi fyrir sér, ef hann héldi ei“sættina? Ei annat, segir Þórgils,
heldr en rida nordr til Henreks biskups, Þórdr spurdi, hvert hann
bregdg eidum vid Hákon kong, ef hann héldi sæettina
lann kvadst víst bregda þykiast. Meiri naudsyn þykkir mér,
ægir þórdr, at þú haldir þann eid er þú svardir kóngi til semdar

þann er þú vannst naudigr til lífs þér. pat man ck kiósa,

| en
| segir pórgils, at rida nordr til biskups. Var þat þá rádit, adr þeir
*

rott padan, klæddust þeir þá. ok tóku vapn sín, vóru
| búnir, tveir géngu fyrir hestum þeirra (Eyúlfr Skopr ok
orsteinn „ ridu sidan SÁ en ef þeir kramo upp or gardi, kalladi
Porgils 4 Berg ok scgir honum -þessa rádagiörd. Bergr tok vel á
pri J kveðst $

upp

x

essarar ferdar fúsari en fara at Gissuri. En er þeir
um Breidabólstad, bad Þórgils sina menn nema stadar, .
ok svg pidrdu þeir, segir pérgils þá upp rádegiörd sína, tóku menn
uadir þetta vel, hann sendi porkél Raunarmann sudr á Bláskóga=-
heiði at segia þeim Rafni ok Sturlu, at hans er ei van þángat til
měs vid þá, ak hamn segir upp naudasætt þessari, fór Þorkéll —

í 14. Nú riðu þeir Pérgils upp eptir Reykiadal; þeir kvamo
ti Húsafells, varo par menn allir í svefði. "pi ils ét beria at

húðum ok lét kalla út Sigmund prest; ok heilsadi hann pérgilsi
sk. baud honum þar at vera, en Þórgils vill rida, bad Sigmund fá

sr menn þann er kynni leid um Tyidegro, Sigmundr kvadst eingan |
min hafa þann er [leid kynni, edr hví farit þér?) um nætr?
Pérgils segir Sigmundi atförina, bad hann nokkut or rida um leid-
Seomanninn vísadi Sigmundr honum til Reidarfells, er þar så
adr, segir hann, er kunnigas ero allar leidir nordr til héraða, '
adr hèt Sighvatr?) Steingrímsson, allra manna fóthvatastr ok.
af skoskeidi, þeir rido þá ok kvama til Reidarfells, rédst Sig--
hvatr til ferdar med þeim vid áeggian Þórrídar Skéggiadottur fridio
Sölmundar, fóru þeir þar til er þeir kvamo í Kålmanstúngo, þar

1) vantar í A. B. C. E, Gr. St. p. 9) Sigurd, A, B,C, B, Gr Sh p.
2) farit hefir éptir Tvídægru edr yfir, sömu, - . u .

-

154 Þórgils ridr til Hóla. + ` `“ 8p.

Atti bú Nikolás Oddsson, drápo þeir á dur, ok.gékk út maðr er
Þórhallr hét, Þórgils spurdi, hvert Gyda væri heima? hann kvadst
ei skyldr til frá at segia, Þórgils laust med eggsi lítilh-í höfud
honum, ok sprakk nokkut í hárrótunum, hopadi hann þá undan
ok kvadst bardr vera, Gyda kvam þá út í durin ok baud pérgilsi

slíkan greida sem þeir vildu Porgils mælti: ekki hefir ek ætlat

för mina híngat til þess at eta mat, er ok Nikolas. meira ills frá
mér verdr en ek man giðra hér at sinni, pess bid ek þik, frændi,

- segir Gyda, at þú látir hér ei ræna cdr gjöra hervirki, en haf

hedan slíkt er þér þykkist þurfa (í byrgdum *) í heimild. pat er

líkast, segir Þórgils, at sva sé nú at sinrii ok nytr þín at því,

skildust þau vel Þórgils ok Gyda, ridu þadan leid sína,ok höfdu

padan hey á einum: hesti, nú fóro þeir ok kvamo. ofan Í Gnúps-
dal föstokveldit, var rökkvit nokkut, þeir ádu þar hestum sínum
þegar þeir fengo hey, hestar höfdu ordit haltir fyrir þeim, Arnór
átti haltan hest: er {Eigill hafdi géfit honum ?),, vildi hann’ lita

'svífa ofan eptir héradino ok hafa hesta skipti, en Þórgils vildi rida

nordr yfir. hálsa hit efra, vard: Sighvatr þar eptir ok þkkadi þór
. gils honunf ferdiha ok spretti frá sér gull i

silgiu ok gat Sighvati ok
bad hann vitia sin síðar ef hann pyrfti.- þórgils reid norðr hit efra
yfir hálsinn. til Vídidals, kvamo laugarmyrgin í Túngu, tók Jón.

vid Þórgilsi vel, ok lögdust þeir fyfst til svefns, ok varo þar um

daginn ok biðu þar messo ok átu mat, þat var Tómasmesso, riðu
þeir padan um kveldit, ok slóst til ferdar med | + n Jón Járnbúkr, :
riðu þeir til Svínavatns [um kveldit?), þar beó Kolþerna Einars-
dóttir, vóru þar hinar besto viðtökur, binggust peir'padan sidan,
kvadst Þórdr *) ei mundi rida fyrr undan en hann yrdi var vid
Arnór, ok {dvaldi hann f) ferd þeirra drottinsdaginn, en um hie
degis skeid kvam Arnór ok hafdi eingar fréttir sunnan um heiði,

„" ridu þeir þadan ok kvamo um kveldit á Vídimyri, var þar“ vel
vid þeim tekit, ok vóru þar uin áttina, ok hofdu þar tidir

| a) honum hafdi géfina verit, sömu, — $) dvaldist, sömu,

porlaksmesso, ok var þar fastat um daginn, ridu þaðan í As ok

: 1) vantar í Á. B. C. E, Gr, St, pe ` 4) Þórgils, Á, B, C. Æ. Gr, Sé, þe

- me
4

3) vantar í B, E, Ge < =

~ “ =. =
` `

— w E ' ; i s
14K, — >. Þórgils ridr. til Hóla. ne 7. ae

rédu þat at hafa þar dagverd, Arni bóndi vildi géfa þeim dag-
verdi), en bad þá seálfa ábyrgiast, hvert þeim var pat lofat eðr
ei, edr hvert vilit hér kiöt eta edr ei, segir hann, þeir kvádust þat
glarna villa ok. sva var giðrt, ok er þeir vóru mettir, ridu þeir,
upp til Hóla, kvamo í þat mund er biskup gékk til aptansaungs,
mættust þeir biskup fyrir kyrkiuðuruní, kvaddi Þórgils biskup, ok

- tök biskup honum blídliga ok baud honum þar at vera sva lengi `
sem hann vildi ok öllum hans mönnum, (var þat bædi at biskup
spurdi æingis, enda var honum ekki sagt“). En er biskup gékk
inn Í stöpulinr, þá gékk til hans Þormódr Grímsson ok mælti hliótt ~
„vid hann, þá spyr biskup Þórgils, hvert nokkrir hans menn föst- `
uda?)} purt ? eingi Í kveld, segir Þórgils, eigi munut þér kiöt eta í

kveld, segir biskup, kiöt átum vér í dag, segir Þórgils, {biskup SN

segir: bu þeim gott kidt ok digurt*). Gékk biskup þá til aptan-
baungs, em er aptansaung var lokit, génpu þeir biskup ok Þórgils.
upp Í stofu, segir Þórgils þá biskupi allan tilgang þángatkvamo -
únnar. En er þeir skildu talit, gékk porgils til bords ok menn |
lizns, en biskup at sofa, var par hit besta vidtekit). En um
mörpininn var sèd fyrir hestum þeirra, vat biskup hinn kátasti, leid
þá „af dagr-.pessi, kvamo þá bodsmenn Broddi bóndi *) frá Hofi,
Eimár Faxi ok Jón Skidason. En-idladaginn í midmesso gékk
biskup í 7) kór ok prédikadi af hátíðinni“), en er því var lokit, *
Þá ségir hann uin þángatkvamo Þórgils ok öllum þeim atburdum,
‘er þar höfdu gidrzt, kallar þá vera landradamenn Rafn ok Sturlu
ok alla þá er þeim veitto,. setti hann þá ft ‘af heilagri kyrkio ok
ferbodadi þá, en kvadst bída mundu at siálfu banni, þar til er
hamn spurdi fleira íllt af feordum þeirra. Biskup mælti: allir menn,
Bem vilia hafa at nokkro min ord, verdi Porgilsi at trausti, ef
hann þarf nokkurs við, Broddi tók vel við Þórgilsi, Jóladag skipadi

) mat, BELG. 0 5) vidtak;'4, B. G E. Gr. St. þe
$) frá { vantar £ 4, B,C, E, Gr, $) þorleifsson, bæta vid B, E. brédir,
f, þe | a l porleifs, Gr. b, Dorleifr, C, S#, b.

3) fasti vid, sómu,. o . orl, 4, þ |

4) Biskup skipar pormédi at búa þeim 7) ©. A. B, C, E. Gr Se. >

kiðt til-borde, sömu, — a 9) í hámessunni, C. Sh..

Us

v

. . t
a “

-.

156 . Frá atför Rafns ok Sturlu vid Gissur. . gp.

biskup mönnum í sæti, setti han Þórgils hit nærsta sér á pall
ok sva hans menn, sem bekkrinn vannst. Þar var þá á vist med

=

biskup: Eysteinn Hvíti ok Jórun kona. hans ok Aron Hiörleifsson,

sat Eysteinn gégut biskupi ok þar bodsmenn hia honum. ”
'rS. Þat er nú fyrst at segia, at biskup baud Þórgilsi þar

at. sitia ok öllu hans föroneyti um jólin, Var þórgils þar hinn.
fyrsta dag ióla ok annan kyrr, pridia dag idla reid hann upp á

Flugumyri snimma '), var þar stefndr fundr hinn fiórda dag idla,

ridu per til héradsmenn, biskup var ok þar ok segir héradsmGnne .

um a
er menn höfdu haft vid Kolbein Unga, ok kvadst opt heyrt ha

at menn vildu þann höfdíngia, er af hans ætt væri, er nú þes
kostr, segir hann, Var par nú. mart umtalat, ok rædst þat af, at
ekki vard af tillögum at sinni. Þórgils sendi þá niósnarmenn vestr
til Midfiardar ok sudr [allt í Reykiaholt ?), ` En er þeim fundi

- var slitit, var Þórgils á Flugomyri þriár nætr, reid sídan út til -

Hóla ok sat þar í kyrdum, varo þar drykkiur miklar ok bylifi,

Sidunda dag ióla kvamo (sunnan or Reykiaholti *), Gudlaugr +)

prestr mágr Þórgils ok med honum Ingimundr „Bödvarsson ok
Sveinn í) Ívarsson, tók Þórpils vel vid þeim, þvíat honum var for-
, vitni mikil á tidindum, Guðlaugi var skipat hii Brodda. En er
biskup vissi at hann var krangár ok prestr, gazt honum ekki at
ví, ok var vid siálft búit at hann mundi ei ná at pánga í kyrkio
adr þórgils bad fyrir honum, ok litlu sidar géngo þeir Þórgils u R
í stofu ok Gudlaugr prestr, var þar fyrir Henrekr biskup, var þá
Gudlaugr spurdr at tidindum ferdum þeirra Rafns ok Sturlu,
. tók hann par til er þeir Þórgils héfdu skilit: ridu þeir Rafn ok
Sturla sudr á Bláskógaheidi, þar til er þeir kvamo sudr um Halle
bearnarvördur, stigu þeir af baki ok bidu Þórgils þar fram á nátt-
ina allt til þess er sendimadr porgils kvam ok segir at hans væri
ei þángat van.. peir Rafn spretta upp (allir giörvallirs), var nú

1) vantar í A. B. C, E, Gr, St, p. '#) Gunalaugr, A. B, C, E, Gr, St, p.
2) vansar í sömu, ü 5) Sverrir. sömu, | Í

3) vantar Í B, E Gr, o t6) skiótt, B. &, Gr,

lt um ferd Þórgils. Broddi bad menn minnast á ástud þá

rd

- - P
= . . v -

~ =

i i ' ! o '
15K. Frá atför Rafns ok Sturlu vid Gissur... ; 157
- ` a . - a ` os > > - P
karr mikill í flokkinum, segia sumir at Porgils hefdi svikit þá,
en sumir virdu til. varkunnar, ok þótti þetta iafnt van, kéndi hver
öðrum um fyrirmannanna, eh þó grúdi!“) þetta mest á Sturlu.
(Sturla svarar fáu ?), en mælti þetta sva at nokkrir menn heyrdu,
- at þótt hana hefdi vitat þetta fyrir, át sva hefdi ordit sem nú var,
at þá vildi hann heldr þenna kiósa en standa yfir?) drápi Þórgils -` .
frænda síns, ok vita þat víst, at hann þætti aldrei slíkr madr sem
adr. Vigfús kallar, at þetta hafi séngit at gétu sinni. Nikolas
melti: þat ætlak at Þórgils hafi því undandregit at sinni, at þeim
' mundi meira íllt af honum leida idr þeirra skiptum væri lokit. -
_ Rafn kvadst vilia annathvert, at glettast ei vid þórgils edr eiga
kann ei yfir höfdi sér, en kvaðst Sturlu kénna hverttveggia. Sturla
bad nú hvern um tala slíkt er vildi, en meira man nú annat til
framkvæmdar en hindrast*) eptir þessu. Spurdu þeir nú porkél
at færðum þórgils, en hann kvadst hygeia, at porgils mundi rid-
int af héradi. Rafn mælti: hvar skil ist pú vid hann? porkéll -
wilti: fyrir. ofan Breidabólstad. Hvert reid hann þá, kvad Rafn? .
Upp eptir Reykiadal, kvad porkéll. pa segia sumir, at til ills .
li draga, sumir mælta at porkél skyldi-beria, sumir mæltu at
- hann skyldi fara med þeim, sumir kölludu, at þeir skyldu taka
besta sina, ok kölludnst ærit lengi hafa þar verit, En þá er mestr
vir gnyrinn {ok menn beoggust allir sem ákafast í), stökk porkéll
á brott“) ok vestr á heidi, ok léttir ei fyrr en hann kémr í Reykia-
helt, Sturla ok Rafn höfdu gidrt niósńir frá sér, en ridu med
fokk sinn seu ákafast, tók pa vedr at þykkna ok gidrdi á bar-
vidri ok regn mikit ok hit mesta íllvidri med stormi áköfum, ridu
pew þar til er peir kvamo ofan med Ölvisvatni í Styfingadal, kvamo
Þá í móti þeim nedsnarmenn þeirra ok segia at Ölfusá er ofan laupin
med ís ok væri langt um úfær, Toku þeir þat rad, at þeir snero
uptt; * héllst 7) állvidrit, vóru menn þá margir meök þrekadir sva-
át til eingis vóru færir ok barg hver þeirra ödrúm þeirra er betr“

1} ganddi, A. B, C, E, Gr St, p $) vantar í A, B, C. E. Gr, St, by
*) vantar í sömu, . 6) strauk — af stad, sömu,

3) pris, C, Se. | 7) hellst olli því, sömn. ©

*) hindra, 4, B, E; Gr, p. hnidra, C, St, l . S o

4

1
v

4

, 158. Henrekr b.leitar.at sætta Þórgils, Rafn ok Sturlu. 8 D.

' n á oo,

mátto, slödrudu þeir þá vests af heidinni sva at menn héldu líf,
en urdu ') -sem væsödstir2). Drottinsdags aptaninn kvamo þeir
Sturld ok Rafn í Reykiaholt, [skipudu- þeir mönnum á bæi ok
varo ner’ þriátygi. manna í Reykiaholti *}, tok Eigill bóndi „við
‘heim bádum höndum, sátu þeir þar porliksmesso*) ok drakko, „ok

2

. urdu ‘fi sånnfródir, at Þórgils hafdi nordr ridit á Tvídægro (ok
farizt vel‘), þvíat.sá var aptr kvaminn er farit hafdi með honum, ©

ok atfangadag jóla reid Rafn víir Nordrá í Skarð, en Sturla í Stafa-
holt. Þeir ridu af héradi at öndverdum iólum, ok þóttust hérads-
menn haft hafa af þeim. ágáng %, ridu þeir vestr í sveitir. Reid
Sturla heim, en Rafn var á vist á Stadarhóli med Sturlu ok stund-
um at Sandafelli, en flokkrinn reid yestr í Feérdu ok dreifdist: ok

.
3

undu fila einni ferd, Lauk Gudlögr ava sinni sögo. -

16. Þórgils sat um. kyrrt „at Holum á hinni mesto sæmd,

- - hann hafdi nedsn fyrir vestan Vatnsskarð, Biskup taladi iafnan
um þat, at honum þætti vel yordit, er þeir höfdu ei nad Þórgilsi,
ok þakkar gudi-þat. Lidu nú idlin fram til hins tólfta dags med
mikillr gledi ók skémtan, skorti þar ei hinn. besta drykk?) ok
önnur faung, Hinn tólfta dag, er biskup vat at aptansaung, gékk
„madr í kyrkiu, var hann snidugr allr, hann var lágr ok kollóttr *)
at sk, en þó gékk hann heldr en valt, En er hann kvam í kyrk-
iuna, mælti Þórgils til þórdar: þessi madr er Lodinn Sigurdarson
frændi minn, gékk Þórgils at honum ok mynatist vid hann. Var
þá sunginn aptansaungr til lykta, Eg er menn kvamo inn í stofo,
varo dregin klædi af. Lodni' ok þeim félögum, fór med honum

Bárdr Kampi ok annar madr er hét Audilfr, bar Lodinn biskupi -

__- kvediu Gisgurar ok sva Þórgilsi, ok segir honum Gissu heilan ok
-_ kátan, segir: hann ok. sva frá ferd Rafns ok Sturlu slíkt sem Gud-
` laugr?), segir ok at Gissur hefdi fengit nidsn, sya at þeir munda

1) undu, E. p,

ON 6) pings, B, E. Gr `; i
2) vesglastir. Á. B. C, E Gr, St, p. 7) ok skömtan, bæta vid C, St, p.
3) vantar í C. Sí, > sy sköllótt; B. E, Gr. E
2) Nikolísmesso, 4; B, C. E, Gr, Sc. P. 5) Gunnlaugr, A. B. C. E Gr. St, P:
3) vantar í sömu. | , — — ss
f

—

`
o -
`s | . >

16K, Henrekt b, leitar at sætta Dórgils, Rafn ok Sturlu. 59. | :

þá ei ná honum, þótt áin hefdi ei þá ofan laupit. Hafdi Loðinn brèf -
at færa. biskupi ok porgilsi, var þar á vinmæli hin mestu vid hvern
tveggia, Lodinn var hinn mestr yin Gissurar, en bing mesti úvin
Vestanmanna. Biskup var sóttr at trausti, at hann héldi Skagfird.
ingum „undir Gissur, en er Þórgils vard þess vís, setti hann þegar
hug sinn móti Gissuri, en hann vildi ei opinberliga segia biskupi, í
taladi Þórgils þetta fyrir Aroni legunauti sínum, lagdi hann þat
al, at Þórgiis skyldi fyrir hvers. manns dur ríða med priitygi. - —
manna, en n vildr þat ei. Hinn þrettánda dag iola var veizla —
hin besta ok drukkit fast, urdu menn porgils midk drukknir."
Eptir idlin reid Broddi í brott ok adrir bodsmenn, baud hain . —
Pérgilsi til veizlu ut til Hofs at geisiadegi, reid. Þórgils út til Hofs
ok "þeir tin saman, fengu þeir þar hina bestu ,veizlo'), var þar
heldr feölmennt bedi drottinsdag ok annan dag viko, ett adra nátt
‘viko, er menn höfdu einn svefn sofit, var par (hurðar kvadt?
heldr ákafliga *}, þar var kvaminn Steingrimr Stiúpr +} frá Hólum,
segir at niósnarmenn Þórgils vero kvamnir vestan ok segia at Rafn
ok Sturla mundi kvama' vestan í Lángádal. at drottinsdags-helginni
vd þriú hundrod manna, létu þet fylzia sögo, at moiri van væri,
st Rani mundi kvama nordan ok. sva Eyilfr, spratt Pérgils þá -
upp ok klæddist, ok vard þeim heldr seint, -þyíatfhestar þeirra
vóru annarstaðar á bæum til fóðurs, vard þá at sekia, rédst por-
pe í um vid Brodda, lagdi hann pat til at senda menn um allt
aah at safna mönnum, „sendi Broddi mann í Sæmundarhlíd si
Páls Kolbeinssonar,*en annar var sendr Einari, at kann skyldi safna
mönnum um :Blönduhlíd,: Biskup hafði: sent mann upp: í Fúngu,
skyldi -þetta lid saman kyama á. Flugumyri. Biskup kvadst ok
mundi uppstagda af stadnum med alla vigda menn. Þórgils reid
ntan þridka dag at safna Mönnum um Höfdas'aönd, reid hann utan
wmKolbeinsdal, kvamo þeir þar allir um kyeldit, ok kvamo sarnan >
„sæt högur hundrud manna,..kvam Aron þar ok Ingimundr ok -
kfádu -mann kvaminn „vestan og Lángadal 'ok segia Rafn ei þar

2 „viðtekt; B, E, Gr. ` SO E A} gr þá til hurdar péngi, bæta vid
*) barit, 4, B, C. de, Gre S.þ ae B, C, E Gre Sh p, |
— *) vantar í sömn,

=

“ON

* fa =

. i - `
| 160 Henrekr b. leitar at sætta Þórgils, Rafn ok Sturlu. sp.

kvaminn,. ok einga flokka vera ok ei til Rafns spyriast, vóru þá
sendir menn vestr í Vatnsskard, en bóndr beiddo heimfararleyfis *)
var ok þat rádit, at bóndr skyldu veria hérad ef þyrfti, en fara -
hvergi af héradi. Aron Hiörleifsson var kvaminn á hest sinn ok
reid at þórgilsi ok mælti: rida vil ek nokkut, annathvert vestr ceda
austr, væri pat nærri mínu skapi at rida nordr at Rana ok lyst-
um?) þann feanda af 4dr þeir kvami sér saman, en snérum þá á
moti hinum ef þeir kvæmo vestan. Ei ætlak þat einsætt, segir |
Þórgils, ef bóndr vilia hvergi af héradi fara. Aron mælti: þess
vardi mik ei, Pérgils, at þú mundir ragr vera, enda kann ek þér
at sepia, at ek skal ei kvama af stadnum í vetur, hvers sem þú
parf vid, ef nú skal ek ekki athafast, snèri hann þá hestinum í
ing ok kvadst brott mundi rida. Hart þótti mer þú. at mér
kveda, segir Þérpils, ok veit ek at þér var þat gaman, en. eingi
alhugi °), ok því tek ek þat fyrir gaman, dreifdust þá flokkarnir
-ok héto þeir allir pérgilsi, at hver skyldi þegar uppi, ef manna.
þyrfti vid, cn sumir beiddu þess, at Þérgils riði af héradino, -ok
þótti sem, ei mundi ágéngit héradit, ef ei væri hann þar, ok þá
ridu þeir Þórpils á Heggstadi, gèngo þeir þar á tal biskup ok
Þórgils ok Broddi ok nokkrir menn adrir, var þá snúit skapi bisk-
ups, vildi hann þá leita um sættir medal þeirra Rafns ok Sturlu
ok Þórgils ok stódu #) margir undir pat. Baudst biskup at fara -

sudr til Borgarfeardar’ ok stefna fund, var því iitat af Þórgilsi,
“ fat biskup hefdi héradsfund í Borgarfirdi f) ok skyldi hann keósa
með.sör mann af möhnum Þórgils, en hann kaus Þórd, ridu pa
til Hóla ok biugeust skyndiliga, Med biskupi fér Eysteinn Hvíti —
ox heimamenn biskups, Biskup reid til Flugumyrar ok gisti þar
at búi sino ok Þórgils med honum. )pérgils reið med honum til

' Watneskards, reið hann þá aptr. þeir biskup höfðu vötn úfærli
' ok þeyi mikla, þeir gisto. at Stad í Rútafirdi nærsto nátt fyrir Páls-
-messo,..par kvam til hans Jóh Járnbúkr. “padan var sendr Rafn
Snati ok Þorsteinn Géllisson til mots vid þá Rafa ak Sturlu, vildi
. ~ 2) orlofs heim, A, B, C. E Gr, St, p, . *) studdu, A. B. C. E. Gr. - .

2) leysa. sömu, o ' > S) vantar í sömu,
8) alvara; sömu, — | -

“Noo há . 2

T =
N

17K. > Shttarfundr, en skildu úskttir. 2 o KL
biskup ciga find- vid pi í Borgarfirði. Pålsmessodag var (mikil í

poka”) » drífa ok myrkur mikit, reid fyrir Jón Járnbúkr, þeir
vamo í Hvamm um kveldit á Nordrárdal, ok varo þar um náttina.
Reid biskup padan um daginn til Reykiaholts, ok var þar vid hone -
tm -tekit sem menn kunno. Biskap sendi menn í Skélabolt til

Brands ábóta, at hann skyldi kvama sunnan sem skiétast. Deir
kvrámo vestan Refn ok Sturla ok ridu til Amétsyads, bádu ‘par
kvama biskup kyndilmessó at færu vedri, annars mundu þeir bída
á Helu; mundu þeir vera vid. fimténda mann, en biskup skyldi
ek ci feélmennari en vid fimtinda mann, bóndr skyldu vera sva

Margir sem þeir vilda, þá tók.ef snæ allan'ok var lengstum þeyr?)

ók “ötn miki, en kyndilmesso var vedur allgott, ok saung biskup
tíðir allskynsamlisa, ridu menn þá er búnir vóru, var þar Eigill

béndi ‘ok mart héradsbónda, riðu þeir þá ofan til Amótsvads ok -
‘war áin heldr mikil, en er þeir kvamo yfir ána, vóru þeir ei

kramnir, i O 9 —
... 17. ith síðar kvamo þeir ok ridu á hæð nokkra skamt
: þaðan er biskup hafdi af baki stígit, Sturla sendi Svart Þórisson
til Þórúar ok bad hann kvama til ínóts vid sik í gridum, ok er

ir fundnst, spurdi hann, ef Þórdr vildi þat sveria, at Þþórgils

væri hvergi í nánd, sva at hann mætti þeim mein gìöra þann dag?
Dérdr. kvadst vist ei vilia sveria, em segir þat, at Þórgils mundi
_ pú eingi svik búa, ok er hánn'ei nær en í Skagafirdi. Rafn kvad
aldrei mark at hvat hann segir, ok kvad hann allt liúga mundu.

da mælti: satt man hann segia, er þat ei skap Þórgils edr
þeirra frænda. Létu þeir þá lausa: hesta sína ok géngu til biskups
, ek tóku ofan stalhufur sínar ok kvöddu hann, þagdi hann við.
Scttust menn þá nidr ok spurdu tíðinda. Eptir þat tóku þeir at

tela um málaferli, ok spyr biskup hveria sætt þeir vildu beóda .

*

Vörgilsi? þeir kváðust einga bedda mundo, en heyra til ef biskup
kr ip nokkra, haft þér sent oss ord til þessa fundar, en ei höfum ~
ydur sent. Biskup tók á þeim erfidliga, kallak ydur, segir
hann, fridbrotsmenn á hirdmanni kóngs. þeir bádu hann bera
fram sáttarbod af hendi Þórgils, eðr si er hann fengi til, Biskup

2) vantar í A, B, C, E, Gr, Ss, Pe >°) pydt, A, B. C, E. Gr, St, p.
- | | . . YV ` `

162 - Sáttarfundr, en skildu sáttir. . - 8p..

kvad í þat, at þórdr. skyldi frambera sættarbod af hendi pérgils,
-~ pérdr segir þat vera sættarbod af hendi þórgils, at hann vill halda
ek hafa Borgarfiérd í fridi.ok frelsi ok öll þau ríki sem kópgr
hafdi honum skipat, sidan -vill hann hafa fyrir Stafaholtstör þeirra

sex manna góm, sem þeir allir samt vilia tilnefna jafnmarga —

„hverir, þem svara: at um þat væri ekki at leita, at þeir mundu
èfa upp Borgarfiörd, edr önnur ríki sem Þórdr hefdi þeim skipat, `
Íyrr en bréf. hans kvæmi til, kölludust ei kóngs skipun vilia hafa `
á héruðum. Eysteinn mælti: ekki mundut þér þora þat at mæla,
ef þér sætut iafnnær kóngi sem’ nú biskupi, „man þá sætt ydar
semiligust, ef þér leggit allt 4 kóngávald ok farit hverirtveggio
utan. þeir neittu því þverliga '), mantu et, Eysteinn, ráda sætte,
_, um manna, þó þú þykkist gódr. kaupmadr, segta þeir, er, Þorleifr
skipadr yfir hérad med varo samþykki, Var þá mart talat.. þá
sist mamnareid upp med Hvítá at sunnan, vóru þeir menn ei færri
saman en tólf, ok skino. vid vapnin, [varo þar ymsar pétur 4),
samir ætludu at vera mundi porleifr or Gördum, sumir ætludo
- vera mundo héradsbóndr, sumir ætluðu at vera mundi Þórgils
Bödvarsson, Bar þá menn brátt at, var þar Brandr ábóti ok Bödvar
“or Bæ ok adrir bóndr, þar vóru kvediur blidar med biskupi ok
ábóta, settist ábóti þegar nidr, ok segir biskup ábóta hvada efni
» par var,talat. Aboti kvad þat Rafni ok Sturlu vel fara at unna —
Þórgilsi gádra sætta, sva ílla ok úmannliga sem þeir hefdu brotit
frid á honum í Stafaholti. Þeir töldu þat, at hann hefdi. brotit
frid í héradino ok basit bendr, en suma kúgat ok bætt eingum,
Abóti kvad þat ílla vera, ok þyrfti þat þeim at bæta er brotit,
var á, en ei hinum er áfríudu. Bédvar bóndi mælti: víst var þat
satt, at Þórgils var hardr sumum. bóndum, enda var hans ei med
blíðu leitat. Var þá því firr um sættir sem fleira var um talet.
' Rafn mælti: ei vardi mik, Bödvar; slíkra tillaga af þér. Sva med
- því, segir Bödvar, at eru þeir. sumir, at í svikum hafa verit við
-> Dorgils, ætlak pa arga, er sín *) mundu tilliá at svíkia hann, ef
„þeir hefdu mátt. Lupu þeir Rafn þá upp ok spurdu ef þá væri“
3) bezliga, B, E. Gr _ 9) sik, 4, B, C, E, Gr, Sh þe
$) vantar í Á, B, C, E Gr. $h p- k ` _ A: S

L

am 4), Rafn mælti þá nokkur

17K, | Sáttatfundr, en skildu úsáttir. =. 163 ~

„st fyrir enda ‘um sættina ? Biskup segir vera lekit. því er. hann

mundi tillegpia. Sigurdr Sótt") var. med beim Rafni ok Sturlu,
ók kéadi pordr at hann var girdr sverdi því er hann lét í Stafa-

bolti, ok beiddi at hunn mundi. laust láta. Tók Pérdr þá til sverd- . -

sing [er Sigurðr var girdr med, en hann héllt 47), -ok togdust þeir
‘am, eð er menn sá þat, þá fór til Kolbeinn Dughisson ok kvaðst
vilia at hann léti laust. Sigurdr kváð harn eingo, mundu fyrir
rida, þá géngo þeir. tit Rafn ok Sturla ok bádu Sigurd laust láta.
sverðit ok deila ei um slíkt, máttu vita at þú átt ei. Sigurdr
aprili Nafn, hvert hann skyldi laust láta? Rafn mælti, ek hirdi

hvert: þat er laust edr ekki. pdrdr togadi í sverdit ok þeir -~ |
en mod honum voéro, þar til er þorninn gékk í sundr í sverdsfetl- ..

‘mum, var þá laust sverdit, Sigurdr héllt um skalpinn, Þórdr greip -
sverðit or. slidrum, ok tók Jón Jarnbukr vid því, en þeir héldu á
„mglördinni, I því kvam at Brandr ábóti [ok Bödvar*), bad ábóti
þá ei deila um þat er lítils væri verdt, en pu, Sigurdr, mant ei vilia
-at menn hlióti iafníllt af þér sem fyrr. Preif Kolbeinn um handlegg .
Bipurdi fyrir ofan úlflid, lét Sigurdr þá rakna [hendr af skálpin-
Ridin arord til Þórdar, er slíkt vel
llit at Jauna þér sídar. Pordr kvad nú ei mundi at því farit
Werda.. Tórun þá ‘hverirtvepgio at tíka hesta sina ok skildu med
'Ísæidskap. Biskup. var þá á bak. kvaminn. Hvítá var allmikil, ok
wide þeir ci at biskup ridi í standsödli þeim er hann hafdi ádr |
Í ridit, þótti sem hann mundi verda ofvotr. Reid biskup þá hesti ,
pie er átti Eigil! í Reykiaholti, á sína hlið reid hver Jón Jirne
tke ok Bödvar or Bæ, reid Jón vid strauminn, en Bödvar fore.
streymis.. „ Eigill ok Eyrekr Birkibeinn ridu fyrir vadit, áin tók
síduna, þá snaradi biskup af baki, ok fékk hann ei uppi setit ödru- ©

-` ys en þeir héldu honum á baki, ok slédrudu sva til lands. En

af bæki rak Eindrida ef Raudsgili ok Sigurd or Kálfanesi, gk vard.
-þeim bórgit. Biskup mælti, er hann kvam af ánni, at hann mundi -
aldrei á iafnufert vatn rida sídan. ' Reid biskup ok ábóti í Reykia-
holt, þeir. súngo hatídliga Blasíusmesso ok prédikadi ábóti, hann

t} vantar í Ä, B, c. E. Gr, St, pe 3) vantar í Æ. B, C, E, Gr, St, p.
ay frá [ vantar í sömu, 79 wentar í sömu.

V2.

~

~

164 Þórgils sezt at Stadarstad. `. ep,

kvam ok vid forbed pat er. biskup hafdi sett á vid þá Rafn ok
Sturlu, kvadst vilia í hvívetna framhalda ok samþykkia, en prestar
skyldu: skripta þeim, ef þeir vildu láta Þórgilsi lafnsætti, ok vera
þá í kyrkio frá skírdegi ok-til alþíngis. Blasiusmesso ridu þeir
iskup. ok ábóti upp tilGilsbakka, ok þaðan reid biskup nordr til
sveita. Abéti seid aptr til Bear ek þadan sudr, Þórdr reid heim
_ á Hítárnes, en Rafn ok Sturla vestr á sveitir.
1g En er biskup kvam nordr til Héla; segir kann Þórgilsi

frá ferd sinni, þótti mönnum hans eyrindi Htit ordit. Biskup. var _
hinn blídasti vid pérgils sem adr hafdi hann verit, En þessi kurr
fór af rádamönnum, at mikill kostnadr þætti standa af þarvist
Þórgils.. En ér Pérgds heyrdi þann kurr, Beóst harm tit brott-
reiðar. pordr hafdi ritat bréf til þórgils, at ábóti band honum
heim í Skálaholt ok þótti hann betr kvaminn f Skálaholtt en í Skaga-
firdi, Reid hann þá norðan ok akildust þeir biskup með it,
ok hét honmn ginni vinatto, hann þakkadi bækupr margfatdliga
- sinn velgidrning. Reid Þórgils þí í Áruarvatnsheidi ok f Reykia-

holt, ok sendi {mann til') þórdar á Hítárnes, en hann var ridinn
til Stadar. En er hamn kvam ei at því?) er þórgils hafði ákvedit,
þá reid bann sudr f Skálaholt ok þeir tólf saman, tók ábóti víð

eim forkunnar vel, vóru þeir þar um varit f hipum besta fagnadi,
Þórgils hafdi mælt, at þórdr skyldi til hans kvamá í Skilabolt hit
sidasta eptir páskaviko, ok vildi at þeir Gudlaugr *) prestr keypto
(þriggia hundrada kaupi bu*) í Reykiaholti, ok þeir giérdo sva.
.Stéd nú kyrrt fram um páskaviko f}. Reid þórdr sudr eptir páska-
-viku ok Ingimundr Bödvarsson *), ok er þeir kvamo sudr á heidi,
tók at drífa, ok féll snær sva mikill at hestarmir máttu er vada,
treystust þeir ei at rida Lingdalsheidi, ok snéro til Giábakka ok
kvamp midk þrekadir til Brúa um kveldit, þeir báðu þar greid
ok fergu ei, tóku þeir þar vöndul heys fyrir hest hvern ok ligu
andir túngardi, því béndi lét byrgia hurdir vandliga, Íéru þeir

sy bod-eptir D, 4. R, C, E. Gr, Sip, ) pískaver, C. E, St, þ, pikir: Á,
s) þeim tíma. sömu, piskavor, B, Gr.

>) Guunlaugr, sömu, ` | ‘ | oo

4)° þriú hundrud í bait, sömum . . é) brédis hans, A. B, O; E, Gr, St. p.

. —

t
|
'

”

18K- >- Dérgils sezt at, Stadprotad — 465
r. í sólar apprás,: xar þá vednr. biart, kvamo þeir -til Búrfells,
höfdu þar, messo ok dagverd p> rjdu þeir um kveldit í Skálaholt,
ábóti yaro nýkvamnir hein aystan áf sættarfundi þeim er -gigr

var um víg Sæmundar ok Gudmundar Ormssona,,. Segir Þórgils
Þórdi, at hann skyldi fara vestr til Stadar ok efna þar til bús,

"vir þá þórgilg í badi ok. kvam Mtlo sidar inn'ok fagnadi þeim. vel,

-þvíat hann ætladi þángat til at fardögum. En pérdr segir hon-

um úfmligt') frá högum Bédvars, En er ábóti vard. þess var, þá

-fatti hann bess midk, ok band honum med sér at vera frain til

alþfagis. - þórgils þakkar honam blídliga bod sitt, en þó vil ek
vestr rida, vil ek, segir hann, ei. lengi felast fyrir þcim Rafni.
þórdr ridr Padan á Þíngvöll, ewm annar dag í Reykiahelt, Um
máttina kvan 414d mikil. þórdr segir, at Þórgils mundi ei kaupa

ar á bú framan til fardaga. Ltkadi Eigli at ílla ok fór med
„Þeim pordi stutiliga, gékk þá f sundr buit, reid Gudlaugr ?)
“Prestr þá vestr um boidi
Ee Hokai fór heim tit födur síns. Ingimundr

ödvarsson fór

skildust þeir þórdr.ok Eigill ekki med kærleikum. þórdr fór þegar
hann ‘vam. heim til Staðar ok segir Bödvari rádstofnan. Þórgils,

tók Bódvar því vel Kolgrímr í arnarhöfn lagdi til buss vid _
int ps | k beiddi at hver ©
dy sá er tilfær væri skyldi lána pérgilsi kúgildi. Géngu menn

—— kúgildi. r stefndi fund at Stad

undir þetta vel ok hngdu gott til at Þórgils kvæmi til Stadar.

~ Litlu sidar kvam Þórgils sunnan, höfdu þeir ábéti skilizt med kær-

leikum, ok gaf hann pérgilsi pxa fimm vetra gamlan [ok kullt 4),

r til Stadar ok Alfdis, ok var hon þar fyrir búi, ok fékk Þórgils

- peim fend ft þorgeirsfelli., Böðvar -rédst til Eyrar ok giðrdi bar
í ru fiörutygi kúa ok hundrad ásaudar, hafdi þórgils -
edlménnis ok hybyla, Fæð sú er verit hafði

Av Stad v
vausnar rád fyrir sakir $
med“ þeim Bödvarr ok Einari Helldérssyni taldist öll or þegar þór-

gale kvan: tH} ok vard med þeim him mesta vinátta med fræmd-
proa T Ta o ja Soare, o yon, Hi: - , : | of

VAGT 9

8) áfrynligt, Sí. ` | ¥) Aldís, 4, B. C. E, Gr, St, be

4

` dy Gudlin 4. B. C, E Gr, Sé.p, 9 ok annat meira söhw, * =

\
`

oO " Hallbera, ok Alfefs 3) tign undar óltir
bd þórdi, ‘ok. allt þat lið. sem med ‘Porgilsi var fór þá í brott,-

þárgis fékk Gudlangt land á! Hítárnesi, ok beé hann þar, en Þórdg
d

` .

A

Tn g so ë E | |
166 | Þórgils sezt át Staðarstað. - 7 ab.

semi, hafdi Þórgils “hann miök yid rád sín ok virði hann mest =
allra héradsmanna. Porgils sendi Eyúlf porvardsson til alþínþis
með godord, hann skyldi ok nefna dóma fyrir Reykhýltínga: god-
ord ók Jöklamanna sodafd, en Eyúlfr þóttist því ekki fram kvama,
ok nefndi porleifr:déma fyrir öll höfdipgia podord med stirk Rafns. . ;
En er Evúlfr kvam heim, taldi Þórgils á han ok kallaði hann :
hefdi ei skörúnasskap til haft at gidra sem hann hefdi fyrirmælt,
Ok tikadi Þórgilsi stóriila. * Uin yetrián milli. jóla ok föstu kvam
Gissur sunnart til Skagafiardar, ok keypti hana Flugumýri at Hen-
reki biskupi, þvíat Helga Sæmundardóttir háfdi biskupi £-hendr
fengit. Hallr son hans var med honum.ok nær tuttugu menn.
"Segir hann bóndum í Skagafirdi, at hann mundi búnad sinn reisa
mm varit á Flugðmyri, þat segir hann ok Eyúlfi Þorsteinssyni, at
hann vildi hann ei í Skagafirdi. Eptir þat reid Gissor suðr ok var
S kyrrt um vetrinn þaðan frá. Rafn for heim til Saudafells á
föstunni. Um varit eptir fardaga fér Gissur suhnan til Flupumyrar
ok Grga kona hans ok Hallr son þeirra, ner þriátygi manna varu
þau saman, var- þá bú reisuglipt samansett á Flugúmyri. - Giðður
reid til þings um sumarit. nordan med þriú hunðrud manna, Ísleifr
- ok Kétilbeörn synir hans kvamo til móts vid hann á Beifivöllum
med flögur hundruð manna, þeir jidu allir samt F Ag. Pingreid
war lítil vestan or sveitom. Olafr') Þórðarson hatdi þá lögsöpo,
hann reid þá éi til pings øk ei “þeir Rafn fyrir bfridi. 'Þórdr And- -
resson reid til þínes. med Gissurssonum, ok veitti þeim at öllym
málum á því þíngi ok Andres fadir hans. Med radi Gissurar (6k -
lögsögu á því sumri Teitr Eiparsson.ok allra þeirrá manna er þar
Néru á þíngi. Gissur gékk til lögbergis 4dr hann reid af pingi. |
„ok. lét lysa förráda sökum vid sik á hendr Rafni ok Sturlu.
Öllum þeim mönnum er í þeirri ferd vóro um vetrinn, 'Sídan riðu
menn af þingi, fór Gissur heim á Flupumyri?), A:

. #9. Nú er frá því at sepia, at þetta var giördi Gissur bú á
Flugumyri ok gèngu undir hann hétadsmenn allir til Rútafardar,
„æn,skipadi þau ríki er hann átti fyrir sunnan land sonum sínu“

— A j
7) Sturla, B, GZ.. < >.: u- p #2), frú #) or sett í 63 kap, af 7da
pe Tai apan pynig aa hang

$
-

21

4X, — Rín Þórgils vid Halldór Vilmundarsom 167

v

Halli ek Ísleifi, gíördist Gissor hinn [mesti vigdingamadr Je Þetta >

sama var fóru menn á milli þeirra Gissórs okrRatns, òk var leita!
at kvama ;sættum samah med: þeim ok vinátto?).. þá bad: Hallr
Gissursson Ingibeargar dóttur Stúrla, ok réðst þat 4 ping! um sum-
art, hon var þá þrettán vetra, pa tók Teitr Einarsson löpsögo,
er Olifr Dórdarson lét lausa fyrir vanheilso sakir. Rád: skyldu
takast med peim Halli ok a ng á Flugu»
myri, pa beó- Rafn Oddsson at Saudafelli, hann var vimnargr ok

hinn, mesti úvin Dórpils, sem fyrr segir, hann setti niósnir fyrir

atan: heidi, ‘Madr hét-Halhlór Vilmundarson, hann var diákn at
vígslo, hann héllt nidsnuin: fyrir Rafn fyrir utan heidi, sva at hann
visi sid ok snimma hvat þar var tídinda', hann beó at Raudamel
hinam ytra: . þat var ord 4, at húit mundi ei standa mega atfanga-
laust at Stad. pérgils reid med heimamenn sina til Raudamels ok
leitadi eptir við. Halldór ok húsfreyo' hans, at þau færo til Stadar
ok wero þar fyrir búi. Halldór neitti því þverliga. Þórgils baud
at leite?) vördslu vid bondr hina bestri fyrir kvikfé hans, en hann
vill eingart*) í giöra. Porgils kvadst einga þá menn vilia vera
líta- * í sveit, er honum vero trúir, hvert. sém ero vígdir edr
úvíedir. Halldór kvadst ei þessa valdr. Þórgils bad hann pí sveria
fyrir, hann mælti: ek’ man‘eingan eid þér sveria, Lét þórgils þá reka
= hans ok ær til Stadar. Prestr vildi ei eta þann maf edr adrir
n

nimenn, er undan því fé 5) var. Halldór fór at finna Gudmund .

umbodsmann ĉ) til Helgafells ok sendt hann bróður porhall 7). ok
beiddi at Þórgils léti rakna rán þetta, em setti hann af kyrkio ella ok

alla. þá er af neytto ránino; pdrgils kvadst’ ckki ran mundo rakna ` `

lita, en Gudmundr ráði kyrkiogaungum. Halldór fór til Sauda-

fells ok ‘segir. Rafni til sva buins, Rafn vard vid allbeiskr ok baud -
Halldóri til sín ok öllu hans: skuldalidi, vil. ek ei, segir hann, at t

pit deilit ílldeildum, enm ek man sea fyrir máli, ok skal þat mælt,
z i — E —— e i —
H, 13) veita, 4, B, C. E. Gr, St. p.
©) kost, bæta vid B.C. E. Gr. Se,
ee ° > ; ' — ' 3 3). þeim pen{npi, Á, B. C. E. Gr, St, þ.
2) ok giördist Þat af, at med Relni ok : |
i hanni FA æði al hinnar mesto £) kènsimann, C. St.
viaítio, bæta sömu vid; © 7) Halldór, 4, B, C, E, Gr, Sh pi -

1) vidugligesti.böfingi; Æ, B; C,
Gr, fe p. l 7 i

>

*

268 - Rán Þórsils vid Halldór Vilmundarson. n sp.

at þessa máls skal rekit verða. Reid Hálldór padan saðr til Kól-
héinsstada ok fann par Kétil prest ok Narfa, lögðu þeir þat rad
á ‘med’ honum, at hann færi í Skálahólt at finna Brand ábóta ok
.Segia honum til sva búins ok fara hans ráðum fram, par sem pt
ert messodiakn at vigslo. . Halldór for til ábóta ok segir bonum
{um hvad. hagn á at Vera“), ok bad hann áseár. Abófi segir þat
leést fyrir au um, at vid hann var rangliga búit, en hitt veit ek
úgiör hversu Þú ert sekr um úlgiördir. Halldór afsakadi sik fyrir
ábóta, en hann tók honum ei margliga, symist mêr sva, Segir hann,
sein flestir menn séo honum ofskinia 2) vestr. par, ef hit sanna væri.
uppi. Abóti giördi þó bréf með Halldóri ok sendi ord Katli presti,
at hann. færi með honu út. til Stáðar. Fór hann þá ok fann
Kètil, [reid hann með honum if til Stadar *), Porgils tók vel vid
"Katli, bar hann fram bréf ábóta, ok-var þess beidt, at. Þórgils -
léti raknia ránit,..ok tydi iafnadardém 4 mali þeirra Halldórs ok
hætti Þórgils heldr stérmelum, pérgils svarar vel eyrindúm ábóta
ok kvad rán skyldu rakna á hveria leid er hann vildi, en dóm á
~- máli okkro Halldórs kvadst hann cingum mundi i hendr fá nema
. siálfum. sér, Leitadi Kétill þá um, sættir, ok fökkst þar. ekki annat
af, en Þórgils hét Halldóri afarkostum sem *) hann kvæg því vid.
Jauk því sva, [at Pórgils.skyldi sæma Halldór nokkro, eptir því
. gem sannr hans væri tii. "Var þá fé á brott rekit, en Þórgils gaf í)
Hálldýri messoklædi, ok adr þeir skildu gaf hann þérgilsi pᷣriâ géld-
{nga ok uxa fiögra vetra gámlan ók bað hann vinátto, en Þórgils
' hét því. En er Rafn spyr þetta, þótt honum hann farit hafa
Jítilmannliga,. 7 |

+

“80. «Pater nú um sumarit at Þórgils rfdr heiman í Lange- |
dal til Páls prests ok þeir níu saman, fár Þórgils at sia Ingibeörgu `
-dóttar Páls prests, hon var þá dgéfia, ok“) synist honum þat ei
upp at bera, því honúm leizt konan úfrid. Þeir Páll töluðu mart
ok leitadi hana eptir, ef haun fengi pokknt saman kyamit med

3) hvat um er. A, B, C, E, Gr, 6p, §) frá Lt st Halldór fökk fèit ok þar-

2) afskinia, sömu. ` med gf Þórg. 0. s. fr, 4. B. C, E,
3) vantar í sömu, Gr. St. po ` =
s þí, sömu, - , ` 4) er hann sí hana, bæta sömau vid

—

Po. . ` ‘ x

20K, Sátrarumtal miHi Rafns, Sturlu ok Þórgils. | 169

„þeim Þórgils ok Rafni. -Þórgils tók því Mkliga ok kvadst fús vera
at semia vid Sturlu, ef hann mætti kvamast at“vinátto hans full-
- kvamlipa, vil ek ok, segir þórpils, hafa fulla sæmd af Sturlu fyrir
þá vanvirðing er hann hefir td mín pidrt.. Páll segir þá Sturlu
dit fetta, ok lízt mér Þórgils sva sáttfús, at pat mundi audsótt |
wera, legg ek ok þat rad á, at þú rfdir til móts vid pérgils‘),
iat ek veit at þú trúir honum. Reid porgils þadan til Helga-
plis ok var þar um nátt, var Gudmundr him kátasti, fór Gud-
sundr at leita um sættir med þeim Þórgils ok Rafni, en hann
kvaðst ei sætta mundo bidia Rafn, en svara því er honum synd-
- fet, [èf bednar væro ?), Baudst Gudmundr til medalferdar ok leiddi
þet fyrir augo Þórgils hversu litla kosti hann hefdi til at halda
mrid vid stórmenni, -bygg ek at Gissur mani meiri vinr Rafns en .
þinn, en rádnar tengdir vid Sturla. fó“gils tók þessu seinliga ok `
gart tí at pesso tali. porgils reid þá í Bearnarhöfn ok var þar |
wm nátt. porgils leitadi eptir ef pau Kolgrimr ok Þorrídr dóttir
hang rédist til Stadar til forvistar, þau tóko því seinliga, en þó.
röðst þat af, at hon fór þegar sudr med þeim Þórgils, ok cr. hor.
kvam til Stadar, tók hon þegar vid búi, hon var hæfilát ok sink,
on þó tæmdarmadr. En er Þórgils kvam heim, sendi hann Þórd
sadr í Borgarhörd at helga Þverárleid, varo þeir sid saman ok |
gto í Stafaholti, latti Olafr. þá at fara til leidar, kvad Þorleif
ok. héradsmena vera illa til Þórgils, en Þórdr vildi giöra sem fyrir
"hann var lagt, ridu þeir um daginn til leidar, vóru þar hestavíg
mörg ok allmikit feölmenni, gékk Þórdr í þíngbrekko ok mælti
þeim málum öllum sem hann skyldudu lög til fyrir Reyk-
goderd. porleifr ok Kigill ok adrir héradsmenn segia
„þórgjla hafa hófliga mikit af héraði, þótt hann léti helga leid edr
mælti slíkt er hann vildi. „þórdr kvad hann eingo at firr, þótt
haan léti þetta lögliga giöra, ridu þeir sidan heim til Stadar, ok
lét þórgila vel. yfir þeirra ferd, — | |
21.*) Þat var einn dag er Þórgils reid til Lysuhvalslaugar
- at skómtæ sér ok fylgdarmenn hans med honum, þar beó Vestar
. 8) Sturlu, 4. B, C. E, Gr. St, þ,.. °) þessi kap, vantar í B, í
að ef Bödvar væri þar, sömu, p ` 0 A Gr, St. p. A É
oo co oo 1 |

~

-L

` þríat bann er madr at vaskari,

‘at Porgils mundi vegia honum um fégiöld, ef hann tæki þetta

irdi, kéndi hann sumum feörrád, en sumum svik ok

2) fraendsemis, C, Se. þ. St. p.
„ 1) tr þórgis, ok Sturla fe By Coke 5) brallaups, 4. BCe Ea Gazsi p.
/ 7, 06. Pe A .
a 2*

170 © e. Faá pòrgilsi. 8 P»

' — ` KA ` A
. Torfason, Jóreidr hèt kona hans, hon var væn. Þeir Þórgils atigo

af baki vid sundlaug, Jóreidr var þar fyrir ok þó kledi, Þórpils
tók í hönd henni ok glensadi „vid hana, þetta sér Vestar ok. liop
“heiman ok til“vapna þeirra, ok tekr eitt sverd ok bregdr ok leypr-
upp at lauginni, ok er fylgdarmenn sia þat, laupa þeir upp by
taka Vestar ok vilia hrekia hann ok tóko af honum sverdit, en
er þórgils sá þetta, leypr hana til ok bidr þá ei hrekia hann,
þótt hano vildt hefna . svivirdo
þeirrar er hann hugdi honum væri giör, þótt hér*væro ei pan
efni í, en lege ekki hug á pat, Vestar, at ek vili þá nokkra Ínti

“ eiga vid kono þína, at hon. sé þá verri kona en adr, en. fyrir

raun þína vaska vil ek géfa þér eggsi þessa, ok skildu þeir at því.

22, „Litlu sidar reid Þófdr vestr á. Stadarhól ok töluðu þer. —
Sturla allmart um skipti þeirra frændanna, ok fannst Þórdi, at
Starla væri sáttgiarnligr, en taldi þat upp í annan stad, at hann
þóttist vera midk févani til stórra gialda. Sturla spyr, hvert sætt-
arefni hann gæfi þeim? . pérdi kvadst pykia tvennir. kostir til,
[bedda Þórgilsi iafnadar dóm, ok mundi hann svara fégidldum eptir _
“því sem dómr félli á, sí annar, at unna Porgilsi sealfdemis') ok
, beóda honum frændsemi ?} góða ok skiliast aldrei vid hann, hvers
sem hann þarf vid, vid: hvern sém hann ætti, Lézt pérdr vænta,

upp med gódra manna fortélum, Meltu þeir þá fund med [peim
Þórgils ok Sturlu?) um haustit, p er þeim þætti tími til. “Rei

Þórdr heim til.Stadar, tók Þórsils hans eyrindum vel, en kvad
raun mundu eptir fara um efndir 4), þótt fagurt væri talat.. Rafn
hafdi ridit um sumarit vestr í fedrdo, ok var þar tii þess er hann

var bodinn til veizlo“) á Flugomyri, var hann leyndr þessum vÁtla-.

gidrdum. Þórgils taldi þat opt fyrir fylgdarmönnum síðum ;* hve
álla hann yndi vid þá úvirdíng er hann þóttist fengit hafá i-Botger- |
ikvilie, en `

troe, o, ! ,

') frá [ vantar £ C, Shi 14) efndi B, EG efeide Ade Co -

`
ÞK

„a ` . . À ‘ . - ` .
22K. Heimsbkn at Eigli í Reykiaholti, — ry

ekki til umbóta nema gymbingér ok ámæli vid sik, en þóttist van-
"efli til Hess at reisa úfrid í móti svá miklo fedlmenni sem héradit
diy, en kvadst víst ei una a. sva búit stædi. . Litlu síðar
fandust þeir Þórgils ok Einar Halldórsson í Vatnsholti, rédu þeir
þat þá at gidra hleypiflokk í Borgarfidrd í Reykiaholt, ok hafa
sálfdæmi af Eigli, eðr gidra honum nokkra skömm ok enn fleire
mn, er honum þættu makligir til vera. "Lét Þórgils nú kvedia
menn til ferdar, riðu þeir fra Stad finta daginn fyrir Michaelis-
messo at állinum degi hálfr fidfdi tugr manna, þeir ridu sudr at
Straumfirdi ok sváfo -bár um náttina, (en þeir vöknuðu ei vid
feöru um nittina?), en um myrgininn vissu þeir ei hvert seór féll
út edr at, tóko þeir þá hésta sina ok ridu fyrir ofan Straumfeörd,
ir riðu föstudag allan sva at þeir kvamo hvargi til bea fyrr en `
a Valbearnarvéllum, þar rcid porgils at durum ok hitti Eylíf bónda

er þar bcó, hann spyr tidinda ór héradi, en Evlifr segir kyrrt .ok I

tidindalaust, var hann ádr nykvaminn sunnan or Bæ, hann kvad =
Þorleif í Görðum heima, þá er hann vissi, ok Eigil í Reykiaholti, .
hann spyr, hvert Þórgils ætladi? Porgils kvad hann þat eingo
skipta. Wergr bad Eylíf rida leid fyrir þeim sudr til Nordrir, en
hana kvadst hvergi ríða niundo únaudigr, {þvíat hann lézt ei vita
hvert eyrindi þeirra var í hérad. pa mælti Sigmundr Brandsson,
at peir pyrfio ekki at. spara at hann ridi. naudigr*), pPoͤrgils
mælti: ekki hark skulum vér hohum giöra, en þat skal kaup med
oss, þú skalt fara hvergi nema þí vilir, enda bera einga- neósn
fyrir oss ôdrum mönnum. Eylifr kvad sva veragskyldo, vísaði
Hann Þeim leid, tók þá át kénna annars litar, pons var allmikil,
reid Bergr fyrt sudr um myrarnar fyrir ofan Munadarnes, ok er
peir. kvamo til Nordrir, ido þeir, segir Þórgils þá mönnum sínum,
at kann ætlar at rida í Reykiaholt ok taka Eigil höndum, ef sva
vildi verda, en bannadi mönnum at bera vapn á hann. . Þorsteinn
Árnason *) hafdi ridiat til Reykiaholts til. rædismanns í) um vorit,
ok var Þórgilsi hann lítt pokkadr, „þvíat honum þótti sem hann

1) kali, 4, B. C, E Gr, Spy 4) Arnórsson, A, B; C, R Gr, Sh p,
. SY’ vantar í A. C, St, (53) ræði, B. R G.
3) frá { vantar í B, E, Gr, ; a |

“ —
a

172 Heimsókn at:Eigli i Reykiaholti. ` gp.

hefdi vísat ail hans í Stafaholti þeim Rafni ok Sturlu. Ridu þeir -

þaðan þegar þeir vöru búnir yfir Hvítá á Amdtsyadi,. Þórdr Hít-

. mesingr reid á Snældubeinsstadi, en þeir-Þórgils skyldu bída hans
` {vid Ámótsvad') þar sem gatan ligor yfir um Reykiadalsa. þeir
érdr kvamo á Snældubeinsstadi ok fengo þar kyndla stóra, þadan .
óro þeir til Reykiadalsar?), var þar fyrir Bergr Amundason ok

þeir mtán saman, visso þeir ei til Þórpils ok til þeirra Einars,

hafdi Þórgila stigit af baki eyrinda sinna, (en þeir Berge höfdu
fyrir ridit *} ok fundizt ei sídan. Þá ridu þeir upp til Retkiaholts
ok á götuna fyrir ofan Grímsstadi, átto þeir Bergr þá rád um hvert
þeir skyldo rida heim, stigu af baki ok bidu Dórgils, ef hann bæri -
at, tóko þá hundar at geya í Reykiaholti, Rèdu þeir pat nú af
at rida heim í Reykiaholt, skipta þeir þá mönnum í helminga,

éngu þeir nordan or“) kyrkiogerdi pérdr ok hans menn, em.

Bergr sunnan frá laugo at sudurdurum, en er þeir kvamo at dar-

: um hveriomtveggiom í), varo þær byrgdar rammliga. pa tóku þeir
þat rád, at þeir lyptu Bödvari“) Kampa upp á virkisvegginn, ok.
dró hann lokur frá hurðum. Géngu þá inn hverirtvegsio ok mætte
ust fyrir skáladurum, pa sótto þeir eld í eldahús, ok. er eldr.

-kvam seint, géngu þeir Bergr ok Þórdr.í skálann, lióp þá madr á
fang Pérdi ok tok hann þann ok spyr hver sá væri?“ Eigil er

' hèr, mágr, segir hann, ok yildak grid hafa, í þessu kvamo lids

inp, (géngu þá menn í skálann?), tóku þá menn upp at setiast,

- ok mælti Bergr at þeir skyldu liggia kyrrir, ef þeir vildu ekki íta
vinna á sér, lögdust menn þá nidr ok töludust vid gcngo. þeir þá
um allan skálann ok ransökudu hvert rúm ok fundo ei Eigil, þá

` tók Bergr at ransaka litho stofo ok lopt, ok vard þess var, at þor-
steinn Árnáson*) lá í loptino. pa spurðu þeir Pérd prest Bersa-
son, {hvert Eigill væri heima??) em hann spyr, hví þeir fær

| 3) vantar í 4, B. C E, Gr, Ss, p. 6) Ledinn, Á. B, CKE Gr. Sep. *

a) vár —4, sömu. 1 7, Vantar Í sökum `:
. 3) fré [ vantar í sömu, *) Árnórssön. sömu,

| Í hvar Egill væri. 8, Gr, hvar þos=
| 4) vantar í 4, B, C, 5, Gr, Sh by , steinn ok Egjll veri, C, &. 7

a733K. — Heimsókn at Eigli í Reykisholti 173

þíngat med sva [mikinn storm?) Þeir kvido par eingan storm
glörvan, prestr segir Eigil ridinn út á Akranes. I þessu kramo `
. þeir þórgils ok Einar, ok höfdu þeir farit villir miök ok vordit því
seinir. pordr prestr heilsadi Þórgilsi ok beiddi heimamönnum
gras, ok -varnadi Eigils ok kvad hann ei heima vera. Þórgils `
vedat einpum gridum heita. pa segir Bergr honum, at Þorsteinn
Árnason lægi upp í lopti. Frétt! pérgils þá at Eigli, ok er hann
var-fallnumi í því, at Eigill var ci heima, þá gékk hann upp í
loptit ok bar á Þoratein feörrád, at hann hefdi vísat til hans {,Stafa-
hoiti, en hane gékk ei vid ok kvadst siukr vera, þDórgils bad
taka hönd hans ok höggva af, ok kvaddi til Sigurd Knappsödul.
Þórdr bad hann ei höggva, þótti vera nídín sverk at vinna á siúk='
um manni, urdu þeir migar miök sundrorda.. Kyaddi Bergr þá
til porkél Hvíta, en Þórdr gékk á brott ok út, hid Þorkéll hönd-
ias‘miok sva af Þorsteini. Ridu þeir Dórgils á brott eptir pat ok -
nordr til Síðumúla, Bergr vard þeim fráskila ok fór villr ok nokkrir
mean med honum, kvam po nokkro sídar í Síðumúla, En er
þeir þórgils ridu nedan at gardi í Sídumúla, þá reid þórdr at Dór-
fi ok mælti: ef þú ætlar at gidra hervirki í S{dumula, þá vil-ek
‘Hida, en ef þú ætlar hér til settar eda samnings, þá vil ek allan
In í eiga. pédrgils mælti; hér ætlak ei til annars en til.sætta, ok
skaljo hér miklu umrida, ef þeir vilia þín ord nokkurs meta.

„23. Nú ridu þeir heim, ok reid Þórdr fyrir heim ok med
hajun Bödvar Kampi, stigu þeir af baki ok drápu þegar á dur,
k gékk. madr til-hurdar, ok þegar upp ver lokit hurdinni ok
sá mennina, sneri hann þegar inn aptr, gékk Þórdr inn ok.
spurdi Þorkéll prestr hverir menn vero kvamnir? en pordr segir

tain. (Hvad er kvamit fleira, segir „ret ¢ Þórdr mælti *): Pór-
ùs Bödvarsson vid nokkra menn, vildak at þú gidrdir hans ferd

t semiliga ok unna honum pódra sætta fyrir þat er hann telr
í ydr." porkéll prestr svarar skiótt: alls eingrar sættar man ek hér _
af unna, þvíat ck er ei sakadr. Þá skał þat vera þitt rad, segir `

|
#). mikit stórmenni ok storm, £, B, C, *) frá [: ok kvad kominn, 4, B. C,
E, Gr, St. pe Æ, Gr, St, þe ° | ``

f

.

174 > - Wig Valgards í Síðumúla. . - 8P.
Dérds, ef va) er ráðit, ok þó á annan veg sè, en afsel ek þá vanda
mér gt Wingu hversu sem géfst. Sneri hann þá út, en þeir Dór-
gils inn dk Winar tveir einir, ok namo stadar á gólfino, þá var
spurt hverir kvamnir vero? Einar segir: Þórgils Bödvarsson ok
nokkrir {menn med honum. pi xar hann enn spurðr, hvat hann
vildi? Dórgils svarar: fer ek at leita vina minna, því ek þykiumst
þá tt hértil fundit hafa sudr híngat. þórgils mælti: er prostr

eima edr synir hans? þá var sagt, at hann veri heima, en eingi
greidi var ápiör um sonu hans, Þar stódu þeir Dérgils ok Einar
um stund á gólfino, ok var þá hligtt, þá mælti pérgils: nú má
vera, Einar, at vid Þurfa ei at spyria hvert heima eru synir
prests, Einar mæltis{hversu þá? Porgils mælti: þöggvít er“) til

', okkar ofan úr sætino, [Einar segir ?): man ei (þá rad at hrökkva

. A . &

#

_ wid 3) scm fyrst? brugdu þeir þá sverdum ok hiuggo í móti, gnusto -

þá saman yapnin, ok gékk pat um rid, þá mælti Þórgils, laust er mér

-ardit svérd mitt. Einar mælt: þetta er úfimligt*), at vid berinmst

hér í myrkti, göngum út í brott ok séo kveikt liðs ok viti menn
þá hvat um sik er. Kvam Þórdr þá í móti þeim í durunum, hann

" sá bidd A þeim ær þeir géngu út ok spyr, ef þeir vero sarir?

Einar kvad þat ei yera.. Géngu þeir Þórdr ok Magnús Gargan ‘)
p inn ok enn fleiri menn med brugdnum vapnum eptir endi-

Jaungum skála ok urdu vid ekki varir. Spurdi Þórdr þí, hvar

þeir vero er beriast vilda? en cingo var svarat, ok er hann kvam
æt skiladurum, vard hann var, at madr gèkk at honum, ok spurdi
hann hver þar væri? en hann nefndist Snorri, war. hann slippr a}
berfættr ok. lèt Þórdr hann ginga út darin, lióp hann Þegar út
ok kastadi þeim manni er nærst honum stód, Jigp hann út

vegeinum,- þeim yard bilt, Þórgils bad menn rida eptir hon-
um, en {pat vard ekki, ok setti hann þegar á brott“).. Nú var
géngit med lögum um öll hús ok Jeitat manna, funda þeir Val-
gard í skálanum undir tialdi, tóku þeir hann ok leiddu út, vať

l W >
2) frá [ hraustliga er nú hégavit, 4, 4) Ofinligt, 4, B, C, E, Gr, St. þh >

B. C, E, Gr, Ss. p. a 3) vantar Í sömu, ot
*) vamtar { sömu, 7! * 6) frí [: bann rann“ eim hvarf, „Á, B.
3) best at verda vid, sömu, ` C. X Gr. St, Pe pet Are a

a — *

honum þá heitit dripi, fannst sverd Þórgils, ók gékk „eigi vid at

“upp hefdi tekit. „þá gékk út Ingibedrg?) kona. Va gards ok báud

fyrir hann allt þat er hon hafdi til. Þórgils kvadst af cingnm .

panni bod taka nema födur hans, Géngu menn þá at Þórkatli

i ok bádu.hann beóda þeim sæmdir fyrir fedrrid ok fyrir
—* þær er heimamenn hans hefdu veitt þeim Porgils ok Einari
medan þeir varo inni, því hvertveggi þeirra var skeiúdr á hendi
er þeir kvamo út, Porkell kvadst einga -bedda, man þeim angat
meir verda til fear en þetta. þá skal hann drepa, segir Þórgils. pa
beiddist Valgardr at skrjptast vid födur sinn, ok var þat. þegar
ape látit, þóttust menn þat heyra, at hann bad födur sinn leysa

=» @s

~

2324kK. Vig Valgards íSídumála, Sætt þórgils okSturlu, 175. í

ok fékk ei, Fékk porgils þá til Eyúlf smid af vega at honum,. `

[eptir þat var-Valgardr drepinn ?%). Sidan ridu þeir þadan á brott

- ok 4t2 Kolbeinsstadi am kveldit, ok leysti Narfi prestr þá til sam-
seytis, ok varo þeir þar um náttina. Þórgils reid um daginn tptir'

—

keim til Stadar, ok lagdist misiafn ordrémr í um ferd hans...

24, Nú kvam vestan af Staðarhóli Blödru-Svartr.") ok segir

pag jlsi at Sturla vildi at þeir findist ádr Sturla -ridi til bods nordr

'Fiugumyri. Porgils vildi at Sturlæ ridi til móts vid hann yfit
Raudamelsheiði, ok skyldu þar hveristveggio kvama vid fidrda

Mann leyniliga at 4kvednum degi, Reid þórgils þann dag heiman,

ok fundust. þeir í Eldshólmum“) fyrir sunnan Hafsfhardará, töludu
þeir þá mart um Stafholtsferd ok abordi þá er þeir höfðu haft

„við Pérgils í Stafaholti, bar hann þat af sér at hann væri né-eitt
vid Sturlu, héllt Sturla þá ekki á því, baud Þórgils mál =

peira undir dóm Páls prests, en Sturla vildi þat ei, vil ek at þú

'tkipig seálfr, Var nú sva sætt þeirra, at Sturla seldi Þórgilsi seálf-

dæmi, sættist hann fyrir sik ok fyrir þá menn er, med honum,

er þeir vóru sáttir, lauk þórgils þegár upp gidrdiuni, hann giördi

‘af Starla fimm hundrud fyrir hvern mann, en tíu hundrud fyrir

Sturlu. „Þeir töludu mart um Sídumúlareid, ok lét Sturla yfir henni
. Wwe s to? „Á? 8 l 7

") vantar í A, B, C. E, Gr, St, p, | 3) sá made er Svartr hét, 4, 8, Ç, E

2) frá [ vantar í sömu, ’ Gr St
) I KA se . beet, 4) Eldshólnum, 36m.

i

‘Wafdu verit í Stafaholti, ok kallar hann þat fiärutygi manna, En |

er

176 . Heimsdkn á Reykiahólum. > B 8 P:

illa. Sturla bad Þórgils vera varan um sik, en ádr þeir skildust,
` mynntust þeir við, pa tók porgils í hönd Starlu ok mælti: nú
hefir þú, frændi, sellt mér scálfdæmi ok giört mér þat til sæmdar,
hefik sagt á þik fé mikit ok þó hvergi meira en mér þykkir verdt,
veit ck ok gidrla féskort þinn, nú vil ek ei at okkr verdi þat til

deilosnm skuld þessa, vil ek nú, frændi, pe þér upp alla giörd-

ina, sva at ek skal þat aldrei heimta ok eingir mínir erfingiar,

hvert sem med okkr fer betr eda verr, Sturla þakkadi horium vel,

sva mikla frændsemi, sem harm hefdi honum synt. .Bundu þeir

þá þetta med fastmælum at hver skyldi veita ödrum slíkan stirk .

sem tilfær væri, skildu þeir þá med mestum kærleikum, reid Sturla
þá vestr { Lángadal, o gjöri þat bragd*) á at hann hefdi fundit
"Pál prest, on Þórgils reid heim til Stadar. a E

, 2%. Um aumarit kvam nordan á Stadarhól Rani Kodransson
“ ok var þar nær viko. Undrudust margir menn um hans ferd, ok
medan hann var þer lét Einar Asgrfinsson fóthöggva Magnfs Sod-
krók, var hann fátækr madr, kéndi Einar honum þat at. hann
nidsnadi um vistir?) hans af hendi Vígfúsar. þá var med Einari
Eyúlfr Rögnvaldsson *), Fór Einar þá vid átiánda mann á Reykia-
nes á Breidabýlstad +) at Vipfisi, var þar Röpnvaldr ‘) fadir Eyulfs
ok Skéggi Ingimundarson ok Hallkélssynir Halldór ok Eylífr, þeir
váro nykvamnir af siå ok höfdu lagzt nidr [i badstofu °) um kveldjt
adr þeir Einar kyamo, en er dynrinn kvam (undir húsin 7), lapo
þeir upp ok í skálann, ok köllndu at úfridr er atkvaminn, þeir
upp til stofo, þvíat þar vóru vapn þeirra flestra, urðu þeim þan
at eingo gagni, ok er þeir Einar lanpa inn í andyrit, lióp Sk
í skóladarin ok vardist alldrengiliga, ok féll hann þar. pi leypr í
durin Hallr Gunnsteinsson ok Þþórdr Iyarsson ok Eyúlfr Rafnhanş,
- var þá hörd atsókn, en þeir vördust yel, Jafnframın höfdu þeir
Einar borit eld at öðrum durnm, sótti þá at þeim eldr ok reykr.

2) ord. 4, B. C, E, Gr, S.þ." 5) Eyúlfsson, bæta vid 4. B, C.E,
2) fepdir. C, $t. a 0. Gr Sh pe —

3) Magnússon, 4, B, C, E, Gr. át, p. €) vanter í $s,

*) til radar. simu, 7) vantar í A, B. O, 5, Gr, St p.

—

`

eX: Heimsókn & Reykishélum, ` ` a77

| Pi kaladi Byúlfr á föður sim ok bað ‘henn þrisvar útsánsa, en
` a svaraði hino sama, kvadst áldrei hirda útgánsa, ef Vigfúsi ,
weve ei grið gèfnm, þá mælti Byúlfr: brendu Þar þá, diöfuls kari-
inn, Vípfús hafdi seint vaknat, ok lióp hann upp ískyrto ok line -
brókum, þreif hann spjót ok lagdi til Páls Teitssenar premsinnum,
e þí stökk Páll í brott. Rögnvaldr fékk einn stein mikinn ok fór
á fótabrík or var við piis er eingi var biórinn milli húsanma,
i mælti, er hann kastadi: fardu þar, stcinn, ok kvamri þar niðr
i ev gud vill. Steinninn kvars framan á stálhúfóbard Einari ok pékk
=. tí ok nidr á vörina efri, sva útgénga tennernar tvær, heyktist
| hann wid ok nerd úvit, vard pat af eingi atsékn®. Gunnsteinn
hafdi leitat um grið, féll þá ofan skálina allr utar, Eihar iátar þá -
gridum, ok þat fór fram, Þeir Einar Gudmundarson. urdu sárir
ancök, allir urdo þeir sárir ok allir greddir ok sva Skéggi. pi
kvamo þeir út or stofanni Hallkélssynir 'j ok eggindu atgaumgo, .
a 7 vildi pat ei, þvíat grid vóro sett, riðu þeir þá í brott.
Skip hafdi stadit uppi í Dyrafird? um vetrinn, fór þar utan Sigurdr
Selr ok Kolfinna Þorvaldsdóttir °) [utan frænda ráð. Aron Heör-
Seifsson hefdi kvamit ut’) ured Gissuri ok ErHngr Snagi, Kafdi
Híkon kóner sætt þá um víg Sigmuandar föður Erlings. €6rArqn —
Þá. vèstr í hörðu ok beiddi sér fár ail vigsbétanna, ok fékk hann,
makkot. Pat sumar kvam út Þorleifr Gudmundsson. Um haustit
bogtt Sturla til brúdlaupsferdar #) med Ingibedrgo dóttur sína, henmi
aar på hinn fórtándi vetur; hon var væn kona ok kurteys ok
kvenna högust. Rafn Oddsson var í ferd med Sturlu ok Snorri
str undan Felli, þar var ok porleifr Gudmundarsen ok hit besta -
amdunval vestan, or sveitum. Rafn var bodsmadr Gissurar. —

“sy ‘Ballstetassynir, B, E, Gro fr áTvanter í A. B.C. E. Gr, Sepo
- 2) Þórhallsdóttir C, St, g 29) brúðlaupsgtörðar, 4, C,-5%, ..
` ` aK

` =

„178 | | - 9B
Níundi Þáttr.
Af Eyúlfi Þorsteinssyni, hans Hdsafnadi, brullaupi ok brennu
„ á Flugumyri,. Gissur kémst af undarliga, fær sér fid, drepr
brennumenn hvar hann kann, setr Odd Þórarinsson yfir.
hérad, en siglir siálfr., Eyülfr safnar lidi, fer at Oddi,
Oddr fellr, en verst þó drengiliga, mokkut seinna h
Þorvardr Odds bródur sins med hjálp ok stirk Þórgils ok
Sturlu;"sva Eyúlfr fellr. Rafn ok Asgrimr flya, biskup
baunsyngr Þórgils ok Porvard. pérgils verdr hötdíngi yfir
Skagafirdi móti biskups vilia, Rafn, Sturla ok Þórgils sætt-
ast, item biskup ok Þórgils.. Biskup siglir, andast í Noregi,
' A£ óvimskap ok vidskiptum Rafns ok Sturlu at nyu ok
. þeirra sátt, einnin af drápi Þórgils.

mer Eyar Pórsteinsson for binadi sínum um varit nordr á
"+ | Mödruvöllo í Hörgárdal, fékk Henrekr. biskup bonum stad
inn til ábúdar, Kvam Eyúlfr sér í kærleika vid Henrek biska
af flutningi seálfs gins ok framkvæmd, Eyúlfr var bedi *} miki
ok sterkr, (hann hét EyGlfr Ofsi*)}, vel andliti farinn ok. hinn
drengiligasti madr at sei, med honum fora norðr margir þeir menn
er vérit höfðu med pérdi Sighvatssyni. _ Ofeigr Ey n bed þá
á Ulfsstödúm, hann átti Vigdisi Grlsdóttur, Gissur vildi ei bygd
þeirra í Skagafirdi, féru þau nordr med Eyilf á Mödruvöllo. Risa `
Þá þegar miklir afar’) med þeim Gissuri, þetta sumar andadist
Þórarinn ábóti Sveinsson at Þíngsyrum fórum náttum fyrir Bar-
thólómæusmesso, var þá fyrir forrádum *) stadarins Vermundr prestr
_ Halldórsson. Sá atburdr vard útí Fleótum petta.samar, át þat
` æpti Í feallino Túngofcalli mikit stóróp, ok varo hrinur illar á
' eptir, bat heyrdu menn nokkurum sinnum, Vigfas bóndi Illhugason

heyrdi þetta óp ok fleiri menn adrir; A Flugomyri um sumarit

1) bóndi, B, E, Gr, os 3) miklar úfarar, B, E, Gr,
' 2) vantar í sömu „ 9 fárforçidum, sömu,

Pa

rK, E Gissur, Rafn ok Sturla sættast, 179

tóko mer allir menn siúkleika, nema Gissur ok Hallr ok Gréa hi»
freya, sva at menn féru af Sdrum beum þángat til rörknadar.
Um haustit er áleid var etefndr sættarfundr med „þeim Gissuri,
Rafni ok Sturla vestr í Vesturhópi, varo þá grid sett til fundarins
ók fér Þorsteinn Hiálmsson á milli er þá bes á Breidabólstad, þeir
fandast þar á Breiðabólstað, kvam þar Gissur med þriótygi inanna,
ic kvamo ok vestan med þrátygi manna Rafn o
sætt saran greidliga med þeim Gissuri ok Rafni, sva at gidra

tkyldi Brandr ábóti. - þá héf ok Hallr Gissursson bénord sitt ok

dad Inpibeargar Sturladóttur, ok var '} hon hans heitkona ádr þeir
ákfda. - En sú var ályktan?) þeirra Gissurs ok Sturlu, at þeir
skyldo seilfr semia sættir sínar, en Rafn vera oddamadr, ef þá

tkildi 4. Brúðlaap þeirra Halls ok Ingibeargar skyldi vera at,

veturníttam í Hugonyri, var Rafn bodsmadr beggia þeirra Giss-
ars ok Sturlu). Skildust þeir Gissur ok Rafn. med kærleikun
íklum, Halir reid med þeim í Sælíngedalstúngo, bar var Ingibedrg
med -Jóre'li Hallsdóttur“ mýdurmódur simmi, Jéreidr fékk Ingi-

2) nrd. B, E, Gr, en í B. E. Gr, stends þat þat
Sj ætt, sömu. sem áðr er til vísad, bla, ETA

8) skyldi hann koma vestan wed Sture 4) Um sumarit ddr en Brullaupit var

lu, Hallir reid vöstr vid Gmtd mane . um haustit á Flugomyri gidrdi Byélfr -

med pein Rafai ok Sturlu; bæta - þorsteinssou Henreki biskupi mikla
vid B, E Gr 7 :

veislu á Móðruvöllum, A. B, C. E,

©) frá upphafi þesea kapit. ok Oreh pe — _
~ ` hingad tid vaatae í A, C.SS, p, 5) vántar í B, E, Gr,
Ea | | ya

“ ` « d un
*

Starla, gékk

A

4 . <

ERO _ Gissur, Rafn ok: Sturla sættast. gp
palli ok Eyúlfr á adra hönd honum“). Broddi mælti til Ásgríms,
at Eyúlfr frændi. þeirra væri sköruglisr made at sia, Asgrímr mælti:
þat er annathvert,. par, sem or Eyulfr frændi okkar, at hann byr
fir miklo f sino skapi,- edr- hendir hanan nokkra hluti þá?) er
bitra væri skard í ætt varri, en þat kvæmi fram sem nú sitr hann
vm. Broddi vard nær úkvædi vid. Eyúlfr leysti Henrek biskup
brott med: sæmiligam gidfam, ok var med. þeim allkært ok skildo
med blíðu. Medr Gissuri ok biskupi var pa ei iafnblídt sem verit
' hafdi. pa beé Rani Kodransson á Grund,. ek var hann fyrir feár-
_ starfi °). þórdar Sighvatssonar, þeir vóru at eino radi ok Eyúlfr Dor-
_ steinsson, ok véru | vinir þórdar margir“ .nordr þar. Alitliga vár med
þeim Gissuri úm.sumarit ok Eyúlfi, ok reid: hagn til Skagafhiardar:
at inna Gissur ok skildu þá vel. Eyúlfr átti þórrídi dóttur Sturla
. Sighvatssonar ok Vípdísar Gilsdóttar. Dat er sapt eitthvert smo
um sumarit helgan dag, at menu sátu þar úti á Mödruvöllum £
góðu vedri, Eytlfr bóndi ok húsfreya hans (ok. þau Ofeigr ok Vig-
ís Gilsdóttir), ok þar varo heimamenn: hans, þá mælti Eválf,
at gamni sér til Vigdisar: hvat mundi Gissuri til ginga er hanm
vildi ei bygd., þína í héradi-f Skagafirdi? Vigdís svarar fao ume
pa svarar Perridr dóttir hennar: . þvíat Gissuri, segir Hom, þétti

hver herkérlíng glíkligri til at hefna födur mins en þú, sá hann

þat, at þér. var litr einn géfinn. Eyúlfr svarar eingo ok. varð
_ saudr sem dreyri. þá varo þar med Eyúlíg Kolbeinn Grön ok Art
Ingimundarson, ætladi hann þá utan um;sumarit, sem hann giördi,
med „Eystéini Hvíta fat Gásum $), ok vóru þeir þá harðir í tillög=
um vid Gissur. Nú lídr.á sumarit, ok láta þeir út skip sitt Ey-
- steinn ok hans félagar ok verda sídbúnir, sigla út or Eyafirdi ok
ava nordr fyrir landit, þeir fá brátt mótvidri ok storm mikinn
ok verda aptrreka, ok breóta skipit vid. Flateyardal, hinn nærsta:
dag um haustit fyrir Mátthæusmesso 1), tyndist. þar Eysteinn. Hvíti
ok á sidtta tugi manna, en af hvamust átta edr niu, þar kvamst

2) frá(vantar LA: B.C. EB, Gr, Sep. 4) vinmargik. A R. C, É, Gr. St H-

2) er betr væri óunnir of framkvæmu,. $) frá | vantar í 4, 6, Sc. pe
bæta sömu vid, 6) vantar í sömu

3) fáríari, B, E. Gr. atarfi, A; C.St.p, 7) Marteinsmessu, sömu Í |

t

. è : —

al

>

~

"Re Brullaupit at Flagumyri; | BRE
, | e0 |
` . . ‘ ‘ t
af Ari Ingimundarson ok Aron Heörleifssom ok Porgeir Káti, mart

rak líka upp. Lik Bonedikts: Festhöftdasonar i) rak upp- fyrst,.
hann hafdi vegit Asgrim prest INhugason at Bardslaugu um vorit
im náttom -eptir Hallvardsvöko ?}, vetri fyrr ew þetta var, hafdi
ann nú ætlat ferd sina til umbótar ok sudurgatngo. Ari Ingi-
mandarson ok þeir Þorgeir Kati fóru þá til Eyúlfs á Mödruvöllo,

a Wa Ndr át bridlaupsstefno, rida: Þeir Rafn. ok Sturlu nordr |

yid siötygi manna, [þeir höfðu gott mannval, med þeim var Felis-
Snorri prestr, Vigfus: Gunfisteinsson, Þorleifr Fagurdæll ok mart
annara:-gódra manna. ¥ er fra ferd at segia fyrr en?) þeir kvamo
' föstakveld hit síðasta í sumri f Skagafidrd,. Tók Rafır gisting á
Yidimyri ok þeir tíu saman, [Arnór Eyreksson var þá“ heiina*).
Sturla gisti á Reykiarhóli, var par Helga kona hans ok Ingibedrg

dóttir þeirra, varo þau fimtán saman, þá var skipt ásaðra bæi.

Kaugarmorgininn kvam: á Vidimyri Áserímr Þorsteinsson ok þeir
sext) saman, bann gékk til tals. vid Rafn. ok segir honum ætlan

aing ok þeirra Eyúlfs bródur síns ok Rana, ae Af eth at stefna -

at Gissuri ok sonum haus ok drepa þá brátt eptir brúdlanpit, edr
- brenna hann inni, ef þeif fengi þá ei med vapnum sétta,. ok beiddo
þeir Rafn at hann mundi þá sækia mod vapnum inni í húsum,

en Þeir med. eldi at utan. Rafn kvadst þat ei giöra mundu ok,

latti þessa úráds,. en kVadét ei nenna: mundi at'segia þá upp, vid

„þat skildu þeir ok reid Ásgrímr nordr. Gissur hafdi bodit mörg- ,
um bóndum um Skagafiörd ok sva or Eyafirdi. Gissur, baud Páli -

frá Stad ok Brodda frá Hofi: ok fór hvergi. Porvardr or Saurbæ
fór nordan ok Gudmundr frá Rafnagili ok þeir fedgar or Mikla=
grit Porvardr ok Örnúlfr son hans ok enn fleiri bóndr nordan.

unnan kvam Isleift Gissursson ok Kétilbeörn, ok kvam hunn ists
'Símr Magnússon ok Amundi. ok þeif tíu, földi bodsmanna Giss-
ùrar var mikit á öðru hundyedi, hinir besto bóndr or öllum sveit-

um. þar í: nánd. Nú kyamo menn til. brúdlaupsins um kveldit á. -

s)- Hesthtfde, 4, C; Sip. '3) fra [ vantar 4. G Sh fh.
sj Hallvardswwessu,- B, E, Gr; *)' vantar. í sömum, `
~ = 5) þrír, B, £, Gr,.

1

—

-

182 Bmilanpit at Flugumy = gD.

Flegomyri. par war sú mennaskipan at Gissur sat á [hian eystra f}
langbekk midian ok Rafa innar fra honum hit nærsta, þá föronautar
hans ok félagar innar frá honum, utaæfrá Gissuri. bit nærsta sat

Hallr son hans bridguminn, þá Ísleifr, þá {Þórir Tottr?) Arn-

órsson, þá Samr*}, þá vardr +) or Saurbæ ok þeir Eyârd-
Íngar. A vestra bek aidian sat Sturla, innarfrá honum Snorri
prestr, utarfrá honum Vigfús Guunstcingson. Forgeti vóru fyri
endilayngum bekk hveriumtveggta, kyrkiostólar vóru settir eptir

midio glino ok þar var setit at tveimmeginn. Kèulbeörn sox
pa l

Gissurar sat á akstóli“) innar miök vid ok þeir hid honnsá

synir Braaðs Kolheinssonar Kálfr ok þorgéir, ok horfdu at þeim .
, bekk er Gjssur sat á, ok cr mönnum var í sæti skipat, vóru “of |

uppdregin. í stofunni, ok þvá nærst stód Gissur upp ‘ok taladi, o

sagdi sva: Gud sé med ose nú ok iafnan. Hér er ná gott Hanne

. val samankvamit, þess er kostr er á jandi þessu, Kunnigt er fests
un mönnum þeim er hér ero um málaferli þau er ordit afa midl-

um manna hér á landi, þat er nærst ber oss. Nú ær þeim náðum, -

er betr er, til góðra lykta kvamit med þeim öllum binum besta
mönnum er hér ero nú samankvamnir. Sturla bóndi ok Rafa

Oddsson! vil ek vænta med guds- miskun at varar sættir fari. vek

- af hendi, ætlak at þessari samkundo skulum vèr binda med fallo
varn gódan félagskap med mágsemd þeirri er til er bugat, em til
varygdar vil ek grid sctia allra manna á milli þeirra er hér ers

- gamankvamnir, at hver sé í gódum hugum til annara á ordi ok-

verki. Sidan mælti Gissur fyrir gridum ok: taladi Þá enn vel ok
sköruglísa ok lauk vel síno máli. Eptir þat vérg borð upptökin

yim alla stofuna ek lids tendrud. Stofan var sex álda ok tustugy |

laung, en tólf álna breid, sexfallt var sgtit í stofunni, oker meng
hifdo matazt um r{d, kvamo innar skeinkidrar“) í stofuna, átta

menn fyrir hvern bekk, p leifr Roimr var fyrir beim, fidrir meng

3) vantar í 4, C, St. þ. a #) Þórarinn, 6s, , |
- 9) Þórarinn, Teit, söng. 3) vol. A, C Sh þ, þeim sili, B,
$ B, < . | : i ,
” —— B, Gr menses EG 9 þa — diska A, B, £ B Gr,
So

t

=

2% | Beullaupit at Flugumyri- — 183
| skakdkto konum fokygéngo allir med hornum fj; Vat þar drukkit

-um kvéidit bædi miödr ok múnngát, var þer hin besta
veisla er. verit hafdi í þann tíma hey á lamdi, hefir þat lengi kine
fylgi verit Haukdælum ok Oddaverium at þeir hafa hinar besw .
veislar baldi. Um daginn eptir vay ígæt veizla, sat þá Isleifr-
Gissurson innar frá Rafni ok drukko per af eino silfarkörr, ok
meynntust vid jafnan um daginn, þá er hver drakk til annars, ok
ee veizlir þraut, ridu menn í brott, ek gaf Gissur mörgum mönne
yas góðar geáfir, Rafn? gaf hann stédross god er Miklgérdíngar
böfðn átt ok géfit honum porvardr ok Örnúlfr, Mánadagin kyan
par Ari Ingimundarson y gékk Halldór í móti honum med silfur-
ári ok fagnadi honyin allvel, þá segir Ari Rafni fyrirætlan þá

er adar kvam franr, Flestir menn rido tyrsdaginn í brotto, mána-
my reid Rafn í brott std, ok téludn þeir Gissur 4dr ok Rafn.

ok -Hallr, ok sas Gissur f lita stofn, sagdist Gissur vilia at Eyúlfr

kuwmi til hans, ok mælti til Ara: kram inn, Ári minn, at finna
mik, segir Gissur, ok gidrum sættir varar gódar ok trygdir. Ari '
mælti: efa aldrei Í Gissur, segir hann, at vér kvamum at finna
ik, ok eigi skunu vér Kolbeinn Grön frændi minn vera med `
> ef et kvamum vér at fnna þik. Gissur prunadi ekki slík
orð," Á efron mátti at Ari segdi hopum í hverio ordi?), Rafn
side sh í brott ok mælti varúdar málum vid Gissur, bad hann vera
versi um sik, Já, Rafn minn, segir bann, edr veizto mér nokk- |
was átta van? Eigi veit, scgir Rafn, hvadan ddr edr ölr?) kémr
tit. - Ridr Rafn út til Hóla um kveldit. Rafn segir Sami ádr hann
seid í brott, at þeim mundi brátt ei lúgast úfmdr, Sturla reid í
þett fyrr um daginn, ok skildu þeir Gissar med blído mikilli.
-menn yoru eptir. med Ingibedrgo dóttur Sturlu, fþorbiörn
Ref Pordarson móðurbróðir hennar, annar Svartr Þórisson *). Pore
leifer Reimr reid í brott þridiadaginn ok þeir nokkrir saman u p
í Timgo ok ætludo sudr um heidi, en Ísleifr vard. ei búinn ‘Bridie

kveldit ok þeir Sunnanmenn, vóru sumir hestar hans ei kvamnir,
en sumir Álárnadir. | — Pek

7y vantar i A C, Sh pe > >, 9) att, d. B. C. E, &t. p. wir, Er.
S) frá [ vántaa í sömu; =, *) frá [ vantar í 4. Gói þþ .

r =“ . . s
a ` ~ * ~~
* . a
s
- .
. ` =

» `

i

Asför at Gissuri á Flupumyr. 999.

184

3. Nú er at segia frá Byúl Porsteinssyni, at hann samnar
mönnúm at sér, hann sendi ord Rana Kodranssyn:, ok var hann
út í Flatey, hann fór er Flatey adra nátt vikunnar ok kvam á
Mödruvöllu 4 dagan ok þeir sið saman, Þessir menn vóru med
Rana: Æinar Grímsson, rdr *) Beörnálfsson 2), {[Koll-pdrdr,
Einar Bördúngr, Þórir Búkksúngi, Þorgeir Selnast bródir hans*}
Dessir vóra menn med Eyulfiz Aspæinr bLródir hane, KolbeihnGröt -
Ari Ingimundarson, *) Eyrekr Brandsson, sidtti Ingialdr Skortr“
Eymundarson *), Kvistungar tveir Steinþór ok Jón, þeir- bræður
Hermundr“) ok Kolgr{mr'*), Þorgeir Kati, Ofeigr Eyreksson, Ane `
dreas Brandsson, Jón af Bakka ok Liótr son hans, ok ero uu fimtin
nefndir, Hafsteinn ok Porartan Lidtsingi, Þórgilsar þrír, ok ere
nú túttugu, 'Þorsteinn Génia ok Fótar-Örn, Steingrimr Naddsson,
Einar or Gardsvík £}, Skraf-Qddr, ok cro nú tuttugu ok fum,
Vigfús- Fúndi, Asmundr af Bringo, porleifr Fapurðæll, Einar Der-
erimsson Lef Yxnahéh, porvaldr Sveinsson, Brekko-Kám 10), Helgi
Færeigill, Brynio-Hatlr ok Konali..bródir hans Raanhddarsynir !*)
Tveir menn bins fimta tugar vóru med Eyúli, ok varo þriátygi
manna í hríngabryniom ok tvær treyur med, þeir rido pridia da
` inn þástil er. þeir kvamo app til Yxnadalsheiðar, par kvam i méai
þeim Porvardr or Saurbæ ok Gudmundr frá Rafnagili ok Drumb-
Beörn '?), porlcifr Fapurdætl ok enn fleiri menn. Kolbeinn Gröna -
`- þad Betrn brédur sinn fara med, þeim, en hann vildi þat vist ei,
-deitat var þess vid Þorvard er Saurbæ, ok var þar þvert nei fyrir,
en þorleifr snéri aptr med þeim. Helgi Leistr ‘*) hét madr, hana.
beð í Fagranesi uppi vid heidi, hann var son Þorvalds Gudmandar-
_ sonar hins dyra, hann var þrimenningr Gissurar at frandsemi, ‘hans

2) Porméir, BE Gr. | 75 „ok eru nitty, bæta vid B,Æ Gc.

A) Böðvarsson, 4, C, St, P. Braud- 8) Gaðdsvík, sömu.
nefr, B. E, Gr. P ni sa

` 92) Grimson, sömu.
3) Belnassbróðir, B, E, Gy, . .
} tar í Á. sp. frá [van 20) Bronnu-Kíçi, sömu, ` 7

#) Skart. B. £. Gr, er) fra *) vantar í 4. C, Se, fa:
S) Eyfilísson, sömu, ` ` “° - 48) vantar í sömu |
$) Hámundr, sömu, „ - . S3) pantari soma,

+

” `
- . ` a
a hi = `

sX% drfe at iGisnird ái Blogaiiyá. mg

liðp um daginn ‘til Hörgárdals vk hit efra um! feöllin.ok yildi bera
neden Gissuri ok sonum hans, ok er þeir Eyúlfr kvamo af. Yxnar
dalsheidi, þá var Helpi kvaminn gègnt þeim ok heyrdi réidina,
tóku þeir þá at ríða mikinn, treysti Helgi þá.ei at. hann gæti. fylgt
þeim, var þá miök sett degi, snéri hann þá brátt aptr. „Þeir Eye
úlfr kvamo á Hókostadi '), setto þeir þar eptir þorbeörn Arnar-
"ánga?) ok mann med honum, sky di. hann gæta at þadan væri ei
neðsn giör. Par var fyrir porvaldr Kampi ok heitadist Eyúlfr vid
Paso, en ekki var at honum giört, ok er þeir kyamo til Skèliúngse
staða *), ségir Eyúlfr öllo lidino, at hanri ætladi at stefna á Flugo-
— öllum flokkinum ok sækja Gissur ok sonu hans med vapnum
r éldi, ef hann fengi èi ödruvís sótt, - Margir vóru þeir menn,
er hverttvegsia þótti íllt at fara ok at hverfa-aptr, snéri ok eingi —
aptr.ei er þar var kvaminn. Tóho þeir nú á reid mikilli ok var
legott at rida ofan eptir héradino, hafa menn þat ok á ordi haft.
síðan, hve skiótt þá bar át, ridu þeir fer grun héfdu af reidinni
ar til er þeir -kvamo út um Difspadalsá*) hit efra med feallino `-
fyrir- ofan Bygghól ok ofan frá feallino í gard á Flugomyri, þeir
stipo allir af baki vid rétt þá ér var fyrir sunnan húsin ok bundo
per hesta sina ok géngo pa í einum dun heldr hliódliga heim at
hésum, Tveir menn vóru á verdi út í tani Markús Mardargon ok
Beinir Steinsson, Markús lióp þegar af bænum er hann vard var
_ Wid dftidinn ok nam ei fyrr staðar en hann kvam út til. Þverár,
ók lióp“ þar í kyrkio ok -urda menn sva vísir ofridarine víða um
` máttina ,; lióp Markús þá ofan í Hegranes ok yfir til-Stadar, sá
„Menn eldinn þadan ok vida um héradit, lupu menn hvervetna
_taman þegar vísir urdu, (en eingir svalat:þeim yrdi at. fagi
er fyrir vurdo vandrædino 5}. Beinir lióp- inn: í skálann ofelltiliga -
ok bad menn uppstanda ok kvad ufrid atkvaminn, lióp. hann ha
or skálanum ok ætladi til utiduramna hinna sydri, sem hannr:gáðrdi,
ok veria sem hann mætti, hann hafdi eina handeggsi vapna, þá
vóru. þeir Kolbeini Grön kyamnir fimm inn í yrit-ok vana

4) Haukastadi. B. E, Gr.

æð“ - ogee

—

|

Sgt bee
at, þeir er grun höfðu af reiðinni,
2) Arnór únga, Sé, J ok er þeir komu — Diúpadalsá, ridu
3) Skólikngsskála. B, E, Gr. v þeir bit efra 0, s. J7,‘ B; E, Gr, *
2) frá { vantar í A; C. St, þr ææbar 5) frá [ vantar 6:4. Sh pe .:
. aa l ; Toa’ oO R x ` "Z

é
|
-a
-

=,

LEIÐ

86` © Atför:slGissdr:áiBlugmfyk . sb

Kolbeins á Bolni,. his. haim med sverði í höfuðit binam vímstras.
meginn; ok sváddi. sverdit ofan. 4 kinvarkiálkann, var þat mikill
-| úverkk; Beinir hratadi undan í siúlann. Þeir. Ágo Á einni hvile

Gissur Gladi- ok:Símr, Rafn:hafdá varast Gissur, Glada.wid hfridn-
um om kveldit, es homm hafdi or hug lidit at segir nefna sínum,

Gissuri Þorvaldssyni. Gissur Gladi, var skedtastr á'fætr ok Beörn

_ son Oláfs Kams, . Gissur hafdi, skyrtana. á hálsi sér ok var ei Í

ermunum er hann spratt upp, ok, kyamst í brynio ok fékk skeöld

_ Ginn, þvíat allir skildir vare innbórnir um kveldit áðr at ieggian

Gróu húsfreyo, ok er Gissur kyam fram or hvílunni, þá var Símr
sekkiofélags hans höggviin baneböps, Gissur heysdi er Sſinr mæti
þetta er. hann kk hoggit, slíks var van at, segir hann, þeir varo
ok.vepnir í hvílunni Amundi ok Magnús sunnlenzkir menn bádir,
Gissur Gladj lióp í kvegnaskáladarin ok hafd?, skeöld.fysir sér ok

setti hann.{ durin, ok ava sem væri, ann undir skildinum ok halle .
honbem sem fastast, en þeir. Bedrm ok-Beinir vörðu dyrnar yfir

höfdi honum:: „Nú urdu margir atburdiy seni, „ok. má pó frá

_ einum sema segia. - Gissur porvaldsson..ok þau Gróa gu á vinstri
. hönd innar í skálanum vid- piltt þat er nærst var kventaskélar- -
_ - wm, en Haller son hans ok Ingibeðig lágu þar fyrir utan nærst vid

pilit Í 'stafsrekkio ok war gluggr kringlottr ‘milli rúmanna, í þann

luge leðp Gissnr um. náttina ok utar á þan Hall son sinn-ok bad
Bana vakna: skjótt. Gissur kvamst í brynio ok fékk stálhúfo setta
£ höfad séns: Gróa tók sverdit Bryniobít ok spretti fridböndunum

_ sek fékk Gissuri, hann brá þá sverdino, Hallr leóp upp skjótt ok

fékk öl. vapn sín, en eingi klædi [fyrst pema línklædi *), hann
igopradi. menn þegar" at duga. vel ek kvad ekki mando. ti} saka.
Beir Eyulfy höfdu: sva skipat lidi til atgaungo, at Eyulfp gékk at
sudrdurum: med :tuttugu, menn, var þar Kolbeinn Grön ok Ari

fngimundarson, Þorsteinn. Génia gékk at sudrduram med Eyal,
. en með Rana sveitúngar hans, Jón af Bakka, Einar af Yxnabóli,
eir. tveir héldu lognm Skraf-Oddr?} ok Þórarinn Leétsungi *).

þessir menn fengo vapn. sín f skálanum ok snerust alir til varnar,

"Spivangan Í ÆB, C F. Gr, St þe 3) Bokksúagi, 4, C, Sh p.

8) Skrapoddr,.'.4, 6.. St, þ Sa a > ⸗

eo

>

4

— — —

t e . ° ‘
LS
— @
‘

\

sK > `. Atför at Gissuri á Flugumyri. — 187

Gissir seklfr Þörvaldsson ok leynir hane, þrír; Gissur Glaði, Bodin

Oláfson „'-Bginir Steinsson, Þorsteinn Sliðeniason, Guðmundr. Of

indi Gissurar ‘).ok þorbeörn Nef,sék ere!nh tio, Svartr Pdzisson
ok Grimr Limbingr?), hann ledp'upp einhver manna skiótastr ok
þreif húdfat or sætino ok rak fyrir skáladurin nyrdri, sva at aldnei pékk

upp med vörn Halls Gisturssonar ok þeisra sex er þar vörðo med hon- '
‘wn, fengo þeir Rani aldrei kvamiat í skálann, .dugdi þeim því lengi

dresigilic vörn, at einum meginn var at þeim sátt... Asprámr bat madè

er enn'fékk'vapn, nordan frá Þverá, hann var med Þorleifi múnki ðh —

jördarmanni?) ok Halldór Ögmundarson {er sidan var 'Hálshögp
dr 4), Þessir fimtán veitto vörn alldrengiliga. Jón prestr Hall-

alla'menn at duga sem best ok bar klædi á vapa þeirra: Byúlís:iafnar

. dórsson hafdi ei vapn, en þó varðist hann drengiliga ok. eggiaði

ar bann mátti. Skapti Dilksson í) hadni einn var sva í skálangar,caf |

ekki var fullting at. Steinn Smidr fékk: bologgsi t), hann, var lít
í vörn, en þó war hann hia félöguim binum. Gud:nundr Filkeson

ok Skégsi Ormsson. höfdu sofit. litlostofo, Kétill Svarti 1) ok Kór- ,

mákr briti ok Guttormr*) pitr varo í klefa ok Kolbeinn Vælúngr?),
þeir kvamust vingir í skálann ;í;Mú voitta þeir Eysdfr atsókn harda
á skálanum., tókst þar nú hardr: bardagi:ok snörp atgánga „ bvíat
varit '°) var hit-drengiligasta, ‘Heir *

ældt þótti afhreóta er vapnin kvamo saman, ok sva sagdi Por-
steinn Gudmundarson sidan, at hann kvaðst hvergi þess Kvamit
hafa, at menn hefdu iafnfrækiliga barizt, ok allir hafa þá vörn

Ágætt er var á Flugomyri bedi vinir ok úvinir. Kolbeinn Grön.

var fremstr Eyulfs manna ok. Ari Ingimundarson, „(Kvistúngar,
þorsteinn ok Guðmundr synir Eyrehs Brandssonar"), þeir heoggo

_ bædi hart ok ttit, Bedrn Oláfsson, Gissur Gladi, [Gudmundr Ofsi,

B vantar í A, B, C, E, Gr, St, p. = 7) sútari, B, E. Gr,

2) vantar í sömu ` / 4), Gudlangr. sömu, ` ,
-8) vantar í sómu. A *) oss B. E, Gr, Vekíugr, A,
#) frá [ vantar t A. C, Se, p. 1% vidnamit, B E Gr, | ,

5) vantar í A, B, C. E, Gr, St, p. 13) frá { ok nokkrir fleiri, A. B, C, E

6) exi, sömu, | Gr, Ss, be oau.
“í . e , 5 B Z2

rdust lengi nætr ok häfdu -
ave hardan atpáng at því er þeir menn hafa sagt er þar vóru, af

La

188 | Átför ab Gissuri: & Flugumýri; a

A

mælti sveinninn er hann lèt höndina sva at aftók: skall þar. einum, .

J

-~

órdr diikn, porbedrn Nef !) gidrdu slíkt á át. Reiddi þá.
olbein Grön stundum utar í skálann,. en stöndum. viko hinir

undan inuar nordr í skálann, geir bördust lengi nætr,ok tóku hvíldi

sem í skinnleik, ok er þeir Rani [kvamust ei?) inn í skálann, þá

fór Jon á Bakka upp á húsin ok þrír menn med honum ok vóru

á verdi. Fótar-Örn var lengstu á hesti ok skygndist um, peiy
Rani gito uppkvamit sva hurdinni at leggia mátti sverdum, en þó
urdu fáir menn af því sárir. „Þeir Beörn *) Oláfsson ok Gisstér
Gladi höfdu brotit nokkur speót or krókum er stóðu fyrir framan
stafnrekkio fyrir kvennaskáladurnm, ok ‘vard mönnum því. gott
til varnar, margir Gissurarnienn höfðu skeöldo. Þorsteinn Skéggia-
son vardi stafnrekkio pégnt ‘rúmi því, er Hallr hafdi legit í, hann

hafdi skeöld ok svérd ok vardist allvel, Isleifr Gissursson varðist

þar ok med honum; þorsteinn gékk fram fyrir Ísleif ok bárust
sár á: hann.. Beörn Olafsson +) lagdi speóti til Eyúlfs porateinssenar
ok féll hann. á bak aptr. vid kisto ok vard ekki sár. Beörn eggiadi
jafnan um náttina felaga.sina ok bad þá reka Eyúlf af sér, [kvad
þeirra ekki uvenna er firir varo, ok hans vörn brá Gissur vid:
jafnan sidan, at“hann kvadst aldrei röskvara mann sèd hafa *).

Gissur Þorvaldsson ledp upp! í stafntekkiona .er sár bárust -á Por-

stein, ok þá sóttu þeir Eyúlfr norðr um Kvennaskáladurin ok vard
Eyúlfr þá framarliga, þat sa Gissor er hann var í stafnrekkionni
ok ætladi at höggva.tveim höndum. á handlegg Eyúlfs med Brynio-
bít, en blódrefillinn kvam upp í tealdsmottann #), ok kvam þat ei
á Eyúlf, Aldrei sá þeir Eyúlfr Gissur um náttina ok eggiodo þó
at hann mundi láta sea sik, en hang svaradi eingo. ‘pa ‘had Kol-
beinn Grön at honum skyldi hrinda'á fylking þeirra Gissursmanna,
ok var þat gjört: Var þá í (reidíngo mikilli’), ok í þeirri svipan-
heó Ari. Ingimundarson hönd af Kétilbirni Gissurarsyni; . hatin *)

` : l l _ SN E .
2) frá [: ck adrir eiri, Á, B, C, E. 5) frá [ vantar, í AB. C. Æ Gr,

sr St, p. Ss, p. 7
2) kvamu, sömu, > -©)¢tialdsprotansa, sömu.
3). Porhiôrn. sömu. 7) braungl mikit, B, £,.Gr,

4) Eyúlfsson, C, St, s) hei! A, C. Sh p.
sú W ye |

—

A 7 X
` - — 7 at

=

2% Atför at Gissuri & Flugomyri 189

Gissur menn taka skeölduna ok skeóta skealdborg í þeim durum

"ér. skálar mættust,. ok sva var giört, Sdttu þeir Rani ok Kolbeinn
fast at ok gato ekki átgiört skealdborginni, prifr Kolbeinn þá til ok |

ætlaði at rífa af þeim skeölduna, en Gissur hed á höndina ok bördust
þá enn lengi, ok þá er Eyúlfr sá at seint sóttist, en ugdi at hérads-
menn muhdo at kvama, þá báro þeir eld at. Jón at Bakka hafdi
l -tedropinn med sér, þeir tóko gærur af þönum er þar voro
éti ok -báro þeir í eld ok tedrona, [sumir tóku tödo ok trádo í

a =-

| a ok lögda. þar eld í'), ok vard þá brátt mikill reykr í

uana ok svæla mikil. Gissur lagdist nidr í skálanum med set-
okkinum ödrummegfnn "ok ` lagdi nasirnar ok höfudit vid gólt
Okyar Gróa kona hans hiá honum, Þorbeörn Nef lá ok par hia

honns, ok horfdust peir Gissur höfdum at.. Porhedrn beyrdi at

Gaam bad fyrir sér á marga vega ok háleitliga til guds, sva at

áldrei þóttist hann heyrt hafa slíkan formála, hann þóttist ei mega

an muðn í sundr hefia fyrir reyk, ok eptir þat stóð Gissur upp,
> ak héllt Gróa á honum, ok gékk hann þá í andyri hit syðra, ok
‘gar honum þá erfidt midk bædi af reyk ok hita, ok var þí í hug
‘et leita út holdr én vera lengr svældr inni. Gissur Gladi stód áti
in ok talaði vid Kolbein Grön, baud Kolbeinu honum grid,
því. eir héfdu þat fyrr vidmelzt, at hver mundi ödrum grid gðfa
seim vald hefdi til. Gissur Þorvaldáson stód at baki nafna sínum
$a ir mæltnst þetta ‘vid ok svaladi honum heldr medan,
GÆcur Gladi mælti; kcósa vil ek mann med mér til grida. Kol-
- beinn látti því þe ar, ef frá væro skildir Gissur ok synir hans.

pi kram þar ti Gróa í durin Ingibeörg Sturludóttir ok var hon
“ £ táttserk einum ok berfætt, þá var hon fidrtin?) vetra gömul ok
‘vas mikil vexti ok sköruglig at siá, silfurbelti hafdi vafizt um fætr
henni er hon kvam or hvílunni fram, þar var á púngr ok í gull

mörg er hon átti, hafdi hon, þat par med sér, Gróa vard midk `
i yfir: þær gánga bádar. En er.

fegin heuni ok sagdi at eitt skyl
- Gissur hafdi svalat sér, þá vard honum ei þat fyrir at laupa út,
var hann í línklædum ok brynio ok 'stálhúio á höfdi ok sverðit

2) frú | vantar í 4, C, Sh Pe $) þrettán. 4, B, C, Gr. St, p. ‘prise
W — tyg Be —

serie bann, ok skyldi brátt meir. Skildir margir höngó í skálanum, — .

4

“190 7 — Mannelét í brennunni, = ab

„ Bryniobít í hegdi. Gróa var í náttserk einum, Gissur "gékk at
henm ok ték fingurgull työ út or brókabeltis pussi sísum 4),
gollit annat hafdi att Magnús biskup fodurbrédir hans, en annat
Þorvaldr faðir hans, vilek, segir hann, at þessara. gripa heét
vinir mínir, ef sva fer sem ek vilda. Gissur fann á Gró at henni
þótti mikill skilnadr þeirra, feitadi þá Gissur innar eptir búsunum
ok med honuin Gudmundr Ofsi frændi hans, hann vildi aldrei vid
bann skilia, þeir.kvamo at titlostofudurum ok ætladi Gissur þer tt
at leita, þá heyrdi hann þar úti mannamál ok bölvan, brotthvarf
hann þadan, — s RN
4. Nú skal hér fyrst frá hverfa. [er Gróa ok Ingibeörg
poner í dyrin, Gróa bad Iegibedrgo útgaungo?), en ek verd at
eita sveinsins Þorláks?) systursonar míns, segir. hon. þorleifr
Reimr var fadir bans, sveininn hafdi út laupit adr ok logadu um,
hann línklædin *%).er hann kvam ofan á völlinn, hann var tíu vetra `
' amall, kvamst kann til kyrkio. Þat er sumra sögn, at Þorsteinn
Bonia hrindi Gró inn á eldinn, ok þar fannst hon“) í andufam, .
Kolbeinn Grön leóp inn í eldinn -eptir Ingibeérge ok bar hana tif
‘kyrkio, tóku þá húsin midk at loga. Hallr Gissursson kvam. lidy
sidar at þeim þinum sydri durum œk Arni Beiskr med honey
fylgdarmadr hans, þeir varo bádir miök þreyttir ok.módir af hita.
Bordi var skotit um midiar dyrnar, Hallr horfdi lítt á, Hóp þegar
út yfir bordit, hann hafdi sverd í hendi,. en ekki annat. „Einar
þorgrímssoai var -þar nærstaddr er Hallr lióp út ok hed í höfud
onum med sverdi, ok var þat banasár, en er hann féll, hið.
annar. á fótinn hægra fyrir nedan kné. ok mjök undan ` þorleifr 9 |
múnkr frá Þverá ölgiördarmadr var. útgénginn ádr ok var þar
túnino, hann ték gero einą ok skaut undir Hall, þá er þeir Binse

+

P) ok fékk hepni í hönd, Því hann ætla æigi þat mundo, Gróa bad hana site
adi henni líf, en sér auda; bæta ginga, bæta vid A. B, C. 8, Grs
vid B, E. Gr, l ~ + ðe b ` eoi
| BAR Sa . A) þorálfs, B. Gr, porlafs, Æ
$) pat heyrði Kolbeinn Grip frændi A por * Er} dafs Ee
ennar ok bad hana útgánga til sía, ` BCID. 3. 5. 77.
hou kvadgt pat ei vilia nema hon - $) dpud, bæta við 4, L. St, Pe
iðri mana med sér, Kolheinn kvad £) þórólfr, 4, B, C, E Gr, St. De

.
® ⸗

T) frá { vaátar í sömu

`

“fe
qe

#k: -. >. Mannalát í brennunni, í |.“ gt

—

ngo frá honum, ok kippti ‘) öllu saman Halli ok gerdnni á leid
yrkionnar, þá er þeir- hugdu ei at, en Hallr vat fáklæddr ok’
kva kúldi mikill í sár hans. Múnkrinn var berfættr ok kól hann.
. ek kvan han þeim bádum í kyrkio win sídir. Arni Beiskr lióp
þegar út éptir Halli, hann dtap fótum f bordit, var hann þá vid,

„ ok féll hann þá er hana kvam út. Þeir spurdu Hver þar
færi sva braparliga? Arhi Beiskr er hér, segir hann, man. ek ei

iða bidia, sér ek at sá liger skans frá mér ér mér líkar ei ílla
at fara slíka for, „Kolbeinn Grön mælti pa: [hvert man nú eingi

‘

Snorra Starluson??) bádir unnu þeir. á honum hann ok Ari Ingi-.
mundarson, ok fleiri hiuggo þeir. hann, ok lét hann þar líf sitt.

Þá felt skálinn ofan, fyrst nordan sudr í loptit er í var skálanum.
Þessir menn urdu þar undir: Isleifr Gissurarson ok Keétilbedra

| Brédir hans, Beörn Öláfsson ok Steinu Smidr, Kolbeinn ok As-

piri Guttermr*) pilte 4y, Kétill Svarti J ok Kórmakr briti” létust
hlefáríum, Sköggi *) Ormsson í litlustofo, Pall hét lausemadr br

| Íannst.í berdhúsi datdr í stofunni. . Snaudir menn nfu köfnudu í
tahási. (Þorfinnr hét madr fadir périlfs tinsasids er þar lèzt 7),

fr pridi tagr manna lézt í brennunni, Halldór Ögmundarson ?}
kyamst út sudrdur, var “þar fyrir Eyúlfr Þþersteinssön ok gaf hon-
t grid, ok er hann kyam at kyrkiunni midk, var þar fyrir sá

maddy er Þórgils } Smidr '°) hét, er síðan var veginn á Mödru-
k

vélinn, hann. tók til hans ok kvað hann *!} ei annt í kyrkiona,

. *

en annar heg til hans med sverdi vid kyrkiona "?%). . Nú tóku at

loga öll húsin, nema eldahús brann ei ok litlastofa ok skirbir,

. _+.§ Nú er at segia frá Gissuri Þorvaldssyni, hann kvam at.
„skirbúri ok Gudmundr frændi hans fylgdi honum, Gissur bad hann

f ) lypti, B. E. Gr, BW oe) Guðmumdarson, B. E. Gr,
á frá { þá men — Sturluson, ef þú for 9) Dorkell, sömu, >-
gid. Á. B, C, E, Gr, St. Pe r0) vantar í A, C, St. P. a
5} Gudlaugr, sömu, | iy henum. 4, B. C. E. Gr. St. p. ,
. 4) prestre C. $2. RN #3) forkyrkiund. B, E. Gr. ok bæta

vid: ok kvam framan á hélsina hîn-

9 n B. E, Gr, -
) sútari, B. E. Gr, .. em hegre meginn ok hraut blódit dilt

a

SE Sakki, 4. B. C. E. Gr, Ste D. á kyrkiuna ok yard þat mikill verki
= ek komst hann vid þat í kyrkio, ,

—
# * 1 @
X

90

_ þrættu þeir um, sögdu sumir at fyfir yrdi nokkut, en sumir ekki.

R
£-

192 Undanfæri Gissurar ok rannsökun:brennunnar; oP.,

brott fara ok kvadst heldr einn mega- fá nokkat-úundanbragåd,. ef
þess yrdi audit, þat er ei fengio tveir, Kvam þar þá Jón *) prestr
Halldórsson *), ok bad þá bída brott fara at sinni. Gissur steypti
þá af sèr brynionni ok stálhúfunni, en hafdi sverðit í hendi. þeir
on prestr ok Gudmundr leitudu til sudrdura faf-búrino *) -ok
fengu bádir grid, Gissur gékk í búrit, hann sá at skirkér stód 4
stokkum í burino, þar leypt hann sverdino í ofan Bryniobít í
skirit, sva at sökk upp yfir hiöltin. Gissur sá at kèr var í iðrðu
hia lítit ok var í syra, ‘en skirkérit stód yfir ofan ok huldi miök
syrokérit hitt er í lördunni var, þár var rúm sva at Gissur kvanist
- nidr í syrokérit, ok settist hann nidr í syruna í línklædum einum
ok tók honum syran í geirvörtur, kallt var í syrunni. Skamma
rid hafdi hann þar verit*) adr hann heyrdi mannamál, ok var
umtalat ef hann findist, at þrír menn varo. ætlaðir til áverka vid
hann.ok skyldi sitt högg hver þeirra höggva, ok fara ei Stt at ok
vita hvernig honum brygdi vid, til þess var ætladr Rani‘) ok Kol-
beinn Grön ok Ari Ingimundarson. Nú kvamo þeir t búrit med
leósi ok leitudu allt þar til er þeir kvamo at kérino er Gissur sat
í, ok lögdu í kèrit þremsinnum med spiótum edr fidrumsinnum,

Gissur hafdi lófana fyrir kvidi sér. sem hógligast, át þeir skyldo

sem sidst kénna at fyrir yrdi, hann skeindist á lófunum ok sva
- framan á kniánum ok á sköflúngunum, vóru þat lítil sár (ok mörg“).
Sva hefir Gissur sagt sídan, at ádr þeir kvæmo í búrit, þá skalf `
" hann af kulda, [sva at þvagladi?) í kérino, en er þeir kvæmo í —
búrit, þá skalf hann ei. Tvisvar leitúdu þeir’) um búrit ok. fór _
sva í hverttveggia sinni. Eptir þat péngo þeir út ok bingsust í —
brotto - géngu menn þá til grida’) Gudmundr Fálkason, Þþórðr =
diákn ok Olafr er sídað var kalladr Géstr, ok hafdi Einar por-
grímsson adr unnit á honum '“?}, ‘pat var í dagan, Stigu brenno-

2) Jóan, A, C. ót, p. 6) vantar í Á. B, C. E. Gr. Ss, p. |
x 8) vantar. simu, | * l 3) frá L vantar í A, C, St, p. svagl- ~ |
4. B. a eo & 6 |
*)’ yautar { A, B, Cc, E. Gr. ét, Pe 8) með loga, bæta við 4. c. Stp.
*) setit, B, E, Gr: ° o 9) þeir er life vóru, bæta vid B. E, Gr,
` sy gantar í A, C, Sh po že) þeim: £, Ò, St, pe ~ Í

ot

— —— —⸗ -

1), Gacdafylia, A. B, C. E, Gr St, p. 5) frá [ vantar í B, E, Gr, `

x

4X, Undanferi Gissurar ok rannsökun brennúnnar; 193

menn þá á bak ok ridu or gardi, Fétar-Orn reid síðar or gardi
ok segir hann Eyúlhi at hann 64 mann gánga til :kyrkio ok var
leiddr ok kvadst -bygeia at Gissur væri, ok kvad þat eitt rad at

rida aptr, margir svörudu ok kváðu pat ei vera mega, var ok ei -.

aptr.snúit. -Gissur Hafði þá géngit til .kyrkió sem Orn, ætlaði, því
at sva vaf honum kallt ordit at hann þoldi ei lengr þar at vera, ok
er kann kvam í kyrkio varo ‘klædi borin at honum, ok vermdi sú
kona hann á lærum sér er Hallfrídr hét ok var 'köllud:Gardahtia ^},

er sídan var heimakvona á Vidimyri med Kálfi Brandssyni, (orn=.

adi honum brátt #), var hann miök -hás ordiun af reyk ok kulda,
Gissur hrestist brátt, ok bar hann sik vel ok drengiliga eptir slíka
mannraun ok harma. Hallr Gissorsson andadist þá er halifdst
war. þá er brenna var á Fluguinyri, var didit frá Onundarbrenno
fórum vetrum fátt í sextygi, en frá porvaldsbrenno hálfr pridi tugr
vetra, Dessi tíðindi spurdsut brátt vida ok þótti öllum vitrum
mönnum þessi einhver mest vordit hafa, sem gud fyrirgéfi þeim

er giördu med sinni fiikilli miskunn ok mildi. Gissur reid upp 4 .

Túngo fyrst um myrgininn ok fátt manna med honum, gidrdi
hann pat til varúdar, ef úvini bans bæri at, reid hann þá skeótt
aptr á Flugumyri ok nokkrir Tungo bondr med honum. (Pál
Kolbeinsson frá Stad kvam þá til méts vid hann ok mart manna
mod honum *), þá var borinn út á skildi Isleifr son hans, var
hann ekki brunninn, nema búkrinn stetktr innan í brynionni.
Þá fundust breóstin af Gró ok vóru þau ek útborin á skildi at
Gissuri. pa mælti hann: Páll frændi! segir hann, bèr máttu sia
Ísleif son minn ok Gró. kono mina, ok þá fann Páll at hann leit

frá ok stökk or andlitino sem haglkorn veri. A Flugumyri brann |

fè mikit, er margir menn átto þeir er bar varo, ok margir menn
höfdu þángat lèd gripi sína, dúnklædi ok annara gripa, ok brann

at allt, en þat brann þó mest í fémunum er Gissur átti, fyrst

inn á Flagomyri, er eingi var iafnvirdiligr í Skagafirdi utan `
stadrinn á Hólumy þar vóru öll hús miðk vöndud at smíd, forskálar

allir "alþiliadir til stofu at gánga, skáli altialdadr ok stofa, þar“

—

#) frá [ vantar í sömu,

. p l
t .
a

194 Gissur sánmar lidi ok finnr brennumens. 9P.
brunno ok allmargir gripir er Ingíbeörg átti Sturludóttir. [Ingi-
beörgu baud til sín eptir brennone Halldóra déttir Snorra Bardar- |
sonar frændkona hennar er þá bed í Odda, fér how þángat ok
förunautar hennar med henni, var how miðk þrekud, en barm at
adrir) ui

6. Þat cr at sepia frå brennumönnum, at þeir rido á Mofa
stadr til matar, þar beó. Eimar Faxi, þadam ridw þeir til Hole út
ek tóku lausn af Henreki biskupi, tók hann vek vid þeim ok mötr
udust einir sér, [ok sváfu um náttina f alavanvestofo?). Þar var
fyrir Rafa Oddsson ok þeir tíu samew félagar, [ok rédet Rafn
padan í ferd med brennuménnuar’), ok ex bronnomenn vóru: 3
staðnum, spurdu þeir at Gissur var á lífi ok þótti þat mörgum
þeirra ei plíkligt, fol uedo: vid nokkut hliðdir. Rafn segir þat

_ mundi giðra þeirra bana mur verra 4), ok bad þá sva vidbugst *),

Dadan ridu þeir allir saman: nordr á Médruvoilo til bús. Eyútfs. ok
. Sto þar ok höfdu sterka: vördu á sér. Pi am reidr mikil á land
stadarins 4 Mödruvöllum, ok átti Eyalfr miök sva allan hvalinn.
Gissur samnadi nú: mönnum sawan: at sér, ok vard honum: þú gott
tili lids, eggiudu þú margir at þegar skyldi rida eptir brennomönav
um. út til staðarins. Gissur sagdi sya, at po: aldvei gæti: hann! sinna
harma: rekit, at aldrei skyldi hann: þá á staðinn sækia, Pór hanm
pa ofan: í Geldingaholt, ok sitr hann pay med þriu' handrud manna 9),

kk þá upp’ bú allt ok var drepit búfé alle þat er þar var, þar
e6: þá: Kolfinna Þorsteinsdóttir systir Eyúlfs. Gissur sendi: mens
suðr um heidi til vina sinna, at þeir kvæmo tit móts vid banm.
| pa kvam þar aunnan Andreas Semundarsow ok þórdr son; hans
ok höfdu: þriátygi manna, or sveit Gissurar fóru sextygi mamma, |
vóru: þat hinir besto menn, var þar Pall porsteinsson: at Hvalsnesi,
fórw þeir til Skapafardar. ` Gissur lét þá Hdi samna wm héradit,.
ek menm kyawo: or Lángadab til móts vid haan, ok er lidit bvanm

| P frá í vantar í AB. C. E GR yp segir þat marme þola: bauw mumiw
Sa p: venda, Bi. E. Gr.
| vantar fi C. S SS. fré [ vantar ti dC Í, jR-

Ty frd [E vamvar í Ae C Sk py ©) friði mama SK,

6K. — Gissmir sammar lidi ok firinr brentínmeim. — 195

eaman, vóro þat sex hundrud “) manna, vóru þat hinir besto mens:
or héradino, Páll ok Broddi ok Asbeörn illhugason, hann bed þá
í Vidvík, peir ridu nordr Yxnadalsheidi, Gissur kvain med flokki
þessum á Bakka, var þá högavit bú allt ok rænt hvívetna þat er
fyrir höndum var. Jóni var vel feáreigandi ok átti at öllu vel fyrir- -
giért, var þá allt snaudt ok fátækt er þeir fóru á brott. Fór Gissur
út ok settist á Mödruvöllo með flokkinn, var þar rænt öllu því er
ei var í kyrkio borit, ok drepit fé þat allt er þeir visso at Eytlfr
átti. [Brennomenn stukko þá undan ok þeir Rafn ok á skip ok
fóru út til Hríseyar?). Pall Kolbeinsson ok þeir sem med honum
vóru höfdu ekki ránsfé ok varo á sínum kosti, ok því vóru þeim ei
sakir séfnar af Eyúlf. Einn brennomadr var þar tekinn á strönd-
inni Helgi Fereigill ok var drepinn út frá bænum á Mödruvöllum,
Jón prestr va at honúm. Gissursmenn nokkrir fóru yfir feörd til
Gardsvíkr ok rænto þar. Gissur sat vel viko á Mödruvöllum. pa
fór Eyulfr ábóti ok Andreas Semundarson milli ok gódir menn med
þeim. Þeir fundust út vid Hialtaeyri, vóru brennumenn þar ok
þeir Rafn á skipum út fyrir eyrinni, ok töludust menn vid nokkut,
Rafn hafdi miök ord fyrir þeim, Eyúlfr segir sva, at nú mundu
menn una at sættast vid Gissúr, er hann hefdi nokkut á beisko
bitit, ok baud öll mál úskorud á dóm Hákonar kóngs, en sú var
sætt nefnd edr vandrædis firríng þá í stad, at grid vóru sett þann
vetur med þeim öllum, skyldi Eyúlfr ei vera at búi síno ok ei nær
en med Finnbirni á Greniadarstödum, en Rani í Flateyo, Rafn
skyldi vera med Andresi mági sínom austr í Skardi, Kolbeinn
Grön skyldi vera med Þórvardi Þorarinssyni austr at Hofi í Vapna-
firdi. Gissur snéri þá med flokkinum til Skagafiardar, fóru þá
Sannlend{ngar?) sudr, Rafn för suðr med. Andresi Sæmundarsyni
ok Ari“) Ingimundarson, Eyulfr fór á Greniadarstadi.ok þeir tía
saman, Ásprímr Þorsteinsson ok Eyrekr Brandsson ok enn fleiri
saman fóru vestr til Þíngeyrá, Rani fór til Flateyar ok þeir tólf“)
saman, þá fóru adrir til búa einna ok heimila, Gissur tók þá vid ©

2) ner fimm hundruð, A, B. C, E, 3) fór — sumt lidit, Á, C. St, pe
Gr. Sh p. . 7 - l @) Arni, C, S ` 7

2) frá { vantar í 4, C, Sh p. 3) aid, BE Gr..

| pa

1
sT

196 Þórgils sækir skriptir til Hóla fyrir víg Valgardar. 9p.

búi í Asi í Hegranesi þeirra Árna Bearnasonar ok Steinunnar Ey-
reksdóttur, ok sat hann þar um vetrinn fram um idl, þá var
vetur midk sva pódr, hafdi hann miök feölmennt um vetrinn,
_ bóndr or héradi efldo þá kost hans um búit. Kyrrt var þá um
vetrinn fram um idl, þá var vetur sva pódr, sem fyrr segir, at
menn mundo ei slíkan. Eptir brennuna kvad Gissur víso þessa:
. Enn man ek böl þat"), er brunno |

baugahlín ?} ok?) mínir,

skadi kénnir mér minni.

` inn *), þrír synir inni, |

Gladir f} mano“) göndlar 7) rödla

gny skèrdandi £) verda,

briótr lifir siá vid sútir

sverds, nema hefndir verdi.
. © Ma: Brandr. ábóti sendi menn sunnan til Þórgils, at hann
skyldi fara nordr til Hóla at sækia skript sína til Henreks biskups
Reid Þórgils nordr fyrir iðlaföstu, hann fann Gissur á Flugomyri
ok gidrdi hann hit mesta léttabrapd á sér,. reid Þórgils til Hóla,
_ ok skriftadi biskup honum fyrir vig Valgardar, ok fór med þeim
_ vel ok vingcarnliga, en er Þórgils reid aptr, fundust þeir Gissur á
Flugomyri, ok reid hann med Þórgilsi í Vatnsskard, tölndu þeir
mart ok féll med þeim alitliga, en þó ei med fuluin trúnadi,
skildu þeir skipuliga, reid Þórgils þá til Stadar ok sat heima um
kyrrt þann vetur. o,

8. Gissur Þorvaldsson sat í Asi um vetrinn, sem fyrr. var
‘ritat, ok bar vel af sér sína harma ok var kátr um vetrinn vid
menn sína ok vini, gr til hans kvamo, hann var mikill bordi?)
ok lét lítt á sér finna þat er at höndum hafdi borit, ok aldrei bar
honum þá luti til handa í úfridi edr öðrum mannraunum at honum

3) par, 4, C. St. p. _. $) gladr, B. E, Gr,

, 6) munat, sömu,
2) bavglin, B, E, Gre E. grindat, 4. C Sh, be
3) menn, bæta vid A, C, St, p. $) skerandi. „C. Se. me

4) minnir, ‘By Gr, minis, d, C. Sk P. 9) bóndi Æ B, C, E. Gr, St: p.

