Τΐιΐδ ΐδ α άΐ^ΐΐαΐ οοργ οί α ΐ3θθ]<: Ιΐιαΐ \ναδ ρΓ^δεΓνεά ίοΓ ^εηεΓαΙΐοηδ οη ΙΛιαΓγ δΐιείνεδ ΐ3£ίθΓ6 ΐΐ \ναδ οαΓείιιΠγ δοαηηεά \)γ Οοο^ΐε αδ ραΓί οί α ρΓθ]£θΙ
ίο ιηα]<:6 Ιΐιε χνοΓίά'δ ΐ3θθ]<:δ άΐδθον6Γαΐ3ΐ6 οηΐΐηε.
ΙΙ Ιιαδ δΐίΓνΐνβά 1οη§ εηοιι^ΐι ίοΓ Ιΐιε οοργή^ΙιΙ ίο εχρίΓ© αηά Ιΐιε ΐ3θθ]<: ίο εηΙεΓ Ιΐιε ριιΐ3ΐΐο άοιηαΐη. Α ριιΐ3ΐΐο άοπιαΐη ΐ3θθ]<: ΐδ οηο ΙΙιαΙ \ναδ ηενεΓ δΐιΐ3]60ΐ
ίο οοργή^ΙιΙ ΟΓ \ν1ΐ0δ6 Ιε^αΐ οοργή^ΙιΙ Ιεηη Ιιαδ εχρίΓεά. λΥΙιεΙΙιεΓ α ΐ3θθ]<: ΐδ ΐη Ιΐιε ρπΐ3ΐΐο άοιηαΐη ηιαγ ναιγ οοπηίΓγ ίο οοιιηίΓγ. Ριιΐ3ΐΐο άοηιαΐη ΐ3θθ]<:δ
αΓ6 οπΓ §αΐ6\ναγδ ίο Ιΐιε ραδί, τερΓεδεηΙΐη^ α λνεαίΐΐι οί ΙιΐδΙΟΓγ, οπΙΙιίΓε αηά ]<:ηο\νΐ6(1§6 Ιΐιαί'δ οίΐεη άΐίβοιιΐΐ ίο άΐδοονεΓ.
ΜαΓίίδ, ηοΐαΐΐοηδ αηά οΙΙιεΓ ηιαΓ^ΐηαΙΐα ρΓβδεηΙ ΐη Ιΐιε οή^ΐηαΐ νοίπηιε \νΐ11 αρρεαΓ ΐη Ιΐιΐδ βίε - α τεηιΐηάεΓ οί Ιΐιΐδ ΐ3θθ]<:'δ 1οη§ ]οιΐΓη6γ ίΓοηι Ιΐιε
ρπΐ3ΐΐδ1ΐ6Γ ίο α 1ΐΐ3ΓαΓγ αηά βηαΐΐγ ίο γοιι.
υ83§6 ^αίάεϋηεδ
Οοο^ΐβ ΐδ ρΓΟίιά Ιο ραΓίηεΓ \νΐ1β 1ΐΐ3ΓαΓΪ£δ Ιο άΐ^ΐΐΐζε ριιΐ3ΐΐο άοηιαΐη ηιαίεήαΐδ αηά ηια]<:6 Ιβεηι χνΐάεΐγ αοοεδδΐΐ)!©. ΡιιΙ)1ΐο άοηιαΐη ΐ3θθ]<:δ ΐ36ΐοη§ ίο Ιβ©
ρπΙ^Ηο αηά \ν6 αΓ6 ηιειείγ ΙβεΐΓ οιΐδίοάΐαηδ. ΝενεΓίβεΙεδδ, Ιβΐδ \νοΓ]<: ΐδ εχρεηδΐνε, δο ΐη ΟΓάεΓ ίο Ι^εερ ρΓονΐάΐη§ Ιβΐδ ΓεδοιίΓοε, \ν6 βάνε Ιαΐ^εη δίερδ ίο
ρΓενβηΙ αβπδε βγ οοηιηιεΓοΐαΙ ραΓίΐεδ, ΐηο1ιιάΐη§ ρ1αοΐη§ Ιβοβηΐοαΐ ΓεδΙήοΙΐοηδ οη αιιΐοηιαίβά ςπεΓγΐη^.
λνε αίδο αδ]<: ΙβαΙ γοπ:
+ ΜαΙίβ ποη-αοηιπιβΓοίαΙ Η5β ο/ίΗββΙβ^ λΥε άεδΐ^ηεά Οοο^ΐε Βοο]<: ΞεαΓοβ ίοΐ ιίδε βγ ΐηάΐνΐάιιαίδ, αηά \ν6 τεςπεδί ΙβαΙ γοιι ιίδε Ιββδε βίεδ ίον
ρεΓδοηαΙ, ηοη-οοηιηΐ6Γθΐα1 ριίφΟδεδ.
+ Κβ/Γαίη/Γοηι αηίοηιαίβά ρΗβΓγίη§ Όο ηοΐ δεηά αιιΐοηιαίβά ςιιεήεδ οί αηγ δΟΓΐ ίο Οοο^ΐε'δ δγδίεηι: Ιί γοπ αιε οοηάποΐΐη^ τεδεαΓοβ οη ηιαοβΐηε
ΐΓαηδΙαΙΐοη, ορίΐοαΐ οβαΓαοΙεΓ Γεοο^ηΐΙΐοη ογ οΙββΓ αιεαδ \νβ6Γ6 αοοοδδ ίο α ΙαΓ^ε αηιοιιηΐ οί ΙεχΙ ΐδ βείρίιιΐ, ρΐεαδο οοηίαοί ιΐδ. λν© οηοοιίΓα^β Ιβε
ιίδε οί ριιββο άοηιαΐη ηιαίεπαΐδ ίοΓ Ιβεδ© ριίφΟδβδ αηά ηιαγ β© αβί© ίο ββίρ.
+ Μαίηίαίη αίίήΒηίίοη Τβ© Οοο^ΐε "\ναΐ6ΓηιαΓ]<:" γοιι δε© οη εαοβ βίε ΐδ εδδεηΐΐαΐ ίοΓ ΐηίθΓηιΐη§ ρεορίε αβοιιΐ Ιβΐδ ρΓθ]60ΐ αηά βείρΐη^ Ιβεηι βηά
αάάΐΐΐοηαΐ ηιαΐ6ΓΪα1δ ΙβΓΟίι^β Οοο^ΐε Βοο]<: ΞεαΓοβ. ΡΙεαδε άο ηοΐ Γεηιονε ΐΐ.
+ Κββρ ίί Ι6§α1 λΥβαΙεν^Γ γοιίΓ ιίδε, τεηιεηιββΓ ΙβαΙ γοιι αΓ© τεδροηδΐβίε ίοΓ εηδίιήη^ ΙβαΙ \νβαΙ γοιι αΓ6 άοΐη§ ΐδ Ιε^αΐ. Βο ηοΐ αδδΐιηιε ΙβαΙ ]ιΐδΙ
βεοαιίδε \ν6 βεβενε α βοο]<: ΐδ ΐη Ιβε ρπββο άοηιαΐη ίοΓ ιΐδεΓδ ΐη Ιβε ΙΙηΐΙεά δίαΐεδ, ΙβαΙ Ιβε \νοΓ]<: ΐδ αΙδο ΐη Ιβε ριιββο άοηιαΐη ίοΓ ιΐδεΓδ ΐη οΙβεΓ
οοιιηΐήεδ. λΥβεΙβεΓ α βοο]<: ΐδ δΙΐΠ ΐη οοργή^βΐ ναήεδ ίΓοηι οοιιηΐΓγ ίο οοιιηΐΓγ, αηά χνε οαη'Ι οίίεΓ ^ιιΐάαηοε οη χνββΙβεΓ αηγ δρεοΐβο πδο οί
αηγ δροοΐβο βοο]<: ΐδ αΠοχνοά. ΡΙοαδο άο ηοΐ αδδΐιηΐβ ΙβαΙ α βοο]<:'δ αρρβαΓαηο© ΐη Οοο^Ι© Βοο]<: ΞοαΓοβ ηιοαηδ ΐΐ οαη β© ιΐδεά ΐη αηγ ηιαηηοΓ
αηγ\νβ6Γ6 ΐη Ιβο \νοΓΐά. Οοργή^βΙ ΐηίήη^οηίβηΐ ΗαβΐβΙγ οαη βο ςιιΐΐο δονοΓο.
ΑβοαΙ Οοο§ΐ6 Βοοίί δεαΓοΗ
Οοο^ΐο'δ ηιΐδδΐοη ΐδ ίο ΟΓ^αηΐζο Ιβο \νοΓΐά'δ ΐηίοΓηιαΙΐοη αηά ίο ηια]<:ο ΐΐ ιιηΐνοΓδαΠγ αοοοδδΐβίο αηά πδοίιιΐ. Οοο^ΐο Βοο]<: δοαΓοβ βοΐρδ ΓοαάοΓδ
άΐδοονοΓ Ιβο \νοΓΐά'δ βοο]<:δ χνβΐΐο βοΐρΐη^ αιιΙβοΓδ αηά ριιββδβοΓδ Γοαοβ ηοχν αιιάΐοηοοδ. Υοιι οαη δοαΓοβ ΙβΓΟίι^β Ιβο ίηΠ ΙοχΙ οί Ιβΐδ βοο]<: οη Ιβο χνοβ
αί|]ιίίρ : //]οοο1^3 . α^οοα^ΐβ . οοιη/
ί "
1 >
. ι
' \ • ■"
ι. •
Λ <
, ι
λ^5ο<^:^Ό^)^^ιΑ.
%αΓί)ατ1ι ^αΙΙια,ι 1.ϋ)ΓαΓ]!
ΚΚΟΜ ΤΜΕ ΚυΝΟ ΟΚ
ΟΗΑΕ,Ι^Εβ ΜΙΝΟΤ
οι••• οΙ Ιβββ
!
ι
ΕΝ ΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΟΪΠΟΛΕΙ
ΕΑΑΗΝΙΚΟΕ ΙΙΛΟΑΟΓΙΚΟΕ ΣΪΑΑΟΓΟΕ
ΣΥΓΓΡΑΜΜΑ ΠΕΡΙΟΔΙΚΟΝ
— «-
ΤΟΜΟΣ ΚΖ'
ΣΥΛΛΟΓΙΚΑ ΕΤΗ ΛΕ', Λζ"', ΛΖ' και ΛΗ' 1895—1899
ΕΝ ΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΟΥΠΟΑΕΙ
ΕΔΡΑ ΤΟΤ ΣΤΛΛΟΓΟν ΤΤΠΟΙΣ ΑΔΕΛΦΩΝ ΓΕΡΑΡΔΩΝ
Έν τφ Πέραν, ΌΛφ ΤοΛτσιλάρ, άριΟ. 1 8. | Έν τφ Πέραν, ΌΛφ Κιουτοούκ ΧενΛέκ, άριΟ. 29ι3ΐ•
1900
ι6ο<^!^ο();!^ι£.
%ΰχ!θΒΧ'ϋ ^οιι^ρ 1.ίΙΐϊαπ{
ΚΚΟΜ ΤΜΕ ΚυΝΟ ΟΚ
ΟΗΑΚΙ^Εβ ΜΙΝΟΤ
οι••• οΙ Ιβϋβ
ζ" ο ΕΝ ΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΟΤΠΟΛΕΙ ΕΛΛΗΝΙΚΟΣ ΦΙΛΟΛΟΓΙΚΟΣ ΣΓΛΛΟΙΌΣ
Έτος ίκΧογής
Βαςιλαδης χ. θ., ίατρός, ενταύθα. . 1895
ΒΑΣΙΛΕΙΑΔΗΣ Ν., ιατρό;, ενταύθα 1896
Βασίλειος Γεωργιάδης, μητροπολίτης Αγχιάλου. . . / 1890
Βαφειάδης Απόστολος, {ατρός, ενταύθα 1861
ΒεγλΕΡΗΣ Γεώργιος, πράκτωρ της ρωσσικ,ης άτ(Αθπλοίκης εταιρείας, έν 'ΙόπτΓΥ) . . 1885
ΒεγλΕΡΗΣ θεο/άρης, δικηγόρος, ενταύθα . . . 1890
Βελλης Δη[Λήτριος, Χη(Αθσιογράφος, ενταύθα 1898
ΒενιεΡΗΣ Αντώνιος, ίδρυτης του Ελληνικού Λυκείου έν Γαλαζίφ, ενταύθα . . , 1894
ΒερνΟΤΔΑΚΗΣ Δ., τραπεζίτης, ενταύθα 1891
Βικέλας Δημήτριος, λόγιος, εν Παρισίοις 1872
ΒλαδΙΚΑΣ γ., ίατρός, ενταύθα 1897
ΒλαΪΚΟΣ Δημήτριος, (ατρός, ένταΰθα 1899
ΒΛΑΣΙΑΔΠΣ Μι/αήλ 1896
ΒοπΑΤΖΟΓΛΟΤΣ κ. 1897
ΒΟΝΤΙΤΣΙΑΝΟΣ Ανδρέας, δικηγόρος, ενταύθα 1895
ΒοςΤΑΝΗΣ Δημήτριος, έμπορος 1887
ΒΟΤΤΓΡΑΣ Σταύρος Ι., δημοσιογράφος, έν Αθήναις 1866
ΒραΧΑΜΗΣ Σταύρος Κ., χημικός, ενταύθα 1892
λνκίΤΑΚΕΗ \ 1898
Γ
Γαβριηλίδης Αναστάσιος, Ιατρός, ενταύθα 1895
Γαλάτης Κ., ίατρός, ενταύθα 1898
Γεδεων Μανουήλ Ίω., Μ. Χαοτοφύλαξ της Μ. Εκκλησίας, δημοσιογράφος, ενταύθα 1887
Γεννάδιος θε'μελις, ιεροδιάκονος 1888
ΓεραρδοΣ Αντώνιος Κ., βιβλιοπώλης καΐ έκδοτης, ενταύθα. 1891
Γεράσιμος, πατριάρχης ^Ιεροσολύμων 1879
Γερμανός Θεοτοκάς, επίσκοπος Μυρέων, χωρεπίσκοπος Γάλατα, ενταύθα. . . . 1888
Γερμανός Καβακόπουλος, μητροπολίτης Χαλκηδόνος 1876
Γερμανός Καραβαγγέλης, επίσκοπος Χαριουπόλεως, χωρεπίσκοπος Σταυροδρομίου 1896
Γεωρπαδης γ 1892
Γιάνναρος Ιωάννης 1896
Γιαννιός Θεμιστοκλής, υπάλληλος έν τω Μονοπωλείω των καπνών, ενταύθα. . . 1892
Γιαννοτλατος π 1896
ΓΚΙΩΧΑΣ Ιωάννης, τραπεζίτης, ένταΰΟα 1890
ΓΟΓΔΑΣ Νικόλαος, δικηγόρος, ενταύθα 1890
Γραμμανδανης γ 1898
Δ — ο
ϋΑΙ.1.Ε$δΙ0 ^., τραπεζίτης, ενταύθα 1874
ΔαΜΣΛΣ Εμμανουήλ, δικηγόρος, ενταύθα 1888
ΔαςςΛΡΗΤΗΣ Ίίλίας, φιλόλογος. . , , , , 1894
ΜΕΛΗ ΤΑΚΤΙΚΑ
Έ!τος έχΧογης
ΔελαγρΑΜΜΑΤΙΚΑΣ Ιωάννης, ύττάλλτ,λος του Ελληνικού ΙΙροζδνείου, ενταύθα. . 1884
0ΕΙ.Β(ΕυΡ Κθ^ίδ, καθηγητής έν τζ> Έλληνογαλλικω Λυκείω καΐ δη(Αθσιογράφος . 1898
ΔεΠΑΣΤΑΣ Νικόλαος, βιβλιοπώλης καΐ έκδοτης, ενταύθα 1872
ΔεΣΤΟΤΝΗΣ Ευάγγελος 1898
Δημητριάδης Φώτιος ^ 1896
ΔΟΔΟΠΟΓΛΟΣ Παναγιώτης, δικηγόρος, ενταύθα 1895
Ε
Ελευθεριάδης Κ 1899
Ελπιδης γ., γραμριατεύς τ^ς Ελληνικής Π ρ •<τβ ε (ας, ενταύθα 1874
ΕνωμΟΤΑΡΧΗΣ Ιωάννης, δικηγόρος, ενταύθα 1891
Ε3ΑΚ0ΤΣΤ05 Πέτρος, ανώτερος υπάλληλος του Μονοπωλειου των καπνών, (νταυθα 1872
Ευγενίδης Ευστάθιος, διοικητής της Όθ. Εταιρείας συναλλ. και αξιών, ενταύθα 1871
ΕυςΤΑΘΙΑΝΟΣ Αλέξανδρος, καθηγητής έν τφ Ζωγραφείω Γυρατίφ, ενταύθα. . 1893
Ευστράτιου Πιττακός, έ(Λποροϋπάλληλος 1892
ΖαΒΙΤΣΑΝΟΣ Σπυρίδων, (ατρός, {λέλος του 'Γγιειονθ(Λΐκοΰ Συμβουλίου, ενταύθα. . 1886
ΖαλΟΚΟΣΤΑΣ Ευγένιος Γ., Α' γρα[Λ{Λατεύ; της Ελληνικής Πρεσβείας, ενταύθα. . 1890
Ζαρίφης Λεωνίδας Γ., τραπεζίτης, ενταύθα 1873
ΖεΡΒΟΥΔ ΑΚΗΣ Ιωάννης Α., έ|Λποροϋπάλληλος . 1887
ΖΐΩΓ ΑΣ Κωνττταντίνος, λόγιος ενταύθα 1895
ΖΟΥΜΠΟΥΛΟΓΛΟΥΣ Ιορδάνης Π 1898
Ζωγράφος Γεώργιος Χρ., τραπεζίτης, έν Παρισίοις 1885
Ζωγράφος Σόλων Χρ., τραπεζίτης, έν Παριτίοις 1885
Η
ΗαΝΤΖ Ηβηπ, διευθυντής του Έλληνογαλλικου Λυκείου, ενταύθα 1895
Η ΑΥΟΕΚΙΟΗ Εη8[β1Ιΐ£ΙΓ(1, βιβλιοπώλης, ενταύθα 1889
ΗλΙΑΔΗΣ Κ•, καθηγητής της θεολογικής Σχολής, έν Ίεροσολύ(Λθΐς 1895
ΗμΟΥ Λαίζος, καθηγητής του Κθΐ3βΓΐ Οοΐΐέ^β, ενταύθα 1895
Θαλασσινός Μιχαήλ, ϊ(Λπορος • . . • . 1890
Θάνος Δημήτριος, έμπορος, ενταύθα 1890
Θεοτοκάς Μιχαήλ, δικηγόρος, ενταύθα
ο ΕΝ ΚαΝϊΤΑΝΤΙΝΟνΠΟΛΕΙ ΕΛΛΗΝΙΚΟΣ ΦΙΛΟΛΟΓΙΚΟΣ ΣΥΛΛΟΓΟΣ
Ι
Έτος ίχλογής
ΙακωβΟΤ Μιλτιάδης, κυβερνητικός υπάλληλο;, ένταΟθα 1872
ΙατΡΟΠΟΤΛΟΣ Παντολίων, οφθαλίΛίατρος, ενταύθα 1895
Ιλλιλης Ιωάννης Α., βιορόχανος, έν Άρτάκγ) 1887
Ιωακείμ Φορόπουλος, άρχΐ(Λανδρίτης, άρχβιοφύλαζ του 0{κου(Λ6νικοΰ θρόνου. . . 1898
ΙωαννΙΔΗΣ βέης Ιωάννης Β., αρχιτέκτων, ενταύθα . 1884
ΙΩΑΝΝΙΔΗΣ Σ 1898
ΐΩΑΝΝΟν * Αθανάσιος, καθηγητής του Ζωγραφβίου Γυμνατιου, ενταύθα. . \ . • 1894
Κ
κ ΑΖΑΝΟΒ ΑΣ Σόλων, 6(Απορος, ενταύθα 1897
ΚαΛΒΟΚΟΡΕΣΗΣ Δ., αρχιτέκτων, ενταύθα 1896
Καλλίνικος Φωτιάδης, (/.ητροπολίτης Δέρκων, έν θδοαπειοις 1875
Κανελλος Ν., 6(Λπορος, ενταύθα 1899
ΚαΡΑΓΙΑΝΝΙΔΗΣ Σπυρίδων ς., δημοσιογράφος, ενταύθα 1898
Καραθεοδωρη Κωνσταντίνος Στεφ., σύ[Αβουλος τη; Επικρατείας, ενταύθα. . . 1867
Καραθεοδωρη Στέφανος Κ., πρεσβευτή; της Τουρκίας, έν Βρυξέλλαις .... 1867
Καραθεοδωρη Τηλέ(;.αχος Κ., μηχανικός, έν Αθήναις 1874
ΚαραπανΟΣ Κωνσταντίνος, βουλευτής "Αρτης, έν *Αθήναις 1862
Καρατζάς Αλέξανδρος, ϊμπορος, ενταύθα 1892
ΚαΡΟΛΙΔΗΣ Ιορδάνης, σύμβουλος της Επικρατείας, ενταύθα 1871
ΚελλϊΔΙΤΗΣ κ., Ιατρός, ενταύθα 1897
Κελαϊδιτης ΓΙ., (ατρός, ενταύθα . 1887
Κε(1ΕΤΖΗΣ Σταύρος Μ., τραπεζίτης, ενταύθα 1872
ΚεςςιςογλΟΤΣ Θεόδωρος, ιατρός, ενταύθα 1896
Κεφάλας Μιχ^ιήλ, σχολάρχης του Ζωγραφείου Γυμνασίου, ενταύθα 1886
Κεφαλληναιος Νικόλαος, δικηγόρος, ενταύθα 1898
ΚλΟΓΜΑΣΗΣ Δημήτριος, έμπορος, ενταύθα 1878
ΚοΚΚΟΛΑΤΟΣ Κλεόβουλος Χρ., ίατρός, ενταύθα 1891
Κόλασης Επαμεινώνδας Α., δικηγόρος, ενταύθα 1898
ΚΟΠΑΣΗΣ. Ανδρέας, σύμβουλος της Επικρατείας, ενταύθα ♦ 1890
ΚΟΣΟΓΔΗΣ Θεμιστοκλής Α., ϊμπορος, ενταύθα 1861
ΚΟΤΜΑΤΟΣ Ανδρέας, έμπορος, ενταύθα 1882
ΚωΝΣΤΑΜΤΑΡΛΣ Χρήστος, κοσμηματοπώλης, ενταύθα 1879
Κωνσταντίνος Καλλίνικος, Ιεροκήρυζ, ενταύθα 1898
Κωνσταντίνος Παρίτσης, ιερεύς, καθηγητής των ιερών, ένταΟθα 1887
Λ
ΛίΑΜΠΕΗΣ Γ. Γ ιατρός, ενταύθα 1898
ΛίΜΑΡΑΚίΙΣ. Λεωνίδας,, (ατρός, ενταύθα. 1887
ΜΕΛΗ ΤΑΚΤΙΚΑ
'Ετος ΙπΙογης
ΛίΝΑΡΛΟΣ Γεώργιος, άρ/ιτβκτων (μηχανικός, έντανθα. . • . • • 1897
ίιΟΝΟ Α11)βΓΐ, καθηγητής έν τω 'Ροβδρτείω Γυυινασίω, ενταύθα . • 1886
ΛΟΤΒΑΡΗΣ Γεώργιος Δ., δικηγόρος^ ένταΰθχ 1899
Μ
ΜαΓΚΟΣ * Αντώνιος, είΛττορος, ένταΟθα 1888
Μα.ΥΑΤΑΚΗΣ Λεωνιδχς, καθηγητής, ενταύθα 1898
Μαλεας Κωνσταντίνος, (ατρός, ενταύθα 1898
Μαλιαδης Δημήτριος, δικηγόρος, ενταύθα 1865
ΜαλιαΚΑΣ ΊΙλιας, δικηγόρος, ενταΟθα 1865
Μανοτηλιδης Δ., ίατρός, ενταύθα 1898
Μανςογρωφ Παύλος, Β ' γραμαατεύς της *Ρωσσικης Πρεσβείας, ενταύθα. . . . 1888
ΜαΡΙΑΝΟΣ Γεώργιος, ε{Λ7Γορος, ενταύθα 1872
ΜαγΡΟΓΟΡΛΑΤΟΣ Ελευθέριος, ένταΰθα 1876
ΜαγΡΟΓΟΡΔΑΤΟΣ Θεόδωρος Α., τραπεζίτης, ενταύθα . • . . 1872
ΜαυΡΟΓΟΡΔΑΤΟΣ Φραγκίσκος Β., άρ/ιτε'κτων, ενταύθα 189Γ
Μεζικης Φρανς, ϊα-ορος, ενταύθα 1895
ΜεϊΜΑΡΙΔΠΣ Πέτρος, άρ/ιτέκτων, ενταύθα 1888
Μελέτιος Κοτρόζος, άρχΐ{Αανδρίτης, προϊστάμενος, ενταύθα 1893
Μελέτιος Κοτσάνης, άρχιμανδρίτ/ις του Οικουμενικού θρόνου. ..•..... 1884
Με^ΜΤΟΙΙΟΓΛΟΣ Παύλος, διδάσκαλος τη; τουρκικής εν τψ Γαλλοελληνικφ Λυκείφ 1898
Μερτζαρης ν., ιατρός, ενταύθα 1897
Μεταξάς Κωνσταντίνος, αγρονόμος, ενταύθα 1884
ΜημωτΗΣ Δημήτριος, ταμίας τραπεζιτικού οϊκου, ενταύθα 1888
Μηνιατπς Ιωακείμ Ν., ιατρός, ενταύθα 1899
Μιοι,ίΕνιτοΗ ΑγΙΗογ, ιατρός 1899
ΜΐΙ,Ι,ΙΝΟΕΝ ΑΙβΧ. ναη, καθηγητής εν τω Τοβερτείφ Γυμνασίφ, ίνταυθα . . . 1882
ΜίΖΖΙ ΙιΟυίδ, δικηγόρος, ενταύθα 1887
Μιχαήλ Κλεόβουλος, αρχιμανδρίτης, διευθυντή; ττίς Μ. του Γε'νους Σχολής, ενταύθα 1892
ΜίΧΑΛΑΚΟΓΙΟΓΛΟΣ Ιωάννης, {ατρός 1897
ΜΟΒΟΤΜΑΝΝ ϋ»Ά.ϋ., ίατρός, μίλος του 'Γγιειονομικου Συμβουλίου, ίνταυθα. . 1871
ΜΟΣΤΡΑΤΟΣ *Αρκάδιος Γ., λόγιος, ενταύθα * . . . . 1895
ΜΟΣΤΡΑΤΟΣ Δημήτριος Γ., καθηγητής, ίνταυθα 1893
ΜονΡΑΤΗΣ Σοφοκλής, έμπορος, ενταύθα 1893
ΜονΣΟΤΡΟΣ Βασίλειος, κυβερνητικές υπάλληλος, ενταύθα 1888
ΜΟΙΤΣΑΚΗΣ Ιωάννης, έμπορος, ίνταυθα 1892
ΜΠΙΣΤΗΣ "Ιωάννης, οφθαλμίατρος, ενταύθα 1897
ΜγςταΚΙΔΗΣ Βασίλειος Α., καθηγηΓ/)ς της Μ. του Γένους Σχολή;. ..... 1893
Ν
Ν ΑΡΛΗΣ Στέφανος, ίατρός, ενταύθα 1891
ΝίΚΟΛΟΠΟΤΛΟΣ Παναγιώτης Δ., δικηγόρος, ενταύθα 1890
'Βλλ. Φιλ. Σόλλογος. Ρ'
ι ο ΕΝ ΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΟΓΠΟΛΕΙ ΕΛΛΗΝΙΚΟΣ ΦΙΛΟΛΟΓΙΚΟΣ ΣΥΛΛΟΓΟΣ
"Ετος ίπλογής
ΝίΚΟΛΛΪΔΠΣ Γ., ίατρός, ενταύθα 1897
ΝίΚΟΛΑΪΛΠΣ ΔηίΛΥίτριος, δηίΛοσιογράφος, ένταυΟα 1898
ΝονΛΙΙΣ Γ,, (ατρός, ενταύθα 1898
£γλΙΛΣ Μάρκος, άργυραμοιβός, ενταύθα 1885
Ο
ΟίΚΟΝΟΜΙΛΠΣ Γεώργιος, ίατρός, ενταύθα 1881
ΟίΚΟΝΟΜΙΛΗΣ Δη|Λθσθ5νης Η., καθηγητής εν τη Μ. του Γένους Σχολτ,, ενταύθα 1890
Π
Παναδης κ . • 1898
ΠανταζιδηΣ Χρήττος Γ., σχολάρ/ης, ενταύθα 1892
ΙΙαΝΤΕΡΜΑΛΙΙΣ Αλέξανδρος, δικηγόρος, ένταυΟα ' 1895
ΠανΤΕΡΜΑΛΗΣ Στυλιανός
ΙΙαΝΤΖΙΡΗΣ Αλέξανδρος, διερ{Ληνεύς της Αύτοκρ. Όθω(;.χνικής Τραπέζης, ενταύθα 1882
ΙίΑΠΑΓΙΑΝΝΟΠΟΥΛΟί Νικήτας, λόγιος, ενταύθα 1887
ΠαπΑΔΟΠΟΤΛΟΣ ΆΘ. Κεραρ,εύς, υφηγητής του Πάνεπιστηιχίου, έν Πετρουττόλει. . 1881
ΠΑΠΑΔΟΠΟΥΛΟΣ θεοδ.Σφ 1896
ΠΑΠΑΔΟΠΟΥΛΟΣ Μ 1898
ΠαπαΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΟΥ Κωνσταντίνος, διδάσκαλος, ενταύθα 1895
ΠαπΑΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΟΥ π. γ., καθηγητής της Μ. του Γένους Σ/ολης, ενταύθα. • 1893
ΠαΠΑΝΙΚΟΛΑΟΥ Π., {ατρός, ένταυΟα 1898
ΠαΠΠΑΣ Ιωάννης 1898
Παπαρρουςης Πέτρος, λόγιος, ενταύθα 1875
ΠαρΑΝΙΚΑΣ Νικόλαος, λόγιος, ενταύθα 1871
ΠαςπαλΛΗΣ Λεων{δας, γραμματεύς τραπεζιτικού οίκου, ενταύθα 1889
Παςχαλιδης Γεώργιος, φαρμακοποιός, ενταύθα 1895
Πατρίκιος Διονύσιος, έμπορος, ένταυΟα 1895
ΠαΤΡΙΚΟΠΟΥΛΟΣ Γουλιέλμος, ίατρός, έν Σαράντα Έκκλησίαις 1894
Π ΑΧΤΙΚΟΣ Γεώργιος Δ., διδάσκαλος της Μουσικής, ένταυΟα 1895
ΡεΑΚ8 Εάλνΐπ, δικηγόρος, ενταύθα 1874
ΠεςΜΑΤΖΟΓΛΟΥΣ Στέφανος Γ., τραπεζίτης, ενταύθα 1893
Ρετιτ Ι,οαίδ 1897
ΠεΤΡΑΚΙΔΗΣ Πέτρος, καθηγητής, ενταύθα 1897
ΠεΤΡΟΚΟΚΚΙΝΟΣ Νικόλαος, πράκτωρ ασφαλιστικών εταιρειών, ενταύθα . • . • 1890
ΠηΝΙΑΤΩΡΟΣ Αθανάσιος, δικηγόρος, ενταύθα • . . . . 1884
ΠΟΡΤΟΚΑΛΛΟΓΛΟΥΣ Μ 1896
ΠρΟΚΟΣ Ιωάννης, δικηγόρος ενταύθα 1895
ΠρωΪΟΣ Παντελής Ν., τραπεζίτης, ενταύθα ..•••••••••••• 1886
ΜΕΛΙΙ ΤΑΚΤΙΚΑ ι χ
Ρ
"Ετος ίχΧογης
Ρίτσος Ανδρέας, μηχανικός, ενταύθα 1895
ΡΟΣΣΟΛΛΤΟΣ Γ. Φ., δικηγόρος, ενταύθα 1887
Σ
ΣαρακιωτηΣ Βασίλειος, Ιατρός, ενταύθα 1865
Σαραντης Στ 1898
ΣαρλΦΟΙΙΟΓΛΟΣ κ., δικηγόρος, ενταύθα 1894
ΣαςςιιΣ Γεωργιάδης, ίατρός 1898
ΣγοτΡΛΑΙΟΣ Τθ}Λάζος, Ιατρός, ενταύθα 1898
ΣγΟΓΡΙΛΗΣ Νικόλαος, ύττάλληλος εν τω ύπουργείφ των Εξωτερικών, ενταύθα . . 1887
ΣεΪΤΑΝΙΔΠΣ Ιωάννης 1895
ΣεμΕΛΑΣ μ., ανώτερος ύττάλληλος εν τζ) Μονοτωλειω τών Καττνών 1891
ΣίΛΕΡΙΛΠΣ Ξενοφών Α., ερ,ζορος, ενταύθα -. 1880
Σιςμανογλογς Αναστάσιος Ι., τραπεζίτης, ίνταυθα 1884
,ΣιςΜΑΝΟΓΑΟΤΣ Κωνσταντίνος Ι., τραττεζίτης, ενταύθα 1895
ΣίΩΤΗΣ Ιωάννης, ιατρός, ενταύθα 1890
ΣκονΛΟΤΔΗΣ Στέφανος, τραπεζίτης, εν Αθήναις 1871
ΣΚΓΛΙΤΣΗΣ ΣτεΦΑΝΟΒΙΚ Παύλος, τραπεζίτης, ενταύθα 1875
ΣογβαΤΖΟΓΛΟΥΣ Βασίλειος, έμπορος, ενταύθα 1871
ΣΟΓΡΛΑΣ Αντώνιος, τραπεζίτης, ενταύθα 1891
ΣΠΛΝΟνΑΠΣ Κ., αρχιτέκτων, δημοσιογράφος, ενταύθα 1898
ΣΤΑΛΙΛΠΣ Αλέξανδρος .* 1896
ΣΤΛΜΑΤΙΑΛΠΣ Στ., Ιατρός, ενταύθα 1899
ΣϊΑΜΟνΛΗΣ Αναστάσιος, έμπορος, εν Σηλυβρία 1879
ΣΤΛΤΡΙΛΗΣ Κωνσταντίνος, διερμηνεύς του Αγγλικού Προξενείου, ένταυθχ. . . . 1885
ΣΤΑΓΡΟΪΙΟΤΛΟΣ Παύλος, Ιατρός, ενταύθα 1896
ΣτροιττΑΟΣ Ν 1896
ΣγγγροΣ Ανδρέας, τραπεζίτης, εν Αθήναις 1871
Ση ΓΡΟΣ Κυριάκος, χημικός, ενταύθα. 1896
ΣφΕΤΣΟΣ Αριστείδης, πράκτωρ ατμοπλοϊκών εταιρειών, ενταύθα 1887
Σφνΐ>ΑΣ Περικλή; Κ., ί^•βλιοπώλης και εκδότης, ενταύθα 1893
ί^ϋΗΝΚΙΟΚΒ Ε(1ΐΐαΓ(1, μηχανικός, ενταυθχ 1895
Τλγης Φίλιππος, καθη-^^'ητής έν τψ Ζαππείω καΐ τω Ζωγραφείω, ενταύθα. . . . 1875
Ταπτας Ν., Ιατρός, ενταύθα. .' 1899
ΤεΗΝΑΓ βέης, ιδρυτής και διοικητής τη; εταιρείας τών υδάτων Δέρκων .... 1891
ΤΟΓΡΓΟΓΓΙΙΣ Αλέξανδρος, Ιατρό;, ενταύθα 1892
ΐβ' ο ΕΝ ΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΟΓΠΟΑΕΙ ΕΛΛΗΝΙΚΟΣ ΦΙΛΟ ΛΟΓΙΚΟΣ ΣΥΛΛΟΓΟΣ
"Εϊος εκλογής
Τραντας Αλέξανδρος, ίατρός, ενταύθα 1896
Τριανταφυλλίδης Νικόλαος, ίατρός, ΙνταΟΟα 1896
ΤραΪΑΝΟΣ Κωνσταντίνος, αρχιλογιστής Ιν τω Μονοπωλει'φ των καπνών, ένταΰθα 1890
ΤςΙΤΣΟΠΟΤΛΟΣ Κωνσταντίνος, κοσ(Αη(Λατοπώλης, ένταυβα 1878
ΤςουΧΛΟΣ Κωνσταντίνος, ίατρός, ενταύθα 1898
Φ
ΦακαροΣ μ., διβρμην&υς του Ελληνικού ΙΙροζδνβιου, ενταύθα 1874
ΦατΣΕΑΣ κ., δικηγόρος, ίνταυθα 1899
ΦεΡΜΑΝΟΓΛΟΥΣ ν., ιατρός» ενταύθα 1897
Φΐ.ΜΚΟΣ Ιωάννης, δικηγόρος, ίνταυθα 1891
ΦλωρΑΣ Θεόδωρος Χ., Ιατρός, ενταύθα 1898
ΦΥΤΙΛΙΙΣ Ζαχαρίας, δικηγόρος, ενταύθα ν . 1895
ΦΩΤΙΑΔΗΣ Ν. Δ., ε(Λπορος, ενταύθα 1876
ΦΩΤΙΑΔΗΣ Φώτιος, ίατρός, ενταύθα 1878
Χ
Χατζημιχάλης Γ., αρχιτέκτων, ενταύθα 1898
ΧΑΤΖΗΧΡΗΣΤΟΥ Χρ., ιδρυτής καΐ γυ;;-νασιάρχης του Έλληνογαλλ. Λυκείου, ενταύθα 1872
Χατζόπουλος Ιωάννης Κ., τραπεζίτης, ενταύθα 1887
ΧρηςτΙΔΗΣ Αναστάσιος, ίατρός, ενταύθα 1879
ΧρηΣΤΙΔΠΣ Άχιλλεύς, δικηγόρος, ενταύθα . 1 888
ΧρηςΤΙΔΗΣ Ιωάννης, υπάλληλος εν το) ύπο^ργείφ της Δικαιοσύνης, ένταΰθα, . . 1887
Χρηςτιδης Χρήστος, ίατρός, ένταΰθα 1896
ΧρυΣΟΒΕΛΩΝΗΣ Λεωνίδας, ειχπορος, έν Μαγκεστρία 1866
ΧωτΖΗΣ Ιωάννης, ένταΰθα 1892
Ψαλίδας Μιχαήλ, ίατρός, ένταΰθα 1890
ΨαΧΑΡΟΠΟΥΛΟΣ Κωνσταντίνος, διευθυντής της Πανελληνίου Εταιρείας, έν ΙΙειραιεί 1875
ΨωΜΙΑΔΗΣ Κωνσταντίνος,• εαπορος, ένταΰθα 1881
■ ^ΡΤϊφΕ^-
ΕΠΙΤΙΜΑ ΜΕΛΗ
Ό κατάλογος ούτος έκδίδοται ώς είχε τή 3' Μαΐου 1899•
Α
Έτος ίχίογης
Ανθιμος Ζ\ πΑτριάρ^τ,ς ττρώγιν Κωνσταντινουττόλίως. . . . , 1895
ΑνοΙΤΣΙΝ Λυ)(λ. Νικολάεβοτς, κχθηγτ,της τη; άνΟρωττολογιας έν τ<ϊ> πανεπιττη-
[Λΐω της Μόσχας 1884
ΑριΣΤΑΡΧΗΙ: Γρηγόρ(θς, ττρώην έν Ούασιγκτώνι ττρβοββυτης τηςΤουρκίας, Ιν IIαρισ(0^ς 1 879
ΑδΟΟΟ Ο., καθηγητής, έν ΜιΧςολάνψ 1886
ΑυνΒΑΥ ΕηΐΠίαηυθΙ, ιερεύς, μέλος της Ά•Λαδη(Λείας των έπΐ'7τη(χών, γρα(Λ(Λάτων
και τε/νών, έν ΚοαβΠ 1895
ΒαΛΕΤΤΑΣ Ιωάννης, λόγιος, έν Λονδίνω 1874
ΒαΝΟΒΟΓΤ ΟθΟΓ^β8, πρώην έν Β«ρολινω ττρεσβευτης των ΊΙν. ΙΙολ. της *Λ(χερικης 1872
ΒΑΚΤΗΟΙ,ϋΥ Ε. ΜβηάθΐΒΒίΐοη, κχθηγητ•>,ς του πανεζιττηΐΛίου 'Λϊδελβέργ-Λς . . 1 868
ΒεαΙ'8ϊ<ΙΚΕ ΕγωιΙθ, [λΟ.Οζ του !1ανακαδη[ΛΐΌυ της Γαλλίας καΐ ττρόεδρος της έν ΙΙα-
ριτίοις εταιρείας της άνωτε'ρχς τταιδεύ'τεως 1886
ΒεΝΝΟΟΒΡ Οΐΐο, αυλικός σύ'Λβουλος, καΟ-^γητης της αρχαιολογίας έν τω ΙΙανεττι-
στηυιίφ της Βιέννης 1895
ΒΕX^^^ΗΟΤΕΝ ναΠ ^αIηθ^; Οθ()Ι<0, καθηγητής του έν Μί(1(11θΙθ\νη λΥθί^ΙΟΥΗΠ
:Γανε7Γΐστη[Αίου, έν *Λ[Λ£ρικγ, 1885
ΒΕυίΕ Ε., (λέλος του ΙΙανακαδημιίου της Γαλλίας 1868
ΒΕΡΚΩΦ ΆΘ. Θεοδωρίδης, διευθυντής της έν ΙΙετρουζόλει [βιβλιοθήκης 1884
Βερναρδάκης Λη{;,ήτριος, τ^ρώην καθηγτ,της του Έθν. Ιΐανεττιστηιχίου, έν Μυτιλήνη 1 874
Βερναρδάκης Δ , 1863
Βερνάρδος Χ., ίατρός,έν Σρρνγ; 1863
Βεβνηαβι), πρίγκιψ,. διάδο/ος του ί^αΓίνϊ^βη Μοίηίηροη 1888
ΒΠΣΑΝΗΣ ΙΙανταζης, έν Τάντα 1881
ΒίΤΤΩΡΗΣ Ι., έν 'Λλεξανδρεία 1880
Βι^ΑΝΟ ΙχΐΙΌΠ, πρώην ενταύθα πρεσβευτής τη; Ιταλίας 1890
Βΐ,Αδδ ΡπβάποΙΐ, καθηγητής του πανεπιστηι^.ίου του Κ ίβΐ 1885
ΒΟΚΕΒ, πρώην ενταύθα πρεσβευτής των *ΙΙνω;Λένων Πολιτειών της Αμερικής . . 1862
Βϋ€ΗΕΙ£Β Κγ., καθηγητής του πανεπιστημίου της Πόννης 1885
ΒΟΤΛΙΙΪΩΤΗΣ Λ., πρώην υπουργός των εκκλησιαστικών καΐ τής δημοσίας εκπαιδεύ-
σεως έν Ελλάδι 1884
:δ Ο ΕΝ ΚϋΝΣΤΑΝΤΙΝΟηίΟΛΕΙ ΕΛΛΗΝΙΚΟ^: ΦΙΛΟΛΟΓΙΚΟΣ ΣΤΛΛΟΙΌΣ
Έτος εκλογής
ΒυΚΝΟυΡ Επίίΐβ, πρώην διευθυντής τνίς Άθηνησι Γαλλικής Αρχαιολογικής Σχο-
λής, Ιν Ιίαρισίοις • . • . 1867
ΒονΤΣΙΝΑΣ Αλέξανδρος, ίαπορος, εν Όδησσω 1881
ΒΟΥΤΣΙΝΑΣ *Ιωάννης, ί(Λπορος, εν Όδησσω 1881
ΒΒΑϋΝ ΟΙΙΟ, άρχΐΦ->ντάκτης της έν Μονάχφ εφημερίδος ΑΗ^βΙΠβίηβ ΖβίΙϋΠ^. . 1 886
ΒΚΕΑΙ. Μίοΐΐβΐ, (Λέλος του 11ανακαδη|;.ίου, εν ΠαρισιΌις 1885
ΒπϋΝΝ Η. νοη, καθηγητής έν τψ Πανεπιστηρφ Μονάχο.υ 1885
Γ— σ
Οαι^ΙΟΕ φαΓΟη άθ), πρεσβευτής της Αυστροουγγαρίας, ενταύθα. . . .^ . . • 1884
ΟαμΡΟΝ, πρεσβευτής της Γαλλικής Δη(Αθκρατίας, έν Λονδίνω. ....... 1892
Γεωργεβιτς Βλαδάν, πρωθυπουργός έν Σερβία 1894
ΟΗΚΙδΤ \ν., καθηγητής έν τω πανεπιστη[Αίω του Μονάχου 1879
ΟΟΝΖΕ ΑΙθΧ.5 καθηγη^Λ,ς, γενικός διευθυντής του έν Βερολίνω Αύτοκρ. Μουσείου. . 1885
Οοχ δ. δ., πρώην ενταύθα πρεσβευτής των Ήνω(Αένων Πολιτειών της Άίχερικής. . 1885
ΟϋΗΤΙϋδ Έρνέστος, καθηγητής, έν Βερολίνφ. . . 1 1871
ΟκΟΙδΕΤ ΑΙίΓβά, ι^-ε'λος του Πανακαδη|χίου, έν Παρισίοις 1885
ΟκΟΙδΕΤ Μαυποβ, καθηγητής, έν Μονπελλιέ 1885
Δηλιγιάννης Θεόδωρος Π., πρώην πρωθυπουργός έν Ελλάδι 1878
ΟΐΙ^ΤΗΕΥ Ο., καθηγητής του πανεπιστηρ,ίου της Γοτίγγης 1885
ϋίΤΤΕΝΒΕΚΟΕΚ V., καθηγητής του πανεπιστη{Αίου της Χάλλης 1 885
ΟυοΗΕδΝΕ Α1)1)έ. 1889
ϋϋΗΝ νοη Ργ., καθηγητής του πανεπιστη(Αίου της 'Λϊδελβε'ργης 1885
ϋϋΜΑδτ Ββγοπ άβ, έν Ναηογ 1870
Ε
ΕαΚδΤΕΙΝ, καθηγητής του πανεπιστημίου τής Λειψίας 1878
ΕίΜΕΒ ΤΗ., κχθηγητής του παν ε πίστη [/.ίου της Τυβίγγης 1885
Εΐ^ΟΟΤ ΟΙΐβΓίθδ, πρύτανις του πανεπιστη'λίου της Κανταβριγίας 1885
ΕΙ.Ι.ΙΟΤ δίΓ 6. ΗβΠΓγ, πρεσβευτής τής Αγγλίας, έν Βιέννη 1872
ΕνοΕΙ., γρα[Χ(Λατεύς του πρωσσικου Κοινοβουλίου, έν Βερολίνω 1886
ΕρβιτςεανΟΣ Κωνσταντίνος, καθηγητής του πανεπιστη[/.ίου του Βουκουρεστίου. . 1885
ΕγΣΤΡΑΤΙΑΛΗΣ II., έφορος των αρχαιοτήτων έν Ελλάδι. 1879*
ΟΕχΜΜΑ ΑάοΙΓο, διευθυντής του περιοδικού Κίνίδΐίΐ .ι . 1880
ΟευΑΕΒΤ κ. Α., διευθυντής του Βασιλικού 'Ωδείου, έν Βρυξέλλαις 1881
ΕΠΙΤΙΜΑ ΜβΛΗ ιΓ
"Ετος έπίογής
Ζερλεντης Χριττοφόρος, τραπεζίτης, Ιν Βουκουρεστίφ 1888
ΟίΟΡΧ 01ΐ., διευθυντής του Λυκείου του Μεγάλου Λουδοβίκου, εν ΙΙαρισίοις . . . 1885
ΟΐίΟΕΗδΙ,ΕΕνΈ ΒοδίΙ, κχθηγητης του 7:ανε7ηστν);Λίου ^οι1η Ηορίίίηδ Βχλτΐ{ΛΟρης 1885
ΟίΚΑΚΒ ^α1β8, [Αίλος του Πανακχδ•/)(Λίου, έν Παρ^τίοις 1885
ΟοΤΖ Ο., χαθηγγ,της του παν87:ι<τητ)(Λίου 'Ιίνης 1885
ΟβΕΟΟΚΥ ΟοδρδΙΓ Κβηβ, καθηγγ,της του πανεπιστημίου ^0^1η Ηορίίίπδ της
Βαλτΐ(ΛΟρης 1885
ΟκιαοΗΐΕΓ Β. Β., άονβη άβ Ια Ραοαίΐό άβδ Ιαη^αβδ οπβηίαΐβδ βΐ ρΓοίβδ-
δβαΓ άβ ΙΉίδΙοΪΓβ άβ ΙΌπβηΙ ά ΓϋηίνβΓδίΙβ άβ 8ΐ-ΡβΙβΓδΙ)οαΓ^ 1876
ΟπΟδΥΕΝΟΗ Εά\νίη, καθηγητής έν Ληη1)βΓδΙ *Α[Λερικης 1885
ΟϋΙΙ.Ι.ΑυΜΕ, (χε'λος του ΓΙχνακαδη{χίου, έν ΙΙαρισίοις 1886
ΟυΤδΟΗΜΙΟΤ Β. Η. νοη, καθηγητής του πανεπιΤΓη}Λίου της Τυβίγγης . . . • 1885
Η
Ηαεοηεν Ρ1ι. ναη άβΓ 1865
ΗαΒΚΑΥΥ Α11)βΓΐ, (χε'λος της Άκαδη(Λίας της Πετρουπόλεως 1884
ΗΑΚΒΙδ ΚβηάβΙ, καθηγητής του πανεπιστηρου της Βαλτιμόρης 1885
ΗΑδΟΕϋ Ρ. Β., καθηγητής του πανεπιστημίου του Βουκουρεστίου 1885
ΗαΤΖΕΕΙ^ΌΤ V., κόμης, πρώην έν ΙΙαρισίοις πρεσβευτής ττίς Γερμανίας 1880
Ηε^ΖΕΝΒΟΚΕ, καθηγητής του Δικαίου, έν Βερολίνφ 1872
ΗενζΕΝ ΑΛ^., γραμματεύς του έν 'Ρώμγ) γερμανικού αρχαιολογικού Ινστιτούτου. . 1872
ΗΕΝδΕ ΟΙΙΟ, καθηγητής του πανεπιστημίου τής ΦραΙ^βούργης 1885
ΗεΚΤΖ μ., καθηγητής έν τφ πανεπιστημίφ ττίς ΒΡβί^ΙβΙΙ 1885
ΗεΒΖΟΟ ε., καθηγητής του πανεπιστημίου ττίς Τυβίγγης 1885
ΗειΙΖΕΥ Ι^βοη, με'λος του ΙΙανακα^ημίου, έν Παρισίοις • . . 1874
ΗεΥΒΕΜΑΝΝ η., καθηγητής έν τζ) πανεπιστημίφ ΗαΙΙβ-\νίΙΙβηΐ3βΓ^• . . . 1885
ΗΙΙ.Ι.ΕΚ Ε., καθηγητής έν τφ πανεπιστημίφ ΗαΙΙβ - \νίΙΙβηΐ3βΓβ 1885
ΗΐΙ,ΡΚΕαΗΤ ΗβΓίηαηη, καθηγητής του έν Φιλαδελφείχ πανεπιστημίου .... 1898
ΗοϋδδΑΥΕ ΗβΠΓΥ, μέλος του ΙΙανακαίημίου, έν Παρισίοις 1879
ΗϋΙ^ΤδΟΗ Γπβάποΐΐ, διευθυντής του έν Λρίσδγ) γυμνασίου 1886
ΙΟΝΑΤΙΕΕΓ, στρατηγός, πρφην έντχυθχ πρεσβευτής τής *Ρωσσίας, έν Πετρουπόλει. . 1865
Ιωακείμ Γ', πατριάρχης πρώην Κωνσταντινουπόλεως, έν Άγίφ Όρει 1878
ΙωανΝΕΣΚΟΣ Νικόλαος, καθηγητής του πανεπιστημίου του * Ιασίου 1885
ΐΑΟΟϋΕΜΥΝδ Ο. Κοίίη, πρώην υπουργός τών εξωτερικών του Βελγίου • . • • 1881
^ΑΝΕΤ Ρααΐ, μέλος του ΙΙανακαδημίου, έν Παρισίοις . • • • 1885
^£ΒΒ, καθηγητής έν Γλασκώβη • 1878
ιζ" ο ΕΝ ΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΟΤΠΟΛΕΙ ΕΛΛΗΝΙΚΟΣ ΦΙΛΟ ΛΟΓΙΚΟΣ ΣΥΛΛΟΓΟΣ
Κ
' "Ετος ίπλογής
Καλλιγάς ΓΙ., δςοοκητης της Εθνικής Τραπέζης τη; Ελλάδος, εν *Λθήναις. . . 1871
ΚαραθεοδωρΗ πατσοίς Αλέξανδρος, άρ/ΐ(Λ6ταφραστης της Α. Λ. Μ. του Σουλτάνου 1881
ΚΑΚΑ^ΕΑΝ, γερουσιαστής, έν Βιέννν) 1872
ΚειΙ. η., χχθηγ•/)της έν τψ πανε7Γΐστη(Λίφ Ηα11β-\νίΙΙβηΒβΓ^ 1885
Κεαυί^έ νοη δίΓαΙοηίΙΖ, καθηγητής έν τω πανεπιστη(Αΐω Βόννης 1885
ΚΕϋΒΕΙ-Ι. νοη, πρώην έν *Ρώ[;//) πρεσβευτής της Γερ^χανίας 1871
ΚΐΑΜΗΛ πασσάς, πρφην γενικός διοικητής Σ[Λύρνης 1884
ΚίΕδδΙ,ΙΝΟ Α., καθηγητ/.ς έν τω πχνεπιστ•Λ{;.':φ ΟΓΟίΓδΥοΜ 1885
ΚΐΗΟΗΗΟν Α., καθηγ-ζ^της του πανεπιστη[^.ίου του Βερολίνου 1872
ΚίΚΡΙΤδΟΗΝΙΚΟΓΓ Α., καθηγητής του πάνε πίστη [Λΐ'ου της Όδησσου 1885
ΚΟΓΑΛΝΙΤΣΕΑΝΟΣ Μιχαήλ, πρφην υπουργός, έν Βουκουρεστίφ ....... 1885
ΚδΗΙ,ΕΚ V., πρώην διευθυντής της έν ^Αθήναις Γερ[Λανικης 'Λρχαιολογ. Σχολής. . 1885
ΚΟΝΤΑΚΩΦ Νικόοημος, καθ•/;γ. των *Ωρ. Τεχνών έν τω τηςΌδησσου πανεπιστη»Λ{φ 1884
Κοντός Κ. Σ., καθηγητής του Εθνικού ΙΙανεπιστη^λίου, έν Αθήναις 1874
ΚοΤδΡϋΒΙΝδΚΥ Α., καθηγητής του πανεπισΓη(Λίου της Όδησσου 1885
Κυαί^ΕΗ Β., κάθηγ*/)της του πανεπιστη(^.ίου της Τυβίγγ-Λ,ς 1885
ΚυΝΤΖ ^α^01^, α!δεσψ.ώτατος , . 1900
Κωνσταντίνος Ε', Οικου[Λ£νικ6ς πατριάρχης έν Κωνσταντινουπόλει 1897
Κωστής Κ. Ν., καθηγητής του Εθνικού Π αν επιστητού, έν Αθήναις 1882
Λ — Ι.
ΛαΜΠΡΟΓ Παύλος, νθ{χισ{Αατολόγος, έν Αθήναις 1871
Ι^ΑΝΟΕ 1»., καθηγ•/) της έ ν τω παν επιστη^Λίω της Λειψίας 1885
1.ΑΤΥδαΗΕ\ν Βασίλειος, υποδιευθυντής της δηαοσίας εκπαιδεύσεως, έν Πετρουπόλει 1885
1.ένΈ0υΕ ΟΙίαΓίβδ, (Λέλος του ΠανακαδηΐΛίου, έν ΙΙαρισίοις 1886
ΙίΙΑΚϋ, διευθυντής τη; ανωτέρας παιδεύσεως, έν Γαλλία , 1886
ΛίΒΑΔΑΣ Θεαγένης, διευθυντής της ελληνικής Σχολής, έν Βιεννγ) 1874
ίιΙΕΒΕΟΚ Η., καθηγητής έν τω πανεπιστη[/,ίω ΚίβδδβΠ 1885
Ι^ΙΕΒΜΑΝΝ Ο., καθηγητής του πανεπιστη(Αίου της Ίένης 1885
Ι,ιαΗΓΟΟτ ΚίβΙιΙ Κβν. ^. Β., ΒίδΙιοΓ οΓ ΒαΠιαπ ΡιόΓ. 0. Τ. Νβ\νΙοη, 0.
Β. Ε. Α. Γΐ'ββίΏοη ΟβοΓ^Θ Α. Μαοηιϋΐαη 1885
Ι^ΙΡδίυδ ^. Α., καθηγητής έν τω πανεπιστη[/.ίω της Λειψίας 1885
Ι,ΙδΤΕΒ ΙΟδβρΗ, καθη-^ητ,τής της Ιατρικής Σχολής, έν Λονδίνφ 1881
ί<ΟλνΕΝΓΕΙ.Ο Τ1ΐ., υφηγητής τής νθ[χικής έν τω πανεπισ^/)(Λίω του Μονάχου. . . 1886
Ι^υΟΗδ Α., καθηγητής του πανεπΐ7Τ/;{Αίου τής Έρλάγγης 1885
Ι^υΒΟΙ,Κ (<Χ)ίηΙθ), πρώην ενταύθα πρεσβευτής τής Αυστροουγγαρίας 1872
Ι^ϋΒΒΕΒΤ• Ε*., καθηγητής έν τω πανεπιστηριίω Βόννης . • 1885
ΕΠΙΤΙΜΑ ΜΕΛΗ ιζ'
Μ
'Εζος ίπλογής
ΜΑΟΜΙΙ.Ι.ΑΝ Ο., επίτιμος γρα(Α(χ.ατ6ύς του έν Λονδίνφ Συλλόγου τών ελλ. ^ουδών 1884
ΜΑϋΒΕΝΒΗΕαΗΕΗ λν., καθηγητής του πανεπίστη(Λ{ου της Λειψίας 1885
Μαγρογενης χασσας Σττυρίδων, αρχίατρος τών Ανακτόρων καΐ ιδιαίτερος ίατρός
της Α. Α. Μ. του Σουλτάνου, ένταϋθα • • . 1861
ΜαγροκορδατΟΣ Γεώργιος Α., εν Παρισίοις 1874
ΜατροκορδατΟΣ ν. Α., πρεσβευτής της Ελλάδος, ενταύθα 1864
ΜεΥΕΗ ΟαδΙαν, καθηγητής του πανεπιστηριίου του Ογοζ 1885
ΜΕΖΐέΗΕ8 Α., ρΑος του Πανακαδημίου, έν Παρισίοις 1885
ΜηΝΙΑΤΗ Μαργαρίτα Άλβάνα 1885
ΜιΟΗΑΕΙ.18 Α., καθηγητής του πανεπισ^/1(Λίου του Στρα-ιβούργου 1885
ΜΟΝΤΕΒΕΙ.1.0 (άβ), πρφην ενταύθα πρεσβευτής της Γαλλικής Δη(Λοκρατίας. . . 1885
ΜοΚΚΙδ ^ογ, πρφην ενταύθα πρεσβευτής τών Ήνωρι. Πολιτειών της Αμερικής, • 1886
ΜΟΓΝΙΦ πασσδς, πρφην υπουργός της Παιδείας, ενταύθα 1865
ΜϋίιΙ-ΕΚ Ι^ναη, καθηγητής του πανεπιστημίου του Μονάχου 1885
Μϋί.Ι.ΕΚ Μαχ, καθηγητής του πανεπιστημίου της Όζφόρδης. 1893
ΜϋίΧΕΗ Ι., καθηγητής του πανεπιστημίου της Κοπεγχάγης • . 1885
Ν
ΝαΒΕΗ, καθηγητής του πανεπιστημίου της 1.θγάβη 1885
ΝαΥΙΙ^Ι,Ε Αάπβη Α., καθηγητής του πανεπιστημίου ττίς Γενεύης 1885
ΝΑϋΟΚ Α., καθηγητής του πανεπιστημίου της Πετρουπόλεως 1887
ΝεΟΒΟΑΥ Α. {άβ\ πρέσβευσης της Τωσσίας, έν Τώμη 1883
ΧεοφγτΟΣ Η', πατριάρχης πρφην Κωνσταντινουπόλεως, έν Αντιγόνη 1891
ΝΕϋΜΑΝΝ Κ. ^., καθηγητής του πανεπιστημίου του Στρασβούργου 1885
Νικόδημος, πρφην πατριάρχης Ιεροσολύμων, έν Χάλκη 1897
ΝΟΒΑΚΟΒΙΤΣ Στογ2άν, πρεσβευτής της Σερβίας, ενταύθα • • . 1882
ΝοΗΤΗ Εά>ναΓ(1, καθηγητής του έν Νέα Τόρκη ΗαΐΏΐΙΙοη Οοΐΐβ^β 1885
Ο
ΟΤΣΠΕΝΣΚΗΣ Θεόδωρος, διευθυντής του ενταύθα Τωσσικου Ινστιτούτου. . • . 1886
υ
ϋδΕΝΕΚ Η. ^ καθηγητής του πανεπιστημίου της Βόννης . .......•• 1885
ϋδδΙΝΟ, καθηγητής του πανεπιστημίου της Κοπεγχάγης. .....••.. 1885
Π— Ρ
ΠανταζιδΗΣ *Ιωάννης, καθηγητής του Εθνικού Πανεπιστημίου, έν Αθήναις. . . 1874
ΠατΛΟΤ Αλέξιος, καθηγητής του πανεπιστημίου της Μόσχας 1886
•Ελλ. ΦΛ. Σύλλογος. γ'
ΐη Ο βΝ ΚΩΝ2ΤΑΝΤΙΝ0ΤΠ0ΛΕΙ ΕΛΛΗΝΙΚΟΣ ΦίΛΟΛΟΠΚΟΣ ΣΥΛΛΟΓΟΣ
"Ετος ίκλογης
ΡεΚΗΟΤ ΟβΟΓ^βδ, {χελος του Πανακαδημίου, έν Παρισίοις ,. . . . 1874
ΡΐΕΚΚΟΝ Αΐβχίδ 1873
ΡΐΕΚδΟΝ Α., καθηγητής του πανεπιστηρου της *Α(χιτβρδάρ.ης 1885
ΡίΤΗΑ ^., καρδινάλιος, διευθυντής της Βιβλιοθήκης του Βατικανού 1885
ΡΟΝυΑΙ,ΟλνδΚΥ, (χέλος της Αρχαιολογικής Εταιρείας, έν Πετρουπόλει 1885
ΡΟΗΤΕΚ Νοαίΐ, καθηγητής του πανεττιστηρου της Νε'ας Υόρκης 1885
ΠΟΤΚΙΑΚΗΣ, ττρίγκιψ, Παύλος Άρστένεβιτς. . . . '. 1884
Ρθ\νΕΙ.Ι. ^. Μ., διευθυντής του εθνολογικού γραφείου της έν Ούασιγκτώνι Σ[ΛΐΟ<ιω-
νείου Άκαδη(Λείας 1885
ΡκΑΝϋΙ. Κ. νοη, καθηγητής του πανεπιστηρ.ίου του Μονάχου 1886
ΡκίΝΖ Α. νοη, καθηγητής του ::ανεπιστηρ.ίου του Μονάχου 1886
Ρ— Κ
ΚΑϋΟνίΤΖ (άθ) Ο., πρεσβευτής της Γερρ,ανίας, έν Μαδρίττ) 1883
ΚαβΟΟΝ (οΟΪΏΐβ άβ), πρφην ενταύθα πρεσβευτής της Ισπανίας 1881
ΚΕΝέ ΕπαπΙ, βιβλιοφύλαξ της έν Παρισίοις Ιατρικής Άκαδη(Αείας 1876
ΚΐΒΒΕΟΚ Ο., καθηγητής του πανεπιστηρ,ίου τής Λειψίας 1885
ΚΐΒΟΤ, καθηγητής της φιλοσοφίας έν Σορβώνντ, 1886
ΚΐαΟΤ Οΐΐ., συγγραφεύς διδακτικών καΐ φιλολογικών βιβλίων, έν Παρισίοις. • . 1886
ΚίνίΕΚ ΑΙρΚοηδβ, καθηγητής του πανεπιστη(Αίου τών Βρυξελλών 1881
ΡίΤΣΧΕΛΙΟΣ Φρειδερίκος, καθηγητής του πανεπιστη[χίου τής Λειψίας 1872
ΚΟΚΕΚΤ 0., καθηγητής του πανεπιστ/)[Λίου τής Χάλλης 1885
ΚΟΗΌΕ Ε., καθηγητής του πανεπιστη[Λίου τής *Αϊδελβέργης 1885
ΚοδδΒΑΟΗ Α., καθηγητής του πανεπιστηρου τής Βρατισλαυίας 1885
ΚοδδΙΟΝΟΙ. ^. Ρ., (χε'λος του Ι1ανακαδη(Λίου, έν Παρισίοις 1864
ΚϋΕΙ.Ι.Ε Οΐΐ.-Εΐηίΐβ, έφορος τής Βιβλιοθήκης τής αγίας Γενεβιέβης, έν Παρισίοις. . 1885
ΚϋΗΙ. Ργ., καθηγητής του πανεπιστη(Αίου τής Καινιγσβε'ργης 1888
ΚϋΜΕΙ,ΙΝ Ο. νοη, καθηγητής του πανεπιστημίου τής Τυβίγγης 1886
Σ — δ
Σάββας, αρχιεπίσκοπος Τβε'ερ 1888
ΣαΪΤ πασσάς, πρφην με'γας βεζίρης, ενταύθα 1872
ΣαΪΤ πασσάς, πρφην υπουργός τών εξωτερικών, ενταύθα 1887
8ΑΝΙ.ΕΥ (άβ), [χέλος του Πανακαδη[Λίου, έν Παρισίοις 1871
δΑΚϋΜ ^οΗη, επίσκοπος Σαλισβουρίας 1899
ΣβεΝΙΓΟΔΟΡΣΚΗΣ Αλέξανδρος, καθηγητής του πανεπιστημίου του Χαρκόβου. • • 1896
δΟΗΑΝΖ Μ., καθηγητής του πανεπισ^/)[Λίου τής Βυρτσβούργης. ......• 1885
δΟΗΜΙΌΤ ΒβΓΠΐΐαΓά, καθηγητής του πανεπιστη(Λίου του Φρειβούργου ..... 1870
δΟΗΜΙΌΤ ^ο11αηη, καθηγητής του πανεπιστηρ'ου του Βερολίνου • 1885
δοΗΜίΌΤ Μίΐιιποβ 1871
δΟΗόΐ.1. Ε., καθηγητής τοΟ πανεπιστη[Λίου τής *Αϊδελβίργης •••••••• 1885
ΕΠΙΤΙΜΑ ΜΕΛΗ ιί}'
δΟΗΟΙ.!. Κ., καθηγητής τοΟ πχν6πιστη}Λίου του Μονά/ου 1886
δθΗ\νΑΒΕ νοη Ι^., καθηγητής του πανεπιστ^[χίου της Τυβίγγης 1885
δίΕΥΈΗδ Ε., καθηγητής του παν6πιστη[;,ιου της Λειψίας 1886
δίΟλΥΑΗΤ νοη 01)., καθηγητής του παν6πιστη(Αίου της Τυβίγγης 1885
δΤΑΜΓΟΚΌ, γερουσιαστής εν Ούασιγκτώνι 1885
δΤΑΗΚ Β 1874
δΤΕΙΝΤΗΑΙ. Η 1864
ΣΤΟΤΡΤΖΑΣ, πρίγκιψ Δη(Λητριος, πρωθυπουργός της *Ρου;Λανίας 1885
δτΚΑυ88 Ο^ΟβΓ, πρώην ενταύθα πρεσβευτής των ΊΙν. Πολιτειών της Άρ,ερικη;.. 1888
δΤϋΌΕΜϋΝϋ V., καθηγητής του πανεπιστη(Λίου του Στρασβούργου 1885
δυδΕΜΙΗΙ. Ργ., καθηγητής του πανεπιστημίου της 0ΓβίΓ8λ\'α1ά 1885
Σωφρόνιος, πάπας καΙ πατριάρχης Αλεξανδρείας 1895
Τ
ΤηΟΚΝΤΟΝ Ε(1\ναη(1, πρώην ενταύθα πρεσβευτής της Αγγλίας , 1885
ΤκϋΜΒ Α11)ΘΓΙ, καθηγητής του πανεπιστη(Λίου του Φρειβούργου 1897
ΤπϋΚΟΤ ΟΙίαΓίθδ, ρ,έλος του 1 1 αν α κάδη (χί ου, εν ΙΙαρισίοις 1873
ΤοοίΙ^ΕδΟυ 6γ., καθηγη^/;ς του πανεπιστηρ,ίου του Βουκουρεστίου 1885
ΤΚΕΙΤδΟΗΚΕ νοη Ηβίηποΐΐ, καθηγητής του πανεπιστηρ'ου του Βερολίνου. . . 1885
ΤβΟΙΤΖΚΥ ^βαη, καθηγητής εν τη θεολογική *Ακαδημεία της ΙΙετρουπόλεως. . , 1885
ΪΥΙ.ΕΚ \νίΙϋαΓη, καθηγητής του εν Ούασιγκτώνι πανεπιστη|Αίου του Κολό|χβου. . 1885
V— Λν
ΥαΟΙΙΕΒΟΤ, (λΛος της Άκαδημείας των ηθικοπολιτικών έπιστηριών, εν Παρισίοις. 1885
ΥαΗΙ-ΕΝ ^., καθηγητής του πανεπιστη[χίου του Βερολίνου 1885
ΥΐΗΟΗΟλν Καάοΐί, καθηγητής του πανεπιστη[^.ίου του Βερολίνου , 1881
Υοοϋέ Εα^βηθ, [χΑος της γαλλικής Άκαδη^Λείας 1889
Υοσϋέ ΟΟίηΙβ ΜβΙοΙίίΟΓ άβ, π^ώην ενταύθα πρεσβευτής της Γαλλίας . . . < 1873
\\^ΑΟΗδΜυΤΗ 0., καθηγητ*/;ς του πανεπιστημίου της Λειψίας 1885
λΥΑΟΝΕΗ \Υ., καθηγητής του εν Άμβούργω 'Ιωαννείου Γυ(Λνασίου 1874
\ΥΕαΚΙ.ΕΙΝ Ν., γυμνασιάρχης, εν Μονάχψ 1885
\\ΓειΙ- ΗθϋΓΙ, ρ.ε'λος του ΙΙανακαδημίου, έν ΙΙαρισίοις 1867
\ΥεΙ.Ι.ΙΝΟ ^^^ηβδ, καθηγτ,της του έν Ούασιγκτώνι πανεπιστημίου του Κολόμβου. . 1885
λΥΕΒΤΗΕΗΝ (1)αΓ0η νοη), πρφην ενταύθα πρεσβευτής της Γερμανίας 1875
λΥίΤΤΕ (ΐ3αΓ0η άθ), μέλος του ΙΙανακαδημίου, έν ΙΙαρισίοις 1876
\νοΐ.Ι.ΟΚΕΓΕ, καθηγητής του πανεπιστημίου της 1.θγ(1θη 1885
Φ — Ρ
ΓαΒΒΙ, έν Βρέμγ) της Γερμανίας • . . . 1878
ΓεαΝ λΥ&ΙΙίβΓ, πρώην έν 'Λθηναις πρεσβευτής των *Ην. Πολιτειών της Αμερικής 1885
κ ο ΕΝ ΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΟΓΠΟΛΕΙ ΕΛΛΗΝΙΚΟΣ ΦΙΛΟΛΟΓΙΚΟΣ ΣΥΛΛΟΓΟΣ
Έτος Ιπλογης
ΡεΚΝΑ^Ό ΟΓίαηάο Μ., καθγ^γητης έν τψ κολλ6γ{φ λνϋΗβΠΙ έν \νϋ1ί3ΐηδΙθ\νη
της Αμερικής 1885
ΦίΛΙΠΠΩΦ Τέρτιος, στρατηγός, γενικός ελεγκτής των οικονομικών του ρωσσικου
κράτους, έν Πετρουπόλει 1875
Φιλόθεος Βρυέννιος, μητροπολίτης Νικομήδειας. 1884
ΓίδΟΗΕΚ Κ., καθηγητής του πανεπιστημίου της 'Αϊδελβε'ργης 1885
ΡοΗδΤΕΗ ΚίοΙίΒΓά, καθηγητής του πανεπιστημίου της Βρατισλαυίας . ..... 1885
ΓουΟΛΗΤ Ρ., μέλος του Πανακαδημίου, έν ΙΙαρισίοις 1885
ΓθυΐΙ.1.ΕΤ ΑΙίΓβά, ΐηαΐΐΓβ άβ ΟΟηίβΓβηΟβδ έν τω διδασκαλείφ τών ηθικοπολι-
τικών επιστημών, έν Παρισίοις 1886
ΓουΠΝΙΕΚ Οΐΐ., πρώην ενταύθα πρεσβευτής της Γαλλίας 1878
ΓουΠΝΙΕΗ Εά., διευθυντής τών φιλολογικών σπουδών της Σορβώννης, έν Παρισίοις 1886
ΦΡΑΓΚΟΤΛΗΣ Επαμεινώνδας, καθηγητής του πανεπιστημίου του Ιασίου. . . . 1885
Χ
ΧαΜΔΗ βε'ης, διευθυντής του Αυτοκρατορικού Μουσείου, ενταύθα 1884
Χατζιδάκις Γεώργιος Ν., καθηγητής του Εθνικού Πανεπιστημίου, έν Αθήναις. . 1894
ΨγχΑΡΗΣ *Ιωάννης, καθηγητής έν τη 2χολη τών ανωτέρων σπουδών, έν Παρισίοις 1885
Ζ
ΖαΜΒΑΙ^ΌΙ ρ., καθηγητής, έν Βενετία 1872
ΖΕί.Ι.ΕΒ Εά., πρώην καθηγητής του πανεπιστημίου του Βερολίνου, έν Στουτγάρδη 1885
ΖΐΟΗΥ (οΟΠίΙβ), πρώην ενταύθα πρεσβευτής της Αυστροουγγαρίας 1874
«♦^
ΑΝΤΕΠΙΣΤΕΛΛΟΝΤΑ ΜΕΛΗ
->♦♦-
Α
Έτος ίηΧ(9γης
ΑγΙΈΛΙΛΠΣ Τγ)λ6[Λαχος, κτ/){Αατίας, έν Κέί}) 1863
ΑλαΜΑΝΤΙΛΗΣ Παναγιώτης, τέως σχολάρχης, έν Ξάνθτ) 1886
Ανθιμος Άλβξούδης, ρ.ητροπολίτης ΆίΛχ^είας 1868
ΑννινΟΣ Χαραλά(Α7Γτ,ς, δημοσιογράφος, έν *Αθήναις 1892
ΑΡΙΣΤΑΡΧΗΣ Δη(;.ητριος, έν Παρισίοις 1875
ΑηΝΟΤ Ρααΐ, λόγιος, έν Μονάχφ 1889
Β
Βεργωτής Παναγιώτης, λόγιος, έν Κεφαλληνία. . 1878
ΒεΗΤΗΒΑΝΒ, γενικός γρα(;-(Λατ8ύς της έν Αλγερία Κλψατολογικής Εταιρείας . . 1870
Β.νΑΜΗΣ Γεώργιος 1899
ΒλλςΤΟΣ Στέφανος, ε(Α7:ορος, έν Μασσαλία 1887
Βλάχος "Αγγελος, πρφην υπουργός της Παιδείας, έν Αθήναις 1875
Βοΐ,ΤΖ Αα^ϋδΙ, καθηγητής του Γυρ,νασίου ττίς Λαρ|χστάτης 1888
ΒΟΡΕΑΑΗΣ *Αντώνιος, καθηγητής, έν Σριύρνγι 1885
ΒϋΟΗΝΕΗ Ογ 1896
Γ— σ
ΟαΙΙ-1-ΕΜΕΚ ΕχαρέΓβ, καθηγητής τ^ίς έν Λουγδούνφ Νθ(χικης Σχολής 1870
ΟοΒΌΑΐκο Ταξίαρχος Ι,αοίαηο 1897
ΟουβδΕΜΑΚΕΗ ΑγΙΗπΓ, νορ,ικός, έν Αΐη 1870
Γερμανός Γρηγορας, άρχια., πρώην διευθυντής της έν Χάλκη θεολογικής Σχολής 1863
ΓρηγΟΡΙΑΔΗΣ Βασίλειος, ιατρός, έν Δράρ,α 1885
ΓρηΓΟΡΙΟΣ Καλλιάδης, (Λητροπολίτης Ιωαννίνων 1886
Ουί-Ι-ΕΓΝΓ Όγ, ίατρός 1880
Λάμων Δ., ιατρός 1872
ϋΕΚΕΒΙΝδΚΥ ΆλέζιοςΝικολάγεβιτς, καθηγητής έν τω πανεπιστη(Λίω της Όδησσου 1894
ΑεΦΝΕΡ Μιχαήλ, βιβλιοφύλαξ έν τη Έθνικη Βιβλιοθήκη των Αθηνών 1875
Λημιτςας κ., (ατρός, έν Άδριανονπόλει 1871
^4
κβ' Ο ΕΝ ΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΟνΠΟΛΕΙ ΕΛΛΗΝΙΚΟΣ ΦΙΛΟΛΟΓΙΚΟΣ ΣΤΛΛΟΓΟΣ
"Ετος {χλογής
ΔίΛΜΑΝΤΑΡΛΣ Άχαλδύς, έν Καστ6λλορρ{ζφ 1893
ϋΐΗίαΟ ^βαη, καθηγητής του πανεπιστηρου της *Αβάνης (Κούβας) 1894
ΟΟΖΟΝ Αυ^ϋδΙβ, πρόξενος της Γαλλίας, έν θεσσαλονίκγ) 1872
ΔΟΓΚΑΣ Έ[Χ|χανουήλ, καθηγητής, βν Σ}Αύρνγ) 1885
Ε
ΕΟΟΕΒ νίοΙΟΓ, καθηγητής της έν ΝαΠΟγ Σχολής των γραιχμάτων 1885
ΕηΟΒΙ Ββία Ό^, διευθυντής του Βασιλικού Γυρασίου της Φιού(7.ης 1884
Ζ — Ο
ΟέΚΑΚϋ οΙίβλ'ίΐΙίβΓ άβ ΟΙΐίαη, γενικός πρόξενος της Αυστροουγγαρίας .... 1872
ΟεΗΗΑΚΒΤ ΑΛ^., αρχαιολόγος, έν Γοτίγγ•/) 1873
ΟιΟΕί. 01ι. Α., λόγιος έν Παρισίοις, αηοίβιι ρΓονίδβαΓ άϋ Ι,γοβθ ΟοηάοΓοβΙ 1868
Οοοί,ϋ Ε., πρώην διευθυντής του Αυτοκρατορικού Μουσείου 1871
ΟπουΤΑΚ ^. Ι-ι. άβ, καθηγητής του πανεπιστημίου της Ι,οαναίη (Βελγίου) . . 1896
ΖωιιΣ Λεωνίδας Χ., έκδοτης των «Μουσών», έν Ζακύνθω 1896
ΖωΜΑΡΙΔΗΣ Εύγε'νιος, λόγιος, έν Λειψία 1887
Ρ
Εΐ,ΑΟΗ ^ο112ιηη, αρχισυντάκτης της παγκοσ(Λίου Γερ(Λανικης Έγκυκλοπαιδείας,
έν Καάο1£8ΐαάΙ 1885
ΓΗΕ8ΗΓΙΕΙ.Ό Εά\νίη, έν Λονδίνφ 1877
Η
Η ΑΚΤΤϋΝΟ (νοη ΡΠαη^Ιί), καθηγητής, έν Τυβίγγγ) 1886
ΗΕΙΌΕΝδΤΑΜΜ (ΟδΟαΓ άβ), λόγιος, έν Άλεξανδρεία 1873
Ηλιαδης λ. Α., έν ΙΙαρισίοις 1873
ΗυΟΗΕδ, πρώην γρα(Χ(Λατεύς της ενταύθα Αγγλικής Πρεσβείας 1874
θ
ΘΕΟΔΩΡΙΔΗΣ Κ., ε(;.πορος, έν *Ραιδεστω 1870
Ι
Ιάκωβος Διονυσιάτης, άρχιριανδρίτ/ϊς, έν *Αγίω Όρει 1896
ΙεΡΩΝΓΜΟΣ Μυριανθεύς, άρχΐ(Αανδρίτης, έν Γενεύτ) 1872
ΙωαΝΝΙΔΗΣ Έρ.(χανουήλ, λόγιος, έν Άμοργψ ^. . . 1861
ΙωανΝΙΔΗΣ Σάββας, διδάσκαλος, έν Τραπεζουντι 1870
Ιωαννιδης Σεραπίων, διδάσκαλος, έν Καισαρεία 1863
ΑΝΤΕΠΙΣΤΕΛΛΟΝΤΑ ΜΕΛΗ Λγ'
Κ
"Είτος ίηλογης
ΚαρΑΘΕΟΛΩΡΗ Στέφ. Κ., γρα(Α{Λατ6ύς της Όθ. ΙΙρειβείας, έν Πετρουτίόλε: • . 1863
ΚΟΣΜΙΔΗΣ Κυριάκος, $(Απορος, έν ΙΙτολερ,αίδι 1873
ΚϋΜΒΕΚΒΑΤΟΗ ΗβΠΠ, πρόξενος της Αγγλίας, έν Άγκύρκ 1893
ΚραΣΝΟΣΕΛΤΣΓΕΦ, κχθηγητης έν τφ έν Όδητσφ πανεπιττη[Λ(φ 1891
ΚηΑΓΤ ΕπίίΙ, καθηγητής, έν Τυβίγγ^ο 1886
ΚρΗΤΙΚΙΔΗΣ Έ{Χ(λανουήλ 1870
ΚκϋΜΒΑΟΚΕΚ Κ., καθηγητής έν τψ πανεπι<ττη(Αΐω του Μονάχου 1885
ΚγριαΚΙΛΠΣ Έπαρινώνδας θ., λόγιος, έν Μονά/φ 1898
ΚΟΝΣΤΑΝΤΙΝΙΛΗΣ Μακεδών Γ., πρώην έφορος της έν Αθήναις Έθνικ. Βιβλιοθήκης 1876
ΚωΝΣΤΑΝΤΙΝΙΔΗΣ Μιχαήλ, λόγιος, έν Αθήναις 1885
Λ— Ι-
^ΥαζαρΑΣ Παναγιώτης, ιατρός, έν Κερκύρί»: 187ί
ΛαμπαΚΗΣ Γεώργιος, διευθυντής του Χριστιανικού Άρχαιολ. Μουσείου, έν Αθήναις 1874
ΛαΜΠΡΙΔΗΣ *Ιωάννης, ίατρός, έν Ίωαννίνοις 1874
Λάμπρος Μ. Π., γενικός γρα[Α(χατεύς του έν Αθήναις Συλλόγου «Παρνασσού» . 1871
ΛΑΜΠΟνΣΙΑΔΗΣ Γεώργιος, διδάσκαλος, έν Άδριανουττόλει 1891
ΛεβετιεΦ Ά(χ(ριανός, καθηγητής του πανεπιστημίου του Χαρκόβου 1891
Λεβίδης Νικόλαος Δ., υπουργός τών Ναυτικών της Ελλάδος, έν Αθήναις. . . 1872
ΙιΕΟΚΑΝΟ Εΐΐΐϋβ, καθηγητ/)ς έν τη Σχολή τών ανατολικών γλωσσών, έν Παρισίοις 1878
ΙιΕΟΝΑΚΟΙ Οίοναηηί, φαρ(Λακοποιός, έν Άγκύρί}: 1871
Ι.ΕΗΟΗ Ρ. ^., γραίΛυιατευς της έν Πετρουπόλει Αύτ. * Αρχαιολογικής Εταιρείας. . 1876
Ι.Ευροι., έν Ναηογ 1871
ίιΣ-ϋΟΗ ΑηΙοηίο Καίριο γ, καθηγητής του πανεπιστη{χίου τής Βαρκελώνης. . . 1882
ΛογπερςΟΒ^ΣΚΗΣ Πέτρος 'Ιβάνοβιτς, καθηγητής έν τη Ιστορικοφιλολογικη Σχολή
του Νίβζίη 1884
ΛνΚΟΤΔΗΣ Έ[7.[Λανουήλ, δικηγόρος, έν Αθήναις 1874
Μ
ΜανΑΡΗΣ Σπ., καθηγητής έν τη Ζωσΐ|χαία Σχολή τών Ιωαννίνων 1863
Ματςανος γ. 1872
ΜεΙ,ΒΕΗ, καθηγητής γυ}Λνασίου, έν Μονάχφ 1885
ΜηαιαραΚΠΣ ^Αντώνιος, συγγραφεύς γεωγραφικών πονη|χάτων • . . 1897
ΜΐΙ,ΙΤΟΗΕνίΤΟΗ Μιχαήλ, διευθυντής του πολιτικού Γραφείου της Α. Μ. του βα-
λέως της Σερβίας, έν Βελιγραδίφ. • • • • 1894
ΜοΝΤΑΝΙ ΡίβΓΓβ, υποδιευθυντής του Αυτοκρατορικού Αστεροσκοπείου 1866
Μαυίδ, αρχιτέκτων του γαλλικού υπουργείου τών δηριοσίων έργων, έν Παρισίοις. . 1887
ΜϋΗΙ,ΜΑΝΝ Γ., πρφην διευθυντής της ενταύθα Γερμανοελβετικής Σχολής. . . • 1889
ο ΕΝ ΚΟΝΣΤΑΝΤΙΝΟνΠΟΛΕΙ ΕΛΛΗΝΙΚΟΣ ΦΙΛΟΛΟΓΙΚΟΣ ΣΓΛΛΟΓΟΣ
Ν
Έτος Ιπλογης
ΝεοΦΤΤΟΣ Αριστοτέλης, λόγιος, έν Κεραάουντι 1889
ΝερΟΤΤΣΟΣ Τάσος, λόγιος, έν Άλδξανδρβίκ 1876
Ο
ΟΒΕΚΗϋΜΜΕΒ Εα^έπβ, καθηγητής του Παν67Γΐστη(Λίου τοί3 Μονάχου 1898
Οαΐ^ΤΙΟΗ, (χηχανΐ)οός των οθω[Λχνικών Σι$ηροδρό(Λων 1873
ΟίΚΟΝΟΜΟΓ Παναγιώτης, διευθυντής ιδιωτικού Λυκείου, έν Κέρκυρα 1868
θΒδ ΙθΒ€[αίη ΚαΙ)ίθ γ, πρόεδρος της Βασιλικής Άκαδηρ,είας των γραμμάτων έν
Βαρκελώνη 1882
ΟρΦΑΝΙΔΗΣ Θεμιστοκλής, ελληνοδιδάσκαλος, έν Λαοδικεία της Συρίας. . . • . 1872
Π— Ρ
ΠαΝΑΓΙΩΤΙΔΗΣ δ. Α., ίατρός έν Παραμυθία της Ήττείρου 1895
ΠαΠΑΓΕΩΡΓΙΟΤ Γ., διδάσκαλος, έν "Αρτγ) 1872
ΠΑΙΙΑΓΕΩΡΓΙΟν Πέτρος, πρώην έν Μιτυληνη γυμνασιάρχης 1885
Π ΑΠΑΔΟΠΟΤΛΟΣ Μ., (ατρός, έν Θεσσαλονίκη 1863
ΠαΠΑΖΟΓΛΟΓΣ Κλεάνθης, έν Βραίλα 1871
ΠαρανιΚΑΣ Ματθαίος, διευθυντής του έν Τραπεζουντι Φροντιστηρίου 1863
ΡΑΒΙδΟΤ 1899
Παγλιδης Ιωακείμ, καθηγητής, έν Αθήναις 1892
ΠκΡϋΑΝΟΓΛΟΣ *Ιωάννης, πρφην υφηγητής του Έθνικ. Πανεπιστημίου, έν*Αθήναις 1885
ΙΙεγριδης Αθανάσιος, σχολάρχης, έν Πειραιεΐ 1864
ΠίΕΡΙΔΠΣ Δ., λόγιος, έν Κύπρφ 1871
ΠίΝΙΑΤΩΡΟΣ Γεράσιμος, έν Κεφαλληνία 1878
ΡοΕδΤΙΟΝ ΟαΓί. ^., συγγραφεύς διαφόρων βιβλίων ελληνικής υποθέσεως, έν Βιέννη 1885
ΠΟχΥΙΤΗΣ Ν. Γ., καθηγητής του Εθνικού Πανεπιστημίου, έν Αθήναις 1872
ΠΟΥΡΣΕΡ Εδουάρδος, διευθυντής του Σιδηροδρόμου Σμύρνης 1877
ΙΐΡΑΤΟΣ Στανίσλαος 1897
ΠγρλΑΣ ι. π., (ατρός, έν Αθήναις 1884
Πωπ Κ., πρόξενος της Ελλάδος, έν Σάμω 1863
Ρ— Κ
Ραδος Στέφανος 1863
Ράλλης Ν., (ατρός, έν Περγάμφ . 1872
ΡαΜΜΟΣ ι., σχολάρχης, έν *Άρτη 1364
ΡΑΦΑΗΛ Ελευθέριος 1872
ΑΝΤΕΠΙΣΤΕΛΛΟΝΤΑ ΜΕΛΗ κέ
' ' ' —
"Εΐος έπλογής
ΚεινΑΟΗ δδίοίηοη, Ιφορος του Μουσείου του *Αγίου Γερ(Λανοΰ, έν Παρισίοις. • 1887
ΚοδΕΝ V. Β. 1)αΓ0η, κχθηγητης τη; άρχβικης έν τω πανεπιστηριιφ Πετρουπόλεως 1876
ΚοδδΙ δοοΙΙί, ΟΟΤηΙβ 6. Β., Ιπίτιυ,ος πρόεδρος του έν Τολώτση *Αρχ. Μουσείου 1882
ΡΟΓΚΗΣ Αριστείδης Ν., διευθυντής των ταχυδρθ[Λείων κχΐ τηλεγράφων, έν Άθήνχις 1885
2-3
Σαθας Κωνσταντίνος, λόγιος, έν Παρισίοις 1868
ΣλΚΈΛΛΑΡΙΟΣ Αναστάσιος • • • 1863
ΣαΡΡΟΣ Στέφανος, ιατρός, έν Β^υκουρεστίφ 1874
ΣεΜΠΕΡΟΣ ΟαΓί, καθηγητής, έν Βυρτσβούργω 1871
ΣίΛΕΡΙΛΗΣ Ν., {χηχανικός, έν Ναυπλίφ 1884
ΣμγρΝΩΦ Βασίλειος Δη[Λητρίεβιτς, καθηγ•/;τής των ανατολικών γλωσσών, έν 'Ρωσσία 1884
Σοφοκλής Γαβριήλ, λόγιος, έν Αθήναις 1861
ΣταΜΑΤΙΑΔΗΣ Έπα(χεινώνδας, πρώην διευθυντής του έν Σά[Λω Ήγε(Λθνικου Γραφείου 1867
ΣΤΕΡΓΙΟΓΛΙΔΗΣ *Αριστθ[χε'νης, γυρασιάρχης, έν Σάμω 1885
δτίΟΚΕί. Γουστάβος, καθηγητής της θεολογίας καΐ τών άνατολ. γλωσσών, έν Ίε'νγ) 1872
8τΚΖΥαθ\νδΚΥ ^., καθηγητής του πανεπιστη|/.ίου του Ογοζ 1890
Σΐ^ΟΑΙΝΟΣ Π., λόγιος, έν Αθήναις 1892
ΣΧΟΡΤΣΑΝΙΤΠΣ Δ., πρώην σχολάρχης, έν *Άρτ/ι 1871
Τ
Ταραςιος, επίσκοπος Ηλιουπόλεως και θυατείρων 1872
ΤοϋΚΟΑΤ άθ 1896
ΤριαΝΤΑΦΓΛ:ΜΔΗΣ κ., καθηγητής τών ελληνικών γρα(λ(λάτω ν, έν Βενετία . . . 1872
ΤριαΝΤΑΦΓΛΛΙΛΠΣ Τΐ(Αθλέων 1899
Τςολακης Δηρ-ήτριο^, κτη(Λατίας έν Μπε'λταις της Βασσαραβίας 1872
V— Λ^Γ
ΥεΙΟΝΕΒ ΑηάΓβ, καθηγητής, έν Μα^άβιηΙϊοαΓ^ 1872
λΥΐΕΟΑΝϋ ΤΙιόοίΙοΓβ 1898
φ
Φερεκγδπς Αθανάσιος 1863
Φιλαδελφετς χ. ν 1864
φογρτογνιαδησ β 1864
Φώτιος Μ., έν Μυτιλήνγ^ 1885
Έλλ. Φιλ. Σύλλογος. θ'
κζ"' ο ΕΝ ΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΟΤΠΟΛΕΙ ΕΛΛΗΝΙΚΟΣ ΦΙΛΟΛΟΓΙΚΟΙ ΣΥΛΛΟΓΟΣ
Χ
'Έζος ίκλογης
Χαβιαρας δ., λόγιος, έν Σύρ/). 1884
Χαρίτων Κουτλου(Λθυ<ιιανός, (λονοίχός, έν Άγ(φ Όρει 1896
Χαριτωνος Νιχόλαος, είΛττορος, έν Δρά|Λ« 1885
ΧροΝΙΔΗΣ κ., λόγιος, έν Άδριανουχόλει 1863
ΧργΣΟΣΤΟΜΟΣ Λαυριώτης, προηγού(χ6νος, έν Άγ(ω Όρει 1896
Υ
ΥθλνΑΝΟ\νΐΤΟΗ Γεώργιος, καθηγητής τοΟ ττανεπιιτηαίου, ιδιαίτερος (ατρός ττίς
Λ. Μ. του βασιλέως της Σερβίας, έν Βελιγραδίφ 1894
-^»4»^-
ΕΤΕΡΓΕΤΑΙ, ΔΩΡΗΤΑΙ, ΠΡΟΕΔΡΟΙ ΤΟΤ ΣΤΛΑΟΓΟΤ
ΜΕΓΑΛΟΙ ΕΥΕΡΓΕΤΑΙ
Ι Χρηςτακης Ζωγράφος
ΕΥΕΡΓΕΤΑΙ
7 ΓΕΩΡΓΙΟΣ Ζαρίφης
ί Μενεααος Νε^ροποντης
+ ΕΤΑΝΘΙΑ ΘεΟΦΙΛΙΔΟΤ
ΜΕΓΑΛΟΙ ΔΩΡΗΤΑΙ
Κωνσταντίνος Καραπανος
Το ΕΝ Αθήναις Εθνικον Πανεπιςτημιον
Ι Γεώργιος Κορωνιος
Ι Στέφανος Ράλλης
ί Αντώνιος Βλαστός
ί Παντιας Σεκιαρπς
Θεόδωρος Α. Μαγρογορδατος
ΔΩΡΗΤΑΙ
Αιτοκρατορικη Οθωμανική Τράπεζα
Ι Γενική Εταιρεία τογ Οθωμ. Κρατοτς
Το ΕΝ Αθήναις Γποτργειον της
Δημοσίας Εκπαιδεγςεως
Ο εν Αθήναις προς Διαδοςιν των Ελ-
ληνικών Γραμμάτων Στλλογος
Ι Ζαννης Στεφανοβικ Σκτλιτςης
7 Ανδρέας Βαλ.μανος
Ι Αγςτροτοτρκικη Πιςτωςις
Τ Κωνσταντίνος Δοςιος
ί Κωνσταντίνος Ξενοκράτης
Βασίλειος Σογβατζογλοτς
7 θ. και β. σουβατζογλουσ και σ*
ι Αλέξανδρος Σεβαςτοποτλος
Ι Ανδρέας Στγγρος
Στέφανος Σκογλοτδης
7 Αναστάσιος Ηφαιςτιδης
! Αρχιμανδρ. Ανανιας Βατοπεδινος
ί• Ζήνων Κλεάνθης
Εμμανοτηλ Σπαθακης
Αλελφοι Αντωνιαδαι
Ι Σαραντης Αρχιγενης
Στέφανος Π. Σκτλιτςης
Σεβαςτοποτλοτ Τιοι
•}■ Γεώργιος Ζαφειροποτλος
Γρηγοριος Κογππας
Κωνσταντίνος Πλιαςκος
Ι Κωνσταντίνος Ζάππας
ΐ Νικόλαος Ζαρίφης
ψ Στέφανος Ζαφειροποτλος
ί Χριστόφορος Ζερλεντης
ί Δημήτριος Ταμβακος
ΠΡΟΕΔΡΟΙ ΤΟΥ ΣΥΛΛΟΓΟΥ
-}- Στέφανος Καραθεοδωρη 1861 — 62
Ι Πέτρος Ζανος 1862—63
-}- Ηροκλης Βαςιαδης 1863
ΣπνρίΔΩΝ Μαγρογενης . . . 1863 — 64
-}- Αλέξανδρος Πασπάτης. 1864 — 65
ΣπτρίΔΩΝ Ματρογενης . . . 1865 — 66
-}- Κωνςτ. Καραθεοδωρη.. 1866 — 67
-{- Ξενοφών Ζωγράφος 1867 — 68
-}- Ηροκλης Βαςιαδης 1868—69
•|- ΙΟΥΛΙΟΣ Μιλλπτεν 1869 — 70
ΣΤΑΤΡΑΚΗΣ Αριςταρχης.. . 1870 — 71
Κωνσταντίνος Καραπανος 1871 — 73
-}- Ηροκλης Βαςιαδης 1873—74
-}- Κωνσταντίνος Καλλιαδης 1874 — 75
-}- Αλέξανδρος Πασπάτης 1875 — 76
Ι Ιωάννης Δ. Αριστοκλής 1876 — 78
-}- Οδγςςετς Ιαλεμος 1 878 — 79
•|- Αλέξανδρος Πασπάτης. 1879 — 80
Ι Ηροκλης Βλςιαδης 1880—81
ΣπτρίΔΩΝ Μαυρογενης . . . 1881 — 82
•{- Κωνσταντίνος Καλ.μαδης 1882 — 84
-{- Ηροκλης Βαςιαδης 1884 — 86
-{- Κωνσταντίνος Καλλιαδης 1886 — 88
Ι Ιωάννης Δ. Αριστοκλής 1888 — 89
Ι Κωνσταντίνος Καλλιαδης 1889 — 92
ΑΝΑΣΤΑΣΙΟΣ Χρπςτιδης... 1892 — 93
Δημήτριος Μαλιαδης 1 893 — 95
αναστασιοσ χρηστιδησ . . . 1895 — 98
Χρήστος Χατζηχρήστου . . 1898 — 99
-^ψ•-^
κη
Ο ΕΝ ΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΟΓΠΟΛΕΙ ΕΛΛΗΝΙΚΟΣ ΦΙΛΟΛΟΓΙΚΟΣ ΣΓΛΛΟΓυΣ
κοσμήτορες
ΤΟΤ ΛΕ' ΣΥΛΛΟΓΙΚΟΤ ΕΤΟΤΖ 1895-1896
Αναστάσιος Χρηςτιδης, πρόεδρος
Μ. Παρανικας ] , , ^
-- _ > αντιπρόεδροι
Ν. Φωτιάδης ] ^ ^
Π. Δ. ΝίΚΟΛΟΠΟΥΛΟΣ, γεν. γραμματεύς
Αθανάσιος ΙωαννοΤ, εΙδ. γραμματεύς
Δ. Η. ΟίΚΟΝΟΜΙΔΗΣ, βιβλιοφύλαξ
Δ. ΜηλΙΩΤΗΣ, ταμίας '
ΔίΟΝ. Π. ΚοΝΤΟΓΕΩΡΓΗΣ, λογιατής
-3$&-
ΔΙΑΡΚΕΙΣ ΕΠΙΤΡΟΠΑΙ
ΦΙΛΟΛΟΓΙΚΗ
1. Αυθεντοποτλος μ.
2. Βακαλοπουλος Κ.
3. Βαλαβανης Ιωακείμ.
4. Κεφάλας Μ., πρόεδρος
5. ΜΟΣΤΡΑΤΟΣ Δ.
6. ΟίΚΟΝΟΜΙΔΗΣ Δ, Η.
7. Πανταζιδης Χρ. γ.
8. Παππαγιαννοπουλος ν.
9. Παριτςης κ.
10. Παχτικος γ.
11. ΠετΡΑΚΙΔΠΣ π., γραμματεύς
12. Σ Α ατελής θ.
13. Ταγής Φ.
14. Χατζηχρήστου Χρ.
ΕΚΠΑΙΔΕΥΤΙΚΗ
1. Ανδρεάδης Οδ., γραμματεύς
2. ΒΑΛΣΑΜΑΚΗΣ ΗΛ.
3. Βραχαμης ς.
4. Ιωάννου Αθ.
5. Κεφάλας Μ.
6. ΜΟΣΤΡΑΤΟΣ Δ.
7. ΟίΚΟΝΟΜΙΔΗΣ Δ. Η.
8. Πανταζιδης Χρ.
θ. Παπαγιαννοπουλος ν.
10. Παπαρρουςπς π.
11. ΠαΡΑΝΙΚΑΣ ν., πρόεδρος
12. Παριτςης κ.
13. ΧΑΤΖΗΧΡΗΣΤΟΥ ΧΡ.
ΕΛΕΓΚΤΙΚΗ
1. Γεραρδος α. κ.
2. Πριντζης κ.
3. Ψωμιαδης κ.
ΑΡΧΑΙΟΛΟΓΙΚΗ
1. Βεγλερης γ.
2. ΟυΠΤΙδ 0. Ο., πρόεδρος
3. Καμπανακης π.
4. Κλεάνθης Ζ.
5. ΚΟΠΑΣΠΣ Α.
0. ί,ΟΝα Α.
7. Μανςουρωφ π.
8. Μιι.ι.ΐΝαΕΝ Α. υαν
9. ΜΟΚΒΤΜΑΝΝ Α.
10. μοστρατοσ δ.
11. Μυςτακιδης β.
12. ΠεΡΔΙΚΙΔΗΣ κ., γραμματεύς
13. Ρηετεχτατ α.
14. Σιδεριδπς Ξεν.
ΑΝΘΡΩΠΟΛΟΓΙΚΗ
1. αποστολογλουσ σ.
2. Δαμςας ε.
3. Μαλιλκας Ηλ,
4. ΝίΚΟΛΟΠΟΥΛΟΣ II. Δ.
5. ΠίΝΙΛΤΩΡΟΣ Αθ.
ΕΠΙΣΤΗΜΟΝΙΚΗ
1. ΑΚΕΣΤΟΡΙΔΗΣ Γ.
"ΓΤΓ^ν^^^
ΕΠΙΜΕΛΗΤΑΙ, ΚΟΣΜΗΤΟΡΕΣ, ΔΙΑΡΚΕΙΣ ΕΠΙΤΡΟΠΑΙ
κθ'
2. ΑΠΕΡΗΣ Π.
3. ΚΟΚΚΟΛΑΤΟΣ Κ. Χρ.
4. Ναρλης Σ.
5. τογργουτησ α.
6. Φαχρης ι. β.
ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΗ
1. Βλαστάρης Κ., πρόεδρος
2. Θαλασσινός Μ.
3. ΚΟΝΤΟΓΕΩΡΓΗΣ Δ., γραμματεύς
4. Μαυρογορδατος Φρ. Α.
5. ΜΕΤΑΞΑΣ κ.
6. Πρωϊος π.
7. ΣίΣΜΛΝΟΓΛΟΤΣ Κ.
ΣΥΝΤΑΚΤΙΚΗ
1. Ανδρεάδης Οδ.
2. Γεδεων μ. Ιω., πρόεδρος
3. Ιωάννου Αθ.
4. ΝίΚΟΑΟΠΟΥΑΟΣ Π. Δ.
5. ΙΙΑΝΤΑΖΙΔΗΣ ΧΡ., γραμματεύς
6. Περδικιδης κ.
7. ΙΙετρακιδπς π.
ΕΠΙΜΕΛΗΤΑΙ
•Αρχαιολο-^ηκής συλλογής
Καμπανακης π.
Φυσιογραφικής βυλλογί^ς
Ευςταθιανος α.
κοσμήτορες
ι
ΤΟΝ Λς"' ΚΑΙ ΛΖ' ΣΥΛΛΟΓΙΚΩΝ ΕΤΏΝ 18θβ-18θ8
Αναστάσιος Χρηςτιδης, πρόεδρος
Ν. Φωτιάδης ] ,
Μ. Ψαμλας ) ^'"^^^^ '
Π. Δ. Νικολό ΠΟΥΛΟΣ, γεν, γραμματεύς
Γ. ΠαΣΧΑΛΙΔΗΣ, είδ, γραμματεύς
Δ. Η. ΟιΚΟΝΟΜΙΔΗΣ, βφλιοφύλαξ
Δ. Π. ΜηΛΙΩΤΗΣ, ταμίας
ΠίΤΤΑΚΟΣ ΕυΣΤ1>ΑΤΙ0Υ, Ιογίοτής
ΔΙΑΡΚΕΙΣ ΕΠΙΤΡΟΠΑΙ
ΑΡΧΑΙΟΛΟΓΙΚΗ
1 . -|- ΑΓΧΙΑΛΟΥ ΒΑΣΙΛΕΙΟΣ
2. Αριςταρχης ίτ.
3. Βεγλερης γ.
4. Γεδεων Μ. Ιω.
5. Ουκτίδ α. α.
6. Και,ινκα Εκν.
7. κοπασησ α.
8. ΕοΝΟ Α.
&. Μανςουρωφ π.
10. ΜΙΙ.Ι.ΙΝΟΕΝ Αΐ,ΕΧ. ΥΑΝ
1 1 . ΜΟΗϋΤΜΑΝΝ Α.
12. ΜοΣΤΡΑΤΟΣ Δ. Γ.
13. Μυςτακιδης β. α.
14. ΙΙαΝΤΑΖΙΔΠΣ Χρ., γραμματεύς
15. Παπακωνςταντινου Π.
λ'
ο ΕΝ ΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΟΤΠΟΛΕΙ ΕΛΛΗΝΙΚΟΣ ΦΙΛΟΛΟΓΙΚΟΣ ΣΓΛΛΟΓΟΣ
16. Παχτικος γ.
17. ΡΕΑΚδ Εϋ.
18. Περδικιδης κ.
19. δα^ΝΕΙΌΕΚ ΕοΟϋΑΚΒ
20. Σιδεριδης ξ. α.
21. Σμτρνωφ Αλ.
ΑΝΘΡΩΠΟΛΟΓΙΚΗ
1. Αποστολίδης Αθ.
2.. ΑπΟΣΤΟΛΟΓΛΟνΣ Σ.
3. Βεγλερης θ.
4. Μαλιακας Ηλ.
5. ΝικοΛοποτΛΟΣ π. ά.
ΕΚΠΑΙΔΕΥΤΙΚΗ
1. Αράπης Α.
2. Ατθεντοποτλος Μ.
3. Βραχαμης Σ.
4. Εγςταθιανος Α.
5. Ιωαννογ Αθ.
6. ΟίΚΟΝΟΜΙΔΗΣ Δ. Η.
7. Παπακωνςταντινοτ κ.
8. Σαλτελης θ.
9. ΧΑΤΖΗΧΡΗΣΤΟν ΧΡ.
ΕΠΙΣΤΗΜΟΝΙΚΗ
1. Αμπελιδης μ.
2. ΑπΕΡΗΣ π.
3. Ατλωνιτης α.
4. Βαςιλαδης χ. Θ.'
5. Γαβριηλίδης Α.
6. Ιατροποτλος π.
7. Μακρης κ.
8. Παςχα.\ιδης Τ.
9. Ψαλίδας Μ.
ΕΛΕΓΚΤΙΚΗ
1. Γιαννιός θ.
2. γκιωχασ ι.
3. Μοττςακης ν.
ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΑ
1. κοντογεωριήσ δίον. π.
2. Κωνσταντάρας Χρ.
3. Μελιχρός Κ.
4. Ψωμιαδης κ.
ΣΥΝΤΑΚΤΙΚΗ
1. ΓεδεΩΝ μ. Ιω., πρόεδρος
2. Εγςταθιανος α.
3•. μοστρατοσ δ. γ.
4. ΝικοΛοποτΛΟΣ π. Δ.
5. ΠανΤΑΖΙΔΗΣ Χρ., γραμματεύς
6. Παςχαλιδης γ.
7. Πετρακιδης π.
ΦΙΛΟΛΟΓΙΚΗ
1. Αριστοκλής Ι. Δ.
2. Αγθεντοποτλος μ.
2. Βαλαβανης Ιωακείμ
3. μοστρατοσ δ. γ.
4. ΟίΚΟΝΟΜΙΔΗΣ Δ. Η.
5. πανταζιδησ χρ.
6. Παπακωνςταντινογ π.
7. ΠετραΚΙΔΗΣ γι., γραμματεύς
8. Σαλτελης θ.
9. ΧαΤΖΗΧΡΗΣΤΟΓ Χρ., πρόείρος
38β-
ΕΠΙΜΕΛΗΤΑΙ
•Αρχαιολογικής καΐ νομιβματικής συλλογής
ΜΟΣΤΡΑΤΟΣ Δ. Γ.
Φυβιογραφικής βυλλογής καΐ Όργανοθήκης
Βραχαμης Στ.
ΚΟΣΜΠΤΟΡΕΣ, ΔΙΑΡΚΕΙΣ ΕΠΙΤΡΟΠΑΙ
Ια'
κοσμήτορες
ΤΟΤ ΑΗ' ΧΤΛΛΟΓΙΚΟΤ ΕΤΟΥΣ 18Θ8-18ΘΘ
ΧΡ. ΧατΖΗΧΡΗΣΤΟΤ, πρόεδρος
Π. Δ. ΝίΚΟΛΟΠΟΤΛΟΣ ί
ΜΑΝΟΥΗΛ ΑμΠΕΛΙΔΗΣ | ^'^^ ^ ^'
Γ. Α. ΠαΣΧΑΛΙΔΗΣ, γεν. γραμματεύς
Κ. ΙΙαΠΑΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΟΓ, εΙΛ. γραμματεύς
Αλ. ΠαΝΤΕΡΜΑΛΗΣ, βιβλιοφύλαξ
Δ. Μηλιωτης, ταμίας %
Αλ. ΕγςταΘΙΑΝΟΣ, λογιστής
ΔΙΑΡΚΕΙΣ ΕΠΙΤΡΟΠΑΙ
ΦΙΑΟΑΟΓΙΚΗ ΕΠΙΤΡΟΠΗ
Την ΦίλοΙογικην Έπαροτιην άτυετίλουν,
συνφ^ά τω 56η* αρθρφ του έν Ισχύϊ Κανονι-
σμού του Συλλόγου, πάντβς οΐ πτυχιούχοι φι-
λοσοφικής καΐ θεολογικής σχολής, ϊχοντες
πρόεδρον (χ^ν τόν κ.
Χατζηχρήστου Χρ.,
γοα{Χ[ΐ.ατέα δέ τόν κ.
Πετρακιδην π.
ΑΡΧΑΙΟΛΟΓΙΚΗ ΕΠΙΤΡΟΠΗ
1. Γεδεων μ. Ιω., πρόεδρος
2. ΚΟΠΑΣΗΣ Α.
3. ΜΟΗΌΤΜΑΝΝ Α.
4. ΜΟΣΤΡΑΤΟΣ Δ. Γ.
5. ΠανταΖΙΔΗΣ Χρ., γραμματεύς
6. Παςχαλιδης γ. Α.
7. Παχήκος γ. δ.
8. δΟΗΝΕΙΒΕΚ Εο.
9. Σιδεριδης ξ. α.
10. ΣΠΑΝΟΤΔΗΣ κ.
ΒΙΟΑΟΓΙΚΗ ΕΠΙΤΡΟΠΗ
Μίλη της Βιολογικής ^Επιτροπής πάντες
οΐ εν τω Συλλόγφ διδάκτορες ττίς (ατρικης
κχι των φυσικών επιστημών καΐ οΐ πτυχιού-
χοι της φαρριακευτικής.
1. Ψαλίδας Μ., πρόεδρος
2. ΙαΤΡΟΠΟΥΛΟΣ II., γραμματεύς
ΚΟίΝαΝΙΟΑΟΓΙΚΗ ΕΠΙΤΡΟΠΗ
Την Κοινοίνιολογικην *Επιτροπ}ιν άπηρτι-
ζον οι πτυχιούχοι της νθ(Λΐκης σχολής καΐ των
ανωτέρων ειδικών έ[χπορικών σχολών, έχοντες
πρόεδρον μέν τόν κ.
Αποςτολογλουν ς.,
γρα(ΐ.(ΐ.ατέα δέ τόν κ.
Ψαραν π.
ΦΥΣΙΚΟΜΑΘΗΜΑΤΙΚΗ ΕΠΙΤΡΟΠΗ
1. ΑΚΕΣΤΟΡΙΔΗΣ ΘΕΑΓ.
2. Αντωνιάδης Αλεξ.
3. Βραχαμης Στ.
4. Ιωάννου Αθ.
5. ΚαλΒΟΚΟΡΕΣΗΣ Κ. Δ., πρόεδρος
6. Καραθεοδωρη Κωνςτ. Στεφ.
7. Λιναρδος Γεώργιος
8. Μαυρογορδατος Φραγκουλης
9. Παπακωνςταντινου κ.
10. δΟΗΝΕΙϋΕΗ Εϋ.
11. ΣτΑΛίΔΗΣ Αλεξ.
12. Συγγρός Κ.
13. Χατζημιχάλης Γ., γραμματεύς
^
λ6'
ο ΕΝ ΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΟΤΠΟΑΕΓ ΕΛΛΗΝΙΚΟΣ ΦΙΛΟΛΟΓΙΚΟΣ ΣΥΛΛΟΓΟΣ
ΣΥΝΤΑΚΤΙΚΗ ΕΠΙΤΡΟΠΗ
Την Σνντακηκήν Έπηροπήν, οκτα(Α6λη
ουσαν, άττετέλεσαν, συνφδα τω 58*ί* αρθρφ
του Κανονισ(/.ου, οι ούο γρα[χ{ΐχτεΐς του
Συλλόγου, οί γρα(λ<Λχτ£ΐς των πε'ντε Διαρ-
κών Επιτροπών ^(,x\ ό υπό του Συλλόγου
εκλεγείς κ.
Βαλαβανης Ιωακείμ.
Και πρόεδρος (χΐν εξελέγη υπό της Συντα-
κΐίκήζ *Επαροπής ό κ.
Γεδεων μ. Ιω.,
γραρι^ατεύς δέ ό κ.
Πανταζιαης Χρ. γ.
ΕΛΕΓΚΤΙΚΗ ΕΠΙΤΡΟΠΗ
Γ. Γεραρδος Α. κ.
2. ΓΚΙΩΧΑΣ Ι.
3. Πρωϊος π.
-386-
ΕΠΙΜΕΛΗΤΑΙ
Αρχαιολογικής κα\ νομιβμαηκής ουλλο'^'ης
ΜΟΣΤΡΑΤΟΣ Δ. Γ.
Φυσιογραφικής ουλλογης καΐ Όργανοθήκης
Βραχαμης Στ.
ΎΚ-.^α
>
ο ΕΝ ΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΟΪΠΟΛΕΙ
ΕΑΑΗΜΚΟΣ ΦΙΛΟΑΟΠΚΟΪ ΣΪΑΑΟΓΟϊ
^^«ι^^-
ΠΡΑΚΤΙΚΑ ΚΑΙ ΕΚΘΕΣΕΙΣ
ΤΟΝ ΑΕ•, Α^, ΑΖ' ΣΓΑΑΟΓΙΡΝ Ε1ΒΝ 1895-1899
ΕΝ ΚΟΝΣΤΑΝΪΪΝΟΤΠΟΛΕΙ
ΕΛΛΗΝΙΚΟΣ ΦΙΛΟΛΟΓΙΚΟΣ ΣΥΛΛΟΓΟΣ
ΑΠΟ ΙΟΤΝΙΟΤ 1895 ΜΕΧΡΙ ΜΑΪΟΥ 1899 ΤΟΜΟΣ ΚΕ'
ΚΑΝΟΝΙΣΜΟΣ ΤΟΥ ΣΤΛΛΟΓΟΥ
θαραίΐν χρή' χάχ' αύρων ίαση* &μέίη>τ.
ΚΕΦΑΛΑΙΟΝ Α'
ΠΕΡΙ ΣΚΟΠΟΓ ΤΟΓ ΣΓΛΛΟΓΟΓ
Αςι&ρον 1. — Σκοπός τοϋ έν ΚωναχανηνονηόΧει, Έλληνικοϋ ΦιΧοΧογΜοϋ £υΧ'
Ιόγσν είναι ή τών γραμμάτων και επιστημών καλλιεργία καΐ ή ανά τήν Άνατολήν
διάδοσις αύτά?ν
α) δια της έγγραφου ή καΐ προφορικής έν αύτφ ανακοινώσεως επιστημονικών
μελετημάτων,
β') δι* εκδόσεως ομωνύμου περιοδικού συγγράμματος, καταλλήλων συγγραφών
και βιβλίων χρησίμων τφ λαώ,
γ') διά δημοσίων μαθημάτων,
6) δι' επιστημονικών σχέσεων προς συλλόγους και άλλα έν τε τη ΌθωμανΙκή
Αύτοκρατορίίΐ καΐ τη Αλλοδαπή επιστημονικά καθιδρύματα,
ε*) διά καταρτισμού δημοσίας βιβλιοθήκης, αναγνωστηρίου, όργανοθήκης καΐ
επιστημονικών συλλογών,
ς') δι' ιδρύσεως διαγωνισμώ^ν προς βελτίωσιν τής παρ' ήμϊν παιδεύσεως, ή προς
λύσιν διαφόρων επιστημονικών ζητημάτων,
ζ) δι' υποστηρίξεως άπορων σχολείων και ιδρύσεως νέων,
η) δι' επιστημονικών συνεδρίων,
ΰ^') διά παντός άλλου πρόσφορου μέσου.
ΚΕΦΑΛΑΙΟΝ Β'
ΠΕΡΙ ΜΕΛΩΝ
Αρ'&ρ. 2. — Τόν σύλλογο ν συναποτελοϋσι τά τακτικά μέλη, τά ίηΐτψα και τά
^ηεηισχέλλοντα.
*Άρ&ρ. 3. — Καθήκον των μελών είναι ή προς έπίτευξιν του σκοπού τοϋ συλ-
λόγου μέριμνα και συνδρομή αυτών καΐ ή ακριβής έκτέλεσις των ανατιθεμένων
αύτοϊς έντολώ^ν.
"Αρ&ρ. 4. — Τακτίχά μέλη έκλέγ-ονται υπό τοϋ συλλόγου, δσοι άν εϊτε έν Κων-
Οιαντινουπόλει εϊτε άλλαχού διαμένοντες προταθώσιν έγγ'ράφως ύπό τριών του
4 ο ΕΝ ΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΟηίΟΛΕΙ ΕΛΛΗΝΙΚΟΣ ΦΙΛΟΛΟΓΙΚΟΣ ΣΥΛΛΟΓΟΣ
συλλόγου τακτικ(ΰν μελών, ηθικώς υπευθύνων της προς τον σύλλογον έκπληρώ(5εως
τών κάθηκόντα?ν αυτών.
*Άρ'&ρ. δ. — ΈηΙτψ,α μέλη εκλέγονται ύπό τού <$υλλόγΌυ τη εγγράφω μεν
δεδικαιολογημένη προτάσει τών οΙκείων διαρκών επιτροπών άνδρες έπΙ φιλολογικαίς
καΐ έπΐ($τημονικαΙς καθόλου διαπρέποντες γνώ(ίε<$ι, τη προτά(5ει δέ τοϋ προεδρείου
άνδρες διαφερόντως εύεργετή($αντες τον <$ύλλογον ή σπουδαίως εΙς τήν παρ* ήμΐν
διάδθ($ιν της παιδείας ηθικώς ή ύλικώς συντελούντες.
*Ά^ρ. 6. — ΆντεηιστέΙλονχα μέλη εκλέγονται ύπό τού συλλόγου τη προτάσει τών
οΙκείων διαρκών επιτροπών ή τοϋ προεδρείου άνδρες λόγιοι έκτος της Κωνσταντι-
νουπόλεως διατρίβοντες, όσοι άν προσενέγκωσιν αύτώ πόνημα τι αυτών λόγου ά^ιον,
ή συντελώσιν εΙς διάδοσιν τών γραμμάτων καΐ διάσωσιν τών αρχαίων μνημείων.
'^Αξ'&ρ. 7. — Ή εκλογή τών προτεινομένων μελών, τακτικών, έπιτίμων καΐ αντε-
πιστελλόντων, γίνεται διά μυστικής 'ψηφοφόρίας καΐ κατ* απόλυτον πλειονοψηφίαν
τών παρόντων μελών, προα^^ελθείσης ύπό τοϋ προέδρου τής προτάσεως αυτών έν
τη προηγουμένη συνεδρία και άναγραφείσης έν τω άνηρτημένψ πίνακι.
'Άρΰ'ρ. 8• — Τά επίτιμα καΐ αντεπιστέλλοντα μέλη παρεπιδημοϋντα έν Κωνσταν-
τινουπόλει και παρόντα έν ταΐς τοϋ συλλόγου συνεδρίαις άπολαύουσι τών αυτών καΐ
τά τακτικά μέλη δικαιωμάτων, πλην τοϋ εκλέγεσθαι έν ταϊς άρχαιρεσίαις. Έάν δέ
αντεπιστέλλον τι μέλος παραμείνη υπέρ τους έ^ μήνας έν Κωνσταντινουπόλει,
μεταγράφεται ύπό τοϋ γενικοϋ γραμματέως εΙς τά τακτικά, ύποχρεούμενον και εις
τήν άπότισιν τής ετησίας αύτοϋ συνδρομής.
"Λρΰ'ρ. 9* — Έκάστω τών έκλεγ'ομένων μελών ό σύλλογος εκδίδει δίπλωμα
φέρον τήν μεγάλην αύτοϋ σφραγίδα καΐ ύπογεγ'ραμμένον ύπό τε τοϋ προέδρου και
τοϋ γενικοϋ γραμματέως, συναποστέλλει δέ και άντίτυπον τοϋ κανονισμού.
"Λρΰ'ρ, 10* — Έκ τών έκλεχθέντων μελών τά μέν έν Κωνσταντινουπόλει διαμέ-
νοντα λαμβάνοντα τό δίπλωμα ύπογράφουσιν έν τώ βιβλίω τής επιδόσεως προς
ένδει^ιν τής παραλαβής, τά δ' άλλαχοϋ διατρίβοντα δι* επιστολής εντός τριμήνου
άγγέλλουσι τήν παραλαβήν τοϋ διπλώματος και τοϋ κανονισμού, άλλως δέν έ'^^ρά-
φονται έν τω μητρψω τών μελών.
*Ά^ρ. 11. — Τά τακτικά μέλη, τά τε έν Κωνσταντινουπόλει και τά άλλαχοϋ
διαμένοντα, καταβάλλουσιν άπα^ μέν ως τέλος έγ'\-ραφής άμα λαβόντα τό δίπλωμα
μίαν όθωμανικήν λίραν καΐ τήν συνδρομήν τοϋ έτους, έν ω έ^ελέχθησαν, ετησίως δέ
μίαν όθωμανικήν λίραν πληρωτέαν άμα τη ένάρ^ει έκαστου συλλογ'ΐκού έτους.
*Ά^ρ• 12. — Μέλος τακτικόν, άναβαλόν τήν άπότισιν τής ετησίας αύτοϋ συ\τ-
δρομής μέχρι τών αρχαιρεσιών, αποκλείεται τοϋ δικαιώματος τοϋ εκλέγειν και
εκλέγεσθαι έν αύταΐς• έάν δέ παρατείνη τήν αναβολή ν τής άποτίσεως μέχρι τών
αρχαιρεσιών τοϋ δευτέρου έτους, θεωρείται παρητημένον και διαγράφεται αμέσως
από τοϋ μητρψου καΐ άπό τοϋ κατ' έτος έν τω περιοδικώ δημοσιευομένου καταλόγου
τών μελών, ουδέ γίνεται τοϋ λοιπού δεκτόν, έάν μή πρότερον άποτίση τάς όφειλο-
μένας δύο ετησίας συνδρομάς.
*Ά^ρ. 13. — Συγγραφεύς, μέλος τού συλ>,όγου εκλεγόμενος, πέμπει τη βιβλιο-
θήκη τά εαυτού συγγράμματα.
^ΑρΌ'ρ. 14. — Τά μηδέν τω ταμία όφείλοντα μέλη λαμβάνουσι δωρεάν τό περιο-
δικόν τοϋ συλλόγου σύγγραμμα άπό τού έτους, καΟ' ό έ^ελέχθησαν, πάν δέ άλλο
τοϋ συλλόγ'όυ δημοσίευμα αντί τοϋ ήμίσεος τής ά^ίας αύτοϋ. /
Αρΰ'ρ. 15. — Διαγράφεται έκ τοϋ μητρώου τού συλλόγου πάν μέλος, ου άν ή
διαγα^γή κριθή ασυμβίβαστος προς τήν τιμήν καΐ συντήρησιν αύτοϋ. Ή δ' άπόφασις
αύτη εκτελείται κατά τόν επόμενο ν τρόπον δέκα τακτικά μέλη αϊτού νται εγγράφως
ΚΑΝΟΝΙΣΜΟΣ ΤΟχ ΣΤΛΛΟΓΟΓ
παρά τοΰ προέδρου τού συλί^όγου τήν σύγκλησιν γενικής συνεδρίας, τούτον καί
μόνον έ\ού(5ης τον σκοπό ν της δ* αΙτήσεως ταύτης δεκτής γ'ενομένης ύπό του ονι-
λό^'ου, όρίί^εται ή ήμερα της γενικής συνεδρίας, εν η ούτος συ^ητήσας άποφασίί,ει διά
μυστικής "ψηφοφορίας* ή δε περί διαγραφής άπόφασις έχει κύρος, εάν παρόντων είκοσι
και πέντε τουλάχιστον μελών ψηφισβή ύπό των δύο τρίτων τούτων. Μέλος ούτω
διαγραφέν ουδέποτε επιτρέπεται να προταθη εκ νέου.
ΚΕΦΑΛΑΙΟΝ Γ'
ΠΕΡΙ ΚΟΣΜΗΤΌΡΩΝ
'Άρ^ρ. 16. — Τον σύλλογον έκπροσωποϋσι καΐ διοικοϋσιν οί Κοσμήτορες αύτοϋ»
ήτοι ό Πρόεδρος, οί δύο ^Αντιπρόεδροι, ό γενίχός Γραμματεύς, ό εΙδικός Γραμματεύς^
ό*Έφορος τής βιβλιοϋ^κης, ό Ταμίας και ό Λογιστής, πάντες εκ των τακτικών
μελών εκλεγόμενοι.
^Αρΰ'ρ, 17. — Ό πρόεδρος συγκαλεί τα μέλη τού συλλόγου εις συνεδρίας, κη-
ρύττει την έναρ5ΐν καΐ λή^ιν των συνεδριών, διευθύνει τάς συζητήσεις συμφώνως τί
ημερησία διατάζει, δίδει τον λόγον παντι τω αιτουμένω καΐ έπανάγει εις τήν ταςιν^
τους παρεκτρεπομένους ή και αφαιρεί τον λόγον άπ* αυτών επιμενόντων θέλ(ϋν 6έ
νά μετάσχη τής συΐ,ητήσεως, παραχωρεί προσωρινώ^ς τήν έδραν τω έτέρω τών αντι-
προέδρων, ή απόντων τούτων ή κωλυομένίον τω γτνικω γραμματεΐ, ή απόντος και
τούτου, τώ>ν παρόντων τινί τακτικών μελώ'ν υποβάλλει τα ζητήματα εΙς ψηφοφοριαν*
υπογράφει τα πρακτικά τώ^ν συνεδριών άμα ύπό τοΰ συλλόγου κυρωθέντα, τα διπ/αη*
ματα, τα προς πληρω^μήν εντάλματα και πάντα τά εξερχόμενα τού συλλόγου
έ'^γραφα* εποπτεύει πάντα* παρεδρεύει αυτοδικαίως εν ταΐς συνεδρίαις πάσης επι-
τροπής• εκτελεί τάς αποφάσεις τού συλλόγου* ουδέν πράττει άνευ αποφάσεως αν τού
και φροντίζει περί τής ακριβούς εφαρμογής τού κανονισμού.
^Άρϋ'ρ. 18. — Τά τού προέδρου άποδημούντος ή άσθενούντος, εκτελεί ύ πρώτος
τών αντιπροέδρων έν δε συνεδρία τού συ)^.όγου απόντος τού προέδρου προεδρεύει
ό πρώτος τώ^ν αντιπροέδρων ν, απόντος δε και τούτου, ύ δεύτερος, απόντος καΐ τούτοι,
ό γενυώς γραμματεύς* απόντος δμα^ς καΐ τούτου, δεν γίνεται συνεδρία.
"Λρ^ρ. 19. — Ό πρώτος τώ^ν αντιπροέδρων μεριμνά ίδία καΐ εποπτεύει τά δημό-
σια μαθήματα, τακτικώ^ς παριστάμενος έν αύτοϊς* ό δέ δεύτερος έφορά τό κατάστημα
τού συλλόγου και τά έν αύτώ και φροντίζει, συνεννοούμενος μετά τού προέδρ<»ι%
περί πάσης έν αύτω αναγκαίας μεταβολής καΐ προσθήκης, επιβλέπει δέ καΐ τήν διη-
κόσμησιν τού καταστήματος καΐ τήν κατά τάς τελετάς τού συλλόγου τά5ΐν.
'Άρ^ρ. 20. — Ό γενιπός γραμματεύς τηρεί τά αρχεία και τάς σφραγίδας, τό π[Ηΐ^--
τόκολλον και τήν άλληλογραφίαν τού σι^λλόγου, άντιγράφίκν αυτήν έν ίδίω κώδιΚΓ
έγ-γ-ράφει έν τω μητρώω τά μέλη και παρέχει τω λογιστή ακριβή κατάλογ'ον Γ(>ν
τακτικών μελών άγγέλλει διά τών εφημερίδων τή γνώσει τού προέδρου τήν ήμέραν
και τό θέμα έκαστης συνεδρίας και δημοσίου μαθήματος καΐ πάσαν άλλην κοινοποιη-
σιν τηρεί ίδιον βιβ/.ίον τώ^ν ημερησίων διατάξεων τών συνεδριών, συνυπογράφουν
αντάς μετά τού προέδρου* άναγινώσκει έν ταίς σι^νεδρίαις περίληψιν τώ^' αποστελ-
λομένων τω συλλόγω έγγ-ράφων ή καΐ τό κείμενον αύτώ^ν γν(Όμη τού πρόεδροι^ ή
και αιτήσει τού συλλόγου* φροντίζει, συνεννοούμενος μετά τού ταμίου, περί τή:
τακτικής διανομής τού περιοδικού τού συλλόγου συγγ-ράμματος και τής έν κ(ΐιρ(^
αποστολής αυτού πρύς τά έκτος τής Κωνσταντινουπόλεως διατρίβοντα μέλη, ει; Γί>:
διαφόρους βιβλιοθήκας κτλ., τηρώ^ν ίδιον βιβλίον περί τούτων σφραγ'ίζει καΐ συνιπυ-
6 Ο ΕΝ ΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΟνΠΟΛΚΊ ΕΛΛΗΝΙΚΟΣ ΦΙΛΟΛΟΓΙΚΟΣ ΣΓΛΛΟΓΟΣ
γράφει μετά του προέδρου τά διπλώματα καΐ τα λοιπά έγγραφα* τηρεί βιβλίον, έν ω
καταγράφει πάντα τά εΙ<ίερχόμενα βιβλία και περιοδικά συγγράμματα, άτινα παρα-
δίδει τω έφόρω της βιβλιοθήκης, λαμβάνων έν τω βιβλίω τούτω τήν περί παραλαβής
ύπογραφήν αυτού* ούδενι επιτρέπει τήν έκ τού συλλόγου έ^αγωγήν των έν τοις άρ-
χείοις καΐ παρέχει τοις αιτουμένοις πάσαν πληροφορίαν σχέσιν προς το γραφεΐόν
τού συλί^όγου έχουσαν.
Άρ^ρ. 21. — Ό εΐόίκός γραμματεύς συντάττει τά πρακτικά έκαστης συνεδρίας
έν τω έπΙ τούτω κώδικι, έ5 ου άναγινώσκει αυτά έν τη ένάρ^ει της επομένης, και
εγκριθέντα υπό τού συλλόγου συνυπογράφει μετά τού προέδρου* συντάττει έν Ιδίω
βιβλίω καΐ συνυπογράφει μετά τού προέδρου τά πρακτικά των συνεδριών τών κο-
σμητόρων* αναγράφει δέ έν δυσίν είδικοϊς βιβλίοις α') αποφάσεις συμπληρωματικάς
τού κανονισμού και β') αποφάσεις σχετικάς προς τά εκάστοτε συζητούμενα* έτι δέ
καΐ εύρετήριον αυτών.
^Λρύ'ρ. 22. — Τά τού γενικού γραμματέως απόντος ή κωλυομένου έκπληροί ό
ειδικός καΐ τανάπαλιν* απόντων δέ ή κωλυομένων αμφοτέρων, ανατίθενται ταύτα ύπό
τού προέδρου προσωρινώς τινι τών τακτικών μελώ^ν.
"Αρ^ρ. 23. — Ό ίφορος χής βιβλιοθήκης φροντί^,ει περί της αυξήσεως καΐ καλής
διατηρήσεως τής βιβλιοθήκης και τού αναγνωστηρίου* τηρεί τόύς επόμενους κατοιλό-
γους βιβλίων, α') τοηικόν, β') άλφαβητικόν, γ) έπιστημονικόν, δ') τών εΙσερχομένων
βιβλίων, χειρογράφων, χάρτου, ηινάκων, περιοδικών, εφημερίδων κλπ., μετά τού
ονόματος τών δωρητών, ε'' τών εξερχόμενων βιβλίων κλπ., παρέχει πάσαν εύκολίαν
τοις εΙς τήν βιβλιοθήκην προσερχομένοις και δανείΐ,ει τοις μέλεσι βιβλία κατά τά
άρθρα 83, 85, 86, υπεύθυνος ων διά πάν τό άπολεσθέν ή φθαρέν.
*Άρθρ. 24. — Ό χαμίας κρατεί τό ταμείο ν τού συλλόγου, προσωπικώς υπεύθυνος
ών διά πάντα τά εΙς αυτό εισερχόμενα χρήματα ώς καΐ διά τάς συνδρομάς, ων" τήν
καθυστέρησιν δεν ήθελεν ά\-γ'είλει τω συλλόγω κατά τό άρθρον 28* φροντίΐ^ει περί
τής έν καιρώ είσπρά^εω^ς τών συνδρομών καθόλου διά τών ύπό τού λογιστού έκδε-
δομένα^ν, ύπ* αυτού δέ υπογεγραμμένων διπλοτύπων αποδείξεων τηρεί τά επόμενα
τρία βιβλία, α'} τό καύ^ολικάν, β') τό ταμείον, γ') τό τών έζησίων συνδρομών τών με*
λών, έν ω έν ιδία σελίδι εγγράφει τάς αποδείξεις έκαστου μέλους μετά τού αριθμού
αυτών καΐ τής χρονολογίας τής τε εκδόσεως και τής πληρωμής καΐ ουδέποτε ουδέν
δαπανά αφ* εαυτού άνευ εντάλματος τού προέδρου.
"Αρύ^ρ. 25. — Ό λογιατής εκδίδει έν διπλοτύποις τάς αποδείξεις τών συνδρομώ^ν
τώ^ν μελών κατά τό μητρωον και πάσης καθόλου εΙσπράξεως, άς πέμπει τώ ταμία έπΙ
αποδείξει προς εϊσπραξιν, καί τά προς πληρωμήν εντάλματα, άτινα ύπογράψας πέμπει
τω προέδρω προς ύπογραφήν, έγγραφων ταύτα πάντα έν Ιδίίο λογ'ΐστικω βιβλί(ρ.
*Άρθρ. 26. — Οί κοσμήτορες, μεριμνώντες περί τής οικονομικής καταστάσεως τού
συλλόγου και περί πάντων τά^ν άφορώντων εΙς τήν πρόοδον αυτού, υποχρεούνται νά
παρευρίσκωνται τακτικά^ς έν ταίς συνεδρίαις τού τε συλλόγου και τού προεδρείου* ό
δέ τρΙς κατά συνέχειαν αδικαιολογήτως άπουσιάσας θεωρείται παρητημένος και αντι-
καθίσταται έν τί| επομένη γενική συνεδρία ύπό τού συλλόγου.
'Άρύ'ρ. 27. — Οί κοσμήτορες, συνερχόμενοι τακτικώς μεν άπαξ τού μηνός, εκτά-
κτως δέ κατά πρύσκ}.ησιν τού προέδρου ή κατ' αϊτησιν δύο τών κοσμητόρω^ν, συσκέ-
πτονται περί πάντων τών άφορώντων εις τόν σύλλογον καΐ άποφασίί^ουσι διά πλειο-
νοψηφίας τών έν τί| συνεδρί(ΐ παρόντων.
"Αρΰ'ρ. 28. — Έν δυσΐ γ-ενικαίς συνεδρίαις, έπΙ τούτω συγκαλουμέναις κατά τήν
τελευταίαν ί-βδομίίδα τού Άπρι>.ίου, οί κοσμήτορες άναγινώσκουσι τάς έπομένας ι^κΟέ-
σεις* ό μεν πρώτος αντιπρόεδρος τήν περί τών δημοσίων μαΟημάτα^ν τών ΐ-ν τω συλ-
ΚΑΝΟΝΙΣΜΟΣ ΤΟν ΣΓΛΛΟΓΟν
λόγίο γενομένων ό δε δεύτερος αντιπρόεδρος την περί τοϋ κτιρίου και της καθόλου
περιουσίας του συλλόγου, υποβάλλων και καταστατικόν αυτού* ό δέ γενικός γραμμα-
τεύς τήν περί της αλληλογραφίας τοϋ συλλόγου και τών- κατά τα άρθρα 8, 12 και 15
διαγραφέντων και μεταγραφέντων μελών ό δέ εΙδικός τήν περί των έργ'ασιών και
τά'^ν αποφάσεων του τε συλλόγου και των κοσμητόρων ό δ' έφορος της βιβλιοθήκης
τηλ' περί της καταστάσεως της βιβλιοθήκης και του αναγνωστηρίου καΐ περί των μέ-
σ^υν της αύ5ήσεως και βελτιώσεί^ς αυτών ό δέ ταμίας τήν περί τώ^ν προσόδων και
δοιπανών τοϋ λήξαντος έτους και της καταστάσεως τοϋ ταμείου, υποβάλλων τω συλ-
λόγω και πίνακα τών καθυστερούντων τάς ετησίας αυτών συνδρομάς μελών, ό δέ λο-
^•ιστής τήν περί τών ύπ' αύτοϋ εκδοθέντων ένταλμάτα^ν και αποδείξεων.
"Αρ^ρ. 29• — Έν τω τέλει τοϋ συλλογηκοϋ έτους συνερχομένων αμφοτέρων τώ*ν
προεδρείων τη πρόσκλήσει τοϋ τέως προέδρου γίνεται ή παράδοσις τών αρχείων, τώ^ν
βιβλίων καΐ πάντων τών τοϋ συλλόγου σαων και ανελλιπών και καλά^ς εχόντων,
συντάττεται δ' έπι τούτω πράξις καταχωριΐ,ομένη έν τω βιβλίω τών πρακτικών τών
κοσμητόρων και υπογραφομένη υπ αμφοτέρων.
Αρΰ'ρ. 30. — Οί νέοι κοσμήτορες άμα τη εγκαθιδρύσει αύτώ'ν συντάξαντες τον
έτήσιον τοϋ συλλόγου προϋπολογισμό ν, ένέχοντα κατά κεφάλαια τάς προσόδους και
δαπανάς αύτοϋ, ύποβάλλουσι τω συλλόγω προς έπυ}α]φισιν.
ΚΕΦΑΛΑΙΟΝ Δ'
ΠΕΡΙ ΣΓΝΕΔΡΙΩΚ
Άρ^ρ. 31. — ΑΙ συνεδρίαι τΌϋ συλλόγου δημοσία γινόμεναι είναι αΐ μέν γενικαΐ
αί δέ είδικαί' καΐ αί μέν γενικαι κατά δεκαπενθήμερον γινόμεναι έν ήμερα Δευτέρα
της εβδομάδος και ώρ(χ ύριξομένη έν αρχή τοϋ χειμερινοϋ και τοϋ θερινοϋ εξαμήνου
υπό τοϋ προεδρείου, άντικείμενον έχουσι τά έν τω άρθρω 34 αναγραφόμενα• αί δέ
είδικαι έν ήμερα καΐ ώρ(ΐ ύπο τοϋ προεδρείου όρι'ί^ομένη γινόμεναι, άντικείμενον
έχουσι τήν άνάγνωσιν καΐ συζήτησιν επιστημονικών ανακοινώσεων.
^Αρϋ'ρ. 32. — Άποφάσει τοϋ συλλόγου ή τοϋ προεδρείου έν ανάγκη συγ•καλοϋν-
ται εκτάκτως καΐ ά}ν}^αι γενικαΙ συνεδρίαι δημόσιαι ή μή.
'^Λρΰ'ρ. 33. — Πάντα τά εις συνεδρίαν προσερχόμενα μέλη έγγράφουσι τά έαυ-
τώ^ν ονόματα έν τω βιβλίω της παρουσίας.
'^Αρΰ^ρ. 34, — Ή ημερησία διάταξις έκαστης γενικής συνεδρίας, συνταττομένη ύπό
τοϋ προέδρου και τοϋ γενικού γραμματέως και άναρτωμένη έν τί αίθόύση προ τής
ενάρξεως τής συνεδρίας, περιλαμβάνει
ά) άνάγ^νωσιν και έπικύρω^σιν τών πρακτικών τής προηγουμένης γ-ενικής συνεδρίας,
β') άνάγνωσιν τής άλληλογ-ραφίας,
γ') άνακοίνωσιν προσφορών βιβλίων, χειρογ'ράφων κτλ.,
δ') προτάσεις τοϋ προεδρείου, τών έπιτροπά^ν και τά^ν μελών καΐ επερωτήσεις τών
βουλομένων έκ τών μελώ^ν,
ε') συϊ^ήτησιν έπ' αύτώ^ν.
"Α^ρ. 35. — Γλώσσα, έν ή γ*ράφονται τά πρακτικά καΐ γήνονται αΐ συζητήσεις,
είναι ή ελληνική* μόνοις δέ τοις άλλόγ'λώσσοις επιτρέπεται και ή έν έτερα γλώσση
άνάγ-νωσις καΐ συζήτησις.
*^Αρ^ρ. 36. — Άπαγορεύετοα πάσα περί πολιτικών και θρησκευτικών συζήτησις.
'Α^ρ. 37. — Έν τι συζητήσει έκαστον μέλος δΙς τό πολύ δικαιούται νά λάβη τόν
λόγ'ον περί τοϋ αύτοϋ ζητήματος• τελευταίω δέ ό λόγος δίδοτοα τά άνακοινωσαμένω
ή προτείναντι τό περί ου ή συζήτησις.
8 ο ΕΝ ΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΟΤΠΟΛΕΙ ΕΛΛΗΝΙΚΟΣ ΦΙΛΟΑΟΓΙΚΟΣ ΣΤΑΛΟΓΟΣ
*Άρ^ζ. 38. — Ή έπΙ του αυτού ί,ητήματος (5υξήτη(5ις ^ταρατείνεται έν ανάγκη
και εΙς τήν έ^τομένην σηνεδρίαν, ούχΙ δε και ύ:Γέρ ταύτην.
^'Αρύ'ρ. 39. — Αί τορ .προεδρείου καΐ των έ;ητρο;Γ(ΰν προτά(ίεις αιτιολογούνται
Ιδία έν τί| συί,ητήσει υπό τίνος των μελών αυτών ώς είσηγητοϋ.
Λρΰ'ρ. 40. — Αί τών ;1\τιτρο.τών καΐ τών μελών προτάσεις αποστέλλονται τφ
γενικ(Γ γραμματει δύο τουλάχιστον ημέρας προ της συνεδρίας προς άναγραφήν έν
τϊ\ ημερησία διατάζει.
"Αρΰ'ρ. 41. — Προτάσεις έκ της συ'^ητήσεως άναφυόμεναι υποβάλλονται υπό του
προεδρεύοντος εΙς συιί,ήτησιν και ψηφοφορίαν, έάν ύποστηριχθώσιν ύπό δύο τουλά-
χιστον μελών νέαι δε προτάσεις μή έ\γεγραμμέναι έν τη ημερησία διατάζει υπο-
βάλλονται έν τη αύτη συνεδρία εΙς τήν έπι4ηΓ|φισιν του συλλόγου, έάν έγ'γράφως
αΐτηθη τούτο ύπό πέντε μελών καΐ έγκρίνη ό σύλλογος τύ κατεπείγον.
*Άρΰ'ρ. 42. — Πρότασις, αντικείμενη προγενεστέρα τού συλλόγου άποφάσει,
σημειούται μεν έν τη ημερησία διατάζει μετά παραπομπής εις έκείνην, συζητείται
δέ έν τη επομένη συνεδρία* καΓάργησις δε ή τροποποίησις προηγουμένης αποφάσεως
τού συλλόγου δύναται νά γείνη, έάν αΐτηθή έγ^'ράφως ύπό δέκα μελών και έγκριθή
ύπό τών δύο τρίτων τών παρόντων μελώ^ν έν δυσίν έ^ής γενικαϊς συνεδρίαις.
^Αρ^ρ. 43. — Αί αποφάσεις τού συλλόγου έν ταϊς συνεδρίαις γίνονται διά φανε-
ράς "ψηφοφορίας καΐ κατ* απόλυτον πλειονοψηφίαν (πλην τών ύπό τού κανονισμού
όριϊ^ομένων εΙδικών περιπτώσεων) τών παρόντων μελά^ν διά μυστικής δ* δσαι ύπό
τού κανονισμού ορίζονται, ή όταν τούτο αΙτηΟη ύπό πέντε τουλάχιστον μελών, η
περί προσωπικών ί,ητημάτω^ν προκειμένου.
^Άρ^ρ. 44. — Έν Ισο>)π^φία κατά τάς συνεδρίας τού τε συλλόγου καΐ τού προε-
δρείου καΐ τών επιτροπών ή ψήφος τού προεδρεύοντος λογίϊ^εται διπλή.
'Άρύ'ρ. 45. — "Οσας έκ τών αποφάσεων τού συλλόγου κρίνει άναγκαΐον το
προεδρείον, έν Ιδίω αναγράφει πίνακι έκτεθειμένω έν τη αίθούση τών συνεδριών.
^Λρΰ'ρ. 46. — Ή ημερησία διάτα^ις έκαστης εΙδικής συνεδρίας, δημοσιευομένη
διά τών εφημερίδων και αναγραφομένη έν πίνακι άνηρτημένω πρό τής αιθούσης τών
συνεδριών, περιλαμβάνει
α) άνάγνωσιν τών πρακτικών τής προηγ'ουμένης εΙδικής συνεδρίας, έν οΐς εκτί-
θεται καΐ περίληψις τών γενομένων ανακοινώσεων,
β') ανακοινώσεις έπιστημονικά^ν μελετημάτων,
γ') συΐ,ήτησιν έπι τών προγενεστέρων καΐ παραπομπήν αυτών ταΐς οίκείαις έπιτροπαΐς.
*Άρ^ρ. 47. — Τά μέλη, τά προτιθέμενα νά ύποβάλωσιν άνακοίνωσίν τίνα έν
ειδική συνεδρία, ά\-γέλλουσι τούτο εγκαίρως τω προέδρω τού συλλόγου, αίδέ ύπό
τών έκτος τής Κωνσταντινουπόλεως διατριβόντω^ν μελών άποστελλόμεναι ανακοι-
νώσεις άναγινώσκόνται έν ειδική συνεδρία ύπό τού γενικού γραμματέως.
Άρΰ'ρ. 48. — Έν ταΐς είδικαΐς συνεδρίαις καΐ μή μέλεσι τού συλλόγου είσαγο-
μένοις ύπό τίνος τών μελώ^ν επιτρέπεται τι τού προέδρου συναινέσει νά ύποβάλ-
λωσιν ανακοινώσεις εγγράφως ή καΐ προφορικώ^ς.
*Άρϋ'ρ. 49. — Πάσα άνακοίνωσις άμα άναγνωσθείσα παραδίδοται τω γενικω γραμ-
ματει καΐ κατατίθεται έν τω γραφείω προς μελέτην αυτής ύπό τών βουλομένων μελών.
ΚΕΦΑΑΑΙΟΝ Ε'
ΠΕΡΙ ΕΠΙΤΡΟΠΩΝ
*' Αρΰ'ρ. 50. — Ό σύ}νλογΌς προς έπίτευ^ιν τού σκοπού καΐ διευκόλυνσιν τώ^ν
εαυτού εργασιών έχει διαρπείς μέν έηιχροηάς επτά, α') τήν φίλολογικήν, β') τήν
ΚΑΝΟΝΙΣΜΟΣ ΤΟΓ ΣΤΛΛΟΓΟν
άρχαιολογικήν, γ'] τ^ν βίολογικήν, δ') τϊ\ν χοινωνιολογικήν, ε') τήν φυαικομαϋ^'
μαχιχήν^ Ι') τι^ν αυντακτικήν^ Ι,') τι^ν έλεγκνικήν ηροσωρινάς δέ, δόας έκάότοτε αί
άνά^•και του σϋλλό\Ό0 ήΟελον^ ύιτοδεικνύει.
"Αρϋ^ρ. 51. — Ή φιλολογική επιτροπή α] σο^ηΓεΐ περί των φιλολογικών ή παιδα-
γίογικών θεμάτων των εν ταΐς είδικαίς τοΓ) συλλόγου συνεδρ'ιαις άναγνωσθει<$ών ή έν
Ιδιαιτέραις της επιτροπής σινεδρίαις ύπο μελών αυτής γινομένων άνακοινώ(5εων,
β' μεριμνά περί τής εκδόσεως τά>ν παλακον Ελλήνων^ ποιητώϊν και συγγραφέων και
τ(όν Πατέρων της Εκκλησίας, γ') κρίνει καΐ βραβεύει τάς ύπό τοΰ συλλόγου παραπεμ-
φΟείσας αυτή συλλογάς λε5ΐλογίων και πάντων τών αφορώ νΓων εΙς τον Ιδιωηκόν βίο ν
τού σημερινού έλ/.ηνικού λάου, καΐ τα εις διαγωνισμόν άποσταλέντα φιλολογικά καΐ
διδακτικά έργα, δ'; κρίνει τά προς άπλήν κρίσιν παραπεμφθέντα διδακτικά βιβλία,
ε' μεριμνά περί τών προς διάδοσιν της πρώτης καΐ μέσης παιδεύσεως αμφοτέρων τών
φύλων μέσων καΐ περί διδακτικών μεθόδων, Ι'; άνακοινουται τω συλλόγω τάς προό-
δους και τάς μεταρρυθμίσεις της πρώτης καΐ μέσης παιδεύσεως τάς παρά τοις πεπολι-
τισμένοις λαοϊς.
"Αρ^ρ. 52. — Ή αρχαιολογική επιτροπή συί^,ητεϊ περί τών έν ταΐς ειδικαΐς τοΰ
συλλόγου συνεδρίαις άναγνωσθεισών ή έν Ιδιαιτέραις της επιτροπής συνεδρίαις ύπό
μελών αυτής γινομένων ανακοινώσεων, αναφερομένων ά) εις τά πλαστικά και τά
ενεπίγραφα καΐ τά λοιπά τή; τέχνης μνημεία τοϋ τε ελληνικού καΐ τών άλλων λαώ^ν
τής αρχαιότητος και τών μέσων χρόνων, β'^ εΙς τήν γεωγραφίαν και τοπογραφίαν
και τον δημόσιον και ιδιωηκόν βίον τού αρχαίου και μεσαιωνικού ελληνικού λαού,
γ' εΙς τήν χριστιανικών άρχαιολογίαν, δ'; εΙς τήν μελέτην καΐ διευκρίνησιν παλαιο-
γραφικών κειμένων ^οΐον έγγραφων, διπλωμάτων, χειρογράφων κτλ.\ ε') εΙς τάς εκά-
στοτε οπουδήποτε γινομένας άρχαιολογικάς άνακαλύψ'εις και< έρευνας.
'Άρ^ρ. 53. — Ή βιολογική επιτροπή συζητεί περί τών έν ταΐς είδικαΐς τού συλ-
λόγου συνεδρίαις όναγνωσΟεισώ^ν ή έν Ιδιαιτέραις τής επιτροπής συνεδρίαις ύπό μελών
αυτής •γινομένων ανακοινώσεων, αναφερομένων εΙς βιολογικά, ανθρωπολογικά καΐ
ιατρικά 1[,ητήματα τών αρχαίων καΐ μέσων χρρνων έν αντιπαραβολή προς τά νύν καΐ
είς τάς εκάστοτε περί ταύτα άνακαλύψ•εις καΐ εφευρέσεις και Ιδία τάς έκ τών συνα-
φών έπιστημώ^ν πρακτικάς α^φελείας έν ταΐς ήμετέραις χώραις.
^Άρ^ρ. 54. — Ή κοινωνιολογική επιτροπή συϊ,ητεΐ περί τών έν ταΐς είδικαΐς τού
συλλόγου συνεδρίαις άναγνωσθεισών ή έν Ιδιαιτέραις τής επιτροπής συνεδρίαις ύπό
με>αεν αυτής γινομένων ανακοινώσεων περί τών έθών, ήθώ^ν, θεσμώ^ν, νομοθεσκον καΐ
λοιπά^ν τής αρχαιότητος και τών νείοτέρων χρόνων ήθικοκοινωνικών ϊ,ητημάτων καΐ
περί τής επιδράσεως αυτών έπι τήν διαδοχικήν άνάπτυ^ιν καΐ πρόοδο ν τού πολιτισμού.
"Λρ^ρ. 55. — Ή φυαικομαϋ^ματικιή επιτροπή συί,ητεΐ περί τών έν ταΐς είδικαϊς
του συ)νλόγου συνεδρίαις άναγνωσθεισών ή έν Ιδιαιτέραι; τής επιτροπής συνεδρίαις
γινομένων ύπό μελών αυτής ανακοινώσεων, αναφερομένων εΙς φυσικά καΐ μαθημα-
τικά τής τε αρχαιότητος καΐ τών νύν χρόνων ί^ητήματα μετά τών εφαρμογών καΐ
Ιδίως εΙς τάς έκ τούτων πρακτικάς ωφελείας.
"Αρΰ'ρ. 56. — -Μέλη μόνιμα είναι και κατατάττονται ύπό τού προέδρου τού συλ-
λόγου έκ τών τακτικών μελώ^ν ά ■ τής μέν φιλολογικής οΐ πτυχιούχοι φιλοσοφικής καΐ
ίεολογικής σχολής, β') τής δέ αρχαιολογικής οΐ περί κλάδον τινά τής αρχαιολογίας
ασχολούμενοι καΐ συγγράμματα ή διατριβάς άρχαιολογικάς δοκίμους γ-ράψ-αντες και
οί πτυχιούχοι τής αρχιτεκτονικής, γ] τής δέ βιολογικής οί διδάκτορες τής Ιατρικής καΐ
τών φυσικώ^ν επιστημών καΐ οί πτυχιούχοι τής φαρμακευτικής, δ') τής δέ κοινωνιολο-
γικί|ς οί πτυχιούχοι τής νομικής σχολής καΐ τά^ν ανωτέρων ειδικώ^ν εμπορικών σχο-
('Ελλ. Φιλ. Σύλλογος. — Τόμος ΚΖ')
10 ο ΕΝ ΚΩΝΣΤΛΝΤΙΝΟνΠΟΛΕΙ ΕΛΛΗΝΙΚΟΣ ΦΙΛΟΛΟΓΠνΟΣ ΣνΛΛΟΓΟΣ
λών, ε') τής δέ φυσικομαθηματικής οΐ πτυχιούχοι των φυσικών και μαθηματικών
επιστημών και οί πτυχιούχοι μηχανικοί καΐ μηχανουργοί πολυτεχνικών σχολών.
'Άζ^ρ• 57. — Μέλη των είρημένων διαρκών επιτροπών δύνανται να έκλεγώσιν
ύφ* έκαστης τούτων καΐ άνδρες διαπρέποντες έπι έπιστημονικαϊς μελέταις ύπό της
οΙκείας επιτροπής έγκρινομέναις προτεινόμενοι μεν ύπό τριών μελών αυτής, \|/ηφιΙ,ό-
μενοι δέ έν τακτική αυτής συνεδρία ύπό τών τριά'ν τετάρτω-ν τής ολομελείας• ή
δ' εκλογή άνακοινούται δια του προέδρου τω συλλόγω.
'^Λρ'&ρ. 58. — Ή αυντακτική έηιτροηή, οκταμελής ούσα, άποτελουμένΐ] έκ τώ^ν
δύο γραμματέων χοϋ συλλόγου, τών γραμματέων τών ηέντε πρώτων διαρκών έηιτρο'
η&ν καΐ ίνδς έπ τών τακτικών μελών ύπό τού συλλόγου εκλεγομένου, φροντίΐ,ει
περί τής εντός τού συλλογικού έτους εκδόσεως τού περιοδικού και τώ'>ν άλλων δη-
μοσιευμάτων του συλλόγου.
"Λρΰ'ρ. 59. — Ή έλεγτηική επιτροπή, αποτελούμενη έκ τριώ^ν ύπό τού συλλόγου
έκλεγομένα^ν τακτικών μελών εξελέγχει κατά τριμηνίαν τους λογαριασμούς τού
ταμείου τού συλλόγου και πάσαν καθόλου χρηματικήν διαχείρισιν υπογράφει δέ καΐ
τους Ισολογισμούς τών βιβλίων τού ταμίου.
"Λρ&ρ. 60. — Κατά τάς αρχάς τού συλλογικού έτους τη προσκλήσει τού προέ-
δρου του συλλόγου συνερχόμενα ύπό την προεδρίαν αυτού εΙς πρώτην συνεδρίαν
τά μέλη έκαστης τώ^ν επιτροπών έκλέγουσι τόν πρόεδρον καΐ τόν γραμματέα αυτής
και όρίϊ,ουσι τήν ήμέραν καΐ ώραν τώ^ν τακτικών αυτής συνεδριών ταύτα δέ ανα-
γράφονται ύπό τού γενικού γραμματέως έν Ιδι'ορ πίνακι έν τη αίθούση τών συνε-
δριών άνηρτημένω.
"Αρ^ρ. 61. — Έκαστη τώ^ν διαρκών επιτροπών, συνερχομένη τακηκά^ς άπαξ
τουλάχιστον τού μηνός καθ* ήμέραν και ώραν όριζομένην κατά τό άρθρον 6ο και
εκτάκτως έν ανάγκη κατά πρόσκλησιν τού εαυτής προέδρου, συσκέπτεται και απο-
φασίζει διά πλειονοψηφίας τών παρόντων μελάη^, τηρούσα έν ιδίω βιβλίω πρακτικά
τών συνεδριών υπογεγραμμένα ύπό τε τού προέδρου καΐ τού γραμματέως αυτής .
"Λρ^ρ. 62. — Έάν ό πρόεδρος επιτροπής τίνος διατελή έπι μακρόν κωλυόμενος, '
ή επιτροπή συγκαλουμένη ύπό τού προέδρου τού συλλόγου εκλέγει έτερον προσ-
ωρινόν πρόεδρον.
"Αρΰ'ρ. 63. — Πάσα συνεννόησις τών επιτροπών προς τε άλλήλας και προς άλλα
σωματεία καΐ πρόσωπα γ'ίνεται έγγραφος διά μόνου τού προέδρου τού συλλόγου.
"Αρ^ρ, 64. — Ό πρόεδρος τού συλλόγου συγκαλεί έν ανάγκη εις κοινήν συνε-
δρίαν δύο ή πλείονας έπιτροπάς ύπό τήν εαυτού προεδρίαν.
*' Αρ^ρ, 66. — Αί έπιστολαΐ τών έπιτροπώ^ν δέον νά φέρωσι τάς ύπογρα^ράς τοΟ τε
προέδρου και τού γραμματέως αυτών.
"Αρΰ'ρ. 66. — Τά εΙς τόν σύλλογον προς κρίσιν αποστελλόμενα συγγράμματα
παραπέμπονται έκαστα εΙς τάς οΙκείας έπιτροπάς προς κρίσιν, ήτις άναγινώσκεται έν
εΙδική συνεδρία. ΕΙς τάς οΙκείας έπιτροπάς παραπέμπονται :Γρός κρίσιν και γνωμοδό-
τησιν καΐ τά έν ταϊς γενικαίς τού συλλόγου συνεδρίαις αναφυόμενα ζητήματα τά
προς τάς είδικάς αύτώ'ν εργασίας σχέσιν έχοντα.
"Αρϋ'ρ. 67. — Ό πρόεδρος τού συλλόγου μετά μεν τού προέδρου τής συντα-
κτικής επιτροπής φροντίι^ει περί τής αγοράς τού αναγκαίου εις τά δημοσιεύματα τού
συλλόγου χάρτου διά μειοδοσίας• μετά δέ τού γενικού γραμματέα^ς προς έκτύπω-
βιν τών δημοσιευμάτων τού συλλόγου ?ίροκηρύττει μειοδοσίαν έπαναλαμβανομένην
δις, τω δέ τελευταίω μειοδοτήσαντι κατακυρούται ή έκτύπα^σις• ό δέ πρόεδρος ά\-^•έλ-
λων τούτο τω συλλόγω υποβάλλει προς έγκρισιν τό μετά τού τυπογράφου συμβύλαιογ.
"Αρΰ'ρ. 68. — Αί προσωριναί έπιτροπαΐ εκλέγονται ύπό τού συλλόγου έν ^ητή
ΚΑΝΟΝΙΣΜΟΣ ΤΟΤ ΣΓΛΛΟΓΟΓ 11
εντολή και προθεσμία, έν ί] όφείλουσι νά ύποβάλωσιν έκ9ε<3ΐν της εντολής αυτών
ά/^.ως θεα'ΐροϋνται παρητημέ^ναι, ύ δε σύλλογος προβαίνει εΙς άντικατάστασιν αυτών.
"Αρ^ρ. 69. — Μέλος των προσωρινών επιτροπών, τρις κατά συνέχειαν άδικαιολο-
-^"ήτως απουσίασαν τών συνεδριά^ν, θεωρείται παρητημένον και δύναται ό σύλλογος
τη προτάσει της οικείας επιτροπής ν* άντικαταστήση αυτό.
"Αρ^ρ, 70. — Τη προτάσει τά^ν οΙκείων επιτροπών ό σύλλογος έντέλλείται τοις
εν ταϊς έπαρχίαις σύλλογο ις ή άντεπιστέ>νλουσιν αύτου μέλεσι τήν μελέτην έπιοτη-
μονικών ζητημάτων, τήν έρευναν αρχαίων ή προϊστορικών μνημείων, τήν άντιγραφήν
χειρογράφων, επιγραφών κτλ. ή έν ανάγκη Ιδίας εκπέμπει άποστολάς.
'Άρ'θ'ρ, 71. — Έν δυσΐ γενικαϊς συνεδρίαις, έπι τούτω συγκαλουμέναις κατά τάς
δύο τελευταίας τού *Απριλίου εβδομάδας, έκαστη τών επιτροπών υποβάλλει τψ
συ/^,όγω ^κ^εσιν τών έιηαίων αυτής ίργααιών έν ταύταις δε άναγ-ινώσκονται καί
αΐ περί τών διαγωνισμάτων κρίσεις τών επιτροπών.
ΚΕΦΑΛΑΙΟΝ ^
ΠΕΡΙ ΔΗΜΟΣΙΩΝ ΜΑΘΗΜΑΤΩΝ
^'Αρύ'ρ. 72. — Τα δημόσια μαϋ^ματα πραγματεύονται έν γλώσση καταληπτί
δέματα ωφέλιμα τη ημετέρα κοινωνία.
*' Αρϋ'ρ. 73. — "Οσα τώ^ν μελώ^ν τού συλλόγου θέλουσι ν* άναλάβωσι μαθήματα,
ά^γέλλουσι τοί>το άμα τη ένάρ5ει τών τοΟ συλλόγου εργασιών τω• προέδρω του
συ/^,όγου, δηλούντα και τον τίτλον τού θέματος* ό δέ πρόεδρος μετά του πρώτου
αντιπροέδρου έγκρίναντες τά θέματα συντάττουσι τό πρόγραμμα τών δημοσίων
μαθημάτων, όπερ έπιψηφισθέν ύπό τού συλλόγου δημοσιεύεται διά τώ^ν εφημερίδων.
"Αρύ'ρ. 74. — ^^Αν μετά τήν δημοσίευσιν τού προγράμματος έπιθυμή τι τά^ν με-
λώ^ν τού συλλόγου ν' άναλάβη δημόσιον μάθημα, δηλοΙ τούτο τω προέδρω τού συλ-
λόγου, όστις λαμβάνων καΐ τήν γνώμην τού πράξου αντιπροέδρου ορίζει τήν ήμέραν
της εβδομάδος, καθ* ην γενήσεται τό μάθημα, και άγγέλλει τούτο έν τη επομένη
τού συλλόγου γενική συνεδρία.
ΚΕΦΑΛΑΙΟΝ Ζ'
ΠΕΡΙ ΠΕΡΙΟΔΙΚΟΤ ΣΪΓΓΡΑΜΜΑΊΌΣ ΚΑΙ ΕΠΙΣΤΗΜΟΝΙΚΩΝ ΣΧΕΣΕΩΝ ΤΟΓ ΣΓΛ.\ΟΓΟΓ
'Άρΰ'ρ. 75. — Ό σύλλογος άπαξ ή δις τού έτου; εκδίδει ηεριοδιπόν σύγγραμμα
φέρον τον τίτλον Ο ΕΝ ΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΟ ΥΠΟΑΕΙ ΕΑΑΗΝΙΚΟΣ ΦΙΑΟΑΟΠΚΟΣ
ΣΥΛΛΟΓΟΣ καΐ περιλαμβάνον α" κατάλογον τών ιδρυτών, β'} τώ*ν άπό της ίδρύσεως
τού συ>-}.όγου προέδρα^ν μετά τής χρονολογίας τής προεδρίας αύτώ>ν, γ') τώ^ν ευεργε-
τών και δίτρητώ^ν, δ'^ τών μελών τού συ/νλόγου μετά τη: χρονολογήας τής έγγραφης, τού
έπαγ-^έλματος και τού ονόματος τής πόλείος, τής διαμονής αυτών, ε ) τών κοσμητόρων
εκάστου συλλογικού έτους και τών κατά τό συλλογικύν έτος έργασαμένων μελώ^ν
τών επιτροπών και τών έπιμελ.ητών, Τ' τά τργα τού συλλόγου, οίον ανακοινώσεις,
πρακτικά τών συνεδριών έν περιλήψει, εκθέσεις τών Γπιτροπών κτλ., ^') τά προγράμ-
ματα τών διαγ•ωνισμάτ(Γν, η'' κατάλογο ν τών χρηματικών δωρεών καί χορηγιών καΐ
τί?ν προσφορών, χειρογράφων, |3ι6λί(ον, περιοδικών, οργάνων κλπ., θ) έρανίσματα
σπουδαία έκ ^έναν βιβλίων καΐ περιοδικάν συγγραμμάταη', ι') πίνακας διασαφοΰντας
τά έν^ τω περιοδικω.
*' ΑρΌ'ρ. 76. — ΈπιστημονικαΙ άνακοιν^ω^σεις άνευ τής αδείας τού συλλόγου έν
12
ο ΕΝ ΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΟΤΠΟΛΕΙ ΕΛΛΗΝΙΚΟΣ ΦΙΛΟΛΟΠΚΟΣ ΣΤΛΛΟΓΟΣ
Ιδίοις φυλλαδίοις ή έν περιοδικοϊς ή εφημερίσιν ύπό του άνακοινωσαμένου δήμο-,
σιευθεΐσαι, αποκλείονται της έν τώ περιοδικώ τοϋ <ίο>νλάγου καταχωρίσεως.
"Λζ^ρ. 77. — Ό (5ύλ}^ογος διατηρεί φιλολογικάς καΐ έπιστημονικάς σχέσεις προς
συλλόγους, άκαδημείας και πανεπιστήμια, δεχόμενος παρ* αύτων προσφοράς βιβλίων
καΐ ανακοινώσεις επιστημονικών ίί,ητημάτων, άντεπιστέλλει δ' αύτοίς δωρεάν το
περιοδικόν αύτου σύγγραμμα, καΐ πάν άλλο παρ' αύτοϋ δημοσιευόμενον, και πάσαν
παρέχει αίτουμένήν άνακοίνωσιν ή διασάφησιν περί φιλολογικών καΐ αρχαιολογικών
ϊ,ητημάτων ή ανακαλύψεων, έν ταΤς ήμετέραις χά^ραις γινομένων.
ΚΕΦΑΛΑΙΟΝ Η'
ΠΕΡΙ ΒΙΒΛΙΟΘΗΚΗΣ, ΑΝΑΓΝΩΣΤΗ ΡΙΟΤ, ΟΡΓΑΝΟΘΗΚΗΣ
ΚΑΙ ΕΠΙΣΤΗΜΟΝΙΚΩΝ ΣΤΛΛΟΓΩΝ
"Αρΰ'ξ. 78. — Ό σύλλογος διατηρεί βιβλωΰ^κην καΐ άναγνωστήριον προς χρή-
σιν τών τε έαυτοϋ μελών καΐ τοϋ δημοσίου, προς δε όργαν^ϋ^κην και ανλΧογ&ς
άρχαιολογίκάς, νομιαματικάς καΐ φυσιογραφικάς.
"Λρΰ'ρ. 79. — Ή βιβλιοθήκη είναι ανοικτή τω βουλομένω καθ* έκάστην πλην
τώ^ν Κυριακώ^ν και τώ^ν έπισήμα^ν έορτώ^ν από της 9 — 12 της πραηας και από της
3 — 5 Η" Ρ" ί^^'ρο^ζ' "^ό δε άναγνα^στήριον, έν ω ευρίσκονται εφημερίδες καΐ περιοδικά,
καθ' ημέρας και ώρας όριΐ,ομένας εκάστοτε ύπό τοϋ συλλόγου.
"Λρύ'ρ. 80, — Δύο ειδικοί έμμισθοι υπάλληλοι ύπό τάς διαταγάς του εφόρου της
βιβλιοθήκης παρίστανται τακτικώς κατά τάς ά^ρισμένας ημέρας καΐ α'ίρας, ύ μεν
βιβλίοφύλαξ έν τη βιβλιοθήκη, ό δ* έτερος έν τω άναγνωστηρίω.
"Δρΰ'ρ. 81, — Ή εΙς τήν βιβλιοΟήκην κάι τύ άναγνωστήριον εϊσοδος τοις μεν
μέλεσι τοϋ συλλόγου είναι ελευθέρα κατά τάς ώ^ρισμένας ημέρας και ώρας, έκ δε
τών μή μελών τοις φέρουσι τΐ) συστάσει τινός τά^^ μελώ^ν είσιτήριον έκδεδομένον
ύπό τοϋ προεδρείου, κεκυρωμένον, μεν ταΐς ύπογραφαΤς τοϋ τε προέδρου και τοϋ
γενικόϋ γραμματέως, σεσημασμένον δέ τη σφραγΐδι τοϋ συλλόγου. Οί εΙς τήν
βιβλιοθήκην εισερχόμενοι έγγράφουσι το εαυτών όνομα έν τω έπι τούτω βιβλίω.
"Αρ&ρ. 82. — Πάντα τά τοϋ συλλόγου βιβλία και χειρόγραφα φέρουσιν έπι μεν
τοϋ πρώ>του φύλλου και έπΙ άλλης τινός σελίδος τήν σφραγίδα τοϋ συλλόγου, έσα'>Οεν
δέ τόν αριθμόν της ταξινομήσεως έπι δελταρίω^ν μετά της επιγραφής « Ελληνικός
Φιλολογικός Σύλλογος»,
"Αρ'&ρ, 83, — Τά μέλη μόνα τοϋ σύλλογοι^ δικαιούνται νά λαμβάνωσιν έκ της
βιβλιοθήκης οϊκαδε έπΙ διπλοτύπω αποδείξει δύο τό πολύ βιβλία, άπερ όφείλουσι
ν* άποδίδωσιν εντός μηνός* πρό της άποδόσεα^ς δέ τούτίον δέν δίδονται αύτοίς άλλα.
"Αρΰ'ρ, 84. — Ή χρήσις ύγράς μελά\ης απαγορεύεται τοις έν τη βιβλιοθήκη
μελετώ^σιν.
"Αρ'&ρ. 85. — Ό άπολέσας ή φθείρας ί] καταστρέ^Ι^ας βιβλίον της βιβλιοθήκης
οφείλει νά καταβάλη τήν άξίαν αύτοϋ.
'Άρύ'ρ, 86. — Πεντεκαίδεκα ημέρας πρό της λήξείος τοϋ συλλογικού έτους οί
έχοντες βιβλία της βιβλιοθήκης όφείλουσι ν' άποδίδωσιν αυτά* τους δέ παραβάτας
ό έφορος της βιβλιοθήκης καταγγέλλει διά τοϋ προέδρου τω συλλύγίο, όσης αποφαί-
νεται περί τοϋ πρακτέου.
"Αρ^ρ. 87. — Αύστηρώ^ς απαγορεύεται ή έκ της βιβλιοθήκης έζαγωγή χειρο-
γράφα^ν, τόμων της Πατρολογίας τοϋ Μί^^η^, τοϋ 0οΓρϋ8 ίπί^οπρίίοηυηι ί^ΓίΤοαΓυηι,
τοϋ €οΓρυ8 ίη^οπρίίοηυηι Ιαΐίηαπυηι και παντός σπανίου και μεγάλης αξίας βιβλίου
καΐ τών λεξικών.
ΚΑΝΟΝΙΣΜΟΣ τον ΣΤΑΛΟΓΟΥ 13
"Αρ&ρ. 88, — * Απαγορεύεται ή έκ τοϋ αναγνωστηρίου έ^αγ'ΐογή εφημερίδων
και περιοδικών.
*'Αρ!&ζ. 89. — Το καπνί^,ειν και διαλέγεβθαι απαγορεύονται αυστηρώς εν τη
βιβλιοθήκη και τιρ άναγνωστηρίω.
*'Α^ζ. 90. — Έν πίνακι ανηρτημένα) εν τη αίθούση τοϋ αναγνωστηρίου ανα-
γράφονται άλφαβητικώς τα εις αυτό εισερχόμενα περιοδικά συγγράμματα και αί
εφημερίδες, έν έτέρω δέ οι δωρηται αυτών.
'Άρ^ρ. 91. — Κατά τάς έ\ηαυοίους αρχαιρεσίας ό σύλλογος εκλέγει προτάσει τής
μεν άρχαιοΧογίκής έηιχροηής ϊδιον ύπεύθυνον έηιμελητήν τών άρχάιολογικώ^ν καΐ
νομισματικών συλλογών, τής δέ βιολογικής έτερον ύπεύθυνον έηιμεΧητήν τών
φυσιογραφικών συλλογά^ν και της όργ•ανοθήκης.
'*Λρ^ρ. 92, — Ό επιμελητής τών αρχαιολογικών καΙ νομισματικών συλλογών
φροντίΐ,'ει περί της καλής διατηρήσεως αυτών, τηρεί ϊδιον βιβλίον, έν ω έ\•γ'ράφει τον
χρόνον, καθ' ον είσήλθεν έκαστον τώ^ν άρχαιολογικώ^ν αντικειμένων καΐ νομισμάτα^ν,
τον αριθμόν, τύν τόπον της προελεύσεα^ς, τύ είδος, τον δωρητήν και πάσαν άλλην
εϊδησιν, έν τινι δέ τών έπΙ τούτω γενικών συνεδριώ^ν του Απριλίου ύπο6ά}νλει έκθεσιν
περί πάντων τούτων λεπτομερή.
"Αρΰ'ρ. 93, — Ό επιμελητής τής άργανοΌ^ΙΙκης παΐ τών φυσιογραφικών συλλογών
φροντίζει περί τής καλής διατηρήσεως αυτών, τηρεί βιβλίον, έν ω έ\•γ•ράφει τά εϊτε
έΙ ά'ΐ-ορας είτε έκ δωρεών προερχόμενα όργανα καΐ τά φυσιογραφικά αντικείμενα
μετά πάσης τής απαιτουμένης τά^εα^ς καΐ ακριβείας* έν τινι δέ τώ^ν έ.πΐ τούτω γενικών
τοϋ *Απριλίου συνεδριών υποβάλλει έκθεσιν λεπτομερή περί πάντα^ν τούτίΓν.
"Λρ^ρ. 94. — Οί έπιμεληται παραδίδοντες τά αύτοίς έμπεπιστευμένα τοις δια-
δύχοις αύτώ^ν συντάττουσι πρά^ιν έπΙ τούτω έν τοις ύπ' αύτα^ν τηρουμένοις βιβλίοις,
ην ύπογράφουσιν αυτοί τε και οί διάδοχοι αυτών.
*Άρι&ρ, 95. — Ό σύλ)^ογος έν τω προϋπολογισμω αυτού ορίζει κατ* έτος ποσόν
τι χρηματικόν προς διατήρησιν και πλουτισμόν τής βιβλιοθήκης, τού άναγνω^στηρίου,
τής όργανοθήκης και τών συλλογών.
ΚΕΦΑΑΑΙΟΝ θ'
ΠΕΡΙ ΔΙΑΓΩΝΙΣΜΑΤΩΝ
"Αβ&ρ. 96, — Ό σύλλογ•ος προκηρύττει διαγωνίσματα εϊτε έκ τά^ν εαυτού πό-
ρων εϊτε ά>.λω^ν νριλομούσα^ν ανδρών χορηγ'ούνΓων προς διάδοσιν τής παιδείας ή
βελτίίΐ-σιν τής παρ' ήμϊν παιδεύσεως ή καΐ πρύς λύσιν έπιστημονικώ^ν '^,ητημάτίον.
"Λρ^ρ. 97, — Πρόγραμμα συνταττόμενον ύπο τής οικείας επιτροπής και έγ'καί-
ρα^ς δημοσιευόμενον καθορί^Ι^ει ακριβώς τά καθ' έκαστα τού τε θέματος καΐ τών
βραβεία; ν έκαστου διαγα^νίσματος.
"Λρ^ρ. 98, — Τά' εις διαγ-ωη•ισμόν αποστελλόμενα πονήματα παραπέμπονται
τι] οικεία επιτροπή, ήτις έκ τών εαυτής μελών εκλέγει ειδικωτέραν προς κρίσιν
έπιτροπήν-, ης τά μέλη αποκλείονται τοϋ διαγα^νισμοΰ. Τοις δ* έκ τών μελών τής όλης
επιτροπής μετέχουσι τοΟ διαγωνισμού απαγορεύεται ή έν τί) περί βραβεύσεως συνε-
δρίί|ί της επιτροπής συΐ^ήτησις και "^Ι^ηφοφορία έπΙ ακυρώσει τής αποφάσεως.
" Αρ^ρ, 99. — Τά χειρόγραφίί τών εΙς διαγ'ώνισμα αποστελλομένων πονημάτί^ν
μετά τήν κρίσιν γενόμενα κτήμα τοϋ συλλόγου κατατίθενται έν τοις άρχείοις αύτοϋ,
οπόθεν ύ άποστείλας μόνος δύναται νά λάβη άντίγ*ραφον αύτιον.
14 ο ΕΝ ΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΟΓΠΟΛΕί ΕΛΛΗΝΙΚΟΣ ΦΙΛΟΛΟΓΙΚΟΣ ΣνΛΛΟΓΟΣ
"Δρ^ρ, 100, — Έάν μηδέν πόνημα κριθή βραδεύσιμον, 6 άγων αναβάλλεται εΙς
το έπιόν έτος, έάν δέ και το δεύτερον έτος το αυτό συμβή, ό σύλλογος λαμβάνί^ν
καΐ την γνώμην του άγωνοθέτου ή μετα6ά}νλει το θέμα, ή δαπανά τα χρήματα προς
,άγοράν βιβλίων ή επιστημονικών συλλογών ί] προς έκδοσιν διδακτικών βιβλίων κτλ.
ΚΕΦΑΛΑΙΟΝ Γ
ΠΕΡΙ ΓΠΟΣΤΗΡΙ£ΕΩΣ ΑΠΟΡΩΝ ΣΧΟΛΕΙΩΝ ΚΑΙ ΙΔΡΓΣΕΩΣ ΝΕΩΝ
"Λρ^ρ. 101. — Ό σύλλογος έκ των έαυτοϋ πόρων η των έπΙ τόύτα^ χορηγιών
φιλομ(•ύσων ανδρών τη προτάσει της φιλολογικής επιτροπής απονέμει χρηματικάς
χορηγίας προς ύηοστήριξιν άπορων αχολείωτ ή προς σύστασιν νέων.
"Αρΰ'ρ. 102. — Ουδεμία παρέχεται συνδρομή εΙς υπάρχοντα σχολεία, αν μή αί
έφορεϊαι αυτών προαποστείλωσιν έκθεσιν περί τής πνευματικής και οικονομικής αύ-
τά^ν καταστάσεως έπικεκυρωμένην ύπό τής επιτόπιου εκκλησιαστικής αρχής ή τής
δημογεροντίας.
"Αρΰ'ρ. 103. — Ό σύλλογος προς γνά^σιν ακριβή τής ηθικής καΐ διανοητικής
καταστάσεως τώ^ν έλληνικώ^ν έν ταΊς έπαρχίαις σχολείων, μάλιστα δε των ύπ' αύτοΰ
συντηρουμένων ή υποστηριζόμενων, αιτείται πληροφορίας παρά τών εγχωρίων
εκκλησιαστικών αρχών, τά^ν συλλόγων, τών έν έκείναις ταϊς χώραις μελών αύτοΰ,
ή καΐ παρ* άλλων αρμοδίων προσώπων.
ΚΕΦΑΛΑΙΟΝ ΙΑ'
ΠΕΡΙ ΠΟΡΩΝ ΚΑΙ ΔΑΠΑΝΩΝ
^Άρΰ'ρ. 104. — Οί ηό^οι του συλλόγου συνίστανται
α) έκ τά^ν προσόδων τής κινητής καΐ ακινήτου αυτού περιουσίας,
β') έκ τών ετησίων τών τακτικών μελών συνδρομών,
γ') έκ του τέλους έ\•γραφής μελα^ν,
6') έκ τής πωλήσεως τά^ν τόμων τού περιοδικού και τά^ν ά>^,ων δημοσιευμάτα^ν
του συλλόγου.
ε') έκ τώ^ν προσφορών και δωρεών φιλόμουσων καΐ φιλογ-ενών άνδρώ^ν,
ς') έζ οιουδήποτε άλλου πόρου εγκρινομένου ύπό τού συλλόγου.
"Αρΰ'ρ. 105. — Ό σύλλογος δέχεται καΐ χρηματικάς προς ώρισμένον σκοπόν
προσφοράς, ήτοι προς σύστασιν διαγ-ωνισμάτων, προς έκδοσιν τών παλαιά^ν Ελλήνων
ποιητά^ν και συγγραφέων καΐ τώ^ν Πατέρων τής Εκκλησίας, έπιστημονικα^ν συγγραμ-
μάτων καΐ διδακτικώ^ν βιβλίων, προς ύποστήρι^ιν απόρων σχολεία^ν, προς πλουτισμόν
τής βιβλιοθήκης και τών συλλογών αύτοϋ κτλ.
"Αρΰ'ρ. 106. — Τακτικόν μέλος, εφάπαξ εϊκοσιν όθωμανικάς καταβαλόν λίρας,
άπαλλάττεται τής ετησίας συνδρομής.
" Αρϋ^ρ. ΙΟΊ. — Ούδενός τών τού συλλόγου άπαλλοτρίωσις γίνεται, άν μη πρό-
τερον προτάσει τού προεδρείου έν γενική εκτάκτως έπι τούτιο συγκα/νουμένα]
συνεδρία άποφασίοη ό σύλλογΌς.
"Αρ'&ρ. 108. — Έν τω ταμείω τού συλλόγ'ου τηρούνται πεντήκοντα το πολύ
όθωμανικαι λίραι* τά δέ περιπλέον χρήματα κατατίθενται ύπό τού προέδρου καΐ τού
ταμείου έν τροιπέ^,η όριΐ,ομένη ύπό τού συλλόγου. Τά κατατεθειμένα χρήματα ή
μέρος αυτών λαμβάνονται άπό τής τραπέΐ,ης δΓ επιταγής υπογεγραμμένης ύπό τε τού
προέδρου και τού ταμίου.
ΚΑΝΟΝΙΣΜΟΙ ΤΟν ΣνΑΛΟΙΌΤ 15
'Άρ^ς. 109, — Ουδέποτε τα έν έκάστοις κεφαλαίοις του προϋπολογισμού δα-
πανάνται προς άλ>.ην η προς ην ώρίσθησαν χρήσιν άλλως ό πρόεδρος του συλ-
λόγου υπέχει την ευθύνην.
^'Αρΰ'ρ. 110. — Επιτρέπεται τφ προέδρω νά δαπανήση έν τώ συλλογικώ έτει
άνχυ αποφάσεως του ^υλλόγ-ου μέχρι δισχιλίων το πολύ γροσιών, και ταύτα ουχί
έ'ρ€'αα5, αλλά κατά μικρόν, εΙς έκτακτους τού συλλόγου απροόπτους άνάγκας• πάσα
δέ υπέρ το ποσόν τούτο δαπάνη άνευ της εγκρίσεως τού συλλόγου γενομένη
κατοΟ.ογί^εται εΙς βάρος τού προέδρου
"Α^ζ. 111, — Οί διορισμοί καΐ αί παύσεις των εμμίσθων υπάλληλα^ ν τού συλ-
λόγου γίνονται κοΛ οί μισθοί αύτων ορίζονται ύπ' αυτού τού συλλόγου τη προτάσει
τού προεδρείου.
ΚΕΦΑΛΑΙΟΝ ΙΒ'
ΠΕΡΙ ΔΩΡΗΤΩΝ ΚΑΙ ΕΓΕΡΓΕΤΩΧ
'Αξ&ρ 112. — Χρυσοίς γράμμασιν έν ταΐς έπΙ τούτω ίδρμέυναις στήλαις ανα-
γράφονται και έν τη έπετείιρ τού συλλόγου έορτη ανακηρύττονται.
^α>ρι;ταΙ μέν, δσοι δέκα καΐ πλέον λίρας όθωμανικάς κατ* έτος προσφέρουσιν ι^
εφοίπα^ εκατόν και πλέον,
Μεγάλοι δέ δωρηχαί, όσοι κατ έτος πεντήκοντα καΐ έπέκεινα λίρας χορηγούσιν
η έφοίπαζ πενΓακοσίας καΐ έπέκεινα,
Εύεργέται δέ, όσοι ή προς προαγωγήν τού συλλόγου ή προς έκδοσιν των παλαιών
Ελλήνων ποιητών καΐ συγγραφέα^ν, των Πατέρων της Εκκλησίας ή διδακτικών
κοα ωφελίμων βιβλίων ή προς ύποστήριξιν άπορων σχολείω^ν προσφέρουσι κατ* έτος
εκατόν όθα^μανικάς λίρας καΐ έπέκεινα ή εφάπαξ ώς κεφάλαιον χιλίας και πλέον.
Μεγάλοί ί* εύεργέταί, δσοι προς τον αυτόν σκοπόν πεντακοσίας χορηγούσι
κατ' έτος λίρας ή εφάπαξ πεντακισχιλίας καΐ πλέον. .^ •
*' Αρ^ρ. 113. — Τοις έκτακτους χορηγίας ποιησαμένοις έκτακτους ό σύλλογος
απονέμει και τάς τιμάς.
ΚΕΦΑΛΑΙΟΝ ΙΓ'
ΠΕΡΙ ΣΦΡΑΓΙΔΩΝ ΤΟΓ ΣΤΑΛΟΓΟΤ
'^Άρ^ρ. 114. — Ό σύλ/.ογος έχει δύο σφραγίδας φέρουσας έν μέσω άρχαίαν
έ/^ηνικην λυχνίαν μετά της επιγραφής ΕΛΛΗΝΙΚΟΣ ΦΙΛΟΛΟΙΊΚΟΣ ΣΥ^VΛΟIΌΣ
ΕΝ ΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΟ ΥΠΟΛΕΙ ΑΩΞΑ', ων διά μέν της μεγάλης έκτύπου ούσης
σφραγίζονται μόνα τά διπλώματα τών μελών, διά δέ της μικράς σφραγίί,ονται αί
έπιστολαΐ και πάντα τά έκ τού γραφείου εξερχόμενα έγ-γραφα, τά βιβλία και πάντα
τά αντίτυπα τού περιοδικού και τά εΙς τό άναγνωστήριον εΙσερχόμενα περιοδικά
και αί εφημερίδες.
ΚΕΦΑΛΑΙΟΝ ΙΔ'
ΠΕΡΙ ΑΡΧΑΙΡΕΣΙΩΝ ΚΑΙ ΕΠΕΤΕΙΟΓ ΠΑΝΗΓΓΡΕΩΣ
'Αβ^ρ. 115. — Έν τή τελευταία τού ^Απριλίου Κυριακή γίνονται αΐ ενιαύσιοι
ΛρχαιρεαίΛί τά^ν νέων ποσμηχόρων (ών γενικός γραμματεύς καΐ ίφορος χής βιβλιΟ"
•^κης εκλέγονται διδάκτορες και γλωσσομαθείς), τών μελώ^ν της έλεγχζίκής έηιχρο'
Λή[ς, του της αννταταικής και τά^ν επιμελητών.
^-^'^^^Ρ^βΤ**
16 ο ΕΝ ΚΩΝϋΙΤΑΝΤίΝΟηΓΟΛΕΙ ΕΛΛΗΝΙΚΟΣ ΦίΛΟΛΟΓΙΚΟΣ ΣΤΛΛΟΓΟΣ
"Λρ^ξ. 116, — "Εκαστος τών κοσμητόρων εκλέγεται Ιδιαιτέρως δια μυστικής
ψηφοφορίας και απολύτου πλειον ο-ψ-ηφίας, ωσαύτως δε και τα μέλη της ελεγκτικής
επιτροπής καΐ το τής συ\'τ '.::τικής καΐ οί έπιμεληταί* μη έπιτευχθείσης δέ έν τη πρώτη
\|/ηφοφόρία τής απολύτου πλειονοψηφίας ή ψηφοφορία επαναλαμβάνεται, έάν δέ μηδέ
το δεύτερον έπιτευχθή, ή ψ;]ροφορία περιόρίΐ^εται μεταξύ των δύο σχετικώς πλειοψη-
φησάντων ή και πλειόνων ίσον αριθμόν ψήφων λαβόντων.
"Αρΰ'ρ. 117. — Τη πρώτη ή τη δευτέρα του Μαΐου Κυριακή έν έπισήμω έκτακτα^
συνεδρία ό σύλλογος τελεί τήν έηέτείον τής εαυτού ιδρύσεως πανήγυριν, έν ή ύ μεν
πρόεδρος ποιείται έκθεσιν των ενιαυσίων εργασιών του συλλόγου, δημοσιευομένι^ν
είτα δια των εφημερίδων και ανακηρύττει τους νέους κοσμήτορας, ό δέ νέος πρόε-
δρος άναγινώσκει έπιστημονικήν πραγματείαν, πλην έάν ό αυτός έκλεχθή καΐ αύθις
πρόεδρος, ότε ό πρώ^τος ταη' νέων αντιπροέδρων έκπληροί τήν έντολήν ταύτην.
ΚΕΦΑΛΑΙΟΝ ΙΕ' ,
ΠΕΡΙ ΚΓΡΟΓΣ ΤΟΓ ΚΑΝΟΝΙΣΜΟΓ
"Δξΰ'ρ. 118, — Ό παρών κανονισμός έχει πΌρος έπΙ Βτη δέκα, ών παρελθόντων,
ό σύλλογος, άν έπΙ τη αΙτήσει δέκα μελών έγκρίνη τήν άναθεώρησιν, εκλέγει έπιτρο-
πήν προς σύνταξιν του νέοι^ κανονισμού, όστις καθυποδληθείς εις τήν κρίσιν τον»
συλλόγου έν έκτάκτοις έπι τούτω γενικαϊς συνεδρίαις προαγγελλομέναις ύπό τοή
προέδρου έν τη προηγουμένη γενική συνεδρία και δια τών εφημερίδων, καΐ επικυ-
ρωθείς δημοσιεύεται έν τε τώ περιοδικώ καΐ έν Ιδίίυ φυλλαδίω α^ς ύ Ισχύων του
συλλόγου νόμος. '
'Άρΰ'ρ. 119, — Πάσα άπόφασις του συλλόγου, αντικείμενη τώ κανονισμω τώδε,
είναι άκυρος.
*Π Αναθεωρητική Έ-τιτρο.τή
Ν. Φωτιαδιις. θ. Σλλτελης. Χρ. Χατζηχρήστου. Μ. Ι. Γελεον.
Σ. Βρλχαμης. Σ. Αποςτολογλους. Χρ. Βαςιλλδης.
Υπεβλήθη καΐ συνε^,ητήθη έν ταΐς ΑΣΝΑ', ΑΣΝΓ', ΑΣΝΔ' καΐ ^ΑΣΝΕ' έκτάκτοις
γενικαΐς συνεδρίαις του συλλόγου και έν συνόλω έπεψηφίσθη έν τη τελευταία τούτων.
Έί^ ΚωνοταντινοντιόΙει, τ^ 5 Ιουλίου 1896.
Ό Γτρόεδρο; '
Αν. Χρηςτιδης
Ό γεν. νραρ^ματεύς
Π. Νικολοπουλος
^■^'
ΠΡΑΚΤΙΚΑ .
ΤΟΤ ΛΕ' ΣΤΛΛΟΠΚΟΓ ΕΤΟΤΣ ΑΠΟ ΜΑ10Γ 1895 ΜΕΧΡΙ ΜΑ10Γ 1896
-^^>^
ΣνΝΕΔΡΙΑΣΙΣ >ΣΙΔ'
τϋ 29 Μαίου 1895,
Π<ϊθ(ΒρΕύονΓος ΑΝ. ΧΡΗ£ΤΙΔΟΥ, προέδρου. .
Άνχγνωσθεντων /.χΐ έττικυρωΟέντων των
ττρχχτικών της ηγου{Α6νη; συνεδρίοις, (Λ5τχ
^τχρατηρτϊΊ'.ν του κ. Άν. ΧρηστΙδου, ττροΙόρου,
6:7<«>ς ιΐς τχ κχτχ την του ύπθ(ΛνήΐΛχτος αυ-
τού -ιτερι της τροττο^οιη^τεως του προγρχ(Α{Λχ-
τος -της ΖωγραφεΙον Βφλιο&ήκης συζήτησιν
τΓχρ' αύτου λεχθέντα τ^ροττεθώσι καΐ τά : &ν
σνγχοόνως ή ί^ίτροτιή δλιγώτερον ίγωϊστικώς
ίξήταζε τό υπόμνημα, δη δέν συμμερίζεται τάς
γνώμας αυτής καϊ δτι ϋά ίττανέλ^ εΙς τό αυτό
^έμα προς συζήτησιν, ό /.. γενικός γρα(Λίχχτευς
άναγινώ<7κει περίληψιν της αλληλογραφίας
ΧΛ! αγγέλλει δωρεάς βιβλίων, εκφράζονται
ϊδ εύχαριστίαι τοις Χωρηταίς.
Ή αλληλογραφία ί/ει ώδε :
Επιστολή του κ. Ν. Φαρδύ έκΣα(^.οθρ4:κη;,
άνευ 7}{Λ6ρθ{Αηνίας, α?του(Λένου τά είδικχ τυρο-
γρχα^ΛΧτα του τε Βσυτσιναίου *Αγώνος κχΐ
του 2^ωγραφεΙου Διαγωνίσματος,
Του α^δεσψωτχτου ττατρός 0\ΐΗΐ8 από 36
Μαίου εντεύθεν, άγγέλλοντος δωρεχν αύτου
τη ΒιβλιοθΥϊκ•/) του Συλλόγου πονη[Λχτος δη-
[Λοσιευθέντος εν Αγγλία περί αρχαίων έλληνι-
κών αγγείων,
Τ-ης ^Αρχαιολογικής* Επιτροπής από 26
Μαίου, δηλούσης την έκλογην έπΙ τω άρχο-
(ΐέν<;> ίτυλλογικφ ετει προέδρου (χΙν του αίδεσ.
Οπνϋ^^ γοαριαχτέως οέ του κ. Κ, Περδικί-
δον, καΐ έςαιτουαένης δπως ό καθηγητής κ.
Λ. Γ. Μοσιρατος, εκλεγείς υπό του Συλλόγου
κχτχ σύστχσιν αυτής, προστεθη είς τα ηόη
υπάρχοντα μέλη της επιτροπής ταύ^/)ς.
'Ελλ. Φιλ. Σύλλογος.
Της Φάολογικής *Επιτροπής, άγγελλούσης
την έκλογην επΙ τω άρχθ[Λένφ ίτει προέδρου
(Λέν του κ. Μ, 7. Κεφάλα, γρα[Α[Λατέως δέ
του κ. Π, Πετρακίδου,
Της Συντακτικής^ Επιτροπής από 28 Μαίου,
άγγελλούσης την έκλογην έπΙ τφ νέφ συλλο-
γικω ετει προέδρου [χέν του κ. Μ, Γεδεών,
γραρ.αατέως δέ του κ. Χ, ΠανταζΙδσυ, γνω-
στοποιούσης δέ δτι προπαρεσκευάσθησαν προς
εκδοσιν τα των τό(Λων ΚΓ', ΚΔ' καΐ ΚΕ'
αρχαιολογικά παραρτήματα, ή ΰλη τοϋ Β' τόμου
του Ζωγραφείου Αγώνος κατά τεύχη και ό Κζ"
τό(Λος, και παρακαλούσης τό προεδρεϊον δπως
άπαιτη<Γ(ΐ από του κ. Α9, Π, Κεραμέως την
χάριν της Μαυρογορδατείου Βιβλιο&ήκης συλ-
λεγεϊτχν ύλην, προς εκδοσιν αυτής.
Του κ. Αιμαράκη από 29 Μαίου, προσ-
κχλουντος τόν Σύλλογον έκ (χέρους του Συ(Λ-
βουλίου τής εν τω Πέραν Φάοτττώχου Αδελφό»
τητος των Κυριών εις τό έναρκτηριον μάθη^χα
τής υπό της Άδελφότητος ιδρυθείσης Σχολής
τών Νοσοκόμων, γενησό(Λενον τη 31 Μαίου
την 3 [Χ. {Λ. ώραν έν τη αίθούση του Ιατρείου
τής Άδελφότητος.
Τής έν Φερίκιοϊ Φάεκπαιδευτικής Αδελφό-
τητας, προσκαλούσης τόν Σύλλογον εις την
έορτην τής κβ' άμφιετηρίδος αυτής.
Του κ. Χρ, Χατζηχρήστου, αίτου^χένου την
(Λεγάλην αϊθουσαν προς τέλεσιν τών εξετάσεων
καΐ τή; επιδόσεως τών πτυχίων τοις τελειο-
φοίτοις του (ρερωνύ(Λθυ αύτου Έλληνογαλλικοΰ
Αυκείου,
Είτα γίνεται πχαψηφεί δέκτη η αίτησις
τής αρχαιολογικής επιτροπής δπως έ κ. 4. -Γ.
Μοστράτος άποτελέτ^) (^.έλος αυτής. Ός προς
δέ την αϊτησιν τής συντακτικής επιτροπής
Τ(ί(χος ΚΖ' 3
18
ο ΕΝ ΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΟΓΠΟΛΕΙ ΕΛΛΗΝΙΚΟΣ ΦΙΛΟΛΟΓΙΚΟΙ ΣΥΛΛΟΓΟΣ
ίνα ζητν)θν5 τταρα του κ. Κεραμέως η παρ' αύτψ
ύλτ) της Μανρογορδατείον Βιβλιο&ήκης, ο κ.
πρόεδρος ύπισχνεΐται δτι Οά ττροβνί εις τας
δέουσας παραστά-ιεις, έαν εντός ολίγου, κατά
την έκφρασθεισαν έπιΟυ(Λίαν αύτου του ιδίου,
δεν λάβ*/) ττροσωτΓίκην συνε'ντευςιν {Λετ' αύτου '
προστίθησιν ό[χο{ως 5τι κατά τό ενόν θέ}ουσιν
1κανο~οιηθη αί αιτήσεις των διαφόρων έκτται-
δευτικών καταστη[Αάτων προς άχοστολήν
αντιπροσώπων κατά τας δη[Λθσίας αυτών εξε-
τάσεις. Τέλος γίνεται πα(ΛψηφεΙ δικτη ή αί-
τησις του γυρασιάρχου κ. Χρ, Χατζηχρήστου
περί παραχωρήσεως της (Λεγάλης αΙθούσης του
Συλλόγου /άριν τών προφορικών εξετάσεων
του Έλληνογαλλικοϋ Λυκείου αύτου, ώς καΐ
ττίς τελετής της επιδόσεως τών απολυτηρίων
κατά την ΙΙ^Ι'^ καΐ 18^^ τρε'/οντος.
Μετά ταΰτα ό κ. πρόεδρος, άφοΰ εξέφρασε
την εύγνω[Λοσύνην του προεδρείου προς τόν
τέως πρόεδρον κ. Δ, Μαλιάδην καΐ τους λοιπούς
συνεργάτας αύτου κοσ(Λήτορας δια τας έκθύ-
(ΛΟυς ύττηρεσίας, ας παρέσχον τω Συλλόγω,
προτείνει την δια τών έφη(Αερίδων δη(Λθσίευσιν
τ^ς λογοδοσίας του τέως προέδρου. ΈπΙ της
προτάσεως ταύτης, του κ. *Αλ. Ενοταϋιανοϋ
παρατηρήσαντος δτι ή προεδρική εκθεσις,- άτε
περιέχουσα ανακρίβειας και (χή έκθέτουσα τα
πράγ(Λατα ψυχραίμως καΐ ά[Λερολήπτως, (δία
δέ τα άφορώντα την άντιπροσώπευσιν του
Συλλόγου εν τω εν Βουδαπέστη περί υγιεινής
συνεδρίφ, καλόν είναι ν' άναγνωσθη έν τφ
Συλλόγω καΐ διορθωθεί έν πολλοίς άφιστα-
[λένοις της αληθείας, εγείρεται μακρά συζή-
τησις, λαβόντων εναλλάξ και έπανειλη(Λ[Λένως
τόν λόγον, πλην του πρθ(Ανη[/.ονευθέντος, καΐ
τών κ. κ. Έμμ. Λάμοα, *0δ. *Ανδρεάόου, Στ,
Βραχάμη, 77. Νικολοπούλου. Τέλος ό κ.Φ. Τα-
γής φρονεί περιττόν νά είσέλθη ό Σύλλογος
είς τήν σ»^ζήτησιν του προεδρικού λόγου κατ'
ούσίαν, ώς ανεπίδεκτου τοιαύτης συζητήσεως,
νορ'ζει δι δτι δύναται ό κ. Βραχάμης ν'άνα-
βάλη ε(ς άλλην συνεδρίασιν τήν πρότασιν αύ-
του περί του τρόπου της διευκρινήσεως του
ζητή(Αατος της έν τω έν Βουδαπέσττ) σ'^νε-
δρίφ αντιπροσωπείας καΐ της Ικανοποιήσεως
αύτου. Τνίς προτάσεως του κ. Τάγη ύποστη-
ριχθείσης >ί*ι υπό του κ. Ζ. Φάίδου, δέκτης
όέ γενθ(Λένης και υπό του κ. Βραχάμη, περα-
τοΰται ή συζήτησις, γίνεται δεκτή ή δη[Χ0-
σίευσις της προεδρικής εκθέσεως του κ. Δ.
Μαλιάδου, ώς καΐ ή του έπιστη(Λθνικου άνα-
γνώσ(Αατος του νέου προέδρου κ. 'Αν.Χρηστίδου,
Μετά ταύτα ό κ. Ηλίας Δασσαρήτης άνα-
κοινουται τοπογραφικά και κίτορικά
τΛς πόλεως Κο^ττ<Ιάς, (χετά τό πέρας
δ' αυτών, [λή ύπαρχούσης παρατηρήσεως τί-
νος, ό κ. πρόεδρος, εύχαριστήσας τω άγορεύ-
σαντι, διαλύει τήν συνεδρίαν.
ΣΥΝΕΑΡΙΛΣΙΣ >ΣΙΕ'
τ/7 5 Ιουνίου 1895.
Προιδρεύοντος ΑΝ. ΧΡΗΣΤΙΔΟΥ, προέδρου.
Άναγνωσθέντων τών πρακτικών της ήγου-
{Λένης συνεδρίας, ό κ. πρόεδρος παρατηρεί δτι
ουδέν σχετικόν είχε λεχθή έν τη ήγου(Λένγ;
συνεδρία ώς προς τ-ί^ν δηΐΛοσίευσιν της κατά
τήν έπέτειον έορτήν άναγνωσθείσης έπιστηΐΛΟ-
νίκης πραγματείας αύτου διά τών εγχωρίων
έφηίΛερίδων. Παράτηρησάντων δέ τών κ. κ.
Παπαγιαννοηούλου και Βραχάμη δτι, ε{ και
παρελείφθη πραγρ,ατικώς νά γείνη λόγος περί
αύτης, αλλά καλόν είναι και πρέπον νά δη-
[Αοσιευθνί καΐ αύτη, φρονεί ό κ. πρόεδρος δτι
πρέπει νά δη|Αθσιευθ*7), ώς είθισται, ή πρα-
γ|Λατεία του νέου προέδρου πρώτον διά του
περιοδικού του Συλλόγου. Μετά τάς παρατη-
ρήσεις ταύτας, έπικυρωθέντων τών πρακτικών,
άναγινώσκεται περί>νηψις της αλληλογρα-
φίας, έχούσης ώδε :
Επιστολή τ?5ς Α. Σ. του (χητροπολίτου
^Αμασείας *Αν&ίμου, παρακαλουντος τόν Σύλ-
λογον δπως έφοδιάση οιά του Παιδαγωγικού
Εγκολπίου τά έν Ά{Λΐσω σχολεία, ώς καΐ τά
έν τη έπαρχί:»: αύτου εκπαιδευτήρια, υπό ή[Λε-
ροαηνίαν 22 Απριλίου.
Του κ. Θεοδώρου Μεγίδου έκ Φυτιάνων
από 20 Μαίου, παρακαλουντος δπως τό άπο-
νε[Ληθέν αύτω δεκάλιρον βραβείον του Ζω-
γραφείου Αιαγωνίσ/υιατος πληρωθώ τψ συρ.πα-
τριώτη αύτου κ. Γ. θωίδη.
Του κ. */. 'Ά. Κουντουριώτη έξ Αθηνών
από 29 Μαίου, ευχαριστούν τος τψ Συλλόγω
έπΙ τοίς διά τόν θάνατον του άεΐ(χνήστου Αν-
δρέου Κουντουριώτη τη οίκογενεία αύτου συλ-
λυττητηρίοις.
Ττίς κ. Μαργαρίτας ΗΐΓβοΙφΙά έκ Κέ-
νιγσβεργ, εύχαριστούσης ωσαύτως διά τά έπΙ
τω θανάτω του συζύγου αύτης συλλυπητήρια.
Της Εκπαιδευτικής Επιτροπής εντεύθεν από
1 Ιουνίου, άγγελλούσης τήν έκλογήν του κ.
Όί. ^Ανδρεάδου γρα{Λ(Λατέως αυτής καΐ έπι-
ΠΡΑΚΤΙΚΑ (ςγνελριαςις >ϊιγ', 12 ιονΝίον 1895)
19
ίυναπτούσης άμα την έτ;1 της υπό των κ. κ.
^Αδίίφαη^ Δετιάατα υποβληθείσης ^Εκλογής
τροπαρίων και ποιημάτων κρίσιν αύτης.
Τοδ κ. Γ, Παχτίκον από 2 ^Ιουνίου, αίτου-
(ΐένου την κρίσιν της φιλολογικής επιτροπής έπΙ
τών κατά τό Ζωγράφειον Διαγώνιομα βραβευ-
Οιισών δημωδών ελληνικών [/.ελωδιών αύτου.
Μετά ταύτα άνακοινουται ή ίπύεοις της
ίσιαιόεντιχής Ιτζηροπής καΐ ή κρίσις έπΙ τη;
*ΕΗΐογης Ικκίηοασηκών τροπαρ/ων καΐ ηοιη-
μότων ντιό τών ^Αδελφών Αεπάστα. Είτα ο κ.
ίτρόεδρος, άναγγείλας δτι ή Α. θ. II.. ό ΙΙα-
τριάρ/ης Αλεξανδρείας κ. ΣΩΦΡΟΝΙΟΣ έώρ-
τασεν εσχάτως την είκοσιπενταετηρίδα της
5ν τω θρόνω Αλεξανδρείας πατριαρ/είας αυ-
τού, προτείνει την ίΓάνευφημιών ψηφισιν αυ-
τού ώς επιτίμου μέλους του Συλλόγου, όπερ
χχΐ γίνεται.
Έπι της αιτήσεως του κ. /'. Παχτίκον
ίζως δοθνί αύτω τό σ/ετικόν μέρος της κρίσεως
της φιλολογικής επιτροπής έπΙ τών Δημωδών
ανιου ^μάτων καί μελωδιών, ό κ. Παπα-
γιογψόπονίος παρατηρεί δτι τό προεδρεΐον,
ί/ον άνα χείρας την εκθεσιν της επιτροπής,
δύναται να δημοσίευση αύτην αμέσως η να
όώσγι άντίγραφον του αιτουμένου σχετικού
ριίρους. Ό κ. Φ. Τάγης λέγει δτι ή εκθεσις της
επιτροπής, καΐ δη ή δημοσίευσις αύτης δια
του Περιοδικού τοΟ Συλλόγου θα έχανε την
άξίαν αύτης, αν ένΐ έκάστφ τών συλλογέων η
σ'->γγραφέων τών βραβευθέντων έργων έδίδετο
τ^ σχίτικόν μέρος, εκτός αν εξαιρετικοί λόγοι
ηνάγκαζον συγγραφέα τίνα να προβνί είς
τοιαύτην αιτησιν. Του κ. ΙΙαχτίκου δηλώ-
ίΐντος δτι προέβη είς την αιτησίν του, διότι
προτίθεται προσεχώς να έκδώση τό έργον,
ό χ. Πανταζίδης παρατηρεί δτι δικαιωματικώς
ό χ, Παχτίκος ηδύνατο να προσέλΟη ε (ς τό
γραφεΐον και να ζήτηση άντίγραφον της περί
τοΟ έργου του κρίσεως, δΟεν έπίσηριο; αίτη-
σις και έπιψηφισις αύτης ητο περιττή. 'Ι'πο-
τττ,ρίζοντο; τέλος του κ. Δάμαα τό δίκαιον της
χ:τ/;σεως του κ. Παχτίκον, καθότι θα έβράδυνε
"Ολΰ ή έκτύπωσις του Περιοδικού καΐ της σχε-
τικής ίκθέσεως της επιτροπής, γίνεται δέκτη
η αίΓΓ,σις του κ. Παχτίκον.
Ε'τα υποβάλλεται ό προί>πολογι<ίμ6ς
τοίτ ίίιτλλογικον ετονς• Ι89ϋ-ΙΗ06•
Ο χ. Παπαγιαννόπονλος ζητεί πληροφορίας
"2ρΙ του αντιτίμου τών λαμπτήρων, ας καΐ
ύίόει ό κ. Νικολόπονλος, ό δέ κ. -/Γ. Πρίιτζης
>Τ*εί εξηγήσεις τινας δια τό κονδύλιον τών
εξόδων της συντακτικής επιτροπής* δόντος
δε τοιαύτας του κ. προέδρου, έπιψηφίζεται.
Μετά ταύτα εγερθείς ό κ. 7. Φάχρης προσα-
γορεύει τό προεδρείον, ευχαριστεί τοίς έταίροις
έπι τνί εκλογή αύτου ώς μέλους, εκθέτει
ιστορικώς τα κατά τόν 'Ιβάν, τόν έκδότην
τών δωρηΟέντων χαρτών, ώς και τόν τρόπον
τής αποκτήσεως αυτών πάρα το.υ ΕάίδΟΪΙ,
κατόπιν δέ εκθέτει και την ιστορίαν της Σει-
ρήνος η Μορμολνκείον, ώς άπεκάλεσεν αύτην
ό ίδιος. Εκφράζονται εύχαριστίαι τω κ. Φά-
ΧΟΐΙ ^^' "^^^ί δωρεαίς αύτου καΐ δίδοται ό λό-
γος τω κ. ΚΙ. Χ, Κοκκολάτω προς άνάγνωσιν
τής ΙΙε^ι θεοδώ^ον Άφεντοι/λη^ με-
λέτης αύτου. Μετά τό πέρας αυτής προσθέτει
ό κ. Ενατ, Π ^Ιωάννον ολίγα τινά, εξάρας ίδία
τό έγκυκλοπαιδικόν πνεύμα του άοιδίμου Άφεν-
τούλη. Ό κ. Δ. Η. ΟΙκονομίδη'ς συγχαίρει τφ
κ. Κοκκολάτφ, ό δε κ. πρόεδρος, εύχαριστη-
σας τω άγορηττ^, διαλύει την συνεδρίαν.
ΣνΝΕΛΡΙΑΣΙΣ >ΣΙ^"'
τη 12 ΊοννΙον 1895,
ΙΙροιδριύοντος ΑΝ. ΧΡΗΣΤΙΔΟΥ, προέδρου.
*Αναγνωσθέντων καΐ έπικυρωθέντων τών
πρακτικών τής ηγουμένης συνεδρίας, ό κ. γε-
νικός γραμματεύς άναγινώσκει περίληψιν τής
αλληλογραφίας, εχουσαν ώδε :
Επιστολή του εκ Μακροχωρίου τών Καρ-
πενησίων ^Ιωάννον Σιδέρη από \ Ιουνίου, άπο-
στέλλοντος έπισυνημμένως γλωσσικην ύλην
ύπό τόν τίτλον Κοινολεξία,
Τής Σνντακιικης^ Επιτροπής άπό 12 Ιου-
νίου, παρακαλούσης δπως γραφή τη φιλο-
λογικ/^ί έπιτροπτ, ίνα άποστείλ•/) αύτνί την ύπ'
αυτής προς δημοσίευσιν έγκριθείσαν γλωσσικην
ύλην του Ιϊ τόμον του Ζωγράφειον ^Αγώΐ'ος,
Του κ. 7^. Ζνγαλάκη εκ Χαλκίδος άπό 7
Ιουνίου, αιτουμένου τό πρόγραμμα του 'Όδη-
γον τής πρώτης παιδεναεως.
Έτ\ τής αλληλογραφίας ό κ. πρόεδρος λέ-
γει ότι η μΈν γλωσσική ύλη του κ. Σιδέρη πα-
ραπέμπεται ττι φιλολογικτ, επιτροπή, δτι τψ κ.
Ζιγαλάκη άποσταλησεται τό αίτούμενον, δτι
τέλος η φιλολογική επιτροπή παραγγελθήσεται
1. 3;/ι. Σνντ. Έ:τιτρ. ΈδημοσίίύΟη έν το'μψ ΚΤ',
σίλιοι II) και έξ.
20
ο ΕΝ ΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΟΤΠΟΛΕΙ ΕΛΛΗΝΙΚΟΣ ΦΙΛΟΛΟΓΙΚΟΣ ΣΥΛΛΟΓΟΣ
νά πιρισυλλέξγ) και ά^τοστείλν) τγ) συντακτ•.κγ)
έτΓίτροτιη την δη(χο<7ΐ6υ6ησο(Λ6νΥ)ν ύλην.
Μετά ταύτα ό κ. */ω. Πρόκος, δικηγόρος,
εκλέγεται τακτικόν (Λέλος του Συλλόγου.
Είτα ό κ. πρόεδρος παρατηρεί άνακρίβειάν
τίνα τών πρακτικών της εκτάκτου συνεδρίας
της 6 Μαίου 1894^, καθ* ην, ερωτηθείς περί
ζητη(^ί.ατός -τίνος, είπε: νομίζω, έ<7η|Λειώθη δέ
ανακριβώς διαβεβαιω, Έκ τούτου λαβόντες
άφορ(Λην διατυπουσι παράπονα έπ' άνακρι-
βει'αις καΐ παραλειψεσι, γενομέναις εν τοις εσχά-
τως έκδοθείσι τεύχεσι του Περιοδικού και οι
κ. κ. Ν, ΠαρανΙκας, ίδια έπι τοις εκάστοτε
άπονε{Λθ(Λένοις αύτω διαφόροις τίτλοις παρά
της συντακτικής επιτροπής* Μ. ΠαρανΙχας έπι
παραλειψεσι, γενθ[χε'ναις εν ταϊς πραγρ,ατειαις
αύτου, ιδία δέ έπΙ τγ) άπωλεία του α (χέρους
της περί ^Ακαϋίστον νμνον πραγ[χατείας αύ-
του' Σ, Βραχάμης, διότι δεν έγένετο ρ-νεία
διαλίζεως αύτου περί οειομών, βτι παρελείφθη
ολόκληρος ό πρόλογος του είσ•/)γητηοίου αύτου
λόγου ώς προς την κρίσιν της εκπαιδευτικής
επιτροπής περί Φυσικής καΐ Χημείας καΐ δια
λάθη τίνα κυρίων ΐδίο}: ονθ(Λάτων, και *Ηλ,
Αασααρήτης, δι' ορθογραφικά λάθη. Ό κ. Νι-
κολόπονλος, απαντών τω κ. ^\Γ. Παρανίκί^,
παρατηρεί 6'τι ή διατυπωθείσα [χθ(Λφη επιβα-
ρύνει κυρίως την έπιτροπην, την όρισθείσαν
προς σύνταζιν του καταλόγου τών ρ.ελών ρ.ετά
της διευκρινησεως τών τίτλων αυτών, διαρ,ο-
νών κ. λ. π. Ό κ. ΠανταζΙδης, απαντών τω κ.
Βραχάμη, θεωρεί καΐ αυτόν ύπεύθυνον ώς πρ6ς
την παρατηρησίν του, διότι δεν 8κα(Λεν εγκαί-
ρως παραστάσεις. Ό δε κ. πρόεδρος, απαντών
τω κ. Μ, Παρανίκ(;ί, παρατηρεί 6'τι κατά πά-
σαν πιθανότητα το α' (χε'ρος της περί Άκα-
■9ίοτον ϋμνον πραγριατείας παρίπεσεν έν τω
γραφείω του ^Νεολόγον*, παρακαλεί δέ τόν
κ. Παρανίκαν, ει δυνατόν, αυτός νά ζητη^τ)
αυτό παρά του κ. Σ, Βουτυρά. Τε'λος του κ.
!4Λ ^Ιωάννου παρατηρησαντος ότι τά δίκαια
ταύτα παράπονα τών (^.ελών θα έπανελα;;.-
βάνοντο και προσεχώς, αν η συντακτική επι-
τροπή (λθνο(Λερώς πάλιν προε'βαινεν εις συντο-
ρ.εύσειςκαι περικοπάςτής έκδοθησθ(Λε'νης ύλης,
καλόν θα ητο νά ληφθη εγκαίρως οροντίς
τις περί του ζητη[χατος τούτου, ό κ. πρόεδρος
ύπθ(χΐ(;.νησκει τό σχετικόν άρθρον του κανονι-
σ(χου, θεωρεί αυτό ουγ\ απόλυτον, ύπισχνείται
δε νά έπιστηστ) την προσο/ην της συντακτι-
κής επιτροπής ώς προς την έφαρίΛογην του
άρθρου, άφ' ου ρ,άλιστα, ώς παρετηρησεν ό κ.
Βραχάμης, υπάρχει ηδη άπόφασις του Συλ-
λόγου, καθ' ην η συντακτική επιτροπή υπο-
χρεούται αύτω τω συγγραφεί νά παρουσιάζγ}
είτε τά προς διόρθωσιν είτε τά προς συντό{Λευ-
σιν η και παράλειψιν (/.ε'ρη πραγ[Λατ6ίας τινός.
Μετά ταύτα ό κ. ^Ηλίας Αασσαρήτης άναγινώ-
σκει [/.ελέτην αύτου •Επ\ τΛς έλληνικΛς
γλώίίίίης ι:α\ γρα^ψατικΛς, μετά τό
πε'ρας δ' αύτης, εύχαριστησας ό κ. πρόεδρος
τω άγορεύσαντι, διαλύει την συνεδρίαν.
1. Σημ. Σνντ. Έττιτρ. Ίδ^ εν τόμω ΚΕ', σδλ.
ΣΤΝΕΔΡΙΑΣ1Σ ,ΑΣΙΖ'
Ίη 19 Ιουνίου 1895,
Προιδριύοντος ΑΝ. ΧΡΗΣΤΙΔΟΥ, προέδρου.
Άναγνωσθε'ντων τών πρακτικών της ηγου-
ρ.ε'νης συνεδρίας και (Αετά παρατηρησίν του
(Λβν κ. Μ. Παρανίκα πιρι προσθήκης απώλειας
και έτε'ρας πραγ(Λατείας αύτου έπιγραφοαε'νης
Συμβολάί εις την Μετρικην τών Βυζαντινών,
του δε κ. *Ηλ. Δααααρήτου προς διόρθωσιν της
δι' ορθογραφικά λάθη παρατηρήσεως αύτου,
γενορ.ένης διά πραγματικά και λογικά λάθη,
έπικυρωθε'ντων, ό κ. γεν. γραμματεύς άναγι-
νώσκει περίληψιν της αλληλογραφίας του Συλ-
λόγου καΐ άγγέλλει τα ς γενομένας δωρεάς.
Ή αλληλογραφία έχει ώδε :
Επιστολή του εκ Παραμυθίας (ατρου Δ. Α.
Παναγιωτίδου από 7 Ιουνίου, εύχαριστουν-
τος έπΙ τη έκλογτ, αύτου ώς άντεπιστε'λλοντος
ρ,ε'λους.