+

⸗

g Ky - Gissur banar. brennuménrium. sid, 197

l ` . \ =
stæði þat nokkut fyrir malsnilli edr málsvefni *). Um vetrinn eptir id!

reid-Gissor vestr um heidi ok brá því á at bann mundi rida vestr. til
Midfiardar, en hamn reid ei lengra en á Auðkúlostadi til Bearna
-"bónda. Hann reid skiótt vestan. [ok samnadi at sér mönnum. skiót-
Kga %. pat spurdu brennomenn er hann reid: vestr ok höfdu engi
vardhöld á sér. Gissur ætlaði nordr ok til brennumanna seim hann
gidrdi, þétti honum ei haldist hafa vidmæli þeirra um vistaför.
brennotianna.s Kolbeinn Grön var annat skeid í Eyafirdi med
Gudnyo. Mánadóttur fí GnúpofeHi. Þessir menn vóru nefndir med
Gissuri heimamenn hans, Asbeérn Hlhugasor var þá med honum

ok Gryto-Brandr *) fylgdarmadr hans ok porlcifr Reimr systurson

hans, Páll Hvafnesíngr, Guðmundr Ofsi*), Markús Mardarson,
EGuttormr Guttormsson, Eyalfr f), Oláfr Géstró), Jón prestr,
(Özmundr Vandrædainágr, Ormr Uppspretta, Þórarinn 1) Graut-
nefr, par "vóro bóndr or héradr Geir Audgi Þorvaldsson, Snorri
bróðir bans, Hialmr af Vidivollum, Þrír Géllissynir Arnoddr,
prindr ok Grímr, Örnúlfr af þverá, Bivar Faxi 8). Sex monn fóru

hins“ siötta tugar, Nú ridr Gissur med flokki sínum nordr Yxna- :

dalsheidi laugarnitt fyrir Palsmesso, en hon var drottinsdag eptir.

Deir kvamo á Bakka er skamt var af dagsetri, þá nátt lá Jón fyrsto”
inni í skála ok þeir Lidtr son hans, en adr húfdu þeir legit í 5

kyrkio þar til. þeir bruto upp burdina menn Gissurar ok géngo
inn ok tendrudo liðs, Jon lióp upp 2 þvertré í skálanum, Ormr
Uppspretta lagdi spióti upp. til hans, féll hann þá. ofan ok bad
gud gæta sin ok helgan Jón postula kyrkiodrottinn sinn, Ormr va
hann. Liétr fannst ekki ok gaf honum þat líf, Asbeörn Illhuga-
‘son skaut honum undan frændi hans. Eptir þat ridu þeir í brott
ofan eptir dal, ok er þeir kvamo gégnt Yxnahóli, ræddi Gissur
um at hann mundi kvama þer ók finna Einar, snero þeir þá þángat
wid þriátygi manna, kvamo þar á úvart ok bruta- upp hurdir.

s) svefni, A. C. Sí. p. o- frá vantar í 4, C. Sip '
2) frá vantar í B, E, Gr, 7) þórir, B, E, Gr, | |
3) 'Grílu-Brandr. A, B, C, E, Gr. St. p. $) Fálki. Gr, fr á J va ntar i A, C,

4) frændi'bans, bæta söinu vid, : Sz. pb.» en hafa í þess stad: ok - .

3) Þorleifsson, bæta vid. B. E, Gr, fleiri adrir röskvir menn,

A

198 Gissur banar brennumönnum síð. =o Ps

Einar lip upp er hann heyrdi brestinn ok gat fengir vapn sin,
hann lå í lokhvflo ok varðist padag um ríd vel ok drengilipa, í
því var hann tekinn ok útleiddr, Oláfr Géstr va hann. Bratt riðu
þeir af Yxnahóli ok fundust þar nidri á eyrunum um nittine,
[Frostvidri var á ok kallt'). þeir riðu nú þar til er þeir kvamó
á Mödruvöllo, þar vóru fyrir þrír brennomenn Andres Brandsson, -
' Ofeigr Eyreksson, Þórgils Sveinsson, þeir lágo í skémmo nordr frá
húsum, brotin var upp skémman, var Ofeigr tekinn ok leiddr út,
Ogmundr Vandredamagr ya at honum. Andreas kvamst ut hid
peim ok ætladi til kyrkio, Einar Faxi tók hann ok ætladi at fylgie

onum til kyrkionnar, tóku þeir hann á höndum Einari, ok var
hann höggvinn, margir unno á honum. Porgils kyamst or skémm=
"unni ok innar í almannastofo ok - vardist vel ok drengiliga, margir
sótto þeir at honum, Páll Þorsteinsson ok porleifr Reimr, varð
hann handtekinn. Mart fólk Já í stofunni ok flest konur, porgils
mælti adr þeir leiddo hann fram: lifid nú vel, konurnar allar Í
stofunni (ok heilar! ?) en er hann kvam út, ya Uppspretto-Ormr
hann. Gissur sendj nokkra menn út á Hafgilsstadi?), þat er hit
nærsta Mödruvöllum, þar átti Hamyndr Vatnsbelgr*) bú, Gissur `
mælti at þeir mundo drepa hann, þángat fóru menn tíu edr tóií,
þeir tóku hús á honum [ok brutg upp hurd’). Kolbeinn *) Kröbb-
úngr 7?) var á húsum uppi ok á badstofo ok horfdi forvidris, ok * vamst
Hamundr þar út á baki honyn um badstofu glugg í skyrtu einni ok
línbrókum ok kyamst til nærsta bear ok var þar fólginn, dróst hann
sya undan ok var kalinn á fótum, þat var Í öndverda dagan: þeir
Gissur ridy af Mödruvöllum, þeir fto dagverd í Hlíð, sumir at-Grims
Einarsgonar Skèggs 9), sumir á ödrum bæum, þaðan ridu þeir upp
eptir Eyafirdi, þá kvam á móti þeim 4 Eyrarlandi 9) Eyúlfr Andvaka
er Gissur hafdi sent á niósn, ok segir hann Gissuri, et Kolbeinn Grön
var uppi í Eyafirdi ok fyrir skömmo nordan kvaminn af Greniadar-

2) frá [ vantar í A. B, C. E, Gr, $) vantar í A, B, C, E, Gr, Sh þ
Sh P. 6) Kolbidra, B. Gr. l
2) vantar í sömu, - 7) vantar í A.B. C, E, Gr, St. P.
3) Hallgilestadi, E. Hallgrimsstadi, B.Gr, $3) vantar í A. C.S2,þ, -

4) Valbergr, 4. B, C, E, Gr, St, p. 9) vantar § sömu.

sk, _ Gissur banar bremumennum sið. 199)
stöfum. Gissuri var freikúnafsamt í ördum ") adr hann spurði þetta,
ok þétti þat eina hafa fyrir ordit er lítil hefnd var ís Þeir rida nú til
þess er þeir kvanro gégnt Rafndgilslangu, Gissur bad nokkra menn
tina snua til lavgarmuar ok vita hvat þar væri, viko þégar af tíu
wenn, Ait lauginni var einn hrennomadr ok konur nokkrar Asmundr
af Bringo, komur Kigu á honum ofar, ok grunadi þá ekki mí pat
ók ridu app eptir alle par tit er þeir kvamo gègnt Rafnagili, gékk
Guðmundr. Bóndi ofan til þeirra ok baud Gissuri þar at vera,
{Gissur þakkadi honum: bodit ok: Kkvadst rída mundi lengra, ok
töluds þeir Gissur ei mick Mnga stund?) Sva er sagt, at Gissur
faid svar€blosóttunr hesti, þá er þeir ridw upp eptir Eyafirdi, hann
tar vapnadr vel ok í blárri kipo, varð lodpir kálfskinnsskúar í fót -
ae), þá hafdi hann sanna frétt af at Kolbeinn Grön var í Eya-
frd Nokkrir menn hans ridw fyrir- á Espihvol', skyldi þar leika
tn daginn, Örnúlfr Jónsson ok. þeir fanm. saman, var þeim svarat
dotyrdum:*) er þeir kvarmo á bæinn. Leika skyldi ok á Mödru=
völlum #) um daginn, þar kvaur til leiks þorvaldr brennoníadr einn
Sreinssom ok kvad: betr mundu leikit á Éspihvoli, ok pingat fór
bann um daginn. Ni kvam flokkr Gissurar í tin, Þórdr bóndi
Ormsson: gékk út ok. heilsadi Gissuri, ok tók í tauma hestsins ol
kidd? undir honum sudr eptir túni, Gissar bad hann ei leida hest —
undir sér, bad! alla menn af baki stfga ok ransaka bæinn, var sva
gore at allir men. stigo af hestum: sfnum. Gissur var uti ok allr
okkrinn nema tfu menn géngo inni, Porlerfr Reimr ok Jón prestr,
Kolbeinn Gröm var þar fyrir ok hafdi sét flokkinn! sem van: var at,
ok. vidi hann: ei: í kyrkiona, var hann þá kvaiminn' í stofo' ok stód!

mmdir taldi, Jom presti sí at grænt kýrtílsblad! kvam' undan! teald-

ino, var hann þá tekinn ok útleiddr. Kolbeinn: beiddi! préstsfundur,,
on þeir gåfo at fvi eingan gaum’, þótti! feiw þar fangs van' at
frekuus útfi er hann! var, ef nokkut undanbragd yrdi, ok er Gissur .
s Kolbein, brá Hann sverdino Bryniobit ok þótti ei sva skeótt át
onun unnit sem: kann vildi, ol spurdi hví þeir wero nú sva

P) ciskrandamizit,. B. E Gr p 4) skollyrdum;. Gr,

) frá {| vantar f Á. C. St. pi: í Meédpufelli; B K. OF;

fy hvat, frost! vaw mikit ok: kuldi), b atu > 8 i
wid BEG ,

de

200 ` _ Gissur banar brennumönnum sið, © 9 P.

handlatir?') pá heó Jón prestr til hans, kvam þat í höfud Kol-
beini ok var þat mikill averki,.ok féll hann ei. {Kolbeinn greip-
til manna driugum ok kippti fast er madrinn var öflgr, ok lagdi
nærri át hann mundi kippa sumum undir héggit, unnu .þeir. þá
„margir á Kolbeini, ok fèll hann ei?), pa -heé Jon prestr annat

högg í höfud Kolbeini ok gékk þat sár. ofan í ennit, þá féll hann

á knén bædi upp vid vegginn nordr frá brandadurum, ok par-vago
þeir bann, ok vard vid allhraustliga sitt líflát. þorvaldr Sveinsson
var uti Í túni, ok visso Gissurs menn ei hver þar „var. .Gissur
spurdi, hver er sá hinn jausligi er. par reikar um túnitf Ok er
porvaldr heyrdi ord Gissurar, bra hann vid ok vildi laupa tit
kyrkio, en á kyrkiostéttinni stóð {Geir Audgi, Þorvaldr brá sverði
ok vildi leggia til hans?), en lagit*) kvani í lær Þorbirni Sælend-
fagi) förgnaut þeirra siálfra, ok var þat mikill áverki. Þorvaldr.
vard tekinn, ok va Öamundr hann Vandrædamágr. Eptir þat ridu
þeir Gissur á brott, ok reid allr flokkrinn í Saurbæ um ‘kveldit til.
Porvardar. Da gékk nidsn til þeirra Eyulfs á Greniadarstadi, köll-
wiu þeir þetta sættarrof ok leitudo at forda sér ok rida upp Lax-
árdal ok til Myvatns, ætludu þeir at Gissur mundi nordr á snúa

en hann reid þegar vestr aptr til Skagafiardar, pi kvad hang.

víso þessa:

| Borg lét brennovarga, | ->
ben“) stofnandi 7) lofna:$)

. sonar {sex ok einum ?), -

“sá ek deili þess, heila,
Bergstidra gledr bárp
blik stríðandi sídan

r .

_ hregg, en hafnak '?) muggom sæ

heldr sést 13) Kolbeinn +3) felldr #4),
l l . ` ' > j | ‘
„#) dathendir, BE. Gr. + Py Llofnandi. Á. C, St, p. A

2) frá [ vantar í A. C. Se, p. = 8) stofna, A.C, St. p. tofna. B. E. Gr,
2) Geir bóndi binn audgř Þorvaldsson 9) frá f: sið í ein.. C, St, sið ok eine

"ok vildi leggia til Þorvalds, B, E, Gr. um. Á, p. 19) hrafna. C. Se,
£) spiótit, sömu. SN 3t) muggu. B. E. Gr. múpum. A. C. Sc. p.
3) Seldzlingi, A. C. Se, þ. Sellend- #2) sizt, Á. B. C, E. Gr, St b.

ingi. B. E. Gr. 13) Kolbein, sömu..

$) biér, Á. B. C. E. Gr, St, p. A) felldan, A, C, St, p, felldum, B; E, Gr,

o k; Rafn ok Gissur sættast at kalla, 201

Pill Þorsteinsson kvad þá víso:
| Sið bygg ek særda *) liggia,

‘syle gáfom: vér ylgi,

„búk speid blódigr mækir,

brennumenn (ok renna?) |

guon-mildum °) hefir nu goldit

issur, sva at ek vissa,
meidum *) mistar glóda
l minníng 5) skada sinna. C

Gissur settist { Asi med sveit sína, en sumir bændr fóra heim. Ok.
er Henrekr biskup spurdi þessi tíðindi, lysti hann stórmælum yfir
Gissuri ok þeim öllum mönnum, er þessa ferd fóru med honum, kvad
hann þá vera gridnidinga, géngit á grið ok giörvar sættir, ei skyldi
hríngia ná syngia sva at þeir veri hia. Bratt eptir víg þessi reid
Gissur vid nokkra menn vestr til Lángadals í Geitaskard til Gunn-
ars Klængssonar $) ok tók til sín Ingibeörgo Gunnarsdóttur til fridlu
ok unni henni mikit brátt, hon var rösklig kona ok god vidfangs
frir margra luta sakir, fór hon heim í As med honum. þá var
fiit med þeim Henreki biskupi ok Gissuri, varð þeim mart til,
hafdi biskup hardmæli 7) mikil til Gissurar um víg þessi, Gissuri
þótti biskup halda ríkt med *) brennomönnum, reið hann þá sudr —
til sveita á föstunni ok flest þeirra manna er til víganna vóro med
honum um vetrinn, hann var í Kaldadarnesi er þeir kvamo sudr.

9. Rafn Oddsson var austr í Skarði þenna vetur, sem fyrr
er ritat, med Andresi Sæmundarsyni mági sínum vid sid menn,
veitti Andres honum vel. Þórdr Andreason átti þá bú á Völlum,
ok var vinátta þeirra mikil med mágsemd. pa féru ord midli
þeirra Gissurs ok Rafns at þeir mundo finnast á föstunni er 4lidi,
tóko hverirtveggio því glíkliga. - þenna vetur er Gissur var suðr
farinn,. kvam austan or feördum til móts vid Eyálf Þorsteinsson

r

t) sæfda, B. E. Gr. . 3) minnigr, C, St.

2) frá [: í renno, sömu, 6) vantar í 4, C. St, þ
8) ‘guanmildr. C, St, | 7) stórmæli, sömu,

%) meiðíng, sömu, l *) vantar í B, E, Gr, P

Eo

202 Rafn ok Gissur sættast at kalla, __ 9 Þe
“Porvardr Þórarinsson med sveit manna ok segir at honum tnis-
íkadi miök dráp Kolbeins, er hann var heimamadr hans um vetr-
inn, þótt hann væri skamma hríd, Þeir porvardr ok Eyúlfr fóru
þá vestr á sveitir, fyrst til Eyafiardar (ok þaðan til Skagahardar*),
þeir kvamo miök 4 úvart til Silfrastada, Geiri °) bónda Þórvaldssyni var
- sagt, at þeir riðu sunnan eptir vellinum, gékk hann út vel snúdigt,
ok er hann kvam at kyrkiogardinum, leypti Hamundr Vatnsbelgr *)
sunnan Í túnit. Geir“) fór þá til kyrkio ok hratt upp hurdunni,
lagdi Hámundr spióti í því ok kvam í kyrkiohurdina, én ekki á
Geir, skildi þá med þeim. þá varo þar Áestir brennomenn þeir er
á lífi vóru í þeirri ferd, ok þar ‘var allr flokkrinn um náttina ok
rænto öllu því er þeir kvamo höndum 4, en mart var adr í kyrkio
borit, þvíat vísa van þótti mörgum, at þeir mundo kvama á hér-
adit, þegar Gissur væri á brott farinn. Tödu gáfo þeir mikla á
Silfrastöðum. Um myrgininn ridu þeir yfir í Túngo ok fundu þar
þann mann. (yfir hia Stöpúms) er Snorri hét ok var Brúsason,
ann sögdu þeir haldit hafa neósn fyrir Gissuri, hann handhiugsu
þeir, þat var hinn nærsta dag fyrir Maríumesso“) í fösto. Ridu
þeir ofan í Géldíngaholt ok þadan vestr í Lángadal, ok gátu ei

‘ nid þeim mönnum er þeir vildu, því flestir varo sudr med Giss-
uri, þeir ridu brátt nordr yfir heidi, ok settust þá á Grund allir

í þat hú er Rani hafdi þar vardveitt ok þórdr Sighvatsson átti,
pa varo flutt faung utan af Mödruvöllum. Um varit litlo fyrir
páska 4dr Oddr kvam til Gissurs, var fundr stefndr í Laugardal ?)
med Gissuri ok Rafni, fór Andreas Semundarson þar í milli, varo
adr grid seld, skyldu hverir kvama med tólf menn, en Gissor
-kvam vid fiörutypi manna, þótti Andresi þá ei trúligt ok Þórdi
syni hans, þeir varo ber bádir med Rafni. Settust menn nidr ok
töludu úti, ok var Gissur því hardari í talino sem þeir tölödu
lengr. þá gékk at Rafni Teitg Olason*) ok taladi eiamæli, bad

*) frá [ vantar í A.C, Se. p. 3) vantar í A. C. St. p.
| 3 þorna di, A. B. e E, Gr. St, p. 6) síðari, bæta sõmu við,
° ) Varbelgr. B. E. Gr, Valberg. C. | at

St. Valbelgr. Á. þ. Bh >t 1) Langedal, A. Cy St, p,

4) Porvaldr, A, B, C., E. Gr, St, þ. ) Álason. A, B,C. E. Gr, St. p.

f

blinda edr gélda. Rafn reid þá vestr í feördu ok hafdist þar vid

10K; . - Rafa ok Þórgils sættast. ` ` . 203
ham skyldi því játa er Gissur beiddi, kvad honum ei annat mundo
duga þar sem þá var kvamit, ok sva giördi Rafa, ok sór Gissuri
þá eida, at hann skyldi aldrei honum á móti vera ok aldrei veita '
brennumönnum á móti honum., Skildu þeir vid sva. búit, reid Rafn-
vestr til sveita skírdapsnátt ok lángafriádag allt hit efra um feöll |
frá Skardi ok kvam vestr í Dali at páskum. Gissur sagdi sva sidan _,

seálfr, at hann kvadst ei vita hvat Rafni hefdi hlíft á þeim fundi,

því hann kvadst einrádit hafa adr fyrir ér at meida hann at nokkru,

um sumarit.

10. Um varit fóru ord milli þeirra pérgils ok Rafns, ok. -
var þá lagdr fundr med þeim á Raudamel, seldi Rafn Þórgilsi —
sealfdemi fyrir Stafaholtsför, piördi þórgils af Rafni níutygi hundr-
ada, fimm hundrud fyrir mann hvern !), tin hundruð fyrir Niko- `.
lás, tuttugu hundrad fyrir Rafn siálfan, Vigfis skyldi seálfr sættast
fyrir sik, ok hafdi Þórgils seálfdæmi af honum, (varp Þórgils
sva 47), at hann skyldi Íeysa sæmiligum gripum, Þórgils sat nú
heima Á búi sino at Stad; I

Ir. Gissur ok Oddr Þórarinsson bundu nú lag“ sitt, kvam
Oddr til móts vid Gissur þá er hann var sudr, segir Gissur Oddi
at hann vill utan um sumarit, kvad íllt þykia at hafa forbod biskups

. á sér, ok kvadst vænta at hann mundi hafa alla sæmd af þessum

málum, ef hann findi sinn herra Hákon kóng, bad hann Odd vera
fyrif sveitum medan, en Oddr var þess traudr ok ridu þó bádir -
samt nordr til sveita“ fyrir páska ok höfdu þá mikla sveit, tóku
þí bóndr vel vid þeim í Skagafirdi. þeir söfnudu þá lidi þegar
eptir páskana ok ridu þá nordr Hörgárdalsheidi nær (þriú hundr-
ud *) manna, peir Eyúlfr ok þorvardr höfðu nedsn af, ok leyptu -
brennumenn á skip, Rani var þá þar med þeim. Porvardr reid
þá til móts við Odd bródur.sinn, var þá radit at brennomenn skyldo .
finna Gissur í Glæsibæ. {Fór Eyúlfr*) ábóti þá í milli, Gissur ok

' 3) er med honum var, bæta vid A, 3) tvöhundruð. B, E. Gr, hundrað, 4

B, C, E. Gr, St. p. p. hundrad ok tia, C, Se.

` 2) ok gaf pérgils upp síðan, sva, sömu, 4) Brandr, 4, B, E, Gr. p.

Ææ

~

"204 Fundr Gissurar ok brennum. í Glæsib æ. Vig Rana, P p.

Oddr kvamo 4 Glæsibæ '), brennumenn kvamo á þrennum skipum
ok treystust ekki á land at ginga, ok gékk par eingi sætt saman,
voro þar afaryrdi med mönnum at lyktom, ok skildu vid þat at
hverki urdo víg né áverkar.

.

13. Þetta sumar bed Gissur mál til á hendr brennomönnum
ok kvaddi heiman níu?) búa, sem þá varo lög til, síðan reid
“ hann suðr um heidi, en Oddr settist þá á Flugu yri. Oddr spurdi
at Rani Kodransson *) fór út til Gríimscyar ok þeir nokkrir saman,
en Eyilfr reid nordr med Þorvardi tit Reykiadals,' ew porvardr
reid austr aptr í fidrdu. Oddr Þórarinsson samnar at sér mönnum
ok skipum ok ætlar út til Grimseyar at Rana, hann hafdi skúto
frá Hofi er átti Broddi Þorleifsson, adra skúto hafdi hann or Fliót-
um er fyrir var Ari Styrkársson, þridia skip af Skaga, fsiö*) skip
höfdu þeir) ok sextygi®) manna. Asbedrn IHhugason for med
Oddi ok mart röskra manna, bæði or héradi ok or Fliótum, drtúg-
um heimamenn Gissurar þeir er verit höfðu um vetrinn med honna, |

órdr Hvalnesingr for er átti Helgo for Hvammi’) dóttur Gríms !),
Géllissynir fóru tveir Árnoddr9) ok Hallr'?}, [Einrid? þormódar-
son {ór "*) med Asbirni, or Hvammi for Einar Steingrímsson. þeir
"'fóro fyrst til Flateyar ok tóku. þar undir kyrkiunni einn brenno-
mann Þóri Búkksúnga, ok vildu {lestir at hann væri drepinn, As-
beörn mælti hann undan ok þeir Einar or Hvammi, ok þat saw-
þykkti Oddr er hann var sva nær tekinn kyrkionni. padan fóru
þeir til Grímseyar ok kvamo þar föstomyrgin hinn nærsta fyrir

vítasunno. Þeir kvamo miök á fvart at eyunni, ok lögdu at í
Sandvík. ‘peir Rani þóttust vita at úfridr muni vera þegar þeir sio
til skipanna. Þetta var í fardaga vikunnni. Þar varo fyrir tuttugu
-vígra manna, þeir Rani leópo ofan í fidrona ok hans félagar ok
s) fré £ vantar í C, Se, T e) siðtygi, B. E. Gr,
2) tíu, 4, C. St. p 7) vantar í sömu,
_ 9) skógarmadr hans, bæta vid B. $} Gissurar, sömu.
l E. Gr. 9) „Oddi, 4. C, St. þ,

. 4) fórdu. sömu. l 1600) Þrándr. B. E. Gr, .
9) frá [ vantar í C. Se, | tr) fré { vantar f 4, C, St. P.

12K, Víg Rana. | uu 205

ætlndu ‘at veria þeim Oddi landgaungo, sem þeir gíördu. peir
„vóra med Rana Þormódr Braudnefr ok Einar Grímsson, þeir varo
brennomenn bádir.- Þeir Oddr lögdu at alldearttiga, þeir Asbeörn —
varo: á einu skipi ok varo þá herklæddir. Oddr I óp þá þegar
fyrir bord er skip hans kéndi grunns ok hver at ödrum hans
manna. Þormódr Braudnefr lióp í mót Oddi ok h ó med hand-
eggsi á öxl Oddi hina vinstri ok génþu f sundr treyur tvær ok
brynian lúdist, ok vard Oddr úvígr þeirri hendi, en lítt sár, lupu
menn þá þykkt utan af skipanom. Asheörn Hlhugason heé til
þormó:lar med’ sverdino Nídíngi ok af honum fótinn f ristarlidn-
um vid feðrogrcétino ok skoradi midk annan. Þormó:r féll þá,
var hann særdr banasárum, ok lá hann þar í fedrunni [ok var

ó ei daudr'}, bann fékk sidan alla þiðnusto. {Tókst þar nú
| gi Í fedrunni?). Rani vardist vel, en þó stökk hann ftil
baks’) annan veg í eyna, þá er hav sá at er mátti vidhaldast.
‘Par í feðrunni tell Emar Grímsson ok lét líf sitt, ok hafdi vel
varizt. [Téfi hét madr er þar lézt, ok enn var hinn fhórdi madr
er lézt#). Rani leóp í skip, Oddr bad sína menn eptir honum
sækia, tóku menn þá skip ok sóttu eptir þeim midk margir,
{Amoddr Géllissom ok Kolbeinn“) Kröbbúngr 9), Asbeötn 7) Jll-
hugason tók ok skip ok bad hann Odd-at Rana vero grid péfin.
pa svarar Þórdr Þorsteinsson : þá er allíll ferd var vid Rana sekan |
ef bann skyldi enn lifa lengr, ef menn giæto nú nád honum, [erum
vid Odds sárir bádir, en sá gángi undan er nokkur er hefnd § *),
Oddr kvadst honum aldrei skyldi grid géfa. Þeir Arnoddr légdu
nú at Rana, pa kvam Asbedrn at ok vildi veria hann, Kolbeinn
þreif sverdit Nídíne af herdum 9} Asbearnar med. umgiördinni ok |
slaunpdr útbyrdis öllu saman, ok hefir þat aldref fundizt sídan, at-
flestra manna sögu. Asbirni líkadi nú allílla ok kvadst þessa hefna
skyldo þegar hann má. ps kvam Oddr at ok bad drepa Rana,

3) frá [ vantar í £. C, St, þr 5} Kolsveinn. B, E, Gr.
s) frá [ vantar fsömu © # 6) frá { vantar f A. C, Se. p.
3y-í brott til Béss, sömu, — vy Oddr. C, Se,

4) fra {: tveir menn létust þar enn £ t) frá £ vantar í A, C, St. k.
fö: uai, sömu, 9) höndum, 8. £, Gr,

r

—

200 Vig Rana; 9.

| pi hed Asbeöen hartaug, er skipit var med fest, ok var hon fer-

ld, ok tók handeggsin ei í sundr allt bandit ok urdu þeir ei
lausir, héldu menn pa skipino, en sótto at Rana, pa mælti Rani
vid þá, bad velia tvo menn. af lidi þeirra at ginga á land upp ok
beriast vid hann, Oddr kvad ei sva fara mundu, ok bad menn
pinga skeótt at honum. Rani beiddi prestsfundar, kvam þá til
hans Hákon !) prestr út á skipit, lagdi Rani af sér vapnin medan
ok tók radning af prestinum. Allir mchn sáu þat er ham stód
upp, at hann hafdi ofidk viðkvamizt. Rani mælti þá: þat kann

ok kvad þat hverium manni bodit at veria líf sitt. þeir sóttu at
honum, -en hann vardist hraustliga, brátt fékk hann lag af speóti
í augat,: vard padan af lítit um vörn hans, var þá unnit á hon-

. um af mörgum, lét hann þar líf sitt mörgum sárum serdr*), Þeir

`

Oddr varo þar í eyunni um hvitadagahelgina ok fóru eptir helgina
í brott þegar gaf. Þórdr Þorsteinsson var sár ordinn mikit sár í kinn-
ina. Oddr fór á Flugomyri ok hans félagar. Jón Sturluson and-
dist 4dr hm varit vit kal. Aprilis+), en Solveig módir hans
Sæmundardóttir líka þat sama var þrem náttom fyrir Jónsmesso

Hóla biskups“) MCCLIV #).. Skamma vid var Oddr á Flugomyri,-
: adr hann spurdi at Eyúlfr Þorsteinsson hafdi ridit nordan or Eya- |
firdi ok þeir nokkrir menn saman allt hit efra fyrir ofan bygdir `

allar, ok ætluðu sva at leypa vestr um horn?) þeim Oddi. Bra
hann þá vid skiótt ok reid vestr*) eptir þeim vid sextygi manna,
hann kvam med flokk sinn í Vesturhóp, bar þá í sundr med
pein, reid Oddr þá nerdr aptr, en þeir Eyúlfr vestr í hördu [til
móts vid Rafn Oddsson 9), yaro þar allir samt um sumarit, þetta

2) vantar { Á. B, C, E. Gr. $t. þ. *) frá [: fórum náttum eptir Ambro-
®) mér, sömu, . siusmessu, B, E. Gr, `
2) Iafnleingd Rana er ok þeirra manna 5) frá [ vantar í 4. C. St. þ.
er þar létust, fórtán nóttum eptir 6) vantar í 4. B, C, E. Gr. St, p.
Hellyardsmessu, en ellifu nóttum 7) at, bæta sömu vid,

fyrir Cólánbúmpasu p bæta vid B, *) í Vestshép, bæta vid 4. C, Sc. p.
Te . |

9) frá { vantar í sömu,

a

„vera, seg® hann, at ydr þyki ei karlmarnliga vid ordit minnar
' handar, en mik má miðk ugga, at ei sé vis gisting sú er ydr °?)
gépni. Sidan taladi hann vid prest, eptir pat tók hann vapn sín.

13K. - Atför at Gissuri. 207 .

sumar öndverdt rédst kaup med þeim Þóri Tott ') ok Herdísi Einars-
dóttur ?) Þorvaldssonar Gissurssonar, var brúdkaup þeirra Jóns-
messo Baptiste í Haukadal, var at því brúdkaupi Brandr ábóti
Jónsson ok mart annara góðra manna, bedi norrænir menn ok
íslenzskir, þar var drukkit fast, hina sídari nátt kvamo þeir af
fealli- ofan Oddr Þórarinsson ok þriátygi manna med honum, þeir.
tóku þar svefn á sik, ok um daginn vildi ábóti ei við hann tala,
Reid Oddr þadan upp á ping til móts vid Gissur. A því þíngi
vard sekr Eyulfr Þorsteinsson ok þeir fmtíán brennumenh, þá vard
ok skr Þorsteinn. Jónsson í Hvammi fadir Eyulfs um feörrád vid
Gissur ok sonu hans, hann hafdi þar verit litlu adr (en Ásgrímr,
hann hafði vitat brennona ok bar því búa kvidr á hann málit *).

2

13. Þetta sumar á milli Olafsmessna þá er Gissur ætladi utan,
ridu þeir Rafn ok Eyúlfr vestan frá Saudatelli vid siötygi #) manna,
í þeirri ferd var mart röskra manna, brædur Rafns Olafr ok Gud-
laugr, Vísfús Gunnsteinsson, Svarthöfdi Dugfússon, Eyulfr. Eyúlfs-
son, Olafr Olifsson, Ari Gudbrandsson í), Helgi Halldórsson, þeir
etlaudo at Gissuri ok drepa hann. Ridu þeir sudr Reykiardal (ok
hit efra um hálsa ok ofan í Hvítársído ok padan á Bláskógaheidi —
ok ava sudr hia Skialdbreid ok ofan at midium dal“), þá giördu
peir nebsnarmann ofan í hèradit þann er Gèllir hèt, ep sú ncósn

vam aptr brátt til þeirra, ok sagdi at Gissur var { Eyrum vid
skip, hann sagdi ok útkvamo Sigvardar biskups ok þeir Gissur væro
sáttir ok Gissur ætladi utan. pa syndist þeim uradligt at rida um *
endilingt hérad, ei vid meira lid, ok hurfo aptr vid sva búit margir
midk naudigir. En þá sömo nátt var Gissur í Lángaholti at Giss-
urar Glada, ok hafdi verit fundr 7) í héradino adr um daginn)
ok att hestum ok reid Gissur af fundinum í Lingaholt. þeir Rafn
ado í Vidikéram, þá dreymdi Svarthöfða Dugfússon, at Vígfús
Gunnsteinsson væri horfinn or lidi þeirra, rédu sva sumir menn

r .
'3) Arnþérssyni, bæta vid B, E. Gr, $) Gudlaugsson, 4, B, C, E. Gr, St. p,
*) Erlíagsdóttur. C. St, Erlendsdóttur, 6) fjg { vantar í A, C. St, p.

Á. p. e es
3) frá f vantar í 4, C, Sh p. 7) frammi, sömu.
*) sextygi sömu - l 6)" helgina, sömu,

#08 ` Sæzt á víg Valgards, 9p.

þann draum, at lítil mundi verda þeirra ferd um wigaferlin, ok
ridu þeir heim yestr vid sva bait, - -

14. 'Sigvardr biskup kvam út sem fyrr segir ok fór porkéll
prestr. at finna hann ok sótti hann at máli a vig Valgardar.
Tók biskup vid milino til forsiar, reid n þá vestr til Borgar ‘)
þegar, [ok sendi ord pdrgilei?). Fundust þeir biskup at Lingir- |
fossi, leitadi biskup þá um sættir med þeim Þórgilst ok Þorkatli
. presti, var biskup fyrir máli prests, gékk sú sætt skiótt saman,
skyldi biskup dæma ok taka á sik alla skyldu vid Þorkél, en
biskup skyldi eiga nm vid Þórgils. Rafni var ætlat at. pialda Dór-
gilsi?) tuttugu bundrad, biskup giördi fyrir Síðumúlaför ok. v
Valgardar fidrutygi hundrud, varo þeir Já sittir ok fór vel me
þeim biskupi ok þórgilsi. Rafn skyldi. ok gialda Þorlióti*) fyrir
Steinþórsstadaland, hann skyldi ok pialda Eyvindi Bratt tuttugu ok
fimm hundrud, var þá uppskipat allri þeirri sekt er Rafn átti at
gialda Þórgilsi, -

15. fetta sumar fór Gissur utan á Eyrum ok nokkrir is-
lenzskir merin med honum, Þorleifr Reimr:fór ok utan. Skildu
þeir Gissur ok Oddr á Eyrum, var. þat þá miök rádit at Oddr
mundi vera fyrir sveitum Gissurs öllum. Reid Oddr þá nordr brid-
liga til sveita ok átti fund á Hestaþíngshamri, hann segir bóndum
at Gissur skipadi honum at vera fyrir sveitum medan hann væri
ntan, bóndr kvádust þat giarna wilia, ok bádu hann vera sinn for-
_ stióra, en þat rédst med fullnadi viko síðar á Hestapingshamri,
vóru bóndr miök ákafir at hann væri formadr þeirra. Oddr reid
þá brádliga vestr til Vatnsdals á Hvamm til Þorsteins ok lét reka
padan saudfé mart, bædi ásaud ok gèldfè, en naut þau öll er þeir

vamo höndum á, kalladi hann þat sektarfé, var þat fé þegar
sumt etit, en sumt nytiat. Henrekr biskup spurdi þetta ok sendi
menn til Odds ok bad hann láta rakna ránit, en hann kvadst pat
ei gidra mundu. pa bannsyngr biskup Odd ok nokkra menn med

1) Borgarfiardar. Gr, St. „ 3) Þorkatli. A, B, C, E, Gr, St. p.
a) frt { vantar í 4. B, C. E, Gr, *) Prdlisti, sömu, |

®

—

wk Oddr handtekr Henrek biskup. - 209

honum Mariomesso hina sidari, hon var þá á pridiadag, [en kyrkio-
dagr á stadnum var mánadag adr‘). Einar Langr var þá med
. Henreki biskupi heimamadr hans bródir Þorsteins í Hvammi, ok
var hann grámúnkr (í Tötro?). Nú leid sva fram.á sumarit.
Litla {sídar en?) Oddy var bannsúnginn, samnar hannu mönnum
at sér ok rido út á Fagranes, bann spyr at biskup mundi þar vera
ok vígia kyrkio, þat var friadag hinn nærsta fyrir krossmesso, en
hon var minadag eptir. þessir menn fóru med Oddi: Steinúlfr
bródir hans, Hallageir, Þorgeir Kidlíngr*), Örnúlfr Jónsson, Már
Eyúlfsson, Halldór Galpin f), Kodran Pálsson, fþórarinn Graut-
nefr, Þórir Rödd ok fór hann út fyrir á Fagranes á neósn ok
kvadst mundo kaupa skreid til handa Bergþóri béada or Hérads-
dal, grunadi hann eingi maðr, ok eru nú tíu menn, Eindridi
Kórmaksson ©), Markús Gudmundarson, Eyúlfr Steinúngi, Hvopta-
Kolr, þórdr Kröbhúngr '),. Ogmundr Priónn, Bángar-Oddr *), tveir
Ísleifssynir °), þeir kvamo á Fagranes ok varo á þridia tugi manna.
pa var biskup ok hans menn undir borðum ok matr 4 bord bore
inn, en ei tiltekit. pa bed Brandr Þiódúlfsson á Fagranesi, þeir
séngo flestir { stofuna. Biskup bad í brott bera matinn, ok sva

var.giört. pa tók Oddr til máls: því er-ek bèr kvaminn,. herra, _

segir hann, at ek vil at vér sættumst, vil ek beóda af minni hendi
at rida af héradi ok mínir félagar, ef ydr þykkir sva betr, on
heitit mér því í móti, at brennomenn kvami ei á -hérad sva at.

bóndum verdi mein at, „Biskup kvadst þat ei mega abyrgiast.
Oddr beiddist sættar med nokkro móti. Biskup bad-Odd rida af.
sveitum þessum ok austr til fiarda ok bæta Þorsteini rán þat er
Oddr rænti hann, Oddr kvadst þat ei mundo giöra, muput þér
víst ei einir öllu ráda.. Hvopta-Kolr segir sva, at biskup vildi þat

eitt reyndar at fara med þeim, (er hann lítt armveitigr +°) um

$) frå [ vantar í A, C. St. þ, |") Kvolb, B, E, Gr,

*) vantar í sömu 4) Baugar-Oddr, sömu, -

4) eptir Marfumessu er, B, E, Gr, 9) Asleifarsynir, B, E, Asleifar. Gr,
4) Keilingr, sömu, Frá | vatar Í A, C, Se, ps

3) Galapin. Sh . 39) ‘er hann liti Örmáttugr, A. C, S£, p.
6) þormódsson, B, E, Gr, “kvad hann lítt armvitken, B, Æ. Gr,

_ oO

$

7

' 210 - Oddr handtekr Henrek biskup, . . op.
flest, ok lítt harmadir þú þótt menn væra inni brendir á Flugomyri,
segir hann, Biskup segir: vist harma ek þik, ok þat harmak af
* in skal brenna í helvíti, ok viltu“) þat, því er verr. Sya
harðnaði talit sem þeir höfdu lengr talat. þá géngo þeir at pall-
inum innar Oddr ok menn hans ok lögdo hendr á biskup Hvopta-
Kolr ok Þórarinn Grautnefr. Oddr kvad þat öllum mönnum úráð.
skyldu at halda biskupi, en biskup hafdi á sér sull, ok varð hon-
um sárit viðkvæmt, er þeir tóku á honum, þeir höfdu einga vid-
töko. er fyrir varo, ok því treystust eingir, fór biskup þá ft med
þeim, allir matto þat sea at hann var mjök naudigr. Sumir menn
Odds géngo út er stofunni þegar þeir sá í hvad fór, Ögmundr
Priónn °} ok Einar?) þormódarson *) stigu á hesta sina ok riðu
‘sudr á völlinn. Var biskupi þá býinn hestr til reidar, Þórarinn
prestr Kaggi fór med honum, þeir riðu um nåttina upp á Flugu-
myri. þeir Oddr færdo Biskup upp á virkit þat er Kolbeinn Ungi
hafdi gidra látit,. vóru þar þá enn hús nokkur, var biskup í þeira
valdi nokkrar nætr. þessi tfdindi spurdust brátt, sömnuðast þá
saman pódpiarnir menn bedi norrænir ok íslengkir. Asbeörn Ill-
hugason var fyrir héraðsmönnum, vóru þeir nær tvö hundred
“manna. Oddr hafdi þá mannfátt. Fóra nú menn milli þeira,
vóru Austmenn harðir í tillögum, vildu þeir beriast til biskups,
ef hann væri ei skeótt laus látinn. Asbedrn sendi ord Oddi leyn-
iliga ok bed hann greida til um þetta mál, ok sva varð, lézt Oddr
þetta gjöra mundo sakir bænda í Skagafirdi, var biskup. þá laus
látinn ok fór hann heim til Hóla. Þessa stund, er biskup var ei
< siðlfráði, vóru hvergi tídir shngnar vid tón ek hvergi hríngt í

hans biskups syslo. Páll Kolbeinsson fra Stad ok Hallr Þorsteinsson
[or Glaumbæ) ridu frá búum sínum sudr um heidi, var Páll um
vettina med Birni Semundarsyni fá Velli“) módurbródur sínum, —
Hailr' var í Odda med Sigridi’) systur sinni. Oddr Þórarinsson
reid hrádlipa endr um heidi ok þeir menn med honum flestir er

Á vittu; 4. B. C. E, Gr, St. p. - 6) vantar í 4, C. $, Pp ,
8) prior. Á 3) Indriði, B, E, Gr, ©) vantar í 4. B, C; E, Gr, Se, p.
4) Þórarinsson, E, Ogeunds Peóhn 7) vantar í B, E, Go,

ok, þormáds, $e, . .... ~

16K; a Vestfirdingar samna her, — 2u

med honum höfdu verit f Fagranesi, fór hann þá ') til'þess er hann
kvam austr í fedrdu ok settist á Valþiófsstadi ok var laungum fi-
látr medan hann var þar heima, Ekki er þess gétit at þeir por-
vardr. brædr findust,. — ——

16. Nú er at segia frá þeim Eyúlfi Þorsteinssyni ok Rafni
Oddssyni, þeim kvam ordsending Henreks biskups at peir kvæmo
sordr at frelsa hann af ánaud þessi ok kvama Oddi af héraði,
priat hann þverknytti þat þann tíma er hann sendi þann mann
Rafni ok Eyulfi at hann mundi laus verda ok rekinn utan, Nú
senda þeir Rafn ok Eyúlfr ord Þórgilsi, ok fundust þeir á Eyri at
Snorra, beiddu -þeir hann nordr ferðar med sér, en Þórgils lézt
fara mundo, ef þeir ynno honum at sitia í Skagafirdi, ok því iatto
þeir, ef þat væri samþykki biskups ok bænda, enda fengi þeir.
stökkt Oddi or héradi ok?) drepit hann. Þórgils sendi eptir Sturlu
frænda sínum, ok brá hann þegar vid ok samnar mönnum. Rafn
sendi eptir Porleifi, ok fóru Borgfirdingar med honum ok béfdu
“ mikinn flokk, þar var ak Vígfús Gunnsteinsson „med Króksfirdínga,
Einar Þorvaldsori með Isfirdinga, Seldælir ok synir Gísla af Rauda-
sandi, Strandamenn ok Steingrimsfirdingar, var þessi ferd um
hanstit eptir Maríomesso hina sidari, var á því vorpit at í flokki
Poan, niundu vera þrettán *) hundrud manna. Drógo þeir her

emna pordr um land, en er þeir kvamo í Vatnsdal, var þeim

Sagt at biskup. var látinn laus, en Oddr ridinn af héradi, ok visso |

menn þat þó ugidrla ok var ei dreift flokkinum 4), pdrgils reid
um kveldit á Audkúlustadi, en þeir ridu til Svinavatns Einar, Hall-

n med sveit manna, ok var þeim par vel fagnat, þar bed
þá Kolþerna Einarsdóttir systir Kolbeins í Grímstúngum. Þau Einar
ok Kolþerna vóru systrabörn, vóru þeir saman fiGrutygi, hafdi
Porgils*) mælt, at þeir skyldu vera til hlífðar vid hana hvat sem
at kynni bera. Madr hét Ari son Smid-Skéggia, hann átti dóttur
| Kolþerno, hann reikadi á hladino um kveldit. Þá rido þeir þar

_ 3) í brídinui. B. E, Gr, | 8) sökk eve sögn at Oddr mundi ridinn

s) eda. 4. B, C, E, Gr, St, p. Anstfiarda, bæta vid B, E. Gr,
3) átta, sömu. | — 5) Einar. C, Se, |
Os -

12 °° Vestfirdingar samna her: ` 9p.

at Rafn Oddsson ok Eyilfr með fokk sian, Eyúlfr libp af baki
ok mælti vid fylgdarmenn sína: takit hann Ara ok látit hann beria. |
Hámpundr Vatasbelgr') verd skiótastr ok fékk tekit hann ok. héllt
honum, en fylgdarmenn Eyúlfs knyllto*) hann med keyrum. þá
kvam madr inn ok segir, at Eyúlfr Þorsteinsson ok menn haps |
~~ qórn kvamnir úti ok hröktu Ara mag húsfreyo, ok kostit!) þér `
“ Einar ok dugit honum, ef þér megut. Einar spratt þá upp ok
þeir félapar ok tóku vapn þau er nærst vóru hendi, lupo þeir þá
út, Steinn Arnórsson *) ok Jón, vard hann skiótastr, lidp hana
andir Hámund ok tók hann upp ok keyrði nidr mikit fall, varð
Ari þá laus ok leóp inn, Eyúlfr kastadi eptir honum búklara ok
kvam, á dyrastafinn, varo þeir Einar þá kvamnir í dyrin. Eyúlfr
bad menn sína inn laupa ok taka hann Ara. Einar kvad honum
pat mundo [med kaupi) at sinni, höfum vér [illri heilli ydvarn
okk fylldan“), ef venzlamenn varir skulo verð hraktir í höndum
088, ok skulum vér vera hraktir fleiri, ef hann er. Var nú stadar
numit ok géngit ei at, þá reid Rafn at Í því ok spurdi hvat þeir
ættust vid, en honum var sagt. pi mælti hann: riðum vér, Ey-
"úlfr, opt munum vér kost eiga at pidra vid Ara þat er vér vilium,
þótt vid beriumst ei vid heimamenn okkra. Sídan ridu þeir Öge
> mundr Ísúlfsson ok þeir félagar þar at, þeir höfdu tekit hest Ba
. Bearna á Audkulustédum, en Þórgils bad pérd rida til þeirra ok
taka af þeim hestinn, hann -pidrdj sva, ok færdi aptr á Audkúlu-

- tadi, Ridu: nú um kveldit allir flokkarnir norðr yfir Blöndo ok
lago þar um náttina Í saudahúsum, en pidrde nidsnarmenn í Vatns-
skard-at vita þadán sönn tidindi. En er menn höfðu af hestum
tekit, settust mepn midr, spprdi Rafn pérd ef hann séngi við því,
at hann hefdi hrakt menn hans um daginn ok rent? Þórdr kvadst
vid því ganga, at hann heimti hest Bearna er þeir höfdú tekit.
Rafn kvad úfimliga *) stiórn mundu um flokka þessa, ef hverir
. skulo ræna adra, en vit þat víst, at þér skal skamt til meiri hrakns

') Varbelgr, do B, E, Gr, p. Vale $) miskaupi, B. Gr,

b re st, ` 2 —
77 koitu, Se 69 illa Ba ok Ft ls flokk, 4, B.
3)*komit, 4. B, C. E, Gr, SE p. C. ÆG. St, D,

+) vantar Í sömu. 7) úfínliga, sömu, >

A:

“=.
~

16 K. —

t

Vestirdingar samna her. - oo 213

ingar, brá. honum ok því at hann hefdi stadit yfir vígi Valgarðar ` -
féstursunar síns ok. mörgu ödru, kvad ok makligt at hann findi.

„sik fyrir. þórdr. kvadst ei standa mundi kyrr fyrir mönnum Rafrís,

ef þeir. vero iafnliða, kvadst.ei vita at annat sinn mundi betr til-
fallit en nú. Rafn mælti: Þú iafnyrdir mik; en þér, Ögmundr, `
er ok ílla farit, ert manna íllgearnastr, en þorir þá ei er þú þarft

tl at taka. Vígfús mælti stumdar bátt: sitto, Ögmundr. Sturla

mælti þá: ekki er þat rid, Rafn, at hfekia Þórd. um þetta, var
þetta annara manna naudsyn, er honum ') hefir málaefni giört,
en ef þú lætr drepa Dórd mág varn, þá munum vér freystá at vér
kramuin í hel nokkrum mönnum fyrir þér. Skutust þeir Rafn

. ok Sturla á nokkrum ordum ok þótti sinn veg hverium. Porgils
bad sing menn uppstanda ok panga brott. Stód Þórgils þá upp

ok Sturla ok menn þeirra ok géngo annan veg á túnit, lögdust
þeir þá nidr med: vapnum sínum ok klædum. Þórgils lét nokkura

- menn vaka um náttina, ok um morgininn snimma idu allir flokke,

arnir til Bólstadahlídar, ok stigo menn af baki ok ádu, en höfd-
ingiar þéngu á tal, gékk Þórgils tregr til, en „þó fór, hann, vóru
þeir hórir saman, Þórdr ok Einar ok Berge." En er þeir settust

‘nidr, spurdi Rafn: skolu allir þessir menn hér vera? porgils

svarar: vér skulum allir hér vera edr allir brott gánga, settust -

þeir midr ok vard litit af tali, eff þat var helst rádit at þeir mundo
rida til Skagafhiardar ok hafa þar héradsfumd drottinsdas. Langar- |
dag Í ymbrodögum um haustit reid Rafn ok Eyúlfr í Géldingaholt
med sína fokka ok Þorleifr?) med þeim, . porgils ok Sturla rido
á Vidimyri, Vigfús reid til Semundarhlidar, Gudlaugr Oddsson ok `
Seldælir, [Audun ok Snörtr?) í Glaumbæ. Þá sendu þeir Eydlfr -
mann til Hóla, ok fundust þeir biskup Rafn ok Eyúlfr*), Nidri
var fundr mdnadaginn á Hestapingshamri, kvamo þar ‘pa allir

ir flokkar ok mart héradsfólk, þar kvam Henrekr biskup. por-

"gils Skardi fór til tals vid biskup ok.töludu tveir skamma rid, ob

, þá stód Þórgils upp ok segir alpydo’), at honum þótti ei efnt vid

oo 2) banni A, B, ©, E, Gr, Se. p. — 4) nidr i Hegranesi, bæta vid Á. B, '
42) Þórgila, 4. C, St. p. GiB Gh Sp o

- . âléggia, at Þórgils sai um hèra

414 Vig H. Galpins. Handhöggvinn Jóa Svalbardingr, 9).

aik þat er honum var heitit, at hann skyldi sétiast í Skapafiörd.
Rafn spurdi hverium hann vildi kénna pat mest? Eyalf, segir
Porgils, (hversu sem enn fara skipti vor‘), Eptir þetta var eydt
flokkinum, reid Þórleifr 2) sudr, em Vígfús ok Einar vestr, Rafn
. ok Eyulfr nordr til Eyafiardar, ok sva Sturla ok þórgils ridu norde
til Gása til kaupá ok brádliga vestr aptr. En er Þórgils reid nord-
an, sendi hann Þórd til Asbearnar ok vildi vita hvern stirk hann
skyldi þar eiga, ef hann Meitadi aptr til hérads, fannst þórdi þat
- Í svörum Asbearnar, át hann tók á öllu hreddy*), en kalladi þat
þó nærst síno skapi at pedna Porgilsi, sagdist ok ei vita drauma
sina ef Þórgils yrdi ei höfdíngi yf Skagafrdi, {en kvadst þat rád

sia sva fyrst fyrir hvetio rymdi, ok kalladi sér sva hug um segia,
at mikil breytni mundi á verda þenna vetur, en’ þó lauk sva, at
Asbedrn hét slíkum hlutum ok stirk sem hann beiddi ok hann
mætti sér vidkvama, þó at hann leitadi sidan aptr til hérads, Rida.
þeir þá heim til Stadar ‘ok sátu um kyrrt. ne

17. Þeir Rafn ok Eydlfr settust á Grund í Eyafirdi, Britt
reid Asgrímr ok Eyúlfr nordr yfir Vödlaheidi, sneri Eyúlfr med
` Smtín menn til Reykiadals á Helgastadi, þar tóku. þeir Halldór
Galpin um morgininn í badstofo. ok drápu hann, en þeir As-
gír tíu saman ridu til Laxárdals til þverár ok tóku þar Jón son

yúlfs prests Sválberdíngs ok hiuggo hönd af honum, þvíat hann
var frændi Gissurs ok hafdi verit í ferd med honum, ridu sídan
aptr til. Eyafiardar á Grund ok flutto þángat faung at sèr. Þeir
vóru stundum um vetrinn á Mödrovöllum í Hörgárdal at búi Ey-
úlfs, ok váró heldr. úspakir um vetrinn. Fóru þá menn midli þeirra
Henreks biskúps um vetrinn, fór iafnan allt vingearnliga med þeim.

"18. Oddr Þórarinsson fór af Valpibfestad þenna vetur þegar
fyrir iólafösto, ok fór allt hit -sydra ok kvam at jólum í Haukadal
til Þóris Totts, ok var þar vid þeim vel tekit, þadan fóru þeir
| 8) frá { vantar í ‘A, C. S3, p. 2) tæpt, B. g. Gr, ,

a) Porgils, sömu, — 25 fráf vantar í A ORP j

í Skagafirdi*) þenna vetur, ok

8K, — . Oddr samnar lidi um Skagafidrd. - 215

Þórir (fimta deg idle") med Þriátypi manna?) nordr á feall, pá
iördi Oe ae B dete ok hefðir > feallino, Á hinn siðunda *)
‘Gap idta höfdu þeir hrid, tók þá lidit at dasast midk. Þorgeir
Kidlíngr lagdist þá fyrir, ok kvamust þeir ei med hana, dó hann
sudr frá Hvínveriadal +), Gudrún var módir hans dóttir Alfheidar
Tumadóttur, var banu þar kasadr. Oddr bargst vel á feallino ok.
gaf mörgum mönnam líf ok limo, ok lypti á bak fólkino í fidkino
ok í úfærdinni er ei vurdo siálfbearga, þeir kvamo í Hvinveriadal
ek varo þar um náttina fyrir hinn átta dag, Um daginn eptir
íbru þeir or Hvínveriadal, var þá vedur nokkro léttara, ok er þeir
varo skammt kvamnir, þá kvam bræliós á speót þeirra giörvallra,
ok var þat lengi dags. Tiunda dag idla kvamo þeir síd um kveldit
ofan í Svartárdal, varo þá margir midk prekadir af kulda, þar
skiptast þeir á bæi í dalnum ok hvíldust þar tvær nætr. Padan
féru þeir tólfta dag ióla f) ofan í Bolstadablid til porvardar Arna-
sonar. Þrettánda der ióla ridu þeir til Skagafiardar, ok var Odde ©
á Vídimyri, Þórir Tottr á Reykiahdli. Sendi Oddr þá bod um _
hérad ok lèt menn uppkveda, kvamo brátt menn tit hans, fór
Oddr med flokkmum ofan í Géldíngaholt, ek varo þar miök vikg.
Var þá höggvit fé“) Kolfinno húsfreyo ok etit á medan vannst.
lwam lid til Odds ok var mart lausligt. Férn margir heim um
veldit þeir er heimili átto skamt þadan. Asbeörn ilthugason kvam
til mdéts vid Odd í Géldingaholt, med sveit manna, ok gidrdi sik
gladan vid. Odd í lHdveizlo, en Asbeörn var. þó fyrir austan vöta `
med sveit sína, kvadst þar vera wundo þartil er þeir vero búnir
at rida nordr á sveitir, þvíat Oddr ætladi norðr at þeim Eyilfi
pegar hann þættist búinn, Flidtamenn*) kvamó utan til móts vid `..
d, Einar or Hvammi Steingrímsson ok þeir tíu saman, ;

a 19. Eyulfr ok þeir Rafn sáta á Grund med sveit sína, þá
gengo neósnir um ferd Odds, sendu þeir menn út í Svarfadardal

r

5) vantar í A.B, C, E, Gre St. h) 1) þrettán samaa, bæta vid 4, -C,
a) 25 tamán, sömu, St. þe. 4 oe
* BS) síðtta, sömu E A he ` |
4) Vinvérlaðal, 4. B, E, Gr, þe Vine ` $) bú, B. E. Gr.
e C SA, i _ ` . i 7) fleiri mebD, A, C, SH, þe

w

`

l 3) kóttr, C, $", .
2) hinggum, sömu, x4) fridvanlitza. sömu,

e ~ .

216 Rafn ok Eyúlfr safna liði ok fara vestr at Oddi. — oD. |

í lidsamnad,. Þórgila Hialtason frá Urdum ok þeir tólf. saman
fóru inn til Eyafiardar til móts vid þá Eyúlf ok Rafn,. þeir fengo
nær áttatygi manna. .Guttormr Körtr*) kvad þá víso er þeir biugg-
ast til ferdar, hann var þá med Rafni frænda sínom.
= Fold skal fregna aldrei,
fagurleit dígulsveitá, =.
-. gladir hyggiom °) syan sedia
sárs, figledi vara, -
. þó. at valnístendr?) vestra #)
vigrar f) seids um heidar,
litt hyggr ferd á flótta, ©
(fridvan segi“) granna.

| þeir riðu til Hörgárdals um kveldit af Grund, reið Eyúlfr á Médru-

‘

völlu, en Rafn í Fornhaga. þá dreyindi Rafn um náttina, at hann
óttist úti vera þar í Fornhaga, madr gékk at honum mikill, Rafn
óttist spyria hver hann væri? hann kvadst Höskuldr heita. Rafn

- spurdi hversu fara mundo med þeim Oddi málaferlin? hann svarar:

gva sem glíman man fara med okkr. þessi madr rann.á Rafn ok
þóttist hann í fyrsto forvida verda, en þess at fastari þóttist hann
yrir verda sem þeir höfdu lengr atgéngizt, ok Höskuldr hrökk

„allr fyrir um þat er lank.. pa vaknadi Rafn ok sagdi Guttormi

Körti drauminn, Gúttormr mælti; hvert þótti þér hana seint leida -

namn sitt edr skiótt? Vist heldr seint, segir Rafn. pá kellak
hann Haustsskuld!), segir Guttðrmr, ok munum vér nú gealda
Oddi haustskuldina *), er-hann tók á hausti Henrek biskup ok fè

| Þorsteins bónda { Hvammi, ok þat hefir hann sagt, at sva mundi

fara med ose Oddi sem glíman fór med ykkr, ei kann.ek ödrovís
at ráða þenna draum, Glíkliga er upptekit, segir Rafn. - [Sidunda
dag frá þrettánda degi?) ridu þeir upp um Hörgárdal ok ata mat
í ọfanverdri +°) bygd, þeir riðu til Hialtadalsheidar, ok er þeir

~»

$) vidar, B, E, Gr, |

9) valmstendr, B, C, E, Gr, St, þ, vals í 7) Hanstkuldg. Z +) baustkuldg, E.
stemds, 4, ee 9) En gelslaðag, B, E, Gr,

% yestr, G, &, vestan, Á, B, 801, Pe 39) fyrir ofan nyrdsk- Gy Sty -7

\

> 7 sn
“ *"
+
Í
*

1940K, Rafa ok Eyúlfr safna liði ok fara vestr at Oddi. 217

kramo upp á heiðina, kéndu þeir at lit brá. Rafnar tveir flngo
med þeim um alla heiðina, Rafn kvad þat sér vel líka er nafnar
hans yaro med þeim í þat sinni. pa kvað porvardr Tréfótt víso :
`~ Brands fluge *) tveir med tyri |

tafns leitandi rafnar,

ss bydr Oddr hinn hvassi,

álmskúr ok dyn hiálma.

Enn man örva?) senno?) -
- Eyúlfr búinn heya,

en 'geir-ríd at peda *)
| / t ek minnst at vér lefiom. |

Ok er þat sannast sem mælt er, at 4 mörgo henda epakir menn
mid. Goda “útto þeir. færd um heiðina ok sva um hérödin, bar.

ví skjótt yfir ferd þeirra, var lidit vel búit, en formennirnir ein- -

ardir ok skéligir um allt þat er þeir vildu at hafast, téku þeir
„þá 4 reid mikilli. En er þeir kvamo ofan í dalinn, Adu peir“litla
stand adr þeir rida upp) eptir héradino. þeir kvamo nokkrir í
Ás í Hegranes ok höfdu sanna frétt at Qddr var í Géld{mpaholti —
ok á ödru hundradi manna med honum ok þá lid hans hér ok
kvar umm hétadit, J |

20. Oddr sendi menn geisladag ofan á Hafsteinsstadi til Jór-
annar Kálfsdóttur er par bed ok lét fala at henni naut nokkur til
matar mönnum um kveldit, (þá var friadagr eptirð). Jérun sendi
henum uxa fimm vetra gamlan, var hann drepinn ok etinn þegar
wn kveldit. Oddr lá á almannastofu um nittina, ok sva mart
‘manna sem stofan tók vid. Oddr svaf lítit um náttina ok saung
lengi ok las psaltdra sinn. Rafn ok Eyúlfr ridu med flokk sinn
upp eptir ísinum, ok er þeir ridu utan at vellinum, reid Svarthöfdi
í fyrra lagi Dugfasson ok Jón Járnbúkr ok nokkrir menn med þeim,
Hestr Svarthöfða rasadi er hann reid -at tangardinum, ok stökk
hann af baki ok lióp skiótt á hestinn fyrir aptan södulinn ok sídan

t) fliúga. B, E, Gr. i ` a -#) grmda, A, C. S£, p.
2) orna, 4, C, St. þh, -i 5) ofan, sömu, KA |
2) sinnu, 4, B, O, E, Gr, $£, pe 6) vantar í A, B, C. E. Gr, St. Pp.
l | Aa

æ

~

218 Oddr fellr vid drengiliga vörn, - gp.

reid hann heim í túnit. Einn madr af lidi Odds sá er Tosti hét hafdi
farit um náttina til hesta út á völlinn, hann vard fyrstr fyrir lidi
þeirra Eyulfs, Sveinn Eyþiófsson *) lagdi hann- spióti til bana.
Eptir þat ridu þeir heim á bæinn ok lidpu af hestum millum kyrkio-
gards ok útibúrs þess er stód út ok ofan frá brandadurum í túnit.
Deir géngo þá hliddliga heim at durum. ok allir menn þeirra med
dregludum stálhúfum. Kona hét Aungul-þóra, hon vard fyrst vör
vid úfridinn ok gékk skiótt til stofunnar, vóru. þá margir menn
vaknadir ok töludu um med sér, hvar nordr í sveitum þeir mundo
finna þá Rafn ok Eyúlf, hon svarar þóra, at ei mundi lángt at
leita þeirra, pviat' nokkrir menn kvamo í túnit med dregludum
stálhúfum ok. björtum brynium. Lupo þeir Oddr þá upp skiátt ok-
tóku vapn sín er þar héngo í stofunni ok lupu fram til útidura..
Eyalfr ok Rafn géngo at brandadurum ok fylgdarmanna sveit þeirra.
Asgrímr gékk at eldhúsdurum ok Svarfdælir med honum, Svart-
höfði Dugfússon at syonstum durum [ok þeir Kvistúngar?). (Jón
Járnbúkr leóp fyrst upp at durunum ok þeir Kvistúngar?), Jón |
dúdi spiótit inn í dyrnar ok spurdi, hvert skolli væri inni? þeir
. Oddr lupo nú í durin ok fylgdarmanna sveit hans med honum ok
mart annara manna, Hallageir ok Sumarliði hinn sterki, Einar
Þormódarson, Mar Eyulfsson, Hiálmr af Vídivöllum, Einar or
Hvammi Steingrímsson, þessir ero nefndir med Oddi í brandedur-
um. Skipadi hann nú til varnar sínum mönnum, Þórir Tottr 4)
ok sveit manna med honum liópo í eldhússdur ok vardi par. Stein-
úlfr Þórarinsson 5) vardi synnsto dur ok sveit manna med honum.
Nú vördo þeir hverir sem skipat var, en sótto þar at hverir sem
fyrr var sagt. Tókst nú hardr bardagi, veitti Oldr póda vörn ok
hans menn miök langa rid, en sumir hlífdust via miök. þá mundi
þridiúngr lifa nætur er þeir tóku at beriast. Praungt vard þeim
Oddi í durunum ok úhægt vörn vid at kvama, Eyulfr Þorsteins-
son“) lióp brátt uppá húsin ok nokkrir menn med honum ok rifu

—

t) Eyúlfsson, Á. B, C, E. Gr. Se. p. 4) Pérdr Köttr. C, St, .

®) ok sveit manna med honum Æ. 5) bróðir Odds, beta vid á. B, C.
E. Gr, ÞE, Gr. St. p. - í

3) fed { vantar í A, C, St. pe - €) Þárdarson, 4, C, St, by

20K. “ - Oddr fellr vid drengiliga vörn. 219

pakit, lögdu þar inn ok erytto, vard þeim Oddi pat skeinusamt,
yurdu þá margir sárir [bedi af greóti ok vapnom'), Þórir Tottr

- veitti harda vörn um rid, hann var í` pansara öruggom ok stál.

húfa norræn á höfdi ok spiót mikit í hendi, ok lagdi því bedi
hart ok tíðum. Þórir var skamma rid í durunum ok stökk hann
út eldahússdurin ok nokkrir menn med honum, Þórir kvamst í

_ kyrkio, ei þykkiast menn sét hafa hverio faraldi er hann kvamst

í kyrkio, Med honum leóp út Þórarinn Grautnefr, ok er hann ~
kvam ofan í kyrkiogardinn, mælti hann: strauk hann ydr þar
Grautnefr, segir hann. þá var kastat eptir honum buklara ok
kvam í knésbætr honum ok féll hann á bak aptr, lupo menn þá
til af lidi Eyúlfs ok drápo hann, þá var ok veginn. þórir Rödd,
þeir varo bádir Fagranessmenn, ok er þeir varo utgéngnir, þá var
géngit í eldahússdyrin, gékk þar inn Rafn Oddsson ok sveit manna
* honum. Olafr Olafsson. var med honum, Guttormr [Körtr,
Audun Thémasson ?) ok Snörtr bródir hans, Ari Ingimundarson,
Halldór Greppr ok Erlíngr *) bródir hans 4). Eggiadi Rafn þá
menn sína, at þeir skyldu trúliga rydia skálann, F þeir kvæmo í
skálann. þá var fyrir í skálanum Þorbeörn Þórúlfsson af Rip’),
ok var hann lagdr med spióti til bana. Már Eyúlfsson var þá í í

“

skálanum, hann lióp upp í stafnrekkio vid sydri skáladur ok vardist-

eim er kunnast var um. Rafn hid til hans ok í setstokkinn, en

þeim vel ok drengiliga, sva at hans vörn hafa margir vidbrugdit
ár heó nm þverar herdar Rafni, er hann laut vid er hann vildi

_ 4 sverdino or stokkinum, ok vard höggit lítit, er honum var

hægt til at höggva yfir bríkina, ok yard Rafn ekki sár. Mar
Teep þá úr hvílunni fram ok kvamst í andurit til Odds. Porbeorn
‘Se@lendingr °) Snorrason vardi brandadur med Oddi, ok var ‘pa
„enn èi eptirbátr vaskra manna’). porbedrn stód í durunum hii
Oddi, hann var í pansara ermlausum ok hafdi skiöldinn fyrir sér
í vinstri hendi, en va med sverdi hinni hægri hendi. Audun -

E 3) frá { vantar í B, E; Gr. 5) Rif. 4, C, Sh p.

. 3) vantar í sömu, > 6) Seldælíngr. C, Ss, Snælendíngr. Gr, _
3) Eyríkr, sömu. 7) þar er karlmennsko skyldi fremia,
4) frá { vantar í A, C, St; p, "bæta vid B, E Gr >

Aas

220 | Odd? fellr vid drengiliga vörn.. . 9 p.

Thómasson ') Seldæll ?) hed med ‘sverdi til porbearnar á hendina
vinstri fyrir ofan olnbogann, þat var mikill áverki. Audun mæli:
skall þar einum! Þorbeörn svarar: lítt var þat! en Þorbeörn haldi
adr vegit Þórarinn bróður hans á Haugsnessfendi, en þó kéndi
“ Audun ei porbedrn, en porbedrn vissi gidrla hver á honum vann,
sagdi hann sva ok sídan, at hann var af honum makligastr áverka
at taka allra þeirra manna er þar vóru. Þeim Oddi vard þraungt

- ‘midk í andyrum, rofin húsin yfir þeim, en sótt at þeim miök

hardfengiliga öllummeginn. Oddr mælti vid menn sína þá er hon-
um varo nærstir at þeir mundo útleita, man ek jaupa út fyrst,
~ segir hann, en þér fylgit mèr, ero þá mörg gód rad ef vér kvau-
umst á vidan völl, ok látum ekki stánga oss hér inni sva audvird-
iliga, margir hétu at fylgia henum. Oddr lióp út or durunum,
hann hafdi skeöld ok sverd ok stálhúfo, hann var í grænum kyrtli,
sva var sem kólfi skyti er hann lióp út, kvamst hann ok lángt?)
ofan frá durunum, skidldinn hafdi. hann yfir höfdi sér, en sveifladi
sverdino í hring um sik, hann var manna fimastr vid skeöld ok
sverd allra þeirra er þú vóru á Íslandi. Mar Eyilfsson lióp út eptir
honum ok kvamst ofan í tanit hiá honum, ok er Oddr get sét
Má, mælti hann: þar ertu enn pódr félagi, segir hann, skildi þá
med þeim ok var þá margr um einn. Már hrökk upp at vegg-
inum ok féll hann þar fyrir vapnum ok var þó lítt sár, skaut
hann yfir sik skildinum, en kreppti upp undir fæturna, vóru hon-
um þá grid géfin, ok bergr hverium nokkut er ci er feigr. Nú
er Oddi veitt atsðkn af mörgum mönnum, ok kvamo þeir lítt sár-
um á hann medan hann stód uppi, hann hlífdi sér med skildinum,
en va med sverdino ók sveiflaði því um sik.*). Illhugi Svarta-
kollr son Jóns Markússonar lagdist til fóta Oddi ok giördi heptiag —
at, féll Oddr þar ok þá mælti hann:. prestsfund vildak í guds
nafni, scgir hann, Þat heyrdi Svarthöfdi Dugfússon er hann sat
5) vantar í B, E. Gr, -e betr varist sva lengi fyrir sva margra
s , o manna atsókn, úlfr Þorsteinsson
) Seldælíngr. A. C. St. p. U var uppi á húsum, hann —* miõk
| sína menn ok sagdi þeim Stóra skömm
+) bann varðist sva frekliga, ot varla at þeir sóttu einu isann sva margit.
Ánnast dæmi til at einn madr hafi — bæta vid B. E, Gr,

3) skammt, sömu.

‘

. mundi

20K, ` Oddr fellr vid drengiliga vön. == 221

á kyrkiostodinni ') ok margir adrir. 2) Var þá unnit á Oddi, Ni-

kolis Þórarinsson hcó í höfud honum ok var þat banasár, Hall- |

beön Hali Jónsson vann ok á honum, lét Oddr þar líf sitt. vid
mikla hreysti ok drengskap, þá var lyst nokkut er Oddr lézt, ei
flettu þeir hann?), var þá skotit skildi yfir líkit þar í thnino.
Oddr var mikill madr vexti, ei mátti bann stirkvan kalla at afli,

` en þó var hann hinn knásti ok hinn fimasti ok lest at íþróttum

búinn [ok manna mitkastr*) —*) Þorvardi brédur sínum ok Kol-
beini?) ——*). Oddr var lidsiarpr á hár ok vel fallinn í andliti,
bláeygdr ok manna best á sik kvaminn, blidr ok gódr vid alþydo
ok ör af fé, manna var hann vapnfimastr, ok sva segir Þorvardr
bródir hans, at þat var cingis manns færi eins á Íslandi at skipta
yapnum vid Odd. pétti öllum mönnum mestr skadi at honum
þeim er hann var kunnastr. Eyrekr hét madr austfirzkr er Liómi
var -kalladr, hann var veginn í útibúri því er stód nordr fra branda-
durum, var par atsókn mikil um náttina, fleiri menn vóru þar
særðir í útibúrino, Hallageir var miök sár bedi í höfdi ok annar-
stadar, Brandr hét madr er kalladr var Hrúga, hann lagdi hönd-
ine uppá þilit hina hægri, þá var höggvit á hendina ok tók af
óta

holti med .Oddi, {Kollsveinn Krabbi, Porbesrn Þórúlfsson, Tosti,
Þórarinn Grautnefr, Þórir Rödd, tvo ne

vóru grid géfin ps

er hann féll, Menn Odds flutto líkama hans upp til Seilo ok

grafinn par sidan undir kyrkiogardinum, en þó var eingi sröptrat —

þeirri kyrkio, ok sva langt inn úndir kyrkiogardinn. þeir Rafn
ok Eyúlfr ridu nordr skjótliga ok settust enn á Grund ok höfdu

þar feölmennt,
3) kyrkinstéttinni, B. E, Gr. . `` *) eyða í handritinu,
3) Oddr var þángat til ekki miök sár, *) Vantar í Á. B, C, E. Gr. St. p.

bæta sömu vid, |

#, P.

3) klæðum, bæta vid A, B, C, E, 7) frá [ vantar í A. B. C, E, Gr,
Gr, Sth be >

4). vantar í sömu, o ei sé hér nefndir,

ngur vid þilinu allt uppi við knefann, kénna flestir Há- -
Vatnsbelg $) þenna áverka. Atta menn létust í Géldinga- .

ik éipi?). Flestum mönnum .
egar Oddr var fallinn, Oddr var nær hálf-þrílugr

6) Valbelg. B, E. Gr, Valberg. A C, `
S t}

St. þ., en hafa í stad þess: þó

-

222 porvardr leitar lids. vid þórgils at hefna Odds b. sins, 9 D.
„ar. Nú frèttust þessi tídindi, fall Odds, ok þótti porvardi

bróður hans mikill skadi ok mörgum ödrum, þóat þeir brædur
“ bæro ekki med öllu audno til samþykkis. Randalín Philippusdóttir,
er Oddr hafdi átt, héllt: búi. síno á Valþiófsstödum *), vóru þar
-upp börn þeirra Odds med henni Gudmundr er Grís var kalladr
_ ok Ríkissa dóttir, þau vóru bedi mannvænlig. Nú leid vetrinn
af hendi ok varit, ekki hafdi Þorvardr mála tilbúnad eptir Odd
bródur sinn. Penna vetur er nú var frásagt rídr Þorsteinn Arna-
son?) ok Finnr af Sámstödum midvikudaginn í efsto viko út á
Hitarnes, bad Þorsteinn Þórd at hann ridi med þeim til Stadar at
leita um sættir med þeim pérgilsis Ridu þeir nú til Stadar skír-
dag, leitadi Þórdr eptir vid Þórgils, ef hann vildi nokkra sæmda
"unna Þorsteini fyrir handarhöggit, taldi þat til at hann hafdi sótt
á fund hans nær einnsaman, ok þat annat at þá stód yar sva
-. mikill?) miskunnartími sakir píníngar vors herra Jesú Christi, ok
var Pérgils heldr tregligr í fyrsto, en þó lauk sva at þeir sættust,
‘ok skyldi porgils dæma. Settust þeir þá med fullo ok var mælt
þa gdum, Þórgils giördi fimtán hundruð ok féllu nidr sum
ir gagnsakir, ok hét honum sino vinfengi ok fulltíngi. Þórgils
Skardi ok Þorvardr Þórarinsson vóru þrimennfnpar at frændsémi,
‘ok því kvam Porvardi pat í hug at leita pangat lidsinnis edt nokk-
‘urs trausts. Sendi hann þá mann austan um vorit med bréfum
- [til Stadar 4) at leita eptir ef hann vildi nokkurn kost á piðra at
veita honnm lid at hefna Odds bródur hans, ok hann fengi fyrir
víg hans fulla sæmd, vil ek þar ei sóds til spara. Þórpils par þetta
mál fyrir Sturlu ok fyrir gdra vini sína. Rèdst þat af at Þórgðs
"stakk ei af um lidveizlo, en segir þat sva framt mundo rádast er
þeir findist, en bad Þorvard sia fyrir fundi þeitrá, vil ek hvergi
af héradi ráda. Þetta sumar fyrir alþíng drógu peir Rafh ok Eyálfr |
flokka saman ok féru sudr ti Borgarfiarðar, öfdu þeir frétt af |
at menn höfdu farit í millum þeirra porvardar ok Þórgils, settust
þeir þá í Borgarfjörd med flokkana ok. ætludu at Þórgils skyldi ei
ná pangat’) reid, snero þeir þá á bann feandskap, var þat ok sva
3 Vilþiófaðalsstöðum. A, C, Sip. 4) vantar í 4, B, G, B, Gr, Ss, p:
| reson, B, E, Gr, ~ s -
3) sí hinu mesti. 4, B; C. E Gr, St. p, ) Peg- sömu.

-
\
r

22K, - Oróa tilbúningr med höfdíngium. "223

at porgils reid. ei til þínss ok ei Sturla, var þat þá mælt at farit
mundi at porgiist ok mundi hann seta afarkostum nokkrum, en
ei vard af því pa er þeir visso at Porvardr reid ei til pings,
dreifdn þeir flokkunum, ridu þeir Eyúlfr þá nordr til sveita ók.
sefto til Nikolas í Kalmanstungo ok Eipil í Reykiaholti at giöra.
sér nidsn ef þeir yrdo vid nokkurn áfrið varir edr flokkdrátt,

' 22 þenna tíma kvam austan or fedrdum Magnús Jénsson.
fendi Þorvarðar, hafdi hann farit lítt med bygdum, en iafnan um
nætr, pékk því eingi neósn af hans ferdum fyrr en hann kvam til
Sadar, skoradi hann [pa enn at nyo +) á porgils til lidveizlo fyrir
hönd Þorvarðar, segir hann þá at porvardr mundi á ferd kvaminn
austan ok vildi at þeir findist Margrétarmessodag á vestanverðri.

Bláskógaheidi, ok skyldi Þórgils vera sva feölmennr, at þeir þætt-

ust færir þadan, hvert rád er þeir vildu upptaka. Var porvardr
í Beit-bundinn í því at sú ein skyldi. vera sætt þeirra í milli
Rafna ok Eyúlfs, at Þórgils skyldi ná héradi í Skagafirdi, sva at hann
rfti ei þá at ugga. Sturla var þá ridinn vestr til Stadarhóls at:
göra par upp stofo, ok sendi porgils heimamann sinn, át hann
væmi vestan til fundar vid þá Þorvard, ok því betr er hann væri
feðlmennari. Magnus hafdi kvamit til Raudsgils?) er hann fór
austr aptr ok var hann þar. kéndr. Höfdu þeir Nikolás 3) ok Eigill
á pésso neósn ok sögdu þeim Rafni ok Eyulfi at þeim þótti útrú- `.
ligt um ferdir Magnúsar, en höfdu einga sanna fregn af Þorvardi,
Reid Rafn þá nordan ok stefndi fund vid Þorleif í ofanverðum
Rútafirdi vid feöll uppi, kunni Þorleifr ci annat at segia en allt .
veri fiandskaparfullt af porvardi vid þá. þá mæltust þeir þat vid
at porleifr skyldi búinn til lidveizlo vid þá Rafn: ok Eyúlf, þegar |
þeir þyrfto nokkurs vid. . Rafn reid padan til Saudafells ok spurdi.
at porgils var at Stad, en Sturla at Stadarhóli, vard hann ei annars
vat en allt væri kyrrt í sveitum, reid Rafn nerdr eptir þetta, en |
Porlerfr var uppi í héradi ok sat þar fyrir fréttum. Mórgils Böd-
varssen lét stefna mannamót fedlmennt at midsumarshelgi, kvam

$) vantar í d. n. C, E, Gr, Sep, 2) porleifr. A. B, By Gr, pe Dow
*) Raudagils, Gr. Gilarauds, A, Æ, þ. Yard. C, Ss, U

224 Ora tilbúningr med ‘héfdingium. sp.

~ þar Einar Halldórsson ok mikit fedlmensi, kvaddi þhórgils þá menn
til ferðar med sér, man ek rida sudr undir Braun tal Kraks ok til
móts vid Sturlu frænda minn, kvaddi hann þá til þess er honum
þótti best tilfærir fyrir vapna sakir, Vurdu þeir saman nær sid-
tygi manna, var þar hinn fyrsti madr Einar Halldórsson frændi
hans ok þar med bóndr adrir edr bóndasynir, Ridu þeir þegar
af mannamótino sudr yfir feörur ok grunudu menn midk at nokkut
mundi undir búa þessari ferd. En er þeir kvamo sudr af Selalógi,
þí sendi hann Glúm ') Hatliðason ?) ok Böðvar Vermundarson °)
-á Hítárnes til Þórðar, bad hann kvaina til sín upp undir Raup.
adr sól væri upp kvamin. Kvamo þeir 4 Hítárnes um midnætti,
vóru þar allir menn í svefni, þeir báro upp eyrindi sín er þeir
kvamo, stód Þórdr þá upp þegar ok bed sik, þeir sögdu honum
ei fleira, beóst hann því af skyndi miklo ok hafdi einga brynio,
en önnur vapn hafdi hann. Med honum reid porkéll*) Brennir,
ok er þeir kvamo undir Raun, var þórgils ei upnrisinn, ok er hanm
var klæddr, kalladi hann Þórd til máls vid sik ok segir at hann
ætlar at rida gúdr á hérad til móts vid Sturlu frænda sinn, áta

eir þar dagverd á ymsym bæum ok ridu sídan. En er þeir kydmo
„á leid, þá spurdi Þórdr at nyo um ferd Þórgils, segir hann þá af
hit liðsasta. Hefir ek spurt, segir hann, at porleif hafdist vid í
héradí ok skyldi halda neósnnm fyrir þá Rafn ok Eyúlf, ef þor-
vardr kvæmi sunnan edr Þórgils utan, þóttist hann hafa vargoldit
Þorleifi fyrir úþokka þann er hann hafdi lyst vid hann í Borgar-
firdi, ok sva fyrir þat er hann hafdi ætlat at fara at pérgilsi um
sumarit med þeim Rafni ok Eyúlfi. Um sumarit hafdi Rafn látit
ridg eptir Þórdi mági Þórgilsar *) ok lysti í því feandskap vid hann,
en Þþördr setti undan vestr til Stadarhóls, er honum var ekki fært
um dali fyrir Rafni, atti Sturla þar annat ba, em annat hafdi
hann giört í Hítárdal um vorit, ok hafdi hann þat tregliga fengit
af Katli ok þó naudungarlaust. Sat Sturla um sumarit ymist á
Stadarhóli edr í Hítárdal. Þetta var urdu þeir sekir á þórnessþínpj

| 3) Glaum. Á. B. C. E. Gr, ZA pe ) vantar í. 4. B, C, £ Gr, be. s |

8) vantar í sömu, ` 5) pérdar. C, S$.
3) Vermund Bédvarsyon, sömu, - | ) P coe

22K, | Orda tilbúníngr með hsfding'um. 225 l

Gisli af Sandi ok synir hans, deildu þeir Seldælir um bergtoll af

Berdsenypo, veitti Þórgils Seldælumi. frændum sínum á þíngino, -

en þér bèto honum í móti sínum stirk, ok er þórdr kvam á Stadar-

hd, var pat til tídinda, at Sturla. stóð úti einnsánan, ok vóru.

menn at kasta steinum í stofovegeinn, heilsadi Sturla honum ok

di hann tidinda eðr hvat bann vissi at segia frá þeim Rafni

ók Eyúlfi? Þórdr segir þat, at bann vissi þat til Rafns, at hana
var þá kvamina til Stadar, í Rútafirði ok þeir porleifr ok Rafa
R finnast ok Rafn mundi rida til Dala ok vita hvat þeir
Sturla ok Pérgils hefdust at, edr hve kyrrhgt honum þætti vera í

situs. Sturla kveðst sid at biést til úfridar med þeim öllum, -

Pordr bardi því nidr. Sturla kvad ekki skipta hvat þeir segi, því
at nú Í samar man barizt vera, ok mano ei allir þadan frá tídind-
um egia. Madr hét Helgi, {hann var kallaðr Keis +), heimamadr
Sterlo, hann var lítill madr ok audvirdiligr, hann kastadi torfi á
stöfovegpinn, honum þótti torfit borit at sér of-skiótt, var veggrinn
hár, en hann úkröptugr ok gékk honum ílla upp at kasta, ok vilit
þér eprenpia mik, segir hann. Sturla mælti: géfstu vel, fóstri,
ánnat man þér verða en þú spríngir af torfkasti, ok manto þó ei
ciga lángt úlifat, þat gékk sva eptir, at Helgi Keis var drepinn
ansat sumar eptir á Stadarhóli, pa er þeir Rafn ok Asprímr sótta
Starla heim.. Þetta sumar sættust Seldælir ok Raudsendir, ok var
Gísli ok synir hens áafnan vinir Þórgils sídan. oo,

~ .@3. Nú er þar til máls attaka er þeir talast vid mágar Pór-
ale ok Ddrdr. Þórgilas kvad þat upp ná at hann ætladi at Þorleifi,
wadet frétt hafa at hana var kvamion í hérad ok véru þeir optast
sewan tíu edr tólf, pérgils reid þá sudr um Myrar þar til er hann

kvam í skóginn sunnanverðan gègnt Galtarholti, stiga þar af baki,

ok litlo síðar kvam Sturla þar, vóru þeir saman nær sextygi manna,
en þórgáls hafdi siötygi manna, vóru þar nied honam tveir Rafns menn
Olifr ok Grani Arnórssynir. þeir þórgils ok Sturla géngo þá á tal ok
nokkrir menn med þeim, þéttist Starla spurt hafu, at Porleifr hefdi
verit drottinsdag á mannamóti þann sama at Furudsi, ok at allt væri

—

#3) vantar í A, B, C, £, Gr, St, p. i ,
“ | Bb’

A
€ è

226 —Þórgils. gjörir heimsókn í Bæ ok Reykiahölti. - 9 P.

þar kyrrt í héradino, þá var ak nykvaminn vestan or Saurbæ Stari
Kaupúngr, segir at (Sturla var á Stadarhóli ok mundi þar vera
þar til er stofa hans vard uppgiör ok rida sidan heim i Hitardal,
-hann kvaðst spurt hala at:') Þorleifs reid til Bear drottinsdags apt-
an ?), ok pat ord á, at hann inundi brátt rfda út á Akranes, þegar
hann eþurði kyrrt or öllum sveitum, þar var Þorkéll Rútr gidr á
meósn sudr yfir Hvítá ok skyldi hapn. forvitnast um ferd Þorkifs,
Jögdast menn þá nidr ok sotnudu, en er á tok at lida kveldi,
Jégdu menn á hesta sína ok rida sva sem götur lágo sudr til Valla,
vads. Kvam Þorkéll Ratr par til móts vid þá ok hafdi spurt, at
á nóni dags var porleifr í Be ak hann mundi þar vera am nittina,
Porleifr hafdi verit í -laogo um daginn fyrir nón ok lagdist sidan
til svefns sem vandi hans var til, ok er hann vaknadi, segir bam
Bödvari bródnr sínum at hann hefdi dreymt mart, ek þóttust —
vera staddr hér í Bæ ok þóttumst ek sia út á Borgarfidrd, mér
þótti skip mikit sigla utan eptir firdinum midk mikit ok 'eppia upp
í Hvítá, ek þóttumst spyria mann er stóð hia mér hver ‘skip pat
‘mundi eiga? en hann segir þat ætti Þórgils Skardi. Ek þóttist si
at flugo gneistar margir af skipino ok þótti mér sæmir fliuga ok
dreifast hingat í Bæ, en sumir upp éptir Reykiadal ok sva norde
til fealla sem henn rhatto auga reka?). Bödvar mælti: þat man
vera, frændi, fyrir vedrum, en mér lizt úfridligt, sqseir Porleifr,
bad hann þá taka hesta þeirra, vil. ek rida heim, segir hann, út
á Akranes. þeir Þorleifr áð þar nattverd-ok riðu sídan (um ~

kveldit+) út í skógana fyrir Gridteyri ok sváfu þar um náttina,
. en ridu snimma um myrgininn út á Akranes heim ok höfdu einga
frétt or héradi. Þórgils hitti Porkék Rut, ok segir hann. slíkt es
hann var vís ordinn, þótti mönnum þat glíkast at Porlcifr mundi
vera í Bæ. Þórgils varadi vid því alla menn mest at pidra Böd-
vari nokkurt. grand -ok sonum hans -edr nokkrum hans varnaði
sakir, magsemdar. ok þó vinátto. Sturla var ci mikill vin Bédvars,
þótti hann því rádit hafa at Kétill gékk tregliga af Stadnum í Hit.

s) frá { vantar í 4 B, C, E Gr, 3) á festa. A. B. C. E. Gr. St. þe `
Se . l ` |

. p- 4) vantar í B, E. Gr,
2) vantar í sömu, l | os

v
è

33K. Þórgila. piörir heimsöðin 4 Bæ ok Reykiaholti. 227 `

árdal. Porgils kvad þat ei fyrir standa mundo, þótt Porleifr væri
þá í Bæ kvaminn. Ridu menn nú. upp til Bear ok kvamo þar.
miök sva um myrknætti, vóru þá útidur opnar, mena höfdu heyrt
grian, tók Bödvar þá klædi sín ok synir hans ok hcimamenn.
kk Pérgils inn þegar ok menn bans. Sturla var úti ok hans
mena ok svipast at rossum er úti vóru. vid garda. "En er Þórgils
kvam í skálann, gékk Bödvar bóndi í móti honum ok var þá
klæddr, hafdi hann í hendi eggsi snaghyrnda. Bödvar spurdi hver
þar færi sva úfridlipa ? -Þvíat nokkrir menn höfðu brugdit vapnum
er inngèngo. Þérgils segir til sín. Bödvar mælti:' þat mundak þér
-szt ætla at þú mundir hímpat fara úfridarferd sakir vanda ok vid-
mela‘). - Eingan afrid ætlak þér at gidra, segir þórgils, ok eingum -
þínum heimámönnum. Poörgils spurdi hvert þorleifr væri þar? pa
_ Svarar Herdís húsfreya: því er betr, frændi, at hann er ei hèr,
ok lát Þér fara sem best til Bödvars mins. Vel skal mér til hans
" fara, segir Þórgils. Þar var fátt manna í skálanum, urdu þeir þá
pers vari? at porleifr var ei þar, ok hafdi bam brott ridit um
veldit, Snèri Þórpils þá út ok sva Bödvar ok synir hans, en
nokkrir menn lupu inn ok {þrifo ofan sverd nokkur?). En er
þeir kvamo út, þá géngo þeir á tal Þórgils ok Bödvar ok nokkrir
menn med þeim, taldi Bödvar á vid Þórgils um atreid þessa, en —
hann þóttist ei sakadr vid Böðvar, em ek eingi þinn íllviliamaðr,
segir hann, vil ek unna þér sæmda fyrir ferd þessa dva at þér líki
vei. Bödvar mælti: ekki em ek nú miök fepurf, skortir pik meir.
fè en inik, tók þá vel at semiast med þeim migum, segir Bödvar,
at hann mundi veria Þorleif bródur sinn, þótt hann væri þángat
heimsóttr, ef hann mætti því vid kvama, man ek ok veria pik, -
| poreils, ef Porleifr sækir þik heim híágat, hefir ek opt latt?) Dor-
if at gidra samband med ‘þeim Rafni ok Eyúlfi, ætlak ok at hann
leidi einga sæmd af þeim, hefir ek pat tillagt med þér, Poͤrgils,
ét þú skyldir Þorleifs med gódu leita, cn hann því med gédu taka,
ok hefir hvergi viliat hafa mínar tillögur. þar urdu nokkrar rossa
kippíngar#), ok vildi Bödvar at Þórgils færi med ross sem hánn

2) vinmæla. C. Se. 3) bantat, 4, B. C, E, Gr. St, p.
2) báru út vapn nokkur, 4, B, C, E. 4) kífíngar, sömu. ;
Gr, St. p. .
| Bb 2

_ *

228 pérgils gjörir heimsólkn í Bos ok Reykholti, | gp.

vildi upp í Reykiaholt *}, ex hann vildi eingi ross lia Sturlu ok
hans mönnum. Baudst Bödvar til medalgaungo med þeim Pérgilsi
ok Þorleifi, Þórgils játti þvf, man ek þín ord, segir bann, hér
um mikils virda, Ridu þeir þórpilð þá upp til Reykiaholts, höfda
„þeir þá spurt at Bigill var heima, ætladi Þórgils at þí skyldi greid-
ast um mál Þeirra Eigils, þeir Þórgils kvamo upp í Reyksahols
þá er midk var morgnat, en þat bar saman at þeir ridu frá Gríms-
stöðum ok madr gékk út í Reykiaholti sí er Kodran hét ok var
kalladr Skröger?}, banm sá rida marga menn vapnada eptir göt-
unni {54 Grímsstödum ok rida: heldr mikit, hann hóp ins ok segir
Eigli at ffeöldi vapnadra manna) reid at gardi, kép Eigil $s
upp ok geymdi ei at klædast ok ték kyrkio lyki ok mælti; þar
man vera Dórgils frændi ok er horfinn heimsóknum vid mik. Kvamst
Eigill í kyrkio ok lauk aptr hurdmni. Þórgils gékk upp at kyrkio-
durum, var þar Pordr prestr kvaminn fyrir kyrkiodurin ok hæidsadr

Þórgilsi, en hann tók vel kvediu hans ok spurdi henv brátt at Bigli
hvert hann væri heima? Prestr segir hann væri heima ok $

~ -kyrkio kvaminm. - Þórgils mælti: sett manto segia ok kvaðst sèt

hafa veslínginn er lauk upp kyrkiohurðinni ok syndist sem ef væri
klæd- margr. Prestr mælti: ez veit tik hvers happs hætti, þó: hann.
hefdi bedit, Dérgils minn 4). Þórgils gékk þá til manne sinna ok
bad þá af baki stíga ok baud þeim öllum þar at vera, tit hesta

yðar gánga í tún.: Sturla kvad et þat rad at giöra Þat, þvfat í)"
- Pétur postuli“) 4 töduna ok hefir hann ekki til saka gidst vid. Dér-

ils, Einar béndi ok Bergr badu mena af reka hestana vellinum,
Bix ÞPórgils baud þeim umr at þeir mundo fá menn til at annast
hestana 7). eir segia sva vera skyldo. Véru þá hestar reknir af
túni ok gætt úti á nesiom. Menn sveimudu þá þegar inni nm
húsim ok fundo drykk í kiallara Eigjle ok sögdu Þórgilsi, ok vildi
hann ei at drukkinn væri, vil ek, segir hans, eingo spilla láta.
Fóru þá mena í milli þeirra pérgile ok Eigils Bergr Amundasos

*) Reyliakld. Ga 5) Staci, Bæta við A, B, 6, K
=). Skruggr. 4, B. C, E, Gr, Se, þh, GBr. St |

Sy úfridr, sönnu | ©) vantar Í sömu,

) mauna, sömu | T3 fré Í vantar í sönm

. Þórgils ok Eigill semi . 229

sk þórdr prestr, (stóðust Þeirra þykkiur fiar "J, þóttist Rigill ei
á pargilsi ri fyrir eimsóki. þí er hann Pea: phage fark, |
þé er Þorsteinn var handhöpsvins, Atto þá margir gódar lut at,
var chm af þeim Sturla Pordaraon frændi þeirra, Einar Halldórs-
son?), Bergr Amundason’), Þórdr prestre Var Þórgils þá sva
ver, at hann sagdi sva, at hann skyldi par þat hervirki giöra at
il ræki alan aldur minni til, þétt hann héldi líh. Töldu menn
ji um fyrir Eigli at. meiri van væri at hene. luti mandi þé því
meir vid brenna, sem lempr stædi misþykkt þeirra. Lét Eigill þá
beida sér. grida ok þat fékkst, .
. ag Gékk Eipilf þá út ör kyrkio, töludust Beir fræmdr þá
til, baud Eigilt dóm Starlu á málum þeirra, taldi Kann á Þórgils
m sækir ok sva nm stadar ábúd *) ok feár-audn þá sem ordit
wm vetrinn er Þórgils tók vid búino ok úgreidd stód, ok atfor
fReykiaholti, ok. slíkar fiartékur sem þá höfðu vordit um vetrinn. í
Þórgils taldi á Eigi útrúnad *) mikinn ok fiörrád, kéndi honum
ek mest af úþokka þeim er Réradsmenn höfdu til hans um vetr-
km er hann var í Reykiahofti.. En hvat sem þar var umtalat,
M ward þat ‘at lyktum, at Bipill gékk til Kandsala vid Þórgils ok
seldi honum: seilfdemi, skyldt hann skipa öllum málum þeirra sem
hann vildi. Légdust þeir þórgils þá til svefns ok allr flokkr þeirra,
nema þeir menn er vöktu, em Eigill bed til greida, ok er Þórgils
vaknad?, lét hann syngia sér messo de sancte Margareta, en er

tífunr var lokit, géngo þeir í stofu, var bon vel tiöldud ok up

settir beórar, var þá Pipil hinn gladastf ok beini hinn besti ok
@rokkit nokkut af alþiód. En er menn varo mettir, lét Eígill
kalla Dérgiis ok Sturlu 4) f litlu stofo' ok sva mart manna sva at
stofam var full, var þá drukkit fast ok veizla him besta. Tiadu menn
p fyrir Þórgilsi hversu vel Eiglt fór, Bann tók því vel ok lét sér
nast um fátt. Í þenna tíma Kvam Högni Böðvarsson or Bæ ok
nokkriv menn med honum, hann segir, at herra Brandr ábóti hafdi

5) vanter ¢ 4, B, GK Gr, Sþ 5). átránad. Cy SÉ.

*) bóndi, sömu, _ | 6) Einar Halldórsson ok fleiri menn,

3) vantar í sömu | bæta vid 4. B] C. B Gr. St, p.
4} ábyrgd. Æ, a

e `~
= .

„330 . ~- -Péegils ok Figm semia, 9 Be

verit um náttina at Lundi (í Re\kiadal ‘) ok harin var pa kvam-
inn í Bæ, ok hefdi Bödvar því é1 þángat ridit, at hann vildi rida -
med ábóta þángat at' áliðdnum degi. þérgils tók blídliga vid Högna
ok skipadi honum upp hit nærsta sér. En er kvam at nóni dags -
‘kvamo þángat tveir menn, (þórarinn hét annar, en annar Jörun

‘Géstr*), þeir varo sendir af Þorvarði Þórarinssyni °); sögdu at
hann var kvaminn ofan at Raudspili, vildi hann at Dérgils kvæmi
til móts vid hann ok töluðu um rádagiördir sínar, segia þeir at
‘Porvardr var med tíu tugi manna. Brá porgils vid þegar ok bad

í deggia á hesta, en er menn varo búnir, lét Þórgils kalla til sín

Eigil, géngu þeir á tal, var þar vid Sturla ok Einar ok Bergr
Amundason ok Þórdr Hítnesíngr, sagdi Þórgils þá upp gjörð med
peim Eigli, var pat fyrst, at Eigill skyldi gialda stadnum í Reykia-

olti fé þat allt er eydzt hafdi þann vetur er þórgils atti par bú,
Þórgils skyldi rahna láta þat sem tekit var á Reykiaholti hit fyrra
sinn, Eigill skyldi ok eingum manni veita i móti þórgilst, en gidra
honum nidsn, ef þann vissi honum háska van, Þórgils hét Eigli
trausti sino hvar sem hann kvæmi því vid. A hverigan varo þar
fégiöld skild, en þadan af skyldu þeir fella saman frændsemi þeirra
. ok fulla vinatto, ok héldu þeir þat vel, þóttust menn þat brátt

finna at Eigill undi vel vid. pérgils kvaddi Eigil at hann skyldi
_ ríða med ‘til móts vid Þorvard. Eigil baud. honum þángat um

kveldit ok þeim mönnum er hana vildi. Ridu þeir þá til Rauds-
gils ok var Þorvardr þar fyrir, var med honum Finnbeörn ok Öz-
mundr Helgason, Magnus ok Helgi Helgason, Sumarlidi binn sterki, -
Þorgeir +) ok Oddr 5) ok Ögmundr Priónn *), Oláfr frá Bustarfelli.
Géngo þeir þá í tal þórgils ok Þorvardr frændr ok Sturla ok nokkrir
menn, töludu þá um med sér hvat á milli hafdi farit um vetrinn,
ok greindi þá þar lítt á. - " —

_ 28. En er þeir höfðu talat um rid, kvam par ríðandi Brands
4b68 ok med honum Bödvár or Be mágr hans ok þeir fimm saman,

3) vantar í A, B, C, E Gr, St, þ. . $) vantar í B, E. Gy, ` -
3) vantar í sömu, | 5) vantar í 4, B, C, E, Gr, át, P.
$) vantar: á sömu, 6) Prim, sömu, ~

t

25k Rádin morðurferð at Kyúlff ok Bafai, © 251

toko henn vid homum blíðligá. Abbti var fár vid Þérgils, Þþóttá
.. honum ílla er hann hafdi farit med skari nokkro at Bödvari í Bæ,
abéti hafdi vitat ferd þorvardar. Tók porvardr þá át leita lide
wizlo vid Þórgils,. at hann veitti honum til hefndar eptir Odd,
bróður. sinn vid þá Rafn ok Eyúlf, taldi par til frendgemj vid þá.
Qdd, en ei sidr þat er þeir Rafn ok Eyulfr höfdu synt vid þóra
gis, ok at engi madr mandi sæmdum sínum halda medan þeirra

ángr ') væri ok ei yrdi lægdr þeirra ofstopi ok útafnadr med:
rokkuro tilfelli, sóttak þik, segir Þorvardr, at radum, at mér þótti
þú glíkastr til nokkurrar lidveizlo hér um, manto nu ok siå þann.
afla er ek hefir féngit or Austfedrdum ok væntir ek at góda raun
mem géfa, er þat þó miök lítit máti slíko ofrefli sem vid er at
tkinta,.man ek þat syna vilia at mér þykkir betr at þú stirkir mik
tl þessa. porgils mælti: mér lít meira vandrædi á þesgum lut,
en ek giöri hér um skióta orlausn, vil ek radast hér am vid herra
Erand ábóta ok Sturlu frænda mirin ok adra vini mína. Géngu
þeir þá bádir porgils ok.Sturla, ok kölludo þeir þá til Brand ábóta,
Þórgils kalladi til med sér Einar?) ok pord, ábóti kalladi til med

sér brodur Hemíng ok Bödvar or Bæ, spurdi þó ábóti fyrst at -

sættum þeirra Þórgils ok Eigils, ok segir Pérgils honnm par frá.
Ábéti mælti, at vel væri þótt Borgfirdingar hlyto þúngt af Þárgilsi,
þvíat þeir váru þá flla fer hann var gods frá þeim verdr?). Þóra
gils tiadi þá fyrir ábóta beidslo porvardar ok alla þeirra vidredo,
bad hann. leggia til heilredi med sér hversu hann skal svara um
þetta vandræði , man ek ydr best til trúa at þér manut hafa vit
ok pódvilia, at ráða hér um. Abéti svarar skidtliga: letia. vil ek ~
pik. ok alla frendr mína, ok vini at fara med úfridi á annara manna
sveitir, en ekki skal Þorvardr þat, ætla ok ekki þú, at eigi [for-.
þykki mér þar") í drápi Odds frænda mins, par sem hann van
katadr í urd sem melrakki edr þiófr, en mér, er þat bannat at eiga
nokkurn lut í mannrádum edr nokkurskyns úfridi, en pat er pan
ei verra at vera ei einum saman, ef þér. þykkir þess van at: þú -

ty uppgángr. A. B. C. E, Gr, St þe 3) frá í: er hann leitadi góðá til beirra,

3) Porvard ok Berg, bæta vid C, S£, A B, C. E. Gr, St. p. |
lk boig vidi moe Þorvarð, -£) þyki mér ih; söm, —

232 ‘Radin nordurferd at Eyúli ok Rafni. 9

manir ekki um kyrrt ditia, eðr hvat leger þú til, Böðvar? ` Foe.
kann ek til slíks at legeia, segir Bödvar, en pat vidak at þeir
© Rafn ok Þórgils yrde gódir vinir, en úspar er mér Eyúlfr til úfara,
ef sya mætti verda, því hann vard hér at-úvínsæll á héradi í
"sumar, er mèr lítil van at Þórgils siti hm kyrrt, Þegar þeir mega
vidkvamast. pa svarar Sturla: ekki þykkir þat van

orvardi ok rádast med honum á fearlegar bygdir edr sveitir med

tit lid, en wér trúam hveriomtveggium ílla Borgfrdingum ok Dala-
mönnum, ea vér höfum lid fátt, en búit ílla, Þorvardr synir nú
- ak allan sinnestirk, ({vænist hann ok eingra manna lidveizle, má
þá sia byersu úrádligt or at fara med aillítinn afla á sva stórar
sveitir *), edr hvat viltu Þórg!ls til mæla vid Þorvarð, ef þú vilt
; pokkurn kost á giöra? Þat er knefat, segir Þórgils, at ek vil hafa
Skapafiörd ok sveitir norðan at Rútafirdi, þóat Þorvardr sættist vid
Rain ok Eyúlf, edr ælligar forlíkast þeir með ödro méti. Ábóti
svarar: betr ynnak þér, Þórpió, at neóta Skagafiardar ættleifdar
varrar, en þeim sem at nú hafa, en ei vil ek fysa þik ferdar, þvíat -
mér þykkir ei laust fyrir ggia. Spratt ábéti þá upp ok bad at
verda skyldi guðs vili. Mæla þá sumir mean at honum lypi kapp
í kina, þvíat hana var dreyrraudr á at cid ok mælti þetta er hann
perk í brotto: hart er þat at vèr skulum bera frendr vora göfga
ótalausa -fyrir bómdasonum ek swa mundi þykkia Ormi bródur
mínum, ef bann lifdi. Nú gékk fpórgils til Þorvardar?), sétti
. porvardr þá enn um lidveizlo vid þórgns med frambodnum fégiöfs |
um ok ölum Þeim semdum sem hann mætti honum veita, at
leggia líf sitt vid hans maudsym, ef hann kynni þess at’ þurfa,
kvad þá ei skyldo skilia meðan líf þeirra veri, vid hveria menn
sem skipta veri, porgils mælti: med bænastad þínum, Porvardr,
ok fögrum frambeitum um lidveizlo ok adra luti, má ek giörá kost
á því at fara nordr til sveita, vid‘ þat ef Sturla vill fylgia mér,
ok skiliast ei fyrr vid þik en þessi mál lúkast med einhverio méti,
þí mælti Sturla: fylgis man ek þér, frændi, hvert á land sem þú
yilt fara, sva sem ck hefir heitit, vid hveria menn sem eiga er,

a) frá { vamtar $ A, B, C. E, Gr, *) | rp Dérgile, A,B. C. E
. be Pe yo Fe wb,

+

alaust at veits

— — ö— — — — — ——

25 K, Radin nordurferd at Eyúlh ok Rafni, 233
en lida ráði þykkir mör sæta ferð þessi at fara nordr um land

med sva litit lid ok lítt búit, þvíat sumir hafa nokkur vaph, en .-
mmir eingi, ok þó lítt hesta byrgir. Þórgils mælti: veit-ek, frændi,

"at þér man vel fara, þykkiumst ek þinna rida miök þurfa, þar“

tem þú ert kalladr hinn vitrasti madr, þykkir mér ok pik tildraga
nokkut fyrir þann skada úbættan er þú hlauzt í brenno á Flugu-
myri í drápi Halis mágs þíns, þykkir mér Þorvardr eiga þeim öll-
um gódu at launa, er í þessa ferd ráðast, vil ek ok spyria Einar
ek Dórd mág minn, hvert þeir vilia fylgia mér í þessa ferd, en
Aigdatmenn mina ok þíngmenn pykiumst ek frialsa eiga til fylgdar
id mik. þeir sepia at þeir mundu fylgia porgilsi, en þótti Dór-
is þarfa at honum innist nokkut til sæmdar ef ferd þessi tæk-
St vel, en mdrgir mæltu þat, at farit hefdo flatt fyrir þeim Rafni
ok Eyúlfi þótt vænna hafi tilhætt. Lauk þórgils þá upp firir por-
vardi hvern hann mundi ágiöra, vil ek, segir hann, hafa Skaga-
förd ok þau ríki er vestr ero þaðan, ef þeir Porvardr ætto at ráða,
tem flestum þótti úglíkligt, ok at þeirri einni sætt skyldi ganga
Var sem Dórgils léti sér vel atgétast ok hann þættist sæmdr.

_ Var þá sagt Brandi ábóta ok Eigli ok Bödvari, vildi ábóti ei
H gánga í) ok kvadst fullkvamliga vilia letia fararinnar, roan hér
Mörgum manni saklausum [vera misgiört ?) í i ferd, sva at
tsemiligt er at ek leggi þar samþykki til, ok ma vera at mér kénni
heiptar vid suma menn, sva at ek fái ei allra orda gætt sem skyldi, |
ef ek tala mart til, Eigill vildi ok ei tilpánga sakir vinátto vid
Refn, Þorvardr játti því öllu sem hann var beiddr. Tóku þeir
Þórgis pa höndum saman ok skildi Sturla fyrir handlagi, hét Dor-
„ok Þórgilsi sinni lidveizlo med frændsemi, sva sem hann
ynnist til medan þeir vero bádir uppi. Var nú rádin nordrferd ©
þeirra, ok skildu at því. - Þórgils reid í Reykiaholt ok med honum
— manna, ábóti reid í Bæ, en Sturla í As. Þórdr reid ofan
eptir Reykiadal, þvíat hann átti þar van hests. Brandr ábóti sagdi
at þeir -Þórgils mundu finnast um daginn eptir.“

26, Um morgininn reid Þórgils ekki snimma or Reykiaholti |

ok reid Eigill á leid med honum ok gaf honum hesta tvo brúna, ~ `

2) frá { vantar í C, Se, 2) vauit gráti, 4, B, C. E. Gr, St, p.
| Cc

234 í Höfdíngiar þessir heria nordr. © 9p.

ok skildust þá med kærleiknm. Reid pérgils pi. upp í Kólmanns-
tungo, Nikolás var heiman farinn þeþár spurdist flokkadrattrinn ok

. út á nes at eyrindum sínum, en gidrdi þeim Eyúli ok Rafni menn

nordr um Arnarvatnsheidi Magnús Atlason ok þá tólf saman, var
þar Hermundr Standali ok Bedrm Eyreksson. Pöorgils reid upp í
Oxnatunguf, hann sendi menn hit efra eptir Þórdi. Sigfús í Fhóta-

- túngo. gaf þórgilsi brynio, Nú er Þórdr reid upp af Sámstödum,

sér hann rida nedan frá Háfafelli menn mjök ákaft, beid hann
þeirra ok var þar ábóti ok Bödvar, spurdi ábóti þegar at ferdutn

- Þórgils, en pordr. vissi ei angat af en Dórgils reid um daginn

snemma or Reykiabolti ok ætladi at rida á Gilsbakka ok bida þar

_ ábóta, en er þeir kvamo þar, var þórgils í brotto, P mælti ábóti:

ei man. ek rida lengra, því ek sé hversu at þetta fer, í gærkveld

á fundi varom þótti mér úrád at fara ferd þessa,:en'æ dregst fram
jafnan pet sem fyrir er ætlat, ok er þess van at ei verdi med öllú

ábyrgdarlaust, en mér synist lid ydvart lítit.ok ílla búit, en fei all-
úbragdligt ok’) ei all-feigligt, skaltu nú bera porgilsi frænda mín-
um kvedio mína ok bid hann et hann gidri sem minnst rángt
jafnan saklausum mönnum, þætti mér nú allmiklu skipta hvat ek
spyrða til hans, ok miök man ek vera áhypsiosamr um ferd þessa
þar til er ek spyr hverninn ydr tekst, vildak, migr, at þú fylgdir
Þórgilsi vel ok fystir hann iafnan hins betra, vildak nú at gud
væri ydr fyrir vapn ok. vörd ok hylianar-madr?) Thomas erki-

biskup, eri treystit lítt á drengskap Þorvarðar, því mèr segir ekki

miök hugr.um hversu til enda gánga skipti þeirra Þórgils ok Dor-
vardar, ok ætlak Þorvardr valdi afbrygdum. Skildust þeir nú ok
gaf ábóti Þórdi blessan ok bad hann vel fara. Ridr þórdf nú
skyndiliga upp eptir Sido þar til er hann kvam í Fliótstúnpo, var
þar fyrir Magnús Atlason ok þeir menn er Þórgils hafdi þar eptir
sett, sögdu þeir pérdi at Þórgils reid -upp í Öxnatúngur ok mundi

þar bida hans, ridu þeir þá skyndiliga í Öxnatúngur, vár pdérgils
þar fyrir ok. alfr flokkrinn, ok hafdi hann sofnat. Þórgils þá

Þórdi bryniona Sígfússnaut.“ Þeir Þórgils ok Sturla hétdu giört tólf

Um) frá [ vantar í B, E, Gr, *) ok hyllist nú at. 4, B, C, E. Gn
St þr |

—

\

26K. ` Höfäingiar þéssir heria nordr.. 233

menn nordr á heidina, ok vóru þar fyrir settir Bergr ok Magnús —
Jónssoh, Bergr var manna best hestfær. Þórgils') hafdi þess var
ordit í Kálinannstúngo at Nikolis giördi niósn. fyrir þeim, höfdu
þeir farit at dagmálum, skyldu þeir fara dagfari ok náttfari, þar
til er þeir hitto Rafn ok Eyulf, Þeir visso ok at porvatdr var austar
kvaminn, en Þórgils ok Sturla varo kvamnir í Reykiaholt, ok.
„mönnum grunr á at þeir mundo rida norðr um land at þeim Rafni
ók Eyúlfi, Nikolas ætladi at Asgrímr Þorsteinssön mundi heima
vera í Hvammi í Vatnsdal, skyldo "þeir Þíngat fyrst fara, þeir
höfdú hestakost lítinn ok fórst þeim seint, en þeir Bergr ridu ákaft
nordr eptir heidinni ok gáto tekit niósnarmenn Nikolásar hia |
Grímstúngna selium, varo þeir þegar bundnir ok. bardir midk, en
er þeir. kvamo eptir pérgils ok Þþdrvardr, badu niðsnarmenn sèr
gride, ok vóru þeim grid péfin ok fóru aptr þadan, ádu menn þar
Mokkra stund. Sdgdu þá höfdíngiar at rida skyldi sem ákafast
‘ofan eptir héradino í Hvamm at sem. sízt mætti nidsn fyrir þeiin
þinga, þeir menn. er, heima varo í Hvammi, sáu reidina ofan eptir
éradino, ‘ok þóttust víst vita at fifridr var. Hafði Ingun húsfreya
tit bera í kyrkio allt þat er mátti, var þar fólk allt á láupi, ok.
niosn hafdi séngit vestan til Ásgríms or Dölum, at Þórgils væri
-beiman ridinn ok Sturla, hafdi Asgrímr þegar heiman ridit med `

mrkli ok Bergr {hinn úsvifi?), létto þeir ei fyer en þeir fundo

-Rafn ok Eyúlf ok sögdu slíkt er þeir höfdu frétt
27. Nú er at segia frá þeim Þórgilsi ok Þorvarði at þeir |
kvámo í Hvamm med fðkkinn „apu ke * af baki ok til kyrkio
ok var hon byrgd, sumir lupo inn í húsin ok var þar audt. þor
vardr beiddi at upp væri lokit kyrkiunni, en Ingun hafdi ord fyrir

'. þeim er inni varo ok segir at ei mundi upp Mtin kyrkian. pái
spurdi Dorvardr hvert Asgrímr bóndi væri heima? Ingun kvad
hann ei þar vera, ok manto, segir hon, taka vitni prests hèr um,
prestr ok allir heimamenn sögdu at hann var brott ridinn. Þorvardr
tradi því varla. Þorvardr piördi laup at kyrkionni tveim sinnum
ok spyrndi á hurdina fætinum sva fast at héllt vid at brotna mundi, |

2) Sturla. 4, B, C, E, Gr, St, Pe ~ ` `$) vantar í A, B; C. £ Gr, ‘St, ‘Pe
ne oS | Cca

`

slíkar fréttir sem hann hafdi fengit, ok med bonum Saxi hinn

236 Ransökun í Hvammi, item Hidsamnan nordanlands, 9p.

Þórgils ok nokkrir menn légdo til at hann skyldi ei brióta hurd-
ina. En er [Ingun vissi at“) Þórgils Bödvarsson var fyrir ferd-
inni, þá kvaðst hon mundi upplúka kyrkiunni, ef Þórgils héti
gridum þeim er í kyrkio vóru, pérgils hét Ingunni gridum ok
öllum beimamönnum ok fé því sem í kyrkio var kvamit, þá var
upplokit kyrkinnni ok géngo þeir innan um kyrkiona ok fannst
Asgrímr ei sem van var, beopgust memm þá í brott at rida, Baud
` Ingun þórgilsi mat at eta þar ok þeim mönnum med honum sem
hann vildi, en hann vildi þat ei, riðu menn ‘pa í. brott.

Bergr, Finnbeörn ok Ogmundr höfðu ridit upp frá Mardargnúpi
hit efra um hálsa til Svínadals?). pat var sagt, at tyeir heima-
menn Eyúlfs') hefdu verit í Grímstúngum um náttina, þeir héfda
uppstokkit þegar þeir sáu flokkinn, ridu þeir þá ofan eptir héradi,
Þeir Finnbeörn ok Ögmundr gátu tekit þá á hálsum . norðr vid
Svínadal, var þá unnit á ödrum „þeirra, en annar var berdr?),

sva at hvergi var þadan fær, Þeir Finnbeörn kvamo til móts vid I

flokkinn hia Blöndo ok sögdu frá sinni ferð, léto menn yfir -því
vel, Nú gidrdn þeir pérgils ok Porvardr ok Sturla rad sitt, var
þá ridit í lidsbón, ok vildu fáir menn uppgánga, kvam þá Finnr
af Eyvindarstédum ok þeir fidrir, ei fengust fleiri fyrir vestan Vatns-
skard, vóru þá neósnir sendar allt mordr til Oxnadalsheidar, en
flokkrinn fluttist fram um náttina nordr yfir Vatnsskard' til Skaga-
fardar ok nordr yfir Jökulsá, þar sem heitir á Lángamyri, stigo
- þeir par af baki, var flokkrinn miök sifiadr. Þá var þat rad giört,
at. þeir Finnbedrn ok Öginundr skyldu rida upp til Hörgárdals-
heidar ok pæta at hverki færo menn nordr né nordan, skyldu þeir
gégna um nidsnir ok annast vego alla, Þorvardr skyldi kvedia upp
: menn um Sæmundarhlíð ok Lángaholt, sendi hann ok menn uppí -
Túnguna. Þórgils lét safna lidi um Blönduhlíð, en hann reid vid
tíunda mann ut til Hofs at hitta Brodda mág sinn, hann setti
Einar eptir at gæta flokksins ok afla þeim vista, Sturla var. ok
eptir med sinn flokk, Arnór Einarsson“) hafdi ridit nordr med

s) vantar í A. B. C, È, Gr, St. þ. — *) særðr, A. B, C, E, Gr. St p.,
2) Svinavatns, B. E, Gr, . i 5) Eyriksson, B, Gr,
9) menn Rafas 4, B, C, E, Gr, Sh p. |

ask. Herinn fer til Eyafiardar ok í Þórunnarey.. 237

Ásgrími ok Signrdr Eldiarnsson, fSigurdr Illhugason *“} ok Jón af
Lítíngsstödum ok med þeim nokkrir bóndr. En er Asprímr kvam
nordr; brugda þeir Rafn ok Eyúlfr Þegar vid at samna lid? þar
um hérad, ok allt sendu peir nordr t Eyafiörd, géngu menn
heldr treglige, en þó fengu þeir mikit lid ok allvel búit, höfda
eir á þridia hundradt manns, en stórbóndr allir t Eyafird? settust
ima Héldu þeir Eyúlfr ok Rafn flokkinum í Eyafidrd ok höfðu

fréttir, en fengo eingar.

. Sh áþórgila reid út til Hofs, sem fyrr var ritat, at finna
kodda mag sinn, hann átti piédbeérgo*) Arnórsdéttur, médor-
Þórgils, fèkk hann per gódar vidtökur, hann sótti Brodda
málum ok sya um lidveizlu. Breddi lézt et árædi til bera,
kvalat vera midk gamladr ok er herfær ok leidr úfridrinn, segir
hann-Þórgilsi frá hrakningum þeim er -héradsmenn höfðu fengit
af þeim Eyúl& ok Rafni sidan Géldíngaholtsfundr var, ok kvadst
hypgia at þróttr allr væri skékinn?) or héradsmönnum náliga til
~ Rppreistar móti þeim, sumir köfda vordit fyrir ránum af þeim,
foumir fyrir ábarníngum +), en ner allir fyrir nokkrum afarkost-
up, þeir hafa ok í bretta vapn öll ok hesta alla þá er neytir ero, -
ok þykkir mér vanligt at þér fiit litinn afla, Eþótt þér þykki ei“
krant eiga 5}, hefrr þat reynt verit, at þeir ero bedi hardfengír
ok tipursælir, þykkir nú sem þeim mani ekki kolla“), en ef pad
vill seme vér, þá mundi þeirra úiafnadr brátt steypast, en þat er
pen mín at þú: sækir at lidveizio Asbeörn Illhugason mig þinn

f Vidvík, hann þykkist mestr bóndi í þessu. héradi, en á brynstar —
sakir við pa, hædi fyrir rán ok atfarir, er hann madr úngr ok vel
hestfer, pdrgile rídr þadan um kveldit sídla, Sendi Broddi þá
ord Aroni á Hvol') ok Þórgilsi £ Unadal at þeir skyldu uppstanda
ek mundi hann fá þeim vapn, hann sendi ord Gadmundi Filka-
syni, á Osland, hann baud pérgilsi skeöldu ſimm ok nennti hann |

8

; sj vanter t B, E Gr, | 9) frá fí; þvíar þeir þykkiast artrie úte’
2) porbidrgu, 4. B. C. E, Gr, Sé, p. sigla. 4 B. C. E Gr, Step
= 8}. slokian, sögu _ ra: ¢) bella, Æ. C. E, St, p. bila, B. Gr, .

4) vantar í sömw, 7”): Hil, 4, B, C, E Gr, Sh p.

| 238 | Herina fer. til Eyafiardar ok í Þórunnarey. 9 D

ei med at fara. -Þórgils reid þá til Viðvíkur ok lét kalla út As-
beörn, segir hann honum þá hvernig af stód um ferd hans ok at
flokkar vóru-at vestan kyamnir ok þeir þóttúst lids þurfa ,. beiddi
hann Asbeörn til ferðar med sér, en hann taldi á því mörg tor-
merki, er ek, segir hann, ílla hestbyrgr ok ekki vapna, en erin
væri naudsyn til þessarar ferdar, skal ek ok ei eptir sitia hversu
miðk sem ek er vanbúinn, edr hví er Broddi ei hér kvaminn?. erb
þar rad bændanna allra er Broddi er, því er hann ei hér, segir
~ porgils, at hann er madr gamall ok ei herfer'), ok má ei starfa
í ufridi. Eigi er pat, segir Asbeörn, hann er betr -fagg en ‘margir
ungir, en ei man ek mína ferd undir honum eiga, en sátt er
at ei hefir honum iafn nærri géngit ifafnadr þeirra Rafns ok' Ey-
úlfs sem mér, en þat er andvitat at meir man þér rádagiörd Brodda
en fylgd mín, Bedst Ásbeörn þá at taka hest sinn ok klæðdi sik
"skiðtt, hann hafdi ei fleira wapna en eitt sverd fenglitit ok búklara.
Þórgils fékk, honum brynio þá er Broddi hafdi péht honum, -ridu
þeir þá npp eptir héradi ok kvöddo menn upp þá er fyrif vóru,
`` pérgils snyr p upp á Lángamyri fil liðs síns, .hann-sendi Pórd
Hítnesíns ok Magnus Atlason at samna mönnum uni Blonduhiid
ok kvama til móts vid þann at nóni laugardaginn á Silfrastödum,
stefndu þeir þá saman mönnum öllúm ok fengo fá, en ekki: af
vapnom, stefndu þeim á Silfrastadi til móts vid Þórpils, en hvar
sem þeir kyamo á bæi, þá var hetta mælt ok hver erkérling er
mæla kupni, at gud skyldi bregda úiafnadi þeirra Bafnsok Byulfs.
En er þeir kyamo á Silfrastadi, þá yar par fyrir Þórgils ok fagnar -
eim vel, ok er Þórgils vissi at Þar yaro sumir menn vapnlsúsir
vamnir, þá skoradi Tann á Geir hinn apdva at haan mundi ör--
rádg vid hann um vapn ok fara seálfr med honum, Geir ‘sytiiadi
ferdar ok allra tillaga, kvadst ei ádr haft hafa minnsta lag af brekn-
fngum, en ef ek péng { ‘fetta vandrædi, pa man hverki úhætt
verda fè mé fedrvi, ok at þar mundi ekki þykkia vid-kellóttan at *)
skiast er hann var. Þórgils sótti á því meir, en Geir fór undan,
"sló þá í heitan ok hardyrdi fyrir Þórgilsi. Lagði Sturla þá til at

*) henter, Gr A) klst ode, bæta vidd B, C B

Gr. St, p. .

. P

*

OsK, Herinn fer til Eyaftardar ok í Þórunnarey. 239

Geir skyldi giöra nokkra aflansn, en. haan svaradi þverliga. Menn ©
Porgils böfdu rekit heim stddross er:Geir átti, hest lidsbleikan ok
nókkur ross: õ nnur. þeir stóðu þá öfnummegin hestsins bver er
þeir tokn at deila, tók Þórgils þá at- bölva ok hrekia hann „alla
vegs, (hann svaradi stygviliga '), færdi Þórgils þá upp buklarann |
ok vildi liósta haun, en Geir lét fallast undan, Asbeörn Illhugason
skaut?) boklara yfr höfnd bonim ok kvam þar í högsit. Badu
menn þá Geir tilláta ok sögdu at ckki mundi annat duga. Tók
Gosr pat rid at hann lédi Þórgilsi ross nokkur ok sva vapn ok
pancara pykkvan ok stirkvan er Sturla Pordarson var í á þverár-
i. Þeir Pdrgils rido þaðan laugarkveldit-upp eptir Nordrárdal
ok. fundust þá Áokkarnir. Kvamo þar Þorvardr ok Finnbeörn ok ©
Ögmundr med flokk sinn, {fundust þeir hii Hökostödum 3), sögðu —
ár Finnbeörn at þá grunadi at niósn hefdi kvamit nordr til Eya-
miar (frá Hofi í Goddölum 4). hit efra um föll. Ridu þeir þor- .

vardr-ok Þórgils til Hörgárdalsheidar ok mundo hafa or Skaga- .

i nær sidtygi’) manna, var Asbeörn. þar fyrir skipadr ók vóru
þeir allir af pdrgilsar hendi, , Drottinsmyrgininn kvamo þeir ofan
ul Hörgárdals, skipudast menn þá á bæi, Þórgils reid á þúfna-
völlo, en.er menn vóru mettir, kyam þar allr flokkrinn saman, var

á talt nær tvö hundrud, tóku: menn þá vapn sín sva sem fengust,
—*— pat til Rafns ok Eyúlfs, at þeir vóru í Eyafirdi ok höfðu
flokk mikinn ok einvala lid. Ridu menn nú til þess er þeir kvamo
um (Glæsibæ, þar stendr. saudahús, ridu þeir í saudahússtúnit ok
stigu af hestum sínum ok léto þar lausa, lét porverdr þá ginga ft
einn stad flokkinn allan ok töludu höfdíngiar hliótt nokkra stund,
Sídan, mælti porvardr ok hóf sva málit, ok bad at gud skyldi

ma hans ok allra þeirra manna er í þann flokk höfðu rádizt.
Má vil ek, Þórgils, þakka þér þann stirk-er ek vættir at þú manir
uppi láta vid mik, segir hann, ok sva: til Sturlu, því nærst tiadi
hana hat, hvera feandskapar hann ætti at minnast vid þá Rafn ok
Eyálf fyrir þat er þeir. höfdu drepit Odd brddur hans ok þá menn

2) frá f vantar í 4,3, C, E, Gr, 9) fra{ vantar í 4. B. C. E. Gr, Stp
Se, p. . co E 4) frá [ vantar { sömu, '
#) lèat skióta, B. É, Gr > - S} tuttugu, sömu .

a

+ A

240 Herinn fer til Byafiardar ok 4 Þórunnarey.' 9 DS

adra er í Geldingaholti félo, ok porvardr kallar sína þínsmenn
_ verit hafa, tiádi sídan hver naudsyn þat miök til þessarar ferdar `
A dregr, ef hann skyldi ei þykia athlæi edr Gmannan, kvadst spurt

hafa at þeir Eyúlfr ok Rafn vero upp í Eyefirdi ok höfda lid
mikit ok vel búit, þykkir mér meir van at ei sé lángt til fundar -
vors, er þat miki drengskapr þeim mönnum er:mér eigo ekki gott
at launa, (en þeim ckki állt er þessi mál taka ei til handa, at beriast
med mér ef þess þarf vid, sva lítinn stridskest sem vér höfum ‘),
á ek allan þenna lids afla at þakka Þórgils frænda minum ek
Sturlu, væntir ek et þeir cinir mano hér kvamnir at hvorium man
hugat at fylgia vel ok-drengiliga sínum höfdíngia. . Skal ek ok,-
ef ek á um at mæla, öllam nokkra aumban?) atgiöra þeim sem
nú standa hèr hia mér í Þessari saudsyn, er þat mitt rad at menn
marki nú stálhúfur sínar ok búi sik ok veri sem varastir, þxíat nú
er hvergi álaupa örvænt, er vér erum kvamnir hér í ukunnig hèr-
ud, en ef nokkur er sá hèr er þat veit a sik at ei vill beriast þótt
pari, þá segi sá nú heldr en sidar, er ek ok í því heitbundinn at
taka þá eina sætt er Þórgilsi líkar bedi fyrir mína hönd ok hans,
en mart hefir vel fallit med okkr Eyúlá, „ok ekki arri em ek
sættum ef þær ero gidrvar, er ek þykkiumst sæmdr af, en ella
- man ek á fund hætta þótt hana þykki æi iafnligr, ok væntir þess
at 'málaefna munr mani skipta. Vil ek nú þess bidia, at hver
madr syngi paler noster þrem sinnum, ok bidinm þess at pud páfi
oss gott rid ok geymi hver sin, en gud allra, Nu taladi hvere ©
tveggi fyrir sínum mönnum Sturla ok þórpils, badu þá vakra vera
hvers sem vid þyrfti ok halda sér upp vel, hefir Þorvardr mikit
_ frændskard fengit í drápi Odds bródur síns þótt hann væri þar ei
við, ok adilldarmadr, er þat ok skap mitt at veita honum í þess-
ari ferd med fullum drengskap, giðra þeir einir mina vilia er vet
duga, skal ek gialda hverium minna manna eptir því sem verde
giðrist, héto flestir menn um þat gódo. Stige menn þá á bak er

búnir vóru ok reid Hokkrinn samfast inn med Eyafir ið, ok eg |

ð

St. P., oa fee í þess stad: þé Sr bh
eir pángi nú frá heldr en sidar, ef s: Á
* Þurfum at berist; — 0? ) Bystardarts Gr,

3) frá { vantar í Á. B. C, Æ. Gr, 2) umbaun, B, E. Gr», umbun, Á, &

1

í fom

agK,, Eyúlfr falar til liðs Ingimund Arnórsson. — 941

ir kyamo inn med Eyafirdj, kvam í móti þeim Beörm bóndi frá
pi, segir hann at Rafn ok Eyulfr hefdo ridit af héradi nordr

til [Fnidskadals, ok þat ord 4 at þeir mundo rida allt til ') Reykia-
dals cdr til Egasarfiardar „móti lidi því er þeir átto þadan van,
Lögdu menn á þat ei fallan trúnad er hann sagdi, því Beörn var
wokkut snotur ok sva nokkut grályndr kalladr. Ridu menn þá
yfr Eyafiardará ok í ey þá-er liggr í Eyafiardar kvíslum, hon er
vídt land ok.eingi gott. Vóru þá greiddir út hestverdir bedi yfir
eptir þéradi ok nordr til heida, en sumir svifo at nautum ok kötl-
um ek eldividi, lagu menn þar um náttina ok sváfo undir vapnum

sínum,

„49. pi er Rafn ok Eyúlfr höfðu sanna frétt af at þeir pór-
at véru vestan kvamnir, reid Eyúlfr inn til Gísa til skips ok vildi
á yepn af þeim Austmönnum, þar var kvaminn Ingimundr Arn-
érison er p beó í Fagurey á Breidafirdi, hann var frændi ok fóst-
bróðir Rafns, [hann var mikill maðr ok stirkligr?). Eyölfr bar —
honum kvedin Rafns ok þat med at hann vildi at hann kvæmi til
móts vid hann inn í Eyafiörd ok veitti honum lid ef barizt væri
tH þess cr lyki þessum málum, kvadst víst vita at þú mundir skiótt
til hans kvama þegar þeim ordum væri til þín kvamit, þóttist ok
få þann sendimann at þú mundir ei mistrúa. Ingimundr svarar,
ei er ek piarú í úfrid, hefir ek verit med Sturlu í vetur ok hefir
mér vel til hans líkat, vil ek ei vera í andskota flokki hans, ok
man ek hvergi fara. Eyúlfr mælti: minni verdr þú í vafi um þetta
er hann ætladi. Já, segir Ingimundr, mart man þér þykkia mér
lílmannliga verda, en gæta ætlak þess at (Rafni verdi ei at mér
mein 4). Eydlfr mælti: alla vega þykkir mér þér fara sem lítil-
mannlipast. Skildust þeir át því. Tveir bredur Ingimundar höfðu
verit í flokki med þeim Þórgils ok Sturlu, (Grani ok Olafr*),
leyndust þeir eptir á Arnarvatnsheidi, þvíat þeir vildu ei fara at
Rafni, flézt Oláfr ei mundu hafa heiman farit, ef hann vissi at vid

8) frá { vantar í 4, B. C, E, Gr, 3) Bafa — minni at mér, A. B. C, E,
Ss. p. l r ið . Gr, ‘Se, p.