Του κ. Πέτρου Φάανϋίδου εξ Αρτάκης
άπό 12 Ιουνίου, αιτουμένου την παρο/ην
αύτω δεκαλίρου βοηθήματος, χάριν τών ύπ'
αύτου, ύπό τ*7.ς συζύγου του καΐ του μικρού
υίου άποσταλεισών και μηπω βραβευθεισών
συλλογών μελωδιών.
Της Φιλεκπαιδευτικής ^Αδελφότητας Τηνίαχν
<ί Ευαγγελισμού», αιτουμένης την αίθουσαν τών
συνεδριάσεων του Συλλόγου διά την τ% ?5
Ιουνίου συγκροτηθησομένην Γενικην Συνέλεν-
σιν τών μελών αύτης.
Της εν Τεργέστη Κοινότητος ταη' ^ Ορϋοδό-
ξων Ελλήνων άπό 1 5 27 Ιουνίου, άγγελλού-
σης την έσώκλειστον άποστολην επιταγής εκ
δισχιλίων φράγκων, ισοτίμου του έκ του Οίκο-
νομείου κληροδοτήματος άπονε μηθέντος τω
ΠΡΑΚΤΙΚΑ (ΣΓΝΕΔΡΙΑΣΙΣ ,ΑΣΙΐΓ, 23 ΟΚΤΩΒΡΙΟΥ 1895)
21
Συλλόγφ βραβείω καΐ διαβεβαιούσης πβρί των
οιλιχών ιτρός τόν Σύλλογον αίσθη(Λάτων.
Του χ. ΜανονηΙ Γεδεών εντεύθεν από 19
Ιουνίου, ά-'^'γε^λοντος δωρεάν αύτου εξ βι-
βλίων [Λεσαιωνϊχών ποιη(Λάτων.
Της Εταιρίας χών Μεοαιωνίχών Έρεχ^νών
ίζο 19 Ιουνίου, εύχαριττούσχς έπΙ τ*?ί άττο-
ιτολγ των τοίχων Κ' — Κ^' του ΙΙεριο^ΓΛΟϋ
του Συλλόγου καΐ τταραχαλούσης διζως έη-
τραττίί ή εν τφ Περιοδιχω δη|Αοσ{ευσις άνα-
χοινώσεών τίνων των τακτιχων αύτης ρ,ελών.
Ή του κ. Φιλανθίδου (χίτησις περί ΙΟλίρου
ά[ΐοιβη; δεν λα;;.βάνεται ύττ' δψει, λήξαντος
του Ζωγραφείον Αιαγίονίσματος,
Εκλέγονται τακτι/.α [χέλη του Συλλόγου οί
χ. κ. 71 Αοδότζονίος, Χ. ν. και Κ. Στεψανίδης,
Χίδάσκαλος εν γαλλικαις σ^τολαίς.
Μετά ταύτα, λόγου γ8νθ[Λε'νου αύθις περί
παραλείψεων, ό κ. Μ, Παρανίκας παραττορεϊ
δτι καΐ ετέρου λογίου, του κ. Ααμηονοιάδον,
άζωλέσθη (χία διατριβή περί βασιλέως τινός
των θρακών ό κ. πρόεδρος ττξς συντακτικής
επιτροπής κ. Μ. Γεδεών, απαντών ειςτε τας
ττοοηγουίλένας ό[Λθίας παρατηρήσεις καΐ εις
τάς νέας, παρατηρεί δτι του (Λεν κ. Λαμπσν-
οιάδον ή διατριβή δεν ευρέθη, (Λη έπιστραφείσα
ικτου γραφείου του €Νεο?^γον», του δέ κ. Μ,
Παρανίκα τό α' ρ,έρος της περί ^Ακαϋίατον
νμτον πραγ(Λατείας δεν έδη(Λθσΐ8ύθη, μη έπι-
τραπείσης της δη(Λοσιεύσεως, αί δε εζ Άδρια-
^ίουπόλεως έπιγραφαΐ ευρίσκονται πάρα τφ κ.
Όί. ^Αΐ'δρεάδγΐ' απαντών δε εις τας παρα-
ςλ α
β6
τηρήσεις τας περί ανακριβειών εν τη αναγραφή
των όνομ.άτων και τίτλων (/.ελών τίνων, κατα-
/ωρίσει δε και τεΟνεώτων, αποδίδει τό σφάλ(;.α
Εις την προς έζακρίβωσιν αυτών όρισθείσαν
τριμελή έπιτροπην, διαβεβαιοί δε δτι αυτός
ανέλαβε την φροντίδα περί εξακριβώσεως του
"οσου τών τεθνεώτων (χελών* άπο/ρουει την
εν ταίς άγωνοδίκοις κρίσεσι (χεταβολην, τ•/;ν
ϊ'ε παράλειψιν του προλόγου του είσηγητηρίου
του κ. Βραχάμη αποδίδει εις παρατη ρηθείσας
εν αύτω ελλείψεις., Ό;χοίως θεωρεί την συντα-
χτικην έπιτροπην άπγ.λλαγ(χένην πάσης ευθύνης
XV, παραπόνου δια την εκ (χέρους αύτης περί-
χοπην και σ^^ναρρ.ολόγησιν εν περιπτώσει,
χιΟ' ην οι οίκειοι συγγραφείς θα ήσαν απόντες,
της περικοπής και συ(/.πληρώσεως πραγ(χα-
τειών,ών οί Φ^γγραφείς παρεπιδη(χουσι, πάρα-
"ε|χπομένων είς αυτούς τούτους.
Μετά ταύτα ό κ. Π, Δ, Νικολόπσνλος άνα-
Ϊινώσκει πραγ(χατείαν αύτου Πε^Ι τΛς
ι&αιΙκαΛίας τΑς τοΰ Δίκαιον έπι-
(Ιτή|ΐης εν 'Ρώμη προ το€? 'ΙονίΙτι-
νιανον^, (χετά τό πέρας δ* αύτης ό κ. Γ*.
Παχτίκος παρατ/)ρεί δτι τό εθος του να ψάλ-
λωνται οί νό(χοι άποδίδοται εις τους "Ελληνας
καΐ ούχι ε {ς τους *Ρω(χαίους, ό δε κ. ΝοίοΙό^
ησυίος απαντών λέγει δτι εζητασε τό ζήτη(χα
απλώς πώς εγίνετο εν *Ρώμγ), ασχέτως προς τό
αέρος, δθεν έληφθη, τό εθος τούτο. Εις τινας
όΐ παρατηρήσεις του κ. Γεδεά)ν δτι περί τίνα
ση(χεία περιπλέον επρεπεν ό κ. άγο ρητής να
ένδιατρίψγ), παρετηρησεν όικ.,Έμμ,Δάμαας ότι
τα ζητή(χατα εξητάσθησαν αποκλειστικώς υπό
νθ(;.ικην εποψιν, ούχι δέ ευρέως υπό (χεσαιωνο-
λογικην. Μετά ταύτα ό κ. πρόεδρος, εύχαρι-
στησας τψ άγορεύσαντι, διαλύει την συνεδρίαν.
ΣΓΝΕΔΡΙΑΣΙΣ ,ΑΣΙΗ'
τη 23 "Οκτωβρίου 1895.
Προιδριύοντος ΑΝ. ΧΡΗΣΤΙΑΟΥ, προέδρου.
Άναγνωσθέντων καΐ έπικυρωθέντων τών
πρακτικών της ηγου{χένης συνεδρίας, ό κ. γε-
νικός γρα(Χ(χατεύς άναγινώσκει περίληψιν ττξς
κατά τό διάστη(/.α τών θερινών διακοπών
αλληλογραφίας του Συλλόγου, άγγέλλει δε
καΐ τάς γενο(χένας δωρεάς βιβλίων.
Ή αΛληλογραφία έχει ώδε :
Της ^Εφορείας τών ογρϊ/ύν Νικοηόίεως από
15 Ιουνίου, άγγελλούσης ττ,ν επιτυχή ϊκβασιν
τών ενιαυσίων εξετάσεων του παρθεναγωγείου
και έξαιτου(χένης την τελεσφόρον ένέργειαν
του Συλλόγου έπι τφ έπιόντι σχολικψ ετει.
Της τών * Εκπαιδευτηρίων Αϊνον από Π
Ιουνίου, αίτου(χένων την σειράν της Ζωγρα-
φείον Βιβλιοθήκης.
Τής Α. θ. Π. τον Πατριάρχον "Αλεξαν-
δρείας κ. Σωφρονίου άπό 22 Ιουνίου, άπο-
δεχθ(χένου εύγνω(χόνως την έκλογην αύτου ως
έπιτί(χου (χέλους του Συλλόγου.
Του ιατρού κ. Λ. Α, Παναγιωτίδον εκ II α-
ρα(χυθίας άπό 24 Ιουνίου, αΐτουρ.ένου τόν ΚΕ'
τό(χον του Περιοδικού και τον Ε ' της Ζωγρα-
φείον Βιβλιοϋήκης και διορθουντος σπουδαίαν
•/ρονολογικην άνακρίβειαν εν τνΐ ύπ' αύτου
άποσταλείσγ, Περί Φοχτικης (χελέτη.
Του κ. Λιομήδονς Α, Κνριακον, πρυτάνεως
του Εθνικού ΙΙανεπιστη(χίου άπό 11 Αυγού-
στου, εύχαριστουντος έπι τοίς υπό του Συλ-
η ν^γ^^^.
22
ο ΕΝ ΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΟνΠΟΛΕΙ ΕΛΛΗΝΙΚΟΣ ΦΙΛΟΛΟΓΙΚΟΣ ΣΓΛΛΟΓΟΣ
λόγου γενομένοις έπΙ τν; έκλογη του συγχαρη-
τήριο ις κχΐ υτΓοσχομενου δτι παν τό έπ' αύτω
Οδλ£ΐ πρχςει δπως τό Έθνι/,όν Παν67υι<ττΥ)»Λΐον
ϊλθη άρωγόν τω Συλλόγω.
Τών 'Εφόρων της Ζατιπείον Σχολής Φιλία-
τ(ον άττό 24 Ιουνίου, αίτου(Λβνων την τταροχην
τών έχδοθδντων τό(Λων της Ζωγραφείον Βι-
βλιούήκης.
Της Φάολογικης Επιτροπής ά^ό 24 Ιουνίου,
όηλούσης 6τι αδυνατεί να ά-ο^ττείλη την ττρός
όη|Λθσίευσίν αίτου(Λε'νην γλωσιι/.ην ύλη ν [Λε/ρι
της επιστροφής του απουσιάζοντος γρα(Λ|Λα-
τέως αύτης.
Της Α. Σ, τον άγιου Άμαοείας Άνθιμου
άπό 20 Ιουνίου, άποστέλλοντος περιγρα-
φην άρχαΛυ αγάλματος, ευρεθέντος περί την
— ινωπην.
Της Εκπαιδευτικής ^Επιτροπής από 26
Ιουνίου, παρακαλούσης την δη[Αθσίευσιν περί
παρατάσεως του Καραπανείου άγίονος προς
συνταςιν Φνακής.
Της * Εφορείας τών ίν Νεαπόλει τής Καππα-
δοκίας ελληνικών εκπαιδευτή ρίων, αίτου[Αένης
τόν άρτι εκδοθέντα τ6[Αθν τής Ζωγραφείου
Βιβλιοθήκης,
Τής Α. Π. του αγίου Κολωνείας από 2
Ιουλίου, συνιστώσης την διευθύντριαν Κοτρο-
πονλον ως άριστα έκπληρώσασαν την άνατε-
θεΐσαν αύτη έντολην τής διευθύνσεως του
Εύαν&ιείον Παρθεναγωγείου, συνυπογραφού-
σης καΐ τής Εφορείας.
Του κ. ^ν. Παγανά εντεύθεν άπό δ Ιουλίου,
αίτου|Λένού όπως ό Σύλλογος αφιέρωση (λίκοόν
του χρόνου αυτού, προς άκρόασιν ελλείψεων
έν τη δη{Λώδε( και τη εκκλησιαστική μελωδία
ως και έν τη θεωρία τής εκκλησιαστικής
μουσικής.
Τής έν Κωνσταντινουπόλει Μακεδόνικης
Φιλεκπαιδευτικής * Αδελφότητας άπό 8 Ιουλίου,
αιτουμένης υπέρ του ύπ' αυτής συντηρουμένου
Ελληνικού έν Ταοτυλίφ γυμνασίου τους μέχρι
τούδε έκδοθέντας τόμους τής Ζωγραφείου
Βιβλιοθήκης.
Τής Εφορείας του έν Νικοπόλει Παρθεναγω-
γείου άπό 7 Ιουλίου, δηλούσης δτι, έρειδομένη
έπΙ τής σ'^νδρομής τού Συλλόγου, άνενέωσε τό
μετά τής κ. Κοτροπούλου συμ,βόλαιον έπι δύο
νέα ετη παραδεξαμένη ταύτην διευΟύντριαν
έπι μισθώ τριάκοντα πέντε λιρών, ών τάς
είκοσι θέλει καταβάλει ό Σύλλογος.
Τής ε ν Ξυλοπόρτυ * Αδελφότητας <ί Εννέα
Μουσών» άπό 10 Ιουλίου, εύχαριστούσης έπΙ
τη αποστολή τού ΚΔ ' και ΚΕ ' τόμου τού
Περιοδικού τού Συλλόγου.
Τής ^Εφορείας τών Σχολδόν τής Ελληνικής
Κοινότητος Φιλιππουπόλεως, αιτουμένης δπως
συστηθη αύτη διευθυντής τών δημοτικών σχο-
λών, άπό 12 Ιουλίου.
Τής τού κ. Α. Β, Πετρίδου άπό 18 Ιουλίου,
παρακαλούντος δπως σ'^στηθη υπό τού Συλ-
λόγου ως διευθυντής τών δημοτικών οχολχαν
Φιλυιπου^όλεως και άναγράφοντος τους τί-
τλους αυτού.
Τού κ. * Επαμεινώνδα Ι. Σταματιάδου έκ
Σάμου άπό 14 Ιουλίου, άποστέλλοντος την
υπ' αυτού έκδοθείσαν * Επετηρίδα τής Ηγεμο-
νίας Σάμου τού 1894.
Τής Πρυτανείας του * Εθνικού Πανεπιστη^
μίου άπό 14 Ιουλίου, αίτουμ-ένης τακτικόν
λ/σμόν τών άπό τού έτους 1.887 — 1888 και
εφεξής άποσταλέντων είς τόν Σύλλογον λόγφ
συνδρομής χρημάτων.
Τής κ. Σοφίας ΌΑ Νεγρεπόντη έκ Παρι-
σίων άπό 19 Ιουλίου, άποστελλούσης πολυ-
τελές πανομοιότυπον εκδοθέντος χειρογράφου
του Αημοσθένους.
Τής έν Στοκχόλμη ^ Ακαδημείας τής ίστο-
ρίας καΐ αρχαιολογίας, αιτουμένης τάς δημο-
σιεύσεις τού Συλλόγου, άπό 20 Ιουλίου.
Τή; Α. "Έ, του διευθυντού του Αυτοκρατο-
ρικού Μουσείου Χαμδή βέη άπό 21 Ιουνίου,
εύχαριστούντος έπι τη αποστολή τριών τόμων
του ημετέρου περιοδικού.
Τού κ. Μιχ. Ν. Καλαβροϋ άπό 24 Ιουλίου,
αΐτουμένου τό κατά τόν διαγωνισμόν τού
1894 άπονεμηθέν αύτω βραβείον.
Τού κ. Κ Φαρδύ έκ Σαμοθράκης άπό 28
Ιουλίου, παρακαλούντος να άποσταλη αύτώ
τό άπονεμηθέν αύτω δεκάλιρον βραβείον.
Τού Προέδρου τής ^Εφορείας τών έν Φάιπ-
πονπόλει δημοτικών σχολών άπό Ι^ί Αύγου-
στου, αναφερομένου εις προτέραν επιστολή ν,
ης επισυνάπτει άντίγραφον.
Τού κ. Έπαμ. Σταματιάδου έκ Σάμου άπό
4 Αύγουστου, εύγνωμονούντος έπΙ τη απο-
στολή τού ΚΑ ' και ΚΕ ' τόμ.ου τού Περιοδικού.
Τή; Εφορείας τών σχολών Δεμιρδασίου
άπό 9 Αύγουστου, αιτουμένης την άποστολην
αναγκαίων εκπαιδευτικών βιβλίων.
Τής Α. Π. του άγ. Τραπεζούντας άπό 9
Αύγουστου, αιτουμένου την σύστασιν διευθυν-
τού τών Σχολών Κερασούντος.
Τού κ. * Ελευθερίου Παπανανιάδου έξ Αμι-
σού άπό 13 Αύγουστου, αΐτουμένου άντίγρα-
ΠΡΑΚΤΙΚΑ (ΣΓΝ'ΕΛΡΙΛΣΙΣ ,αςιπ', 23 ΟΚΤΩϋΡΙΟν 1895)
$3
οον περίΛΟπτίς ττ;; έ/ίθέσεως τοΟ 1895 τη;
άγωνοδίχου έπιτροπτίς των Ζαιντων Μνημείων,
δ^ον άφορ^ ττιν πραγματείαν αύτου.
Τών * Εκπαιδευτικών Καταατημάτων Αίνου
ά-ύ 16 Α'!ίγούστου, εύχαριστούντων έπΙ τ-ΐξ
ά^Γοστολη τών πέντε τό(Λων ττ;; Ζωγραφείου
ΒφΙιο&ήκης,
Τών εν Άθτίναις Μόε^φω•* Περρή από 1 9
Α'!ίγού<Γτου, απόστελλαν των δέκα πέντε τυπο-
γράφε** φύλλα του 2ργου του κ. Ηέκλαϊν και
αΐτουαένων ττ-,ν άποστόλγιν έτερων δύο χιλιά-
δων δραχ(Αών, εςαντληθεισης της προκατα-
βολής.
Του κ. //. Α. ΟΙπονόμον εκ Κερκύρας από
24 Αύγουστου, αΐτου(Λένου τους ελλείποντας
αυτώ τό[χους Κ' καΐ ΚΕ '.
Του άρχΐ}Αανδρ{του Γερμανού ^ Αποστολάτου,
Επιτρόπου του Παναγίου Τάφου, α{του(Λένου
$ίχ την Βιβλιοθήκην του εν Φαναρίω 'Λγιο-
ταοικου Μετο/ίου τους έκδοθέντας τό[Λθυς
της Ζωγραφείου Βίβλιοϋήκης.
Του αγίου Παραμυθίας και Φιλιατών κ.
Λεσντίον από 1 3 Σεπτείχβρίου, αίτουΐλένου τους
τό|^Κ/υς της Ζωγραφείου Βιβλιο^]κης καΐ διδα-
χτιχα βιβλία δια τάς σχολάς ΙΙαρα(/.υθίας.
Της ^Εφορείας τών οχολών Φωτηρά από
14 Σεπτεμβρίου, αίτουρ-ένης τόν χάρτην τών
'Αί^ατολικών χωρών.
Της * Εφορείας τών σχολών Κυδωνιών από
20 Σεπτεμβρίου, εύχαριστούσης. επΙ τη απο-
στολή τών τό(Λων του Περιοδικού καΐ της
Ζωγραφείου Βιβλιο^κης.
Της εν Ξυλοπόρτη Άδελοότητος * Εννέα
Μονύα}ν από 25 Σεπτει^βρίου, προσκαλούσης
τόν Σύλλογον είς τα εγκαίνια της νεοδ(^.ητου
ενοριακής σ/ολής Ξυλοπόρτης.
Του κ. Γεωργίου Κωναταντινίδου εξ Αθη-
νών από 3 Όκτωβρίου, παρακαλούν το ς να
άζοσταλώσιν αύτω οί ΚΓ' — ΚΕ' τόΐΛΟί του
Ώιριοδιχον.
Του ίφόρου της *Ε&νικής Βιβλιοθήκης
ύι;ό την αύτην η(Λερο|Αηνίαν, εύχαριστουντος
Ι-Ι τη εις την Βιβλιοθήκην αποστολή τών
ΚΓ' — ΚΕ' τόμων .
Του κ. Πέτρου Γ Φάαν&ίδου από 3 Όκτω-
βρίου, αιτουμένου αύθις δπως βραβευθώσιν
ιί '?^λλογαι μελφδιών, ας απέστειλε πέρυτιν
£ΐς τό Ζωγράφειον Αιαγώνισμα.
Τη; Φάολογικης * Επιτροπής από 4 Όκτω-
βρίου, ήτις
α) Αποδέχεται τα εν ^?^ επιστολή του κ.
οοΐΐαηζ γραφόμενα περί εκδόσεως του Α'
τόμου του Πλάτωνος, έν η θα περιέχηται έ
Ευ&ύφρων, ή * Απολογία καΐ ό Κρίτων καΐ
παρακαλεί τό προεδρεΐον ίνα άγγεΟ//) τούτο
τω κ. 8θΗαϊ1Ζ, άγγέλλε: άμα δτι ή Ικδοσις
γενησεται έν Αθήναις. Δέχεται δέ τόν υπό
του κ. 8θΗαηζ υποδεικνυόμενον κ.* Ζωμαρί-
δην προς μετάφρασιν του γερμανικού κειμένου
εις την νεωτέραν έ>ληνικήν.
β') Ουδέν αντιλέγει τοις υπό του κ. Γρ,
Βερναρδτίκη γραφομένοις περί εκδόσεως τών
Ηθικών του Πλουτάρχου, αφ* ου ή εκδοσις
αύτη καΐ έν τη Ζωγραφείφ Βιβλιοθήκυ συμ-
περιλαμβάνεται.
γ') Αποδέχεται και επιδοκιμάζει την ίδέαν
του μεγάθυμου ευεργέτου κ. Χρηστάκη έφένδη
Ζωγράφου περί χρησιμοποιήσεως του ύπ'αύτου
χορηγουμένου έκατονταλίρου βραβείου δια την
γλωσσική ν ύλην εν μέν έτος δια την Ικτύπωαιν
ταύτης καΐ εν έτος δια τό διαγώνιομα' ίνα
δ* άρζηται ή έκτύπωσις άπό του παρόντος
σ^Λλογικου έτους, ή έπιτροττη ώρισε δύο τών
μελών αύτης τόν κ. Δ. ΟΙκονομίδην καΐ τόν
κ. Π Πετρακίδην δπως άνεύρωσι την υπό του
Αυτοκρατορικού υπουργείου έπικεκυρωμένην,
προπαρασκευάσωσι δέ καΐ έτέραν, αν ή πρώτο
θεωρηθη ανεπαρκής.
δ') Φρονεί δτι τό γραφείον του Συλλόγου
δύναται να πέμψη τω κ. Παπαναίνιάδη ε (ς
Άμισόν απόσπασμα ττίς κρίσεως περί ττίς
ύπ' αύτου πεμφθείσης γλωσσικής ύλης.
Του κ. 77. Α. ΟΙκονόμου έκ Κερκύρας άπό
5 Όκτωβρίου, εύχαριστούντος έπΙ τ9! αποστολή
τών πέντε τελευταίων τόμων του Περιοδικού.
Τών κ. κ. Αδελφών Περρή άπό 6 Όκτω-
βρίου, άγγελλόντων την άποστολήν 9 τυπο-
γραφικών φύλλων του ΑΙοχύλου ΐ-ου κ. Βέκλαϊν,
δι' ων συμπληρουνται 24 φύλλα του ϊργου
τούτου καΐ εύχαριστούντων έπΙ ττί αποστολή
τών δισχιλίων οραχμών.
Του κ. '/. Γρίβα άπό 10 Όκτωβρίου εν-
τεύθεν, παραιτουμένου άπό του Συλλόγου.
Του κ. Α.Βικέλα άπό 10 Όκτωβρίου έκ
Παρισίων, πέμποντος τό άντίτιμον πενταε-
τούς αυτού συνδρομής καΐ εύχαριστούντος έπΙ
τη αποστολή τών τόαων του Περιοδικού.
Του κ. ΙΙοϊηοΙβ, οιευθυντοΰ τΨις Γαλλικής
σχολής Αθηνών άπό Δεκεμβρίου, δηλούντος
δτι ίγραψιν είς τό γαλλικόν ύπουργείον τής
Δημοσίας εκπαιδεύσεως ίνα λάβη την £δειαν
του άνταλλάςαι την σειράν τών δημοσιεύσεων
τής Σχολής προς τας του ημετέρου Συλλόγου.
Τής Φάεκπαιδευτικής ^Αδελφότητος Κια•
24
ο ΕΝ ΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΟηίΟΛΕΙ ΕΛΛΗΝΙΚΟΣ ΦΙΛΟΛΟΠΚΟΣ ΣΤΛΛΟΓΟΣ
νων άζό 20 Ιουλίου, 26 Αύγούττου και 2
Όκτωβρίου, παρακαλούττ,ς δττως γραφί '^ί
Έθνικη Τραπέζη περί άνχ- -ώσεως της ύπ'
αριθ. 8044 ληζιπροθ*σ(/.ου ό'Λολογίας αύτης.
Της Εδικής Τραπέζης της Ελλάδος άπό
9/21 Σεπτει^βρίου, άπαντώσης εις τ^ρόσκλησιν
του Συλλόγου περί ανανεώσεως της ώς άνω
6(/.ολογίας, άπό 13/2δ Σεπτε(Αβριου, άγγελ-
λούσης την πληρω[Λην δισχιλίων δραχμών
τοίς^ Αδελφοϊς Περρη, ών έπιτυνάπτεται άπό-
δειξις παραλαβής καΐ άπό 19/31 Αυγούστου,
δ ' ης εσώκλειστος εστάλη λ/σ(ΛΟς κεκλεισ(Αί-
νος ρ-ε'χρι 30 Ιουνίου 1895 της Ζωγραφείσν
Βίβλισ&ήκης, παρουσιάζων υπόλοιπον τόκον
δρ. 33852, 65.
Του Πανεπιστημίου Λειψίας άπό 21 Οκτω-
βρίου, εύχαριστουντος έπι τ^^ αποστολή των
τό{Λων ΚΓ' — ΚΕ' του Περιοδικού.
Του Πανεπιοτημίον Κενιξβέργης άπό 22
Όκτωβρίου, εύχαριστουντος έπΙ τη αποστολή
τών αυτών τό(Λων καΐ αίτου(Λένου τους τό(Λθυς
ΙΖ' — ΚΒ' του Περιοδικού.
Τούτης Τνβίγγης άπό 22 Όκτωβρίου, εκ-
φράζοντος ένεκα του αύτοΰ λόγου ευχαριστίας.
Τον της ΒτββΙαη άπό 24 Όκτωβρίου,
ό^Λοίως.
Άγγελτήριον άπό 23 Σεπτε[Λβρίου θανάτου
του Όγ ΜαΓίίη ΠβΓίβ έκΒΓβδΙαυ.
Ευχαριστήρια τών οΙκογενειών Νικολάου
Ζαρίφη, Σιαμάνογλου καΐ Παοτϊρ δια τάς
του Συλλόγου συ[Απαθείας έπι ^7^ πληξάσ-Λ,
αύτάς συ|Λφορ^.
Τγίς Α. Ε. του κ. Χρηστάκη Ιφένδη Ζωγρά-
φου, ϊχουσαν ώδε :
•£ν Παριοίοις, ιγ] 7 19 Ιουλίου 1895.
Προς τόν έψ Κ/ηόλει ΈΧλ, Φιλολογίκόν Σύλλογον.
Κύριε Πρόεδρε,
"Ελαβον τήν άπό της 8 τοί3 λήξαντος έπιστολήν
υμών, έξ ης μετ* εύχαριστήσεως είδον ότι καΐ πάλιν
έξελέγητε πρόεδρος του ημετέρου Συλλόγου. ΈπΙ τή
ευκαιρίες ταύτη συ-^-χαίρω ύμϊν άπό καρδίας καΐ
εΟχομαι ίνα καΐ κατά τ6 έτος τοΟτο αΐ έργασίαι τοΟ
Συλλόγου οτεφθώοιν ύπό πλήρους επιτυχίας.
Έν τζ άνά χείρας έπιατολή μετά μεγίοτης απο-
ρίας βλέπω δτι τό προεδρεΐον, επιθυμούν νά προδη
εΙς έκδοαιν τοΰ Β' τόμου τών Ζώντων Μνημείων τον
Ζωγραφείου Αγώνος, σκοπεί νά θέση χείρα έπΙ μέ-
ρους τών περισσευόντων τόκων του κληροδοτήματος
της Ζωγραφείου Βιβλίο^κης ποιητών χαι σνγγρα'
φέων, Δέν ευρίσκω λέξεις, ή μάλλον αδυνατώ πώς
νά χαρακτηρίσω την πρόθεσιν ταύτην του προεδρείου
έπΙ κληροδοτήματος, τοΰ οποίου οΐ δροι είσΐν απαρα-
βίαστοι καΐ άπα}Λοτρίωτοι. Ουδείς δέ έχει τό δι-
καίωμα, ούδ' επιτρέπεται νά σκεφθή κάν, προς
οΙανδήποτε τών όρων αυτού μεταβολήν ή μεταποίη-
σιν. Τό τοιούτον μάλιστα μέ κάμνει νά σκέπτωμαι
πολύ περί του μέλλοντος τών τοιούτων ή καΐ
άλλ.ων καταθέσεων, διότι, ώς -^-νωρίξετε, πάς κατα-
θέτης εννοεί νά μή μεταβάλλω νται, μηδέ κατά
κεραίαν εΙς αΙώνα τόν άπαντα, αΐ διαθέσεις καΐ
διατάξεις αυτού. Ταύτας δέ όλα τά σωματεία μετ'
εύλαδείας σέβονται καΐ θεωροΰσιν Ιεράς. *Απαγο-
ρεύω, κατά συνέπειαν, πάσαν τοιαύτην, έστω καΐ
κατά διάνοιαν, διάθεσιν προς μεταποίησιν ή μετα-
οτροφήν τού σκοπού, δι' δν οΐ τόκοι ώρίσθησαν.
Απορώ μάλιστα μανθάνων διά πρώτην φοράν όη
τό κατ' έτος περίσσευμα τών τόκων, όπερ νυν
υπερέβη, ώς λέγετε, τάς τεσσαράκοντα χιλιάδας
φράγκων, δέν προστίθεται κατ' έτος, κατά ^ητόν
δρον τών διατάξεων, εις τό κεφάλαιον αυτού, άλλα
μένει άτοκον, οπουδαίως ζημιουμένου ούτως εκά-
στοτε τού [κληροδοτήματος. Ή Ζωγράψειος Βιβλίο-
'&ηχη υπέστη τήν πρώτην ζημία\-, τού Συ>Αόγου μή
ζητήσαντος παρά της Τραπέζης Ινα τά κατατεθέντα
διατελώσι κατατεθειμένα εΙς φράγκα χρυσά καΐ όχι
εΙς δραχμάς.
Είναι όλως άπογοητευτικόν νά έξακολουθή νά
υφίσταται εκάστοτε νέας ζημίας εκ της μή καταθέ-
σεως τών περισσευόντων καΐ συνενώσεως αυτών
μετά τού κεφα>.αίου, ώστε κατ' έτος αύξάνον τούτο,
νά παρέχη έν τφ μέλλοντι περισσότερον ποσόν
τόκου ετησίως.
-Τί δέ νά εΐπω περί της ολιγωρίας τών τήν
Ζωγράφειον Βιβλιο&ηκην εκδιδόντων; Ό Σύλλογος
ουδέποτε μοί έγραψε τί γίνεται, τό δέ χείριστον,
ουδέ έστειλεν, ούτε στέλλει, ώς ήτο φυσικόν, έν
άντίτυπον, έκαστης εκδόσεως έμοί τω ιδρυτή, δστις
μαν'θάνω τά της εκδόσεως έκ τών εφημερίδων, Σάς
παρακαλώ λοιπόν τώρα νά εύαρεστηθήτε νά μοΙ
βτείλητε άνά έν άντίτυπον τών μέχρι τούδε εκδο-
θέντων τόμων, νά μοΙ στείλητε δέ καΐ άντίγρα-
φον τού μέχρι σήμερον λ,'σμού της Ζωγραψείον
Βιβλιοθήκης.
*Ανα>«.ογιξόμενος έν τούτοις δη ή έκδοσις τών
Ζώντων Μνη^ιειοχν, ών οΐ συλλογείς κατ* έτος βρα-
βεύονται, είναι έκ τών ών ουκ άνευ, πολλής δέ της
ωφελείας πρόξενος γενήσεται τή τε έλ>νηνικζί φίλο-
λογίς: καΐ τοίς γράμμασιν έν γένει, ουδέ είναι
ηθικώς ώφέλιμον τψ Συλλόγω νά κρατζ[ τά μνημεία
ταύτα κεκλεισμένα έν τοίς γραφείοις αύΓού, επακο-
λουθών μόνον νά βραβεύη ταύτα κατ' έτος, χωρίς
νά τά έκδίδη, απεφάσισα ίνα τό ετησίως χορηγού-
με\Όν ύμίν έκατοντά>αρον βραβείον άπονέμηται
ώς.βραβείον έν τω μέλ>.οντι τοίς άριστεύουσι συλ-
λογεύσι κατά πάσαν διετίαν, χρησιμεύη δέ κατά
τό άλλο έτος εΙς έκδοσιν ίνός τόμου τών Ζώντων
Μνημείίον. Τήν σκέψιν μου ταύτην υποβάλλω σήμε-
ρον τω Συλλόγω καΐ παρακαλώ αυτόν Ινα άπό τού
ένεστώτος έτους όρίση τά τού διαγωνίσματος τών
ΠΡΑΚΤΙΚΑ (ΣΥΝΕΛΡΙΑΣΙΣ ,ΑΣΙΗ', 23 ΟΚΤΩΒΡΙΟΤ 1895)
25
Ζώττων Μνημείων κατά τόν τρό.τον τούτον, ήτοι
ίν )ΐέ\' έτος θα χρησιμοΛοιζ τάς εκατόν λίρας του
δΐίη'ωνίοματος -τρός δα.τάνην της εκδόσεως τών
Ζώντων Μνημείων ^ άπερ ε6ρΙοκο\•ται έν τοις άρ-
χείοις, ?ν δέ έτος θά μεταχειρίξηται -τρός βράβευοιν
τών άρίοτων ουλ^^ογών τών Ζώντων Μνη^ιείων, της
ίΛΐ τοϋ διαγωνίσματος τούτου επιτροπής δημοσία
έκ^ετούοης και τά «ερί τών εκδιδομένων Μνημείων.
'ΕπΙ τούτοις διατελώ με τ* έ^^^ιρέτου ίτρός υμάς
τψί,ς καΐ ύίτολήψεως
Χ. Ζωγράφος.
Ό κ. πρόεδρος υποβάλλει ει; .τ•/;ν έττιψηφισιν
του Συλλόγου την ρητην έπιΟυίΛίαν του κ.
Χοηστάκη ίφένδη Ζωγράφου διζως αί δια τόν
Ζωγράφειον * Αγώνα χορηγού ρ,εναι 100 λι'ραι
ΧιατίΟωνται είς τό έζής έττι *έν ^Χί έτος είς ικ-
τύ-ωσιν της συλλεγείσης ηδη γλωσσικής ύλης,
\ζ\ £ν δε έτος είς βράβευσιν τών συλλογε'ων,
ε-ι9υ{χίαν πχραδεκτην γενοίλένην και υπό της
Ο'λολογικης επιτροπής έν ιδία αυτής συνε-
δρία. Έπι της προτάσεως ταύ^Λίς του κ.
::ροδδρου ό κ. ^Ανδρεάδης ζητεί πληροφορίας,
άν ό /ορηγός αύθορ|Λήτως η προκληθείς προε'-
βη είς τοιαύτην άπόφασιν, προτείνει δέ την
ϊίατηρησιν του καθεστώτος δια της έξης τρο-
-ο:;οιησεως ; ήτοι τό (λέν ^^^^φ^ της ΙΟΟλίρου
χορηγίας να διατίθηται προς βράβευσιν τών
|ΐιλλον άςίων λόγου συλλογών, 5 τόν άριθ[ΛΟν,
τό δε έτερον ηριισυ προς εκτύπωσιν γλωσσικής
όλης, ύποθε'των δτι η τοιαύτη τροποποίησις
^£ν θα άπηρεσκε και εις τόν /ορηγόν, άφ' ετέ-
ρου Χέ δεν θα έπ/;ρχετο άνω(χαλία και βλάβη
£•ςτό διαγώνισίΛα. Ό κ. πρόεδρος εξηγεί πώς
ό χ. Ζωγράφος έδωκε τοιαύ^/;ν λύσιν είς πα-
ρίχλησιν περί χορηγησίως ποσού [Λίκρου υπέρ
τϊς εκδόσεως του Β' χόρ,ον τών Ζώντων
Μνημείύΐν τοϋ Ζωγραφείον Αγώνος, γενο-
α£\ην (Λεν αύτω και ύπ' αύτου του ίδίου
χχτι τ/^ν πρώτην αύτου προεδρι'αν καΐ υπό
τοΰ προκατόχου αύτου έν δυσιν έπιστολαίς,
•Λη τυχοΰσαν δ[Λως απαντήσεως, δθεν δει-
χδείσαν καΙ έν τη άγγελτηρίφ της νίας αύτου
•ροδδρίας. Ό κ. Δάμοΰΐς Ι^ωτί αν ή φιλο-
Αογιχη επιτροπή έξήτασε τό δυνατόν της
Ρριβεύσιως 5 (χόνον σΆλογέων. Μετά την
ιρνητικήν άπάντησιν τοΟ κ. Πετραπίδον,
ο χ. Φ. Τάγης δέν θεωρεί πρακτικην την προ-
?ι9ιίσαν τροποποίησιν έπι τώ δτι ή ύλη
ά** τω χρόνφ θα πληθύνηται, έπιπροστιθειχέ-
^ων χαι άλλων εκάστοτε* ως (χΛος δέ του
-υλλόγου, φρονεί δτι τό χρή^^Ε.* ό Σύλλογος
οιχβετει και πρέπε,ι να διαθέτ/) ούχΙ άποκλει-
'Ελλ. φα. Σύλλογος.
στικώς δεσ[χευό(χενος εκ τών διαθέσεων του
χορηγού, άλλα κατά τά συ(χφέροντα αύτοΟ.Ό
κ. ΝΐΗολόπονλος, αποκρούων επίσης την ίδέαν
του κ. ^Ανδρεάδον, κηρύσσεται υπέρ της παρα-
δοχής της αποφάσεως τής φιλολογικής επιτρο-
πής, διότι δι' αυτής αφ* ενός (χέν θα δεικνύγϊ
ό Σύλλογος έργα βραβευθέντα, άφ' έτ^'ρου
δέ τό έπό[Λενον έτος την εκδοσιν αυτών καΐ
ούτω δέν θά σ•/)πηται έν τοίς έρ(χαρίοις περι-
ωρισ(χένη ύλη πολύτΐ(χος, άφ' ού ό (χέν δω-
ρητής αποκρούει πάσαν άλλην θυσίαν, δυσ-
χερής δέ ή θέσις του Συλλόγου ο(κονθ(χικώς•
άλλως τε πολύ πιθανόν, λέγει, δια τής (χή
παραδοχής τής λύσεως ταύτης ή καΐ τρο-
ποποιήσεως αυτής να ψυχρανθη ο δωρητ/)ς. Ό
κ. ^Αποοτόλογλον συ(χφωνεί προς τόν κ. Μν-
δρεάδην ως προς τήν διανθ|χήν του ποσού είς
βράβευσιν καΐ εκδοσιν κατά τό αυτό ίτος,
ίνα (χή διακοπή ή εργασία. Ό δέ κ. Ααοσα-
ρήτης θεωρεί (χέν δικαιοτάτην τήν πρότασιν
του κ. Νικολοπονλον περί τής εκδόσεως τών
[χνη|χείων τών γλωσσικών, ως αποτελούντων
τήν ψυνολογίαν τής γλώσσης, άλλα προτείνει
να εκόιόωνται αυτά κατά παν έτος αφ ου οε
τό ζήτη[Λα χρη[χατικόν, είς τους βραβευσί|χους
συλλογείς άντΙ να δίδωται ή ανάλογος χρη(χα-
τική δωρεά, να δίδωνται δωρεάν καΐ δια συμ-
βολαίου αντίτυπα του έργου των,άπερ δύναν-
ται αύτοΙ να διαθέτωσι κατά βούλησιν. Ό κ.
πρόεδρος κρίνει τήν πρότασιν ταύτΛ,ν εςω τών
δρων του διαγωνίσ(χατος. Ό κ. Φάχρης θεω-
ρεί καλόν να άφίνωνται εΙς τοιαύτα ζητή(χατα
ελεύθεροι οί δωρηταΐ καΐ ανενόχλητοι* ή φιλο-
λογική επιτροπή έσκέφθη καΐ ενέκρινε τήν γε-
νθ(χένην λύσιν, δθεν να άφίνωνται είς αυτήν
αί έπΙ τοιούτων ζητη(χάτων κρίσεις και απο-
φάσεις. Τελευταίος ό κ. ^Ανδρεάδης θεωρεί
άπίθανον τήν πρόκλησιν δυσαρεσκείας τοϋ δω-
ρητου έπΙ τνί προτεινο(χένΥ| τροποποιήσει* τό
συ[χφέρον, λέγει, του Συλλόγου απαιτεί δπως
βραβεύηται κατ' έτος ύλη γλωσσική 5 συλλο-
γέων δια 50 λιρών, τών άλλων 50 διατιθε-
(χένων προς εκδοσιν. Ό κ. πρόεδρος ύπο(χι-
(χνήσκει δτι ή έπιθυαία του δωρητου είναι
ρητή, παρά ταύτην δέ παριστάνει καΐ τήν
ευπρεπή εκτύπωσιν τής ύλης δυσκατόρθωτον
διά της γλισχρότητος καΐ ανεπαρκείας του
ποσοΰ διά τής προτεινο[χένης διανθ(χής* άλλως,
λέγει, κατά τάς πληροφορίας αύτου, όλονέν
εξαντλούνται τά γλωσσικά ρ.νηιχεία, διότι
πολλά τοιαύτα έδη^χοσιεύθησαν και περί τά
τέλη τής εξαντλήσεως εύρισκό(xεθ?^ καΐ δέν δυ-
ΤόμοςΚΖ' 4
^^"^
26
ο ΕΝ ΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΟΓΠΟΛΕΙ ΕΛΛΗΝΙΚΟΣ ΦΙΛΟΛΟΓΙΚΟΣ ΣΓΛΛΟΓΟΣ
νά|Λ6θα κατά δίδτιαν να βραβεύωΐΑδν τοιαύτα
ίργα. ΈπΙ τούτοι; υποβάλλει εΙς τ6ν Σύλλο-
γον την γενική ν τίρότασιν : έάν παραδέχηται
τό μέτρον της φιλολογικής επιτροπής τον νά
έκδίόωται ή γλωσσική νλη κατά πάν δεύτερον
Άος, αρχής γινομένης άπό τον τρέχοντος συλλο-
γικού ίΐονς. Ή πρότασις δι' άνατάσίως γίνε-
ται δδκτη κατά ττλειονοψηφίαν.
Τέλος του (λέν κ. Νικολοπονλον δόντος έςη-
γησει; τω κ. ^Ανδρεάδη ττερί του εκ {λέρους της
Πρυτανείας του Εθνικού ΙΙανετ:ιστηρ.ίου ζη-
τηθε'ντος λογαρια^ΐΛου της από του 1 887 στα-
λεισης έπιχορηγήσεως, έττΐ δΐ της ττροτάσεως
του κ. Δασσαρήτου ττερί ανταλλαγής του Πε-
ριοδικού του Συλλόγου [Λετά τίνων ευρωπαϊ-
κών περιοδικών, του δε κ.προε'δρου ειπόντος ότι
θα γείντ, σκε'ψις περί τούτου, προτείνεται ψη-
φοφορία περί εκλογής βιβλιοφύλακος άντι του
αποχωρήσαντος κ. Μνστακίδον, γυρ.νασιάρχου
θεσσαλονίκης. Γενορ.ε'νης δε τοιαύ^ος, άνχ-
δείκνυται βιβλιοφύλαξ ό κ. Δ. Η. Οικονομίδης,
καθη-^^ητης, δια ψήφων 1δ κατά 6, (Λεθ' ο δια-
λύεται ή συνεδρία.
ΣΥΝΕΛΡΙΑΣΙΣ >ΣΙΘ'
τϋ 30 'ΟκτωβρΙον 1895.
Προίδρεύοντος ΑΝ. ΧΡΗΣΤΙΑΟΥ, προέδρου.
Άναγνωσθέντων καΐ έπικυρωθΙντων τών
πρακτικών της ήγου(Λε'νης συνεδρίας, ό κ. γε-
νικός γρα(Α|Λατεύς άναγινώσκει περίληψιν της
αλληλογραφίας, άγγέλλει δ^ δωρεάς βιβλίων.
Ή αλληλογραφία ε/ει ώδε :
Του κ. ^V. Φαρδν άπό 20 Όκτωβρίου εκ
Σα(Λθθρίεκης, έρωτώντος έάν ό Δ' όρος του
Προγράμματος τών Ζώντων Μνημείων έφαρ-
(Λοζηται ε {ς δύο ή πλείονας συλλογάς του
αύτου (Λεν είδους, ούχΙ δε καΐ της αύτης ύλης.
Του κ. Ζαχαροπούλου εξ * Αθηνών άπό 20
Όκτωβρίου, εύχαριστουντος έπι τη αποστολή")
τών τριών τελευταίων τό[Λων του περιοδικού.
Της Έ&νικής Τραπέζης τής Ελλάδος άπό
21/2 Νοε|Λβρίου, άποστελλούσ*/)ς την υπ* αριθ.
17014 ό(Λθλογίαν έπ' ονό[^,ατι ττιςΆδελφότη-
τος τών Κιανών, την έπ' όνο (λα τι τής Ζωγρα^
φείον Βιβλιοθήκης ύπ' αριθ. 17016 εκ 20000
καΐ λ/σ[ΛΟν του Καλλιαδείον κληροδοτήματος.
Τής έν Ξνλοπόρτη άδελφότητος « * Εννέα
Μουσών^ άπό 24 Όκτωβρίου, άγγελλούσης
την ίδρυσιν Παρθεναγωγείου.
Του Πανεπιστημίου Γοτίγγης άπό 2 δ Όκτω-
βρίου, εύχαριστούντος ίπΐ τη αποστολή τών
τριών τό(Λων του Περιοδικού.
Του Πανεπιστημίου Έρλάγγης, ό[Αθίως καΐ
άπό 28 Όκτωβρίου.
Του κ. Α. ΤΗηΐηΙ) άπό 4 Νοε|Λβρίου,
άγγέλλοντος δτι τό έπίτΐ'Λον (χέλος ΒοΗηΐίίιΙ^
είναι καθηγητής έν τω Πανεπιστη|Αίφ Φρει-
βούργης και παρατηρουντος ίτι τό {νομα
αυτού του ίδίου ελλείπει έκ τοΟ καταλόγου
τών |Λελών.
Του κ. Μ. Γεδ^ών άπό 20 Όκτωβρίου
εντεύθεν, άγγε'λλοντος άποστολήν σ^Λλογής
θηβάϊκίον αγγείων αρχαίων και 5 — 6 σφον^
δύλων έζ Ίσαρλήκ τοΰ Τρωικού πεδίου.
Τού αντοϋ άπό 29 Όκτωβρίου εντεύθεν,
δηλούντος την άποστολήν πε'ντε χειρογράφων
αυτού εις την βιβλιοθήκην τού Συλλόγου.
Τής Α. Π. Γάνον καΐ Χώρας άπό 14
Όκτωβρίου, διαζωγραφούντος τήν οίκτράν
τών παιδευτηρίων κατάστασιν και έξαιτου-
(Αε'νου τήν άποστολήν γραφικής νλης, συλλογή ν
Αλφαβηταρίων κ χι Γεωγραφικών Πίνάκοίν
και παντός 5, τι δύναται νά άνακουφίση τήν
δυστυχίαν τών τα πάνταστερου(χίνων παίδων .
Τού κ. Σ. Χ. * Αποστόλογλον άπό 30
Όκτωβρίου, άγγέλλοντος δωρεάν αυτού ε{ς
τήν βιβλιοθήκην εκ δύο φύλλων παπύρου, πε-
ριεχόντων βυζαντινά γράμματα' τήν εςακρί-
βωσιν δέ τής φιλολογικής ή αρχαιολογικής
αυτών άςίας άνατίθησι τοις ειδικώς περί τχ
τοιαύτα καταγινθ[Αίνοις.
Ό κ. πρόεδρος παρατηρεί δτι ή (λίν επι-
στολή τού κ. Φαρδύ παραπέ(Απεται τη φιλολο-
γικοί επιτροπή* αϊ δε αίτήσεις τών διαφόρων
σχολών ληφθήσονται υπ* δψιν, έάν ελθωσιν
αντίτυπα χαρτών Ζαφειροπούλου* δίδωσι δέ
τόν λόγον τω κ. Μιχ. Σ. Κέπειζη, άνακοινώ-
σαντι (Λελέτην αυτού Πε^Ι τΛς Άκαδη-
(ΐείας το€? διεΟνοΟς δικαίον. Μετά
τό πέρας ταύτης ό κ. *Αποστ6λογλονς έρωτ^Ι
τόν άγορεύσαντα έάν ζητήριατά τίνα, οΤα τά
περί εκδόσεως τών πολιτικό^ εγκληματιών, τό
τής εκτελέσεως τών αποφάσεων έν ξένφ κρατεί,
δπον όέν υφίσταται ή ετεροδικία κ. τ. λ., έμελε-
τήθησαν υπό τής '^κχ^Ύΐι/.ίίχς/Οι^.Κέπετζης,
θεωρών τό θέ[χα ως έκτος τής ανακοινώσεως
αυτού, ύπισχνεΐται νά δώστ) διασαφήσεις περί
τοιούτων ζητηΐλάτων παντι τω βουλθ(/.ένφ
εκτός τού Συλλόγου. Μετά ταύτα ό κ. πρόε-
δρος, εύναριστήσας τω κ. Κέπειζτ}, διαλύει
τήν συνεδρίασιν.
ΠΡΑΚΤΙΚΑ (ΣΓΝΕΛΡΙΑΣΙΣ ,ΑΣΚ', ^ΑΣΚλ', 6 ΚΑΙ 13 ΝΟΕΜΒΡΙΟΥ 1895)
27
ΣΥΝΕΔΡΙΑΣΙΣ >ΣΚ'
τη 6 Νοεμβρίου 1895.
Προβ^ρβύοντος φ. ΤΑΓΗ, αντιπροέδρου.
*Ανχγνω76ίντων των ::ρακτικών της ηγου-
αέντ.ς (Γ^ν£^ρίας καΐ έττικυρωθέντων, ό κ. γε-
ν.χός γρα(Λ(Λατ6υς άναγινώσκει περίληψιν της
άλλτλογοαφίας, άγ^^'έλλει δε δωρεάς βιβλίων.
Ή αλληλογραφία ε/ει ώδε :
Έπστολη της Α. 11. τον άγίον Παραμν-
ύίας, δηλούντος δτι ώρισε ττληρεζςύ'ϊΐον της
παραλαβής /αρτών κχΐ σω|Λάτων της Ζωγρα^
ψύσν Βιβλίο&ήκης, 7:ροωρισ[Λ8'νων δια την
σχολην Φιλιατών, από 19 Όκτωβριου.
Της Έτωρείαζ προς Ιι^άρρνναίν των έλλψ
γιχών ατϊσνδών ίν Γαλλί(} άττό 9 Νοεαβρίου,
εύχχριστούστ;ς έπι τη άττοστολη των τελευ-
ταίων τό(Αων του Περιοδικού.
Του κ. Σ. Ι. Βουτυρά από 6/18 Νοε(Λ-
βρίου έντέυίΐεν, διαβιβάζοντος ΦιΌίκήν, ύττό
τό ρητόν « ^ός μοι πα σιώ καϊ τάν γαν κινήσω^
καΐ έπιστολην του συγ^|'ραφέως.
Μετά πχρατηρτ,σιν του κ. προεδρεύοντος
δτι τό άπο'τταλέν χειρόγραφον Φν<ίικΛς
ύπό τόν τίτλον ^Αός μοί πα στώ και τάν
γδ» χίνήοω» παραπε'ρ,πεται τη εκπαιδευτική
ίητροπη, εκλέγονται [χέλη του Συλλόγου
ιη'τιΐΛον (Λεν ο κ. ϋΐίο Ββηάον^, αυλικός
ιυίλβουλος, καθηγητ-ης ττίς αρχαιολογίας εν
τφ πανεπιττημίω της Βιέννης, τακτικά δε οί
χ. κ. Κ. Ήλίάδης, καθηγητής της εν Τεροΐ'-
ααίημ Σχολής τον Στανρον, Λονίζος *Ηλίον,
χχθηγητης εν τφ Ψοβερτείω, Β. ϋοΗναάβν,
χχΟηγητης εν τη ενταύθα Γερμανική Σχολή
χαι Ό, ΟαΙίηΙία, αντιπρόσωπος της εν Βιέννη
Άκαδηοείας. Μετά ταύτα ό κ. Μ, Παρανί-
χας άνακοινουται πραγ{Αατείαν αυτού ΙΙεοΙ
ΧκτοικιΙς τών ΙΙνζαντινών, καΐ ιδία
τών ν|4νογράφων τΛς 'ΚκκληιΙίας•
Μετά τό πέρας αύτης ό κ. Ααοσαρήτης
"αρατηρεί: α') γενο(Λένης της συγκρί'τεως του
οαχτυλικου τ6τρα(Λέτρου καταληκτικού προς
τ/:ν νεοελλ-ηνικην ποίτ,τιν, έδει γενέσθαι τοι-
ιντη και προς τα άλλα εϊδη' και β') ότι
δ•ρεπε νά γείνη άνάλυσι; (δίως της κατά
τόνον καταμετρήσεως, διότι ό τόνος έουλά/θη
εν τξ [Λίλωδία της ύ;Λνογραφίας, ό δε χρόνος
ττο ίλόνον δια την άρχαίζουσαν ποίησιν. *()
χ. Μ. ΠαρανΙχας απαντών ύπθ}Λΐ;Λντ.σ/.ει ότι
ίήοίζί και τριαέτρων παραδείγρ,ατα εν συγ-
χρίσει προς τά παλαιά τοιαύτα, ως και τά
δημώδη άσματα, δτι έθιζε και τό ζήτημα
της κατά τόνον μετρήσεως η απαριθμήσεως.
Ό κ. Παχτίκος έρωτα τόν κ. Παρανίκαν αν
οί Βυζαντινοί μετεχειρίζοντο την ποσότητα
καΐ τόν τόνον τών συλλαβών τών αρχαίων διά
λόγον τινά ουσιώδη ή απλώς ώς ρυθμικόν
παίννιον. Ό κ. Παρανίκας αποδίδει τοϋτο εις
σέβας και αγάπη ν τών μελωδών τών Βυζαν-
τινών προς την άρχαίαν διάταζιν. Τοΰτ* αυτό
παραδέχεται και ό κ. Δ. ΟΙκονομίδης' μεθ'δ
ό κ. αντιπρόεδρος, εύχαριστήσας τω κ. /7α-
ρανΙκ(ΐί, διαλύει την συνεδρίαν.
ΣνΝΕΛΡΙΑΣΙΣ ^ΣΚΑ'
τή 13 Νοεμβρίου 1895.
ίΐροίδριύοντος του ΑΝ. ΧΡΗΣΤΙΑΟΥ, προέδρου.
Άναγνωσθέντων και έπικυρωθέντων τών
πρακτικών της ηγουμένης συνεδρίας, ό κ. γε-
νικός γραμματεύς άναγινώσκει περίληψιν της
αλληλογραφία ς^ εχουσαν ώοε :
Επιστολή του κ. Ν. Λεβίδου, υπουργού τών
ναυτικών της Ελλάδος, ες ^Αθηνών από 1δ
Σεπτεμβρίου, έζαιτουμένου την άποστολήν
τών ελλειπόντων Περιοδικών του Συλλόγου.
Του ενταύθα Ηπειρωτικού Φιλεκτιαιόεντι-
κον Συλλόγου από 9 Νοεμβρίου, έζαιτουμένου
την άρωγήν του Συλλόγου ύπερ τών εκπαι-
δευτικών καταστημάτων 'Μπείρου διά της
αποστολή; βιβλίων, οίον ^Οθωμανικών ^Αλ-
φαβηταρίων κτλ.
Του κ. Μ, Γεδεών από 5 Νοεμβρίου, πα-
ραιτουμένου από μέλους της * Αρχαιολογικής
* Επιτροπής.
Του κ. Γ. Παχτίκου από 1 1 Νοεμβρίου,
παρακαλούντος όπως φιλοςενηθη εν μι^ τών
αιθουσών δις της εβδομάδος καθ* ώρισμένας
ημέρας ό ύπ' αύτου συγκροτηθ-ησόμενος χορός
προς διδασκαλίαν αρχαίων χορικών ασμάτων,
ύπισχνούμενος όπως αυτά τε και τήν του κ.
*Α. Τάρ] μελοποιηθίΐσαν ο)δήν προς ΙΙαυλον
Σιεγάνοβικ ψάλη τό πρώτον ό ρηθεις χορός
εν -:η αίθούση του Συλλόγου.
*0 κ. πρόεδρος παρατηρεί ότι έπι μεν της
αιτήσεως του κ. ΠαχτΙκον θά σκεφθη τό πρόε-
δρε ίον, είς δ'ί τόν *Ι]πειρωτικ6ν Σύλλογον δο-
Οησονται τά αιτούμενα εκ τών πολλαπλών.
Μετά ταύτα εκλέγονται τακτικά μέλη του
Συλλόγου οί κ. κ. 77. Ίατρόπονλος, ιατρός,
Γ. Παογαλίδης, φαρμακοποιός, Χρ. Μνίρον-
28
ο ΕΝ ΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΟνΠΟΛΕΙ ΕΛΛΗΝΙΚΟΣ ΦΙΛΟΛΟΓΙΚΟΣ ΣΓΛΛΟΓΟΣ
ΤΌος, καθη-^ποτης της έν Χάλκη θεολογίχής
Σχολής καΐ Κ. Ζιώγας, φιλόλογος. Είτα υπο-
βάλλεται τό Πρόγραμμα των Αημοοίίον Δια-
λέξεων κατά την χ6ΐ(Λε(Γινν;ν περιοδον του
τρέχοντος (Γ-»λλογικου έτους, εφ* ου εγείρεται
ίκάνη συζήτησις περί της ρ,ερικεύσεως των
υπό γενικόν τίτλον φερομένων θε[Λάτων, λα-
βόντων έναλλαζ τόν λόγον των κ. κ. Κοχηο-
λάτον, Λαοοαρψον, Παπαγιαννοπούλσν καΐ
ΝΐΗολοπσύλσυ, ην περατοί η παρατηρησις του
κ. προέδρου, ό'τι τό Ιθιρ.ον της υπό γενικόν
τίτλον αναγραφής τών θερ,άτων ηρζατο όλο-
νεν έκλείπον, βαθ(/.ηδόν δε θα ληφθν) φροντίς
περί της Ιντελοΰς άρσεως αύτου, ει δυνατόν.
Ό δε κ. Φίλιππος Τάγης παρατηρεί δτι ό
τίτλος διαλεζεώς τίνος ♦ Ή γυναικεία δράσις Ιν
τγΐ ^μαϊκη Ιστορία*, ώς (Αηδέν σηρ,αίνουσα,
δύναται να διορθωθη καταλλήλως. Μετά τας
παρατηρήσεις ταύτας, τεθέν τό Ι1οόγρα[/.(Λα είς
ψηφοφορίαν, γίνεται πα(Λψηφει οεκτόν.
Λαβών δε τόν λόγον ό κ. 3ί. ΠαρανΙκας
άνακοινουται συνέχειαν της ΜετρικιΙς τών
ΙΙνζαντινών, και Ιδί^ τών υμνο-
γράφων τΛς Έκκληίίίας.
Μετά τό πέρας αύτης άπαντησαντος του κ.
Παρανίκα εΙς τινας παρατηρήσεις του (;.εν κ.
Δαοααρήτον ώς προς την χρησιν της λέξεως
μονόμετρον, όίμετρον, τροχαϊκώ', Ιαμβικόν άντι
διτιοδίας, τροχαϊκής, Ιαμβικής, του δε κ. /7α-
χτίκον ώς προς τό κατ* έναλλαγην μέλος τών
τροπαρίων : ^ Απόστολοι ίκ περάτων * και ώς
προς την Ηλλειψιν του πέμπτου οχήματος έν
τοις παιωνικοΐς συστήμασι και του κ. Φ. Τάγη
ώς προς την σύ[Απτωσιν του παιωνικου {/.ετά
του Ιαμβικού συστήματος εν τω κοντακίω : « Τη
υπερμάχω στρατηγώ τα νικ^μήρια*, ό κ. πρόε-
δρος ευχαριστεί τω άγορεύσαντι καΐ διαλύει
την συνεδρίαν.
ΣΓΝΕΛΡΙΑΣΙΣ >ΣΚΙΓ
τγί 20 Νοεμβρίου 1895.
Προίδρβύοντος ΑΝ. ΧΡΗΣΤΙΑΟΥ, προέδρου.
Άναγνωσθέντων τών πρακτικών τη; ήγου-
[χένης συνεδρίας και έπικυρωθέντων, ό κ. γενι-
κός γρ α (Λ(;.ατεύς άναγινώσκει περ'ληψιν της αλ-
ληλογραφίας, άγγέλλει δέ και δωρεάν βιβλίου.
Ί1 αλληλογραφία έχει ώδε :
Του κ. * Αποστόλου Σ, * Αρβανιτοπονλον έζ
Αθηνών από 1 1 Νοε(7.βρίου, ζητουντος πλη-
ροφορίας περί της ύπ' αύτου άποσταλείσης
γλωσσικής ύλης κατά τόν παρελθόντα Δεκέ{λ-
βριον υπό τόν τίτλον Περί της προφοράς του
σίγμα καΐ τών έν 8αϊΐάΗί φαινομένων της
* Αρκαδικής διαλέκτου κτλ.
Του κ. ΌΐΗίςο εξ *Αβάνης από 13 Νοερ.-
βρίου, αίτου(Λένου τους τό(λους του Περιοδικού.
Της * Αρχαιολογικής * Επιτροπής άπό 16
Νοεαβρίου, προτεινούσης ί^.έλος αύτης τόν κ.
Γ. Βεγλερήν, έζαιτου[Αένης δΐ να άγγελθτ, τη
Συντακτικοί} * Επιτροπή δτι δέον ν?ι γίνη ή εκ-
δοσις του * Αρχαιολογικού Παραρτήματος τών
τόμων ΚΓ' ρέ/ρι καΐ του προσεχούς έκδοθη-
σομένου και νά συμπεριληφθώ ή πραγματεία
του κ. ΜοΨάΐΊηαηη, ιατρού, Περί βυζαν-
τινών σφραγίδων, καΐ ει τι άλλο έτοιμάσγί ή
επιτροπή αύτη.
Του κ. *Επ, Ι. Σταματιάδον εκ — άμου άπό
28 'Οκτωβρίου, εύχαριστούντος έπι τη απο-
στολή του Α ' τόμου του Ζωγραφείου * Αγώνος.
Της Δημογεροντίας Κάσον, αιτουμένης την
σειράν της Ζωγραφείου Βιβλιοϋήκης άπό
Νοεμβρίου.
Έπι της αλληλογραφίας ό 3^. πρόεδρος,
υποβάλλει την αίτησιν τ*?;ς αρχαιολογικής
επιτροπής, προτεινούστ,ς μέλος αύτης τόν κ.
Γ. Βεγλερψ', εις τήν έπιψήφισιν του ίΐυλ-
λόγου, όστις και έπιψηφίζεται.Όμοίως παρα-
τηρεί δτι τη Φ^ντακτικγ) επιτροπή γραφή-
σονται τα δέοντα περί εκδόσεως τών Αρ-
χαιολογικών Παραρτημάτων. Είτα ά'^'γε'λλει
μετά λύπης τόν θάνατον του επιτίμου μέ-
λους του Συλλόγου ΒαΓίΗθΙβΙΤίν δ^ Ηί-
ΙαΪΓβ. Έπι δε της παρατηρήσεως ^ού κ. Μ,
Παρανίκα ύπισχνείται ότι έ^ετασθήσεται έαν
ό αποθανών εχη συγγενείς. Έπι της επιστο-
λής του κ. Κεραμέως προς τόν κ. Σιδερίδην,
δι' ης εζήτει τόν θ' και ΙΔ' τόμον του περιο-
δικού, ώς και τόν τόμον τών Μακεδόνικων, οι
κ. κ. Δάμσας και Παπαγιανί'όπουλος θεωρουσι
δυνατήν καΐ δικαίαν τήν παραχώρησιν. Όμοίως
και ό κ. Μαλιάδ}]ς, έπι τω δρω δμως αν ό κ.
Κεραμενς ήτο μέλος του Συλλόγου κατά τήν
έκδοσιν του θ' τόμου. Άλλ' ό κ. ^Ανδρεάδί]ς
θεωρεί καλόν να γείνη δεκτή ή αίτησις του κ.
Κεραμέως και άνευ του Ορου τούτου, ώς εργα-
σθέντος πολύ υπέρ του Συλλόγου.
Είτα εκλέγονται μέλη του Συλλόγου αντε-
πιστέλλον μεν ό κ. Γ. Λαμπάκης, δ. φ., διευ-
θυντής του έν *Αθήναις Αρχαιολογικού Χρι-
στιανικού Μουσείου, τακτικά δε οί κ. κ. Χρ.
Βασιλά&ΐ]ς και *Α. Γαβριηλίδης, ιατροί. Μετά
ΠΡΑΚΤΙΚΑ (ΣνΝΚΛΡΙΑΣΙΣ ^ΑΣΚΒ', 20 ΝΟΕΜΒΡΙΟΥ 1895)
29
ταΟτχ ό κ. πρόεδρος άνχκοινοί Πα^ατηρή•
ιίεις έ«1 τΛς κ^{<^εο>ς τΛς φιλολο-
γικής έπιτοοπΛς ώς «ρός το έπΙ
τΛς Ζωγραοείον Βτ6λιοθήκι%ς ν«ό-
^ινη^ια αύτου, ίΛετχ δέ τό πέρας τούτων,
Λατελθών του βγ;(Λατος, λέγει: €*Επ€ωϋητε,
κύριοι, Ικ των λεχ&έντων δτι δίν εΐχον οκο-
πόν ί'ά ζητηαω τήν κατάργηαιν της άττοφάοεως
τον ΣνΙλόγον, ην οέβομαι' ίξήσκησα τό δικαίω-
μα, διιερ ίττεφνλαξα ίμαντώ, και κατ άκολον-
&ίαν ουδεμία σνζήτηοις ίπιτρέττεται' δ&εν δια-
Ινααι ή οννεδρίασις^.
Έ7Γΐ[Αεινάντων ο;Λως τινών ϊνα γείνη συζν;-
τησις, /-χτχ πρότασιν του κ. Βαλοαμάκη, λα(Α-
βάνει την εδραν του προε'δρου ό έχ των άντι-
«ροε'δρων κ. 5*. Σιδερίδης, οπότε λαμβάνουσι
τον λόγον κατά σειράν οι έςης κύριοι :
Μαλιόδης, Ή συζτ.τητις έπι των εν τω
{•πο[Λν7)(Λατι ιδεών του κ. προε'δρου ίτο συζη-
τττι; του Συλλόγου, δστις παρε'πει/ψε τό υπό-
!Λνη7.χ εκείνο εις την φιλολογικών έπιτροπην,
2να*'νου*7αν ττ,ν κρίσιν αύτης' ό κ. Χρηστί-
ίης την έσπέραν έκείνην ν.γε πεισΟη οτι α•.
:ίο'αι αυτού δεν ήσαν έ9χρ[λόσΐ(Λ0ΐ* εν πρώτοις
υ^άρ/ει τό άγωνοθεν/;;χα• ό κ. Χρηστάκης
€^ε'νδης, [Λελετησας καλώς τό ζήτημα, εγρα-
ύδν εις τόν Σύλλογον ότι κατ' έτος εννοεί να
ϊίΧ•/) 450 λίρας δπως έκδίδωνται οί άρ/αίοι
ΤΛ'γραφεΐς' επΙ δωδεκαετίαν άνα[χένει χωρίς
ούοεις νχ παρουσιασΟτι' άλλα ρ-ή άποδυσπετη-
7ΐς της ιδε'ας αύτου ό άνήρ, καταθέτει τό
'τ^Ί%^/ΗιΊ ποσόν (8,000) εις την Έθνικην.Τρά-
τλ'Ιχί της Ελλάδος προς ϊκδοσιν τ•/5ς Ζωγρα-
ψήον Βιβλιοϋήκης : τών [Λνη(Λείων της τελειο-
τέρας κριτικής έρίΛηνιίας, έπιπροσΟε'σας ότι
£Ϊν εντός έκατονταετηρίδος δεν συ[/.πληρω-
% ή Ζωγράφειος Βφλιοϋήκη, ήδύνατο να
ΙκιΗίτίι και ά^.λα. Ταύτα άπα; άπεδέςατο
ο Σύλλογος και δεν δύναται σή[Λερον ν' άΟε-
τηςγ, αυτά* πλάνη δε είναι τό δύσπε-τον τών
£χο•.δθ[Λε'νων ερ^ων, άτε έρ[/.ηνευθ[7.ε'νων καΐ
τ/ολιαζο}Αε'νων υπό ανδρών εγνωσμε'νης ίκανό-
ττ,τος. Οι έλληνες σ^^γ^^'ραφείς, θησαυροί ποι-
/.ιλων •^'νώσεων, δεν πρέπει ύ;:ό [χίαν και (λόνην
£"θψιν νχ έςετάζωνται* πρε'πει δε να κχυ/ώ-
'ΐιΗχ έπΙ τω έΟνικω ήα,ών πλούτω, ν χ έπω-
Οδ'/ηΟώμεν δε εκ της γενναιοδωρίας του χορη-
γού. *Ως -ιτρός την γλώσσχν δε πχρχτηρεί ότι
75 νΕωτέρα γλώσσα είναι αύτη αύτη ή άοναία,
Ελτος παραλλαγών τίνων* αν είσε'φρησχν ξενι-
^[Αοί, πρε'πει αύτοι ν' άποσκορακισΟώσιν ούδε-
νός λαού ή γλώσσα είναι στάσιΐΛος' ητο έπά-
ναγκες ν χ |Αετα(Λθρφωθν;, (Λετε(Λθρφώθη, δεν
ϊπαυσεν υπάρχουσα. Έν γένει δέ αποκρούει
τάς παρατηρήσεις του κ. Χρηστίδον ώς άστο-
χησάσας, άναφε'ρων λεπτο|Λερείας τινάς εκ της
εκδόσεως του κ. Βερναρδάκη, ην, ώς καΐ τάς
άλλας, θεωρεί πολύτΐ{χον άπόκτηρ.α.
Φ. Τάρ]ς. Τό ύπόανηυια του κ. Χρηστίδον
εστάλη πρό τριετίας και επειδή άντε'κειτο εις
την πρόθεσιν του /ορηγού και τήν σύ(Λβασιν,
σχεδόν παρηιχελήθη* έν τούτοις ή κατόπιν φι-
λολογική επιτροπή φιλικώτατα άνέθηκεν 8{λοι
τήν [χελέτ/ιν του ύπο(Ανή[;.ατος, ου κεντρικήν
ιδέαν εύρε τήν έξης : δτι ό λαός πρέπει τήν
σή(Λερον νά θεωργ, βασιλεύουσας τάς φυσικάς
θετικάς έπιστήμας, και δή κατεπολε[χείτο τό
υπάρχον πρόγραρ.{;.α, ώς άντιφάσκον προς τάς
εκδόσεις* ή επιτροπή έςήλεγζε τάς (δέας [χίαν
προς (Λίαν* δεν άπήντησεν ό χ.Χρηοτίδης, είρ,ή
σ'/;(Λερον και πρέπει αϊ παρατηρήσεις αύται νά
Οεωρηθώσιν ώς τότε γενόίχεναι και απλώς ν'
αναγραφή τούτο εις τά πρακτικά άνευ αξιώ-
σεως νά δη(Λθσιευθώσιν έν τω ΙΙεριοδικφ. Τό
πρόγρα{Λ[χα λέγει : οί σ'-ίγγραφεΐς νά έκδοθώσι
κατά σειράν και νά συντελεσθώσι συν τω χρό-
νω. Δεν επρεπεν εκ τών εκδοθέντων [χόνον νά
κ^ίνη τό ύπό(χνη(Λα περί δλων* εύρισκόρ.εθα
εισέτι έν τω γίγνεσθαι ώς προς τήν άνάπτυζιν
όσον δ' άφορ3^ τή^ γλώσσαν, αύτη είναι άλλη
αορφή, άλλη φάσις της αρχαίας* άπόδειζις ή
διδασκαλία της αρχαίας γρα(Α[;.ατικής καΐ
φ^ντακτικου έν τοις σχολείοις* ή νυν γραφο-
(/.ένη γλώσσα στηρίζεται έπΙ τών αυτών κανό-
νων είναι δε οργανισ(ΑΟς, όλονέν έπΙ τά βελτίω
προαγόι;.ενος προσεγγίζων προς τό ύφος τών
αρχαίων. Όσον δ' άφορ51 τήν διαίρεσιν τών
συγγραφών ε(ς {Λορφωτικάς και καθαράς έπι-
στημονικάς, κατά τό πλείστον όλοι οί αρχαίοι
συγγραφείς πλην τ*7;ς επιστημονικής αξίας ε-
χουσιν άπαντα/ού μορφωτικήν σημασίαν έν
γένει* ούχ ήττον ή φιλολογική επιτροπή έπε-
δοκίμασε κατ' αρχήν τήν μεταρρύθμισιν, αν
ητο δυνατόν έλά/ιστον ποσόν νά διατεΟη εις
εκδοσιν καΐ άλλοίας ύλης ττ) έγκρίσει του
χορηγού.
Βαλοαμάκης. ΙΙαρατηρεί ότι ό κ. Χρηστί-
δης κατά παράδοξον λησμοσύνην προέβη εις
πληΟύν αντιφάσεων* αΐ παρατηρήσεις άπετέ-
λουν αντίθεσιν γνωμών και δεν κατέληξε μεν
εις τό συμπέρασμα ότι ή άπόφασις της φιλο-
λογικής επιτροπής πρέπει ν' άκυρωθγ^, ούχ
ήττον πολλά κατεμέμφθη αύτης, πολλαχού
έγκατασπείρας τήν είρωνείαν* τούτο έπρεπε
30
ο ΕΝ ΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΟΤΠΟΛΕΙ ΕΛΛΗΝΙΚΟΣ ΦΙΛΟΛΟΠΚΟΣ ΣΤΛΛΟΓΟΣ
νχ τονισθνί κχΐ υπό των προλαλησχντων άπαζ
ιίλη(Χ(Λίνη κ,αΐ υπό του Συλλόγου έγκ6)ίρΐ}Λ6νγ}
άπόφατις υπάρχει, και δίν έπρεπε να θιχθη
ποσώς ή ουσία.
Παρίτοης. Συ(Λθωνεί (Λετα του κ. Βαλοα-
μάχη, επΙ πλέον δε εκθέτει την ίστορίαν του
ύπθ|Λνή[Λατος καΐ καταλήγει ει; τό συρ.πε'ρα-
σ|Αα δτι ό κ. Χρηατίδης έδικαιουτο ίυ^ίσως εν
έπο|Λίνγ; συνεδρία του Συλλόγου να κά(χη τας
παρατηρήσεις αΰτου η να δώσ-Λ, άνθυπόρ.νη[^.α
είς την φιλολογικην έπιτροπήν, προτείνει δέ
αϊ €7ΐαρατηρηαεις^ να παραπε[Λφθώσιν είς την
έπιτροπήν προς άνταπάντησιν .
^Αγδρεάόης, Έν ώ ό κ. ΧρηοτΙδί]ς έδήλωσε
σαφώς οτι άπε'συρε τό ύπό(Λνη{Λα αύτου, επανέρ-
χεται είς τό ζήτη(;.α κατά παράβασιν ρητοϋ
άρθρου του κανονισρ-οϋ, καθ' ο συ?[ήτησις περί
ανακοινωθείσης πραγ(Λατεία; αναβάλλεται είς
την έπθ{Λένην τό πολύ συνεδρίασιν, ούχι δέ
(χετα τοσούτου χρόνου άναβολήν άναγινώσκει
περικοπήν του Ζωγραφείον προγράμματος ώς
προς τόν προορισρ.όν αύτου, θεωρεί την συζή-
τησιν άσκοπον δια τό δτι όΧρηστάκης έφένδης
(Λετ* άγανακτήσεως απέκρουσε [χεταλλαγήν
τίνα, εσχάτως προταθεΐσαν αύτω, καΐ δη άόύ-
νατον να έπανέ>Λω[Λεν είς ζήτη(;.α όυ,οίας
φύσεως• προκεΐ(Λίνου δέ περί θέ(;.ατος καθαρώς
επιστημονικού, κατακρίνει τό ύφος της εκθέσεως
ώς λίαν πικρόν καΐ είρωνικόν ώς προς τό
ζήτη(Λα δέ της γλώσσης παρατηρεί δτι, έαν
παραδεχθώ (Λεν την γνώ(Λην του κ. ΧρηστΙδον,
πρέπει καΐ ή(Λας αυτούς ν* άρνηθώρ.εν.
ΙΙαρανίκας, Δίκαιοι πληρέστατα τόν κ.
Χρηστίδην' τούτο Οά εκαρ,νε, λέγει^ πάς δστις
εσχε τό άτύχη|Αα να διδάξτ, τάς εκδόσεις
ταύτας, δυσπιστεί δέ αν οι προλαλήσαντες
κατά βάθος έμελέτησαν αύτάς* θεωρεί αύτάς
ύπερφορτω (Λένας δια σωρείας έραηνευτικών
καΐ κριτικών παρατηρήσεων, καΐ δή απρόσι-
τους τοίς (Λαθηταίς, άχρηστους δέ τοίς διδά-
σκουσι, δυνα(Λένοις καταλληλότερα έργα να
(Λεταχειρισθώσιν.
Μοστρατος. θεωρεί [Λέν την άπόφασιν του
Συλλόγου άνέκκλητον, άφου και αυτός την έ-
χει έπικεκυρω(Λένην δια της υπογραφής αυτού,
άρδην δ}/-ως, λέγει, άντιβαίνθ(;.εν προς τό
πρόγρα(Λ[Λα »^ιά τών γενθ(Λένων εκδόσεων, ώς
πάντη ά/ρήστων* αδικείται, λέγει, ο κ. Χρη-
στίδης ύπό τών ποολαλησάντων, ώς ειπών την
άρχαίαν γλώσσαν νεκράν, την δέ ύπό τών
προλαλησάντων ηροαγωγην ονο[ΛασΟείσαν αυ-
τός αποκαλεί δηισΟοδρόμηοιν είρωνείαν πιχ-ράν
δέν διαβλέπει έν ταίς παρατηρήσεσι, κατα-
λήγει δέ είς τό συ(Λπέρασ}Λα δτι θα ελθη καιρός
να έκδηλωθη εύγνω(Λοσύνη τω κ. Χρηστίδη,
διότι ή τ€ επιτροπή και τό πρόγρα(Λ(Λα λελη-
θότως συ(Λφωνούσι τη γνώ(ΛΥ) του κ. Χρηστίδον.
Αααααρήτης. θεωρεί επίσης τας εκδόσεις
ά/ρήστους τοίς [Λαθηταίς, ύπθ(Λΐυ.νήσκει δέ
δτι ό κ. Χρηστίδης^ άποσύρων τό ύπό[Λνη(ΛΧ
αυτού, ει/ εν επιφυλάξει έαυτω την τελευταίαν
λέζιν, καΐ δη δέν δύναται να 'κατακριθη ώς
νυν ποιήσας τούτο ' ώς προς την γλώσσαν θεω-
ρεί αυτήν και αυτός ζώσαν (Λέ αλλοιώσεις.
Τάγης. Αποκρούει την γνώ(Λην του κ. Μ.
Παρανίκα/Η φιλολογική επιτροπή, δτε άπήντα
είς τό ύπό|Λνη(Λα, είχε τοιαύτην γνώίΛην πρό
οφθαλ(Λών• αϊ γενό}Λεναι εκδόσεις είναι εύχρη-
στόταται τοίς διδάσκουσιν, ώς καθαρώς έλλη-
νικαί, ουδόλως ύπολειπό{Λεναι, πολλαχώς δέ
ύπερτερούσαι τών ξένων εκδόσεων* έαν όέ νυν
ώς έπιστη(;.ονικα έργα έν σ(Λΐκρω κύκλφ χρ'^-
σιρ,οποιούνται, (Λετ' ού πολύ ό κύκλος ούτος
θα εύρυνθη.
Μαλιάδης. Αποκρούει επίσης τήν ύπό τίνων
προλαλησάντων ύποδειχθείσαν ά/ρηστίαν τών
εκδόσεων Ιξαρτα δέ τήν ώφέλειαν άπό τήν
ενθουσιώδη διδασκαλίαν, ούχΙ δέ άπό σχολα-
στικήν έςήγησιν λέξεων παραδέχεται (Λέν
τό δυνατόν και άλλων πρακτικών εκδόσεων,
άλλ' υποδεικνύει τό αδύνατον της παραβά-
σεως της ρητής έπιθυίΛίας του χορηγού προς
εκδοσιν τών άριστουργη[Λάτων της έρ(/.ηνείας
καΐ της κριτικής.
ΦιλΙδης. θεωρεί λίαν πρακτικήν τήν άνακοί-
νωσιν του κ. Χρηστίδου ώς προς τάς εκδόσεις,
εξ ων άνααένεται (ΛΟρφωσίς τις' τοιαύτη δέ
δντως δέν προσγίνεται, διότι αύται ώς προς
[Λέν τους καθηγητάς ^ίχρηστοι, ώς προς δέ
τους (Λαθητάς δύσχρηστοι* δύναται έπθ(;.ένως
δντως δια τροποποιήσεως του προγρά(Α(Λατος
να έπιδιωχΟ'Λί [Λορφωτικόν άποτέλεσ[Λα* δέν
πρέπει να θεωρήσω[)ΐ.εν τό ζήτη(Λα άπαξ λυ-
θέν, δθεν άνεπίδεκτον νέας συζητήσεως* εάν
δντως θά έπιδιω/θ*/) βελτίωσίς τις, πρέπει νά
έργάζωνται άνδρες πάσαν προς τούτο διάθεσιν
έχοντες, ώς ό κ. ΧρηστΙδης.
Αασσαρήτης, Επίσης παρατηρεί ότι δέν πρέ-
πει ακλόνητος καΐ ά[Λετάβλητος να θεωρηθη
ή άπαίτησι; του κ. Ζωγράψον, φρονεί δέ ότι
δύναται ό Σύλλογος νά διαφώτιση τόν χορη-
γόν κ,αταλλήλως.
Παρανίκας. Απαντών ίδία είς τόν κ. Φ.
Τάγην, άπαριΟίΛεί εκδόσεις τινάς γερ(Λανικάς
ΠΡΑΚΤΙΚΑ (>ίΓΝΕΛΙ>ΐΑΣίΣ ^ΑΣΚΒ', 20 ΝΟΚΜΒΡΙΟΤ 1895)
31
κχι τ/;ν του Σεμειέλου, ως προς τους διδά-
^χοντας, την δε στεριότυττον εκδοσιν εις τας
χείρας των (Λχθητών καΐ υποδεικνύει τόν λα-
έύρινθον, ε {ς ο ν (Ια εύρ (σκόντο διδχσκοντε'ς τε
χχΐ διδασκόαενοι.
ΒαΙσαμάκης. θχ έθεώρει τό ζήτημα λελυ-
ιιενον, XV έλχρ.βάνετο ύπ' δψιν δτι ούδεν νέον
«^ζτ.ττ,σιαον προτείνει ό κ. Χρηατίδης.
Τάγης, Συμφωνεί [χετά του κ. Βαλοαμάκη.
Πρωτοφχν^ς θεωρεί μετχ παρέλευσιν γ^6Ί0'^
αακρου ν* άπανττχτ/ί εις αποφάσεις επιτροπών
10 Όύ δμως τούτο επετράπη πάρα του Συλ-
λόγου, έπρεπε πρώτος αυτός ν' απάντηση ε {ς
τρίι σημεία, είς ά σ'^νεκεντρουντο αί παρατη-
ρήσεις, να είσέλθη εις την ούσίαν.
Μοατρατος. Ουδόλως θεωρεί άτοπον τό
ίτι (ΐετα 5 μήνας ό κ. ΧρηστίΛης έλαβε τόν
λόγον, άφ' ου ρητώς είχε δηλώσει τούτο άπο-
σύρων τό υπόμνημα.
Χρηστϋης. Ευχαριστώ, κύριοι, πχντας.
Εχ τών λεχθέντων, καΐ κατά τόν κανονισμόν,
δν τινές έπεκαλέσθησαν, απεδείχθη πόσον είχον
ίίκαιον να επιμείνω να μη γείνη φ^ζήτησις.
Χαίρω, διότι ευρέθησαν τίνες, ένθυμηθέντες
δτι εγώ μετά την άνάγνωσιν της κρίσεως της
φιλολογικής επιτροπής έπΙ του υπομνήματος
ιιζον : αποσύρω τό υπόμνημα, άλλα θα κάμω
τχς παρατηρήσεις μου, διότι δεν συμφωνώ τνί
9ΐλολογικη έπιτροπτί. Άπεδέχθην τ•/ϊν άπόφα-
σιν του Συλλόγου, άλλ' έπΙ τω δρω να ασκήσω
το δικαίωμα μου, τελευταίος νά εχω τόν λό-
γον ουδείς έδικαιουτο να διαφιλονικήση τό δι-
χχίωμα τούτο* δέν άνεκοίνωσά τι ούδϊ συζήτη-
σιν κλεισθείσαν προέτεινα ή υπεστήριξα* είπον
τόν τελευταίον λόγον, καΐ τούτο ήδυνάμην είς
πχσαν έποχήν του χρόνου να πράζω, διότι
ητο τούτο δρος τνίς γενομένης τότε συζητή-
σεως και της αποδοχής της αποφάσεως του
Συλλόγου. "Ινα κρίνωσιν ορθώς οί παρόντες,
ώ^ειλον νά εχωσι τό κείμενον του υπομ,νήμα-
τος τυπωμένον ούτως έπρεπε νά γίνηται πάν-
τοτε, XV ειχομεν τά προς τούτο υλικά μέσχ*
οΟτω τινές έκριναν χωρίς νά τό άναγνώσωσιν
ίνχ απαντήσω δέ ε{ς πάντα τά σημεία τών
::ρολαλησάντων είναι αδύνατον λυπούμαι δέ
οιότι δίν είμαι καΐ εύγλωττος δπως εύαρεστή-
σω, ώς εκ τούτου αποφεύγω τάς έκ του προ-
χείρου απαντήσεις και προτιμώ πρώτον νά
^πτωμαι, είτα νά γράφω καΐ ν' άναγινώ-
Λω* έάν πολλοί πολλά λαλουντες καΐ εγραφον
τ* λεγόμενα των, πολλά θά έξωβε'λιζον. Δύο
^έςιις λοιπόν έκ του προχείρου άρκούσιν. Με
παριστώσιν ώς άνθρωπον θε'λοντα άντι πάσης
θυσίας νά εξαναγκάσω τόν χορηγόν νά μετα-
βάλτ, τό πρόγραμμα της ΖωγραφεΙον Βίβλίο-
ϋήκης. 'Όστις ανάγνωση τό υπόμνημα μου, θά
πεισθνί μετά πόσου σεβασμού ποιούμαι λόγον
περί αυτού, λέγω δέ έν αύτω δπως, εάν πεισθτί
είς τά γραφόμενά μου ή φιλολογική επιτροπή
και ό Σύλλογος, αποταθώ μεν ιΐς τόν χορηγόν
καΐ ύποδείξωμεν την ανάγκην της μεταρρυ-
θμίσεως του προγράμματος• τόν επείσαμεν ;
καλώς* δέν τόν επείσαμεν ; ουδέν έχάσαμεν.
Άλλ' εδώ έπιμένουσί τίνες και προσάγουσι καΐ
συμβόλαια, ώσεί εγώ δέν τά άνεγνωσα, πα-
ραοόζως δέ και τίνα μέλη της φιλολογικγίς
επιτροπής, τά οποία καΐ ατελώς ανέγνωσαν
και παρενόησαν τό υπόμνημα μου. Αυτήν
την στιγμήν κατά τήν άνάγνωσιν τών παρα-
τηρήσεων μου παρίσταμΑι υπό του κ. Τάγη,
άλλα φρονών περί του δευτέρου τόμου του
Ενρυιίδον, ένω τουναντίον είμαι καθ* δλα
σύμφωνος αύτω* αν ή φιλολογική έπιτροττί;
προσείχε κάλλιον, δέν θά μέ κατέτασσεν εΙς
τήν περίεργον τάζιν τών πρακτυίών, διότι έκ
τών γραφομένων μου φαίνομαι πολύ ολιγώ-
τερον δυστυχώς πρακτικός. *Ως προς τό ζή-
τημα της ελληνικής γλώσσης, είμεθα συμφω-
νότατοι* ή αρχαία μορφή ή φάσις δέν υφί-
σταται, αλλά μόνον ή νέα* τούτο ειπον και
ουδέν πλέον* άλλως είναι και επουσιώδες έν τω
ζητήματι τούτφ.
Μαλιάδης. Παρατηρεί δτι τό υπόμνημα
άνεγνώσθη ενώπιον τών μελών καΐ κατόπιν
παρεπέμφθη είς τήν έπιτροπήν άφ' ου δέ δει-
κνύεται σεβασμός προς ύπάρχουσαν άπόφασιν,
δέν έπρεπε νά λεχθώσι κατόπιν τοιαύτα,
άφ' ου όέ επετράπη καΐ ελέχθησαν, έπρεπε νά
γείνωσι κ•ιΙ άντιπαρατηρήσεις.
ΟΪΗονομίδης, Παρατηρεί δτι ό κ. Χρηοΐί-
δης δντως έν τψ ύπομνήματι αύτου δέν έπε-
βάλλετο νά μεταβληθνΐ τό πρόγραμμα, αλλά
παρεκάλει νά μελετηθώ) τό υπόμνημα καΐ είτα
νά παρακληθη ό χορηγός περί τής μετατροπής
του προγράμματος έπΙ τό καρποφορώτερον
αν έπετυγχάνετο ή είς δύο τμήματα διαίρβσις
του προγράμματος, θά κατωρθούτο βεβαίως
τό ποθούμενον. Αληθώς ό ώρισμένος σκοπός
της ΙΖωγραφεΙον Βφλιο^κης δέν δύναται νά
μεταβληθη, ούχ ήττον, αν άπεφασίζετο έκ πα-
ραλλήλου έκδοσις έργων πρακτικωτέοας ύλης,
καΐ άν δέν έπαρουσιάζετο άλλος οωρητής,
ήδύνατο νά έξοικονομηθη τό πράγμα διά τών
υπαρχόντων λογίων, ήρκει νά υπάρχη συναί-
3ί^
ο ΕΝ ΚΩΝ:2ΤΑΝΤΙΝ0ΤΠ0Λ£1 ΕΛΛΗΝΙΚΟΥ: ΦίΛΟΛΟΠΚΟΣ ΣίΤΑΛΟΓΟ^:
σθησις της άνχγκης ταύτης κα• καλή θδλησις,
έκτίμησις δέ της κοινωνίας ττοός τους λογίους.
Χρηατίδης,Ύττη^Ιχ νθ(χοτ7•':'ττατος* ττρίν η
αποστείλω τό ύπό[/.νηαά ρ.ου £^/;τησα την γνώ-
(Λην και άλλων λογίων καΐ 8•χκ•κριρ.ένων [/.ε-
λών πάντες συνείΛερίιΟησαν τ/;ν γνώ(Αην (ΛΟυ,
άκό[;.η πολλοί έπιστή(Αθνες συνίφώνησαν έ[Αθί.
Μετά ταύτα ό κ. προεδρεύων ύποδει-
δεικνύει δτι εκ της γενθ(Αένης συζητήσεως δύο
προτάσεις διατυπουνται' Λ^^ αι άντιπαρατη-
ρησε:ς του κ. Χρηοτίδον να Οεωρηθώσιν ως
τότε γενό(Λεναι καΐ να άναγραφώσιν απλώς εν
τοϊς πρακτικοίς* καΐ Β^^ να παραπεοθνί καΐ
τό νέον υπό[χνη(;.α εις την φιλολογικην έπιτρο-
πην' η Β* απορρίπτεται* ώς προς την. Αν δε
αποφασίζεται δσα ελέχθησαν να γραφώσι
πιστώς εν τονς πρακτικοίς. Έρωτησαντος δέ
του κ. ^ν. Παρανίκα που πρέπει νά ύπαχθώσι
χρονολογικώς αί παρατηρήσεις, άφ' ου ό κανο-
νισρ.ός παρεβιάσθη, ό /., Βαλσαμάκης παρα-
τηρεί δτι ή συζήτησις θα αν άγραφη δπως εγει-
νεν εν τζ^ πρακτικω της ή(Λέρας, δσον δ*
άφορΧ τάς παρατΓί ρήσεις, περιττόν αύται νά
ύπαχθώσί που.
ΣΤΝΕΔΡΙΑΣΙΣ ^ΑΣΚΓ'
τη 27 Νοεμβρίου 1895,
Προιίριύοντος ΑΝ. ΧΡΗΣΤΙΔΟΥ, προέδρου.
Άναγνωσθέντων και έπικυρωθέντων τών
πρακτικών της ήγου(Λένης συνεδρίας, ό κ. γε-
νικός γρα[Λ(Λατεύς άναγινώσκει περίληψιν της
αλληλογραφίας, εχουσαν ώς έξης :
Επιστολή του κ. θ, Σαλτέλη εντεύθεν από 27
Νοε(Λβρίου, έπισυνάπτοντος πληρεζούσιον εγ-
γραφον της Εφορείας τών σχολείων •Κυδων ιών
έπΙ τη παραλαβή καΐ αποστολή τοις εν αύτοίς
άριστεύσασι (Ααθηταϊς τρία αντίτυπα του εκδο-
θέντος τό(Λθυ της Ζωγραφείον Βιβλιοθήκης,
Του κ. * Αλεξάνδρου Λαυριώτου έζ "Αθω από
10 Νοε[Αβρίου, έπισυνάπτοντος άνάγνωσ}Λα
<ίΠερΙ Νεοφύτου, Μητροπολίτου Κρήτης του
Πατελάρου και του πρόζ ΚωνσταντΙνον Κατά-
κουζηνδν εγκωμίου του^.
Τγίς Συντακτικής'ΕπιτροΆής εντεύθεν από 26
Νοε|Λβρίου, περί της δη{Λθσιευθησο(χένης ύλης.
Του κ. Ν Αεβίδου έξ Αθηνών άπό 23
Νοε(Λβρίου, εύχαριστοΰντος έπΙ τοις άποστα-
λείσι τό(Α0ΐς.
Του κ. Γρ, Ν, Βερναρδάκη εκ Μιτυλήνης
άπό 26 Νοε(Λβρίου, υποβάλλοντος σκέψεις
αύτου περί της εκδόσεως τών Ηθικών του
Πλουτάρχου.
Της Α. Ε. του κ. Χρηοτάκη έφένδη Ζω-
γράφου εκ ΜοηΙβ-ΟΗΐΊο άπό 15/27 Νοε[Λ-
βρίου, άγ-^'έλλοντος τήν παραλαβήν της άπό
24 Όκτωβρίου επιστολής του Συλλόγου και
ζητουντος γενικόν λ/σ[ΛΟν της Ζίογραφείου
Βιβλιοθήκης.
ΈπΙ της αλληλογραφίας ό κ. πρόεδρος λέγει
δτι τω κ. Σαλτέλ}] δοθή^ονται τρία αντίτυπα
της Ζωγραφείου Βιβλιοθήκης ίνα σταλώσι
καΐ δοθώσιν ώς βραβεία τοις άριστεύσασι
τών [ΛαΟητών της τών Κυδωνιών σχολής*
ή επιστολή του κ. Βερναρδάκη παραπέρ.-
πεται τη φιλολογική επιτροπή* έπι δέ της
αιτήσεως της συντακτικής επιτροπής προς
έκλογήν ενός εκ τών (Αελών ίνα συνεχίση τόν
κατάλογον τών χειρογράφων τίς Βιβλιοθήκης,
ό κ. Μ. Παρανίκας, προταθείς εκ (/.έρους του
προεδρείου, γίνεται παΐλψηφει δεκτός.
Είτα εκλέγεται τακτικόν (λέλος του Συλ-
λόγο•^ ό κ. * Απόστολος * Αράπης, διευθυντής
τών έκπαιδευΓ5ορίων Γαλατά.
Μετά ταύτα ό γ.. Μ. Γεδεών άνακοινουται
ρ,ελέτην αύτου Περί τοί? Άκριτα και
τών πέριζ^ (Λετά τό πέρας δ' αύτης απαν-
τών ε (ς τόν κ. Ααοοαρήτην έρωτήσαντα πώς
δικαιολογείται ή γραφή Παντοίχιον, λέγει δτι
έξέθηκεν απλώς και ιστορικώς, αγνοεί δε ούτε
καν έξήτασε νά ρ.άθη τήν αίτίαν της δι' οι
γραφής. Ό κ. Σιδερίδης ευχαριστεί τω κ.
Γεδεών διά τάς πηγάς, άς ι;.ετεχειρίσθη προς
πλείονα έζακρίβωσιν τών ρ.ερών εκείνων, έπι-
προσθέτει δέ ότι εκ τών Ευρωπαίων γνωρίζει
τόν ΗαπίΐηβΓ, γράψαντα έν τω εις ΙΙρουσαν
Όδοιπορικω περί της παραλίας του 'Αστακη-
νού κόλπου και τόν ΤβχίβΓ, άντιγράψαντα
αυτόν. Κατ' αυτούς, ^Ακρίτας λέγεται τό
Φενϊρ-Μπαγταέ, ^Αστακός δέ τό Καραμουαάλ,
άλλα τους όρισ(Αθύς τούτους θεωρεί παραλο-
γισ[Λθύς. ΙΙερΙ Δακεβίζης έχει έτοί[Λην δ•α-
τριβήν, άνακοινωθησθ(Αένην τω Συλλόγω έν
τ*/5 αρχαιολογική επιτροπή, ου άνεκοινώσατο
ήδη έπιγραφάς τινας. Τό Νικηιάτον φρονεί
δτι είναι [χάλλον τό εκείθεν της *Αρεταοϋς νυν
*ΕοκΙ~Χιοάρ, ούχΙ δέ ή νυν Τούζλα, κατά τόν
κ. Γεδεών, ΊΙ κώ(Λη ^Αρβηλα αναφέρεται κχΐ
έν άλλαις έπιγραφαίς, προερχο[Αέναις εκ Τού-
ζλης και δη[Λοσιευθείσαις έν τω <κΝεολόγφ^
πρό πολλών ετών καΐ έν επιγραφή Γκέγπζης,
άνεκδότω, άντιγραφείση ύπ' αυτού πρό είκο-
ΠΡΑΚΤΙΚΑ (ϊνΝΕΛΡίΑΣΙΣ ,ΑΣΚΔ', ,ΑΣΚΚ', 4 ΚΛΙ 11 ΔΕΚΕΜΒΡΙΟΥ 1895)
33
<5Λ£τίας καΐ έν άλλαις ύποδδίχθείσαις υπό του
χ. ΜοπΙΙΠΙΒηη. Του κ. Γεδεών, [Λη <^^(Λ-
οωνησχντος κατά πάντα τω κ. Σιδερίόη,
έίπόντος δε δτι θα άπαντησνι εκτενώς ά(Λα
άχούίτη η ϊδτ] την (Λβλλουσαν εκτενή περί των
ίίερών τούτων εκθεσιν του κ. Σιδερίδσυ, ό
τιλευταΐος έπιπροσθίτει ίτι περί της θέσεως
ιΥιχίτιστον, ως πέραν τιής* Αρειοονς κε([Λένου,
(ΐνη|χονεύεταε έν ση|Λειώ[χατι οδοιπόρου τινός
του Ιζ"' αιώνος εκ Κωνσταντινουπόλεως εις
Νίχαιαν, Ιξ ου συ(Απεραίνει 5τι Ιδεί είναι
πλησιε'στερον του Δίλ, Έν τη διατριβή αυ-
τού, ην προσεχώς, ως προείπεν, άνακοινώσε-
τιι τψ Συλλόγφ, εκτενέστερον θίλει διαλάβει
τχ περί τούτων. ΤεΤ,ος ευχαριστεί τφ κ.
ΑοΌοαρψιι, συστησαντι αύτω ^πως εν ττ,
(ΐελέτ/ι αύτου λάβη ύπ' ίίψιν προς τοις άλλοις
χχΊ τόν κ. Π, Καρολίδην, γράψαντα περί
Μοίραοίατίπης δμοφυλίας, τοποθετουντα δέ
ΤΓολυ καταλλήλως καΐ τας πόλεις.
Μετχ ταύτα ό κ. πρόεδρος, εύχαριστησας
τω κ. Γεδεών, διαλύει την συν εδ ρ (αν.
ΣΓΝΕΔΡΙΑΣΙΣ >ΣΚΛ'
τ^ 4 Δεκεμβρίου 1895.
ΠροιΚριύοντος Ξ. Α. ΣΙΑΒΡΙΑΟΥ» άντιττροέξρου.
Άναγνωσθεντων καΐ έπικυρωθέντων τών
πρακτικών της ήγου(Λίνης συνεδρίας, ό κ. γε-
νικός γραρ.(χατευς άναγινώσκει περ(ληψιν τής
αλληλογραφίας» εχουσαν ώοε :
Επιστολή του κ. ΈμμανονηΙ *Ωβραί, επι-
τίρ^ του Συλλόγου (^ι^λους, έκ Κουβη ττίς
Γαλλίας από 29/11 Δεκεμβρίου, άγγίλλοντος
δτι η έν Κοαβη *Αχαδημεια έπιστη(Αών, φιλο-
λογίας και καλών τεχνών παμψηφεί ενέκρινε
την άνταλλαγην τών περιοδικών αύτίς μετά
τών του Συλλόγου.
Του κ. Σ. Α. ΜαναοοεΙδον έζ Αίνου, παρα-
χιλονντος δπως τό άπονεμηθέν αύτφ δεκά-
λιρον βραβείον έγχειρισ^η τψ έπιτρόπφ αύτου
ί. Πεντιασάϊ, από 30 Νοεμβρίου.
Του κ. ΡΗ, Ηοη/βΟΓ, δημάρχου ϋοΐβ
της Γαλλίας, προέδρου τίς εκτελεστικής Έπι-
•?0Γης επί της ανεγέρσεως μνημείου προς
•^'.ιιην ΛονδοβίΗον Παατέρ, από 1^^ Δεκεμ-
βρίου, ζητουντος την συνδρομην του Συλλόγου.
ΈπΙ της αλληλογραφίας, ό κ. προεδρεύων
•χρατηρεί δτι έπΙ της αίτησεως της εφορείας
Έλλ. φα. Σύλλογος.
τών σχολών Νικομήδειας τό προεδρείον ανα-
βάλλει την άπόφασιν αύτου μέχρις ου ληφθώσι
χάρται' τφ δέ άντιπροσώπω του κ. Μαναοοεί-
δον δοθησεται τό ΙΟλιρον βραβείον τζ) χ,,Πεν-
ηασάτ, προσάγοντι πληρεζούσιον κεκυρωμένον
δι* υπογραφής αρχιερατικής* ή αίτησις του κ.
^Εμμ. ΩβραΙ περί ανταλλαγής τών τής Άκα-
δημείας τής ΚοαβΠ δημοσιεύσεων μετά του
Περιοδικού του Συλλόγου γίνεται δεκτή. ΕΓτα
εκλέγονται τακτικά μέλη του Συλλόγου οΐ κ. κ.
Δίον, Πατρίκιος^ έμπορος, *Ανδρ, Βοντίτοίάνος,
δικηγόρος, *Αρκάδως Μοστράτος, λόγιος, καΐ
'Αϋξ. Παντερμαλής, δικηγόρος. Μετά ταύτα
ό κ. γεν. γραμματεύς άναγινώσκει του μητρο-
πολίτου *ΑμαοεΙας *Αν&ίμον Πε^ιγ^αφΗν
αγάλ(Αατος ενρεθένχος έν τΛ άγίςι
Πα^α<ΙκενΑ, πλη<Ιίον χΑς Σινώπης,
μετά τό πέρας δ' αυτής του κ. ΠαχτΙπου πα-
ρατηρήσαντος δτι όμοίαν είχεν αναγνώσει πρό
καιρού καΐ έν τ?) € Κωνσταντινουπόλει» , ο κ.
προεδρεύων παρατηρεί δτι αληθώς περίληψις
αύτ^ς είχε δημοσιευθή έν τη €Κωνοταντίνον-
πόλει^, ένεκα τής μη εγκαίρου ανακοινώσεως
αυτής έν τψ Συλλόγφ, άτε άποσταλείσης έν
καιρφ τών διακοπών τών εργασιών του Συλ-
λόγου* έζάρας δέ τά φιλάρχαια αίσθήματα
τής Α . Σ . του αγίου ^Αμαοεϊας καΐ ευχηθείς
δπως τά έργα αύτου εχωσι μιμητάς καΐ άλλα
αντεπιστέλλοντα μέλη, διαλύει την συνεδρίαν.
ΣΓΝΕΔΡΙΑ >ΣΚΕ'
τ^ 11 Δεκεμβρίου 1895,
προιδριύοντος ΑΝ. ΧΡΗΣΤΙΑΟΤ, προέδρου.
Άναβληθείσης τής αναγνώσεως τών πρα-
κτικών τής ηγουμένης συνεδρίας ένεκα ασθε-
νείας του είδικου γραμματέως, 6 κ. γενικός
γραμματεύς άναγινώσκει περίληψιν τής αλλη-
λογραφίας, άγγέλλει δέ καΐ δωρεάς βιβλίων.
Ή αλληλογραφία έχει ώς έπεται :
Επιστολή τής Φάολογικής ^Επιτροπής άπό
2 Δεκεμβρίου, έπιστρεφούσης την έπιστολην
τής Α. Ε. του κ. Χρηστάκη Ιφένδη Ζωγρά^
φον, μετά τής παρατηρήσεως δτι ουδέποτε
διέθηκεν ύπ^ρ άλλοτρίου σκοπού, πλην του
προωρισμένου εις εκδοσιν τής Ζωγραφείου Βι~
βλιούηχης, ούδ' όβολόν καΐ έκφερούσης παρα-
τηρήσεις τινάς προς τά υπό του κ. Χρηοτίδον
λεχθέντα έπΙ τής κρίσεως αυτής, δσον άφορδ^
την 2^γράφειον Βίβλιο&ήκην.
Τόιιος ΚΖ' 5
34
ο ΕΝ ΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΟΥΠΟΛΕΙ ΕΛΛΗΝΙΚΟΣ ΦΙΛΟΛΟΓΙΚΟΣ ΣΓΛΛΟΓΟΣ
Του κ. ΟΙΙΟ ΒΒηάθτ[, καθτ,γητοΰ της
Αρχαιολογίας εν τω Πανεπιστηαίφ Βιέννης,
έπιτίΐΛου [Λελους, από 17 Δεκείλβρίου εκφρά-
ζοντος ευχαριστίας έττι τη έκλογτ) αύτου και
προσφε'ροντος εις άντάλλαγ(Αα των άττοστα-
λέντων Περιοδικών τάς άρχαιολογικάς δη(Λ0-
ίτιεύσεις του ΙΙανεπιστηρ.ίου της Βιέννης.
Ό κ. πρόεδρος έ-ι ^Χί της αιτήσεως των
σχολών * Ικονίου παρατηρεί 6τκ ή παραδοχή
αύτης αναβάλλεται ελλείψει χαρτών άνα-
γνους δέ την Ιπιστολην της φιλολογικής έπι-
τρο7Γ/5ς, λέγει δτι δέν άπαντ^ εις ταύτην,
αη συμφωνούσαν προς τό σχετικόν πρακτι-
κόν, δπερ συνετάγη, ενεκρίθη καΐ υπεγράφη.
Μετά τικυτα ό κ. ΑΓ. Παρανίκας άνακοι-
νουται συνέχειαν περί της ΜετρικΛς τ&ν
ΒνζαντινοΙ^ν, και τδΐα>ς τ<ον υμνο-
γράφων της ΈκκληιΙίας• Μετά τό πέ-
ρας δϊ αύτης ό κ. Παχτίκος, παρακολουθών,
λέγει, (Λετά ρ.εγίστου διαφέροντος τάς ανα-
κοινώσεις ταύτας, θεωρεί τόν κ. Μ. Παρανί-
καν άξιον εύγνω(λθσυνης, ως άνακαλύπτοντα
(Λετά συντόνου εργασίας μέτρα, άπαντώντα
παρ' άρχαίοις (/.ετρικοϊς (Λουσικοις. Παρα-
τηρών οέ δτι παρ' άρχαίοις ό παιωνικός
ξν9μ6ς ητο διά τόν Απόλλωνα καΐ άλλος
δι* άλλον, έρωτ^ αν η εν τοις εκκλησία-
στικοϊς άσμασι μίμησις και εφαρμογή τών
αρχαίων ρυθμών ητο τυχαία η είχε λόγον
τινά σπουδαΐον αν καΐ τούτο κατορθώσ•/) ο
ερευνητής, ή εργασία αύτου θά ητο σπουδαιό-
τατη. Ό κ. Ματϋ. Παρανίκας, εύχαριστήσας
τω κ. Παχτίκω, παρατηρεί ότι οι αρχαίοι
ρυθμοί είχον ένα σκοπόν, ον δεν διετηρη<ιαν
πάντοτε* όέξά]ίΐετρος λ. χ. έχρησίμευε πρώτον
ε (ς ζσματα ήρωϊκά είτε εις ελεγεία και τέλος
είς Ιπιγράμματα' ό ίαμβος εις οκωπτνκά εϊτε
βίς διάλογους, Διατυπώσας τέλος την από 25
ετών ενδελεχή εργασίαν, διαβεβαιοί δτι ου
παύσεται έργαζόρ,ενος, έφ' ώ ό κ. πρόεδρος,
εύχαριστησας τω κ. Μ. Παρανίκα, διαλύει
την συνεδρίαν.
ΣΥΝΕΔΡΙΑΣΙΣ ^ΑΣΚσ'
τυ 18 Δεκεμβρίου 1895.
ΠροΕδρεύοντος ΑΝ. ΧΡΗΣΤΙΔΟΥ, προέδρου.
Άναγνωσθέντων καΐ έπικυρωθέντων τών
πρακτικών τών ηγουμένων συνεδριών, ό κ.
γενικός γραμματεύς άναγινώσκει περίληψιν
τγ}ς αλληλογραφίας, άγγέλλει δέ καΐ δωρεάς
βιβλίων.
Ή αλληλογραφία έχει ώδε :
Επιστολή της κ. Σοφίας Μ.ίίολνδώρον εκ
Σμύρνης από 1 1 Δεκεμ,βρίου, ύπισχνουμένης
άποστολην περιλήψεως έργου του συζύγαυ αύ-
της έπι της μεταρρυθμίσεως του ημερολογίου.
Του ενταύθα ^Ηπειρωτικού Φάεκήαιδενίΐ'
κον Συλλόγου άτίό 14 Δεκεμβρίου, εύχαρι-
χαριστουντος Ιπι τοις παραχωρηθείσιν υπό
του Συλλόγου βιβλίοις.
Της Σμιϋαωνείου 'Ακαόημείας από 9 Δε-
κεμβρίου, εύχαριστόύσης έπι τη αποστολή τών
δύο τελευταίων τόμων του Περιοδικού.
Τών κ. κ. Γεδεών, Πασχαλίδου, Ψαλίδα,
^Ιατροπούλου^ 'Αποοτόλογλου, ΙΙαχίί)4οϋ, Σαλ-
τέλη, Κοκκολάτου, Βραχάμη από 15/27 Δε-
κεμβρίου, προτεινόντων έκλογην επιτροπής
προς μελέιην του κανονισμού, επΙ τνί πιθαντ,
αύτου αναθεωρήσει.
Ό κ. πρόεδρος, άφορμην λαβών έκ της
αιτήσεως τών άνω μελών προς σύστασιν επι-
τροπής ειδικής προς μελέτην του κανονισμού,
ύπομιμνήσκει δτι δντως τ^^ 29 Μαρτίου 1896
λήγει ή Ισχύς του κανονισμού, άναγνούς καΐ
τό σχετικόν άρθρον προτείνει τους κ. κ. Χα-
τζηχρήστου, Βραχάμην, ^ Αποοτόλογλουν και
ΟΙκονομίδην ώς με'λη τής τοιαύτης επιτροττής.
Έρωτησαντος δε του κ. Παπαγιαννοπύύλον,
αν ή επιτροπή αύτη θά άποφανθη περί τ^ς
ανάγκης τής αναθεωρήσεως του κανονισμοΟ,
ό κ. πρόεδρος παρέχει διασαφήσεις, εΙπών δτι ή
επιτροπή απλώς θά μ.8λετήσγι τόν κανονισμόν
και θά λάβτ) υπό σημείωσιν τά τρωτά μέρη,
ώστε, εάν κατόπιν γείνη πρότασις καΐ άνάγχγ:
επιθεωρήσεως τοΟ κανονισμοΟ, νά ύτ^άρχη ηδη
έτοίμη εργασία, ϊνα μη παρέλθτ, καιρός.
Προς τοις παρά του κ. προέδρου προταθίι-
σιν ό κ. 'Αποστόλογλους προτείνει καΐ τόν κ.
Γεδεών, 6 κ. Βραχάμης καΐ τόν κ. ηρόεδρον'
παρατηρήσαντος δέ του κ. Παπαγιαννοπονλον,
ει δυνατόν,, τά προτεινόμενα μέλ1ο νά ϊχωσι
πείραν τών εργασιών του Συλλόγου, και τοΟ
κ. Νικολοπούλου έπιδοκιμάσαντος τούτο καΐ
προτείναντος καΐ τόν κ. Παπαγξαννόπουλον,
ο κ. πρόεδρος προτείνει εξ μέλη, καθότι ό
πρόεδρος και αυτοδικαίως δύναται νά πάρα-
σταθη, έάν θέλη. Ό κ. * Ανδρεάδης παραδέ-
χεται κατ* αρχήν τό μέτρον, προτείνει μυστι-
κήν ψηφοφορίαν διά τήν έκλογήν, άλλα θεωρεί
καλόν ν* άναβληθη ή ψηφοφορία, ίνα σκεφθώ)
ΠΡΑΚΤΙΚΑ (ΣΤΝΕΛΡΙΑΣΙΣ^ΑΣΚΖ', 8 ΙΑΝΟΤΑΡΙΟν 1896)
3δ
ό Σύλλογος περί των καταλλήλων προσώπων,
χχΐ δη αρχαιοτέρων χαΐ (Λαλλον π6π6ΐρα(Λένων
(χιλών γενορένης δε (χυστιχης ψηφοφορίας έπι
κίντων των προταθέντων, πλην του κ. Οίκο-
τοβΛίύον, έξαιρεθέντος, κατά τι^αρατΛ,ρησιν του
χ. 'Αηοατόλογλον, ως ρ.ε'λους του προεδρείου,
εχλίγονται δια πλειονοψηφίας 4 : οί κ. κ. Χα-
χζηχβψηον, Σαλτέλης, * Ατιοοτόλογλονς καΐ
Βραχάμης.
Μετά ταύτα ό κ. Ξ. Α. Σιδερίάης^ίνοίΛΟί-
νοδται [χελέτην αύτοΰ Πε^Ι Χ\6ύύύης
καΐ Λακιβι/ζης, (χετα τό πέρας δ' αυτής,
ρ} ύπαρχούσης παρατηρήσεως τίνος, ό κ.
πρόεδρος, εύναριστ-ίισας τω άγορεύσαντι, δια-
λύει την συνε6ρίαν.
ΣΓΝΈΔΡΙΑΣΙΣ >ΣΚΖ'
τη 8 ^Ιανσναρίου 1896.
Προβδρενοντος ΑΝ. ΧΡΗΣΤΙΔΟΥ, προέδ(;ου.
Άναγνωσθέντων των πρακτικών της ηγου-
{«νης συνεδρίας καΐ έπικυρωθέντων, άναγινώ-
αχεται η αλληλογραφία, έλουσα ώδε :
Επιστολή του κ. Γ. Λαμπάκη ες ' Μτ^^^^ί
άπό 31 ΔεκΞ'χβρίου, ευχαριστούν τος επΙ τη
ιχλογΥί αύτου ώς αντεπιστέλλοντος ρ,ελους
του Συλλόγου.
Της Α. Ε. του πρεοβεντου της Ιταλίας ίν
Κωταταττινοντζόλει, ευχαριστούν τος έπΙ τη
ά::οστολη δύο αντιτύπων της υπό του πατρός
Καίσαρος Τοηάΐηί γενθ(Αένης τη 9 2 1 Νοε(Λ-
βρίου διαλέξεως, από 25/6 Ιανουαρίου 1896.
Της Α. Ε. του πρεοβεντου της * Αγγλίας
Α» Κοη'οταντινονπόλει άπό 8 Ιανουαρίου 1 896
χαίτης Α. Ε. του πρεαβεντον της Γερμανίας
άζό 9 Ιανουαρίου, υπό την αύτ/,ν εννοιαν.
Του κ. ΟίΙο Ββηάύν( εκ Βιέννης άπό 8
Ιανουαρίου, άγγε'λλοντος 6'τι ή αποστολή των
άρ)ταιολογικων εκδόσεων της * Ακαδημείας της
Βάηης γενήσεται οσονούπω.
Των κ. * Αδελφών Περρή άπό 28 Λεκε[Λ-
βρίου 1895, γνωριζόντων τω Συλλόγω οτι η
ίx^^πωσ•ς του Β^ τόμου του ΑΙοχνλον βαίνει
Ιίς τό τέρ{/.α αύτης καΐ α{του(;.ένων την γνώ-
ρ;ν αύτου έπΙ των καθ' υπέρβασιν των συ[^.-
7:ί9ωνη{/^νων δια λ/σ(ΛΟν του εκδότου προτει-
νθ[αν(ι>ν υπ* αύτου προς έκτύπωσιν φύλλων.
Της κ. * Αγλαίας Καλλιάδον άπό 3 Ία-
νθ'.>α:ίου 1896, ύπισχνου(Λένης οτι προΟύ|Λως
ίίλει πέαψει τφ Συλλόγω την εικόνα του
^ύγου αύτης δπως άναρτηθη εν τη αίΟούση
των συνεδριών του Συλλόγου καΐ εύγνωμονού-
σης έπι τη εκδηλώσει των προς τόν πρώην
πρόεδρον αίσθη(Λάτων.
Του κ. Α'. *Ηλιάδον, έζ *Ιερουσαλη[χ άπό 20
Δεκε(/.βρίου 1895, εύχαριστουντος έπι τη εκ-
λογή αύτου.
Του κ. Γ, Παχτίκον εξ Όρτάκιοϊ της Βιθυ-
νίας άπό 4 ^Ιανουαρίου 1896, γνω(ττοποιουν-
τος ότι αναβάλλει την περί μεοαιωνικής ελλη-
νικής μοναικής διάλεζίν του.
Του κ. Γεωργίου Έαρινοϋ έκ Σ(Λύρνης άπό
27 Δεκε[;.βρίου 1895, άγγέλλοντος την άπο-
στολην χειρογράφου λεξιλογίου του Συμάίκου
Ιδιώματος δια τό Ζωγράφειον Διαγώνισμα.
Του κ. Γεωργίου Α. Καμμά εξ Αθηνών
άπό 17 Δεκερ,βρίου 1895, άπόστέλλοντος εν
δυσΐ τεύχεσι γλωσσικην ύλην της νήσου Τήλου
δια τό Ζωγράφειον Διαγώνισμα.
Του κ^ υθ)ΐ ΟΙΐΐ^ηβΙ^ έκ ΓΓβδΠθβ-Ιθδ
Κΐΐη^ίϊ> της Γαλλίας άπό 10 Δεκε(Λβρίου
1895, άποστέλλοντος^διά του ενταύθα κ. Λ.
Βαλτατζή βέη έργον αύτου ^ΒίοΗοηηαίτβ
0)ψ€'Γναηςαί8 (ίββ Νθ)η8 ΐΑίιιν^ί(]ηβ8
ΘΗ ΐ(8α(]β (]αη8 ΓΕ()Ιί8β (τΓβ€φ(β^, έφ' ού
καΐ ζητεί την κρίσιν του Συλλόγου.
Της Α. Ε. του κ. Χρηστάκη έφένδη Ζωγρά-
φον, έκ ΜοπΙβ-ΟαΓίο άπό 7 Ιανουαρίου
1896, εύχαριστουντος θερ[Λώς έπι τω συγχα-
ρητηρίω τηλεγραφή(Λατι, τω εξ όνόρ.ατος του
Συλλόγου έπΙ τη έορτη αύτου πε^/,φθέντι.
Της κ. Έλ. Πετρίδον άπό 8 Ιανουαρίου
1896 εντεύθεν, παραπονουρ.ένης ότι δεν εδόθη
αύτη άπάντησις εις την άπό 9 Μαρτίου 1895
έπιστολήν αύτης και αίτου[Λένης όπως έπι-
στραφη αύτη τό χειρόγραφον του Ύοβινσώνος,
τό υ.η υποβληθέν εις τόν Καρατιάνειον * Αγώνα,
*Επι της αλληλογραφίας σ κ. πρόεδρος πα-
ρατηρεί ότι ή έτΓίστολή τών ^Αδελφών Περρή,
ώς και τό άποσταλέν χειρόγραφον της γλωσσι-
κής ύλης και 'έν Βίάίοηηίύτβ Λειτουργικής
παραπέ(λπονται τη φιλολογική έπιτροπνί.
Ό κ. Βαλσαμάκης, λαβών άφορ{λην έκ τών
ευχαριστηρίων απαντητικών επιστολών πρε-
σβειών τίνων έπι τη αποστολή έντυπου φυλ-
λαδίου τών διαλε'ξεων του αίδεσΐ{λωτάτου πα-
τρός Καίσαρος ΤοϊηΗηι^ έρωτ5ί ποία ή σχέσις
του αΐδεσι;7.ωτάτου Τθ)ΐ(Ιί)Η (χετά του Έλλ.
Φίλ. Συλλόγου. Ό κ. πρόεδρος παρατηρεί ότι
έπι της παρελΟούσ-^ς προεδρίας ό Σύλλογος
εϊχ2 παραχωρήσει την άδειαν τω κ. Τοηάίηΐ
δι χ δη;Λθσίας διαλέξεις* δίς τότε ό[Λΐλήσας
:^Μι
36
ο ΕΝ ΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΟΤΠΟλΕΙ ΕΛΛΗΝΙΚΟΣ ΦΙΛΟΛΟΓΙΚΟΣ ΣΥΛΛΟΓΟΣ
έπεκροτήθη, δθεν καΐ εφέτος παρεχωρήθη ο-
(χοία άδεια αύτφ , αίτησαρ,ένφ τοιαύτην, άφ'ού
συνεστήθη αύτψ να περιορισθ'Τί ε!ς τό χαθαρώς
έπιστη{Λθνικόν ρ,έρος* άπαξ ώ(;.{λγ;σε, κατόπιν
κατά την δευτε'ραν εκωλύθη* τυπώσας δε την
διάλεζιν αύτοΰ απέστειλε τψ Συλλόγφ αντί-
τυπα τίνα προς διανομήν εις (χέλη του Συλλό-
γου. Εις τοιαύτα δέ έπίτιρ,α ή αποστολή των
αντιτύπων συνωδεύθη και δια (λίκρας επιστο-
λές, εν τζ έλέγετο δτι τό βήμα του Συλλόγου
παρέχεται ευχαρίστως εις έπιστη{Λ0 νικάς δια-
λέξεις. Ό κ. Βαλσαμάκης απορεί πώς ό Έλλ.
Φιλολ. Σύλλογος αποφαίνεται επισήμως περί
επιστημονικού ζητήματος μή έξαντληθέντος*
άπόφασις οΙαδήποτε του Συλλόγου δεν υπήρχε
περί αύτου, έπιδοκιμαστική ή μή' και αν
ύπήρχεν, ή διερμηνεύουσα ταύτην επιστολή θά
ύπεγράφετο υπό του προέδρου και του γεν.
γραμματέως, ούχΙ δέ μόνον υπό του τελευ-
ταίου. Μή ύπαρχούσης δμως οΙασδήποτε απο-
φάσεως επισήμου του «Συλλόγου, ή επιστολή
εκείνη ήτο παράνομος, αποδοκιμάζει δέ εν
γένει καΐ τήν διά του Συλλόγου διανομή ν των
αντιτύπων έρωτδ^ δέ τελευτών, εάν αΐ ίδέαι
τρυ κ. ΤοΥΐάΐηί ήναι άσπασταΐ παρά τισι, νά
λδχθτί* τούτο παρρησίίίζ. Ό κ. πρόεδρος παρα-
καλεί τόν κ. Βαλααμάκην νά μή όμιλη άνα-
κριτικώς, αποκρούει τό λεχθέν δτι έν τη επι-
στολή έξεφράζετο ιδέα έγκρίνουσα ή μή τάς
διαλέξεις του κ. Τοπάίπν ε!ς ευγενή παρά-
κλησιν, γενομένην παρ' αύτου περί διανομής
των έντυπων φυλλαδίων, δέν ήδύνατο ν' άντι-
στη ούδε διά της παραδοχής νά φαντασθη
βλάβην του γοήτρου του Συλλόγου* επανα-
λαμβάνει δι δτι ουδεμία σύστασις έγένετο διά
της επιστολής εκείνης, άλλ' απλώς έξεφράζετο
ή ιδέα δτι ό Σύλλογος παρέχει τό βήμα αύ-
του εις άνακοίνωσιν καθαρώς επιστημονικών
ζητημάτων. Ό κ. Βαλοαμάκης προς ένίσχυσιν
τών λεγομένων αύτου αναφέρει αύτολεξει τήν
σχετικήν φράσιν της επιστολής. Ό κ. ^Αν-
δρεάδης συνιστά πλήρη σεβασμό ν του κανονι-
σμού* άπόφασις του προηγουμένου προεδρείου
δέν ύπήρχεν* ό πρόεδρος απλώς επιτρέπει ή μή
παντι μή μέλει, έάν πρόκηται περί ανακοινώ-
σεως ή διαλέξεως, ουδεμία δέ άπόφασις λαμ-
βάνεται παρά του Συλλόγου, μάλιστα περί
διαλέξεων ή διανομή τών έντυπων φυλλα-
δίων, συνοδευθείσα και ύπό επισήμου επιστο-
λής εις πρόσωπα επίσημα, θά έξελαμβάνετο
δτι 6 Σύλλογος υιοθέτησε και ύπό τήν προστα-
σίαν αύτου έλαβε τάς διαλέξεις. Ό ν,,Γεδεών
έρωτ^ αν εν τινι συνεδριάσει έγένετο άποδο-
κιμαστική ψήφος της γενομένης διαλέξεως.
^Απαντήσαντος δέ του κ. προέδρου άποφατι-
κώς, θεωρεί τά λεγόμενα μή στηριζόμενα έπΙ
βάσεως τίνος* επίσης καΐ ό κ. Εΰστα&ιανός
θεωρεί τό ζήτημα ασήμαντο ν έγένετο, λέγει,
επιστημονική τις διάλεξις, ό διαλεξάμενος έτύ-
πωσεν αυτήν ε(ς φυλλάδια, ά καΐ διένειμε διά
του Συλλόγου ε(ς μΑη αύτου προς μελέτην,
ίσως καΐ πρόκλησιν συζητήσεως, επομένως
ουδεμία παρεξήγησις ήδύνατο νάγείνη. Ό κ.
Βαλσαμάκης παραδέχεται μεν τήν ύπό του κ.
Γεδεόύν τεθείσαν ϋέαιν, άλλα προκειμένου περί
ατομικής •^'νώμης, ό' κ. πρόεδρος, γράψας έν
έπισήμφ χάρτη του Συλλόγου, έξέφραζεν ούχι
άτομικήν γνώμην, άλλα τήν του Συλλόγου,
τοιαύτη δέ προαποφασισμένη δεν υπήρχε,
δέν έπρεπε νά γραφή ή επιστολή μεθ' ύφους
άπτομένου της αξίας της γενομένης διαλέ-
ξεως. Ό κ. Γεδεών παρατηρεί δτι έν τοιαύτη
περιπτώσει ό κ. Βαλοαμάκης επρεπεν απλώς
νά τον ίση τό έξης : τον λοιπόν δι" επισήμου
χάρτου τον Σνλλόγον νά μη ίκφράζωνται Ιδέαι
άτομικαΐ οϋτε νά συνιστώνται δκύέξεις περιέ-
χονσαι αμφισβητήσιμα και ύποπτου σκοπού.
Τοΰτο ακριβώς υποστηρίζει ό κ. Βαλσαμάκης,
άλλ' ό κ. Τάγης θεωρεί περιττόν νά τεθή τοι-
ούτο ζήτημα καΐ άπόφασις νά ληφθη περί
αύτοΰ, άφ'ού υπάρχει τοιαύτη. Ό χ,^Απο-
στόλογλους τήν διά του Συλλόγου διανομήν
οιωνδήποτε βιβλίων θεωρεί συνάδουσαν τψ
σκοπώ του Συλλόγου, αποδοκιμάζει δέ τήν
αποστολή ν καΐ επιστολής επισήμου. Ό κ. /ε-
ράρδος έρωτ5& έάν τά περιοδικά του Συλλόγου
διανεμόμενα συνοδεύωνται καΐ δι' επιστολών*
έπι αρνητική απαντήσει, εκφράζει τήν άπο-
ρίαν αύτου πώς λαμβάνεται γνώσις επιστολής
εξερχόμενης του γραφείου του Συλλόγου. Τέ-
λος ώς προς τό ζήτημα τούτο άπαντες οΐ ά-
γορεύσαντες συμφωνουσι περί μή συστάσεως
δι' επισήμου επιστολής οιωνδήποτε διανεμο-
μένων έντυπων.
Μετά ταΰτα ό κ. Γεδεών παρακαλεί νά
ληφθη ύπ' όψιν ή παράκλησις της κυοίας
Πετρίδον περί επιστροφής ταχείας του χειρο-
γράφου αυτής « Ύοβινσώνος^, ο κ. πρόεδρος
ύπισχνείται τούτο. Ό κ. Βαλσαμάκης έρωτίί
πώς ελήφθη ή άπόφασις εκλογής επιτροπής
προς μελέτην του κανονισμού. Ό κ. πρόεδρος,
άναγνούς τήν αίτητικήν προς τούτο έπιστολήν
δέκα μελών, δίδει καΐ διασαφήσεις πβρί του
σκοπού τής εκλεγείσης επιτροπής. Ό κ. Δάμσας
ΠΡΑΚΉΚΑ (ΣΥΝΕΔΡΙΑΣΙΣ >ΣΚΗ', >ΣΚΘ', 15 ΚΑΙ 22 ΙΑΝΟνΑΡΙΟΥ 1896) 37
διωρεί άντιχανονιχην την άττόφασιν. Ό κ.
Βαλοαμάχης έρωτδ^, έαν η εκλεγείσα επιτροπή
9α ανακοίνωση τα άποτελέσ{Λατα της εργα-
σίας αΰτης. Μόνον αφ* ου έκπνεύση η ίσχύς του
κανονισμού και έάν δεήσ•/ι, άπαντδ^ ό κ. πρόε-
δρος* ο δέ κ. * ΑηοσχόλογΙονς έπιπροστίθησιν
οτι η επιτροπή εΤναι απλώς προς παρασκευην
ιργασιας, ως επιτροπή δέ υποχρεούται βεβαίως
να ίωση λόγον της εργασίας αύτϊίς, πρ6ς δ
Φ^Ι^φωνεί καΐ 6 κ. Εύοτα^ιανός, Οι κ. κ.
^Ανδρεάδης και Δάμαας έπΐ[Λένουσι θεωρουντες
τίιν άπόοασιν άντικανονικην, ό δέ κ. Φ. Τάγης
ίιευκρινινι τό ζητηρ,α υφ' ην εννοιαν έξελη-
99η και εν τη εκλογή της •ν λόγω έπιτροττης,
θεωρών τό γινόαενον πρωτοφανές. Ό δέ κ. Γε-
δεώι* θεωρεί περιττην πασαν Φ^ζητησιν περί
αποφάσεως ληφθείσης ηδη , άφ' ου {λάλιστα
ίεν θεωρείται δεδεσ(Αευ{Λ8νη η κυρίως αναθεω-
ρητική έπιτροπη.Τε^ος ριετά τινας άλλας δια^
σαφησεις τών Υλ>^ί<ύΊ Βαλοαμάκη καΙ * Ανδρέα-
δον, καταληζάσας εΙς τό συρ,πέρασμα οτι ή
IV λόγφ άπόφασις καθιστ5& δυσχερή την πο-
ριίαν τών εργασιών του Συλλόγου, άναποφεύ-
χτου ούσης της (Λη συγκρούσεως της νυν |Αετά
τίς εν καιρζ) εκλεγησοριε'νης κυρίως αναθεω-
ρητικής επιτροπής, διαλύεται η συνεδρία, άνα-
βληθείσης της αναγνώσεως της εν τη Ήμερη-
«ςι άίατάξει ανακοινώσεως ένεκα της προκε-
/ωρηκυίας ώρας.
1ΤΝΕΔΡΙΑΣΙΣ ,ΑΣΚΗ'
τϋ 15 Ίανοι^αρίου 1896.
Προι$ρ(ύοντος 8. Α. ΣΙΔΕΡΙΔΟΥι αντιπροέδρου.
Άναγνωσθέντων και έπικυρωθέντων τών
-ρακτικών της ηγουρ,ένης συνεδρίας, ό κ.γενι-
ύ; γρα(χαατεύς άναγινώσκει περίληψιν ττίς
αλληλογραφίας, άγγέλλων και δωρεάς βιβλίων.
Ή αλληλογραφία έχει ώδε :
Επιστολή της εν Βερολίνφ 'Αχαδημείας
χων ίηισιημών, ύπισχνου(Αένης δτι είς άντάλ-
Ααγ;χα τών η(χετε'ρων δη;χοσιεύσεων θέλει άπο-
^τίΓλει τας εαυτής, από 11 Ιανουαρίου 1896.
Του εν Νισύρφ γ.,Γεσ)ργίον Παπαδοπούλου^
χ^οστε'λλοντος και έτίραν γλωσσική ν υλην έπΙ
τ(Τ) Ζωγραψείω ^Αγώνι, άπό 27 Δεκει^.βρίου.
ΕπΙ της αλληλογραφίας ό κ. προεδρεύων
λέγει δτι η γλωσσική ύλη του /.. Γ.Παπαδο-
ηονίον παραπέ(χπεται τη φιλολογική έπι-
τροττη, η δ^ αίτησις της Εφορείας τών σχολών
Όρτώαοϊ (Βώννίας) ως προς (χέν τους χάρτας
ληφθησεται ύπ'δψιν, έάν ό Σύλλογος προσεχώς
λάβη τοιούτους, ή σειρά δμως τών Ικδόσεων
της ΖωγραφεΙον ΒιβΧίοΰηκης παρέχεται {ΐό-
νον γυμνασίοις καΐ σχολαρχείοις. Μετά ταύτα
ό κ.γενικόςγρα(Λματεύς άναγινώσκει πραγρ,α-
τείαν τον χ. * Αλεξάνδρου Αανριώιου Περί
Νεο^ι/τον ^ιητροποΧίτον ΚριΙτης
καΐ τοϋ προς Κ<ι>ν<Ιταντϊνον Καν•
τακονζηνον εγκ<ι>|ΐίον αντοΰ•
Ούδενός δέ λκβόντος τόν λόγον έπ* αυτής,
διαλύεται ή συνεδρία.
ΣΤΝΕΔΡΙΑΣΙΣ >ΣΚΘ'
τη 22 Ιανουαρίου 1896,
ΙΙροιδριύοντος 8. Α. ΣΙΔΚΡΙΔΟΥ, αντιπροέδρου.
Άναγνωσθέντων και έπικυρωθέντων τών
πρακτικών της ηγου(Αένης συνεδρίας, ό κ. Γ,
Παχίίχος παρατηρεί δτι ή σχολή ^ΟρτάηκΗ
Βίϋυνίας είναι πλήρες σχολαρχείον καΐ παρα-
καλεί να γείνη δέκτη η αίτησις της Εφορείας
αύτης. Είτα ό κ. γενικός γρα(ΐ.[χατεύς άναγι-
νώσκει περίληψιν ττίς αλληλογραφίας»
εχουσαν ώδε:
Επιστολή του εν ^Αθήναις Συλλόγου ηρδς
δίάδοοιν των έλληνίχών γραμμάτοϊν άπό 31
Δεκε[Λβρίου 1895,άγγέλλοντος την άποστολην
δέκα σω[χάτων γεωγραφικών Πινάκων Στε-
φάνου Ζαφειροπουλου,
Τίίς Φιλολογρζής ^Επιτροπής άπό 17 Ια-
νουαρίου 1896, γνω(Αθδοτούσης έπΙ ζηΓΤ,ρ,ά-
των παραπε(Λφθέντων αύτζ υπό του Συλλόγου.
Ττίς αίΊ:ής * Επιτροπής υπό την αύτη ν ήρ-ε-
ροριηνίαν, άγγελλούσης τω Συλλόγφ την ίκλο-
γην του κ. Δ, Η. ΟΙκονομίδου ώς διορθωτου
της δη[Λοσιευθησθ(χένης γλωσσικής ύλης.
Του κ. Ε, ΒοΙίηβίάβΤ άπό 19/31 Ιανου-
αρίου 1896, άγγέλλοντος δτι δέν θα δυνηθη
να κά{Λη την ύπ' αυτού άγγελθείσαν άνακοίνω-
σιν ένεκα ασθενείας της συί^ύγου αύτου.
ΈπΙ της αλληλογραφίας ό κ. προεδρεύων
παρατηρεί τάδε: Τό προεδρείον α') θέλει γρά-
ψει τα δέοντα είς τους κ. κ. ^Α^βΜβίη καΐ
Βερναρδάχην, ώς προς την παρά τα συ(;.πε-
φωνηρ.ένα αύζησιν τών τυπογραφικών φύλλων
της γινομένης Ικδόσεως' β') τίΟησιν εΙς ψηφο-
φορίαν την πρότασιν της Φάολογικής 'Επηρο-
38
ο ΕΝ ΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΟΤΠΟΛΕΙ ΕΛΛΗΝΙΚΟΣ ΦΙΛΟΛΟΠΚΟΣ ΣΤΛΑΟΓΟΣ
τιής, ύτΓοδεικνυούτ/ις τόν λ. ^. Οικονομίδην ώς
άρμόδιον προς διόρθωσιν της έκδοθησοαέντ,ς
γλωσσικής ύλΥ5ς. Ό κ. ΟΙκονομί&ης ένίσταται,
λέγων δτι δεν πρόκειται περί άπλης διορθώ-
σεως ορθογραφικών λαθών κτλ., άλλα περί
της διορθώσεως αύτης έπΙ τη βάσει τ^ς νε'ας
ορθογραφίας, τούτο δέ απαιτεί χρονον [Λακρόν,
ού στερείται, έ δέ καιρός επείγει. Παρατηρή-
σαντος δέ του %. Δάμαα να γείνγ) πρώτον
συνεννόησις [Λεταζύ του κ. ΟΙκονομίδον και
τίίς Φιλολογικής ^Εηιτροηής καΐ είτα ψηφο-
φορία, ό κ. Νικολότιονλος ύποθε'τει δτι μετά
ζήλου καΐ προθυ[^.ίας θέλει άναδεχθη ό κ.
ΟΙκονομίδης τό άνατεθγ)σό(Λενον αύτω έργον
ά(Αα τ/) άποφάσει τοΟ Συλλόγου. Γενθ[χένης
ψηφοφορίας, ό κ. ΟΙπονομίδης ύποδείκνυται
ώς άρ(ΑΟδιος προς όν σκοπόν προτείνεται υπό
της επιτροπής. Είτα, άναγνωσθείσης της επι-
στολής του κ. Σνάϊδερ, αναβάλλεται τό κατά
την έσπεραν έκείνην άνάγνωσαα. Άγγέλλεται
επίσης ή έπΙ τνί αιτήσει τΟυ προεδρείου απο-
στολή της εικόνος του άει^Λνήστου Καλλιάδον
παρά της ευγενέστατης /ήρας αύτου και άνάρ-
. τησις αύτης εν τη αίθούσ*/, τών συνεδριάσεων.
^ Τέλος ψηφοφορείται τακτικών μέλος .του
Συλλόγου ό κ. Τ'. *Ιωανί'ίδης, διδάσκων εν
τψ Ζωγραφείφ, ρ.εθ' δ διαλύεται ή συνεδρία.
ΣΥΝΕΛΡΙΑΣΙΣ >ΣΛ'
τη 29 Ιανουαρίου 1896.
Προίδριύοντος ΑΝ. ΧΡΗΣΤΙΔΟΥ, προέορου.
*Αναγνωσθέντων και επικυρωθέντων τών
πρακτικών της προηγουμένης συνεδρίας, ό κ.
γενικός γραμματεύς άναγινώσκει περίληψιν της
αλληλογραφίας, άγγείλας καΐ δωρεάς βιβλίων.
*Η αλληλογραφία ε/ει ώδε :
Επιστολή της ^Εφορείας Δράμας άπό 29
Δεκεμβρίου 181)δ, ζητούσης τους εκδοθέντας
τόμους ττίς Ζωγραψείον Βιβλιο&ήκης και τους
χάρτας Ζαφειροπονλον καΐ πληρεζου';ιόδοτού-
σης έπι τούτφ τόν κ. *Α. Κ. Γεράρδον,
Του κ. Ν. Φαρδύ Ικ Σαμοθράκης από 1
Ιανουαρίου, υποβάλλοντος σκέψεις αύτου περί
του Ζογραφείου Άγώί'ος.
Του εκ Παραμυθίας ιατρού κ. Δ. Α. Πάνα-
γιωτίδον άπό 17 Ιανουαρίου 1896, πέμπον-
τος το Δ' κεφάλαιον τών αύτου Συμβολών
εΙς την μέαην ίοτορίαν της Θεσπρωτίας, αιτου-
μένου δε τα άπό πέρυσιν εκδοθέντα έργα του
Συλλόγου και έρωτώντος αν τό άπονεμηθεν
αύτω υπό του Συλλόγου βραβείο ν έμετρηθη
τω αντιπρόσωπο) αύτου κ. Σ, Παπαδάχη.
Της Οικονομικής ^Επιτροπής τοζ Συλλόγου
εντεύθεν άπό 25 Ιανουαρίου, άγγελλούσης δτι
εν τη συνεδρίου αύτης της 1 3 λήξαντος εζελέ-
ξατο γραμματέα τόν κ. Διονύοιον Κοντογεώρ-
γην και έπισυναπτούσης γενικόν λ/σμόν της
Ζωγραψείον Βιβλιοΰήκης.
Του κ. Όλ *Ανδρεάδον άπό 27 Ιανουα-
ρίου, άποστέλλοντος έντο7.η του ϋ"* /. ^8^. άβ
ΤθηΤ(ΐαν, καθηγητού της αρχαίας και νέας
ελληνικής έν τω ΓΙανεπιστημίφ της ΙιΟΙ^ναίη,
τάς ύπ' αύτου γενομένας μεταφράσεις τών ^ιη-τ
γημάτων ^Αλεξ. Ύαγκαβή υπό την έπιγρ'αφήν
Ηοηίαηβ Ονβοβ, €οηί68 βΐ ΝοηνβΙΙεΒ ρατ
ΑΙ. Ηαη^ανί, Ιτ^άηϊί άιχ ^Γβο ιηοάβΓηβ
ραΓ /. *!!». Τοιιν^αν.
Της Κοινότητος Σιοανίου της Μακεδονίας,
Της ^Εφορείας τών έν Σαμμακοβίφ Σχολοίν,
Της ^Εφορείας τών έν Σαλματομβρονκίο)
Σχολών (δις αιτούντων). Του ^Ε&νικον Συμ-
βουλίου και της 'Εφοροεπιτροπής τών έκπαι-
δευτηρίων Σινώττης. Της ^ Εφοροεπιτρρπής τών
Σ/ολών Σογιουτίου. Της *Εφοροδημογεροντίας
Περάμου. Ττίς έν Ξυλοπόρτη Αδελφότητας
€ ^Εη'έα Μουαών » . Της ^Εφορείας των Ικπαι-
δειηηρίων Βλάγκας.Ύτ,ς Α. θ. του άγ. Αβύδου
Νικόδημου. Τών 'Εφόρων τών εκπαιδευτηρίων
Χρναοπόλεως (δις . αιτούντων). Της Α. Σ.
του γέροντος άγιου Νικομήδειας κ. Φιλο&έου.
Της * Εφοροεπιτροπής τών σχολών της Κοινό^
τητος ^Ικονίου, αιτούντων κατά διαφόρους χρο-
νολογίας τους Πίνακας Ζαφειροπούλχ>υ,
Ό κ. πρόεδρος άγγέλλε ι μετά λύπης τόν
αίφν ίδιον θάνατον του έκ τών μελών και δω-
ρητών του Ί1^ΛX^^ζΟ'^ Ζψωνος Κλεάν^νς. ΈπΙ
της δέ αλληλογραφίας παρατηρεί δτι αϊ γενό-
μεναι και γενησόμεναι αΙτήσεις χαρτών Ζα-
φειροπούλου έκ μεμακρυσμένων επαρχιών δεν
Οά ήναι δυνατόν να ληφθώσιν ύπ' όψιν, διότι
ναι μεν προσεχώς αποστέλλονται τοιούτοι,
άλλ* ευάριθμοι, διανεμηθήσονται δέ μόνον εις
τά πλησιόχωρα της Κωνσταντινουπόλεως έπι
τη αιτήσει του έν Αθήναις προς διάδοσιν τών
ελληνικών γραμρ.άτων Συλλόγου. Ι1αρατ/)ρεϊ
ομοίως δτι ό λογαριασμός της ΟΙκονομίκής
^Επιτροπής είναι ακριβέστατος, άποσταλήσε-
ται δέ τη Α. Ε. τω κ. Χρ.Ζωγρόψφ, Έπι
τη παρακλήσει του κ. Γ. Παχτίκου άναγινώ-
σκεται ή επιστολή του κ. Φαρδύ υπό του γε-
ΠΡΑΚΤΙΚΑ (ςΤΝΕΔΡΙΑΣΙΣ ΆςΛα', 12 ΦΕΒΡΟΤΑΡΙΟΤ 1896)
39
▼ιχου γραρ^ΐΛΐ-Ρεως, παρατηρήσαντος ά(Λα δτι
προΦβχώς θα άνβχοενουτο αύττ;, Ιτζι δέ τη αί-
τί^^α τον χ. /^. ΠαχτΙκον γίνεται νυν η άνα-
χοίνω<ης' τ&ράς ίέ δτι τό βραββΐον, περί ου
[ΐΐτ'άτΓορίας γράφει ό κ. ΦαρΛ;ς, εστάλη τω
χ.ΠατζαΛάκη οια πληρεξουσίου έ^^^ι^ράφου. Τω
ιΰτφ χ. Παχίίχφ, τταρατηρήσαντι ττερί του
χεριορ(σ{χ.ου των χαρτών (Λονον εις τα περί-
χωρα Κωνσταντινουπόλεως, ύπο(Λΐ(Λντ;σκει 6 κ.
ι;ρόίίρο< σχετικην άπόφασιν του Συλλόγου
χατά την σ•ανεδρίασιν της 2 Νθ6{Λβρίου 1892.
Μετά ταυτχ, τόν λόγον λαβών 6 κ. Χρ. ^Αν-
δρσΰίοος, άναγινώσκβι (χελέτην αυτού Αι ηΟι•
καΐ αΑ^^αΙ χοϋ Πλάτωνος έν άντι-
Μίρα6έόζ\ ηρος τάς 2ζρι<1τιανικάς,
αΥΐΙε[Λί3ΐς Χέ ύπαρχούσης παρατηρήσεως, ό κ.
^ρόεορος. εύχαριστησας τψ άγορεύσαντι, δια-
λύει την συνεορίαν.
ΣΓΝΕΔΡΙΑΣΙΣ ^ΑΣΛΑ'
τη 12 Φεβροναρίοι* 1896.
ΠροβδρΕύοντος ΑΝ. ΧΡΗΣΤΙΔΟΥ, προέδρου.
Άναγνωσθέντων καΐ έπικυ'ρωθίντων των
ιτραχτιχών της ηγουρ^νης συνεδρίας, ό κ. γενι-
χ^ς γραρι.(Λατ8ύς άναγινώσκει περί>.ηψιν της
αλληλογραφίας, άγγείλας καΐ δωρεάς βιβλίων.
Ή αλληλογραφία έχει ώδε :
ΈπκίΓΓολη των χ,γ., ^Αδελφών ΙΤερρη έζ
'ΑΦηνών άπό 27 Ιανουαρίου, άγγελλόντων την
άποστολην έτερων ένδεκα τυπογραφικών φύλ-
λων του Β' τόμσν του Αισχύλου καΐ εκφραζόν-
των την ελπίδα 5τι ταχε'ως η τε Φιλολογική
ΈπιτροτΓη και ό Σύλλογος θε'λουσι συνεννοηθώ
[Οτά του κ. ίΤβοΑ/βίη περί τών καθ* ύπέρ-
οΚην φύλλων, περί της πληρω(Α>5ς δ* αυτών
9ΐωρόυ^ι τ^ Σύλλογον υπόχρεων.
Του κ. ΔημητρΙσν Μ, Μελισοοπονλον άπό
7 Φεβρουαρίου, διδασκάλου έν ττ, ενταύθα
Τωοαικη Σχολή, υποβάλλοντος είς την κρίσιν
τ«> Συλλόγου Έγχειρίδιον * Αλγεβρας καΐ έτε-
ρον Ευθυγράμμου Τριγωνομετρίας.
Της *ΑκαΑημείας τών ίπιατημζον Βονωνίας
χι:4 10 Φεβρουαρίου, εύχαριστούσης έπι τν;
^Λρισχεθιίση τω 1κ τ'ών εταίρων αυτής αίδ.
Τοηάΐηΐ φιλοξενία το 9/21 Νοε(Λβρίου 1895.
Του κ. Β1α$8 έκ Χάλης άπό 12 Φεβρουα-
^, άποστέργοντος την εκδοσιν του Δήμο-
^^ύνς ένεκα τών παρο(Λαρτουσών αύτη
*ολλών δυσκολιών.
'ί^ς^ΑχύδηβΛείας Βερολίνου, άνευ ή[Λερο{Λη-
νίας, εύχαρισταύσ•/)ς επΙ τη αποστολή τών Γ
(Λέχρι ΚΕ' τόμων του Περιοδικού καΐ του Α'
τόμου του Ζωγραφείου Αγώνος.
Της Συντακτικής *Επηροπής εντεύθεν άπό
9 Φεβρουαρίου, άγγελλούσης δτι έξελέςατο
άναπληρωτην του προε'δρου αυτής προσωρινόν
επι ένα (χήνα τόν κ. ΙΙετρακίόην, καΐ διορθω-
τή ν τόν κ. '/. Π. Ίωαννίάην.
Μετά τινας δέ παρατηρήσεις του κ. προέ-
δρου έπι της αλληλογραφίας, ψηφοφορούνται
αντεπιστέλλον (/.έν [/.έλος ό διδάκτωρ /. άβ
Ονοΐΐίαν, καθ•/)γητης της αρχαίας καΐ νέας
ελληνικής έν τω πανεπιστημίω ί,Οΐΐναΐη,
προτεινό}Λενος υπό του προεδρείου, καΐ τακτι-
κά (Λέλη οί κ. κ. θ. Κεαοίοογλους καΐ Ν. Βα-
σιλειάδης, (ατροί. Μετά ταύτα, προκεΐ(Λένου.
ν* ανάγνωση ό κ. Αναστάσιος Χρηστίδης τάς
σνμπληρωματικάς αυτού παρατηρήσεις έπΙ της
Ζωγραφείου Βιβλισ&ήκης, ο Ι κ. κ. Ήλ. Βαλ-
σαμάκης, *0δ. Ανδρεάδης, Φ. Τάγης δια;Λφις-
βητούσι τ^ δικαίω[Αα τούτο, προβάλλοντες
δτι ό κ. πρόεδρος δέν δικαιούται νά έπανέλθη
έπΙ ζητή(Λάτος δεδικασμένου καΐ λελυμένου,
δντος δέ καΐ τού Συλλόγου δεδεσμευμένου διά
οητού συμβολαίου. Ό κ. Φ. Τάγης μάλιστα
δίδει και διασαφήσεις τινάς, θεωρών τά πλεί-
στα τών μελών διατελούντα έν αγνοία τών
διατρεζάντων, δτι τό πρώτον υπόμνημα τού
κ. Χρηστίδσν έμελετηθη, εκρίθη, άνεσκευάσθη,
ό δέ κ. Χρηστίδης, έν ω δέν είχε διαμαρτυρηθή
τότε, μετά πέντε μήνας, γενόμενος πρόεδρος,
άπήντησεν είς την ίκθεσιν τής φιλολογικής
επιτροπής, προυκληθη συζητησις, ήτις καΐ
καΐ ώς μη. γενομένη έθεωρήθη. Ό κ. Χρηστί-
δης απαντών παρατηρεί δτι διεμαρτυρηθη,
δέν συνεμερίσθη την γνώμην τής έπιτροττής ώς
έγωϊστικήν, δτι θά έπανέλθη ε!ς τό ζήτημα
ασχέτως προς τον κρίσιν αυτής, επανήλθε
ϊ^καιωματικώς είς τάς πρό μηνός παρατηρή-
σεις, επανέρχεται καΐ τώρα ίνα πρόσθεση
πολλά καΐ ποικίλα. Καΐ ο1 κ. κ. Κλ. Κοκκολά-
τος, Εύστ. ^Ιωάννου, Σ. Αποστόλογλονς, */ωα-
κείμ Βαλαβάνης, Μ. Αύ&εντόπουλος, Ν. Φω-
τιάδης καί τίνα άλλα μέλη διαμαρτύρονται
κατά τής γενομένης συζητήσεως ώς προώρου,
άτε τού Συλλόγου ευρισκομένου εντός τής
Ημερησίας Διατάξεως. Ό κ.Μαλ«ί<5ι^ς θεωρεί
την συζήτησιν δικαίαν, διότι, λέγει, ευρισκό-
μεθα έν ανωμαλία και παραβάσει κανονισμού.
Επιμενόντων δέ τών προμνημονευθέντων
μελών περί τού προώρου πάσης συζητήσεως.
40
ο ΕΝ ΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΟΤΠΟΛΕΙ ΕΛΛΗΝΙΚΟΣ ΦΙΛΟΛΟΓΙΚΟΣ ΣΤΛΛΟΓΟΣ
ό κ. πρόεδρος ώς ά7Γθλογηθησό[Λενος εις τας
προβληθδίσας ενστάσεις καΐ ώς άναγνωσό(Λ6-
νος τί)ν νέαν αύτου ρ,ελέτην, τταραχωρεί την
ττροεδριχην εδραν τψ έχ των αντιπροέδρων κ.
Φ. ϊίί^;^, δστις, καταλαβών την εδραν, των
(λεν υπέρ της συζητήσεως έ-ι;Λενόντων είς
ταύτ/ον, των οέ κατ* αύτης ενισταρ,ένων,
έκήρυξε διαλελυριένην την συνεδρίαν καΐ εγερ-
θείς απήλθε, συν αύτω δέ και ό δεύτερος
αντιπρόεδρος καί τίνα των (ζελών. Των λοι-
πών (Λελών ζενισθέντων έπΙ τη διαλύσει, ώς
βεβιασ[>.ένγι, άτε πρό της εξαντλήσεως της
Έρ,ερησιας Διατάξεως γενθ(Αένγι, 8πΐ(^ιενόντων
δέ είς την έςακολούθησιν της συνεδριάσεως, ό
πρόεδρος, άναλαβών την προεδρ(αν, τάσσει εν
αύττί τόν γενικόν γρα(Α[Αατέα καΐ κατ* άπαι-
τησιν των [/.ελών άναγινώσκει τό θί(Αα αύτου.
Μετά τό πίοοας του άνοίγνώσματος ότί, Ν. Φω-
τιάδης υποβάλλει πρότασιν προς παραδοχην
της προς τόν χορηγόν ίκφρασθησο(Λένης εύχης
περί τροποποιήσεως τοΟ προγρά(Λ(Λατος της
Ζωγραφείου Βιβλιο&ήκης, ύποστηριχθεΐσαν καΐ
υπό τών κ. κ. Σ, 'Αποστόλογλον, Ενσταϋίου
*Ιωάννον, Κλ, ΚοχΗολάτον, *Αλ, Εύσταϋιανοΰ
κ.λ.π. Επειδή δε ό κ. Σαλτέλής, ό(ΛΟφρθνας
ϊχων καΐ τους κ. κ. Μ, Αϋ&εντόπονλον, Δ,
Μοστρατον, Ιωακείμ Βαλαβάνην καΐ άλλους,
εξέφρασε τήν έπιθυαι'αν ν* άναβληθνί έπΙ του
παρόντος πάσα άπόφασις, έως ου (Αελετηθη
καλώς τό ζήτη[Λα, ν' άφεθη δε τψ κ.προέδρφ,
δταν αυτός κρίνη έπιστάσαν τήν στιγ(Λήν, να
έπαναγάγ•/) τούτο είς τήν Ήριερησίαν Διάταξιν
ετέρας συνεδριάσεως, υποχωρεί είς τήν έπιθυ-
[χίαν ταύτην καΐ ό κ. Χρηστίδης' ύποχωρη-
σάντων δέ και τών λοιπών, ό προεδρεύων
διαλύει τήν συνεδριαν.
ΣΤΝΕΔΡΙΑΣΙΣ >ΣΛΒ'
τη 19 Φεβρουαρίου 1896.
Προιδρεύοντος ΑΝ. ΧΡΗΣΤΙΔΟΥ, προέδρου.
^Αναγνωσθέντων τών πρακτικών της προη-
γου{Λένης συνεδρίας επί τε της συντάξεως αυ-
τών, ίδία δέ έπΙ του κύρους του (χετα τήν υπό
του αντιπροέδρου κ. Φ. Τάγη διάλυσιν της
συνεδρίας μέρους ελαβον τόνλόγον οί έπό(Λενοι:
Μαλιάΐης, Επειδή (χετα τάς υπό τών κ. κ.
Βαλααμάκη, *Δνδρεάδου και Φ. Τάγη γενο-
(χένας παρατηρήσεις, αν πρέπγ) ό κ. *Αν, Χρη-
στίδης να ανάγνωση τάς ανμπληρωματικάς
αύτου παρατηρηθείς έπΙ της Ζωγραφείον Βι-
βλιο'^κης, προτιθέ(Αενος κάγώ να ό(Αΐλήσω,
διεκοπτό(Λην, και (λάλιστα του προέδρου επι-
τρέποντος, δια τούτο παρεχωρήθη ή προεδρία
τφ πρώτω άντιπροέδρω, ούχι διότι α θα
άπελογειτο ό κ. ΧρηστΙδης και θα άνεγίνωσκε
τήν νέαν αυτού (Αελέτην»* δσον δ' άφορδ τήν
[ΐετά τήν διάλυσιν έπαναληφθείσαν σ^^νεδρ{αν,
αυτή είναι παράνομος, υπό τήν προεδρίαν
του γενικού γραμματέως γενομένη* προτείνει
λοιπόν διόρθωσιν του πρώτου μέρους και άκύ-
ρωσιν του δευτέρου τών πρακτικών.
Βαλααμάκης. Παρακαλεί τόν κ. πρόεδρον
πρΙν ή δώση τόν λόγον είς τους έγ^^'εγραμ-
μένους δπως όμιλήσωσι, να διευκρίνηση τό
έξης: Αναλαμβάνει, ώς πρόεδρος του Συλ-
λόγου, θεματοφύλαξ της τηρήσεως του κανο-
νισμού, τήν εύθύνην της πάρα τόν κχνονισμόν
επαναλήψεως ή συνεχίσεως της Φ^νεδρίας ττίς
παρελθούσης Δευτέρας μετά τήν υπό του κ.
αντιπροέδρου κανονικήν αύτης διάλυσιν, ώς
και τήν εύθύνην της αναθέσεως της προε-
δρίας είς τόν κ. γενικόν γραμματέα παρά τό
ρητόν άρθρον του κανονισμού, τοίς άντιπροέ-
δροις μόνον ποιρέχοντος τό δικαίωμα ν* άνα-
πληρώσι τόν πρόεδρον εν τη εκτελέσει, τών
προεδρικών αυτού καθηκόντων, ή, όπως έν
τοίς πρακτικοίς ύποδηλούται, τήν εύθύνην
ταύτην υπέχουσιν ο Ι παραμείναντες μετά τήν
κανονικήν διάλυσιν της συνεδρί<χς εκείνης καΐ
τήν ένεκα ταύτης άποχώρησιν ικανών εκ τών
μελών, έν οΓς και οι δύο αντιπρόεδροι;
Πρόεδρος. * Απαντών είς ταύτα λέγει δτι
τήν έσπέραν ταύτην γνώμην δέν έχει, απλώς
θα διευθύνη τήν συνεδρίαν.
Σαλτέλης. Άφ' ου γίνεται λόγος περί πρα-
κτικών, παρατυπία είναι καΐ ή γενομένη
συζήτησις• πρόκειται περί ακριβούς συντάξεως
τών πρακτικών περί τούτου και μόνου* περί
τούτου πρώτον ας άποφανθη ό Σύλλογος καΐ
έπονται αί συζητήσεις.
Δάμαας. Επειδή εχομεν δύο συνεδρίας, τα-
κτικήν καΐ μη, και τα πρακτικά της αύτης φύ-
σεως, επομένως τό κύρος αυτών εξαρτάται εκ
του εγκύρου ή μή της μή τακτικής συνεδρίας.
* Ανδρεάδης. Παρακαλεί να προστεθη είς
τα ύπ' αυτού λεχθέντα τό δτι ανέφερε ρητόν
άρθρον του κανονισμού, τό 37, καθ' δ συζή-
τησις περί τού αυτού θέ{/ατος παρελθούστης
της επομένης συνεδρίας, δεν επιτρέπεται καΐ
δπερ αποτελεί τήν κυριωτάτην ύποστηριξιν τών
ενστάσεων του. Τήν έπι της περαιτέρω συντά-
ΠΡΑΚΤΙΚΑ (ςϊΝΕΑΡΙΑΣΙΣ ,ΑΣΛΒ', 19 ΦΕΒΡΟνΑΡΙΟΓ 1896)
41
;$ως των πρακτικών συζήτησιν δ^ν θεωρεί ::δ-
ρ'.ττην, διότι τοις (χετα την κανονικην διχλυ-
σιν άιτοχωρησασιν άγνωστον έχν ήναι ακριβή
τχ πρακτικά της έπαναληφθείσης συν•δριας.
ΠαοχαλΙΛης, Προβάλλει σκε'ψιν, έαν ό αντι-
πρόεδρος, παρόντος του προέδρου, δύναται
νχ διάλυση την συνεδρίαν.
Φιλικός, θεωρεί την υπό του αντιπροέδρου
διίλυσιν παράνοΐΛον, διότι, αν αί φωνασκίαι τόν
ανάγκασαν εις τούτο, ηδύνατο να παραχω-
:^,'7Ύ^ την έ'δραν ε^ς τόν δεύτερον άντιπρόεδρον
χρχ η έςακολούθησις της σ'^νεδρίας κάλλιστα
/.χΐ νοαΐ|^.ως έγένετο, δΟεν πρόκειται περί επικυ-
ρώσεως πρακτικών (χιας καΐ (λόνης σ'^νεδρίας.
Μαλιάδης. Μετχ την κανονικην διάλυσιν
δ-ανελη^βη η συνέδρια υπό την προεδριαν του
γενικού γρα(Λ(Λατέως• τα ποακτικάδη[Λθσιεύον-
τχι έν τω ΓΙεριοδικφ καΐ όέν πρέπει ό Σύλλο-
γος να παρουσιάζγι γελοϊον πρόσωπον δ^ν
πρέπει ν' άναγραφνί προεδρία γενικού γρα(ΐ.[Λα-
τέως• εκφράζει λοιπόν την έπιθυαίαν να εξα-
λειφ&Τι τό τοιούτον.
Ευσιαϋιανός, Λέν είναι δυνατόν ό Σύλ-
λογος να έκτεθη καΐ να γείνη γελοίος, διότι
ίξηκολούθησε την φ^νεδρίαν {/.έ τα πλείστα
των (ΐ^λών, παρακάλεσαν των τόν κ. πρόεδρον
νχ ίξχκολουθήστ) , ούχι δέ γΧ ολίγα (Λέλη, ως
ί'.ιτάΟη ό κ. Μαλιάόης,
Μελιχρός, θεωρεί την γινθ(Λένην συζήτησιν
/ρονοτριβν,ν, παρακαλεί δέ να προβη ό Σύλ-
λογος εις την έπιψήφισιν τών πρακτικών.
Μακρίδης. Τό ζήτη(χα του κύρους καΐ τής
χχριβείας τών πρακτικών, ως καΐ της Φ^νε-
/•σεως της συνεδρίας θεωρεί αλληλένδετα.
Έπειδη ή σ'^νεδρίασις διελύθη ένεκα φω-
νχσκιών, ό δέ κ. πρόεδρος παρενέβη καΐ έζη-
χολούθησε την συνεδρίαν, άρα δεν υπάρχει
πρχγματικη διάλυσις. Τό ρ,όνον ούσιαστικόν
είναι: ήδύτατο νά προεδρενση δ γενικός γραμ-
ματεύς; Τούτο είναι περίπτωσις καταναγκα-
'ττιχή, απόκειται δέ ε!ς την κρίσιν του Συλ-
λόγου* σηρ,ερον Φ^ζητείται ή άκυρότης της συν-
εϊρίας- αί άκυρότητος ενστάσεις προβάλλον-
τχιπρώται, άφ' ου νό(ΐ.ΐ[χος απαρτία ύπήρχβν,
ά^Όυ ενστασις άκυρότητος δεν είχε προβληθή,
ουτΕ σήμερον έπρεπε να προβληθεί* άκυρος
τώρα ή συζήτησις περί τ>^πικου πράγ(;.ατος.
Φ. Τάγης. θα παρηκολούθουν την δλην
γνώμην του Συλλόγου έπΙ τών διατρεζάντων,
χλλ' αναγκάζομαι ν ' απαντήσω τω κ. Φιλικω:
Μψίχ συγκίνησις (λέ κατέλαβεν ούτε άδυνα-
ί^ίχ \ά ώθησεν εις την διάλυσιν καΐ άλλοτε
*Ελλ. Φιλ. Σύλλογος.
έχρησί[Λδυσα (χέλος εν τε τφ προεδρείω καΐ έν
έπιτροπαίς' είχον διάθεσιν νά παραταθη ή
συνεδρία καΐ μέχρι του μεσονυκτίου* προέκειτο
ή φιλολογική επιτροπή να καταπατηθη παρα-
νόμως καΐ έπρεπε νά διαφωτισθη ό Σύλλογος,
άλλ' άφ' ου επανειλημμένως έζήτησα νά επι-
βάλω σιωπήν και δέν ίσχυσα, ένόμισα συμ-
φέρον ν' αναβάλω τήν συζήτησιν εις τήν
έπομένην Δευτέραν, φρονών ότι ωφελώ τόν
Σύλλογον, ούχΙ δε εκ λόγου κομματικού.
*Αποστόλογλονς. Μετά λύττης παρατηρεί δτι
άσυναισθήτως ή σκοπίμως έκτροχιάζεται ή
σ'^ζήτησις* πρόκειται περί της έπιψηφίσεως
τών πρακτικών τών τότε πιστώς γενομένων,
επιφυλάσσεται δέ μετά τήν έπιψήφισιν νά
έκφέργ) γνώμην και αυτός περί παρανομιών καΐ
παρατυπιών, ας έθιζαν οΐ προλαλήσαντες.
Πουλουλίδης. Έπι του νομίμου ή μή τών
πρακτικών διαφωνεί προς τόν κ. ΜακρΙδην
καΐ * Αηοατόλογλονν, άν, κατά τόν διισχυρισμόν
τών αντιφρονούντων, δέν ύττηρχε μετά τήν
διάλυσιν συνεδρίασις, δέν ύπάρχουσι καΐ πρα-
κτικά, ατομικώς δέ παραδέχεται τό νόμιμον
καΐ της συνεδριάσεως καΐ τών πρακτικών,
άφ' ου μετά τήν διάλυσιν υπό του αντιπροέ-
δρου τά πλείστα μέλη έμειναν, ουδείς δέ τών
αποχωρησάντων διεμαρτυρήθη* οΐ ύπολειφθέν-
τες άττί δοκίμασαν τήν άποχώρησιν τών άλ-
λων, ό δέ Σύλλογος, χρώμενος τω κυριαρχιχφ
αυτού δικαιώματι, νομίμως προέβη είς τήν
συνεδρίασιν, άλλ' υπό τήν προεδρίαν του γένι
κοΰ γραμματέως.* Αλλά τί θά έκαμνε καΐ πάς
πρόεδρος είς τήν θέσιν του νυν ευρισκόμενος ;
"Ωφειλε, κατά τόν κ. Άνδρεάδην, νά προσκα-
λέσ•(ΐ άλλοτε προεδρεύσαντα, άλλα καΐ τοιούτου
μή υπάρχοντος, ώφειλε φυσικώς νά προσδράμγι
είς μέλος τι του προεδρείου* προτείνει λοιπόν
τήν έπιψήφισιν τών πρακτικών.
Βαλααμάκης. Πολλοί τών προλαλησάν-
των, ανήκοντες είς τό δικηγορικόν σώμα
της ημετέρας πόλεως, εθηκαν επΙ του τά-
πητος τό ζήτημα του νομίμου ή μή ττίς
έπΙ τών πρακτικών συζητήσεως πρό του κυ-
ρίου ζητήματος, ό'περ είναι άν ή συνεδρία
της παρελθούσης Δευτέρας διελύθη νομίμως
υπό του κ. αντιπροέδρου κατόπιν παρα-
χωρήσεως αύτψ ττίς προεδρικής έδρας υπό
του προέδρου, ετι δέ καΐ άν ή γενομένη μετά
τήν διάλυσιν συνεδρία ηναι νόμιμος ή μή.
ΚαΙ δσον μέν άφορ^ τό νόι/ιμον της έπΙ τών
πρακτικών συζητήσεως του ζητήματος της ου-
σίας, ευχαρίστως βλέπω δτι τινές τούτων, καΐ
Το>οςΚΖ' 6
ο ΕΝ ΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΟνίΙΟΛΚΙ ΕΛΛΙΙΝΙΚΟ^: ΦΙΛΟΛΟΓΙΚΟ^: ΣΤΛΛΟΙΌΣ
(χάλιστα 6 κ. ΜακρΙδης, διαρρήδην άπεφη-
νατο δτι τό ζήτη[Λα της συντάξεως των τ;ρα-
κτικών είναι άναττόστυαστον του της ού<7ίας,
δσον δ' άφορΧ ε(ς τό δεύτερον, <Γ^νε'/εον το
ζητη(λα του νο[Λί(;.ου της διαλύσεως της συνε-
δρίας υπό του κ. άντιπροε'δρου μετά του
ζητη(/.ατος της συνεχίσεως της συνεδρίας, καΐ
δη ύ^ό των προεδρίαν του γενικού γρα(/.(Λα-
τέως. Χωριστέον, κατ' έ^/.ε', τα ζητηίχατα
ταύτα. Ή διάλυσις της συνεδρίας ύττό του προ-
εδρεύοντος αντιπροέδρου εγε'νετο κανονικώς,
επιβληθείσα υπό της ανάγκης του να περισωσ•(ΐ
την άζιοπρέπειαν του Συλλόγου, διακυβευο-
(χένην υπό του επικρατούντος κατά την συνε-
δρίαν εκείνην θορύβου και πολύ πριν η κατα-
λάβγ) ο κ. αντιπρόεδρος την προεδρικην εδραν.
ΚαΙ άλλοτε εν παρο(χοία περιπτώσει ή συνε-^
δρια διελύθη υπό του άντιπροε'δρου προε-
δρεύοντος, καιπερ |Λη έξαντληθείσης της
Ημερησίας Διατάξεως, καΐ υπό περιστάσεις
μάλιστα πολύ ολιγώτερον επιτρέπουσας τούτο,
οίον προεδρεύοντος του ΜονάΙηίαηη, χωρίς ό
Σύλλογος να διαμαρτυρηθώ επι τη τοιαύτη
διαλύσει, καίπερ προσβληθείς μάλιστα τότε
υπό του διαλύσαντος την συνεδρίαν εκείνην.
Άλλα καΐ αν ετι ύποτεθη Οτι ό κ. αντιπρόε-
δρος ϊσπευσε να διαλύσ•(ΐ την συνεδρίαν η ότι
παρανόμως διέλυσε ταύτην ινα παράλυση τό
ζήτημα, ώς διατείνεται ό κ. Φάικός, καΐ
πάλιν νομίζω ό'τι δεν έπετρέπετο η παράνομος
έπανάληψις της συνεδρίας μετά την έστω καΐ
παράνομον διάλυσιν, διότι ουδεμία προγενε-
στέρα παρανομία δύναται να δικαιολογησ•/)
παρανομίαν μεταγενεστέραν. Δια τό τυχόν
παράνομον της διαλύσεως υπό του αντιπροέ-
δρου, ούτος θα ητο υπόλογος απέναντι του
Συλλόγου και σήμερον, ήτοι ε(ς την αμέσως
έπομένην συνεδρίαν. Ή παρανομία άρα
υφίσταται, ετι δέ μάλλον παράνομος κατα-
φαίνδται, λαμβανομένου υπ* δψιν ό'τι ή προε-
δρία της δήθεν συνεχείας της συνεδρίας εκεί-
νης εδόθη εις τόν κ. γενικόν γραμματέα,
πάρα τό ρητόν άρθρον του κανονισμού, ό'περ
ουδείς των συνηγορησάντων υπέρ του νομίμου
της σ'^νεχίσεως της συνεδρίας εκείνης ηρνηθη,
καθ* όσον ουδείς κατώρθωσε να ύποδείξη ημΐν
τό άρθρον, έφ' ου ό Σύλλογος έστηρίχθη, πα-
ραδεχόμεος την προεδρίαν του γενικού γραμ-
μ,ατέως.
Μετά ταύτα, πολλών άλλων εγγεγραμμέ-
νων όντων ίνα λάβωσι τόν λόγον, ό κ. πρόε-
δρος, έπιθυμών να περατώσ*/) την συζήτησιν,
εδωκεν είς τόν μεταξύ τών εγγεγραμμένων
πρεσβύτερον κ. Ν. Φωτιάδην τόν λόγον, ώς δίς
τελευταίον. Ό κ. Φωτιάδης, λαβών τόν λόγον,
παραιτείται, λέγει, της άγορεύσεως, διότι και
αυτός έφωτίσθη και πάντες, ώς είναι βέβαιος,
και παρακαλεί τόν πρόεδρον να θέση τα πρα-
κτικά ώς άνεγνώσθησαν είς την έπιψήφιιιν
του Συλλόγου. Της προτάσεως ταύτης του κ.
Ν. Φωιιάδον υπό πολλών μελών ύποστηρι-
χΟείσης, ό κ. πρόεδρος έθεσε τα πρακτικά είς
ψηοοφορίαν και δια μεγάλης πλειονοψηφίας
εγένοντο ταύτα παραδεκτά* μεθ' δ ό κ. Βαλ-
οαμάκης παρακαλεί να σημειωθγί έν τοίς πρα-
κτικοίς ό'τι ή ψήφος τος μειονοψηφίας έπΙ του
ζητήματος τής πιστότητος τών πρακτικών
αποτελεί διαμαρτυρίαν τής μειονοψηφίας ταύ-
της επι τη έπιψηφίσει πρακτικών συνεδρίας,
μη νομίμως γενομένης.
Μετά ταύτα ό γενικός γραμματεύς άναγι-
νώσκει περίληψιν τής αλληλογραφίας, άγγεί-
λας καΐ δωρεάς βιβλίων.
Ή άλΛηλογ^α^ια έχει ώδε:
Επιστολή του έν Αθήναις Φάολογικον
Συλλόγου Παρναασοϋ άπό 4 Φεβρουαρίου,
άγγέλλοντος Οτι επεμψεν ηδη πέντε αντίτυπα
του Κανονιομοϋ αύτοΰ.
Του κ. Ευστρατίου Αράκου εκ Σμύρνης
άπό 8 Φεβρουαρίου, πέμποντος τζ) Συλλόγω
συγγραφήν αύτου ΜικραοιαναΙ Μελέται.
Του Εφόρου τής *Ε^ικής Βιβλωϋήκης ίζ
Αθηνών άπό 14 Φεβρουαρίου, αιτουμένου την
άποστολήν τη Έθνικη Βιβλιοθήκη τών τόμων
ΙΖ ' καΐ ΙΘ ' είς διπλούν προς συρ.πλήρωσιν τής
διπλής αυτής σειράς.
Του κ. ΨβοΜβίη εκ Μονάχου άπό 2/14
Φεβρουαρίου, άπαντώντος είς την άπό 24
Ιανουαρίου έπιστολήν του Συλλόγου.
Του κ. θ. Οναπένακη, διευθυντού τής εν-
ταύθα *Ρωσσικής Αρχαιολογικής Σχολής άπό
14 Φεβρουαρίου, άγγέλλοντος την ϊδρυσιν αυ-
τής και προσκαλουντος τόν Σύλλογον είς όμό-
φωνον σύμπραξιν προς έπιτυχίαν του επιδιω-
κομένου σκοπού, παρέχοντος δέ είς μελίτην
τήν τε Βιβλιοθήκην και τό Μουσείον του έν
λόγω *1νοτηούτου.
Του κ. ΙΥβΜβίη άπό 15/27 Φεβρουαρίου
εκ Μονάχου, συμπληρουντος τάς έν τ9ί άπό
2/14 τρέχοντος επιστολή του προς τόν Σύλ-
λογον ίδέας.
Του κ. Α. *Α. Κορομηλά εντεύθεν άπό 16
Φεβρουαρίου, παρακαλουντος να όρισθ95 ημέρα
προς έκτέλεσιν φιλολογικής του έσπερίδος.
ΠΡΑΚΤΙΚΑ (ΣΤΝΈΛΡΙΑΣΙΣ ,ΑϊίΑΓ', 26 ΦΕΒΡΟνΑΡΙΟν 1896)
43
Κατ' άπαιττ^σιν του κ. Μαλιάδσν, ύπόστη-
ρι/βδίσαν καΐ ύττό του κ. ^Ανδρεάδον, ώς και
υπό του κ. Σαλτέλη, έηττροσίΐβσαντος ότι κα-
λόν δίναι να διαφωτιοθη ό Σύλλογος έπι λε-
πτθ(λ6ρ6ΐών, άφ' ου ακούονται καΐ παρανο-
αίχι,ώς συνάψεις συρ.βολαιων (Λονομερώς κλττ.,
άναγινώσκονται δύο έττιστολαι του κ. λΥβΟ-
Ι(1βίη ύττό του κ. γενικού γρα[Λ[Λατέως, άφ'ού
ττροΥίγουμε'νως ό κ. πρόεδρος εκα[Λε τταρατη-
ρν}«ις γενικας έττι της άναγνω'ϊΟει'σης άλλγ)-
Αογραφίας. Κατόπιν ό κ. * Ανδρεάδης έρωτδ^
τίς άπόφασις εληφ^ ώς πρ6ς τ•/;ν αΐτησιν του
χ. Κορομηλα, διότι ηκουσε, λέγει, διαδόσεις
τινας δτι τό προεδρείον ηρνν,θη τ-Γ,ν αΜουσαν.
Ό κ. πρόεδρος άπαντ3^ δτι ελήφθη αύτη ύπ'β-
ύιν, ό δέ κ. Μαλίάδης δίδει διασαφήσεις τινας
τΓΕρΙ προϋπαρ/ούσ•/;ς αποφάσεως του Συλλόγου
ώς προς την παρα^ώρησιν της αιθούσης του
Συλλόγου ε?ς σω[χατεΐα, ώς καΐ συναυλίας η
χαλλιτε/νικάς παραστάσεις έπι [ΛίσΟψ ούχι
χατωτε'ρω των δε'κα λιρών (10).
Ό κ. πρόεδρος, άγγελλων ότι συσκε'ψει του
-τροεδρείου παρη-^'^^'έλΟησαν θέσεις δια βιβλία,
ζητεί πάρα του Συλλόγου πίστωσιν δέκα λι-
ρών, δπερ κχ' παραδέ/εται ό Σύλλογος. Έπι
τούτφ ό κ. ΣαΙτέίης επαινεί τό προεδρείον,
ίιότι κχι τας ρ,ικράς ταύτας πράξεις ύποβάλ-
λΕΐ ίίς την έπιψήφισιν του Συλλόγου, καλόν
Χε διωρεί και ώς προς τό ζήτημα της παρα-
χωρήσεως της αιθούσης έπΙ μισΟ<Τ>, την εύΟύ-
νην να εχγ) ό Σύλλογος, ^χι δέ ό πρόεδρος (λΟ-
νος ί τό προεδρειον δτε δί ό κ. * Ανδρεάδης
χα• ό κ. ΜαΙιάδί]ς διεσαφηνισαν τό πραγ[;.α,
ίιαχρίναντες παραχωρήσεις εις σω(/.ατεία καΐ
ηραχωρήσεις έπΙ (Λίσήψ, ύπο}Λνησοιντες και τό
ίτ/ετικόν πρακτικό ν της περί τούτου άποφά-
<7ΐως του Συλλόγου, ό κ. Σαλτέλης παρακαλεί
VI έζιτασθτι τό σ/ετικόν πρακτικόν καί, εάν
|λ6ν ύπίρ/*/ι άπόφασις, αποσύρει την πρότασίν
του, εν έναντί^ δε περιπτώσει Οχ φε'ρ•(ΐ τό ζη-
τη|Λχ είς άλλην συνεδοίαν. Μετά ταύτα ένεκα
της προκεχωρηκυίας ώρας αναβάλλεται η
χνά'ρ^ωσις του εν τνί Ί1[/.ερησίκ Διατάξει
άναγ4γρα[Λ(Λ6νου άναγνώσ[;.ατος καΐ όιαλύ-
£ται ή Φ^νεδρία.
ΣΓχΝΈΔΡΙΑΣΙΣ >ΣΛΓ'
τ^ 26 Φεβρουαρίου 1896.
Προιδρεύοντος ΑΝ. ΧΡΗΣΤΙΔΟΥ, προέδρου.
Άναγνωσθε'ντων των πρακτικών της ήγου-
[Λε'νης συνεδρίας, ό κ. Μαλίάδης εκφράζει ευ-
χαριστίας τω είδικω γρα|Χ{/.ατει έπΙ τη πίστη
αποτυπώνει των γενθ[Λένων, ό δέ κ. Αύ^εν^
τάπονλος ύποΐΑίρησκει παραλειφθείσαν πα-
ρατηρησιν αυτού περί των λεχθέντων υπό του
κ. Βαλοσμάκη, είς ον δεν παρέχεται τό δι-
καίωρ.α ν χ ύποκαταστήση σκέψιν ιδίαν τψ
κ. προέδρω, όστις, αρνηθείς ν' άποφανΟη γνώ-
(Λην, δεν υποχρεούται να θεωρηθη ώς άσπα-
ζό|Λενος (Λίαν εκ δύο άντικειρ.ένων γνωριών,
ας ετερός τις προβάλλει αύτω. Μετά ταύτα
έπικυρωθε'ντων των πρακτικών, ό κ. γενικός
γρα[Λ(>.ατεύς άναγινώσκει περίληψιν της αλ-
ληλογραφίας, άγ^ι'είλας και δωρεάς βιβλίων.
*Ι1 αλληλογραφία έχει ώδε :
Επιστολή του χ..Β.Παπαϊωάννον εκ Βιτω-
λίων άπό 11 Φεβρ. αίτου[χένου Φ^νδρομην του
Συλλόγου προς εκδοσιν Δοκιμίου Γεωγραφίας,
Του κ. Μ. Κεφάλα εντεύθεν άπό 17 Φε-
βρουαρίου, παραιτου[χένου της προεδρίας της
Φιλολογικής Επιτροπής, ένεκα απορρίψεως
ύπ' αυτής προτάσεως αυτού δπως αύτη άπεκ-
δυθη πασαν εύθύνην έπΙ ττ^) προκυψάση βλάβη
εις την Ζωγράφειον ΒίβλιοΟήκην δια τάς εν
τη Ημερησία Διατάζει των τακτικών συνε-
δριάσεων άναγραφάς άνευ γνώσεως η γνώ{λης
του χορηγού του προγρά(/.[Αατος της Ζωγρα^
φείον Βιβλιοθήκης.
Του κ. Ξ. Σιδερίδου άπό 21 Φεβρουαρίου,
εντεύθεν, ανεκκλήτως παραιτου[χε'νου της αντι-
προεδρίας, μέχρις ου ό Σύλλογος άποφανθη
γνώμην έπΙ των γεγονότων της 12 φθίνοντος.
Του αντον εντεύθεν άπό 26 Φεβρουαρίου,
επιμένοντος είς την παραίτησιν αυτού, δθεν
μη δυνάμενου νά πίαρευρεθη κατά την σ•/}μ8ρον
συγκληΟείσαν συνεδρίασιν των κοσμητόρων.
Τού κ. Φ. Τάγη εντεύθεν άπό 20 Φεβρουα-
ρίου, δεδικχιολογημένην υποβάλλοντος παραί-
τησιν ώς τε αντιπροέδρου τού Συλλόγου και
ώς μέλους της Φιλολογικής Επιτροπής.
Ό κ. πρόεδρος έπι της παραιτήσεως των
δύο αντιπροέδρων και Γού προέδρου τής φι-
λολ'^γικής επιτροπής, παρατηρεί τα εξής*
Ό κ. Κε(ράλας παρητηθη τη 17 τού μηνός,
δύο ημέρας πρό τής τελευταίας συνεδριάσεως,
44
ο ΕΝ ΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΟ ΥΠ ΟΛΕΙ ΕΛΛΗΝΙΚΟΣ φΙΛΟΛΟΓΙΚΟΣ ΣΥΛΛΟΓΟΣ
προσβπάθησε να τόν πείστ) ν' άνακαλεστ) ττ,ν
παραιτησίν του, πλην δίν τ^ κατώρθωσε. Τόν
της παραιτήσεως λόγον ό Σύλλογος δια της
αποφάσεως αυτού την 1 2 καΐ 1 9 του ρ,ηνός
εν ταχτικτ) συνεδριάσει δεν συ[Λ|χερ{ζεται, ως
δέν συνεαερίσθη αυτόν και ή φιλολογική επι-
τροπή* κατ* άκολουθιαν, επειδή ό κ. Κεφάλας
υπό της φιλολογικής επιτροπής εξελέγη, αύτη
παραπέριπεται καΐ ή παραιτησις, προσκαλεί-
ται δέ ή επιτροπή να προβη εις άντικατάστα-
σιν, έάν {λή τόν πει'ση ν' άνακαλέση τήν πα-
ραίτησίν του. Ό εκ των αντιπροέδρων κ.
Ξ, Α. Σιδερίόης παρητήθη τήν 21 του (Λη-
νός, δύο ή[Λέρας μετά τήν τελευται'αν σ'^νε-
δρίασιν, φέρων λόγον της παραιτήσεως τοιού-
τον, ώσεί [χή έννοήσας τήν σηρ,ασίαν της
τελευταίας ψηφοφορίας της 19 του [χηνός.
Ό έτερος των αντιπροέδρων κ. Φ. Τάγης
φέρει λόγους παραιτήσεως, οϊτινες ρ,ετα τήν
τελευταίαν της Δευτέρας συνεδρίασιν έζε-
λέγονται ανυπόστατοι, του Συλλόγου δια
(Αεγίστης πλειονοψηφίας τάναντία παραδεζα-
(Λένου. Δεν προσεπάθησε, λέγει, να παρακά-
λεση τους κ. κ. αντιπροέδρους ν* άνακαλέσωσι
τας παραιτήσεις των ώς έπακολούθη(Λα (Λεν
της κατά τήν τελευταίαν συνεδρίαν ληφθείσης
αποφάσεως περί επικυρώσεως τών πρακτικών
της ήγου(Αένης συνεδρίας, κατόπιν δε τών συ(Λ-
βάντων έν τω Συλλόγφ, ώς λέγεται εν τη
επιστολή του Φ. Τάγη. Επαφίεται νυν είς
τήν κρίσιν του Συλλόγου, αν πρέττη ό Σύλλογος
έπισή(Λως να γράψη είς τους κ. κ. αντιπροέ-
δρους ν' άποσύρωσι τάς παραιτήσεις των,
τουθ'ό'περ ά[Λφιβάλλω, αποτυχόντων (λάλιστα
καΐ έμ(/.έσων τινών διαβη(Λάτων.Ό ικ,,Δάμσας
θεωρεί καλόν ν' άναγνωσθώσιν αί άγγελτήριοι
τών παραιτήσεων έπιστολαί. Ό κ. πρόεδρος
παρατηρεί δτι αί (χέν του κ. Κεφάλα καΙ-Σ/όί-
ρίδον έπιστολαί, έαν έπΐ(/.είνγ) ό Σύλλογος,
δύνανται ν* άναγνωσθώσιν, άλλ' ή του κ. Φ.
Τάγη καλόν είναι να αή άναγνωσθη, άλλως
και ή γνώ(Λη του προεδρείου τοιαύτη. Ζητ*/;-
σαντος δέ του κ. Πονλονλίδου τόν λόγον της
εξαιρέσεως ταύτης, ό κ. πρόεδρος υποδεικνύει
τό υφός της επιστολής ήκιστα ευπρεπές. Έπι-
(Λεινάντων δ(χως ικανών προς άνάγνωτιν και
ταύτης, του δέ κ. Τάγη δια(;.αρτυρηθέντος ότι
ουδείς λόγος άκοσ|χος και άπρεπης υπάρχει,
εκτίθεται δέ γυ(χνή ή πικρά αλήθεια, άναγι-
νώσκονται υπό του κ. γενικού γρα[Λ(χατέως και
αί τοείς έπιστολαί. Έπι τούτων, ζητησάντων
τόν λόγον (χελών τίνων, ό κ. πρόεδρος παρα-
τηρεί 6'τι οφείλει, ώς πρόεδρος, εύλαβώς και
τόν κανονισ(ΛΟν να τηρήση καΐ τάς αποφάσεις
να σεβασθη. Τα γενό(Λενα προεκά^εσαν τάς
παραιτήσεις, υπολείπεται ό Σύλλογος νχ
δεχθή τήν παραίτησιν τών κ. κ. αντιπροέδρων"
έπθ(Λένως δέν θα έπιτρέψη συζήτησιν έπΙ της
ουσίας. Πρώτος δέ λαβών τόν λόγον ό κ. Μα-
Αιά^ς φρονεί ότι αί παραιτήσεις είναι σοβαραί,
διότι προϋποθέτουσιν Οτι ό Σύλλογος περιήλθεν
είς θέσιν ούχι εύχάριστον, προκαλέσασαν αύ-
τάς. Παρατηρήσεως έν τω (Λεταζύ γενο(;.6νης
ότι ό αγορεύων είσέρχεται είς τήν ούσίαν, τονί-
ζει ότι αγωνίζεται υπέρ του γοήτρου του Συλ-
λόγου, ούχι δε περί εγωιστικών τάσεων και
αντεγκλήσεων και συνεχίζων τήν άγόρευσιν
προσθέτει : Ό κ. Κεφάλας υποβάλλει παραίτη-
σιν δεδικαιολογηρ,ένην, ή φιλολογική επιτροπή.
σκεφθείσα περί του προγράρ.(;.ατος τής Ζωγρα-
φείον Βιβλιο&ήκης τη συναινέσει του χορηγού
προέβη είς συι^-φωνίας, είς συμβάσεις* ήρζαντο
συντελού(Λενα έργα σπουδαία καΐ σοφώτατα
και νυν ε τι εξακολουθεί ούσα δεδεσ(Αευ[Λένη
δι' έπισή(Αων συ[/.βολαίων προς άποπεράτωσιν
τών έργων κατά τό συνταχθέν πρόγρα(Λ(Λα• ό
κ. Χρηστίδης έσκέφθη άλλα, ίσως ορθά, άλλα
άσύ(Λφορα τη περιστάσει, (λή έφαρ(ΑΟσΐ(Λα' τό
Υπόμνημα αύτου αποκρούεται υπό του Συλ-
λόγου, προβαίνει παρά τόν κανονισ(ΑΟν είς
δευτέρας και συ(Λπληρωματικάς παρατηρήσεις"
δι' αυτών υποβάλλεται (χεταβολή του καθε-
στώτος, παρά τά συ(Λπεφωνη(Λένα, παρά τάς
ληφθείσας υποχρεώσεις απέναντι του τε χο-
ρηγού και τών συγγραφέων και έκδοτων ή
επιτροπή φαίνεται κύπτουσα είς τήν (/.ετα-
βολήν ταύτην, ό πρόεδρος δ(Λως αυτής δεν
κύπτει, δθεν παραιτείται" άλλ' ό Σύλλογος
δέον νά [λή παραοεχθη τήν παραίτησιν, νά
παρακληθη δέ ό παραιτηθείς ίνα συνεχίσ•/) τό
έργον του. Ό(Λθίως παραιτείται ό κ. Σιδερίδης,
(λέλος έπίλεκτον και άρχαίον, [χέλος άξιολογώ-
τατον τής αρχαιολογικής επιτροπής, έχων τήν
σ^^ναίσθησιν τής αξίας τής γνώ(Αης του και
θεωρών εαυτόν πρθ'3βεβλη[Λένον* ό Σύλλογο;
πρέπει νά έ(Λ|/,είνη εις τήν (χή παραδοχήν τής
παραιτήσεως και τούτου. ΎΟ.ος παραιτείται
και ό κ. Φ. Τάγης, διότι θέλει νά έ[Λ[Λένη πιστός
είς τάς πεποιθήσεις του, και τούτου ή παραί-
τησις δέν πρέπει νά γείνη δεκτή.
Πσι^λονλίδης. Εκφράζει παράπονον κατά
του προέδρου, έπιτρέψαντος τω κ. Μαλιάδη
νά είσέλθη είς τήν ούσίαν του ζητήίλατος,
περί δέ τής τριπλής παραιτήσεως θεωρεί
ΠΡΑΚΤΙΚΑ (ΣΤΝΕΛΡΙΑΣΙΣ ,ΛΣΛΓ', 26 ΦΕΒΡΟΥΑΡΙΟΥ 1896)
45
χαλόν η μέν του κ. Κεφάλα ν χ [χη γδίνη
δβχττ, διότι ττίθανόν να ττεισθη έκ των
υστέρων δτι ό Σύλλογος, άπλην δύχην έκφέ-
;ων -ρόζ (ΐ.δτχρρύθ[Λΐσιν του 7Γρογρά[Χ(Λατος
της Ζ(ογραφείον Βιβλισ&ηκης^ δεν είχε διά-
ήεσιν να -ιτροσκρούσγ) κατά Φ->{;.βολα(ων καΐ
5υιχτΓεφωνγ;[Λίνων• ό δε κ. Σίδερίδης, άφ' ου
Οε'τΕί δρον είς την ^αραιτη^ιν, ό δε ό'ρος ούτος
-αρίλθε, δύναται να χ^ίιρακληθνί και να έπα-
νχλχβγ) την θε'σιν του* άλλ' ό κ. Τάγης [χετα
τί;ν έχΐ'ττολήν, ην εγραψεν, αδύνατον να
ί'^νεργασ^ι [χετα του προεδρείου* δθεν, ε• και
ριετχ λύτης, ττρε'πει να γείν/ι δέκτη ή παραί-
τησίς του, διότι πάσα άλλη απόπειρα καΐ
άτόοασις του Συλλόγου θα προυκάλει την
-χραίτησιν δ)νθυ του προεδρείου.
Βααλάδί]ς. Συ[Λ(Λερι'ζετΛΐ την γνώαην του
χ, ΊΊονλσνλίδον ώς προς την παραίτησιν του
χ. Κεφάλα, άλλ' ώς προς τους κυρίους άντι-
ττροέορους καθαρά διαφωνία υπάρχει μεταξύ
χυτών και του Συλλόγου* ό Σύλλογος απεφάνθη
ηρι της συνεδρίας της Ιί'ϊί Φεβρουαρίου, οι
χύρ'.οι αντιπρόεδροι διεφώνησαν ώς προς ταύ-
ττ.ν δικαίω{Λά των είναι να παραιτηθώσιν,
ό δέ Σύλλογος νά δεχθη την παραίτησίν των,
ίιότι άλλως διαρ-φισβητείται τό κύρος της
9^ν65ρίας εκείνης και κινδυνεύει ό Σύλλογος,
άντιφάσκων έαυτφ, νά αναίρεση ην προηγου-
αένως ελαβεν άπόφασιν, τόσον περισσότερον
ί•.α τδν κ. Τάγην, διότι διά της επιστολής του
χαήχρώς φε'ρεται εις τ6 (χε'σον ζητη(λα έζαν-
τλτ,θεν υπό του Συλλόγου.
Χ Φωτιάδης. Συ(Λ(Λερίζεται την γνώ[;.ην
των προλαλησάντων.
Φ. Τάγης. Δεν έπιθυ[Λώ ούτε είς την συνεί-
*Τιΐιν του κ. προε'δρου νά γεννηθη υπόνοια
2/6ρας ιδίας ούτε είς την συνείδησιν ά'λλου
Τίνος υπόνοια εγωιστικών τάσεων* ό Σύλ-
λογος, δταν τό ζήτημα ερ/ηται κατ* ού-
'ίίχν, τό αποκρούει, άλλ' οφείλω νά δικαιο-
Αθγ/;σω τ-Γ,ν παραίτησίν μου, εις την ούσίαν
δ'.«ρ/όμενος. Ό Σύλλογος έχει ανέκαθεν
Οεττίσει εκτάκτους συνεδριάσεις, καθ' ας άνα-
γ'-νώ^κονται αΐ έκθε'σει; των εργασιών του
Ιυλλόγου παρά τών διαφόρων επιτροπών* ε•ς
τδ είόος τούτο υπάγεται καΐ τό υπόμνημα του
χ. Χρηοτίδσν, δπερ εύρων παρερριμμένον έπι
Ο'Λ 6τη, τό παρΟναβον, ειπών δτι ύπάρχουσιν
εν ιύτω μαργαρίται και δύνανται αί εν αύτω
"ΐχέψεις νά μελετηθώσιν* άνετε'θη μοι παρά τών
'Τ'Λχδε'λοων η εργασία αύτη* εςεφράζετο
3ίΐτ αρχάς εύχη προς μεταρρύθμισιν του
προγράμματος ττίς ΖωγραφεΙον Βφλισ&ηχης,
βάσεις δέ και άκροθίνια μ.εταρρυθμ.ίσεων ύπηρ-
χον εσπαρμέναι* ες έπιστ-ζιμονικης απόψεως
άπεφηνάμεθα περί αυτών, άλλ' ύπηρχον και
περικοπαί, εν αις πικραι έξεφράζοντο φράσεις
κατά τών συνταςάντων τό πρόγραμμα* η
κρίσις της επιτροπές άνεγνώσθη εν έκτάκτφ
συνεδρία, παρόντος και του κ. Χρηστίδον, όστις
τότε άπε'σ^^ρ^ τό υπόμνημα, ειπών δτι θεωρεί
αυτό ώς μ//) υπάρχον* επεφύλαξε, λέγει, τό
δικαίωμα του νά έπανέλθη και δντως επανέρ-
χεται μεν είς τό ζήτημα με ένδυμα αναγνώ-
σματος, αλλά μέ λεπτην είρωνείαν, φανεράν
δέ τέλος διαμαρτυρίαν δτι δεν έμελετηθη τό
υπόμνημα του, κατόπιν επανέρχεται αύθις διά
τών ουμπληρωματικών παρατηρήοεων. Κατά
τάς πρώτας παρατηρήσεις του επιτρέπει σ'^-
ζήτησιν , καθ ' ην έδείχθη δτι όσα άνέγνω ήσαν
παράνομα, προσβολή της επιτροπής, αύτου
του Συλλόγου, κάγώ έπέμενον και ελεγον δτι
τά γινόμενα είναι παράνομα, διασαλεύοντα
τους θεσμούς του Συλλόγου* δύνανται έν τΤ{>
ΓΙεριοδικω νά τεθώσιν εκ παραλλήλου τά αν-
τιφατικά γεγονότα, ίνα χρησιμεύσωσιν ώς
αφορμή διορθώσεως.
Μετά τόν κ. Τάγην ό κ. πρόεδρος παρα-
καλεί, ει δυνατόν, άλλος τις εκ τών προς
άγόρευσιν άναγεγραμμένων νά μή λάβη τόν
λόγον. 'Λλλ' ό κ. Βαλααμάχης προσθέτει : Τό
ζήτημα της παραιτήσεως του κ. Κεφάλα δέον
νά χωρισθη από του της τών αντιπροέδρων.
Ελέχθη δτι ό κ. Κεφάλας παρητήθη καΐ ή
παραίτησίς του παραπέμπεται τη φιλολογική
επιτροπή. Τό προεδρειον δεν δικαιούται είς
τούτο, διότι ό κ. Κεφάλας, υτ:^ της φιλολογικής
επιτροπής εκλεγείς πρόεδρος αυτής, είς ταύτην
και παραιτείται, είς δέ τόν πρόεδρον του Συλ-
λόγου αναγγέλλει αυτό απλώς προς γνώσιν.
Όσον δ' άφορ?. τό ζήτημα της ουσίας, αυτό
δεν είναι έζηντλημένον, ώς δείκνυται έν αύ-
τοϊς τοις πρακτικοίς της 12^.« Φεβρουαρίου.
Παρουσιάζεται δέ ήδη διά της παραιτ•/;σεως
τριών προσώπων, ούχΙ απλώς, αλλά προκλη-
θείσης εκ παραβιάσεως ώρισμένων δρων και
υποχρεώσεων. Ό Σύλλογος, ινα δεχθη τάς
παραιτήσεις τών αντιπροέδρων αυτού, πρέπει
νά λύση τό ζήτημα της ουσίας* αν αί παρα-
τηρήσεις του κ. Χρηστίδον εγένοντο ορθώς,
αί παρατηρήσεις παμψηφεί δεκταί* εί δέ μή,
επανέρχονται οί παραιτούμενοι είς τάς θέσεις
των. 'Κλέχθη ότι ή ψήφος του Συλλόγου είναι
εναντία τοις λόγοις τών παραιτήσεων, δεν
46
ο ΕΝ ΚΩΝΣΤΛΝΤΙΝΟνΠΟΛΕΙ ΕΛΛΗΝΙΚΟΣ ΦΙΛΟΛΟΓΙΚΟΣ ΣΥΛΛΟΓΟΣ
ύ^τάρχίι τοιαύτη, διν βίναι τό ζήτγ)(;.χ έζην-
τλ7)(;.ένον καΐ $6$'.)ςασ[Λ{νον , καλόν βιναι νά
συγκληθη έκτακτος συνβδρία, νά λυθνί σοβαρώς
τ6 ζγ3τη[χα της ουσίας, νά φαννί δτι λόγος
βττρεπβ νά γείνη εττΐ ύπαρχουσών αποφάσεων
του Συλλόγου* έν εναντία περιπτώσει καΐ εγώ
θά εγραφον και Οά άνεγίνωσκον ύπο[Λνγ;[Αατα
περί μη κανονικών εργασιών τών επιτροπών.
Σίδερίδης, *Η αλήθεια τών πραγμάτων εξ-
ετέθη υπό του κ. Βαλσαμάκη' ό δρος της πα-
ραιτήσεως μου δεν παρηλΟεν, απορώ πώς
θεωρείται τό ζήτημα όεδικασμε'νον, η ουσία
ουδόλως έθίχθη.
Πονλσνλίδης. Παρακαλεί, ει δυνατόν, νά
δοΟνί πέρας εις την συζήτησιν, διότι ό Σύλ-
λογος είναι διαπεφωτισμ.ίνος περί όλων έδε'-
^τθη ό Σύλλογος τό ανάγνωσμα του κ. Χρη-
ατίδον, έπεκύρωσε τά σχετικά πρακτικά* άφ' ου
δε παρεδέχθη συνεδρίασιν, φυσικώς παρεδε'χθη
τάς κατ' αύτην πράξεις έγκυρους* προτείνει
και αύθις την καΐ πρώτην πρότασίν του.
^Αποστόλογλονς. Ανεξαρτήτως της άπε-
ραντολογίας τών ιστορικών τών ανέκαθεν ηδη
γνωστών πραγμάτων, συμ.φωνεί μετά του κ.
Μαλιάδον μόνον ώς προς την τελευταίαν είρη-
νικωτάτην πρότασίν του : ήτοι πρέπει ό Σύλ-
λογος πρΙν η άποφανθ'?ί αν δέχηται τάς πα-
ραιτήσεις η δχι, νά παρακαλέσ•() τά πρόσωπα
ταύτα ν* άποσύρωσι τάς παραιτήσεις των
επομένως προτείνει νά δοθη παρά του Συλλό-
γου εντολή εις τό προεδρεΐον ίνα προβη ε(ς
τοιούτον διάβημα.
Παρακαλείται ό κ. Μαλιάδης νά διατύπωση
την πρότασίν του ταύτην, εχουσαν ώς έςης:
Ό Σύλλογος, άκουσας τάς παραιτήσεις του
κ. Κεφάλα, προέδρου της φιλολογικής επιτρο-
πής, και τών δύο αντιπροέδρων κ. κ. Φ. Τάγη
και Ξ. Α. Σιδερίδον, έχει λόγους νά μη πα-
ραδε/θη αύτάς. Ό κ. *Αποστόλογλονς δεν
παραδέχεται την φράσιν έχει λόγους νά μη
παραδεχ^, αλλά προτείνει νά λε/θη απλώς :
ό Σύλλογος εντέλλεται τώ προεδρείω νά πα-
ρακάλεση τους παραιτηΟέντας όπως άποσύ-
ρωσι τάς παραιτήσεις των. Ό κ. Βαοιλάδης
θεωρεί τούτο περιττόν, διότι τό ζήτημα τίθε-
ται πρό του Συλλόγου, πάρεισι δε έν αύτζ) οί
αντιπρόεδροι. "Ενεκα της ασυμφωνίας τών
διαφόρων προτάσεων, τίθεται εκ μέρους του
προεδρείου ή πρότασις : έαν πρέπη νά γείνη
δεκτή^ή παραίτησις τών κ. κ. αντιπροέδρων
δέ
.1
ενομενης όέ ονομαστικής Οηφοφοριας εκ
43
ψηφοφορησάντων 20 μεν ευρέθησαν υπέρ της
αποδοχής της παραιτήσεως, 11 κατ' αύττίς, 8
ήρνήθησαν ψηφον, 2 άνεχώρησαν και 2 ονό-
ματα δυσανάγνωστα ευρέθησαν.
Μετά ταύτα ό λόγος δίδοται τω κ. ΕάοΐΙ-
ανά δοΗηβίάβν, δστις άνακοινουται γαλλιστί
μελέτην αύτου έπιγραφομένην Ή αληθής
τοποΟε€ΐ{α τΛς Τροίας |ΐαοτνρον-
μένη νπό το<? Όμιίρον καΐ τοίτ
Στράβ<ι>νος• Μετά τό πέρας αύτης ό κ.
Νικολόπονλος ευχαριστεί γαλλιστί τόν άγο-
ρεύσαντα έπι τη σπουδαία ανακοινώσει αυτού.
Ό κ. Μ. Παρανίκας, προτιθέμενος νά προβά-
λη απορίας και παρατηρήσεις τινάς, παρακα-
λείται όπως έπιφυλαχθη εις τούτο, άφ' ου
συμπλήρωση έ κ. 8θ}ΐηβίάβΥ τό θέμα αύτου.
Τέλος ό κ. Μαλιάδης θεωρεί άξιον επαίνων
τόν κ. ^οΗηοίάΟΓ, διότι έν τη μελέτη αύτου
5λως νέαν ταμών όδόν έπι νέων βάσεων πρό-
κειται νά έδράση τάς περί τών Ιστορικών
εκείνων τοποθεσιών γνώσεις, έάν δε έπαλη-
θεύσωσι και ύποστηριχθώσι δι* εμβριθούς με-
λέτης αΐ υποθέσεις καΐ σκέψεις αύτου, μεγάλη
δόξα επιφυλάσσεται αύτω. Έπι πάσι τούτοις
και ό κ. πρόεδρος, εύχαριστήσας τω άγορεύ-
σαντι, διαλύει την Φ^νεδρίαν.
ΣΓΝΕΔΡΙΑΣΙΣ ,ΛΣΛΔ'
τ// 4 Μαρτίου 1896.
Προιδριύοντος ΑΝ. ΧΡΗΣΤΙΔΟΥ, προέδρου.
Άναγνωσθέντων τών πρακτικών της ηγου-
μένης συνεδρίας ό κ. Ή. Βαλοαμάκης ύπομι-
μνήσκει παραλειφθείσαν παρατήρησιν μ,ελών
τίνων, διαμαρτυρηθέντων κατά του τρόπου
της ψηφοφορίας ώς άναρμοδίου, προκειμένου
περί ζητήματος προσωπικού, Οτι δέν έσημειώ-
θη ή κατά του τρόπου της ψηφοφορίας δια-
μαρτυρία του, §τι ό αριθμός τών υπέρ της
άποδο/ης τών παραιτήσεων τών δύο αντι-
προέδρων άποφανθέντων κακώς έσημϊΐώθη 20,
ένω ύπ' αύτου του προέδρου ειχεν άγγελθη
19. Ό κ. ^Ανδρεάδης ύπομιμνήσκει διόρθωσιν
παρατηρήσεως αυτού, μη καλώς διατυπωθεί-
σης έν τοίς.πρακτικοίς τ*7;ς προπαρελθούσης
συνεδρίας, δι' ης υπεστήριζεν ότι ή Φ^ζήτησις
έπΙ της ουσίας δέν είναι δυνατόν νά χωρισθη
από της έπΙ της πιστότητος τών πρακτικών,
άφ' ου μετά την υπό του αντιπροέδρου προε-
δρεύοντος διάλυσιν της συνεδρίας απεχώρησαν
μέλη, άπερ δεν ειχον επομένως γνώσιν τών
μετά την διάλυσιν διατρεςάντων, γενομένης
ΠΡΑΚΤΙΚΑ (ΣνΧΚΛΡίΑΣϊΣ ,ΑΪΑΛ', ί ΜΑΡΤΙΟΤ 1896)
47
ϊευτίρχς «τυνίδρίας. Ό κ. Βραχάμης δεν άπο-
Ιίμτχι το λβχθεν δτι (/.έλγ) τίνα άττέτχον της
ύη^οοορίας δ(Χ|Αχρτυρ•/;θεντα.• άτ:έ<τ/ον απλώς
άι:ό του να οώτω^ι ψηφον. Ό κ. Αν&εντό'
τιονίος, λαβών άφορίΛην έκ των περί παρα-
λείψεων παρατηρήσεων, άντιπαρατηρεί δτι
χχλόν θα ητο ώς εκ τ?ίς φύτεως των ζητη-
ιιάτων τών άπασχολούντων από τριών σ'^νε-
ϊριάσεων τον Σύλλογον, να έςετι'θεντο ταύτα
λίαν σ'^ντό(Λως έν τοίς πρακτικοίς. Μετά ταυ-
τχ, ίπιχυρωβέντων τών προικτικών, ό κ. γε-
νιχος γρα{Λματεύς άναγινώ<τκει περίληψιν της
αλληλογραφίας, έλόκληρον δε την της φιλ,ολο-
γικής επιτροπής, ύποβαλλούσης τω Συλλόγω
προταχτείς τινας ώ; προς την υπό τα πιεστ•/;ρια
Ιχίο^ιν του κ. Τ^βο/τ/β/η.
Ή αλληλογραφία έχει ώδε :
Επιστολή του κ. Α. Α. Παναγιωτίδου έκ
Πιρα[Λ'>θίας από 20 Φεβρουαρίου, παρα-
χαλουντος δπως αί εκδόσεις τοΟ Συλλόγου
1894—1895 δοθώσι τω κ. Α, Μαρτύ(φ, άντι-
ζροσώπφ αύτου.
Το»3 χ. Σ, Α, Μαναααείδον έζ Ά(χυγδαλ3ας
(Αίνου) από 20 Φεβρουαρίου, παρακαλοΰντος
Οπως τό εν τω Ζωγραφείφ Αιαγωνίαματι άπο-»
νΐ|χηβϊν αύτω δεκάλιρον βραβείον του πα-
ρελίόντος έτους δοθ*/, τω ίπιτρόπω αύτου κ.
Πεντϊααάι,
Της Έϋνοζής Βιβλιοθήκης από 26 Φεβρουα-
ρίου, όμολογούσης χάριτ<χς έπΙ ττ, άποστολγ;
τών αιτηθέντων τό(Λων.
Του κ. *Εμμ. ^Αμπελίδου εντεύθεν άπό 29
Φεβρουαρίου, έπιστέλλοντος προς [Λελέ^/)ν
ά)»τ•γραφον ίταγραφης, ευρεθείσης εν Χαβραν
Συρίας) υπό του ιατρού κ. Ββη]αηήη Ββΐ/
ΟΗαΗπαζαν.
Τής Φάολογιχής ^Εηηροηής εντεύθεν άπό
4 Μαρτίου, γνω(Λθδοτούσης :
α) ΈπΙ τ^ς ίπιστολτίς του κ. Φαρδύ, Οτι
ο^Λίρ'αν δυνατοα να έπενέγκγι {/.εταβολήν,
^ιότι τοιαύτη ή το ή θίλησις του {/.εγαθύυιου
ίορυτου του Ζωγραφείου Διαγώνιο ματος, ην
χαΐ ή επιτροπή ασμένως άπεδέζατο, ώς τήν
|ΑΟνγ,ν δυνα(Λένην να συντέλεση είς τήν λύσιν
ΤΟΟ άπό πολλού διατελούντος εκκρεμούς ζητή-
|Μΐτ5ς, δηλαδή της δημοσιεύσεως της έν τοις
χρ/είοις αύτης γλωσσικής ύλης, δτι δέ περιτ-
την βεωρεί πασαν προσθήκη ν περί σΆλογης
δημωδών μείφδιών, άφ' ου ό Σύλλογος έπι-
^(Αως κατέταςε καΐ ταύτας είς τα ζ(οντα
μηιμαα της γλώοοης τον ίλληνιχον Ιαοϋ.
β*) ΈπΙ τών υπό του κ. ΒΙοββ γραφομέ-
νων, δτι δέον να πεμ,φθγ) άντίγραφον της
επιστολής αύτου τω κ. Γρ. Ν. Βερναρδάκη,
ίν* ό Σύλλογος ί^εβαιώσγ) αν ούτος δέ/ηται
τήν γνώμην αύτου.
Υ) Έπι τών υπό του κ. ΙΥβοΜβίτΐ γράφο•
μένων, δτι ταύτα παρέσχον πράγματα αύττ,,
καΐ θα παράσ^^ωσιν Γσως τω Συλλόγφ' δτι
λυπείται επειδή ό κ. ΐνβοΐίΐβίη γίνεται θύμα
του τό ϊδιον αύτου συμφέρον έπιδιώκοντος κ.
Ζωμαρίδον, διότι, έν ω έν τ•?5 προγενεστέρα
του έπιστολνί ομολογεί δτι ή ύπέρβασις τών
τυπογραφικών φύλλων οφείλεται τφ κ. Ζωμα-
ρίδη και προύτεινε τρεις προτάσεις, άφίνων
είς τόν Σύλλογον τήν έκλογ/,ν, δια μεταγενε-
στέρας έπιστολτίς αναιρεί τα έν τξ πρότερα,
λέγων ανακρίβειας• δτι διαλλακτικά^ πνεύματι
κινούμενη ή Επιτροπή αποφαίνεται έπΙ τοΟ
ζητήματος τών καθ* ύπέρβασιν φύλλων :
1) Ν* άποτίτ/) ή Ζωγράφειος Βιβλισ&ήκη
τήν δαπάνην 10 — 11 τυπογραφικών φύλλων,
προς τοίς έν τω συμβολαίφ όριζομένοις 40,
τοίς κ. κ. ^Αδελφοϊς Περρή ίνα ούτοι άποπε-
ρατώσωσι τήν έκτύπωσιν τοϋί Β' τόμου τοΟ
ΑΙαχύλον.
2) Να δοθν] αμοιβή τω κ. ΐνβοΙίΙβΙΗ μόνον
δια τα έν τφ συμβολαιω οριζόμενα 40 φύλλα,
ουδεμία δέ δια τα καθ * ύπέρβασιν 1 0 — 1 1 .
3) Να έπισταλ9! τφ κ. ΐνβοΜβΐη, δτι ό
Γ" τόμος του ΑΙσχνΙον θα αποτελείται έκ 30
τυπογραφικών φύλλων, κατά τα έν τψ προ-
γράμματι οριζόμενα, πίσα δέ ύπέρβασις θα
έπιβαρύνγ) αυτόν ώς προς τήν δαπάνην του τε
χάρτου καΐ της εκτυπώσεως.
4) Έν τω έζωφύλλφ ουδεμία να γίνηται
μνεία του κ. Ζωμαρίδον ώς συνεργάτου, άλλα
μόνον έν άπλνί υποσημειώσει, διότι μόνον μετά
του κ. Ι^β^Λ/β/η, ώς σ^-^γγραφέως, συνε-
βλήθη ό Σύλλογος.
5) Να γροίφνϊ τοίς κ. κ. ^ΑδελφόΙς Περρή
δτι ή τιμ,ή οέον να ορισθεί έν τζ) έζωφύλλφ είς
δραχμας καΐ δχι είς χρυσά φράγκα καΐ άνα
0,25 της δραχμής τό τυπογραφικόν φύλλον,
άπερ ώρισεν ή Φιλολογική Επιτροπή καΐ ό
Σύλλογος άπεδέζατο άντΙ τών έν τψ προγράμ-
ματι οριζομένων 0,20 της δραχμής.
6) Ότι ό Σύλλογος δέον να έπιμείντ,, έν 'Ι
περιπτώσει ό κ. ^ΎβΜβίη καθ* ύποκίνησιν
άπαιτήσγ, τήν άμοιβήν πάντων τών τυπογρα-
φικών φύλλων, άπο τίνων αυτός τήν δαπάνην
της εκτυπώσεως* διότι τό μίν τυπογραφείον θα
πληρωθ/ί δια δραχμών, ό όέ κ. ΐν^οίχίοΐη δια
χρυσού, δπερ δεν σ^^μφέρει τω Συλλόγφ.
48
ο ΕΝ ΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΟΓΠΟΛΕΙ ΕΛΛΗΝΙΚΟΣ ΦΙΛΟΛΟΓΙΚϋΣ ΣΓΛΛΟΓΟΣ
Μετά τινας έπΙ της καθόλου αλληλογρα-
φίας τταρατηρησδίς του κ. προέδρου, ό κ.
Μαλίάδης παρατηρεί δτι <ν.χ ;//•ν τα καθ' υ-
πε'ρβασιν φύλλα το προεδρίϊνν δε'ον να δια-
πραγίΑατευθνί [χετα του δ'.7.'>ε:ο;Λε'νου, άναγ-
γελλον δτι τό πάρα τό '7υ[Λβολα•.ον γενό(/.ενον
επιβαρύνει αυτόν. 'Όσον δ* άφορ^ τόν κ.
ΖωμαριΛην, Ιπειδή ό κ. \\βθΙ\Ιβίη ν,γι προ-
τείνει αυτόν ώς διορθωτην κ,αΐ ώς έπΐ(χεληθη-
σό(Αενον της εν γε'νει (μεταφράσεως, ό δε Σύλ-
λογος τό εί/εν άποδεχθή, ουδόλως νυν δε'ον
να (/.έλτ) τω Συλλόγω έαν ό συγγραφεύς δε'-
χηται να προστεθνΐ εν τω έζωφύλλφ καΐ τό :
ίπιμελεία Ζωμαρίδον. *Όσον όέ τέλος άφορ5^.
τό είδος του νθ(Λίσ{Λατος περί της πληρωρ,ης
του συγγραφέως, ναι (Λεν ό Σύλλογος άλλοτε
ειχεν αποφασίσει δπως οι έλληνες έκδόται και
συ-'ιγραφείς πληρόνωνται εις δραχ(Λας νέας,
δέν. δύναται δ(Λως εις τοΟτο να ύποχρεώστ) καΐ
τ-ούς ζένους, άφ* ου υπάρχει ρητή σύ{Λβασις
προς 100 φράγκα χρυσα' τό τοιούτο θά ητο
αναξιοπρεπές είς τόν Σύλλογον. Ό κ. Αν-
ϋενχόηουλος παρατηρεί δτι τό άτοπον προέρ-
χεται εκ του δτι ό χορηγός πολύ βραδύτερον
είχε (ζεταβιβάσει τό ποσόν εις τάς Αθήνας,
(Αετατραπέν αυτόθι άναγκαστικώς είς δραχ-
(Λάς. Ό κ. πρόεδρος καΐ ό κ. Μηλιώτης ύπο-
δεικνύουσιν δτι ή Τράπεζα οριστικώς άπήηησε
την (Αετατροπήν των 180,000 φράγκων εις
180,000 δραχ(ΐ.ας νέας άνευ ούδε(Αΐάς προσ-
θήκης διαφοράς νο(Αίσ(Λατος, άλλως• άπήτει
ν' άποσυρθη τό ποσόν τοΰτο εκ της κατο-
χής αύ^/;ς. Ό κ. Ανδρεάδης παρατηρεί δτι
δια την 2^γράφειον Βφλιο^κην έγίνοντο
καταθέσεις εν τ7, 8θ€Ϊέί6, ας κατόπιν ό χο-
ρηγός δια νέας προσθήκης συμπληρώσας εις
180,000 φοάγκα μετεβίβασεν εις την Έθνι-
κήν Τράπεζαν της Ελλάδος, (χετατραπέντα
κατά την άναγκαστικήν κυκλοφορίαν ε(ς
δραχ(Λ.άς νέας* νο(Λίζει δέ ότι έγράφη τότε
παρά του Συλλόγου επιστολή έπίσ'/)(Λθς άγγέλ-
λουσα τοίς έκδόταις, πριν ή έπιχειρήσωσι τάς
εκδόσεις αυτών, δτι θά πληρόνωνται ε!ς δραχ-
(Λάς νέας, άδικον δέ είναι εν (λέρει ό μέν ςένος
νά πληρόνηται εις χρυσόν, ο δέ έ'λλην εις
χαρτίνας δραχμάς.