% vantar í sömu, 4) vantar í sömu,

D d

—

-
—

242 Sátarumleitún. fyrir mefialgituigu Eyalts'Abéra, 3 p:

Rafn var at skipta, én lézt:nú Þórgilsi fylgi mætir oem thang
hefdi drengskap til, hvad seth fyrir liggr J}: | oe gge.
20. Bændr i héraði, er þeir spurdu úfríð þénna, fora á
fund By lf ábóta ok bídu hann medalgaungo. Annan "nyrgid
viko kvain 'til Þeirra Þórgils þorsteinn prestr Titlingr, hain haldi
vérit til kéonslo í Stafáholti med Ole Dérdarsyni* ok var hand
kunning? (þórgils ók Starla ok °} allra Vestanmanna, géngu þeir
Þórgils ok Stúrla þegar á tab vid hans ok fögnudu þeir bonum
vel ok spurdu at hvar hann hefdi verit um fáttína? hann kvadst
afa ‘verit á Drablastddum ‘um áttina. Deir spardu hvat hann
vissi til þeirra Eyulfs ok Rafns? Hann kvad þá öndverda nátt
hafa ridis 'mordr til Fnióskadals, hafa þeir, segir hann, verit á
Vodilaheidi ok sét flokk Vestanmanna ok utanreið eptir firdinum,
hafdi þeim synzt mikill ok þóttust ei hafa afla til at bída, -en trúðu
ílla héradsmönnum, segir þeir ætludu at rida nordr [til Eggsar-
fiardar >) ok samna mönnum ok fedlga þannig lfd sitt, en hrókkvá
vid er þeir hefdu faung á edr fært þat er yfirteki, ef vptir væri
ridit, tóku flestir menn undir þat léttiliga, ok þótti þá van at bar-
dagi mundi undan dragast, en menn mundu mega fara friálslipa
sér til naudsynligra byrgda uin héradit, tradu flestir menn því er
hann ságdi, þvíat Wann tók mikit af at þétta væri satt, en eingi
madr tók af því iafnmikit sem Þórdr Hítnesíngr, at hann mundi
et lidga til, pa svarar Sturla, hér er ek í annari huxan, hann
“ ætlak alls liúga , ok hygg ek pat et satt er hann segir bèr um,
samþykkia þeir þessu Þorvardr ok Porgils. Reid presti þá í brott.
Litlo sidar sá þeir rida merin midk marga út med fiallino.ok stefna
inn eptir héradi hit éfra, var þeim á því forvitni, "þvíat þeim
þór sem þeir vero nordan kvarsnir, ok mundu menn þar fi
fréttir, ef þat vero ei flokka merin, Var þar skipadr til ús
Jónsson, ok varo þeir sex af Dorvardar mönnum, fþórdr Hiines-
ingr af Dórgils mönnum +), þeir vóru átta, Dorbeörn f). Nef af |
è

2} frá { vantar í B. Gr, AR

2) Vahtar ff. RC! E Gr $. p.

3) Vödluheidi, B. E, Gr. "“Ökhhdals- 5) Dórdr, 4, B, C, E, Gr, 82. h.
heidi, 4, C, át, hh -~ l -

4) fra [ vantar t C. St , —

i

&

a

goK, Séttarnmleitin fyrir medalgaungu Eyúlfs áhóta, 243

Sturlu mönnum, ok vóru þeir fórir, þessarar færðar vári Bestir -

áfúsr, þeir riðu upp eptir Myrum ok stefndu fyrir þí, higir
rida seinliga, ok ér þeir furmlust, var þar Eyúlfr ábóti ok nokkrir
múnkár med honum. ok kénnimenn. þeir spurdu ábóta hvat hang
"vissi til Eyúlfs ok Rafns? en hann segir, at þeir lágu uppi 4 Rauda-

hialla yfir kaupángi, ætla. þeir, segir hann, at laupa. ofan á

flokkinn er þeim þætti færi á vera, hefir ek, segir ábóti, sent

‘menn til þeirra -Þórgils at segia þeim, at þeir væro sem varasty .

‘Ok gæfo ekki færi á sér, en ck man kvama brátt þángat til ydyar,

tid ek: pvi til þeirra at leita um sættir ok þótti —A—
sen per

"ii Bat ei úglíkliga, en vera þó tregligir. Reid ábóti

‘Pérdr til Þverár hinnar litlo ok mötudust þar, sidan rida þeir til
móts vid þá Þórgils. Þeir Rafn ok Eyulfr höfðu sét reid þeirra
‘Magnasar ok pordar, skipudu þeir til sveit at rida at þeim, ef

þeim þætti færi á, var þar fyrir Svarthöfdi:Dugfússon, en þó frest-n .

adist fyrir því at þá bar fyrr ofan at flokkinum ep þá vardi. Litla
síðár kvám ábóti í þórunnareyo, ok segir þeim Porvardi ok pér-
‘pilsi sætta umleitan þá er hann hafdi haft vid þá Rafn ok Eyúlí,
kvað hann þá bedda at lepgia mál þeirra porvardar öll undir [iefna
hönd ') ok sættast at því, en skilia undan hérads sektir ok utan-

` ferà ok ríki. þau öllser þórdr Sighvatsson: hafdi þeim -skipat,. täje
‘udu þeir par mart um, var -porvardr ei fiarri sættum ok:siördi

kost, at mál þeirra: mundo farg í iamnadarddm,: en Eyúlfr

r@kyldi fara utan ok láta lavsar sveitir, Rafn skyldi hafa sveitir —
sínar. vestr í fidrdum ok vera ei vistum fyrir sunnan Gilshönd. |

>Abóti mælti: hér er lángt í millum, þm þótti Oddr hafa: unnit
“ti Ghelgi sér ok gidrt úhæfur í héradi er hann tók med tani ok

hét Þeim atforum, en Eyúlfr sapdist hafa kóngsbréf ok skipan fyrir —
'Okagafitdi, þóttist eiga stórsakir á Þórpils ok Sturlu fyrir atfarir, -
“en vera saklaus. -Dat mæltu þeir ok, segir ábáti, at þeim syndist -

sæt mál þeirra öll færo undir kongsdém ok færo utan at sumri
*annarhver edp bidir Eyúlfr ok Rafn, ok annarhver edr bádir Sturla

„ok'. þórgils, en 'Þorvardr fyrir sitt mál ok veri þá undir kóngasætt |

„ok ‘sydita-skipan, En þeir pérgils ok Þorvardr „vildu þat vist ei,

t) iafnmarga, Á, B, C, E, Gr St p. E oo o,
| 0 Dd a

JAN

` —

æ

244 Såttarumleitun fyrir medalgaungu Eyhlfs ábóta. D.

vildu þeir at Eyúlfr færi utan samsumars ok rymdi sveitir nordr .
þar, en porvardr tók ei af fyrir utanferd sína at sumri, ef, hann
rdi lidugr til. Þórgils lézt ei mundi fara utan nema kóngr sendi
onum ord, Sturla kvadst ei þat- piört hafa sva at hann „vissi at
hann þyrfti jand at flya, ok þótti þeir gidrt hafa sér grylur, um
sumarit, var hann ei midk settfhs, - Abóti sagdi þeim , at. honum
þótti búnadarmunr mikill, ok þótti vera hit mesta hættorád at beri-
‘ast, en sá man á baugi ef ei er sætzt. Sturla mælti: má vera at
minni hætta verdi en til er hugat, segir mér sva hugr um at E
_ úlfr mani miök fyllt hafa sína lífdaga. Deir Þorvardr ok prp
kvádust á mundo hætta at beriast med guds miskun, ef ek væsi
þeirra sætta unnt er þeim gætist at. Fór ábóti þá vid eva bújt
"til Þeirra Rafns ok Eyulfs ok vildu þeir ei þessari sætt játa, tók
Eyulfr ei fyrir utanferd at sumri, en þverknytti') at lita hérað
fyrr en. þat væri kóngsvili, en Rafn var í allri sætt tregari ok fús-
ari at beriast, þóttust þeir hafa sanna frétt at lidsafli var Kal,
en búníngr minni, hafdi þeim ok iafnan veitt léttiliga at bertast,
ok hugdu þeir at enn mundi sva vera. Gidra þeir nú þan ord
med ábóta, at þeir skulu finnast á grundinni hiá Þverá fyrir norðan
ok berist til umskiptis, standa iafn-fram ok stelast. hyerigir at
GSdrum. Fór ábóti nú ofan til-porgils ok þeirra ok segir at ei ginpi
sætt saman at þessum bodum, þeir budu at beriast á Þveráreyrum
til umskipta. Kíöru þeir porgils -heldr.at beriast. Abéti mælti:
þann kiósa nh hverirtyeggio er verr pégnir, er ek, segir hana
eitbundinn at láta þá Rafn vita hvat upp væri tekit. En er þei
Rafni ok Eyúlfi kvam þessi ordsending, urdu þeir gladic vid þetta
ok lid þeirra. Stendr þá Rafn upp ok talar fyrir hdino, ok segir
sþerm::at nú er þar kvamit at skamt man at bída bardaga,: bad’ þá
‘alla menn segia sinn vilia heldr ep sidar, ef nokkrig ero. þeig. magm
"er ei vilia beriast, munum vér eingom úþökk fyrir kunna þeira er
nú segia, þótt ei vili beriast, en laupa þá ei frá er vér kvamuna, t
raunina. Audun Seldæll mælti: ei væri mér þannig, ef ek væra
feigr. þí svarar Eyúlfr: þat er gèta min, at þeir, mapo álla gsf-
„ast hverio sem þeir. héto, væri þat ei.firr mino skapi. at bejta gi

—

*) Þorvards kaytti, 4, B, C, E, St Pei ee ae

+

31K. Deir Þórgils búast til bardaga ok setia fylking. (245

[et sinni "), er þat ei sídr mitt hugbod at ei sá víst hvert vör

sigrumst á sva stórbornum mönnum á feölda fundum, þótt oss hafi-

veitt vel í álaupum, med skygdiradum edr skjótum atburdum,
ætlak mér, Rafn, ei at renna frá þér í dag, þótt vér kvamum í
nokkra ráun, enda treystir ek þér vel át þú manir ei renna frá
mér, Rafn kvadst ei mundo renna edr láta elta sik um sveitir við
sva frækiligt lid, þykkir mér vid hætt hafa á úvænna ok hefir vel
dugat, vættir ek ok: enn at sú audna fylgi oss til sigurs sem fyrr,
ok sé ei enn frá oss horfin, Biugeust þeir þá til ofanreidar ok
-höfdu lid frekiligt ok búníng gédan, vóru flestir menn fúsir at

"+ gr. Nú er þar til máls at taka er þeir porgils ok porvarde

ok Starla bidia nu lid sitt búast til bardagá hveru eptir sínum
. faungum, ok er þar hart frá at segia, þvíat vapnabúnadr var all-
lítill, hofdu Austfirdínpar.skiöldn nokkra, on Vestanmenn fáeina.
porvardr taladi þá ena fyrir lidi Þeirra ok hét þá at nyo vináttu

anni öllum þeim mönnum er med honum berdust. Þetta var hinn

hærsta dag. fyrir Þorláksmeséð um sumarit, pé var heitit á alls-

Taldanda gud ok hinn heilaga porlak.biskup, at allir þeir menn -

sam heilir: kvæmist padan, skyldu fasta dag ok gátt fyrir porltks-

R „annat. sumar, ok syngia psaltara, en sumir héto at fasta _

poles, fár þat. þá med handtökum, „ef þeir sigrudust. Géngu
penp þá til skripta ok biuggust sídan, stíga þá á bak ok rida upp
agrundina til Þverár, stigo menn þar af baki ok bundo hesta

na. Tók Sturla þeim stad hvar þeir skyldo -beriast, þar sem `

„honum þótti gridt, audfengit, en þó slétt at standa. Var þá skotit

'4fylkíngo, varo menn þór ils í hion vestra °) fylkingar arms, skipaði |

þar fyrir Eiharí Halldórssyni ok Þórdi mági sínum, þar varo

þeir menn er upp höfðu stadit í Skagafirði, var fyrir þeim Asbiörn
Hhupasom, pérgils kaus af liding níu menn, en hann var hina
tíundi, ætladi hann at þeir skyldu þar framkvama sem mest þétti
npa vid þurfa. Sturla var fyrir midri fylk tngo ok med honum
Deiri Helgasön,' orvárdt var á hinni eystra fylkingar ‘aru ok

2) á at besíast, ABE, EERS þe =) vinim, 4, B, C, E.' Gr, S¢, be.
, oer ef pM ES,

T i 'h `

246 Þverárgrundar bardagi, . Eyhlfr fellr, ‘oP. |

" A ustfirðín ar með honum. Eyúlfr ábóti vildi cnn sættum å kvama

_ ok ginga á milli, en Þórgils segir þat mundi til eingis kvama {ok `

=

‘kénnitherin ok bad þá frá rida, því ekki virinum vér hér.

þéir siálfir mundu ásættast'). Abóti” kallar ‘4 bræðurna ok: adra
í

= 32. Nú rida þeir Rafn ok Eyúlfr ofan af heallanum ok stigo-
af baki ok bundo hestana, skutu sídan á f ikingo ok slóu upp
herép ok géngo at ofan. I þessu bili féll sá madr í úvit í di

| „þeirra Þorvardar ok porgils er þórdr Krabbi hét ‘ok -var.Sigfússon,

ok ér hann raknadi vid, segir hann: mönnum, át hann þóttist sêt

hafa fyrir lidi þeirra Rafns ok Eyúlfs þann úhreinan anda er hann

átti ei stað vid at sia, ok því fèll hann nidr. Segir-Sturla sva í

Þverárvísum, at þórgils vakti fyrst bardaga þenna. U
pik sá ek Porgils vekja

þíng-mót hédine:?) :endter,.

járnfaldinn *) gékk aldar +).

oddr í ferdabroddi: . So —

Nú sigo saman fytkingar, lupo þeir Rafa þar at ofan er þeir Einar

ok.Þórdr stóðu fyrir med sveit Þórgils, hrukko þeir vid vel er

fremstir stédu, en hinir grytto er síðar géngo, ok þótti þeim Rafni

hoy

þar hart vid at eiga ok lét hann svífa padan frá ok pingat’ sem

þeir Helgasynir_vato, en“ pérgils var í midri fylkingo hid Sötla, |
því þar var mest þörf, ok barðist ágæta vel ok þótti annafstedar =

audveldara á at sækia „en þar er Bann var fyrir, * Þórgils hafdi

mikit ‘lid haft af Snæféllsnesi vestan med sér, sem fyrr segir, ok

veitti hahn Þórvardi mikit Jid med, siálfs síns framkvæmd ok rösk-

ligri 5) frampanngos—pese gétr Sturla í drapo þéirri er hann orti

um pérgils, | -

“ = Veitti 'heörra 4) hættir“)
o hergarda*) porvardi © =~-

1) vantar í A, B; C. E, Gr. Stp, 5) vizkulig, A., B, C. E Gr. St, by

. 2) heidins, Á. p. heidin, BÆ l 6) hiörva, sömu, - -
3) járnfeldinn. C, Se, po oe 759. hrey i söm, a
on P Sas

4) aldrei, sömu.

`
A x

= . - `
a = ` t ` ` `

32K, Þverár grundar bardagi: Eyálfr fell. ` 247

i _ nordr fór her med hirdi | a
=, o: 5 a hardr til Eyafiardar.
Se. Ok valköstu vestan

„vedur bliks lidi miklo

_herdi baldr at hildi

. hiakmfaldinn') þraung ?) aldrei’).
Starla gékk-í fyrstunni fram frá öðrum mörnumg hann hafdi pans-
ara ‘ok sverd, skidld ok stálhúfo. Þórgils mælti vid hann, hví
bann færi sva uvariiga? Sturla svarar: lát mik sig. fyrir báti mín-

am sem andit má verda.. Þórgils lióp fram til hans ok sagdi þeir N

akyldu -bádir saman vera. Þessa gétr Sturla í þórgilsar drápu, [er
Þórgils pékk fram fyrir skeöldu of bardist alldia iga *},
. Rym-gædir f} nam riðda |
os rikr valstaungo“} brikar,
ao at?) þar er aldir *) sættust?),
- odd '°} í ferdabroddi. Ta m
' Hlífdi bridst, en brusto
brandvorpin sky ‘')} randa,
höldr '2) gékk hratt '*) fyrir ‘skigldu,
. hríned:ífs frömo lifi. © |
Nú þá er þeim Rafni ok hans félögum sveif frá þeim Einari ok
Þórdi, þá eggiudu þeir at fram skyldi génga fylkíngin ok herða á
epur, beygdu þeir Dórdr ok Einar at þeim þann fylkingar arminn,
ok hlutu þá hverirtveggio nokkura áverka, sveif Rafn þá undan
qk þar at sem Porvardr var fyrir ok þeir Austfirdingar, gékk Audun
í adra hönd honum, en Eyulfr Eyúlfsson á adra hönd ok fylgðar-
menn Rafns adrir ok bördust allvel'*), lagdi Rafn þá þegar til

-

4} hidmbeldinn, 4, B. C, E, Gr, St pe ) algei, EL |
3) þróttug A, B. E Gr, p. þóttug °) létust. A. B. C, E, Gr, $3. p.
- í Á .

| | | 9} ord C St. .
-P).aldir, A B. C, Æ, Gr,, Se, p. uF) styr. A, C, St p. -

- 4) fré [ vantar É sömu, ss} holir, C, Se heldr, B. E, Gr."
iF) saumgódr, simu, - 23) hvatr, Á. B.E Gr. p. -hnore.-C, Se,
E valglögu, Á. C, St. þ. 54) ok lengi, vard þar hörð hríð, bata:
D. ór 4RCE,GShp ið. AB. G: E Gr. St, p

e

248 ` Þverárgrundar bardagi. Eyúlfr fell. ps

Þorvarðar ok hver til annars ok kvam í munn hveriomtveggia ok
vard hvertveggi sár, ok þó porvardr meir sár, þá lagdi porvardr
til Audunnar bádum höndum [ok kvam á hann midian *"), ok féll
hann sva vid at fótunum kastadi fram yfir höfudit, en sva var
hann Grugeliga búinn at hlífum at ei prkk á, en þó höfdu menn
þat fyrir satt at hann meiddist fyrir lagino. Þórgils var þar í
orusto er stranngust var ok bardist best sinna manna, gékk þar
ok ei á sem hann var fyrir, hrukko menn fyrir honum, þvíat hant
lagdi hart ok títt ok hid stórum, hann lagdi til eins manns sva
at herdarnar kvamo niðr á prundina, en sva var hann búinn at
ei gékk á, hann stód seint upp. En er þeir porvardr ok Rafn
varo skildir, sayr Rafn par at sem Austfirdingar vóru, géngo þeir
Rafn sva fast at, at hinir hrukko frá ok géngu þeir í gésnum fylke
ínguna, féllu þar nokkrir?) menn af Austanmönnum. Ögmundr
Priónn hét madr, hann var Fagranessmadr, hann var í lidi med
porvardi, bann sótti at Rafni sva sem hann ætti ei annat at fore
en höggva til hans í ákafa. Rafn átti vid fleirum at sia, lagdi
hann þá til Ögmundar ok kvam framan í stálháfuna ok í pégnum
hana, ok var þat hans banasár ok féll hann daudr til iardar, þar
féll ok Oláfr frá Bustarfelli ok enn fleiri menn?) adrir, féllu

„ok nokkrir menn af Rafni, Sva sögdu menn, er porvardr fékk

áverkann af Rafni, at hart var við hann at eiga ádr, en síðan
þóttist sá best hafa er honum stóð firrst hans mótstödumanna, tók
þá ok at-ridlast lid þeirra Eyúlfs, (ok þá +) stökk Rafn or bardaga
ok Asgrímr [orsteinsson ok þeir priitygi saman, sér Rafn þrotin var
van sigurs, snyr hann þá til hests síns ok steig í stigrcipit ok ætladi
á bak ok gékk ei þvíat hann var protina miðk af medi, þá lypti
Þorsteinn Hvítakollr honum á bak, hann var hestasveinn þeirra ok
hafdi ei verit í bardaga, rído sídan í brott, {þeir Rafn rido þegar
um náttina vestr Skislgdalsheidi, namo þeir ei fyrr stadar en á
Geldingaholti £). Eyúlfr Þorsteinsson stód í midri fylkingo þeirra
Rafns öndverdan bardagann ok bardist vel ok drengiliga ok pékk

*) frá { vantar í C, Sí, #3 Rafn var nú miðk þrotinn .af mædi
#) margir, B, E, Gr, | ok wos Se lidit Arejfdist,

2) Austanmena, 4, B,C. E Gr. 8t, þ.- 5) frá { vantar í simu,

@
. * -

3233K, -Þverárgrundar bardagi; Eyálfr fell, ` 249.

par ei lengi á er hann var fyrir, stód hann fast ok þeir sem hon-
um fylgdu. Eyúlfr hafdi fengit steinshége framan á brióstit í bar-
daganúm, vard honum vid þat heldr ervitt, vóru hans atgidrdir
þadan af minni en elligar mundo, gékk þá bardaginn som snarp-
ást um hrid, sóttu menn þá fast at Eydlfi, ángradi hann þá mæði,
Var þat midk iafnsnimma, at þá brast flóttinn í lid þeirra Rafns -
ok Eyulfs, vildi hann þá „leita til hests síns ok sneri þá upp á
grundina, en er hann tekr stigreipit ok ætlar á bak, lidp í því at
honnm Jörundr Géstr ok- þreif um hálsinn ok bnekkti á bak aptr
ok felldi hann ok fór á hann ofan ok rak af honum stálhúfuna,
kram þá at-hónum Þorvardr ok menn hans ok spurði hvern kann
hefdi þar undir? .Jérundr svarar: ek kénni hann fullgiörla at hèr
er Eyúlfr Þorsteinsson. Gékk Þorvardr þá at ok tók spcótit tveim
höndum ok lagdi til Eyúlfs, kvam þát lag í munninn ok nidr í.
genum hnakkann vid vellinum. Sa madr hid í höfud Eyúlfi er
imbi‘) hét med breidegesi?), ok greinast menn at hver fyrri
fverki vard, Kimbi var síðan drepinn, ok segia mefa þat væri af
ráðum Rafns fullkvamliga, fleiri áverka hafdi Eyúlfr. Lík Eyulfs
Þorsteinssonar var fært til Múnkaþverár ok grafi ‘hia Sturlu Sig-
hyatesyni. OO | A
- . 33. „Þessum athurdum midk iafnfram, sem nú er sagt frá,.
gidrdist þat sem fyrr var ritat, at Rafn reid í brott ok vestr Skjálgs-
dalsheidi, er þat-skeótast af at segia, at hann létti ei fyrr en þeir
kvamo til móts vid. Þorleif, hann var kvaminn sunnan á Arnar-
vatnsheidi med flokk. En nú er at segia frá þeim mönnum er

- eptir vóru á Þverárfundi, at.þeir leitudu undan, sumir í kyrkior,

en sumir í bænahús, [sumir vóru þar teknir ok flettir vapnum ok
klæðum 3), sumir. beiddu grida. Þórgils, var gódr af gridagiöfum.
Þórgils hitti á grundinni í flóttanum Audun Thómasson, spurði |
Audun ef Þórgils vildi géfa honum grid? hann kvadst þat gjarna
vilia ok spurdi, ef hann væri nokkut sárf hann kvadst ekki sár
vera, en ákaflipa módr. Audun kvadst vilia vera eptir ok hvílast,
Þórgils setti eptir hia honum [Ingimund brédtr sinn ok Dal-Jón

1) Kumbi, Æ, C. Gr, Stp.. 8) frá { vantar iC, Sí
2) handözð C. át, uu - z
| í e

| è

s50 Rafn setr undan, kannadr valr, grid géfin mönnum, 9P,
at gæta hans Í). “Auðun settist. niðr vid árbakkan 2) ok kvadsr
þyrsta, (Ingimundr gaf honum at drekka þremsinnum, sidan hné

ann áptr ok dó litlo sidar °), hann var litt sár ok sprakk miök
af mædi, at því er súmir segia, þvíat hann hafdi borit sik miök

vapnum. Snörtr bródir hans fór í sidasta lagi af hinum betrum

mönnum ok kvamst í kyrkiu at þverá ok heitadist þorvardr at draga
hann út or kyrkiunni ádr hann nædi brynionni af honum þeirri
er Odder bródir þorvardar hafdi í Géldingaholti, þá er hann var
. veginn). porgils reid til bear upp til þverár hinnar litlo, vóru þar
“margir menn í benahisi, þar var kvaminn Svarthöfdi Dugfússon
undir bænahússvegginn ok var hann særdr meiðsla sárum, höggvinn
tim þvert andlitit, bad hann grida heldr akafliga, Þörgils gaf honum
grid, Þar var ok tekinn Oláfr Oláfsson °), bad hann sér grida, en
þórgils var í því heldr tregr, sótti Olafr þá at Þórd Hitnesing at
idia sér grida, ok því iádi þörgils um sidir, Þeir Þórgils ok por-
vardr riðu upp eptir héradi til Múnkaþverár ok’ vildu vita hvert
Rafn hefdi ei þar kvamizt í kyrkio, en er þeir kvamo þar, var
ábóti heim kvaminn ok segir at Rafn var ei par, ridu þá út aptr
allt þar til er þeir kvamo f þórunnareyo,. samnadist þángat Hokkr=
- inn ok vóru þar. þat er eptir var næturinnar. Porliksmessoda
ridu þeir upp á eyrina þar sem bardapinn hafdi verit, ok sá það
tidindi slík sem ordin vöru, lágu þar Hkamir þeirra er fallit höfðu,
-én sumit varo brott fluttir. Þessir menn féllo þar: 3) Eyúlfr Eyalfs- ©
son {Kárssonar, hann var höggvinn í sundr í miðdmunum, hann
var Rafns madr7), Aúdun Thómasson, Halldór bóndi af Skinna-
stödum Helgason, hann vár frændi Eyulfs Þorsteinssonar, Gudn
Ásgrímsdóttir var módir hans*), Þorkéll hinn mikli, en alls féllo
af þeirra lidi átta menn edr níu. En af Austfirdingum féll Ög-

1) frá [: nokkra menn, Æ, BG, E, +) Frá { vantar í A, B, G. E. Gr,
Gr. Se, p. re, | =
2) midk módr, bæta sömu vids 5) vantar Í sömu, “
3) frá |: bad géfa sér drekka, var þat - 5 Bye Porsteinsson y bæta sömu
giört, drakk hanu tvisvar ede þri- aa
evar, litla stand þat eptir féll hann. 7) frá [ Vantar í smu.
í úmeginu ok andadist;, sömu $) fea [ vantar í sömu,

dag, var eptir hann hinn mesti mannskadi.

*

g4 K. - Frá draumum; oa‘ 2ST
- 4 . . i
mundr Priónn, Oláfr frá Bustarfel§ ok. enn fleiri, sextin menn edp
seytián fèllo í bardaganum, en margir vurdo sárir. Tóku þeir til
at beriast milli midsaptans ok náttmála, en eptir sálarfall var þat
er flóttinn. brast. par vóru. margir menn bedi flettir vapnum ok
klæðum, ok urdu hinar mesto hrakningar, en pat var lengi önd-
verdan bardagann at þeim Eyúlh þótti horfa hvergi úvænna, en
þessi vard endir 4, sem margir menn vito, at Eyúlfr lézt þar, en
þeir höfdu sigur er úvænna þóttu útsigla, Um myrgininn pidu þeir .
Þórgils ok Porvardr upp á Grund, þar kvam Eyúlfr ábóti ok margir
kénnimenn ') med honum, vóru menn þá leystir ti). samneytis.

Finnbeörn bóndi hafdi fengit sár í bardaganum ok var hann lagdr

Í óstin, þótti þat sár lítit at sia, en þat vard at miklo *), var
Finnbedrn hress í ferðum med Þórvardi um sumarit, en þat sár
leiddi hann til bana, andadist hann um haustit Michaelismesso=.

' #34. Sa madr beg sudr í Midiumdal skamt frá Laugarvatni
er Páll hét, hann var prestmadr ok gódr búþegn, kona sú var med
honum er Jóreidr hét ok var Hermundardóttir, þetta dreymdi
Jéreidi sextán vetra gamla þar í Midiumdal um messo Marinmesso .
‘Magdalene í kyrkio, þá „var ei spurt fall Eyalfs Þorsteinssonar,
hon þóttist vera úti á hladi þar í Midiumdal, hon sá kono rida
vestan fyrir hladit á grám hesti í dökkvum klædum, mikill var
hestrinn ok sva konan, Jóreidr þáttist spyria hvadan hon kvam at?
Nordan kvam ek at, segir hon, or Násheim. Hvat veizto til porr
vardar, segir marin. pat veit. ek algiörla, segir draumkonan,

: Hann er hurd fyrir heim - |

- ok bryniadr í sveim —

ero brennomenn þá _ |
mannhundar hiá, |
; mannhundar hiá, |
Er þat nokkut mark er þú segir mér, kvad mærin?

2

t

Mark er. þér

sem þínum födur
B) menn, A,B, C. E, Gr, 67, D, +) pensi kapttali yantar Í A B, =
$) meidslum, gömu, , E. Gr, St. p. | os

W Bea

+
t

952 | a Frá draumum, | 9p.

lok öllum ýðrum
| r ættnidiúngum,
segir. hon, Hvar ero brennomenn, kvad mærin ? Hon svarar:
E l Ero menn þá "
| . ‘er þeim vagnar £ sva,
uu heldr vísak þeim
| í heliu heim, | =
í heliu heim. = | ; .
„Hvad ætla þeir þá er þeim” vegnar sva, kvad mærin ? Hon‘svarar: .
á ætla þeir med illvilia sínum at kvama heidni á allt. landit. pa
Vaknaði Jóreidr, Enh dre mdi Jóreidi sex náttum sídar, ok sá
þessa somo kono, ok spurdi hvadan hon kvam nú at? nordan or
sveitum, segir hon, Hvat veizto nú til porvardar, segir Jóreidr?
Hon svarar:

Nú er Þorvarði. |
. , þraungt um hiarta, — ` |
7 | pe er budlúngi |
ót hit nærsta,

| bót hit nærsta. |
* Hvað um Steinúlf bródur hans, segir Jóteiðr ? Hon svarar;
an Nú er Steinúlfr nm
EEr N . Í styrstraumi |
— — ok stagli pyndr med Agli,

vertu í reit ~

vinar mins,

„en ek man med svinnum at sakbótum, 3

Di vaknadi —8 ‘pi spurdist sudr pangat fall Eyúlfs ok þan
tídindi önnur sem þar urdu. Enn dreymdi Jóreidi, at þessi kona
kvam at henni, hon var þá í blám kledum, ok syndist henni

konar mikilúdlig, hon reið þá em pram hesti, hon mælti þá, hví

= spyr þú mik eingis ok eigi at nafni? Mærin svarar, mér er ótt

at þér, en þó til ek nú vita hver þú ert eða hvat þú heitir? Hon
svarar, ek heiti Godrún Giúkadóttir. -Hvi fara heidúir menn hér,
kvad ærin? Eingo skal þat þik skipta, segir hon, hvert ek em
heidin edr kristin, en vior em ek vinar mins, Hvat veizto nú til
Gissurar Porvaldssonar, segir mærin? Hon svarar:

=“

eptir túnino ok kvad þetta;

34K, o Frá draumum. - Oo | 253

Minnir mildíng
morgin síran,
hvart man Gissuri
= ` gänga at óskum,
vildak at óskum
ödlíngssyni S
öll æfi sín
| , eptirgéngi. 4
Hversu er pi, segir mærin, ef sva fer? pa redr hann Íslandi til
aldurslita, segir draumkonan. Er þér vel til hans, segir mærin?.
Hon svarar: aldrei þykkia mér þeir gódir fuglar sem hátt fliúga, '
Hvernin er þér til Rafns, segir Jóreidr? Leidir ero mér allir

„Svartir fuglar, segir draumkonan. Hvernin er þér til Þórgils Skarda,

Segir mærin? Hon svarar: Íllir þykkia mér allir þeir fuglar er í
aitt hreidur skíta, Ok þá kvad hon: , |

| Sesgdo Þorvardi |

þessa grímo - `

- úngum andskota, —
oo ef pik eptir spyr,

` en þó at þik ei

o _ eptir fregni,
i satt ekalto segia
syni oddvita, , "

Nú hefir þetta þrisvar borit fyrir. þik, enda verdr þrisvar allt forð-
um, þat er ok eigi sídr at gód er guds þrenning. Þá vaknadi
Jóreidr. Um haustit er nátt tók at myrkva, dreymdi hana á sömo
leid fram. Eina nátt dreymdi hana ‘pat Jóreidi, at þessi kopa
reid austan fyrir hladit þar í Midiumdal ok hafdi mann bundinn
Í tag] hestinum. Jóreidr spurdi, hver þar væri sva hardliga leik-
innt Draumkonan kvad þat vera Eyulf Þorsteinsson, ska ek nå _
launa. honum, segir hon, er hann dró Hall Gissurarson um klak-
and å Flugumyri, ok þá keyrdi hon hestinn ok leypti út ok sudr .

. 0 Þat var betra, `
. er fyrir baugum rèd `

>

254 Henrekr biskupi lysir banni, fer hver hein til sin, 99. -

Brandr hinn örvi
“ok bur skata, .
en nú er fyrir löndum,
ok lengi man,
Hákon kéngr
É ` ok hans synir.
þá vaknadi Jércidr, l l
35. Porlaksmessodag var fundr stefndr vid Diupadalsa, kvamo
par til margir héradsmenn, var þá talat um tidindi þessi, fráfall
yúlfs bónda. Beiddi Porvardr sér vidtöku af bóndum ok flutti
þat med honum pérgils ok Sturla, vard at. því lítill rómr, orti
Þorvardr á um orskurdi við bóndurna, þorvard or“-Saurbæ, Hall
af Mödruvöllum, Örnúlf or Miklagardi ok enn fleiri adra. por-
vardr or Saurbæ svaradi fyrst, lézt ekki rad ciga meir en eins
manns, „má ek vel gæma vid þann, at best er at’ eingi sé; þeit
Hallr sögdu, at þeir mundu ci taka ráð þessi fyrir hendr bóndum.
Géngu bóndr þá á eintal, en er þeir höfdu talat um rid, géngu
þeir aptr, á fundinn, sagdi Þorvardr at þat var-samþykki bónda,
(st þeir vildu ei taka vid honum í hérad '), er oss Þorvardr sagdr
hinn mesti ofsa-madr, en févani midk, en eigi þó at svara stórum
vandrædum, vilium vér bída þess er Hákon kóugr ok pdrdr Sig-
hyatsson gidra rád fyrir. En er Þorvardr skilr, at eingi er þessa
kostr, þá rido þeir af héradi ok vestr til Skagafiardar, gisti por-

vardr á Silfrastöðum, en Þórgils { Flatatúngo. Var þá fundr stefndi

vid Vallalaug, kvamo þar til bóndr flestir. En um daginn, er —
þeir ridu ofan eptir Jökulsárbökkum, talast þeir vid Porvardr ok
Þórgils um lidveizlo þá er þorvardr hafdi heitit Þórgilsi um til hèr-
ads í Skagafirdi, en Þoryardr færðist or fángi, segir at eingis mundo
sín ord metin, þar var hia Fipnbedrn, gékk þá í nokkur grein
med þeim Þórgils ok þorvardi, Finnbeörn mælti; mikla. fylgd ok
éda átto at launa pórgilsi, ok mikit hefir hann til sæmdar unnit,
vid pik ok gódu hefir þú honum heitit, ok mælti at honum nokkr-
um ordum. forvardr kvadst allt halda mundu vid Þórgils þat er
hann hafdi honum bestu heitit ok hann átti undir sér, þótti honum

1) frá [ vantar ( 4, B, ©; E, Gr, St, p.

A

=

—

“1

| 3yk Henrekr biskup lysir banni, fer hver heim til.sía,“ 255
pórgils hafa verit ekki-tillagamiki í Eyafirdi. Ridu þeir þá til `

ar, var þá kvamit feölmennt. Beiddist þórgils þá af bóndum,

at þeir tekio vid honum til höfdínga yfr héradit, taldi til frænd-
semi vid Kolbein at réttum erfdum, þóttist nærst kvaminn til ríkis
Í Skagafirdi, Broddi svarar fyrst manna, èf hana skyldi þar nokkr-.
um béfdingia pidna, vildi hann helst Pérgilsi, en betr at þjóna
eingum, ef hann mætti kyrr siast. Sturla flutti þetta mest manna
ok Asbeörd. Í þessu kvam Þórarinn prestr Kaggi sendr af Hen-
reki biskupi, las hann þar upp bréf, stod þat á bréfi því, at
biskup kallar Þórgils ok Þorvard í banni ok alla þá menn er á
Þverárfundi hafa verit ok farit med úfridi þábgat á sveitir í méti -
þeim Eyúlfi ok Rafni, fyrirbaud hverum manni at taka vid Pór- |
ilsi í hérad, ok hét þeim banni ok afarkostum er at því yrdi

Eunar. Var þá því lokit at bóndr. mundo nokkurn kost á giöra.
at taka vid Pérgilsi, lagdi Porvardr þar ok ekki til, sagdi porgils
bóndum at hann var ei at heldr héradi horfinn, ok hann mundi“
til leita þegar hann þættist faung á. hafa ok'hirda ei hvad biskup
æpdi. Broddi kvad allt mega þó nandign skyldi, skildi sva þenna
fand, ok töludú þeir Þórgils ok.Broddi lengi hliótt. pat spurdist
vestan or sveitum at Rafn var kvathjan til móts vid Þorleif, ok
Þeir höfdu flokk mikinn, vóru þat Borgfirdíngar, þat er ok sagt,
at Rafn léti samna mönnum um dali, ok þótti þá ei fridligt at
rida- vestr á sveitir. [Beiddi Porgils porvard at rida vestr med
sér "), en hann baud at fylpia honum um Borgarhörd til Bláskópa-
heidar. Þorvardr þóttist ei til hafa hestakost ok taldist undan alla
vega at fylsia honum í Vestfiördu, en bad Þórpils at rida austr Í
í feördo vid sva marga menn sem hann vildi, ok vera þar til þess
er lyki málum þeirra, Finnbeörn baud Þórpilsi at rida vestr med —
honum ok vera vid sidunda mann, þótti þórgilsi hann vanfær sakit

airs þess er hann hafdi fengit ok þótti hann lítill afli ok vildi -

hann þat ei, skildust þeir Þórgils ok Porvardr vid Vatnsskard, var -
par skilnadr lagligr, þakkar Þorvardr þá enn at nyo Þórgilsi lid«
veizlo ok hafdi uppi hin fepursto frammheit, Pdrgils svarar því
filiga» Reid Þórgils vestr Vatnsskarð, en er hann kvam í Långa-

1) frk t vantar E C. St

ra 2 .
` 1
= ‘ $

N

256 Henrekr biskup lysir banni, fer hver heim til sín, 9.

dal, þá vóra þar slíkar fréttir allar sem fyrr höfdu verit af þeim
Þorleifs ok Refni, þá giördi Þórgirs pord Hítnesíng ok þá tólf-
saman at þeir mundu rida um feöll fyrir ofan allar bygdir'ok
, kvama til móts vid hann í Hankadalsskardi, en ek vil ríða (hit.
“ fremra“), Þórdr skyldi ok rida til móts vid Þérgils, ef hann yrdi
var vid flokkinn. þeir Þórdr ridu par til er þeir kvamo fyrir
Vatnsdalsbotn, fundu þeir þar Gelli Pálsson, Lítíng Arngeirsson ok
Sigmund Géstsson ?), þeir vóru sendir af Þorleifi á niósn, at vita
um ferd þeirra Þórgils ok Þorvardar, kvöddust þeir kynniliga ok
sögdu hverir ödrum lausnar tídindi, segia Borgfirdingar Rafn hafa
‘kvdmit til móts vid þá á Arnarvatnsheidi ok beidt Þorleif at hann . -
mundi rida med þeim nordr at þeim Þórgilsi ok Porvardi, en Dor-
leifr vildi hvergi rida á sveitir med flokk, en baud -Rafni at rida
til Borgarfiardar ok.lézt þá mundi veria. hann med Borgfirdingum,
ef hann væri þángat sottr, Rafn vildi þat ei, segia þeir at hann
_ reid heim til Sandafells, ok 'hyggium vér at hann sé heldr feöl-
mennr, Skildu þeir at því, ok ridu þeir þórdr þá til Midfeardar
ok leitudu þar til farafskjóta:, wida sidan í Haukadalsskard ok
kvamo þar um myrknætti teim porgils var, ok svaf allr flokkrinn,
en er þeir ridu at, vard af,dynr mikill, vöknudu menn vid pat,
` vindr var af landsudri, en þeir höfdu sett upp spedt sín, þeir
vóru miök svefnvana’). Einar bóndi spratt upp fyrstr manna ok
þreif til speóts sins ok mælti: nú rída didflarnir hér at oss, sprett-
um upp ok dugum vel. Þórdr mælti: menn rida at, en ei dioflar,
ok þá kéndi Einar mennina. þórgils spratt upp ok nokkrir menn
fleiri, segir þórdr þau tidindi sem bann hafdi spurt, ridu þeir Dór-
"gils þá, þegar þeir varo búnir, þar til er þeir kvamo at Vestlida-
eyri, þar ádu þeir miðk lengi, menn ræddu um at pat væri úrád-
ligt, sva feölbygdar sveitir sem þar vóru, at rida þar um. þórgils -
kvadst ei vilia laupa um horn Rafni sva at hann ætti ei kost at
finna hann ef bann vildi. Sturla segir, at Rafa mundi ekki í þessu
sinni -áræda, þar sem hann hafdi adr forvida vordit. Rafn var
heiwa at Saudafelli ok sá reid þórgils, var þar bang mikit um at-

1) at fram, 4, B. C., E, Gr. St p. 2) svefnugir. A, B, C, E, Gr, St, p.
$) ok enn fleiri, bæta sömu vid, , |
. |

. *
~~ . ~

` s’

=
9

26. Skagfirdíngar medtaka Þórgils, | 257

reid, en Þeir hepto.sik sialfir. Ridu Þeir Þórgils um kveldit á
Rauðamelsheidi, skildust þeir frændr med kærleik miklum, baud |
Þórgds Sturlu til. Stadar heim. med sér, en Sturla reid heim í Hít-
árdal, sátu heima um kyrrt um sumarit. Rafn var-lengstum at
Sandafelli, var þá gridalaust med mönnum ok sættalaust, ok at-
Íaralaust þó at kalla, Sturla reid vestr til Saurbæar litle sidar,
en Rafn. til.Borgarfhardar, dvaldist Sturla litla rid vestr ok reid

heim þadan.

36. porgils Bödvarsson reid heiman frá Stað tveim náttom

trar Mariumesso hina fyrri"), hann setti Einar til hérads at gæta, |
pY

hann ætladi sèr ei aptr hinn nærsta vetur, hann sendi ord
Órdi mági sínum, at hann mundi fara med honum, fundust þeir -
at Randainel,. Madr hét Sigurdr Grímsson, hann var kalladr Snókr,
hann átti heima at syðra Randamel, en er hann vissi at Þórgils
var kvaminn til Raudamels, þá leypti hann vestr til Saudafells med
nidsn, lét Rafn þegar mönnum samna. Þórgils var við tuttugasta

‘mann, þeir Sturla höfðu melt med sér mót á Vestliðaeyri, þá um ~

kveldit ridu þeir Þþórgils pangat, vat þá sólarfall, Sturla kvam
litlo síðar, 'giörðist þá myrkt midk, ridu menn þá inn ?) yfir Vadla.
Porgilsi þótti ei fært at rida um Haukadalsskard, þvíat hann vissi -
at Rafni mundi ginga nidsn dm ferð þeirra, reid hann þá til-Lax-
árdals, en Sturla vestr til Saurbæar, þá var eva mikit myrkur, at
einpi madr sá annan, þegar nokkut var í milli. Pat bar sva til,
at Bergr reid nokkut í fyrra lagi, en :er þeir urdu varir at þeir
riðu at grafarlek nokkrum ok menn vóru ödrummeginn, lét Bergr
pa stað nema ok beid Þórgils ok mælti at menn skyldo áliðdir
vera,. en er Dórgils kvam at fram, „bad hann menn búa sik ok
rida á hvat sem fyrir væri, [en þeim Bergi ok Þórdi þótti radligt
at wita hverir fyrir væro?). Dpérgils spurdi, hverir menn vero
Sdrummeginn lekiarins? Deir segia þat væri Biörn bóndi Drumbr.
or Hiardarholti, Menn porgils nokkrir þeir er ridit höfðu fyrr í
náttmyrkrino, ridu leid sina til Midfiardar um kveldit ok síðan til
Skagafiardar norðr, Rafn hafdi stefnt mönnum saman ok hugdi

1) flat 43. C, E, Gr, St, p 3) fre vantar í 4, B,C, E, Gr,

2) út, sömu `- . @
—e— OO PE

258 ` SkagGrdingar medtaks Þórgils; gph

at Þórgils mundi rida at honum, em þat sign ríða kverigir at öls
um. En er þórgils kvam til Shegafiardar, reid hann fyrst í Vid.
vík til Asbearnar, hann hafdi buskyle') ok lítit upptak, en lid
"mart; Brendr hét maðr Olvidareon er þar beé á sumo landinu
vid lítinn feárkost, var þá leitat eptir faungum til Arons“) Karle-
unga ok Geirs Audga ok fékkst hvarki. Þá kvamo ord frá bisk-
upi, var þeim borit bann ok gudsreidi, barmadi biskup hverias
manni at samneyta þeim edr göra þeim nokkurn greidskap, en þé
mælti hans, at heldr skylda menn bera siálfir mat fyrir þórgils er
ræntir vero, em gfa leitarnar hundum. Þórgils for þí útí Vidgí
tók hann þar vid búi þeirra Asbrarnar ok Brands, gidrdust ae
á hans heimamenn. Porgils stefndi fund at Vallalaug, kvamo
Par til allir béndr or héraði, ok beidds Porgile sér viðtöku. Bægdr
töldu nú upp vandredi mörg þau er vóru, bann biskups ok þar
med þétti horfa úfridliga, medan stórmæli þessi vóru Gsett er hann
átti at svara. Brođdi lagdi þat rid tik, ag bóndr skyldu taka vid
porgilsi, hygg ek”), segir hann, at þér munut honum seint af
„yðr kvama. Pondr kvádu mikinn kostnað mundu af bonam leida
sem hann veri kyaminu med tvær hendr tónar. Broddi mælti:
ei mí fyrir öllu siz, maro þeir biskup brátt sættast, en Skagfrð-
íngar hafa afnam baldit formann sinn med kostnadi. be ile segir
þeim slíkt þykkja mundu lítit, [at taka vid honum til öld ímgja #)
vid þá Eyulf ok Rafm. Var þat þá at lyktum, at flestir menn
látto at taka vid honum til hdfdingta. Var þá talas um tillögur,
giördi Broddi þat rád fyrir, at hafa skyldi saudakvöd, Settist Dór-
gils þá í Viðvík, en biskup lét læsa kyrkio ok lysti yfir þeim. banni.
. Þórgils hafdi þar marga fundi ok áttu bóndr honum héradi á Bveri-
om fundi, em eingt mælti Í mót. Var þá höfð uppi saudskvöd
um hérad allt nordan til Rútafiardar, géengo menn þí undir. pas,
var med þeim porgilst ok biskup hin mesta fad, f Vidvík var
gledi mikil ok gott at vera, leikar ok fölmenni mikit. Þat ver
einn drottinsdag at þar var dans mikill, kvam þar til feöldi manna,
Hámundr prestr frá Hólum hafdi súngit á Miklabæ í Óslandshlíð

1) skyl, A, HR Gra Ste py 2) byggist AiB; Co Er Gr, Se Po
F} Arnórs C, Se. E 2 fet Ç vantar sömu . .

Ks Shttarumleitam vid biskup, 259-

am daginn ok ridz hann í Vidvík til dens ok var þar at leik, ok `
dáðu menn miðk dans hans, eo er hana kvam heim til Hóla, rak
biskup bann or kyrkio með hrakningum ok vildi ei siá hann, en
er þórpils vissi þat, baud henn presti til sín, en er Hamundr prestr
birti þat fyrir vinum sínum, þá tók biskup hann { sætt fyrir ban
manna, en var vid hann aldrei iafnvel sídan sem fdr, Var Há-.
mundr litla rid at Hólum. med biskupi ok rédst eptir þat austr í
4tedrdu,..marger Íygi-kvittir varo þar ok mörg upplaup ') _
37. Þat er nú þessu nærst at segia, at Henrekr biskup fór
Biman nordr í syslu sína um haustit. I þann tíma kvam austan
„or fedrdum Þorvardr Þórarinsson ok med honum Finnbeörn Helga-
‘gon. porverar sendi ord Þórgilsi at þeir skyldú finnast í Svarf-
„aðárðal, (fór porvardr þíngum um alla sveit ok leitadi sér vidtöko
ók fékk ei. Beid Þórpils nordr Heliardalsheidi, fundust þeir á
‘Grind í Svarfadardal*), töluðu þeir um vandredi sin‘ ok afelli
t er biskup lagdi.a þá Þórgils ok nokkut á þá alla, Rédu þeir
“pat med sér, at ríða inn í hérad til móts vid biskup, er hann fer ©
nordan or syslo sinni, ok beidast af honum sætta, var Dorvardr '
þá hinn blídasti, ok fór þá med þeim frændum vingiarnliga, segir
orvarðr Þórgilsi um hvat hanh ætti at vera ok héradsbóndr
ni honuw iniök vera tvídrægir, en biskup feandskaparfullr vid
, _Finnbedrn bóndi var midk kránkr af sári því er hann hafdi
„Fngit am sumarit 4 Þverárfundi, var hann hress á fótum, en
miok hás í máli, þeir ridu nú inn til Eyafiardar, þá gisti biskup
á Möðruvöllum, ætluðu þeir Pérgils ok Porvardr þángat til fundar
"við hann. En er biskup vissi þat, reid hann í brott þegar ok

"fan til Múnkaþverár ok þökk par í kyrkio ok lét læsa kyrkiunni,

En er porgils ok Porvardr spurdu þat, riðu þeir til Þverár vid
"þriátygi manna, en er ábóti fann þá, fapnadi hann þeim vel ok
"segir þeim at biskup vildi at þeir rido á brott ok vildi ekki vid
“þá mæla. Aboti baud þeim Þórgilsi þar greiða þann er þeir þyrfto

- ðk hestaskipti, hvert sem biskupi líkadi betr edr verr. Pérgils ok .

“porvardr bádu ábóta at hann skyldi gánga á milli ok kvama á mad,
þeim stefnulagi til umtals mála sinna, héto þeir biskupi gridum
a. . | . 2 ` . , ` f , .
. 2) áhlaup, B, Gr. 4 ? 8) frá [ vantar í C. Sh,
| " Ff

r

„260 | Sáttarumleitam við biskup oD

ok hans mönnum, hversm sonr Ri med þeim, en. kölluðust ei
mundo brott rida, fyrr om þeir nado fundi biskups, ella skal bann
kost eiga at vera í kyrkiunni medan honum þykkir gott. Fér
ábótr þá í millum ok Hallr af Mödrvvöllum ob stód þar ſiarri om
tilmæli allra sætta, ok vard pat.at lykrom at biskup gékk or kyrkio.
fyrir bæn ábóta, var þá gfngit í abéta stofo, [per var við ræða
þeirra ábóti ‘y ok Þórarinn. prestr ñ Ew er porvardr ok pór- _
gils ok þeirra menn pémgo í stofuna, kväddu þeir biskup, em hans:
svarar eingo» Settust þeir þá midr ok hóf Porvardr þá mál. sitt á
| þessa leid: Herra, et er eyrindi vart hingat, at allt þat er vér
öfum Þrotit vid heilaga kyrkio ok raskat gudsrétti vilium vér bidda
_ & ydvarn dóm, ek ok þórgils frændi minn ok Finnbedre, [viliua
vor hafa. þar í mót af ydr lausn ok lögligæ sætt *)» em þær sakir
‘sem gidrzt hafa millum vor ok annars leikmanna, skilum vér
undan ydrum dómi, ok unr allar hétads: ísetar viliunr vér ei ydro'
vidi hlyta, þvíat oss þykkir sem þér munit þar eingar sakir á eiga,
er þessi minn vili ok Þórgilsar. En ef þér, herra, þykkist eiga at
skripta oss, þá vitum vér at þér eigut at leysa oss af sökum þeim
er hör hafa gjörzt í sumar, vilium. vér undir þat biidlige gangs,
er þá mitt bod allt at sinni. pat er ok mitt bod, herra, se
Þórgils, en hvervetna vil ek til’veigia ydvars samþykkis sakir fyrri:
vinatto, þat ek pykkiumst et siálfan mik miðk minnka til, en hér-
acd man: ek ei uppgéfa, em miök undrak þat þér hafit sva flíðte
fengit mikit skapskipti sídan vid vórum hinir kærusto vinir, veit ek
mik vandliga vera saklausan vid ydr bedi í ordi ok verki at minni `
skynsemi, ok hart þykkir mér þat er þér heitit bóndum afarkost-
um, ef þeir géfa mér mat edr möanum minum, edr skipta um
„hestæ við mik, þá má pat vera af stunda at ydr cdr vimm ydruar
Þykki þat litlu betr radit, ok meiri van at þá kénni fleiri kulda
af en ek emm ok minir menn. "Biskup vard þí rejdr mök ok -
mæti mörg úþægilig ord vid þórgils þaw er-eí hæfir at rita, hann
mælti, at Þórgilsi ok hans mönnum mundi þat ei heimilt er bóndr
geæefo honum, ok ei skal ydr heimil iör at ginga á, ok eigi himin

>) fré [ vantar í Ç, St. | J s} Se vanger í A, B, C, E Gr.

~

- ' -. /
*

37 Ke SN l | Shttarunleitan: vid biskup. 261 *

at hörfa í, ok eingan Int heimilan nema helvíti. Porgils pagdi ~
svaradi eingo, Biskup kærdi sakiz á Finnbidrn, en Finnbiðrn svar.
edi því af sinnt hendi, Herra, segir bann, þessi ord sein þér hafit
hèr talar idag. vid Þórgils lögonaut minn, mano synast vitrum
mönnum úskýnsenligæ töluð, þótt hina heimskasti madr taladi, ok
eva hina illgiarnasti,. þá mundi hann þykkja nær daude fírir verd,
en ek er nir heldr hág at svara ydr t dag, mætti: gud! géfa þat at
ek væri á ödrum fundi miklo eeeallmæltari, „er þat. ér lidst fyrir
allra manno angam, at þá gullhdleane sem: hör hafa geysat yfir .
steitir med ránum ok | m, hafit þér. ktit- stande hit ydr-
kif eltari í beWagri kyskie, ok lagt. í þá alla virkt, ok er pat lygi-
Jarst, ok þeir hafa merge menw. bvent. ingi, ok manga mena fús
tæka saklausa inný kæft í reyk, um suny illvirki þeirra er samum
“ mönnass ei tvímælilaust, hvert por menat þurrt hafa ameetit allar
vitundir, en þat vita allir menn, at brernuvargar eru rækastir. `
lörvir bedi í padslögum ok anna. Spratt biskup þá upp ok
vad diöful. mæla. fyrir munr honum"), margir légdu þar pott ti
ek vans fat ekki. En þófgils: mælti, þá er biskup gékk brott, sta —
et bann heyrdi:; ei man ek/leggia hendr á ydr, herra, ok ekki ræna
staðinu í Hólum; en sva munur þér til mega ætla, at ek mani
. Wtile virdw ydvarm vilie í hradí, ef þet virdit minn vilia eimpis.
- ,Gékk biskup þá í brott ok allir þeir. Gêngar fein Þórgils þá til
hesta sinna, cen porvardr pðkk til biskups ok taladi vid hann,
sagdi Porvardr sídan, at hann hefdi beidt biskup lansnar, en biskup
vísaði honuar til umbodsmanna í Austfedrdum, ok lofadi honum
lansa ok öllum hans mönnum, ef —— ridi af — ok veitti
- Pévgilsi eingaw stirk.. Ridu þeir porvardr þá“í brott ok. skildust
‘ye Á Hopiht oli, reid Fórgils. þá til Skegsflandar ok. heim í Vidvík.
þeir Porvardr ok biskup höfdu: þegar fundizt ok sámdist þá vel
med þein Fínnbirni,. reid Þorvardr þá mordr til Fnióskaðald, en |
er þeir kvamo á Drablastadi, þyngdi Finnbirni sva at bann var ei
far, lagdist hans þar eptir, em Þorværds reid austr í feördu, þ-
— sf , ' A . ` FIF
ú satiry sagdi biskup, hvat þeir kafa manndrépum ek öðrum svivirding-
hafir ob om Bronn uaa, Ba far pf < umy bæta vid A, B C. E 0r.
þegir þé hvat þeim. var áðr filpiöst í Sa, pe SS

262 Þórgils sendir í sandakvéd til Skögpia á Kálfstödnm, gh.

kvam til Fionbearnar Oláfr prestr Kráksson ok leysti hann umbode-
madr ok oleadi haan ok andadiet hann Michaelismesso af sári því
er hann hafdi fengit á Þverárfundi, ok þótti „þórgisi at honum
mikill skadi, er Bann spurdi, ok mörgum ö Til Porgils
kvamo um haustit pidk margir menn or 5 höradi, einn af þeim var
Bödvar Klænpsson: frá Bearnargili or Fleótom er sídan var allra
manna knástr, fékk hann síðan sæmd mikla ok fé gott ok gidrdix
igdarmadr Þórgils sidan. Sá madr kvam vestan or Vididal er
uðmundr ae, E Galltnesíngr, úngr madr ok vaskligr. porgils hafdi
menn Á nidsnum vestr til Vatnsdals, priat á engri stando
örvænt, at þeir Rafn ok Asgrímr mundo kvama vestan med ú
Pérgils sat þá lengstum heima í Vidvík, þess í milli er hann fér
yfir hérád at eyrindum sínum, yar med. m Þórgilsi ok biskupi
slíkt edr meiri frandskapr en ádr þeir n fandizt í Eyafirdi,

38. Skége: hét maðr, bans var mecseodiákn at at vígslu, hann *)
átti bu at Kálfstödnæ, vellandigr at fè ok hefði gnott í búi, em
er sanda vær kvadt, yildi hann eingan saud gia ok ekki silat
- Þorgils giöra. yer nm hanefit at Dórgiis. sendi upp patie
Ingimund bróður sin ok með honum Flióta-Bödrar Kiengwon
Snorra Gémsong, vóru þeir saman fmm edr ax) skyldn *
fala fé til slátærs at —— edr beiða hann mokkurra si pr agen

ví í ordabspy höggva oban
vifo {nper, J undr lau

okkar ede pa abald d ned —8 Ívar par liðsmnnr med
þeim, yoru heimamens feiri, yard Sadrri nndir bafdr om rid ak
sva Inpinundr, varadi Skegei mene vid því midk at gjöra Ingi-
murdi mein, Böðvari þótt par ok liut gjört af eð. Bo er Ingi
mundr kvamst á fætr, laust hann husker) Skéggia med baklare, _
"var þar þefa midk laung, Skilda þeir vid þat at þeir Ingimundr

var ráðsmadr at st Hólum, en, bate 9) ad. 4. C. & p.
við A.B. C. E Gr. Ss, h 8) vestar í 4.2. C, E On & p.

—

gpk. Sauarumloitun milli Rafns ok Þórgils. 263

höfðu þadar efngan lut ok fóru heia vid avabúit, lét Dórgile dle
yfir þeirra ferd, hafit {ér, segir hann ,. farit audvirdiliga ok lítil-
mannliga, Var kyrrt um rfd “).. o

í Viðvík, þá var vedur gott ok giördi á nordrænt, ok er dró at
iðlarfalli, var þósdr Hftnesíngr staddr sudr í vellirnm ok nokkrir
menn med honum, þeir sit rida tvo menm allmikit ok þegar á
túngarðinn þar sem þeir kvamo at, em er Þórdr fann þá, kéndi
hann þar Gadnmnd-Galltnesfng ok ‘med honum annar madr Vid-
dæfskr. Þérdr *) spurdi tidinda ede fyrir hví hann færi sva ak r.t?
Guðmundr kvadst eingi tídindi segia, em þat er sagt, at Rafn ok
Assrímr sto kvamnir vestan or feördum med (hálft idrda hundrad #)
manna Í Dali, ók ætlödu fyrst at rida til Hitardals at Sturlu ok
sidan nordr at Þórgilsi, ok þeirra van þar til er þeir kvarma. Fóru
per þí heim allir saman, spurdi Þórgils Þórd at tídindum hver

mumdy segði? pordr svarar, hann segir at Rafn ok Asgrímr ~
so kvammir vestar or feördum#) med feölmenni fy, þóttist hann |
þat sannhga vita, er fat slíkast, segit hann, at Sturla frændi þinn

sé atmathvert drepinn edr höndum tekin, man honum þykkia
Pin Hdveizla heldr fiarri sér. Þórgils mælti: má vera at betra sé
en þú segir, svelir niðsnarmönnum opt f munni sér midk.’ Rédst

Þórgils þá um vid fylgdarmenn sina hvert ráð upp skyldi taka, —

‘var É tif ráðs tekit at semna mönnum, Þórdr fór í Fide út,
‘Asbiérn um Sæmundarhlíð, pérgils um Blonduhblid, en ellr flokkr
skyldi kvamæ upp í Krossanes um daginn eptw. Er þar af. sagt,
‘at um kveklit eptir kvamo saman fidgur hundrud manna f Krossa-

pès: En unt kveidit; er menn beoggust til svefns, var Þórgilsi sagt“

et kvamnir vero útí menn nokkrir þeir er ef vóro þar hérads-
‘mem ok ei varo kéndir, hann bad Þórð útgánga ok spyria tíd-
inde. Pórðr gékk út ok kéndi þá memm skiótt, var þar kvaminn

Guðmundr prestr #) Oláfsson 1) ok Eyúlfr þórgilsson ok þeir nokkrir

-FY hörgdit, A, B, C, E, Gv. St, pe > 5y fiðgur hundsuð manwa, B,C, Æ. -
*27 þeir, sömu, woo. «Ge, St, b |. aa . .
s 3 fögur hoadead. sömu. fy. vantar í sömu... ,

9y ok í Duliy bata sömu vid, © 7Y pérélissom, sömur

39. Þat var einn dag á Sndverdum vetri at Pérgils var heima |

—

264 | Rafı ‘ok Þórgils sættast sva at halla. 9

Í }

„saman, leiddi Þórdr þá inn ok tók Þórgils wel vid þeim ok blíð.

liga, segir Guðmundr eyrindi sitt at hann var sendr af þeim Rafai

ok Sturlu til pin, Þórgils, hefir Rafn ridit sudr til Hitardals, ok,

hafdi Sturla kvamit til móts vid hann, höfdu Þeir sættst ok skyldu
nefna menn iafnmarga til gtördar um öll mál sín, skyldu hverir-
tveggin halda héröðum sínum ok rikium utanferdglaust, skyldi þór=
pis kiósa hvert hann vildi vera undir þessari sætt edr ei, en ef
hann vildi sættast, þá fór Gudmundr med gridum, ek vildi Rafn
at þeir findist ok handsöludu siálfir sætt sina. pykkir. mér van,
segir Gudmundr, ef þú vilt ci sættast, at Rafn rídi nordr á sveitir
med þat lid er hann fær ok man þat vera margs manns mein.
Lagdi Gydmundr allan hug á at kvama sættun samán med þeim

- Rafni ok Þórgilsi. Jatti hann því ba at rída vestr, en skildi þat

til at þeir munda láta rakna vapa ok hesta er þeir hefdu tekit 4

Þveráreyrum. “Tók Þórgils þá þegar grid af Gudmundi, en seldi _

honum grid á móti þau ef hann skyldi selia Rafni, ok fundr vera
allrahejlagramessodag at Hólavadi í Vatnsdal, Reid Pórgils á nordr
med allan flokkinn, ep Gndmundr zreid vestr fyrir móti þeim Rafni
at hnekkia flokkum, fann hann Rafn í Midfirdi, segir hann honum
vidtal þeirra Pérgils ok þat at fundr yar stefndr allraheilagramesso
dag vid Vatnsdalsá. Rafn war þinn tregasti at bregða flokkinum,
en þó rèd Gndmundr því. J
.40. Reid Rafn þá norðr með nokkra sveit manna ok þeir
Asgrimr. Þórgils kram nordan allraheilagragesso, reid hann med
flokkinn um halsa, þadan mátti siá öll tidindi til Hólavads, var

“Þá flokkrinn alltregr eptir at dveliast, mæltu þá margir, at ei þyrfti
: at rekia sparmæli vid Rafn, ef færi gæfi á, pérgils vildi þat ei,

bad þá hafa menn á niósnarbergi, ef ei væri trútt, ok þyrfti hann

_ manna yid ok verda fá sem best fangarads. Reid þórgils þá ofan

til árinnar vid fimtinda mann ok yfir ána, kvam Gndmundr pa til
móts vid hann ok segir at Rafn hefdi verit um náttina á Breidabólstad
ok væri hans þángad van, en mundi þykkia heldr mannmart á
hálsunum, þeir bidu þar um hrid ok kvam Bafn ei, ok þótti þá

.

ei vist at hagn kvæmi, en þá er minnst vardi, reid Rafn þar at

med fimténda mann, var pat lid hid vigligasta ‘), stigo þeir Rafa
*) vegligasta, d, B, C, át, bp. “ | ` =-

J

. ER,
4ok, | Rafn ok Þórgils sættast sva at kalla. „265

á af baki, en þeir Þórgils spruttu upp, géngo þá hverir í móti
` m ok: snéro fram spiótum. Gudiwndr prestr gékk í millum
„ok þeir menn. er med honum vóro, tók hann þá at inna upp
„sætt þeirra sem pidr var í Hítardal ok hvad milli þeirra hafdi farit,
vóru þar margar áminníngar um tíðindi þau cr ordit höfðu manna
-á millum, en pat vard at lyktom at þeir sættust at því sem Gud-

'mundr hafdi flutt á millum þeirra, var þá dagr miök álidinn, ak -

var mönnum mál at rida til gistíngar. Reid porgile á Breidabél-
stad: um kveldit, en Rafn til. Hóla. Um morgininn kvamo þeir
Rafn á Breidabólstad, var þá med þeim Rafni ok Þórgilsi glensan
„ok. gledi,- varo þá borin fram vapn ók hestar '), var þat mælt,
st {þórgilsi þætto par best fram fara greidslur ok borit allt best

pa þat er rent hafdi verit, ok hans fylgdarmönnum ?). Skild-
ast þeir þá skipuliga, reid þórgils þá nordr til Skagafiardar, átt
-höfdu þeir Þórgils ok Rafn fund um haustit í Rútafirdi, ok vard
þá ei af sættum, þvíat hvergi var þar Þorvardr né Sturla. Skildist
má flokkrinn, héto þeir nú porgilsi fullkvamliga sine trausti hvers
ar hann þyrfti vid, reid pérgils þá heim í Vidvík, þóttust margir
eiga at launa honum mikit fulltíng, at hann hafdi rétt rán þau er
þeir héfdu ræntir verit í Géldíngaholti.

41.- {Eptir þetta reid Þórgils upp í ?) Kalfsstadi, var þar fyrir
Skégpi bóndi, ok þegar hann sá mannareid, steig hann á hest sinn
. pk reid í brott, en bannadi þar hvervetna ‘pat er hann átti, báro
mænan þá faung hans til kyrkio, vard til þess skamt tóm, þvíat
ils bar brátt at, lupo þeir fyrir kyrkiodurin karlar ok konur

Ook. segja at Skégei hefdi þar alla luti bannat ok úheimilat hverium
; -panni nokkra afneyzlo. pérgilsi þótti þat vel vera ok kvad hann
mundo ei’ meira vidþurfa, mælti porgils fyrst at breóta skyldi stakk-
pma ok leida þángat besta ok til matar skyldi búa, vildu þat
i gidra karlar nè konur, mælti þórgils þá at hans menn skyldo

2) framleiddir, bæta vid A, B, C, E. 3) frá. [: Ná lda ova stundir fram
Gr, St. p. ; péorgils sitr um kyrrt ok byr hann sik

Bp fra'[s þórgils Je nile reidúgliga - né með nokkra mean at rida á, 4, -
aptr ok hans fylgdarmenn . pas er B, C, E. Gr, St, pr -
"rænt hafdi verit, sömu, ' `

⸗

"E Gg

“986 . ‘Hehwekr biskup ok Þórgils sættast. = «ig. PD.

itileanea, þé at þeir þættu et haglica tilbúa, var þá. tekit mart ‘ok
ha silt, var þá fólk allt * En er biskup spyr þessi tid-
‘indi, þá líkadi honum stór-ílla, tók bann þat ráð, at hann sesdi
„út til Hofs. um nåttina til Brodda, ok lét hann úbrátt vid at fara,
kvam' sá heim ok segir biskupi at meiri van vært at Broddi kvæmi
- ei, biskup sendi annan mann ofan í Kálfsátadi at segia Þórpils at
- biskup. mandi þann same dag bannsyngia hann:ok steypa -kértum
‘ok meiri van baun bannsetti allt hétad. pdrgils: svarar: biskup-
"man ráða saupgvam 'sínuar, en vér ætlum hann mani snart eige
‘at tala um meiri vagræði, man ek taka vini hans ok vandamenr
ok hrekia sama, en ræna edr beria sama, ok gódra, gialda vert ef
ekki ero drepnir sumir.: Gidrdiss þá íllr kurr í’), heimamönnum
biskups ok vinum ok þótti ei sva búit standa mega, Var þá sendr
Þórarinn Kage? út til Hofs. ok lagt ríkt vid at Broddi skyldi utam
kvama, lézt biskup. hans tillögur mikils, virda ef hann vildi til-
kvama, . Broddi: kvadet fara munda, en kvad. slíks van, er biskup
lagdi stridu 4 stóra?) hdfdingia, at sva litlum: sökum sentr mönn=
‘um virdist at Þórgils. hafi tilgiört vid biskup Kvam Broddi. þá uF
"biskups, kærdi biskup. þá fyris-Brodda úiafnad þann er ‘Dorgils.
hefdi veitt honum ok vinum: hans, Broddi taldi f móti, at honum.
„þótti biskup: hafa ofbridliga.*): farit at Þórgilsi, ok kvadst hygsia,.
at hann mundi er vid þat mykiast at: sva væri med farit Lauk
sva at Broddi fékk kvamit á stefnolag} med: þeim, rédat þí: tik medal-
„gaurfpo, Broddi ók Einar prestr Brandssom*) ok Einar Fax, vár
. órgi a. hinn: tregasti, kvad þá vek at ufridr stedi medan biskup>
„vildi, em þó: lét Þórgils leidast eptir bæn Brodda, at Mann reid upp»
tik Hóla ok menn hans, géngo inn: f stofu: ok: hestum, var péfit hfi,.
‘Kvawo. þá inn heimámenn ok segia at biskup: bannadi gt géfit væri:
„ hestunum, Porgils kvad géfa. skyldi allt ad eino. Baro; þó:hús-
"karlar frá hestunum, en Sreilear menn báro:fyrir: Madr hét Gíali
ok var kállaðr Sauda-Gísli, manna fothvatastr ok heimamadr at Häl-
„am, hann kvam inn: á: stofugólfit, annar hét Gudmund, hann: yar

. 3); bændum ok, bate vid AZ Ci. 8) olbiardlign: MB C; E Gr Skr
E Gn $h þe | . 4p. Bergeon. sömu. = 3 =
2); slíka, sömu, oe

/

stk, Henrekr. biskup ok Þórgils. sættast. < 962
bróðurson Þórdar prests Asbiarnareowar'). Ppdrgile mælti, haft
þa borit hey frá hestum varum? vid giðrdum þat eptir ráðuns
skups, segia Þeir. Pórgils mælti, ek man þá giöra annat tili
shapes biskupi, ok erot bid verðir eggsarhamarshöges, vóru menm,
th bess aadkvaddir?), lupe þeir þá upp. ok bördu þá, vard Gisli
kadr *) nokkut, en hinn lítt, lupu menn þá til ok segis biskupè
hver endemi til vóru tekin, at menn věru bardir heima É staðnum.
Biskup {mælti, at Broddi skyldi fara inn ok hepta *) áfridinn ok
bad Þórgils kvama upp í stofo til tals við sik, gèkb Þórgils þá -
upp þángat wid nokkra menn, {varð þá ekki af kveðiam“), tók
Broddi þá til at tia hver missmídi þeir bidir mundo á siá, ef sva

feri afimliga fram í héraði, at þeir væro úsáttir ok hve mörgum

manni mein þat mætti verda, ok baud pórgiis þá eindæmi. bisk-
ap á öllum þeim málum sem hann hefdi vid kyrkiorétt ok kénni-
manna brotit, ok pat prófadist löglipa, en fyrir þat skiótrædi er
bann hafdi þar haft á stadowm, skyldi biskup þá taka or banni
ok veita beim skript, en ferd á Kálfstadi vildi hann dæma vid sang
Brodda. Gékk þessi sætt saman, skyldi nú hver þeirra vera annars
tin, skyldi biskup heimta“) héradsmenn til vinátto vid Þórgils, en
Þórgils skyldi stirkia- biskup í alla stadacins nauðsyn til ráttinda,
tóku þeir at því höndum saman ok vóru þá vel sáttir, pá lét

. biskup leida þá á stöpul7) ok leysa þá, síðan skriptadi hana þeim,

+

eptir þat fóru heir upp í biskupsstofu, lèt hann þá gèfa þeim at

@rekka, var hann kátr yfir fram, en þó þótti mönnum sem þat

færi ei með fullu; En er Porgils hafdi setit um rid, pa vildi bann
heim. ríða, en er hann var búinn = til at rida, mælti biskup til pér-

Ísar: nú man ek lúka upp gìörd okkarri. Þórgils segir, þat er
Éur skeótt, herra, var þat skikt í sætt okkar St ek skyldi bæta
med samþykki skynsamya manpa ok yfrsyn, hvat ek þykkir brotit
hafa vid heila kyrkio, en sæta vil ek til skaps ydvars ef þér
vilit sva vera láta, en bad hann sva stilla giördina sem hann vildi

1

a vanter i Á. B, C, E, Gr, St, p. 7 3) frá [ vantar í E | |
) fasie; sömu, a oe l sj heita á. A B, Cc. E Gr. Stp. .

3) sár, sömu.

6) bad mean insgiaga ok stilla 0. tft, 7) stofi sömu
sömu, . . G
Lo . | 83

P

—

268 Henrekr.b. siglir, Porgils miklast at mannvirdingum, 9P. `
at höldist sætt“ þeirra. Biskup taldi þá á Þórgila margar sakir,

hann hlyddi til ok þótti þær ekki allar sannar yera, en er biskup
hafdi allar. talt, þá gaf hann Dórgilsi upp allar sakir þessar. Dér-
gils þakkar biskupi blídliga uppg?6fina ok band honum heim þá

er hann þættist til þess hýinn vera, tók biskup því vel ok hét. .

angat ferd sína, pérgils lauk þá u jörd sína vid Sképgia,
eee at peir Broddi ok Einar skylda arð á Kálfsstadt ok ee da
skada þann ‘er þar hafdi gidrr vent, en glíma sú er þeir glímdu
vid menn Þórgils skyldi pidr falla. Broddi svarar: um skada þann,
mágr, er Skégpia hefir pjörr vert, skaltu þér eingo af skipta, ek
man pat bæta, en betr þætti mér at þú giördir Skégsia nokkra.
sæmd. Þórgils kvad þat ei mundu verða nema bann gidrdist þess
verðr, skildust þeir þórgile þá vel. Reid Porgila þá heim, en
biskup lét lúka upp kyrkio í Vidvík ok syngia tídir. Tveim
nattum sidar kvam Skégei bóndi í Vidvík, lét haon leida þángat
uxa níu vetra gamlan ok hest er á vóru þrjár. vættir metar ok gaf
Þórgilsi, tók Þórgils þat pakksamliga ok vand sidan med. þeim hm
mesta vinátta. Sat Þórpils þá um kyrrt ok pidrdist hinn vinsælasti
medr í héradi. Litlu sider fór Dérdr mágr hana vestr á Hítárnes
til bús síns, gaf porgils honum at skilnadi gódar giafir tvö hundrad
vöru, hest ok brynio, "

"43. Eptir um varit fér þórgils but síno í As í Hegranes,

mnti hann þá af hendi bod þat er bann hafdi bodit Henreki bisk-

upi, var veizla virdugtig ok giafir stórar, Hanir gaf biskupi
stódroas faa ok pþriú needed söru ok fingurgull oi bok esda,
ESkèggia gaf hann ok gódar giafir ok mörgum ödrum '), skildu
þeir biskup þá vinis ok héldu þat vel sídan, biskup beóst. þá til
utanferdar, stirkti Porgils hann at fararefnum ok öHam lutum ok
fylgdi honum til skips, meltust þeir vel vid at skilnadi, fór biskup
þí utan ok andadist í Noregi. Adra veizlo hafdi Þórgils um hausti,

ud hann þá til sín flestum öllum héradsbóndum hinum bestum,
ok var þá veizla fölmenn ok veitt med himni mesto rausn, varo
ok giafir stórar at útlausnuð, ok eingi fór giafalaust í brotto sá
>) frá f vantas í 4. B, C. E, Gr, Sa, þí ae 7

.’ 4

v
* X t

#K, Rafa gjörir heimsókn á Stadarhól, eltir Sturlu. 269

er bodit hafði verit. - Af þessari veizlo fékk pérgils mikla virding
af bóndum, budu flestir bóndr honum þá heim ok fór hann at
veizlum um vetrinn um allt hérad ok þás af bóndum hinar semi-
igustn gjafir, Var na í héradi gledi mikil ok þóttust béndr þá hafa
sáliga himin höndum tekit, er þeir hafa fengit slíkan höfdíngiá,
þétti þeim nh Kolbeinn aptr kvaminn ok endrborinn, er þá lang-

- 43. Þenna vetar er Dórgils var í Vidvik, reid hann vestr tá
Stadar tik bús sins ok skipedi þar fyrir ráðamenn þá er vera skýldu `
framleidis, [budu margir menn honum heim vestr þar ok tók hver

vid honum eptir föngum hinum bestum *), Þá baud honum Sturla

heim frændi hans í Hitardal, var þar veizla hin virdugligasta, var
par mart manna med Þórgilsi, var í fylgd hans Einar bóndi Hall-
dórson *) ok Gunnlaugr Hallfredarson. Gaf Sturla giafir gódat
Þórgilsi frænda sínum ok skildu þeir med kerleikum miklum, fór
fgils þá heim nordr ok hafdi aflat sér vini marga ok mikla sæmd.
ptir um varit færdi Sturla bú sitt Í Svignaskard ok færdi bæinn `
uppá hamrana, hafdi hann þat af héradi sem hann fékk, tóku
AG at gánga í med þeim Rafni margar greinir, þrútnadi þá med
þeim, þar til er þeir Rafn ok Asgrimr ridu vestr á Stadarhól at
þeim Sturlu, hafði Starla ridit heiman um kveldit ok fylgdar-

. moun hans, ok lágu þar í hlídinná upp frá Bjarnastöðum, því-

at úfridligt var sagt af Rafni, en um morgininn snimma vildu

fylgdarmenn hans heim rida, en Sturla lét radiigra at þeir bide

s-morgins, ok ef ydr synist þá einsætt heim. at rida, þá mán

ek e} letia ydr, em ekki vita þá draumar þeir er mik hafa dreymt

Í mátt, ef þér erut þá iafm-fúsir. En um mids-myrgins skeid, þá
sá þeir menn marga rida ofan frá Þverfelli um eyrarnar, leypti
þé hver yfir annan fram, en sólin skein á vapriin, var þar Rafn

ok Asarímr, létto ei fyrr on þeir kvamo á Stadarhél, höfdu þeir

piflokk pvilikan sem sjá mátti, þeir Sturla sá atreidina, þá

"mælti Sturla: erot þér ná iafnfusir heim at rida sem í morgin?

eingi játti því, lèt Starla þá taka hesta sína ok rida sidan upp á

= N E. Gr. b, De

*

b

r
`

s

$76 Þórgilsi skipadr af Hákoni k. Wondlendingsirdiengr, sh |

fcellit, en þeir Rafn ok Asprimr géngo inn á Staðarhóti, ok drap
Asgrímr þar í durunum Helga Keis, dvöldust þeir þer skamma
rid þegar þeir visso at Sturla var ei heima, ridn þeir þí endir aper
yfir heidi, Sturla kvam heim litle sídar. Eptir am snmarit
menn í milli þeirra ok leitudn am sætgr, ok var fundr áttr híá
Glerá, Sturla reid því ef lengra, at hann trúði þeim ei til falla.
Fóru þá menn í milli þeirra ok leitadu um sættir, ok fér því fire
sem lengr var umtalat, ok er protin var van sætta, léto few Rafa
tak: hesta sína ok ætlndu at réda at Starlu, sá þeir Sturla þá reid-
ina ok tóku hesta sína ok du andan upp til Kresshóla ok rida
` þar á fegll upp. Þeir Rafn leyptu þá eptir ákafliga, dróu þeir
þeim svá nær, at þeir unnu þá á Sturlu mönnum þeim er síðast

þeim Rafni ok ‘imi ok Sturlu.
44. ‘pat sumar er Þórdíls be á Asi, kram til Idands Ívar
Arnliótssan, segir hann, at Haken kóngr hefði spurt dráp Byúlfk
| —— fa med kóngsbodskap, hafdi hann ás hans beat
órgils, var þat þar á, at: i skipat Þórpilsi Byahö
fyrirvístar ok allar sveitir norðr þadaa til porda mi],
þá allir bóndr undir hórgils „ok jádn honum til. yfirmanns.
andlát Pérdar Kakala kalladi Steinvör Sighvatsdóttir sér í
Eyafirdi ok landit á Grund ok adrar eignir þær er þórdr hafði he, —
" þvíat Pérdr átti eingi börn skilgétin, en Steinvör var ski
systir hans. Þetta haust?) kvam heim í ås Gudrún Gunnar >
tok Dérgils hang fridlutaki, Attu pau dóttur er Steinunn hèt, giörd-
- dat þá Illhugi bródir hennar heimamadr Þórgils. þenna vetur fór
Pórgils vegtr á Snæfellaness til Stadar til bús sins, vóru þar saman
fá þridia tugi?) manna, fórst þeim vel ok fengo færdir pódar, en
ér þeir riðu ofan eptir Haukadal, var á þeysiðri, ok er þeir rido

2) þvíat Ports Sighvatsson Kakali var 2) sumar. C, ál l =
þá mínar, bæta vid 4B, GE 3) priti 4, B. ©. E Gr. St. h.

e

-- ánni vóru, drukknaði þar Sveinn Ívarsson, hann var sem"): fy!

Kk. Þórgils ræðr mestu á alpingi. 278
Á Haukedalsh, Mop fín ofan sve ákafliga, at þí rak af Haki ér 6

=
.

madr, en þeim lapdi öllum nærst Dórgisi, Bergi ok Asbirni, fetta
var Vincentiusmessodag.. Þótti mönnum: þetta kyn mikil, þvíat
æötn: öll: vóru lítil bædr adr ok sidan. Þórgils lét lytis: lík Sveins:
itil--kyckio: til Vatushorns sudr ok gaf med: líkino ku-til kyrkiunnar,
Reid Þérgils þá suðr til Stadar til: bús sins ok dvaldist þar nokkra
Ád, reid Bann sidam heim norðr, ok vard ei: fleiga: til! tídinda: í
þessi ferd, sat hann þá: nm: kyrrt í fridi: góðum J
45 Um:sumarit.eptir tók Porgils vid búi á Miklabæ í Blöndu-
lið, þvíát honum þétti: þat land: stirkvara undir bú: at heyfauni
'am, en. þó bær mikill, var þar eflt ransnarbú: bædi' at mannfeöldar
-ok tílföngum. pi rédst til hans um. varit Asbiörn INhugason,. þá:
‘va ok med Honum Bergr Amundason ok Guttormr Guttormsson
"oh Bödvar Elengsson ok mart annara fylgdarmanna,. var nú: vird»
‘fog Þórgils med miklum blóma; Þann vetur gidrdi' þórgils annat bú
-$ Kuðbrekko. t Hörgárdal, var þar ok mannmart ok feöldi fár,
var. lét Steinvör gjöra bu: á: Grand, "þetta! sumar efnadi*) |
Þóris. uk mikillar þíngreiðar,. sendi: hann ord! öllum. hinum meir í
lem mönnum. er: vóru í hans sveitum, av. þeir skyliin rída:til:þínes,.
wikast:menn vel andir þat, vand Kann allfeðlmennr, Hafði: hann
ltr mannval. Hann sendi ond Einari Halldórssyni av hann ridi
til Þíugs ok :feölmonnti sem mest, Hann hafdi: hundrad: manna,
‘par kvam Sturla ok Saurbæfngar ok Strandamenn: med! Honum ak.
wkt or Borperfirdi sem Hann: fékk. A þíngino: kvam: til::móts vid
Dérgils Þorvardr Pérarinsson;. ok var med: þeim:fagnafundr, köldu: _
peu ord í millum. farit at þeir skyldu: med: einni fylkinga f þing:
sída. var þíngit kyrct, rèd: Þórgils mestu á þíngino,. med: Pórgilsi:
var Jón Járnbúkr mágr hans). þorvardr þóttist: eiga: á bonum: sakir
ek kóndi: þat Jóni! at hann Hefdi: nær géngit Oddi brédur Hans,,
vóru: þá: búin mál: til: á hendir Jóni, þórgils ok. Sturla. leituda: um:
sættir, (ok töldu: Hann: undan: sökum');. vard: þeim“, þar. ervid=
dræpt“),, þvíat Dorvardr haldi lagt á: Jón: hinn: mesta eandskap;.
AY sitt A B CLE, Gr, Si. Di-vqager í AL Cy Be On: R p.

.

> efldi si mu. . id smag. .

Í
`

272 Þórgils rædr mestu á alpíngi. y 9 p.

En er kyam at því at dómar skyldu út fara, þá töludu')
Þorvardr ok pérgils þetta mál ok var Þorvardr því- fastari fyrir
` sem meir var eptirleitat. pá mælti pérgils: þat segi ek þér, Dot-
vardr, þótt þú gidrir Jón sekan skógarmann, at þú mant hann
„eiga til mín at sækia ok ek man honum ei útkasta fyrir því. pá
lagdi Sturla til: þat man mælt, porvardr, at porgils hafi unnit til
þess vid þik, þótt hann rádi eins manns sætt, lögdu þá til fleiri at
-menn léto sér ei þetta verða at sundrþykkiu, fór þá sva at Jon
- var ef sóttr. Mælti porvardr þá er hann gékk í brott, at á slíkn
mætti sia hversu Þórgils vildi einn öllu ráda, þóttust menn pat '
slá at hverirtveggio lögdu á mál þessi mikla þykkio. þeir pores
ok porleifr pérdarson höfdu sættst. á úþykkiur þær er verit hö
4 milli þeirra, skyldi porleifr þá sætt uppgreida í gripum, lét por-
leifr nú þær giafir fram at þínglausnum, gaf hann Þórgilsi stód-
ross ok bryniur tvær, skiöldu tvo, pri hundrud vöru ok fingur-
gull mikit, tvö sáld malts, skildust þeir med vinmælum, þótti mönn-
um Þórgilsi nú flest til sæmdar horfa. Skildu- þeir Pérgils ok
Þorvardr álitliga °), reid Þórgils þá nordr til Skagafiardar, en Sturla
reid til Saurbæar, Bergr reid vestr med þeim Einari *), en er þeir.
„ridu um Bláskógaheidi, segir Bergr þeim Einari ok Amunda draum =
þann er Bergþór í Héradsdal hafdi dreymt. Bergþór þóttist kvama
ut um nátt, hann þóttist sia yid ána a Vídimyri hvar stóll mikill
stód ok gékk madr at stólnum ok tók undan fótinn ok halladist
Þá eptir stóllinn nær til falls Gdrummeginn, þá þótti honum gánga -
at kona ok mæla: hvat stóli er þettaf. eda byer á hann?
„kvad hann“) þetta; o | AR
— | Bála ben sóla, |
brennum 5) (stól þenna“),

>` ` kióla kíölryir 7)
, kénnir stól þenna, NN
7) tóku, B. EG a 5 brennu. C. $e.
2) alhuga. 4. B, C. E, Gr, St, p. 6) fölmenni, 4. B, C, E, Gr, Sí Pr

3) Halldórssyni, bæta sömu vid,

t) kidleyri sömu,
4) hún, A, C, E, 8t; p. peers otmu,

— SS Ce — — — — — — — — —

pa tók hon undir:

46K, Þórgils kémr nordam til lids vid Sturlu mót Rafni. 273 `

Egpiar öld segsia

- . yggiar *) fagur bygeia
endr?) man rymr?) randa;

risa Þórgilsi.

Þá syndist Bergþóri stóllinn vera blédigr, sidan vaknaði hann: ;

porvardr reid austr yfir ar af þíngi ok fundust þau Steinvör, fékk

‘gon þá í hendr porvardi bú á Grund ok allar heimildir þær er

hon þóttist eiga í Eyafirdi eptir pord bródur sinn, segia menn hon
eggiadi hann á at halda sem hann væri drengr til, `N

46.. Nú er þar til máls at taka, er fyrr var frá horfit, a

hinn sami fiandskapr var med þein Rafni ok Sturlu, en um sum-
arit vard pat til tidinda, at Sturla reid í Túngo at Oláfi bródur
Rafns, ok þetta spurdi Rafn, rídr hann þegar vestan or fiördum
ok þeir Asgrimr sudr í Skard at Sturln, hann var ei heima ok

2

| var hann ridinn ofan á Myrar. Þeir Rafn'tóku hús á mönnum, í

Skardi, ok er þeir visso at Sturla var ei heima, giördu þeir þar
eingi manndrap, en fóru fspakliga ok gidrdu hraklist, gékk Sturlu
pá niósn » reid hann þegar út eptir Myrum hit neðra, þar til er

nn kvam í Krosshclt, lét hann þadan fara med sér Porkèl Brenni

ok reid út í Borgarhraun, sendi hann þá menn til Bödvars ok’ |
Einars at úti væri almenningr um nesit at fara med honum at -~

þeim Asgrimi ok Rafni. 'Bödvar vildi uppstanda, en Einar vildi
ei fara at Rafni nema Dórgils sendi ord til, en ek man veria Sturlu
ef hann kémr út hingat, ef þeir Rafn vilia sækia hann. Giördi
Sturla [þá sva ok var þat radit+), at Þorkéll Brennir skyldi rida
nordr til porgils sem ákafast, vildi Sturla at Þórgils kvæmi til móts
vid hann ok skærist or á einhvern veg med þeim. Einar kvam

útan til móts vid Sturlu, beiddi Sturla hann lids, en Einar segir

slíkt sem fyrr. Reid Sturla þá út'til Stadar, en er hann fann
Bödvar bródur sinn, vóru þar vidtökur gódar, en Bödvar kvam
eingo til leiðar med lidveizlo, vildu menn ei ginga í flokk med

⸗

; 3) ryar, A B, C. E Se, p. ryr. Gr.

1) yger. Gr. É
°) bendir. 4, B, C. E, Gr, St. py 4) frá [: þat statt, 4, B, C, E, Gr,

Sh P.

Hh.

7

274 Þórgils kémr nordan til liðs við Sturlu mót Rafni, 9 P.

Sturlu, Reid hann þadan til Helgafells ok Badan inn á Eyri, var .
han.v þar nærsto nátt fyrir Marfumesso hina sidari. Nú er at segia
frá ferdum Þorkels, at þá er bann kvam á Miklabæ, var Þórgils
ridinn nordr til Eggsarfiardar, reid Þorkéll þegar nordr eptir ok
fann hann { Reykiadal, er hann var nordan 4 leid, segir hann
. Þórgilsí sín eyrindi, Brá hann þegar vid ok reid nordan scm ákafast
ok Jét samna mönnum fyrir sér sva sem harn kvamst vid hver-
vetna um sveitir, fóru þeir sem mest mátto þeir nordan, var þatnær
med fíðæmum hve skiótt þeir fóru sva kinga leid, þeir fóru til
þess er þeir kvamo í Haukadalsskard. Rafn hafdi nidsnir um
skardit, en Þórgils hafdi pidrt') niosn fyrir sér nordan yfir skardit,
ok sá njósnarmenn Rafns þeir er vörd héldu í skardino reid þór-
gils manna, leyptu þeir þegar aptr til Rafns ok kvamo til Sauda-
fells um tidir Marfomesso. Rafn átti bú í Hundadat?), lét hann
bera út kiöt ok ætladi at snæda, en til þess var ei tóm, giördi
hann adra?) niósn á hálsinn hia Þykkvaskógi *}, þóttist Rafe þegar
vita at pessi afspríngr mundi vera af. ferd þeirra Dórgils er þeir
höfdo set, sit þeir þá at rídr ferdarbroddrinn flokksins nedan eptir
Garganseyrt?), leypto þeir Rafn á fealt upp, hafdi hver slíkt er
fékk af vistum“). Þeir Þórgils kvamo litlo sidar í Hundadal, vóru
_ þí hestar þeirra mök dregnir, var þá ei færi á at rida eptir Rafni
ok skildi þar med þeim. pérgils vildi þar eingo ræna lita?) ok
kvad nióta skyldi at því Þorrídar frendkono sinnar, ok ekki vildi
hann þar uspakligt piöra láta, kvad þat vera eingan frama par
sem konur einar vóru heima, Fóru þeir porgils þá ofan til virkis,
- yaro þá sótt naut ok saudir á bæi til matar mönnum, vóru þeir
Þórgils í virkino um náttina,

) Sturlu, Bate vid 4, B, €,Æ,Gr, 6) C, Ss, bate vids -
St, pe Neyd fyrir nafnig
oat ei nádist kiötát
=} Haukadal sömu. | snide hrökk af Hrafnfs
3) ddr, sömu. | Breifdist öld kát,
- | | - . | d fyrir nafni
#) Þykkvabæarskógi. simu. , l nezd i nafni
5} Graganseyri, 4, B, E, Gr, þe Gréie 7) &Saudaklli, bæta vid 4B C. E
gardecyri, C. St, > ° . Gr. Sh p-

aX, Rafn, Þærgils, Sturla, Asgrimr sættast allit, 275 |

47. Sturla var um náttina á Eyri, sem fyrr var ritat, en er
hann klæddist um morgininn, segir hann sik sva dreymt hafa, sem
hann mundi nokkut brátt spyria til þórgils frænda síns. Var singit
snimma, reid hann sidan inn til Dala, þótti flestum sú ferd úvarlig,
ætladi hann at ríða um náttina nordr Haukadalsskard ok til móts
vid Pérgils. En er þeir ridu inn um ströndina, segir Sturla: opt
hit sama, at þeir Þórgils mundu skiótt finnast, menn hans sumir
heitudust at rída frá honúm ok vestr til Saurbæar, Sturla bad þá
ei fra sér rida, ok sva var, en er þeir rido inn hid Hólmslátri, sá
þeir mann rída á móti sér, segir Sturla at hann vildi þann mann

na, man hann kunna nokkut at segia-í fréttom. Þar var Erlingr
prestr Þorkelsson, hafdi hann ridit inn til Snéksdals, vissi hann
niósn þá er kva:nit hafdi til Saudafells um tidir, þóttist Sturla þá
vita at Dérgils mundi annathvert kvaminn edr úkvaminn at eins.
Rida þeir Sturla 4 Vestlidaeyri, kyam þar Þorkéll B rennir ok segir
sönn tídindi af ferdum Þórgils ok þat hann hafdi eltan Rafn á.

feöll upp, ok at Þórgils var þá kvaminn til virkis ok hafdi ei

færra en fögur hundrud manna. Sturla reid til Hamraonda ok
át þar náttverd, reid hann sídan til virkis, vard mikill fagnafundr
med þeim frændum, segir hver Sdrum þá tídindi er giörzt höfðu
í ferðum hvers þeirra, Rafn sendi menn til pérgils at leita um
Sættir, er ek nú undan kvamin sva at ei er víst at hann nái mér
at sinni, Ekki man tiá um sættir at leita í kveldi, segir Þórgils,.
ok eingi fengust þá grid. Um morgininn eptir kvam til Kétill
prestr Þorláksson ok Gudmundr Oláfsson ok Pall prestr or Langa-
dal ok Snorri prestr undan Felli ok Þórarinn Sveinsson, varo þá
sett grid ok kvamit á stefno, Ridu þeir Rafn ofan af feallino til
fundarins, varo þeir tólf saman, var þá talat um sættir, horfdi
þat seinliga, var Sturla all-úsáttfús, þóttist setit hafa fyrir mörgum
atförum, en. þó man Þórgils ráða. Þórgils var sáttfús, en þó sátta
vandr, kvam sva at Rafn ok Asgrímr budu dóm Þórgils á málum
þeirra, en vildu halda sætt vid porgils þá er ger sættust vid hann
í Vatnsdal, en því var ei iatt, en er þetta fékkst eigi, þá budu
peir öll mál. í dóm Þórgils. pdrgils neitti því, manut þér, segir

n, kalla þat nándasætt, ero þat mín rád at vér sættumst heilum
áttum, edr verum úsáttir élla, skulut þér hédan í gridum rida,

Hh 2.

276 Rafn, Þórgils, Sturla, Asgrimr sættast allir. ofp. `

þótt vér sættumst ei, vil ek nú bidda ydr at vér nefnum til iafn-
marga menn þá-er nu þykkia best til fallnir, má ei þat þá mela |
at þér takit kmefanar') kost, þótt nú þykki nokkur. aflamunr,
Vard þessi sætt med þeim, at giGra skyldi Snorri prestr frá Skardi
“ ok Snorri prestr undan Felli, Pall prestr or Langadal, (en af Rafns
hendi Þorkéll prestr?), Gudmundr Oláfsson, Þórarinn Sveinsson,
var nú lagdr fundr til í Bearnardal daginn eptir, fundust þeir þar
at ákvedno. Kvam þar Einar?) ok Strandmenn til Þórgils, var
par lengi umtalat ok urdo giördarmenn ásáttir sín í milli, ef þat
væri -vili þórgils, en segia ei fyrr upp en þeir hefdu samþykki af
honum, at hann vildi at sva væri, fannst pat á at Þórgils var ei
smálátr, þótt bann þyrfti or sínum siodi at leggia. Vora par
giördir uppsagdar ok iafnat sökum þeim er sva þétti tilheyra, en
bættr skakki *) sá sem á þótti vera, varo þar margir inenn hérads-
sekir ok eingir af landi pidrvir, en halda podorduin sínum, héldu
þeir þessa sætt medan þeir lifdu allir. Reid þórgils þá efan eptir
Nordrardal ok reid Rafn med honum ok var hinn blidasti, téludu
` þeir margt ok skildust vel, en Asgrimr ok sum sveitin reid ofan
' eptir dalnum, þóttust þeir allir eiga vantalat vid hann, reid þá til
ánnar, en annar frá, bægdi hver ödrum, en Asgrímr var því ríkari
en adrir at hann hélt í stigreip hans ok. pætti sva til at honum
di ei frábægt, töluðu þeir lengi ok skildu blídliga, fann eingi
at at Asgrimr edr adrir þeir minntust þess at nokkrar sakir edr
sundrgreinir hefdu verit med þeim. þeir mynntust allir vid Þórgils
ok báðu hann vináttu), var hann vid þá alla blídr ok bad hann
þá vel fara. E
' 48. Þórgils ok Starla riðu um kveldit til Dalsmynnis, ok
um myrgininn skildust þeir frændr, reid porgils út á Hvanneyri ^),
var þar fyrir Sigvardr biskup, tók hann vel vid Þórgilsi ok taladi
~ fyrir honum mart ok um skipti þeirra Þórdar Andreassonar ok
vid hvert vandrædi hann þóttist þar kvaminn vera, -beiddi hann

2) nauðúngar. 4. B. C. E. Gr. Step, - 5} en budu sína í móti, bæta vid 4,

2} frá { vantar í sömu. B, C, E. Gr. St, þ
3) Eyrar. O, St, +) skadi. .C, Ss. ©) Hvammeeyri, C, Sr, `.

-” . _ P

OO — — 7 li
of TES m —— r ese ~
#* : - .

+

48K. Þórgils der med Asbiörn Illhugáson til kvonbæna, 277

Þórgils þar til fulltíngs, ef hann kynni at þurfa, hét Þórgils at

eipa þar at-godan lut, ef hann mætti sér vidkvama, skildust þeir
med hinum mestum vinmælum, baud biskup Þórgilsi heim í Skála.
holt um bauatit þá er hann vildi kvama, Reid Þórgils þá át um
kvcldit á Kalastadi, þar hófu þeir bónord vid Eyrnío dóttur Hall- `
dórs prests fyrir hönd Asbearnar Illhugásonar, ok'svarar hon því

seinliga, en Halldór prestr ok Þorsteinn son hans tóko því vel. í
Þérgils var í Saurbæ adra náttina ok vard 'eingo ketpt, reid Dór-
gils: á brott ok Þorsteinn reid á leid med honum ok baud hon-
um til Hests, skildust þeir þar Finar ok Þórgils ok gaf Einar |
honum stóðross gód ok uxa sex vetra gamlan, ok kvad þeirra
frændsemi skyldi aldrei skilia medan þeir lifdu, En er Þórgils .
reid upp eptir héradi, ridu bóndr at honum ok bad hann hver .
þeirra slíkt af sér hafa sem hann vildi, en margir gáfu honum,
reid kann þá heim nordr ok þótti sia ferd rösklig.

49. Nokkru síðar reid Þórgils sudr til Borgarfjarðar Arnar-
vatnsheidi, Reid Eigill or Reykiaholti út í Saurbæ [til Halldórs `
prests '}, rédst þat þá af at Asbiörn skyldi fá Eyrníar, kvam þór-
gils nidr bodi i Reykiaholti, var þar veizla gód. . Eigill segir Dór-
gilsi at þar vóru fimm Rafnsmenn, -Oláfr bródir hans ok menn
med honum, skaltu skipa Oláfi, segir. Eisill, sem þú vilt. Porgils
svarar, hann skal vera velkvaminn ok sitia hit nærsta mér, þvíat
vér Rafn crum nú vel sáttir, . pat vard til nylundu í veizlunni, at
par sem braud var kastat á bord fyrir -þá Þórgils ok Oláf, sá þeir
lóddropa nyblædda á einum hleifinum, þeim þótti þetta undarligt,
var þá leitat ef. nokkur væri sár nær sá er blæddi edr hvadan pat
blóð væri kvamit, ok fundust til þess eingi líkindi, [Reid Dór-
ps þadan til Skálaholts“ok þá giafir at biskupi, ok þadan reid
ann heim nordr, var Asbiörn nú kvargadr ok vóru þau um vetr-
inn á Miklabæ med porgilst*). ` : so,
*) Þórgils reid sudr med Asbirni.til-bradlaups sins med prii-
tygi manna, fékk Asbidrn Eyrníar ek ridu þau í brott bedi med

. N ` . `

3). frá [ vanter $ A, B. C, E Gr, *) I handritinu er hèr þessi
Se, b. “ -© fyrirsögn: Þessi kapítuli Áóast

2) frá [ vantar í sömu, ekki skrituds í siálfri órgilssögo,

Z. A

—

278 Missátt Sigvardar biskups ok Þórðar Andsessonar, 9 P.

Þórgilsi frá bodino, pérgils ætladi at rida aptr Kiálarleid, ok er
hann var kvaminn med sínum félögum til fealls upp, þá kvam til
hans sendimadr Sigvardar biskups Oddr hinn smámælti ok fór med
bréfi biskups til Þórgils ok bad hann ríða skiótliga ofan í Skála-
holt. Þórgils giördi sva, tók biskup vid honum all-blídliga, ok .
var þat í tali biskups, at hann kvað pord Andreasson hafa ræntan
stadinn { Skilahalti, en því var sva háttat at biskup hafdi keypt
til þriátygi hundrada slátur fyrir austan ár á Rángárvöllum, en
Dérdr Andreasson vildi ei láta brott selia or sveitinni ok nádi
biskup ei kanpino, hann bad Þórgils hèr fulltings um þetta mál, í
ödru jagi hafdi þórdr ræntan Thómas son Sigvardar biskups, [bad
biskup Þórgils par ténadar nm?). pDórgils stefndi nú fund vid
Pord at Idu hid Skálaholti, kvamo þar hverirtveggio ok vóru sín-
om meginn Hvítár hverir ok tridu bverigir ödrum vel. þá vóru
grid seld til fundar ok af fundi. Fóru þeir fþórdr til móts vid
Þórgils?) ok samdist þat at lyktom, at biskup skyldi hafa kanp
sitt, en þeir fengu ei samit nm Thomis mál » skildust þeir vid
sva biit. Reid biskup ok þórgils í Skálaholt, ok giördi biskup þá
góda veizlo porgilsi ok hans félögum. Biskup segir at hann mundi
nordr med Þórgilsi ok vera med honum á Miklabæ, Nú ridu þeir
til fiells upp allir, ok þá gidrdi úvedráttu harda ok reid biskup
heim í Skálaholt ok skildu þeir med kærleikum miklum. Thómas
biskupsson reid nordr med. pérgilsi ok hét Þórgils at rétta hans
mal vid Þórd, Nú ridu þeir Dórgils á feall ok hofdu harda vedr-

_ átto, þeir yaro um náttina í Hvinveriadal*). porgils ræddi um

at hann vildi ligeia nm náttina í durum sæluhússins, ok bad þar
bia um sik, far sva gidrt, lögdu þeir nndir hurdina frá húsino
ok þar ofan á klædi, ok lá hann þar um náttina. Þórgils dreymdi
brátt- er hann var sofnadr, at honnm þótti kona ganga at húsdur-
unum mikil ok hafdi barnskykkio á Berdum, heldr var hon dap-
urlis, hon mælti; þar liggr þú, þórgils, ok manto eittsinn á hurdu

heldr eptir hana, á þé hèr beint inn, 2) Þórgils til móts vid pérd, B, E, Gr.
hefir hann einhver annar tilsett en
siálfr sögomeistarinn, 3) Vinveriadal, 4, B, E. Gr, Pe Vim
+) 54 vantar í 4, B. C, E Gr beriadal, C. SA

⁊

— —

50K, Þróast þykkia Þorvalds å Þórgilsi. 279

liggia sídar, Þórgils vaknaði, ok um morgininn er þeir rida nordr
frá seluhusino, þá segir þórgils Sveinbirni presti drauminn, ok þótti
presti sem audfundit at Þórgilsi fannst um þenna draum, þeir riðu.
"til þess er þeir kvamo heima Miklábæ. <A því sama hausti vard
mannfall í Midfirdi frá Mariumesso sídari, en létti ei fyrr em eptir
páska, amdadist fögur hundruð manna. fSættust þeir þórgils ok
Rafn *). |

so. Um haustit kvam porvardr austan or fiördum ok settist
á Grund í bú þat er Steinvör hafdi géfit honum, porgils reid
brátt nordr til Eyafiardar, pvfat hann hafdi þar frá mörgo van-
luktu pénpit, þá er sendimadr Sturlu kvam til hans. ir þore
vardr’ fundust ok kalladi porvardr pa til hérads í Eyahrdi eptir

ví sem Steinvör hafdi hann tilskipat. Þórgils vildi ei hérad láta, ` |

efir ek til þess kéngsskipan ok taord bónda þeirra er byggia hèr-
adit, var ok þat sva at bóndr vildu Þórgilsi þióna, en ei þorvardi.
þeir fundust nokkrum sinnum um haustit ok féll med þeim heldr
áliga, en ávalt stilltu þeir orðum, ok á öllum fundum: var Dór- |
ils feölmennari ok hafdi meira stirk en Porvardr. pat var enn
á einum fundi, at menn fundu þat mest á Þorvardí at honum mis-
Þóknadist miök, þótti honum protin van at hang mundi nokkut
fæ af héradi. fporvardr hafdi setit á fundinum 4 langbekk utan-
verdum vid hornstafinn, stóð hann $2 upp ok menn hans med
Konum ok gékk út ok mælti þetta: er manum vér eiga úvænna
ert hornvan, Géngo þeir porvardr þá til hesta sinna ok rido sid-
am, ok cy þeir vóru skamt kvamnir, stigu þeir af bakí ok adu. -
Litlu síðar ridu þeir Þórgils í brott, ok sendi Þórgils mein sína
á ymsa vega Í brott á bei at eyrindam, urdir þeir þá ei margir
„eptir, þat sáu þeir þá er þeir Borvardr stigo á bak?) at þeir snero
hestunum fok bölldrudast, sem þeir vero*) úrádnir hvert þeir
skyldo rida, em af stundu rido þeir í brott. Deir Þórpils höfdu
stadit á hladino med vapnum sínum, par til er Þorvardr reid í
brott, var pérgilsar mönnum hinn mesti grunr á, at Þorvardr
mundi ætla at stefna at Þórpilsi, ef honum þætti færi á vera,

S) fré Ç vantar í 4, B, C, Ep Gr, *y sf baki, A. B. C. E. Gr, Sí, þr.
Bt, an | -Fy feg fr ok vóru, sömu,

v —

280 Porvardr rædr atför at Porgilsi, ~ . 9p.

Pérgils bad þá pegia ok vil ek slíkt ei heyra. Reid Þórgils þá
heim til Skagafiardar, er hann hafdi lokit. eyrindum sínum, sat
hann þá heima fram um idl, ok hafdi veizlur miklar ok idlabod
mikit, baud hann þá til sín mörgum stór-bóndum ok gaf þeim
stórgiafir, var þar þá hin mesta rausn bædi sakir fiölmennis. ok
hybyla. Þar á Miklabæ urdu margir fyrirburdir ok vidar annars-
stadar þar um hérad, lét Þórgils því öllu. á dreif!) drepa ok þeim
` eingum uppihaldit ok því ritum?) vér þar ekki af, '

ŞI., Eptir idlin beóst þórgils at rída nordr yfir, fyrst til
Srarfadardals ok þadan nordr til Eyafiardar, þessarar ferdar lötto
hann margir hans vinir, þvíat mörgum var uger á hve Þarvardr
mundi trúr, en pérgils vildi þat ekki heyra, ætlak ei þat porvardi,
segir hann, er ek man ei ætla seálfum mér. Þat vissi Þórgils at.
fundr var stefndr med þeim Þorvardi ok Rafni vestr í Vatnsdal,
mælti Dórgils pat vid radamenn heima. þar, at þeir skyldu taka
sem. best vid Porvardi, ef hann kvæmi þar, ok láta honum til
reidu hestaskipti. ok allan þann greida er hann þyrfti at hafa, reid
Þórgils ba heiman, varo þeir saman nær þriátygi, var pat flest
einvalalid, var ei sagt fra ferd porgils fyrr en hann reid inn til
Eyafiardar, okb fundust þeir porvardr ok töludu mart um hér- |
adit ok um skipti “sín, ok kvam aldrei allt ásamt med þeim í öllu,
enda urdu aldrei þverbrot med þeim í' talino, þóttist þorvardr
eiga Eyafiörd, þótti varnat sér sæmdar ok sínum mönnum, ef hann
mædi pvi‘ei, en Þórgils baud honum upp allar sveitir notdr frá
[var Vardgea*).. Þorvardr neitti því, þótti sér. ei bodit [par af
Eyafirdi #). Madr hét Pétur er bed á Aungulsstödnm, hann hafdi
porvardr látit handhöggva, hann var vin Þórgils, um þat taldi
ann á vid Þorvard, þótti honum tik hafa verit litlar sakir edr
eingar, kvad hann ok þat suma menn mæla; at Pétur hefdi lítt
notit frá honum vinátto vid-sik, gékk þat ok ei til vegar, taldist
. med slíku sundr med .þeim ok skildust heldr fáliga. porvardr í

Saurbæ var hinn mesti vin hafna síns af bóndum í Eyafirdi, hafdi

2) dref, B, E, Gr, l , | ` 3) vantar í A.-B. Ç, E. Gr, Sé, Pe
*) vitum, Á A 4) frá [: ef ei væri Eynfiördr, simu,

hin i ll — —

rvardr Porarinsson jafnan tal vid hans, hann þótti vera nokkut.
úheill ok íllrádr. En er þeir Þórgils skildu, reid Þorvardr út med
Eyafirdi, ok var þat ord á at hann mundi fara til móts vid Rafn,
En er Þórpgils var á leid kvaminn, reid Magnús Jónsson aptr til .
Þórgils ‘(ok taladi vid hann nokkur ord‘), ok spurdi hve brátt
hann mundi vestr rida? en hann leysti ei or því greidliga. Hann

Porvardr redr aifor at Þórgilsi. ` 281.

spurdi, hvert hann -mundi um kveldit? en hann segir, at hann `

mundi rida til Rafnagils. porgils bad þá fara spaklisa vestr um
sveitir, en þá er þér kvamit á Miklabæ, segir hann, takit þar hesta-
skipti ok slíkan. sreida sem þér þurfit, kvad hann sér þat mundo
falla úsmátt vid Porvard: frænda sinn. Skildu þeir'at því, bad

hver annan vel fara. Bergr Amundason taladi um vid Þórgils, at *
- hann skyldi rida til Múnkaþverár, þvíat mér leitst ílla á Þorvard

ok trúik honum ílla, segir hann. Þórgils brosti: at ok mælti: ekki
man þat vera ok man ek rida til migs míns, sem ek hefir ádr.
ætlat, Berer kvad hann ráda mundo, en fúsari værak at rída til

- Múnkaþverár. Þþórgils reid til Rafnagils, var honum þar vel fagnat,

skipadi hann mönnum sinum þar á bei, honum var kostr á -bodinn
hvat til gamans skyldi hafa sögur edr dans um kveldit, hann spurdi
hveriar sögur i vali vero? honum var sagt at til væri saga Thó- >
masar erkibiskups, ok kaus hann hana, þvíat bann elskadi hann

“ framar en adra helga menn, var þá lesin sagan ok allt þar til er

‘annit var á erkibiskupi í kyrkiunni ok höggvin af honum krúnan,
segia menn at Þórgils hætti þá ok mælti, þat mundi vera allfagur
daudi, litlu sídar sofnadi hann, var þá hætt sögunni ok búizt til
borda. En er menn varo miök mettir, töludu þeir Bergr ok Gud-
mundr bóndi at halda skyldi hestvörd, en Þórgils kvad þess ei
þurfa mundu, ók kvedst eingan grun mundo hafa a Porvardi frænda

efnum, fórst þat ok fyrir ok vard ekki af. Þorvardr sendt þárigat

mann er Halldór hét ok var kalladr Skraf?), hann skyldi geyma
at hurdir vero opnar, ef þeir þorvardr kvæmo þar um náttina,.
hann skyldi ok kunta at segia þeim í hverri rekkiu Þórgils hvíldi,
‘en ef þat brygdi nokkut fat porgils ridi sem ætlat var’), þá skyldi -
3) frá{

$ vanter í 4,.B, C, E, Gr, *) Skrafsri, A. B. C, E, Gr. St. p. `
e. p | l

3) frá [ vantar í sömu.

Ii

l 282 Porvardr redr atfor at Porgilsi, oe oD.

Halldór segia Þorvardi ok svæ ef nokkur vero vardhöld. En er
Lórgils kvam á hvílo, lá Halldór á hvílustokki hia honum ok taladi
vid bann lengi allt þar til er þórgils var sofnadr, gékk Halldór þá
ok lauk upp hurðir. En er þeir porvardr ok þórgrls höfdu skilit,
reid Porvardr út med firdi, en er þeir kvamo [f gröf eina út“) í
Skialdarvik, stigo þeir af baki, tok porvardr þá til orda: hér kémr
at því sem melt er, at hvert kër kann verda sve fullt at yfirgangi,
ok þat er.at segia, at ek þolr ei lengr at Þórgrls sitr yfir sæmdum
- minum sva at ek leiti eingis í, vil ek ydr kunnigt gidra, at ek
atla at rida at Þórgilsi í nátt ok drepa hann, ef sva vill verda,
vil ek at menn geymi, ef færi verdr á at bera þegar vapn 4 hann,
ok vinna at því úgrunsamliga, sva at hann kunni ei frá tídínduum
at segia, þvíat þá er allt sem unnit, ef hann er afrádinn, megut
þér sva til ætlá at porgils er eingi klekkíngarmadr?). Nú ef mokkur
er si hér sem mér vill ei fylgia, segi hann til þessa nú. Þá mælti
Jörundr Géstr: þat kann ek fra mér at segia, at fyrir sakir míns —
herra Hákonar kóngs ok lögoneytis vid Þórgils, þá man ek frá
-ríða ok kalla þetta hit mest nidingsverk ok úrád, sem þér haft
med höndum.. porvardr mælti, eigi géngr þér drengskapr til -
þótt þú rídir frá, liópu þeir Þorvardr þá 4 hesta sfna, ok ridu allir
med honum nema Jörundr Géstr, [hann hvarfladi þar eptir *).

"sa. Nú ridr posvardr ok hans félagar þar til er þeir kvamo
til Rafnagils, fóru þeir heldr hliódliga ok kvamo þar at opnum
durum, géngu þegar inn med brugdnum vapnum, fundu þeir Hall-
dór ok segir hann þeim hvar Þórpils hvíldi, Magnús gékk at hvíl-
unni, en Pérgils svaf ok horfdi í lopt upp, ok var einn í rúmina,
segia menn at Magnús hyggi til hans med eggsi um þvers bring-
spöluna, hafa menn þar deilzt at, hvert þat mundi einhlytt til
bana edr ei. Waknadi Þórgils vid þat, spratt hann þá upp ok
þreif ofan sverdit*) ok hió þegar til Magnúsar, bann hió í sundr
sfalhufobardit sva at þegar gékk frá, hié hann þí hvert högg at

z) frá [ vantar f B, E. Gr, BY frú [vantar f Gr, a
2) glettingamadr. Á. B. C, E. Gr, sy er hékk hié hvílunni, bate vid d.
os, p. l o ; B, G. E, GF. SE, p. . `

gak, — Dérgils Skardi veginn, _ 233
ödru, Magnús horfadi undan ok fèll á knön, {því gékk hialtit af

sverdino hit efra ok liop þá brandrinn fram or medalkatla *) um-
glördinni, var Þórgils nú vápnlaus, lióp hann fram at Magnúsi ok
rak hann undir sik. Þeir þorvardr liopu þá fram at í því ok vunno
á honum hver sem vid mátti kvamast. pdrgils spurdi Þorvarð,
hvert hann skyldi grid hafa? Porvardr mælti: hafa muntu nú slík
sem þú mátt sia, þá mælti porvardr at þeir skyldu draga hann út,
tók Porvardr þá undir brokabeltit ok drósn þeir hann utar eptir
skalarinm, en er þeir kvamo þar gêgnt er Pérdr prestr hvíldi, þá
mælti Þórgils: Þórdr prestr, ek vildi giarna skriptast vid pik, ok
rétti til hans höndina. pordr prestr spratt upp ok vildi seilast í
‘méti honun: ok bad diöflana láta hann ná at skriptast, en þeir
hrundu honum frá ok hratadi hann í frá ok nádi porgils ei prest- _
inúm. Þórgils spurði þá, hvar vero sínir menn? Þorvardr svarar,
þessa skaltu nú fyrir þína .menn hafa, ok er þeir kvamo í utan-
verdan skálann, lagdi porvardr hann med sverdi, en er þeir kvamo
út í durin, kvaddi porvardr til þann mann er Jón hét ok var kall-
adr Usli?) at vinna at honum, Jón hid í höfudit nidr vid þre-
skyldinum af hiarnskálina í hárrótunum, var Þórgils þá útdreginn,
géngu þeir porvardr þá inn í skálann aptr, tóku þeir þá Berg ok
Ásbiörn ok leiddu þá út, en þeir beiddu sér grida ok fengu ei,
“ varo þeir drepnir bádir, {Halldór Skraf va at Bergi, en at Asbirni
va?) ——*), en adrir menn fengo grid þeir sem med Þórgils héfdu
verit, sídan var par mörgu stolit ok rænt. Ridu þeir Porvardr

mm daginn uppá Grund, þetta var Vincentíusmessodag á þridia .

degi viko, þat var í öndverda dagan er þeir Porvardr. kvamo,
Um myrgininn #) eptir kvamo þeir menn Þórgilsar er verit höfðu á
ödrum beum um nåttina. Tóku í) þeir Gudmundr bóndi ok Gutt-
ormr Guttormsson líkama Þórgils, "Þá var sent til Múnkaþverár
ok sögd ábóta tídindin, þóttu öllum þessi tídindi mikil ok fll, fór
hann þegar í móti líkino ok med honum brædur ok prestar. En

er ábóti kvam, var honum eyndr líkami porgils ok mörgum ödrum
3) siódelkafa, C, S.þ, 4) eyda í handritinu,
2) Usi, 4, B. C, E, Gr. St. p 4) middegi A. B. C. E, Gr St. p.
B) frá { vantar í sömu, 7 - 5). þvógu, sömu. |

Ii a

284 l | | Þó "gils Skarði veginn, J ` 9 D.

{ok sveipadr‘), nú hafa þeir sva sagt er þar stóðu yfir, at Þórgils
hefdi tuttugu ok tvö sár, ok sid ein af þeim höfdu blædt, eitt af
þessum var þat á hiárnskálinni, er af var höggvin haúsinum, {veittist
Þórgilsi þat at hann hafdi þvílikt sár sem sagt var um kveldit at
hinn heilagi Thomas erkibiskup hafdi! særdr verit í kyrkionni í
Kantarabýrgi, ok Þórgilsi þótti um kveldit fagurligast vera munda
at taka slíkan dauda?). Lét. ábóti þá sveipa líkit ok -segir eva,
sem margir hafa heyrt, at hann kvadst eingis manns líkama hafa
sét þekkiligra. en Þórgils, þar sem sia mátti fyrir sárum. Lét ábóti
þá aka líkino upp til Múnkaþverár ok iarda sæmiliga, stód þar
margr maðr yfr med harmi miklum. Þorvardr var miök úþokk-
adr af verki þessu um öll þau héröd sem Þórgils hafdi yfirsókn.
haft, mæltist þetta verk ílla fyrir, tala flestir menn er visso at ei visso
nokkurn mann hafa lannat verr ok úmannligar en þorvard slíka lid-
veizlo sem Þþórgils hafdi veitt honum. Er nú lokit at segia frá þór-
gilsi., Ridu fylgdarmenn þórgils þá vestr tilSksgafiardar, ok spurdust |
tíðindi þessi um allt land, létu menn, fila yfir þessum tídindum,
hvert sem verit héfdu menn Þórgils edr ei. Vig Þórgils var, þá
lidit var frá holdgan vors: herra Jesú Christi þúsund ára ok tvö
hundrnud fimmtygi ok átta?) ár, XI*) kalendas Februari, Vin-
centiusmessodag (diáknsí). porvardr brauzt nú til hérads at nyo
ok fékk ekki af héradi, vildu bóndr nú því sfdr játast undir hang
sem öllum þótti hann nú verri madr en ádr af verki þessu, sat
hann ni-& Grund þat sem eptir var vetrarins. :

$3. þetta sumar eptir er Þórgils Skardi var drepmn, var
veginn Teitr Einarsson lögsögumadr austr í fiördum. -pí stéda
uppi tvö skip á Gásum í Eyafirdi, Hólmdælan er Sindri“) styrdi
ok Grábússan er Eyúlfr Au gi styrdi, A var ok skip í Skagafirdí
` í Kolbeinsarési er Bardr réd fyrir Hallfredarsom. pat sumar fór -

sunnan um .kidl Jörundr prestr Þorsteinsson fer sidan var bisku
at Hólum!) ok Kolskéger prestr, þeir höfdu verit. í Skálaholti með.

1) vantar í C, Se. 4) IX, 4. B, C. E. Gr, St, pe

3) fra J vantar í Á B, C, E Gr, 3) vantar f sömu,
St. p. . . 69) Svidri, sömu,

3) sex, sömu, 7) fed [ vantar í sömu

a”
~ x . 4 7 - 4
4 - . `

= >» i

Úe:

53-54K. ` Utanferd ok tión margra landsmanna, 285

óss ok þar utan um sumarit, [en Kolskèggr prestr fór til Eyafiardar
ok fór. utan um sumarit á Grábússunni med Eyúlfi Audga'). pa
um samarit rédust til skips margir íslenzkir menn [med Sindra ?)

bædi brennomenn ok Fagranessmenn ok tveir synir Gísla “af Rauda- -

sandi Einar *) ok Magnús ok fleiri adrir iskenzkir menn, [pérgils or
Öxnafelli, Þorgeir Kati, Ari Ingimundarson, þar fóru ok utan Halla-

eir ok Bángar-Oddr, Fagranessmenn tveir *). þessi skip léto út
Bedi senn at Gásum, tyndist Hólmdælan sudr fyrir Myrom, kvam-

l Sigvardi biskupi, eir ætludu nordr .til Eyafiardar til Gisa ok par -
utan um sumarit á Grábússunni, ok er þeir kvamo í Mæhfellsdal, —
brotmadi fótr í hesti Jörundar prests, fór banħ þá til Kolbeinsár-

ast af nær fimm tugir manna, en iafnmart týndist ok flestir Íslenzkir _

menn þeir er þar varo á. Grabussan tyndist ok hvert mannsbarn

er á var, pat sumar rænti Vigfús Gunnsteinsson Olaf at Ana-

brekko #) miklu rani bedi búfð ok öðrum lutum, mæltist þat ílla |

fyrir, |
$4. Gissur bot'valdsson fór útaf, seri fytr segir , hærsta
samar eptir Flugomyrarbrenno, hann kyam vid Hordaland, frétti
hann at Hákon kéngr var í Túmsbergi, stè hann par á land ok
Þegar í Lyrdíng ok fór austr til kóngs, tók kóngr honum allvel.
Þórdr Kakali var þá í Bidrgvin er skip þat kvam þángat er Gissur

hafdi á verit, þar vóru margir Íslenzkir menn á skipino. Þá frétti -

Þórdr Þau tidindi er giörzt höfdu 4 Islandi, ok sva bar til litlu
sidar er þeir höfdu uppskipat, at Þórdr ok nokkrit ménn géngti

_ hiá stofo einni ok heyrdu þángat manna mát. Peir namo stadar
ok heyra at sast var frá drápi Kolbeins Dugfussonar, si madr sagdi.

frá er Dérdr hét ok var Ste nunnarson, þóttust þeir þat finna, at

. hann bar allar sögur betr Gissuri en brennomönnum, kvad alla

menn undrast er Kolbeini vard ekki fyrir: þá géngr Þórdr í stof-
nna ok mælti: nú skal sid hversu mikit þér -verdr fyrir, laust hann
Þegar med egpsi er hani héllt á, sva at Þórdr félt þegar í úvit °),

2) fré [ vamtar t 4,3, ©, E Gr, fj frá | vantar í 4.8. C, E. Gr. Sr. Pe |

St. p. = 3) Ærnabrekku. C. St,
á} vantar Í ső . — 65 ok gékk sva brott, bæta vid Á,
3) Porsteina, 60 aru, &, C, &,, Gr, St. þe 4

+

286 — Þördr Kakali andadist. - Gissur verðr iarl. |. 9p.

Litlu sfdar ‘fér Þórdr Kakali austr til Tansbergs, ok tók kóngr
honum ei margliga. Gissur var þar fyrir, ok er pérdr hafdi par
skamma rid verit, bidr hann kóng at hann léti Gissur á brott fara
ok segir ei örvænt at vandrædi aukist af, ef þeir vero Í einom
_kaupstad bádir. Kóngr svarar: hver van er þér þess at ek reki
Gissur frænda minn frá mér fyrir þessi ummæli pin? edt mundir
þú ei vilia vera í himnaríki, ef Gissur væri þar? Vera giarna,
herra, segir þórdr, ok væri þá lángt í milli okkar"), {en þó giördi
kóngr þat, at hann fékk hveriumtveggia þeirra syslo?), {hafdi
Þórdr syslu í Skidinni*). ' þeir“ fóra bádir til Hallands med kóngi,
„er þar mikil saga frá Þórdi. Pordr var vinsæll í sýslo sinni ok
þykkir som fáir íslenzskir menn hafi slíkir verit af sialfum sér sem
Þórdr. Sva segir Kolfinna Þorvaldsdóttir, ok var hon þá med
Pordi, at bréf Hákonar kóngs kvamo til hans sid um kveld er
hann sat vid drykk, {þat er þórdr vottadi at kóngr hafdi géfit
honum ordlof til Islands ok gidra hann mestan mann“), varð
hann sva gladr vid at hann kvad eingan lut þann tilbera at hon-
um þætti þá betri, þakkadi hann kónginum mikiliga, drukko menn
þá ok vóru all-kátir. Litlu sídar taladi Þórdr, sagdist ok ei fara
skyldi af Islandi, ef honum yrdi audit út at kvama, litlu sidar
Segir þórdr, at svifi yfir hann, var honum þá fylgt til hvílo sidnar,
tók hann þá sóttin sva fast at hann lá skamma stund ok leiddi
hann til bana“), er frá honum mikil saga. Hafdi Gissur nú meiri -
mctord en ádr af Hákoni kóngi, ok. þat sumar er nú var frásagt;
paf Hákon kóngr Gissuri jarlsnafn ok skipadi honum allan Suno-
endingafcórdúng (ok Nordlendfogafiérdung*°) ok allan Borgar-
feörd. Hákon kóngr gaf Gissuri jarli stérgeafir adr hann fór út
nm sumarit, hann fékk honum merki ok lúdur ok setti hann á
| hásæti hia sér ok lèt skutilsveina sina skeinkja honum sem siálfum

+) kóngr brosti at, bæta vid Á, B, hann, at kóngr hefdi sèr Gtfare
C. E. Gr. St, þ. `- arleyfi til Islands ok lofadi at giöra
®) frá { vantar í C, Se, sik þar mestan mann, 4, B, C, E,

Gr. &¢, p.

3) se vantar í 4, B, C, E. Gr, $) ok var ova virdugliga grafinn, bæta

sömu vid, —

*) frá [: ok er hann las pau, mælti $) vantar í sömu

55K, Sighvatr Bödvarss, fer í hefnileit eptir bróður sinn, 287
sðr. Gissur iarl var miðk heitbundinn vid Hákon kóng at skattr

skyldi viðpánpast á Íslandi. I Biörgvin Var Gissuri larli nafn géfit
á fyrsta ári. hins fimta tugar kóngdóms Hákonar, þá skorti Gissur

vetur í fimtugan, em þá skorti hann vetur á 'fertugan er hann gékk

sudr, vetur í þrítugan er Orlygsstadafundr var, vetur á tvítugan er
hann gidrdjst skutilsveinn '), — ok |
55. Vetur þann er porgils var veginn átti bú at Stad á Snæ `
fellsnésí Bödvar ok Siphvatr ?) son hans, var Bödvar þá gamall,
en Sighvatr úmgr. Gudmundr bródir þórgils hafdi verit á Miklabæ
med honum um vetrinn, í þá er tídindi þessi spurdust vestr á.
sveitir, þótti mönnuns mikill skadi at um Þórgils. Gudmundr reid
mordr litlu eptir vigit ok fann Rafn, baud Rafn honum til sín ok
Bét bonum vínáttu ok lét {lla yfir vígt Þórgils. "Þeir Sighvatr,
Rafa ok Sturla fundust í Borgarfirði í Pingnest á lángaföstu, þétti
Sturlu at Þórgils hinn mesti skadi, ok þótti sér ei allmiök á uvart
kvamit hafa, þóttist hann Þórgils sem mest vid því varat hafa
at trúa Þorvarði til fullnadar, Sighvatr leitadi á Rafn til lidveizlo,
ert hann fór undan alla vega, ok vildi í cipgo bindast ok féll ei
med þeim mart. Um vorit í páskum söfnuduú þeir Sighvatr ok
Sturla mönnum, fóru þeir þá med flokka nordr til Skagafiardar,
gaf þeim vedráttu sva ílla at menn visso éi dæmi til at iafnhart.
var væri, þá var ok sóttin mikla í Midfirdi. Fylgdarmenn Þþórgils
ok bóndr nokkrir í héraði stóðu upp med þeim, þeir spurdu at
rvardy var á Grund, riðu þeir þá nordr Hraunarheidi ok ofan
Vaskárdal?), kvamo þeir á Grund nær náttmáli. porvardi hafdi
Evamit niósn um kveldit eptir nén af Jóni í Glæsibæ, hafdi Por-
vardr þegar brott ridit ok út í kaupáng ok ætladi þegar nordr af
héradi, því nær ekki pékk manna upp med honum. Nú er þeir
Sighvatr ok Sturla kvamo 4 Grund, vóru: þar brotnar upp hurdir,
ok fannst þorvardr þar ei sem van var, var þar farit heldr uspak-
liga*), menn höfdu hesta þrotna, Sighvatr vildi þegar rida eptir

=

2} vetur á sextugan er haun dó, bæta 3y Vatnsskerdedal, Á, B. C, E, Gr
vid A, B. C. E., Gr. St. þ. St p,

S3 Sigurdr. sömu, ok ætíð frame
vegis, > |

2) ok spi Kru mörgu, bæta sömu við,

ona 3

e

288 Sighvatr Bödvarss. fer í hefnileit eptir bródir sinn. 9 p.

porvardi, var þat ætlat at hann mundi ei rida longra en til kaup- -`
ángs, reid Sighvatr ofan um náttina eptir firdi, hafdi hann nær fiöru-
tygi') manna, ok- er þeir kvamo í kanpáng, var þeim sagt at
porvardr væri ridinn út til Svalbards, ef hann væri ei á heidi rid- ©
inn, menn sa reid Porvardar, ridu þeir Sighvatr þá eptir þeim,
en þeir urdu ei meir en tíu, vard þá aptr at hverfa, Þorvardr
reid nordr, en Sighvatr reid á Grund ok sat á Grund nokkrar nætr,

í kvam nordan Oláfr prestr Kráksson, var hann sendr af Dorr >

vardi at leita nm sættir, lét nú þorvardr all-sáttgiarnliga. Var þá

fundr lagdr vid fedrdinn á Gásaeyri ok grid sett, kvam par til
syúlfr ábóti ok flestir hinir besto héradsbóndr. þorvardr kvam

- fedlmennr, vóru med honum Reykdælir ok Fnióskdælir, var há

rædt um sætt. at málin. skyldu fara { dóm ‘vid iafnmarge megs, en
Brandr ábóti var þar til yfirsyndar, skyldi Þorvardr þá ei sitia í
héradi. Ridu þeir Sturla ok Sighvatr vestr heim, porvardy reid
a Grund ok dvaldist þar skamma stund, reid hann sidan aústr í
flördu, vard hann aldrei sidan héfdingi tfir Eyafirdi.. Loptr Hálf-
dánarson tók þá vid búi á Grund, stód þetta mál þá kyrrt, dróst

fundr undan ok vard eingj á því sumri,

| t) fögur hundrud, C. Sh, l

a
= R + Í }
‘

=.

ik: > o. UtkvamraGissurs iaths. BQ

Gissur Þorvaldsson kémr út med iarlsnafni, kaupir Stad í
Reininesi, gidrist höfdíngi mordanlands. Sturla. pérdarson.
piptir tvær dætur sínar. . Ásgrímr' ok iarlinn sættast, As- -
Brímr fer til Róm, kémr út med Hallvarði Gullskó.. Islend-
_fngar ita hlyðni ok skatti Hákoni kóngi. Gissur iarl í háska.
Pordr Andresson -aftekinn, Osampykki Rafns ok Sturlu,
“Sturla hlytr at sigla, skipadr sídan til lögmanns,
- | -~ andast í gódri elli. A

e [Pens sumar kvam Gissur út“) med iarlsnafni á Eyrum ok
| "hafdi hann haft. mök. leidsögu í hafino, urðu honum, fegnir

frendr hans ok vinir, þá hafdi hann fróra vetur utan verit, hánn setti
bá saman í Kaldadarnesi ok lét pangat föng tilflytiast, sát hann.
pay med fedlmenni om yetrinn ok hafdi rausn mikla í búi, hann
hafdi mikil drykkiofaung út haft, ok var iamnan drokkit fast um
vetrinn, Ekki fór Gissur iarl til Skagafiardar. um haustit, þvíat
skip þat er hann ver á kvam. sid um haustit.“ Sva er sagt, at,
Gissur kvam "vid Sudreyar er hann fór or Noregi, ar fékk hann
sverd þat er hann kalladi sídan Eyfararnaut, dvaldist hann ' þar

lök fram á sumarit ok fór sva til Islands,
mena nordr til sveita?). Fór pa Ingibeörg sudr í Kaldadarnes
Gunnarsdóttir, hon var pa fridla iarls sem ádr hann fór utan, þá

-
=
+

Gissur iarl giördi — `

fór ok Sudr til iarls Eyúlfr Þorleifsson ók Guttormr Guttormsson.