Παπαγίαννόηονλος. Δέν ένθυμείται τοιαύ-
τη ν έπιστολήν' ό κ. λΥβοΜβίη έπληρώθη
διά την πρώτην εκδοσιν εις χρυσόν.
Μαλιά&ης. Είδοποίησις τοίς έκδόταις δεν
έγένετο, άλλως δεν είναι ορθή ή ταυτότης ξέ-
νων και ημετέρων ουδείς ξένος συγγραφεύς θά
δεχθη εκατόν δραχμάς νέας απέναντι ισαρί-
θμων φράγκων καΐ αυτός ό κ. Βερναρδάκης
είχε διαμαρτυρηθη διά τούτο, μάλιστα δι ' α-
πειλής αγωγής, αλλά παρακληθείς έδέξατο
τάς δραχμάς.
Σαλτέλης, Αγνοεί εάν εν τω συμβολαίω
του κ. λνβοΜβίη όρίζηται ρητώς δτι θά πλη-
ρωθτί είς φράγκα ή δραχμάς νέας* εάν δεν
όρίζηται τό τοιούτο, δύναται νά λεχθτ) αύτω
δτι θά πληρωθη εις δραχμάς, άφ' ου τό πλη-
ρώνον ταμείον είναι τό εν Αθήναις κεφά-
λαιον, ου τό είδος είς δραχμάς. Εις δέ την
έπιθυμίαν του (δίου νά διαφωτισθ'ζ παρά του
κ. Μαλίάδον εάν ο αριθμός τών τυπογραφικών
φύλλων εν τω συμβολαίω όρίζηται εις 40,
εν φ κατά τό πρόγραμμα είναι 30, απαντών
ό κ. Μαλίάδης ύπομιμνήσκει δτι την αύζησιν
ταύτην ή φιλολογική επιτροπή ενέκρινε καΐ ό
πρόεδρος ύπέγραψεν, ό δέ κ. Τάγης δίδει συμ-
πληρωματικάς πληροφορίας ώς προς τό ζή-
τημα τούτο, ύπομνήσας τά μετά τήν ανά-
γνώσιν τής προτελευταίας έπισ,τολής του κ.
νΤβο/ί/β/η εν τνί επιτροπή συζητηθέντα.
Νίκολ07ίον?^ος, Τά τής Ζωγραφείον Βιβλιο-
θήκης διέπει ή φιλολογική επιτροπή, αποφά-
σεις αυτής έκύρωσεν ό Σύλλογος. Έπιστολάς
τελευταίας μελετήσασα προέβη επίσης είς απο-
φάσεις, ας συμπτύζασα είς προτάσεις άνεκοι-
νώσατο τω Συλλόγω ' πρόκειται ούτος ή νά
άποδεχθη αύτάς ή νά άπορρίψη* καλόν θά ητο
δπως ύποβληθώσιν είς τήν επιψήφισιν του
Συλλόγου, ώς εχουσιν.
Πουλονλίδης. θεωρεί όρθοτέραν τήν γνώ-
μην του κ. Μαλίάδον, καθ' ην πρέπει νά ήναι
σεβαστάι αΐ συμβάσεις* εάν ό'ντως ύπάρχη
τοιαύΓΛ διά τε τό είδος του προς πληρωμήν
νομίσματος και όιά τό ποσόν τών τυπογρα-
φικών φύλλων, είναι όλως άδιάφορον τω έτέρω
τών συμβαλλομένων και ό τόπος, εν ω είναι
κατατεθειμένον τό ποσόν, και τό είδος αύτοϋ"
διαφωνών δέ προς τόν κ. Νικολότιονλον, προ-
τείνει πρώτον τήν μελέτην και έζακρίβωσιν
του ζητήματος.
Άνταπαντών ο κ. Νικολόπονλος, δέν αρ-
νείται τάς αναγκαίας εξακριβώσεις προς λήψιν
σοβαρών αποφάσεων, αλλά τό ζήτημα θεωρεί
έξηκριβωμένον σ'^μβόλαιον, ώς είπεν ό κ.
Μαλίάδης, έγένετο ή από 30 ιίς 40 φύλλα
ύπέρβασις, ήτις έγένετο αποδεκτή, γεγονός
επίσης προηγούμενον, ήτοι ή είς χρυσόν πλη-
ρωμή διά τόν πρώτον τόμον, έξακριβοί καΐ
τό είδος του νομίσματος* επειδή δέ ή έκδοσις
ΠΡΑΚΤΙΚΑ (Σ)•ΝΚΑ1>ΙΑϊ:ϋ: ,ΑΣΛΚ', 7 ΜΑΡΤΙΟΓ 1896)
49
του Β' τό(^.ου δεν έττιδε/εται [^οαδύτΛτα,
ορον•ϊ δτί έ Σύλλογος δε'ον άαίσως ν χ λάβη
ΰ::' ίψιν τάς προτάσεις ττ,ς φιλολογικής έπι-
τροΓής. Ό κ. ΒαοιΙάδης, ό;ΛΟορονα ε/ων κχΐ
τον κ. Βραχάμην, ττροτείνει να άοεΟ'ίζ τό ζη-
ττ,αα ε•ς τό ττροεδρεϊον ττρός (Λελεν/3ν και
χατόπιν άνακοίνωσιν του άτ:οτελε'σ[Λατος αυ-
τής εις τον Σύλλογον, του κ. Βραχάμη ιδία
ένισται^νου και κατά τής ύ-αρχούτ^ς συ[Λ-
βάιτεως, ώς πάρα τόν κανονισ|Λ6ν γενοΐλέν/ις.
\4γδρεάδί]ς. Χωρίζει τό ζν;τΥ)(Λα της τυλη-
ρωρ,ς άττό του τών τ'^ττογραοικών φύλλων,
του ::ρώτου δυνααε'νου να άναβληΟη, άλλα
του δευτέρου επείγοντος* 8εΌν αναλόγως να
γείνη σκέψις, άλλως τε αί επιτροπαΐ ε^ουτι
'ρωίΑοδοτικτ,ν δύνα(Λΐν• προτείνουσι προτά'τεις
είς τόν Σύλλογον, δυνάαενον να συζτ,τ7;οΓΥΐ
ε-* αυτών πρό οιασδήποτε άρ,έσου αποφάσεως.
Μαλιάδί)ς, Έπειδη σύ^χβασις υπάρχει δια
40 τυπογραφικά φύλλα (Λετά του συγγρα-
οε'ως, σύρ,βασις δε καΐ ρ.ετά τών τυπογράφων
χ. κ. ^Αδελφών Περρή έφ' ώρισ[Λένον χρονικόν
ί:ά7ττ|/Λ, ζτ,τουσι δε ούτοι νυν πληροφορίας
Χΐϊ τα νέα καθ' ύπέρβασιν προστιθέ|Λενα 1 1
τυπογραφικά φύλλα, καλόν είναι περί του τε-
λευταίου τούτου ζτ,τήρ.ατος ά(Λέσως άπόφα-
5ΐ;νά λτ,φθτ,, έν ω τό έτερον ζήτη[;.α, πώς θά
«λτ.ρωθ•/; ό σ^^γγραφεύς, έπιδέ/εται άναβολην.
Λίαν δέ σ^^νε^/) η πρότασις της φιλολογικής
επιτροττής, ύποδεικνυούσης τά «Λεν τυπωτικά
XXI α'Λ'ών τών 1 1 φύλλων νά πληρωΟώσι
τ.τ^ϊ του Συλλόγου, εις τόν συγγραφέα 6;;.ως
ουίερία προσθήκη παρά τά συ(Λπεφωνηρ.ένα
^.χ 40 (χόνον φύλλα* άλλως τε και του κε-
οχλχίου ευτυχώς αύξηΟέντος (κατά 20,000,
τχρατηρησις κ. Μηλιώτον), δεν θά βλαφΟνί
::ολυ ό Σύλλογος πληρόνων καΐ διά τά 1 1
ουλλα, προς πρόληψιν ενδεχομένων δια(;.αρτυ-
ΰΐών εκ (χέρους τών κ. κ. * Αδελφών ΙΙερρη,
/χριν της αξιοπρέπειας του Συλλόγου.
^Αποατόλογλονς, ΙΙάντες ώοιίλησαν έν τω
ιτ^ΐιοέροντι του Συλλόγου* δεν πρέπει νά λά-
οω;χεν βεβιασαένας αποφάσεις, καλόν είναι τό
"ροεΧρείον, διαφωτισθέν καλώς έπΙ πάντων
"ών (Γ/; (Λείων του ζητή[Αατος, ν' άνακοινώσ*/)
31ΧΤΧ την έπορ.ένην συνεδρίαν τάς σκέψεις
ιΟτου περί τών προτάσεων της φιλολογικής
ί"ΐτρο;:ής. Μετά τίνα άλλα, λεχθέντα υπό
"ών χ. κ. Αν&εντοπονλον, Μαλιάδον καΐ 3/ο-
στρατοΐ' περί του τρόπου της σ*υ[/.(Λετοχής του
^' Ζωμαρίδοι^ έν ταίς υπό του κ. λΥβίΚΙ^ίη
νΕΜοαεναις έκδόσεσιν, ό κ. πρόεδρος συνοψίζει
'Ελλ. Φιλ. Σύλλογος.
έκ τών προλεχθέντων τρεις προτάσεις, την
της ά(χέσου έπιψηφίσεως τών προτάσεων της
φιλολογικής επιτροπής, την τής αναβολής έπΙ
μίαν ίΛΟνην εβδομάδα, ίνα σκεοθή έπ' αυτών
τό προεί>ρεΐον, και την υπό του κ. Μαλίάδσυ
διατυπωθεΐσαν : διχασ(Λθυ δηλαδή τών προ-
τάσεων εις δύο κατηγορίας. Ή πρότασις τής
έπι (Λίαν έβόου.άδα αναβολής, τεθείσα εις ψη-
φοφορίαν, γίνεται αποδέκτη διά ψήφων 15
κατά 12.
Είτα ψηφοφοροΰνται τακτικά του Συλλό-
γου (;.έλη οί κ. κ. 7^. Βαλτατζής, νοι/ικός, Κ.
Παντερμαλης, ιατρός, /'. \4βρααμίδης, δη-
(Λοσιογράφος και Λ"] Γεωργίτοης, δικηγόρος.
'Λναβληθέντος δέ του τής *ΙΙ[Λερησίας Δια-
τάξεως άναγνώσ(Λατος διά τό προκεχωρηκός
τής ώρας, διαλύεται ή συνεδρία.
ΣνΝΕΔΡΙΑΣΙΣ ,ΑΣΛΕ'
('ΈχταΗτο^
τ/7 Γ Μαρτίον 1896.
ΠροίδρΕύοντος ΑΝ. ΧΡΗΣΤΙΔΟΥ, προέδρου.
Άναγνωσθέντων και έπικυρωθέντων τών
πρακτικών τής προηγου(Λένης συνεδρίας καΐ
γενθ[Λένης [Λυστικής ψηφοφορίας προς έκλογην
τών αντικαταστατών τών αποχωρησάντων
αντιπροέδρων, έπΙ 32 ψηφοφορησάντων άνα-
δείκνυνται δι' 2() ψήφων αντιπρόεδροι οί κ. κ.
Μ. ΠαρανΙχας και Ν, Φωτιάδης. Του κ. Πάρα-
νίκα ένιστααένου και παρακαλουντος νά δια-
γραφνί, ό κ. πρόεδρος παρακαλεί αυτόν δπως,
ει δυνατόν, άποδεχΟη την διά τοσαύτης
πλειονοψηφίας άπονε(;.ηθεισαν αύτω θέσιν.
Έπίσ-Λ,ς ό κ. Αρ. Χατζηχρήατον θεωρεί δι-
καιοτάτην την πραξιν του Συλλόγου, άξιώ-
σαντος τόν κ. Παρανικαν τής αντιπροεδρίας,
ουδέποτε παυσά(Λενον νά φωτίζη τόν Σύλλο-
γον διά τών άτρύτων αύτου πόνων, παρακαλεί
δέ νά άποσύρ•/) την παραίτησιν αύτοϋ. Τό αυτό
παρακαλουσιν ό κ. Αν&εηόπουλος και ό κ.
πρόεδρος, διερ[ληνεύοντες τό αϊσθη(;.α ου [Λονον
τών παρόντων, αλλά καΐ τών απόντων (Λελών.
Έπΐ[Αένει έ κ. Παρανίκας ε(ς την παραίτησιν,
ώς (Λη δια[Λένων τακτικώς έν Κωνσταντινου-
πόλει, υπ ισχνού [Λενος δε ό'τι καΐ (Λακράν του
Συλλόγου εΰρισκόΐΛενος δεν θά παύστ^ έργαζό-
(Λενος υπέρ αύτου άλλως. Μετά ταύτα δια-
λύεται ή συνεδρία.
Ύό^ος ΚΖ' 7
50
ο ΕΝ ΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝ0Γ110ΑΕΙ ΕΛΛΙΙΝΙΚϋΣ ΦΙΛΟΛΟΠΚΟΣ ΣΤΛΛΟΓΟΣ
ΣΥΝΕΔΡΙΑΣΙΣ ,ΑΣΛΓ'
τη 11 Μαρτίου 1896.
ΠροβΒρεύοντος Ν. ΦΩΤΙΑΔΟΥ, αντιπροέδρου.
Άναγνωσθέντων των πρακτικών της ηγου-
(λένγ,ς συνεδρίας καΐ έπικυρωθέντων, ό κ.
γενικός γρα(Λ(Λατεύς ά'^'γε'λλει δτι αλληλο-
γραφία κατά τό διαρρεύσαν έβδθ(Ααδιαϊον
οιάστη[Λα δέν υπάρχει, [Λίας (Αονον έπιστολτίς
εσχάτως ίπ' ονό(χατι του προέδρου κο[Λΐσθε{σ7}ς.
Είτα άγγέλλεται ό'τι τό προεδρείον, κατά
πρόσκλησιν του ενταύθα ^Ρωσσικοϋ ^Αρχαίο-
Ιογίχοϋ "Ίνσταοντον^ (χεταβάν εις την συνε-
δρ(αν αύτου ηκροάσατο της περί άγαλ[;.ατΐου
τινός της Μικρας Ασίας πραγρ.ατείας του κ.
Κ, Μυλωνά, Μετά ταύτα, κατά την εν τη
προηγου(/.ένγ) συνεδρία ληφθεϊσαν άπόφασιν,
άναγνόντος του κ. γενικού γρα[Λ(Αατέως δια-
σαφήσεις έπΙ του ζητή{Λατος των εκδόσεων της
Τ^γραφείου Βιβλιοθήκης δι' άνασκοπησεως
σχετικών πρακτικών της φιλολογικής έπι-
τροττης, του προεδρείου καΐ του Συλλόγου
έζαχθείσας, Ινα κατ' αύτάς ό Σύλλογος άπο-
φασίσ•/) επί τών προτάσεων της φιλολογικής
επιτροπής ως προς τάς άνω[Λαλίας της υπό
του κ. ΐνβοΜβϊη εκδόσεως, ο κ. Αύ^εντό-
Τϊονλος έρωτ5^ τίς ό συντάζας την λεπτό [χερη
ίκείνην Ικθεσιν, ίνα έκφρασθώσιν αύτω εύχα-
ριστίαι του Συλλόγου έπι τνί άκριβεία τών
λεπτθ(Αερειών, αίτινες θ' άποτελέσωσιν Ισως
θέμα σπουδαίας συζητήσεως, ώς λίαν ένδια-
φέρουσαι. Όνθ(Λάσαντος δέ του κ. Νικολό-
ηούλου τόν σ'^ντάξαντα, ο κ. Σαλτέλης, συ [Α-
φωνων τω κ. Αύ^εντοπούλω, προσθέτει ότι ε(ς
την λα(Λπράν ταύτην άνακοίνωσιν πλείστα
ηδύνατό τις νά παρατηρήσ*/) καΐ σπουδαίαν
νά προκαλέσγ) συζήτησιν προς διαφώτισιν του
Συλλόγου, έπειδη ό'[Λως δέν παρίστανται εν τη
σ'^νεδρία οί δλως τάναντία τών νυν άνακοι-
νου[χένων διαβεβαιώσαντες καΐ τους παρατη-
ρησαντας άνω[Λαλίας και ά(Λφιβολίας διαψεύ-
σαντες, δεν θά ητο γενναιον έργον νά προ-
κληθτι συζητησις έπ' αυτών ά[Λέσως, άλλ'αύτη
[Λέν ν'άναβληθη, νά ληφθη δε (λόνον εν τη
ση(Αερινη συνεδρία άπόφασίς τις έπΙ τών προ-
τάσεων της φιλολογικής επιτροπής, χωρίς
ν' άπαλλαγώσιν οί ένδιαφερό[/.ενθί της ευθύνης
τών εν τω νπομνήματι άναφερο(Αένων.
Πονλουλϋης. Εκφράζει την έπιθυ(Λ{αν
6'πως γείνωσιν αντίγραφα του υπομνήματος
Υχ\ διανε(χηθώσιν εις τά μέλη προς ρ,ελέτην,
εις ο υποστηρίζεται και υπό του κ. Αν&εντο-
πούλον* προτείνει δέ, εί δυνατόν, και εν ττ<
δια του τύπου αγγελία τών τακτικών συνε-
δριάσεων νά [χνημονευθη τό σημείον τούτο,
ίνα προσέλθωσι πάντες οί ενδιαφερόμενοι.
Νικολόπονλος. Επειδή τό νπόμη^μα έγέ-
νετο κατόπιν αποφάσεως του Συλλόγου έν
συνεδρία, εν η ήσαν παρόντα και πολλά άλλα
μέλη, άτινα και σήμερον ήδύναντο νά παρα-
στώσι, θά ητο βαρύ ή διά του τύπου μνεία
μέρους της Ήμερηηίας Αιατάξεως,
Πουλονλίδης. Δέν θεωρεί τό τοιούτον προσ-
κρούόν που, διότι πρόκειται περί ζητήματος
χρησίμου καΐ λίαν διαφέροντος.
Βραχάμης. Συμφωνεί μετά του προλαλτ,-
σαντος* οΐ τήν εκθεσιν, λέγει, συντάξαντες
έπραξαν τούτο χρονογραφικώς* δύναται νά
δηλωθη έν τω τύπω δτι έν τη Ημερησία δια-
τάξει περιλαμβάνεται τοιούτον ζήτημα ίνα μη
λεχθη κατόπιν δτι ές υφαρπαγής έγένοντο αί
συζητήσεις και αί αποφάσεις.
Αύ&εντόττονλος, Παρατηρεί δτι πρόκειται
περί δύο τινών* α') ίνα γείνη φ^ζήτησις έπι
της εκθέσεως, δέον αύτη νά μελετηθη προη-
γουμένως* β') αν ήναι εθιμον του Συλλόγου
νά δημοσιεύηται τό θέμα της Ημερησίας
Αιατάξεο)ς, κατά τό εθος θά γείνη τούτο και
έπι της προκειμένης περιπτώσεως* εί δέ ρ.ή,
ή γνώμη του κ. Πουλον^δον νά τεθη ω ς πρό-
τασις εις τήν έπιψήφισιν του Συλλόγου.
^ Αποστόλογλους. Έάν τις έπιθυμη προς
μελέτην νά λάβη άντίγραφον της εκθέσεως,
δύναται νά προσέλθη είς τό γραφείον καΐ νά
λάβη τοιούτο ο ίδιος, χωρίς νά έπιβαρυνΟη ό
γραμματεύς του Συλλόγου. Όσον δ' άφορ?
τήν έν τω τύπω δημοσίευσιν, αν είςτό έςης θά
δημοσιεύηται τό θέμα της Ημερησίας Αιατά-
ξεως, καλώς* ει δέ διά μίαν φοράν εξαιρετικώς,
τούτο αντιφάσκει εις τά είθισμένα, θά δώση
δέ άφορμήν εις παρεξηγήσεις. Επειδή δέ εν τνί
προηγουμένη συνεδρία τό ζήτημα τών προτά-
σεων της φιλολογικής επιτροπής έθεωρήθη
κατεπείγον, δέον, ώς παρετήρησε καΐ ό κ.
Σαλτέλης, ανεξαρτήτως της συζητήσεως έπΙ
της εκθέσεως καΐ τών λεπτομερειών αύτης, νά
ληφθη άπόφασίς τις έπι τών προτάσεων της
επιτροπής διά τό κατεπείγον αυτών.
Πονλονλίδης. Παρατηρεί δτι, ίνα ληφθη
άπόφασις έπ' αυτών έν έπιγνώσει καΐ συνει-
δήσει, δέον προηγουμένως νά εξακριβωθώ; ή
ουσία* επιμένει δέ καΐ παρακαλεί νά γείνωσιν
αντίγραφα της εκθέσεως* ομοίως επιμένει νά
ΠΡΑΚΤΙΚΑ (ςυνελριλςις ,αςλγ', 11 ΜΑΡΤΙΟν 1896)
δ1
δηΐΛΟσιευθη δτι εν τη Ήμερησί(} Δίατάξει πρό-
Χ6ΐταί -^τερί σ»->ζτ,τησεως έχΐ τών εκδόσεων της
Ζο)γραψείου Βίβλιο&ήκης, εις ο έχει σύ[χφωνον
αυιι τον κ. Βραχάμην^ παρατήρησαν τα δτι
πρόκειται περί προσδοκώ {χένης εκθέσεως, ούχΙ
^ περί έςαιρετικης περιπτώσεως, ώς ειπεν ό
χ. ^Αποοτόλογλονς.
Αν&εντόπονλος. *Γπο(Λΐ[Λν7;σκει ότι πρε'πει
άπέψε ό Σύλλογος, συνεπής προς την άπόφα-
ίΐν αύτοϋ, ν* άποφασιση έπι τών προτάσεων
ττς φιλολογικής επιτροπής και δια της ίε-
ραρχικ-ίς όδου να δοθη άπάντησις.
Παοχαλί&ης. Έπειδη δια της αποφάσεως
του Συλλόγου έζητηθη έςακρίβωσις τών τέως
γ£νο»χένων και εκθεσις έαν αυτή ύποδεικνύη καΐ
έςακριβόν-Λί παραβάσεις κανονισμού, δύναται
νχ ζητηθη λόγος ευθύνης παρά τών ένδιαφε-
ροριένων, ούχι δέ ν' άναβληθη προς συζήτησιν
τ6 περιεχό|Αενον της εκθέσεως, διότι η παρά-
βιτις δέν επιδέχεται συζήτησιν. Του κ. Ψω-
μιάδον αιτησαντος νά επανέλθ*/; ό Σύλλογος
δις την Ήμερηαίαν Αιάταξιν, ό κ. προεδρεύων
τ^νοψ•ζει την άρχικην πρότασιν του κ. Σαλ-
τείη, ύποσ^Λριζο[Λένην και υπό του κ. Βαπι-
Ιάδου,χτ). ταύτης παραδεκτής γ2νθ(Αένης, άνα-
γινώσκεται αύθις υπό του κ. γενικού γρα[Λ-
αιτέως η επιστολή της φιλολογικής επιτροπής
ίνα ψηφισθώσι τα επείγοντα ρ.έρη αύτνίς. ΊΙ
τΓΕρΙ της αιτήσεως του κ. Φαρδύ γνω(Λθδότησις
τις επιτροπής επιψηφίζεται, ώς και ή περί
τοΟ ζηττ,αατος του κ. ΒΙαΠΗ^ περί ου έπα-
νορίίωτικώς ό κ. Αυ&εηΟΛονλος παρατηρεί
δτι ό κ. Β1ύ89 γράφων τούτο (Λονον ύπίδειζεν,
5τι δύναται τις τών η[χετέρων ν' άναλάβη
την ρ.δτάφρασιν του ιδίου έργου, ώς τοιούτον
ίε υπεδείκνυε τόν κ. Βερναρδάκην' δίδει δέ
χαΐ διασαφήσεις τινας τω κ. Σαλτέλυ περί
εκδόσεως του Πλουτάρχου,
Είτα κατά σειράν συζητούνται αί περί της
ίχίόσεως του λΥονΙ^ΙοΊη προτάσεις. Περί
τών δύο πρώτων ό κ. Σαλτέλης παρατηρεί
δτι δεν πρέπει διά τα καθ' ύπέρβασιν φύλλα
ου [ζίνον άίΛΟΐβη τω συγγραφεί, άλλα και τα
τυ:;<ι>τικά νά [Λη πληρωθώσιν, άφιέ(Λενα εις
ί/άρος του εκδότου* εάν δέ ούτος τά άρνηθγ,,
νχ παραδεχθη ό Σύλλογος την άρνησίν του
3ίΐΙ βά εύρεθτ, άλλος νά συνε/ίση τό έργον
βιότι, έίν ύπο/ωρησΥί ό Σύλλογος εν τ% προ-
«•.|Λ£νν; περιπτώσει, δύναται ό συγγραφεύς
«ιτόπιν περί του Γ' τόρ,ου νά κά'ΛΥ; καΐ άλ-
λχ; ύ-ερβάσεις• την πρότασιν του κ. Σαλτελη
ίίτ:ο<;τ/;ρίζθ'>7ίν ο•. κ. κ. ΙΤουλω^λίδης καΐ Ίατρυ-
πονλος/0 κ. ^Ατιοατόλογλονς έρωτ^ έάν, άνα-
λαμιβάνοντος άλλου την εκδοσιν, δέν θα γει'ννι
δαπάνη. Ό κ. προεδρεύων δίδει εξηγήσεις,
ύπθ[χψ.νησκων παράδειγ(Αα έπΙ Βασιάδον, (Λη
έννοουντος και εκείνου υπερβάσεις ώρισ[Λένων.
Ανϋεντόπονλος. Παρατηρεί δτι τό έργον
έχει προχωρήσει τόσον, ώστε δέν είναι καλόν
ν' άφεθη η[Λΐτελές• άπαξ πρό τετελεσ(ΐ.ίνου
ατόπου ευρίσκεται ό Σύλλογος* πρέπει ν ' άπο-
δεχθη την διέζοδον, ην υποδεικνύει ή φιλολο-
γική επιτροτΓΑ)• (Λετά του κ. Ανϋεντοπούλου
συρ^φωνουσιν οι κ. κ. Βαοιλάδης και Οϊκονομί*
δης, όστις και ύπέ(Λνησεν δτι και εις τόν κ.
Σεμιτέλον έγένετο τό αυτό και θα πληρωθη
[ΛΟνον διά 40 τυπογραφικά φύλλα.
Σαλτέλης. Άφου εν τΨι επιστολτί αύτοΰ ό κ.
νί^ίχΜβίη δέν διατυποί άζίωσιν και υπέρ
εαυτού και περί τών τυπωτικών, καλόν ό
Σύλλογος νά ελθη εις διαπραγ[Αατεύσεις (χετ'
αύτου πρό οιασδήποτε ύποχωρήσεως* έάν δέ
φέρη ενστάσεις, τότε νά σκεφθη 6 Σύλλογος.
Νίκολότζονλος. Παρατηρεί δτι οφείλεται ά-
[/.εσος άπάντησις τοίς 7.7(..'Αδ6λ(ρ(Ης Περρη, οΐχι-
νες παρά του Συλλόγου και (χόνου περιμένουσιν
οδηγίας. Του κ. ^Αποστόλογλσν ύποδείξαντος
όπως ό Σύλλογος πλήρωση (χέν τοίς έκδόταις
την δαπάνην, άλλα εις λογαριασ(ΛΟν του κ.
λ\^ί*α]χΙίηη, ό κ. προεδρεύων παρατηρεί δτι
πρόκειται ή πρότασις της επιτροπής ώς έχει
νά επιψηφισθγ, η νά άπορριφθ^.Ό κ. Σαλτέ-
λης θεωρεί δυνατήν καΐ τροποποίησιν της προ-
τάσεως και έπαναλα(^.βάνει αύθις την άρχικην
πρότασιν του, δηλαδή ούχΙ (Λονον ά(Λθΐβή τψ
συγγραφεί, άλλα και τυπωτικά νά (λή πλη-
ρωθώσιν. Τουναντίον ό κ. ^^ειτόπουΛος προ-
τείνει νά γείνη δεκτή ή της φιλολογικής επι-
τροπής πρότασις, διότι δέν ελπίζει, λέγει, ό κ.
λΥίψΙ^Ίοίη νά έπψ,είνγ) δ Γ αμοιβή ν 10 ή 11
τυπογραφικών φύλλων καΐ νά άφήση ατελές
τό έργον αύτου, περί τής άρτιότητος του
οποίου φροντίζει τόσον. Ή πρότασις του κ-.
Σαλτέλη, τεθείσα εις ψηφοφορίαν, γίνεται απο-
δεκτή διά ψήφων 6 κατά 5.
Περί τής γ' προτάσεως παρατηρείται δτι,
καταπεσουσών τών δύο πρώτων, συγκαταπί-
πτει και αύτη.
Περί τής δ' προτάσεως, άφορώσης τό
Ονομα του κ. Ζωμαρίδον εν τω έζωφύλλφ ώς
συνεργάτου, παραττ,ρείται δτι τό ζήτημα τού-
το, ενδιαφέρον αυτόν τόν κ. λνοοίίΐβίη) δέν
πρέπει νά θιχθή. Ό κ. Σαλτέλης παρατηρεί
ότι ό κ. ΙΥπΊ^Ίοί)) είναι γνωστός τω έπι-
52
ο ΕΝ ΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΟνίΙΟΛΕΙ ΕΛΛΗΝΙΚΟΣ ΦΙΛΟΛΟΓΙΚΟΙ ΣΓΛΛΟΓΟΣ
στη[χονικώ )ςόσ[Λφ, δια δέ της ττροσθηκης του
ονό|Λατος του κ. Ζ(ομαρίδον δδίκνύων συνζ^-
γασίαν, φαίνεται 6'τιθάε/η λόγους σττουδαίους
προς τούτο, άφ' ου επέτρεψε και ιδίας του κ.
Ζωμαρίδον ττροσθηκας χργ)σί(Λθυς τοις ελλητιν
άναγνώσταις. Οι κ. κ. ^ν^εντί^που^ος και
ΟΙκονομίδης λεγουσιν ότι πολύ ττιθανόν ό κ.
ΐνβοΜβίη να ζηττι ν' άχαλλαγγ, άττό του κ.
Ζωμαρίδον, φαίνεται οτι γίνεται θΰ(Αα της
άγαθότητος αύτου και δια τούτο καλόν να
ύποδειχθΥί αύτω η διόρθωσις του <7φάλ(Λατος.
Ό }ί.Σαλτέλης παρατηρεί ότι, άφ'ού τό έργον εί-
ναι η δη τετυττωμένον, ύπάρχουσι δε και ονο[;.α-
στί προσθηκαι του κ. Ζωμαρίδον, δεν θα σωθη
ή αξιοπρέπεια και έαν άφαιρεΟ*^ τό δνοαα του
κ. Ζωμαρίδον ώς συνεργάτου* ρ,όνον δυνατόν,
να ύποδειχθη τίο /.ΛΥβοΜοΊη να ρ.η έπιτρέπη
ιδίας προσθηκας τώ κ. Ζωμαρίδ}] η να ε/η
αυτόν ύπο/ρεω(Λένον είς πιστην ρ,ετάφρα^ιν.
Ό κ. ΟΙκονομίδης έπΐ'χένει να ύποδειχθη τω
κ. ^νβοΜβίη ή παράλειψις του ονό(Λατος του
κ. Ζωμαρίδον, *Η πρότασις του κ. Σαλτέλη,
τεθείσα εις ψηφοφορίαν, γίνεται αποδέκτη δια
ψήφων 6 κατά 5.
*ΙΙ έπΙ της ε' προτάσεως άπόφασις ανα-
βάλλεται, παρατηρήσαντος του κ. Σαλτέλη
ότι καλόν και δέον ό' τι και αν άποφασισθνί
κατόπιν περί του είδους του πληρωθησο[Λένου
νο(Λίσ(Λατος ν' άποβλέπη |ΛΟνον εις τα υπό του
προγρά[Χ(Λατος όριζό(Λενα 30 τυπογραφικά
φύλλα. Μεθ* δ διαλύεται ή Φ^νεδρία.
ΣΥΝΕΔΡΙΑΣΙΣ ^ΑΣΛΖ'
τ^ 1 Άττράίον 1896.
Προίδρίϋοντος ΑΝ. ΧΡΗΣΤΙΔΟΥ, προέδρου.
ΆναγνωσΟέντων καΐ έπικυρωθέντων των
πρακτικών της ήγουίΛε'νης συνεδρίας, [χετά
παρατηρησιν του κ. ^Ανδρεάδον Οτι καλόν θά
ητο νά έξετίθετο περίληψις της εκθέσεως του
προεδρείου εν τοις πρακτικοίς, ό κ. γενικός
γρα(Λαατευς άναγινώσκει περίληψιν της α3^-
Ληλογρα^ίας, έ/ουσαν ώδε :
Επιστολή του κ. Μ. Παρανίκα εντεύθεν
από 1 1 Μαρτίου, Οεωρουντος εαυτόν άκατάλ-
ληλον περί την διοίκησιν του Συλλόγου καΐ
παραιτου(Λένου της θέσεως αντιπροέδρου.
Του Σ. Μητροπολίτου Άμαοείας ^Ανϋίμον
από 15 Μαρτίου, έπισυνάπτοντος εν δυσι τε-
τραδίοις περιγραψάς τεσσάρων έπι (Λε[;.βράνης
κωδίκων ίκκλησιαοτικής νλης, γεν ο (Λεν ας εν
τη παρά την πόλιν Αυλώνα Ιερα {λοννί Σβέρ^
νετζ, ων έξαιτείται την καταχώρισιν εν τω
ΙΙεριοδικω.
Του Ύωοοικου ^Αρχαιολογικοί) ^Ινσταοντον,
προσκαλούντος τό προεδρείον εις διάλεςιν,
γενησο(Λένην εν αύτω υπό του κ. Κ. Μνλωνά,
άπό 7 Μαρτίου.
Της Α. Ε. του κ. Στεφάνον Καρα&εοδωρή
Ιφένδη, πρεσβευτού της Τουρκίας εν Βρυζέλ-
λαις, εύχαριστούντος έπι τοις χάριν της
δι' αυτού γενθ[λένης δωρεάς υπό του συρ,βούλου
της ρωσσικης Αυτοκρατορίας κ. ^Αλεξάνδρου
Σβεί'ίγορίδσκη έκφραζθ[Λένοις εύ^λενέσιν αίσθή-
(7-ασι και προτείνοντος αυτόν έπίτι;λον [χέλος
του Συλλόγου.
Πιττάκιον Πατριαρχικον της Α. θ. 77. του
ΟΙκονμενικον ΙΙατριάρχον ^Ανϋίμον του Ζ' από
11 Μαρτίου 1896, έφιστώντος την προσο/ην
του προεδρείου προς τηρησιν της έν τω Συλ-
λόγφ τάξεως.
Ό κ. πρόεδρος άγγέλλει δωρεάν 5 λιρών
του κ. .1. Λ". Ταμβάκον, ι^.ετά λύπης δΐ
τόν θάνατον του διαπρεπούς πολιτευτού της
Ελλάδος Χλριλλοτ Τρικοπιιι.
*Αγγέλλεται δ' ότι τό προεδρείον έπι ταϊς
έορταις του Πάσχα έπαρουσιάσΟη είς την Α.
θ. II. τόν Οίκου (Λεν ικόν Πατριάρχη ν, γενό (/.ε-
νόν δεκτόν (Αετ' εύ'Λενείας και τΐ(Λης.Τού κ. /Τ
Παχιίκον αίτησαντος ν' άναγνωσθη τό πα-
τριαρχικον πιττάκιον, περί ου έν ττ, αλληλο-
γραφία έγέν^το λόγος, άναγινώσκεται και
τούτο και η απαντητική προς αυτό επιστολή
τού προεδρείου. Ό κ. Μηλιάδης, εύχαριστησοις
τω προεδρείω έπι τω πνεύίχατι της απαντή-
σεως, προσθέτ•ι δτι καλόν θά ητο νά έπωφε-
λείτο τό προεδρείον της ευκαιρίας της εις τόν
Πατριάρχην παρουσιάσεως και νά προέβαινε
και εις προφορικάς εξηγήσεις, διότι ό Σύλλο-
γος, ώς σω(Λατεϊον, υπό κανονισ[Λθύ διεπό(Λενον
και έ/ον συναίσθησιν τών λειτουργιών αυτού,
δεν είναι δυνατόν νά προκα>έσ•(ΐ έξωτερικάς
παραστάσεις άλλων αρχών.
Ενοτ. *1ωάννον. Συ[/-οωνεϊ [Λετά του κ. Μα-
λιαδον, προσθέτει δε ότι πάντα τά. έν τω περι-
βόλω τού Συλλόγου συ[Λβάντα ούδε(Λίαν προσ-
βολην προσηπτον ούτε τοϊς σ'^ζητησασιν ούτε
τω Συλλόγψ. Τοιαύται συζητήσεις είναι συνή-
θεις παρά τοις διαφόροις σωαατείοις.
Ανθεντόττονλοζ. Ηεβαίως τά ύπό τών προ-
λαλησάντων λε^^θέντα έξέφραζον [^αθυτάτην
ΠΡΑΚΤΙΚΑ (ΣΥΝΈΛΡΓΑΣΙΣ ^ΑΪΑΖ', 1 ΑΠΡΙΑΙΟν 1896)
53
βλΐύιν €7:1 τώ γεγονότα άλλα πρέπει να έκ-
^ρασΟτί καΐ έντονος δίαΐΛαρτυρια κατά της
αστοργίας εκείνων, οΐτινες έδωκαν έζ•/)γ75σ6ΐς
δλως άλλοίας ττί Α. Θ. II., προκαλεσάσοίς
τις εν λόγω παραστάσεις.
^Ανδρ^άδ9]ς. Όντως έδει, πλην της άπαν-
τ/;τικης του προεδρείου επιστολής, καΐ εκ των
αελών του Συλλόγου να άκουσθτί φωνή τις
ώς ή των προλαλησάντων . Τα πράγ(Λατα
εαεγαλοποιήθησαν πάρα τη Α. Θ. II., ώσεί
τ.σαν φύσεως να προκαλεσωσι πιττάκιον (ΐέ
9ρχσεις οΓαι ηκούσθησαν, των γενομε'νων συ-
ζητΓ,σεων ούσών συνήθων.
Πρόεδρος, Όντως τά προεδρείον ήτο προη-
τοιίΛαψένον κατά την είς τα Πατριαρχεία
ιιετάβασιν να ελθη εις προφορικας έξη-^'ήσδίς
ιατα της Α. θ. II., άλλα δέν ήδυνήθη να
Ε'/γίσ/ι τό ζήτη[Λα, ένεκα της παρουσίας ά>ν-
λων προσώπων.
Βαοάάδης. Δεν εξάγεται έπιτί(Λητικόν πνευρ,α
εχ του πιττακίου' αϊ έσνάτως γενόμεναι συ-
^τ,τησεις ήσαν ^ωηραι, τό οε πιττάκιον [/.άλ-
λον παραινετικών πρ6ς αποφυγήν τοιούτων.
Ε^, ^Ιωάννου. Δέν αποδέχεται την τοιαύ-
ητ,ν εννοιαν προτείνει δέ ίνα ο Σύλλογος άνα-
ίΐε'στί τω προεδρείω ή έκλέζη ιδίαν έπιτροπήν
::ρ^ προφορικήν διασάφησιν του ζητήρ,ατος.
Μελιχρός. Επίσης παραινετικόν παραδέ-
/εται τ6 πιττάκΐ(>ν, άποδιδούς τήν πρόκλησιν
αΰτου εις παρανόησιν της αποστολής του
Συλλόγου εκ (Αβρούς (χελών τίνων, βκφρασθέν-
των εζω περί των τελευταίων συζητήσεων
όιχ ζωηρότερων, ως φαίνεται, χρω[Λάτων.
Τουναντίον Δάμαας και Πασχαλίδης ύπο-
στηρίζουσι τήν πρότασιν του κ. Ε. *Ιωάννον.
Τάγης, Έπρεπε πάσα περαιτέρω συζήτησις
νχ έαποδισθη κατόπιν της τοσούτον άβρόφρο-
νος απαντητικής επιστολής του προεδρείου.
Πάντα τα δη(/.οσία γινό[χενα ήδύναντο να
οΟάσωσι (λέχρι της Α. Η. II., δεν επρεπεν
οΰϊε καν να γείνγ) υπαινιγμός δολιότΛ,τος εκ
ί«ρ^'^ς μελών τίνων του Συλλόγου.
Έ^•. τούτοις ό κ. πρόεδρος παρατηρεί δτι
":άγ•λατι ό Σύλλογο; ευρίσκεται υπό τ-Λ.ν
τΛευματικήν προστασίαν του ΙΙατριάρ/ου, δι-
χιιουμένου να συμβουλεύτ) αυτόν, οσάκις το
τοιοίίτον θεωρεί άναγκαιον.
Μαλιάδης. Ό Σύλλογος, ώς καΐ τό προε-
ορίίον ένόησαν άριστα τό τί έδει να άπαντή-
οω^ιν εις τό εν λόγφ πιττάκιον άλλα καλόν
δ.ναι πάλιν τό προεδρεΐον εν πρώττ) ευκαιρία
'ΐ'ΐ •ράξνι όπερ έκωλύθη να πράςτ., χωρίς να
δοθνί έπισημότης εις τό ζήτημα δι' εκλογής
?δίας έπιτροττής, τηρούμενης μόνον απαράβα-
του τής αρχής τής μή έπεμ.βάσεως άλλων
άρχων εις τα του Συλλόγου, υπό ιδίων άρχων
καΐ κανονισμού διεπομένου.
^Αποστόλογλονς. II αν περαιτέρω διάβημα
του προεδρείου θεωρεί περιττόν μετά τήν
αξιοπρεπώς δοθεϊσαν γραπτήν άπάντησιν.
Έςαντληθέντος του ζητήματος, ό κ. πρόε-
δρος συνοπτικώς παρατηρεί τα εξής : Έν
μια τών προηγουμένων συνεδριάσεων, άνα-
γνωσθείσης επιστολής τής φιλολογικής επιτρο-
πής, προτεινούσης λύσεις τινάς τών μετά του
κ. \νβ€Κ'Ιβίη ώς προς τήν ύπ' αύτοΰ γινο-
μένην εκδοσιν τής Ζωγραφείον Βιβλιο&ήκης
ζητημάτων, ό Σύλλογος έπι τών προτεινομέ-
νων λύσεων μή άποφασίσας αμέσως, κατ* ά-
παίτησιν τής πλειονοψηφίας τών μελών, είχε
ψηφίσει έβδομαδιαίαν άναβολήν προς μελέ-
την του ζητήματος υπό του προεδρείου. Όν-
τως δέ, μελετηθείσης τής αλληλογραφίας του
Συλλόγου υπό του κ. γενικού γραμματέως,
ώς καΐ τών πρακτικών του Συλλόγου και τών
τής φιλολογικής επιτροπής υπό του προέδρου
τή συνεργασία τών κ. κ. Νικολοτιονλω^ και
Πετρακίδον, τών δέ του προεδρείου τη συνερ-
γασία του ειδικού γραμματέως, συνετάχθη
σχετική εκθεσις του αποτελέσματος, έφ' ης,
άναγνωσθείσης έν τη προηγουμένη συνεδρία,
πάσα σ'υζήτησις καΐ άπόφασις άνεβλήθη εις
τήν έπομένην συνεδρίαν, ήτοι τήν σημερινήν.
ΈπΙ τούτοις ό κ. Τάγης παρατηρεί α') ό'τι
επρεπεν έν τοϊς πρακτικοίς να καταχωρισθη
περίληψις τής εκθέσεως* β') δεν έπρεπε να
έπιτρατΓΓ, συζήτησις καΐ έπι τών προτάσεων
τής φιλολογικής επιτροπής, άφ* ου προηγου-
μένως έπαρουσιάζετο ζήτημα συναφές* επι-
θυμεί δέ να άναγνωσθη ή έν λόγφ εκθεσις.
Διατυπώσαντος του κ. Μαλιάδον άπορίαν,
μή άκυρουνται αί προηγούμεναι αποφάσεις
και επανέρχεται ό Σύλλογος αύθις εις τό ζή-
τημα τούτο, ό κ. Σαλτέλης παρατηρεί ότι γί-
νεται σύγχυσις δύο ζητημάτων δέν πρόκειται
περί τών προτάσεων τής φιλολογικής επιτρο-
πής* πρόκειται περί άλλου τινός* έν προηγου-
μένη συνεδρία είχε λε^^θή ότι του συμβολαίου,
του συναφθέντος μετά του κ. λΥρνΜβηί καΐ
τών κ. κ. ^Αδελγών ΙΙερρή, ή φιλολογική επι-
τροπή, ώς καΐ τό προεδρείον, δεν εσχον γνώ-
σιν. Τούτου τήν έςακρίβωσιν ειχεν έπιφορτισθή
τό προεδρείον και έξ αυτής τής αφορμής έγέ-
νετο ή εκθεσις.
54
ο ΕΝ ΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΟνΠΟΛΕΙ ΕΛΛΗΝΙΚΟΣ ΦΙΛΟΛΟΓΙΚΟΣ ΣΤΛΛΟΓΟΣ
Μβτα ταύτα άναγινώ(?Λ6ται η εχθβσις του
προιδρβίου ϊχουσα ώς έξης :
«•Υίτε{κο\τ6ς τζ έίτιΟυρία του Συλλόγου δ.τα^ς δια-
λευκάνωμεν τα κατά τ6 ουμ6όλ(ίΐον ίτερί τή; εκδό-
σεως του δευτέρου τόμου του ^/σ;^ι;>1οΐ',άνεδιφήοαμεν
τά άιτό ιού 1887— 1894 πρακτικά τοδ Συ>ν>.όνου, ίκδο-
θέντα καΐ μή, τά :τρακτικά της φιλολογικής έ.τιτρο-
ίτής, τά τοΟ προεδρείου καΐ τί|ν άλληλογραφίαν,
Κψ α') τό έν παρόδ(ρ καΐ δια την ίοπέραν ταυ-
την όλως δευτερεύον ξ,ήτημα τιερι τής αμοιβής τών
εκδοτών. Τω ΐ886, Ιανουαρίου 26, ίνεκα προτά-
σεως τής φιλολογικής έίτιτροπής αποφασίζεται νά
πληρόνωνται καΐ οΐ έν Γερμανία έκδόται είς δραχ-
μάς' βραδύτερον, 17 Σεπτεμβρίου ΐ886, προς άποζη-
μίίυσιν των έκδοτων διά τήν πληρωμήν ταύτην
ηύξήθη ή άμοι6ή έκαστου τόμου κατά το 7ϋ» ^^'^^
χρημάτων νά λαμβάνωσιν οΐ έκδόται 170 αντίτυπα
περιπλέον ΛντΙ των συμπεφωνημένων 500, ήτοι 670.
1^) Περί τών χαύ^ νπερβαοιν τν:ζογραψικώΡ φνΧ).ων.
Ο Σύλλογος διά τών αποφάσεων τής 8ης Απριλίου
ι886 καΐ 6 Φεβρουαρίου 1889, διά τών αποφάσεων
τής φιλολογικής επιτροπής, ΙδΙς: δέ του 189$, ΐΐ Ια-
νουαρίου, έπΙ τή έκδόσει του δευτέρου τόμου του
Αίοχνλον καΐ έκ τών προς Κάρολον ΣΙττλ καΐ Α. Βερ•
ναδά)^ην καΐ Περρή επιστολών αποδεικνύεται ουδό-
λως παραδεχόμενος τά καθ* ύπέρΟασιν τυπογραφικά
φύλλα. Μόνον έν τή έκδόοει τοΰ πρώτου τόμου
τοΰ Σοφοκλέους, τοΰ Συλ}^όγου αρνουμένου καΐ }ΐ.ή
θέλον*ος νά πλήρωση τψ κ. Σεμιτέλω περισσότερα
τών πέντε τυπογραφικών φύλλων έκ τών καθ* ύπέρ-
βασιν, ήτοι έν συνόλω 2θ+5» ^ *^* Χααιώτης παρεμ-
βληθείς (ίυνεβίβασε τήν διαφοράν ούτω* νά πλήρωση
ό Σύλλθ"^-ος εΙς τόν τυπογράφον τά περιπλέον
πάντα, εΙς τόν έκδοτη ν όμως νά δώση αμοιβή ν μόνον
είκοσι τυπογραφικών φύλλων τούτο δ* έγένετο κατ'
έξαίρεσιν περί τής Αντιγόνης, ώς πρώτης έν τη σειρβ
τής εκδόσεως, καΐ τούτο τό προηγούμενον έν παρο-
μοίαις περιστάσεσιν ακολουθεί ή φιλολογική επιτροπή.
Έν τή ήδη έκτυπουμένη έκδόσει τοΰ δευτέρου τόμου
τοΰ Αιαχνλον άντΙ τών τριάκοντα τυπογραφικών
φύλλων έγένετο ύπέρβασις ρΙς 40» ίτεριπ/.έον δέ
ήγγέλθησαν έτερα ένδεκα φύ>^.α, πρρΐ ών ή φίλο•
λο"^-ΐκή επιτροπή, ύπείκουσα πλέον τζ ανάγκη, ϊνα )ΐή
παρακωλυθή ή συμπλήρωσις τοΰ έργου, άπεφάσιοεν,
ώς καΐ άλλοτε, τά μέν τεσσαράκοντα τυπογραφικά
φύλ>.α, τά διά τοΰ συμβολαίου ορισθέντα, ν' άνα-
γνωρίση ώς προς τήν άμοιβήν και τάς δαπάνα; της
εκδόσεως, διά δέ τά περιπλέον ίο — 1 1 καταΟάλη
μόνον τά τυπωτικά καΐ άπ' ευθείας τω τυπογράφ*» \
ούχΙ δέ διά τοΰ κ. Π (•(•ΙίΙο'αι, τούτο δέ Ινα ύ Σύ/.-
λογος ώφρληθή τή\• διαφοράν τοΰ Νομίσματος.
γ') Περί τον ονμβολαιον τον όεντίρον τόμον τον Αι-
οχύΧον, Προκειμένου περί τούτου, έθΓ(Γμήοαμεν κα-
λόν νά έ^ετάσωμρν πώς τά ου]ΐΟό>.αια τής Ζωγρα-
ίΐείοχ' Βιβλιοϋήκης έγένοντο. 'ΚπΙ τή πιστή ί κ.Ί>.ΐ|ρώθΜ
τών όρων τοΰ προγράμμ(ΐτος καΙ τη συνάψει ου]ΐΓ)θ-
λαίου ή φι>.ο},ογική επιτροπή έχει ύπερέχουσαν ψΓι-
φον (β>^ πρακτικά Συλλόγου 8 ^Απριλίου ΐ888, 6 <ϊ>ε-
βρουοφίου 1889, 2θ Απριλίου 1889, 26 Νοεμβρίου
1890, 26 Νοεμβρίου 1891, πρακτικά φιλολογικΓ|ς επι-
τροπής, ίδίςί τά τής 25 Νοεμβρίου 1894» 13 Ιανουα-
ρίου 1895. 22 Φεβρουαρίου 189$ κλ. καΐ έπιστολάς
Συ}ν}.όγου προς έκδότας)• τύπος δέ συμβολαίου ολό-
κληρος εύρηται γεγραμμένος έν τοις πρακτικοίς τής
φιλολογικής επιτροπής 17 Μαΐου ι888.Παράβασις τοΰ
έθους τούτου γίνεται τω 1893 ^Οκτωβρίου 25, δτε
συνήφθη συμβόλαιον μετά τών Αδελφών Περρή περί
τοΰ εκδοθέντος δευτέρου τό]ΐου τοΰ Ενρυιίδον,οννο-
μολογηθέν ύπό τοΰ προέδρου, έξουσιοδοτηθέντος ό-
μως ύπό τοΰ Συ>ν>^όγου έν έκτάκτω συνεδρία, 21 Ιου-
λίου 1893» |ΑΟνον τοΰ προεδρείου, όπερ πάλιν ούδε-
μίαν έσχε πρωτοβουλίαν ή "^-νώσιν τής τοΰ συμβο-
λαίου συνάψεως (βλ. πρακτικά προεδρείου). Έν τψ
τελευταίί.υ συμβολαίω περί τής εκδόσεως τοΰ δευτέρου
τόμου τοΰ Αισχνλον ό αυτός πρόεδρος δέν συνεμορ-
φώθη προς τά σρχήθεν καθιι;ρω)ΐ.ένα• ούτως ή φι>.ο-
λογική επιτροπή παρακαλεί τόν πρόεδρον τί] 13
Ιανουαρίου 1895 ν' άποστείλη αύτη τά συνομολο-
γηθησόμενα συμβόλαια τοΰ τόμου τούτου* μετά 2θ
περίπου ημέρας (6 <Ι>εβρουαρίου ΐ895) Ρ^'^ά τήν
παραλαβήν τής επιστολής τής έπιτρο.πής ό πρόεδρος
ά'^Τέλλει τω Συλλόγίρ δτι τά συ]ΐβόλαια παραπέμ-
πονται τή φιλολογική επιτροπή, 22 Φεβρουαρίου
1895 λαμβάνει ή φι>^ολογική επιτροπή τά συμβόλαια
κεκυρωμένα, ά καΐ επιστρέφει, εΐ καΐ ήδύνατο, λέγει,
νά έπενέγκη τροποποιήσεις τινάς, άποφυγούσα νά
πράξη τούτο δπως μη έπέλθη βραδύτης* ή δ' άνω Ρη-
θείσα επιστολή τής επιτροπής άνακοινοΰται τω ΣυΚ-
λόγω 27 Φεβρουαρίου, ήτοι 43 ήΡ^^ρας μετά τήν τΛ
προέδρω άποοτολήν τής δ' έπιστολα'ις ταύτης μόνον
τά περί τών αΐτουμένίυν συμβολαίων δέν άν(ΐκοι•
νοΰνται. Γνώσιν τής συνομολογήσεως τοΰ συ}ΐβο•
λαίου τούτου δέν έχει τό προεδρείο ν, ώς δείκνυται
έκ τών πρακτικώ\•.
δ') Έν τ ή ύπό τών ά}ν}.ογε\'ών έκδόσει τής Ζω-
γραψείον Βιβλιο^χης περίεργον πρόσωπον έχει ό
κ. Ζωμαρίδης' ούτω ή φι>^ολογική επιτροπή (25 Φε-
βρουαρίου ΐ894> διά ^ήν έκτύ.πωσιν τοΰ δευτέρου
τόμου τοΰ Αισχνλον ευρίσκει, λέγει, δυσκολίας καΐ
δτι ύπάρχουσί τίνες παρεμβάί.λοντες προς τούτο
προσκόμματα. Μετά Γ ν περίπου έτος, 13 Ιανουαρίου
ΐ895ιή φιί.ολογική επιτροπή πληροφορείται περί ιδιω-
τικής επιστολής τοΰ κ. Ζωμαρίδον προς τόν πρόεδρον,
έξ αυτής δέ μανθάνει περί τής επιθυμίας τοΰ κ,
Νν/ί<π/: ώς προς τήν ΓκδοσίΝ' τοΰ πρώτου τόμου τοΰ
Πλάτωνος- ύλίγον μετά ταύτα, 22 Φεβρουαρίου 1895»
παρατΓ|ρήοεις γίνοντία έν τή φι>.ολογική επιτροπή
περί τοΰ ιδιωτικώς γράφοντος κ. Ζωμαρίδον, ένώ
αυτύς ύ έκδύτΐ|ς όρΓίλη άπ' ευθείας νά γράφη* τή
27 ΣεπτεμΓιρίου 1895 διχογνωμία ί'γείρεται έν τη
φιλολογική επιτροπή περί τής ]ΐΓτά τοΰ κ. >ν/ί<ο/Γ
συ\•ε()γασίας τοΰ κ. Ζωμαρίδον τέ>.ος, 15 Φεβρουα-
ρίου 1896, έπιστο/.ή τοΰ κ. ίΓΓ(•Λ/ί ί// πρύς τόν Σΰ>.λο•
ΠΡΑΚΤΙΚΑ (^:νΝ•ΚΛΡΐΛΪ1ϊ: ,ΑΪΑΖ', 1 ΑΙΙΡίΛίον 1896)
ο5
γον, έν Γ) ουΓος, δικαιολογούμε\•ος δια τάς παρατη-
ρηθείς τοΰ Συλ>,όγου, διότι έκ τριάκοντα τυπο-
γρα'ρι*^ά?ν φύλλα^ν άνήλθεν ρΙς τεσοαράκοΝτα καΐ
-ΐλρον, επιρρίπτει την εύ06νην έ.τΐ τοΰ κ. Ζοψαρίδον,
οό τα συμ-τζ-ηρώματα πάντοτε παρεκώλυε, πολλάκις
έξήλειφεν, έν φ ούτος διε6ε6αίου αυτόν ότι αναγ-
καία ή καταχώρισις τών συμπληρωμάτιοΝ* τοις έλ-
Ίχ^αν άνα>-\'ώ<3ταις.
Ανδρεάδης. Τό προς Ιξέτασιν και έ^ακριβω-
«ϊ'.ν ζηττ,ΐΑα ητο τό του είδους του ττληρωτβ'ου
νοαί(7{ΐχτος• λόγος είχε γείνει έν τη έπιττολτ)
της έ-'.τροττης περί πληρωμής τών τυπωτικών
τών κχτα νέχν ύπε'ρβασιν φύλλων είς τους κ. κ.
^Αδύφονς Περρή, αρνήσεως δε πάσης ά;Λ0(βής
Χ'.' αυτά ταύτα τω συ'^'γραφδϊ. Έν ταίς έπι-
στολαίς, δι' ών τοις ζε'νοίς έκδέταις άγγέλλε-
τΐίή άνχθεσις συγγραφής τίνος, γίνεται επίσης
ρΕί'χ και του τρέχοντος εν Ελλάδι νο|Α{σ(Λα-
τοςπρός πληρωρ,ην, ήτοι του χαρτονθ(Λ{σ(Λα-
τος (αναφέρει χρονολογικώς και τάς επιστολάς).
1 1 10 α ταΰτα ό κ. ^ΥβοΙϋΙβΐη έπληρώΟη είς
Ίγ^^^Η, άναφε'ρει δε και έπιστολας διαμειφθεί-
σις αετα^ΰ Συλλόγου καΐ Τραπέζης, ως καΐ
ώ/αριστηριον του κ. \νβ€}ίΙίΗη. Τούτο τό
ζήτημα προυκάλεσε την εκθεσιν του προε-
δρείου* αγνοεί αν η εκδοσις τών ^Απάντων τον
Ήοιόδου έπληρώθη είς χρυσόν η δχι* δ-ευτέρα
ΪΙ σ'^ζητησις προυκληθη, έαν πρέττ/) ναπληρω-
ίώσι τα καθ' ύπέρβασιν τυπογραφικά φύλλα'
τζ ίτερί σ'^νάψεως δε συμβολαίων και άλλα
Γλω; είκγϊ και άκαίρως θίγονται έν ττ, εκθέσει.
Όίον άφορ:^ τον κ. Ζωμαρίδην, ως γενι-
χός γραμρ,ατεύς τότε, γινώσκει, λέγει, δτι
κιτεβληθη ενέργεια υπό του Βασιάδον δπως
ε~ιτύχη η Ζωγράφειος Βιβλιο&ήκη' ό κ. Ζω-
μαρίδης ην είς τών κυριωτάτων εργατών,
ώ^ελησας κατά πολλά τόν Σύλλογο ν, την
β ένχίσιμον αύτου διατριβην άφιέρωσεν είς
τ•ί;ν Ζωγράφειον Βιβλιο&ήκην, Άνθρωπος τοι-
ούτος αδικείται, προσβαλλόμενος υπό τών με-
λών εάν πταίτι, ας υποδειχθη καταλλήλως τό
σοίλμχ/'Οσον δ'άφορ^ τό ιστορικόν τών συμ-
βολαίων, παρατηρεί ότι πασαι αί εκδόσεις
ο.»5τυχώς υπερέβησαν τά ώρισμένα φύλλα* δεν
"ρέζε: νά ζητηθη ευθύνη ένθα δεν υπάρχει
τοιχύτη' καΐ χν έγένοντο παρατυπίχι τινές,
Ο'ίοόλως αύται προσέκρουσαν είς τά συμφέ-
ροντα τοΰ Συλλόγου.
Χι>ίο107ΐονλος. Εκφράζει την λύπη ν του μη
"χρχδεχόμενος την του κ. ^Ανδρεάδον γνώ-
Ρ*ν, ως προς τ•/)ν τττ,γήν της αφορμής της
έλΟέ^εω;• ό Σύλλογος επανειλημμένως έγραψε
τοίς 'λ,χ,/Αδελφόΐς Περρή και τ<ό κ. \\^€€ΐίΙβί)ί
περί της πιστής εκπληρώσεως τών υποχρεώ-
σεων των λαμβάνει άπαντήσει4 καταφαταάς*
άγγέλλεται όμως κατόπιν ή υπέρβασις τών
συμπεφωνημένων, ή επιστολή παραπέμπεται
τη φιλολογικνί έπιτροττ/ί* αύτη δ' άπαντώσα
εκφράζει τ•/ιν λύπην της έπι τω κατά παρά-
βασιν ρητρυ άρθρου του Ζζογραψείον προγράμ-
ματος συναφθέντι συμβολαίω μιτά τών κ. κ.
"Αδελφών Περρή, ό δέ Σύλλογος άγγέλλβι δτι
δεν εννοεί ύπέρβασιν τών διά του υπάρχοντος
συμβολαίου οριζομένων τεσσαρ άκοντα τυπο-
γραφικών φύλλων, δτε οι υ,, ά.* Αδελφοί Πξρρή
έν τη απαντήσει αυτών άγγέλλουσι προσθήκην
10 — 1 1 τυτ^γραφικών φύλλων ακόμη. Τούτου
ζητούνται εξηγήσεις παρά του κ. Τνβαΐίΐβή},
εκείνος δε απαντών επιρρίπτει τ/3ν εύθύνην τψ
κ. Ζωμαρίδη/0 Σύλλογος, ϊχων άφ' ενός την
δριμείαν έπιστολήν τών κ. κ. Αδελφών Περρή,
άφ' ετέρου δέ την τοΰ κ. ΐνβοΜβίη^ παρα-
πε'μπει ταύτας τη φιλολογική επιτροπή* ούόι-
μία μνεία περί αμοιβής. Ή έπιτροττή βπ* αυτών
λαμβάνει αποφάσεις, ας καΐ άνακοινουται τψ
Συλλόγφ (και τούτων την περίληψιν άναγι-
νώσκει)• έγώ αυτός προτείνω τήν άποδοχ'ον
αυτών, αλλ* ό Σύλλογος τάναντία φρονεί καΐ
ύπ' αυτό τό πνεύμα γράφεται τζ) κ. }νβ€ΐ(ΐ6ίη^
ώστε τό επείγον ζήτημα ητο τό τών φύλλων,
αυτό προυκάλεσε τήν εκθεσιν.
Μ, Κεφάλας. Άναγινώσκει περικοπάς, αύ-
τολεζεί ληφθείσας έκ τών σχετικών 7ΐ?ρός τό
συζητούμενον ζήτημα πρακτικών, προστίθησι
δέ δτι και περί τοΰ είδους του νομίσματος έν
τέλει της τελευταίας επιστολής υπάρχει παρα-
τήρησις, δι' ης υποδεικνύεται νά μη θιχθίί έπΙ
τοΰ παρόντος τό ζήτημα τοΰτο.
Βραχάμης. "Ανευ αποφάσεως τοΰ Συλλόγου
παριστάμεθα πρό τεσσαράκοντα τυπογραφικών
φύλλων, ως αποδεικνύεται έκ τών άναγνω-
σθεισών εκθέσεων* άμφιβολίαν περί τής μη
έπιψηφίσεως τοΰ συναφθέντος συμβολαίου υπό
τοΰ Συλλόγου έκφράσας, ειχον διαψευσθή
επισήμως υπό τοΰ πρώην προέδρου.
Αν&εντόπονλος. Είς τάς αποφάσεις τής
φιλολογικής επιτροπής δέν παρευρέθην, άλλ*
ύπομιμνησκω α ') ότι δσον άφορ3ί τό είδος τοΰ
νομίσματος, ή φιλολογική επιτροπή ουδόλως
έδίστασε νά προτείντ τήν εκδοσιν τοΰ έργου
έν Λειψία και ούχΙ έν Αθήναις* β') δσον άφο-
ρ^ τόν κ. Ζαψαρίδην, ή επιτροπή ευρέθη βίς
μεγάλην άμηχανίαν. Ό κ. ΙΥβοΊχΙβία ρητώς
εγραφεν δτι τοίς ελλησιν χναγνώσταις άρκοΰσι
Ί
56
ο ΕΝ ΚΩΝΣΤΑΝΤίΧονίίΟΛΕΙ ΕΛΛΗΝΙΚΟ^: ΦΙΛΟΛΟΓΙΚΟ^: ΣνΛΛΟΓΟΣ
τριάκοντα τυττογραφικα φύλλα* ό κ. Ζωμαρί-
δης διη[Λφισβ7ϊΤ6ί τούτο ' είναι δε λίαν τολρ,ηρόν
τό ύτ:ό του κ. '^Ανδρεάδον /ΗνΟε'ν, δτι η έττι-
τυχι'α του έργου οφείλεται τώ κ. Ζωμαρίδη.
Του κ. Βαλαβάνη διατυτώ7αντος έοώτη-
«7ΐν : Τι Φ^ρ.πε'ρασρ,α πρόκειται να έζαχθνί εκ
των άναγνωσθεισών έκθε'σεων ; ό κ. Μαλιάδης
άτταντί^. ό'τι, άνακινηθέντος του ζητ•ί;}Λατος
ττίς Ζωγραφείον Βιβλισ&ήκης και :ταρά ττ,ς
φιλολογικής έττιτροττης ύποδ-ιχθιισών προτά-
σεων τίνων, 7^αρε^Λ,ρήθη ότι ττρε'ττει νχ έρευ-
νηθη παρανορ-ία ττροϋπάρξατα υπό του πρωτ,ν
προέδρου. Έγώ σ^^νηψα συ(Λβόλαιον δια τετ-
σαράκοντα τυπογραφικά φύλλα [/.ετά των κ. κ.
"Αδελφών Περρή, παραπε'(Λψας τούτο και εις
ττ,ν φιλολογικών έπιτροπην (άναγινώτκει τας
σ/ετικας περικοπάς πρακτικών, ας άνωτε'ρω
και ό κ. Κεφάλας)" εκτός τούτου έφερα τό
ζητη(Λα και εις τόν Σύλλογον, παρ' ου και
ενεκρίθη• υπεχώρησα δέ εις τα τεσσαρ άκοντα
φύλλα, διότι, άναδιφησας πάσας τας γενορ.έ-
νας εκδόσεις, ούδαμοΰ παρετηρησα ακριβή
τηρησιν των ρητών άρθρων του προγρά[Λ(Λα-
τος• περί δε πληρω[Λης προκεΐ(Λε'νου, εις αυτόν
τόν κ. Βερναρδάκψ ει/ον υποδείξει δτι πρέπει
να πληρωθη είς δρα7(Λάς.
Σαλτέλης, Άκριέώς ό κ. Μαλιάδης [Λάς
εφερεν εις τό συζηττ,τέον ζητη(/.α, τό της
υπερβάσεως τών φύλλων. Τό συ(/.βόλαιον, λέ-
γει, υπεβλήθη εις την φιλολογικήν έπιτροπην
καΐ είτα εις τόν Σύλλογον ή επιτροπή, εί
και έφρόνει την εν τισι ρ,ετατροπήν του συ[Λ-
βολαίου, έπέστρεψεν αυτό εις τόν ποόεδρον
ούχΙ διότι ήπειγεν ό καιρός, άλλα διότι ήτο
ηδη κεκυρω(Λένθν. Έν τούτω ό κ. Μαλιάδης,
διακόψας τόν αγορεύοντα, παρατηρεί δτι τού-
το δέν είναι ρ.έν αληθές, άλλα και κεκυρωρ-έ-
νον αν ήτο, ήδύνατο ή επιτροπή να τό άπορ-
ρίψΤίϊ ζητούσα την (Αεταρρύθρ.ισιν. Συνεχίζων
τους λόγους του ό κ. Σαλτέλης, δια[Αφισέητεΐ
καΐ την εις τόν Σύλλογον ύποβολήν του συ[Λ-
Όολαίου, γενθ[Αένου (ΛΟνον [χετά προηγου'^ένην
[διωτικήν συνεννόησιν μετά του κ. Ζωμαρίδον.
Μετά ταύτα του κ, Βαλαβάνη ειπόντος ότι ό
μέν κ. Σαλτέλης λέγει ότι τό τελευταίον συι;.-
βόλαιον δέν υπεβλήθη, ούδ' ενεκρίθη υπό του
Συλλόγου, ό δε κ. Μαλιάδης τουναντίον δτι
υπεβλήθη, [Λονη ή άνάγνωσις τών σ/ετικών
πρακτικών δύναται νά λύσγ^ τήν διαφοράν
ταύτην, άναγινώσκονται ταύτα. Μετά δε
ΤΓ,ν άνάγνωσιν, του χ. Φ. Τάγη είπόντος τινά
κατά της επικλήσεως τών πρακτικών διά
τοιαύτα ζητή(Λατα, του δε κ. Νικολοπούλον
άνταπαντήσαντος, ό κ. πρόεδρος, θεωρών τόν
Σύλλογον ίκανώς ώκοδορ.ηρ.ένον, άτε δειχθέν-
τος εκ τών πρακτικών ότι ή γνώ[Λη του Συλ-
λόγου δεν έζητήθη, διαλύει τήν συνεδρίαν.
ΣΠΝΕΔΡΙΑΣΙΣ ^ΛΣχΜΓ
τ/7 8 "Απριλίου 1896.
Προεδρεύοντος ΑΝ. ΧΡΗΣΤΙΔΟΥ, προέδρου.
*Αναγνωσθέντων τών πρακτικών της προη-
γουρ.ένης συνεδρίας, ό ρ.εν κ. Φ. Τάγης ύπθ[Λΐ-
ρ.νήσκει παραλειφθεϊσαν παρατήρησίν του, ότι
ή ίκθεσις του προεδρείου συ(Λπίλη[Λα ση(χειω-
|Λάτων άντιφασκόντων (του κ. προέδρου έν
τω (Λεταξύ διαβεβαίωσαν τος δτι όέν ελέχθη
τοιούτο τι) τοις υπό του κ. Κεφάλα άναγνω-
σθεΐσι, δέν πρέπει νά συζητηθτ<, ό δε κ. Αϋθεν-
τόπονλος προσθήκην της παρατηρήσεως του
δτι ή έναίσΐ[Αθς διατριβή του κ. Ζωμαρίδον
όέν είχεν άντικεί(Αενον τό Πρόγραμμα της
Ζωγραφείον Βιβλιοϋήκης, ως ελέχθη υπό του
κ. "Ανδρεάδον. Έπικυρωθέντωνδέ τών πρα-
κτικών (Λετά τάς παρατηρήσεις ταύτας, ό κ.
γεν. γραΐΛ[Λατεύς άναγινώσκει περίληψιν της
αλληλογραφίας, άγγείλας και δωρεάς βιβλίων.
Ή αλληλογραφία έχει ως έξης :
Του ιατρού κ. Δ. Α. ΠαναγιωτΙδον εκ Πα-
ρα(>.υθίας,' εκφράζοντος παράπονα κατά του
λαβόντος τό δεκάλιοον αυτού βραβείον πληρε-
ουσιου του και ί,ητουντος αντίγραφα του τε
έντάλ(/.ατος και της αποδείξεως του λαβόν-
τος, ϊνα δι' αυτών διεκδικήσ•/) τά δικαιώ(Λατά
του, ταυτοχρόνως δε επισυνάπτοντας τό Ρ'
Κεφάλαιον τών Σνμβολών του «V την μέοην
ίστορίαν της Θεοπρωτίας.
Της ^Εφορείας τών ^Εκπαιδευτηρίων της έν
Πρόποοι Ταταονλων Ευαγγελιστρίας από 1 4
Μαρτίου, αιτουυ.ένης χάρτας γεωγραφικούς,
πίνακας Ίερας Ιστορίας, Φνσικήν, πίνακας
Ζωολογίας και Βοτανικής τών γνωστότερων
θηλαστικών, πτηνών και φυτών.
Τών κ. κ. Βαλαβάίΐ], Βασιλάδον, Γεδεών,
Αεπάστα, Ευσταϋιανου, "Ιατροπονλον, Μελιχρού,
Πασχαλίδοι^, Σεϊτανίδον, Σφύρα και Τονργοντη,
αίτου(Αένων από 5 Απριλίου 1896 τήν άνα-
'9εώρηοιν τον Κανονισμού, συ[Λφώνως τω 1 00
αυτού άρθρω.
ΠΡΑΚΤΙΚΑ (ΣνΝΕΔΡΙΑΣΙΣ ,ΑΣΛΗ', 8 ΑΠΡΙΛΙΟΥ 1896)
57
Ό κ-, ττρόεδρος [χετα λύττης αναγγέλλει τόν
θάνατον του έκ των δωρητών του Συλλόγου
ά. Ν, Ταμβάκον, ως καΐ τον του έ7:ιτί(Λθυ
[ΐε^ους Ααρ($Λοι; Τάκερμαν, πρώην πρεσβευ-
τοΟ των Ήνωΐλένων Ι.ίολιτειών της Ά(Αερικης
Εν Κωνσταντινουπόλει. Υποβάλλει δε ε:ς την
(ΐχίύιν του Συλλόγου τί πρε'ττει νχ γειντ, περί
της προεδρίας της εκπαιδευτικής επιτροπής,
^τχραιτ/οθεντος και του προς άνιίΊκατάστασιν
του κ. Φ. Τάγη έκλεχθε'ντος κ. Μ, Παρανίκα,
|-δίγοντος δε του χρόνου. Ό κ. Νικολόπσνλος
νομίζει δτι ή παραίτηιις του κ. Παρανίκα δέον
VI γείνγ) δέκτη, επελθούσα [Λίτά έπανειλημ-
αένις παρακλήσεις, προσωπικάς τε και του
προεδρείου* έφαίνετο δτι υπε/ώρησεν ό κ.
Παρανίκίΐς είς τας παρακλήσεις ταύτας καΐ
τΐλ:Γίζετο δτι θα άρτι την προ^ορικήν παραί-
ττ.τίν του, άφ' ου καΐ είς την συνεδρίαν του
ρωσιιχου Ινστιτούτου παρέστη ως ρ.έλος του
προεδρείου* παραιτηθείς δρ,ως ηδη γραπτώς
κατόπιν τοσοιίχων, βέβαιον δτι δεν θα ύποχω-
9'^\^^^ απέναντι οιουδήποτε διαβήρ,ατος* άρα
δέον να γείντ; δέκτη ή παραίτησις, νέου δ^
αντιπροέδρου εκλογής ανάγκη δέν ύπαρχε:,
διότι τφ κ. Φ. Τάγ^] επιβάλλεται καθήκον της
έκθέτεως τών [/.έχρι της παραιτήσεως αύτου
εν τ^ εκπαιδευτικνί επιτροπή γενθ[χένων• εάν
δε ΰπολείπηται ^.ικρχ ετι εργασία ρας ή δύο
συνεδριάσεων, δύναται και ό κ. πρόεδρος να
χροεδρεύστ).
^V] Παρανίκας. θεωρεί ανακριβή τα υπό του
κ. Νικολοτζονλου λεχθέντα, διαβεβαιών δτι ό
χ. Μ, Παρανίκας πρΙν η ύπάγ*/) είς την συνε-
δρίαν του Ινστιτούτου, είχε στείλει τό γρά(Λ(Λα
της παραιτήσεως, άλλως ευθύς έζ αρχής έττέ-
ιανιν είς την παραίτησίν του* επρεπεν αμέσως
ή έίϊΐστολή εκείνη να ληφθη ύπ' δψιν καΐ να
γείνη φροντίς περί ταχείας αντικαταστάσεως,
ίιότι δντως αϊ έργασίαι τής επιτροπής χω-
λαίνουσιν.
Τάγης. Δεν έπρεπε τά κατ' ίδίαν γενόμενα
VI λεχθώσι δημοσία καΐ να παρασταθη ό κ.
ΠαρανΙκας άντιφάσκων έαυτω* προκειμένου δε
::ερΙ τής ευθύνης παραιτηθέντος προέδρου,
πρωτοφανείς είσιν αί γνώμαι του κ. Νικολό-
ηούΐον δτε υπέβαλον την παραίτησίν μου,
υπέμνησα την άντικατάστασιν, ίνα μη πάρα-
χωλύωνται αί έργασίαι.
ΒαΙοαμάχης. Τα παρά του κ. Νικολοπονλου
*δρΙ του αριθμού τών άπαιτουμ,ένων ετι συνε-
δριάσεων της εκπαιδευτικής επιτροπής λεχθέν-
τα δέν είναι δυνατόν να θεωρηθώσιν ως άκρι-
Έλλ. φα. Σύλλογος.
βώς έχοντα* μέχρι τής παραιτήσεως του τέως
αντιπροέδρου αί έργασίαι εβαινον κανονικώς*
έκτοτε αύται ανεστάλησαν, ό καιρός επείγει,
πρέπει δε ή επιτροπή και εκ δευτέρου καΐ έκ
τρίτου να συνέλθ*/) προς άκρόασιν τών εκθέσεων
τών ρ,ερικών επιτροπών* θα γείνη ανάγκη και
πέντε και εξ συνεδριάσεων ως προς τό ζήτημα
δέ του προέδρου, δυνατόν να έξοικονομ.ηθώσι τά
πράγματα, εάν παρά του Συλλόγου δοθη τό δι-
καίωμ.α έκ τών 1 4 μελών τής εκπαιδευτικής έ;τι-
τροπής τό 'έν 'νά έκλεγη προσωρινός πρόεδρος.
Προς ταύτα συμφωνεί και ό κ. Μαλιάδης,
ύπομνήσας δτι τουτ* αυτό γίνεται έν όμοίαις
περιστάσεσι παρά πάσαις ταίς έπιτροπαίς. Ό
κ. Ενστα&ιανος αναφέρει άρθρον του κανονι-
σμού, καθ* δ, κωλυομένου του ενός τών αντι-
προέδρων, άντικαθίστησιν αυτόν ό έτερος.
Οί κ.κ. Χατζηχρήστου καΙ-ΣΌλτέλι^ς συμφω-
νούσι προς τούτο, του κ. Σαλτέλη παρατηρή-
σαντος δτι, εί καΐ σαφώς δεν προβλέπεται ή προ-
κειμένη περίπτωσις, κατ* άναλογίαν ομοίων
συμβαινόντων, δέον ό έτερος τών αντιπροέδρων
νά προεδρεύη. του πρώτου κωλυομένου. Μετά
ταύτα του κ. Νικολοπονλου διαβεβαιώσαντος
αύθις δσα καΐ προηγουμένως είπεν ως προς τάς
φάσεις τής παραιτήσεως του κ. Μ. Παρανίκα^
ε ί πόντος δέ καΐ αύθις ότι την ευθύνη ν τών
εργασιών τής εκπαιδευτικής επιτροπής φέρει ό
παραιτηθείς αντιπρόεδρος μέχρι του χρόνου
τής παραιτήσεως του, τού.οέ κ. Φ. Τάγη
άπαντήσαντος δτι αποδέχεται τούτο, έάν τό
υποδείζ•/) ό Σύλλογος, ή του κ. Βαλααμάκη
περί εκλογής προσωρινού προέδρου πρότασις,
τεθείσα είς ψηφοφορίαν, γίνεται αποδεκτή.
Είτα άναγινώσκεται αϊτ/)σις δέκα μελών
περί εκλογής επιτροπής προς άναθεώρησιν του
έν ίσχύϊ κανονισμού. Του κ. προέδρου παρακα-
λέσαντος έάν μέλος τής προεκλεγείσης επιτρο-
πής δύναται νά είπη τό αποτέλεσμα τών εργα-
σιών αυτής, ό κ. Σαλτέλης παρατηρεί ότι δια
πολλών συνεδριών ή επιτροπή άνευρεν Ικανά
μεταρρυθμιστέα, έχει δέ καΐ οημειώσεις, ας
προθύμως θά ύποβάλλη, έάν ζητ•/;θώσιν. Ό
κ. *Αποστόλογλονς προσθέτει δτι τά μεταρ-
ρυθμιστέα είναι εν τισι λεπτομερείαις, τής
βάσεως του κανονισμού ούσης καλής καΐ
άςιολόγου. Ό κ. Μαλιάδης δεν παραδέχεται
προϋπάρχουσαν έπιτροπήν* ως προς δέ την
ύποβληθείσαν νέαν αΐτησιν, παρατηρεί δτι οι αι-
τούντες έπρεπε νά παρουσιάσωσι καΐ σημεί-
ωσιντών μεταρρυθμιστέων τρωτών μερών. ΈπΙ
τέλους του κ. Λ^. Φωτιάδον άναγνόντος τό
Τόμος ΙίΖ' 8
58
ο ΕΝ ΚΟΝΣΤΑΝτίΝΟΤηΟΛΕΙ ΕΛΛΗΝΙΚΟΣ ΦΙΛΟΛΟΓΙΚΟΣ ΣΓΛΛΟΓΟΣ
σχετικόν άρθρον τοΟ κανονισ;Λθΰ, θεωρείται ή
αίτησις άπηλλχγρ-ε'ντ) παντός περιορισ[Λου και
έζαρτήσεως. Ό κ. Βαλοαμάκης προτείνει
άναβολην της εκλογής της προς άναθεώρησιν
έπιτροττης ε(ς προσεχ^η εκτακτον συνεορίαν, ίνα
έτοιι^ασθη ό Σύλλογος και ύποδείςν) τη έκλε-
γηιθ|Λεν/) επιτροπή τα (ΛεταρρυΟ^Λίστέα ^/.έρη
του κανονισ(Λθϋ. Τούτο αντικρούει ό κ. Εΰστ.
*1ωάννον, παρατηρήσας ό'τι ή επιτροπή πρό-
κειται νά παρουτιάσγι τχε'^χον ιχεταρρυθ^Λίτεως,
εφ* ου καΐ ρ,όνου ό Σύλ^λογος θ' άποφανθνί,
ούχΙ δέ εκ των προτε'ρων να ύπο^£ί;γ). Μετά
ταύτα, ανταλλαγεί των γνω?Λών τίνων περί του
αριθμού των [;,ελών της επιτροπής, ορίζεται
ούτος εΙς επτά (7) καί, γενομένης ρυίτικής
ψΐίγοφορίας, εκλέγονται μέλη της προς άνα-
'&εώοηοιν του κανονισμού επιτροπής οι κ. κ.
* Αποστόλογλονς, Βασιλάδης, Βραχάμης, Γε-
δεών, Σαλτέλης, Φωτιάδης κ*/1 Χατζηχρήατον.
Μετά ταύτα ένεκα του προκε^ωρηκότος
της ώρας άναβληθίίσης της άνακοινώτεως του
κ. Γεδεών, διαλύεται ή συνεδρία.
ΣΥΝΕΔΡΙχΥΣΙΣ >Σχ\θ'
τη 15 "Απριλίου 1896.
ΠροεδρΕύοντος ΑΝ. ΧΡΗΣΤΙΔΟΥ, προέδρου.
^Αναβληθείτιος της αναγνώσεως των πρα-
κτικών της ήγουμε'νης συνεδρίας ένεκα άί^ιαθε-
σίας του ειδικού γραμματέως, ό κ. γενικός
γραμματεύς άναγινώσκει περίληψιν της αλ-
ληλογοα^ίας, ε/ουσαν ώς έπεται :
7τολη τ'^ς "Επιί^ρωρήοεως των Πάνε-
πίο ^ν της Μεοημβρίης £κ ΒΟΓίΙοίΙΙΙ χπό
13 - ρΓλ ου, π^οτεινούση; ανταλλαγών δή-
μο τι -ύσεων κχΐ πεμπούτΛ,ς αντιτυπον των
δ/)μοτΐ£ύσίων αυτής.
Του /., Ζΐιόγα έντεύΟδν από 10 Απριλίου,
αίΓΟυμΗνο^ οπιος διαλεζΛ^αι έν τω Συλλόγω
π^ρι των κηΐ παρ* ήμίν σωζόμενων αρχαίων
ίί^ών κάί έί^ίμΛον, κηϊ ίόίί^. περί των Διονυσίων
έΐ' Μακεδονίί} τελετών.
Ίης Λ Ιί . του κ. Χρηστάκη ίφένδη Ζωγρά-
φου εκ ΜοηΙβ-ΟβΗο από 7 Απριλίου 1896,
άγγέλλοντος παραλαβην της σειράς και του
γενικού λ/σμου τής Ζωγραφείου Βιβλιούήκης,
λαμβάνοντος υπό σημείωσιν ότι προσετέθησαν
ε(ς τό κεφάλαιον εκ των τόκων ετεραι 20,000
δραχμαΐ και δηλούντος ότι είναι καθ' ολοκλη-
ρίαν σύμφωνος περί τής διαθέσεως του ποσοϋ
των εκατόν τουρκικών λιρών του Ζωγραφείον
Διαγωνίσματος εν μεν έτος, προς εκ^οσιν τής
ύλης και εν προς βράβευσιν τών πεμπομένων
συλλογών .
Ί'^ς "Εκπαιδευτικής "Επιτροπής εντεύθεν από
1 2 *Λπριλίου, αγγελλούσης ό'τι έξελέξατο προσ-
ωρινόν αυτής πρόεδρον, συμφώνως τή άποφχ-
σει του Συλλόγου, τόν γ,.-Νικόλαον Παρανίκαν.
Τής Φιλολογικής "Επιτροπής εντεύθεν άπό
10 Απριλίου, άγγελλούσης ότι ή άνάγνωσις
τής εκθέσεως αυτής, ώς εκ τής απουσίας του
κ. γραμματέως αυτής, αναβάλλεται είς την•
προσε/ή εβδομάδα.
Τής κ. "Αλεξάνδρας Παπαδοπούλου εντεύ-
θεν άπό 12 Απριλίου, πεμπούσης τά φυλλά-
δια τής <!^ Φιλολογικής "Ηχους ι^.^
ΈπΙ τής αλληλογραφίας ό πρόεδρος παρα-
τηρεί ότι ή αδτα τής ΒβνΐΙβ άβ8 ΙΙηΐνβΓβί'
(08 άΐΐ Μίάί ανταλλαγή τών του Συλλόγου
δ/5μοσιευσεων γίνεται δεκτή. Είτα ψηφοφο-
ρόύνται έπίτιμον μίν μέλος ό κ. "Αλ. Σβενι^
γορόδοκης, σύμβουλος τής ρωσσική; Αυτοκρα-
τορίας, τακτικά δέ ό κ. Π. Σταυρόπουλος,
ιατρός, καΐ Νικ. Τριανταφυλλίδης, ιατρός τών
Εθνικών Φιλανθρωπικών Καταστημάτων. Ό
κ. πρόεδρος άγγέλλει την έν ττ) συνεδρία πα-
ρ ου σί αν του κ. Ο. ΜίΙίβί^ μέλους τής γαλλι-
κής Άρ)τ^αιολογικής Σχολής Αθηνών καΐ του
κ. Ρο^οΙίη, γραμματέως του ρωσσικοϋ αρ-
χαιολογικού Ινστιτούτου.
Λαβών μετά ταύτα τόν λόγον ό κ. Μ.Γε-
δεών άναγινώσκει μελέτην αυτού έπιγραφο-
μένην Γνώίίεις εκ τοϋ τι/πικοϋ τοΟ
Γαλπίίίον δρονς, μετά δέ τό πέρας αύ•
τής ό κ, γενικός γραμματεύς άναγινώσκει του
Σ. αγίου " Αμασείας κ " Αν&ίμου ΙΙεριγρα•
^ίιν ευαγγελίων έπι μεμβράνης•
Ό κ. πρόεδρος, εύχαριστήσας τω κ. Γε-
δεών έπι τη υπηρεσία, ην δια τών μελετών
αύτου παρέ/ει τω Συλλόγω, διαλύει την
συνεδρίαν.
ΠΡΑΚΤΙΚΑ (Σ1•ΝΕΔΡΙΑΣΙΣ ,ΑΣΜ', ^ΑΣΜΑ', 19 ΚΑΙ 22 ΑΠΡΙΑΙΟΓ 1896)
59
ΣΓΝΕΔΡΙΑΣΙΣ >ΣΜ'
('ΈΗταχτος)
τη 19 Ά-ιριλίον 1896.
ΠροιδρΕύοντος Ν. ΦΩΤΙΑΑΟΥ, αντιπροέδρου.,
Άνχ-^η/ωσθίντων και έττικυρωθέντων των
^ραχτιχών της ήγουίΛδ'ντ,ς συνεδρίας, ό κ. γε-
νικός γραρΕ,ίζατεύς άναγινώτκει τζίοιληία της
άλληλογραοιας καΐ είτα ά|Ας''7ως τάς έκ&έαεις
τών έπιτρο-ών ψίλολογικης και ονίτακηκής,
ό δέ χ. Όί. '^ΐ'όρεάίι^ς την της ίκπαιδεχηι-
χής εητροττης.
Ή αλληλογραφία ϊ/η ώδε :
Έ^ιττολη του ^Γττουργου τών ναυτικών της
'^Λάδος κ. λ: Λεβίδον εξ Άθ-Λ,νών άτ:ό 1 1
Ά-ριλίου, έγκλείοντος εττιστολην από 3
Απριλίου του ττρυτάνεως, έ[Λ7Γεριε'/ουσαν υτ:ό-
σχιτιν περί ανανεώσεως της ττρός τόν Σύλλο-
γον άρωγης του ΙΙανε7:ιστη;Λίου.
Της Έκτιαιδενηκής ^Επαροηής εντεύθεν από
17 Απριλίου, δηλούσης δτι προέβη είς την
άνα^τίνταζιν ττρογράμματος του Κηραπηνείον
Αγώνος π•ρι ανντάξεως γραμματικής και
πχίοχαλούσης δπως αναγοαοη εν τή ΊΙαε-
ρησία Λιαταξε: της έκτχκτου συ ν ε ί> ρ ι άσε ως.
ΤοΟ κ. /. ί/β ϋτοαίαΓ8 έκ Ι,οανίπη άπό
6 Απριλίου, παρακαλοΰντος όπως τό υπό το
νευδώνυ(χον 7οΜ^(/α^, ύφ * δ έδηαοσίευ'ΐε τάς
(«ταφράσεις του Ψαγκαβή, άπονεν.ηΟεν αύτω,
ώς άντεπιστε'λλοντι ριελει, δίπλω^,α αλλαγή
βΓ^τιρου (Λετα του άληΟοΰς αύτου ονό;Λατος.
Τω κ. 2.αλτέλΐ], έρωτησαντι περί της έκθε'-
«ως της άρ/αιολογικης επιτροπής, απαντών
'ϋί. Νικολόπονλος παρέ/ει διασαφήσεις, ανα-
φέρει δε οτι εκ τών άλλων επιτροπών [λόνη ή
0!χονθ[Αΐκη είργάσθη. Ό κ. Σαλτέλης, την
ίργασίαν της οίκονθ(Λΐκης επιτροπής θεωρών
ι-ικουρικην της οιλολογιχτζς, εκφράζει την
^η%Ί να άνεκοίνου και ή οίκονοίχικη την εκ-
ίισιν αύτης. Είτα ό κ. "Άνδρεάδ^^ς άναγινώ-
«ει τό πρόγραμμα της γραμματικής ^ια τον
Καρατΐάνειον Αγώνα, όπερ και προτείνεται
«ί; έπιψηφισιν του Συλλόγου. Άλλα του κ.
ΣαΙτέλη παρατηρησαντος ότι καλόν η το ν'
άναβληθη ή έπιψηφισις, διότι, εί καΙ ^^';ζ^στ^,
τό πρόγραρ.{Λα αεταβολάς, παρ ατ-/; ρουν τα ι
ιιετιβλητε'α τίνα (Αε'ρη, π. χ. ώς προς τόν
τίτλον καΐ την άνά[/.ιζιν ρημάτων άρ/αίας
XII νέας, και ώς προς την διδασκαλίαν του
ρ^νταχτικου, παρενειρθ(Λένου εν τη γραΐΛρ,α-
τικνί, ό κ. Ανδρεάδης λίγει 5τι, αν έγίνβτο
άναθεώρησις και ρ,εταβολη εν τισι* τούτο έγέ-
νετο, διότι άπό του χρόνου της προκηρύξεως
του πρώτου προγράμματος ει/ον παρέλθει
ικανά ετη* νυν δε εάν έπι^εωρηΟη και ύπό της
επιτροπής του άρςομενου συλλογικού έτους,
αύτη Οά ηναι η ιδία η καΐ του λήγοντος έτους
και δεν είναι δυνατόν να συζητησγ, η ν2 με-
ταβάλη εν άλλω /ρόνφ τό αυτό έργον, παρι-
στ5^ ?^έ έπείγουσαν την έπιψ/;φισιν, /ά του
Καραπανείον ^Αγαη'ος. Ό κ. Νίκο) λος
κατ' άρ/ην άποδ•/εται την άναβολην. ίκ
της ελλείψεως μελών αρμοδίων προς συζ^τ ιν,
καΐ τούτο Ισως διότι δεν ητο εκ τών προτέρων
γνωστόν ότι κατά την συνεδρίασιν ταύτην θα
ύπήρ/ε προς συζήτησιν καΐ έπιψηφισιν τοιούτο
ζήτημα. Ό κ. προεδρεύων επίσης θεωρεί
άναγκαίαν την άναβολην. Ό κ. ^Ανδρεάδης
παρατηρεί ότι η'^ύνατο νά δημ.οσιε•>θγί καΐ
τούτο προς γνώσιν, διότι ει/ εν ανακοινώσει
αυτό τω κ. προέδρω* διά της αναβολής δυ-
νατόν νά παραταθώσιν αΐ συ,ητησεις* όπως
δε ετέθη τό ζήτημα υπό του κ. Νικολοπούλον,
θά ήναι ανάγκη καΐ δευτέραν φοράν ν' άνα-
γνωσθη τό πρόγραμμα. Ό κ. Σαλτέλης δέν
θεωρεί προφανή την άναβολην, ύπομνησας
ό'μοιον περιστατικόν περί προγράμματος, υπ*
αυτού τούτου συνταχθέντ,ος, τροποποιεί δέ
την άρ/ικην πρότασίν του σύμφωνον προς
την του κ. Νικολοτζονλον, προς ην συμφωνεί
και ό κ. ΟΙκονομΙδης, Οτε, τεθείσα αυτή εις
ψηφοφορίαν, γίνεται αποδέκτη καΐ διαλύε-
ται ή συνεδρία.
ΣΥΝΕΑΡΙΑΣΙΣ >ΣΜΑ'
τ^} 22 Απριλίου 1896,
ΙΙροεδριύοντος ΑΝ. ΧΡΗΣΤΙΑΟΥ, προέδρου.
'Αναγνωσθέντων και έπικυρωθέντων τών
πρακτικών τής ηγουμένης συνεδρίας, ό κ. Μ,
Παρανίκας δίδει εξηγήσεις τινάς ώς προς τό
ζήτημα τής παραιτήσεως αυτού, μεθ' ας ό κ.
Λ^. Φωτιάδης παρακαλεί νά θεωρηθή τό ζή-
τημα λήςαν. Μεθ' ο τόν λόγον λαβών ό κ.
8ίΊΐη(*ίά(Ί" άνακοινούται συνέχειαν Πε^Ι
τΓκ; άληΟονς τοποΟειίίας τοϋ Ι-
λίου. Μ^τά τό πέρας ταύτης ό κ. Μ. Πα-
ρανίκας παρατηρεί ό'τι ώς προς τά συμπερά-
σματα του κ. ^αΙΐηβίάίΊ"^ καθ' ά όλη ή
εκτασις του τρωικού πεδίου θεωρείται θάλασ-
σα, τό Γένι Σεχήρ θάλασσα, μένει δέ τό
60
ο ΕΝ ΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΟνΠΟΛΕΙ ΕΛΛΗΝΙΚΟΣ ΦΙΛΟΛΟΓ^ΚΟΣ ΣΥΛΛΟΓΟΣ
ορβινόν. επιφυλάσσεται εν {δίω άναγνώσματι
να ύποβάλη τάς έχΐ του ζητ7)(Λατος τούτου
{δεας καΐ παρατηρήσεις αύτου, άτε άπό τριά-
κοντα ετών καταγινό(λενος εις αυτό καΐ πρό-
βας και εις έπι τόπου έρευνας, δθεν κεκτ7)ρ.ένος
εΐδ^ικότητα. Ό κ. Μαλιάδης παρατηρεί δτι
ανέκαθεν δύο ζητη(Λατα ήγε'ρθησαν α') αν
ύπηρζεν 'Ό[χηρος και β') τό πεδίον της
Τρωάδος. Ό κ. ΒοΗηβίάβΓ έξήτασε τό έδα-
φος υπό ύδρογραφικήν εποψιν* δεν δυνά{Λεθα
να προδικάσω[;.εν τας θεωρίας αύτου ' ό κ.
Παρανίκας δε'ον να ρ.ελετησ•/ι καλώς τα πρά-
γματα και (χάλιστα έπι τόπου, αν δε ό κ.
8θ1ΐ)\βίάβν εύργ; και άποδείζη ότι και ό
8€ΗΙΐ67ηαηη-/.ού. οΐ άλλοι σφάλλονται, θα
δοζασθνί βεβαίως (Λεγάλως. Έπι του παρόντος
εύχαριστίαι οφείλονται τφ κ. ίζοΙίΤΙβίάβΓ, ας
αναμείνω (/.εν δε και του κ. Παρανίκα την
άπάντησιν .
Μετά ταύτα ό κ. πρόεδρος, εύ/αριττήσας
τω κ. 8θ}ΐηβίάβΓ έπι τη αξιολογώ πραγμα-
τεία αύτου, διαλύει την συνεδρίαν.
ΣΥΝΕΔΡΙΑΣ1Σ >ΣΜΗ'
(^ΈπταΗΧος)
τγ\ 26 Απριλίου 1896.
Προιδριύοντος ΑΝ. ΧΡΗΣΤΙΔΟΥ, προέδρου.
Άναγνωσθέντων των πρακτικών της προη-
γουμένης έκτακτου συνεδρίας, ό κ. * Ανδρεάδης
παρατηρεί δτι ή φράσις ή αυτή Ιπιτροπί]
εσφαλμένως έγράφη άντι της: ή αύτη άρχη
και ότι παρελείφθη τό λεχθέν ότι αναβάλλε-
ται μεν ή έπιψήφισις του προγράμματος της
γραμματικής, άλλ' ε(ς λίαν προσεχή εκτακτον
συνεδρίαν. Ό δε κ. Νικολόπουλος παρατηρεί
ότι ύπεστηρ^ζ6 την άναβολήν ίνα τα ενδιαφε-
ρόμενα μέλη λάβωσι γνώσιν του προγράμ-
ματος, κατατιθεμένου έν τω γραφείω. Έπι
τούτοις, έπικυρωθέντων τών πρακτικών, ό κ.
Σαλτέλης δντως θεωρεί καλόν τουλάχιστον δύο
ημέρας πρό της έκτακτου συνεδριάσεως, Ιν τ,
θα συζητηΟη τό πρόγραμμα, να κατατεθτ, έν
τω γραφείω προς γνώσιν τών ενδιαφερομένων,
ίνα μη άναβληθνί έπι πολύ ή συζήτησις. Ένί-
σταται ό κ. ^Ανδρεάδης, παρατηρών δτι πάσα
εκθεσις κατατίθεται έν τω γραφείω ούχι άμα
άναγνωσθείσα, άλλα καΐ συζητηθείσα. Μετά
ταύτα τών κ. Νικολοπούλον, ΟΙκονομίδον,
^Αύ. ^Ιωάννου καΐ Μηλιαηου άναγνόντων τάς
οικείας εκθέσεις, διαλύεται ή συνεδρία.
ΣΥΝΕΑΡΙΑΣΙΣ ;ΑΣΜΓ'
π) 29 Απριλίου .1896,
Προιδρεύοντος Ν. ΦΩΤΙΑΑΟΥ, αντιπροέδρου.
Άναγνωσθέντων και έπικυρωθέντων τών
πρακτικών της ηγουμένης συνεοριας, ο κ. γε-
νικός γραμματεύς άναγινώσκει περιληψιν της
αλληλογραφίας, έχουσαν ώοε :
Επιστολή της Εκπαιδευτικής ^Επιτροπής
εντεύθεν άπό 26 Απριλίου, δηλούσης δτι άνέ-
θετο την άνάγνωσιν της έκϋέαεως αύτης περί
τών εις τόν Καραπάνειον *Αγώνα υποβληθέν-
των πονημάτων τω εκ τών μελών αύτης κ.
^Ηλία Γ. Βαλοαμάκη,
Τών κ. κ. ^Αδελφών Περρη άπό 17/29
Απριλίου, δηλούντων δτι η έκτύπωσις του
Β' τόμου του ΑΙσχύλου εφθασεν εις τό 39°^
φύλλον και παρακαλούντων όπως τοίς πεμ-
φθώσιν ετεραι /ίλιαι δραχμαΐ δια την μέ/ρι
τούδε έργασίαν.
Του κ. Ε. Μανωλακάκη έκ Καρπάθου άπό
15 Απριλίου, άποστέλλοντος αίτησιν της
'Εφοροδημογεροντίας Πηγαδιών Καρπάθου
δπως ό Σύλλογος έλθτ) αρωγός τη νεοσυστάτψ
αύτης δημοτική σχολή, πέμπων γεωγραφι-
κούς χάρτας καΐ διδακτικά βιβλία.
Είτα άναγινώσκεται συνέχεια τών £ν|ΐ•
βολ<λ>ν εις την (ΐέ<1ην κίτορίαν τΛς
0ε<1π^<ι>τ{ας του κ. Α. Α. Παναγκστίδου
καΐ πραγματεία 1Ιε()1 Σα{ΐοΟρακικ<ον
τεΐ2ζ<β>ν του κ. Φαρδύ,
Μη ύπαρ^ούσης δε παρατηρήσεως τίνος
έπ* αυτών, διαλύεται η συνεδρία.
ΣνΝΕΔΡΙΑΣΙΣ >ΣΜΛ'
("ΈχταΗτος)
ίΓι 3 Μο,ίου 1896.
ΙΙροεδρβύοντος Ν. ΦΩΤΙΑΑΟΥ, αντιπροέδρου.
Άναγνωσθίντων τών πρακτικών της προη-
γουμένης έκτακτου συνεδρίας καί, μετά προσ-
θηκην της παρατηρήσεως του κ. ^Ανδρεάδου
δτι δεν ελέχ&η τό υπό του κ. Νικολοπούλον
προστεθέν, έπικυρωθέντων, ό κ. Ήλ. Βαλσα-
μάκ7]ς, είσ-Λ^^ττης τ'/ίς εκπαιδευτικής επιτροπής
έπι του Καραπάνειον Λιαγωνίο^ιατος, άναγι-
νώσκει την έκθεσιν της επιτροπής και κρίσιν
ΠΡΑΚΤΙΚΑ (ΣΓΝΕΛΡΙΑΣΙΣ ^ΑΣΜΕ', 5 ΜΑΪΟΥ 1896)
61
1::\ των υποβληθέντων δύο εγχειριδίων Φν-
οοιης. Είτα. προκειμένου χέρι της έττιψτ,φίσεως
του ::ρογράιΐ[Αατος γρα{Λ[Λατικης δια τόν
Καραπόνειον Άγόόνα, ό κ. ΣαΧτέλης ζητεί τγ;ν
\% νέου άνάγνωσιν του 7Γρογρά{Α[χατος. Προ-
τείναντος δριως του κ. ΟίκονομΙδον να ερω-
τηθώσιν άλλοι μη άκούσαντες την ττρώτην
άν^^'νωσιν καΐ ούδενές ζητησαντος τούτο,
συναινέσει και του κ. προεδρεύοντος, Οεωρείτχι
περιττή η β' άνάγνωσις, ότυότε ό κ. -Σαλτί^Ιι^ς
υποβάλλει παρατηρήσεις τινάς, εις ας ό κ.
Κεφάλας απαντών αποφαίνεται οτι αϊ πλεϊ-
σται των παρατηρήσεων είναι άσχετοι προς το
άναγνωσβέν πρόγραμμα, σχετίζονται δε προς
τό κατ* αρχάς μεταζΰ των μελών της έπιτρο-
ττ,ς προς μελέτην κυκλοφορήσαν, δπερ, ώς
παρετηρησε και ό κ. ΟΙκονομίδης, δ\ς διωρΟώ-
θη. Ό δε κ. Φ. Τάγης προτείνει παραπομπην
των παρατηρήσεων του κ. Σαλτέλη εις την
έχτχιδευτικην έπιτροπην, μόνην γνώμονα, επι-
τηδδίαν ν* απάντηση δεόντως εις αύτάς. Και
ό κ. Μαλίάδης ομοίως δεν θεωρεί όρθην την
δευτέραν άνά-^η/ωσιν, αφ* ου η επιτροπή δια-
βεβαιοί δτι αι υπό του κ. Σαλτέλη παρατηρη-
θείσαι άνωμαλίαι δεν υφίστανται, δεν παρα-
δέχεται δε και την ανωτέρω πρότασιν του κ.
Τάγη, ην εν τούτοις διατυποί και αύθις ό κ.
Τάγης, ουδαμώς έπιπροσθουσαν βίς την άμε-
σον έπιψηφισιν. Τέλος και του κ. ^Ανδρεάδον
οιαβ&βαιώσαντος δτι τό πρόγραμμα, ώς διωρ-
$ώ6η, είναι άπηλλαγμένον τών παρατηρη-
Οεισών ανωμαλιών, τίθεται τούτο ώς έχει εις
έπιψηφισιν και γίνεται άποδεκτόν, μεθ' α δια-
λύεται ή σ^^νεδρία.
ΣΓΝΕΛΡΙΑΣΙΣ >ΣΜΕ'
('ΈΗτακτος)
ΑΡΧΑΙΡΕΣΙΑΙ
τη 5 Μαίου 1896.
Προίδριύοντος ΑΝ. ΧΡΗΣΤΙΔΟΥ, προέδρου.
Γενομένης 'ίττ^φοφορίας προς έκλογην κο-
(ί(ΐητόρων δια τό Λ^Γ' συλλογικόν έτος, άνα-
όιίκνυνται
πρόεδρος μέν ό κ. Άν. Χ^ιικΙτίδιις,
ίιτρά;,
άττατρόεδροι δε οί κ. κ, Ν. Φωτιάδης
χαΐ Μ• Ψαλίδ€ΐς9
γεηκός γραμματεύς ό κ. Π• Α• Νικολό•
ποι/λος,
εΙδικός ό κ. Ά0• 'Ιωάννον,
, βιβλιοψνλαξ ό κ. Δ• Η. Οικονομίδης,
ταμίας ό κ. Δ. Π• Μηλιώτης
καΐ λογιστής ό κ. II. Π^ώΐος•
Κατά την αύτην συνεδρίαν μέλη τών διαρ-
κων επίτροπων οια την αυτήν περιοοον εςε-
'λέγησαν :
Άρ2ζ€ΐιολογικΛς οί κ. κ. Ο. Ο. Οην-
//.κ, 3/. '/. Γεδεών, Α, Κοπάαης, Α. 1^0)1(1,
II. Μανοονρωφ, ΑΙι'χ. ναη ΜΊ111η()βη, Α,
ΜοηΙΙιηαηα, Εάνήπ ΡοατΒ,Κ. Περδικίδης,
Ξ. Α. Σιδερίδης, Εάοιιατά βοΗηβ'ιάβΓ.
ΈκπαιδεντικΛς οί κ. κ. Α. ' Αράπης,
Μ. Αυϋεντόπουλος, Σ. Βραχάμης, Α. Ενατα-
&ιανός, ^Α&, "Ιαχίννον, Δ. Η, ΟΙκονομίδης,
Κ. Παττακωναταντίνον, θ. Σαλτέλης, Χρήστος
Χατζηχρήστου.
'Επκίτη^ιονικΛς οίκ. κ. Εμμ.^Αμπε-
λίδης, Π. ^Απέρης^ Α. Αυλοχτίτης, Χ. θ. Βα-
σιλάδης, Α. Γαβριηλίδης, II. ^Ιατρόπουλος, Κ.
Μακρής, Γ. Πασχαλίδης, Μ. Ψαλίδας.
ΈλεγκτικΛς οί κ. κ. Θ. Γιαννιός, 7.
Γκιώχας, Ν. Μοντσάκης.
ΟίκονομικΛς οί κ. κ. Δίον. Π. Κοντό-
γεώργης, Χρ. Κωνσταντάρας, Κ. Μελιχρός,
Κ Ψωμιάδης.
ΆνΟρωπολογικΛςχ οίκ. κ. Άύ.'Ά-
τιοστολίδης, Σ. Άποστόλογλονς, Θ. Βεγλερης,
Ήλ. Μαλιάκας, 77. Δ. λ^κολόπουλος.
ΣνντακτικΛς : Μ. 7. Γεδεών, Α. Ενστα-
λιανός, Δ. Μοστρατος.
Φιλολογικύς: Μ. Αν&εντόπονλος, Ιωα-
κείμ Βαλαβάνης, Δ. Μοστράτος, Δ. Η. Οικονο-
μίδης, Χρ. ΙΙανταζίδης, II. Πατιακωνσταντίνον,
Π. Πετρακίδης, θ. Σαλτέλης, Χρήστος Χατζη-
χρήστου.
Έπι^ιελητιιι δε τών μεν αρχαιολογικών
και νομισματικών συλλογών ό κ. Ξ. Α. Σιδε-
ρίδης, τών δε φνσιογραφικών και της ^Οργα-
νοΟήκης ό κ. Στ. Βραχάμης.
Μετά ταύτα διαλύεται η συνεδρία.
■ί,-ΤΈ^
Γ)2
ο ΕΝ ΚΩΝΣΤΑΝΊΊΝΟνηΟΛΕΙ ΕΛΛΗΝΙΚΟΣ ΦΙΛΟΛΟΠΚΟΣ ΣΥΛΛΟΓΟΣ
ΣΓΝΕΛΡΙΑΣΙΣ >ΣΜΓ'
('ΈΗταχτος)
ΤΕΛΕΤΗ ΕΠΕΤΕΙΟΣ
τ^7 19 Μαΐου 1896.
ΓΙροιδρεύοντος ΑΝ. ΧΡΗΣΤΙΔΟΥ, προέδρου.
Άναγνωτθέντων των ττρακτικών της προτ)-
γου[Χ6νης εκτάκτου <7υνεδρίας των αρχαιρεσιών,
ό κ. γεν. γρα[/.[Αατευς άναγινώσκει περίληψιν
ττ^ς αλληλογ{>€ΐ^{ας9 ε/ουσαν ώδε :
Επιστολή της εν τω Πέραν *Λδελφότητος
των Κυρίων άπό 10 Μαίου, εύχαριστούσης έττΐ
τη προσκλησει.
Του κ. Ρ//. ΟκνΙΐβ, αίτου[Λε'νου συγγνώ-
[Λήν, διότι δεν θα δυνηθη να παραστη ε(ς την
τελετην, από 16;'•28 Μαίου.
Του κ. ΟαβρβηβΙιΊ/^ διευθυντού του ρωσ-
σικου αρχαιολογικού Ινστιτούτου, ά-ό 16/28
Μαίου, λυ7:ου[Αε'νου ότι ένεκεν απουσίας δεν
θα δυνηθγ) να παραστη κατά την τελετην.
Της Μ/88Ρα/Γ/θλ*^ διευθύντριας της Ά(Λε-
ρικανικης Σχολής Σκουτάρεως, από 29 Μαίου,
εύχαριστούσης έπι τη προσκλησει.
Της εν Ξυλοπόρτη ^Αδελφότητος *Εννέα
Μουσών από 19 Μαίου, δηλούσης δτι απο-
στέλλει αντιπροσώπους αύτης είς την εορτών
τόν πρόεδρον αύτης κ. *1ωάννην Δημψριά^
δην καΐ τόν γενικόν γρα(Α(Αατέα χ. Κ, Καλ^
παχτζόγλουν.
Της Αιδασκαλιχης ^Αδελφότητας έντευθο
από 18 Μαίου, δηλούσης δτι έξελέςατο αντι-
προσώπους αύτης τους κ. κ. Αγαμέμνονα 'Άκον
και Παϋλον Κυλίτην.
Τηλεγράφη[χα της Α. Ε. του άρχοντος (Λ€-
γάλου λογοθέτου κ. Στανράκη βέη *Αριστάρχον,
λυπου[χένου οτι δεν δύναται να παραστη είς
την τελετην, κωλυό[Λενος ύπ' ασθενείας.
Είτα ό κ. πρόεδρος, έκτι'θησι τα κατά τό
λήγον συλλογικόν έτος (ΛΕ') πεπραγ(Λένα,
[λεθ' ο ν ό κ. Ν, Φωτιάδης, αντιπρόεδρος, άνα-
γινώσκει πραγαατει'αν αύτου Πε^Ι τών
Έλενίίινίων μν<1τηρ{<ι>ν•
Μετά τό πέρας δΐ αυτής, της Α: θ. Π. του
Οίκου(Λενικου Πατριάρχου είπόντος τίνα ττερι
ενιαίου προγρά|Α(/.ατος τής κατωτέρας καΐ
μέσης παιδεύσεως κατά τάς άνάγκας του ή^τ-β-
τέρου έθνους καΐ έπευλογησαντος τόν Σύλλο-
γον, ό κ. πρόεδρος, εύχαριστησας ττ) τε Α. θ.
II. και πασι τοις άντιπροσώποις σω(Λατείων,
αδελφοτήτων, σχολείων και παρθεναγωγείων
όνο[Λαστ1 τους έπιση(Λως παραστάντας εν τνί
τελετή, διαλύει την συνεδρίαν.
ΕΚΘΕΣΕΙΣ
ΤΩΝ ΕΡΓΑΣΙΩΝ ΤΩΝ ΔΙΑΡΚΩΝ ΕΠΙΤΡΟΠΩΝ
ΚΑΤΑ ΤΟ ΑΕ' ΣΤΑΑΟΠΚΟΜ ΕΤΟΣ 1895-1896
ΕΚΘΕΣΙΣ φιλολογικής ΕΠΙΤΡΟΠΗΣ
ύπό Π. Πετρακιδου,
άναγνωσθείσα κατά τήν ΑΣΜ' έκτακτον
(ίυνεδρίασιν της 19 Άιριλίου 1896.^
Φίλοι έτάίροί,
Τ^ βντολη των φίλων συνα^Αφων της φι-
λολογικής έπιτροττίς άναδ6ζά(Λ6νος την σύντα-
Ι^ της ιχθέτεως των κατχ τό ληγον συλλο-
γιχόν ιτος ύπ' αύτης πβπραγαίνων, 7Γθΐου(Λαι
την χίρίληψιν τηνδε έχ τών τϊραχτικών.
Της φιλολογικής ιχιτροπης ά7Γθτβλου(Αίνης
α τών κ. κ. Μ. Αύ&εντοτιούλον, Κ. Βαχαλο-
ηανλσν, *Ιωακάμ Βαλαβάνη, Μ, Κεφάλα, Δ,
Μοαιράτον, Α. Ή, ΟΙκονομίδον, Χρ, Γ, Παν-
ταζΆον, Κ Παπαγιαατ^οπσνλον, Κ. Παρίτση,
Γ. Παχτίκον, Π. Πειρακίδσν, Θ. Σαλτελη, Φ.
Τάγη χαΐ Χρ, Χατζηχρήστου, τα 7;λ€ί7τα τών
μιλών [ατέσχον τών εργασιών αύτης• τρία δέ
αόνον άπαξ η δις παρέστησαν έν ταίς αύτης
ΓΛίίριάσδσιν .
Μίτχ τόν χαταρτισριόν του αύττίς ττροβ-
οριίου £ν τη πρώττ; συνβδριάσει, καθ' ην πρόε-
ορον [ών έξελέξατο τόν κ. Μ ^φ^ίΑαν^ ΥΡ*[^"
ρατέα δί τάν κ. ϋ Πετρακίδην, εν τγ5 δευτέρα
ϊΐΛεοριάσει ά(χέσως Ιπελάβετο της προπαρα-
'^'^ί της προς εκδοσιν του Β' τόμου του
Ζωγραφείον *Αγώτος κατά τεύχη άπαιτουμί-
^ γλωσσικής ύλης. Ή φιλολογική επιτροπή,
ί.τις βαρέως εφεριν έπΙ τη αχρηστία της εν
'^^ άρχείοις αύτης άποκεΐ[χένης πολυτίριου
γλϋΦβαης ύλης, έπθ(Λένη τφ θείφ παραγγέλ-
!^π ιΤφ χρονοντί άνοίγήοεται^ , πολλάκις
ίχρονσι την θύραν του |Αεγαθύ(χου του Συλλό-
γου ΐυβργέτου κ. Χρηστάκη ΙφένΛη Ζωγράφου,
ί^χρις ού έπι τέλους επέτυχε να τη άνοιχθη
0*73 ίΐ κυρία πύλη. άλλα πλαγία τις πυλίς.
ί. *1δέ Ιν βελιλ 59 τοδ {Αβτβ χειρβς τι^μου.
Δι* επιστολής αύτου πράς τόν Σύλλογον ό
έζοχώτατος κ. Χρηατάχης ίφένδης Ζ(ογράφος
προύτεινε τό έζτίς '• Της κατ* έτος χορηγουριέ-
νης έκατονταλίρου προσφοράς τ(«) Ζωγραφείφ
^Αγώνι να γίνηται χρησις έναλλάζ τό (χέν 'έν
έτος ε {ς έκτύπωσιν γλωσσικής ύλης, τό δ' έπό-
(χενον εις διανθ{ΐ.ην του δεκαλίρου γέρως. Έ
επιτροπή, ήτις, έν άπελπισ(Λω διατελούσα, εί-
χεν άποφασίση τω παρελΟόντι συλλογικψ ετει
να προβη εις εκδοσιν παραρτη[Λάτων γλωσσι-
κής ύλης, περιστέλλουσα κατά τό ενόν την του
περιοδικού ύλην, άσ(Λένη άπεδέζατο καΐ επε-
δοκίμασε την πρότασιν ταύτην, διότι ούτω
καΐ η άπό πολλού έπιδιωκθ(Λένη λύσις του
ακανθώδους τούτου ζητήματος εττήλθε καΐ
ελαχίστη τω Ζωγραφείφ ^Αγωνι βλάβη προσ-
γίνεται, άτε τών συλλογέων όση(Λέραι έξαν-
τλου(Λένων. *Ασ[Λένη λοιπόν ή επιτροπή σηριε-
ρον άγγέλλει τοις φίλοις του Συλλόγου εταίροις
δτι [ατά την ύπό τών αυτής (Λελών γενο(Λένην
άναγκαίαν προπαρασκευην τής γλωσσικής ύλης
ύπό αίσίους οιωνούς ηρξατο άπό δύο ηδη [Λη-
νών έκτυπού[Λενος ό Β' τόμος ^^, δστις εσται
βεβαίως ανάλογος τής έκατονταλίρου χορηγίας
του (Λεγαθύ[Λθυ δωρητού καΐ άποπερατού[Λενος
δικαιώσει, ως δι' ελπίδος 8χθ(^.8ν, τάς προσδο-
κίας του Συλλόγου καΐ τών εν Εύρώπ-Λ, ελλη-
νιστών.
Μεταβαίνων είς έτερον ηδη έργον τής φι-
λολογικής επιτροπής, τό τής Ζωγραφείον
Βίβλιο&ήχης, λυπου(Λαι λϊγων, δτι ουδέν εύά-
ρεστον Ιχει ή επιτροπή ν* άναγγείλη ύ[Λΐν.
Την Ζωγράφειον Βιβλιο^ήκην βάσκανος δαί-
[χων, ως φαίνεται, παρακολουθεί. Άπ' αυτής
τής του Α' τόμου εκτυπώσεως [χέχρι του ηδη
8κτυπου[χένου &αον πράγ[Λατα διηνεκώς πα-
ρέχονται αύτη, ών αληθώς απαλλάσσει αύτην
η περιεσκε(Χ(Αένη πολιτεία τοΟ εκάστοτε προε-
2. Σημ. Σνντ,*Εηιτρ, ΈξετυπώΟησβν (χέ/ρ^ τέλους
Φιβρουαρΐου 1900 αονα 7 τνπογραφιχά φύλλα.
64
ο ΕΝ ΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΟΤΠΟΛΕΙ ΕΛΛΗΝΙΚΟΣ ΦΙΛΟΛΟΓΙΚΟΣ ΣΤΛΛΟΓΟΣ
δρείου καΙ της φιλολογικής έ-ιτρο-ής, άλλχ
[Λβτα κότΓΟυ ττολλου και θυσίας Ινίοτε των
(Ρ^[Λφ6ρόντων αύτη^.
Γνωστόν υ[Λίν ά-ό της του παρελθόντος
έτους έκθε'σίως, οτι, παρά τα τ:αρε[Λβληθε'ντα
προσκό(Λ;Λατα, ή υπό του κ. \\']β€Μβίη εκδοσις
του β' τόμον του ΑΙοχνλοι^ άνετεΟη δι χ συ»Λ-
βολαίου τοις εν Αθήναις τυπογράοοις κ. κ.
*Αδελφοΐς Περρή.,Ύης εκτυπώσεως από πολλού
άρξα(Λε'νης και προχωρησάση; (χε'χρ'. του 35^"^
τυπογραφικού φύλλου, αίφνης και παρ' ελπίδα
άγγε'λλεται τω Συλλόγφ υπό των κ. κ. Αδελ-
φών Περρή, δτι, καθ' ύπολογισίΛόν αυτών,
έπΙ της περ,φθείσης προς έκτύπωσιν ύλης ό Β'
τόμος θα ύπερε'βαινε κατά 10 — 11 τυπογρα-
φικά φύλλα τα εν τω συίΛβολαίω οριζόμενα
40. Ή επιτροπή, μετά την εις αυτήν άνα-
κοινωσιν τούτου, επομένη προγενεστε'ρα αυτής
άποφάσει υπό την προεδρίαν του άοιδίμου
Βααιάδον, καθ' ην « εις τά καϋ^ νπέρβααιν
φύλλα υποχρεούται δ ανγγραφενς' &ν 6* οντος
άρνηται, την ίκτνπωαιν άναδέχεται ό Συλ-
λόγος, άποζημιονμενος παρά τον συγγρα-
φέως δια παρακρατήσεως της δαπάνης έκ της
δο&ησομενης αυτφ αμοιβής », άνεκοινώσατο
ταύτην τω κ. Τί^βο/τ/β/νΐ διά του προε-
δρείου του Συλλόγου. ΙΙρός την άνακοίνω-
σιν ταύτην δικαιολογούμενος ο κ. ΜβοΜβίη
επιρρίπτει την εύθύνην πασαν τω κ. Ζωμα-
ρΐδγι και προς άρσιν των δυσχερειών τούτων
υποβάλλει τω Συλλόγω την έκλογήν μιας εκ
τριών προτάσεων. Άλλα πριν ή ανακοινωθεί
αύτω ή εκλογή της προτάσεως, δι' ετέρας
επιστολής αναιρεί τά εν τη πρώτη γραφόμενα,
λέγων, δτι γράφων τότε εκείνα ήγνόει, ότι εις
έκαστον τών τριών τόμων του ΑΙσχνλον πα-
ρ εχωρήθησαν 43 τυπογραφικά φύλλα, άλλα
τίς ό γνωρίσας αύτω τούτο, άφ' ου ρητώς έν τω
προγράμματι 30 ορίζονται ; και έπι της σα-
θρας εκείνης βάσεως στηριζόμενος πειράται
ν' άποδείζ'/ι δι* υπολογισμών, ότι ούδεμίαν
ύπέρβασιν εποιήσατο, θύμα δυστυχώς, ως
εξάγεται έκ τών γραφομένων αύτου, γενόμε-
νος της ευπιστίας αυτού, διότι πάντα ταύτα
άρδην ανατρέπονται υπό τε του προγράμμα-
τος και του συμβολαίου. Τε'λος ή επιτροπή,
περί πολλού ποιουριένη καΐ σέβουσα τόν κ.
λΥβοΜβίτΐ, αλλ* ούχ ήττον καΐ τών συμφε-
ρόντων της 2ί(υγραφείου Βιβλιοϋήκης κηδο-
μένη, άπεφήνατο τά έξης προς έπιτυχίαν της
ποθούμενης λύσεως, άκολουθήσασα προς τούτο
μάλιστα ττ, διαλλακτική πορεία προγενε-
στέρας επιτροπής έπι παρομοίου ζητημχτο;
έγερθέντος και άλλοτε έν τη Ζωγραφείφ Βι-
βλιο&ηκγ] ήτοι
α') Ν' άποτίστ) ό Σύλλογος την δαπχντον
τών καθ' ύπέρβασιν 10 — 11 τυπογραφικών
φύλλων προς τοις έν τφ συμβολαίω 40 βίς
τους κ. κ. Περρή, ίνα ούτοι άποπερατώσωσι
τήν έκτύπωσιν.
β) Νά δοθη αμοιβή τω κ. ΐνβοΜβζη {Λ0-
νον διά τά έν τφ συμβολαίω οριζόμενα 40
τυπογραφικά φύλλα, ουδεμία δέ διά τά καθ*
ύπέρβασιν 10 — 1 1 .
γ') Νά γραφή ρητώς τω κ. ^νβοΜβίη,
ότι ό Γ' τόμος του ΑΙσχνλον θ* άποτελΥ3ται
έκ 30 τυπογραφικών φύλλων κατά τά έν τ6>
προγράμματι οριζόμενα, πάσα δ* ύπέρβασις
θά έπιβαρύνη αυτόν και μόνον ώς προς την
δαπάνην του τε χάρτου και της εκτυπώσεως.
δ ') Έν τε ττ) προμετωπίδι και τω περικα-
λύμματι ουδεμία νά γίνηται μνεία του κ.
Ζωμαρίδου ώς συνεργάτου, αλλά μόνον έν
άπλγ) υποσημειώσει, διότι ό Σύλλογος μετά
του κ. λΙ^βοΜβ'ηΐ μόνον συνεβλήθη ώς έκδο-
του του ΑΙσχνλον,
ε') Νά έπισταλη τοις κ. ^ΑδελφοΤς Περρή,
ότι ή τιμή δέον νά όρισθί5 έν τω περικαλύμ-
ματι εις δραχμάς και ούχι είς φράγκα χρνσά,
υπολογιζόμενου εκάστου τυπογραφικού φύλ-
λου άνά 0,25 της δραχμής, άπερ, ορισθέντα
υπό της φιλολογικής επιτροπής, άπεδέζατο ό
Σύλλογος άντΙ τών έν τω προγράμματι ορι-
ζομένων 0,20.
Μέχρι του σημείου τούτου καταλήγουσιν
αί περί τόν Β' τόμον του ΑΙσχνλον έργασίαι
της επιτροπής. Ήδη μεταβαίνω εις έτερα.
Λήγοντος του μηνός Σεπτεμβρίου του
1895 πύιραπέμπεται τη έπιτροττη επιστολή
του κ. 8θ}ΐαηΖ^ έν η δηλούται, δτι κατά Νο-
έμβριον του αυτού έτους εσται έτοιμος προς
έκτύπωσιν ό Α' τόμος του Πλάτωνος καΐ κατά
τό Πάσχα του 1896 ό Β\ Ή έπιτροττή,
άποδεζαμένη τά γραφόμενα, άνεκοινώσατο
τούτο'τω κ. 8θ1ΐαηζ διά του προεδρείου του
Συλλόγου, προσθείσα άμα, δτι ή έκτύπωσις
γενήσεται έν Αθήναις διά τε τήν ύπερτίμησιν
του χρυσού και προς άποφυ'^'ήν πλρανοήσεων.
'Λλλά τούτο, ώς φαίνεται, άπήρεσέ τινι, διότι
έκτοτε ουκ ην φωνή καΐ ουκ ην άκρόασις.
Συγχρόνως τη του κ. ϋοΗαηΖ επιστολή
παρεπέμφθη και ετέρα του κ. Γρ. Βερναρδάκη,
έςαιτουμένου τήν έκδοσιν τών Ή^ικ&ν τού
Πλοντάρχον, Ή επιτροπή άπεδέςατο καθ' ό-
ΕΚΘΕΣΕΙΣ (τον ΕΠΙΤΡΟΠΩΝ ΣΤΝΤΑΚΤΙΚΗΣ ΚΑΙ ΕΚΠΑΙΔΕΤΤΙΚΗΣ)
65
' 4
λοκληρίαν τάς του κ. Βερναρδάκη σ/,εψδίς,
άο ' ου {Λάλιστα και η ϊκδοσις αύτ*/) έν τνί
Ζογραφείω ΒιβΙιο&ήκη (?υ;ΛΤΓ6ριλα|Λβάνεται
XXI ό κ. /ρ. Βερναρδάκης θεωοδίται σγ;(ΛΕρον
ώζό αρχηγός των περί Πλούταρχον (τττουδών.
Λυ'^Γ^χώς δ(Λω; τελευταίον ό κ. Βερναρδάκης
1\ έτΓ'.στολης του προβάλλει νέους δρους, ους
χ εχίτροττη εν τγ, τελευτα{« αυτής συνεδριάσει
Ιχρ'.νεν άτταραδέκτους, έ:Γΐφυλασσθ(Λΐνη ν'άνα-
'ΛΟ'.νώσγ) την ^τερί τούτου γνώ•Λην αύτης είς
::30«χη του Συλλόγου συνεδρίασιν.
Άρχο(Λ8'νου δέ του [Ληνός Φεβρουάριου
::χρχ-ε(ΐ.πεται επιστολή του κ. ΒΙ(Χ88, έν η
οίτος όαολογεί, οτι, άγνοών τάς δυσκολίας, ας
σ'-ίνε-χγεται ή εις την νεωτε'ραν έλληνικην βκ-
Χο-τίζ του Δημοσ&ένονς, άνεδε'ςατο ταύτη ν,
ί^η δμως κατανοησας ταύτας, παραιτείται,
ορονεί δ* δτι καλόν ηθελεν είναι ν' άνατεΟτ)
ιύτγ) ε:ς έλληνα, καΐ τοιούτον προτείνει τόν
χ. Γρ. Βερναρδάκην, (Λεθ' ου υπόσχεται να
(ΓϋνεργασΟνί ώς βοηθός απλούς, παραχωρών
ιΰτω την τε τΐ[Λην και ά(Λ0ΐβην. Μετά λύπης
ο|Λως άγγε'λλει ύΐλΐν ή έπιτροττ/), δτι καΐ ό κ.
Γρ. Βερναρδάκης, ε(ς δν άνεκοινώθη ή επι-
στολή του κ. ΒΙοβ,^, άπεποιήθη τούτο, άτε
εις άλλας (Λελε'τας άσχολού[Λενος. Άλλ' ή
έ"ΐτροπ/;, έπιθυ(Λθυσα να (χη στερηθτ) ή Ζω-
γράφειος Βιβλιο^]κη του πολλού Β1α88^ προ-
τίθεται να γράψγ) προσεχώς αύτφ, εκφράζουσα
ττ,ν λύττην αύτης καΐ υποδεικνύουσα έτερον
αεσον συνεργασίας.
Τοιαύτα, φίλοι εταίροι, έν περιλήψει τα
ό^ό της ^ιΚοΙο-γΐΆτ^ς επιτροπής έν ταίς δώ-
^αα αύτ^ς σ'^νεδριάσεσι πεπραγ(Λίνα, ών
ίίίλτίω εύχεται τη αύτης διαδόχω.
ΕΚΘΕΣΙΣ ΣΓΝΤΑΚΤΙΚΗΣ ΕΠΙΤΡΟΠΗΣ
ύπό Χ. Γ. Πανταζιλου,
άναγ-νωσδεϊσα κατά τήν ΑΣΜ' έκτακτον
συνεδρίαν της ιρ Ά^τριλίοη 1896.
^λοί ίταΐροί,
Ή Συντακτική Επιτροπή του λήγοντος
(Γ^Χλο^/ικου έτους, άποτελου(Αίνη εκ των κυ-
ρίων Μ. Γεδεών, Όδ. ΙΛνδρεάδον, Χρ- Παν-
τβίίίον, του γενικού γραμματέως, του είδικοϋ
λΐι των γραμματέων των επιτροπών Φιλολο-
'/οζής χαΐ * Αρχαιολογικής εις εζ συνεδρίας συν-
Λίονσα και πρόίδρον (λέν έχουσα τόν κ. Μ,
'Ελλ. Φιλ. Σύλλογος.
Γεδεών, γρα(Λυ!.ατέα δέ τόν κ. Χρ. Πανταζί-
δην, ένησχοληθη εις διευθε'τησιν της ύλης του
-Κζ" τόμου, του Αρχαιολογικού Παράρτημα-
τος των τό(Λων Α^' — Κ^' και του Β' τόμσυ
των Ζώντων Μνημείων τον Ζωγραφείον
^Αγώνος, συγχρόνως πάντων έκτυπου(Λένων
έν τω τυπογραφείο) */. Παλλαμάρη. ΚαΙ ό μίν
Λ'ζΓ' τό//ος άπαρτισθήσεται εκ τυπογραφικών
φύλλων υπέρ τά τριάκοντα, τό δέ ^Αρχαιολο-
γικδν Παράρτημα περί τά δέκα και πέντε καΐ
ό Β' τόμος των Ζώντο)ν Μνημείων έκ τεσ-
σαράκοντα περίπου. Ελήφθησαν δέ εις τόν
Κ7' τόμον δύο διατριβαΐ έκ των του Παραρ^
τήματος, πολλην ύλην έχοντος, διά την ολι-
γότητα των άναγνωσ[Λάτων. Τά πρακτικά
συνετριήθησαν αρκούντως, γενθ{Λένης καΐ άνα-
καθάρσεως έν τω καταλόγω των (Λελών.
Ση|Λερον η έκτύπωσις ευρίσκεται εις τό 6°^
τυπογραφικόν φύλλον του Κζ" τόμον καΐ είς
τό 7°^ του τόμου των Ζώντων Μνημείων,
άρξα(Αένης καΐ της στοιχειοθετήσεως του Αρ-
χαιολογικού Παραρτήματος^. Της εργασίας δέ
ταύτης επιμελούνται τά (Λελη της ή{Λετέρας
έπιτροττης, έφ* δσον έπιτρέπουσι τούτο αϊ λοι-
παΐ αυτών έργασίαι, έφ* ω και έλπίζουσιν δτι
θά τύχωσι της συγγνώ(Λθνος επιεικείας του
Συλλόγου.
ΕΚΘΕΣΙΣ ΕΚΠΑΙΔΕΤΤΙΚΗΣ ΕΠΙΤΡΟΠΗΣ
ύπό θΛ. ΑΝΔΡΕΑΔΟΥ,
άναγν(ϋσθεϊ($α κατά τήν ΑΣΜ' έκτακτον
συνεδρίαν της 19 Απριλίου 1896.
^Αξιότιμοι εταίροι,
Ότε, [Λετά την αποφράδα έκείνην του 1870
ημέραν, ό ήιχέτερος Ελληνικός Φιλολογικός
Σύλλογος, τη αγάπη [χέν πάντων, τοις άγώσι
δ' ανδρών διαπρεπέστατων άεΐ έν νω εχόντων
τό κοινόν αγαθόν, ώς φοίνιξ έκ της τέφρας αυ-
τού άνεγβννήθη καΐ [χεγίστην έπίδοσιν εϊληφεν,
η εκπαιδευτική επιτροπή τότε, ευρύ ϊχουσα
Ιργον, πλουσίαν Ικθεσιν υπέβαλλε τοις έταίροις
του Συλλόγου. Νυν οί χρόνοι εκείνοι άναρινη-
σεις απέβησαν γλυκείαι (Λέν, αλλά καΐ πικραί,
ή δέ εκπαιδευτική επιτροπή, έκ της τότε συγ-
κθ[λΐδής καΐ νυν ετι άρυθ}/.ένη, ούτε περί την
έν ταίς έπαρχίαις καΐ τη πρωτευούσ*/) παίδευ-
σιν ασχολείται, ούτε περί την διανορ,ην χιλιά-
δος λιρών στρέφεται, αλλά πενιχράν παρατί-
θησι τράπεζαν, άείποτε δ[Λως θαρρούσα.
Τόμος ΚΖ' 9
66
ο ΕΝ ΚΩΝΣΤΛΝΤΙΝΟΤΠΟΛΕΙ ΕΛΛΗΝΙΚΟΣ ΦΙΛΟΛΟΓΙΚΟΣ ΣΓΛΛΟΓΟΣ
Τη; τΓχλαι ττλουσ'ας τ^χτζεζχ^^ ^^Α^ο; τυγ-
χάνει ων ό Καραπάνειος *Αγών ττίρΐ (Γ^ντάς6ω;
διδχκτιχ-ών βιβλίων χάριν των δημοτικών και
άοτικών λεγθ[Λένων οχολών της :;ρώτης παι-
δεύσίως. Έ^ς του εξαετή περιοδον έχοντος
αγώνος τούτου ουκ ολίγα [λέν άγωνοθετήΐΛατα
Ιςετελέσθη^αν [λίχρι του νυν, άλλα δε λείττον-
ται τ:ρ6ς εκτελεσιν. *ΙΙ εκπαιδευτική έττιτροπη
κατά διαφόρους έποχας έξε'δωκε καΐ προγοά;;.-
[Αατά τίνα του αγώνος τούτου, άλλα, [^.η δ ενός
ύτΓοβληΟίντο; -ονη;Λατος, οί αγώνες παρετά-
Οηταν. ΙΙρό τριετίας η επιτροπή, βουλο;/.ένη
δπως νέαν δω ώΟησιν τω άγώνι, άνεΟεώρηιε
τα της Χρηστομα&είας και Φυσικής καΐ Χη-
μείας προγρά;7.[Λατα, πρό έτους δ' εγνω ν' άνα-
Οεωρήτη κα\ τα της Γραμματικής, ΏνόΐΑασε
λοιπόν ειδικην έπιτροπήν εκ τών τότε (Λδλών
αυτής κ. κ. Φιλίππου Τάγη, Χρ. Χατζηχρήστου,
Π. Παπαρρούση, Δ. ΑΙοστράτον, Δ. ΟΙκονομί-
δον, Ν.Παρανίκα υπό την προεδρίαν του τότ£
προε'δρου τή; επιτροπής κ. Μ. Κεφάλα. ΊΙ
επιτροπή αυτή κατά τό παρελθόν έτος, κχίπίρ
(χεγα (Λε'ρος του έργου αυτής συντελε'σασα, λη-
ζάτίΐς τής συλλογικής περιόδου, δίν ήδυνήθη
να παρουσιάτ(ΐ τό πρόγρα;/.;^.α.Κατα την λή-
γουταν περίοδον ή επιτροπή, Φ^ντόνως του
έργου έπιληφΟίΐτα, άνασυνίστητε την του πα-
ρελθόντος έτους είδικήν έπιτροπήν, προτΟεισα
ε(ς τα τότε (λέλη αυτής τόν κ. Λί. Κεφάλαν
καΐ τόν κ. Χρ, Πανταζίδην, και συνετε'λετε
τό δλον πρόγρα[ΛΐΑα, ύποβληΟ•Γί70[Λενον ύ[ΛΪν
{Αετ' ολίγον υπό του γρα[Λ[Λατ£ως αυτή;. Τό
έργον είναι ^ντω; σοβαρόν, προκ-ιΐΛένης συν-
τάξεως Γραμματικής τής καϋαρενούσης νέας
ελληνικής, τούτου δ' ένεκα ή επιτροπή έβάδισε
[Λετα πολλής προσοχή; και [Λίλε'της.
ΈςακολουΟουντες τόν περί του αγώνος
τούτου λόγο ν, άνακοινού[^.εΟα άτι τΓ, ήΐΑετέρκ
επιτροπή πα:επέ[Λφήησαν κατά την λήγουσαν
συλλογικήν περίοδον δύο πονή[Λχτα του πχρα-
ταΟίντος άγωνοΟίτ/);7.χτος προς <ρ^νταςιν στοι-
νείων Φυσικής, II οό; κοίσιν τών πονηαάτων
τούτων η επιτροπή εςελε'ςατο εκ τών ρ.ελών
αυτή; είδικήν έπιτροπήν έκ τών κ. κ. Μ.
Κεφάλα, *Ηλ. Βαλσαμάκη και ^Λ&. ^Ιωάννου.
*ΙΙ επιτροπή αύτη, περατώσασα τό έργον
αυτής, υποβάλει εν προσέχει συνεδριάσει τής
επιτροπή; τήν εαυτή; εκΟεσιν, [λεΟοσυντα-
χΟήσεται ή τή; δλη; επιτροπή; κρίσις,ύποβλη-
0ησο;^.5νη εν συνεδριάσει του Συλλόγου υπό
του άρ[Λθδίου είσ•/)γητού. Τούτο γενήσεται
κατά τήν έπιουσαν έβδο;χάδα.
'Λλλ' έκτος τών δύο τούτων πονηριάτων
υπεβλήθη τη επιτροπή δια του Συλλόγου και
πόνηίΛα ^Εκλογής εκκλησιαστικών τροπαρί<Μν
Οπό τών κυρίων * Αδελφών Δεπάοτα. ΓΙερΙ του
πονή(Λατος τούτου υπεβλήθη ήδη ή εκθεσις
τής επιτροπής τω Συλλόγω.
Του Βουτσιναίον δ ' * Αγώνος ατυχώς ουδέν
υπεβλήθη πόνη[Αα 'Οδηγου τής πρώτης παι^
δενσεως,
Τοσαύτα συνετελε'σΟησαν έν ταίς [Αε'χρι του
νυν εξ συνεδριχσεσι τής επιτροπής, αίτινες
έςακολουΟήσουσιν ετι, ρ.ήπω συντελεσθείστ,ς
τής έκήΐσεως του ΚαραπανεΙον * Αγώνος,
Αί συνεδριάσει; τής επιτροπής θα ήσαν
πλείονες, αν [λή ή επιτροπή άπό τών ρ,έσων
Ιανουαρίου (/.έχρι τών [λέσων περίπου του
φθίνοντος [Ληνός, άκουσα, ηργει, διότι ό τ6€ι>ς
πρόεδρος αυτής και αντιπρόεδρος του Συλλό-
γου κ. Φίλιππος Τάγης, ένεκα λόγων (^.ή σ/ε-
τιζθ[Λ£'νων προς τας εργασίας τής έπιτροπτίς,
υπέβαλε παραίτητιν, ούτω δε ή επιτροπή διε-
τε'λει ούσα άνευ του κανονικώς συγκαλούντος
προε'δρου αυτή;. Τη 10 Απριλίου σ^^γκλχ-
Οείσα ή επιτροπή κατ* άπίφασιν του Συλλόγου
υπό του άξιοτί[χου προε'δρου αύτου κ. Αν.
Χρηστίδον, είλαΟε ρ,ετά λύπης τήν παραίτησιν
του πάνυ δέξιώ; διευΟύναντος τά έργα αυτής.
Δια του προε'δρου δε του Συλλόγου έπίσχς
έπληροφορήΟη δτι ίΐς άναπλήρωτιν (Λέν του κ.
Φιλίππου Τάγη εκλήθη ό κ. Ματ&άιος Πάρα-
νίκας, άλλ' ό σοφός του Σχεδιάσματος κχΐ
άλλων πραγ(;-ατειών συγγραφεύς καΐ τών
αρχαιοτάτων ότρηρών θεραπόντων του Συλ-
λόγου παρητήθη ώσαύτω;, τούτου δ* ένεκα
ή επιτροπή έκαλείτο, άποφάσει του Συλλόγου,
να προβη εις τα έργα αυτής, ορίζουσα προσω-
ρινόν πρόεδρον έκ τών [Λελών αυτής. Κατχ
ταύτα λοιπόν τής επιτροπή; προήδρευσεν άπό
τής 20 *Λπριλίου ως προσωρινός πρόεδρος καΐ
προεδρεύει ό κ. Νικόλαος Παρανίκας, ποοθύ[Λως
συνερχθ|-/.5'νων τών [Λελών, άτινα ήσαν κατά
τήν λήγουσαν περίοδον ό αίδεσ. κ. Α". /7α-
ρίτσης και οΐ κ. κ. *Ηλ, Βαλσαμάκης, Στ,
Βραχάμης, Α&, ^Ιωά%*νον, Μ, Κεφάλας, Δ,
Μοστρατος, Δ, Οϊκονομίδης, Χρ. Πανταζίδης,
Ν. ΙΤαπαγιαννόπουλος, Π. Παπαρρονσης, Ν,
Παρανίκας, Χρ. Χατζηχρήστου καΐ *0δ, !4ν-
δρεάδης, όστις εκλεγείς υπό τής Επιτροπής
έγενετο ό γρα[;.}/.ατεύς.
Ούτος δέ τήν εκΟεσιν ταύτην ποιού[Λενος
περαίνει αυτήν εύχό[Λενος τη του έπιόντος
έτους επιτροπή πλείονας άφορ[/.άς προς έργα-
ΕΚΘΕΣΙϋΣ (ΒΙΒΛΙΟΘΗΚΗΣ)
67
αίαν, άναλογιζό[Λ6νος ότι ή εργασία β?ναι έλττίς
::ρός αϊσιον (λέλλον, ο-€ρ τταιι [χέν, (Λχλιττα
§3 τω :;£0',λΤια6νφ τ,^,Ιί — υλλογφ έκ καρδίας
£ύχό[ΛεΟα.
ΕΚΘΕΣΙΣ ΒΙΒΛΙΟΘΗΚΗΣ
υπό Δημ. Η. Οικονομιλου,
άναγνα^σθεϊσα κατά τήν ΑΣΜΒ' έκτακτο ν
συνεδρίαν της 26 Απριλίου 1 896.
ΦίΙοί έταϊροί,
Τη εύ^Λενεί ύ;Λών ψηφώ εν τη τακτικν; του
Συλλόγου (τυνεδρίκ της ?3^.? Όκτωβρίου Ικλε-
γεί; βιβλιοφύλας εις άντικατάιτασιν του τέως
το'.οΰτου κ. Β. Μνατακίδον, κατ' άρχας [^έν
Ε'τχί-τόίΑην αν εττρε^τε να δεχθώ την άττονε-
ατ,Οεΐίάν (λοι ταύτην τΐί/.ην βεβαίως ούχΙ δι'
άλλο τ:, εί;Λη διότι 6φοβού(Λην [Ληττως ρ.εΟ' δ-
λην Γ/;ν ένυττάρχουσαν έν ευ.οΐ 7:ροθυ(Λίαν καΐ
^ετιν του να οανώ αντάξιος αύτης αί ττολλαί
α.ου άσ/ολίαι δεν ηθελόν (αοι έττιτρέψη δττως
δεόντως έκ-ληρώσω καΐ τα νέα καθήκοντα,
ίπίρ έκτοτε έπεβάλλοντό (/.οι, έπΙ τέλους δρ,ως,
Ο^ό ΤΓΟλλών συναδέλφων καΐ φίλων ένΟαρρυν-
ίδ!;, έοίχΟην την ύ::ό του γεραροΰ ηΐΛών σω-
αχτείου 6ύ|Λενώς ττάνυ άνατεθεΐσάν (λοι νέαν
ΐ<:η;:ε«;ίαν καΐ ηδη Οερ[;.ας εκφράζων εύχαρι-
τΑις ττασ: τοις τό νέον τουτο δεΐγίλχ της
::ρός [χε εκτιρ,ησεως καΐ έ^Λτηστοσυνης έ-ιδει-
;χριινοις οφείλ,ω ίνα είπω, 6τι πλείους θέλω
ψολογ/;τ/ι αύτοίς χάριτας, έαν επιεικώς κρί-
νων: καΐ τα εν ττΐ Βιβλιοθήκη 7:ετ:ραγ[^.ένα
αοι, εις τ);ν εκθεσιν τών όποιων και ηδη προ-
ο XIV ω.
Κιτχ τ6 συλλογικών έτος 189Γ) — 1)0 είσ-
^ 'Γ/^Γ,'7χν εις τ-^ν ΒιβλιοΟηκην η;7.ών εκ δωρεών
' 'Γ/',7ρά[Λ;^.ατα διάφορα άνερχόυ.ενα εις τό[Λθυς
ΙΟν, ζλην δε τούτων 55 τεύ^η διαφόρων ττε-
:•.οο:κών και συγγρα[Λ;Λάτων, ων τά [Λεν 28
ίΐ; ίιχ^όρου; τόν.ους της Β(ΊΊα* ί/<'.Ν (ΪΟΚ.ν
ΜοίηΙοβ ανήκοντα λίαν φιλοτί;^.ως έδωρησατο
ο Γλλοτε ί^ιβλιοφύλας κ. Λ^. Παπαγιαννόπον-
Χος ^-ίΐλπληρώσας ούτω τ•Λ/ά τών /ασυ.ά-
'<«ί'', τχ οποί χ είχε και έ^ει η σειρχ του πε-
ίΐοί:;4θυ τούτου εν τη ηαετέρκ Βιβλιοθήκη,
εο ω χχ• του δικχίου επαίνου άςιος τυγ/άνει
ο 5ωρ7,τ/;ς, τχ δε λοιπά 27 τεύ/η εισΐ τα έςής:
» τεύ/η του έν Σ;Λύρνη περιοδικού του έπι-
7ρχοον.ε'^ου Περιοόικόν τον άναρ'ωστηρίον η
Σμύρνη, ητοι τα τεύ/η α ' — δ ' του έτους 1871
κχΐ τα τεύχη α' — β' του 1872.
3 τεύχη του έργου του έπιγραφο'Λένου Μον-
αέίον καΐ Βιβλιοθήκη της Ευαγγελικής Σχολής,
ων τό ί^-έν εν τεύχος ανήκει ε•ς την Λ ' περίο-
δον (1880 — 84), τα δέ λοιπά δύο εις την Ε'
περίοδον (1884—85—80).
12 τεύχη του περιοδικού της έν Αθήναις
έπιστη|7.ονικης εταιρείας του έπιγραφο[Αένου
Άϋηνα, ητοι τό β' τεύχος του Β' τό(;.ου, τό
α'τού Γ', τό α', β', γ' και δ' του Ε\ τό
α', β' και γ' (συνδεδείλένα) και δ' του 7' και
τό α' και β' του Ζ'.
2 τεύχη της* Αριθμητικής του κ. '-^Α 7ω-
άννσν καΐ 2 έτερα της Συλλογής άρι&μητικών
ασκήσεων καΙ προβλημάτων υπό τον Ιδιον.
2 τεύχη της *]Ρφηρμοσμέΐ'ης γραμματικής
τής νεωτέρας γλώσσης υπό 7. Σεφεριάδον,
Άλλα και ή συλλογή τών αρχαίων χειρο-
γράφων έπλουτίσΟη κατά πέντε εισέτι, τα
όποια προθύ(^-ως [/.ετά τίνων άρχαιολογη[Αάτων
έδωρήσατο ό κ. ΑΛ Γεδεών, άςιος Κολλών
επαίνων έπι τούτω.
Όσον δ' άφορ5^ ε(ς τάς έκ διαφόρων τό;Λων
άπαρτιζορ.ένας δωρεάς του λήξαντος συλλογι-
κού έτους καλόν κρίνω καΐ καθήκον θεωρώ
δπως εις τχς γενναιοτέρας καΐ πολυτΐ[Λθτέρας
εξ αυτών αποβλέπων ίδιαιτέραν ποιήσω [χαι
[Λνείαν αυτών και τών δωρησα[Λένων αύτάς,
οϊτινες πολλών επαίνων καΐ θερ[/ών ευχαρι-
στιών είσιν αντάξιοι, ότι ίδιάζον έπεδείξαντο
ενδιαφέρον περί της Βιβλιοθήκης του ή(Λετέρου
Συλλόγου.
ΚαΙ έκ (7.έν Βιέννης έλάβο'Λεν 10 πολυτί-
[χους τό[^.ους απαντάς δεδ8(;.ένους τους εξής :
Τό|Λ. 1 σώ;Λατα δύο του έργου τών κυ-
ρίων (}.ΒθΐϊΗΐ(*ν( καΐ 0.1Γίν8€}ΐ(Μ του
επιγραφθ(;.2νου Ρ^ββΙ.^ιΊοΊΐ'Ι ΖΙΙΤ /Υήί/τ/ί/-
ΙιάΙιη'^ιοι (ιηηΗΐκηιμΙ'οίη* (/(^*5 αννίίάο-
Ιοί/ίΗνίΗΊί ΙιΐΗΐίΙίΐΙβ ί)ΐ Ηοιη,λΥιβη 1871).
'Γό|^.. 3 τών υπό του κ. Ο. Βθΐηάον(
έκδεδομένων λ\' Ιβϋον νθΓΐ(*(βΊ)ΙηΙΙΐ'Γ ///Γ
αΓ€ΐιαοΙθ(βί>^νΙΐ(' /-ν7;ί/>/(/β>?,\νίϋη 1888, 81),
ΐ88ί) υο κχΐ ΐ8υο;9Γ.
Τό^Λ. 3 τών υπό τών κ. (λ ΒΡηηί\ον( λχ\
ο. ΙΙί)'8ΐΊιΙ'(*1(Ι έκδεδο^^.ένων ΛΙ)Ιΐ(ΐ)ΗΐΙΐΟί-
ι/ΐΊ) (Ι('ί^ (ΐηΊΐ((ηΙί)(ΐίχ(ΊΜ*ρ(()ηιρΙα\'^€ΐίοη
Νί^/ί //////>• ί/ΓΓ Ιί(ίνβΓ>ί(ΙηΙ ΧνίΐΊ}, έν
Βιέννη άπό του 1880 — 1)0. Κχι ό (Λεν πρώ-
τος τό|Λος περιλαυ,βάνει τα τεύχη 1 — 3, ο δε
δεύτε οος τά τεύ/η 4 — 7 κχΐ ό τρίτος τα
τεύχη 8—11.
68
ο ΕΝ ΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΟΤΠΟΛΕΙ ΕΛΛΗΝΙΚΟΣ ΦΙΛΟΛΟΓΙΚΟΣ ΣΥΛΛΟΓΟΣ
Τό[Λ. 9 των ύτό των κυρίων Α. Οοηζβ
καΐ Ο. ΗΐΤ^ϋΗβΙά έν Βιεννγ) έκδεδθ{Λένων
ΑΓ€ΗάοΙθ()ί8€ΐι-βρΐ(]ηψΙιί8€ΐί6ΜίΙΐ€ίΙΐ(η'
()βη αΐ(8 υβΙβννβίνΗ.
Τούτων ε/.αστος περιέχει άνα δύο ετών
περιόδους από του 1877 — 95.
Έξ Αθηνών δέ Ο (Λεν κ. Γ. Χατζιδάκης, κα-
θηγητής έν τω Έθνικω Πανεπιστ/ΐ[Λί(ι) έδωρη-
σατο κατά διαφόρους έποχας τόρ,ους πε'ντε τους
έξτίς: 1 τόμον του έργου αύτου αΝβΙΚβήβ-'
οΗίβαΙίβ 8ΐηάί€7ν>, 1 τό(Λον του πονη[Αατος
αύτου ^ΕΙδώλων κατάλνοις^, 1 τό'ΛΟν της πρα-
γ[Αατείας αύτου «> Φιλολογικοί κροκνλεγμοί^, 1
τό(Λθν του έργου αύτου ^Π^ρι τον έλ).ην{αμον
των αρχαίων Μακεδόνων» και 1 τόμον της
πραγ[Αατείας αύτου της έπιγραοορ.ένης «ΤΓο-
ακνλμάτια^ 6 δΐ κ. Κ Μητοόπονλος, καθη-
γητής ωσαύτως έν τω Έθνικω ΙΙανεπιστηιχιω
άπέστειλεν ήαίν δωρεάν πε'ντε τό;Λθυς δια-
φόρων βιλι'ων.
ΌρΛίως ιδιαιτέρας ρείας άξιοι τυγχάνου-
σιν ή ευγενέστατη κυρία Σοφία Νεγρεπόντη,
δωρησαμένη άντίτυπον έκ δύο τό[Λων (εις
φύλλον) του έν ΙΙαρισιΌις πανθ[Λθΐοτύπως εκ-
δοθέντος άνεκτΐ[Αήτου κωδικός των απάντων
του Αημοο&ένονς, ο γ,, Β. Μνοτακίδης δωρη-
σά[χενος 15 τόμους διαφόρων βιβλίων, ό κ.
'/. Φάχρης προσενεγκών 25 τό[Αθυς διαφόρων
συγγρα(Λ(Λάτων, ό (ατρός κ. Καραμάνοςοω^ΎΓ
σά(Λενος 6 τό(Λθυς διαφόρων βιβλίων και ό
κ. η Βίτοος άποστείλας καΐ ούτος δωρεάν 4
τό(Λθυς διαφόρων αύτου έργων.
Και ταύτα (Λεν περί των προσενεχθεισών
τν; Βιβλιοθήκη δωρεών, δσον δ' άφορ^. εις την
υπέρ αύτης γενο(Λένην δαπάνην κατά τό ηδη
ληζαν φΑλογικον έτος ύπενθυ(Λίζων, ότι δι'ά-
νάγκας της Βιβλιοθήκης έκ του προϋπολογι-
σ(Λθυ ειχεν έπιψηφισθη ποσόν έκ 15 λιρών
οθω[Λανικών, γνωστοποιώ ενταύθα, ότι έκ του
ποσού τούτου έδαπανήθησαν υπό (Λεν του προ-
κατόχου (Λου προς άγοραν βιβλίων
Λ. Τ. 4.18
ύπ' έ(Λθυ δε προς κατασκευήν
4 θέσεων βιβλίων )) » 10 —
τό όλον Λ. Τ. 14.18
"Ωστε εΙς πίστωσιν του λ/σ[Λθύ της Βιβλιο-
θήκης υπολείπονται ετι γρ. 82. — Έν σχέσει
προς την ύπ'έ(Λθυ του ιδίου γενθ[Λένην ύπερ της
Βιβλιοθήκης δαπάνην τών 10 λιρ. Τ. οφείλω
να παοαττ,ρήσω, ότι και αύτη ητο απαραί-
τητος οιότι πρόςπροφύλαξιν πλείστων βιβλίων
χα(Λαι έν τη αιθούσ-Γι της Βιβλιοθήκης κατα-
κεΐ(Λένων έπεβάλλετο ή ανάγκη τεσσάρων θέ-
σεων, αίτινες και κατεσκευάσθησαν.
Πριν ή επισφραγίσω την εκθεσίν [7.ου ταύττπν
καθήκον ήγού(;.αι, φίλοι εταίροι, Οπως από
του βή(Λατος τούτου τάς δέουσας άπονεί(Λω
ευχαριστίας τω άκα(Λάτω της Βιβλιοθήκες
ύπαλ7.ήλφ κ. Κ. Κρητικίδ]] έπι τη πολυτί(Λω
αύτου συναντιλήψει. Καταστρέφων δ' ήδη τον
λόγον σύνοιδα (Λέν, ότι (Λεθ' δλον τον υπάρ-
χοντα έν έ(/.οι διακαή ζήλον ούδεν άντάξιον
αύτου και τών προσδοκιών Ισως πολλών ηύτύ-:
χησα να πράξω υπέρ της Βιβλιοθήκης, περιο-
ρισθείς (ΛΟνον εις ότι ήδυνήθην και αϊ περιστά-
σεις επέτρεψαν, ούχ ήττον δ[Λως πέποιθα, δτι
επιεικείς και δίκαιοι κριταΐ έσονται πάντες,
γιγνώσκοντες, δτι τό ακαδ δύνα(Λΐν Ιρδείν»
καλόν και άντάξιον, (Λείζονα δε φέρει άξίαν
καΐ ώφέλειαν, οπόταν και εύνοϊκαι υποβοηθή-
σωσι περιστάσεις. Τοιαύτην λοιπόν ε/ων
πεποίθησιν, φίλοι εταίροι, αποχωρώ του άνα-
τεθέντος (λοι ύπουργή(Λατος εύχό[Λενος από
καρδίας δπως εύτυχήση ό διάδοχος (Λου ίνα
ίδη τόν τΐ(Λαλφή θησαυρόν της Βιβλιοθήκτ,ς
τα [Λάλιστα πλουτιζό(Λενον και ταύτΓ,ν τελεσ-
φορώτερον και κανονικώτερον λειτουργούσαν
προς άνύψωσιν εαυτής τε και του γεραρου
ή[Λών 2:ω(;.ατείου καθόλου.
ΕΚΘΕΣΙΣ ΔΙΑΧΕΙΡΙΣΕΟΣ ΤΑΜΕΙΟΤ
ύπύ Δ.• Π. Μηλιωτου, ταμία
άναγνωοθεΐοα κατά την ΑΣΜΒ' έκτακτον
συνεδρίαν της 26 'Α;ίριλίοο 1896.
*Εοίτιμθί κύριοι,
Κατ' έντολήν του ήι^.ετέρου Προέδρου κ.
* Αναστασίου Χρηστίδον και κατά καθήκον,
ύπό του κανονισ(Λθυ έπιβαλλό[Λενόν [λοι, λα(Λ-
βάνω τήν τΐ(;.ήν και εφέτος να υποβάλω εις
την ύ(Λετέραν εγκρισιν την έκθεσιν της διαχει-
ρίσεως του Τα(/.είου του ΛΕ' έτους του ή<Λε-
τέρου — υλλόγου.
Έπιτραπήτω (λοι, παρακαλώ, ν' αρχίσω
άπό τας έκτακτους συνδρθ|Λάς, έν αίς πρώτην
κατέχει θέσιν ή γενναία δωρεά της ίν Τεργέστη
ίλλψικψ Κοινότητος, ήτις άπέστειλεν ή(Λίν
φράγκα ί 000, τα όποια παρήγαγον Λίρας ΌΟ.
87,35* κατά δεύτερον ό έν Αθήναις άξιότι-
[^.ος κ. ^Ανδρέας Συγγρός Λίρας Όθ. 30 και
ΕΚΘΕΣΕΙΣ (ΔΙΑΧΕΙΡΙΣΕΩΣ ΤΑΜΕΙΟΥ)
69
ό ίίί'^ψτ,στοζ η{Λών συμπολίτης καΐ εταίρος
ΙΝ,Ταμβακος Λίρας ΌΟ. 5. — Τό δλον
Λίοας ΌΟ. 12*2,35. Τούτο δε λίαν εύνάρι-
στον, ΚυριΟί, όιοτι αι δ'.σττραςεις των έκτα-
κτων <Γ^νδρθ{/.ών εφέτος εΓναι τριττλάσιαι τών
της τταρελΟούστ.ς χρήσεως.
Ε ίσεττρ άνθησαν δε ν/, τακτικών συνδρο;/.ών
Λίρα: ΌΟ. 206, εξ ων Λ. Όθ. 59 εκ καΟυ-
ατςρουριένων συνδρο•Λών καΐ Λ. Όθ. 147 εκ
τών του ΛΕ ' έτους, εκ δικαιώ(Αατος δε δι-
-λώριατος είσε-ράχΟτισαν Λ. Όθ. 27.
Είσε-ρά^θτ,σαν δε ές ενοικίου της αιθούσης
του Συλλόγου δια (λίαν διάλεςιν του κ.
Δημ. Α. Κορομηλά *Λθηνών Λ. ΌΟ. 5.
Καταλήγων, κύριοι, φε'ρω εις γνώσιν ύ(Λών
$τι αί εισπράξεις του ένεστώτος συλλογικού
ϊτους άνϊίλΟον εις Λ. Όθ. 397,56, συ(Λπερι-
λα(Λβανο(λίνου και του υπολοίπου του Ζω-
γραφείοι^ ΑιαγοηΊοματος εκ Λ. ΌΟ. 30, α•
δέ δαπάναι εκ Λ. Όθ. 453,94, ήτοι προε'κυ-
ψεν ελλεΐ[Α[Λα έκΛ. ΌΟ. 56,38, εν σχε'σει δέ
προς τό της παρελθούσης χρήσεως εϊαεΟα εις
καλλιτέραν οίκονομικην Οε'σιν, (/.' όλον ότι το
εν τ(ο τα|;.είω εύρισκό[Λενον ηδη υπόλοιπον
άνε'ρχεται εις Λ. Όθ. 78,57, εν ώ το της
παρελθούσης χρησεω; ητο έκΛ. ΌΟ. 134,95.
Εύχθ|Λαι δέ άπό καρδίας,* Κύριοι, 6πως
6 διάδοχος (Λου παρουσίαση ύ(Λΐν άνθηροτε'ραν
της ληςάσης χρήσεως την έπθ[Αε'νην οίκονο-
[Λίκην του η;/ετε'ρου Συλλόγου κατάστασιν :
Έτος ΛΕ'
Ααπάναι καΐ ΠρόίΙοδοι
1893 — 96
Εις διάφορα εξοοα Α. Τ.
ί ϊξούα Γραφείου »
» φ^τυ[ΐόν χαΐ Οέρμανσιν .... »
ο (Αυθοδοσίας »
» ΕύανΟίδίον ΓΙαρΟίναγωγιϊον . »
• Συντβχτιχήν Έπιτροηίν ... »
» ^τυρβσφάλιττρα »
β Βιβλιοθτζκην ο
» Άναγνωατηριον »
8 Τα|Χ£Ϊον μετρητών, υπο'λοι-
πον Είς νέον »
Λ.Τ.
30.51)
24.72
17.27.75
216.-
32.-
99.70
6.46.25
14.18
16 01
78.57
532.51
*Λπό ΤαμεΓον μετρητών Λ.Τ. 134.95
» Ζωγράφειον Διαγώνισμα , , . . » 30. —
» εκτάκτους συνδρομάς » 122.35
» τακτικάς συνδρομάς » 106.75
» Διπλώματα » 27. —
» Ζωγράφειον Βιβλιοθί[κην . , , . » 7.21
» αΓΟουσαν Συλλο'γου » 5. —
Λ.Τ. 532.51
Έν Κωνοταντινονπόλει, τ^ϊ 22 Άπράίον 1806.
Ό Ταμίας
Λ. II. ΜιΐΛΐϋΤΗΣ
70
ο ΕΝ ΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΟΓΠΟΛΕΙ ΕΛΛΗΝΙΚΟΣ ΦΙΛΟΛΟΠΚΟΣ ΣΥΛΛΟΓΟΣ
"Ετος ΛΑ'
Ααπάναι και ΙΙρό<Ιο5οι
1894 — 95
Ε'ς διάφορα έξοδα Λ.Τ. 43.94
ο έξοδα Γραφείου » 11 .42
» φωτισμόν χαΐ Οέρμιανσιν » 38.77
» [χισΟοδοσίας » 2 1 5.50
» Εύανθίειον ΙΙαρθεναγωγεϊον . . » 10. — :
» Συντακιικήν Έπιτρο.-ην » 87.93
» πυρασφάλιττρα » 6.40
»> ΒιβλίοΟτ^χην V) 1 2.07
» Άναγνωσιτίριον » 13.69
1) Ταιχεΐον μετρητών, υπόλοιπον
εις νέον » 1 34 .95
Λ.Τ. 575.33
Άπό Τα;χειον μετρητών, παρελ- Λ.Τ. 287,48
Οούσης χρτίσεως »
» Ζωγράφειον Διαγώνισ{χα. , » 30. —
» Καραπάνειον *Λγώνα .... » 06 ^^
» ένοίκιον αιθούσης » 25. —
» εκτάκτους συνδρομάς « 40. —
» τακτικάς συνδρομάς » 175. —
» Διπλώματα » \(λ. —
» Ζωγράφειον Βι6λιοΟι[κην . . ο 1•78\',
Λ.Τ. 575.33
*Εν Κωνστανηνονπόλεί, τη 28 * Απριλίου 1895.
Ό Ταμίας
Δ. II. ΜΐΙΛΙΩΤΗΣ
Σημ. Σνντ.'Ετίίτρ. Κατά την εκδοσιν του προηγουμένου ΚΤ' τόμου εκ παραδρομής παρελείφθη ό Πίναξ τών
Δαπανών καΙ Προοόδων του ΛΛ' Ιιους* προςαρτάτα^ δ' ενταύθα ως τότε συνετά/θη υπό του κ. Ταμίου.
ζΐφι^-
ΚΡΙΣΙΣ
ΕΚΠΑΙΔΕΤΤΙΚΗΣ ΕΠΙΤΡΟΠΗΣ
ΕΠΙ ΤΟΥ ΚΑΡΑΠΑΝΕΙΟΥ ΑΓΩΝΟΣ
υπό ΗΛΙΛ γ. ΒΑΛΣΑΜΑΚΗ, εισηγητού,
(χναννω(5θεΐ<$α κατά τήν ^ΑΣΜΔ' έκτακτον ουνεδρίαν της 3 Μαΐου 1 896.
ΦΥΣΙΚΗ ΠΕΙΡΑΜΑΤΙΚΗ
ΊνεβληΟ-ζϊ^αν κχτα τό Ιτος τοΟτο υ^ό
την χρίσιν της έκ-αιΧευτικ^ς εττιτροττη; Φυσι-
χαΐ όύο, ώ/ τ, |Χ6ν άτρωτη ύττό τό ρτ,τόν « ^{{ς'
/ια π« σϊώ και τάν γαν κινήαω* 6?νδ ή κχΐ :τρό
ίνο ετών χριθέΐτχ ύττό τη; ή(Λ£τέρας έτίίτρο-
Γίς, η Χι δευτέρα ύττ' αριθμόν •πρωτθ'ΛΟλλου
356 χαΐ ύττό το ρητόν « Ώ 9^<μ τζαμμήτερα,
Σα ό' οΰχ ^/ια '&ανματα Ιέξω> Στοιχειώδης
Φνϋυο] ύτΓοβάλλεται τ6 ττρώτον ύττό την της
έ-ιτροττης κρίσιν. ΠιοΙ έχχτέρας τών Φυσικών
τούτων ίσ«ται ήαΐν ίοία ό λόγος.
Π£ρι τ/)ς ττρώτΓ^ς τών Φυσικών τούτων του
λόγου δντος, άναγκαϊον θ«ωρου[Λ6ν ν' άνα-
ν:χψω(Λ5ν τας γδνικας τταρατηρησεις, ας ή
ί"ΐτροΓη δΐίτύττωσι τω συγγραφεί κχτα την
•ρά ίιετίχς ττρώτΓ,ν υ-οβολην του έργου τού-
του υ-6 την κρίσιν αύττίς, (χετα την :ταράΟε-
^'.ν ενίων τών έπιστ/);7.ο νικών άΐΛαρτη[Λάτων,
εις α ό συγγραφεύς υττέ-εσίν. ΑΙ γενικαΐ αύται
χχρατη ρήσεις ίχουσιν ώδε : « Έν γένει δ συγ-
Ί^οαφευς μεταχειρίζεται έν τζολίοΐς φράαιν ηε-
ηΐονχιομένην, Ινεκα της δποίας τά δρια τον
βιβΙΙον επεκτείνονται, έν φ ήδύνατο ίί' δλιγω^
τίοων να έκφράοη τά αυτά οαφέστερον»,
ΚχΙ έν τιλει : € Ή εκπαιδευτική επιτροπή,
^ίοψισααα Ικανά τά επιστημονικά λάθη και
^ φράσιν ονχι τελείίος επιτυχή, έλπίζονσα
^ ίκ δ συγγραφεύς, διορΰών τό σύγγραμμα
ο^οτ, εκ δευτέρου ϋέλει κατέλϋει εΙς τόν άγώ-
^^ Αέν βραβεύει, &1Χ επαινεί αυτόν ^,
Τις γενικας ταύτας πχρατΛρήσίΐς της
>;[«τί:ις εττιτροττ/ίς δίν φαίνεται κατανο/.σας
ό συγγραφ-ύς του έργου τούτου, άδικήσας
εαυτόν διότι, άντΙ να ';τροβγ5 εις όλοσ^τερη
διαρρύθ;Λΐσιν του έργου αυτού επί τγ, βάσει
τών γενικών της έττιτροττης χαρατ/)ρησβων καΐ
την ύποβολην έργου διερρυθ(χισ(Λένου έπι τνί
βάσει τούτων, ηρκέσΟη ν' άποστείλη ή(Λίν
διορθώσεις^ τών ολίγων εκείνων άυ!.αρτη[Λάτων,
άτινα η έττιτρττη πρό διετίας έσ•Α;;χείωσεν, ώς
εί ταύτα και [ΛΟνα ήσαν τ χ έν τω βιβλίω
αύτου ή[Ααρ^/)(xε'να, ουδόλως δ' έλαβε ττρό
οφθαλίΛών τάς γενικας της έττιτροττης παρα-
τηρήσεις, αίτινες άπίβλεπον ε(ς ολοσχερή καΐ
ριζικήν του έργου αύτου [Λ$ταρρύθ{λΐσ:ν. Δι χ
ταύτα ή επιτροπή ΙΟεώρησεν άναγκαίον να
προβτί εις γενικήν του έργου αυτού έπισκόπη-
σιν, ώς ύ τό πρώτον τούτο ύπεβάλλετο υπό
τ/;ν κρίσιν αυτής, κχΐ ν χ (Λη περιορισΟη (^.όνον
ε (ς την έςακρίβωσιν του έαν τα πρό διετίας
ύπ' αυτής παρχτηρηθεντα διωρΟώΟοσαν, ώς
φαίνεται νοιχίσχς ό συγγρχφεύς της Φυσικής
ταύτης.
Τό άποτ*'λεσ[Λα τής δευτίρας ταύτης γενι-
κής του έργου έπισκοπήσιω; ειν* έν γενικαίς
γρα(Λ[Αα{ς τόδε :
α) Ό συγγραφεύς υποπίπτει είς γλωσσικά
άααρτή[Αατα ού/Ι εύάριΟ;χα• β) δτι από τής
(Λίθοδικής απόψεως τό έργον δέν εινε άλά-
θητον και γ) δτι άπαντώσιν έν τω ϊργω
πλδίσθ' δσα πραγ[/χτικχ σφάλ[Λατα, ήτοι ή-
{Αxρ^/)αίνοι δροι καΐ όρισαοί, ασάφεια, έπι-
στη[Λθνικχ ά[Λχρτή[Λατα κτλ.
ΆκολουΟούντες την ανωτέρω διάταςιν, προ-
1. Ποωτόχολλον άοιθ. 16ί, 3 Χοίαβρίου 4895.
72
ο ΕΝ ΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΟΠΙΟΛΕΙ ΕΛΛΗΝΙΚΟΣ ΦΙΛ0Λ0Γ1Κ0Σ ΣΤΑΛΟΓΟΣ
βχίνο'χεν εις τ/ϊν διατύπωτιν [Λερικών τίνων
πχρατΛ^ ρήσεων και διορΟώσίων, (δικ έπΙ του
πρώτου κχΐ δευτίρου τών γίνικών κεφχλαίων
τνί; διχτάζεω; τxύ^/)ς, /ωρίς βεβαίω; να
ΊΟυΛ^Τί δτι θα :Γερ'.λάβω;Λΐν εν ταίς (Λερικαίς
ταύταις παρα^Λ,ρησεσι καΐ διορθώτεσι πάνθ' δσα
ή;/.αρτ•/)[Λένα εν τω εργφ τούτφ ύττάρχουσιν.
Λ) ΓλωασικαΙ παρατηρήσεις, — Λί γλωσσι-
καΐ παρατηρήσεις αναφέρονται είς χυδαϊσ(Λθύς,
ανακολουθίας, ανορθογραφίας κτλ., απαντώ-
σας σττοράδην εν τφ κειιχε'νω, ο?αι αί έξης:
Τ6 παιγνίδι της ξνλογαϊδάρας (σελ. 15,
στι/. 18). πΐηαιάζονται (σελ. 4, στίχ. 23).
απίρτον (σελ. 4, στιχ. 10 καΐ κατωτε'ρω).
έμπήγω (σελ. 5, στίχ. 5). /^ένε^ ταννομένον
(σελ. 6, <7τ{χ. 18). ι; ίλαοτική σφαίρα κατα-
σκευάζεται άπο ίλαστικόν κόμμι διά νά διασκε-
δάζωσι τα παιδία με τά πηδήματα της (σελ. 6,
στίχ. 21 — 22). Προσράπτονσιν εΙς τό στόμιον
τών υποδημάτων μας υφάσματα έΐαστικά διά
νά άνοίγωσιν ώστε νά είσέρχηται ευκόλως ό
πους, κατόπιν δί νά έπανέρχωνται εΙς την
Μαιν των και νά Ιφαρμόζωσι καλώς περί την
κνήμην (σελ. 7, ση'χ. 2 — 5). Τά μάλλινα
εΐιε ίλαστικώτερα και εΙς στενοχωρίαν τινά
τανυζουν καΐ δ^ν κόπτονται (σελ. 7, στ. 7 — 8).
και κόπτονται καΐ γόνατα ^ αγκώνας σχηματί-
ζουσι (αυτόθι, <7τ{χ. 11 — 12). στάματα, τ}τοι
έρχεται εΙς την ήρεμίαν (αυτόθι, 'ττίχ. 23).
Β) Με&οδικαΙ παρατηρήσεις. Σελ. 1 , ^ 1 ,
στίχ. 13. — ΆντΙ της τήξεως του μολύβδου
έδει να ληφθη ώς παράίειγίΛα γνωττότερον
φαινό(Λενον [^.εταβολης καταστάσεως.
Σελ. 2 — 5. — Άγνοουριεν τόν λόγον, δι* ον
ο Φ^γγραφεύς, όρ.λών περί τών Ιδιοτήτων τών
σωμάτων, α) δέν διέκρινε τας ουσιώδεις 1}
αναγκαίας (δ ιό τ/; τ ας τών σω[Αάτων (εκτασιν
και άδιαχώρητον) άπό τών λοιπών γενικών
ιδιοτήτων β) θεωροϋ;χεν ή[Λαρτ'/)[Αένην τ/;ν
διάταξιν : ϊκτασις, διαιρετόν, πορώδες, άδιαχώ-
ρητον κλπ., δι* ης αί ουσιώδεις ιδιότητες ίκτα-
σις καΐ άδιαχώρητον γ ω^ί^ο^^τ χι απ* αλλήλων
δια τών δευτερευουσών γενικών ιδιοτήτων :
διαιρετόν καΐ πορώδες.
Σελ. 4. — *Εν γένει τα ώς ΙφαρμογαΙ του
πορώδους ενταύθα άναγραφό[Αενα έδει να τε-
θώσι [Λαλλον εν τω περί τριχοειδών φαινοΐλένων
κεφαλαίω, ένθα θα Ύΐ^χν (λαλλον καταληπτά.
Σελ. 9. — Τά περί παραλληλογράμμου τών
δυνάμεων, ώς (λέσου, δΓ ου δύναυί,ίς τις δύνα-
ται ν* άναλυθτι εις τάς συνιστώσας αύτης,
είνε πρωθύστερα. Τό παραλληλόγρα[;.(χον τών
δυνά|Λεων έδει νά χρησΐ{Λθποιηθνί πρώτον ώς
(χέσον ευρέσεως της συνιστα;/.ένης, περί ης δεν
γίνεται λόγος.
Σελ. 11,^ & .-τ— Κεντρόφυξ δύναμις. — Έν
γένει τά περί φυγοκέντρου (και ούχΙ κεττοό-
φυγος) δυνά|λεως, (Λη περιενό(Λενα έν τω προ-
γρά[Λ[Λατι της επιτροπής, έοει νά τεθώσι [Λετά
τά περί βαρύτητος, ώστε ν' άποβώσι (/.άλλον
καταληπτά.
'Άλλως τε δε τά περί εύθυγρά(Λ(Λθυ πτώ-
σεως του λίθου (ίλευ&έρα πτώσις) και τά περί
έκσφενδονήσεως αύτου (καμπυλόγραμμος κίν^]-
σις) δεν φαίνονται παραδείγ(Λατα άποτελε-
σ(Λάτων φυγοκέντρου δυνά(Λ5ως. "Ισως έτέθτι-
σαν ώς προεισαγωγή, άλλα τότε εόει νά
τεΟώσιν εις τά περί δυνά(Λεων έν γένει.
Σελ. 14, ^^ 9. — 'Αφ*ού προηγου(Λένως
ώρίσθη ή διεύθυνσις της βαρύτητος, ετι δέ
καΐ τά περί Ισορροπίας δυνά(Λεων ίσων καΐ
αντίρροπων, ό συγγραφεύς ήδύνατο ν* άπο-
φύγ•(ΐ τόν ορισ(;Αν του κέντρου του βάρους, ώς
του σημείου του σώματος, τό όποιον δταν υπο-
στηρίζηται, τό σώμα ΐσταται. Διότι έν ά>Λοις
που θά θέση κατά τόν 6ρισ(ΛΟν τούτον τό
κέντρον του βάρους κοίλου εσωτερικώς σώ•Λα-
τος η επιφανείας, οΓον κοίλου κυλίνδρου,
κοίλης σφαίρας, δακτυλίου, καθίσ(Αατος (όπερ
φέρει και ώς παράδειγ(Λα) κτλ. ;
Σελ. 15 — 18. — Ουδέν αναγράφεται περί
ισορροπίας σω{Αάτων ήωρη[Λένων ή έξηρ^/)(^ιέ-
νων διά νή'/,ατος ή και δι* άςονος κτλ., ένω
τοιαύτη (σορροπία παρατηρείται έν πλείστοις
οργάνοις, έπίπλοις κτλ. λίαν εύχρηστο ις έν τω
κ7θη(/.ερινω βίφ.
Σελ. 15 ^ 12. — Δέν δίδεται ό γενικός
όρισ(/.ός του μοχλού, άλλ* ά(Λέσως γίνεται λό-
γος περί πρωτογενούς μοχλού (Διατί πρωτο-
γενούς και ού/ι μοχλού του πρώτου είδους;).
Έν γένει εις τά περί μοχλού παρατηροΰ•Λεν
ότι ό συγγραφεύς έδει νά έξαντλήσ*/) πρώτον
και τά τρία εϊδη του (χο*/λου καΐ είτα νά
προβν) εις την άναγραφήν της έπι του οργά-
νου τούτου άρ/ής του ΙΑρχιμήδους, της άρχης
της ισορροπίας του [Λοχλου,. οπότε θά έλά[Λ-
βανεν άφορ[Λήν νά ό(/.ιλήσγι καΐ περί του είς
δύνα;^.ιν κέρδους ή της ζη(Λίας, ην ε/οαεν έξ
εκάστου τών ειδών τούτων.
Σ•λ. 20. — *Εκ τών άκρων του ανθρω-
πείου σώ;Λατος γνωστόν ότι έκ προνοίας ό
άκρος πους αποτελεί ρ.ο•/λόν ού/ι τρίτου εί-
δους, άλλα δευτέρου. Τούτο δεν [Λνηο!.ονεύεται
ούτε έν ταίς διορθώσεσιν.
ΚΡΙ5Ι3 ΕΙΙΙ τον ΚΑΡΑΠΑΧΕΙΟν ΑΓΟΝΟΣ (ΦΓΣΙΚΗ ΠΕΙΡΑΜΑΤΙΚΗ)
73
1
Σελ. 25, ^ 22. — Έν ώ έ;;ι κε^ρχλης άνα-
γ:χρ£ται ανγκοινωνουπα άγγεϊα, τό κδφχλχιον
ί:/8ται δ;χ παρχτηρή'Τςω; άναφδρο(Λέντ(ΐς εις
τχς (Γ>νΟ/;κχς της ισορροττίας ρδυστου τ,ρι-
ιιουντος ίν άγγείω.
Έν γένει οέ διχτι ό συγ*^'ραφεύ; ττροτχσσει
τχ ττερί σ'^γχοινωνούντων κτλ. τ^ς άρχης του
Ρα8€αΙ, τροποτΓΟίών ούτω; άνευ λόγου την έν
τω άνχλυτιχω 7Γρογρχρ-;Λατι διχταζιν της ύλης;
Σελ. 2δ. — Προς τί έτίθη η ττρός έρ(Λη-
νείιν των διχλειζουσών -Γτηγών χρη<7ΐ;Λθποιου-
ΐϋ'νη είχών 27, αφ* ου ττερί τών τττι'^^ώΊ τούτων
0'!>ίεις γίνετχι λόγος ; — Μητοι γε ως ττρό-
€λτ,[ΐα : Αυτόθι. — ^Αριεοιανά φρέατα, — ΔΙν
οιίνετχί η ρ.εταζύ κοινών κ χι άρτεοίανών
ορείτων ουσιώδης χ:τ6 της άττόψεως τών
γεωλογικών δρων της ύττχρζεως έκχτίρου τών
ε ίΧών τούτων διχφορχ.
Σελ. 27, ^ 24 . — Τριχοειδή φαινόμενα, —
Αιχτί κχι τΓχλιν άνευ λόγου τροποποιεί ό σ'^γ-
νρχ^ευ; την διχταςιν της ύλης του προγρά(Α-
ίΛΧΤος, χροτχσσων τα περί τριχοειδών φαινο-
μεΐΗύν 'κχΐ ανναφείας (γράφε ίφέίξεως) χχΙ
χύτης τ^ς άρχης του Ρ(Χ8€αΙ, ετι δ ο κχΐ τών
περί ηιεαεων, άρχτίς τον *Αρχιμήδονς, είδικοϋ
βάρους κχΐ άραιομέτρων;
Σελ. 25. — ^Ε{ς τα περί ισορροπίας ρευ-
τΓών εντός σ'^γχοινωνούντων αγγείων παρελεί-
^ίη^αν τχ περί της έν αύτοϊς ισορροπίας ρευ-
στών χνισοπύκνων, περιωρίσΟη δέ ό συγγρα-
οεί^ς [ΛΟνον ε(ς τα της ισορροπίας {σοπύκνων
:ε•ίττών, ίπεο δέν αρκεί.
Σελ. 28. ^Αρχή τον ΡαβΰαΙ, — ΙΙρός άπό-
Χειςιν της άρ/ης του ΡαποαΙ ό συγγραφεύς
^ιαρΒών έν σελίοι διορθώσεων 4 έπανέρ/ετχι είς
τ^ χλχσικόν σχηιχχ 3 1 , δπερ κχΐ από Οεωρη-
τιχης κχΐ από πρακτικής απόψεως δ^ν εινε
Ζ!ΐε|Λ::τον. Λιότι έν ίτρώτοις τό έν τω άγγείφ
το'ίτφ ρευστόν δέον να νποτε&η άβαρές, δπερ
δλω; άκχτάληπτον τω [/.χθητη, δι' δν ποοώ-
?•.σται η στοιχειώδης Φνοική, είτα δβ οιότι
ί;^χτχληπτον δλως είνε τό πώς τα προς την
Ε"1 του περιεχοΐΛένου ρευστού έπιφερθ(Λένην
"ίε^ιν (εκ τών άνω προς τα κάτω) Ισορροπη-
ϊοντχ βάρη Οχ κρατηθώσι καΐ θα ένεργ•/)σωσιν
ιντιρρόπως προς την κχτα πχσαν διεύΟυνσιν
{«τχάιϋο'χε'νην τχύτ/)ν πίεσιν κατά τας θέσεις
Ε χχΐ Β, καΐ (λάλιστα κχτα τας θέσεις Β καΐ Γ.
Σελ. 31, ^ 29. — Δέν συνδέονται λογικώς
"•^ ιναγρχφό{χενα περί πιέσεως έκ τών άνω
"?ύς τα κχτω (χετα τών ά[/έσως έπο(Λένων
Έλλ. φα. Σύλλο-^ίχ.
πειρα[Αάτων, δι' ών πρόκειται να ευρεθνί καΐ
τό μέτρον της άνώσεως.
Σελ. 32. — Διατί, έν ώ τό είδικόν βάρος
του /ρυσου έκτιριδί ό σ-ϋγγραφεύς κατά προσέγ-
γισιν δεκάτου της (χονάοος (19, 3), τό του
υδραργύρου, πολλω του χρυσού χρησΐ}Λωτέρου
έν τοις φυσικοίς οργάνοις, έκτΐ(χΧ (χόνον κχτα
προσέγγισιν άκεραίας (Λονάδος (13);
Σελ. 37 — 38. — Τα περί κχύσεω; και
ζωής έν τω αέρι, ως καΐ τα υγιεινά παραγγέλ-
(χατα, αναφέρονται (χχλλον είς χημικά γεγο-
νότα κχΐ έπθ[χένως εΙνε κατά τό πλείστον ξένα
προς την Φνσικήν.
Σελ. 40. — Είς τό περί αερίων κεφάλαιον
πχρατηρού(/.εν έν γένει δτι ό συγγραφεύς άνευ
λόγου (ΑΕτέβαλε την υπό του αναλυτικού
προγρά|Χ(χχτος όριζο^χένην διάταζιν. Ούδένα
ποιείται λόγον περί της τόσον χρησί[χου
αεραντλίας, ουδέ περί ττίς τόσον εύχρηστου
μικτής νδραντίίας. Προτάσσει την καταϋλι-
πτικην ύδραντλίαν καΐ επιτάσσει την ά[χεσώ-
τερον προς την άτ(χοσφαιρικην πίεσιν συνδεο-
[χένην άναρροφψικήν.'^Έίτι δέ ούδε(Αίαν ποιείται
(χνείαν τών έν ταίς ίστίαις καΐ ταίς θ$ρ(ΛΧ-
στραις ρευ;χάτων καΐ του δια τούτων άερισιχού.
Σελ. 47. Πρόβλημα 6. — Ή αύ^ο χ^Ι έν
σελίσι 37 — 38 παρατήρησις.
Σελ. 50. — Διατί δέν αναφέρεται ώρισμέ-
νως η θεραοκρασία τών 4®, καθ' ην τό ύδωρ
εινε πυκνότατον, έν ω ανωτέρω έγένετο λόγος
περί τ>5ς ^τ-εγίστης πυκνότητος του ύδατος τών
4^ ως [Λονάδος του είδικοϋ βάρους ;
Σελ. 54, ^ 48. — Ή περιγραφή του θερ(Α0-
[χέτρου ανεπιτυχής, ως άρχθ(χένη από της
σανίδος, έφ* ης σ^/)ρίζεται τό κυρίως θερμό-
(χετρον, ήτοι ό Οερ(Αθ(Λετρικός σωλήν.
Σελ. 50 — 57. — Τά περί [χετατροτηίς βα-
θ[χών Κελσίον είς βαθ(Αθύς'Ρεω/χι;ρου κχΐ τανά-
παλιν πλεονάζουσιν η τουλάχιστον ίδει νά
άναγρχφώσι πολλφ συντθ(χώτερον. (Έν γένει
ό συγγρχφεύς δέν διακρίνεται έπΙ συντθ(χία).
Σελ. 57. — 'Λποτό{χως και έν τω αύτφ
κεφαλαίψ [χετά τά περί (χετατροπης βαθ(χών
ΚελοΙον είς Ψεωμνρον και τανάπαλιν ό συγ-
γραφεύς μεταβαίνει είς τά περί εξατμίσεως.
Σελ. 97. — Διά της περιγραφής της βολ•
ταϊκής στήλης δίδεται ό όρισ(χός του δυνα;χ(κού
ήλεκτρισ(χού ως γαλβανισμον, έν ω ήδύνατο νά
έκτεθη τό φαινό(χενον διά συναφής δύο ετε-
ροειδών (χετάλλων διά οζύνου ύδατος* τό δέ
θειϊκόν οζύ κακώς ονθ(χάζεται υπό του συγ-
γραφέως βιτριόλι,
Το>ς ΚΖ' 10
74
ο ΕΝ ΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΟΥΠΟΛΕΙ ΕΛΛΗΝΙΚΟΣ ΦΙΛΟΛΟΓΙΚΟΣ ΣΓΛΛΟΓΟΣ
^Χ . .
Γ) ΠραγματικαΙ παρατηρήσεις, — Σελ. 1,
^ 1, στί/. 4. — Κατά την καυσιν του ξύλου
δεν παράγεται ρ^όνον καπνός και τέφρα, ως
ό συγγραφεύς λέγει.
Σελ. 1, § 2. — Οι όροι ύγρόν καΐ φενστόν
ου καλώς εχουσιν. Δέον να διακριθώτι τα σώ-
[Λατα της β*^ καταστάσεως δια του ονό[Λατος
γενάτα (ΙίςαίάβΒν ό δϊ όρος υγρά (ΙΐαΤϊΐί-
άθδ) να όρ^σΟη εΐόικώς δια την εν σχέσει προς
τόν ύδρατ(ΛΟν θέσιν των σω[Λάτων, ώς τοΰτο
επιβάλλεται υπό των εύχρηστων καΐ ειδικών
δρων : υγρασία, υγρός άήρ, κλίμα ύγρόν, υγρό-
μετρον, ύγροσκοπικόν σώμα, ϋγρομεχρία κτλ.
Σελ. 2, στιχ. 5. — Τι' ση[Ααίνει τό (( η
πο^/)ριον ύδατος δυνά(Λεθα να τό διαιρέσωρ,εν
ε(ς {Λερή [Λίκρότερα»;
Σελ. 2 — 3. — Ό συγγραφεύς δεν έθεώρη-
σεν άναγκαϊον να διορθώσ•/) ριζικώς δσα περί
σμικρότητας των ατόμων λέγει (καφουρά, (λο-
σχος, αΤ[Λα κτλ.), ϊνΟα προφανώς συγχέει τα
(λόρια προς τα ατορ-α, ^^{Λφώνως προς τάς
πρό διετίας γενθ[Λένας αύτω παρατηρή'ϊεις
υπό της επιτροπής.
*Άλλωςτε περί συστάσεως του αϊ(Λατος ό[Λΐ-
λών ούδένα ποιείται λόγον περί λευκών αίμα*
τοσφαιρίων, άφ * ου λέγει ίτι τό αΓ(Αα συνίστα-
ται από τόν δρόν και από τα αίμοσφαιρίδια,
τοιαύτα δε εινε καΐ τα λευκά.
Τί δέ εΙνε τό τε[Λάχιον του γαλιβάρδον;
Μητοι γε ή §οδανιλίνη ;
Σελ. 3. — Πορώδες. — Οι πόροι νοούνται
ώς κενά διαστη(Λατα (χεταζύ τών [;.ορίων της
ύλης (}Λ8σθ[ΑΟριοι πόροι), άγνωστον δέ έαν δέον
να έπεκταθώσιν ούτοι και [Αεταζύ τών άτό-
[Λων τών σωαάτων.
"Αλλως τε η διάκρισις (Λεταξύ τών μέσο μο-
ρίων πόρων (ους ό συ-^^'γραφεύς αύτοσχεδιά-
ζων καλεί φυσικούς) και τών αίσ&ητών πόρων
έδει να γείντ, ά;χέσως καΐ να προταχθη τών
πειρα(Λάτων καΐ ούχΙ να επηται τούτων, διότι
ούτω γεννάται η απορία ποίας κατηγορίας
εινε οί πόροι της κερά;^ιου, του ξύλου ή της
κιαωλίας, της χρυσής σφαίρας, του δέρ;Λατος,
του ανθρωπείου σώ[Αατος κτλ.
Σελ. 3. 'Όγκος, Μάζα.— Ό όγκος του
σώ{Λατος εινε τφ ^ντι ό τόπος, ον κατέχει
τό σώΐΛα' αλλ* εκ τούτου ουδόλως έπεται δτι
«δταν λέγω[Λεν δγκον του σώ[Λατος, έννοού(Λεν
πάντα τα άτθ[Λα αύτου [χαζί (Λε τους πόρους»,
ώς ό συγ-^'ραφεύ; λέγει, συγχέων τόν χώρον
[Λετά της εν αύτω περιεχοα,ένης ύλης.
Σελ. 4, στίχ. 1 — 2. — Άσαφης και η
εκφρασις «πάντα τα άτθ[Αα του σώ[Λατος
χωρίς τών πόρων καλείται (Λαζα του σώ(Λα-
τος»• η δε έπο(Λένη ταύ^/) πρότασις «επειδή
δε πάντα τα σώ^Λατα εχουσι πόρους, ό δγκος
παντός σών,ατος εινε μεγαλείτερος της [λάζης
αύτου» εινε ολοσχερώς η(Λαρτη|Λένη και έπι-
στη[Αθνικώς σόλοικος, διότι ο συγγραφεύς
προβαίνει εν ταύτη (^έχρι της συγκρίσεως του
δγκου του σώ{/.ατος προς την [/.άζαν αύτου,
ήτοι ποσών ετεροειδών.
Αυτόθι, στίχ. 8 και 5, στίχ. 4. — Ή λέςις
πίλος καθιερώθη σ•/);Λερον εις σηριασίαν είδιχω-
τέραν και έπθ(Λένως δέον ν' αντικατασταθώ
προς αποφυγήν συγχύσεως.
Αυτόθι, 2. — Τό ύδωρ διατηρείται δροσε-
ρόν εν τηολίνφ πορώδει άγγείω (ΛΟνον διότι
βρέχει την έξωτερικην έπιφάνειαν του αγγείου.
Αυτόθι 5. Πιεστόν, πείραμα β'. — Δεν
εινε αληθές δτι είσάγων τις εντός ύαλίνου
σωλήνος κλειστού κατά τό έτερον άκρον 6{χ.-
βολέα έφαρ(;.όζοντα ακριβώς εν αύτω αθα
προχώρηση ώθών είς τόν σωλήνα &νευ δυσχο-
λίαςι>, διότι η δυσκολία, όλοέν αύξανο(Λένη,
καταντίέ ανυπέρβλητος η ό σωλην ρήγνυται.
Αυτόθι 5, στίχ. 2. — Δέν εινε αληθές δτι
αορίστως ό ύδρατ(ΛΟς ΰπερμέτρως πιεζόμενος
γίνεται ύδωρ. Τούτο, ώς γνωστόν, εξαρτάται
και εκ της θερ(Λθκρασίας του άτ(χου και ούχι
(Λονον έκ της έπ' αύτου έπιφερθ{/.ένης πιέσεως.
Σελ. 5. — Περιττόν, άλλως τε δε καΐ
άΐΛΟΐβόλου ακριβείας, τό άναγραφό[Αενον δτι
«ό διάφορος βαθ[ΑΟς του πιεστού τών σω|χά-
των εξαρτάται έκ του [χεγέθους τών πόρων
αυτών», διότι ούδεις γινώσκει έαν οι (Λεσο{ΛΟ-
ριοι πόροι τών ηκιστα πιεστών §ενστών σωμά-
των εινε (Λίκρότεροι τών πόρων τών [/.άλλον
πιεστών στερεών.
Σελ. 7. ΓΙείρα[Λα γ'. — Αόριστος η διεύ-
θυνσις της έκσφενδονήσεως τον λί&ον ίν τφ
αέρι, δια τούτο δέ άόριττον και τό είδος της
γρα[Λ[Λής, ην Οά διαγράψη ούτος, ώς και τό
είδος της κινήσεως. Διότι, αν ρ.έν ό λίθος
σφενδονηθ'Τ) οριζοντίως η λοξώς (προς τα άνω
η προς τα κάτω), θα διαγράψγ) τψ δντι καμ-
πνλην γρα;χμην (Λετα ταχύτητος όλοέν αύ-
ξούσ-ζις• άλλ' έαν ριφθη κατακορύφως (προς
τα άνω η προς τα κάτω);
Αυτόθι, πείραμα 2. — ΆντΙ του «τρέχων
τις σφοδρώς», έδει να γραφή «τρέχων τις
ταχέως η δρομαίωςι>, — Ό δέ Οέλων να κά(Αψγ;
γωνίαν τρέχων κτλ. δέν παρακωλύεται ύπότης
αδρανείας η [ΛΟνον διότι κά/ίίπτει την γωνίαν,
ΚΡΙΣΙΣ ΕΠΙ Τυν ΚΑΡΑΠΑΝΕΙΟΓ ΑΓΩΝΟΣ (ΦΤΣΙΚΙΙ ΠΚΙΡΑΜΑΤΙΚΗ)
75
ΐτο: [ατχβάλλει την διεύθυνσιν του δρό(Λθυ
του, χαΐ ούχΙ διότι ή αδράνεια ϋέλει να κινη-
τω, ως ό (τυγγραφευς λέγει.
Αυτόθι, §4. — Συγχέει τ/;ν βαρύτητα (δύ-
νΐ(Λΐν) ζρός τό βάρος (άποτβ'7.εσ(Λα), όπερ ανα-
γράφε: μεταξύ των δυνάρ,εων.
Λύτόθι, 9. — Τα περί συνισταμένης καΐ
οϋτιατωσών ΧυνάΐΑεων αόριστα καΐ εν τισιν
γ;(Ααρτη(Λένα. Διότι η συνιστα{ΛένΥ) ούο η
ττίριισοτέρων δυνά^χεων δεν ευρίσκεται (λόνον
Ιαν αί δυνάμεις έί*εργώσι κατά την αυτήν διεύ-
ύννοιν ίπί τίνος σώματος, άφ' ου (Λαλιστα καΐ
χιτωτέρω γίνεται λόγος περί παραλληλο-
γρ7[ΐ|Αθυ των δυνά[Λεων και περί θυνά[7.εων
αντίρροπων, ίσων τ, και άνισων.
Σελ. 12. Πρόβλημα 8.— Τό πρόβλτ,{Αα
τοΟτο εινε δ^.ως τϊ|Λαρτ•/;(Λένον (πρβλ. τα περί
ογχον και μάζης παραττργ.Οέντα εν σελ. 3).
Αυτόθι. Περί βαρύτητας. — Τα περί βαρύ-
τατος διώρΟωσεν ό συγγραφεύς έπΙ τ^< βάσει
τών παρατηρήσεων της έπιτροττ/ίς, άλλ' εν
τιίς δ'.ορθώσεσι (^.εταχειριζεται ύπερβολικην
ίΐχκρτ,γορίαν. — Έν τούτοις δέν άπέφυγεν, ώς
ε^ϊί, ττ^Ί και άλλαχου παρατηρηΟείσαν συγ-
/υσιν [Λεταξύ μορίων και ατόμων, άτυ/ες δε
ίΐη χζΐ το πείραρ,α του σχεδόν μη ίχοΐ'τος
βάρος φελλού (Πρβλ. διορθώσεις),
Έν γένει παρατηροΰ[Λεν ότι ουδέν περί
τών νόαων της πτώσεως τών σω{/.άτων, έστω
χζΐ στοιχειωδώς, αναγράφεται έν ττί Φυσική
ταύτγ;, τούτο δε προφανώς αποτελεί σπου-
ίζιοτάτην ελλειψιν.
Αυτόθι, 17, — 0? δύο άνϋρωπίσκοι άντικα-
9ίστινται εν τω σ^/ηματι υφένός άνϋρωπίσκον.
Αυτόθι, 23. Πρόβλημα γ'. — Τό πρόβλημα
τούτο έδει να παραλειφθη, ώς μη δυνάμενον
νχ Λυθνί υπό μαθητών του σχολαρχείου. — Τό
θ£ πρόβλημα Η' ;
Αυτόθι, 1^, Πρόβλημα 1 1 .— Τό πρόβλημα
τούτο έδει να έκτιθηται σαφέστερον προς άπο-
0'/^'^;ν παρεςηγησεων.
Αυτόθι, 25, στί/. 2 — 4. Ό συγγραφεύς
/4γει δτι ε•ς τα άναβρυτηρια ίν γέϊ'ει (και
οΟ/' μόνον εις» τά τεχνητά, ώς φέρεται έν τω
κδψίνω) ατό ύδωρ δεν κατορΟόνει να φθάση
ίίς τόσον ακριβώς ύψος, από τό όποιον κατέρ-
'/εται: α) . . . . και β) Ά'εκα τον βάρονς
τον ( ! ) . — Τί σημαίνει . τό β ' τούτο ; — Λιατί
όΕΎ ανέφερε την άδιάλειπτον τριβην έπι τών
"κειών του στομίου και έν τω σωληνι τη;
'ϊ'/ί'ίίοινωνίας της έπης ρ^τα της ύπερκεΐ[;-ένης
οεςαμενής, ώς καΐ τόν λόγον της διαμέτρου
της οπής ταύτ*/)ς προς τό ύψος, είς δ τό ύδωρ
άνατΓΓ,δα ;
Σελ. 27, ί^ 24.— ΊΓμαρτημένον τό ότι «σω-
λήνες, οί οποίοι εχουσιν οπην στενήν, ώστε
κτλ., καλούνται τριχοειδείς σωλήνες^.
Σελ. 29, § 26. — Ύδραυλικόν πιεστήριον, —
Εφευρέτης του υδραυλικού πιεστηρίου είνε
αυτός ό Ρα8€αΙ, άδιάφορον αν κατεσκευάσθη
τό πρώτον ύπ' άλλου (του Άγγλου ΒναηίαΗ,
τω 1796).
Σελ. 33,στί/. 9.— 'ΑντΙ του νπότηνΟερμο-
κρασίαν ταύτ-^ν, έδει να γραφή «κατά την θερμο-
κρασίαν ταύτην», προς αποφυγήν συγχύσεως.
Αυτόθι.— Ειδικά βάρη στερεώΐ' διορθωτέα εις:
Ψευδάργυρος Ί' Χυτοσίδηρος 7,2* Σφυρήλα-
τος σίδηρος 7,8* Χαλκός 8, 9* Χρυσός 19,3.
Ειδικά βάρη στερεών διορθωτέα είς : ΟΙνό-
πνεύμα Άνυδρον 0,795* Έλαιον Ιλαίας 0,915*
Υδράργυρος 1 3,6. — Έν γένει οί πίνακες λίαν
πενιχροί.
Σελ. 33, ^ 32. Πείραμα β').— Έδει να
γραφτί «ςύλον ίλαφρόν» και ούχΙ απλώς «ζύ-
λον», άφ' ου ύπάρχουσι και ξύλα (πύξος, έβε-
νος, ροιά, σιδηρόςυλον) βαρύτερα του ύδατος.
Σελ. 33. Πείραμα γ'). — Της πυκνότητος
του κηρου ούσης 0,96, έπεται δτι ούτος δεν
αιωρείται, άλλ' επιπλέει επί του ύδατος.
Σελ. 24. 2). — "Ολως ημαρτημένον τό ίτι
(ίό σίδηρος, ό χαλκός, ό άργυρος έπιπλέουσιν
εις τα ύδατα της ΝεκρνΙς ΰαλάσσης, διότι τα
ύδατα ταύτα είνε βαρύτατα" ε/ουσι περίπου
τό είδικόν βάρος του υδραργύρου (!)ο• διότι
είνε μεν αληθές δτι τα ύδατα της ^Ασφαλτίτι-
δος λίμνης ένεκα τών έν αύτοίς περιεχομένων
έν διαλύσει αλάτων (χλωριούχων, βρωμούχων
κτλ.) εινε βαρύτερα τών λοιπών θαλασσίων
υδάτων, άλλ' ουδέποτε άνεγράφη, ουδέ ηδύνατο
νά άνχγραφη, ότι εχουσι περίπου την πυκνό-
τητα του υδραργύρου. Τω δντΓ ύδωρ της
Νεκράς ϋαλάσσης, άντληθέν έκ βάθους 300
δλων μέτρων (καΐ επομένως πυκνότεοον του
τη; επιφανείας), ευ^ί^Τί ένέχον έν διαλύσει
378 γραμμάρια στερεών υλών έν μ.ι^ λίτρα'
άρα η πυκνότης αυτού δεν διαφέρει σημαντι-.
κώ; του αριθμού 1,15, ήτοι εινε 1 2^« περίπου
μικρότερα τη; του υδραργύρου. (Έν τφ Με-
γάλω Λεξικώ το^Μίν/βν άνκγρχφεται ώς πυ-
κνότης της Νεκράς ϋαλάσσης ο αριθμός 1,13).
Σελ. 34. — 0). — Του ειδικού βάρους του
ανθρωπείου σώματος κατά μέσον δρον δντος
1 ,07, τα περί κολυμβήσεως έν μέρει ημ^ρτη-
-ΐ ί^^
76
ο ΕΝ ΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΟΤΠΟΛΕΙ ΕΛΛΗΝΙΚΟΣ ΦΙΛΟΛΟΠΚΟΣ ΣΓΛΛΟΓΟΣ
(χένα, διότι τό Ε Β του θαλασσίου ύδατος
είνε κατά μέσον δρον 1,026.
Σελ. 36, στίχ. 11. — Ή(Ααρτη»ζε'νον τό
δτι «τό άραιό;^{.ετρον του βαί/-ϊίΚ5δαο είνε
δΐΥίρημίνον εις 100 ίόα μέρη».
Σελ. 40, στίχ. 3 — 4. — ΤΙμαρτημένον τό
δτι ατό άζωτον εινε βαρύτερον του οζυγόνΛυ».
Σελ. 49. — Έν τφ τέλει της σελίδος. —
Ήμαρτημένον τό δτι α δια να ηχη σώμα τι
πρέπει .... β ') να περιβάλλψαι ύπό αέρος.
Σελ. 50, στιχ. 5. — *ΑντΙ του αείς την
λιμνην ίΧνεύην» έδει να γραφνί «εις τ/)ν λι'-
μνην της Γενεύης η Ι,βΐηαη».
Σελ. 55. — Άντι του «Μετά βυΟίζου-ίΐ τον
σωλήνα εις άγγεϊον περιέχον πάγον^, ϊδει να
γραφγ) «Μετά ταύτα βυθίζουσι τόν σωλήνα
εντός αγγείου περιέχοντος τηκόμενον πάγον».
^Άλλως η θερμοκρασία δυνατόν να εινε >4αι
πολύ κατωτέρω του 0.
Σελ. 55 (περί τό τέλος). — Άντι του
« . . . . θίνόπνευμ.α, τό όποιον δεν πηγνυται,
έδει να γραφνί « . . . . οινόπνευμα, τό όποιον
πηγνυται εις λίαν ταπεινας θερμοκρασίας»
(ύπό την των — 90^).
Σελ. 58, ^ 50. — Τω δντι «ό βρασμός είνε
η ταραχή, την οποίαν προζενουσιν αί φυσα-
λίδες του άτμου» η τό φαινόμενον της από
ρευστού ε(ς άέριον μεταβολής του σώματος ;
Σελ. 58. — Ό υδράργυρος βράζει εις 357^
καΐ ούχΙ εις 350<>.
Σελ. 59. — Ό λευκόχρυσος τήκεται ε!ς
θερμοκρασίαν 1775^.
^ 54. — Ό ορισμός της κρυσταλλώσεως
«ή πήζις παντός σώματος κτλ.» εινε ασα-
φής και ημαρτημένος* διότι πάντα τα σώμ,ατα
ηρέμα πηγνύμενα δεν λαμβάνουσι κρυσταλλι-
κην μορφην. * Ακατάλληλος δε όλως ό δρος
πηξις δια τάς εκ κεκορεσμένων διαλύσεων
αλάτων κρυσταλλώσεις.
Σελ. 62. — Ένθα γίνςται λόγος περί του δι'
άποστάξεως χωρισμού διαφόρων ρευστών και
κατασκευής αρωματικών ρευστών έδει τουλά-
χιστον να προστεθνί «επωφελούμενοι της δια-
φόρου θερμοκρασίας, καθ' ην τελείται ό βρα-
σμός τών διαφόρων ρευστών»* δια δε το δεύ-
τερον «επωφελούμενοι του διαλυτού αρωματι-
κών τίνων ουσιών έν οίνοπνεύματι, έν ρευστνί
η άερώδει καταστάσίΐ συναντώντι αύτάς».
^ 57. — Δια την κατάστασιν τον κόρον
έδει να προστεθτι δτι αύτη εξαρτάται καΐ έκ
της θερμοκρασίας του αέρος, ώς καΐ ό σχημα-
τισμός τών νεφών και της βροχής.
^ 60. — Τό συμπέρασμα «ώστε πρώτον
θερμαίνονται τα ανώτερα στρώματα» άσύμ.-
φωνον τη ερμηνεία. Κατωτέρω 8έ πλημμ,ελης
ή έςηγησις της προοβολης τών έν τω γυναι-
κωνίτη δια του «επειδή ό έν αύτω άηρ ενέχει
άφθονον διοξείδιον άνθρακος», του αερίου
τούτου δ'ντος, ώς γνωστόν, πολλω του αέρος
βαρύτερου.
Σελ. 07. — Ήμαρτημένη ή φράσις «θερ-
μ.αίνεται τό ύδωρ έκ τών άνω προς τα κάτω».
Σελ. 77. — Ό ορισμός τών γωνιών προσ-
πτώσεως και ανακλάσεως γίνεται πάρα τα
ειθισμένα δια τών συμπληρωματικών γωνιών.
Έάν δε ή άνακλώσα επιφάνεια δεν εινε
επίπεδος ;
§80. — Δια την μεγέθυνσιν του ειδώλου
αντικειμένου τινός έδει να όρι-^θη η θέσις του
αντικειμένου ώς προς τόν φακόν.
Σελ. 80. — Ό ^Αρχιμήδης δεν έπυρπόλησε
τά' πλοία τών "Ρωμαίων δια μεγάλου φακού,
άλλα δια της συγκεντρώσεως της ηλιακής
θερμ.ότητος δια πολλών επιπέδων κατόπτρων,
κοινην την έστίαν εχόντων, ώς τοϋτο απεδεί-
χθη και έκτων επαναληπτικών πειραμάτων του
ΚίνοΗβν (ΙΖοί αιών) και του Βη^θη{'ίΊΜ).
Σελ. 85. — *1Ιμαρτημένον και άσύμφωνον
τη εξηγήσει του φαινομένου τό δτι «ή ρ.ε-
ταλλική ράβδος έλαβε τόν ήλεκτρισμόν από
την ύαλον».
Σελ. 93. — Ανακριβής ή παρατήρησις
« Έαν πλησίαση πρώτον τόν έσωτερικόν
όπλισμόν, θα δεχθη έν τω σώματι δλον τόν
τιναγμόν», διότι κρατεί μεμονωμένον έκκε-
νωτήν. — "Αλλως τε πώς τελείται ή βραδεία
Ικκέΐ'οαις της ΙχγΌ'^ου ;
Σελ. 94. — Ό κρότος της βροντής αΣτίαν
ε/ει ούχι τήν όρμητικήν ενωσιν τών αντιθέτων
ηλεκτρισμών, ώς ό συγγραφεύς λέγει, άλλα
τήν έκ της ενώσεως αυτών βιαίαν δόνησιν
του αέρος.
Σελ^ 95. — Ή παράτασις του κρότου της
βροντής δεν εξηγείται επαρκώς, άποδιδου-ένη
μόνον εις τα νέφη.
Σελ. 100. — Έν τω πειράματι της ηλε-
κτρολύσεως και έν τω σ/ήματι άντεστρ άφησαν
οι πόλοι του ρεύματος και ό του υδρογόνου
σωλήν παρίσταται ώς ό του οξυγόνου και
τανάπαλιν.
— Έν τη γαλβανοπλαστικη τό α^'^ πεί-
ραμα ασαφώς εκτίθεται, διότι τό κεκηρωμένον
νόμισμα δεν δέχεται ευκόλως τήν έναπόθεσιν
ΚΡΙΣΙΣ ΕΠΙ ΤΟΥ ΚΛΡΑΠΛΝΕΙυΥ ΑΓΩΝΟΣ (ΦΓΣΙΚΠ ΠΕΙΡΑΜΑΤΙΚΗ)
τοζ [λίτάλλου, εκτός ιαν άτταλειφθ^ί δια κο-
ν£ωζ γραοίτου, οττερ δεν αναγράφεται κτλ.
Τοταυτα περί των ά[ΛαρτΤί(;-άτων της πρώ-
ττ.ς Φισικής.
Ή δευτε'ρα δε Στοιχειώδης Φναική, τό
-ρώτον ύτ:οβαΛλθ[Λε\ν5 ύ-ό ττ,ν κρίσιν της
ηαετε'ρα; έττιτροπης, δ^ν εινε δυστυχώς έττι-
«τγ,; ά-ηλλαγ[χένη σοβαρών ά(Λαρτη(Λάτων
ά-ΰ τε γλωσσικής, ώς καΐ άττό μεθοδικής καΐ
ττραιγαατικης άτ:όψεως.
Ι1αραΟε'το[/.εν εν τοις έ:7θ}Λε'νοις τινά τών
(Γ^ιλαάτων τούτων, άκολουΟουντες ην καΐ εις
ττ,ν χρισιν της Λ' Φνοίκής διάταζιν.
Α) Γλωααικαι τταρατηρηαεις. — Τό έργον δεν
^ιχχρίνεται εν γε'νει ετΛ ελλείψει άνορΟογρα-
οιών. 5^υδαϊσ[Λών και ανακολουθιών κτλ.,
ηρι ων Οεωρουαεν, άτιό σκοττοΰ εΐδικώτερον
ν' ά«77θληθώΪΑεν, άρκςύ(Λενοι ε:ς την τταράΟε-
5ίν Χειγίλάτων τινών, οία τα έξτ^ς : τον στρό-
<μγγος (σελ. 28, ^ 28)* κνστοραγία (σελ. 29,
ί5 29)* δύταται νά μεταβάλλη κατάστασιν (σ.
δ1, ι 48)• νδωρ §έ(ύν (σελ. 57, στίχ. 24)• ι}
ΰίρμότης διαννων (σελ. 60, στίχ. 20)• εΓ-
ίοχον (σελ. 77, στίχ. 24)* ήψαίστειον (σελ.
107, στίχ. 14)* ψωτιστικαΐ ακτίνες ήλίον (σελ.
77, στίχ. 6)* ήμέΐς δμως δίν αϊαϋανόμεϋα
ιψ ν(β ημών προογινομένην άτμοοφαιρικην
ηίιοα^ (σελ. 31, στίχ. 9 — 10)* άντίχηοις
\-λ\. 41, στίχ. 26).
Ποαγωγή, — Δ^ν διαστέλλονται αϊ οναιώ-
^ας η άναγκαΐαι ίδιότητες τών σω[Λάτων (ίκ-
ιηοΐζ και άδιαχώρητσί') τών λοιπών έττουσιω-
οών ίοιοτητων.
Έν γένει δε τα ττερι ιδιοτήτων τών σω[Λά-
των αναγράφονται συντθ[Λώτερον του δέοντος,
τό ΪΈ ζερί τούτων 7:ραγ(Λατευό[λενον με'ρος
τοΟ Ιργου εινε [/.άλλον άπαρίΟ(;.ησις η κει-
;ιηον διδασκαλίας.
Σίλ. 2. — 'Λττοτόμως [/.εταβαίνει ό συγ-
νραοΗυς άττό του ζητη(χατος βττάντα τα σώ-
ν.χτα έλκονται εξ Τοον νττό της γης (όπερ
"ροοανώς άτοπον)» εις τό έτερον ζητηρ.α,
θ"Ερ £οει ολοσχερώς του πρώτου να διακριΟγ.,
δτί β τα σώρ,ατα δεν πίπτουσι (/.ετα της
ϊ'^ίζ τιχύτητος».
Σελ. 9. — Ελλείπει ή αναγκαία άναλυ-
Τ'.χη περιγραφή τών μηχανών : βαρονλκον,
ψ/ήτον, χρων, γερανού και ελικος^ περιορίζε-
ται Ο! ό συγγραφεύς σχεδόν [χόνον εις την
άναγραφην και την παράΟεσιν τών εικόνων
τών [Ληχανών τούτων.
Επίσης ουδέν λε'γει περί ισορροπίας της
τροχαλίας καΐ του πολναηάστον.
Έν γένει δε παρατηροΰ;Λ€ν έπι του α' βι-
βλίου του ϊργου τούτου δτι ό συγγραφεύς
αδικαιολογήτως δεν ηκολούίησεν εν πασι την
υπό του προγρά|/.;Λατος όριζθ(/.ένην διάτας• ν,
ίτι δ^ δτι παρέλιπε τα ρητώς έν εκείνφ άνα-
γραφό(/.ενα περϊ κινητηρίων τον άνΟρώηου
δργόνων και οφηιός.
Σελ. 11. Πρόβλημα 5. — Τό πρόβληαα
τούτο, ώς [/η άναφερο[Λενον ει; φυσικά γεγο-
νότα, έδει νά τεΟνί ούχΙ έν τη Φνοικί}, άλλ' έν
τ? ΧημεΙφ
Σελ. 14, Σχ. 25. — ΙΙερι του σχη[Λατος
καΐ της δΓ αύτης αποδείξεως της άρχ'ίίς του
ΡαπααΙ εϊπο»^ιεν ηδη τα δέοντα έν τη έτερα
Φνσικγ].
Σελ. 17. γ°^ *Αρτεαιανά φρέατα. — Ούδε-
(7.ίαν διάκρισιν ποιείται ρ.εταξύ άρτεοιαν&ν και
κοινών φρεάτων.
Σελ. 18, σχ. 30. — Τό υπό του συγγρα-
φέως άναγραφόμενον περί μετρήσεως της
άνώσεως δια χαλίκων ριπτομένων άνωθεν έπΙ
του κινητού πυθμένος κυλίνδρου έμβεδυΟισμέ-
νου έν ύδατι ιινε άκατόρθωτον. Δια του
μέσου τούτου δυνατόν μόνον ν* άπύδειχθ^ί οτι
υφίσταται άνωσις καΐ δτι αυτή καθίσταται
μείζων, δτε ό κύλινδρος βυθίζεται, βαθύτερον έν
τω ρευστω, ούχι δέ καΐ νά μετρηθΥι ή άνωσις.
Σελ. 19. 'Αρχη τον ^Αρχιμήδονς, — Ελ-
λείπει ολοσχερώς η πειραματική άπόδειζις τ-^ς
άρχγίς ταύτης.
Σελ. 25. Πρόβλημα 2. — Διατί μεταχειρί-
ζεται συμμιγεϊς άριΟμ.ούς, προκειμένου περί
αριθμών ανηκόντων εις τό μετρικόν σύστημα ;
Σελ. "ίβ. — Πρόβλημα Ο^ν.— Τίνα άπό-
κρισιν δύναται νά δώση ό μαθητής εις την
έρώτησιν «Λιατί τό πηγαϊον ύδωρ και ή ράκη
δσον πλειότεροι βαθμοί του άραιομέτρου εντός
αυτών καταδύονται εινε καλλίτερα, η ό ζύθος
καΐ η άλμη ; »
Σελ. 27, Σχ. 37. — Λιατί έν τω προς
άπόδειξιν του συμπιεστού τών αερίων πειρά-
ματι νά μη χρησιμοποιηΟη τοιαύτη συσκευή,
ώστε έ έμβολευς νά έπανέλθτ^ εις τό άνοικτόν
στόμιον του κυλίνδρου, άμα ώς παύογ, η προς
τό κλειστόν μέρος του σωληνος κίνησις αύτοϋ,
ούτω δέ ν* άποδει^Οτ, συνάμα καΐ ή ελαστι-
κό της τών αερίων, ήτις ούδαμου κατωτέρω
πειραμ,ατικώς αποδεικνύεται ;
78
ο ΕΝ ΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΟνΠΟΛΕΙ ΕΛΛΗΝΙΚΟΣ ΦΙΛΟΛΟΓΙΚΟΣ ΣΥΛΛΟΓΟΣ
Σελ. 36, Σχ. 46. — Ελλείπει η άνάλυ-
σις του σχή[;.ατος τούτου, χρη^πίΛΟτοιουμένου,
ώς γνωστόν, προς έρι^.τ,νείαν τών διαλευτον-
οών πηγών.