Um vettinn allraheilagramesso giðrdust menn handgéengnir Gissuri
jarli þriátygi marina, sumir hirdmenn, sumir géstir, =
a. þenna vetur um 5) fósto lét Vigfús Gunnsteinsson d epa
þá Rögnvald lllhugason ok sonu hans:tvo Byúlf ok Vaga "upp fr
Arnesi þar í feöllununs, ok vóru ginntir tveir heiman af benuni (ok

8) frá [: Ná byria ek þar frásögu er $) um vétrinn, bæta. vid A. BG.

Gissur Porvaldsson kömr út frá Nor- "Gr. St, Pe-
egi, 0. &, ft A, B, C, E. Gr, St. Pe 3) fyrir, sömu,
mS in | E J Kk

290. Gissur íarl kgupir Stad & Reyminesí, x62,
svíknir f gríðum '}. Um varit eptir for Gissar iari gennam ok hafdi

. nær þríátygi manna, harn kvarr tit Skagafiardar, tókti menn vel

við homm, Hann reid nordr til Eyafiardar ok giördi Eyúlfr ábóti

veizlo í móti honum, géngo menn vel f móti honum í Eyafirdi ok `

áfo honum margir fé, sidan reid hann tit Ska rdar ok keypti
aun. þá Stað at Pali Kolbemssyni fyrir hundrad hundraða, en Pall

keypti þá Ulfsstadi ok fór þánpat bygdam, em Gissur inl fór til ©

Stadar um varit?), var þá feéhnemnt vorþing, efldu bóndr í Sk

firdi bú iarls, gaf hønum hver madr á Al pingfarakaupi 8
þégna. Gissur iar} reid til pings um samarit, þá var fátt med
þeim þórdi Andressyni, ok sva var um vetri áðr er iar? var
suðr. pérdr var á þíngi ok feðlarennr, Rafa Oddsson reid ei til
pings. Sturla ok Sighvatr ?) rido til þings, giörddst þeir Sturla
ok Sighvatr þá menn iarls, en hann hét þéim Hdveizlo sinni tå
hefnda eptir þérgils A þessu þingi var lyst hernaðar sökum á
hendr Þorvarði, sótti Sighvatr Þorvarð ok varð bane sekr fullr§

„sekt ok margir þeir menn“) er verit höfðu at Rafmagilf, Reid
gr

$turla heim af þ hann hafdi þí bú á Staðarhóli, Rafa var

`

seid heim af þínsi, ok var þí kyrrt am sumarit.

C Sighvatr giördí bú at Stad í Snæfellsnesi, var hanw mikils
káttar medr, var med þeim Gisurš ob Sighvati aldrei falle trúnadr,
brauzt þat í milli at Gissuri þétti Sighvatr eiga at rekast eptir Por
vardi, en Sighvati. þétti Gissur aldrei vilia veita sér. Sat Sishvatr
nú heima át Stad ok urdu med þeim Rafni margar greinir. pé
kvam á Kolbeinsstadi sá madr er Sveinp“) hét ok lézt vera sendr
af Gisguri med bréfum, sendi Gissur ord, Narfa presti mág? sinant
at færa bréfin Sighvati, var ek, segir hann, ci sendr lengra, fó
hann þar med Ingigérdi Asbiarnardéttue er Kétill Ketilssom. hafði
Bo 7 „ - ?

3) fee vantar í A, B CB Gr, Sigurði. A B, C, E 67. St; Y. oh
i. 0 p ætíð Íramvegin >

#) Einar presti Hlhugason er áðr bis #

„hálfum Ulfsstödum , g upp stadinw ) ok Fn Pn vid AB

“= Gissuti iiit ¢yorpin

üw Yoritybme C B G
va sömu viði, vg D Nenn,

`- westr í fíördum lengstæur, Vigfús var at Sandafelli, Gissur im í

Á

-

Í RR

fram ordsending Þorvarðar ok sáttarbod ok

=

94%, — Falsbröf sent Sighvati frá Rafni, 291

` barnat, tóku pau Valgérdr systiv hans vid henni ok Narfi prestri

en sendi brèfin til Stadar, var per a, at Sighvatr skyidi kvama
wid funtanda ‘) mann í Reykiahoit til móts vid Gissur. Sighvatr
fór ei, enda kvam Gissur ei. Rafa kvam med þríátygi manna,
hafdi hann reyndar sent bréf þetta med Saura?) Sveini, en er

Sighvatr var þessa var, heitadist hann at ræna Narfa prest, en þó —

fórst pat’) fyrir.

4. Vigfús Gunnsteinsson sat at Sandafelli ok höfdu þeir.

Síphvatr sættst á sín mál ok skyldi Þár heita létti-vinátta 4}, Milli
Þeirra Pporvardar ok Vígfúsar höfdu farit yináttomál, þeir fundust at
Keldum ok var Vigfus lengi med Pporvardi um vetrinn. En er Víg-
fús kyam heim, fann hann Stúrlu mág sinn ok bad at Sturla skyldi
draga saman sætt med þeim Þorvardi ok Sighvati, bar Vigfis þá

Aarti þat f) med mikilli
kunnitto 9). Sturla fysti sátta ok kvadst þykkia úsyn leidrèttíng
um hefndir eptir þórgils, þótt sva búit stædi, taldi Sturla pat upp.
at Sighvatr hefdi bedit Gissar ok Rafn lids ok vildi hvergi veita
honum til atfara, Var þá fundr ákvedinn sudr í Videyo, annan
dag viko í efsto viko á lángafósto, ef ei meinudo forföll. Sendi Vig--
fús þá menn til þorvardar at segiá honum svabúit, Ea er-Sighvatr
reid heiman, for hann med leynd sva at hverki vissi pet Gissur
mé Rafn, hann reid í Reykiaholt, var þar Hallvardr Gullskór, hann
hafdi kvamit út um sumarit med bodskap 7) Hákonar kéngs £}, var
hann þá virdr mikils, (gékk 4 skattr yfir land, sem mörgum mönn-
mm er kunnigt ordit ok ritum vér þar ekki fleira af, en þó ero þar
arikil sögoefai s), . Rédust þeir Hallvardr ok Eigill til ferdar med

Sighvati, ok er þeir kvamo sudr til Hallbearnarvardna, kvam þar -

á móti þeim Starla ok Vigfús, reid Vísfús, Eigill ok Hallvardr ti

2) tuttugasta, 4, B. C. E, Gr, St, Pp, 7) bréfum, 4, B. C. E, Gr, St p.

+

$j vantar í sömu, , 8 ° s . ° |
hann hafdi létit rita til Islendin

-P) ekki, bata vid B, E, Gr, ) er hann ba di ideit ri nemet

4) leiti-yinátta. A, B, C. E. Gr, St, þ. 9

ær a . ) frá [ vantar í sömu, en hafa

F) afelvöru ok, bæta sömu vid, E. þús, stad: sem síðar skal sagt

$) vindtto, B. E, Gr, . verda,
| Kk 3

a

+

t

`

. Þíngvallar, Sturla ok Sighvatr ride sudr til Laugardalsskarda. Tók
- ‘$% vedur at þykkna pk gjördi á drífo ok þvínærst fiúk, giördist
á færd ill, lögdust, þá fyrir bædi menn ok hestar af úvedri '),
— lágo úti um náttina í skörðunum, er vedur rauf upp í móti
"degi, foru þeir þá sudr af heidinni ok varo drottinsdag í Laugar-
def, en ridu mánadag í Skálaholt, segia heimamenn at biskup banne
adi þeim allar heyagrafir, ok ein beina vildi harm lata þeim
vinna, þótti honum þeir draga flokka á stadinn, Gékk Sighyatr þá
til biskups ok kvaddi hann, en biskup svarar ligt. Sighvatr mælti,
herra, litit géfa hestam vorum ok mönnum vorum mat. Lith
sídar kvamo þeir í Skálaholt Þorsteinn Skéggiason ok Jón Katian *},
sepia Porvard vera kvaminn til Ido, fóru“ þeir þar med gridum
fyrir hann, ók tóku önnur í móti af Sighvati. Var þá fundr stefndr
í Laugarási. Biskup var beiddr at fara til fundarins, en bann vildi
ei, ob heimtt at Sighvati fé þat er hann þóttist átt hæfa at Dór-
gilst, kalladiat goldit hafa fyrir hann förutygi hundrud fyrir víg
algardar, vildak giarna,. segir biskup, hafa géfit þat fé til pes
„at Borgils væri heill ok lífs ok þó annat iafnmikit, em nú vit ek
hafa út hvert hundrad. Sighvatr mælti: þá skulð mas ek gialds,
at sal Þórgils mætti fyrir þess feárhalds sakir ei hardt hafa, Foro
þei" Sighvatr til fundar, var þar mart talat £ hhódí, em sumt opin-
berliga, gékk þá sátt samen, var þat þá handedlum bugdit, skyldi
pá peen uppliúka, skyldu dæma fyrir hönd Sighvats Sturla ok
vardr [er verit hafdi lö utr ok vin Dórgils, ok Eigili Söle
mundarson *), em fyrir hönd Þorvardár Vigfus Gunnsteinsson, por
steiin Skèggiason, Jóm or Ási, sagdi Sturla upp gidrdina at þeir
_ gidrdy [hálft annat hundrad*) hundrada fyrir vig Þórgils, skyldu `-

“ miðurfalla þriátygi hundrud fyrir atför vid Þorvard ok: rán ok.
spellvirki þau er giör höfdu verit á Grund, var: þat mælt at hverir
skyldu gialda sínum mönnum sem tilynnist, I sætt þeirra Rafns
í Bearnardal hafdi pórgils hlotit at gialda örfum Finnbearmar tutt-
ugu hundrud, ok skyldi Þorvardr þat gialda, ok þí skyldi biskup
a. skuldi sína í stadinm af þorvardi. poryardr skyldi gialda Sig-

- 292 Seæxrꝛi ok samit um víg Dérgils. top,

*) Karin, sömu, | |) tvö hundcrud. &.-—-

|
|
|
|

e =

2P
~~

ak, (Sezt ok samit unt vig, Þútgils. >> g93
| vat sextypi hundsud, skyldf vere þriðlúnar í. ik ok brendo |
í sextyg y sky pridióngr y

silfri, annar í grípum semiligam ok“) dgandi y [binn
prids*) í Bein gripum er eingi væri minna em tíu aura: verdi,
gtipagiald þat er. á Sighvate luta kvans skyldi porvardr láta faru
vestr til Stadar ok skyldi Síphvatr late vinda, en þeir allir er sannir
ardu at áverkum vid þórgils edr vidrgæungao, skyldu utan fara [ok
vera: ntan Bris vetur edr. gjalda tíu hundrud fyrir hvera. Jón

Usli*} er þeir kéndo víg þórgils skyldi utart fara *) ok kvama ala"

drei Gt,, em eingir þeir, er sannir urdu af ávarkum vid Þórpils,
skyldu vera vistum í Vestfirdingafedrdingi méday þeir Sighvatr ok
Guðmundr væri uppí. porvari var. ef OF landi. giöt y err Bann
lysti því, at Ham ætladi utar 4dr þrír vetur væro lidnir, Fyrir
vip Bergs „vóru giör sextygt hundrud ob sva fyrir: víg Asbearnar
Yoru giör sextygi hundruð, ef adildaymenr vilda því hlyta. Vigs-
bætgr allar, þær er dæmdar vóru fyrir víg Þórgils, greiddi por-

vardr vel ok skörupliga, þakkar porvardr þeim mönnum er í domi

böfdu setit ok Tézt frials þykkiast, er hann var sáttir vid þá bræður,

ek skal ek, segir hann, þetta iafnan bæta vid frendr hans ok.

leugdamenn, Hann gaf Sighvati silfurkér gott, skarlatskyrtil. ók
HngurgerlF, Guðmundi silfarbetti. - Fór porvardr austr yfir ár, en
Siar var um nåttina f Skálahoki. Um morgininn ridu mönn
í brott, eg Sighvatr var eptir, hafdi hanmaei lokit, eyrindum vid
biskup, segit hann horum 'þá hversu til vár ‘étlat um skuld hans.
Biskup kvað sér þat vel líka. Sighvatr segir sva biskupi, ek er

tleus, segi- hann, ok bad hann biskup há sér edr-selia nokkurs
lest, sva at hann væri fær. padan. Biskup syniadi alls þverliga,
jói honum Sighvatr hafa melt vid sik adr ej sva semiliga sem

mum líkadi, Sighvatr keypti þá hest at Katli presti, vóru þeir

Síshratr r uny dagion ok aty þar hátþverd þrír, lét biskup géfe

im at drekka,. reid Sighvatr út til heidar um kveldit, ok vard.
t af kvediu mod. þeim biskupi, [en bann kvauv heise til Stadar

föstudaginn: linga "Je.

Í) kíkir friði, A BC, E Gr, Si, p. Uni, (Skr Dab A, B. Gr, ro?
9} ex bat sew meira er skyldi vöra-0;4, fr. 4) frá [ vinter í Æ
. Some, ee |

5 frá lrentssi 4B, Gr, þr

3 `Y ` . gt

i
*

* Pea

-
Pi L]
* =
- =
mt a. TE — —

294 Sighvatr Böðvarsson. andaðist í sudrferd, — top.

. 3.7). Um sumarít eptir féra þeir atan með Hallvarði Gull.
skó Siphvatr *) ok Sturla, Sighvatr kvam á fuad Hákonar kóngs ok
gjörðist hans madr, fékk hann þar sæmd góda af kóngi ok gid
mukill.madr ok sterkr, Hann for er landi med Hákoni kóngi veste
4 Skotland?), {fékk par allgott ord?) sakir hreysti ok hvatleiks,
bèt Hákom kóngr honum stórsæmdum 4dr þeir skildu, ef þeir vere
bádir heilir. I "þeirri ferd tók Hákon kóngr sótt þá er hann leiddi
hédan af heimi, þótti Sighvati þat ok mörgum manni ödram mick

úbætilisr skadi.. Fór Sighvatr þá austr til Noregs med líki Hár -
konar konúngs +), ok sótti þá til Magnúsar kóngs soner hans, fékk
Sighvatr þá sya mikla virding, at eingi af íslenzkum mönnum
fékk þá slíka. Sighvat ángradi miök missir Hákonar konúnes, sva
at honum þótti eingi sér?) í Noregi samiafn, Magnús konéngr
lofadi honum ei út at fara, undi hann þá ei í Noregi ok fér hann
or landi ok ætladi út í Jorsalaheim, en er hann kvam í Rauda-
haft, tók hana sótt ok andadist sið náttum fyrir Michaeliamesso,
ok þótti at honum mikill skadi,

6.**) Guðmundr Böðvarsson bed á Stad sæmiligu bhi, hang
fékk Þrúdar Bearnardéttur $), Gudmundr fór utan þá er hann hafdi
buit at Stad midk lengi, var þá þrúdr húsfreya hans öndnd, Gud-
mundr pjördjst hirdmadr Magnúsar kóngs, en er hann hafdi verit
einn vetur í Noregi, tók hann sótt ok angadist í Biörpvin sid
þáttum fyrir Colimbgemessg.

“sy. 7) Nú sitr Gissur iarl af 1) Stað, en á Hafsteinsstöðum
bes Jórun Kálfsdóttir ok synir hennar*), þau vóru öll skyld Giss-
pri iatli, en þó var ekki mart med þeim, um sumarit fóru þeir

+) þessi kapítuli er sá xptí í 4. 9 bonnm, 4. B. €. E. Gr. St. P.
B. C. E, Gr. St, p. ¥*) þessi kapítuli ér sá þaþi t a `
3) Sigurdy. sömu, —— “ B.C. Úr. & p. — —
2) er kóngrinn höllt í herned,. bæta 6) Biarnadéttur, 4, Ê, Se.
sömu vid. ẹ) þessi kap. or sá ti í 4,B, 6, |
$). höllt kénge mikit af honum, söm n. Gr. 8t. Pe - - S
'$) ok margir adrir pöfugir mena ok hof- . 7) & simu. . |
| þónarar, bæta sömu vid, 3) KOG ok Porgeir, bæta sömu vid.

-
- - “ <

3% bBrölberarinn Kráks afhyddr,.

295
Gl pings tied iari. Um snmarit ér áleið, sandi .þórdr Áudreísoi
mann med bréfum sínum til þeirra Braridssona frænda sinna þann
er Krákr hót, em þat vaf ummál í bréfi hans, ef þeir vilda vera
í þeim rádum med Þórdi frænda í) sínum at rads af?) Gjagur jar}?

ir fyrir at hann sat á födurleifd þeirra, en uiini þeim eingis góds
fyri. þassi ordsending þótti þeim ill, en- módur þeirra,wæri, vil
. | ry tEn & Gye we ay

ik, ségir hon, at. ið seat í eingam ráduin ‘peim er til svika mega
verða vid Gisdut farl, þeir iátto því, en þótti, ef gott til orrá
er frendr þeirra átto lat at, Þeir mæltu þá mikit vid sendimanur
Þórðar at hanú skyldi éi firttha Gissur iarl, én Krákr pidrdi el sva,
var hann tekin ók færdr íarli, tóku þeir hann á Hafsteinsstöðum,
ok bar iar! pat at Kraki at hann hefdi farit med neôsn edr nokkur

- Grid’ Í ímóti jarlinum, Kain syhiat þeós miök, sidan var.hætin bardr

ok Buridinn á átig4 ok sva áfhyddr at menh þóttust eimgan mann sèt

hafi meir hyððarr fok hræðdan#), pk veit iarl ei pide af Kriki

hvert hans éyrindi var, mælti þá jarls merin, at þessi nadr mundé
fyrr sagt hafa slíkt sem iarli þótti vari úm hans eyrindi, én taká
þvílíka meidíng. Jarl.mælti: þótt þér ætlit at ek liúgi, en. hann
segi catt, þá. hefir hanù allt ‘at eino mèd nokkut {lli farit, en nú
skal hanni at sinni fara hvert er hann vill fyrir mér, Setr Kráke
þá södul á hest sinn, én þeir ransaka allan. hans reiding ok allan
Baas klædnad ok þing firinat par ekk}, nd byst hann ok ero
þeir par hid honum, hann bregde þá Knifi litlum er hann hafdi,
énsf af ok áprettir söduf iérdunum ók léttir södlinum upp af
fanum, ok úndir söðúlþólinn sprettir hann upp speldi, sekr -

r upp bréfit, bídr nú fí íarlinum', ef honum er forvitni at, vita
vat á er. Jarlinn mælti er hann hafdi álesit: þegar vissak, er

‘ek á hann, át hann mindi nied illu fara, ók verdi hann nú á

Brett sem: skiðtast. peir Bræðfur ridu heiman ok kvamo til Stadar,
Kálfr mælti, er þeir iarl töludu tveir,-bad iarl vera varan am sik,

` þvíat ek veit hvad: ek segi, ok má ek þó framar segia, ef ek ‘i |

tj hái, D, È C7, | | ¥) edr ride Í wèt Roku ‘nied þá menn

` Assum.. ri f E er þeir fengi upp í Mabifelledal, bats
eup AR Oa AGE Gr Se pee
Coe eðr bardan vist balor Be di. Gay

o.

= - -

. N .
296 Rán á Rángárvöllum. Sturla giptir dóttur sina, rop.
Jarl mælti, eva má vera, en hygg at því frændi, nær skarð
vordr bætt í ætt þinni, ef ek er or héggvinn, vid þat skildu þeir,
ok kéndi iarl þeim feðrrád, en þat samdist þó med þeim
gédra manna tillögur ok ord, | '

8.*) Gissur far] lét þá liði samna mm allt hérað, hann sendi
ok menn til Eyafiardar. Gissur farl reid sudr á sveitir med fom
hnndrud manna, {hann hafði ok nokkra menn or Runamannarepp
er hann kvam sudr, ok reid austr yfir ár med átta hundrad
manna '). Sturla‘ pordarson kyam vestan med mikinn flokk til
móts vid Gissur. jarl, ok hifdy vingiarnlig ord milli farit þar um
samarit. pérdr reid austr undan f Þórsmörk ok per í skóginn,
þí var vida rænt á Rángárvöllum ok drepin tía hundrad. nauta
- um haustit. Um sídir fóru menn í millnm þeira „vóru Þá grid

seld, ok fundust þeir at Pingskalam, ok skyldo bændr gidra með

eim þeir er þeim eyndist til at nefna, en þat var skilit í sætt

irra, at Pérdr skyldi vera med Gissuri nm vetrinn, en þat vard
ei sva, en þó héllzt sætt þeirra þann vetur. Gissur jarl reid aptr
til Skepafiardar yar þá dreift flokkum, Sturla reid heim vestr,
ok skildu þeir Gissur jarl med Kærleikum miklum, ver þá akvedia `
brúdkaupsstefna á Stád med íarli, er Sturla gipti Ingibeörgu dóttar
. Sina pordi syni Þorvardar or Saurbæ. Tveim náttum fyrir Mar»
feinsmesso um vetrinn kyam Sturla vestan vid tuttugu manna,
Sighvatr ?) Bödyarsson yar med honum ok fleiri göfgir menn, fékk
` Þórdr Ingibeargar Sturludóttur, par var, fögur veizla ok fedlmenn,
skorti ei drykk góðan, vóro menn aticiddir med gidfum gk skildò
med yindtto, pa gidrdist Sturla lendr maðr Gissurar iarls °), hét
Gissur Sturlu Borgarfirdi ok“ þar ödrum sæmdur med *),

*) þessi kap, or sá Gti‘ 4, B C. war ok mikit brolleup, bæta við

: E. Gr, St, p. Á. B C, E. Gr, Sf, p.
8) frá t ömm — 4) en Sigurdr Bödvarson Rik eingar
°) ome L vantar í já me 7 ) sæmdir of iarlinum í þat sinni, þóttist
+*) Sigurði. sömu. " “- hann kafa verit ginntr til at giörasg

8) þá gipti ok Gturla Guðnyu dóttur § handgöngina Giseuri jarli ok skildust
dina um vetrinn MAG Brandasyni, þat þeir iga, bæta sömu vid,

t

-
= -

9k, .. Rangeyingar sóru Hákoni kóngi ok Gissuri iarli, 297 ©

- g,*)_ Annat sumar er Gissur iarl var at Stad, veið. hann af
| FAngi austr yfir ár med feölmenni mikit, var þá fundr stefndr at
n Þíngskálum med Gissuri iarh ok Ringaingum, var Loptr Hálfdáns
arsön. fyrir þeim ok Beörn Semendarson, sóro Ránsæípgar þá trúns
adereida Hákoni kónpi ok Gisouri iarli, Þérdr Andressón var í lidi
med Gissuri igrli.ok reid nordr med bonum til Skagafiardar ok .
var með iarli um vetrinn, þá yar vetac mikill ok felldu menn miök ©
fè sitt.. Þat vor stofnaði Gíseur hcit til guds.ok hins heilaga Olafe
kónps á vorpingi, at vatnfasta skyldi iafnan fyrir Glafsmesco
fhina fyrri ') albidd manna á Íslandi, var þat heit þá fest ok áátat
af alli alþydo. Gissur iarl sendi menn med bréfum súdr til Sige-
vardar biskups? ok gékk þat vid um“ ala biskupa syslo hans, vard
ok sva vid um heitit, at bati vard á vedrátta bedi skiðtr'ok gédr.
` Sigvardr biskup lès festa heitit páskadag siálfan í Skálaholú, þvíat

Gissur iarl ritadi til hans á föstunni, var ok bana das vedur sva ©
gott, at lingliga hafdi aldrei slíkt kvamit, =“ oo

10. **) * (Um sumarit eptir“) kvam ski 4 Aá í B á
firði, var þar styrimadr Hallyardr Guilskér, fór hann med bréfuia `
Hikenar kóngs, þá var Rafni Oddssyni skipadr Borgarfiördr, em
tekinn af Gissuri iatli, em iari hafdi áðr skipat Sturlu Þórðarsyni, -
þótti honum þá ei efnd vid sik þau hin fögro heit er fram vorð
mæ vid hann, þá kyad Sturla visu þessa: `
—W . Rauf vid randa styfi,

—6 „rétt innik þat, svmnan. Oo
| “gilt, þvíat oss hefir vælta, uu
Odinn, þar?) er hét gódu“ | B
Skaut sá er skrékmal*) fiytr f}; o
"skil ek hvad. gramr mán vilia, ` O _

2 þessi kapitali er ef ydå í Á, *). þat þridia ár er Gissur jarl beé at
A C, E, Gr, Sé, p, a 5 ? — A, B, C, E Gr, Se. p. \
_ 3) yantar á sömu. - „3 pat. sömu, ` |
#1) þessi kapituli er sé ðí í d, *). skreutmél, B. G.
B, C, E, Gr... 3) fyir A'O, E, Sþ
- . - ` , ; “Li

.

=

298 Svarit land undir Hákon konúng,. 10 D.

' gantr ynni *} sér sleito, oot os
Slegr iarl, en?) mér?} begt. i, |
Asgrímr Þorsteinsson for þat sumar utan er Gissur jarl kvam til
Stadar ok sættist hann vid iarl ok seldi honum siálfdæmi. As-
grimr“) fór af laúdi brott ok út til páva í), þá var Alexander pávi,
hann var nærstr eptir Innocentium papa. Asgrimr kvam út á
- Hvítá med Hallvardi Gullskó ok hafdi bréf Einars erkibiskups tik
- staðarins 4 Greniadarstödum at honum var skipadr, giördi hans
þar bú am vorit eptir, héldu þeir Gissur vel sætt sína“), -pat
sumar kvam Ingibedrg í Noreg drottning, dóttir Eyreks kongs hins
helga. pa var Magnús 5 weer undir kórónu Olafsmessodag
hinn fyrra. Á því art andadist Knútr iark*),

11.*) Um sumarit eptir er Hallvardr kvam út, var þínpreið -
mikil nordan or sveitum, feölmennti Gissur iarl midk, reid As-
grimr þá med honum *), Rafn feölmennti þá ok mick vestan, reid
med honum á ping Hallvarðr Gullskór, Einar Vatnsfirdíngr, Víg-
fús Gunnsteinsson °), ok mundo þeir hafa sex hundrud manna.
Gissur iarl hafdi alls ei færra med lidi því er hann tók upp sudz
en átta hundrud manna, var í því. þíngi svarinn, skattr Hákoni -
kóngi um allan Nordlendínsafeðrdúng (ok Sunnlendingafeórdúng,
fyrir vestan Diórsá,. skattr var þá ok svarinn um allan Vestfirdinga-
feórdúng °°).. Þessir tólf menn góro skatt or Nordlendingafedrd-
úngi: Ásgrínr Þorsteinsson, Halls Tysti*'} ok Gudríkr, or Eya-
firdi Hallr af Mödruvöllum, Þorvardr or Saurbæ, Gudmundr frá
Rafnagili, or Skagafirdi Geis ÁAudgr!?), Kálfr ok Þorgeir Brands-

ry uani, B, E, Gr, > #) þessi kap or sí odi £ £; B, C.

2) við, A, B. C, E, Gr, St. pe E. Gr. St, p. | oe
3). mik. Gr, sy ok mergir göfugis bændr, bate

4) sterki, bæta við E, Gr. < sömu vid, l

5) Rómaborgar. Á. B, €, E, Gr, St; P. 9} ok enx feiri stórBæmdr, bæ ta söm w
6) ok vóru veb tib vina „ bæta, sömu við wn
vid, ‘oy frá [ vantar } € Se,
7} som Hákonar Gulins, bæta sömu Krietr. A, B, C. E Ge St þh ->
BE 32) Dorvaldsson, bæta sönu vid, `

vid, ;

q

om — — —— —- — —
*

ro | 5 |

mK. ~“ | Dtkoma Brands biskups. = (299 |
ir, en fyrir vestan Vatnsskarð Bearni á Auðkúlustöðum, Sigurdr

or Hrammi, Illhugi Gunnareson. Tólf menn svördu skatt or Vest-

' Áirdíngafórdúngi, {ok sva Rángæfnsafórdúngi ok Borgarfirdi'), A
_ því sumri sættust þeir Gissur ok Rafn, vóru þá trygdir veittar °), -

`: a2") Nu er þar til máls at taka, sem fyrr var frá horfit,
at Sturla reid heim vestr til sveita, átti hann nú bú atStadarhóli, -
en Rafa giördi bú í Stafaholti med rádi Sturlu, pat sumar er
skattr var svarinn Hákoni kóngi -á Íslandi, fór utan Brandr ábóti,
ok þá.kvafn Oláfr Grænlandínga biskup til Íslands. Annat ár eptir
var tigdr Brandr biskup til Hóla ok kvam út til Islands, varo þá '
þrír biskupar á Islandi. pa fór Hákon kángr til Skotlands por- -
eifr Reimr. var lögmadr. Nú þróast synir Sturlu Snorri ok þórdr,
héllt Pordr sik til kénnimanns ok var hóglátr fí hvivetna?), en
Stiorri pidrdist uppivGdslomadr mikill ok héllt hann sveit nokkura,
vóru þeir fedgar miök úskaplíkir, Snorri reid um haustit sudr til
Borgarfiardar á Alptanes at Hauks, ok tók.þar vid búi, hafdi hann
heldr feöldtnnt om vetrinn, ok þóttu þeir ei spakir í héradi, lagdi
Rafn hinn mesta úþokka á Snorra, ok því vurdu þeir allúvinsælir
af héradsmönnum, -kvam því sva at Snorra Þótti ei vidvert, stukko

è

a

pa upp, fér Snorri þá fyrst nordr til födur-eíns, var þá fulle

atdskapr með þeim Sturlu ok Rafni. Um vetrinn er áleid fund-
ust þeir“ Vigfús Gunnstein:son ok Snorri Sturluson ok Eyrar-Snorri
{Litkéeum, mæltu þeir samán vingan med sér, skyldi hver þeirra
Yeita Sdrum, ef þyrfti, í móti Rafni, þóttust þeir skilia at eingi
ydi uppgángr þeirra, ef sva búit stæði ríki: Rafns. Litlu síðar
semdi Snorri Pálsson menn á fund Rafns ok bad hann senda sér

eggsi nokkra breida ok mikla ok bitrligá, skyldi sá forvitnast hvad

tíidiĝda væri í héradi, Rafn sendi cinga ¢gesi, ok Kvadst einga til.

} frá £. vantar ¢ ABYC, E Grn - "Höfðu nú þrír fiérdéngar gðngit undir

$s, p. - skatt vid Hákon konéng, þann vetar
8) Gokk þar til Rafn ok Sturla son hans, B. kón rí Gr. tt, r bæta vid A, |
~ Tókust þeir í heads fyrir kyrkiuður- . ds. WI, þér. pe

um á olþingi, var bar vid Sigurdr --“) Þessi kap, er sá rgdi í 4, B,
s> biskup ok Brandr íbéti Jónsson. Sig- ' C, É, Gr, St, Þe. 5 .
prdr Böðvarsson ok Sturla Rafnssón. 3) ok sidsamr madr, sömu,
E — Lla

“4

~~

*

300 Sturla fer atför át Rafni. Rafn safnar Edi.“ ro D.
hafa ok mar ek senda síðar, hann heyrdi menn Rafns sepia, at

“ henn þóttist spurt hafa at þeir höfðu þá sömu eggsi ætlat honum

til lífláts. En eptir píska um varit bruggust þeir til at rida at
Rafni Sturla ok Snorri son hass ok Snorri Pálsson, en Vigfús dró
sik or atferd er at kram. Snorri mælti vid fodur sinn, kvaðst
þeim ílla trúa er- hí site ok ekkf vildu halda af vidredum þeirra.

+ Sturla mælti: ei man oss mein verda at Vigfúsi, en sakir vima

®

' Rafns munum vér fara leynilige um Dali, þeir svara nafnar: þar
má vel vera, en sva vildum vér þessa ferd fara, at ei yrdi eyrindi
laust. Þá mælt Sturla: þat er satt, at ek hefir midk latt þessarar
'ferðar iafnan hêr til, ep nú menntak ei vid feggian ydra ‘at sitia
heima, þyíat ek vissa at þér vidut þó fara, en þat er áhugi í) minn
at af þessari ferd -hliótunr vér míkinn útíma, en eingan framping,
ef sva fer, sem mik varir. Deir segia at hann mundi ekki at þessu -
sannspár, verða. ~ '

13. *). Ridu þá sadr um heidi ok mamo stadar £ skéginum
efan frá Grisartingo, þeir sendo mann til Notdrár at vita hvert
ain væri reid, þvíat vatna vexti varo miklir, eda hvert Rafe
væri heima í Stafaholti, kvam aptr sendimadr þeirra ok sesir at
áin væri ureid, snero. þeir þá ofar med Nordrá ok út á Myrar.
Rafni gékk niésn vestan or Dölum, ok nokkro síðar kvam Snorií
Markússon sendr af Vígfhsi?) til Rafns med niésm, ok þótti Rafni
sem Vigfis mundi mátt hafs þesss ferd látit verda skiétari, ef
hann. hefdi örugar f veris, Stefndi Rafa þegar at sér mörinum, -
ek um daginn „eptir ridu þeir út yfir Nordrá, spurdu þeir þat et
Sturla hafdi ridit útá Myrar, ridu þeir þar til er þeir vieso at þei
mundo er ná þeim at smni Þeir Snorri Sturluson ok Snorri, Pája-
son ridu vestr til Skópastrandar ok fengo sér þar skip ok fore Vestr
f fedrdu ok heldr úspakliga. - En er þeir Sturla téko*) undan, þá
ridn þeir Rafn beim. í Stafahelt, stóð né med þeim allt atgidrda-

$

Maust*). Litla sklar beóst Dorrídr Sturludóttir heiman, kona Rafn»,

©) hogr, Á. B; €C, B. Gr, 82. pi 1% á Saudefilli, bæta vid AB. E. Æ
cot r. : oo,

*) þessi —S edi AD, oe
— 7 - o 4}: gidalaust, st mal, I N o Á

P »
a

A

14K, Sturla clery foe grid, skipade utan af Rafni. 30%

at fate vesir á Eysi í; Arnarfedrd ti} bús: þerra, var þat eyrmdi ` '
hennar reyrdar, at hon bar Vestfirdíngum ord Rafhs at fara vestan,
KL móts við han at ákvediner stúndo, ætladi hann þá at fara at
þeim Starlw þar tina dr: þeir kvæma vestán, varo þar nefndir
til: Einar Vatnsfirðingr, Leptr Gislagon af Sandi ok -Stdvíkingar,
ok allt hit beste mannval vestan'dr feörðum. Vestfirdingar brugdu

" yid skeótt; ok giördw sva mikit afrek at þeir flutto stórskip yfir -
` Jar heidar, er varla! þótti lansum mönnum. fært, Rafn safnar tidi -7
ek reid yestr í Skógaströnd, hann. sendi ord Gudmundi Böðvars `
syni, at hann kvæmi til móts vid hann vestr á Breidafedrd ok, _
hefdi með. sér af Snæfellsnesi skip pau er hann fengi. Bödvar
Þþósdarson bad Guðmund þvíat eins fara at hann vildi Stúrlu verda
at því hidi sem hann mætti. Gudmundy svarar sva, at Sturlu
mundi ekki verda at honum mein, ep þat veit ek at honum verdr
"eð lid at. mérief ek verd heima, fór. Gudmundr er hann: var búinn í
á hafdi mikia sveit manne.. En ex hand kvam til Helgafells, var —
þar fyrir Ari Guðlaugsson ok nokkrir menn Rafns, peir segia Gud- —
mundi. at Rafn. vav kyamian á Eyri, en Vestfirdingar alkmargir. -
Asamnir med mörgum skipum +% ok. miklu feölfnenni, höfdu þeir `
Börkr af Svínanesi eltan Eyrar-Snórra, ok kvamst hann á lang
Andan ok á vald Rafas ok var í gridam, —

—

-¥4.*) En Snorrð Starlúson var í. Oxney er Vestfirdínpar
kvmmo þar, vérw peit í svefni ok höfðu einga niósa af fyrr en
kaltadi at úfridr færi at þeim. Snorri kvamst Þá í bænahús ok - s
eir félagar, liopu Vestfirdingar þá at bænahúsino, lögdu menn þar l
wisiufnt til, hvert bænahúsit skyldi hatda þeim, þat rédst af ab
Bida fess er Rafn kvæmi Gh. [Seurla var þá vestr á Stadarfelli ?).
kvan um daginn í Oxneyo," ok höfdúst þeir Snorri þá ord- |
il, beiddf hann sér grida ok mönnum sínum. Rafa kvadst því . `
BF Beit: mango at sinni, fðiti Rafn þá at Sturla var inn undir
Stadarftllf, snyr þá þángat nied Bdrpfirdfoga ok allan. flokkinn
mick sva, er er Stúrla sá at mörg skip fóru at landi, -sagdi haun
o, HE <, a oo
- SF wéreRipue, ALB E, Gr pi - 2} fre vantar ¢ 4, B, C, B, Gr,

*) þessi kaper of igdi CWB, Se pe.
CE, Gr, Shibe - Lt deg tk

- a
E : Su =
` e .
- F

3

q

302. Birla eltr, fær grid, skipadr ntam af Rafal, top.

vera mundo úfrid, ero þetta míklu fleiri skip en vorir menn höfdu
ok mano þeir Rafn kvammnir vera, þvíat mik dreymdi: eva í nátt,
_ ok manum vér rida undan norðr um fesli til Skardsstrandar,: ok
er þeir rida upp í brekkur, ato þeir at hver madr lióp yfir annan
fram af ékipunum, þóttust þeir þá kénna at Rafn var í ferdar-
broddi, ridu þeir þá undan ok þraut hesta fyrir þeim, var si einn
úþrotinn er Guttormr átti, reid Sturla þá þeim hesti, vóru þeir þá
þrír saman Sturla ok. Gattormr ok þorbeörn “), eettu þeir undag
pordr um feallit til Strandar, stökk sinn veg hver þeirra brædra
~ Oláfr ok Þorsteinn. Olifr fal sik, en Þorsteinn kvamst í bænahús
á Árastödum. Nskolás Þórarinsson kyam eptir þeim Rafni í heidar
brekkunni, var Rafn þá mök módr, en mart manna þrotít. Raft
- mælti at Nikolas mundi -stríúka eptir þeim er fremstir voro, ef
hann veri ei þrotinn. Þá spurði Nikolas hver vapn skyldi bera
á Sturla, ef hann yrdi tekinn? t veit ek nú ekki, segir Rafn,
enda [vil ek nú þat ei?). Nikolas for þar til.er hann faha Olbf
Oláfsson 3), ok segir Oláfr at Sturla. væri undan dreginn, ~Nikolaaj .
ótti pet breytiligt, hvurfo þá Rafns menn aptr sumir ok fóru at —
Jeita Þorsteins, ok fundu hann í bænahúsi á Árastödum, ok leidde
hana út or bænahúsino ok dripo hann, Rafn kvam nordr til
Skards ok bad Bearna Snorrason +) fara at leita Sturlu, en hant
vildi þat ei, nema honum yero grid seld, Rafn giördi þat. For
Bearni par til er hann fann Sturlu ok seldi honum grid af Rafps
hendi,- en Sturla önnur af sinni hendi, var þá fund. ákvedinn Á
Dögurdarnesi, fundust þeir Rafn ok Sturla at ákvedno, var þar
Olafr ábóti Hjörleifsson 5), Gudinundr Bödvarsson, urdu þau mála».
lok at menn Sturlu fengo lífs grid ok lima, en Rafn rèd ging
sáttum ok rédst þat at Sturla skyldi fara utan um sumarit á Byr
um, en pen Snorri ok Helga gidrdu bú á Stadarhgli, en Rafa de
bú í Stafaholti, en er Sturla fór til skips, var átkvaminn Hallvard
Gullskér, sem fyrr var ritat, fann hann þórd mág sína á pings
velli, segir hann honum þau tíðindi, at Hákon kéngr var or land

1) Þórarinn. A. B. C, E. Gr. 5t, þe 5) váatar 4. B. C, E, Or, $t. fo
$) frá [> veit ek ei hvert þér náit home #) wantear Í sömu, .
„ Rm, sömu, . l $) pantar Í söm. re

⸗

EE — a 7
~ .
~ = la -~
P

”

` = —_

`
al

| æg, | Starla fær utan á Eyrum. j ; 303

a —— — — — — — we - -=
ra .

| á A —
farinn, ett AMagnol kangr var fyrir landstjórn ok drotining ‘ok:
Gautr af Meli*), barst Sturla pat fyrir at kvama sér í kærleika

vid pau, þegar hann visi at Hákon kóngr væri or landi, þvíat“

henn aged: hans feandskap mest, fór Sturla þá á Eyrar sudr, var
þar pé Cissur ar, ok lét et vel vid Sturlu, [pa kvad Sturla víso
þí, er fyrr or ritud: Rauf vid randa styfi.2} 16
15. *) Eptir þetta fór Sturla utam á Eyrunr, hafdi hann nær
ekki í fè, fórst þeinr vet ok téko land. vid Bedrgvin, ek var þar
ir Magnús kéngr. pa var ok í Beörgvin Gantr af Mæli’),
kk Sturla þegar á fund Gauts, tók hane því. vel ok mælti: ertu
turla hinn íslenzki ? sve er víst, segir hann, Gautr mælti: heimill
eg. þér. matr wed, mér sem, ödrum Sturlingum, Sturla mælti: ‘et

er víst at“ek eigi betra kosti, fór hann þá til vistar med Gauti ok
sgir honum af hit lidsasta um þángatkvamo sína, en Gautr segir |

Mg un þó móti, hversu miék hann var æffluttr vid Magnús

em þó meir vit Hákon kóng. Litlo síðar géngu þeir Gautr

la til Magnúsar kóegs, kvaddi Gautr kóng, en hann tók
pvt vel. . Sturla kvaddi ok kér ,„ en Kann svarar eingo. Kóngr

uielti: seg, Gautr, hver þessi madr-er, er. med þér ter.. Gaute |

mælti: þessi madr er Sturla skáld Þérdarson, ok er nú kvaminn

á yðar miskug, ok hyger ek vera, herra, vitran mann. Kóngr
mælu: þann hyggium vér, at hann væri ci hèr kvaminn, ef hann
veri sealfrádi, en þó man hann reyna þá hann finnr födur minn,

Ggitr mælti: þat hyggr ck at hann mani hafa ydr kvædi át færa ok

sve.fodur ydrum. Þat er líkast, segir kóngr, at ei látik drepa.
hafin, ep ekki kémr hann í mína pidnusto, Gékk Gautr ok Sturla

þí í brott, en er þeir kvamo til herþergis, mælti Gautr vid Sturlu:

ingliga þótti mér kóngr taka Pino máli, en þó. ero þér grid rád-

in, ok ætlak þú hafir midk afflutty verit. Sturla svarar: ei efa? -
ek þat, heldr þykkiumst ek vita, at Rafn man mik hér midk afflutt —

kúka, er mér þétti á Islandi ‘tiltins*) smátt.ok stórt, satt ok logid.

be a es OR . -
3) Melk 4, B, C. E. Gr. St, py © *) þessi kap. er sá aoti í A,B,

€. E, Gr. St. p.

9y fré { vaðtar Saðmu, ` = 3) Meli sömu.,
- i . . P tölhéndt, sömu
4
a - - .

18

N,

Cai

—

v

304- Sturla segir Hufdarsögu, a,

Annan deg eptir gékk Gautr ofan { kó , ok er henn kvam
aptr ok þeir Sturla töludast vid, mælti Gautr; skipazt hefir pa
- ug mál þitt, fyrir því at kóngr yil nú at þú farir med honum
audr med landi. Sturla mælti: man ei kángr blóta at rida, en

ei fysir mik í brott hédan, rédst hana þá til ferdar med kóngi ok.

var, skrásottr *) í skip, gókk hann þá til skips.ok ver fait manne
kvamit, hafdi hann húdfat ok sviptikisto, settist hann fram á pyliur.

26.*) WNokkro síðar etkk kóngr á b ok sveit manna
med honum,. stód Sturla Á up ok hneigð |

. hann, en kóngr svarar eingo ok pékk aptr eptir skipi tii lyptingar,
sigldu þeir um dagian sudr med landi, en um kveldit, er menn
brutu upp vistir sínar, sat Sturla kyrr ok baud eingi madr honum
"til matar, þá gékk þiónustomadr kdngs um skipit ok spurdi Sturla
ef hann hefdi nokkra vist ok drykk? hann kvadst hverki hafa.

Sidan gèkk þiónustomadrinn til kóngs ok mælti vid hann bliótt,.

sidan gèkk hann fram í skip til u ok mælti: þú skalt fara á
mötuneyti med þeim Þóri*) Munn ak Erlendi Maga, þeir tóko
vid honum ok heldr filga, en er menn lögdust til svefns, }
spurdi stafnbúi kónss hver skémta skyldi? Hestir léta hljótt yfi
því. pa mæli hann: Staria hinn íslenzki, vilto skémta?
þú, segir Sturla, segir hann þá Huldarsöpo“ betr ok fródligar em
nokkur þeirta hafdi fyrr heyrt er þar vóru, þraungdust þá margi
fram á þyfiurnar ok vildu heyra sem pidrst, vard þar þraung mi
Drottning spurdi:.hvada þráung er þar fram á þyliunum“ maðr
segir: þer vilia menn heyra til sögo er hann Islendingrinn segir,
Hon mælti: hvad sögu er pat? hann svarar: þat er frá trö
mikilli ok er gód sagan, enda er vel frasagt. Kongr bad hana
pofa at þesso eingan sauí ok sofa. Hon mælti: þat ætlak at Is-
endíupr þessi man vera sódr drengr, ok sakadr mínnr en flatt
hefir verit. Kongr þagdi. Svífo menn þá af nittina, en um myrg
inn eptir,var einsi byr ok kéngr í sama Jagi, em er menn sit
at drykkio um daginn, sendi kéngr Sturlu sendingar af berdi,
2) ckrids. A. B C. E. Gr. St. p. 2) þóénrisp, M. B. C. E Gr, St fy
P) þessi kap, ez sá arti í sömu,

i honum ok kvaddi

‘

IN

”

Staurſa kóng ok drottningu ok gékk til rúms síns,
17. *) Gaf kóngi ei at sigla þann dag, en. -úm kveldit ádr

hann fór at sofa, lét hann kálla á Sturlu, ok er hann kvam, kvaddi
hann kóng, ok mælti sídan: hvat vilit þér mér, herra? Kóngr.

—

17 K. Sturla kémst í mestu kærleika vid kónúng, 305

mötanautar Sturlu urdo vid þetta glaðir, ok hlytst betra af Þér.
- en. vér hugdom, ef-slíkt venst í) opt á. En er menn vóro mėttit,
sendi drotning eptir Stuflu, bad hann kvama til sin ok hafa med |

sér tröllkono söguna, gékk þá Sturla aptr í lyptínguna.ok kvaddi

“kóng ok drottningu, kónpr tok kyedio hans lágt, en drottning vel

ok léttilisa, båd drottníng hann segia þá sömo sögo, ér hann hafdi
sagt om kveldit, hann giördi.sva, ok sagdi mikinn luta dags sögu,
en ér hann hafdi sagt, þakkadi drottníng honum ok margir adrir,

ök þóttnst skilia at hann var frodr madr_ok-vitur, en kóngr svarar -

eingo ok. brosti at nokkut sva. óttist Sturla þá sia, at allt skap

a — e 4 e . e - e 2
~ kongs var þá léttara en hinn fyrra daginn, segir hann þá kóngi

at hann hefdi ort kvædi um hann ok sva um föður hans, vildak

si. þér hlyddut til. Drottning mælti: látit hann kveda, þvíat mér |

er sagt at hann sé hit mesta skáld,. ok .1an- kvædit vera ágæta

=

gott. Kóngr bad hann kveda ef hann vildi, þat er þú pykkist um

„mik. ort hafa, þá kvad Sturla til þess er lokit var. Drottning
mælti: þat ætlak at-kveedit sé vel ort.. Kóngr mælti: kanntu midk
gjörla at heyra? Hon mælti: ek villda at ydr þætti sva, herra.
Engr mælti:- spurt’ hefir ek at Sturla kann at yrkia. Kvaddi

og

Éad taka silfurkér fullt af víni ok drakk af nokkut, fékk sidan

"Parkı ok mætti: vin 2) skal til vinar drekka. Sturla mælti: gud sé -`

‘Tofadr, at sva sé. Sva skal vera, segir kóngr, en nú vil ek at þú
kvedir kvædi pat ér. þú hefir ort um fédur minn. Sturla kvad
kvædit, en er lókit var, lofudu menn miök ok mest drottníng.

- Kéngr mælti: þat ætlak at þú kvedir betr en pavinn. Kongr spurdi

Sturlu at um þángatkvamo hans. Sturla segir kóngi vel ok éin-

erdłiga frá skiptum þeirra Rafns, en nú veit'ek, herra, at ek hefir

affluttr verit vid. födur yðvarn ok ydr af úvinum mínum ok ei med
sönnu efni, nú þarf ek sem allir adrir guds miskunar ok ydvarrar

2) vín, sömu,

2) veitist, Æ, B, C, Ei Gr, St, þe * Possi kap; er sá 2aar í 4B,

o C, E, Gr, St, p.
- . . . - 7 M m

- r
’

`
` =
4 . a

æ

306 “Sidart sigling Stala; . sop,

fsiar, herra, ok-nú er allt mitt mál á ydre valdi. Kórgr svarar
vel ok hógliga ok mælti: nú hefir ek heyrt kvædi þín, Sturla, ok
hyger ek at þú manir vera hit besta skáld, mú man ek pat af
‘ launum leggia, at þú skalt heimkvaminn med mër á nidum ok
` góðum fridi, en fadir minn á sök á sínum málum er pit finnist, `
en gott man ek tillepsia. Drottning þakkadi kóngi ok kvadst
hyggja at Sturla væri hinn besti drengr. Kónpr tók þá Sturla vel
ok tærdi honum vel ok sæmiliga. Drottning var til Írans forkunnar
vel, ok sva giördu adrir eptir, ok Htlu síðar kvam Sturla t hina
" mesto kærleika vid kóng, ok hafdi kónsr hann midk vid ráda-
- giðrdir sínar ok skipad! honum þarn vanda at setia saman sö
Tíkonar kóngs födur síns, eptir sialfs hane rádi ok hinna vitrusto
manna forsign. - .
18.*) [En adr bann lét setia söguna saman '), hafdi Hikon
kóngr andazt í Orkneyum, ek þótti mönnum þat mikil tíðindi uns
öll nordrlönd ok hinn mesti skadi?). Ok þá f annari utanferd
Starlu var hann enn med Magnúsi kóngi fvel haldinn ok mikils
metinn *), þá setti harfn saman sögo Magnúss kórrps eptir fbréfum
ok +) siálfs hans radi, gidrdist hann þá hirdmadr Magnásar kon- —
úngs ok þar nærst skutilsveinn. Hann orti mörg kvædi nm Magnús `
konúng ok pig margfalda sæmd þar fyrir. Sidan kyam wtan af —
. Íslandi Helga þórdardóttir kona Sturlu ok sýnir hennar, var hon
þar (fyrir sakir Starlu f) tekin í hina mesto sæmd af drottníngu.
pordr Starluson kvam utan ok fer, til kóngs, ok var þar vigdr til
prests, ok vard síðan hirdprestr Mapnúsar kóngs ok fékk mikla
virding ok andadist þar. Sturla orti um Birgi jarl af Svíþiód tólf
vísna flokk, [ok pag þar laun fyrir, var þat kumpás af baldikins
edr kyrtill halfermadr, balkikinn ok skarlat ok gætt kaprún *).
En er þeir Magnús kóngr ok Birgir iarl fundust, (þá færdi Starla

*) þessi kap, er sá 23di í 4, B. %) fráf vantar í Æ. B,C, E Gr. Se. p.
C, E Gr. St, þ. - 4} vantar í sömu.

3) frá [ vantar í sömu, x) vartar i sömu, *.

2) Sturla þág ordlof til Islaads, er skip 6) frá C: íarlian gaf honum ápæfan

géngu, sidan sigldi hani ean at nye . kyrtil, skarlat ok „hesligt kaprúa,
mokiru sidar, bæta sömu vid sömu, .

r . —
*

— — —— — — — — —-

eo,
Sr NN >

19%, Sturla: a ögn andast“ R Fegurcy I 307
drápu er hann di ort um B yrgi iarl; þakkaði járl konum vel |

kredit 1) ok baw Sturla upp í Svíaveldi med sér, skal þik hverki `
skorta góda hesta né gangsiifor. ' Starla “gaf iarhi þar fyrir góðar
ikkir, en kóngr hefir mér péfit útferdarle ef ti Íslands, en kónge
jt fra. ok brosti vid, þvíat eir. Sturla höfdu ei um þat talat, en.
i lát kóngr honum leyft vera „þet sumar út at fara til Islands.
t uersta sumar eptir andlát Hákonar „kóngs 2) andaðist Brandr
Jonsson at Hólum, þá for Olafr Greniendinga biskup af
bid Þat haust fre Michaelismesso lét Gissur iar drepa Þórð |
reson f

að Pat ex frá Sturla sagt, at hann. br til. sands med oa

fögbók „þá er Magnús kóngr hafdi skipat, Var hann Fá skipadr
kignaðr yfir allt Ísland, vóru þá lagaskipti á Islandi, tók hann
þá vid búi om haustit í Fagradal af Skéggia bónda. „ Þann
yeta? var med Sturlu pordr Narfason*). Þat var eitt sinn ug
vetrinn, at „þángat kvam til Sturlu Bardr son Einars Aagrims-
waar, hann fór á skipi, en þann dag eptir er þeir foro á brott,
laust á vedri-miklo. fyrir þeim ok uggdu menn at þeir mundo —

tynast, þórdr gékk ut ok inn ok bugdi at ef vedur mínkadi, ok
eitt sinn „er hann kvam inn, mælti Sturla:, vertu kitr‘), Dérdry- |
el, mgr ‘Bardr frændi þinn drukkna í þessari ferd. Þat mantu al
ret vita, segir þórdr, en þat fréttist þá sidar (sem Sturla áðgdi f).
Nokkro. sídar um warit tók Bardr sótt, þá spurdi pordr Sturlu,
hyert Bárdr mundi upp- standa or sóttinni edr gi? Skil ek nú,
tegir Sturla; byí þú spyr þessa s en fá mér nú vaxspeöld“) mín, .
lék hanp þar at um rid, litlu sidar mælti Sturla, or þessari sótt

-man Bárdr andast, þat fór sva. Sturla fór þá til Stadarhóls bhi

gino ok hafdi lögsögo 7) þar til er hófust deilur. milli kénnimanna
ok leikmianna um stadamal. Lét Sturla þá lögsögu lausa, ok sott-

2) tee {í wantar 4. B, č, E, Gr, s) vantar í A B. C, £, Gr, Ss, po `

4) kyrr, sömu,
'y Anne MCCLXAII, bæta sömu 5) segir Sturla, sömu,

4) Perei ka Si er sá agai 5 4 - £) spidld, sömu. -
BC $ . a) mörg ár, beta sömu viði

Mma

. b ið Ë s a ~~

308 Gissħri géfit iarlsnafa, — top.

ist hiá öllum vandræðum er þar af giördust. Margir menn heyrda
Arna biskup þat mæla, ok- þótti þat merkilgt, at Sturla mundi“
nokkurs mikils gods at nidta, er gékk frá. þessum vanda, _
Tók þá lögsögu Jón Einarsson ok Erlendr sterki ')} Sturla giördi

bú í Fagurey, en fékk Snorra syni sínum land á Staðarhóli til
ábúdar, sat Sturla þá í gódri virdíngn?) par tjl er hann andadist
einni nátt eptir Olafsmessodag, (var hann ok Oláfsmessodag fyrst
í heim ok Olafsmessodag sídast?), hann var þá siötogr er hann
-andadist, var líkami hans færdr á Stadar.:ól ok iardadr par at
kyrkio Péturs postula, er hann hafdi nær. mesta elsko á haft af

lum helgum mönnum, r -

* * * t)
~. ` 20.*) Gissor Þorvaldsson var þessar stundir í Noregi med
Hákoni kóngi frænda sínum, hann fór til Hallands med kóngi, þá
er þar var brennt, ok bádir þeir pdrdr Sighvatsson, áttust þeir þá
ekki vid, hafdi hvertvegsi þeirra god metord af kóngi. Þat haust
andaðist þórdr Sighvatsson, scin ritat er, hafdi Gissur sídan meiri
metord en adr af Hákoni kóngi. - pat sumar er'nú var frá sagt
af Hákon kóngr Gissuri iarlsnafn ok skipadi honun allan Sunn-
lendíngafeórdúng ok Nordlendíngafeórdúng ok Borgarfiérd allan.
. Hákon kóngr gaf Gissuri iarli stórgiafir 4dr hann for út um sum-.
- arit, ok leysti hann vel af hendi. Kóngr gaf Gissuri iarli merki
ok lúdur setti hann í hásæti hia sér ok lét skutilsveina sína
skeinkia honum sem siálfum sér, Gissur iarl var miök heitbundinn
vid Hákon kóng at skattr skyldi vidgangast á Íslandi. I Björgvin
var Gissuri iarlsnafn géfit á cino ári hins fimta tugar kóngdóme
Hákonar, þá skorti Gissur vetur 4 fimmtugan, en þá skorti háan
vetur á þrítugan er Orlygesstada fundr var, Nú létu þeir í haf, ok

1) vantar í Á. B, C, E, Gr. St. þ. | sem eptir fylgia: Nú hefr hae

2) mörg ár í elli sinni, bæta sömu aptr at segia frá Gissuri iarli, er þetta `
vid, Ni ~ þó marthvad ddr skrifat, hefir þetta

3) frá [: var hann ok oleadr messudsg-- annar sögumeistari samanenarat, því
inn fyrri ok sva hinn síðari, sömu, ei segir eins frá öllum atvikum.

Ð Handritid hefir þessa fyrir- ; *) þenna kap. vantar í 4, B, Cs
sögn fyrir þeim kapítulum Æ, Gr, St, P

A >

— Lad
a

A = — —
-~
* = . ` =
=
` .. í
=, a
* `
a

~
. —
-<

=

a0 K. -Gissur jarl kömr út. . Gissuf. sezt at Stad, — 309-

kafdi hann miok leiðsögn í hafino, ok kvam skipino vid Sudreyar

_ ak ver þar um vetrinn, ok þar fékk Gissur jarl sverd þat er sidan

ma,

‘kalladi hann Eyfaranaut. Eptir um sumarit létu þeir í haf, ok
hafdi Gissur iarl þá enn miðk leidsögn.

yrar sid um haustit, prdu þeim fegnir frændr ok vinir, þá hafdi
kann fióra- vetur utan verit. Hann setti bú saman í Kaldaðarnesi
ok lét pangat faung tilflytia, sat hann þar med feölmenni um vetr-

inn ok hafdi rausn mikla íbúi, hann hafdi mikil drykkiarfaung
út haft ok var optliga. drukkit fast um vetrinn, Ekki fór Gissur iarl- -
„ tl Skagafiardar um haustit, þvíat skipit þat er hann var á, kvam ..

sid af hafi, Gissur jarl giördi menn nordr til sveita um vetrinn,
Fór. pa. sudr t Kaldadarnes Ingibeörg Gunnarsdóttir, hon var þá
fridla jarlsins, sent adr hapn for út.
iarls Eyúlír Þorleifsson ok Guttormr Guttormsson. Um vetrinn
iMraheilagramesao glördust menn handgéngnir Gissuri iarli þriátygi
wanga, sumir hirdmenn, sumir géstir. -Dann vetur lét Vígfús Gunn-,
steinsson fyrir fösto drepa þá Rögnvald Iilhugason ok sonu bans
tyo Eyulf ok Vagn, upp frá Arnesi þar í feöllunum, vóru þeir
mök giantir hein af bænum. Um vorit eptir fór-Gissur ierl
Sunnan, ok hafdi nær priatygi manna, hann kvam til Skagafiardar,
tóku menn vel við honum, hann reid- norðr til Eyafiardar, ok

iärdi Evúlfr ábóti veizlo á móti honum, géngo menn vel í móti

önum í Eyafirdi ok gáfu honum giafir, sídan reid hann til Skaga-
harðar ok keypti Stad at-Pali Kolbeinssyni fyrir hundrad hundraða,
ok-band Páll honum stadinn. - Pail keypti þá Ulfsstadi. ok fór
þánsat bygdum, en „Gissur iarl fór til Stadar.um varit, en Einar
prestr IHhugason, er ádr bed á hálfum stadnum, gaf upp 'stadinn.
Gissuri jarli á vorpingi um varit, var þá fidlmennt vorþing, efldu

þí-bóndr í Skagafirði bú jarls, gaf honum hver madr á, sá er ping. -

kaupi átti at gègna, Gissur ierl reid til þíngs um sumarit,
þé var fátt med þeim Þórdi Andressyni ok sva um vetrinn adr er
iarl var sudr þar, pordr var á þingi feölmennr.
reki ei til pings þat sumar ok ei Sturla þórdarson, var Rafn lengst-
um vestr { feördum. .Sturla hafdi pa bu á Stadarholi, en Vígtús
at Saudafelli. Gissur iarl reid. heim af þingi ok var þá kyrrt um
tumarjit, pa bed á Halsteinsstödum bia Stad Jórunn Kalfsdéttir ok

=

þeir kvamo skipino á

pa for ok sudr til Gissurar í

Rafn Oddsson .

— ——
- — — -

e N7 è ‘ ms
, > L
° 1 / r

t ` ~

310 Kraki aftekinn. Sturla giptir dætur sínar tvær, 108.

sytir hennar Kálfr ok Þergeir, ‘pad véru dil skyld Gissuri jarli,
en þó var ei mart med þeim. "Þeir fóru um sumarit til pings m
"arli, en er áleid sumarit, sendi Þórdr Andresson mann med bréfi í
sunnan til þeirra Brandssona frænda sinna, þann! er Kraki hét
en pat var: ummál í bréfino, ef þeir vilda vera í þeiarráðum med
Þórdi frænda: sínum at ráda af Gissur iarl edr rida í móti ſionum
med menn þá, er þeir fengio upp í MælifeHsdal ok sitia ei skammie
Gissuri iarli, er hann sat á födurlaifd þeirra, en unni þeim eingis
sóma fyrir. Þessi sendínp þétti þeim áll; en módur þeirra verri,
segir hon sva, þegar er hon vissi, et þeir skylda í eingum þeim
ráðum vera er til svika mætto yirdast vid Gissur iarl, ` peir fatty
| pri, en þótti þó ei gott td orráda, par er nánir frendr þeirra atte
_ -Ímt at. Þat var þeirra rid bradra, at þeir kvamo. báðir til Stadar
um. leid er Kalfr reid nordr yfir heidi, Kalfr mælti sya til Giss .
larls; er þeir töludu tveir, bad iarl vera varan um sik ok kredi
gidrla vita hvat hann segi, kvedat ok framar mega sepia, ef hann
vildi,.en kvadst þat ej giöra mundu. Gissur iarl svarar: sva má
vera, frændi, at þeir nokkrir eigi lut at, er þér þykki ei sómi
` pinn at segia framar, en hygg at því, frændi, nær þat skard verdr
ætt í ætt þinni, ef ck verd or höggvinn, ok við þat skildu pan
en Kraki, sendimadr pérdar var tekinn á Hafsteinsstöðum ok færdr
- Gissuri iarli, höfdu þeir brædur adr þeir ridu í brott varat hann
>. wid, at hánn skyldi skiótt Í brottu vérda, en hann giördi ei sva,
_ var hann þá neyddr til sagna, segir hana þá allt sem farit var.
um þetta mál, fannst pa bréf þat -er þeim bræðrum hafdi seg
verit, virdi Gissur jarl þetta mál til fedrrida, en pat semdist þó
vel med gódra manna tillögum ok flutningi. Gissur iarl lét þá
. iði samna.um allt hérad, kann sendi ok menn til Eyafiardar. ok
Teid' gudr á Sveitir med fimm hundrud manna, hann hafdi ok mart.
lid of Runamanna-repp er hann kvan sudr, ok reid austr yfif ár
., ined átta húndrud manna, Sturla pérdarson kvam vestan til móta
vid Gissur íarl med sveit manng, höfdu ord wingiarnlig farit í millum. -
þeirra um sumarit. _pérdr reid austr undan ok var i skógum £ -
Þórsmörk, þá "var vida rent á Rángárvöllam ok drepin níatín |
nauta wm haustit, am. sídir fóru menh í millum þeirra, vóru þá

grið seld, ok fundust þeir at Píngskálum, ok skyldu býndr giors

+ + b ` . * C

-

|

—

a N gr ,
t- @ |} “
‘N

`
a * . —
2 —W `.
,

IR SU: ` _ - 0 BK | AN
aK, Rárígeylrfgár sóru Hákoni kóngi ok Gissurijarli, 317, 0 -

nilſum þeirra Beiter ‘peini syndist til at nefna, en þat var skili
sætt þeirra, at Pordr akyldi vera nfed Gissuri iarli um vetrinn, í
en þat vard ei sva, en. fo hélt sætt Þeirra þann vetur, Gissur _ |
iarl reid aptr til Skagafiardar, var þar slitit flokkum, Sturla reið ` `
heim vestr -ok skildust þeir Gissur iar} med kærleikum miklum, ~
var þá ákveðin brúdkaupsstefna at Stad med iarli, ‘er Sturla skyldi -
gipta dóttur sína Ingibeðrgo þórdi syni Þorvardar or Saurbæ, tveim
mittim fyrir Marteinsmesso um vetrinn kvam Starla vestan med -
| tuttugasta mann, Sighvatr Bödvarsson var med honum, fékk Þórdr
Ingibeargar, þá gjördist Sturla lendr madr Gissurar iarls, ok þá
gipti Sturla Gudnío dóttur. sína um vetrinn Kálfi Brandssyni, skildo
ir Gissú? iarl ek Sturla méd vinátto mikilli, hét Gissur iarl Sturlu
arfirdi ok þar ödrum semdum ‘med, en Sighvatr Bodvarsson
| fue eingar sæmdir af jarli í þat sinn, þéttist hann hafa verit
ee til at gidrast handsénginn Gissuri tarli, „ok skildu þeir all-',
ay . AN . qoo S, ,
7 at. #) Annat sumar eptir *€f Gissur iarl bed at Stað, teid _.
| af þingi ausi um ár med feölmenni, var þá “undr stefndr
et Pingskalum med Gissuri jarli ok Rinrgeingum, var Bedrn Sæ-
| mundarson fyrir þeim:ok Lopti Hálfdánarson. “Séro Rángæfngar
"þá trúnadareida Gissuri larli ok Hákori kóngi at upphafi. Þórdr -—
| Andresson var þá: á lidi med iarli ok reid ham nordr med honum
_. El Skagafiardar ok var med iarli um vetrinn, þá vat mikill vetur
' ék felldu menn: fé sitt miök, pat var stofmadi Gissur iarl Heit til
_ @dså eimmánadar samkvamd at vatnfasta: skyldi iafnat fyrir Óláfs= `
| teesso fyrri alpyda mafna á Íslandi, var pat heit þá fest ok itat `
. tf'alþydo,. Gissur iarl sendi mer med bréfum 4 lángaföstu áudr
tl Sigvardar biskupe, ok gékkst þar vid þat heit um alla biskups-
‘systo hans, vard ok sva vid um heitit, at bafi vard á vedrátto bædi
vgódr: ok skidtr. ‘Sigvarde biskup lét þar festa heitit páskadag
wiálfarr £ Skálaholti, var ok þartn dag vedar þegar svá gott at ling-
Bga hafði ei slíkt kvamit, Em samarit eptir kvarn skip í Hvíta í
Borgarfirði, var þar.styrtnadr Hellvardr Gullskór,. hann for med

bréfum Hákonar .kéngs, þá var Rafni Oddssyni skipadr Borgar-

——

5 þenna Rape tanyer t Ay B, Gy Be Gr, Sth pe o.

|} a , Í

*

312° Svarit land undir Hákon koning,. . top

fördr, en tekinn af Gisduri iarli, en. iarl hafdi skipat áðr Sturla
Þórdarsyni, þótti Sturlu þá ei efnd vid sik af Gissuri jarli þau
in fögro heit, er fram vóro mælt vid hann, pa kvad Sturla —
visu þessa: ` A —
Ranf vid randastyfi, _ -

rétt innik þat, svinnan,

allt, því-at oss hefir vælta
Odinn, par er hét gódo.
Skaut sí er skrökmaál flytr, `
skil ek hvat gramr man vilia,
gautr ynni sér sleitu, "
slægr iarl, en mér bægi. mo on
Asgrimr Þorsteinsson fór pat sumar ntan er Gissur iarl kvam til
Stadar ok sættist. hánn vid jarl ok seldi honum siálfdæmi. As-
| píur fór af landi brott ok út til páva, þá var Alexander. pavi,

ann var nærst eptir Innocentium páva, Asprimr -kvam út í

Hvítá med Hallvardi Gullskó ok hafdi bréf Einars erkibiskups til
stadarins á Greniadarstödum at honum var spar , giördi hana _
par bú um varit eptir, héldu þeir Gissur iarl Yel sættir sínar, Þat
sumar kvam Ingibedrg drottning dóttir Eyreks kóngs í N „ pa
- var Magnús kongr vigdr undir kóróno Öláfsmessodag hinn fyrra,
ok sva Íngibeörg drottning krossmesso-um haustit. pA andadut
á því hausti Knútr iari son Hákonar Galins. Um sumarit eptir. er
Hallvardr kvam út um sumarit, var pingreid mikil nordan or sveit-
um, fedlmennti Gissur iarl mjök, ok reid Asgriar Þorsteinsson þá
“ul pings med honum. Rafn feölmennti ok midk vestan, reid med
- honum á fing Hallyardr Gullskór ok Einar. Vatnsfirdingr ok Vige
fús Gunnsteinsson, ok mundo þeir hafa sex hundrud manna,
"Gissur iarl hafdi ei færra med því lidi er hann tók upp sundr ei
átta hundrud manna, var á því pingt svardr skattr Hákoni kóngi
um allan Nordlendíngafeðrdúng ok Snunlendíngafeórdúng
_ Vestan Pidrsa, skattr var þá ok svardr um allan Vestfirdingafedrd-
ung. Tólf menn sóro skatt í Nordlendingafedrdungi: Asgrimr
Þorsteinsson, Hallr Tysti ok Gudríkr, or Eyafirdi Hallr af Modru-
völlum, Þorvardr or Saurbæ, Gudmundr frá Rafnagili, or Skaga
“ firdi Geir Audgi Þorvaldsson, Kálfr ok-Þorgeir Brandssynir, fyrir

>

}

ak, Andressynir elta Gissur iarl. 313

vestan Vatnsskard Bearni á Audkúlustödum, Sigurdr or Hvammi,
Illhugi Gunnarsson. - Tólf menn sóru ok skatt or Vestfirdíngafeórd-
úngi, Á því þíngi sættust þeir Gissur iarl ok Rafn, vóru pa trygdir
veittar, Gissur iarl gékk þar.til, Rafn ok Sturla son hans, tókust ©
þeir í hendr fyrir .kyrkiodurum á alþíngi, var þar vid Sigvardr
biskup ok Brandr ábóti Jónsson ok Sighvatr Bödvarseon ok Sturla
Þórdarson, þann vetur sat Hákon kóngr í Nidarósi.

22.*) Þat er nú þessu nærst at segia, at Dórdr Andresson
reid austr yfir ár ') af þíngi, ok skildu þeir Gissur iarl skipuliga
í þat sinn á þíngi. Reid pordr þá austr á Völlo til bús síns, ok
var þat þó lítit bú at því sem fyrr hatdi á verit. Gissur iarl var
heima at“Stad öndverdt sumarit, ok. var þá kyrrt um hagi hans,
segla þat sumir menn at Gissur iarl hafi grunat, at þórdr Andres-
son murrdi ei med fullum trúleik verit hafa, vid iarl þann vetur er
hann var, at Stad, en þó lét iarl þat ei vid vedri kvamast. Gissur
iar? reid sudr um Kiöl er áleið sumarit, ok med honum heita-

menn hans Beörn Ranason, Hildibrandr Arason, Pordr Magri,

Busko-Skégei ok enn fleiri heimamenn hans. Gissur iarl var { |
Túngu at Klængs bródursonar síns. Klenor átti Asto ?) dóttur

Andresar Semundarsonar systur Þórdar, sudr þar kvam til móts
vid Gissur iarl Gissur Gladi ok Haukr af Hömrum son Oláfs Svarts- .
sonar ok enn fleiri adrir. Gissur jarl reid sudr á Kialarnes ok
gisti í Górdum á Alptanesi at Einars bónda Ormssonar, var honum
þer vel fagnat, ok var þar nokkrar nætr. Par kvam til móts vid

‘larl Oláfr Oddsson bródir Rafns, ok hafdi Rafn sent hann til iarls

þess eyrindis, at Rafn bad Gissur iarl“ varast ufrid ok mest An-
dressonu, kvedst nú ei skyldo krapsa á þat at segia honum sann-
indi hvert er hann vildi trúa edr ei, ok kvedst þat þá enn muna at
Gissuri þótti hann ci sik varadan vid hafa adr brennan vard 4
Flugomyri, en þóttist hafa varit?) sik víti, ok er Olafr hafdi þetta
Hutt jarli, þá þótti honum hann far vid verda ok ænta“*) sér Hitt,

¥) þessi kap. er sá 13di í A, B, 4) Au, C, Se. | | A
C, E, Gr, St, pe , $) vordit at firra, A,B C, E, Gr, St. P,
2) austr um ás. C, SZ, 7 4) ansa, sömu, ` l `

| l Np

314 Andressynir elta Gissur iarl. 10P.
þeir téludu þetta á kyrkiogardinum þar í Gördum. Oláfr varð
skiótt í brott aptr af fundi iarls ok reid aptr til Rafns bróður síns.
Gissur jarl reid sunnan af. nesium þar til er hann gisti á þeim ba
sem heitir á Drumboddstödum, þar keô þá Jón Skumsson ok þau
Helga dóttir Gissurar Glada, þeir vóro þar á gistingo sid menn
edr átta. (*issur iarl svaf lítit um náttina, rida padan um daginn
upp med Hvítá, þá siå þeir at menn rida á móti þeim, ok átto
þó þá lángt til at sia, ok er nálgadist, sá þeir at þat var flokkr
mikill ok vel vapnadir menn, Gissur iarl stödvadi þá hestinn undir
sér ok leit á um rid ok mælti: Averiar, Averiar, segir hann, ok
snúym undan, Þessa menn bar brátt eptir, varo þar Andressynir
Eyúlfr or Skardi ok Brandr or Skógum ok Magnús Agnar '), þórdr
var ci þar, ætladi hann at þá mundi minnr grunat, ef þei findo
. menn, at havn var ei í ferdinni. Nú veitto þeir atrcid mikla ok
höfdu þeir Pérdr skilit austr vid Þiórsá. Hildiglúmr hét madr sí
cr til þess var etladr at vega Gissur iarl, var honum ferginn hinn
besti hestr til reidar. Nú ber þá brátt at broddi, ok er þeir An-
dressynir vóro eptir kvamnir, bregdr Gissur iarl sverdi sínu Eyfara-
naut ok sveifladi um sik. Hildiplúmr lagdi spióti til Gissurar iarls
ok skárnst klæðin, vard iarl lítt sár, kvam lagit hægra meginn hia
geirvörto. Gissur iarl halladist midk á baki, þá reid at jarli Sæ-
mundr Haraldsson ok hió til hans tveim höndum med breidegesi,
ok hugdist kiósa mundu á, ok ætladi at höggva á öxlina, en í því
yasadi hestrinn undir honum, sva at í sundr géngo bádir beizl-
taumarnir ok bar eggsina nidr hiá þiði hestsins þess er iarl reid,
en þat högg kvam ei á iarl. Gissur Gladi reid iafnan á adra hönd
honum med brugdit sverd, en Haukr Oláfsson?) á adra hönd hon-
um, ok fylgdu honum vel ok drengiliga.

23.*) Þeir Gissur iarl Jeyptu þegar at ánni Hvítá ok þar á“
sund þegar þeir kvamo at, ok kvamust allir heilir yfr, ok ridu
sidan til Tango. Klengr var úti ok spyr hví þeir leypto sva.

Gissur jarl svarar: þeir elta mik nú mágar þínir, ok lát upp

2) A gnsson. A. B, C, E, Gr, St, P, #) þessi kap. er sá r4di £ 4, B.
2) Svartsson, sömu. C, E, Gr, b - |

23K, Gissur iarl kömst { kyrkiu í Túngu. 315

kyrkiuna skidtt. Klengr giördi sva. porleifr Reimr var þar fyrir
ok seinkadi ei midk. Gissur iarl fór í kyrkio ok sendi þegar í
brott Gissur Glada ok bad hann samna mónnum at sér skiótliga
ok vita at þeir kvæmo til fulltíngs vid. hann, nú reid Gissur Gladi
í brott, en Þorleifr Reimr bar kistur þær er í vóru kyrkiunni fyrir
kyrkiohurdina, ok tók þá heldr knáliga til. Klengr bóndi ok
heimamenn hans péngo at kyrkionni ok vildu fulltíngia Gissuri
irli, menn iarls er þar vóru stódu fyrir kyrkiodurum. Nú kvamo
Andressynir ok lupo af baki. Asta húsfteya Andresdéttir lióp at

Eyúlfi bróður sínum ok laust hann med tré miklu') ok kvam þat

á stílhúfubardit, ok vard því höggit minna at hon var tekin af
Íörunauti þeirra brædra hennar. Klengr bad. þá fyrirsiá mága
sina vel ok gidra Gissuri iarli ekki grand þar sem hann var þá
kvaminn, þeir svará fá um ok vóro í eingo skéligir ?),. sern sídar
bar raun á, en þeir menn, er minna háttar þótto vera, eggiudu at
brotin mundi vera kyrkian austan til ok kvádu ekki mundo fyrir
vera at ná iarlinum, sva gidra nókkrir menn af lidi þeirra, fóru
austr um kyrkiona ok ætludu at brióta hana. Apndressynir vildu |
þat ei giðra láta ok -vildu tala vid jarl fyrst, ok sva var at þeir
géngo í forkyrkiuna ok töludust vid. -Gissur iarl segir sva: at þat
eitt var { vordit, at þeir frændr mætto þat semia siálfir med gódra -
manna tillögum. Klængr lapdi þar mörg gód ord til, ok tö!udust
þeir midk lengi vid, [ok pa’ kvamo at, margir menn til fulltíngs
vid jarl 3), var hann þá þegar seinni í öllum játyrdum sem full- .
tínasmenn vóru fleiri, ok dróg þá málit fyrir þeim sem kænligast,.
allt þar til cr mannfcöldi dreif at, þá ridu Andressynir brott, ok
skildi sva med þeim, ridu þeir þá. til móts vid Þórd bródur sinn
austr til Þjórsár ok segia honum frá ferdum sínum sem farit hafdi.
Agnar Andresson segir sva, at þeir hefdu vel leikit, er þeir höfdu
eltan jarlinn, Þórdr vard fár um ok segir sva: ordit hefir Gissur
pa beiskr ok hardr í horn at taka, er honum mundi ei heldr
þykkia tilgiört en nú, ök man ei rádleysi duga, þvíat ei man Gissur
iarl lengi um kyrrt sitia, ok hefir mikill kænleiksmunr med ydr

1) er hún hafdi í hendi, bæta vid 4, 2) skíalligir, 4. B. C. E. Gr St, p.
B, C. E, Gr. St, p. ` 3) fr á [ vantar í sömu

Nna

316 Gissur iarl safnar lidi, "ao D.

ordit. Þeir þórdr ridu nú austr um ár ok allt, auste í þórsmörk
ok höfdust þar vid um rid, en stundum í bygdum. .

24. *) Gissur iarl samnar nú lidi at sér, hann sendir menn |
sína norðr um land til Skagafiardar at kvedia lid upp, ok gaf
landrádasök þeim er ei fóru, ok fór mart manna nordan [ok kvam
sudr yfir heidi’), „Gissur iarl var þá ridinn austr um ár er Nord-
lendíngar kvamo sudr, fundu þeir iarl 4 Rángárvöllum, (hafdi
hann þá ei minna lid en sex hundrud manna, var. þá enn vida
drepit fé á Rángárvöllum?) ok gallt margr úverdr þessa úfridar ok
úfagnaðar, Þórdr Andresson ok hans félagar vóra í feöllunum
„ upp frá Þórsmörk, sein fyrr var sagt, þeim varð opt talat um hagi
sína, Pérdr segir sva, at brædur háns ok adrir vinir hans skyldu
pat at marki hafa, at þá mundi.hann feigr, ef hann trydi Gissuri
jarli. pat var eitt kveld, er þórdr ræddi um vid Simon Þórhalls-
~ son fylgdarmann sinn, at hann skyldi hrífa um hálsinn á sér, kvad

ar klæa miök. Símon vgiördi sva. þórdr kvad hann ei atgiöra
. þeim kláda, l z 7 7 Á

36-**) Frá því er nu at segia, at menn fara milli þeirra
Gissurs iarls ok Þórdar Andressonar, Olafr Svartsson frá Esiubergi
ok adrir bendr med lonum, fundust þeir í Teigi, kvamo þeir
pérdr Andresson par ok bredur hans, mælti Gissur iarl þá sialfr
fyrir pridum, vóru þeir þar allir um náttina, vóru þeir Andres-
synir þar í kyrkið (ok þeirra menn sem rúm höfdu, nær þriátygi
menn, um morgininn géngu þeir í kyrkio allir bredur*), Gissur
iarl hafdi þá mikla sveit manna þar hia kirkiunni, Ba er þeir
bredur kvamo út, vóru iarlsmenn alvapnadir ok var giör kví at
þeim þórdi. Þórdr gékk fyrstr í kvína, hann hafdi eggsi í hendi,

issur iarl mælti þá: þú Þórdr, segir hann, ok brædur þínir ok
Sæmundr Haraldsson skulu rída med mér vestr yfir ár ok tala þar
mál vor, iarl tók til eggsarinnar er Þórdr hafdi, ok héllt Þórdr

*) þessi kapítuli or sá tgdi í 4, **) þessi kapítuli er sá 16di í Á,
B, C, E, r. Se, þe B. C, E, Gr. S£, p..

t1) vantar Í simu, .

s) fra [ vantar í C, Se | „ 3) frá [ vantar í C, St..

25 K. Þórdr Andresson hálshöggvinn; 317.

ekki á ok lét lausa. Gissur jarl mælti þá, bad taka af þeim öllum -
vapnin, kvad þá ei vapn.. þurfa út yfir ár, ok kvad þá cingi vapn.
hata skyldu, þá brá þegar mörgum hinum betrum mönnum í brin

ok þótti þá þegar ei efnt þat er mælt hafdi verit. Friádaginn *)
sidu þeir Gissur jarl vestr yfir-ár ök allr flokkr hans med honum =
ok þar vóru Andregsynir allir í ferd ok Sæmundr Haraldsson.

Arni son Bearna bónda af Audkúlustöðum reid hia pérdi um dag- — o

inn ok töludu. Þórdr mælti til Arna, hvat ætlar þú at iarl giöri
nú af málun: vorum brædra? Arni kvad at hann mundi nokkut -
gott rád fyrir sia, skipa þeim at-vera med nokkrum gódum mönn-
nm um vetrinn. pordr kvad þetta ei sva fara mundu. Hvat ætlar -

þú þá, bóndi, segir Arni? Ek man drepinn verda, segir Þórdr,

en brædur minir mano fá grid, pa hrökkti þórdr hestinn undir
sér ok kvad dans þenna vid raust: - / oo
7 mínar cro sorgirnar pungar sém bly, l

Gissur iarl fékk menn til at rida hid þeim brædram Andressonum
um daginn?), allr þorri flokksins reid med iarli um kveldit í
“prandarholt. Andressynir vóru í stofu um náttina, en jarl svaf
í skála ok hans sveit. Laugarmyrgininn snimma kvam til jarls á -
rekkio stokk Hialmr porbearnarson, iarl mælti þegar til hans: hugsat
hefir ek um mál Andressona eitthvad. Hvat er þat, herra, segir
Hiálmr ? Ek ætlar at láta: drepa þá alla í dag, segir iarl, ok sva
Sæmund Haraldsson, ok seg öllum heimamönnum mínum ok eid-
svörum minum at þeir vapnist, ok vil ek gánga til stofunnar.
Hiálmr segir þetta eyrindi, iarl stendr þá upp skiótt, klædist ok.
vapnast ok mikil sveit manna med honum, gang’ þá innar at stof-
unni ok lúka upp. Gissor iarl gékk þá í stofodyrnar ‘ok segir þá
í sundr gridum öllunr ok fridi vid þá brædur Andressonu, ok kvad
þá alla drepa skyldu þann dag ok sva Sæmund Haraldsson. þeir,
vóru þá klæddir ok tóko allir vapn sín ok ætluðu at veriast padan
or stofunni. pa fóra menn iarls upp á stofuna, grytto ?) ok lögdu
inn, gáfust þeir þá brátt upp ok beiddu prestsfundar, var þeim þá

a

prestr fenginn, pa urdu menn til at bidia þeim grida. Arnór Gud-

> 2) vanta? í Á. B. C, E, Gr. st, þ. ' 2) yttu. Á B, Ç, E Gr. Sz, þ- ,
s) ok var regn mikit, bæta sömu vid,

Tn

Ía }

4

318 7 Þórdr Andresson hálshöggvinn. | top.

‘mundarson fékk grið.til handa Sæmundi frænda sínum, en Kétill
Kétilsson Brandi Andressyni, allir þeir frendr fengo grid nema
þórdr, iarl kvad eingan mann honum þurfa grida bidia, kvad
annan hvern þeirra deya verða, fóru þeir í kyrkio er grid vóru
géfin, þá var Þórdr útleiddr, hann var í treyo, þeir leiddu hánn
_ út á hladit. pordr mælti þá: þess vil ek bidia þik, Gissur iarl,

- at þú fyrirgéfir mér þat er ek hefir afgiört vid pik, Gissur iarl
varar: þat vil ek gidra, þegar þú ert dandr. Sigurdr iarlsmadr ‘)
héllt á treyobladi Þórdar, Þórdr drap hendi hans af sér ok vard
laus ok ætladi at taka á rás, þá tók hann Andres Giafvaldsson °),
ok féllu þeir bádir, þá lagðist pérdr nidr annarstaðar ok rétti
hendr frá sér í kross. Geirmundr?) Þiófr hid á. háls pordi med
egpsi þeirri er Gyllta var köllud, Gissur iarl preifadi í -sárit ok
“ bad hann höggva annat, ok sva giördi hann, lèt pordr þar lif sitt
tveim náttum fyrir Michaelismesso. Gissur iarl reid nordr til hèr-
ads þegar eptir þessi tídindi. Sæmundr Haraldsson for nordr med

Arnóri Gudmundarsyni, ok var med honum um vetrinn, Nú vöru

kyrr tídindi þenna vetur eptir hér á Islandi, Sat Gissur iarl heima
l at Stad, , 7

26.*) Nú er at segia frá Hallvardi Gullskó, -brátt er hann
kvam út, fór. hann at finna iarl ok flutti diarfliga kóngseyrindi fyrir
honum, iarl tók því vel ok kvadst par miök skyldu stund álegsia,
eptir því sein kóngr hafdi ord til sendt. Hallvardr fór til vistar í
Reykiaholt, þeir jarl fundust um haustit, eptir því sem þeir höfdu
ádr rædt, ok sóro þá nokkrir bóndr kóngi trúnadareida, ok þeir
sumir er ádr höfdo midk í móti stadit. Jarl sat um vetrinn fyrir
nordan land ok átti hann þá tal vid bóndr, hvert rid fyrir skyldi

idra þeim áköllum er hann vissi at kóngs menn fóru med ok hann
Éafai kónginum heitit, fór þá upp allt hit sanna, hverio hann hafði
kónginum iatat, var þá þat rad fyrir giört, at bændr héto iarli stórfé
at leysa þat váld er á var kallat, hétu sumir tveim hundrudum,
- sumir einu hundradi, sumir tólf aurum, sumir muni minna, ok ct
Hallvardr spurdi þetta, segir hann at kóngrinn vildi ei át bændr
vero píndir til sva mikils fégialds, . segir hann at kóngrinn vildi

1) vantar í 4. B, C, E. Gr. St. p. *) þónna kap. vantar í 4, B, C,
y 2) vantar í sömu, 3) Gudmundr,G, — E, @r, S.p.

26k, ` Skattr svarinn Hákoni kóngi. - 319 E

hafa hlydni af bóndum ok slíkar skaft af landi, sem þeim yrdi

sidst afarkostr í at gialda ok hèt þó þar í móti hlunnindum ok rétt-
arbótuns, Hallvardr flutti ok kóngsmál vid Vestfirdinga, ok kvam
pri sva, at allir héto at kvarna til þórnessþíngs um varit ok sveria
ónginum þar land ok þegna, vər þetta þá ritat nordr til iarls ok
neitt öllum þeim álögnm sem ádr hafdi hann samit vid bóndr rerdr
þar, en er tar] vard vís þessa, þá stefndi hann bóndum til Hegrancss-
pings ok lét þar nokkra menn svpria kóngi land, en Rafn Oddsson
vam ei til pornesspings, ok því fór Hallvardr ci þángat, var þá
þesso máli skotit til alþíngis, ok drógo allir hinir stærsto menn í
Vestfeörduu saman stórflokka er letd at þíngstefnunni. Þeir sendu
menn á fund þeirra brædra Lopers ok Sighvats Hálfdánarsona ok sva.
Andressonum, at þeir skyldu rida til pings med öllum afla sínum
fyrir austan þiórsá. porvardr Þórarinsson hafdi ok heitit at kvana
med Austfirdingum. Gisaur íarl feölmennti míök nordan um land,
reid á bing med honum Asgrfmr Þörstcínssom, ok mundi iarl ei hafa
ferra en tólf hundrud manne. Rafn feölmenntí ok-miök vestan, ok
reid med honnm 4 ping Hallvardr Gullskór, Einar Vatnsfirdingr,
Vigfús Gunnsteinsson, Sturla þórdarson, ok ner allir hinir besto
bóndr or Vestfedrduin, ok mundo þeir hafa sex handrud manna,
segir Hallvardr þá at flokkar vóru samandregnir fyrir vestan heidar ok
höfðu allir heitit at gánga undir skatt ok kórgsmát ok ætluðu at rida
til. þings ok flytia þar kóngsmál, ef ei géngio ella vid, ok er jarl
spurdi þetta, átti hann tal vid vini sína ok rádagiördir, en.er því tali
lauk, flutti iarl kóngsmál bedi vid Nordlendinga ok Sunnlendínga,
bed þá til gódum ordum, en kalladi feörrád vid sik, ef eigi géngio .
þeir undir þetta, vard audfluttast vid Nordlendmga. - Eptir þetta var
skipud lögrétta, ok sóru þessir bóndr fyrir Nordlendingafhérdúng :
Asgrimr Þorsteinsson, Hallr Kvistr ok Gudrikr, or Eyafirdi Hallr af
Mödrovöllum, porvardr or Saurbæ, Gudmundr frá Rafnagili, or ©
Skagafirdi sóru þessir, Geir Audgi Þorvaldsson, Kálfr ok Þorgeir
Brandssynir, . fyrir vestar Vatusskard, Bearni af Audkulostédum,
Sigurdr or Hvammi, Ilihugi Gunnarsson, Sóru ók bóndr af Sunn-
lendíngafeórdúngi fyrir utan Þiórsá Hákoni kongi land ok þegna, ok
efinligan skatt med slíkum skildaga sem bréf pat vottar er par var

| eptir'giört. A því þíngi sættust þeir Gissur iarl ok Rafn, vóru þá.

trygdir veittar, Gissur jarl gékk þar til ok Rafn ok Sturla son hans,

„320 - Brandr ábóti vigdist til Hólabiskups, 10 p.

ok tókust þeir í hendr fyrir kyrkiodurum á alþíngi, var þar við Sig-
vardr biskup ok Brandr ábóti ok nær allr bingheimr. Sídan reid iarl
af þíngi ok sudr Laugardal ok héllt þar saman flokkunum. um rid.
Sigvardr biskup reid vestr til Borgarfiardar ok med honum Hallvardr
ok Rafn ok fundo Vestfirdinga á pverarpingi, ok géngo þá Vestfird-
íng undir þvílíka eide sem adrir menn, sóro fyrst formenn, Rafn,
Sighvatr Bödvarsson, Sturla pérdarson, Einar Vatnsfirdingr, Vigfús
Gunnsteinsson ok þrír bóndr med hverium þeirra, þrír bóndr sóru ok,

`~ "fyrir Borgfirdínga Eptir þessa fundi höfðu allir Íslendingar péngit

undir skatt vid Hákon kóng or þremr feórdúngum, fyrir utan Sunn-

lendinga fyrir austan Þiórsá ok allan Austhirdíngafeórdúng.
27, *) Hallvardr Gullskór fór utan um sumarit af Íslandi ok

fann Hákon kóng í Biörgvin, ok segir honum þau tídindi at Islend-
íngar hefdu svarit Hákoni kóngi æfinligan skatt. Kongr pakkadi
“ honum sína ferd vel. pa fór ok utan med honum Sighvatr ') Böd-
varsson ok Sturla son Rafris Oddssonar, þá kvam ok af Íslandi Brandr
ábóti Jónsson at ordsendíngu Einars erkibiskups, fór hann nordr til
Þrándheims ok fann þar erkibiskup, ok tok hann allvel vid honum,
var hann med erkibiskupi um vetrinn í gédu yfirlæti. pa var med
honum Arni þorlákssón er sidan var biskup í Skálaholti, ok var hann

á diákn at vígslo. Um varit í föstu átti Einar?) erkibiskup tal vid

órsbrædur í Christs *) kyrkio ok taladi um biskups kosníng á Íslandi,
ok kvam. þat ásamt med þeim at kiósa Brand ábóta til biskups,
þann sama dag var hann kosinn af erkibiskupi ok kórsbrædrum *) med
radi Hákonar kóngs ok Magnúsar kóngs, þá vóru ok utan kvagnir or =
Curia Gillibert *) ok þeir menn sem med honum höfdu farit, segia
þeir þau ord pávans, at hann gaf í vald erkibiskups biskupskosning —
í Hamri, ok þó med því móti at hann skyldi eingan annan til kiósa en
er Gillibert eptir því sem kóngs vili var til. Hinn fiórda dag mart —
manader vígdi Einar erkibiskup þá báða til biskupa Gillibert til Ham-
ars, en Brand til Hóla á Islandi, var þar vid Pétur biskup af Blörg“
vin ok pérgils biskup af Stafángri.“ |

*) þessi kap, er sá rodii A,B, 3) erkibiskups. E.

C. E. Gr. S£ o 4 . .
2) Sigurdr, ur ) vantar í A, B. C, E. Gr, Sh P.

8) vantar í sömu. ` 5) Gilbert, sömu,

í nn

Sturlúnga-Saga

edr l . , `

r

Tslendinga-Saga hin mikla.

4

- Nú útgengin á prent `
@ a ` l '

ad tilhlutun Hins íslenzka bókmentafðlags,

eptir. samanburd hinna merkiligustu handrita er fengist gátu. |

_ Sidara bindinis önnur deild.

X . > f P
Kanpmannahöfn 1830.
. Prentad ad forlagi fölagsins hid prentara Þorsteini Einarssyni Rangel,

i) t

=

`
=
`
. `
.
.
os
-r
4
+
É ,
—
`
*
we
a .

14a

=
-
r
“
i
.
-
-
.
.
.
*

- , `~
+
- . ` |
` t
. ` ` . . .
` . , . `
` \ > `
4 .
“ .
.
# . |
~
` —
~
| | .
|!
` o
` —
s . |
i
~ ⸗
“|
| li
- e
| - ~ d
l i
`
`
` -
- = ,
i >
~
7 - 1
+
* *
Lai ` 4
. =
.
. =
` .
` ~ i , .
ve
=
9 . |
S ©
=. , .
` >
—
` ~ ~
- . g |
‘ =
`
- ; .
Pi
- ' . l l
` ~
.
-
1
.
- r
.
a
- `
` - e
` +
=
, =
- * `
~ a
- 7
.
‘ - | |
. .
- ‘ . ` -
r
. `
l .
- P
=
⸗
` . ,
° F
-_ ` i l
» , Á `
`
l +
*
=
agi .
* `
. * ~
-
=
~ a i
° ‘
` . .

Til Læseren.
De Islandske Litteraire Selskab overleverer herved til Publikum det andet Binds
sidste Afdeling af det Islandske. Historiske Verk kaldet Stuslungasaga eller
Islendinpasaga hin mikla. Nærværende Aldeling indeholder Biskop Arne
Thorlaksens Historie, der, som i-Fertalen alleredeer bleven bemærket, ¢ wel ader-
tiden haves særskildt fra Sturlungasega, men dog « som oftest pleier at udgjöre den
sidste Afdeling deraf. | '

| Ved Udgaven af de 3 forste Afldlinger af dette Værk er man í et og alt

gaaet: frem paa den i Fortalen omhandlede Maade, og tör: derfor haabe, at denne
Udgave har apnaaet den Grad af Brugbarhed, som var Selskabets Ojemed, og som
de Midler det besad vilde tillade, | |

I Henseendé til den i Fortalen meddelte Udsigt over Sturle Thordersens
Lpvnet, er det ei upassende, paa dette Sted, endvidere at bemærke: at den lærde
Fiskop Dr. Theolog. Fin Johnsen allerede, for længe siden, her meget udförligen
beskrevet paa Latin denne Mands Levnet, hvilken Leynetsbeskrivelse, i forrige Aar,
er udgiven i det ste Bind af Snorre Stuslesens Norske Kongers Historie, Af samme
Forfatter haves tillige, paa Latin, udförlige Levnetsbeskrivelser over de övrige be-
römte Mænd af Sturlunga-Slægten, hvoraf dog hidtil intet er bleven trykt undtager
. Snorre Sturlesens Levnet, der findes indfört i den iste Deel af hans Norske Historie.

=

Til lesarans. | PR
e ° . *

Hia íslendska, Bókmenta- fèlag grcidir þannig af hendi og legge
undir alþyðu-álit þá síðari deild hins annars bindinis af því ís- *

lendska sagnariti, er almennt nefnist Sturlúngasaga edur Ise |

lendíngasaga hin mikla Hefir deild þessi inni ad halda
tga Árna biskups Þorlákssonar, hvör að vísu í nockrum hand-
- Titum er. einstök sér, en þó optarr áföst vid Sturlúngasögu (eins
og í formálanum áður er ávikid) og má hana því álíta sem seinasta
hluta þessarar.

Vil útgáfu undanfarinna Þriggja deilda Sturlúngasögu, er að
öllu svo ad farid sein formélinn greinir; vonar Bví félag vort ad
bókin sé svo vel af hendi leyst, . og alpydu svo nytilig giörd, sem
þad æskti og færi var á.

E formálanum má finna á ágrip | af æfi Sturlu Þórðarsonar; ; Því
efni vidvikiandi virdist en fremur vel til fallid ad géta þess hér,
ad sá lærdi Doctor í gadfræðinni. Finnr biskup Jónsson, fyri laung-
um tíma sidan, hafdi á látínu máli næsta greiniliga skrásett hans
æfsögu, og er hún í fyrra á prent komin, med sta parti af Nore

vegs konúnga sögum Snorra Sturlusonar; hefir sami höfundr einnig
skilmerkiliga. á látínu ritad æfir annara merkismanna í Sturlúngs.

ætt, en paraf er þó Snorra Sturlusonar híngadtil einasta prentud ș
hana má lesa í ita parti af nefndum Norvegs konúnga sögum.

s `

—

IV

Texten i Biskop Arne Thorlaksens Historie har man taget af Codes Se. ;
der af de i Fortalen omhandlede Codices syntes at være den bedste; dog er Ca-

pitlernes Inddeling og Overskrift af Codex Gr, Forfatteren til denne Bistorie, der

menes at være skreven af en Geistlig enten i det 13de eller i det 14de Aarhundrede,
er ubekjendt*). Den indeholder, foruden Biskoppens Levnet, en nöjagtig Beskrivelse
over Islands Tilstand, i geistlig og verdslig Henseende, paa de Tider, samt over Ind-
frelsen af de Norske Kongers Myndighed i Island og de Midler hvorved de sögte at
befæste den, Stridighederne mellem de Geistlige og Verdslige, i det r3de Aarhua-
drede, angaaende Rettighed over Kirkernes Ejendomme i Ísland, ere fortalte deri med
megen Udförlighed og som oftest med en hai Grad af Upartiskhed, Denne Historie

_kaster desuden et stærkt og Meersidigt Lys over Forholdet mellem Kosfgernes og

Geistlighedens Myndighed i Norge uader Kongerne Magnus Lagabeter og Erik
Præstehader, og er af den Aarsag et overordentligen vigtigt Bidrag for den Norske

Kirkehistorie. Endog for Danmarks Historie er den ei aldeles uvigtig; en og

anden Begivenhed, som angaaer dette Land,. er deri bleven optegnet, og de mede
delte Oplysninger om Geistlighedens alt meer og meer tiltagende Myndighed Á
' Norge og Island give Vink til lignende Tilstand i Naboclandene,

I Henseende til Troværdighed, stavidt denne af indvortes Grunde lader
aig bedSmme, staser Biskop Arnes Historie ingenlunde tilbage for Sturlungernes
Historie. Derimod torde man maaskee, i Henseende til god Orden og Sammen-
hæng i Begivenhedernes Fremstilling, foretrække den de fleste Islandske Historier,

Den udmærker sig ogsaa fortrinligen derved, at nogle Breve ere orðlydenda blerne
anfirte i Texten.

_) Soe Prof, og Dr. Theolog. P. E, Möllers Sage-Bibliotheh, 1D. S. 326.

vo
Handritid Sz, virdtist ad vera eitthvört hid skilmerkiligasta

og besta medal þeirra í formálanum umgètnu, er því þessvegna
„fylgt við útgáfu Arna biskups sögu; en tala og fyrisögn kapítul-
anna er tekin af handritinu Gr, Höfund sögu þessarar vita menn
ecki, en gétid er til hún sé sámin á 13 edur 14 ölld af einum eda
- öðrum andligrar stéttar manni *), Skirir hún frá æfi Arna bisk-

nps, og þaradauki einkar greiniliga frá því hvörnin andligum og

veraldligum, málefnum var í þann tíma-varid á Íslandi; gétr þess |
einnig“ hvörnin Norvegs konunger nádu yfirráðum landsins, og ->

med hverium atburdum þeir leitudust vid ad rífka og stadfesta
valid sitt þar. Næsta itarliga greinir og saga þessi frá misklidum
þeim, sem á 13 ölld hófust milli 'amdligrar og vetaldligrar stéttar
höfdíngia, (Stadamil) og synir í frásögunni opfast staka dhlute -
drægni. Hin telr einnin margt og mikid því til upplysíngar,
hve lángt nid hafi völld og umréd kóngs og kénnidóma í Norvegi,
. meðan Magnús Lagabætir og Eiríkr Prestahatari sátu þar ad rikium;
er hún og þeirra orsaka vegna einkar árídandi hiálparmedal fyri
hvörn þann er rita ‘vill kirkinsögu Norvegs. Fyri Danmerkur sögu.
er hún jafnvel ecki ad öllu ómerkilig, því hún greinir frá imsu
því er tilbar í þessu landi; og skírslur þær hún péfr um kénni-
valdsins dapvaxandi yfirrád í Norvegi og á Íslandi; mega vekia
grun um ad eing hafi ástatt verid í öðrum rikium þar í grend.

-Hvad trúverðugleika Arna biskups sögu vidvíkr, þá stendr
hún eptir. sem af innvortis ástædum næst verdr komist, eingan=
„vegin á baki Sturlúngu í því falli; en hvad skipuliga nidurradan .
og tilburdanna samanhángandi frásögn snertir, ber hún án efa af
Hestum íslendskum sagnaritum; eykr þad og mæti hennar stórum,
ad sendibréf nockur eru óbriálud í söguna færd.

#) Profess. og Dr. Theolog, P, E, Müllers Saga-Bibliothek 1 D, 8,326 .

=

v . N

Det Kronolopiske Rogister til hele Værket angaaer blot de vigtigste deri
omhandlede Begivenheder som vedkomme Island, Det -er af Undertegneda bleven
extraheret af den Kronologie, som findes antegnet á Marginen paa de i Fostalen
beskrevne Codices p. og 4., bvilken . Kronologie, efter Haanden og andre Ome
stændigheder at dimme, er forfattet af Torfæus og Arne“ Magnussen. Man kan
naturligviis ikke ganske staae inde for Rigtighedea af denne Tidsreguing, da et
— möisommeligt Studium, hvortil de fleste savne Lyst og Leilighed, -vilde udfordres
for at prove den, Imidlertid haber man ut den ikke skal befindes altfor meget
afvigende fra det Sande, da den ‘er bygget paa de Mænds Á uthoritet, som besad
ndmerket Lærdom i dette Fag og tillige stemmer nogenlunde med den Kronologie,
hvilken Biskop F, Jonsen har antaget i hans Histor, Ísland: scclessiast,

"Navne - Registeref er forfattet af Candidat, Theolog, og ‘Lærer veð Latia
Skolen paa Bessested í Island S. Epillsen, samt Candid. Theolog. G, Biinjolvsen, .
hvilke begge, men jsær den Sidstnævnte, efter den Förstes Bortreise herfra, have
anvendt derpaa særdeles megen Tid og Umage, Hvis om eller anden ubetydelig
Feil skulde findes indlöben derved , haaber man at alle Velsindede og Sagkyndige
‘vilde undskylde det, á Betragtning af den særdeles Nöiagtighed dette Arbeide har
udfordret og det lidet indbydende det i sig selv jaðeholder `

Kjöbenhavn Á Apríl 1820,

r

B. Thorsteinson,

Tímatal eitt ; fylgir deild þessari og tilgrcinir þad einasta þá -
mirkverdusta tilburdi sem Islandi vidvikiandi giörst hafa, og hvörra
í cllu riti þessu gétid verdr. Er þad af undirskrifudum saman-
dregid af því tímatali sem finna má á spázíunni í handritunum
P. og £. (hvörra gétid er í formálanum) og sem eptir leturgiérd
og ölrum atvikum ad dæma, virdist giðrt vera af Torfæns og Arna
Magnússyni, Ad“ vísu verdr ecki ad öllu ábyrgst ad tímatal þetta
sé óyggiandi; vantar og flesta laungyn og tækifæri til þeirrar ling-
vinnu og erfidu eptirgrenslunar, sem þurfa mundi til ad reyna
. sannindi -þess til hlytar; en hitt er þó líkara ad þad muni sönnu `
næst, og má þad byggia bedi á áliti nefndra merkismanna, sem í
þessari lærdómsprein voru fleirstam ödrúm fremri, sem og því, ad
því ad mestu ber saman vid þad timatal, sem Finnr biskup Jónsson
fylgt hefir í hans historia ecclesiastice Islandiæ (Islands kirkiusögu).

Nafnatalid er samid af Candidatus Theologiæ og kènnara vid
látínuskólan á Bessastödum í Islandi S. Egilssyni, líka af Candi-
datus Theologiæ G. Briniúlfssyni, og hafa bádir þeir, einkum enn
sidartaldi, eptir ad hinn var hedan burtfarinn, varið til þess miklum
tíma og fyrirhöfn. -Gétum vér þess til allra gódfúsra, sem skyn.
bera á hve niqvema adpiætni starf þetta hefir krafid og hve þad.
í siálfu sér er óskémtilegt, ad þeir afsaki, ef þeir kynni varir verða
vid eitthvad pad, sem í verki þessu hefdi yársést |

Kaupmannahöfn í April 1820,

=

B. Thorsteinsson,

wt

b
.
,
i
.
a
x
` y '
> t
+
4
, .
\
f. |
>
‘
i ,
A" -
f >»
è + ‘
l,
*
’
é a
.
—
+
Li a
s ~
+ a
'
.
4 `
+ a
w
, .
> i 2
i
e
. ’
‘ . =
r 1
eo
:
a .
Ld
r™ 1 y
f t
‘ .
, a
4
. + é
‘ \
l Ci
A
.
“
a
t
a
y
. i

i A; nie
` N

2
>
—— * --
— Eee
a aah He:
— ONIAN a

AÐ

`
Sori

PS

Saga Árna biskups. Þorlákssunar. *)

sd. gp“

| Hverninn bændr urðo preyngdir’ frá, sinum édulum. med

bannferingum ok ímisligum tilfellum ;* hvad um- þann tíma
hefir tilbórit hér á Islandi, ‘einnin { Noregi.

)

L H iira Arni biskop er þessi frásögn er afskrifut var sun Por-

' laks Gudmundarsunar Gríss ok Halldóru dóttur Orms. í

Holtum. ‘Hann var feddr á því ári sem Magnús biskup Gissurar-

son andadist. Hann, fæddist upp med födur sínum ok módur, en
þau beoggo í þenna tíma at Svínafelli af radi Orms. Svínfellfngs,
ok vóru“ þar medan hann lifdi, ok nokkra stund sidan at radi
— Helgasonar er þá hafdi feir, forrád sona Orms, en
síðan peníngar eyddust fyrir sonum Orms „ẹt Kálfafelli, fóro
þeir bygdum’ sínum tit Svínalells,. en Þorlákr vard fyrir sakir
mapnsmúnar') at skipta bygdum, fengu þeir honum Raudalæk ok |
fór bånn Þþáogat. Þar gékk fé af hendi honum ok undi hann sér

lítt þann tíma er sundrþykki gidrdist millum Sæmundar Ormssonar
ok Ögmuttdar Helgasonar, ok eptir víg ‘OFmssona þoldi, hann þar |
ei, fór hann þá med ö:lu lidi*síno á Reinivöllo í Kids til Jörundar
Sigmundssonar, gr.átti Guðrúa dóttur hans. þessi vera þá á lift
*) Fyrirsögnin ok kapitulas *) margemunay, Á, b. mágsmuuar, B,

skiptið ‘er úr Gr,

$ : : / A
` .
= = `

o áð, STP,

E | 1
2 | Aftt ok uppruni Árna biskups. - — 1K;

börn Þorláks: Maknús var elldstr af sonam hans, þarnærst Ormr,
Arni er fyrr var nefndr var yngstr, en af dætrum hans var eldst
Asbiörg, er átti Helgi sun Lopts Hidrtssonar'), Þessi Loptr átti
_ Guðrúnu dóttur Hamrafinns Systur Biarnar fodur Finns í Selvogi ok
Péro er átti þormódr á Gufunesi fadir Svarts. Þeir fedgar biuggo .
fyrst at Kálfafelli, ádr þeir keypto Skálar land at Sæmundi Orms-
syni, Loptr var elldstr barna þeirra. Asbiargar, því nærst Biarni
` prestr, þá Magnús prestr, þá Arni er sidan vard biskup. ` Torfi

restr var laungétiní son Helga, átti hann þenna son adr hann
fengi Asbiargar, Þessar voro dætur þeirra Helga: Durídr?), Gud-
ny, Halldóra, Agatha er vard abbadís. Gudrún er ádr er nefnd
dóttir Þórláks átti eingi börť pager menn-epo/fra+); Hin pridia
dóttir porlaks var Þorgérdr +}, er fyrr átti Guttormr, ‘ok var þeirra
dóttir Haldóra, er. átti Kolbeinn Högnason, - Þessa pres ee) átta
síðar Klangr Teitsson, [ok var þeirra dóttir Asta er átti Ivar Hölmr 9).

Vi

.

~ 2., Þorlákr ók lid hans var einn vetur á Reynivöllum, þaðan

fóro þau til Hofs 4 Kialarnes ok voro einn vetur fyrir búi Oláfs
Jónssonar födur Jóns ok Stirkárs, þadan forp þau Þorlákk-i Skál
austr, ok biuggu þeir mapar bádir þar þau misseri, "Hélgi bóndi
ok allt lid hans lagdi sva mikla elsku til Arna klérks,' at hann

ördi sitt allt heimilt til þess er hann vildi hafa, 'þvíat hann sá
Penna mann fyrir sakir atgiörfi ok gédvilia ok 7) allrar framk veomdar
verða £) mundi hôfdingia sinna frænda, ok tradi %) at hönum mundi
meiri tignar audit en þá var framkvæmt, ok vottadi hann, þat opt-
liga, rækti 'Þ) Árni þetta allt saman þá. er hann var biðkup- vorðin
framarliza vid: Helga ok öll börn hans. - pessi Arni var fyrrum %
„únga alldri falatr ok aktadi miök ymisligar íþróttir hapleik ok fekurd
` ek alla trésmíd, rit ok bóknám ok allar bókligar '”) listir, var i

1). Svartösonar, Á, B, C. X. Gr. p. À ? til ALB. C. E, Gr, þ
ae þóra. sömu, <, A
3) frakomnir, sömu. ` *
il) "Þóra. sömu. Bt a) if töludn, söm, pa‘
' 5) Dóru, sömu, . 7 E , 19) tykti, C. p. virdti, Á, . Á

6) frá [väntar í Á, 7 J ry klerkligar, A, B, Ô, £, Gr, p.

=
z . wo
8
` z =-
` 7 fa *
* +

og, orðit sömu,

a>. - Uppvöxtur Arna biskips `- © - 3

o -o g oOo Yre e
-

Ed
-

ø

~ a r

Pa

af pesso öllu saman fáskiptinn vid almenning, en Baden frá er
por íkr rédst' fra Raudalæk, gérdi hann sik léttan vid alþydo ok
i hann alþydliga gledi, ok héllt því fram til þess er hann gar
í Skál, þá. fór hann til skinnleiks í Kyrkiobæ med ödram mönn-
um, í þeim sama leik rak hann nidr annat kné á arinhello. þar í
stofunni, sva at sprakk midk, lá hann af því í rekkio nær viko,
adan af var hann aldrei at þess kyns leik né at dansi, kvörki -
dr né síðan, ok kéndi sik í þesso mundo‘) hirtan af úskinsam- '
lipri skémtan, Um vorit fór. þórlákr bygdum til Svinafe*'s, ok.
hafdi Magnús þá mest birid, en Arni var þá stundum í Þykkvabæ
med Brandi ábóta, stundum í Skál med 3
en stundum í Kyrkiobæ med Grími presti Hólmsteinssyni, en stund-
pm á Kálfafelli med hyrsteini ábótasyni?), en lengstum heima at
Svínafalli, fór hann í þessa alla stadi nokkra vetur til þess er menn
þóttust þurfa hans í hagleiksgidrdum, héllt hanin þesso fram nokkra
vetur þar til er Magnús bródir hans fékk Ellisifar dóttur Þorgeirs
ór-Hollti*), voro þeirra börn Andrés prestr ok Gudfinna er átti

_ þorsteinn Hafurbiarnarson, lagdi þá Árni fram allan sinn hlut af

peningum þeim er fadir -hans vardveitti vid hann, utan hest ok
Ískngsklædi, rédst hann þá í brott frá Svínafelli sakir sandurþykkia
þess er vard milli þeirra frænda (med umgipting +) Þorgérdar

systur hans, ok fór í Þykkvabæ til-fyrrnefnds Brands ábóta ok

batt sik honum á hendr ok giördist hans klerkr, því hann sá
rir atgiörimann at hagleik ok viti ok- hvassan í skilningi til

sóknáms, sva at um þann lut var hann formonntr flestum mdnn-- -

Win at idfno námi“),. Þessi sami Brandr ábóti taladi sva til sinna
lærisveina at eingom manni kalladist hann iafnminnigum kènt hafa -
ein Jörundi er sídan var biskop at Hólum, en eingom þeim er
iam kostgefinn yar ok iafugédan hug lagdi á nám sitt sem Rún-
ólfr sem sídan vard ábóti í Verið), en til Arna, er fyrr nefndom `
vér, taladi hann sva, at hann 7) skildi marga þá luti af gudligum
sitníngum, er hann þóttist varla siá hví sva mætti verda.

1) merki. Á. B, C, E, Gr, P, 9 mótum, Gr, nóttum. 4. B, C, E, p.
2) vantar Í sömu, © H Videy, 4, B, C, E. Gr, p,
- 3) Holtum, sömu, —.. 7) væri skarpvitur ok, bæta sömu

$) mest nm þiptíng, sömu 7 vid, .

. . Aad

—

rrnefdum mági sinom,

| sin, ok.sigldi. þessi sami Arni klerkr') þá med

— I ` , r ype AÐ
4 o Arhi siglir med, Brandi ábóta, . . pK.
8, Nokkro sidar kallaði Einar erkibiskup Brand ábóta til

honum til Noregs,

ek var hann þá fyrst messodiako ok hafdi tekit vigslo af Sigurdi

biskupi. Herra?) erkibiskup skræiadi brátt hyilikrar töksemdar

' Brandr ábóti var, ok med umrádi ok samþykki kórsbrædra kaus

hann hú nefndan ábóta til biskups ek vígdi til Hóla. I þessari

; ferd for Arni diákn iafnliga >) milli kónganna Hákonar ok Magnúsar

8.

ok Brandr er þá var biskup vordinn, ok giördist þá þegar mikill
kunnigleiki a milli Magnisar kononps ok þessa sama Àrna sá er
aldrei þraut á medan þeir lifdo bådir, ok í þessari ferd. herra
Brands biskups vard þat mark“) á einom veizlodegi*), at Hákon
kongr sá eingw rétto framkvoma fyrir Arna klerk ok hans möto-
nauta þá er framkvamo fyrir kénnimenn þá er at konongs bordi
voro,; þá mælti hann: hvad hafa nú presta? biskups? Ma af þvi
hugsa hvílikar hans medferdir voro, at hinn. vitrasti madr hugdi
hann æðri mann at vígslo en hann var. En þá er biskup fór ‘til

"Islands, fylgdi Arni honum til Hólastaðar ok var þar heima med

„honum vel virdr þann, vetur?) er biskup lifdi,

a- En at honum?) liðnum sendo Norðlendingar þenna sama
Arna í Skálholt á fund herra Sigurðar biskups ok beiddo at haua

„sæi ok setti mann fyrir kénnimenn fyrir nordan land ok yfir stadinm
|

á Hólum. ‘Ok er hann kvam í Skálholt, vissi biskup skjótt af hon-
um hvörn skada Höólastadr hefir feingit í fráfalli síns formanns ok
sva hvers Nordlendingar þyrfto vid, tók hann þat ráð med sam-
þykki- hinna vitrosto manna, at hann“ gaf prests vigslo þessom
sama Arða diákn, ok skipadi honum yfir stólinn at Hdlum at

stiórna lærðum mönnum ok úlærdum, þar til er sú kyrkia fékk

sinn formann, gidrdi hann því sva at þessum sira Arna voro kunn-
igastar framferdit Brands biskups, ok-hvar þá var hverio mii

„kvamit í hans biskupsdæmi, En Þegar margir vitrir menn vissa

z) biskup. £, 8) st atburðir“ A B, C. A, Gr, p.
s) Einar, bæta við 4, BC, %) vigshrdegi, sönn . |
Gr. p. | ©) pat ár, sömu.

2) vantar í sömu, | 7) Brandi biskupi. sömu,

1
`~

te

BA. A ëF A oe i ` e. f i 5o
ie Bai ` 2 \
` ~ ` ~ ' . ` 4
. , . 1 *
4
„© é

4 x. Ami prestvigist ok skipast officialis Hólastaðar. 5

hverso. honum fór þat skörugliga af hendi þá trúðu þeir, at þessi —
- hans -fyrirfarandi, framferd mundi verda“ f a S

orynia hinnar fremri
tigner; sem sídar bar raun á. Madr hét Oddi, hann „var diíka

a

at vígslo ok átti vel peninga, hann (bad sér ') kono Olofo Brodda- `

dóttar, ok med frænda radi vóro þar yott-r at heitordi, At þessa.

rádi var med honum Gissur iarl porvaldsson er þann tíma bió at

Stad á Reyninesi, ok skyldo Bau samangánga at ákvednum tíma. `
Síra Árni vard þessa skiotliga vís, ok fyrir því at Henrikr biskup |

ok Brandr biskup eptir hann höfdo bádir súbdiáknum ok öllum
mönnum þeim sem sværi?) vigslor, fyrirbodit at kvænast, legdi
hann bann fyrir at þetta hit usemiliga samlag væri bundit framar.
Jarlinn reid þá til brúðkaups med Odda, sva sem ci væri ummælt,
ok med hans rádi fór fram. bodit, en þegar þessi tídindi kvamo
fyrir síra Arna, lysti hann forboði yfir Odda ok öllum þeim ménn-
um er at bodino sito, En þann dag er iarl kvam heim, pra

honum va‘). fyrir grön #), þvíat kyrkian var byrgd at Stad, ok þá
er“ hann spurdi hví þesso gegndi, ‘var honum sagt, Nokkro sidar
~ var fundr lagdr til þessa máls, ok -sóttu þeir bádir síra Árni ok -
. jarl þennan Fund, bar iarl fram fornan landssid ok siðlfg sins dæmi

ek margra annara menna’ til þess at þessháttar hiónalag sem var -

mied Odda ok hans kono hefdi lengi verit lofat, en þat var éfyrir-
sýnio nokkot sinn fyrirbodit, Síra Arni segir {á móti?), at páv-
arnir, [er ölum lögum“) eigo med rétto“at rida, hefdo sva

‘Higa afnumit ok fyrirbodit þesskyns samlaug undir pino fullkomins

banns. Umsídir létti iarl fyrir sönnum skynsemdom .ok stadfesti

reka |

siia Arna, ok tók lausn af honum ok allir hans boðsmenn, sór -
Oddi af hendi sér kono þá er hana hafdi sér ætlat. At skilnadi `

“ mælti iarl vid sfra Arna: þat væntir ek, frændi, at flestum manir `
> þú ekki verda Tyrirlátsamr, þótt. þú eigir málum at skipta, þar `

gem þú-lðzt ekki fyrir mér, reid síra Árni eptir þat heim til Hóla,

„en iarl til Stadar. þenna tíma er Jörundr biskup var vígdr tit

Sp, BOG” ge 4. BCE Gr p
*) bes, B. E, Gr. : 3) sva, sömu,

=.

Er var Cp vn B E Gr wmf, © Eea T sem om yr Slam Wigner dk-

4
*

öllu 6,5, 7, simu,

6 Arni prestr. vigdist til biskúps. sK.

Hóla af Hákoni erkibiskupi ok skipadr yfir allt land; sakir elli ok
úmegnis Sigurdar biskups, víssi hann Honum naudsynligan þann
fulltíngismann er hann styrkti ok stríddi") í öllum naudsynium
kyrkiunnar. Sá hann eingan mann annan betr fallinn til pessa
starfs en sírá Arna, ok því sendi hann hann í Skálhollt, ok tók
herra Sigurdr harla giarnan vid honum, var hann þar þá tólf
mánadi, <A því ári andadist Sigurdr biskup, .ok veitti síra Árný
honum greftliga þiónusto, = |

5. *) pat sumar hinir vitruztu menn med samþycki herra.
Jörundar biskups tóku?) þat rad at kiósa *) síra árna, til utan
„ferdar, at fara med þeim bréfum er þat váttudu at menn á íslandi
beiddu virdulipan herra Jón erki biskup, er kosningi átti at ráða,
"at hann veldi fyrr nefndan Arna til biskups í skála hollti, hann
„tók þessu #) nokkud í) seinliga 9), en þó sakir, bænar stadar allra
hinna beztu manna, sigldi hann med bréf þeirra ok kom á erki
biskups fund, en hann gaf ei samþycki at sinni {til þessa bænar
ktadar,. er af íslandi kom’); ok kaus til biskups síra Þorleif in
dominica letare ierysalem $), en hann amdadiz fyrir 9) páska viku,
var þá síra Arni kosinn ok confirmatus in festo sancti leofredi til
skalaholltz biskups ok vígdr in-.commemoracione beati '°) paæli
apostoli.. A því ari var uigdr eflendr biskup til fer eyia, Eptir
þat er Arni hafdi biskups vígsla þegit af fyrr nefndum herra Jóni
erki biskupi, (bió hann ferd sína *') til íslandz, leiddi binn sami
, erki biskup hann vt hardla‘?) sæmilipa ok veitti honum í vingiöf
decretgles "*) cum gpparatu, váttadi hann ok í vígslu bréfi herra

t) styddi, d. B. C. Ẹ. Grp. í 5) vantar í A. C, E. pe `
#) Nærstu - þrír kapítuler ern £) sæmiliga. A.C. E, p:
prentaðir eptir kálfskinns . 7). frá { vantar í 4, B, C, E, Gr, P;
ladi, ok ordamuynr til fæfdr $) vantar Í sömu, ,
oe ka Kae = h eptir, 4 B, C, Bi Gr. St, p.
*) þetta sumar tóku hinie — pat rid. 20) sancti, sömu,
Á, 2. C, E, Gr, St, P, ið #1) frá (3 brá — sinni, sömu
P) skrifa. sömu, . FS) vantar í £. B, C, & Gr, P,
“) máli, bæta sömu vid, #3) decreiglia, C, Sh, ~

—

A

sk g = Arni prestr vígdist til biskups, | i 7

. Sa , | |

"Arna biskups, at ei var fyrir því *) forteifr fyrri til kosinn at

“ wera biskup heldr en Árni, at hann [fengi nockyrn fleck fundit*)
á hans med ferd edr lifnadi, því hann reyndi hann vera bedi |
vitran ok gódviliaðan til allra naudsynligra hluta ok biskupligra
parfinda, ok því baud hann hans undir mönnum í krapti heilagr- '
ar?) hlydni, at þeir tæki vid honum uel ok sæmiliga ok sæmdi
hann sem sinn *) for stiðra ok heyrdi hans kénningar. Þat náttadi
ok Magnús kóngt í sínu bréfi, at bonum var þessi sami Arni kunnr .
at mörgum f) gódum lutum, ok því bad hann ok baud aullum
sínum þegnum, en hans undir mönnum á íslandi, at þeir tæki
hann“) -vel ok sæmiliga ok virdi hann. ok tignadi í aullum þeim
ntum sem til heyra kristiligri hlydni, heilagri. kyrkiú til sæmdar,

„sva sem andligvm”) fedr, . Eptir þat er herra Arni biskup hafdi
‘skiliz vid virduligan herra Jón erki biskup in diuisione. apgstolorum, -
sipldu þeir (í haf, ok greiddiz þeirra ferd vel ok ecki all 'skiótt,
komu þeir ?) skipi sínv í eyia fiörd þuatt daginn eptir assumpcio-
sem beate uirginis?), ok:.litlv sider fynduæ þeir Jörndilr biskup,
#éok pi Arni biskup honum. þau bréf, sem erki biskup’sendi hon-

- æi, stefndi hann [pa at sér fólki '?); ok voro þá fram höfð ers |
indi erki biskups ok þær sid bætr, sem bann hafdi þeim bodit.
Eptir þat ridu þeir bádir samt sudr vm kiöl ok komu i skála holt
im decollacione >+) Johannis, baptiste*?), Stefndi Arni biskup þá

_ Æund vid presta ok bændr ok lét hann upp lesa bodskap !?) erkt'
biskups, ok stóðu, þar í þessir lutir; at allir menn knéfélli med
mpphalldandi höndum. þann tíma í messunni er upp er halldie
'holldi ok blódi várs herra '*), ok sua þá er -borit er til sivkra
manna: sua. ok at eingi „madr festi sér mey eda konu til eigin

| ") hérrs, bæta við A, B. C.£, Gr, p. 7 t) frá { varrtar í æ. B, C. E, Gr, Sr. p.
' sy frá [: findi nokkurskonar löst. d. .-9) Maria, B; E. Gr. oy

> BEE Grn Sip +. te) saman flokki, B. E, Gr. Se. p. - 3 ->
2) gudligrar, sömu, . . 31) beati; bæta vid A, B, C, E, Gr,

4) fodur gk, hæta sömu víð, - St pe `. A
5) vantar í sömu, Fá) vantar í sömu -o o
6) honum, A, C, & Gr. 3$, h. 13) brèf, A. B, C. K Grp 2 oer |

7) andligan; E, Gr, St, p. „ 4) Jesu Christi, bets sömu vid, *

* —

— * -

. .
t . - l —

B - Arni biskup vísiterar um Austflördu. 6K.

- orðs Adr en Phe eri prim sinnvm Í kyrkiv: sya ok at frilla mönn-
I

um fyrir biódiz ‘) at taka kristz líkama at páskum, utan þeir festi
frillur sínar til eigin ords edr skili vid þær fallkomliga: sua ok

|. at allir stadir [ok tíundir?) skylldi géfaz í biskups nalld: sua ok

é

at engi skuli bygsia dautt fé á leigu. Tók alpyda manna vel þrimr
(hinum fyrrum °) greinum, en vm stada mál ok okr var scinliga
tekit. Sipan sendi hann þenna bod skap um allt sitt biskups demi, | "
tóku þeir honum er hann heyrdv sídarr niidk saumv leid sem hini
fyrri. A þessu sama hausti ok aundverdan uetr fór Arni biskup -

ida vm sunnlendingafidrdvng, var honum þá iad hinum smerum
{staudum ok“) kirkium, en þeir hinar ríkari kirkiur. héldu, vöra
-miok fastir fyrir.. Odda stadr var þá kalladr kaupa land „af þeim

sem hann hélldu, ok. villdy þeir eingis máls á lia*né grein á séra
huad kirkia atti, ok fór herra biskup heim vid sya búit ok [var
heima þat sem eptir uar uetrar Ý). - i

& Oper þenna uetr liðinn kom uárit,. ok hafdi Arni biskup |
haund á Odda stad“), lèt hann pa raunar stefnu stefna til bess
huort Odda: stadr veri kirkiu eign, ok er at þíngi kom, reid hana |
til þíngsins ok krafdi dóms of þetta mál, var þá dæmt at Odda
stadr var kirkiu eign, ok sua þar: med slíkar eignir, sem-(honum -~
barvz 7). A. því sama pingi krafdi biskup stadar í hítar dal, þar
hafdi klaustr verit, kétill loptzson, er par bió, villdi hann ei up
péfa, biskup bióz pá til at bannsetia hann þá þegar á þínpinu, sk
er fyrr nefndr kétill sá at þat mundi ei fyrir faraz, iadi hann at

reiða af hendi staðarins fé at sinni, þeim sem biskup villdi, en
lladi þat þó ecki rétt, skaut hann ok margir adrir sínu máli á

_kéngs dóm, biskup iádi því, ef hann yrdi samþyckr erkibiskupi,

en elligar, sagdiz hann erki biskups dómi einum saman hlíta mundu
vm þetta mál. At ágvednum tíma sendi biskup Olaf ábóta ok

Runolf álLóta ok porgria prest mapnússon til vid töku stedarina

3) vantar Í sömu.: -

3 ou> a
1) skuli fyribisdest, 4, B, C. E. Gr, þe 5) frá f: sat heima um vetrian, £; B,
2) vantar í A;B, E, Gi, b. 6 È, Gr, S£, p. . .