Σελ. 37. Πρόβλημα 6ο' .— Τό χρόβλη(;.α
αναφέρεται είς χη(Λΐκα γεγονότα, ώστε εινε
ακατάλληλο ν ώς πρόβληρ.α Φνοικής.
Σελ. 51, ^5 48. Αιάλνσις. — Διατ: τα περί
του φαινθ[7.ε'νου της διαλύσεως δεν έτε'θησαν
ά[Αέσως μετά τα περί τηζεως, ώς §ν τψ προ-
γρκμματι ορίζεται ;
Σελ. 52, στίχ. 3 — 7. — Τ6 παράδειγμα
του κατ' εύθύν λόγον προς την Οερμοκρασίαν
διαλυτού τών στερεών σωμάτων εν τοις ρευ-
στοίς δεν είνε επιτυχές, διότι, ώς γνωστόν,
τό Οαλάσσιον άλας διαλύεται σχεδόν κατ ίσα
ποοά εν τε τω ψυχρώ και εν τω θερμω ύδατι.
— Λιατί δέν ελαβεν ώς παράδειγμα τό
σάκχαρον ;
Σελ. 52, § 49. Κρνστάλλωαις. — Ουδέν πα-
ράδειγμα κρυσταλλώσεως 'ά\αφέρεται, * έπι
πλέον δε ουδείς λόγος γίνεται περί κρυσταλ-
λώσεως διά διαλνοεως.
Σελ. 53, ^^ 51. — Ου κακώς ποιών ό συγ-
γραφεύς μετέΟηκε τα περί βρασμού μετά τα
τιερί τήξεως και πήξεως, συν^έσας τα πρώτα
μετά τών περί ίιμών. Επίσης καλώς ποιών
προσέθηκέ τίνα περί εξατμίσεως, μη περιεχό-
μενα εν τω άναλυτικω προγράμματι.
Σελ. 54, στίχ. 18 — 26. — Άποτόμως
και άκατανοητως μεταβαίνει ό συγγραφεύς
από της χύτρας του Ραρίη εις τάς άτμομη-
χανάς, περί ών ουδέν σχεδόν λέγει. Τό άκα-
τανόητον επιτείνεται έπι μάλλον εκ τών έν τω
τέλει έπιφερομένων «διότι ό υπεράνω του ύγρου
(γράφε νδατος) σ/ηματιζόμενος ατμός, μη δυ-
νάμενος να διαφυγή, επιφέρει πίεσιν, παρεμ-
ποδίζουσαν την ζέσιν», καθ* όσον έν ά>.λοις
ουδέν ανωτέρω περί τάσεων άτ/ιών έλέ^Οη.
Σελ. 58,στί/. 1 5. — Ό δρος α{ίγ,ο)κεκορε'
σμένος άτμών)^ ουδαμώς ορίζεται, άλλως τε δε
νγρος δέν εινε μόνον ό κεκορεσμένος ατμών άηρ.
Έν γένι ι δε περί υγρασίας και νγρομετρι-
κής καταστάσεως (ούΧαμου αναφερομένης)
του λόγου γενομένου, παρατηρουμεν ότι όλο-
σ/ερώς έλ/είπουσι τα έν τω προγράμματι
αναγραφόμενα περί επιδράσεως της υγρασίας
Ιπι του δέρματος τών ζωών.
Σελ. 08, ^ 66. — Ιΐαοά προσδοκίαν έν-
ταυΟα ό συγγραφεύς ομιλεί και περί της θεω-
ρίας τών κυμάνσεων του αιθέρος κτλ., έν ω
έν τω αμέσως προηγουμένω πε^>ί ϋερμότητος
κεφαλαίω περιωρίσΟίτ) μόνον είς την Οδωρίαν
της υπό τών θερμών σωμάτων έκποαχης
ρευστού λεπτότατου κτλ.
Σελ. 63. — Ουδέν αναγράφεται περί τών
εφαρμογών του θερμοπερατου τών σωμάτων.
Σελ. 63, στίχ. 22. — Ό σχηματισμός της
ομίχλης έδει να διακριθνί τΟυ τών νεφών.
Σελ. 96. — Απότομος ή μετάβασίς από
του στατικού είς τόν δυναμικόν ηλεκτρί'Τ'Λον.
γ) Πραγματικαϊ παρατηρήσεις.
Σελ. δ', IV. — Ό ορισμός τών φαινομ.έ-
νων ώς μεταβολών, ας τα σώματα πάσχουσι
διά της έτι άλληλα ενεργείας ούχΙ πλνϊργϊς,
διότι αύτα ταύτα τα θερμαντικά, φωτεινά,
ηλεκτρικά κτλ., φαινόμενα εινε τα αποτε-
λέσματα αιτίων, άτινα, καί περ έπι της ύλης
δρώντα, δέν φαίνονται ώς άμεσα αποτελέ-
σματα υλικών ενεργειών.
Σελ. ε', στίχ. 8 — 9. — Δέν ερμηνεύεται
εντελώς ή ίλαστικότης τών σωμάτων διά του
((τείνοντα ν' άναλάβωσι την άρχικην αυτών
μορφήν, όταν παύσ•() η περιστέλλονσα ταύτα
εξωτερική δύναμις», διότι ή έλαστικότης τών
σωμάτων δέν αναφέρεται μόνον είς την είς
τόν αυτόν δγκον, αλλά και είς την είς τό αντο
σχήμα έπάνοδον του σώματος.
— Επίσης παρατηρουμεν έν το) αύτω
τμήματι δτι τας μερικάς ιδιότητας τών σω-
μάτων καλεί ό συγγραφεύς Ιδιάζουσας ιδιό-
τητας (έν αις συγκαταριΟμεΐ και τό σ^ημα),
μη ση, με ιών δτι αύται και μόναι χρησιμεύου-
σιν είς όρισμόν του σώματος, ητοι διάκρισιν
αύτου από παντός ετέρου.
Σελ. γ', IX. — Λίαν συντόμως καΐ ασα-
φώς αναγράφει τα περί δυνάμεαχν και Ισορ-
ροπίας αυτών, ορίζει την δύναμιν μόνον €Χ)ς
αΐτίαν κινήσεως^ την δε ίσορροπίαν εννοεί
μόνον ύπάρ/ουσαν : «όταν δύο η πλειότεραι
Ι'σαι δυνάμεις ένεργώσιν έπΙ σώματος τίνος
αντιθέτως» . •
Σελ. ζ', Χ. — "Ισως καλώς ποιών ό συγ-
γραφεύς προέταξεν έν τη είσαγωγγ; αυτού τό
περί ανακλάσεως ελαστικού σώματος προσπί-
πτοντος καθέτως ή πλαγίως έπί τίνος επιφα-
νείας, έδει όμως να μη περιορίση τό πράγμα
ε^ν την επίπεδον ίπιφάνειαν, δεύτερον να μ,ή
άποκαλέο*/; άντίΟετον της πρώτης την διεύθυν-
σιν της κινήσεως του σώματος μετά την άν-
τανάκλασιν, έτι δέ να μη καλέση γωνίας
προσητώσεως καΐ ανακλάσεως τάς αετά του
επιπέδου της προοπτο)οεως(;)^ ώς λέγει, σχη-
ματιζομένας γωνίας. Τελευταίον δέ παρατΓ,-
ΚΡΙΣΙΣ ΕΠΙ τον ΚΛΡΛ ΠΑΝΕΙΟν ΑΓΩΝΌΣ (ΦΤΣΙΚΊΙ ΠΕΙΡΑΜΛΤΙΚΠ)
79
ροΰαίν δτι ή δίΛΧίολογ-Λ,τΓΛη -ρότα<7'.; «διότι
ι: οιχγρα^^ί^-*"^*• γρα[Λ[χχΙ κ,τλ.» ούοολως δι-
χχιολογιί την πρ6 αύτης «5ταν δε τό σώ^οκ.
έχΐ επιπέδου επιφανείας».
Σελ. 2. — Περί βαρύτητος εν γένει προκει-
•π'νου, πχρατχρουίΛεν δτι (^.όνον τόν νό(Αθν της
ί'κταχους πτώσεως .των σω(Λάτων αναφέρει
ό (Γ/^γραφεύς, ονδεν δε περί των λοΐ"ών.
Σελ. 3, ^τίχ. 1 1 — 12. — Αόριστος η εκ-
ορισις « η Ααφορα τοί; τζοαον (τίνος ;) Οπό τόν
αυτόν δγκον αποτελεί την διαφοράν του βά-
ρους αεταζυ των σω[λχτων)).
Σδλ.4,^5. — Ό όρισ|;.ός του κήτροϊί τον /ϊά-
οαΐ'ςημαρτηίΛενος, ως και εν τ7^ ,ετέρκ Φ^^αικη.
Αυτόθι και κατωτέρω. — Ή[ΛαρτΥ)[/.ένη η
Ιζ^ρασις κέντρον της βαρντητος.
Σίλ. 6. — Τα περί Ισορροπίας σω;χάτων
λίχν τ^νοπτικα και έπο{Λένως ακατάληπτα.
ΣΑ. 7, στίχ. 1. — Ή λέζις κίνψρον εινε
άνΰηρκτος.
Σελ. 9, στίχ. 1 . — ΆντΙ του ασυνήθους καΐ
ανυπάρκτου δρου πολντροχον, έδει να γραφή
ηοΐνσπαατοί'.
Σδλ. 13 και εφεξής. — Μεταχειρίζεται τόν
£ρον νγρόν άντΙ του ^^στόν, περί ου εΓπθ|Λεν
τχ δέοντα έν τνί ετέρα Φνοικί}.
Σελ. 16, <7τίχ. 17. — Ή φράσις α εκ ταύ-
τη; τό ύδωρ διοχετεύεται» αόριστος.
Αυτόθι. Πίδακες, — Αϊ πίδακες δίν εινε,
ωςό συγγραφεύς λέγει, ύψηλαί τίνες δεξαμεναί
κτλ. οέρουσαι ύδροσωλήνα, έκ του άκρου του
ί;:οίου άναπηδ^ τό ύδωρ».
Σιλ. 17, στίχ. 29. — Δια του υπό του
5)^η(ΐατος τούτου περιγραφο(Λένου {λέσου άδύ-
νίτον ν'άποδειχθγι ή (σότης των πιέσεων έπΙ
π^Λ[«νων ίσης εκτάσεως, ώς ό συγγραφεύς
ίιιτείνεται.
2ελ. 17, στίχ. 21 — 25. — Μακαρονικη η
ί^^Ιίας βΚαΙ ή άρχη αύτη παρέχει τό [χέσον
του έηργησαι (!) (χεγάλας πιέσεις δια (Λίκράς
•ΰ<70τΫ,τος ύδατος», ημαρτημένον δε τό δτι
«611 σωλήνος 2 περίπου μέτρων τό ύψος καΐ
Μλν [Λχκράς (!) δια;Λέτρου δυνά(ΛεΟα να διαρ-
ρηίω;Λεν βαρέλιον κτλ.».
Σιλ. 19, στίχ. 25. — Ώς και ίν τνί ετέρα
Φί'σ«)^ παρετηρηθη, έσφαλ(Λένως και έν ταύττ,
χναγράφεται 5τι σφαίρα κηρού αΙωρεΤται ίν
Σ£λ. 21, ^ 20. Εϊδικον βάρος,— \\^ζ\ είδι-
^'3 βχρους προκεΐϋΐένου, ό συγ^,'ραφεύ; έδει
^χ "ρ&βγ) ά;Χ5σως ε•< τόν όρισ(ΛΟν αυτού κκΐ
θ'/:ω ν* άποφύγγ) την δήθεν προεισαγωγήν,
ητις εοωκεν αυτω αφορ[χην ν αναγραψγ;
ή{Λαρτη[/.ένως δτι αό χρυσός εινε είκοσάκις
βαρύτερος του ξύλου (τίνος ξύλου ; ) » και δτι
τό κοινον βάρος (άγνωστος η{;.ίν ό δρος ούτος)
εινε όσον ζυγίζει σώ(/.ά τι ασχέτως προς τόν
δγκον και την (;.αζαν αυτού ( ! ).
Σελ. 22, στίχ. 12— 15. — Έσφαλ;χένως
φέρεται δτι η (λέθοδος τής φιάλης χρησιρ.ο-
ποι^ϊται και προς εύρεσιν του Ε Β των στε-
ρεών ώς και τών ρευστών, δταν ταύτα εινε
κόνις η τρί(ΛίΛατα, ήτοι δια πληρώτεως τής
φιάλης δι' αυτών κτλ. — Παράδοξος δε κα• ή
εκφρασις «σφαίρα υαλίνη, έχουσα λαΐ[ΛΟν (Λετά
κρουνού ! »
Σελ. 23, στίχ. 9 — 10. — ΆντΙ τής αορί-
στου εκφράσεως «τό [/.εν χρησΐ[Λεύει δι* υγρά
μεγάλου εΙδικου βάρους, τό δέ δ Γ υγρά μικρό-
τερου είδικον βάρους)) ο Φ^γγραφεύς έδει να
εϊπη «τό μεν χρησΐ|Λοποιεΐται κατά την εύρε-
σιν» του Ε Η ρευστών πυκνότερων του ϋδατος,
τό δέ κατά την εύρεσιν του Ε Β ρευστών
αραιότερων του ύδατος Κ) .
Σελ. 24, στίχ. 11. — ΊΙ[Λαρτη[Λένον τό
δτι τό μεταξύ Ο καΐ 100 διάστημα του ο(νο-
πνευματοζυγίου του Οα]]ΊΜΗϋίΐΟ διαιρούσιν
εις 100 ϊαα μέρη. — "Αλλως τε δέ προς τί
τότε ή επομένη κατά πεντάδας βαθμών βα-
θμολογία του άραιομέτρου τούτου ;
Αυτόθι, ^ 22. — Τριχοειδή άγγεΤα, — 'Αντι
του «έχοντες εντός εαυτών μιας, ώς ειπείν,
τριχός διάμετρον», έδει νά γραφΤ) «ε/οντες
μικράν την έσωτερικην διάμετρον».
Και αμέσως κατωτέρω (Σχήμα 35 και 30)
δεν ορίζεται ή ύλη τών σωλήνων, οίτινες έμ-
βυΟίζονται έν τω ύδατι και έν τω υδραργύρω.
Τούτων ούτως εχόντων, τί συμβησεται, εάν
ό μεν έν τω ύί)ατι βυθιζόμενος άλειφθη εσωθεν
και έξωθεν έλαίω η λιπαρί^ τινι ουσία, ό δ*
έν τω ύδραργύρφ τύχη μολύβδινος η χαλκούς
η χρυσούς η αργυρούς κτλ.;
Σελ. 25, στίχ. 5 — 7. — Αναφέρει μεν ό
συγγραφεύς δτι η εξαρσις του ρευ7τού γίνεται,
οσάκις τό ρευστόν βρέχει τάς παρειάς τών σω-
λήνων, ουδέν δέ λέγει περί τών περιστάσεων,
καθ* ας συμβαίνει κατάδυσις του ρευστού.
Αυτόθι, § 23. — Εσφαλμένως αναγράφε-
ται δτι τό ελαιον ανέρχεται ένεκα του τριχοει-
δούς τής θρυαλλίδος μέχρι του άκρου αυτής*
διότι γνωστόν εινε δτι προς τούτο απαιτεί-
ται η ιδιαίτερος μηχανισμός διά καταθλιπτι-
κής αντλίας υψών τό ελαιον η ή τοποθέτησις
•^τ^
80
ο ΕΝ ΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΟΓΠΟΛΕΙ ΕΛΛΙΙΝΙΚ02 ΦΙΛΟΛΟΓΙΚΟΣ ΣΓΛΛΟΓΟΣ
του δοχείου του ελαίου ύψηλότερον του στο-
ρ/Ιου του λα}Λτ:τηρος.
ΣείΛβ. Πρόβλημα Ίο* .~Ύί σγ)|Λαίνει τό
77ρόβλη[ΛΧ «Πόσον είνε τό είδικόν βχρος 130
γράιιαων ελαίου τυρός ιτον 6'γκον ύδατος 140
γρά(;.(Λων»;
Σελ. 27, § 24. — Τί <Γ/)α%ίνει η φράσις «τα
{Λορια αυτών τείνουσιν άδιαχόπως εις άπο-
χώρηαιν;τ>
Σελ. 28, § 26. 'ΛντΙ του « τό βά-
ρος των ύ7Γερκεΐ(Λίνων (7ω}Λάτων βχΟ(χηδόν
έλαττουται», έδει να γραφή « . . . . τό βάρος
των ύπερκειαένων στρω(Λάτων βαΟατιδόν έ-
λαττουται».
Σελ. 29, § 28. — Δέν εΙνε άληθίς δτι «η
στρόφιγξ του ετέρου των ήριισφαιρίων του
Μαγδεβούργού κο/λιοϋται ε (ς τ-^ν άεραν-
τλίαν», διότι τό κοχλιού(Αενον εινε ό κοχλίας,
δν φέρει τό στό^Λίον του προσηρίΛΟΐμένου εις
τό ή(Λΐ*7φαίριον τούτο σωληνος, 5στις κλείεται
δια της στρόφιγγος (καΐ ουχί του στρόφιγγος,
ώς κατωτέρω φέρεται).
Σελ. 30, στίχ. 6 — 10. — Δεν έρίΑηνεύεται
διατί ή κύστις δΐν διαρρηγνυται πρΙν η άραι-
ωΟ/| 6 περί αύτην αήρ. — *ΑντΙ δέ του έξαν-
τλονμεν γρατττέον άντλοϋμεν.
Σελ, 31, στίχ. 22. — Τί ση;Λχίνει η φράσις
«-ροσηρ[Αθ<>(Λένα Ιπ\ σανίδος φερούσης κλί(;.α-
κα,τίτις δεικνύει τό υψος της εν τω σωληνι βα-
ρθ[Λετρικης στήλης ώς κχΐ την φύσιν των
αντιστοιχούντων καιρών» ;
Σελ. 33. — Κατά την περιγραφή ν της
λειτουργίας της αναρροφητικής ύδρ αντλίας
δεν έση[Λειώθη δτι κατά την κάθοδον του
Ι[Λβολέως κλείεται η κάτω δικλείς.
Τα δε περί καταθλιπτικής ύδραντλίας άνα-
γραφό(χενα, άνευ [λάλιστα του άπαιτου(Λένου
προς κατανόησιν σχήματος, συντου,ώτερα
του δέοντος καΐ έπο|Λένως ακατάληπτα.
Έπίσ•/;ς ουδείς γίνεται λόγος περί μικτής
ύδραντλίας, εν ω ά[Λέσως κατωτέρω (^ 33) ό
συγγραφεύς λέγει 6'τι τό φναητήριον εινε είδος
αντλίας άνςιρροφοϋλυττικής (!).
Σελ. 34, ^ 34. Σίφων. — Πάντοτε δια
του στό[Λατος γίνεται η άνα(/.ύζησις από του
^Λακροτέρου σκέλους του σίφωνος;
Σελ. 36 , Σχ. 4 8 . — Τό σχη^Λα τούτο δεν πα-
ριστ51 (Λογγολφιέρειον σς^ίραΓ, χ^Χ* άεροπόρον.
Σελ. 37. Πρόβλημα 7ον.— Ή Οέσις του
προβλη[>.ατος τούτου εν γένει ηίχαρτημένη,
ιδία δε η ερώτησις « Τί ρ.έρος του ύδατος
εινε ό άήρ;».
Σελ. 37. Πρόβλημα 8ον. Τό πρόβλη(Λα
τούτο, άναφερό;7.2νον είς την δια του βαρο-
(Λέτρου ύψιι/,έτρησιν, αδύνατον να λυΟ'/ί υπό
τών (Λαθητών.
Σελ. 39, στίχ. 3. — Άντι του «(λάγγωνε»
γραπτέον « σφιγκτηρ » .
Σελ. 40, στίχ. 26. — ΆντΙ του «καΟη-
(Λένη τη φωννί» γραπτέον «χα[Αηλη τη φων/ί)).
Σελ. 41, στίχ. 23 — 2δ. — Άσαοης κχΐ
συγκ5χυ(^.ίνη η εκφρασις «εν δε τοις στερεοίς
καΐ Ιδίως ίν τφ χντφ αιδήρω εινε 3500 (χέ-
τρα κατά δευτερόλεπτο ν», έν ω, ώς γνωστόν,
ό άριθ;ΛΟς 3500 {λ. εκφράζει κατά προσέγγι-
σιν μόνον την έν τω χυτοσιδήρφ ταχύτητα
του ήχου, έν άλλοις δ Ι στερεοίς, οίον τω χαλ-
κφ, τω σφυρηλάτφ σιδήρω κτλ., είνε ϊτι
(Λείζων ταύτης.
Σελ. 42, στίχ. 14 — 22. — Επίσης άσαφη
καΐ συγκεχυ(Λένα καΐ τα άναγραφό[Αενα προς
Ιρ(Ληνείαν της ήχόϋς και της άντηχήσεως.
Σελ. 44, ^ 42. — Ό όρισ(χός της Οερμότη-
τος ώς άποτελέσ(Λατος του θερμογόνου, ρευ-
στού λεπτότατου, αοράτου, άβαρουςκτλ., ώς
ό συγγραφεύς λέγει, είνε και ακατανόητος κχΐ
ηαχρτηΐΛένος.
Επίσης καΐ κατωτέρω τό ψύχος ορίζεται
ώς σχετική ίλλειψις της ϋερμότητος. Άλλα τί
σηα,αίνει ό όρισ(ΛΟς ούτος ;
Σελ. 46, στίχ. 4 — 5. — Δεν εινε απολύτως
αληθές δτι «τό ύδωρ ψυχό|Λενον έχει την ιδιό-
τητα του να διαστέλληται άντΙ του να συ-
στέλληται )) .
Αυτόθι, στίχ. 14 — 15. — Ή[Λαρτη(Λένοι ο•
άναγραφό[^-ενοι ώς συντελετται της γρα(Λ{Λΐκής
διαστολής του σιδήρου άριθ(Λθί. Ούτω, προ-
κ2ΐ(Λένου περί διαστολής του σιδήρου 'λέχοις
100^, άντΙ του λίαν υπερβολικού άριθ(λθύ
0,001 [;.. γραπτέον 0,000012 μ. περίπου.
Σελ. 48, στίχ. 17.— *Η λέξις έκ&έιης δέ>>
έπρεπε ν χ γρχφη προκεΐ'Λένου περί βχΟ}Λών
του θ•ρ(Αθα£τρου, προς αποφυγήν συγχύσεως.
Σελ. 50, στίχ. 11 — 21. — Τινές τών εν-
ταύθα άναγρχφο[Λένων δρων ου κχλώςΙχουσιν.
Ούτως ό ορός μεταβλητά δέον νχ ΟεωρηΟη ώς
λίαν γενικός καΐ ούχι ώς σηΐΛαίνων είδικώς
τόν χη[Λΐκόν χωρισ[ΛΟν, δν ύφίστ^ίνται σώ(Λατά
τίνα, ώς τό ξύλον, τό [Λχρ|Λχρον, ό άρτος
κτλ., ύποβχ7»λό;α.ενα υπό την ένέργειαν της
θερ(7.ότητος, ώς ό συγγραφεύς λέγει. Πνρι^
μάχα δε εινε ου [7.όνον τα [χή άποτ^ντιθέ'Λενα
ύ-ό της θερίχότητος,άλλα και τα [Λη ευκόλως
η
ΚΡ1Σ1Σ ΕΠΙ τον ΚΑΡΛΠΑΝΕίΟν ΑΓΩΝΟΣ (ΦΤΓΙΚΗ ΠΕΙΡΑΜΑΤΙΚΗ)
81
εξαερουρνα προς αντιδιαστολή ν άπ6 των πτη^
τιχών 'τωΐΛΖτων.
ΈττίΤ/;; <^^γ/£6ι ό συγγρχοεΰς την Λίάλνοιν
'ροζ τήν τήξιν, γράφων ΛαΛνι^ώσιν, άντΙ του
ταχώοίκ
Σδλ. 51, στίχ. 9. — ΆντΙ του αστερΕΟ-
-οίτ,σις» γραπτέον αττ/ίςις».
Σελ. 51. ^ 48. — Δεν είνε απολύτως άλη-
6'ές δτί αστερεόν τ», σώμα χωρίς να ίτίενεργήαη
ίι αντον ή ύερμότης δύναται νά [ΛΕταβάλλη
(νρ. ριεταβάλυ) κατάστασιν » .
Σελ. 52, στιχ. 2 — 3. — ΆντΙ του «τό
τ:ο'5^ν του εν τω ύδατι (μόνον εν τω ύδατι ;)
ί'.ιλυομε'νου στέρεου «ίέν εΙνε άόριατονι>^ έδει
νΐ γραφή «τό ποσόν του εν τινι ρευστψ δια-
Ανοριενου στέρεου δέν υπερβαίνει ώρισμίνον
οριον δΓ ώρισμε'νην θ«ρμοκ^ασ(αν)).
Αυτόθι, στίχ. 6. — 'Λντχ ενκολώτερον, έδει
ίΊ γρχφί άψύονώτερον, διότι περί τούτου
^:ό/.ειται.
Σελ. 53, ^ 51 . — 'Λναλ'/,θως γράφει 6'τι αΐ
τον αέρος πομφόλυγες εξέρχονται του θερμαι-
νόμενου ύδατος εις Οερμοχρασίαν 100^, ως
ζιΐ ^τι αϊ πομφόλυγες του άτμου αναφαίνον-
ται 'ί,χν δ).ην την μάζαν του ρευστού.
Αυτόθι, στιχ. 22 — 24.^--Ρ>:ς τόν πρώτον
νόαον του βρασμού έδει νά σ•/;μ.ειωΟγί αμέσως
«εάν η ατμοσφαιρική πίεσις εΓνε 0,760 μ. ».
Σελ. 54, στίχ. 14 — 17. — Έλλει'πουσιν
ολοσχερώς παραοειγματα επιβραδύνσεως του
ί^ρισμοΰ ενεχα τών εν τω ρευστω διαλελυμέ-
νων θ'!»σιών και της φύσεως του αγγείου.
Σελ. 55, στ(/. 10. — ΙΙερΙ ταχύτητος (γρ.
άφϋονίας) τί; ίξατμ,ίσεως του λόγου γενομε'-
νΟ'Λ έδει νά σημ.ειωθν; δτι αύτη είνε είς εύΟύν
λόνον ού μόνον προς την Οερμοκρασίαν του
ιψ^ζ. άλλα και προς την Οερμοκρασίαν αύτου
τούτου του έζατμιζοριε'νου ρευστού.
Σελ. 55, στίχ. 21.— Μόνον εν ώρα ΰέ•
οονς αί'Λανόμεθα ψύχος, δταν νιπτώμεθα, η
ητί πάσαν ώραν του έτους ; — Τό δε αισΟη-
γΛ του ψύχους προέρχεται μόνον έκ της έςα-
τριίσεως του ύδατος, δι' ου νιπτόμεΟα, η καΐ έκ
της ί^αφής μετά του ψυχρού τούτου ρευστού ;
Σελ. 56, στίχ. 10. — 'ΛντΙ του «διαλύον-
"XI ίίς ατμούς υπό διαφόρους βαθμούς», έδει
η γρχφτ, «μετατρέπονται ε{ς ατμούς κατά
Οίο^όρους θερμοκρασίας» .
Αυτόθι, στί/. 13 — 14. — Άντι του αο(νο-
^5•ί(«ιτος βρά?[οντος είς 0,70®, έδει νά γρα-
?? « βράζοντος είς 79®» καΐ κατω-
•Ελλ. ΦΛ. Σύλλογος.
τέρω ημαρτημέναι αϊ εκφράσεις «είς άτμόν
διάλυσις» καΐ «είς άτρ,όν διαλυομένου υγρού».
Σελ. 58, στίχ. 6. — ΆντΙ του «ψυχράν
φιάλην», 6'περ αόριστον, έδει νά γραφτή «φιά-
λην πλήρη ψυχρού ύδατος».
Σελ. 62, § 60. — ΆντΙ του «κατ' άκτινο-
βολίαν θερμότης», έδει νά γραφτί, ως 'καΐ
ανωτέρω, «ή άκτινοβόλος θερμότ•/)ς».
Σελ. 62, (ί 62. — Δεν υπάρχει άμεσος σχέ-
σις μεταζύ διαφανείας καΐ θερμοπερατου τών
σωμάτων, ως ό συγγραφεύς διατείνεται. Ού-
τως, εν παραδείγματι, ορεία κρύσταλλος κεκα-
λυμμένη διά στρώματος αιθάλης εινε μάλλον
θερμοπερατη, καίπερ σκιερά άποβάσα, της δια-
φανούς στυπΓ/)ρίας,ης η διάλυσις χρησιμοποι-
είται, ως γνωστόν, προς χωρισμόν τών φωτει-
νών από τών θερμαντικών άκτίνων του φωτός.
Σελ. 64, στίχ. 3 — 4. — ΆντΙ του «θεω-
ρουντες τους κρυστάλλους διά τίνος μικροσκο-
πίου (μόνον διά μικροσκοπίου;) διακρίνομεν
διάφορα κανονικά εξάγωνα», έδει νά γραφή
« . . . . διακρίνομεν ωραιότατους κρυστάλλους
έσχηματισμένους έπΙ τνί βάσει του κανονικού
εξαγώνου».
Σελ. 6 ί , στίχ. 5 — 1 1 . — Τά ηερί χαλάζης
συντομώτερα του δέοντος, άσαφη και εν πολ-
λοίς η μαρ τημένα .
Σελ. 65, στίχ. 5. — Άντι του «ίστατοι
άνεμοι», έδει νά γραφτί «ακανόνιστοι άνεμοι».
Αυτόθι, στίχ. 6 καΐ έξης. — Εσφαλμέ-
νως ταυτίζει ό συ-^^^ραφεύς τους κανονικούς
μετά τών ΙτηαΙων ανέμων, διότι, ως γνωστόν,
οί κανονικοί Άνεμοι υποδιαιρούνται είς μονά-
αώνας και Ιχηαίας»
Αυτόθι, στίχ. 12 καΐ εξής. — Οί μουσσώνες
πνέουσιν ού μόνον έν τω ^Αραβικω κόληω καΐ
έν τω κόληφ της ΒεγγάΙης^ ώς ό σ^^γ^^ραφεύς
λέγει, άλλα καΐ έν τω *Ινδικφ ^Ωκεανώ καΐ τη
ΣινικΙϊ ύαλάαοη.
Αυτόθι, στίχ. 17. — Τίνος ύλης «τεράστια
κύματα άνυψοί ό σιμούν»;
Αυτόθι, στίχ. 22. — Τά περί θαλάσσιας καΐ
απογείου αύρας ούχι δλως ακριβή. Έν γένει
γί θαλασσία αύρα (έμβάτ•/3ς) πνέει την νύκτα
καΐ πρό μεσημβρίας, έν δσφ ή θερμοκρασία
του έπι της ξηράς στρώματος του αέρος εινε
ανωτέρα του έπΙ της θαλάσσης. Ταύ την διαδέ-
χεται νηνεμία, μεθ'ην, έν γένει ρ., μ., άρχεται
πνέουσα ή απόγειος αύρα, δταν ή θερμοκρα-
σία του έπι της θαλάσσης στρώματος του
αέρος άποβη ανωτέρα της του έπΙ της ξηράς.
Σελ. 06 , στίχ. 5—1 4 .— Τό βροχερόν η ξη-
τψος κζ' η
ί
κ
ί•
Ι:
ϊ
&.
82
ο ΕΝ ΚΩΝΣΤΛΝΤΙΝΟΤΠΟΛΕΙ ΕΛΛΗΝΙΚΟΣ ΦΙΛΟΛΟΠΚΟΣ ΣΤΛΛΟΓΟΣ
ρόν των άνί[Αων διαφέρει, ώς γνωστόν, κατά τό-
πους, ό'θεν τα άναγραφό;/.ενα ενταύθα αόριστα.
Σελ. 67. Πρόβλη/ιια 2ο•' . — Περιττή δλως
V) εν τζ) προβλν;(Αατι τούτω λεχτολόγος διά-
κρισις του '&ερμογόνου και της θερμότητος
(Πρβλ. παρατηρησιν εν σελ. 44, § 42).
Σελ. 68. — 'ξίλλειττόντων, ώς |Αη ώφελεν,
όλοσ/ερώς πινάκων της θερ(Αοκρασ(ας της
τήζεως και τοϋ βρασ[χου των κοινότερων σω-
[Λατων, αδύνατος αποβαίνει η υπό των (Λαθη-
τών λύσις των προβληαάτων 13 και 18.
Σελ. 69, στίχ. 11 και 14. — Ενταύθα ό
συγγραφεύς όρ.ιλε{ αορίστως περί οχήματος καΐ
χρώματος ( ; ) ονομάτων, εν φ έδει να είπτ)
ώρισ[Αένως των φωτεινών οωμάτων.
Σελ. 69, στιχ.21 . — 'Λντιτου «όΐΛογενής»,
γραπτέον «ό[Λθΐο [Λερής».
Σελ. 69, στίχ. 25. — Διατι την (Αίκραν
οπην του σκοτεινού θαλά[Αθυ, δι' ης εισέρχεται
τό ηλιακόν φως, τι'Οησιν ενταύθα καΐ κατω-
τέρω ώρισ{/.ένως ίπι της '&ύρας του σκοτεινού
θαλά(Α0ΐι ;
Σελ. 70, στίχ. 2 — ^3. — «Τα εν τω αέρι
του θαλά[Λθυ αίωρού(Λενα μικρά οώματαΐΐ) ί^Ιν
είνε ό «αίωρούρ.ενος κονιορτός» ;
Αυτόθι, {ί 69. — Λεν διαστέλλεται ό οκιερός
χώρος της 7ΐροβεβλημέη]ς οκιάς.
Αυτόθι, στιχ. 14. — ΟύχΙ ((ή[Λΐσκια η σκιό-
φως», άλλα «ύποσκιασις».
Αυτόθι, 'ϊτίχ. 16. — Δεν ορίζεται ή άπόστα-
σις του έν τω σκοτεινω Οαλάι/.φ διαφράγρ.ατος
από της οπής, δπερ καθιστδί την έαφάνισιν
της άντεστρα(Λ(Λένης εικόνος του άντικεΐ[Λένου
προβλη|Λατικήν.
Σελ. 71, στι'χ. 11. — Ό συγγραφεύς, όΐΛΐ-
λών περί της στερεώσεως της εντός του σκο-
τεινού φωτογραφικού θαλά(Λθυ εικόνος θέλει
την πλάκα μεταλλίνην ώς έν ττι δαγερροτυπίκ,
άλλα τό σχη[Λα 6δ αναφέρεται ε(ς κοινόν
φωτογραφικόν θάλαίΛον [Αετα πλακός ηι/.ιδια-
φ αν ους (υαλίνης).
Σελ. 71, στίχ. 21.— 'Αντιτου 1675, έδει
να γραφ•^ 1678.
Αυτόθι, στίχ.26. — «Τα σ•/:;Λεια)) — τίνος;
Σελ. 72, στίχ. 1 . — ΆντΙ «φέγγους», γρα-
πτέον «φωτός».
Σελ. 72, στίχ. 1 — 2. — *ΙΙ[Λαρτ•/;[Λ3νη η
ίκφρασις «έλαττουται καθ' δσον αυξάνει τ6
τετράγωνον της αποστάσεως».
Σελ. 72, ^ 71. — Μονάς συγκρίσεως προς
ευρεσιν της εντάσεως φωτός τίνος έδει να εινε
ώρισ(Λένως ή του φωτός του κηρίου.
Σελ. 72, ^ 24 — 26. — Άσαφης ή εκφρασις
«δθεν συνάγθ[Α£ν ότι, κατά τό τετράγωνον της
αποστάσεως, τ^ς λυχνίας τό φως είνε ζωηρό-
τερον του κηρίου 16^'ί».
Σελ. 67, § 73. ' — Ό τίτλος του κεφαλαίου
τούτου «περί διασκεδάσεως του φωτός» (γρ.
διαοκεδαομον τον φωτός) ούδε[Λίαν σχέσιν ϊχει
προς τα φαινό;Λενα της άκανονίοτον ανακλά-
οεως η διαχύοεως του φωτός ((ϋίΤαδίοη),
περί ων γίνεται κατωτέρω λόγος, σ'^γ/60(χ.έν-/3ς
ούτω της διαχύσεως του φωτός (Λετά του
διασκεδασίΛου του φωτός (άίδρθΓΒΪΟη).
(Εις τό αυτό ά|Λάρτη•Λα υπέπεσε καΐ ό συγ-
γραφεύς της ετέρας Φνοικης),
Ό τίτλος άρα του κεφαλαίου τούτου έδει
να εινε «διάχυσις του φωτός κτλ.», ό δέ
τίτλος διασκεδαομος του φωτός έδει ν' άντι-
καταστ/,σ-/) τον [Λ-Οεπί^λενον τίτλο ν «άνάλυσις
του φωτός», όστις είδικώτερον, ώς γνωστόν,
αναφέρεται εις την δια του φασ[Λατοσκοπίου
τελου[Λένην έργασίαν.
Έν γένει δε τα περί διαχύσεως του φωτός
άσαφη, διότι δεν γίνεται ή δέουσα διάκρισις
των ιδίως κατοπτρικών επιφανειών άπό τών
[Αη τοιούτων.
Σελ. 75, <>τ(χ. 5. — Τό (Λνη[Αθνευό(^-ενον
ενταύθα νό(/.ισ[Λα δεν κείται έν τφ πυθιχένι του
σχ. 70. Έν γένει δέ τό σχήμα τούτο έσφαλ[Λέ-
νον, διότι έδει αι άπό του νο[Λίσ[Λατος ακτίνες
να άπτωνται του χείλους τής παρειάς Α.
Αυτόθι, στίχ. 27 καΐ εφεξής. — Ήιχαρ-
τη[/.ένον τό άναγραφό(Λενον ό'τι τό φαινόΐΛενον
του λυκαυγούς είνε άποτέλεσ[Λα διαΟλ '. ^ηος τον
φαηός. Τα περί τούτου έδει να σην. : /ίώσιν
ά[;.έσως [;.ετά τα περί διαχύσεως του ο<•» :ί;.
Σελ. 78, Σχ. 75. — Ό φακός έν τ'ο σχη-
(χατι είνε αποκεντρωτικός, έν ω άναγρκφεται
ονγκεντρωτικός.
Σελ. 79, Σχ. 78. — Συγχέει τ6 τηλεοκό-
πιον (περί ου ούδένα ηδύνατο να κά(ΛΥ) λόγον)
[/.ε τα τής αστρονομικής διόπτρας.
Σελ. 81 , § 80. — Δεν είνε απολύτως αλη-
θές τό άναγραφό(Λενον Οτι «*Αν εν τινι σκο-
τεινή θαλά(Λω θέσω[Αεν οιουδήποτε χρώ{Λατος
σώ[/.α εις εκαστον τών διαφόρων χρω[Λάτων
του φάσ^/.ατος, παρατηρού}/.εν 5τι τούτο φαί-
νεται ε{ς ήαάς διαδοχικώς έρυθρόν, πορφυ-
ρούν κτλ.»• διότι, αν τό χρώ[Αα του σώ{Λατος
ύπο^εθγϊ απλούν, τό σώ[/.α [λόνον έν τφ ίδίφ
χρώ[7-ατι εσεται φωτεινόν, εις πάντα δέ τα
λοιπά [λέλαν.
Σελ. 81 , ^ 81 . — Ό συγγραφεύς λέγει «ί/ς
ΚΡΙΣΙΣ ΕΚίΙΑΙΛΚΙΤΙΚΗΣ ΕΠΙΤΡΟΠΗΣ (ΕΚΛΟΓΗ ΤΡΟΠΑΡΙΩΝ ΚΑΙ ΠΟΙΗΜΑΤΩΝ) 83
τά ημέτερα κλίματα βλέ-0[Λ6ν την ίριδα την
^ρωίχν καΐ τό εσπέρας, όταν 6{;.7Γροσθ6ν (Λεν
ηιχών ύπάρχτ, τό νεφοζ, δττισΟεν δέ ό ήλιος».
— Εις άλλα δε κλίματα τί γίνίται ;
Σελ, 82. — Πρόβλημα Α^^' . ΊΙ(Λαρτη[/.δνον
το δτι «τα Ιν τω ποτηριω περιέχοντι ύδωρ
άντΓΧ5ί(ανα φαίνονται μ^γάλαι^, διότι, ως γνω-
•ττόν, τα άντΓΛεΐ{Λενα ένεκα της διαΟλάτεως
τοΰ φωτός φαίνονται άνωθεν όρώ{/.ενα μικρό-
τερα τον πραγματιχον.
Σελ. 90.— 'Γπερβολικόν τό δτι ((σηνΟ•/)ροβο-
λοΟ'ϊΐν)) αϊ τρίχες τοΰηλεκτρισ[/.ε'νου άνθρωπου.
Σελ. 92. — Έν τη περιγραφή της ηλεκ-
τριχής συστοιχίας ή εκφρασις (( εςωτερικώς
Χδ (τ^γκοινωνουσι (χε τό έδαφος» ελλιπής, [Λη
άναφιρθ(λένης τη; |Α6τ' αλλήλων έςωτερικης
^νν^έσεως των λαγηνών.
Σελ. 93. — Έν τη έςηγησει του κεραυνού
άλχτάλληλος ή φράσις α διαφεύγει άποτό(χως
καταπίπτων (ζετ' απερίγραπτου έρ[Λής».
Σελ. 98. — Έν τγ) ηλεκτρολύσει του ύδα-
τος ή [Λέν φράσις « άεροδόχων σωληνίσκων »
(ΐκοτδίνη (δεν αναφέρεται δτι καΐ ούτοι είνε
τε-ΑΤιρω;Λένοι ύδατος), τα δ' έν τω σχή[Λατι
•πιΐΛεία-Ι-καΙ — ως και τα γρά(Λ[ΛαταΟ και V
ά<7ύ|Λφωνα τη έςηγησει.
Σελ. 103. — Ή εξάρτησις των βαρών ίκ
του όπλισ'Λού των [ζαγνητών δεν γίνεται προς
ύίχτηρησιν της (Λαγνητικης δυνά[Λεως.
Αυτόθι. — Ό όρισ(ΑΟς της μαγνητικής βε-
Ιότης «ώς αναγκαίας δια φυσικά πειρά(Λατα»
£:νε άνεπίτυ'/ης.
Ί Ι εκπαιδευτική επιτροπή, αποβλέπουσα τό
αεν εις τό γλωσσικώς [Λη άρτιον άίΛφοτέρων
των υπό την κρίσιν αύτης υποβληθέντων ϊο-
γων, τό δε ε?ς την πληΟύν των ρ,εΟοδικών
ι^ν. τών πραγ[Αατικών σφαλ[Λάτων, ων ατυ-
χώς βρίΟουσιν ά[Λφότερατά έργα, (^-ετα πολλής
χυτής λύπης ευρίσκεται ε!ς την υπό του
3ΐχ9•/;κοντος και του Φ^|7.φέροντος του τι Συλ-
λόγου και τών έν ταίς σχολαίς της στοιχειώ-
δους [λέσης παιδεύσεως φοιτώντων έπιβαλλο-
{«νην αύττ; ανάγκην ν' άπορρίψη άν.φότερα
τά έργα ταύτα, ούδέτερον βραβεύουσα η
επαινούσα, εύχο[7.ένη δπως έν προσέχει (Αε'λ-
λοντι άποδυΟώσιν εις τόν αγώνα έτεροι άγω-
νισταί, (Λάλλον έπιστηΐΛονικώς και [ΛεΟοδικώς
σ'υντεταγιχένοι, προς πληρωσιν της τε εύχης
του γενναίου του αγώνος χορηγού και τών
προς προαγωγην τ/ίς παιδεύσεως πόθων του
η[7.ετέρου Συλλόγου. Γένοιτο!
-^*^
ΚΡΙΣΙΣ ΕΚΠΑΙΔΕΓΤΙΚΗΣ ΕΠΙΤΡΟΠΗΣ
υπό Μ. Ι. ΚΕΦΑΛΑ, είσηγητοϋ,
άναγνωσΟεΐσα κατά τήν ^ΑΣΙΕ' ($υνεδρίαν
της 5 Ιουνίου 1895•
«
ΕΚΛΟΓΗ ΤΡΟΠΑΡΙβΝ ΚΑΙ ΠΟΙΗΜΑΤΩΝ
Μέρος Α ', Εκλογή Τροπαρίων, ήτοι απο-
λυτίκια καΐ κοντάκια τών ακινήτων του όλου
ένιαυτού καΐ τών του Τριφδίου και τών του
ΙΙεντηκοσταρίου και τών Όκτώ της Παρα-
κλητικής ήχων σ. 1 — 13.
Μέρος Β, Εκλογή Ι1οιη;Αάτων, σελ. 14-77,
Τό Η' τούτο [/.έρος περιέχει θρησκευτικά
[Δί ποιήαατα 6, σ. 15 — 21, περιγραφικά όέ
της φύοεως 17, σ. 21 — 36, περιγραφικά δί
ηΟονς 10 σ. 37 — 62, καΐ μν&ονς 13, σ.
63 — 77, ήτοι συλλήβδην ποιή(Λατα 52, έκ
τών αρίστων της νεωτέρας ή(Λών φιλολογίας,
Ή Εκπαιδευτική Επιτροπή, βλέπουσα
πληρου;Λ5νην δια της Εκλογής ταύτης την
παιδαγωγ'.κήν ανάγκην της έν τοις Δη[Λθτι-
κοίς Σ/ολείοις άποανηιχονεύσεως εκκλησιαστι-
κών άσ[Λάτων καΐ ποιηα.άτων, επιδοκιμάζει
καΐ ίγκρίνει αυτήν και σννίστησιν ώς άριστον
βοήθημα τη; έν τοις Λη[;.οτικοΐς Σχολείοις
διδασκαλίας.
^ »•^«
ΛΟΓΟΔΟΣΙΑ
ΤΩΝ ΚΑΤΑ ΤΟ ΛΕ' ΣΓΑΑΟΓΙΚΟΝ ΕΤΟΣ 1895-1896
ΠΕΠΡΑΓΜΕΝΟΝ ΕΝ ΤΩι ΣΥΛΛΟΓΟι
άναγνωσθεϊσα κατά τήν έ:^έτειον έορτήν, έν τι] ^ΑΣΜΤ' (ίυνεδριάσει, τη 19 Μαΐου 1896,
ντϊο τοϋ τέως προέδρου
ΑΝΑΣΤΑΣΙΟΥ ΧΡΗΣΤΙΔΟΥ
Παναγιώτατε Δέσποτα,
Σεβαομιώτατοί Ίεράρχαι,
Έξοχώτατε Πρεοβεντά καΐ ηααα ή φάόκα-
λος και φάόμονσος δμήγνρίς,
ΙΙΙ'Γ,^ας φροντίδων, άλλ' άδεώς και έπ' έλ-
7:ίσι τΓοντοτΓορησαντες καΐ ιΐς 6ύλί[Λενον ό'ρ[/.ον
άχθεντΕς, χάριτας έ{;.ολογου;Λεν τζ) ^Τψίστφ,
καταξιώ'ϊαντι ί;(^-ας εν τνί νέα ταύτ(ΐ της
ιδρύσεως , του αρχαιοτέρου -ιταρ' ήρν έπιστη-
ρ.ονικου κέντρου έ:τετ•/)ρ{δι, δττως δη(Λοσία λό-
γων των ττεττραγ'Λένων δώσω|Λεν αφού— ρώτον
εύ/αρΐ'7τή'7ω(;.εν τνί *Υ(α. θ. Παναγιότητι καΐ
άπαντι τω φιλόφρονι και φιλοκάλω άκροατΤί-
ρίω, αθρόως σττεύσαντι ίνα <7υΐΛ[Λετάσχη της
χαράς γ;[Αων έπι τη, έν αισιωτάτοις οίωνοις,
ε(σόδω του Α7' έτους, δττερ εσται, ως έλττίζω
διακαώς, αφετηρία πνευίλατικης λειτουργίας
σκοπΐ|Λωτέρας και δ ρ άστη ρ ιω τέρας. 'Λλλ' εί-
ναι δυνατέν ή έλττις αυτή να πραγρ.ατωΟνί και
ό Σύλλογος, καΟηγουρ,ένου του ιδεώδους αυ-
τού, να βελτιωθη καΐ θε[Αελιώση τι ττλέον
προς φωτισ(;.όν καΐ διάττλασιν της ψυ"χης;
Μάλιστα, δια της αύτατταρνησεως, της με-
τριοφροσύνης, της ::ραγ[;.ατικης ταύττ,ς αρε-
τής^ των λογίων και των έ7:ιστη[/.όνων, καΐ
δικ της χρησΐ[;-θ7:οιησεως του ττολυτίμου χρό-
νου, ούχι εις λόγους, αλλ* ε•ς σκέψεις και
(7-ελέτας, ούσιωδέστατον τούτο γνώρισ[Λα της
έν τνί πολυΐΛόχθω κοινωνικγ, υττάρξει -ιτνευι^.α-
τικης η[Λών ουσίας, άφ' ένος διακρίνθ(7.εν εαυ-
τούς άττό του (^.ηχανικού και ζωώδους της
ττερί η^Λας φύσεως, άφ' ετέρου, ό(/.ολογου[Λένως
τη προς τό είδέναι φυσική του άνθρώττου όλκτ,
βιούντες, ειδικώτερον ίκττληρού'Λεν και τ6ν
σκοπόν του Συλλόγου, δς, ρ-έρος και αυτός ελά-
χιστον έν τη καθολική του -τινεύματος κινήσει,
συντελεί εις έπίτευξιν του άει τελειότερου, δπερ
κείται έν τη ποοϊούση του πνεύρ.ατος άνα-
πτύζει, έν τη ένασκησίΐ της βουλήσεως η^Λών
κατά τας άϊδίους άρχας της ηθικής καΐ έν τη
σώφρονι απολαύσει του υλικού τούτου κόσ{Λθυ.
'Γό ιδεώδες τούτο, τό διαΟερ(Λάναν έν χρό-
νοις άρναιοτέροις τους προ ημών υπάρξαντας.
σωί,εται αρα γε και παρ ηίΛΐν ετι σήμερον ;
Ζήτημα λίαν λεπτόν δια τούτο, άποφεύγων
πάντα σΆλογισμ,όν Οεωρητικόν και ειδικώς
εις τα του ημετέρου Συλλόγου περιοριζόμ.ενος,
μ.ετ' ένδομ.ύχου χαράς άγγέλλω ύμ.ιν, δτι
ούτος και τον σκοπόν αυτού, κατά τό μέτρον
του δυνατού, έν έπιγνώσει πραγμ,ατοί, και
καΟ' έκάστην τρόπους άφθονωτέρας πνευμα-
τικής συγκομιδής επιζητεί* ότι δέ ούΐ:ως εχείί
έκ της επομένης αναλύσεως θέλει πεισΟή η τε
*Υ.Θ. 11. και ή ευγενής και εκλεκτή όμήγυρις.
Αι του Συλλόγου έργασίαι αΐ μεν έν τα-
κτικαίς συνεδριάσεσιν, αί δε έν ταίς έπιτρο-
παίς αυτού κανονικώς διεςάγονται* και έν μεν
ταΐς πρώταις άνακοινούνται αί μελέται των μ.ε-
λών και λαμβάνονται αποφάσεις σχετικαΐ εις
τήν κανονικήν λειτουργίαν αυτού, έν δε ταΐς
δευτέραις ειδικώτερον μ,ελετώνται ζητήμ.ατα
ειδικής χρήζοντα μελέτης και συζητήσεως ή κρί-
νονται τά είς τους διαγωνισμούς άτροστελλόμ.ενα
πονήματα ή κανονίζονται τα τών εκδόσεων,
δσαι υπό τήν προστασίαν του Συλλόγου ελαχον.
Ούτω έν τακτικαΐς συνεδριάσεσιν υπό 15
μελών άνεκοινώΟησαν 1 8 μ,ελετήματα : Ό κ.
7ϊΙ. Αοοσαρήτης ^^Τοπογραφικά της Κοριτσάς
και Ιστορικά της Μητροπολείος αντής* καΐ
ρ.ελέτην «^πί της ελληνικής γλώσσης και γραμ-
ματικής^, ό κ. Κλ. Κοκκολάτος μελέτη ν <ίπερί
Θεοδώρου ^ΑφεΐΎον?.η » , ό κ. Π. Α. Νικολό-
πονλ,ος «περϊ ττ/ς διδασκαλίας της τον Αικαίον
επιστήμης ίν Ύο)μη προ τον ^Ιονστιηανον^, ό
κ. Μ. Σ, Κίπετζης <!^περΙ της Άκαδημείας τον
Αιεϋνονς Αικαίον», ό κ. Μ. Παρατίκας (^περί
Μετρικής τών Βνζα%^ινών και ϊδίο)ς τών νμνο-
ΛϋΓΟΛΟΣΙΑ ΤΟΤ ΤΕΩΣ Ι1ΙΌΕΛΡ0Γ (1 895— 1896)
85
γράφοη' της Έχκληϋίαςι^, ο α. Μ, 7. Γεδεαιν
ίΐιερί της ϋεοεως τσν ^Ακρίτα και των πίριξ»
χι1 ^Γνώοεις ίκ τον τνηικον τον Γαληαίον
δρσνς^ί ό τεβασαίώτατος μητροπολίιης *Αμα-
οείας *Ανϋιμος ^περιγραφην αγάλματος εχ^ρε-
ΰεπος Ιν τη άγί(^ Παραακενη παρά την Σινώ-
πψ ϋαΐ <ί7ΐερίγραφτ]ν Ευαγγελίου ίκ μεμβρά-
νης*, 6 χ. Ξ, Α, Σιδερίδης ^ττερί Αιβνοοης
γ.αί Αακιβνζης^, ό κ. *Α}^ξ. Λανριώτης «περί
Νεοφύτου μψροπολάου Κρήτης καΐ τον προς
Καηατανηνον Καντακονζηνδν ίγκωμίον τον»,
ό χ. Χρήστος *Ανδροντοος «περί των ηθικών
αρχών τον Πλάταη'ος & τινι άντιπαραϋέοει
^οος τάς Χριστιανίκάς^ , ο κ. ΕάοΜϋπΙ
βοΙίη^ίάβΓ «περί της άληϋονς τοποϋεαίας
χψ Τροίας», 6 κ. Α. Παναγιαηίδης ^αυμβολάς
ηςτί^ν μέοην Ιοτορίαν της θεοπρωτίας^ και ό
χ. Χ Β. Φαρδύς «περί των τειχών Σαμοϋρφ-
χης^, άνέγνωαεν δε καΐ ί;[Λ6ίς ακριβώς είττεΐν
ίτ,Λ,ζ τα ς ονμπληρωματυίάς γ;(/.ών Ιπι τον
Αγράμματος και της εκδόσεως της Ζωγρα-
φείον Ελληνικής Βιβλιοθήκης παρατηρήσεις,
Πρ^ς ττάντας τους λογίους τούτους απονέ-
μων τόν δίκαιον ετταινον καΐ δ'/ϊΙΑΟτία ττ,ν του
Σνλλόγου εύγνωίΛοσύνην διακ?)ρύττων, 6υχθ[;.αι
VI /ρ;σΐ|Λ€ύσωτιν άφορ(ΑΥ) νέων καΐ πλειόνων
αελεττ,ρ.άτων. Έκτος των ε!ρτ,(Λε'νων ανακοι-
νώσεων έγενοντο καΐ <7υζητ•/;σεις ίκαναί* εκ
των συζητγ,θε'ντων εν, θεωρηθεν επείγον εις
έςυΓΥ,ρέτΥίΤίν των αληθών του Γένους πνευ-
ΐατ'χών και ηθικών αναγκών, έχρησίμευσε
"Ε^ίον άφοσιώσεως καΐ ορΟοφροσύνης τών
μ\ώ^ τοιούτον υπήρξε το από τεσσάρων
ίτών ύφ' ηΐΑών άνακινηθέν περί της εκδόσεως
της Ζωγραφείον Ελληνικής Βιβλιοθήκης ζη-
ττ,αι, ήτοι : προύκειτο περί της εκ τοιαύτης
ί"2ρίντου και πολυδάπανου εκδόσεως τών
άρ/αίων ελλήνων ποιητών και συγγραφέων
εις το Γένος προσγινο(Λένης ωφελείας, έν ω
ΊοβαραΙ έγενοντο σ'^ζητησεις περί της ορθό-
ττ,τος η αη τών έπ:χειρη[/.άτων της έ(;.ης, επί
τ-ξ ^χσει ειδικής του προγρά|χ(;.ατος (/.ελέτης,
7.::ώσεως, δτι ή περαιτέρω ΙξακολουΟησις της
Εχίότεω; ταύτης, έπι τοιούτου αποκλειστικού
"ρογ:ά»/7.ατος και εν χρόνοις, καΟ' ους η γε-
^•κ-ί; [/όρφωσις εκ ποικίλων απόψεων έπιζη-
ΤΕίται, είνα: απώλεια -/ρόνου και χρηι^.ατος
"0Αυτί[Λθυ. Και τίνας [Λεν ε•/ον καΐ ε^ω λό-
γ^% είς τηΊ άζίωσιν ταύτην, οί βουλό|Λενοι
!ΐ•1ουσι [λετ' ου πολύ αναγνώσει έν τω όοονού-
"ω £κτυπου;/.ένω Περιοδικω* ΙνταυΟα δέ παρα-
τ*Γ<ρώ οτι: επειδή είς τό επι του ζητη(^.ατος
τούτου ύπόμνη(Λα η Φιλολογική Επιτροπή του
παρελθόντος έτους άπηντησεν αρνητικώς, η
άρνησις αύτη προυκάλεσε νό(Αΐ»/,ον άπάντησιν
κα• βραδύτερον τας έπι της εκδόσεως ταύτης
συ(Λπληρω(Λατικάς παρατηρήσεις, ων συνέπεια
υπήρξε και ή ώρισ[Λένων τινών του κανονισ(Λθυ
διατάξεων τοιάδε η τοιάδε έρ[Ληνεία, ιδίως
δε υπό ένίων λίαν σεβαστών [/ελών προβλη-
Οεισα, υπό δε του Συλλόγου παραδεκτή [;.η
γενοΐΛένη άρ^η οτι : αί υπό τών επιτροπών
διατυπού(Λεναι γνώ'χαι δεν δύνανται ναγείνωσι
πλέον ύποκεί[Λενον συζητήσεως καΐ άρ.φισβη-
τησεως, τούΟ'δπερ δεν έδικαιολογείτο ούτε έκ
του γρά[Λ(Λατος ούδε έκ του πνεύ{Λατος του
κανονισ[Λου• διότι ουδέποτε σωματεΐον έπι-
στη[/.ον!κόν ούδα(/.ου της γης έπι ζητη(Λάτων
φιλολογικών, έπιστηρ,ονικών και άλλων τού-
τοις συναφών αποφασίζει* έν τοις σοφοις σω-
ματείο ις τα (Λελη άκροώνται, συζητουσιν,
άλλ' ουδέποτε αποφασίζουσα του νομίριου δε
τούτου εξαιρούνται αί διοικητικαΐ καΐ οίκονο-
ρ.ικαι σχέσεις, έφ' ων καΐ έριστικαΐ αποφάσεις
παραδεκτά! γίγνονταΓ δια τούτο και την έπΙ
του άπασχολησαντος ηρ.δς ζητήματος γνώ-
μην του Συλλόγου ταύτην θεωρώ έχέγγυον
ασφαλείας και γόνιμον πολλών αγαθών.
Περί τών δίαρκών έηιτροηών.
ΊΙ φιλολογικοί επιτροπή, δωδεκάκις συνελ-
θουσα έμβριθώς έσκέφθη καΐ συνεζητησεν έπι
τών ανατεθειμένων αύτη καθηκόντων: ήτοι
περί του Ζωγραφθίου Αγώνος τών ζώντων
μί'ημείων της ελληνικής γλώσσης καΐ περί τ^ς
ΖωγραφεΙου Έλλ^ηνικής Βιβλιοθήκης" και τά
μδν του ΖωγραφεΙου Αγώνος ε/ουσιν ως ακο-
λούθως : της Λ. Έξοχότητος του κυρίου Χρη-'
στάκη Ζωγράφου, του σπουδαιότατου τού-
του παράγοντος τνίς παρ'ημΐν πνευματικής
κινήσεως, προτείναντος, έκ προηγουμένης μετά
του προεδρείου ανταλλαγής σκέψεων, την
κατά διετίαν του αγώνος τε'λεσιν, ό Σύλλογος
τνί γνο)μη και της φιλολογικής επιτροπής
παρεδέξατο. δπως ό άγων ούτος τεληται κατά
διετίαν* ούτω κατά τό λήξαν έτος ουδεμία
γλωσσική ύλη εστάλη, τουναντίον δε ηρξατο η
έκτύπωσις μέρους της έν προηγουμένοις ετεσι
βραβευθείοης, ήτις ελπίζω εντός μηνός νά
διανεμηθνϊ διά του άπό πολλού άναμ.ενομένου
Β' τόμαν, νά προκηρυ^Ονί δε καΙ ό μετά βρα-
βείου άγων διά τό άρχο μεν ον έτος.
ΙΙερΙ δε της εκδόσεως της Ζωγραφείον Έλ-
ο ΕΝ ΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΟ νΠΟΛΕΙ ΕΛΛΗΝΙΚΟΣ ΦΙΛΟΛΟΓΙΚΟΣ ΣΤΛΛΟΓΟΣ
#
ληνικής Βφλιο^κης Ύ) εκθεσις της φιλολογ(/.ης
έτπτροττης λέγει τα έπό[/.ενα :
1) Κατά Σετντέ(Λβ:ιον του τταρελθόντος
έτους άνε[ΛένΕτο η έκτύπωσίς του Α' τόμου
του Πλάτωνος, κατ' Άττρίλιον του τρέχοντος ή
του Β^^, τζΙύ,ί ούδεν έγένετο, του κ. Βοΐΐαηζ,
έκδοτου, ουδέν απάντησαν τος εΐ'ς τινας δρους
της έττιτροχης η, ως λέγει η φιλολογική επι-
τροπή, «ουκ ην φωνή και ουκ ην άκρόασις».
2) Άνυπομόνως άπό τίνος χρόνου άνείΛε'^-
νετο και ή εκδοσις του Αημοοϋένονς, δτε λαρι-
βάνεται έπκττολή του έκδοτου κ. ΒΙαββ^
κηρύττοντος αδύνατον τήν εκδοσιν δια τας
δυσκολίας τάς εκ της άγνοιας της νεωτέρας ελ-
ληνικής καΐ προτείνοντος τόν κ. Γρ. Βερναρ-
δάκην ώς δυνά(;.ενον να τόν άντικαταστήον).
3) "Αρνησιν του κ. /ρ. Βερναρδάκη ν'άνα-
δεχθγ) τήν του Αημοσϋένονς εκδοσιν.
4) ΠιΟανήν άποτυχίαν της εκδόσεως των
^Ηϋικών του Πλουτάρχου, ένεκα των δρων,
ους προβάλλει μεν ό κ. /ρ. Βερναρδάκης, δεν
παραδέχεται δε ή φιλολογική επιτροπή.
5) Τήν άναστολήν της εκδόσεως του Β^^'
τόμου του ΑΙοχύλου υπό του κ; λΥβοΜοΐη,
6) δέ προσθέτομεν και ημείς τήν έπιστολήν
του κ. ^νβοΜβίη^ άπειλουντος τόν Σύλλο-
γον, μή συγκατατιΟέμενον να έπιτρέψτ) παρά-
βασιν ρητού άρθρον των δρων της εκδόσεως
του είρημ,ένου τόμου.
Έκ της εκθέσεως ταύτης της φιλολογικ•?,ς
επιτροπής, τηζ τόσω σαφούς και αληθούς, πε•!-
Οεσθε, ότι πράγματι βάσκανος δαίμων πα-
ρακολουθεί τήν άτυχη ταύτη ν εκδοσιν* ε αν
δ' άναγνώσητε δσα περί της εκδόσεως ταύ-
της ύφ' ημών εγράφησαν, θέλετε γνωρίσει και
τα αϊτια καΐ σχηματίσει άνεπηρεάστως γνώ-
μην ιδίαν και πλήρη* τότε δή τότε ρ.ι51
γνώμη και μ.ι51 φωνή άναποφεύκτως θέλετε
μετ' έμου άνακράζει δια τό γιγνόμενον αδί-
κημα •καΙ έπικαλεσΟη τήν έγνωσμένην ορΟο-
φροσύνην και ειλικρινή φιλογένειαν του τέκνου
της ευάνδρου χώρας, όπως έπινεύσ•^, εις τήν
τροποποίησιν του προγράμματος της εκδό-
σεως ταύτης, συμφώνως προς τχς αληθείς
και επείγουσας του Γένους ημών άνάγκας.
'ΙΙ έκηαιδευτικη ίπιτροπή, έςάκις συνεόριά-
σασα, μετά ζήλου συνεζήτησε τά κατά τον
Καραπάνειον * Αγ(7)να' άποτε')εσμα των σκέ-
ψεων αύτη ς ύπηρζε :
1 ) ή σύνταξις προγράμματος γραμματικής,
τό οποίον ό Σύλλογος ενέκρινε και μετ' ου
πολύ θέλει δημοσία, γνωστοποιήσει τοΐς έπι-
θυμούσι νά κατέλθωσιν εις τόν αγώνα τούτον"
2) ή κρίοις τών άποσταλέντ<ι>ν πονημάτων
Φνοικής' τοιαύτα εστάλησαν έν όλω τρία, ών
τό εν ώς έκπρόθεσμον δεν ελήφθη υπ ' όψει και
παραπεμφθήσεται ττ) νέα εκπαιδευτική επι-
τροπή* τά δ ' άλλα εκρίθησαν και διά λίαν
αξιόλογου εισηγήσεως του είσ'/ί'ρίτού αύττίς κ.
Ήλ. Βαλααμάκη δεν έθεωρήθησαν άξια βρα-
βεύσεως* επομένως άνανεουται ό Καραπάνειος.
*Αγών εις τό άρχόμενον έτος*
3) εις τόν Βουταιναΐον ^ Αγώνα περί του
'Οδηγον της πρώτης παιδεύαεως ουδέ έν εστά-
λη πόνημα ουδέ σταλήσεται, ίσως δΓ ους
λόγους άλλοτε άπό του βήματος τούτου εϊ-
πομεν* εστάλη δμως ανεξαρτήτως του αγώ-
νος τούτου « Ευθύγραμμος Τριγωνομετρία »
υπό του κ. Δ. Μ. Μελωσοπούλου» ζητουντος
τήν γνώμην του Συλλόγου έπι του έργου αυ-
τού, δπερ βραδέως έπισταλέν παραπέμπομ.εν
προς κρίσιν τη έκπαιδευτικνί επιτροπή.
Ή συντακτική επιτροπή, ή έπιμεληθεϊσα
τήν συλλςγήν και κατάταξιν της δημ.οσιευθη*
σομένης ύλης, υπό τήν προεδρίαν του άόκ,νου
και αποκλειστικώς σχεδόν τά της -εκτυπώ-
σεως επιβλέποντος γ., Μ.^Ι. Γεδεών προετοι-
μάζει, τγ, ευ μεν ε ία του έξοχ. Ναημ Βέΐ] καΐ
τη επαινετή προΟυμίο*: του κ. Ά, Βαπορίδου
έφάΎη, τήν διανομήν τών δημοσιεύσεων του
Συλλόγου, ήτοι του ενιαυσίου Περιοδικού, του
Αρχαιολογικού Παραρτήματος και του Β'
τόμου τών Ζώντων Μνημείων. Ιίερι του Πε^
ριοδικοϋ ημών οφείλω νά προσθέσω, οτι τό
Προεδρείον σκέπτεται νά έξεύρη τρόπον της
διαδόσεως αυτού και παρά τοις ρ.ή μέλεσι,
τοις δυναμένοις νά ώφεληθώσι και εις συνερ-
γασίαν νά παροτρυνθώσι* τάς περί τούτου (δέας
του Προεδρείου θέλομεν υποβάλλει προσεχώς
εις τήν κρίσιν και κύρωσιν του Συλλόγου,
δπως ενεργήσω μεν τά δέοντα.
11ε ρι τ ώ^ λοιπών επιτροπών ουδέν ε^ω ειπείν.
Έκτος τών διαρκών επιτροπών, τη αιτήσει
τών μελών του Συλλόγου, έςελέγησαν και
έκτακτοι έπι εντολή ώρισρ-ένη και 1) ή υπό
τών κυρίων Χρ. Χατζηχρήστου, Θ, Σαλτέλη,
Στ, Βραχάμη και Σ, 'Άποστόλογλου άποτε-
λεσθβίσα προς μδλέτην του κανονισμού του
Συλλόγου* ή επιτροπή αύτη μετά πολλάς
συσκέψεις κατά τον παρελθόντα χειμώνα κα-
τέληξεν εις τό συμπέρασμα, ότι ή. άναθεώρη-
σις είναι και έγκαιρος και ωφέλιμος διά τάς
εργασίας του Συλλόγου. Έπι τούτω συμφώνως
τω κανονισμίΤ) εςίλέγη 2) επιτροπή, ήτις, 7.αμ.-
ΛΟΓΟΔΟΣΙΑ ΤΟΥ ΤΕΩΣ ΠΡΟΚΛΡΟν (1895— 1896)
87
βάνουσα τχς ση ριε ιώσεις της προηγου^Λενης,
::*ρασκευά'77; σχέδιον 'Λχνονισ[Λθυ νέου* υ) έττι-
Τ50^, αΰτνι είναε ή αύτη, εις ην ^τροσΐτε'Οη-
<7χν %χ\ έτερα τ ρ (α [χέλη, οΐ κ. ίΝΓ. Φωτιάδης,
Μ. 7. Γεδεών και Χρ. Βαοιλάδης, κχΐ εργά-
ζεται έχι τούτω δράστη ρ ιως.
22ερΙ δημοσίά^ν διαλέξεων.
Ό Σύλλογος δια των δηι/.οσίων διαλέξεων
5χοπ4ν έχει την [χετάδοσιν γνώσεων [Λορφω-
τΣκων και χρησΐ[χων• ούτω διελέξαντο κατά νό
λήξαν έτος ό κ. *Ζ Σκαλτσοννης τρις «περί
των κριαίμων Ιστορικών Ιποχών τον Χριστια-
νιαμον^, ό Βαρναβίτης Τοπάίηί ίΐβ Οΐΐα-
ΐβη^Μ^ ^περί της Ιν Τωοοίΐ^. μεταρρυθμίσεως
Ίον 'Ιονλιανον ημερολογίου^, ο κ. Κλ. Κοκ-
χοΐατος «περί τον βίου κα\ των Ιργων του Ζ/.
Ρα^βΙΙΓ^, ό κ. *Ι1λ, Δασσαρήτης ^περί της
Α1α9ψικής ίν τοις γυμνασίοις ί} περί της επι-
στήμης τον κα/,ον Ι) ωραίου», ό κ. 7. ^. ^Αρι-
ατωάής δις «περί του υπέρτατου Νόμου του
Σν^ϋΐωπος^ , ο κ. -Χρ. Πανταζίδης τρΙς «περί
η}; γυναικός κατά Σοφοκλέα^, «περί των ίν
ΣχεΙία καΐ ^Ιταλίη, αρχαίων ελληνικών άποι-
χιών> και «περί εμπορίας καΐ βιομηχανίας του
Βυζαντίου κατά τον Μεσαίωνα^, ό κ. Ι. Β.
Φάχρης «περί του ηλεκτρισμού», ό κ. Ά&.
Ιωάη'ον δις «περί ϋρέψεως υπό μηχανικήν
και χημικην ίποψιν^ καΐ «περί Σελήνης ώς
γεωλογικού παράγοντος», ό κ. Θ. Βεγλερής
<ηώς δέον νά παιδεύοϊνται οΐ^ νέοι της έπο-
Τίης*, ό λ, Α. Γαβριηλίδης «περί μικροβίοτν^,
ό κ. Εάοηατά ΒοΗηβίάβν απερί τής ϋέσεως
ίου ^Ώΐοντ), ο κ. /! Παχτίκος δις «περί τής
μεααιωνικής ημών μουσικής)> και «περί μου-
οοίών άγώνο)ν παρά τοις άρχαίοις^, ό κ. 77.
^. Λ^ίκολόπουΑος «περί πολυτελείας και τίνων
ίίοτ' συτ^ί διατάξεων παρά Ψωμαίοις^), ό κ.
3ί Αν9εΐ'τόπουλος αΕν μάθημα περί ψνχήςα)
χχΐ ό κ. Κ. Ζιώγας α περί τών παρ"* ήμΐν
(^ομένων αρχαϊκών ή&ών καΐ έ&ίμο)ν καΐ
Μία περί τών Διονυσίων (εν Μακεδονίί}), ήτοι
20 οιαλίξεις εν 23 σ'^νεδριάσεσιν* ύττηρχον
«ι1 Γλλοι λόγιοι έγ^^εγρα}Λαε'νοι καΐ ένεκα λό-
γων όΕόικαιολογη[Λε'νων (λυ) δυνηθε'ντες νά δια-
λε/Οώσιν" οί φιλότΐ[;.οι ούτοι εταίροι θέλουσι
ί*£03ΐίως αναπληρώσει τό ττροσε/ες ίτος την
χχουτίαν ταύτην ελλειψιν και συντελέσει ρ,ετά
τών ίλλων εις την αληθώς έ::ίζηλον διδασκα-
λ(χν τών όΐΛογενών.
"ρδς άνά-τυζιν πλείονα τών [/,ελών και
τών βουλθ[Λένων εκ τών ρ.η τοιούτων ό Σύλ-
λογος συντηρεί και τα έπό;Λενα τιχήριατα τίξς
πνευ^Λατικης αυτού δράσεως :
1) Τό 'Άναγνωστήριον, εν ω διαρκώς ύπάρ-
χουσι περιοδικά συγγρά(ΛΐΑατα φιλολογικά,
φιλοσοφικά, έ7Γΐστη{Λθνικά, εκπαιδευτικά καΐ
άλλα ποικίλης ύλης, τα (Αεν δωρεάν^ άποστελ-
λόριενα, τά δ' έπΙ χρη(Λασι λα[Αβανό{;.ενα• πασι
τοις δωρεάν άποστέλλουσι δη|Λθσ{α έκφράζο-
[Λεν την η(Λετέραν εύγνωρ.οσύνην καΐ (δία ταίς
έφηΐΛερίσι : Νεολόγφ, Κωνσταντινουπόλει, Νέ(;ί
Έπι&εωρήσει, ΜοηίΙβΙίΤ ΟπβηίαΙ καΐ
Σ,βναηί ΗβηχΙά δια την εύγΙνειαν καΐ προ-
θυίλίαν, [χεθ'τίς δηαοσιεύουσι τά υπό τοΟ Γρα-
φείου τοΰ Συλλόγου αύταΐς άποστελλό[Λενα.
2) Την Βιβλιο&ήκην, άνοικτην εις ώρας πρό
καΐ [Αετά [Λεση[Λβρίαν ώρισ|Αένας παντί τώ
βουλθ[Αένω, πλουτισΟείσαν κατά τό λτίζαν
τούτο έτος δι' 150 νέων τόιχων καΐ 55 τευ-
χών διαφόρων περιοδικών και συγγρα(Λ[Αάτων,
πλουτισ6ησο[Αένην δέ, ώς ελπίζω, [Λίτ^ ου
πολύ καΐ διά σπανιωτάτων καΐ πολυτψοτά•
των συγγραφών, ών ό τψ^τερος Σύλλογος
καθ' ολοκληρίαν στερείται* ίκ τών δωρησα-
ρ^ένων, οΤς πασι δοαοσία απευθύνω, την του
Συλλόγου εύγνω^Λοσύνην^ η ευγενέστατη κυ-
ρία Σοφία Νεγρεπόντη διεκρίθη διά τ-^ν τίο-
λύτΐίΛΟν, έκ δύο τό[Λων (εις φύλλον), δωρεάν
του εν Παρισίοις πανθ[Αθΐοτύπως διά φωτο-
γραφίας εκδοθέντος άνεκτΐ(Αητου κωδικός τών
* Απάντων τον Δημοσθένους, 6 κ. Μ. 7! Γε-
δεών διά πέντε (5) χειρογράφων, ό κ. ^^Γ.
Παπαγιαννόπουλος, ό έκ στοργής προς την
βιβλιοθήκην είδικτίς κινούαενος, διά 28 τόρ,ων
1 . Δωρεάν άποαΓ£λλ(ί{χινα :Ίεριοδικά : Ηονιιβ άβ^
ΕΐΗΐΙβΗ ανονηηβα, Λϋα<ΙίΊηΐβ (//>• ΐΗαηΊρίίοηβ
αΐ ΗοΗοα Ι^βϋνα», ΜϋίΗνίΐΗηίΐοη ίΐον ΛναιάοΙο-
(βί8θ}ΐίΊΐ ΙηαΙίίαΙα, τά τι Ιξ 'ΛΟηνών χαι τα Ιχ 'Ροί-
|χη;, Ηαηιβ (V ΙιίβΙυίκβ 1)ίρΙθ)ϊηίΗ(]ΐ4θ^ Βι/ζαηΙί-
/ί ί.Ν'οΛ ο /ίη/^ο/ιη/ί; Βυζαντινά Χρονιχά, ΤΗβ ^0Η^•
ηαΐ ο( Ηβ11ιηύ€ ί<ίΗ(Ια% εφηαιρις τοδ Τπουργίίου Ιν
ΙίΕτρουπολιι, ΒοΙΙβΙΙΐηο άβΙΙα ριώΙ\€αζΙοηβ ΙΙαΙία-
πα, ίναΓίίοίώβνρίανΗβ ^(ί}ι^ί)ί(^ίιβ^' βν(., Έλλα;
ΑηΐΝΐί^ΓϋΒίτι, Οήαιί, Τβννο !^α\ηΐ€, Κ<ίσμος» Βονηβ
Μνίαοο-Ρ}ιαν))ί(ΐ€οηΐΉια(\ ^0Η^ηαι άο Ια 8θ€Μβ
Ι)ΐ\ρ. άν ΜβιΙονιηβ : Έφημιρίδις : ΟΒηχαηίβνΙιο Ροαί,
Λ/οΝί/ί/'-'* '^' Λίΐι^ηί'8^ ΙΙβίΊΐβ ίΐ' ΟνΊνηί^ Μοαϋ^ην
ΟήοηίαΙ^ Σ,νναηά ΗίταΙά^ Νεολόγος, Κωνοταντινον-
πολις, Νέα 'Επι&εώρηοις^ Έκκληϋΐαατικη Άλή^εια'
τό λήξαν 2το; προσ.τέθτ,σαν χχί : ό Ξενοφάνης, ή Άνά'
πλααις, ή Φύσις, Ηννιιβ ίΓΟνίοιί οΗπίίίΐΊΐ, Έφημε-
ρίς τών Κυριών, Φιλολογική *Ηχώ χαι η Ευνομία τής .
Σάαου, Ηΐ'ϋΗί' ίΙίΐ8 υηΐνσναίΐβοβ άβ ΜίίΙί, *Ιατριχη
Φαρμακευτική εγημερίς, "Ηλιος, Φοίβος,
*. Τοις δωρησαίχένοις συγχαταλεχτέον χαι τους δια-
πρεπιίς του Ιΐαν.ίΐιστημιίου Αθηνών χαθηγητας χ. χ.
Μητοόπονλον χαι Χατζιδάκην,
88
ο ΕΝ ΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΟΤΠΟΛΕΙ ΕΛΛΗΝΙΚΟΣ ΦΙΛΟΛΟΠΚΌΣ ΣΤΛΛ0Γ02
έλλείττόντων έκ της σεφα; τη; Ηβνΐίβ άβ8
Όβηχ Μοηάββ κχΐ ό κ. Ίω, Φάχρης δια
τριάκοντα (30) ττερι'ττου <7υγγρα[7.|χάτων κχΐ
(ΛΟνογραφιών πάτ/ις ύλης. Ενταύθα του λόγου
γίνόαενος οφείλω κατά κχΟηκον να (Λνηαο-
νεύσω δύο ίκανωτάτων της Βιβλιοθήκης η|Λών
εφόρων, ων ό εις, ό κ. Β, Μυστακίδης, έπΙ
έξά[^.ηνον ρ,όνον 7:αρα[;.είνας και ?Γροθυ(ΛΟτατος
εις 77λουτΐ(7»ΛΟν αύτ^ς αναδειχθείς, άττεχώρησε,
τ•/3ν εν θεσσαλονίκη Γυ}/.νασιαρχιαν άναλα-
βών, ό δ' έτερος, ό άντ' αύτου εκλέγεις, ό κ.
Α, Οικονομίδης, ό μετ' άφοσιώσεως έττιβλέ-
ψας και προτιθε'ΐΛενος έπιστη[Αθνικώς ττάλιν να
διακρίνγ) καΐ συ[Λ7Γληρώσνι τα της ΒιβλιοΟη>ίης.
3) την ^ Αρχαιολογίκην Συλλογήν, τ:εριλα[Α-
βάνουσαν 245 διαφόρου ύλης καΐ σχή[Λατος
αρχαιολογικά άντικείρ-ενα* εις ταύτα ττροσε-
τέθησαν εκ δωρεάς του κ. Μ '/. Γεδεών ττερι
τα 20 Θηβαϊκά, ον καΐ ττάλιν ευχαριστώ.
4) την Νομισματιπην Σνλλογήν, Ιχουσαν
έν συνόλφ νο(Αίσ(Αατα χρυσά, αργυρά καΐ
χαλκά 729* εις ταύτα προσετέθησαν κατά
τό λη$αν έτος : η δωρεά τοΰ άοιδί[Λθυ Μητρο-
πολίτου Μη^μνης εκ τριάκοντα (30) αργυρών
και 184 χαλκών και ορειχάλκινων νο[;.ισ^αά-
τω/ Ελληνικών και *Ρω[Λαϊκών, η του Διευ-
θυντού της Μ. του Γ. Σχολής άρχΐ(Λανδρι'του
κ. ϋιχ. Κλεοβούλου εκ τεσσαράκοντα (40)
χαλκών έν Λίγύτυτω εύρεΟε'ντων καΐ η εξ ενός
χαλκού του κ. Ίω. Φάχρη. Ούτω τανΰν η
νθ(Λΐσ[Αατικη ηαών συλλογή έ(;.περικλε(ει έν
συνόλω 984 διάφορα νο;Λ{σ(;.ατα.
5) την Φυοιογραψικίιν Συλλογήν, ήτις άττό
τίνων ετών δίν ηύξηθη, διατ-Λ^ρείται δε ίυ.ψ-
πτως καΐ επιτηρείται, διδασκαλίας χάριν,
υπό του φιλοτί|Λθυ εταίρου κ. Σ, Βραχάμη.
Του ή[χετέρου Συλλόγου, Παναγιώτατε, η
προθυ(Λία και φιλεργία έξεκαύθη καΐ έκρα-
ταιώθη δια τών νέων έπισ7η[Λθνικών σχέσεων
πο6ς τα έν Εύρώπτ) Πανεπιστη;Λΐα και τας
Άκαδη(Λείας• προς τοις ύπάρχουσι προσετέθη
τό έτος τούτο ή ίν Βερολίνω Βασιλική ^Ακα-
δήμεια τών ^Επιστημών, [7.εθ' ης ηρξά[Λεθα
καΐ την άνταλλαγην τών η(Λετέρων δη[;.ο-
σιεύσεων, η Αύτοκρατορικί) ^ Ακαδήμεια της
Βιέννης^ άποστείλασα η[Λίν σειράν πολυτί[Λων
αρχαιολογικών συ*ρ^ρα;Λ(;.άτων, δια τών ετη-
σίων αποστολών τών οποίων πολλά ώφελη-
θησονται οι περί την γεραράν αρχαιότητα
άσ/ολού[Λενοι, ή ίν Βοτάβανχ της Γαλλίας
Άκαδήμεια, ή έν ^Αϋήναις διάσ-ζιμος Γαλ-
λική ^Αρχαιολογική Σχολή, ήτις, ως ό δια-
πρεπές αύτης Διευθυντής γράφει, τακτικές
θέλει π5[Απει ή[Αϊν τας σ;7θυδαιοτέρας αΰτ-^ς
δη[Λθσιεύσεις και τό ένταν&α 'Ρωσσικόν *Αρ-
χαιολογικόν Ίνοτιτοντον, τό υπό την διευθυνσιν
του άρ/αιθ}Ααθους και έπιτί(Λθυ του Σύλλογο•-»
ρ.έλους, του κ. Θ. Ονοπένοκη,
Έν τψ κύκλω τών φροντίδων του Συλλό-
γου κείνται και
1) ή ίπιτήρηαις του ίν Νικοτιόλει παρθε-
ναγωγείου, του έν [λίρει έκ του κληροδοτη^Λο:-
τος της [Αακαρίτιδος Ευαν&ίας συντηρου(Αένθ'->"
2) ή διανο(Λη τών δαπάνη του άοιδίΐΛΟ'-»
Στ. Ζαφειροπούλον εκδοθέντων γεωγραφικών
πινάκων πίνακας τοιούτους δεν διενεί(Λα[Λεν
κατά τό λήξαν έτος, |Λετ' ου πολύ δ{Λως γε-
νησεται αρχή, άφ' ου διασαφηνισθώ, που και
πώς πρέπει να διανέ(Λωνται'
3) ή κατά τό πρόγραμμα διανομή τών εκ-
δόσεων της Ζωγραφείου Ελληνικής Βιβλίο-
ϋ-ήκης' τοιαύτη τις 6'[Αως, εκτός σπανιωτάτων
εξαιρέσεων, δέν γίνεται, διότι, δι* ευνόητους
λόγους, δεν ζητούνται.
Την κανονικήν ταύτην του Συλλόγου λει-
τουργίαν έν τούτοις βαθεία έπεσκίασε του
θανάτου ή λύπη, διότι, ως γνωστόν, διαπρε-
πέστατα απώλεσε (/.έλη : τοιαύτα ήσαν ό
περιφανέστατος σοφός της Γαλλίας //. Ρα-
βίβΙΙΓ, ό τών νεωτέρων ιδίως χρόνων διάσηίΑος
ίστοοικός και καθηγητής του έν Βερολίνω πα-
νεπιστη(Λίου //. νοη ΤτβίΐΒΟΙίΙίβ, ο άπαρά-
[/.ιλλος του Αριστοτέλους έκδότ-ζϊς ΒαΓίΙΐβΙβ"
ΐη]^ 8^ ΙΙίΙίχΙΓβ, ο πρώην της Ά(Αερικής
πρεσβευτής ενταύθα Ο. Ταοΐίβπηαπ καΐ ό
επιφανέστατος τών συγχρόνων πολιτικών αν-
δρών της Ελλάδος Χαρίλαος Τρικούπης,
πάντες έπίτι;χα μέλη* έκ δε τών τακτικών
ό οιλόί/.ουσος και φιλάνθρωπος Νικόλαος Ζα-
ρίφης, ό σεβαστός καΐ σοφός Μητροπολίτης
Μηϋύμνης Νικηφόρος ό Γλνκάς, ό αγαθός
και αρχαϊκός καΐ τφ Συλλόγω φίλτατος Α.
Ν Ταμβακος, ό καλός του Συλλόγου αρχιτέ-
κτων Ζήνων Κλεάν&ης και ό άτυχης (ατρός
Μ. Κάλφογλους, ων πάντων ή ;Λνή[Αη σεβαστή
και άγήρως δια;Λενεΐ• άλλ' έν τη άπωλεία
ταύτ•/) άνεκουφίσθη[Λεν καΐ άνέΟαρρήσα[Λεν δια
της προσκλήσεως 37 άριττρεπών (/.ελών, ών
τρία έπίτιαα: ό Παναγιότατος Πατριάρχης
^Αλεξανδρείας κ. κ. Σωφρόνιος, 6 αυλικός
Σύ(/.βουλος και Καθηγητής της αρχαιολογίας
έν Βιέννη κ. ΟΚο Βθΐηάθν( γ,%κ ό Σύ(χβουλος
τη; *Ρωσσικής Αυτοκρατορίας κ. * Αλέξανδρος
Σβενιγορόδσκη, έκδότΛ,ς του υπό του καθηγη-
ΛΟΓΟΛΟΪΙ.ν τον ΤΕΩΣ ΠΡΟΚΛΡΟν (1895—1896)
89
του χ. Κονταχώφ φιλο-ονηΟέντο; θχυίΛασίου
^^ΤΥΡ^ί^ί^**^^ πί•ρί Βυζωτινών Χνμεντών' 'έξ
ά^τδχκττελλοντα, οι κύριοι 7)ίί (τΓΟΧίΙαπΙ,
χχήηγηττ;; του εν Εοαναίπ (Βελγίου) ΙΙχνΣ-
π?τη(Λίθυ, /! Λαμπαχης, ΧιευΟυντ/); τοΟ εν
'Αβτ,νχις Αρχαιολογικού Χριστιανικού Μου-
νιού, Λεωνίδας Χ. Ζώης, άρχειοφύλας Ζα-
χύνθου και έκδόττ); των αΛ/οι^σών», ό προη-
γού[Λενος Χρυσόστομος Λανριώτης, ό άρχι-
ααν^ρίττ,ς ^Ιάκωβος Διοννοιάτης, ό [ΑΟναχός
Χαρίτοιν Κοιηλονμονσιανος εν *Αγ(ω Όρει'
28 ίδ τακτικά |λΑυ; ττΣρι την φιλολογίαν καΐ
τας έπι<7τ/;(χας τό πλείστον άσ/ολού(χενα,
τληρη ζωής καΐ άφοσιώσίω;. ών καΐ τα
όνό|ΐατα σηαειοΰμεν:
ΔιΧχκτορες τ-η; φιλοσοφίας : Α'. Ήλιάδης,
Λσνίζος ΉλιοΓ, /) ϋοΙινϋά^Γ, Γ, Καλονδης,
Ά. "Αράπης, (ΛΐΙΐΗ}%α, Ηβανί ΗαηΙζ.
Διδάκτορες τχ νοαικά : Γ. Βαλτατζής, 7.
ΙΙρύκος, Π. Δοδόπονλος, '-4. Παντερμαλής, Λ^.
Γειοργάοης, *Ανδρ, Βοίτιταιάνος,
Διδάκτορες της ιατρικής : 77. ^Ιατρόπονλος,
Χ. θ, Βααάάδης, Α. Γαβριηλίδης, θ, ΚεσΙσσο-
γΐονς* Χ. Βααιλείάδης, Κ, Παντερμαλής, Π,
Στανρόπονλος, Ν» Τριανταφνλλίδης.
Λόγιοι: Κ Ζώγας, Φρ. Μεζίκης, τρχτίδζί-
της, Κ. Στεφανίδης, Γ, 'Ιωαννίδης, ών ο• δύο
τίλΐυταίοι κχΐ διδχσκουσιν έν τοις έκ-χιδευ-
ττιρίοις του Πέραν.
Φχρ(Λακοποιός : Γ. Πασχαλίδης, εΓς των του
Εμχολαίου ΈρίΛου : Δ, Πατρίκιος κχΐ εΤς
0-ίλληλος: ό κ. *Αρκάδιος Μοοτράτος,
Πχ7χι του Συλλόγου αί έργασίαι κχΐ (Λε'-
ριρχι και έν γίνιι παν 5, τι έγε'νετο προς έκ-
•λίρωσιν του σκοπού κχΐ ίςαρσιν του ονόαατος
ώου υπήρξε τό καθηι/.ερινόν (Λδληαχ πχντων
χνιςχιρέτως των έντί(Λων [χελών, άτινχ έν
τίλτχΐς ηρι^ρχις σ'^ν2^χό(Λδνα παρείχον ίσ/ύν
[λίν ι!ς τα άποφασιζό(Αίνα, θάρρος δε ε!ς τους
•ροσΓ^Γ^'κόντας τόν οβολόν τής πνευ[Λχτικής
^Λΐ^γ;ΐ(7ΐχς• ούτω Φ^νήλθον έπι τώ σκοπώ
το'/τω εις 30 συνεδριάσεις, ών αί (Λεν 26
τχχτικχΐ κχΐ α• 4 ϊκτακτοι' ιδιαιτέρως πά-
)γτ τ6 προδδριιον ε•ς 9 συνεδριάσεις έσκέφθη
χλΙ ^^>^^ζ,^^τ^^σί τα κατά την διοίκησιν κχι
τχ ίλλχ του Συλλόγου συίΛφίροντα' ότι η
ίργχ^ίχ χύτ/) δεν υπήρξε (Αίκρά, καταφαίνεται
Μΐικ τής αλληλογραφίας, ήτις, ρ.η συ^χπερι-
Αχ(ΐβχνο[Λένου πλήθους επιστολών δια την λει-
τουργίχν των επιτροπών, ανέρχεται εις 500
"{ρ''^ου έγγραφα (λέχρι τής 30 Απριλίου.
Έχν ηδη έκΟέσω[Λεν καΐ την οίκονο[Λΐκην
Έλλ. φιλ. Σύλλογος.
η(Λών θέσιν, αύτ/ι κατ* άντιπεπονΟότα βαίνει
λόγον: ούτω παρελχβθ[Λεν τααειακόν περίσ-
σευμα εκ λ. Τ. 13'», άλλ' έπληρώσα{Λεν τής
αυτής χρήσεως υποχρεώσεις άνερχθ|Λένας ε{ς
93 λ. Τ. περίπου• ώστε πραγριατικόν περίσ-
σευ'Λα εσχο[Λεν Ί1 λ. Τ., πλην καΐ τό περίσ-
σίυ(ΛΧ των 75 λ. Τ. τής ήριετέρας χρήσεως
δέν είναι πραγαατικόν, διότι, άφαιρουντες τα
δια την έκτύπωσιν του Περιοδικού, του *-4ρ-
χαιολογικοϋ Παραρτήματος καί τίνα άλλα
οφειλόμενα, ήτοι περί τχς 140 λ. Τ., εχοριεν
ελλ8•;Λ;Λα πραγ;Λατικ6ν ετι λ. Τ. 75.
Δεν γνωρίζθ[Λεν έαν η θέσις αύτ/) δύναται
νά θεωρηΟτί ροδίνη, πλην υπό τοιούτους
δρους θίκονο(Λΐκής καχεξίας ούτε η(Λΐΐς έν τω
Συλλόγω να κινηΟώ(Αεν δυνχ(Αεθχ, άλλ* ουδέ
τό άρθρον του κανονισαού περί βοηθείας
πτωχών δη[Λ0Τίκών (δία σχολείων τής πρώ-
της παιδεύσ-ως να έκτελέσω(Λδν• πώς ηδυ-
νά(Αεθα να έπαρκέσω(Λεν ε(ς τας αιτήσεις τών
κοινοτήτων Γάνον καΐ Χώρας, Σινώπης, Χη»
λής, Μιχαλιτοίοί^, χωρίων τινών τής Μαρω-
νείας, άπειλου;Λ£'νων καΐ του ^Ηπειρωτικού ίτι
Συλλόγου περί παροχής βιβλίων διδακτικών ;
Δι' άπορίαν ηρνήΟη^ν,εν, καΐ δ(Λως άπειρος ρί-
πτεται και σκορπίζεται ό χρυσός ίνα φαίνηται
η θελκτική (χόνον ίίψις, χωρίς να χρησΐ[Αθποιή-
ται η παρήγορος, η προσδιορίζουσα την πραγ-
ματική ν καΐ ειδικώς φιλάνθρωπον αύτου άξίαν
έαν 25 — 30 λ. Τ. ετησίως καΐ έπΙ τούτφ τφ
σκοπώ έκληροδοτουντο, 30 άπορα σχολεία,
ήτοι 500 — -600 περίπου μαθηταΐ ηθελον έφο-
διασΟή δια τών αναγκαίων διδακτικών βι-
βλίων, ήτοι του επιουσίου πνευματικού άρτου
τής πρώτ/:ς παιδεύσεως, του ακρογωνιαίου
λίθου τ-ης τοσούτω περιπαθώς δια του Κλήρου
και του Λχου διαλαλουμένης καΐ επιζητούμε-
νης ηθικής καΐ θρησκευτικής μορφώσεως τής
μεγαλειτέρας μερίδος του Γένους ήμ,ών
Άλλ' έξήλθον τών ώρισμένων όρίωη;, επα-
νερχόμενος δέ ι(ς τα του Συλλόγου, δημοσία
εκφράζω την εύγνωμοσύνην αύτου προς την
έν 'Γεργέσττ) έδρεύουσαν ΟΙκονόμειον *Επιτρο^
πήν, βραβεύσασαν την άποσταλείσαν αύτνί
σειράν τών δημοσιεύσεων του ήμετέρο'-τ Συλ-
λόγου δια του νενομισμένου έκ δύο χιλιάδων
(2,000) φράγκων βραβείου, τω μεγατίμφ κ.
^Ανδρέζ^. Σνγγρφ, άποστείλαντι την έτησίαν
αυτού δωρεάν έκ 30 λ. Τ. καΐ τω άειμνήστψ
^. Λ^. Ταμβάκω δι χ την ΙΟλιρον αύτου έτη-
σίαν συνδρομήν, ην από πολλών ετών μετά
πολλής τής χαράς διετέλει παρέχων εις τας
Το:ιος ΚΖ' 12
90
ο ΕΝ ΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΟΤηΟΛΕΙ ΕΛΛΗΝΙΚΟΣ ΦΙΛΟΛΟΠΚΟΣ ΣΤΛΛΟΓΟΣ
ί5ςτάκτους ταύτας <7υνδρο{Αας οφείλοριεν την
σχετικην του έλλ6ί[Λ}Αατος ή[Λών σ[λΐκρότητα.
Έκ τών πολλών τα> Συλλόγω κατά τό
λήξαν ϊτος γ6νο(Λένων δωρεών ειδίχώς (Ανη-
[Λονεύω καΐ εκείνων, δσχι διεγείρουσιν έν ή[Λςν
ευσεβή καΐ εύγνώ(Αονα αίσθηριατα προς τους
έζ 7)(Λών (ζεταστάντας* ούτω: ό έξοχ. κ. Κ
ΚαραύεοΛίορη έδωρησατο του πρώτου προέ-
δρου του Έλλ. Φιλολ. Συλλόγου, του άληστου
[Αν7)}Αης σοφού εκείνου ανδρός Στεφ. Καρα&εο-
δωρη, ττ,ν είκόνα (Λετ' εξαιρετικής επιτυχίας
υπό του γνωστού άριστοτέχνου ό[Λθγενοΰς φω-
τογράφου κ. Ν. * Ανδρειωμένου φιλοτεχνηθβΐ-
σαν, ή δέ ευγενέστατη κυρία ^Αγλαία ΚαλΙιά-
δον την εικόνα του άεψνηστου συζύγου αύτης
ΚωναταντΙνον, του έξάκις προεδρεύσαντος και
πολλά υπέρ του Συλλόγου [Λοχθηταντος.
Πριν η φθάσω εις τό τέρρ-α της έριης λο-
γοδοσίας, λέγω τίνα καΐ περί του Προεδρείου
του Συλλόγου* τούτο δέν παρέ(Λ£ΐνεν οΓον
κατηρτίσθη κατά τας περυσινας αρχαιρεσίας*
διότι, τών δύο αντιπροέδρων, του κ, Φ. Τάγη
καΐ του κ. Ξ, Α. Σώερίδσυ δια λόγους τυπι-
κούς παραιτησα(Λένων, ό [Λεν πρώτος δέν άντι-
κατέστη πλέον {Λετά την παραίτησιν του εις
άντικατάστασιν αύτου εκλεγέντος, ό δέ δεύ-
τερος άντικατέστη δια του κ. Λ^. Φωηάδου,
Τοις άποχωρησασι τούτοις συναδέλφοις, κα-
θήκον δικαιοσύνης καΐ ά(Λεροληψίας επιτελών,
εκφράζω δη(χ.οσία του Συλλόγου καΐ την έ[χην
8ύγνω(Λθσύνην δια την προς τόν Σύλλογον
άφοσίωσιν και δια τας συ(Λβουλάς αυτών έν
ταίς του Προεδρείου συνεδριάσεσιν ό[Λθίω;
ευγνωμονώ τψ άντιπροέδρω κ. Ν, Φωτιάδ}],
τψ βιβλιοφύλακι κ. ά. Η. ΟΙκσνομίδΐ], τψ κ.
Α. Μηλιώτυ, τα[Λ•:}: πιστώ και τω φιλοπονω-
τάτω κχΐ δια βαρύτατης εργασίας πεφορτω-
(Λένφ ε!δικω γρα[Λ[Λατεί κ. '-4Λ ^Ιωάννου,
οϊτινις λόγφ καΐ έργω έπετέλεσαν τα εαυτών
καθη>ίθντα• εύγνωριονώ επίσης καΐ τφ Γεν.
Γρα(Λρ.ατεϊ κ. Π. Α. Νιπολοπούλφ, ούτινος
ή έκτακτος προθυμία, η φιλοπονία καΐ ή δρα-
στιοριότης εύχερέστατον κατέστησε τό έμόν
έργον ειδικής μνείας και ευγνωμοσύνης άξιος
είναι σήμερον ό λογιστής ημών κ. Αιον, 77.
Κοντογεώργης, ό έπΙ 7 άλα ετη μετά παρα-
δειγμχτικτξς άφοσιώσεως ύττηρετησας τόν Σύλ-
λογον καΐ εκουσίως έπιζητησας την από του
προεδρείου άπαλλαγ•/;ν, δπως συντελέσωσι χαΐ
άλλοι ε(ς την άπρόσκοπτον αυτού λειτουργίαν.
Ό Σύλλογος κατά τάς γενομένας τελευ-
ταϊον άρναιρεσίας επιεικώς κοίνων έν τη κυ-
ριαρχια αυτού εςελέςατο όια τό αρχομ.ενον
συλλογικόν έτος αύθις ημάς και κατήρτισε τό
Προεδρειον διά του κ. ^ν; Φωτιάδον, Α^^
αντιπροέδρου, Μ, Ψαλίδα, Β^^ αντιπροέδρου,
του κ. 77. Α, Νικολοπονλον, γενικού γραμμ.α-
τίως, κ. *Α&, ^Ιωάννου, ε{δι/.ο> γραμματέως,
κ. Α. Η, ΟΙκονομίδον, βιβλιοφύλακος, κ. Α.
ΜηΙιώτου, ταμίου καΙ κ. Π, Ν, ΤΤρώίον, λογι-
στου, οίτινες έσονται κχΐ οί κοσμήτορες αυτού.
Τοιαύτη, ΙΙαναγιώτατε κχΐ φιλόκαλος όμη-
γυρις, η μετά της δυνατής Φ-»ντομίας πίστη
και άκριβ/;ς τών πεπραγμένων εκθεσις, εκ τη;
οποίας καταδεικνύεται, ότι ό Ελληνικός Φι-
λολογικός Σύλλογος διά τών δωρεών καΐ της
αθρόας προσελεύσεως νέων καΐ σφριγώντων
λογίων καΐ επιστημόνων καθ' Ικάστην έμψυ-
χουται, διά δέ τών σχέσεων αύτου προς τά
σοφχ σωματεία καΐ τάς Ακάδημε ίας κρα-
τύνεται' ότι, μη άρκούμενος εις ταΰτα, κατά
τόν ετι ίσχύοντα οργανικόν αύτου νόμον, πο-
λυτρόπως εργάζεται είς μετοχέτευσιν γνώσεων
κεκτημένων και εις ζήτησιν καΐ εύρεσιν της
αληθείας εν τινι μέτρω καΐ έν τφ ώρισμένω
κύκλω τών πνευματικών αύτου εργασιών δτι,
την νομιμό^/;τα θηρεύων, έκ δικαίας ορμηθείς
αφορμής, μετά πολλοί; της κρίσεως αμφισβη-
τούμενα τίνα ηρμηνευτεν, άφ' ου έπΙ πολύ
συνεζήτησεν, αληθώς μετά τίνος ζωηρότητος
φύσει, μεν ημίν ένοικούσης, θέσει δ.• -χντοτε
και πανταχοΰ, δπου έκαστος έκ τ^^ ίδίου
δικαίου και της αληθείας της εαυτού ά/::λη-
ψεως πέποιθεν, αλλ* έκ της ζωηρότοτος τχύτΓ,ς
καΐ της τών (δεών προστριβής, ως έν τω φυ-
σικω φαινομένφ, άνεπτύχθη θερμότης, ήτις
διά της αύταπαρνήσεως, ομοφωνίας κχΐ συν-
εργασίας πάντων τών εντός καΐ έκτος του
Συλλόγου, διά τών ευλογιών της Μητρός Εκ-
κλησίας καΐ διά της κραταιας προστασίας
του εύκλεώς άνάσσοντος, ύποθαλπομένη καΐτω
παραλλήλω πνευματικω νόμφ ύπείκουσα, μετά•
τραπήσεται, θεού εύδο^ούντος, ούχΙ εις πυρ,
αλλ* ε {ς πυρσόν φωτοβόλον θερμαίνοντα, ζωο-
γονουντα καΐ φωτίζοντα έπ'άγαθψ του Γένους,
πάντας ημάς καΐ τους περί ήμας. Γένοιτο!
-^Η*«^-
ΠΡΑΚΤΙΚΑ
ΤΟΓ Λ^' ΚΑΙ ΛΖ' ΣΓΛΛΟΠΚΟΓ ΕΤΟΓΣ ΑΠΟ ΜΑΪΟΓ 1896 ΜΕΧΡΙ ΜΑΪΟΓ 1898
-^ν^
ΣΙ^ΈΔΡΙΛΣΙΣ >ΣΜ7'
τ^ί 20 Μαίου 1896.
Προιδριύοντος ΑΝ. ΧΡΗΣΤΙΔΟΥ, προέδρου.
Αναγνωσθέντων και έηκυρωΟίντων τών
^ραχτιχών τνίς 7:ροχγου[Λίνγ;ς συνεδρίας, ό κ.
γίνιχός γρα(Λ{Αατδύς άναγινώ'τκΕΐ ττβρίληψιν της
αλληλογραφίας, ίχουσαν ώδε:
ΈητΓΟ^^η του κ. ζΙ. Μαλιάδου από 15
Μαίου ίντιυθεν δίδοντος πληροφορίας που εύ-
ρίσχονται άπιρ λίαν προφρόνως ανέλαβε να
ί:€;αγάγη δύο ζητη{χατα, τό της εναντίον
τον Μουρατ θεοφιλίδου δίκης του Συλλόγου
χαΐ τό της εισπράξεως τών ττίς πέρυσι δοθείσης
σ-Λαυλίας υπό την προστασίαν τ-/;ς Α. Ε. του
τρε^βευτου της Ελλάδος θ9δΐλθ[Λε'νων ενοι-
κίων κχΐ δαπανών προς άνανέωσιν λα[χπτη-
ρων, εν 6λφ τριάκοντα πίντε λιρών περίπου.
Του /7ρός διάδοοιν τών ^Ελληνικών Γραμμά*
των Σνλΐόγον^εζ Αθηνών από 30 Ατίριλίου,
άοιεαε'νου τόν Σύλλογον ελεύθερον να διάθεση
τι όπ' χύτου σταλέντα και στελλό[^ιενα σώ-
ιατα /χρτών ώς αν βούληται.
Του κ. Στνλίανον Γεωργιάδον, αντιπροσώ-
που της εν Μιχαλιτσίω κοινότητος του άγιου
'ίημψρίου, έ;αιτθυ(Αίνου την άρωγην του Συλ-
λόγου προς εςασοάλισιν της συντηρήσεως τών
ίχολών ττ,ζ κοινότητος ταύτης.
Της Έδνίχής Τραπέζης της Ελλάδος έξ
Α^/;νών από 3/1 δ Μαίου^ άγγ£λλούσ•/;ς τ /.ν
«"*όνό[^ιΛτι ττ^ςΖοη^ραφείσι^ Βιβλίου ήκης πλη-
ρώρ,ν χιλίων δραχρ,ών (1000) τοις κ. κ.
ΆίίΙφοΐς Περρή, καΐ εγκλειούσης εγ^^'ραφον
χυτών άπόδειξιν.
Του εν Χαλκηδόνι Σεμιναρίου τών Αύγον-
^ίώκοψ άπό 12 Μαίου, άγγε'λλοντος την ίδρυ-
^> πιρ' αύτω αρχαιολογικού τ[/.η[Αατος καΐ
παρακαλουντος τόν Σύλλογον δπως δωρηση-
ται αύτω την σειράν του Περιοδικού καΐ τών
Παραρτημάτων.
Του κ. Ξ. Α. Σιδερίδου, παραιτουμένου τ>ίς
έπΐ(Λελητείας τών αρχαιολογικών καΐ νθ(Λΐ-
σ(Λατικών συλλογών.
Του κ. Κ,Στιανούδη εντεύθεν άπό 9 Μαίου,
έρωτώντος κατά παράκλησιν του αγίου Μα-
ρώνειας εάν γ, ναι δέκτη η ύποστηριςις πτω-
χών τίνων χωρίων της επαρχίας αυτού δια
παροχής βιβλίων, γεωγραφικών πινάκων, ο»υν-
δρθ(Λών καΐ τών τοιούτων.
Του Τοποτηρητον της Μ. Πρωτοουγκελλίας
άγ. Αιτίταης κ. Βααιλείου, παρακαλούντος δπως
δια της αποστολή; βιβλίων είς τό έν Κοντο-
σκαλίφ ιερόν Άναγνωστηριον σ'^ντελέση ό
Σύλλογος υπέρ της εκπληρώσεως του προο-
ρισρ.ού αύτου.
Της έν τω Πέραν *Αδελφόΐητος τών Κυριών
άπό 9 Μαίου, οηλούσης δτι ώρισεν ημέραν
τ*?ίς έκκυβεύσεως του Λαχείου αύτης την 22
Μαίου και εύχαριστούσης έπι τη παροχ^ί της
αίθούσης του Συλλόγου έπΙ τούτψ.
ΠΐΓζάκιον της Α, θ. Παναγιύτητος του 0?-
κουμενικοϋ Πατριάρχου κ, *Ανϋίμου του Ζ'
ύπ' αριθ. πρωτ. 2860 καΐ ημερομηνίαν 10
Μαίου 1890, διαβιβαζούσης άντίγραοον εκθέ-
σεως τουΐΐανοσιολογιωτάτου άρχιμανορίτου κ,
Ιωακείμ Φοροπούλου περί του έν Γεδίκ
Πασά άνακαλυφθέντος υπογείου.
Του κ. Ε. Παηαϊωάννου ές Αθηνών άπό 2
Μαίου, ζητούντος δπως τω άποσταλη τό πέ-
ρυσιν άπονεμηθέν αύτω βραβεΐον, έπΙ τη
γλωσσική ύλη.
Της Λ. Σ. του άγ. *Αμααείας ^Ανΰίμου
^Αλεξούδη άπό 29 Απριλίου έζ Αμισού, πέμ-
ποντος έβδομήκοντα καΐ μίαν έπιγραφάς.
92
ο ΕΝ ΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΟΤΠΟΛΕΙ ΕΛΛΗΝΙΚΟΣ ΦΙΛΟΛΟΓΙΚΟΙ ΣΓΛΛΟΓΟΣ
ΈχΙ της αλληλογραφίας ό κ. Πρόεδρος
παρατηρεί δτι αί πάρα του Σεβατ'^,'.ωτάτου
άγιου *ΑμαοεΙας 7:6;Λθθεί<7αι έ-ιγραφαι, ως καΐ
η ε^ςΟεσις του Ιΐανοσιολογιωτάτου /.. Φοροπον-
λον ττερί του εν ΓεδΙκ-πασά άνακαλυφθέντος
αρχαίου •^'ηπέδου παραττέίΛττοντα•. τη 'Λρχαιο-
λογικνί Έπιτροττη, είτα οε εγερθείς λέγει :
« ΈΛίτρέψ'ατέ μοι, φίλοι εταίροι, έπΙ τή
ένάρ^ει του νέου συλλογικού έτους να
εκφράσω ύμϊν τήν τοϋ Προεδρείου είλι-
κρινή εύγνωμοσύνην έπι τή τιμή της εκλο-
γής αυτών, ώς κοσμητόρων ανταποκρινό-
μενοι εΙς τα υμέτερα αισθήματα, διαβε-
βαιοϋμεν υμάς δτι θέλομεν καταβάλλει
πάσαν προσπάθειαν υπέρ των ηθικών και
υλικών συμφερόντων τοϋ Συλλόγου* πλην
έστε βέβαιοι οτι ουδέν δυνατόν γενέσθαι
άνευ τής υμετέρας υποστηρίξεως* ή οικο-
νομική μάλιστα του Συλλόγου θέσις έν
ταίς ύμετέραις χερσί κείται, είναι δέ, ώς
πάντες γνωρίζομεν, ουσιωδέστατος όρος
ή σχετική οΙκονομική άνεσις δια τήν άσφά-
λειαν τοϋ Συλλόγου, ώ^ς καθιδρύματος σκο-
ποϋντος το έν τω άνΟρώηφ άφθαρτον να
παρηγόρηση ή να έξευγενίση. Έκ τών
προτέρων βέβαιος, υτι πάντες έν τώ αύτω
πνεύματι θέλομεν έργασθή, ενέχομαι καΐ
αΐ περιστάσεις νά φανώσιν ύμίν ευμενείς,
συναντιλαμβανόμεναι ήμίν έν τω κοινά
άγώνΐ' καΐ πάλιν ευχάριστων ύμίν ποιοϋ-
μαι τήν έναρξιν τών έργ'ασιά^ν τοϋ ^VX'
συλλογικού έτους».
Μετά ταύτα, ττερί του ζητη|Λατος της
κατά Μονράτ Θεοψάίδον αγωγής, τταρα-
τηρεί ό κ. Πρόεδρος ότι η ύζόΟεσις ευρίσκε-
ται έν εύαρέστω σημείφ* και νο;Λίζει ότι
καλόν είναι ό Σύλλογος να ύττο-^τηρίςν) αυ-
τήν δια της παροχής του ύποδε'.κνυ[Λε'νου
γάριν τών δαπανών ττοσου τών τριακοσίων
οραχ|/.ών• ζ-ι^ ό Σύλλογος ά-οδε'/εται. Ό
κ. Νικολόπονλος έρωτα έαν η άττοστολη
του- έν λόγω ?:οσου γενησεται δια του κ.
Μαλιάδον η άτ^' ευθείας εις τους δικηγόρους
και εις τίνα ; Ό κ. ΙΙρώίος τιροτείνει την δ'.ά
του κ. Μαλιάδον άττοστολην δια τακτικής
ά-οδείςεως αύτου. 'Λλλ' ό κ. Σαλτέλης ττα-
ρατηρεί δτι, έττειδη η δίκη ηρξατο έ-• του κ.
Μαλιάδον, τό ττροεδρεϊον είχε ζ'ητν,ην. την
συνδρθ[Αην αύτου ώς ττρός το εις ο εύρίσκίται
ή ύττόθεσις ση{Αεϊον, ηδη 0(Λως δύναται και
αυτό τό προεδρείον άττ' ευθείας ν* άναλάβτ,
την ττεραιτέρω διε^αγωγην, και δ-ί} δια του
κ. γενικού γρα[Λ»7.ατε'ω:, ά^' ου συνεννοηθνί
(Λετά του κ. Μαλιάδον τζζ^Χ του ττροσώτΓου, είς
ο Οά σταλώτιν αϊ 300 δραχμαί. Ό κ. Αν^
&εντόπονλος ζητεί την γνώι/.ην του κ. Νίκο-
λοπονλον, ώς δικηγόρου, ζερι της έξακολου-
Οησεως της διεξαγωγής της υποθέσεως* ώς
•^τρός δε την άττοστολ-ζ-,ν τών χρηίλάτων θεωρεί
ό(Λαλωτε'ραν την του κ. /Ιρωίον ττρότασιν. Ό
κ. Ευσταϋιανός την θεωρεί ό[Λαλωτε'ραν {λέν,
άλλ' ούχι και νθ(Λΐ(Λωτε'ραν, προτείνει δέ τγ;ν
αίΑε'ϊον δια του ττροεδρείου διεξαγωγην 'της
υποθέσεως. Ό κ. Νικολόπονλος, απαντών τα>
κ. ΑνΟεντοπονλω, παρατηρεί ότι ύττό νομικην
εποψιν έπειδη αί βάσεις της ύποΟε'σεως έτε'θη-
σαν υπό άλλου δικηγόρου έ'κτΐ|Λω[Λένου πάρα
τω δι*κηγορικώ κόσ;/ω, /καλόν θα ητο και
δι' αυτού νά τελειώσ-ζί* διότι πιθανόν άλλος
δικηγόρος έπι τών αυτών βάσεων να [λη δύνη-
ται νά έργασΟη* ώς γενικός γραρ.|Αάτεύς ο^χως
δύναται νά έργασθη κατά τάς απαιτήσεις τών
συμφερόντων του Συλλόγου. Ό κ. Σαλτέλης
παρατηρεί ότι η πρότασίς του δεν προηλθεν
εκ δυσπιστίας προς τόν κ. Μαλιάδην, άλλ' έκ
της αρχής Οτι τό προεόρείον εκάστοτε αυτό
ά[Αε'σως πρέπει νά ένεργ/ί π^ρι τών συ'/.φερόν-
των του Συλλόγου, ούχΙ δέ δια τρίτων προσ-
ώπων* δικηγόροι ύπάρχουσιν ηδη, άντΙ δέ νά
καθιστώσιν ένηίΛερον τόν κ. Μαλιάδην, άς
συνεννοώνται άπ' ευθείας (Λετά του νέου προε-
δρείου. Άντα).λαγεισών και άλλων τινών
γνω[;.ών έπι της υποθέσεως ταύτης, ό κ. Φα>-
τιάδης διασαφηνίζει τό ζητη;/.α δι' αύτης ταυ-
τ•/;ς της επιστολής του κ. Μαλιάδον, γράφον-
τος αύτολεςεί : « Ό Σύλλογος να ατείλ]] του-
λάχιστον 300 δραχμάς κτλ.», όπερ και γίνεται
άποδεκτόν. Περί δέ του δευτέρου ρ.έρους της
επιστολής, του τών ενοικίων της αιθούσης του
Συλλόγου εις συναυλίας, κατ' αίτησιν του κ.
Σαλτέλη, ό κ. Πρόεδρος και ό κ. γενικός γρα}Α-
[/.ατεύς δίδουσιν αναγκαίας τινάς διασαφήσεις.
Έπειτα έρωτ^ ό κ. Πρόεδρος έάν η αϊτ•/;-
σι; του σιυ.ιναρίου Χαλκηδόνος προς παροχην
του Περιοδικού του Συλλόγου πρέπη νά γείνη
δέκτη. Ό κ. Σαλτέλης τό θεωρεί όρΟότατον.
Του δέ κ. Αν&ε}'τοπονλον έρωτησαντος έάν η
επιστολή του Σεαιναρίου συνοδεύηται υπό κα-
νον•σ[7.ού η άλλων έπ•.ση(7.ων ένδείςεων υπάρ-
ξεως και του κ. Χικο?.οπονλον δόντος διασά-
φησε'.ς τινάς ώς προς την σύστασιν και τάς
εργασίας του έν λόγω Σε[/.ιναρίου, η αίτησις
αυτού γίνεται αποδέκτη.
ΙΙΡΑΚΤΙΚΛ (ΣνΝΕΛΡΙΛΣΙΣ ^ΛΣΜΖ', 27 ΜΑΪΟΓ 1896)
93
ΠροταΟδίστ); Χ' ίκλογης αντικαταστατού
το»3 ^ταραιτ/ίθεντος κ. £*. Α, Σιδερίδον δια ττ,ν
Ι:π{αλητίίαν τών αρχαιολογικών (τυλλογών,
άναίιίκνυται τοιούτος ό κ. ^. Π Μοοτράτος,
ΈπΙ τη; επιστολή; του 6 ν Αθήναις Συλ-
λόγου χρ^ς διάΧοϋΐν τών Έλλγ)νικών Γραρ,{χά-
των άφίνοντος έλδύΟερον τ6ν Σύλλογον να δια-
νιιιιτ, τους χάρτας Ζαφειροπονλον, δτου Οδω-
ρΕΐται έττάναγκβς• κατόχιν έρωττ,σδως αν δις
τόν κατ* αίτχσιν αύτου άποφάσει δε του η[Λε-
τερου Συλλόγου τεΟε'ντα τ:8ριορι<7(ΛΟν της δια-
νθ|ΐης τών χαρτών ρ,όνον δια τα περίχωρα της
Κωνσταντινουπόλεως δύναται να συριπεριλη-
^θξ και η Μικρά Άσια, {ΐετα την ανταλλαγή ν
γνωριών τίνων περί της εκτάσεως τών ορίων
της διανθ(χης τών έν λόγω χαρτών ανατίθεται
Είς τ4 προεδρείον η κατάλληλος και αναγκαία
νρησις και διανοαη υπό τόν περιορισ{ΑΟν (Λονον
βιχ τα Ελληνικά Σχολεία, ούχι δε καΐ τα
Γραμιριατοδιδασκαλεία .
Προτείνεται δπως καταρτιοθη Μψρωον
χιΐ ΒίβΙίον άποφάοεων' εγκριθείσης δε της
Γροτάσεως, άναδείκνυνται ι/.ε'λη πρές τούτο οί
λ. κ. Βραχάμης και Ενσταϋιανός.
Προτείνεται καΐ δια συνδρθ(Αών αυςησις
τής κυκλοφορίας του Περιοδικού του Συλλό-
γου, δπερ γίνεται άποδεκτόν. Ό δε κ. ΣαΙ-
ιϋης προτείνει δπως ληφθη πρόνοια καΐ περί
τϊίς πωλήσεως του Α ' τό(;.ου τ^ς γλωσσικής
Λης. Ό κ. Ανάεντόησν?,ος θεωρεί σπουδαιο-
τίτην την πρότασιν ταύτην καΐ ένθε'ρν,ως
ντοστηρίζει αύτην, ύπο8είςας δτι καλόν είναι
^1 σταλώσιν εις δλα τα κέντρα αντίτυπα τίνα,
ή ίκτίθωνται είς τα κυριώτατα βιβλιοπωλεία
IV. ούτω να δύναται να γνωσθη τό ίργον είς
ίχΐ9τη(Αθν«ς ένδιαφερθ[Λένους.
Τελευταίον προτείνεται καΐ γίνεται άποδε-
χτί; ή δη;Λθσιευσις τής λογοδοσίας του προέ-
δρου, |χε0' α διαλύεται ή συνεδρία.
ΣνΝΈΔΡΙΑΣΙΣ ^ΛΣΜΖ'
τ/; 27 Μαίον 18υβ.
Ιΐροίδρενοντος ΑΝ. ΧΡΗΣΤΙΔΟΥ, προέδ^^ου.
ΑνιγνωσΟίντων και έπι/,υρωΟε'ντων τών
■ρχχτιχών τής ηγου»Αε'νης σ'-ίνεδρίας, ό κ. γενι-
κώς γραα(χατεΰς άναγινώσκει πδρίληψιν τής άλ-
^^Λλογρχφίας, άγγε'λλει δε και δωρεάς ^^ιβλίων.
11 αλλη3•ογ^α^ί€ΐ έχει ούτω :
Έηστολγ} τής Α. Σ. του {/.ητροπολίτου
*Αμααείας κ. ΙΑν^ίμου από 13 Μαίου, επισυν-
άπτοντος περιγραφην αρχαίου χειρογράφου,
τεύχη εκ (Λε(Λβράνη; λευκής καΐ παρακαλουν-
τος δπως άναγνωσΟνί εν συνεδριάσει και δη-
(ΛοσιευΟτ, .
Τής Φιλολογικής Έτίίτροτιής από 27 Μαίου,
άγγελλούσης οτι έζϊλέζατο πρόεδρον (χεν τόν
κ. Χρ. Χατζηχρήοτον, γρα[Λ|Λατε'α δε τόν κ.
Π, ΓΙετραπίδην,
Τής Α. Ε. του κ. (τ. άβ Ια ΒοίΐΙΐήβΤβ,
έπιτετρα(Λ;^',ε'νου τής γαλλικής κυβερνήσεως
ενταύθα από 31 Μαίου, πεαποντος τζ) Συλ-
λόγφ τ/5 εντολή του ίπΐ τής δη[Αθσίας εκπαι-
δεύσεως τής Γαλλίας υπουργού τρία φυλλάδια
του λεξικού *Όβ8 αηϋίΐηίΐί'β φ*β€(]11β8 €ί
Τής Συντακτικής ^Επιτροπής εντεύθεν άπό
27 Μαίου, δηλούτ/ις δτι έξελε'ζατο πρόεδρον
(/.£ν τόν κ. Μ. Γεδεών, γρα{Α(Λατία δ Ι τόν κ.
ζί. Μοοτρατον, καΐ δτι ένε'κρινε την εν τφ ηδη
εκτυπουριένφ ΙΙεριοδικω δηριοσίευσιν βιβλια-
κών δωρεών του συλλογικού έτους 1891 — 92.
Τής ^Αρχαιολογικής 'Εηιτροπής εντεύθεν
άπό 27 Μαίου δηλούσης δτι πρόεδρον (Λεν
έξελε'ξατο τόν κ. θ. ίΛΐΗΐΒ^ γρα(Α(λατία δέ
τόν κ. Εά, 1:>ίΊηιβί(Ι(Ί\
Του κ. Μ. Εναταϋιανον άπό 27 Μαίου ίν-
τευθδν, εύχαριστουντος έπι τφ διορισ(Λω αύτου
ως [Λίλους τής προς σύνταζιν Μητρώου επι-
τροπής και παρακαλουντος δπως τω παραχω-
ρηθ*^ ή σειρά τών τό(Λων του Περιοδικού.
Ό κ. πρόεδρος παρατηρεί δτι η περιγραφή
του αγίου *Αμααείας παραπε'ρ,πεται τ95 Άρ-
χαιολογικγ, ΈπιτροττΤί.
ΊΙ αίτησις του κ. Είσταϋιάνον περί πα-
ροχής τής σειράς του Περιοδικού του Συλλό-
γουδπως Ιργασθώσι κατ* οίκον προς Φ^νταςιν
του Μψρωον γίνεται αποδέκτη, ύπό τόν πε-
ριορισ(ΛΟν *1κ τών πολλαπλών^, Άποκρουσθεί-
σης δε τής προτάσεως του κ. Ενατα'&ιανο/υ
περί δη{Λθσιεύσεως του καταλόγου τών δωρεών
άπό του έτους 1871 — 1875, ως »Λη σχετιζο-
με'νης ά(;-έσως προς ο άνελαβον έργον ό κ. Μ.
/νίίώί'άνακοινουται πραγι^ατείαν 11ε{>1 τοί^
τνπικον τΛς• ΙΙαναγίας τΓις Κο<Ι|ΐο-
Οωτείρας• μετά τό πέρας δ' αυτής, (ζη
ύπαρχ ούσης παρατηρησ£ώς τίνος, ό κ. πρόε-
δρος, εύχαριστησας τω άγορεύσαντι, διαλύει
την συνεδοίαν.
ο ΕΝ ΚΩΝΣΤΛΝΤΙΝΟΤΠΟΛΕΙ ΕΛΛΗΝΙΚΟΣ ΦΙΛΟΛΟΓΙΚΟΣ ΣΓΛΛΟΓΟΣ
ΣΤΝΕΔΡΙΑΣΙΣ ,ΑΣΜΗ'
τη 3 "Ιουνίου 1896.
Προιδριόοντο; ΑΝ. ΧΡΗΣΤΙΔΟΥ, προέδρου.
Έπικυρωθέντων των πρακτικών [Αδτα την
προσθηκην της έξης παρατηρήσεως του κ.
Βραχάμη, «ότι η σειρά του Περιοδικού εκ των
πολλλαπλών παρέχεται άΐΛφοτε'ροις τοις πρ6ς
συνταζιν του Μψρφου έκλεγείσιν», ό κ. γενικός
γρα}Λ[Λατεύς άναγινώσκει ττερίληψιν της ά).λη-
λογραφίας, άγγε'λλει δε καΐ δωρεάς βιβλίων.
*Η αλληλογραφία έχει ως έπεται:
Επιστολή του κ. ΣοΗΙΒ ΡβΙίί, διευθυντού
του Σε[Αΐναρίου Χαλκηδόνος από 21)2 Ιου-
νίου, εύχαριστοΰντος Ιπι τη αποστολή της
αιτηθείσης σειράς του Περιοδικού και πέ(Λπον-
τος τα) Συλλέγω δύο έργα των ρ,ελών του Σε-
[/.ιναρίου. .
Του κ. Χ Χατζηχρήστου εντεύθεν από 3
Ιουνίου, αιτου[Αένοϋ τ/)ν αϊθουσαν του Συλ-
λόγου χάριν των εξετάσεων ττίς 16 και 1 7 Ιου-
νίου και την έπίδοσιν των πτυχίων τοις τελες-
θ(^οίτθ{ς το\) Έλληνογαλλικοΰ Λυκείου αύτου.
Είτα υποβάλλεται καΐ έπιψηφίζεται όπρον-
ηολογιομος τγις χρήσεως 1896 — 97 (Λ6τά
διασάφησιν, δοθεισαν πάρα του κ. προέδρου
τφ κ. Σαλτίλη περί των εξόδων ΒιβλιοΟ^χτς
καΐ προσθηκην είς τάς δαπανάς άλλων 30
λιρών άνχ 10 δια τάς έπιτροπάς Άρχαιολο-
γικην, Φιλολογικην καΐ Έκπαιδευτικην, δια δε
τό προκύπτον ελλεΐ{Λ[ΛΧ των 147,46 λιρών, ό
κ. πρόεδρος υποδεικνύει ότι ελπίζει δτι κατχ
ρ,έγα (Αέρος τούλάχστον θα καλυοθτϊ. Ό χ.
Ψωμιάδης λέγει δτι πρέπει να έπισπευσθη
ή έξέλεγξις και υπογραφή τών περυσινών λο-
γαριασ(Αών, δπερ ύπισχνείται 6 κ. πρόεδρος.
Ό έπιψηφισθείς προνπολογι<Ι|ΐός ϊχει
ώς έπεται :
ΠΡΟΣΟΔΟΙ
ΤαχτιχαΙ σ\ίνδρο;ιαί Λίρ. 200
Νέα μέλη και Λιπλοίματα » 40
"Εκτακτοι συνδρο;χαί » 450
Ζωγράφειον Διαγώνισμα » 100
Λίρ. 490
*1ποβάλλεταί εΙς έπιψήφισιν καΐ γίνΐται
παραδεκτή ή αίτησις του κ. Χατζηχρήστου
περί παροχής της αιθούσης του Συλλόγου χά-
ριν τών εξετάσεων του Έλληνογαλλικοϋ Λυ-
κείου και την έπίδοσιν τών πτυχίων. Μετά
ταΰτα ό κ. πρόεδρος άγγέλλει την εκ δισχι-
λίων φράγκων δωρεχν ττ,ς ευγενέστατης κ.
ΈΙά'ης χήρας Νικολάου Ζαρίφη, Ψηφισθέντος
δέ του κ. ΒίΐαΙΐηβ)% φιλολόγου εν Μονάχω,
ώς αντεπιστέλλοντος [χέλους του συλλόγου ό
κ. Μ. Παρανίκας άνακοινουται (Λελέτην αύτου
ΙΙε{>ι τΛς Οειίεως τον 'Ιλίον καΟ'
"ϋ|ΐηρον και Στράβωνα, [χετά τό τέ-
λος δ' αύτης ούδενός λαβόντος τον λόγον, ό
ΛΑ1ΙΛΝΑΙ
^Έλλιιμμα προηγουμένης 7.ρτ[σ*ω; . , . Λίρ. 75
Μισθδοσίαι » 216
"Έξοδα Γραφϊίου » 20
Διάφορα Ιξοδα ο 25
Φωτισμός και Οέρμανσις » 15
Πυρασφάλιστρι » 0,40
Βιβλιοθτίκη » 20
'Αναγνωσττίριον, Άρ/αιολ., Φιλολογ,
και Έκπαιδ. επιτροπαι άνά λίρ. 10 » 40
Ζωγράφιιον Διαγώνισμα » 100
Συντακτική έπιτροπτί ο 100
*Αναγκαΐαι έπισκευαΐ κτιρίου ....... » 20
Λίρ. 637,46
κ. πρόεδρος, εύχαριστησας τω άγορεύσαντι
διαλύει την συνεδρίαν.
ΣΓΝΕΛΡΙΛΣΙΪ >ΣΜΘ'
7/] ΙΟ "Ιουνίου 1896,
ΙΙροιδρεύοντος ΑΝ. ΧΡΗΣΤΙΔΟΥ, προέδρου.
'ΛναβληΟίίσης της άνα'^'νώσεως τών πρα-
κτικών της. ηγου»Αένης συνεδρίας, ώς εκ :Γης
απουσίας του ειδικού γρα(/.[Λατέως, ό κ. γενικός
άναγινώσκει περίληψιν της αλληλογρα-
φίας•, εχουσαν ώδε :
ΠΡΑΚΤΙΚΑ (ϊνΝΚΛΡΙΑΣίΣ: ,ΑΣΝ' 17 ΙΟΓΝ'ΐυΥ 1896)
05
Επιστολή της Α. Ε. τοϋ κ. Χρηοιάκη
*Εφέτδη Ζωγράφου από 10 Ιουνίου έκ ΠΑρι-
<Γ'ων, δηλούντος δτι βίς έπιστολην από 7 Ιου-
νίου προς αυτόν του έν Μονάχω καθηγητού
χ. 1Ι^<ΡθΛ•/βί/?,παραπονουρ.ένου δτι ό Σύλλογος
παρ€μβάλλ£: δυσκολίοις χατα τό ποσόν των
τοπογραφικών φύλλων, άπηντησεν δτι ουδόλως
άνα|Αΐγνύ6ται εις τα της εκδόσεως της Βιβλίο-
^ηκης, του Συλλόγου έχοντος την έποπτείαν
XX• έργαζθ{ΐίνου κατά πρόγρα[Α(χα ώρισ[Λένον.
Του αυτόν εκ Παρισίων από 10 Ιουνίου,
σ^ιγχαίροντος τψ προεδρείω έπΙ τη νέα εκδη-
λώσει τΐ{Λης, ης έτυχε δια της εκλογής καΐ
δηλούντος δτι {χετα πολλού του διαφέροντος
::ιρακολουθεί τας φιλολογικας εργασίας και
τις αυτοθυσίας, ας τα [χέλη ού παύονται παρέ-
χοντα υπέρ του Συλλόγου.
Των κκ. 'Ασιεοίον Ζήκον καΐ Γεωργίου
Κωτστανηνίόον έζ Άδριανουπόλεως από 3
Ιουνίου, αίτου{χένων την άποστολην αντι-
γράφου της εισηγήσεως του κ. Βαλοαμάκη
χιρί της υπ* αυτών πε(Λφθείσης Φναικής Πει-
οαμοχιχης δια τόν Καραπάνειον *Αγώνα, ίνα
Ι XII αύθις κατέλθωσιν εις τόν αγώνα.
Ι ΈπΙ της αλληλογραφίας ό κ. Πρόεδρος
ίτιρατηρει δτι τοις κ. κ. !4στ€ρ6>> Ζήκφ καΐ
Ι Γεωργίω ΚωναταντινίΛη δοθ/;σιται τό σχετικόν
«ρός τό έργον αυτών μέρος της εκθέσεως του
χ. Βαλσαμάχη, Είτα ό κ. Μ. Παρανίκας σ^^νε-
•/ίζει καΐ περατοι την άνακοίνωσιν αύτου
Περί της 6έ<1εως τοϋ 'Ιλίον καθ*
"Ο^ιηρον καΐ Στράβωνα• Δια της
[αλέτης αύτου ταύτης ό άγορητης δια σπου-
ίχίων έπίχειρη{χάτων, τών πλείστων άποτε-
λ6σ(Λχτων πολυετών επιτόπιων ερευνών και
{«λιτών αύτου, τετράκις έπισκεψα[Λένου τό
Τρωϊκόν πεδίον, ανασκευάζει την πρό (Αίκρου
άζό του αύτου βή{Αατος του Συλλόγου ύπό
τοϋ άςιοτίμου κ. ΒοΗηβίάβν ίξενε/θείσαν
ίιωρίαν, καθ* ην ή θέσις του Όριηρικου
Ιλίου ζητητέα ούχΙ έν Ίσαρλίκ, ένθα ό Έρ-
φνκ 8θΗΙίβΐηαηη έποίησε τας άνασκαφάς
χύτοΟ, άλλ* άλλαχου, μάλλον δέ πάρα τό
ΛποϋΐΌρ-παα^ η έπΙ του υπερκειμένου δρους
ΜηύίΛάγ, Τουναντίον λοιπόν ό κ. Μ. Πάρα-
ί'ίχας, στηριζόμενος κυρίως έπι τόν Όμηρον
«ι Στράβωνα, αποδεικνύει δτι τό Όμηρικόν
Ιλιον αναμφισβητήτως εκείτο κάτωθεν του
'έου Ίλι'ου του Στράβωνος ύπό τό σημερινόν
Ίηρλίκ, ένθα ό 8€}ύΐβηΐαηη έπΙ δύο δεκά-
κις ιτών ίφείλκυσε την σύντονον προσοχην
τών αρχαιολόγων. Ό κ. Πρόεδρος, θερμό-
τατα εύναριστησας τφ κ. Μ, Παρανίκα έπΙ
τη σπουδαία αύτου ανακοινώσει, διαλύει την
συνεδρίαν.
ΣΓΝΕΔΡΙΑΣΙΣ >ΣΝ'
τΙ} 17 ΊοχΜου 1896.
Π.οοϊΒριύοντος ΑΝ. ΧΡΗΣΤΙΔΟΥ, προέδρου.
*Αναγνωσθέντων τών πρακτικών της προη-
γουμένης συνεδρίας καΐ έπικυρωθέντων, ό κ.
γενικός γοαμματεύς άναγνώσκει την αλλη-
λογ^^ια^ίαν, εχουσαν ώδε :
Επιστολή του κ. '/. Άραβαντινον εξ
Αθηνών από Ο Ιουνίου, δηλούντος την πα-
ραλαβην της δι' έξοδα άποσταλείσης επιτα-
γής εκ δραχμών τριακοσίων καΐ άγγέλλοντος
δτι ό Σύλλογος εΙς την ενώπιον του πρωτοδι-
κείου Αθηνών γενομένην δίκην ένεκα αίτησεως
του Μονράτ θεοφάίδου περί άρσεως τίς ύπό
του Συλλόγου τεθείσης συντηρητικής κατασχέ-
σεως, άντεπροσωπεύθη δια του κ. Ψαροί καΐ
δτι την έπΙ τούτω άπόφασιν άμα δημοσιευ-
θησομένην θα κοινοποιή'^νι τω Συλλόγω.
Του προηγουμένου Χρναοαΐόμου Αανριώτου
έξ *Λγίου Όρους από 21 Μαΐου, εύγνωμο-
νουντος έπι ττί εκλογή αύτου ως αντεπιστέλ-
λοντος μέλους καΐ ύπισχνουμένου την άπο-
στολην περιγραφικής διατριβής.
Του κ. \ν€θΜ6ΐη έκ Μονάχου άπό 22
Ιουνίου, παραπονουμένου δτι γίνεται διάκρι-
σις μεταξύ αύτου και του κ. Σεμιτέλον καΐ
αρνουμένου να ύποστη άπόφασιν του Συλ-
λόγου, μη έκ τών προτέρων γενομένην αύτίξ)
γνωστην .
Ό κ. Πρόεδρος δίδει διασαφήσεις τινάς της
έπιστολγίς του κ. ]νθ€Μβηΐ, Ό κ. ΣαλτέΧης
θεωρεί καλόν ν'άνατεθνί αύτη τ95 Φιλολογική
Έπιτροπνί, δπερ καΐ γίνεται δεκτόν.
Είτα άγγέλλεται δτι ττίς εργασίας της
^Αναθεωρητικής τον Κανονιομοΰ ^Επιτροπής
περατωθείσης, τη 19 τρέχοντος, ημέραν Τε-
τάρτην, άρχεται η συζήτησις έπΙ του σχεδίου
του νέου κανονισμού έν έκτάκτοις σ»^νεδριάσεσι,
διαλύεται ή Φ-»νε?
96
ο ΕΝ ΚΟΝΣΤΑΝΤΙΝΟνίΙΟΛΕΙ ΕΛΛΗΝΙΚΟΣ ΦΙΛΟΛΟΙΊΚΟΪ! ΣνΑΛΟΡΟΪ
ΣΥΝΕΔΡΙΑΣΙΣ ,ΑΣΝΛ'
(*ΈΗταΗτος)
τΐί 19 Ίσννίον 1806,
Προιδρεύοντος ΑΝ. ΧΡΗΣΤΙΔΟΥ, προέδρου.
Μη υπαρχόντων πρακτικών προηγου[Λένγ;ς
συνεδρίας, ό κ. Πρόεδρος ά-^Ύελλει δτι πρό-
κειται περί συζητήσεως καΐ έπιψηφίσεως του
άναθεωρηθέντος καΐ έν σχεδίφ προκεΐ[Λε'νου
Κανονισ(Αθϋ του Συλλόγου, ήτις και άρχεται
δντως, άλλα {λετα προηγηθεισχν συζήτησιν
έαν πρεν/ϊ ά(Λέσως να άρ/ίστ) αυτή ή ν' άνα-
βληθτ) χάριν πλείονος απαρτίας η εις ώραν
καταλληλοτε'ραν η πρ6ς ώρΐ[Αωτε'ραν (ΛελΙτην
απορριφθέντων δ^ των λόγων τούτων δια
πλειονοψηφίας καΐ άρζαρ-ένης της κατ' άρθρον
αναγνώσεως καΐ συζητήσεως, τό Ιον, 2ον,
3ον καΐ 4ον άρθρα τέλος έπιψηφίζονται, (Λεθ' ά
διαλύεται ή συνεδρία.
ΣΙ-ΝΕΔΡΙΛΣΙΣ ,ΛΣΝΒ'
τ/7 24 *ΙονΐΗον 1896,
Προβδρεύοντος Ν, ΦΟΤΙΑΑΟΥ, αντιπροέδρου.
Άναβληθείσης της αναγνώσεως των πρα-
κτίκών, ό κ. γενικός γρα{Α;Αατεύς άναγινώσκει
περιληψιν τ^ς αλληλογραφίας, εχουσαν
ώς έπεται:
Επιστολή του έν Μονάχω καθηγητού κ.
Λουδοβίκου Βύρχγερ από 3 Ιουλίου, εύχαρι-
στοΟντος έπΙ τη εκλογή αύτου ώς άντεπι-
στΛλοντος μέλους.
Του κ. ΒαρναβΙιον Τοηάίηί ΟηανβηρΙιί
εντεύθεν από 1 Ιουλίου, προσφέροντος 8ύο
αντίτυπα της ύπ' αύτου έν τη Ιηϊοη Ρναη-
ί*αί8€ γενθ[Αίνης διαλέ^εως ^Περι του Ιπιοτη-
μονικοϋ καϋοριομοϋ του Πάσχα^,
Του άρχΐ}Αανδρίτου * Ιακώβου Διω'υσιάτου
έζ Αγίου Όρους από 14 Ιουνίου, εύχαρι-
στοΰντος έπΙ τη έκλογη αύτου ώς αντεπιστέλ-
λοντος (χέλους και πέρ.ποντος επτά ίπιοτολάς
άνεκ&ότσυς άχρι του νυν του Ιερου Φωτίου,
Του κ. Μ, Γεδεών εντεύθεν από 24 Ιου-
νίου, δηλούντος την άποστολήν τριών βυζαν-
τινών πλακών ίγγράφων, οερουσών έπιτύ(Αβια
των α(ώνων Η' και θ', προερχθ[Λένων εκ
Σαρ{Λασικίου καΐ χρησΐ[ΑοποιηΟεισών έν τω
ΚΓ' τό(λω του Περιοδικού.
ΈπΙ της αλληλογραφίας ό κ. προεδρεύων
παρατηρεί δτι αί υπό του άρχΐ}Λανδρίτου */α-
κώβου Διονυοιάτου^ άποσταλεΐσαι έπιστολαΐ
άναγνωσθήσονται έν Φ^νεδριάσει καΐ παραπε{Α-
φθήσονται τη οίκεία έπιτροττ/ί' άγγέλλει δέ
την λήξιν της συλλογικής περιόδου έπι τη θε-
ρινή ώρα καΐ διαλύει την φ^νεδρίαν.
ΣΪΝΕΔΡΙΛΣΙΣ >ΣΝΓ'
(*ΈΗταΗτος)
τ^ 26 Ιουνίου 1896,
Προεδρεύοντος ΑΝ. ΧΡΗΣΤΙΔΟΥ, προέδρου.
"Αρχεται ή συζήτησις από του Ο άρθρου
του Κανονισρ-ου' και ψηφίζονται {/.ετα τας
δέουσας προσθαφαιρέσεις τα άρθρα Ο — 39,
(χεθ* ά διαλύεται ή συνεδρία.
ΣΥΝΕΑΡΙΑΣΙΣ >ΣΝΔ'
(*ΈΗταΗτος)
τ/7 1 Ιουλίου 1896,
Προεδρεύοντος ΑΝ. ΧΡΗΣΤΙΔΟΥ, προέδρου.
Έπικυρωθέντων των πρακτικών ττίς προη-
γου;Λένης συνεδριάσεως, «^ζητούνται καΐ έπι-
ψηφίζονται τα άρθρα 40 — 70 του νέου
Κανονισ[Λθύ του Συλλόγου, ν,εθ' ο διαλύεται
ή φ^νεδρία.
ΣΥΝΕΑΡΙΑΣΙΣ ,ΑΣΝΕ'
(^ΈκχαΗΧος)
τη 5 Ίονλίου 1896,
Προίδρίύοντος ΑΝ. ΧΡΗΣΤΙΔΟΥ, προέδρου.
Τό 71°^ άρθρον (Λετχ πολλας συζητήσεις
γίνεται παραδεκτόν' ό[Λθίω; τα άρθρα 72 ριί-
χρι του 121°^ γίνονται δεκτά. Είτα αποφα-
σίζεται να άφεθη είς τό προεδρείον νά έκλέζη
έπιτροπήν προς 6ιόρθωσιν του κανονισ[λου υπό
γλωσσικήν Ιποψιν, άνάπτυζιν καΐ σύ}Λπτυςιν
ένδεχθ|Λένην άνευ παραλλαγής του διέποντος
πνεύ[Αατος. Είτα ανατίθεται τ<5> προεδρείω ή
σύνταζις έρρια,νευτικής του Καν^νίσ(Λθύ επιστο-
λής. Τέλος γενο(Αένης δέκτης καΐ της προτά-
σεως όπως ή Σσχύς του νέου Κανονισ{Αθΰ άρξη-
ται από του προσεχούς ^Οκτωβρίου και του
ΟΡΑΚΤΙΚΑ (ΣΓΝΕΔΡΙΑΣίί^ ,ΑΣΝΤ', ,ΑΣΝ//, 25 ΙΟΓΛίΟΤ ΚΑΙ 5 ΑΓίΌηΙΤΟΤ 1896) 9?
::ροεδρου ευχαριστητχντος πασι τοις ιν τ/)
'Ανχθεωρητιχγ) ΈττιτροΛΤ/ί έργασθ^ίΐί, δια-
λόεταί ή συνεδρία.
ΣΓΝΕΔΡΙΑΣΙΣ ,ΑΣΝΓ'
(^ΈΗτακτος)
τν 22 '/ουλου 1890,
Προιδριύοντοί ΑΝ. ΧΡΗΣΤΙΑΟΥ, προέδρου.
Ό πρόεδρος τ^ροβχλλει τό ζν)τ75^^χ τι; έπι-
τχΐ'^ής του κτιρίου καΐ της λήψεως φροντίδος
τηρΐ της Βιβλιοθήκης* υποδεικνύει δε ότι έπΙ
ττ, ^/χσει της έκθίσεω; του άρχιτίκτονος κ. 77.
^. Φα)Γαί<$ον θκ χρειασθώσιν ΐδΟλίραι, Ισως
Ιϊ καΐ 250, διότι εκ των προτέρων δεν είναι
δυνατόν ναόρισθώσι παται αί βλάβαι ακριβώς*
ίττειίη δέ τό τα[Λείον του Συλλόγου στερείται
του ποσού τούτου, τό προεδρείον απεφάσισε,
Α£γ£•, νχ προβη πρώτον είς την έπισκευην τών
άναποφεύκτως έπισκευχστε'ων {Λερών, στέγης
χ.τ.τ., εις αύτ/,ν δε απαιτούνται 40 λίραι*
ό Σύλλογος ε/ει ψηφίσει (Λονον 2δ, δθεν
ζητείται πίστωσις άλλων 15 λιρών. ΙΙρός δέ
ζτ,τείταί να έπιτραπτί τω προεδρείω να προβνί
χαι εΙς πασαν άλλην διόρήωσιν, να σκεφΟη περί
νέου χώρου εγκαταστάσεως της Βιβλιοθήκης,
όταν κατορθώστ, να έξεύρη πόρους. Ό κ. 'Απο-
σιόΐογίονς ερωτο^ τίς εσται υπεύθυνος, έάν,
ϊρςχ[Αε'νης της επισκευής, δέν έπαρκίσωσιν αϊ
40 λίρα:. Ό κ. Σαλτέλης δεν εννοεί την έρώ-
ττ.'πν, έπιπροσθείς δτι εν τοιαύτη περιπτώσει
Οχ ζητηΟη και άλλη πίστωσις. 'Ανταπαντών
ό χ. *ΑποστόλογΙσνς, λέγει δια τί τότε να (χη
ντ^ισθη πλέον τών 40 λιρών ποσόν ; Ό κ.
^ρό-Χρος παρατηρεί δτι δίν αποστέργει αύςη-
τιν πιστώσεως. Ό κ. Βραχάμης προτείνει να
άοιθ^ τω προεδρείφ να προβη εις τάς έπι-
«ευχζ, εν φ ό κ. Ενσταϋίανός φρονεί δτι από-
λυτος ελευθερία δέν πρέπει να δοθ-7; ε{ς τό
"ροεδρεΐον. Μετά τ:νας άλλας παρατηρήσεις
ό χ. ΣαΧτέλης προτείνει ό Σύλλογος να (Λη
οχνη φειδωλός καΐ να ένεργηση τας έπισκευάς
χρο•?ί•/ώς, ίνα (Λη εις τό (Λέλλον άπαιτηθώσι
χχΐ περισσότεραι δαπάναι, καΐ (λϊ κίνδυνον δέ
άχόριη του να χρε(ι>θώ(Λεν, όφε{λθ[Λεν να έπι-
*τ^ύ7ω(Λεν την έπισκευην ύποστηριζό[Λενος δε
χι1 ύπ4 του κ. Αν&εντοηούλον, προτείνει γεν-
νΐίοτχτην πίστωσιν, αρκεί να ευρέθη πάρα του
"ροεδρείου τ6 προς τούτο μέσον. ΈπΙ τούτψ
έ χ. πρόεδρος προτείνει πίστωσιν 275 λιρών
Έλλ. Φιλ. Σύλλογοι.
δια πάν άπρόοπτον. Ό κ. * ΑποστόΧογλονς
παρατηρεί να διαιρεθώσιν αί πιστώσεις εις
δύο, η (Λεν εκ 40 λιρών δια τάς άφεύκτους
άνάγκας, ή δε αναλόγως του βζευρεθησο(Λέ-
νου ποσού • προτείνει δέ καΐ την (Λειοδοσίαν.
Ό κ. πρόεδρος άντιπαρατηρεί δτι τό της
αειοδοσίας ζή^/)ρ.α πρέπει να άφεθη τζ) προε-
ορείφ, τουθ' δπερ άναγνωρίσας ό κ. ^Αποατό-
λογλονς υποχωρεί. Ό κ. πρόεδρος προτείνει
την αυζησιν τ^ς έ$ 25 λιρών πιστώσεως είς
50' προσέτι δέ δι* δλας τάς άλλας εκτά-
κτους έπισκέυας του κτιρίου καΐ την περί Βι-
βλιοθη'^ης πρόνοιαν 300 ετι λίρας εκ πό-
ρων, ους θα προσπαθήσ•() να έζεύρη. Πα(Λψη-
φεί αί προτάσεις γίνονται παραδεκταί' τέλος
δέ ό κ. πρόεδρος προτείνει ό'πως επιτραπη τω
κ. Λ"! Φωτιάδη, άντιπροέδρφ, να δη(Λθσιεύση
τ-ί-,ν έπισ^/)(ΛΟνικήν αυτού πραγ(Λατείαν εν ίδίφ
τεύχει. ΚαΙ τούτου γενθ(Λένου οεκτου, διαλύε-
ται η Φ^νεδρία.
ΣΓΝΕΔΡΙΑΣΙΣ >ΣΝ7/
(*ΈΗταΗτος)
τ/} δ Αύγουστου 1896,
Προεδριύοντος ΑΝ. ΧΡΗΣΤΙΑΟΥ» προίδρου.
Άναγνωσθέντων τών πρακτικών της προη-
γου{Λένης συνεδρίας και έπικυρωθέντων, ό κ.
πρόεδρος άγγέλλει δτι ή Κοινότης Νικοπό-
λεως δι' επιστολής αυτής, δηλουσα δτι δέν
δύναται πλείονας τών 10 λιρών να διάθεση
υπέρ του Εναν&ιείον Παρ&εναγωγείον, επιβα-
ρύνει τόν Σύλλογον δια την άναπληρωσιν του
προς διατήρησιν του έν λόγω Παρθεναγωγείου
ποσού. Έκθέσας τό Ιστορικόν του Εύαν&ιείον
κληροδοτη(Λατος, την (Λετά του Μονράτ Θεο-
φάίδον διε$αγθ(Λένην δίκην, την 8πιθυ(Λίαν τής
διαθέτιδος εκ τών τόκων, ούχΙ δέ έκ του
κεφαλαίου να διατηρήται τό δπου δήποτε λει-
τουργήσον έκπαιδευτήριον — έν ω επί τίνα
ετη τουναντίον συνε'βατνεν — , έρωτ^ την γνώ-
[Λην του Συλλόγου έπΙ της αίτησεως της Κοι-
νότητος καΐ έπΙ τής τύχης του Ενανϋιείον
Παρθεναγωγείου. ΙΙροτάσει (Λέν του κ. Σαλ-
τέλη, αποφασίζεται αναστολή τής πιστώσεως
ρ,έχρις άποπερατώσεως της δίκης* προτάσει δέ
του κ. ΟΙκονομίδου αποφασίζεται ν' άγγελθ'Τί
τοΟτο εγκαίρως τη Κοινότητι. ΕΊτα ό κ.
πρόεδρος, προοΐ(Λίασθεις έπΙ τών αναγκών
του Συλλόγου καΐ τών προς έπισκευην του
κτιρίου δαπανών, άγγέλλει τω Συλλόγω την
Ύό^ιος ΚΖ' 13
98
ο ΕΝ ΚΩΝΣΤΛΝΤΙΝΟνΠΟΛΕΙ ΕΛΛΗΝΙΚΟΣ ΦΙΛΟΛΟΓΙΚΟΥ ΣΐΛΛΟΓΟί!
εις τό προεδρείον γενθ(Λένην πρότατιν αύτου
προς [Λετάβασεν είς τό 'Άγιον Όρος καΙ <7υλ-
λογην συνδρθ[Αών. Μετά τινας ανταλλαγείσας
γνώ(Λας περί των άπαιτηθΥ5Τ0[Λ£νων έοοιπο-
ρικών δαπανών, ό Σύλλογος έπικροτών άπο-
οέχεται τοΰτο και ευχαριστεί τω χ. προέδρω
έπι ττι έθελοθυσία, ευχηθείς έπιτυχιαν του
σκοπου(Λε'νου. Τέλος ό κ. πρόεδρος, άναγγεί-
λας τω Συλλέγω δτι κατά την άπουσίαν
αύτου τα προεδρικά καθήκοντα θε'λει εχε: 6
εκ των άντιπροε'δρων κ. Ν, Φωτιάδης, διαλύει
την συνεδρίαν.
ΣΓΝΕΔΡΙΑΣΙΣ >ΣΝΙΓ .
('ΈΗτακτος)
τ/7 3 Όκτωβρίον 1890,
Προεδρεύοντος ΑΝ. ΧΡΗΣΤΙΔΟΥ, προέδρου.
Του ειδικού γρα(Λ[>.ατε'ως απουσιάζοντος,
πρακτικά δεν άνεγνώσθησαν. Ό κ. πρόεδρος
έδικαιολόγησε την εκτακτον συνεδρίαν, είπών
δτι κατήρτισε τάς διαρκείς έπιτροπχς και
έπιθυ[Λεί ν' άνακοινώσγ) τα ονό[Λατα τών
(χελών. Έπι τούτοις ό κ. Ν, Φωτιάδης, αντι-
πρόεδρος, ειπεν δτι δέον να καταταχΟώσι και
πάντες εκείνοι, οίτινες, και'περ (Λη εκπλη-
ρουντες ίσως τα υπό του νό[/.ου διακελευό|^.ενα,
άλλα πανεπιστη(Λΐακας ποιησαντες σπουδας
και δια πολυχρονίου πείρας εν άνωτάτοις
έκπαιδευτηρίοις ανώτερα διδάξαντες (/.αθ/;-
[Λατα, οφείλουσι να θεωρηΟώσι, κατά τόν
πρώτον [χάλιστα κχταρτισ(;.όν, ως ίσότΐ(Αθΐ και
ίσοδύνα[Λθΐ τοις άλλοις* δτι περιπλέον τινές
δια τη; εν τω Συλλόγω εργασίας και της
κτηθείσης πείρας είναι λίαν προς τόν σκοπόν
του Συλλόγου ώοε'λΐ[Λθΐ. Είς τα λεγόριενα του
κ. Φωτιάδον, άπερ πάντες κατ' ούσίαν συνε-
(ΛερίσΟησαν, παρετηρηθη ότι τό κεί(Αενον του
Κανονισ[χοΰ είναι ρητό ν και δεν πρέπει να
γείνη παράβασις' δτι πάντες οί φέροντες τα
πραγρ-ατικά προσόντα θα είσέλΟωσιν, ως υπο-
δεικνύει και τό ρητόν άρθρον, δτι ό κ. πρόεδρος
δύναται να προβη εις τόν καταρτισ[χόν. Έπι
τούτοις ό κ. πρόεδρος, διαπιστώσας την παρά
τοις [Λέλεσι κρατούσαν έπιθυ[Λίαν και ύποδείξας
δτι θέλει περιφρουρήσει και εν τω καταρτι-
σ[Λω τών επιτροπών τάληθη συίΛφέροντα του
Συλλόγου, διαλύει την συνεδρίαν.
ΣΥΝΕΔΡΙΑΣΙΣ ,ΛΣΞΑ'
(Τακτική γενική)
τί} 11 Νοεμβρίου 1896.
Προεδρεύοντος ΑΝ. ΧΡΗΣΤΙΔΟΥ, προέδρου.
Άναβληθείσης τη; αναγνώσεως τών πρα-
κτικών της ηγου[Λένης συνεδριάσεως, ό κ.
πρόεδρος άγγέλλει δτι κατά τό έτος τούτο
έφαρ|Λθζθ[Α8νου του νέου Κανο^νισ[Λου του Συλ-
λόγου, πολλά τα καλά εκ της έφαρ(ΐ.ογης
αύτ^ΰ άπεκδέχεται, καλεί δέ πάντας είς όαό-
φωνον σύ{/.πραξιν και συνεργασίαν βπ' άγαθω
του σω[Αατείου, {λεθ' ο ό κ. γενικός γροΐ(Λ(Λατ6ύς
άναγινώσκει περίληψιν μέρους της κατά τάς
διακοπάς ανταλλαγείσης αλληλογρα-
^ίας, εχουσαν ώδε :
Επιστολή του άρχιμανδρίτου κ, Χαρίτωνος
Κοντλοχψοναιανου εξ * Αγίου Όρους άπό 30
Ιουνίου, εύχαριστουντος έπι τυ) έκλογνί αύτου
ώς άντεπιττί'Χλοντος (Λέλούς.
Του κ. Δ. Α, Παναγιωτίδου έκ Παραμυ-
θίας άπό 29 Ιουνίου, εύχαριστοΟντος έπι ττ;
άποστολ/ί του ΚΔ' καΐ Κίί' τόμου του Περιο-
δικού και παρακαλο•ντος δπως τφ άποσταλ'7,
και ό Κ^' τόμος ρ!.ετά του Αρχαιολογικού
Παραρτήματος, τά Αρχαιολογικά Παραρτή-
ματα τών τόμων Κ Δ ' και ΚΕ ' και ό Ε ' τό-
μος της Ζωγραφείου Βιβλιοϋηκης.
Του κ. ^ν. Γ. Πολίτου εξ Άθ-ζ^νών άπό 19
Ιουνίου, ζητουντος τά εκδοθέντα φνλλα του
βοΐ' χόμον τών Ζώντο)ν Μνημείων, ίνα περι-
λάβ•/ι ταύτα εν τη ύπ' αύτου έκν.,0/;σομένη
Σνλλογιι Παροιμιών,
Του κ. Τιμολέοντος 7. Φάήμονος έξ Αθη-
νών, αιτουμένου τους ελλείποντας αύτω τό-
μους του Περιοδικού και άποστέλλον τος τ7ι
Βιβλιοθήκη του Συλλόγου συγγράμματα τίνα.
Της έν Ξυλοπόρττ) Άδελφότ^μος « Εννέα
Μονοών^ άπό 12 Ιουνίου, αίτουμένης τους
τόμους της Ζωγραφείου Βίβλιο&ήκης.
Τών ιατρών κ. κ. '-4. Χρηοτίδου και Δημ.
Βαφειάδον έκ Μοναστηρίου, δηλούντων οτι
ενεγράφησαν συνδρομηται εΙς τό Περιοδικόν.
Του κ. Ξ. Α, Σιδερίδου εντεύθεν άπό 31
Ιουλίου, δηλούντος δτ^ ό κ. *Α, Παπαδόπουλος
Κεραμευς, διατελέσας άλλοτε επιμελητής τών
αρχαιολογικών συλλογών του Συλλόγου, απε-
φάσισε την σύνταξιν καταλόγου αυτών καΐ
στέλλοντος σημείωσιν περί πηλίνων αρχαιο-
λογικών αντικειμένων.
Του κ. Α, ΐΐιαλόγλου έξ Άμισοΰ άπό 26
ΠΡΑΚΤΙΚΑ (ΣΤΝΕΛΡΙΑΣΙΣ ,ΑΣΞΒ', ,ΑΣΞΓ', 18 ΚΑΙ 2δ ΝΟΕΜΒΡΙΟΤ 1896)
99
Ίονλίου, α:του{Αένου δ^ως συστηστ, κατάλ-
ληλον διδασκαλιστην ό Σύλλογος.
Τον χ. *Α, Ζήκον έζ Άδριανουττόλεως από
20 Ιουλίου, αίτου{ΐ.ένου τό ΙΙρόγρα{Α(Αα τη;
Έχπαιίδυτιχης Επιτροπής προς συνταξιν
ΓριαίΛίχτικης.
Της χ. 'ΕΙένης Γ, Ζαρίφη εντεύθεν από 1 9
*Ιουλίου πείΛπούστ,ς πεντακόσια φράγκα ύπερ
τής ίπιδιορθώσεως της ΒιβλιοΟη3^ν;ς.
Του χ. Π^Απέρη από 28/10 Ιουλίου,
ιίτου[ανου την αϊθουσαν του Συλλόγου χάριν
της ίορτης της *Σνμ7ζνοΙας^ ,
Του αντον από 2/14 Ιουλίου, εύχαρι-
ίτονντος έπΙ τη παραχωρήσει της αίθούσ•/;ς
του Συλλόγου τη ^Σνμπνοίχ^τ^,
Τουχ. Ε.ΜέΙλισν ίτ,ί 9 Ιουλίου, αίτου^αένου
το Πρόγρα[Λ<Λα προς συνταςιν Γρα(Αρ.ατικης.
Του άρχΐ[Λανδρίτου οι. Χριστόφορου ΊγγΙέοη
ά-ό 6 Ιουλίου ες * Αθηνών, έπισυνάπτοντος
άγγελίαν έκδοθησορ.ένου συγγρά(Α(Λατός του
χαΐ οιίτου[Λενου την (?^νδρο(Λην του Συλλόγου.
Του άρχΐ(Λανδρίτου κ. Ιακώβου Αίονναιά-
τον άπό 6 ' Ιουλίου ,^ άποστΑλοντος επιστολή ν
Ίωοηφ τον Βρνεννίου ττρός τον άρχιδιάκονον
θώδωρον τόν Μεληινιώτην,
Της Έ^ικης Τραπέζης της * Ελλάδος άπό
β/18 Νοε(Λβρίου, άγγελλούσης την δια λ/σ(χόν
της Ζωγραφείον Βιβλωϋήκης πληρω[Λην τοις
χ.χ.'Αδύφόίς Περρη δύο χιλιάδων δραχ^λών.
Του κ. ^V1 Γ. Πολίτου ε ζ Αθηνών άπό
4 Νθ£(λβρίου, συνιστώντος τόν εν Άρπίνω
χι^ηπτ^την κ, Στανίσλαον Πράτον, καΐ προ-
τείνοντος αυτόν αντεπιστέλλον (λΛος και συν-
ίογάτην εις τό ΙΙεριοδικόν, πε'[Λποντος δε καΐ
ίργι τινχ αύτου.
Ή επιστολή του κ. Πολίτου [Αετά της αύ-
τη τ^νη|Λ{Λε'νης παραπέ(Απεται ττ, Φιλολογική
Έτητροπνί. Άγγε'λλεται δε τώ Συλλόγω ότι
Τ Μονή του Βατοττεδίου προσηνεγκε λίρας
τΐίσχράϊςοντα και ο κ. Συγγρός την έτησίαν
ιυτου συνδρθ}Λην εκ λιρών όθω(Λανικών τριά-
«ντχ. Τούτου δε γενοι/.ε'νου, ό κ. πρόεδρος
":ο^χ*λει τα {^ε'λη να προβώσιν ε(ς έκλογ•/;ν
ίίοίχου γρα(ΐ.(Λατε'ως, του τε'ως τοιούτου κ.
'Λ9. Ιωάννου παραιτηθε'ντος λόγψ πληθώ-
ρας των άτοαικών αύτου εργασιών. Ψηφοφο-
ρίις Χί γενθ(Αε'νης, ανεδείχθη τοιούτος ό κ.
Γεώργιος Παοχαλίδης, Κληθέντων δ Ι τών
ί^^ών χχι 7:ρός έκλογην ογδόου (/.έλους της
-^ντιχτικης Επιτροπής, εκλέγεται ό κ. Μ.
'/. Γεδεών.
Κατόπιν, γενο(/.ένης συζητήσεως περί του
τρόπου, καθ' ον θα έγίνοντο δεκτά τα παραι-
τηθέντα (Αε'λη και τχ οπωσδήποτε άπο(χακρυν-
θέντα αύτου, παραπε(Λφθέντος του ζητη(Λατος
πρόςλύσιν εις τό προεδρείον, διελύθη ή συνεδρία.
ΣΥΝΕΔΡΙΑΣΙΣ >ΣΞΒ'
(ΕΙδΜή)
Ψϋ 1^ Νοεμβρίου 1896.
Προιδρεύοντο; ΑΝ. ΧΡΗΣΤΙΑΟΥ, τροέδρου.
Κατά την ειδικήν ταύτην συνεδρίαν, ό
(Λεν γενικός γρα(Λ(;.ατεύς κ. 77. Νικολόπουλος
άνέγνω πραγ(Λατείαν ηε^τ τοντ "Αγγλον
δρα^ιατικοί; «οιητοίτ Σατξηήρον
και τοϋ θεάτροι/ τΛς έΛθ2ζΛς αν-
τον, άποσταλεΐσαν υπό του εν Ζακύνθω
αντεπιστέλλοντος [χέλους κ. Αεωνίδου Ζώη^
ό δε κ. Μ. Γεδεών τό α' (λέρος τής Περί
γνναικείας ηαιδεν<Ιε<ος* εν τ<5 |ΐε-
€^α{<ονΐ (Αελέτης αύτου. Άναβληθείσης ίέ,
συ(Αφώνως τω νέω Κανονισ(Λφ, της επ αυτών
συζητήσεως ε(ς δευτέραν είδικήν συνεδρίαν,
διαλύεται ή σ^^νεδρία.
ΣΓΝΕΛΡΙΛΣΙΣ >ΣΞΓ'
(ΤακχίΗ^ι γενική)
τη 25 Νοεμβρίου 189β.
Προεδρεύοντος ΑΝ. ΧΡΗΣΤΙΑΟΥ, προέδρου.
'Λναγνωσθέντων τών πρακτικών της προη-
γου[Λένης συνεδρίας και γενθ(Λένων δεκτών, ό
κ. γενικός γρα(Λ(Αατεύς άναγινωσκει την άλλη-
λογραφίαν, ώς και τάς γενο;Αένας τω Συλλόγφ
δωρεάς βιβλίων (Λεθ* ο είσερχό(Αεθα καΐ την
ήαερησίαν διάταςιν.
Ή αλληλογ(>α^ία έχει ως έπεται :
Επιστολή του κ. Τιμολέοντος '7. Φιλήμονος
ες Αθηνών άπό 4 Ιουλίου, εύχαριστουντος
έπΙ ττι αποστολή τών αιτηθέντων τό(Λων και
πέ[Λποντος τεύχη τινά είς την Βιβλιοθήκην
του Συλλόγου.
Της Φιλολογικής *Ε1πιτροπής άπό 4 Ιου-
λίου, διδούσης την γνώ[/.ην αύτης περί του
ζητή(Λατος του κ. \\^€€ΜίΊη,
Του κ. .1. Βικέλα εκ Παρισίων άπό 2
'Οκτωβρίου, έπιφυλαττθ(Λένου να γράψη την
γνώ[Λην αυτού περί προγρά(Α[Λατος της κάτω-
100
ο ΕΝ ΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΟΥΠΟΛΕΙ ΕΛΛΗΝΙΚΟΣ ΦΙΛΟΛΟΓΙΚΟΣ ΣΓΛΛΟΓΟΣ
τάττις καΐ ρ^σης παι^Ευσβως κατόπιν συζητί;-
σϋας (Λεθ' άρ(Λ0$ίο)ν.
Της κ. χήρας Κονρτίου έκ Βερολίνου, «ύχα-
ρι-ϊτούσης έττΐ τοίς συλλυπ7}τ•/)ρ(οις του Συλ-
λόγου.
Των κκ. ^Αδελφών Περρη έξ Άθτίνών από
1 1 Όκτωβρίου, έπισυναπτόντων λ/σ(ΛΟν του β'
τ(5/ζοι; του ΑΙσχνλον καΐ π6[Λπόντων Χοκί[Λΐα,
ζητούντων δΐ προκαταβολών δύο χιλιάδων
δραχ[Λών πρ4ς έξόφλη^τιν του Β' τόμου και
προκαταβολην του Γ' τόμου του ΑΙσχνλου,
Του κ. Κ. Παπαϊωάννου ις Αθηνών από
19 Όκτωβριου, δηλούντος δτι δια την πάρα-
λαβην του δεκαλίρου αύτου βραβείου κατέ-
στησιν αντιπροσώπους τους κ. κ. *Αδελφους
Δετϊάστα,
Της ΙΑρχαιολογικής 'Ετζιτ ροπής από 19
Όκτωβριου, δηλούσης δτι έζελέςατο πρόεδρον
αύτης τόν κ. Κ, Περδιπίδην, και γρα{/.[Λατ5α
τόν κ. -Χρ. ΠανταζΙδην,
Του κ. λνβοΜθίη από 14 Όκτωβριου εκ
Μονάχου, δίδοντος την γνώ(Λην αύτου περί
το\ρΒ' τόμου του ΑΙσχύλου,
Της ^Ε^ίχής Τραπέζης της Ελλάδος από
7/19 Όκτωβριου, άποστελλούσης την υπ' άρ.
17411 δεκαχιλιόδραχ(Αθν ό(Λθλογι'αν έκ των
τόκων της Ζωγραψείου Βιβλίοϋήκης, συ}Λ-
φώνως τη εντολή του Συλλόγου.
Του κ. Μ. Καραβοκυροϋ εντεύθεν από 22
Οκτωβρίου, δωρου(Λίνου τό ΏίοΙϊοηηαίνβ άβ
Ια ΐ£ςί$Ιαίίοη ΟΐΙογπαηβ.
Της Έϋηκής Βιβλισ&ήκης έξ Αθηνών από
25 Όκτωβριου, αΐτου{Αένης τους ελλείποντας
τό(Αθυς του Περιοδικού.
Του εν Κοντοσκαλίφ 'Ιερου ^Αναγνωατηρίου
από 24 Σεπτε(Λβρίου, α{του(Αε'νου συγγρά(Λ-
[Αατά τίνα θρησκευτικά και ιστορικά.
Της εν Ξυλοπόρ^ιτ) Άδελφότητος * Εννέα
Μουοώνϊ) από 24 Σεπτε[Λβρίου, εύχαριστούσης
έπΙ τη δωρε5^ του Κ^' τό{Αθυ του Περιοδικού.
Τών εν ' Αθήναις κ. κ. Αδελφών Περρη από
24 Σεπτεμβρίου, ζητούντων οδηγίας περί του
Β' τόμου του ΑΙοχύλου.
Ό κ. πρόεδρος λέγει δτι, συ(Λφώνως προς
ττ,ν εν προηγου[Λένη συνεδρία διατυπωθείσαν
υπό του Συλλόγου έπιθυ(Αίαν, καθ' ην ανετέθη
τψ προεδρείω να σκεφθη και {/.ελετησ*/; περί
του άν πρέπη να γίνωνται τα εν παρελΟούσαις
έποχαίς διαγραφέντα η παρητημιένα [χέλη και
περί του τρόπου της παραδοχής αυτών, τό
προεδρείον άπεφάσισεν δ^ως πάντα τα [χέλη
ταύτα γείνωσι δεκτά δι' απλής [Λεν προς τό
προεδρείον αιτήσεως τα παρητη(/.ένα, [χετα
ψηφοφορίαν δίνέαν τα διαγραφέντα, άλλ' άνευ
υποχρεώσεως πληρω(Λής (Λητε του δικαιώ|/.ατος
διπλώ(Λατος, (/.ητε, της συνδρομής τών παρελ-
θόντων εν τω μεταςύ ετών. Έπι τής προτά-
σεως ταύτης ό κ. Μουταάκης λέγει να ση-
[Αειωθη δτι τό μέτρον τούτο λαμβάνεται ιφ'
άπαξ καΐ δτι δέν πρέπει να έπαναληφθη.
Ό κ. Πρόεδρος άπαντί^ δτι, του Κανονισμού
προβλέποντος μόνον δια τό με'λλον και ούχΙ
δια τό παρελθόν, βεβαίως τό τοιούτο δέν θα
έπαναληφθη, άφ' ου ό νέος Κανονισμός δέν
άφίνει τρόπον υποστάσεως ενεργών μελών μη
πληρωσάντων, τών τοιούτων αυτοδικαίως μετά
πάροδον δύο ετών μη θεωρουμένων πλέον με-
λών άνευ ανάγκης διαγραφής* μεθ' ην δηλω-
σιν του κ. προέδρου ό κ. Μουτσάχης προστι-
θησιν δτι η γνώμη του προεδρείου ώς συμβιβα-
στική πρέπει να ψηφισθη.
Βαλαβάνης παρατηρεί δτι, επειδή καΐ με-
ταξύ τών διαγραφέντων μελών ύπάρχουσ:
πρόσωπα παράσχοντα πολλάς τω Συλλόγω
έκδουλεύσεις, θα ητο άδικος η διάκρισις μεταξύ
παργμημενων καΐ διαγραφέντων και προσβλη-
. τικη εις τους τελευταίους, άν έπιμένωμεν νά
έκλιγώσιν ούτοι δια νέας ψηφοφορίας και ττρο-
τείνει νά γϊίνωσι δεκτά και τά μέλη ταύτα
άνευ ψηφοφορίας.
Τφ κ. Βαλαβάνη απαντών ό κ. πρόεδρος,
λέγει δτι τό προεδρείον ούδένα λόγον έχει
αντιρρήσεως τη προτάσει ταύτη.
Βραχάμης. Έρωτ5^, εάν τό δικαίωμα του
νά. έπανέλθωσιν αύθις εις τόν Σύλλογον τά
περί ων ό λόγος ρ.έλη, εις α ανοίγονται αί
θύραι του Συλλόγου, θά εχωσιν έπ' αόριστον
χρόνου διάστημα η θά τεθη ώρισμένη προθε-
σμία, ης παρελθούσης, τά κατόπιν προσερχό-
μενα θά ύποβληθώσιν ε!ς τάς υπό του Κανο-
νισμού διακελευομένας διατυπώσει,ς και προ-
τείνει προΟεσμίαν, ην αποδέχεται ό λ, Ενστα-
λιανός, αποκρούει δ' ό κ. Φωτιάδης, λέγων
δτι δέν πρέπει ώς οίονει συναλλαγματικά ς μη
πληρωθείσας εγκαίρως νά διαμαρτυρήσω»Λεν
και ρ.έ}.η, άτινα τυχόν είναι εν τφ έξωτερικώ
τόρα, νά τά άποκλείσωμεν, άν παρουσιασθώσι
μετά την πάροδον τής προθεσμίας, τουθ* δπερ
άσυμβίβαστον εις τά συμφέροντα του Συλλόγου.
Βαλαβάΐ'ης αποκρούει ωσαύτως την προ-
θεσμίαν, προσθέτων ότι ώς μόνον οριον δύνα-
ται νά θεωρηθη τό εξής: Ή πρότασις αύτη
νά άφορ?. μόνον τά εν τω παρελθόντι παρη-
ΠΡΑΚΤΙΚΑ (ΣΤΝΕΛΡΙΑΣΙΣ ,ΑΣΞΓ', 2δ ΝΟΕΜΒΡΙΟΤ 1896)
101
τη{ΐίνχ η διαγραφίντχ {/.Λτ,, ούχΙ δβ χαΐ τα
έν τφ {λΛλοντι χρόνφ.
Παχτοίος, ΈπειΧη ελέχθη δτι, έχτός των
χρη|ΐατιχών λόγων χαΐ άλλα αΐ'τιχ έχρησίρ,ευ-
σχν χρός διχγραφην αιιλών τίνων, παραχαλεί
τό προιδριΐον να έξετασθώσι ττροηγουΐΑε'νως τα
ίτχετιχχ ;:ραχτιχχ των παλαιών ιτών, και να
•Αηγεινω^ι ^εχτα άνεςετάστως πάντα τα χροσ-
Ερ/ό(Α€να {«λη. ΈπΙ ττί διαβεβαιώσει δμως
τον τε προέδρου καΐ των χ. χ. Μηλιώτου χαΐ
Βολαβάνη δτι ουδέν έτερον αίτιον, ε!ΐΑη λόγοι
;:ληρω{Λης ύττϊίρ^χν τα αϊτια διαγραφής πάν-
των τών διαγραφε'ντων μελών, πάσα περί τού-
του περαιτε'ρω συζήτησις εληξεν. ΙΙερι του τρό-
που ττζς άποδο/ης τών (χελών ό χ. Ενστάϋιος
Ιωάννου προτείνει να σταλη υπό του ΙΙροε-
ίρείου ενι έχχστφ τών εν λόγω (χελών πρόσχλη-
τις συμΐ{χετοχης εις τας εργασίας της οίχείας
ίπιτροπης και τα προσερχό(Αενα να θεωρών-
τιι ώς άποδεςά(^.ενα την έκλογην των. Ό κ.
Βραχάμης εκφέρει την ίδέαν να άποσταλ•/, συν
ττ, εγχυχλίω και ό είσπράκτωρ του Συλλόγου,
::ρ6ς δν να δηλώσωσι τα (λέλη ταύτα αν άπο-
^ίχωνται η ου την έκλογην των. Την πρότασιν
ταύτη ν υποστηρίζει καΐ ό κ. Ενοταύιανός.
Μετά τινας δε δια[Λείψεις επι του αύτου θέ[χ.α-
τος, ό κ. πρόεδρος τίθησιν εις ψηφοφορίαν τό
έςής: *Αν κατ* άρχην ό Σύλλογος παραδέ/η-
τχι την έπάνοδον τών παργ,τη}Αένων η δια-
γραφέντων [χελών άνευ απαιτήσεως, δπερ
τεθεν εις ψηφοφορίαν γίνεται άποδεκτόν.Μετά
την επιψηφισιν της προτάσεως ταύτης γίνεται
α νέου συζητησις περί του τρόπου της γνω-
στοποιήσεως του (Λέτρου τούτου τοις διαφερο-
χενο'.ς, καθ* ην ό κ. Μοντοάκης δεν παραοέ-
/ιτιι την άποστολην εγκυκλίου, ό κ. Βαλα^
/ίάτί^ς προτείνει την άναβολην είς β'συνεδρίαν,
ό χ. *Ιωάννον έπΐ|Αένει είς τ/;ν πρότασίν του,
ό ίε κ. Ενσταϋίανός θεωρεί ώς προσβαλλό-
αενον το γόητρον του Συλλόγου δια της
χζοστολης έγκυλίου πρδς [χέλη, άτινα έπΙ το-
ϊοίτον χρόνον άπηςίωσαν τον Σύλλογον της
ίυνίροαης των ηθικώς τε καΐ Ολικώς καΐ δέν
άττεδε'ςαντο τό άλλοτε έφαρ(Αθσθέν (χέτρον
':^^ τιεμπτημορίον. Τοις τοιούτοις, λέγει, {κα-
νέν (ατρον επιεικείας είναι δτι ό Σύλλογος
'/αρίζει τά παλαιά χρέη, αν δε τόρα έπιθυ-
|«δ5ΐ να έπανε'λθωσιν είς τδν Σύλλογον, δείγ|;.α
τούτου δέον να θεωρηθνί ή παρ* αυτών ά(Λε-
5θς πληρωίχ,η της συνδρομής του τρέ/ον-
"^ Ιτους. Τούτον άντικρούουσιν ό κ. '/ωαΐ'-
Τ(η' κχΐ ό κ. ΦωηάΛης' ό μέν, λέγων οτ\ τδ
γόητρον του Συλλόγου δέν εκπίπτει ποσώς
δι* αποστολής εγκυκλίου πρδς (χέλη τιμήσαντα
τόν Σύλλογον, κα\ ων αΐ έργασίαι ε(σΙ λίαν
σημαντικαΐ κχΐ γιγάντιοι, παραβαλλόμεναι νυν
πρδς τάς ημετέρας εν τζ> Συλλόγω εργασίας,
αίτινες δύνανται κατ' άναλογίαν να θεωρη-
θώσι νανικαί, ήτοι άτήμαντοι, άνευ υστερο-
βουλίας προσβλητικής δια τά ενεργά μΛη.
Ό δέ κ. Φωηάδης αντικρούει, λέγων δτι
ες εναντίας τδ γόητρον του Συλλόγου θα
ίβλάπτετο πραγματικώς, αν έ Σύλλογος, σ'-ιμ-
φώνως τη του κ. Εύσταϋιανον προτάσει, έπέ-
μενεν είς την άμεσον προπληρωμήν, οπότε
θα εθεωρείτο ό Σύλλογος ώς λαβών τδ μέ-
τρον τούτο της επιεικείας μόνον ένεκα άργυ-
ρολογίας τρόπον τινά.
Ό κ. Βαλαβάί'ης ερωτ»^, εάν εν τψ Κανο-
νισμω δέν ύπάρχη άρθρον, προβλέπον την
έπάνοδον παρατημένων ρ,ελών.
Πρόεδρος. Άπαντ^ άποφατικώς.
Φωτιάδης, Άμφότεραι αϊ τάζεις τών μελών,
τών τε παρατημένων καΐ διαγραφέντων, δύ-
νανται να θεωρηθώσι της αύτης κατηγορίας,
καθότι, εγγράφων παραιτήσεων μη ύπαρ/ου-
σών και οι παρατημένοι θεωρούνται, ούτως
είπείν, σιωπηλώς διαγραφέντες* δια ταίτα
απαιτεί να μη γείνη διάκρισις μεταξύ αυτών,
άφ' ου μάλιστα, κατά την δμόφωνον πάντων
δμολογίαν, ουδέν μέλος διεγράφη ποτέ δι*
άπρεπη πρδς τδν Σύλλογον συμπεριφοράν.
Νικολόπονλος, Προσθέτει είς τά λεγόμενα
δτι τδ ΙΙροεδρείον ου μόνον διάκρισιν δέν
ποιείται μεταςύ αυτών, αλλά καΐ περαιτέρω
προβάν δέν θεωρεί απαιτητά καΐ τά χρέη τών
έν ενεργεία μελών, είμη άπδ του παρόντος
έτους, της άποτίσεως τών παλαιών άφιεμένης
εις την άγαθην αυτών προαίρεσιν.
ΟΙχονομΙδης προτείνει άντι άποστολτίς εγ-
κυκλίου, τών παρατημένων η διαγραφέντων
άμεσον η εμμεσον γραπτην η προφορικήν δή-
λωσιν τω προεδρείφ περί αποδοχής των,
δήλωσιν, ην ύποστηρίζουσιν δ τε ό κ. Πράε•
ερος καΐ δ κ. Μηλιώτης,
Ενσταϋιανός, Φρονεί δτι τδ μέτρον τούτο
δέον ν' άφορ5& μόνον τά παρατημένα μέλη,
ούχΙ δέ καΙ τά διαγραφέντα, άτινα δέν δικαι-
ούνται νά θεωρώνται ποσώς ώς μέλη, άπας
διαγραφέντα.
Ψόζενφελδ. Τάναντία φοονών, προτείνει νά
γείνα μεν επιείκεια είς τά οιαγραφέντα μέλη,
ούχΙ δμως και είς τά παρατημένα, τά οίκεί»;
ί^ουλήσε•, αποσυρθέντα εκ του Συλλόγου.
102
ο ΕΝ ΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΟνΠΟΛΕΙ ΕΛΛΗΝΙΚΟΣ ΦΙΛΟΛΟΓΙΚΟΣ ΣΓΛΑ0Γ02
Φωτί(1δ7]ς, Έτταναλαι^βάνει ότι άδικος τ,
διάκρίσις, και παρακαλεί να ριφθη πέπλος λή-
θης έπι του παρελθόντος, ίνα ούτω Φ^νεσπει-
ρω|Λε'νοι [λι^. ψυχή πάντες έπιδοθώ;Αεν εις έργα
έπιστΥ)(Λθνικά καρποφόρα καΐ παύσω[Λεν πλέον
(τυζητοΰντες.
Βραχάμης. Δέ/εται (/.^ν την άνευ πληρω[χης
των χρεών των έπάνοδον, άλλα προτείνει να
ύποβληθώσιν εις νεαν ψηφο^ορίαν.
Βαλαβάνης αντικρούει την πρότασιν ταύτην.
Ό δε κ. Μοντοάκης προτείνει σει^άχθειαν
διά τε τα διαγραφέντα, παργιτη[Αένα και
ενεργά (χέλη.
Ό κ. πρόεδρος [/.ετά τάς συζητήσεις ταύ-
τας τίθησιν εις ψηφοφορίαν τάς έξης προτά-
σεις. Α') Δι* άπαντα τά ενεργά ^(χέλη τά
παλαιά των χρέη νά ρ-η ήναι απαιτητά,
είρ-η άπό του παρόντος έτους, της πληρω(Λης
των παλαιών συνδρθ(Αών άφιε{χένης τη άγαθνί
αυτών προαιρέσει. Ή πρότασις αύτη, τεθείσα
εις ψηφοφορίαν, γίνεται δέκτη.
Β ') Τά όπως δήποτε διαγοαφέντα η παρη-
τη|Λένα (λέλη γίνονται αύθις οεκτά άνευ ούδε-
(Λΐάς πληρω[Λης η της Φ^νδροιχης αυτών άπό
του έτους της εκ νέου παραοοχης αυτών υπό
του Συλλόγου. *Η πρότασις αύτη, τεθείσα εις
ψηφοφορίαν απορρίπτεται, γίνεται δε δέκτη η
έξης τροποποίησις του κ. Μονταόκη: Τά όπως
δήποτε διαγραφέντα η παργ)τ•Λ[Λένα [Λε'λη
γίνονται αύθις δεκτά άνευ πληρωρ.ης τών
παλαιών χρεών, άν παρουσιασθώσιν εντός
έτους άπό της ψηφοφορίας της προτάσεως
ταύτης.
Έπι τοΟ τρόπου της έγγραφης τίθεται εις
ψηφοφορίαν και γίνεται παραδεκτή ή έξης
πρότασις τών κ. κ. Ενστα&ιανον και Βρα-
χάμη: Τρόπος έγγραφης αυτών θεωοείται ή
ε(Λ(Λεσος ή άρεσος, διά τίνος ενεργού δηλονότι
[Λέλους προφορική ή γραπτή τω προεδρείφ δή-
λωσις, επακολουθούσης καΐ της πληρωρ-ής.
Είτα ό κ. ΙΙρόεδρος αναγγέλλει Οτι ή αγ-
γλική παροικία, έπιθυ[Λθυσα διά συνεισφορών
νά ίδρύσγι ανδριάντα τω άοιδίρ,ω ίΛίΓΐίβ, τω
χρηίΑατίσαντι πολλάκις άντιπροέδρω του ή [/.ε-
τέρου — υλλόγου και πολλάς αύτω παρασ/όντι
έκδουλεύσεις, ιδία ττ; 'Λρχαιολογικν) Έπι-
τροπγϊ, άπετάθη καΐ προς τόν Σύλλογον. Ό
κ. πρόεδρος, κατανοών τήν άνεπάρκειαν του
ταρ.είου του Συλλόγου, ποιείται έκκλησιν, ίνα
ό έρανος γένηται ρ.εταξύ τών μελών. Έπι τη
προτάσει δυ,ως του κ. Βαλαβάνη, ή περί του
δέοντος εν τη περιστάσει ταύτη σκέψις, ανα-
τίθεται τη Αρχαιολογική Επιτροπή, ως τγ,
καταλληλότατη . ,
Άναγινώσκεται είτα αίτησις της Εφορείας
τών σχολών της κοινότητος ^Ετ-Μειδάν περί
παροχής χαρτών Ζαψειροπονλον, ήτις. και
γίνεται δεκτή. *Ωσαύτως άναγνωσθέν ψηφί-
ζεται τό πρόγραμμα τών κατά ίο Σνλλογικόν
ίως 1896 — 97 γενησο[Λένων δημοαία)ν ιοα-
ΰημάτων.
Αναγγέλλεται ή εκλογή προέδρου (ΐεν της
σ'^ντακτικης επιτροπής του κ. Μ, Γεδεών,
γρα(Λρ.ατέως δέ του κ. Χρ. Πανταζίδον.
Ψηφίζονται δε ως τακτικά [/.έλη του Συλ-
λόγου ό κ. 77. 1}αννονλάτος, ιατρός, Θεόδωρος
Παπαδόπουλος ίφέντης, σύ[Λβουλος του Κρά-
τους, Ξενοφών Λαμπρίδης, Κ, Συγγρός, /η[Λΐ-
κός, και Α, Κακουλίδης, αρχιτέκτων* [χεθ* ο
διαλύεται ή συνεδρία.
ΣΥΝΕΛΡΙΑΣΙΣ >ΣΞΔ'
(ΕΙδίκή)
τη 2 Δεκεμβρίου 1896.
Προεδρεύοντος ΑΝ. ΧΡΗΣΤΙΑΟΥ, προέδρου.
Κατά τήν ειδικήν ταύτην συνεδρίαν ό
κ. Κλ. Κοκκολάτος, ίατρός, άνέγνω πραγ(Λα-
τείαν αύτου έπιγραφο[Αένην Ό Ενριπίδης
καΐ η τατ(>τκή• Τω κ; Κοκκολάτφ, κατελ-
θόντι του βή[Λατος, ηύχαρίστησεν ό κ. πρόε-
δρος, ρ.εθ* ο διαλύεται ή συνεδρία.
ΣΤΝΕΛΡΙΛΣΙΣ ^ΑΣΞΕ'
("Εχταπτος)
τη 9 Λεκεμβρίον 1896.
Προεδρεύοντος ΑΝ. ΧΡΗΣΤΙΔΟΥ, προέδρου.
Άναγινώσκονται τά πρακτικά της ηγου-
μένης συνεδοίας και έπικυρούνται. Είτα ό κ.
γενικός γρα[Λ|Λατευς αναγινωσκει την αΛΛη-
λογρα^ίαν, έχουσαν ώδε :
Επιστολή τών κ. κ. Γιαννχον, Ν. Μοίησάκη
και '7. Γκκόχα, αποτελούντων τήν ^Εξελεγ-
κτικην Έπιτροπην διά τό συλλογικόν έτος
1895-90, υποβαλλόντων τήν άπό 6 Σεπτειχ-
βρίου 1896 έκθεσιν αυτών.
Πιττάκισί' της Λ. θ, 77. άπό 3 Ιουλίου,
άξιούσης Ινα ό πρόεδρος του Συλλόγου, πάρα•
ίίΡΛίίΤίΚΑ (ΣνΝΕΛΡίΛ^}!^ ,ΑΣΞΙΓ', 16 ΛΕΚΈΜΒΡΙΟΓ 1896)
103
λχβών χαΐ τέ<7σαοα ρΑη, προσέλθω εΙς τα
ΙΙατρίαρ3ίεΐα καΐ οιασκεφθη έπΙ του ζητ7}[^ί.α-
τος τϊς ό(Λθΐθ(ΛΟρφου διδασκαλίας.
Του κ. ΤνβϋΑ'/βίΗ άζό 5 καΐ 26 Λύγου-
<ττου, εκθέτοντος την γνώ{ΐην αύτοϋ περί της
έχδέσεως του Β' τόμου του ΑΙσχνλον,
Της κ. ΥαΙΙ^βΤ καΐ της δεσποινίδος Οΐ(Τΐΐ$
1^6 22 Αύγουστου, έκφραζουσών θερρ.άς ευχα-
ριστίας έπΙ τη ένδείζει σεβασ[Λθυ είς την (Λνη-
ρ,ν του [Λακαρίτου προέδρου της Αρχαιολο-
γικής Έπιτροττίς Οαηοπ 6. Η. ΟΐΙΓίίδ.
Του κ. Δ» Κυριάκου έζ Αθηνών άπό 17
Αύγουστου, άγγε'λλοντος ότι ή σύγκλητος του
IIανεπισ^Γ^(Λίου άνέγραψεν εις τόν προϋπολο-
γ'.σ(χόν του έτους τούτου συνδρθ(Λην τετρακο-
σίων πεντήκοντα δραχ(Λών υπέρ του Συλλόγου.
Του κ. ^Ε, Κυριακίδον έκ Τραπεζουντος
1-4 12 Α'!ίγούστου, αίτου^λένου την Μαύρο-
γορδάτεων Βφλιο&ηκην,
Των εκτελεστών της διαθήκης του [χακχ-
ρ'του Ταμβάκον, κ. Πολυξένης Δ, Ταμβάκου
Ι κιΐ Λ, Μικρουλάκη άπό 10 Αύγουστου, γνω-
ριζόντων δτι κρατοΰσιν εις την διάΟεσιν του
Συλλόγου κληροδότη[ΛΧ του άειανηστου έκ
-5νΓ/;κοντα λιρών.
Του κ. Κωνσταντίνου Κονρτίδον ε; Αθη-
νών άπό 20 Λεκέ (λβρ ίου, πέ[Λποντοςς γλωσσι-
χτ,ν ΰλην δια τό Ζωγράφειον Διαγώνισμα,
Του κ. Έλευ&ερίου Παπανανιάδου έζ Ά[λι-
5θυ άπό 2 Δεκε(Αβρίου, πέ(Αποντος γλωσσική ν
Ο.ην δια τό Ζωγράφειον Διαγώνισμα.
Του κ. Χ Βαζοβάνου εκ Κων/πόλεως άπό
26 Νοεμβρίου, πε'[Αποντος γλωσσικην ύλη ν.
Του κ. θρουμουλοπούλου έκ Φαναριού άπό
1 Δεκε[Λβρίου, πε'αποντος ωσαύτως γλωσ-
τιχην ύλην.
Του κ. Δ, Βερναρδάκη ε κ Μιτυλήνης άπό
19 Νοε[Λβρίου, υποβάλλοντος δρους προς έζα-
3ΐολού6ησιν της εκδόσεως του Γ' τόμου του
Ενρυιίδον.
Ό κ. πρόεδρος καταθέτει την εκθεσιν της
Εξελεγκτικής Επιτροπής, ήτις καΐ άναγινώ-
5«τ3ΐι κατ'άπαίτησιν πολλών [Αελών. Τάς έν
τΟ.ει της εκθέσεως έπΐΦ^νη(Λ[Λένας έν εϊί^ει
ίν/ών προτάσεις τών μελών της Εξελεγκτικής
Ε-ίτροπής υποστηρίζει προθύμως ο κ. Ανθεν-
^όηουίος, παρατηρεί δ\ό'τι ανάγκη να ύπο-
ολτ,θ^ 3^ύ^ο καΐ τοις διαφερομένοις, ήτοι τω
χ. τΐ(Λία και τω κ. λογιστή. Μετά ταΰτα 6
*. Γδόδδρος άγγέλλει δτι την συναυλίαν, ην
^*' άρχην ό Σύλλογος /είχεν εγκρίνει προς
άρωγην τών άπορων παίδων τών δημοτικών
σχολών δι' άγορας βιβλίων, τό προεδρείον
εκρινεν εύλογον δια τό τρέχον έτος να δώσ•/)
υπέρ του Συλλόγου, α τε τών οικονομικών
τούτου μη δντων έν άνθηρα καταστάσει καΐ
ζητεί ττ,Ί γνώμ.ην του Συλλόγου. Ό κ. Ε,
^Ιωάννου παρατηρεί δτι θα ητο έλκυστικωτέρα
η έσπερις του Συλλόγου, αν προς τ7ι μουσική
συναυλία υπήρχε και φιλολογική έσπερίς, ό
δε κ. Αν9είΊΟπουλος ζητεί διασαφήσεις περί
του τί έννοοϋσιν ομιλούντες περί φιλολογικής
έσπερίδος. Κατόπιν δέ τών δοθεισών διασαφή-
σεων ό κ. Πρόεδρος τίθησιν εις ψηφοφορίαν αν
ο Σύλλογος κατ' αρχήν έγκρίνη ίνα γείνη μου-
σική έσπερίς υπέρ αύτου. Ψηφοφορίας δέ γε-
νομένης, ή πρότασις έγένετο οεκτη.
Έψηφίσθησαν μέλη του Συλλόγου τακτικά
ό Σεβασμιώτοςτος "Αγιος Αγχιάλου }(., Βασίλειος,
ο θεοφιλέστατος Χαριουπόλεως, χωρεπίσκο-
πος Πέραν κ. Γερμανός, οί κ. κ. Α. Τράντας/Ι.
Γραμμανδάνης, Κ. Κωνσταντινίδης Ιατροί, οί
κ. κ. Σταύρος 'Ιωαννίδης, Γρ. Μωνσείδης, Μ.
Πορτοκάλογλου, Κλ. Παπαγιαννόπονλος' αντε-
πιστέλλον δέ με'λος ό κ. -Σ*. Μερτζίδ}]ς, ν ιατρός
έν Καβάλλα' μεθ' δ, μή ύπάρ/οντος ετέρου
ζητήματος, διαλύεται ή συνεδρία.
ΣνΧΕΛΡΙΑΣΙΣ >ΣΞΓ'
(Ταηχίχίι εΙδική)
τ// 1β Δεκεμβρίου 1890.
Προεδριύοντο; Ν. ΦΩΤΙΑΑΟΥ, αντιπροέδρου.
Μετά τήν άνάγνωσιν τών πρακτικών τής
ήγουμ,ένης φ^νδδρίας, ούδενός ζητ•/;σαντος τόν
λόγον έπι τών προηγουμένων ανακοινώσεων,
ό κ. γενικός γραμμ-ατεύς άναγινώσκει τήν υπό
του έκ τών αντεπιστελλόντων μελών του
Συλλόγου κ. Σ. Μερτζίδου Πε^τ α^γαχό•
τητος τ<2ιν Νο<1οκο|ΐε{<ον πραγματείαν
καΐ τήν έξ *Αγίου Όρους υπό του όσιολο-γιω
τάτου κ. 7. Διονυσιάτου έτέραν τοιαύτην υπό
τόν τίτλον Φωτίον Πατριάργον Κων-
ίΐταντινονπόλεως επτά ανέκδοτοι
εηκίτολαί* μεΟ' ο διαλύεται ή Φ^νεδρία.
Ιοί
ο ΕΝ ΚοΝΣίΑΝΤΙίίΟΥΐΙΟΛβΐ ΕΛΑΐίΝΐΙνΟΣ ΦίΛΟΛΟΓίΐνΟΪ ϊϊΆΛΟίΌϋ
ΣΓΝΕΔΡΙΑΣΙΣ ,ΑΪΞΖ'
(ΤαΗΖίΗτι γενική)
. τ/7 23 Δεκεμβρίου 1896,
ΠροβΒρ^ύοντος Ν. ΦΙΙΤΙΑΑΟΥ, αντιπροέδρου.
Πρό της άναγνώσδως τών ττρακτικών ό
προεδρεύων κ. Φοηυϋης εκφράζει την λύττ/ιν
του δίχ την ά7Γροθυ[Λ{αν τών {/.ελών εις τό
να προσέρχωνται εις τα; συνεδρίας καΐ προ-
τρε'πει τα παρόντα να φοιτώσι τακτικώς ε{ς
αύτάς, να παρακινώσι δΐ προς τούτο και
τα λοιπά [χέλη του Συλλόγου.
Είτα άναγινώσκονται τα πρακτικά της
προηγου(Λένης φ->νεδρ{ας, άτινα καΐ επικυροΟν-
ται' [Αεθ* ο ό κ. γενικός γρα(Λυ!,ατεύς άναγι-
νώσκει την αλληλογρα^ίίΐν, εχουσχν
ως έξης:
Επιστολή του κ. Δ, Σεμιτέλον από 30
Νοερ-βριου, διαβεβαιουντος δτι άσχοληθησεται
προς εκδοσιν του Β' τόμου του Σοφοκλέους,
Τών κ. κ. Αδελφών Περρή ές Αθηνών από
22 Νοε[χβρίου,άποττελλόντων φορτωτικην τών
330 αντιτύπων του Β' τόμου του ΑΙαγυλον,
Του κ. Κ Λεβίδου εξ 'ΛΟηνών από 2
Νοε(;.βρίου, έγκλει'οντος έπιττολην της Πρυτα-
νείας του Έ&νίκου Πανεπιατημίου, άγγελ-
λούσης δτι τό ΓΙανεπιστη;Αΐον έψηφίσατο τε-
τρακόσια^ πεντήκοντα δραχ^[/.ας υπέρ του
Συλλόγου.
Του εν Βάρνη * Αναγνωστηρίου τών ^Οδησ-
Οίτων από 16/28 Νοε;;.βρ{ου, αίτου(Λ£νου την
δωρεάν άποστολην φύλλων επιτόπιων.
Της ίερας Μονής τον Βατοηαιδίου από 22
Σεπτε(Λβριου, άποστελλούσης δια του ταΐΛείου
τών Πατριαρχείων έκτακτον συνδρο;Λην τεσ-
σαρακοντάλιρον.
Του κ. Λεωνίδου Ζώη εκ Ζακύνθου άττό 1,8
Σεπτε(Λβρ{ου, εύχαριττουντος έπΙ ττι έκλογ•?,
αύτου ώς άντεπιστε'λλοντος (λίλους.
Του κ. λ: Λεβίδου έξ Αθηνών από 17
Σεπτε(χβρίου, α{του(Λ8'νου τ•/;ν σειράν τών το-
ίχων του Περιοδικού δια τ/;ν βιβλιοθήκην τών
άξιω(Λατικών και πέ|Λποντος 15 τεύχη.
Τών * Εφόρων τών αχολών * Αγκύρας από
6 Σεπτε{Αβρ{ου, <Τ'^νιστώντων τόν κ. Δ. Κλη-
μεντίδην ίπως (Λετ' αύτου εκλε'ξη ό Σύλλογος
διδασκάλους δια τάς σχολας αυτών.
Της * Ελίκης Τραπέζης της Ελλάδος από
4/16 Νοε{ΐβριου, δηλούσης δτι έπληρωσε τω κ.
*Αραβαντινω δρα/(Λας έξακοσιας έξηκοντα κα•
[Λίαν και εϊκοσιν εκατοστά (αριθ. 601,20),
συ[Λφώνως τη από 26 λήξαντος έπιστολ•^ του
Συλλόγου και έγκλειούσης άπόδειξιν παρα-
λαβής.
Του κ. Σ, Μερτζίδου από 4 Δεκε^λβριου,
αιτου(/.ένου όπως ό Σύλλογος συντέλεση εις
την εκδοσιν έργου αύτου.
Του κ. ^Ε. Ι, Σταματιάδου εκ Σά(χου άπό
3 Αυγούστου, προσφέροντος τη Βιβλιοθήκη
του Συλλόγου την ^Επετηρίδα της Σάμου,
Του άρ/ιαανδριτου '/ερ. Λεοντίου, επιτρό-
που του άγιου Σερρών, άπό 4 Αυγούστου,
αίτου(Λίνου πρόγρα|Λ(χα του διάγων ισριατος
προς Φ^νταξιν Γρα;Λρ.ατικης της νεωτέρας ελ-
ληνικής γλώσσης.
Του Συλλόγου πρδς διαδοσιν τών έλληνιτίών
γραμμάτων άπ<ό 30 Νοε(χβρίου, α{του[Λένθυ
τας αποδείξεις τών διανε{ληθέντων δέκα σειρών
γεωγραφικών χαρτών.
Της Α. Ε. του Χρηατάκη Ιφένδη Ζωγράφου
άπό 4/16 Δεκδ[Λβρίου, εύχαριστουντος δια τα
του Συλλόγου σ'^λλυπητηρια έπΙ τω θανάτψ
της αδελφής αυτού.
Του κ. Πέτρου Φιλαν&ίδου εκ Πανόρριου
άπό 10 Δεκε|Λβρίου, αίτου(Λένου δπως αΐ {χή
ληφθδίσαι ύπ' δψει κατά τό παρελθόν έτος νεο-
ελληνικά», αυτού (Λελωδίαι βραβευθώσιν εφέτος.
Της * Αρχαιολογικής Επιτροπής ά/πό 8 Δε-
κερ,βρίου, προτεινούσης δπως ό Σύλλογος προσ-
φέργ) διακοσιόφραγκον σ'^νδρο(Λήν υπέρ ανε-
γέρσεως προτορ.ης τζί Ο, ΟητΙίίί ε(ς την έπΙ
τούτω έπιτροπήν και [Λε'λος αντεπιστέλλον
τόν κ. ^Αντ, Μηλιαράκην, εύδοκί[Λως περί τα
γεωγραφικά άσχολού}Λενον.
ΈπΙ της ή(Χ£ρησίας διατάξεως ό κ. Φωτιά-
δης προτείνει δπως τό υπό της Αρχαιολογικής
Επιτροπής ψηφισθέν ποσόν διακοσίων φράγκων
υπέρ της ιδρύσεως προτθ(Λης του άοιδί[Λθυ
Οΐ(νΙΐ$ πληρωθη δι' εράνου [Λεταξυ τών μ,ε-
λών, άτε του Συλλόγου, τό γε νυν εύρισκο-
υ.ένου εν δυσχερείαις οίκονοοιικαίς. Την πρό-
τατιν του κ. Φωτιάδου άντικρούουσιν οί κ. κ.
* Ιωάννου καΐ Γπχννουλατος, λέγοντες οτι
θ' άποβη άκαρπος ό έρανος, διότι τα (χέλη
δέν θα φανώ 71 πρόθυρ,α εις την φορολογίαν
ταύτην καΐ δτι προτΐ(ΛΟτερον θα ητο ό Σύλ-
λογος άντι να [χετέλθη τό (χέτρον τούτο, να
ό[Λθλογήσ•/; δι' επιστολής τη επι της προτοξχ,ης
αγγλική επιτροπή τ/;ν άδυνα{/.ίαν του προς
συνδοθ|Λν;ν, εκφράζων ταυτοχρόνως καΐ την
λύττην του.
Ό κ. Νικολύπουλος φρονεί δτι τό ποσόν
ϋΡΑΚΤΙΚΑ (ΣΓΝΈΔΡΙΑΣΙΣ ,ΑΣΐΐΓ, 13 ΙΑΝΟΥΑΡΙΟΥ 1897)
105
τών 200 φράγκων εννχι ελάχιστον ιν σχέσει
::ο6; τχς τω Σνλλόγφ έκδουλεύσεις του ανδρός
καΐ δτι θχ σΆλεγη λίαν εύ)ςόλω;. Ό κ. /}αν-
νονίητος ττροσ^έτει δτι ούτω; 'λ άλλω; δε'ον
νχ [χη γείνη τοιαύτη κχχτ; άρχη φορολογίας.
Είς τούτον Χ'άτταντΧ ο κ. Φωτιάδης 6τι πρό-
χΕίτχι περί εράνου χροχιρετικοϋ καΐ ού/Ι
{ίτ:ο;[θ8ωτικου. Άλλ' ό κ. ^Ιωάννου έ7Γΐ(Αένει εις
ΤΓ,ν πρότασίν του, ην καΐ διατυ-οί ώς έζής :
Λιν θεωρεί άναγκαίον να προ<7έλθω|Λεν δι' ερά-
νου νχ συ|Λ7ΓλΥϊρώσω[!Λεν (χεταςύ των [Λελών τό
-οτον των 200 φράγκων και να (χη όαολογη-
σωί*5ν την εν δει αν ημών. Ό κ. 'Ακεστορίόης
χχοακχλεί τους κ. * Ιωάννου κχΐ Γηχννονλατον
ν' ά:;οσύρω•ϊΐ την ττρότασίν των, ου (χη γενο-
[ανου, τίθεται αύτη ε {ς ψηφοφορίαν κχΐ άπορ-
ρί)5τεται, γίνεται δέ αποδέκτη η πρότατις
του κ. Φωτιάδον,
Ψηφίζονται τακτικά του Συλλόγου (Λε'λη οι
λ. κ. Δ, ΚαΙβοκορέσης, Α, Σταλίδης, Χ, Χρή-
σιμης, Φ. Δημητριάδης, Κ. Βλααιάδης, άρχι-
τέχτων, Ι. Γιάνναρος καΐ -Ζν, Στρογγυλής,
[ΐίβ' ο διαλύεται η (Γ^νεδρία.
ΣΓΝΕΔΡΙΑΣΙΣ ,ΑΣΞΙΓ
(Ταχτιπή γβνιπή)
τί} 13 *ΙανοναρΙον 1897.
Πρθ£δ?;£:οντο; ΑΜ. ΧΡΗΣΤΙΑΟΥ, ποοεδρου.
Άναβληθείσης της αναγνώσεως των πρα-
χτιχών της προηγουαένης σ'^νεδρίας, ό κ. γενι-
χ^ς γρχ(χαατεύς άναγινώσκει περίληψιν της
ίλλτ.λογραφίας και αναγγέλλει τας δωρεάς.
Ή αλληλογραφία έχει ώς εττεται:
Έ:ϊ•στολη του κ. '£*. Σταματιάδον εκ Σά-
|ΐ'Λ χπ6 28 Δεκεμβρίου 1896, προτείνοντος
|«λος τον έν Λισσαβώνι της ΓΙορτογαλλίας κ.
Ταξίαρχσν Ι,ηααπο ΟοτάαΪΥΟ, μίλος του
-'ψβουλίου του Βασιλέως, άρχηγόν του Γρ α-
γρίου τ/;ς Ανωτέρας Εκπαιδεύσεως καΐ πα-
:χχαλουντος δπως τό δίπλωμα αύτου σταλη
ϊιχτου ίνταϋθα Σαμιακού Γραφείου.
Τί; Λ. Ε. του Χρηστάκη έφέντη Ζωγρά-
ψον εκ ΜοηΙβ-ΟαΗο, από 9 Ιανουαρίου
1897, εύχαριστουντος έπΙ τοις έπΙ τη έορτχ)
ιντοΟ σ'^γχαρητ'/;ρίοις και ευχόμενου τω Συλ-
λόγω ^^ίον μακρόν καΐ.ενδοζον και παρακα-
Αοϋντος δπως όιερμηνευθώσι τα α{σθ/;ματα
ιοτδΟ ταΰτα καΐ τοις μέλεσιν.
Τής ^Εφορείας των Σχολείων Νεατιόίεως,
Έλλ. Φα. Σύλλογος.
αιτουμένης την σειράν της Ζωγραφείον Έ1-
ληνικής Βφλιο&ηκης,
Της Φάολογικής ^Επιτροπής άπό 11 Ια-
νουαρίου 1897, άποφασισάσης ν' άναβληθνί ή
εΙς τόν κ. Βερναρδάκην άπάντησις μέχρις ου ή
προς μελέ^/1ν της ιστορίας της Ζωγραφείον
Βιβλω&ήκης επιτροπή εκ των κ. κ. Αύ&εντο-
πούλον, Πετραχίόον και Βραχάμη ύποβάλη τό
πόρισμα της μελέτης αύτης* άγγελλούσης δε
δτι έν ττ) συνεδρία αύτης της 2 Ιανουαρίου
1897 έξελέξατο, κατά το άρθρον 57, μέ).η
αύτης τακτικά τους κ. κ. 1 Δ. Άρωτοκλέα,
καΐ Π. Πετρακίδην καΐ προτεινούσης αντε-
πιστέλλον μέλος τόν κ. ΣτανΙαλαον Πράτο,
διακεκριμένον ίταλόν λογογράφον και καθη-
γητή ν της (ταλικής φιλολογίας έν Άρπίνφ,
καΐ ύποβαλλούσης τό πόρισμα της μελέτης
αύτης έπΙ της προτάσεως αύτοΰ.
Της Αρχαιολογικής 'Εττηροτιης άπό 13
Ιανουαρίου, άγγελλούσης δτι έξελέςατο μέλος
αυτής την Α. Σ. τόν μητροπολίτην Αγχιά-
λου κ. Βαοίλειον.
Τοις κ. κ. Υ. *Αριατοκλεΐ και Π. Πετ^ΐχκίδη, οι
εξελέγησαν με'^.η της Φιλολογικής Επιτροπής
καΐ τη Λ. Σ. τω άγίω Αγχιάλου κ. Βααάείφ,
δς εξελέγη μέλος τής Αρχαιολογικής Επιτρο-
πής, συμφώνως τω Κανονισμψ, αποφασίζεται
δπως γραφώσιν αί έπι τούτφ έπιστολαί.
Τα υπό του κ. Ν. Παππά δωρηθέντα νομι-
σμάτια παραπέμπονται τ^^ Αρχαιολογική Έπι-
τροτΓΥ) προς μελέτην. Άγγελθέντος δΐ δτι τρεις
σειραΐ τής Ζωγραφείον Ελληνικής Βιβλιοθήκης
κατ* αϊτησιν τής Α. Ε .του κ. Χρηατάκη Ιφένδη
Ζωγράφου εδόθησαν τω ενταύθα άντιπροσώπφ
αύτου κ. Κ ^Ιωαννίδη, η αίτησις των Σχολών
Νεαηόλεως περί παροχής τόμων τής Ζωγρα-
φείον Βιβλιοθήκης έγΙνετο δέκτη.
Μετά ταύτα μετά λύπης ό κ. πρόεδρος
άγγέλλει τόν θάνατον του έκ των μελών
Χρήατον Βαοάάδον, ίατροΰ, προς την οίκο-
γένειαν του οποίου ό Σύλλογος θέλει εκ-
φράσει τ•/3ν λύττην του.
Είτα ό κ. πρόεδρος άναγινώσκει τόν κατάλο-
γον των μελών τών διαφόρων επιτροπών, αίτινες
συνέστησαν έπΙ τη βάσει του νέου Κανονισμού.
Του κ. ^Αηέρη αίτησχμένου δπως οι κχ-
τάλογοι ούτοι συνταχθώσιν άλφαβητικώς, η
αϊτΓίΤίς γίνεται δεκτή. Μεθ' ό ό κ. * Ιωάννου
έρωτ5&: 1) Έαν οι εν τω καταλόγφ τής Φιλο-
λογικής Επιτροπής εγγραφέντες ηναι οΐ μόνοι
πτυχιούχοι, δικαιούμενοι δπως είσέλθωσιν εις
την έπιτροπήν ταύτ^ν. 2) Έαν ο1 φυσικοί
Το>οςΚΖ' 14
^ «Η
106
ο ΕΓ4 ΚΩΝΣ'ΤΑίί'ηΚΟΤΠΟΛΕ!! βΛΛΗΝίΚΟί ΦΙΛΟΛΟΐΙΙίΟΣ! Σϊ'ΛΛΟΓΟί!
Χικαιώνται να εισέλθωσιν εΙς τρεις καΐ τε'σσα-
ρας Έτίιτροπας καΐ 3) Έαν έκαστος δικαιώ-
ται να είσέλΟη εις οποιανδήποτε έπιτροπήν.
Ό κ. Ενστα&ιανός φρονεί δτι δια της
δευτε'ρας ερωτήσεως 8ΐσερχό(Αεθα εις την συ-
ζήτησιν του Κανονισ(Λθυ, δστις δίδει (λόνος
την άπάντησιν, λέγων ότι οί φυσικοί δύνανται
να ζναι (Λέλη της τε Βιολογικής και της Φυ-
σικό (Λαθη[Λατικης, δπως καΐ οί διδάκτορες
της Φιλοσοφίας καΐ θεολογίας θεωρούνται
αυτοδικαίως [χέλη τηςΦιλολογικηςΈπιτροπής.
Τω κ. Ενσταύιανώ ό(Λοφρονεί καΐ ό κ. ^Ακε-
στορίδης, ο δε κ. Βραχάμης έζηγεί τόν λόγον
της ε{ς τ-^ν Φιλολογικήν Έτυιτροπήν παραδο-
χής των φυσικών, αίτιολογών ταύτην ως εκ
της συγχωνεύσεως της κατά τόν προηγού(χενον
Κανονισ{Α6ν ύφιστα{/.ε'νης Εκπαιδευτικής Επι-
τροπής, εν -(ι έκρίνοντο καΐ φυσικό (Λάθη τικα
έργα, (Λετά της Φιλολογικής, αντικαταστησά-
σης και τας δύο. Ό /..^Απέρης φρονεί δτι οί
{ατροί θα ήδύναντο να έγγραφώσι (λίλη της
Φυσικό }Λαθη[/.ατικης Επιτροπής, άφ' ου κατ'
ανάγκην διδάσκονται τάς φυσικας έπιστή(Λας.
Ό κ. Αν&εντόπονλος λέγει δτι του Κανονι-
σ(Αθυ καθορίζοντος τα προσόντα, ούδε[Λία
επιτρέπεται συζήτησις έπ' αυτών. Ό κ.
Χρηστίδης λέγει* 1) Ότι οί κατάλογοι περι-
λα(Λβάνουσι τελειωτικώς τα (χέλη εκείνα, περί
ων είναι βέβαιος δτι συνενουνται τα υπό του
Κανονισ[Λθυ άπαιτού{Λενα προσόντα. 2) Ότι
του Κανονισ(Λθυ ορίζοντος είς τίνας έπιτροπάς
οΐ φυσικοί δύνανται να καταχθώσι, πάσα συ-
ζήτησις αποβαίνει περιττή. 3) 'Ότι Ινα είσ-
έλθη τις αυτοδικαίως εις έπιτροπήν τίνα,
οφείλει να εχη τα της Επιτροπής προσόντα.
Του κ. Στρογγυλή ζητήσαντος να έπανέλθη
ε(ς τό ζήτη[Αα της εκλογής υπό της Φιλολο-
γικής Επιτροπής, συ(Αφώνως τω Κανονισ(Λα>,
των κ. κ. * Αριοτοχλέσυς και Πετρακίδον, 6 κ.
πρόεδρος άπήντησεν δτι τό ζήτηρ.α τοΰτο
άφορδ την Φιλολογικήν Έπιτροπήν, προτάσει
της οποίας εξελέγησαν, ως ή έπίση(Λος επι-
στολή αύτης ήγγειλε τούτο τω Συλλόγω.
Ψηφίζεται αντεπιστέλλον (χέλος ό εν Αθή-
ναις κ. Άντ, Μηλιαράκης' τακτικά δε ρ.ε'λη οί
κ. κ. Άνδροκλής * Ανδρεάδης, 'Αλέξ. Αντω-
νιάδης, Γεώργιος Λινάρδος, Γ. Βλαδίκας, '/.
Μτιίστης, Ν, Φερμάνογλονς και '/. Μιχαλα-
κόπονλος. Μεθ' δ διαλύεται ή συνεδρία.
ΣΥΝΕΔΡΙΛΣΙΣ >ΣΞΘ'
(Ταχτιχη εΙδική)
τ/7 20 Ιανουαρίου 1897,
ΠροΕΒρεύοντος ΑΝ. ΧΡΗΣΤΙΑΟΥ, προέδρου.
Άναγινώσκονται τα πρακτικά της ήγου-
(χένης ειδικής συνεδρίας, είτα ό κ. */. Μηλιό-
πονλος άναγινώσκει [Αελέτην αύτου Ποΰ
τοϋ ΒοίΙπόρον έγένε-^ο η εκ τΛς
ΆίΙίας εις τιιν Ενρώπην διάβαΛς
τοΟ Ααρείον•
Ό δε κ. γενικός γραρ.αατευς άναγινώσχει
περιληπτικήν άνέκδοτον διατριβήν εκ χειρο-
γράφου αρχαίου, σταλείσαν υπό του εν *Αγ{ω
Όρει πανοσιολογιωτάτου κ, Χρυοοατόμον
Ααυριώτου Περί τοϋ 3ίον τοϋ ό<|{ον
Πατρός η(ΐ(χ>ν Σάββα τοϋ Βατοηε-
δινοϋ• (Λεθ' ο διαλύεται ή συνεδρία.
ΣΤΝΕΔΓΙΑΣΙΣ ^ΑΣΟ'
(Ταχτική γενιπή)
τ/7 3 Φεβρουαρίου 1897.
ΠροΕορεύοντο; ΑΝ. ΧΡΗΣΤΙΑΟΥ, προέορου.