, 6) Oddástadar máli, sömu,

4) yantat ( 4, B, C, B. Gr, Sh p. 0 N honni báru, sömu, — “

Pea

d a

— — — — — —

—

fár, en þeir komu aptr med þá sögn, at ecki var (staðnum golldæ `
eptir- því sem vera átti'). Fyrir þétta fár halld. bannsettá Arni
“ biskup kétil eptir radi lærdra manna sinna in translacione*) sancti

thorlaci í skála hollti [fyrir miklum mannfölda, ok stód hann í
ví banni þat sumar ok um vetrinn °), pat sumar reid Arni biskup
ir norþan sól heima idkul ok rak biskupligt embætti *) ym aust-

efirdinga fiórdúng ok eptir til skipan herra Jóns erkibiskups hóf

hann til kall á alla stadi þá [sem þar udru, en þótt þat yrdi med
nockurym mót mælum af þeirra hendi, sem helldu þar kyrkna
eignir 1), féck hann ualldafir flestum anllum staudum utan þuatt

á. ok hallorms staudum. Gengv því Austfirðingar léttligar at þessu `

ei adrir menn“), at hinn sæli thorlakr*) med radi eysteins erki
biskups hóf þat sama til kall at svína felli vid Sigurd or@s son
ok hagp iddi biskupi þessari kyrkiv eign, voro ók eptir þessv dæmi
uel flestir stadir í hans ualld. gefitir í aust firþínga fiórþungi. En

F ` í kirkiu viglu ok messu skipadi biskup sigurdi stadinn í leen,

c af þessu til tæki biskups hófa sá vandi. at hofþingiar í aust-

Börðúm skipudy: stadi 9) (med biskups radi edr sampycki®) allt til
Amma biskups, „en af því at hann tók aull kirkna forrid af húer- -

ium sem 4dr höfðu undir sik, voro margir tregir til at segia sér
ai hör þat áhalld sem þeir þóttuz har eiga. _ OF haustið sneri
biskup heim Í skála hollt, tók.hann þá einkgnliga at bera alla '°

aunn fyrir stadnum ok hans eign, var þá í brottu Jón skúms son
er lengt hafdi par ráds '') madr. verit. | Stadrinn var þá miðk af
sér kominn sakir húsa, en kirkia hrörnutt midk at paukvm, fþrotin
biskup mátti fulla um sea veita. *) Nú þvíat biskup var íhuga-
ty lans stadrinn eptir Í ví sem ætlat var, l 7) biskup, bætir vid Se,

. +

Á. B, C. F. Gr, é. p. 7.

s) #ansumptions, B. Gè p. 7 — Gr. St. p. ; |
3) fráf vantar í 4, B.C, F. Gr, St. p. "Sy fea [ vantar í sömu.
*) erindi. BLE. Gr. 1. 2°) vantar Í simu,

5) frá ff: sem áðr halda Þesskyao eigu- 11) teedis. sömu.

ir; £.. B, C. E. Gr. St. þ, |. | =) hár endast kilfskinnsbladid,

~

| sy fré Crvamtas Í sömn are frá [vantar 14B, OE Gr, Ap

A~ . B

—

buss hægindin, þau er lengi höfdv wel eydz', medan Siguardr ©

-#) biskupa, bæta vid A, B, QE

—

i
P 7 -7 = —

to Arni biskup leiðtéttir gömlu kyrkiusidi suma, 7K.

madr mikill ok"stórmenni í lund ok veitti mörgum miök gett, ok
vard því stórt. í at ráða, var þá til bús ok stadar giör ei minni
skyld en til COC hundrada, vard sú skulld at auk annara fidl-
skýllda seint golldin. |

We Herra Arni -biskup - hafði optliga fiðlmennar veizlur
heima 4 stadnum,. ok foro þær. fram ped öllu kappi ok stór-

mennsko, því hans hugr var giarn. stórt af ödrum at Þýgeiá -

ok sua hárla giarn stort öðrum at velta. „Fyrir slíka hluti ok
adra þvíumlíka vard hann stórliga fregr ok miök sóktr af ale

., þydo.. Hann sat optliga yfir málum nffinna,- ok. þótt hann hefdi

ei veraldligt valld (sem hinn H. Ambrósius biskup hafdi á sinum
dögum '), vildi þó hver hann til síns máls kalla meðan menn vóru
siálfrádandi fyrir kongiigum valldsmönnuin ?), ok þóttu þann tíma
þau mál flestum /mönnunt“ best komin er hann átti lut áf'ok sá

fir, fökk hann af slíko mikit kalls ok annsemd 3) ok þar með `

eárkostnat, Mörgum. mönnum þótti hann optar heldr. halla geörde

nm Á klerka en úvini sina, Virdo menn þá fyrsto sök til þess at
hann vildi ei láta þá vanrefsada vera sem hann átti yfir at dæma.

Sú önnr, athann mátti fyrir þat. diarfliga heimta. réttindi fyrir sik
edr sína vini í þeim Jutum er adrir þeim svara áttu í þeim, málum
er hann átti (yfir at dæma“), En sú hin pridia, at hann gjördi

sér vini af úvirum í því er hann hélt fram þeirra luta lánst, þó

vinir hans. væri ímóti, sem fordum giördi Jón Loptssan, ok endr-'
- e -£ ? 9% o po te * A as 26 a+ ‘ -
trygdi. þá uvinina, med. sæmdum edr fégeöfum, gm. þat 'sém hann

ae

| sýndist klerka Hardliga dæma, ef þeir þuördu-leikmönrínta °) aflaga,

l *) kóngligu valdi, í 6 mu,

var med fyrnefndum, þrim -sökum sú al
þótti ill þeirra föll, af því kostgiæfdi hann af þeim ‘at Venia öll

` úkynni, sva at hvergi væri H..Guds kristni úsæmd at þeim, mör
. "sinni bar sva til, ef þeir géngo piadliga vid hann °} -at bæði sla
‘adi hanm þeim fésamer vistir“ edr veitti adrar ók sva þeir Mætti

vel vid sín málalok una. Herra Árni. biskup bré
%) frá [ vantat f A. B, C. E, Grn P, *) ure at dæma ok: yfr at segia, d, B.
. . or ree C, E. Gr. p- ' , ° |
sE. ias ' re 5) hardliga, bæta sömu vid.
„AT Vinsemd, somes, . o 8) at borði,--best á böma vid, EE

nr |

in fidrda grein, at honum -

=

, A 7 e mo,
ttf ók margri ákipán

a a a, a — ee =
3

7 E `
{ ~ ® 2 4 P

- 7K. Arni biskup leidgðttir gömlu“kyrkiusiqi suma, FI

bjnna fyrri biskupa til miskurisemdar, hann „skipaði at- þan börn
sem et fengo skírn, skyldi grafa utan vid kyrkiogard, en. áðr varo

þan grafin farri: vígdum ') stöðum gem sekir menn, ok. kölluðu.
fró

ir hewn pau útburdi,; veitti þat ok m@rgu sinni at í þeim
stöðum „sem“ þau.svórn. grafin. fengo menn. Fyrir sakir eginligrar
trúar 7} ok andskotans umsátra ‘{misli tir ok margskonar
mein med undrsamlisum synum [sinna Wipiara 3), én sídan vird-
~agligr fadir herra Ærni biskup eyddi þessari. villu, fengo' menn í
þeim. stöðum sem þau voru sidan iördut, ekki mein af þessari
$ ns:.umsat,, Fann ok fyrraefndr herra Arni biskup dyrdar-

„füllt +} dæmi hins mikla 4} Angústíni til þessarar skipanar, þess er |

heldr kvadst vilia vera sem. þessi börn en ei vera, þat taka sva
vísir menn at hann vildi heldt eiga þeirrá heimvon. fat var.

sidvami:.ok’ skipan hinna fyrri biskupa, at lík þeirra manna sem.

'ptan skyrkiu stádu fyri vanhagi*) sína ok á þann tíma sem þeir
Hdu urlikama stód þessi skript á, at lík þeirra skyldi ei í kyrkiu
bera, en. prafin-þó í kyrkiugardi, en hana skipadi at hvörs manns

tík þæss.er at:kyrkio ætti leg, ok í sætt var vid. kyrkiuna, skyldi

t Kyrkiu bera. ` Dat var ok sidvenia, at þær konr sem á seng önd-

‘en: hans skipadi at lík hverrar þeirrar konu er í sætt væri vid

-kytkiana, þóat af sængar rekkio andadist, skyldi í kyrkið bera 1), o

skyldi kona ginga med logandi'ligsi?) fyrir. likum þeirra kvenna
-er'{ sjóknádi þeim öndudust ok ólu börn vid. bændur, sínum, “en

rir allra annara líkum med engo kèrti. Hann. skipadi, ok, i þeim
súknadi sem þeir. ættu börn at fæda,. at: per skyldo vitia skripta,

“ ahusla ok olea, ef þær vero banvænar, þegar þær vero Í sætt vid

H, kyrkiu, en.idr var þvert ímóti þessu bodit af biskupum.
+s fe Um. vorit eptir þenna "vetur fóru menn ámilli Arna bisk-

7 l :
2) helgum, 4. B. C. E, Gre by

+

6) vanholgi. 4, B, C. E. Gr. p.

2) eiginnar vantrúar, sömu ` , 7) þat var ok*sidvani at kono skyldi

2) frá [ vantar í sömu, o, 6. fr, B. `

“@) dyrligt. sömu. ið '

3} Ambrosii ok, bæta sömu tid
‘ re, . , ” B a

sa sa

“

8) karti. Á, 8. C, E, Grp ` * E

. udut, skyldi grafa í kyrkiugardi ok bera ei lík: þeirra í kyrkiu, `

"ups ok Kétils Loptssonar þess .er höllt“Hítardalsstad ok um. sidir *

í

s

br

~

=

12 ‘Sami Arna biskups vid Steinvararsyni, . 9K.

kvamo þeir saman sva *) þessi sami Kétill lét?) sér af hendi stade
inn ok hann skyldi hann alldrei kalla sina eign né sinna erfinpia,
' pema Jón erkibiskup edr Magnús kóngr dæmdu honum; hann sór
ok at preida stadinn af hendi í nærstum fardögum ok alla hans eign, -
ok bæta þat sem hann hafdi brotit í úhlydni fak rángindum *) vid
H. kvrkio ok biskup sinn eptir hans dómi ok þeirra lærdra manna
er hann vildi tilkalla med sér, ok at halda aldrei stríd #) móti
biskupi sínum ef hann hefdi rétt at mæla, tók þá porpriuir prestr
Magnússon, sá er adr hafdi þegit stadinn, canonice vid konum ok
allri hans eign at næstum fardösum sem adr var skilt. Arni biskup
heilt þá enn fram Oddastadar máli, en þeir bræðursynir Steigvarar:*}
_ sem' fyrr voru nefndir kölludu stadinn módurarf sinn, Þess“)
Steinvör fyrrnefd 7") módir þeirra keypti hann med miklo. fé at
Birni Sæmundarsyni ok Sæmundi Haraldssyni utap biskups ráds,
sídan keypti Sighvatr hann at módur sinni hálfan, ok þóttist bann
rir því meira í eiga en þeir Loptr ok Sturla brædur hans; - Nú
því fyrrnefndum Arna biskupi þótti mikit fyrir at fella stórmæði á
þá brædur, ef nokkr mætti annar útvegr tilfinnast-sá er H. kyrkia
` mætti fá sína sæmd, giördu þeir samning á med sér atherra Árni
` biskup skyldi þola at þessir sömu bræður hættu?) búnáði á staðn-
"nm ok hafa þar gódan smid til kyrkiu uppgiördar, ok % honum
efni til þeirrar smidar, en ef nokkr talmadi smidinn, skyldi
Runólfr ábóti ok Þorsteinn Haldórsson er þá bið at Hvoli ok. átti
Ingigérdi Philippasdóttur, kveda á hvad fyrir skyldi koma, þeir
far skyldu ok tregdulaust géfa upp stadinn ak haida oinpri
hans eign, ef sá úrskurdr kæmi at biskup ætti þeirri kyrkin at ra
ok hennar fè af beggia hendi kóngs ok erkibiskups, skyldi ok sva
standa sem þeir gidrdu, þótt þeir dæmdu ödrnvís. Steinvarars
skyldu ok gialda fé med stad nema þeir kóngr ok erkibiskup kéll-
udp þá friálsa þar af, þeir skyldu ok fé þetta útgreida at sumri
` . ' . a a ` . a. of

3) a6 A B. C. R. Gr pe 5), Sighrauðótur, bæta vid 4 R
2) vantar Í sömu, é) viet eee ta
3) vantar í sömu, '*) vantar Í sömu

4) stad. sönn > -- t) euo, sömu

22

—

SK: - Lbshbõk kèͤmr tt, 1343

nema: þeir fengio af sèr prófat á nærsta þingi lögli a med yfireyn
Atna biskups, Þeir bræður rido heim ok héldo pat allt * þeir
urdu ásáttir, o .

_ 9. . A` þessu stuimyi') sendi virdngligr herra Magnús kóngr til
Iglanz, Þorvard Þórarinsson ok Eindríða Bögsul hirdmann sinn,
par med Sturlu þérdarson med lögbók norræna, ok var þá eptir
uim suwarit játat þíngfararbálki ok tveimr capitulum úr örfdabálki
um festarkonu börn ok um arfleidíng ok þegngildi um allt land,
ex ei fleira. At gjörðum þessum samningi um Odda seinkudu -
márgir er þvílíkum wálum áttu at gégna at gánga at bordi vid
. biskóp um þær kyrkiueignir er þeir héldu, "hötdu flestir þá vörn
ir sér at herra Jóni erkibiskupi mundi úkunnig kyrknamál á
Islandi ok sögdust ei trúa mundu at honum mundi synast at kalla
Bær af þeim, ef hann vissi at þeif sem þær gáfu at upphafi skildo -
firir forrædi þeirra undir sik ok sína arfa, en undan biskupum `
ok lærdam mönnum. Rafn Oddsson, er átti Þórrídi dóttur Sturlu
Sighvatssonar ok bió þá í Stafholti, stóð ok miök ímóti biskupi
um. kyrknamil, honum hafdi herra Magnús kéngr skipat hálft B-
land, hann sannáði fyrir almenningi at kóngr vildi ei samþykkia*) -
at bændr?) væru sviptir þesskyns. eignum, ok ei heldr at þeir
“væru saklausir bannsettir, en biskup ségir á móti at þat. væri fals
„Rafns, en ekki kóngs ord, ok þat væri.frá upphafi kyrkiulögin at
ei skyldu leikmenn heldr klerkar varðveita. ellar kyrkiueignir, cn
étt lidtligr kaupmáli ok at réttindum úmakligr #) væri at þessum
yrkium. giör, ætti pat at standa í honum sem nokkru var. nytt,
en hit sem fyrir öndverdo var únytt-mætti enga hefd giöra né
` bånd, ök ætti fyrir ekki at haldast, Nú þótt at biskup flytti fram
slíkar skynsemdir, „fékk hann ei lærdan almúgann fyrir fortölum
- Rafns, ritadi herra Árni biskup til Jóns erkibiskups ok segir hvar
kyrknamálum var kvamit ok hvat þá hindradi ok beiddist af hon-
um fulltínes, ok at hann kéndi honum þær skynsemdir sem kyrke

“

junnar úvinir ok ‘sya hans yrdu fyrir at láta. pelta sama suman

e) 129% bria vid A,B, C. R Gr py *) almúginn, A BCE, Gr p.
2) vantar Í simu 24 tnúligr, sömu. a

` . Lot

a

i. yy.

=

14 | Lögbók kémr út. | K.

er gamnínpr var giör vid Steinvararsyni ritadi ok fyrrpefodr Arni
biskup til virdugligs herra Magnúsar kóngs þess er hann trúði
sannan ok fullkvaminn vin kyrkiunnar, [at hann med sínu kóng-
ligu valdi byrgdi munn á þessum hennar“ úvinnm ok sínum mót-
stöðu mönnum'). En þá er herra Magnús kóngr. sá þéssi bréf,
"tók hann vel hans málum, en ritadi á móti sína beidslo, sva sem
at henni þeginni vildi hann fulltíngia herra biskupi ok fá frame
~ kvæmd sins vilia?), en sú var kónesins beidsla ok vili, at herra
-- Árni biskup skyldi eggia menn á Íslandi at taka vid lögbók hans,
ok segir at honum var sva flatt, at sakir burda, vígslu ok fram-
kvæmdar mundi hann mestu á leid umkváma um þenna lut vid
lanzfólk. Hann tiádi ok þat fyrir honúm, at þat væri biskuplig
skylda at eggia fólk á þá lúti sem þeim veri bedi sæmd ok upp-
reist, sidbot ok naudsyn.- Kéngrinn ritadi ok hversu hann tók
beidslu herra“ biskups, at hann kallaði hann til sín med fullkvam-
ligan blidskap, ok sagdist bædi hann ok adra hina mesta menn
hia sér vilia hafa at ráða um þenna vanda lut, lét hann ok fylgia
. þessu bréfi fagrar presentur silfurkér gyllt utan ok innan, orms-
- túngr tvær, *) budk*) af Electuario í) gott vid frosti, kyamo þessar
‘til herra biskups annat sumar fyrir bing, med fyrrnefadum Eind-
rida Böggli ok (brást hann vel vid kóngsins sendibod 4) ok,lagdi
. á allan hug at þat fengi framkvæmd, var ok á þessu pingi lög.
tekin öll bók sú er kóngrinn hafdi utan sendt, nema erfdabál
var ei löstekinn, nema tveir capítular er hit fyrra sumarit var iátat,

10. Nú þvíat Arni biskup bur iafnliga mikla annsemd fyrir
því hversu þetta mál mætti gagnsamligan stad 7) eiga, 64 hann ei
"annarr líkari útveg en leggia siálfan sik í hættu, at ekki væri fyri
hans leti í sallt Iagin sök hins krossfesta ok réttindin undir fótum

1) frá p: samrar meiníngar ok Jóni 4) baudk. 4, B. C. E, Gr, P..
~ erkibiskupi, 4. B, C, E, Gr, p, $) vautar í 4. R. E, Gr, p. lectua-
2) ef fyrir hang fulltfag fengi hann fram- tio, C, ok í honum gott við frosti
ging sins vilia, bæta sömu vid, A. B. C. E. Gr. p. -
~, $) ok ena his pridis ping, bata sömu ) biðst — sendibodi, eë muy,
rid. | 7) enda, sömu

“

. : '
‘ - . r
4 . 7

+

7 + Ao F Í
| - - .

| =

—

troðin, vikr hann ‘skidtliga undir kóngsins sendibod ok siglir til

Noregs, — Þetta sumar hit sama fóru þá af Islandi margir hinir .

Á ríkari menn, Rafn Oddsson, porvardr Dórarinsson, Sighvatr *) Hálf-
danarson migr hans med umbodi lögljga teknu af brædrum sínum
Lopti ok Sturlo til þess, at svara ok sækia Odda mál ok Einar
Þorvaldsson er Vatnsfardar kyrkiu hellt fyrir Arna. biskupi, þá.

sigldi, ok Þorsteinn. Haldórsson, Kétill Lapt3son, Brandr Andresson `

ak margir aðtir, þat sumar tók ok Sturla Dórdarson vid lögsögo,

“

en, áðr hafdi Þorleifr Reymr*). peim, biskupi fórst vel ok tóku.

: Mórep, tók herra Magnús kóngr honum med mikilli blíðu." A’
essu -ári var vigdr Gregoríus pávi hinn tíundi, en 4dr hafdi páva-
aust verit næ Em vetur. Í þenna tíma var í pavans hird síra

| Sighvatr °) kórsbróðir af Nidarósi vin Arna biskups, ok fyrir hans
bæn fékk pessi sami Sighvatr af fyrrnefndum páva Gregorio þat
privilegium undir innsigli Hermanni er þá var pávans Poenitentia»

rina*t), at fyrrnefndr herra Arni biskup skyldi leysa mega þriátygi —

þeirrá mála sem adr hafdi hann ci vald til eptir þeim sama hætti
er þat sama brèf vattar, kvam þessi sami síra Sighvatr á þessu ári,
aptr í Noreg med: þeim. tidindum at þessi pávi. Gregoríus hefdi
„ eptir tvö ár. stefnt öllum erkibiskupum ok lydbiskupum ok þar-
‘med imissrar tignar formönpum H. kristni, „utan þeim scm full-
komin naudsyn tilmadi, í þann stad sem Lugdunum *) heitir til

' glmenniligs pings, at. allir þessir formenn skyldo komnir Il Kal. `

Maii, at tala um lausn hins H, Jorsala lanz, ok at,kalla per þiódir
ær Græeiam bygdo aptr til almenniligrar trúar ef þeirri þrætu sem
Þeir höfdu „á stadit, “En þvíat fyrrnefndr Árni biskup sá sik ei
mega peningum ná af Islandi sva at ei yrdi hann ofseinn til þessa
fundar, sók
ok at. mörgum audrym sínum málum þeim er ádr, erv saugd ok

. einkanliga vm kirkna mál á íslandi, po at hana hefdi þat-ritad
oti. þeim beizlum þessa sama Arna biskups fyrr greindum at hann

ip 4 Q Bapes 0. Prineriusi B, E. Gn, ">
2) Hreimr, 4, B, C. E, Gr. p. _' 5) Leoncium A, B, C, E, Gr P,

i hann *) virduligan herra Jón erkibiskup at þessu -

3) Sigardr , vbmuy ok cine eptire $) Her. byriast sídara kálf-

eiði og unc.

skinns Pladid.

tbK;. Arni biskup siglir ok margir höfdingan org

=

— — 7 - —

Cad

a -\

16 Ani biskup siglir ok margir hofdingiar. 10K.

skylldi sua fram fara sem hann hóf. (Giördi herra Árni biskup ‘

~ því sua at hann sá aungan iafn líkligan til at: sigra med sér sina

mót staudu menn sem Jón erki biskup. Arði biskup visst ok at
Jón etki biskup ætladi nyiaa kristin rétt at skipa, sem hann gerdi,
ok hann hafdi bodit honum med þessum hætti fram at fara á ís-

"landi, sem hann fór fram í noregi. Girntiz hann ok af sialfum

erki biskupi at heyra huat villdi nyta láta or hinum forna kristn-

- um rétti á Íslandi, eda huat hann villdi or lata edr eptir huerium

bókvm pat. skylldi sam setia, sem í uard at cep t). Qk þegar
er erki- biskup vissi hans girnd, Met hann uppi fyrir honum allat
sinn yiliz, sva ok at hann bannadi leik mönnum at segia laug vm .

- kristin rétt, gerdv þeir sua medan þeir liflv. Herra. erki biskng

. hugleiddi þá

ened ferdarinnar ok fölskylldv þá er Arni biskup
ward fyrir fulla naudsyn at bera í þeim málum sem upp tóru
hafin á íslandi, cn ei til enda ferd?), Gaf erki biskup honum
leyfi at fá mann fyrir sik til leoniz"). “Tok pa fyrr -nefndr síra
Sighvatr. þetta starf ok -vmbod á sik med radi herra erki biskups

at suara ok já aullum þeim lutum sem skála holltz biskupi beyrdv

é saina þingi, leysti hann ok þat umbod vel af hendi, (sem uattar
þat bréf meistara nikulai áf tracia, er „þá var kapalin Grégorii páva
medan þíngit stód ok pívjnn bafdi til skipad at ransaka vmbods

“menn biskupanna, huerse þeirra biéf fóro at hendi), ok afar
- margir lutir giörduz þeir um Arna biskup í. þessi ferd er mikillar

=

frá sagnar veri verðir í margri sæmd þeirri er herra Magnús kóngr |
veitti honum, ok hann reid þann petr med honum vm midfösev
skeid or bidrgyn ok anstr í sarps borg tH *móta vid valldimar svía
kóng ok bredr hans. A þeim uetri gaf Magnús kóngr eíriki syni.

"sínum kóngs nafn í blérgyn, en hákoni hertuga nafn í).

11. ‘En pyfat herra Arni biskup hafdi kunníkt gert herra

-. jóni erki biskupi hvar þá var-komit stada málum á íslandi, ok þá

yoro til noregs kommir [hinir mestu af varnar mönnum“) Þeirra
1) frá{ vantar í A,B, G. E, Gr, Se, be 6) fes T vantar Í 4, B, c. E, Gr,
2) færð, sömu, | hi .

$) til nefgds pings í leontíum (lugdnm= 5) Þertugaðóm sömu.

Fm. Sh) A, B, C, E, Gr, $t, þa 855 fré [+ formenn, sömu,

~

1 —
>
` . 7 4

71K. Uttalast um Oddastadar mál fyrir erkibiskupi. 17

ok bedit hann rads ok fulltings vm þessi mál, byriadi erki biskup
ferd sína vm sumarit til biörgyniar, Var þar fyrir [agietr herra ') -
Magnús kóngr ok herra Arni biskup ok fidldi annara göfgra manna,
var þá stefnu dagr JIJ kal. iulii at odda stadar mél skylldi ran-

sake ok dæmaz af idai erki biskupi. Magnus kóngr yar bedinn

at sitia -hia dómi þessum, en hann baud at fá mann til páva ?)
pane sem vel kynni flytia þetta mál fyrir honum, [en biskup

élldi- honum kost, hann neitadi því?). Kóngrinn féck þá audun
er hesta korn var kalladr hinn vísazta #) mann til landz laga, ok
annan herra, þóri son hakonar er var erki biskup fyrir ión erki
biskup þann er vel kynni. kyrkiunnar laug at heya f) af sinni

- hendi, at Sighvatr væri ei of sóttr, en sv var sank til þess 4),- hvi

vm odda stad var fyrst?) kiert, at hann var fræpastr af staudum,
- en mörg mál -pcttv fullkomin bin minni, þan er á eina leid vissv

vid, cf or veri skorid vm hit meira., A til settum degi þá er vird- |
uligr herra ión erki biskup hafdi til sín kallat þá monn sem hon-
um likadi vid þetta mál ad hafa, var fyrstr af þeim herra Arni
biskup af skálahollti, er hann skipadi á sóknar mann á fyrr nefndan
Sighvat halfdanarson ok á annan mann þann sem ádr er nefndr -
einarr vatzfirdíngr, Sighvatr héllt odda kyrkiv ok átti svörum gt
hallda fyrir brædr sína Lopt ok Sturlo. Einar hellt vatzfiardar

“ kyrkiù ok átti fyrir hana svörum at hallda. Fyrrnefndr Arni -

biskup bar fram sínar kiærzir med þessum hætti: minn virduligr `
herra ión erkibiskup, ek Arni biskup kiæri?) fyrir gudi ok ydr-

„uppá Sighvat hilfdanarson at helldr ok kallar: sér kyrkiu

hins helga nikolai í Odda til for redis ok allra aftekna °) brædr-
um sínum. Ny fyrir því at Sighvatr á hér svörum. at ballda fyrir
bída brædr sina vm þetta mál, þá beidumz ck at þér dæmit hei-
lagri kyrkiu aull þau réttindi, sem hyn á at hafa, eh mér ok

minum réttum '9) eptir komendym friálst ualld ok fór sea kirke

1) vantar í 4, B, C, E, Gr, St, P. 6) hafin, bætir vid Se
2) þess, sömu. 7 vantar (14, B, C, E, Gr, St. þe

` Sy) frá [ vantar í sömu: 7 i 8) klaga. sömu.
4) vaskasta. sömu, . ` 9) aftekta, sömu, .

$) heyra, sömu, a í 20) yantar í sömu,

Cc

r

f ar o
t *

>

18 Uttalast um Oddastadar mál fyrir erkibiskupi. HK,
‘junmar, slíkt sem skálaholltz biskupi héyrir eptir guds langum.
Sighvatr hafdi þessi suör fyrir ser at móti Arna biskupi: Ek [egir,

. sagði hann *), at þat skilord megi standa, sem sæmundr sigfússon
gerdi fyrir odda stad, at hanm skildi sér ok sínu af kuemi °) fot-
rædi hans ok warueizla efinliga. Ok þá er þetta var fram komit
ek borit, sór prestr Árna biskups fyrir hann upp á harts sál, at
biskup skal satt fram bera eptir sinni samuitzkv ok ei leyrta sann-
indum þeim sem hanu- er spurdr af þessv mali. Slíkt sama, sór
' Sighvatr upp á sfna sál. Herra Árni biskup kiærdf ok med þvílíkv .
móti upp í einar vatefirding vet vatzfiardar kirkiu, Ok med sams
hætti sór hann sens Sighvatr hafdi adr suarit vnr odda stadar mál,

lA

let gera kirkiuna f vatz firdi ok let vigis med þeim málda

at hann ok hans réttir erfingiar hverr eptir annan skyýlldu eiga
| ¢ ) | (af báðum

þeim Sighvati ok einari"), at:af put kalladi (hann) á vm þessar

„> e.g

*) fra [: Sighvatr, segir hann, ætlaði $, frá Í vastar í A, B, C, E, Or,
A. B, CEL Gn St Pe Sap A o nne
*} guum örfim, sömu, ` Gy Mng, Wo J
` 3) kvaðst ekki muadú sömu 0 5 frá[ vantas f A, Ë C. È. Gr. Se
*) í erfd, bota stme vidy ) ambusta, B. C, Æ Gr. pe

Ææ

„11R, Vttalast um Oddastadar mál fyrir erkibiskupi., 19
erv í þarfa á íslandi í skálaholltz biskups dæmi, bann segiz ok
gna hafa skilit iura, at þau segi biskup hafa eiga ualld yfir kirke.
lynum ok aullum eignum þeirra, en leik menn ok ólærdir menn
megu þær med aungn móti at erfðum eisnaa ok eigi megu þar
skildagar fyrir gánga , ei megu ok kirkiurnar kaupaz' ne seliaz vid
' merdi utan mikinn sálu háska ok því fær engi sá rettlipa halldit
þær ne haft er sua kémz at. Herra erkibiskup tók pa til máls:
af slíkum sannindum ok skynsemdum at skilia, sem ný hefir Arni
biskup hér fram flutt, beidir hann oss at ver dæmum af Sighvati.
~ ok brædrum bans, sua ok af einari þorvalldzsyni for rædi ok alla
aftekiv. allra cigna þeirra kirkna, sem fyrr voro nefndar, at ónytt-
um þeirra vörnum, sua at alldri siþan eigi þeir ne þeirra erfingi.
nockvt til tal?) kirknanna, Nú af pnt at lög hallagrar?) kirkiu
vátta sua at liótlisr kaupníáli edr a - réttindum vmattuliar *) má
ecki band full koma’) med réttu, [ok þat sem í fyrstv er cingis
vert, þá má þat ei siþau fyrir nockud standa, po at standir lídi,
ok for rædi þessa stada mátti engi biskup nudan sínum eptir kom»
‘undum,...*), ok af því at þetta mál er til vors dóms komit,
þá giörum vér þenna - orskurd. í nafni födur ok sonar ok heilags
anda, at valdsskipan £), forrædi ok vardveizta Oddastadar ok Ola
kyskia í Vatnsfirdi med öllu því sem par liger til, hvert sem pat
er {tekit edr útekit?), neytt edr úneytt, nema þat eitt sem til
kyrkiu þarfinda hefir haft verit, dæmum vér undir Árna biskup f .
álaholti ok hans légliga eptirkomendr, honum ok þeim eylífliga .
fyrir at ráða, ok fyrirbiódum Sighvati ok bræðrum s ok sya
þeirra örfum, Einari ok hans örfum nokkurt ákall um þetta, var
- þetta gidrt í Biörgvin, þá lidit var frá.hurdi drottins vars MCCLXKIN
vetur, á Jacoba'véku aptan. Síðan er vii “.glior herra Jón erki-
biskup bafdi lokit á dómgordi um vald ok vardveizlo Oddastadar,
þí bar Sighvaty þegar fram kærslo fyrir herra erkibiskupi, ok

1) ok leidrèttu, bæta vid A: B, C, 5) fullkomna. 4. B. C. E. Gr. St. pe.

E. Gr, St py *) hör endass kálískinnsbladid,
e) tilkall, simu, — , frá vaatar í A,B, CE, Gr, St. p.
ER) heilagrar, sömu, €) vald ok skipan, A, B, C. E, Gr. p.
4) úimítaligr, Ss, |) rekit ede árekit Æ. B, Grp, -

~~

| l o l C3

0 Uttalast urð Oddastadar mál fyrir erkibiskupi. 11K. >

segir at Samundr Jórieson hefir fengit I:X hundrud vöru Páli bisk-
upi, þá er hann fór til vígslo, med þeim hætti, :at Semundr skyldi
taka biskups tíund af sva mörgum bætum ákvedaum í nánd Odda-
“stad á hverium XII mánudum, skyldi þetta vera leigur af þeirri
vöro er herra biskup hafdi vidtekit, þar til er greind LX hundrud væri
greidd, í ödru lagi af Skálaholts stad Sæmundi edr hans örfum,
allar Sighvatr þat til marks at Semundr ok hans arfar höfdu æ

á hveriu ari tekit sva miklar biskups tiundir af þeim bejuin er fyrr
var sagt, þar til er Árni biskup tók þær af Oddaverium. Arni
biskup svarar, at ei kunni hann í móti at mæla, at þetta hefdi
sva farit sem Sighvatr flutti, en sagdist ei vita hvert ettiuenn Sæ-
mundar hefdu fyrir þessa edr einhveria adra grein haft ok sér
kallat biskups tíundir þessar, porvardr Þóraritisson leitadi þá at
sanna sögu þessa med Sighvati mági sínum. Herra erkibiskup

. spurdi þá Sighvat, hversu mörg ár þessi Sæmundr ok hans arfar
hefdu tekit biskups tfundir þessar. ` En þótt Sighvatr vissi þat eigi, °

_ sást þess skiótt at sidan Pail biskup fór til vígsla voro lidnir nær
LXXX ') vetra. Nú med því. at hverutveggiu höfdu flutt um þetta
slíkt sem vildu ok Sighvatr beiddist dóms af herra Joni erkibisk-
upi nm þetta mál; þá segir biskup þat vera sinn dóm, at medlþví
Semundr ok kans arfar hefdu tekit VI hundruð á hveriu ári af,
biskups tíundum, pa höfdú þeir skuld sína á X vetrum, eh þess
‘er þeir hefdu meira tekid þar af, þat eigu þeir aptr at gialda
stólnum í Skálaholti, en þat verda vel CCC hundraða vöru, Nú
at sva lukto máli þessa ok tekno rádi af herra Jóni erkibiskupi,
þá segir sva Árni biskup, at hann gaf upp alla þessa skuld fyrir
sína hönd ok stadaring?) í Skalaholti *) öllum þeim mönnum sem
þessu máli áttu at svara, nema nokkrir af þeim piordust úverdugir
þessarar. uppgiafar í mótgángi edr uhlydni vid sinn biskup ok
eilaga kyrkio. Eptir þenna atburð lögdu allir métstédumenn
kyrkiunnar nidr þat er þeir þóttust eiga at halda, ok léto af, sér
at kalla kyrkiur hvert sem þeir höfdu þær áðr med verdi keypt
edr í erfd tekit, þessir menn öndudust Íslenzkir í Noregi þenna

= =

%
@

| | 2) sidtygi, A, B, ©, E, Gr, p. 8) yantar í AÁ, B, C. 5, Gr þh

8) stólsins, sömu, -

r

> Ip
A :

$ > 4
- `
b

32 K. Arnj biskup naudbeygir Eigil í Reykiaholti, -2r

vetu, Porsteinn Halldórsson, Brandr Andresson, Keétill Loptsson,
en á Islandi Vithialmr prestr Sæmundarson ok Kétill prestr Dor-
láksson, At iidnum þessum vetri for Arni biskup til Islands, ok.
skildi med mikilli blidu vid hverntveggia héfdingiann Magnus kong
ok Jón erkibiskup. þetta sumar. kvamo. þeir til Islands Rafn Odds-
son ok Þorvardr Þórarinsson, ok med flutningi *) herra Arna bisk-
- ups ok þeirra fyrrnefndra valdsmanna var um þetta. haust iátat
norrænum erfdabálki at Marteinsmesso, Kvam herra Arni biskup“
pa heim til stólsins, vard fólk honum stórla fegit, tók hann þá,
enn á nyan leik?) at stirkia guds kristni í mörgum heilsusamlig~
» tm kénníngum,. '

`

12. „ Litlu eptir messodaginn hóf biskup heimanferd sína til
Borgarfiardar ok tók veizlo í Reykiaholti. Par bió þá Eigill Söl-
mundarson, hann hafdi fyrir búi sínu Þórunni dóttur Garda-Einars,
ok fengit til eiginkonu at frænda radi, en þvíat Eigill var súbdiákn
at vígslo ok at hann hafdi þessarar kvohar fengit í úleyfi herra *)
Sigurdar. biskups, mislíkadi herra #) Arna biskupi þeirra sambúd f)
ok taldi midk 4 þau bedi, ok neyddi driúgun: til skilnadar. med
hótun stórmæla ok banns. Nú þvíat sakir forns lands. sidar, ætt-
ernis ‘ok ástar, ok þess er pau voru adr börnum bundin sva fram- |
arliga, at paw átto tvo sonu Snorra ok Jón, er kalladr var eptir

Jóni Murta Snorrasyni, ok dætur þriár Ingibiörgu ok Halldóru 9).
` er Kolbeinn iarl átti, ok Gudnío er gipt var Finnbirni syni Sig-

. urdar or Hvammi í Vatnsdal, gékk Eigill tregt at bordi um þetta
mál, en þvíat Arni biskup þröngdi fast bædi med valdi ok skyn-
-semdum, tók fyrrnefndr Eigill þann kost at sveria eptir bodi Arna
biskups þessa: sömu Þórunni sér af hendi?) med þeim eidstaf sem. -

. Í kyrkiolöpum er skipadr, -Var sú þórunn gipt öðrum manni þeim
er Sigmundr hèt ok var son Ögmundar Digur-Helgasonar er bió. í
Kyrkiobæ, tók þá herra biskup í sætt þau bedi ok skriptadi eptir

8) fulltingi 4. B, C. E, Gr p. 5) samband miðk, 4. C.. þ, sambind
- 8) at nyum leik, sömu, — ` stórlega, H. E, Gre Saa
3) vantar í sömu, ate 6) Hallberu, A, B. C. E. Gr, p.

4) vantar í A, B, Gr. 7 7) afhendis, Á, E; Pe
g . a ¢ S 4 `

⸗

22 Godlaugr Tanfason særir Martein Ívarsson. 13K,
‘By sem honum likadi. Att. hafdi Bigill fyrr vid þeirri kono er
udni hét ok Stiarna var kollud Valgérdi ok Steinunni ok Prar-
inn prest er kallgdr var Kapsi. Nokkru s{dar fylgdi Eigill“ pér->
unni Valgardsdóttur, ok vóra þeirra börn Þórdr lögmadr, Andreas,
Helgi, Gyda ok Alfeydur, - .. —
1$. Eptir lyktad mál þeirra Figils ok biskups sneri hans
ferd sinni ofan til Bæiar, ok reid med honum margt fólk, A þeim.
-- degi vard si atburdr, át sá madr er. Marteinn het ok var Ivars-
gon’) ok var lengi rádamadr at Helgafelli med herra Olafi ábóta
Hiörleifssyni, reid á adra hönd biskupi ok stórliga nær henum,
en er þeir varo °} komnir fram um bæina í Kálfanesi, hid voveif-
liga med mikilli eggsi til þessa manns Marteins, sá madr er Gad-
-laugr hét ok yar Tannason, kvam höggit á handlegginn nær öxl...
inni ok vard mikill áverkinn, sva at blóð. þat er or undinni sprændi
blip stérliga miök á klæði biskups. En sú var sök millum Mar-
teins ok Gudlaups, at Marteinn hafdi í vopnaskiptum vegit í Döl-
um Tanna föður Gudlaugs, en í hefnd hans var þegar. veginn Pall
- brédir Marteins ei fyrir adra sök en hann skaut undir fyrrnefndan
bródur sinn skiótara hesti en þeim sem ádr reid hann,. ok kom:
honum sva undan bana, en flydi ei siálfr, sem hann ætti ekki unr
at vera. Málin varo í dóm lagin ok féllust vígin í fadma, en
þvíat þessi Gudlaugr var þá barn at aldri ok-ei atspurdr at sætt-
mm, þóttist hann missa födur bóta?). Herra biskup vard af tveim
- ökum framást reidr þessum sama Gudlaugi 4), var sú hin fyrri, at
. hann þóttist at falhöpgi hafdr náliga ok mikil van at á hann -
_ mundi komit hafa högsit, ef af Marteini hefd& stokkit, þar sem
driúgum lágu saman axlir þeirra, en sú önnur, at honum þótti fyrir
sína návist hafa tekit verit frekt til Ghappsins’), því Marteinn
hafdi ei varazt umsátir, hann kalladi ok Martein syknan, þar sem
adr. var dæmt málit ok veittar trygdir; en Gudlaugr mat lítils pykkie,
biskups um þetta, þvíat hann hefdi“) á sér stórar skriptir um

1) Mireson, 4, B. C, E, Gr,þ. — 09) giörntagi vid Gudlaug, 4, B. C. Æ
„#) nær, bæta sámu vid. 5) ap kinn. Gr, p
$) vid Marteip, bæta sömu yid,. =) hafði, A. B, C, E, Gr. pe

“

=

5 þé. sOmus -` + FY eptir, sou ` -
9 suds, sOmuy _ 7 fy Leoni, Á, B; C. Æ þe Leonie, Gr,
+ Í ‘oo 7 >

J Í
. ⸗
0
=
p .
l a
=

=

14K. Ami biskup setir saman kristindémsbalk, _ 23.

stand ok stórmæli Arna Biskúps, þartil er hann pékk-tit sáttar vid

hann, bædi fyrir þann *) úsóma er, biskupi þótti til sfn giör, ok
þann áverka er Marteinn fékk af honum. v. :

- Voro mál þeirra dæmd
alþíngi, en þó ?)“stóð Gudlaugr undir skriptum hérdum um
standar sakir, "hafdi hann ok tveim sinnum édrom leitat mein at
gjöra Marteini, en um sidir líknadi herra biskup Gudlaugi fyrir
n herra þórdðar Hallssonar á Mödruvöllum, ok tók af fonum
tina ublidu, Marteini vard Týngt mein at sárino, ok vard þá *}
alheill um síðir. Herra biskup fér þá út t Melasveit ok skipadi
þeim lutum er honum. þóttu naudsyniar til. standa, Eptir þat sneri
nn til Nesianna ok sva Heim á leid. petta haust siokli herra

Jörundr biskup, Dadan’snèri Ærni biskup sudr um heiði ok var `
hti

heima í Skála
tpsdæmris. | g oe

14. Um vorit reid Árni biskup áustr #) um ár ok setti þann
prest Í Odda er Grfmr hét ok yar som Hólmsteins bródur porgeirs

"í Holki ok Jóns er átti Herdísi dóttur Jóns Örnúlfssonar. Médir
Gríms var Gudrún dóttir Orms Breidbælfngs Jónssonar, hafdi þann -

stad adr haldit Sighvatr') Hálfdánarson med bredrum sínum, [sem

fyrr var. gétit“}, En par er hann var í fyrsto hinn gildasti af

wótstöðumönnum biskups, tókst brátt med þeim hinn mesti blid-

skapr sá er lengi hélzt sidan. Fór Sighvatr nú búnadi sínum f - .

Skipholt, þar sem Arni Jónsson bió. ádr fyrr mágr hans, ok á þeim

yefri setti biskup fullkomliga kristindómsbálk saman med rádi Jóns
da

erkibiskups, er hann lét sfdan framhalda eptir því sem sagt man

verda, ma sá hver, er forvitnar hvflíkr hann er, lesa sva sem Í |

honum stendr skrifat ord fyrir“) ord, Um varit eptir þenna vetur
fór af Noregi ad curiam virduligr herra Jén-erkibiskup ok Ascatin
Eiöravinar biskup, Andreas biskup af Oslo, ok sóktu þat. generale
concilium sem wm varit var haldit í Lúgdúno *) III Kel, Maŭ
7) thokke ok, bite vid £, B, C.E Í) Sigurdi, Ae É.þ. .

Gr. Pp. oe — 6y frá { vantar £ Á, B.6, É Gr, þ;
#) pf. sömul, A |

þenna vetur, ok var sá hinn fimti hans bisk- —

u

~

ha

24 Arni biskup setr saman kristindbmsbålk, 14K.

mánadar, ok kvamo aptr á sama ári med þeim boðskap pávans
Gregoríi ok skipan þessa pings, at allir klerkar skyldo um næstu
sex ár legpia tíund af öllum rentam sínum, en þat sama stalzium -
kvam hingat um sumarit ') med bréfum virduligs herra Jóns erki-
biskups, sem vottadi med hverium hætti vorir biskupar skyldo
þessu efni frambalda á voru landi vid klerka ok almugann, ok herra
Jörundr biskup. fór med, sem enn man sagt verða. Á þessu sama —
fri urdu þau tidindi á fyrrgreindo þingi í Lúpdúno?) at. Graci
hyörfa aptr til almenniligrar kristni af þeirri þrætu, sem þeir höldu
haldid um stundar sakir med rádum ok rögsemdnm Gregoríí páva.
pa sendi ok Philippus Frakka kóngr Magnisi kóngi part af krúnu
vors herra Jesu Christi, þá var ok Fdvardr Engla kongr krossadr
til Jórsalaferdar ok margir. adrir dyrdligir hofdingiar. þá andadist
Jacob erkibiskup í Danmörk. pi löt Magnús kóngr efna til kyrkio-
lördar í grasgardi sínum í Biörgvin. Valdimar Svía kóngr flydi
Noreg fyrir brædrum sínum hertoga Magnúsi ok júngherra Eiríki,
ok þá er hann kom aptr í Svíaríki, verd hann fanginn, ok gaf
npp krónuna, ok komst eptir þat á flótta í Kóngahello.. Dá' vard
. í Þrándheimi sva stórt hagl, at hinir stærsto haglsteinar stóðu XV -
aura, pa brann bær?) í Túnsbergi. þetta sumar reid virdyliğr
herra Arni biskup til alþíngis, ok med’ hans fulltíngi var lögtek> '
inn. hinn nyi kristindómsbálkr, utan þau fá cepítula þá sem menn
vildo ei samþykkia fyrrum, en herra Magnús kóngr ok Jón erki-
biskup giördu þat statt hversu þat skyldi standa sva sem þeir
_ varo bednir af almúganum, — —

15. Á' þessa sumri kom út Jörundr Hóla-biskup ok sva med
honum statutum concilti generalis, sem fyrr var. af-sagt. En þegar
Arni biskup sá bréf pávans ok Jóns erkibiskups, fór ann um allt
landit ok p{ngadi til þessa máls, ok prédikadi fyrir fólki, ok epg-
‘jadi menn at láta ‘krossast til Jórsala ferdar, birtandi fyrir mönn- |
um þær aflausnir sem herra pávinn hafdi [géft. þeim, sem med
sínum Hkama ok af sínum kosti færo til Jórsala, ok berdust-ef

2) eptir. 4, B. C. E. Gr. p. , *) bærinn, 4, B. C, E, Gr, pe -
£) Leoncim Á, B, E, Gr, h. |

yK >, :Keosiins heit. 25

-farfit gidedust*) úl frelsis Því -heilaga landi, sem siálfr pods san
| tígnaði med sínum dreyra, at þeir:skyldo fa fullkomna aflausn ok
` „líkn allra þeirra, synda, eem þeir hefðo, iátat med vidrkénningo
hlartans, med aukning, verdleik?) ok ávexti eilífs verdkaups í
himnaríki, sva ok at pávinn tók alla krossada menn undir sitt
‘wald ok vernd Péturs postula ok. siálfs síns, ok öll þeirra skulda
-hión ok allar þeirra.eignir, skipedi biskupana uar alla kristni vernd-
armenn þeim.mönnum til allra réttra mála þeirra sem þeir atto
wid adra menn at skipta, hvern í sínam biskupsdómi, ok þat með .
-at krossadir °) menn skyldo eignast öll þau einkamál ok allar þær
rétterbætr, sem standa í almenniligu afgiptarbréfi þeirra manna
_ tem krossins heit fylla, skipudust ok margir menn vel vid hans ©
kénnivgar ok tóka nynefndan kross á sín klædi, sumir légdu pen-
-faga fram, gaf ok herra Arhi biskup sitt bréf ok innsigli til sanns.
‘vitnisburdar öllum þeim sem hann lagdi krossinn á, eptir tilskipam
- herra pavans, en um tíundargiðrd af kyrkin fiam skipadi ham
í sva til, at þar sem menn tækio einnar pereónu verd á XII máa-
udum betr en til VI marka brendra, skyldi greiðast af hinn X
hatr til frelsis heilögu Jórsala landi um VI af at eingum kosttiadi
sköldam. Hann skipadi ok, at hver prestr ðá sem messo saung
-befdi, skyldi til þessarar ferdar leggja eyri vadmáls á hverio þessara
| “Wi ára er tiundin stód yfir.. (Hann. þá ok þat af- bénduih, at
- byer sá sem pingfararkaupi átti at gégna, gæfi hinum heilaga krossi
"alin vadmáls á hverinm vetri af þessum VI, skyldo saman teliast
~ NI -bændr í hverium. stað, sva hit fyrsta ár lyki einn fyrir alla þá,
“æð annar annat ár, hinn pridi hit pridia +) til. þess or lidin væri

| VI ár, Hann. lét ok [presta syngia dag*) í viko med tilskipudo |

, ofňcio af pivanum messo fyrir þeim éfridi, ok: bad kalla þar fólk

- til úlögulaust, skyldi hver. offra eptir því sem gud kéndi honum, =
.- Vard þetta offur allt saman stórla mikit. Hann skipadi ok hina |

" skilríkusto menn hvervetna at taka -þetta fè saman, sva at pat

+ 8) frá {7 þeim hoitit'er þeisa ferð færi - 4) ok avo framvegis, bæta vid Æ B,
i. ok herdist.- A. B. Ci Æ Gr, Pe ot C, E. Gr, p. ? IR
2) verdleiks, sömu. . ' 8) syngia presta dag, d. E, fyrsta deg,
3) kristnir, söm = BG Pe a ee
| D . e

we?

46 O Sidkleikr Atna bískups: $.ok aptrbati, oo 6K,

kæmi allt ‘vel tíð skia: eptir-hans skipan, Hant valdi ok hinar

_ | -¥{sdste persbnor af prestum sínum at. prédika kross med:sínu bréfi —

‘ok at -eggla ‘folk á nygreindar - miskunar giefir almittugs guds
‘drottins’ vors , RN |

© 16, A Þessu: sama ári gipti horra Arni biskup Gudnyn dóttur

- -Helga Loptssonar ok Asbiargar systur sinwar .pordi, Hallssyni at

—— — ö í Byafirdi, ok yar veizlan. heima í. Skálaholti at

* ‘alidno sumri, er par af sannast at segia’) at- bvoxiuni sinkum
„manni mundi þat vera miðk mionisamt torreki, ef hann léti sva

sína peninga tærda, sem þar tærda þessir. frjálsir menn sinn kost, -
„er:efnat fengo til þessarar samdrykkio, pviat silt fór saman, at
- voro margir ok. mikillar frægdar, mikil húsakynni ok
: mikilmannliga. innan Búin, ok: mnleidslan stórmannlig, vistaföngin
„valin, drykkrinn dyr, utheidslan ‘aget.af bageia hendi. Deana vetur
var Árni biskup heima í Skálakoltr, en: þvíat siálfr gad aynir þá
„einkanlipa sína elsku vid sína syni, er hana leggr á þá sprota
ainnar radningar, lagdist Arni biskup at: vilja þess er sína menn
„vill birta med margföldum métfellum ok siaknadi, á iólaföstn, ok
sjá sótt preingdi honum sve midk, at han» Kf rekkio mikinn lut -
o.’ Íöstunnar, ok um sidir þótti vinum hans ok siiifim honum. þat
rad, at hana stefndi ti sin þeim frændum sínum, er hann. ná
mætti, ok þeim ödrum mönnum, sem hans vildi til rádagiördar
. kalla, ok er þeir kvamo þar, giördi bann, sva sem saunr vinr
„laganna, lögligt téstamentum, þat sem enn: er vardveitt béima þar
á stadwahm, ok annar aptan, þí er mène hvame þer fíkátir at
"+ rekkio hans, mælti hann vid prest sinn er Malin hét ok var ritars
. hans, hversu þykkir ydr sem skipist sóttar far mitt? hann svárar,
. sva sem einu fyrir alla = herra, segir hann, nú eynist. oss sél vor
at setri komim. Herra.biskup hugleiddi ord hans, ok skildi til
hvers hann mælti ok. tid byers kvama:. mundi, ok sá alla hrigcgva
pa sem. hjú véro, pa mælti biskup sva: ná hit fyrsta sínn sé ek
cap për. elakit mik,. því.næst lét harm olea: sik til lykta, ok beið
öruggr gudligrar tilskipamar, (es þyías Sadie allrar. miskunar sé

z Á 7 “> (d e e J * ⸗
» þeira veils, basg pid 4 3, c. X Gr. þh à

s -
N , i

-

kaad

"16K. -© Sikleikr Arna biskups.ok.aptrbati; . . 27

ma mann naudsynligan sino fólki, at bera starf ok, mæðu, fyrir;
því. tók-hann af honum punga þessarar séttar, ok veitti at morgni,
fasnad:lángrar - heilsu at fagnadardegi hins — hurdar sína sæta,
sonar‘); ok urdu þá biskups ássvinin stórliga fegnir. .ok margir. —
aðrir. At. liðnum þessum iólum“ var herra Árni biskup et stáli,
sínum fil vora. {þat ár?) urdu“þaú tídindi,. at: Gregoríus pávi -
endadist IV idus. januari, ok kallar alpyda hans helgan. „þá var,
kosina. Innocentius Vus. jz festo Sv Agnetis, ok lu: sidar vígdr,.
hann var. fyrstr. pávi af prédikara húsi ek lifdi ei:alit til Jóns: vöku.
pa var tekinn til páva Adrianus*) .karðiráll, rdémvorekr rok, ágætr,
dk kalladr Adrianus hinn I¥di, Hann sanng einga messo, þýíat
hann. var ei vígdr til prests, en ham andadist fycir- -vigskadaga, —
milli Mariu messna, pa ver tekinn til>piva Af 4) Petrus Hispanus.
á.drottinsdag fyrir krossnfesso, ok kalladr Jóhannes:XKIi. þenna
vetur“ vár.júfridr. milli Danakóngs ok. Svía, Veldimas Ssískóngr,
Byrgisson kvam til Brörgvinar.á fund Magnúsar kónga. Um súmarit
eptir var. fundr: þeirra Magnúsar kéngs. í Norvepi ok Magnúsar _Ț
„ Byrgissonar, er Svíar höfdu þá- til. kóngs. tekit, siá. fundr var í
Gautelfi vid Hörsaborg, ok leitat um sættir milli þeirra brædra Val-
dimars ok Magnúsar, ok-vanst ekki at:því-sinni. Magnús kóngr
gaf í Túnsbergi íarlsnafn, Magnúsi :jarlssyni af Orkneyum; þá and-
adist, Þórgjls Stafangurs biskup. Í —
17. A Þessu hausti er“ um lidit var, kvam til Masnúáar kon- `
úngs bréf biskupanna ok ‘syslumanna ok handsénsinna manna á
Íslandi ok Sar med almúgans, at menn hefdu lögleiddan eptir bod?
biskupanna òk tilskipan herra Jóns erkibiskups nyan kristindómsbálk,
ók var þetta bréf med alira þeirra innsiglum, ok þó med þeirri grein
at þeir vildu honum ei meir framhalda en hann stæði til þess er kóngar .
ok erkibiskup vildu annan skipa, edr þessum breyta, þar sem þeim _
dikadi, ok iafnfram þessi frétt kvam fyrir kónginn sú sögn, at bisk- .
apar bönnudo heimamönnum sínum at greiða skatta edr*) þíngfarar —

3) frá f: En eptir þetta emíbatnaði 2 : í
herta Arna biskupi, svo at hánn fékk 3) Octinboaus, simi, ` a
góda heilsu , Or 8, fre 4, 5, C. Æ. 4) Magister, sömu, a ete OS
Er, þ — re: #) eki, sma, . a Peg yout T

wr Fa i ice | A | SR : ; Da | |

.
.

) — A.B. C, E, Gr, Pp. F

28: Brèf laudam. til kóngs ok hans svar til peicra k móti. 17K: -

kaup, sva ok at biskupar lögda á menn nya tolle edr pindinper, -
sva sem um matpiafn þeirra vatnföstæ mátts, at menn föstudu á
samar at boði Árna bishups, en fyrrum á vetar, var pt ci fræmar.
` géft en fyrir paw fulltida hjón er bóndi fæddi. tvö misseri, voro
ok: þeir ülgiarnir menn sem biskepunr ámæltu fyrir þat er þeir
ft á monn at géfa til frelsis Jórsala landi tíund af kyrkið.
eignum, edr bide almenning lepgia þer til sínar ölmuer,
sem gud skyti hvern en þóet þessnm misþyktar gárwas'} -
væri t Í auga —— —— giördi haar sik of brida-
fyrir þessar flutningar, heldr skrifads hann á móti þessum futa-
íngi med síra Ádalbrandi syni Helga Lambkiresonae*), ok: tied
alpyde fyrir sik, vid hvat mean mætto búa. fyrr em sanhykkis.
nokkrum ödrum lögum, hvest sem pet væri um kristhr stt edr
önnur. lig, em þeim er haus skipads þar tik'er hann semit við.
erkibiskup ok adra lærda mese hvad standa mætti, sepir nun ole .
þí litle vinátto mundo í méti take er ödruvís þiðrdu, leat býpgia
etta vera sit starf ok erkibiskups, em ei asmara manna, i
ristin rétt í landi hans edr önnur. lög, Þat lét hann ok Rigi
at þeias mundi gott hafa tilgéngit er gidrt höfða, em á nótt Seen
. Íngt þeirra, sem fyrir honum sönnudu at biskupar pindo-uar veto
fram ek t móti fornum vanda, ritadi hana svá, at hamr fyrirhand
-nð-einum leikmönnum, at gings undis né-eite pindiag ok ei tik
- einnar vaðmáls dinar, utan sva sem at forno verit hefir, ak baud
eim til sín at halda *) fyrr en iáta, en um vitanligar*) ölmusu
til Jórsala ferdar, ok hvervetna þar sem prédikat verdr eptir paves
"bodi, kvadst hann því sidr banna vilie, at hann segir sår hverm
þann betri pykkia er kross tæki, ok legdi sva sína muni til Jôs-
salaferdar, þétt menn gidrdu þat ei fyrir skyldu sakir edt.
sva greindi bam um adrar ólmusar, at honum Kkadi vel at Mer
gidrdi. siálfkrafi sKkt fyrir sálu sinni, sem gudlig mildi kéndt-how-
' nm, ham kalladi-ok rad at nyte þann púnkt sem þá stód yfr, `

ok ginga undir þá [eina nyúng) sem bann gjördi rád fyrir, Véio -

r?

>) wiih, B C E- Gr þr mipykie Y rites MBL. Er Gripe
am, Me c. 4) miliagligar, sömu. |.
-*) vantar ¢ 4 D, C. D Or po 7) nya hlgdai, sömu,

~

3

- y

— —

Py `v.

14K- Osampykki biskups ok Dorvasds: 29

essar kóngsins tillögur, annat hvert fyrir pat at hann vildi, medan

tídim ') steds, einga luti úvilianliga lata innleida, sva at,

þaðan af mætti þat. skyldu kala at gánga fyrrum. undir, em þeir
exttust fyrir hönd lærdómsins ok alls ríkisias, * ber

. 49. þessi. misseri sat Árni biskup om kirt fram, um þíng,-
sídan. fór hann í syslu sína til Austfearda. A þessu sumri fékk.
Sigurdr á Seltiörm Sighvatssen?) hing audga ok Vilborgar dóttur
þargeirs í Solti undir Eyafiöllum, Valgérdar systur Dérdar bónda
Ballssenar, ok var bodit á Mödruvöllum, kvam þar til mart stór-
menai, herra Jöruadr biskup, Rafn Oddsson ok Jón lögmadr. Þásgat
Ér ok herra Arni biskup austan or feördum, þar var ok Runólfr ábóti af.
Veri?), Eyúlfr ábóti frá þverá ok feöldvannara manna, var veizlan nær
viku eptir Bartholomei messb, ok var veitt med hinu mesta kappi}
Til þessarar veisle kvam þá sunnan af Eyrum síra Adalbrandr

Þratir , med bodskap herra Magnisar kónps, þanm sem fyrr, var

Sigt» ok litu þeir formennirnir á hann allir saman, var þat þá
. talat Í glensi, at pangbrandr væri kominn annat sinn at kristna.

hland. þá kvam ok bodskapr herra. Jóns erkibiskups, í hverium. -

oum er hann egsiadi biskupana at halda fram rétti kyrkiunnar.
mam. framast vero föng á, feiri luti hafdi Magnús kóngr skipas
“w stibrn ríkisins á Islandi, ok fylgdu því bréfi hin mestu sæmd-
arma} til hans ne sem fyrrum. Herra Arni, ritadi þegar á móti.
öllam. þessum kóngsbréfsm med líkum efnum ok í almennín
kröfum stódu hit fyrra sumar, ok þat med at.hann hefdi lögleiddan
kristindómsbálk, þann sem hann lét frambera, ok sendi til Noregs.
gudir. skodan kóngs ek erkibiskups ok til þeirra tmbótar, foro
i bréf fyrin nordan. land í skip, ok sva þau er andsvörudw

erkibiskups bodskap. Snéri Arni biskup síðan í syslu sina til Aust-

foarda ok heim um haustit, var síra Ádalbrandr med honum vel.

metinn þann vetur. þessa vetug sidan Arni biskup kvan út,. hafdi

þorvardr Þórarinsson syslo fyrir sannan heidar, ok sat hinn fyrstar
yetur Í Odda. Þaðan for hann til Kéldna, ok var þar til þess ex

sind, A; B, €. E pe ford, Gr Í Vidoj, AB C É G7. p.
#): Sigurðasson, 4, B, C, Ex Gr. P. 4y eabtine, bota söm vidy |

=
= . = . - r- €

⸗ y \
-T ø

~~

30 Osampykki bist ps ok Porvards, 18 x.

han ætladi at sigla í Vestmannaeyum. Knörr. ef hinn mikti er;
þeir voro á verd aptrreka, vard nokkat fear tión, en allir menn.
ust. Þat aumar andaðist sá medr er ekipino er Eyúlfr bát
son Pérdar í Lingholti, hann hafdi verit í métune.ti med þeim.
mönnum er annar hét Olifr son Halldórs Langs er þá bed í Húsa-
gardi, en annar hét Þórdr (ok var kalladr Kuger, son Asmundar
„er búit hafdi á þeim bæ í Vestmannaeyum er nú cr kéndr vid
kono hans Vilbotgu médur þórdar, þvíat hún lifdi honum lengr ‘}
þórdr -í Lángaholti þóttist missa penínga þeirra sem hánn huxadí
á hendr mötunantum sonar sins til eptirleitanar. * Þetta mál fékk `
hann á hendr ‘porvardi bónda til sóknar. Hanp bar þat á Olif,
en Oláfr syniadi alls nema matskála nokkurra þeirra sem Þeir höfda
haft á bordi, þat eitt kvaðst hann eí til skiptis -borit hafa,. Dore -
várdr ætladi hohum ei annat en heimta med freku frásögn þeirre
luta. Oláfr sótti Arna. biskup at málino, en þvíat hann hafdi séna
bók spámannsins þess er sva mælir; léitit þér lagadóms, hiálpit.
þeim sem praangdr er, hugleiddi: harm at þessi madr mundi of-
Þóttr verda, ef gi hylpi hann honum, af því átti hann nokkrar
stefnur vid fyrrnefndan porvard um þetta mál, honum eirdi illa þar
sem hann hafdi miklar hugarhræríngar, þar er biskup égnadi han- -
um sverdi heilagrar kyrkio, ef hann léti ei Olaf ná med efðum et.
eynia þess sem á hann var þorít, þvíat Þorvardr kalladi úskyllds
at eidar kyemo fyrir sumt, en sumt væri vidgéngit. Biskup svarar
at móti af heilögum decretalibus, at ekki átti fyrir vidgongo lítils -
jutar yitislauss fyrir koma ym gilt pat er hann yildi á hann bera,
svá at ei nedi bann undanfærslum, Em sidir yard þat med biskups
trausti, at Oláfr skyldi eid vinna eptir landslögum fyrir málit, ok
æptir lögtiga bidstund pékk Oláfr til eids ók sór, en þá er votta
hans skyldo sanna pid hans, eptir því sem þeir höfdo heitit hon-
mm, biludu þeir allir, sigradir med fortélum edr ógnarmílum por-
wardár ok kallaði hann Olaf fallinn gt’ máli, "Biskup segir, at.
mennirnir yero unnir med „ógnarmálam øk. úeinurd þeirra, en
höfðu þó ny iatat eidnum, um gídir med gódra manna tillögum `
yar pálit į dóm jagt ok dæmt, en é þessari stundu luda hverisra.

P) frá [ventar $ 4. B. Ç, B, Gr, h:

a * 1
-4 ~ |

„HK; |, Dorvardy ritat til Megpha képes 3
ig fyrir þorvardi, at ef þyrfti héradsddm á st hafa annan en
, Oláfr vari sannr at sök ok vidgéngit málino. Porvardr gékk þé
"tf démsmanna ok segir, segit upp dóminn, en hann man ck at.
eingo hafa, nema mér gétist *} vel. at honum, -biskup var nær ok.“
mælti s ek fyrirbyð ydr af segja upp þenna dóm, nema Þorvardr.
"ti at halda hann i alla stadi, Dómsmenn þóttust vant vid kvamnir- .
„ok. vildo hverigum í móti gidra, ef þeir seu at sva med rétto
væri Na þvíat þeir trúdu biskupi framar til sannsynis, segia þeir
‘ei upp dóm. Þorvarði: eirdi þat illa ok lét Olaf ei úhætt vera
skylde, ef hanm. legdi ei þetta. mál á hans vald, Biskup fyrirband
-Olf þat ok kvad Þorvard ef mundu giðra honum nokkut mein,.
"þótt hann léti grimmliga, þar sem mál voro barídsölut ok dæmd at
„lögum, skilduss þeir biskup ok þorvardr med fullkváminni upykke
"ok missætti, oo, | , | | `

| 1% Sá lute bar enn til missættis þeirra biskups ok Por-
vardar, at einn lítill bóndi ok midlúngi ordsælt sí er Sturla hèt
vildi ei sclia þorvardí géldinga sva Gdyrt sem hann vildi. Litlu
sfdar bar sva til, at’ einum litlum bæ var sodit um dag. Þeir
. menn kvamo fyrir Þorvarð ok segia, at þessi madr Sturla hefdi
Klaupit inn £ húsin vaveidliga ok gripit höfud af saud or katlin-
am ok'laupit í brott med ok runnit þeim skiétt hvarf, Þorvardr
- bar. málit á Sturlu ok hét honum fidtrum, þvíat hann þrætti þessa .
„áburðar. . Hann sótti biskup at þessa mili, of segi sik sannan
st sök. Biskup spurdi hvat.manna et honum bar sókinaf hann
segir honum, Biskup mælti: viltu eidum fyrir stanða ef þèr'er þess
ani? hann kvadst þat gigrna vilia. Biskup mælti: ek man rita til
-hans fyrst ek vita hvat atgidrist, sídan fékk biskup mann. til. ag
bera bréf, ok sva var gjört til Kéldna, Þorvardr lauk upp brèfit
ok las yfr, er þar stód eptir kvedia sending : «Sva er mér flutt, |
-at :þú heitir þeim manmi er Sturls heitir, hötrum edr féláti, fyrir
„æþaa kënd er eingi vitni bera at honum, utan vandamenn ,. þeir
s=er-ei tiga um þetta mál vitni at bera, lizt mér „þetta ekki pin
egjörð, þar sem þú átt med, þeim manui at gidra, utan þiggja af,

D pin, AB. b V

/,

a
- - r €

32 Porvards star til Magnúss kings, © 19%.

«honum eineidi, ef þér líkar þat at hafa, pviat málít er ef óva
«mikit at fleiri þurfi at synia, giörir þú ei sta, þá fyrirbyd ek þór
‘eat misþyrma honum nè hans eigu, undir slíkri pluo sem ek á
sá . þik at leggia.o Qk er porvardr hafdi lesit þessi ord, vard
haan reidr ok kvadst ei lögum framm kvama fyrir kappi biskups,
en pe syndist honumgei at hætta á hversu biskup hefdi í höndum,
þá lutr dró ok til eundrpykkis med þeim, „at biskúp tók þann mann
til sín sem Kètill hét ok var son Kétils prests þorlákesonar, ok lét
skipta penínenm hans med skuldunautum hans, þessi madr hafdi
verit ágángsmadr vid bændr, ok varu vídast sakir tilfundnar, sva
nokkro lögligar sem verda mátto, biskup setti hann nidr á kyrkio-
eign Í Efstadal, ok lét hann pur flytiast med hyski sitt, en þegar
_-peir er síns misto vid Kétil, tókn þá at heimta á hann skuldir,
ok med þeim þorvardr bgndi, tók biskup því máli fyrir Ketil ok
kvad hann eingar skuldir lúka skyldu af hans‘) manna fé. por
vardi líkadi þetta stérilla ok lêt þó fyrirfarast“ at leggia hendr á
"Kétil né á fé pat er hann fór med, ok kalladist þó lögum tæntr
~ af þeim biskupi ok “Katli. Margir bændr lögdo' ok mál sin undir
biskup, líkadi þat Þorvárdi þúngt, en þvíat biskup hafði iafsien
lögunum atfylgt, urdu fleiri fylgéndr þess er hann tók upp okvar
' pungt vid dt skipta bædi sakir vitsko ok valds ok vinsælda. A
pest sama sumri er síra Adalbrandr kvam út med kóngs þodskap,
ame fyrir herra -Magnús kóng bréf Þorvardar Þórarinssonar, var
í þeim borit vitni at Sunnlendfngar léto sér best fara til hans ok
pat for „þó framast Sighvatr Hálfdánarson, sva ok var Árna bisknpt
rit fagurt vitni, hversu hann fór. í öllum þeim málum sem Magnús
kóng vörduða utan um efni seálfs ‘borvardar, at honum þótti sér
: hann þúngr, ok í því bréfi stód sú klausa: herra, í orlof at
etala, gèt ek flestam verda ei alhægt at stiérná rikino, noma þei
„sær hann Jeger hendr ok höfn?) á sem hann vill, er ok sva mikit
'wtíki hans á landino, at ydrir menn skulo varla sva við horfa
‘meem þeir þykkiast hafa mannan’ til edr ‘skaplyndi.e pessi ord
ptódu þar enn í; sú þíngi?) yorn { sumar rédu þeir Rafn -ok -

H) heilaga. A. B, C, E, Gr. pb. >. 9) lögbing, 4, B, CE Gr p;
e) hf 48 þ höfud:í hende. B, Gr, ) Reaping 4. Br C & Gr pr

a

8

biskup ritar til Magnúss kóngs. 33

1
.

sok. Árni

«biskup, héfdo skammt ok meðallagi skilvíst, at því er samum
_emdpnum þótti, lögsögumadr var úgreidr ok skaut flestum málum
_ eandir biskups dóm ok annara manna þeirra er syndist, af lög-
atéttomönnum nyttist litit. Þenna vetur vóru kyrr ein tidindi, um -
varit andadist Jóhannes pávi innan Pykkisdaga, í hans stad var
kosinn kardínall rémverskr, [ok vígdr nær Katrínar messo ') ok
kalladr Nicolaus JII, A þessu sama ári andadist Ascatin Beörg=
_vmar biskup.: Þá sættust þeir vid Magnús kóng am þær klausur
í lögbókum er-hann hafdi skipadar, en þeir höfdu ei haldit þartil. *

~. - 20. Á þessu ári gaf Magnus kóngr lendusg- mönnum baróna
möfn ok herra, en skutilsveinum riddara nöfn ok herra, þá sendi
hann til Islands Eindrida Böggul ok med honum Nicolaus Odds-
son, ok skrifadi med þeim móti þeim bréfum sem af Islandi
kyamo ?). Þeim Eindrida fórst vel ok kvamo til Islands ok féro
peir þíngum um land ok öktudu vida*) eyri kóngs med meiri `
teku en fyrr stód vandi til, þeir tóku hardliga. á því er bendr
skutu málum til biskups ok undan syslomönnum, ok kölludu þá

_ kandradamenn edr bréfabrotsmerm at besta -kosti er þat pidrdu,
þeir bönnudu bændum ‘berliga at loka matgiafir fyrir pau hióa

„ er ei voru tvö misseri, en um helgihöld þau sem biskup hafdi
_ Midrlagt ok um föstr þær sem biskup hafdi vidlagt edr um skript,
sagðist Eindridi ekki mundi tilleggia, kvad þat atkvædi Magnúsar
kéngs at biskup ætti at ráða helgihdldum, A_pessu sumri lét Arni
_ biskup efna til kórssmídar#) í Skálaholti, ok var þat mikit starf.
Eindridi Bögeull sendi skidtliga biskupi þann bodskap sein til hans

_ Var ritadr, en hann ritadi at móti, ok var nærst eptir hoilsanarord
til kóngsins, at herra biskup þakkadi honum vinsamlig ord ok

_ presentur er kóngr hafdi honum sendt, tunnu víns til messosaungs
ok pund vax ok hálfpund flurs, þar nærst var talat um formenn
ok ríkisstiórn á Islandi, ok segir biskup Rafn Oddsson best til-
fallinn af íslendskum mönnum til at rida einn fyrir öllu landi,
en segir alpydu mundi hentara at fleiri vero valdsmenn ok pa

2) frá vantar í Á. B, G. E. Gr, þ- 3) visa, A, B, C, E, Gr, p.
8) ok nú var frå sagt ok svo þeim sem hit 4) kyrkiusmidis, Gr,
fyrra sumar komu, bæta sömu vid, |

E

L
r

74 Amii biskup ritar til Magnúss kóngs. 20K

mandi minni kostr framt leggiast. par nærst segir hbana’at Jón
Íöpmadr fór vel ok vitrliga f sino’ starfi, eh af Sturlo stód miena
sagn en þörf stód til ok þar þurfti rad fyrir at siá, hann segir ok
„at höfdíngtar vóru úsamþykkir sín fari, en allir trúir kónginum,
Par nærst sód sú klausa; at biskup kvadst nær vid alla hande
géngna menn vel kvama skapi, nema vid porvatd, ett segir þó
eingi sakferli þeirra ímillum, kvadst ok ei pykkiast einn valda ok
lát sét af þeim einum vatt afflutnings, ef kóngrinn vildi áhlyda,
ert sagðist bidia at hann gæfi honum þat ei at sök fyrr en hann
prófaði þorvard betr hafa haft en sik. Eptir þat veik henn al
þess er kóngrind hafdi petit tim kristindóinsbálkinn ok -segir sva í
elðgháttum ©) þeim er
hvergi meir fram at halda, en hóf er á.s Marga aðra luti rite
udust þeir milli Magnús kóngr ok Árni biskup. A þessu sama
suniti, er hid tíunda var biskapsdéms herra Joris erkibishaps, kvart
út bréf hans þat hid fyrsta at hann stefndi báðum biskupum vor-
um til Noregs á tvegeia vetra fresti til þess kénnimanhafuridar serm
hann ætladi at halda í Beðrgvin“ hitt var annat et hann tad? til
beggia biskupanna, bðdandi þeim at leysa þann mann er Oddr

ögteknir varo fytir treim vetrum ætlal.

k

A

*\

hét ok var pérarinssdn bródir Þorvarðar, af því tvöfðldu banni |

‘sem hann stód í þá er hann var veginn { Géldingabolti, því ödru

sem Henrekr biskup bannsetti hann fyrir upptekt þeirra peninga sem `

"4 kyrkio vóru bornir Í Felli ok í Grímsey ok at Liðsavatni, ok
svá fyrir rán í Hvammi, er Oddr kalladi sektarfé, ók fyrir upptöka
hvals í Grímsey þess er biskup átti, ok hitt annat er hann féll Í
á Fagranesi, takandi fyrtnefndan Henrik- biskup ok flytiandi Í virkit
á Flogumyri ok hardliga haldandi í því sama virki med fullkvame
inni naudútp, til þess ef prestar Í Nórdlendínga fidrdingi ok
Norrænir menn tóku hann í brott þádan ór öllu klandri Odds ok
hans manna, en þvíat Oddr hafdi bodit nokkrar sættir fyrir sik
„ek fara af héradi eptir bodi biskups, ef eingi væri annar til, þat
hafdi ok Olaft Oddsson ok Svarthöfdi Dupfússon svarit fyrir biske
upi, at Oddr beiddist prestsfundar vid dauda sinn ok nádi el,
hafdi síra Sighvatr kórsbródir af Nidardsi þat bréf af phranum at

19) loꝑpatium, A. B, c. É, Gr, Ps l - 7 E

—

— F

=

~

=
=

“4

= Oddr skyldi af því. banni leysast med radi erkibiskups ok skipám. |

A þessu sama sumri sigldi Rafn Oddsson, Þorvardr Pérarinsson
ok. Sturla légmadr, brutu þeir *) vid Færeyar ok vóru þar um
vetrinn, en kvamo um vorit til Noregs, fór Sturla þésar þat sumar
til Íslands. A þessum vetri er porvardr hafdi siglt nm haustit var
-vígdt Narhi til Bedrgvinar, en Þorfinnr til Hamars, þetta sumar
"fór Magnús kóngr med miklo lidi sudr til Elfar,

b

essu sama sumri fórn ord milli biskupanna um Odde

ab Á
- mál, héllt Ars biskup til flytis, en Jörundr biskup seinkadi, þótti

Arna biskupi til. Jörundar biskups kvama at lúka ord á fyrir hyat’ -

kvama skyldo gidar Oláfs ok 'Svártböfda fyrir þat at málit hafdi í

- hans syslo gidrzt ok hann átti lausn á hino milino, en Jörundi

biskupi þótti Arni biskup eiga at lúka á dóms ordi, fyrir pat er
honum var í vald séfit hit hærra málit, ok mn sídir fundust þeir á
Reykiavelli, at biáverandi Rúnólh ábóta af Veri, ok töluda um

sagdar greinir sín {milli ok þær adrar er adr höfdu þeir ritast .

ímillum, at Jörundi biskupi þótti hvíst fè þat til greidslo, sem
Hóla biskup skyldi taka eptir pavang orskurði, en þat voru LAX
hnodrud, sya mikit hafdi Oddr átt þá hann íðll í sektir?), ok
hermdi ord Þorvarðar, at honum þótti bönnin röng þan sem Hen-
rekr biskup lagdi á hann, en sakirnar litlar edr eingar, "ok at hang
mundi ei nandsynialanst þar sitt fè tilleggia. Arni biskup segir,
at fè man fast pk þat man ei fyrirstanda, en Jörundr biskup kvadst
þar ei vilia til hafa ord einsaman, heldr raun í hendi, Arni

iskup segir át móti, at honum þótti Jörundr vilia grnna sik, en
kvad hann ei þess þurfa. Hóla biskup kvadst því fregr, at. hone
ym þótti meiri von at þeir mundi fleiri vera sem slíka þykkio

*

hefdu?) sem Porvardr, en kvadst því sidr gruna biskup um þetta |

edr annat, at hann kvadst af honum vænta bestrar vinátto ok hell-
strar, ok til marks nm þat sagdist hann vília allt þetta mál undir
- bans dóm legsia, þess sem þér

‘pat allmick sion veg hverinm okkrum. Rúnólfr abbsi átti at godan

.

3) skip sitt, bæta við Æ, B, C, Æ +) mílskhörndssektir, A. R. C. R. Gr, bs
Grp, | J | 5) á honum, bæta sömu vid,
W .- -Ea
=

ykkir til mín heyra, en þó líst

36 -Amni biskup ok Indriði Böggull. -© - 22K.

Jut med þeim ok sinnadi meir med Árna biskupi, ok um síðir segir
_ biskup.at þetta starf mundi ei framfara utan hver þeirra gerdi þat
sem ætti, ok eptir pat lét Jörundr biskup taka. hesta sina fok reid
mordr til hérada‘), en Árni biskup reid heimleidis eptir þat.

. 22; Þetta sama sumar kvam fyrir Arne biskup prestr sá cr
Guðmundr hét, hann var sonr Gudmundar Healtasonar þess er
veginn var í Þrándheimi, fyrir sakir áverka þess er hann vann á
' Þorbergi ‘af Raudsvelli, Prestr þessi var sterkr at afli, úeirinn ok
“ áforsiáll, en karlmadr at lunderni, hann kærdi þat mál fyrir hore
um at k6ngs sendibodar hefdu hrakit hann.ok föng bans vid Elfar-
feriu; Ei miklo sidar fando þeir Eindridi ok Nikolaus herra Árna
biskup, hanan spurdi þá livert satt væri, at þeir hefdu hrakit
prestinn ok föng hans sem hann hefdi flutt? Eindriði segir, at
þeir befdu sannliga koppst?) nokkut sva, er hann vildi ei at þeir
hefdu haft ferioskipit. Biskup tók þá at kæra á þá ok mælti:
, hverio vilit þér svara honum fyrir er pid tókut-af honum skipit
ok þraungdut honum, en köstudut útbyrdis föngum hans? Eindsids
segir, at honum þótti hann gnópt tilvinna, þó. þeir ferdo hann ok
~ föng hans af skipi er hann vildi kasta útbyrdis töskum þeirra er

‘kéngsbréfin vóru í. Biskup mælti; -sè ek eptir ydrum flutníngi,
at pid haft fellt pávabann á ykkr. af seálfe verkino, ok dugir med
eingo móti at pid séut ei leystir, ok eigut pid adr sveria fyrir af- .
Íausmna þann eid sem lög kyrkiunnar beóda, en bæta prestinum
"rétt sinn, þeir tóko því harri at bæta prestinum, en hino enn harr
‘at sveria, ok horfdi um skeid til hins mesta úsættis. Biskup sá at
"þetta dugdi ei at þeir færu úleystir í skip, ok tók þat rad, at hang
- *leysti þá eidlaust, en þeir gialdi?) prestinum VI merkr padam
‘fea var Eindriði hinn makasti ok samdi Þeim biskupi hit besta
um alla þá lati er kóngr hafdi honum umbodit, lét hann þat uppá
‘at Magnus kongr hefdi honum bodit at vægia til. vid Arna biskup,
-en „ekki framar en honum líkadi vid Jörund biskup. Eindriði
segir, at hann vildi þola .at Arni biskup léti sækia þau mál öll

xÝ frs { vantar í 4 B C, E Gr, p. 3) gildu, 4. B, C, E Gr. pe
2) vidskipst, sömu, o os oo, 7 ,

k a

\

f
- — — ee — — —

— — A — — — —— —

— —

23 K. Bein Odds uppgrafin ok í Skálholt flute. E i 37

et nyam lögum í héradspingum ok fornum kristnum ‘rétti, en.

—

kalladi ei rángt þó hinar fornu sektir séo á lagdar, þótti þó betr
. át hinar nýrri séo, hann bannadi ok at handgéngnir menn sækto,

ok vóru þeir Eindridi ok Nikolaus bádir vægleidnir ‘) vid biskup,-.

ók biskup var þadan af sva vid þá um alle þat er kónginum var
flutt, þvíat Etndridi sagdi því líkara, at þarfyrir mætti biskup ok

heilös kyrkia halda því fullkvamligar ok frialsligur simni sæmd..
Litia sídar sigldi Eindriði. Arni biskup ritadi til agnúsar kóngs

am kristindóms balk, at hann skyldi ráða hverso med skyldi fara,
sva ok skip sitt, ok {fékk mann?) til þess, hann sendi kónginum

einn ffískan?) hest, ok kvam vel til skila. —

28. Árni biskup hafdi nú látít.samka 4) at peníngum þeim
er lúkast -skyldo Hóla biskupi, var. pat þó raun nokkur, þvíat
Randslín ok frændr Odds var allt úþokkat til hans af hinum forn-
mm málunf Henriks biskups, lagdist þar til af peningum Gudmundar
Griss, er þá var lidinn, XX hundruð, Rafn Oddsson X hundruð,
er Randalín {XH hundrud, vóru í) ok XX hundrud í búfé; en
ánnat þat sem skorti í gripum ok silfri, hún bad ok Arna biskup
at færa Bein Odds í Skalaholt, kvadst þeim stadnum framar unna

álls þessa fjár ef sva mætti verda, kvaðst ok til legstadar honum .

pangad skyldi offra einhverjum grip semiligum, herra biskupi ok
staðnum til sæmdar, en bónda sinum tit syndalausnar, var nú ok
-aht þétta fé til reido af tilrudníngi Arna biskups, ef til þyrfti at
taka, . Annat sumer eptir biöggust þeir báðir biskuparnir tl utan:
. ferðar á Byrum, þvíat norðr var ekki skip. Árni biskup sendi Þá

bréf til Jörundar biskups, at honum líkadi er annat um Odds mála-.

efni, en þeir leysto hann, fylgiandi bréfi erkibiskups, ok Þegar er
„bréf kvam, bregdr Jörundr biskup -vid ok fór nordr Í * sína

ails tit Eggsarfeardar, ok virdu sumir honum þat til undanbragds, —
‘at ei kvæmist lausnin fram, sumir téko sva upp at fyrir því at -

“mtanferd stód á honum, vildi hann flyta för sinni tib þess at hana

- 23 vagleiðnir, A, B. C, E, Gr, p- l 4} svínka. Á. B, C, £, Gr, p.
2) formans, sömm o 5) frh [; XX hundruð vön, sömum
- 7 S): iden, oom nh „i ‘ "og A ` : ` | ‘ . . ’ .

* ap
~“ ~

— — — — — ⸗

æ

7 we
a
=

Á

— — ——

. 38 Bein Odds uppgrafin ok í Skálholt futt, 3 K,-

mæti fyrr aptr kvama; ok er Arni biskup víssi þetta, brá honum

nokkut sya í brún, ok hugsaði þó at láta ei:fyrirvinnast, ok nær
pingi sendir Arni biskup Áudunn Koll med bréfum fil Jörundar
iskups, ok segir at hann ætlar sér til Seilo Sclidmanna messo-

~ dag, ok fylgia erkibiskups bréfi ok bidr at hann skiótist pý ei

undan sem adr hafdi hann giört. Audun før ferðar sinnar hyate
liga ok finnr Jörund biskup á Skinnestöðum {\Eggsarfirdi. ok ber

. fram bréf Arna biskups, Jörund biskup las þau yfir, en ritaði

ekki at móti, reid Andun sva aptr at hann vissi ekki at glör um
lerdir Hóla biskups. Arni biskup reid heiman, sem bann hafði
ákýedit, ok med honum Bunblfr ábóti or Veri, Klængr Teitsson
ok epn fleiri godir menn, ok er þeir kvamu. í Mælifellsdal, reid
Andyon Kollr {móti þeim ok segir hverso fár med þeim Jörundi |

_ Þisknpj. Arni biskup þrá ekki at heldr ferd sinni ok fyrirætlan,

ok 1sið laugarkvöld á fyrrnefndan messodag til Seilo ok sitr þar
drottinsdaginn. A sannodeginnin kvamo þángat prestar af Hólum

“ok segia at Hóla biskup var heim kvaminn ok hann bayd Arna

var lokit, var kistan sett á gardinn fyrir sunnan Á p
gya, pk pr lftit lejd, sia þeir Arni biskup mannareid Í túnit, par

„yar kvaminn förungr þjskup, sá hann skiótt hvat pe yar athafzt,
' ptiginn ok hafði kvamit { kyrkio, serge þeir andr á völlinn ok

f
~

Vv,
P . + `
> ° `
r -= 4

258, Hein
biskap tók Sila sefnlíga en veitti eini afsvör '}, féro þar fram
márar greinir, af því var langat tíma daps yfir peli málini setit,
fylgdi Árni bísktip þeim bæði skynsamliga. ok mikilmannliga, ok
um sidir þá Jörundr biskup vildi honum ei sampykkia, lét Arnt

biskop fram gecretalem Íhnoeentii pava III, 2) sí et skirat orska
turd géfr í slíkum tilfellum, ok-at honum gkodudum, gaf Hóla .

bisknp gott leyft til at Odde væri leyst. Géngu þeir sidan med

þei. lærðum, mönnum sem þar voru staddit fyrir kytkindyr,
ok höfðu fram þær absolutiones 3) sein tilheyrdu at. leysa fyrr=.

gteind. bein Odds af þeim börnum sem hann hafði í vetit, hvert
eptir því senr heyrdi ok lägin buðu. Reid Arni biskup pa
med ölla fGronéyti sfno hein til Hóla, ok þá þat fagra veizlo
tvær nætr. . Tók Hóla biskup þá þat Síötygi hundrud ér Oddi
vat kallad í þann tíma er hann féll í sektir ok bann, hani

legdi þá einga peninga sér Í siód, heldr skipti hanti þeint tit

í

klhustra; hann. leysti ok Arna biskup stérmantliga af hendi med
gódum gidfum.. Fór hann.þá at heimbodi til pingeyta, ok veitti
it heimbod Vermundr ábóti. Herra Runðlfr af Veri teid þá tl

ilo ok hafdi með sér bein Odds Í ifti kisto Sdrammegin &
hesti, em tiald þeirra Sdrudimegin, ók er þeir fata um Mælittllsa -

dal, reid Runólfr ábóti fyrir ok Arni brédir ok Sighvatt med hor
tam‘). fdrarinn Busti hefdi í togt þann hest sem bein Odds voru

í stindr stirk teip á kisttnni, en bûn var ef wm vættar h

4 ok fór ílla á honum, ok hastadi ofati. á hverti stundu ok pèngo -
öfga Í),

Pusti var midk fornordr. Herra ábóta þótti þetta í móti náttúru |
fer teip slitnodu*y, ok bad þórarinn létta bölva, oh segir van

at pvi farist ílla fer bant taladi illt eitt ve Busti mælti at verra,
én kistari þoldi oppi [sem fyrr *} edr nokkro vert, Abéd mælti,
nú mat ek ríða sidar ok brædur, en þú, porarinn, skalt fara fyrir

ek pit Audun, ok vita hvat athefr. Basti mælti, ekki man at
yhkrom skauðusm gagt, Herta ábéti feid þá eptir ok las stluddir, -

t3 ender. Á E P.. -r f) yga punga, A. B, C. B, Or fi. i
€) hórda. A, B, C. 8, Oh Pi 865) vantaf fsöma, - `
Fy aflauenir, sömu, — 0.) fed Í ventat Í 6 Ö k tl)

4} sokhud fyrir, sömu -O E Pri sér, sömu,

© k

1

Odds uppgiifin olf Skidhol futt, 4g. í

4

~ .

"söng sealfr y
hún átti í gulli,

: biskup gaf hundrad daga í afgift hversdagsliga
bædu fyrir Magnúsi kóngi ok drottningunni ok börnum f) þeirra,

=

40 Rafn merkismadr kémr út, Biskupar sigla. 2K,
þaðan af. há “) aldrei af hestinum, ok slitnudo aldrei reipin, ok

órst "þeim allt. hid greidasta til þess er þeir kvamo í Skálahalt.
Arni biskup kvam heim tveim uóttum fyrir franslationem *) beati
Thorlaci, ok get þá bein Odds næsta dag fyrir messodaginn ok

pa offradi Randalín í salumesso því öllu sem

a4. A þessu sumri kvan út herra Rafa Oddsson ok var þá
gor metkismadr?), ok þá kvam út Þorvardr Porarinsson. Þessa
vetur höfdo Karlart) tekit porbiörn Skæni syslumann Magnúsar
kóngs ok drepit af honum þriátygi ok fim manna, var hann standa

sidar leystr út med fé. pa kvam til Árna biskups bréf af Magnús

kóngi ok vináttosamlig ord, var tiád þat privilegium, sëm erki-
öllum þeim sem

en adr hafdi pávinn bodit þetta sama öllum biskupum í ríkino,
at þeir skyldadu alla lærða menn til þessa bænahalds, fylgdi því
transscriptum páva bréfs, hérmed fylpdo tvær tunnur víns ok pund
flúrs prestum til messosaunge, Detta sumar kvam ok til' Arna
biskups bréf Jóns erkibiskups, í hveriu er hann baud þat Arna

- biskupi, at láta ei kóngsmenn draga þat frelsi undan kyrkíunni

sem hún hafdi ádr land kvam undir kóngdóm, þat var at kaupa
frialeliga brennistein ok fálka, sva ok at Jórsala tíund [ok — éjus
dem terrae sanctæ ĉ) kvæmu til Þrándheims á þessu ári er útsteidsla
þessa fear var skipud. Arni biskup brá ok þegar vid um Jórsalafðit
ok kvam þat í Prandheim, sem fyrr var ritat. Eptir þetta reid Arni.
biskup á: Eyrar, ok léto þeir út in festo sancti Bartholómæi apo-

stoli, en töko vag í Noregi fyrir sunnan Jadar {ia festo Prothi et

FHyiacinthi') ok lagu þar nær hálfan mánud, ok kvamo til Biörgr

vinar in festo sancu Remigii, ok á þessu ári andadist Verman

ábóti at Pingeyrum VIII kal. Januari, Einni nátt sidar en Arni

J biskup kvam til Biðrgvinar, bad Magnús kóngr „hann kvama útí

1) ~“snaradi, A, B.C. E, Gr, De . 5) barónum, Á, C. p. l l

°) transsumtionem, sömu, ` ` 6) frá [ vantar fA, B, C, E, Gr fh
3 . * o mre
*) ksng bate sö ma viða 7) vantar í sömu. |

=

a$K. Magnús kóngr andast, Eyrikr Prestahatari krynist. 4

rdinn í málstofa; ok gðkk hann Þángat med klerkum ok fylgdi
Bonum pangat herra Narfi biskup, ok er þeir héfdu skamma stun
setit, kvam kóngrinn inp, Arni biskup kvaddi hann, en hann tók

honum blídliga ok mynntist til hans ok bad hann gudi velkvam=. .

inn, ok eptir litla stund gékk kóngrinn út. Nokkro síðar um |

inn kvam herra Ivar Gudlaugsson til biskups ok bar honum
kvedio Magnúsar kóngs ok þat at hann bydr honum í bod sitt nærsta
‘dag eptir, en þat var in festo ') Francisci, þvíat hann hafdi þá
yeizlodag, Margar sæmdir þá Arni biskup af Magnúsi kóngi þann
vetr, ok einn dag í iólafösto þá er hann sat at matbordi, kvana
þar inn fyrrnefndr Ivar Gudlaugsson ok bar honum kvedio Mag- .
núsar kongs, þarmed taladi hann þessi ord til?) hans: Ek veit
at herra biskup þarf nokkut í bú at afla, nú vilium vèr fá.
honum huzdrdd laxa ok skreidar ok hálfa lest malts; ak med oss .
man hann vera um tól ok þeir hans menn sem hann vill. Var -
hann med konginuín um iol ok páska ok alla veitslodaga, hann
- fág af honum í idlagidf baldikinn þat er hann gaf herra Runúlfi

ta i Veri þá er hann kvam til Islands. - |

a5. At líðnum þessum vetri fékk Arni biskup þann skade
sem sameginligt var allri Noregs kristni *), at hinn himneski fadir #)
{Jesus Christus *) kalladi til sín virduligan herra Magnús kóng is
- adventu beati Nicola í Barin, var sá gkadi sva mikill öllu lands-
búinu, en einkanliga klerkunum, sem fordum var fráfall hins ágæta
Josie °) kéngs, var þó herra Arna biskupi skiótari skadi at dauda: `
„þessa höfdíngia hins dyrdliga, þvíát þá kvam virduligr herra Jón
_ exkibiskup ia festo Trihitggis, at halda þat biskupaþíng sem fyrr —
var gétit, ok lagdi á hann úblídu, at því er trúist, fyrir afflutn-
ing edr undirgröft fllgiarnra manna, ok gaf honum þær sakir, at. -
hann hefdi framar en sæmdi verit hallr undir konginn, en minnr
nndir erkibiskup, at fyrir því yrði undir fótum trodit frelsi kysk-
junnar. [En hvar hafdi nú Arni biskup fulltíngs at leita er Mag-
- nús kéngr var lidjnn, ok mátti ei þetta ámæli bera af Arna bisk-
€) boati, bæta vid A. B. C. Æ Gr. p. 4) gud. 4, B, C. E, Gr, p.
B) vantar í sömu. ` , 5) vantar í sömu,
3) krúnu. sömu 6) Josue, 4,.p, |
. — — `

=

—_

8 há . A `

,
—

ay ok bevísadist, bæta sömu við; ") Svitkonii, sömu.

d

42 Magnús kóngr andast, Eyrikr Prestahatári krynist, 25 K.

upi, (ok þat visst et. med því hafdi hann ei um lítinn tíma frame
haldit kyrkiunnar rétti, at hann trúdi fyrir þessar sínar bidstundir
mundi hún áleingdar fagna mega fremra rétti,) nema þat, at treysta
á siálfan sannleikann ok segia siálfum erkibiskupi hvad satt var,
ok syna honum satt lítilæti '), ok iafnskiótt sem herra erkibiskup
vissi sannan hans sódvilia til sin, ok sva þat, at hann. var sva
framarlipa búinn at bæta þá luti, ef átaldir væri.?), [ei at sídr þó
at hann þættist fyrir bord borinn °), tók erkíbiskup hann sem
skynsamr fadir í tullkvamna sætt“) ok blidw’).. Nú ef nókkurn
forvitnar hverir lutir skipadir varo á þesso pingi, lesi hann Stathta
þau sem biskuparnir pidrdu, ók ritin standa undir þeirra innsigl-
um, eru ok „þan tídindi mörgum kunn, sem þá giördust iafnframm
er herra Eyríkr var córónatus“) af fyrrnefndum Jóni erkibiskupi
at hjáverendum þessum biskupum, Andresi af Oslo,- Jörundi af
Hólum, Erlendi af Fereyam, Arga af Skálaholti, Arna af Stafángri,
Narfa af Biörgyn, Þorfmni af Hamri, . Markúsi af Sudreyum, ix
Jesto Svithoni*) episcopi, ok öllum þeim biskupum veitti fyrrnefndr
Jón erkibiskup fagra veizlo. A hinni fyrri Oláfsmesso skildi Arni
biskup vid hann med miklum blidskap, þá er hann fór heimleidis
til Þrándheims, em Arni biskup lét í haf sídan £) Olafsmesso, ok
kvam á Eyrer [infra octavam assumptionis beatæ virginis?), pá
kvam ok þar út Jörundr biskup at Hólum, ok ridú þeir bádir
samt heim í Skálahollt biskuparnir fyrir Borthélémeusmesso, Vard

allt fólk fegit Arna biskupi, ok var fögur veizla. Reid herra Jör=

‘undr biskup skiotliga heimleidis, ok skildust þeir biskuparnir med
blidu. A þessu sana ári andadist herra Nicolaus pávi, í hans stad
kvam Marteinn pávi, pa andadist Oláfr Grænlendinga biskap. Þat
sama sumar kyam út Lodinn Leppr i Vestmannaeyum med boðskap

227) fra [: en er Arni biskup fornam sy ok var med honum optliga sidan „

. - þetta, fann hann erkibiskup ok tiddi _ bæta vid A, B, C, 4, Gr, p.
onum allan sannleik med mosta lite
vo ileti, 4, B. © E, Gr, p, ©“) Xór6madr, sömu

3) frá [ vantar í sömu, 5) síðari, sömu, '
*) ást, sömu - 3) Fra { vamkar í sömu,

r

`
~~
=

5 at K. | Asgrimr Þorsteinsson í miklum biskups kærleika. 43

. hins ún kóngs, ok med honum herra Jón, þeir höfðu medferdar
nya lögbók til landsins, þá er kóngrinn baud at lögleida. Loðinn

þessi hafdi verit nokkrum stundum ‘) í sendingum Magnúsar konga
il y | )

missa landa, ok sva út í Babilóniam, var hann a
frægr. Rr °

=

þessu mið

.

i 26. Þenna tima hafdi syslo fyrir utan pidrsi Asgrímr por-
steinsgon [bródir Eyúlfs Ofsa?), hann hafdi verit í fyrstu sudr um
. land í trausti Arna biskups med hyski sino. Hann átti Gudnyu
- dóttur Mána or Gnúpufelli, þan átto þessi börn, Eyúlf er átti Gude
_ rúno dóttur Gards or Austfeördum, Mána er fékk dóttur Páls af
Hvalsnesi med meinum, ok vard um þat ríd mikil, Jón ok' þor-
steinn er vígslur tók ?) af Arna biskupi*). Asgrímr var mönnum
miök dár af þeim sökum er hann var [med at Flugumyrarbrenno,
pk) [med Eyulfi bródur sínum“) í Géldíngaholti at drápi Odds

Porarinssonar. Fyrrnefndr Eyúlfr bróðir Asgríms hafdi áttan vid .

sinni eigin kono Þorrídi Sturlodóttur, sú var laungétin, son þann

er Þérdr hét ok dóttur er Borghildr hét, hún hafdi gipt verit

þeim manni er Erlendr hét ok var son Jóns or Asi Sigurdarsonar,
-en hans misti hún skiótt, eptir þat fékk hennar Loptr Helgason
ok Asbeargar systur Arna biskups, med hans framkvæmd, ok
Þegar þessar megdir tókust, vard mikil vinátta med Arna biskupi
- ok fyrrnefndum Ásgrími, fékk hann med hans fulltíngi ok frame

>“

“ kvæfad hveriatveggio syslo fyrir sunnan ok fyrir ntan pidrsa med -
herra Rafni, En þvíat í þann tíma þótti eingi madr vera, nema’

Ld

hann væri vin Arna biskups, tóku margir at skipta hugarfari til .

ssa Ásgríms. Nú þvíat herra Asgrimr átti einga stadfestu, setti
erra Arni biskup hann nidr á þat land er á Baugsstödum heitir _

nidr á Eyrarbakka. pat land hafdi herra Arni keypt af Theobaldi
: Vilhjálmssyni, þeim er átti Margrétu dóttur Barkar Ormssonar *)
ær þar hafdi lengi buit, ok géfit á móti Dal undir Eyafidllum, þat

F vid A. B. C, E. Gr, p.
*) vantar Í sömu, 5) frá { vantar í sömu, .
3) tóku, sömu, 6} med Hrana Kodranssyni, sömu,
$) Herra þorvardr átti þann som ér Qdde 7) Orms, sömu . oe
` Í , ° . ‘ , , F a

?

=

i $ Dal Magnús brédur sinr, en á

a
—_ “

. 44. Asgrímr Þorsteinsson í miklum biskups kærleika. 36K,

land er Sigurdr biskup tók undir. Skálahollsstad í próventu þors
ridar Ormsdóttur ok Árnrídar *) Biarnadóttur, systur Vigfúsar. or
Daf. Hafdi Arn} biskup í fyrstæ þa er hann kvam til stólsins sett

Baugstadi eptir. landaskiptit. Nw
fyrir þat át hann rymdi fyrir herra Asgrimi, fór hanú heim í Skála»
hollt ok vat þar stundum, eu standgm í Seltiarnarneði ok med
honum Ellisif Þorgeirsdóttir or Hollti þess er fyrr var nefndr, An-
dreasi syni þeirra lét herra Arni biskup kórna ok vied sidan, ext
Vilborgu dóttur þeirra gipti hann Þorsteini syni Hafrbiarnar Sei.

- kárssonar laungétmum. Dessi Hafrbidrn bió f Seltiarnarnesi ak var `
“ bróðir Runólfs ábóta í Veri?), hann hafdi fyrrum átta Vilborgu

dóttur þorgeirs or Hoóllti undir Eyafiöllum, ok var þeirra son
Gissur, en í þann tíma atti hann Gudrúno Þorláksdóttar systur
Arna biskups.. Dau voro stóraudig af penníngum, ok eingi thadr
mátti Í þann tíma jafnast vid Hafrbedrn at hybylam ok búi sino
sá er í bóndatali var, héllt ok herra biskup mikit tal af honum
Á. þessum tíma var svá midk kært med herra Arna biskupi ok fyrr
nefndunr herra Ásgrími, at eingir menu gátu nær í aðra skál lapt
en þeir vildu, þar sem þeir stóðu einn veg ad málum, Í þenna
tma var Loptr migr Ásgríms rædismadr 4 stadnum i-Skilahollti,

‘97. Sx madr bed í Runa en standum í Midfelli er Bedra

© Het ok var Þorsteirisson, Hann var gódr bóndi oh átti þóro Heare í
- andaðóttur 7) frændkond biskups. essi maðr var missattr við

herra Asgrím, hans átti marga somu, Steinméd ok Sæmund, Eyálf“

ok Þorlák, Nú þvíat hann var lutseigr madr, héllt hann um stand `

mali sino sva at hani gaf eigi upp, ok í þetta mit kvam hana

` Lopti rædísmanni med sér. Herra Asprimr sá þat flla er Loptr

mat aman mann ei úframar*æn hamn, ok pvt leitadi hann peins
badum sakir at fí, ok því nærst kyamo þeir menn er þat flutto,
at þeir Beðrm ok Loptr hefdu'talat úsæmikgar til kénpdomoins en
byriadi, honum þétti, ef þetta prófadist satt, nálipa fallit flesk +)

- {kil sit, ok hóp upp mick vid. pette gidrdist á því ári eg

$y Arnfríðar, d, È. C, E, Gr, þá. $) vadtar 4. B, C, E, Gry Po
2) Videy, sömu, . 9) vember b oömur h

a *
°
v
> '
+

A; `

`
eP `

a a

4yK; Loptr ok Biörn t Runa svezia eid, Loðinn D, kèmrét 45 ,

Eindridi “ for med kéngs. bodskap. Herra Arni biskop gidrir
honum þetta í kusnleika opinbert, en Eindridi görir sik heitan hér
nm; ok stefnir þeim bádum utan þegar í stad, Deir fara nú skjótt
ok sækia herra biskup at ímálino, en hann kémr því vid, at þeir
eiga fund at þessu allir, herra Arni biskup, herra Asgrimr ok ©
herra. Eindridi Böggull. peir Loptr ok Beörn afsaka sik, (ok verdr
ei sva 4burdrinn at maudsyn stæði tl undanfærslo?), því vard
pet at sætt, at þeir séru.tranadar eida herra Magnúsi kóngi ok
erra Eyriki kónpi ok sva. Hákoni hertoga, þeir lögdo til þess
hönd á helga *) bók,*ok því skutu þeir til guds, at þeir skylda '
| honum. hol ir ok trúir, leyniliga ok opinberliga, ok hvergi vera ©
móti kóngs umboðsmanni, þar sem hann taladi lög ok réttindi, ` `
Eptir þat gaf Eindriði. Boggull upp utanstefningar ok sættust þeir
herra Asgrimr ok Beörn, varo þeir Loptr mágarnir eptir þat hinir `
besto vinir, Nú er at segia frá Lodni í annan stað, þegar hann |
hafdi sét rad fyrir skip? ok varnadi sínum, foro þeir herra Jón 4)
þíngan yfir landit med bodskap herra Eyreks kóngs ok herra Há-
onar hertoga, ok létú sveria þeim land ok þegna hvar sem þeir“
“ fóro, oh ldta menn skiótt til þess ok til þess at Arni biskup lét,
sik sannan vin kóngdómsins, sór fyrrnefndr Loptr frændi hans med —
- bóndum þenna eid, ee ee ,
a8. Dann vetur var herra Lodina med sveina sina í Sel:
¢ -fiatnarnesi med fyrrnefndum Hafrbirni, ok veitti hann all-stor-
mannliga ok varo þá kyrr ein tíðindi, ók er vat kvam, fóro peik
_ Jén Íögmadr pain luta landé sem: dfarinn var um haustif, ok er í
. dró at þingi”) binggost mein til ferðarinnar, hver af sítium hér
Gdum, Berra Ant? biskup réid til piags ok med honutt mart `
Íærdra manna, en hérrá fodinn ok allir handgétgnir menh með.
konum. Á þessa hausti ok uni vetrinn höfðu menn sèna bók þá
ef herra Jón fór méd, fannst ménnuth sva som margir. lutir veto
. $ benni wick frokir wm úbótamál.ok „adra luti, þá er úhentir
TY Böggi, Boia vid A, D, C, Ae fj vantar í A. B, C, X. Gr. p.
Gr. p. i = 7 4) lögmadr, bæta sömu vid,
9 frá [vaated {etude Z pþingă 90 mus
v

ál . f / . J ° —

~~

46 Yfirskodan lögbókar af biskupi ok fandomdanum. 8K.

raro landsbúinu, biskupi þóttu ok margir lutir í henni móti guds

lögum, var þat þá rads tekit, er hún var skodut, at légtaka hana

ei alla, ritudo þá sér hverir þat sém ei vildu sæma né játa, varo

Í einn stad biskup ok klerkar ok vinir biskups, í ödrum stad
handséngnir menn, í þridia stad voro bændr, Herra biskup vildi

þann kapítula ei samþykkja, at emn væri légmadr yfir lands-

ögum ok gudslégum, hvert sem kóngr vildi hafa lögmann einn
edr fleiri. Sá annar, at unt þá luti sem heyrdu til villu, skyldi `

- kóngr einn sektir“) aftaka, ok sva um þá er seálfir indo ser, `

ok sva um úbótamál ok?) sva mörg varo nær fidrotygi, sva ok
kvennagiptíngar, at hafa dóm yfir hiúskaparmálum þeim sem bisk-
upi einum heyrir, sva ok um sektir kóngs bréfa ok erkibiskups,
sva ok um arftéko kono þeirrar er legin verdr í fóðrgardi ok þeirra
sem giptast á laun, sva ok prófan ob dóm hversu hver er lögliga

til arfs kvaminn, ok um testament, ok ef karlmedr *) kvænist utan. -

frænda rid ok hann“) hafi fyrirgiért landskyldum ok ávexti hár
síns vid erfingia, um arfsöl, at heilög kyrkia haldi rétti sínum
(ok því?) ödru. Um tíundáskipti á haust ok matgiafa til fátækra
‘manna at þar hafi biskup rad yfir hverir skipta skulo, ok sva um
afgiafir helgra daga veidar, ok um kóngs sakeyri þaraf, sva ok
um -vitnisburdi til landsbygdar*), um þat ef sá bydr ei fræðdum
land er sclia vill, at fyrir þat megi (ei?) kaup riúfa, um ábyrgd

idar.

- landgdrottins, ef hús falla á menn edr fénad, um þat er leigu

ero skyldugir at hafa sva mörg hión at allar eingiar seó á því
Jandj unnar, um þat ef nokkur þarf hey $) at kaupa, ok- ver eig-
i

andi oddi ok eggið. ok skuli hann úgildr, hvert sem hann fær

sár edr adrar ákvamnr ok eingin myskun ámælt fyrr en hann er
adr drepinn., Um þat at fé.sé allt úr afrétt rekit,- peger florar

víkur lifa sumars. Um þat at kóngr mætti vali veida á hvers

manng iördu ef hann yill, en þó samþykkti hann vid bændr, lætr

o» oprea ok, bata vid AiB, Ç, s) í því ok, 4. B, C. E, Gr. p.

r Po

9 6) landskyldar. sömu,

at, sOmu, F) | sömu, Do .

; 3) kvennmadr, B, É, Gr, è l ~ on.
4) hús, sömu 9 í bygdum, bata sömu vid,

0

281L. Yfrökodag lögbókar af biskupi ok landsmiénnum, 47

kótigr veida á sínum iördum, ok þó sva at hann leggi verd eptir,

- Aaver uppi þat sem ritat hafdi. Herra Lodinn vard vi

- ¥itet Í rollin, at öll falskanp*) skyldu

utan: á kyrkio eignum, Um meinsæra menn ok sakeyri þar af,
Cum afeyringa’), sva vildi ok herra biskup halda því fullkomliga
sem lögtekit var í lögrétto anno domini MCCLIII um allt landit,

at par sem ápreindi guds lög ok lanzlög, þá skyldo iafnan guds

lög ráda. I annan stad höfðu böndr ritat ser rollu at þeir vildo

u orð sem í kapítulo standa ok til?) kristia-réttar heyrdu, láta _.
standa til órskurdar kóngs ok erkibiskups. þar var ok mælt at `
öll þau kaup hélldist sem vottar vissi ok handsölut væri pretta-
læus ok véllaus, ok þeir menn keyptist vid sem kaupum sínum ætti
at'ráda, sva ok um giptfngar kvenna ok leigu manna sem um
önnur kaup ok þat bafa ok hallda sem Magnus kongr gaf þeim,
at allir menn séo freálsir í Þessu landi sínu gódsi at ráða, um

Ìögaura ok dilkfiáreien, um búfiár ábyrgd ok skildaga er at eingu

hafa, um ábyrgd á falgufé ok hversu af höndum skal lúka, .

vim vinnumenn ok leiguföll, um þiófafærslr ok heytökr, um fiar-
hald émaga, um fátækra manna flutning. Bendr héfdu-ok þat
Fist vera -þau sem eingis

mannas rétti veri hrundit í, um heygiafir ferdamanna ok at hver
vill ráda heyum sínum ok annari eign, um þat at ei sé seálfr í í
vedi ef útlagi verdr laus, ùm ábyrgdir fúlgufedr, um lán ef siálfr -
‘nist med, um. manneldi, at reppstiórnarmenn semi, um dilkfé,
at þeir eigi sem iörd hafa undir, um vinnumenn ok leiguskérdi,
ef lengr fer fivirkr+) en viku; um helgi tans ok akra ok -eingia,
um lögaura, ok ef nokkot finnst þat í bok er menn þykkiast ei
mega vidbúa, pa yilia þeir þat med skynsemd mega framleidis
úrbidia. |
29, Nú er fetta var aktat, géngo menn í lögréttu ok lét.
d þetta miðk

heitr, at búkarlar geörðu sik sva digra, at þeir hugdu at skipa
löguin í jgndi, þeim sem kóngr einnsaman átti at ráda, þar næst
krafdi hann almenning at iata allri bók greinarlaust, hverir syére ©

1) vantar í A, B. C. E, Grp. _ 5) falslaus kanp, of, B, C, E, Gap,
S) kristindömsbálks ok, bæta sömu +) ligg. sömu. a

vid,

A

|!

48., Bískup Arni ok Lodinn Leppr yrdast á í lögréttu. 29 K,

udu fyrir sik, at þeir mundu ei giöra at tapa sva frelsí landsins,
Lodinn svaradi at móti: at þeir ættu fyrst at ia bókínni ok bidia
sídan myskunar") um þá luti er naudsyn þætti tilstanda kóngion
ok rid hans. Eptir þat lætr hann lesa kóngsbréf þat er honum
baud at láta lögleiða bókina, ok kvad hann reidi mundo sæta þá
er ödruvís seördu. Biskup segir: at hann hafi þat bréf Jóns erki-

biskups er bannadi at lögleida marga luti þá sem í bókinni stódu,
' „eptir þat lét biskup bann lesa bréfit, sem gidrt hafdi verit á næsta

-pingi í Bidrgyn, þar sem í stédu bönn þau er menn felldu á ‘sik
af sealfu verkino, sva var ok lesit í hverium atburdum at á mann
fèll hit minna bann ok forbod, ok-er þat var úti, .rémadi múgris
at úmátaligt?)- væri at vera undir hvertveg ia LX?) úbótamála er

í bókigni stédo ok XXXV banna er í bréfino stédu, ok er hlióð.

fékkst, mælti Arni biskup: nú hafi þér heyrt bréf Jóns erkibisku
andlips födur ydars [ok hans undirbiskupa #), ok megut skilla

,hversu mikit ágreinir bókina þá sem vér erum bednir at lögleiða

ok hans bod, því vil ek liósan giöra mik, at ek man engum Íutum
láta peim-er í méti standa hans vilia ok sva þeir sem mínum rád-

_ um fylgia vilia, er þat fyrst um valveidar ok lögmanns capi

ok um sættargiörd þeirra, Magnúsar kóngs ok“) erkibiskups, því

þar stendr í at biskup skal lög segia, en ei leikmenn, yfir öllum *

sökum Þeim er heyra til heilagri kyrkio, prófa þær ok dæma, ck
sva þar a virdulipr Magnús Éóngt gaf — undan sér ok
sínum erfingium ek eptirkomendum, ef hann edr hans fyrirfarendr
formenn Noregs ríkia hefðu baft- edr syndist hafa sakir nok korrar
hefdar landslaga, nokkut valld edr halld slíkra lata, hann veitti

ok kyrkiunni þat privilegium at kóngar skyldu ei mopa breyta edr

snúa fornum lögum fóstrlanzins edr eign kyrkiunnar fiárpínd 4),

“ leikmönnum edt lærdóminum til pvinganar edr úfrelsis, sya okat „
'.. forn frelsi kyrkinnnar skyldu halldast um fálkaveidar. ` Sva vilium |

vér ok-med eingo móti þola at heilög kyrkia tapi því frelsi, at
þar ágreinir gudslög, eptir því gem fyrir löngu var OMekit hér í

5) náðar ok vagdgr, A,B, Ç, F. Gr, þr í $) vantar í 4. B.C. E Gr, py | -
8) ómöguligt, sömu 4) Jóns, þætg sömu víð,
t) qe, 8, E, Gr, ) f) þárpínum,. sömu, 2

|

|

‘
i

lögréttu yfir allt vort- lanð med gódu samþykki aHra lanrmanna,
-ok ery hann hafdi þat talat, rómadi múgrinn stórum vel; ‘pat er
bann vildi at kyrkian edr alpydan .tindi ei sine frelsi, og er hlióð
gafst, mælti herra Loðinn ok sá um stk nokkut stygeliga ok leit-
adi rads at leida almúgann frá biskupi í huganum, þvíst hann
skildi marpmennit honum vilia fylgia ok sinna, ok mælti sva: bréf
þetta sem þér herra biskup létut lesa, hefir marga luti í sér sem
vér megum vart mark á kénna, em þó hagdak at ei mundo þeir
- sem þat giörðu þessu mega fyrir alla rida edi skipa, en þar sem
_ þér, töludut um okur, trúik sannliga at þat sé íllt, -ok þeir sem
Okrkarlar ero sðo *) bannsettir, ‘en hvad má hærra okr vera en“
tíundargiörd [sú hin rángliga °) er hér er á landinof þér biskup. -
ernir °} heimtit tíund af silgium ok silfurbeltum, koppum ok kèr-
- ölldum ok öda dardu fè, ok undrak miök hví landsbéit +} þolir
ydr slíkar úhæfur ek gitrir ei norræna tíund at eins bi sem gèngr .
um allan heim ok einsaman er nú rétt ok lögtekin, Ok eg. Lodina =
hadi þetta mælt, stóð upp fyrstr herra Rafn ok sagdi, þvíat hann
sá at Loðinn mundi auka sér fylgi med þessum málsendum: herra?
- segir hann, gód er tíundarpiöf“) sú er ve? höfum, ok önnr man
hveramtvepsium klerkum ok. leikmönnum úhentari. „Herra Árni
biskup mætti þá: af ordum Innocentii páva vitam vér at sú tiund-
argiörd'er ei oknr, ok vinnr eingum manni sálartión, Loðinn
mælti þá enn: þér töluðut, herra biskup, at þér mundut fylgia
bréfi Jóns erkibiskups ok sættarbréfi þeirra Magnúsar kóngs ok
nyum kristin-rétti, ok at gudslög skyldu ange yfr lanzlég, en
Es man hverigu af mér iítad, ok hvergi kvam ek þar lands né

1

ar at sva séo nokkors kdngs eyrindi*®) undir fótum trodin sem

r, ok þó mest af. biskupum, Margir luti? varo á því þingi
taladir ok kvaino fiir saman med mönnum, en þó kvam þar um
sidir at lögbók var öll lögtekin utan þá kapítula sem handgeiagnie
menn vildu at stædu til orskurdar kéngs ok erkibiskups. Hafdi
öll alþyða a |éfatak um þat, utan níu mena þeir sem biskupi *

a

A) att, bæta vid A. B, C, E, Gr, p, *) landsfólkit. B, Æ, Gr,

` #) wantar í sömu. 3) tíundar gidrd, 4, B. C, Æ, Gr, p.

9) takit ok, bæta sömu vid, 59 réttindi, sömu,
. 4 G

*

“30 — Usampykki eykst med biskupi ok Asgrími, í 30K.

fylgdu ok ei -gèngo; til handa þá er almúginn vægdi fyrir valld”
'kóngsmanna, var fyrstr af þeim Arngrímr Teitsson, ll, Snorri or `

Asum, III. Ormr frá Reini, IV. Asleifr Klængsson, V. Eyfilfr son
Össurar frá Horni, VI. Sigfús Stobbi 9, VII. Magnús Pétursson,

`- VIII. Loptr Helgason, IX. ——— ?). -Kalladi herra Lodinn þá.

landradamenn, en Lopt því framar, at hann segir hann svarit hafa
II eida úfæra ?), ok bannadi. honum at fara af þingi med biskupi,
ok kvad hann vera skyldu í valdi þeirra. Ok er biskup vissi þat,
bad hann Lopt med sèr fara, ok sva giðrdi hann“). |

30. „Þenna tíma ód herra Asprimr miök uppi, var. þá ádr

. vorðinn felldr 5) félagskapr þeirra biskups, þvíat Asgrímr hafdi

tekit Geirlaugu dóttur Jóns á Stokkseyri ok 'barnat, ok er. þat vard
víst, tók biskup hana af honum ok lét vera heima í Skálahollti,
Aseriinr gjörði sik reidan um þat, hann hafdi ok þetta vor ridit 9)
heim í Skálahollt sem Lodinn kvam ádr út um haustit, ok bedit Lopt
mág sinn at vera í bragdi med sér ok bidia bændr at stirkia fák
til bús, þvíat manninum var kosthallt fyrir þrennar sakir, örleik
ok. fidiskyldu ok geymsluleysi. En þvíat Loptr vissi-at biskupi
þótti hann hafa kastat sér um til mótstödumanna kyrkiunnar ok
frá honam, syniadi hann Asgrimi þessa lidsinnis. Hann fér þá
ok-bad hár af öllum bændum nokkut ntan þeim sem næstir voro

` stadnum, ok kéndi hann þat undirsetu Lopts, {fyrir því var hara

á. þíngi erfidr ok tillagasár um mál hans?), ok lét þau ord. frá
sér fliuga er honum var mótdráttr í medan í þessu stód. Ásgrímr
þoldi allar meingidrdir biskups ok Lopts heldr fila, priat baņa
var af þeim velpiörníngum vanr ok skildi hve mikills hann misti,
en i annan stad mee ok biskupi verr Ásgrírus meingiördir en anne
ara manna, pviat hann þóttist af honum betra verdr en ödrum
mönnum, ok harmadi mick sakir fornrar elsku hans misredi,

2) Stubbi, Æ, B, C, E, Grip *$) fyllir. A, B, C. Æ Grp

= 2) nfundi-er eð nefndr, B, E Gr,

3) úsæra, 4, B, C, E, Gib °) ritat, Gry o
*) pk var svá um stund med hiskogi. ”) fré [vantas § 4, B. C. E, Gr, p.
bæta sömu vid, | J

2
— ⸗ ? “

` fullkvamliga- hlydni þadanfrá eptir réttri skyldo, gafst þá upp at

srK, - Biskup ok Lodinn sættust sva at kalla. — 51

. _ 3%. Eptir Bing reid herra biskup heim í Skálahollt, en herra
Lodinn á Eyasand ') ok héllt á búnadi, stéd þar á hino mesta
sundurpykki,. Lodinn kalladi þá menn er ei iatudu lögbókinni -
landrádamenn ok stefndi utari giðrvöllum, en Lopt sagðist hann
taka skyldi ok reka naudugan á skip, þar til er höfdíngiar land-
sins þeir seum til þess voro skipadir ok kóngs starf höfdu í hendi
rituðu til hverstveggia þeirra biskups ok Lodins at ei skildust þeir

"sta úlidmannliga vid sem áhorfdist, voro mest at því af leiimönn-
"um herra Rafn ok herra Jón lögmadr. Kvam þá sva at Lodinn

baud biskupi á Eyasand ok veitti fagra veizlo, var þángat þá stefnt

fyrrnefndum IX mönnum, ok handfestu IV af þeim utanferd sina,

en allir adrir dóm á máli sino, ok svördu cida at veita kónginum

þeir skyfdo ei allir utan fara, at herra Lodinn lét þá ok sahnast
at hann hefdi of brádliga talat, var þar þá vid herra Jón logmadr,

"herra Porvardr ok herra Asgrímr. Var þá gor at bæn biskups

midlan á milli biskups ok kongs um sakeyri, á þeim málum sem

© heyrdu til heidni edr villu, sva ok ef menn töpudu sér siálfum,
“at minna félli undan erfingum en bók segir. þeir ritudú ok hæna-

stad sinn til kóngs, at þat væri ei úbótamál ef madr vegr mann

í scalfs síns heimili, ok sva þat ef nokkur madr heimtar giöld

eptir úbótamenn ok þó med eingum úfridi. Herra biskup samdi
ok at kvenna giptingér færi eptir bok at höldunum hans rétti til
dóma yfir hiuskaparmalum, Þat var ok bæn þeirra, at sú kona `
serb giptist fyrir utan frænda rid, misti ei arfa sinna, en um sálu-
giafir skyldi standa til dóms kóngs ok erkibiskups, biskup [hèt ok
at dæma hvergi?) frekara hér um en lanzlög segia adr orskurdrinn

væri réyndr, utan fé þat sem klerklar afla af kyrkio skilr hann

undan. Þeir samþykkto ok einneg tíundaskipti á haust ok fátækra

_manua, en ei *) þeim Capítula ef menn þurfa hey at kaupa, bádu
ü.

þeir allir at sú klausa væri orfeld: ef hann ver oddi ok egeiu,
sé úgildr, hvert sem hann fær sir edr adrar akvamur, en ef hann
deyr, sé undir kóngs myskun.. þeir bádu ok at sektálaust væri,

2) Eytosand, A. E, C, E. Gr, Pe 8) tr. A. B, C. E. Grp. . 4
2) lét ok hvergi dæma. B, E, Gr, G
| a

Wy;

52 Biskup ok Lodinn: sættast sva at kalla — stk.

þó fé vert sider or afrétt rekit en at IV vikum. fþeim samdi ok
at þeir. menn sem adr höfdu afeyrínga, haf: at freálsu.'). Or
bönda bréfi. samdi, þeim at bidia, ‘at ei stæði sva um heygiafir ferda
manna, ok vardveizlo á úmaga eyri. Adrar beidslár þeirra syndir.
úskynsamlisar utan þær sem prófast undir biskups beidsla. Un
þessa lati samdi þeim ekki, at sá sé lögmadr yfir kristnnm rètti
sem kóngr skipar til, sva ok um dóm ol. préfap,.bversu hver er
— md arfs tekinn*), sva ok um þá klausu er stód í kristine
dómsbálki, at þar sem. igreindi gudslég ok lanslög, skyldu guds-
lög ráda, em þó at ei félli alt saman med þeim, urdu margir góðir -
menn fegnir þessari fridsælo þeir sem lutlausix vero allrar undir-
hygero þeirrar sem eptir kvan, Fór hers biskup heimleidis ols
þeir menn sem þángat höfdu kvamit til þessa máls. Þeir biskup
"ek herra Lodinn skildust þá likliga med yfirbrapdi, ok gaf hann
biskupi lagdtiald gott, þat sem hann hafdi adr haft á sandinum
ek á þíngi, þvíat biskup hafdi. honum 4dr veitt heimbod ek sæmi-
* Igar giahr, vóro þeir þá kalladir sáttir. Sigldi Lodinn nokkro
síðar ok herra Porvardr, <A pessn ári vard þat tidinda í Noregi
at Eyrekr kóngr fékk Margrétar dóttur Alexandri Skottakóngs £
Bebrgvin, varo at þeirri. veizlo herra Jón erkibiskup ok adrir inn-
lendir *) biskupar. pa var Audun Hestakorn i í radi mod
kónginum, l . |
32. Eptir þetta flotnudu“ upp margir öfundarmenn fere |
dómsins, þeir sem.sinn munn höldu byrgdan sakir vannáttar
meir én gódvilia, medan sannr fadir fosturiardarinnar lifdr ok sæmd
Xlerkanna, hinn mildi Magnus. kóngr, kvam þá fram þat spímæli
er hann taladi nokkrum- vetrum“) fyrir sitt andlát, þá er hann sat
med fám mönnum. í sínu herbergi ok tók sva til orde: at þeirra °}
Hif væri úfriálst ok med marghittudam skapraunum ?): ok erfidlip=
um, ok þeir væro. sælir er deya: skyldo, en- þeim er hiá. voro ok

t) frá [ vantar í 4, J, 6, E.Gr, þe % fleswudu; £ B. €; æ Gr. Di |
2) gétian, sömu; " 5) sinnum; B. E, Gr,
3) innlenskir, 8 C,. Gr, íslennskis, A, 6) , þetta. 4, B, C. E Gr. He -

E. pe . 7) mannraunum. som, -

'3sk, Leikmenn byria uppreist móti lærdum mönnum, 53

ei lkw á annat en hóglffi ok náðir, frid of fersælu hans, Bóttast
ei skiliæ,. hví hann mælti slíkt, ok spardu hvarfyrir hinn mælti
þetta? hann segir: híá vera sem ydr þyki ek ekki‘) hafi litlar
maædar edr vanda í mino ríki, en mér þykia margar vera’ ok

—

miklar, en þó at mikill ok margr.vandi sé at styra- med hófsemd
miklo ríki, þá Hzt mér só hæðstr at tempra dóma ok greinir 4
milli lærdómsins ek leikmanna, sva at ei xerdi stór missmíd á, en
þeir sem: vid hann töludu mæltu: Sva lizt oss sem sá verdi ydr
- ei mikill, hann segir, sva mikill þyki mér hann, at sælli væru
Bdnír er lifendr, munut þér þá. vita. í Hvériu er ek hefir stadit,
ek strauk um epnit, er sia hausinn hefir í moldu verit HI vetur,
bar ok. þar raun á skiótliga at forrádsmenn' ríkisins, þeir sem räch
kóngsins: voro: kalladir, vildu at litlu hafa þær skipanir sem nefndr |
Magnús: kéngr ok Jón erkibiskup höfdu skipat: med sönnum rök-
semdum, bridtandi þær nidr med: sínum kappsemdum, en hirdir-
. fur sá. sem ei var veikr, heldr staðliar stolpi sannleiksins, vildi .
heldr sitia fyrir reidi þeirra. ok hardendum en: þegia yfir sann- -
endur, en: þeir samneytto þeim er hann: banasetti, vanvirdandi’ `
heilaga 2), kyrkio ok lyklana Petri, en gáfú honum sakir á svabúit
efan, sva sem hann væri nidrbrotsmadr kónglips valds, ok neyddi
almugash or hófi, en helldi lærdóminum rángliga uppá leikmenn-
ina, laust þessi: hvassi hvirfilvindr fýrst hiörtu þeirra manna er
Noreg. bygde ok. knúdi þar kappsamliga kyrkiunnar formenn, en _
dreifdist sidan til vors útskaga. - Nokkro sidar kvamo margar mig= .
pykkio: greinir upp hér á: landr milli manna, Fyrrnefadr herra
Asgrfiur heimti skatta ok, pinafararkaup at heimamönnum stadar- `.
ins í: Skálahultr, en biskup bannadi at þau vero greidd, þvíat
-honum þótti útrúligt at kóngtymundi pynda:3) vilia Skálaholtsstad -
um. þat: er frelsadr var Hólastadh. Þar kvam nm síðir at þetta
var greidt af heimamönnum, þvíat þeir satw ella fyrir Íögleysum
“ ek reidi Asgrín. (Herra biskup hafdi ok, sem fyrr. segir, tekit
Kètil Kétilsson ok skipt fé hans, ok lauk eingi meira þá er öllu: ~
var uppskipt en hinn LV lut innstædu, biskup: beiddi uppgiafhr °-

- % vantar t 4. R, Cr E. Gry Ds 3) pinta; A, B. C, BE, Gr; pe
a) vald heilagar. sömu, 7 E 9
` | | >
4 - |

`
`
P ~

54 Lopti utan stefnt ok for ei, 33K.
“um allt þetta, þá er feórdúng tóko. Gidrdy menn þat margir fyrir
hans sakir, symir gáfu allt upp, en tóko ekki, sumir gafa ekki
upp ok vildu ekki taka utan tullt, en þat vár eingi kostr— Gud-
raudr hét bóndi sá er bió nidr í Flóa, er hafnadi sinum lutá þann -
tíma er þorvardr hafdi syslo, hann sótti nú Asprím at þessu mali,
_ en hann beimti at Katli þessa skuld ok adrar fleiri. Kétill kvadst
ei mundi greida þat fè er stód med kyrkiomarki í Efstadal ok
_-segir stad ok biskup eiga -allt þat er hann fór med, ok þar kvam
at biskup tok Kétil ok lid hans heim á stadinn, því hann þóttist
þar frialsligar mega halda hann, en Ásgrími líkadi stórliga ílla ‘).
Sá maðr er Snorri hét ok var. Narfason hafdi kvongast sudr um
heidi, en hann var kyniadr vestan um heidar or Breidafirdi, ok

` . par bcoggo bræður hans, Pordr at Skardi, en þorlákr beó í Borgar-

firdi á Kolbeinsstöðum, þeir. varo allir vitrir menn ok vel mann- -
„adir. Þessi sami Snorri hafdi tekit med kono sinni. land í Hidlm-
hollti ok annat er Mörk heitir. Loptr biskups frændi bió í Hlyd
hinni meiri, þessir menn keyptu um lönd, (tók Snorri fyrst Hlyd
af Lopti ok fékk í móti Laugaland 2) ok XX. C. vöru, en -þvíat
Snorra þótti betra ávistar í Hiya, en í Hialmhollu, tók hann af,
biskupi Hlydarland, en fékk honum at móti Hiálmholt, Mörk ok
Þiótanda, ok vóro þessi landakaup vetri sfdar en Lodinn skyldi
v hédan af Íslandi. Snorri þessi var mikill vin Arna biskups ok þeir
- þrædur, fór hana um vorit bygdum í Hlyd med hyski sitt.