Μετά την άνάγνωσιν καΐ παραδοχήν των
πρακτικών, ό κ. γενικός γρα(Λ(χατευς άναγινώ-
σκει περίληψιν της αλληλογραφίας,
εχουσαν ως έξης :
Επιστολή της * Επιτροπής προς συγκρότη-
αιν ^Αρχαιολογικού έν *Αϋήναις Συνεδρίου έπΙ
τη πεντηκονταετηρίδι της ιδρύσεως τη; Γαλ-
λικής Σχολής αυτόθι από 2/14 Ίανουχ:ίου,
προσκαλούσης τόν Σύλλογον να (Λετάσχγ, αύτου.
Της Έλληνοκαϋολικής *Αδελφότητος ^Σνμ-
πνοίαςτ^ εντεύθεν από 14/26 Ιανουαρίου, πα-
ρακαλούσης δπως δοθχί ο^\^τ7^ ή σειρά της
Ζωγραφείου Βιβλω&ήκης,
Του κ. θ. Ουοπένοκη, διευθυντού του εν-
ταύθα αρχαιολογικού ρωσσικου Ινστιτούτου,
άπό 21 Ιανουαρίου, πέ(Λποντος τόν Α' τόρ,ον
τών εκδόσεων του Ινστιτούτου, ύπισχνου(χένου
δε τήν εκάστοτε άποστολήν τών εκθέσεων αύ-
του και αίτου(Λένου τας δη^χοσιεύσεις του
Συλλόγου δια τό 'Ινστιτουτον.
Του αύτου από 28 Ιανουαρίου, εύχαρι-
στούντος έπι τη αποστολή τών ή[Λετέρων δη-
(ΛΟσιεύσεων καΐ δωρου(χένου Φ^γγρά(Λ[Λατάτινα.
Της * Εκπαιδευτικής και Φιλανθρωπικής
^Αδελφότητος, άπό 24 ^Ιανουαρίου, άγγελλού-
ΠΡΑΚΤΙΚΑ (ΣΓΝΕΛΡΙΑΣΙΣ ^ΑΣΟΑ', 10 ΦΕΒΡΟΥΑΡΙΟΥ 1897)
107
σης την ίπανάληψιν των εργασιών αύτης καΐ
χ:του[Αένης την έν τω Συλλόγφ φιλοζενίαν.
Της χ. * Αλεξάνδρας Μ, Μαυροκορδάτου
ΕντενΟεν άπό 20 Ιανουαρίου, άγγβλλούσης
ίωρεχν αύτης έχ της Βιβλιοθήκης του ρ,αχα-
ρίτου αύτης ά$£λφου τεσσάρων κιβωτίων
Βιβλίων δια^ρου ύλης.
Ό κ. Πρόεδρος άγγέλλει δτι εχΐ της αιτη-
τεως της Φιλεκπαιδευτικής *Αδελφότητος τό
χροεδρείον συσκεφθεν φιλοφρόνως ε^ορήγησε
αέν την αΐτηθείσαν φιλοζενίαν, ττλήν έρωτ5(
χΐί τον Σύλλογον αν συναιντ,.
Λψαράχης. Έχιδοκΐ{Αάζει την γνώ|Λην του
προεδρείου.
Βραχάμης, Άρκεϊ, λέγει, τό χορηγηΟησό-
αενον δω[Λάτιον να (χή τταραβλάπτη την λει-
τουργίαν του Συλλόγου.
Τεθείσα δ' εις ψηφοφορίαν ή πρότασις, έψη-
οίσθη. Είτα άναγγε'λλει ό κ. πρόεδρος, δτι
ό χ. Ευστράτιος Μαυροκορδάτος και ή κ.
'ΑΙεξάνδρα Μαυροκορδάτου ίδώρησαν τω
Σνλλίγω 700 συγγρά[Λ(Λατα ποικίλης ύλης,
ώντινα πολλού λόγου άζια, και οτι θα γραφνί
ιΟτοΐς γράμρια εύχαριστηριον.
Ναολόποι^λος, Προτείνει να εύχαριστησω-
ιαν ταυτοχρόνως καΐ τους συνεργήσαντας εις
την ίωρεάν εταίρους κκ. αδελφούς Παντερ-
μαΐη χαι Φ. Αημψριάδην,
Πρόεδρος, Ή Έλληνοκαθολική Άδελφό-
ττ,; <Σύμπτθία » ζητεί την σειράν της Ζω-
γοαφείου Βιβλιο^κης, και έ(Λποδίζεται (χΐν
ί τοιαύτη δωρεά υπό του Κανονισ|Λθυ, άτε
της υπό της α Σύμπνοιας » συντηρου{/.ε'νης
'τ/.ολής ούσης δη{Λθτικης, αλλά φρονεί άτο-
αιχώς δτι θά ητο καλόν νά δοθη τη (ίΣνμ-
:ινοίηι^ ή σειρά της Ζωγραφείον Βιβλιοΰή-
ί(ηζ, ττρός τούτο δε ζητεί και την γνώμην
του Συλλόγου.
^^ίχολάττουλος, Όφεί).0{/.εν, ανεξαρτήτως
5•^ατ:χθειών, νά σεβασθώ}χεν τόν Κανθνισ(ΑΟν.
Ιωάννου. *Αν ρ.ε'/ρι τούδε δεν παρεβιάσθη
ο Κανονισμός υπέρ άλλης Σχολής, τότε δέον
νί «βασθώ[Αεν τόν Κανονισίλόν.
Λιμαράκης, Ό Ελληνικός Φιλολογικός
-Άλογος, ώς έχων σκοπόν την διάδοσιν της
γλώ^ίτης ή(;.ων, πρε'πει νά ένθαρρύνγ) την
^ Σνμπνοίαν ι> , ήτις Έλληνόπαιδας, έν άλλο-
"^ρίζ («χρι τούδε γλώσση δ ιδ ασκό (Λεν ους, άνε'-
^ϊοΕ να διδάςη την [Αητρικην ελληνίδα φωνην,
**• χρτζει 7?ρός τοΰτο ενθαρρύνσεως. Ί1 περί-
ίίτωσις Ινταυθα είναι εξαιρετική καΐ δέν πρέ- |
πει νά λάβωαεν ύπ' όψιν τό ζηρόν γρά{Λ;Λα
του Κανονισ|Λθυ. Πρόκειται λοιπόν περί προ-
τροτΓος και ούχΙ δωρεάς.
Μετά ταύτα, τεθείσης της προτάσεως του κ.
προέδρου εις ψηφοφορίαν, έγΙνετο αύτη δέκτη.
Πρόεδρος. Την αίτησιν του κ. Ούσπένσκη
τίθησιν εις ψηφοφορίαν, ήτις και γίνεται
δεκτή.
Επίσης γίνεται δέκτη ή αίτησις των ΣχΟ'
λών του Μεταλλείου Χατζή Σίμκχοι, περί
παροχής χαρτών, έφ'δσον ύπάρχουσι τοιούτοι.
Τό προσκλητήριον γρά(Λ(χα της Γαλλικής
Αρχαιολογικής Σχολής παραπέ(Λπεται τη
Αρχαιολογική Επιτροπή.
Ψηφοφορούνται άντεπιστε'λλοντα [Λεν (Λίλη
οί χ,. }ί. Ταξίαρχος ΟοτάαΐΤΟ Ι,χιοίαηο, (Λε'λος
του Συ(Λβουλίου του βασιλέως τής Πορτογαλ-
λίας, αρχηγός του γραφείου τής Ανωτέρας
Εκπαιδεύσεως και συγγραφεύς, καΐ ό κ. Στα-
νίολαος Πράτο, ιταλός λαογράφος, καθηγητής
τής ιταλικής φιλολογίας έν Άρπίνω, προτει-
νό[^.ενος υπό τής Φιλολογικής Επιτροπής• τα-
κτικόν δέ ρ,έλος ό κ. Γ! Νίκολαί&ης, Ιατρός,
(Λεθ' δ διαλύεται ή συνεδρία.
ΣΥΝΕΔΡΙΑΣΙΣ ^ΑΣΟΑ'
(ΕΙόίκή)
τ^ 10 Φεβρουαρίου 1897.
Προκδρεύοντος Ν. ΦΙΙΤΙΑΑΟΥ, αντιπροέδρου.
Άναγινώσκονται τά πρακτικά τής ηγου-
(Λενης συνεδρίας.
Ό κ. *Α. Χρηατίδης ποιείται τάς έςής πα-
ρατηρήσεις : Κατά τό οσονούπω λήγον συλλο-
γικόν έτος δύο έγένοντο ανακοινώσεις ιατρικής
αρχαιολογίας, η του κ. Μερτζιδου και η του
κ. Κοκκολάτον. "Οτι εις την (Λελέτην τής αρ-
χαίας ιατρικής ηρ.είς ίδίως οφείλορ.εν νά εγκύ-
πτω(Λεν, νο'Λΐ'ζω είναι φανερόν, διότι διά
τοιαύτης μελέτης απ ο καθιστώ (Λεν πλήρη την
σ'^νέχειαν τής αρχαίας προς την νεωτέραν ία-
τρικην. Έν ττί Λύσει, άφ' ου προηγου(Λένως ές-
ηρεύνησαν τά καθαρώς ίατρικά συγγρά(ΛΐΛατα
των αρχαίων, πρώτοι ησχοληθησαν και εις
την συλλογην Ιατρικών γνώσεων παρά ποιη-
ταίς* μετά τόν γάλλον σοφόν, τόν γράψαντα
περί τής χειρουργίχς παρ' Όμηρω, ημείς εν-
θυμούμεθα ενταύθα τόν Λ/. ΜηΐίβΓ Εΐΐκ1θ8
ίηβ(1ίηι1θ8 ^;αΓ 1^^^ ρο(Ίθ>; Ιαίίιΐί^ 1858,
Ρα1•^^^; τόν ^I^.^ί(^^)ίώ^^(^ Ι,α ιηοοίοοίηθ
108
ο ΕΝ ΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΟΙΤΙΟΛΕΙ ΕΛΛΗΝΙΚΟΣ Φ1Λ0Λ0ΓΙΚ0Σ ΣΥΛΛΟΓΟΣ
έ ΚοΓηβ 80118 1δ ΚέραΜίηαβ (ΗίδΙοίΓβ βΐ
ΟοοΙπηβδ, ΡαπΒ, 1865); τόν Ε, Ώιιρηίβ
Μβάβοίηθ βΐ ΐΏοβαΓδ άβ Γηηοίθηηβ
Κοίηο (ΡηΠ8, 4894). Παρ' ηρ-ίν δέ τόν άεί-
ρ-νηστον Άναγνωστάκην, γράψαντα τιερί της
Ιατρικής τιάρα τω ^Αριστσφάνει, Συγχαίρω από
καρδίας τα αξιότιμα ριέλη του Συλλόγου δια
τας [χελέτας αυτών ταύτας και 6υχο[Ααι να
συνεχί<7ωσιν αύτάς δι' άλλων εζ ϊσου σπου-
δαίων. *Υ7:οκεΐ[Λένου του λόγου ττερί της
αρχαίας Ιατρικής, επιτρέψατε ρ.οι να ειπώ δτι
ή Αίγυπτος προώρισται να μας έκπληξη
δι' ανακαλύψεων παπύρων εκτάκτου σπου-
δαιότατος. Παραβλέπων ενταύθα τα προς τό
θίμα ημών αλλότρια, λέγω ότι η Ιστορία της
ιατρικής θέλει εύρυνθή σημαντικώς" ούτω πρό
' 4 ετών άνευρέθη πάπυρος άναφερόμ.βνος εις
την ίστορίαν της (ατρικής, συγγραφείσης καθ*
ύπόδειζιν του Αριστοτέλους, πιθανώς υπό του
Μένωνος « Ιατρικά Μενώνεια^ καΐ περιλαμ.-
βανούσης ενΛ καΐ ημισυν α(ώνα ελληνικής
επιστήμης. Δια του παπύρου τούτου απο-
δεικνύεται η πρώτη άκμη της ιατρικής εν
Ελλάδι, ης δευτέρα είναι η παρούσα ^^ύγχρο-
νος. Επιτρέψατε μοι, κύριοι, έκτου ευρήμα-
τος τούτου αγόμενος να προσθέσω καΐ τα έπό-
μ,ενα: Ό έν Βερολίνω καθηγητής τής φιλοσο-
φίας //. ΒΪ6ΐ8 έν τω ΗβπηβΒ, ΖβίίβοΗήβ
(ύν Μα88ΐ8€}ιβ ΡΗίΙοΙορίβ (28 ΒβΓίίη
4893) δημοσιεύει άνάλυσιν κριτικην του πρω-
τοτύπου, όπερ έδημοσίευσεν έπειτα υπό τόν
τίτλον Αηοηίβηι ίοηάηιβηβιβ βχ ΑνΊ^ίο-
ίβΐίβ Ιαίηοί8 (ΒβΓοΗηί, 4893), έν έλλη-
νικω κειμένω (ου γερμανικην μ,ετάφρασιν
εχουσιν οι κκ. //. ΒοοΙίΗ καΐ ϋΡ. 8ράί, 4896,
ΒβΓίίη). *Εκ τής αναλύσεως ταύτης έγένοντο
ήμιν ^^'νωστα τα ονόματα δέκα ετι διάσημων
ιατρών. Ό κ. ΌίβΙβ έν ττί κριτική ταύτη μ.ε-
λέτγ) κατέδειξεν δτι η μελέτη τής ιστορίας
τής (ατρικής είναι βοηθητικωτάτη και άλλαις
έπιστημαις* προς τούτο, έν παραδείγματι,
αναφέρει στίχους τινάς τών Νεφελών του Μ-
ριστοψάνονς, έν οίς εμπαίζεται η φυσιολογική
θεωρία Διογένους του 14πολλωνιάτον. Ή
κατανόησις τών στίχων τούτων κατορθουται
ακριβώς δια μελέτ•/ϊς τών φυσιολογικών θεω-
ριών, τών εκτεθειμένων έν τω παπύρω τούτω,
ότι δ' άνευ αύτου ατελώς λίαν εννοούνται.
Μεθ' ό διαλύεται η συνεδρία.
ΣΥΝΕΔΡΙΑΣΙΣ >ΣΟΒ'
(Τακτική γενική)
τη 17 Φεβρονόρίον 1897.
Προεδρεύοντος ΑΝ. ΧΡΗΣΤΙΛΟΥ, προέδρου.
Αρχομένης τής συνεδρίας, άναγινώσκον-
ται τά πρακτικά τής ηγουμένης, άτινα χαΐ
έπικυρουνται μετά την παρατηρησιν του κ.
Παχτίκον, ότι έτίΐ του ζητήματος τή< επιστο-
λής τής Έλληνοκαϋολικής ^Αδελφόιητος ^Σνμ-
πνοίας^ είχε προτείνει να γείνη και η προσφορά
τών παρ' αυτής αιτουμένων ειδών ως δωρ€ά
υπό του Συλλόγου, Ινα μη παραβιασθη ό
Κανονισμός.
Είτα του κ. γενικού γραμματέως απουσιά-
ζοντος, η ανάγνωσης τής αλληλογραφίας του
Συλλόγου αναβάλλεται εις έτέραν συνεδρίαν,
μ.εθ' δ ό κ. πρόεδρος άγγέλλει μετά λύπης
τόν θάνατον του έκ τών μελών του Συλλόγου
Μακαριωτάτου Πατριάρχου Ιεροσολύμων χν-
ρου Γερασίμου, και παρακαλεί τόν Σύλλογον
νά έκφραση δι* επιστολής τά συλλυπητήρια
αύτου τη *Αγιοταφικη Άδελφότητι.
Ό δε κ. Λ. Μοστράτος έρωτα τό προεδρείον,
έάν ηδη, δτε έπερατώθησαν αί προς ίπισκευην
του Συλλόγου έργασίαι, δύναται νά γείνη κά-
τοχος τής κλειδός του δωματίου του Νομι-
οματικοϋ Μουοείου προς τα^ινόμησιν τής
συλλογής. Του κ. προέορου δε άπαντησαντος
καταφατικώς, διελύθη η συνεδρία.
ΣΥΝΕΔΡΙΑΣΙΣ >ΣΟΓ'
(Τακτική ειδική)]
τί] 3 Μαρτίου 1897.
Προεδρεύοντος Ν. ΦΠΤΙΑΔΟΥ, αντιπροέδρου.
Αρχομένης τής συνεδρίας, άναγινώσκοντα:
τά πρακτικά τής ηγουμένης* ούδενός δε ζητη-
σαντος τόνλόγον έπ' αυτών, 6 κ. γενικός γραμ-
ματεύς άναγινώσκει την συνέχειαν τής πρα-
γματείας του έν Καβάλλκ Ιατρού κ. Σταυρόν
Μερτζίδου Πε{>1 ιατρικής άρναιολο-
γίας και μελέτην του έν Παραμυθία ιατρού
κ. Δ. Α. Παναγιωτίδου ΙΙερΙ τοΐτ έν τη
ιερά ^ιιιτροπόλειΠίΐρα^ινθίας άτεο-
κειμένου Κωδικός του παρελθόν-
τος αιώνος κατά προικοδοίίιών
μεθ' ο διαλύεται η συνεδρία.
ΠΡΑΚΤΙΚΑ (ΣνΝΕΔΡΙΑ5:ΐΣ ,ΑΣΟΛ', ^ΑΣΟΕ', ,ΑΣΟΓ', 10, 17 ΚΑΙ 30 ΜΑΡΤΙΟΥ 1897) 109
ΣΥΝΪΙΔΡΙΑΣΙΣ >ΣΌΔ'
(Τακτιπη γενιπή)
η) 10 ΜηρτΙον 1897.
Προιδρβύοντος Ν. ΦΟΤΓΑΑΟΥ, άντιπροέΒρου.
Μετά ττ,ν άνάγνωσιν καΙ έττικύρωσιν των
πραχτιχών της ν3γου(Α6ν7)ς συνεδρίας, ό χ.
Υ€να^ γρΧ(Λ(Λατεύς άναγινώσκει την αλλη-
Λογρα^ίαν, Ιχουσαν ώδε:
Έηστολη του κ. Α. Α. Ιίαναγίωτίδσυ εκ
Π«ραρθίας άττό 4 Φεβρουαρίου, άποστέλ-
Αοντος ιαλέτην αυτού κατά προικοδοοιών.
Του κ. Μ. Κεφάλα από 22 Φεβρουαρίου,
47:ο<ΓΓ6'λλοντος τρία δ^ρ,ατα βιβλίων έκ της
::δρίθυσίας του {Λακαρίτου Κλονμάση, ών επι-
συνάπτει κατάλογον καΐ άγγελλοντος δτι ό
άοίΧιρ^ος διε'β^σεν οττως ό κληρονό[Λθς εν Αθή-
ναις Σύλλογος πληρόνη ε(ς τΐν η[Λέτερον
Σύλλογον κατ* ίτος ρ.ίαν λίραν τουρκικην
ϊύ τω δρω να άποιτε'λληται τακτικώς τό
Περιοδικέν.
Της Α. Ε. του χ.Χρηστάκη Ιφένδη Ζωγρά-
φου ίκί 6/18 Φεβρουαρίου 1897, έκΜοηίβ-
Ι^γΙο, άγγΛλοντος δτι ιλαβι τόν τελευταϊον
τό(Αθν της Ζωγραφείον Βιβλισ&ήκης, άλλ' ού-
«|Αίαν έχει γνώσιν περί τών υπό του κ.
ΊωαντΙδον ληφθέντων έπ' ονό[Λατι αύτου
9ω(ΐάτων.
Τών κ. κ. * Αδελφών ίΤερρή από 29 *Ια-
νο'Λρίου εζ Αθηνών, άγ^^ελλόντων δτι έστει-
λαν τριακόσια τριάκοντα (330) αντίτυπα του
Α' τάμον του ΑΙοχνλον, και ζητούν των δρα-
/|ΐΐς 358,60 άπίναντι του έκτυπωΟ'/:σο[Λίνου
ΟΕυτε'ρου τό(Λθυ και προκαταβολην εκ δισχι-
λίων φράγκων.
Του χ. ΕΐηηίαηηβΙ ΟΙΐΙηΐ, γραι!/.;Λατέως
της Νθ(Αΐσ(ΛατΓκης Εταιρείας του Μοπίτόαΐ,
ίπό 22 Φεβρουαρίου, αιτουμένου τ-ί^ν άνταλ-
).ιγτ;ν τών η(χετε'ρων δη(Λθσιεύσεων.
Του κ. Χρηστομάνου από 29 Ιανουαρίου,
άπο<ττε'λλοντος φράγκα διακόσια έςήκοντα και
τριάκοντα εκατοστά (260,30), ίσότΐ[;.ον της
έχ οραχ|χών 450 συνδρθ(Λης του ΙΙανεπιστ^Λ,-
αΣου διί τό έτος 1896—1897.
Του κ. Λ^. Λεβίδον εξ Αθηνών από 20
Ίινουχρίου, δηλούντος δτι ανετέθη τη Έλλη-
νχξ Β. Πρεσβεία Κων/πόλεως δπως παρα-
λαβή τα ώρισ|Αένα βιβλία εκ του Συλλόγου.
Του χ. *Α, Μηλιαράκη εξ Αθηνών από 8
Φεβρουαρίου, ευχαριστούν τος έπΙ τΤ; έκλογγ)
*'Λθυ ώς αντεπιστέλλοντος ρ.έλους.
Της ένταυθ^ Φιλεκπαιδευτικής και Φιλαν-
Τροπικής ^Αδελφότψος από 10/22 Φεβρουα-
ρίου, εύχαριστούσ-ζ^ς τόν Σύλλογον Ιπι τη
παρασχεθείσ•/) αύτη φιλοξενία.
Τών παρεπιδη(Λθύντων ενταύθα ΝισυρΙων
από 12 Φεβρουαρίου, αίτου(Λένων τους γεω-
γραφικούς πίνακας Ζαφειροτισύλον ,
Του κ. Ρναίο από 12 Μαρτίου, εύχαρι-
στουντος έπι τη εκλογή αύτου ώς αντεπιστέλ-
λοντος [Λέλους.
Ό προεδρεύων εν συγκινήσει άναγγέ>νλει
τόν θάνατον του εν Τεργέστ/ί δια(/ΐνοντος
ό[Λογενοΰς λογίου Διοννοίσν θερειανοϋ, έπιτί-
ΐλου (χέλους του η (Αετέρου Συλλόγου, πολλαχώς
δ' υπέρ τών ελληνικών γρα[Λ[Λάτων εργασθέν-
τος έξό/ου ανδρός.
ψηφοφορουνται τακτικά (χέλη οί κ. κ. Σό-
λων Καζανόβας, 8[Απορος, Θεόδωρος Κ. Μα^
κρίδης βέης, έπιρ.ελητης της Νθ(/.ισ{Λατικης
Συλλογής του ένταί>θα Αυτοκρατορικού *Αρ-
χαιολογικου Μουσείου.
Μεθ ' δ, [Λη υπάρχοντος έτερου ζητη(Λατος
εν τη η(Αερησία διατάξει, ό κ. προεδρεύων
διαλύει τ•/)ν συνεδρίαν.
ΣΓΝΕΛΡΙΑΣΙΣ ,ΑΣΟΕ'
(Τακχοί^ί ίίδική)
71] 17 Μαρτίου 1897,
Προιδρίύοντος ΑΝ. ΧΡΗΣΤΙΔΟΥ, προέδρου.
Μετά τ/; ν άνάγνωσιν τών πρακτικών της
ηγου(Λένης ειδικής συνεδρίας, ούδενός αίτη-
σα (Λένου τόν λόγον έπι τών προηγου|Λένων
ανακοινώσεων, ό κ. γενικός γρα(Χ(χατ8ύς άνα-
γινώσκει πραγματείαν του κ. Αεωνίδον Ζώη
ΙΙεοΙ τών εν ΖακννΟω χιονών [>.εθ' ο
ό κ. πρόεδρος διαλύει την συνεδρίαν.
ΣΥΝΕΛΡΙΑΣΙΣ ^ΑΣ07'
(Ταητιπή γενική)
τη 30 Μαρτίου 1897.
Προιδρεύοντος ΑΝ. ΧΡΒΣΤΙΑΟΥ, προέδρου.
Μετά την άνάγνωσιν καΐ έπικύρωσιν τών
πρακτικών της ηγουί/.ένης συνεδρίας, ό κ. γε-
νικός γρα;7.(;.ατεύς άναγινώσκει την άλλη-
λογ{>α€^ίαν, εχουσαν ούτω :
Επιστολή της κ. Ενρ. Δ. Σγούτα έκ ΙΙαρι••
110
ο ΕΝ ΚΩΝΣΤΑ'ΝΤΙΝΟΥΠΟ.νΕΙ ΕΛΛΗΝΙΚΟΣ ΦίΛΟΛΟΓΙΚΟΣ ΣΥΛΛΟΓΟΣ
σίων άπό 2 Απριλίου, εύχαριστούσης τόν Σύλ-
λογον έπι τοις συλλυπητηρίοις ένεκα του θά-
νατοι/ του πατρός αύτχς και πρώτον προέδρου
του Συλλόγου Ξ, Ζωγράφου και ύπισχνου-
ρ-ένης δτι θα π€(Λψη την εΙκόνα αύτου δπως
άναρτηθη εν τη αίθούστ) του Συλλόγου.
Τών εφόρων των Δημοσίων Σχολών Χίον,
εύχαριστούντων δια της από 17 Μαρτι'ου
επιστολής τόν Σύλλογον επι τη δωρεδί του
Β' τόμου του ΑΙαχύλου.
Της ^Επιτροπής του έν Κοντοακαλίω ϋργ)-
σκεντικου ^Αναγνωστηρίου άπό 27 Μαρτίου
1897, αίτου[Λένης δπως συντέλεση ο Σύλλογος
ε(ς τόν καταρτισ[ΛΟν Αναγνωστηρίου δια της
αποστολής βιβλίων.
Τών Ιφόρων τών Σχολών Χαλκηδόνος άπό
25 Μαρτίου, αίτουιχένων την σειράν τών εκ-
δοθέντων τόρ.ων της Ζωγραφείου Ελληνικής
Βιβλιο&ήκης,
Τών κ. κ. *Αδ€λφ(ον Περρή άπό 28 Μαρ-
τίου, άγγελλόντων ότι ανέστειλαν, συ(Αφώνως
τη αίτησε ι του Συλλόγου, την έκτύπωσιν του
ΑΙσχύλον και αίτουμένων χιλίας δραχριάς ως
προκαταβολην προς άγοραν του χάρτου.
Ό Σύλλογος αποδέχεται έκθύ[Λως τάς αΙ-
τησεις τών άνω κοινοτήτων.
Μεθ* δ διαλύεται ή συνεδρία.
ΣΥΝΕΔΡΙΑΣΙΣ^ΣΟΖ'
(Ταπτιπή γενική)
τη 10 Νοεμβρίου 1897.
Προεδριύοντος ΑΝ. ΧΡΗΣΤΙΔΟΥ, προέδρου.
Μετά την άνάγνωσιν και έπικύρωσιν τών
πρακτικών της ηγου{Αένης συνεδρίας, ό κ.
γενικός γρα(Λ(Αατεύς άναγινώσκει την κατά
τό διάστημα τών διακοπών δια[Λειφθείσαν
άλληλογραφίαν του Συλλόγου, ην ώς λίαν
εκτενή, διηρεσεν εις δύο ρ-έρη, ών τό [ά' (/.έρος
επιφυλάσσεται ν* ανάγνωση εν τη έπθ[Λένη
συνεδρίκ.
*Η άναγνωσθεϊσα αλληλογραφία έχει
ω ς έπεται :
Επιστολή του εν Ιΐύργω Φίλεκπαιδεντικοϋ
Συλλόγου άπό 26 Μαρτίου, α{του(χένου την
σειράν του Περιοδικού, ώς καΐ τους τόΐΛους
της Ζωγραφείου ^Ελληνικής Βιβλιο'&ηκης.
Τών κ. κ. ^Αδελφών Περρή άπό 8 Απρι-
λίου, άγγελλόντων οτι ελαβον δραχ(Αάς χιλίας
διακοσίας πεντήκοντα παρά της Εθνικής
Τραπέζης, ών χιλίας κρατουσιν εις λογαρια-
σ[ΛΟν του έκτυπωθησθ{/.ένου έβδό(Λθυ τό{χ.ου
της Ζωγραφείου Βιβλιοϋηκης, τάς δέ δια.κο•
σίας πεντήκοντα έπιστρέφουσι τφ Συλλέγω.
Του Εφόρου της Έΰνικής Βιβλισ&ήκης ττ,ς
Ελλάδος, έ[Λθλογουντος χάριτας τω Συλλόγω
επί τη αποστολή τφν εν τω αύτω εγγράφω
της 7 Απριλίου άναφερθ[Λένων και τη Εθνι-
κή Βιβλιοθήκη τη αίτησει αύτου άποστα-
λέντων τό(Λων.
Της * Κυνικής Τραπέζης της ' Ελλάδος άπό
5/17 Απριλίου, άγγελ>ούσης την πληρωρ.γ)ν,
συ(/.φώνως τη άπό 2 του αύτου επιστολή,
δραχ[Λών χιλίων διακοσίων πεντήκοντα τοις
κ. κ. ^Αδεΐφοϊς Περρή, και έγκλειούσης άιτό-
δειξιν ένυπόγραφον αυτών υπό ήρ.ερθ(/.ηνίαν δ
' Απριλίου 1897.
Της * Εφορείας τών Σχολών Χίου άπό
12/14 Απριλίου, άγγελλούσης την διά του κ.
Κεφάλα παραλαβήν τών ελλειπόντων τόμων
ΙΗ— Ιθ', ΚΔ', ΚΕ', Κς-'του Περιοδικού,
οφειλθ(Αένων εις την φιλοπάτριδα και φιλόμου-
σον πρόνοιαν του άειρινήστου Δημ. Κλουμάση.
Της κ. Εύρ, Α. Σγούτα έκ Παρισίων άπό 26
Μαίου, πε(Λπούσης την εικόνα του πατρός
αύτης καΐ πρώην προέδρου του Συλλόγου
Ξ. Ζωγράφου, δπως, συ(Λφώνως τη άποφάσει
του Συλλόγου, αναρτηθεί εν τη αίθούση.
Του κ. Φαρδύ έκ Σα(Λθθράκης άπό 14
Μαίου^ πέ(Λποντος άγγελίαν του έλλψικοϋ
ίπώετολογίου αύτου.
Του κ. Καμμα άπό 7^ Μαΐου ές *Αθηνών,
αίτου[Λένου πληροφορίας περί της είς τό δια-
γώνισ(Λα 1896 — 97 άποσταλείσης υπ* αύτου
γλωσσικής ύλης της νήσου Τήλου.
. Της Ελληνικής Κοινότητος Πόρτ-Σαίδ, αί-
του'χένης άπό 5/17 * Ιουνίου όπως συστηθη
αύτη διδάσκον προσωπικόν λόγω έπικεΐ{Αένων
[Λεταβολών.
Του κ. Ά Φιλαλήϋους εκ *Ρυσίου άπό 27
Ιουνίου, αΐτουρ.ένου δπως συστηθη ώς διευ-
θυντής εις τό εν Πόρτ-Σα\δ έκπαιδευτήριον.
Τών ^Εφόρων της Ελληνικής Κοινότητος
Βάρνης άπό 14 Ιουνίου, αιτουαένων δπως
άποσταλη αύτοίς ό Β' τόμος του ΑΙσχύλου
της Ελληνικής Ζωγραφείου Βιβλιοθήκης προς
συ(/.πλήρωσιν της σειράς αυτών.
Της έριτί(;.ου κ. Πολυξένης Ταμβάκου άπό
13 ^Ιουνίου, ά•^^γελλούσης δτι, κατ* άπόφασιν
τών εκτελεστών της διαθήκης του (λακαρίτου
αύτης συζύγου, έδωρήσατο τω Συλλόγω σει-
ράν ελλήνων συγγραφέων αρχαίας εκοόσεως,
ΙίΡΑΚΤΙΐίΑ (ΣΓΝΕΛΡΙ.νΣΙ2 ,ΑΣΟΖ', 10 ΝΟΕΜΒΡΙΟΥ 189ί)
111
χνηχουσαν τφ πατρι του (χακαριτου, ων
ΙζιαυΊΧίζτίΐ κατάλογον.
Του Αναγνωστηρίου ' Οόησσιτών Ιν Βάρνγι
ίτ^ 1 Ιουνίου, αίτουριίνου τα του Συλλόγου
Ιργα διχ το νεοσύστατον τρυτο ϊδρυ(χχ.
Του χ. ^Ακρίτα έξ Αίκατερινοδαρ της *Ρω7-
σίας ίζ^ 7 Ιουλίου, α{του[Λένου ές ονό[Λατος
τ^ αύτέθ'. Κοινότητος διδάσχαλον δια την
νέαν Σχολην, ην προτίθενται να ίδρυσω/τιν.
Του Αναγνωστηρίου Κοντοσκαλίου άπό
13 Ιουλίου, εύχαριστουντος επ\ τη δωρεο^
των ιίς αυτό άποσταλέντων ύττό του Συλ-
λόγου βιβλίων.
Τη; Κοινότητος Πόρτ Σαϊδ άπό 16/28
Ιουλίου, εύχαριστούσης έπΙ τη γενο^Λένη
(Γ-κΓτάτει και άγγελλούσης την πααψηφεί έκ-
λογην του συσταθέντος κ. Α. Παπαδοπούλου.
Του κ. * Εαρινού άπό 27 Ιουλίου, αίτουν-
τος πληροφορίας περί της υπ'αύτου σταλεί-
ττ,ς γλωσσικής ύλης.
Του κ. */. Α Τανιαλίδου, Α' γρα[Λ(Αατέως
του Πατριαρχικού Γραφείου, άπό 30 Ιουλίου,
ιίτου|Λενου έπΙ επιστροφή τα Χιαχά Βλαστού,
του Πατριαρχικού Γραφείου χρηζοντος ση-
α£ΐώσεών τίνων έκ του βιβλίου τούτου.
Του §ώασου πρίγκυιος Σβενιγορόδοκη άπό
ΑαΗβη (Γεροιανίας) της 8 Όκτωβρίου, δω-
;ου;ανου πολύτψον βιβλίον, δι* εςόόων αύτου
λίαν φιλοκχλως έκτυπωθέν.
Μετά δε την λεπτο[Λερη επίσης υπό του
ΐίίου άνχγνωσιν των τω Συλλόγφ γενθ{Αένων
ίΐ; βιβλία δωρεών κατά τό διάστημα τοΰτο,
ό χ. Πρόεδρος έγειρό}Αενος αναγγέλλει [χετα
λυτής τας άπωλεία^ς του Συλλόγου εν τφ
"ΐο^ώπω των άοιδί[/.ων κ. κ. Κωνσταντίνου
Φωιιάδοι* βέη και Δημψρίου Πασπαλλή, έκ των
ίϊρυτών του Συλλόγου κχΐ Παύλου *1ωάννου,
χι^,γητοΰ του Εθνικού Π αν ε πίστη (/.ίο υ, (Αέ-
λο•^; δ' έπιτίαου του Συλλόγου, ών τας οί-
χογενείας εγκαίρως ό Σύλλογος δια γρά(Α-
αζτος του προεδρείου συνελυπήθη έπΙ τη
"ληξάση αυτας συ(Λφορ?. Επίσης αναγγέλλει
'^ι τόν θάνατον του άοιδί(Λθυ κ. Κ Γεωρ•
}κίίοΐ7, ε(Απόρου, εις ου την κηδείαν άντεπροσ-
ωϊβυΟη ό Σύλλογος υπό τίνων (χελών του
χροε^ρείου* κατέθηκε δέ καΐ στέφανον επΙ
της σορού έπ' ονό{λατι του Συλλόγου, ου δέν
ττο (ών (χΛος έ (ΐακαρίτης, άλλα καΐ πάλιν,
ώ; λέγεται, ουκ έπελάθετο αύτου εν τη
ο:χ4•Γ<κγι του.
Είτα ό κ. πρόεδρος εξιστορεί τα κατά
την ύπόθεσιν Τνβοΐίΐβίη και Βερναρδάκη δια
των έξης: Δι' δλων τών [Λακροτάτων εφέτος
διακοπών του Συλλόγου, τό ζητη[Λατης ά{Λθΐ-
βής του κ. ΜνβΜβίη έξηκολούθησεν έπασχο-
λοΰν την Φιλολογικην Έπιτροπην, ως καΐ τό
Προεδρεΐον, χωρίς δυστυχώς να έπιτευχθη ετι
ή λύσις αύτου ή οριστική. Ό κ. ΜνοοκΙβίη,
άντεχό(Λενος του προγρά[Λ[Λατος της Ζωγρα-
φείου Βιβλιο&ήκης, επιμένει εν τη πληρωμή
εις χρυσόν, άγνοών, ώς λέγει, την πολύ μετα-
γενεστέραν του προγράμματος τούτου έγκύ-
κλιον του Συλλόγους δι* ης άνεκοινοΰτο τοις
κ. κ. έκδόταις 6 νέος δρος ττίς εις χαρτίνας
δραχμας αμοιβής, αίτιολογούμενο; έκ του
ταυτοσήμου δρου της Εθνικής Τραπέζης της
Ελλάδος, ήτις τα κεφάλαια καΐ τους τόκους
της Ζωγραφείου Βιβλιο&ήκης μετέβαλεν είς
χαρτονόμισμα. Την ίσχύν άλλως της εγκυκλίου
εκείνης, προστίθησιν ό κ. ΜΥθοΜβΌΙ) αναιρεί
τό γεγονός, δτι καΐ αυτός έπληρώθη ε(ς χρυσόν
δια τόν Α' τόμον, τουθ* δπερ συνέβη πολύ
ύστερον μετά την εκδοσιν - της εγκυκλίου.
Μάτην ή Φιλολογική Έπιτροττ/; ήγωνίσθη
δι' επανειλημμένων προς τόν κ. 'ίΥβοΜβίη
επιστολών να μεταπείση αυτόν κατιδούσα
δέ κατα Μάϊον ήδη την ανάγκην δπως τεθη
τέρμα εις την άνιαραν ταύτην ύπόθεσιν,
προέβη μετά του προεδρείου έν ίδία ευθύνη
να επιδίκαση τω κ. ΙΥβοΙίΙβίη χιλίας δρα-
χμας ετι εις χαρτονόμισμα, ίνα ούτω δια-
νεμηθώ μεταξύ του Συλλόγου και του έκδοτου
ή προκύπτουσα έκ της διαφοράς χρυσού καΐ
χαρτονομίσματος ζημία. Άλλα καΐ πάλιν ό
κ. ννβοΜβίη έφάνη άκαμπτος, έν τελευταία
δ' αυτού επιστολή κατά μήνα Όκτώβριον
απειλεί δτι θα καταφυγή εΓς τα δικαστήρια.
Μετά τήν σύντομον ταύ^/)ν έξιστόρησιν
τών κατά τήν ύπόθεσιν ΐνβοΜβίη^ ό κ. πρόε-
δρος ζητεί τήν γνώμην του Συλλόγου περί
του πρακτέου, έν τη παρούση μάλιστα συνε-
δρία* καθόσον, λέγει, εκπνέει καΐ ή τελευταία
προθεσμία, ης ληγούσης, ή ύπόθεσιςκατ' ανάγ-
κην θα άναχθη εις τα δικαστήρια. Έν τούτω
τφ μεταξύ, λέγει ό κ. πρόεδρος, διέταξε τήν
προσωρινήν άναστολήν της εκδόσεως του ^'
τόμου του ΑΙοχύλου άρξαμένην, καθόσον μά-
λιστα ό κ. ΐνβοΜβίη ζητεί τήν ε(ς τό άρτιον
πληρωμήν καΐ εις χρυσόν δχι μόνον δια τα
υπό του Κανονισμού οριζόμενα 30 φύλλα,
άλλα καΐ δια τα έπΙ πλέον φύλλα, εΙς ά μόλις
έπένευσεν ο Σύλλογος, καΐ δή δια τό Παράρ-
τημα του Γ' τόμου.
1
112
ο ΕΝ ΚαΝΣΤΑΝΤΙΝΟΤΠΟΛΕΙ ΕΛΛΗΝΙΚΟΣ ΦΙΛΟΛΟΓΙΚΟΣ ΣΓΛΛΟΓΟΣ!
ΜαΧιάκας. "Αν, λέγει, (xονο;^.5ρώς ό Σύλλο-
γος (Λετέτρεψε την συμφωνίαν έ/. χρυσών
φράγκων εις δρα/}Λάς, τότ* ό κ. ^βοΜβίπ
έχει δίΛΧίον να [Αη αναγνωρίστε την {ΛΣτα-
τροπήν διό προτειν&ι οττω; δλα τα σχετικά
έγγραφα παρουσιασθώσιν ε(ς έ-ιτροπήν νθ(Λθ-
[χαθών, ήτις να έζετάση και γνω[ΛθδοτήσΤ|
άνο^λόγως έν έτυιγνώσει κατά τό όίκαιον.
Σαλτέλης. Παρατηρεί δτι έπειγε: ή λύσις,
διό δέν είναι ανάγκη έττιτροττης, ήτις δυνατόν
άκό(Αη να βραδύν•/) τό έργον έπ' αόριστον, καΐ
προτείνει να λ'^θη τό ζητη(Λα αύθη[Λερόν είτε
δι* ύποχωρησεως είτε δι* αρνήσεως προς τας
αξιώσεις του κ. }νβ€Μ€ηΐ^ αίτινες είναι καΐ
άδικοι καΐ παράλογοι και καθόσον (χάλιστα
πρώτος αυτός παρέβη την συ[;.φωνίαν, έκδούς
τόν Β' τό[χον ίκ 40 φύλλων. Έν τούτοις,
φρονώ, λέγει ό κ. Σαλτέλης, δτι ό Σύλλογος
οίον νά ύποχωρήστϊ δια τελευταίαν φοράν καΐ
να γράψη αύτώ φιλοφρόνως λίαν δτι ΐΛονον έν
τν5 |Αεγαθυ|χία του υποχωρεί δια τελευταίαν
φοράν δσον άφΌρ^ τόν Γ' τόαον, νά γεί-
νωσι ρηταΐ συ[Λφωνί«ι, άς είναι ελεύθερος να
παραδίχΟ•?ί η ου, οπότε βεβαίως δίν θχ λεί-
ψωσι προς άνάληψιν του ίργ^'^ λόγιοι ό[Λογ5νεϊ;.
Αύ^εντόπονλος . ΣυίΛφωνεί καθ'δλα (Λετά
του προλαλήσαντος και απορεί πώς ό κ. ΐνβο-
Μβΐη ισχυρίζεται άγνοιαν τη; εγκυκλίου εκεί-
νης του Συλλόγου, έν ώ υπάρχει επιστολή
αυτού, δι* ης δηλοί δτι έλαβε γνώσιν αύτης.
*Αποστόλογλονς , Ζητεί πληροφορίας παρά
του κ. Σαλτέλη, ως (Λελου; της Φιλολογικής
Επιτροπής, έπΙ του διχ τί ή Φιλολογική
Επιτροπή συγκατετέθη νά τζΧ'η^^^τ/^ τω κ.
ΐνβεΜβίη 1,000 ίτι δραχ[Λάς, και διά τί
θεωρεί τήν λύσιν κατεπείγουσαν.
Σαλτέλης. *Απαντ5^ δτι τάς (λίν χιλίχς
δραχ[Λάς συγκατετέθη ή Φιλολογική Επι-
τροπή νά πλήρωση, ίνα δοθν) τέλος ε•; τήν
ύπόθεσιν* τήν δΐ λύσιν θεωρεί κατεπείγουσαν,
διότι ό κ. λνβοΐνίβίη εθηκίν ώρισί^.ένην προ-
θεσ|^.ίαν .
Μαλιάκας, Φρονεί ότι δυνά'Λεθχ νά περίίΛεί-
νω|Αεν άκό;Λη [λίαν έβδθ[Λάδα κχΐ νά έςακρι-
βωθγ! διά τών εγγράφων δτι ό Σύλλογος
[Αχκροθυ[Λεί έν τώ δικχίφ του κχΐ οχι ότι
υποχωρεί απέναντι απειλής δι* άγωγήν.
Νιχολόπονλος , Άφ' ου, λέγει, ό κ. 11 νο•-
ΙύΡΛΗ απειλεί δι' αγωγής, φρονώ δτι ή ύπό-
θεσις δέον νά Φ^ζη^Γίθ^^ νο[Αΐκώς, άλλ' ή
άρ[Λθδία προς τούτο επιτροπή είναι ή Φιλο-
λογική, η καΐ παρ8πέ[^-φθησαν πάντα τά σχε-
τικά έγγραφα, αλληλογραφία καΐ λοιπά καΙ δτι
κατόπιν λεπτο;^.ερών διασαφήσεων και εξετά-
σεων εδέχθη αύτη νά έκδοθη ό Β' τό|χος είς
φύλλα 42 άντι 30. 'ΑφηγούΐΛενος δε συντό-
[Λως τό αίτιον, εξ ου προέκυψεν ή (Αεταςύ
Συλλόγου καΐ ΐνβοΜβίη διαφορά, σ•^{/.πε-
ραίνει δτι ό Σύλλογος Ιχει δίκαιον ζητών, να
πληρώσ•/) αυτόν ε (ς χαρτονό(Λΐσ{Αα, δικαιού-
αενον τό πολύ νά πληρωθν) είς χρυσόν ριόνον
οιά τά 30 πρώτα τεύχη, ούχΙ δέ καΐ διά τά
42, καΐ προτείνει δπως δοθη πέρας είς τήν
ύπόθεσιν μετά τάς εξηγήσεις ταύτας.
Σαλτέλης. Παρατηρεί δτι καθ' ην έποχήν ό
Σύλλογος (μετέτρεψε τήν άιχοιβήν τών εκδο-
τών από χρυσού εις χαρτονό(Λΐσ[Λα, προς άν-
τάλλαγ[λχ της ζη(/.ίας ηύξησε τήν ε (ς τό[/.ους
τών έργων των άμοιβήν κατά 100 τόρ-ους.
Παντερμαλής. Έρωτδί, έάν ύπάρχη επιστολή
του κ. λΥβοΜβίΥΙ^ δι' ης νά άποδέχηται ούτος
τήν εις χαρτονό(χισ;Αα πληρω[χήν.
Αυ^εντόπουλος. * Αποκρίνεται δτι υπάρχει
έτΓίστολή του κ. λνβοΜβίη^ δ^ης δηλοί ούτος
δτι θά συ[Λ|Λορφωθγ5 προς τό Πρόγραρ,αα,
άλλ' αποφεύγει νά ποιήσηται λόγον περί
ά[Λθΐβής. Επειδή δ' ό Σύλλογος, παραβάς
τάς ίδίας προτάσεις, έπλήρωσεν είς χρυσόν
διά τόν Α' τό{χον, έπΙ του προηγου{Λδνου
τούτου στηριζό;Λενος ό κ. λνβοΐίΐβίπ, αιτεί τήν
είς χρυσόν πληρω[χήν κα| τών ακολούθων το-
ίχων. Όσον δε άφορ5ί τήν υπό του Συλλόγου
πχράβχσιν τής ίοίας προτάσεως, φρονεί δτι
αύτη προέκυψεν εκ του δτι ή διαφορά χρυσού
κχι χαρτονο(Λίσ(Λατος κατά τήν έποχήν εκεί-
νη ν ή το άσ/)[Λαντος.
Πρόεδρος. Βεβαιοί τά υπό του κ. Αν&εν-
τοπούλου λεγόΐΛενα.
Άκεστορίδης. Φρονεί δτι του κ. ΐνβοΜβίη
έχοντος τοσούτω σοβχρόν δπλον ύπ' αύτου
του Συλλόγου, εννοεί τήν εις χρυσόν πλγ)ρω-
(λήν διά τόν Α' τό;/.ον, παρασχεθέν αύτώ, ό
Σύλλογος εύρηται έν τω άδίκφ.
Μαλιάκας. Μετά τάς παρατηρήσεις, λέγει,
του κ. γενικού γρα{Χ(Λατέως, ίνα ρ,ή φχνώΐΛεν
ύπ5ρή;λεροι, αποσύρω τήν πρότασίν [/.ου της
είς έτΓίτροπήν νοίΛΟ (Λαθών αναθέσεως της εξα-
κριβώσεως του "δικαίου, κχι παραδέχθ(Λαι τήν
γνώαην του κ. γενικού γραααατέως, δπως
πληρώ στ ό Σύλλογος είς χρυτόν (χέν διά τά
30 πρώτα φύλλα, είς χαρτονό}Λΐσ(χα δέ τά
επίλοιπα 12.
Σαλτέλης. Καίτοι, λέγει, λα[Λβάνω τόν λό-
γον παρά τόν Κανονισ(ΛΟν διάτετάρ^/3ν φοράν,
ΠΡΑΚΤΙΚΑ (ΣΥΝΈΛΡΙΑΪΙΣ ^ΑΣΟΖ', 10 ΝΟΕΜΒΡΙΟΥ 1897)
113
ε^ίτρχττίΐτω {λοι τό τοίΟυτο, διότι πρόκίΐται
^βρί ύλιχου συμφέροντος του Συλλόγου κχΐ
δεν πρέττιι να ά-οβλέψω{χ.δν, ΐδίως έν τοιαύταις
:;£ρΐ7τά<Τ6σιν , ίΐς τό ζηράν γρά(Λ(ΛΧ του Κχ-
νονίϊμου' διχ ταΰτχ, λέγει, κχΐ έγώ, τταρχιτών
την έ(χην :7ρότα^ιν πιρί ιτΐδίγούτ/,ς λύσεως,
υιοθετώ την πρότχσιν του κ. Μαλιάκα περί
ζαρχ^θ[ΛΤτ5; εις έττιτροττην νο}Λθ[Λχθών• ώς
::ρ4ς ^Ι την υπό ττ5ς Φιλολογικής Έπιτροττης
χληρωίΛην εις χρυσόν δια τόν Α' τό(Λθν, αυτ/)
έγίνετο ίσως διότι η ϊκδοσις τοΰ-4' τό(Λθυ είχεν
ίρ/ί<πι 7:ρό της νέας ά::οφχσεως του Συλλόγου.
^4δ^ντ<ίποι;ίο^. Ή εγκύκλιος εξεδόθη τφ
1887, έν ώ ή δια τόν ^' τό[Αθν πληρω[Λη είς
χρντόν έγένετο τω 1889, ::ροεδρ5υθ[Λένης τίίς
Φιλολογικής Έττιτροττης υπό του κ. Σαλτέλη.
*ΑχεστορΙδης. Έπϊ{)ΐένει καΐ πάλιν να φρονγ)
δτι ό κ. ΙίνΓ/τΖβίη έχει δίκαιον, άλλ' είναι
έ-χνχ•^αες να περισωθ-ζ κα\ ή αξιοπρέπεια
του Συλλόγου.
ΈπΙ τούτοις ό κ. πρόεδρος τίθησιν είς ψη-
οο9θ?ί*ν την είς έπιτροπην νομοΐΛαΟών πα^α-
::^γ,ζ•ήΊ πρότασιν του κ. Σ(χλτέλη, ης γενορ-έ-
νης δέκτης δι* άνατχσεως των χειρών κχτα
^Αίίονοψηφ•αν, υποδεικνύονται υπό του προε-
ίριίου καΐ εκλέγονται ριέλη αυτής οι κ. κ.
'ΑποατόΐΌγλσνζ, Μαλιάπας κχΐ Παντερμανλης
αυν τω κυρ (ω Πετρακίδη, έκ των (/.ελών τνίς
Φιλολογικής Επιτροπής. Του λόγου δΐ γενο-
[ΐίνου καΐ περί του κ. Βερναρδάκη, του ετέρου
IX τών εκδοτών της σειρχς τής ΖωγραφεΙου
ΒφΙίο&ήκης, ο κ. ΣαλτέΙης παρατ/ιρεί δτι ό
ό(ΐογενης σοφός λόγιος δίν συζητεί περί έργα-
ίϊίχς γδνθ(Λένης, άλλα [Λελλούσης κχΐ δτι έπο-
αίνως α? συ[£φων{α( δεν αποκλείονται.
Των δι κ. κ. *Ακε(ηορίδον καΐ Μαλιάκα
θ:ονούντων δτι τών ξένων έκδοτων πληρονο;^!.έ-
ν«ν είς χρυσόν, δίν θχ ητο δικχιον να πληρωθεί
ό ό|Λ0γ8νης είς χαρτονό(χισ(Λα, ό κ. πρόεδρος
«ροτεί•#ει ν' αφεθνί η ληψις αποφάσεως σχε-
•Βΐώς προς τόν κ. Βερναρδάκης ττ, Φιλολογικ95
Έττιτροπγ). Ή πρότασις έγένετο δεκτ^.
Περατωθεισης της συζητη^^βως έπΙ της υπο-
4έ«ως }νβ€Μ6ίη καΐ Βερναρδάκη, ό κ.
•ρίείρος δΓ ολίγων ύπο(χνήσας διχ τί δέν έγέ-
>»οντο έν κχιρω αϊ δια τό σΆλογικόν έτος
1897 — 98 άρχαιρεσίαι του Συλλόγου, προσ-
χχλεί τα μέλη να όρίσωσιν ήμέραν, καθ ' ην
'χ γείνωσιν αΐ έπΙ τοσούτον άναβληθεΐσαι
χρ/χιρεσίαι.
Μοσιροΐος. Παρακαλεί τό προεδρείον να
ί"θβυρη την πρότασιν ταύτην, εί δ^^νατόν,
Έλλ. Φα. Σύλλογος.
κχΐ διχβίβχιοΐ δτι τό καθ' αυτόν ούδΐν με'/.ος
του Συλλόγου θα παραπονεθ*/) έπΙ τφ δτι
τό παρόν προεδρείον διετηρη<ΐ6ν έπΙ δύο ετη
τό βαρύ καΐ έπίμοχθον φορτίον τής κοσμητείας.
ΝικοΧόπουλος. Ευχαριστεί έξ ονόματος του
Προεδρείου τόν κ. Μοστρατον^ καΐ φρονεί δτι,
έκ σεβασμού προς τόν Κανονισμόν, τό προε-
δρείον οφείλει νχ παραιτηθη καΐ να γείνωσι
νέαι άρχαιρεσίαι.
Σαλτέλης καΐ * Αποατόλογλονς . Φρονουσιν
δτι, ανεξαρτήτως της εκτιμήσεως, ην τρέφουσι
προς τα ρ,ίλη του προεδρείου, δέον, προς έκ-
πλήρωσιν ρητοΰ άρθρου του Κανονισμού, ό
Σύλλογος να παραοεχΟχί την παραίτησιν του
προεδρείου καΐ να όρισθώσι νέαι άρχαιρεσίαι.
Μαλιάκας, Επειδή τα αίτια, δι' α άνε-
βλήθησαν αΐ άρχαιρεσίαι, υφίστανται είσέτι,
δύνανται αύται ν' άναβληθώσιν έπί τίνα χρό-
νον ετι μέχρι της άρσεως αυτών. ΈπΙ τού-
τοις οι κ. κ. Σαλτέλης καΐ * Αποατόλογλσνς
διατυπουσι τήν έξης πρότασίν : Ό Σύλλογος
ΙτζΙ τγ} νηοβλη&είαγι παραιτήσει τον προεδρείου,
κρίνων δτι οΐ λόγοι, δι οϋς άνεβλή9ηααν αΐ
άρχαιρεσίαι του σωματείου καί *ΑπρΙλιον τον
1897 υφίστανται εισέτι ωσαύτως, αναβάλλει
τάς αρχαιρεσίας μέχρις 'Ατιριλίον τον ίτονς
1898, Τής προτάσεως ταύτης τεθείσης είς
ψηφοφορίαν καΐ γενομένης δεκτγίς, ό κ. πρόε-
δρος ευχαριστεί τόν Σύλλογον έπΙ τη ένδει-
χθείση προς τό προεδρείον τιμή καΐ εμπι-
στοσύνη* καΐ ταυτοχρόνως ζητεί ίνα έκλε-
χθτί τριμελής επιτροπή προς έξέτασιν τ^ίς
οίκονομικης καταστάσεως του Συλλόγου. Της
προτάσεως γενομένης δεκτές, υποδεικνύονται
υπό του προεδρείου καΐ εκλέγονται υπό τοΟ
Συλλόγου μέλη της έπιτροπγίς ταύτης ο! κ. κ.
Γκιώχας, *Αποστόλογλονς καΐ Σαλτέλης προς
τω ταμία κ. Μηλιώτγ].
Προτείνεται έπίτιμον μΛος του Συλλόγου
υπό του προεδρείου, ή Α, θ. Παναγιότης 6
οικουμενικός Πατριάρχης κτί. ΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΟΣ
δ Ε' κχΐ ψηφίζεται παμψηφεί ώς τοιούτος,
τών μελών του Συλλόγου απάντων ισταμένων
όρθίων προς ενδειξιν σεβασμού προς τόν Πρω-
θιεράρχην καΐ άρχηγόν του Γένους.
ψηφοφορείται τακτικόν μέλος ό αίδεσι-
μώτατος πατήρ Ι,οηί}^ Ρβίΐί, (Ιθ8 ΑΐΙ^ΠΗ-
Ιίη8 άβ ΓΑδδΟίηρΙίοη τΨ^ς Χαλκηδόνος.
Μεθ* ό διαλύεται ή συνεδρία.
Τομοί ΚΖ' 15
ο ΕΝ ΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΟΓΠΟΛΕΙ ΕΛΛΗΝΙΚΟΣ ΦΙΛΟΛΟΓΙΚΟΣ ΣΤΛΛΟΓΟΣ
η
ΣΓΝΕΔΡΙΑΣΙΣ >ΣΟΗ'
(ΤαχτίΗ^ γενική)
τ/7 17 Νοεμβρίου 1897.
Προεδρεύοντος ΑΝ. ΧΡΗΣΤΙΑΟΥ, προέδρου.
Μετά την άνάγνω'ΐ'.ν καΐ έπικύρωσιν των
πρακτί'Λών της ηγου[Λέν7;ς συνεδρίας, απουσιά-
ζοντος του κ. γενικού γρα(Λ(Λατέως, αναβάλλε-
ται 7) άνάγνωσις της αλληλογραφίας και αρ^^ε-
ται ή φ^ζη^/;σις έττι της ύποΟε'σ^ως Μ'^βοΜοίη.
Ό '^. πρόεδρος ζητεί πάρα των κ. κ. Μα-
λιάκα και Παντερμαλή, (χ,ελών της προς έςε'-
τασιν και έζακρίβωσιν των κατά την διαφοραν
Συλλόγου και ^ΥβαΜβίη εκλεγείσης τρΐ(χ.ε-
λους επιτροπής των νορ,ο [Λαθών, ίνα έςενέγ-
κωσι την γνώ[Λην των* παρουσιασθεΐσαν οέ
ταύτην γραπ^/)ν και άναγνωσθείσαν υπό του
γρα[Α[Λατέως εις έπήκοον της όλοριελείας, ό κ.
πρόεδρος χαρακτηρίζει την γνω[Αθδότησιν της
επιτροπής ώς άπόφασιν, καθ' ην ό Σύλλογος,
συμοώνως προς την γν ω [/.ο δότη σι ν, εν η σα-
φώς εκτίθενται οι ύπίρ και κατά λόγοι, έχει
δίκαιον.
Μαλιάκας, Ή γνω•Λθδότησις αύτη δέν δύ-
ναται να φέργ) τόν χαρακτήρα αποφάσεως,
άλλ' απλώς την γνώ[Λην τών δύο (Λελών,
καθότι έλειπεν ό κ. * Ατιοοτόλογλους, όστις
παρών, ϊσως δια [Αίας αντιρρήσεως ν* άνέτρε-
πεν άρδην την γνω[Λθδότησιν* άλλ' ή άτθ(Αΐκή
[Λου, λέγει, πεποίθησις είναι Οτι ό κ.ίVV^λ7β/>ί
έχει αδικον, διότι έπε'[Λφθη αύτω επιστολή
υπό του [Λακαρίτου Βαοιάδου τω 1887 σχε-
τική προς τήν [/.εταβολήν τών δρων του Προ-
γράμματος, καΐ της επιστολής ταύτης ό κ.
ΙΥβοΗοίη έγε'νετο κάτοχος* αν δέ κατά τήν
[χει έπειτα προεδρίαν του [/.ακαρίτου Καλλιά-
δου, πάρα τα συ(Απεφωνη[Λένα, έπληρώθη ού-
τος εις χρυσόν, τό τοιοΟτον έγένετο εκ πλάνης,
άφ' ου ούδα[Λθΰ άναφε'ρεται άπόφασις αναι-
ρετική τών 6ρων της επιστολής του Βαοιάδου ,
ή δέ πλάνη βεβαιότατα δέν δύναται να χρη-
σΐ[χεύσγ) ώς βάσις προς δικαιώ[Αατα.
Ό κ. Σαλτέλης έρωτ5έ τον κ. Μαλίάκαν,
αν έζάγηται εκ της επιστολής του κ. λΥβο-
Μβΐη, συ[;.πέρασ(;.α αποδοχής τών όρων της
επιστολής του Βαοιάδου.
Μαλιάκας. Άφ'ού ό κ. \νβθΙχΙ(ήη άπαντ^
δτι, ^χοον ντί δψιν την ίπιστολην υμών, ΛΙ
ουμμορφωΟώ προς τό Πρόγραμμα, άρα απο-
δέχεται.
Αύ^εντόττουλος. *Η περί ης ό λόγος επιστο-
λή του Βαοιάδου είναι μακρά εγκύκλιος, εκ-
δοθείσα τω 1886• 6 κ. νΥββΜβίη αρνείται δτι
έλαβε τοιαύτην τίνα έγκύκλιον, διότι δεν ευ-
ρίσκει αυτήν εν ττί αλληλογραφία του, επειδή
τό άντίγραφον αύτ/)ς, σταλέν, έχρονολογηθη
1897 άντΙ 1887, άφοριχήν λα[Λβάνων έκ
του λάθους του επιστολογράφου, ονθ{Λάζει
τούτο νέαν παλινφδίαν του Συλλόγου»
Μαλιάκας. Δεν πιστεύω να άντ/)λλάγη
ογκώδης αλληλογραφία [χεταξύ Συλλόγου και
κ. ^Vβ^I{ι^Ίη, ώστε να [χή άνεύρνι εν τνί συλ-
λογγ) τών επιστολών του τήν επιστολή ν του
Βαοιάδον.Ύ6 βέβαιον είναι δτι. εκ της (/.ελέτης
τών εγγράφων προκύπτει δτι• έλαβε γνώσιν
της επιστολής του Βαοιάδου καΐ άπεδέζατο
τους δρους, διό και έγένετο αύτφ ή αύςησις
της άντα[Λθΐβής εις αντίτυπα* άρα ή εις χρυ-
σόν πληρω[Λή έγένετο έκ πλάνης.
Βαλαβάνης. *Αν ή ε (ς χρυσόν πληρω[Λή δεν
έγένετο έκ πλάνης, άλλ* ένεκα της [χικρας ρ,ε-
ταζύ χρυσού καΐ χαρτονθ|Αίσ[Λατος διαφοράς,
τότε τί δέον ποιησαι ;
Μαλιάκας. Τό τοιούτο θα έση(Ααινε δω-
ρεάν του Συλλόγου, ήτις επίσης δέν δίδει
αύτω βάσιν προς διεκδίκησιν δικαιώ(;.ατος.
Λιμαράκης. Έρωτ51 α') Έαν τήν πληρωμήν
εις χρυσόν του κ. λΥβοΜοίη δέν συνώδευε κα\
επιστολή, είς ην ν' άπήντ/;σεν ούτος ευχάρι-
στων έπΙ τη πληρω[Λη εις χρυσόν και αυξή-
σει τών αντιτύπων, αν τυχόν έγένετο* καΐ β')
*Αν προς τη ε {ς χρυσόν πληρωίλη τότε έλαβε
και τα πρόσθετα 170 σώ[Λατα, τα διδόμενα
ώς άντισήκω(χ.α της έκ του χαρτονο;Λίσ[Λατος
διαφοράς.
Πρόεδρος. Ό Σύλλογος έλαβε [λόνον 330
αντίτυπα* άρα ό κ. λνβοΜβίη έκράτησε τα
670 σώΐΑατα* νθ[Λίζω δ' άλλως δτι και ττϊν
τΐ[Λήν τών φύλλων ηύξησε κατά τίνα εκατοστά.
Αυ^εντόηονλος, Τό νέον πρόγρα[Λ{χα της
Ζωγραφείου Βιβλιο&ήκης αναφέρει πληρώ μήν
ε(ς χρυσόν, άλλ' ούχΙ καΐ αύξησιν της τΐξχ-ηζ
τών φύλλων.
Μαλίάκας, Μολονότι εν πεποιθήσει φρονώ
δτι ό Σύλλογος έχει δίκαιον, ούχ ήττον προ-
τείνω να υποχώρηση ό Σύλλογος, διότι τα
ήθικα σω[Λατεία ζη(χιουνται λίαν είτε ενάγοντα
εϊτε έναγό[/.ενα, άλλως τε δυνατόν καΐ τό
άποτέλεσ{Λα της δίκης να η εναντίον του Συλ-
λόγου, διότι σχεδόν κατά κανόνα τα Προξε-
νεία κηρύσσονται ευνοϊκά προς τα συ[Λφέροντα
τών υπηκόων των.
Παντερμανλής. "Ήδη, δτε (χανθάνω δτι ό
ΠΡΑΚΉΚΑ (ΣνΝΈΔΡΙΑΣΙΣ ^ΑΣΟθ', 24 ΝΟΕΜΒΡΙΟΤ 1897)
115
χ. ]νβ€Μ6ίη έκράτησεν 670 αντίτυπα άντΙ
τών δΟΟ, ή πεποίθησίς [ΛΟυ ττερί του διχαίου
του Συλλόγου ένισχύεταί ετι (χαλλον, διότι
τούτο αποδεικνύει δτι ό κ. Ι^^οΜβΐη έλαβε
ρ«ν την έπιστολην του Βασιάδον, συ(Λΐι.ορθθυ-
ται δαως προς αύτην ρ.ονο^α.ερώς Οι* ϊδιον
09δλος.
Αν&€Ττ07ξσνίος. Έν τω έντύπω προγράρ.-
ματι αναφέρεται δτι οΐ έκδόται λα[Λβάνουσιν
670 σώρΛτα.
Μαλιώίας. Ή γραπτή συ[Λφωνία είναι τό
ίτζν, άδιζφορον δέ είναι η[Αϊν τί ορίζει τό
Πρόγραμμα.
Σαΐτελης, Προτείνει όπως ή επιτροπή [λε-
λετΤι^Υΐ εκ νε'ου την ύπόθεσιν ρ.έχρι της προσε-
χούς εβδθ{ϋ^ίδος, ιδίως λα[Λβάνου(7α ύπ' δψιν
XII την παρατηρησιν του κ. Λίμαράκη, ήτις
έτΓΐ^έει νε'ον φως τη υποθέσει.
Αιμαράκης. Προτείνει να γραφτ, τω κ.
ΨβοΜβίη καΐ έρωτηΟη πώς έκράτησεν 170
σώ(ΐατα επΙ πλέον, άφ'&ύ δεν είχε λάβει γνώ-
αιν της επιστολής του Βασιάδον, καΐ αν και
ιατά την παρατηρησιν ταύτη ν δέν μεταπει-
ΛΊξ και εναγάγτ, τόν Σύλλογον, τότε όυνά(ΛεΟα
νχ λύσωμεν τό ζητηρ,α καΐ δια διαιτ/ισίας η
ΪΓίζωδίκου συ[Λβιβασ|Λθϋ.
^Αχεατορίάης, Μετά τας δοθείσας έπεξηγη-
I 9£ΐς, φρονώ δτι ό Σύλλογος ε/ει πλήρες δί-
χαιον, άλλα και κ. ΐνβοΜβίη δεν έχει άδικον
\ χιΙ' εαυτόν, διότι σοφιστικώς φερό(Λενος εγρα-
ι ί}ίε τω Συλλόγφ δτι θα σ'^μίΛορφωθη προς τό
Πρόγραμμα, ούχΙ δε και προς την ίπιοχολήν '
ι 0ι6 προτείνω δπως ό Σύλλογος, προς άποφυ-
ντιν σκανδάλων, πληρώσγ, μεν αυτόν εις χρυ-
! 50ν, <5η[Αειωθτί δ' έν τοις πρακτικοίς δτι ό
Ι Σύλλογος πέποιΟεν έπι τφ δικαίω του.
Πρόεδρος. Νθ[Λίζω δτι ή συζήτησις διεςη-
/9η αρκούντως λεπτο^Αερώς καΐ έσαφηνίσθη'
ηχούσατε τάς προτάσεις τών κ. κ. Σαλτέλη,
Ι Μαίιάχα, Αιμαράκη και ' Ακεστορίδον κατά
Ι «ιρχν προτεραιότΓ,τος τίθημι εις ψηφοφορίαν
Ι την ^ρότασιν του κ. Σαλτέλη.
ι Ψηφοφορίας γενθ[Αένης, ή πρότασις τοΟ κ.
ί ΣοΙιέλη έγένετο δέκτη, δπως {Λελετηθ/ί δη-
I Αΐϊη εφάπαξ ετι ύπό της έπιτροπνίς τών νο-
' !«[ΐαβών, τξ προστίθενται ώς βοηθητικά (^.ε'λη
XII οΐ χ. Σαλτέλης καΐ Ανϋεντόττονλος.
Ι Πρόεδρος. Συναφής προς την ύπόθεσιν του
χ.\νβ€]ίΙβιη είναι και ή ύπόθεσις του κ. Βερ^
νηρδάχη, |ΐε την διαφοράν δτι ό όι/.ογενης λόγιος
Ι"Λυ|«ΐ να κλείση συ[Λφωνίας διά (λέλλουσαν
ιργασίαν του* οί προτεινό[Λενοι ύπ' αύτοΰ δροι
έ[Αελετηθησαν έν τη Φιλολογική Επιτροπή,
ήτις έξηνεγκε την εαυτής άπόφασιν ύπό τύπον
προτάσεων, ας τυπικώς ύποβάλλθ(Αεν υτ^ό την
εγκρισιν υΐΛών.
Λ) Έ άντΐ[Λΐσθία του κ. Βερναρδάκη να
γείντ) εις χρυσόν. Β') Να έπιτραπη η εκδοσις
του Ενριπίδον νά γείνη έν 5 τό(/.οις, άντι 4,
άλλ' ύπό τόν δρον του νά {/.η ύπερβαίνγ) έκα-
στος τόρ,ος τά 40 τυπογραφικά φύλλα, εις
παν δέ καθ' ύπέρβασιν φύλλον νά πλήρωση
(λέν χάρτην και τυπωτικά ό Σύλλογος, άμοιβη
δε νά μη δοθη τω κ. Βερναρδάκη.
Αϊ προτάσεις αύται, τεθείσαι εις ψηφοφο-
ρίαν, [Αετά τινας διασαφήσεις έγένοντο παρα-
όεκταί. Γενομένης ψηφοφορίας προς άντικα-
τάστασιν λογιστον άντι του τέως κ. Π. Πρωίον,
παραιτουμένου, έ?ελέγη τοιούτος ό κ. Πίττα-
κδς Ευστρατίου. Ψηφοφουνται και γίνονται
δεκτά ώς επίτιμα μεΐνη του Συλλόγου, ό
Μακαριώτατος πρώην Πατριάρχης Ιεροσο-
λύμων κ. Νικόδημος καΐ ό διάσημος Άσσυ-
ριολόγος Ηίΐρπχΐΐί^ καθηγητής τνίς άσσυ-
ρ ιολογίας έν τω Πανεπιστημίω της ΠενΦ^λ-
βανίας, προτεινόμενοι ύπό του προεδρείου.
Μεθ' ο διαλύεται ή συνεδρία.
ΣΤΝΕΛΡΙΑΣΙΣ >ΣΟΘ'
(ΤακτίΗ^ι γενική)
τη 21 Νοεμβρίου 1897.
Ιΐροιδρεύοντο; ΑΝ. ΧΡΗΣΤΙΑΟΥ, προέδρου.
Αρχομένης της συνεδρίας, άναγινώσκονται
τά πρακτικά και έπικυρουνται. Είτα ό κ. γε-
νικός γραμματεύς άναγινώσκει τό ύπολειπό-
μενον μέρος της κατά τό διάστ-^μα τών δια-
κοπών ανταλλαγείσης αλληλογραφίας
του Συλλόγου, έχούσης ώς έπεται:
Επιστολή του Μητροπολιτικού Συμβουλίου
Οινόης από 6 Αυγούστου, αίτουμένου την
σύστασιν διδασκαλίσσης διά τό παρθεναγω-
γείον της κοινότητος.
Του κ. Πετροκοκκίνου, πράκτορος τ^ίς
Ασφαλιστικής Εταιρείας « ΟοΐΏΠΠΟΓΙΊαΙ
υΐΐίοΐΐ θΙ(*. )) εντεύθεν άπό 7 Αυγούστου,
αναφερομένου εις γενομένην άσφάλειαν καΐ
έρωτώντος ποιον τό ΙΠϋχίΐηΐΙΠΙ, δπερ η
Εταιρεία δύναται νά λογαριάσ*/) έπι ενός βι-
βλίου έν περιπτώσει όυστυχήματος.
Της προς εκδοσιν τών * Απάντων ΊΤροκλέους
Βασιάδου επιτροπής άπό 19 Αυγούστου, αί-
116
ο ΕΝ ΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΟνΠΟΛΕΙ ΕΛΛΗΝΙΚΟΣ ΦΙΛΟΛΟΓΙΚΟΣ 2ΤΛΛ0Γ02
του(Αένης δτως ίττιτραπ^ αύττ, ή έλβυθίρα χρη-
σις των άρχΕίων του Συλλόγου πρ6ς ληψιν ττλν;-
ροφοριών, τταραχωρηθώσι δ' αύτη τα έν τψ
Συλλόγω άποκείμενα χειρόγραφα του Βααιά-
δον καΐ παραδοθώσι ταύτη οι άπαιτηθησό-
ρ,ενοι τό(Λ0ΐ του Περιοδικού.
Της ^Εφορείας των Σχολών ΟΙνόης από 4
Σεπτε(;.βρίου, ευχαριστούσες ίϊ^ι τη συστάσει
ττίς αυτόθι άφικομένης δεσποινίδος Κελαϊδίτον,
Των κ. κ. *Αατερίσυ Ζήκου και ΓεωργΙυν
Κωναταντινιδου εζ Άδριανουπόλεως από 14
Σεπτείλβρίου, αίτου(Λίνων πληροφορίας περί
του Καραηανείου Αιαγο^νίοματος και της εις
αυτό υποβληθείσης Φνσίκής υπό τόν τίτλον
« Ό ίργαζόμενος νηΐρ των φνοικών επιστημών
άγ(ονίζετα$ κτλ. »
Του κ. Κωνοταντίνον Πατϊοϊωάννου εζ
Αθηνών από 15 Όκτωβρίου, αιτουμένου
δπως δοθη τό κατά τό 2^γραφεων γΐωααχδν
διηγώνιαμα του 1894 άπονε[Ληθεν αύτψ δε-
κάλιρον βραβείον τω κ. Δεπάσκ^, πληρεζου-
σίφ αύτου.
Του κ. Γεωργίου Ζηκίδον ες Αθηνών άπό
16 Όκτωβρίου, παρακαλςΰντος ίπως έκ της
Ζωγραφείον Ελληνικής Βιβλιοϋηκης άνατεθη
αύτφ η του ΘονκνδΙδον εκδοσις, περί δν έπΙ
πολλά ετη άσ/ολεϊται, έκδού; (Λάλιστα και
2 αυτού βιβλία, άτινα επιτρέπει τω Συλλόγφ
όπως λάβη έκ του βιβλιοπωλείου Νοτάρη.
Του κ. 'Επαμ, Σταματιάδον Ι κ Σά(Αθυ άπό
20 Όκτωβρίου, άγγίλλοντος δωρεάν βιβλίου
του υπό τόν τίτλον Παηκιάδος.
Του Ευκλ, θρνμμονλοπονλου έκ Τραπε-
ζούντος άπό 29 Όκτωβρίου, Οπως προς άνα-
βε ώρησιν τ^ίς κατά τό Ζωγράφειον Διαγώνι^
ομα του παρελθόντος έτους ύποβληθείστ.ς καΐ
άποτυχούσης γλωσσικής ύλης άναγράψη αύτφ
η Φιλολογική Επιτροπή λεπτθ(Λερώς τας
ελλείψεις, υπόδειξη οΐ τους ό'ρους, ύφ' ους
{Λετα την άναθεώρησιν οφείλει να την ύπο-
βάλη τό προσεχές άγωνοθετικόν έτος.
Της Φιλολογικής Επιτροπής εντεύθεν άπό
15 Νοερ,βρίου, ύποβαλλούστ^ς την γνώρ.ην αυ-
τής περί των υπό του κ. Βερναρδάκη ύποβλη-
θε'ντων Ορων προς έζακολούθησιν της εκδόσεως
των ύπολειπο[Λε'νων τό[Λων του Ενριπίδον,
Ή αΐν/^σις της Κοινότητος 'Υψωμα^είων,
διατηρούσης άστικην σχολην, περί παροχής
των τόρ,ων της Ζο)γραφε(ον Βιβλιοθήκης γί-
νεται δέκτη.
Σχετικώς προς την έπιστολην της έπι τίς
εκδόσεως τών έργων του μακαρίτου ΒαοίάΛον
Επιτροπής, ό κ. Σαλτέλης ζητεί διασαφησ{(ς•
Ό κ. Νικολόπουλος άπαντ^ Οτι τό ζηττηρΛ
τών αρχείων είναι σπουδαίον, δι* ο ό κ. πρόε-
δρος, συνεννοηθείς (χετα της Έπιτροττης, 5ιν
ενέκρινε την έλευθέραν χρησιν αυτών, ιΙ\»Μ
[ΛΟνον ως προς τα έγγραφα τα σχετικά ^ρ&ς
τόν βίον του ανδρός και τούτο εν τφ Συλλόγ€ί>
και ούχΙ κατ' οίκον* δεν ενεκρίθη δε να προστβ-
θη τη δίρηυιένη επιτροπή και (Λε').ος του Συλ-
λόγου, διότι η Επιτροπή δεν σ'^νεστηθη ύχ6
του Συλλόγου ούτε έζητ/)σεν αύτη τοιούτο
τι* είς α ό κ. Πρόεδρος προστίθησιν ότι τα
χειρόγραφα του (χακαρίτου παρέδωκε τφ έκ
τών συγγενών αυτού κ. Γκιώχ€ΐ. συιχφώνως τη
διαθήκη. Επίσης έπΙ της αλληλογραφίας,
άναφορικώς προς την άποστολην διδασκαλίσ-
σης εις την Κοινότητα ΟΙνόης, αίτησαριίντ,ς
τό τοιούτον, ό κ. Σαλτέλης παρατηρεί δτι
καλόν θα ητο τό (λέτρον τούτο νάγενικευθη.
Της παρατηρήσεως του κ. Σαλτέλη εν ξϊδει
προτάσεως υποστηριχθείσης πάρα πολλών
(χελών, ενεκρίθη δπως ή περαιτέρω σκέψις
άνατεθη τη Φιλολογική Επιτροπή* ό δΐ κ.
'ΑκεατορΙδης προύτεινεν οτι, αν υπήρχε τρόπος,
καλόν θα ητο να διάθεση καΐ δω[Λάτιά τίνα ό
Σύλλογος προσωρινώς δια τους άνευ θέσεων
δυστυχείς διδασκάλους ή διδασκάλισσας.
Είτα ό κ. πρόεδρος αναγγέλλει δτι ή επι-
τροπή έκ τών κ. κ. Α. ΧρηστΙδον, προέδρου,
77. Νικολοπονλον, Δ, Μηλιώτον καΐ Γ. Πάσχα-
λίδον έπαρουσιάσθη τη Α. Θ. ΙΙαναγιότητι
τζ) Οίκου(Αενικφ Πατριάρχη προς έπίδοσιν
του διπλώ[Λατος έπιτίρ.ου (λέλους, όπερ άπέ-
νειρ,εν ό Σύλλογος τη Α. θ. Π., η και προσε-
φώνησεν ό κ. πρόεδρος τα έςης εικότα τ*/;
περιστάσει :
Παναγιότατε Δέσποτα,
Τό προεδρεϊον τοϋ Ελληνικού Φιλο-
λο\•ικου Συλλόγου, τοϋ μόνου, τό γε νυν
έχον, όμο\'ενούς κεντριού, έν φ άνευ Ιδκυ-
φελείας καΐ αλλότριων τοϋ (Τκοποϋ αυτού
βλέψεων, κοιλλιεργεϊται ή επιστήμη ώς
τοιαύτη καΐ μέριμνα γίνεται προς είδικήν
και γενικήν μόρφωβιν της καθ* ημάς κοι-
νωνίας, εύσεβάστως παριστάμενον, σήμε-
ρον βέβαιοι τα αΙσθήματα της τιμής και της
ύπολή>}^εως προς τόν πεπνυμένον αύτυϋ
πρωθιεράρχην καΐ εγχειρίζει τό Δίπλωμα,
δι' ου ομοθύμως και δι* εύφημιων έν τΓ|
ΠΡΑΚΤΙΚΑ (ΣΤΝΈΛΡΙΑΣΙΣ ^ΑΣΟΗ', 24 ΝΟΕΜΒΡΙΟν 1897)
117
3τρώτη συνεδριάσει άνεκήρυ^εν ό Σύλλο-
γος μέλος αυτού έπίτιμον.
Ή Τμ. θ. Παναγιότης, ^ελείαν και
αληθή τών έκκλησκιστικών και πνευματι-
κών άνα^τίών τόύ γένους ημών γνώσιν
έχουσα, δύναται κατά το δίκαιον να εκτί-
μηση και τάς προσπάθειας τού ημετέρου
Συλλόγου υπέρ της προβιβάσεως τής μό-
\•ης αληθούς και βεβαίας υποστάσεως τού
άνθρωπου ώς δντος θρησκευτικού, ηθικού
καΐ πνευματικού. "Οθεν έπι τούτω και
μόνω παρακαλούμεν τήν Ύμετέραν Πα-
ναγιότητα, ευμενώς άποδεχομένην τό
ασθενές τούτο τής προς Αυτήν τιμής καΐ
άφοσκτσεως τού Συλλόγου δείγμα και
μνήμονα τών πόθων αυτού, νάπροστατεύη
την ύπαρ^ιν καΐ νά βοηθή τα έρ\-α αυτού,
ημάς δέ τους ελαχίστους θεράποντας, τους
εν τη ασθένεια αυτών διακονούντας, περι-
βολή διά πατρικής αγάπης καΐ εύλογη
ίτρός έπίτευ^ιν τού αγαθού. Γένοιτο !
Ή Α. θ. Παναγιότης, εύχαριστη^^ασα έ-•
τη τιμνί καΐ λίαν φιλοφρόνως ύ^οδεζαμένη
την ίχιτροπην, ύπε'ίτχετο την ύποστηριζιν
Αύτη; και τούλόγησε τό τε έργον καΐ τα με'λη
του Συλλόγου.
Έτϊίσης έπιτροττη ετέρα Ικ τών κ. κ. ^Α,
Χσηατίδον» προέορου, ^Υ. Φωτιάδον, άντιπροί-
ίρου καΐ 77. Νίχολοπονλον, γενικού γραμμα-
τέως, τνιν επαύριον έχαρουσιάσθτ) τη Α.
Μχκαριότητι τζ> πρφην Πατριάρχη Ίεροαο-
Ινμων χ. Νιχοδημφ προς έττίδοσιν του Διπλώ-
αιτος επιτίμου μέλους, δπερ άπε'νειμεν αύτω
ό Σύλλογος. Ή Α. Μακαριόττ,ς μετ' ενθερμον
τ^ Επιτροπεία υποδοχή ν καΐ ευχάριστη σι ν
τζ) Συλλόγω έπΙ τη έκτάκτω τιμή, ύπε'σχετο
την τε ηθικην καΐ ύλικην αύτου συνδρομην.
ΈπΙ της εν τη ηρ,ερησία διατάζει ύποθέ-
«ως ^νβοΜβίη ό κ. πρόεδρος έρωτ* τα ρ.ε'λη
της ικ νο{Λθ{χαΟών Επιτροπής, ε αν εχωσι να
•ροσβίσωσι ριετα την νέαν των μελέτη ν. Του
ι. Παττερμανλή δηλώσαντος δτι δεν εχουσι
ύ ττροσθέσωσί τι, ο κ. πρόεδρος συντό[Λως
άοηγείται πώς ή Α. Ε. ό κ. Χρηστάκης Ζω-
γράφος είχε διαθέσει 4δΟ λίρας κατ' έτος ποές
ίχοοσιν τίίς 2!ωγραφείον ΒιβΙιοϋήκης, καΐ δια
τίνος λόγο'^ς ούδε^.ς εκδότες είχε παρουσιασΟτί
ί•1 όλόκληρον δεκαετίαν, καΟ' ην ώς τί(Λη;/.α
ί7,ιν όρισθη φράγκα (λέν 60 δια τους πεζούς
*^^Ρ*?'^^» 80 οΙ δια τους ποιητάς καΐ επ'ι
"λ&ν 500 αντίτυπα, πώς δ' είτα (Λετα νέαν
έπιστολην της Α. Ε. ώρίσθη τό ποσόν 80 (ΐεν
φράγκων δια τους έκδότας πεζών συγγραφέων,
φράγκα δε 100 δια τους τών ποιητών και έπΙ
πλέον 670 αντίτυπα* γράφοντες δμως φράγκα,
λέγει, ό κ. πρόεδρος, φαίνεται δτι ύπενόουν
δραχ[Λάς, άλλ' ό κ. ΐνβοΗβίη, αποβλέπων
προς τό κείμενον του Προγράμματος ^ ζητεί
φράγκα χρυσά.
* Αποστόλογλονς, Παρατηρεί δτι δίν υπάρ-
ξει άβεβαιότης, καθότι ή Επιτροπή εύΟυς
ι' επιστολής άνεκοίνωσε τοίς έκδοτα ις δτι
εννοεί νά πληρώσ-ζι εις χαρτονό[Λΐσ[Λα.
Νικολότιονλος. Προτείνει δπως ή Φιλο7.ογικη
Επιτροπή, παραβαλουσα τα δύο Προγρόμ-
ματα, έκδώση νέον πρόγρα{Λ(Λα διασαφηνίζον
τα ά(Λφίβολα μέρη ακριβώς, ϊνα (χη κατερ-
χώμεθα εις συμφωνίας.
Μαλιάκας. "Ηδη, δτε είμεθα παρόντα καΐ
τα τρία μέλη τγϊς Επιτροπής καΐ συμφώνου•
μεν, δυνάμεθα ν' άποδώσωμεν τη γνωμοδο-
τ*/;σει ημών τύπον αποφάσεως, καθ' ην εχομεν
πλήρες δίκαιον.
Λιμαράκης, Νομίζει δτι είναι καιρός πλέον
νά δοθη τέρμα τη υποθέσει καΐ υποβάλλει την
έξης πρότασιν : Ό Σύλλογος ίκ της γνωμο-
δοτήσεως της νομικής ^Επιτροπής καΐ της
γενομένης συζητήσεως, καίηερ πεισϋεις δτι ίχει
δίκαιον, ονχ ήττον προτιμών την όττωςδήτιοτε
περάτωσιν της νηοϋέσεως, ΙξονσιοδοτεΧ το
προεδρεΧον δπως πράξη τό συμφορώτερον,
*Η πρότασις του κ. Λιμαράκη, ύποστηρι-
χθείσα καΐ υπό πολλών άλλων μελών, τίθεται
εις ψηφοφορίαν, καΐ γίνεται δέκτη παμψηφεί.
Είτα ό κ. Νικολότιονλος, έν σχέσει προς την
άπόφασιν, την 7.ηφθείσαν περί του κ. Βερναρ•
δάκη περί πληρωμής της αντιμισθίας αύτου
εις χρυσόν, έρωτ^. τί ποσόν θα πληρωθη*
κατά τό πρώτον ή δεύτερον πρόγραμμα καΐ
αν λάβη 500 η 670 αντίτυπα, ϊνα γραφή
και προς αυτόν ή επιστολή αναλόγως.
Μαλιάκας. Παρατ/)ρεί δτι τό δεύτερον πρό-
γραμμα άκυροί τό πρώτον, δπερ θεωρείται ώς
μή ύφιστάμενον, άρα θα πληρωθη προς 100
φράγκα καΙ θα λάβη 670 αντίτυπα.
ΟΙκονομίδης, Προτείνει νά ζητηθώσιν έςη-
γήσεις παρά της Φιλολογικής Επιτροπής.
Ενσταϋιανός. Παρατηρεί ότι και του Β'
προγράμματος πολλαχώς παραβιασθέντος και
δη παρά του κ. Βεφ'αρδάκη, ύποβαλόντος
νέους δρους, δύναται και ό Σύλλογος νά προ-
τείνη νέους δρους καΐ νά ζητήσ*/) νά δώση
αύτω π. χ. μόνον 500 αντίτυπα.
118
ο ΕΝ ΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΟΤΠΟΛΕΙ ΕΛΛΗΝΙΚΟΣ ΦΙΛΟΛΟΓΙΚΟΣ ΣΤΛΛΟΓΟΣ
Σαλτέλης, Παρατηρεί δτι ουδέποτε έφηρ-
{Λοσθη τό Α ' πρόγρα|Α{ΛΧ ως έκ του γλισχρου
της προτεινθ(Λέντ,ς τοίς συγ^'ραφευσιν• άμοίβης*
αν δε χαΐ τό Β' πρόγρα(Λ[Αα δέν εφηρ[ΛΟσθη
κατά γρά[Λ(Αχ, εις τούτο δεν πταίεί (Λονον ή
Φιλολογική Επιτροπή, άλλα καΐ ό [Λεγάθυ-
(Λος χορηγός, δστις,έν τη υποθέσει τη (χεταξύ
Συλλόγου καΐ Σεμιτέλον, παρακληθεις να
παρέ[Λβη, έδηλωσεν όπως, χάριν της άρτιό-
τητος του έργου, [χη τεθώσι τη πληρει έκδέσει
προσκό[Λ[Λατα, ει και υπερβαίνει τό ποσόν
των τυπογραφικών φύλλων τό υπό του προ-
γρά[Λ(Λατος όριζόρ,ενον.
Χαίζηχρήστου, Παρατηρεί δτι ή Φιλολο-
γική Επιτροπή, ή συντάζασα τό πρόγρα;^ι{Λα,
οέν άφηκε σχετικήν έλευθεριαν τοίς έκδόταις,
περιορισασα αυτούς, εν ω είναι γνωστόν δτι ή
συγγραφική εργασία δεν δύναται να σταθ[Ληθη
ούτως ακριβώς, ώστε να περικλείηταί τις
κατ' ανάγκην (χεταξυ 30 — 40 φύλλων άνευ
βλάβης του έργου, έπθ[Λένως ούτε ό Σεμιτέλος
ούτε ό Βερναρδάκης ούτε άλλος τις συγγροι^
φεύς ούτω πως περιοριζό(Λενος θα ήδύνατο να
παραγάγη έργον τΐ|Αών καΐ αυτόν και τό έθνος.
^Αποοτόλογλους. Έν τοιαύτη περιπτώσει,
ή Φιλολογική Επιτροπή, λα[Λβάνουσα ύπ'
δψιν τάς διοιφόρους άτελείας του Β' προγρά[Λ-
(/.ατος, έδει να συντάζη τρίτον πρόγρα(Λ[Λα.
Λιμαράχης, Παρατηρεί δτι ή επιστολή τοΟ
Βασίάδου προς τους έκδότας δύναται να θεω-
ρηθη ως Γ' πρόγραμ|Αα, άλλ* εαν ύποτεθη
δτι τό χαρτονό[Λΐσ{;.α κατήρχετο ετι περισσό-
τερον, εις τό ρ.ηδέν εν ανάγκη, (χήπως οί
συγγραφείς θα έδέχοντο να έργασθώσιν οιονεί
δωρεάν, ώς δεδε[Λένοι υπό του προγρά(Λ{Λατος ;
βεβαίως δχι, άλλ'ούτε ό Σύλλογος θα έδέ/ετο
τοιούτο τι άδίκη[Λα. Ό Σύλλογος πρέπει να
ε/η εν πρόγρα{Λ(;.α, άλλα τούτο δεν αναγ-
κάζει αυτόν να πορεύηται άπαρεγκλίτως βα-
δίζων Φ^[Λφώνως προς αυτό, ες εναντίας ό
Σύλλογος είναι κύριος και να τροποποιη εκά-
στοτε κατά τας παρουσιαζορ,ένας άνάγκας
τούτους ή εκείνους τους δρους, ή δε Φιλολο-
γική Επιτροπή είναι ελευθέρα να έλαττοί ή
αύζάνη αναλόγως της άζίας του έργου {Λετ' έζέ-
τασιν τόν άριθ[ΛΟν τών τυπογραφικών φύλ^^ων» .
Μετά τάς διασαφήσεις ταύτας ενεκρίθη
να γραφή τω κ. Βερναρδάκη δτι θα πληρωθη
εις χρυσόν προς 100 φράγκα τό φύλλον και
θχ λάβη 670 αντίτυπα.
Είτα ό κ. γενικός γρα(χ.[7.ατόύς άναγινώσκει
την εκ^εσιν της Οικονομικής ^Επιτροπής. Τας
προτάσεις δ' αύτης ό Σύλλογος παραπέίΛ-ττει
προς (χελέτην τω προεδρείω.
Ψηφοφορείται τακτικόν μέλος ό κ. Κοον^
αταντΐνος Βογίατζόγλους, ε(/.πορος.
Μεθ' δ διαλύεται ή συνεδρία.
ΣΤΝΕΔΡΙΑΣΙΣ >ΣΠ'
(Τακτικοί γενική)»
τΐΙ 8 Δεκεμβρίου 1897.
Προεδρεύοντος ΑΝ. ΧΡΗΣΤΙΑΟΥ, προέδρου.
Άναγνωσθέντων τών πρακτικών της ήγου-
(χένγ)ς τακτικής γενικής συνεδρίας, ό κ. Λι-
μαράκης πΛρατηρεί δτι προκεΐ(χένου περί του
άριθ(Λθύ τών δια τάς εκδόσεις τής Ζωγρα-
φείου Βίβλιοϋηκης τυπογραφικών φύλλων,
παρετήρησεν δτι ναι [άν τό πρόγραρ.[Λα ορί-
ζει ταύτα, άλλ* ό Σύλλογος είναι ελεύθερος
να δε/θη ή (λή, ό δε κ. * Αποστόλογλονς
προσθέτει δτι ό Σύλλογος ούδεν έχει δικαίω^χα
άνευ τής θελήσεως του χορηγού και {χονορ,ε-
ρώς να (^.εταβάλη τό πρόγρα(Λ(Λα• [Λεθ' ο τα
πρακτικά γίνονται παραδεκτά* άναγινώσκε-
ται δε περίληψις τής αλληλογραφίας και
δωρεά ι βιβλίων.
Ή αλληλογραφία έχει ως εξής :
Επιστολή τής Α. Μ. του πρφην Ιεροσο-
λύμων κ. Νικόδημου εκ Χάλκης άπό 23 Νοερ.-
βρίου, εύχαριστούντος έπι τη εκλογή αυτού
ώς έπιτί(χου [λέλους.
ΈπιστολαΙ ένδεκα κυρίων, αιτουμένων την
θέσιν είσπράκτορος του Συλλόγου.
Του κ. Π, Α. Νικολοπούλου, προέδρου τής
Κοινωνιο7.ογικής Επιτροπής άπό 8 Δεκεμ-
βρίου, παραιτουμένου τής θέσεως ταύτης.
Είτα ό κ. πρόεδρος άγγέλλει τον θάνατον
του επιμελητού και εισπράκτορος του Συλλό-
γου Νικολάου Κρητικίδον' τα έξοδα κηδείας
αυτού χάριν τής πολυετούς του υπηρεσίας
προκαταβληθέντα υπό του προεδρείου έπιψη-
φίζονται. Μετά ταύτα ό κ. πρόεδρος μετά
λύπης γνωρίζει τω Συλλόγφ δτι ό κ. 77.• Δ.
Νικολόπουλος ύπέβαλεν άμετάκλητον δεδι-
καιολογημένην παραίτησιν τών καθηκόντων
προέδρου τής Κοινωνιολογικής Επιτροπής,
δθεν θέλει προσκαλέσει τήν ρηΟείσαν Έπι-
τροπήν προς έκλογήν νέου προέδρου.
Κατόπιν υποβάλλεται τω Συλλόγφ καΐ
επιψηφίζεται τό Πρόγραμμα τών δημοσίων
μαϋημάΐίον του τρέχοντος συλλογικού έτους.
ΠΡΑΚΤΙΚΑ (ΣνΝΕΑΡΙΑΣΙΣ ,ΑΣΠλ', 15 ΔΕΚΕΜΒΡΙΟΤ 1897)
119
ΜεΘ' δ, τεθέντος αύθις έττΐ του τάτη^τος του
ο:χονθ{ΐικου ζητη(λατος, ό κ. * Αποοζόλογλονς
λεγ€ΐ ίς ονόμχτος της Έττιτροττης, δτι ν)
ύδ(χη οικονομική Επιτροπή, (Λετα τόν θάνα-
τον του Νικολάου Κρητικίδον ορίζει ά(Λ0ΐβτ,ν
του άντικαταστητοντος αυτόν, ούχΙ τριά-
χοντα, αλλ* είκοσι τοις έχατόν έπι των εισ-
ττράζεων ρ,όνον των τακτικών <Γ^νδρθ[Λών
χζΐ των οιπλωρ,χτων, τουθ* δπερ έπιψηφ{-
ζεται ύττό του Συλλόγου.
Κατόπιν 7:ροκεΐ[Λενου περί του κονδυλίου
του φωτισ{Λθΰ καΐ της θερ(χάνσεως, ό κ.
πρόεδρος απορεί πώς η οικονο^ίίικη επιτροπή
ίίν ελαβεν υπ' δψιν τα εντάλ[Αατα• έφ' ώ ό κ.
Γτ^ώχας λέγει, ώς {χΑος της Επιτροπής, δτι
τχ εν τη εκθέσει της έπΙ του άντικεΐ[Λένου
το'^του, λόγω της ελλείψεως ταύτ/3ς, δέον να
ίεωρηθώσιν άβάσΐ[Λα. Ό κ. * Αποστόλογλονς
ορονεΐ δτι εις την θέρ[Λανσιν δύναται να
έπέλθτΓ) οικονομία.
Είτα, προκεΐ{χ.ένου περί αυξήσεως του άσφα-
λιζο;ιενου ύπερ του Συλλόγου ποσού, κατόπιν
φ^ζητησεως ό κ. πρόεδρος οηλοί δτι εις πρω-
τιών εύκαιρίαν θε^λει άσφαλισθή ό Σύλλογος
ιντί δέκα χιλιάδων λιρών, συ(Αφώνως τ^^
τροτάσει της Οίκονθ(Λΐκ*7ίς Επιτροπής. 'Όσον
ϊ' άφορ^ τα διάφορα έξοδα, γενικά τε καΐ
ίχτχχτα, γενησεται η δέουσα φροντίς, δπως,
ε: δυνατόν, έλαττωθώσιν. Τό δέ ζητη[Λα
αντανίίας η συναυλιών παραπέ[Απεται είς
α).λην συνεδρίαν. ΙΙερΙ του κ. Αατσααοι; άπο-
οασίζεται λόγω τής [Λακρας του υπηρεσίας
χιΐ της ένεκα γήρατος άνικανότητός του,
οττως δοθνί ώς σύνταξις τό η(Λΐσυ του [λι-
ίβουτου, καταργούμενης της θέσεως αύτοϋ.
Μδτχ ταύτα τίθεται τό ζήτημα της άντι-
χχτχστάσεως του είσπράκτορος και επιμελη-
τού Νικολάου, θανόντος. Ό κ. Νικολόπουλος
λέγει δτι κακώς χαρακτηρίζεται υπό της Οίκο-
νορχης Επιτροπής ή θέσις του Νικολάου ώς
Οίσις είσπράκτορος, διότι τα καθήκοντα αύτου
ησχν πολλά και ποικίλα καΐ τοιαύτα θα ώσι
ίιχτόν μΛλ6ντα να προσληφθεί ώς άντικα-
τχϊτχτης αύτου, άντΙ τής ηδη ορισθείσης
ά|40ΐβής τών 20 % *^'' '^^'^ τακτικών είσπρά-
;εων. Τα καθήκοντα είσπράκτορος έζετέλει
ο Νικόλαος, άλλα προς τούτοις ητο τακτικός
'Λίχλληλος, ευρισκόμενος πάντοτε είς την διά-
ίίδΐν του Συλλόγου χάριν πάσ-^ς εσωτερικής
χχΊ εξωτερικής ύττΛρεσίας, παρευρισκόμενος
"χντοτε εις πάσας τάς συνεδριάσεις του τε
Σ'/λλόγου και τών επιτροπών καΐ είς τα δη-
μόσια μαθήματα, ώς καΐ έν πάση τελετή καΐ
φροντίζων περί παντός άφορώντος τόν Σύλ-
λογον. Ό κ. Γκίώχας επιφέρει δτι ή Οικο-
νομική Επιτροπή, ονομάσασα εΙσπράκτορα
τόν μακαρίτην Νικόλαον, δέν εΤχεν υπ* δψιν
τα καθήκοντα του. Τής γνώμης του κ. Νίκο-
λοπούλον γενομένης δεκτής, ό κ. πρόεδρος δή-
λοι δτι, συμφώνως τζ) 3φ £ρθρφ του Κανονι-
σμού, καλείται ό Σύλλογος να έκλέξη μεταξύ
τών αίτητών, ων τα ονόματα είσιν εγγεγραμ-
μένα έπι του πίνακος' άλλα τό προεδρείον νο-
μίζει καλόν να περιορισθη ή έκλογ*/) μεταξύ
τών κ. κ. */. Γκούμα και Ζαφειρίου, Ό κ.
Γκίώχας και ό κ. Μηλιώτης φρονοΰσιν δτι τό
ζήτημα είναι επείγον και δείται άμεσου λύ-
σεως ^ άλλ' ό κ. Εύσται&ιανός, *ΑκεστορΙδης
καΐ Λιμαράκης ζητουσιν άναβολήν, ίνα τα
μέλη διαφωτισθώσι περί τής αξίας καΐ τών
προσόντων τών προτεινομένων προσώπων.
Τής αναβολής γενομένης δεκτής, ο κ. Ευστά-
θιος ^Ιωάννου ν-οτεί δπ6>ς ό μέλλων γενέσθαι
δεκτός καταβάλη είς τόν Σύλλογον εκατόν
λιρών πραγματικήν έγγύησιν. Την πρότασιν
δέ ταύτην υποστηρίζει καΐ ό κ. Εύστα:&ιαν6ς
και Λιμαράκης, δστις δέχεται καΐ την πεντη-
κοντάλιρον κατάθεσιν, αρκεί να ηναι πραγμα-
τική, άλλ' ή άπωτέρω αύτη πρότασις απορ-
ριφθείσα φέρει τόν Σύλλογον είς την άποδοχήν
τής προτάσεως παροχής προσωπικής εγγυή-
σεως έγγραφου εκατόν οθωμανικών λιρών προ-
ερχομένης εκπροσώπου άξιόχρεω. Είτα άπο-
φασισθέντος δπως ουδεμία άλλη αίτησις υπο-
ψηφιότητος, πλην τών ηδη ύπαρχουσών,
γένηται δεκτή, τινά τών μελών ζητουσιν
δπως ό μέλλων έκλεγήναι φέρει καΐ πνευμα-
τικά προς τοίς άλλοις προσόντα, άλλ* ένεκα
τής προκεχωρηκυίας ώρας λύεται ή συνεδρία.
ΣΥΝΕΔΡΙΑΣΙΣ ^ΣΠΑ'
(Τακτικί^ γ^^ιχή)
τγ} 15 Δεκεμβρίου 1897.
Προβδριύοντος ΑΝ. ΧΡΗΣΤΙΑΟΥ, προΐδρου.
Ό κ. γενικός γραμματεύς άγγέλλει τάς δω-
ρεάς τών βιβλίων καΐ άναγινώσκει την άλ-
ληλογρα^ίαν, εχουσαν ούτω:
Επιστολή του κ. Ν Α. θεοχαρίδσν, Ικ
Πολυγύρου τής Χαλκιδικής, άπό 5 Δεκεμ-
βρίου, άποστέλλοντος ύλην έπι τω Ζωγραφείφ
Διαγωνίσματι.
120
ο ΕΝ ΚΩΝΣΤΑΝΤίΝΟΤΠΟΛβΙ ΕΛΛΗΝΙΚΟΣ ΦΙΛΟΛΟΓΙΚΟΣ ΣΤΛΛΟΓΟΣ
Του κ. Γ, *Εαρινου νλ Σαύρνης ά-6 7
Δ£ίΐ6(Λβρίου, αίτου|Λένου πληροφορίας ττερί του
υτζ' αύτου άποσταλέντος λεξιλογίου της Συ-
(Ααϊκης ίιχλέκτου ττερι τ6ν Δβχέ^Λβριον του
1895 διχ τό Ζωγράφεων Διαγώνια μα και
έρωτώντος (/.ίχρι χο:χς έττοχης δύναται να
άποττείλη έτερον λεζιλόγιον ετέρας διαλέκτου.
Του κ. Χίλπρεχτ, έ^ιτ{(Αου [χέλους του Συλ-
λόγου, εντεύθεν άπό 1 1 Δεκδ[Λβρίου εύχα-
ριττουντος έπΙ τη εκλογνί και ύπιτχνουΐΛέ-
νου ανακοινώσεις περί νεωτέρων ευρηίΛατων
του δια τό Περιοδικ^>ν την άποστολην ά[/.α
τη ε(ς Άμερικην άφίζει του αντιτύπου του
έκδοδέντος (/.έρους του έργου του υπό τόν
τίτλον €ΒαβνλωνικαΙ Ιπιγραφαί*,
Της Φάολογικής Επιτροπής εντεύθεν άπό
13 Δεκε(Λβριου, άνακοινούσης τό άποτέλεσ(Αα
των διασκέψεως της επι των αύτη παραπε(Α-
φθέντων ζητη[Λάτων υπό του Συλλόγου και
αίτου^λένης δπως τό προεδρείον γράψη εις την
Έθνικην Τράπεζαν περί παρακρατήσεως των
τόκων ττίς Β' έξαμηνίας της ΖωγραφεΙον
Βιβλιοθήκης, συνά(Λα δέ ζητήσ•/) πληροφορίας
περί του ποσού των ύπολείπο[Λένων τόκων
ρ,ετά την (^.ετατροπήν εις κεφάλαιον των
άχρηστων διαμενόντων , διότι πολλών θα λάβη
ανάγκην χρη[Λάτων ή Ζωγράφειος Βιβλίο-
θήκη δια την ά{Α0ΐβήν του κ. ννβοΜβίη
καΐ την ϊκδοσιν του Γ ' τό|Λθυ του Ενριπίδου
υπό του κ. Βερναρδάκη,
Είτα ό κ. πρόεδρος ίπΐ της αλληλογραφίας
παρατ/;ρει δτι ή ύλη κ. θεοχαρίδου, παρα-
πέ[Λπεται τη Φιλολογική Επιτροπή καΐ δτι
τό προεδρεϊον εγραψεν είς την Έθνικην Τρά-
πεζαν περί δσων ή Φιλολογική Επιτροπή
άπητησεν. *Ως προς τό ζήτη{Λα της εκλο-
γής του είσπράκτορος, ψηφοφορίας γενο(χ.ένης
[Λεταξύ πάντων των εγγραφέντων, εκλέγεται
ό V.. Γκονμας τη ψήφψ του προέδρου, εν Ισο-
ψηφία ρ.εταζύ αύτου και του κ. Δημητροπού-
λον. Είτα ψηφοφορεΐται (Λε'λος έπίτιαον του
Συλλόγου, ό έν Φριβούργ•(ΐ της Βχδης καθη-
"ΐ'ητής ΤΚηΊηΙ) καΐ εκλέγεται πα[^.ψηφεί.
Είτα ό κ. Ευαχα&ιανος έρωτδ^ : *Η έγγύησις
του ε!σπράκτορος έν ονό[Λατι τίνος θα δοθη
τω Συλλόγφ ή άλλω προσώπω κα\ αν θα
κατατεθη τό ποσόν ή ή έγγύησις θα θεωρηθη
επαρκής. Ό πρόεδρος λέγει δτι ή άπόφασις
του Συλλόγου είναι να ζητηθη έγγύησις 100
λιρών, περί τών άλλων θα φροντίση τό
προεδρείον. Είτα ό κ. Παχτΐκος προτείνει
δπως ό Σύλλογος συζη^/)ση τήν πρότχσιν
αύτου περί τελέσεως λαϊκών συναυλιών έν
τω Συλλόγω. Ό κ. Λιμαράκης επικροτεί τν^^
ίδέαν του κ. Παχτίκον καΐ ζητεί δπως έκλβγτί
επιτροπή προς (Αδλέτην του ζητη{Λατος. Ό κ.
Είσταθιανός έρωτί^ τι εννοείται (λΙ τήν φρά-
σιν € Λαϊκής, Ό πρόεδρος δηλοί δτι συναυ-
λίας κοινας και εύθηνάς, τουθ'δπερ δεν συνχδει
προς τήν θέσιν του Συλλόγου, |α$Θ' ο τη ύττο-
δείξει τών [^.ελών καταρτίζεται επιτροπή προς
έξέτασιν του ζητή(Λατος άποτελου(Λένη υπό
τών κ. κ. Λιμαράκη, Παχτίκον, ^Ιωάγτον καΐ
ΒλαδΙκα' [χεθ* δ διαλύεται ή συνεδρία.
ΣΙ-ΝΕΔΡΙΑΣΙΣ ,ΑΣΠΒ'
(ΕΙδική)
τ/7 29 Δεκεμβρίου 1897.
Προίδριύοντος ΑΝ. ΧΡΗΣΤΙΑΟΥ, ϊ:ραέδρο^.
Άρξα(χένης τνίς συνεδρίας έν απουσία του
τε γενικού καΐ του είδικου γρα{Αρ.ατέως, προσ-
καλείται έκ τών παρόντων (Λελών ό κ. Χρ.
Γ. Πανταζίδης ίνα έκτελέσ•/) χρέη γρα[Α{Λατέως.
Άναγνωσθέντων δέ καΐ έπικυρωθέντων τών
πρακτικών της ήγου(λένης είδίκης συνεδρίας,
ό κ. Δ, Μοστρατος, εισηγητής της Φιλολο-
γικής Επιτροπής,* άναγινώσκει τήν χρίσιν
της οικείας επιτροπής έπΙ του Καραηανείου
αγώνος. Μετά τό πέρας δέ της κρίσεως, του
κ. προέδρου δηλώσαντος δτι, ει καΐ κατά τα
κεκανονισρ.ένα τα πορίσ^Αατα τών τοιούτων
εκθέσεων είναι σεβαστά πάρα τω Συλλόγφ,
έν τούτοις δύναταί τις να πρόσθεση τι, •αν
θίλη, εις τα είρη[Λένα, ό κ. Κ, Παπακων'
οταντίνον, λαβών τόν λόγον, προστίθησιν δτι,
ώς (λέλος τνίς Φυσικο[Λαθη}Λατικης Έπιτρο-
πίς, είς ην παρεπέρ,φθησαν τα τω Καράτια-
νείφ ^ Αγώνι υποβληθέντα δύο συγγρά;Α}Λατα,
άνέγνω καΐ έζετί(Λησε τό βραβευΟέν. Μ$τχ
παρατήρησιν δέ του κ. Μ, Αν^&εντοπούλου δτι
τα ύπό του κ. Παπακοϊνστανχίνου λεχθέντα
είναι οίονεΐ δευτέρα εκθεσις καΐ δύναταί τις να
ειπη τό « ^5Γα2 τίς ψέγει τό βραβεχτθέν;* ό
αέν κ. Λιμαράκης παρατηρεί δτι τό καλόν θα
ήτο, αν έν τη άναγνωσθείση εκθέσει κατεχωρί-
ζοντο και τα έπαινού(Λ8να, σχετικά χωρία του
βραβευοαένου έργου, ό δέ κ. Γ, Χααώτης,
έπαινών τήν έκθεσιν της Φιλολογικής Επι-
τροπής, προστίθησιν δτι έπρεπε, κατά τα
ΠΡΑΚΤΙΚΑ (ΣΓΝΈΛΡΙΑΣΙ2 ^ ΑΪΙΙΓ', ^ΑϊΙΠΛ', ^ΑΣΙΙΕ', 2, 12 ΚΑΙ 19 ΙΑΝΟΓΑΡΙΟΤ 1898) 121
£•9'.7αίνχ, χνδυ άντιρρητίω; νκ έγίνίτο αύτη
'^^ζο του Συλλόγου άττοδίκτ/).
ΚχΙ |-1 τούτοίς ό Σύλλογο; ά^ο^έχετχι
ζ%ιι.•]βθί\ την έτυ?Ληγορ:χν τη; Φιλολογική;
ΈτΓίτρο-η;, ό δ* κ. προΕδοο; κηρύττει την
λτ,ς'.ν τ/;ς 'ΐυνΕόοίχ;. •
ΣΥΝΈΔΡΙΑΣΙΣ >ΣΙΙΓ'
('ΈΗζακτος γενική)
τϋ 2 Ιανουάριοι^ 189^,
Προεο^£ύοντο; ΑΝ. ΧΡΗΣΤΙΑΟΥ, προέδρου.
Κύριο; σκο7:6ς τ/5; συνδδριχ; ύττήρςεν ό
ετ-ίνων κχτχρτισ;/.^; έπαροπής προς κατά-
γοαφηψ των βιβλίων της άττο&ήκης. Έ:τΙ
τνίτω ές-λε'γ/ιτχν ο• /..κ. /7. Πετραχίδης, Φ.
Αψψρνάδης^ Χρ. Πανταζίδη; *λχΙ ^\Γ. Πάκα-
'/ιαηόπονλο;. Τη; ε/.τχ/.του εύ/,Χ'.ριχ; έ^τω-
^ίλούαίνο; ό πρόεδρο;» ττχρχττε'^ίΐτΓει δύο ϊργχ
γλω-^ΓΛη; ύλη; τνί Φιλολογικνί Έττιτροττη.
Λ:χ τό έ^^είγον ή ϊ/Άισις τη; ^Επιτροπής
Ιιύτήζ οννανλίας, ΤίΤΐ; προτείνει νχ ττροσχλη-
Οώ7ΐν ύ::6 του Σ Αλόγου ώ; ιπίχουρχ (Λε'λη,
ζή; ττ, ύ-χρ/ούτη ΈζιτροτΤί, κχ• οί κ. κ.
ΠωΊ^'ίί, ΣόΙων Καζανόβας, Γκίώχα;, Μηλιώ-
Ίης χχΐ Π. *Αηέρης. ΊΙ έ-ιτρο•/; αύτη Οχ
ί;Τ7) άτϊόλυτον έλευΟερίχν ενεργεία;.
Ψοοο^ορία; δέ γενθ}Λ5νη;, γίνεται μίλο;
τχχτιχον του Συλλόγου ό ίχτρό; κ. Κ. Κελαΐ-
ΜδΟ* ο λύεται ή Φ^νιδρία.
Σ1-ΝΕΛΡΙΑΣΙΣ ^ΣΠΛ'
(Ταπτιχή Μιπή)
τη 12 Ιανουαρίου 1898
Πδοιδρίύοντος ΑΝ.* ΧΡΗΣΤΙΑΟΥ, προέδρου.
Ουϊε;Λΐχ; παρατηρησεω; γενομένη; έπΙ του
•ροτ,γουαένου πρακτικού, ό κ. Π. Δ. Νικολό-
^νΐΐβς, γενικά; γραμματεύ;, άναγινώτκιι δύο
"ριγαχτιίας, την του κ. Μ, Παρανίκα ΊΙ εν
Κωνίίταντινονπόλει ΙΙατ^ιαο^ζίκη
ϊνολη 1091—1833, καΐ την του^'κ. Έη.
^Κυριακίδου ΊΙ αλληλογραφία τοϋ
Οί'γγρο6λα2ζίας Φιλαρέτοττ.
ΚυΙ τούτοις λύεται η συνεδρία.
Έλ>. φιλ. Σύλλογος.
ΣνΝΕΔΡΙΑΣΙΣ ^ΣΙΙΕ'
(Ταχτιπί^ γενική)
τ/7 ,19 ^Ιανουαρίου 1898.
ΠροιδρίύονΓο; ΑΝ. ΧΡΗΕΤΙΑΟΥ, προέδρου.
Ό κ. πρόεδρος έδήλωτεν δτι, έπειδη λεί-
πουσιν δτε ειδικός καΐ γενικός γραμματεύς,
δ^ν άναγινώσκονται ούτε πρακτικά ούτε αλλη-
λογραφία, κατε'ττησε δέ έπκτόμως γνίοστόν
τω Συλλόγω την επ'έσ/άτων γενομίνην ύπιζ-
αίρε^ιν εκ της Βιβλιοθήκης ογδοήκοντα καΐ
δύο τόμων εκ της δωρεά; του Μαυροκορδά-
του. Έκ τούτου άφορμήν λαβών ό κ. Παχτϊκος
έρωτ51 τίς είναι ό υπεύθυνος περί της Βιβλιο-
θήκη;. Ε•; την έρώτητιν απαντών ό κ. πρόε-
δρο;, λε'γει δτι υπεύθυνοι είναι ό βιβλιοφύλαζ
κχΐ ό Η'^οω^6^. ^Ακολούθως 6 κ. Ευσταϋιανδς
πχρεκχλετε να μη εΐιε'λθγ; ό Σύλλογος ε{ς <Γ^ζη-
τήιεις, δυναμε'νας να επηρεάσωτιν εΣς τό πρά-
γμα, άλλα προτιμότερον να όρΐ'ϊθγϊ επιτροπή
προς μελί την του ζητήματος καΐ άποκάλυψιν,
ει δυνατόν, του ιερόσυλου. Την περί συστάσεως
επιτροπή; πρότασιν, ύ-οστηριχθεΐ7χν κχι υπό
του κ. *Αχεστορίδου, αποδέχεται ό Σύλλογος.
Ακολούθως ό κ. ΑυΙ^εντόπουλοζ λέγει δτι
καλόν νομίζει δπω; εν τη επιτροπή) ταύτη συμ-
περιληφθώτι κχί τινχ (τουλάχιστον εν) τών
αρχαίων του Συλλόγου μελών, ών μάλιστα
τινχ είργχσθησχν κχΐ ώ; βιβλιοφύλακες. Κα-
τόπιν, γενομένη; ψηφοφορία;, μέλη τής επι-
τροπή; έ;ελέγ•/ϊσαν ο», κ. κ. Χρ. Χατζηχρήστου,
77. ΠετρακΙδης, Λ. Λιμαράκης^ θ. Σαλτέίης,
Σ. Άηοοΐόλογλους καΐ Εύατ, *Ιωάννου. Ακο-
λουθώ; δε, γενομένη; αποδέκτης καΐ ίτέρας
προτάσεως του κ. Αύ^εντοτιούλου, δπως τό
έργον της νέας επιτροπής συντελεσθη ίντός
δέκα πέντε τό πολύ ήμερων, ό κ. Εύστα&ια-
νδς προτείνει δπως ή συζήτΓ^σις περί του
ζητήματος γένηται εν έκτάκτφ συνεδρί^, καΐ
ου μόνον τούτο έγένιτο άποδεκτόν, άλλα καΐ
ή έπειτα υπό του κ. Δημητριάδου γενομένη
πρότασις του να έκφρασθη ιίς την νέαν ίπι-
τροπήν ή ιύχή δπως αύτ/) μη περιορισθη
μόνον εις τό έργον αυτής, άλλα καΐ ύποδείζη,
β! δυνατόν, τα απαιτούμενα μέτρα προς προ-
φύλαςιν τής περιουσίας του Συλλόγου καΐ ίν
τφ μέλλοντι.
Έςαντληθέντος δΐ ούτω του ζητήματος
τούτου, εκλέγεται αντεπιστέλλον μέλος ό έν
Τραπεζούντι καθηγητής τών Φυσικομαθημα-
τικών κ. *£π. θ. Κυριακίδης, μεθ' δ λύεται
ή συνεδρία.
Τόμοί ΚΖ' 16
122
ο ΕΝ ΚΟΝΣΤΑΝΤΙΝΟΓΠΟΛΕΙ ΕΛΛΗΝΙΚΟΣ Φ1Λ0Λ0ΓΙΚ0Σ ΣΥΛΛΟΓΟΣ
συνεδρίας ΙΣ ,ΑΣΠίΤ'
(Τακτική γενική)
τΙΙ 9 Φεβρουαρίου 1898.
Προεδρεύοντος Α. ΧΡΗΣΤΙΑΟΥ, προέδρου.
Απουσιάζοντος του είδικοΰ γρα{Λ{Λατ6ως,
αναβάλλεται ή άνάγνω/ιις τών' πρακτικών της
7)γου[λένης (τυνεδριάσεως* τα δΐ πρακτικά της
παρού<ϊης κρατούνται υπό του κ. Καλβοκορέσψ
απουσιάζοντος καΐ του κ. γενικού γρα[Λ[Αα-
τέως, άναγινώσκεται υπό του προέδρου ή αλ-
ληλογραφία, έχουσα ούτω :
Επιστολή του κ. Γιαννιού εντεύθεν από
7/19 Ιανουαρίου 1898, παραιτο"υ[Λε'νου της
προς διοργάνωσιν έσπερίδος έπιτροπ*7ίς.
Του κ. Μαργαρίτου ΕύαγγελΙδου έζ Αθη-
νών άπό 13 Φεβρουαρίου, έξαιτου{Λένου όπως
πληρωθη τω κ. Κωνσταντίνω Πατταϊωάννου
τό υπό του Συλλόγου τω 189-4 έπιδικασθέν
αύτω βραβείον εν τω Ζωγραφείω Διαγώνια μάτι.
Του κ. ΤΙΐηηΐΙ) άπό 13 Ιανουαρίου, εκ
Φριβούργης, εύχαριστουντος έπΙ ττ^ έκλογνί
αύτου ώς έπιτί[Λθυ μέλους.
Του κ. θ. Ουοπένακη εντεύθεν άπό 18
Φεβρουαρίου, πέ(Λποντος τόν Β' τόμον του
υπό την διεύθυνσιν αύτου ρωσικού αρχαιολο-
γικού Ινστιτούτου* καΐ σύγ^^'ρα(Λ[Λα υπό τόν
τίτλον Νομοκάνων του εν Μόσχα καθηγητού^
κ. Παύλωφ.
Του κ. '/. Πανταζίδου εξ Αθηνών άπό 24
Ιανουαρίου, έρωτώντος Α') εάν η προθ2σ[Λία
της ανατεθείσης αύτω εκδόσεως του Ξενοφών-
τος θα θεωρηθη τρέχουσα άπό του 1895 •
και Β') έαν ή ογδοηκοντάφραγκος άίΛΟΐβή δι'
εκαστον φύλλον θεωρηται εις χρυσά φράγκα.
Του αυτοί; άπό 13 Απριλίου, έξαιτου[Λένου
άπάντησιν είς τα άνω ζητή|Αατα, εις α
αναφέρεται.
Του κ. Κ, Καραπάνου έζ Αθηνών άπό 31
Ίανουοιρίου, εύχαριστούντος έπΙ ττί άναγ^,'ελία
δτι εν τω φερωνύμω αύτου άγώνι έβραβεύθη
ή Φυσική του κ. ΙΛλ. Ενσταϋιανου .
Της Εδικής Τραπέζης της Ελλάδος άπό
2/14 Φεβρουαρίου, άγγελλούσης δτι, συμφώ-
"Ίως τ*?ί έντολτ, του Συλλόγου, έπληρωσε τω
1^. Κωνσταντίνω ΠαπαΧωάννου δραχ(Λάς τρια-
κοσίας έζηκοντα (10 λίρ.) εκ της καταθέσεως
τών τόκων της Ζωγραφείου ^Ελληνικής Βι^
βλιούήκης.
Του κ. Α. Α, Παναγιωτίδου εκ Παρα[Λυ-
θίας άπό 21 Ιανουαρίου, άποστέλλοντος
πραγ[Λατείαν υπό τόν τίτλον «Πολυζί&ης ό
Λαμπανιτσίώτης καχ αι εκδόσεις αντοϋ^ έπι-
συνη|Α[Λένην.
Του κ. \νβ€Μ6ΐη άπό 1 1 καΐ 19 Φεβρουα-
ρίου, περί τών εκδόσεων της Ζωγραφείου Βι-
βλίο&ήκης.
Του κ. Γρατσιάνου, έπΐ(Λελητού της βιβλιο-
θήκης της Αρχαιολογικής Εταιρείας εξ Α-
θηνών άπό 4 Φεβρουαρίου, έξαιτου[/.ένου τόν
Κ'Γ' τό[Λθν του Περιοδικού.
Της Εφορείας της Σχολής του άγιου Κων
σιαντίνου Ύχρωμα&είων άπό 9 Φεβρουαρίου,
εύ/αριστούσης έπι ττί δωρε51 τών τόαων της
Ζωγραφείου Ελληνικής Βιβλιοθήκης.
Του κ. Κ. ΠαπαΧωάννου εξ Αθηνών άπό
5 Φεβρουαρίου, εύχαριστοϋντος επι τη πλη-
ρω[ΛΥί αύτω του δεκαλίρου βραβείου καΐ έξαι-
του[Λένου έπίση(Λθν εγγραφον της βραβεύσεως
αυτού.
Ό κ. πρόεδρος την επιστολην του καθηγη-
τού κ. 7. Πανταζίδου παραπέ[λπει τη Φιλο-
λογική Επιτροπή. Είτα ψηφοφορούνται [χ.ε'λη
τακτικά του Συλλόγου ή Α. Έξ. ό Γενικός
Πρόξενος της *Ρωσσίας έν Κων/πόλει κ. ^Αλέ-
ξιος Εν&ύμοβιτζ Λαγκόβσκης καΐ ό κ. Αλέ-
ξανδρος Γαβριήλοβιτζ Γηχιώβλιεφ, Γενικός
Πρόξενος της *Ρωσσίας έν *ΐ8ρουσαλή{Λ.
Είτα ό κ. πρόεδρος, δούς τω κ. Αιμαράκη
εξηγήσεις τινάς περί της του Συλλόγου 'μ,ετά
του κ. Τί^βαίιΐβίη οιαφορας, διακόπτει έπΙ
δεκάλεπτον την συνεδρίαν.
Έπαναληφθείσης της συνεδρίας, ό πρόεδρος
(Λετα [λίκράν εισαγωγην προτείνει να ε-ιτρέψη
ό Σύλλογος την έν ηριέρα και ώρα τακτ/,
διδασκαλίαν πρακτικού ηθικό -θρησκευτικού
ΐΛαθηματος χάριν τών ενηλίκων η τών ανηλί-
κων ορθοδόξων παίδων έπι του παρόντος και
προσωρινώς κατά την άρχθ{Λένην Μ. Τεσσα-
ρακοστών, άφ' ου ρ.άλιστα ό Κανονισ(ΛΟς δεν
αντίκειται και η ιδέα της διδασκαλίας σειράς
όλης (ΛαθηίΛάτων όλονέν άσπαστη γίνεται*
προτείνει δ' έπΙ τούτω τόν α(δεσΐ[χ. (εροδιδά-
σκαλον κ. Κ Καλλίνικον, έχοντα τα προσόντα
της λαϊκής διδασκαλίας. Οί κκ. ΑύΟεντόπον-
λος, Βραχάμης καΐ Εύσταθιανός έπιδοκΐ[Λά-
ζουσι τα προτεινό(Αενα, ό δε κ. Αΐβίαράκης
επικροτεί (Λεν, άλλ' επιθυμεί να προσκληθώσιν
έπι τούτω [Λε'λη του Συλλόγου. Ό κ. πρόεδρος
άπαντα ότι η απόπειρα αύτη γίνεται τό πρώ-
τον δοκΐ{Λαστικώς, προσηνέχθη δέ προθύ(Αως
ό ε(ρη(Λένος η δη κληρικός. Ό κ. Αύ&εντάπσυ-
ΠΡΑΚηΚΑ (ΣΓΝΕΔΡΙΑΣΙΣ ^ΑΣΠΖ', ^ ΑΣΠΗ', 23 ΦΕϋΡΟΥΑΡΙΟΤ ΚΑΙ 24 ΜΑΡΤΙΟΥ 1898) 123"
Ιοζ προτείνει να σχ'/;[χατισθγΐ επιτροπή ίνα
χανονίση αναλόγως και τα δη{ΑΟσια (Ααθή[Λατα
τθ!3 προ<ϊε/ους έτους, περί ών ίοίως προνοεί
χαΙό'Κανονισι/.ός, εν ώ ό κ. Βραχάμης φρονεί
6 Σύλλογος ν' άποταθη είς τάς εί^ικας έπιτρο-
τχς, αΐτινες να καταδείςωσι τα κατάλληλα
β6(Λατα καΐ τους διΧάξοντας. Ό κ. πρόεδρος
δ^αναλα[Αβάνει δτι έπ\ του παρόντος πρόκειται
τ,ψ διδασκαλίας τ,θικης έπΙ βάσεως θρτ,σκευ-
τικης, περί ης ό Κανονισ[ΛΟς ρητώς δεν λε'γει,
άλλ' εν τω ττνεύ^Αατι αύτου καταφαίνεται. Ό
χ. Λιμαρόκης έπΐ(χένει υπό ρ,ιλών του Συλλό-
γου να γείντϊ και τό ρ.άθη(/.α τούτο, εν ω ό κ.
ΕυσταΟιαν&ς έΐΑ[χε'νει να δεχθώ{/.εν τόν προθύ-
αως προσενεγκόντα εαυτόν κληρικόν, να κανο-
ν.^ώσι δε συστη{Λατικώς πάντα τα (Λαθη[λατα
δατό έπιόν έτος. Έπι τούτοις ίκανη συζη-
ττ,(ΐις έγε'νετο {ΐΕταζύ πάντων των ηδη λαβόν-
των τόν λόγον, πάντοτε εν τω αύτω κύκλω
των ιδεών. Ό κ. πρόεδρος λε'γει δτι τα ρ.ε'λη του
Συλλόγου αυτοδικαίως άνακοινουσι και διαλε'-
γονται η διδάσκουσιν, έπαναλα[Λβάνει δε την
-:ότασιν αύτου να διδαχθη δια του αιδεσ. κ.
Κ Καλλίνικου τό ηθικόν τούτο {Λάθη[Λα προς
αόρ^ωσιν του ήθους, της ψυχικής αυτής ζωής,
%; τοσαύτην εχθ(Λεν ανάγκην. Ή πρότασις
ΧΊΰητ; γίνεται δεκτή. ΚΙτχ ό '/.. Αν&εντό-
ΆονΙος έρωτοέ τι άπεγεινε τό ζήτη(Λα τής
ύ^τεξαιρε'σεως των βιβλίων και τί ή επιτροπή
ίζραξεν. Ό κ. πρόεδρος άπαντ^ δτι λίαν
προσεχώς ό Σύλλογος θα λάβτ, γνώσιν τής
αΟε^ιεως, ην σ'^ντάσσ6ι ή επιτροπή.
Έπι τούτοις λύεται ή συνεδρία.
ΣΤΝΕΛΡΙΑΣΙΣ ΑΣΠΖ'
(Ταχτιπή ειδική)
τη 23 Φεβρουαρίου 1898.
Προίδριύοντος ΑΝ. ΧΡΗΣΤΙΑΟΥ, ποοέδρου.
Ουδενός παρατηρήσαντός τι επΙ τών εν τη
'δθτγου[Αέν7; είδικτ, σ'^νεδρία άναγνωσθεισών
χρχγ|/.ατειών, ό κ. Π. Α. Νικολότιουλος, γενι-
ϊος γρα!Χ|Λατεύς, άναγινώσκει πραγ[Λατείαν
τον κ. Λ. Α. Παναγίωτίδου, ιατρού εν ΙΙαρα-
««Λίχ, υπό τόν τίτλον ΙΙολνζώη^ ο
Λα^ιπανιτίΙιώτης και αι εκδοθείς
αντον.
Μετά την άνάγνωσιν διελύθη ή συνεδρία.
ΣΥΝΕΔΡΙΑΣΙΣ ΑΣΙΙΗ'
(^Έκτακτος)
τη 24 Μαρτίου 1898.
Προεδρβύοντος ΑΝ. ΧΡΗΣΤ1Α0Υ, προέδρου.
Άναγινώσκεται καΐ έπικυρουται τό πρα-
κτικόν τής ήγου{λε'νης εκτάκτου γενικής συνε-
δρίας. Μεθ' δ ό κ. πρόεδρος άγγέλλει δτι ό
σκοπός τής συνεδρίας εσται ή σκέψις περί του
πρακτέου έπΙ του ζητή[χατος τής καταθέσεως
2,000 δραχμών ως έγγύησις εις την [Λεταζύ
του Συλλόγου και του κ. Μουρατ Θεοφι-
λίδου δίκην δια κατάσχεσιν, ην έποιήσαντο οΐ
δικηγόροι του Συλλόγου εις τα χρή(Λατα,
άπερ διεκδικεί ό Μουρατ Θεοφιλίδης, καΐ άπερ
ευρίσκονται κατατεθειμένα εν τη Τραπέζη. Ό
κ. *Αραβαντινός εγραψεν δτι, συμφώνως τη
έκδοθείση άποφάσει, έπιτρεπούσ-Γ, τω Συλλόγφ
τήν κατάσχεσιν, οφείλομεν να καταθέσωμεν
δύο χιλιάδας δραχμάς εις τό κεντρικόν τα-
μείον εντός μηνός από τής εκδόσεως τής απο-
φάσεως. Ό κ. πρόεδρος λέγει δτι τό ζήτημα
τοΰτο, τεθεν εν συνεδρία του προεδρείου, προσ-
κληθέντος και του χ,.Μαλιάδου, εν τη ίδιότητι
αύτου ως έπόπτου έπι τής δίκης, καΐ άποφη-
ναμένου ότι δέον να κατατεθη ή έγγύησις
αύτη, έλαβε τήν εξής λύσιν* πρέπει να κατα-
τεθη ή έγγύησις. Του κ. Ε. ^Ιωάννου ζ/)τήσαν-
τος πληροφορίας περί της δίκης, ό χ,Μαλιάδης
δια μακρών αφηγείται τήν δίκην, λέγων δτι
ουδόλως αμφιβάλλει δτι ό Σύλλογος θέλει κερ-
δήσει και προοθέτων δτι, Ιαν μέχρι τής 21
Μαρτίου δέν κατατεθη ή εγγυοδοσία, κινδυ-
νεύει ό Σύλλογος- να άκυρωθη ή κατάσχεσις
και να μή εύρη πλέον χρήματα καΐ κερδήσας
τήν δίκην.
Ό κ. Μαλίά&ης προσθέτει δτι, επειδή ό
Σύλλογος δεν ε'χει άλλα χρήματα, δέον να
δανεισθη εκ του κεφαλαίου τής Ζωγραψείον
'Έλληνικής Βιβλιοθήκης καΐ να κατατεθη τό
ποσόν άλλως τε ή κατάθεσις είναι τυπική ως
έγγύησις* τό ποσόν, δπερ ίν ανάγκη θα άπο-
λεσθη, είναι 300 φράγκα, έαν άπολεσθή ή δίκη*
εν πάοη δε περιπτώσει, θα έπιστραφη τό πο-
σόν είναι έςοικονόμησις τών περιστάσεων. Ό
κ. Ε. ^Ιίοάννου έρωτ^. εάν εχωμεν τό δικαί-
ωμα να λάβωμεν εκ του ποσού τούτου. Ό κ.
Χατζηχρήστου φοβείται μή άρνηθη ή Τράπεζα.
Ό κ. Μαλιάδης λέγει ότι ημείς εχομεν να λά-
βωμεν εκ τών χρημάτων τούτων, διότι εδα-
πανήσαμεν έζ (οίων. Τεθέντος δε εις ψηφοφο-
ρίαν του ζητήματος, αποφασίζεται δπως ό
ο ΕΝ ΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΟΤΠΟΛΕΙ ΕΛΛΗΝΙΚΟΣ ΦΙΛΟΛΟΓΙΚΟΣ ΣΓΛΛΟΓΟΣ
Σύλλογος κατάθεση έκ των χρν,{Αάτων της
Ζωγραφείον Βιβλιοϋήκης δισχιλίας δραχι^^ις
ώς έγγύησιν.
Μδθ' δ διχλύδται η συνεδρίχ.
ΣΓΝΕΔΡΙΑΣΙΣ ^ΛΣΠβ'
(ΤαχπΗ^ είδική)
τϋ 23 Μαρτίου 1898.
Προιδριύοντος ΑΝ. ΧΡΗΣΤΙΑΟΥ, προέδρου.
Ούίινός τταρατηρήσαντός τι ϊτΛ των πρα-
κτικών τής ήγου|Χ6νης τακτικής ε (δίκης συνε-
δρίας καΐ έττΐ της άναγνωσθει'σης 7:ραγ(/.ατειας,
ό κ. ΤΙ, Δ, Νικολόπονλος άναγινώσκει ττρα-
Ϊρ,ατείαν αύτου ύ-ό τόν τίτλον 11ερ\ ^τλο•
•ογιι^Λς ι:αΙ καλλιτε^ζνικΛς ίδιο»
κΐικίίίΐς εν Ρωιίίίία•
Μετά την άνάγνωσιν, 6 κ. πρόεδρος, εύχα-
ριστήσας τω άγορητη, διαλύει την συνεδρίαν.
^ ΣΓΝΕΔΡΙΑΣΙΣ ^ΑΣ^ι'
(ΤΛΗΤίπή γενική)
τ^ 13 * Απριλίου 1898.
Προιδρεύοντος ΑΝ. ΧΡΗΣΤΙΑΟΥ, προέδρου.
Του κ, ειδικού γραμρ.ατέως απουσιάζοντος,
ό ικ των (/.ελών κ. Κλ. Κοχχολάτος άναγινώ-
σκει τα πρακτικά της 8ης και 15ης Δεκε[Λ-
βριΌυ 1897 καΐ τα της 19ης Ιανουαρίου καΐ
9ης Φεβρουαρίου 1898, άπερ και έπιψηφί-
ζονται άνευ παρατηρήσεων και του γενικού
γραρ.'Λατίως απουσιάζοντος ή άλ7νηλογραφία
οεν άναγινώσκεται, δηλουται δέ ή περί Μανια-
τών ρ.ελέτη του κ. ΊΊΐΚΠίΙ), προσφεροι^,ε'νη
υπό του συγγραφέως. Είτα ο κ. πρόεδρος
ποιείται τω Συλλόγω γνωστόν Α') Ότι, συ|Λ-
φώνως τη άποφάσει του Συλλόγου, έγένετο η
κατάΟεσις τών 2,000 δραχρ.ών προς εςακο-
λούθησιν της (Λετά του κ. Μονράτ Θεοψιλίδου
δίκης. Β') Ότι ό κ. Μ^'βοΐίΐαϊΐ έλαβε το υπό
του προεδρείου του Συλλόγου όρισΟεν ποσόν
περί της εκδόσεως του Β' τό[;.ου του Αίοχνλου
μετά του Α' τεύχους του Γ' τό[Λθυ. Γ) Ότι
ίγένετο η απογραφή τών βιβλίων της ίτ,ζ,()τΓ
κης υπό της Επιτροπής, ην ό Σύλ7νθγος πρό
καιρού εξελέξατο. Λ')Ότι υπό της οικογενείας
Κωοτάχη ίψά'δη Βαγιάηη έδωρηθη καΐ ηδη
είναι άνηρτη(Αένη η είκών του εκ τών προέδρων
του Συλλόγου άοιδίρ,ου Ξ. Ζωγράγον.
ΈπΙ τούτοις διαλύεται η συνεδρία.
ΣΤΝΕΔΡΙΑΣΙΣ ^Σ^ιΑ'
(^ΈπταΗχος γενική)
τη 24 Απριλίου 1898.
Προιδ^εύοντος ΑΝ. ΧΡΗΣΤΙΑΟΥ, προέδρου.
Μετά την άνάγνωσιν και έπικύρωσιν τών
πρακτικών της ηγουμένης συνεδριάσεως, οί
κύριοι Ενοταϋιανός, Βραχάμης και Μνοτακί-
δης άναφέρουσι τό περί εκλογη<^ κοσμητόρων
άρθρον του Κανονισμού και επικαλούνται την
προσοχην του προεδρείου έπι της έφαρμ,ογης
αύτου. Είτα άναγινώσκονται α•. εκθέσεις τών
επιτροπών, της * Αργαιολογικης υπό του κ.
^ρ. Πανιαζίδον, της Βιολογικής υπό του κ.
Ε. 'Ιωώτου, της Φάολογικής υτζ^ του κ. Β.
Μυοτακίδου, απουσιάζοντος του κ. Π. Πέτρα-
κίδου, της Κοινωνιολογικής υπό του κ. Παν-
τερμαλ,ή δια τό έτος 1890 — 97, ώς μη συνελ-
Οούσης τω 1897 — 98, της Φνοικομαι%]μα-
τικής υπό του κ. Κ. Παπακωνοταντίνον. Μετά
'ταύτα ό κ. Νικολ.όπονλος άναγινώσκει ϊκϋεοιν
ίπΐ της άλλ,ηλογραφίας του Συλλόγου, ό κ.
Παοχαλίδης την έτ/)σίαν αύτου εκθεσιν συμ-
φώνως τφ Κανονισμψ, ώς και ό έφορος της
Βιβλιοθήκης κ. Δ. Η. Οικονομίδης. Μετά
τινας παρατηρήσεις του κ. Ενσταϋιανου δτι
και οί έπιμεληται οφείλουσιν ύποβαλείν έκΟε'-
σεις, διαλύεται η συνεδρία.
ΣΤΝΕΔΡΙΑΣΙΣ .ΑΣΙ^Β'
(Τακτική γενική)
τ/7 27 Απριλίου 1898.
Προεδρεύοντα; ΑΝ. ΧΡΗΣΤΙΑΟΥ, προέδρου.
Μετά την άνάγνωσιν τών πρακτικών της
ηγουμένης τακτικής συνεδρίας, τίθενται τα
πρακτικά εις ψηφοφορίαν και έπικυρούνται.
Είτα ό^κ. πρόεδρος, απουσιάζοντος του κ.
γενικού γραμματέως, άναγινώσκει περίληψ•.ν
της ίίλληλογραΑίαο, εχουσαν ώς έξης:
Επιστολή της είοικης έπι τνί υπεςαιρε'σει
[ϊιβλίων Επιτροπής άπό 50 Φεβρουαρίου, προ-
τεινούσης μέτρα τινά.
Της έπι της απογραφής τών έν ττ, Άπο-
Οηκτ, τόμων της Ζωγρηγείου Βιβλιοθήκης χαΐ
τών του Περιοδικού άπό 21 Φεβρουαρίου,
πεμπούσης άκριβη άπογραφην έπισυναπτο-
μένην καΐ φέρουσαν την αύτην ημερομηνίαν.
Του κ. 7. Αραβα^τινοϋ ές Αθηνών άπό 52
Φεβρουαρίου, έςαιτουμένου όπως ό Σύλλογος
ΠΡΑΚΤΙΚΑ (ΣΥΝΕΛΓΙΑΣΙΣ ,ΑΣ^Γ', 1 ΜΑΪΟΓ 1896)
125
χιταθόν, δύο χιλιάδας δραχ^Λών ώς έγγυτ,σιν
ίίς την δίκ,Υΐν αύτου κατά του κ. Μονράτ
θεοφάίδον.
Της Έϋνοζής Τραπέζης της Ελλάδος άζό
9 21 Μαρτίου, δηλουσης δτι, συ[Λςρώνως ττ,
£:::στολτ, του Συλλόγου, έπληρωσε ττι δια-
ταγή του κ. ΤΤ^ίΆτ/βίλΙ δραχ(Λας ες χιλιάδας
ί-τακο'ΐίας 'ΐτεντηκοντα έναντι των τόκων της
Ζωγραψείον Έλλψ'ΐκής Βφλιοί^κης.
Τοϋ κ. '£π. θ. Κνριαχίδον εκ Τραπιζουν-
τος άπο 13 Μαρτίου, εύχαριστουντος ιτ:1 ττ,
ίχλογτί αύτου ώς άντε-κττε'λλοντος (χελους.
Της Έ&ϊΊχής Τραπέζης της Ελλάδος από
20/1 Απριλίου, δτι κχτέθηκε, συ(Λφώνως ττ,
ΐντολτ. του Συλλόγου, τψ Κεντρικοί Ταρ-είω
ίνο χιλιάδας δραχ(/.ών, τό δέ ύπ' άριΟ. 828
νρα(Λ[λάτιον παραλαβής παρεδωκε τω κ. '/.
*Αραβαντ(ν(ρ,
Του εν ΓυΟείω γυ[Λνατιάρ/ου άπό 22
Απριλίου, έςαιτου;Λε'νου την Ζωγράφειον Βι-
βΜο9ΐ]χην, τόν Ζιογράφειον Άγ(στα και το
Περίοδικόν,
Του Συλλόγου των Μικραοιατών «ή *Ανα'
ΊθΙη> εν Αθήναις άπό 1 1 ^Απριλίου, έξαι-
του[Λίνου τας δη[Λ0<τιεύσεις του Συλλόγου.
Της Φάολογικής ^Επιτροπής από 25
Απριλίου, άνακοινούσης τας σκε'ψεις αύτης
\ζ\ τών ζητ7)[Λάτων του κ. Πανταζίδον,
Του κ. Καραπάνον ες Αθηνών από 9
Απριλίου, δηλούντος 6'τι άντεπροσώπευσε τόν
Σόλλογον εν τνί έορττ, της Γαλλακής ^Αρχαω-•
Ιογίχης Σχολής.
ΤοΟ κ. Τ. ΙΙοηίοΙΙβ, διευθυντού της Άρ-
/ι•ολογ!κης Σχολής Αθηνών άπό 1 Μαίου,
ίΟ^^αρι-ττουντος επι τη αντιπροσωπεύσει του
Συλλόγου εν ττ, 50ετηρίδι της Σχολής.
Του Προς διάδοοιν τών Ελληνικών Γραμ-
μ^'αων Σνλλό^'ον εν Αθήναις από 1 6 'Λπρι-
^"θυ, άποστελλοντος 15 γ£ωγραφικούς χάρ-
τας Ζαφειροπονλον και έ^αιτουν-ένου όπως [λη
Ο'όωντα• άνευ προηγου[/ένης προειδοποιησεως.
Του κ. 8ίαΐΖίΊ από 26 Μαρτίου, έκ Μο-
νί•/ου.
Τ&υ κ. ΒβΗίΙονΙ' έκ Βιε'ννης από 25
Απριλίου, περί ανταλλαγής τών δη»7.οσιεύ-
ηι^ύΊ του Συλλόγου ι/.ετά τών αρχαιολογικών
ϊτίΑΟ'ΐ',ςύοεων του ^Ινατιτοντον της Βιέννης.
Εγκρίνεται τό περιεχόαενον της επιστολής
τη; Φ'.λολογικής Επιτροπής σχετικώς προς
τΤιΝ εχ8θ(7»ν του Ξενοφώντος υπό του κ. Παν-
ια«,ίόοι;. Γίνεται δέκτη η πρότασις του κ.
Ββηάον( περί ανταλλαγές τών δημοσιεύσεων
του Συλλόγου προς τας άρχαιολογικας δη[Χ0-
σιεύσεις του ^Ιιατιτοντου της Βιέννης, έν Αυ-
στρία, προς ο σταλησονται αί από του 1890
γενόμεναι τοιαυται. Επίσης εγκρίνεται η αίτη-
σις του Συλλόγου τάχν Μικρααιανών *ή Άνα^
τολή*, ώς καΐ τών καθη-^^^ητών του γυ(λνασίου
Γυθείου περί προσφοράς άπασών τών δη(χο-
σιεύσεων του Συλλόγου. ΕΓτα έ κ. Κάλβο-
κορέαης άναγινώσκει κρίοιν της Φυαικομα-
{Η]ματικής * Επιτροπής περί πραγ[Λατείας €περΙ
μεταξοσκώληκας^ του έν Κατιρλη κ. 77. Μα~
κρή, ό δε κ. Μοοτράτος ολίγας λέξεις περί
της καταστάσεως τής Νομιαματικής Συλλογής
του Συλλόγου.
Τελευταίον οί κ. κ. Κατναταντϊνος *Ανδρεά^
δης, νθ(Αΐκός, και -/..^Αγγελος Σημηριώτης, δι-
δάσκαλος τής γαλλικής έν ττι κατά Χάλκην
Έ[£πορικγ, Σχολή, εξελέγησαν τακτικά μΛη
του Συλλόγου. Έπι τούτοις διελύθη ή συνεδρία.
ΣΓΝΕΛΡΙΑΣΙΣ ,ΑΣ^Γ'
^ΕΗταΗτος)
τή 1 Μαίου 189Η.
Προιδριύοντος ΑΝ. ΧΡΗΣΤΙΑΟΥ, προέδρου.
Μετά την άνάγνωσιν καΐ έπικύρωσιν τών
πρακτικών τής ηγου(Λένης συνεδριάσεως, ό κ.
Δ. Μηλίώτης άνέγνω την ηερί του ταμείου του
Συλλόγου ίκϋεοιν. ΈπΙ ταύτη 6 τι πρόεδρος
και τα(χίας τονίζουσι την άπροθυμιαν τών
[Λελών εκείνων, άτινα δίν πληρόνουσι, καίτοι
έχαρίσθησαν αύτοίς, έπΙ τγ5 έπιψηφίσει του νίου
Κανονισ(>^ου, τριών, τεσσάρων και πέντε ετών
οφεΐλό(Λενα. Ό κ. πρόεδρος συμβουλεύει και
περί νε'ων μελών προκειμε'νου να προσε'χωσιν
η να μη προτείνωσι τοιαύτα, δταν δέν εχωσι
την βεβαιότητα ότι θα έκπληρώσι τάς υπο-
χρεώσεις των η θα άποδεχθώσι την έκλογην
των. Είτα λαβών τόν λόγον ό κ. 5. Μυαταχί-
δΐ]ς παρεκάλεσε νχ εϊπγ) ό πρόεδρος τα δέοντα
περί τής ανάγκης τής εκδόσεως του Περιοδικού,
οημείου τής υπάρξεως αύτου. Ό κ. πρόεδρος
προτείνει νά συνδράμη ό Σύλλογος δια 300
γρ. προς εκδοσιν του Παραρτήματος τής Βιο~
λογικής ^Επιτροπής, ης τα μέλη φιλοτίμως
καΐ έξ ιδίων άνέλαβον την εκδοσιν, Ό κ. Β,
Μνστακίδης παρατηρεί δτι, κατά τόν Κανονι-
σμόν, πρέπει νά ύποβληθη είς την Συντακτι-
κην Έπιτροπην, τοϋθ'δπερ έγένετο δεκτόν.
126
ο ΕΝ ΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΟΠΙΟΛΕΙ ΕΛΛΗΝΙΚΟΣ ΦΙΛΟΛΟΓΙΚΟΣ ΣΤΛΛΟΓΟΣ
ΈπΙ τούτοις ό κ. πρόεδρος άγγέλλει τοις
ρίΕλεσιν δτι αΐ άρχαιρεσιαι γενή<3Γθνται τη Κυ-
ριακή, 3 Μαίου, τη ίί (λ. {α. ώρκ και διαλύει
την συνεδριαν.
ΣΥΝΕΔΡΙΑΣΙΣ .ΑΣΧ^Λ'
('ΈΗτακτος)
ΑΡΧΑΙΡΕΣΙΛΙ
τ}} 3 Μαΐου 1898,
Προιδρίύοντος ΑΝ. ΧΡΗΣΤΙΔΟΥ, προέδρου.
*Αρζα(Λένης της συνεδριάσεως και του προε'-
δρου εισηγησαρ-ε'νου την κατά τόν Κανονισμών
έκλογην τών κοσρ,ητόρων του 1898 — 99, εξε-
λέγησαν πα(Λψηφει
πρόεδρος ο άρχων Μέγας Λογοθέτης κ.
Στανράκης ^έης ^Αρκίτάρχης,
α' αντιπρόεδρος ό κ. ΧρΛ<ίτος Χατζή•
β' ό κ. Π• Δ• Νικολόπονλος,
γενικός γραμματεύς ό κ.Γ•Πα<ΐ2ζαλίδης,
εΙδίΗ&ς γραμματεύς ό κ. Κ• ΙΙαπακα>ν-
<Ιταντίνον,
ταμίας ό κ. Δ• Μηλιώτης,
άφορος της Βιβλισ&ήκης ό κ. Β• Μν<ίτα-
κί5ης
καΐ λογιστής ό κ. Ά• Εν<ίταθιανός•
Είτα, γενο(Λένης της εκλογής του δο'^ μέ-
λους της Συντακτικής ^Επιτροπής καΐ τοιού-
του άναδειχθέντος του κ. Ιωακείμ Βαλα-
βάνη, διελύθη ή συνεδρία.
ΣΥΝΕΔΡΙΑΣΙΣ ,ΛΣ^ιΕ'
(Ταητικτ^ γενική)
τη 15 Μαίου 18ί)Κ
ΙΙροίδριύοντος ΑΝ. ΧΡΗΣΤΙΔΟΥ, προέδρου.
Άναγνωσθέντων και έπικυρωθέντων τών
πρακτικών, της αλληλογραφίας αναβαλλό-
μενης ένεκεν απουσίας του κ. γενικού γραμμα-
τέως, ό πρόεδρος άγγέλλει οτι, του άρ/οντος
Μεγάλου ΛογοΟέτου κ. Στανράκη βέη Λόγο-
ϋέτου παραιτησαμένου, προσκαλεί τα αξιό-
τιμα μέλη να Ικλέξωσι τόν πρόεδρον του
Συλλόγου. Όθεν, ψηφοφορίας γενομένης, πρόε-
δρος του Συλλόγου άναδείκνυται ό κ. Αν-
δρέας Κοπάίίη ε^ένδης.
ΈπΙ τούτοις διελύθη ή συνεδρία.
ΣΥΝΕΔΡΙΑΣΙΣ ,λτ\7'
(Τακτική εΙδική)
τ/} 29 Μαίου 1898,
Προίδριύοντος ΑΝ. ΧΡΗΣΤΙΔΟΥ, προέδρου.
Μετά την άνάγνωσιν και έπικύρωσιν τών
πρακτΊκών της ηγουμένης συνεδρίας, ό κ. γε-
νικός γραμματεύς άναγινώσκει περίληψιν της
αλληλογραφίας, έχουσαν ώδε :
Επιστολή του κ. Πέτρου Γ. Φιλαν&ίδου εκ
Πανόρμου από 12 Μαέου, έζαιτουμένου δπως
χορηγηθη αύτω τό υπό του Συλλόγου άπονε-
μηθεν αύτω βραβείον.
Του κ. Καλβοκορέση^ εφόρου της έν Τα-
ταούλοις κοινότητος, άπό 1 Μαίου, παρακα-
λουντος τόν Σύλλογον δπως χορήγηση ταΐς
Σχολαίς Εύαγ^'ελιστρίας την σειράν της
ΖωγραφεΙου Ελληνικής Βιβλιο&ήκης,
Του κ. '/. Καρολίδου άπό 3 Μαίου, εντεύ-
θεν, παραιτουμένου ως ριέλους του Συλλόγου.
Του κ. 'Ιάκοβλετζ εξ * Ιεροσολύμων άπό 3
Μαίου, εύχαριστουντος έπι τη έκλο^^'η αυτού
ως τακτικού μέλους του Συλλόγου.
Του Μεγάλου Λογο&έτου κ, Στανράκη βέη
Άριστάρχη εκ Νεοχωρίου άπό 6 Μαίου, πα-
ραιτουμένου της προεδρίας.
Του έν Μόσχα κ. 'Ιωάν^ου ΙΙ^τραχρ άπό 7
Μαίου.
Του κ. '/. Πανταζίδου έζ Αθηνών άπό 1 Ο
Μαίου, αποδεχόμενου τ ας έν τη επιστολή
της 29 Απριλίου του Συλλόγου διατυπω-
θείσας προτάσεις.
Του Άρχοντος Μεγάλου Λογο&έιου έκ Νεο-
χωρίου άπό 1 1/23 Μαίου, επιμένοντος εις την
παραίτησίν του.
Της Πρυτανείας του Έϋνικοϋ ΙΙανεπιστη^
μίου άπό 16 Μαίου, άποστελλούσης την έκ
δραχμών πεντακοσίων (φρ. 334 και Ί6 ^/^),
έπιχορηγησιν του Πανεπιστημίου δια τό τρέ-
χον άκαδημαϊκόν έτος.
Της 'Εψορείας της Κοινότητος 'Ορτάκιοϊ
της Βιθυνίας. Τών Εκπαιδευτηρίων Χάςκιόί.
Της έν Φεοίκιοΐ Φιλεκπαιδευτικής ^Αδελφό-
τψος. Της ^Εφορείας τών οχολών Λεύκης.
Τών ^Εφόρων της Σχολής ^Ιμέρας της εξαρ-
χίας Χαλδείας. Τών ^Εφόρων τών έν Κραν-
αό βω Σχολών. Τών ^Εφόρων τών έν Τυάνοις
Σχολών. Του Μεταλλείου Χαδζή κιοί. Της εν
*Εδιρνέκαπου ^Εφορείας τών Σχολαη'. Της
Εφορείας τών Σχολίον Ύ^^^ωμαϋείων, Τη;
^ Εψοροεπιτροπής ^Αψδόνης της έπι της νήσου
ΠΡΑΚΤΙΚΑ (ϊ:τνέλριαςις ,ΑΣΐ]Ζ', 31 ΜΑΪυτ 1896)
127
Μαρ|Λαρχ Κώ(Λ•/ις. Του Ζαππείου ^Ε&νικον
ΠαρϋεναγωγεΙον. Της ^Εφορείας των ^Εκπαι-
δευτηρίων Ταταονλων, Της * Εφοροεπιτροπής
τ7(ζ Κοινότητος Άγιας Κυριακής. Των * Εφό-
ρων των ίλληνικών Σχολών Έακι-Σεχιρ, Της
Εφορείας των Σχολών ^Αρτάκης. Της ^Εφο-
ρείας των Εκπαιδευτηρίων Βίγας. Των έν-
ταΰθχ παρεπιδηρ,ούντων *Εφόρω*ν της Βοχω-
ρίνης της Μακεδονίας καΐ έ-αρχίας Σισανίου.
Της ^Εφορείας των ^Εκπαιδευτηρίων Νεοχω-
ριου. Της * Εφορείας της ίν Κοτσάνη ' Ελληνικής
Κοινότητος, αιτούντων πάντων κατά διαφό-
ρου; χρονολογίας τους ιζίΊχγ,οίςΖαφειροπούλου,
Της Λ. Ε. του κ. Ν, Μαυροκορδάτου έν-
τεδβίν άττό 20 Μαίου, άγγέλλοντος ότι ό εν
Αθήναις Πρδς διάδοσιν των Ελληνικών Γραμ-
μάιων Σύλλογος απέστειλε δέκα πε'ντε σώ-
(Λχτα χαρτών Ζαφειροπούλον , και παρακχ-
λοΟντος δπως άγγελθ/) αύτω η παραλαβή
αντών εκ\ αποδείξει.
Το'3 κ. Διονυσίου 'Ρόζενφελδ εκ Βιέννης
ά-6 24 Μαίου, αίτου(Λένου όπως άποστα-
λώσιν χύτω αϊ αποδείξεις αύτου ως τακτικού
υΙ>Λ%, ίνα πλήρωση .
Του κ. Ά Χοπάσί/ έφένδη, άπ6 24 Μαίου,
εΰχαριστοϋντο; έπΙ ττ, εκλογή αύτου ως προ-
έδρου του Συλλόγου, άλλα παραιτουΐλένου της
προεδρίας.
Του κ. 7. Μπίατη άπό 25 Μαίου, εκφρά-
ζοντος τχς ευχαριστίας της κ. Βενιέρη έπΙ τνί
«ίηλωΟείση λύπη δια τόν θάνατον του συζύ-
γου χύτης.
Τής Α. Σ. του (μητροπολίτου Άμααείας
χ. *Αν9ίμου άπό 29 Μαίου, πέ;/.ποντος δύο
χρυτζ νο[Λίσαατα, τό μεν του βασιλέως Λυσι-
ράχου βάρους εννέα γρα(Λ[;.αρίων, τό δέ έτερον
τοΟ χύτοκράτορος Ούεσπασιανου, βάρους οκτώ
γρχρΐ[Λχρίων.
Είτχ ό κ. πρόεδρος δίδωσι τόν λόγον τ<ρ κ.
Γ. Γε(ύργιάδη, εΙ^^^τΎ^ της Φιλολογικής Έπι-
τρο-ίς προς άνάγνωσιν της ίπΐ του Ζωγρα-
ψώιυ'Αγώνος εκθέσεως αυτής.
Είτχ εγκρίνεται ή αίτησις του κ. Χρ. Χα-
τίί?;|[ρήσΓον, •ρ^(/.νασιάρχου, όπως παραχωρηθη
*υτω ή χΜουσα του Συλλόγου προς άπονοίΛην
'ών ΤΓρ^χίων κχΐ των βραβείων των (ΛχΟητών
"^^^ΈλΙψογαλλίκοϋ Λυκείου' ωσαύτως κχΐ έπΙ
τω αύτώ λόγω και τω Έλληνο-γαλλικφ Παρ-
'&εναγωγείω του Πέραν. Μεθ' ο διαλύεται ή
V^νεδρία.
ΣΥΝΕΔΡΙΑΣΙΣ ,ΑΣί,Ζ'
(*ΈΗταΗτος)
τη 31 Μαΐου 1898.
ΤΕΛΚΤΙΙ ΕΠΕΤΕΙΟΣ
Προεδρεύοντος ΑΝ. ΧΡΗΣΤΙΔΟΥ, προέδρου.
Της συνεδρίας άρξαίΛένης, παρόντων της
Α. θ. ΙΙαναγιότητος του ΟΙκουμενικοϋ Πα-
τριάρχου κ, κ. ΚωνιΙταντίνον, πλείστων
σεβχσ(χιωτάτων συνοδικών, της Α. Ε. του κ.
Ν• Α• Μαυ^οκο^&άτον, πρεσβευτου της
Ελλάδος, της Α. Ε. του κ. Σ. Μαυρογίνους
Πασσα, έπιτί(Λθυ προέδρου του Συλλόγου καΐ
πλείστου ακροατηρίου, ό κ. γενικός γρα(Λ{Λα-
τεύς άναγινώσκει
(Χ,') τηλεγράφημα της Α. Ε. του πρωθυ-
πουργού τ/ίς Σερβίας κ. Βλάδαν Γεώργεβιτς
συγχαρητήριον
β') τηλεγράφημα δίΑΟΐον της Α. Ε. του άρ-
χαντος Μεγάλου Λογοθέτου Σταυράκη βέη
*Αριστάρχου καΐ
γ') ίπιστολην της Α. Ε. του κ. Αλεξάν-
δρου Καρα&εοδο)ρή Πασαδί, άρχΐ{Λεταφραστου
της Α. Α. Μ. του ΣΟΓΛΤΑΝΟΓ καΐ ριέλους
του Συ(Λβουλίου του Κράτους.
Ειτα ό (χέν τέως πρόεδρος του Συλλόγου
κ. Ά. ΧρηοτΙδης ποιείται &ί&εσιν των πεπρα-
γμένων, ο δέ ίκ των νέων αντιπροέδρων κ. Π.
Α. Νικολόπουλος άναγινώσκει τόν πανηγυρικόν
της ήρ-έρας λόγον, θέ(Αα ϊχοντα την 'Εργα-
όίαν νπο εποι^ιν κοινωνιολογικην•
Μετά τόν κ. Νικολόπουλον, η Α• Θ• Πα-
ναγιότης προσφωνεί δι' ολίγων τόν Σύλλο-
γον, ευλογούσα τα ϊργα αύτου καΐ παραινούσα
όπως ως τάχιστα καΐ κανονικώς έκδίδωνται,
οϊ τε τό(χοι ττίς Ζωγραφείον Βιβλιοθήκης καΐ
τα εν τω Ζωγραφείω Αιαγωνίσματι βραβευό-
(Λενα έργα.
Έπι τούτοις του κ. προέδρου θερ(Λώς
εύχαριστησαντος την Α, θ. Παναγιότητα, τόν
έςοχώτατον κ. Πρεσβεντην καΐ τό παριστά-
(Αενον φιλό(Λθυσον άκρδατήριον, διελύΟη η
συνεδρία.
-^3*ϊ^-
ΕΚΘΕΣΕΙΣ
Ί
ΤΩΝ ΕΡΓΑΣΙΩΝ ΤΩΝ ΔΙΑΡΚΩΝ ΕΠΙΤΡΟΠΩΝ
ΚΑΤΑ ΤΑ ΑΤ' ΚΑΙ ΑΓ ΣΓΑΑΟΓΙΚΑ ΕΤΗ 1896-1898
ΕΚΘΕΣΙΣ ΑΡΧΑΙΟΛΟΓΙΚΗΣ ΕΠΙΤΡΟΠΗΣ
ύπύ Χ. Γ. Πανγαζιδου,
άναγνωοθείσα κατά τήν ^ΑΣ^Α' έκτακτον
γενικην <5υνεδρίαν της 24 Απριλίου 1898.
*Ερίημοι (τάιροι,
Βραχειαν ε^ςθισιν λιτότατης έργαιίας υπο-
βάλλει σηρ-ερον ύ(Αϊν κατχ τα κ5κχνονι<7[Α$νχ
Υ) ήοιετίρα Επιτροπεία.
Αύτη, κχτα τόν νέον του Συλλόγου Κανονι-
σ|ΛΟν, κχταρτί'τθείσα εκ τών κυρίων *Αρισιάρχη
βέη Στ., Βεγλερη Γ., Γεδεών Μ., ΚαΙίηΗα
Εηΐ08ί, Κοπάση Α., Ι,ΟΠξΙ ΑΙΰβΓί, ΜίΙ'
Ιπημη ΑΙ. ναη, ΜονάΙηιαηη Α., Μο-
αζράτον Δ, Γ., Μνστακίδου Β., Πανταζίδου
Χρ., ΠαπακωνοταντΙνου //., Παχτίκου Γ.,
ΠερδικΙΑου Κ., ^οΗπβΙάβΤ Εά., Σιδερίδον
Ξ., κχΐ Σμνρνύχρ ^Αλ, και <Γ^νελθου7α τ/ί 16
Όκτωβρ'ου 1896 υπό την προεδρίαν του
προέδρου του Συλλόγου κ. Άν. Χρηατίδον
έςελέξατο πρόεδρον καΐ γρα[Λ[Λατέα αύτη;
τους κ. Κ. Περδικίδην καΐ -Χρ. Πανταζίδην.
Ποιησαριένη δ' έν δλω εννέα (Αονας <Γ^ν2δρ(α;,
εν αις δυστυχώς πλείιτα (χε'λη ούδ' άπας
παρέστησαν, ησχολήθη περί τα έξη; :
α') Κατελέξατο ριεταςύ τών [Λελών αυτής
προς τοις είρη{Αένοις και την Α. Σ. τόν (Λη-
τροπολι'την Αγχιάλου κ. Βασιλέων δια τας έν
ττ) παλαιογραφία καΐ χριστιανική αρχαιολογία
βαθείας αύτου γνώσεις. Προέτεινε δε (Λ«'λος
αντεπιστέλλον του Συλλόγου τόν έν 'ΛΟ/)ναι;
κ. Άντ. ΜηΙιχχράκην δια τας τοπογραφικές
αύτου ρ,ελέτας.
β') Περί της ίΐς την η|Λετέραν Έπιτρο-
πείαν υπό του Συλλόγου παραπε;/.φθείσης
έκκ^η<7εως της ενταύθα αγγλικής παροικίας
περί εισφοράς προς άνέγερσιν άνδριάντος άνα-
[Λνηστικου τω (χακαρίτ*/) Ο. Ο. Οκνίίβ^ έπΙ
σειράν ετών προέδρευσαν τι αυτής, πααψηφεί
ενέκρινε και προέτεινε τω Συλλόγω είσφοραν
έκ 200 φράγκων, ην έΟίώρησε συνκδουσαν
προς τε την άςιοπρέπειαν του Συλλόγου καΐ
προς τόν σεβασ(ΛΟν, ον οφείλου,εν τη [χνηΐ/.η του
εις τό ή(Λέτερον έργον άφοσιωΟέντος μεγάλης
αρετής ανδρός και χριστιανού έν πίστει και
έπιγνώσει.
γ') Αι παραπευιφΟείσαι ή[Λϊν έκ τών έν ταίς
ειδικαίς του Συλλόγου συνεδρίαις γενορ.ένων
αρχαιολογικών ανακοινώσεων άνετέθησαν προς
(χελέτην, ό ι/Λν Βίος τον δσίον Σάββα υπό του
πανοσιολ. κ. Χρυσοστόμου τω κ. Μ. Γεδεών,
η δέ περί Νοσοκομείων κατά τον Μεσαίωνα
πραγ[Λατεία του ιατρού κ. Μερτζίδου τω κ.
Ξ. Σιδερίδη, αί δε "Έπιστολαϊ του Φωτίου
κατ' άντίγραφον του όσιωτάτου 'ίακώβου τον
Αιονυσιάτου τώ Σ. μητροπολίτη ^Αγχιάλου.
Και προσεχώς ύποβλη9/;σονται τα πορίσ'χατα
τών [Α-λετών τούτων.
δ') Πίρι δύο νο;Λΐ7[/.άτων, δωρηΟέντων έν
προηγου|Λένω ετει υπό του κ. ^. Μοοτράτον
ό κ. Ξ. Σίδερίδης παρατηρεί δτι τό (λεν είναι
άργυρουν παρθικόν, τό δε έτερον ορειχάλκινον
δυσδιάκριτον, άλλ' έν πάσγ) περιπτώσει ρωκίχΐ-
κόν. Ό αυτός δ' εταίρο; υπέβαλε λεπτοαερή
περιγραφην δύο χειρογράφων τευχών υπό του
κ. Α. Μοοτράτον προσενε/Οεντων, ών τό (χΐν
είναι συναξάριον του όσιου Ξενοφώντος, ελλι-
πές την άρχην και τό τέλος, κτΛ,[ΑΧ κατά τό
1677 Καλοϊωάννον Μολτρέση, τό δ' έτερον
χειρόγραφον στιχουργηυ.άτων του αρχοντο;
Βασιλείου Ποστελνίκον, συντεΟέντων τω 181ί,
περί ών ό κ. Α". Σά&ας ουδέν αναφέρει. Ό δέ
εταίρο; κ. Β. Μνστακίδης και περί τριών
ανεκδότων επιγραφών, ών ή [λία βυζαντιακη,
λόγον έποιήσατο ιδία χειρ ι αντίγραψα; τω
1895 έκ του έν *Αγιασουλοΰκ (Παλαι5^. Έ-
φέσω) ναού του αγίου Ιωάννου του θεολό-
γου καΐ πρό πολλού ανάγγειλα;, επιδεικνύει
ΕΚΘΕΣΕΙΣ (βιολογικής ΕΠΙΤΡΟΠΗΣ)
159
τ,ίΑίν τας είχόνας του αύτοκράτορος ^Ανδρο-
νίχον καΐ της αύτοκρχτίΐρας "Λννης, αίτινες
ε^ώζοντο IV ττ, (ΛΟνη της 1Ιαα<Λακαρ{στου, έν
δσω διετέλει ούσα πατριαρχείον. Άφορρ,ην δΐ
ττρός εΟρεσιν των ειχόνων τούτων ελαβεν εκ
της αλληλογραφίας του φιλελληνεκωτατου
Μαρτό'ον Κρονσίον καΐ του θ. Ζνγομαλα, ην
^υτ'^/ησε ^ρό δεκαετίας να έρευνησ•(ΐ έν ταΐς
ί/ίβλιοθηκαις της Νοτίου Γερμανίας, ΚαΙ έδη-
(ΑοσιεύΟησαν (χεν ηδη αϊ εικόνες αύται υπό του
Να/. ^ϋΙανοιρί/βΓ έν τψ Όδοιπορικω (σελ.
121, εκδ. 1613) ύττό ύψος 0,8, άλλ' ό κ. Β.
Μνοταχίόης εύρεν έν τη Β. Βιβλιοθηκών) της
Γερ{ΐαν{ας τό ακριβές άντίγραφον των είρη[Λε'-
νων εικόνων έν τοις οίκείοις πρωτοτύτοις }(ρώ-
αχσιν υπό ύψος 0,26, ως απεστάλη τώ Μ.
Κρονοίω ύπ^ αύτου του Ζυγομαλα τω 1581
(-ρβ. ΤυΓΟΟ^ΓίΒοίβ, σελ. 75 και 100).
Έν τινι δέ των τελευταίων συνεδριών της
Επιτροπείας ό κ. πρόεδρος λαβών άφορ(/.ην εκ
Τ'.νος έν τω Συλλόγω γενθ|Λένου δη(χοσίου [χα-
9/,αατος «Εκδρομής εις την "Ανω — υρίαν»
του κ. Β, Μνοταπίδον, παρατηρεί ότι τα περί
των δύο Χετταίων επιγραφών, αϊτινες, έν τν)Β.
-υρία άνευρεθείσαι,' εις την γερμανικην (Αετη-
νε'χθησαν, είναι αμφίβολα, καΟ' ίσον καΐ η
ι νλώσσχ των Χετταίων δεν είναι διηκριβωμένη
κιΐ ή φυλή αυτών φαίνεται μάλλον του ρ αν ία
Ι %χ\ ούχΙ σημιτική* έπέχουσι δέ τόπον οί Χετ-
τιίοι πάρα τοις Σημίταις οίον οί Άκκχδιοι
τί;ς Άσσ'^ρίας, είναι δήλα δη οί προστ,μΐται
Ι χζτοικο•. των χωρών, ας οί Σηρ,ίται κατεκτη-
σχντο* και πειράται, ό κ. Κ Περδικίδης να ά-
τοΧείςτ, ταύτα και δια χωρίων τινών της
! χγίας Γραφής καΐ δια γλωσσικών παρατηρη-
/?£ων, κατά παράκλησιν δέ της Επιτροπείας
Ο^Γΐ'τχνεΐται να ύποβάλνι έν προσέχει σ'^νεδρία
Ι "λτ,ρη €7ΐερΙ Χετταίων* μελε'την αυτού.
Περχίνοντες δέ την παρουσαν εκΟεσιν, Φ^νι-
^ στώμεν και αύθις δπως ληφθτί η δέουσα σύν-
τονος φροντις προς εκδοσιν του Αρχαιολογικού
ί Πζρχρτηματος καΐ προς καταρτισμόν και
•λουτισμόν του άχαιολογικού και τοπογραφι-
χθ'3 τμήματος της του Συλλόγου Βιβλιοθήκης,
"ροκχλουμένων δωρεών η γινομένων, κχτα τό
' 95 του Κανονισμού άρθρον, κχΐ αγορών άναγ-
ίίχιοτάτων και απαραιτήτων 8(ς τας μελετάς
τής Επιτροπείας σ»-»γγρ αρωμάτων καΐ εύχόμεθα
ά^ίονωτεραν και αίσιωτέραν την έν τω μέλ-
λοντι σ^^γκομιδήν.
Έλλ. Φιλ. Σύλλο-^οί.
ΕΚΘΕΣΙΣ βιολογικής ΕΠΙΤΡΟΠΗΣ
ύΛΟ ΕΥΣΤΑΘΙΟΥ Π. ΙΩΑΝΝΟΥ,
άναγ•να)(59εϊ(5α κατά τήν ^ΑΣ^^Α' έκτακτον
γενικί]ν (5υνεδρίαν της 24 Απριλίου 1898.
Φίλοι ίτάΐροι,
Ή Βιολογική Έπιτροττή τού Ελληνικού
Φιλολογικού Συλλόγου, έπΙ διετίαν έργχσθείσα,
προσέρχεται σήμερον ν χ ύποβάλ*/) τη όλομε-
λεία σύντορ.ον εκθεσιν τών πεπραγμένων της,
εκτελούσα ούτω τό γράμμα τού Κανονισμού,
τό διακελεύον τήν έτ/ισίαν άπόδοσίν έν εκθέσει
τών καρπών τών επιτροπών.
Ευθύς ώς έζελέγη τό οίκείον προεδρείον,
πολλά μέλη τού Συλλόγου συνησπίσθησαν
περί την τό πρώτον συστασαν έπιτροττην ταύ-
τη ν πρόθυμα να έπιληφθώσι τού σκοπού, δν
προέθετο ή σύστασις της Βιολογικής Επιτρο-
πής, και να έξυπηρετήσωσι τό πρόγραμμα
αυτής έπΙ τό έντελέστερον. Άπό τών πρώτων
σ^^νεδριάσεων αυτής αΐ μονομερείς ανακοινώ-
σεις έςύφαναν είς τό μέσον ζητήματα επιστη-
μονικά, ών ή έπ' αυτών συζήτησις άττησχό-
λησε τα πλείστα προσερχόμενα μέλη καΐ
έν έπανειλημμέναις συνεδριάσεσιν.
Ούτω ή άνακοίνωσις τού κ. Χρηστίδου έπΙ
τών κρουσμάτων τού τυφοειδούς πυρετού, τών
παρατΓ^ρηθέντων έν τοίς Έθνικοίς Φιλανθρω-
πικοίς Καταστήμασιν, έγέννησε την εκτενή
σ•^ζήτησιν έπΙ τής επιδημίας τού τυφοειδούς
πυρετού τών Ταταούλα)ν, κατά την οποίαν
ελαβον ρ.έρος οί κ. κ. Μ. Χρηστίδης, Κελαϊ»
δίτης, Λίβχαρίίκης, *Απέρης, Συγγρός, /α-
βριηλίδης, Πααχαλίδης, Χ. Χρηστίδης, Βρα-
χάμης, ^ Ακεοτορίδης καΐ Μιχαλακόπονλος.
ΊΙ άνακοίνωσις τού κ. Τράντα έπΙ τών
οφθαλμικών δηλητηριάσεων δια νικοτιανής
καΐ οινοπνεύματος προυκάλεσε συζήτησιν, έφ'
ης ελαβον μέρος οί κ. κ. Τράντας, ^Ια-
τρότζουλος, Γαβριηλίδης, Μπίστης καΐ Μι•-
χαΧακόττουλος , *Η άνακοίνωσις τού κ. *Αν,
Χρηστίδου περί αυτομάτου (άσεως τής φθίσιως
έπιβεβαιωθείσα κχΐ υπό τής νεκροψίας πρου-
κάλεσε συζήτησιν μεταξύ αυτού καΐ τών κ. κ.
* Ιωάννου, Τράντα, Κελαϊδίτου καΐ ΑνλωνΙτου,
Αυτοτελείς ανακοινώσεις παρουσίασαν οι
κύριοι :
ΓΛυΡΙΗΛΙΔΗΣ. 1) Περί κέρατος τών βλε-
φάρων. 2) Περί τριχοκεφάλου τού ανθρώπου.
3) Όροδιαγνωστική τού τυφοειδούς πυρετού.
Το>οςΚΖ' 17
130
ο ΕΝ ΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΟΓΠΟΛΕΙ ΕΛΛΗΝΙΚΟΣ ΦΙΛΟΛΟΓΙΚΟΥ ΣΓΛΛΟΓΟΣ
Α) Περί ορθαλίΑΐκών έττιττλοκών διαβήτου.
5) Περί άκτινοίΛυκώσεως. 6) Περί η|Λΐαοψιας.
Φωτιάδης — Τραντας. Άπό κοινού άνα-
κοι'νωσιν πε:1 των οοΟχλ[χικών βλαβών /.ατα
τας εγχειρήσεις τη; ρινός.
ΙαΤΡΟΙΙΟΓΛΟΣ. ίίερί γλαυ*Λώ(Λχτος, σει-
ράν -εριτττώσεων οφ0αλ(Λθ7Γαθήσεων. Βιογρχ-
φιαν του καθηγητού * Αναγνωστάκη .
ΛΠΕΡΗΣ. ' Εκτενή άνακοίνωσιν περί του
Νοίχ ά'ΑΓέοβ.
ΤραΝΤΑΣ. Πρωτότυπον ρ.ε'θοδον προς
οφθαλ[Λθσκόπησιν. Και διαφόρους άλλας ο-
φθαλ(Λΐκας παρατηρήσεις.
Ψαλίδας. Περί κύσ-εως χηλώδους του
(Λεσεντερι'ου.
ΟίΚΟΝΟΜΙΔΗΣ. Σπανι'αν περίπτωσιν ρήξε-
ως του θόλου του κόλπου κατά την συνουσίαν.
ΚελΛΪΔΙΤΗΣ. ΙΙερΙ δηλη^/)ριάσεων δι' ά-
κοτιλινης και σιδηρούχου έλαιου του ήπατος
ονίσκου.
Λί ανακοινώσεις αύται προεκάλεσαν πάν-
τοτε συζήτησιν ρ.εταξύ των (/.ελών της Βιολο-
γικής Επιτροπής και διαμοιβήν γνωαών περί
έκάσ^/)ς των παρουσιασθεισών παρατηρήσεων.
Πλην τούτου έγε'νοντο και παρουσιάσεις
ασθενών υπό τών κ. κ. Φωτιάδον, ^ Ιωάννου ^
Γαβριηλίδου, Τράντα καΐ Ίατροπούλου άπα-
σχολήσασαι ωσαύτως αρκούντως τα [λίλη
της Βιολογικής Επιτροπής.
*Π Βιολογική Επιτροπή δεν ελειψεν από
του να ποιήσηται (Ανείαν τών αποθανόντων
(Λελών του Συλλόγου, τών δικαιω^Λατικώς
και τ*7ί Βιολογική Επιτροπή ανηκόντων καΐ
εύ(ρή(χου {/.νει'ας τών τιαητικών διακρίσεων, τών
άπονεμηθεισών εις διάφορα ζώντα (χε'λη τής
Βιολογικής Επιτροπής.
Τοιαύτη ή σύντθ[Αθς εκθεσις τών πεπρα-
γΐ^.ένων ή[ΛΪν κατά τό διετίς χρονικόν διά-
σ^/^(Λα τό διαρρεύσαν. Απόκειται τη όλθ[Αελεία
του Συλλόγου ή κρίσις περί τής άξιας τών
εργασιών ήαών καΐ ή περαιτέρω ώθησις προς
καρποφόρον καΐ εν τω (χέλλοντι, σταδιοδρο-
ίΛί'αν του σπουδαίου τούτου τ(Λή[Λατος του
Ελληνικού Φιλολογικού Συλλόγου.
ΕΚΘΕΣΙΣ φιλολογικής ΕΠΙΤΡΟΠΗΣ
ύπό Π. ΓΐΕπΑΚίΔΟΥ,
άναγ\'ω<5θεί<5α κατά την ΑΣ^Α' έκτακτο ν
γενικην- (5υνεδρίαν της 24 Απριλίου 1898.
Φίλοι εταίροι,
Συνωδά τω 71*:» άρθ:ω του τον ή(Λ£τερον
Σύλλογον διέποντο; Κανονισρ.οΰ, υποβάλλω
ύ(Λΐν τ/,ν ύπό τής Φιλολογικής Επιτροπείας
άνατεθεΐσάν [αοι, ώς γρα[Λ[Λατεί αυτής, εκΟεσιν
τών υπ* αυτής πεπραγ(>.5νων κατά την λήγου-
σαν ήδη διετή περίοδον ένεκεν τής αναβο-
λής τών αρχαιρεσιών του Συλλόγου κατά τό
παρελθόν έτος.
ΊΙ ήν.ετίρα Επιτροπεία, καταρτισθείσα
κατά τον εν ίσχύϊ τεθε'ντα από τών αρχών του
(Ληνός Όκτωβρίου 1 896 νέον του Συλλόγου
Κανονισ;ΛΟν, αποτελείται εκ πέντε και είκοσι
(Λονί[Αων [Λελών. Άλλα τούτων οί [Λίν κ. κ.
\4μαξόπονλος Ε., * Αριστοκλής /., Βασίλειος
(7.ητροπολί^Γ,ς Αγχιάλου, ^ Ηλιου Α.^ Κλεό-
βουλος Μ, άρχΐ[Λανδρίτης, Θεοτοκάς Γ., επί-
σκοπος Μυρε'ων, Καρολίδ^]ς /., Ααμπρίδης Ξ.,
Παρίτσης /Γ. και Φορόπουλος Ι., άρχΐ(Λανδρίτης,
δύνανται να θεωρηθώσιν ώς έπίτι;Λα [Λέλη τής
Επιτροπείας, διότι εν ούδε(Λΐ51 παρεγένοντο
συνεδρία, ουδέ πόρρωθεν παρέσχον τήν αυτών
σ'^νεργασίαν• οί δε κ. ^Αύανάσιος Ίωάννον
καΐ Π. Παπακωνσταντίνου παρέστησαν, άλλ'
εκείνος (Λεν άπαξ, ούτος δε δίς, οί δ* άποτε-
λέσαντες κυρίως τήν Έπιτροπείαν κ χι (Λεχρι
τέλους συνεργασά(Λενοι, αν καί τίνων τούτων
ή εν αρχή προθυ(Λία και ζήλος ακολούθως έχα-
λαρώθησαν, είναι οΐ έπό(Λενοι: Αϋ9ενχόηονλος
Μ., Βαλαβάνης"*!., Βραχάμης Σ., Γεωργιάδης Γ,,
Ευσταύιανος *Α., Καραβαγγέλης Γ,, επίσκοπος
Χαριουπόλεως, Μοστρατος .1, Μυστακίδης Β.»
ΟΙκονομίδης Α., Πετρακίδης 77., Σαλτέλης θ.,
Στρογγυλής Ν, και Χατζηχρήστου Χ,
*ΙΙ Φιλολογική Επιτροπεία ύπό τήν προε-
δρίαν του κ. Χ. Χατζηχρήστου και τήν γρα(Λ(Λα-
τείαν του τ/;ν εκθεσιν ταύτην συντάξαντος συν-
ελθούσα τρΙς και είκοσάκις εν συνεδρία, δίς δ' ετι
και πρό τής έφαρ(Λθγής του έν ίσχύϊ Κανονι-
σ(/.ου, ήσχολήθη (δία εις τήν Ζωγράφειον Βι-
βλιο&ήκην καί τόν Ζωγράφειον και Καρατζά-
νειον* Αγώνα, άλλα παρηίΛέλησέ πως τών προς
άπλήν κρίσιν ύπό του Συλλόγου παραπε^Λ-
φθέντων αύτγ< (ί^ιβλίων τινών.
Α' Ζωγράψειος Βιβλιοθήκη. Γνωσταί είσιν
ΕΚΜΚϊΕΐϊ (φιλολογικής ειιιτροπης)
131
0;ζίν, ^Γ/Λ'. εταίροι, έ/, της κχτα τό ΛΕ' συλ-
λογικον ίτος γενοΐλένης εκθεσδω; των υπό της
Φιλολογικής Έ-ιτροττειας ττεπραγμένων α»
κχτχ την έκτύττωσιν του ^Β' τό[Λθυ του Α ισχύ -
Ιον άναφυείσαι δυσ/έρειαι (Λεταξύ του — υλλό-
γου καΐ του κ. ΐνοϋΐ^ΐβίη. Δυστυχώς άντΙ
τίς άρσεως των δυσχερειών εκείνων καΐ νέαι
προσετέθησαν άττό του χρόνου εκείνου* διότι
ζρός τοις υπό του Συλλόγου δια[Λφισβητου-
[ανοις κχΟ' ύ-ε'ρβασιν τυπογραφικούς φύλλοις
ό χ. ΐνβοΜβίη άπητει (χετα την έκτύπωσιν
του β' τό(χου και του Λ' τεύχους του Γ" την
ίζότισιν της αύτου άντΐ}/.ισΟίας άντΙ χρυσών
φράγκων. Μακρά οΟεν διηρ,είφθ•/; αλληλογρα-
φία [Λεταςύ Συλλόγου και αύτου, άπειλησαν-
το; η(Λας μάλιστα έ-Ι τε^λους ότι δικαστικώς
Οι διεκδίκηση τα αύτου δικαιώ[7.ατα, ήτις είς
ευάρεστον κατέληξεν εσχάτως άποτέλεσ(Λα.
Ή Επιτροπεία ευτυχώς περί πλείστου ποιου-
ιχίντ, τους πόνους τών είς τόν αγώνα τούτον
ά'οδυοίλε'νων, εν τω δικαίφ δ' εύρίσκουσχ την
ίχ τίς άγαν υποτιμήσεως της δραχμής επερ-
/θ|ΐε'νην ζημίαν είς τους εν τω έζωτερικώ υπέρ
ττ,ς Ζωγραφ^ίον ΒιβΙισϋήχηςΙ^'^ϋΧ,ΟΊ.ί^^'Λ^ και
ί^ίίυριουσα να δώστ; όριστικόν πέρας ε•ς την
χτΛ μακρού διαμφισβητουμε'νην ταύτην ύπό-
Οίΐιν, άπεοηνατο ν' άποτίσ•^, τω '/..ΐνβαΙ{Ιβυΐ
χρός τ/• ύπό του Συλλόγου όριζομεν/) νομίμω
άμοιβη τών 100 χάρτινων δραχμών κατά τυ-
ζογραφικόν φύλλον και έτέραν πρόσΟετον χι-
λίόίραχμον άμοιβην προς άρσιν παντός παρα-
πόνου του κ. ]ν^νΙιΙθίΊί και προς αποφυγήν
όυσαρεστων επακολουΟημάτων. Τούτου απο-
δεκτού γενομε'νου, έπήλΟεν η ποΟουμε'νη λυσις.
ΊίΧη η Επιτροπεία, πολλά διδαχθείσα εκ
τοΟ γεγονότος τούτου, προύτεινε τω Συλλόγω
"ρος άποφυ'^^'ην πάσης παρανοήσεως κα• πρό-
λτ/|/ΐν παντός δυσάρεστου έπακολουΟήματος,
δτι οφείλει ούτος πρό της ενάρξεως της έκδό-
«ω; η να συναπτή συμβόλαιον μετά του
αΤ/.λοντος ν* άναλάβη ταύτην κατά τα εν τω
προγράμματι της Ζοη'ραψείον Βιβλιοϋήκης
δρι,ό;/£να, η νά προκαλη εγγραφον ομολο-
γίαν τούτου οτι θά συμμορφωίίνί ακριβώς προς
τι ύ-ό του προγράμματος διαγεγραμμε'να,
οτ'. Ο'.ά πασαν ύπε'ρβασιν αυτόν και μό *ον Οά
ί"•.βα:ύν•/; η δαπάνη της τε εκτυπώσεως καΐ
τον /άρτου και δτι ούδερ-ΐάς δικαιούται αμοι-
βής Χιά τά καθ* ύπε'ρβασιν τυπογραφικά φύλλα.
ΙΙερατωΟί'ντος ηδη του IV τόμου του ΑΙ-
οχνίον και του Α' τεύχους του Γ\ του πε-
:ΐδ/οντος την συνέχειαν τών *Αηοοπαομάτων^
υπολείπεται ηδη η συμπληρωσι; τούτου, περί
ου εγραψεν ό κ, λΥβοΗΡίη έν τ% από 7/19
Απριλίου 1898 επιστολή αύτου προς τόν
Σύλλογον . Άλλα περί ταύτης οριστικώς θ 'άπο-
φανθη η Επιτροπεία έν προσέχει συνεδρία.
Άσμένη η Επιτροπεία άγγέλει ύμίν, ότι
μετ' ου πολύ άρχεται καΐ ή έκτύπωσις του Γ'
τόμου του Ενριπίδον ύπό του κ. Α, Βερναρ^
όάκη, μεΟ' ου συνενοηΟη ό Σύλλογος περί τά
τε'λη του λήξαντος ϊτους 1897, παράσχων
αύτω τόν αίτηθε'ντα οκτάμηνον χ^όνον.
Μετά τόν Γ' τόμον του Ενριπίδον ή ϊσως
και συν τη έκτυπώ<?ει τούτου άρξιται καΐ ή
του Α' τόμου του Ξενοφώντος ύπό του κ.
'/. Πανταζίδον, όστις από πολλού ηρξατο πα-
ρασκευαζόμενος* δι* ελπίδος δ' εχομεν δτι μι-
κρά τις άναφανεΐσα δυσχέρεια ευκόλως θ' άρθη
καΐ ουδόλως Οά παρακωλύστ) αύτη τηγ εκδοσιν.
Β' Ζωγράφειος Άγων. ΚαΙ ή κατά την
διετή ταύτην περίοδον πεμφθείσα γλωσσική
ύλη, έν η καΐ πολλαΐ δημώδεις μιλφδίαι πι•
ριλαμβάνονται, είναι άφθονος καΐ ποικίλη, ώς
ή τω προηγουμένω «τει πεμφθείσα. Είναι δ* ή
έςής* Παπαγιάννη Μανωλακάκη γλωσσική
ύλη της νήσου Καρπάθου* '/. *Αγακίδον Β'
σ^^λλογή ζώντων μνημείων έκ του χωρίου Ζω-
πανίου της επαρχίας Σισανίου' 7. Σιδερή κοι•
νολεξία* Κ. Κονρτίδον αινίγματα καΐ παρα-
μύθια* ΕνκΙ. θρονμμονλοπονλου συλλογή
παραμυθιών* Έλενϋ, Πανανιάδον ή περί Τρί-
πολιν, 'Λ μισόν καΐ θοανίαν ιδιωτική* Χριατ,
Βαξοβάνον ήθη, έθιμα και Ιστορία της Τσα-
μουρ3άς και Γραμματικά! παρατηρήσεις*
Ζιάκα Ηπειρωτικά νεο-ελληνικά' ΙΙαναγιω-
τίδον γλωσσική ύλη τής Θεσπρωτίας* Μαναα-
οείδον γλωσσική ύλη* Ι\ *Εαρινον λεςιλόγιον
Συμαϊκόν* Γ, //απαόοπονΑον συλλογή ερωτι-
κών μυρολογίων* Γ. Καμμά γλωσσική ύλη της
νήσου Τήλου* Λ"^ θεοχαρίδον γλωσσική ύλη*
Ν. Παγανά δημοτικά άσματα* Χ, Βαξοβάνον
σύγχρονος δημοτική ηπειρωτική ρ,ουσική* Ν,
Φαρδν δευτέρα συλλογή δημωδών μελωδιών
καΐ Γ. ΙΙαχτίκον δημώδεις έλληνικαι μελω-
δίαι. *νπολείπονται δέ μόνον αϊ ύπ' αριθμόν
πρωτοκόλλου 86 — 87 γλωσσικά• ύλαι ΙΑνω-
ννμον τινός και '£*. Μελλίον, ύν ή κρίσις
αναβάλλεται ε:ς τόν προσεχή αγώνα, ώς εκ-
προθέσμως πεμφθεισών. 'Λλλά καΐ ή περί
εκάστης τών συλλογών τούτων κρίσις ύποβλη-
θήσεται ύμίν έν προσέχει του Συλλόγου συνε-
δρία ύπό του έπΙ τούτω ορισθέντος εΙσηγητου
κ. Γ. Γεωργιάδον.
132
ο ΕΝ ΚΩΝΣΤΛΝΤΙΝΟηίΟΛΕΙ ΕΛΛΗΝΙΚΟΣ ΦΙΛΟΛΟΓΙΚΟΣ ΣΤΛΛΟΓΟΣ
Γ' Καραπάνειος Άγων, Τη ν;(Λ6τέρα Επι-
τροπεία παρ6πέ(Λφθησαν υπό του Συλλόγου
προς κρίσιν του ΚαραπανεΙον * Αγώνος λ) όυο
χειρόγραφα Φυσικής πειραματικής, και β') εν
κα\ (Λονον χειρόγραφον Γραμματικής τής κα-
ϋαρενονσης νέας Ελληνικής γλώοαης. Ι1ρ6ς
κρίσιν της Φυσικής πειραματικής (Ρ^νίστ^, τό
πρώτον τριμελής άγωνόδικος Επιτροπεία εκ
των κκ. Σ. Βραχάμη,* Α^ν , Ιωάννου και Ν,
-Στρο^'/νΛ»;, ακολούθως δ' εκ των κκ. Σ, Βρα-
χάμη, Χ. Χατζηχρήστου και Γ. Γ^ωργιάδου'
διότι άντΙ ριέν του εκ της 7;(Λετε'ρας πόλεως
αποχωρήσαντος κ. Στρογγυλή η Επιτροπεία
έζελέξατο τόν κ. Χατζηχρήστου, άντι δέ του
κ. *Α^, ^Ια}άννου, του (7.η δυνα(^.ε'νου ιδίων
ένεκα ασχολιών, ως άνεκοινώσατο τη Επι-
τροπεία, να (Λετάσχη τών εργασιών αύτης, τόν
κ. Γ, Γεωργιάδην, Ή νέα αύτη Επιτροπεία,
(Λετ' επιστασίας ρ,ελετησασα τα χειρόγραφα
ταύτα, έςηνεγκε την αυτής κρίσιν εν τινι τών
προγενεστε'ρων του Συλλόγου συνεδριών δια
του έπι τούτφ υπό της Φιλολογικής Επιτρο-
πείας εκλεγέντος εισηγητού κ. Α, Μοστράτου,
Της δι Γραμματικής η κρίσις, βραδέως και
ταύτης περ-φθείσης εις τόν Καραπάνειον
^Αγώνα, αναβάλλεται εις τό προσεχές έτος, ως
πιθανής της αποστολής και ετέρου χειρογράφου
[λέχρι του προσεχούς Δεκεμβρίου.
Τέταρτον ηδη κα: τελευταίον υπολείπεται
ή άπλη κρίσις τών υπό του Συλλόγου τη Επι-
τροπεία πεμφθέντων διαφόρων διδακτικών
βιβλίων, άλλα ταύτην ή Επιτροπεία έπεφυ-
λάζατο τω προσέχει συλλογικω ετει.
Τοιαύτα δια βραχέων, φίλοι εταίροι, τα
ύπό της Φιλολογικής Επιτροπείας πεπραγ-
μένα, έφ' οΓς έζαιτουμα: την επιεική του
Συλλόγου ψηφον.
ΕΚΘΕΣ1Σ
ΚΟΙΝηΝΙΟΛΟΠΚΗΣ ΕΠΙΤΡΟΠΗΣ
ύπό Αλ. ΙΙαντερμαλη
άναγνωσθεϊσα κατά τήν ΑΣ^^Α' ιτκτακτον
γενικήν <5υνεδρίαν της 24 Απριλίου 1898.
Κατά τάς άρχας του 1896 — 181)7 συλ-
λογικού έτους η Κοινωνιολογική του Συλλόγου
Επιτροπή, συγκληθεϊσα τη προσκλησει του
προέδρου του Συλλόγου εις πρώτην συνεδρία-
σιν φ^|Αφώνως τω 60 άρθρω του νέου του
Συλλόγου Κανονισμού, προέβη εις τόν καταρ-
τισ[;Λν αύτης, εκλέςασα πρόεδρον (χέν τόν κ.
Π. Α, Νικολόπουλον, γρα(Λ[Λατέα δέ τόν κ. *Α.
Παιτερμαλήν." Κ\ί,αί τγ, συστάσει αύτης ήΈπι-
τρπη ηρξατο τών συνεδριάσεων αύτης, άσχο-
λουμιένη εις διάφορα Οέ[Λατα άναγό[^^να είς την
κοινωνιολογίαν. Έπιστη^ΛΟνικάς δε άνακοι-
έποιησαντο εν αύτη ό κ. θεογάρης
νωσεις
Βεγλερής εν τη σ>^νεδριάσει αύτης της 1 1
Νοεμβρίου 1896 «ΙΙερ* μιας περιπτώσεως
αποζημιώσεως Φ^νεπεία συζυγικής διαφοράς»
καΐ ό κ. /7. Δ, Νικολόπουλος εν τη συνεδριάσει
αύτης της 20 Ιανουαρίου 1897 «ΙΙερΙ πολυ-
τελείας ύπό κοινωνιολογικην Ιποψιν». Ή Κοι-
νωνιολογική Επιτροπή επελήφθη καΐ της έξε-
τάσεως του ν-οτηματος του ουνατου η μη της
απαλλαγής του Καταστ•/»ματος του Συλλόγου
τών βαρυνόντων αυτόν φόρων, συνεπεία προς-
κλήσεως του Συλλόγου δι* εγγράφου αύτου
από 12 Δεκεμβρίου 1896. Έν τη συνεδριάσει
αυτής τής 23 Δεκεμβρίου 1896 κατόπιν
συζητήσεως, απεφασίσθη όπως έρωτηΟη η
γνώμη τών απόντων της συνεδριάσεως εταί-
ρων κ. κ. Μ. Καραβοκνροϋ, *Η. Μαλιάκα και
Άχ. Χρηστίδου ι^Λτί την άπόφασιν τών οποίων
η Επιτροπή έπεουλάςατο την εις τόν Σύλλονον
απαντησιν αυτής. Δυστυχώς η απαντησις τών
ρηθεντων εταίρων, προς ους εγγράφως άπε-
τάθ-Λ ή -Επιτροπή, έβράδυνε και τό 1896-97
έληξε πριν η περιέλθη αύτη εις χείρας ήμ.ών.
Και αύται έν συντόμω αί έργασίαι της Επι-
τροπής κατά τό διαρρεύσαν συλλογικόν έτος.
Τα δε κατά τό έτος τοϋτο γενόμ,ενα έκτεθή-
σονται ύπό του νέου προέδρου, διότι ό κατά
τό 1896 — 97 πρόεδρος αυτής, λήξαντος του
έτους, διά τό οποίον εξελέγη, υπέβαλε την άπό
τών καθηκόντων τής προεδρίας άμετάκλητον
παραίτησιν αύτου πρώτον τη Επιτροπή έν τη
συνεδριάσει αυτής τη 25 Νοεμβρίου 1897 καΐ
είτα τω Συλλόγω διά τά περαιτέρω. Τό τής
παραιτήσεως εγγραφον του κ. //. Α. Νικολό-
πούλον, υποβληθέν τω Συλλόγω, έγένετο δε-
κτόν, του προέδρου του Συλλόγου δηλώσαντος
ότι Οά προίβαινεν εις την νόμιμον σύγκλησιν
τής Επιτροπής προς καταρτισμόν αύτης διά
τό 1897—1898 συλλογικόν έτος.
ΕΚΗΚΣΚΙΣ (ΦΤΣΙΚΟΜΛΘΙΙΜΑΤΙΚΙΙΣ ΚΙΠΤΡΟΠΗΣ)
133
ΕΚΘΕΣΙΣ
ΦΓΣΙΚΟΜΑΘΗΜΑΤΙΚΗΣ ΕΠΙΤΡΟΠΗΣ
ύπύ Κ. ΠΑΙΙΑΚί}ΝΣτΑΝΤΙΝθν,
άναγνα^σ9εϊ(5α κατά την ΑΣ^Α' έκτακτο ν
γενικήν συνεδρίαν της 24 Απριλίου 1898.
^Εοίτιμοί Κύριοι,
Συνωδα τω 71*ί» αοθρφ του Κανονι^(χου,
τ; Φυσΐ)ΐθ(ΛαθΤί(/.ατικη Έττιτροπη υττοβάλλει
«ΤΓ,ριερον τω Συλλόγω ν/ίίι^\Ί των εργα-
σιών αΰττίς χχτα τα ς λν;ζά<ιας 'Λδη δύο συλ-
λογιχας περιόδους. Ή Φυσ:κθ(Ααθγ;(Αατικνί
Έχιτροπγ,, ην δ(}&αιω[ΛατΓ/.ώς άτταρτίζουσι
::χντις οί (Λελη δντες του Συλλόγου πτυχιού-
χοι ςρυ(?ι>ιθ|Λαθτρι.ατικοί, ρ,ηχανικοί και [λη-
χανουργοί, συνέκειτο κατά τα εκπνεύσαντα
ηίη δύο συλλογικά ετη εκ τεσσάρων και δε'κα
(^^ελών, ών οκτώ μεν (/.ηχανικοί, οί κ. κ. ^Αν
τωηάδης ' Αλέξανδρος, Καλβοκορέοης Αημή^
τοίος, ΚαραΟεοδωρής Κωνσταντίνος, Αινόρδος
Πθ)ργιος, Μανρογορδάτος Φραγκίσκος, Πα-
ηαχωναταντίνον Κα^νσταντινος, Σταλίδης * Αλέ-
ξαψδρος και 8€Ηηβίάβν Ε(1., 'έξ Βέ των
^.α^όρων κλάδων των φυσικό [Λάθη (Λατικών
6-ιβτη(Αών, οι κ. κ. 'Ακεστορίδης Θεαγένης,
Βραχάμης Σταύρος, Εύσταϋιανος 'Αλέξαν-
όοος, ^Ιωάννου ^Αϋανάσιος, Στρογγυλής Νι-
χόΐαος καΐ Συγγρός Κυριάκος. Ούτοι δέ,
5υ|ΐοώνως τω Ρϋ*? αρθρω του Κανονισ(Λθυ,
9^νελθόντες εις συνεδρίαν υπό την προεδρίαν
του κ. προέδρου του Συλλόγου, έζελέςαντο
-ρόεδρον (Λεν τόν κ. Σταυρόν Βραχάμην,
γρια.ματέα δέ τόν κ. Κ Παπακωνσταντίνοικ
Έννε'α (Αονον Φ^νεδρίαι συνεκροτηΟησαν
χι6 δλον τό διετές διάστην.α, ών άπασών
^ροηδρευεν ό κ. πρόεδρος της Επιτροπής.
Πλην τεσσάρων (Λελών, τα λοιπά πλε'ον η
2"αις προσηλθον είς τας συνεδρίας, ώς ε (/.φ αί-
ρεται χχ\ εκ του από της έκτης συνεδρίας
τχχτίκώς κρατουρ,ε'νου ^^ιβλίου παρουσίας των
αιλών.
Αϊ εργασίαι της Επιτροπής περιωρίσΟησαν
εντές των υπό του 55^^ άρθρου του Κανονι-
5|Α0'3 όριίο(Λε'νων ορίων, ήτοι είς συζητήσεις
ί•ί ανακοινώσεων γινθ(Λένων υπό (Λελών, εϊτε
εν τχίς ειδικαίς του Συλλόγου, εϊτε εν ταίς
ΐοιαιτδραις της Επιτροπής συνεδρίαις, ώς
χχΐ 6ίς κρίσεις συγγρα(Λ(Λάτων, εχόντων σχε'σιν
^ρος τον κλάδον αυτής. 11 Επιτροπή εθετο
ί'Λϋς ές αρχής υπό συζήτησιν ευρύ πρόγρα(Λ|Λα
των εργασιών αυτής, ούχι δε και δυσανάλο-
γον προς τόν ζήλον τών εταίρων. Δυστυχώς
δ[Λως έ(ΛειώΟη κατά πολύ ό ζήλος τών εταί-
ρων και περιωρίσθησαν είς τό τρίτον σχεδόν αί
άπαιτού(Λεναι συνεδρίάι προς τιλείαν άνάπτυ-
ζΐΊ και επωφελή πρακτικην εφαρ(;.ογην τών
εν τω άνωτε'ρω προγρά[/.|Λατι αυτής άναγρα-
φο[Λένων ζητη(Λάτων.
Αί υπό τής Έτίιτροπής συντελεσθείσαι ερ-
γασίαι εχουσιν εν περιληψει ώς έςής'
α') Αιοργάνωσις έπιστ•/)(/.ονικών [^.αΟη;Λά-
των, άτινα [Λετά (Λακραν (Λεταςύ τών [Λελών
συζήτησιν απεφασίσθη, ίνα (Λη περιορισΟώσι
ρ.εταζύ τών (Λελών αυτής, άλλα να ώσι δη;ΛΟ-
σια, φέροντα τίτλον Ααϊκά και έχοντα ώς
θ8(Λα ίδίως τας διαφόρους [Λίκράς έπιτοπίους
βιορ.ηχανίας και λοιπούς βιοποριστικούς κλά-
δους και εν άπλη γλώσσ*/) πραγ(Λατευό[Λενα
τάς νεωτέρας προόδους και ανακαλύψεις, τας
εισακτέας βελτιώσεις καΐ λοιπά, ούτως ώστε
ό απλοϊκός βιθ(;.ηχανος να καρπώται οδηγίας
και γνώσεις προς βελτίωσιν της τύχης τού και
προαγωγην τής τέχνης αυτού ' εν άλλαις λέ-
ςεσι, τό βή[;.α τού Συλλόγου να κατασ^/^ τό
κέντρον, εξ ου έπι τό λυσιτελέστερον καΐ πρα-
κτικώτερον να [Λεταδίδωνται είς τό κοινόν
γνώσεις, συντελοΰσαι προς καθοδηγησιν εν τω
πρακτικω βίψ. *Η Φυσικθ(;.αθη[Λατικη Επι-
τροπή θα άρζηται δια τών (Λελών αυτής τών
(Λαθη[Λάτων τούτων από του προσεχούς συλ-
λογικού έτους.
β') *Η περισυλλογή εκ τών αρχαίων ελλή-
νων συγγραφέων απάντων τών τεχνικών δρων
τών φυσικών έπιστη[Λών και ιδίως τών όρων
τών άναφ8ρο[Λένων ε(ς τχ δη[ΛΟσια έργα καΐ
την βιθ[Ληχανίαν έν γένει, και η λεςικολογικη
αυτών κατάταςις, προς άντικατάστασιν τών
έν χρήσει βαρβάρων καΐ ζενικών όρων, ώς και
τών ελλειπόντων έν τνί νεωτέρα έλληνικ'/ί βιο-
[Ληχανία και τοϊς δη(;.οσίοις εργοις. Έπ' Ισης η
έςακρίβωσις του δικαιώ[;.ατος τής προτεραιό-
τητος έπι νεωτέρων έν τη Δύσει γινθ[Λένων
ανακαλύψεων, πλην έ•/ο\.σών την άρχην αυτών
παρά τοις αρχαίο ις ελλησι, δέον εστίν ότε να
άποτελη θέ[Λα ανακοινώσεων [;.εταςύ τών [Λε-
λών τής Επιτροπής. Τό προσεχές συλλογικόν
έτος θα έχω[Λεν τάς άπαρχάς τής εργασίας
ταύτης, ήτις ηδη ηρξατο,
. γ') Την Έπιτροπην ηΐΛών άπησχόλησε
σπουδαίως η άναγνωσθεΐσα άπό τού βη[Λατος
τού Συλλόγου τ% 12 Φεβρουαρίου 181)7 αξιό-
λογος πραγ(^.ατεία τού έκ τών (Λελών τής
ι
134
ο ΕΝ ΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΟνΠΟΛΚΙ ΕΛΛΗΝΙΚΟΣ ΦΙΛΟΛΟΓΙΚΟΣ ΣΓΛΛΟΓΟΣ
Επιτροπής μηχανικού κ. Καλβοκορέοη Περί
ί^ερμότητος, τιερί διαφόρων συστημάτων '&ερ-
μάνσεως και τιερΙ τον ίν τφ Ζωγραφείω δνστν-
χήματος,ΚχΙ ίδού πώς. Γνωστόν δτι κο^τ^ 'Ια-
νουάριον (2) του 1897 αίφνι^ίχ δηλητηριασις
της άτ{Αθσφαίρας του Ζωγραφείον ολίγον ϊλβι-
ψε να έζαποστείλγ) ές ^'Λδην τριακοντάδα καΐ
πλέον τών τροφψων αύτου. Συνέπεια δ' ανα-
κριβών διαδόσεων κατά τών αληθών αίτιων του
δυστυχή (λατος, και της από του βή[Αατος του
Συλλόγου εν δηριοσίφ ρι.αθήρι.ατι δοθείσης έξη-
γησεως υπό τίνος τών του Συλλόγου (χελών, ό
κ. Καλβοκορέσης ηθε'λησε να πραγ(Αατευθγ5 τό
ζητη(Λα τούτο υπό τεχνικην εποψιν χάριν
καθησυχάσεως του κοινού και επιστημονικής
ακριβείας. Ό χημικός κ. Συγγρός εν πρώτ/ι
επομένη συνεδρία μετά την 12 Φεβρουαρίου
1897 επανερχόμενος έπΙ του ζητήματος του
δυστυχήματος του Ζωγραφείου, λέγει δτι τη
έντολγ) της εφορείας άναλύσας τόν αέρα τών
αιθουσών, εύρε την ποσότητα του ανθρακικού
οξέος εις ίχνη μόνον, και δτι προσέτι, εάν
ύπηρχεν άνάπτυξις μονοξειδίου του άνθρακος,
έπρεπε ταυτοχρόνως νά υπάρχη καΐ άνάπτυξις
τελεία ανθρακικού οξέος. Ό κ. Καλβοκορέσης
εξήγησεν υπό μηχανικήν εποψιν τό ζήτημα
και άπέδειξεν δτι, ώς έχει τό σύσ^/;μα τών
θερμοφόρων συσκίυών του Ζωγραφείου, δπου
τό θερμαίνον έκ καπνού ρεύμα (ήτοι εστία,
καπναγωγοι σωλήνες καΐ καπνοδόχος) τυγ-
χάνει δλως άνεςάρτητον του θερμαινόμενου εξ
αέρος ρεύματος (ήτοι ληψις ψυχρού αέρος, άε-
ροφόροι σωλήνες και αίθουσαι) ελάχιστον τι
σφάλμα του θερμαστου κατά την εναυσιν εν
τω μέλλοντι θά καταλή'^'*/) εις γένεσιν αερίων
επιβλαβών ε(ς την ύγείαν τών μαθητών. Οιον-
δήποτε δε σφάλμα διαχειρίσεως καΐ εάν έγί-
νετο υπό του θερμαστου, όσ'/)δήποτε ποσότης
ύδατος εάν έρρίπτετο έπι της εστίας, ουδέν
ώφειλον αί συσκευαι νά παρουσιάσωσ» τό εκ-
τροπον, εάν αί συναρμογαι ήσαν εν καλή κα-
ταστάσει και δεν άποκαθίστατο άμεσος Φ-ιγ-
κοινωνία μεταξύ τών δύο αντιθέτων ρευμάτων.
Επιλέγει δε ό'τι ή κατάστασις αύ^/3. από έτους
και πλέον προϋπάρχουσα, άνεκαλύφθη διά τυ-
χαίου δλω; γεγονότος, δηλαδή διά τυχαίας έπιρ-
ρίψεως ύδατος έπι τών διαπύρων ανθράκων της
εστίας, ήτις έπήνεγκε την άποσύνθεσιν αύτου
κχι έγέννησε τό δηλητηριωδέστατον τών αερίων
τό λεγόμδνον ύδατώδες ή τό του 1)θΐί'8θη όέ-
ριον/Γο δηλητηριώδες τούτο άέριον, διαχυθέν
διά τών ρωγμών ε•; τχς αίθουσας, επέφερε τά
γνωστά οικτρά άποτελέσρ,ατα. Έν τέλει δε
προς ύποστήριξιν και δικαιολογίαν τών ανω-
τέρω, λέγει δτι τό άνθρακικόν όςύ, ον προϊόν
τελείας καύσεως του άνθρακος, ή απουσία
αύτου κατά τήν ατελή καυσιν δεν αποκλείε•.
και την ύπαρξιν του μονοξειδίου του άνθρα-
κος (00) δπερ και υπάρχει τότε έν μεγίστ/;
ποσότητι' έπ' ίσης κατά τήν έπίρριψιν νωπών
γαιανθράκων έν τη εστία επέρχεται κατά-
πτωσις τής θερμοκρασίας αυτής, έλάττωσις
του τραβήγματος τής καπνοδόχου, μή άνά-
φλεξις τών αερίων τής άπί)στάξεως, και επο-
μένως ατελής καυσις. ΙΙρός τά ανωτέρω
εκτεθέντα περί θερμαντικού συστήματος του
Ζίογραφείου, πάντα τά μέλη ευρίσκονται έν
συμφωνία, και παραδέχονται οτι έν τω Ζίο-
γραφείω έτελείτο πρό έτους, καΐ τελείται
βραδεία μεν πλην ασφαλής και σοβαοά χρο-
νία δηλητηρίασις.
δ ') Τη Επιτροπή ημών παρεπέμφθη ύπό του
προεδρείου του Συλλόγου προς κρίσιν χειρό-
γραφος πραγματεία ύπό Παναγιώτου Μακρί],
έπιγραφομένη «Μεταξοσκωλήκων επιτυχία»,
ήτοι (( Πρακτικαι όδηγίαι προς έκτροφήν
υγιών μεταξοσκωλήκων και άποσόβησιν αυτών
έκ τών ασθενειών προς χρήσιν παντός με-
ταξοσκωληκοτρόφου». Ή Φυσικομαθηματική
Επιτροπή εν τινι τών τελευταίων συνεδριά-
σεων του παρελθόντος έτους διώρισε τους κ. κ.
Δ, Καλβοκορέσην και Γ, Λινάρδον κριτάς,
οΐτινες, κατόπιν μακράς μελέτης, ύπέβαλον
τω κ. προέδρω τής Έπιτροττής γραπτώς τήν
έπι του ανωτέρω χειρογράφου κρίσιν των διχ
τά περαιτέρω. Έπ' ϊσης τη Επιτροπή ημών
παρεπέμφθησαν ύπό τής Φιλολογικής Επιτρο-
πής, προς κρίσιν ύπό έπιστημονικήν μόνον
εποψιν, δύο χειρόγραφα συ'^'γράμματα Φυσι-
κής Πειρα/ιατικής . Έκ τούτων προς διάκρισιν
τό μεν έφερε τόν τίτλον «Ό εργαζόμενος ΰ:τερ
τών φυσικών ίπιστημα>ν εργάζεται υπέρ της
άνϋρωπότητος^, τό δε ^Ώς έμεγαλννϋη τη
ίργα σου, Κύριε, πάντα έν σοφία Ιποιησαςι>.
Προς κρίσιν αυτών διωρίσθησαν ύπό τής Επι-
τροπής ο• κ.κ. Α. '' Αντωνιάδης, Λ, Καλβοκο-
ρεσης και Α. Σταλίδης, οΐτινες, περατώσαντάζ
τό έργον αυτών, ύπέβαλον τη Επιτροπή τήν
σ/ετικήν αυτών κρίσιν, δι' ης ή ύπό τό ρητόν
»Ώς ίμεγαλύνΟ^η τά ίργα σου, Κύριε, πάίΐα
ίν σοφί(ΐ εποίησας^ Πειραματική Φυσική ύπε-
δεικνύετο τη Φιλολογική Επιτροπή ώς η
καταλληλότερα ύπό έπιστημονικήν εποψιν.
Τοιαύτη έν περιλήψει ή μέχρι τούδε δράσις
ΕΚΘΕΣΕΙΣ (ΒΙΒΛΙΟΘΗΚΗΣ)
135
της Φυ<ιικο}Λαθη;Λατικης Έπιτροττης, εύχό-
'ΐώχ ^ϊ ίνΛ έν τω (λίλλοντ». αύ^/), έ{Λφορου|Λ6νη
[ΧΕγχλειτερου ζήλου, συντέλεση δι χ τν;; εργα-
σία; αύτης εις την όσον ενεστιν έκ-ληρωσιν
του άληθου; καΐ υψηλού :Γροορισ}/.ου αύ^/^ς.
ΕΚΘΕΣΙΣ ΒΙΒΛΙΟΘΗΚΗΣ
υπό Δ. Η. ΟικοΝΟΜίΔον,
άναγνα^σθείσα κατά την ΑΣ^^Α' έκτακτον
γενικήν συνεδρίαν της 24 Απρίλιοι) 1898-
Φίλοί εταίροι,
Τριετία ηδη Φ^(Α-ληρουται άφ* δτου τη
Συαενεί ύ[λ.ών ψηφώ άνετίθη (αοι έργον σ;Γθυ-
διίον {χέν αληθώς καΙ έτίζηλον, άτταιτουν
οαως ύτττ,ρεσίας πολλίό (;.ειζους εκείνων, ας
Εγώ αναλόγως των περιστάσεων ηδυνάρ,ην να
-ροσενέγκω, ήτοι τό έφορεύειν της Βιβλιο-
Οτ,χηςτου ηίχετέρου Συλλόγου. Και κατά [Λεν
τ^ ζρώτον ίτος της εκλογής (ΛΟυ ως εφόρου
της Βιβλιοθήκης τω Κανονισρ,φ του Συλλό-
γου ΙττόΐΑενος έν καιρώ τω δίοντι άνίγνων άττό
του βη(Λατος τούτου τ*/; ν έκθεσιν της κατα-
ίτζιεως της Βιβλιοθηκν)ς' κατά τό δεύτερον
οαως Ιτος, έπειδη άρ.α τη λήςει αύτοϋ ένεκα
λόγων τοις ιτα'τι. γνωστών ούδερ,ία τών γε-
νο[ανων εκθέσεων άνεγνώσθη, εύνόητον τυγ-
'/ίηι διατί παρελειφθη καΐ η άνάγνωσις της
::ίίΙ της καταστάσεως της Βιβλιοθήκης έκθε'-
«ως. "Ηδη λοιπόν συν θεω ττρός τοις άλλοις
ά;ιου(Ααι καΐ εγώ έν τη λη$5ΐ του σΆλογικοϋ
τούτου έτους δττως κατά τα νενο(Λΐσ(Λίνα δη-
αο^ίχ και έν ολίγοις ίκθε'σω τα ττίς κατα-
ττί^ως της Βιβλιοθήκης κατά τα δύο
τΕλδυταία ίτη .
Έ-ειδη, ώς γνωστόν, 6 πλουτισ(χός της
Τ|«τέρας Βιβλιοθη'Λ'ης εξαρτάται σχεδόν (λόνον
α τών προσφορών βιβλίων, από τούτων καΐ
ίρ/οαιι κατά πρώτον. Τό έτος 1896 — 1897
^ (ΐυ'^κρίσει προς τό 1897 — Ί898 υπήρξε
"ολυ εύφορώτερον υπό την εποψιν δωρεών
βιβλίων, καθ' α εξάγεται εκ του καταλόγου
της έγγραφης τών προσφορών βιβλίων διότι
χχτ' εκείνο (Λεν εισήχθησαν εις την Βιβλιο-
ίίκην εκ προσφορών διαφόρων φιλθ[Λθύσων
η[«τίρων τε καΐ ξένων τό δλον 606 τό[Λ0ΐ,
104 τιύχη και 5 χάρται, κατά τούτο δέ
70|αν [ΛΟνον 130 τίτλους βιβλίων. Και εκ
ρ τών προσφορών του έτους 1896 — 1897
ιδιαιτέρας ανείας άξιουνται ενταύθα α') 53
τεύχη τών οη(Λθσιεύσ8ων της βασιλικής πρωσ-
σικης *Ακαδη{λείας τών έπιστη}Λών έν Βερο-
λίνφ υπό τόν τίτλον 8ίίΖΗη08ΐ)^νί€Ηί6 ίΙβΓ
Ι{όηί(ΐιΗϋΙΐ'ρν6Η88ί8€Ηβη ΑΜάβπιιβ άβϊ'
\νί88βη8€ΐιαββη ζκ ΒβνΙιη καΐ β').τά
υπό τών κυρίων 'Άλεξάνδρας καΐ Ευστρατίου
Μαυροκορδάτου δωρηθέντα κατά [Λέγα μ.έρος
ιστορικής ύλης, ών δυστυχώς τα σπουόαιό-
τερα είς 82 τόριους άνερχό{Λενα ύπεξηρεσαν
χείρες ιερόσυλοι πριν η καταλλήλως τοποθε-
τηθώσιν, εκ δΐ τών προσφορών του έτους
1897 — 1898 ώς (λάλλον άξιΟ{Λνη|ΛΟνευτα
αναγράφονται α') τα υπό της κυρίας Πολύ-
ξένης Δημητρίου Ταμβάκου δωρηθέντα, καΐ
β ') τα τεύχη 26 — 39 τών δη(Λοσιεύσεων της
έν Βερολίνω βασιλικής πρωσσικής ^Ακαδη-
μείας τών επιστημών, ΚαΙ ταύτα μέν έν συν-
τό(Λω περί τών προσφορών βιβλίων όσον δ'
άφορ5έ είς άγοράν τοιούτων, (Λετά πολλής της
λύπης παρατηρείται, δτι ελλείψει χρη)Λάτων
εν καΐ (Λονον σύγγραρ.{Λα, ευτυχώς δ{Λως σπου-
δαίον, αγορασθέν εισήχθη ε(ς την Βιβλιοθήκην
κατά τό προπαρελθόν έτος, τό Έλληνικόν
Λεξυ^όν του Σοφοκλέους, έν ω κατά τό ηδη
λήξαν συλλογίκόν έτος ουδέ εν έργον ήγβράσθη.
Άλλα και έτερον παρατηρείται λυπηρόν
τό έςής, δτι έκ τών πολλών καΐ ποικίλων
σπουδαίων της Βιβλιοθήκ>)ς περιοδικών ουκ
ολίγα [Λένουσιν είσέτι έλλιπη καΐ ή σ^^μπλή-
ρωσις αυτών βαίνει λίαν βραδέως, καθ' όσον
αύτη εξαρτάται έκ του χρόνου, άφ' ου δυς-
τυχώς, ώς άπό πολλού ηοη εχουσι τα πράγ-
ματα, ό Σύλλογος ουδέν η καΐ ελάχιστον δλως
οιατίθησι ποσόν προς άγοράν βιβλίων καΐ
περιοδικών. Έτι |Λ91λλον δ)Λως λυπούμεθα
πάντες άνθ|Λθλογοϋντες την πικραν άλήθιιαν,
δτι εΙσέτι δέν ήξιώθη(Λεν ίνα ϊχω(Λ8ν άκριβη
έπιστη[Λθνικόν κατάλογον καΐ ταξινο{Λήσω(Λεν
έπιστη(Λθνικώς την Βιβλιοθήκην. Ή αίτία
τούτου βεβαίως δέον ίνα άποδοθη κυρίως [Λέν
ι{ς την ϊλλειψιν επαρκούς χώρου προς κα-ίάλ-
ληλον τών βιβλίων ταξιθέτησιν, ϊπειτα δμως
καΐ είς τούτο, δτι τό τοιούτον έργον ώς λίαν
έπί(Λοχθον απαιτεί την συνεργασίαν πολλών ε(-
δικών περί τα τοιαΟτα, εχόντων ου ρ,όνον την
καλήν διάθεσιν του έργάζεσθαι σπουδαίως υπέρ
του Συλλόγου, αλλά καΐ ικανόν διαθέσΐ[Λον
καιρόν.
Ή ελλειψις χώρου επαρκούς ακριβώς έπέ-
βαλεν ή(Λίν έξ ανάγκης καΐ την έν τω άνω
πατώ(Λατι τής βιβλιοθήκης σ'^σσώρευσιν πλεί-
Ι3Γ)
Ο ΕΝ ΚΩΝΣΤΑΝΊΊΝ01Ί10ΛΕΙ ΕΛΛΗΝΙΚΟΣ: ΦΙΛΟΛΟΓΙΚΌΣ ΣΓΛΛΟΓΟΣ
στων όσων βιβλίων, ών τό βάρος, έχν καΐ
βττ' ελάχιστον έ-αυί*/;θγ;, έπαπδίλει κατάρ-
οΕυσιν, καθ' ά διεβεβαίωσαν ειδικοί αρχιτέκτο-
νες. Εννοεί λοιπόν έκαστο; πόσον σπουοαΐον
τυγχάνει τ6 ζητη|ΛΧ τούτο και οτι εγκαίρως
δέον ϊνα ληφθ'Τ) ή δε'ουσα φροντίς όπως ιχη
άυρεΟώρ,εν έπειτα απέναντι απευκταίου. Εύ-
'/ης έργον ηθελεν είναι τω δντι, αν γενναίος
τις δωρΥ5της άνελά(Λβανε την δαπάνην την
άναγκχίαν Οπως η βιβλιοθήκη (Λετενεχθη
£ίς τό ίσόγειον συ(/.περιλα|Λβάνουσα καΐ τό
' Αναγνώστη ρ ιον, διότι ούτω καΐ εύρυχωρίαν
περισσοτέραν θέλοαεν έχγ) όπωςδηποτε και
έδαφος στερεώτερον. ΙΙερι του Αναγνωστηρίου
ουδέν ύπάρ/ει προς άνακοίνωσιν, ει (Λη ότι
τα έπι πληρω'χν; περιοδικά έπαύσα(Λεν λα(Λ-
βάνοντες ένεκα λόγων οίκονο(;.ικών, εκ δε των
δωρεάν λα(χβανθ(Λένων τά σπουδαιότερα εισά-
γονται εις την βιβλιοθήκην ϊνα ώσιν υπό την
χυ.εσον έποπτείαν του βιβλιοφύλακος. Τό'Ανα-
γνωστηριον ευτυχώς προσκτάται ηδη καΐ έτε-
ρον άξιόλογον φύλλον, τόν Ταχνδρόμον. Πε-
ραιτέρω καθήκον θεωρώ όπως επιστήσω την
-ροσοχήν τών ένδιαφερο(Λένων έπΙ της έςης
ουσιώδους ελλείψεως* επειδή δηλον Οτι αϊ θέ-
σεις της εν τω άνω πανώ[Αατι βιβλιοθήκης
καΐ τών εν ίδιαιτέρφ δω(/.ατίω περιοδικών καΐ
έφη[Λίρίδων στερούνται ύέλων, ή έπικαθηαένη
κόνις [Αεθ* Ολην την ενδελεχή και άζιέπαινον
του βιβλιοφύλακος ρ.έρΐ(Λναν έπαπειλεί φΟο.-
ράν. άφ' ου ρ,άλιστα παρετηρήθη, Οτι και
αεθ' όλα τά προφυλακτικά (λέσα αναπτύσσον-
ται ενίοτε (χεταζύ τών βιβλίων τούτων σκώ-
ληκες καταστρεπτικοί. *Ανάγκη λοιπόν Οπως
εγκαίρως θεραπευθνί καΐ τό κακόν τούτο.
Ταύτα, φίλοι εταίροι, τά κατά την Βι-
βλιοθήκην του ή(χετέρου Συλλόγου εν διαστή-
;Λατι δύο ετών. *Αν δε ένεκα λόγων ανεξαρ-
τήτων της θελήσεως [/,ου δεν ήδυνήθην ίνα
εργασθώ όσον και όπως επρεπεν, έςαιτοΰ|Λαι
συ•'|^ΐ'νώ[Λην, της οποίας καΐ πέποιθα ότι θέλω
τύχγ). Ήδη δε καταλείπει τό'δπερ τέως
εφερον έργον, εύχθ(Λαι όπως εύτυχήση ό διά-
δοχος (Λου ϊνα ϊδγ) έπΙ της εποχής αύτου θε-
ραπευοίχένας πάσας τάς ελλείψεις της Ηιβλιο-
0/;κης και ταύτην εις την προσήκουσαν αύ^/^
ττεριωπήν άνυψου(/.ένην, ϊνα τελεσφορώτερος
άποβγ^ ό ιερός σκοπός, ον προβάλλεται ό
γεραρός ή(Αών Σύλλογος προς εύκλειαν αύτου
χ.αΐ προς καρποφόρον καλλιεργίαν και προα-
γωγήν τών γρα(/,[λάτων εν 'Ανατολ•/,. Γένοιτο!
ΕΚΘΕΣΙΣ ΝΟΜΙΣΜΑΤΙΚΩΝ ΣΤΛΛΟΓΩΝ
υπό Δ. Γ. ΜΟΣΤΡΑΤΟΥ,
άναγνωβθεΐσα κατά την ΑΣ^^Β' τακτικην
γενικήν (^υνεδρίαν της 2/ Ά^τριλίου 1898.
Φίλοι έτάιροι,
Ευθύς άφ' ου εσχον την τι;χήν νά γίνω
νθ(Λΐσ(Λατοφύλαξ του ή;Λετέρου Ελληνικού
Φιλολογικού Συλλόγου, έπηλθεν ή του κτιρίου
αύτου [Λεγάλη επισκευή. Τό δω[Λάτιον, τό
περιέχον τά νθ[Αίσ(Λατα καΐ ανάγλυφα καΐ
αγγεία τίνα του Συλλόγου, απέβαινε λίαν
χρήσΐ[Αθν κατά την έπισκευήν, διό καΐ άπέ-
δωκα την κλείδα εις τόν ριακαρίτην ΝικόΙασν,
όστις έλθών άττηΓοσεν αυτήν. Έκτοτε ουδέ-
ποτε [Λοι άπεδόθη, διό και αγνοώ και αυτήν ,
την (Αετά την πρώτην καΐ δευτέραν έπίσκιψίν
(Λου έπελθούσαν εΣς τό εν λόγω δω{Λάτιον
κατάστασιν .
Άλλ* ούχ ήττον παρά διαφόρων φίλων και
}ί.αθητών (χου συνήγαγον ρ.έχρι σή{Αερον 149
χαλκά ρω(Λαϊκά, ελληνικά και βυζαντιακά,
(Λίκράς ή (χεγάλης αξίας νο(Λίσρι.ατα, {/.άλλον ή
ήττον έφθαρ[Λένα, δέκα δέ έτερα ό(χοίας κατα-
στάσεως αργυρά και άσή(Ααντόν τίνα σφρα-
γίδα έπι δακτυλίου* ών πάντων ένεκα ευ-
χαριστώ ίδία τψ κ. Γ. Ζονμπούλογλον, εις δν
άνήκουσιν 75 έκ τών συναχθέντων* τω κ.
Χριστοφόρφ ΚαΧφοπονλφ, εις δν οφείλονται
34, τω κ. Γ. Βασιλειάδη, τφ κ. '/. Χρηοτίδιι,
όστις προσήνεγκε ρ,ικράν τίνα τττΛίνην πρό-
χουν, καί τισιν άλλοις (χαθηταίς (Λου.
Προς κτήσιν ευπροσώπου νο'Λίσριατικης συλ-
λογής, ήτις νά κηται είς Οέαν έπιστή(Αθσιν έπι-
σκέπταις, απαιτείται ευρεία αίθουσα, αποκλει-
στικώς ώρισ[Αένη εις φύλαζιν και έπιστη|Λθνι-
κήν νορ.ισ[/.άτων κατάταζιν. Βιβλία, έφη(χερί-
δες και ανάγλυφα καΐ άγάλ(Λατα τί ζητουσιν
εν τη νθ(Λΐσ(ΑατοθήκΥ) ; *11 δέ κατάταξις διά τί
νά γίνηται εν περιωρισ(χένοις συρταρίοις, ούχι
δέ εν ύαλοφράκτοις θήκαις, κατά γρα{Λ{Αην
τεθεΐ|Λέναις ; Τοιαύτα και παραπλήσια ϊχω
νά παρατ/)ρήσω, κύριοι, απαιτείται δέ και
δαπάνη καΐ χρόνος και ίτζιστήμων, /^ίΛ)-
δικος και νπομονητικός φι/λα ς, όστις νά
Φ^ντάξ•/; ήμίν καταλόγους της νθ(Λΐσ{Λατικης
περιουσίας και νά ύποδείξγϊ κατά ποίον σύ^
στ•Λ(Λα γινώσκει και δύναται νά κατατάζτ;
ΕΚΘΚΣΕΙ2 (λΙΛΧΚΙΡΙΣΕΩΣ ΤΑΜΕΙΟν)
137
ΕΚΘΕΣΙΣ ΔΙΑΧΕΙΡΙΣΕαΖ ΤΑΜΕΙΟΓ
τπό Δ. η. ΜΗ.\Ιοτογ, ταμία
άναγ\'ωΰΒεί6α κατά τήν ΑΖΗΓ' έκτακτον
συν-εδρίαν της ι Μαΐου 1898.
*Ερίτιμοι Κύριοι,
Λα(Λβάνω ττ,ν τιαην καΐ εφέτος να ύτο-
^ϋλω εις την ύ^αδτίραν Ιγκρισιν την διαρ^ι'-
ρητχν του Τααείου του Λζ^' κχΐ ΛΖ' συλλογι-
χου έτους.
Μετχ λύ^τ^ς μου γνωρίζω ύ}Λΐν δτι ή ο(κο-
νοίχιχη χχτχστασις του Συλλόγου ευρίσκεται
£'!; λίαν χρίσιρ,ον θίτιν, καίτοί τό εύρισκόριενον
έν τφ ΤαΐΛείω ύττόλοιπον άνε'ρχεται είς Λ. Όθ.
8,91* ούχ ήττον δ[Λως ό Σύλλογος χρεω-
ττεί τφ κ. ϋΤ. Κρητικίδη διχ κχθυστ8ρου(Λε'νου;
ρΐί^ούς του Λ. Όθ. Ί2. — Τό ελλε'.ίΛ;χχ τούτο
:;ροε'ρ5^ετχι εκ της δυστροττίας χολλών [Λελών
του Συλλόγου εις την άζότιιιν των οφειλθ}Λί-
νωνσυνδρορ,ώντων άί καθυ7τβρού(Λεναι αυτών
<Γ^νίρο}x.xι άνίρ^^ονται εις Λ.ΌΘ. 193, εξ ων
88 του Λζ"' έτους και 105 του ΛΖ'.
Αί έκτακτοι συνδρο(Λαι των 2 ετών ανέρ-
χονται εις Λ.ΌΘ. 280.72.
Λ.ΌΘ. 22. — ή εύγινιστάτη χυρίβ Ελένη Γεωργίου
Ζαρίφη.
» 87.50 ^ ιύγινεστάτη χυρία Έλίνη Νικολάου
Ζαρίφη,
• 50. — ή ιύγινυτάτη χυρία Πολυξένη Ν. Ταμ-
βάχον ιις άνά(λνη9ΐν του (λ^χαρίτου
^ συζύγου της.
Λ.'Οθ. 159.50 εις {χιταφοράν
Λ.ΌΟ. 159.50 έχ {χεταφορβς
» 50. — δ άζιότΐ{Αθ; χύριος Άνόρεας Συγγρός
δια τβ 2 συλλογιχά Ιτη.
» 1 1.35 τό ίν Άθιίναις Έϋνιχον Πανεπίύτήμιοιψ
απέναντι της Ιτησίας χορηγίας του.
» 58.87 αί ίιραι Μονοί τον Αγίου "Όρους δια
'/ιιρός του χ. προέδρου, Ιδαπαν^Ιθη-
σαν δέ Οπό του ιδίου Α. Όβ. 23.87
διά τό Ιν Άγίω *Όριι ταξιίδιόν του.
» 1. — υπό άνωνύ[λου
Λ.ΌΘ. 280.72 ώ; 5νω.
Είσεττρά^^θησαν δέ έκ τακτικών '7υν$ρθ[Λών
Λ. Όθ. 31δ, έξ ών:
Λ.ΌΘ.7ετουςΛΔ',Λ.ΌΘ.16ετουςΛΕ',
Λ. Όθ. 174 έτους ΛίΓ' κχΐ Λ.ΌΘ. 118του
έτους ΛΖ', έκ δικαιώματος δέ διπλωμάτων
Λ. Όθ. 31.
Τό της οργανικής Συναυλίας καθαρόν προϊόν
άνήλθεν είς Λ.ΌΘ. 33.39. Αί δέ δαπάναι
του Συλλόγου προς έπισκευην του κτιρίου του
Συλλόγου ανέρχονται ιίς τό σπουδχϊον ποσόν
Λ. Όθ. 166.64.
ΈπΙ τεΤ,ους, κύριοι, οέρω εις γνώσιν υμών,
δτι αΐ εισπράξεις τών ούο συλλογικών ετών
άνήλθον είς Λ.ΌΘ. 715.01, αΐ δΐ δαπάναι
είς Λ.ΌΘ. 784.67, ήτοι προέκυψεν έλλειμμα
έκ Λ. Όθ. 69.67.
Εύ/ομαι δέ άπό καρδίας δπως ό διάδοχος
μου παρουσίαση ύμιν περίσσευμα καΐ άνθηρο-
τέραν της ληξάσης χρήσεως την έπομένην ο(-
κονομικην του ημετέρου Συλλόγου κατάστασιν.
Έτη Α<Γ' καΐ ΑΖ' Δαπάναι καΐ Πρ6<Ιο5οι
1896 — 1898
Ε?ς Συντβ«τιχην Έπιτροπ»ίν . . .
Β διάφορα Ιζοδα
Λ.Τ. 103.22.50
» 93.35.50
» 25.92.50
» 350.25
» 14.71
* 1(56.64
0 10.50
» 2.8;^
» 17.23.50
» 8.91
*Απ(
> Τα(ΐιΓον {λίΓρητών (παριλ-
θούσης /ρ^^βως)
ταχτιχάς σύνδρομα;
Διπλώμ,ατα
Λ.Τ.
78.57
315.-
31.^
50.-
280.72
3,3.39
4.90
■ Ιζοδα Γραφείου ....•.....
• (ΐισΟοδοσίαις
8 πυρασφάλιστρα
ι έπισχευην χτιρίου Συλλόγου
ρ £υανΟίιιον Παρθβναγωγκιον .
' • Βιβλιοθιίχην
» φωτισ{ΐόν χαι θέρμανσιν ....
β Τΐ[ΐ£ΐον (ΐιτρητών (Οπο'λοι-
πον (ίς νέον)
Ζωγράφιιον Διαγώνισρια ....
Ιχτάχτους συνδρο(ΐ.άς
συναυλίαν Συλλόγου
Ζωγράφιιον Βιβλιοθ/[χην ....
Λ.Τ. 793.58
Λ.Τ.
793.58
Β
•£ν Κωναταντινοΰπόλει, γ/7 ^^ '--
^Φ
Αηράίου 1898,
•Ο Ταμίας
Δ. II. Μηλιωτης
«Ξ^
'Ελλ. Φιλ. Σύλλογος.
Τό{χος ΚΖ' 18
. ^*5^
Π
ΚΡΙΣΙΣ
φιλολογικής ΕΠΙΤΡΟΠΗΣ
ΕΠΙ ΤΟΥ ΚΑΡΑΠΑΝΕΙΟΥ ΑΓΩΝΟΣ
ύπό Δ. Γ. ΜΟΣΤΡΑΤΟΥ, εΙσηγητου,
άναγνω<$θεϊ<5α κατά τήν ΑΣΠΒ' είδικήν οίν^ντδρίαν της 29 Δεκεμβρίου 1897•
ΕΓΧΕΙΡΙΔΙΑ ΦΥΣΙΚΗΣ
Κύριε πρόεδρε καΐ οΐ περί ανιόν,
έντιμοι καΐ φιλόμουσοι έταϊροι,
"Οτε Υ) η[Α6τέρα Φιλολογικγ; Επιτροπεία έχ
των πολλών αύτης (Αελών τρία είδικώς έζε-
λε'ζατο, τόν εαυτής πρό^δρον κ.Χρ^στον Χα-
τζηχρήοτον, τόν κ. Σταυρόν Βραχάμην καΐ τόν
κ. Γ. Γεωργιάδην, δ'πως (λελετήσωτι καΐ κρί-
νωσι τα πρ6 ένιαυτου ν)|Αίν άποσταλέντα ούο
ταύτα κ%1 (χόνα ^Εγχειρίδια Φυσικής, έγίνωσκε
καΐ συνείδησιν είχεν ότι ή περί την {δίως Φυ-
οικην σπουδτ; καΐ (Αελέτη, άντΙ να γίνηται
δυσχερεστέρα έκ των άεΐ πληθυνθ(Λ$'νων εφευ-
ρέσεων καΐ ανακαλύψεων, εύκοπωτέρα ύι πρό-
τερον καθίσταται* διότι τά τε έπισ^Γ^^ΛΟνικx
πορίσ(Λατα γίνονται σ•/;[Λερον βεβαιότερα και η
των φαινθ[;.ένων διάγνωσις είναι τόσω ευαρε-
στοτέρα, ό'σω γίνεται σαφεστέρα η πρότερον.
Ή Φιλολογική Επιτροπεία και έκ του προ-
γρά(Λ(χατος του ΚαραπανεΙου ^Αγώνος, πολλω
ριαλλον έζ ιδίων δευτέρων αύτης σκέψεων
άφορ(Λωρ.ένη, διενοήθη δτι τα σχολεία εν γένει
ούδα(Λώς δικαιούνται να παρίδωσι τά της
νεωτέρας Φυσικής [χέγιστα πλέον εκτή(Λατα,
άλλα τουναντίον, πριν άπολυωσι τους εαυτών
τροφί[Αθυς εις την βιοτική ν τύρβην η προς
τών πανεπιστη[/.ίων τα έδρανα, οφείλουσι να
καθιστώσιν αυτούς γνώστας και κατό/ους
εκείνων τών κοινωνικών πόθων καΐ εκείνων
τών βιοτικών απαιτήσεων, ους θεραπεύουσα
ή έπιστη(Λη της φύσεως παρέχει ήρ,ίν τηλαυ-
γεις φάρους πρός-πασαν (χεταγενεστέραν [Λε-
λέ^/3ν και ζητησιν.
Δια τοιούτων σκέψεων προσεβοηθησε τοις
τρισΐ προ(χνη[Λθνευθείσιν άςιοτίμοις είδικοίς
κριταΐς, άναπαυθείσα δε έπι της πείρας, άγ-
χινοίας καΐ δικαιοσύνης αυτών, παρώτρυνε
(Λεν άδεκάστως να δείςωσι τα πεπλημαελη-
(λένα εν τοΐς δ^σιν έγχειριδίοις, καΐ αν ρ.εν
βραβευτέον τό έτερον η έζ Ι'σου άρ-φότερα, έκ
περιωπής κριτών δοκί[Λων να είπωσι τους
λόγους της βραβεύσεω:, έαν δ* άπορριπτέον
τό 'έν η καΐ τα δύο, άδιστάκτως τό αυτό να
πράξωσιν.
Ούτω λοιπόν πρόκειται νυν, εις έπηκοον
τών [Αδλών του η(Α5τέρου Φιλολογικού Συλλό-
γου καΐ εις γνώσιν παντός του εν τοις γράα-
[λασι διατρίβοντος ελληνικού κοινού, ή κρίσις
τών εν λόγω δύο εγχειριδίων, έπιδοκψ-ασθείσα
ύφ' άπάσης της Φιλολογικής Επιτροπείας,
ου (Αονον διότι δέν πραγ(χατεύεται την Φυοαα}ν
ως άπλην έπιστήιχην του φυσικού και χη{Αΐκου
έργασΓ/)ρίου, η ως θεράπαιναν [λόνον της χε•-
ρωναξίας, άλλα διότι υποδεικνύει την σχέσιν
αύτης και άναφοράν προς την ενζωον καΐ ερ.-
ψυχον φύσιν.Ούτε ή τρΐ[Λελης ειδική επιτροπή,
άλλ' ούτε σύ|Λπασα η Φιλολογική φρονεί ότι η
Φυσική είναι (Λάθη[/.α [χόνον ώρΐ{Λωτέρας ηλι-
κίας, ούδ' δτι πρέπει να διδάσκηται (χόνον εν
ταίς δυσιν η τρισιν άνωτάταις τάςεσι του
γυν,νασίου, η (λόνον εν τνί άνωτάττι τάξει τών
δηρ,οτικών σχολείων. Είναι η (χιτελης ή τοιαύτη
περί Φυσικής γνώ[Λη, ήτις και τέως έδίδασκε
περί ταύτης της έπιστη(/.ης, δτι δήθεν (χόνον
δργανα περίεργα (χεταχειρίζεται, δι* ων (χόνον
τάποτελέσ}χατα φυσικών δυνά[χεων δεικνύει,
καΐ δτι τό πολύ περιγράφει και τάς (χηχανάς
της βιοτεχνίας καΐ χειρωναζίας, έζ ων τοσού-
τον προήχθη ή καθ' ή|χας ή(χέρωσις. *Η|χεΐς
νο[χίζθ[χεν ίτι πρέτίει να έγκύπτωιχεν όλοψύχως
ΚΡΙΣΙΣ ΕΠΙ ΤΟΥ ΚΛΡΛΠΑΝΕΙΟν ΛΓΩΝΟΣ (ΕΓΧΕΙΡΙΔΙΑ ΦΥΪΙΚΠΣ)
139
είς Τ7;ν τιερί ηρ,ας φύσ'.ν, ν χ όρ[Αώ(Λ6θα δ δ
χερι^τσότερον η τέως έκ ττίς ττΕίρας του καθ'
η|Λδραν βίου, και έκ τούτων των δύο ζηγών
ν* χρυώ{Λεθα άλλας ^αραττ; ρήσεις. Ταύτας
άκρίββ'στατα εξετάζοντες και τελειότατα συγ-
χρινοντες, θ* άποδεικνύω(Λεν εττειτα τη βοή-
θεια σοφών ζδίραρ.άτων και θα καθορίζω (λεν
τας τελικας ηρ,ών γνώσεις.
Άλλ' τ^^% ας ιδω[Λεν έν τοις καθ ' έκαστα τα
7:λεονεκτγ;{Λατα καΐ [^ιειονεκ^/^(Αατα των περί
ων ό λόγος δύο συναγωνιζόμενων Εγχειριδίων.
Ή Φνοίκή,-η υπό τό ρ'^τόν «Ό εργαζόμενος
νπερ των φυσικών Ιηιστημών εργάζεται νπερ
της ευημερίας της άνί^ρωπότψοςι^ είναι όμο-
λογο'^[^ι^νως έργον πολλών κόπων και (Λελετών,
ίλέγχον Ικανην προσπάθειαν προς πλγ,ρωσιν
τών του ^Αγώνος απαιτήσεων. Άλλ' ό'ι/.ως,
-αραβαλλοίΛένη προς ττ,ν έτε'ραν, την το ρητόν
ε/ουσαν «Ώς ίμεγαλννϋη τα ?ρ}'α σοι», Κύριε,
:ιάγϊα ίν σοφία ίποίησας», πολλίο υπολείπεται
ιύττ,ς κατά τ•/)ν έπισττ,;Λθνικγ;ν, ττ,Ί παιδα-
γωγικών και 'ΐΥ,Ί διδακτικ/,ν [Λε'θοδον, ένεκα
τώνΧε τών λόγων.
Έν τη πρώτη σελίδι ό συγγραφεύς λέγει*
α Ή λα{Λπάς καιθ[Λένγ) τρέπεται εις ύδρογόνον
XXI ΰδωρ». Ουδέν έτερον γεννάται εκ της καύ-
τεω; της λαρ,πάδος ; ερωτ5& η Επιτροπεία*
Ι-δίτχ δε τί ση{Λαίνει τρέπεται; Μήπως οη-
Ι^ζίνει παράγεται;
Έν τη αύτη σελίδι λέγει* ((Ή θερ;ΛΟτης
ένερ-^'ηίΐασα μετέτρεψε το ύδωρ εις άτμόν»,
ζλλχ δεν ορίζει πρότερον τί είναι &ερμότης
ία), τί ατμός, ούτω δε προσκρούει εις την
όίΟχκτικήν, καθ' ην πάντα δε'ον να βαίνωσιν
έχ τών •'νω στων εις τα άγνωστα, ού8* επιτρε'-
^οντχι ασαφείς δροι.
Άλλα και τα έν ττ, δευτερκ σελίδι είναι
"ως άσύστατα.
Έν δε τη τετάρτη ό της χημείας ορισμός
οίΊ είναι ακριβής, διότι λέγει ότι «η )τημεία
Ηετχζει τάς αιτίας, αΐτινες παράγουσι τα χη-
ρ.χχ 9«ινόμενα», έν ώ ημείς ρ.ίαν καΐ μόνην
ϊίτίχν γινώσκομεν, την χημικην σνγγέιειαν,
Έν τη εκτ*/ϊ σελίδι λέγει* « πάν ό,τι ύπο-
"'^τει εις τάς ημετέρας αισθήσεις λέγεται
ψνϋίς». Κατά τον συγγραφέα λοιπόν και ό
ιατος είναι φύσις, τό θρανίον, τό βιβλίον είναι
?*Ϊ5•.ς κχι αυτά.
Έν τη εβδόμη σελίδι ονομάζει ξενσιά μό-
νον τχ ιη'ρά, έν ω ρευστά είναι και τα άέρια'
Η Πγομεν καΐ §ενμα αέρος, ^εΐ^μα νδρογό^
^ν χτλ. Έν γένει δε άκαταλλήλωί πραγμα-
τεύεται και δικαιολογεί τους δρους στερεά,
^^στά, αέρια, και τόν κοινόν δέ καλεί σώμα
άέριον, δπερ δεν αληθεύει.
Άπό της αύτης σελίδος ρ-έ/ρι της ογδόης
ατά σώματα, λέγει, ύποπίπτουσιν εις τάς
αίσθησεις ημών υπό τρείς διαφόρους μορφάς,
αίτινες λέγονται κα?αστάσείς» , έν ψ έπρεπε να
είττίτ) ίπό τρεις τρόπους συγκροτήσεως. Δια
τών αυτών σχεδόν λέξεων ορίζει και τάς Ιδιό-
τητας τών σωμάτων.
Έν τη ένατη σελίδι περί της ιδιότητος
του αδιαχώρητου λόγον ποιούμενος, λέγει δτι
τούτο ανήκει τίο σώματι, έν ώ τό αδιαχώρη-
των είναι κυρίως ιδιότης τών μορίων. Διότι,
έάν ρίψωμεν εις ύδωρ, κατέχον ώρισμένον χώ-
ρον, ίσον 6'γκον οινοπνεύματος, παρατηρούμεν
δτι άντι δύο δγκων, έχομεν κράμα κατ' δγ-
κον ελαττον του διπλασίου, ούτω δέ φαίνεται
αναιρουμένη η ίδιότης του αδιαχώρητου.
Έν τη δεκάτη ένατη σελίδι ατό εκκρεμές,
λέγει, του ώρολογ'ίου ουδέποτε αφ* εαυτού
δύναται νά ηρεμησ*/.», αλλά τούτο δέν άλη•
θεύει* διότι καΐ ούδενός έ'^'γίζοντος τό εκκρεμές
ηρεμεί, οπότε και λέγομεν έσταμάτησεν.
Άλλα και τά περί αδρανείας τών σωμάτων
λεγόμενα είναι αδόκιμα, άσύστατα και άτακτα.
Ό δ' έν τ(ι εικοστή δευτέρα σελίδι φερό-
μενος δρος αντιστρόφως ένεργουσαι δυνάμεις
είναι αδόκιμος, διότι λέγομεν αντιθέτως ένερ-
γουσαι δυνάμεις* κα• τό α ώστε δύο δυνάμεις
ένεργούσαι αντιστρόφως έπί τίνος σώματος
ηρεμούντος, δέν μεταδίδουσιν εις αυτό κίνη-
σιν και καλούνται ίσαι» είναι εντελώς άκατα-
νόητον και άσυνάρτητον, ώς και δλη σχεδόν
ή εικοστή τρίτη σελίς.
Έν δέ τη εικοστή τετάρτη ό συγ^'ραφεύς
λέγει* αΈπειδη δε δύναμίς ίστι βαρύτης, ώς
μονάδα της δυνάμεως λαμβάνομεν κτλ.». ΊΙ
δύναμις άρα του ίππου, κατά τόν συγγραφέα,
είναι βαρύτης, η υπό του ανέμου ώθησις του
πλοίου είναι βαρύτης, ή συνοχή είναι βαρύ-
της, ή /ημικη συγγένεια κτλ. πάντα είναι
βαρύττ,ς.
Έν τη εικοστή εβδόμη σελίδι ή μεθ* ελι-
κοειδούς ελατηρίου ζυγός ατελέστατα περι-
γ'ράφεται, και έν τη εικοστή ογδόη άπαντ^
ό αόριστος δρος 5τομον.
'Από δέ της εικοστής ένατης μέχρι της
τριακοστής σελίδος πάλιν διά μακρών ομιλεί
περί Φ-ίγκροτησεως τών σωμάτων, περί μάζης,
περί τροχιών, περί νόμων τ^ς έλζεως, άτινα
πάντα είναι ακατάληπτα εις τους μαθητάς.
140
ο ΕΝ ΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΟΤΓΙΟΛίΕΙ ΕΛΛΗΝΙΚΟΣ ΦΙΛΟΛΟΓΙΚΟΣ ΣΓΛΛΟΓΟΣ
Έν ττί τριακοστή δευτέρα σιλι'δι λέγ6^ δτι,
αν έτταύετο ή ελκτική δύνα|Λΐς της γης, τα
πάντα θα έσφενδονίζοντο ρ,ακραν αύτης.
αλλά τ6ν λόγον τούτου ούδα(^.ώς αναφέρει.
Έν τ^ τριακοστή τρίττ) σελίδι λίαν άστό-
χως εκφέρει τόν ορισρ,όν του βάρους και έν
τη έπθ[Αένη δογ(;.ατικώς λέγει δτι η διεύθυν-
σις του νη[Λατος της στάΟρ.ης τταριστα την
διεύθυνσιν της βαρύτητος και 6'τι κάθετος εί-
ναι ι^ των υδάτων επιφάνεια, Έν γένει δε όσα
άλλα λέγει έν τη σελίδί ταύτη καΐ ε ν τη τρια-
κοστή πέ(Α::τη είναι εντελώς άδόνςΐ[Λα καΐ
συγκεχυ(Λένα.
Έν οέ τη τριακοστή έκτη σελίδι άντΙ να
λέγη Ηατακορνφως, (Λεταχειρίζεται τ6ν δρον
καύέτως, καΐ έν τη έπο[Λένη οογρ.ατικώς απο-
φαίνεται δτι τό κέντρον του βάρους παντός
σώ[Αατος [Λένει τ6 αυτό κατά πάσας τάς
θέσεις του σώματος. Λύτόθι δέ και τα περί
[Λοχλών είναι ατελώς έκτεθειρ,ένα και ούδε-
(Λ(αν σαφή (δέαν παρέχονται περί της λει-
τουργίας διαφόρων απλών (Ληχανών, ψαλίδος,
καρυοθραύστου, πυράγρας κτλ., ώς ρ,οχλών
θεωρουαένων.
Έν τη πεντηκοστή ένατη σελίδι «ό ελιζ))
(γρ. ή ελιζ), λέγει, είναι (Αοχλός, δι* ου
τρυπώ{Αεν τα ξύλα, τους λίθους κτλ. Μόνην
ταύτην την ύπηρεσίαν ποιείται ή ελιζ ; έρωτδ
ή Επιτροπή• τό ελαιον πώς έκπιέζεται έκ
τών έλαιών, πώς δέ τό γλεύκος εκ τών βο-
τρύων ; Αί τυπωτικαΐ (Ληχαναι τίνι τρόπω
συ(Απ4έζουσι καΐ τα βιβλιοοετικά ρ,ηχανή-
[χατα δια τίνος;
Άπό δε της έςηκοστης δευτέρας ρ•έχρι
της εξηκοστής τετάρτης σελίδος τα προβλή-
(χατα είναι δλως ακατάλληλα. Έπρεπα να
προτΐ(Αήση ό συγγραφεύς, άντι δυσκολωτάτων
άριθ(Λητικών έφαρρ-ογών, φαινόίχενα έκ τών
καθ* ή{Λέραν, ίνα συ[Λπληρώνται αί φυσικαΐ
γνώσεις και διεγείρηται τό παρατηρητικόν
τών παίδων.
Έν τη εξηκοστή έβδό[χη σελίδι ό συγγρα-
φεύς λέγων (( έπιφαίνεται του έ(Λβόλου)), δέν
όρθοτθ[/.δί• διότι τοιαύτη φράσις σηίΑαίνει και
την κυρτήν έπιφάνειαν και τάς δύο βάσεις
κυλινδρικού έ(Λβόλου.
Έν δε τη ογδοηκοστη έκτη σελίδι λέγει
δτι α κατά την ισορροπίαν του σώ(Λατος ή(Λών
άνοίγθ[Λεν τά σκέλη ούτω, και κατά την
κολύ(Αβησιν άπλόνθ(Αεν τό σώρ,α». Ταύτα ου-
δέν ση(Ααίνουσι, διότι, δτε ίστάρθα δρθιοι,
δέν εχθ[χεν τά σκέλη άνδωγρ.ένα ίνα τηρή-
σω[Λεν έν ισορροπία τό σώμα, ουδέ ο», κεχυ-
φότες γέροντες δύνανται νά εχωσι πάντοτε
άνεωγμένα τά σκέλη" δταν καθίζω μεν εφ* ίπ-
που δεν άνοίγομεν πλαγίως τά σκέλη, δπως
εύρωμεν την ίσορροπίαν, πολλάκις δε διά
ποικίλων άλλων τρόπων εύρίσκομεν αύτην.
Έπειτα τίνα σχέσιν έχει ή του σώματος
έξάπλωσις προς την κολύμβησιν ; Μήπως
εννοεί έξόγκωσιν του σώματος ; *Αν τούτο
έννοη, είναι αδύνατον νά κατορθωθη.
Διά τοιούτων άδοκίμων φράσεων και συγ-
κρίσεων, ών γέμει τό σύγγραμμα, ό συγγρα-
φεύς έξώγκωσε καΐ τό βιβλίον πέρα τών ορίων
του προγράμματος.
Έν τη ένενηκοστη ένατη σελίδι τά π'ιρί
πυκνότητος και ειδικού βάρους είναι δλως
συγκεχυμένα, και έν σελίδι ένενηκοστη δευτέρα
αναφέρει νδωρ άηεσταγμεΐ'ον, αν και μηδιις
λόγος εγεινεν ακόμη περί άποστάξεως του
ύδατος.
Έν δέ σελίδι ένενηκοστη πέμπτη γράφονται
κακώς αί ιδιότητες τών κλασμάτων, καΐ έν
σελίδι εκατοστή δευτέρα ή διάμετρος σωλήνος
τριχοειδονς είναι ακατάληπτος εις μαθητάς,
ούπω συγκεκροτη μένους περί τά μαθηματικά.
Είναι δυσνόητον τοιο,ύτο μάθημα, προξενεί
δέ τοίς μαθηταίς άποστροφήν.
Έν ω δέ πραγρ.ατεύται περί τριχοειδών
φαινομένων, ούδένα λόγον ποιείται περί συνά-
φειας των σωμάτων, δι' ης ήδύνατο νά δι-
καιολόγηση καΐ νά καταστήση πλείονα δμοια
φαινόμενα ετι μάλλον σαφή.
Παρατρέχοντες τά έν τη εκατοστή ί'κτ/)
σελίδι ακατάλληλα προβλήματα, παρατηρου-
μεν δτι έν τη εκατοστή δεκάτη κακώς λέγει
την άτομικην ελξιν συνοχήν διότι ατομική
μεν ελξις λέγεται ή δύναμις, ή συνδέουσα δύο
ή περισσότερα άτομα του αύτου στοιχείου,
προς σχηματισμόν μορίου, συνοχή δέ ή δύ-
ναμι;, ή συνδέουσα τά μόρια προς σχηματι-
σμόν σώματος. ΠόλλαΙ τοιαυται λεπτορ.Ιρειαι
διαφεύγουσι τόν συγγραφέα, δστις τό τρίτον
ήδη ομιλεί περί συγκροτήσεως τών σωμάτων
και αναφέρει την συνοχήν καΐ όσα έπρεπε νά
είπη τότε, δτε πολλά ζητήματα και φαινό-
μενα θά έξηγουντο σαφώς, ό δέ μαθητής θά
εβαινεν αυστηρώς έκ τών γνωστών προς τά
άγνωστα, δπως διδάσκει θεμελιώδης παιδα-
γωγικός νόμος.
Τά δ' έν τη εκατοστή δεκάτη δευτέρα σε
λίδι περ' ατμοσφαίρας λεγόμενα νομίζομεν
δλως περιττά, διότι άλλαχού είναι ή Οέσ!ς
ΚΡΙΙΙΣ ΕΠΙ τον ΚΑΡΑΠΛΝΚΙΟΓ ΛΓΩΝΟΣ (ΚΓΧΚΙΡΙΛΙΛ ΦΓΣΙΚΗΣ)
141
αυτών. Έκβίνο δε, δχερ άττοδειχνύει τ6ν συγ-
γραφέα τταντελώς άτ:ειρον, είναι τό έξης"
αΟ^δεν. λέγει, εν τη φύσει κενόν, τό τταν
ττλτ,ροΰται νπό άε'ρος». Άλλα και εκ συγκα-
τιβάσεως αν λάβωμεν υπ* δψιν {ΛΟνην τ7;ν
*Ύ,ν, εύρίσκοίχεν τους φυσικούς πόρους τών
(ΐωριάτων, οίτινες δεν πληρούνται άε'ρος.
Άλλ' δ[χως, ϊνα [λτ, ή εκθεσις αύτη λάβτ) |Αα-
χρίν εκτασιν, ή τριμελής ειδική Επιτροπεία
::αρατηρεί εν γε'νει δτι ό συγγραφεύς, ρ^ε'χρι τέ-
λους, ίίς πολλά (/.εν περιπίπτει έπιστη(Λθνικα
ίϊφάλαατα, εις πλείστα δέ (/.εθοδικα καΐ διδα-
κτικά. Ή λέςις αυτού δεν είναι κυρία, ούδ' αί
ιννοιαι συναφείς, άλλα χαλαραί* έπρεπε δε (λη
[ΐόνον αί γνώσεις του (Λαθητου να πλουτίζων-
ται, άλλα και ή κρίσις δια της λογικής συν-
δέσεως της ύλης να ενισχύηται και τό παρα-
ττ,ρητικόν να διεγείρηται, ων πάντων ώλιγώ-
ρτ,«ν ό συγ^^'ραφεύς.
Ή δε Φνακή, ή φε'ρουσα τό ρητόν «'βς
ΙμψιλννΟη τά ίργα οον, Κύριε, πάντα ίν
οοτ^ ίποίηοας* κρίνεται υπό της Έπιτροττης
ώς εκείνη, ην ό Σύλλογος έζητει άπό δεκα-
πενταετίας, προσκαλών κατ' έτος εις τόν
αύτον αγώνα. Τό πλήρες, απλούν, [χεθοδικόν
χύ σύντθ5Λθν• ή σαφήνεια και η έπισττ,(Λθνικη
άχρίβιια κατωρθώθησαν υπό του σ^^γγραφέως
£ν τοις στενοίς όρίοις, τοις διαγραοομίνοις
ΰ::6 του προγρά[Λ(Λατος. Πάντα τά δια του
χυτού προγρά{Λυ!.ατος όριζό(Αενα Οέ(Λατα, (/.ετά
"ληίυος γνωστών φαινο[/.ένων, ως παραδει-
γιιάτων, περιέχει τούτο τό βρα/ύ συγγρα(Α(Λα,
ίτΛζ γίνεται <7/εδόν τε'λειον, χρησΐ(/.ώτατον
δΰ (Λονον εις [χαθητάς τών ελληνικών αστικών
•:/ολε•ων καΐ παρθεναγωγείων, άλλα καΐ εις
•ίντας τους έπιθυ[Αθύντας άνευ κόπου να
ί::ουοάσωσι περί τόν κόσ[Λθν, εν ώ ζώσιν.
Ό φ^'Ί'γραφεύς συλλέγει [>.ετά (χεγάλης
"ροσο/ής και έπΐ(Λελείας συνήθη φυσικά φαι-
νία^να, σ^^νδυάζει αυτά προς άλληλα, (Λετά
ίαυίΑΛ-τίας παιδαγωγικής και έπιστη[Λθνικής
τέχνης, εξάγει απλούστατα την φυσική ν θεω-
;ίιν και δίδει τόν όρισ(ΛΟν της αιτίας, ήτις
γεννί τά φαινό{Λενα ταύτα. Κατόπιν άπα*•
:Λ|Χ€ί πλείστα άλλα δμοια καθη(Λ6ρινά φαι-
νοαίνα, ε/οντα την άρ/ην εκ της αυτής
χΐτία;, δΓ ών ποιεί γενικην καΐ συ[Λπληροί την
Ο^ωρίαν, καθιστών αύτην ά(/.α σαφεστάτην.
Α'.α τοιαύτης αναλυτικής [χεθόδου άπαρεγ-
χλι'τως προβαίνει [^έχρι τέλους του συγγρά[Λ-
;Αΐτος τ/5ρών αυστηρώς την παιδαγωγική ν
ιρχτ,ν «εκ τών γνωστών προς τά άγνωστα»
καΐ πλουτίζων ον μόνον τάς φυσικάς του μα-
θητού γνώσεις διά τών αναφερομένων πολυ-
πληθών φαινομένων, άλλ' άναπτύσσων καΐ
την κρίσιν, την περιεργίαν καΐ τό παρατη-
ρητικόν του άν αγνώστου, και ετι πλέον κατα-
δεικνύων την άρμονίαν, την έν τω φυσικω
κόσμφ επικρατούσαν.
Τά πλεονεκτήματα ταύτα του συγγράμ-
μ-ατος αμέσως παρατηρεί τις έν αύτη τη
εισαγωγή, ην δεν ένόμ.ισεν επουσιώδη, ώ;
πολλοί νομίζουσι, λίαν συντόμως περιγρά-
φοντες, άλλ' άνέπτυξεν εκεί εκτενέστερον μετά
πολλής τόλμ,ης και μεγάλης εύστο/ίας τά
διάφορα κεφάλαια, θείς ούτω στερεά θεμ,έλια
στερεωτάτου ο^κοδομήματος.
Τολμ4 δέ ό συγγοαφεύς και νέους ορισμούς
νά δώση, άλλους δε να τροπολογηση καΐ
πλείστα άλλα πειράματα έπι τό άπλούστερον
νά υπόδειξη, ώστε νά δύνωνται εκ του προ-
χείρου νά έκτελώνται και έν σχολείοις ενδεέ-
στατων κοινοτήτων.
Εις πίστωσιν τών λόγων τούτων της ειδι-
κής τριμ-ελούς Επιτροπείας, άναφέρομεν τόν
όρισμόν τής θερμοκρασίας (έν § 8) ώς πλήρη
καΐ τέλειον, ούδαμού άπαντώντα ούδ' έν τε-
λειοτάτοις έπιστ•/)μονικοίς συγγράμμασιν ωσ-
αύτως και τόν όρισμόν τής φοράς τών κινου-
μένων σωμάτων (^^ 16).
Έν δε τω όρισμω του βάρους τών σωμ.ά-
των, τινές μέν τών συγ^'ραφέων νομίζουσι τό
σώμα ελεύθερον, καΐ λέγουσι βάρος σώματος
τίνος την προς τό κέντρον τής γής κινείσθαι
τάσιν αυτού* άλλοι δέ, έκλαμβάνοντες αυτό
ύποστηριζόμενον, καλοδσι βάρος την έπι του
υποστηρίγματος πίεσιν του σώματος, και έτε-
ροι, νομίζοντες τό σώμα έλκόμενον υπό τής
γής, λέγουσι βάρος την Φ^νισταμένην τών υπό
'δ'ήζ γής παραλλήλων έλξεων τών μορίων του
σώματος. Ούτω ό αναγνώστης δέν εννοεί
πώς τά τρία ταύτα συνδέονται, ίνα λάβη
σαφή ίδέαν του ορισμού του βάρους τών σω-
μ,άτων, και δέν γνωρίζει ποίον έκ τών τριών
νά παραδεχΟη. *Αλλ' ό ημέτερος συγγραφεύς
αποδεικνύει σαφέστατα δτι ή του σώματος
προς τό κατέρ/εσθαι τάσις, ή έπι του υπο-
στηρίγματος πίεσις καΐ ή συνιστά υιένη τών
παραλλήλων έλξεων είναι έν και τό αυτό, υπό
τρείς διαφόρους δψεις Οεωρούμενον και τρισΐ δια-
φόροις ονόμασιν όνομαζόμενον καΐ δίδει ούτω
τελείαν ίδέαν του τών σωμάτων βάρους (^ 31 ).
'Λλλ* ίνα μη μακρηγορώμεν, λέγομεν έν
γένει δτι την αυτήν πρωτοτυπίαν και δεξιό-
142
ο ΕΝ ΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΟΓΠΟΛΕΙ ΕΛΛΗΝΙΚΟΣ ΦΙΛΟΛΟΓΙΚΟΣ ΣΓΛΛΟΓΟΣ
τητα παρατιορεί τις και εν πλείστοις άλλοις
ζητ7)(Αασιν, άπερ ό συγγραφεύς κατε'στ^σεν
απλούστατα. Τα δΐ ττερί [Λοχλών είναι πλου-
σιώτατα, τα περί υγρών και αέριων σαφε'-
στατα, τα περί θερι^-ότητος άφθονώτατα,
διδακτικώτατα και πρακτικώτατα, καΐ τα
περί 7;λεκτρισ(Λθυ καΐ (Λαγνγ;τισ[Λθυ χρτ,σΐ[Αώ-
τατα. Την άληθειαν ταύτην ά[Λέσως παρα-
τηρεί τις, οιανδήποτε σελίδα του βιβλίου και
αν άναγνω.
Πληθύς δε φαινο[Λένων, τεΟε'ντων ώς προ•^
6λη(/.άτων πράς έζηγησιν εις τό τε'λος εκάστου
κεφαλαίου, συ[/.πληοοι την τελειότητα του
βιβλίου και καθιστά αυτό χρησψ,ώτατον καΐ
πρακτικώτατον εφόδιον, ου και οί σκοποΐ)ντες
να παρατείνωσι τας σπουδας αυτών θα λά~
βωσιν ανάγκην εν τφ γυ[Λνασί(|>, και οί προ-
τιθε'(Λενοι ν' άσκησωσι τέχνας, η άλλο τι βιο-
ποριστικών επάγελμα θα εχωσιν αυτό όδηγόν
εις τον καθηρ-ερινόν βίον.
Τοιούτον εΤναι τό έργον, δπερ ή Φιλολογική
του Συλλόγου Επιτροπεία ό[Αθφώνως κηρύσ-
σει άςιον βραβεύσεως εν τώ ΚαραπανεΙφ
Ούτω τό έργον αυτής κατά δύναρ.ν ποιη-
σασα, εύσεβάστως υποβάλλει την έτυ[Ληγορίαν
ταύτην τω τε προεδρείω και τη όλθ[Αελεία
του Ελληνικού Φιλολογικού Συλλόγου. Και
η [Λεν συζητησις θα ητο πάντως έλευθε'ρα
παρά τον Κανονισ[ΛΟν' 'έν δε τών κυρίων θε-
ί/.ελίων, έφ'ών η η[Λετέρα Επιτροπεία στηρίζει
τάς περί τοιούτων έργων σκε'ψεις και κρίσεις
αυτής, είναι και τό έξης, ου παρασιωπ6>[Λένου,
άτελεστε'ρα θά έγίνετοτη άτελης χύτη έκθεσις.
Όταν ορθώς διδάσκωνται τά της περί την
ούσιν έπιστηίΑης, σπουδαία και άφευκτα προ-
κύπτουσιν ώφεληρ.ατα ή τών αισθητηρίων
άσκησις, ή τής αύτενεργείας διέγερσις, η προς
ερευναν όρ[Αη και αγάπη, πάντα ίέ ταύτα
θ[Λθυ, ούχι τό (/.εν έν ττί διδασκαλίχ, τής
χημείας, φέρ' ειπείν, τό δ' έν τη τής ζιρολο-
γίας και τό άλλο έν τη τής γεωγραφίας. Ό
ίστορίαν τής παιδαγωγικής συγγράψας Κάρο-
λος 'Ράουμερ λέγει που τοιάδε' α Ή περί
φύσεως διδασκαλία, απαιτούσα ταπεινην καΐ
άφωσιω[Λένην θεωρίαν του σύμπαντος, κατα-
φρονούσα δέ πάσης μικρονόου η υπεροπτικής
αυθαιρεσίας, έπινοούσης μωράς γνώμας καΐ
θελούοης νά επιβάλλη αύτάς τη φύσει ώς νό-
μους μορφοϊ καΐ διαπλάττει τόν νουν, ώς κα-
θαρόν και άδιάφθορον τών δντων κάτοπτρον.
Άλλ' ό ούτω μεμορφωμενος νους γίνεται δε-
ξιός προς άγνην και άνόθευτον άντίληψιν
των ανθρώπων και του ανθρωπίνου βίου* ώς
δ' έν τοίς λίθοις και φυτοίς, ούτω και έν τφ
άνθρώπω άνομολογεί την σταθεράν και άμε-
τάθετον ύπαρςιν, βδελύσσεται δε πάσαν ποιρα-
μόρφωσιν και διαστροφην, ην γεννώσιν α:
επιπόλαιοι γνώμαι».
Και ταύτα μεν ούτω γίνονται περί την
διάνοιαν, ώς λε'γει καΐ ό μέγας ούτος παιδα-
γωγός. Άλλ' αν μόνον την διάνοιαν έμορφου
ή περί την φύσιν επιστήμη, ούχΙ δε και την
καρδίαν, δεν θά έτολμώμεν νά χορηγήσωμεν
αύτη ύπε'ροχον θέσιν έν τη διδασκαλία. Άλλ'
εύτυνώς δσον καταθέλγει τό πνεύμ,α, τόσον
όιαπλαττει και την καρόιαν, η οε φύσις και
ή γνώσις αυτής, αρμοδίως αποκαλυπτόμενα•
οίωδηποτε παιδίω, γίνονται θεμελιώδεις συν-
τελεσται της πνευματικής αναδείξεως καΐ
τής ηθικής αυτού έκπρεπείας, ώς τε ανθρώπου
και ώς πολίτου.
-:^φι=<-
ΚΡΙΣΙΣ
ΦΥΣΙΚΟΜΑΘΗΜΑΤΙΚΗΣ ΕΠΙΤΡΟΠΗΣ
ύπό Δ. Κ. Κ/ννΒΟΚΟΡΕΣΗ, εισηγητού,
άνα^-νωσθεΐσα κατά τήν ΑΣ^Β' τακτικήν γενικήν συνεδρίαν της 27 * Απριλίου 1 898.
ΠΕΡΙ ΤΗΣ πραγματείας ΤΟΤ ΕΝ ΚΑΤΙΡΑΗ» Κ. ΠΑΝΑΓΙΠΤΟΤ ΜΑΚΡΗ
ΜΕΤΑΞΟΣΚΩΛΗΚΩΝ ΕΠΙΤΥΧΙΑ
£
Φίλοι ίταΐροί,
Ή Φν<7ΐχθ{/.χθγ)}ΧΛτικη Επιτροπή, εΙς τ,ν
7, ::ριγ(Λατ6{α του κ. ΙΙανάγιώτον Μακρή
-χρ6πί(χφθη υπό του Συλλόγου προς κρί'τιν,
|ΐο1 άνέ^χκεν δπως έ$€τά<7ω έπιστηριονικώς
τχύτην κχΐ υποβάλλω εγγράφω; τάς έπΙ
τούτο παρχτγ)ρήσ€ΐς [Λου. Αι κυριώταται αυ-
τών ί^ου<τιν ώς ίζτ,ζ :
Σελ. 1. Προλόγου. Στίχ. 14. ΙΙαραδέ-
•/δται δτι 'ίΐ όλοτελής κχτχ<7τροφή της σκω-
λτ.χοτροφίας α προέρχετχι δχι τόσον άπό την
χφζην ποωτητα του (χετχζοσπόρου και τάς
ίτ(Α0<7φχιρίκχς [Λεταβολάς, δ<τον άπό την
χγνοιιν της εκτροφής των {Λεταζοσκωλήκων»:
— Εν ω υγρασία η άν6(χος Οερ(ΛΟς δύνανται
η χχταστρέψωσιν όλοτελώς τους «χεταξο-
τχώληκχς. Ό{Αθίως καταστρέφονται οί άπό
χιχη; ποιότητος η άπό ασθενούς σπόρου προ-
6:/ό(ανοι σκώληκες, π. χ. εκ σκωλήκων πα-
(Γ/όντων άπό πιπεριτιδα είναι αδύνατον, κατά
τον Παατέρ, να έπιτύχγϊ σκωληκοτροφ(α.
Σίλ. 1 . Περί οκωληκοτροφείον, Τό κεφχ-
Αΐ'.ον τούτο είναι πολΰ έλλιπε'ς. Έδει π. χ.
ή Μώσιν α! γενικαΐ διατάξεις προτύ-
"5'^ σκωληκοτροφε(ου, τινι τρόπφ κατα-
Λΐ'^άζίται τούτο, οποία |χίτρχ δέον να
Άτ,οβώσι περί του αερισμού, περί της θερμάν-
«ί«Κ ίν περιπτώσει αίφνιδίου κατά τό εαρ
ν'^Χ^^ι ?76ρι της ψυχράνσεως προς πρόληψιν
ττς -ρωίμου έκκολάψεως του σπόρου καΐ της
ενγένιι άπολυ(Λχνσεως. Είνχι {χέν αληθές δτι
^ ^ριγ(Λατεία αποτείνεται προς άτομα του
'αιο'3 [ΐη διαθέτοντα ευρέα μέσα καΐ /ρησι-
(ΑΟπο'.οΟντα τάς κατοικίας αυτών, άλλα ουνα-
?^ ίντινι χωρίω πολλά άτομα συνεταιρι-
^5ρα νά κατασκευχσωσι τοιούτο σκωληκο-
τροφείον καΐ δέον νά εχωσι τάς προς τούτο
γενικάς οδηγίας. Προς τούτοις κχΐ διά τόν
έξης λόγον, δτι μετχζύ των οίκιών των χωρι-
κών ύπάρχουσί τίνες μετατρεπόμεναι ευκόλως
είς σκωληκοτροφεϊα η τουλάχιστον νά έπιδέ-
χωνται μερικάς βελτιώσεις: π. χ. προς άπο-
φ'-ίγην της θερμότητος τών ηλιακών άκτίνων,
δέον ή οροφή εσωτερικώς νά επιστρωννύηται
διά λάσπης έζ άπλου χώματος μετ' άχυρου
μεμιγμένου. ' , . ' ^
Κυριώτατον δε πάντων νά ύποδειχθ/ί ό χώ-
ρος, δηλαδή διά 10 δράμια ή μάλλον δι* 25
γραμμάρια πόσα κυβικά μέτρα δωμχτίου
απαιτούνται καΐ πόσα Φ^γχρόνως τετραγω-
νικά, καθώς καΐ ό τρόπος του φωτισμού.
Σελ. 2. Στίχ. 11. ^ Απολνμαναις, Απαι-
τούνται τουλάχιστον 150 δράμια θείου δι*ές
τετραγωνικά μέτρα.
Σελ. 4. Στίχ. 1. Έκκόλαψις* Ή διά πυ-
ραύνου θέρμανσις επιφέρει τόν δηλητηριασμόν
του σπόρου. Δέον νά γείντ, χρησις άλλου τρό-
που θερμάνσεως.
ΊΙ εν τ95 αύΓ?ί παραγράφω περί διατηρή-
σεως του σπόρου περιγραφή είναι ανεπαρκής*
π. χ. ο σπόρος πρέπει νά τίθηται εις τόπον
δσον τό δυνατόν ψυχρόν, ουδέποτε υγρόν,
διότι ή υγρασία είναι ή πρωτίστη αίτία κα-
ταστροφείς του μεταςοσκώληκος, καΐ (δίως
κατά τόν Φεβρουάριον. Ό Παατ^ρ λέγει:
α Μεταξόσπορος, τοποθετούμενος εφ * δλον τό
» έτος είς θερμοκρασίαν, οία ή της προς έκκό-
»λαψιν εποχής, άπόλλυται άνευ σχηματισμού
»του εμβρύου. "Αλλως τε και τό ψύχος του
» χειμώνος είναι άναγκαίον διά τόν σχημα-
» τισμόν του εμβρύου κχΐ τήν κχλήν του σπό-
)> ρου έκκόλχι]/ιν ΐ) .
Κλάδωμα:Σα. 13. Στίχ. 10. ΚαΙ αν
;^
%
^^ςτ
144
ο ΕΝ ΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΟνΠΟΛΕί ΕΛΛΗΝΙΚΟΣ ΦίΛΟΛΟΓίΚΟΣ ΣνΛΛΟΓΟΣ
άκό[ΛΤί οί άνθρακες ώσι κχλώς άνηΐΑ(Λένοι, τα
άτΓοτελίσματα είναι τϊολυ ολέθρια.
Αντόϋί. Γίνεται (Ανεία βχθ(Λών *Ρεω(Λύρου
και εστίν δτε τό και συχνότίρον άνευ ούδε-
[Λίας υποδείξεως, θα ν; το καλλίτερον νυν,
όποτε τα θερ(ΛΟ(Λετρα της έκατονταβαθμίου
διαιρέσεως είναι τα {Λαλλον διαδεδθ(χένα, να
γίνηται {Λνεία τούτων τών βαθ(Λών, των δέ
*Ρεω[Λύρου εντός παρενθέσεως ως έπεζήγησις.
Σελ. 21. Στίχ. 3. Πρέπει να άποφεύγη
τις από του να συλλέ-^'•/) φύλλα κατά την
πρωΐνην έκείνην ώραν, καθ'ην πίπτει δρόσος,
ούτε ίέ πάλιν κατά {Αεσ•/)(Λβρίαν, όποτε επι-
κρατεί μεγάλη της η[Λέρας θερμότης και ιδίως
να (Λη συλλέγγ) τις φύλλα από τα {/.έρη, 6'που
υπάρχει έσπαρ[Λένη κριθή. Αέον δε εν γένει
ταύτα να καθαρίζω [λεν δσον τό δυνατόν άπο-
βάλλοντες τα σεσηπότα, (Λαρα(Α[Αένα και άλλα
άχρηστα. Κατά τόν Παατέρ, ή λιποθυ[Λία
παράγεται από τό ύπέκκαυ[Αα τών φύλλων,
ήτοι την άποσύνθεσιν, παράγουσαν βακτηρίδια
ταχέως φονεύοντα τόν σκώληκα, κατ' άκολου-
θίαν δ* έφιστδ^ την προσοχήν τών σκωληκο-
τρόφων περί την έκλογην τών φύλλων, άτινα
δσον περισσότερον χυ;^!.όν εχουσι, κατά τοσού-
τον δυσπεπτότερα καθίστανται, έπθ[Λένως καΐ
ΰπεκκαυθήσονται εντός του σκώληκος. Τα
πολύν χυ[ΛΟν έχοντα φύλλα δέον να δια^/1-
ρηθώσιν άπό της στιγ(Λης της έκκοπη; των
έπι 24 τουλάχιστον ώρας (Συιχβουλή του
κ. ΜαίΙΙοί),
Δέν γίνεται (χνεία περί τών βεβρεγμιένων,
λασπωι/,ένων υ; και έσκΟνισ[Λένων φύλλων καΐ
τίνι τρόπω καθαρίζονται* περί τών ασθε-
νειών τών δένδρων κτλ. — Έν γένει τό περί
εκτροφής κεφάλαιον τό εκ τών σπουδαιότατων
είναι λίαν σύντθ[Λθν.
Κρεβάτια, Σελ. 4. Ούδεριία έξ-ΓΛιΠοσις δί-
δεται περί της κατασκευής κυρίως και χαθα-
ράς αυτών διατ/)ρήσεως, καθώς καΐ περί της
άπαιτου[Λένης εκτάσεως δια τους σκώληκας
εκάστης ηλικίας. Δια τους ηδη γινώσκον-
τας την έκτροφήν εννοούνται ταύτα οίκοθεν
γνωστά, αλλ* ή πραγ[Αατεία αύ^/; δέον να
χρησΐ(Λεύσ•/ι κυρίως δια τους αρχαρίους.
Σελ. 31. Περί προφυλακτικών κατά τών
άσ&ενειών μέτρων. Ότι προς καταπολέμιησιν
της υγρασίας γίνεται χρή'ϊΐς άσβεστου, άλλα
τί είδους δέν αναφέρει.
Έν γένει δεν γίνεται (Λνεία περί του πλυ-
σί[Αατος του σπόρου, δπερ παρουσιάζει σοβα-
ρότητα έπι της άζίας τών' σκωλήκων.
Επίσης περί της άποπνίζεως τών σκωλή-
κων έν τοις βθ[Λβυκίοις και πώς δέον να γί-
νηται αύτη.
Τό έργον τούτο (Λ-'λλει να παράσχη άρ-
κετάς ευεργεσία; ε•ς τους σκωληκοτρόφους
καί τοι ελλιπές. ΊΙ συν τω χρόνω έπαύξησις,
έπιδιόρθωσις και προσθήκη εικόνων, πρό παν-
τός δε περιποίησις του γλωσσικού (χέρους θα
καταστήσωσιν αυτό έν τών αρίστων εγχει-
ριδίων του είδους του.
3φι^-
]
ΚΡΙΣΙΣ
φιλολογικής ΕΠΙΤΡΟΠΗΣ
ΠΕΡΙ ΤΟΥ Ζ&ΓΡΑΦΕΙΟΥ ΑΓ&ΝΟΣ
ύπό ΓΕΩΡΠΟΥ ΓεοΡΠΑΔΟΥ ΠροκοπΙΕΩΣ, εΙ(5ηνητοΓ>,
άνα^-να)όθεΙσα κατά την ΑΣ^Ι' είδικήν συνεδρίαν της 29 Μαΐου 1898.
ΣΥΑΑΟΓΑΙ γλωσσικής ΥΛΗΣ
Φ(λ(Η ΗαΧροι,
Ότι Υ) γλώσσα βίνχι σύμφυτος τη άνθρω-
:;{νττΐ φύσιι, οΰίβΐς ύπάρ/ει ό άριφιβάλλων.
Ή Χέ άρχΥι καΐ πηγή του θαυ(ΛΛσιωτχτου
το•^του και πολυτΐ[Λθτάτου κτηριατος του
άνθρωπου, της γλώσσης, ιίναι καθαρώς λο-
γιχη* ίιότι η γλώσσα ουδέν άλλο «ίναι η η
ινίργιια του εν τζ) άνθρώπω λόγου έκδηλου-
αίνη δί' έναρθρων φθόγγων καΐ αισθητών ση-
ιαίων έννοιας πιριιχόντων προς ίκανοποίησιν
των πνιυ{Λ.ατικών του άνθρωπου αναγκών.
Είναι δέ ά[ΐ.οιβα(α η έπινέργβια του λόγου
χαΐ της γλώσσης, διότι ό λόγος αναπτύσσει
τ/,ν γλώσσαν καΐ τανάπαλιν ή γλώσσα έπι-
ίρϊ έπΙ την άνάπτυζιν τών πνευριατικών δυ-
νχ[αων και τόν πολλαπλασιασριόν τών γνω-
μών. Είναι άνα[Αφ{λεκτον τό άζ(ω[χα, δτι η
νλώ^τ^χ συν^:δει άειποτε τω βι'ω τών λαλούν-
των αύτην, διότι τότε (χόνον ό[Λΐλου[χεν η
γρά^οιαν ορθώς, δταν σκεπτώμεθα λογικώς
χιΐ έ|ΐΐβριθώς, άλλως είναι αδύνατον να λο-
γιζώ(αβα ορθώς, δταν δηλονότι όριιλώριεν η
γρί^ω[αν παραλόγως και άταλαιπώρως. Ή
γλώ«νι ριόνη φέρει έν έαυτ? σαφή τεκμήρια
το$ τΓολιτισρ,ου καΐ τών ηθικών καΐ πνευμα-
τικών χαρισμάτων έθνους τινός, αύτη έμ-
9χίν6: τό ποιόν και τό ποσόν τών γνώσεων
Χ'/Γ&ίΙ, τών φιλοσοφικών καΐ θρτισκευτικών
ίοεών χαί, σ'^νελόντι ειπείν, η γλώσσα είναι
το βιβλίον τ>5ς ουσίας του έθνους.
Άλλ' η γλώσσα, ως τι φυσικόν οργανικόν
ίν, υφίσταται αλλοιώσεις του τε περιεχομένου
χιίτοδ έζωτερικου αυτής τύπου, καΐ ούτως
ίχουσα διασώζει την ακεραιότητα αύτης, άτε
Έλλ. Φιλ. Σύλλογος.
παραδιδομε'νη, δσον ϊνεστι πιστώς καΐ ακρι-
βώς, άπό γενεάς είς γενεαν άνευ τινός διακο-
πής μετά σύμπαντος του θησαυρού τών λέ-
ξεων, φράσεων καΐ συντάξεων, έζ ων αύτη
απαρτίζεται. Άλλ' η κληροδό^/)σις αύτη,
καθόλου είπεΐν, είναι άτελης καΐ έλλιττί-,ς*
ένεκα δέ της ελλιπούς ταύτης μεταβιβάσεως,
ήτις στηρίζεται τνί επιδράσει εξωτερικών πε-
ριστάσεων, τυηγάζει μάλιστα ή κατάπτωσις
αυτής δΓ άποτριβής φθόγγων, άπωλείας γραμ-
ματικών καταλήξεων, περιπτώσεως είς άχρη-
στίαν λέξεων καΐ σημασιών πρότερον γνωστών
και εύχρηστων, πάσα δ' έπΙ μέρους συμβαί-
νουσα τ% γλώσσγ) προσθήκη ή άλλοίωσις απορ-
ρέει έκ της επιθυμίας, ίνα ίκανοποιηθ'Τ) στι-
γμιαία τις ανάγκη καΐ έκπληρωθη ό πρακτικός
σκοπός ευχερούς ανακοινώσεως.
ΊΙ γλώσσα ωσαύτως άλλοιούται μεταδι-
δόμενη καΐ άπό τόπου ε(ς τόπον. Αι δέ γλωσ-
σικαΐ αύται αλλοιώσεις ουδέν άλλο είναι ή
αμέλεια έν τω λέγειν, τείνουσα τό μέν ε(ς την
εύκολίαν τών φωνητικών οργάνων δΓ οικονο-
μίας χρόνου καΐ κόπου κατά την έκφώνησιν
τών φθόγγων, τό δέ ε(ς την έκβολήν ασή-
μαντων και ασυνηθών τύπων έκ τής γλώσσης,
επεκτεινομένων τών σ>^νηθεστέρων καΐ κατ' ά-
ναλογίαν όμαλωτέρων.
Ή γλώσσα σώζεται ή δύναται ν* άλλοιώ-
ται ή καΐ δλως ν* άποβάλληται ούχΙ ύπό τών
λαλούντων αυτήν, άλλα τη δυνάμει καΐ θε-
λήσει του έθνους, δπερ μόνον έν ττ) έλομε-
λεία αύτου δύναται να πλάττη καΐ να μετα-
πλάττη αυτήν. Ουδείς άνθρωπος δύναται
μόνος δια της μεγαλοφυίας αυτού να επίδραση
έπΙ την γλώσσαν έπαισθητώς, άλλα τό πολύ
Τόμος ΚΖ' 19
146
ο ΕΝ ΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΟΥΠΟΛΕΙ ΕΛΛΗΝΙΚΟΣ ΦΙΛΟΛΟΓΙΚΟΣ ΣΥΛΛΟΓΟΣ
ισχύει να όριση περί (Λίκροτάτων καΐ άσηριάν-
των πραγμάτων νέον τινά γλωσσικόν κανόνα,
δν οι ό(ΑΟφυλοι αύτου ασπάζονται και άκολου-
θουσι τοσούτφ προθυρ-ότερον, δσω μάλλον
σύμφωνος είναι προς την κρατούσαν γλωσσικην
γρησιν καΐ ουσικώτερον φαίνεται πηγάζων
ες αυτής. "Αλλως ή γλώσσα ε (ς πάντα άπο-
πειρώμενον ν' άνατρέψν) τα καθεστώτα αυτής
αντιτάσσεται οιά της ισχυρότατης συντηρη-
τικής δυνάμεως και μάταιοι πάσας τάς από-
πειρας αύτοΰ. Είναι δέ δύο αι κύριαι δυνάμεις
αί άνθιστάμεναι προς την άλλο(ωσιν τής
γλώσσης, η ανατροφή και ή παιδεία. Ένπάσι
σχεδόν τοις εθνεσιν ύπάρχουσι δύο τάξεις συν-
τηροΰσαι την γλώσσαν. Τούτων η μεν πρώτη
είναι η τών λογίων η τών ιερέων, ήτις έχει
καθήκον να διατηρη την γλώσσαν, εν η είναι
συντεταγμένη ή εθνική φιλολογία, και να
μεταβιβάζη αύτην άναλλοίωτον είς τας έπο-
μένας γενεάς. Ή γλώσσα αύτη, κληρονομιά
ούσα του παρελθόντος, αποβαίνει έσημέραι
δυσκαμπτοτέρα και ήττον φυσι-^ςη καΐ δη
εύχρηστος Ιν ολίγαις μόνον περιστάσ«σιν. Ή
δέ οευτέρα τάζις είναι ή τών απαίδευτων, ης
η γλώσσα, γόνος ούσα του παρόντος, γίνεται
όσημέραι διαφορωτέρα τής αρχαίας ένεκα τής
άκωλύτως και ελευθέρως έπι ταύτην επενέρ-
γειας τών συνήθων νόμων τής γλωσσικής
αλλοιώσεως. Βρίθει μέν αύτη σφάλμασι καΐ
διαστροφαις ως πρ6ς την άρχαίαν, άλλ' έχει
νεαραν ζωτικήν δύναμιν, ήτις έπι τέλους
ίκανην αύτην καθίστησι να έκτοπίση καΐ ν'
άντικαταστηστ, την λογίαν η (εραν γλώσσαν,
έξ ης κατάγεται.
Κατά τας γενικας ταύτας γλωσσικάς αρ-
χάς έπλάσθη και μετεπλάσθη η πρώτη πασών
τών εν Εύρώπτ; αδελφών γλωσσικών καλλιερ-
γηθείσα καΐ παραδοθείσα ημϊν Ελληνική.
Αύτη ευθύς άπό τής πρώτης εν τη ιστορία
εμφανίσεως παρίσταται διηρημένη είς διαλέ-
κτους, ων έκάστιο κατέχουσα εκτασίν τίνα
τής κυρίως Ελλάδος, τών νήσων καΐ τών
παραλίων τής Μικρας *Ασίας εΤχε σφόδρα έπι
Όμηρου άναπτυχθη καΐ διακριθή* διότι πάσα
φυλή έκ περιτροπής έκαλλιέργησε την γλώσ-
σαν. ΚαΙ οι μεν "Ιωνες διέπρεψαν έν τψεπει,
τη ελεγεία καΐ τοις (άμβοις, οι δέ Α(ολείς
καΐ Δωριείς έν τη λυρική καΐ χορική ποιήσει.
Άλλ' ούτω δέν κατωρθώθη να παραχθη καΐ
μία εθνική, ήτοι πανελλήνιος, γλώσσα εις πα-
σαν ανάγκην παντός του έθνους χρήσιμος.
Τούτο έπεφυλάττετο τοις Άθηναίοις, οϊτινες,
είπε ρ τις και άλλος, μετάσχοντες τών Μηδι-
κών και προκινδυνεύσαντες τής ελευθερίας
συμπάσης τής Ελλάδος καΐ μετά ταύτα σχη-
μάτισαν τες μέγα κράτος, επεβλήθησαν πολι-
τικώς πολλοίς Έλλησι, διαπρέψαντες δ' έν
ταύτω έν ταις καλαις τέχναις καΐ μάλιστα
έν τη καλλιτεχνία του λόγου ήτοι τη ρητο-
ρική καΐ τω δράματι καΐ έν ταΐς έπιστήμαις,
κατώρθωσαν να καταστήσωσι την εαυτών
διάλεκτον γραπτήν γλώσσαν ολοκλήρου του
έθνους.
'Ότε δέ μετά ταύτα οι Έλληνες έκστρα-
τεύσαντες υπό τους Μακεδόνας καχέλαβον την
Άσίαν καΐ την Αιγυπτον, έν δέ τη πατρίδι
ύπετάχΟησαν πρώτον μέν τοις Μακεδόσι και
έπειτα τοίς *Ρωμαίοις, τότε διά την ένιαίαν
διοίκησιν αί μεν κατά τόπους διάλεκτοι παραγ-
κωνισθεϊσαι περιωρίζοντο όσημέραι, ή όε
Αττική ήρξατο νά έξαπλώται καΐ λαλήται
πανταχού τής κατακτηθείσης Ασίας καΐ αύ^/;
ώς κοινώς υπό πάντων έθιζομένη μετωνομάσθη
κοινή. Λύτη του λοιπού έδιδάσκετο έν πασι
τοίς σχολείοις καΐ κατ' αυτήν συνετάττετο
πας πεζός λόγος τών Ελλήνων, καθώς ή
Καινή Διαθήκη και τά Εκκλησιαστικά βι-
βλία, και έν αύτ/5 μετεφοάσθη ή Παλαιά
Διαθήκη. Άλλ' ή κοινή γλώσσα, ήτις έκβα-
λούσα τάς αρχαίας διαλέκτους, είχεν έπενέγκη
την γλωσσικήν ενότητα είς τό έλληνικόν
έθνος, έμελλε κατ' ανάγκην νά έκλίπη, ευθύς
ώς έξε'λιπον οί ενωτικοί αυτής παράγοντες.
Διότι ένεκα τής έζ επανειλημμένων πολέμων
και επιδρομών έρημώσεως τής Ελλάδος πυ-
κνόν και ζοφερόν άμαθίας νέφος κατεκάλυψεν
αυτήν, τά εκπαιδευτήρια και ή διδασκαλία τής
μιας και μόνης γλώσσης έσπάνισαν, αί έπιστή-
μαι και αί καλαΐ τέχναι άπηλάθησαν έκ τής
χώρας και έσκήνωσαν άλλαχού και ή φιλο-
μάθεια, ό κύριος χαρακτήρ του ελληνικού
έθνους, έξέλιπεν. Εντεύθεν ή κοινή γλώσσα
ήρξατο νά διασπάται είς τοπικάς διαλέκτους,
αίτινες πάσαι, πλην τής Τσακωνικής περισω-
ζούσης τους χαρακτήρας τής αρχαίας Λακω-
νικής διαλέκτου καΐ έν μέρει τών Ποντικών
περιεχουσών Ίωνισμούς τινας καΐ τύπους άο-
χαιοπινεϊς, ανάγονται είς τήν κοινήν, ούχΙ δέ
είς τάς αρχαίας διαλέκτους.
'Ιστέον, δτι είς τήν διάσπασιν τής γλωσ-
σικής ένότητος σ>^νεβάλετο καί τι έτερον ιστο-
ρικόν γεγονός, ή άνάπτυξις τού ^Αττικιομον
λεγομένου έν τοίς μεταγενεστέροις χρόνοις. Οί
μεταγενέστεροι δηλονότι Έλληνες, έπεεδή
ΚΡΙΣΙΣ υΚΡΙ τον ΚΛΡΑΙΙΑΧΕΙΟΓ ΛΓΩΝΟΣ (ΣΓΛΛΟΓΑΙ ΓΛΩΣΣΙΚΗΣ ΤΛΗΣ) 147
Χια^υλάξαντες άείποτδ ζωηρόν τό αίσθηΐΛΛ
ζ^^ς τας καλλονάς της δοκί(Λθυ γλώ'τατς οέν
ΓΪρισκον τό ^όχ((χον τούτο έν τοις συγχρόνοις
εργοις, ενόμισαν πλαντ.θέντες, 6'τι τ, α?τία
τούτου κεΐτα». έν τνί γλώσση. Διό η [Λεν εύά-
ίΛριος λογία μ^ρίς του έθνους έπειρατο να
όαιλη χαΐ γράφγ), καθ* ον τρόπον οι ττοό πολ-
λών αιώνων Έλληνες, Θουκυδίδης, ΙΙλχτων
λζΐ Λη(Λθσθε'νης, ή δέ μείζων (Αερις των άπαι-
ίεύτων έλάλει την συγχρονον γλώσσαν. Ούτω
ττροηλθε διγλωσσία ίστορικη [Λαλλον η ό{χό-
/ρνος. Ό Άττικισ(χός ούτος κατά το μάλλον
χι: ήττον έκανόνιζε τόν γραπτόν λόγον από
της ζρώτης (Λδτα Χριστόν έκατονταετηρίδος
μ'/β της αλώσεως της Κωνσταντίνου πόλεως,
ές ου χρόνου η λαλουμένη γλώσσα άποχω-
ρ'.ίίιΐσα διεσπάσθη ε•ς τοπικας διαλε'κτους, έν
ιΐς είσεφρουντο λέξεις και. φράσεις των δεσπο-
τών κχΐ κυρίων της ήμε'ρας. Ίΐδη δε δια
τών εκπαιδευτικών ιδρυμάτων καΐ φιλολογι-
κών σ'^λλόγων και του τύπου διαδιδομένη είς
τι; πόλεις καΐ άλλαχου καταρτίζεται μία
κοινή πζσι γραφομε'νη γλώσσα, έν τ, παρα-
).ΐ(ΐβάνονται τό μέν έκ της αρχαίας και ίδία
ίχ τίς κοινής γλώσσ•/3ς τα συνηθέστερα καΐ
••νω^τότερα στοιχεία, τό δε έκ της λαλουμέ-
ντ.ς τχ ήττον παρηλλαγμε'να και πασίγνωστα.
Τχ περισωθέντα ταϋτα θρύμματα της κοι-
ης γλώσσης η Φιλολογική Επιτροπεία πα-
5ΐτί^;σι κατά την έσπε'ραν ταύ^/;ν εις πνευ-
ίΐατικην πανδαισίαν διά του από του σεμνού
το'ίτο^^ βήματος αγορεύοντος εισηγητού, ίνα
Ινίδν μεν ίκανοποιήση τόν εύγενέστατον έθνι-
κον σκοπόν του μεγαλόφρονος του Συλλόγου
ίόρυτου καΐ άγωνοθε'του, ένθεν δε διαπίστωση
ίί; τό φιλόμουσον ακροατή ρ ιον την έκ τών
το-ικών διαλε'κτων γλωσσικην κχι έθνικην
ένότητχ.
Κχτά τό λήξαν τούτο σ'^λλογικόν έτος
•χρδπεμφθησαν τη <Ι»ιλολογικη Επιτροπεία
*;).ωισίΛαι σ'^λλογαΐ πλουσίαν και ποικίλην
όλτ,ν περιέχουσα ι 16 τόν αριθμόν, προς ταύ-
"ϊΐς δε κχΐ δύο άλλαι, η του κ. Παπαγίάννη
ϋοτωίακίίκη καΐ η του κ. */. ^ΑγακιΑον, αϊ-
τίνι;, κχίπερ άνήκουσαι εις τό παρελθόν συλ-
λογικον έτος, ώς εκπροθέσμως σταλείσαι, άνε-
ολήήησχν κχι εκρίθησαν κατά τό συλλογικόν
'οΟτο ίτος. Έχει δέ η περί τούτων κρίσι;
'^ίζ Φιλολογικής Επιτροπείας ώς έπεται:
-4ρ<ί>/ιος πρωτοκόλλου 65, Ζώντα ιινη-
ρεϊα έν τη γλώιΐιΐη ζοϋ λαοί^
01
της Χαλκτ&τκτΙς νπό Ν• Α. βεο•
^αρί&ον•
*Η συλλογή αύτη περιλαμβάνει 1) Λβξιλό-
ιον κατ' άλφαβητικην τάζιν έκ λέξεων 130
διαφόρου καταγωγής, ήτοι ελληνικής, ρω-
μαϊκής, τουρκικής και σλαυϊκής ετι* 2) Κα-
ταλήξεις (άρα — άρης—ονδιγ,νλ ούδα)' 3) Έθι-
μον εν, αί Λαζαρίναις έν 'Επανωμη Χαλκιδι-
κής, άξιον προσοχής υπό έποψιν κοινωνιολο-
γικην, ούτινος τάς ρίζας άναζητητέον Ισως
είς χρόνους απωτέρους και ελληνικούς καΐ
ού επίτομη, ούτως είπειν, βιναι τά σήμερον έν
άλλαις χώρας τραγούδια τοϋ Λαζάρου, έν οΓς
μόνον επαινούνται αι άρεταΐ του κυρίου, τής
κυρίας και τών τέκνων του οίκοδεσπότου' 4)
Παροιμίας 37 μετά τής ερμηνείας και τής
χρήσεως αυτών καί τινας αλλάς έν ίδίφ φύλ-
λφ ύπεράγαν Άριστοφανιζούσας' 5) 24
ανέκδοτα του λάου έκ τής Εκκλησίας, ήτοι
περί τών έν τω Κλήρφ άτοπων, κωμικών
δηλονότι η σατυριστικών μάλλον ευρημάτων
περί τών αρχιερέων και άλλων κληρικών 6)
Προλήψεις και δεισιδαιμονίας 35 έκτων κοι-
νώ,ν παρά τφ έλληνικψ λαώ* 7) Παραμύθια 8,
ε{ς ά προσπαθεί ν' άποδώστ) καΐ την γλώσσαν
του λάου* 8) Ποικίλα, ήτοι τί συνήθως λέ-
γουσι πρό πάντων οί παίδες κατά τάς βροχάς,
χιόνας, εμφανίσεις διαφόρων ζωών, πτηνών
κλπ. καΐ 9) Τραγούδια τής πρωτοχρονιάς
καΐ του γάμου.
ΊΙ συλλογή αύ^/5 του κ. θεοχαρίόου
καθ' ύλην μέν και είδος δεν είναι ευκατα-
φρόνητος, άλλ' υπολείπεται τών λοιπών κατά
ποσότητα ύλης* διό επαινείται 6 συλλογεύς έπΙ
τη προθυμία, μεθ' ής έσπευσε νά επιτέλεση
την έπιθυμίαν του Συλλόγου, παρακαλού-
μενος, δπως μη οκνήση νά συμπλήρωση τό
έργον αύτοΰ και άξιον του ώρισμένου βρα-
βείου καταστήση.
Άρί&μός προηοκόλλου 196. Ενκλε{5ον
9βον|ΐ|ΐονλοποι}λοΐΓ Κοτνωρί-
τον ίΐνλλογίι πα^α^ινθίων εν
όζΧίόχ 207.
ΊΙ συλλογή αύτη είς εξ κεφάλαια διαιρη-
μένη περιλαμβάνει έν μέν τψ Α' είκοσι παρα-
μύθια, έν δέ τω Β' είκοσι τρία διηγήματα
περί σχολαστικών, έν τη Γ' μύθους δέκα εξ,
έν τη Δ' ανέκδοτα περί ιερέων, έν τη Ε'
χσματα α') δίστιχα του χορού καΐ β') αρχαία
διάφορα. Είς ταύτα έπιπροστίθενται τά ίξής:
'Έν άσμα υπό παίδων τη νυκτΐ τών Χρίστου-
148
ο ΕΝ ΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝ0ΥΙ10ΛΕΙ ΕΛΛΗΝΙΚΟΣ ΦΙΛΟΛΟΓΙΚΟΣ ΣΥΛΛΟΓΟΣ
γεννών ά^ό(/.6νόν, εν ά<7[Λα σκωτττικόν, γαρ.η-
λιχ τρία, ών τό τρίτον είναι [χαλλον άπό-
σπασ(Λα ληφθίν κατά τό πλείστον αύτου [Λέ-
ρος εκ της ίιτοριας της Τραπεζουντος υπό
Σάββα ^Ιωω'νίδον, λογοπαίγνια τίνα, ξίοματα
λε^ό(Αενα έπΙ παιδιών. Έν δε τφ ζ" κεφά-
λαιο) περιέχονται α(ν(γ(Λατα, παροΐ(Λίαι, [Αΐ'α
ίπιστολή, διάλογοι, διηγηι^ατα καΐ τελευ-
ταίον τα ονό[Λατα των ΐΛηνών εν Κοτυώροις.
Ό (ΐυλλογεύς συνέλεςε [χέν έπι τό αυτό
ύλην ποικίλην και σπουδαιαν, αλλ* αύτη υπό
την εποψιν καΐ του ποσού και του ποιου υπο-
λείπεται της εν ττ) συλλογή του κ. Ελευθερίου
Παηαναηάδου, καΐ ώς εκ τούτου θεωρείται
άζία (λεν επαίνου, ούχι δέ καΐ βραβεύσε ως.
Ούχ ήττον δύναται να έπιφυλαχθγ) και τω κ.
θρουμμουλοπούλω, τό πρώτον ηδη κατελ-
θόντι ε [ς τόν αγώνα, εν τω [/.έλλοντι τό βρα-
βείον, εάν συμπληρώσγ) την, περί τίς ό λόγος,
συλλογην άφαιρών {χέν τίνα έζ αύτης ηδη
δεδη(Λθσιευ[Αένα ώς τό 19°^ αινιγ(/.α ωσαύτως
απαντών εν τη ιστορία της Τραπεζουντος
υπό Σάββα "Ιωαννίδου, έπιπροστιθεις δΐ άλλα
τινά η λεξιλόγιον τών περιεχθ(;.ένων λέζεων
κατ' άλφαβητικην τάξιν καί συντονωτέραν
καταβάλλων προσοχην εις την προσήκουσαν
της ύλης ταξινόριησιν.
^Αρι&μ. πρωτοκ, 197. Έφόλκιον της προ-
περυσινης θεωρητέα ή υπό τόν άνω άριθ[/.όν εις
την η[Λετέραν Έπιτροπείαν άποσταλείσα κατά
τό έτος τούτο συλλογή του κυρίου ΚωνιΙταν•
τίνον Γ• Κον^τί&ον τρίτον τούτο μέρος
της εν τω Συλλόγφ )^ει(Λένης καΐ κεκρΐ[Αένης,
ώς καΐ εν τω προλέγω αύτης λέγει ό συλλο-
γεύς παρχτιθείς την έτυ[Αηγορίαν της άγωνο-
όίκου Επιτροπείας, ήτις έθεώρησε τότε έκείνην
Ικπληρούσαν (;.1ν τους όρους του διαγωνίσ[Λα-
τος κατά ποιόν, ούχι δε και κατά ποσόν,
δυνα[Αένην ό'[Αως νά συ[Λπληρωθγ) καΐ νά διεκ-
δίκηση τό δεκάλιρον γέρας.
Σύγκειται δε ή συλλογή η (ΛΧλλον το τρίτον
τούτο (λέρος αύτης, ην θέλει νά ονο[Λάσ•/) ό κ.
Κουρτίδης ριετά τίνος τροποποιήσεως γενικώ-
τερον νυν Αόγ^α κι γραψίματα τον
Θρακικού λαοϋ τζοϋ ^ρίίίκονντι 'ς
τό Λεξικό τον ΓαζΛ, τραγονδχα και
9ναρα(ΐι/θια τΛς Φοδώπης α') Έξ
αινιγρ,άτων 62 λελυ[Λένων πάντων καΐ 5 σε-
λίδας καταλα[>.βανόντων, και β') Έκ παρα-
[Λυθίων 14, εν σελίσι 42. Κύριον της συλλογής
προσόν είναι ή έπΐ(Λελής άπόδοσις της γνήσιας
προφοράς του θρακικού ίδιώ^ιατος.
Επειδή δε οΰτω συμπληρωθείσα ίκανοττοιεί
τόν σκοπόν του αγώνος, κρίνεται βραββύ-
σΐ[Λος.
Αριθμός πρωτοκόλλου 198, Έλενθερίον
ΙΙαπανανιάδον 71 περ\ ΤρίΛολιν^
Ά^ΐΜίόν και Θοανίαν ιδιωτική•
Ή συλλογή αύτη ιν σελίσι 391 σχη[ΐατος
{Λεγάλου περιλχ(χβάν8ΐ τά έξης: Λεςιλόγιον
έκ της συλλογής το» ιδίου, της άποσταλείσης
εις τόν Σύλλογον κατά τό 1894 και κριθεί-
σης ανεπαρκούς προς βράβευσιν, έτερον λεζι-
λόγιον, ήθη, εθΐ[Λα, προλήψεις και 5εισιδαΐ[Α0-
νίας, παροιρ'ας εκατόν, αινίγματα είκοσι και
εν, κύρια ονόματα, ονόματα κτηνών, τοπωνυ-
μίας, περί γάμου ένθοανία, μύθους δεκαπέντε,
οίστι/ά τίνα και τέλος λεξιλόγιον τρίτον.
Έ κ πάντων τούτων, καθ' ά καΐ αυτός ό
συλλογεύς εν ύποσημειώσεσιν αναφέρει, ου
μόνον τό πρώτον λεζιλόγιον, αλλά και αί
παροιμίαι καΐ τά αινίγματα ώς και οί τρείς
πρώτοι μύθοι άνήκουσιν εις τήν κατά τό έτος
1894 άποσταλείσαν τω Συλλόγφ ύλην αύτου.
ΙΙρΙν ή έςάρωμεν τά προτερήματα της
συλλογής ταύτης, προτάσσομεν τάς ελλείψεις
αυτής, αίτινες άλλως τε ίκαναί παρατηρούν-
ται, ώς έξης:
Α') Πολλαχού γράφει τάς λέξεις ατελώς,
παρέ/ων άφορμήν προς άσάφειαν ή και κατά
τρόπον γεννώντα αμέσως άμφιβολίαν, άλλοτε
δέ πραγματεύεται τήν ύλην ούτως, ώστε ευ-
κόλως παρατηρεί τις άνακρίβειαν και άλλοτε
ερωτών εν παρενθέσεσι περί του αρχικού τών
πλείστων τύπου εσφαλμένως ανάγει αύτάς εις
άλλους τύπους, εν ω άλλοτε πάλιν χωρίς
ουδόλως νά βασίζηται έπι φθογγολογικών
νόμων προβαίνει ε(ς ετυμολογίας τολμηράς
αυθαιρέτως κατά τό δοκούν αύτψ. Ούτως
γράφει τήν λέξιν ^ΑγιαννοΧ άνευ άρθρου, ώστε
αγνοεί τις ποίου γένους και ποίας πτώσεως εί-
ναι τό δνομα τούτο. — Έπ' ίσης γράφει διά
διπλού & τάς λέξεις άϋϋόγαλαν καΐ άθθνβο-
λον χωρίς ουδόλως ν'άναφέρη, αν τήν διπλών
του θ γραφή ν υττηγόρευσε φθογγολογική τις
μεταβολή απλώς καΐ ούχΙ ή προφορά, ή αν
τφ ό'ντι διά διπλού θ προφερωνται αί λέξεις
αύται. — Όμοίως προκειμένου περί του τύπου
άναΐγκε (γράφε ορθότερον δν ίν* και), εντός
παρενθέσεων γράφει τ•/)ν ομηρικήν λέξιν είχε
μετ' ερωτήσεως, νομίζων ίσως, δτι είς ταύτην
ΚΡΙΣΙΣ ΠΕΡΙ τον ΚΑΡΑΠΑΝΕΙΟΤ ΛΓΩΝΟΣ (ΣΤΛΛΟΓΛΙ ΓΛΩΣΣΙΚΠΣ ΤΛΗΣ) 149
ϊ'^νχται ν' άναχθη τό κατ' αυτόν άναΤγκε,
Τούτο δ|ΐΑ)ς ούοίν άλλο δύναται να Είναι,
ειριη η ύτίοθετικη πρότασις δν Ιν* καΐ τοΰτ'
ίίττιν δι» εϊγοι και . . ίτοι δν ^νμβ^ νά, . . Άλ-
λχχοίί παραπέ(Λπ6ΐ εις την λέξιν ;ι^οίαν έν τοις
ίαττροσθεν, καίτοι αΰτη λει'πδΐ έν τοις προτ;-
γου{ανοις. — Ωσαύτως τό παθητικόν του κου-
ράζω κονρά(γ)ομαι ανάγει εις τίνα τύπον
χορωτιάομαι {χετ* επιφυλακτικότατος χωρίς
τουλάχιστον να ύποδείξτ,, πώς ηδύνατο νά όι-
χαιολογτ,Ογι υ) τοιαύτη της λέζεως παρα-
φθορά. — Φθογγολογικώς τε και άνθρωπο-
λογιχώς άβάσΐ(Αος άποδείκνυται ή έστω καΐ
(χετά δισταγμού υποδειχθείσα έτυ(Αθλογία του
Τοαπτη εκ του Τοινη, Αναγραφών τάς δε φρά-
σεις ίακάνον γι&ς και λαχάνον κόρη ως ύβρι-
στιχχς δεν αναφέρει τάς περιπτώσεις, καθ' ας
γίνετχι χρησις αυτών. — Πιθανην θεωρεί την εκ
τουν^πιος παραγωγην του να/π« (όπερ και δια
τοΟτο γράφει νέπε) άγνοών, δτι ο τύπος ούτος
^ροηλθεν εκ του ναί, ύρέ (καΐ ούτος εκ του ναί,
μ:ιρέ), ώς φαίνεται και εκ του έπΙ θηλυκού
γένους λεγο(x^νου ναώρωσα. — Έσφαλ(Αε'-
νως ανάγει τό κύριον δνομα Σοννα (τουτ'
ΙΤΓΙ 2ωΐΌ) και τό Σωαάννη, καθ' ίσον
τ, Σωαόννη έν Χαλδεία καΐ άλλαχου του
ΙΙόντου λέγεται Σονοάννα, — *Αλλά καΐ άλ-
λχχου ερωτών περί της προςαγορεύσεως
βεια^ ύ ανάγεται εις τόν ό(Ληρικόν τύπον
τπτσ, άποδείκνυται ό συλλογεύς δλως άδαης
των φβογγολογικών νό[/.ων της ελληνικής. Τό
μεια παρεφθάρη εκ του γαμέτα (κλητικής του
νΟν άχρηστου γαμέτης), ό δΐ πλήρης ούτος
τ'ίτος γαμέτα πολλάκις άπαντ^ έν Χαλδεία
χχΐ άλλαχου, π. χ. (γα)μέτα παλαλέ^^ώ
ανόητε! ΙΙρβλ. και τό (γα)μώ έν φράσεσιν,
^^οίχ τό (γα)μώ σε, παλαλέ. — ΙΙροκεΐ(Λέ-
νου περί της νηπιακής λε'ζεως πονμπον
ί=ύδωρ), ύποπτεύει, μήπως είναι αυτό τό
Λχτινικόν Ιΐϋ)0. Καΐ αληθώς μεν σχετίζεται
"ρ^ς τούτο ώς προς την ρίζαν, ούχ ήττον
δ{ΐω; δεν δυνάμεθα και να συνταυτίσωμεν τάς
Αεςεις* διότι τό πσυμπον είναι λέξις έσχηματι-
βιανη έκ της επαναλήψεως της αρχαϊκής τών
Αρίων γλωσσών ρίζης })η, της σημαινούσης
τό τώειν. Πρβλ. τό γαλλ. Ι)!!• και τό
Ηίψι ηο έν ττί λέξει πώμα (εκπωμα). Έσφαλ-
Ι«^ως παράγει τό άρεονα έκ της φρά-
σεως (ίρ* ϊχει ναν, έν ω όρθότερον ερμηνεύεται
ώς ΐτροελθόν κατά παραφθοράν έκ του 5ρ* να
(τ. Ε. αρα νγίεια=^τ6 λοιπόν υγίεια). — 11α-
ρϊγη τό άγτέσιικα έκ της προθέσεως έκ καΐ του
νησης, έν ώ είναι επίρρημα του άλλως τε εύ-
χρηστου επιθέτου άγνήστικος, ίπερ ανάγεται εις
τό άρχαϊον δη;στίς=νή7τις. Ιίαραβάλλομεν
ώς ανάλογα τα νώννμος και ανώνυμος, νήνε-
βΛος και άνήνεμοςί νηρϊ&μος καΐ άνήριϋμος έκ
της αρχαίας. — Παράγει τό λοποντεάζω(^=^%'
βδίζω) έκ του λοπάω-ώ^ έν 6> η λέζις προέρχε-
ται έκτούίοπονΓ (τό)^^ράβδος, δπερ είναι λέ-
ζις εύχρηστος έν τη διαλέκτω του Πόντου, και
έκ της οποίας έσχηματίσθη ετέρα λέξις λσποντς
(ό) άντι του πληρέστερου λοποντης, λεγομένη
έν Χαλδία καΐ άλλαχου έπι του ανόητου ώς
τό ζύλον. — Ανάγει τό πουοτιουρίάζω και —
ίίίζω καΐ ίδανικόν τίνα τύπον πρηατηρ^άζο^,
έν ώ προέρχεται έκ της άλλως εύχρηστου λέ-
ζεως πονσπονρα της σημαινούσης ρίγος. —
θεωρεί τό λαίζω (—-κινώ) ώς παραφθαρέν έκ
τών τύπων έλελίζω, λελίζω, λείζω, έν ω άπ*
ευθείας προήλθεν έκ του αρχαίου λείζω. —
Παράγει την λέζιν μονχτερος (=χοίρος) έκ του
περσικού Μ* (^^μείζων, ανώτερος) έπιπροστι-
θειςτάέξής: αΠροσηγόρευται δέκατα ταπει-
νην ίδέαν ούτω σκωπτικώς καΐ κατ' εύφημι-
σμ,όν». Και δμως η λέζις έχει παραφθαρν^
μάλλον έκ του μοχϋηρός, της δε τοιαύτης
παραφθοράς ποιείται μνείαν και ό ϊδιος έν
σημειώσει. — Παράγει την λέζιν ττερρίμ-
ματα, έκ του έπίρρίτιτω, έν ώ μάλλον η δυ-
νατό ν* άναγάγγ) αύτην είς τό περιρρίπτω,
Έρωτ5^, αν τό πνπέτα^ (γραπτέον 'πέπετσ*)
προήλθεν έκ τής ίπό και πέζα, έν ώ κάλ-
λιστα δύναται να έζηγηθτί έκ του έπιπέτσιον
του συνθέτου έκ τής έπι κα» πετσ/ον^^δέρμα.
— Ηεωρεί ώς αίολικόν τό χρονικόν άντής άντΙ
του δντας, έν ώ φαίνεται προελθόν έκ του έν
Χαλδία εύχρηστου όντός, δπερ ενίοτε λέγεται
και δντος και δνταν (^-^οταν). — "Αγνωστον
δέ, πώς ευρίσκει δωρισμόν έν τω τέλες πάντες
(;^:^τέλος πάντων).
Β') Ενίοτε ερμηνεύει ελλιπώς η και ανα-
κριβώς τάς λέζεις, ώς φαίνεται έκ τών έξης.
Ούτω γράφει ψοφίζω ~-&ποκτείνω έπι ζοχον
καΐ ψοφώ -^- άπο^ήσκω έπι ζοτων, καίτοι
αμφότερα τά ρήματα ταύτα λαμβάνονται
ενίοτε καΐ έπΙ ανθρώπων, τό μέν πρώτον έπΙ
απειλής (π. χ. άτώρα κρούω καΐ ψοφίζω αε~ -
τώρα σε σκοτώνω άπό τό ξύλον), τό δέ δεύ-
τερον έπι κατάρας (π. χ. κι ψοφά νά έγλντώνω
—δεν ψοφ^, ήτοι δεν αποθνήσκει, ώστε νά
γλυτώσω) και άλλων τινών φράσεων, οίον άς
αημ πεΐναν έψόφεοα^ ~ίτ:ί^(χ.Ί9. άπό την πεί-
ναν, ήτοι πεινώ νπερβαλλόντως, καΐ έ&αρρεΐς
150
ο ΕΝ ΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΟΤΠΟΛΒΙ ΕΛΛΗΝΙΚΟΣ ΦΙΛΟΛΟΠΚΟΣ ΣΤΛΛΟΓΟΣ
Ιψόφεσα απάνω σ'=νο|ΐ.ίζ6ΐς ότι σε Ιλ'.^Λττι-
σθηκα. — Καταλβιπδΐ άνερρ-όνευτον την λέ-
|«ν ηοπας, παραπέ(ΐ.πει ^ε περί της ερμηνείας
αύτης εις την λέξιν πάπας {=πα.τ•ηζ), εξ ου
έπεται, δτι καΐ τό ποπάς κατά τόν συλλο-
γε'α είναι ταύτόση(χον. Άλλα τότε πώς δύναται
το θηλυκόν ποπαδία να ση{χαίνη την γυναίκα
του ιερέως, όταν τό ποπάς ση[Λον'νη (χόνον και
τόν πάτερα, ούχι δέ ίερε'α, εν ώ εν Χαλδία
και Τραπεζουντι σημαίνει αποκλειστικώς τόν
ιερέα ; — Ερμηνεύει την λέζιν φονστορον
(τουτέίττιν δμελέηα) δια της αρχαίας κνκεών,
εν ώ αυτή σημαίνει άλλο.
Γ') Ανερμήνευτους καταλείπει τας έξης
λέξεις, πατίεται, κόχα^ κε τολοντω, Βρατεάβα,
Λεϊίεόκον μονλώνουν, φονμίζ*.
Λ') Εσφαλμένως γράφει τας έξης λέξεις:
άποκώλ* και διποκωλίζω άντΙ άποκνλλ* και
άποκολλίζω, γηνεάζω άντΙ ]νννάζω (εκ του
ϋννις), ενερεάοτα άντι ίβερεάστα η κάλλιον
ίβαράστα, ώς λέγουσιν εν Χαλδία καΐ άλλα-
/οΰ, ονγκά&ημαι και ανγκλέπτω άντΙ ανγ-
κώ%>μαί και σνγκλέφτω, όπως και προφέρονται,
θφηρ άντι θρνφ'ςη θρύψτς, "Ισως ο' εσφαλ-
μένως γράφει καΐ την λέξιν κακά(ν) άντι
κονκουν, ώς λέγεται εν Χαλδίκ το οπωρικόν.
Ε') Άπαντώσι και αί έξης κοιναί λέξεις,
έωςφόρος,πί^ρίζω,πρώίμον, φλόγα και ψαχνόν,
^') Τό πέμπτον αίνιγμα παρέλαβεν ϊσως
έκ των Φυγάδων του Τρίανταφνλλίδον,
Και ταύτα μεν περί τών ελλείψεων της
συλλογείς. ΙΙερι δε τών πλεονεκτημάτων αυ-
τής προκειμένου του λόγου έξαίρομεν ώς
τοιαύτα τό μεν τό ύπεραρκουν της ύλης, τό
δε τό έκλεκτόν αύτης ώς καΐ την προσηκουσαν
κατάταξιν. Βεβαίως τα προτερήματα ταύτα
ετι μείζονα ηθελον εχγιάξίαν, άν ό συλλογεύς
υπό άρχαιομανίας, ώς φαίνεται, κατεχόμενος
δεν παρενέβαλλε και ετυμολογίας τολμηράς
και όλ,ως αβάσιμους τηρών την συμβουλην
την δοθεισαν αύτω, δσον άοορ^ την πρώτην
αυτού σΆλογην. Άλλα καΐ μεθ' Ολα ταύτα
αξιέπαινος ών ίπΐ ττι μεγάλη αυτού φερεπονίκ
και τψ θερμψ ζήλω, μεθ' ου εΙργάσθη συμ-
πληρώσας την προηγουμένην αυτού συλλογήν,
κρίνεται άξιος τού δεκαλίρου ^^ραβείου.
Αριθμός πρωτοκόλλου 190 και 224. Δύο
τεύχη υποβάλλει εις κρίσιν της Φιλολογικής
Επιτροπείας ό εκ Σιδερής τών Φιλιατών κ.
Χ^Ηίίτόδονλος Α. Βαξοβάνος.Τό μεν
πρώτον έπιγραφόμενον ^Χόζο^χα^ η^ιχ^
εθι^ια καΐ γλώϋιία ττίς Τϋα^ιου-
ρχΑς, ήτοι τών Ηπειρωτικών γιο-
ρών βε<1πρωτίας και Κείίτρίνης
έχει σελίδας εν δλω 391 ηριθμημένας πλην
έτερων δέκα και τριών, αίτινες ήγούμεναι της
κυρίας πραγματείας περιέχουσι τόν ΓΤρόλογον
του φΛλογέως και τόν γενικόν πίνακα τών
Περιεχομένων τό δε δεύτερον τεύχος φέρον την
έπιγραφην Γρα(ΐ(ΐατικαι ΙΙαρατηρή-
ίίεις έπΙ τΛς εν ταϊς 'ΙΙπειρωτικαϊς
γώραις 9ε(1πρα>τία και Κε^Ιτρίνη
όη^ιώδονς ΈλληνικΛς γ^ώόόης
(ΐετά λεξιλογίου αντΛς απαρτίζεται
έκ σελίδων }ϋΟ όμοιου σχήματος.
Και περί μεν τού πρώτου τεύχους, τού καΐ
τετραπλάσιον τού δευτέρου τόν ό'γκον έχοντος,
περιοριζόμεθα εις τα έξης:
Τό τεύχος τούτο κυρίως δύναται να διαιρεθη
εις δύο μέρη : εις τό Α®^ , τό περιγραφικδν χχί
τοπογραψικόν και τό Β®^ τό η&ογραφιχον και
ήϋ^ολογικόν. Τό Α^'^ περιλαμβάνει την γεω-
γραφικήν περιγραφήν της Τσαμουρ3άς, της
χώρας εκείνης της Ηπείρου, ήτις ένέκλειε τον
"Α δη ν τών αρχαίων, την ^Αχεροναίαν λίμνην,
διερρείτο δε υπό τριάδος ονομαστών εν ττ,
άρχαίκ μυθολογίκ ποταμών, τού Άχέροντος,
τού Κωκυτού και τού Πυριφλεγέθοντος. Ό
συλλογεύς εν τω μέρει τούτω εξετάζει την
Τσαμουρ}άν μετ' επιμελείας και της προς την
γενέτειραν αυτού διαλαμπούσης στοργής κατά
ειδικά κεφάλαια, ήτοι έρευν^ τα περί τών
βουνών, τών πεδιάδων, τών ποταμών, τών
λιμένων, τού κλίματος, τού εδάφους, της
γλώσσης, της παιδείας και της θργισκείας, της
εμπορίας, της βιομηχανίας, της κτηνοτρο-
φίας, τών προϊόντων. *Η Τααμουρχά τό όνομα
πιθανώς σχούσα έκ τού Θνάμιδος, τού γνωστού
ποταμού της Ηπείρου τού χωρίζοντος την
ύποδιοίκησιν Φιλιατών (της Κεστρίνης •'^'ης,
Παρακαλάμου) άπό της ύποδιοικήσεως Παρα-
μυθίας (Άϊδονάτι), της ιδίως δήλα δη θε-
οπρωτίας και εις τό 'Ιόνιον έκβάλλοντος, ώς
και οΊ κάτοικοι Ταάμιδες καλούνται έκ τού
θυάμιδες, περιλαμβάνει δλην την άρχαίαν
θεσπρωτίαν και την Κεστρίνην, εν άλλαις
λέξεσι τάς τεσσάρας ύποδιοικήσεις (καζάδες)
τού νομού Ιωαννίνων, την τών Φιλιατών,
της Παραμυθίας, τού Μαργαριτίου, της Πάρ-
γης και τμήμα τι προς δυσμάς τής ύποδιο:•
κησεως Πρεβέζης. Τών τμημάτων τούτων
ό συλλογεύς περιγράφει μεΟ' υπομονής τόν
τόπον κατά την άνω υποδεδειγμένην σειράν.
ΚΡΙΣΙΣ ΠβΡΙ ΤΟΤ ΚΛΡΑΠΑΝΕίΟν ΑΓΩΝΟΣ (ΣΤΑΑΟΓΑΙ ΓΑΩΣΣΙΚΠΣ ΓΑΗΣ) 151
Τό Β' ρ^ρος περιλαριβάνει τα του βίου
εν γίνβί, τα τ,θη καΐ 6θΐ[Αα τών περιγρα-
οίντων Ιμερων, τ,τοι• τα της ανατροφής, της
ανηστειας, του γά{χου, της τελευτης, της
τροφής, του πότου, τών δες ιώσεων καΐ προσ-
ιγορεύσεων, τών κλήσεων, τών προσφωνή-
σεων, του δρκου, τών ευχών, τών άρών, τών
δζαίνων, τών ύβρεων και ψόγων καΐ έπιττλη-
ςΕων, τχ εθΐ{Λα καθ' ώρισριένας του έτους
ζ. χ. η(Αε'ρας, της πρωτοχρονιάς, της πρώτης
£βδθ(Λάδος του Τριωδίου, της Κυριακής τών
Άτίκρεων, της Κυριακής της Τυροφάγου,
της πρώτΓ,ς Μαρτίου, δτε αι [λητίρες {/.ετα
το Χεΐπνον της παραριονης περιδένουσι τους
Ααΐ(Αθυς καΐ τους καρπούς τών χειρών τών
τεχνών αυτών δια σχοινιών σ^^νεστρα[/.[Λένων
£χ δύο νη(Λάτων, κόκκινου και λευκού, ίνα (Λη
(ίπίάαιι ^ Μάρτις τά παιδιά τ>, δήλα δη γ3α
νχ (Αη τα (χαυρίση, ό ήλιος, επειδή αυτός ό
τ.λιος του Μαρτίου καίει και [/.αυρίζει πλειό-
τερον η κατά τους άλλους (λήνας^. Προσε'τι την
ΐυτην έσπέραν οί ίδιοκτήται οπωροφόρων δέν-
δρων κρε[χώσιν έφ' εκάστου αυτών άνα (Λίαν
σχίλλαν (σκιλλοκρό(Α}λυον, (Λπότσικαν), ίνα (χη
τι•3τα ύπ' άνέαων καΐ καταιγίδων έκριζωθώσι,
;ί-το'^σι δέσκίλλας έπι τών οίκιών, διότι πι-
τΓδύεται ότι αύται εχουσι την δύνα[Αΐν ν' άπω-
5ώσι την ένέργειαν τών σεισριικών δονήσεων.
Άξίθ(Λνη[ΑΟνευτον δ'ετι είναι και τοΰτο, δτι αί
ρνιίχες την πρωίαν της ή{Λέρας ταύτης πρό
τζς ανατολής του ηλίου ένοπρίζονται έπΙ
της επιφανείας του εν τω πίθω (της καπάσας)
ά::οτ£βηκευ[ΐίνου ελαίου, ίνα ρ,η αυτός ό του
Μζρτίου ήλιος, άφαιρών την δροσερότητα της
1-:δδρ[Λίδος του προσώπου αυτών , [Λαυρίσ•(ΐ αυτό.
Επίσης περιγράφονται τα εθΐ(Λα της 24
Μαρτίου, της παρα{Λθνής δηλαδή του Εύαγ-
•;£Αΐ<ΐ(λου καΐ της Παρασκευής του Λαζάρου.
Και την (Λεν 2Ί Μαρτίου οι παίδες περιερχό-
ροι τους κήπους αυτών ίΛετα δίσκων (τεψίά)
χαΐ χωδώνων και κροτουντες αύτα ψάλλουσιν
'Αιρυς στίχους, ίνα φύγωσι τα φείδια χα\ οΐ
^οίΗίϊίφοες, την δέ παρα[Λθνήν του Λαζάρου
χρατοίίντες κώδωνας καΐ καλαθίσκους καΐ από
δίχίις ιίς οίκίαν (Λεταβαίνοντες ^λέγουν τόν
λάζορον^ καΐ πληρουσιν ούτως ωών τους
χιλαΟίσκους αυτών (οιότι δίδοται αύτοίς άνα
εν ωίν, καίτοι δια τό ασ(Λα « τά πάϋη του
1. Ση;χίΐωΐ€ν/ δέ, ώς λέγει ό συλλογεύς, δη τά
'/.οιν'β ταδτα, άτινα χαλουνται Μαρτίτοια^ φυλάσσον-
•»ι χ*δ' δλον τον Μάρτιον ιίς τόν λαιμιόν χ«ί τάς
-Χρίσταν» δίδονται δύο). Επίσης εκτίθενται
τά της 1ης Απριλίου, 1ης Μαίου, 24ης
Ιουνίου, 1ης Αυγούστου καΐ 6ης, τής Μετα-
μορφώσεως, κατά την πρωίαν τής οποίας, ώς
όιαβεβαιουται ό φιλόπονος συλλογεύς, οΐ πε-
λαργοί, ώς έκ συνθήρΐ-ατος, άποδη(Αθυσι καΐ
ούοεις αυτών (Λίνει έν τω τόπφ* σπανιώτατα
δι απολείπεται τις αυτών κεκ(Ληκως γίρων τά
τής 1ης Σεπτε(Λβρίου και της 14ης, δτε άπο-
δη(Λθυσιν έκ του τόπου αί χελιδόνες, ώς οί
πελαργοί, την 6ην Αύγουστου, τά τής 18ης
Όκτωβρίου (του αγίου Λουκί), τής 21ης και
30ής Νοε(Λβρίου, τής παρα(Λθνής τών Χρι-
στουγέννων, του Δωδεκαη(Λίρου και τών θεο-
φ αν ε ίων.
Τό δι Βον (Λέρος περιλα[Λβάνει γνωμικά
και παροιμίας εν δλω τετρακοσίας, ώς έ(Λε-
τρήσα[Λεν ή(Λείς, αλληγορικός φράαεις περί τάς
διακοσίας, παίγνια καΐ παιγνίδια, προβλήματα
και αΙνίγματα ούχΙ πάντα νέα ουδέ κατά
πολλην καΐ άρ(Λθνικην τάζιν τε&εΐ(Λένα.
Ε {ς τό Βον τούτο (Λέρος καθ' η(Λάς οίκείως
καΐ προσηκόντως κατατασσό(Λενα έπρεπε νά
Φ^νέχωνται καΐ τά κατά την διάταζιν του συλ-
λογέως τό Γ'καΙ Δ ' (Λέρος αποτελούντα, ήτοι
τά περί τών δεισιδαιμονιών καΐ προλήψεων
περί μαντείας καΐ μαγείας καΐ βασκανίας,
καθ' ης άντιφάρ(Λακον προτείνεται τό ση(Λ8ΐον
του Σταυρού σχη(Λατιζό(Λενον ίν τα^ (Λετώπω
τών παιδίων η (Λία κηλίς (χΑαινα ίπΐ του
φεσίου του παιδιού, έφ* ου ράπτεται σταυρός,
ετι δι καΐ τό σκόροδον κρε(Λώ(Λενον έφ' δλων
τών πραγ(Λάτων, είτε παιοία είναι Ι-αύτα είτε
δένδρα είτε ο!κοδθ(Λαί. Επίσης ο συλλογεύς
πραγ(Λατβύεται τά περί ίζωτικών, τά άναγό-
ϋίενα εις τάς Δρυ μας, τους Βρυκόλακας, την
διαίρεσιν του χρόνου, τών (Ληνών, τούη(Λ8ρονυ-
κτίου, πιρί άποδη[Λίας, θήρας, αλιείας, κλο-
πής, επαιτείας, του χορού, τών δη(Λθτικών
ασ(Λάτων, τών (Λύθων, περί [Λέτρων καΐ στα-
θ(Λών ;ίαΙ άνέ(Λων, περί έπιτηδευ(Λάτων, άτινα
διαιρών εις έντιμα, μεσαία καΐ τελευταία 1} ευ-
τελή καθ' έκαστα άπαριθ(Λεί. Οί τών έντί(Λων
λόγου χάριν έπιτηδευ(Λάτων οπαδοί εχουσι τό
πλεονέκτη(Λα νά προκάθηνται τών άλλων,
εξαιρέσεως (ΛΟνης Ιπιτρεπθ(Λένης διά τόν ξένον.
ΚαΙ ίντιμα (Λεν έπιτηδεύ(Λατα είναι 6, (Λεσαια
δι 9, ευτελή δΐ η τελευταία 13.
Ούτως 6 ιερεύς προΐσταται πάντων, είτα ό
Ιατρός, έπειτα έρχεται ό ε(Λπορος, (ατά τούτον
6 διδάσκαλος, ω ακολουθεί ό γρα(Λ(Λατ8ύς καΐ
ό υπάλληλος.
152
ο ΕΝ ΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΟΤΠΟΛΕΙ ΕΛΛΗΝΙΚΟΥ ΦΙΛΟΛΟΓΙΚΟΥ: 2ΓΛΛ0Γ02
Μετά τόν περί έπιτηδευ{Λχτων λόγον ό
συλλογευς αναφέρει περί άόελφοποα'ας καΐ
τελευταιον περί Ιατρικής καΐ ιατρών τοιούτων,
οϊτινες έρωτώ(Λενοι, που ε/ου7ΐ σπουδάσ•/) την
(ατρικην, άπαντώσιν: αΟί έπιστη(Λθνες σπου-
δάζουν ε {ς τα χαρτιά, άλλ* ή[Λεις ύς τών
ανθρώπων τα κορμιά^.
Ενταύθα λήγει καΐ ή περιγραφή του μέρους
τούτου, ά[Αα δε και ή άνάλυσις του όλου τεύ-
χους, Έν συνόψει έπαναλα[Αβάνθ[Λεν, δτι τα
εν τω Β' (λέρει και τα έν τω Γ' και Δ' κεφά-
λαια υπό τό Β ' (λέρος ύποτασσό(Λενα καΐ χω-
ριζό(Λενακαταλληλότερον, ταζιθετούμενα καλ-
λίτερον και δια(;.ορφού(Λενα έπιστν)[Αθνικώτερον
θα ήδύναντο ν* άναδείζωσι τό δλον έργον
αυτοτελές και πλήρες και τό ΰριστον πάντων
τών κατά τόν έπέτειον αγώνα υποβεβληρ,ένων.
Τα δύο ταύτα καθ* ή(Λας μέρη τηροΰσι τήν
προς άλληλα άναλογίαν. Ούτω τό μέν πρώ-
τον κατέχει σελίδας του χειρογράφου 124,
τό'δΐ δεύτερον τας μέχρι τέλους, ήτοι ή ανα-
λογία της γεωγραφικής περιγραφής προς τήν
καθόλου συλλογήν τήν ήθολογικήν, ήτις κυ-
ρίως υποπίπτει εις τήν κρίσιν της Επιτρο-
πείας καΐ ανήκει εις τόν σκοπόν του διαγω-
νίσματος, είναι ως 1 προς 3 (ήτοι 124:391).
Τό τοπογραφικό ν μέρος έχει πολλά τα
καλά, πολλας μέν λεπτομερείας άγνοουμένας,
μηδόλως όμως ύποπιπτούσας εις τήν αρμο-
διότητα του διαγωνίσματος, ζητουντος ολίγας
μόνον τοπογραφικας σημειώσεις καΐ διασα-
φήσεις προς γνώσιν της περιφερείας καΐ της
;^ωρογραφ|χής εκτάσεως, εις ην αναφέρεται
τοπωνυμία τις ή παράδοσις ή λέξις ή χρήσις
λέςεων ή βότανον ιδιάζον, ύγιείας περιποιητι-
κόν ή δρεζιν έπεγείρον ή περί τούτου κοινή
παράδοσις ή δεισιδαιμονία κλ.. ΙΙερι του κα-
θαρώς τοπογραφικού μέρους σιγώμεν, διότι
άλλου χώρου καΐ άλλου καιρού τό πράγμα.
Ό φερέπονος φΛλογεύς, εΐ και εν τισιν
άνορθογραφεΐ και περί τήν σύνταξιν σφάλλε-
ται, έγνώρισε και παρηκολούθησε πολλά, κα-
θώς τό χειρόγραφον αύτου δεικνύει, περιήλθεν
αυτός τα τμήματα και ες ίδίας αντιλήψεως
γράφων συνήγαγεν ύλην λίαν χρήσιμον.
Τό δι δεύτερον τεύχος είναι μάλλον γραμ-
ματική τις σύντομος και στενή ή παρατηρή-
σεις γραμματικαί. Ή προφορά της ομιλού-
μενης έν τφ περιγραφομένω τμήματι γλώσσης
είναι κα&αρά, άπηλλαγμένη ξενικής, ως βέβαιοι
ό συλλογεύς, εξαιρέσεις δε μόνον του γενικού
τούτου κανόνος επιφέρει, προκειμένου περί λέ-
ςεών τίνων, αϊτινες εχουσιν έν άρχη ή έν {^έσω
τό ο, δπερ προφέρεται δασύτερον ώς τό γαλ-
λικόν οΐΐ^ ούχι ο ' έν τέλει, ώς και περί λέξεων
αρχομένων από στ και ακ, έν αις τό κ προφέ-
ρεται τραχύτερον και σκληρότερον, καί τίνων
άλλων, έν αΐς ύπάρχουσι τα διπλά γράμματα.
εξη, μετάξι, τάξι, ζω, ζυγός, ζυμάρι, Ό λόγιος
σ>^λλογεύς έχει τακτικάς παρατηρήσεις περί
τονισμού, έκθλίψεως, κράσεως, αφαιρέσεως,
κλίσεως ονομάτων τε και ρημάτων, επιθετι-
κών καταλήξεων, αντωνυμιών και μορίων.
Ταίς γραμματικαίς ταύταις παρατηρήσεσιν
έπεται Αεζιλόγιον έκ 535 λέξεων συντεταγ-
μένον κατ' άλφάβητον, έξ ης ελλείπει τό //
και τό Ω, τό δέ / δ ιατρίών μόνον λέξεων απαρ-
τίζεται. Αι λέξεις αύται, ών αί πλείσται γνω-
σται ήδη έκ προηγουμένων συλλογών, δεν
παρουσιάζουσί τι είδικόν ή τοπικόν, άλλ' είναι
κάλλιον έξη-^^^ημέναι ή έν ταΐς πρότερον συλ-
λογαίς. Έν γένει ό συλλογεύς έπέτυχεν έν τω
Λεξιλογίφ, διότι έν εκάστη λέξει προσάγει εις
πίστωσιν τ^ς τοιάςδε ή τοιάςδε σημασίας αυ-
τής και φράσεις οΙκείας καΐ ανάλογους, προς-
ηκόντως καΐ επιμελώς τεθειμένας. Ό συλλο-
γεύς ίνα τό έργον αύτου καταστήση τελειότε-
ρον καΐ να άπαλλάξη τήν Έπιτροπείαν
έν ού δέοντι, έπρεπε να παραβάλη τήν ύλην
προς τάς προεκδεδομένας συλλο^^'άς αυτό;
προς τάς της Ηπείρου άφ' ού μάλιστα νυν
περισυλλέγονται αύται έν τόμοις, άποφάσει
της Επιτροπής έπινεύσει δέ και χορηγία του
άγωνοθέτου, ό ήδη δ* έκδεδομένος πρώτος
τόμος έχει και πολλά ηπειρωτικά Λεξιλόγια.
Τήν παρατήρησιν ταύτην της Επιτροπείας
άποτείνομεν έν γένει και μετά τόνου μάλιστα
και προς τους άλλους συλλογείς και τους μέλ-
λοντας ν' άποδυθώσιν εις προσεχή αγώνα ινα
λάβωσι προς καταρτισμόν της εργασίας αυτών
υπό σπουοαίαν δψιν.
Επισκοπήσω μεν νυν τό Λεξάόγων, ίπερ
έχει και ξενικάς λέξεις έν χρήσει, ώς τό καν-
τηρτίζω (τουρκ.), κουβεντιάζω — γιενάτι, γκιζε-
ράω, δπερ καΐ άλλαχοϋ γκεζιράω,
Ή λέξις αργός σημαίνει Αεργος, άλλ* αρά
γε δεν έχει και τ))ν σημασίαν του πεπαυμένου
του ιερουργείν Ιερέως του είς όρ^'/αν υποβληθέν-
τος; Ή σημασία αύτη σημειουται έν Ήπειρω-
τικαίς συλλογαίς (πρβλ. τών Μνημ.τ. Α', σελ.
37)• δεν σημειουται όμως υπό του συλλογίως,
έάν ύπάρχγ) καί έν Θεσπρωτία. Ή λέξις άρέντα
εξηγείται παρά του συλλογέως ώς επίρρημα
δρομαίως, καΐ άρεηεύω δρομαίως οδεύω. Έν
ΚΡΙΣΙΣ ΠΕΡΙ ΤΟΤ ΚΑΡΑΠΑΝΕΙΟΤ ΛΓΩΝΟΣ (ΣΤΛΛΟΓΛΙ ΓΛΩΣΣΙΚΗΣ ΤΛΙΙΣ) 153
τοίίς δΧΧχις Ήπιιρωτικχις συλλογχΐς άνα-
^ίοίτχι: άρήτα τρέζιμον, δρό{Λθς• 6?ναι χρα
χαΐ ού^ηα^τιχόν θηλυχοΰ γένου; άρέντα (η)*
άχι^^ς 'ΰί, χ. δέν ση|ΐ.χίν6ΐ μόνον ό ατμός η
ορθότίρον Υ) έχ ζΐοντος ύδατος άτμώδτ,ς
'ΐΛ'ραΛΛ, άλλα ιΐναι κχΐ Ιπίϋετον^^ ωχρός,
χαραηάρης.
Τό γδαίρω γραπτέον δια τοΰ ε, διότι γίνε-
ται IX το9 έκδέρω.
Γχρίκος' ό συλλογβύς λέγιι /ραέκ($ς. 01
(ασογιιότβροι τών ελληνοφώνων Τσχμιδες
χχλοϋνται υπό τών παραλίων ^Αλβανοφώνων
Γχρέπαιΐ^, *Αλλ* εν συλλογαις (δρα ανω-
τέρω) άπαντίί Γρέπι ό φωλεός αγρίου ζώου
χαΐ ό Αγρός, εν ώ διανυκτερεύουσι τα
χρόβατχ χατα τό φθινόπωρον (καΐ ρήμα
γρίχιάζω). Περί τούτου ουδέν λίγε ι ό (τΑλο-
γΕυς. Έν Έπείρφ δέ προσέτι καΐ δη εν θε-
αιρρωτίχ άπαντδ^ χαΐ Γκρεκοχώρι η Γκρικο-
χώρί προς Δ. της Κιουτοβίτσας χωμοπόλεως
εχ 250 οικογενειών, ών τό Υ^ Όρθόδοςοι.
Έίν λίγηται Γχρξχοχώρι, τότε η λέςις εκ του
γαρίκα, δπβρ ΆλβανιττΙ σημαίνει λαιμός, και
του χώρα, οιονεί λαιμοκοπία, λαιμοχώρα'
άιταντΛ δι καΐ ΓκρΙχα χωρίον έν τη επαρχία
Παραμυθίας υπό τας υπώρειας ομωνύμου
^ννου. Ταύτα πάντα ϊπρεπεν ό συλλογεύς να
χχθορίση σαφώς.
Έν γένει δί τόν έλλόγιμον συλλογέα ή
Επιτροπεία θεωρεί £ζιον πολλών επαίνων δια
ν^ προθυμίαν, την έπιμε'λειαν και την άγά-
:ηϊν, μεθ' ης είργάσθη, ώς τα πράγματα και
ή νυλλεγείσα πλούσια ύλη μαρτυρεί. "Ενεκα
τών πλερν^χτημάτων τούτων ή Επιτροπεία,
^χρορώσα £λλα μειονεκτήματα, ευχαρίστως
χρίνει αντόν άζιον του νενομισμένου δεκα-
λίρου γέρως.
'Α^μίκ πραηοκόλλον 222. Ποικίλη
γλ(ίΜΐ<^κη νλη νπό Σν^ιεών Μα-
ναόζϋον•
Ή συλλογή αύτη του ούτως τρισκαιδεκά-
χις ε!ς τόν προκείμενον αγώνα κατελθόντος
ΧΛΐ πάντοτε σχεδόν καλλινίκου εξελθόντος
Σ ΜαταοείΛσν, περιέχει Α') ^σματα δίστιχα
283. Β) έθιμα γαμήλια έν Χιρκ5^, χωρίφ
α%έ)τοντι της Γκίουμουλτζίνης οκτώ ώρας καΐ
»ηχροτουμέντί ίκ 200 περίπου οίκιών. Γ')
Ληκιτα πολύστιχα 18. Δ') δημώδες με'λος
βννηβιζόμενον κατά τους χορούς εν τοις χω-
ρίοιςτίίς Αίνου έν ηχφ α' πα. Τούτοις έπονται
τχΜιμα τ^ίς α' Μαρτίου, καθ* ην ρίπτονται
Έλλ, ΦΛ. Σύλλογος.
από τών παραθύρων ά/ρηστα πήλινα σκεύη,
ό Κλήδων καΐ ό Λάζαρος. Ε ') Λίνίγματα 2
καΐ ζ") ΙΙαιδιάς 5 έν Φέρραις συνήθεις. Ώς
σ^^μπλήρωμα δε απέστειλε καΐ έτερον φυλλά-
διον, έν ω εμπεριέχονται έθιμα έν τη περιφε-
ρείχ Γρεβενών κχι 'Ανα^υλίτσας επικρατούντα,
ήτοι τα ρογκατσάρία, τα γαμήλια, τα θεο-
φάνεια και τα κατά την βάπτισιν. Ταύτα
πάντα καταγράφονται καΐ περιγράφονται
μετά της άείποτε τόν κύριον συλλογέα χχρα-
κτηριζούσης τάξεως καΐ επιμελείας.
Ό κύριος Συμεών Μανασείδης τυγχάνει
έκ τών προθυμότατων και επιτυχώς εργαζο-
μένων συλλογέων, κατχ τόν πολυετή προκεί-
μενον αγώνα πολλάκις έπισπασχμενος τους
επαίνους της Φιλολογικής Επιτροπείας. Ή
παρούσα δέ συλλογή αύτου ουδέν μεν έχουσα
τό σφαλερόν καΐ έπίψογον καθ' ύλην και είδος,
άλλα μιχρόν ύπολειπόμενον τών άλλων και
κατά την ποσότητα και κατά την ποιότητα
της ύλης, κρίνεται πολλού επαίνου αξία.
^Αρι&μός πρωτοκόλλου 226, Γρα(ΐ(ΐατικη
τιΐς κοινΛς &η|Αοτικι1ς η|Αών
γλώ(Ι<Ιιις εν <ίνγκρί<ίει προς τίιν
αρ2ζαίαν έλληνικην έπΙ τΛ ^άόζχ
νεα>τέρων πο(>ΐ(Ι|ΐάτ(ι>ν τΛς ϋνγ•
κριτικιΐς γλ(ι><Ι<Ιολογ(ας ν«6 Με-
νελάον Φιληντα•
*Η γραμματική αύτη περιλαμβάνουσα έν
120 σελίσι 390 παραγράφους, παρουσιά-
ζεται ευθύς έξ αύτης της έπιγραφγίς πολλής
σπουδής κα• μελέτης αξία, άλλ* έκ τών έν
αύτω διειλημμένων καταφαίνεται τό έργον
τούτο ουκ άνταποκρινόμενον ουδέ συμμορφού-
μενον καθόλου τω τίτλω αύτου* διότι, εί καΐ
συμφώνως τφ τίτλω εξελίσσονται πολλαχού
τύποι και σχηματισμοί της κοινής δημοτικής
ημών γλώσσης, ένιαχού παρενείρονται και
δλως άχρηστοι και άγνωστοι αύτη λέξεις.
(Πρβλ. καταχρηστική δίφθογγος ων, αγνός,
"Αιδης κτλ.)
Οι κανόνες της γραμματικής ώς έπΙ τό
πολύ είναι πορίσματα γλωσσολογικά, εκτί-
θενται δέ που ελλιπώς έν τοις έξης χωρίοις.
Ούτω γράφεται : « Εκθλίβεται τό τελικόν
φωνήεν της προηγουμένης πρό του αρκτικού
της επομένης, 6'ταν τό άρκτικόν της επο-
μένης είναι φθόγγος ισχυρότερος))* ένθα
προσθετέον α χωρίς να δασυνθη τό ψιλό ν
σύμφωνον πρό του δασυνομένου φωνήεντος,
οΓον (ίπ' δαα κτλ.». Έτι δέ παρατηρούμεν
Το(ΐος ΚΖ' 20
π
154
ο ΕΝ ΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΟΤΠΟΛΕΙ ΕΛΛΗΝΙΚΟΣ ΦΙΛΟΛΟΓΙΚΟΙ ΣΓΛΛΟΓΟΣ
ότι 6 γρα(Λ(Λατικός αποφαίνεται και γνώ-
μας άνχληθεις και άσυστάτους. Ούτω γράφει :
«(41 νεοελληνική δημοτική γλώσσα) είναι
7;λου<7ΐωτάτη, ώς κεκτημένη πλοΰτον άπειρον
λέξεων /.αΙ εκφράσεων», εν ώ τουναντίον όια
την ενδειαν γλωσσικού πλούτου παρήχθη ή
κα'&αρενονοα η των λογίων γλώοσα καλου-
μΐνη^ητις πολλας εν τη δημώδει φωντ) έπεισ-
φρουμένας καΐ άπαντώσας ζένας καΐ βαρ-
δαρίχα; λε'ξεις άντικαθιστώσα δι' αρχαίων
ελληνικών κείται ώς (/.εταίχμιον, ούτως ει-
πείν, κ3ίΙ ώς γέφυρα συγκοινωνίας της δημώ-
δους γλώσσης μετά της παλαιάς* άλλως τε
φυσικώς είναι αδύνατον ή εν παρακμή πολι-
τίίακϊι και κοινωνική μορφωθεΐσα νέα γλώσσα
να θΕω:ηθη πλουσιωτάτη. Ταϊς καταχρη-
στϊχαίς διφθόγγοις σ'^γκαταριθμεΐ καΐ την
ων, ην ου μόνον αγνοεί ή δημώδης λαλιά,
άλλα κϊΐ έκ τών αρχαίων διαλέκτων μόνη ή
ίωνικη μετεχειρίζετο/Αλλαχου λέγει ατά συγ-
κριτικά μεγαλι;τερος καΐ καλντέρας πρέπει νά
γράφωνται διά του υ κατ'άναλογίαν τών εις
-νς τριτοκλίτων τιαχύτερος, βαρύτερος κτλ.
ουκ ορθώς* διότι αμφότερα τά συγκριτικά
ίγένοντο κατ'εκπτωσιν του ο έκ του μέγα-
λει(ό)τερος (πρβλ. μεγαλειότατος) και καλ-
λί{ό)ζ€ρος. *Όθεν κακώς σημειουται δτι «άλλως
η γραφή μεγαλείτερος . . . και καλλίτερος ού-
δένα έχει λόγον υπάρξεως». (Κατά ταύτα
διορθωτιον καλύτερα είς καλλίτερα και καλύ-
τερος ιίς καλλίτερος). Αναφέρει εν ταίς πέντε
πτώσισ'. καΐ την δοτικήν ουδαμώς προσεχών,
6χ\ ή άτςλή δοτική δέν υπάρχει εν τη δημώ-
δει φωνή, ήτις εκφράζει ταύτην κατ' άνάλυσιν
διά της εΙς ή ς μετ* αιτιατικής. Έκ δε του
διατυπουμένου κανόνος α Ό μέλλων εκφέρε-
ται ΐτάντοτε μετά του μελλοντικού μορίου ϋά,
άλλδταν εΤναι τελικός, τότε άντΙ του ϋά εκ-
φέρεται μετά του νά» εκδηλον γίνεται, δτι ό
σ*^γγράψας την γραμματικήν παραδέχεται μελ-
λοντίχΐν τύπον εκφερόμενον μετά του ι?ά, έπι δέ
τιλικης εννοίας μετά του νά χωρίς κατ' ελάχι-
στον νά σκεφθτί, δτι τό νά της δημώδους φωνής
γινόμενον έκ του αρχαίου τελικού συνδέσμου
ίνα απαιτεί πάντως την μεθ* υποτακτικής, ώς
εκείνος, σύνταξιν. Διάτόν αυτόν λόγον οφείλει
καΐ τ6 ^άνά συνταχθη υποτακτική, διότι ό νά
ενυπάρχει εν τφ ϊ>ά, άτε δή γενομένω έκ του
^ί νά κα^ τούτου έκ του ϋέλω νά. *Όθεν κα-
κώς IV τ/ί κλίσει του ρήματος λύνω και άγα-^
ηώ γράφεται ό μέλλων « θά λύσεις, θά λύσεί
κτλ, θ* άγαπήσείς, θ' αγαπήσει κτλ.» διά
της ει διφθόγγου. Ότι ό απλούς παρά τοις
άρ/αίοις μέλλων εκφέρεται εν τη δημώ^ει
γλώσση διά του &ά μεΟ' υποτακτικής τρανώς
άποδείκνυται έκ τών ύςαίνω της κοινής, οίον*
ζεσταίνω ι?ά ζεοτάνω» βον βαίνω ^ά βονβάνω
κτλ. 'Λτοπώτατον δε είναι τό γραφόμενον:
α Σημ. *Η δημοτική ουδόλως εννοεί τήν ύπο-
τακτικήν* ώστε δέον νάγράφητε(γρ.γράφηταί)
6 μέλλων της δημοτικής ϊ>ά γράψεις, ϋά γρά-
ψει (με ει) και τούτο δηλον γίνεται έκ τών
πληθυντικών ϊ?ά γράψονμεν, Λ1 γράψετε», Έν
πρώτοις ό κ. συγ^^'ραφεύς έπρεπε νά μάθη 5τι
ή υποτακτική οΰχ ήττον τη δημώδει λαλιί
γνω7τή τυγχάνει ούσα ή ό απλούς με'λλων'
διότι τί άλλο είναι τό &ς κάμω μεν ή Άς κά-
μουμε, νά πάρο)μεν ή νά πάρουμε κτλ. ή
υποτακτική ; Δεύτερον δε γνώτω, δτι ανί-
σχυρος λίαν είναι ή άπόδειζις της του ει
γραφής έκ τών πληθυντικών ι9ά γράψον
μεν, ι?ά γράψετε, διότι έν τω κουδούνι,
κουνούπι, ρου&ουνι κτλ. και τυφλω δηλον οτι
τό ου προηλθεν έκ του α> {κωδώνιον, καινώ-
πιον, ^&ώνιον), τό δε ε της παραληγούσης
έν τ6> ι?ά ^ράγ;ετε άντΙ του ϋά γράψητε διχ
του η γέγονε κατ' άφομοίωσιν προς τό της
ληγούσ•/)ς ε. Τήν έν τη δημοτική χρησιν της
υποτακτικής άγνοών γράφει ωσαύτως εσφαλ-
μένως: « Ή προστακτική δέν έχει ιδίους τύ-
πους διά τά τρίτα πρόσωπα, αλλά σχηματίζει
αυτά διά του μορίου &ς καΐ του τρίτου προσ-
ώπου της οριστικής του ένεστώτος διά τόν
ενεστώτα και του μΛλοντος διά τόν αόριστον».
Τό δς τούτο, ούτινος τήν γένισιν αποσιωπά,
έγένετο κατά παραφθοράν του &φες, δπερ έν
τοίς Άλεξανδρεωτικοίς χρόνοις κατά πρώτον
έμφανιζόμενον και έκλαμβανόμενον ώς παρα-
κελευσματικόν επίρρημα συντάσσεται υποτα-
κτική, ώς διαπιστούται έκ του κατά Ματθαίον
Ευαγγελίου (κζ', 49) «^Άφες ίδωμεν, ε{ έρχε-
ται Ηλίας σώσων αυτόν». Εσφαλμένως δθεν
γράφεται καθ* όριστικήν αν τι υποτακτικής έν
τη κλίσει του ρήματος λύνω και αγαπώ «ας
λύνει, &ς λύοει, δς ε;|^ε£ λύαει, &ς Μχουν λύαει,
δς λυϋεϊ, δς έχει λυ&εϊ, δς ε;|^ονν λυ&εϊ, δς
αγαπήσει, δς ^χει αγαπήσει, δς έχουν αγαπήσει^
δς άγαπη^εϊρ δς Ιχει Αγαπηθεί, δς Ιχονν
άγαπη&εΐ*. Ωσαύτως σφάλλεται γράφων :
α Ό παθητικός μέλλων προσλαμβάνει μετά
τόν χαρακτήρα εν ^ και μετ'αύτό τάς ένερ-
γητικάς καταλήξεις». Διό τά έν τη κλίσει του
λύνω καΐ αγαπώ φερόμενα α θά λυθείς, θά
λυθεζ θά λυθείτε, θ ' αγαπηθείς, θ' άγατη^ιθεΓ»
ΚΡΙΣΙΣ ΠΕΡΙ ΤΟΧ^ ΚΛΡΛ1ΙΑΝΕΙ0Γ ΛΓΩΝΟΣ (ΣΓΛΛΟΓΑΙ ΓΛϋΣΣΙΚΗΣ ΥΛΠΣ) 155
γοαπτία χαθ' υποτακτικήν. "ΌΐΑοίως φέρβται
ό έ;ής κανών : α Ό ενεργητικός 7:αρακ£((Λ6νος
σχγ)[ΐατίζ6ται όια του ένεστώτος του βοτ,θη-
τιχου ρη(Λατος ξ^^ο) και του γ' ένικου χροσώ-
ζου του ενεργητικού (/.Λλοντος κτλ.» και
α Ό ενεργητικός ύπερ<ιυντΑικος σχη(Αατίζε-
ται Χιχ του παρατατικού του αύτου βοη-
^^τικοϋ ρηριατος (εϊχα) και του γ' ενικού
::ρο<ώ:Γθυ του ενεργητικού μέλλοντος κτλ.».
Τό σοαλερόν άριφοτέρων των κανόνων έκφαί-
νιται εκ του σχηΐΛατισμου ενεργητικού τταρα-
κείίΐίνου καΐ ύπερσυντελικου ρημάτων εχόν-
των ούχι α' αόριστον, άλλα β', οΓον Ιχω
ίάβη, Ιχω ε&τ^, Ιχω ΐάη κτλ. Όθεν διορθω-
τέον τό εν τη κλίσει του λύνω και αγαπώ
<ίχω λύαει κτλ. είχα λναει κτλ. ίχω άγαπψ
οα κτλ. είχα άγαττήσει κτλ.» είς ύττοτακτικόν
τώτον εις -/;. Ωσαύτως έσφαλμε'νως γράφεται
« Ό παθητικός παρακείμενος σχηματίζεται η
ίιχ του ενεργητικού ένεστώτος του ίχω και
του γ' ενικού προσώπου του παθητικού μέλ-
λοντος κτλ.» καΐ «Ό παθητικός ύπερσυντε'-
λικος σχηματίζεται η δια του παρατατικού
του Ιχω και του γ' ενικού προσώπου του πα-
θητικού μέλλοντος κτλ.». Διό τα έν τη κλίσει
του λύνω και αγαπώ παραδείγματα του πα-
ίΚί;τικοΰ παρακειμένου καΐ ύπερσυντελίκου
^ΐχω λνϋέί κτλ. είχα λνϋεΤγ,τΚ. ίχε Αυ^εΓ κτλ.
^ω άγαπη&εΤ κτλ. είχα αγαπηθεί κτλ. ίχε
άγοπηϋέί κτλ. » γραπτέα εις ύ;:οτακτικήν.
Έτι υπάρχει ό επόμενος κανών : «Πάντα τα
ΐ',ς -όω, περισπώ μένα αττικά λαμβάνουσι ν
ιατιξύ του χαρακττίρος καΐ της καταληζεως,
οίον φανερόνω (φανερόω), άπλόνω (άπλόω),
χσναόνω (χρυσόω)». Άλλ' ό κανών ούτος
^Ιν είναι ακριβής και σφος. ΊΙμείς άδιστά-
χτως άποφαινόμεθα δτι τα είς -ώνω γράφον-
τα, χχι πρέπει να γράφωνται δΓ ω έν τη
"ΐραληγούση , ώς γινόμενα προσθήκη της κα-
ταληξδως -νω εκ του συνηρημένου τύπου,
οίον ψανερώ-νω, όπλώ-νω, χρνοώ-νω' διότι,
ως XXI αυτός ό συγγραφεύς λίαν ορθώς παρα-
ττ^}ΐΙ που, ή καθωμιλημένη γλώσσα παρέλαβε
τϊ τε συνηρημένα όνόρ,ατα και ρήματα συν-
τιτελεσμένα εκ της αρχαίας. Έαν δέ παρέ-
ρνζν ολίγοι τίνες τύποι άσυναίρετοι, είναι
έτι/ωοίάζοντες ένιαχού και άπαντώσι μόνον
έντΛ, ^' συζυγία τών περισπωμένων, ήτοι έν
τοίςείς -άω, οΓον αγαπάω, τιμάω τ,τΐ. Άλλα
ϊΜΐΙ αυτός ό κ. Φιλήντας παρακατιών γράφει
«'^ά χονσώσω» και ^απλωμένος* χωρίς ν 'άνα-
9%. τίνα λόγον περί της ταυ κατ' ενεστώτα
ο εκτάσεως εις ω έν τοίς λοιποίς χρόνοις.
Ανυπόστατοι δε είναι και οι κανόνες α (Τα
έκ τών είς -ύνω αρχαίων είς -αίνω νέα) τόν
μέλλοντα και αόριστον σχηματίζουσι (διάφο-
ρον δλως τών άνωτε'ρω) είς -ύνω, -ννα, ^ά
παχύνω, πάχυνα » και α Δια τούτο ακριβώς
σχηματίζουσι τόν ενεστώτα είς -αίνω, ίνα μη
σ'^μφωνη ό τύπος αύτου μέ τόν του μέλλον-
τος». Άλλα τίς έζ ημών δέν ηκουσε τόν μέλ-
λοντα έν τη φ ρ άσε ι «^ά παχαίνω ακόμη πε-
ρισσότερον » πάρα στόματος του δήμου ;
Όλως δ' απρόσφορος και άτοπος είναι ή
παρατηρησις του συντάκτου δτι α τό εϊσαι
έγένετο έκ της αρχαίας ρίζης εσ και ττίς κα-
ταλήψεως ααι », έν ω καΐ τυφλφ δήλον δτι τό
εϊσαι έγένετο κανονικώς έκ του είμαι. Περί δέ
της γενέσεως του γ' ίνικοΰ προσώπου είναι έκ
του αρχαίου ή'ΐ κατά μεταγραμμ,ατισμόν καΐ
κατ' άναλογίαν του είμαι καΐ έΐααι δια της αι
γραφής αυτού έπιδοκιμάζομεν την του είνα«
οιά της αι γραφήν κατ* άναλογίαν τών δύο
προηγουμένων προσώπων ουδαμώς παραδε-
χόμενοι την έκ του 6'ί κατά μεταγραμμα-
τισμόν γένεσιν, και προκρίνομεν την γραφήν
ταύτην τής παρ* άλλοις πολύ έν τοις γράμ-
μασι σημαίνουσιν έν χρή'Τβΐ ούσης δια του ε
ετέρας γραφής είνε,
Τό δημώδες παγαίνω νομίζει παραχθέν έκ
του αρχαίου Άγω ουκ ορθώς, διότι είναι άναμ-
φήριστον δτι έγένετο Ικ του υπάγω, Άλλα-
χού γράφεται διπλούς τύπος προθέσεως άπό
και πο άντι τού ορθού άπό καΐ άπ*. Εσφαλ-
μένη δέ είναι ή γραφή της μεταζύ τών κατα-
χρηστικών προθέσεων αναφερομένης ξόί', ήτις
οέον να γραφή δι* ω ξών, ώς γενομένη έκ του
ίξ ων καΐ ούχι έκ του ίξόν, (Πρβλ. τό πάρα
τοις μεταγενεστέροις άνϋ^ ων, (σοδύναμον α(-
τιολογικω συνδέσμω, ώς τα αρχαία ίξ ου
καΐ άψ* οΐή. Ήμαρτημένως δέ θεωρεί τό ϋεός
έκ ρηματικού θέματος ί?ί παραγόμενον. Όμοίως
φέρεται ώς κατάληζις υποκοριστική άχης οίον
Γεωργός Γεωργάκης, Δημψρ6ς Δημψράπης
κτλ. *Η δια του η γραφή τών είς άκης υπο-
κοριστικών αποδοκιμάζεται, τουναντίον δέ
προκρίνεται ή δια του * δια τόν έζής λόγον.
Έν τφ παρηκμακότι βυζαντιακψ Έλληνισμφ
ώς έκ της υποκοριστικής καταλήξεως ιον, έκ-
πεσόντος του ο, προήλθεν ή είς «ν καΐ ύστερον
ή είς ι, οίον τυρίον, τυρϊν καΐ τυρί, παιδίον,
παιάιν καΐ παιδί, ψωμίον, ψωμίν καΐ ψωμί,
κτλ. ούτω καΐ έκ της είς άκιος καθ' ύφεσιν
του ο έγένετο ή κατάληξις άχις, ώς τα ονό-
156
ο ΕΝ ΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΟΥΠΟΛΕΙ Ε^ΥΛΗΝΙΚΟΣ ΦΙΛΟΛΟΓΙΚΟΣ ΣΓΛΛΟΓΟΣ
(Λατα καΐ αϊ 67:ωνυ(Λ(αι βυζαντιακών αυτο-
κρατόρων, ΙΙαρα7ϊΐνάκι(ο)ς, Στανράκι(ο)ς, Βα-
τάκί(ο)ς καΐ λατινική εκφορά Βατά(€ί8)τζις,
Μανιάκι(ο)ς κτλ. (Πρβλ. τα εις άκί ούδε'τερα
υποκοριστικά, παιδάκι, δενδράκι, αρνάκι κτλ).
Καθόλου δ' είπεϊν εν τοίς κυριΌις ένόρ,ασιν είς
ιος καΐ ειος τ, συνηθέστερον έκκρούεται τό ο,
ώς Γ€ώργι(ο)ς, Αημήτρι(ο)ς, Βααίλει(ο)ς κτλ.
Γεωργάκι(ο)ς, Αημητράκι(ο)ς, Βαοάάκι(ο)ς,
κτλ. η ήττον συνήθως το ι, οΓον Γεώργ(ι)ος,
Δημητρ(ι)6ς κτλ. Γΐαννάκ(ήος, Αημητράκ(ι)ος,
*Αντωνάκ(ι)ος κτλ. (Πρβλ. Γηχννακόπονλος,
Δημητρακόπουλος, ^Αντωνακόπουλος κλ . ) . Γρ α-
πτε'ον όθεν δια του ι τό Γχώργη, αϊ Γιώργη,
Κακώς έν τοις εις νδς τιαρατίθενται ώς ττα-
ραδείγ(Αατα τα φωτεινός, σκοτεινός. Επί-
σης ουκ ορθώς νοριίζει ώς ρηρ.ατικα πα-
ράγωγα (Λετά καταλήψεως εις κοπώ τα
(βροντώ) βροντοκοπώ, με&οκοπώ, φωνοκοπώ
κτλ. Σφάλλεται ωσαύτως ύπολαρ.βάνων τό
καϋαιρίζω (γρ . κα^αρ/^ω) σύνθετον και συνα-
ριθρ.ών (Λετά τών έν χρήσει συνθέτων απαντώ,
άγγόνι κτλ. Ή(ΛαρτΥ)(/.ε'νως διδάσκεται ότι
τα 'βαλασοομαχώ όαοοοφορώ (γρ. δι* ένές
σ), ζωγραφώ είναι «ρή^Λατα της β' συζυ-
γίας περισπώμενα») άγνοών ότι τα εις -έω
είναι της α' συζυγίας τών συνΛ,ρηρ,ένων, β'
δέ συζυγίας είναι τα εις -άω. Λίαν δ' έσφαλ-
ρ.ένως παράγει τό τυλίζω εκ του ελίσσω άγνοών
τό ρ.εταγενέστερον τνλίσσω. Πλην τών ελλι-
πών τούτων και εσφαλ^λένων κανόνων πα-
ρατηρούνται και όρθογραφικαί τίνες άγνοιαι
του είρημένου γρα(Λρ.ατικοΰ έν ταίς έςης λέ-
ζεσιν* Ισχνρωτέρους (δι* ο) άλνσσίδα (δι* ενός
σ), συνεν&ίζει (δι* ?/), ό Μάρτης (δι' ι),
Δούναβης (δι* ί), κοιτάζω γρ. κυττάζω δΓ ν
έκ του κυπτάζω κατ' άφο(^.οίωσιν του π
εις τό τ, ύπατα (δι' ?;), νειάτα (δι' ί). Ουκ
όλίγαι δέ άνορθογραφίαι ύπάρ/ουσιν ες άβλε-
πτή(Λατος προελθουσαι αί έξης: κληματολο-
γικοί, άπωλέσασαι, νθί])€ΐΙβΗ παρέλκει τό
ι), ή τελευταία, μεΰ^ ουδεμιάς, κλιτική, ϋηλικά
ϋηλικόν, άλάσσονσιν, εγκλητικών, πρόσφημα,
ϋέμμα, να γράφητε (δι' αι), λυπαίβι' οι), «^χαρά
(θ. χα) γρ. θ. χαρ-), είλημένα, Ένιαι δ* αυ-
τών αί προχειρόταται διωρθώΟησαν έν τω
κεΐ[Λένω. Έτι δέ άπαντ^. και τύπος άδόκιρ.ος
και άχρηστος ό ίξασθενηΰέντα αντί του έξα-
οΰενήσαντα,
Μεθ* δλας ταύτας τάς κηρας καΙ ατέλειας,
ας έπό(Λενον ήτο να έχη ή γρα(/-(Αατική αύτη
ώς πρώτον δοκίρ.ιον της κοινής δηρ.οτικής
γλώσσης, διότι ούδεριία άλλη ούτ' ΙζιδόΟη
παρ' ή[Αΐν ουτ* έγράφη γρα(Α{Λατικη ίδίως χλΙ
συστηματικώς πραγ(χατευθ[/.ένη πβρί τής δη-
(Λώδους φωνής καΐ λαλιάς, άζία λόγου τυγ-
χάνει ούσα, ώς γεγρα[Α(Λένη κατά τα νιώτερχ
πορίσ(Λατα τής συγκριτικής γλωσσολο^^'ίας, κχΐ
ό πονήσας αύτην έλλόγΐ(χος κ. Μενέλαος Φι-
λψΊας κρίνεται υπό τής Φιλολογικής *Επι-
τροπείας άξιος επαίνου.
*Αρι&μός πρωτοκόλλου 228, 'ΙΙπειοιοτικλ
Νεοελληνικά ανάλεκ'ΰα ν«δ Μ•
Ι. Ζιάκα•
*Π συλλογή αύτη έκ κεφαλαίων τεσσάρων
συνισταμένη περιλα[Αβάνει έν τζ) πρώτφ τού-
των α) Τοπωνυμίας τών κωμών Κουρέντων,
Γουργίάνιστας, Μπουτζαράς, Γριμπόβου, Κα-
λοχωρίου, Χηνικας και Μάζης, έν αίς περι-
γράφει λεπτομερώς άπάσας τας ονομασίας
τών διαφόρων χωρίων καΐ θέσεων, β') Δεισι-
δαιμονίας καΐ προλήψεις κατά. τους νεκρούς
και την κηδείαν τούτων καΐ διαφόρους άλλβις
κοινάς σχεδόν άπάσας καθ* άπαν τό Έλλη-
νικόν, ών άποδίδωσι καλώς την έρμηνβίαν.
Έν τω δευτέρφ κεφαλαίφ περιέχει 1) Λί-
ξιλόγιον έκ λέξεων 385 κατ' άλφαβητικην
τάξιν και 2) Τάς ονομασίας τών εργαλείων
του υδρόμυλου, ονόματα λάχανων, ποών, θά-
μνων, δένδρων, ονόματα πρόβά'Των, αιγών
και βοών, φράσεις περί τάς 20 και αίνίγμα-
τα 35.
Έν τψ τρίτψ τών κεφαλαίων η συλλογή
περιλαμβάνει διάφορα δημοτικά ι^σματα, ήτοι
ερωτικά ί 3 , γαμήλια έκ τών Κουρέντων 6 , Ιστο-
ρικά 5, διαφόρου ύλης 12 και τοΟ χορου 9.
Έν δέ τφ τετάρτω καΐ τελευταίφ κ€φα-
λαίω καταγράφονται παραμύθια ρ-υθοπλαστι-
κά μεν και διηγηματικά 6 καΐ αστεία 3,
άπαντα εκτενή και σπουδαία, έν οΓς προσπα-
θεί νά μιμηθη την γλώσσαν του λάου καΐ ώς
έπι τό πλείστον επιτυγχάνει.
Έν τέλει έρχεται συμπλήρωμα ές ενός αι-
νίγματος, 1 1 λέξεων καί τίνων ονομάτων
δένδρων και λαχανικών.
Και περί τής συλλογής ταύτης δύναται ή
Φιλολογική Επιτροπεία νά εϊπγι δ, τι και περί
πασών, ότι τά πλείστα τών καταγραφο μένων
είναι ήδη τη Επιτροπεία "^η/ωστά έξ άλλων
προαποσταλεισών σ'^λλογών έκ χωρών άλλων
ή ομοίως έκφερόμενα ή και έν μικραίς παραλ-
λαγαίς, άλλα τούτο δεν ζημιοί τόν αγώνα,
τουναντίον μάλλον επιβοηθεί τούτφ ε{ς έπι-
ΚΡΙΣΙΣ ΠΕΡΙ ΤΟΥ ΚΑΡΑΠΑΝΕΙΟΤ ΑΓΩΝΟΣ (Σν.ν,νΟΓΑΙ ΓΛΟΣΣΙΚΗΣ ΥΛίΙΣ) 157
β^βαίωσκν χ$ρ\ τιίς ένότητος τ9ίς γλώσσης,
των 7]9ών χαΐ έ6{|Αων χχΐ του χαραχττίρος έν
γίνιι ττίς απανταχού έλλγ>νιχ^$ φυλής.
Ό χύριος ^άχας γνωστός έγένιτο ύΪ^ τ^
70|ΐος χαΐ μη ίχχνοποιουσα τόν αγώνα, έχρίθη
ρώνον άξια επαίνων. *ΉΧη δί ίια της απο-
στολές τής παρούσης συλλογίίς άρχιτης χατα
!:οσόν χαΐ χατ' ιϋος χαλ^Ις χρίνιται άξ(α
της ώρισριένης διχαλίρου αμοιβής.
*Αρί9μ, ηρΰοτοχόλλον 293.Χζ^\ΧόγχονΣυ»
γίάχκοϋ %διώ|ΐοτος9 ινα^αβαλλό-
(ΐενον η^ος πολλά ζτέρα ιδιώ•
|ΐατα τλς νεωτέρας ίΧΧηνχκΛς
γ^Μόόης νπο Γ• Έα^ινοΰ 1895.
Ή συλλογή αύτη σύγχιιται έχ σίλίΧων 1 55
σχη|Αατος χοινών σχολιχων τ€τρασ(ων, πιρι-
λαμβανουσών χατ' άλφαβητιχην σιφαν 1463
λίςιις μιτα πολλοίς της έπιμιλιι'αί συνιιλι-
γ[ανας χαΐ συμπληρούσοις 8 πιριπου ^πογρα-
9Λ« φύλλα συνήθους Ιβ^'-* σχήματος»
Όλίγαι ιΐναι αϊ λέζβις, αί στι^ούμβναι
γλωσσιχης άζίας, Ι^ίχ ^ϊ πολλού έπαίνΙυ £ζιος
χρίνιται ο συλλογιύς ίπΐ τη παραβολί^, ην
ιποιησατο του συμαϊχου γλωσσάριου προς
(τιρχ άλλων τόπων γειτονιχών τη Σύμ^ χαΐ
άπομιμαχρυσμίνων άπ' αύτί!ς. Ή εργασία
τον χ. *Εαρίνου αληθώς ιΓναι πολλψ λυ<Λτι-
Ιιστίρα άλλων σ>Λλογίων, οιτινις, ίπιλανία-
^ό(ανοι ίαυτών τι χαΐ τών τνίς Έπιτροπ((ας
ΧΑρχινίσιων, ασχολούνται ι?ς την έπιχινδυνζν
χ^αρρίχησιν τών άπορρώγων ττίς ετυμολογίας
βράχων χαι', ως ι(χός, παριτυμολογοϋντις τά<
Αΐ'ξιις, χχταχυλι'ονται ιίς τα βάραθρα του
γιλοίου. ΚαΙ «Ιναι μέν άληΟΙς δτι χαΐ ό συλ-
^ογιΰς του Συμάΐχοΰ Ιδιώματος, γλιχόμινος
χχΐ αυτός της ^όζης τών λοιπών Φ^ναθλητών
τοΟ Ζωγραφείον * Αγώνος, πιιραται ομοίως
τξς χινίυνώΧους έπιχιιρησιως, άλλ' έγχαίρως
χιριστέλλίΐ εαυτόν χαΐ σπανίως πιριπίπτιι ιίς
χχριτυ(ΐολογίας. Τούτου ϊνιχα η παραβολή
των λίξεων {βιώματος τίνος προς άλλα άλ-
^«^ έλληνιχών τόπων χαραχτηρίζιται ύφ'
{:|ΐών ώς ιργασία ου μόνον σπουίαίως συμ-
βαλλόμενη ιίς τόν χύριον σχοπόν, ου ό ημί-
τιρος άγων στοχάζβται, άλλα χαΐ ώς αξία
'^ϊ?0'^^ής χχ\ μιμησιως πάρα τοις μΛλουσιν
Λίλτ,ταΙς.
Όταν, συν θιω, Φ^μπληρωθη χατα τό
ενόν ό μιτα τοσούτων δαπανών και παντοίων
μόχθων τών τβ κρινόντων χαΐ κρινόμενων
γλωσσικός καΐ εθνολογικός άμητός, τότβ οί
μΑ^οντβς να άναλάβωσι τό πολύμοχθον καΐ
άχαρι ίσως ίργον της τακτοποιησιως της
συγχικομισμίνης ύλης πολλην την άνακούφισιν
ιύρήσουσιν έν τ^ εργασία αυτών έκιίντ) έν ταί;
συλλογαϊς ομοίων τη προκιιμίνη. Τούτων
τών λόγων ινικα θβωρούμεν τό Αεξάόγων του
Συμαϊχου Ιδιώματος του κ. Γεο)ργίον Έα-
ρινον άςιον του δικαλίρου βραβιίου. Ή Έπι-
τροπιία, πίριφανώς βραβεύουσα τόν συλλο-
γέα, ίχιι την πβποίθησιν, δτι ό κ. * Εαρινός θα
φιλοτιμηθη να συμπληρώτ/ΐ τό έργον αυτοΰ
άποστέλλων τω Συλλόγω ειτβ νεώτερον άπε-
θησαύρισε προς τιμήν μεν εαυτού, ώφέλειαν δέ
του αγώνος ημών.
*Αριϋμ6ς πρωτοκόλλου 294: Ή υπό τοΟ έν
τψ Βαρβαπείφ *Α&ηνών μαθητεύοντος κ. Π
Α, Καμμα Τηλίου εις τόν Ζοτ/ράφεΐΌν Ά-
γώνα σταλείσα συλλογή της τών νησιωτών
Τηλίων γλωσσικής ύλης περίίχεται έν δυσΐ
μεγάλοις τετραΧίοις, ών τό μέν α' περιλαμ-
βάνει έπιστολην προς την ημετίραν Έπι-
τροπείαν, καΐ έν 74 σελίσι 546 λέξεις
κατ* άλφάβητον, 20 δημοτικά άσματα, 214
δίστιχα χορού καΐ 18 δίστιχα σατυρικά* τό
δέ β ' έν 80 σελίσιν 116 παροιμίας, 30 αι-
νίγματα, 4 λογοπαίγνια, ώς ό συλλογεύς ονο-
μάζει αυτά, 48 φράσεις καΐ Ιχφράοεις, ώς
αυτός διακρίνει, 36 προλήψεις καΐ δεισιδαι-
μονίας, ηθη καΐ !θιμα, άλλα μόνον τα περί
την γέννησιν καΐ τόν γάμον, οΓς επιτάσσονται
καΐ 61 γαμήλια δίστιχα, 22 ονομασίας χρω-
μάτων ττίς αίγός, ας ώφειλι μάλλον να κατά-
ταξη ι{ς τό λεξιλόγιον, ούχΙ δέ ευθύς μετά τα
ηθη καΐ έθιμα* 5 μύθους, 1 1 παιδιάς, 80
ονόματα τοποθεσιών, έξ ών μανθάνομεν δτι,
δπως έν Χίφ, ούτω καΐ έν Τηλω ύπάρχουσι
Νένητα (Νέννιτα;), και σύντομον πίνακα
τών περιεχομένων.
Τα τετράδια ταύτα είναι καθαρώς γεγραμ-
με'να μετ' εύρέος περισελίδου, ή δέ συλλογή
συνίτελίσθη μίν, ώς δηλοΰται έκ της χρονο-
λογίίις, μέχρι λήγοντος του 1895, απεστάλη
δέ είή τόν αγώνα του 1896, τόν άναβληθέντα
ε(ςτό έτος 1898.
Ή Φιλολογική Επιτροπεία, παριδουσα
σφάλμλτά τίνα έκ ττίς μαθητικής αυτού
απειρίας μάλλον προϊόντα, άποβλέψασα δε εις
την έπΐμέλειαν του συλλογέως καΐ τό ποσόν
π
ι
158
ο ΕΝ ΚΟΝΣΤΑΝπΝΟΤηΟΛΕΓ ΕΛΛΗΝΙΚΟΣ ΦΙΛΟΛΟΓΙΚΟΣ ΣΥΛΛΟΓΟΣ
της «τυλλογης βραβίϋΕΐ αύτΰν^ ΐνχ Ε7::ρρώτ/ι
ιτί μάλλον την δύγινη οιύτου ά[χι>λαν,
*Αρίϋμ. πρωτοκόλλου 818. ΣνλΛογΐι μν»
ρολογιών, επϊτϊτικών καΐ αλλα>ν
οιαφόρων αιμάτων εν τΛ γΧώό»
ύη ζοΡ λάου της ΝιιΙύροΐί νηό
Γεωργίου ΙΙππαΓ>οποι}λου«
11 ο•νλλογη α ο τη τίερΓΛϊ-υιβάνΐι τώ δλον
62 σελίδας ηγτι^.χτο; ρ.^γάλοϋ ογδόου, εξ ων
αϊ |Λΐν 32 ΐτερίίχο^^σΐ ^)ΐυρολΐγία ι ν 20 Ο διστι-
γοι^, αϊ δι Αο::ταΙ :;'7|:/.Λτ(Χ ί^ωτΐϊίχ έν 174
1 77 ίση ς δίττίχοίς. Ό σ^Λλογευς τυγ'/άνει τφ
Ιί^νλλόγω γνω'ϊτές χχι εκ 7Γροηγοΐ^(Λίνων ετών,
ττοΑλάκις Ιτταςΐως β:αβι*^θ£ίς, η δη 5£ χ.ρίν€ται
άςιος ίπαίνου είρ' ο:; ϊςατίβαλί πόνοις-
\4ρίϋμ. πρωτοκόλλον 3Τ0. Ή ΐϊΐ/λλογη
ι^πο II α πηγ^άννη Μανιαλακάιη συν-
ΐ'ΐτατχί £/, ^ιύο τετρχοίων, ών τά μιν χρώτον
Ϊα σελίδων 40, τό ίϊέ δεύτερον ες 120,
ΚαΙ έν (Λ£ν τ<}ί 77 ρ ώ τω τετραοιω 7:ίριλα[Α-
βάνονται χτ(Λατ!Χ τζολόιτι^'α Καρτ^άίίΰυ 1 1
/,α* δη[/-ώ3η δίστιχα 182 ε"ίση; Καρ-χθου.
Έν ύί τΐΤι οευτερω καταγράφονταί α) 583
λίςΕίς [Λίτχ των οί/.είων οράσεων χαΐ β') 267
φρχσιολογΐαι χχι ττχροίϋίίχί {^'.ε■^^ ττοΐΛΐ'λων
αντών χαρχλλχγών.
Ό κύριος Μανωλαπάχις έχ των ε^Ι^στόχων
συλλογέων τ'νγχάνων κχ* έν ττ^ τταρούτ^^ σ^Λ-
λογνί έχρησα το ττ, δεούσ-/^, ττροσοχί, καΙ καθα-
ρότητί εν ττ, καταγραφή, ^^άντων των τ^εριέ-
χο^ζ-Ινων έν αλφαβητική τάζεί ϋαΐ συριοώνως
ττρό; τα διζγεγρα^/,ρ.ένα ύττό τον 77ρογράρΐ(χα-
το; του διαγωνίσματος, δΐχ τά^ας δε τας
άρετας α^!ίτη^ η ΐτυλλΰγη τυγχάνει άςία του
ώρίΦμίνου ^εχ,χλίρου βραβε^'ου,
!^ριΛ -τ^ωτοχ, ,=/Γ/. Αεντέοα ιΐΐ'λλογϊι
ί^ώντιον (Ι VII ^1 ε ίων τίις ελληνι-
κΛι* γλώίίίίιΐΓ Γηο Ί**Αγακίδοι/
εκ τον νωρίονΓ Ζωπανίοΐ' της
επαανίας Σιιίίΐνίοΐ'.
Ή συλλογή αΟτη συνέχειαν άτνοτελοΰσα
Τής -ρώτης της ΰτϊά της Φιλολογική ς Έη-
τρο;:είχς βΐχβΓ^ίΐείστ,ς είναι δι/,ρημενη ύπό
Τ'^ν ελλογϊ'μου συλλογέως εις 3 φυλλάδια απο-
τελούμενα έν ο>.ω ΙΑ 2ίν1 σιλίδων. 'Γαύτης
αυτός ό συλλογεϋ; πρότασσε •. ώς έπεται ,
« Περιεχόμενα τ-^ί; 7:αρούσης συλλογής
υ 00 η ρίπου λες εις» ών πλείστα* οσαί ηδη το
πρώτον άνασκατΐτόμενα^
32 άσματα διάφορα, ών τό τρίτον τουλά-
χιστον άξιολογώτατα (γρ. -τον).
1 1 βαυκαληματα αφελέστατα, αγνότατα
ώς τό κρίνον (γρ. κρίνον)
4 μ,υρολόγια άξια να καΟε'ςωσι (γρ. να
κατάαχωσι) την α' θεσιν έν τω περιοδικω των
Ζώντων Μνημείων κτλ. του Συλλόγου.
141 σοφώταται παροιμ,ίαι.
112 φρά<ΤΕ(ς δημ.ώδΕΐς.
2 Λακωνισμ.ο(.
1 περίεργο ν, τό όποιον δύναμιν νόμου
ώνόμ.ασα.
24 προλήψεις, δεισιδαιμονίας ηθη, έθιμα,
ών τα πλείστα προφανώς αρχαία.
57 αινίγματα (ΚαΙ καλ^ δρεξιν)».
Τούτοις προσθετέον 1 Παράγγελμα, δπερ
ό φερίπονος συλλογευς παρείδε να σημειώση-
ται έν τοίς Πβριεχομένοις, καΐ 1 άσμα εις την
άρχην του έτους δλως διάφορον και έκτενε'στε-
ρον του άλλαχου άναγραφομ,ε'νου.
Έν πρώτοις παρατηροΰμεν ,δτι ό οιλόπονος
συλλογεύς εκ του ύπερμ-ίτρου αυτού ί^ήλου εις
4 μυρολόγια προκρίνων αυτά άζιοί να κχτά-
σχωσι την α' θέσιν έν τω περιοδικω τών Ζών-
των Μνημείων του Συλλόγου, τουθ' δπερ είναι
άτοπον, διότι προκαταλαμβάνει ούτω την κρί-
σιν της Φιλολογικής Επιτροπείας, τελευτών
δε χαριεντίζεται γράφων «Τϊαί καλην δρεξι*
τό σπουδαίον μετά του εύτραπΛου συνδυάζων.
Έν τφ Λεξιλογίω περιέχοντι 896 έν δ>.ω
λέξεις μ,ετ' απορίας παρατηροΰμεν, δτι ό κ. */.
*ΑγακίΛΐ]ς σ'^νέλεξε τοσαύτας λέξεις μέχρι του
στοιχείου Λ, ουδεμία δε λέξις σεσημ,είωται
αρκτική τών λοιπών γραμμ,άτων. Νά ύπο-
λάβωμεν δτι έν τψ χωρίψ Ζωπανίω της επαρ-
χίας Σισανίου αί έπι παντοίας χρήσεως λέξεις
άρχονται μόνον τών 1 1 κατά σειράν γραμμά-
των της ελληνικής αλφάβητου, είναι βεβαίως
φύσει αδύνατον* ώς μόνον δε πιθανόν τΤί Επι-
τροπεία φαίνεται τόδε* ό κ.*/. Άγακίόης μετά
σπουδής κα•. έπιστάσεως κατώρθωσε νά συλλέξγΐ
μόνον μέχρι του γράμματος Λ τοσαύτας λέςεις,
δσας άλλοι συλλογείς μόλις δι' δλων τών γραμ.-
μάτων ηδυνήθησαν ν' άθροίσωσιν. Όθεν η
Φιλολογική Επιτροπεία προτρέπεται τόν έλ-
λόγιμ.ον συλλογέα νά συμπληρώσ*/) έπ' ακριβές
και μ.ετά της εγνωσμένης ηδη έπιμ,ελείας τόν
γλωσσικόν τούτον πλοΰτον και διά λέξεων αρ-
κτικών τών ακολούθων γραμμάτων. Έν τω
Λεςιλογίω τούτφ τω δντι παρατηρούνται λέ-
ξεις πολλαί, αν μη τίλεΤσται δααι, ηδη τό πρώ-
τον άναοκατπόμεναί^ ώς λέγει έν τοίς Περιεχο-
ΚΡίΣίΙΣ ΠβΡί τον ΚΑΡΑΠΑΝΕΙΟΓ ΑΓΩΝΟΣ (ςΓΛΑΟΓΑΙ ΓΑΩΣΣΙΚΙΙΣ ΥΛΗΣ) 159
|Χ6νοις 6 κ. *ΑγακΙδης, Τοιαΰται δΐ είναι αϊ
έςτ,;• άγλείψαβος, άγλειψοχααάνης, άγρόμηίον,
άγκωνίζω, άνίλα, άπαντλάζω, αποκρούω, άρα-
ματιάζω' &ροις, άρνκνωϋζα, άχλχά, βανομηλίά,
βανόμηίοτ, βα&ύμαΐλος, βαλανίζω, βιργινάδα,
βονγγσνρας, βρόχος, βροχώνω, βρέντζος, βρανά,
βνρός" γνδίάζω, γάργαρος, γκοϋβρος, γκον-
βρώι^ω, γκάβρος, γκαραβέλα, γκοντόαΐαβος,
γχονιθ(Ζαβλίκι, γκρονταβιάζω, γκραηατζώνω,
γΐανταάρα, γκονργκον<^α, γίνκλα καΐ ΧνκΙα,
γκονταΐνώ και γκονταλενω, γονσία, γρυπιάζω,
γροντοαβος και τσονγκραβος, γουπος' δέηνα^
δερμόνί, δερμονίζω, διβολνώ, διαζν, δίχαλα,
όοντμάρκοτ, δόγα καΐ δονγία, δοντάγρια, δον-
αες (;), δυνάζομαΐ' Βάτος, Ιναηόβαρος' ζαρζα-
βονίης, ζαρζαβοκέφαλος, ζενγηλάτης, ζνίχ(ι),
ίώτσα* ήμεράδι' ϋαμαΐνομαι, '9ράψος' ϊνδαλμα^'
χάχο>, καψαλνώ, καγκαένας — καγκαμμία, κα-
ταχαράζω, καπούλια, καπρί, καρπίζω, κατιχνιά,
χεΧεφίά,κλίτσος, χτάβι, κουτονλογίόμοναι' λίπε-
δοτ, ί^ιατσάζω, λεφτόκαρον, λιόλος, λοννη, λά-
γίος, Ιΐαβός, λάγγερος, λαϋνρι, λαγγητα, λάλος,
Ά-ϊΤίΐότατχ δ' έτυμολογει ό κ. *Αγακίδης τό
ζαποννης έκ του ζά-πάνος, ζάπονος, άγνοών
δτι Είναι λέςις τουρκικν;.
"Ασματα δε ημείς Υ5ρι9{Λήσα(Λεν ούχι 32,
ώς αυτός γράφει εν τοίς Περιεχομίνοις, άλλα
24, ών τό 10 έτίΐτάσσεται τοις βαυκαλημασι,
τα Χι λοιττα άκολουθουσι τοις Μυρολογίοις.
Εινχι δέ ταύτα ούχηττονος λόγου άξια.
Έκ των 1 4 1 παροιμιών δλαι σχεδόν είναι
γνωσται'. Αι δημώδεις φράσεις άριθμούμεναι
94, ούχΙ δέ 112, είναι ώς έπΙ τό πολύ γνω-
(ΓΓΐΙ χαΐ συνήθεις. Έν τέλει δέ παρατηρουμεν
δτι ό κ. συλλογεύς πειράται έκ παραβολών
χαΐ παραθέσεων ν' άποδείζτ) δτι αϊ έπιχω-
Οίάζουσαι προλήψεις, δεισιδαιμονίαι καΐ τα
ίίη καΐ εργχ είναι λείψανα παλαιά. Δια
τιϋτχ πάντα επαινείται τ, δευτέρα αύτη συλ-
λογή του κ. *Αγα7ίίδου παρακαλουμένου, ίνα
τ^|1^ληρώσΥ1 αύτη ν και προς ύλικην αύτοΰ
ζντχμοιβήν.
ΉδίΣνλλογη του{ατρουκ.Δ•Α•Πα•
ναγιωτίδον, γνωστού ηδη τξ Φιλολογικγ)
τοΟ Συλλόγου Επιτροπεία έκ προηγουμένων
{^ιΓ^χών αύτου σΆλογών τών τυχουσών του
ύρι^ιιένου βραβείου, περιέχει ποικίλην γλωσ-
•Λχην ύλην έκ Θεσπρωτίας, διήρηται δ* εις
[λί^η εξ. ΚαΙ έν μεν τψ πρώτω καταγράφονται
1) Αίνίγματα 107 κατ' άλφαβητικην τάζιν,
ων τΓολλα μεν έν παραλλαγαΐς τοπικαΐς και
παρ* άλλων συλλογέων εις τόν αγώνα απε-
στάλησαν, είναι δέ καί τίνα τό πρώτον εμφα-
νιζόμενα* πάντα δέ ταύτα καίτοι εΓναι άμοιρα
της χαράκτη ρ ιζούτ/ις τα του ελληνικού λχου
αίνίγματα καλλιτεχνικής μορφής καΐ εύστοχου
ομοιοκαταληξίας, καΐ πεζώς δμως εκπεφρα-
σμένα μαρτυρουσι την περί ταΰτα εύφυίχν του
ελληνικού λάου. 2) 22 όυσπρόφερτοι περίο-
δοι γνωσταΐ άπχσαι σχεδόν καΐ προαποστα-
λεΐσαι καΐ παρ' άλλων συλλογέων, άλλ* έν
παραλλαγή, ώς ειπομεν. 3) Διάλογοι αστείοι,
ήτοι βαναυσολογικαι απαντήσεις δι* ομοιοκα-
ταληξίας εις προηγουμένας φράσεις, προϊόντα
πεπτωκότος πνεύματος, συμβάλλοντα δμως
εις τόν του προκειμένου αγώνος σκοπόν, οπό-
ταν έκ του συνόλου της γλωσσικής ύλης γίνη-
ται μελέ^/; περί τών περιπετειών του πνεύμα-
τος του ελληνικού λάου και της επιδράσεως
ξενικού •πνεύρ.ατος. 4) Έννοιαι διφορούμεναι
4, αϊπερ γαλλιστί 0α1βΐηΙ)0υΓ8 καλούνται.
5) Λαϊκά προβλήματα 2.
Έν δέ τώ δευτέρω μέρει περιλαμβάνονται
1) ΕύχαΙ 15. 2) Κα*τάραι23. 3) Τβρει;43.
4) Όρκοι 12. 5)ΦράσεΊς56. 6) Παροιμίαι28
καΐ 7) Γνωμικά 32. Πάντα δέ ταύτα είναι
της αύτης κατηγορίας ώς καΐ τάνωτέρω, ήτοι
πολλά προαποσταλέντα, άλλα καί τίνα τό
πρώτον έρ,φανιζόμενα εις τόν αγώνα.
Έν τω τρίτω μέρει περιέχονται άσμάτχ
παιδικά 14, θρησκευτικά 3, δίστιχα ι5,
πολύστινα 13 καΐ διάφορα 4.
Έν δέ τφ τετάρτψ μέρει περιλαμβάνονται
1) Γλώσσσαι σ'^νθηματικαι ήτοι λέξεις καΐ
φράσεις συνθηματικαΐ δηλουσαι τοΰτοή εκείνο,
δπερ κοινώς άλλως δηλουται, ώς λ. χ. ό τυρός
==φλώρος, τα φασούλια=φουσκοκοίλιδες, οί
ίχθύες νεροπούλία κ. τ. λ. 2) Όνομασίαι, ήτοι
ονόματα κύρια συγκεκομμένα, χλευαστικά
ονόματα ανδρών, ονόματα και επώνυμα, ονό-
ματα χωρίων, ενδυμάτων καΐ οίκιακών
σκευών έκ παλαιάς σημειώσεως της μονής
Ιωάννου του θεολόγου, χαλκίνων σκευών
κατασκευαζόμενων ύπό τών γανωτών, μαλ-
λίων, νημάτων και τών εργαλείων της επεξ-
εργασίας τούτων, ονόματα δένδρων, εργαλείων
ξυλουργικής καΐ όνομασίαι τών έργων τών
ξυλουργών, λεπτουργών καΐ επαγγελματιών,
όνομασίαι αγγείων καΐ δοχείων οίκιακών, της
τυροποιίας, αρτοποιίας, τών περιεχομένων
μαγαζείου, περί ριζο μύλου καΐ ταμβακομύ-
λου και πάντων τών μερών αυτών, όνομα-
σίαι διαφόρων ειδών ξυλείας, ονόματα χορών,
160
ο ΕΝ ΚΩΝ2ΤΑΝΤΙΝ0ΓΠ0ΑΕΙ ΕΛΛΙΙΝίΚΟΣ ΦΙΑΟΛΟΓΙΚΟΣ ϊνΛΛΟΓΟΪ!
ονθ[Αασίαί τών εργαλείων της χρυιοχοϊκης κχΐ
τ-ταρουχοποιίας. 3)Τθ7:ωνυ(Α{αί. 4)Λ6ζΛόγιον
Αχτ άλφαβγ3τιχην τί:ξιν έκ λέζδων 106 κκΐ
5) Όνόρ,ατα τών έκκλη'Τίών απάντων τών
τυ!.Υ);Αάτων ττίς Θεσπρωτίας.
Έν τω π6(Λπτφ (χέρες καταγράφονται πα-
ρ α(Λύθια 20, τα (χέν έκτενη, τα Χϊ βραχία.
Έν δε τω έ'κτφ καΐ τελευταίφ (Λερει περιέ-
χονται λαογραφικαΐ συ;ΛβουλαΙ 19 καΐ έ\τ τω
τέλει Προσθίκαι εκ παιδιών τριών (Λετα κατα-
λόγου τών περιεχθ(Λένων.
Ή Φιλολογική Επιτροπεία τοσούτω μδίλ-
λον άζιέπαινον 9εωρεί τόν ά[Λύ;Λθνα Άακλη-
πιάδην, καθόσον συν τ^ {ατρικνί έπιστγ){Αν),
δι' ης επίκουρος τ^ί πασχούστ) άνθρωπότητι
προσέρχεται, κατορθοϊ ά(Αα καΐ τόν η}£έτερον
Σύλλογον να θεραπεύτ/ι δια πνευ{Λατικου βαλ.-
σά(Λθυ, Ταύτα άρκουσιν, δπως. καταδειχθεί η
της συλλογής ταύτης σπουδαιότης, ην ή Επι-
τροπεία Ικρινεν άζίαν του ώρισ(Λένου δεκαλίρου
βραβείου [Λετα πολλών ίπαίνων δι'ους κατ^-
βαλεν ό φΛλογεύς άτρύτους πόνους.
Τέλος δέ ή Φιλολογική Επιτροπεία λα-
βουσα υπ* δψιν την περί τ^ς άζίας τών τεσ-
σάρων συλλογών δημ,ωδών μελφδιών άπόφαν-
σιν «ιδικών μ,ουσικών βραβεύει ίκ τών τεσσά-
ρων συλλογέων μόνον τους κυρίους ΦαρΛν χλΙ
ΠαγχΙκοψ, τοίς οέ δύο άλλοις κυρίοις Βαξο-
βάνφ χαΐ Παγαν^ άπον^{Λε( τόν προσήκοντα
βπαινον .
ΤοσαΟται, φίλοι εταίροι, αί κατά τό λ^ξαν
συλλογ<κόν τοΰτο ϊτος τη Φιλολογία•} του
Συλλόγου Έ^ιτροπείίκ παραπ5{Αφθ<Ισαι σΆ-
λογαΐ τών ζώντων μνη(Α»(ων ίν τί) γλώσση
τοδ λαοΟ καΐ τοιαύτη η πε^Ι αυτών χρίσις
αύτίίς. Ή Φιλολογική Επιτροπεία ηθχχώς
τε καΐ ύλιχώς άντα{Αίίβουσα τους άποδύντας
ίίς τόν ευγενή τοΟτον αγώνα παροτρύνει
Ινθεν ρΛν αυτούς, {πως {Ληδέποτ< παύσωνται
φιλοτί|Αως 4ργαζό(χ.ενοι προς διάσφσιν τών
τΐ[Λαλφεστάτων θησαυρών τ^ αθανάτου 9}(Αών
γλώσσης, Ινθεν δΐ παρακελιύετα^ καΐ θαρρύνει
καΐ πάντας τους άλλους τών Μουσών θιρά-
ποντας, ίν' ά[Αΐλλώντα( ιν τ% «ύγεν«ί ταύττ^
σταδΐθ^ρθ(χία ίρρίζω]Λίνην βαθέως ίν τΐί χαρ-
^ί« αυτών κατέχοντες την ίννοιαν τ95ς άνεκ-
τΐ(Λήτθυ εκείνης ο;Αηρικης ρησεως : ^είς οΙ<αν6ς
Άρματος, άμύν€θ^αι π^ρ! τϊάτρης».
-^ιφι^
ΛΟΓΟΔΟΣΙΑ
ΤΩΝ ΚΑΤΑ ΤΑ ΑΓ' ΚΑΙ ΛΖ' ΣΤΑΛΟΠΚΑ ΕΤΗ 1896-1898
ΠΕΠΡΑΓΜΕΝΩΝ ΕΝ ΤΟι ΣΥΛΛΟΓΟι
άναρ-ωσθεϊβα κατά την έ.-τέτειον έορτήν έν τζ ΑΣ\Ζ' συνεδριάσει, τζ 31 Μαΐου 1898,
ύ-τό τοϋ τέως προέδρου
ΑΝΑΣΤΑΣΙΟΥ ΧΡΗΣΤΙΔΟΥ
Παναγίώτατε Δέαηοτα,
Σεβαομίώιατοι Ιεράρχαι,
*Εξοχ€ΰταΐ€ Πρεοβεντά,
ΦίΧόμοναος δμήγνρι,
Φίλοι εταίροι,
λίσίως δ(χνύ<;αντες συν τω 36φ χχί τό
37ον ϊτος της ίδρύσβως τοϋ ΈλληνικοΟ Φιλο-
λογικού Συλλόγου κχΐ είς τό 38ον ί{σ«ρ/ό-
[ανοι, κατ' εθος καΐ κχθηκον ΙπΙ τη ίττετείφ
ν»::οβχλλθ|Λεν την δίδτη των π6πραγ(Αίνων ίκ-
ίίΦΐν κχΐ τ^ριν η ττροβώ 6(ς την άνάγνωσιν
ίρίτης, βύχαριστώ τη Α. θ. ΙΙαναγιότητι, τ^
Α. Έξοχότητί τφ ΠρΕσβευτη της Ελλάδος,
τοις Σ. 'ίιράοχαις καΐ ταίς εύγινίσι Κυρι'χις
χχΐ Κυριοις, οιότι προθύ[Λως κχΐ άνιυ ίίκνου,
ίν ώρχ (λάλιστα Ιπχισί^τγίς θίρ{Αθκρχσ•!χς,
τρο^λΟιτι ίνα τψητητβ την έορτην ταυ την,
εορτών γρχ(Λ(Λάτων, στχθ(ΛΟν άναψυκτικόν δια
την 9ΐλότιρ.ον έν τφ (/.Λλοντι σταδιοδρθ{Α{αν•
οταδμοτ άναψνκτικί^ν {κάλεσα την η[Αέραν
τιύτην κχΐ τη προ<Π)γορ(α ταύτη συ[Λ;Λθρφού-
ιανος, {ατα φειδους χρόνου άφηγουααι Οσα,
^»ΐχχ τών καιρικών πιριστάσεων, ητο δυνατόν
νέγιίνωσιν.
Κχτα ΜάΧον του 1896 ϊληγιν η δεκαε^))ς
Ιτ^ΰ; του αχό του 1 886 έν ενεργεία Κανονι-
9[λθΰ χαΐ ό Σύλλογος, έπιθυ(χών την άναθεώ-
ρτ.<ίΐ? χχΐ συ{Λ7:λήρωσιν αύτου, ώρισεν Έττι-
•ροχην εΙ; προχαρασκευαστικην [Λελίτην καΐ
ίζ^νρεσιν τών ελλείψεων, ας δεκαετής ττείρα
'^^/Ρ^ '^ζί^ν.χψ^^' της Έπιτροττης ταύτης τα
«ρίφ(4χτα («λετησασα (Λίτα ταύτα δευτέρα
ίλλη, επΙ τΪ5 βάσει τών εκθέσεων της Φιλο-
λο*(αης καΐ Επιστημονικής Έπιτροττ/ίς τών
ί7ώτ1872 καΐ 1873, τϋς λογοδοσίας του
'Εαα. Φιλ. Σύλλογος
προέδρου του 1872 καΐ της εύχης τών [χελών
τοϋ Συλλόγου, έςεπόνησε σχέδιον. Οπερ, εν τισι
τροποποιηθέν καΐ έν ίκαναίς συνεδριάσεσι,
[χετά σ^^ζήτησιν σοβαράν, έπιψηφισθέν έγένετο
ό νό{;.ος ό έπΙ 18 περίπου (χηνας διευθύνων
τόν Σύλλογον καΐ τας εργασίας αύτοϋ* ν ' ανα-
γράψω ενταύθα είδικώτερον τας τροποποιή-
σεις ταύτας καΐ προσθήκας θεωρώ όλως άσκο-
πον, διότι οι έπιθυίΛοϋντες δύνανται ν' άνα-
γνώσωσι τόν Κανονισ(ΛΟν ή(χών καΐ την συνο-
δεύσασαν αυτόν έξηγητικήν έγκύκλιον^' ένταϋθα
1. 'Π πιρί ης ό λίίγος ίγχύκλιος Ιγα ώ; ίξής :
'Σρίτιμβ Κνρΐ9,
Ότι ό όκοηός τοδ ενταύθα 'ΒΙλληνικοϋ Φιλολογι-
κού Συλλόγου Λλ* αρχής τής Ιδρύσεως αύτοδ ύίτήρξεν
ή τών γραμμάΓων καΐ έίτιοτημών κα>ΑιεργΙ(Χ, ή
ά.τάοΓ) τζΙ όμογενεί κοινωνίςί μετάδοοις τών «αχτοιο-
τρόίτως άποκτ(ΐ?μένων ωφελίμων γνώσεων καΐ καθό-
λου ή διά Λαντός εφικτού μέοου συμβολή ί^ρός
ίτνευματικήν καΐ ήθικήν τοδ ημετέρου Γένους άνά-
πτυξιν τούτο μαρτυρεί ή μέχρι τούδε τακτική καΐ ώς
οίον τε τελεσφόρως του Σωματείου τούτου εργασία,
ερμηνεύει δέ καταλ>νήλως καΐ ή ερμηνευτική αυτού
εγκύκλιος ή γενομένη έπΙ τζ αναθεωρήσει του πρώ-
του αύτοδ Κανονισμού (1871, αριθ. 993), ή ης καΐ
κατά τό 1 886 έτος καΐ πάλιν κατά τήν νέαν άνα-
θεώρησιν ετέθη βάσις καΐ ύίτογραμμός.
ΈπΙ τή βάσει λοιπόν ταύτη άναθεωρηθέντος καΐ
νύν του Κανονισμοδ τοδ ημετέρου Συ>Αόγου, άναγ-
καίον εκρίθη όπως ύποδειχθώσιν ίν τί^ παρούση
έγκυκ>^1ω αΐ νέαι καΐ κυριώτεραι μεταόολαΐ αΐ προς
έξασφάλισνν καΐ άπρόσκοπτον αύτοδ λειτουργίαν
έπενεχθείσαι, αίτινες άλλως τε ώς άναγκαϊαι ύπε-
δείχθησαν καθόλου καΐ ύπό τών άξιοτΙμων εκείνων
εταίρων τών μετά θαυμαστοδ ζήλου συνεργασθέν-
των κατά τήν πρώτην δεκαετηρίδα της Ιδρύσεως αυ-
τού (Γδί τάς Έχθέσιις της Φιλολογικής χαι Επιστημο-
νικής Επιτροπής τας Οπό ήμεροαηνίβν 12 Απριλίου
Τόμος ΚΖ' 21
^>
ΙΡ>2
ο ΕΝ ΚΩΝΣΤΑΝΤΓΧΟΓΠΟΛϊίΓ ΕΛΛΗΝΙΚΟΣ ΦΙΛΟΛΟΠΚΟΣ ΣΓΛΛΟΓοΣ
ΕΛονύν λίγω, 6τί εις την Εννοϊαν τοΰ δρου
^ί Φίλολογία η έοόΟη^ ώς τΰΰτο Ιγενετο και
χατα το 1Ηβ5 Ιανουαρίου 18 [/,ιτα [λαϊίραν
χχΐ ΐ?οβαρωτάτ*/:ν ^^ζήτ/]σιν^ ο γενικώτατος
έρισίΛος] Ιφ' ω χαΐ Ιν ταϊς εργασίαις των Έττι-
τρΰτ7ών 'ΐυρ,ιτεριελήφ^'^ ^ [Αελετητ, τών τττ,γών
"άτος έτ:ΐ(ϊτή[/ης πάρα τϋ^ς άρ^αίοίς λαοΕς, καΐ
έδίως τοις "Ελλη-Τΐν, Εθ£ωρ'/]0'^ σχουδαιατάτη
ί] έρευνα καΐ ^ιλε'τη τών τέως άνεξΕρΕϋνητων
της ί<ιτϋ:ΐας τών ^Α^ιωΊ καΐ κάτ^α χρΐνίον, έν
ονς (τυ^ΛΤΕρίλαμιβάνΕται ή έ/,χ,λη^ία'ττίϊίΐ, ζαι-
δΓ^τικη καΐ κ^ίΐνωνικη κατά^ττα^τις τοΟ Γένους
ν];^-
ί,ών' κα* τ χυτά μεν νενικωτΕρον, νυν
ειτ-
ελήωυιεν εις το κύριον ήμ,ών 9ε'[Λα.
Περί τών αννεδρίάαεΰίν*
Τών ιυνεΰυ',ατΕων^ κατά τον νέον Κανο-
νισρ-όν^ ί^ιαιρουρ-Ινων είς ^ε:ΐΊκΓίς, είδιπάς καΐ
ίκτάχτονς, εγε'νοντο τοιαυται 50 ττερίττου' και
ίν τί^ί [^*έν συνΕV/:τήί^'^^ ό ΚανονισΓΑος, ε κα-
νό νΐσβη η του Συλλόγου ΰτϊτηρεσία, έψηθΐ<τθτ<-
<7αν νΙα [^έλη^ εγε^ετο σκίψις περί τών οικο-
νομικών ^ σ•^'*ι^^^τ^3γι και ιυνϊβΐβά'ΐΟη ή υπερ-
βολική άπαίτηίπς του έ^ςδότου του Αισχύλου
κ. Τίνο/ΐ:ίί.'ίίϊτ συνίβλήίΐη ^ιοφοί; άνδρασι: τω
187* *Λΐ 21 'Λπριλίοϋ 1873, ώς ίίαί την χαιά Μάίον
τοί 187ΐ λογύδΰιίαν του ΙΙρΰϊ^ρου|.
ΑΙ |ΐ^Γίΐ6ολίί1 αύται άίτοίΐλέ.'τοι^σι κί^ρίαις είς τόν
αριθμόν- τώ%^ έΛίτροίτΐϋν, εΙς τήν ίΐιιγκρότΓ|αιν* καΙ
τάς είδικάς αυτών έργαοΐας. ΚαΙ εΙς μέν τ6ν αριθ-
μόν ίΐίιτώι^ έν τψ νέψ Κανό νια μψ ίταρατηροΰμεν,
ΰη αΐ τέϋΐ^ 6κτώ έπητροΛίιΙ ύ:τ£θι6ώ<35ήααν είς επτά
μετά τών έ^ιΊ; τρόπο ίτοιήσεων ή μέν φιλολογική
καΐ έκ-ταιβευτυτή ΈΛίτροΐΐή συνΕχιυνΕύθηΓίαν Εις μίαν
καΐ μόνην, τί^ν φιλολογικήν^ ώναϊ,αμδώνΟί^σΛν καΐ
τά ίργα της έιίίΐαιδευτικίίς, ή δ' άνθριυπολογική καΐ
οΙκοΝομικί^ κ(ΐτηρ^'Γ|θΓ;οα^\ ώς μη δυν£Ϊμε\αι % ά έκ-
«ληρώΐΐιυΰΐ τόν ί3κο,-ϊύν, 6ι' 6 ν 15ρύθηοα\% κ«1 τό
ΰνομα της έ?Γΐοτημο\Ίκης ΈίΓίτροπΓ^ς μετεβλήθη ώς
Λ(χρεΐοάι*ον' χΕίροίχτηρίομόν ΰυχί κατά πάντα επιτυ-
χή, Οίπϋ λουτύν^ οίίμψιίινίΐίς πάί.ιν πρ6ς τό άρχήθεν
ΰϋοπούμενον, καθα^ρίοθηβαν αί έ^ίις Έπιτροπαΐ: ή
φιλολογική, ή ίίρχαιο>,ογική, ή ΐ^ιοϊνογικί), ή φυσι-
ιΐο μαθηματική, ή ιίοΐν ιυντ.ολογιΐ£ή, ή αυντακϊΐϋή καΐ
ί^ έ}.εγκτικι^, ών αϊ ι^έν πέντΕ πρώται Ιδία ίοονται
διαρκείς καΐ μόνιμοι, αΐ δέ δύο τεϊ.Ευταΐαι άνανεω-
θήοονται κατ' Ιτος» ΕΙ; την ο^γκρόΓηοιν τών Έιτιτρο-
ίϊών^ ώς έκ^ ϊΐ|ς μΕ/.έτης τού ^-ΐου Καν'ονιομού κατα-
φαίνεται, .ταρατηρι^τέον, 6 η αύται καΟιυρίΰθησαν
έίΐΐ τ^ |3άαει ώριομένοίν προΰόντυΰν, ήπ^ δέον όπως
τηρηται πιστώς καΐ άπαρεγκλίταις, ΐνα ούν τψ χρόνω
αναδειχθώ ο IV άνδρες εΙδικοΙ προς το ονμφίρον αυ-
τών τών 'ΕπίΓροΛών Ιδία και τοϋ 3ίυ>Λόγοί^ κα^ύλοϋ'
κ. Δ. Βερναρδάκη δια την εκδοσιν τών υπο-
λ6ΐπο(Αδνων τό(Αων του Ευρυιίδον έκ της Ζω-
γραφείου Ελληνικής Βίβλισ&ήκης, και τψ κ.
*/. Παιταζίδυ δια την εκδοσιν του Ξενοφών^
τος* γηΟοιύνως έγένετο δέκτη η άνακοίνωσις
του έπίτης σοφοΰ ανδρός κ. Λ, Σεμαέλον, πα-
ρασκευαζθ(χένου είς την εκδοσιν τών υπολοί-
πων τό;Λων του Σοφοκλέους' άττησχολήθη εις
τ6 αίώνιον ζήτημα της μακαρίτιδος Ενανδίας
Μουράτ ΘεοφιλΙδον, είς τα της Βιβλιοθήκης
και τας αρχαιρεσίας τών νέων αύτου κοσμη-
τόρων. Έν άλλαις δε συνεδριάσεσι, ταίς και
έπιστημ-ονικαίς, άνεκοινώθησαν αί έπόμεναι
μ,ελέται τών κ. κ. Μ. Γεδεών «/Ζερί του τυ-
πικού της Θεοτόκου της Κοομοαωτείραςτ^, Μ.
Παρανίκα <αΠερΙ της ϋέαεως του * Ιλίου κα&*
^Ομηρον και Στραβώνατε, * Ιακώβου άιονυαιά-
του Ιξ Άγιου Όρονς « Έπιστολαι Φωτίου Πα-
τριάρχου Κωνοταντινουπόλεωςτ>, Λεωνίδα Ζώη
έκ Ζακύν&ον « Ό Σαικσπήρος καΐ ή κατά τους
χρόνους αυτοϋ οκηνη* ,* Ιακώβου Δωνυαιάτου
« Επτά ανέκδοτοι έπιστολαΐ Φωτίου Πατριάρ-
χου Κωνοτανηνουπόλεωςτε , Μ, Γεδεών ^Περί
της γυναικείας παιδεύαεως Ιν τφ Μεσαίωνι*.
Κλ, Κοκκολάτου <ίΠερι Εύριπίδου καΐ της
διά τάς είδικάς εργασίας τών Επιτροπών παρατη-
ρουμεν δη αύται έτι μάλλον ηϋρύ\•θησαλ* διά της
προσθήκης της φυσικομαθηματικής Επιτροπής• ουμ-
φώνως δέ προς τόν καθόλου όρισμόν, τόν κατά την
ΐ8 Ιανουαρίου του 1865 έτους δοθέντα, εΙς τήν έν•
νοιαν τής Φιλολογίας συμπεριελήφθη ί^ητώς ή με-
λέτη τών πηγών πασών τών επιστημών παρά τοις
άρχαίοις λαοϊς καΐ Ιδίως τοις Έλλησι, καθ* δσον
ούτοι πρώτοι έθεντο βάσεις επιστημονικός, ώς έν-
νοοΰμεν αύτάς σήμερον.
Παραλείποντες πολλάς άλ>νας έπενεχθείσας βελ-
τιώσεις, όφείλομεν όπως έξάρωμεν Ιδίως τό έξης
σημεΐον, δη ό Σύ>νλογος, ώς εμφαίνεται καΐ έν τσΐς
διατάξεσι, τάς οποίας περί Επιτροπών περιέλαδεν
έν τώ νέω αύτοΰ Κανονισμώ, καΐ πάντα τά εύπαί-
δευτα μέλη τά μετά ζήλου περί τάς Μούσας ασχο-
λούμενα, μεγίστην άποδίδουσι βημασίαν εΙς τήν
έρευναν καΐ μελέτην τών τέως ανεξερεύνητων τής
Ιστορίας τών μέσων καΐ κάτω χρόνων, έν οίς βε-
βαίως συμπεριλαμβάνεται καΐ ή εκκλησιαστική, κοι-
νωνική καΐ παιδευτική του Γένους ημών κατάστασις,
ώς καΐ ή αρχαιολογική καΐ γεωγραφική έξερεύ\-ησις
τών προς ταύτα σχετιζομένων χωρών.
Ταύτα, έρίτιμε Κύριε, άνακοινούμενοί ύμΐν καΐ
τήν πνευματική ν, ηθική ν καΐ υλική ν άρωγήν *Υμών
έν τψ ίερψ τών γραμμάτων άγώνι άπεκδεχόμενοι
διατε>^ούμεν,
Έν Κώνοταντινουηόλει, τ// 1 Ανγονοτσν 1896.
ΛΟΓαΛΟΣΙΛ τον ΤΕΩΣ ΙΙΡΟΕΛΡΟν (1896—1898)
163
.ταρ* αϊηώ ϊσιριχηςτ^. Στ, Μερτζίδσν ίκ Κα-
βάίλας «/Ζερ2 της αρχαιότητος των Νοσοκο-
μείωνα, '/. Μηλιοηούλον <Ποΰ τον Βοσπό-
ρου Ιγέναο ή έξ *ΑοΙας εΙς Ενρώπην διάβαοις
Γον Δαρείου^ . Χρναοστόμον Λανριώτον Ιξ
Άγίον *Ορσνς <ΠερΙ του δοίον πατρός ημών
Σάββα τον Βατοπεδινουτ^ , *Ι, ΚαρολΙδον € Βρα-
χέα τινά περί τον καλόν καΐ τον Βπονς», Δ,
Παναγιωτίδον Ικ ΠαραμνϋΙας ^Περί του ίν
τ^ Ιερα Μητροπόλει Παραμν&ίας υποκειμένου
Κώδίκος του παρελθόντος αΙώνος κατά προι-
χοδοαώνΐ), Λεωνίδα Ζώη (α Περί τών ίν Ζα-
κνν&φ Μονών ι>. Μ. Παρανίκα α Ή ίν Κων-
σχαηινονπόλεί Πατριαρχική Σχολή ι>. Σ. Κν-
ΟυαχΙδου ίκ Τραπεζούντας α Ή αλληλογραφία
Ίον Ονγγροβλαχίας Φίλαρέτουι>. Δ, Παναγιω-
Ίΐδον αΠολνζώης δ Λαμπανιταιώτης και αΐ
Ιχδόαεις αυτού ι>^ Π. Νιχολοπούλου α Περί της
φιίολογικής και καλλιτεχνικής Ιδιοκτησίας ίν
Δια τάς πρωτοτύπους (λελέτας και τα προς-
Ενεχβέντα υπό τών δίρηιχένων λογίων χ^γοίΐχ
ίστοριχα Ι'Ί'γραφα εκφράζω την 6ύγνω;χοσύν•/)ν
(λου καΐ €υχθ{Ααι να γείνωσιν ύπόδ8ΐγ(Λα καΐ
ά^ορίΛη σοβαρας και έν τφ (Λέλλοντι εργασίας.
Περί τό^ διαρκό^ *Εηίτροηών.
Αί τέως κατά τόνπαλαιόνΚανονισ(Λ4ν άνα-
νίού(αναι ΈπιτροπαΙ κατά τόν νέον, έπΙ τη
βΐσίΐ ώρισ[Λένων προσόντων, έγένοντο διαρ-
κείς και ή [Λεν
Φάολογική ^Επιτροπή υπό την προεδοίαν
του κ. Χρ, Χατζηχρήστου καΐ την γρα[Λ(Λα-
τείχν του κ. 77. Πετρακίδσν ίκτακτον αληθώς
ί-δ^είξατο φιλεργίαν καΐ έπΐ(Αθνην, πολλά
χινΰνίσασα και οια τών πολυτί[Λων συ[χβου-
λών πολλαχώς διευκολύνασα τάς εργασίας
τοΟ Συλλόγου : εξωρ,άλυνε τας εκ της ά(Λ0ΐ-
οης, τών υπερβάσεων κ. λ. δυσχέρειας τάς
ετΓδλήούσας (Λί-ίά τ•/;ν εκδοσιν του Β' τόυ.ου του
ΑΙοχνΑου και ησχολήθη ε•ς τά κατά την έκδο-
5.ν του Ξενοφώντος καΐ του Ενριπίδον
ίλλ'ή εργασία αύτη είναι (χαλλον διοικητική,
διότι 6•; αύτην είναι έ(Απεπιστευ(Λένη η ε(δικη
"ρόνοιχ και έοαρ{Λθγη του προγρά(Λ(Λατος της
Ζωγραφείου Ελληνικής Βιβλιοϋήκης' ή Φιλο-
)ογίϋη Επιτροπή ησχολήθη είδικώς εις τά κατά
τόν Ζωγράφεων και Καραπάνειον αγώνα, ΊΙ
είς τ^ν Ζωγρόφειον άγώια άποσταλεϊσα γλωσ-
^.κη Ολη, ώς και πολλαι δηΐλώδεις μελωδίαι,
ύ~?ρξεν άφθονος και ποικί)//)* είναι δε η έξης:
1) Παπαγιάννη Μανωλακάκη ^ Γλωσσική ΰλη
τής νήσου Καρπά&ονί). 2) '/. ^Αγακίδον €Δεν
τέρα συλλογή ζώντωΐ' μνημείων ίκ του χωρίον
Ζωπανίον τής ίπαρχίας Σισανίον». 3) */. Σι-
δερή <ίΚοινολεζίατ^. 4) Κ, Κονρτίδον ^ΑΙνί-
γματα και παραμύ'&ια^, 5) Ενκλείδον Θρουμ-
μουλοπούλου Κοτνωρίτον ^Σνλλογή παραμν-
Λων». 6) Ελεν&ερίον Παπανανιάδον « Ή
περί Τρίπολιν, *Α μισόν καΐ θοανίαν Ιδιωτική:».
7) Χριστοδονλον Βαξοβάνον < *Ήϋη, Ϊ9ιμα καΐ
Ιστορία τής Τσαμονργιάς καΐ Γραμματικοί πα-
ρατηρήσεις^^, 8) Μ. Ζιάκα (ί* Ηπειρωτικά Νεοελ-
ληνικά)^, 9) Δ, Παναγιωτίδον (ίΓλωσσική νλη
τής Θεσπραηίαςί) , 10) Σ. Μανασσείδου Γλωσ-
σική ΰλη'ί). 11) Γ ^Εαρινού (ίΛεξιλόγιον του
Συμαϊκον Ιδιώματος"». 12) Γ Παπαδοπούλου
(ί Συλλογή ίρωτικών μν ρολογιών "ο, 13) Γ
Καμμά <ί^ Γλωσσική νλη τον λαον τής νήσον
Τήλοντ), 14) Ν. θεοχαρίδον «Γλωσσική νλητ).
15) Ν, Παγανά ((Δημοτικά &σματατ>. 1β) Χ,
Βαξοβάνον α Σύγχρονος δημοτική ήπειραηι-
κή μουσική ^>. 17) Ν. Φαρδν α Δευτέρα Συλ-
λογή ελληνικών δημωδίον Μελφδιών^. 18) Γ,
Παχτίκου α Δημώδεις Ελληνικοί μελφδίαι'τ^
ήτοι έν Φϋνόλψ 1 8 συΧλο•γοίί' εστάλη και άλλη
γλωσσική ύλη, αλλά διά τό έκπρόΟεσ(Λθν άνε-
βληΟη εις τόν προσεχή αγώνα.
Πάσας ταύτας τάς συλλογάς, διεξηλθον καΐ
έ(Λελέτησαν οι χαλκέντεροι ούτοι της Φιλολογι-
κής Επιτροπής του Συλλόγου έργάται, Πανα-
γιώτατε, τά δε πορίσ;Λατα της (Λελέτης παρα-
λαβών ό έκ τών μελών κ. Γ, Γεωργιάδης δι'
έ(Αβριθους εισαγωγής άνεκοινώσατο τω Συλ-
λόγψ* ούτω άγγέλλω ση(;-ερον ευχαρίστως δτι
έβραβεύθησαν δεκαλί:ω βραβείφ οι συλλογείς
γλωσσικής [Λεν ύλης κ. κ. Βαξοβάνος, Παπα-
νανιάδης, Ζιάκας, Εαρινός, Κονρτίδί]ς, Καμ-
μάς, Μανωλακάκης, Παναγιωτίδης' δη[Λωδών
δέ (Λελψδιών οί κ. κ. ΠαχτΊκος καΐ Φαρδύς,
έπγ.νέθησαν δε οί κ. κ. θεοχαρίδης, θρονμ-
μονλόπονλος, Μανασσείδης, Παπαδόπονλος,
Άγακίδης, Βαξοβάνος και Παγανάς.
ΊΙ Φιλολογική Επιτροπή ησχολήθη καΐ ε (ς
τόν Καραπάνειον αγώνα, Ε (ς τόν αγώνα τούτον
εστάλησαν : έν χειρόγραφον Γραμι^ιατικής τής
καϋαρενονσης νέας ελληνικής γλώσσης και
δύο χειρόγραφα Φνσικής πειραματικής και την
[Λ^ν κρίσιν επί της Γραμματικής άνέβαλεν είς
τό έπιόν έτος και διότι βραδέως έπέ[Λφθη και
διότι πιθανόν είναι (Λέχρι τέλους του προσε-
χούς Λεκε[;.βρίου νά σταλώσι καΐ άλλα χειρό-
γραφα* επίσης και άλλων τινών διδακτικών
βιβλίων, διά τό πολύ της εργασίας, ή Φιλολο-
^^^^^Β
164
ο ΕΝ ΚΩΝΣΤΛΝΤΙΝϋΥΠΟΛΕΙ ΕΛΛΗΝΙΚΟΣ ΦΙΛΟΛΟΓΙΚΟΣ ΣΓΛΛΟΓΟΣ
γικη Έπιτροττη την κρίσιν αύτης θα ύποβάλτ)
τό προσιχές ίτος• τα δέ δύο χειρόγραφα της
Φναικής :7α ρ έπε (/.ψ $ τ^ πρώτον εις την Φυ'ΐι-
χθ[Λαθη(χατικ7;ν Έπιτροπήν, έ[Α6λ6τησ£ δβ καΐ
αύτη ύστερον καΐ συνέστησε (λάλιστα τρΐ(Λελη
άγωνόδικον επιτροττην εκ των κ. κ. Χρήστου
Χατζηχρήστου, Γ, Γεωργιάδου και Σ, Βραχά-
ί^^η, της όττοίας τα τελικά πορίσ[>.ατα εγκρί-
νασα, δια λίαν σπουδαίας εισηγήσεως του κ.
Δ, Μοατρότου τω Συλλόγφ άνεκοίνωσε* καΐ
η [Λ^ν φέρουσα τό ρητόν «Ό εργαζόμενος ϋπίρ
των φυσικών επιστημών εργάζεται ύη^ρ της
ευημερίας της ανθρωπότητας » έΟεωρηΟη [/.ή
έκπληρουσα τους δρους του 7:ρογρά{Λ[Λατος, η
δ' άλλη υπό τό ρητόν α Ώς ίμεγαλύν^ τα
^ργα σου, Κύριε, πάντα έν σοφίχι έποίησαςι>,
δια τό πλήρες, απλούν, μεθοδικόν και σύντο-
[Λον, ετι δε δια την σαφήνειαν και έπισ^/)(;.ο-
νικην άκρίβειαν, δι' ης κατώρΟωσεν ο συγγρα-
φεύς εν τοις στενοϊς όριοις πάντα τα δια του
προγρά(Α(/.ατος όριζό(Λενα Οέ[Αατα μετά πλη-
θύος γνωστών φαινο[Αένων καΐ δια παραδει-
γ[Αάτων να περιλάβ•/ι καΐ να καταστηση τό
έργον αύτου χρησΐ|^.ον ού [/.όνον δια τους {/.α-
θητας τών ελληνικών αστικών σχολείων καΐ
παρθεναγωγείων, άλλα καΐ εις πάντας τους
επιθυίΛουντας άνευ κόπου να σπουδάσωσι περί
τόν κόσ(Λον τούτον, εν ω ζώσιν, εκρίθη αξία
του βραβείου" άνοιχθέντος δε καΐ του δελτίου
εν τακτική του Συλλόγου συνεδριάσει, κατ*αϊ-
τησιν του συγγαφε'ως, άνεγνώσθη τό δνομα
του καθηγητού κ. *Α, Ευσταθιανου,
*Η Φιλολογική Επιτροπή καΐ έπι του
ενιαίου προγρά(Λ(χατος της (Λε'σης παιδεύσεως
ηθελεν άσχοληθη, είναι δε ό[;.ολογου(Λένως και
η (χόνη άρ[Λθδία εν τφ καθ' η[Αας κλί(Λατι,
άλλα τό πολύ της εργασίας έριαταίωσε τάς
φιλογενείς αύτης προθέσεις.
*Η Βιολογική Επιτροπή υπό την προε-
δρίαν του κ. Γ. ΟΙκονομίδου και την γραμ-
[Αατείαν του κ. Ε. '/ωάιταυ (λόνον του κατ'
αρχάς, είτα δέ δια τό πολύ της εργασίας και
του κ. *Α. Τράντα περί πολλά, ποικίλα καΐ
σπουδαία της * Ιατρικής καΐ Φαρμακευτικής
ησχοληΟη και έ(Αελέτησεν• ανακοινώσεις έφθαλ-
ρ.ολογικαί, παθολογικαί, χειρουργικά» και άλ-
λαι, εν ίδιαιτέρω παραρτηΐΛατι τνί φιλοτιμώ
δαπάντ) αυτών τών μελών της Επιτροπής
ηδη έκτυπούμεναι, Οέλουσι πείσει πάντα δτι
καρποφόρως καΐ προς τιμήν του ονόματος του
Συλλόγου είργάσθη' καΐ επειδή η θεία του
* Ιπποκράτους τέχνη φυσική τις τυγχάνει επι-
στήμη, αϊ δε φυσικαΐ έπισττίμαι έκ τών έπΙ
μέρους φαινομένων ή παρατηρήσεων δημιουρ-
γούνται καΐ τελειοποιούνται, πλείσται τοιαυ-
ται δια παρουσιάσεως ασθενών η γραπτώς ή
προφορικώς εγένοντο' ώστε πάντα τα μέλη
ττίς Επιτροπής ταύτης είργάσθησαν και δια
της ευπρεπείας εν ταϊς συζητήσεσιν απέδειξαν
ού μόνον άρτίαν έπιστημονικήν μόρφωσιν, άλλα
και ήθους σοβαρότητα και εύγένειαν.
ΊΙ Φυσικομαϋηματική ^Επιτροπή υπό την
προεδρίαν του κ. Σ. Βραχάμη, γραμ-ματείαν
δέ του κ. Κ ΠαπακωνσταντΙνον ήσχολήθη
1) εις την διοργάνωσιν επιστημονικών λαϊ-
κών μαθημάτων, εχόντων θέμα ιδίως τας
μικρας έπιτοπίους βιομηχανίας η βιοποριστι-
κού; κλάδους καΐ εν άπλγ) γλώσσγ) πραγμα-
τευομένων τάς νεωτέρας προόδους και ανακα-
λύψεις, τάς εισακτέας βελτιώνεις, ούτως ώστε
ό ά-λοϊκός βιομήχανος να καρπώται οδηγίας
και γνώσει; ε (ς βελτίωσιν καΐ προαγωγην της
τέχνης αύτου* ή Επιτροπή αύτ/) όιά της
εργασίας ταύτης καθι^τΧ ζώσαν την σχιτικήν
του Κανονισμού διάταξιν και άρχεται, θεού
εύδοκουντος, και του προέδρου αύτης εγκαινιά-
ζοντο;, κατά τό προσεχές χειμερινόν έξάμηνον,
ή έπΙ τοις είρημένοις οιδασκαλία* 2) ήσχο-
λήθη εις την περισυλλογήν τών τεχνικών δρων
τών φυσικών επιτροπών και (δίως τών δρων
τών αναφερομένων είς τα δημόσια βργα καΐ
την βιομηχανίαν καΐ την λεζικογραφικήν
αυτών κατάταζιν. Επίσης ήσχολήθη και
περί τάς πρώτας αρχάς τών φυσικών γνώ-
σεων εν τη άρχαιότητι, τάς δ' άπαρχάς αύτης
υποβάλει τφ Συλλόγφ κατά τό άρχόμενον
τούτο συλλογικόν ϊτος' 3) την Έπιτροπήν
ά7Γ/;σχόλησε καΐ ή περί θερμότητος καΐ δια-
φόρων συστημάτων θερρ-άνσεως μελέτη του
κ. Καλβοκορέση, σχουσα την άφορμήν έκ του
γνωστού εν τω Ζωγραφείφ δυστυχήματος* τό
ζήτημα τοΰτο πολλάκις συνεζήτησεν ή Επι-
τροπή και ομοφώνως παρεδέχθη δτι ίν τω
Ζωγραφείφ κατά τόν χειμώνα, ένεκα της α-
τελούς προσαρμογής τών σωλήνων, τελείται
βραδζΐα μεν, άλλα σοβαρά χρονία δηλητη-
τηρίασις.