A. þessu sumri kvam skip á Eyrar ok kvam frétt af
skipino, at Lopti rædismanni væri utan stefnt, ok: kvam honum
sú sögn sva hardliga frá ordhm Ásgríms, at hann war kalladr land- -
ráðamadr, ok hann skyldi höndum taka ok reka í skip naudugan,
ef hann vildi ei fara lostigr, ok eingi kyrkia skyldi halda honum |
-ntan Skálholts kyrkia. Asgrimr stefndi skjótt ping, ok baud Lopti
þángat at kvama, en hann fór hvergi ok lét búa hvílo sina í Ka~
- trínar kyrkiu, ok þar svaf hann línpa rid um sumarit, en þegar

skipit. var landfast vordit, sendi þann mann til Arna biskups med

8) frú { vantar í 40, C, E. Gr. p. (Laugabél, A.) ok Eyri, á, B, Ce
~- 8) frá [: ok tóku í móti Laugaland &, Grp. - .

ae

`

34R. — Aeykst úpekkt biskops ok Asgrims, — “55
bréfum ‘ok gördi honum kunniga þá frétt er hann hafdi fengit um

sín efni. Herra biskup ritadi:at móti ok gördi útveg fyrir Lopti,

‘ok kvam sá madr ei fyrr aptr en, hinir höfdu útlátit er sigla vildu,

ok var þat X náttam síðar en hinir kvamo á land. Enn hafdi“
ánnat bréf kvamit til Lopts á sama sumri, ok sat’) hann bedi, -
` Ásgrínu eirdi þetta illa, því lysti hann á peim héradsfundum, sem

hann hafði vid bóndr, landrádasök 4 Lopt, ok taldi kóngi alla

pemminga hans, hörd ord féru ok frá honum til þeirra manna’ er

mót bók höfdo mælt, ok at þeir vero allir utanstefndir,

34. A Þessu sumri sigldi af Islandi herra Rafa Oddsson.
Þórvardr „var ok þapn vetur í Noregi. Þema tíma lióp mikill
metozdr í?) herra Ásgrím, var hann þá ok miök bundinn fyrir
kéngs bodskap, voro ok þær einar fréttir af Noregi, at þar skeik=.
adi midk stjórnin sern líkligt var at sloknúdum sva, {bidrtum land.
sins3) lampa sem var Magnús konangr, þeim sem sanna raon
sanns gódvilja syndi, at nm sína daga var miðk í loga af eldi -
tvennrar *) elsku, siaifs guds ok sinna náúnga, en í hans stad væri
kvamin son hans, sá er barn var .at aldri, ok ei hafði jafnfram |
sínum fodur kent hve sætt sannleikrinn var, tóko mál fyrir hann
lendir menn, sva at náliga voro eingir látnir 5) refeadir þeir sem
landstjórn heyrdu, en. hinir sidku hétuda Jóri erkibiskup, sem 9)
nnan læknir þann sem ei lét af at hirta þeirra lyti, ok vildo
hann svipta sino valdi sem raun bar á, af- því gömbrudu úvinir -
andanna 7) ok frelsis heilagrar kyrkio, er þeir. trúdo sem skiótt
mundu framkvama sinni fyst, vox ok midk af fyrrsögdum sökum
misþykkia þeirra biskups ok Asgrims,.er hann: kéndi fyrirsátar.
skuld á sína fræmdr pk víni. ok. þreyngda móti lögunum, af þeim
er umfram rétt vildu ráda lögunum. Mörg önnur málaferli stóðu
í milli þeirra, bedi kaladi biskup- land undan honum á Bauge.
stöðum ok erhdadi honum í mörgu, þar sem honum þótti þat

r

„* ri

- > 7 * J i ` “ | E : NNA SN
a} sá, Á. Cc. cs A. “ os 5} lutir, AÁ, B., Ç, P Gr, | Á ae . „2
N 45 9* * 7’ ra :
2) til, 4, Á €. Ææ, Gr. P, æð l 7 6) sinn, sömu, ER f

3) liósum. sömu, °°"

#, brounandi, sömu.“ ` 7) meudanna, söm e
Qun oe BOIDU- I

Í s

56 | Aeykst tþekkt biskops ok Aspoime, ` 44L
. med lögum göre mega. -~ Þenna vetur átti Asprimr för á Side
austr, at heida af“) fyrrnefndum sakamönnum ad þeir jáðu honum
" utanferd sinni?) edr Odru tillæti, en herra biskup ritadi til hins
kiærasta vinar síns Runólfs ábóta í Veri, at hann. minnti þá á
leyniliga, at þeir birtu í eingu vilia sinn edr ætlan fyrir Asgrími,
at ei hefdi hang fyrir þat hólms?) mun, hann bad herra ábóta
- virda hyilikar honum þótti sakir þeirra at guðs lögum, ava ok
bad hann þenna sama ábóta skynia ord ok tiltæki herva Ásgríms
ok gidra kunnigt hvgrin hann færi fram. Abéti gordi alk
þetta, ok urdu böndr fegnir.er þeir áttu van nokkurs varnarmanns,
ok létu Asgrím ekki fing á sér fá, þá er hann reid austr þánpat.
Herra Runálfr ábóti ritadi ok til biskups hver ord Asprímr taladi
á pingi í Kyrkiobæ, ók sva at þeir töluðu um med sér at Ásgrím
þótti mikit at missa vinátto biskups, ok vildi alit til vinna þat
er hann mætti af sialfs síns efni, ok betra allt ok beta hat sem
hann hefdi mótdrægr verit heHagri kyrkio, ok sva.at hann bad.
horra ábóta eiga lut í at þeir mættu sáttir verda, sva át vandrede-
laust mætti standa. til þess er kónar ok erkibiskup greina 4+) allt
þat er { milli manna stód, taldi þetta vera hina westu naudsyn
'allra þeirra er undir þeim biupao. - Hann bad ok adra eiga lut í
at) hann næði at halda Baugstadi framleidis, ok mælti þetta allt
med áhyggio-svip miklum. En er biskup vissi þessar greinir, tók
hann senn or“) at þat væri, yfindrepskapr Asgrims at láta fyrir
Þeim manni líkligast ér biskup trúdi framast, þvíat þat?) matt
alla tíma diarfliga*) segid, at hia Runúlh ábóta mundi annar endir
mála Arna biskups. Þeir urdu ok sáttir á þat, at böndr urðu ei
sekir þótt þeir vildu hallda lög ok svarit, ok gánga ei undir þyngri |
lydskyldu utan naudsyn, Herra ábóti bad ok Biskup minnast å
hversu hátt hann tók Asgrim í fyrstu ok at sveigia slíkt sem hon-
- um þótti mátálist vera. at höldnum guds- rétti'í alla stadi, ~

f

*) herda at, 4. B, C. Æ, Gr, þe ` #) hann mætti:sátir verða ok, bets
r . sa. `. vid B. E. Gr. ° `
#) fa, bæta sömu vid, o 4) -ord A B C. E Gr ta

- , . , oe Ve eig
3) hóls, sömu, ` F) hann, sömu. S

: -
MI. Oot

, 74) = greiddi, sömu. *) yanigei dy..

A Hing ae. Be wh

gs KR. -. Loptr Helgason siglir. | 57

$5. At lidnum. þessum vetri vóx at nyio úþykkia millum
biskups ok Asprims, einkanliga um mál Lopts, þvíat hann sat-
penna vetur í kyrdum, ok fyrir þat er hann kalladi at hann
hefdi selda kongseign Snorra Narfasyni landit í Hlid, þat er hann

átti þenna tíma er Lódinn gaf honum sakir, hann kalladi ok Snorra

~ sitia á ttekinni kóngs rördu, fyrir þetta segir hann hverigum þeirra

+ úhætt skyldu vera, utan þeir géngio at bordi vid hann. Nú þvíat
- Ásgrími vildi ei aptrgialda skatta þá sem hann tók af stadarins

heimamönnum, lysti herra biskup yfir honum forbodi at fyrr-
sögdum þrimr áminníngum., Enn féllu þó fleiri lutir til er herra
biskup gaf honum sakir ok þeim sem nann héllt fram kóngs bréfi,
am vali ok lögsögn yfir kristnum rétti, ok at ei géngi gudslög yfir
landslög. fetta vor stefðdi hann *) Lopti til pings þess er hann
átti, en hann fór med eingo móti, ok lét Asgrímr ekki vita af
ætlan sinni fyrr en hann kvam til skips. Asgr{mr valdi honum
mörg digrlig ord ok kalladi hann landradamann ok eidrofa sem
fvrr, en Loptr svarar at móti, at hann hefdi at allra bygdarmanna
vitni alla lydskyldu- kóngi goldit, ok hvergi úframar, ok hann skyti

öllu sino máli undir kóng, ef honum syndist hann í nokkro brot-
- ligr vordinn, Herra biskup ritadi ok med honum til herra Eyrcks .

köngs, ok stód þar í með ödra, at hann sendi honum Lopt frænda

r

sinn, bidiandi at hann gördi hans eyrindi gott fyrir sinn herra- |

dóm, ok þá hollustu sem hann hefdi af föður hans, ok at“harin
ætladi at réttindum honum at veita gott ok sæmiligt trúnadar traust
í alla stadi sér til sæmdar, en Lopti til sannrar giptu, ok honum
til eptirlætis, ok ödrum Þeim sem honum þætti varda, ok lét hann
þat skilia?) at ferð hans dvaldist sakir tilfellis, en ei af illvilia
vid kóng. Var þetta ritat Il náttum eptir?) Laurentius messu, ok

kvam hann um haustit til Biörgvinar, var í brædrapardi úm
vetrinn, ei kvam hann fyrr fram bréfi því er hann fór med en
ner vetrnáttum á Jónsvöllum, ekki gat bann vid kóng talat annat

1) herra Agriar, 4, B, GoD Grip. 3) fyri 4. B. G B Gr p.

S) fylgia sömu, — ` l - on

„var þá ekki frétt til skipa. Þeir Ásgrímr ok Loptr mágarnir skildo `
stied eingum blidskap. ` Dat skip sem Loptr var á tók Noreg, ok.
o

| oy

56 — Aeykst úpekkt biskops ok Asgríms. — g4%

. med lögum giöra mega. - þenna vetur áttá ímr för á Sidu
austr, at heida af") fyrrnefndum sakamönnum ad þeir iadu honum
" utanferd sinni?) edr Odru tillæti, en herra biskup ritadi til hins
kiærasta vinar sing Runólfs ábóta í Veri, at hann. minnti þá á
leyniliga, at þeir birtu í eingu vilia sinn edr ætlan fyrir Ásgrími,
at ei hefdi hang fyrir þat hólms?) mun, hann bad herra ábóta
virda hyilikar honum þótti sakir þeirra at guds lögum, sva ok
bad hann þenna sama ábóta skynia ord ok tiltæki herna Ásgríms
ok gidra kunnigt hverin hann færi fram. Abéti gordi allt
þetta, ok urdu böndr fegnir.er þeir áttu van nokkurs varnarmanns,

`

ok létu Asprim ekki fing á sér fa, þá er hann reid austr þánpat.

Herra Runúlfr ábóti ritadi ok til biskups hver ord Asgrimr taladi

, ` á þingi í Kyrkiobæ, ók sva at þeir töluðu um med sèr at Asgrian
. þótti mikit at missa vinátto biskups, ok vildi allt til vinna þat

| er hann mætti af sialfs síns efni, ok betra allt ok bæta fat sem
hann hefdi mótdrægr verit heHagri kyrkio, ok sva.at hann bad.
»° horra ábóta eiga lut í at þeir mættu sáttir verda, sva át vandræða-
laust mætti standa. til þess er kóngar ók erkibiskup greina 4) alt

pat er { milli manna stód, taldi þetta vera hina estu naudsyn

„“ l'allra þeirra er undir þeim biuggo. | adra
da Báugstaði framleidis, ok mælti þetta allt
, med áhygpio-svip miklum. En er biskup vissi þessar greinir, ték

at’) hann næði at h

Hann bad ok adra eiga lut á

hann sem or“) at þat væri, yfirdrepskapr Asgrims at láta fyrir
‘peim manni líkligast ér biskup trúdi framast, þvíat þat") mátti
alla tíma diarfliga*) segid, at hia Runúlá ábóta mundi annar endir
mála Arna biskups. Þeir urdu ok sáttir á þat, at böndr urdu ei .
sekir þótt þeir vildu hallda lög ok svarit, ok ganga ei undir þyngri

lydskyldn utan naudsyn, Herra ábóti bad ok biskup minnast á
hversu hátt hann tók Asgrim í fyrstu ok at sveigia slíkt sem hone

sm þótti mátáligt vera. at höldnum guðs rétti í alla stadi, `

1 75 herða at, Á. B. C. E Gp, þ
$) fe, bæta sömu við,

3) hols, sömu,

4) at — greiddi, sömu.

í,

yid B. E. Gr. .
4) ord, A. B, C, B, Gr, tá =
#) hann, sömu. , = oy

#) hann metti "sáttr verða ok, base

, 9) yanter.{ 4,.. j læsa

- „3ð R. B Loptr Helgason siglir. | | 57

$5. At liðnum. þessum vetri vóx at nyio úþykkia millum
biskups ok Ásgríms, einkanliga um mál Lopts, þvíat hann sat
þessa vetur í kyrdum, ok fyrir þat er hann kalladi at hann
hefdi selda kóngseign Snorra Narfasyni landit í Hlíd, pat er hann
átti þenna tíma er Lddinn gaf honum sakir, hann kalladi ok Snorra
— sitia á átekinni kéngs fördu, fyrir þetta segir hann hverigum þeirra
/Ghett skyldu vera, utan þeir géngio at bordi vid hann. Nú þvíat
- Asgrimr vildi ei aptrgialda skatta þá sem hann tók af staðarins
heimamönnum, lysti herra biskup yfir honum forbodi at fyrr-
sögdum þrimr minningum., Enn féllu þó fleiri lutir til er herra
biskup gaf honum sakir ok þeim sem hann héllt fram kóngs bréfi,
um vali ok lögsögn yfir kristnum rétti, ok at ei géngi pudslög yfir
landslög. fetta vor stefðdi hann *) Lopti til pings þess er hann
átti, en hann fór med eingo móti, ok lét Asgrímr ekki vita af
ætlan sinni fyrr en hann kvam til skips, Asgrimr valdi honum
“ mörg digrlig ord ok kalladi hann landrádamann ok eidrofa sem
fvrr, en Loptr svarar at móti, at hann hefdi at allra bygdarmanna
vitnt alla lydskyldu kóngi goldit, ok hvergi úframar, ok hann skyti
öllu sino máli undir kóng, ef honum syndist hann í nokkro brot-
ligr vordinn. Herra biskup ritadi ok med honum til herra Eyrcks .
kóngs, ok stód þar í með ödru, at hann sendi honum Lopt frænda
sinn, bidiandi at hann gördi hans eyrindi gott fyrir sinn herra-
dóm,.ok þá hollustu sem hann hefdi af föður hans, ok at-hann
ætladi at réttindum honum at veita gott ok sæmiligt trúnaðar traust
í alla stadi sér til semdar, en Lopti til sannrar giptu, ok honum
til eptirlætis, ok ödrum Þeim sem honum þætti varda, ok lét hann.
þat skilia °) at ferd hans dvaldist sakir tilfellis, en ei af illvilia
vid kóng. Var þetta ritat II náttum eptir?) Laurentius messu, ok
. var þá ekki frétt til skipa. Deir Asgrimr ok Loptr máparnir skildo `~
med eingum blídskap. pat skip sem Loptr var á tók Noreg, ok.
kvam hann um haustit til Biörgvinar, ok var í brædrapardi úm
vetrinn, ei kvam hann fyrr fram bréfi því er hann fór med en
nær vetrnáttum á Jónsvöllum, ekki gat hann vid kóng talat annat

1) herra Asgríar,. 4, Be C. A. Grp» +) fyrir 4. B, C. B Gn pe
2) fylgia. sömu. ` ` ` , e. z mE k

4

ie

r æ

%

53 Jón erkibiskup útrekinn ok fleiri biskupar. 36K.

en heilsat á hann, þvíat honum var bannat at. koma í kéngspard, "

en'þó var hann í minnisdrykkio med hirdmönnum, en“ var þó

*

útan brautar ok stéd undir heitum ‘ok íllyrdum.

, 36. Á þessa sumti fluttist ut híngat ‘til Islands þau hin
hörmuligu tidindi, sem í Noregi héfdu görzt, er drottníngu gördi
_ daufa fra hversdagligri tida heyrn ok eyra flestra dugandi manna
um stundar sakir, eg synir myrkranna ráko frá sér med valldi hid
biartasta lids Nidáróss kyrkio’) Jóm erkibiskup, görandi hann út-
lægan ok med honum Andres biskup af Oslo, Þorfinn biskup af
Hamri ok menn þeirra, kvam -þar þat spámanns ord fram, fer for
dum var fyrirsagt?): lidsta man ek hirdirinn, en hiðrdin man
dreifast, þvíat sídan fyrrnefndr erkibiskup var landflemdr, kalladí
- . fadir allra miskunsemda hann til sín or harki þessa heims nær
jólum. .Loptr sendi: bréf til Arna biskups ritat undir síno innsigli,
nfed því bréfi Eiríks kóngs ok drottningar, sem vottadi þá skipan
er gor var til Islands, en í því bréfi stódo þessar klausur: «pat. `
evil ek at þér vitit, at ydar mál er migk afflutt í Noregi, voro
«mèr synd bréf þau cr ritut vóru af Islandi til míns herra med
«herra Erlendi, ok ma vera þeir þykist ritat hafa nær sönnu, en
«ydr þyki heldr frekt, vóro þau.ok sva hardliga tekin, at pid
«biskuparnir vórut nær því kalladir lándrádamenn, -ok mest fyrir
bana lut er þér stódut í mót herra Lodni ? þingi. > Margir?)
«lutir hafa i Noregi pörzt milli 'kóngs ok erkibiskups ok annara
clærdra manna, herra Audun ‘fluttr ok grafinn í banni erkibísk
«í postula kyrkio, ok brotinn stöpull at krists kyrkio af herra
cBlarna cancelara til at hriagia mót líkino, ok sva var hríngt um
callan bæinn í banni #) kénnimanna, þá var prestum öllum stefnt
«út til kóngs ok görvir II kostir, annathvert at vera útlægir, edr `
«halda fornar sidvemiur, ok syngia messur hvar er“) biskupar
csögdu, en þeir kusu at syngiá. . þá átti herra Audun ping í Marin
\ekyrkiogardi ok vóru þá giörvir útlaga menn Arna biskups af Staf-

1) kristni, A. B. C. E. Gr, p. ` 4) forbodi, A, B. C, E, Gr. þh
- 2) frá { vantar ftsömu o 5) iyat com, Sine, J
2) hardir, bæta sömu við, .

—

. cheimi. Erkibiskup hefir marga kóngs menn bannsetta, ok láta

v
=

N

—

36 K.. Jón erkibiskup átrekinn ok fleiri biskupar, 59

«angri, fyfir Rat er hann vildt ‘ei at þeir gildu leidangur kóngs,. |

e{stukko þeir vid þat or landi"); en herra Gautr í Tolgo tók. fé
þeirra, slíkt hit sama var gört vid menn erkibiskups í Þránd-

«þeir ei sem þeir viti, því bid ek minn herra, at þér samþykkist
«fyrir guds sakir vid kongdom sem þér þykist framast mega, því

cbetra er at vegiast til géds en begiast til ílls, því ek veit fyrir

víst, at ei man á Íslandi ufrekara gengte 4‘képnimenn en nú er
hér í Noregi at ætlan rádsins. ~ Nú. gè

(ord edr inntak)?) í því, at stadir skyldu í ætt hverfa sva sem fyrr
var á öllu Íslandi, ok sá kristinn réttr vera seth stód um daga Há-

konar ‘kóngš ok Sigurdar erkibiskups, ek 'segir at þeir Jörundr
biskup hefdi fundizt, ok fór med þeim lagliga, handsaladi herra

~

gud ydr gott rad til þessa. -
«ok alls annars.» Loptr ritadi ok annat bréf til herra Arna biskups, -.
hversu Jörundr biskup hefdi svarat kóngsbréfi, ok þat var sett?)

biskup þórdi á Möðruvöllum kyrkio luta, ok iátadi upp öllum -

stöðum í Nordlendinga fiérdingi þeim sem herra Rafni ok öðrum
skynsömum mönnum þætti réttiligt tilkall á vera. Arna-biskupi

brá nokkut sva í brún vid þessa frétt, en þvíat flestir lutir“ bitue’

lítt á hann utan þat ef hann þóttist í nokkrum Jutum eigi fram-
halda réttindum kyrkiunnar eptir skylldo, Tók Hann pat rad. at
rita ti] Runólfs ábóta vinar sins, ok sendi honum transscripta kóngs
bréfs ok Lopts bréfs,“ ok bad hann pyda sér kóngsbréfit ok. þar

- ofan leggia rid á hversu hann skyldi breita í þessum púnkt, en.

f

„ 2) frá [ vantar í A,

par med pat ráð, at hann héldi sem framast væri föng á kyrk-
lunnar rétti eptir sinni skyldu ok naudsyn. Þetta haust ritudust
eir biskuparnir nrargt í millum, hverir þeir stadir veto sem þeim

ábóti ritadi at móti sinn skilníng þann er hafdi sett $fir bréfit, ok

þótti kóngsbréfit. ákveda at taka skyldi, þvíat Jörundş biskup hafdi -

meiri brögd ndir "skauti #) en stadamenn hugdu, sem sidar þar

raun á med framkvæmd. Herra Asprímr vod nú midk uppi sakir

þessara frétta, ok þóttist nú hafa hvíldir f) fengit á sínum málum. |

8) skarti, 4, B, C. F. Gre þ -

*) std, 4. B, C E GrP | 5) „hagldir, sömu, Ff

3) vantar í sömu, H
2

MW WWB `

⸗

Qu

-
~

60 Brautarhollts fundr um staða m4, 37K.

Detta hanst kærdi hann á fyrrnefndan mann Kétil Kétilsson [um
landit, en á Snorra um áseto HHdar lands ok fyrirtektir “), Nú
þvíat hvergi vildi hafa hans tillögur ok ‘ei festa í hans vald edr
óngs manna, tók hann Kétil á Torfastöðum, ok flutti med sér
ofan í Hiálmholit ok hét honum mörgum harðindum, en þó lét
hann hann lausan á somo viko, sva tók hánn ok Snorra vid Skapta-
hollts rétt, ok hristi fötur at honum. Af slíkum lutum ok mörg-
„um ödrum svall midk med þeim biskupi ok Ásgrími, sva at hann
var jafnan í forbodum,

l 37. -- Þenna vetur fóro menn í millum þeirra biskups ok
herra Rafns, ok var talat at þeir mundu hittast at þessum málum,
. sem í bréfum kóngs ok drottningar stodo. Um varit var fundr
stefndr í Brautarholti á Kialarnesi, ok kvam þar herra biskup ok
herra Rafn ok margt annat stórmenni, bar Rafn fram kóngs eyrindi
ok bréf þau [er þat var sett í?) at "allir stadir, þeir sem rángliga
ero teknir af leikmönnum, sem efinliga höfdu sétit á med rétti ok
lögligri hefd þeirra ok þeirra foreldrar ok halldit upp skyldum“
eptir réttum máldögum, en nú voro klerkar rangliga ásettir, skyldu
aptr hverf& undir leikmenn, sem var á dögum Hákonar kéngs
Hákonarsonar ok Sigurdar erkibiskups, ok at slíkr skyldi vera
kristindómsréttr í smá ok stóru sem var um þeirra daga, - sva ok
‘am tíundir ok alla adra luti, en um falkaveidar skyldi fara eptir
kóngsbréfum ok skipan herra Rafns, en þeir sem móti gérda,
skyldo svara fullkvamno bréfa broti ok kóngs reidi. Voro þessir
stadir ánefndir: Stadr á Snæfellsnesi, Reykiahollt ok Selardalr ok
adrir svæ tilkvamnir, var ok herra Rafn tjlskyldadr at fylgia hefde
- armönnum til at fá þessa alla, en herra biskup svarar*a þá leid

bréfino, at kóngr kalladi þá stadi rangliga tekna er ettarmenn
höfðu iafnliga ásetit ok haldit eptir skildaga allt um daga Há-
konar kóngs ok Sigurdar erkibiskups, en ef ei finnst skilordit til
at í ætt skuli gánga, eda or ættinni hafa géngit vardveizlan med
sölum ok kyennapiptingum, edr þeir kalli tilstanda?), sem med

>) frá [: um dietu Hlíðarlands ok far *) er þar veru sèn, 4. E, C, E, Gr, p.
tekiu, einnin á Snerta 4. B. G.E, 3) wil staða, d. C; Gr,

Gr, Þe

-

f

Í
2
-z .
t

38K. Brautarhollts samningr.. > + #61
" . J
fè hafa keypt edr þeirra formenn, edr þeir kalli nú til med kéngs
valldi edr med biskups válldi voro ísettir, edr þeir sem siálfvil-
jandi hafa uppgéfit í biskups vald, edr Þeir sem -biskupar hafa
. skipat á dögum Sigurdar erkibiskups ok Hákonar kóngs ok iafnan `
biskup fyrirrádit meir en XXX vetra, eda klaustr hgfa ástadit, þá
finnum vér hvergi þessara tilkall í bréfino. ' "

38. Herra Rafn segir, at hér lágu til slíkar etgiördir sem
í Noregi výru fram hafdar, ef biskup vildi ei sampykkia kóngs
bodskap, herra biskup sá þá mikinn vanda á tvær hendur, hann
sá, ef hann lét ekki af sínum mun‘), at margr madr úverdr ok
saklaus mundi gialda þessa sundrþykkis, en kyrkian ok lærdómr-
inn mundi vera vanvirdr, því leitadi hann þess ráds, at fyrir
máda sakir fólkino syndist hann at samþykkia at þola bodskapinn,
ok eptir.margar greinir ok langt vidtal iádi hana at þola sakir |
ódvilia vid virdupgligan herra Eirík kóng hinn kórónada ok herra
Hákon hertoga, sono ágæts Magntisar kóngs ok frú Ingibeargar
drottningar, þar til er skipadr verdr erkibiskup til Nidaróss, þann
bodskap sem: þetta bréf vottadi, er herra Eiríkr kóngr sendi med
herra Rafni, eptir því sem herra Jörundr biskup á Hólum hafdi
þá iátat fyrir sína hönd at þola, ok ei séo í móti skyldri hlydni
vid almáttkan gud. Herra Rafn hét á móti þessum Íutum Arna
biskupi, at tíund skal greiðast af kóngs.eignum biskupi ok heilagri
kyrkio, þeim öllum sem hann á ok undir hann kunno at falla í
Skálaholts biskups dæmi, ok halldast sá réttr, biskups stólsins sem
stóð adr (hann var biskup ?), ok honum þolist þvílikt sem herra
biskupi at Hólum, ok ei sé önnur þyngsl á þessi ofan lögd -
_ af kóngs mönnum vid heilaga kyrkio ok herra biskúp edr hans
vini né adra menn, ok eptir þetta stirktu þeir sín iíyrdi ritut med
_ BÍnum innsiglum. Þar kvam þá ok herra Asgrímr ak sömdu þeir
herra biskup þá um skatta ok þíngfararkaup þau sem hann hafdi
tekit um Hi ár af heimamönnum?) stadarins í Skálaholti, at hann
skyldi þan utgreida um yarit *) í hendr Hafrbirni, eptir pat leysti
2) tilrakna, bata vid A, B, C, E +) biskups ok, bæta vid Á, B.G. £,
GK þ Í Gr p.. 7 a
2) vantar í simu. 4) eptir, bæta aðmu vid,

i“

a +
. ; _, „ |
, ` .

62 Mælskufall harmaklögun. 39 K.
. | . l ` , a ' e 5 E
biskup hann af forbodi síno, því er hapn hafdi hafin í settan

medan hann vildi ei greida. Af þessum fundi reid herra biskup
heim, en þeir herrarnir í syslur sínar, ok skildu þá med blídu.

_ A þessu ári andadist Marteinn papa ok Karl kóngr á Polit), Pétur

biskup í Orkneyum, fok Magnús jarl Magnússon þar enn í Otkn-
eyum °} Einpi var þá enn biskup fenginn til Ni arose. ,

i . . A `

39. Asama vori ok þeir biskup ok Rafn Oddsson höfdu
fundizt í Brautarhollti, kvamo saman formenn landsins ok adrir
handgéngnir menn, ok med þeim bændr ok alpyda, at fylla med

‘ verki þá ætlan, er þeir höfdu fyrrum samþykkt í hiarta ok stad- -

fest med tilskipan túngunnar, en þat varsat taka af lærdum:mönn-
um?) kyrkio eignir þær sem þeir hélldu ádr at piä! edr skiptum *)
biskupanna med valdi, ‘en ei med iafnadi,-med lidsfidida, en minne

. med skynsemd edr réttindum, en þó at margir þeir er meir elske-

udu enyrkur en liðs réttindanna fognudn því er kristnin tapadi

. sino frelsi,- var hinn þó sva stór mikill fjöldi mannfélks er styn-

rc

landi stód í þessu verki, sakir hredslu hárláts, edr sviptingar
semda, ef þeir syndu sína alhuga ödruvís görandi en þeir sem“
bréfin báro þyddi þau, voro ei at eins í þessari tölu mugamenn-
irnir, heldr ok margir handgéngnir, þeir sem þat visso fyrir hvefn,

flutning þessi bréf voro fengin, at kyrkiunum væri ei meira frelsi

éfit, en at hallda sva mörgum lærdum mönnum köst á hverium
IlPmánudum, slíkan sem forn sidvenia er, ok at móti því sem mál-
dagarnir votta, at allar kyrkiur ok eignir þeirra eru gudi géfðar
ok hans helgum mönnum, hvert sem þat er land edr lausir aurar), _

ok þat sem fylgir edr til kyrkio ggr, sva ok at med þeirri greim

sem landslög bidda undir píno XII aura giallis, ef madr tíundar
ei eign sina í fösto ok lauso á hverium XII mánudum, en þessar
eignir hefdi eingi tíundat frá upphafi kristifidémsins’ á voro landi
sem gadi voro géfnar, sem máldagarnir votta, utan af‘einum Hítar-
dal gallzt tíundir ok fátækum mönnum einn saman þeirra fiðrd=
1) Polen, 4. B.C. E. Gr, px. 4) skipun, 4, B. C, E, Gr, P,
e) frá { vantar í sömu, 5) peningar, simu,
2) stadi ok, Hota sömu yid, | |

' -
r A

-

i 3) fyrir-grimdar, s ëm w

r . . t

Il. om

~“.
'

40K, Staðirnir teknir af leikmönnum í forbod; biskups. 63

úngr, ök þó at þessir lutir skoruðu samvizkur. manna á forn lands

: kaup *}), voro sumir menn. hærri vizko, þeir sem kanno sia ok

lesit höfdo lögtekna skipan postulanna, pávanna ok kénnara kristn-

~ innar, ok allt þat sem grdi er géfit ok helgat, at vera undir sam-
EigigHgum lögum, at vera undir vernd ok valdi, skipað ok forsiá,

biskupanna ok lærdra manna, nema framar tækio þeir af kénni-
` S

mönnum í vild þeirra ok gódri samþykkt, ok at þær mego ei eign-
ast nè í erfd takast, ` hafast nè halldast forsvaranliga ?) af leik-

"mönnum utan sálutión siálfra þeirra, voro ok ei at eins margir á? |.

sari trú, þeir er heima sátu, edr hjá þess, háttar framferdum

stóðu, heldr ok þar med þeir sem „siálfir tóko fyrrnefndar °y

sakir kyrkiunnar, ok giarnan vildu hafa þagat ok heima setit, á
þá leið sem Júdum #) fór) med fagnadar procéssionem °) á pálina-
egi móti vofum herra, pordu ei at veria líf hans á pinslar degi

hans, ok var þó at hverio ei umskipt med öllu trúan heldr þrotin,

ok sva sem Júdar þessir sömu fögnudu flitlu sidar Krists upp-

risu 7), fösnudu ok“ margir huerir af innsto hjartans rótum skamms
bragds leidrétto lærdómsns. — | |

—

49. Í þessum fardögum var herra "Arni biskup vís vordinn

at leikmenn höfdu samanbundizt at setiast á kyrkio eignir, únytandi
med öllu þann skilning bréfsins sem af héfdingiunum kvam hit fyrra
sumar, sem horra Arni biskup ok Jörundr biskup ok Runólfr ábóti f
Veri höfdu allir samantekit, til þess at eissyndist þeir take kóngs rad
framar en væri sekt 4 vid gud fyrir þreynging lærdómsins, ok hins
annars at ei syndist þeir samþykkia uppá kyikiuna<agang leik-
dómsins, ok bess hins lila at þeir vero ci aptrhaldsmenn edr nidi-
bríótar þeirra skynsemda sem fornir menn ok lögfróðir hér á landi
vottudu, bædi eptir sinni samvizko ok sannsyni ok sinna fyris

`N

manna, át traudt edr ei mundi finnast sú kyrkia edr kyrkio eign,

2) fornuia landskap. Æ, B. C, E,Gr,p. 4) ok þeir er fóru, bæta vid ABR y

€, £, Gr, P = i
6) professionem. C. E. P,

2) forsómliga, "söm We 5

ad | Júda, sönnu, an 9} vantar í tö mB, —

—

<

, a ( `
64 Stadirnir teknir af leikmönnum { forboði biskups. 40K.

at ci mundi nú eiga at vera undir hiskupa valdi, ok þeir munda '
ei fengit hafa fyrir pat er skilord þeirra ok máldasar voro ei haldnir,
. ok vida gripum þeirra edr eignum sukkat eda siálfar þær sölum
seldar edr kaupum keyptar, þó med fornam landsrétti vero sóttar.
Ritadi Arni biskup í allt sitt biskupsdæmi at eingi madr skyldi
: greida leikmönnum neitt þat land er kyrkia ætti, nè nokkurn part
þeirrar eignar, sá sem ádr héllt þær af honum fyrir geöf èdr skip-
an, heldr skyldo þeir votta at leikmenn téko allt þat kyrkiunnar
- var móti þeirra vilia, at ei yrdi sva illa at þeir syndo stk úmáttka

at fá sæmd aptrgialdsins, ef þeir syndust samþykkir úsæmd brott-
rekstursins, höfdu flestir þat ok í heilrædi, ok rako sumt í brotto
þat sem þeirra var, en bönnudu þat sem kyrkiunnar var, sumir
udu *) or “stad, ok léto þá sem til kvamo, ætla sér þat er ei vildu
hafa, sumir gördu margan úgreida þeim sem tóko, sva at: þeir
urdu siálfir fé at safna edr sækia þángat sem var, þat er þéir vildo
sér sképia?), vóro þá teknir þessir stadir, Oddastad tóko (Stein-
vararsynir >) Sighvatr ok Loptr, riúfandi dóm Jóns erkibiskups, ok
gördi herra Sighvatr þat meir fyrir ákall ok fríun lögunauta sinna
[en sinn vilia#), sem sidar bar raun á, fór þá Grimr prestr á
Breidabólstad í Fliótshlíd, Eyulfr Andreasson tók Hraungérdi, Há-
mundr (Narfi ok Skumr‘’) Gardastad af síra Olafi Magnússyni,
Snorri Ingimundarson tók [med Páli ok Lopti“) Kétilstadi í Hítar-
dal af Jóni presti Hollta, er þar hafdi verit nær XL ára. Olafr
Arnórsson ok Brandr Gudmundarson tóko Stad á Snæfellsnesi af
síra Tiörva 7), - Skúlasynir tóko Stad undir Hrauni, [pérdr ok
módir hans tóko Kvennabrekko stad af Eyulfi presti Halldórssyni,
'Pórgils Háuksson tók Setberg, Stafahollt var ok tekit*), Biörn
Dupfússon tók Hiardarhollt, Þorgrímr Einarsson tók Stad í Stein-
grimsfirdi, Selárdal tók Thómás Svartarson 9), Eirekr Mardarson

2) biðu. 4, B,C, E, Gr, p. ` 6) frá { vantar í 4, B, C. E. Gr. p.
2) skèfia, sömu, o 7) Torfa, sömu, l
3) synir Hálfdánar ok Steinvarar. Sige 5) frá [: Kvennabrekka ok Setberg

hvatsdóttur, sömu. - J vóru ok teknir, item Statahollt. 4,
4) fráf: edr böfðíngía ok vina, sömu . B. C, E, Gr. þ. ` ~ .

5)`^frá [; ok Sturla, sömu B 9) ‘Svartassti. B, É, Gr - 7

e -
“=,
= -

+

\

=
— a

41K, o | Asgrimr brigdar sína lofan. J 65

„ók“ Sveinbiörn Súðvíkíngr tóko Hvaleyrar ') kyrkio í Önundar-
"tirdi?Y, Klement tók kyrkio undi“ Gnúpi í Dyrafirdi, Einar por-
"valdssor tók kyrkio í Vatnsfirdi ok rauf dóm. herra Jóns erki-
biskups °), í Austfedrdum tók Magnús kyrkio eign í Ási, Vidnæmr
„ók Skégei tóko Þvottár kyrkio ok allt hennar góds,

‘ gr. Af þessum Sedum sökum má hver er a frásði
„ heyrif fhrósa ví +) — —* þann: tíma mundo ——
: Rförtu manna, leikmenn kölludu at biskup rifi sáttmál pat er gört
"var: í Brautarhollti, er hann lagdi úblídu á þá sem stadi tóko ok
lèt lysa at þeir væri at úvild hans teknir, virdandi eingis þann

Binit er hann láði at þola, en èi at samþykkia, ok þó þat eitt

et væri Móti skyldm hlyðni vid gud, en biskup segir, at þeir
"skildu: offrekt kings -bréft ok Forda. hans ord afleidis, ok hann
hefdi va sem Hólabiskup iátat at pola rétt skildan kónga bódskap,
„tögdist ok laus sinna ummæla vid þá,' þar sem þeir rufu sín um-
"mæli vid hann, ók stód med þessu fram til pings, Nú þvíat Arni
"biskup hafdi- skilit á, at Asgrímr skyldi áptr greiða Illa vetra þíng-
eferarkaup ok skatta, þá. er hann hafdi tekit af stadarins heima-
Tmönntiin,''heimti Hafrbeðrn skatta af honum, ok fékk ei fyrir ping,
Herra Asetimr.var þá kvaminn ‘bygdum í Tradarhoflt, þar af
hann tit húsá sér til vara styris, ef -biskup tæki af honum Baug-
-stádi. ' Eyúlfr son hans átti Gudrúnu Gardarsdéttur *) or Austfeörd.
“uin ok unni lítit, en fylgdi Ingibeörgu af Stokkseyri dóttur Jóns
-er þar'hafdi búit, Hkedi biskupi þat illa ok gazt lítt at, vildi
Eyðlf; honum. ei rétt göra df máli -sínoy skildi þat ok emn midk
‘goed pei Aspríná födur hans? - ' eters

42. At Péturs messo reid herra Rafn Oddsson til Pings ok

med honum herra Erlendr ok herra Asgrimr ok herra Jón lög-
„mádr ok feöldi annara manna“), var þá géngit í lögréttu ok lesit

|

. . i . a MR
*) Hváleyar. Á. B, C E, Gr, p. z 4y sid ok nierk ié Á. B, C. E, Gr p.

. *) vantar í sömu, * | Sy Gardsdéttur, sömu, |
4) Hollts kyrkia í Onundarfirdi ‘var ok 6) béfdingia, sömu; ..

tekin, bæta sömu vid, ` | -

2.

kyrkiunnar, ók er þessi frétt ok hans upptekia kvam á þíngii

66 Biskup Arni mótmælir leikmönnum í lögröttu. 42K:

bréf. kónga ok drottníngar ok- aktat af leikmanna hendi, hvern
prestar höfdu af stödum péngit, þótti. im ekki haldit vid sik af
biskups hendi edr prestanna, pk eggin u sumir herramenp. ọk..sya
margir múgamenn Rafn ok. ogmennina at lögtaka allt .sem
í kéngs bréfi stód, ok med pessu.atkalli var upp lesinn samningr
sá sem Í Brautarhollti var gor ok sva bréfit ok tekit höndum upp í
lögrétto ok stadfest þetta, allt med.lófataki, ok margt-var angat talat
á þessu þingi. ` Dessi frétt kvam brátt Í Skálahollt, biskupi brá:skiótt
í brún, ok kalladj.at þeir hefdi leidt ign nyiar skipauir móti frelpi
9
ritudu þeir herra Rafn ok lögmennirnir ok adrir hinir bestu megn
til hans, bidiandi et hann ridi á þíngit med, ábótum pk prótöste

um‘) sem hann matti-nj, ok at. þeir endrsemdo aq.mnísg sinn ak

pat sem á millum:stód,. huda, þeir at láta je} við,,verdá *), þá er
samtal "væri. vid?) Erlend ok Asgríim, at, því heilligar*) yrdu .or

höggnir „allir Þverúdar þrpskyldir af beggia hengdi, ok sem“ þessi

bréf kvamo til biskups, sá. hann at þeim herramönnúm III þótti
ei vid sik haldit allt af prestanna hendi, en vissi á sik, at honum
þótti ei vid. sik haldit þat. sem honum vay iid, ef hann þildi kongs
bodskap, ' ritaði hann at a0 eptir ‘tehit rid.af þeim mönnum sr
hia’ honum vero, at. houum líkar. vel, at, þeir;talist. vid Í madam,
at. fráskildum þeim mönnum er. likligt ana þykia at úgreiði standi

, af, ok at þeir heiti honum ok hans mönnum í gridum. at fara á

pingit ok af þíngino, ..skoradi, því biskup pessi iuti, at -hondm

_kvam :leymiliga suxfrépt, at gört. paundi. við hany sem vid erkie
- biakup „var: gört ok haldit: mupdi "biskups tangum ok atei

Oingo
hlydt biskupi, cf hann játti ei at beida: kónga: bodakep „ fide: þá
Magnús Pétursson másr biskups ok Kètill Kètilsson, þeir sem ádr

voto af þingino til biskúps-sendir, aptr á :pinpit medfbiskups bréfi,

vora ok nokkrir lutir í. einkamálum sem [þeim tveimr. bar í millam

"biskupi „ok, Rafni f) ok „þeir einir visso; ok isfnskiótt iádi Rafn

(ak natni báts vid Ady, ` 4), ball, ABA Gro pe

, eth a” ae
*) vera, simu, - |
3) vantar í sömu.
i.

NETES a? $) frá [: Magnús bar millum biskepe

4 ya A, a ok R, SÖMU: P n

a .

Pi “ ` —
4 i —

478: Biskup Arni mótmælir leikmönnum í Hgretiu. 67

biskupi gridum slíkum sem hann beiddist, fór þá Jón Hollt heim
í Skálahollt ok sagdi biskupi þetta, reid, bann þá skiótt á þíng,
en þvíat honum þótti klerkar þeir sein á“ þíngino höfðu verit,“
ok ei átto dt afsakast fyrir fávitzko wn þat er þeim var skyldt at
vita, hafa í bann fallit hiáverandi .ok samþykkiandi því er leik-
menn lögleiddu, bréfum lysti hann er til hans kvamo, ok mælti í`.
fyrstu, at allir þeir sem í lögréttu höfdn verit, væri í slíko banni,
þann dag var péngit í lögréttu ,„ ok .var biskup miök heitr fyrir
sagdar fréttir, hann spurði þegar opinberliga hvad þeir hofdu lög-
leidt. á þessu þíngi? en herra Jón jö madr hafdi svar fyrir þeim
ok vár blídr í máli, Biskup mælti þá, sva er mór flutt at þér
hafit grcinalaust allt þat lögtekit sam í kóngs bréfi ok drottningar
cr ritat, því sem í fyrra sumar kvam til Islands, ok brotit biskupa
bréfit þat er ek lét lesa í þessari lögrétto sefn nú stöndum vér í,
ok. leidt sva inn med lófataki nytt úfrelsi móti heilagri kyrkio,
pat má ok ei annat skilia en at þér séut áf slálfu verkinu, ef þetta
er satt, í hit meira bann fallnir. "Jón lögmadr svarar þá, vér
höfum. þat lögleidt, at sú sætt skyldi haldast sem í Brautarhollti
var sámin. Er þessi svör heyrði biðkup, mælti hann, er nokkut
sva fleirum géfit en þér sem nú mælir þú? pa svara nær allir,
gt þetta væri nær allra þeirra ástundan,-bem hann hefir einn iad.
Biskup mælti, giarnan vil ek því trúa hér um sem best sæmdi,
en skjótt munut þér siálfir bera ydr vitni um fetta, sídan tókst
tdl med þeim ok.varnir af beggia hendi, hvad hverium þótti ei
haldit, kærdi biskup 4 þat at þeir einir hefdu glósat bréfin sér til
handa ok kalladi lángt péngit um pat fram á kyrkiuna sem Pat
vottar ok réttskilit er, ok færði fram sína glósu ok herra Jörundar
biskups ok herra Runólfs ábóta í Veri'), hann sagdist ei hafa
fenpit pat frelsi stadarins í Skálahollti ok hans heimamönnum,
sem tafnan stód ddr landit géngi undir kónginn ok jafnan héllzt
á Hólastad ok honum var játat í Brautarhollti, ok syndi med full- .
um skynsemdum at kóngar urdu aldri fremri þegnskyldu stadar-
ins?) eigendr, en þá er landit kvam undir þá, „höfðu landsins for-

» @ . La ° s

3) -Videy. Á. B, C. E Gr, p.. l s) heimamönnum, bæta vid A; B.

la.

—

68- Biskup Arni mótmælir leikmönnum í lögréttu. 42 K.

menn átt ok haft, ok í þesso ákalli leiddo syslomennirnir nytt
úfrelsi móti forno kyrkio frelsj, þar nærst tiadi bann adr landit
kam undir kónginn gialdast af hvers manns eign tíund biskupi
ok heilagri kyrkio, kénnimönnum ok ölmösumönnum, en nú svipto
kóngsmenn þessu frelsi frá þeim sem -hafa átto, hvervetna þar sem,
undir kónginn féllu eignir fyrir sakferli edr kaup edr giafir, ok
þat mátti kyrkiunnar skadi verda sem lengr stedi kóngs vald á
landino, ok mætti ei sva búit standa, hann taldi ok þar nærst um
fálka veidar, at kóngsmenn taki þær móti fornu frelsi af kyrkio _
eignum, hann taldi ok um tolla Hollts kyrkio í Önundarfirði, at
þat væri rangliga undan henni dregit, hann taldi ok á þá um þat.
at þeir, meinodo honum nyan kristinrétt, þann sem skipadr er

` eptir heilögum decretum fyrir þá skynsemi er þat voro her lög á
_. Nandi fyrr, adr. þat kvæmi undir kóngs vald, at guds lög rédo.þar

sem, þau greindi 4 ok landslög, ok. þesso sino frelsi mætti kyrkian
med eingum kosti tina, ok segir at kóngsmenn tóko rángliga á sik
dóma ok lögsögn yfir andligum lutum. Hann sagdi ok at kéngge,
menn giördu rángt er þeir pyngdu edr lögræntu frændr hans ok-
mága edr starfsmenn, fyrir þat er þeir skildo ei vid hain, en þar
sem hann vildi ei láta réttindi sín edr heilagrar kyrkio fyrir þeim,
voru þessar sakir flestar péfnar herra Ásgrími ok Eyúlfi syni hans,
priat biskupi þótti Asgrímr reist hafa rángliga mörg mál, fyrst á

opt frænda- sinn ok Kétil Kétilsson, þar nærst á Snorra í Hlíð
ok marga adra, sva þótti -honum frekt sett á þá sem herra Lodinn.

f sakir, þvíat þeir "voru þá enn ei frjálsir vordnir, hann taldi á

„vid Ey als um kvonarmál ok um tiundarhald ok um osttoll ok um

eidfall ok um vopnaburd í kyrkiur, hann taldi ok á Asprim. fyrir
þat er hann gaf þeim mönnum sakir er málum skutu undir biskups

óm, sva ok um ord þau er Hann hafdi talat til nidranar heilagri
kyrkio, hann lézt ok ei annat þola mundu, en Nidaróss kyrkia
héldi hér á landi sino forno frélsi ok fálkakaupum, flutníngum.
brennisteins ok- miöls ok annara luta, hann segir ók at þeir mundu

„ei neinn samning vid hann göra, utan kóngsmenn gördu honum -

rétt ok heilagri kyrkio, sva Ásgrímr ok Eyulfr son hans sem adrir,
sva ok at hann mepi halda því frelsi at skip stadarins séngi, par
eptir segir hann at hann vill át. herra Rafn ok adrir kóngsmenn _

=

-”
`

a3K,. Hera Rafa svarar:biskups máli, ` ág

fai af þingi *) aptrkvamo Lopts, ef hann hefdi ei fdr ordlof fergit, -
eptir þat sagdist biskup Í eingan stad ábyrgiast vildu þau kyrkio-
fé sem herra Rafn hefdi taka látit, ok bad hann þar síðan öllu
fyrir svara, hann sagdi ok at:stadr í Odda ok Vatnsfiardar kyrkia

ok þær kyrkiur sem fornir máldagar segis biskup eiga at hafa:
vald ‘yfir, má eingi pyda at takast eigu fyrir kóngs boðskap. „Þá.

er herra biskup lauk sinni redu, ‘pékk fram síra Jón Hollt ok
kærði Snorra bónda Ingimundarson ok Kétilssono, at þeir hefðu

úlögliga tekit fyrir honum kvikfé margt, ok beiddi biskup heimta“
at nynefndum mönnum fulliga sitt réttindi, en þeir svöruðu at:
móti, at:þeir hefdu ei meira tekit med herra Rafns rádi, em þeir:

átto at hafa.

T all> a “y r

43. Um alla stund Þá er herra biskup taladi, blyddi herga. J

Rafn ok adrir kéngs menn, eptir þat mælti hann: undarliga vikr

nú vid, þeir géfa oss nú sakir, cr vér hugdum at ass ættu sakir
at beta, “þeir kalla oss at hafa rofit vort sáttmál, ok þeir kalla

oss at hafa géngit yfir kóngs bréf, cr oss þykia brotit hafa þan.

sömu bréf, en vèr höfum því sidr yfir þan tekit, at vér höfum“

þeim vida vanfylst, hvíat enn ero þar margar kyrkiur úteknar, '

sem bréfin segia rétt teknar, vilium-vér því sídr nidrbrióta kyrk-'
ignnar frelsi, at vér fáum enn ei. vort fornt frelsi, enn þótt herra bisk-.
upi lítist sem.?) klerkar muni tapa þeim röngum yfirgángi sem þeir.
hafa nú haft um stundar sakir, ok hóti þeir oss fyrir þat hard-
endum, þá hliótum. vér þat at þola eptir því sem god vill, fyrir
skulld míns herra kóngsins, sva vitum vér at eingi á voro landi.
á lögum at rida utin Foner, en um heimamenn Skalahollts stadar,

tíúndir af eignum míns herra, flutningar ok frelsi Niðaróss kyrkiu, :
ok sva um falkaveidar á kyrkio eignum, hefir biskup mikit til síns .

- máls, þó mér þyki slíkir lutir nú í kóngs valdi vva, sya ok þykic
bann oss þat réttliga heimta mega, at sva Handgéngnir menn sem
múpamenn svari þeim sökum sem forn kristinréttr segir á þí, en

hinum fyrirbiddum vér undir slíka píno sem kóngsbréf vottar, at :
hlydi neinn, meiri. madr.né minni, í smáu ok stóru, . Ek vil ok,

+) kenungh B, 8, Gha 4 oa st te beta vid BELGA i

v

Pd

hans, ok litadist um sik högliga sva talandi.

70 RPlskup ansar máli Rafns; 44K.

at allie viti'er ti} minna orda spyria, at mör: þykir sú sætt rofin,

_ amnathyert af biskupi eðt prestum hang, sem í Brautarhollti var

eör, ætlak mér ok at taka til Norrenna dæma, nema þat sé haldit
èdan af er mèr: þykir ei hingat til haldit, med ráði thinna lögu-
nauta, Ok er herrg Rafn lauk síno máli, mælti Árni biskup til

ag

' 4401 Dat er almáttkum gudi þakkanda, at þú herra Rafn sér
at Í sumum stödum stendr kongs bodskapr móti fornum guds rétti
ok. voram bodskap, en‘ hitt er stórliga midk harmanda, at þú trúir“
at. form úvandi sisenny á yoram Jandskithka var upptekinn nm leik!

„manna forrád á kyrkium, megi ei réttiligg nidrbriótast, med perm:

röksemdum sem allr heimrinn heldr ok af pávanum ero allir skyld-
adir til at halda, þvíat rangligr kaupmáli ok af siálfam æðttindum `
pnytr má ei band né hald fal kyamng né hefd göra. En þar sem
pi sagdir, at ek edr prestar minit hefdi rofit sætt þá er í Brautare.
olti yar gör, stendr þar at‘ móti sú hin fyrsta rein, át ck jádi
at þola, én ei at samþykkia kópgsbréf, œ þér efndut pat er þér .
heétut at máti, höfdut þér ok slálfir raun í hendi, at stadrinn í

. Skalaholltj heff ei enn sinn.rétt. Sú önnur, at ek jádi at þola

-med eingum kosti at ha

sm.

þodskapinn, ef hann væri af þér edr ödrum ') rétt skildr, en nú
er þar þvers at móti gört. Su hin pridia grein, at ek tádi honum
ym þat eitt sem. ei teri mýti skyldri hlydpi vid almáttkan gud,
prt baud ek þeim prestum sem af kyrkium ginga àt segia at þeir
étu þær ptan sína vild, at påvinn sá sem sitr Í guds sæti segir
klerkum öll kyrkna forrád, pk honum á öll kristni med réttu at
hlyda, ok þó ek vildi kyrkna yald undir leikmenn géfa, átti pat
Ídast þótt géfit sé, yoro pk vor vidrmeli'
á Brautarhollti ei sett til línesædar edr-fullnadar, heldr stillt or
yandræda firr{ng , til þess gu + gæfi erkibiskup til Nidaréss,

45. En er herra þiskup hafdi lokit sino mili, rómuðu klerkar

. ok múgr vel til, en stadamenn ok sumir handgéngnir menn þeir

er blindadir yéro med sótt fornrar ágirni, tóku þúngliga hang

—

3) skynsömum mönnum, bæta ytd, B; C, E Grn pe? O 0

⸗

1 7". FR 71

ordum, sem, fordam görðu Phargæi vid ; orn herra,. éumir hand-
géngnir menn lögdu' gott til). manoir fais. výro þar taladir sem
mikillar frásagnar. ero vefdir,, en fir ti

um síðir at bréf var ritat undir begsia innsiglum, ok er um flesta

Juti hermanda sem ritat, var Í Brautarhollts. bréfi, ok þar am fram

at Raf. iádi Arna biskupi at. fullag vördslar skyldu. géfast. fyrir
Gil kyrkna fé'),. allra:=þeitra. sex mend höfdu ásazt eptir. rádi
Rafns í Skálakollts. bisk mi, „þar:eptip -gördu þeir þann skil-

„daga at biskup ok lærðir mepp skyldą;beæta med iafnadar dómi

‘slikg,sem hverir prófudust sgkadir?), yry- þar»undir skilin öll

Þeirra mál, ok Asgrimr ok .Egálfr sun, hans med fyrrsögduim grein. -

ww

am, „ok. mörg öngurs ekki ahipadict. at Halli. tolaj málum, en
mál: Jóns ‘ok Hitdebamatti kalla atj) tl samendege værislögd, As
grína handfesti. at-.greidg Ula vaira skatta „ok, Híngfarárkaup pan

‘som: þann hafdi, tgkit, af, biskups, heinamágnur, í hönd Hafrbirni -

sem fyrram.. Eptir: þetta istadi herra biskup, herra Rafa ok bádir
" Yogmenn, fherya Asgrims. ok herra Styria #) sinn benastad til Birikg

kóngs!med fögrum ordum jaf þann, léti tíund greidast af öllum

seigguar ghean á Jálsadi,.æfmlga sil „sélubiálpar sislfun séf, æn ti
mýtsómdarátaðnan) ok, alist heitt skattar ná þínsfararkaup ‘ef
báda, sbiskups. stólunum, ok at. kang :atisktt Hetta atadaring frelsi
sthed,-8{40; Bre aan Ae
“skip stedarina, þótt hann hefdiádr annat. œtlat, - þeir báðu ok Lopti
Dslafon.fd:0$ hann hefdi ei,adr fkngit, þeir badwek. at kdngr Hnaði
- pam ex, handgèngnin: menn jhiifdu: dæmdan nm þá: merin sem
herra djadinn: gaf salir ———— geh hanh. ‘heim upp allan
Aion Íyri>rskbrr herradóm; ok bæn sinna manna, höfðu ok verit á
Þóri, orig átti sekr“ytna dæmtar XII meykr,:ien £ suitia
demdist IX therkr, en:á suma. V at lúka kónginum, okei potn
_ náudsynlig utanford þeirra, þar sem skýnsömum: mönnum virdust
mini sakik þeirra. en. fyajr, ändverdh "ex. uppkastat-ok þeir voro
byrrir wenn ab gæfir í íhygdarlagi,. t:bonmm npp èr þá lyki
pe a hoa cha o p a

wise’ rr sr: tin gtby .

; 3) ok stada, bata vid A, B, C, £, ` 33 eigi, bæta vid A, R, C, £, Gr. pe '

gp ob Dor , 4) hefða. Sturla gy Jön ok herta Aigiix.
. ©) vid adra bæta sömu, viða ; - dönum í 1 a
» \ | '

— 1

„skila. færdir, þá kvap þar.

ra

fi-oh innsiglis peir bidu:ok ať kóngrinn léti: ginga . .

—

72 Biskup sendir -brèf um stiptit. 46 K,-

fut f sem ‘ni var sreiýt '), þeir beiddo ok kénbinri' rite Í móti
„sörhverri grein, hvat hatin vildi veita ?), Eyúlfr Aserimssori sættist
"þí vid biskup um sin mál, ok vörð Beir fadir hans ok biskup sáttir.
. ` 46. Nå þvíat herra biskup vissi, at þar sem á þessu pingi
höfðu margir ok“ misidfnir heyrendr vetit -vithismenn ‘bess er á
Þíngino gördist, wildi -hari va sem vinn santileikans í Slum stöd=
um- hann: birta, því>fitaði hah bréf þat er hann lét befa ok upp-
lesa um allt sitt biskupsríki, í því stóðu þessi-ord : KVR trúum

: æydr -kunnigt vera’, at kóngsmenn kvádust stadfesta med lófataki -

í lögrétto í sumar at oss traverenddm allt Fet greinarlaust er stód
ei bréfam.peim sém í fyrra sumar kvamo Íslands undir inn-
ssigli kóngs ok 'drétttifngar,. okt BVersw: peir ‘Sptruda sér nær vèr
ækvamum á pingil, svá“ sdm Jón? lö; madr vottadi í Íögréttu';' at
þeir vildu pat. él‘ staðfest! hata: sear 'É móti væri guds lögun ok
srétti, ok-syndist oss fyrir* þessa hátis fraínsösn-lok ra sam-

"* éþykki, at þeir fordudust hanns 4feHi redan pat‘ hélist er "þeir

“ wheto, en ef þeir seilast á guds rétt ok heilagrar kyrkio med fram-
ekvæmd:verkanna á dómúm "yfir kælstirum: rétti edr lé medy: på
gfalli þeir 1 pat bann sem? lögbæki heilagir kyrkið rifta) oktþar
gined opit- brèf. mins Kerra Jóns "erkibiskups ok hans“! ipa,
„Nú med því at leikmenn eigo ty. yaldslig-at sepia yfrokMstnum
erétti, þó nokkrir hafi annat futt, þá vilium vér ok atvathr þér
ævitit, at um almenniliza ok- heilaga skírn, ok eva ume:fþstus ok

. shelgihöld, um-biskups forræði 'á“kyýrkium ok eipnkup þeirri, "vak

” æveidum ok tíundúm, um kyrkio“ Ey

\

'yrmsl ok lerdyaitmanda um .

slysingar fyrir.brollaup’, festarmál +): ok: öll önnur hiúskaparmáð .

sum. guðsifiár ok skriptamál, ok okur ef menn b ia dau

sok- allt þat. annat er, til biskups heyrir át eins eptir guds lögun

„vald ok dóm yfir at hafa, edr þeir sem hann skipar til,:þá skal

aaya standa sem vér höfum ddr skipat.ok bodit,” ok eptir nokkrar

langur standa enn þessi ord; á saina: þréfi: «Nu er- vor bænas

pstadr til allra ydar, at þér geymit vel ok forsidlliga skyldugrat
- SK NA - ER? Spt

3) frá [ vantar í 4, BC. E Gr, þa 4) eigi, bæta vid 4,3, G5, Gr, P

i 9) edr ei veita, bæta sömu wid. 4) rautar iðn -

on

-a`

A

«Ke . Vidbùrdír í Noregi.

ahlydni vid jarineskan kóng, em. yarizt allra. mest netgear ok
æhlydsi brot vid, himna.kéng, ær vald hefir á lífi ok. sál jardligs
ækóngs ok allra. vor, ok oss veitir allt gott þat sem hver vor hefir,
«hann hegnir í) sína úvini at endalykt med eylífri píno, ok ömr-
| æbunar sínum sonum ok. þegnostomönnum stundligt starf 2) med
sceylífri dyrd ok endalausum fagnadi,> pa er herra biskup. var
heim -kyamjun, gaf síra Jón Hollt honum þat fé sem Hítdælir
t6ko af honum, biskup krafdi faring með bréfi ok setti stefnudag
„mær greidt skyldi vera, em hét þeim hardindum ef ei gilldist, ` Rafa
war þá í Borgarfirdi, tóko þeir Snorri rad af honum hér um.
Herra Rafn ritadi bréf undir sino innsigli, ok lét Eylíf Skiálg
bera þat ok fá í hendr Kolbeini Eindridasyni ok Magnúsi Péturs- .
syni, at þeir færdu pat biskupi, hann gékk þá fyrir fortölum þeirra
gem Rafn hafdi tilhugat, ok, lét fyrirfarast at sinni hardendi vid
íHítdæli, . Þetta. haust andadist herra Sturla logmadr.

me 47. Noregsmenn’ itto þessa tíma, er.lidnir vóro frá fram-
| för ágæts herra Magnisar kongs ok Jóns erkibiskups, mörgu erfidi
-at meta, þvíat sá drepr optliga er augna "missir, þvíat hinn úngi
“ kóngr var ei sva mikillar nytsemdar sem mannfólksins þörf beiddi, .
Þótt hann væri mikilhugadr ok gódrar náttúro, leitudu þeir, sem
„skyldir vóro honum at fylgja til allrar sæmdar ok at forda hans
«gal frá öllum syndsamligum. lutum; sva sem líkamanam vid öllum
meinsamligum lutum, at snúa honum til at samþykkia sinni raungu
. "gimi, allra mest uppá lærda menn. Sá madr sem Jón hét ok
var Bryniólfsson. var settr yfir staðinn í Niðarósi, ok lagdist í þá
„sæng. med eiginkono. sinni, er erkibiskupar einir höfdo í hvílzt,
þann tók ok undir sik eignir ok prebendor kórsbrædra ok ætladi
þeim expeps, um örk kénnimanna vóro nær fyrir ekki haldin
um allt land, en þar sem hinn himneski sezt um, leggr bann níarg- -
faldan sidknat andanna med sírio hyski, lagdi hann á þó pyned
tá) betrunar, síns signada’) radningar sprota, var þat hit fyrsta
tilfelli, at „yfir kvein. sótt ok manndandi, gulir ok húfellir, cam

73°

3) dæmir. A. B, C.F Gr, p. E ?) nafns, bæta við 4, B, C, E, Grob,

-_

—

74 | Viðburðir í Noregi. | ark

förðum var í Róma, át Ednním (hinum friálsasta ) forstióra puds
hiardar Gregorio hinum mikla. Í þessum tíma andadist Margrét >)
drottníng, sú er ádr var sakir venzla vid marga „þögn menn vónar-
mikillar stirktar Norcgsríki. pi andadist ok Erlingr Alfsson ok .
margir adrir ágætir menn. Sa atburdr *) vard ok at Jón erkibiskup
{daudr ok í iörd grafinn +) í Skéram í vestra Gautlandi, neitti hann
þess þeónusto ok tilflutníngs *) aptr til stéts síús, sem siördist for-
madr at Hæma hann frá stóli lifanda. þat giördist ok at sifr
kóngurinn Eirekr féll af baki bráðum hesti, svá at fæturnir vóro fistir
í stigreipunum, en höfudit mætti urdum 41) ok grióti alla stand
medan reidskiótrinn raun undan þeim er eptir sóktú, ok þeir sem
áðr höfðu hans úmaklipa geymt, syttn hann sem dandan, þar til
er fadir allra miskusisemda leit á sitt sakat smidt mildiliga,' ok
bætti honum fyrir árnan hins ásæta Olifs kóngs, þess er þeir höfðu
ákallat er yfir honum sátu, ok þó med þeim hætti at þetta mem
varð aldrei med öllu bætt. Sá lutr féll enn 4 landit, í makligo
` hamíngioleysi, at þeir sem hirdmenn höfdo utlaga giörva, mista
lángan tíma hirdirsins, sumkostar fyrir tilfelli, en sumkostar fyrir
vandrækt ok“ sialfvilia, þvíat Narfi Bidrgyniar biskup, er fyrst var
til erkibiskups kosinn, syndist ei madr til at setiast í sama háleitt í
sæti, gordi prófan hans mála lánga dvöl á kosningunum sem síðar
man segiast. Nokkro sidar hendi einn af herbergis sveinum sva
. mikill lutr ok mikiligt slis, at leypti snarliga 1) á siálfan kónginn,
-sva at sundr gékk annar hans fótleggr, þó festi snarliga fótinn,
var hann þó iafnan skémri ok ei réttr, sakir athugaleysis þeirra
or bundu, ok verr höfdo honum þiónat en verdt var, þó vard
“ hann vel stirkr til Astigs, þótt hann væri ei réttr álits, Sá er uhappit
hendi lióp strax í kyrkio, en kóngrinn, sva sem úsúrt epli hins
sæta vidar, syndi eingan beiskleik af sér né reiði, heldr gaf hanm
„upp hinum sakada sína úheppni, * oo "
tý vaútar í 4, B, C, E, Gr, p. +) likflutntugs, #.'C. p,
2) Marioth, sömu, 6) viðum. sömu. -

lzy mðtbúrðr, 4, C E, Gr. p 22* | “
o M, We eo Po 7 “ali .
+) andadist ok var greptrads, sö mu, ) one £ B,C R Gr, þ -

2
*
=

<

ot “ Vihema: Lopis, . BS

, a 48. Nú er frá Lopti at.segia, st.hann stód. undir heitum

ok illyrdum,. ok bannat. var. honum at koma á kongsgardinn. ‘Um
hanstit gaf hann Hallkéli Ogmundarsyni VC vadmála, ep hann var
þá búinn or landi at fara til keisara. Hallkéll bad þá Biarna or
Giskargðra råd fyrir Lopti, en þat vard ei. Um snmarit kvam
Hallkéli heim ok tók Lopt til sín. At iolum band Erlendr Amunda-
son Lapti á kóngs gard, ok hinn átta dag bad Hallkóll fyrir hon=
um kónginn, ok:.vannst.ekki at. . Um sumarit eptir fór Loptr í
bæiarmanna :skipi til landsenda med kóngi ok aptr um haustit,
fór hann 'þá tl Hallkéls am vetrinn þá er. hann kvam. af Hiloga
landi, ‘ok: ‘var med honum þat sem eptir var vetrarins. Um vari
fór Leptr med ödrum Íslendingum auatr í Vík. - Nærsta drotting. -
dag eptir Bótólfs messo bido kónginn fyrir honum herre Loðinn ')

_ ok hefrá ‘porvardr, ok:tók kómgrinn hann í gætt. í Túgsbergi, ok
vas thaon þenna -vetar.med kénginum vel haldinn, 4 föstu inn- | `
géng gordi kþngrinn:hagn ‘eidsvara'sinn, ok gaf honum. orlof um —
anmarit at fara til Islands, fór hann þá:til:Þrándheims ok var „þar
til:þess er (bann fór?) til Islands. Þenna vetur sem Rafa kvam |
édr nordr um haustit, kvam mikit hallæri fyrir nordan land sem
var í Noregi, þyíat hinn hedsti höfudsmiðr sá vora menn hlut-
takra:med:Nordmönnum í 'syndigni, vildi. hann þeir. væro.:ok `
hluttakarar í skriptinni. fetta torræki?) kvein ok vetri sidar sudr
vid land, á þá leid se ordskvidr mælir, at (nálæg veggr hitnar
þá er hinn nærsti -brennr*), sáum vér þá askir vors syndagialds
earma guds reidi yfir oss kvamna. Margir hlutir ardu á einum tinia ; |
"þessi misseri, er ei má. alla sénn segia, ir fyrr sagt f) var | ip

, — á um fiandskap þann er vetit baldi milli: herra ; bisk- |
P@kips: ok herra Ásgríms, sva at fyrir gádra manna. fintning: sito `

“Peir at einni veizlo med orlofi. biskups, vard Asgrimr. hrá- feginn, | =

þar som-honum (einum var kuvnigt“) hyiliks vesdt var, Da beó

1) Leppr, bæta vid A.B.C. E Gr p`. brenar, skuli maðr athuge sik, 4.

2) skip göngu. sömu, Gr, þ. Í l
3) halæra sömu, BE 3) Ping, bæta sömu vid, y
- - *) frá í þegar nálæg veggr náúngans 6) ‘var ei úkunnigt, sömu, * a
| K á

,

-

6 Asgrímr bannfærdr. 4g hs

f Haukadal Klengt Teitsson, ok Orate sótt hans bed t Pings), -bare
var hinn mesti vir Asgrims, ok eggiadi’ ham = í: níóti biskupt,
en svæfði brergi. '' i | Eai
n. ‘4g. potta sumur helmti. Hafsbeötn. fyrrsögdi. þítigfaarkaup
at Ásgrími, en hann vildi ei lúka, Biskup vatd -þess vie as slidng
sumri, ok þótti rofin satan) þeirra Rafns, er þegar fondi. þeirra
Assrimis bar saman, spardi biskup hvert Asgemnr hefdi aptrarcidt
“ pingfararkaupia? Asgetaw kvadst ei greidt hata. Biskup mælti þá,
yrir hví viltu sva göra? Bang segir at-kótigs bréf bidi honum nú
öðrivts en fyrr, ok kóngr vill hverki misst af: biskupe heima
mönmimj et hafa falla skatta of öllani þeim útðnnam or. fadir
- hans tók af. Biskup. segir at móti; ef verte pat, ‘Adgriosr, -né
neinn annata, át Megnte kéngr kai því samþykkt, at. Shólahollts
staðr Mafi minna rèn‘) en Hélastadr’, ok. fee skili frekar bréfist
ew Bonúa1 er bodit, ef hann teks gobkat fiss uur þet. vert bann
veit fyrrnefnddn’ Magnús kbtg sampykt hefi. . Ásgrím segir af
imóti, at Mapwús kóttgr kaladi Árna biskup drags undir sik hærra
vald ew binir fyrri biskupar: höfðu am dóma, edr um frelsi keima-
manna stadar í Skálahotlti, ek at hann skáldi offrekt þet sem þeir
feto at ‘take *} um kóngs bodskap, biskup. segir at Móti, at sanns
Tiga *}' hefdi Magnée kóngr í sumim smálutnai á éih talis fyriv
tangan afflntaing sínna manwa, en géfit þó át fiveric einga þykt
þann tíma er vid fendant, ok ek mitta syra hones canter sk yrit-
semdif, at ek hefdi sannara. crn þér kandgèngoir meta Í vorum
viðskipttiær. þessum ok ödruar, ok því sidr gaf hany. mát á þesisi

þykt, as hans veitti mér margar sæmdir inthan et. vid- ict,

í kann mrendi hit bezta ráð fyrir slíkum lotam bafa gidrt, ef-

hefdi unit, en þó Magnús kótigt edr annar kóngr hefdi bodie
at mínka-réts stólsins í Skálahollti, ættir þú þó hvergi at göra, ok
ck ætti ei pola þó gört væri, heldr at hégta eptir gads lögum ok
- skipan Jóns erkibiskups. Ásgtímr segir, at kann vill. af sér ok sine

‘elds véita biskupi tillæti, en af efni silfo ‘kéngsins nian ek ckhi

ty frelsi, A. B,C. E Gr fe lg A, BB Ore pe
S) tale, óði, . 0 l Se

yo ky Asgtítur afleysir. ok deyr; 77

öra fyrir ntah rid lögumantá íninnd, Biskup- segir þá; at hanni .

—— forboda bann, iitah hann. héldi þat sèm nF hefdi heitt
. ok:handfest:6 .Brasítarhollti ók á alþingis „ Nú, þvíat Asgrímr vildi

et at? bordi einem lék herra biskap síra Torve prest forboda hann,

stóð hamn í því nmi átund,. briat hann vildi ei .aptrláta fyrrgreinda
peninga: Margar võra adrar sakir milli. biskups ok Asgríins, þær >`

m stóðu af fornum greinum klerka ok leikmanna, sem dr er
titat, ok esmm öllum málum. syniadi 'Asgrímr ok Qrmr í Tango,
ok. því:var hann ok’ forbodadr af hiskupa. tilskipan, :véx upp -af
hyio iprilyndi: Asotims: méti biskupi, var: þat ok allt opit ok ända
verdt mied- þéim er fytram var til samnings lagit.

460. At lidnum idluot þenna vetur fér hetta Asgrfmr í sysla í
sine. ok tók: gjstíng Í Gróf í Runamanna repp, þar tók. hann sótt
bwé: ákafa; at hann mani varla .gtyra sér, fór hún med ova miklana -
wng; at standum °) gat harm legit kyrr at kalla, en til þess at
„bann syndi sik ei þetta göra sakir nokkurs illyilia, heldr af reynge :
ing. áþolanligrar, sáttár,. sagdi hann iafnan,adr pat kvam at honum,
at brott skyldi taka allt þat er van var á at hans mundj nokkrum .
meini thad, göta, æpti hann þá stórliga hátt, ok varð at geyma haus
„medan þessháttar esingr stód á, þess á milli taladi hann med skyas
som) ,.ok.-er ;menn sáu at þessi sétt þraungdi honum miök, var
sátt síra Oddr. prófastr Svartsson frefidi Arna biskups, ok þegar
honum kyamo þessa ord .edr sendibed, brá hann vid skiótt ok reid
í Gröf, En þegar Asgi{mr vissi kvamo hans,” heilsaði hann honam,.
ek bað hans fyrir guds nafn rida. sein skjótast tl kerra Árna
biskups at leita. um sættir med þeim, kvadst: þat allt er han
mælti til. villa vinna at samningr yrdi. Þar vat viðstaddir Ormr or
Tango, ok later bans Ásgrím at sættast vid biskup, en Asgrimr
vard því sva reidr, fat bani tak hann med hérdem ordum or
_ því húsi sem hann lá 44), ok vildi eigi tal vid hann eiga, Byúlfr
son ‘hans var ok par, ok lagdi gott til. Sira Odder dvaldi ci ok reid

- Jyrbanrisetia ok, bæta vid 4, D, C hiili, éh statdum, o-a Á, bate
Á, Gr. p. l l vid A, B. C, E. Gr. p.
- $) greip haas vil vopag ok villi aigi 9) fr{ Í véntór í sömu |.

78 Acgelme afleyste ok: deyt. sak,

f Skálahollt ok-finnr biskup ok segir honum, at Asgrimr vill giamng
sættast vid hann,. ok greindi honum -hvilike: var adttarfar ‘hans.
Biskup mælti þá: far þú aptr sem skjótast ók leys:haunr of: haus-
vill þat til vinna sem hann er .skylidr, ok gjarna vildak:þát vita
at hann yrdi leystr, ef hann mætti med skilum degmfara, í Síra
Oddr tafdi ekki ok reid aptr í Gröf, ok hitti Asgrím, hann. segir
þá hvörsu biskup tók hans málum. Oddr segir at- biskup vill
giarna taka sett af Asprimi, ef hann leggi öll þeirra mál á

vald: ok til hans tmdemis, Asgrimr mælti þá, sæk'em ek þes,
ek þat vif ek gjarna göra. Sira Oddr tók þá ok þetta skilorð med
handfesti, kvam þar at því sem mælt er, at sigursæll er sádr vilii,
Jætr hann ok ei fyrr verda skilit vid herra Asgrim en hana leysti
_hann,' ok heyrdi slíka iatning sem hann fekk pört, eptir pat oleadi
hann Asérím ok húsladi, ok ei leid lángt frá því ádt.Asptísr and-
adist in fosto Brigide virginis, Um morgunin Yar búiá! Hkford
Asprims, ok var hann fluttr ofan til Skálshollts. ‘Ormr-fér -nred
líkinu ok földi manna. En er biskup visst þat, seadi harm maon
til hans ok fyrirband honum at koma heim á stadian, hvarf hent
aptr í Túngo þá er hann var ádr kvaminn í Audkolltsmyri. Ok -
er likit kvam í Skálahollt, gékk herra biskup pladliga móti því
ok saung sialfr yfir, ‘pau —* ok Guðni *) géfa til staðarins
VIIC hring, kulit?) ok fingurgull þat er stód il ortugar ok. hese,
ítlu s{dar tók herra biskup til sin Þorstein son Asgrims, ok lèt

kenna til þess er hann gaf honum prestsvígslo. ~.

st. U vorit eptir páska fór Ormr. Klængsson nordr tal
Rafns, ok beiddist sysla þeirrar sem Asgrímr hafdi haft, en Rafa
skipadi hana Eyulfi syni Asgrfms til þess smat rád væri fyrir
henni sèd af. Noregi. Margt þóttist Rafn pat spurt hafa frá bisk-
upi er honum mislíkadi, því rítadi hann med fyrrnefndum Ormi
til biskups, at hann skyldi sva geyma siti, at hann væri lítt utan
þe hin nuttu þeir fedgar þetta. bréf til stadarins Klængr ok Orma,-
ok er herra biskup sá þat, vóx at cing sundrpykkia med peim, lá.
biskup um stundarsakir í Þorlákskyrkiu, „þenna vetur ritadi Arni

3) Gudrun., 4, a. C J, Gr, p, 2) káti), 4, F. LAY Gr. Pe

P
-

51K. Biskup fyrirb. stadam. at taka Krists Ifkdma á páskum, 29

biskup í Bib prdfastdemi síns bískupsríkis vidyaranarbréf til þeitra
manna sem kyrkiu höfdu tekit, at þeir tek? ei líkama vors herra
á páskadpgi ok farmed settar sannar sk ynsemdir, sakir þess at biskup
sá "þá standa Í dáudlepri synd, mátti hann ej utan þunga sekt vid
almáttkan gud med þögn hylia þvílíkan glæp sinna undirmanna, |
Hann syndi þeim ok iainfram, at sva takandi idku þeir stórliga
midk. sind sekt, ok áttu seilfir frá at halda vilianliga, þótt hann
leggi ei bann fyrir at þeir tekio, Hawn syndi ok í pridia stad,
at hann. afsakadi sik vid gud fyrir þessa vidvaran, ok þat þeir
átto- seílfir sik at ábyrgiast, ef þeit tækio. slíkir sem þeir væro,
þeir varo. ok margir er. oi dirfduet Kristz líkama at taka, Vid
Potta alltsaman báro vondir menn nyan róg milli biskupa ok Rafns
þeir ef tendradu hiðrtu manna til minningar ‘fotus Sandskapar.

3 ` $2... Í fardögum fór Ormr or-'Túngo bygdum í Haukadal, -
þvíat' Klængr -fadir hans unni honum bezt at búa -4 landino, þá —
er hanæ fór.til Videyar, Klængr hafdi giörva þar upp kyrkio ok

húgat bæinn, hafdi -biskup- [ritad honum') at.göra linara máldaga
á kyrkio ef bæturnar. kvemu fram, pviat Klengr vildi ella ekki
atgöra, wedu þeir biskup ei sáttir á hve mikit linat var, -stód á
milli einkanliga um diákn ok tleira.annat. Biskup hafdi skipat
Oddi prófasti?) syni Svarts-Loptssonar kyrkiolut í Haukadal, ok
villdo þeir fedgar med aungo móti þat pola, ok á þeirri nátt eg.
Klængr. ætladi brott, ætladi hasn til kyrkio fé, ok |

rðtt, ok er þat var talt, mælti hann: þetta fè greidek hinom sæla
Martína, biskupi er kyrkiodrottinn er hér í Hankadal. I því bili
lupe. hórir menn. í réttina, Ormr Klængsson ok Porvaldr bródir
hans, Snorri- Jónsson ok enn einn.madr, þeir mörkudu kéonum
Orms þetta fé VI kyr ok LX ásaudar. Síra Oddr var þá nykvam-
inn, sá hann hvat þeir gidrdo, nefndi sér votta ok bannadi Ormi
Klænpasyni þá. þegar allt þetta fé ok alla eign kyrkunnar þar Á
Haukadal.. Klængr mælti þá: ei mundu hinir. fyrri frændr vari
Þolat hafa at Heir: gaungomenn sem af Sidu austana. varo kyamn

A, B, C,

E ite hann. gioni þet s' edit hann, $) qantar i.d. V. C, Et)
woo

reka þat í .

*

80 | Míssætti bískups ok Orms, | oy 52K,

tækio þat sem þeir.gáfo gudi, ok er ei sæmilegt at þola þeim
slíkann yfirgang, ok var vid siálft at þeir mundi standa at prostr
$num, ok er hann sá þat þar er hann sat á heilagardinum ‘), brá
hana höndum frá sér, ok bad þá geöra slíkt er þeir vildu, kradst ei
mundi flya. þeir spottudu hann at móti, ok þótti hann sína ædru
' f ordum sínum, Tok Ormr fè ok land, en presturin sagdi biskupi
til svabúins, hann kvadst þola verda þetta: at sinni, en þar skalta.
vera þessi misseri, ok sig hvat igérist, presti étti þat mjök móti
skapi, ok vard þó sva at vera. Kétilbiörn klérkr var þé sndr í
Haukadal, en Ormr bannaði honum par mat'ok adra luti, kvad
födr sian sér sepia, at ei ætti hann-at fede, Þessi sami Kótill gèkk
at mat þó bóndi bannadí honum, ok stód sva um rid. Illa var
presti veitt af lidi Ormg. Um varit eptir vildi Orme take kyrkiay
tíundir?) þær sem biskupar höfdu veitt til kyrkiunnar, herra biskup
yildi at presturinn hefdi þær, ok reiddu bændr honum í vild.. Ormr
sótti Rafn Oddssen at þessa mål, ok kærdi fyrir honum þat er
biskup lét hann missa þessa fiar ok par med inngaungo- heilagrar
kyrkio ok þeónustu á páskum. ótti honum stórliga ílla þetta
alit, þvíat hann var maðr saungvinn ok eidlátr í kyrkio ok fylgdi
vel tíðum, en Rafn lagdi pat til at hann sækti bóndr med ja
laga sókn til tíunda, en vid biskup munum klakast vid um kyrkiu-
bana ok þjónustu missir þinn. Ok er bóndr visso þetta, -sótta
peir biskup at málum, ok. þótti pungt tvennum at yana hit sama.
ann bad þá leggia þetta í kx rkio, Í láta Orm taka ef hann vitdi,

r

Deir gedrdu sem hann baud’ þeim, ok likadi Ormi þat stórfila,
nidi hann þó þessu fé af sumum. Húsfreya Orms Steinun Jóns ©
dóttir systir Þórdar í Tange egeiadi hann íafnán en svæfdi síald-
en, Klængi bónda var ok þat vitai borid, at hann iátadi diikns
vistinni fyrir biskupi, en duldi um stund fyrir Ormi, : petta samar
reid Ormr til þíngs, ok med slíkum efnum gem adrit mdtstédu-
menn biskups tók hann pednusto. þar kvam ym pidir at Ormr
yildi hafa diakn tekinn ‘ef biskup vildi fyrir pat nókkro Naa hene
vim, en þat fékkst ei medan hany vildi gi elli mål pndir biskup if,
.”) garðinum, 4. B, C. E Gr, þ, ©. #).ok Wiskupstinndic, bæta vid Á.

> E B. C. E, Gr, p. oa’ 7

”

~

-d —

53K Biskup ok Rafn ateliast. 81-

Mikill skapraun var biskupi allar þessar stundir um Orm, þvíat
margir kéndu kulda af þeirra missætti, „sakir þess at Ormr var `
madr frændmargr ok. frændstór ok dró marga í med sér, lét herra *
biskup þá alla mæta úblíðu er, Ormi sinnudu, Ormr var ok erfidr
biskupi ok hans vmum slíkt sem hann vanst til. ` `

53. Margir varo enn adrir lutir Sem úvinir fridarins virtu
til þess at biskup ryfi fyrrgreint sáttmals brèf þeirra Rafns, Biskup
„taldi á Rafn um fat, at hann lét ei kvama fram handsöl ok borg-
anir fyrir eignir kyrkna. þeirra sem teknar höfdu verit, ok margar
aðrar preinir, sva ok unr Vestfiarda mál. Biskup taldi ok á Rafn
um þat er Hítdælir höfdu ei aptr greidt síra Jóni Hollt þá pen-
fnga, sem þeir tóku fyrir honum eptir Rafns radi, ok síra Jón
hafdi géfit honum, Rafn taldi á móti um þat er stadamenn höfdu
mist þeónustu, ok villdi til þess þráungva Árna biskupi, at hann
samþykti þat fullkvamliga, ‘er. hann- hafdi ádr iad at þola eins.
Rafn taldi ok á biskup er hann hafdi ei.látid síra Jón greida Hít-
árdals stad sém Snorra ok Kétilssonum þótti stadinn skorta. Rafn

teldi ok á Þorvard prest er hann hafdi prófastsdæmit í Vesthördum, | .

sva ok um Holltsstad í Önundarfirdi, Rafn taldi ok á, at kyrkiur'
þær er hann hafdi taka látit bædi í Vatnsfirdi ok í Hollti, sva ok
á Breldabólstad, þar sem hann borgadi missu ') fiar fyrir bróður
sinn, fyrir síra Þorvarði ef fyrr var nefndr, Rafni líkadi ok ílla
at biskup hafdi undir sik tekit Haukadals kyrkio, ok féro nú gnar-
mál frá Rafni til biskups iafnan þegar er ferd var þeirra í milli.
þenna tíma- geördust ok þeir lutir?) fyrir norðan. land er heldr

vesto skynsama menn á móti kyrkiunni, Herra Jörundr biskup
at Hólum greiddi peninga Sigurdi í Hlíd fyrir Möðruvalla stad,
ok tók til sín stadinn, for ok sva fleirum stödum. Syndist leik-
mönnum sem í þessu marki findist þeir lutir med Hóla biskupi,
at honum þótti léikdómrinn meira íkald hafa á kyrkium en lær-
dómrinn, var fyrir þetta miök leitat á hann af klerkum, en leik-
menn lpfudn hann fyrir réttlæti. A einum degi var herra Arni
biskup hiá þessum rædum er tit Hóla biskups var talat, þvíat vinir

J

5) mitu. d, B. C, E, Grp ©) tilar, A, B, C. E, Gr. by
„ S L

f

⸗

82 Biskup ok Rafn áiøliast, “ 53K,

Arna virdu þetta illa fyrir Jörundi biskupi, sem hana eggiadi menn
á bródur sinn Arna biskup.- Hann tók pa til máls ok sagdi: ei
"lízt mér sem bróðir minn hafi Simoniam framit í þessuræ skiptum,
þvíat ek skal vera þess vel vitandi, at í þvílikum -púnkt, sem nú
stendr yfir, er lofat at láta út hit minna, en halda hino meira,
“láta út lausafé, þat er bædi má aflast ok kaupast, en halda idrdu
. „ok fastaeign er iafnan stendr, á þá lund sem þá vikingr leger hönd
edr fót edr einhvern lim saklanss manns á högestokk, ok kvedst
hann mundi afhöggva, utan honnm sé. greidt sva imikit fé sem
hann kvedr á, er þat mín trúa, at Jörundr biskup muni ei sidr,
, þegar færi géfst á, kunna þetta fé aptr at heimta sem nú greidir
ann, heldr en nú kann hann fram at láta, (sva sem hibn er lim-
nn leysti’), ma réttilipa krefia af vikinginum, ef hann fer hans
“vald. Þá spurdu nokkrir þeir er hia vara, hví vilit þér ei göra
sem hann görir er ydr líst hann vel gedra? Biskup mælti þá:
ei man ek at heldr lasta hann, þótt ek vili þetta ei göra. pat
bar ok- til einn tíma, at Rafni Oddssyni varo þessi ord ind Arna
biskups, hvörso hann virdi tiltekio Hóla biskups. Hann mælti:
ei er Árna biskupi at líkia um slíkt eptir Jörundi biskupi, 'þvíat sva
mikit skilr lunderni þeirra, at Arni biskup géngr sem biörn á hvat
sem fyrir verdr, en Jörundr biskup er slæpr sem refr, ok fer á þá
. leid fram sem “sá madr er í þvervidri beitir laungum, edr hinn er
bratta brekku sneidir, ok sníst til ymissa handa, at hann kvæmist
_ uppá hana med sem minsto erfidi, en þó kvama þeir bádir í einum
stad nidr at lyktum; gidrdi ok herra Jörundr biskup af kyrkiunner
aud, sem hann vardveitti á þeim sama stad sem hann hafdi i fyrsto
fé í móti tekit, klausturregplomönnam til vidriffis ok fátækum mönn-
um, en Arni biskup vann sína úvini ok kyrkionnar med: rök-
semdum en ei med margmenni, ok sigradi þeirra vígvélar, þó et
seint væri til, ei med fégidfum á flótta rekandi, heldr med ein-
herda ástsemd almáttips guds ok hans fulltingi yfir kvamandi,
hlífdi hann hvörgi úvinum kyrkiunnar medan þeir héllda seni í
þrái vid gud ok hann, en líknadi hvervetna þeim. er til bans —
miskunar krupu med algiörri yfirbót. :-. |

) med því tíminn er bist, 4, B, GÆ, Grebe © >

— — — M o

'54K, ` Biskup ok Rafa rædast vid nordursthku; 83
54. Til himó nærsta lögþíngis baud herra Rafn öllum hand- -

gnum mönnum, þvíat þá voru margar preinir fyrrsagdar þær
sem or þurfti at höggva milli biskups ok leikmanna. Herra Loptr
hafdi þá undir einu sik tekit allan Oddastad, vár Sighvatr bródir
hans kvamin búi síno til Kéldna, ok var þat rádit at einnsaman
Loptr tók XI6 af frændum sínou til þess,. at ábyrgiast einn ef
Oddastadr kvæmi. aptr undir kénnimenn, löfnudu þeir nú sem
fyrrum handsal á fénu til inngialds, en ádr höfðu þeir iafnat þau
til ftgialda, - Líkadi Árna biskupi þetta stérilla, ok kalladi pat
rétt lög at jafnmikit fè sem hver gaf til handsala þessarar kyr
ok allra-annnara, en þat sem hann kallaði géfit til úfrelsis kyrk-
iunni, lagdi hver sem einn af síno til þessarar kyrkio fram um
adra. hennar eign. Voro þessi fyrrgreind umkaup Odda kyrkio
mest kénd herra Rafni ok. Erlendi lögmanni, er herra. Arna bisk-
upi þóttu gidrast oddvitar ok upphafsmenn til alls ‘pings á kyrkiur
ok kénnimenn. Stadamenn eggiudu iafnan herra Rafn móti biskupi,
var þat ráds tekit, at menn varo sendir í Skálahollt til biskups at
beida hann þíngreidar. Nú þvíat þess var enginn kostr, reid herra

Rafn ok flestir allir handgéngnir menn í Skálahollt. Þá tókst tal.

med þeim Rafni ok biskupi í nordurstúku, þvíat biskup vildi
hvergi annarstaðar vid þá mæla. Un sídir. þá er þessi þræta hafdi
gépge mikinn lut af degi, eyndist hverotveggiom mála mannlipra
at anka ei ny vandrædi á hin fornu, ok láta standa atgiördarlaust
til þess er af Norvepi fréttist, ok var þat þá samit, at sá skildagi
skildi haldast, sem hit fyrra: sumar var undir beggia þeirra innsigl-
- um. . Á pat ofan jadi biskup fyrir gódvilia sakir vid kónginn ok

hértogann, en til friday Jasdféiksins, um þat fram sens adr er ritat,

at ef stadir ok kyrkioeignir kvama aptr undir biskups forrád ok
skipun, skal slíkt aptr gialdast lærdum mönnum ok kyrkiunum *),
fyrir hvöria XII mánada ábúd, ok inna tekio?) kyrkioeignanna
sem herra. Eiríkr kóngr, ok sá erkibiskup er til Nidaróss væri yigdr,
e loggia rád á, en ef stadir nást ei aptr; þé skulu ei leikmenn heimta
` & lærða menn med Rafns:samþykki fyrir ábúd ok aftekiu stadanna,
3) af tkmönnam, bæta við 4,3, *) inntekin da Bs C. E Gre |
C, E, Gr, þ. SN J “La co
| | . 2

—

io -

N . —

$4. Biskup ok Rafn rædast „vid norðurstáku, 54K.

utan ákvædi kongs ok erkibiskups at fyrra skilordi'), dk?) herra
biskup, at hann mundi þola þeim mönnum sem stadi hefdi tekit,
eptir því sem Rafn kalladi kóngsbréf ávísa, at þeir tækio þeónusta
sem ádr höfdu ei rækt at taka sakir ummæla biskups, ef ei stedu
ádr sakir á þeim, var þeim þá ok géfin þeónusta sidan þeir kvamo
á þíngvöll, ok varo þeir þá enn kálladir sáttir, Þetta sumar kvamo
ær einar frettr af Norvegi.er lítinn létta?) gidrdu mönnum á Ise
andi, var skip staðarins uppsett ok litlu sidar géfit ok varnat
"tíunda, ok med skömmo máli at sepia, var ei þat |þegit er hédan
var bodit*), en í aungvu hægt kyrkiunni edr lærðum mönnum,
en leikmenn fögnudu medan þeir vissu sér aunga von apturdrepo.
pa fréttust þau tídindi af Roma at pávi var vigdr Honorius IV,
ok hafdi hann senda til Noregs biskupana Andres ok Þorfinn med -
bréfum til kóngs ok drottningar, en Porfinhr kvamat ei lengra en
í Flandur, ok andadist þar. í Þetta ár var ok strid millum Péturs
af Arragon ok Philippum Frakka kongs; þar féll Pétur, en Philippus
fékk skot í annan armlegg, af því sama sari fékk hann bana.
Enginn var enn erkibiskup vordinn í) í Nidarósi í Noregi, 'Hafdi þá
andast síra Oláfr prestr Magnússon, en hér á Island? Biörn Sæ- -
„múndarson, Arna biskupi brá miök í brún vid þessar fréttir, er
- úvinir kyrkiunnar fögnudu framkvæmd síns vilia. Biskup heimti
nú at nyu vördslur fyrir kyrkiueignir, ok fékk ei, hafdi Rafn hin
sömó mótmæli vid porvalld prest í Vestfiördum, ok um Hítárdals
mál ok um Selárdal. pa fundust þeir í Stafahollti ok skipadist
- tt til greiða med þeim. þetta haust géft Arni biskup Bjarna
presti. frænda sínom Gardastad, er Oli prestr var fráfallinm, en pof-
validi presti Hollts stad í Onundarfirdi, ok skipar at' nyo þarmed
rófastsdæmi, ok eyrir herra Rafni þat stérilla, A þessum vetri
hefir biskup. hönd á stadamálum í Gördum, ok med sino kostginfi
fær hann sva pidrt, at Sturla Semundarson kémr til hans á fösto,
ok sver“) sér af hendi stadinn í Gördum, hann sór ok at taka
aldrei sidan af kyrkiufé né hennar eign ntan biskups ridi, Sete
nú biskup síra Biarna þar nidr um varit í fardögum, - ot

a idtadi bete vid A.B, C.Æ,Gr,þ, *) þögn — bedin, A, B, C, & Gre p:
l R. ittadi bæta sömu vid, sp 5) fenginn. sömu, | 5 , *
3) bata, sömu. 7 6) vegir, sömu,

“
`

75K. Leikmenn rita ok senda af pingi til biskups. 85

- 65. Nú þvíat tvennum fer sögunum fram, ritar fyrst ') Rafn
til Arna biskups, at honum þykir rofit samtal?) í ({Skálahollts.
kyrkin *) margra luta vegna, ok um skipan prófastsdæmis í Veste `
fidrdum, ok standa í hans bréfi þessar klausur: evitit þat til viss
«medann ek hefi syslo af Noregs kóngs hendi í Vesthördum, skal
seporvalldr ei hafa prófastsdæmi, ok ei hefr hann stadinn í Hollti,
enema hann verdi ríkari en ek.» Ok enn ero nokkrar málspreinir
í því bréfi, ok. standa enn þessi ord: «Ok vilit þér ei hallda vora
«samning, vitit þat vist at vér skulum hallda ok fylgia kóngs bod- |
«akap med öllum þeim styrk sem vér megum, sva at hans vili
“epangi fram, ef ek er heill hvat sem per segit kénnimenn.» Herra
biskupi brá ekki vid slíkt. Rafn stefndi þat sumar mörgum preste
um til pings undir leikmanna dóm, ok líkadi Arna biskupi -þat
stórílla. Um sumarit reid herra Rafn ok légmennirnir sva ok
handgésfenir menn til pings, en herra biskup sat heima í Skála-
hollti. pi tóko þeir sem 4 þíngino voro at tala um hit mikla -

shissyetti sem var á milli kóngs ok lærdra manna, damenn ok |

miigamenn eggiodu Rafn fram, en hann tók pat til rads at senda
til biskups herra Jón lögmann, ok. med honum Eyúlf Assrímsson
ok Þorlák bónda Narfason, rídu þeir í Skálahollt at feita um
sættir, en med því at mörgum þeim er hverotveggium vildu ‘vel,
pón „mikit vidliggia at ei px vandrædi, var þat leinilipa ritat til

skups, at hann bydi öll mál úskorut undir dóm Eiríks kóngs, ok þess.

erkibiskups er til Nidaróss kvæmi, til þess at á þá leid mætti standa
til þess er skip géngio. Þeir kvamo í Skálahollt fyrir commemo-
rationem beati Pank, ok syndu herra biskupi brèf Rafns, í því
yoro margar sakargiftir af honum ok af hirðinni á hendi biskupi,
kölladu þeir at hann hefdi rofit sætt vid sik. ok vid stadamenn,
ok af því sumir af þeim höfðu ei tekit líkama vors herra á pásk-
um, féngust þeir herra Jón ok hans förunautar léngi vid biskupinn
pessa nátt, ok gáfu þat ei samit,. þótti herra biskupi Jón nú fara

essum málum hvörgi betr en fyrr. Ok er þeir ætla brott at ríða, '
band biskup þann kost fyrir beim sem á var fríat, at sinn mann tæki

7 2) vantar í A, B. C, £ Gr, þe | . v) frá [ vantar í A, B, C, E, Gr, p.
3) sattmél, B, E, Gr, - | . A i

—

86 Leikmenn rita ok senda af pingi til biskups. ssk.

~ hvör til innanlands til görða um afbrigdi skildaga þvílík sem á hveria
prófadist, ok hinn predia Oddamann ef þyrfti, Hann neitadi því
med öllu, Þeir budu kóngs ok erkibiskups giörd. Biskup. neitadi,
ví ekki, enda játadi- hann ci. Jón lögmadr skyldi þat til, at“
iskup skyldi nefna presta til at péfa þeim þjónusta sem mist
höfdo, ok géfa upp Haukadals kyrkio, en Arni biskup forték hver-
tvepgia. Fóru þeir vid þat aptr á þíns, ok segia Rafni at þeir
du lftit syslat í sinni ferd, ok leid sú nátt. Um morguninn
mánadagin ') reid med radi ok tilskipun herra Rafns, Erlendr sterki
heim í Skálahollt, ok varo þessir menn í ferd med honum, Dor-
steinn Örvendilsson ?), norrænn madr ok miök stór?) í skapi, Jón
Kroppr *), Máni Ásgrímsson ok enn fleiri. Ok er þeir kvamo á

~ ~stadino, spurdu þeir hvar biskup væri? Þeim- var sagt at biskup

var í Þorláks kyrkio, þeir géngu til kyrkio ok beiddu at biskup
géngi til tals vid þá, en hann villdi hvörki tala vid þá né) sia
þá. Ok er Erlendr sá þat hann mundi [lftit sylstrykr af biskupi
_ þann dag), vard hann reidr miék, ok eptir þat nefndi hann sér
vótta förunauta sina, ok stefndi Arna biskupi þann sama dag til
þings, at svara sökum fyrir sík, þeim sem á hann mundu kiærdar
verda fyrir herra Rafni ok ödrum leikmönnum. Hann stefndi
ok til sama þíngs á þenna sama dag síra Bearna. En herra biskup
lét sem hann heyrdi ei, ok aungann þeirra féronauta vildi bann
`~ gia þann sama dag, Þeir Erlendr ridu þegar á fing upp. Eptir
þat kvad Rafn upp í lögréttu opinberliga, at þeir mundu taka allt
vinnufólk af staðnum, ok leikmenn mundu vérda settir á stadian,
ok at biskups bodordum mundi ei hlydt verda, ok at hann mundi
ei ná at fara yfir landit eptir venio, ok útlaga mundu geörvir þeir
sem biskup setti á kyrkiueignir móti kóngs bréfi. - Eptir þetta
spurdi Rafn ef nokkrir vero þeir vinir biskups, or þá vildu rida —
til hans ok freista ef hann vildi fyrir þeirra ord nokkut til rads
. taka, sem ei færi í sva mikla fifero sem áhorfdist? Nefndi hann `

t) vantar í 4, B, C, E, Gr, ps 4) Kerpr, 4, B. Č. E. Gr, p:
£) Vendilsson. sömu, ` l 5) heyra ok ei, bæta sömu vid,
2) fár, sömu. 6) frá [ ei ná biskupi, sömu.

- t

—

-

gs R. Leikmenn rita’ ok senda af pingi til biskups, | 87

„tilDþessa Þorstein bónda som Skdga-Skéggia*)} ok Magnús Pétursson
_ mag biskups. "Þorsteinn segir, at hann kveðst rida vilia ef fleiri
_ vildu biskups vinir rida, ok mætti því heldr til póds kvama.
Magnús idi ferd sinni, ok Helgi ok Ormr Jénsson?). XII riðu“
þeir saman. Pridia daginn kvamo þeir í Skálahollt harla snimma,.
ok fundu biskup, þvíat hann var þá audveldr vid at eiga. ‘Deir

baro fram fyrir biskap bréf lögréttumanna, stódu þessi ord þarí: _

‘at allir þingmenn villdu hafa ok halda í alla stadi bréf þat er
Eiríkr kóngr sendi med Rafni, um stadamál, ok allt þat er samit `
wer í Brautarhollti ok í stúkunni í Skalahollti, en bidia at biskup
léti aptr gánga þat sem þeim þótti ágéngit, var þat fyrst um Garda
stad er þeim þótti rángtekinn, ádr en prófat væri af kóngi ok crki- *
biskupi hverir stöðum skyldu ráda. par eptir var bodit *) at biskup

kæmi í Garða til vidtals, at göra þar fyrir rad þat er þeim synd-
ist bezt er þar bygsio nærstir. Parnæst stód sú klausa, at þíng-
menn mundo taka til sinna ráda med jáyrdi allrar albydu um
penne stad ok alla adra, ok at þeir hefdu nú útlæga gört alla
eikmenn sem á stadi settust móti kóngsbréfi. par eptir var rit-
adr bænastadr allrar alþydu til biskups, at hann tæki þat til ráðs
um þetta ok allt annat er bezt gégndi. Þessir menn sem sendir
voru segia at Rafn heitadist vid lærda menn ok stadarins heima-
menn; ef þeim semdi ei, Sva segia þeir ok biskupi, at Rafn þótt-
ist {í ofraun færdr*) at sitia á milli biskupa“) ok þeirra sem allt
_ villdu láta“ þat fram hafa sem í Noregi var gört vid kénnimenn
ok þá er þeim þiðnudu, lét ok þat fylgia, at hann kvaðst aldrei
medan hann var heilvita, legga hendr á biskup þó at hann léti
gifurliga, þvíat hann vissi, at þeir hefðu engir þrifist upp frá því

66. Þessir góðir menn sem bréfit“) báro báðu med fögrum -
orðum herra. biskup vægia, eptir því sem honum syndist framast -

polanligt fyrir bæn fólksins. Hann ritaði þé aptr eitt bréf til log.
- þíngis, ok stódu þessi ord þar í nærst virdugri heilsan: «Til þess

2) Sköggiason. Á. B, C, E, Gr, P | 4) ofraun særdr, Á. B, C, E, Gr, p,
8) Grímsson, aðmu, _ 5) biskups, sömu,
3) bedit, sömu, o €) bréfin, sömu,

nm

56K,

88. =- Biskup svíar til, |
eg? virduglipr ") herra Eiríkr kbngr ok herra Hákon hertogi ok
«frú Ingibiörg skili, at ek vil giarna til þess vægia, at þeirra sæmd
cyrdi sem mest heil ok haldin, görik þess tillæti at sinni, at um
abau mál sem Rafn frír á, at ek hafi ei haldit þann samníng sem
ever sömdum í fyrra sumar, þótt mér synist at hann megi ei mik
«at sönnu ?) átelia, þá legg ek undir dom Eiríks kóngs, ok þess
«erkibiskups sem gud géfr.til Nidaróss kyrkio, slík sem. þau próf-
east, at því tilskildu at þeir dæmi heilagri kyrkio ok mér sæmd
«fyrir þat er Erlindr digri stefndi mèr ok prestum mínum til leik-
«manna dóms móti guds lögum, ok fyrir þat annat er til afbripda
«hefir gört verit af leikmönnum í móti þeim sámníngi sem gidrdist `
«med oss í Skálahollti, en um þiónusto tökur þeirra sem kyrkiur
_. «hafa tekit, sem kóngs bréf synist ávísa, þolik slíkt ok hit fyrra. -
-~ «šumar,» Ok er þessir menn kvamo á ping, gékk herra Rafn á
„stefnu, ok var þá lesit bréfit, giördi herra Rafn því sva at akta *)
fyrir almenningi, at færri mætti tillutast, Ok er þetta var skodat,
mælti hann: helldr vil ek þetta gidra en vandræði fari í, ok aunga
„sátt kallak þetta. Var þat þá rádit, at menn géngi til lögréttu,
ok kvad Rafn pat upp, at hann mundi svabúit standa láta til þess
ér skip géngi, sva at ei ykio menn ny vandrædi á hin sem ádr

“stóðu. Hann þakkadi mönnum sinu pódvilia er til biskups höfðu

ridit med fögrum ordum, þvíat hann skildi at herra biskup hafdi
peir slævast Jatic+) fyrir blídri bæn þeirra en fyrir bótum ok
. hardmelum. Herra Rafn ritadi þá brèf med Magnúsi Péturssyni
` til. biskups, vissu þeir þat einir er á var, reid hann. þegar um
náttina í Skálahollt, eTO D

. í 57, Detta sumar kvam tt-sfra Gudmundr son Halls or Skriðu
med þeim tídindum at Svíar heitudust at ráda á Norveg ok brenga
Víkina, en Eiríkr kóngr hafi stefnt af Islandi XL'manna ór -hver- ~
ium fiórdúngi, ok var öllum handgéngnum þegar samsumars stefnt.
„þí fréttist andlát Alexandrí Skotta kóngs, ok þat at Eiríkr Dana
kóngr var myrdr, sva ok at Andres biskup hafdi Jorund kórsbródur

1) vantar í 4. B, C, E, Gr, Ps 3) ei, bæta vid Á. B, C, E, Gr, Pe
*) sinni, sömu, | ~. 4) Þetta hellst gidrt. sömu.

4 -

4

1 ~

52K, Fólk af Islandi bodat á strid af Eiriki kóngi. ` 89

* af Hamri kosit par til biskups, en Dólgfinn til Orkneya. Þá. varo

ok kvamnir í Noreg sendimenn Tartara kongs á fund Eiríks kdngsy —
‘pa hafdi ok herra Eiríkr kóngr géfit Alfi Erlingssyni: iarlsnafn til ‘

at hann verdi Noreg ráni'), Síra Gudmundr reid til móts vid
~ herra Rafn, svasem treystandi á adalakkéri leikmanna, ok lét upp
fyrir honum þau bréf, sem kóngr hafdi sendt honum. Var þat
þar i, at Noregs menn þoldu ei at Islendíogar hefdu nadir ok
yrrsetur, en þeir hefdu iafnan leidángur, parfyrir hah kóngr at
` yadi Alls séndan síra Gudmund til Islands, var ok Rafn einkan-
liga skyldadr at fylgia þessu eyrindi, Hann tók þessu faliga, ok
kvadst'ætla at fetta væri þarfleysu upplaup, ok villdi lítin lut í
eiga, lézt vera stirdr ok ei herfær. Herra Eiríkr kóngr hafdi ok
e Yitat til Árna biskups, ok standa í því þessi ord: «pèr haft heyrt,
Vat vér höfum til vor kallat fólk af Íslandi med miklum skunda,

sbidium vér at þér látit heimila vöru“ ydra nefdum mönnum til

-ebunadar, en þér takit adra iafnmikla þegar útgreidist; reynum vér
«dk nokkurn gódvilia “af ydrum tillögum, þá skal ydur at aud-

«veldari ydar bænastadr til vor.» lafnskjótt sem Arni biskup sá.

þetta bréf, ok síra Gudmundr kom med fat í Skálahollt, sinnadi

ann kóngs eyrindum sem mest, fékk hann med öllum preidskap `

ok sönnum skynsemdum (ci fyrir þat at engi Jetti hann þessa
ifangs) at létta?) þeim meinum. sem kyrkiunni þyngdu í mörgu.

Sú var önnur sök, hví hann var þessa lattr, at þetta hafdi aldrei
fyrr vordit, at kóngr beiddist útbods af Íslandi, . Hin pridria var, |
at menn hugdu þetta rad diktat, ei fyrir lidsþörf, heldr fyrir fè- .

pínu?). Ok er biskup fann þat, taladi hann opinberliga hvar sem

þetta mál var upphaft, ok-svarar fyrst hinni fyrsto grein, ok þar- ,

eptir hinum sidurum, ok mælti: þótt minn herra Eiríkr kóngr
hefdi mik kallat til ráda edr medalgaypgo í þessa ferd, ættak ei
at neita, synist mér kóner eiga peg
máttu: þér hann fulltingis krefta, ef ydur kynni naudsyn á land vörn
vera, ef þér vilit nú ei stoda annara naudsyn, ok sva sein iardligr
kóngr veitir mönnum stundlisan mála fyrir stundligt starf, sva
2) vantar í 4, B, C, E, Gr, p. sj föpent, A, B, C, E Gr. þú

s) leia, sömdu, — ` 7 oo, M

.òè ' =
sínum at ráda, en hvoérsu .

90 Fólk af Íslandi bodat á strid af Eiriki kóngi. 57K.

piggium vér af himneskum kóngi, giöf hins eylífá lífs, því má
enginn sá vera trúr iardligam kóngr sem útrur er himneskum kóngi,
at guds ást er fyllíns laganna; ea þar sem ‘per trúit þetta fépind
vera, hví má sá ei, ef naudsyn fullkvarnin kallar at, skynsamligar
krefia fepúngs '), er manninn má réttilipa leida í hættu lífsins, ok
ar á ofan á maðurinn fyrir sameipialigt starf vos ok vökur til vard-
ids yfir sínum höfdíngia, sér ek sino hyski til friðar ok fallra
máða, ok makliga þarfnast sí öllúm þeim velgjörníngum af ödrum,
er þvílíks vartar öðrum, ok heitir drottins svikari, nidmgr ok
bleydimadr. Kóngr á í góðum frid? vannskett*) edr leidangur, ex
í naudsyn því meira sem nandsyn er meiri, þartil er öll hans eiga
ok hans þegna er þeim sameiginlig. Fyrir þessar biskups röksemdir,
edr en heldr gudligar röksemdir, géngu menn vel upp fyrir sannan
land, þar sem biskup var nær, en Rafn ok hans vinir.stódu í móti
sva framarliga, at þá er Rafn skyldi til skips rida, brást hann _
siúkr er hann var í Mælifcllsdal, ok hvárt aptr, en Jon Korpr fór
at kalla, ok lá þó iafaan þá er þíng var fyrir sunnan land um
betta mál, svasem fionandi sér eitthvat til eyrindis; sumir segia
honum til þessa pánpa úsannliga, at bann vild? kónpi útrúr vera;
"sumir sepia’ at honud ok mörgum ödrum þótti förin únaudsyn-
lio; sumir hugdu at honum þætti biskupar miök einir vidrmælast,
ok vinir hans ok stadamenn vero formannslausir, ef hann sigldi; _
fékk hann af síra Gudmundi digurt ámæli, en herra biskap fagurt- _
sannmæli, ok van fullkvaminnar leidréttu kyrkiunnar mála, sem-
síðar bar raun á. Sigldi síra Gudmuodr pat sumar, ok lofadi ein-
Grd ok örleik Arna biskups til kóngsins wn þetta mál. Skildu
, þeir med blídu. Tóku þeir Noreg um hanstit; þó var þá adr sátt
efnut millam ríkianna, ok vard enginn bardagi í brád.

58. ar skip vard brottu snyr Árni biskup í u sína
til Vertharda.” Ekki hafdi Tad med þeim Rafni fyrir —* nú
hafdi tilborit, ok hverir höfðu ödrum í móti stadit í þeim málum
sem mörgum ödrum, Sa latr hvesti ok helidr hiarta Arna biskups
til þess at refsa kyrkiunnar vanrétti, at sva,sagdist af Noregi, at

1) Mpentageins. A. B, C, E, Gr, >) venia skatt, 4, B, C, E. Gr, p.

r

~ t >,

seK. Arni biskup barinsetr Vestſiarda. 91

kórsbrædur af Nidarósi höfdu, sídan únyttr var kosníngr Narfa
biskups, 'kosit med godu samþykki sín í milli til erkibiskups þann
_ mann er Eindridi hét, hann hafdi verit kórsbróðir í Þrándheimi,
ok stokkit or Noregi eptir upphaf sundurpykkis milli Jóns-erki-.
biskups ok kóngs rads, ok verit sidan útí Bónónía. þeim kosn- |
Íngi stód allt rad í móti, ok þótti likligt at hann mundi fá *) pat

‘far sem hans. formadr Jón erkibiskup. Nú med því at þessi madr

var ei úvitandi þessarar öfundar, ok margra íllra luta sem { Nor-
egi piördust, fyrirtók hann at samþykia vilia kórsbrædra, í þann
. tíma er. síra Sighvatr landi hans syndi honum bréf ok innsigli þau -
er þenna kosning vottudu. Þessi sami Sighvatr fór þaðan í Rom-

am, ok bar fyrir Hénérium páva þessi vandkvædi Noregs manna,
er sögn manna hann hafi þá kosit til erkibiskups Jörund biskup
af Hamri, þann. sem. fyrir lítlu vígdi til biskups herra Andres
Oslóar biskup. Kvam þá engi önnur sögn til Islands,. en menn,
hugdu Eindrida med erkibiskups tign kvama. til Nidaróss. Ekki
er fyrr umgétit. farlengd Arna biskups, en hann kvam á Eyri í
Arnarfirði tit Eiríks Mardarsonar, hann hafti, tekit Selardals kyrkiu
ok eignir hennar méti vilia Arna biskups. Hann tók Hollts kyrkiu
í Önundarfirdi, únytandi skipun Arna biskups ok vitni peirra,- er
med eidum sönnudu, at þessi kyrkia var á dögum Hákonar kéngs -
ok Sigurdar erkibiskups undir valdi Skálahollts biskups, ok sva.
sögdu þeim þeirra formenn, at hún var á dögum hins sæla Þor-
láks undir hans skipan. : Þessi sami Eiríkr hafdi ok tekit hval
þann er Eyrar kyrkia átti, ok villdi þar kyrkiunni enga sæmd fyrir
-geöra, sannadi at biskup ætti engan dóm né umvandan á þvílík-
um lutum, Sú var ek hans sök, at pau. bréf Rafns. Oddssönar
bar hann um Vestfiördu, sem opinberliga skyldudu menn til at
brióta nidr biskupligt valld ok kyrkiunnar rétt, ok skyldadi fólkit
til at hálda þau í alla stadi. Enn varo fleiri sakir þeirra í millum.
Ok er þeir biskup ok Eiríkr tóku ‘at tala sín mál, beiddi biskup
hann ganga or sínum úhæfum?), ok sættast vid gud ok heilaga
: kyrkio, . En Eiríkr varnadi þeim. allrar löplisrar sættár, Lysti
- biskup því, at hann mundi hannsetia hann á sídari Márío messu

1) farar A, B. C, E, Gr, p. ) 2) athæfum, A, B, C E Gr. p. |
nn Ma

. 4 mm r
` d ’ ‘ -

, r - .
92 — ~+#&Arni biskup bannsetr Vestfiarda, ` 58K.
í Hollti, át fyrirfgrandi lögligam áminníngum, ok þat kvam fram.
I þenna tíma beó sá madr undir Gnúpi í Dyrafirdi, er tekit hafði
kyrkio á þeim sama bæ ok parmed hennar eignir, er Klement hét
eptir því sem fyrr er sagt, honum hafdi ok biskup gört áminningar
til botrunar, ok fengit ekki at unnit, ok því bannsetti hann þenna
mann á sama degi sem Eirík med hringdum klukkum ok steypt-
um kértum. Dessi sami Klement hafdi ok tekit í brott prest þann
er herra biskup skipadi til þessarar kyrkio, ok héllt kaupi hans ;
hann rauf ok dóma Arna. biskups, þá er hann festi undir hans.
stálfrædi. Margir varo adrir menn i missætti vid biskup, sem fyrr
var greint. í. hafdi hann á þessu sumri görvar áminningar þor-
grimi Einarssyni ok Einari Vatnsfirdíngi; var sú hin fyrsta sök
þessá sama Einars af mörgum, at hann tók. Vatnsfhardar kyrkiu,
riúfandi dóm ‘virdugligs Herra Jóns erkibiskups, ok briótandi brèf
ok sialfs síns handsol ok sætt vid Arna biskup; en önnur, at hann
vildi ei bæta né undanfæra med Jögum iegordssök vid þá konu er
Gudrídr hét, er hann var 4dr íllmæltr af, hafdi hann áðr fyrri .
legit med módursystur: hennar, ok var þó sialfr eiginkventr; ‘enn
hia pridia,~ at hann gékk i’ kyrkiu í forbodi biskups; hin frorda,
wt hann rak í burtu lærda menn frá kyrkiunni, ok héllt prests
kaupi, ok giördi þeim enn fleiri rángindi; hin fita, at hanno tók

“. Corpus Chri t. forbodadr af biskupi, sva at hann skyldi œi tíðum

hlyda, Þorgrímr hafdi þessar sakir: sú hin fyrsta, at hann tók
af Þorláki, þeim manni er biskup hafdi skipat Stadar kyrkio í Stein-.
grimsfirdi med öllu hennar gédsi; en sú önnur, at hann tók -hval
þann, ck fénytti sér, sem kvam á reka stadarjns. Ok er herra
biskup kvam til stadarins"), bannsetti hann besta menn sömu
Einar. ok porgrim med sama hætti ok hina fyrri, þvíat þeir vorn-
udu' allrar lögligrar sættar, a i 2
t . -` 7

59. Nú er þar til máls at taka, át þenna dag sem herra
biskup reid af Eyri?), sendi Eiríkr: Mardarson mann til Rafns í
Glaumbæ at segia hvar þá var kvamit, ok er sendimadurinn kvam _

+) Gene bets vif £ B, C, k, *) í Arnarfirði bæta við 4, B, C,

h Pe Te Pe

-

~

r

5

~
⸗

a

-a

r

¢ -

l - . ‘ b
4

™ aie

4 +;

59K. í Biskup ek Rafn finnast ok forlíkast ekki, | 9 3

norðr, lét Ráfn hann aptr ríða til móts vid Eirík, ok bidia hann

kvama sem skiótast til- móts vid sik í Steingrímsflörd ') at úvöruin
Arna biskupi, ok taka Þorvalld prest Helgason sakir forns fiand-

skapar, ok skulda þeirra sem hann hefdi ei lokit Rafni, ok þeir ©
brædur, voru þat L marka, sem hann linadi, þeim fyrrum í Nore
egi, hugtú þeir at biskup mundi slævast?), ef hann“ sæi at Dor-

valdi mundu skémdir veittar. Ok er þessarar rádagjördar vard
vís einn biskaps vin. leyniligr,’ þótt hann vefdist?) í stadamálum,
sá var Tómas Snartarsón #), „sendi hann til Árna biskups mánn
med leyndarbréfi því er ástód öll þessi Rafns medferd ok tilætlan ;

„sá kvam ‘til hans f innanverdum Isafirdi, þar sem Lingidalr heitir

ok hinn sama dag sendi biskup Þorvalli prest vestr í fiördu hei

4 Hollt, en hann reid seálfr til Stein grimsfiacdar. Ok er hann

kvam til Kollafiardar, kvam-Rafh í ‘inti honum med marga menn,
ók -var hinn reidasti, þvíat hann misti Þorvallds,. töludust þeir
biskup Wargt vid, dk samdi þeim ekki, þvíat hvertvegei var hinn
þverasti, „ok hvergi vildi tilláta vid annan, þetta var á ymbro-
dögum, ok, vígdi herra biskup klerka ók saung messo, villdi hann

at Rafn ver} hvergi í nánd því starfi,“ ok Mkadi honum stórilla, `

ok gidrdj þó.séin biskup vildi. Drottinsdaginn eptir reid. Arni

"biskup 'sadr til Saurbæar, ‘ok þann dag reid ‘pangat Rafn Oddsson,

“

f
b

—

ok med honum hinir bannsettu menn; Eiríkr, Einar ok porgrimr,
Biskup var þá nátt- at Hvoli, Manadaginn snemma kvamo þeir
herra Rafn til móts vid hann, ok mikill földi manna, töludust
Þeir vid í kyrkio, ok var fátt manna hii þeim. Þá kvam þar at
þeir sættust med. þessum eidstaf:. til þess leger- þú hönd á helga
jók, ók því skytr þú til guds, at þú skulir hálda þá dóma í alle
stadi, sem dæmast á hendr þér af herras Eiriki ok herra -erkibisk-
upi, þeim er skipadr verdr til Niðaróss, þat seim til þeirra dóms
heyrir um stadamil edr kyrkna; halda skaltu mína dóma um þat
er Skálahollts biskup á dóm á því máli eptir guds lögum edr mins
löpligs eptirkvámandd, ok enga kyrkiueign skaltu hédanaf halda

By til Staðar í Steingrímefirdi, Á, B, C. 3) dreifdist, A, B, C, E, Gr. Pp. i
EB. Gr py. , 49 Svartarson, söm

r 7 ™
2) schet, sömu) P ee. l

⸗

—

94 Ormr í Haukadal fær. kvittan ok deyr. © 60 K,
utan samþykki biskups, halda skaltu ok þær skriftir, sem ek skipa
þér. Gud sé þér hollr ef þú heldr þenna eid, gramr ef þú ryfr *).
Eptir þetta skilia þeir biskup ok Rafn med aungri blidu?). For
biskup til Asgards, ok sva heim á leid, en Rafn heim til Glaumbear.

60. Þann vetur sat Árni biskup heima í Skálahollti, en Rafn
"í Glaumbæ, versnadi at eins med þeim biskupi, þótti honum laus
öll sín vidmali*), sem hann hét at þola stadamönnum, sakir

_ hann trúdi at erkibiskup væri vordinn í Nidarósi. Rafn hardnadi
ok Í þrái sino vid biskup, ok leitadi med mörgu móti ok brégdum
at fylla girnd sína um stadamál. Orinr Klængsson bió í Haukadal),
sem adr var sagt, ok veitti þær medalgaungur milli nefndra manna
at el varo sannvænar“), tiádi hann Rafni harðindi þau sem biskup
lagdi á hann um fyrrnefndar sakir, forbod.ok missir heilagrar
pionusta eptir biskups radi, Rafn sinnadi honum í ordi. fetta
var ætladi Ormr at heimta þær tíundir, sem biskup bannadi hon-
um, af þeim bóndum, sem fordum höfðu til Haukadals kyrkiu
greidt bædi kyrkiunnar lut ok biskups lut, med rádi Rafns, at ei
nædu þeir at legsia þær í kyrkio eptir radi Arna biskups. Mána-
` daginn f gagndégum lét hann söðla hest sinn, ok ætlar at rida til
drdar í Mula þess eyrindis, sem nú var greint, ok er hann ætlag
bak at stíga, féll á hann sva áköf sótt, at hann mátti ei annat
-en legstast í rekkio, þvíat hann fékk valla styrt sér, ok lá hann
f þessu fíri nær viku. Síra Oddr var þar prestr, sem fyrr var sagt.
Ormr beiddi hann þá at rida í Skálahollt at bidia herra biskup
Jausuar ‘ek sátta, en Steinunn húsfreya lióp upp, ok mælti: margir
menn verda siúkir, ok legsia,ei allt mál sitt undir hann, ok vilja
þó ei þarfyrir láta eignir sínar, Vid þessa hennar áesgiun dvaldist
"för presis nokkra daga. ` Ok einn morgun kallar Ormr á húsfreyn
sina Steinunni, ok mælti: nú skaltu ei lengr ráða at dvelia sætt
okkar biskups, þvíat ek.-hefi nú tekit þá radning, sem mér er mak-
lig, en þó at þú fáir ei slíka ráðning, ,scgif mér sva hugr um, at

*) lygn 4, B, C. E.Gr þe >- ?) viðmali, B, Æ.Ga

2) því Rafn villdi ei þenna eid vinna, %) vænar sáttir. 4, B, C, E. Gr, pa `
beta simu vid, ' |

es y

A

—

6ók.“ Onmr í Haukadal fær kvittan ok deyr. 95

pa munir ei heldr missa mikillar radningar, þótt sú sé annan veg
agin, Eptir þetta -mælti hann til sama prests: gör nú fyrir guds
nafn ok dvel ei, ok seig biskupi, at ek vil allt til sætta vinna vid
gud ok beilaga kyrkiu þat sem hann Jeger 4 mik. Hann fór þegar
í Skálahollt, ok segir biskupi þat sem Ormr baud honum, ok
heiddi hann rida, Biskup mælti: skunda þú heim ok leys hann,
ef hann vill þat til vinna sem lög heilagrar kyrkio bióda, leys
hann, ok fþóat hann sé eins allr'), ef þat vitnast at hann hafi
med slíkum vilia framfarit sem hann hafdi fyrir þér, kai hann
þó ei grafa í Haukadal at þeirri kyrkiu er hann tók med ráni,
en ef hann lifir þá er þú kémr heim, ok fær lögliga sætt, fari hann
til vor. Oddr prestr for þá heim sem skiótast, ok kvam sva í
Haukadal at Ormr tifdi, ok vard því feginn. Hann spurdi hvörsu
biskup hefdi tekit ordsendínsu hans? Prestr bar þá fram bók at
honum, ok las fyrir honum þann eidstaf sem biskup hafdi honum
skipat, ok 'at hann skyldi honum í hendi láta verda preidt allt
kyrkiofé. Ormr iádi þessu skidtliga, ok rétti hendr móti þessari
bok, ok eptir eidinu leysti prestr hann, ok fékk honum fulla sætt.
Hann lét greida Oddi allt kyrkiufé, var hann oleadr ok húsladr.
Hinn sidarsta dag er hann lífdi, spurdi hann húsfreyu hvört af
hendi væri goldit allt kyrkinfe ? ok var þat snimma {in octava.
ascensionis?). Hún kva
ok greid þær, segir hann. Ok er hún hafdi lokit af hendi brún-
irnar, saladist hann III kal. Júni, ok var hann færdr í Skálahollt.

Saung síra Símon prestr yfir honum. Steinunn sór þá ok af hendi -

. Haukadals kyrkio, ok gallt fé þat er hún átti. - Reisti þá síra Oddr
_ búnad á kyrkiunnar lut, en þvíat Ormr hafdi ei átt allt land, þá

` þvíat Klengr gékk þenna tíma í Vídeyar klaustr, ítto þær Stein-

unn þá bádar eignarlutinn. Steinunn nam ei þar yndi sidan Ormr
var allr, fór hún til Gigihvols?), en setti þorvald Klængsson fyrir
buit í Haukadal. Eptir þat seldi hún landit Rafni Oddssyni til

unsda sía Oddi, var þar iafnan nokkur úrói. þeirra 4 milli medanRafn

- 2) sak þó at eins at hann eè alls, d; 2) vantar í A, B, C. E, Gr, b.
B. . . Gr, p. l 3) Gygiarhvoli, sömu, `

úgreiddar brúnir tvær. Hyata þú kérlíng,.

=

var.ei allt fyrr lokit, var þá sumt eiga Þorgérdar Þorláksdóttar, -

`

“a

*

‘hann Haukadal Lopi

—
—

96 Rafa þróast (þrái við biskup. © © 6tK.,

lifdi. Eptir dauda hans fékk biskup landit sva af ‘porgérdi sem
„af Steinunvi þat senf Rafn hafdi ei fyrr lokit, hann tók ok.af

Hallottn hennar Par ann er Rafn hafdi áttan. Um síðir seldi
elgasyni frænda sínum ').

Gi. Þetta var sem hvört annat, lét biskup á sömu leið sem
adr er preindt, segia þeim sem kyrkiur höfdu tekit at radi Rafns,
at þeim var full naudsyn at halda-sik frá líkama Christi, at þeir
lykiu sér ‘ei stóra byrdi ef þeir tekio; hann lét krefia allra kyrkna
ok tigna þeirra hvert ár medam þessi deila stód. A þessu vari.
reið hefra Rafn heiman or Glaumbæ til Borgarhardar, ok þadan
á Álftanes med miklum flokki,. ok setti fyrrnefndan Sturlo Se- .

„munðarson á Gardastad, ok fékk honum í hönd alla kyrkiunnar-

eign“), ok kastadi á þat kóngseign, ok lét merkia búit med marki

- sóknarinanns, En- þvýat herra biskup vard var vid at Rafn mund}

þetta siöra, lét hann prest flya fund hans, at ei fengi hann meiri 3i

, . " eœ e 2 P . soe of ° . =
vansa af sínum úvin. Settist þá á stadin Sturlg riufandi sín seri
pau er hann sór Árna biskupi, sem ádr er greindt. Á þessú sama

_ vari stód Arni biskup frammi falidr +) vígsmadr'í fylking síns

signada herra, ok .þóat hann syndi ástareld almáttigs guds tendr=

‘adan-{ sino hiarta, med ordum ok eptirdænum verkanna sem

framast fékk hann vidkvamit, ok þarmed ydugligri astundan ok
úbrigdum $) vilia, þá gékk sva lángt fram um réttindin kapp leik-
manna á þessu þíngi, er á þessu snmri var, at hinn sami Rafn lét
Í lögréttu höndum upptaka, ok göra med lófataki útlæga alla þá
menn, er herra biskup skipar á stadi. ok kyrkiucignict þær, sem
hann kallaði 4eikmenn eiga, ok med allsheriar dómi, ok lét lysa yfir -
þeim nefniliga á hðrads þingum. Rafn lysti ek því, at þeir vero
ok allir saklausir sem biskup hafdi bannsetta fyrir kyrkiurán, ok

„samneytti þeim siátfr, ok þeir adrir ‘sein hans vilia ‘gidrdu. En

-viiduligr Armi biskup sem Elías, óttadist ei lidshdlda sinna úvina,

1) hwér ed var hans vinr og iafnan fylg- umfram varo kirkiueign, þæta vid
jandi, bæta vid 4, B,C. E, Gr, p, sömu
F 7 3) neinu, sö muv ` -
'2) en stökkti á brott síra Biarna, hann +) sva sem hraustr, Æ, B, C, E, Grp.
` tók ok fè Þessa sama Biarpa þau sem 5) óþreyttan, B, Gre -

`~
`

é

61K. Rafa pYéast í prái vid biskup. | ` 97

kalladi þá í banni, sem á pesso þíngi höfdu verit, ok lét leysa
_ hvörn er, til handa gékk; ok sva hvöra þann er Rafn samneytti,
ef hann kvam því til vegar. Rafn lét:ok brèf rita ok styrkia med `.
sino innsigli, þat er Svéinbiörn Stidvikingr bar um Vesthördu, ok
Jét lesa í hvörri kyrkjosókn,.- En pat var annat, at hvör sá madr
er síra þorvald héldi fyrir formann, edr veitti honum nokkra hlydni -
~ edr honum festi nokkut mál, skyldi heita landradamadr, ok hafa
fyrirgört fé ok fridi; ok þeir menn, sem þenna Þorvalld verdu
edr styrktu, skyldi réttlausir vera fyrir“ kónssmönnum, skyldu ok
þeir sem lénin .hefdu missa þeirra, ef þeir flyttu ei þessi bréf;

ann skyldadi ok til sóknarmenn at taka Holltsstad í Önundar-.
firdi móti eidum. prestanna Steinþórs, Arna, Finns, Snorra ok
Jóns, er þann stad sóru jafnan frá dögum hins sæla Þorláks bisk-
ups hafa undir Skálahollts biskupi verit til þess er Rafn Oddsson
tók hann.á dögum Árna biskups; let Rafn ok þat fylgia, at þenna
stad skyldu þeir taka, hvört þeir féngiu med gódu edr ílíu: hó
var. þat margt talat af Rafni, at meir var í fyrstu gört til þess at
hræða fólk heldr en med alvöru, urdu ok margir tregir til slíkra -
atgiérda, þvíat þeir visso vísa reidi biskups ok stórmæli þar sem
hans vili ok skipan var at aungu höfd; suma tálmadi nokkur gneisti
- guds ástar edr mótmöglan -eiginnar safnvizku, sem raun bar, á, at
hver þeirra gékk -til biskups valds í lífsháska, ok sór eptir því
sem biskup baud honum, til þess at deya undir iátníngo kyrkiunnar-
mala!) ok trú sem Arni biskup héllt ok hafdi, hvörsu margar

varnir sinna mila sem hann bar ádr digurbarkliga fram, þí er
hann {lèt ei?) lengra líf til kosningar, sem ádr er greindt um herra
Asgrín; ok Orm í Haukadal, vard ok seálfum meira giald at þrái
ok metnadi, því þeir óttudust sæmdalát ok virdingar, ef æi héldu
teknum hætti, heldr en hyggioprot’). Margar varo þá miklar
reinir þær er ei ero ritaðar săkir- leti ok fáfræði, þetta sumar .
kvám bréf frá Jörundi Hóla biskupi til Arna biskups, í hveriu er
hann vottadi utanför sína, en beiddi Arna biskup at vígia þá menn
er prdfaspar 4) hans kynnu at senda til hans, ok sva chrisma ok
2) vantar í A, B, C, E Gre þ, ` 3) byggloþrótt, 4, B, C, E, Gr, p.-
$) lier; sömu, | | ¢) prestar, sOmu, —

*

=

=

`
`
„e-e * e . - '
~ `

a

-

7 . E NA |
98° ~ Rafa hótar biskupi dfai - 64K.

oleum ef send varo, svá ok at hreinsa hinar étxiri kyrkiur, ef
saurgadar vero, ok adra þá luti er til biskups embættis héyra,
sva ók át ráda üm vandamál ef tilfélli. þetta sumar kvam siá frétt
‘af Noregi, at pávi Hónóríus var allr, ok svá herra Áridfes biskup

af Oslo, [ok var ándlátsdágr hans næstr fyrir: iavéðtionem crucis:

1
a

`s

1
or 4 , r
. =

mo, =
„ak, | Rafa hótar biskupi ógnum. 90.