Ε (ς την Φυσικομαθηματικήν εστάλη προς
κρίσιν και χειρόγραφος πραγματεία του κ.
ΖΓ. Μακρή, έπιγραφομένη «^ Μεταξοσκωλήκων
επιτυχία, ήτοι πρακτικοί δΛηγίαι προς ίκτρο-
φήν υγιών μεταξοσκωλήκων και άποαόβηοιν
αυτών έκ τών άσϋεΐ'ειών προς χρήσιν παντός
μεταξοσκωληκοτρόφουιο, Τά πορίσματα της
ΛΟΓΟΔΟΣΙΑ ΤΟΥ τκϋΣ ιΐΡΟΕΛΡον (1896- 1898)
165
χρίφίως, άνατίββίσης τοις κ. κ, Λ. Καλβοχο-
ρέση χα*. Γ. Λίνάρδφ, έγχρίνασα ύπέβαλι $( ' ιχ-
θ(9(6>ς τω Συλλογφ ίν τινι των (χτάχτων
συνεδειίσεων. Της {χθέσ(ως ταύτης τό συρ.-
ιτέρασίΛα Είναι: δτι τύ ϊργον [Λέλ>(ΐ να πα-
ρχσχη έχτυ7Γθύ(ΐ.ινον άρχίτας ιύ6ργ{<τ{ας ι{ς
τ^ν σχωλτ,χοτρόφον* ιαν δέ συν τω χρόνφ
έ::αυξτ,09ί, έπιοιορθωθη χαΐ Χι' εικόνων πλου-
τι<ι9τ,, ίτι δέ χαΐ τό λεκτικόν βιλτιωθη, θα
χχταστ^ί εν των αρίστων εγχειριδίων του
ίίίουςτου». Ή αύτη Έττιτροπη είργάσθη ως
άνωτιρω ελέχθη, καΐ έν τ9ί κρισει της βρα-
βευθείσης Φνακής,
Ή * Αρχωολογικη '£πιτροπ^ ύτ:ό την προε-
ίρίαν του κ. Κ, ΠερΛικΙδον και την γραα-
αατείχν του κ. Χ, Πανταζίδον ησχοληθη ε(οι-
χώτερον ε7:ί τίνων ανακοινώσεων άναγνωσθει-
σών έν ειδικαΐς σ'^νIδριάσεσι του Συλλόγου,
χς χαΐ άνέθετο εις τινα των άπαρτιζόντων
ιυτην |αλών, όπως αύτας μελετησαντα ύττο-
βχλωσιν εχθεσιν εις τόν ζήλον τ95ς επιτροπής
τιύτης (ΐετά λύπης παρατηρώ ύφεσίν τινα'
ελπίζω δτι είναι παροδική.
*ΙΙ Κοίτωνωλογικη 'Επιτροτιη υπό τ/;ν
ττροείρίαν του κ. Π. Νιχολοησνλον και την
γραρΐ(ΐατείαν του κ. *Α. Πωτερμαλή εις δύο
χχΐ (Λονον {χελέτας ησχοληθη* συνεζητησιν
ί(λως χαι θέμα θίγον τα ύλικα Φ^(Λφέροντα
του Συλλόγου, είτα άνέθετο την είδικωτέραν
άττόφασιν εις τρία διαπρεπή μέλη, πλην ταύ-
τα από ενός κα• ημίσεως έτους και μέχρι της
στιγμής ταύτης, ουδέν σημείον υπάρξεως εδει-
ςχν ή Κοινωνιολογική Έπιτροττό,η μετά την
^αραίτΓ,σιν του προέδρου αύτης ουδέ να
(Γ^ν87θί^^ χάν άπαξ κατώρθωσεν, ελπίζω να
δωστ. προσεχώς απτά τεκμήρια σφριγώντος
οργασμού .
Προς τους προέδρους τών Επιτροπών, τους
γρχ(Α[ΑΧτεΐς και τα ενεργά μέλη εκφράζω
ίίχθυτζτην εύγνωμοσύνην* ευχαριστώ επίσης
χχΐ τα μίλη τών έκτακτων επιτροπών : ήτοι
της ελεγκτικής κ. κ. ΣαλτέΧην, Γκιώχαν καΐ
* ΑΛοσϊόΙογΙονν' 'ττ,ς έπι της Βιβλιοθήκης Χα-
Κηχ2ήστον, Σαλτέλην, Λιμαράπην, Ε. "Ιωάν-
>ον XX• * Αποοτ6λογλονν, της έπι της κατα-
νρα9ης της * Αποθήκης τών βιβλίων κ. κ. Λ^.
Πατιαγίαννόπονλον, 77. Πετρακίδην, Φ. Λψ
μψριάδην, και Χ Πανταζίδην, ευχαριστώ,
λέγω, Χί' δ<τας υπηρεσίας παρέσχον τω Συλ-
Αογφ δ'.χ της περί τών υλικών αύτου Φ-»μφε-
ροντων μερίμνης.
Περί δημοσίων μα&ημάτων.
Κατά τό 1896—97 διελέζαντο ο! κ, κ.
Ν, Φωτιάδης: ^ΠερΙ της άζίας της Ιργαοίας
χα2 τών ϋανμαοΐων αποτελεσμάτων τον κατά-
μερισμού τών ?ργω^'τ^ , Ε. *Ιωάννον: ^ Περί της
υγιεινής τον στομάχου τ^. Γ. Άκεστορίδης: Περί
της διά χλο)ροφορμΙου αναισθησίας μετά πειρα-
μάτατν*. Ν. Φωτιάδης: ^Περι τών σχέσεων
πλούτου και π«'/ας». ^^Γ. Βασιλειάδης: Περί του
ποιψοϋ Βιζνηνον καΐ τόϋν Εργων αντοΰ». Κ,
Παπακοη'σταντίνον : Περί βελτιώσεως της στοι-
χειώδους ίκηαιδενοεως*. Σαπψώ Αεοί*τιάς:
€Περι ανδρός καΐ γνναικός*, Άλ. Τονργοντης:
Αναμνήσεις Ιξ ΑΙγνπιον*. Η, ΗαπΙζ: ^Περι
της άναγενί^ήσεως τών έλλ. σπονδών έν Γαλλί(;ι
κατά την 16ην εκατονταετηρίδα τ{1 έπενεργεία
Ψα)νπάρδου και της λοιπής ποιψιχής πίεκί-
δος*. Δ, Καλβοκορέσης : «ΤΖρρΙ ϋερμότητος
και διαφόροϊν συστημάτων θερμάνσεως *. Δ,
Γ, Μοστραιος: «77ερ2 δννατής τίνος συμφω-
νίας τής λογικής προς την πέϊραντ^. Δ. Η, 01-
κονομίδης: *Περι διαφόρο>ν αποφθεγμάτων^,
*Αλ, Παντερμαλής: ^ΠερΙ πατρικής εξουσίας
παρά Ψωμαίοις (ΡαΐΗα 2^θΐ€8ία8*}, Κλ,
Κοκκολατος : € Περί τών άκτίνων τον Η(Β((}βη » .
Ν. Νικολόπουλος : ^ΠερΙ δ«κηγόρα)ν έν ^Αγ-
γλί(ι^^, Αουίζος *Ηλίθύ: *Ποϋ κείται ή υπεροχή
τής ελληνικής γλντττικής τον Ε' αιώνος».
Κατά δέ τό 1897—98 οξ κ. κ. Χρ. Παν
ταζίδης: ^ΠερΙ ήϋικής αγωγής». Γ, 'Ακεστο-
ρίδης: « Ύγιεινήν». Σαπφώ Αεοντιάς: ^Περι
ανδρός καΐ γυ^Όΐκός (σν^'έχειαν)α>. Α, ^ίιμαρά-
κης: ιαΔιατί έχάσαμεν την σννήθειαν του λούε-
σ&αιίί, Μ. Γεδεών: « *Αναθεώρησιν Ιστορικών
παρ* ήμϊν μελετών (τριακονταετηρικός)», Λ.
Ήλιου: α θέας δξια γλυπτά έν τφ Αντοκραχο-
ρικφ Μουσείφ», Ε, *Ιωάννου: α Περί σνγχρό"
νου έλληνρίής ποιήσεωςΰ, Β. Μυστακίδης:
α'Εκδρομήν εΙς Συριανά, Ε, Ποππέσκος:
α *Ανάλυσιν τής κωμφδίας του Ψώοου συγ-
γραφέως Γκριμπαγιέί*το)φί>, Γ, Δ, ΠαχτΧκος:
α Σελίδας τινάς περί τής αρχαίας ελληνικής
Μουσικής 1) και *Αλ, Ενσταϋιανός: α Περί
τών πρώτα)ν βημάτων τον άν&ρώπου προς
τάς τέχνας κηϊ έπιστήμας^' εκτάκτως δέ καΐ ό
κ. Α. Σημηριώτης άπηγγειλεν ανέκδοτους
ποιήσεις μετά λεπτομερούς αναλύσεως αυτών.
ΙΙασι τοις άγορηταίς καΐ τη μουσοτραφεί καΐ
έν τοις γράμμχσι παλαιμάχω Σαπφόϊ Αεο%*-
τιάδι από καρδίας ευχαριστώ.
Ό Σύλλογος, ως γνωστόν, χάριν τών μς-
ΙΒΠ
ο ΕΝ κονιτλντγχογπολϊϊ:! κλλπνγκοϊ; φιλολογικός ϊ:γλλογοϊ:
λών καΐ τταντώς φ :).ί μάθους σνντηριϊ: 1) Α-
ναγνώστη ριον^ ά"ό του έ^ΟϊΟυ τ4 ληγον Ιτοί*
ενΐΛ?. τίς ΟίΧ,ονοίΛΓΛή; κχ^βςία^, έ>Λ€ίτ;θ'^^ί
τινχ τών ίττ;οΊδαίοτ£:ων ττιρ ιονικών ^ι^γ*^'ραα-
[/,ίτων* άλλϊ κ,αί &υτω τ: άλλα κχΐ ■:τθίΆ£λα
ύττάρχο'^σ: οιχ τ&υς 1/ οντάς ^ρεςιν του ίΐοεναι^
Ι^/ά τω ς μ χλ ι στα ύ:^ ςη 9η τχν έ :: ' άν τ αλλ α^^ί^
οΐζ τίΟ ΙΙΐριοδΕχου ίυγγρά[Αν-ατος : Μρρ^αίο-
λύγιχαΐ ?ίϋΐ ίταγραψικαΐ άνακοιηΰαείς ύττέ των
Εν Βΐίνν^ί δία'7/ΐ[Λων άρ^αίολόγων Ο, Β^ΠίΗ^
ί{ην( ΥΜ Ε~ Παψηιαηη^ ίτι δΐ δια τον
^3ριοδϊκοΰ του εν Π•^ννη Α, Λ, άρ/^α^ολογι-
Χί^υ Ίνσπτ&ύτου' ίίί: τ& άναγνωστήρίον δωριαν
ί7τίλλοντχι :τολλα ^λλοί^ δι' ά εύγνω[Λθνώ
ίζ, [Λ^ρΟλ^ς τ&ΰ 1-*^λλογου^ τΐ;ν εύ^ι'νωαοίτύνγ,ν
δ* αύτου Ικφ^άζω καΐ ίΐς τοίις ίκδότας των
τΓολ'.Τΐκών έ'ρητ/ερίίϊων ί.βνίΐηΓΐ ΗρΠι1(1,
ΜοίΙΪΙίΗ-ΙΓ <-*ΓΪθη1ΐΐ1, Κων^ταντινΟί^ττολιως,
Νέας ΈφτρίΛίρίδος καΐ Ται/υδρί(Λθυ, διίτι^
ίχτός της αποστολή; των φύλλων, ί/ιτα πολ^
λης τ:ρΰθν|Αίας και άβρότητος δηρ^ο^ΐίίϋουσι
τχς αγγελίας αύτου,
^ί) Βφλιο&ήκην. Λύτη χα τα ί^^νε^7ί ταΟτα
δυο ετη Ετνλουτίαθη δια -ιτολλών δωρεών 1)
των δη[^.οσιευ[Λάτων της Βασιλιχής 'Λχαδη-
^.είας τών ϊτζιστΎ/^,ώ^ έν Β^ρολίνω ες 67 τευ-
χών" 2) της δωρεάς της χυρίας Πολυξένης Α,
Τημβάπον έ ξ 1 δ Ο " Ι ρ :- ο υ χλ α^τ ί χώ ν τυγγ ρ α-
φε'ων' 3) καΐ κατ' ε;ο^ην της δωρείΐς της
κυρίας "^ Λλεξίΐνόρας Μ. Μαυροπορδάτον εξ
ύ-£ρεςαχθ';''ων τό[/.ων, ττά^ςυλης ο^^γγραρ.μά-
των 4) της δωρεοίς του φ'.λαρ/αϊον χαΐ οιλο-
[>-θυτου του ί^. αγίου 'Λμίασείας κ. * ^ι^ΰί^οιτ έ;
80 άρ^^^αΐ'ων έλλην:κών χα ι λατινικών ίτ:ι-
γρα-φών ^ίυλλϊγει^ών εχ Σινώττης, Άΐί,ισ&υ,
'Λ[Αα<Γί:ας, Λα^δικείας χα- άλλων ιλαρών κα\
5 οωτογραοίχών ιτχνο[Λθίθτυ-ω7 ^7ΓΟυ8αίων
χω8ίκων ΕΙετρϋυττόλεωςι "1*ώΐΛης, 11αρίτ;ων^
Λονδίνο'^ χαΐ Όςφαρδης του 4, 5, (> χαΐ 7
αίών&ς. ΈδωρηΟηιαν δε χαΐ ττολλά άλλα, ών
ούχ ϊ'χτίν άρ'.Ου,ός' προς ιμάντας τους δωρητας
η ο-υγγραοΐϊς έκοραίω βαΟεϊαν £!ίγνω[ΛζϊίΓύνηνϊ
ίϊϊίχ 8ε είς τας δύο ιϋγενι^τχτας χνρνας^ αϊτ^-
ν£ς διχ τί; α'^το"ροα:ρ£του τΓρο':οορας ου μόνον
ευγενή και Οίλομουΐα αΐΐτ^ήματα επ έδει ς αν,
άλλα χαι άςίομίμητον -ταράδεΕγμα έγε'νοντο,
Ό εοορος της Βιβλιοθήκης χ, ^, (Μηονομίδης
εν τη ετητίχ αϋτου έχΟί^ει λ«^::είτα: δΐότ: δεν
'ϊ*>νε7:ληΰώΟη'7αν ίτι τα νάσαατα ττολλών χα ι
ττ:ο'^6αϊων τ^ιριοδικών, άζιοίτην ^ύνταίιν νέου
έτΓΐ'^τηαον',χ&ϋ χαταλόγου χα; ΟεωρεΕ ΐττιίνου-
ταν την δι ύελων τ:§ρι^ρα;ιν μεγάλου τμή-
ματος της Βιβλιοβήχης, Ινα μη η ίπιχαΟημένη
χόνις βλάΛη τα βιβλία* ενιι δίχαιον χαι εϋ-
χομαι^ του χυριου ταμιου ευοοχουντος. να χί^-
τοοθωΟη χαΐ τούτο.
Σνλλογάς 6 Σύλλογος έχει: Ι) την Φιόιο-
γρη ψ(Η)] ν. Τ}^Λ οχαι ολογίχή ν^ ττλ ο υ τ ι τΟ ε ίσα ν δ ι '
?ϋ άντιαειμενων τε'/νης αρχαίας 1/^ θηδών
χαί 'Ι^αρλΐκ, χαΐ ττε'ντ ε χειρογράφων των αιώ-
νων ιΓ' — ιθ' το*3 χ. 3/, Γεόεών, ο ν χαΐ ευχα-
ριστώ θερμώς δι* ο^α υπ^Ιρ τών τ^λ7.ογών έν
γίνε Ε του Συλλόγου ττράττει» 3) Νο^ωματι-
κήν, ήτις υ"ήρζεν εΰτυχεστε'ρα" η ΐΓ>λ.λογη
αύτ/]» έμτ^ερι^χουσα ττρά δύο ετών 984 έν ^αν-
όλψ νομίτματα χαΐ άλλα διαφόρου υλχς,
σχήματος και άζίας άντικίί'μενα, τη φροντίδι
τοΐ> έημελητοΰ χ. Λ. λίοστράτον Ιτυλουτί'^θη
δι' 149 χαλχώ ν ελληνικών, ρωμαϊίςών χαΐ
βυζαντινών μικρας η μεγάλης άζί ας νομισμά-
των, 10 αργυρών χ χι μιας ασήμαντου σφραγΐ-
δος £τ:ι δακτυλίου, ήτοι εν συνόλψ μετά τών ηδη
ϋτταρχόντων εχομεν 1,144. Έκ τών δωρη-
θεντων 100 τα 75 εδω&ησατο ο χ. Γ. Ζονη-
πούλογλονς, 34 6 χ. Χριστίχ/^όρος Καλψόπον-
Αοίί τ'.να οι χ. κ. /! Βαοιλείόδης και V. Χοη*
(πίδης χαι οι μαΟηταΐ αϋτου, Τίρύς ους πάντας
δημοσία άχονε'μω τα ς Οερμάς μο'> ιυχαρι-
οτίας* ευχαριστώ εττίσης τω Ιί. άγίω 'Λμα-
σειας κ- \ίίΦίμ{υ χαΐ δια την αυθόρμητο ν
δωρΕλν 2 χρυσών νομισμάτων του βασιλίως
Λναιμάχον χαι του αύτοχράτορος Ονεαπεαια-
ΐ'οΓ', ήτις, ττροστιΟεμί'νη εις το σύνολον, ά:ταρ-
τίζει αριθμόν 1 , 1 ί 6 , και ο χ. Μοστρατος τζοΏ,ί
χαΐ καλά ύ:;ιρ ;:λουτισμου, ταξινομήσεως χχ•.
χρησιμοποιήσεως της συλλογής ταύτης υπέδει-
ξε ν, άλλα δι ν άπεσιώπησεν ότι ττάντα ταϋτχ
και δαπάνης χρήζει ου σμιχρας*
ΙΙερΙ μελών.
Κατά την χρονική ν ταυ τ-/; ν περίοδο ν ό— ύλ*
λόγος υπέ^ττη ανεπανόρθωτους απώλειας ίδίω;
1χ τών επίτιμων αϋτου με7.ών. Τοιαύτα ήσαν:
ό περιφανής "Λγγλος πολιτιχος, έξοχος φιλό-
λογος και φιλόσοφος ΓονΧλιέλμύς Γλάόσταη^
ό εν Τ^^βίγ-^^/] χΐΕ,ίΐηγητής και ί'ϊτοριχ&ς τών
ΙΙταυροφορϊών ΗονηΙΐϋΠΐ ΚΊ*ίΐΙρ}\ ό Μααα-
ρίώτατος Πατριάρχης Ιεροσολύμων Γεράοι-
μος^ ό διαπρεπής ομογενής φιλόλογος Λιονν-
ύίος Θεραανος χαι ο κοίΟηγητής του 11αν£-
πιστημΐου Άίίηνών ΐΐανλος Ιωάννου^ ίκ τών
ιδρυτών και προέδρων του Συλλόγου ο πλή-
ρης χάριτος χαΐ ενφ^^ϊας ιατρός Ξη-οψών
Ζίογράγίίςι ούτινος και τήν εικόνα, χάρις τη
ΛΟΓΟΛΟΪΙΑ τον ΤΕΩΣ ΠΡΟΕΔΡΟΓ (1896—1898)
167
χρόφρον, ττροσφορ^ της ευγενέστατης οικογε-
νείας του κ. Κ Βαγιάνη *Εφένδη, άνηρτη-
σα|Αεν εν τ^^ αιθούττ; των συνεδριάσεων του
Συλλόγου* ό σφριγών καΐ πλήρης μέλλον-
τος ιατρός Χ. Βαοάάδης και ό πρό ολίγων
ετι ημερών άο' ημών μεταστάς, ό γηραιός
χαΐ εύΧοκιμώτατος τών γραμμάτων άγω-
ν.ΐίτης Άναοτάοιος Βενιέρης. Έττι ταίς άπω-
λδίαις ταύταις παραμυθία έγένετο ήμίν 1)
τι; ώς έπιτίμων μελών άναγόρευσις της Λ.
θ. Παναγιότητος του Οικουμενικού Πατριάρ-
•/ου κ. κ. Κίοναταντίνον του Ε', ή της Λ.
Μακαρ'.ότητος του πρώην ^Ιεροσολύμων κ.
Χοωόήμον, ή του διάσημου Άσσυριολόγου
χαΐ καθηγητού εν Φιλαδελφία της Ιΐανσυλ-
βζνίας έν Άμερικν; κ. Η, λΥ, ΗίΙρνβοΙίΙ, ή
του έν Φρειβούργ•/! έν ΒΓβίδ^ίΐα καθηγητού
χχΐ λίαν ήμίν πεφιλημε'νου κ. Α, ΤΗηϊηΙ),
οντινος και σπουδαιοτάτην χειρόγραφον τφ
Συλλόγω «ττερι της καταγωγής τών σημε-
ρινών Ελλήνων» άνακοίνωσιν ^ΘΙςετι ελαβον
2) ή ώς αντεπιστελλόντων . μελών άνάρρησις
του έν Μονά/φ της Βαυαρίας άρ^^αιολόγου κ.
Ια. ΒΐΐνοΙίηβΤ, ή του έν Λισσαβώνι της
Πορτογαλλίας συγγραφέως Εηοίαηο Οοτ-
άάΐΟ, ή του ιταλού λαογράφου <8. Ρταίο,
η του έν Αθήναις κ. Αντωνίου Μηλιαράκη
XXI ή του έν Καβάλλα ιατρού καΐ αρχαιο-
λόγου κ. Σ. Μερτζιδον και 3) ή έκλογη 34
ταχτικών μ,ελών, λογίων ή επιστημόνων, έν
ο•ς ό Σεβ. άγιος Αγχιάλου κ. Βασίλειος, ό
θεοφιλέστατος άγιος Χαριουπόλεως κ. Γερ-
μανός, ό αΐδεσιμώτατος Σοηΐ8 ΡβΙχΙ Αη^
[ΐη8ΐίη άβ ΓΑ^βωηρίίοη και ό έν 'Ιερου-
ίίχλ/,μ Γενικός Πρόξενος της 'Ρωσσίας κ.
'ΑΙ ΓαβριήΙοβης Γχάκοφλεφ. — Αϊ σχέσεις
χίτα: του Συλλόγου προς τε καθηγητάς καΐ
η^χ σωματίία ή Άκαδημείας, αϊ πολυει-
δεΐς ίργασίαι καΐ μέριμναι πιρί τών συμφε-
ρόντων αύτου προυκάλεσαν έκτενη άλληλο-
Ίοαψαν, άνελθουσαν είς 520 περίπου έγγραφα,
ύν 264 είσελθόντα και (σάριθμα εξελθόντα*
τών εγγράφων τούτων τα πλείστα δέν ήσαν
χοινίί τίνες έπιστολαι ή άγγελίαι, άλλ' αυτό
τοΟτο εργασία έκ τών δυσκολωτέρων* καί
τ•.νχ μ£ν αυτών σ'^νέταξεν ό πρόεδρος, άλλα
δι γερ(χανιστι ό κ. Μ, Αυ&εντότιουλος, πάντα
02 τι λοιπά, έν οις καΐ τα γαλλιστί συντε-
τχγ|«να, ό έπΙ τριετίαν ήδη γενικός γραμμα-
'ΐ% χ. Π. ΝικολόπονΙος, ούτινος αγνοώ τί
ϊδώτον νά εξάρω : τόν ζήλον, την θέλησιν ή
την ίχχνότητα και του καθήκοντος τ•/;ν έκ-
πλήρωσιν* ευχαριστώ αύτώ καΐ ομολογώ, δτι
άνευ αύτου πολλψ δυσκολωτέρα θ' άπέβαινεν
ή διοίκησις του Συλλόγου ημών.
ΠεςΙ τοϋ κτιρίου τοϋ Συλλόγου.
Τό Προεδρείον καΐ ό Σύλλογος, έκτος πολ-
λών άλλων μερίμνων, δεν ώλιγώρησε καΐ υ-έρ
της ασφαλείας του κτιρίου, του σκέποντας
πασαν την ούσίαν αύτου καΐ παρέχοντος μετά
πολλής χαράς την φιλοξενίαν είς πάντα σύνδε-
σμον φιλανθρωπικόν και έκπαιδευτικόν, μάλιστα
δέ βίς τόν ΊΙπειρωτικόν Σύλλογον, τόν μετά
φιλοτίμου ζήλου προνοούντα υπέρ τών πνευ-
ματικών αναγκών της γενεθλίου, καΐ ε!ς την
Φιλεκπαιδευτικήν και Φιλανθρωπικήν Αδελ-
φότητα, την μετ' ού πολύ μέλλουσαν νά συν^
εχίσ•/! φιλόμουσους και φιλάνθρωπους παρα-
δόσεις. Ό Σύλλογος άνεγνώρισεν, δτι ή οικο-
δομή, δια της χρήσεως, τών ατμοσφαιρικών
επηρειών καΐ του βάρους της άεΐ πλουτιζο-
μένης Βιβλιοθήκης, έχρηζε περιποιήσ-ώς τίνος
και μερικής επισκευής* ώφειλεν έπι τη ευκαι-
ρία ταύτη νά καταβιβάση και άπασαν την
Βιβλιοθήκη ν είς τό ίσόγαιον, ώς ήρμοζε, δια
λςγους οικοδομικούς και ευκολίας* και τό μίν
σχέδιον, έπΙ τη βάσει τών αναγκών τούτων
γνώμη ανδρών είδημόνων, έγένετο καΐ ό προϋ-
πολογισμός συνετάχθη άλλα ή προσδοκώμενη
άντίληψις δέν έφαίνετο* τότε ήναγκάσθημεν
νά περιορίσωμεν την έπισκευήν είς τα άπο-«
λύτως αναγκαιότερα καΐ νά καταβιβάσωμίν
μόνην την Άποθήκην, την περιλαμβάνουσαν
τους τόμους τών Περιοδικών άπό της ιδρύ-
σεως του Συλλόγου και τους τόμους της
ΖωγραφεΙον * Ελληνικής Βιβλιοθήκης. *Η επι-
σκευή έγένετο, άλλα τό προύπολογισθέν ποσόν
τών 100 Λ. Τ. ανήλθε, παρά την έπιθυμίαν
ημών, είς 166 περίπουΛ.Τ. καλυφθέν υπό του
ταμείου και τής έπι τούτφ γενομένης δωρεάς
μιας και μόνης γυναικός, τής κυρίας Ελένης
Γεωργίου Ζαρίφη. Είναι αλήθεια, ΙΙαναγιώ-
τατε, δτι πανταχού έν μεγαλοπόλεσι ζητήσας
καΐ μη εύρων τα ολίγα ταύτα χρήματα,
κατέφυγον είς τό 'Άγιον Όρος* εκεί έγένετο
αύτοπροαίρετός τις συνδρομή, άλλ' δχι καΐ
τοιαύτη, οίαν ήλπιζον* δέν δύναμαι δμως νά
μη διακηρύξω δτι είς αλλάς περιστάσεις
πλείω ήθελον προσφέρει, δ, τι δέ πάλιν προσέ-
φερον ευχαρίστως τό επραττον, ίδία οέ ή
εύκλεής Μονή του Βατοπεδίου, προϊσταμένου
του φιλόμουσου άρχιμανδρίτου κ. Χρυοάν&ου
τοϋ ^Ιμβρίου' καΐ επειδή ό λόγος περί του
16$
ο βΝ ΚαΝΐ:ΤΛΝΤΐΝ0ΊΤη0Λ6ΐ ΕΛΛΓΙΝΙΚΟΪΪ ΦΙΛΟΛΟΓΙΚΟϊ: ϊΐνΛΛΟΓΟΪ
Άγίδυ Όρονς , καβΐ^ίόν ρου ιιναι νχ ίχΐρρ χ^τω
Μδνάς, ταΰς ^ΙΙγουμένονς ^χ1 1Ιροϊστ3ΐ[Αίνου;,
1»1 τνι ΕςαΕρ£τ^^4ν^ φιλοςενίζ χλ*. φιλοφρΰτυν/ι
τ:ρ4ς τών προεδρον τΰΰ Σνλλόγου, ο ν ϊδξαζόν-
Τοιουτοτρόπως συνΕτ£λΙ<;ήη τ, έ^τισκίκή,
άφ' ο ν ίκινώθη ϊ^χΐ τύ χρονίως ττίνιχράν του
— υλλόγου τχρΕ.*ΐθν-
ΙΤτρΙ διαγσμί/ς τοϋ ΙΙερισδίχοϋ
ΗαΙ των άλλων δημοϋίευμάτων*
Κατχ τι διετές τοίτο χρονικών δριον δΐ£-
νίί^ΑχμίΕν '.κανχ ^ώ[Λχτχ γεωγρχφ'.Λών ]^χρτών
τΰΟ άοίδΐμου ^τε<ί^«νοι.ί Ζαφειροηούλον, μετ'
ου ΤΓολϋ δέ Οέλορ.εν διαν4ί|Λ6ί κ χι ίλλα, πλην
τλΟτα [Λετχ φιιδου; πολλής. Ό Σύλλογος
ίϊυνενο'ίιθη μετά του έν 'ΛΟήναις Προς 5ιχ-
δο^ιν των Έλληνϊχών Γρχρι,αάτων Συλλόγου »
ν χ |Λη δώ^/| γεωνραΐρικοϋς χάρτας είς χοινο-
τ'/^τα, }Λη άχοδεΟΒίγρ-ίνω; αχορον χαΐ [^ετα
προηγουριίντιν πάντοτε ^ίΰ^χεψεν* οιεν£{[/χ[Λεν,
χχτχ τ6ν περί τούτου χχνονίίτυ.όν, και τινχ
τώ^/,χτχ του Η' τό[Λθυ του ^4ισ;^ί;^ου ϊ% τ*ί;
ίΤω^'ρα^^ΐίοΐί ΈϋψίΗης ΒιβΙίοΗμης' άλλ'
ύΐ^άανουτι Γυμνάσια Ηχι Σ/ολαρνεϊα λχβόντα
Τίυ; προ£Λό£5ί>μ£νϋυς το^;.ους κχ: ρ.η ^'Γ/^^ί-
';χντα^ ^Λετα τ-/; ν γενοΐΛενην ρχλΐ'ϊΤΛ έτ:ίΤθ[Λθν
§> τχϊς ιφη[ΐιρί'ϊϊ δηλωσίν» τους νεωτέρους*
?!ΐ5νεί[ΛΧ[/.εν χχΐ τόν ΚΤ' τόμο ν του Περιοδίί^ου
τοϋ ϊτους 1894— 95- ή δέ άπό τοϋ 1895—
98 γλω^^ιζ'^;, άρ/χΕολογιχή χχΐ έ77ΐ'7τΐΓμονικ.η
ύλη μινει άνέϊίδοτος* τοϋ Άρχαιολογιχοϋ ΙΙα-
ρχρτίματος η ίχτύπωτις [/-^χρι τοϋ 4 τυτϊΟ-
γρχφίΛοΟ φύλλου χωρ/ι^τα^α, άνεττάλη" ττ5;
γλωσ^ίχης ύλης 1πΐτ/]ς ρχρι τοϋ 3 — ^4 τύπο-
γρχφιχου φύλλου προβχΐχ, ανεστάλη ^ διότι,
ι-ΐ ττι έλπϊδι τ-ίίς «ΐίτπρχςεως των ΐΐυνδρομών
τών τχχτίχών μελών 1 μίρους των δίχ τ/, ν
εχτύ7:ω<τιν τίίς γλι^ιίτσϊχης ύλης προωρι^χμε'νων
χχΐ ύπύ τη; Α- Έ;. τοϋ χ. Χρηστάκη ^φέι*δη
Ζωγράφου προφρόνως^ πρό της έχτυπώσ-εως,
-ιμφΟΙντων χρημάτων χχτηναλώθη δια τ^
ταυτοχρόνως έχτυπούμενον 1Ιεριοδιχ6ν τοϋ
1894—95. *Ιδού δίχτί, μετχ τόαχ τχχτίΐίΧ
χαΐ ϊϊΐταχτα ϊξοδχ ίν οϊ/ςονοαιχη ττενο/ωρ-'χ,
IX το ηαίτ£ρον ^ωμχτέιΟν^ δεν
έφ άνηκαν τχ α- τα τεϊ^μ/,ρια της ζωής αυτού"
έχν ιϊ^ομεν άφΟονώτερα τα μι^χ, ί/^£λον ύπο-
δείζεΕ είς τχ λόγια χχΐ φ^^^*^^"^!^^ ί'-^^^ '^'^
Συλλόγου τρού πρέπει να ττρέψωτϊ ττιν-προσ-
οχήν ίπως χχι ε χυτούς τιμησωτι χχΐ τ^ν
Σύλλογον 6 XV εϊ^ομεν τχ μέσα, εΓμχι άιτο-
λύτως βέβαιος, δτι ό Σύλλογος πολλά "ϊίθιλε
πράςιι, μετχςύ ο* άλλων όλοψύ^ως ηθιλεν
ιγχρίνεί χαΐ εχτυπώσει ΙμβριΟέστατον ^>^'-
ρχμμχ αΐίερί της "^Υγίΐΐνής τον Σχολείονι»^
ι' άτρύτων πόνων κχ*ι ίν μαχρί^ χρόνω συ^'-
γρχφεν χαΐ ιπί τούτφ άποσταλέν εμοί υπό
τοϋ έν Κρήντι λογίου ίατροΰ χ. Ρ* Βλάμζη^^
το ί ου το σύγγραμμα παρ' ημΓν δεν ύπχρ'/ιΓ
εάν ύπηρ^Ε^ πολλών ίϊ^παιδευτηρίων ή γεω-
γραφιχη θέοΊς θ χ η το αϊ.λη, αΰτοχλήτων δι τΐ"
νων παιδαγωγών ή ν^χη δί άφορος" εάν ει/ομεν
τχ μέτΧϊ χχϊ πολλούς οίηματίχς μιγαλοττόμο >;
η πικρόχολους χαι μεμψίμοιρους νευριχούς νά
^Ερχπεύίχωμεν ηδυνχμιΟα" αλλά,,* ίχΰαρ^ι^ϊτ
χρή^>^ ^'^Υ^^ ^^ έμβλημα ήμών^ χαΐ ημείς
Οαρροϋμεν.
ΙΙερΙ τοϋ ταμείον»
Της διετοϋ; Οΐχονομίχης χαταττάσεως του
Συλλόγου την εχΟει^ιν ποιούμίνος ό προσφιλής
αύτζ> ταμίας χ, Λ^ Μηλίώτης πχριστ^. χύτ7:ν
χρίίΐιμωτάτην χαΐ παραπονείται επΙ ττϊ δυς-
τροπία των τχχτιχών μελών ιίς την πλ.ηρω-
μην μίας χαι ρ,όνη; λίρας έτηίΐίως" είς 195
Λ- Τ. αναβιβάζει τ6 σύνολον τών έν μι 5 διε-
τία τω ταμείω οφειλομένων* ή εντεύθεν προ-
κύψασα τών εσόδων ελάττωτις χχι τών ίχτά-
χτων δωρεών, τ6 έτος τοϋτο ίδία^ ή σπχνις
οΟ μόνον τάς δημοσιεύσεις δεν διηυχόλυνεν,
αλλά χαι την δλην οίχονομιχην Οέσιν είς τό
έπαχρον έδυσ^έρανεν' η οίκον ομιχη ϊκθισις βέ-
βαιοι μεν περίσσευμα 9 περίπου Λ. Τ,, ομο-
λογεί δ' όμως άφ' ετέρου πληρωτέας ιις χρέη
70 Λ. Ί\, είς τας οποίας προσήετοντες τχ
ιίς τίν χαρτοπώλην χαΐ τυπογράφο ν οφειλό-
μενα^ 5ϋ περίπου Λ. Τ., ϊχομεν έλλειμμα 120
Λ, Τ, Το ειρημένον ποσόν Οχ ανήρχετο είς
δυσίΐεώρητΰν ΰψος χνε'> τών εχτάχτων δωρεών
τών γινομένων ιδία τψ 1896 — 97" ούτω
προσέφιρον Οπερ τοϋ Συλλόγου η εύγενεστάττ.
γ^^ν,xΈιένη ϊ\ Ζαρίφη φράγχα χρυσά 500, τ;
ευγενέστατη χυρία Πολνξένη Δ. Ταμβάκον ν.ζ
άνάμνησιν τοϋ μακαρΐτου χαι πολυτίμητου
συζύγου χύτης 50 Λ/ί\, ή εύγϊνΕίτάτη χυρίΛ
* Ελένη Ν, Ζαρίφη 2,000 φρ.» προς τας όποίχς
ίχφράζω άπειρον εύρωμοσ^υνην χχΐ θαυμϊ-
σμόν έπι τώ ύψηλόφρονι αίσΟηματι, τω έδτ;-
γήσαντΕ τάς ευγενείς χυτών χαρδίας* ευγνω-
μονώ τω έντιμο τ χτ(|> χ. ^Λνδρίι^ τώ Σνγγρω^
τφ εν εύεργεσίχις έγγηράσκοντί, δια την 25λΐ'
ρον ίτ^σΐαν συνδρομή ν, τ^ί 'ίΓΛΊ;ίω Πανιπι*
ΛΟΓΟΔΟΣΙΑ ΤΟν ΤΚΩΣ ΠΡΟΕΔΡΟΥ (1896—1898)
109
στημίφ δια την Ια 450 δρα)τ(Λών ταις έν'Λγίφ
ΟοΕί Μοναΐς διχ την έξ 60 (ΐχεδόν Λ. Τ.,
ων αϊ 40 ύ;:6 της Μονής τοίϊ Βατοπεδίου*
4Λ{ ττάλιν 6ύγνω|Λθνώ τω κ. *Α, Σνγγρφ δι χ
την 2δλιρον του ληζαντος έτους συνδρο{Λην
;ίΐί τφ Έθνίκω Πανεπισ^Λ[Λ{ω δια την έκ δΟΟ
$ρι^[ΐών. Μη λησ(Λθνώ[Λεν τίν εν μεγαλοδω-
ρίχις επιφανή άνδρα Χρηστάκ7]ν τόν Ζω^'ρα-
φοκ, τλν έςασφαλίσαντα την Ζωγράφειον Έλ-
Ιίψηχίΐν ΒιβΙιο^κην γ,χί δι' 8^/)σίας ΙΟΟλίρου
'/ορηγία; έναλλάζ δια του Συλλόγου την γλωσ-
σιχην υλην καΐ την δη[Λώδη έλληνικην {Αθυ7ΐκην
ί^ραβεύοντα η δαπανώντα εις την έκδοσιν
ιυτης* είναι δίκαιον και εύγενίς συνά[Λα ν*
άναρίΛΤΓ,'ϊκώρ.εΟα αύτου εν η{Αέρα τοιαύτγ),
ίιότι πολλάίΐις και εκείνος εφαίδρυνε τόν νουν
XII την καρδίαν των εταίρων του Συλλόγου
τούτου και εν τω {χέλλοντι δεν θα λη^ΐΛΟνηση
τχ έργα της ίδιας αύτου πρωτοβουλίας. Έν-
τχθ9α δε του λόγου γενόί^,ενος, έπιτρέψατε' (λοι
αετα σεβασ{Λθυ να [Ανη[Λθνεύσω καΐ του ονό[Αα-
τος|λεγάλου φιλάνθρωπου και φιλθ(χούσου, του
άοιδίαου ^Αλεξάνδρου Γεωργιάδον εν τω άφα-
νεί έ'ΐ'κρύψαντος εν τνί ψυχτί αύτου ^•^^σx'^^^Ί
οΓλογενείας και φιλο;/.ουσίας ά[Λέτρητον, έξ ης
χχρπωθη^εται, μετ" ού πολύ, καΐ ό Σύλλογος
[χερίδα <Γ/;(Λαντικην προς έκπλήρωσιν του σκο-
πού αύτου. Αιωνία αύτου η [ΛνηίΛη.
Περί τοΰ ηροεδρείου.
Το προεδρεΐον του Συλλόγου, καταρτισθέν
1ν ταϊς άρχαιρετίαις του Μαίου 1896 δια
τή; εκ δευτε'ρου εκλογής [ΛΟυ ως προέδρου, των
Λ. χ. Κ Φωτιάδον και Μ. Ψαλίδα ως αντι-
προέδρων, του κ. Π. Νικολοπονλον ως γενικού
ν:χ|Λρ.ατε'ως, του κ. '-4Λ Ιωάννου ως είδικου
γ:χ|Λριατε'ως> του κ. ζί. ΟΙκονομίδου ως εφό-
ρου της Βιβλιοθήκης, του κ. Α, Μηλιώχου
ως τααίου, καΐ του κ. Π. Πρωΐου ως λογι-
'ΤΓΟ'ϋ,. παρετάθη ένεκα των περιστάσεων καΐ
ιΐ; τ6 ήδη λήξαν έτος, (χερικήν (ΛΟνον τροπο-
"οίτ.σιν ύποστάν, του κ. ΜΛ Ιωάννου ένεκα
ίργχτιών πολλών παραιΤΓ,σααένου και δια του
χ. Γ. ΠααχαλΙδου άντικαταστάντος, ως καΐ
τοΰ κ. 77. Πρωΐου δια του κ. Πιηακοϋ Ευ-
^ρατίον,Ύ^ προεδρεΐον τούτο έν πολλαις συνε-
οριχτεσι περί πάντων έ{Αερί[Λνησε καΐ έγε'νετό
αοι άσοαλέστατον στηριγ(Αα, έ(Απνίον θάρ-
ρος ίΐς πολλας καΐ δη καΐ αντίξοους περιστά-
^δ*.ς' δ, τι δέ καλόν έπΙ της έ[Α•?5ς προεδρίας
ίγίνετο, εαν έγένετο, τούτο αποκλειστικώς
'-ΫίΓλεται είς την ό(Λθφροσύνην, προθυ(Λίαν καΐ
Έλλ. Φιλ. Σύλλογος.
άδελφικήν αυτών ύποατηριξιν' ίθιν καν 4η-
φράζω δη(Λθσίκ βαθέα α{<τθή(Λατα $ύγν<ι)μίθ<Κί-τ
νης και άποχωριζό(Αενος θέλω ίληστον τηρτάαβι
την {λνή(χην τών τε συν |[λοΙ αποχωρούντων
και τών δια της εμπιστοσύνης του Συλλόγ^ι^
καΐ πάλιν τΐ(Ληθέντων καΐ άπαρτισάντων τ4
νε'ον αύτου προεδρεΐον.
Τοιαύτη, ΙΙαναγιώτατε, ή εκθίαις τ«&ν
πεπραγίΛβνων της διετίας, της συ(Λ7^λη(ίθύ^ς
τόν έ[ΛΟν τριετή προεδρικόν χρονον προ^ίπί-
θησα. δση (αοι δύνα(Αΐς, καΐ τό ήθικάν το5
Συλλόγου γόητρον να διαφυλάξ(α και την
ύλικήν αύτου συντήρησιγ να ίξασφ*λίσ«• ϊα^ύς
δέν τό κατώρθωσα' καθομολογώ την χατ* τ^ν
διαρρεύσαντα χρόνον άνεπάρκειαν της ττνιυ-
ματικης εργασίας, άλλα καΐ την έμήν άπει-
ρίαν τόν πενιχρόν άμητόν δια πολλών καΐ
επαγωγών λέξεων καΐ φράσεων να κοσμήσω*
αρκετά μέρη της εκθέσεως άντιπαρήλθον
ασχολίαστα* πολλά ήδυνάμην να ιΓπω καΐ νά
φ^μπεράνω, διότι και πολλά ιίδον καΐ πολ-
λάς εσχον αιτίας* έσίγησα* Ισως δέν ίπραξα
καλώς. Αι λογοδοσίαι, διά τό ιιδος τΤίς ύλης,
είναι πάντοτε όχληραΐ καΐ μονότονοι, ίνα δέ
μη άποβαίνωσι καΐ δλως άκαρποι, δέον έκ τών
καθ' εκαστον ν' άνέρχωνται είς γενικωτίραν
έπισκόπησιν, πλην πάσα τοιαύτη λογικώς φέ-
ρει ε{ς σκέψεις γενικάς και κρίσεις γενικωτέρας*
και έδοκίμασα* δέν γνωρίζω έάν έπέτυχον,
άκραδάντως δμως πιστεύω δτι ευρίσκομαι έπΙ
του χώρου της αληθείας : περιήγαγον κύκλφ
τους οφθαλμούς καί, έξελθών του Συλλόγου,
είσηλθον εις τό Σχολείον, εκείθεν πάλιν έπεξέ-
τεινα πορρωτέρω τό βλέμμα καΐ ιΤδον, δτι
πάντα ταΰτα και τα τούτοις δμοια καΐ φύσει
ή θέσει υψηλότερα υφίστανται την έπήρειαν
κάκου ποικιλοτρόπως όιαγινωσκομίνου καΐ υπό
τών αμαθών πρακτικών άχειραγωγήτως, δι*
αλοιφών ή εντριβών θιραπευομένων* καΐ του
μέν κακού τα συμπτωματικά φαινόμενα νά
περιγράψω ού τοΰ παρόντος* τό κακόν υπάρ-
χει καΐ είναι: ή άμβλύτης, ίνα μη άλλως
ονομάσω, ή άμβλύτης περί την άντίληψιν τ^ς
εννοίας του καθήκοντος* ό τελικός σκοπός της
υπάρξεως ημών, ανεξαρτήτως πάσης φιλοσο-
φικής θεωρίας, είναι ή πραγμάτωστς του ηθι-
κού αγαθού* τό ηθικόν δμως τούτο αγαθόν,
διά την ελαφρώς μεμορφωμένην σύγχρονον
κοινωνίαν, είναί τι άγαν ύπερβατικόν* άντ'
αυτού εϊπωμεν συγκεκριμένως : τό καθήκον,
ήτοι έπίγνωσιν αυτού και έκπλήρωσιν* άλλα
τό καθήκον, ως εννοείται σήμερον, είναι απλή
Τόμος ΚΖ' 22
πο
ο ΕΝ ΚΩΝΪΤΑΝΤΙΝΟΥΠΟΛΕΙ ΕΛΛΗΝΙΚΟΣ ΦΙΛΟΛΟΓΙΚΟΣ ΣΥΛΛΟΓΟΣ
^ύζις, Τ("θΐ ύλη ά^ίΛορφος καΐ αδρανής προς
συίΛΤτλτιρωσίν κεχηνοτων ρυθ(Λών* δτι τούτο
δίναι 7:ραγ[/*ΛΤΕχόν χ,αΐ αναγκαίο ν, 6[Λ7Γ6ριέχον
ΐδικην Ο"ο-^ρ£ωσ:ν έν άνί^φορ^ προς την θρη-
σχιίαν, τΓολιτίΐ'αν και κΰ ινών (αν, δτι καΐ τό
σοφάν καν7υ£ρίλά>7]τον της αρχαιότητος λό-
γιον ΰίγνώΰι οαΐΐτ&ν)> ήιωρητικώς τε καΐ πρα-
κτικώς και αυτό ιτζϊ της ίδεας του καθήκοντος
στηρίζεται κα: ίζ αύτου απορρέει, ταύτα
πάντα, τα [λέν ά'ρ/οούρ.ενα, τα δέ έκ δια-•
«τροφηζ τ:ν£ύ[Αατΰς παρελκό(χενα, έστηριζαν
εν είΛοΙ την τ:=τ:οΐ^ησϊνι 6τι : ί^ ^Λκ^ μνωηία
χαΐ ή ά/ιβλντης τιερί την άηίληψιν της άλη&ονς
ννοί'ας τον καθήκοντος είναι τό κα&ολικόν νό-
αημα, δι ον πάντα τα παρ* ήμιν μαραίνονται
καΐ φϋίνονοιν. Την θεραπείαν του νοση(χατος
τούτου δέν άζιώ' απαιτεί εν ίων παραγόντων
τους κοινούς αγώνας* επειδή δέ ό Σύλλογο;
ούτος, εν τ•?) ώρισ(Λέν•/) της δράσεως αύτου
τροχιά, είναι ό τόπος, εν ω τό καθήκον πρέ
παντός άλλου δέον να γεραίρηται καΐ εκπλη-
ρώται, εύχο[Λαι έκ ψυχής δπως τα φιλότιμα
αύτου μέλη, υπό πεφωτισμίνον Προεδρείον,
την αιγίδα φιλόμουσου *Άνακτος και τάς
εύχάς της Εκκλησίας, περισυλλεγώσι και
συνεργασθώσι, πρόδρομα γιγνομενα της ύπ6
πάντων ποθούμενης και προσδοκώμενης βελ-
τιώσεως. Γένοιτο.
-^φΐί
ΠΕΡΙ ΕΡΓΑΣΙΑΣ ΪΠΟ ΚΟΙΝΟΐΜΟΑΟΓΙΟΝ ΕΠΟΨΗ
ΛΧΛΚΟΙΝΩΣΙΣ
άΛΟΓ^γελθεΙβα κατά την έπέτειον του Συλλόγου έορτήν εν τΓ; ^ΑΣ^ιΖ' συνεδριάσει
της 31 Μαίου 1898
υπό Π. Δ. ΝΙΚΟΛΟΠΟΥΛΟΥ, αντιπροέδρου.
Παναγίφτατε,
"Εξοχώιατε κ, Πρεσβεντά,
*Ερίημοι έτωροι,
ΦΛόμονοοί κνρίαι και κύριοι,
Καθ' ην στιγμήν διχ των ιύχών ττί; Λ. θ.
ΙΙχναγιότ/3τος του 0{Λθυ(Α6νικου Πατριάρχου
τα ίργα του •ρβι€υ^|'ΐνους τούτου τ'^ς Ανα-
τολής σω(Λατ£ΐΌυ, γλαφυρώς έκτδθέντα υπό του
έπΙ τριετίαν χατα συνίχειαν δλτ,ν και έν πδρι-
ττάσεσιν ούχΙ κατά πάντα ό[Λαλαις Ιπιτυ/ώς
ίίΟίχησαντος τό σκάφος αύτου, έπιστέφον-
ταί, έκαστος δέ των παριστα(Λένων εύχεται
νοιρώς Οπερ της διατηρήσεως, αναπτύξεως
χιΐ προαγωγής του πνευματικού τούτου φά-
ρου, έπιτραττητω μοι, ένΐ τών ελαχίστων εργα-
τών του διανοητικού της πόλεως ταύτης εργα-
στηρίου, ώτινι δέδοται η «ντολη ίνα κατά
τοιαυτην ημέραν ενώπιον ύρ.ών άγορεύσ•/), να
απασχολήσω έπΙ [χικρόν τηνύμετίραν προσοχην.
Είναι αληθές δτι, δτε πρ6 δύο ήμερων
•χρεκλήΟην υπό του κ. προέδρου ίνα λάβω την
τΐ[ΐήν ταύτην, εύρίθην δλως έμπερίστατος,
οιότι ου μόνον ολίγον προς παρασκευήν σπου-
δαίας τινός ανακοινώσεως χρόνον είχον, άλλα καΐ
οιίτι άνελογιζόμην οΐαν εύδύνην άνελάμβανον,
Οίχίμενος να λάβω τόν λόγον από του |ϋήμα-
το; του Συλλόγου, δπερ κατά τοιαύτας έπι-
^,ριο'^ς τελιτας διαπρεπέστατοι και έςοχώτα-
τοι άνδρες του ημέτερου Γίνους έτίμησαν καΐ
3ΐαττ,γλάΐσαν . Ούχ ήττον, βασιζόμενος έπι
της άείποτε υπέρ έμου υπό τών εταίρων έπι-
Λΐι/βείσιτις εύμενείας και πεποιΟώς επΙ την
η|Αδτέραν έπιείκειαν, ήτις αναμφιβόλως ΘΛει
'ϊ'ψπληρώσει τό ασθενές του έργου μου, ουδό-
λως «δίστασα να υποταγώ ττί υπό του σεβα-
"ϊτοΰ μοι προέδρου έκφρασθείση μοι επιθυμία.
σκεπτόμενος δε ότι δια τους την έργασίαν του
Συλλόγου (δειν συνελθόντας σήμερον δέν θα
ήτο άνιαρόν και θέμα τι περί εργασίας, εζελε-
ςάμην ώς τοιούτον τήν ίργααίαν νπό κοινωτ
νιολογίχην Ιτιοψιν.
Έάν στρέψωμεν τό βλέμμα πέρις ημών,
θα ϊδωμεν δτι ό πιρικυκλών ήμας κόσμος
όλονέν εργάζεται. Τα αντικείμενα, τα προσ-
βάλλοντα τήν ήμετέραν δρασιν, είναι προϊόντα
πνευματικής και υλικής εργασίας* οι αγώνες,
τους οποίους οί άνθρωποι καταβάλλουσιν ίνα
παραγάγωσι ταύτα πάντα, εΐ'τε πνευματικοί,
είτε φυσικοί, είτε ήθικοΙ και ή φροντις προς
διατήρησιν τών παραχθέντων, προς διοίκησιν
και διευθέτησιν αυτών άποτελουσιν ένι λόγφ την
έργασίαν. Δια ταύ^/5ς κατωρθώθη δπως σή-
μερον στεγαζώμεθα υπό τήν στέγην του γερα-
ρου Ελληνικού Φιλολογικού Συλλόγου, δια
ταύτΓ,ς κατώρθωσαν να ίόωσι τό φώς τοσαυτα
πνευματικά αύτου έργα, δια ταύτης μεγαλο-
φυείς καΐ φιλόμ,ουσοι της κοινωνίας σκαπανείς
έμεγαλούργησαν. *Η εργασία πράγματι είναι
τό άπαραίτητον εκείνο στοιχείον, δπερ παρά-
γει τόν πλοΰτον* ούτω πως έχαρακτήριζε ταύ-
την 6 αείμνηστος καθη'^'ητής έν ττ; Νομικνί
Σχολή του Αίχ ^Αλφρέδος Ζονρδάν. Άπό
της πρώτης στιγμής τής δημιουργίας του
κόσμου ό άνθρωπος ήρζατο εργαζόμενος προς
έξοικονόμησιν τών απολύτως αύτω αναγκαίων,
οίον τής προφυλάζεως αυτού άπό τών έςωτε-
ρικών στοιχείων, τής εξασφαλίσεως τής έαυ-
τρυ τροφής και τής έν τη γηίνη ταύτη
σφαίρα διατηρήσεως του, χάριν τής οποίας
εργασθείς κατέστησε παραγωγόν τήν γήν
σκεπτόμενος δε δπως διευκολύνη ε!ς εαυτόν
τόν τρόπον τής παραγωγής, έμηχανεύθη κατά
μικρόν διάφορα όργανα καΐ βιομηχανικούς
τρόπους, έγένετο δέ δια του τρόπου τούτου
172
ο ΕΝ ΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΟνίΙΟΛΕΙ ΕΛΛΗΝΙΚΟ^: ΦΙΛΟΛΟΓΙΚΟΣ ΣΓΛΛΟΓΟΣ
κάτοχος ρχρου τίνος κεφαλαίου και έβελτίωσι
την θίσιν του. Μικρόν κατά {χ,ικρδν τα άττο-
τιλίσ[Λατα, 'τία ίταραχθίντκ ύ:τό της εργασίας,
ηυζησοίν, της αφετηρίας ούτωσι οοθείσης.
Ούτω δέ, τοδ πρώτου [χοχλου δοΟε'ντος, η γη
κατέστη παραγωγικωτέρα, ό πλούτος ηύξησε,
τδ κε^ίλαιόν [χετεδόθη άπό τ^ς |Αΐ3ίς γενεάς εις
την έτίραν και ούτω ση{Λερον εύρισκό[ΑεΟα
έκπληκτοι θεαταΐ των θαυίΛατίων άποτελε-
σ(Λάτων της εργασίας. Του |Αθ/λου άπαξ
έπιτευχθέντος, ή άνθρω'πότης έπ' αύτου έστη-
ρίχθη ίνα πραγ{Αατοποιήτ/) τό υπό του *Αρχι-
(λήδους λεχθίν (ίΑός μοι πή, ατώ κηΐ τάν γάν
κινήσωΐ),
Λάβ^είτε ύΛ* δψιν τόν Φιλολογικόν η(Λών
Σύλλ'ογον και νοιρώς αφαιρέσατε απ αύτου
την ίργασίαν. Τί άλλο ενώπιον η(Λών θέλει
]λ<τί^^ι η 'άρ,ορφα υλικά, οΓον πέτραι, ξύλα,
σί^ηρα καΐ τα τοιαύτα; 01 ά(Αθρφοι ούτοι (ίγ-
κοι, <Γυ|λ'ρ.έτρως συνδυασθέντες, ύποβοηθούσης
τίίς ίργασίας, παρηγαγον τό λαρ,πρόν αυτό
κτίριον, υπό τό όποιον στεγαζό[χεΟα. Λάβετε
ύπ' δψιν τα ενΧύρ,ατα, τα όποια φέρθ(Λεν,
αφαιρέσατε άπ' αυτών την εργασίαν, και θα
ΐδη-ί-ε ίτι ούΧεν έτερον (χένει η απλώς ρ,αλλίον,
^ά{χβάξ κτλ. Έαν δί προς στιγ(Λην σκεφθώ-
ρ,εν δτι τό ρ,αλλίον των ένδυ;Λάτων τούτων
η λί πένραι καΐ τό ύλικόν οίουδήτινος κτιρίου
άλλαχόθεν (Αετ-Λ,νέχθησαν δια της εργασίας,
ία κατανοησωιχεν οποία είναι ή ε(ς τα άντι-
κείριενα ταϋτα διδθ{Λένη αξία δι' αύτης.
Πράγαατι τα άντικεί{Αενα ταύτα εν τώ τόπω
της παράγωγης |Αΐκράν τίνα κέκτηνται άξίαν
(Λεταφερόριενα από του τόΐτου τούτου είς τόν
τόπον, ίνθα $έλει γείνει χρησις αυτών, άπαν-
τώ«ίι (Λείζονα άξίαν. Ή εργασία λοιπόν είναι
ό (Αοχλβς, ^ιά του οποίου ό άνθρωπος βελτιόνει
νί)ν εαυτού θέσιν* παράγει ώρισ{Αένα άποτε-
λΐίϊΐ{Λ(χτα προς ικανοποίησιν των αναγκών αύ-
του καΐ καθίστησι τόν βίον αύτου άνετώτερον.
Άλλ' η εργασία δέον πάντοτε προς παρα-
Ϊωγην των άποτελεσριάτων τούτων να υπο-
όηθηται υπό τουπνεύ[Λατος, διότι άνευ αύτου
'ούδίν εύχάριστον άποτέλεσ{Λα δύναται ν χ
φέργι. Μόνον τα ζωα, ύπείκοντα εις άκατα-
ρ,άχητον ενστικτον, εργάζονται. Ό άνθρωπος
καθοδηγείται εν τη εργασία ύπό του πνεύ(;.α-
'^ος. Ό Δη[Λΐουργός του παντός έπροίκισεν
αυτόν δια της ευφυίας καΐ δια χειρός δυνα-
[χένης να άποκτησ*/) ρ.εγίστην δεξιότητα. Δια
του 'πνεύ[Λατος αυτού καΐ της δυνά[Αεώς του
ό άνθρω-ίτος δύναται να άναχθνί εις βαθ(ΛΟν
τελειό^Λ^τος (λέγαν. Δοθέντος δε δτι η εργασία
είναι ταυτοχρόνως πνευ[Λατικός και σω(Λατιχ6ς
άγων, ό άγων ούτος δύναται να φΟάση 6?ς
εξαίρετα άποτελέσ[Λατχ, συντρεχουσών ιδιαι-
τέρων τινών περιπτώσεων, ώς π. χ. τό κο•.-
νωνι/,^>ν του άνθρωπου.
Ό *Αριατοΐέλης έχαρακτ*/)ρισε τόν άνθρω-
πον ζίϊίον κοινωνικόν. ΊΙ κοινωνία πράγ[Λατι
έσχηαατίσθη ύπό διαφόρων ανθρώπων, οϊτινες,
σχετ•ζό(Λενοι αλλήλους, προάγονται διανοητι-
κώς, παραλααβάνουσι διαδοχικώς δ, τι οί πρ6
αυτών εν τη αύτνί κοινωνία παρηγαγον χαΐ
όλον^ν τελειοποιούνται, τουθ' δπερ ό ΡαΝΓα/
διετύπωσε δια του έξης: «ί,ΊίαπίαίΠΐβ θδΐ
δβιη1)1αΐ3ΐο α υη Ιιοηιιηβ, (μη ηβ ιηβυΓΐ
ρα8 θΐ αρρΓβικΙ ΙθΙΐ]θ11Γ8».
* Ετέρα περίπτωσις, συντρέχουσα εις την
γένεσιν λαί^.πρών άποτελεσ[Λάτων, είναι ή έλά-
φρυνσις της καταναλώσεως τών διανοητικών
ή[Λών δυνά;^ιεων δια της προαγωγής της ί>ιο-
(λη/ανίας καΐ της δη{Λΐουργίας τών (Ληχανών.
Δι' αυτών πράγ{Λατι κατωρθώθη όπως ί^ιχ
(/.ικρά; σω[Αατικης εργασίας ό άνθρωπος παρα-
γάγν; σΓτουδχίον πλοΰτον.
Έαν δέ ε(ς τό κοινωνικόν του άνθρωπου καΙ
την γένεσιν τών (Ληχανών προσθέσητε συνδυχ-
σ;Λθύς τινας, οίοι ή συνεργασία, ό συνεταιρι-
σ};.ό;, ή διαίρεσις της εργασίας, ή τελειοποίη-
σις τών διατηρούντων την άσφάλειαν νό(Λων,
έχετε πρό οφθαλ(Λών θαυ^/,άσια όντως άποτε-
λέσρ.χτα. 41 εργασία λοιπόν είναι ό πρώτος
όρος της παράγωγης και έπθ[;.έν<»)ς καΐ αύτίς
της υπάρξεως, ενυπάρχει εν τη φύσει του αν-
θρώπου, προσπαθούν τ ος δΓ αυτής να άπλο-
ποιήσ•/; τα ρ.έσα προς ίκανοποίησιν τών εαυτού
άναγ/.ών. Γενικός αυτής χαρακτήρ είναι τ,
παραγωγή χρησί(Λθυ τινός άποτελέσ{;.χτος.
Τό όντλεϊν εις πίϋον Δαναΐδων, τό κνίίειν την
πέτραν τον Σιανψον ουδόλως έστΙν ώφε'λιν.ον,
διότι διχ τ•/ίς εργασίας ταύτης ουδέν χρήσΐ[Λθν
παράγεται άποτέλεσ(;.α, αποδεικνύει δέ δτι ν;
θεωρία τής εργασίας δια την εργασίαν άγει
τους ανθρώπους εις τό άτοπον. Πάσα εργασία
τότε [^.όνον δύναται να Οεωρηθη ώς πηγ/;
πλούτου, δταν παράγ•/; ώφέλΐ[ΛΧ τίνα.
Ό διανοητικός και φυσικός άγων του άν-
θρωπου είναι τό πρώτιστον στοι/είον τής αν-
θρωπινής βιθ(χηχανίχς, ή δέ οίκονορκή κατχ-
στασις τής κοινωνίας είναι προϊόν πολυ-
χρονίου κχΐ (Λχκράς εργασίας. Έν τνί αρχική
καταστάσει ό άνθρωπος έζη (^όνος, ώς (ΛΟνον
στήριγαα αύτου έχων τόν οικογενειακόν αύτου
ΠΚΡΙ ΕΡΓΑΣΙΑΣ ΠΙΟ ΚΟΙΝϋΧΙΟΛΟΠΚΗΝ ΚΠΟΨΙΝ
173
Γ^ίδ^ΙΛον, ούτινος άπαντα τά }Λ«λ•Λ< δίδτΛουν
νζο την έςουσίαν ενός και {ΛΟνου αρχηγού.
Ό άρχτί'έ; ούτος της οίκογδνιίχς ν.γι τό
χΑθήκον να διαττ.ργ) τα ί€ρά, να τΐ|Λωρ9ί τους
::τιιΌντ«ς, να θίτττ) πβ ρ ιονισμούς, να διε'-Λύνη
έν^ς έκχ^ττου τα ϊργα' έν τη παράγωγη του
χοίνοΟ πλούτου υπό του άρ/ηγου αυτών οι
[«ν ανδρβς Ασχολούνται Είς ϊργα καλλΐ€ργίας
χΛΐ βο<χκής, αί δε γυναίκες είς τα έργα του
δϊχου, τίιν κατασκευήν χονδρών ενδυ[χάτων.
Οϋτω δια ριέν της καλλιεργίας και της βο-
«χης εξασφαλίζεται η τροφή των πρώτων
θίχο•|ΐν6ΐών, δια δε των υπό των γυναικών
3ΐιτεργχζθ}Αενων ένδυ^λάτων προφυλάσσεται τό
5ώριχ. Ή {Αία δ{Λως οικογένεια ητο (Λε{Αακου-
<:(λίνη της έτε'ρας, [Αε'σα συγκοινωνίας όέν
ΰτηρχον, η ανταλλαγή των προϊόντων ητο
ιγνωστος, ώστε εκάστη των οικογενειών τού-
των τοσαυτα (/.όνον άντικεί{Α6να παρηγεν, δσα
δ/ρειάζοντο ε?ς αύτην δια τας ίδιας αύτης
χνάγκχς. Έπειδη δέ κχι ασφάλεια δέν ύπηρ-
/ί, |Χ6τά την πρώτην ταύτην κατάστασιν της
ΐ^οριονώσεως έπ-^λθε δευτέρα τις κατάστασις
ένττί άνΐρωπότητι.
Μικρόν κατά μικρόν αί οίκογε'νεια: συνε-
νονντα: τοϋτο ρ,εν ίνα (λεταξύ των άνταλλάσ-
ίωσ». τχ άπερ εκάστη τούτων παράγει εν
::).Είθνότητι αντικείμενα, τούτο δί ίνα συνα-
ττιτΟώσι κατ* ίτηκειμένου ίζωθεν κινδύνον.
Ό (Γ/νχσπισμός ούτος γίνεται αφορμή, 6πως
Οΐ ίνίρωποι επιδοθώσιν έκαστος εις εν είδος
εργισίχς, άφ' ου τό πλεΐον της παραγωγ^ίς του
ΐ^τηλλασσε μετ' άλλου, παράγοντος έτερα
ϊΐτιχιίμενα. Ούτως αναφαίνεται ο ξυλουργός,
ο σιδηρουργός καΐ τα λοιπά, διαιρείται οέ ή
Ιργχ^'α.
Μίτ' ολίγον ή διαίρεσις της εργασίας αύ-
;ίν6ΐ, έκαστος άνθρωπος εν τω ίδίφ αυτού
£ργφ προσπαθεί να ίζεύρη τα μέσα της τελει-
οζοιηΐΕως κατασκευάζει εργαλεία, δέχεται
"ΐρχγγδλίας. μεταβαίνει από μέρους είς μέ-
ΥΑ ίνχ έςεύρη καταναλωτάς. Επειδή δέ οί
χνίρωποί είναι διεσπαρμένοι τηδε κάκείσε,
ά•οοχσίζουσιν Οπως από καιρού εις καιρόν
'ΓΛί'ρχωνται κοινή προς άνταλλαγήν τών
"ροϊόντων αυτών και ούτω συνίστανται αί
-:ώται άγοραΐ καΐ πανηγύρεις^ αί όποίαι σή-
αΐδον μετεβλήθησαν ε•ς ίκ&έσεις, είτε διαρκείς,
εϊ'« "ρο'τωρινάς. Έν τη άγορ^ έκαστος εύρί-
5X61 πχν 6, τι χρειάζεται* οί διάφοροι παρα-
ϊ^ι'^^ προσέρχονται φέροντες τα προϊόντα
ιντών προς άνταλλαγήν άλλ' επειδή ή αν-
ταλλαγή τών αντικειμένων δι' άλλων τοιούτων
παρέχει δυσκολίαν, επέρχεται Φ^νεννόησίς τις,
δπως δλοι ούτοι δεχθώσιν άντικείμενόν τι, ώς
άντίτιμον τών πωλουμένων τό άντικείμενόν
δε τούτο είναι τό χρήμα-
Μετά ταύτα αναπτύσσονται τα μέσα της
συγκοινωνίας τελειότερον, εφευρίσκονται σιδη-
ρόδρομοι, ό τηλέγραφος, τα πλοία, δΓ ών ή
κατανάλωσις αυξάνει" γεννάται παρά τη πρα-
γματική άγορ5ί και ή εικονική* τά οικιακά
εργαστήρια μεταβάλλονται είς βιομηχανικά
καταστήματα, ρ,ηχαναι εφευρίσκονται, ϊρχε-
ται δε και ό ατμός και διαταγαΐ αγοροπωλη-
σιών μεταβιβάζονται άπό του ενός τόπου εις
τόν άλλον άστραπηδόν. Τό γενικόν άντίτι-
μον τών πραγμάτων τελειοποιείται. ΊΙ εποχή,
καΟ' ην ό πωλητής αντικειμένου τινός έλάμ-
βανεν ώς άντίτιμον έτερον τοιούτον, απομα-
κρύνεται όλονέν* οί ρ,εγάλοι εργοστασιάρχαι
αναφαίνονται, μεταχειριζόμενοι προς παρα-
γωγήν του πλούτου πολλούς έργάτας και
πληρόνοντες αυτούς διχ του νομίσματο;.
Επειδή δε τό νόμισμα μόνον δεν αρκεί δι' όλας
αύτάς τάς πράξεις, δημιουργείται ή πίστωσις.
ΚαΙ αύτη μεν είναι ή φορά, τήν οποίαν ελαβον
τά πράγματα άπό της αρχής της συστάσεως
αυτών, άλλ' αιτία πάντων τούτων είναι ή
κοινωνικό της του άνθρωπου.
Έν τη κοινωνικότητι εύρίσκομεν και έτέραν
δύναμιν της παράγωγης, συνισταμένην είς τήν
συνεργασίαν, ήτις εστί διπλή, ή συνένωσις
αγώνων πολλών έν μιί στιγμή έπι του αυτού
σημείου, ή ενέργεια ενός εκάστου προς ένα
δμως και τόν αυτόν σκοπόν. Και ή μεν πρώτ/)
καλείται απλή αννεργααία, ή δέ δευτέρα ανν-
ϋετος, Ό κ. ,ίοΗΓάιηΐ φέρει ώςν παράδειγμα
απλής σ^^νεργασίας εργχτχς πολλούς τείνοντας
είς τήν μεταφοράν ενός φορτίου, τό οποίον ε'ς
καΐ μόνος αδυνατεί νχ σηκώσΤί* σύνθετος δε
συνεργασία είναι τά διάφορα τμήματα ενός
δλου βιομηχανικού καταστήματος, παράγον-
τος έν μόνον άντικείμενόν. Έπι παραδείγματ:,
προς κατασκευήν ενός ωρολογίου απαιτούνται
πλέον τών εκατόν εργατών και πλέον τών
εκατόν διαφόρων εργασιών, ουδέποτε δε είς
καΐ μόνος εργάτης θά ητο δυνατόν νά κατα-
σκευάση μίαν καΐ μόνην καρφίδα. Τά λαμπρά
αποτελέσματα της βιομηχανίας οφείλονται
λοιπόν είς τήν διαίρεσιν τής εργασίας καΐ τού-
το έξηγείτχι ευκόλως. Όταν εργάτης τις
άσχολήται περί τήν κατασκευήν ενός μόνον
μέρους, κατορθόνει νά κατασκευάση τούτο
174
ο ΕΝ ΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΟΓΠΟΛΕΙ ΕΛΛΗΝΙΚΟΣ ΦΙΛΟΛΟΓΙΚΟΣ ΣΓΛΛΟΓΟΣ
ύκολώτερον, ταχύτερον κχΐ καλλίτερον, απο-
φεύγει δε την άπώλειαν χρόνου, ήτις είναι
αναπόφευκτος εις τ6ν πολλας εργασίας ποι-
ουντα και άναγκαζό'Λενον να έγκαταλείττγ) την
[Λίαν χάριν της έτε'ρας. *Η διαιρεσις της εργα-
σίας επιτρέπει ώς εκ περισσού την χρησΐ(Λ0-
ποίησιν δλων των τάσεων και χρησΐ(Λθποιεί
κάλλιον τόκεφάλαιον.Έάν, έπιπαραδείγ[Λατι,
έργάται τινές θα είργάζοντο δι' εν ώρολόγιον,
έζ ανάγκης θα διήρουν άνα[/.εταζύ των την έρ-
γασίαν, διότι άλλως, έαν άπαντες ειργάζοντο
έπΙ ολοκλήρου του ωρολογίου, [Λίκράν [λόνον
παραγωγην θα εκα'Λνον, θα έγκατέλειπον δε
τα λοιπά τίΛηρ'-ατα του βιθ(Ληχανικου εργα-
στηρίου έπ• πολύν χρόνο>/ κενά και θα περιω-
ρίζοντο εις 'έν [χόνον ση[ΛεΙον, ούτω δε δεν θα
έ/ρησΐ(/.οπο•ειτο ολόκληρον κεφάλαιον. ΊΙ
διαιρεσις της εργασίας έγε'νετο αιτία και της
προαγωγής της έπ•στή(/.ης, διότι ώθεΐ τους
έπιστή[Λθνας εις ειδικότητας* εν τνί ίατρικνί
π. χ. εχθ[Λεν τους οφθαλ|Λθλόγους, ρινολόγους,
ώτολόγους, χειρουργούς, παθολόγους κτλ.,
υπάρχει όμως και έτερον στοιχείον, φ^ντελουν
εις την αυζησιν της παραγωγικότητος, τούτο
δβ είναι ή ελευθερία της εργασίας. Χάρις
εις αύτην, ή βιομηχανία, το έμπόριον και
αί έπιστημαι προήχθησαν αί φυλαι των πρώ-
των φιλοπολε'μων λαών έθανάτονον τους
αιχμαλώτους των, μη εμπιστευόμενοι εις
αυτούς δπλα, ουδέ οίαν αν έπεθύμουν έργα-
σίαν. * Υπήρξαν όμως λαοί τίνες, οίτινες
μετεχειρίσθησαν αυτούς προς καλλιεργίαν
γαιών και προς βελτίωσιν της θε'σεώς των.
'Λλλ' Ο'. δούλοι η αιχμάλωτοι, αισθανόμενοι
ότι ειργάζοντο δΓ άλλους, έμίσουν την εαυτών
έργασίαν με'χρις ου, απολαμβάνοντες της εαυ-
τών ελευθερίας, δαπανησωσιν όλ.ας τάς εαυ-
τών δυνάμεις προς άφθονον παραγωγην. Έχν
ήναι αληθές δτι ό πόλεμος φε'ρει πάντοτ:
καταστρεπτικά άποτελε'σματα μ,εθ' έαυτοΟ,
δέν είναι ολιγώτερον αληθές δτι, χάρις ύ;
αυτόν, ον οί *Ρωμαίοι έθεώρουν ώς μόνχν
άξίαν λόγου άσχολίαν, άνεπτύχθησαν, διότι,
παραλαβόντες ώς διδασκάλους αιχμαλώτους
"Ελληνας, παρ' αυτών ελαβον τα ηθη και εθιμά
των άλλα μετ' ου πολύ καΐ ούτοι δια τη;
εργασίας των έβελτίωσαν την εαυτών θε'σιν.
Έν ταίς νεωτέραις κοινωνίαις έκαστος άφί-
εται ελεύθερος έν τη εργασία του, ούτω δέ υ,
παράγωγη αυξάνει όλονέν καταπληκτικώς. Ό
άνθρωπος, σωματικώς καΐ πνευματικώς εργα-
ζόμενος, πλησιάζει βαθμηδόν προς το τε'λειον.
Συνιστ^ εταιρείας, σωματεία, αυξάνει και
τελειοποιεί τα προς συντηρν;σιν και βελτίωσιν
της εαυτού καταστάσεως με'σα.
Και ό Ελληνικός Φιλολογικός Σύλλογο;,
αναγραφών έν τω προγράμματι αύτου τ7;ν
πνευματικην καλλιεργίαν και ελευθέρως εργα-
ζόμενος υπό την αιγίδα φιλολάου "Ανακτος,
έχων δέ ώς λαμπρόν έφόδιον έν τη πνευματικτ,
αύτου σταδιοορομία τάς εύχάς της Μητρό;
Εκκλησίας, προσπαθεί αθορύβως από τη;
συστάσεως αύτου, και θε'λει πάντοτε προσπα-
θήσει, νά παραγάγη τι, έστω και ελάχιστον,
και νά συμβάλληται εις τα καθ* ημάς γράμ-
ματα και την έπιστημην, διότι ώς ιερόν κει-
μηλιον φυλάττ£ΐ παρ' έκάστφ τών μ^λών
αύτου την ίεράν παρακαταθήκην, ην ένεπι-
στεύθησαν αύτω οί εξονοι του Συλλόγου ίδου-
ται και το συμ5ο7νθν αυτών, έχον ως εςης,
κατά τόν ^Ηοίοδον :
« ΕΙ γάρ χεν και σμικρόν επΙ αμικρφ κατα&εΐο,
τάχα κεν μέγα και το γένοιτο '.
->^φ^
ΠΡΑΚΤΙΚΑ
ΤΟΓ ΚΗ' ΣΓΛΑΟΠΚΟΓ ΕΤΟΠ ΑΠΟ ΜΑΙΟΓ 1898 ΜΕΧΡΙ ΜΑΙΟΓ 1899
-$*€-
ΣΥΝΕΔΡΙΑΣΙί: ,ΑΣΗΗ'
(ΤαΗτιχίΐ γενική)
τη 8 ΊοννΙον 1898.
Προιδριύοντος ΑΝ. ΧΡΗΣΤΙΔΟΥ» προέδρου.
Μετχ την άνάγνωσιν και έ^ίχύρωσιν των
-ρχχτιχών της ήγου[Χ6νης συνεδριάσεως, ό κ.
γ2ν:χ6ς γρχ(Λ{Λχτεύς άναγινώσκει έ-ιστολην
του χ. Ά Κοτϊάση ίφένδη, άγγέλλοντος δτι πα-
ριιτείται της τ^ροεδρι'ας του Συλλόγου δια λό-
γους υπηρεσιακούς, άπασχολουντας αυτόν εν τε
τοί; ΓΙατριαρ/είοις και εν τνίΤψηλη Πύλγ, καΐ
αη ετΓίτρέποντας αύτώ κχι την ταυτό/ρονον
Οτηρεσίαν εν τω Συλλόγω. Γενο(Λένης οέ οε-
5^*^ 'πίς παραιτήσεως του κ. *Α. Κοτζάοη, ό κ.
Λν9ετϊόπονΙος προτείνει όπως ό Σύλλογος
1χ9?ά^ την βαθείάν του λύπην έπΙ τω δτι
ίύο (ΐε'λη του Συλλόγου, τΐ[ΛηΟέντα δια της
ίριστοσ^ίνης αύτου και άνα/θέντα εις την
δ-(ζηλον θέσιν της προεδρίας, άπεποιηθησαν
«^τίϊν και δπως μη προβώ (χεν ε (ς εκλογή ν
-ροΛρου έκ τρίτου, [Λη δντες βέβαιοι εκ των
"ροτέρων δτι ό εκλεγησόμενος θ' άποδεχθη
την χροεδρίαν. Απαντών ό κ. Άναστ, Χρηστί-
στίίι/ί, σ>^(Αφωνες τω κ. Αύ&εντοηονλω ως προς
ττ,"* ιχ).ογην προέδρου. ΈπΙ τούτω ό κ. Μο-
στρατός παρατηρεί δτι' καλόν θα ητο, αν τό
•;£ νυν χνεβάλλετο η έκλογη προέδρου ρ.έχρι
το'3 ^ινοπώρου, του παλαιού προεδρείου διοι-
κούντος τα του Συλλόγου εως τότε, εις δ
^χρχτηρουσιν δ τε κ. ΧρηστΟης καΐ ό κ. Νι-
^(οΐύησνίος δτι τούτο είναι αδύνατον, ως άπ^.-
ϊον χρός ρητόν άρθρον του Κανονισ(Αθυ, διότι
δ νό(ΐος κελεύει δπως γείνη ή παράδοσις του
Συλλόγου υπό του παλαιού προεδρείου τω νέψ
δ'^ίυς (λετα τας αρχαιρεσίας.
Ό χ. Χατζηχρήστου παρατηρεί ότι, του
αντιπροέδρου άντιπροσωπεύοντος τόν πρόεδρον
παραιτού(Λενον, απουσιάζοντα η άδιαθετουντα,
η παράδοσις τών άρχων δύναται να γείνη
άκωλύτως, χρέη προέδρου άναλα[Λβάνοντος τό
γε νυν του πρώτου αντιπροέδρου.
Ό κ. Σαλτέλης λέγει δτι ούτε αναβολή
είναι νό(^.ΐ(Λος ούτε η παράδοσις τών αρχών
του προεδρείου ε(ς προεδρείον μη έχον πρόε-
δρον καΐ επομένως αη συγκεκροτημένον ϊτι*
διότι πώς ό αντιπρόεδρος θεΤ,ει αντικαταστή-
σει τόν πρόεδρον, άφ'ού ούτε την ιδίαν ύπη-
ρεσίαν δεν παρέλαβεν ετι ; Ό κ. Ενστα^ιανός
λέγει δτι είτε άναβληθνί ή έκλογη είτε έγκριθ-ζί
δπως γείνη αμέσως, τοΰτο δέν ενδιαφέρει πολ,ύ'
επιθυμεί δπως ό έκλεγησόμενος πρόεδρος μη
άναζητηται μεταςύ μελών του Συλλόγου μ/;
τακτικώς συχναζόντων έν τω Συλλόγω, αφού
μέλη, διακρινόμενα έπί τε γνώσει καΐ κοινωνικνί
θέσει έξόχφ καΐ υπηρεσίαις ίνδελεχέσι τω
Συλλόγω καΐ κατά πάντα Ίκανα και άξια της
προεδρίας, ευρίσκονται μεταξύ και τών τακτι-
κώς καΐ ανελλιπώς έν τω Συλλόγω εργαζο-
μένων. Ό κ. Ανύεντότιονλος, υποστηρίζων
την πρότασιν αναβολής του κ. Μοστράτον,
ζητεί ψηφοφορίαν, άλλ' ό κ. πρόεδρος παρα-
τηρεί δτι ό κ. ΣαλτέΙης έχει δίκαιον καΐ δτι
δέν είναι ανάγκη ούτε καν ψηφοφορίας έπΙ τών
προτάσεων, δτι, τό καθήκον ημών έκτελουντες,
δέον να έκλέςωμεν ως τάχιστα τόν πρόεδρον.
Κοιννί δέ συναινέσει ήμέοα εκλογής προέδρου
ορίζεται ή προσεχής συνεορία.
Τής αναγνώσεως της αλληλογραφίας ανα-
βαλλόμενης, ζητείται υπό του προέδρου ή
άδεια της δημοσιεύσεως τής λογοδοσίας του
προέδρου επι ττί έπετείω εορτή του Συλλόγου*
* αύτ^ δε χορηγείται και διαλύεται ή συνεδρία.
^^
^
176
ο ΕΝ ΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΟνΠΟΛΕΙ ΕΛΛΗΝΙΚΟΣ ΦΙΛΟΛΟΓΙΚΟΣ ΣΤΑΛΟΓΟΣ
ΣΥΝΕΛΡΙΑΣΙΣ ,ΑΣ^ιθ'
(Ταπτιπή γενική)
τη 15 Ιουνίου 1898.
Προεδρεύοντος ΑΝ. ΧΡΗΣΤΙΔΟΥ, -ροέδρου.
Άναβληθείσης της άναγνώσβω; των πρα-
κτικών της ήγου(Αένης συνεδρίας, ο κ. γενικές
γρα[Λ(/.ατευς άναγινώσκε». περίληψιν της αλ-
ληλογραφίας, ε/ουσαν ούτω :
Επιστολή της Α. II. του Μεγάλου Πρω-
τοσνγκέλλου έκ των Πατριαρχείων από 2
Ιουνίου, άποστέλλοντος άντίγραφον του πα-
τριαρχικού λόγου εν τη έπετείω του Συλλόγου
έορ^7^.
Του κ. Μαργαρίτου Ευαγγελίδου ές ΆΟη^•
νών από 6 Ιουνίου, προέδρου του Συλλόγου
ιών Μικραοατών «ή * Ανατολή*, παρακαλουν-
τος δπως αί δωρηθείσαι δη[Λθσιεύσ8ΐς τω Συλ-
λόγφ τούτω δοθώσι τω κ. Γ. Παοχαλίδη προς
άποστολην.
Της *Εηιτροπης εηΐ της τελετής της όγδοη"
κονταετηρίδος του Κίπερτ εκ Βερολίνου από
18 Ιουνίου, προσκαλουντος αυτόν δπως συ(λ-
[^.ετάσχγ) αύτης.
Του κ. 'Απέρη, προέδρου της ^Συμηνοίας*,
αίτουαένου την αϊθουσαν του Συλλόγου χάριν
της τελετής της σχολής αύτης.
Του κ. ΙΙοηίοΙΙβ από 20 Ιουνίου έξ *Αθη-
νών, διευθυντού της Γαλλικής Σχολής'Αθηνών,
συνιστώντος τω Συλλόγφ τους κ. ί,αητβηΐ
και ίίέί'Γβ, οϊτινες ταξειδεύουσιν εν θρί:κ•/ί
και Ανατολή, και παρακαλουντος δπως παρα-
σχεθ/) αύτοϊς πάσα συνδρθ(Λη.
Έν σχεσει προς την προδικαστική ν άπόφα-
σιν του πρωτοδικείου Αθηνών έπΙ της υπο-
θέσεως Μουράτ θεοφιλίδου ό κ. Νοιολόηουλος
γ,ιτ απορίας παρατηρεί ότι ό δικηγόρος τοΰ
Συλλόγου, έν φ όταν ζητνΐ χρήμ.ατα άπευθύ-
'νεται κατ' ευθείαν προς τόν Σύλλογον, τ•/^ν
φοράν ταύτην προυτίμησε να στείλγ) ήμίν τό
έγγραοον δια του κ. Μαλίάδου, ως και ετέρας
τινάς νορ.ικας παρατηρήσεις ως προς την
ή'Αέραν της εκδόσεως της αποφάσεως δια τό
έ|χπρόθεσ(Λθν η ου* υπεσχέθη δ' εν τέλει δτι
θα συνεννοηθη [χετα του κ. Μαλιάδου καΐ θα
φροντίσ•(ΐ να έπΐ|Αεληθη παντοιοτρόπως τών
συμφερόντων του Συλλόγου.
Ό κ. πρόεδρος προσκαλεί τα {Λε'λη ε(ς
ψηφοφορίαν προς εκλογήν του προέδρου του
Συλλόγου, και [Λετά την συζήτησιν αποφασί-
ζεται ή άιχεσος εκλογή του προέδρου (χετχ
διάλεΐ[Λ[Λα 5 λεπτών. Ψηφοφορίας δε γενο-
(χ,ένης, πρόεδρος του Συλλόγου εξελέγη δια τό
έτος 1898—99, 6 κ. ΧρΛ<Ιτος Χατζη-
2ζρη<Ιτον, γυ(/.νασιάρχης, πα[Λψηφεί.
Εκλέγεται (λέλος τακτικόν του Συλλόγου
ό κ. Μιχαήλ Ν. Παηαδόπονλος, ε^Λπορος, κχΐ
διαλύεται ή συνεδρία.
ΣΓΝΕΔΡΙΑΣΙΣ ^ΑΤ'
(Τακτιπή είδιπή)
τη 6 Ιουλίου 1898.
Προεδρεύοντος ΧΡ. ΧΑΤΖΗΧΡΗΣΤΟΥ, προέδρου.
Άναγινώσκονται και Ιπικυρουνται τα πρα-
κτικά τών δύο προηγου(Λένων συνεδριών άν6υ
ούδε(χ.ιας αντιρρήσεως, μεθ ' ο ό νέος πρόεδρος κ.
Χρ.Χατζηχρήατου άναστάς προσεφώνησε τάδ£:
Φίλοι συινάδελφοί,
ΕΙ μάντις -^Ηγνομαι τών υμετέρων ενδόμυχων δνσ•
λογισμών, -τάντες την στιγμήν ταύτην μου καταγι•
νώσκετε, Λν μή άναισθησίαν καΐ Ιταμότητα, ά>^.ά
πάντως τόλμην ού ομικράχ, δη έτόλμησα νά κατα-
λάβω «ήν έδραν ταύτην, έφ' ί|ν ή ψήφος υμών, ούι;
οίδα τΐ μαθόντων ηθέλησε νά με αναβίβαση• τό ύψο;
τού τιμήεντος τούτου θώκου ομολογουμένως ίφό:
τήν έμήν άσθένειαν μέγα καΐ Ιληηος κατα/ναμβάΜΐ
εΐκότως τό ίτνεΟμά μου.
Άλλα τήν έμήν Ισχνύτητα συναισθανόμενος, τΐ
παθών κάγώ έξ άλλου τό τόλμημα τούτο έτόλμησα ;
Μή ζητείτε, αγαπητοί έταΐροι, τήν έρμηνείαν τούτου
ίταρ' έμοΰ* κά>^νΐον, έκφραστικώτερον καΐ έπιτι.\\•ί•
στερον θα απάντηση ύμίν ή μήτηρ εκείνη, ήας και
έπΙ γλώσσας άμαιμακέτου καΐ παμφάγου πυρός εις-
πηδ(^ καΐ έν καταδροχθιζούσαις ποταμίαις δίναις
καταρρίπτεται, όταν βλέπη τό μέν προσφι^.ές ούπ,ς
τέκνον έν κινδύνω, π(χρά δέ τών δυναμένων και
δεινών κολυμβητών ύλιγωρίαν καΐ άδιαφορίαν ει:
τό σπεΰοαι καΐ τούτο διασώσαΐ' μία δέ και μόχη λέξι:
ή τής μητρός άπάντησις : ή θερμότατη καΐ Ιερά λέξις
στοργή• αύτη πονεϊ πάντας ημάς τολμάν κα\ ηι
δεινότατα καΐ πολλφ τών ημετέρων δυνάμεων ύ^έμ-
τερα* ουδέ χρώμεθα λογισμώ ούδενΐ δια στοργήν
έπΙ τα τολμηρά όρμώντες, άλλ' όλως αναίσθητους
προς ταύτα βαίνομεν άσυναιοθήτως ού\• κάγώ τ«Γν
έμών δυνάμεων καΐ ά>^ογΙοτως τών δυσχερειών, α;
ή έδρα αΓΓη συνεπάγεται, τόν ο!ακα τής περικλείίοΐ'
ταύτης Αργούς έδραξάμην όν δέ καί τι προελογι-
οάμην, τούτο ή έμή πεποίθησίς έστι καΐ ή ίλπις έτΙ
τους βύρι6στους βραχίονας τών έπι κώπαις καθήμε-
νων έριήρων μοι εταίρων.
Τούτων ούν τών προσφιλών μοι συμπλα)τήραη•
τής ευρύθμου καΐ προθύμου κα>πηλαβίας προπεφα•
θείς καΐ τήν Γτρός με εύμένειαν αύτώ\• προειδ<ί';.
θαρρούντως πειράσομαι, όπως φανώ κάγώ, όση έμ^ι
δύναμις, κεδνός οίακοοτρόψος, Ινα τάς τε οίκονομικά;
ίΙΡΛΙνΤΙί^Λ (ΣνΧΕΛΡΐΛ5:ΐ^2 ^ΑΤ', 6 ΙΟ^ΛΙΟΤ 1898)
177
=3^
κα^ ά>^αις φναεοος καΓαιγίδα; ύ.τεκδράαωμιεν. Τά;
α'ί.άκα^ δε τών διευθυνύνΓων* τά του ημετέρου Συλ-
λόγου νόμω\• παραλαβόντες, έν παντΧ καιρφ καΐ
.τάοιν εϋσυ\•ειθήΓα>ς αόιού; άΛονεμοΰμεν, άείποτε
έ.τι τόν κυριώΓΟΓΟν σκο.τόν ά'ρορώντε;, δ.τα^; έν τΓ^
ίοήχ^ ταύΓη των φώτων ίΓά'5αν διαφαινομένην ΛΟυ
ΓΓΐ; επιστήμης καΐ άλ>.ης γνώσεως φωτεινί^ν ακτίνα
ορ^-ΚΕΛτρώοωμεν, Ινα ό Ι^ρός οκοπός του Συλλό-
γου, ή καίΑιεργΙα καΐ θεραπεία των γραμμάτων
καΐ της επιστήμης, έπιτυχέστερον έ.τιτυγχάνηται.
Εύχερέοτερον δέ καΐ Οάττον, ώς νομίζομβν, έπΙ
τόν σκοπδν χωρήσομεν, άν έν ταΐς προς εύρεσιν της
αρίστης βουλής συζητήσεοιν ημών τηρώμεν καΐ πνεΰ•
μα καΙ γλώσσαν οοδαράν καΐ εμβριθή καΐ πάσης
ότισθοδουλίας άπηλλαγμένην, έν γένει δέ συμπερι-
^ράν έμπρέπουσαν σωματεΐφ παγκοσμίου, τολμώ
Εΐ:ΓεΚ•, φήμης (Ιπολαύο\τι, ύπό τάς εύχάς δέ καΐ
είλο'^'ίας της μητρός ήμάιν Μεγάλης του Χρίστου
Εκκλησίας καΐ τήν ύψη>νήν εΰνοιαν της πε'ρωτι-
ομέ\•ης Αυτοκρατορικής κυβερνήσεως φιλόμουσου
*Αν(ΐκτος τόν είρηνικόν καΐ καλόν αγώνα των
γραμμάτων, ώς καΐ τής επιστήμης, άγωνιζ,ομένψ,
Βαίνωμεν ουν προς εύρβσιν τής αληθείας καΐ του
ό,3θθϋ συμφώνως προς τάς σοφάς τών προγόνων
ήμ<Βν ύποθήκίΐς καΐ δή προς τήν του Προδίκου του
ΚεΙοϋ, ότι <δέι τους Ιν τοΧς Γθΐοιτ7θ<;(σο6αροΙς δηλαδή)
Ι^ς άμφισβητεΐν, ερίζβιν δε μη, οη άμψίοβη'ϊουαι
μίψ ΧΟΛ φΰίΟί άλλήλοις δι εννοιαν, ίρίζουσι δί μόνοι
οί ίχ&ροί χαι διάφοροι »• πεποίθαμιεν δέ ότι έν τούτψ
τώ ^ητήματι έπικρατήσουσι τά βέλτιστα.
Ούκ άποκρύ'ή^ομαι δέ καΐ τήν κατέχουσαν τήν ψυ-
χήν μου χσράν καΐ θυμηδίαν ότι κατά τήν πρό του
μέ}Αοντος αγώνος μου προτελεσθείσάν μοι θυσίαν
ϊχίμχρώς έκα>^νΐέρησα' δη τά σπλάγχνα του (ερείου
μόνον οΰχΐ βοώντα μοι άνακηρύττουσιν, ότι καΐ
τά τών έμών έν τφ προεδρείω εταίρων σπλάγχ%•α
λίαν συμπαθώς μοι καΐ προθύμως πάνυ διατεθειμένα
εΐοΐ καΐ ευχαριστώ αύτοίς θερμότατα άπό τοΰδε, ότι
τοιοϋτοί μοι συμφράδμονες έσονται καΐ δεξιοί* έπιδέ-
5»ος δέ λόρος, τής Ιστορίας καΐ τής φιλοσοφίας γνώ-
βτης καΐ λι^-ύς τοδ ημετέρου σωματείου άγορητής
ιήν χρώτην τών συνεδριάσεων ημών περικοσμήσει.
'Α>^αι καΐ τά οΙκονομικά τοδ ημετέρου Συλλόγου
δη αίσίαν έχουσι τήν άπαρχήν καΐ έτερον καλό\*
χροοιώνισμα έκ τής ευθύς άναγνωσθησομένης άλλη•
ΐ^γραφίάς άκούσεσθε. Βραχείαν έποιησάμην τήν έμήν
έ^-σρκτήριον* προολα>νΐάν, τοΰ χρόνου καΐ τών πολυ-
τίματν στιγμών ύ]ΐών φειδόμενος, ουδέ τάς επαγγε-
λίας μου πο>ν>.άς καΐ μεγάλας προκηρύττομαι, έν \•φ
ίχφ\' ότι «ατας λόγος, αν άπη τά πράγματα, μά-
ΐΛίότ τι φαίτίχαι καΐ κενόν » * άλ>^ά καΐ άλλως
^■ψίίία κα\ έν τοϊς έργοις ολίγος, άλλα μί|ν καΐ έν
τϋίς λόγοις καΐ ύποσχέσεσιν ήκιστα επιρρεπής. Πάσας
δέ τά; ελπίδας μου περί επιτυχούς οίακοστροφίας
"ί ιεράς ταύτης ΙΙαρά>^ου άνατιθέντες τ^ προθυμίΐ|ί
τών έμών εταίρων τών τε αποτελούντων τους
^βχορούς του Σϋ>^.όγου παρά^-ο\-τας, τάς έπιτροπάς
ίΐίτοϋ, καΐ τών επιθυμούντων τήν συντήρησιν καΐ
£6ϊ>Λΐαν του πρβσδυγενους καΐ γεραροΟ τούτου
οβίματείου καΐ ζωογόνον αίμα διά τών προθύμων
οτνδρομών αυτών εΙς τάς φλέβας τούτου είσφορούν-
ίβν, χρό πάντατν δέ τζ άρωγζ καΙ σν?νάρσει τοΰ
Υ+Ιοτοϋ πατρός τών φώτων, θαρρούντως τά πρυ-
'Ελλ. Φιλ. Σύλλογος.
μνήσια τής νηός λύομεν καΐ εΙς τό πέλαγος τών
εργασιών ημών άναγόμεθα. Εΰξασθε ήμίν πάΝτες
εΰ,τλοιαν καΐ αίσίαν προς τόν δρμον του ετησίου
πλου άφιξιν.
Είτα ο κ. ζρόείρο; τόν λόγον ^ίδωτι τω κ.
γενικω γρχ(Ααχτιί, δττις άνακοινοί τας προτ-
φορχς βιβλίων κχΐ άναγινώσκδΐ την πβριληψιν
τνί; αλληλογραφίας^ ίχουσχν ω; έζγίς:
ΈτΓίστολη της Α. Ε. τοΟ ΧαμΛή Βέη,
διευθυντού του Αυτοκρατορικού Μουσιίου, Χι'
η; προιφέρίΐ τφ Συλλογφ τα αντίτυπα, ών
τό. (λίν εν γαλλιστί, τό δ'ίτιρον τουρκιστί,
του έργου αύτου ΜοίΙΗΥηβΠΐ^ Ρηηέταίνβ8.
Του κ. *Αποσχ61ον Μ, Σαχελλαρί&ον, άντι-
προσώ::ου της κοινότητος Κροναόβου, αίτου-
(χίνου του; χάρτας 2^φ€ΐροηονλον,
Εύχαριστηριον τ>ίς ρίκογενει'ας ΓλάΛοζωνος
έπΙ τΥι συλλυπητηρι'φ -ίΌυ Συλλόγου έττιστολη.
Τόυ κ. Φαρδύ, άττοστΑλοντος βιβλι'ον, έπι-
καλούαινον Σχολίχόν *Λνάγνωομα καΐ α!του-
(ΐ,ίνου την κρίσιν της Φιλολογικής Έητροττης.
Του κ. ίΤατσαίτοι;, ^ι'ιί; α!τιίται αυξησιν
της συντάξεως του.
Του κ. */. Γχίώχη, ττροσφίροντος αύτου
(χΐν 10 λίρα; καΐ έτίρας 10 τών υιών τής
οικογενείας ^Ιωάννου Βαοιάδον, βπως ιύκολύνγ]
τ/)ν έκτίλεσιν τής άτοφχσεως του Συλλόγου
περί κατασκευής προτο[χ9ίς του (χακαρίτου
'Ηροχλέονς Βαοιάδον,
'Γ7:ό{ΐ.νη(Λα του εφόρου της Βιβλιοθήκης κ.
Β, Μνοιαχίδου περί μέτρων ληπτ/ων προς
τχκτικωτίραν λειτουργίαν της Βιβλιοθήκης.
Έττιστολή τνίς κοινότητος θεοδοοιονηόλεως
(*Ερ^ερού[Λ), αΐτούσης τους χάρτας Ζαφαρο-
ηούλον.
Ός προς τήν επιστολήν του κ. 7. Γχίώχα,
δι* ή; τίΟησιν ε(ς τ/;ν διάθεσιν του Συλλόγου
έκ (λίρου; εαυτού κχΐ τ^ίς οίκογενείας *Ιωάν-
νου Βασιάδον λίρας τουρκικας εικοσιν, ό κ.
πρόεδρος λίγεί δτι τό προεδρειον, εύγνω^χόνως
άποδεζάμενον τήν γενναίαν δωρεάν του κ. */.
Γχίώχα, ευχαριστεί αύτω θερμώς καΐ έν δημο-
σία του Συλλόγου συνεδρία θα φ^οντίσνι δια
καταλλήλου ενεργείας ίνα πραγματοποιηθώ) ή
άπόφασις του Συλλόγου, καΐ ούτω στηΟν)
δεόντως ή προτομή του άοιδίμου Βαοιάδον,
εύεργετικώς δράσαντος έν τ<;> Συλλόγφ, ώς
ιδρυτού, προέδρου καΐ μεγάλου εύεργίτου αύ-
του. Ό κ. Αν&εντόπονλος έρωτ^ τόν κ. πρόε*
δρον έαν αΐ είκοσι λίραι Οά έξαρκέσωσι προς
κατασκευήν της έν λόγφ προτομής. ΤοΟ κ#
ι.
178
ο ΕΝ ΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΟΤΠΟΛΕΙ ΕΛΛΗΝΙΚΟΣ ΦΙΛΟΛΟΓΙΚΟΙ ΣΥΛΛΟΓΟΣ
.προΐδρου βδβαιώσαντος δτι αϊ προσενεχθδίται
61Κ071 λίραι θχ άτΓοτελεσωσι τ6 Τί[Λΐσυ (/.ε'ρος
της δλης αναγκαίας δαπάνης, ό κ. Αν&εντό-
πονλος υπέ^.ΊΤίσιν ότι εν τω κχταλόγω, δστι;
ήθελε προτεθη εις τους τψώντας την (Ανηρ-ην
του δραστηριωτάτου τών ίδρυ.τών του Συλ-
λόγου ίνα δι' εράνων συ|Λ7;ληρώσωσι τό άπαι-
τού(Λενον ποσόν προς τελειωσιν της προτθ(Λης
του άεΐ[χνηστου Ήροκλέονς Βασιάδον, πρε'πει
να διαλάμπ*/) καΐ τό δνθ[/.α του έςοχωτάτου κ.
Χρηατάκη *Εφένδη Ζωγράφου, στενού του
(Λεταστάντος φίλου* προτείνει οέ ό'πως τό προ-
εδρεϊον, ές ευλάβειας προς την (τ^νδέουσαν
τους δύο άνδρας φιλίαν, άποταθ/ί προς τούτο
προς τον (λε'γαν του Συλλόγου εύεργέτην.
Ώς προς δέ την υπό δε'κα ρ,ελών του Συλ-
λόγου ύποβληθεισαν εγγραφον πρότασιν δπως
έκλεγώσι (^.έλη τακτικά του Συλλόγου οί έκ-
δόται και διευΟυνταΙ τών εγχωρίων ελληνικών
καΐ αλλόγλωσσων φύλλων, οί από της έαφα-
νίσεως τοΟ φύλλου των ποικιλοτρόπως υπο-
στηρίζαντες τόν Σύλλογον, ό κ. πρόεδρος παρα-
καλεί ίνα η επΙ τούτου 'άπόφασις άναβληΟγ)
δπως [Λελετηθνΐ πρώτον εν τω προεδρείω.
Μεθ' δ ό κ. πρόεδρος τόν λόγον δίδωσι τφ
κ. Δ, Μοατράτω προς άνάγνωσιν πραγ^/,ατείας
Κ^ί(Ιεις καΐ όγοΧχα εις Χχύ'^ύΧον
*Αγα|ΐέμνονα•
Μετά την άνάγνωσιν ταύτης ό κ. Αυ&εν-
τόπονλος λε'γει ολίγα περί του άναγνώταατος
του κ. Μοατράτον, ούχι έπΙ τη; ουσίας αυ-
τού, άλλ* ώς λίαν ευτυχούς πρωτοβουλίας,
δπως δια Οε'(Λατος, ανήκοντος εις την έπιστή-
(Αην, ης φ5ρώνυ[Λος είναι καΐ ό Σύλλογος,
έγκαινίσ*/) τ^ν νεαν περίοδον τών εργασιών
αύτου. Ευτυχώς, προσίθηκεν ό κ. Αυ&ει^ό'
πονλος, αϊ διακελεύσεις του νε'ου του Συλλόγου
Κανονισ[Αου δέν έπιτρέπουσιν εις αύτοσχε-»
δίους παρατηρητάς να παρατηρώσιν έκ του
προχείρου έπΙ |Α£λετη[Λάτων σοβαρών άσύ-
στατα καΐ απροσδιόριστα, έπο[Λένως τό ανα-
γνώσιμα του κ. Μοοτράτον θ χ παραπε(ΛφΟη
κατά τόν νό[Λθν εις την Φιλολογικην Έπι-
τροπήν, εν ή οί ορεγό}Λενοι [χελέτης δύνανται
να προσε'λθωσι και νά παρασκΐυάσωσι σχετι-
κας προς αυτό παρατηρήσεις, ας δύναν7αι να
άνακοινώσωσι τω συγγραφεί δια του Συλλόγου
IV ειδικνί αύτου συνεδριάσει. Συγχαίρει λοι-
πόν τψ κ. Μοστράτφ έπΙ τη έπιστη[Λθνικη
αύτου συ(Λβολγ,, Φ^γ/αίρει δε και τω νε'ω
του Συλλόγου προεορείφ δτι δια τοιαύ^/;ς
πνευίΛατικης πανδαισίας προκα^/;ρξατο τών
εργασιών αύτοΰ' [λή ΟεΟνων δε ν χ άντιφωνήτ/ι
ες ύπογυίου καΐ παραφώνω; εις την λα;Λπράν
προίδρικήν προσφώνησιν, εύχεται δπως άπό
τοιαύτη; εύοιωνίστου αφετηρίας εις αισιον
κατάληξη και τε'ρ}/.χ τό νέον συλλογικόν έτος.
Μεθ' ο διαλύεται ή συνεδοία.
ΣΓΝΕΔΡΙΑΣΙΣ ,ΑΤΑ'
(ΤακτίΗ^ εΐόίκή)
τη 13 ' Ιουλίου 1898,
Ποοεδρίυοντο; ΧΡ. ΧΑΤΖΗΧΡΗΣΤΟΥ, προέδρου.
Άναγινώσκονται καΐ έπικυροΰνται τα πρα-
κτικά της ήγου•χ•'νης σ>^νεδρίας• είτα ό κ.
πρόεδρο; άγγέλλει δτι την αϊτησιν, ήτις υπε-
βλήθη ε•; τό προιδρείον ύπογεγρα;χ[Λένη Ι/.
δέκα [Λελών του Συλλόγου προς έγγραφήν δω-
ρεάν ω; τακτικών [χελών αύτου τών ιδιοκτη-
τών καΐ διευθυντών τών ενταύθα έκδιδθ{Λένων
έφη;Λερίόων Ταχυδρόμου, Κωνστανηνουπόλεως,
Νέας Έ(ρ]μ€ρΙδος και Ι,βναηά-ΙΙβταΙίΙ, διχ
τάς πολλάς έκδουλεύσεις, ά; διά τών φύλλων
παρέσχον τε και παρε'χουσι τω Συλλόγω,
εύρε τό προεδρείον λίαν ορθήν καΐ λογικήν.
Γενο'Λε'νης δϊ ψηφοφορίας, γίνονται δεκτοί
ώς τακτικά (χέλη του Συλλόγου οί ίδιοκτ/5ται
κχΐ διευΟυνταΙ τών ανωτέρω εφημερίδων κ. κ.
ζ1. Α. Βέλλης, Δ, Νικολαίδης, Σ, Σ. Κάρα-
γχαννίδης καΐ ^Εδγαρ Οΰίττακερ.
Ό κ. Αυ^εντόπουλος φρονεί δτι καλόν θα
ητο νά σταλη έκ (λέρους του προεδρείου επι-
στολή προς τους ανωτέρω ά;ιότί|Λθυς κυρίους,
έν *ζ νά έκτίθωνται οί λόγοι, δι* ους έγένοντο
(λέλη του Συλλόγου.
Την γνώ(χην του κ. Αυ&εντοπούϋου φ^(ι-
[Λερίζονται και πάντα τά λοιπά (λέλη κχΐ
άναΟέτουσι την έκτέλεσιν ταύτης εις τό
προεδρείον.
Ψηφίζεται τακτικόν [χέλος ό κ. /! Ζονμ-
πονλογλονς, εαπορος.
Είτα ό κ. πρόεδρος δίδωσι τόν λόγον τω κ.
γεν. γρα{/.(Λατεί προς άνάγνωσιν πραγματεία;
του έν Φριβούργω καθηγητού κ. ΤΙΐϋϊίώ
Περί καταγωγΛς τ<ί^ν νεωτέρων
ΈΛλήναιν, μεθ' ο εκφράζει τάς ευχαρι-
στίας του Συλλόγου προς τόν σοφόν άνδρχ,
τόν συγγράψαντα την πραγματείαν, προτείνε:
δέ δπως καταταχθη μεταξύ τών έπιτίμων
μελών. Μηδενός δ* υπάρχοντος άλλου ζητή-
ΠΡΑΚΤΙΚΑ (ΣΓΝΕΛΡΙΑί:ΐΣ ,ΑΤΒ', ,ΑΤΓ', 2 ΚΑΙ 9 ΝΟΕΜΠΡΙΟΤ 1898) 179
|ΐχτοζ τ:^ίζ συζήτησιν, ό κ. πρόεδρος, κηρύσ-
σων τον λήςιν των θερινών έργχσιών του
Συλλόγου, λύει την συνεδρίαν.
ΣΥΝΕΔΡΙΑΣΙΣ >ΤΒ'
(Ταχτιπή γενική)
τη 2 Νοεμβρίου 1898.
Προίδρίύσντος ΧΡ. ΧΑΤΖΗΧΡΗΣΤΟΥ, προέδρου.
Κηρύσσεται ή ϊναρζις της Ιπιμνημοοίηου
οντεδρίας του Συλλόγου* είτα ό /.. πρόεδρος
δια βραχείας προσφωνησεως έςέΟηκεν δτι ό
σχοΓος, οι' ον συνεκάλεσεν έπΙ τό αυτό τους τε
^ροσοιλείς εταίρους, ώς και τό λοιπόν άξιότι-
ΐΑΟν άχροατηριον, είναι ίνα πάντας προσλάβγ)
κοινωνούς ό Σύλλογος εις την Ολϊψιν αυτού
ί-Ι τ^ άπωλείζ του μεγάλου ευεργέτου του τε
ίδνους ,καΐ του Συλλόγου '
ΧΡΗΣΤΑΚΙΙ £ΦΕΝΔΙΙ ΖΩΓΡΑΦΟΥ.
Ανήγγειλε δε ρ.ετα τούτο τόν ρήτορα, τόν
{ΐελλοντα να έκφωνήστ) τόν έπιρ.νη[ΛΟσυνον
λόγον έπΙ τφ θρηνου{Λ8'νω άνδρι, προς δέ δτι
χιΐ ή έλλόγιαος δεσποινίς ΚορνηΙία Πρεβε-
ζιώτου ^Ηπειρώτις, δι' αιτήσεως της προς τό
^ροεδρείον έλαβε την άδειαν αύτοϋ, όπως
άηγγείλη κατά την αύτην η|;.ε'ραν Έλεγεΐον
έ-1 ΊΤί απώλεια του (/εγάλου εν εργοις συ^χ-
^ϊτοΊώτου αύτης ΧρικΙτάκη ε^ένδη
Ζωγράφου* {χεΟ' δ τόν λόγον δίδωσι τω
χ. Μ, Αν&εντοηονΙφ, όστις, παρελθών έπι τό
ί^τ^•^ια, εςύρησε προσηκόντως τάς άρε τα ς του
[ΑΕτχστάντος, ιδία δε εξήρε την επι παιδεία
ίρασιν του ά6ΐ(/.νηστου ανδρός. Τόν ρήτορα
ϊ,^Χίςατο η δεσποινίς Κορνηλία ΤΤρεβεζιώτον,
τ-'.ς άπ^ηγειλε κατάλληλον τη περιστάσει
Έίεγεϊον προς τόν (Λεταστάντα, ριεθ' ο έπε-
'τορχγισε τό κατανυκτικόν καΐ έπιβλητικώς
«£νΟΐ[Λον της τελετής /ορός φιλοκάλων έρα-
σ'.τδ)τνών, προασκηθεις υπό του κ. Γ. Παγτί-
>ίθΐ', «χ,Ο.ψας ωδην έ;:ια.νη|;.όσυνον. Ό κ.
"ρίεδρος άπε'ν5ΐ|/ε τάς εγκάρδιους εύ/αριστίας
τοΟ Συλλόγου τω τε έίο/ωτάτω κ. πρεσβευτή
τίς Ελλάδος, τώ θεοφιλεστάτω άγίω Χα-
ριονιχόλΕως, τω ρητορι καΐ τη ποιητρί/., τ(7>
/ο:ω ώς καΐ πάσιν έν γίνει τοις τΐ|Λήσασι
Οίχ της παρουσίας αυτών την έπι;Λνη(ΛΟσυνον
•:λ£ΓΓ,ν.
ΣΓΝΕΑΡΙΑΣΙΣ ^ΛΤΓ'
(Ταπτιπή γενική)
τ/7 9 Νοεμβρίου 1898.
ΠροΕδρεύοντος ΧΡ. ΧΑΤΖΗΧΡΗΣΤΟΥ, προέδρου.:
Άναγινώσκονται και επ:κυρουνται τα πρα-
κτικά της ήγου[;-ένης σ^^ν2δρίας• είτα άναγι-
νώσκεται υπό του κ. γενικού γρα(Λ[Αατέως η
αλληλογρα^ία9 έχουσα ούτω:
Επιστολή του κ. ^Επαμεινώνδου Στάμα-
τιάδου εκ Σά^αου άπό 1ης ^Ιουλίου, δωρουμέ-
νου άντίτυπον της υπ' αύτου εκδοθείσης Έπε-
τηρίδος της ηγεμονίας Σάμου του ίτους 1898.
Των ^Εφόρων των εκπαιδευτηρίων Πρεμετής
άπό 11 ^Ιουλίου, α(τουαένων τους γεωγραφι-
κούς χάρτας Ζαφειροηούλον.
Του ιερέως Εμμανουήλ Ααννω/ εκ Κοίΐβη
της Γαλλίας άπό 10/22 Ιουλίου, αίτοϋντος
να άποσταλτ, τό ΙΙεριοδικόν κατά τα συ|Λπε-
φωνη'Λε'να τη έν ΚοαθΠ 'Λκαδη^Λεία.
Του ϊί.^ΐω. Γκίώχα εντεύθεν άπό 16 Ίου^
λίου, προτείνοντος τροποποίησιν του έπ' ονό-
ρ.ατι του άοιδί(>.ου Σωτηρίου Καλλιάδου κλη-
ροδοτη[Λατος του άεψ-νήάτου Ηρακλέους Βα^
σιάδου, θείου του, χωρίς ποσώς να (χεταβληθη
ό σκοπός και η διάθεσις του νιληροδότου.
Του^ κ. Α. Δημητριάδου ^ διευθυντού των
Σχολνών Νικθ{/.ηδείας, άπό 19 Ιουλίου, πέ(Λ-
ποντος προς κρίσιν πόνη^/.ά του υπό τόν τίτλον
« Μεταξοακωληκοτρόψος » .
Του έν Αθήναις Προς διάδοσιν των Έλλη-
νικών Γραμμάτων Συλλόγου άπό 27 Ιουλίου,
επιστρέφοντος τόν υπ* αύτου αιτηθέντα πίνακα
τών ύποβαλουσών τω Συλλόγω αιτήσεις κοι-
νοτήτων περί χορηγίας γεωγραφικών χαρ-
τών Ζαφειροπούλου καΐ ποιου(Λένου παρατη-
ρήσεις τινάς έπ* αυτού.
Τών Εφόρων τών εκπαιδευτηρίων Πρα-
βίου άπό 1ης Αυγούστου, αιτου'Λενων δίπλα
σώ'Λατα χαρτών Ζαφειροπούλου δ:ά τα εκ-
παιδευτήρια αυτών, ώς καί τίνα βιβλία προς
πλουτισ[ΛΟν της βιβλιοθήκης της κοινότητος.
Του ιταλού κ. Επιτετραμμένου εντεύθεν
άπό 4 Αυγούστου, προσκαλούντος τόν Σύλ-
λογον όπως συ(Λαέτάσχη δι' αντιπροσώπου
η δια της αποστολής ανακοινώσεων εις τό έν
*Ρώι;.η συγκληθησόυ.ενον τη 15η 'Οκτωβρίου
1899 12ον Αιεϋνες Συ^'έδηιον τών Άσιανο-
λόγων.
Τής Φύ^παιδευτικης ^Αδελφότητας τών Τη-
νιων ^ Ευαγγελισμού » άπό 6 Αυγούστου,
180
ο ΕΝ ΚΩΝΪΤΑΝΪΙΝΟΤΠΟΛΕΙ ΕΛΛΠΝΙΚΟί: ΦΙΛΟΛΟΓΙΚΟΙ ΣΤΑΛΟΓΟΣ
Π
αίτθν[λίνης δχω; ιιτιτραΐττί αύτη ίνα συγκαλνί
τις Χ3ΐτ' ϊτο; τεσσάρας γιναΐς συνιδρίας
αύτης Ϊί τινι ί^ΕΟού^^^ί του Σν».όγΰυ.
ΤοΟ τέως ίνταυΟχ ττρείίβίυτί-υ τίς Γαλλίας
)ΐ. Ρ, Οααώοη άτ:^ 9 Αΰγού<ϊτ&υϊ Οΐρ[/.ώς βύ-
^/αρίΐϊτ&Οντϋς τω — υλλίγψ δ ία τα συλλυπν,τγ)-
ΰΐα αντοΰ 1:;ϊ τφ Οανάτφ της συζυγ&υ αύτου.
Του Παν. [ΑΤ,τρο-ολντοι^ Τ7ροί?ίοννήοον κ.
ΒαΈδίΗτον ά::ύ 4 Λύγου^ττου^ ^^^νί<7τώντος
"ΐΓαρίίληϊΓτην των οωρηίίϊ;ΐθ|/ένων γιωγραφι-
/,ών χαρτών ΖαψηροηούΧου τη κώι/.τ, ΙΙροα-
στείω τίς τταροίχίαςτου τον χ. IV! Σνοιωτάκην,
Ί^οίν Έ^ίίρων τών ίκτταιδεντηρίων Κοτναίον
άτ:6 15 Λύγούστο'^, αίτου/Λένων την σειράν
τών γεωγραφικών χαρτών Ζαφ^ιροττούλον.
Τών κ-Χ. ^επάσΓα*/ίρΐίρι3οι% βιβλιοττωλών
κχΐ ΐχο&τών έντεΟ^εν άπύ 18 Αύγουστου, τ:ι-
στοττΰΐνίντων δτι ή χοινοττ,ς Κοτυαίου είναι
άτ7θρος και έτΐο^ένως συνιστώντων θτ:ως όοΟη
αύτ-7ί δωρίλν ΐν σώμκ γεωγραφικών χαρτών
Ζηψ€ίροπύ νλον .
Της κυρίας Δομνίχης Χρ, Ζωγράφου έκ
Παρισίων ά"ό 19/31 Αύγουστου, έκφραζού-
(ΐΤίζ ευχαριστίας δια τα συλλ'^τ;ητν;ρια του
Συλλόγου *"1 χ(^ (ίανάτφ του συζύγου αύτης
'^Εί. Χρϊίοτάχη Ιψέΐ'δη Ζωγρόψοικ
Τών Έφούοετταρότΐίην και κατοίκων της
κώ^ιης ΐΐ^ρ/ίίΐοϊ ά-ό 19 Αύγουστου, έττικα-
λου[/.ένων ττ,ν υλικην του ΐΐνλλόγου άντίληψιν
τ: ρις σ'^ντηρησιν τις σχολής αυτών,
Του Διοικητικού Συ^χβουλίου της {ν τω
Πέραν Θρ^^σκενηκής Άδελφότητος τον Εύαγ^
γείίστον ΊωιίνίΌν^ αΐτουίΛΐνου την -ϊταραχώ-
ρησιν της αίθούστ,ς του Σ>Μλόγου ΐ-αξ της
ιβδο^Λαδος 7:ράς εστί ρ ίνας διαλί^ε*; ηΟικοΟργ,-
σκίυτικου τ^ερίε^ο^Λΐνου,
Της δί^-ΰίνίδος Κορνηλίας Α. Πρεβεζιώτον,
τταρακαλούσ-^,ς τόν Σύλλογον, 6 77 ω ς έ-ιτρέψη
αύτ?ί ν* ά-αγγιιλη ίλεγεΐον έττΐ τω άοιδί[;-ω
Χρηστάπ}} ίψένδι^ Ζίογοάψω κατά την έπι-
ρ/η|/,6συνον συνιδρίχν τοϋ Συλλόγου ά-6 30
Νοε^ίλβρίου,
Τοΰ κ. Νέστορος Γεωργίτοη, δικηγόρου και
μΟ.ους άντΕ;;ιστίλλοντος του Συλλόγου ά-6
6 Νοεμβρίου, 7:^ρ,-οντος 1:^ιστη|/Λνικήν διατρι-
βην, Κο(νά λ^οίηκά η τ6 παρ' άργαίοις "Ελ-
λησι δΐΐ§νΙς δίκαιον έ'τ£γραφο;Αενην, όπως
άνακοινω/)? εν ίΐΗ:κ% συνεδρία το^^ Συλλόγου.
Τοϋ Μψρο:τολίτον Ξόίΰης κυρίου 7ωα-
χΕψ, ττροέδρου της ί-Ι τη; Πατ;ιαρ/ικ*/;ς
Ηιβλιοίίήκης επιτρο-ης, αίτουΐΛέν/;; τάς δη-
^ΑΟσιενσίΐς του Σύλλογο-^ κχΐ εϊ τι ίλλο δύ-
ναται νά προσφερτ, ό Σύλλογος εις πλουτισμόν
της βιβλιοθήκης ταύτης, από 29 Σ6πτε[Λβρίου.
Του κ. Πέτρον Γ, Φάαΐ'ϋίδον, πρωτοψάλ-
του της ιεράς Μητροπόλεως Κυζίκου από 23
Όκτωβρίου, άναφεροι/,ε'νου ύς τίΊ Ζωγράφεισν
^Αγώνα περί συλλογής ζώντων [Λνη[/.είων.
Του κ. Ματϋαίον ΠαρανΙκα ι κ Τραπε-
ζουντος από 1 Όκτωβρίου, άποστέλλοντος
πραγι^.ατείαν έπιγραφο[Λε\ην € Ό Παφλαγωι-
κός διάκοσμος καϋ* "Ομηρον και Στράβωΐ'α^^
δπω; άναγνωσΟτί εν ειδική του Συλλόγου
συνεδρία.
Του κ. Γ, * Εαρινού εκ Σ[χύρνης από 27
Όκτωβρίου, εύχαριστούντος τω Συλλόγω δια
την βράβιυσιν του Σνμαϊκοϋ ΑεξιλογΙον αύτου
καΐ παρακαλουντος όπως τό δεκάλιρον γέρας
παραδοθη τω παρεπιδη{;.ουντι εν Κωνσταντι-
νουπόλει κυρίω *Εμμ. Μανα)λοπονλο).
Της *Εφοροεπιτ ροπής του χωρίου Γαή'ΐάς
7ής ΚνζΙκου άπό 9 Σεπτεμβρίου, αίτουμέν/;;
τους χάρτας 2^φειροπονλον υπέρ της σχο-
λής αυτών.
Τών Εφόρων τών σχο?Μων Έρζιγίάνης
άπό 19 Σεπτεμβρίου, αιτουμένων τους χάρτας
Ζαφειροπονλον.
Του κ. 77. Δούκα, γυμ,νασιάρχου Γυθείου
άπό 7 Όκτωβρίου, παρακαλουντος δπως,
συνψδα άποφάσιι του Συλλόγου, άποσταλώσι
τη άρτισυστάτφ βιβλιοθήκη του Γυμνασίου
άπασαι αί δημ,οσιεύσεις του Συλλόγου.
Ό κ. πρόεδρος, ίκφράσας τάς ευχαριστίας
τοϋ Συλλόγου προς πάντας τους όωρητάς,
άνακοινοι τω Συλλόγω δτι ελήφθη άπόοασις
παρά του προεδρείου δπως άποσταλώσι δύο
αντιπρόσωποι αύτου κατά την άναχώρησιν
της Λ. Ε. του πρεσβευτου της Γαλλίας κ.
Καμπον προς άπο/αιρετισμ.όν καΐ ϊκφρασιν
τών εύγνωμ.όνων αίσΟημ.άτων του Συλλόγου
προς τον εςοχον άνδρα. Τω οντι δε κατά την
ήμ,έραν της αναχωρήσεως της Αύτου Έςοχέ-
τητος μεταβάσα παρ' αύτω ή επιτροπή,
άποτελουμ,ένη έκ τών κ. κ. Χρ. Χατζηχρήστου,
προέδρου, και Π.Νικολοπονλον, αντιπροέδρου,
άνεκοινώσατο αύτω τόν σκοπόν της επισκέ-
ψεως αύτη;• ή δε Λ. Έζ., εις τό έπακρον
εύχαριστηθεϊσα επι τη ιδιαιτέρα ταύτη τιμή
του Συλλόγου, έςεφράσΟη λίαν ευμενώς καΐ
έδήλωσεν Οτι και εν τη αλλοδαπή ών Οε7ει
παρακολουθεί μετ' ιδιαζούσης προσοχή; καϊ
διαφέροντος τάς εργασίας του Συλλόγου.
Ό κ. πρόεδρος κατόπιν παρατηρεί οτι εν
ΠΡΑΚΤΙΚΑ (ΣΤΝΈΔΡΙΑΣΙΣ ^ΑΤΓ', 9 ΝΟΕΜΟΡΙυΤ 1898)
181
τ^ αλληλογραφώ^ ύ:τάρ•/ου/7ΐ δύο οαίττ,σιις πέρΙ
ίεαρο^τίς της αιθούσης του Συλλόγου* αίτησις
της έν τω Πέραν "Αδελφάιητος του Ευαγγελία
αιον *Ιωάγτον ^δρΐ παροχής αύτης δι* εσπε-
ρινά; διαλέγεις ηΟικοθργ,σκευτικου ττεριεχο-
αινου, και αίτησις ττίς *ΑδεΙφόιητος των
Τψίων διατε'σσαρας {Αονον συνεδρίας ετησίως.
'Γ-ιρ της τταραοοχης της ττρώτης αί^ό'7εως
συνηγορουσιν οι κ. κ. Μ, Ανϋεντόπονλος, *Αν.
Χρησιϋης καΐ ά, Μηλίώτης, καΙ^ παρ,ψηφεί
αποφαίνεται ό Σύλλογος υττερ αύτής' άλλ* η
ίι•/:$ρι αίτησις απορρίπτεται.
Γίνεται δεκτός ώς τακτικόν [/.ε'λος ό /,. Γ,
ΝούΙης, ίατρός.
Προχεΐ|Λένου δε περί της οικονο(Λΐκης κατα-
•ττίσεως του Συλλόγου, ό αντιπρόεδρος κ. Π,
ΝοζοΙόπονλος λέγει δτι τό προεδρειον εν προη-
γου[Αέητι συνεδρία άπεφάσισεν δπως δοθνί συν-
αυλίχ προς βελτίωσιν τών ο(κονθ|7.ικών του
Συλλόγου, και προς τούτο εύρε λίαν πρόΟυ[Λθν
την ευγενέστατη ν δεσποινίδα 7α>αι^/<λη;, ήτις,
ζιτί τ/;ν γνώμην του, αν άφεθτ) ελευθέρα ιΐς
τχ; ενεργείας της, θα σ^^ντελέστ) τα μάλα προς
ί-ιτυχη διε^αγωγ•/;ν τούτου, και προτείνει εις
τι (^Αη ίνα έπιληφθώσιν, ε! δυνατόν, έγκαι-
ρα); της προς τοϋτο συζητήσεως. Οί κ. κ. Μ.
Ανύεττόπονλος καΐ Α, Μοστρατος ορονουσιν
οτι διν απαιτείται (χακρα συ^ηττ,σις περί
τοντου καΐ έκφράζουσι την εύ/ήν, δπως ληφθγ)
Ιχ [αρο'^ς του Συλλόγου ή δέουσα προσοχή ώς
"ρ6ςτην έκλογην τών (χελών, άτινα θα άπαρ-
τίαωσι την έπιτροπην. Ό κ. Ανϋε^'τόπονλος
ίν τέλει φρονεί δτι ή έκλεχΟησθ(;.ένη επιτροπή
ίη έργασθ^ άποτελεσ[Λατικώτερον, δέον να η
0ΑηΌ[ΐελής. Ό κ. πρόεδρος λέγει δτι περί του
ΤΓ/νικου [Λερούς ηλθεν εις Φ^νεννόητιν {χετα
"ρο^ώπου, δυναμένου να δώσγ, πληροφορίας
χίρι της άπαιτου^/,ένης δαπάνης, ην ύπελόγι-
*7£ν ι(ς τριάκοντα λίρας* δσον δ' άφορ5^ τα
πρόσωπα, άτινα θα άπαρτίσωσι τ6 τεχνικόν
Ι^ρος τη; συναυλίας, δηλοί ότι επιφυλάσσε-
ται, ίνα εν προ/ϊεχεΐ Φ^νεδρία εκθέστ) έριστικώ-
τίρον τί;ν γνώ{Λην του περί τούτων. Ό κ.
Άψ. Χρηστίδης φοβείται (χη ή δαπάνη της
ί'Ρ)7*^Ρ*ζ άνέλΟτί είς τεσσαράκοντα λίρας και
•ροτείνει ίνα ή γνώ{Λη του ύποβληθν; (λόνον εις
τό ϊτροεδρείον προς συζήτησιν. Ό κ. πρόεδρος
^'γει ότι τούτο Οά Ικπληρωθνί αναλόγως της
7«ί)αης της δεσποινίδος Ίωαννίδον, και φρο-
^ίί, αποβλέπων εις ύψηλότερον σκοπόν, ότι
ίϊΌν η εργασία να •/; κλασική και ποικίλη.
Μετά ταύτα ό κ. Νιχολόπουλος προτείνει
δπως άποσταλν! αντίγραφο ν του «κφωνηθέντος
έπΐ(Λνη(Αθσύνου λόγου προς την σεβαστην χη-
ραν του άεΐ[Λνηστου Χρηστάκη έφένδη Ζωγρά-
ψον, ίνα λάβ•(ΐ και τούτου γνώσιν, ώς ελαβι
και τών λοιπών ψηφισ^/.άτων του Συλλόγου
έπΙ τω θανάτφ του συζύγου τ'^^ς. Έπι της
προτάσεως ταύτης του κ. Νικολοτζονλον, και
(δία περί του τρόπου της δη(Αοσιεύσεως του τε
έπΐίΛνηΐΛοσύνου λόγου και του ελεγείου, εγείρε-
ται {Λακρά συζητησις, καΟ' ην τΤι προτάσει
του κ. προέδρου αποφασίζεται, δπως, άφ' ου
προηγου[Λένως αποσταλώ-: ι τη σεβαστΤί χήρα
τα αντίγραφα αυτών, δηιχοσιευΟώσι κατόπιν
ταϋτα δια τών εγχωρίων εφη(Λερίδων καΐ τυ-
πωθώσιν εως πεντακόσια περίπου σώρ,ατα προς
εύρυτέραν διάδοσιν εις τό κοινόν.
Ό κ. Μοστράτος φρονεί δτι καλόν θα ητο
να εδη(χοσιεύοντο δια τών έφηρ.ερίδων έν
περιλνηψει τα πρακτικά εκάστης συνεδρίας προς
παρακολούθησιν τών εργασιών του Συλλόγου
καΐ υπό του κοινού* ώς καταλληλότερους
θεωρεί τους κ. κ. Γ, Πασχαλίδην καΐ Πάχη-
κον. Την γνώ[χην ταύτην του κ. Μοατράτον
παραδέχονται καΐ τα λοιπά {χέλη καΐ ανατί-
θεται τοίς ανωτέρω ή έκτέλεσις ταύτΓ,ς.
Ό κ. Νικολότιονλος παρακαλεί την Συν-
τακτικην Έπιτροττην, δπως επίσπευση την
έκτύπωσιν τών Περιοδικών τών τριών παρελ-
θόντων ετών, καΐ φρονεί δτι πάσα βραδύτης
περί την έκτύπωσιν συντελεί προς (Λείωσιν του
γοήτρου του Συλλόγου. Ό κ. Αν, ΧρηστΙδης
παρακαλεί τ•/;ν Συντακτικην Έπιτροπην δπως
από τούδε άρχίστ, να σκέπτ-ζιται περί εκτυπώ-
σεως τών τριών ΙΙεριοδικών καΐ να (χη άναβάλη
τούτο είς τό (/.έλλον, καθόσον θα άπαντήτ/)
πολλά προσκό(Χ(χατα ώς προς την εύόδωσιν
του έργου.
Ό κ. Γ. Πασχαλίδης άνακοινοί τω Συλ-
λόγψ, δτι η Βιολογική Επιτροπή έτύπωσεν
ίδίαις δαπάναις τα Πρακτικά αύτης και
παρακαλεί τόν Σύλλογον όπως έκφραση τάς
ευχαριστίας του προς τόν πρόεδρον αύτης κ.
ΟΙχονομίδψ, Ό κ. πρόεδρος εκφράζει έζ ονό-
[χατος του Συλλόγου τάς ευχαριστίας αυτού
προς τε τόν πρόεδρον κ. ΟΙκονομΙδην καΐ τα
λοιπά {/.έλη της επιτροπής και εύχεται ίνα και
αί άλλαι έπιτροπαι άκολουθησωσι τό παρά-
δειγι^.α αύτης ώς προς την εργατικότητα.
Επίσης ες επιστολής του κ. */. Γκιώχα Ό κ.
ΠαογαΙίδης ποιείται [χνείαν περί του προς
τόν Σύλλογον κληροδοτηρ.ατος του άει»Λνηστου
Ηρακλέους Βασιάδου, Έπι του ζητη(Λατος
182
ο ΕΝ ΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΟνΠΟΛΕΙ ΕΛΛΗΝΙΚΟΣ ΦΙΛΟΛΟΓΙΚΟΣ ΣΓΛΛΟΓΟΣ
τούτου γίνεται έκτ£ν•/;ς συζητησις, περί του αν
δύναται 6 Σύλλογος να κάρ//) /ρνίιιν του κλη-
ροδοτηαατος έπΙ του παρόντος, ώς τούτο
άναφε'ρεται καΐ εν τη προς τόν Σύλλογον
επιστολή του κ. Γκιώχα, η να άναβάλτ) την
πραγι^-ατοποίησιν αύτοΰ ρ-έχρι της διαρρεύ-
σεως του υπό του διαθετου όριζθ[Λ£νου εν τη
διαθήκη χρονικού διαιτή[/.ατος. Έν τε'λει τη
προτάσει του κ. Νικολοπονλον αποφασίζεται
δπως τό ζήτη[Αα τούτο παραπευιφΟη εις τάς
δύο Έπιτροπάς, την Φιλολογική ν τουτέστι και
την Κοινών ιολογικήν, ίνα τα [^.εν [Λε'7//) της
Φιλολογικής Επιτροπής άποφανθώσι περί του
άνυσίμου της τροποποιήσεως του κληροδοτή-
ματος, τα δε της Κοινωνιολογικής περί του
βασίμου αύτης.
Ό κ. Νικολόπονλος ζητεί πληροφορίας
παρά του κ. προέδρου περί της δεκαπεντα-
λίρου δωρεάς προς τόν Σύλλογον του κ. Φω-
τιάδον, Ό κ. πρόεδρος πληροφορεί τόν κ.
Νικολοπονλον δ'τι τό ανωτέρω ποσόν εστάλη
προς τόν Σύλλογον κατά την άπουσίαν αύτου
καΐ δτι τό πρόσωπον, όπερ έλαβε τούτο άντ'
αύτου, ύπεσ/έθη να τό άποστείλη λίαν εγκαί-
ρως προς τόν κ. ταμίαν του Συλλόγου. Μεθ* δ
ό κ. πρόεδρος εύχεται ϊνα και κατά τό παρόν
συλλογικόν έτος τα άςιότιμα (χέλη έν τη άπό
κοινού συνεργασία αυτών μετά του προεδρείου,
έπιδείξωσι τόν άπαιτούμενον ζηλον και προ-
0 υ μίαν προς έκπλήρωσιν του ευγενούς σκοπού
του Συλλόγου και προς επίρρωσιν της υψηλής
γνώμης, ης απολαύει τό ίδρυμα τοΰτοπαράτε
τη κοινωνία και τω Γένει ημών, ώς τό μόνον
πνευματικόν κέντρον έν τη Ανατολή.
Μηδενός άλλου ζητήματος υπάρχοντος
προς συζήτησιν, λύεται ή συνεδρίασις.
ΣΥΝΕΛΡΙΑΣΙΣ ΑΤΔ'
(Τακτική εΙδική)
τη 16 Νοεμβρίου 1898.
Πρθ£δρ£:οντος ΧΡ. ΧΑΤΖΗΧΡΗΣΤΟΥ, ::ροέδρου.
Μηδενός ζητήσαντος τόν λόγον έπΙ της
μελέτης της ειδικής συνεδρίας, τουτέστι της
Περί καταγωγής των νεωτέρων Ελλήνων ανα-
κοινώσεως του έν Φριβούργω της Γερμανίας
καθηγητού της Νεοελληνικής Φιλολογίας κ.
ΊΊΐΙίϋώ, ό κ. πρόεδρος δίδωτι τόν λόγον τω
άγορητη της εσπέρας κ. Κοκκολάτω, ΐατρω,
προς άνάγνωσιν μελέτης υπό τόν τίτλον Ή
ιατ{>ικη έν τΛ άρ^ζαία τραγωδία.
Ό κ. Κοκκολάτος εις τό περί ανατομικών
δρων της πραγματείας αύτοΰ λέγει οτι άπαν-
τώσιν οί δροι εγκέφαλος, ^φαϊ δοτέων, κά-
ταγμα, λάρνγξ και φάρνγξ, άτινα θεωρούνται
ώς πνεύματος διαρροαί, πνενμων, στέρνον,
ώλένη, πλενραί, ήπαρ, χολή, σπόνδυλος, ακαν-
ϋα, φλέψ, αρτηρία μετά θεωριών περί πνεύ-
μονας, φλεβός και αρτηρίας του Ενρνφώντος,
Ιπποκράτους και Γαληνού, ώς και αΓ/ια, δπερ
ακολουθεί σειρά πολλών επιθέτων, ώς αίμα
φοίνειον, αίμα /ιελαμπαγές, καϋάροιον, ϋεμι-
στον, κικύον, πιδύον, ΰκρατον, χντόν, ζώφντον,
δμαιμον, αντάδελφον, μητρφον, τυραννικόν,
παλαίτερον, αΙμάτων παλαιοτέρων κτλ. Ό κ.
Κοκκολάτος, διεξελθών τό άνατομ.ικόν μέρος
της ανακοινώσεως του, δηλοί δτι, την άνά-
γνωσιν τών επομένων κεφαλαίων αναβάλλει
εις έπομένην είδικήν συνεδρίαν.
Ό κ. πρόεδρος, μετά τάς προς τόν κ.
Κοκκολάτον ευχαριστίας του, παρατηρεί δτι
καίτοι, κατά τόν Κανονισμόν, αί είδικαι μελέ-
ται παραπέμπονται προς τάς οικείας έπιτρο-
πάς προς συζήτησιν, έν τούτοις οί βουλόμενοι
και έν συνίδρία του Συλλόγου νά ποιήσωσι
παρατηρήσεις τινάς, δύνανται νά έγγραφώσιν
ώς ομιλήσοντες έν τη επομένη συνεδρία, δπως
προσέλθη και ό άγο ρητής προς άπάντησιν έπι
τών λεχθησομένων, τουΟ' δπερ προθύμως καΐ
αποδέχεται ό κ. Κοκκολάτος, Ό κ. Μόστρα-
τος παρατηρεί δτι ίνα συζήτηση τις τό θέμα
έν επομένη συνεδρία, ανάγκη τό χειρόγραφον νά
κατατεθη έν τω γραφείφ, δπου προσερχόμενα
τά μέλη νά μελετήσωσιν αυτό* πλην και περί
τούτου εκφράζει την άπορίαν του πώς ό κ.
Κοκκολάτος τάς κοινή παρά τω έλληνικω λαω
έν χρήσει λέξεις, ώς λ. χ. μυελός, λάρυγξ, φά-
ρυγξ, πλευραι και τόσας ά>νλας παρουσιάζει
ώς δρονς ανατομικούς ή ίατρικούς' τοιούτους
θά έθεώρει αυτούς, λέγει, αν ό α, Κοκκολάτος
έπαρουσίαζεν άρτηρίαν τινά π. χ. ή φλέβα
άρχομένην έκ τήςδε της χώρας και καταλή-
γουσαν εις ταύτην ή έκείνην τήν χώραν, ή
ανέφερε χωρία, έν οις νά άναφέρωνται δροι
καθαρώς ιατρικοί, μή έν χρήσει και παρά τω
λαω ώς ή περιτόναιον κτλ., άλλως ή εργασία
του κ. Κοκκολάτον ούδεμίαν ενέχει σπουδαιό-
τητα, ή, κάλλιον ειπείν, δεν ανταποκρίνεται
προς τήν έκ της επιγραφής «>/ Ιατρική ίν τι]
αρχαία τραγωδίί}» προσδοκωμένην, καθότι αί
άπαριθμηΟείσαι λέςεις είσι κοινόν κτήμα το•3
αρχαίου θησαυροφυλακίου, του πλουσιωτάτον
ϋΡΑΐίτιΚΑ (2νΝΈΛηΑ5:ΐ5: ,ατλ', 16 νοεμβριογ 1898)
183
£•; λέςει; ελληνικού λόγου. Τφ κ. Λ, Μοσιρά-
τω χ-αντών ό κ. Κοκκολαιος 7Γαρx^/^ρβΐ δτι
η έτΓίγρχφή, ίϊν Ιδωκί τ/) {Λ-λέττ) αύτου, έστΙν
χραοοίωτάτγ;, καθότι ό|Λ'.λεί δντω; ττερι τη;
^xρ^ τξ τρχγωδιχ ίχτρικη;* άλλ' έχν αυτή
δ'ζν προ^φίργ) τα 'τζχοχ του κ. ΛΓοσιράτοι;
^τρο^Χοκώαενα, είς τούτο δεν σφάλλετχι αυτός,
άλλ* ή ίχτρικη έ;Γΐ«ττ/;(Λη, ήτις δίν ητο τόίΐον
::ροωίευ{;ιε'νη τφ κχιρφ έκείνφ η, κχΐ αν ητο
£ν|Αε'ρει τοιχυτη, δεν ύ7:χρχει πχρχ τοις ποιη-
τχΐς, εκ της φχντχσίχς άρυθ[Λένοις την ύλην
κχι ού/Ι εκ της ξηράς έπΐ7τη[Αης' άλλως κχΐ
ο•. κ. κ. *Αι^αγνωοτάκης κχΐ *Αν, Χρηοτίδης, ους
ά'^ε'οερεν έν τω τΓροοΐ(Α''ω, οι (λόνοι εργασθέν-
τες περί την άρχαιολογίαν της ΐχτρικης, δεν
ζρο«Π!νεγκον εις φως πλείονα τούτων.
Ό κ. Πασχαλίδης παρατηρεί δτι υπάρχει
^χρχνόητις [Λεταξυ του 7(..Μοοτράτον καΐ του
χ. ΚοκκοΙάϊον δτι ν χι (Λεν αΐ άταριθίΛηΟδίται
λ£;£ΐς δίν δύνχντχι να θεωρηΟώσιν δροι Ιατρι-
κοί, κχι έποαίνω; δεν δικχιολογείται εκ του
ζρώτου (Λερούς του θείΛχτος αύτου ή τοιαύτη
ε-'.γρχφ/), πλην ι<7ω; δικχιολογείτχι εκ της
Ολτ,ς των έποαενων κεραλχίων* απορεί δ[Λως
ΐΐίζ περί της γνώαης του κ. Κοκκολάτου, δτι
Ι τ, ίατρικη δεν ητο ποσώς προωδευ;χένη κχτα
την επο/ην έκείνην, καθ'ην αύτη εύρίσκετο
ίχριβώς έν (Λ-γχλγι άκίΛτί, ώς ό άοίδΐ(Λος
\ί9αγν(οστάκης άπίδειςε, καθότι κχΐ Οερχ-
;:£υτικχΐς άγωγαίς πλείστχις δσαις έ)<ρώντο,
. χι\ 5^ε•ρουργίας επραττον, καΐ τας νέας θεω-
I ρουίΛ-'νοις ανακαλύψεις της άσηψίας και άντι-
! οηψίχς κχι αποστειρώσεως κάλλιστα έγίνω-
' ϊχον, μόνον ούνΐ δε κχΐ οργχνοθεραπείχν κχΐ
Ι οζουεραπειχν εφηρ(Λο;ον, ως απίόειςε όιατριδη
1 ετ/άτως δη[Λθσιευθείσχ υπό του κ. Λάμπα-
; 6αφν, \^γ^^γ^^του του Ι1ανεπιστη(Λίου Άθη-
I νών, βρχβευΟόΐσχ έν τω Συμβουλιδεάρ '/α-
I Ίοοίφ άίαγωνίαματι, κχι ην δ'^τυχώς φχίνετχι
άγνοών ό κ. Κοκκολάτος όλοτελώς' δτι ώσαύ-
I τω; τοιαύτη εργασία, ήτοι αρχαιολογία της
Ι Ιιτρική;, έγένετο καΐ έν αύτω τω βιολογικω
τ;χί{Αατι του Συλλόγου, δπου, αν έφοίτα ό
χ. ΚοκκοΙάτος, θα ηκουεν δτι τοιαύτη υπήρχε
"ρόο^; έν τνί ιατρικτί, ώστε παρ χ τφ ΙΑρι-
οκΗράι^ει, ον καΐ αυτός επίσης χνε'φερεν, ά-
"αΐίτί κχι .η χρη'ϊες διόπτρων, αϊτινες έπω-
)λμτο πάρα τοΙς φαρ[Λακοπώλαις, έξ ου δη-
λθ'>:αι δτι έγίνωσκον κχΐ την πρεσβυωπίχν
ώς κΐι την ρ.υωπίαν.
Ό κ. Κοκκολάτος απαντών λέγει δτι περί
•«ντων τούτων τόν λόγον ποίησε ται έν τοις
έπθ(Λένοις κεφαλαίοι;. Ό κ. Γαβριηλίδης πα-
ρατηρεί δτι ό κ. Μοοτράτος δεν πχρενόησε
την πρόθεσιν του άγο ρητού καΐ ότι έχει δί-
καιον να (Λη θεωρνί την παρουσιασΟεισαν έργα-
σίαν ώς .άνταποκρινθ[Λένην προς τόν τίτλον.
Ό κ. ^Αναστάσιος Χρηστίδης παρατηρεί δτι ίνα
εισέλθω[Λεν είς την συζήτησιν και συζητήσω|Λεν
έπΙ της ουσίας, ανάγκη να περΐ(Λείνω{Λεν την
άνάγνωσιν καΐ τών ύπολειπο;Λένων κεφαλαίων,
έν οίς πιθανόν να ύπάρχωσι καΐ τεχνικοί δροι.
Ό κ. Μοστραιος δευτερολογών αναγνωρί-
ζει την ανάγκην της υπό τών ιατρών (Λίλέ-
της τών αρχαίων ποιητών, ών πολλά χωρία,
σκοτεινά τοίς φιλολογουσι, καθίστανται εύ-
ληπτα τοίς {χτροίς εύκολώτερον, ώς δυνα-
(Λενοις έκ της έπιστή{Λης αυτών να έζαγάγωσιν
έκ τών σχετικών προς την ίατρικήν και θερχ-
πευτικην χωρίων πάσας τχς δυνατάς έννοίχς,
ώς τούτο ώ(Λθλόγησε κχΐ άλλοτε, παρουσιάσχς
(ΛελέΓ/ϊν του <ί^ΣχόΧια καΐ έρμηνέΐαι εΙς ΑΙσχύ-
Αον», ου πολλά χωρία, (;.όνον τνί βοηθέ ία του
(Λακαρίτου ίατρού Κλεοβούλη ήδυνήθη να δια-
σχφήσγ/ δι' δ συγχαίρει τω κ. Κοκκολάτφ
και προτρέπει αυτόν να έξακολουθη [Λελετών
τους ποιητάς* πλην έπΐ(Λένει να θεωρνί τους
την έσπέρχν ταύτην παρουσιασθέντας δρους
ώς ούχΙ ιατρικούς, άλλα λέςεις κοινας τΎ^ τε
κρεοπωλικτί κχι (/.χγειρικν). Ό κ. Κοκκολατος
άντχπχντών λέγει δτι, ώς ό αρχαιολόγος,
άνασκαφάς ποιού(Λενος, ικανοποιείται καΐ θρύ;^.-
(Λχτα άκό(Λη αρχαίου τινός αγγείου όταν εύρ•/;,
αναζητών θησαυρούς καΐ άγάλ(Λατα πολυτελή
κχι λοιπά σπανιώτατα εϊδη, ούτω καΐ αυτός
ευχαριστείται καΐ απλώς (ΛΟνον λέξεις περι-
συλλέγων, σχέσιν έχουσας προς την ίατρικήν,
έστω καΐ πόρρωθεν. Ό κ. θ. ^Ακεστορίδης
έρωτ5& τόν κ. Κοκκολάτον αν ό ποιητής δεν
έννοτι δια τών φράσεων αίμα, μέλαν ή αίμα
^νησιμαΐον τό φλεβικόν, κχΐ αίμα κα'&άρσιον
ή πνεύμα ίν ταΐς φλεψι τό άρτηριακόν. Ευχά-
ριστων τω κ. *ΑκεστορΙδη ό κ. Κοκκολάτος
δια τήν δικαίαν κχι εύστοχον αύτου παρατή-
ρησιν, έπαναλα(Λβάνει δτι και περί τούτου
θέλει ό[Λΐλήσει έν τοίς έπο(Λένοις κεφαλαίοι;.
Μετά τινχς άλλχς πχρατηρήσεις τών κ. κ.
Μοστράτον καΐ Κοκκολάτον, 6 κ. πρόεδρος
πχρχπέ(Λπει τό α' ρ.έρος του άνχγνώσ(Λατος
τνί άρ(Λθδίκ ΒιολογικΤί Επιτροπή, ευχαριστεί
καΐ πάλιν τόν ρήτορα έπΙ τνί συ(Λβολνί αύτου
είς τήν διχφώτισιν της παρ* άρχαίοις (ατρικής,
κχΐ λύει τήν συνεδρίχν.
184
ο ΕΝ ΚΩΝίίΤΑΝΤίΝΟϊΊΙΟΛϋΙ ΕΛΛίΐΝΙΚΟϊί ΦίΛΟΛΟΓίΚΟΪ }2Ί!*ΛΛ0Γϋΐ;
ΣΓΝΕΔΡΙΑΣΙΣ ,ΑΤΑ'
(Τακτική γενική)
τ/7 23 Νοεμβρίου 1898.
Προίδρ£ύοντος ΧΡ. ΧΑΤΖΗΧΡΗΣΤΟΥ, ποοέ^ρου.
Άνχγινώσ/-ονται καΐ έ-ικυρουνται τχ ττρχ-
κτικχ τη; ν;γου[;.5νΥ)ς συνεδρίας* είτα άνχγι-
νώΐίίεται ή αλληλογοα^ία, έχουσα ώοε:
Της ^Εφοροεπαροπής των Σχολείων Περά-
μου της Κυζίχ,ου ά~ό 16 Νθ5[Αβοίου, αίτου-
(Λίνης τους χάρτας Ζαφειροπονλον.
Της ενταύθα Μουαικής Λέσχης (Οΐϋΐ)
Μαδίοαΐ) από 20/1 Δεκε[^.βριου αΙτου|^.ένης
την αιΟουσαν του Συλλόγου δια την 2/14 Δε-
κε[Αβρ{ου καΐ ττροσφερούτης δύο λίρας τουρκικας
συ[Απεριλα;Λβανθ[Λ£νων εν αύταίς και των εξό-
δων του φωτισ(Λθυ.
Του βιβλιοφύλακος του εν ϋρδαΐα βασιλι-
κού Πανε7:ιστη(Αίου άττό 29 Όκτωβρίου, άγ-
γε'λλοντος την παραλαβην του 24ου και 25ου
τό[;-ου του ΙΙεριοδικοϋ του Συλλόγου και εύ-
χαριστουντος αυτόν.
Της ένταυΟα Βασιλικής Ελληνικής Πρε-
σβείας, αίτούσ•/;ς τας δια τό Γυ[Λνάσιον Γυ-
Οίίου έτΓίψηφισ^είσας δην-οσιεύσεις του Συλ-
λόγου, κατ' έντολην καΐ 8ια λογαριασ{ΛΟν του
8•ρη;Λ$νου γυ[χνασίου, άτ:6 17 Νοε(Αβρίου.
Του ενταύθα κ. Άλ. Εΰστα&ιανον, δώρου-
ρ,ίνου τω Συλλόγω δύο αντίτυπα της ύπ' αυ-
τού έκπονηθείσης Φυσικής Πειραματικής, ών τό
[λέν δια την ΒιβλιοΟηκην του Συλλόγου, τό δε
προς άποττολην τψ άγωνοθετ/ι κ. Καρατιάνω.
Του ενταύθα κ. Εά^ανά λνίίίαΐίβν, εύχα-
ριστοϋντος τόν Σύλλογον έπΙ τη εκλογή αύτου
ως (χέλους τακτικού, από 18 Νοε[Αβρίου.
Ό κ. πρόεδρος, έκρράσας προς πάντας
τους δωρητάς τας ευχαριστίας του Συλλόγου
λ^γει δτι εύρεν έγκ3κρΐ[Λ£να; ύπό του Συλλόγου
29 εν ό^,ω αιτήσεις επιτροπών σχολών διαφό-
ρων κοινοτήτων, περί αποστολής γεωγραφικών
χαρτών, επειδή δε απεστάλησαν προς τόν
Σύλλογον ολιγώτεροι τών αίτουαένων, ήτοι
{λόνον 15, φρονεί δτι δέον ούτοι να άποστα-
λώσι προς τάς κοινότητας έκείνας, αίτινες, ως
ίκ του άποκε'ντρου της θε'σεως αυτών, δεν είναι
δυνατόν να ϊλθωσιν εις σ'^γκοινωνίαν (λεθ* ή-
[Αών και προς τόν εν Αθήναις Σύλλογον Προς
διάδοσιν τών ' Ελληνικών Γραμμάτων εΐ'τε δια
προξενικών γραφείων εϊτε δια πρακτορείων.
Τήν πρότασιν ταύτην παραδε'χονται πάντες.
Μετά τούτο ό κ. πρόεδρος λε'γει ό'τι ό ενταύθα
Σύλλογος ΟΙΐώ-ΜαβίοαΙ αιτείται τήν παρα-
χώρησιν της αίθούσ-ζις του Συλλόγου δια τήν
12ην Δεκε(/.βρίου προς τέρψιν τών ιδίων αύτου
οικογενειών άντΙ (;.ισθώ(Λατος 2 λιρών. ΈπΙ
της αιτήσεως ταύτης λα;7.βάνουσι τόν λόγον
πολλοί, εξ ών οι (^.έν κ. κ. Πασχαλίδης, ^Ιωάν-
νου καΐ Κελάίδίιης κηρύσιονται ύπερ της
πληρω;Αης του άλλοτε άποφασισθίντος ύπό
του Συλλόγου έπι ό{Λθίαις αιτήσεσι ΙΟλίρου
ποσού, έπΙ τω λόγφ δτι δεν αιτείται ή αί-
θουσα προς φιλανθρωπικόν ή έκπαιδευτικόν
σκοπόν, οι δε κ. κ. Μοστρατος, Αυ&εντόπονλοζ
και Εύστα&ιανος φρονουτιν δτι δέον να παρα-
χωρηθώ ή αίθουσα εξαιρετικώς άντΙ του εν ττί
αιτήσει όριζθ[Λένου έπιδό(Αατος, δπως αφ* ενός
(λίν δοθη ή δέουσα τάσις προς έξύψωσιν του
[ΑαθήΐΛατος της {Αουσικης, δπερ πάρα τοις άρ-
χαίόις εθεωρείτο ώς εύστοχον παιδαγωγικόν
(/.έσον, άφ' ετέρου δέ, επειδή πολλά τών έν τω
Συλλόγω τούτψ ρ.ελών θα λάβω σι μέρος εις
τήν προσεχώς δοθησθ[Λένην υπέρ του Συλλόγου
συναυλίαν ό κ. Μηλιώτης προτείνει δπως,
ένεκα τών δυσχερών οίκονορ.ικών περιστάσεων
του Συλλόγου, αύξηθη τό ανωτέρω ποσόν εις
5 λίρας. Υπέρ της προτάσεως ταύτης κηρύσ-
σεται ό κ. Κελαϊδίτης και κατα πρότασιν του
κ. Νικολοπούλου, τίθεται είς ψηφοφορίαν καΙ
γίνεται παμψηφεί δεκτή.
Ό κ. Κελαΐδίτης λέγει δτι ελαβεν έντολήν
δπως παρακαλέσ•/) τόν Σύλλογον περί χορη-
γίας της αιθούσης αύτου έπΙ 8 — 10 ήμερα;
προς τήν καλλιτέχνιδα ελληνίδα κ. θάλειαν
Φλωρα, σπουδάσασαν έν Μονάχφ, προς εκθε-
σιν 40 περίπου καλλιτεχνικών έργων αύτης*
άμα δε δηλοί δτι τό τίμημα της είσόδου κατ
έντολήν της διατεθήσεται υπέρ τών αναγκών
του Συλλόγου. Πολλά έκ τών μελών συνη-
γορουσιν υπέρ της προτάσεως ταύτ/ις καΙ έπΙ
τέλους γίνεται παμψηφεί δεκτή.
Εκλέγονται τακτικά μέλη του Συλλόγου
οί κ. κ. Γ, Χατζημιχάλης, μηχανικός, θ,
Σγουρδάιος, ιατρός, Δ, Μανουηλίδης, (ατρός,
/. Παππά, νομικός, ^Ανδρ. Παπακωνσταντίνον^
(ατρός, Η, Β6ΐΙ)61(^, διευθυντής της εφημε-
ρίδος 8ίίνΏΐΙ)0ηΙ και του Έλληνογαλλικου
Λυκείου Χρ. Χατζηχρήστου, καιϋΤ. Καλλυηκος,
πρεσβύτερος. Ειτα διαλύεται ή συνεδρία.
ΠΡΑΚΤΙΚΑ (ΣΓΝΕΔΡΙΑΣΙΣ ,ΑΤΕ', ,ΑΤΓ', 30 ΝΟΕΜΒΡΙΟΥ ΚΑΙ 7 ΔΕΚΕΜΒΡΙΟΥ 1898) 185
Σ1*ΝΕΔΡΙΑΣΙΣ ,ΑΤΕ'
(Ταχτική εΐόιπή)
τη 30 Νοεμβρίου 1898,
Προεδρεύοντος του γενικού γραρ.(χατέως
κ. Γ. Παοχαλίδον, άναγίνώτκονται τα ττρα-
Λτιχχ της ήγου(χέν7)ς συνεδρίας καΐ έττικυρουν-
ται, αεΟ'ο έ κ. γρα[Α;/.ατεύς, άνελθών έττΐ τό
,ί>ηαα, άναγινώσκει πραγ{Αατε{αν του εν *Ιωαν-
ν:νθίς νθ(Λΐκου κ, Ν. Γεωργίτση, αντεπιστέλλον-
τος (ΐελους, ύττό τόν τίτλον Το διεθνές δί-
καιον παρά τοϊςάρ2ζαίο\ς"Ελλη<Ιιν•
Μηδενός δ' άλλου ζητ-ψατος υπάρχοντος
προς (Γ^ζ^,τησιν, ό προεδρεύων, άφ' ου έζε'-
ορασε τας ευχαριστίας του Συλλόγου προς τόν
λόγιον κ. ΓεωργΙταην, λύει τγ;ν συνεδρίαν.
ΣΥΝΕΔΡΙΑΣΙΣ >Τς"
(Τακτική γενική)
τη 7 Δεκεμβρίου 1898.
Προίδρεύοντοί ΧΡ. ΧΑΤΖΗΧΡΗΣΤΟΥ, προέδρου.
Άναγινώσκονται καΐ έπικυρουνται τα πρα-
χτίχα της ηγου(Λένης συνεδριάσεως* είτα άνα-
ρώσκεται ή αλληλογρα<^ία, έχουσα ώδε:
Επιστολή των ^Εφόρων των ελληνικών
ασιοίδεντηρίων Κορυτσάς από 3 Νοε(Λβρίου,
ιίτου[«νων τους [Λετα τόν Α ' τό(Αθν έκδοθεντας
τόίΛΟυς της Ζωγραφείου Ελληνικής Βιβλιοθή-
κης διχ την Βιβλίοθήκ'^ν του αυτόθι ΙΙαγ-
'/Μον γυμνασίου, ώς καΐ την σειράν του Πε•
ριο^ικον του Συλλόγου.
Του κ. Ν, Β, Φαρδύ εκ Σα[ΛθθράκΥ)ς από
8 Νοείλβρίου, πέ(Λποντος 6(ς τόν Ζωγράφειον
Ά'/ώνα τό υπ' αύτου φιλοπονηθέν « Έλληνικόν
Ψαΐτήριονι^, ου τό προοί(Λΐον παρακαλεί δπως
άνα'ρίωσθη ϊν τινι του Συλλόγου συνεδρία, αν
δγχριβη, καΙ καθιστώντος άντιπρόσωπόν του,
"ρές παραλαβην του άπονε[Ληθέντος αύτω έν
'^^Ζωγξαφείω Άγώνι ΙΟλίρου βραβείου κατά
•ί» λήξαν ϊτος, τόν κ. ΜθΪ8β Ιβααο Εβίίβ-
ηαζί
Της Α. Έξ. του κ. Νικ. Μαυροκορδάτου
ίττί'Λιν από 25 Νθ6(Λβρίου, εύ[Λενώς άποδεχο-
!«νου δπως συ(Λ(Λετάσχγ) της προς δφελος του
-/λλόγου δοθησομιε'νης [Λουσικης ίσπερίδος.
Τον κ. Νικ, Κωνοταντινίδου έζ *Αοριανου-
^όΧδωςάπό 16 Νοεμβρίου, πέ(Λποντος γλωσ-
•^ϋίην ύλην εις τόν Ζωγράφειον Αγώνα υπό
'Ελλ, Φιλ. Σύλλογος.
τόν τίτλον « "/ίΛ; καΐ ε9ιμα Μανδρίτσης ίν
αυγκοίοει πρδς τά 7ΐέριξτ>,
Του κ. Λυσάνδρου Γ. Χ. ^ίΤώνστα, γρα(Λ[χα-
τέως της Α. Έξ. του κ. Γρ. Γ. Μαρασλή, έξ
Όδητσου από 28 Νοε(/.βρίου, δηλούντος άπαν-
τητι/.ώς, έντολη του χορηγού τΤ^ς Βφλισ&ήχης
Μαρασλή, ότι σταλησονται κατ' αύτας ίξ
Αθηνών τω Συλλόγφ πάντα τα (Λ.ίχρι του^ι
εκδοθέντα τεύχη της Βιβλιο&ήκης Μαροαλή
εις διπλούν καΙ δτι η άτ^οστολη αυτών εΕς δί-
πλουν έξακολουθή<ϊ6ΐ καΐ έν το) (λέλλονη.
Της ενταύθα Μουσικής Λέσχης από 9 Δΐ-
κε(Λβρίου ν. ε., άποδεχθ(Λένης δπως ποίηση έν
τνί αίθούστ, του Συλλόγου την υπέρ αύτ^ς
[Λουσικην εσπερίδα έπΙ 5λίρφ πληρω(Λη καΐ
άπθ7τελλούσης τφ προεδρείω 10 εισιτήρια της
συναυλίας ταύτης δωρεάν.
Του κ. Ν. Φωτιάδον εντεύθεν από 30 Νοεμ-
βρίου, δωρου|^.ένου τφ Συλλόγφ δύο σώματα
της Περί τών Ελευσίνιων Μυστηρίων μελέτης
του καΐ άποστέλλοντος αριθμόν τίνα αντιτύ-
πων δια τους προαιρουμένους δπως συν τ^
αποκτήσει του βιβλίου συντελέσωσι ποός κά-
λυψιν της δαπάνης του τύπου.
Της ενταύθα αρτισύστατου θρησκευτικής
^Αδελφότητος Εύαγγελυστον ^Ιωάννου από 27
Νοεμβρίου, εύχαριστούσης έπΙ τη παραχω-
ρήσει της αιθούσης του Συλλόγου τη 'Αοελοό-
τητι άπαξ της εβδομάδος δια τας διαλέξεις
αύτη; καΐ όριζούσης την έσπέραν έκαστης
Τρίτη; χάρΐ"^ τών διαλέξεων τούτων*
Φωτογραφήματα απολιθώσεων, δωρηθέντα
υπό του κ. Κ. Μακρή, (ατρου.
Του κ. Β, ΜυστακΙδου, εφόρου της Βιβλιο-
θήκη;, από 25 Όκτωβρίου, δι* ης άνακοινοι
τω Συλλόγφ δτι παραιτείται της θέσεως αυ-
τού δια λόγους πρό πάντων δυσκολίας ένεκα
της μακράν κατοικίας αυτού, δι»' ους παραι-
τείται καΐ της Φιλολογικής Έπιτροτ^ς.
Του κ. Γ. Δ, Παχτίκου εντεύθεν από 6 Δε-
κεμβρίου, αίτουμένου την παραχώρησιν της
αίθούσης τών τακτικών του Συλλόγου συνε-
δριών δις της εβδομάδος προς έξάσκησιν του
ύπ' αυτού διευθυνομένου μουσικού χορού.
Του κ. Π. ^Ιορδανού, διδασκάλου της τουρ-
κικής γλώσσης, άπό 7 Δεκεμβρίου, αιτου-
μένου την παραχώρησιν αίθούσης τινός του
Συλλόγου έπΙ πληρωμή, προς ίδιαιτέραν διδα-
σκαλίαν της γλώσσης ταύτης έπΙ διδάκτροις.
Ό κ. πρόεδρος λέγει δτι έπΙ της αιτήσεως
του κ. Γ, Παχτίκου περί παραχωρήσεως της
Τόμος ΚΖ' 24
186
ο ΕΝ ΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΟΤΠΟΛΕΙ ΕΛΛΗΝΙΚΟΣ ΦΙΛΟΛΟΓΙΚΟΣ ΣΤΛΛΟΓΟΣ
αιθούσης του Συλλόγου προς προκαταρκτι-
κην 6κγύ|Λνασιν ύπ' αύτου χορού (Λαθητών,
δστις ηοη κατηρτί'ϊθη προς ένίσχυσιν του [Λα-
θη(Λατος των εσπερινών θργ)σκευτικών διαλέ-
ξεων, λαβών τον λόγον ό κ. !4. Χρψττίδης
λέγει δτι τό τοιούτο δεν συνάδει προς τόν
ύψηλόν καΐ ιερόν σκοπόν, ον έπαγγε'λλονται
τα θρτισκευτικα (;.αθή(Λχτα καΐ έπθ(Λένως κα-
τακρίνει την δια τοιούτων [χέσων έπιδιωκο-
(Λένην ώφέλειαν των θρησκευτικών (Λαθη(Λάτων,
ως άσκοπων καΐ πομπωδών. Οι κ. κ. θ. '-4κε-
ατορίόης και Α, Μοστράτος άντιφρονουσι προς
τόν κ. ΧρηαζΙδην κχΐ προς ύποστηριζιν της
γνώμης των άναφέρουσιν δτι καΐ εν τοις άρ-
χαιΌις χρόνοις ή προς τόν θεόν λατρεία έξετε-
λεΐτο εν υμνοις, χοροίς καΐ τυμπάνοις, .και
φρονουσιν δτι δια της καθιερώσεως τών υπό
του κ. Παχτίκον ενδεικνυομένων μέσων θα
φθάσωμέν ποτέ εΙς την πρώτην αγνότητα τών
θρησκευτικών μαθημάτων δι' δ συγχαίρουσιν
άπό καρδίας τόν κ. Παχτϊχον έπΙ τη προθύμφ
άρωγη αύτου προς επιτυχή εύόδωσιν του υπό
της Άδελφότητος επιδιωκομένου σκοπού. Ό
κ. 'Α,ΧρηστΙδης απαντών λέγει δτι τό τοιούτο
έγίνετο κατά τους αρχαίους χρόνους έν τόποις
ώρισμένοις προς λατρείαν μόνον του θ£ου.
Ενταύθα πρόκειται περί διδασκαλίας θ^5η-
σκευτικου μαθήματος, ου σκοπός είναι απλώς
ή θρησκευτική μόρφωσις του άτομου καΐ
τίποτε περισσότερον. Οι κ. κ. Κ, Παπακων-
αταντίνον καΐ Εύστα&ιανός φρονουσιν δτι ή
Αδελφότης οφείλει να κανονίση κατά τό δο-
κούν αύτη την πορείαν της έν τη διδα/η,
αρκεί μόνον να μη ύπερβη τά δυνατά δ:ια.
Ό κ. ΠασχαλΙάης φρονεί δτι, λόγφ της κατα-
πτώσεως του θρησκευτικού αίσθηματος παρ*
ημϊν, θεωρεί άπαραίτητον την έπΙ τό πομπω-
δέστερον διδασκαλίαν τών θρησκευτικών μα-
θημάτων ε(ς προσέλκυσιν πολλών καΐ προ-
τείνει νά τεθη είς ψηφοφορίαν ή πρότασις περί
παραχωρήσεως της α(θούσης τω κ. ΠαχτΙκφ,
Γενομένης της ψηφοφορίας, γίνεται ή αίτησις
αύτη παμψηφεί δεκτή.
ΈπΙ της αιτήσίως του κ. Π. Ιορδανού έπΙ
διδάκτροις, έξ ών ό Σύλλογος νά λαμβάνη
40%, τά μέλη αποφαίνονται διά ψηφοφορίας
ύπίρ της απορρίψεως, ώς άντιβαινούσης εις τόν
Κανονισμόν του Συλλόγου.
ΈπΙ τής αίτήσεως του Γυμνασίου Κορυ-
τσδίς εκ της Ζωγραφείον Βιβλιο&ηκης απο-
φασίζεται δπως άποσταλώσιν αύτω οί αίτού-
μενοι τόμοι, επειδή ή αίτησις είναι σύμφωνος
προς προηγηθείσαν άπόφασιν του Συλλόγου.
Είτα ό κ. πρόεδρος άγγέλλει δτι τά έργα
τών κ. κ. Φαρδν και Κωνσταντινίδον παρε-
πέμ.φΟησαν τη Φιλολογική Επιτροπή.
Ό κ. πρόεδρος αναφέρει δτι ό κ. Β, Μν-
στακίδης δι* επιστολής του ζητεί έπιμ.όνως την
εκ του αξιώματος του εφόρου τής Βιβλιοθήκης
άπαλλαγήν του, καΐ επομένως παρακαλεί τόν
Σύλλογον, δπως έν προσεχεί έκτάκτω συνε-
δρία προβη εις τήν έκλογήν εφόρου τής Βι-
βλιοθήκης ώς καΐ α' αντιπροέδρου, άντΙ του
τέως τοιούτου κ. Χρήστου Χατζηχρήστου,
εκλεγέντος προέδρου του Συλλόγου. Όρίζεται
δέ ώ; τοιαύτη ή προσεχής Τετάρτη.
Τη προτάσει δέ μελών τίνων αποφασίζεται
υπό του Συλλόγου ή πρόσκλησις τής τριμελούς
* Επιτροπής έπΙ τή; έξελέγξεως τών έν τη
Αποθήκη υπαρχόντων βιβλίων.
Εκλέγονται τακτικά μΛη του Συλλόγου
ο ι κ. κ. Κων. Γεωργιάδης, Κ, Σάϋαης,Δ. Σαβ-
βαίδης καΐ Παναγ, Παπαηκολάου, άπαντες
ιατροί, Χαρ, Βάμβακας, δικηγόρος, θ. Χ.
Φλωράς, Κ, Μαλέας, ιατροί, καΐ Κ Σπανού-
δης, λόγιος.
Ό κ. *Α. ΧρησιΙδης λέγει δτι άπό πολλών
ετών είναι καθιερωμένη ή κακή έ'ξις του νά
χειροκροτώσι τά μέλη οσάκις τις τών ρητόρων
κατέρχεται του βήματος του Συλλόγου. Διά
του τοιούτου μέτρου ο Σύλλογος επιδοκιμάζει
τό έργον εκείνο, δπερ κατόπιν μελέτης διά
συζητήσεως αποδοκιμάζει. 1ν μέρος ή καΐ τό
δλον ώς άδόκιμον φρονεί ώς έκ τούτου δτι
είναι εντελώς άνάξιον καΐ άνάρμοστον είς
σοβαρόν καΐ έπιστημονικόν σωματείον, οΤον ό
Σύλλογος, νά καταφεύγη είς τοιαύτα διαβή-
ματα, άτινα άπεδοκιμάσθησαν παρ* απάντων
τών πεπολιτισμένων κρατών καΐ προτείνει
τψ Συλλόγω τήν κατάργησιν αυτών διά
καταλλήλου συστάσεως του κ. προέδρου προς
τε τά μέλη ώς καΐ προς τους προέδρους τών
Επιτροπών. Ό κ. Μοστρατος λέγει δτι ώς
προς μεν τάς ανακοινώσεις έκαστης δευτέρας
δύναται νά γείνη τούτο, ώς προς τά αναγνώ-
σματα δμως δέν ευρίσκει τούτο κατάλληλον.
Ό κ. πρόεδρος λέγει δτι υπό φαινομενικήν
εποψιν ό κ. *Αν, Χρηστίδης καΐ οι αύτζ) συμ-
φωνούντες εχουσι δίκαιον, αλλ* έάν άναλογι-
σθώσιν αφ* ενός δτι οΐ άνακοινουντες ή πρα-
γματευόμενοί τι έν τψ Συλλόγφ έμελέτησαν
μετ* επιστασίας διάφορα συγγράμματα καΐ
κατέβαλον πολλούς κόπους προς συλλογήν καΐ
συνοπτικήν εκθεσιν τών γνώσεων, τών άναφε-
ΠΡΑΚΤΙΚΑ (ΣΤΝΕΔΡΙΑΣΙΣ ,ΑΤΖ', ,ΑΤΙΓ, 9 ;^ΑI 14 ΔΕΚΕΜΒΡΙΟΥ 1898) 187
ρομένων ιΐς τό £?δος της ανακοινώσεως η πρα-
γαχτίίας αυτών καΐ άφ' ετέρου την σπάνιν
τοιούτων άγορητών, δεν θα έπ8'(Λενον είς την
χζτάργησιν έθ(ρ.ου, δπερ συντελεί τα (Λεγιστα
ιΐς την παραθάρρυνσιν των δυνα[Λίνων να
ζράζωσί τι υπέρ της προαγωγγίς εν γένει του
Συλλόγου, χαΐ παρακαλεί τόν κ. ΧρηστΙόην,
άν επΐ(Αένη είς την γνώ(Λην του, να διατύπωση
χχλώς αύτην δπως τεΟη είς ψη<ροφορίαν. Ό
κ. Χρηατίόης λέγει δτι ή πρότασι'ς του άφορδί
ιΐς την διχ συστάσεως του κ. προέδρου κα-
τζργησιν των χειροκροτη(Αάτων ϊν τε ταϊς
εί^ικαΐς του Συλλόγου συνεδρίαις, ως καΐ εν
ταΐς συνεδρίαις των διαφόρων Επιτροπών.
Τεθείσης της ανωτέρω προτάσεως είς ψηφο-
^ορίαν, ο Σύλλογος αποφαίνεται δια πλειο-
ψηφίας υπέρ αύτης. Είτα ο κ. Εύοτα9ίαν6ς
ποιείται ύπό{ΐ.νησιν τζ> Συλλόγω περΊ της [χη
πίστης 8φαρ[Λθγΐς του περί ρ.ελών 12 άρθρου
του Κανονισ[Λθυ ώς προς τίνα εξ αυτών και
παρακαλεί τόν κ. πρόεδρον δπως (λερΐ(χνή-
στ] περί τούτου εγκαίρως. Την ύπό(Ανησιν
ταυ την του κ. Ενστα&ιανοϋ ύποστηρίζουσι καΐ
πολλά άλλα έκ τών [χελών και ούτω αποφα-
σίζεται να άνατεΟη τώ κ. προέδρφ ή πνστη
ε^χρρ-ογη του Κανονισ(Λθυ ώς προς τα [χέλη,
τα (Λη συ;χ.(χορφωθέντα (^έχρι τούδε προς τό
πνεύμα αυτού. Μεθ' δ λύεται η συνεδρίασις.
ΣΥΝΕΔΡΙΑΣΙΣ ΑΤΖ'
^Έχταητος)
τα 9 Δεκεμβρίων 1898,
ΙΙρο€5ρ(ύοντος ΧΡ. ΧΑΤΖΗΧΡΗΣΤΟΥ, προέδρου.
Ό κ. πρόεδρος λέγει δτι τό θέ(/.α της
Λί|ΐερινης εκτάκτου συνεδρίας είναι η ίκλογη
α* άηυιροέδρου ώς καΐ Ιφόρου τής Βιβλισ&ή-
χης, άντΙ του τέως αντιπροέδρου κ. -Χρ. Χα-
^ζηχοήσζσυ, εκλεγέντος προέδρου καΐ του
ίψόρου της Βιβλιοθήκης κ. Β, Μνοτακίδον,
παραίτησα [χέν ου. *Όθεν παρακαλεί τα ριέλη
η προβώσιν είς την έκλογήν α') αντιπροέ-
δρου χαΐ β') εφόρου τ-ζς Βιβλιοθή/.ης. Γενο-
(4^νης ψηφοφορίας, άνεδεί/θησαν δια πλειο-
νοψηφίας οί κ. κ. Μανουί]λ ΆμηελΙδης α'
άηιιτρόεδρος καΐ Κ. Παντερμαλής έφορος
της Βιβλιοθήκης. Ό κ. πρόεδρος συγχαίρει
ΐ|λφοτέροις έπΙ τη εκλογή αυτών καΐ παρα-
%ιλεΐ δπως ρ,ετα προΟυ(Λίας καΐ εγκαίρως
(πιλη^θώσι τών εαυτών καθηκόντων προς
κανονικην και απροσκοπτον πορειαν τών
εργασιών του Συλλόγου. Ούτω δέ λύεται ή
συνίδρίασις, (χή υπάρχοντος άλλου ζητη[χα-
τος προς Φ-»ζήτησιν.
ΣΓΝΕΔΡΙΑΣΙΣ >ΤΗ'
(ΤαππΗ^ εΐδίκή)
. τη 14 Δεκεμβρίου 1898,
Ιΐροιδρεύοντος ΧΡ. ΧΑΤΖΗΧΡΗΣΤΟΥ, προέδρου.
Άναγινώσκονται και έπικυροΰνται τα πρα•?
κτι/,α της ηγου|χένη; Φ^νεδριάσεως. Είτα ό
κ. πρόεδρος τόν λόγον δίδωσι τψ ίατρω κ.
Κοκκολάτφ προς άνάγνωσιν του υπολειπομένου
(χέρους της ανακοινώσεως του Ή ιατρική
εν τΛ άρ^ζαία τραγωδία• Μεθ' δ έκ-
φρχζει ευχαριστίας τζ) κ. Κοκκολάτφ έπι τω
άνχγνώσ(χατι και προσκαλεί τα (χέλη προς συ-
ζήτησιν αυτού εν προσέχει έπθ[χένη είδικη
συνεδρία. Ό κ. Δ. Μοοτράτος απορεί πώς ό κ.
πρόεδρος έν προηγουμένη είδικη συνεδρία επέ-
τρεψε την συζήτησιν έπΙ της αύτης ανακοινώ-
σεως, κατά δΐ την έσπέραν ταύτ•/;ν εκφράζεται
υπέρ τγίς αναβολής της συζητήσεως είς επο-
[χένην συνεδρίαν. Ό κ. Ε. Ίοχίννον λέγει δτι
έζετιεικείας ό κ. πρόεδρος επέτρεψε την συζή-
τη,σιν έπΙ της ανακοινώσεως του κ. Κόκκο-
λάισν κατά την παρελθουσαν συν^δρίασιν, καΐ
φρονεί δτι δέον κατά την έσπέραν ταύτην να
συζητηθη αύτη (χετ' επιστημονικής έμβρι-
θείας. Ό κ. πρόεδρος λέγει δτι, συμφώνως τω
Κανονισμζ), επιτρέπει την συζήτησιν μόνον
έπι προηγουμένης ανακοινώσεως. Ό κ. Εϋ-
αταΰιανός συμφωνεί προς τόν κ. πρόεδρον και
νομίζει δτι έπί τίνα μόνον σημεία δύνανται να
γείνωσιν αί συζητήσεις προς κατανόησιν του
περιεχομένου, και προς εύχερεστέραν συζήτησιν
ταύτης έν επομένη συνεδρία. Ό κ. Μ Αν&εν-
τότιονλος λέγει δτι πάν δ, τι έγένετο έν προη-
γουμένη συνεδρία αντιβαίνει προς ρητόν άρ-
θρον του Κανονισμού καΐ φρονεί δτι, άνευ
τής καταθέσεως του χειρογράφου έν τζ)
προεδ'ρείφ προς μελέτην, ουδεμία συζήτησις
δύναται νά γείνη, καθ' δσον έξ εντυπώσεων
στιγμιαίων ουδέποτε θα πρόκυψη τι επιστη-
μονικώς και συστηματικώς ορθόν έν τη συζη-
τήσει. Ό κ. πρόεδρος, απαντών τψ κ. Ανϋεν-
τοπονλφ, λέγει δτι διατελεί έν πλήρει γνώσει
καΐ του γράμματος και του πνεύματος του
Κανονισμού, καΐ άν έπέτρεψεν έλαφράς τινας
π
188
ο ΕΝ ΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΟΓΠΟΛΕΙ ΕΛΛΗΝΙΚΟΣ ΦΙΛΟΛΟΓΙΚΟΣ ΣΓΛΛΟΓΟΣ
παρατηργ,σεις, τούτο Ιπραζεν, ίνα εν καταλ-
λήλω περιστάσει παγιδεύστ) πάντας τους δυνα-
(Λένους ττρός συζήτησιν ειζΧ της ανακοινώσεως εν
τζ έπθ(λΙνη συνέδρια. Ό κ. Κοκκολάτος φρονεί
δτι δέν επρετ^ε να έπιτραπνί η συζητησις πρ6 της
αναγνώσεως του όλου της ανακοινώσεως του.
Ό κ-Λίοστρατοςλέγει οτι ώς προς τό (Αε'ρος, τό
αφορών τ^ν ^Αριστοφάνη, δεν έχει να εϊπτι τι'
ώς προς τό (Αέρος δ[Λως, τό αφορών τους τραγι-
κούς ποιητάς, παρατηρεί ότι ή άπαρίθίΑητις εν
γένει των νόσων συνοδεύεται υπό πολλών επι-
θέτων κοσίΛητικών, άτινα ϊσως εκ κακής έ:[7.η-
νείας έζελήφθησαν υπό του κ. Κοκκολάτον ώς
επιστημονικοί Οροι. Ό κ. Χρηστίδης συγ/χίοίΐ
τω κ. Κοκκολάτφ έπΙ τοίς άτρύτοις κόποις,
ους κατέβαλεν ίνα φθάστ) εις καλόν συ[Λπέ-
ρασ{Λα, και αναφέρει Οτι εν τινι άναγνωσΟείσ^
ύπ' αύτοϋ πραγ(Λατεια παρετήρησεν ότι τα
ιατρικά πράγ(Λατα (δίως τα διεζηγον |Λετα
πολλής της εύχαριστήσεως οι κω[Λΐκοσατυ3ΐκοΙ
ποιηταί. Προς την γνώρ.ην ταύτην του Φ-»γ-
γραφέως, λέγει, δεν συνεφώνησε και έπο;Α£νως
παρεκάλεσε τόν κ. Κοκκολάτον, όπως άσχο-
ληθη ε (ς την συλλογή ν τών εν τοις τραγικοίς
άπαντώντων έπιστη(Αθνικών ορών. Ό κ. Ε.
*Ιωάννου φρονεί ότι πρέπει να χωρισΟνί ή
(ατρικη του Αριστοφάνους από της τών αρ-
χαίων τραγφδών, έπ' ίσης φρονεί ότι δέν
έοόθη υπό του κ. Κοκκολάτον ό κατάλληλος
τίτλος. Ό κ. Κοκκολάτος, άφ' ου ηύχαρί'7^/5σε
τα (Λέλη έπι ταϊς παρατηρή'^εσιν, ας έ-οιη-
σαντο έπΙ της ανακοινώσεως του, απαντών
κατά πρώτον εις τόν κ. Μοστράτον λέγίΐ ότι
πολλάς χάριτας θα ώφειλε τφ κ. Μοστράτφ,
αν ούτος ύπεδείκνυεν αύτω παράλειψίν του
είς απαντώντας ιατρικούς έπιστη|Λθνικούς
δρους έν τοίς τραγικοίς ποιηταϊς* παρέλ^ιψεν,
επιλέγει, του ό'λου την έξέτασιν και πε:ιωοί-
σθη εις τα κοσ(Λητικα επίθετα. Όσον δ' άφορα
την κακήν η μη έρμηνείαν λέξεων τίνων,
δηλοί δτι παραδέχεται έν μέρει ταύτην ώς
μη γενομένην ύπ' ανδρός είοικου περί τα
τοιαύτα, δίν παραδέχεται δε ώς όρθον τό
να θέλγι να άναμιγνύηται ό κ. Μοστράτος και
ε(ς τα (ατρικά. Τω δέ κ. ^ΙωάΐΎον απαντών
λέγει δτι ό τίτλος της ανακοινώσεως του δεν
ηδύνατο να ή άλλος, διότι τότε δεν θα άνταν
πεκρίνετο είς τό περιεχόμενον αυτής. Έ-
τέλει δ κ. Κοκκολάτος λέγει ότι έπραξε τούτο
δπως δοθη άφορμη, ίνα και άλλοι έγκύψωσιν
είς παρομοίας μελετάς και άπανθίσωσι καΐ εκ
τών άλλων πεζών και ποιητών τους έν τη
άρχαιότητι απαντώντας ιατρικούς δρους. Ό
κ. '-4. Κοπάσης επαινεί τον κ. Κοκκολάτον διχ
τό έργον του, και φρονεί δτι κατόπιν τών
εξηγήσεων, ας εδωκεν ό κ; Κοκκολάτος, ήρθη
πάσα αμφιβολία. Έν σχέσει δε προς τχ
κοσμητικά επίθετα, άντιφρονεί προς τους προ-
λαλησαντας. ΙΙρός ύποστηριξιν δε της γνώ-
μης του αναφέρει δτι έν τ^^ έπιγραφνί της
Γόρτυνος ευρέθησαν πολλά ονόματα, ατινα
υπό μεν τών φιλολόγων εξεταζόμενα εθεωρη-
θησαν κοσμητικά επίθετα, υπό δε τών νομι-
κών νομικοί και δικανικοί δροι. Μεθ' δ, ούοε-
νός άλλου λαβόντος τόν λόγον, λύεται η
σ'-ινεδρίασις.
ΣΥΝΕΔΡΙΑΣΙΣ ΑΤΘ'
(ΤαχτίΗ^ γενική)
τη 21 Δεκεμβρίου 1898.
Προεδρεύοντος ΧΡ. ΧΑΤΖΗΧΡΗΣΤΟΥ, προέδρου.
'Λναγινώσκονται και έπικυρουνται τά πρα-
κτικά της προηγουμένης συνεδριάσεως. Είτα
άναγινώσκεται η αλληλογραφία^ εχουσχ
ώδε :
Επιστολή του κ. Ελευθερίου Πατζανανιό-
δου εξ Άμισου άπό 23 Όκτωβρίου, χαθι-
στώντος άντιπρόσωπον προς παραλαβην του
άπονεμηθέντος αύτω έν τω Ζωγραφείφ *Αγώη
κατά τό έτος 1897 — 98 ΙΟλίρου βραβείου
τόν κ. Πανλον Τελόγλονν,
Τών ^Εφόρων τών έκηαιδεντηρίων Μέσα-
χώρου άπό 27 Νοεμβρίου, αίτουμένων δύο
σώματα γεωγραφικών χαρτών Ζαφειροπούλον
δια τε τό άρρεναγωγείον καΐ τό παρθεναγω-
γείο ν της κοινότητος.
Τών * Εφόρων του χωρίου Μικρόν Σέΐ^ιεν
(επαρχία Σηλυβρίας) άπό 1 3 Δεκεμβρίου,
αιτουμένων γεωγραφικούς χάρτας Ζαφειρο-
τχονλου.
Του κ. Φ, Δημητριάδου άπό 14 Δεκεμ-
βρίου, αιτουμένου δπώς δωρηθώσι τω Έλ-
ληνογαλλικω Παρθεναγωγείο) οι τε χάρται
Ζαψειροπούλου και αί εκδόσεις της Ζωγρα-
ψείου ^Ελληνικής Βιβλιοθήκης.
Του γ,, Π. Δ. Νικολοπούλου άπό 14 Δε-
κεμβρίου, άγγε^λλοντος δτι ή Κοινωνιολογική
Επιτροπή του Συλλόγου, συνελθουσα υπό τ-/;ν
προεδρίαν αύτοΰ, έξελέξατο πρόεδρον μεν τόν
κ. ^Αθ, Πίνιατώρον, γραμματέα δε τόν κ.
Παναγιώτην Ψαρράν,
ΠΡΑΚΤΙΚΑ (ΣΤΝΕΛΡΙΑΣΙΣ ^ΑΉ', >ΤΙΑ', 11 ΚΑΙ 15 ΙΑΝΟΤΑΡΙΟΤ 1899) 189
Του /-. * Εφόρου της Β. Βιβλιοθήκης του
Πίζνεπιστημίου της 'Υχράλης (Ιν -ουηδ(α)
άτϊό' 14 Δβκεριβρίου ν. ε., εύχαριστουντος έπΙ
τνί δωρεχ του Κζ" τόΐΛΟυ του Περιοδικού.
Του κ. *Α&. Πινιατώρου εντεύθεν από 21
Λεκεριβριου, 77αραιτου(Λ8νου της προεόρίας
τής Κοινωνιολογικής Έπιτροττης, ένεκα λό-
γων ύγ:είας.
Ό κ. πρόεδρος άνακοινουται τω Συλλόγφ
δτι ή κοινότης Μεσοχωρίου ζητεί να δοθώσι
*ύτγ) Χύο γεωγραφικοί χάρται, ιπισης προς
τ6ν αυτόν σκοπόν απηύθυναν αιτήσεις τω
Συλλόγφ καί τίνες άλλαι κοινότητες, ών
χρογενέστεραι αιτήσεις περί αποστολές χαρ-
τών^ ετυχον της εγκρίσεως, του Συλλόγου
IV προηγου{Α£'ναις συνεδρίαις αύτου' έπειδη
οι έπι του παρόντος ό Σύλλογος, στερού-
αενος τοιούτων, οέν δύναται να πραγ(Λα-
τοποιηση την άπόφασιν του, κρίνει καλόν,
δ::ως δοθη προς τας άνω κοινότητας άπάν-
τη-τις δτι θα άποσταλώσιν αύταίς οΐ αίτού-
(ονοι χάρται εύθυς άμα ως πρθ{Ληθευθν5 τοιού-
τους ό Σύλλογος. Όσον δ'άζρορδ^ ε(ς την
αίτησιν του κ. Φ. Δημητριάδου, α(τουντος
τους τόριους της Ζωγραφείον Βιβλιο&ήκης,
φρονεί ό κ. πρόεδρος δτι δικαιωματικώς,
(Γ/^ωίά προηγου(Λέν7ΐ άποφάσει του Συλλόγου,
"ρίπει να δοθώσι τω αίτουντι ούτοι. ΑΙ προ-
τάσεις αύται γίνονται πα(ΛψηφεΙ δεκταί.
Γίνονται δεκτοί ως τακτικά (χίλη ο1 κ. κ.
ΣτνΙιατός Σαράντης καΐ Κ, Πανάδης, ίατροί,
ΠίώΙος Μελιτότζουλος, διδάσκαλος της τουρ-
χιχής, Λεωνίδας Μαλστάκης, διδάκτωρ της
Ο'.λοσοφίας καθηγητής, Ευάγγελος Αεστούνης,
:ιτρός, ^Ετί. Κόλασης, δικηγόρος, Γ. Λιά/ίίπεηζ
χχΐ Κ. Τσοϋχλος, ιατροί.
Ό κ. πρόεδρος [λετα τούτο άνακοινουται
δτι ό ιατρός κ. Ση, Ζαβυσάνος, ζητεί να πα-
ραχωρηθτ, αύτω ή αίθουσα του Συλλόγου κατά
την 2 Ιανουαρίου ίνα κόψη και διανεί}Λη την
βααάόπηταν είς τα έκθετα. Ί1 αίτησις του κ.
Ζαβιταάνου γίνεται δέκτη.
Έν τέλει άγ^^'ε'λλεται (Λετα βαθύτατης θλί-
ν^ως έ θάνατος του ΟΑΥΣΣΕΟΣ ΙΑΛΕ-
ΜΟΥ, άλλοτε προέδρου του Συλλόγου καΐ
"ροτείνεται τό έςης ψηφισ(Λα :
ΑΊ Νέ διαχο;:ώ9ΐν αΐ Ιργβσίαι το3 Σΐίλλογου ΙπΙ δι-
«ιη»07[ιαρον, εξαιρέσει τών διαφ(ίρων Επιτροπών, «Γ-
τι«ς δύνανται να ΙργασθΛσι χαι χατ' ιδίαν.
Β'Ι Νβ' ιξί>(χνηθ7} ό άνήρ υπό τίνος τών ρίΕλΰν Εν τινι
τώϊ προ3€χών σννβδριάσ&ων.
Γ') Να άναρτηθή ή εικών του έν ττ} πιναχοΟτ[χτ) τών
ιίχο'νων τών προαποβιωσάντων προέδρων του Συλλόγου.
Δ') Να δηαοσιβυθτί το ψτίφισμα τούτο δια τών έγ/,^-
ρίων έφη|ΐ£ρίδων.
Μεθ' δ, γενομένων πα(Λψηφει δεκτών τών
άχωτέρω, ό κ. πρόεδρος διαλύει την συνεδρίαν.
ΣΥΝΕΔΡΙΑΣΙΣ >ΤΓ
(Ταχτιχή εΐόιπή)
τη 11 * Ιανουαρίου 1899,
Προεδριύοντος ΧΡ. ΧΑΤΖΗΧΡΗΣΤΟΥ, προέδρου.
Άναγινώσκονται καΐ έπικυρουνται τα πρα-
κτικά τη^ προηγου{Λένης συνεδριάσεως. Μεθ' δ
ό κ. πρόεδρος δίδωσι τόν λόγον τω κ. γενικφ
γρα{Λ(Λατεί προς άνάγνωσιν της (λελέτης του
κ. Ματ&αίου Παρανίκα, γυ(Λνασιάρχου Τραπε-
ζουντος, υπό τόν τίτλον ΙΙαφλαγονικός
&ιάκο<Ι(ΐος•
Μετά τούτο ό κ. πρόεδρος, έκφράσας τάς
ευχαριστίας του Συλλόγου προς τόν λόγιον
συγγραφέα, διαλύει την συνεδρίαν.
ΣΥΝΕΔΡΙΑΣΙΣ >ΤΙΑ'
("ΕηταΗτος γενική)
τη 15 ^Ιανουαρίου 1899.
Προεδρεύοντος ΧΡ. ΧΑΤΖΗΧΡΗΣΤΟΥ, προέδρου.
Ό κ. πρόεδρος τόν λόγον δίδωσι τω άγο-
ρητνί της ή(χέρας κ. Έπαμεινώνδ(} ΚυρίακΙδη
ποός έκφώνησιν του έτιιμνημοαύνου λόγου εις
τ^ν άείμνηστον Όδν<Ι<Ιέα Ίάλε^ιον.
Ό κ. Κυριακίδης πάνυ προσηκόντως έξύ-
(Λνησεν άπ6 του βή^Αατος τας άρετάς του ρ.ε-
ταστάντος, (δία δέ την έν τη παιδεία δράσιν
αύτου ως και τάς πολλάς υπηρεσία;, ας προσ-
ήνεγκε τω Συλλόγφ ως ρ,έλος καΐ ως πρόε-
δρος αύτου. Μεθ' ο ό κ. πρόεδρος άπένεΐ[Λ8
τας ευχαριστίας του Συλλόγου τω τε άγορη-
τη καΐ πάσι τοίς τΐ(Λήσασι διά της αυτών
παρουσίας την έπΐ(Λνηα.όσυνον ταύτην τελε-
την και διέλυσε την συνεδρίασιν.
190
ο ΕΝ ΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΟΥΠΟΛΕΙ ΕΛΛΗΝΙΚΟΣ ΦΙΛΟΛΟΓΙΚΟΣ ΣΥΛΛΟΓΟΣ
ΣΥΝΕΔΡΙΑΣΙΣ >ΤΙΒ'
(ΤαπτίΜί^ γενική)
Τη 18 ^Ιανουαρίου 1899,
Προίδριύοντος Μ. ΑΜΠΕΛΙΑΟΥ αντιπροέδρου.
Άναγινώσκονται καΐ έπικυρουνται τα πρα-
κτικά της προηγουμένης συνβδριάσιως. Μετά
τούτο άναγινώσκδται η αλληλογραφία,
ϊχουσα ώδι :
Επιστολή ανωνύμου συγγραφέοκ, πί (απόν-
τος ι (ς τόν Καραπάνειον * Αγώνα χειρόγραφον
Γραμματίκήν, έζ ενός τεύχους.
Του κ. Ν, Α. ΘεοχαρΙδου έκ Πολυγύρου
από 20 Δ8κε(Λβρ(ου, α{του[Λένου την άποστο-
λην αντιτύπου προγρά(Α|Λατος του περί <τυλλο-
γης των Ζωντοίν Μνημείων της ίλληνικης
αρχαιότητος Ζωγραφείου Διαγωνίσματος,
Της *Ε^ικης Τραπέζης της Ελλάδος έξ
*Αθηνών από 29 Δεκεμβρίου, άνακοινουμένης
δτι οΐ τόκοι του κεφαλαίου της Ζωγραφείσυ
Βίβλιο&ήκης άνήλθον (λεχρι της 31ης Δεκεμ-
βρίου 1898 είς δραχμας 16,852,10 καΐ ζη-
τούσης πληροφορίας περί του Καλλιαδείου
κληροδοτήματος, δπως γνωρίση τζ) Συλλόγφ
τους τόκους του κεφαλαίου κα\ του κληροδο-
τήματος τούτου.
Του κ. *Α. ΣτεργιογλΙδου, γυμνασιάρχου
Σάμου, από 5 Ιανουαρίου 1899, αίτουμίνου
την άποστολην βιβλίων έκ των διπλών η πολ-
λαπλών της Βιβλιοθήκης του Συλλόγου προς
πλουτισμόν ττίς βιβλιοθήκης του Πυθαγορείου
γυμνασίου.
Του ύποδιευθυντου του ενταύθα Αυτοκρα-
τορικού Μουσείου Έξ. Χαλίιλ βέη, άπό 14/26
Ιανουαρίου, δωρουμένου τη Βιβλιοθήκη του
Συ^όγου δύο τεύχη δημοσιεύσεων του Αυτο-
κρατορικού Μουσείου.
Του κ. Α, Κ. Καλβοκόρίση εντεύθεν άπό
14/26 'ΙανουαΙρίου, έύχαριστουντος έπΙ τη
εκλογή αύτου ως προέδρου της Φυσικομαθη-
ματικγίς Επιτροπής του Συλλόγου.
Της δεσποινίδος Κορνηλίας Πρεβεζίώτου,
αιτούσης την άδειαν του Συλλόγου, δπως
ποιήτ^ται δημόσιον μάθημα άπό του βήματος
αύτου ^άνάλυσίν λυρικών τίνων ποιημάτων
του Βύρωνος τ^.
Της * Αρχαιολογικής Επιτροπής του Συλ-
λόγου άπό 10 Ιανουαρίου, άγγελλούσης την
έκλογήν του μέν κ. Μ. Γεδείον ως προέδρου,
του δέ κ. Χρ. Παίταζίδου ως γραμματέως της
Επιτροπής, άνακοινουμένης οϊ δτι είκοσι καΐ
δύο μέλη άποτελουσι την επιτροπην και συνι-
στώσης επειγόντως ,τήν εκδοσιν του ^Αρχαισ-
λογικού Παραρτήματος,
Της αυτής Επιτροπής άπό 12 Ιανουαρίου,
ύποδεικνυούσης τόν έκ των μελών αύτης κ.
Δ, Γ. Μοατρατον ως έπιμελητήν τών αρχαιο-
λογικών και νομισματικών συλλογών, σ'^νφδά
τφ 91 φ αρθρφ του εν ίσχύϊ Κανονισμού, και
παρακαλούσης δπως παρασχεθώσιν αύτψ πάν-
τα τα μέσα προς σύνταςιν του καταλόγου τών
αρχαιοτήτων.
Της αυτής "Επηροπής άπό 15 * Ιανουαρίου,
ύπομιμνησκούσης πάλαιαν του Συλλόγου άπό-
φασιν, πρό εξαετίας ληφθείσαν καΐ μήπω
έκτελεσθείσαν, περί παραχωρήσεως τών εν τη
Βιβλιοθήκη χειρογράφων προς μελέτην τοις
μέλεσι της Επιτροπής εν αύ^/^ τη Βιβλιοθήκη
καΐ παρακαλούσης, δπως έκτελεσθη νυν ή τέως
άνεκτε'λεστος άπόφασις.
Ό κ. προεδρεύων, έκφράσας ευχαριστίας
τοις δωρηταϊς, έρωτδΐ αν ϊχη τις παρατηρήσεις
έπ\ της αλληλογραφίας. Ό κ. *Αν. ΧρηστΙδης
παρατηρεί δτι μεταξύ τών άλλων υπάρχει καΐ
επιστολή της Αρχαιολογικής Έπιτροττης, δι*ής
αύτη άνακοινουται τω Συλλόγφ τόν ςκ νέου
διορισμόν του κ. Δ, Μοστράτου ως επιμελητού
τής Νομισματικής Συλλογής του Συλλόγου,
καΐ ζητεί να μάθη αν ό κ. Μοστρατος άποδε-
χηται τούτον. Ό κ. Μοστράτος άπαντΛ δτι
προσωρινώς αποδέχεται τούτον μέχρι νέας
αποφάσεως της Αρχαιολογικής Επιτροπής.
Ό κ. Εύσταθιανός φρονεί δτι ό έκ νέου διορι-
σμός του κ. Μοστράτου αντιβαίνει εις τόν
Κανονισμόν, και προτείνει δπως δια μυστικής
ψηφοφορίας έκλεγη ό έφορος τών αρχαιοτήτων
του Συλλόγου. Γενομένης δεκτής τής προτά-
σεως του κ. Εϋστα&ιανοϋ, γίνεται ψηφοφορία,
καθ* ην αναδεικνύεται και αύθις ό κ. Μοοτρα-
τος. Ό κ. Γ, Πασχίιλίδης φρονεί δτι πρέπβί
να σχηματισθη επιτροπή καΐ ενώπιον ταύ^Λς
να γείνη ή παράδοσις τω κ. Μοστράτφ. Ό κ.
Αύ9εντόπουλος συμφωνεί ώς προς τούτο προς
τόν κ. Πασχαλίδην καΐ προτείνει προς έξα-
σφάλισιν τής θέσεως του κ. Μοστράτου απέν-
αντι του Συλλόγου δπως συστηθη έπιτροττή,
αποτελούμενη έκ του τέως προέδρου, του νυν
προέδρου και του άλλοτε αντιπροέδρου χ.
Σιδερίδου προς καταγραφήν τών νομισμάτων,
άτινα θα παραλαβή ό κ. Μοστρατος. Τεθείσχ
είς ψηφοφορίαν ή πρότασις του κ. Πάσχα-
λιδου εν συνδυασμω προς την του κ. Αύθεν-
ΠΡΑΚΤΙΚΑ (ΣΤΝΕΔΡΙΑΣΙΣ ,ΑΤΙΓ', ,ΑΤΙΔ', 25 ΙΑΝΟΥΑΡΙΟΥ ΚΑΙ 1 ΦΕΒΡΟΥΑΡΙΟΥ 1899) 191
τοπονίον, γίνεται δέκτη. Ό κ. Μοστρατος
λέγδί δτι πρό τριετίας κατηρτίσθη έπιτροττη
ττΰόζ συνταζιν Μψρφον του Συλλόγου καΐ
ζγϊτείνα [Λχθη τι επραζε [1^χρι τούδε αύτη. Ό
χ. Ενσταϋ^ανός πληροφορεί τόν κ. Μοατράτον
δτι αύτη είργζσθη καΐ εντός ολίγου θα παρα-
δώδτ, την έργασίαν ταύτην συνεπτυγμένην είς
το ττροεδρείον δια τα περαιτέρω* συγχρόνως
δε πληροφορεί τόν Σύλλογον δτι εν τη συντά-
ξδΐ του Μητρώου έκρινε καλόν η επιτροπή
ί^ως συ(ΐ.περιλάβ7ΐ και πάσας έν γένει τας
άχοοζσεις, αϊτινες ελήφθησαν άπ' αύτης της
(Γ^στάσεως του Συλλόγου [^έχρι τούδε.
Ψηφίζονται τακτικά ριέλη οΐ κ. κ. Μ, θεο-
τοϋάς, Γεώργ. Λούβαρης, Αημ, Μελτζανότιου-
Ιος χα: Νυζ, Μηνιάτης, δικηγόροι, Κ 'Αρα-
βορόπουλος, ε{Λπορος καΐ Ν. Ταπτάς, ίατρός,
Κ ^Ιωαννίδης, δικηγόρος κα\ Κ, Βαλτατζής,
Ι|λτορος. Μεθ' ο λύεται ή συνεδρία.
ΣΤΝΕΔΡΙΑΣΙΣ >ΤΙΓ'
(Τακχιχή εΐδίκή)
τϋ 25 Ιανουαρίου 1899,
Προίδριύοντος ΧΡ. ΧΑΤΖΗΧΡΗΣΤΟΥ, προέδρου.
Άναγινώσκονται καΐ έπικυρουνται τα πρα-
χτιχχ της προηγουρ,ένης συνεδριάσεως. Μεθ* δ
ό χ. πρόεδρος δίδωσι τόν λόγον τω κ. γενικφ
γρχ[ΐ|Λατεϊ προς άνάγνωσιν διατριβής τοΟ εκ
Σαμοθράκης κ. Ν, ΦαρΛυ Περί έλληνι-
κΛς ιιον<Ιιι:ϋς• Ό κ. Παχτϊκος έπι τη
Ιοωτησει του κ. προέδρου αν Ιχη τις παρα-
τηρήσεις έπ? του άναγν.ώσ(Λατος, λέγει 6χι
::ολλχ τα τρωτά ύπάρχουσιν έν τη διατριβή
τοΰ χ. Φαρδύ, καΐ ύπισχνεΐται έν ειδική συνε-
δρία να κατάθεση εγγράφως ε {ς τόν Σύλλογον
τι; τταρατηρησεις του.
Επίσης καΐ δ κ. ΠανταζΙδης ψέγει τό
«ίγνωτ[χα του κ. Μ, Παρανίκα ως προς
τ^ ανακριβές τών τοποθεσιών διαφόρων
"όλιων έν τη αρχαιότατη έποχη. Μετά
τοδτο ό κ. πρόεδρος παρακαλεί αμφότε-
ρους ίπως εγκαίρως καταθέσωσι τάς παρα-
τηρτ^ις των προς άποστολην τοις διαφερο-
[λ^οις ίνα έπενέγκωσιν έπ' αυτών τας άντι-
^χρατηρήσεις των. Μηδενός δέ υπάρχοντος
βλου ζητη[Λατος προς συζήτησιν, 6 κ. πρόε-
ορ^ λύΐι την συνεδρίαν.
ΣΓΝΕΔΡΙΑΣΙΣ >ΤΙΔ'
(ΤαητίΗ^ γενιπή)
τη 1 Φεβρουαρίου 1899.
Προβδρεύοντος ΧΡ. ΧΑΤΖΗΧΡΗΣΤΟΥ, προέδρου.
Άναγινώσκονται καΐ έπικυρουνται τα πρα-
κτικά της ήγου{Αένης συνεδρίας* είτα ό κ.
γρα[Λ(Λατεύς άναγινώσκει την αλληλογ^α-
^ίαν» εχουσαν ώδε:
Επιστολή του ενταύθα πρεσβευτού της
Ελλάδος κ. Ν, Α, Μαυροκορδάτου από 1 3/25
Ιανουαρίου, συνιστώντος, δπως παραχωρηθη
ή αίθουσα του Συλλόγου τω γνωστφ κ. Αα-
ρόλφ ΟοΙΙατά τη 5/17, ίνα δω έν αύτη συν-
αυλίαν τίνα κλασικήν.
Της Έ9νο€ής Τραπέζης της Ελλάδος από
20/1 Φεβρουαρίου, δηλούσης άπαντητικώς,
δτι οι οφειλόμενοι άπό της καταθέσεως του
κεφαλαίου του Καλλιαδείου κληροδοτήματος
δραχ|Λών 8,811,10 μέχρι ττίς 31 Δεκεμβρίου
1898 τόκοι ανέρχονται είς δραχμας 3,064,90.
Ό κ. πρόεδρος, λαβών άφορμήν έκ τών
γραφομένων του κ. Φαρδύ, δι* ών ούτος ζητεί
δπως τό προεδρεϊον του Σνλλόγου άποστείλη
προς αυτόν εγγράφως τάς τυχόν γενομένας
παρατηρήσεις τών μελών έπΙ του αναγνώ-
σματος του, ίνα καΐ ούτος έπενέγκη τας έπι
τούτων άντιπαρατηρήσεις τ^υ, παρακαλεί τόν
κ. Παχτϊκον να κατάθεση εγγράφως τας παρα-
τηρήσεις του, ίνα άποσταλώσιν ε(ς τόν προς δν
δρον επίσης παρακαλεί τόν κ. Πανταζίδην δ-
πως πράξη τό αυτό περί τών έπΙ του αναγνώ-
σματος του κ. Παρανίκα παρατηρήσεων του.
Ό κ. Αύ^εντότίουλος επαναλαμβάνει καΐ
πάλιν την παράκλησίν του δπως, συνφδά τω
Κανονισμ,ψ, τα χειρόγραφα κατατίθωνται ε(ς
τό προεδρείον προς μελέτην, καΐ μετά περιε-
σκεμμένην μελέτον γίνωνται αΐ δέουσαι συζη-
τήσεις έπ* αυτών. Ό κ. πρόεδρος άνακοινοΰται
τψ Συλλόγφ δτι ό κ. Κυριακίδης αίτεί δι' επι-
στολής δπως, άφ' ού προηγουμένως άναγνω-
σθγ5 έν τψ Συλλόγφ ή περί της μονής Βάζε-
λάγνος διατριβή αυτού, κατόπιν δημοσιευθεί
διά τών εφημερίδων. Ό κ. Αύ9εντ07ΐουλος
λέγει δτι, συνφδά ρητφ (ίοθρφ του Κανονισμού,
πδίσαι αΐ άναγνωσθείσαι οιατριβαΐ θεωρούνται
κτήμα του Συλλόγου καΐ επομένως απαγορεύ-
εται ή δημοσίευσις αυτών έν τέλει δέ συνί-
σταται ή δημοσίευσις αύτης διά του Περιοδι-
κού του Συλλόγου.
53
^
192
ο ΕΝ ΚΩΙ^ΣΤΑΝΤΙΝΟΤΠΟΛΕΙ ΕΛΛΗΝΙΚΟΣ ΦΙΛΟ ΛΟΓΙΚΟΣ ΣΤΛΛΟΓΟΣ
Ώς χρός τό ζ71^/)ρ.α δέ της συναυλίας, ό
κ. πρόεδρος αναγγέλλει ότι αυτή οριστικώς θα
γείνη τη 7 Φεβρουαρίου έν τη αίθούση του
Συλλόγου, και παρακαλεί τα (ΛεΟ.η να συντε-
λέσωσι τό κατά δύναρ,ιν εις την έκποίησιν των
εισιτηρίων, προς δε τούτοις λέγει δτι εΐναι
ανάγκη συστάσεως τριών επιτροπών: α') Επι-
τροπής προς εϊσπραξιν καΐ έξέλεγζιν τών εισ-
ιτηρίων, β') Επιτροπής προς ύποδοχην τών
προσελευσο(^ιενων. γ') Επιτροπής προς δια-
κόσ{χ.ησιν της αίθούσ•/)ς του Συλλόγου. Μετά
τινας συζητήσεις ανατίθεται εις τό προεδρεύον
να έκλέςη τα πρόσωπα τών άνω επιτροπών.
Είτα εγείρεται (Λακρά συζητησις έπι τής
προτάσεως του κ. Αυ&εντοπούλου περί κατα-
θέσεως τών χειρογράφων έν τφ προεδρείφ και
περί παραπθ(Απής αυτών εις την οικείαν έπι-
τροπήν, καθ' ην ό κ. πρόεδρος δηλοΐ δτι
πάντα τα ρ-έχρι τούδε από του βή(Λατος του
Συλλόγου άναγνωσθέντα χειρόγραφα, πλην
ενός, είναι εις τάς χείρας του. Ό κ. Μόστρα-
τος λέγει δτι δεν κατέθηκεν εις τό προεδρείον
τό άναγνωσθίν χειρόγραφόν του δια δύο λόγους
α ') Διότι έφρόνει δτι οι πενταετείς και εξαετείς
έπι του άναγνώσ[Λατός το\» κόποι του δίν
είναι δυνατόν εντός του υπό του Κανονισμού
όριζθ[χένου βραχέος χρονικού διαστή(>!.ατος να
έςελεγχθώσιν υπό τής επιτροπής, β') Διότι
έφοβείτο (ληπως έν τω μεταξύ άλλος τις έκ
τών λογίων φέρη εις φώς παρομοίαν έργασίαν
καΐ παραγκωνισθώσιν ούτω πολυετείς κόποι
του. Ό κ. Καλβοκορέοης φρονεί δτι 6 Κανο-
νισμός εξασφαλίζει την προτεραιότητα καΐ
πρωτΌτυπίαν τών έν τω Συλλόγω καταβε-
βλημένων χειρογράφων. Ό κ. '-4. Χρηστίδης
λέγει δτι, άφ' ου ή εργασία του κ. Μοστράτον
ητο πολυετής, δέν έπρεπε να άναγνωσθη έν τω
Συλλόγω, διότι τό άρθρον τό σχετικόν του
Κανονισμού προϋποθέτει ότι ή κρίσις τής
οΙκείας επιτροπής δέον εντός έτους να λάβη
πέρας έπΙ πάντων τών άναγνωσθέντων χει-
ρογράφων. Είτα ό κ. πρόεδρος λέγει ό'τι ή
καθυστέρησις του χειρογράφου του κ. Μο-
στράτου δέν δικαιολογείται επαρκώς έξ όσων
προηγουμένως άνέφερεν ό κ. Μοστρατος καΙ
παρακαλεί αυτόν ό'πως άποστείλη προς τό
προεδρείον τό άναγνωσθέν μέρος προς ύποβο-
λήν αυτού τη οικεία Επιτροπή δια τα πε-
ραιτέρω. Του κ. Μοστράτον παραδεξαμένου
να άποστείλη τούτο, λύεται ή συνεδρίασις.
ΣΥΝΕΔΡΙΑΣΙΣ ^ΑΎΙΕ'
(Ταητικη γενική)
τ^ 15 Φεβροναρίον 1899.
Προεδρεύοντος ΧΡ. ΧΑΤΖΗΧΡΗΣΤΟΥ, προέδρου.
Ό κ. πρόεδρος λέγει τα εξής:
'ι Προοεκαλέοαμεν υμάς, φΐ/.οι έΓαίροι, ουλ-φδά
τφ Κανονιομψ, ίτρός διεκΛεραίωίίΐν' τών τακτικά-ν
έργαίίΐών του Συλ>^όγοϋ, άλ}νά αλλαι μεν βσνλαΐ
άνύρώπων^ άλλα δε Θεός κελεύει, Έΐϊέηρωτο κατά
τό ουλλογικόν τούτο έτος ό Σύλλογος ήικΰν ποΏΛ
τών ΓΓολυτίμων αυτού με>.ών να πενθήσι^.
Άπό του ^ταρελθόντος Σαββάτου ό τηλέγρα-ρος
διεβίβαοεν εΙς την ήμετέραν πόλιν άγ^-ελ(αν θλι6ε-
ράν ά.ταντι τω ενταύθα όμογενεΐ οτοιχείφ, ουχ ήΐίΐ-
<5τα δέ καΐ τω ήμετέρφ Συλλόγω, τόν θάναΓον
ΑιΧΔΡΕΟΥ τοϋ ΣΤΓΓΡΟΥ, μεγάλου ευεργέτου
τοΰ "Εθνους, δωρητοΰ ^έ του ημετέρου Συλλόγου, ύν
δια ίτολλης ?Γεριέ6αλ>.εν άεΐίτοτε οτοργής, ούδέ^τοτε
δέ έληομόνει να δεικνύη τήν τοιαύτην αύτοΰ οτορ-
γήν δι' έκτακτων καΐ τακτικών συνδρομών του».
Τό προεδρείον ά[χα τω θλιβερ(ο τούτω
άκούσ[Αατι έσπευσε να ύποβάλγ) τό εξής ψν;-
θΐσ(Αα προς τΐ|Λην του ανδρός.
Α') Νά άποστείλτ) εύθΰς συλλυπηττίριον τξ οίχογενείζ
του μεταστάντος τηλεγράφημα.
Β') Νά αντιπροσωπευθεί ό Σύλλογος χατά την χη-
δείαν του νεχρου δι* αντιπροσώπου, δστις νά χαταΟέστ;
στέφανον.
Γ') Νά διαχίίψη την παροί3σαν συνεδρίασιν εις Ιν-
δειξιν πένθους.
Γενο(Αένων τών ανωτέρω πα(Λψηφει δεκτών
ύπ6 του Συλλόγου, λύεται ή συνεδρία.
ΣΓΝΕΛΡΙΑΣΙΣ >Τΐς•'
(Ταχτική ειδιπή)
τ}} 22 Φεβροναρίον 1899,
Προεδρεύοντος ΧΡ. ΧΑΤΖΗΧΡΗΣΤΟΥ, προέδρου.
Άναγινώσκονται και έπικυροΰνται τα πρχ-
κτικα τών δύο προτ,γουί^,ένων συνεδριών.* Είτα
άναγινώσκεται υπό του κ. γενικού γραμρ,ατέως
πραγρ-ατεία του έν Μονά/ω κ. Έπ. Θ.Κνρια-
κίδον, [/.έλους αντεπιστέλλοντος, έπιγραφο(Λένη
ΙΙερΙ τΛς πα^ιά την Τ{>ίΐ«εζο<?ντα
*εράς ^ιονΛς τοϋ Τιμίον 1Ι{>ο&ρό-
μον και Βαπτι<ίτοί? Ίωάννον του
Βαζελίονος.
Ό κ. πρόεδρος, έκφράσας τας εύ/αριστίχς
του Συλλόγου προς τόν συγγραφέα, λύει Τ7;ν
συνεδρίαν.
ΠΡΑΚΤΙΚΑ (ΣΥΝΕΔΡΙΑΪΙΣ ,ΑΤΙΖ', 8 ΜΑΡΤΙΟΥ 1899)
193
ΣΓΝΕΔΡΙΑΣΙΣ ,ΑΤΙΖ'
(Τακτική γενική)
τί} 8 Μαρτίου 1899.
Ποοίδρίύοντο; ΧΡ. ΧΑΤ2ΗΙΡΗΕΤ0Υ, προίδρου.
Άναγινώσκονται κχΐ έτν'.κυροϋνται τα ττρα-
%νχί της ήγου{Λ£νης συνεδρίας* είτα δέ καΐ
η αλΐνίλλογραφία, ε/ουτα ώδε:
Έ;?ιστολη του κ. Ενστα&ίον ΕνγειΊδου
ΙηνΆΐΊ άτϊό 6/18 Φεβρουαρίου, οηλουντο;
6:ς άζάντττιν επιστολής του Συλλόγου περί
οοδ'.λη; τω ταΐΛείω 30 τουρκικών λιρών υπό
ττ;; Επιτροπής των συναυλιών, δτι παρΕ^η-
νητι; ύπχρ/ει εν τΤ) ύποθε'σίΐ ταύτη* ότι ούτος
αύίδ-οτε έγένίτο πρόεδρος ττίς προς διοργά-
νωτιν σ•^ναυλιών επιτροπές, ήτις υπό άλλην
ίίδτέλε: προεδριαν, κχι ίτι ούδε'ποτε εδω^εν
Ιντολην πρ6ς άνακαίνισιν τών λα{Απτήοων του
Συλλόγου .