- gi né yfir land at fara, ntm hann léti stadamenn hafa þat í friði,
sem hverir þóttust vald eiga "yfir at hafa. Hèr á móti þagdi ei
Arni biskup med öllu;. ok þó Rafn vildi sem annar Achab giöra
at kálgardi víngard hins réttláta Naboths, let Arni biskup sem
„annar Elías fliúga yfir sina úvini eld ógnarmála af heilögum ritn-.
‘§ngum, takandi dæmi af fornu ok nyo lögmáli, hvílíkan enda líf-
gins höfdu nidurbrotsmenn réttrar trúar ok saurguparmenn heilagra `
mustera, Ántíóchus Ep{phanes, ok aðrir hans makar, Heródes ak
„ Pílatus, Cajus Cesar ok Theódórícns Vérénensis'), er alpyda
kallar Didrik af Bern; segir hann ok þessi part vilia eiga í þeirra.
e” fllgiérdum, mundu med þeim kénna af gudi part í réttiligum hegn- .
fogum, ok einkanliga fyrir þat er þeir snéro öllum sínum lygdum
ok rangindum uppá sinn formann, þann sem þeir leitudu at spilla
med sínum lygdum, en þeir áttu med réttri reglu, leida hann á
allan sóma sæmd ok höfdíngliga hófsemd, ok framar því at forda
hans sálu vid öllum skadsamligum lutum helldr en líkamanum vid
Hættiligum lutum, sem hún: es fremri?) í öllum lutum, þetta
sannadi Kann med. prédikun í heilagri kyrkio, þetta ávítadi *) hann
med: bréfum ok sendipistlum { öllu sino biskupsdæmi, “ok þetta
samd ‘bar han fram í dagligu samtali, vid þat vaknadi hann ok
sofnadi, ok æ var hans hugr á lögmáli síns sæta lávardar, endur-
beting ok leidréttingu christninnar. En því bannfærdi hann Rafa
„ei ok Pans hinn nærsta sporgaungumann at sva frekum heitunum, at
hann hugdi at því minna myndu þeir hlífast vid íllvirkium, sem
` þeir kéndu framar á sér hardmelin; dvaldi hann atgidrdir fram
-um ping, at hänn mætti at framkvamnum verkum géfa makliga
refsing, at ei mættu hans uyinir. mæla, at fyrir hans brædi fengi
heilög chrjstni "skömm edr skada, ok gidrdi hann þétta þó ai.
minnr fyrir bænarsakir ok tillögu síns kiæra vinar herra Runólfs
ábóta, heldr en fyst edr ofdirfd #) eiginligs hugar. |

63. Á þessu sumri’) sannaði herra Rafi fcrnan -orðskvið, at
framkvama“liód þau er laungu varo súngin, því hann reid heim ör“

s) Valénis. 4. B, C, E. Gr, p. 4) úðirfð, B, E. Gr. p.
| 2) honum dyrri, sömu, — ` 35) vori, 4, B, C, E, Gr.
s&s 7) Vítadi, £, sitadl; B, Gr, ) Toh á ne P
CoR KA
= . ` pe

* “r
a

o F

.1po. — Rafn heimsækir Porvald í Holt. | 63 K.

Glaumbæ skyndiliga til Vestfiarda ok ætlar á úvart kvama at fyrr-
nefndum Pervaldi presti, ok grípa sva hann sem Jón bródur danse
Þorvaldi kvam niosn af þessari hans fyrirætlan, kvamust þeir.
brædur í kyrkio, Þorvalld í Hollti, en Jón heima at sín, Þorvaldi
kvam ok símum faungum í kyrkio med sér adr Rafn kvam par.
þeir varo um stundarsakir umsetnir, en um sidir gékk Þorvaldr
-á vald herra Rafns, ok hét öll sín mal undir banns at leggia, -ol
þó at haldinni hlídni vid gud heilaga kyrkio ok biskup sinn. Jón
agdi ok: allt sitt mál á vald Rafns. Prest einn er Þídrik hét
Cmedallagi eyrinn') gripu þeir ok hræddu heldr hardliga, þann
sem Þorvaldi willdi niósnir bera um þeirra ferdir. Fór porvaldr
nokkut skeid med Rafni, ok þótti mönnum nokkut breitt ordlagi
hans til biskups. Þessi tidindi kvamo brátt til eyrna biskupi, ok
ei-med ödru móti en Þorvaldr hefdi at naudsynialausu ok fyrir
` hrædslusakir géngit á vald herra Rafns, ok lagt allt sitt mál greinar-
laust ok sva stadinn í Hollti undir hann, Vard biskup stórliga reidr
öllum þeim sem í beim málum áttu lut; var bedi at Þorvaldr
hafdi ílla gört, enda trúdi biskup. honum aldrei sídan, Nær hvítás
sunnu kvam hann í Skálahollt, ok villdi sem fyrrum halda sér
' - fram vid biskup, en hann tók honum ok öllu hans máli þúnglisa,
Sá. lutr hafdi enn tilborit, er herra biskup var mikil skápraun, -
at Þorvaldr hafdi sukkat?) kyrkio hám i Hollti ok í Vatnsfirði;
- ok sva géngit í borgun fyrir síra Adalbrand bróður sinn um fé þat
sem hann hafdi eydt fyrir Breidabólsstadar kyrkio 4 Rykianesi,
meðan hann bió þar, En Þorvaldr villdi ei lúka, þó heimt væri
pk ci lidugr at lúka skyldi medan hann fékk lítit edr ekki af sak-
eyri?) sakir únáda þeirra, er honum varo giörvar, ok honum var
hvergi fridt. Hafdi biskup polat honum þetta sakir nandsynia þeirra,
Bem nú voru taldar edr vinatto. En nú er hann vissi, át Rafn
mundi af honum hafa vilia #) sina peninga, villdi hann ei at kyrk-
jurnar misti fyrir hann, Sá madr sein Niall hét átti ok „penín
at Þorvalldi, sem hann hét med Ingibiösgu, systur sinni, ok hafdi.

1); vantar í 4, B, C, E, Gr, p. 3) þeim er honum tilheyrdi, bæta vid
2)-sóat. SÖMU, A. B, C, E. Gr, p, lP

E -*) vantar í sömu,

“
fe,

on
- . - ns
a `

wa

64K, - 7 Biskup fær til Austfiarða. U -101 ©

ei féngit, sótti hann ok biskup at sino máli; hann bætir nú allar
þessar skuldir. kyrknanna ok Niáls á Þorvald, ok þótt hann verdist
„vin -stundarsakir; lagdi hann um síðir undir biskup *) hvat hann.
villdi af hans fé skipta honum til handa. Nokkro sídar nefnir
biskup dóm á þesso“ máli, ok skipti til handa Niáli náhvals tönn
á finto öln hárði ok þar med ödru fè.. Ok er porvaldr vissi þat,
þótti honum afar ílla, ok kvadst hálfu giarnara vilia géfa herra
biskupi, en greiða Niáli slíka gérsemi, Biskup segir á móti, at
hann. vill af Niáli, þiggia tönfina, en ei af porvaldi. Gékk biskup
þá fast at þessu máli, at Niáll átti. skyld at lúka Hólastad í Repp
austr, ok vard þetta fé par til at fara. Tonn þessa hafdi por-
valldr féngit af einum bónda í Vestfiördum med klókskap, honum
líkar nú ílla, ok bídr sér ordlofs til siglíngar, en biskup iátar því
ei. Fór Þorvaldr í burt í úblíðu..: Nokkro sidar sló hann því
upp, at hann hefdi Eifiki kóngi géfit tönnina. Litlu sídar sendi
„ biskup bréf Rafni Oddssyni, í hvöriu hann ásakar hann um ny-- -
sögd tiltæki, ok“ segir honum, at haná er enn at nyo fallinn í
meira bann, -ok“at hann man eptir ping syngia hann?) bann at.
Þorláksmesso, ok sva Erlend sterka, [ef hann viil ei sættast °),

„64. Nær fardögum byst biskup. í syslo sina tit Austfiarda, —
ok rídr þánga! med skyndingo, en ætlar heim at porlaksmesso.
þá frétti hann at nokkut skip mundi kvamit af Noregi med. slík
um tidindum sem vórdin væri, villdi hann þenna tíma spara at-
gidrdir vid úvini kyrkiunnar, ok tempra þat eptir tilgidrdum, En

. medan hann var í þessari fór, kvamo Rafni ord ok bréf biskups, `.
pk eyrdi honum ei vel; „lét hann nú stórum pffurliga, ok dróg
med sér alla sína vini ok Erlend“) at enda þat hänn hafdi hördu

'“ heitit, þótti honum vænt um er hann hafdi veiddan hinn villdasta - |

af yfirklerkum 5) biskups, ok dregit miök til. sinnar þykkio, @ok
yitnadjst át svo mundu fara fleiri; hardnadi hann ok í sinni þriósku,.

⸗

en. sinnadi Porvalldi í öllu“ því sem til greinar var med þeim

1) sitt mál ok, bæta vid 4, B, C, $) vantar í Æ. B, C, E, Gr, py.
` E, Ve Pe . - i 4) ætladi, sömu, , l
3). getia hanh í, s8 mu. © 5) yfrmann afkleskum, sömu,

—

_™“

\ ` -

1902 „- 0. Rafn espast, Óláfr kèmr úte 64 K.“

"biskupi, ok einkanliga pm tönnina; færdi hann ‘ok þat biskupi
- til mótgángs vid kónginn, at hann hefdi kallast dæma af fyrr-
vefndum Þorvaldi fé hans; hann segir ok, þá er biskup þeitadist
at bannfæra hann; ekki kvídik því, þó biskup blóti mér edr banni
„ok launi mér slíku pat er.ek hefir hértil miök vanfylet kongs bod-
skapum, skal ek nu hédanaf ei hi{fast vid par sem ný er áungu
í.at þyrma, Litlo fyrir bing kvam skip af hafi í Borgarfirdi, ok- -
var þar á kýngs sendibódi sá er Oláfr hét, (ok kalladr Ragneidar-
son‘), en hann var af kónginum sendr ok med honum Sighvatre
Hálfdánarson, ok skyldu þeir reka á Íslandi kóngs eyrindi, var ok.
„þessi madp andigr af penínsum. Vid þetta vard Rafn Oddsson
stórum gladr, ok -þéttist mú hafa fengit fulltingsmann sinna fram-
ferda, rídr hann skiótt til móts vid herra Olaf ok Sighvat, ok
segir -þeim hvar nú var kvamit málum á landjno, ok bad sér full- -
tings; hann segir ok sína ætlan ok framferd. Fylgia.ny margir
þegar miök at vid þá herra Oláf ok Sighvat med fulltfngi Rafns,
at naudsyn. sé at láta ei kénnimenn kvama fyrir-kóngs rétti, Oláfr .

ór“ vel { þessum málum, einkanliga fyrir því at kóngr heyrdi -
fagran vtnispurd sfra Gudmundar til biskupi, gn erfidan til Rafns,
Ridu vid þetta til pings. —

v 6s, Þessar fréttir. kvamo skiótliga { Skálahollt. Þótti vinum

' þískups sem nú mundi slá í úefni, ef fornir úvinir kyrkiunnar fengi
sér nyan fullt{ngsmann sinna ránginda, ok hugdu nú mundi full-
kvamliga“ yfirhvolfa, ef ej kvæmi eiálfr biskup til andsvara fyrir

| sik ok heilaga kyrkio. Rafn hafdi ok ætlat at hallda biskups
7.. Hundum fádr herra Oláfr kyam því á þat var at þær preiddust 2),
. ; Þá varo’sendir menn til Austfiarda or Skálaholiti, Loptr biskups
frændi. ok Hallr af Skúmsstödum, eptir herra biskupi, at hann `
kvæmi til alpingis, ` Hann reid austan skiótast at spurdum þessum
lutum, For Loptr iafnan degi fyrr at fá honum fararskióta °),

. „hleypti á sið dögum, ok kvam heim í Skálahollt nærsta dag fyrir

1

DAC vanes FAG E.On peed par plan, #2, C, 2
. } oo Gr. p ið
*) frá L þat var ddr herra Olkfr kom 4 5) skióta,-B, C, E, G7, pi

LJ
@ 4
. '
‘ . P) `
. FE -o
”

e ite, 3 7 < a o =
* ey wwe. =

; .
— i

65K. Satni ok stefnulög um staðámál fytirkonding okerkib, 103 -`

Pétufs tiesto, ok reid á ping Mi còmmemóratioñe Í) Beati Paul.
Fundust þeir herra. biskup skiótt ok herra Olfr, ok tók hann.
biskupi med inikilli blíðu. Hann baf fram bréf virdugligs herra
Eiríks kénps, et honum var fagurliga þakkat sin fylgd ok ram⸗
Autningr, sem hanni hafdi styrkt þat kongs eyrindi, sem síra Guds _
inundr fér med, efi bédit, at hann skyldi taka herra Oláfi kóng-
sina stallara ok herra Sighvati hæverókliga, ok leggia á med þeim -<
heilredi í öllum kóngs eyrindum, En um staðámál veik bréfit svá í
til at:kóngi þótti tilfelliligast,- at bæði lærdir menn ok úlærðir
hélldu [pat skilörd, Sem of Noregi kvam ?)-unhdir hvériumtvegsium
innsiglum, gn pat sem ápreindi, væri skotit undir kóngs dóm ok
erkibiskúpá?), sapdist ok kénguritm kénna sik skildar med erki-
biskups rádi at fylgia kyrkrúnni. til sins réttar semi ödfúm, Ent-
var par vikit nokkriim ordum til, at Arni biskup minntist kónps=
ins ok módur hans framfarinnaf i bærum sfnúm. Herrá Arná
biskupi léttist mikit um hiartarætt, er Hanfi sá slik ord ritut til“
bin af stálfu sæti réttindanna, at því sem vera átti, ok hefdi hug.
singt til þess at fylpiá rétti kyfkiunnar, sem hann kéndi himnéskan
" téttará med sinni ſignudu hendi hafa shortit hiarta hins stundliga
Nofegs réttara. Engi tldindi kunnu þeir frainar af Noregi at segia
- hera Olafr ok“ hans skiparar, en hitt fyrra sumat spurdist, því at.
þeir höfðu å Hialtlandi verit um veturinn, ok kvamit pat idla
vin hatistit, Herra: Rundlfr af pykkvabe reid med: biskupi til
þings. Eptir þetta áttu þeir) Rafn stefnur at fyrréöpdum málum,
var biskup hint snarpasti, en Rafn hinn pverasti, Biskep beiddi
at leikmenn léti lausar kyrkiur þær er géfnar höfdu verit, én
`- Rafn neitaði því, ok bad hann leysa hina bangsettu, Biskup neit-
‘adi því á medan þeir vero slíkir, sem þá varo þeir, Herra Olafr 5)
bat.þá fram kónps boðskap þann sem þat rad lagdi á med mönn-
um; at öll þeirra mál Rafns ok biskups vero. fest Í dóm virdjig= -
ligë herta Eiríks kóngs:ok erkibiskups, en “stadi hélldu þeir sem -
- 2) cönversipið, A.B, É Gr, 7 $) helldr e verið gra, bæta við
4) frá { sva sem vár ddr landit ke erent ae eae . |
HAL Á, B, È E Bh ps 4) biskup ok; bæta áðmú vid,
W I 5) Rapnarssón, söm

s

104 Sami ok stefnulag um staðamál fyrir konúng ok erkib. 65K.

4dr hölldu, til þess er órskurdr félli á, en biskup. leysti hina bann-
settu. Biskup höf þá sitt mal, ok segir: at med því at bedskapr
virdupligs herra Eiríks kóngs synist þetta rád á leggia, sem nú er
ofrat'}, þá er audsynt at ek vil ei annat sampykkia en vöndslur
stu féngnar, þeir sem úhættir séu at borga fyrir öll kyrkinfé ok
stálfar kyrkiurnar þær sem teknar ero, ok halldist þessi borgun -
medan af þeim stendr dvölin at kyrkian fær ci sín réttindi, þvíat.
eingi van-er at ek leysi med ödrum kosti þá sem ek hefir bann-

fært, nema kyrkian megi eiga uppreist?) af þessari bidstand, ok . |

missa ei sinna réttinda. Rafn mælti þá: borgunarmaní munut
Peor hhóta at fá fyrir ydur, ef ydur dæmist at bæta oss leikmönnum
` ok kóngdóminum. Herra Olafr mælti þá: þat munu menn mæla
í Noregi, at tæk sé borgun min til móts vid nokkra íslendska
menn fyrir eigna sakir, en til þess at ydar úsætt mætti fá gagn- |
samligan enda, vil ek borga fyrir Arna biskup mínum peningum
. þann tíma sem þér låtit til ydar vördslur vid þetta sem herra bisku
_ beidir. Rafn segir þá, ok kvad hans borgun allgód þykkia, en `
þá vilium véf, at haldist öll sáttmál, sem med oss varð por í
' Brautarlfokti, ok á þíagi, ok í Skálahollti. Eptir þat borgadi herra
Oláfr med handtaki fyrir Arna biskup, ev herra Dérdr á Mödru-
völlum fyrir herra Rafa, ok med honum herra Jón lögmadr, lézt
„þá hvör þeirra tíunda V C. hundrada., At lyktum þessum botgun-
um var bréf ritat med hveratveggio innsiglum, ok var þat svá
- malt: cl nafni födur ok sonar ok heilags anda. Eptir bréfi vird-
«ugligs Biríks kóngs, því sem hann sendi til Islands med herra
æ Tat ok herra Sighvati, þá stoddu med sòr á alþíngi þann samn-
' ef{ng, sem gidre var á alþíngi edr í Skalahollti, herra Arni biskup,
«herra Rafn ok herra Rúnóltr ábóta í Veri, herra Olafr Ragneidar-
«son °), herra Sighvatr, lögmennirnir bádir, herra þórdr, Niko- _
«laus, Gríar prestr, ok margir adrir gódir. menn, lærdir ok úlærðir.
-eSva festist ok med handtaki í déin virdugligs herra Eiriks kon
«ok andligs föður Jörundar erkibiskups af Nidarósi ur öll þau mál
xok afbrot, sem sídan hafa í pörst milli Jerdra ok leikra manna,

3) fant, 4, B. C. E, Gr, þe ` `$} Ragnarsson, 4, B, C. E, Gr, p.
*) vantar í sömu. — l

\
`

~

°
⸗ t . ° uy ‘

és K. O Arni biskup gèrir heimbod herra Olifi, “= 105

enema þat sem þeir skilia at Skilahollts biskup á yfir at: dæma,
wok varo þessir vördslumenn '), herra Olafr Ragneidarson fyrir

"Arna biskup, ef nokkut væri kónginum ok erkibiskupinum þægt É
r ?)

< «af hans medferdum, en. herra Jón lögmadr ok herra þór
«fyrir herra*Rafn, þar sem hans giérdir skortir fyrir slíkt allt er
eá hann dæmdist fyrir sín afbrot sídan kóngs bréf kvamo til Is-

slands um stadamál; sva péngu ok skilríkir menn í vördslo fyri

ok rir
estadafé, at ei eyddist þartil er dómr félli á Eptir þat leysti biskop
afdi -

alla þá menn or banni ok forbodum, sem fyrir þessi mál, h
hann þeim yfirlyst, eptir því sem hann hafdi vald til at fyrirfar

anda þessum eidstaf: Til þess leggr þú hönd á helga bók, ok því _
skytr þú til. guds, at þú skalt standa á dómi virdugligs herra ©

Eiríks kóngs ok erkibiskups um allt þat sem þú hefir brotit við
gad heilaga kyrkio ok Skálahollts biskup). Gud sé þér holir,
kki gèk Rafn- t | ir
edr forbodadir, fyrir þat at biskup segi
fallna í bann edr forbod, þegar ei wre “itech
yfr þeim af kénnimönnum, | .
66. Á þessu sama þingi lysti biskup utanferd sinni, ok segir
öllnm sínum sökudólgum med bréfum afheyris#), ok med sál
síns eyrindi þar á þínginu áheyris, at þeir mundu hans dómi hlyða
verda um sín mál þann tíma er hann kvæmi til Islauds, ef þeir
bæro ei sjálfir þau fram fyrir kóngi ok erkibiskupi edr þeirra lög-
ligir umboðsmenn. At lyktudum öllum þeið lutum, baud [herra

stálfum verkunum

*

Olaf? herra Arna biskupi í) í bod sitt, ok herra Runólfi ábóti af -

Veri. Herra Oláfr villdi ok at herra Rafn væri at þessu bodi, eu

til lausnar, ok sumif þeir er ei kölludust sekir.

iga lyst stórmælum

—

biskup neitti því prerliga, ok kvad þá ei báda at einni veizlo -

vera mundo. Herra Olafr gaf biskupi semiligar giafir at þessari
- veislo, ok sva ábóta. Eptir þíngit baud herra Arni biskup Olaf
heim í Skálahollt“) at biggie af sér veizlo.. Þat þekktist hana

^s) veitslameni. 4. B. C. E. Gr, þ. *) theyris. 4,

©) á Mödruröllum, bæta sömu vid, f) herra Arni biskup herra Oldf, 4. a.

' 9) hann skal ok aptr á.mót bæta þat . A Es Pr. p.

tem hann hefir d móti brotát, 6) ef Rafn færi ei med honum, bæta

2 þór. gud holis, hata soar vid, © sömu vid, :
a | o

d

-

106 Jérundr biskup kbmr út med erkibiskups nafn. 67K.

eptir biskups vilia, ok þá at þesso heimbodi af biskupi gulfhring —
penn er stóð hálfa work t). Eptir pat reid herva Olaf’ at reka
óngs eyrindi, A þessu sumri leituðu kéngs menn á um dóm
þann er handgéngnir menn höfdu dæmdan ú þá menn, er fyrið
sökum höfda ordit af herra Lodni?), ok kölluda þá ei friálsa af
‘utanferdinni utan þá þegar kvæmi fé fram þat sem dæmt var; en
herra biskup ?) segir: frjálsir skulo þeir af vera, ek skal tuka fetta
, hálft XVIIIC. sem þér kallit, þóat fararefni sèu minni, En med
því at biskupi fór sva röskliga, var þat samit at þetta fé laukst
eptir um varit, Herra biskup lysti ok því, at hann mundi herrá
Runólf ábóta af Veri setia fyrir stadinn ok kénnimenn sína medan
hann væri í Noregi, ok lét þat fylgia, at hann sá aungan mann
í sino biskupsdæmi iafmvel fallinn til þessa Starfs sakir vizko ok
einardar ok mannkosta; en hann samþykktist þessari biskups beidslö

' 67. Nokkro-sfdar spurdust þau tidindi, at herra Jérunde
Hólabiskup ok herra porvardr +) varo vid land kvamnir, hafdi
‘Hóla biskup verit þenna vetur í prandheimi. med herra Jérustdi
. er adr var biskup at Hamri, en nú var kosinn af pávanum; sem
fyrr ægir, til erkibiskups tignar. En þá var síra Sighvatr ei
. kvamian af Róma med pallíum þat sem sendast skyldi erkibisk yps-
. efni; seinkadi þat haus apturkvamo, at þá er hann kvam út, var
Hónéríus pávi alir, ok fékk hann ei sín cyrindi fyrr en vigdr var
Nicolaus pávi sá er hinn Viti“) var med pvi nafni, ok var vígdr
"á þessu vori sem þá stöd yfir. Litlu sidar kvam í Skálahollt síra
Jón Ormsson med bréfi herra Jörundar erkibiskupsefnis, ok standa
þessi ord þar í til almennings á Íslandi: «Oss er kupnigt um dóm =
«þann er virdugligr herra Jón erkibiskup dæmdi í Beörgvín um
staðamál, ok at Árni biskup var skyldadr til at taka undir sik
waller kyrkioeiguir, hver sem þær adc hefdi, eptir. nokkrum forn-
eum úvanda edr skilddgum, móti biskups villd ok vilia, ok hèll
ebessi bodskapr til fess er herra Rafa Oddssom bax .tit Islands

` "el ‘ . R: na opta tae . ‘fy? os .
2) ok annat feira, bæta við 4,3,C. H) Reh, Mr Ii ws,
. np: 3 SR - E eð +) Pordr. ær: + SF og t“
°) Leppe bæta sömu við)“ ° IV, ABC, BCe he `

—

A

ézB, Jörundr bigkup kèmr út med erkibiskups nafa. 107

opit. bréf virduglige herra Eiríks kings, fyrir hvert efni úlærdir
mn tóku undir sik, ok únytta sva, dóm ok bodskap ígæts herra
æjóns erkibiskups; en þann dóm ok bodskap stadfestum vér med
„vóru bréfi, en þeir, sem á hafa sezt kyrkioeignir eptir bréh ok
- gleikmanna styrk móti heilagri kyrkio ok lærdra manna skipun,
«fi bæti audmiúkliga vid kyrkiona eptir dómi herra biskups, vili
«nokkrir ok enn herda ‘) hidrto sín móti gudi ok vorum boskap, -
«ok hallda kyrkioeignir móti hennar frelsi, þá mega þeir réttiliga
e«bannsetiast af biskupi. Datum Nidarosiæ | proximo die ante fe-
stym. sancti Vitalis, anno Domini?) MCCLXX XVIIL” Enn kvramo
fleiri bréf erkibjskupsefnis þetta sumar, þau er Arna biskupi budn
aftr at heimta af leikmönnum allar kyrkiur ok eignir þeirra, med
hverium hætti sem þeir hefdt atkvamist, Hvert sem þeir hefdo
fengit at erfðum edr med kaupi ok kvennagiptingum, edr med =
ödrum. rángligum háttum. Segir sva. pávalip makt, at þeir snúi á |
~ heilagrar kyrkio nadir, ok: taki lausn af hennar formönnum, en
þeir er þat -gidra ei, ero fallnir af sialfo verkino í bann, ok dregit
andan. biskupi sínum alla hlydni fólksins sem villumenn. Sva
vottar ok í þeim bréfum, at virdugligr, herra Eirikr, med guds
miskun Noregs kóngr, vill því sídr veria þetta mál, at hann vill
iafnan betra:ok bæta, ef nokkut finnst misfarit af sinni hendi, ok |
sva at þeir vanvirdi hann mikiliga, .er honum kénna sín íllvirki,
ok leitast vid at drepa hann í sinni synd. Erkibiskupsefni baud
ok sva: at sá kristinn réttr væri hafdr á Islandi, sem herra Jón
erkibiskup ok herra Arni biskup skipudu. At féngnum þeim frétt-
um, eggiudu margir Arna biskup at hallda ei um sigling sína þau
sannmæli?), er gidrr varo á alpfogi, ok. leita fyrst at rétta kyrkio
sína ok stadi. En par kvam skiótlisa sendimadr herra Olafs Ragn-
eidarsonar, hann .ritadi brèf til biskups, ok í því. fysti hann, at -
biskup brigdi ei þann. gódvilia. ok sannmæli, sem hann hafdi gört
fyrir kongsménnum, at fara í Noreg, ok láta kóng ok erkibiskup
orhöggva sagdar greinir, ok hætta ei á hvert kóngr virdir þat til
áleitna vid sik, er hans tillaga er í aungu höfd. I þesso bréfi stád
„5 bisa ok, hata vid 4, B, C. 2) frá { vantar í A, B,C, E, Gr, þ.
- ð EG p. ’ hi > 3 88 B. Ve “, . P

. .
—
ad
a
.

108 > Biskup ride til Eyafiardar. 63K.

ok sú klausa er herra Oláfr egsiar Arna biskup at sigla til Blörg-
vinar, ok bindast í fullum trúnadi vid Eirík kóng ok Hákon here
toga, sva sem hann giðrdi vid Magnus kóng fédur þeirra, ok
mundu öll þeirra mal bezta enda hafa, Herra Olafr beiddi ok
herra Arna biskup, at hann ákveddi hvar þeir skyldu finnast fil
vidurtals um þá luti, sem ei varo enn skiladir þeirra ímillum,
, Herra biskup sá at þetta var heilrædi, ok sá, at ná man sva verda,
at fyrir litla bidstund fenpi heilöp kyrkia lángar nidir, en fyrir
skiótrædi mætti görast lángt sundurpykki, því ritaði hann á móti,
ok þakkadi fyrrnefndum herra Olafi heilræði ok fögur ord, kvadst
etta at hans skapi gidra vilia, en lét ei naudsyn tilstanda, at þeir
dist fyrr on nidr') vid skip ádr þeir skildu,

68. Nú eð frá Þorvaldi presti at segia, hann bió sik til
ielíngar í Hvítá ordlofsláust, þvíat hann rauf öll sín heit vid
bískup. pa sendi hann fyrrnefndan síra Jón Ormsson til Þorvalds
at heimta sér til handa fyrrnefnda tönn; en hann villdi ei hana
ríkna lata. Fóro þeir þá bádir uppí hérat, ok deildu um þá sömu
tönn fyrir herra Ólafi ok herra Rafni, ok vanst þat at hon fór
nordr til Gasa*), ok skyldu þeir biskup ok herra Rafn med sér
hafa, Fór síra Jón heim í Skálahollt, ok sagdi biskupi hvar þá
var kvamit; en hann ritadi bréf til kaupmanna í Hvít ok fyrir»
bydr þeim at flytia Þorvald um Islands haf, fyrr en kyrkiurnar
höfdu af honum fè sitt; ok gáfu þeir aungan gaum at biskups
_ ordun. Fór porvaldr í skip at úloknum sínum skuldum. Herra

Arni biskup reid af Skálahollts stad [is VIE Laurentii ?), ok
kvam föstukvölld í Laungoblid, var þar fyrir herra Olafr ok herra
Rafn. Geir baud biskupi þar at vera, cn hann gékk til kyrkio,
ok fyrirtók þar at vera nema herra Rafn færi á annan be. Herra
Olafr bad þá at biskup skyldi samneyta honum, cn þat fékkst
med aungum kosti. Ok'er þeir Rafn rido or gardi, mælti hann
med miklum reidisvip: nú hefir ek þrimsinnum flyat fyrir þér,
Arni biskup, en þat læt ek ummelt, at sá prifist aldrei er

*

3) norðr, 4. BC. E, Gr.þ, =") um Laureatíssiesso skeið, 4, B, C,
` S) til chips í Eyaförd, sömu, £, Gr, þ.

„ok - Þorvaldr prestir verðr aptrreki. | "109

stötta *) sinn flyr fyrir þér. Þeir ridn til annars bæar. u.
nærst áttu þeir epn at deila um tönnina hverir med skyldu fara
til Noregs, létu hverutveggiu þat uppi, at Eiríki kóngi skyldi géfa,
lagdi Oláfr þat til, at Arni?) biskup skyldi vid tönninni taka, ok
færa kóngi, ok-skyldi hann ráda at hverium hann þægi. Lét biskup
sækia tönnina, ok hafdi med sér. Þetta sumar sigldu kaupmenn
í Hvítá, [fok porvaldr med: beim’). Ok er þeir höfdo litla rid
siglt í allhagstædum byr, gékk porvaldr til siglu, ok mælti fyrir
skipi eptir sid, ok skorti ei mikit tungubragd, Ok er því var
lokit, mælti hann: nú er því líkast at skipit skrídi undir mér á.
eina leid, hvert sem Árni biskup péfr mér ordlof edr ekki, A
„þeim sama degi gékk um vedrit, ok styrmdi at þeim. pa rak
upp í Hvalseyum, ok braut skipit, en tyndust miklir peníngar.

- Allir héldust þar menn. For porvaldr prestr þat haust til Vest-
harda, ok var í Hollti um veturinn, ok gékk ei í kyrkio, ok lá
honum þat ílla. | ið

| 69. etta sumar biuggust þeir til siglingar hverirtveggio
fyrir nordan! land, seim fyrr var hit, herra Arai biskup, Sira
Olafr ok herra Rafn. Var biskup med. herra Dórdi á Mödruvöll-
um, ok bída byriar, ok eptir þat á Mödruvöllum í Hörgárdal,
ok var. þar med Jörundi Hóla biskupi, til þess at þeir létu út

. hverotveggin in festo sancti Ægidii, Var þó herra Árna. biskup
-á öðru skipi, en herra Olafr ok herra Rafn á ödru skipi. Margir.
stórbændr fylgdu herra Rafni til skips, þó ei séu hér nefndir,
„sva ok Sturla son hans, er hann setti eptir at gieta rikia sinna
med vinum: sínum ok vénzlamönnum. Tóku. þeir {herra biskap
Krakuvadir*) úti fyrir Þrándheims mynni nærsta dag eptir kross-
messo. Sidan sigldu þeir til Nidaróss, ok var herra biskup þar
am vetrinn, ok hafdi herbergi í Marín hospítali7). Varo þessir

- menn þá med honum: stra Árni systurson hans (ok kapaliin hans“),

. 3) férða. 4, B. C. E, Gr. p. 6) biskups vadir, Æ, |
o #) vantar í sömu. ` 5) spítali, 4. B. C. E. Gr, p.

9) vantar í sömu. 6) var kapellan hans, (sá vard biskup
U eptir haún), simu,

+

-

110. ~~ ~Ufenferd biskups. ok Rafns - 69}:

ok sfra (Ormur Dagason').. þessu nærst kvam síra Sizhvatr on,
Ráma med pallíum, ok. lögdu þeir þat á herra Jörund ‘erkibiskup.
Arni Stafángurs biskup ok Árni 2 óar biskup in dominica XX 7,
ok í þessari messo vígdi Jörundr erkibiskup, er ádr hafði verit
biskup í Hamri, pdrd biskup til Grænlands, ok med hønum Arni
Skálahollts biskup ak Þorsteinn biskup af Hamri; þetta var hinn
næsti drottinsdagr eptir festum. beati Dionysii, en. erkibiskup.
kvam heim adr nærsta drottinsdag fyrir Michaelis messo, Brádliga
tókst tal med þeim herra erkibiskup ok Arna biskupi, ok þegar

ir gördnst málkunnir, tók hann honnm. blidliga, en, taldi þó

á hann um þat, at hann hefdi verit mikils til slær, er hann hefdi ~

ei bannsettan Rafn ok adra kyrkioránsmenn, í sína biskupsdæmi,
segir vera mikla skömm at þola slíkt, þar sem einginn þorði á
móti Hóla biskupi, ok hann rèdi þar mest friálalisa öllum kyrka
ium at því er banom var flutt. En Arni biskup segir at ei gekk.
þessi flutningr á fyrir alpydu á Islandi. Erkibiskup. villdi,ei.odem
trúa at úprófudu um þetta em sögn Hóla biskups, þó vár hann
margr við Arna biskup ok fréttinn af Islandi, E

70. Detta sama hanst fór herra Rafn til Bidrgvinar, ok fann -

Eirík kóng, tók hann honum vel, átti hann tal vid kónginn um
stadamál, ok dró fram sín mál eptir +) megni, Síra Jon Halls. var.
ok þar, ok áttust þeir opt vid hardar deilur, Herra Oláfr Ragu-
eidarson f) fylgdi honum miök, ok lét þó vel í ordi tl Ama
biskups, en ílla til Jóns, ok kéndi honum mikil völld um sundr-
þykki þeirra, Þetta haust var herra Gautr í Tólgu lagdr knífi til
bana, pat vann herra Hallvardr af Hördu 4), ok vildi hafa tagit
annan mann, Nokkru sídar.tók Isakr son Gauta Hallvard or
Svíthons 7) kyrkio ok lét hálshöggva; fyrir þat vard hann utlegr,
Pozna vetur andaðist herra Lodinn Leppr ok Grímr ábóti af Jána

Á. G. E. p. Jón Ormsson ok sira
Jón Dagsson, B, Ge. 5) Ragnarsson, sömu, `
e) Eivindr, 4, B, ©, E, Gr. þ. €) Hando, A. B, C, E. Gr. p.

. 7) Séthings, Á. å
9) Petta haust, bæta vid sömu, ) thins, © La G Gn Ry

%) Jén Ormsson ok Ormur Dagwon, 4) fremsta me í ok mikilli alvorie, 4.
B. C. E. Ör, p. g -x

—

rok, . © Rafn’ baonsúngtön í Norg © ` in

kyrkio. Penna vetar stefndi herra Jörundr erkibiskup Rafni Odds-
syni á sinn fund af opinberum sökum, -ok einkanliga fyrir þat
hánn var sampykkiandi brautreksturs herra Jóns erkibiskups, ok
bad hann kvama til sætta? ok yfirbátar. Arni biskup giördi hon-
um ‘ok stefnu til sin at taka úmbót fyrir þau sín afbrot er honum
heyrdu til, ok fékk?) Rafn hveriga stefnuna, ok leid sva til föstu.
Nokkro síðar ritadi herrá erkibiskap ok Arni biskup til Narfa
biskups hver um sínar sakir, ‘per sem á Rafni stóðu, ok med radi
erkibrökups bodadi hinn sami Narfi Beðrgvínar biskup nynefndan
herra: Rafn bannsettan um fyrrsögd: sakferti, ok í "því banni stód
Rafn lánga stund, villdu menn þaðan ef ei samneyta honum utan
nokkrir ístenzkir menn; hann keypti þí at enskum klerk þeim‘ ek
Vilhiálmr hét med XIVC.?) vadmála at hállda: máli hans til laga,
ok lét þessi klerkr sem Hann appelleraði:til piva þessum sömu
málum, ok undan erkibiskupi, ok vard hans appelleran únyt,

kvam ok ei varan fram. Nær ‘midféstu reid erkibiskup sudr um
~ Dofrafeall at geöra visitationem í öll sín biskups ríki, ok er hann

kvam aptr til Nidaróss, bannsetti hann krossmessodag þann mann `

er Jón hèt ok var Bryniulfsson ‘fyrfr brottrekstr herra Jóns erki»
biskups.’ Ei miklu sidar fór Arni biskup til Bcörgvínar, ok kvam
þar at uppstigningardegi, Hafdi Eiríkr kóngr þetta vor látit út-

bidda leidangr, var þat ord á át hann ætlaði til Skotlands, en st:nir

segia °) hann fara mundi til Danmerkr, Voru þá skipin lögd útí
Flöruvago. Fór Arni biskup at bidia hann at géfa sér ordlof til

Islands, en hann veitti honum þat blídliga, fór hann þá aptr til `

minklifis, Ok er herra Rafn Oddsson vard þessa var, herdir hann
at Áudunni Hestakorni, at hann fai þat af kónginum at hann kall-
adi aptr ordlofit Arna biskups, fyrir þat er þeir voru úsáttir, ok
mál þessi voru *) tölut til enda. Auðunn fékk þetta af kónginum,
hann kémr ná skiótt til biskups, ok segir honum, at engi er kostr
annar en sækia til Víkr austr eptir kónpinum, ok skal hann ei
tit Islands fara fyrr en þeir hafi lyktat mál sín. Biskupi líkar nú
dila er aptr var tekit ordlofit, tekr hann þat til ráðs,. at hann
1) Kr, A, B.C. E Grb 2) bugdu, 4. B. C. E, Gr, p.

3) XIIS, Z, Gr, *) eigi 4, B, C, B, Gr p,

y

—

=

112. Brèf erkibiskups ok Arna biskups til Runólfs ábóta. 71K.

sendir til herra Runólfs ábóta síra Jón Ormsson ok éíra Orm

son med þeim boðskap er pan bréf syna er þeir fluttu med sér
til Islands. Tók herra ábóti þeim vel, Herra ábóti segir þeim ok
pat, er þar hafdi adr görst um vetnrinn, at síra Þorvaldr hefdi
siglt í úlofi, ok hafdi med sér alla peninga sína, en goldit ei kyrk-
iunum þat sem Arni biskup kvad á, en verit í Hollti um vetarinn,
ok hafdi vid hönd sér mannskonu þá er Valgérdr hét ok var

` Gunnarsdóttir, ok fengit þaraf mikla ufregd, ok préfadist á hann

at hann hefdi fleirum kyrkium rángt gört, en fyrr er greint, em
sukkat í sumum stödum Róma-skatti í Vesthördum, sva at ei, hefdi =
fyrir kvamit, ok hann kvadst ritat hafa til Noregs framferdir hans,
ova at þar mætti rétt af honum göra, hann segir ok, at slíka vid-
vörun hefdi harm gört stadaménnum ok ödrum úvinum kyrkiunnar,
sem herra biskup var vanr móti páskum, |

71. Þareptir léta þeir verda sèd á bodskap erkibiskups, ok
var fyrst eptir kvediosending játord ') Arna biskups þau er hann
segir erkibiskup allan tilgang á stadamálum á Íslandi, ok hverso
nú var hverio máli kvamit, „Þar var talat í þeim bréfam er síra
Jón færdi ábóta ?), hve langt þeir vero frá téttindum viltir,- er
kyrkiur héldu utan ordlofs ) biskapanna, ok at skömm væri í at
pole hegníugarlaust slíkar úhæfur, Eptir þat var tiád, at hann

aud at allar kyrkiur ok eignir þeirra væro aptr heimtar undir
Skálahollts biskup. fareptir var ritat, at erkibiskup kallar Arna
biskup lögligaa dómanda allra afbrota í síno biskups ríki, ok allir
hans undirmenn skylda á hans dómi standa um fyrrsagdar sakir,
Eptir þat stód sú klausa, „at biskup 4) kvadst hafa spurt Eirík kóng,
hvert Rafn hafdi eptir hans bréfum ok bodskap tekit kyrkiurnar

sem þeir fluttu; en hann segir sva, at þeir snúa bréfum hans

eptir sínum vilia, Pareptir var vitni borit, at þat prívilegíum gaf
stálfr gud forstiórum kyrkiunnar, at þeir en eingir leikmenn eiga
lög at [segia ng ') dóma dæma yfir andligum lutum. En í *} biskups

2) innt orð, A. B, C, E, Gr, þe — 4) erkibiskup, A. B, C, E, Gr. p.
%) Arna biskupi. sömu, 4) sine. 4. C. p, ` |
2) ekipum ðömu €) Arna, bæta við sömn..
K |

`
?
‘
_ . . ~
. >
hoe

72K, Jörundrb. ok Rundlft ábóti visitöra um Vettfidrdu, 113 |

bréfi stód sú klausa, at herra Arni biskup baud Runólfi ábóta at
stcfna utan þat sumar herra Erlendi sterka, at taka lausn af herra
Jörundi erkibiskupi af því banni, sem hann féll í þá er herra Jón
erkibiskup var af Noregi rekinn. Herra ábóti. glördi eina. Erlendr '
brá ok skiótt vid, ok fór til skips í Eyafirdi, ok sigldi þar, ok
kvam til Þrándheims, ok fékk lausn, sein sagt man verda. Nokkro
sidar reid herra ábóti heiman af Skálahollti, ok hitti herra Jörund
biskup í Hornafirdi, in festo Matthai Evangelista. Hóf hann med
því sína för, at hann skodadi um kyrkiofé hvar þorrit hefdi,- fór
ann stundum eptir máldögum, en stundum eptir sögnum presta.
Allar úgefnar kyrkiur kalladi hann í erkibiskups valdi, ok baud
prestum at láta skrá nöfn sín til erkibiskups, ok nafn þeirrar -
yrkio, sem þeir beiddust, ok hét þeim þar til sínu fulltíngi *).
Biskup reid vid tíunda mant í Gunnarshollt. Hóf ábóti sín eyr-
indi, þvíat þar var prestum samanstefnt, ok lét lesa, bréf, Jóns?) -
erkibist:ups ok Arna biskups, ok beiddi Hálfdánssonu til sækia, en
| þeir vildu mcd eingu móti at bordi gánga. þar varo lesia upp
þan erbiskups brèf, er Hóla biskup skyldudu til þessarar ferdar,
„ok vottudu at hann mætti gidra þetta iafnfraaliga, som sialfr erki-
biskup, þótt hann hefdi tifkvamit. Herra Sighvatr veitti lidsinni
Rund'fi ábóta jafnan er kyrkna mál varo kiærd, —

2. Laugardaginn eptir Michaelismesso reid hann [herra °)
biskup} í Skálahollt, hann aktadi eptir um eignir staðarins, ok
lét ásannast at minni væri þurdr á en honum hefdi flutt verit,
ok hann kvaðst hugat hafa. Varo þá tíundir ner CCC. ok XLC.,
en landaleigur nær CC., Reid hann hinn fimta dag í Arnarbæli,
ok var þar þar fögur veizla, þar bed herra þorvardr“*). ‘Dar sætt-
ist Sturla Sæmundarsen, ok áttú þeir herra biskup ok Þorvardr,
gódan lut at. Herra Snorri hinn digri gékk í) til sættar { Hvammi
í Dölum, ok sór eiða. A Stadarhóli sættist ok porgrimr á Stad ok .
Thomas Snartarson “) med svörnum eidum sem hinir ; tók herra

2) sínum Áutaíngi, 4, B, Ç. E. Gr, þe 4) þérarínsson, bæta vid sömu,
®) Jörundar. sömu, , 5) fyrst. sömu,
9) Jörunds, simu, | f) Svastarson, sömu,

P

“ \

114 Herra Rafn leystr ok í sátt tekinn. O nBK.

biskup *) þartil vitni af herra ábóta um þat sem Skilahoilts biskupi
“ heyrdi til. I Hiardarhollti í Dölum léta þeir sveria eida,. at Beörn
Dugfússon, sá er þann stad hafdi haldit moti rádi Arna biskups,
hefði á efstum stundum beidst sættar, ok viliat þat til vinna sem
biskup vildi, ok andadist í því, ok var grafinn í kyrkiogardi í for-
bodi sakir ofríkis herra Rafns. Eptir. þat var hann uppgrafinn,
ok leysti herra ábóti hann, en herra biskup hreinsaði gardinn fyrir
þá sök, at þessi bein höfdu þar grafin verit, En ábóti spurdi þá
at skilnadi hvers honum þætti mest áfátt í syslu Arna biskups.
En hann segir, at erkibiskupi mundi hann ei heldr fyrir annat
eiga sökum at svara, en þar sem þorrit hefdu kyrkioeignir. Padan
sneri herra Jörundr biskup til Rutafiardar, flaug þat frá ordum
hans, at far mundu kyrkiur verða rétt séfnar í syslo Arna biskups

rir tíma sakir. Herra ábóti sneri þá til Reykiahollts, ok kvan
til móts vid hann Stadar-Brandr, ok sór eid; eptir pat var hann
leystr. Allir þessir sáto á kyrkiocignum þann vetur, ok géngo af
um varit?). (Or Reykiahollti sneri ábóti heim í Skálahollt, ok
var par um veturinn?)

73. Nú er at segia frá Árna biskupi þá er hann hafdi senda
fyrrnefnda presta Jón ok Orm til Islands med þann erkibiskups
bodskap, sem hann ætladi sér fram at bera, at fengno lofordi gékk
hann á eina tvítupsesso, sigldo þá sudr med landi, ok fundu. ei
kóng fyrr en í Ekureyum fyrir Jóns messo Baptistæ.. A þessari
stundo hafdi erkibiskup leystan Rafn Oddsson í Túnsbergi at fyrir-

—%) Jérundr. A. B. C. E. Gr. þ. rétt á dögum Jóns erkibiskups, ex
s) fyrir hrædslo sakir bannfærínganna kölludu úveniu þann gamla skilmála
ok makt biskupanna méir en fyrir bændanna, at þeir skyldu at érfdum
réttindi, er þeir nddu ei at halda skil- gínga, þótt þeir vero heilögum eign-
dögum sinna forfedra, er kyrkiurnar adir at öllu edr húlfo, Med þesso ok
stiftudn þeg landit kristnadist, ok þvílíko móti urdo bændr afláta, ok
stadit hafdi vidast um stigtit til daga lúta biskupa ráða eptir sinni vild ok
Arna biskups, ok herra Rafn héllt 4 vilia ok pápiskri makt, bæta vid
fastlipa, en sú andliga vörn var bann A, B. C. E. Gr. p.

ok forbod, ok at pívinn mætti þesso 1) vantar Ssömu.
skikka eptir sinni makt sem kristne 4) Akureyum, B, E, Gr, Eisíkseyum,
innar höfut, emidudu nyan kristinn- . A, C, p. a

74K... Rafn fær sár er til bana dró. 115

faranda lögligum eidi, I. Ákureyum kiærdi síra Jón Hollt at hiá-
veranda herra Jörundi erkibiskupi á herra Rafn Oddsson, at hann
hefdi farit med flokk manna at taka kyrkio þína, en vel þótti
mér þat, þótt hún væri tekin, ok. ck kann þar sva mikit af at
sepia, at eingi kyrkia hefir tekin verit á Íslandi, nema ek vilda ‘),
pi mælti erkibiskup: heyrit þér nú at hann játar sik nú foríngia

afa verit fyrir því er kyrkiurnar varo teknar, ok lét skrá þessa
hans vidgaungu þegar í stad. Margir lofudu hverso vel hann gékk
vid. Arni biskup bad sér ordlofs, ok þvíat hann fékk ei, `gèkk
hann í skip kóngs, ok fylgdi honum til Danmerkr.

`> 74. In octava Apostolorum Petri et Pauli sigldi kóngrinn
öllum hernum í Eyrarsund, ok sömu. nátt eptir sigldi Kolbeinn
Rottuhryger*), ok drukknudu par af (sextán tugir ?) manna. Um ~
morguninn eptir lét kóngrinn brenna Hléseyu*), ok sigldi sidan -
í Refshaladiúp, ok lá bw ner fim vikur um akkéri, Olafsmesso
aptan tók erkibiskup ok adrir. biskupar at fara heim med skip sin.
Arni biskup fékk sér þá bát lítinn, ok prestr hans med honum
fyrrnefndr Arni frændi hans, er sídan vard biskup, ok ætladi til
erkibiskups, Kongrinn hafdi adr sendt Guttorm Gyduson ok nokkra
menn med honum, at taka Árna biskupi ordlof af erkibiskupi, at
hann færi med hofium um sumarit. Ok í því er biskup kvam í.
bátinn, ok prestr tók at róa, leyptu þeir Guttormr skútunni uppá
bátinn, sva at driúgum hvolfdi, ok gripu þá báda ok drógu í skút-
uma, ok segia pau erkibiskups ord at biskup mundi verda med
kóngi at fara er hann fékk ei ordlofit. Likadi Arna biskupi þat
stórílla. Þetta sumar lét kongrinn, vida taka strandhögg f). Sidan
pat fór í, -villdi Arni biskup eingis matar neyta, hverki brauds né

3) En mér þykir þeir skildagar eiga at * lag med hiálp pávans ok erkibiskup
standa, er þeir gömlu gidrdu er kyrke sins, bændum þar á landi til stórs af
. iur stiptudu eptir heiðni, sem var at -~ dráttar ok skada, bæta vid Á. B,

- > þær skyldu st erfdum gáaga, ok hverr | C. E. Gr. p.

skyldi halda prest. eptir vilia ok tile ©) Kèttuhryggr. sömu,
tölu, sva sem lengi gèkkst vid síðan, 3) LX, sömu. |
inntil daga Jóns erkibiskups; þartil 4) Eússeyri, sömu.

þeir lærdo smídudu ‘sèr annat hátta. 5) í Danmörk, bæta vid sömu,
i | Pa

rf

„116 = Rafn fær shr er til bana dró. 74K,

smides, nema pat er heiman kvam af Noregi. [Eptir Olafs messo ‘)
ritadi Eiríkr Dana kdngr til Noregs konúngs ok hertogans, [ok
sva Árna biskups*), ok kiærdi sik er þeir brædur hélldu Greifa
Jacob, ok þá fleiri, er hann kallar fodurbana sina, en heriudu á
land hans, bad hann herra Arna biskup at leggia þat ráð á med
Eiríki kóngi, at hann pæfi upp greifann ok af hernadinum. -
Eptir þat sendi Eiríkr Noregs konúngr herra Arna biskup ok Biarna .
or Giska ok fleiri herramenn upp í Kaupmannakafn *) til vidrtals,
ok skildu þeir sva, at eingri sætt vard ákvamit med þeim. Nær
Laurentíusmesso sigldi kóngr öllum hernum sudr um Mön í Græn-
ingiasund þar gékk upp Noregs her, ok brendi Eyuna Falstur.
Eptir þat lá Eiríkr kóngr um“) Nyahús, fékk hann þar mikinn
mannskada, ok margt lid vard sárt. Herra Rafn Odddsson tók á
vanda þá daga sem hann gékk upp at taka blessan af Arna bisk-
upi. þat bar sva til einn dag at hann gádi þess ei; ok er Rafn
kom í hug Veninbragd sitt, þa er hann á icid kvaminn, mælti
hann vid föruhauta sína: legist hefir mér nokkut í minni veniu,
ek pidi ei at taka blessan af biskupi, Þrændskir menn fórn þá

‘med honum, ok segia: en megit þér snúa aptr sya at þér missit

ei blessunar, Rafn svarar þá: görist ferd sem má, ei man ek aptr
snúa at sinni. Þann dag síta þeir nær húsino, ok er minst vardi,
kvam madr, kallandi, herra Rafn, segir hann, kom til kóngs, ok
bitt sár manna, Hann stód upp skióttliga. þeir sem í húsino
voru heyrdu herramann nefndan, ok sáu þann mann er uppstód

í audkéndum búnaði, skutu þeir st hónum sem Á.drífu sæi, kvam

ein ör í handlegeinn í músina, önnur í bakit, þridiá í fingurinn
minsta, grero ban tvö sár skjótt, sem hann fékk fyrri, en blástr
lidp í fíngurinn, ok batnadi ei þat sumar. Mariumessodag leysti
kóngr úr Greningiasundi ok allr herinn, ok sigldu undir Fión ©)

„um kvöllditt Um morguninn eptir tók kóngrinn tal vid hertogann

- bróður sinn, ok Arna biskup

rad sitt, ok var kónpr miðk sér

o | i `
2) Eptir þat, d. B. CE, Gr, p, 2) Grenníngasund, 4. 8, C, E. Gr. p,
2) vantar í sömu - 5) eina festing er þá var kallat, bæta -

. sömu vid,
3) Kaupinhafn, sömu. ¥) Fyn, sömu,

_ undir Sámsey.,

a ie

75K; Pílagrímsfard konúngs ok erkibiskups til Nidaróss. 117

. j | | | .
einn á pykkio, þvíat hann villdi strida á Eirík Dana kóng, ok

freista hverso færi, en flestir voru á méti, ok villdo fata heim til

Noregs, ok var pat rads tekit, at berina sigldi nordr-um daginn
Um morguninn eptir siglc, margt lid ') án ordlofs

állt til Noregs. Kóngr leysti ok þá mikinn þorra flotans, ok sigldi
heim á leid til Túnsbergs med hinum beztu byrium, ok kvam
þar fyrir Barthólómæus messo. I þessari ferd þoldi Arni biskup
mikla neyd í vistafángi, ok fékk mikinn skyrbiúg í munninn, sva
at hann hafdi iaxla færri ?) heim én heiman; þá *) batnadi honum
þann tima er hann kvam til Noregs. At sídari Maríu messo band
ettoginn kóngi bródur sínum ok Arna biskupi inn til Oslóar, ok
veitti hann þar á fyrrgreindri hátíd fagra veizlo Eptir. þat sneri
kóngrinn ok med honum Arni biskap aptr til Tunsbergs, þat

-spurdu þeir tidindi af Islandi. Kvam þadan Gnúpr ‘prestr, ok tók

Árni biskup hann til sín. Gékk þá berra Rafn optliga til Arna
biskups, ok töluðu um tidindi af Íslandi. Hönd hans sú sem
skotit hafdi í fingrinn kvamit, tók þá at skiálfa ok visnadi, .

78. Nær veturnittum rèd Eiríkr kóngr at fara pílagrímsferð
til hins heilaga Olafs konúngs í Nidarósi, Árni biskup skylidi,pa
ok fara med honum, hann beiddist. þá ok til at herra Rafn færi.
þá ok nordr med þeim, at þá vero tölut stadamál fyrir kóngi ok-
erkibiskupi, ok annat þat sem var þeirra ímilli. Herra Rafn 2)
kiærdi kránkleik sinn, ok mest sidan um þat lítla sár er hann hafdi -
á fingrinum minsta, því þá tók bædi át visna höndin ok hand-

- leggurinn upp frá. Arna biskupi þótti þetta seinkan ok undandráttr

hens at kvama til dóms um sögd kyrkiomál. Gérdist þat þó af
at Rafn fór hvergi, en kóngr ok biskup foro til Oslóar, ok bingguat
þaðan. Hófu þá kóngr hertogi ok Arni biskup ferd sína -Símons-
messodap, ok gaf Eivindr biskup Árna biskupi gódan ganpvara 3) `

. þeim sem hann reid nordr. þá er þeir kvamo á Ringsak: +), var .

—

þar fyrir Jón Bryniólfsson -sá er-bannsettr hafdi verit krossmesso-

dag af erkibiskupi, sem fyrr var greint, hafdi Jón þar fyrirbúit

2) skipa, 4. F. C. E. Gr, py 4) afsokadisik, ok. 4, È. C, E Gr, p.
"By iaxli Íærra, B. E, Gr. ' 3) gíngara, B, Gr, - | .
3) þó, A, B. C, E, Gr, p. €) Reingisakr. sömu |

118 Pilagr(msferd konúngs ok erkibiskups til Nidaréss, 75 K.

veizlo. Hertogi var úti í lítilli stofu med sína menn. Þenna
aptan þá er Eiríkr kongr hafdi tekit handlaugar, ok Arni biskup
sat til annarar handar kóngi, en Jón hinn bannsetti var ætlat til
annarar handar sitia mundi, Sem þeir höfdu setit litla rid, taladi
. Arni biskup til kóngsins: ek bid yðr, herra, at þér látit ei Jón
- hér inni matast hia ydur, ella man ek útgánpa ok matast annarstadar.
Kóngr rodnadi miðk vid þessi ord, ok bad Jón fara brott frá bord-
ino, Ok matast annarstaðar, Máttu þá allir sig, at þessi biskup
hafdi ei héra hiarta, þar sem hann þordi slíkt“) at bordi siálfs
konúngs, eptir dæmi síns?) vígslu födurs, er ei villdi inni vera at
brúdkaups veizlo Eiríks konúngs, nema Hallkéll Ögmundarson,
er hann hafdi banni yfirlyst, æti annarstadar. Jón sókk ok þegar
út, sem honum var bodit, ok undrudust þetta margir kongsmenn,
Padan ridu þeir nordr á leid til Þrándheims, ok kvamo til Nidar-
ósa Marteinsmessodag. Var herra erkibiskup þar fyrir, ok gördi
processionem móti þeim, Slíka stund sem þeir brædur voru í
Nidarósi var Arni biskup á kóngs kosti, ok hafdi stofu til svefns
í kdngsgardi, ok varu þá hiá honum Jón Hollt ok síra Gudmundr
Hallsson, Þenna tíma vard síra Jón vis af síra Gudmundi, at
erkibiskup hafdi géfit honum Qddastad, ádr hann fór or. víkinni.
Stra Jón sagdi þetta þegar Arna biskupi. Eptir þat spurdi hann
síra Gudmund hvert þat væri satt, en hann gékk vid at sva væri.
Biskup gördi sik mick þúngan vid þetta. En einn dag géngo
þeir badir til erkibiskups í svefnstofu hans, var þar hia síra Arni
apellan hans, er sídar vard biskup. Arni biskup spurdi erki-
biskup hvert hann hefdi géfit Oddastad, adr hann fór or Víkinni,
- þann sem ádr hafdi hann géfit Grími presti Hólmsteinssyni, en
` fyrrum sókt af leikmönnum. Erkibiskup segir þetta satt vera, em
lézt ei vita at þessi stadr var ádr séfinn, ok segir at pidfin var
laus fyrir þessa skynsemi, mistíkadi erkibiskupi vid síra Gudmund,
um þenna flutning, þó lét hann Arna biskup géfa honum Breida-
bólstad, ok taka af sér vitiun *) til þess er vera átti eptir nyam
lögum. l
1) stórt, Æ. C. b, l j ' 2) biskup, A, B, C. 5, Gr, p.
2) gamla, bæta vid A, B; C, E. Gr,p, ^) vitin, B, E. Gre

z &
“4

a 7 = tt

76K, Runólfr ábóti ok stadamenn eigast vid, 119

" 76. Nú er þar til máls at taka ') nærst gördum Arna biskups
er Runólfr ábóti í Veri skildi vid Jérund Hóla biskup, ok sat
heima í Skálahollti þann vetur, hann gidrdi herra Lopti priar-
Aminningar, ok bannadi honum at Nicolaus messo inngáng heilagrar
kyrkio en at jólum frá því at heyra tidir, ok til Domimicam lætare,
áttu þeir fund ok baud Loptr ei framar en ginga af stad, en hinn
settist á sem biskup hafdi skipat. Olafr Arnórsson ?) hafdi heitit
at ginga at farddgum af stad, ok rauf heitit (at fardögum $}; Keétils
synir stóðu ok þar í því 4+), gördi herra ábóti þessum averiamtvegg-
` ium lögligar áminníngar, létu Hitdalir staðinn, af hendi eptir far-
daga ok tóku lausn in Nativitate f) Johannis Baptistæ; þann sama —
dag bodadi herra áLóti Olaf Arnórsson bannsettan fyrir nysagda
sök, stód. hann í því um stund. 8 | . :

_ 297. ‘A því hausti sem Rafn var eptir krinkr í Túnsbergi fór
Erlendr sterki at stefno Arna biskups nordr til Þrándheims á fund
Jörundar erkibiskups, ok var þá af honum leystr fyrst af því banni -
sem hann í féla vid burtrekstur virduligs herra Jóns erkibiskups,
ok af því sem hér felldi hann á sik á Íslandi, segiandi lög um
kyrkna vardveitslur, at fyrirfaranda þeim eidi. at standa á kyrk-
junnar dómi um ‘oll þessi mál. þarnær var ok þat er fyrr-
nefndr herra Arni héllt einn dag stefnu vid Erlend ok Grim
prestsson, ok hafdi umbod herra Rafns um stadamál, var á þessari
stefnu Eiríkr. kóngr, Hákon hertogi, Jörundr erkibiskup. En þvíat
erkibiskupi varo tkunnigri staðamál á Íslandi en herra Arna biskupi,
ok herra Erlendr var fyrr leystr enn hann kvæmi til Nidaróss, bar
hann sakir á Erlend, er hann (segi þat lög at herra Rafn gaf undir
leikmanna valld nefndar kyrkiur á Íslandi í Skalahollts biskups-
` dæmi ĉj; ok’ sva um þat er hann setti sik fremstan med herra
Rafni at bridta nidr kyrkiurnar lög, ok þeir tækio undir sik dóna

1) er nærst skildum vér vid, bæta vid 4) sama forbodi, 4, B, C'E, Gr. p,
A, $ o

B. C. E, Gr. þ ) Natali, simu, —

EE 6) frá [ ok herra Rafn sepia þat lög at
*) Árnason. sömu. - | _ kyrkiur í Skélahollts biskupsdæmi
$) þá fardagar komu ok sat kyrr, bæta eigi at vera undir leikmanna valldi,

i i : sömu. l

vid. -

*

120 , Stefna konúngs ok erkibiskups um stadamál. 78 K.

um forræði á kyrkio *) tíundum, ok dæmdu þær undan biskupligu-
valldi, ok þat er þeir gidrdu kaup í nokkrum stöðum um kyrkiur;
sva ok um þat er Erlendr sagdist logmadr skipadr sva yfir kristnum
rps sem lands lögum, ok þarmed fleiri adrar sakir. En þvíat
Erlendr ok hans kompánar ?) fengu ei afsakat sik um nysagdar
sakir, ok kölludust ei at sinni öllan gögnum mega framkvama,
enn væntu fulltíngs af herra Rafni, ef hanom batnadi, syndust öll-
um þeim er vid voro staddir leikmannanna framferd því úheyrni ?),
sem hún var fleirum skinsömum mönnum kuonari. Stefndi ok
herra Jörundr erkibiskup herra Erlendi eptirkvamanda sumar á
sinn fund fyrir hina fyrri Marfomesso at hallda sinn eid, ok at
standa á hans dómi fyrir brottrekstur Jóns erkibiskups ok öll sín
afbrot.“ a o
78. A þessu sama hausti er herra Eiríkr kongr hafdi haft
pílagríms ferd af Oslo Simonsmessodag ok ridit til- hins heilaga
Ólafs kóngs í þrándheim lá herra Rafn siúkr í Túnsbergi ok mátti
ei fylgia sínum herra sakir sins fingurs sirs sem fyrr greinir, leid
_ sva tram til allrahelgra messo at mínkadi megn hans, ok um sídir
lagdíst hann í rekkio. Ok þá er herra Rafn var miök hættr, kvamo
til hans skynsamir menn bidiandi at hann gidrdi sitt testament, ok
reiknadi vid sik um pau kyrkna mál er hann hefdi í stadit útá
Íslandi, cn hann segir á þessa leid: ei veit ek úgiörr enn þid hve
þessi mál vita 4) vid, en léngi er kostr um þau at tala, hafa
menn þat fyrir satt at hann vænti sér léngri lífdaga enn raun ber
á 7).. Eptir Marteins messo minkadi mál hans ok greiningarvit,
ok géngo þá at hanom vinir hans sva mælandi: þvíat vér vitum
pik ei í þessum heimi munu sia þinn herra Eirík kóng, villdum vér
I piema þat flytia hanom, évasem víst til framkvæmdar, er þú beidir
iann á sídurstu dögum at gidra þinn vilia um þá luti er þér pikia
mestu varða. Hann nam ‘ord þeirra ok leit til þeirra med tir- +
„ stokknum augum“ sva sem- synandi alvöro hiartans, ok hrutu þá
þessi ord af hang munni: Sturla! Sturla! virdu menn sva at hann

3). kyrkium ok. Á. B, C, á, Gr, p. s) víkia, Á. B, Ç. E. Gr. b. |

I*) medfylgiarar, sömu. raunir banna, Á, p. runir basa. G
9) úhreipni. sömu. | 4 hinir bana, B, Gr.

r t a
> r \ . e
m

79 Ke Biskup ritar til Islands, Afdrif porvallds prests. -121

mundi bidja helst fyrir Sturlu syni'sinum ok Sturlu syni síra Jóns
Péturssonar ok Hallkötlu “) er þar var hia; en því at sú beidsla
Þótti skynsamlig þá var hún sögd Eiríki kóngi, gidrdi hann s{d-_
= an nokkra þessara manna (þessa menn) skutilsveina sína ok herra.
'Eptir þessi ord framsögd lifdi herra Rafa litla rid, ok mælti ei
utan sér, til sáluhiálpar, {ok þó svasem med einum undirdrætti ?},
"ok sáladist á Ceciliu messodag *),. var utferd hans giör eptir lands-
vana sem um ríka menn, Kvamö þessi tídindi miklo sídar vetrar-
til Nidaróss, ok veitti Arni biskup hanom fagurliga bæn móti mörg- .
um meingiördum, ei úlíkt þeim heilaga Ambrosío, er íyrir þeina
mönnum bad eptir daudan sem hans mótstödumenn varo í lífinu *).
Andreasmessodag fóro þeir brott af Þrándheimi -brædur Eiríkr
kóngr ok Hákon hertogi med sino föroneyti ok sudr til Biörgvínar“ |
Herra Jörundr erkibiskup baud þá Arna biskupi blídliga á sinn.
kost; er hann þann vetr med honum ok fram á samarit til þess -
er hanom kvamo peningar 5). B

79. Þetta sumar sendi Arni biskup Gnúp prest Hallason til
Íslands med. þeim. bréfum er varo um .skriptir stadamanna, ok `
dómahíttam þeim er hann hafdi compónerat vid rád Jörundar
erkibiskups, Sigurðar Lunda ok Ublauds Meistara. Kvam þat
skip: sem hann var á í Eyafiörd, ok flutti hann bréfin í Skála- -
hollt til virdugligs herra Runólfs ábóta, hann leit á þenna bod-
skap, stód þar í andlát herra Rafns ok þau tidindi sem i Noregi

idrst höfdu 9), sva ok sem adr var sagt, skriptir stadamanna ok
ómar. yfir málum þeirra sem til handa höfdu géngit ok sættar.
au varo ok sum bréf sem vottudu bann þat er þeir siálfir felldu
á sik sem ei villdu gánga til lögligra sætta fyrir | percunctatorium `
_ diem’) þann sem í bréfinu vottadi, ok nærsta dag fyrir Olafs -
` 8) vantar í 4, B, C. E, Gr, p, , §) þótti vinum ok néGagum ek stada- |
$) vantar í sömu; | mönnum mikill akadi at herra Rafni “
É er hann var allr í Noregi tdr pau

2) hafdi hann þá fimm vetur um sextugt, . : A
bæta vid sömu, ROR bota
4) fra-{ eptir daudann.'sömu. — 7) ákvedinu dag, sömu. `
— i ⸗

5) af Islandi, bæta sömu vid,

~ t Q
`

—

| 122 Biskup ritar til Islands, Afdrif Þorvallds prests, 29 Ke

messo hina fyrri kvamo þessi: brèf í Skálahollt. - Litla éfdar héf

Runólfr ábóti ford sína vestr til farda, Var skip kvamit fyrir.
aninan, ok á því Erlendr lögmadr Olafsson, hafdi hann ei bedit

„stefnubods herra Jörundar erkibiskups, fundust þeir herra ábóti i

Stafahollti, ok giördu med sér nokkra samninga. Dadan fór herra
ábóti vestr í fiördu, ok kvam Eiríkr Mardarson til hans á Reyk-
janes (ok þorgrímr á Stad ‘), ok giördu slíkar. skriptir sem virdug-
lier herra Arni biskup hafdi ritat, Flestir allir stadamenn, þeir er
herra ábófi fann í þessari ferd, géngu undir skriptir þær. Abóti
for aptr um Helgafell ok utgn um Myrar ok sva til Feriubakka.
Fókst þá enn tal med þeim herra Erlendi, ok horfdi allt þverliga.
af beggia hendi, sva at þeir skyldu úsáttir, Stód Erlendr þann vetr
í forbodi, þvíat hann syniadi skriptir at taka, ok enn var flcira til
missættis. Olafr Arnórsson. hafdi þetta sumar fregnat andlát herra
Rafns, varð hann þarfyrir skielfdr ok gékk af stad Lanrentíus messo,
ok kvam til móts vid ábóta et Maríð messo í Skálahollt, ok var
leystr at fyrirfaranda eidi. Veitti gudlig milldi þessum forstióra —

_ kristninnar °) med fulltíngi Arna biskups, scm utanlands diktadi

slíkar röksemdir, Herra ábóti lét ok ei dvína atgaunguna at alir
múgr leikmanna vard sinn munn fyrir hanom at byrgja. A þessu
sumri fór Þorvalldr í skip at nyu í ulofi Runólfs ábóta, hafdi hann

- nærsta vetur pá atferd sem adr er frásagt, en sva fór sigling hans,
8

at þeir létu skip vid Feréyar, en tóku allir land. I þessari ferd

. hendi hann hörmuligt tilfelli, at þar adr var hann sakir frænda ok `

framkvæmda ok mikilla menta öruggr ásóknarmadr úvina guds

' kristni, medan hann héllt trúnad vid sinn herra, var hann gripinn

af úhreinum anda sva. hardliga, at til heilagrar Magnús kyrkio
léiddu hann X menn fyrir naudsyn. ok inní kyrkio, ok er hann
kvam at dyrunum, vard“ sá lutr er útrúlipr Mætti þykkia, ef ei
vitat °) væri um þann grun, sem heilapr Magnús drottinn #) söma

_kyrkio pindist fyrir ekki, ok, vard ei til eingis Christi pínslarvottr.

Nú er þeir kvamo med þenna mann í kyrkiuna, vard hann sva
ólmr í edi’) at hann féll sem daudr nidr í höndum þeim,. ok

2) frá Meantar í A, B,C. E. Grp. *) patrón, A. B, C. E, Grp,
S byle., bæta yid B, E Gr, 3) vidleyss, sömu
3) ritat, B, - r 80

(3 ! a f .

woe

-

- 80K. Rèttarbét Eiríks kéags um stadamal, 1233 —
pan bein, sem Adr varo sterk um edli frdm, orfu.né blaut ak
breikslig móti allri nátturu; lofadi hann“ þá lifanda gud, iomftú,

Mario ok Mágnús kýrkiodrottinn'). Þeir varo sem sva töludu

hégómlisa um þetta, ok sögdu vordit af sterkri drikkio, ok þór*) A

hefdi yalldit ædi hans, en til prófunar at ílla er-satt, vitiadi þetta

mein hans eptir þat hann kvam í Noreg 4 fund herra Eiriks kéngs, _- SG

Varo ok þeir menn er pat sönnudu, at þá er hann tók at ásaka |

‘sinn herra fyrir Eiríki kóngi, sótti hann hinn sama meinsemd, .__. ~

geymdu hann þá fyrst Íslenzkir menn ok sidan Norrænir. Var-

þá giörr?) bakstr nokkut sérlegr ok bundinn wjd höfut honum,

“ en þat dugdi ei; andadist haan í þessari hörmúng. Þenna vetar
_ annan var Árni biskup oryggr í Noregi at því sinni.

80.: [Um varit eptir #) kvam út aptr or Noregi. Arni Skála-
hollts biskup, ok varo þá skipaðir aptr stadir í Skálahollts biskups-
demi prestum velflestir, þvíat honum hafdi veitst sú nad hiá kóngi - -
er hann var. í höllu hans“). Sú réttarbót var géfiá hingat í land
IV vetrum sidar] cr sva hliódar: «Eiríkr med puds miskun Noregs
eckóngr. Vér vilium at yður sé kunnigt at var höfum sætst vid

, Arna biskup ok gért veg á vid hann fullan um stadi ok kytkna so
«eignir med ráði Jörundar etkibiskups, ok samþykkt at þeir stadir
«i Skálahollts biskupsdæmi, sem kyrkiur eiga alla, skulu vera undir |
- ebiskups forredi, en þeir sem leikmenn eigu hálfa edr meir, skulu. `
æþeir halda med þvílíkum kènnimanna skyldum, sem sá hefir fyrir-
- eskilit er gaf, en lúka af ei framar." Sama ár“) setti Jörundr,. . - ’
biskup klaustur at Stad í Reininesi ok á Mödruvöllum í Hörgár-
dal. pat ár deydi porvardr Þórarinsson. Nersta ár sóro XII
‘bendr kyrknaeipnir á. stöðum í Skálahollts biskupsdæmi, „ Ári

—

2) patrón, 4, B,C. E, Gr, p. fallit; hverr Könnimann réttrtil stad. |

⸗

2) bat. sömu, l
3) heittr, sömu.
4) Anno 1291, sömu;

3) ok hofi nokkur ár, ok iafnvel í her-

för med honum, Enn hefði herra
« Rafn tilendst, er óvíst at sva hefdi

anna var nokkru sidar (sem er 1995).
med kónpsbréfi ok réttarbót bíngat í
landit géfinni ok sendri Gtekirdr ok |
stadfestr, bæta vid A, B. C, E,
Gr. þ.

6) sem þessi 'réttarbót var géfin 1205)
bæta sömu vid, - ?

e

124 Andlát Arna biskups. —. - go K.

síðar *) sigldi Arni biskup, ok deydi þar árit eptir?) XV kal. Maui.
þí hafdi Arni prestr systurson hans?) umbod um allt Skálahollts
biskupsdæmi, ok vard hann biskup sídar eptir hann. þetta ár var
utan stefnt bóndum þeim sem sóro kyrkioeignir. Ari sídar*).
andadist Eiríkr kóngr Magnússon VJ idus Juli. Tók þá kóng-
dóm í Noregi Hákon hertogi bródir hans), hann fékk til eignar
Euphemíæ greifa dóttur, þetta ár fór utan Árni prestr Helgason
eptir biskupsdæmi, en Runólfr ábóti í Veri“) hafdi umbod um allt
Skálahollts biskupsdæmi. Var Arni prestr Helgason vígdr eigi fyrr
„en {IV vetrum sídar?). A hans dógum brann Skálahollts kyrki
af lopteldi, ok húsbúnadr stadarins nær allrð), sigldi hann ári
síðar eptir kyrkiuvidi, ok kvam út nærsta ár med vidin ok margar
gérsemar adrar; deydi?) MCCCXX. :

~

_ +) þetta sama ár, 4, B, C. E, Gr, p. 6) vinr hins fyrra biskups, bæta víð
- $) þá datum skrifadist 1397, bæta Á. B. C. E. Gr, þ. .
romu vid 7) frá { 1303. sömu.
3) Helgason, bæta sömu vid. Br car i
4 bæ ð
4) 1299, bæta sömu vid. ) var p datum 1309, ta sömu

5) ok vár kérénadr á allrahelgramesap-

dag, bæta sömu vid, 9) anno Christi, bæta sömu við.

l

W Tímatal
| yfir a

merkiligasta tilburdi hvörra gètid er í Sturlúnga sögu
ok í Arna biskups sögu, |

— —

—XRX
874. Ingólfr landnámsmaðr kvam til Island v, sP 3k. í ættart,
1000, Kristni lögtekin á Islandi.

1056, Isleifr Gissursson vigdr til biskups.

2082. Gissur Ísleifsson vigdr til biskups, '
1118. Gissur biskup andast.

1120. Þíngdeild Hafliða Márssonar ok Þórgils Oddasonar, ok.

7 áverki Þórgils vid Hafliða.

1121. Sætt Haflida ok porgils,

1161, Einar Pórgilsson breanir bæ Sturlu pérdarsonar í Hvammi. ‘
Feddr Gudmundr biskup Arason,

1163. Gridtflugar sumar. Barist í lögrétta á alþíngi.

1170, Bardagi í Budardal.

1171, Bardagi á Sælíngsdalsheidi milli Sturlu í Hrammi ok Einars

Þórgilssonar,

1178. „ Deildartúngu mál hófust.

- 2181, Jén Loptsson í Odda, sættir Pál prest í Reykholti ok Starin.
l í Hvammi, ok tekr Snorra Sturluson wl appfóstare. |
1183. Sturla í Hvammi deyr.

“3185. Einar Þórgilsson a andast, - R

126

Tímatal.

Hèrumbil. l
1197. Guðmundr dyri brennir í Laungahlið.
Sættargiörd Jóns Loptssonar uin brennu í Lanneublíð.
Jón Loptsson -andast.
1308. Vidines bardagi milli Gudmundar biskups Arasonar ok Kol-
- beins Tumasonar. Kolbeinn felir.
1209. Gissur iarl Porvaldsson fæddr. -
, Atför at Gudmundi biskupi á Hó'am.
1211. Þórir erkibiskup sendir bréf til Íslands. |
1213. Porvaldr Snorrason Vatesfirdingr drepr Rafn Sveinbiarnar-
son. á Eyri.
1217. Sæsundr í Odda leggr giöld á Noregsmenn í Vestmanna-
eyum. Orær brodir hans vegina, þær.
1218. Gudmundr biskup at nyu rekinn bart fra Hólum.
1220, Helgastadabardagi.
Skuli hertogi rædr herför til Islands. Snorri Sturlason
verdr lenurmadr, 7
Bardapi á Feeidabolstad. Biörn Þorvaldsson felir,
1231. Gudmundr biskop fer í Maluney.
1222. Veginn Tumi Sighvatsson.
- Bardagi í Grímsey. Handtekirn Gudmundr biskup.
1226. Fellivetur mikli.
1227. Sturla Sighvatsson veitir atför þórdi födarbródur sínum í
. Hvammi.
1228. porvaldr Vatnshirdírgr innibrendr. -
1229. . Atför Vatoshirdinga (þor valdssona) at Sturlu Sighvatssyni á
Sandafelli ok nídingsverk þar.
2239. Sturla drepr syni Þorvaldar Vatnsfirdings.
1233. Sturla fer utan ok til Rómaborgar.
2135. Kolbeinn ungi Arnórsson fer til Rómaborgar.
Porvaldr Gissursson andast. -
1236. Sturla lætr meida Urækiu Snorrason.
- 1237. Guðmundr biskup ok pérdr Sturluson andast.
l Bardagi Sturlu vid Þorleif þórdarson.
1238. Star handtekr Gissur Þorvaldsson vid Apavatn.

liestadabardagi. Gissur þar valdsson ok Kolbeinn upgi
Sighvat ok Sturla.

Heriimbil, ;
Gissur Þorvaldsson lætr vega Snorra Sturluson.

1241.
- $242.

1243.
12.54.

1245.
12346.
1247%
1382.

1253.
1254.

1255.
1256.

1258. -

1260.
1261.
1262.

3263.

1264.

1280.
1284.

1237.
3 269,
8271.

h-

— T.i matal, 127

Urekia Snorraso: berzt vid Gissur Þorvaldsson í Skálholti.
Fun dr vid Hvítárbrú. Urækia handtekinn þar.

Flótti þórdar Kakala Sighvatssonar fyrir -Kolbeini únga. -
Vatnsdalslör Þórdar Kakala. =
Herför Kolbeins únga til Vestfarda.

Bardagi Kolbeins ok Þórdar á Flóa.

Kolbeinn úngi deyr. ` |

Haugsnesbardagi. þórdr Kakali fellir Brand Kolbeinsson.
þördr Kakali gidrist valdsmadr Hákonar hóngs yfir Íslandi.

Rafn Oddsson ok Sturla Þórdarson handtaka Þórpils Bod- —

varsson Skarda i Stafholti. |
Atför Eyalfs Þorsteinssonar at Gissuri Þorvaldssyni á Flugu-
„ myri ok brenna þar,
Hándtekinn. Henrekr biskup.
þverár bardagi. Eyúlfr Þorsteinsson fe.lr,
Þórdr Kakali andast í Noregi,
Þórgils. Skardi veginn. |
Gissur Þorvaldsson giðrist iarl Hákonar konúngs.
Rángeyirigar sveria Hákoni kóngi ok-Gissuri jarli irinadareid.
Hallvardr Gallskér kémr til Islands. |
Svarinn skattr Hákoni kóngi í Nordlendinga- ok Sunn-
lendínva-fhórdingum. -
Sturla þórdarson fyr fyrir Rafni Oddssyni ok fer utan. .
Gissur iarl flyr fyrir Andressonum,
Gissur iarl drepr þórd Andresson,
Stadamál hófst milli kénnimanna,ok leikmanna,
Sturla þórdarson andast, |

* UK x

Árni biskup po líksson fæddr.

Arni Þorláksson kiörinn til bisknps í Skálholts Stifti,

Magnús kóngr sendir Þorvard Þórarinsson, Indriða Böggul
ok Sturlu” þó. da som med nya lögbók til Islands.

128

' Hörombil,
1273.

1278.

1281.

1282.

1284.

”

1286.

1288.

1289.

3391.
1297.
1299.
1303.
1309.

1320.

T í mat al.

r

Jón erkibiskup dæmir Oddastad ok Vatnsfiardarstad undir
Skálholts biskupsstóli ; ; |
Arni biskup egpiar fólk á Islandi at láta krossast til Jr-

A salaferdar. , A : .

Lodinn Leppr sendibodi Eyríks kóngs ok Arni biskup yrdast

. á Í lögréttu. | | 3

Jón erkibiskup rekinn af Noregr. |

Leikmenn taka undir sik stadi :ptr. .

Arni biskup deilir vid Rafn Oddsson ok adra leikmenn í
lögréttu. 5

Eyrikr kóngr boðar fólk út af Islandi.

Rafn ok Arni biskup leggia, fyrig miliigaungu Olafs Steall-
ara, staðamál í dóm kóngs ok erkibiskups. Rafn ek
biskup sigla. |

Rafn bannsettr ok leystr í Noregi; deyr þar,

Kénnimenn taka undir sik stadi aptr.

Arni biskap deyr.

Hákon hertogi Magnússon tók kóngdóm í Noregi.

Arni prestí Helgason vigdr til biskups í Skálholti.

Skálholtskyrkia brann af lopteldi.|

Arni biskup Helgason andast,

- Adalrikr Gunnvardss, I, 56. 58.

o | | 129

mm

Registur
| | yfir .
öll mannanöfn í Sturlangu ok Arma biskups sögu.

.

Rómverska talan J, Í, IH, IV. merkir sögudeildirnar, en cffrutalan merkir blad-
l ` sídutalid í hverri deild, '

®. -~ . -
A. fo Alfheidr, Niálsd. 1, $r. Ill, 96,
p | | Q8. 100. |
Abel, kóngr. III, 92. — Tumad. I, 50. 198. I, 215,
Adalbrandr prestr Helgas. IV. | — porleifsd. I, §3.
28. 29. 32. 100, — porvardard, I, 205. 7
Aìr Erlíngss. jarl, IV, 89. 98.
— J, 92. 040.
— í Dölum. I, 8. >
— Gudmundars. II, 228,
~= Snorras. I, 81. |
— pordars. lll, 94.
— porgilss, Ill, 40.
— Þóroddss. Í, 67.
— af Þórubergi. II, 147.
Alfridr Eyúlfsd. I, 49.
Almar porkélss. I, 28. 38. 88.
66. 68, 80, 86. 91.
Almgeir Blas{uss, III, 57.
Ambrósíus biskup. I, 313. IV,
| IO. 11. 19m, 0

a |
Adrianus IV pivi. IV, 27.
Agatha Helgadóttir, abbadís, I,
` 183. IV, 2.

Aldís Halldirsd, Í, 49.
Alexander, pávi. MI, 298. 312.
— Skotta kópgr. IV, 52. $8.
Alexíus, Grickiakónpr. J, 204.
Alfdis Bödvarsd. II], 122, 165.
— Eyúlísd. If. 22. |
= (Ásdís) Sigmunodard. Í, 50. `
. JT, 64.
— Þórgilsd. I, 54. |
Alfheidr. I, 150.

queues eee eee

— Asgrimsd. I, 1330. - ' Amundi, I, 62.
— Egilsd. IV, 22. ' — Il, 29. *
— Eyúlfsd. II, 197. 208. — Il, 225.

„130

Ámundi. III, 273. .

—- Arnas. Il, 93-

— Auga. II, 260. IIT, 6.

==. Bergss, I 195. Il, 115. 187.
207.- Ill, 124,

= Konrádss. I, 110. |

— Porsteinss. I, 49. II, 58. 63.

‘An Áskélss. III, 66. 73.

Andreas. III, 166,

— biskup af Oslo. IV, 23. 42.
58. 84. 88. 91. 98.

* ape Brandss. lil, 184. 198.
— Eigilsson. IV,’ 2s. >
~ Giafvalldss, in, 318.
= Gunnas, II, 173.

— prestr Magnúss. IV, 3.
ee Ormas. I, 226. -

— prestr Pålss. IV, 44. «
— postuli. II, 33.

— Sæmundars. I, 226. IT, 58.

127, 197-98. 204, III, 194-
Q5. 201-2. 313.
= Þorsteinss, I, 49. II, 58.

60. 63.

Antiochus Rpiphanes. IV, 94.

‘Ari. . II, 161.
on "Aras. I, 107.

- tm Aras. I, 104. 113,

— Bödvarss. I, 114.
=e Einarss. I, 54.
== Finnss. II, 86.

— Fródi, prestr. I, 106, 205.
«— Gudbrandss. Il, 407,

- Gudlaupss. Ill, 301.

— Cunniögas, I, 54

|
|
|

“Registurs

"Ári Thugas. 1 Ill, 41.
— Ingimundars. II, 58. 106.

120. 148. ISTE 184. 186-88.

191-92. 195. 219. 285.

— á Lundi, lll, 21. 2%

— Magnúss. I, 224.

— Masss. Í, 107, -

— Oddvakss, II, 120. 121.

— af Reykianesi. I, g. $4-
— Smidskegpias. III, 211-12.
— Steinsson“ II, 51.

— Stærki. 1, 49. 100. 192-94.
_ 108. 205.
— Porgeirss.
114. 128.

— Porgilss. I, 107.

Arnbidrg Arnérsd. I, 50, IT, 64.

141. 143. 181-83.

— Oddsd. Í, 31. `
— Skésgiad. III, 97.

— Ögmundard. | Ill, 97.
Arnbiörn Salteyda, Il, 240. 260,
— prestr. Il; 242..

Arndís Geirmundard. I, 6. 8.
— Pállsd. I, 97. 100, 146.
= Steinulfsd. I, 6. .

— Tumad. Í, 50.

Arnfinnr pidfss. II, 232.

Arnfridr porsteined. Ill, 97.

Arngeir Bédvarss, I, 109, *}

Arngérdr Asólfsd, I, 7%

— Torfad. Il, 106,

Arngrímr Audunnas, I, 84.

Arnhaldr, patríarki. I, 204.

Arni. Ill, 34.
== ábóti, lll, 6.

I, 64. 108-13,

Fa
t
mm ll

Re gistu re | 13t1

Arni Arnason. I, 99. i

— Audunars. II, 94-95. 120.
171. 220- 21. 226. 232.

s— Beiskr. Il, 241-42. TV, 119.
. 190-91,

— Bersas. I, 80. 82: 84.86. |

— Biarnas. I, $3. 85. $6. 100.
t— Biarnas, í Asi, HI, 155. 196,

I7.
biskup. II, 124.

_

Bóthildars. Ill, 53.

70.

Brattr. II, 179. ~
Eyrikss. ill, 39. `
Fidruskeifr. I, 16. 18.
Gilsson. II, 115.

Grimss. I, §1.

Gullsköggr. III, 111-13. 216.
í Gördum. II, ‘76.

00 3 FES

124.

Jónss. IV, 23.

Ivarss. III, 136. 137.

á Lómagnú lu 209.
Magnúss. reyda. It, 48.

97. IV, 2 109. 115, 118.

ta

— §8- 60, 64. 82. IIi. 142e.

168. 235. 241. 256. 258.
Ill, 96.
— prestr. 1, on
— — 1V,
~ Rauðsköggr. I , 189. 190.
J, ate '

af Stafangri. IV, 42. 48.

Brandss. “prestr. II, 49- 69.

Helgas. biskup. I, 283. M,

Arni í Tjaldanesi. II, 100.

— Þorláksson biskup. I, 183. |

Ill, 97. 308. 320. IV, 1-21.

23-30. 32-43. 48. 49> 54
56. 58. 59. 63. 64-68. 71.

76. 77. 81-86, 89-100 103- o

t24.
— Þorleifs. I, 53.

— Dorvardsson prestr. I, 97."

Arnleif Jónsd. Il, 38.

_Arnoddr Gélliss, HI, 197. 204-5. -

_ Arnór -Asbiarnars.. 4 50.

— Bergss Il, 194.

— Digrhelgas. báti, Ill, 97.
— Einarss. HI, 236.

—-— Eiríkss. Il, 78. 119-210 148.

148-49. 154. 181.

— Gudmundars. lll, 317- 18.

— Kolbeinss. I, 121.

— Kollss. I, 9.

— Skrill prestr, HI, 117.

— Snorras, I, 51.

— Tumas, I, 50. 116. 300-1.

1.5. 7-9. 11-14. 16.

ig 20. 49-54. 61. 63. 64.
1t4. MI, 77°

— Þþorsteinss. I, 51.

Arnóra. I, 56.

—

Araridr Biarnad. II, 288, IV, Abe

Arnpridr Fornad, Í, 152. 158:

182. 184.

Aron. Ul, 108. -

— Bárdars. I, 38- 4. st. 58,
If. 20, 43.

— Barkabassi. s, 260. .

132

. Aron Haldórss, If, 165-66. III,
ag. 66. |
— Hidrleifss, Il, 43. 65. 68-
71. 76. 83-87. 97. 203. IH,
— - 128-31. 156. 1§9. 160. 177.
181,
= < á Hvoli. III, 237.
— Karlsúngi. II, 258-
Asa Þorgeirsd. I, 48.
Asbidrg Kétilsd. I, 193.
— Þorláksd. I, 183. IU, 92.
IV, 2. 26 #3.
Asbiörn: Il, 94.
— Arnórs. I, 60.
— blindi. Ii, Or.
— Finnss, | 78.
= Gudmundars.
27-30. 38. 4o. 43-45-46. 86.
— Haflidas. » 80. §2. 65.
— Hallss. I, Ai "136.

III, 13. 14.

— Ilhugas. III, 36. 52. 61-62.

78- 80. 86. 195. 197. 204-6.
210. 214-15. 237-39- 245.
255. 358. 263. 374. 277.
283. 293.
= Liotss. I, 76.
— Liri, I, 176.
— prestr. II, 1.
— Sveinbiarnars, II, 180. 182.
- Valfrekr,
— „Þorgeirss. prestr. I, 82.
Ásdís (a ba Sigmundard. I » 50

Asgeir. a 171.
— Árnarprestr. II, 330.

= Kollopeir, Ill, 45. |

|
|
|

Registur.

Aspérdr. I, 143-43.

Asprimr ábóti. I, 114.

— Baulufotr. II, 237. m. 9.
66. 7. 74

— ‘rergborss. I, §2. Il, 72-74

77.149. 151. 173. 193, 193.

223.234 236. 339. 243. 245.

260. III, 2. 13. 59. 179-80.

21A. 218.

or Dölura. lll, 235-37.

Ellidagrimss. I, 202.

Gilss. I, 133. -

Tilhuas. Ill, 18r.

Ketilsson skáld, I, 137-38.

"374.

— Ormss. Ill, 53. 78.

— Teitss. IV, 50.

— porstcinss, II, 181. 184.

195. 235-36. 248. 262-64.

269-70. 275-76. 298. 312.

319. IV, 43-45. 31-57. 59.

Gc. ÓL 65. 66. 68. 7I» 757

78. te

— prrdars. J, 53.

— þorvaldss. 133-34. `

— Íra þvera. lil, 187. 19T.

Askatio Bidrgvinar biskup. IV,

23: 33.
Askéll lögmaðr. IT, 49.

— Oláfss. II, go.

— Skégeias. IÍ, 319-20, 235
Aslákr. Il, 34.

— Haukss. ll, 4 d- .
'Ásleifr Klengss, FV, gos
Asmundr, I, 167.

— austmadr, I, 1170

f

f

. | Registur.

Asmundr af Bríngn. 1I, 184.

— Kastanrasti. Í, $2.-129. 130,

Asny Halldórsd. I, 97.
— Knararbringa. I, 59. .
— Sturlud. I, 49.
Asta Andreasd. III, 213. 215.
— Klængsdóttir. IV, 2.
Astridr Gudmundard. III, 97.
— Gunnarsd. II, 26. ©
“Asúlfr Gunnvardss. I, 56. 72.
Atli, 1, 4. 5.
— Bardars, I, 52.
— Bassas. II, 168, .
— Eyúlfss. Il, 45. 46."
— Gissurss. I, 86.
— Hallss, III, 7
— Hiálmss. Il, 33- 36. 165- 66.
240. Ill, 12. 27. 2930.
— af Rosmhvalanesi. II, 194.
— af Valldastödum. II, .194.
Audbidrn. J, 127.
Audhelga Biarnad. I, 97.
Audilfr. HI, 198.
Audun Gunnlögss. HI, 29,
— Hestakorn. 1V, 17. S% IIN
— Jósteinss. I, 78. `
— Kollr. I, 246-48. III, 119,
IV, 38. 39.
— Skyti. II, 178+ 79. |
— Svarti. IV, sg. |
— Tómáss. Í, 52, IlI, 37. 233.
219. 249-50. _
Augustinus. IV, 11. ,
Aungulþóra. IU, 218.

|
|

B.

/

Baldvin Jórsalakóngr. I, 04.
Bangaroddyr, III, 209, 885.
„ Bárdr. I], TE.

— HI, 33 o

— frændi Gudmundar bisk. I,
189.

— Alisson. 1, 93. 94.

— Atlas. svarti. I, 38-41. 49.

„SI IJ, 20. 43. i, 10,

— Bárdars. Il, 34. 36.

— í Búdardal. I, 160.

— Einarss. II, 307. -

— Hallfredars. IL, 284.

— Hidrleifss, II, 26. 30. $8.67 `

— Kampi. HI, 158.

— prestr. Ill, 39.

— Sala. I, 128-20.

— ‘Snorras. Bárðarsonar. 1, 49.
52. 68.

— Snorras Þórdarsonar. I, 52.
96. Il, 73-73.

— Snorras. Skardprests. II, 169,
226. 218. Ill, 43-44. 52.

— porkelss. (Þórarins, ) I, 5a. .

— Þorkélss,, Sanda-Bardr, II.
149-50. IIJ, 11. 13. 21. 23.
28. 58. 62. 68. 70. `

— ones: Gardbriotr, ll,

%

— Traber JI, 90. 7
— Ungi hirdmadr. II, 93.

Bassi, Handar-Bassi, I, 181.
Beinir or Næfrahollti. I

9. 107,
— digurdars. I, HR Tár

134

Registur.

Beinir Steinss. III, 185-86,
Benedikt, I, 7.

— Hesthöfðas. NIT, 181.
— Magnúss. II, 146.
Bergliót, III, 100,

Bergr. I, 87.

* aque

I, 149-50.

IL, 215.

il, 232.

Il], 213.

Amundason III, 120. 124,
126-28. 131. 140. 143. 144.
146-49. 1§2-53- 171-73.
328-39. 235-36. 257. 271-
73. 281. 283. 293.

í Leyningi, I » 1756.
Rafnss. lögmadr. I, 204.
hinn —* ll, 235.

— Vígfúss. 1 , 53:
— Porsteinss, I, 146.
—* I, 93.

II, I2,

II, 40.

II, 40.
. — JII, 209.
— í Héradsdal. III, 272-73.

— Jónas. Í, 49. 68 7

— Jónss. í "stöingrímsfirdi. II,

13. 52. 72-73.

— Oddason. II, 66.
— Kolliss, II, 109,

— Massson. I, 8. 10.
'—' Skarfhelgas. HI, 86.
— Snorras. III, 44.

— Þórðars. I, 129,
Bersi Dálkss. I, Te

Bersi Halldórss, I, 205.

— Halldórss. prestr. If, 234.
— hinn Hvíti, II, 245,

— Lidtss. I, 85-86.

— á Móbergi. II, 231. .

— Tumas. Ill, 51.

| — Uspakss. b 195.

— Valbrá. I,

— Vermundarson frá Móbergi.
I, 162, If, 6, 7.

— Vermundarson hinn Andgi.
I, 194. 200. 233.

— Porsteinss. Il, 225.

Biarni Arnas. JI, go. `
— á Audkúlustödum. If, 197. .
212. 299. 313. 317. 319.
- Biarnas. I, os.

— biskup. I, 224,

— Brandss. IlI, 11. 28. 58. 68.

— Cancellari. IV, 48.
— diikn. II, 36.

„— Erlíngss. T 91-92. -

— Finnss. P 79.

— Gélliss. I, 89.

— Or — V 750 116.

— Hallas, I, -123.
— Hamarfinnss IV, 2.

— Helgas. pr.- II, 97. IV, a.
— Húnraudars. ul, 39.

— Jórsala-Biarni. II, §9.

- Kálfsson. 1, 77. 1, 30,
— prestr. IV, 84. 86.

— Snorras. Ili, 302.
— Sverriss. II, 123. `
— þóriss. Il, 149.

„Birgir, Strákr. II, ago.

. Regi 8 tur.

BirgirJiarl. m, 306- 7.
Birna Amundad. I, 52.
— Arnórsd. I, sí.

| — Biarnard, elldri ok yngri, I,

156. -

— Brandsd. I, 108.

— Gudmundard. I, 256.
— Sveinbjarnard. I, 5a.
Birníngr. ll, 94-95.,
— Steinars. I, 55. 94 192,
Bitrukéli. Ill, 50,
Biörg..1, 8. 15.
Biörn. i, 4.

— í Hiardarh. Ill, 55.
— lll, 125-28.

- ` 1

135

Biörn Jónss. Il, 194.

— Karlsefniss. Í, §3.
— Keétilss. Flatnefns. 1, 7,
— fra Kroppi. III, 241.

— Leifss. or Asi, IL, 151, 220.
— Maga- Biörn. II, 146. 148.
150. 164-65. 167-69. `

— Melkarl. I, 228.

— Olafss. pr. undir Felli. I, 141,
— Olafss. I, 144-45..

— Olafss, Kims, If, 186-88.19r,
— Ranas. III, 313. 3
— Sigurdars. HI, 123. 147.
— Skakkr. HI, 6. -

— Skozki, I, 112.

.
=. ms — ` - -

— Stallari. I, 112.
— Staras. pr. Ill, 83..
— þóra pr. I, 138. 166,
172-7
— Steines. bóndi. I, 87-88.
— Steinþórss. Il, 7.
— Sturlus. I, 49. 68. 195.
— Semundars. 1, 226, II, 39,
127. 146. 196. 197-98. 200,
204, 211-12. Ill, 17. 210,
297. 311, IV, 12. 18. 84.
— þórarinss. II, 225.
— Porprimss. ll, 225.
— - Þóriss, J » 98.
— Porsteinss. I 53. IV, 44.45.
— Porvalldss. I, 206. Il, 48.
66-61. IIE, 16.
Blöðin. Svartr. lll, 175.
lr fridla Orms. Í, 226,
ll, 48.
— , Eyúlfsd. IV, 43.

ábóti. I, 113. |
Arnas. II, 205,

enn Audgi. I, 127. `
Beiniss. II, 351.

biskup. I, 113. 223. |
Brikarnef, I, 128-29.

Búkkr. Í, 112. |
Dugfúss. IV, 114.

Dugfuss, Dram br. II, 90.
III, 49. 80.184.

Dugfiss. —* Il, 90. 201, |
lll, 2. 8. 17. 19. 23. 28-29.
32-: 35+ 36. 43-46. 49-51.
frá Eyri. II, 85-86.

Eyríkss. ni, 234.

Eyulfss. I, 130. 132.
„— Géstss. I, 136- 38.

_ Gilss. I, 63.

— Gissurars, II, 225.

— Hallbiarnars. Ill, 142.
_= Halles: I, 148-49.

ee

-

146 a | Registar.
Borghilldr Þörvarðard. I, 108. | Brandr Jónsson á Stað. IT, 97. `

— Þorsteinsd. 1ll, 37. © > TO4:S. 113.
Bóthilldr Henreksd. Ul, tog. . > — Kolbeinss. Kaldalióss. I, st.
Bótölfr biskup. i 229. 232 253 | = Kolbeinsson. I, 211. 217.
„Bragi skáld. ` -228-20 256 II, 22. 49.
Brekku- Kári, m, 184. 54-55. 59 60. 76-85. 87-
„Brandr. I, §2. 90. 92. 94. 182.
— I, 108. 148-49. 1§9. | — Landshornamadr. II, 125.
— bróðir lilhuga frá Hlödum. — Læknir. I, 192.
I, (65. © — Magnuss. prestr. Is 224.
— II, 70. | — Pálss. 1, 97. 99. 103-4,
— Andress. Ill, 314. 318. — Runðlíss I, 144-45..
— Arnorss, II, 72. 75: 88. 1V, | . —.Sigmundars. II, 236.
15. 21. | — Stadar-Brandr. IV, 114,
— Arnþrúðars. Í, 167- -68. 182. — Steinþórss..1, 109.
| 184-85, — Semundars. biskup. 1, sr.
— Atlason. II, 86. ' 79. 97. IOO. 105-7. 114.
— Austfirdingr. Il; 109. . - 323-25. 127. 131. 137-38.
— Brandss, Il, 167. 342. 147.163.165.170. 174.
— Eimnarss. II, 237. ft "182. 184-88. 208. 210-41.
— Gélliss, I, 5. 141. 223. HI, 96. 299.
— Gudmundars, HI, rrr- 12. — Tidrvas. Í, 109. ~
riS. . 64. 114. — — Þiódóliss. HI, 209.
— Gunnhvatss. II, 49. į — pérhallas. 1, 199.
— á Hálsi, J, tig. — Porleifss, Il, 224-25,
— Hrúga. IH, 231.. — > — {orsteinss, II, 230-31. |
— í Hofda. I, LIQ. 155. — Ulfhédinss, pre 1, 58-59.
ame JÓNSS. Brandssonar. |, 49. II, 223.
63-69." — Olvidars. HI, 258.
=.. Jónss. I, 72-73. 76. Broddi Dorleifss, I, 51. II, 328-29.
— Jónsson, ábóti ok biskup. 358. III, 28.31. 35. 49: S4
~ I, SI. 11, 204. 254-56. Il, . 78.80. 86.117.119. 155-56.
77, 96° 99. 104. 108- 11. | « I59-60.179-81.204.236-38.
` 113. 116. 119-20. 143. 161- . 258. 258. 266-68. ` -

"63. 168. 196, 229-31. 288- — Þóroddss. Í, 6,
89, 307. 313. 320, IV; 3. | — Önundars, I I, 172

⸗

— | Registar

Broddi prestr. II, 6. 7.
Bryniuhallr, II, 184. |
Bryniúlfr á Kialarnesi. I, 211,
— Jónss. III, 124-30. I
Busko- -Skégpi. Ill, 313.
Bútr Pórdars. IF, 149. 153-54.
Bodvar. I, 87. -
— II, 184-85.
— Asbiarnars. I, 29. 32. 40-
42. 47. 80.
Barkars. Í, 54. 56. 58, 60.
. 64. 67. 69.
Botn, II, 228.
í Bæ. J, 50. IT, 196. 244.
Einarás. Kampi. 1i, 222.
Il, 172,
Grimss. I, 76. -~
Klængss. Ill, 263.
at Stad. I, So. -
Steinarss. II, 142.
Tannas. II, 7.
*Vermundars. III, 234.
Þorbiarnars. Lítilskeyta. I,
1S4. 173 74.
Þórdars. Í, 49 50. 66. 79.
-$0. 88. g8-102. 104. Il, 44.
. 82. 83. 88. 96. 97. 99. 114-
15. 122. 129. 143. 160-63.
166. 173. 175- -76. 183. 187-
88. 192-93.195-97. 199° 295+
207. 335. 239. 243. 254-55.
IIT, 21, 22. 26.27. 340 41042.
49. 82. §7- 75+ 118. 122-33.
128. 138. 140. 162-63. 226-
28, 330:33 873: 267. 301.

ppan

VW | 11]

'

|
l
|
|
|

"137

Börkr. HI, 117,

— Biarnars. II, 149-50.

— Gudmundare. Ill, 8° = —- ,

— Ormss. II, 244. iil, 21, 226
IV, 43.

— á Svínanesi. Ili, 301,

— porarinss, II, 223.

— pormédss, 1, 6,

Bæarhõgni. L 123.

C.
Cajus Cæsar. IV, 99.
Cæcilia Gudmundsd, I,

D O

Dadi Thugas. I, 14.

— Starkadars. I, $0...

Dagfitnr lögmadr, I, 55. 93.

Dagr mikli Gudlögss. ll, 179.

Dagstyger Jónss. H, 103. 125.
126. 141. 197. -

— pordars I, 140. 160, ISE

Dal-Jón. Ill, 249. ` a

Dálkr Bersas. I, 7. | |

— Haflidas. I, 7.

Lf.

\

— preste Meinagrædari, H, 126,

127.

— Porgeirss, I, 154.

— Þorgilss. II, 225.

— Porsteinss. 1, 98.
Dansa-Bergr. Il, 72. 75; 88. . ;
Digurhalg I, 198. Ll, 97.

IV, 21, U

=

138 Registurs
Délgfinnr Orkneya biskup, IV, | Einar Brandss. prestr. IH, 266.

89. — Bridi, I, 196. 197.
Drumb-Beörn. Ill, 184, 257. — Bördúngr. III, #84.
Dugfús. MI, 225. — Draingi, II, 209. 321. 231.

— Þorleifs. iI, 41. 90-93. 207. - 250. Ill, 3, 57. 61. 72.
210, 241. `- | — Egilss. II, 97.
J — Einars. Í, 57. |
E — erkibiskup. III, 298. 312.
° 320. ÍV, 4. >
Favardr Engla kóngr. IV, 34. — Faxi. Ill, 155, 149. 166.
Eigill Digri. Il, 84. 85. 194. 198.
— Hagi. II, 180. — í Fljótum. 11, -164
— HafAbrsn I, 225. — Forkr. I, 213.

— Hallss, I, 6. — Gamlas. Naut, 1, SS. Il; 72.

— Magnúss. II, 39. 75. 82. 94.

— í Reykiaholti ill, 377. — or Gardsvik. HI, 184.

— Skallagrímss. Í, 335. — Gilss, Í, 43.

— Skirhnakkr. HE 9? 99. 100, — Gíslas. II, 58. Il, 385.
109. 111. 112. 116, IIQ. — Glúmss. Il, 152. 163.

— Séimundars, II, 232. 243. — Grimss. I, 116. II, 85. m,
III, 38. 71. 106. 138. 139.
342. 146. 152.154. 158. 161,
163. 165. 169. 171-73. 222.

228-31. 233. 291. 293

10. 184. 205. `
— Gudmundars. Il, #79..
— Haldórss. II, 137. 138. 166.
271.172.174.211. 319. 224,

Einar. I, 53. ‘229-231. 233. 245-47. 257.
— I, 62-68. ` 258, 269. 271. 273.276.277.
— I, 127. 4 w= Hallas, I, 133. 134
„= Aras, I, 7, 19. $7. 107. — Hallss. II, 16. Ill, 38. 40. -
— Audmadr. II, 228. — Hallvardss, (Hamundarson),
— Audunars, IlI, 85. ` Il, 12.
- =— Asgrimss, III, 38. 196. 177, | — Helgas. 1, 69. 75.72. 77-81.
307. | 4 = Tllhugas. “(aid Einar Drangi)
— Bardars. J, 170, — — prestr. III, 309.
— Biarnas. II, 41. — Ingialdss. II, 225. -
= Biarnars. I, 53. 83. — Jónss. I, 49. 53-

Registur.

Einar Jonss, IIT, 23. 31. 270.

— — Langr. Il, 259. Il,
73..79 80. 86. $84 209.

— Jósepss. I, 32, -

— Kati. I, 124.

— Kiartanss. I, 63.

— Klapr.. 11, 212.

— Kol

Langr).
— Magnúss. 1,:7.
— Narfas. I, 120. "
— Nautbylíngr. 111, 222.
— Nípa. I, 118.
— Oddss, Il, 63. III, 43. -
— Olafss. I, 537 Il, 7,
— Opionsiddr. Í, 112.
— Ormss. DP, 43. 313.

™~

— Rafuss,4 Eyri. 1, $2, II, $1.

83- 94. 100.
— Sighvatss. (Sigurdss.) J, 79.

— Skálphæna. Il, 151-53. 160.

— Skaptas. 1, 116.
— Skömmíngr. Il, os. „66.

— Steingrímss. 1, 204. 315 |

218.
— Usidr. II, 207. 217. -

— Vatnsfirdingr, sia þorvaldss, |

— Vippa, siá E, Nipa. `
— pordars, b 170.
— Porgeirss, Í » 107.

=

— Þórgilss. Í ‘hy 34. §2. $3. 60.

69-73. 74-88. 92-94. 96,
„AIS. 124. 392-94» Il, 238.

. IL, 146. 148. 164. 224. |
— Língr, {sia Einar Jónsson :

139

i Einar Dorgrímss, TII, 184.. 184.
— — Lingadiika. Ti, 22. * gi ‘

190. 103
— Porméddars, III, 210. 218,

` — Poysteinss. I, 49. "
|--— Þorvalds. Vatnsfirdingr. T,

Ԥ2,.53. 306. I, 103. 130. |
. 140. 144, 203. 22%. 232. 235,
236. dll, 2. 12.75.94. 151,
207. 211.298. 301.312. 319.
320, AV, 25. 17-19. 65. 92.

93. |
Eindridi. I, 163. |
— Böggull. IV, 13. 14.
— Kormákss. Ill, 309, -
— Smidr. ll, 225.

| — Dormbdars. HI, 204.

Eldiárn. J, 108.

— Steingrimes. Il, a8.
Elias spámaðr. 1V, ‘99. 101, 103,
Ellisif porgeirsd. IV, 3. Ade
Erlendr. 1, 49. 55.

— Amundas. IV, 75. -

— Bakrauf. II, 44.

— biskup af Fereyum, IV, 6.

43.
— Brandss. 1, TAT,
— Jónsa, IV, 43.

` — Magi. IH, 304.

'— prestr. 1, 72. 74-76. 8.
— hinn rauði I, 164. 165.

— Sterki, lögmadr, ‘Olafss, IH,

sog. IV, 58. 66. 833. 86. 88.
IOL. 113. 119. 120. 413% |
— Porgeirss. Ugiefingr, Uhefa-
geir, I, 157-59.

„Erlingr. I, 1 38> .

—

„

140

Erlíngr. III, 209.

— Alfss. ÍV, 74.

w~ jarl. Í, 110-12. 119.

— .prestr þorkölss. lll, 275. |

— Snagi Sigmundars. Ill, 197,
Erpr prestr. Í, 150. 168.
Evphemia drottning. IV, 124e
Eydís Svartsd: 1, 6.

Eylifr. Ul, 171.

— Hallkélga. Ill, «96,

— Ristarbein. I, 167.

— Snorras. Í, 42.
Eyrar-§norri. Ill, 799+ 391.
Pyrite. I,. 94.

» 83.

| Rakaan. Il, 72. 85. $6.
' 94. 135+ 136. 139. 179» 193.
219. 244. 251. II ? 163.
Brandss. III, 184. 187. 195.
þródurs. Gudmundar biske
ups. II, 167." 169.
Dúfnalss. (Dúfgalss.) IV, 98.
erkibiskup. I, 222.
Eyrikss, Svia kóngr, HI, 92,
Eyúlfss. II, 45.
Gilss. Il, 39.
Greifi. H, 152. 154.
Hákonars. I, 108.
Halldórss. 11, 225,
jarl, I, 130.
iúngherra, bródir Valdimars
Svía kóngs. IV. 24.
Knútss. Svía kóngr. II, 49. -
kóngr hinn helgi. i, 92.
298. 313.
— Lidmi, i, 221.

gum

I]

NEJ

|
|
p

Registur ~x © o

|
=
1
|
|
|

Eyrikr Magnuss. Noregs kóngr.
IV, 16. 42. 45. 52. $7. 58.
61: 71.74 83.85. 87-89. 98.
£03-§. 107. 103. 110. KEE.
117. 119-26. 193. 124.

— Mardars, IV, 64. 91-93.

— Skardi. HI, 124-27,

me Ungi. II, 64.

— Valdimarss. Dana kóngr. HI,
119. IV, 88. 116. 117,

w=» Porsteinss. Il, 225,

|

Eyrna-Börkr. ll, 261,

— Eyrny. I, ga.“

ll, 272.

Eysteinn erkibiskup. Í, 119. 219.
- 129. IV, 9 ,

— Hvíti. Il, 84.. 119. 220.
133. 134. ' 136. 137. 156.
162. 180.

— kóngr. I, 116.

Eyólfr. I, 67. 137: 183. 185.

— Il, 94.

— Ii, 209. 226.

— ábóti. IJl, 195. 107. 202. —
303. 206. 251. 288.290, 369.

V, 29.
— Andrean Ill, 314-sg. IV,

— Í

— A dake. TI; 198. o,

— Sa sigi IV, 43. 65. 63.
= 73. 77> 78s

— Auðgi. HI, 284-85.

— Biörnss. IV, 44.

— Ejnarss, I, 108.

— it Á » 167.

-

Eyilf Eyúlfason, HIT, 12. 31. 58.

63. 67. 75. 80. 207. 347. 290; '

— Fornas. If, 216.
— Griinss. Il, 180-
— Gudmundarse Í, $.
— Gunnarss. |, 194.
— Halldórss. If, 9, IV, 64.
— Hallgrimes. I, 69. |
— Haltes. I, 53. 133-36. 163»
17$. 213. . |
— Halti. I, 49. 95.
— Jónas. Í, 49. 123. Il, 58,

197. |

~~ Kárss. U, 38-49. 51. 63.54-
65. Ill, 12. 58. 60.

— Lidtes, If, 30,

« Oddss. J, 197.

_ Ofeigss. I}, 38.

— Ofláti. I, 146. *

— Hafnhaus. HI, 176.

— Ridarefni. Il 54. .

— a ögnváldss m, 176, 289-

~ Skór gias. 11, 97.
— —* 1V, 73.
uy Skopr.. HI, 153.
— Smidr. Jll, 111. 178.
— Snorras. Goda, 1,.48-"

— Súorras.. l, 53. 220. að.

75
— Sopi, Í, 143.
— Steinúngi. Ill, 209. .
— pr, Svalberdingr. III, 214
— Sættfyndars. prestr. Í, 48.
= Hl; 197.
np. Tiúga Erpse, n 9 160, 168.

|
|

|:
|
|
E

Registur. 141

Eválfr Ublaudss, Nf, 46.

— Vallbrandse. II, 49, §2.
— pr. a Vöilnm. iL 186. l
— þórdars. IV, 30,

— þorgeirss. Í, 171.

— Þórgilss. II, 263.

„= Porleifss. IH, 289. 309:
~~ Porsteinss. inn óði. J, 190,

171. H, 22-24.

— Porsteinss. Ofsi. HI, 37-39.
“ 82, 88. OL. 105, 117-18. 137.
142. 166. 178-81. 183-87.
191. 193-95. 201-3. 206-7. |
211- 19. 291-25. 227. 2310
235-46. 248-55. 258. ÍV, 43°

— Þorvardss. IJ, 166.
Eyvindr Biarnas, Í, 151. 162.

166-67.

— ree af Stafingri. EV, rro;

— Bráttr Austmadr. If, 108.
109. 479. 255. 241. TLE, 47. |

48. 76. 140. 152. 208

«= Jónss. ll, 104. |
— rs. Ragnheidars, II, ay.

HI,

— Skalk (Skafla). IN, 36.
— pr Dorarinss, (Ragnheiðars.)

i, 52, IL 30. Wi, ge...
Fr.

Fálki Dálkss. 1, 166, 167. 169.

178. 8179.

Fán alióttr. IH, 74.

alger í hf Hi, x61. |

142

Fiárgardr (Fidrgardr). 111, 103.

, Filippus, sia „Philippus, |

- Finna. I, 147.

_ Finnbiérn Digurhelgas. lll, 97.
119. 120, 137. 195. 230. 236,
239. 254. 255. 359-62. 292.

— Helgas. I, 5u% -

— Sigurdars, IV, 31.
Finnbogi. I, 195.

— Hneitiss. , 8 MN
Finnr Blarnars. IV, 3.

= af Indridastédum. HII, 206.
— prestr. IV, 97. |
— af Simestidum. Ul, 206.

222. "

— Þórðars. I, 195- 97.

— Þorgeirss. I, $8. .
Flókafinnr. 1,
Flosi. .I, 53.

— Biarnas. monks. 11, 188. 222,

— poroddss.. prestr, I, 141. 144.
- Forni. I, 49..

— Sokkultss, I, 133. |
Fótar-Örn. I, 1847 188, 193.
Franciscus. IV, 41.

Fridrikr keisari. III, 92. -

_Fridgérdr. Hyrningsd. I, 6. 8. |

G.

Galinn (Gálmr) Grimss, I, 160.
162. 164. 9
Galti. 11, 24.
Gamli, I, 49. II, 179.
— Skégpias, I, 55.
Garda-Einar, IV, 210

179.

|
l
|
|

Registur;

Gardr or Anstförðum. IV, 43.
ós. ‘

Gard-Snorri. I, 205. .

Gautr af Mæli. Ill, 303-4.

— í Tólpu, WV, S58. 110..

Gégnir gas. it, 49 73-81.
85. .

Geir. I, *

— II, 230.

— Þóroddss. I, ór. 62.

— audgi þorvaldss. III, 197.
200, 202. 238-39.

Geirmundr. 1H, 125-26. £28.

í Fingalidtss. HI, 74.

— Heliarskinn, I, 1-§.

Þió.r II, 225 HI, 318.

Géllir pr. Höskuldss. I, 124. H,
133.

æ porkélss, I, 204.

. — Dorsteinss. 1, 49. 198. IL 30.

Géstr Karlss, II, r05.

Giafvaldr, I, 71. |

Gillibert. II, 320. `

Gils. I, 75.

— Bergss. II, 39.

— Einarss. I, ss.

Gilssynir. Il, 39.

Kormákss. Il, 115.

Snorras. Í, 9. 33. 49»

Styrmiss. Í, 80.

— Torfas. Ill, 49.

— Þormódss.. 1 59.

„Gísli. Il, 53.
— Bar kars. MI, §0. 78.
— Markúss. ll, 21. 22. 24:

42-44% il, 9. 13. 27.

te:

111111

dams

4

*
Í

Registar,

Gísli á Randasandi. m. 3. 98.

BLE. 228.

à Sandi. II, 129. 143. 191.
193. 205, 223. 234, 237. 243.
251. 252. 260. III, 266-67,
Strss. II, 60:

Gisraudr, siá Gissr biskup.
Gissur. If, 12,

nm

Í | | l

Þórarinss. ll, 225.

biskupss. H, 255-56.
Gladi. ll, 204 223. 248.
248. lll, 186-89. 207, 3t3-

315; | |
‘Hafurbidrnss. IV, 44.

Haldórss, I, 149.

Hallss. 1, -86. 89. 12r: 133.
192. 205. 208. 314.

Hvíti. J, 122,
Hoskaldss. I, 170.

‘Isteifss. biskup. I, 49. 203-4.

Magnúss, I, ‘206.

Porvaldss iarl. J, 283.208..
„82. 115.
116, 124- 25. 127-29. 158-
S9. 173: 183-84. 189-90. 196. -
198. 200-207, 310. 215, 217-
19. 222-27. 233. 238. 240-
43. 245-59. ll, n 2. 18,
19..31. 35. 60. 75. 77. 60.

81. 83. 09-95. 104. 117721.:

133-34.'132. 137-40. 143-
43.150 53. 158-59. 166. 107.
177-87. 189-204. 207-8. 214.
253- S3. 285-87. 289-91. 2394-
, 99° 3030 307-1ye IV; 5e `

|

nn nn

Glúmr Haflidas, tI, 224.
— Ormss. IH, 15). l
Gledir. I, 200. `

Gnupr prestr. Hallas.. IV, 117.

I2t.
Grani Arnórss. Ill, 41. 228.

‘IV;

Gregoríus pavi. I, 84. 204.
IQ. 1§. 16. 24, 37. 74
— Dagss. Í, 65.

Grettir Ásmundss. I, $s.

— Skéggias. Skanmhendingr.

I, 74. .

Gríma. II, 164.

— Þorgeirs. I, 209. -
Grímr. Í, 49. 65. 179: 185.
~- II, 47. 83. 84. 127.
— ábóti. IV, 110.

— Einarss. lll, 198. —
— Eldjarnss, II, 40. 163.
= Erlendss.. I, 46.

— Fornas, prestr, I, 267.
— Gélliss. HI, 197.

— Gudmundars. Ill, 43. 53
— Hallss. Í b 55+

— prestr —S Il,

LV, 3. 23. 118.

— Ingialdse. Ill, 10.

— Jósteinss. 1,. 78.

— Lidtss. I, 76.

„= ' Lömbúngr. III, 185.
— munkr. J, 220. |

==. prestsson, ÍV, 119e

— Rafnss. I, 532.
~- Raudt. i, „131.

56,

48.

Refr. I, 343¢ - | a

=

144 Registur. oe 7

.Grimr Sigfss. 1, 203. Gudlögr Ausaglámr Haldórsson,
1 = or Snóksdal. II, 139. 184. 194.

==: Snorras. I, 23-26. 109. 128, — Eyúlfss. I, 49. i, 58. 60.
135-36. 139. 154. 62.

— Tostas. I, 78. — Gilss, II, 79.

— Þórgilas. I, 74. 76. 73. II Í — prestr Hallfredars, lll, 123.
167. 180, 137. 142. #62, 156. 168.“
` = — Glammadr. III, 10. 164-65.

Grøa. III, r41. 143. — af Hoéskuldsst6dum- il, 155.
— Alfsd, Ill, 120. 123-24.166. | — Jónss. af Melum. JJ, 193.
179. 186. 189. 190. 193. = Oddss. HI, 207, 213»

— kona Gissurar iarls. I], 322. — Steinunars lll, 10.

— Gissurard, Í, 44. ~= Tannas, IV, 22, 33. .

— Heidar-Gróa. 174. — porgrimas. i, 220.

— Teitsd. Ill, 104. © = Porsteinss. II, 63. 64,

Grundar-Kétill, I, 116, 7 Gudmundr, J, 7. i31» 181. 183.
Gryto-Brandr. Ill, 199. . — II, 25.

Gudbiörg. I 55. 1, 90.

— Alfsd. I, 94. 192.

— dóttir skáld. Þórdar. Í, 73.
Gudbrendr porvagdss, I, 197.
Gudfinna. 1, 49 68.

— III, 78. ~
= biskup Aras, I, 106-7. 109-
30. 143. 144. 158. 182-84.
187-91. 908-16, 318-20.
322-23. Il, L-4. 14-16. 30,
— Fornad. I, 52. Ill, a7. 330 49: 5I. 57. 64 70. $4.
— Magnúsd. IV, 3. | 9% 96. 103. 116-17, 119.
— Sveinsd, (Steinsd.) Í, 58. 70. #23. 126. 128. 151. 160. 198.
. == Pofarined. 1, gs. 17%. 185-87, 180, HI, 33.
(Gudlaug. I, 190. $3. 123.
~- Alad. HI, 139. ew Arnas. hvíti. H, 120-95.
~= Eyúlfsd. I, 53. 167. |
Gudleif, II, 17. — — J, 205.
~- Erlendsd. I, m. Asbiarnas. 1}, 129. 15$ 158,
Gudleifr SteingrimBs, Hi, 170, | 184- 8s. IL,
Gudleikr af Skartastöd. Jl, 231. | m=- Birdars. II, te
Gudlögr. p 49. | — Bergþórss. ‘1, 8.
- Andgi. I, 74. — Biarnas, 1, 128. |
— pr, Brandss. J, 9, 32. 99

N

Gudmundr Brattr. HI, 78. -
— Bödvarga. IH, 122-33. 287.
Ole,
— Bösull, If, 203.
— diakn, J, 224. II, I94. í
— Dyri Þorvaldss. i, 93. 97
100. 106, 133-41. 144-48.
191-67. 170. 172-73. 175-
82. 185-87. 196. 214. H, 4
#6. III, 184.
Erlíngas. If, gt.
Eskhyltfngr. Il, $0. 146, |
Eyríkss. II, 187.
Eyúlfss. I, 49. 130-32.
Fálkas. Ill, 187. 193. 237.
Galtas. II, 28. 95. 103. 110,
Galtnesíngr. Ill, 262-63.
Gilss. II, 39. 53. 115. 820.
256, III, 6. 49. $8.
or Grimsnesi. II, 228.
Gris. J, 48. 51. 133. 200,
202. 206. 222. II, 44. 182.
Ill, 223. IV, 1. 37.
Gudmundars. I, 49. IV, 36,
Gédi Gunnarss. I], 230.
Halldórss. IL, 225.
Haliss. 11, 24. JV, 88. 99.
103. 118.
NHialtas. II, 105. IV, 36,
Húsvíkingr. Il, 116-17,
Jónss. III, 8. 23.
Kárhöfdi. 1, 109. 117.
Kvíagimbill, II, 150.
Lögsögumadr. 1, 100,
—— IL 41 4%

—11 1113 A

ESE

11i 1 144

Regi

—
p
|-
=
|

8 ` —

⸗

aturs, -— 145

Gudmundr Oddróu-Skáld. IT, ss.

ampo

ame

amo

68. 71. 109- 11. 121. 136,

39 -40.

Oddss. II, 121.

Ofsi. III, 187. 199- 92. 197,
Olafgs. II, 71, 100. 232- 34s
237. Ill, 25.

— prestr Olafs, TI, 363, 268.
275-76.

— Ormss. Í, 51. IJI, 95. 98-
102. 104. 197. 09. i1l=IS$,
137. 165.

— presti. I, 7.
— undan Folk, Hl, 162,
169. 170. 172.

— frá Rafnagili. III, 184. 199.
281. 283, 293. 298.342 319.
= Smidr Salamonss. NI, 13. $3,
— Sigurdss. (Sigrídars.) Il, 122,
129. 165. 173. III, gr.

frá Sökku. II, 256. III, 79.
Tassag. 1, 156- $7. 161.

Umbodsmadr, IIL, 167. 169

— Ungi. 1, 324,

que

Gap,

um

ep

—

- Þórdars. II, 204,
Þorgeirss. i 41.
Porg eles, il, IOS. *
borkildars, II, 249e
Porkellss. I, 66.
Porsteinss, TIl, 97.
— (Brásteinss.) J, 195-96. -
Poryaldss, 1, 206

Gudny Asgrimsd. III, 250. IV, 78.
— — I, 49. 68. 82. 83..

go. 106. 92-95 199, I,
48. 81 le .

146 — Registuri

Gudny Helgad. IV, 2. 26.

— Mánad, HI, 197. IV, 43.
—. Stiarna. IV, 22.

— Sra ud, I, 105. lll, “220.

317
Gudraudr bóndi, IV, 54.
Gudridr. IV, 92.
— Fornad. III, 27.
— Narfad. I, 7.
— 'Tomásd. Í, 52.
— Þorvardsd! I, 108. 208.
Gudrikr. III, 298. 312. 319.
Gudrún Alfad, siá Gudbiörg Alfsd,
— Alfheidard. Ul, ars.
— Arad. I, 109.
— Asbiarnard. I, 89.
— Biarnard. I, 49. $3. 195.

— Brandsd. I, $1. 52, 69. 700

Ill, 96.
— Bödvarsd. Ill, 1232.
— Dadad. 1, 50.
— á Eyri. ii 50. 83. 100.
— Fornad. lI, 87.

— fridla Bjarnar Sæmundars,

II, 39.
— Gardad. IV, 43. ós.
— Gilsd. i 59.

— Gíslad. I, 170.

— Giúkad. Il, 252,
— Gunnarsd. 270.

— Haldórsd. I, 52.

~ Hamarfinnsd. IV, a:
— Hreinsd. 1, §0. 226.
— Jónsd. I, 63.

— Kolbeinsd. I, 48.

= Lidted, Í, 7. -

|
|=

Gudrún móðir Skards-Snorra. E,
— médir Sturlusona, 11, 39.
— Oddsd. II, go.

— Olafsd. J, 53. 132.
— Ormsd, If, 48.
— á Steini. Il, 234.
— Sveinbiaraard, I, 52; H, 28.

— &undard. I, 124.

— Tumad. I; S3. Il, If.

— Þórdard. I, 7. 49. 50. SS.
139-41. `

— Þorgeirsd. I, 118. 117.

— - Þórgilsd. I, 54 60.
Dorisd. I, 50.

— Pork I, 183. IV, L 2.

— Dorsteinsd. I, 7. 50.
— Dorvardsd. I, 108. 119. 136.

— Önundard. I, 146. 165-66.

172-73.

Gufu-Hallr. I, Sr.

Gunnar.. III, 127.

— Bardars. I, 51. II, 26. 127.

1194s

— Erlingss, I, 196.

— Hallss. Nautatik. III, 35-72.

— Helgas. (Sleggiu - Gunnar).
I, 109. |

— Kumbi, II, 67. 68.

i

— Klengss. II, 104. MI, gor.
— Tidruskinn. Í, 112.

— Porgeirss. b S4:

— Þorsteinss. Í, 49. ll, $8.
— Þorvardss. Í, 97,

Registur. J

Gunnbiörg dóttir Skild- Þórðar,

sia Gudbiörg,

Gunnfredi (Gunnvardr) pr. I, 56, |

Gunnhildr Brúsad. (Bersad.) I, 87
— Þórgilsd. I, 54,
Gunnlaugr. ll, 54. |
- = Eindrídas. Il, 170-71,
— Hrollaugsa. Il, 149. 164.
— munkr. I, 191. Il, 14. -
— Oddss, Ill, 207. 213.
— Smidr Þorvaldss. Ill, 29.
— Þóriss. I, $4.

Gunnsteinn Hallss. I, 7, II, 87,

= 259. II, 2. 50. 177.

— Þóriss. 1, s6. 67.

Ógmundars. H, 67. |

Guttormr. IV, 2.° .

— erkibiskup, I, 207. II, 188.

— Guttormss. lll, 107. 271.
283. 289. 303- 309.

V, 115. -

Helgas. II, 11.

Henrikss. II, 101,

Jónss. II, 19.

184. 228.

Kortr. III, 150. 216.
— Piltr. IlI, 187. 191.
— þórdars. I, §0. Il, 188. 243»

349. 252. IL, 122. r5o- 51.

Gyda. II, 243.

— Eigilsd. IV, 23.
—. Indridad. II, 48.
— S6lmundard, 11I,, 106. 144.

' 154.
| Syria Bornsidad, sii Gudridr,

Kalfss, I, 16. 1§3-§4. 1870 -

Hafgrímr Kolbeins. I, (196.
Hafliði. I, $3.

— Asgrímss, I, 53.

.— Höskuldss. II, 190.

— Krákss. II, 146.

restr Libtes, II, 213,
árss. I, 7-10, 13-17. 19,

24. 25. 27-37- 41. 43-48. 52.

53. 95- > 131.

— Snorras, Í, §3. 96..

— af Snæfellsnesi. II, 160, 167,

Hafr. Ill, 35- 54.

— Biarnas. lll, 86.

-
onm

147

— Brandss. I, 186-87. 214,

318.
— brodirEinars Skammings, II,
- 67-69. 119.
— Þórarinss. I, 181-88. í
Hafr-Bidrn Asvardss. II, 232,

— Stirkarss, II, 194. ‘IV, 44.

45; 61. 65. 71. 76.
Hafsteinn. lll, 184.

Hafþór Arnórss. Í, §2. Il, 43. .

85. 86.

— Ha!lddrss. I, $3.

— Nadss. I, go.

— Þórarins. I, 52. 7

Hákon erkibiskup. IV, 6. |

— ‘Galion Botúlfss. II, 46. 49.
YS- 238. Il], 23. 31-33. 388
41. 58. 77- 80 85.

= jarl Galinn, lll, 133. 312.
IV, 14. 45. ÓL. 88, 108. 119
121, 124

>

`

- 148

Hákon jarl Gridtgardss.
— kóngrHákonars, gamli. I, 122,
Ny 48. 54-55. 64. 87. 124,

. 147-48. 172. 186. 189 196.
826, 231. 235. 250. Ill, 75. |

Regis

I, 4.

90 93. 96. 119 126. 128-
29. 133. 138. 148-49. (77.
195. 203. 254. 270. 282.
285-87. 294. 297.
903-306. 308. 313, 319. 329,
V, 4. 60, 61. gr.

— kóngr Haraldss. I, 40.

— kýngr Herdabreidr, J, 150. |

| 113.

— Magnúss, hértogi. IV, 16,
AS: Qi. 88. 10g, 119, `.

— Þrestr, III, 206, 1

-~ pordars, |, 140-41, 149-60,
1§7. 160-61, 166. 168-69.

„ Halfdin Loptss. JII, 107.

— Sæmundss. I, 5o. 226. III,
6-8, ne 17> 77. 94. 108.
127. 156. 171, 195, 203,253,

Hálfr kóngr. I i 795: É 53

Hilfsrekkar, I, 1, o |

"Halla, I, 6. 7° .

— Biarnad, II, og, |

— Jörundard, I, 53,

— Steinunhard. lll, 10,

— Styrmisd, III, g. |

> Sveinbiarnard. Í, § 2, |

` ~= Þórdard. I, 59, 52. Ill, 27. |
7 27. - an ar

Hallageir. III, 285. .

Hallberg Amundad, I, 53.

, — Arad. J, 79 Q. S4» S

-

„ ~e Bödvarsd. JII, 1

299 302- |

tug

Hallbera Bardard. I, st. -
— Broddad. I, 6. -
22.342, 164,

ow Einarsd, J, 33. 57. 107,
— húsfreia, JT, 90. 91.
— Markúsd. II, ar, 33.
= Snorrad, I, 16. 50. 225, JJ,
48. 83. 93. 314. 116, 129,
129.
= Syria. III, 74.
— Tómasd. I, § 2.
we Þórgilsd, 1, 54.
~ abbadís Porsteinsd. J, 7.
= Porvardard, |, 108,
Hallbiörn Hali. IIJ, 221.

— Jénss. 1, 49. |
~- Kalason. JI, 73. 133, 349, ©
149-50, | i

— Mikli, II, 142.
Halldór. I, 49. 6o, 197.
sm Amundas, I,- 207,

— Arnas. JI, 86. |

— Ásvardss. II, 232.

~- Barmr. JII, 49. 59.
— Bergss. I, 54.

— bóndi. II, tor.

— prestr Dalkss, I, 7,
“ome Einarss.. III, st.

— Eyúlfss, I, 6, 13d. 133.
— or Fagradal. I, 54,
— Galpin. JII, 209. .

— Greppr, JII, 219.
=> Gudbrandss, I, 93.
— Gudmundars. II, 145, 209.
omy Hafþórss, I, 53, |

117.

~~

II, 79,

.

| Registur:. _ 149
| Halldór Halldórss, 1, 165. Halldóra Jénsd, J, st. í

` —Hallkélss. WI, 17. — Ormsd. IV, 1.
. — pr. Hallvardss. 1, 212. -| — Sighvatsd. 1l, 227.

' — Helgass. II, tor. II, 250. | — Skégebrandsd, I, 48.
— Hornfiskr. It, 50. l — Skèggiad. 1, §1.
— Hvirfill. I, 73. 8s. | | — Snorrad, J, 224. TI, 1940
— ‘Klasas, II, 66. — Sveinsd. 1, 53. Il, 73.
— 4 Kvermabrekku, I, 131-32, — Tumad, I, 50. 197-200, ll,
135539. | 18. 67. 68. 77. 786 154-55% -
— Liner. IV, 30. . NN E All, 27.
— Nadss, I, go. | — dóttir Vedísar: I, 9.
— Nef, TIL, 78. | — Þórdard. II, 213. Ill, 94.

- — Oddss. I, 196-97. — Þórgilsd. iI, 120. |

— pr. Ormss. Il, 115. 111, 277. — Þorvaldsd. Í, ‘208, Il, ór.
— Ragneidars. il, 165- -66, 175. | Hallfridr. I, 19.

193. Ill, 12. 66.. — systir Ara sterka. J, 100.

— Skraf. Ill, 281. 283. | — Biörnsd. 1, 55.

— Snorras. ly 49. 53. ' — Hallsd. I, 205.

— — prestr, Í, 110. | — Jörundard. Í, §3.

— Sturlus. 1, 90. | í — Ofeigsd. I, 1300.

— Vilmundars. Ill, 167-68. - | — Runölfsd. Í, £00,
— Pérarinss. Il, 30. — Þórgilsd. I, 106. 224,

— Þórdars. Geitúngr. IT, 238. Hallgeir, II, 227, IH, 209. 218.

— Ögmundars. ill, 187- 9 221. ` |

— Örnálfss. 11, 37. | Hallgerdr. II, 62.

Halldóra, III, 5. | — Her óðsd. siá Runólfsd.

— Arnérsd. I, sí. | — Narfad. I, 7.

— Aserimsd. 1, 53° "1 — Rafnsd. 1, 52,

— Eipilsd. IV, 21. . "|; == Runólfsd, 1, 95. 96. 116. f
— abbadís Eyúlfsd, I, 184. Halli Nicolauss. I, 153. 155- 57.
— Gardafitia. Ill, 193. 161.

— Gissursd. Í, 205. | | Hallkatla, IV, 122.

— Guttormsd. IV, 20. | — Einarsd. 1, si. Il, 33. m, TO,
- —-Hauksd. If, 171. a Hallkéll Erlendss. Il, gr.

„ ææ Helgad. IV, 3. — Ogmundars, IN, 95. 98.
- a Hialtad, 1, 206. 1 248,

Y

ISO

Hallkétill ábóti. II, 120.
Hallótta. IV, 96.

Jérundard, I, §3.

Hallr. I, 49.

pma

11111111

Aras. I, 195. Il, 218.
Arnas. lí, 108. 109. 231.
136. 218.

Asgrímss. Í, 148. 150.
Eigilss. II, 165- -66, 169. 179.
Fálus. I, 29. .

Finnss. 1, 54 58.

Gilss. I, 80. 82. 84. 86.
Ill, 204.

ábóti Gissurss, I, $2. 205-6,
Gissurss. Lögsögumadr. I, 26.
Il, 29. 246. III, 117. 120,
161. 167. 179, #82. 186-88»
190. 293. 338, 253.

pr. Gunnarss. I, 138.
Gunnsteinss, I, 176,
Hallss. II, §4.

Höskuldss. I, 195.

Jónss. Ul, 22. 49. 51.
Isleifss, I, 135.

af Jörfa, II, 171. 218.
Kleppiárnss. I, 227, II, 2.

"Ss 7. 10. 14. 16. 18-720.

.

35. 66. 67. 116,

Kvistr, Ill, 319.

Mildi, I, 205.

á Mödruvöllum. I, 256. III,

81, 254. 260. 298. 312. 319.
Pállss. IT, 143. 146.

ábóti Rafnęs. I, 116. 130.

331. 205, 219: ll, 85. 87

a Sidu, Í, 6

|
|

|

Registur.

Hallr or Skridu. IV, 88..

— af Skumsstédum, IV, 103.

— pr. Teitss, I, 7. 29. 35. 36.
43. 205

— or Tialdanesi. IU, 49:

"— Tysti. II, 298. 312.

— Urakius. 1, 226.

— pidddlfss. i, 70-73.

— Dorbiarnars. (Biarnars.) I,
179.

— Þórdars. 1, 55. 82.

— pére ilss. (þórdars ) L 80. 82,
— pr. Ð orsteinss I, 170- 72.
176. II, 151-52. 930, 230,
Ill, aro. IV, 26.

Hallsteinn Kúlubak. [, 117. 0186

Hallvardr. I, 118.

— Gullskór. III, 291. 294. 297-
98. 303. 311-12. 318-20.

— af Haurdo. IV, 1102.

— Jósepss. III, 38. 40.

— Þorkélss.- II, 94.

Hallveig Asmundad. I, 62.

— Ormsd. 1, $o. 226. I, 48.
77. 80. 83. 103. 130. 232.
235. 238. 240.

Hámundr. 1, 18. IV, 64.

. — Gilss. I, 49. 97.

— Heliarskinn. I, 1-4. $3» `

— pr. frá Hólum. Ill, 258-59:

— Vatnsbelgr, Il, 198. 202.
313. 221,

— pordars. III, 78. 80,

— Porvardss, HI, $3.

— Onundars, 1, 153. 166-67-
169. 173.

Registur. : 151

Haraldr. III, 105-6, | Helga Nikolásd. M, 106.
— kongr Gylli. I, 111, — Ormsd. I, 53. > .
= = Hárfagri. I, 3. 4 — Snorrad. I, 133. —
„— — Kyrri. I, 203.. = Steinúlfsd. I, 6.
— iarl Maddadars. I, 226, = Sturlud. I, 49. 88;
— kóngr Sigurdss. 1, 203. II, = Sveinbiarnard, Í, 52. `
156. III, 62, — Semundard. I, 226. II, 116,
— Sæmundars. I, 58. 63. 64. . 129., 184-85. lll, 166, |
87. £27, 201. 203. — Sölvad. Í, 99.
Hari bóndi. III, 76. 77. — Vincentíusd. I, 93. 94.
Haukr pr. Audunars. II, 158-59. — pordard. I, 7. 40, 202, 204,
187. III, 139. 141-42. Ill, 302. 306.
— Kálfss. I, 92. 93. — Porgeirsd. I, 55. ,94.
— Olafss. Ill, 313-140 — þórhallad. I, 89. 93.
— Ormss, II, 21-23. | — Þórisd. Í, 49.
- prestr Þórgilss, II, 31. 161. — Dormódsd. II, 120.
171. — Porólfsd. I, 60.

— Þorsteinsd, b 89. |
— Ðorvardard, I , 108. 222.
Helgi. -1I, 84,

Hadin” Bergss. I, 93.

— Eyúlfss. I, 108.

— prestr. II, 60.
Heimlaug Jósepsd. I, 74.

Helga. -Í, 0 108.- ui, 97.

— Arad. Í, 49. 192. 194.

— Arna. 'L, 51

— Aserimed, II, 73. 109 - I;

` ups. II, 118. 185-86.
— —** IV, 22.
— ai (Eyrikes,) I, 57.

— — I, 109.

— Færeigill. III, 184.

œ Haldórss Ill, 58.62. 67.207,
— pr — I. 141-42. -
— Himundars, III, 37. 40.
— Helgas, III, 230.

— Jónss. Il, 194. IV, $7.
— Keis. Ill, 225. 270.

— Lambkirss, IV, 28.

— Leistr. Ill, 184-85.

= Biarnad. I, 50. §3-

= Bödvarsd. ‘1H, 122. 138.

= Erlendsd, Í. 199.

— fridla Sigmundar bónda, II,
86. 243. 252.

— Gamlad. Í, 25, ,

~- Gissurard. 1 314,

— Grimsd. III, 204s

— Helgad. 1, St. |

— Jónsd, II, 50.

A

— bródurs. Gudmundar bisk-

150 ` Registur.

Hallkétill ábóti. II, 120.
Hallótta. IV, 96. ;

— Jörundard, I, 5 3.

Hallr. 1, 49.

— Aras, I, 195. Il, 218.

— Arnas. Il, 108. 109. 130.
136, 218.

Asgrimss, I, 148. 150.
Eigilss. I, 165- -66. 169, 179.
Fálus. I, 29. .

Finnss. 1 54 58.

Gilss. I, 80. 82. 84. 86.
Ill, 204.

ábóti Gissurss, I, §2. 205-6,
Gissurss, Logségumadr. I, 26,
Il, 29. 246. III, 117. 120.
161. 167. 179. #82. 186-88)
190. 293. 233. 253-

pr. Gunnarss. I, 138.

Gunnsteinss, III, 176,

HANN

Hallss. Ill, §4.

Höskulds. I, 195.

Jónss. II, 22. 49. 51.

Isleifss. I, 135.

af Jörfa. Tl, 171. 218.

Kleppiárnss. I, 227, Il, a."

5. 7. 10. 14. 16. 18-40.

35. 66. 67. 116, oT

Kvistr, lll, 319.

Mildi. I, 205.

á Mödruvöllum. II, 256, III,

81, 254. 260. 298. 312. 319.

— Pállss. III, 143. 146.

— ábóti Rafngs, | » 116. 130.

431., 205. 219. I, 85. 87
— û Sidu, Í, 6.

NNA

Hallr or Skridu. IV, 88..
— af Skumsstédum, IV, 102.
— pr —— y 7+ 29. 35. 36.

— or > Tialdanesi. ‘Ill, 49.

~— Tysti. I, 298. 312.

— Urekius. 1, 226.

— pidddlfss. I, “0-73. -
— Þorbjarnar. (Biarnars.) I,

— pérdars. I, 55. 82.

— ae ilss. (þórdars) 1, 80. 82,
— pr Í orsteinss I, 170- 72.
176. If, 151-52. 220. 230,
Ill, aro. IV, 26.

Hallsteinn Kúlubak. I, 119. 1186

Hallvardr. I, 118.

— Gullskór. III, 291. 294. 297- .
98. 303. 311-12, 318-20.

— af Haurdo. IV, 110.

— Jésepss, III, 38. 40.

— Þorkélss.. II, 94.

Hallveig Asmundad. I, 52.

— Ormsd. I, $0. 226. Il, 48.
77. 80. 83. 103, 130. 232.
235. 238. 240.

Hámundr. 1, 18. IV, 64.

— Gilss. I, 59. 97.

— Heliarskinn. I, 1-4. §3. `

— pr. frá Hólum. Ill, 958-59.

— Vatnsbeler, Il, 198. 202.
212. 221.

— Pordars. Ill, 78. 80.

— Þorvardss, IiI, $3.

— Onundars, I, 153. 166-67. `
169, 172. `

“Registur. a 151

Haraldr. Il!, 105-6, | Helga Nikolásd. IM, 108.
— kongr Gylli. I, 111. — Ormsd. Í, 53. .
— — Hárfagri. I, 34 — Snorrad. I, 133. ~
„— — Kyrri. I, 203.. => Steinulfsd. I, 6.
— iarl Maddadars. I, 226, =. Sturlud. I, 49. 5§-
— kédngr Sigurdss, I, 203. I, — Sveinbiarnard. I, 52. `
„156. Ill, §2. — Sæmundard. I, 226, Il, 118,
— Sæmundars. I, 58. 63. 64. - 129. 184-85- "I, 166,
. 87. #27. 201. 203. - Sölvad. I, 99.
Hari bóndi. Il], 76. 77. — Vincentiusd. I, 93. 94.
Haukr pr. Audunars. Il, 158-59. — pordard. Í, 7. 40. 202, 2040
187. III, 139. 141-42. III, 302. 306.
— Kálfss. I, 92. 93. «= Porgeirsd. I, §5. 94
— Olafss. Ill, 313-4. — Pérhallad. I, 89. 93>
— Ormss, II, 21-23. | | = Périsd. I, 49.
— prestr pérgilss, Il, 31. 161. — Þormódsd. Il, 120.
171. e- Pordlfsd. Í, 6o.

— porsteinsd. I, 89.
— Porvardard. Í , 108. 222.
Helgi. -II, 84.

Hadin. Bergss. I, 93.
— Eyúlfss. I, 108.
— prestt. II, 60.

Heimlaug Jósepsd. I, 74. — brédurs. Gudmundar bisk-
Helga. Í, 19° 108.“ 1, 9% ` Ups. II, 118, 185-86.

— Arad, ». 49. 192. 194. Eigilss. IV, 22. |
— Arnad.. 1, 51 — nares. (Eyrikes,) I, 57.

==. Aserimsd. iI, 72 109

== Biarnad. Í, 50. $3- — — J, 109.

— Bödvarsd. i, a 138. — Færeigill. IH, 184.

= Erlendsd, Í. w= Haldorss III, 58.62. 67.207.

— fridla Sigmundar bónda. ll, — pr — Í. 141-42. -

| 86. 243. 253. — Hámundars. lll, 37. 40.
— Gamlad. I, 25, | — Helgas, III, 230.

= Gissurard. 1 314. — Jónss. Il, 194. IV, 87.

— Grimsd. IlI, 204. — Keis. lll, 225. 270.

— Gydud. 1, 198. = Lambkárss. IV, 23.

— Helgad. I, Að | — Leistr. III, 184-85.

A,

152

Helgi Loptss, tr, 97. 102-3, HI,
116. IV, 2. 26. .
— Læknir. III, 97-
— Magri. í, 4.
= Skaptas. I, 16. II, 228-39,
— pr. Skeliungss, Í, 54. 60:62.
_ FL. 73679. 80. 92. 121. 192.
we Smidr Módúlfss JII, rir,
— Syeinss, IJ, 225. TH, is
— Pérdars. I, 109.
— Læknir porgilss. II, 105,
— pr. Oomundss. I, 124.
Hemingr. III, 231.
Henrikr kóngr. Í » 137. |
' m biskup. III, 92.93.96, 119-
` 21. 137. 143. 183. 156. 166,
178. 180. 194. 196. 208-9.
211. 214. 216. 255. 254, 269.
IV, 5-34 35. 37.
Herburt. Il, 44.
„Herdís. Í, 141.
— Arnórsd. Ill, 22,
~ Áronsd, I, 50.
— Asmundsd. Í, 55.
— Barkard. itl, g.
— Bersad. I, 50, 200, 226-26.
— Rinarsd. IIJ, 209,
== Jénsd, IV, 23.
— ‘Klengsd. 1, 108,
~ Oddsd. II, 235.
— Rafnsd. I, $2. II, at. 43.
175. ITLi, 12. 227, -`
— Sighvatsd, (Sigurdard.) i,
108.
— Steinunard. UI, 10,

Registn Ree

|
|
|
f

Herdís Sveinbi arnarð. i, 53.206,

— Porkelsd. I, §«. -

— Pporleifsd. I, 53.

— Dórsteinsd. 1 53:

Hergérdr Hneitisd. I, 8.

Hermannus Poenitentiarius, IV,
"IS.

Hermundr. Í, 174. I, 35. 11,
184.

— Hermundss. Il, 137-39 225.

— Kodranss, (Gissurss ) I, 66. .
99. 103.

ome Standali. HI, 234.

— Porvaldss. J, 16.

Hersteinn Bersas. II, 226.

Herþór Kétilss. 1, 95.

Hesthöfdi Gunnarss. I, 124.

Hialmr Asbiarnars. I, £08. 133.
186. 214.

— Ofeigss. il, 197. 236.

— a Víðivöllum. II, 222. ll,
58. 197. 218. -

— Pporbigrnars. ii, 317.

Hialti. i, 206.

— bískapss. ll, 2. 7. 8. 16. -
19. 20. 31. 32. 34. 35-

— Helgas. III, 61. 65. 66. 73.

— Járnauga. Ili, 36.

— Magnuss. 1, 206, iI, (902-4,

‘ 222,

=. prestr. III, 113.

— Skéggias. I, 202.

Hildibrandr Grimss. Il, 162,153.

— Þórdars. a, 140. 150. 166.
168-69. “

Hildigliur. iV, 314.

~~ `

` < Re g Í stu r. |

Fildís Narfað. 1, 7.

- Hildr Skégaiad. 1, 9:

Hiör kóngr.. I ‘i
Hiörleifr. II, 86.

Hlenni porkélse. II, 228.
Hneitir i Avik. I, g. 10715.

‘w

. Hnúdléifr (Handarleifr). ll, ‘ut.

Hólmsteinn Grimes. II, 48.’

Honorits TY, pávi. IV, 84. 91.
98.

I, 131.

Hrani Kodranss. IV, 43.

| Hraungvidr berse”kr, I, 23. )

Hreinir Hermundars, 1, 226, `
Hrodny pordard, I, 193. I, 116,
Hrói biskup.. I, 114,

Hrókr hersir. I, 6.
Hrólfr. I, 9. 20. 23.

y. Gunnólfs. I, 66.

> Kiallakss. p Se
Hrollaugr Rögnvaldss. jarla. h 6.
Hrómundr Greipss. I, 23.

. Hunbogi Haukss. II, 91,

— húskarl. II, gr.

— Svínbógr, HI, 44.

— Þórgilss. I, 9. 32.
Húnrandlíngr. Hy 38."
Húnraudr, I, 123. ©

— Magnúss 221,

— Vef eidars, Í, 7.
Hyopta-Kolr, Ill, 209-10,
Hyrnífagr. I,. 6. 8. -
~ Högni. 111, 14.

— Haldórss. 11, 101. 142- “44

148-50.
~- = Hialtas, Ul,’ #29,

‘ *
e ~

*

| 153

Högni ` preatr hinn auðgi. I, 6g.'
196.

Höskuldr. I, 147. Ill, 98.

— Birdars. I, sí.

— Dalakollss: I, $4.
— Fornas, J, 170.

'— Gunnarss. Il, 53. 67. 254.

-IL gr.
- Hranas. 1 AIS,

Jacob erkibiskup. IV, 240 |
— posta Il, 39. os

„Jargérdr, I, 133.

Jatgeir bóndi. Il, 148.
— Skáld. II, 82. .
— pr. Snorras. I, 97.
— Teitss, II, 222..
ee Porarinss. II, 225.

. — porvardars. L 97:

Jatvardr Gudlaugss, JI, 129. 153.

Tllhugi. IU, 88-

— Ásgrímss. 1, 174- 75° 1,
181-8%. |

© = Bargþórss. 11, 38. 40.

Gudmundars, Mi, 100-101: *

114.
— Gunnarss. III, 299. 313. 319,

. — Hallfrekr Tésepss. 1, 146-47."

(164-65.

- we Jódhildars. UW, 1945

, — prestr. 1 48.
— Raadi, Í, 8.

— Swartakolir, II, 299,

— - pr Porarinss, 370

⸗

` A

154

Illhugi Þorvalds. 1, $3: H, 103.

146. 155. 164- 66. #33. 236-
37. 240. Ill, sa.
Indriði. 1, 128-29.
— Böggull. IV, 33. 36, 37° 45:
— kérsbrédir. 1V, QT.
— Steingrimss. H, 48.

ingi kóngr Haraldss, I, 657107-9.

113. 128. Il, 47.

Ingialdr Geirmundars, Il, 145.
182-83. 244. Ill, 23.57. 58.
63. 68. 69 79. 88. 90. 91.

— Grimss. III, ro.

— Hallss. I, S5. 81-83. 85, 86. .

11S,
— Skáld, sia I. Geirmundars.
— Skortr Eymundars. III, 184.
tagibiong Bergsd. (Bergþórsd.)
> HI,
= dóttir Eyríka kóngs helga.
III, 298. 312. -
— drottníng Magnúsar Laga-
bætirs. IV, 61, 88. 98.
. om Eigilsd. IV; ai.
— Gudmundard. I, 145-48.
16r. Il, 16. 66.

'— Guhnarsd. LIF, 201. 289.309. -

— Helgad. IV, 100.

— Jónsd. IV, 65.

— Loptsd. Ii, 146.

— Pallsd. il, 168. .
— Snorrad, i 50. Il, 81, ga.

128.
— Sturlud. IH, 167. 177. 179.
181, 183. 186-189- 90. 194
| 398 gute .

A

Registur,

Ingibiorg þórgeirsd. 1,49. 57-

"58. 65; 68. 108. 120.

. =— Þórgilsd, I, 54.

= Þorleifsd. I, 53.

— Þorvardsd, I, 108. 148.

Inpibjörn Jónss. ll, 58.

— Porsteinss. II, 63. -

Íapigérdr. I, 133.

— Asbiarnard. IH, 290.

— Kolbéinsd. III, 92.

— Philippusd, I,.7. IV, 12.

Ingimundr. I, 141-44.

— Arnérss, “IH, 241. |

=- Bödvarss. Ill, 142.1 56. 159.

= 164-65. 249. 263.

— pr. Einarss. I, 9. 19. 20. 23.

= 32. 39. 86. |

— Grímss. Í, 50.

— Jónas. I, 49. 68. 116. II,

49. 72°74. 77. 83. 88. 94-

„ 108-9. 143. 128.

— Liotss. I, 86.

— Skidungr. II, 88.

— —— I, 108. rir. 114-
| st y, 2725. 137-29. HI, 146.

— þorkðlas. ll, 169.
— þorsteinss. I, 94.
Ingiridr. IH, go... ©
— Oddsd. 11, 163.

Tngólfr. III, 34.

— Arnas, ‘Lasdeamsmade, 1, 6.

— — I, 8
— Olafss, lll, 75e ʻ
Fagun Asgrlínsd, ill, 37+ 8900

\ g . e
Registure

—_

Ingun húsfreia, III, 235-36,
— Sturlud. Ill, 95. 99.
— Þorláksd. Í, 53.

. Ingunnr Þorsteinsd. I, go. *

Ingveldr. 1, 6. 7. .

— Alfsd. I, §.

— Aronsd, 1 §2.

— ‘Atlad. I, 54.

— Eindridad. I, 226,

— Hallsd. I, 6. 7. `
— Hauksd. I, 6. 54. -

Narfad. I, 7. o

Ulfsd. Il], 94. > -
— Vermundard. I, 7
— ‘pordard, 1, IQ.

— porgilsd. I, 60, 64. 65. 108.

193. II, 238. - -

' Innocentins lll. pávi. IV, 39.
93. .

Iv, — Ill,
119. 298. 3t2. IV, 37. 49.

- Jóhannes XXI. pávi. IV, 23. 33

Jón. I, 53. 107. 108. JI, "66. 117
- JH,

4.

— . Alfemyrfngr. III, 67.
— Arnas. II, 232.
— í Bítra. II, 20%. .

i Tialdanesi. Il, 180.
Asgrimss. IV, 43.
Audunars. II, 85. |
toe II, 184. 186. 189,
. 195. 19
— (Jóhann Baptisti. J, 211.
— Bárdars. I], 73. .
— Biarnars. hinn ódi.

ou
mn

I, 195.

- Birnus. II, 67. 68. 117, 119.

— bóndi II, 257. Ill, 32.

“ ‘

yN

,
CD nn ERED —— ——— gin
`

155.

| Jón Brandss. I, 49. 68. 69. r20- |
. 22. 390. -

Bryniulfss, IV, 73° 1 TA

"147-18.
— pr. Daggss. IV, 111. 113.

‘
` a

FP
| | | | |
*
4

Í

~-

sepaced 4

Eigilss. IV, 21.
Einarss. lögmadr. II, 308.
IV, 29. 34. 45. 51. 65. 67.
71. 72. 85. 404-5.
erkibiskup. IV, 6. 7.9. 12.
13. IS. 16-21. 33. 24. 27.
34- 40-43. 48. 49. 52. 53-
SS. 58. 64. ÓS. 73:74 76.
QI. 92, 106. TIL, 113-15.
119- 20. ©

Eyúlfss 1, 49. 53.

HI, at4.

= á Mödrufelli, If, 129.
Fiósi. I, 112,

Gissurss. II, 148. f

í Glæsibæ. II, 287...
Grimss. II, 47.

Haflidas. Hil, 88. |
Haldórss. Hilfprestr. II, 178-
79. Hi, 187. 191. 195. 190.
200.

Hallss, (Hakonars.) III, 75.
Helgas. IV, 98.

—

Í

`

Hólmsteiàss. IV, 23.

pr. Holti, IV, 61. 67. 69.

73. 81. 97. TIO. EIS. 119.
Húnrandarson. I, 122-23.

Il, 38.
Járnbúkr III, 154, 161. 163.
217-18. 271-72..

Ivars. Ill, 147.

156 Registur.-
Jón Kálfss, I, 48. ' Jón Pállss. III, 94.
~~ Katinn (Kárinn, Kárni) þórd- | — Péturss. IV, 121.

arson. — Sigmundars, I, SL. 114. 207»
— Kaupi. n, 205. Q. BIL. $12. I, 9. 14. 16
ew Kétilss. J, 137-39. . 64
= Klerkr, Il, 167. — Sígurðus. IV, 43. l
— kóngr. III, 92. — pr.. Skéggias. HI, 97.
wee Krákss. II, 146. — Skídas. sia J. Krappi.

qua

pas
=_
anað

—

preme

ep

pe

|

we,

. 8

TI, 56. 64. 82: 88. 93. 94.

. s

~

~~

Í á

Krappi. i, 219; Il), 85-87, — Skimes. 1ll, 314. iv, 9,
— Sorti, Ill, 8.
— Stál. ui, 124.

— Stami. 225..

— Starlus. i 1. 75. 95. 806,

— Sterkastr. II, 103-4.

— Svartakambi, II, 240.

Svorrisfóstri Grænlands hisk»
up. Í, bag. -

— Toddi. II, 248749.

~~ Tostas. JI, 360. '

155.
pr. Krókr, II, 129.
Kroppr. IV, 98. go.
Kuflungr. - I, 127-20.
—— * 184.
Lag.
Liðið. (Dandi) HI, 1, |
Lodmundars. Í, 49. 226.
Il, 199.
Loptss. I; 48. 49. 86. 99-
97. 99.100, 103-6. 150, 163-- | `. we Usli. III, 283, 293.
b4, 193-93. 196-97. 2a1=2, — Þórarins. I, 55. 63. 64,
„206. Il, 44.193. 205. ÍV, 10. — ` porbiarnars. il, 236-37,
pr. Lærdiúd. II, 186- -87. — pordars, II, 66.
pr. Markúss II, 152. 157- — Porgeirss. Il, 169-71;
§8. 161, It, 220. i — berg ilss. I, 545 60-62. -
Murti Snorras. I, 50. 32%. — Dór alla. 1 98.

| apaw þóríss.. 1, 4.

— porkéliss. It, ‘tr.

— my Porsteipas, I, §3. 11, 26. 36.
— Skeifu, sia J, Krokr,

— — Þorvaldas. I, 109.
~e Ogmundars. "Hólabiskup. 1,

a AS: 124. 188. 310. 302,

97. 103-4. 116. 124-25. 128.
Oddss. IL, 32. 33.

Ofeigss. Il, 38. 43. SI. 8$.
' 54. 80. 153. 178-79, 236.
a51.

Olafss. T, 143. IV, a,
Ormss. 1, 226.

pr, Ormss, IV, 106. 108. — karl, Il], 97. 10%,
110. 112, 114. T ilp “16y

é

- (Regístur

Jón. Örnúlfas. I, 176. IV, 235
Jóra Klængsd. 1, 193 206-7.
lI,

- 78:
Jéreidr, I, 7. HI, 55. 170. 179.

— Hallsd. I, 7. Ul, 88. 89.
— Hermundard, iI, 251-54,
— Konalsd. II, 168.

— Oddleifsd. ls $2.

— Þorváldsd. I, 53, \.
Jórun Audga. Il, ás. `

_ =~ Grettisd. I, 75.

— Haflidad. I, gs.

— húsfreya. ill, 136. 1§6.-
— Kalfsd, II, 16: 228-29. III,
90. 92. 217. 294. 309.

— Kétilbiarnard, Í, 203.

Jósep. II, 24.

— Grettiss. I, 74.

Jósías Gydinga kóngr. IV, 41.

Jósteinn Glenna, II, 192.

Isaakr Gautss, IV, 110.

Isleifr biskup Gissurars. Í, 95°

202.5.

— Gissurss, iarls. III, 120. 166-
67. 181-83. 188. 191. 193.

— ane I, 133. 135-36. H,

— Á kúlu. “II, 178-79.-
Ivar Dælski. I, 112.

2 Engla jarl. III, 130.

— Gudlaugss. IV, ‘41. .
— Gylli, l, 113.

— Jónss. I, 49, 68. 220.

— Hóla IV, 2. —

— Pállss. II, 152. 228. -
„=æ pr, Pállss, Ill, 83.

s

57.

" Ivar Sörlas, II, 47."
— Þórdars. Í, 52.
— Porsteinss. munkr. Í, 50,
— Ossurss. I, 76. 78.
Jörundr. I, 14. 15. 49. |
— Gðstr. III, 230. 2490 282.
— Gunnarss. Í, §3.
` w= Hóla biskup. II, 36. 39.
42. §9-61. 63. 67. 81-82.
97. 98. 109, 113-14. 119.
123. 1V, 3. 5-7. 24. 29.
— kórsbródir sidan biskup af
Hamri ok erkibiskup, IV,
| "88, 91. 104-5. IIO-IL. 113.
£15. 119-21. 123,
— Mikli. ll, 192-94.
— Sigmunds. IV, I,
aa
Kare 1 92. Ill, 298. |
— Branda, MII, 182. 193. 298,
310-12, 319.
— ti * 39- 103. 208. 256.
III,
— Guttorms. I, 169. 176-77. *
ah Il, 16-19. 37. 67. 151-
- 157-58. 184. 328-209.
— I, 52. 93. II, 146.
Kár, I, $3. 93.
— biskupsmadr. 1, 100. |
— múnkr. Jl, 35$- 38.
Kari. I, 200.
— ábóti. 127.
— Gunnsteinss, II, 206,
~ Kétilss. II, 129.

⸗

158.

' Kári binn sterki. I

r

I, 93. |
Karl ábóti. 1, 115. 116, 124. 191.
— Hermundars. I, 99.

— kongr í Póli. IV, 62.

— Konradss. I, 76.
Kétilbiörg nunna, I, 308.

Kétilbiörn Gissurss. If, 120, 166.

181-83. 188. 191.
=- Kétilss. I, 202.
— Klerkr. IV, 800, .
Kétill. I, 26. 27. =
— IIT, 222. |
=- biskup. Í, og.
— Figilss. I, 198-99. el sg.
. 61. 68.
— Gnúpss. til, 6%.
— Gudmundars. Il, 167. 169.
Ingialdss. lI, st. 65. 118,
185.
-Kálfss. I, 108.
Kétilss. Ill, 145. 290. 318.
IV, 32. 53. 54- 60. 66, 68.
— Langr. Ill, 126-27,
Loptss, iV, 8. 90 11, 12. rs
21,
Palss. I, 226-27.
prestr. I, 70. ri8. -
— Svarti. IJI, 187. 191,
— — Þorkélss. I, 6.
r, Þorláks I, $3. 130. 208.
J, Or. BE. 127. 172.9198.
238-39: 259. IH, 2. 78. 106,
168. 275. 293. iy, 21. 32.
, 36. 44»

— pr. Þorsteinss, "Í
45. 75°

|
|
|
|
[8

Begistur.

Kétill porvaldss, I, 62, Il, 203.
248. 2§0. 256.

Kétilssynir. IV, 64 8r. 119.

Kiallakr-Biarnars. J, 7

Kiaran. I, 4.

Kiartan Haldórss. I, 73. 74.

— Helgas. I, 249.

— á Kulu. I, 26.

— Porvaldss. I, 93. 94.

Kimbi (Kumbi), II, 249.

Klakkaifr. Il, 105.

Klemens ovis T 43. `

Klement. III, 66. 72. 14§. IV,
65. 92. '

— Aras. I, 10g.

— Karlsefniss I, 93, 94.

Kleppiarn Hallss, il, #6. 119.

I, 88.

— — 136.

⸗ 133-

Kleppr Knilles. Ill, 82. 88.

— pr. porvardss. 1, 97>.

Klængr. I, 33..

—. Árnþrúdars I, 167. 178- 79»
182. 184-85.’

— biskup, I, 66. 72. 145: IV,
` 65. 79. 80. 113. 216. 193.
206,

— Biarnarss. II, 48. 83. 93°
129. 146. 192. 200, 201, 222e
225. 238. 234; 340-46, 253s
358. lI, 42. 124.

- Hallss. I, 109.

— Kleppiárnss, I

» 108. 136,
lll, 18, 19.

Klængr Skéggias. III, 97. 111-
— rae IV, a. 38+ 76. .78.

Registur.

130 143.

79
— - Í Túngu. ll, 313-15.
— Þórss. II, 7.
— Porvaldss. I, 206, H, 7.
Knútr. If, 124. 223.

— iarl Hákonars. III, 133. 136.

298. 312.

— kéngr. I, 121.

— prestr “Í Olafsfirdi. Il, 65.
“ Koðran. Il, 45.

117-18.

— Hermundss. I, 99.

qm

Magnúss. 11, 39.
Palsg. IH, 209. `
Skröggr. HE, 228, -

— - Svarthöfðas, Il, 194. 221.

244-45.
Sorlas. II, 194.

Kolbeinn. II, 24.

nam _

Arnorss. Asbiarnars, I, §0.
18ð-.
88. 225. Il, 187. 209. 1M,

— Kaldaliós. I, 51.

37: 77- 92:
— — Ungi. I, 50. 116. I, 64.

82, 89. 97. 114. 116-17. 126.

1I41-43. 151-60. 171-72.

` 183-85. 196-97. 203. 205-6,
408-9 224 22-37. 231. 236,

238. 253-59. III, 2-9, II-

— — — —

=
a
| . | l |
r

A !
— nn a ng
1

ID

Kolbeinn Auðkylingr, 1 „7
— Bergss. IJ,
— Eyvindars. itr 3.

— Grön Du

_'— Flosas. I, 48.

í Grímstún O, lll, tr.
afla. H, go. 223.
III, 2. 8. 17. 24. 38. 57, S8.

66. 68. 71. 88+ 91. 120. 143, `

145. 148-49. 1§1. 163, 180,

288.
Hognas, IV, 3.
iarl. IV, or.

Indrídas. IV, 73 0 v

Jónss. II, gs. 86.
(Kolkin).Karl. I, 234.

Kröbbúngr, IH, 198. 205. `
Rottuhryger (Köttubryggr). f

IV, tis.

Sighvatss. I, 50. II; 126.

128-29, 1§6. 160. 197. 193.
210-11. 216-20, 223-29. 248.
243. lll, 3...
Stadar- Kolbeinn, siá Kolb.
Kaldaliós. |
Svarti. III, 106.
‘Fuinas. I, 50. 131-32. 149.
150. 154-$5. 159-60. 162-

_ 64. 166-67. 172-73. 175. 180, |

188. 191. 195-96. 198-20r.
208-9. 212, 214-18.227. II,
1-8. 12. 217. lll, 77- 78.

159 -

183-92. 195. 198, 200, 20a,

- 33, 16. 19. 20- -26. €8:33.
36-38. 40-42. 44. 46-51. $3. ,
$5-57. 59-63. 65-67. 69°80,
9% 93: 156. 210. 255. 269.

— Vælúngr. Il, 187. 191,
Kolbrandr. I, 93. `

— Skidas. I], 171. -
Kolfinna Einarsd, 1, 5% Tl, 238

` l a

_ Kolfinna (Kolþerna) Eyúlfsd, I, 8.

= Hallsd. I, 9.

- Kolr hinn audgi Arras. Í, 198.

= Kórmákr briti, "THI, 187. 191,

160

— Gislad. (Gilsd.) 1, §3.
mm "Gissurar. I, A 208.

— Jérundard. I, 53,
— (Kolþerna) Klippsd. 1 A 97..
195.
— Þorgeirsd. I, 75.
— Þorsteinsd. IH, 94. 194.315.
— Þorvaldsd. J, 53. IH, 177.
386. -

Kolgrímr. III, 165. 169. 184. `

|
|
|"
|
|

K oll- Bardr. I, 106,
Kolli.. II, 208. `
— pormédss. I, 109.

— Þorsteinss. II, 96,
Koll-Oddr. I, 1233-24.
Kollsveinn Biarnas, I, 330-21,

— Karphelgas. If, 231, `

~ Krabbi. III, 221.

~ Skarf-Helgas. Ill, 86..
Kall- -Dórdr. Ilf, 184.

Il, 103. 125. 141. 197-200.
202-3: 241. |
— biskup. I, 203°
Kolskéger hinn aude}.
Il, 48. 57. 80 gr.
prestr. IV, 284-83.
-Kolþerna Einarsd, lll, 154. 311-
~ 212, `
= Eyúlfsd. sia Kolfinna.
— Klippsd, siá Kolfinna,
Konáll. III, 184.
— Sokkas II, g. 6.

I, 129.

te meme

12,

Registur. `

` “

Krákr, I, 50. II, 82. 83. IIJ, 11.

/ 224. áð 310.
— Rafnss. Í, $2, Il, 156. 325-
226 °

— Tómass. I, §2, III, 27.
— Tumas. Í, sr.

— Þórarinss. Í, 52.

— Þóriss. I, 53:

Kristín frú Hákonar iarls Galins. |

I], 49.
Kristraudr Loptss. II, 209.

Kristrún farkona. II, 108-9. .
Kygri-Biörn, I, 215- 16, II, 183-
183. .

L.
Lambki r ábóti. II, 259-60. `
— diakn Þórgilss. I, 212, 216.
Lánpglíf Haraldsd. I, ‘236.
Lauga-Snorri. III, §4.
Leggr pr. Torfas. I, 97.
— Þóriss. I, 97.
— pr. þorvardss, I, 97.
.Leidar-Oddr. I, 197. —
Leifr. I, 3. 3 .
I, 78.
— Austmadr (Knarrar- Leifr,
Konar-Leitr. Ill, 6.
— Nicolass, I, 163. 155-57
161.
— Þorgeirss. (Þórgilss.) Il, tl.
Leo pávi. I, 203.
Lidr périss- I, 97. -
Liétr, II, 225. E
— Eyrikss. Sela. I, 199.

qm

ù

, &

Liðtr Jónsa. 1, 184. 1970
— Kétilss. 1, 198-99.
— Sidu-Hallss, Í, 7.
Lodhattr (Lodhallt). 1, í: 3.
Lodinn. III, 56.
— Helgas. Il, 225.
- ` — Inpimundars. III. s6.
— Leppr..IV, 42. 43. 45. 47-
-$a. 57. $8. 71. 106. 110.
— . Sigurdars. I, 158-59.
Lodmundr, II, 197.
- — Eyúlfss. I, 49. `
— Sæmnndars. I, 48. 49.
Eofaheiðr. Í „530.
— Sveinsd. Il, 73.
Loptr. I, 49. 70.
— biskupss. sik L. Palss.
, =— Gislas, III, got. .
— - Halfdinars, Ill, 107. 288.
297» 311. 319. IV, ta. ES.
l 17. 64. BI. 83. 113.
- — Helgas. III, 97. IV, 2. 43-
45. 50. 54. 5$. 57. 58. 68.
_ = 72e QS. 98, 103. 119,
— Hiõoriss. IV, 3.
— Ívarss. IV, 2.
- æ Markúss, ` in, 21-24. 133.
-© = Pálss. I, 216-97. Il, 44.
$7-64. $1. 173. 196, 204,
| 341. 242. 246. 248, 246. Ti,
15. 140. i
v prestr. II, 197.
— pe: Sæmundará. I, 48. a$.

—

Lundar. Biarni I, 97. í
. Ler-Biarni. 1i, 4 40,

Registur. E

|
el
|
|

’ M
y ` 6
+

Ma gnhildr Sæmunds, I, 49.

Magni. HI, 44. 45.
Magnús. I, 94. 98. HI, 51. 186.

— pr. í Adalvík. Ii, 91. 164.
— (Agnar) Agnas. lll, 314-15,
124, ll,

— Amandas. Í, 119.
48. UI, 96. .
— Andréss. Ul, 146.
— Arnas. HI, 140.

= Atlas. Ill, 234. 23%.

— kóngr berfætti. I i

— hertogi Byrgiss. IV, 27.

— biskup Einars. I, 7. 88.

— kóngr Erlingss. I, 81, 110.
114. PLZ. 124. 128.

- Gargan, III, 142 147. 174.

— Gislas, I], 149:50. Ill, 285. —

— biskup Gisaurss. I, 34. 183.
198. 198. 205. 214, 319.

lí, 46. 47. 57. 73. 75- 83.
89. 116. £19. 145. 157-59».

182. 188. III, 290. 1V, 1.
— Gissnrs. (Gudinundss.) IL 9.
— Gudinundars. II, 44.46. 183.

~ hinn gódi. Í, 183. ;

— — prestr. I, 197.

-— Haflidas. II, 144.

— Hakovars |, 196.

— kóngr Hákonars. III, 294.
„ 303, 396-7. 330. IV, 4. 7.
12-17. 21. 24 27.29 32-37.
-40. 41, 43.45. 4-49. 52: 82.
55. 61. 73. 76. 108.

— Hallss. I, 106, Il, 302.

16r

»

162 - Registur.

Magnús Helgas., 1H, 97. IV, a.
„98.

Mir, Bágal- -Már. il, 208...
. — Ber gþórss. 1,
— inn helgi. IV, 123-23. — "Eyríkss. I 57. .

~ — Húnraudss. il, 221. — Eyúlfss. I, 119. II, 209:

— Jónss. IIl, 107, 323. 230. 218-20.

° 235. 243-43. 281-83. — Finnss. I, 130 í ~
Karla- "Magnús Magnúss, I H, | — Gilss. J, 77. 78. - ,
146. — pr. Gudmundárs, 1, 8. 10- |

— Kotlss. Tl, i30- 31. 15. 18; 19. 76. 13}

=- Markuss. 11, 21. 24. — Húnraudars. I, 7.

— Mikli, Il, 168. | — Kumbaldi. 11, 205. 198-99. |

— Narfas, III, 88." — or Leirárgörðum. 1 Il, 194. 7

— Olafss. II, 38. , — Runolfss. Í, 137.

— Orkneya jarl. IV, 27. 62. — pPorkelss, II, 36.

=
r

— pr. Pálss. I, 97. 99- 100, 106. — pr. Dormédss. I, 9 24. 32.
224-25, Margrét. III, 16.

— Péturss. IV, 50, 65. 66,73. | — Amundad. I, 52.

- 85. 87. — Barkard. IV, 43.

— prestr. 1, $79. `- = — Brandsd, Il, 252.

— Sodkrókr. lll, 176. | — drottning. ll, 196. i, 130.
— 'Tölusveinn múnkr. Il, 185, | UV, 52. Fa
_— pérdars. I, s. 99. II, 36. — Gunnfer ird, (Gunmvardsd )
== Þorlákss. i, 99-5 - I, 56, ~

— Semunderd, I, gi. 163 226.
— Porbiarnard, 1, 52. N, 39.
Mag-Snorri. Í, 16. Maria gudsmddir. T, 116. all.
Mana-Lidtr, I, 55. 216; III, ór. |

— — kanúki I, 183. |
“ Máni. If, 46. ie drottning. IV, 74. —

á Þersteinss. 1, 7.

— Asgrímss. IV, 43. „#6. Markús. U, 195. -

—. Gissurs. I, 177. — Birdars. Í, sr, *

— or Gnúpufelli. 11, 232, IV, — biskup afSadurðyum. w. 42.

— Gíslas IJ, a1.

— . Gudmundars, II, 209,

— lögsögumadr. I, 49. 198. .
203.4.

43.
— Iverss, H, 193-94
Már. I, 92. 93. . -
— Alfss. I, 75.

Registúr. | 163.

| Markts Magnús. Ni, 225. > y Narfi Björgvínár biskup. IV, 36.

— .Mardars. II, 68. 60. 226. 4t. 42. 74. 910 1 10.

244. MI, 143. I85. 97.. — or Brekku. Í, 220-21.

af Melum. il, 273: 180 F Folalda-Narf. HW, 10.

— = Raudasandi. I, 197. "í | —= Skelfúngss. I, §4. "
— Sighvátss. Í, 50. 11, 223.925. || — pr: Snorras. 1, 6.9. 54. 24
— Skégpjas. 1, 198 990. 1 IIT, 168. 175. 290-91.
Sveinbigrnars. I > $2. | —Svartss. II, 219, |
— Þórðars. If, 116, 174.192, || = parfi. II, 121.

208. 210. Neftidr Styrmisd. III, 294.
— Porgilss. II, 221. 225. Niall. IV, 100 1031.
— porsteinss. ‘1, 50. Nikolás. IV, 104.
Mátteinn biskup. IV, 9 1 — á Barin. IV, qt.
«> Jónss. If, 7o. " — biskup: 17, 20. IIT, 148:

>= Ívarss. HI; 143. “148. IV, — inn helgi, TV, 17.
22. 33 .. — Oddss) If, 260. Ill, 8. 36,

— Margs. IV, 223. ~’ 38. 57. 68. 62. 63. 67. 68.
— Midfirdingr. Ii, 167, r69. So. gr. 94. 106, 118. 137..
— pávi. IV, 42. 63, — 142-44. 148. 161. 184. 187.

— Þorkélss. H, 223: 455. 203 Er 234, ÍV, 33, 36.
Mikael eingill, : T 211.
Módólfr Gani’ diákn. HF, 103" | — — pi ii IV, 33. 4a
Mördr. II, ai. | f vV. V. IV, 1
— Eyríkss, II, 171, 219, 236. | — — Rundifie. I, 53.

IH, 37-390 > — Sigurdss. I, 116, =
— hinn sterki. Ill, 36 57* — Skratta-Biarnars. I, 153- s4.
Mör“-Kári; II, '106,. ret ~ afThracia. IV, 16.
yl. | — þórarinss. Ill, 221. 302.

O. `
Odalrikr Gunnifredsson (Gann-
vardsson). J, 56.
Octinbonns karðínall. IV, 27. -
Oddgeir pordars.: If, 228.
Oddgérae Bardard, I, st -

N.
N both. IV. 9 -
Net eas, on m 25.
— Þórarins; H, 6.7.
Narf, I, ¥93, 0 o>
— rite

)

| }

164 > Registar: |
Oddi diákn. IV, 5. ^} Oddr Oremus, 14,463» 1680.

' V = Sverriss. I, 6. 8, - — prestr. I, 83. 85. 86.
=- Þorbiarnars, Í, $8.. — Seidkollr. Il, sa. co
«= Þórgilss. I, $4..67-60. | =m Siárafr. (Staras.) II, 245.
Oddkatla Pórólfsd. I, 131-333. | — inr smámælti. I, 278-
- Oddkéll Biarnars, II, 149. - — Steinunars, UI, 10. ` :
Oddleifr prestr, If, şt. °° | =—= prófastr Svartss, ÍV, 77-79.
— or Hekingsdal. Tl, 1940. 94. 95.
ww Dórdars. Í, 2. §2. ` Sveinbjarnars. “IL. 61. 192,
Oddny. I, §9. 22 „ IL 109. 24l. ~ - |
allsd. Il, 249. E — Sveinss, I, 86. -

— Þórarinss, I, SL. ui, 95. |

977. 103-5. 107. 117. 203- 11.
214-23. 231. 23940. 243.
250. 271. IV, 34-36. 38-
_ 4

rvs. IV, 430

— Oginundes. II, $a.

Oddsveinn Jénss. il, 124.

on Ormsd. I, 51.
— Pálsd, 192.
— Steinúlfsd. II, 31.
— Torfad. Í, -97.
— borg eirsd. 1, 109.
.. Oddr, 1, 73. 122-23.
— III, 230.
~~ Brattr. II, 252. |
~~ Brisas. (Bersas.) I, 67. 68. |. Oddvakr. ÍÍ, 190,
, „ = Digúari. I, 194; Ofeigr Biarngs. II, 163. 238.
= Gissurss. I, §1. 121, 149. — „Eyriksa nt 7 184. 198.
— Gudlögss. TI, 155. | . — Isan
= Hallberus, II, go. ` —— ——— 1,8
em Haukss. IJ, 175. . , Olafr. I, 19. 93° N
>. =- ábóti Hidrleifss, U, 43; — I, 1407
.. — Indridas, Skèkkill. II, 170. | — á Arnabrekka. in, 285.
~ œ= Jósepss. I,*74. 76- $0.. 83. |; — - Arnas. ĮI, 205.. ->
192.. — Arnórss:-1l1, 225. 241. IV,
— Karss, Ii, 228. | "64. Tig. IIe
— Krókss. (pérarinss, Króks — Biarnars. I, 53. -
. firdíngr). I, $1.. - „| — Brandss, lll, SO
== OF Leirárgörðum. 11, 194. | — Bryniúlfss. Il, 93. 94- 95.
— Olas. I], 73. 74. 76. 77. 80. A
122-23,142-44, 146. 148- $1. |
„ 835. 1

113. 180. 122.
' — Bodvarss.. Il, 194 .
— Gestr. lll, 192. 197-98:

| Kárni (Korni). m, 25. 16: | 251.

— í Möðrufelli. Il, 257. |
— Oddss. II, 207. 250. 2730

-

— — CRogistur; 165 S
Olaf Grenlendinga biskup, III, |` Olafr Svartss, H, 223. 345. 248. A

299. 307. IV, 42. 11, 313. 316.
— Gudbrandss. I, 111. n: — pr. Sölvas. I, og. 96.
_— Haldórss. IV, 30. 31. ` — Tiðruskinn (Kiðrskinn). I,
. — Haukss. Il, #61. 163-64. | 155-56. |
168-69. 171." — Tottr. ll, 248. 250..

— kóngr helgi. I, 203, 311. — kéngr Tryggvas, I, 203-3, 7
' arg: Ill, 61, 93. 297, IV, — Toth, I, 222. |

74 7 . .— Vardas. I, 100.
=. Hildiss, I, 10°13. 16, 18. | — Vigtúss. I, 174.
19. 21-26. | <= Porbidrnss. I, 60. `
— ábóti Hiörleifss. Ht, 303. | — pordars. Hvítaskáld. I, co.
- IV, 8. 7 mi Il, 87. 93. 94. 99s 160-61.
— Hölkuldss. I, 540 os 166-67 7. 170-71. 173, 1830

— Rimi, Il, 2190 188. 190, 193, 104. 196, 332,

— — Ingialdss. 1, 54 | “IIE, 95. 430. 138-39. 146.

— Jónss. IV, 2. 150-53., 166. 179. 230. 242.

Zo. 88. 1 — Porgeiras. I,.79. 82.
— Klökkus. I, 82. 184-86, ` == porsteinss. Í, 117. 132. 134.
— pr. Krikss, III, 262. 288. — Porvardss, I, 48. `
— Lánpr. II, 141. == dey yíngr. I, 142. 144. rab. |
— Lidsmanna kóngr. I, 23. f Oli (Ali) Oddss. il, 300 7

— Magnúss. IT, 39, IV, 64. 88. — prest. IV, 84. >. >
— “Markiss. Il, „2292. Olöf Benediktsd. 11 , 229-30.
— Broddad. iv, 5.
= Oddad. I, 8. .
. 277. 313-14, IV, 34. 35. — dt garðar Orms (Ang
— Olafss, Ill, 207. 419, 303 | I, 54.
— Sigurdss. It, 169. . - — Tryggvad. I, $4.
— Stallari Ragnheiðars. ‘IV, | .— Þorgeirsd. —E ,
102-6, 108. 110. 49 .
= af Steini. Il, 156. 232.234. | — — - (porsteinsd.) I, 55.

— Steinunars. TH, 10. — Þþórgilsd. I, $4. `
— Svartaskáld Legges, Il, t24- — kona þorgríms prests, I, 70,

126, 128. © tt 7

—

-

-

16 Registar ~

Osk (AEsa) Porrarðárð. i, 176.

o HM, 153.

Ospakr Oddss. I, 73.

Ottar. III, 32. ,

— Snoppulángr. Ill, $1. ér.
67. 78- | —

Ormr. II, 114-116. `

— Bareyarskáld.. I, 23..

— Biarnars, H, 83. 93. 240-41.
252- 56. i, 16. 19. 32
#42. 43.

— pr. Dagss. iV, 110, 114.

— Fornas. ll, 31. .

— pr. Fornas. I, 167. “|

— í Holtum. IV, 1, >`

— Hvíta. ll, 179.

— Jónss. Í, go.

— — Breidbælfngr. I, 48.
170-71. 183,226. {I, 47, 48.
- §6. 57. 71. IV, 23. .

— — (Grímss.) IV, 87. f

— — Sigmundss, I, §3, 383. Bfennu. Ball. I. 1160

= — Svintellingr. I, 51. — presir á Eyri. ll , 143."

228, Il, 59. 63-71. 93. rir. — Gris Kalfss. Ill, 28. 68.

P

| Pan. Il, 94.

— III, 251.

— Bardars. HI, 12. a
— Biarnas. Í, 66.

114-15. 125-26, 141. 158- — pr. Hallss. Il, 88. 128 197.
_ 59. 178. 197-98. 200, 203-4» 199 237- 38. 257-59: III, 2
241-42. HE, 96. 97. 104 168-69. 175-76. 275- 76. |
IV, or — — biskup af Hamri II, 147-48.
— Kistill. N, 218. — Haukss. Il, 161. 171.
— Klengss. II, '176. IV, 78. — - Hvalnesíngr, HI, 197. IV, 43
79:81. 94 95° Ár og — biskup Jónss, 1, 48. 163.
— Ormss. Í, 183-84. 187. 190 197. Do-
401. 208. 218-20. If, 2, 16,
a 57 IV, 20.
Í ivarss. II, 143. IV, ah.
— TE pnógr (Kappi.) lll, go.
olbeinss. I, gr, III, 83.
25 8g. 117. 121. 159. 183.
'193. 195. 210. 290. 309-
-— Kollaa. I, 199. .
==- jausamadr, III, 191.
„pu Loptas. Mh, 17% 175.

— frá Reini. v 50.
— Sképpias. Il, "36. |
— Starkadars, Il, 163.
— Teitss. IV, %6: 78. 79...
— pr. Þorlákss. kanúkr í pykk-
_ vabe, I, 183. IV, 2.
— Uppspretta. Ill, 197-98.
Ormsteinn prestr. Il, 31 3:
- Osk, Tl, 229. `

¢

> CL Regisbúri — 167

Pall Migmise. H, 228. | Philippus Sæmundárs, Í, 7. 228.
— postuli. I, 21}. II, 12% 140. 204. 11; tos» _
— Sámss. iI, 122.. >. | ' 06. fri o;

— í Steinsholti. II, s$. 60, „| Pilatus, TV; 9g: -
— Semundars. I, 163. 226. —

Il, 44. 46. 47. 228. a R '
— pr. Sölvas. I, 4. 95. 97-106, | y > ‘

146. 394.224. Rachel H, 105.
— Valgérdars. II, 165. : 4. Rafn. Í,
— þórdars. I, 5% 95 g6. r14. | — Brands, I, 139. 41.

116 " = Einarss, il, 182-83,

reteings. m, 194. 198. = finns érdarss. 1, 14. i.

or. sa tndar á Katadosi. 1,193, -
— - Þorvalds 1, 53. I, 103. ss. á Eyri. IL; 235. 237.
Pascalis pávi. |, 204. ~ 260. Ill, 1t. 18. tg. 233 31.

Pétr. Wl, tág 96. 38> 39. 46. $7 58: 70.

'— af Arragon, IV, 84. . 75: 78- 80. 94. 105-6. 1172
— á Aungulsstödum. iil, 280. 18. 126-28. 137-39: 142-45.
— Bardars. 1, 49. 68. My. 3%, 14753. 155-70. 173. 177.

35: 36. 65. , o 379- 181-83. 186. 194-95..
— biskup: IIE, 20 = * 2 200. 203-3. 208. 3.
d Glipsa. I, 128-29. - 221-28. 227. 233. 237-50
- Grimss. III, 101.
— Hispanus, siá Jóh, pávi XXI,
_ — Orkneya biskup. IV, 6a.
— postuli.. I, 43. 211. 19,
228. 308. IV, a5. .
— Skúlas. 11, 196.

290-92. 297. -299 $03. 309.
311-14. 319-90. ÍV, 13. 15.
21. 29. 32:33. 38. 372 40.

— Snorras. 1, e > ` 68.71. 73. 76. 78-100. 102-6,

— Steypir.: 1, ‘148. | ` 10-13. 114019, 11-28.

— Svemss. i, 340. | = Olafes, II, 229.
Philippus Frakka kóngr. 1, 204, 1 — Sveinbiarnars. I, 51. 107:
| ir 24. 84- . | 916-17. 220. -ÍI, 20:35. 4T,
tm Jóga. I, 104, 43. 73. 94: IIT, 10%. 3L O

==" Kolbeinse- 11, 72. 7$ 165. ' = Snati. 67. 160. > J

X

3

167, 173. í — Steinusars. ly 10. ir

253. 255-58. 262-65. a69- p
70. 273-77- 279-80. 287.

43. 49. 51. 95.39-62.65. 66. .

=~

168

. Ragnfridr Teitsd. III, 104.

Ragaheidr. IIJ, 97. 99, í
— Áronss, Í, 92. II, 20, 37.
— Tómasd. III, 27,

Res oral I, 48.

| ildr. III, 130. 141.
móðir. Ingibiargar drottn-
ingar. II, 196. 2
. = Sæmundard, Í, 49.

Randalín Philippusd. TII, 105.

222. IV, 37. 40,

Rani Kodránss. II, 233. III, 61.

"87. 105. 117. 137. 159-60.
180-81. 184, 286-89. 192.
3195. 208-6. |
Rannveig Hneitisd, I, 8. 13,
— Teitag. I, 9. 30. 95.
= Tómasd. I, sa. .
_- = Ulfhédinsd. I, 109.
Raudsveinn, II, 105,
Reimr Ọlafss. II, 7.
Reimir ábóti, I, 14. 99.
Remigius, IV, qt. |
Ríkissa Oddsd. ILII, 332.
` Rissula Snorrad. I, 52.
Rodgeir Alfes. II, 357.
- Runolfr. I, 144. II, 232. -

— ábóti í Veri. Il, 37. IV, 3.
8. 13. 290 35. 38. 39. 41.

44. §6. 63. 67. 90. 104-6.

112-13. 119, 131-22, 134. -

==. pr. Dálkss. I, 95.
= Nikoláss, Snúinbryni. I, 153-
— Snorras. Í, 230. .
— Stirkarss. ‘IJ, 194-

' Registur.

Runólfr af Þykkvabæ (mAské
= Ranolfr ábóti). IV, #03.

Rútr, Il, 715°

Régavaldr Aras. If, £04. 113.

„158.
— Bárdars. I, st.

= Eyfilfss. IH, 176-77.

Haldórss. Il, 165-66.
Illhugas. HI, 289. 309. .
Kárss. II, 72; 83-85. `
Mera iarl. I, 6. |
Tannas, Il, 179,

S.

Salgardr Birdard. I, st.
— Erlendsd. I, 49. . |
Samr húskarl. Il, 220-42. 222.

- — Magnúss. 1, 206; Ili, 133-

34. 181-83. -

— Simonss, Í, 52. _

Sanda-Birdr. III, 3.
Saxi inn mikli, IH, 238.
Selkolla. II, 13.
Sesselia Asgeirsd. I, 52.
=- Hafpored. I, 52.

| = Þorgeirað. 1, 82.

Sigfús í Flidtatunga. Il, 334:
= Siaki Ir be I, 302.
— Si 188, I 303. |
— Stobbi..IV, 5.
— Tófas. I, 225.

Sighvatr (Sigurdr) Bédvarss, II,

#23. 287-94, 296. 311. 313-
330. ` —

Regietur. 169

-Sighvatr diákn. Il, 281. a Sigmundr Ingimundars. I, 79.

— Halfdanars, Il, 319. IV, 12. — Ormss. Í, §1.
15:17-30. 23. 32.39. 64. 83. — prestr sia Snorras,

103-4. 113. . . — Snagi. II, 69. 86.
= Kostr. II, 106. | — pr Snoras, Il, 170.' 179.
— Gigurdr) ; inn mikli Biarnars, 218. 226, IlI, 43. 153.

I, 152-53. 166-70. — Svalr. II, 12. -

— prestr ok kórsbródir. IV, — Þórgilss. I, şr.
15-17. 34. 91. 98. 106, 111. | — Ögmundars. III, 97. 112.

—"Runélfes.. IÍ „' 330, 114. IV, 22.
— Slappi, II, 150. . Signi Grdmundard. I, 147.
‘em Snorras, TI, 220. "3 Sigrídr. Í, 152.

- — Sturlus. I, 49. $50.192. 194.

— (Sigurdr) Steingrimss, III, — Asbiarnard. 1, 50.
18354. | — Birningsd. I, 55. 94.
— Eldiárnsd. I, 103.
— Eyulfsd. I, 48.

196-201. 223- 24. 227. II, 8.
— á Grund. I, 360.

"9. 12:14, 18. 19. 21. 93. 24.
36-38. 41-44. 52-54. 61. 62.

` 65-68. 70. 71. 77-81. 88. 89.
95-98. 102-4. 119. 114-16.
125-37. 143-46. 151-52. 159-
160. 163. 168-69.. 171-74.
177-79. 180. 183. 185. 194-
196. 198-200, 209-10, 313.
218-27. III, 3: 569. 11. 37°
38. 43. 57. 76. 79

— Ulfss. I, 16.

— Haflidad. I, 7. 52. 95. |

— Hafþórsd. (Hafursd.) lI, 43.

— Hálfdánard. Ill, 80, .-

— Hallsd, I, #30.

— Kálfsd. Á ss.

— Sighvatsd. ‘I, 5°. IIT, - 495.
227. III, 5.

— Sturlud. 1, 49: "55.

— Sæmundard.. I, 124.

— Tumad, I, 50.51, 108-115-

+

Sigmundr Asólfss. siå Sigurdr,

— Géstss. MI, 256. — Vifhðdinsd. I, 109.

=- Gilss. sid Sigurdr, — Þiódólfsd. I, 156.

— Gunnarss, II, 153. 166. 173. — Þþorleifsd. (péréifed.) I, 52.
ace 25E. lll, 30. 58. 62. — Þorsteinsd, Í, 50. IH, 210.

- 68 — Porvardsd, I, 65. 66. 108.

— Sokkilfss, Í, 159, 170. i — Arnórsd. Ill, 26.

C Halles, II, 24 | Sigurdr. Il, 84. 85.

— ——— — — — — —

— Höskuldss. siá Sigurdr. | = (Sigmundi) Asólfss, 1 174.
| Aa

170

Sigurdr biskup sti Sigvardr.

~~ Eldiarnss. I, 153. 175, 219 '

Ill, 237.
— erkibiskup. Il, 143. 158.
| I, 119. ÍV, 59. 60, 61. 91.

— Eyvindars. Rábiti. III, 58.
— (Sigmundr) Gilss..I, $9,
— Glumss. Ill, gg.

— Grikkr Oddss. I, 165. 167.

178-79. II, 37. b
—~Gudmundss. i, 225.

— Halfdánars. sia ‘Sighvatr,
— ábóti af Hausno. IV, 98>
= í Hlíd. IV, 8c.

— or Hvammi. IH, 299. 313-

319. IV, ar.

— (Si mundr) Höskuldss, I, 75.
— jari. Í, 110.

— iarlsmadr. III, 318.

` — Illhugas. I, 194, Ill, 237.

— Jonss. Í, 49.

— Karss, II, T2
— kóngr Hakaldss. I, 205.

— — Jórsalafari, í, 16,

— Kéllíngarnef. I, 71. 72-
— Knappsödull. III, 173.
— kórsbródir sia Sighvatr,

— Lundi. 1V, 121.

— Olafss. II, 97. 120-21, 208.

221.

, — Ormss.1, 50. $1, 134 145. 163.
184. 197. 199. 200-201, 208-
10. 3218-20, 222-23. 226-27.
ll, 1-5. 7. 8. 10. 23. 34. 1

36. 62. 63. 65. 93: 188.
iV, 9

|

Registar., ` |

Sigurdr Rögnvalds, Il, 72.
Selr > HI, 177> l

— Sighvatss. (Sigurdss.) IV, 29.

— Slembi. I, 108. *

— Snékr Grimss. I, ST.
Sótt. Ili, 163.

Sturlus. 1, 55. -
Styrbiarnars, H, at6.. `
Styrkárss. 1, 130, 133.
— Sölvas, II, 194."

— = (sa Ii, 194.
Sighvatr) Tumas. líl, §6.
egglágr (Vegláner). lll, 35°

36. 58. 67.

— diákn „Þiðdúlfgs. Il, 229.

— Perlis. il, 53.

— pérdlfss, II, 228,

Sigvardr biskup. iI, 232. 246.

` 2§0-§1. 253-56. IN, 16, 35.

"SI. 94. 105. 119. 207-8. 276,

` 278. 285. 311. 319. 320,
IV, 4. 6. 9. BI, 44.

‘Simon Biarnas. Il, 26.

— Kniutr. II, 124. 308. 223.
248-49. 256, ill, 35

= Ottarss. Il, 153.

— prestr. II, 19. IV, og.

— Þérhallas. Ill, 315..

= Þorvardars. I, 139.

Sindri (Svidri). Hi, 284.

Skagi Hvíti Austmadr, If, 138,

Skáld- -Hallr. IIT, 82. 54 85.

Skilp-Biarni. H, “184.

Skap ti. il, 228. A .

== P Dílkas: ill, 187.

‘Ulbugas, li, 196,.

= -

R e g istori

l Skapti Þórarins. I, 47.

` ós.“
= OF Alvidro, II, 259.
— Arnórss. 1, 219. ” ~

™~

_ — Gudlaugss. II, 194.

— Þórgilss. I, 74. 76.
Skardi. Í, 171,

Skards-Snorri. I, 6. 7, $a. 54.

Skarf-Helgi. HI, "36.
Skéggi: il, 262, 265.268. IV,

Biarnas, I, st. |
í Fagradal. Ill, 307.

— Gamlas. Í, SS. 56. 58.
— á Gillastöðum. II, 100-101.

=m

— Hallss. II, 325.

= Hvíti, If, 106.

— ‘Ingimundars. í, 176-77.

— — Ormss. ill, 187. 195
restr. II, 47.

— — Skaramhöndúngr. f, $5.
— i Skógum Niálss, I, 222.
„I, 97. tr6. IV, $7.
— Skitue. » 49- '

" Smid-Skè, gi. III, 2x1,
a > 70.
Skéliúngr Helgas. I, $4.
Skídi Biatnare I, Se
= peérdars. Il, 94.
— Porkéles. á 'k vennaboli, i,
169-7

- Q

Skéga-Skegei siá Sk, í Skógum. —
"Skógúngr. Í,. 115.

Skeaf-Oddr. ll, 184 186.

: Skrattabiarni pervaldss, I, 153.

Skúli. TT, 99.

”

| 171
Skúli hertogi. ll, 49. 54. $6. $9.
124. 147. 196. 231, 238."

Ill, 27. 36. 131. 134.

— "undir Hrauui. 1, §2
Þorsteinss, III 9 15. .
Skúmr. IV, 64. a

— Litli. Ii, 50.
Skuta, 1

1, 49. 1
Skæring: bróðir Jóns Klerks, II,
— kn Hróaldss, I, r86- -87

» de il.
Skökkal Ale Il, 75.

Snidlaug Bæar- Högnad, I, 122. .

Snorri, Í, 182. 191-94.

— Arngrimss. ‘I, 120, 158-59.

— 861. r64 167-70.. 182,

— or Asum. IV, §0.

— Bírdars. I, 49. 52, 68.

— Bláhattr. 11, 307.

— Brandes, Il, 194.

— Brúsas. HI, 202.

— enn dygri. IV, 113;

— Eigilas. iV, ar.

`. = Einarss. 1, 75. 76. 86.
HI, 311. 291, Jou.”

— Á Eyri.
sið Eyrar-Snorri,

— 4 Fiall. iJ, 259.

— cemsungl il, a62, ~

— Godi. 1, 49. 50. §2. 58.
— ranen d » $5- £34 143-45
i . ,

— Hallss. 1, 55. 75. gs. g6.
— í Hlíd. iv, 68. 74. BI.

— lögsögumadr Húnbogas. í, =

6. qe Qe 54 193: 498. E
. -

“=

172

Snorri húskarl. I, 100. -
~- Ingimundars. IV, 64. 69.
— J onss, IV, 47

Cae I, $4. iil, 249»

Registur

Jörundars, I, 49.
= Kalfes, I, 52. 66. 79. 116.
1330 -
á Laug (Lauga - Snorri), I,
94. QS- 134-37. 201, 220
Ill, §4. sia L,
Loptss. II, 133-34. 164. 166,
Magniise. 31, 13% 144. 148.
157. 163-66.
Sg Snorri sia M.
pr- Narfas. II, 69. 79. 161. |
168-69. 172. 210. 218, 326,
239. 260. Ill, 43. 177. 181.
Gos) Of IV, 54. Há 60, 97.
ggi) Of eigss. I, 234

Saur. Il, 197. 109.
í Skégatnesi. I »7- ll, 339.
66, 72.

Snorras. I, 182.
Steinss, ID 238.
Sveimr. Il, 97-99. 101, 111-
13. 117.
Sturlos. légmadr, I, 49. 50,
106. 188. 192. 200-1. 223-
27. II, 9. 18-14. 39. 40. 43-
46. 48+ 49. 54-62. 65-68. 72,
75. 77-83. 88. 89. 95-98.
100. 102-6. 110-16, 121-23.

325-26, 128-32. 138-45. 148.
154- 55. 157-61, 168-72. 1754

76. 178. 181. 183-84. 190-92.
196-97. 199. 331. 226. 231-

|
|

`
Am

35-238. 241-42,244. 358-59.
iit, I, 16, 35+ 36, 55; QI. 98.
133. 333. 137-38. 144. 150.
191. 299-301. <

Snorri Þórálfss. Il, 171. 260.

$. MI, 6. 36. 37. 72e

— porbiarnars. T » 52.

— þórdars. I, 7. 8. 16. 49. §%

. 95- 96, 114. 116.-183. 185.

Il, 229.

— Þorváldas. I, g3. I, 103.

133-35. 137-39. All, 197»

pr. porvardss. Í, 97. -

; Snortr Seldæll, III, 143.

— Tómass, I, 53. UI, 27. 313.

219. 250. .

Snæbiörn. II, 213.

— Bidrnss. Í $3.

Solveig Halfdansd. Ill, roy.

— Jdned..

— Sæmundakd. Í, 49. 226. HI,
77: 78. 80. 9. 115. 140

143. 197. 19 234- abo,

Sokki Digur-Helgae: I, 97.
— á Laugarvatni. ll, 249.

— Ogmundars, III, 97.
Stari Kaupíngr. il, 226, -

— Sveinss. II, 7.
Starkadr Kiupti Biarnas. 1, 86.
— (Styrkar) Einarss, Ill, 6.

` = isn seki, Í, 167, . 169.
— Snorras. Il, 45+ 104. 336.

Steindór, 11, 454

|

'

%

Steindór pr. Biarnare, I, 190..

— Í Eyri, Í, 109. |

-` = Hneitiss, Í, 8.

— Kvistúngi. “HHL, 184. 186.
— pr. Steindérss, í Holti. II,
Ww 165. 236- 37. III, 4.

97-
Steingrímr. iI, ee 33
— Asgeirss. II 36 e
— Gilss. 1, 39.
— Landnámsmadr. I, 8.

<=. Mérss, Kumbaldi, 1 65. II,

170. í

= Naddss, Ill, 184.
— - Skinngeiflos. JI, -§7-60.
— Stidpr. HI, 146-47. 159"
— Tré tr. II, 165.
— Porvaldss. 1, 0. 7
Steinmodr Biarnars, I, 172. ; IV,
„44.
— prestr. III. Br.
' Steinn -Aras, If, ST.

— Árnórss. Il, 212. |
— Bersas. Ill, 123.
— prestr. I, 210.

— Smidr. III, 187. 190.
—- Þorsteinas. I, 195: °
Steinúlfr. I, 27. a8.

— í Búðardal. il, 17T: ,
= af Kvenngrióti. I, 79.
„— hinn Lagi. I, 6.

— Þórarins. III, 209. 218; 252,
— Pporbiarnars, Ill, 66. 72
Steinun. I, 53. 63.

— Arad. 1, 7 33.
«i> Bergsd. I, §3- -

|
|
|

Registar,

173

Steinun Biarnad. I, 53.
"— Brandsd. II, 40 41.
— Eigilad, IV, 22.
Eyríksd. IT, 196.
— húsfreia. If, 80. 235. |
Jónsd. 1, 51, 232. IIL, 97.
100-101. 103: 108-10, IN
80. 94-96. | |
— Störlod. Í; 49. 68, 130.
— Þórarinsd. HI, 97. 98. 100.
— Þórdard, Í, gr. |
- Þorláksd. I, 53.
— Þorsteinsd. Í, 50. 109.
Steinvör. (Steinun) Íngjaldad. I,
193..
— Simsd: I, 206.
— ' Sighvatsd. I, so. If, 127.
194. 209. Ill, 6-8. 16. 17.
19. QI. 94. 106. 270-71.
273. 279. ÍV, 12. 64:
= Þorstéinsd. Í, 46.
Steinþór siá Steindór.
Stephin Biarnas TII, $2. $3. .
Sturla Bárdars. I, 49. 68. Il, 23. `

29. 32. 34- 36. 73. 76. 93"

~
Su

-m

o OR
— Bárdars. diákn. I, 22%.

bóndi, IV, 21. `
Halfdánars. IV, 12. 15, 17. i
Jónss. IV, 131.
— Rafnss. Ill, 313- 220, IY,
F09. 120.

= Sighvats. I, 50. 200. 225. .
H, 37-39. 41. 43. 53 61. 63.
68. 69. 71- 75: 77. 79» 800 `
82, 85-97-99 oh 109-152 ~

|
ou

pi

174 7° Registure ,
120-24. 428-32; 134-41.
143-44..146-40. 163. 168.
174. 177-85. 183-85. 189-
202. 304-8. 214. 216-19.
221-233. 22$. 233. 235. 337 nefr). 11, 8.: >:
` 239. 241. 345. 253. 255-60. — Oddas. lögsögamadr. 1, 116,
Ill, 13. 228. 180. 249. ÍV,. 131. 130.
13. — Olafss. IV, 22 |
Sturla Sveinss, If,‘1om 129. 243. | Styrkár Ingimundars, (Semund-
— Samundars. IV, 84. 96. 113. arson) I, t07»: ;
— piddrekss. I, 7. 16 49. Styrmir. Í, §3. |
_—: pérdars, Gilssonar (Hvamm- ‘o OF Biarnastedalilid, m, 158.
' Sturla). I, 7:49 55-57. 60 1854 227-
64-77. 79-84 86-92. 94. — í Grund. If, 260*. - -
96-97. 100-104. 113. 219. — 'Hreinss.. 1,,37. 38. 46. `
122-23. 163. #02. 198. 208. — pr. Fródi.. I], 102, 103. -
— þórdars. Sturlus. lögmadr. — porgeirss. 279
Í, 50. Il, 93. 94. 99. 128. | — périss- I, 307-1, 93. .IIL 5.
144. 160. 166-67. 169-70. | Sumarlidi Asmunders, Í, 142. 45.
172. 175-77. 180-83. 185. |. 182,
"399. 200-20f. 20}. 208-10. — hinn sterki. m, $18. 334
215. 317. 223.234. 243-44. | Sunnifa. Ill, 140.
247.250.2523. Il, 2 3. 5: — hin helga. 1, 116.
9. 14. 16. 46. 32-34. 44-43. Svarthöfdi Dugfúss. Il, go. 155.
48. 49. SSe 57. 58. 60. 75- _ 175. 180. 182. 198. 202-3,

"Styr Hallss. If, 179.

Styrbiörn. II, A -
— Bårdars. I, 42.

— Klokkunef (Porbiërn Kúla-

a

76. 78: 94. 9S. 105. 117-18.
, 4120-21. 138. 138-39. 142-

45. 147-53. 155-58. 160-64.

„166. 169-70. 175-77. 179.
381-82. 211, 213-14. 222-36.

938-47. 254-57. 263-65.

207-8. 218. 223. 232-35. 437
250-$1.255, 260. Hl, 2, 10, -
II. 33. 25. 26. 31. 38. 40.
At. 56. 58. 66. 67. 78. 93.
14S. 150:$r. 207, 217-38. -
220. 344. 260, IV, 34. 36.

‘Svartr. Tl, 242.
"o Einars. 11, #80.
— Grímss. AL, 153.
— Loptss, mh 9 97> 128. 115-36,
i AV, 19e

f ~

270-76, 287-88. 290-92. 294.
296-97. 299. 300-307, 309- |
13..319-20...1V, 13° 150 34.
95° 71. 78

Syr Gils, I, 72.

—

Regi ster. OS £75

Svarti Nafrs. i, 205. · | Syertingr porleifss. ‘Th 87. 110-
. oo Rafpss. Í, 6 13. 121-22, 157. N69 472.
— .périss HI, 161.- 183. 186. 174 181-83, 260, , S.
— Dorméds’s. IV, 26 - Svithoníus. IV, 43. =. --
Sveinkiörn. „190. “1 Semundr Biarnars, IV, |
— Bardars. I; 52. H, 43. HI, — pr. Fróði Sigfúss. L: 6. 43
© 7 FO. 11. 48s 49. 54. 950 202-%v IV, 18,
| Drestr, TI, 279. . - | — Grimes. faðir ‘Brands: bisk-
“=, Rafnss. |, -50. SÆ, ` , 7 uper T, 79. FE ee
© =. Styrkárss. H, 194... — Haraldss, in, 316-08; 3,
=æ Sudvikingr. IV, 65. 97. 98. 12,18. |. |
Sveinn. II, 290-91. > i — Jónss. í Odda. Í, 48. 49: í
= „Asgeirss, fi, 209. 51. 96. 151. 163. 170-78,
zw Asleifss. it, 373. " 3196-97. 199-201, 208- 10.
— Eldbodúngr. 111, 86.. © | ` "219, 204. 226, II, 2. 41. 44,
-ye Bypidfss, IH, 218. a 45. 47.48.54 55. 57. 59°62.
— á Heinabergi. Il, 148 © | — 64. 77, 203. 323. IV, 20.
Hvlpas. I, 53.: 7 — Ormss. I, 51. III, 95. 98-
"= Hemingss. ll, róg. 4 í „305, 107-14; 117. 137.. 163.
— Jónss. 1, 16%... Ik, ir. 37. | . IV, 12. -

70. 157-61. | — prestr. IH, 1, —— 7——
= Snorras, III, 90.
Seunnr. I, 52.
Sökko: Gudmunds. HI, 61. 6a,

72. sý Gudmundr af Sökku,

— Ormss. Mi, 244. 146-47. Sökkólfr ornas. I, 14f-48, ISR.

== preátr. Il, 107. 104. 15759

— Isfirdski. II, 151. |
— Sturlus. L; 49. 52. 55. 75. | Sölmundr. I „ 175-76. 243: H; *

— - Ívarss. lll, 142. 146-47. 156. |
l 271. —
= Knútss. TÁ, 117.

81. "84-86. 89-93. 96. 97. S11,
"100. £16, 174. 195. 234. ' — Austmadr, T, 49
‘Sverrir héngr Sigurdsson, I, 233. | -— Nikoláss, lll, 106, 555i
ae 223. 305. 222, WJ, | 'Sölvi Bangass.. 1, 81: fom
| — Biatnars. I, 137-38; --
— Haleger. i, 594 —
— —

w . . ` ' r s

— Dosóddss, 1, 6. 8.
Bvertingr Grimes. l; 490

| — Hról
=m Staras, 370, |-

s

176 Z Registar, o
Sölvi prestr Magnúss. I, 5. 49. | Teitr Styrmiss. IT Il, 235. HI, 5.

. og, 7. 8. 18. 34 a5. 28. 40. 41.
— Olafes, UI, 14%. . 57. 58. 63. 66. 67. yi. 800
„= Þoroddss. I, 147. 160. 167. — Valgð rdars. II, 165. .

7 169. 176, | — Þorbiarnars. I, $2. I, 39. .

Sörkvir kóngr. II, 49. 104.

Sörli. Il; 47. 48. — Þórdars. Í, 62.
= Bersas. sia Sölvi Bingss, | -— (pr) lö ögmadr ‘porvaldss.. 1,
„=. erkibiskup. HI, 119. 206. Il, 202. 2257 268.
— Sveinss, Il, 1945 . | Theobaldus Vilhiálmss. IV, 4%

I Theodoricus Veronensis siá pidrik
a | ot . - af Bern.

-Thómas erkibiskup í Kantara-
byrgi. Í, 115. HI, 334, a81.
284.

T. - A
j | Tað: Borgr, II, 72. 129. |
. Tanni, I, 87. "Iv, 22. — Ragnheidars. sia Dérarines.
. „= Blarnas, II, 39. 40. 179. — Sigvardss. Ill; 298..
„= Finnbogas. 139. 140. —— — Svartars. IV, 64. 93. 113)
|. — Gunnlaugs. Ill, 143. — pr Þórarinss. (Dorgrimss.)
— Væni, II, 42. 80. 52. 220. I, - 23, 97.
== Pporkéles. II, 164. 30. 33. II, 27.
Teitr. I, 202. Tirfingr. Ii, 75. oe
— Arnas. Il, 2r. 22. Tiörfi. Í, 156. 16r.
„= Áslákss, I, 203. | “+; — prestr. IV, 64.
— Bersas. I, 205. II, 16. 20: | Téfa Amundad. I, 52.
— Einarsg. lögsögumadi. lll, l
166-67. | |
— Gialas. Il, “251. a
— Gudmundss. I, 130-31. |

-—- Snorrad. Í §2..
Tók. IH, 205. .
Tómas sjá Thómas.
= pr. Gudmundás. II, 79. 92. o
96. 98. 103. 123. 3130- 31
246 .
— = hú Helgas. IV, 4. 1%
uskarl, II, 164 4.
— - Svartss. I, 93+ 103.
— p ss. IIT, a4...
— pr. orvardés.«I, 97e

Hafr-Feitr. Hi, 102...
— Halls, (Hálfss.) ‘Tl, 104.
— pr. Ísleifss. 1, 49. 204-5.
— Kétilbiarnars. J, 305. -
— Oddss, I, 108. 134 148-49

175. 177-78, 212. 222.

= Olafes, II, 201. Ill, 202.

?

Registury ` 177

Torf, HI, 49, (NB, $ að standa eptir

Tómas.)
Tosti. II, 54. 218. 225.
Tumi Kolbeinss. I, 50. 108. 518.
134. 294. 308. II, 18.
— Sighvatss. 1, 50, 199. 233.
207. lI, t. 18. 37. 38. 41.

61. 63. 65. 56. 68. 69. 71.

237. 335. 238. 281, Ill, 5.
8. 14. 16. 17, 19. 35. 43. 44-

` 49. 502 52. 54 56. $7. 63.
=. Þorsteinss, l, 50.

a’ SON
U blaudr Meistari. IV, r21;
Ulfhèdinn Gilss. Il; 39. ‘IU; 76.
— Gunnarss, I, 204. `.

— Kollas. I, 109. .
'Ulfheidr Gunnarsd, I, 109-11.

188,
Ulfr Halti. II, 167. =
Ulfrún Bárdard. I, st...
— einsetukona. L. 217.
:Urækia Snorras Í, 50. 226.- II,

79. 93. 98. 103. 123. 128-30. |
140. 143-46. 148-68. 171-

83. 185. 196. 231-41. 243-
l Sg Til, 1 2. 8 Qe áð 28.
42, 78. 124

~ ¥°

~~

Ve”

Vagn Rögnvaldss. in, 289. 309.

Valdi prestr. II, 34.
_ — Marss, (Unas.) I, 137..

Valdi Sképeias. If, 288.
Valdimar Knútss. Dana kóngr.
. I, 128,

=< Valdimarss. inn gamli Dana.

= kóngr. Il, 147. 183. 1H,

1119. 130.
— Svía kéngr. IV, 16. 24. a7.
Valdis, I, 148...
— Reinsd. I, 49. |
Valgardr. I, 133. 140-41.
— Gudmundars. I, 124. #27.
— Nikoláss. IH, 106. |

~ Starkadars. I, 170 175..
= þó Án Il, 44. 58. 129.

— Þorkölas. III, 174-75. 196.
208. 213.

- VaÍgèrdr. 1, 92. 96. 116, TI, AT

~ Arnad. ll, gt.

— Abiamara. 1ll, aor.

— Branded. Í, 192.

~ Bödvarsd. I, 69.

— Eigilsd, IV, 22.

— . I, 49.
— Gissurard. I, 206.
— Gunnarsd. IV, á í
— Guttofmsd. Il, 18.

=. Hallsd: IV, 20.

— Jénad. frá Kéldum. I, 49.
197. ll, 58. 77 78. 106- “8.

= Kolbeinsd. ngre IU, 37.

— Loptsd. I, 49..

— Markfied. l, 49 `-
— Ormsd.. IE, t30.. i
— Signa JI. cs `-

` - i
a `
, F
. .

~

178 2 s’ Registur.
Valgördr (Hallgörð) Sighvated. Viga- Haukr, sia Haukr Ormas,
A, 50. Víga-Starkadr. Í, 177. 186.

— Snorrad. Ill, 12. Vigastyr. I, ór.
— Sturlud. I, 49. ss. - | Vigdís. I, 56.
— porbiarnard. 1, §2. | =- Bödvarsd. III, 122. -
— Þórdard. K 50. I, 188. = Gilsd, IL, 39. 78. Ill, 178.
— Gis Í „830. .
| . II, 240.
Vandráð. If, 104.
Vedis Mirsd. I, 9.
— Svartsd. I, 6.
„= Vegðirsd. Ip 4
— Þórgðrdard. Q-
Vefreidr Ivarss, I, 7. . |

180,

— Snorrad, 1. 55.

— Sturlud. -I, 49. 198. 1H, 9.

— Svertingsd. I, 49.

— Þorsteinsd. I, 97 101.

— Þorvaldsd. I, 133.-

Vígtús. I, 7. 63.

— Biarnas. or Dal. IV, 43.

«=. Fundi. I, 184. .

— Gunnsteinss.- II, 243. 259.
. 111, 2. 50. 60. 130. 191, 157,
176-77. 181-82. 207. 211.
213-14. 285. 389-93. 298.
300. 309. 312. 319-20.

— Illhugas. Ill, 178.

— Ívarss, I, 85. 04. 97. 120:

. 3382. 131. 228. .
=> Kálfss. I, sa. II, 140. 146.

Vegéir. I, ‘4. T Í
Vegðstr Vegðirss. I, 40 Ka
Veleifr Ve Rires: 1, 4.
“ Vemundr —— I 4.
Vermundr. 1, 162. il, 28. x
— ábóti IV, 39. 40. . =:
— hinn audgi..Í, 54. 60. -
— pr. Haldórss.. ir 83. 178,
— Píkar. Il, 168.
— Tumas. It, ro. 31,

— porgrimss, I 9 7e

— Þóriss. I, 64. —s. — — Magnúss: Il, 146.
Vestar Torfas, I, 1705... |. =» Palss. I, 52...
Vesteinn Vegeirssi L 4. — Smidr. I; 208.
Vestlidi Bassas. IH, 44.. . |. — á Vatnshamri. IT, 85. 86,
. Veörn Vegéirss, J, 4. | ~ = Vígaplúmss. I, 53. -
„ Vidar Þórðars, Í 73. "| — Þórdarss, TI, 1940.
—. Pporgtirss, L 61, 73. 74 Í — — Þór ilss. III, 88.
Vidnemr, IV, pr. Onundars. I, 133. 166-

„Vidkúdr Hinse, T 63. 64. | -h 1 2.1% Ik, -§,
Viga-Butt. ill, ór, . ly as ile 175-76 *
| Víga-Glúmr. I, 65. Vigetorkr. I, aoo.

>, - sO . ~

>

` Vig úlfr. ‘Th: 25.
Víkar Darkélss. u,

4

an

— *

Vilborg módir pérdar: Knggs. |

IV, 360. .

— Giggurerd. I, 131. 205.

— Pálsd. IV, 44.
— Sæmundsd. H,

', — Þargeirsd, IV,
- Vilhiálur. kardinali, HI, 92. 96.
— klerkr. IV, 111. -

— læknir. Il, 1
- sm Semundars, I,
* 127. 203.

168. .
29. 44.

w

3.
226. tL 58,

— pr. Semundars. iv, al.

Vilmundr. L, 33
— Snorras. I; 76.

78. 79. TIS.

``. = Poroddsa. A SS.
- Vincentíus Eyúlfs. I, 93.
Vindrgndr (Vindrádr) Galinsson
Galuiss.) 1, ‘6 kr =

Ý.

Didrik af Berh. IV, 99.

7 -prestr, IV, 100.

Þiódbiörg. Arnéred,
Þiódólfr. II, 209.

+

X Geirmunidard, 16 7
— Ta 7 g | P..

i, a37: í

= ` kotkarl. Il, 128% >
- =— Þorgríms. (Þorgeirsa,) - TH,

' Þiódrekr.'1,. 4g |
Didstar austmadr, II
Pórá, I, 50 60.

|
|

-p -

|

|

Registar, I 179

Þóra Bergþórsd. i, 124. -

`
-m
~

‘Biarnard. IV, 2e. © pe
Eyriksð. I, 228. . ` 4
Gudmundard, eldri, E, st.

_ 206-8. 222.

! —
—

'— yngri., Í, 200. 202.
206-8. Il, 8. 78. HI, 56. 3
Hiaransd. IV, 44. í |
Magnúsd. kóngs. I, 48.
Ormsdc I, sr.

Vermundard. I, 54.
'Þorgéirsd. I, 108.

Porlaksd.. 1, 53. |
= Ögmunddid. lll, 97.

‘poral Biarnars. I, 9. II, 1 3-

, tm

547171. 184-85, 219: 22720,
- Í Hundadal. If, 132. | *
Kolbeinss. „HI, 52.
Sigmundar. I, 32..

Þórarinn. 1, iry.

~ din
|

—
—
—
—
—

—

— TI, 12. 32. 66. 83. $4. a37 7

1, 18r 230.

Balti. III, 26. 28. 20, 583.
Bolli. Il, 179. 9 33
Bryti. I, 216. . .
Busti Illhugas, W, 38-39.
Fornas. 1, 49.

Gilss. II, 212.

= Grautnefr.. lll, 53. 197. 209.

30. 231.

— Grímás. Stóri. 1, 40-42,168,

— Ilhugas. siå D- Busti.

— Jóns 1, Es 223. II, 64.
6s. 68. Fis PIG: 125. 44i

43 90-93, 431, -

155. 1870158) 187,337, UI,
„951 96. 104s,

+%
rc © r
P `
id t

„180 í Registar”

Þórarinn pr. Kaggi. IV, 22. pPorbiõörn Borgis, 1 I, 52. II, 39. 40.

— Kollas. III, 3. J — Í Búdardal, ll, 148. 160-65.
— - Liótsúngi. iil, 184. 186. — | Greulendingr. I, 176.
— Ofláti. Í, 143. =. 4g: = Gunnarss, li, 194: -
„= prestr. II, 207, 2 — Göndlir Hlhugas, II, 219.
— Rosti. I, 119-20. — Háseti. 1, 240,
— SOR Saka - - Steingríms. 1, | — “Hrani, II, 148. `
158-59. — Humla (Gimli). I, 118.
' = Sigurdss. II, 223. — Ingimundars, IU, 26,
— Snorras. III, 111-14. — Jónss. II, 150.
. we. Stóri siá Grímss. | — Kulunefr sia Styrb; Í Klókku-
' = Svadi. I, 99. nefr. l
— Sveinss. II, ga, 222. 234. — Magnúss. II, 31. 33.
Ill, 275- 76. — Mert. IJ, 150,
— — ábóti. Ill, 178. | — Narfas. I, 7.
— Tómass. Í, 52. IN, 27. 28. — Skænir. IV, 40,
. 80. 86. 220. . = -Snorras. Sælendíngr, m, 54.
— pr. Vandradss, Il, 193. 207. 86. 200. 319-20.
„833. III, 139. — Vermundars. I, $4. 60,
— (By vindr) Porarinss, Í, ga. — þórdars. Nef. lll, 183. 186.
— Þorkðlss (Dorleifss.) I, Sa | 188 89. 242. '
Porbergr. II, 41. 42. — Þórúlfss. III, 219-21.
= af Raudsvelli. IV, 36. Þorðís..:1, “141. 176.-
Porbiörg. I, 225. ` — Asgeirsd. I, 52.
— II, 42. =< Brúsad: (Bersad.) 1, 87.
— Aronsd. I, gr. ` “| — Dáðad. I, 147.
== Biarnad. I, 97 IOL. to3. I. — Flosad. Il, 10S.
106, oo _ — Gèllisd, IlI, 9. . ,
— Isia. I], 108-9. 111. - Gissurard. I, y 206.
— Olafsd. I, 54. ~ — Gudlaugsd. Í, 49.
— Reined.: Í, 205. ~ — Gudmundsd.. 1 49s
— Vermundard. TI, 54 =. |. —‘Guanlaugsd. I, 55.
— Pporlaksd, I, 53. © | = Hamundard, Í, $2.
Þorbjörn. II, 27$. | -— Jónsd, HI; 1072 --

— Arnarúngi Ill, 185. | — Josepsd. I, 74s ©

=

Registur.

Þörðís Leifed. 1, 65. ;

— hin lygna. I

>. Smm

amn

dp

. Í an

"uk

» 61. - 4
Snorrad. I, 50, 53.226. It,
80. 101. 103. £40. 142-44.
„146. 149. 151. 159. Il, a.
-12. 20. 30. ISe i

„ Sturlud. I, 49: 53. 68. II, 29.
Sveinbiarnard. III, IS.
Sveinsd. III, 8.

Þórdard. I, 49. 55.

Porgilsd. I, 195.
Z Þórhallað. I, 89.

Porvardard. 1, 7e
Össurard. I, 6.

Þórdr. I, 6. 89.

+ Sioa

anhaa

I, 40.

TIT, 64

Amuriðas. 1, sa.
(Örnúlfss.) slá Dérdr

Örnálfss.

Andress, IIT, 166, 194. 2016

202, 276, 278. 290. 295. 297. |

307. 309-11; 314-18.
Asmundars. sii p. Kuger.
Aras. I, 189. Íl, 54..
- pr. Asbiarnars, Ill, 267, 283.

— = pr. Bersas. il], 172. ,
- — Biarnas, H, 262. II, IS.

[ann

tann

~

» = Dauf:

‘19-33. 28. 26. 42.
Biörnúlfss. Ul, 184.
Brúsas. (Bersas.) I, 87. gt.
Bödvarss. Í, 83. gs, 99. 100,
122. 196, 198. 223- 34.

I, 225.
djákn, II, 188. 193:

— = jögmaðr Eigilss, IV," Er

181

pordr pr. Einarss. i, 7e

— Eysteinss. Il, 225.
Eyulfss. IV, 43.
í Fagraskógi. Í I, 181- ga

undir Felli. I, 7,

Gilss b 33, 49. 55. 58.

93. HI, 49.
ar th 106.

Grimss, sia P. Steypir.
Grænlands biskup. IV, tro,
Gudmundss, II, 129.
135-37. 179. 201. 223, 225..
Gunnarss. li, 36. _
Hallas. Tv, „23. 26. 29. 59.
Halldérss, siá D. Pumli.
Haltkélss. II, 2258.
Henríkss. I, 100. 105, 1332
34. 137-39. 142. 240. III, 13, `
Hítnesíngr. II, 118. 122.
137-39. 142-44. 146-47. 149
152-53». 158. 160-65. 169.
170. 172-74. 222, 224-26,

- 290-31. 234. 238. 242-43.
„245- WH 250. 256- 57. 263-

ep

. —

"ææ

~
mp .

rem

64. 26

Hrappss. I, 203.
húskarl, I, 152.
= Hvalnes{ngr porsteinss.. II,
245. UI, 204-6, 212-14.
Indridas, I, 86. o>
, Jónss, If, 38,

Jónss, í Tango. IV, 805
Ivarss, Í, 123. 129. ‘ill, 176,
Jörundars. I, 52. -
Kakali — I, §o. IM,

145+ 15 7h; at 196.

132. `

—

— — — — —
N , = '
k .

a

"182 = sRegistur —

224-26. 231. „ 260. Ill, 1.3. | Þórdr Skéggi sia p. Hrappss.
4-31. 33-44. 4648. 54. 56- { — Snorras. I, 52. ll, 225.6
96. 99. 103-6, 117-20. 124. | — — frá Laugum. Ill, 54. 55.
131-33 138-39. 142. 144. | — Steinss. Il, 36. -
162. 178. 180. 203, 243. 254. — Steinunars, III, 285.
270. 285-86. 308. — Steypir Grimss. Il, 145-
pora Kolbeinss. H, 44. — Sturlas, Þiódrékss. I, 7. 16.

, — Kollas. Datamadr. I, 199. — — Þórdars. 1,° 49. 192. í
— Kollss. 1I, 219. 194-200. 223- 24. 11, 9 29.

. — Krabbi Sigfúss IH,’ 246.. 2G. 31. 35. 36- 41. 42. 440
— Kráka. I, 118. 48. 64. 73. 75. 81-83. 85.
— Krákunefr. I, 7. - ' 87-90., 92-100. 102: 104.
— Krokr Sighvatss. I, 50, 195. 4. 114. 116. 328-29. 131-32.
— Kröbbúngr. III, 209. 141-42. 148. 157.,160-63> `
— Kugge Asmundars. IV, 30. "468-69. 172. 175-78. 185.
'— = í Lángaholti. IV, 30. 187-88. 197. lll, 11. 23.
— Laufæsingr. I, 160." 164. - 132. 299. 306-7.

— sonLauga- -Snorra sia Snorras, Sölvas. I, 5.99..

— Magnuss. I, 30. 49. Tyggi. II, 164-69. 171. 235.
— i Múla. IV, '94. | Tyrlínpss. Il, 145, 153, 105.
— á í Möðraröllum. IV, 104-5. Upsi. II, 49.

Valdas. II, 222.

í Vatnsfirdi siá D. Dorvaldss,

‘Vermundars, I, 216. |

"Vífilss. II, 34. 36. -

Viti, I, 179.

Þórarinss. I, 133. 140-43. .

~- 349-50, 167. 179. 188.
— Þórdars. Í A so. ll, 162. 166, A
188. Ill,

— porhaliss, (Prágjarnss.)1, 199
—“Périss, I, 109.

— Þorkélss. I, §2.

— Narfás. I „7. Ill, 307, 1V, 54
` Oddleifss. I, 5. Sr.
— Ormss. III, 199.
— Raudr, I, 195-97.
— Raufeya-skáld. I, 9 10, 26.
= prestr á Reykum. Il » 817.
Z P selardal. 4, 25. |
Sigfuss. sia” D. Krabbi.
— Sighvatss."Kakali siá Dórdr
Kakali. i
— Sighv. Krókr sia p. Krókr..
— pr. Sigurdars. I, 38-40. — Porvaldss. Kiartanss. I, 7."
— diákn Simonars. Il, 193. 16, 20. að, a9. 35- 37. 52.
Skáld-Þórdr, Í s 73 " , 95,

`
` .
P
4
r

$

Registure

pora Þervaldss. Snorras. li, 73.
93. 98. 99- 103. 105. 108.
114. 120:24. 13238. IV, 18.

Þórdars. I, 52. `’

— Þorvardars; Ill, 296. 315.

— inúnkr Þórgðirss. I, 108.

— Porsteinss. á Hvalnesi siá
p. Hyalnesingr.

— Dumli Haldórss. II, 153. 171,
`. — pr.

nundars. I, 166."
Örnáúlfss. 1 I, 108.
porfidr siá’ porvidr.
Dorfinir, I, 124.

| 5. 191.
— TA i Eyríkss. II, 74.

— Fíngr. II, 340. 260. HI, 4 |
|. — biskup af Hamri, IV, 35.

42. 58. 840.

— Önundars. I, 145-48. 153." |

156. 161-62. 164.

Þórey Eyálfsd. I, 95.

— Rafnsd. I, 52.

. — Sæmnndard. I, 48.

Þorgéir. I, 141. 179. , .
— Il, 230,
— Arnérsss.. I, 87.

— fá Asgðirsá. 1 |, >

— - Bersas. I; 86.

` = Biarnars. Il, 225.

— Brandss. biskips. I , 108.
118. 117- 123- -26. 131. .
Kolbeinss. Il, 182.

298. 310. 312. 319.

— á Brunná, Í, 61. 73.

omm è

= Grímsa I, 70.

— Grundi, 11, ál

„Þor géir Háleigr. 1, 54. 3

— Smúnkr Hallas. 1, ta, |
— Hallss, Í, 49. $7» 64.
— (Hallss.) Helgas.
ILI. 113-16, 121. 178...
| Hélimsteinss, Ill, 23.

Kaggas. L. -§§, 64.

Káti. III, gr. 286. SONS
Sid ing. III, 209..315,.. -
Kornasilgia. il, 260. HI, bie
Lánghöfdi..1, 55. 94.

á Myri. I, 205. , —
prestr. Ul, 215. 9

Selnasi. III, 184.

NN

a8. 29. 43. 49. 52. 53.
— Steingrimes. ll, 18. 66.
— = Pr Strandasvin. II, -169.

veinss. Í » 54-

— {Þórgils) Þórðarson, Freise

godi. I, SI.
— Þóriss. J, 54.4 F
— Þorsteins, I, 49. tes

r, Porsteinss. I, oy. .../

| Pose dr, I, 7. 9. 141-42..
— “Asbiarnard. I, 54, 146.
— Raorsad < l, 205.

— Eigilsd. L 6. ,

= Haldórsd. 1, 66,

~ á Hlidarend * Ik, 1

= (þórdís) Sig aed. u,

— pordard. I,

— Þórláksd. i, sis IN, By Zs
95- 96. |

‘32. 109,

or Molti. II, 240, IV, 259.44.

Rodbiartars, Hi, g. 7 ` “ |
Stafsendi. JI, 180. JIL ; a1,

aða. `

v,

184 Registur.

Dorgérdr porsteinsd. Rauds I, 54. | Þórgils Steinas. II, 225..
‘Porgils. I, 7. 60. 74. 193. ` — Sveinss. HI, 198.
— Arás..i, 106. — Pr Titlinge porsteinss. Ii,
= Arnas. Í Tialdanesi IT, 171. | ,
— Austmadr. JI, 36. — í ‘Unadal. IN, 237.
— Bödvarss. sia D. Skardi. — þorgéirss. (þórdars.) I, sí,
— Gunnsteinss. I, 189. 193. |- — á Öxnafelli III, 285. 7
. H, 120. 207. ` porg:{mr Alíkarl. I, 147. 153.
— Haftidas. I, 7. . 163. 165-73. 175-79 181.
— Haukss. IV, 64. 926.
— Hialtas. Ill, 916. - | — Assi. I, 61. :
æ Hlífars. I, 135: — Brattr. Il, 165-66.
— Holasyeion. Í, 155: 258. — Einarss. IV, 64. 93: 113.122,
I, 88. — í Gunnarsholti, I, 209,
— Kalfss, II, 38. _ — Haukss. If, 99.
— Márss. I,- 107. 7 — Ihgimundars. I, 193:
em Oddaas. I, 6. $-ro, 12. 13. => Kiallakss. I, 7."
15-23. 25-34. 372 40-44 47. — Kolbeinss, I, 80. 8s: 86.
48 $3- 57: 60,108. II, | — pr. Magnúss. 1 V, $. 12.
— Oddss. I, 167e ` .
— Oddvakes, ‘Il, r20. — prestr. 1, 76.
ins Örrábéinsstlúpi. II, 10. — Skardi. IT 190..
~ Pavi. II, 228. | == Vigtiss, sid porge, Alikarl,
— Saurbæfngr. H, 179. — Þórdars. I, 90.

— Sigurdars. (Sighvatss,) I, 80, | Þórhalli, Í, 195.. l

— Skardi, Il, 243. 249. 252.. | — III, 140-41. 194 S
III, 60. 93. 118-62. 164, pérhallr. Ill, 167. n
165, 1697-76. 196. 203. 208. — Brandss. I, 69. Á
QIL-14. 222- 51. 253- 84. = Firinss. I, 54. $8a í

„287. 291- 93- = Oddleifss, JII, 25.
— Skéggias. I, 195-96. | _ we Svartss. Í, 99°93.
| ene Smidr. II, 19t. Þórhildr Gilsd. II, 39. .
=e pr. Snorras. Í, 54.74, 108. — Porsteinsd, L 6. `.
234. H, 90°94 Þórir. 11, 70.

ms biskup dfStafingri, III, 320, — Arngéirss. 1, 10g. `>
IV, 27. ` | — Biarnas, 1, 73»

—

Registust

` Þórir Bárðars. I, tg. t

Bákksúngi; HI, 184. 204,

=s; Eigilss: Ill, rog. "

„erkibiskups 11,*14. 116.186.

- Fjölkunugi;" I, 61-63..°

:Hakonars. IM, 17,

Himundss., I, $3. 0°

Jökull. , 109. 179. 182.

= Kráka (Krakij..I, 98."

— Munnr, II: 30g. — -

— Rödd. Ill, 209. 219. 231.

. =~ Simonars.: I, 54.

-— af Stedia. III,‘ 126.

— Steinfinnss. | Ul, 225.

— Steinmódss. I;' $6,

— TottnArnþóris. III, 90. 182,
207. 214-15. 218-19, .

— Pr kinn. audgi Þorsteings.

I,- 97. 98. 100-102,

rvardss, I,. 109.

Þórkatla Haldórsd- L 49. 5§»

— Sveinsds(Svattsd.) I, 74s-

„Þorkell, 1, 60178. 1, 205, 208.
219-205 í -

— Arnas. H, 171, Hl, 49. so.

— Andgi. I, ga...

— Bassas. (Bá as.) I, 18E

— Bergdórss. (þófarinas,) I, t86.

— pr. Bergþdrss.. H, 10. 11.

— Breidlingr. II, .249-

~ Brennir, Il, 273- 75°

— Bríkarkðingr. I „228.

— Brodde Vermmundats, IL, 168-
róg. .:5 '

-D -
`
a
~

. .
=

ni

~- Drattarhamar, 1, 238. A,

43e 530

ESS.

þorkall Eyríkss, I, 124.
— Fyvindars. II, 165. 167.
— Fanakéli austínadr. H, go.
— Faxi. Il, 184. .

— Flosas. I, 134.

— Gudmundars, Ii, 56.

— Hagi. Í, 113,

>; Hniddhathar. IIL, -43.. -`

— haskarl. II, 113...

— Mvíti. I; 273. 0 o>

— Jónss. I 194. |

— klerkr Kétilss, II, 118. 132.
135. 186.

oo Magnúss, Il, 134. 137.

— Máni. I, 6.

„— Mikli, IH, 250.

— prestr. Í, 56. II, 94. IH,
106. 146. 173. 175. 208. 276,

— Raunarmadr. Ill, 153. 156.

— Rostúngr Kolbeinss, E, 223-
3

— Rútr. III, - 226.

— Steinúlfss, I, Si.

~ Svali. Il, 228. .

„— Svartss, TI, 115.

=e Porsteinss. frá Hólum. II,

245
Þorkðtill Berasþórsson siá Dor-
kè f

Þorlákr. há 99°

— Auga Dorleifas. I, 66, |
— Barkars. II, 2256. '
—- (porleikr) Bireings. I, 94

192- 94e
Ee

136 Registar.

Þorlákr biskup inn helgi. I, 36-
42. 43. 48- 98. 104. 106.
116-17. 121-22. 180. 182-
83. 187-88. 204. 310. H,
33- 381. 190. ÍV, 9. 40. 97-

— Bidenss. IV, 44e

— Brandss. Í, sog.

— prestr Gudmundss. 1, 1830
IV, 1-3. - -

— Kétils. I, s3 181. HM, 43-
61. 81. 97. 171. 194. -

— lögsögamadr. I, 208-

— Revær. lll, 91. 119. 182-33- — pr |
- 190. 197-99- 208. 299. 385- | — hukari. IT, 225.

Registur 187

Þoroddr Kugel. MI, 29. „| porridr systir Þorleif Skeifu, L.
— Lingnetr. I, 160. 163- bhe 107.
. 167, | Þorsteinn. I, 8, 10 tí, 13. 53.
— Lodinrígrímss, I, 16% .. | - = 1l,;100.

— Marss. H, 137.
— prestr. Ill, 2.

— í Selvogi, H, 56. 22%, 229.
Þórólfr, I, 70. 175. — Arnpridars. I, 147. "158, -

| — Aras. I, 46.
— Finnunidr perinnss. MI, 191 | „361. 164. 167-70. 182-89.

— Arnas. lll, 146, 171- 7%

— Sigmundars. I, 131-32 — Asbiarnars. I, 50, $1, 59.
— pr. Snorras. I, 124. — Asgrimss, $V, 43.

— Staras, I, 82. — Austfirdingr. ll, 92.

— or Videy. Il, 194. | — Brasteinn (Brattsteinn). I, 195
Þorrídr. I, 6, 53. 148- 49. 1900. — Digur- Helgas, lll, 92. 7
— arent Biarnars. 1, 89.

.
9

— Ii, ae

— ni, 274.

— Arnad. 'I, 205.
— Aserimad. 1," í

— Asmundard. I, 143.

— áf FDruiboðdestðum, 1, 1, 3s.
— Eyríkss. I, 124. `
— olss. I, 95.

— Gissurard. I, 50. 51.. 134. — ‘Urdarsteinn. Í, 144, `
192. 197-98. 805: 218.220. | 147. 152. 161. 166- -67, 169.
232-23. " 175. 177. 297.

— Gudmundsd, 1, 100. > | — Finnbo as. ll, 94. 95,

— Halled. I, 59. 236. Í — Galti, 1 + 239- 30.

— Helgad. IV, 2. . "| = Gélliss. I, 46. II, 133-34.

— Kolgrímsd. lll, 169. F 174. IL, 143, 146. 148- 49

— Ormed. Il, 190. 235, I0, | — 160.

56. 57. IV, 44. ` A> — Génia. TH, 184. 190.

— Rafnsd. I-52, HI, 1. | -— Gilsson af ‘Narfastédam, I,

— Skégpiad. lll, 15 294.

— Star. $ 54. 3e | — Gudnas. II, 33. 36.

— Sturlud. I, 49. §5. 68. 81, Í — Gullsmidr. I, 156.
II, 106. 190. Il, 78. 91. | — Gunnarss. 1, 83-85, II, 164.

- 1180. 300. IV, 13. 45, ` | . 166. IU, gs. QI.

„=, perdard. Í, 7. 16. — Gydus.. 1, 76. 193. 198.

„=".Þorgéirsd. J, 205, I. - Göltr Ilhugas. JU, 53. 72.

=

188 l Registur.

Þorsteinn Hafurbiarnars, IV, 3:

43:

— Halldórs. I, 151-53.

== = prests, Í, 7, Hi, 277.
IV, 12. 16. 20s .

— Hallss. I, 7.

— biskup af Hamri, ÍV, 110.

=. Herþórss. Í, 95.

= Hialmarss, (Hialtas.) III, 4.

47-. 48.
om Hiálmss. If, 38. 40 , 104-5.
113. 169, 211. Ht, 179.
— Hrakauga. HI, 114-16. ©
— á Hvalsnesi. il, 87. 345>

=- Hvítakollr. ill, 248. .
` = Ingólfss. Í, 6. So

— Jonmss. Í, 53.

—_ — í Hvammi. Í > 48. 176-
. 81. 206. Il, 58. 186. 211.
226, 259. Ill, 37- 40. 207-9.
216.

ome Ivarss, I, 297.

— 4 Kálfafelli, IV, 3-

— Kétilss, I, 149. 151.

we Kollr Þorbergas. II, 21. 31.

— Kuggr. Ill, 146-47.

— Kvistss, Í, 9.

— Lángabein. I, e81.

— Lángi. II, 346.

— Leifss. (porleifss.) I, 65, 66.
— Lystknappr. lll, 54.

~m Márss. Il, 228.
*, a= Narfas, (Tiörvas.) I, 82.
= 85+ 86s.

-ææ Olafas. HI, 302,

| = Raudr Olafs, sií Dp, Raudr.

|
F
i
|

= N
4 `

þorsteinn Ormss, II 248. . i
— Ragnheidars. FER
I, 173-74.
'— Ránglátr. I, 46. 53. 131.
— Raudr Olafss. I, $4
— pr. Reykiarholl. II, 153. “
— Skéggias. IT, 97. 109. tri-
14.116. 187:98. 292 IV,-87.
= Bkatdsteinn. J, 146.
— .Skrinsmidr, I, | 146:
Skeifa. II, 190.
Snorras. Goda, I, 50.
= prestr. Í, 180.
— Stamr I, 42.
- Titlingr. L 59.
Tiörvas. lil, 107.
ábóti Tamas. I, SO. 141."
Urdarsteinn sia p, Eyúlfss.
Urdarst. *
— Þórarinss. I, 55. 63. 64.
~~ porleifss. (þóriss.) h, gi
—*°Porvardss, Í, 94.
Z Bryndis. 1 84-865.
rvéndilss IV, 80.
Þorúlfr sia pordlfr.
Þórun Einarsd. IV, at.
= Géllisd, I, 9."
— Magnusd, Il, 38.
"— Ormed. I, 56."
— Valgardad. IV, 22.
— Þþórarinsd. Í, 492.
Porvaldr, I, 155-57. 161. 13. The
— Eyrgodi. I, 8. |
— Gissurss, Í, 163. 164. 175,
177-78. 183. 193-94. 196-
| 203, 205- 8. 219. 227. ll, 2.

BER:

t

4: 7-9: 14. 16. 20. 29. 31.
44. 48. 57. 60-63. #7. 78.

! >, Regi

88. 119. 127-28. Iple’
238" 59. 188. 237.“ JU, 16.
20

Þorvaldr : Gudmundars. I, 185.
327. Ul, 184. '
— „Gunnlaugss. HI, 29
- Hallss. siá Dorvard r,
— pr. Helgas. IV, 84. 93. 97.
- 98. 109-2. 108:9, 183, 122
=— Ísleifss. Í, 304. "
— Kampi, IH, 185»
— Képpr. ME. 22..
= Kiartanss. I, 21. $2,
— Klængss IV, 79. 95;
— Krókss. I, 53. oo
— Matkrákr, MI, 51. Nes
— Penni (Feni). HL TOT, =
= Reimr, II, 246. |
— Rennari. I, 95.
— {Runa sia D. Gissurss.
— Skarf-Helgas. IJ, 86.

— Snarras Vals irdi gr I, sr H

$3. 96. 107. 199. II,
20-35. FI-77- 79-85: gr. 89

Q$r10I, 193. IIL, 233.
== Sveinss. ll, 83> , W, 184.
199 - 200.

~ hr Vidvík..II, 256.
— -Þórdars. I, 5

— (porvardr) Ör núlfss. II, 49.

porvardr, I, 89. 90. 94.
V, 106.
~ — = Arnas. lll, 215.

ante,

*
=
`
+
-
~
=

fi

stut

390-93. 319

189

þorvardr hian Audgi Asgrímss.

J, 114. 131, 133-34
— (porvaldr) Hallss. 1, 7

— Kamphundr. 1, 139° 40 181,

— Klippss. 1,. 97.

— t Miklegardi. IIT, 181. 183.

— presin k pay 96.

* oe — V, \

— Skeria- Bibs Biarnears. I, 137.

2 Snæúlfss.(Sunnálfss.)-1, 137.
— í Saurbæ. II, 38. §2.
155. 229-21. TI, 181-832.
184. 399. 354. 280. 296, 98:
311-19. 319. ,
Tréfótr. IH, 217-
e= Þórarinss. J, 51. I, og.
97, 103-5. 107. 195: 202-3.

145.

Gudmundars. 1, 205. |

311. 221-23. 230-36 239- _

| AQ. 242-52. 254-56. 259-648.
268. 271-72. 279- -847 ae 88.

IV, IS.

.. 20.21 29:32. 34. 35 ao. 43°

„ $0652.54 SS- 75- 113. 123.

(þórdr) þórdars. HJ, 49.

66. 8i 107-10. 1i3. 114-16.
: 128. -.132- 35.. 139“ 143-43.
449-59. 313-415.
Þormádss. II, 238.

„þorvidr Valskr, H, 107, 109.

33.
Þórörn pérgiled, i, 207.
. Primi. I, 23.

Ff

(Þorsaldr) Þorgirss. I, 64- `>

— Örnúlfss. Il, 37.38: ga. `

-

— — — — — —
— — —
— —
-

190 Sg

— 1 nr

. -

prindr Dadas. I, 147. l Ögmundr Rafakollr (Rapakollr,
— Gélliss, III, 197. Kappakollr). I, 124. E
prasi þrasas. ll, 108-9. "| — Sneis þorvarðss.1, 108. 1180.
þraslaug. Í 1834.. — 124. 157-29. 148-$1. 163.

180. 185-86. 196. 213. 227.

J

AE II, 5-7. 10. 12. ISS.
nu — Sveins. Tl, 225.
AF sa Gridtgardsd. 1, 208. © | — Vandredamigr, IH, a. 197
— Þorsteinsd. (porbergsd.) 1, “ 98 200. |
89. 90. 93-- Olvide Einarss. III, 78.
oo Öndóttr Hialtr. HI, 145..
Ö Önundr biskups frændi. M, 249» |
pa l ° ast. HI, ort. 119. 145.
Ogmundr. 4m °C — Þorgrímss: Hi, 151-52.
— Ill, 53. i — porkélss. 1, 132-38. 143
— ábóti. Í, 12%. 129. \ 214445. 147 48. 153. 155-60, |
— Digur-Helgas. Ill, 95. 97- 162-64. 171. 183. 196-97»
' 104. 106. 108-18. 137. 230 | Örnúlfr Jónss. IT, 199. 209.
„236, 239. 245 IV, 21. — Kollas. I, 54. .
=> Gunnarss. li, 194. . — Þórgilss. 1 9. 32.
— Helgas. 1, 233. H, 204. — porvardes, HI, 181, 185
iV, 1. 197. 254.
— Hvatr. H, 225. | Össur Audpi. I, 74. 76.
we Jonss, Il, 104. E = erkibiskup. Í, 43s
— Jsúlfss. II, 312-13. w= Gilss. Í, 74.
— Kolbeinss. II, 220, 223. = frá Horni, IV, 50. “
œ= prestr. Il, $2. 67. — Hrollaugss. Í, 6.
“ om Priónn. ill, 209-10. 230. Oxi Márus, ill, $4. =

238, 248. ' 2 50.

`t

⸗

cad .

Y síðara binðinis fyrri deild,
Bs, O 1 |
6, En, ar. pérdr les pérd
36. — 14. Bráttr l Brattr

"54, — 14, kann Í, hann

#2, — #0. eim þer l. þeim þar
121. í ordrmun 12). ölvi á I, ölvisi
125, lín, 2, þar l. þat >- `
130, — 10, mikit } mikin
141, — 15. bóndr l, bóadi
161. — 19. satt Í sátt
164, — 11. sór Í, fór.

241, =á 25. er Í. enn i k A
242, == 6. kaupíngi 1. Kaupán
ate, = 14. líkt 1 olfkr rí |
679. í fyrisögu. Þorvalds Í. Porvatds

I síðara. bindinis seinni deild
„eðr Arna biskups sögu

18. skin 17, her Í hér ' R

ig. — 18. siþan l. síþan

— = 16, sipan Í síþan

22, í fyrirs, Godlaugr 1, Gudlauge
a4, lin, 10, rögsemdnm l. röksemdum
ag. — 2 tignadi ìl tignadi “
go. = 18. þyí Í. -þvi |

m= ám 95, Vitislauss Í, vitislanst

13. í orðamun. úmátáligr 1, úímdtuligr -
97 lím. 30 -fór sed i, for sek ;

Ble,

om om 17, rikna Í. rakna
“ gro. fordamun *), alvorir |, alvöru

1

| Prentvillr og lagfæringar.

41. í orðaman. vantar Í, vantað
47. lin. 6. böndr |; béndr

49. = 30, sidir l, sídir .
55. — 14. Afmáist , eptir ava
sb. — 10. böndr l. béndr

— — 26 bóndr l, bóndr

60. — 12. stodo Í, stódo
— - 16, sétit 1. setið —

wn „ = 35, hafa l~ hafi

— {ordamun, fiartekin Í, hdrtekin
6o, lin. 29. hefdi h hafdi =~
70, — 3. högliga |, kógligs
— — 91 pvers l, þvert

bs. < 26. hendi 1. hendt -

— = 30. biskupinn l, biskupina — ,
„69. — 24. pridria 1. þriðia «

go. siuo 16. sór L fér .

yoo. lin, 4: Þorvald I, Þorvaldi —
— — 93, biskup i, biskupi `
—— — 34, Rykianesi J. Reykianesi
101. í fyrirsögn. fær | fer - -

| soe. lin, 19. vtnisburd 1. vitnisburð

, bisku i 1, bisku ps
106, — 21. baus 1; hans
#07. — 1. boskap Í. bóðskap

- -

117. lin 23, Htla 1 litla

118. lin. 20. víkinni l. Víkinni —
119, — 17. lal fél .

— í ordamun 3). vantar: söma

baid

—4—
mm

I Repistrinu.

Bls, j |

129 vantar: Agnar Andress III, 114.
' (cfr. Magnús Agnas.)

132. lín, 30 q. bæt vid I, 146. 3. As-

“ rime Teitsa. les Arngrémr

eitss.
139) Eindridi sid Indriði
/ 141, lin, 98 a, Gada 1. Goða

7

— — 32 b, Fángalióttr |. Fangalidty |

` ,

143. — 36 a, bæt vid; 239. -
om — 5 6 gt, L 241. lin, 11.
Skammhendínpr |, Skamm,
—— _. höridún
153. bæt vid; Hrókr inn svarti. I, 3.
ə — lin. 12 5, Jargördr 1, Járngördr
197, == ty 6. bæt vid: 42. 59. 61. 63,
67. 81. Ba. 97. 98. 104. |
109. 11314, #19. 123.

Bis. `> —

160, Leidar-Oddr 1, Leidar. Ormr

— lin, 1 6. Smmunide, 1, Sæmundsd,

192. — 22 b. Gunnferdard, l, Gunne -
- o fredad. „

164, — 19 a, Bráttr l. Brattr

— — a b, prestr l, Prest-Oddr
167, — 19 &. lögmadar Í. lögmadr
1683. andi 90 á, bæt vid: H, 149- 50» `
173. — 19 a, 149..1. 269. 300.
=- — 4 b, 299-300. les Snorri
Sturlus, Pórdars, lög-
menns, UI, 299-391.
= = 14 Á or l. oe —
—— 30 5. Kaupun auptngr
175. = 32 Á. Bangs, 1 Bingsas. ©
r8t. = 33 5, Hallas, l, alas.
184. —

17 aq. Oddass, l, Oddas,

1

l Merk, | Dess er ok ad Blæta at sama nafn kann at standa tveim stöðum í ree

gistrinu eptir sem þat er sett breitilipa í sögunni t, d. Bæarhögni er

S . >. sama sem Högni Hall drss. 4
- - Snarri-ok Snorri Narfas.,

bindinis sídari deild hefir

Eindrjdi Bögpull ok Indriði Bögpnll,
Eyrar-Snorri ok Snorri Pálss,, þórdr Hallss,
ok þórdr á Möðruvöllum ok máskö fleiri, Geta

í ardge

mí ok þess, at í fyrra

uppgötvast; at Halle Aras, bls. 131 er í hands

„stinn ÆF. öndyerdliga qkrifat Arnason, enn er giürt úr Arason,

ble, 14r. lin, 2, þorvaldr l þorvardr
= 179. — 4, Einríðag. l, Eindrjdas, -

e > l — — — 20, dito ditg..
ow 186, =» 22, lanei l, landi .

X

NA 7-9. 14, 16, 20. 29. 31.

Reg

4. 48. 57. 60-63. 77. 78.
| áð Vig. 127-28. 141-42.
158x59. 188. 237. M, 16.

l ' 207. `

Þorvaldr Gudmundars, I, 185.
927. Ill, .184. .

— Gunnlaugs HI, 29.

. et Hallss. sia Porvardr, -

- pr. Helgas, IV,,84. 93. 97.
98. 100-3. 108- tan 183, 1330,
— Jsleifss. Í, 304. `

.— Kampi, I, 185.

— Képpr. 1, 230
— Kiartanss l, 21. §2,
— Klangss. JV, ,
— — Krókas I, ss an

atkrakr, Til, sí.

nni (Feni). JI, 101,
emn Reimr, II, 246.
> Rennari. A 95.

— Í Runa siá P. Gissureg.
— Skarf-Helgas III, 86.
— Snorras. þskj JR J, 5o”
` 53. 96. 107. 199. IL

20-35. TIF YZ. 79-85 $7-89.

9810. (08. 111. 233.

— Sveinss. M, 83.
199. 200. |
— Þórdars.' 1 52.

X

— (porvardr) Örnúlfss. III, 49. |

| Borvardr, $, 89. 90. 04.
— 1V,'1

— Arnas. ‘tu, 215.

ist Ute > 183

porvardr hinn Andgi Asprtmes, „/ y /

+ h 114. 131, 133-34

— — — Gndmundars. J, 2
— (porvaldr) Hallss. I, 7.

— lives. E a I; 139-4 181.

— ‘Klippss. I, 97. -

— í Miklagarði. IE, IBI. 1830

— prestr, P 195- 96.

— skariar Bls Biarnars. 1, 1 my
— Snæúlfss. (Sunnólfss.) J, 137.
— Í Saurbæ. II, 38. 52. 145. .
155. 220-21, TIT, 181-82. ©
184. 200. 384. 280. 296. 298:
3t1-13. 319. "
— Tréfótr. III, 287.
— Þórarinss..1, 51. MI, 95:
1. O7. 103-5. 107. 105. 202-3. .
211. 225-23. 230-36. 239- .
140. 242-52. 254-56. 259-61,
QOS. 291-72, 279-84. 287-88.
IV, 13. 18.
I. 39-32 34. 35. 40. 43.
54 SS- 750. 113. 123.
órdars. If], 49.
— (Þorvald „Þorgeirs. I, 64-
„. 66.81. 107%30. 112. 114-16, |
o 128.. 12-38 139. 142743.
| 149: SO. 213-1 o
— Þormódss. JI, a
— Örnúlfss Hl, 37.
Þorvidr Valskr. II, 10>

|
|
|

109.

138 -
Þórörn Þórgilsd, II, 207.
Þráinn. J, 23.

190

Prandr Dadas. I, 147.
— Gélliss. HI, 197.

i prasas. Il, 108-9.
aug. Í, 184.

AE sa Gr Stgarded. I, 202. |
sd. (þorhergsd.) I,

— Ili, 53. N
— ábóti. I, 121. 127
— Digur-Helgas. HI, 95. 97-
104. 106. 108-18. 13 230.
236. 239. 245- IV, are,
Gunnarss. I, 194. “
= Helgas. Í, 232. ay 204

pauar m N |
|

— Hvatr. H, 225. /
- om Jdnss, Il, 104.
— Tsúlfss. III, 312-13-.
— Kolbeinss. Il, 220, 235.
— pr restr. II, 52. 67.
Prionn. Ali, 209-10. 230.
238, 248. 250»

Cale

Registur.

Ogmundr Rafakollr (Rapsketl ,
Kappakollr). J, 124.“

— Sneis porvardss. I, (óg. 115.
124. 127-29. 148“St. 363.
180. 185-86. 196. 213. 227-
I, 5-7. 10. Já. 155-

— Syeinss. Il, 425:
— Vandrædamágr. Hl, 78. 197-
98- 200.

Ölviðr Eingrss. II, 78.

Ondéttr Hialtr. HL, 145. l

Önundr biskups frændi. I, 249.
#51 IJI, gr. 119. 145-

— Dorgrimss. Tk, 151-52.

— porkelss. I,
144-45. 147- “48 153 ISS -60.
162-64. 171. 183. 196-97.

Örnúlfr Jóass. UI, 199. g°9-

— Kollas. I, $4.

— pérgilss. I, 9. 32-

— Dorvardss, Ill, 181, 183.

197. 254-

Össur Audgi. I, 74. 76.

erkibiskup. Í, 43

Gilss. Í, 74.
á Horni. IV, 50.

13 2238. 142. 7

-

*7 25. —

~‘

-

rentvillr

I ddftra bindinis
Bis, |
6, lin, 2x, þórdr les þór
$6, — 14, Bráttr | Bratte
54. — rá. kann Í, bann
92, — 20. eim þer l. þeim þa |
í ordrmun **). ölvi á 1, ölvisð

|

121.

125, lir., 2. par l. þat

130, — 10, mikit Í mikin

Wat. — 35. béndr l. bóndi“
- 5 . — JQ, satt Í sátt

164. — 11. sór Í, fór
"241. — 2g. er |, enn. ©

343. — 6. kaupángi I. Kaupdngi

slike i. slikr f
979 Í fyrisögn. Þorvalds Í. Porvards .

I síðara bindinis seinni deild |

edr Arna biskups sögu.
Bls, ` ?
13. í ordamnn. úmátúligr l, úmátuligr
17 lin, 30 {6r seá Í. for sed
18. = 179. her l, hér -
19. — 14. sn síþan
— — 36, sihan |, éíþan
22, í fyrirs. Godlaugr 1, Gudlaugr
24. lin. 10. rögsemdnm Í, röksemdum
ac tignadi Í tignadi
go. = 18. þyí l því | -
mm > 95, vitislauss Í, vitislaues

+

|;

og lagfæringar.

19,

um.

. í ordamun *), alvor

. lin. 23. lítla Í litla

a

'f ordamun. vautar Í. vani 9
lin. 6. böndr 1; béndr, `
‘= 30, sidir l, síðir *
— 14. afmdist , eptir sya .

— 10. höndr l, Héndr

— 26 böndr 1, béadr | Sy
— 12, stodø l, stódo

— 16. sétit Í. setis

— 31. hafa l, hafi

í ordamun, fiartekin l, fidrtekia
lin, ág. hefdi l, hafdi oo
=“ 3. högliga 1, hógliga

— 91. þvers l. þvert

— 26. hendi 1l. hendr
30. biskupinn l. biskupinn
24. þriðria L. pridia o
— 16, sér l, fór `

~w

lin. 20 víkinni L Vi
=> 17. féla Í fèll
í ordamun 3). vantar?

. . ‘ l | l . l ' . ` l „7 Pa
\ Bls, oe 160, Leidar-Oddr 1, heidar Otme
129 vantar: Agnor Andress. III, rig. — Jin 2 5; Somunds, |, Sæmundsd,

ye. - (cfr. Magnús A nas.) - 62. — 22 B. Gunnferdará, | Guan-
132, lin, 30 a. beet við I, 146. 6. As. , fredad. `.

grímr Teita⸗ les Arngrime 164, — 19 a. Bráttr Brattr
; eitas. , . — — 928 b, restr, b Prest-Oddr
135. Eindridi sig Yodridj, 167, — 10 3. Ogotadar |. lögmade
341, in, 28 fe Góda l. Goda N . 168, — 20 b. bat vid: If, 549-50.
‘ $2 5, Fángalióttr 1, Féngaliótr | 172; = 19 gq, #49: Í. 299. 300
143, — 36 a, bæt yid: að0. ` — = 4 b, 299-300. les Snorri
— — b. 41. L 241. Jin, yr. ið /Diurlus. Dérdazs, lö
kammhendíngr |, Skamm. „/ manns, Tii, 299- 30 1.
önd s 5 — * b, Enortr 1, $nörtr o
153. bæt yid: Brókr inn svarti. I, 3. "=e 7 30 6. Kaupángr |, Kaupúngr

— liníga b Jabggrdr ], Járngardr - #75. „á 32 4, Bángáas, L. Báng
0 AST. ee an B, beid: ga, soe 61. 63, + 2 34 Hallas, Í Halas.»
| l S 97: 90. 106. | 384 = 17 a, Dddass, Í, Oddas,

” Merk, Pess er ok ad Xeta at aha nafn kann at standa tyeim stöðum í ree
a | Bistrinu eptir se þat or sett breitiliga í sögunni t. d, Bæarhöpni er
` sama sem Högni HalMórsg. p Eindrjdi Bogeull ok Indridi Bégoull, Garde

orri ok Snorri Nar

às., Eyrar-Snorri ek Snorri Pálss, „ Eórdr Halles, -
ok Þórdr á Möðruvöllu i

ok máskó flail, Gate mí ok þess, att fyra
F Wppgötvast; at Hallr Aras, bls, 131 ér í hand.
ritinu ZV. önd yerdlipa skrifat Árnason, enn er glögg tir Arason,
ls, hat, lím, 2, pe valdr |. Dorvardr oo
rm 179. = ior
— — ae dito
= 186, == 22, Jangi |,

as, Í, Eindridas,
dito

l ndi,

kl

>

This book should be returned to
| the Library on or before the last date
stamped below.
A fine is incurred by retaining it |
beyond the specified time. |
Please return promptly.

|

“~

`
hd .
.
. ` .
. e
i . >
`
. .
S
»
. *
i -
7 “
.
a,
A —
2
=
a `
'
`
*
+
h
-
i
,
* »
. 3
4
Í
há >
.
t
‘
.
s
⸗
. e
«
.
Ld
. =
a
a
I `
- ‘
a
a > `

This book should be returned to
the Library on or before the last date |
stamped below.

A fine is incurred by retaining it
beyond the specified time.

Please return promptly.

~

>

This book should be returned to
the Library on or before the last date
stamped below.

A fine is incurred by retaining it
beyond the specified time.
Please return promptly.

/

t a ies lle ese.

This book should be returned to |
the Library on or before the last date
| stamped below.

A fine is incurred by retaining it
beyond the specified time.

Please return promptly.