Του κ. Στ. Νονκα, διευθυντού του εν θ^σ-
τιλονίκη Έ|Λπορικου Λυκείου άπό 4 Φεβρου-
12 ίου, αίτου[χένου δια την βιβλιοθήκη ν του
ΛνΗά>υ την σειράν τών δηΐΛοσιεύσεων του
Συλλίγο'^ και τών εκδόσεων της ΖωγραφεΙου
'ΕλΙψιχης Βίβλίο&ήκης.
Του κ. Β. ΤΗαίΐηαΙίΟΐυ^ΙίΧΙ, ^^χ^.γ.χτέως
του ενταύθα ρωτσικου αυτοκρατορικού αρ/αι-
ολογικοΰ ^Ινστιτούτου από 10 Φίβρουαρίου,
ίττοστβλλοντος τόν Γ' τό{Αθν τών δηαοσιεύ-
ίίων του ^Ινστιτούτου δια την Βιβλιοθ/;κην
του Συλλόγου.
Ίώ'^^Εφόρων τών εκπαιδευτή ρΐίον Νικοπό-
Ιί(ύς από 6 Φεβρουαρίου, γνωριζόντων τω
Συλλόγω, δτι ό (Λητροπολιτης Νικοπόλεως κ.
Αίόηιος κατακρατεί τα εισοδή(Λατα τής κεν-
τ3ίχτ,ς σ/ολης, φοβουρ-ενων (λή κλεισθη και
η τ/ολή, ως έκλείσθη και τό παρθεναγωγείον
'^"' αύτοΰ του {Αητροπολίτου, καΐ έξαιτουρ,ί-
νων δ::ως ό Σύλλογος συνδρά[χγ, και προστα-
I τΓ^, αυτούς έν ττ} πιριστάσει ταύτη.
ΤηλεγράφηΐΛΧ της κ. ^ΙφιγενεΙας Συγγρού
1; *Αθηνών, εύ/αριστούσ•/ις θερι^ώς τφ Συλ-
Αογφ έ,τι τοις συλλυπητηρίοις αυτού κατά τόν
δχνιτον του σ^-»ζύγου αυτής ά8ΐ|Λνήστου 'Αν-
ίρών Σνγγρσυ.
Τής έπΙ τ75ς Πατριαρχικής Βίβλιο9ήκης
ίί^χή; *Επηροπής από 15 Φεβρουαρίου, εύ-
/χρίίτού^ς τψ Συλλόγφ έπί τε τη δωρε^
"τίς δλης σειράς τών δηι^οσιεύσεων αυτού καΐ
•ών ίχδόσεων της ΖωγραφεΙου Ελληνικής
Έλλ. φα. Σύλλογος.
Του κ. Λ. Χρυσοβελόνη Ικ Πειραιώς από
1δ Φεβρουαρίου, παρακαλούντος δπως οΐ άνή-
κοντι; αύτω καΐ (Αετά τό 1878 εκδοθέντες
τό[Λθΐ του Περιοδικού του Συλλόγου παραδο-
θώσι τοις κυρίοις ΡοΒΟοΙο Μαπ^Ο ,πρός
άποστολήν.
Τού ικ,. Π. Α. Βασιλειάδου, διευθυντού τών
σχολίίων Μεγάλου Μοναστηρίου, άπό 17/1
Μαρτίου, α(του(Λένου γεωγραφικούς χάρτας
Ζαφειροπούλου καΐ 8^/17ίαν χρη(Λατικην έπι-
χορήγησιν ύπ^ρ τών σχολείων.
Τού κ. Στεφάνου Σκουλούδη ές Αθηνών
άπό 17 Φεβρουαρίου, λυπου(Λίνου (χιγάλως
δτι ώ; έκ της βραδείας άφίζεως τού τηλιγρα-
φή(Λατος δέν ηδυνηθη να καταθεν/) στίφχνον
έκ |Λ/ρους τού Συλλόγου έπΙ της σορού τού
άεΐ|Αν/)στου ^Ανδρέου Συγγρού καΐ δηλούντος
δτι ετπευσε δι' επιστολής να διαβίβαση αυτό
τό τ-/;λεγράφη{Αα τ^ί χηρ» <τυζύγφ του, δπερ
και δια της ϊφη(ΐ8ρίδος "Αστεως έδη|Αθσίβυ-
σεν, δπως γνωσθη δτι καΐ 6 Σύλλογος συνε-
[ΛερίσΟη τό έθνικόν πένθος.
Τού κ. Νικολάου Γ. *Αντωνιάδου, μουσι-
κού, Ιντεύθεν άπό 7 Μαρτίου εζαιτου}Αίνθυ
δπω; δώση [λουσικην συναυλίαν έν τψ κατα-
στη{ΛΧΤΐ τού Συλλόγου καΐ υπό την ηθικην
αυτού προστασίαν καΐ ύποστήριξιν.
ΊΙ αίτησις τού κ. Νούκα, διευθυντού ίδιω-
τικού Λυκείου, περί αποστολή; ολοκλήρου
της σίΐρας τών (^.έχρι τούδε δη}Αθσιευ}Λάτων
τού Συλλόγου ως καΐ τών εκδόσεων τής Ζω-
γραφζίου Βιβλιοθήκης, καΐ ή αίτησις τού κ.
Γ! *Αντωνιάδου περί παραχωρήσεως αύτω
της αίθούσης τού Συλλόγου δωρεάν προς
(Αθυσ•./.ήν συναυλίαν, έπΙ τψ λόγφ δπως οια
ταύτης πρθ{/.ηθ8υθη ποσόν τι χρη}Αατικόν
προς έζακολούθησιν τών σπουδών του έν
τ% αουσικη, γίνονται δεκταί. ΈπΙ της α(-
τήσεω; τού κ. *Αντωνιάδου αποφασίζεται
και ή παροχή της ηθικής υποστηρίξεως
τού Συλλόγου προς έπιτυχεστέραν διεξα-
γωγήν τής έν λόγω συναυλίας. ΈπΙ τής
αιτήσεως τών εκπαιδευτηρίων Νικοπόλεως
περί υλικής υποστηρίξεως αυτών υπό τού
Συλλόγου ό κ. πρόεδρος προτείνει δπως
αυΓ/) άπορριφθη, έπΙ τω λόγω δτι δέν δύνα-
ται ό Σύλλογος κατ' αρχήν να παράσχη
ύλικήν ύποστήριζιν ε(ς σχολεία, ένεκα τής ο(-
κονο(Λΐκής αυτού καταστάσεως. Γενθ(Λένης ψη-
φοφορίας, ό Σύλλογος αποφαίνεται καΐ απορ-
ρίπτεται ή άνωτε'ρω αίτησις. Έπι τής αί-
Τομος ΚΖ' 25
^
■"^
194 ο ΕΝ ΚΩΝΣΤΛΝΤΙΝΟΤΠΟΛΕΙ ΕΛΛΗΝΙΚΟΣ ΦΙΛ0Λ0ΓΙΚ02 ΣΥΛΛΟΓΟΣ
τησεως το{3 κ. Χρυοοβελοίη] περί αποστολής
αύτω τών έϊίδί^Εων του Περιο^ΐϊςοϋ, (ΧΕτχ
συ ν το μ ον συζηττί^ν άττοφχσίζεται να άπο-
<7τίχλώ7ΐν ίχύτω ι ν κχίρίο τί αίτού[;.$να.
*Η αϊτΤίίΐς του κ. ίΐοίίίΐτά περί έκτελε'σΕως
(χουσίΛης οτ^^ναυλίας τνιν ημίραν άντΙ πενταλί-
ρου προκαταβολής, |^.£τά τινας συζητη'^εις
γίνετΛΐ πα[Λψηφ£ΐ δεχτή.
Ό κ.. Μαλίάδης άναχ,οινουται τω Συλλόγω
ΟΤΙ ή γνωστή έπί^ίκος '^ττοδεσις του κληροόο-
τ/;(Λατος τής [Λακαρίτιδος Ευαν&ίας Μονράτ
θεοψιλίδου ιΰρίτκΕται είς εύάρεστον σ7)[Αεΐον,
καί' δσαν Ι^τχάτως ές^δόΟτ; προδικαστική άπό-
φασις, δί' 'ί; υπο/ρεουτα'. ό Σύλλογος ε(ς τν;ν
άπόοΕΐζιν Ομμάτων τινών άναγραφθ(Λένων εν
α^τξ. *Η άττόδείξις αυτών δύναται να γείνη
ευκόλως, καΐ επο^Λενω; φρονεί εν πεποιΟ/,σει
δτι η ύπόθεσίς θα άποβ'ίι υπέρ του Συλλόρυ.
Προς διεςαγωγην δω,ως ταύτης λέγει δτι
απαιτείται εικοΐτιπιντχλιρος δαπάνη καΐ πα-
ρακ3ίλι{ τον Σύλλογίΐν όπως ψηφι'σ•^) τό ποτόν
τούτο πρ6ς τα/υτέραν εκδοσιν της όριστι-
)ίής άποφχ'Τίως. Τεθΐίσχ εις ψηφοφορίαν ή
πρ5Τλτ:ς το ^ κ. Λίαλία(5θΓ, γίνεται παΐΛψη-
φεί δ^κτη. Μετά του τα ο κ. πρόεδρος λέγει
6τι η -ρότχΊϊς του χ- Μαλιάδον παρέσ/εν
αΰτω το έν3θ'7ΐ[Αον Οπως ^Λτχ θάρρους προβη
εις πρότασιν, άοορώσαν άφ' ενός |χέν την κα-
νονικην καΐ απρόσκοπτοι έσωτερικην πορε•αν
του Συλλόγου, ά^' έτε'ρου δέ την άρσιν του
ΐτ/υρισ^/,ον |χίλών Τ',νων ώς προς την (Λη εγ-
και 00 ν καταβολή ν της συνδρθ(Λής αυτών προς
τάν Σύλλογον δια τής εκδόσεως του Περιοδι-
κού. Ή πρότασϊς αύτη αποβλέπει είς τ/;ν
ίξεύρεσίν πόρων πρ6; εςυπηρέτησιν τών έπ•ι-
γουσών αναγκών του Συλλόγου, και περί
τούτου παρακαλεί τα |Λελη να σκεφθώσιν εν
περιπτώσει δ^ άποτν//ας, υποδεικνύει είς τα
^^(^λη ίτιρον πόαον, όστις ασφαλώς δύναται
να παράσχτ, τω Συλλόγω τ6 άναγκαίον αύτώ
δάνειον. Ούτος, λέγεις είναι οί τόκοι τών
^τρη[Λάτων της Ζωγραψείον Βιβλιο&ήκης, οίτι-
νες εσ^ίάτω; ΰπερεπλΕόνασαν λόγω σπανίων
λογίων ανδρών, δυνα(λ5νων να συντελέσωσιν
ιίς την Ικδοσιν τών ΐν τω προγρά[Λ[Λατι της
Ζωγραψείον Βιβλιοΰήκης άναφεροίλένων έρ-
γων* Οί κ. κ. Μοατρητος και Μαλιάδης φρο-
νοίίσιν δτΕ δίν ιίναι ορθόν να δανεισθη εξ άλλου
(βέρους ό Σύλλογος τ χ άναγκαιούντα αύτω
χρηρ.αταί εν Οσω το τα^Λέϊον της Ζωγραψείον
Βφλιο&Ύΐκης Ευρίσκεται ιν ανθηρή, καταστά-
^Ιϊ. Μιτά τινας σ^^ζητ/^σίις; τεθείσα είς ψηφο-
φορίαν τ?ί προτάσει τών κ. κ. ΜαΛίάδον κχΐ
Μοστράτου περί εξουσιοδοτήσεως του προε-
δρείου, όπως προβη είς την σύναψιν δανείου
ες εκατόν πεντήκοντα λιρών τουρκικών εκ τών
τόκων της Ζωγραψείον Βιβλιο&ήκης, γίνεται
αύτη πα[ΛψηφεΙ δεκτή, ρ,εθ' ο ό κ. πρόεδρος
προτείνει τα [χέλη της ^ Εξελεγκτιχής ^Ετζι-
τροπής τον ταμείον τους κ. κ. '/. Γταώγαν,
Π. Πρώϊον και Α. Γεράρδον, Την πρότασιν τοΟ
κ. προέδρου έπιδοκιι^'.άζουσι πάντα τα [ίΟ.χ
και λύεται ή συνεδρίασις.
ΣΓΝΕΔΡΙΑΣΙΣ ΑΉΗ'
(^ΈκταΗχος γενική)
τ/7 15 Μαρτίον 1899.
ΓΙρο£δρ£ύοντο; ΧΡ. ΧΑΤΖΗΧΡΗΣΤΟΥ, προέδρου.
Ό πρόεδρος λέγει Οτι συνεκάλεσεν εις συν-
εδρίαν εκτακτον τα (χέλη, διότι άνήρ εξέχων
έπι παιδεία έξέλιπεν εκ του (Λέσου ήΐΛών, άνηρ
(>.ετά ζήλου πολλού ύπηρετήσας τόν Σύλλογον,
ΐίΐΑΝΝίΐΣ ό Αριστοκλής, θλιβερόν
τό πράγ[Αα και (^.εγάλη ή απώλεια, διότι ό
άνήρ πολλάκις έχρη[Λάτισεν αντιπρόεδρος κχ:
έπι τρεις συνεχείς περιόδους πρόεδρος του
Συλλόγου.
Τό προεδρείον άυια τω θλιβερω άκούσ(Λατι
έσπευσε να έπιτελέτ/) τό έπιβαλλό(Αενον αύτω
καθήκον, ψηφισά(Αενον έπι τω θανάτω αύτον
τόδε τό ψήφισ[/.α :
Α') Να άποσταλτ^ τή 7.'ίΡ? "^^^ «ιιΐ-ντίτΓον» συλλυπη-
τι{ριος έπυτολτ;.
Β') Νά χαταθέστ) ό Σύλλογο; στέφανον χ«τά τίΐν
κηδιίαν.
Γ') Νά άχολοαθί[ιτ3 τό προδδρκίον μίτά τών μελών
την χηδκίαν.
Δ ') Νά 6κφωνι)στ] ίτϊΐτάφιον λογον ό έχ τών αντιπροέ-
δρων του Συλλίίγου χ. 77. Νικολόπονλος.
Ε') Νά πίνθ/]σ7] ό Σύλλογος έττΐ δ€χαπ(νΟϊ[{χερον χ»1
τελέστ) επιμνηριόσυνον έπι τώ άνδρι συνεδρίαν, χαθ' ήν
άναγνωσθτ[σεται ό βίος αύτου ^τζά τίνος τών ριελών.
Τ') Νά άναρτηΟή ή είχών του άειμιντΙ^του εν τη αί-
Οούα/) τών συνεδριών του. Συλλόγου.
Τό ανωτέρω ψήφισ(Λα γίνεται πα{Λψηφ£Ί
δεκτόν υπό του Συλλόγου και εκλέγεται ό κ.
Δ, Μοστράτος ρήτωρ κατά τ•/;ν συνεδρίαν της
έπΐ[Λνη[Λθσύνου τελετής.
η
ΠΡΑΚΤΙΚΑ (ΣΓΝΕΔΡΙΛΠί: ,ΑΤΙθ', ,ΛΤΚ', 29 ΜΛΡΤΙΟν ΚΑΙ 5 ΑΠΡΙΛΙΟν 1899) 195
ΣνΝΕΛΡΙΑΣΙΣ ΑΤΙΗ'
(Τακτικί^ γ^ψική)
ηι 29 Μαρτίου 1899.
Προιδριύοντος ΧΡ. ΧΑΤΖΗΧΡΗΣΤΟΥ, προέδρου.
Άναγίνώσκ^νται καΐ έηκυρουνταί τα πρα-
χτίκχ των δύο προηγου[Λ£νων σ^^νεδριών, [λεθ'
ο ό γ€νικός γρα{Α[Λατ6ύς κ. Γ, Πααχαλίδης
άναγινώσκβι την αλληλογρα^ίαν, έλου-
σαν ούτω:
Έτζιστοΐτ, το• κ. Κ Καραηάνου έξ Αθη-
νών από 26 Φεβρουαρίου, τ:ε'[Λποντος συνηι^.-
[χδ'νως έ-ιταγην εκ φράγκων 250, βραβείον
τί; εν τφ Καραπανείω *Αγώη βραβευθείσης
ΠΗραματικης Φυσικής του καθηγητού κ. '-ί4Α.
Ενατα&ιανον καί αίτουμε'νου πληροφορίας αν
ίληςαν τα παρ' αύτου τεθέντα διαγωνίσματα.
Του κ. Εδουάρδου Εη(}βΙ, επιτίι^.ου με'-
λο'^ς, σ^^*|γραφε'ως και υπάλληλου του γερρια-
νιχοΰ Κοινοβουλίου, εκ Βερο)ανου από 21
Μιρτίου, '^'νωρίζοντος την ενταύθα ελευσιν
αντου την 28 η τ-Γ^ν 29 Μαρτίου και εκφρά-
ζοντος την επιθυ{χίαν δπως παρευρέθη εν τινι
τον Συλλόγου συνεδρία.
Του γνμνααιάρχου^ των χα&ηγψών και του
Ιφόοον της Βιβλιοθηκς του εν Γυ&είω γυίΛνα-
τίου από 6 Μαρτίου, εκφραζόντων εύχαρι-
ττίις επί τε ττ) δωρεδ^ των δημοσιεύσεων του
ΣΑλίγου και των εκδόσεων της ΖωγραψεΙου
'Ε/Ληνικής Βιβλιοϋήκης και γνωριζόντων
ότι ίνε'γραψαν τόν *Ελληνικ6ν Φιλολογικόν
Σνϋχ>γσν έν τω βιβλίφ των δωρητών του
τ^ανασίου.
Του κ. Τ. Αργυροπούλου^ πρυτάνεως του
Έΰνικου ΤΙανεπιοτημίου έζ Αθηνών από 9
Μχρτίου, άποστέλλοντος Φ^νημμε'νως συναλ-
).ιγ|χατικην εκ φράγκων 321,22, έτησίαν του
'^ιχον Πανεπιστημίου συνδρομην υπέρ του
Σ'Λλόγου δια τό άκαδημαϊκόν έτος 1898 —
1899.
Του κ. Γ, Παχτίκου από 29 Μαρτίου έν-
τινΟίν, εςαιτουμε'νου δπως παραχωρηθη αύτω
τ, αεγίλη αίθρυσα του Συλλόγου δια την
Κυριχγ,ν 4 Απριλίου προς τε'λεσιν μουσικο-
οίΑολογικης συναυλίας προς όφελος αύτου.
Ίυ,; Βιολογικής ^Επιτροπής του Συλλόγου,
"ροτδίνούσης ώς άντεπιστε'λλοντα μέλη του
-'/λλόγου τους κ. κ. Τιμολέοντα Τριανταψνλ-
λ'ν^ ίατρόν έν Βατούμ, και Γεώργιον Βλά-
/«ϊ^ (χτρόν έν Κρήνη.
Έπι της αλληλογραφίας ό κ. πρόεδρος
λέγει ότι ελήφθησαν τα 250 φράγκα του
Καραπανείου Διαγωνίσματος και απεδόθησαν
εις τόν συγγραφέα της βραβευθείσ'/)ς Φυσικής
Πειραματικής, Επίσης εκφράζει τάς ευχαρι-
στίας του Συλλόγου τω Ιίρυτάνει του Εθνι-
κού Πανεπιστημίου κ. Τ, * Αργυρόπουλο) έπι
τγ, αποστολή της ετησίας χορηγίας αύτου.
Έπι δε της αιτήσεως του κ^ Γ, ΠαχιΙκον
πε:ι παραχωρήσεως αύτω της αιθούσης του
Συλλόγου δια μουσικοφιλολογικήν συναυλίαν,
γενησομένην τη Ί Απριλίου,• εγείρεται μακρά
συζήτ•/ισις και αποφασίζεται να παραχωρηθη
αύτω ή αίθουσα άντι πενταλίρου προκα-
ταβολής.
^Γηφοφορουνται τακτικά με'λη του Συλλό-
γου οί κ. κ. Σταύρος Σταματιόδης, Γ. Έλεν-
ϋεριάδ7]ς, ιατροί, Συμεόϊν Μιχαηλίδης, τραπε-
ζίτης, Νικόλ. Κανέλλας, έμπορος, Αημ, Βλάϊκος
καΐ ^Ανδρ. ^Αντίππας, ιατροί, Κ. Φατοέας, φαρ-
μακοποιός, Στυλ. Πώτερμαλής, διευθυντής της
Έταιοείας τών Ί*υμ.ουλκών και *Αλεζ, Βάρα-
τάοης, πάρεδρος δικαστής.
Ό κ. Γ. ΠασχαλΙδί^ς ποιείται ύπόμνησιν
άρθρου τινός της ΖωγραψεΙου Βιβλιοθήκης,
καΟ' ο δέον να προσφέρωνται αϊ εκδόσεις
αύτης ε(ς τους αριστεύοντας μαθητάς ανω-
τέρων σχολών ώς αμοιβή τών κόπων των.
Την πρότασιν του κ. Γ, Πασχαλίδου, ώς συν-
τελοΰσαν προς ένίσχυσιν της παιδείας, ύπο-
στηρίζουσι πολλά εκ τών μελών καΐ επομέ-
νως, τη προτάσει του κ. Άν. ΧρηστΙδου, απο-
φασίζεται όπως άνατεθη τω προεδρείφ ή
έκτε'λεσις αύτης. Μεθ' ο ό κ. πρόεδρος λύει
τήν συνεδρίαν.
ΣΓΝΕΔΡΙΑΣΙΣ >ΤΚ'
(ΕΙόίχ^ι γενική)
τη δ Απριλίου 1899.
ΙΙροιδριύοντος ΧΡ. ΧΑΤΖΗΧΡΗΣΤΟΥ, προέδρου.
Άναγινώσκονται και έπικυροΰνται τα πρα-
κτικά της ηγουμένης συνεδρίας.
Μεθ' δ ό κ. πρόεδρος τόν λόγον δίδωσι τω
κ. '/. Καρολίδη προς άνάγνωσιν της πραγμα-
τείας αυτού υπό τόν τίτλον Αοιτκ^ητία•
Μετά τό πέρας της αναγνώσεως αύτης ό
κ. πρόεδρος εξέφρασε τάς ευχαριστίας του
Συλλόγου τω έλλογίμφ καθηγητή έπι τω
άναγνώσματι' κατόπιν δε διά τό επείγον υπο-
βάλλει τω Συλλόγω προς έπιψήφισιν αϊτ•/)σιν
196
ο ΕΝ ΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΟΤΙΙΟΛΕΙ ΕΛΛΗΝΙΚΟΣ ΦΙΛΟΛΟΓΙΚΟΣ ΣΤΛΛΟΓΟΣ
του κ. ζ1. -4. Βέλλη, πδρΐ παραχωρήσεως τΨ,ς
αίθούστ,ς του Συλλόγου υπέρ οίκογενβΐ'ας ανα-
ξιοπαθούσης. Μετά πολλάς δε συζτ^τήσεις
αποφασίζεται δπως ή αιττ,σις του κ. Βέλλη
γείνη αποδεκτή. Μηδενός δ* άλλου ζητήμα-
τος υπάρχοντος προς συζήτησιν, ό κ. πρόεδρος
λύει την συνεδρι'αν.
ΣΥΝΕΔΡΙΑΣΙΣ ΑΤΚΛ'
(ΤαπτίΗ^^ γενική)
τβί 26 ΆπρΜον 1899,
Προεδρβύοντος ΧΡ. ΧΑΤΖΗΧΡΗΣΤΟΥ, ττροέδί^ου.
Άναγνωσθε'ντων καΐ έπικυρωθέντων των
πρακτικών της ήγου(Λένης συνεδρίας, έ κ. γεν.
γραρ.'Λατευς άγγέλλει προσφοράς βιβλίων δια-
φόρων φιλραούσων και άνακοινοί περί/ηψιν
της αλληλογραφίας, εχουσαν ώδε :
Επιστολή των προκρίτων του εν τνί επαρ-
νίί}: Νικορ.ηδείας χωρίου Τάνζαρ από 2 Φε-
βρουαρίου, έξαιτου(/.ένων την ύλικήν του Συλ-
λόγου συνδρορ,ήν προς άνέγερσιν της δηυ.οτικης
αυτών σχολής, ως και τίνα διδακτικά βιβλία,
ων έπισυνάπτουσι κχτάλογον.
Του εν Αθήναις Ποδηλατικού Σν)Λόγον
από 22 Μαρτίου, άποστε'λλοντος τα εκδο-
θέντα τεύχη του περιοδικού αύτου Ποδηλα-
τικής και *Αϋλψικής * Επιθεωρήσεως,
Του κ. Δ. Α. Βέλλη εντεύθεν από 2/14
Απριλίου, αιτου[;.ένου, όπως παραχωρηθη
αύτω ή αίθουσα του Συλλόγου δωρεάν προς
σκοπόν εύεργετικόν.
Το•3 κ. Στ. Σταματιάδον, ιατρού, άπό 5
Απριλίου, ευχαριστούν τος έπι τη έκλογνί αυ-
τού ως τακτικού (Λέλους του Συλλόγου.
Του κ. Κ Μακρή άπό 26 ^Απριλίου εν-
τεύθεν, άποστε'λλοντος περιγραφήν κεφαλής
άγάλ(Λατος (Λετά φωτογραφιών εύρεΟεί^ιης εν
ττί αρχαία Κυζικω καΐ κ!ΐ[χένης νυν εν τω ναφ
της αγίας Τριάδος εν ΓΙανόρ(λω.
Γίνονται δεκτοί ως [Λέλος (Λ^ν τακτικον ό
κ. ΑνίΗΐΐν Μί^Ηβνίίζ, (ατρός, ως άντεπι-
στέλ7νθντα δε προταθέντες υπό (Λ^ν της Βιο-
λογικής Επιτροπής οί κ. κ. Τιμολέων Τριαν-
ταφυλλίδης, ιατρός εν Βατού{Λ, και Γεώργιος
Βλάμης, ιατρός εν Κρήνη, υπό δΐ του Προε-
δρείου ό Βενεδικτίνος πατήρ Ρατίβοί^ εκ της
(Λονής 8ί ΜαΗίη άβ Ώ^Η^ά.
Μεθ'δ διαλύεται ή συνεδρία.
ΣΤΝΕΔΡΙΑΣ1Σ ΑΤΚΒ'
(Τακτίκ^ι γίνιπή)
τϋ 1 Μαίου 1899.
ΙΙροιδρβύοντος ΧΡ. ΧΑΤΖΗΧΡΗΣΤΟΥ, προέδρον.
Άναγνωσθίντων και έπικυρωθέντων τών
πρακτικών τής ήγου(>.ένης γενικής συνεδρίας,
ό πρώτος αντιπρόεδρος κ. Μ. ^Αμπελίδης^
ιατρός, άναγινώσκει την εκθεσιν αύτου περί
τών κατά τό συλλογικόν έτος 1898 — 1899
γενθ}/.ένων δημοσίων μαϋημάτων.
Μεθ* ο διαλύεται ή συνεδρία.
ΣΥΝΕΛΡΙΛΣΙΣ ^ΑΤΚΓ'
("Εκταχτος γενική)
τιι 6 Μαίου 1899
ΓΤροιδρΕύοντος ΧΡ. ΧΑΤΖΗΧΡΗΣΤΟΥ, προέδρου.
Άναγινώσκονται και έπικυρουνται τά πρα-
κτικά τής προηγου{;.ένης συνεδρίας. Μεθ* ο ό
β' αντιπρόεδρος κ. Π. Νικολόπουλος άναγι-
νώσκει την έτη^τίαν εκθεσίν του. Ό κ. Μα-
στρατός εκφράζει ευχαριστίας τω κ. Νικολό-
πονλφ ϊ-πΧ ταϊς ορθαΐς συστάσβσιν, ας ποιιΐ
εν τη εκθέσει περί επισκευής του κτιρίου καΐ
ίδία περί ύποστηρίςεως τής Βιβλιοθήκης προς
άρσιν του έπικειι/,ένου κινδύνου τής πτώσεως,
λόγω τών δυσαναλόγων βαρών αυτής προς τό
ύποστήριγ(Λα. Επίσης ευχαριστεί και τω κ.
Καλβοκορέσυ έπι τη παροχή τής επιστη(ΐ.ονι-
κής αύτου επικουρίας προς διόρθωσιν τών
έλαττω|Λάτων του κτιρίου υπό άρχιτεκτονικήν
εποψιν.
Είτα άναγινώσκεται ή εκθεσις του γενικού
γρα[^.υ!.ατέως κ. Π ΠασχαλΙδον.
Άναγινώσκεται κατό~ιν εκθεσις του εφόρου
τής Βιβλιοθήκης κ. Α. Παντερμαλή.'Ο κ. Κοκ-
κολάτος λέγει δτι δέον να έπιστηθη ή προσο/τ;
του Συλλόγου ώς προς τό [λέρος ιδία έκιίνο
τής εκθέσεως του κ. Εφόρου, ό'περ άφορΧ ττ,ν
έλάττωσιν τών προσφορών βιβ7νίων. Ό κ.
Πασχαλίδης φρονεί ότι προήλθεν ένεκα τη;
διακοπής τής εκδόσεως του Περιοδικού του
Συλλόγου, ό'περ άντηλλάσσετο κατά τά πα-
ρελθόντα ετη προς τάς εκδόσεις διαφόρων
συγγραφέων.
*Ως προς την γνώμην ταύτην του κ. Πα-
σχαλίδον συ{Αφωνεί ό κ. ^. Μηλιώτης. Ό χ.
πρόεδρος λέγει ό'τι ή αύξησις τών προσφορών
ΠΡΑΚΤΙΚΑ (ΣνΝΕΔΡΙΑΣΙΣ ,ΑΤΚΛ', ^ΑΤΚΕ', 9 ΚΑΙ 30 ΜΑΪΟΤ 1899) 197
βιβλίων χατα τα πα^βλθόντα ίτνι οφβίλεται
ώς έπι τό ::λεΐστον εις προ^ιφορας διατριβών,
δηλΰΐ Χδ δτι καΐ κατά τό παρελθόν έτος ανε-
στάλησαν τοιαϋται π:ός τ6ν Σύλλογον καΐ
βύρίαΛονται εις τό τελωνείον. Ό κ. Μοστράτος
Ηζ(ύοιΙ δλως εκτακτον ττ,ν ττροσφοραν βι-
βλίων του -αρελθόντος έτους 1 896 και φρονεί
ΟΤΙ Χΐν ττρε'πει αυτή να λτ,φθνί ώς (/.έτρον συγ-
κρίσιως προς τα έπο (Λεν α ετη.
Μδτα τοϋτο άναγινώσκεται υπό του ειδικού
γ:«|ΐ.αατε'ως η εκθειις περί των κατά τό
διαρριυσχν έτος ληφΟεισών εν γένει άποφά-
<ϊ£ω^ του Συλλόγου καΐ περί τών εγγραφέντων
νίων |Λΐλών.
Τΐλος άναγινώικονται αϊ εκθέσεις ττίς
\4ρχαιοΙογικής, της Βιολογικής ^ της Φυσικό-
μαϋηματικής ^Επιτροπής καΐ του Ταμείου
ΰ^ο τών κ. κ. Μ. Γεδεαη*, Π. Ίατροπονλον,
^. Καλβοκορέοη και /ί. ΜηΙιώτον. Ό κ. Μο-
(πράϊος επχινεΐ την εργατικότητα της Βιο-
λογικής Επιτροπής καΐ εύχεται ίνα καΐ αί άλ-
λα: εχιτροπαι (χΐίΛηθώσιν αύτηνώς προς τούτο.
Μιθ' ο ό κ. πρόεδρος λ.ύει την συνεδρ(αν.
ΣΓΝΕΛΡΙΑΣΙΣ ,ΑΤΚΛ'
("ΕηταΗΧος γενίκή)
ΑΡΧΑΙΡΕΣΙΛΙ
τ^ 9 Μαίου 1899.
Προίδριύοντος ΧΡ. ΧΑΤΖΗΧΡΗΣΤΟΥ, προέδοου.
Μτ, υπαρχόντων πρακτικών προς άνάγνω-
^ιν, ό κ. πρόεδρος λέγει δτι υποκει'(Αενον της
£/.τάκτου συνεδριάσεως είναι ή εκλογή τών
νίων κοσ(Αητόρων του Συλλόγου δια τό Φ^λ-
λογικόν έτος 1899 — 1900 και παρακαλνει τα
αίλη δπως, σ'^νωδα τω Κανονισ(Λω, προβώσιν
£ΐς την εκλογή ν αυτών .
Γενοαένης (λυστικης κανονικής ψηφοφορίας,
Ιςιλέγο παΐΑψηφει πρόεδρος του Συλλόγου ό
/.. Μ. Ψαλίδας*, εΤτα δΓ ετέρας [Λυστικής
'/οοοφορίας εξελέγησαν
α αντιπρόεδρος, ό κ. 8• Α. Σιδε^ίδης
χαΐ β', δ κ. Δ. Μο<ίτρβτος
γενικός γραμματεύς, ό κ. Γ. Ι1α<ί^ζα-
λίδης•
άδιχός γραμματεύς, ό κ. Α. Μαλατάκης•
ταμίας, ό κ. λ• Μηλτώτης•
Β^ρορος της Βφλιοϋήκης, δ κ, Μ• ΑνΟεν-
•όπονλος.
ίογιστής, δ κ. Νικήτας ΙΙαπαγιαν-
νίπονλος
και μέλος της Συντακτικής 'Επσροπής δ
κ, Μ. Γεδεών. .
Ό κ. πρόεδρος, εκφράσας τας εύχαριστίρις
αύτοΟ έπι τη εκλογή τών νέων κοσ(Λητόρων,
διαλύει την συνεδοίαν.
ΣΓΝΕΛΡΙΑΣΙΣ >ΤΚΕ'
τη 30 Μαίου 1899.
ΕΙ1ΚΤΕΙ0Σ ΕΟΡΤΗ
Προεδριύοντος ΧΡ. ΧΑΤΖΗΧΡΗΣΤΟΥ, προέδρου.
ΙΙροιστα(Αένου του ΙΙαναγιωτάτου Οίκον-
μενικοϋ Πατριάρχου κυρίου κυρίου Κωνςτλν-
ΤΙΝΟΤ του Ε ' συν τοίς σεβασρωτάτοις Συνο-
δικοίς και τω θεοφιλ. χωρεπισκόπω Σταυ-
ροδρθ|Λίου άγίω Χαριον:ίόλεως κ. Γερμανφ
Καραβαγγέλη, του Επιτρόπου του Παναγίου
Τάφου πανοσιολογιωτάτου άρχΐ[Λ0Γνδρίτου κ.
Γερμανού Άττοστολάτον, παρόντος του Έπι-
τετραρ-μένου της Ελλάδος κυρίου Ενγε-
νίον Γ• Ζαλοκώί^τα, του προέδρου
τοΟ ελληνικού προζενικοΰ δικαστηρίου κ. Σ.
Παγανέλη, του β' γραμματέος της ελληνικής
πρεσβείας κ. Γ, Καρατζά, του επιθεωρητού
των (Λη μουσουλμανικών σχολών ^ Αβδουλλάχ
Χαοηπ ίφένδη μετά δύο άλλων υπαλλήλων
του υπουργείου της παιδείας, του πράκτορος
ττίς ηγεμονίας Σάμου κ. ^Αλεξ. Γάγκου, αντι-
προσώπων διαφόρων φιλεκπαιδευτικών καΐ
φιλολογικών σωματείων της ημετέρας πόλεως,
διευθυντών και καθηγητών δημοσίων καΐ
ιδιωτικών εκπαιδευτηρίων καΐ πολλής καΐ
εκλεκτής ομηγύρεως, άρχεται ή συνεδρίασις
τ7^ όρισθείση 2 μ. μ. ώρκ.
Ό κ. γενικός γραμματεύς άναγινώσκει τη-
λεγράφημ.α του κ. * Επιτετραμμένου της Ψωο-
οίας, εκφράζοντος την λύπην αύτου, ότι ένεκα
κωλύματος δεν δύναται να προσέλθη εις την
έπέτειον του Συλλόγου έορτήν. Έπι τούτοις,
ό μεν τέως πρόεδρος άναγινώσκει την λογοδο-
σίαν τών κατά τό ΛΙΓ συλλογικόν έτος εν
τφ Συλλ.όγω γενομένων, ό δε νέος πρόεδρος κ.
Μ. Ψαλίδας άναγινώσκει την νενομισμένην
επιστημονική ν πραγματείαν Πε^ι ^ζειρός.
*ΓΙ Α. θ. Π. ό οικουμενικός Πατριάρχης
ποιείται τήν έπομένην προσλαλιάν :
«ΧεΙρ Κυρίου εΐη εύλογοΰοα δια τΐ|ς ήμώνΜετριό-
τητος τους αγώνας τών λόγψ καΐ Γργιη κοίτιώντων
εΙς τήν εύόδαιοιν τοΰ :Γροοριομοΰ, τόν όποιον ?χει ό
Φιί^ολογικός ούτος Σύλλογος. ΊΙμείς δε πλήρη τΐ|ν
π
198
ο ΕΝ ΚΩΝΣΤΛΝΤΙΝΟΤΠΟΛΕΙ ΕΛΛΗΝΙΚΟΣ ΦΙΛΟΛΟΓΙΚΟΣ ΣΥΛΛΟΓΟΣ
ίτατρικην ι'^μών εύαρέοκειαν έκδηλχ)ΰμεν εις πάντας
τού; ούτοίς ή α^Αως και κατά τό έτος τούτο -ταρα-
οχόντας την πνευματικί|ν καΐ ήθικί|ν Γ| ύλικήν αυτών
συνδρο}ΐήν'καΙ άντίλτιψιν τω -ταλαιγενεΐ τούτω των
έλ>α]νικών γραψιμάτων καΐ της σχεδόν ειπείν διε-
θνούς εν αύτω φιλολογικής κινήσεως Συ>νλόγίΓ, τώ
τιμώντι πραγ^ιατικώς τον παρ' ήμΐν κόΰμον των
•γραμμάτων καΐ ού μικρό\• δόξης προσπορίζοντι τοις
εν τή .τόλει ταύτη ό}ΐογρΛ έσιν. Τήν έγκάρδιον δ)ΐως
ταύτην εύαρέσκειαν καΐ χαράν ημών επισκιάζει πως
καΐ μετά τά ύπό τοϋ κ. προέδρου είρημένα, ή καθυ-
στερούμενη /χπό τίνων ετών τού Περιοδικού συγ-
γράμματος τού Συλλόγου έκτύπωσις, ήν οΐ πάντες
άναμένομεν ίνα |ΐετ* Ιδιαί^ούσης χαιρετίσωμεν στορ-
γής, έθιοθέντες από μακράς σειράς ετών Ινα έντρυ-
φώμεν εις τά: σοβαρός μί^λέτας, δι* ών λιγεϊς άγο-
ρηταΐ τού άριΐ^ήλου τούτου Φι}.ο>.ογικού Συ}Λόγου
έπ/,ήρουν και κατεκόσ]ΐουν ά}->.οτε τάς σελίδας τού
έπιζητήτου Περιοδικού. Λιό καΐ προαγό)ΐεθα ϊνα
συστήσωμεν σήμερον πατρικώς τοις διέπουσι τά τού
Συλ>,όγου συντΟΝωτέραν )ΐέριμναν και άποΓρασιστι-
κότητα εις έκπλήρωσιν τού κοινού τούτου πόθου.
Φωνή εκκλήσεως άπό μέρους τού προεδρείου προς
τους δυναμένους ουντελέσαι χρηματικώ-ς εις τήν έκ•
δοσιν, φρονούμεν, δτι εύρήσει πάντως τή\• άπαιτου*
]ΐένην συνδρομήν εις έκτύπωσιν καΐ ά>^.α μέσα
δυνατόν ίπινοηθήναι προς εύκολίαν της εκδόσεως,
όσα άν ή ]ΐελέτη τών αρμοδίων ήθελε κρίνη τελεσ-
φόρα.
ΚαΙ παρά τήν λυπηράν δμως ταύτην καθυστέρησιν
τού Περιοδικού, ήμεΐς τήν κατά τό έτος τούτο έργα•
σίαν τού Συ>Αύγου άναλογιζόμε\Όΐ καΐ έκτΐ]ΐώ\τε:,
καΐ καθήκον έχοντες, ως έκ τής θέσεως ημών, ίνα
έπαινώμεν καΐ βραβεύωμεν τους πνευματικώς κο-
πιώ^ντας και εργαζομένους καΐ συντελού\-τας εΙς τον
Γένους ημών τήν προς τά καλά προκοπήν και έπίδο
σιν καταστέφομεν εύχαίς καΐ εύλογίαις πάντας τού;
τόν δόλιχον τής παρελθούσης συ}νλογικής περιόδου
αΙσΙως καΐ τελεσφόρως δια\-ύσαντας καΐ έπικα>.ού-
μεθα ε\ς τε τά αποχωρούντα, κατά τόν Κανονιομόν,
μέ>νη τού προεδρείου καΐ εΙς τά ψήφοις νομίμοις εΐ;
διαδοχήν εκείνων ερχόμενα τήν εύλογίαν τοϋ θροΰ
καΐ παντός αγαθού καΐ σωτηριώδους αΙτήματος τήν
πλήρωσίΝ" ό δε Κύριος ημών, παρ' ού πάσα δόοι;
αγαθή καΐ πάν δώρημα τέλειον τόν μέν Σύ>^^ονον
κρατύνοι καΐ στηρίζοι τζ πανσθενεί αί^ού χειρί καΐ
προάγοι όσημέραι έπΙ τά κράτιστα, τοις δε έΝ• αύτω
έργάζομένοις καΐ συνετά^ς συναντιλαμβσνομένοι:
τού έργου τού Συ>^.όγου άποδωη πολλαπλαοίο\•α
τόν μισθό\• έν τε τω παρόχτι καΐ έν τω μέ/^^οντι,
Έπι πάοι τήν Λ. Αύτοκρατορικήν Μεγαλειότητα
τόν φι}.ό}.αον ή)ΐών Άνακτσ, ύπό τήν* άμφΟ.αφή
τού οποίου αΙγίδα τόσης άπο>.αύει στοργής και
προστασίας ό Σύλ>.ογος, σκέποι ό Κύριος καΐ περι-
φρουροΐ έπΙ τού ενδόξου Αυτού θρόνου εις πλείστα:
όσας ένιαυτών περιφοράς. Αμήν».
Ό προεδρεύων κ. Χρ, Χατζηχρήσχον ευ-
χαριστεί τΓΛσι τοις τταρευρεΟείσιν έν τη εττετείφ
του Συλλόγου έορτγ) καΐ λύει την συνεδρίαν.
-^.φΕ^
ΕΚΘΕΣΕΙΣ
ΤΩΝ ΕΡΓΑΣΙΩΝ ΤΩΝ ΔΙΑΡΚΩΝ ΕΠΙΤΡΟΠΩΝ
ΚΑΤΑ ΤΟ ΑΗ' ΣΤΑΑΟΠΚΟΝ ΕΤΟΣ 1898-1899
ΕΚΘΕΠΣ ΑΡΧΑΙΟΛΟΓΙΚΗΣ ΕΠΙΤΡΟΠΗΣ
ύπό' Μ. Ιο. Γεδεων
(Ινα\^ωσ0εΙ(5α κατά τήν ΑΎΚΓ έκτακτο ν
γενικην συνεδρίαν της 6 Μαΐου 1899•
κύριε πρόεδρε,
Εις ίύο ΤΓρο^χλητίΐς, διχβιβχσΟίί'Τχς {λοι
-ρό τίνος, ά7Γθχρ{νθ(Λχ: δ:χ (Λία; άτταντησιω;•
τ; (Λίζ [Λχλιιτα ττοόσκλη^ις ουκ βίς εαΙ άφοροι,
ά),λ* £(ς Συντχκτικην Έπιτρο-*ίχν, μη δ•{-
ςχίχν άττό τρ:£τ{χς σ-Γ,'χιΙχ ζωγί;. Ή ζωη της
Συντχκτική; Έττιτ^οτδίχς Ιξχοτχτχι ά::ό του
τααιίου, οζι^ έχν η ττλούσιον δίίωτι κχΐ νδυρχ
•?/; ιΐαχτι κχΐ γοργότητχ κχΐ δύνχ}χιν εις την
χοίαωαίνην έκοΐ[Λή9η δ' έπΙ τριετιχν αύτη,
ίυσΓ^/ώς ύτ:* 6{Αθυ 7ΓροΕδρδυθ[)ΐένη τό πρίν.
'Αλλχ κχτχ τό ληςχν ίτος ουτ£ συνετέθη κχν
"ρ6; στιγίΛην, διότι οι τχύτην ά^οτελετοντίς
νρχ(ΐαχτόίς των λοιπών επιτροπειών ουκ άνε-
0£ί/9τ,7χν, διότι κχι οί άνχδειχΟεντες «ηρ-
;αντο πχρχιτεΐ'τθχι » τουτ* αυτό πάντες. ΟύχΙ
ϊι' £)λειψιν λεχψχνδρίας, άλλ' ελλείψει πνεύ-
[ΐζτ&ς εποπτεύοντος, εμπνέοντος κχΐ (Λχλλον
/χλινχγωγουντος η κέντρου δίκην ώθούντος
δί; ιχτέλεσιν του κχΟήκοντος τους συνείδη7ΐν
ιυτου κεκτημένους, ϊτως δ' άπογοητευομένους
ιχ της γενικής, ώδε, κχκεί<7£, πxρα^/3ρουμένης
χτονίχς.
Μένίΐ λοιπόν ή Αρχαιολογική Επιτροπεία,
^/νιλΟουσα μίν εις <^'^νεδρίας ες, δυναμένη
ο' εί::•ΐν δτι <Γ-»νηλ9ε κχΐ ηκροχσατό τίνων
χνχκοινώτεων έμου, ας έχετε έκδεδομένας εν
τω ΆρχαιοΙογικώ Παραρτήμαη του τόμου
ΚΓ', κχι άναγγείλαι μόλις τολμώσα δτι (τη-
ί^είχ τχνχ ζωής ίδειζε μετά την Ηιολογικην
Έχιτροπείχν. Ήδύνχτο δείξαι πλείονα, είπερ
ίνωρίτίρον, ήτοι κχτχ Νοέμβριον, ούχΙ δ' έν
τΛιι Δεκεμβρίου σ'^νεκάλει τό προεδρειον αύ-
ττ,ν ι!ς εκλο-'ι'ην προέδρου καΐ γρχμμχτέως
αύτης* ηδύνατο δείςαι πλείονα, εϊπερ είχε
πρόόδρον έτερον.
*Π Επιτροπεία κατέταξε, κατχ τόν Κανο-
νισμόν, μεταζύ τών μελών αύτης τους εταίρους
/Τ ΠασχαΙίδην κχΐ Κ. Σπανούδην, ένεκεν αρ-
χαιολογικών η λαογραφικών δημοσιεύσεων αυ-
τών, οις καΐ εύ/αριστεί έπΙ τω ύπίρ αύτης
ζήλ(ί>. Ευχαριστώ δ' εγώ και τους έν ταίς
φ^νεδρίχις παρχστχντας εκ τών μελών αυ-
τής εταίρους διδάκτορας Α, ΜονάΐΏΐαηη^
^οΗηβίάβν, Μοοτράτον κχ\ Μνσιακίδην, Κο-
πάοην, Σιδερίδψ, Πανταζίδην (τόν κχΐ γραμ-
ματέα αυτής), Παχτΐκον, Πααχαλίδην και
Σπανούδην, *Π Επιτροπεία πχρχ^ίδωσιν ύ|ΛΪν
* Αρχαιολογίκδν Παράρτημα εύσέλιδον, ίχον
ύλην άζίαν άναγνώσιως, ου είς την εκδοσιν
επεστχτησε' δυστυχώς ό χάρτης του τεύχους
απεδείχθη ούχΙ κχλός.
Πχρχκχλώ τόν Σύλλογον δπως εξής σ'^γ-
κχλη αμέσως μετά τάς αρχαιρεσίας τχς Επι-
τροπείας προς εκλογην προέδρων κχΐ γραμ-
ματέων αυτών, συνιστίί αύταίς, ει δυνατόν,
καταρτισμόν προγράμματος εργασιών, κχΐ
τας μη θελούσας έργάζεσθαι συνάπττ, ταίς έρ-
γαζομέναις προσωρινώς, έως αν κατανεμηθώ-
μεν είς τμήματα" δπερ ίσται καΐ σωτήριον
ήμίν.
ΕΚΘΕΣΙΣ βιολογικής ΕΠΙΤΡΟΠΗΣ
ύ.τό Π. ΙΑΤΡΟΙ ΙΟΥΛΟΥ,
άναγ-νωσθείσα κατά τήν ΑΤΚΓ' εκτακτον
γενικήν συνεδρίαν της 6 Μαΐου 1899•
Την παρούσαν εκθεσιν, κύριοι, συνετάξαμεν
δλως κατ' ιδίαν μας κρίσιν, μη εύρόντες όδη-
γίαν τίνα μήτε περί του ποιου μήτε περί τών
ορίων τοιαύτης πραγματείας ούτε έν τω Κα-
νονισμω ούτε έν τνϊ τών προκατόχων εκθέσει
μη ούτ/) προσιτοί ήμιν' τούτο δέ θεωρούμεν
200
ο ΕΝ ΚΩΝΣΤΑΝΊΊΝΟΤΠΟΛΕί ΕΛΛΗΝΙΚΟΣ ΦΙΛΟΛΟΓίΚΟΣ ΣΥΛΛΟΓΟΣ
λόγον επαρκή δττω; έττικχλεσθώΐΛεν την έττιεί-
κε•αν ύ|/.ών.
Νθ[Α{ζοντες λοιπόν 6'τι ή πίρΐ τοιούτου τι-
νός σω{Λχτείου έτητία εκΟίσι; περί δύο τινών
τυρό παντός πρέπει ν χ πρχγμχτευθτί, ήτοι
περί της γενουιενης εν αύτω εργασίας εν πχσ*/)
δυνατγ5 περιληπτικτί λ5πτθ{Λερε{α κχΐ περί
τών δυσχερειών /,χΐ ατελειών, αίτινες παρατη-
ρούνται υπό του προεδρείου κ"αθ* 6'λον τό έτος
εν τ*^ λειτουργία αύτου, διότι ούτω πως (Λονον
χ.αΐ τα καλά πρθ'7•/)κόντως αναγνωρίζονται
καΐ τα κακώς εχοντχ έγκχίρως διορΟουνται,
περιωρίσθη(Αεν έπι τούτων ριόνον να ένδιατρί-
ψω(Λΐν τό κατα δύνα[Λΐν.
Τό πρώτον σπουδαΐον γεγονός δια την
ήίΛετέραν Έπιτροπην ύπήρξεν η εκδοσις όλων
τών από της αναδιοργανώσεως αύτης γενο-
{Λενων πρακτικών και ανακοινώσεων. Τό έργον,
διανε(Ληθέν ηδη εις ολα τα (χε'λη του Συλλό-
γου, δΤναι αρκούντως τοίς πασι γνωστόν, προσ-
6ίτθ[Λεν (ΛΟνον ότι ηρξχτο ηδη να γίγνηται
εύφηαος (χνεία αύτου και εν τω έξωτερικω.
Κρίνθ[Λεν δ[Λως ώφέλΐ[Λθν να 6πΐ(Λείνωρ.εν ολί-
γον έπι του ζητή(Λχτος της εκδόσεως αύτου,
όπως άναλύσω;Λεν τας σπουδαιοτβρας αυτής
έπόΙ^εις.
Έν πρώτοις έπιθυ[Λθύα5ν να ύποδείξω[;.εν
ύ-Λίν δτι ού (λόνον η ανελλιπής εκδοσις του
Ι1χραρτή(Λατος τούτου είναι εκ τών ων ουκ
άνευ, άλλα κχΐ ή τ(Λη;Λατικη έν τζ> αύτω
ετει κχι ίσον τό δυνατόν κατά [Λίκοα διαστη-
ρ-ατα δη|Λθσίευσις τών εργασιών της Επι-
τροπής ταύτης είναι απαραίτητος προς κχνο-
νικην κχι γόνΐ[Λθν λειτουργίαν αυτής, είναι
αδύνατον να ζήσ*/) παρόμοιον σωρ.ατείον άνευ
δηαοσιεύσεως τών εργασιών αύτου, η δ^ άτα-
κτος καΐ κατα (χεγχλα διαστ/)(Αχτα δηαοσίευ-
σ'.ς αφαιρεί άπ* αύτου τόν χαρακτήρα κανο-
νικώς καΐ ανελλιπώς εργαζομένου σω(χατείου,
έν ω τούτο είναι τό κυριώτατον έλατήριον τής
προόδου αύτου. *Αν λοιπόν παντελής ελλειψις
δημοσιεύσεως ήναι ό θάνατος τής επιτροπής
ταύτης, άνευ τακτικής και συ/νής δημοσιεύ-
σεως κινδυνεύει να (χεινη ισχνή και ατροφική.
Βεβαίως δΐ αί τοιχυται σκέψεις ίσ/ύουσι
κχι διχ παν σωματείον, άσχολούμενον εις
επιστημονικά θέματα, επομένως κχι διχ τας
λοιπας έπιτροπάς του Συλλόγου, άλλα δια
την Βιολογικην η σπουδαίο ^/)ς αυτών είναι
άφ^γκρίτως ανωτέρα, διότι έν τη Επιτροπή
ταύτο α! έργασίχι συμπλέκονται άλλήλαις
ποικιλοτρόπως, έν ω δε παρουσιάζουσιν άπέ-
ραντον ποικιλίαν, εχουσιν άλληλουχίαν αόίά-
σπαστον καΐ δ^ν δύνανται να προχωρησωσιν
απταίστως, έαν τα παρελθόντα πορίσριατα
έγκλεισθώσιν εντός χειρογράφων μη παντι επαρ-
κώς προχείρων. Άφ' ετέρου δέ, πολλαΐ τού-
των ϊ^ουσιν άμε>ον τό ενδιαφέρον, έν ώ βρα-
δύτερον άπολλύχσιν αυτό είτε ένμέρει είτε έ;
ολοκλήρου. Ιδίως τοϋτο συμβαίνει εις τχ ζη-
τήματα τής ημερησίας διατάξεως, άτινχ
διαοκούσι μίν δι* όλου του έτους, άλλ' έν
εκάστη συνεδρία υπόκεινται εις συζήτησιν καΐ
μελέτην .
Άλλαχοΰ δπως ^ληρωθη ή ανάγκη αύτη
τής τμηματικής και συχνής εκδόσεως, εκαστον
σωμ.ατεΐον έχει τουλάχιστον όμόλογόν τι δη-
μοσιογραφικόν φύλλον ώς δργανον, ένθα δημο-
σιεύονται μεθ' έκάστ/)ν συνεδρίαν αί έργασίαι
αύτου, τχ μέν πρακτικά έν ίκανγί λεπτομέρεια,
αΐ δι ανακοινώσεις άκέραιαι. Τό δέ έτησιον
περιοδικόν τών τοιούτων σωματείων εκδίδεται .
μόνον δπως περιλάβη έν ένΐ τόμφ τα Εργχ
αυτών, δι* δ καΐ διανέμεται μόνον εις τα μέλη.
Δυστυχώς παρ' ήμίν τοιαύται εύκολίαι
τελείως έλλείπουσι και δπως ζήσωμεν, οφεί-
λομεν κχΐ έν τούτφ να δοκιμασθώμεν.
*Υπό τοιούτου κχι μόνου ζήλου κινούμενη
ή Βιολογική Επιτροπή κχΐ επιθυμούσα νχ
δώσ•(ΐ οφθαλμοφανή άπόδειζιν τής ζωτικότητας
αυτής, άναγνωρίζουσα δε τάς χαλεπάς περι-
στάσεις, ας ό Σύλλογος διέρχεται, έπεφορτίσθη
ρ.όνη να φροντίσΥϊ δια την εκδσσιν του έν λόγω
Παραρτήματος. Πρέπει δε πάντες να κΛΤΧ-
νοήσωμεν, δτι δια του τολμήμχτος τούτου ή
Επιτροπή ήσφάλισεν έαυτη την ζωήν.
Μένει δμως ή έςακολούθησις τής εκδόσεως
ταύτης κχι ού μόνον τούτο, άλλα και ή πραγ-
ματοποίησις τής τρ//1μ3^τικής εκδόσεως, ίνα ή
Επιτροπή αύτη εκπλήρωση τόν υψίστης
σπουδαιότ•/3τος προορισμόν αυτής. Έν τούτοις
έκ του αποτελέσματος τής πρώτης εκδόσεως,
ώς κχΐ έκ τών συζητήσεων, αίτινες περί του
ζητήματος τούτου επανειλημμένως εγένετο
έν τη Επιτροπή, οφείλει τις να πεισθ*^, δτι
ή έςακολούθησις του έργου, ούτινος τολμηρώ;
την έναρξιν έδοκίμασεν ή Βιολογική μ.όνη,
υπερβαίνει τας δυνάμεις αυτής, καΐ μάλι-
στα χάριν ακριβείας καΐ φιλονομίας οφιίλο-
μεν πάντες ν χ ομολογήσω με ν δτι έςέρχετχι
και του κύκλου τής δικαιοδοσίας αυτής, κχ-
θότι ούτω πως πρό παντός διχσαλεύεται ή
αρχή τής ίσομερους εις τα μέλη του Συλλό-
γου κατανομής τών υποχρεώσεων.
ΕΚΘΕΣΕΙΣ (βιολογικής ΕΠΙΤΡΟΠΗΣ)
201
Ή ^οχ(;χη, ώ< γνωστόν, έγίνβτο, ούτω; βί-
ιειΐν, ϊι:\ τη βχ<ΐΕΐ εράνων προαιρβτικών καΐ
άνίσων, οΐ ϊέ τοιούτοι ϊρανρι οίν ούνανται να
γιίνωσι χχτ ϊθΐ{Λθν.
Τό χχθηκον λοιπόν του ί-υλλόγου είναι να
φροντίβη ιτρός ^ληρωίτιν καΐ τζς σπουδαιοτά-
τχς ταύτχς και κατεττΕίγούσης ά{Λα άνάγκγ,ς
της Βιολογικής Επιτροπής. Έπει^η δρ.ω;
ό^ϋλο^αν να (ΑΤ) λγισμονώα,ιν τας οίκονοαικάς
στινοχωρίας αύτοΟ, σπ5ύοθ(Λβν να ττροσΟ/τω-
[αν, δτι Χέν ΘΑορν να έπιβαρύνω{Α6ν και
ίνταυθα τόν άλλως άνιζάντλητον πατριωτι-
σ|χ6ν ύ|ΐών Χία(Αθΐράζοντ£ς την ύποχρέωσιν ιις
'κί'ΚΛ τα {αΛυ5, αλλ* ίτι ιύτυχώς δέν άπαι-
τιίτχι προς τοΟτο νίον κον^ύλιον δαπάνης.
Ύπ6 την ίποψιν ταύτην αρκούντως έδιδά-
χίημιν 2κ τη; έκδό<;εως του πρώτου παραρτη-
|ΐχτος. Αι ίργα-ίίαι τϊίς ήρ,ιτέρας Επιτροπής
ιΙσι^ύΦίως τοιαύτη;, ώττι πολλοί ύπάρχουσιν
Μ έχτός του Συλλόγου ΐιτβ 1νταυ$α ιίτε $ν
ταΐς Ιπαρχίαις είτβ έν τω εζωτερικφ, οίτινις
ενλαφέρονται δι' αύτάς, φρονο0(/.6ν Χέ άκρα-
Ιά}η(ύς 5τι δια ρΛ^οδικής διαχειρίσεως καΐ
χρ4ς κατανάλωσιν επιδιώξεως αί δαπάναι
6Λουσι πάντοτε καλυφθη άνίτως.
Χάριν [αίζονος σαφήνειας άναφέρομεν λε-
ΰ:θ[ΐΐρείθ(ς τινάς. Σώματα (χίν είχον έκτυπω-
Η «ίρΊ τα 600, ή δέ τψη είχεν όρισΟή
τοιαύτη, ώττε ή πώλησις 150 περίπου σω-
ρχτων ώφειλι να καλύψη τας δαπανάς. Έ-
-«ληβησαν λοιπόν 6δ περίπου σώ}Αατα είς
(ΐΛη της Βιολογικ•^ Επιτροπής, άλλα τού-
τον, χαίπερ άνιρχθ(Λένων είς 60 περίπου, εδί-
/^αν καΐ Ιπληρωσαν (χόνον οι 30• ίζιον δΐ
σ/!|αιωσεως, ίτι τινές 'ίδε'χθησαν πλείονα του
Ινίς, ώς ό τίως πρόεδρος ττίς Επιτροπές κ.
Γ. ΟΐχσΡΌβλίδης 15 σώ(Λατα, οί κ. κ. Ψαλίδας,
Γαβρξηίίίηζ, Φαηίάδης καΐ Άηέρης άνα 5.
Ό ϊύλλογος <τυνέδρα{χε δια 25 σώ^χατα* 42
ΙΪ9ύ^τΛ έπωληθησαν είς ξένους άνευ σοβα-
^ ενεργείας ούδ' αύτου του άναλαβόντος
τΐ}ν ίχδοσιν. Τέλος τό (Αίκρόν ϊλλε!}Α[Λα ίπλη-
ρώβη ύπό του Συλλόγου καΐ απέναντι τούτου
ιείττα τα ύπολειπό(Αενα σώρ-ατα έγένοντο
χτίΐιι αύτου.
Τό άξιον ση^Λειώσεως είναι δτι 42 σώ[Λατα
Ιννλη^σαν εντός διαστή(Λατος σχετικώς |χι-
ίφβδ εΙς ξένους ευρισκο[Λένους ενταύθα καΐ
«χραχολουθοδντας τα τοιαύτα έκ του σύνεγ-
ρς.Έίητ δέ κατεβάλλετο προσπάθεια τις προς
Ι^ίζβνα διάδοσιν, !δίως δέ έν ταΐς έπαρχίαις,
?ιβ«ιί«ις -ί,^ιλον διατεθή έτερα 100 τούλάχι-
Έλλ. Φιλ. Σύλλογος
στον σώ[Λατα, χωρίς να ύπολογίσω(Λεν, δτι
τό ενδιαφέρον τούτο ^έλει αυξήσει δια του
χρόνου και της [χείζονος προαγωγής ττίς έν
λόγω Έπιτροπτίς. Ή δέ πραξις αύτη του
Συλλόγου δέν θέλει θεωρηΟη ώς επί χρη[Λατι-
σ{Λ(ϊ> γιγνο[χένη, άλλ' ώς εύεργέτηρια ε!ς τους
φιλοαούσους, είς ούς παρέχεται ούτως έγκριτος
ύλη έπιστηρ.ονικη ό[Αθγενους σω[Λατείου.
Φρονου[Λεν λοιπόν, εννοείται έν ονό(Αατι τι^ζ
Βιολογικής Επιτροπής, δτι τό πρακτικώτερον
ά|Λα καΐ ώφελΐ[Λώτερον κατά πάντα ώς και τό
εύπρίπέστερον είναι να φροντίση αυτός ό Σύλ-
λογο; καΐ έκ των πρώτων περί ττίς εκδόσεως
του έν λόγφ παραρτηρί-ατος καΐ δπως ή ωφέ-
λεια •/) πλήρη;, πρέπει ή εκδοσις να γείνη
τρ.η;^ιατικώς, τουλάχιστον κατά τρί(Ληνα η
τετρά(χηνα τεύχη. Γνωρίζομεν δέ, δτι ό Σύλ-
λογο; έχει ευτυχώς τοιαύτην ά^ειαν καΐ ούδε-
(Αίαν ώς προς τάς διατυπώσεις βλέπο(Λεν δυσ-
χέρειχν. Τό ζήτη[ΛΧ λοιπόν πεοιορίζεται είς
την δαπάνην, νθ[Λ{ζθ(Λεν δέ δτι οιά τών είρη-
[χένων καΐ τούτο αποβαίνει αρκούντως απλούν.
Τά ολίγα ταύτα έθεωρησα(Λεν ώφέλιμον να
εϊπω;Λεν πρό ύριών έν γένει περί του παραρ-
τη^υ,χτος τής η[Λετέρας Επιτροπής.
ΙΙροβαίνο(χεν νυν ε!ς έτερα.
Αί συνεδριάσεις ηρξαντο άπό τγίς 11ης
παρελθόντος Νοερ-βρίου, δτε ό κ. πρόεδρος του
Φιλολογικού Συλλόγου διεξήγαγε τάς έκλογάς
του προεδρείου της Επιτροπής. Εξελέγησαν
δέ πρόιδρος (χέν έ ίατρός κ. ΨαλΙΛας, γρΧ[Α-
[Λατέύς δέ ό ίατρός κ. Τονργούτης. Μετά (χίαν
δ(χω; συνεδρίαν του τελευταίου παραιτηθέντος
ενεκχ λόγων ανεξάρτητων της άγαθγϊς αυτού
θεληιεως, άντ' αυτού έξελέγηρ-εν η(Λείς.
Συνεδρίαι έγένοντο (λέχρι τούδε τό δλον
24, έγένοντο δέ έν αύταις ποικιλώταται καΐ
πολλού λόγου άξιαι σ>^ζη^/;σεις, ών περιορι-
ζόρ.εΟχ νά σηίΛειώσω{Αεν τάς κυριωτάτας, ήτοι
περί του φαινορ,ένου της διαλά|/.ψεως του
σκληρωτικού, περί φακοθεραπείας, περί άπο-
λυ[Λάνσεως κατόπιν (Αολυσρ,ατικών νόσων, περί
τών ορίων του οφθαλ;Λοσκοπικού πεδίου, περί
προφυλχκτικνίς δυνάμεως τού άντιδιφθ^ριτικού
ορού, περί άσβεστωδών ένχποθέσεων έν τω
οργανισ[Αψ, περί της υγιεινής τών σχολικών
διακοπών, περί τη; θεραπείας τών παραρρι-
νίων κόλπων, περί ύδατίδων τών πνευ[ΛΟνων,
περί σκωληκοειδίτιδος, περί τυφοελώδους πυ-
ρετού, περί άλκοολισ(Λθύ, περί θεραπείας της
συφιλίδος κλ. Επίσης έγένοντο πολλαΐ πα-
ρουσιάσεις ασθενών, μικροσκοπικών καΐ άνα-
Ίό^ος ΚΖ' 26
Γ
2β2
Ο ΕΝ ΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΟΓΠΟΛΕΙ ΕΛΛΗΝΙΚΟΣ ΦΙΛΟΛΟΓΙΚΟΣ ΣίΛΛΟΓΟΣ
Π
τθ[Λΐκών χαρασχ.Ευατρ.άτων λίαν διδακτικών,
έξΕτέθησαν δέ ένδιαφέρου^αι ίατρικαΐ παρχ-
τηρήσεις, ώς περί δήλη τ/) ρ ι άτδ ως όςείας έζ
οινοπνεύματος, αλλότριων σωΐλάτων έν τω
οφθαλ(Αω κΚπ,
Τέλος δε', τό και σ-ουδαιότατον, έγένοντο
κατά τό [Λίκρόν τούτο διάστημα 22 ανακοι-
νώσεις, ων παραθέτω τους συγγραφείς και
τους τίτλους.
Συνεδρία Λ' 18 Νοεμβρίου 1898 ΛΝ.
ΓαΒΡΙΗΛΙΔΟΙ': Υπόμνημα περί τον φαινο-
μένου της δυαλάμχρεως του οκληρωτίΗοϋ καΙ
της χρησιμότητος αύτον,
Συνεδρία ΛΑ' 25 Νοεμβρίου Π. Ιατρο-
ΠΟΓΛΟν: Περί Ιριδοκνκλίτιδος μνκητώδονς
καΐ αΙμορραγικής ουνεπείίΐ. καταγωγής ϋποχύ-
ματος.
Συνεδρία ΛΒ' 2 Δεκεμβρίου Αν. ΧΡΗΣΤΙ-
ΔΟΤ : * Ανατομοπα&ολογίκά τον ατομάχον. Περί
πολνκνατεώδονς νεφρίτιδας.
Σ. ΒραχΑΜΗ: Περί φακο&εραπείας παρά
τοις άρχαίοις.
Γ. ΙΐΑΣΧΑΛΙΔΟν: Ιατρικά παρά Πλάτωνι,
Συνεδρία ΑΔ' 16 Δεκεμβρίου Αν. Χρη-
ΣΤΙΔΟΓ : Περί νδατίδων τατν πνευμόνων.
ΙιΑΗΗΙΕϋΧ : Περί νδατίδων των πνενμό-
νων (άναγνωα&ίν υπό Γαβριηλίδον).
Ι. Μ ΠΙΣΤΗ : Περϊ έκατροφης τρανματικής
της ίριδος.
Συνεδρία ΑΕ' 23 Δεκεμβρίου II. ΚελλΪ-
ΔΙΤΟΓ: Περί στενώσεως τον κολεοϋ ίπικτήτον
καΐ ίκτάκτον βα&βχον.
II. ΙαΤΡΟΓΙΟΓΛΟΓ: Δοκιμή προς προσδιο-
ρισμόν τον σννήϋονς δρίον της διαλάμψεως
τον σκληρωτικον καϊ τον δφ&αλμοσκοπικον
πεδίον δια μα&ηματικών υπολογισμών.
Συνεδρία ΛΖ' 13 Ιανουαρίου 1899 υπό
Αν. ΧΡΗΣΤΙΔΟν: Περί της αιτιολογίας των
παρά γνναιξί υστερικών φαινομένων.
Συνεδρία Λθ' 27 Ιανουαρίου Γ. Παςχα-
ΑΙΔΟν : Περί της υγιεινής των σχολικών δια-
κοπών.
Συνεδρία ΜΑ' 10 Φεβρουαρίου Αν.Χρπ-
ΣΤΙΔΟΓ : Περϊ λίϋων τής φο&ήκης.
ΜαΝΟΠΙΑΙΔΟΓ: Περί λίύων τής σάλ-
πιγγας.
ΠαπΑΝΙΚΟΑΑΟΓ: Περϊ έμπνημάτων των
παραρρινίων κόλπων.
Αν. ΓαβΡΙΗΛΙΔΟΥ: Περϊ προφνλάξεως,
διαγνώσεως καϊ ϋεραπείας τής γονορροϊκής
δφ&αλμίας τών νεογνών.
Συνεδρία Μ7' 31 Μαρτίου II. ΙαΤΡΟ-
ΠΟΤΛΟΓ: Περϊ έτεροφ&άλμον αιμορραγικού
γλανκώματος καϊ ίξωφ^αλμίας μετ* ίπιφορας.
Συνεδρία ΜΖ' 7 Απριλίου Σ. ΜαΝΟΤΗΛΙ-
ΔΟΓ: Περϊ τνφοελώδονς πυρετού.
Συνεδρία Μθ' 28 Απριλίου Αν. ΧρηΣΤΙ-
ΔΟν : Περϊ χολαιμίας μετ επιπλοκών Ικ τον
ήπατος, τών νεφρών καϊ τών πνευμόνων.
Αν. ΓαΒΡΠΙΛΙΔΟΤ: Περϊ έλκομεμβρανώ-
δους ουλίτιδας καϊ κυνάγχης καϊ περί άτρα-
κτοειδονς βακτηριδίου τον νίηοβπί.
Συνεδρία Ν' 15 Μαίου Ραικαβη ΤΣΟ-
ΠΑΝΟ ΓΛΟΓ : Περίπτωσις. τής νόσου τον
ΟΙιανοοί.
Αρκεί να ρίψτ) τις εν βλε'μμα έπΙ τών δι-
δομε'νων τούτων καΐ να συγκρίνη αυτά απλώς
προς τα της προηγουμένης περιόδου, ίπως
πεισθη περί της μεγάλης προόδου της ημετέ-
ρας Επιτροπής κατά την παρουσαν περίοδον,
καίτοι καΐ κατά την περίοδον έκείνην αί έρ-
γασίαι υπήρξαν πολλού λόγου άζιαι. Έν πρώ-
τοις αί συνεδρίαι έγένοντο πολυαριΟμότεραι,
διότι άντΙ 28 συνεδριών του διετούς διαστή-
ματος τής πρώ^Λς περιόδου έγένοντο 24 εντός
ενός έτους. Δεύτερον ο άριΟριός τών μελών
ηύζησε μεγάλως καΐ εν βραχεί διαστηματι,
ε{ς δέ τάς συνεδρίας αθρόα πάντοτε προσηρ-
χοντο τα μέλη* συχνάκις ηριθμουντο πλέον
τών 25 και 30 μελών, σπανίως δέ ολιγώτερα
τών 15* έν ω πρότερον σπανίως είδομεν 20
μέλη έπι τό αυτό. Τρίτον αΐ συζητήσεις έγέ-
νοντο πολυαριθμότεραι καΐ ποικιλώτεραι. Τέ-
λος δέ, δπερ τό σπουδαιότατον, ό αριθμός τών
ανακοινώσεων έδιπλασιάσθη, διότι άντΙ τών
15 τής διετούς περιόδου ϊχομεν 22 εντός ενός
έτους.
Τα πάντα λοιπόν λαλοΰσιν εύγλώττως, δτι
ή Βιολογική Επιτροπή ου μόνον ευθύς έ;
αρχής εδειζε σημεία χαρακτηριστικά της ζω-
τικότητος αυτής, άλλα καΐ έςηκολούθησε ζωη-
ρώς την όδόν τής προόδου δίδουσα νέα δεί-
γματα τής ίσχύος αυτής, τούτο δέ βεβαίως
είναι τό άσφαλέστερον επιχείρημα δπως πι-
στεύσωμεν δτι έχει μέλλον ευρύ.
Άλλα, μη τυχόν και ένθουσιασθήτε τυπικώς
έπΙ ττ( τοιαύττ) καλή αγγελία. Έν τοιαύταις
περιπτώσεσιν ό άπλοΰς ενθουσιασμός ομοιάζει
προς άπλήν έκδήλωσιν εύαρεσκείας έπΙ καλ9|
τινι έκδουλεύσει. Μη ένθουσιάζεσθε λοιπόν
μόνον καΐ μόνον δπως κατορθώσητε νά τηρη-
σητε έν τω πνεύματι υμών ώς σοβαρόν τι
ενθύμημα εκ τής εκθέσεως ταύτης, δτι ανάγκη
τις σπουδαία υπολείπεται ετι προς έκπλή-
ΕΚΘΕΣΕΙΣ (ΦΥΣΙΚΟΜΑΘΗΜΑΤΙΚΗΣ ΕΠΙΤΡΟΠΗΣ)
203
ρωσιν, δ:;ως η Βιολογική ένθουσιάσ•/) ύριας
ι:ριγ(ΐατικώς έν τω (Λίλλοντι, τούτο όε είναι
δτι πρέπει να έξασφαλισΟνί πρό παντός ή
χανονικη και τ[Λη(Αατικ7; εκδοσις των πρακτι-
χών αύτης. Έν γε'νει δε δυνάυιεΟα πάντες να
(?^γχχρώ(Λεν τόν Φιλολογικών Σύλλογον, δτι
κατώρθωίτε να δώστ) ά'τυλον καΐ εις τ*/; ν θείαν
τι/ντ,ν του *Αοκληπιον και του Ίπ:ΐοκρότονς
την 8πιΤΓη(Αην.
ΕΚΘΕΣΙΣ
ΦΤΣΙΚΟΜΑΘΗΜΑΤΙΚΗΣ ΕΠΙΤΡΟΠΗΣ
υπό Δ, Κ. Κλαβοκορεςη,
άναγνωοΟεχόα κατά τήν ΑΤΚΓ' τακτικήν
γενικήν συνεδρίαν της 6 Μαΐου 1899•
'Ερίημοι Κύρια,
Υποβάλλοντες την έτ/ιιίαν εκθε';ιν περί
των εργασιών ττίς Γ' περιόδου της Φνοιπο-
^ιαΰηματοίης 'Ετιαρσπής, συ[Α(Αθρφού{Λενοι τω
71*? αρΟρω του έν ίσχύϊ Κανονισρ.ου και τνί
οιατε'ρα προειδοποιήσει υπ' άριθ(Α6ν πρωτο-
χό)λου 265 και η(Λΐρθ(/.ηνίαν 27 Απριλίου
1899, προλε'γθ(Αεν, εν άρχνί η δη, δτι ίλάχι-
5Τ1 επετελίσαμεν κατά τό χρονικόν τούτο
ϊ•.ίστη[Λα η (λαλλον ουδέν υπό έπιστη[Λθνικην
* ι
Ι-Ο'^ΐν.
Ευλόγως απορία συνίχεταί τις, άναλογι-
ζό(ανος άο' ενός μεν την στρουδαιότητα τών
9'Λίκθ(Λαθη(Αατικών έπιστηΐλών, της κρηπίδος
τιύττ^ ού (ΑΟνον της βιομη/ανικης και ευ.πο-
Ρ'.χης, άλλα και της έν γε'νει πνευ^/.ατικής,
χίιχής και κοινωνιολογικής προαγω•'ης της
ίνίρωπότητος, άφ'έτε'ρου δε την πλουσίαν
^/ρίοαιδην, ην άνα μέσον τών εκτενών όρι-
,όι»των καΐ πλείστων «ίσίτι ανεξερεύνητων
"(οίων τών επιστημών τούτων δύναταί τις
νιαυναγάγτ,. *Αλλ* έν τω μέσφ του αχανούς
τούτου επιστημονικού πελάγους πλέοντες,
ίνευ πυζίδος, άνευ τών επιτηδείων, εΙς ούδένα
ίίχότως σκοπόν, εις ουδέν τέρμα δυνατόν να
τιίνωμεν, ε{ μη πρότερον καΐ ναυν πηςωμεν
«ι» τα επιτήδεια παρασκευάσωμεν δθεν η
«ργχσίαημών δλως παρασκευαστική τυγχάνει.
Κατά την ληγουσαν ταύτην περίοδον εξε-
λέγησαν τ?5 1 1 Λεκεμβρίου 1898 πρόεδρος
μεν ο μηχανικός κ. Α. Καλβοκορέσης, γραμ-
ματεύς δέ ό μη/ανικός κ. Γεώργιος Χατζή-
μιγάΧης. Ό αριθμός τών μελών, ως και κατά
την ληξασαν περίοδον, καΐ αύθις στάσιμος
παρέμεινεν, ανερχόμενος εις τέσσαρα καΐ δέκα.
Άποχώρησιν άναγράφομεν την του κ. Νίχο-
λάου Στρογγυλή, εγγραφην δέ νέου μέλους
την του κ. Γεωργίου Χατζημιχάλη, Τα
ΐίλη ταύτα ως προς τόν κλάδον αυτών
ιαιρουνται είς μηχανικούς εννέα: τους κ. κ.
^Αλέξανδρον * Αντωνιάδην, Κωνσταντϊνον Κα-
ροϋεοδωρή, Δημήτριον Καλβοκορέσην, Γεωρ-
γών Λινάρδον, Φραγκούλην Μαυρογορδάτον,
ΚωνστανΊΪνον Παηακοίνσταντίνου, Ε, 8θ}ΐΎί61-
άβν, * Αλέξανδρον Σταλίδην καΐ Γεώργιον Χα
τζημιχάλην' είς χημικού; τρεις: τους κ. κ.
Θεαγένη Άκεστορίδην, Σταυρόν Βραχάμην
καΐ Κυριακόν Συγγρόν' εις φυσικομαθηματι-
κούς δύο: τους ν.,Α,*Αλέξανδρον Ευαταϋιανδν
κα• * Αϋανάαιον ^1ωάί*νου.
Συνεκροτήθησαν έν δλψ τέσσαρες συνεδριά-
σει;. Δυστυχώς ή έκ μ.έρους τών μελών έκδη-
λωθείσα προς έπιτυχίαν του επιδιωκομένου
σκοπού προθυμία υστέρησε κατά πολύ της
κατά τάς δύο προηγουμένας περιόδους τοιαύ-
της και ευκαιρον ηγούμεθα ίνα έκφράσωμεν
την έπι τούτο ήμετέραν λύπην, άλλως θά
άνεγράφομεν πλειοτέρας συνεδριάσεις καΐ θά
έπαρουσιάζομεν πλουσιωτέραν έργασίαν.
Ινατά τάς ολιγάριθμους ταύτας συνεδριά-
σεις η Επιτροπή ησχοληθη :
α') Είς την σύνταζιν εσωτερικών διατά-
ξεων διεπουσών τά της Επιτροπής, ήτις ερ-
γασία δέν ηχθη εισέτι είς πέρας.
β') Ηρός έπευκόλυνσιν τών μελών της
Επιτροπής είς τάς έν τνί Βιβλιοθήκη του
Συλλόγου έρευνας αυτών, απεφασίσθη νά
σχηματισθγ) ειδικός έπΙ τό άναλυτικώτερον
κατάλογος, αποκλειστικώς τών επιστημονικών
έν τη Βιβλιοθηκνί του Συλλόγου βιβλίων,
καθώς και πασών τών έν τοις διάφοροις είσερ-
χομένοις περιοδικοΐς εγκατεσπαρμένων επιστη-
μονικών διατριβών, έχουσών σχέσιν προς τάς
φυσικορ,αθητικάς έπιστημας. *Η εργασία αύτη
Οά άπαιτησγ) άρκετόν χρονικόν διάστημα,
ελπίζεται δέ νά άχθνί είς πβ'ρας εντός έτους,
γ') Ένέκρινεν δπως έξαιτησηται διά του
προεδρείου παρά του ενταύθα Αυτοκρατορι-
κού Αστεροσκοπείου τηντακτικην άνακοίνωσιν
ττ, Φυσικομαθηματική Επιτροπή τού ημερη-
σίου μετεωρολογικού δελτίου, καθώς καΐ τού έν
Αθήναις Αστεροσκοπείου. Επίσης καΐ την
""■Ί|
204
ο ΕΝ ΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΟΥΠΟΛΕΙ ΕΛΛΗΝΙΚΟΣ ΦΙΛΟΛΟΓΙΚΟΣ ΣΤΛΛΟΓΟΣ
άτΓοστολήν, ιΐ δυνατόν, των ρ.ιτ€ωρολογ!χών
δίλτίων των 7:ροηγου(/.ίνων ετών.
δ') Ή νυν ατελώς γιγνθ(χίνη δ{δασ)ςχλ{α
τών φυσικών έπιστηρ-ών έν τοις καΟ' η(Αα; Ικ-
τταιδευτ/ιρίοις της κατωτέρας και [Λίσαία; έκ-
παιδβύσβως επίσυρε τηνπροσοχην της ημετέρας
Έπιτροπ-^ς. — Αιτία του κάκου είναι η ελλε•.-
ψις φυσικών σΆλογών καΐ οργάνων, περί της
θεραπείας της οποίας θέλει προνοήστ, και προ-
τείνη προσεχώς τα κατάλληλα [χέτρα τοις
άρρ,οδίοις. θεωρούσα δ(Λως η Επιτροπή η|χών
ως κυριωτάτην αΙτίαν την (χη τελειότητα του
έν ίσχύϊ γενικού προγρά|Λ(Αατος, απεφάσισε κα-
τόπιν συζητήσεως να συνεννοηΟή μετά της Φι-
λολογικης Επιτροπής του Συλλόγου , δπως κατά
την τυχ6ν ίκπόνησιν γενικού τίνος προγρά[χ-
(χατος συνεργασθ•/) και ή ή(/.ετέρα Επιτροπή
προς βελτίωσιν της διδασκαλίας τών φυσικών.
ε') Ένησχολήθη είς τα της όργανοΟ/;κης
του Συλλόγου, άναθέ|τασα τψ εκ τών ρ,ελών
αύτης κ. -Σ*. Βραχάμΐ], έπιμελητΤί τών φυσιο-
γραφικών συλλογών και ττίς οργανοΟήκης, να
υπο^άλγ) ύπόρ-νη|Λα, περιλα[χβάνον κατάλο-
γον απάντων τών οργάνων και άντικεΐ[Λ8νων
και ύποδεικνύον τα έφθαρριένα καΐ άχρηστα,
τόν τρόπον της αντικαταστάσεως αυτών, υιέσα
πρ6ς πλουτισρΛν της όργανοθήκης, (χέσα
προς ίδρυσιν χημείου καΐ τάς συνΟήκας, ύφ* ας
τα μέλη της Επιτροπής καΐ του Συλλόγου
θα ποιώνται χρήσιν της οργανοθήκης και του
χημείου προς έπισ^/)μονικας σκοπίμους μελε-
τάς και ερεύνα;. *ΙΙ Επιτροπή, κρίνουσα δτι
άνευ συστηματικής οργανοθήκης και τακτικού
χημείου ό σκοπούς αύτης ^δίν επιτυγχάνεται,
θέλει ύποβάλη προσεχώς εις ^τ6ν Σύλλογον τό
συμπέρασμα της μελέ^ος ταύτης και ζητήση
την ύποστήριξιν αύτοΰ.
Περαίνοντες την παρουσαν εκΟεσιν εύχόμεθα
καΐ τών ολίγων τούτων τήν πραγματοποίησιν,
ίνα, προλεαινομένης βαθμηδόν της όδου, οΐ
διάδοχοι ημών δυνηθώσι να έπιτελέσωσι πλει-
ότερα και σπουδαιότερα, οις εύχόμεθα εκ καρ-
δίας έγκαρτέρησιν και προθυμίαν άφ^γκρίτως
άνωτέραν της ημετέρας.
ΕΚΘΕΣΙΣ ΒΙΒΛΙΟΘΗΚΗΣ
ύπό Αλ, Παντερμαλη,
άναγνωβθείσα κατά τήν ^ΑΤΚΡ έκτακτον
γενικήν (ίυνεδρίαν της 6 Μαΐου 1899•
Φίλοι εταίροι,
Συμφώνως τω 28ψ άρΟρφ τοίί ημετέρου
Κανονισμού, μετά πολλής εύχαριστήσ6ως άνα-
γινώτκω ενώπιον υμών την περί της κατα-
στάσεως της Βιβλιοθήκης καΐ του Αναγνωστη-
ρίου καΐ περί τών μέσων της «ύζήσεως και
βελτιώσεως αυτών σχετικήν εκθεσιν.
*ΙΙ Βιβλιοθήκη του ημετέρου Συλλόγου, ως
είναι γνφστόν ύμΐν, αποτελείται πρώτον έχ
διαφόρων προσφορών βιβλίων δωρουμένων τφ
Συλλόγφ παρά τών συ-^^γραφέων αυτών ή
άλλων φιλόμουσων δωρητών, ευμενώς ι^ Συλ-
7νόγψ διακειμένων καΐ ολόκληρους πολυτίμου;
βιβλιοθήκας πολλάκις προσφερόντων αύτψ,
και δεύτερον έκ τών βιβλίων, άτινα αυτός ό
Σύλλογος δι' ίδίων αύτου χρημάτων άποκτ*.
Και κατά μίν τά δσον ούπω λήγον φΛλογικ4ν
έτος ό Σύλλογος, ένεκεν οΙκονομικών λόγων,
οίτινές είσιν ύμίν γνωστοί, ουδέν βιβλίον εξ
ιδίων προσεπορίσΟη, επομένως ε(ς τόν πλου-
τισμών της Βιβλιοθήκης αύτου συνετέλεσαν
μόνον α( διάφοροι ευγενείς προσφοραί.
*Λν εκ της εξετάσεως του σχετικού βιβλίου
της εγγραφής τών δωρουμένων κατ* ϊτος βι-
βλίων ήΟελέ τις λάβει ύπ' βψιν τόν αριθμόν
αυτών, μετά λύπης παρατηρεί ίτι από τίνων
ετών έπαισΟητώς κατ* ϊτος ό αριθμός κυτών
. μειουται. Ούτω κατά μίν τό συλλογικόν έτος
1890 — 1897 ό αριθμός τών δωρηθέντων τω
ήμετέρφ Συλλόγφ βιβλίων ανήρχετο είς 606
τόμους καΐ 104 τεύχη, ενώ κατά τό 1897 —
1898 μόνον είς 130 τόμους, και κατά τό ήδ•/3
λήγον έτος μόνον εις 50 τόμους και 40 τεύχη,
έζ ων τά 34 τεύχη είσι τής υπό του γενναίου
δωρητου κυρίου Γρηγορίον Μαρασλή έν Αθή-
ναις εκδιδομένης Μαραολείον Βιβλιοθήκης, —
"Λζιον ιδιαιτέρας μνείας είναι 6τι τά περισσό-
τερα τών κατά τό έτος τούτο δωρηθέντων
βιβλίων απεστάλησαν έξωθεν, πολλά μίν ίχ
Γερμανίας, τρία ίξ Αμερικής, ων εν παρά τον
υπουργείου της παιδείας τών Ηνωμένων Πο-
λιτειών και εν τεύχος παρά του υπουργείου
της παιδείας της Γαλλικής Δημοκρατίας τό
υπό τόν τίτλον «ΟίοΙίοηηαΐΓβ άβδ απίί-
ςιιίΐβδ ^Γβοςαβδ βΐ Γοπιβίηβδ». Αί άπο-
ΕΚΘΕΣΕΙΪ (ΔΙΑΧΕΙΡΙΣΕΩΣ ΤΑΜΕΙΟΥ)
205
ΦτολαΙ «υται έξ Εύρώττης καΐ 'Α^Λίρίχης
9ρο>^ώ 5τ( ττρίπιι {^ιαιτέρως να [Λας συγχι-
ν<ί^., 3Μΐ6ότ( ιΜ τρανόν τικ(ΛΥ)ριον πιρί τ91ς
πβ^γκοιρου τιμής χοιΐ ύπολήψ^ω;, ών άπολαύ€ΐ
ο ίϊμίτιρος Σύλλογος. Ούχ ήττον ή έπαι-
β^ίτΐϊ αύτη έλάττωσις τών προς τόν Σύλλογον
-ροβφορών β'.βλιων, ή παρατηρηΟβΐσα {δ(^>>ς
αυξοίισα χατα τά παριλΟόν καΐ παρόν ϊτος
ίΐναι αρά γι άπλη σύριπτωσις ; η μήπως την
Λίτίαν αύτης ίίον να άναζητήσωμίν ι!ς άλ-
λους ανωτέρους λόγους ; Έκ του πολλού εν-
διαφέροντος κα\ της άγάττ^ς, ην ϊχω προς τόν
Έλληνικόν Φιλολογικών Σύλλογον, ή σκέψις
αύτη πολύ μ1 άπασχολίί, το^ούτφ μάλλον,
χαβ' δ^ν προς ταύτην ακουσίως συνδυάζω
την κατά τό παριλθόν ϊτος γινομένη ν σπου-
ϊαι'αν χλοπην ίν τη Βιβλιοθήκη του Συλλόγου
ίχ τΐ|ς δωριας ττίς άζιοτ^μου κυρίας Άλεξάν-
ύοας ΜανοοΗορδάτον, 'κλαπίντων ύπ^ρ τους
80 τόμους πολυτίμων βιβλίων. ΚαΙ έγίνοντο
αιν τότ« άμα τη άνακαλύψιι της κλοπής
αόντονοι §νέργιιαι πρ6ς ιυρισιν του Χράστου,
άλλα ίυ<χτυ^^ώς αύται ιίς ουδέν κατέληξαν.
Φρονώ δτι ή Ιιρόσυλος αύτη πραζις καΐ ή
ίνικα τίς μη άνακαλύψβως του δράστου ατι-
μωρησία αύτίς μιγάλως ζημιοί τόν ήμέτιρον
Σύλλογον. Διότι τις οίδιν,'άν πολλοί 8ωρηταί,
ριη χρι'νοντις τχς δωριας αυτών άσφαλιΐς έν
τ^Συλλόγφ, αποτρέπονται αύτου, προτιμών-
τις άλλα χαθιδρύματα ; ΙΙρέπιι και πάλιν να
Κιργησωμιν, πρέπιι πάντα λίθον να κινησω-
αιν ίνα άναχαλύψωμιν τα κλαπέντα καΐ τ&ν
ΙίΧί^ράξαντα την κλοπην ταύτην, ήτις, ύφ' &ς
ηριστάσιις έγένιτο, δέν βιναι πλέον κοινή
ϊλοπή, άλλ' αυτόχρημα Ιιροσυλία.
Είναι, νομίζω, πιριττύν να σας αναφέρω
δ^οίον πλούτον βιβλίων πιριέ/ιι ή Βιβλιοθήκη
του ήμιτέρου Συλλόγου υπό ίποψιν καΐ ύλης
}ΐχΙ αριθμού, καθ' δσον πάντις, δσον χαΐ έγώ,
γ»ωρ{ζιτι τούτο. Άλλα κρίνω καθήκον μου
4ν τ^ παρούση έχθέσιι να σηρ,ιιώσω τα έξης,
«9* ών παρακαλώ !$ιαιτέρως να έπιστήσητι
τί;ν προσοχήν σας. ΙΙρέπιι συντόνως καΐ άντΙ
ίε«στ,ς θυσίας να φροντίση ό Σύλλογος ι!ς την
«ταφοράν της Βιβλιοθήκης αυτού, καΟ' δτι
Λ τφ δωματίφ του άνω πατώματος, ϊνθα νυν
ι{»ρί<ηι«ται, ώς 1κ του πολλού βάρους τών βι-
ολίων, λαμβανομένου υπ* δψιν δτι τό δωμά-
τιον ίΐν ύποβαστάζιται υπό στύλων, δυνατόν
νέ ΙπΑθη κατάρριυσις καΐ να συμβώσιν ανυ-
πολόγιστοι Ι^ημίαι καΐ δυστυχήματα. Έκτος
τούτου πρέπιι να ληφθη φροντίς προς κατα-
σκιυήν επαρκών βιβλιοθηκών προς τοποθέτησιν
πολλών βιβλίων, άτινα ιλλιίψιι θέσιως φθιί-
ρονται υπό της κόνεως ιπΐ του δαπέδου κατα-
κιίμινα. Προς τούτοις απαραιτήτως έπιβάλ-
λιται ή ανάγκη τιίς συντάξιω; πλήρους επι-
στημονικού καταλόγου ταξινομήσιως τών βι-
βλίων, εργασία, ομολογώ, ί π ίπονος, απαιτούσα
κόπον καΐ χρόνον πολύν, άλλ' επιβαλλομένη
προς συμπλήριωσιν καΐ τακτοποίησιν της πλου-
σιωτάτ/5ς καΐ πολυτίμου Βιβλιοθήκης ημών.
ΚαΙ ταύτα μέν, φίλοι εταίροι, ώς προς την
ΒιβλιοΟήκην του ήμιτέρου Συλλόγου. 'Ως προς
δι τό Ά ν άγνωστη ρ ιον, τούτο κατ'ιύφηρ.ισμόν
μόνον ύτϊάρχιι. Διότι, άφ' δτου ιπαύσαμιν
δντις συνδρομηταΐ ι{ς διάφορα πιριοδικα και
εφημερίδας της Ευρώπης^ δια λόγους οικονο-
μίας, μόνη αναγνώσιμος ύλη έναπέμιιναν αί
επιτόπιοι εφημερίδες, άς πάνυ πρόφρόνως δω-
οεάν άποστέλλουσι τα) Συλλόγφ ημών οι
διευθυνταΐ αυτών, καθώς καΐ αΐ διάφοροι
ετήσιοι λογοδοσίαι διαφόρων φιλανθρωπικών
και σχολικών καθιδρυμάτων. Σκοπεύω πρ,οσε-
χώς έν είδει υπομνήματος να υποβάλω εΙς την
κρίσιν τού Συλλόγου τάς σκέψεις μου περί τών
έπενεκτέων μεταρρυθμίσεων προς άπρόσκο-
πτον καΐ τελειοτέραν λειτουργίαν καΐ πρόο-
δον της τε Βιβλιοθήκης καΐ τού Αναγνωστη-
ρίου και την ικπλήρωσιν ούτω τού Ιιρού
σκοπού, δν επιδιώκει ^ό γεραρός Ελληνικός
Φιλολογικός Σύλλογος.
ΕΚΘΕΣΙΣ ΔΙΑΧΕΙΡΙΣΕΩΣ ΤΑΜΕΙΟΤ
ύίτό Δ. ΓΙ. Μηλιωτου, ταμία,
άνα^*νω<5θείσα κατά τήν ΑΤΚΓ' ^κτακτον
γενικην βυνεδρίαν της 6 Μαΐου 1899•
*Ερ(τιμοι εταίροι,
Κατά καθήκον, υπό τοί Κανονισμού έπι-
βαλλόμενόν μοι, λαμβάνω τήν τιμήν και εφέ-
τος να υποβάλω ύμίν τήν εκθεσιν της διαχει-
ρίσεως τού Ταμείου τού ημετέρου Συλλόγου.
Έπιτραπήτω μοι, παρακαλώ, ν' αρχίσω
από τας εκτάκτους Φ^νδρομάς, αΐτινες άνήλ-
θον εφέτος είς τό ποσόν μόνον Λ. Τ. 48.53,
εχουσι δέ ώς έξης :
Ό μέγας ευεργέτης τού έθνους αείμνηστος
* Ανδρέας Συγγρός τήν έτησίαν καΐ δυστυχώς
τελευταίαν αυτού προσφοραν έκ Λ. Τ. 2(».
Τό εν Αθήναις Έ&νιχόν Πανεπισιήμιον έν
206
ο ΕΝ ΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝϋΥΠΟΛΕΙ ΕΛΛΗΝΙΚΟΣ ΦΙΛΟΛΟΓΙΚΟΣ ΣΥΛΛΟΓΟΣ
δυσΐ δόσ6<τιν άπέστειλεν ηρ,ιν φράγκα 655.22,
τα όχοΐα παρηγαγον Λ. Τ. 28.53.
Είσιπρά/θτ,σαν δε εκ τακτικών <Γ^νδρο[Λών
Λ. Τ. 190;εξ ών: Λ. Τ. 10 έτους 36ο^
Α. Τ. 32 έτους 37ο" καΐ Λ. Τ. 148 έτους
38°'' , καίπερ των [χελών του Συλλόγου άνερ-
/θ(/.ένων ηδη εις 267. Κα^υστερού(Λεναι συν-
δρομαΐ εν δλφ Λ.Τ. 183, Ιξ ών Λ.Τ. 64 του
37ο« έτους καΐ ^Υ.Τ. 119 του 38ο^ ανεξαρ-
τήτως των καθυστερουμένων συνδρο(Λών των
ετών 35°^ και 36*^^^ . Έκ δικαιώρ,ατος δϊ δι-
7:λω(Λάτων ε{σετ:ρά^0η'7αν Λ.Τ. 41, πολλών
ρ-ελών καθυστερούντων καΐ αυτό τό δικαίω{Λα
του διπλώΐλατος. Έάν ό Σύλλογος δεν λάβτ)
σύντονα και αυστηρά (χε'τρα ττρός είσπραζιν
τών καθυστερου»Λε'νων συνδρορ.ών, θα κλ8ίω(Αεν
τόν ύπολογισιχόν ρ.ας [λΙ έλλεί(/.(Αατα και τίς
οίδε που Οέλορ-εν φΟάσδί.
Τό ίκ της συναυλίας του Συλ7νέγου κ^θα-
ρόν προϊόν άνηλθεν ε{ς Λ. Τ. 66.52. Ήναγ-
κάσθη ό η-ρ-έτερος Σύλλογος να (Λετρηση προ-
καταβο7νΐκώς τψ κ. Α, Μ<ιλίάδη, δικηγόρφ,
Λ.Τ. 25 δι' εςοδα δίκης Εναν&ιείον Κλη-
ροδοτήματος ρ.ετα του συζύγου της (ΐακαρί-
τιδος ΕνανϋΙας Μονράτη,
Καταλήγων, κύριοι, φε'ρω εις γνώσιν ύ(Αων
δτι η δ^ιαχειρισις του ένεστώτος φΛλογιχου
έτους παρουσιάζει ελλιΐ(Λ(Λα πραγρ,ατικόν Ιχ
Λ. Τ. 29.89, διότι άνηλθον {ΛΪν αΐ όλικαΐ
εισπράξεις εις Λ. Τ. 565.83, αΐ δαπάναι
δέ είς Λ. Τ. 400.94. *Αλλ' εν τω ποσψ τών
εισπράξεων συ (/.περιλαμβάνεται τό ικ Λ.Τ.
194.78 δάνειον, δπερ ό ημέτερος Σύλλογος
συνηψεν έκ τών τόκων της Ζωγραφείον Ά-
βλιοϋήκης προς εκδοσιν του Περιοδικού του
Συλλόγου καΐ προς άπότισιν χρεών παλαιών
και τό όποιον ποσόν χρεωστεί ό Σύλλογος ^α
έπιστρέψτι άτόκως άμα ή οικονομική κατά-
ίΐτασίς του βελτιωΟτ), δπερ καΐ ευ^^ομαι
όλοψύχως.
"Ετος ΑΗ' Ααπάναι και Π9^€ΐο&οι 1898 — 1899
Εις φωιΐ9[ΐον χαι θέρμανσιν
» μιιΟοδο<ϊί«ζ
» διάφορα ίξοδα
» ιξοδα Γρβφίίον»
Λ.Τ.
»)
0
0
0
1ι>
»
Κ)
16.57
208.40
39.86
16.01
8.25
83.15
3.70
25.-
173.80
Άπό Ταμείον μετρητών (Οπίίλοι-
πον παρελθού^τις ,χρϊ[σ€ως)
» εκτάκτους συνδρομάς
» ταχτιχάς τ^νδρομάς
0 Διπλώματα
» ινοίκιον αιθούσης Συλλο'γου. ,
ι » Ζωγράφειον Βιολιοθτ[χην . . . .
» συναυλίαν Συλλόγου
Λ.Τ.
8.91
48.53
190.-
41.-
25.-
194.78
66.52
» πυρασφάλιστρα
β Συν^βχτιχήν Έπιτροπτίν
ι Βιολογιχήν Έπιτροπ7[ν , .
» δίκην Εύανθιείου Κληροδοτή-
ματος
^^--
» Ταμιίον μετρητών (υιτο'λοιπον Είς
νέον)
Λ.Τ.
574.74
Λ.Τ.
574.74
Έν Κωναταντίνον:ϊ6λεί
Ι
1
Α.-ϊράίον 1899.
Ό Ταμίας
Α. II. ΜΐΙΛΙΩΤΗΣ
^*«^-
ΛΟΓΟΔΟΣΙΑ
ΤΩΝ ΚΑΤΑ ΤΟ ΑΗ' ΣΓΛΛΟΓΙΚΟΝ ΕΤΟΣ 1898-1899
ΠΕΠΡΑΓΜΕΝΩΝ ΕΝ ΤΟι ΣΥΛΛΟΓΟι
άναγνωσθεΐοα κατά τί)ν έπέτειον έορτήν έν τζ ^ΑΤΚΕ' ($υνεδριά($6ΐ, τζ 30 Μαΐου 1 899»
υπό του προέδρου
ΧΡΗΣΤΟΥ ΧΑΤΖΗΧΡΗΣΤΟΥ
Μοιραία (7υ;Λ7:τω'7ΐς, Πανχγιωτατβ Δέ-
τϊροτα, Σδβασρώτατοι γέροντες, ε^ίτψί κύριβ
Έι:ιτετρα(Χ{Λίν6 τίς Ελλάδος καΐ λοιττόν σε-
βαστίν χοά 9ΐλό{χουσον άχροατηριον, μοιραία
χχΐ λ\Τ|'ρα συντυχία συνέβη έν έ{Αθί, πρό δε-
χχετιας τε χαΐ νυν άνερχομένω έν τοι5^δε
έ-ΐ9η[Αω του Συλλόγου ή{Αέρα τό βη[χα τόδε,
τότε («ν ώς της πανηγύρεως ρητορι, νυν δ' α)ς
τροέδρφ, τόν ένιαύσιον ΐλέλλοντι του γεραρου
τούτου σωριατείου εζιστορησειν βιΌν και τότε
(χοφαίως καΐ νυν 7:ε;7ρω{Λε'νως περιβθ{Λβες τι
δν ίμοί, ώσττερ τοις κορυβαντιώσιν οι αύλοι,
τόν δε βό(Λβον τούτον αδυνατώ άττό του πνεύ-
{ΐιτός μου άχοίτοβήσαι, βόμβον έμ,μελές μίν
αληδώς, άλλα καΐ μέλεόν τι ^δοντα, άμφιρ-
(ΐτή οαιδρότητος και θρήνου φδήν, τ/ιν του
λι>ριχοΰ γαλάτου Λαμαρτίνου, άμφιίκλινών
^-ιναι-ιθημάτων άσματος άρ/ομένου και λή-
γοντος*
νά ^ρηνήοω η να ψάλω;
ώ / ας ψάλω, άγ οΰ είγοι εις τας χειρός μου ή λύρα !
Χρυσέα φόρμιζ πανηγυρική δέδοται κάμοί
ίη[λερον εις /εΐρας δλως άτέχνους 6'πως τους '
ιίρηνικους και θεαρέστους του Συλλόγου άγω-
ν»; γτ,θόμενος ί<τω, καλλίνικον δέ ωδήν ύττϊρ
ϊντο'3 χελαδήσω' ρυθμίζω τάς χορδάς αύτης,
δίτως τόν Δώριον νόμον, τόν φαιδρόν, ένθου-
ϊίώοη και πανηγ^^ρικόν έν χαρ^ κρηγύφ άπάν-
'ίων ημών καΐ θυμηδία άμεταχτώτφ άκού-
'^ωαιν αυτήν έλελιζομε'νην, άλλ* οϊμοι ! τινές
τύν χορδών ταύτης ου θέλουσι τη τρεμούτη
7ίίρ(ρ\ί πείθεσθαι, άλλ' έττΐ τόν Φρυγιον, τήν
^ονόκισαν και δακρυζετσαν άρμονίαν χαλα-
βοί(«ναι ά7;οκλίνΟ'^σιν .
Τί ονν ποιήσω έν ούτως άνωμάλως άφ' έαυ-
"^^ ρνΛριιζομίνττ, λύρα*
να ^ηνήαω ή να ψάλω ;
Άλλα πάντως ανάγκη τους μεν παλμούς
ττίς καρδίας ημών να καταστείλωμεν, τάς δε
ροάζ τών ημετέρων δακρύων να έπίσχωμεν,
δτι ούχΙ έπΙ γόοις ούδ' έπΙ δακρύοις ύμας συν-
εκαλέσαμεν σ•/)μερον, άλλ' ίνα θάρρος σθενα-
ρόν, γλυκείας δέ και δροσώδεις ελπίδας απερ-
χόμενοι άποκομίσησθβ έκ της τών πεπρα-
γμένων ήμΐν άφηγήσεως. Εργώδες τό έργον
ημών και πολλών λόγων χρ?ζον, ίκανήν δέ
δαπάνην χρόνου απαιτούν άλλ* ήμεις γε τη
άείποτε χαρακτηριζούση ήμας συντομία χρώ-
μενοι, πλείονα δώσομεν ύμΐν χρόνον καΐ αρ-
κούσαν εύκαιρίαν, ίνα του ετέρου της ημέρας
καλλικελάδου άγο ρητού άκούσητε.
Ό ημέτερος Σύλλογος, έρίτιμον άκροατή-
ριον, άκραιφνεί φιλομουσία καΐ εύγενεί φιλο-
τιμία πάλαι ιδρυθείς, άείποτε καΐ φιλότιμος
διετέλεσε* φιλών δ', ώς τοιούτος, ου μόνον
τιμασθαι, άλλα καΐ . τιμαν δια προεοριών
καΐ άλλων άςιωμάτων ους δει ούδέποτ* έπαύ-
σατο, δσον οίον τε, ύψηλότερον έν τη έκλογη
τών αυτού προέδρων αποβλέπων διό καΐ
κατά τάς του παρελθόντος συλλογικού έτο^ς
αρχαιρεσίας έπι τους γένει καΐ παιδεία και
άξιώμασιν εξέχοντας τών ημετέρων εταίρων
άπείδεν άλλ' ατυχώς έν τη τόσον φιλοτίμω,
δσον και δικαία και λυσιτελεϊ, έκλογη αυτού
τών γεραηέρων ανδρών αποτυχών, έπΙ τους
γεροντότερους τό άποτεθαρρημένον και υπό
της λυσιμελούς λύπης καμμύον δμμα αυτού να
στρέψη ήναγκάσθη' ώστε τά μέλη ούχΙ πλέον
οςυδερκεία καΐ βουλήσει αίρετώς, άλλ' άμβλυ-
ωπία μάλλον τυχηρώς, ώσπερ οΐ τήν τυφλο-
παιγνίαν παίζοντες παίδες, έν τψ σκότει ψη-
λαφώντες, τού γεροντότερου αυτών ήψαντο*
παριδόντες δέ σκληρώς τόν πολύν άλλον καΐ
βαρύτατον προϋπάρχοντα έπ* αυτού φόρτον,
π
208 ο ΕΝ ΚαΝΣΤΑΝΤΙΝΟΓΠΟΛΕΙ ΕΛΛΗΝΙΚΟΣ ΦΙΛΟΛΟΓΙΚΟΣ ΣΥΛΛΟΓΟΣ
άκοντα καΐ ^δινχ στοναχίζοντα τούτον άπχ-
γαγόντες και οΙονεΙ τί(/.ωρού{/.6νοι, 6'τι πολιώ-
τερον άλλων πρεσβυτέρων εαυτόν βούλεται
έπιδδίκνύναι, έπΙ την ττροεδρικην εοραν έκά-
Οισαν, ταύτην ϊτως (Λονην 7Γαρα|Λυθιαν έν τνί
άλλ•() αυτών εκ της αποτυχίας λύπη οΐ
εταίροι άπαντλοϋντες, ό'τι, κατά την του (λς-
γάλου ποιητου γνώριην, « ο& ό γέρων μετέοι-
οιν, άμα πρόσσω καΐ δτιίσσω λενοαει, δπως
Άριστα μετά τόϊοί γενηται^' και άριστα [λέν
αληθώς αί πολλαΐ και αντίξοοι <τυντυχίαι ούκ
επέτρεψαν η(ΛΪν γενέτΟαι, άλλ' δπως δήποτε
ηιυχα και εΙρηνικα και καλή ν άπολογίαν πρό
του φοβερού κριτηρίου της κοινής γνώ[Λης τό
η(/.έτερον προεδρεΐον ϊτως εζει. Σύγγνω(Αθν
ουν και επιεικές τό φιλόσπουδον άκροαττίΐριον
γενέσθω η|λΐν, αν σ[Λ•κρότερα τη; τε αύτου
δόζης και του αγαθού κλέους του Συλλόγου
τα πεπραγ[Λ8να ή(Λίν άποδ5ί$ω(χεν.
Και πρώτον (λέν έγγραφα κατά την ληζα-
σαν ηδη ένιαύσιον του Συλλόγου πορείαν (Λετά
τών έν σχέτε'τιν ή[Λίν διατελούντων έν ολφ
[Λεν 341 διη[Λείφθησαν, τούτων δε τα [λέν
158 είσιν εξελθόντα, τα δε 183 είιελθόντα.
Ή (χέν έξέλιξις του λόγου ενός έκαστου τού-
των απάντων τών έγγραφων [Αακρου ό[Αθλο-
γουαένως χρήζει χρόνου, άλλα πάντως τίνα
τούτων οφείλθ[Λεν ν' άναγράψω(Λεν, ως την
τριάδα τών επιστολών τριών έξοχοτητων,
τ/,ν της Α. Ε. του Αλεξάνδρου πασά Κάρα-
^εοδωρη, την της Α. Ε. του Στανράκη βέη
Άριστάρχον, (Λεγάλου ΛογοΟέτου καΐ Γέρου-
σιαστου καΐ έκ τών πρώην του η[Λετέρου
Συλλόγου προέδρων και την της Α. Ε. του
πρωθυπουργού του σέρβικου βασιλείου κ.
Βλαδάν Γεώργεβιτς, απάντων μελών του
Συλλόγου η τακτικών η έπιτίμων, μεγάλην
όι/.ολογου[Λένως τΐ[Αην αύτφ περιποιούντων, εύ-
χθ[Λένων δε τω Συλλόγψ όρ.οφώνως απάντων
έπΙ τη έπετείφ αύτου έορτη θάρρος καΐ έπί-
δοσιν έν τω Οεαρέστω τών γρα|Λ(Αάτων και
της έπιστηρ-ης άγώνι, δν ούτος έρρωρ,ένως
άναδεξάρ,ενος και στερρώς τούτου άντεχό[Λενος
φιλοτίρ.ως πάνυ καΐ σθεναρώς από τριακοντα-
ετίας διατελεί άγων ιζό [Λεν ος* αι παραΟαρρυν-
τικαι εκφράσεις καΐ κολακευτικά», κρίσεις περί
του έργου του Συλλόγου, ως καΐ αϊ περί του
[Λέλλοντος αυτού άγαθαι και κρηγυοι προρ ρή-
σεις τών έπιση[Λων τούτων εταίρων, τό [Λεν
ά(Λεσος και άρίδηλός έστι κατάδειξις της
ση|Λασίας του γεραρού τούτου Σω[Λατείου, τό
δέ 8[Λ[Λεσος έκτί|Λησις και έπΐ[Λ0(Λφη κατ' εκεί-
νων, οϊτινες και λόγφ καΐ εργφ δυνάριενοι ίΐς
έπικούρησιν τοιούτου άγωνιστου τών γραμμά-
των καΐ του φωτισμού ερχεσθαι, ου μόνον τό
άναγκαιουν ελαιον %1ς την φωτοβόλον χχι
σωτήριον λνχνίαν αύτου δέν ένσταλάζουσιν,
άλλα καΐ ή σφοδρά του μυκτηρισμου αυτών
δυσαης έκπνοη τέλεον απειλεί αύτην άποσβί-
σαι' άλλ' εστωσαν ούτοι βέβαιοι, ίτι καί τό
ύπέρτατον της Σοφίας Όν τους τό θείον φως
λατρεύοντας και σψζει καΐ ένδυναμοί, και η
Ύψηλη εύνοια, ης απολαύει, ώς έκ της θερμής
επιστολής της Α, Ε. του ^Αλεξάνδρου Κάρα-
ϋεοδωρη πασά, άρχιμεταφραστου της Α. Α.
Μεγαλειότητος, λαμπρώς καταφαίνεται καΐ
έξ άλλων *Υψηλών προθύμων παραχωρήσεων
έκδηλουται, ταύτα πάντα θάρρος καΐ πολλτ,ν
θυμηδίαν εις έξακόλούθησιν του ημετέρου θεα-
ρέστου έργου ημίν ένσταλάζουσιν.
Άλλα καΐ ετέρας έπιστολτίς, τιμήν ούχ
ολίγήν τφ Συλλόγφ περιποιούσης, όφείλομεν
μνείαν ποιήσασθαι, τής Α, Ε. του πρεσβενιον
της *Ιταλίας, δι' ης παρακαλείται ο ημέτερος
Σύλλογος, ίπως συμμετάσχη εϊτε δΓάι^τιπροσ-
ώπου αύτου είτε δι' άποστολτίς ανακοινώσεων
εις τό έν *Ρώμη τη 15 Όκτωβρίου ν. ί. του
1899 συγκροτηθησόμενον Αιε&ν^ς ΣντέδρίΌν
των * Ασιανολόγων, *Η πρόσκλησις αύτη απο-
τελεί μίαν ε τι τών πολλών ενδείξεων τη; ύπο-
λήψεως, ης πάρα τω πεπολιτισμένφ κόσμφ ο
ημέτερος Σύλλογος απολαύει.
Άλλα καΐ περί τη; επιστολές ίιαλη-
πτέον του φιλόμουσου κυρίου */. /Ικώχβ;
τραπεζίτου καΐ έκ τών ημετέρων εταίρων,
ανεψιού δε και έκ τών κληρονόμων του άει-
μνή<7του Ηρακλέους Βασιάδου, δστις υπό
την ίδιότητα αυτού ταύτην, λυσιτελεστέ-
ραν τινά, καθ' ημάς, έγγυτάτην δέ τψ πνεύ-
ματι και τψ γράμματι της διαθη^^ϊς 'τον
μεγάλου θείου αύτου προτείνει μεταρρύθμισιν
του υπό του άοιδίμου κληροδοτήματος του
* Καλλιαδείου Αιαγα)νίσματος*, καθ' ην άντι
ο Σύλλογος να ίδη τόν πρώτον καρπόν τοδ
διαγωνίσματος τούτου μετά 35 ϊτη, ^νατόν
αποβαίνει να ιδη τούτον ευθύς μετά τρία ίτη
καΐ κα-ίά πάσαν έφεξης τριετίαν.Τήν πρότασιν
ταύτην του κ. Γκ^ώχα 6 Σύλλογος παρέπεμψε
ταίς Έπιτροπαίς αυτού Φιλολογική και Κοι-
νωνιολογικγ), δπως άποφανθώσιν ή μέν περί
του άνυσίμου, ή δέ περί 'του νομίμου τής
προτεινομένης μεταρρυθμίσεως.
ΙΙερΙ της Ιδιότητος δέ τών άλλων επιστο-
λών, καίπερ εκάστης την έχυτης σημασίβν
ΛΟΓΟΔΟΣΙΑ ΤΟΓ ΤΕΩΣ ΠΡΟΕΔΡΟΤ (1898—1899)
209
6/ού<π)ς, σιγγ<σο(Χ£ν, 6τι άλλως ό χρόνο; ή}χ5ίς
£-ίλδ{ψει ταύτα άφηγου|Αδνους.
Έν $8 τη έκλογη νέων [Λελών κατά τό έτος
τούτο ό ά(Λητός του Συλλόγου τ^ν ίκανώς ευ-
οορος κατά τε τό ποσόν καΐ τό ποιόν, δτι έζε-
ΑδΥοσαν 52 (χέν [χΑη τακτικά, ών τα (χέν 43
είσΐν άνδρες έπιστη(Λονες, τέσσαρες διευθυντά»
ε^ηαερίδων, 3 εκ του έ(Λπολαίου Έθ(Λθυ καΐ
δύο του λογίου* άντεπιστε'λλοντα οέ (λέλη
τέσσαρα, ό αντιπρόσωπος και διευθυντής του
ί^xσιλικου μουσείου του Βερολίνου κ. νίβ^απί,
ό χ. Τιμολέων Τριανταφυλλίδης, ιατρός έν Βα-
τούμ, ο κ. /Τ Βλάμης, ιατρός «ν Κρήνγ) καΐ 6
«ΐδεσιμώτατος ΒενεδίΗτΐνος της (χονης 8ίΐίηί'
ΜαΗΊη άβ Ι,ψη^έ πατήρ Ραηβοί, δια-
οίρων σπουδαίων εκκλησιαστικών βιβλίων
σ'^γγραφεύς. .
Συνεδρίας δέ τακτικάς τε καΐ έκτακτους
γενικάς και είδικάς ό Σύλλογος έποιήσατο έν
ολω 24* πλείους δε θα έποίει, εί ρ,η τρις
ηνιγκάζετο -πενθών τας αύτου εργασίας να
Χιαχόψη. Και κατά μέν τας γενικάς η τακτική
του Συλλόγου εργασία διεζεπεραιουτο άείποτε
εν πνεύ(^ιατ: ομονοίας συζητουμένων απάντων
των ζητημάτων και της αρίστης πάντοτε
Ε-ίκρατούσης βουλής. Έν δέ ταίς ειδικαΐς
ϊιχφοροι διαφέρουσαι φιλολογικαΐ καΐ έπι-
στηαονικαι ανακοινώσεις έγένοντο, πρώτου
καταρςαμένου τούτων τόΰ έλλογίμου καθη-
•|7;του κυρίου Α Μοστράτσυ, προσαγαγόντος
ζληρη έμβριθείας φιλολογικής άνακοίνωσιν
^ΚφίειςκαΙ αχόλια εΙς Αϊαχνλον *Αγαμέμνονα^ ,
Δεύτερος έν τξ κονίστρα τη φιλολογική
είσείίηδησεν Άσκληπιάδης άνηρ, ο κύριος
Κίεόβονλος Κοκκολατος, ποιησάμενος έν ουσΐ
^^νεδρίαις άνακοίνωσιν ^ΠερΙ της Ιατρικής ίν
τη ϊρχαίί^ τραγφάίί^* άποδειξάμενος, δτι
άτί;ρ {ητρός πολλών αντάξιος άλλων ου μόνον
ίίς τό τομας τομεύειν, άλλα καΐ τη φιλολογικοί
γρχφίδι ουκ άδεςίως χρησθαι.
Είτα δ' άνεγνώσθησαν κατά τάς λοιπάς
εΐοικας συνεδρίας υπό του κ. γενικού γραμμα-
τέως αί έπόμεναι διατριβαί* ή τοΟ άτρύτως
ί«:ιρ του βήματος του Συλλόγου αγωνιζομένου
ιλίογίμου γυμνασιάρχου του έν ΤραπεζοΟντι
Φροντιστηρίου κ. Ματϋαίον Παρανίκα € Περί
Παφίαγονικοϋ διακόομον », ή ταυ οτρηρου
ίργάτου του ΖωγραφεΙου Διαγωνίαματος κ.
Κ,ΓεωργΙτοη ^ΠερΙ τον διετούς δικαίου παρά
ταίς άρχαίοις "Ελληοιν*, ή του λατρευτού
?τ5ς πατρίου μουσικής κ. Ν. Φαρδύ, ιατρού,
«Βερί ίλληνικής μοναικής* καΐ ή του λαμπρόν
Έλΐ. φα. Σύλλογος.
μαθηματικόν μέλλον προοιωνιζομένου νεαρού
έπιστήμονος κ. ^Επαμ. Θ. Κυριακίδον « Περί
της παρά τ^ν Τραπεζούντα ίερας μονής τοϋ
Τιμίου Προδρόμου καΐ Βατττιατοϋ ^Ιωάννου
τον Βαζελώνος^.
Τό δ* επιστέγασμα, λίαν τιμητικόν τω βή-
ματι τών φιλολογικών και επιστημονικών ανα-
κοινώσεων καΐ μελετημάτων, έπέθηκεν άνήρ
έλλογιμώτατος και πολυγλωσσότατος, ό έξοχ.
* Ιορδάνης Καρολίδης, με'λος του Συμβουλίου
του Κράτους, άναγνούς έν τη τελευταία του
Συλλόγου ειδική συνεδρία ίδιον της αύτου
ποιητικής ιδιοφυίας καΐ χάριτος ποίημα ιστο-
ρική; υποθέσεως, την «τίονκρι^τ/αν», προτά-
ςας, έν τη χαρακτηριζούση τόν φιλόλογον καΐ
φιλόσοφον άνδρα βαθυκρισία, εμβριθή φίλο-
λογικήν είσαγωγην εις την του ποιήματος
ύπόθ*σιν.
ΙΙρός απαντάς τους έλλογίμους τούτους
εταίρους του Συλλόγου τό προεδρειΟν καθήκον
εαυτού ηγείται χάριτας πολλάς δημοσία ώδε
άνομολογησαι, δτι έν τψ μέρει αυτών έκαστος
ίκανόν τη φωτοβόλφ του Συλλόγου λυχνία
έπέχυσαν έλαιο ν ε {ς επιστημονικών άκτίνων
φωτοβολίαν, ήτις λίαν τό του Συλλόγου γόη-
τρον παρά πάσιν έπιρρώννυσιν, εύτροφίαν δ'
αύτω ουκ ολίγην παρασκευάζει.
Ίίρρωμένως δέ τό προεδρείον έπελάβετο της
μερίμνης περί έπιρρώσεως και του ετέρου τών
βημάτων του Συλλόγου του τών δημοσίων
μαθ•/)μάτων, έν ή ρ,ερίμνη πολλούς καΐ πρό-
θυμους ηύτύχησε νά εύρη συν αντιληπτό ρ ας
έν τω εργφ τούτω άγορητάς καΐ πολλά θά
ήκου* τό Δημόσιον τά του λόγου κελαδήματα
22 εγγραφέντων ρητόρων, ε{ μη τά πορρηθέν-
τα πένθη του Συλλόγου παρενέπιπτον. Πάντες
δ' ούτοι οι τών δημοσίων μαθημάτων λιγεϊς
άγορηταΐ πρεσβεύοντες, ώς εοικε, καΐ τι-
μώντες την έπαινετήν καΐ θεάρεστον γνώμην
τών αρχαίων ^εϊκειν τοϊς πρεσβυτέροις* πρώ-
τψ επιεικώς πάνυ παρεχώρησαν έν προμάχοις
φανήναι τψ πρεσβυτάτφ αυτών γενεη προέ-
δρφ του Συλλόγου* άλλ Ό ί αγαπητοί μοι ούτοι
συνάδελφοι προς έπιτε'λεσιν της ευσεβούς ανω-
τέρω ρήτρας οργώντες, ελαθον εαυτούς περι-
πεσόντες ε(ς έτερον αμάρτημα, μη προσσχόντες
τόν νουν εις τό του Ευαγγελίου, δτι πρώτον
μίν τόν καλόν οίνον τί&ηαιν άν&ρωπος και
δταν με&νσ&ώσι, τότε τόν έλάσαω' άλλ* δπως
δήποτε 6 του Συλλόγου πρόεδρος προκαταρ-
χό μένος τών δημοσίων μαθημάτων, τη γερον-
τική φύσει επόμενος ή μάλλον υπό ταύτης
Τόμος ΚΖ' 27
210
ο ΕΝ ΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΟΤΠΟΛΕΙ ΕΛΛΗΝΙΚΟΣ ΦΙΛΟΛΟΓΙΚΟΣ ΣΥΛΛΟΓΟΣ
7Γρ6ς τόν μυθον παρα<7υρό(Λ6νος, την περί γεν-
νήσεως Όμηρου φαντασιώδη ιδέαν αύτου έν
τω πρώτφ των (Λαθη[Λάτων έζείλι^δν, ην
ίδέαν έξαγάγοι αν τις έκ της κοινής καΐ |^-όνης
ασφαλούς παραδόσεως, ότι ό Όμηρος υ•ός
του ποταα,ίου δαί(Λθνος Μέλητος καΐ της νύα-
φης Κρί&ηιδος έγενετο. Έν δΐ τψ δεύτε ρ<ι^
των (Ααθη[Λάτων έν των αριστοτεχνικών κο-
σ(χη(Λάτων, οίονεΐ άδα[Λάντινον δρμον ποιητι-
κόν της ομηρικής χειρός καλλιτέχνη{Λα έττε-
χείρησε ν' άναλύση, τόν περί γυναικείας τέ-
λειο τητος ενιαίο ν στίχο ν «ου δέμας ονδε φνήν,
οϋτ* δρ φρένας ούτε η ίργα^, εξ ου, ως εκ
μαγικού περιάπτου, έξήρτηται η τοδ ανδρός
ως συζύγου εύδαψ.ονία.
Μετήλθε δε ό νεστορίζων άγορητης καΐ τό
δεύτερον θε'[Λα τη αύτη μνθικη έπαγωγία,
π6ΐθό(Λενος τω πνεύαατι του Κανονισ[Αθΰ, έπι-
διώκοντος συν τη διδασκαλία νέας τινός ωφε-
λίμου γνώσεως και τέρψιν τίνα τψ προθύμως
σπεύδοντι ακροατή ρ ίφ.
Πολιός δέ πολιω Φ^απαθής, δεύτερος επί-
κουρος αύτω προσηλθεν ό άείποτε πρόθυμος
τών δημοσίων μαθημάτων άγορητης καΐ όμι-
λητικώτατος Άσκληπιάδης κ. 7^. ^Ακεστορίδης
και δια της χαρακτηριζούσης αυτόν στωμυ-
λίας καΐ διηγηματικής άφελείας κατεκηλησε
τό άκροατηριον, έκθείς έν δυσι διαλε'ξεσι τας
αύτου εντυπώσεις έπι ταςειδίου εκ Κωνσταν-
τινουπόλεως είς Βιέννην καΐ Παρισίους.
Τρίτος προσηλθεν, 'Ασκληπιάοης καΐ ούτος
άνηρ, ό νεαρός εταίρος κ. Κωνσταντίνος Σάσ-
σης, διάλεξα μένος «/Τερί καλλιτεχνίας, ιδίως δε
της ζωγραφικής*, βαΟείας καλλιτεχνικας γνώ-
σεις έπιδειξάμενος, πολλά τών αριστοτεχνη-
μάτων της τέχνης ταύτης τω Δημοσίφ γνω-
ρίσας, πολλούς δέ καλλιτέχνας ξένους τε και
ημετέρους λίαν εύγλώττως περιγράψας.
Τέταρτος ε(σεπήδησε προΟύμως ό έν φίλο-
λογικαίς καΐ κα7.λιτεχνικαίς πλάνανς ένασμε-
νίζων κ. Κ. Σπανούδης και δια της χαρα-
κτηριζούσης αυτόν εύφραδείας τε και σαφήνειας
δύο έποιήσατο μ,αθημ-3ΐτα καλλιτεχνίας, <!^ΤΙερΙ
τών έν τή Μονή Δαφνιού ψηφο&ετημάτων,
και Περιοδείαν άνά την ^Ιταλίαν», τόσα πολλά
καΐ καλά καΐ άγνωστα γνωρίσας τω συνωστι-
ζομένω άκροατηρίφ αύτου, ων τα πολλά και
δια προβολών πρό οφθαλμών αύτου έφρόντισε
να παραστηση.
Πέμπτος τών άγορητών έγένετο άνηρ φι-
λέλλην, ό εκ Νέας Τόρκης κ. λνίΐΐωηβ
ΜίΙΐνίΙβΙ^Ι/, καθη-^τ,της της ρουμάνας φιλο-
λογίας ε ν τώ Πανεπιστημ.ίφ Κολόμβί^ τη;
Νέας *Τί*όρκης, όστις, αίτησάμενος την άδειαν
παρά του Συλλόγου και τυχών ταύτης, έπρα-
γματεύθη γαλλιστι θέμα ύπό τόν τίτλον
υΕψήί 8€ίβηα/ΐ(ΐΗβ βί Ια ρΜΙοΙο^ιβ
λίαν εύγλώττως και σοφώς γνωρίσας τω πολ-
λψ προσελθόντι άκροατηρίω πολλά τα προ-
κύπτοντα ωφέλιμα έκ της συγκρίσεως τών
διαφόρων γλωσσών, τών κατά τόπους διαλέ-
κτων καΐ της προφοράς αυτών.
Έκτος άγορητης προσηλθεν ό χημικός κ.
θεαγέΐ'ης Άκεστορίδης, ποιησάμ,ενος μάθημα
<ίΠερΙ στοιχειωδών ουρολογικών καΐ σημειολο-
γικών γνώσεων:», αναγκαίων προς διάγνωσιν,
πρόγνωσιν και πρόληψιν χρονίων νοσημάτων,
διδάξας μετ' επιστημονικής ακριβείας πολλά
τω άκροατηρίω τά ωφέλιμα, ίσία δε τοίς οί-
κογενειάρχαις προς πρόληψιν καΐ αποφυγήν
σπουδαίων νόσων.
Έβδομος τών άγορητών έγένετο ό της θείας
του Όρφέως τέχνης λάτρις κ. Γ, Παχτΐκος,
ό τόσον άτρύτους αγώνας αφιλοκερδώς υφι-
στάμενος, 5πως ανάφλεξη παρ*ημ-ϊν τόν ζηλον
προς την μουσικην, την ίμερόεσσαν καΐ εξη-
μεροΰσαν τόν άνθρωπον ταύτην τέχνην, καΐ
έποιήσατο άντΙ της ορισθείσης ομιλίας αύτου
«/7ερ2 Κασσιανής* δύο έτερα μαθήματα,
άνάλυσιν της (ί Σοφοκλείου τραγωδίας Φάο-
κτήτου», διευθύνας και τόν ύπ' αύτου διδα-
χθέντα τεσσαρακονταμελη σύμμικτον έξ άμ-
τέρων τών φύλων χορόν, μέλψαντα άρμονικώς
τά ύπό του άγορητου μουσουργηθέντα και κυ-
ρίως δύο της αύτης τραγφδίας ^σμ.ατα.
Όγδοος τών άγορητών έτερος τών *Α-
σκληπιαδών έγένετο ό κ. ^^Γ. Βασιλειάδης,
<ίΙΙερϊ καλλιτεχνίας και Ιδία της γλντττιχής*
ποιησάμενος μάθημα εν, γλώσση καλλιτε-
χνική χρησάμενος και τό καλλιτεχνικό ν σ'^ναί-
σθημα αύτου ζωηρόν ένδειξάμενος.
Ένατος πάλιν Άσκληπιάδης προσηλθεν
άνηρ, ό νεαρός ίατρός κ. Χρ. Χρηστίδης, κα-
ταδείξας έν ένΐ μαθήματι την σπουδαιότητα
καΐ την χρησιμοποίησιν τών άκτίνων του
Ψέτγκεν έν τη ίατρικη καΐ χειρουργική, προ-
τάξας λίαν σπουοαίαν προεισαγωγήν περί
ηλεκτρισμού, ηλεκτρικού φωτός, φωτογρα-
φίας κλπ., άπερ καταληπτά κατέστησε τφ
πολυπληθεί άκροατηρίω διά τών αναγκαίων
πειραμάτων καΐ προβολών, άπερ λίαν έπι^^-
χώς έξετέλεσαν οΐ κ. κ. Ιβοανά και Σ, Βρα-
χάμης, καθη-^'ηται τών φυσικών επιστημών.
Δέκατος δε άγορητής παρέστη ό μέγα;
ΛΟΓΟΛΟΣΙΑ ΤΟν ΤΕΩΣ ΠΡΟΕΛΡΟΓ (1898—1899)
211
^αρτοούλαζ των πατριαρχείων κ. Μ, Γεδεών,
ό δεινός χαΐ τερίττυστος βυζαντινολόγος, όστις
εν δυσΐ [ΐ.αθγί[Λα'7ΐν είς βυζαντινάς έποχας γη-
ΟοΦ^νως άνηγαγεν η{Λας, ανάπτυξες τα «Περί
της έκηοιδεύσεως Ανδρών τε καΐ γνναικοχν
κατά τδν ΜεααΙωνατ> και πολλά τα εις την
στριεριντίν παίδευσιν άφορώντα και τας ρίζας
ζύτών είς τάς έπο/ας έκεινας έχοντα δια πολ-
λών πειστικών καΐ χρονολογικών άποδείςεων
τφ κατακηλουΐλένω άκροαττ,ρίφ έγνώρισεν.
Την έπισφράγισιν δε τών όημοσίων τούτων
|xζ^{^ιάτων ηθε'λησε να έπιθίση ό έκ τών \χν-
τιπροέδρων καΐ της θε'ρ.ιδος (λύστις /.. Π, Α.
Νιχολόττονλος, και όίονει έπιθυ(χών άντι πολ-
λών -/ρηυί.άτων ά(Λεΐψαι τους πολυτΐ(Λθυς και
άνυσίΐΛους πόνους τών προ6ύ[Λων'τών δημο-
σίων ρ.αθη(Λάτων άγορητών, πολύν κατε'-
στειρε τόν χρυσόν και τόν άργυρον, ουκ άση-
αον τούτον, άλλα νορ.ΐ[Λως σεσημασμε'νον,
και έποιησατο δη[ΛΟσιον [Λάθη(Αα (.(Περί νομι-
αμάτωνη, νο[Λίζων ίσως, δτι τελευταίος περί
τούτων πρ6 του Δη (/.οσίου ποιού{Λενος τον
λόγον, εύκαίρως . ύπθ(Λΐ(Ανησκει αυτό τό του
Αημοσ&ένονς δτι ^Αεϊ δη χρημάτων καΐ &νεν
τοντοον ουδέν Ιστι γενέοϋαι τών δε6ντο)ν^.
Εύςώαεθα ουν, δπως ή προσφυώς εισαχθείσα
ύττό του κυρίου αντιπροέδρου αύτη ύπόίΛνησις
^ερί τών ηθικών υποχρεώσεων του φιλορ.ούσου
Ληρ,οσίου προς τόν ψυχή τε καΐ σώ{Λατι ύπερ
της ψυχής τε και του σώρ.ατος του Δη(Λθσίου
άτρτως πονουντος γεραρου πατρός τών Συλ-
λόγων, εύ|Λενη εύρη άπηχησιν παρά τοίς βοη-
6ιΐν αύτω δυνα(χένοις.
Τοιούτους [λέν και τοσούτους τους τών δύο
βχαάτων του Συλλόγου καρπούς άποδεικνύ-
ΐΑΐδα, είς τό περί εργασιών δε τών Επιτροπών
το5 Συλλόγου με'λλοντες να είσε'λθωμεν διτ-
τούς καΐ αντιθέτους εν τη καρδία αίσθανόμεθα
::αλ(Λούς, τόν ρ.έν ευφροσύνης, τόν δ' άθυμίας,
άλλα και ταύτης υπό της δικαιολογίας και
της ελπίδος ήδυσμένης.
Και η (Λ^ν Φιλολ.ογικη του Συλλόγου Ε-
πιτροπή, ή κατά τό παρελθόν έτος υπίοεικο-
5χδα συνεδριών άριθμησασα, κατά τό έτος
τόΧε [Λονον τρείς τοιαύτας έποιησατο καΐ
ταύτας είς έκλογην τών προε'δρων αύτης και
τών γραμρ.ατέων, άλλεπαλληλ.ως τά άνατε-
Οί'ντχ αύτοίς υπό της ψήφου τών συνάδελφων
χαΟηκοντα παραιτησαμε'νων, άνεπάρκειαν δη
/:όνου προβαλλομένων, ΙΙόθεν αύ^/; ή χει-
[λίρία νάρκη της ευτραφούς καΐ ε,ίς εογασίαν
τοσούτον τέως οργώσης ταύτ/;ς Επιτροπής ;
Μη τοι τά πρόσωπα αύτης ηλλαςαν; ουχί.
αιτία άρα του φαινομένου τούτου κόπωσίς τις
έστιν έκ της ύπεράγαν του παρελθόντος έτους
εργασίας η ακουσία, ανεπαίσθητος και δη
ανομολόγητος λυσιμελους λύπης απόρροια επι
τγ, θιξικαρ.δίφ άπωλεία υπερθύμου τροφοδότου
αύτης, του'τόν θρεπτικώτατον αρτον της Ζα>-
γραφείου Βιβλιο&ήκης αύτνί παρατεθειμένου καΐ
τον έπιρρωστικου και είς έργασίαν εύφραίνρν-
τος οίνου κρατήρα του Ζωγραφείου ΑιαγωνΙ"
αματος τοίύτα στ/;σαντος; 'Λλνλά πεποίθαμεν,
ό'τι αι έπι θύραις υπό τό νέον προεδρείον του
νέου έτους εργασίαι περιτράνως άποδείζου-
σιν, ότι ούχι νάρκη ουδέ κόπωσίς τις η απρο-
θυμία τά στερρά της Φιλολογικής Επιτροπής
νεύρα παρέλυσαν, αλλά φυσική τις λύττη έπΙ
ττ, στερήσει του πάτρωνος, ου τάς φιλομού-
<τους επιθυμίας ή Επιτροπή φιλοστόργως
ές υπηρετεί.
Έπι τνί αύτΤ] άπραζία διετέλεσε καΐ ή
έκ τών νομομαθών επιστημόνων συγκροτού-
μενη Κοινωνωλογικη ^Επιτροτιή, ήτις, συνελ-
θούσα άπαζ είς έκλογην τών άρχων αύτης,
έπι τόν της κοινής τών συναδέλφων απο-
λαύοντα εκτιμήσεως και συμπαθέστατον έν
νομικοίς κ. !/1ι?. Πηνιατόρον άπέβλεψεν, ομο-
θύμως πρόεδρο ν αυτής ψηφισαμένη, γραμμα-
τέα δέ τόν κ. 77. ΨαρίΊν άλλ' όσον ευοίωνος είς
εργασίας ή επιτυχής έκλνΟγή έγένετο, τοσαύ-
την ομολογουμένως άθυμίαν ένέβαλεν είς τά
μέλη ή λόγψ ανεπαρκείας χρόνου παραίτησις
του κ. Πηνιατόρον, καταδικάσασα, ως εοικε,
τήν Έπιτροπήν είς τήν έν λόγφ άπραξίαν.
*Αλλά και ή Συντακτική τρίτη Επιτροπή,
συνισταμένη, κατά τόν Κανονισμόν, έκ τών
κυρίων γραμματέων του Συλλόγου καΐ τών
άλλων Επιτροπών, τό μεν ως έκ της μή
συστάσεως άπασών τών Επιτροπών, τό δέ
κυρίως ελλείψει επειγούσης εργασίας φυσικώς
δεν είργάσθη.
Έκ δέ τών έργασθεισών ^Επιτροπών ή Φυ-
σικομαθηματική, συνισταμένη έκ τών διδα-
κτόρων και πτυχιούχων του κλάδου τούτου
της επιστήμης, 14 έν δλω, υπό τήν προεδρίαν
του προθυμότατου νεαρού μηχανικού κ. Δ. Κ,
Καλβοκορέαη τεσσάρας έποιήσατο συνεδρίας,
καθ' ας πρχκτικώς σκεψαμένη και σκοπίμως
έργασαμένη, στερρόν θεμέλιον εθετο τών ερ-
γασιών αυτής, καθ' ο βαίνουσα πολλούς και
καλούς δύναται ν' άποδείξηται τους καρπούς
τών εργασιών αυτής, άν και τής δεούσης
τύχη υλικής ύποστηρίςιως του Συλλόγου.
212
ο ΕΝ ΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΟΓΠΟΛΕΙ ΕΛΛΗΝΙΚΟΣ ΦΙΛΟΛΟΓΙΚΟΣ ΣΓΛΛΟΓΟΣ
Ή έτερα, ΐ)ίανην ζωγ;ν εις έργασίαν έπι-
Χ6ΐξα[Λένη, *Αρχαιολογικη Έηηροπή, συνιστά-
(Λενγ) Ιτί των συ(Λ|Λ6τασχόντων των συνεδριών
αύτης κυρίων Α. Μονάίηιαηιι, 8ο1ιηβιάβ)%
Δ. Μοατράτον, Β, ΜνστακΙδον, διδακτόρων,
'Ανδρ. Κοπάση, Ξ, Σίδερίδον, Χρ, Πανταζίδον,
Γ. ΠαχΦον, Γ, ΠασχαλΙδον καΐ Κ, Σπανονδη,
εζ έποιήσατο συνεδρίας υπό την προεδρι'χν
του δωδεκάτου αυτών κυρίου Μ, Γεδεών,
καθ'άςπολλαι έγε'νοντο άρχαιολογικαΐ ανα-
κοινώσεις, ά; εν τω έκδοθέντι ΐδη * Αρχαίο-
λογικω Παραρτήμαη του Κζ"' τό(Λθυ του
Περιοδικού τα άξιότΐ(Αα [λέλη καΐ ττας φιλάρ-
χαιος άναγνώσεται.
Τελευταίας, ώς• επιδόρπιον ευ/υ{λθν και
ευώδες έτάξα(Λεν, τας λα(χπράς καΐ παντός
επαίνου εργασίας της Βιολογικής Επιτροπής,
βίον εύοιώνιστον και ευφη{Λθν προοιωνιζθ(;.8'νης;
ήτις και εύπρόσωπον εν 8πιστη(Αθνικαϊς έργα-
σίαις τόν Σύλλογον σηρρον παρίστησιν. Ή
Βιολογική Επιτροπή έκτων οτρηρών θεραπόν-
των της του Ασκληπιού σωτηρίου έπιστη{Αης
άποτελου[Λένη , πολλών δέ θερ(Αθυργών εις έργα-
σίαν [Λελών εύ(Λθΐρουσα, άζιθ(Λί[>.ητον παρά-
δειγ(Αα προθυμίας προς την έπιστημην καΐ
άφοσιώσεως προς έργασίαν έαυτην παρε'σχεν.
*Αν ό επείγων χρόνος, φιλόσπουδον άκροατή-
ριον, έπετρεπεν ημϊν και σύντομο ν μνείαν
τών πολλών καΐ σπουδαίων εργασιών αυτής
ποιησασθαι, όλον πανηγυρικόν θα ηδυνά-
μεθα ύπίρ αυτής Φ-ίντάζαι λόγον' άλλα τό
παν τής Βιολογικής Επιτροπής είς εν σ^^νε-
λόντες, οφείλομεν ν' άποφανθώμεν, δτι ή έκ
τής απραξίας τινών έκ τών Επιτροπών άθυμία
δλως αϊρεται και είς λήθην εκτινάσσεται έκ
τής πλάστιγγας υπό του βάρους τής άντισταθ-
μησάσης Βιολογικής Επιτροπής, ήτις ηΰτύ-
χησεν δντως να εχη πρόεδρον μεν αυτής τόν
ρε'κτην και κλεινόν ίητήρα, κ. Μ, Ψαλίδαν, τόν
ου μόνον έπιτηδείως δυνάμενον τομάς οςε'ϊ
χαλκω τομεύειν, άλλα και ηπία γλώσση νεί-
κεα ανδρών και έριδας περικόπτειν, ώστε αγα-
θόν τι προκύπτειν έκ του έπιστηρ.ονικου αυ-
τών θώκου, γραμματέα δε τόν ψυ^η τε καΐ
^ σώματι ταίς έργασίαις τής Επιτροπής άφω-
σιωμένον, τόν εύδόκιμον οφθ^λμολόγον κ.
Π. Ι, Ίατρότιουλον, είς ου τους άτρύτους πό-
νους ό Σύλλογος και τό παράρτημα τής Βιο-
λογικής Επιτροπής οφείλει και πολλας αύτ(Τ)
τάς έπΙ τούτω χάριτας.
Τοσαύτην προθυμίαν και τοιαύτην περί τό
διευθύνειν ικανότητα ό τής Επιτροπής ταύτης
πρόεδρος άνίυ έπιδείςεων έπιδειζάμενος, δεν
ητο δυνατόν να μη έφελκύσηται την άγρυ-
πνο ν τών μελών του Συλλόγου προσοχή ν
και την δλην αύτοΰ έπιστασίαν και διοίκησιν
έπ* αυτόν δικαίως καΐ εύελπίστως ν'άναθε'σν.,
πρόεδρον αύτου παμψηφεί άποδειζάμενος.
Ευφημον επίσης οφείλομεν ποιησασθαι
μνείαν και περί τής συντόμου μίν, άλλα λίαν
διαφερούσης τόν Σύλλογον εκθέσεως του δευ-
τέρου τών αντιπροέδρων κ. Π, Δ, Νικολοτΐού-
λον, δστις κάλλιστα σ>^ναισθανόμενος τα υπό
του Κανονισμού επιβαλλόμενα αυτω καθή-
κοντα του μεριμναν περί τε του κτιρίου και
τής περιουσίας του Συλλόγου, λίαν φρονίμω;
και σκοπίμως προυκάλεσεν έτέραν εκθεσιν του
προέδρου τής Φυσικομαθηματικής Έπιτροττης
κ. Δ. Καλβοκορέση, μη/ανικου, καθ* ην τό
κτίριον επειγούσης χρήζει επισκευής έν τω
μέρει, ένθα υπό τό βάρος τής Βιβλιοθήκης τό
δάπεδον απειλείται* συνοδεύεται δ' ή εκθεσις
αύτη και υπό λαμπρού διαγράμματος, ην πε-
ποίθαμεν, δτι τό νέον προεδρεΐον σπουδαίως
μελετήσει καΐ τα δέοντα ενεργήσει προς πρό-
ληψιν πάσης τυχόν βλάβης.
Κατά την εκθεσιν δε του κ. αντιπροέδρου,
ή περιουσία του Συλλόγου κατ' ουδέν έττ/ιυ-
ζήθη, ουδεμίας χρηματικής επικουρίας αυτω
επελθούσης.
Κατά δε την λαμπράν και εμβριθή εκθεσιν
του εφόρου τής Βιβλιοθήκης κ. *Αλεξ. Παντερ-
μαλή έπλουτίσθη αύτη κατά τό έτος τούτο
διά προσφοράς δΟ τόμων καΐ 40 τευχών. Έν
τοις προσενεχθεςσι διακρίνονται τά μέ/ρι σή-
μερον εκδοθέντα τής Μαρασλείον Βίβλίο&ή-
κης έργα, τά πολλά έκ Γερμανίας, τά ές
Αμερικής, ων εν παρά του υπουργείου τής
παιδείας τών Ηνωμένων Πολιτειών, τά παρά
του υπουργείου παιδείας τής Γαλλικής Δημο-
κρατίας, ιδιαιτέρως συγκινοΰσιν, ότι τρανά αί
άποστολαΐ αύται τεκμήρια είσι τής παγκο-
σμίου τιμής και ύπολήψεως, ών ό ημέτερος
Σύλλογος απολαύει* έν ττ, αύτη δε του εφόρου
τής Βιβλιοθήκης εκθέσει πολλά τλ καλά και
χρειώδη συμβουλεύονται, άπερ πάντως τό διά-
οοχον προεδρεΐον υπό σπουδαίαν θά λάβτι σκέψιν.
Ό Σύλλογος, βαθέως την φιλόμουσον κα•
εύεργετικήν αύτου συναισθανόμενος άποστολήν,
οφείλων δ' επομένως ου μόνον την μόρφωσιν
έπιδιώκειν, αλλά και πάν τό ένήμϊν μεμορφω-
μένον ειςπαραθάρρυσιν, μίμησιν δέ και άμ,ιλλαν
έπιδεικνύναι, ένήργησεν άμα τγ^ παγιώσει του
προεδρείου αυτού συναυλίαν, ης κυριώτατος
ΛΟΓΟΛΟΣΙΑ ΤΟΤ ΤΕΩΣ ΠΡΟΕΛΡΟΥ (1898-1899)
213
αΐν σχοπό; ην, 5πως λύχνον φωτ6^ν6ν υπό τόν
|ΛΟδιον, τέως άποκεκρυ[Λ{Λένον διατελούντα, είς
την άρ[ΛΟζουσαν αύτω άναστη^τ/) θδ'σιν, δευ-
τερεύων όέ λόγος, όπως και ωφέλειας τινός
νλικης σί>ν τ^^ ηθική από τούτου απόλαυση•
βνηργηιεν οΰν (ΛΟυσικην συναυλιαν, κλασικην,
ο<7θν ενην, πρωτοστατούσης της ρ.ουσοτραφους
δεσποινίδος Σοφίας Ίωαννίδσν, ης τό (Λουσικόν
τάλαντον περιτράνως εν τη αιθούστ) ττ,δε καΐ
εν η[Αίν αύτοίς κατεδει'χΟη, δεόντως δέ καΐ
ί«χ.αίως έζετΐ(Ληθη, <ίυναρα(Λένων του έργου
^άνυ ευγενώς καΐ προθύ(Λως του τε εύδοκι-
ΐΑουντος εν τγί πόλει η(/.ών (/.ηστορος της ορ-
Ο'.χης τέχνης κ. ΚαάβρΙία, πάνυ αφιλοκερδώς
την όρχηστραν διδάξαντος και διευθύναντος,
της ευγενούς δε<ιποινίδος ^Ιουλίας Βλαδίκα, του
άγαστοΰ βαρβιτιστου κ. Βόνδρα βέη, ύψηλη
6ελήσει και επινεύσει εν τω έργω συ(Αρ-ετα-
ητόντος, και του νεαρού (λουσολήπτου κ. Α.
Σημηριώτον. Και έδρέψατο μεν ή καλλιτέχνις
οδσποινις ^Ιωαννίδον κατά την έκτέλεσιν τα
της θχυααστης επιτυχίας και εξόχου έκτΐ(χη-
«ως εύοσμα άνθη, έπιτρεψάτω δμως η με-
τ:ιο<ρροσυνη της μουσουργού κόρης, δπως καΐ
ηαιίς σήμερον άποδώμεν αύτη χάριτος πολ-
λής και θέρμης ευγνωμοσύνης του Συλλόγου
στέ^ανον άνθηρόν έπερραντισμε'νον τη δρόσφ
τοΟ έπι τη άζιαγάστφ τέχνη αύτης όφειλο-
•ανου θαυμασμού ημών, ου της εύωδίας με-
τχλαβέτωσαν, δεόμεθα, και οι ταύτη τοσού-
τον προθύμως συνεπικουρησαντες.
Έν τη αύτη δε συναισΟη^τει του προστα-
τε!ίΤΐ•Λου σκοπού αύτοΰ δ Σύλλογος έοε'ςατο
αιτησιν καΐ έτερου θεράποντος της του Όρ-
^ίως τέχνης, του νεαρού ομογενούς βαρβιτι-
ΤΓοΰ κ. *Αντωνιάδον, σφόδρα οργώντος εις
"ΐοαιτερω σπουδην της καλλιτέχνου αύτου
τέ/νης και προς επιτυχίαν τών μέσων την
-ροστασίαν του Συλλόγου αίτησαμένου έπΙ
Ι '^^^τΑ^xς ύπερ αύτου ένεργηθησομένης. Την
•Γ^νϊΆίαν ταύτην ούτος ύπό την αύτου
! ϊροδτΐ'τίαν άναδεξάμενος καΐ την αϊθουσαν
Ι δωρεάν προς επιτέλεσιν αύτης προθύμως πα-
ρΐ5-/ών ενήργησε καΐ τα δέοντα προς έπιτυ-
/ί'ϊν του σκοπού, τό δ' αποτέλεσμα ημειψεν
'χινώς τους αγώνας και τας προσδοκίας του
Ι τε Συλλόγου και της έπΙ τούτω συστάσηςΈπι»-
' τρο-είας υπό την προεδρίαν του εκ τών άντι-
"ροεορων του Συλλόγου κ. Π. Νικολοπονλον,
'^'Α χαι παρακαλουμεν δπως δέζωνται όμολο-
7•*^ χάριτος πολλής του τε νεαρού ευεργετή-
ματος και του προστατεύσαντος Συλλόγου.
'Αλλά και ετέρα όμογενεί καλλιτέχνιδι,
πολλά δε τάγαθά προοιωνιζομένη έν τ9^ γρα-
φική τέχνη, γνωστή δε ηδη τφ Δημοσιφ εκ
πολλών γραφικών έργων αύτης, τη δεσποινίδι
θαλείη. Φλωρά, την προστατευτικην του Συλ-
λόγου χείρα αίτησαμένη προθύμως ούτος ταύ-
τη έτεινε, παράσχων, έπι ικανό,ν χρονικόν διά-
στημα την αϊθουσαν την δ ε εις εκθεσιν τών
πολλών και καλλιτεχνικών αύτης έργων, άπερ
οι πλείστοι τών σήμερον φιλόμουσων ακροα-
τών και θεαται έκίίνων γενόμενοι δικαίως έζ-
ετίμησαν. Ό Σύλλογος εύκαιρον ηγείται σή-
μερον, δπως, συγχαίρων τη δεσποινίδι Φλωρα
έπΙ τω καλλιτεχνικω αύτης ταλάντφ, εύξηται
αύτη όλοψύχως, δπως εις έπίρρωσιν της ώ-
οαίας τέχνης αύτης πάσης τύχη πάρα τών
δυναμένων προστασίας.
Ού μόνον έν τη καλλιτεχνία , πρόθυμος
έφάνη κατά τό ενόν αύτω αρωγός ό Σύλλο-
γος, άλλα και τη φιλανθρωπία κατά τό
δυνατόν Φ^ναντιλήπτωρ, παράσχων προθύμως
τψ αίτησαμένω την αϊθουσαν τηνδε φιλαν-
θρώπω Άσκληπιάδη και πολυτίμω ού μόνον
τω Συλλόγ<ρ, αλλά και τη δλη κοινωνία μέλει
κ. Σπ, Ζαβιταιάνφ εις έζέλιξιν της συγκινητι-
κής εκείνης σκηνής αύτου, σκηνής, ήτις ηδύνει
καΐ ταράττει, ύψοϊ και δεδίττεται, διδάσκει
και προφυλάσσει* ή πολλών δέ καΐ αντιθέτων
συναισθημάτων κινητική αύτη σκηνή έστιν η
προσφορά της πήττας του άγίον Βααάείου καΐ
άλλων δώρων προς τά έκθετα παιδία, καθ* ην
παράστασιν βλέπει τις, ότι, αν μία μητηρ καΐ
εις πατήρ άπαρνώνται τό εαυτών τέκνον, ό
Φιλάνθρωπος πολλάς καΐ πολλούς τοιούτους
αύτω έξαποστέλλει.
ΙΙιστεύων δέ στερρώς καΐ άδιστάκτως ο
Σύλλογος δτι πάσα διανοητική άνάπτυζις,
πάσα επιστημονική καΐ καλλιτεχνική του
πνεύματος παίδευσις άνευ της θρησκευτικής
μορφώσεως της ψυχής ουδέν άνύει, αλλά
μάλλον πολλοίς τών μονομερώς αναπτυσσο-
μένων ανθρώπων κακόν μέγα αποβαίνει, ευ-
τύχημα εαυτού μέγα καΐ οίον συμπλήρωμα
τών διακαών αυτού πόθων καΐ σκοπών έλο-
γίσατο την αίτησιν της σωτηρίως έμφανισΟεί-
σης θρησκευτικής Άδελφότητος Εναγγελιστον
Ίωάννον, η και προθύμως πάνυ παρεχώρησεν
αίτησαμένη την αϊθουσαν ταύτην, έν η τοσαύ-
της πνευματικής εύωδίας άπηλαύσαμεν έκ τών
ένθέων του θείου λόγου άγορητών ώστε τά τε
μεΟ.η του Συλλόγου και τό προθύμως και πι-
στώς προσερχόμενον είς τάς διδασκαλίας
214
ο ΕΝ ΚΩΝΪΤΑΝΤΙΝΟΤΠΟΛΕΙ ΕΛΛΗΝΙΚΟΣ ΦΙΛΟΛΟΓΙΚΌΣ ΣΐΛΑΟΓΟΣ
ρ.
%
β^
ί
ταύτας Δη(ΑΟσιον έ-Ι του ασφαλούς έ-οχού-.
[Λδνοι πάντβς οχγ;(λατος του υπό των δύο
πτιρωτών της Οργ,σκείας και της έπιστηΐ^ης
πηγάσων 6λχυνο(^,6νου, την όδόν της τε επι-
γείου εύδαΐ[Λθνιας καΐ της επουρανίου (Λακα-
ρίας ζωής να βαίνω οιεν.
ΈπΙ τό θίκονο(Λΐκόν ζητη^/.α του Συλλόγου
[Λεταβαίνων ηδη, αδυνατώ να κατάσχω πυ-
ρώδη οδύνης στεναγ(ΛΟν, δστις άκοντος εκ των
έι/.ών πονούντων έχπηδί^ στε'ρνων έπΙ τη άστόο-
γφ πολλών μελών άναβολγ), άποστε'ργω προς
θεού ε(πειν αποφυγή, της εκπληρώσεως τών
προς τόν Σύλλογον υλικών αυτών υποχρεώσεων,
ουδόλως άναλογιζθ|Λένων, δτι τό τοιούτο πέ-
δας (σχυρας τφ Συλλόγφ επιτίθησιν είς τό
βραδύτατα έπι τό αύτου έργον βαίνειν, εν ω
ϊδει δίκην ίππου κέλητος έν τω γενικφ τών
γρα(Χ(χάτων άγώνι εύδρό(Αως σταδιοδρο[Λεΐν*
επικαλούμαι δ* από του επίσημου τούτου βή-
ματος προθυμοτέραν θε'λησιν, αν μη θεΤ,ωσι να
ΐδωσιν όφΟαλμοίαι, φίλον περ Ιόντα, άτρο-
φουντα, φθίνοντα και μαραινόμενον τόν άλλως
τε σεβαστόν καΐ αύτοίς τούτοις πατέρα τών
Συλλόγων δειζάτωσαν ούτοι την αυτών προ-
θυμίχν έπΙ ττί σμικρΛ ταύτ() αυτών συνδρομ•7,,
ίνα προθυμότερους εχωμεν και τους τα με-
γάλα δυναμε'νους τω Συλλόγω επικουρείν.
*Αν τακτικώς άπό του προπαρελθόντος
συλλογικού έτους αί συνδρομαΐ τών μ,ελών
άπασαι κατεβάλλοντο, άπό του χρόνου τούτου
ο Σύλλογος θα είχεν έκδεδομε'νον τό ΙΙεριοδι-
κόν αύτου καΐ πάσας τας άλλας δημοσιεύσεις,
ών ή ύστίρησις είς υστερισμ,ούς τη άληθεία
έμ,βάλλει τα εκάστοτε προεδρεία, βαρεϊαν την
εύθύνην και καυστηραν συναισΟανόμ,ενα την
συναίσθησιν της δια τούτο μειώσεως του γο-
ήτρου του Συλλόγου παρά τε τοις ημετέροις
και τοις ζε'νοις ούχ ηκιστα.
Και επειδή ό λόγος ηγαγεν ημάς έπι τό
ζήτημα τών δημοσιεύσεων του Συλλόγου, τό
προεδρείον, βλε'πον οφθαλμοφανώς, 6η ύ^ πε-
ραιτέρω βραδύτης τών δημοσιεύσεων ημών
κίνδυνος μέγας απέβαινε καΐ περί αύτης της
υπάρξεως του Συλλόγου, ένόμισεν άπαραίτη-
τον καθήκον αυτού να ύποβάλη πρότασιν
αύτφ, δπως προς όσον οίον τε ταχυτέραν εκ-
δοσιν εις φώς τών έργων του Συλλόγου ποιη-
σηται δάνειον διακοσίων περίπου λιρών εκ τών
πολλών έν τω παρόντι περισσευόντων τόκων
της Ζωγραφείον Βφλιοϋήκης, άπερ άποδοΟη-
σονται, θεού Οέλοντος, εγκαίρως είς τον προς
ον σκοπόν αυτών, έπι δε του διαβηι/.ατος
ημών τούτου και την του Συλλόγου όμόθυμον
ψήφονπερι της άναγκαιότητος αύτου εϊχομεν
καΐ έπι της νομ,ιμότητος άπαντα τα έν τη
συνεδρία νομ,ικα τών μελών. Του πόρου τού-
του τυχόντες ηρςάμεθα άπό του 'ΑρχαωΙο-
γικοϋ Δελτίου, δπερ είχε διακοπή ελλείψει
πόρων της αναγκαίας δαπάνης, και δπερ ηδη
ταΐς άόκνοις προσπαθείαις καΐ τη σ»^ντόνω
εργασία του περί ταύτα είδημονεστάτου και
άρμοδιωτάτου κ. Μ, Γεδεών, συνεχίσαντο;
την έργασίαν, ως προέδρου της τότε ^ιητα-
κτικής Έτιιτροπής καΐ νυν της *Αρχαίθλογικης,
τό Δελτίον πρό εβδομάδος είδε τό φώς τη;
δημοσιεύσεως* διό καΐ καθήκον ηγούμεθα τα;
ευχαριστίας του Συλλόγου άνομ,ολογήσαι τω
προθυμοτάτφ και άκαταβλήτφ έν έργασίαι;
κ. Γεδεών, ότι, έν τη προς τόν Σύλλογον
στοργή αυτού, εύπρόσωπον παρέστησεν έν τω
μ,έρέΐ τούτφ τό προεδρείον σήμερον.
Έκ δε της εκθέσεως του ταμίου κ. Α. Μη•
λιώτου ό ισολογισμός τής χρήσεως του λή-
ξαντος συλλογικού έτους παρουσιάζει έλλειμμα
λιρών 29,89, άλλα ρητέον δτι και ίκανΐ
χρεωστούμενα ποσά έπληρώθησαν είς έξόφλτ-
σιν. Προσφοράς δ' εκτάκτους έσχεν ό Σύλλογο;
την του άοιδίμου *Ανδρέον Σνγγροΰ έκ λιρών
είκοσι, τακτικώς μέν τέως άποστελλομ^νην,
άλλα κα. ήτις, ττεποίθαμεν, ουκ έσται κχΐ
τελευταία έκ του φιλόμουσου καΐ φιλοεθνοΟς
αυτού οϊκου, καΐ την του Εθνικού Πανεπι-
στημίου είς δύο δόσεις έκ λιρών 28,53, έφ'αίς
πολλά ς έκφράζομεν ευχαριστίας.
Ήδη τής αρμονίας ημών ή μοιραία επέρ-
χεται τροπή και έπΙ τό Φρύγιον ή ημετέρα
λύρα αποκλίνει μέλος* ήδη τήν μελάγχολον
του τών Πυλίων άνακτος άναλάβωμ,εν άφή-
γησιν, ίνα έν βαθυτάτω στεναγμ.ω ψυχής αν-
δρών άριστέων έπιμνησθώμεν έκ τών αγαστών
του Συλλόγου φαλαγγών εκλιπόντων, ήμα;
δε άδινά στοναχίζοντας καταλιπόντων ! *Α-
φΟονον τό θαλερόν δάκρυ κατασπείσωμ-εν. βτ:
ώλετο ήμίν άνήρ Α^ τε έν εύποιίαις και μεγαζ
έν φιλορ.ούσοις και έθνωφελέσι βουλεύμασινί
άνήρ, ός και τόνδε χαρίεντα ναόν μουσών ήμίν
έρεψεν ! ώλετο ήμίν ό μέγας τού Συλλόγου
ευεργέτης Χρηοτάκης δ Ζωγράφος, ό άφθόνω
τη /ειρί είς τε περικόσμησιν καΐ πνευμΛτικ/,ν
τροφήν τού Συλλόγου τόν χρυσόν καταθέμί-
νος* ό θάνατος τοιούτου περί τόν Σύλλογον γ£-
νομένου ανδρός τά νεύρα, ως εικός, τούτου
συνεκλόνησεν, είς λύπην δ' άρρητον και ά-
ληκτον αυτόν ένέβαλεν, άλλα παρήγορον είναι
ΛΟΓΟΛΟΣΙΑ ΤΟΤ ΤΕΩΣ ΠΡΟΚΛΡΟΤ (1898—1899)
215
ΟΤΙ τοΟ τοιούτου ανδρός τα πατρώζοντα τε-
χνχ τας εύεργετικας αυτών ακτίνας ου παύ-
σοντα: χρός τ6ν Σύλλογον έηττέριττείν.
ΈττΙ τω μεγάλφ αύτου ευεργέτη ό Σύλ-
λογος χαΟηχ-ον άλγ)στου χάριτος χλΙ αιωνίου
•νγνω|ΐοσύνης έχτελών, τα όφειλό[Λενα κτέρεα
ααίρίίξε, πολλά [λάλα, ίσα εοιχεν, έπΐ(Λνη[/.ό-
•Γ^νον τελε'σας τελετ7;ν, καΟ' ν;ν δτε έπι τούτφ
τ£ταγ(ΐδνος ρήτωρ, ό έλλόγιρ.ος εταίρος και
έίΛβριθίις διδάκτωρ, κύριος Μηνάς Ανΰεντό-
ηονίος, έττάςιον της θερ[Λης φιλοαουσιας καΐ
'τώ^ρονος (Λεγαλοδωρίας του άνορός περιέ-
πλεξε στέφανον ποικίλοις άνθεσι σοβαρας εύ-
γλωττίοις καΐ {Λε;χετρ7ϊ(χένης χάριτος κεκο-
^ατ,ιιένον (Λουσόληπτος δέ βοσπορίς φίλο ρ.ηλα,
'Βηειρώτιδος καλιάς άγαστόν πτερύγισ(Λα. ή
ϊε<Γ:οινΙς Κοονηλία Πρεβεζιώτον έπΙ τα> πα-
τριώτη αύτης άνδρι [λάλα λιγέα έμινύρισε*
χορός ίε ορφεο φίλων νεανιών υπό τόν γνωστόν
αθ'>σοποιόν άνδρα αίωνίαν την |/.νη(Λην του
άνΧρός ορυγία {Λολττη κατέστ/)τεν .
Άλλα [Λτ,πω τας ροάς των ηιχετέρων δα-
κρύων έπίσχω(Λεν! δτι και πολλοί άλλοι φώ-
τες, έρίηροι ή{Αών εταίροι πότρ^ον έπέσπον !
χχΐ ώλδτο έπΙ τούτω άνηρ εύρύστερνος καΐ
ευρυιιαθης, πολΰν δε τόν ίδρωτα έν τ6> ηΐΛε-
τερω των γρα(Λ[Λάτων άγώνι άποσταζά[Λενος,
άνηρ προστα^/}σας ποτέ του Συλλόγου, δς
αίλα πόλλ' άλγεα έν τω άτρυγέτω του βίου
ΓΟντ(|> επαθεν, ό πολύτλας ^ντως ^Οδυσσεύς
6 ^ΜΙεμος, ου την ευεργετική ν εν τοίς γρά(Λ-
[ΐισι Χρασιν ό οτρηρός της δη;Λθσιογραφίας
Οιρχττων κ. Έτι. Κνριακίδης, εκ του <^^ν εγγύς
τών ^ερ•κοσ{Λθυσών την (Λεγάλην καΐ υπερη-
φανον του Λβσβίου ανδρός καρδίαν αρετών
"δίρχν λαβών, έπάζιον τω άνδρΐ έπΐ[Λνη[;.ό-
ίΤΛον λα[Απρόν ρητόρευ[Λα έποιήσατο.
Άρ7Γ^ιαι δ' ανηλεείς καΐ γα'/,ψώνυχες αί-
?Υϊ;ς τμίν άνηρειψαντο και τόν λιγυν τών
Β'^αντίων άγορητην, του καϊ άττ^ γλώσοης
/^^ίώον μέλιτος §έεν ανδή, ου τό |/ελωδικόν
*« ίντονον κελάδη(χα ποσάκις δεν άντηχησεν
δ' ϊί>τη ταύτη τη αίθούτ/) κατακηλοΰν ή[Λας
*3ώ γοτ,τεΐ3ον ! "Ωλετο ό αληθινός του Γένους
ίιϊϊΛχλος, ό την νεολαιαν έπΙ τών πτερύγων
'^ Ιστορίας και φιλοσοφίας έπΙ τα αίθέρια
*ήγ«ν υψη ! "Ωλετο ό του εύφηριον του Άρι-
^^οαΚους ^νορ,α ως γέρας έν τω άγώνι τών
δ^^οών και της έπΐ[Λελείας έξ απαλών ονύ-
)ΤίΜ χτησάμενος !
Λιρς δ* άγορητης ό άοίδΐ[χος *Αριοτοκλης
"^νόιιινος, καΐ λιγέος επίσης ^επαινετού ελα/ε,
του ευφράδους διδάκτορος κ. Α, Μοστράτον,
δστις, εκ τών στοργικών καΐ εύγνω{ΛΟνων [χα-
θητών του άεΐ[Λνήστου γενό[Λενος, τα του βίου
δέ και της πολιτείας αύτου τα μεν επιστα-
μένος, τα δέ (χελετήσας, την πολλαπλην καΐ
πολυτιμοτάτην καΐ πολυχρόνιον δρασιν του
αειμνήστου ιδρυτού τε και μέλους καΐ τρΙς
προστατήσαντος του Συλλόγου ιστορικού τε
καΐ φιλοσόφου και συγγραφέως άνυσιμωτάτων
έργων καϊ πιστού δΐ καϊ οτρηρου της πολι- ■
τείας θεράποντος καϊ καλλικελάδου το3 λόγου
άγορητου, επαξίως αύτω κατά την επί τούτω
τεταγμένη ν έπιμνημόσυνον τελετήν, ό ημέτε-
ρος ρήτωρ άποδείζας έξύμνησεν.
Άλλα καϊ πολλούς ά>.λους κατά τό έτος
τούτο έθρηνήσαμεν ! Τόν πολλά κατά την
Ίστριάδα χώραν έν τη μορφώσει καϊ παιδεύ-
σει τών ομογενών παίδων έπΙ ρακρόν χρόνον
μογήσαντα Άν. Βενιέρην, Τόν γεραρόν της
^Ασκληπιού τέχνης μύστη ν καΐ εκ τών Ιδρυτών
του Συλλόγου *Απ. Βαψειάδην, Τόν μέγαν έν ^
έΟνικαίς εύποιίαις καϊ εκ τών μέχρι τελευταίας
πνοής αύτου εναπομεινάντων δωρητών του
Συλλόγου *Ανδρέαν τόν Συγγρόν. Τόν έν φιλο-
μούσω και έθνωφελεί έργφ ετέρου μεγάλου της
πατρίδος τέκνου συναντιλήπτορα, τόν γεραιόν
της Γεωγραφίας μήστορα ΚίβρβΗ^ έπίτιμον
δέ του Συλλόγου μέλος. Τόν γεραιόν ανά τόν
Πόντον σκχτζοίΊίχ τών γραμμάτων έκ τών
αντεπιστελλόντων μελών καϊ έν τοίς του' Συλ-
λόγου άγώσι πολλούς τους στεφάνους άράμενον
Ίωάννην τόν Βαλαβάνην, Τους λίαν έπισπιύ-
σαντας τόν πότμον νεαρούς καϊ πολλά ύπι-
σχνουμένους πολύκλαυστους επιστήμονας Βί-
κτωρα Μακρίδην, τέκνον της Θέμιδος, καϊ
Παναγήν Γιαννονλάτον, ΆοκληπιεΙας τέχνης
θεράποντα. Τόν θερμόν καϊ συμ7;^θές του
Συλλόγου μέλος Κωνοτ. Πρίντζψ. Τόν μα-
κράν ποθητών χωμάτων υπό γη ν καλυφθέντα
αιδεσιμώτατον κατηχητήν καϊ καλόν καθη-
γητή ν Κωνοτ, τόν ΠαρΙτσην,
Πολλούς, ως όρατε, έν τζ> ετει τούτφ ή
«ολοή θανάτου μοίρα» εταίρους ημών άνήρ-
πασε, πολύ δΐ επομένως τό του Συλλόγου δά-
κρυ κατεσπείσθη, ένΐ δέ έκάστψ τούτων τά
οφειλόμενα καϊ νόμιμα κτέρεα έκτερέϊξεν άλη-
στος ή μνήμη τών φίλων τούτων οίχομένων
εταίρων.
Ου μην δ' άλλα ως οίκειοτάτην άπώλειαν
ό Σύλλογος ήγήσατο καϊ τόν θάνατον του
λαμπρά τά πρωτόλεια της Ζωγραφείου Βι*
βλίο&ήκης τφ μεγαλήτορι άγωνοθέτη προσε-
216
ο ΕΝ ΚΩΝ22ΤΑΝΤΙΝθηίΟΛΕΙ ΕΛΛΗΝΙΚΟΣ ΦΙΛΟΛθηΚθ2 ^ΙΓΛΛΟΓο^
νβγκόντος Αημ, Σε/Μτέλον, του την φιλολογι-
κην του Πανεπιστημίου είραν τΐ(Αή'Τλντο;,
πολύ δέ τό γόητρον παρ χ των σοφών του
του χέσ[Λθυ τη ελληνική φιλολογία προσπο-
ρισαντος.
Τοιαύτη, έρ{τΐ(Λθν άχροατηριον, ή ένιαύ'τιος
δραίις του Συλλόγου, έκ πάντων δε των ηδη
ε(ρη(Αε'νων, 7ΐ:εποίθα(Λεν, θα όμολογησητε εν
τ•?ι δίκαια κρι'σει ύ(Λών, ότι (^εθ' όλα τα έπι-
.(Γ^ρ.βάντα τω Συλλόγω αλλεπάλληλα πένθη
καΐ τάς έπθ(Λε'νας αλλεπάλληλους διακοπάς
των εργασιών αύτου, τχς εκ της οίκονθ[/.ικης
καχεςίας φυσικας παρακωλύσεις πολλών εργα-
σιών αύτου, ούχ ήττον ίκανην ζωην εις δρασιν
ούτος έπεδείςατο, Οπερ άποδοτέον τό (Λεν είς
τό νέον αί|/.α, ό'περ εις τάς φλέβας αύτου
εισήλθε, δια την εις τάς τάζεις αύτου προσέ-
λευσιν τοσούτων νεοσύλλεκτων και σφριγών-
των είς 8πιστ/)(Λθνικην δρασιν [Αελών, τό δέ
εις την έπαινε την τών αγαπητών (αοι σ'^γκο-
/ σ[Λητόρων προθυ(Λΐαν, [/.εθ' τίς σ^^νηραντό (λοι
του λίαν αισθητού ε (ς τους έμούς ασθενείς
ώ{Λθυς βάρους της προεδρίας, διό και δί-
καιον πολλάς τάς χάριτας έπΙ τούτφ αύτοϊς
άνθ(χολογησαι.
Ήδη την έπΙ τόν παιωνικόν ρυθ[ΛΟν τών
ευχαριστιών τραπεΐσαν βάρβιτον ή(Λών δευρο
δυσίν ετι χάριτος και εύγνω(Λ0Φ^νης χορδβ^ίς
όπλίσαντες, [λέλος ευχαριστιών θερμών άνα-
(;.Γλψω(Λεν πρό της *ν(χετέρας Θ. Παναγιό-
τητος του σε[Λνου Πατριάρχου ή(Λών Κωνοιαν-
τίνον του Ε\ Οτι ηύδόκησεν εν η[/.ίν κατά την
έπίση(/.ον ταύτην του βίου του Συλλόγου
η[/.έραν παραστήναι, τούτον μ^ν τΐ(Λών και
άγιάζων, τό δέ (χετά τοσούτου δικαίου σεβα-
σ(Λθυ προς τόν Έθνάρχην αύτου προσβλέπον
άκροατηριον χαροποιών καΐ ένθαρρύνων.
Χάριτας δε πολλάς εν ονό[/.ατι του Συλλό-
γου τω Έπιτετρα[/.[Λένω της Ελλάδος κ. Ενγε-
νίωΖαλοΗώστα άνθ[/.ολογου(χεν, τωάντιπροσω-
πεύοντι την Α. Έζοχότητα τόν της Παιδείας
ύπουργόν Ζουχδή ηαααν έκλα(Λπροτάτω !4π-
δονίλάχ ΧασΙπ Ιφένάη καΐ πάσαις ταίς παρι-
στα(Λέναις Έζοχότησιν, ότι έτί(Λησαν την
τελετην ταύτην του Συλλόγου διά της προ-
Ούιχου αυτών και τψηέσσης παραστάσεως.
"Ινα δέ (Αη ελλιπείς εν εύχαριστίαις έλεγ-
χθώ(Λεν, εύχαριστοΰ(Λεν θερ[/.ώς ύπ^ρ του Συλ-
λόγου τη τε άείποτε προθύ(Αως και στοργικώς
προς αυτόν διακεΐ[Λένη δη[/.οσιογραφία και
πάσι τοις τάς αυτών δη(χοσιεύσ8ΐς αύτω προσ-
φέρουσι, τοις τε άπό του παλαιού και τ:ίζ
άρτι τό φώς εν τη ή(Λετέρα πόλει ίδουσι περιο-
δικοις, Παιδικω Κόαμω καΐ Βοσπορίδί, προς
α βίον (Αακρόν, επιτυχή και άπρόσκοπτον εύ-
Τόν οιακα δε ηδη της εύπλοούσης ταύτη;
ιεράς νηός τοις νέοις αύτου παραδίδοντες κύ-
βε ρνηταις, ούς τα του κυριάρχου πληρώ(Λατο;
δστρεα τοιούτους απέδειξαν, ήτοι πρόεδρον
ρ.εν τόν κ. Μ, Ψαλίδαν, αντιπροέδρους του;
κ. κ. Ξενοφώντα Σιδερίδην και Α. Μοατρατον,
γενικόν γρα(Λ(χατέα τόν τέως τοιούτον κ. Γ.
ΠαοχαλΙδην, είδικόν τόν κ. Λ. Μαίατάκην, εφο-
ρον της Βιβλιοθήκης τόν κ. Μ. Αύ&εντόπονλον,
τα}Λίαν τόν τέως τοιούτον κ. Α. Μηλιώτγρ^ και
λογιστήν τόν κ. Νικήταν ΙΙαπαγιαννόττουλον,
χρίθ(χεν αυτούς τζ> χρίσιχατι του θάρρους κα-
τής έγκαρτερήσεως, εύπλοιαν αύτοίς καΐ αίσίαν
την εις τόν λΐ[Αένα του σκοπού άφιξιν άπ^
(χέσης στοργικής καρδίας εύχό(Λενοι.
Τοιούτος ούν ό Σύλλογος ή(Λών ών. εν (^ιεν
τοις πατρικοις στέρνοις αύτου τοσούτον θερ(Λώς
και στοργικώς περισφίγγων, ως κλεινάς αύτου
θυγατέρας ^Επιστήμην καΐ Καλλιτεχνίαν, υφ'ου
την φιλόζενον στέγην ό θείος . λόγος σκη-
νούρ.ενος, πνευ[Λατικω ύσσώπω ραντίζων κχΐ
πειστική πλύσει πλύνων τάς ψυχάς τών
προσ£ρχθ}Λένων, άποκαθαίρει και ύπερ χιόνα
λευκό τέρας αύτάς άποκαθίστησι, Σω{Αατ6ϊον,
σκήπτρα (/.εν σέβον και εύλαβού(/.8νον κχΐ
νό[Λθΐς άείποτε πειθό(Λενον, της τιίΛηέσσης δε
προσοχής και συ(ΑπαΟείας του πεπολιτισ(^ι^νου
καΐ έπισ^/)(ΛΟνικΟυ κόσ(Λθυ άξιού(Λενον, ούδ'εν
τό θαυ(/.αστόν ότι τοιούτον εαυτόν άποφαίνων
ό Σύλλογος τής (Λεν Μητρός ή(Λών Μεγάλης του
Χρίστου Εκκλησίας τάς εύχάς και ευλογία;
δαψιλεϊς έπισπάται, καΐ τη σε[/.νη δϊ καΐ εν-
θαρρυντική παρουσία του Ανωτάτου ^Αρψμή-
ρος σή[Λερον τΐ[/.άται, ευλογείται και καθαγιά-
ζεται, τής 'Γψηλής δέ φιλθ(Λθυσοτάτου ^Άνα-
κτος εύνοιας εύ(Α0ΐρεί, παρά δέ τής πεφωτι-
σ(Αένης Αύτου Κυβερνήσεως πολλής τής ίκτι-
(Λησεως άζιουται' εξ ω ν απάντων ούτος δι-
καιούται σθένος και θάρρος άρυθ(Λενος, στερρ<5)
και θαρραλέω νά βαίνη βή(Λατι έπΙ τόν θεά-
ρεστον σκοπόν αύτου, αστέρα άείποτε φωτει-
νόν, παρήγορον και όδηγήτορα «χων τον
άνωθεν λα(Λπυρίζοντα και [Λονονουχι βοώντα
καΐ λέγοντα :
ΘΑΡΣΕΙΝ ΧΡΗ• ΤΑΧ' ΑΤΡΙΟΝ ΕΣΣΕΓ ΑΜΕΙΝΟΝ.
-^ψι^-
ΠΕΡΙ χειρός
ΑΝΑΚΟΙΝΩΣΙΣ
ιίπαγγελθείίία κατά τήν έπέτειον τοΟ Συλλόγοιι έορτήν έν τζ ΑΤΚΕ' (ίυνεδριάσει
της 30 Μαΐου 1899
ύίτό ΜΙΧΑΗΛ ΨΑΛΙΔΑ, νέου :τροέδρου
Παναγιώτατε Αέσποτα,
Σεβααμιώτατοί Ιεράρχαι,
Φά&μονοοί ΚνρΙαι χαΐ Κύριοι,
*Αναλχ•Λ.βχνων την προδορίαν του Έλλη-
νιχοδ Φιλολογικού Συλλόγου, κχΟηκόν μου
ίιωρώ δη{Λ0ΐ{3: να ιχφράσω την £ύγνω{Λθ*τυνην
μουπρός τα ϊ^ίχκγ,χ (^ίλη ίιχ την τι^Αην, την
ό;(θ{αν άττίνειμ,χν (ύμινώς ι!; έαέ, δλω;
ίτΓίφον χαΐ πολλών ίλλων ηττονχ, νχ δη-
λώνω ίέ σαφώς, ίτι την ά;ϋθδοχην του βαρύ-
τατου τούτου ύττουργ/) ριχτός ύπιβοηθησαν αΐ
ΐπ,τζτί ελπίδας (ΛΟυ τό {ΛΪν έπΙ τας ιύλογίας
τη; Αύτου θέίοτάτης ΙΙχνχγιότητος, προ-
ορόνως συ»χαιτ£χούτης της πανδή}Αθυ ταύτης
τών γρα(Α{Λχτων τιλβτης χαΐ σττουίαίως ινΟαρ-
ρυνού«ης μι, τό 3έ έ;τΙ την άφοσίωτιν τών
ίτχίρων προς τό γιραρόν τούτο ίδρυμα χχΐ έττΐ
ττ,^ πρίθυμον σ-^νιργασίαν τών λογίων, τών
όίτοίων τα φιλολογιχα χχΐ έπιττημονιχχ μιλι-
ττ,|ΐχτα ίσοντα! ό πάρα πάντων ποθούμινο;
χχρτϊίς. ΚαΙ έπιιΧη η ϊναρξις τής •πισΓ/3μο-
>ιχης χχΐ φιλολογιχη; εργασίας τοΟ Συλλόγου
«)|ΐιρον ίγχχινίζιται, ϊναρζιν δέ ταύτης χχτ*
ίίος χχΐ νόμον ποιιΐτχι ό διάδοχος του άπο-
'/ορουντος προέδρου, σιβαστου ίταιρου χχΐ
?ίλου, ιυχχιρον έθιώρησα να πραγματιυθώ
9ί(α σοβαρών μέν χχθ* έχυτό, συνάμα δ* ιυ-
λτ,τΓΓΟν χχΐ Ιπαγωγόν, ήτοι πιρί ττίς Χειρός.
"Όντως δΐ η ίχλογη θίμχτος επιστημονικού
ο^ναι^ίνου όπωσοΟν να μιθαρμοσθη προς τό
«νϊίχ^ίρον, η τουλάχιστον την άνοχην άχρο-
«ΤΓ,Λυ χυρίως φιλοχχλου, δτχν μάλιστα ό
ΐΛίγων μιτέρχηται βίδιχώτατον της του
*Αοχ1ψξΐον επιστήμης χλάδον, βιναι χρήμχ
β'Λχολωτατον .
ΙΙώς τφ βντι Σατρός χχΐ τό πλιιστον χιι-
ρο'^γός, ν* άπχσχολήση ύμϊς, ϊστω χχΐ έπΙ
??»ρτχτον, χωρίς νχ μνημονιύτη τ/3ν οδυ-
'Ρλλ. φα. Σύλλογος.
νηραν σμ,ιλην, τόν άπαίσιον κοπτηρα, τόν
άπχισιώτβρον πρίσνα κχΐ την όμώνυμον αύτω
ψαλίδα, προς ά οίκιιότιρον ίχει, νχ τραπνί δέ
αυτόκλητος ζένην δλως όδόν, άναδιφών βί-
βλου; παλαιάς κχΐ τορνβύων φράσιις ;
Έκ τος αμηχανίας ταύτης έξηγαγβν ημάς
προχιίρω; αύτου του ίδίου ϊργου τό πρώτον
συνθετικόν κχΐ ή {αμ.ατικη του χιιρουργου
χεΙρ υπό ϊποψιν πολύ γινικωτέραν πρόκειται
ν' άποτιλέΐΥΐ τό ύποκιίμενον του ήμετίρον
λόγου, καΐ έφ'δσον είναι τούτο δυνατόν, υπό
ϊποψιν είδικωτίραν πως.
Έγνώριζον άρα δτι άλλοίον ηρμοζε θίμα
κχτχ την σημερινην τών γραμμάτων πανη-
ίυριν, ουδέν ήττον δμως προυτίμησα ώς έπι-
εβλημίνον μοι διττώς τούτο, πρώτον διότι
ώς έΛ της ειδικότητος μου παρέχεται μοι
κχθ' έκχστην ή εύκχιρίχ δπως πχρατηρώ πό-
σον αναξιοπαθεί τό πολύτιμον τοϋτο δργανον,
είς πόσους εκτίθεται κινδύνους καΐ κακώσεις
κχΐ πόσον κυρίως παραγνωρίζεται η αξία
αύτου παρ* εκείνων (δίχ. οίτινες ϊχουσι περισ-
σοτίρχν ανάγκην αύτου. ΚαΙ δεύτερον, διότι
ή χεΙρ προφανώς είναι τών τελειότατων καΐ
θαυμχστοτχτων ημών οργάνων, κχΐ δη τό πάν-
των χρησιμωτατον, ούτινος δμως τχς προς
τόν πολιτισμόν έν γένει, την έπιστημην ΐδί:;:,
την κχλλιτεχνίχν κχΐ βιομηχανίαν Ιδιαίτατα
έκδουλεύσεις, ύποτιμώμεν δεινώς.
Ή χεΙρ είναι τό άνχγκαιότχτον τών εξω-
τερικών του άνθρωπου οργάνων, ό δ* ύψιστος
Δημιουργός, ό τα πάντα έν σοφία ποιησας,
τό τελειότατον τών δημιουργημάτων Αύτου,
τόν άνθρωπον, διχ του τελειότατου και Οαυ-
μαστοτάτου τών οργάνων έπροίκισε* δούς δέ
είς τα διάφορα τών την ζωην έν γένει απο-
τελούντων δντων διάφορα είς συντηρησιν καΐ
σωτηρίαν αυτών όργανα, τω γενναίφ, φέρ' εί-
πείν, καΐ τολμηρφ λέοντι ρώμην σώματος,
Τ^ο; ΚΖ' 28
218
ο ΕΝ ΚΟΝΪΤΑΝΤΓΝΟΤΠΟΛΕΙ ΕΛΛΠΝΙΚ023 ΦΙΛΟΛΟΓΙΚΟΣ ΣΥΛΛΟΓΟΣ
δύν^ί^αιν ονύ^^ων καΙ οδόντων, τφ ^ειλφ δέ
λαγωω %αΙ τη φυγαΐέα ΐλάφφ ώϊίΐ^τΓοδιάν, είς
τΛν άνήρωτΓΟν, τό ^/.όνον λογίου ν τούτο ^ν, τόν
βασιλίχ /.χ\ >ίνρΐΐΐίρ/ον ί-: ττάντίαν τούτων,
προίτΕττόρίσιν είς Ιςτ^πηρετη^Ίν της λογι ":
αύτου ^ύ^εως, τγ]ν ^είρα, νίτις ^οφώς οιευΟυ-
νουιε^^τ χο^τέσΓ^σεν όντως τύν ν&ο'^ντα αύτη^
ίΰύντορα τοιοϊίτον, ώττ^ ^ν(ίο*^ς ν' άναφωνησνι
ύπϊρ αύτου ό μέγας της άρ^ταιότ-/)τος τραγικός:
* Πο/,Ια τα δίίνά, πον^η* άγϋ(*ώ^ο^ ^ι^ινάτερον πέΧει».
ΆφαιρέΐΤΟίτε τόν άνθρωτυον την χδίρχ, καΐ
ούτος δεν 'ΐίττχρ^ει τϊλίον, λε'γει ό Γαληνός.
ΚαΙ ίντως^ άν ανέλθω [Λεν ε [ς τύν ττρωτόγο-
νον άνβρωτΓΟν καΐ φχντασθώ^/.εν αυτόν έπΙ
■ΐ^ί γίί γυίλνόν, αδύνατον κχι Ε/.τεθε((λένον,
τό μϊν ιΐς την ΰιάχριτιν των άτρ,οσφαιρικών
ετΓΤ,ρειών, τό δϊ εις την πεΐναν των αιμοβό-
ρων θηρίων, θα θαυμάτωμεν χώς άντεπεςηλΟεν
ούτος νί^.ητίίς κατά πάντων τούτων εν τω
φοβερω ίκείνω άγώνι τ^ϊ^ς υττάρςεως καΙ αύτο-
συντηρη'ίεως επι τοσούτο νς αιώνας ^ καΐ τυώς
δίχιωνίτχς διάσωσε τό είδος του με/ρι σήμερον.
Τό κατόρθωμλ δε τΰίϊτο των διηνεκών αγώ-
νων του εις ττοϊον άλλο όργανον οφείλει η εις
την δεζιωτάτην αύτου "/ειρα; Δια της χειρός
του υπερηστϊΐσεν εχυτόν, η προσέβαλε τόν έχ-
θρΰν, δια της '/ειρός ένεδυσε και έστέγασεν
έα'>τόν κ αϊ κατεστ*/") 6 κατακτητής και ό κύ-
ριος πάντων των επΙ γης^ τών Οπερ γην καΐ
των έν τω βάθει τών υδάτων υπάρξεων. Δια
της /ειρός προσιπόρισεν έαυτω τα τερπνό-
τατα και τα θαυμαστό τατα ώς καΐ άπαισιώ-
τατα ύπϊρ αύτοϋ έμη/ανεύθη.
ΊΙ ^ειρ κατεσκεύασε την λύραν του Όρ-
ψέως και τόν αϋλόν του Πανός^ δια της χει-
ρός έκρά^/^σε τ-ί^ν σμίλην ό Φειδίας, την σφύ-
ραν 6 Πραξιτέλης^ τόν χρωστήρα ό * Απελλής,
άλλα καΐ δια της χίΐρός αφέθησαν και τα
κατά τών θηραμάτων καΐ κατά του πλησίον
φονικά βε'λη. Δια της χεφός κατεσκευάσθη-
σαν χαρίεσσαι καΐ εκπολιστικαΐ πόλεις, άλλα
καΐ αϊ φοβεραΐ και καταστρεπτικαΐ τούτων
ελεπόλεις.
Ή ^είρ έμονιμοποίησε τα έργα της δια-
νοίας τών αρχαίων εθνών, ων τόν βίον μελε-
τώντις ήμιΕς σ^ίμερον φωτιζομεθα καΐ νοερώς
προς τους μύστας πάσης τε'/νης και επιστή-
μης συνδιαλεγόμεθα. "Άνευ ταύτης θα ηδύ-
ναντο να κληροδοτησωσιν ήμϊν ο: έξοχοι της
άρ/αιοτητος σοφοί Πλάτων καΐ ^ Αοιστσιέλης,
Ίτνιοκράτης καΙ Γαληνός καΐ πλείστοι άλλοι
τα προϊόντα της έςόχου αυτών διανοίας; Έ
πώς καΐ άνευ ταύτης θα ηδυνάμεθα και ημείς
ν' άφήσωμεν τοις μεταγενεστέροις ίχνη της
διαβάσεως ημών ; Δια της χειρός καθιστώμεν
μόνιμον και βιώσιμον παν προϊόν της δια-
νοίας ημών, ένδεικνύομεν την δύναμιν και
την ωραιότητα του πνεύματος και της ψ^χης
και φανερουμεν δτι τοιούτο τέλειον και εςο-
χον όργανον είναι έργον υπέρτατης σοφίας.
ΚαΙ δντως, άν έςετάσωμεν την άνατοαι-
κην της χειρός ύφην εν συνόλω, καΐ τ^Γ^ν είόι-
κήν διαρρύθμισιν ενός εκάστου τών μερών, τα
όποια άπαρτίζουσιν αύτην, τα οστά, τάς
αρθρώσεις, τους τένοντας, τους μυς, τους δα-
κτύλους και την λειτουργίαν αυτών, θέλομεν
πειτθή περί της τελειότητος αυτής ώς οργάνου.
Και δια τούτο δεν θέλει θεωρηθή άπο σκοπού
και περιττόν. άν έπισυνάψωμεν ολίγα τινά
περί του ζητήματος ανατομικά, ίνα την άλη-
θειαν τών λεγομένων στηρίζω μεν, καίπερ
κάλλιστα γινώσκοντες ίτι δεν εύαρεστουμεν
δια τούτων εις ακροατή ριον μη ένασμενίζον
τό πλείστον ε{ς τοιαύτας λεπτομερείας, πάρα
την άζιέπαινον άλλως τών κυριών προς τό
όργανον τούτο στοργήν, μεθ* ης περιβάλλουσι
καΐ περιποιούνται αυτό.
Δια της λέξεως χειρ ονομάζομεν κοινώς και
αδιακρίτως τό ελεύθερον μέρος του. σώματος,
τό έκτεινόμενον από του ώμου μέχρι τών
άκρων δακτύλων, δπερ οί ανατόμοι καλουσιν^
άνώτερον ΰκρον' διαιρουσι δε αυτό εκ τών
άνω προς τα κάτω ε(ς τέσσαρα διακεκριμένα
άπ' αλλήλων μέρη, ήτοι εις τόν ώμον, τόν
βραχίονα, τό άντιβράχιον η τόν ηήχνν και
την κυρίως ακραν χείρα, ήτις θ' απασχόληση
ημάς σήμερον, διότι τα άλλα τρία ανώτερα
μέρη είναι ύποτεταγμένα, ούτως είπείν, εις
την έπικουρικήν αυτής ταύτης τής κυρίας
χειρός ύττηρεσίαν.
Ύπό κυρίως λοιπόν άνατομικήν εποψιν, ή
χειρ άρχεται άπό τής κερκιδοκαρτιικής κα-
λούμενης άρ&ρώοεως, ήτις ιζωτερικώς αντι-
στοιχεί ε(ς έγκαρσίαν πτυχήν του δέρματος,
παρατηρουμένην εις τό κατώτατον άκρον του
αντιβραχίου καΐ καταφανεστέραν ούσαν βπΐ
τής προσθίας επιφανείας. Διαιρείται δέ ή χεΙρ
έκ τών άνω προς τα κάτω εις τρείς διαχε-
κριμένας χώρας, ήτοι την καρηιχήν, την μετα^
κάρπιον καΐ την δακτνλικήν.
Και ή μέν καρπικί^ και μετακάρπιος- χώρα,
ΠΕΡΙ χειρός
219
ά^οτιλου^α εν δλον σώ(Λα π6πλατυσ(Λένον εκ
των πρό^ω προς τα οπίσω, τετραγωνικού
Φχη}Λατος, φίρει προς τα κάτω τους πέντε
δαχτύλους, ων οΐ ρ,έν τέσσαρες, ως συνέχεια
αύτίς, έκφυόρΛνοι παραλλήλως, κείνται πα-
ριττλεύρως. Ό δε πέ(Λπτος, βραχύτερος [λέν,
άλλα παχύτερος, αφίσταται των άλλων, έορά-
ζων έπι της ανωτέρας και εξωτερικής πλαγίας
τίς χειρός (ΐοίρας. Ώς εκ της θέσεως δε ταύ-
της καΐ υπεροχής αύτου άνταγωνιζό|Λενος προς
τους τεσσάρας άλλους καΐ άντιπροσωπεύων,
οΰτως ειπείν, τό ημ,ισυ τής δλης χειρός, ώνο-
(ζίΛτ, όττίχειρ.
Ή χεΙρ έχει δύο επιφανείας, την ξαχιαίαν
χοιλου(^ιενην η δσιισ&ίαν και την παλαμιαίαν
τ^προσ9Ιαν, την και σπουδαιοτέραν. Και ή
(ώ ραχιαία επιφάνεια καλύπτεται υπό δέρ-
[ΐατος λείου, λετττου, [χαλακοΟ, ευκίνητου καΐ
άρχιώς τριχωτού, δπερ δέν διαφέρει του δέρ-
[χατος του λοιπού σώ(Λατος. Κατά δε τα κα-
τώτερα άκρα, οι δάκτυλοι σκέπονται υπό
^ερεωτέρας, πλατείας, λεπτής και ελαστικής
τίνος κεράτινης ουσίας, έκγόνου τής έπιδερ-
(ΐίίος, ήτοι υπό των ονύχων.
Ύπό τό δέρμα τούτο υπάρχει χαλαρός
χυψελώδης ιστός, έστερη(Λένος σχεδόν λίπους,
ίνβα διατρέχουσιν αί φλέβες, ρ,ικραί τίνες
τροφικαι άρτηρίαι, τα νεύρα καΐ άλλα τίνα
άγγιία, λυμφατικά καλού(Λενα. *Υπό τούτον
Χ$ εκτείνεται λεπτότατος, πλατύς καΐ λίαν
Ιτ/υρός ιστός, φαχιαία περυαινία καλούρ,ενος,
ο^ι; περιβάλλει και κρατεί έπΙ τής ραχιαίας
ι-ιοανείας των (Λετακαρπίων προσηρμοσρ-ένους
|«ν ιίς την οίκείαν Οέσιν, άλλα καΐ ελευθέρους
•ρός τάς ιδίας λειτουργικας κινήσεις, τους
τένοντας τών (Λυών, οίτινες έκτείνουσι την
/ιίρα και τους δακτύλους, ήτοι τους δύο κερ-
χιοικούς προς τα εζω και άνω, τους τεσσάρας
τένοντας του κοινού εκτείνοντας τους δακτύ-
λους εν τφ [Λέσω, καΐ τους δύο ιδίους εκτείνον-
τας τον του δείκτου καΐ τόν του (Λίκρου δακτύ-
λν^ εκατέρωθεν* προσέτι δε τόν βραχύν και
αχκρόν έκτείνοντα, ώς καΐ τόν ρ,ακρόν άπα-
γωγόν του άντίχειρος.
Ή δε παλαμιαία επιφάνεια, πολύπλοκος
Ο'^σΛ, φέρει έν τφ [Λέσω τριγωνικήν τίνα έντύ-
"ω<ΐίν, τό χόιλον τής παλάμης λεγό[Λενον,
ΐτις περιορίζεται εκατέρωθεν ες επάρσεων,
τϊς (Αεν προς τα εζω καΐ άνω παρά τόν
αντίχειρα, ϋέναρ καλουριένης, τής δέ προς τα
?«ώ χαΐ άνω και έκτεινθ(Λένης κατά (χήκος
του ωλενικου χείλους προς τόν ρ,ικρόν δάκτυ-
λον, η ύησ9έναρ' προς τα κάτω δέ εξ ίτέρων
τριών [λίκροτέρων επάρσεων, κειμένων έπΙ τών
τριών (λεσοδακτύλων διαστημάτων.
Ή χώρα αύτη, ώς καΐ ή δακτυλική, κα-
λύπτεται ύπό δέρματος λείου, άτριχου καΐ
ολιγώτερον ευκινήτου, ώς μάλλον προσκεκολ-
ληιμένου προς τους υποκειμένους ιστούς, φέ-
ροντος δι διαφόρους πτυχάς, τοΰθ' δπερ απο-
τέλεσμα του ανατομικού σχηματισμού τής
παλάμης καΐ τών ποικίλων κινήσεων τών
δακτύλων. ΈπΙ τής επιφανείας ταύτης τό
δέρμα εΤναι προσέτι κατάσπαρτον ύπό απει-
ραρίθμων λεπτότατων μικρών επάρσεων, κα-
λουμένων ϋηλών, αϊτινες γίνονται πυκνότεραι
κατά την τρίτην φάλαγγα τών δακτύλων,
ήτοι την ^γα, δπου διακρίνονται καΐ διά γυ-
μνού οφθαλμού ώς σύστηρ.α . συγκεντρικών,
ελλειψοειδών λεπτών γραμμών.
ΚαΙ αί μεν θηλαΐ αύται εχουσι μεγίστην
σπουδαιότητα διά την λειτουργίαν καΐ άνά-
πτυξιν τής αφής, ώς θά ιδωμεν κατωτέρω.
Αί δί πτυχαί, ων τέσσαρες αί σπουδαιότεραι,
σχηματίζουσαι εν Μ κεφαλαίον, παρέχουσιν
Ικχνάς υπηρεσίας εις τόν χειρουργόν, δχι δέ
ολιγωτέρας καΐ ε?ς τους χειρομάντεις, οίτινες,
εκμεταλλευόμενοι την εύπιστίαν καΐ δεισιδαι-
ονίαν τών απλούστερων, αποφαίνονται τάς
ιαφόρους θαυρ,ασίας καΐ σοφάς αυτών προ-
φητείας.
Ύπό τό δέρμα τούτο υπάρχει άρκετόν λι-
πώδες στρώμα, δυνάμενον νά προφυλάττη τά
υποκείμενα δργανα από πάσης βλάβης. Βαθύ-
τερον δέ του λιπώδους τούτου στρώματος προ-
εκτείνεται ή ανωτέρω μνημονευθείσα περιται-
νία, ήτις προς τό μέρος τούτο λέγεται παλα^
μιαία καΐ πεπαχυμένη προς τά άνω παρά την
ρίζαν τής /«φός συντελεί εις τόν σχηματισμόν
ίσχυρου φ^νδέσμου, του δακτυλιοειδούς καλόν
μέΐ'ου. Έκτης εσωτερικής δε ή οπίσθιας επιφα-
νείας τής περιταινίας ταύτης εκτείνονται κατά
βάθος δύο προεκβολαί, αίτινες, ενούμεναι μετά
τής κατά βάθος περιταινίας, τής διηκούσης
πρό τής σειράς τών τεσσάρων τελευταίων, με-
τακαρπίων οστών, χωρίζουσι την παλάμην ε[ς
^ρεϊς διακεκριμένους άπ* αλλήλων χώρους,
αντιστοιχουντας προς τά άνω μνημονευθέντα,
ϋέναρ, υποϋέναρ καΐ κοίλον παλάμης,
Διά τής διατάξεως δ^ ταύτης και τών δια-
φόρων λοιπών ελιγμών ή περιταινίά αύτη
περιβάλλει καΐ συγκρατεί έν τη οΙκεία θέσει
τους πολυπληθείς μυς, τένοντας, φλέβας, αρ-
τηρίας καΐ νεύρα, τά οποία άποτελοΰσι πολύ-
220
ο ΕΝ ΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΟηίΟΛΕΙ ΕΛΛΗΝΙΚΟΣ ΦΙΛΟΛΟΓΙΚΟΣ ΣΤΛΛΟΓΟΣ
πλοχον, 6'σον καΐ θαυ;Λάσιον σύ;/.:;λβγ(Λα, <τυν-
τβλουν δττως τό δργχνον τούτο καθι'στχται
^ρ•/;<τΐ(Λώτχτον κα\ δυττοχον ττρός έϊςττληρωσιν
πχσών των λβιτουργιών αύτου.
ΚχΙ ή (^Λν χώρχ του &έι•αρος άττοτβλβίτχι
έκ τβτσχρων (Αυών, προωρισ(Λίνων ΐίς τας
χ,ΐΊΎΐσας του άντίχειρος, ήτοι έκ του βραχ&ος
άπαγωγου, εκ του βραχέος καμπτήρος, ίκ του
άντώέίσυ κχΐ έκ του προσα^ω^Όν* 7:ρ4ς δέ
ικ του τΑ'οιτος του μακρού καμτιτήρος κχι
κλάδου τΟυ μεσαίου νεύρου καΐ αγγείων βχ-
θυτερον δΐ ττρός την ρχ/ιχι'χν εττιφχνίΐχν εύρι'-
σκετχι και ό πρώτος μεαόοτεος μυς,
Ή δϊ χώρχ του νπο&έναρος, κβΐ(Αένγι εν τ'7^
ανωτέρα καΐ εσωτερική (Λοίρα της πχλχ[Λης,
πδριλα[χβχν5ΐ τρεις ΐΛυς xροωρισ(x^νους διχ τάς
κινήσεις του (Αίκρου οακτ^Λου* ήτοι τόν άτταγω-
γόν, τ^ν βραχνν καμπτήρα κχΐ τόν άντίΟετον,
Τέλος δε εν τψ {λέσω τό κοΖίον τι^ς παλά-
μης, τό κ${(Λενον (Λετχξύ Οέναρος κχι υττοΟέ-
ναρος, χώρα (;.εγαλειτέρχς σπουδαιότητος,
καθόσον έν ταύτ/) ευρίσκθ(Λ$ν υζό τό δέρ[Λχ τόν
λιπώδη ϊστύν, κοινόν άλλως τε εις δλην την
παλάμην, την κατ' ίπιπολην περιταινίαν, τό
κατ* έπιπολην παλα^ααϊον άρτηριακ&ν τόξον
κχΐ τάς έκ τούτων έκφυθ(Λένχς αρτηρίας των
δακτύΙαη% τό μεοαϊον κχΐ ώλέίΐον νευρον και
τους τένοντας των κατ* Ιπιπολην καμτττήρων
καΐ των κατά /?άί?ος (Λετα τών έλμιν&οειδών
αυτών μυών, περιβαλλθ|Λένων έζ αφθόνου λι-
πώδους ίστου, την κατά βάύος παλαμιαίαν
άπονεύρωοιν κχΐ ύττό ταύτ•/;ν τό κατά βά&ος
παλαμιαίον άρτηριακόν τόξον, επχναπαυό^Λενον
έτΓΐ τών (χετακαρπίων οστών, ων τα (χεσόστεα
διαστ7)(Αατα πληρούνται υπό τών μεαοστέων
κάλου (λέν ων μυών,
Εύρι'σκο'χεν δε προσέτι έν τη παλχ{^.ν) κχι
τχς &ηκας λεγθ[Λένας τών τενόντων, ών δύο
αί (χεγαλείτεραι, ή (χεν άρχθ{Λένη έκ του ρ.ι-
κρου δακτύλου κατχλχ[;.βχνει τό η[Αΐσυ έσω-
τερικόν της παλά(;.ης, περιλαμβάνουσα τους
τένοντας τών κοινών κα;Λπτηρων, ή δέ εξω-
τερική συνοδεύει τόν τένοντα του ρ,ακρου καμ-
πτνίρος του άντι/ειρος* έκτος τούτων κχι
εκχστος τών τριών λοιπών δχκτύλων, λιχα-
νός, μέσος κχι παράμεσος, φέρει αν χ (λίχν
χωριστήν μικρχν θήκην διχ τους εκείθεν διερ-
χο[/.ένους τένοντχς.
'Άπχντες δε ο1 (;-υς της χειρός ε(σι προωρι-
σ(Αένοι εις τχς διχφόρους κινήσεις χύτης, ήτοι
πρηνισ|ΛΟν, ύπτιχσ(ΛΟν, προσχγωγήν, άπαγω-
γήν, κά(Λψιν, ϊκτασιν και αντίθεσιν τών δχ-
κτύλων, και χρησΐ[Αεύουσι δια του συνδυα9{)Ε.ου
τών κινήσεων τούτων εΙς την έπιτευζιν της
ευστροφίας, ευκινησίας κχι άναριθ(/.ήτων άλ-
λων λεπτότατων γνωστών κινήσεων της χβιρός.
Τό δϊ άρτηριακόν σύστη;Λα, τό χρησΐ(/.€υον
άλλως προς διατροφήν, συντήρησιν καΐ άνχ-
πτυζιν παντός οργάνου, εν τη χειρι σχτ<{Λχ-
τίζει πυκνόν σύ(/.πλεγ(ΑΧ οχετών συγκοινωνούν-
των πολλχπλώς, κχι δή ούτως, ώστε, κατχ-
στρ8φο};.ένου ένόςήπλειοτέρων, οί λοιποί οχετοί
ν' άνχπληρώσιν αυτό άποτελεσοιατικώς. Δη-
λαδή ή κερκιδικη και ώλέί'ίος αρτηρία, κχτβρ-
νόμεναι έκ του άντιβρ^νίου κατά τχ πλάγια
τ>5ς χδ<ρος, εισουουσιν εις αυτήν και οιχα^ο-
|Λεναι και άναστο;Λθύ{Α8ναι πάλιν, σχη{Λατί-
ζουσιν έν τω (χέσφ αύτης δύο τόζα, παλαμιαιά
κχλού(Λενχ, τό κχτ' έπιπολην και τό χατά
βάθος, ώς ανωτέρω έζεθέσαριεν. Έκ τούτων
πάλιν άφθονοι κλάδοι έκφυόμενοι είσβάλλουσιν
εις ένα εκαστον [χυν προς διατροφήν αύτου.
Έκ της κυρτής δί περιφερείας τών αρτηρια-
κών τούτων τόζων έκφύονται έτεροι κλάδοι,
οΣτινες, διευθυνό[λενοι κατά {λήκος πρός.τά
κάτω, διασχίζονται πάλιν είς δύο, διήκοντες
εις τάς πλαγίας πλευράς τών δακτύλων ηαΐ
καταλήγουσιν εις τήν κορυφήν τούτων άνα-
στθ(Αθύ;Λενοι ούτως, ώστε έκαστος τών δα-
κτύλων διατρέφεται υπό δύο κυρίων αρτηριών.
Λ ι, φλέβες της χειρός είναι δευτερευούσης
ση(>.ασίας, καθόσον χρησίίχεύουσιν απλώς εις τό
νά διοχετεύσωσι τό άκάθαρτον ήδη αί(Λα από
της χειρός εις τό κέντρον της κυκλοφορίας.
Τά νεύρα, τό τηλεγραφικόν τούτο καλώ-
διον, διά του οποίου πάς έζωτερικός έρεθισρ.ός
διαβιβάζεται εις τόν έγκέφαλον καΐ από τού-
του πάλιν ώς επιταγή προς έκτέλεσιν ταύτης
ή εκείνης της κινήσεως ε {ς τό σώμ,α, είσΐν έν τη
χειρι συνέχεια του βραχιονίου πλέγ[Αατος, του
έκφυο;Λένου έκ της κατωτέρας τραχηλικής
ρ.οίρας του νωτιαίου (Λυελου κχι κχταλήγοντος
εις τήν χείρα ρ.έ/ρι τών άκρων τών δακτύλων.
*Ά(Λεσος δέ πηγή, ές ης τά της χειρός νεύρα
προέρχονται, διέποντα τήν κίνησιν καΐ αίσθη-
σιν αύτης, είσι τρία, τό κερκιδικόν, τό ώλέ-
ηον και τό έν τφ (λέσφ τούτων κεί[Λενον /<€-
σον καλού|χενον• είναι δέ τά νεύρα ταϋτα
[Λίκτχ, δηλαδή συνίστανται ές (νών αισθητι-
κών καΐ κινητικών. Και τό ρ,έν κερκιδιχόν
και κλάδοι τινές του ώλενίου, διατρέχοντες
τήν έσωτερικήν |Λθΐραν, έννευρουσι τήν ρα-
χιαίαν έπιφάνειαν της χειρός, τό δε [χεσχΐον
και λοιπόν ώλένιον τήν παλα[Λ.ιαίαν.
ΠΕΡΙ χειρός
221
Τα τρ{α ταύτα ν«υρα, δ(αχλα^(ζό(Λενα %1ς
τχ ^(χφ^ρα (λίρη της χκρός, άφ' ου δώσωσι
τας χινητίΛχς αυτών Γνας βίς ίνα ϊκα<ΤΓθν [Αυν,
Χιανδ}!^»^^ τας α^^θητικας αύτι^^ν 6 {ς τό $ίρ|Αα,
ιννιυροΰντα 1ν βκαστον ιΧιαν της χβιρόςχώραν.
Ί6 [λέν Μ€ρΗΐδίχί>ν γιυρον ίιίπβι την αϊ-
ββησιν ττίς ραχιαίας χώρας του άντίχιιρος,
λιχανοΰ, μί^ου χα: )&6ρχ(δ:χθυ χιιλους του :τα-
ραΐΜ'Του δαχτύλου χχΐ την άντίττοιχον τούτων
ραχιαιαν Ιπ'.φάνκαν τίς χβιρός. Τό δΐ ώλέ•
ηοτ την λοιχην ραχιαίαν [ΑΟΐραν ώς καΐ την
ραχιαίαν χαΐ παλαμιαίαν του ^αραμί^ου, (ΐι-
χρου δαχτύλου καΐ ύττοΟίναρος.
Τό /ΐ£σαν δε ηνρον διίπιι την αισΟησιν
Λτίς τις λοιπ^ΐς παλαμιαιας χώρας, '?ϊτοι του
άντίχβιρος, λιχανου, [Λίιου, του έζωτιριχου
η[λ(9ΐως χιίλους, του παραμίσου δαχτύλου
χαΐ θίναρος.
Εές τό δέρμα δβ της παλαμιαιας έτριφανιιας
της χιιρός χαταληγουσιν α», αίσθητίχαΐ Ινες
ιίς Λως ίδιον σύιτομα, άτταντών άττοχλειττι-
χώς εις την χώραν ταύτην χαΐ προωρισμένον
ί;ρός την είδιχην λειτουργιαν της χειρός, ήτοι
την άφην. Δηλαδή ο Ι α{σθητιχοΙ ούτοι χλαδί-
υχοι των νεύρων χαταληγουσιν ένταΟΟα πο•
λυειδώς: τό μίν χατ' ευθείαν εις τό δέρμα,
ΰΐέχρι της επιδερμίδος, τό δε ε{ς μιχρα ωοειδή
«ωμάτιχ (1 — 5 χιλιοστών του μίτρου), τα
ότίΓΟΐα χρέμανται εχ των άχροτίλευτίων χλα-
διτχων τών αισθητικών νεύρων χαΐ ονομάζον-
ται Πατοίγ€ία αωμάιια (00Γρα8€α1β8 άβ
Ρβοίΐΐβ), ώς ίκ του ονόματος του ανατόμου,
του πρώτου :^εριγράψαντος αύτχ(1836). ΚαΙ
άπαντώσι μίν ταύτα διεστταρμένα ύς δλον τό
ίίρμα, είναι δί άφθονώτατχ ε!ς τους δακτύ-
λους χαΐ εξαιρετικώς πάλιν τα περισσότερα
ί|ς την τρίτην φάλαγγα, ήτοι την ράγα τών
ίχχτύλων τέλος είς είοικά τίνα σωμάτια, τα
δποΐχ άπαντώσιν αποκλειστικώς και μόνον εις
την παλάμην της χειρός (και εις τό πε'λμα
του ποδός), εκεί, δπου και εντοπίζεται τό α(-
<Λΐί)τηριον της αφής. Τα τελευταία ταύτα
ν^^ριxx σωμάτια, Μαΐιονέρεια καλούμενα, ώς
ίχ του πρώτου άνακαλύψαντος αυτά, τα
χυρίως σωμάτια της αφής, άφθονώτατα ίπΐ
τών ραγών τών δαχτύλων και επιπολαίως
χείμενα, πληρουσι τας άνω περιγραφείσας
::ολυπληβείς θηλας του δέρματος τών δα-
χτύλων.
Τό κρηπίδωμα δε παντός του πολυπλοκω-
τάτου τούτου συστήματος, ίπι του οποίου
ομοίου προσφύονται, ώς εϊπομεν, μυς καΐ τέ-
νοντες, είναι ό οστέϊνος της χβιρός σκελετός,
αποτελούμενος ες 27 οσταρίων διαφόρου
σχήματος και (αγέθους, εύκινήτως προς άλ-
ληλα συνηρμοσμένων δι χ στερεωτάτων συν-
δέσμων, αποτελούντων μετά τών οστών τάς
διαφόρους αρθρώσεις.
Έκ τών 27 τούτων οστών, οκτώ, έχοντα
σχήμα άκχνόνιστον κυβικόν και τεταγμένα
εις δύο σειράς, άνωτέραν καΐ κατωτέραν,
άποτβλουσι τόν καρηόν, την ρίζαν τρόπον τίνα
τής χδΐρός, δια τής οποίας αύτη συνδέεται
μετά του αντιβραχίου.
Πέντε άλλα έπικήμη κυλινδρικά οστά, κεί-
μενα παραπλεύρως τό μεν παρά τό δέ, άπο-
τελουσι τό μετακάρΆΐον, όπερ μετά τών ανω-
τέρω συνιστώσιν, ούτως είπείν, τό σώμα της
χειρός, ήτοι την παλάμην. Συνέχειαν τών
οστών του μετακχρπίου άποτελοϋσι τά οστά
τών πέντε δακτύλων, άτινα^ επιμήκη χαΐ
ταϋτα, αριθμούνται είς δεκατέσσαρα.
"Εκαστος δάκτυλος σχηματίζεται έκ τριών
τοιούτων οστών κατά μήκος διακειμένων καΐ
προς άλληλα συνηρθρωμένων καΐ τρείς φά-
λαγγας αποτελούντων δι' εκαστον δάκτυλον,
πλην του άντίχειρος. Οστις αποτελείται υπό
δύο μόνον δστών καΐ δύο φαλαγγών. Αι φά-
λαγγες δέ αύται, εκ τών άνω προς τά κάτω
σμικρότεραι γ•*νόμεναι, καταλήγου'ϊιν είς τ-ζ^ν
τρίτην, την καΐ μικροτέραν, ήτις και §άξ κα-
λείται.
*Η φυσιολογική λειτουργία τής χβιρός έζά•-
γεται έκ τής ανατομική; περιγραφής αυτής.
Ό σκελετός αυτής, συνιστάμενος έκ πολλα-
πλών μικρών οσταρίων μετά λείων αρθρικών
επιφανειών, συναρθρούται καταλλήλως κχΐ
προάγει τάς διαφόρους κινήσεις αυτής είς τό
τέλειον. Οι δέ μυς, τεσσαράκοντα περίπου
τόν αριθμόν, κατενεμήθησαν ούτως, ώστε νά
κινητοποιώσι την χείρα διαφοροτρόπως και
νά καθιστώσιν αυτήν έπιτηδείαν προς τους
ποικίλους εκείνους μετασχηματισμούς, δι' ών
επαρκεί εις τήν έκπλήρωσιν τών ποικίλω τά-
των αυτής εργασιών.
01 τέσσαρες δάκτυλοι, επιμήκεις, άνισοι και
άποκεχωρισμένοι ό εις του ετέρου, φέρουσιν
ίΕκαστος ανά τρείς αρθρώσεις, χάριν τών
οποίων ούτοι δύνανται ν' αφίστανται αλλή-
λων, νά κάμπτωνται καΐ έκτείνωνται ελευθέ-
ρως, καΐ νά έφαρμόζωντχι επίσης ακριβώς
έπΙ τών ογκωδών ώ; καΐ έπΙ τών λεπτό τά-'
των αντικειμένων.
π
222
Ο ΕΝ ΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝϋΥΠΟΛΕΙ ΕΛΛΗΝΙΚΟΣ ΦΙΛΟΛΟΓΙΚΟΣ ΣΤΛΛ0Γ03
Ρ
Ό ^έ άνη'χδίρ (/.ετα τόστης (Ααθτι{Λατικης
ακρίβειας εττέτυχε να κατάσχτ. την θέσιν του,
ώ^τε [Λονον ούτω ηδυνηθη 7:ράγ[/.ατι να κα-
ταστησγ) (χετά των λοιπών δακτύλων την
χείρα (χηχανισ(ΛΟν τέλειον και αληθές ανλλη-
τιτήριον όργανον.
Έκτος της κοινής α(<τθη<τεως, ήτις υπάρχει
διακεχυρ,ένη έφ' δλου του δίρ(Λατος, η χεΙρ
έχει καΐ (δίαν τίνα αίσθητικην δύνα(Αΐν, ήτις
καΐ (;.όνη χαρακτηρίζει αύτην ως είδικόν αίαΰη-
τήριον όργανον της άφης, ΚαΙ δέν πρέπει να
'Τ'^γχίηται η άφη (λετα της κοινής αί<τθήσεως,
καθόσον αύτ•/) έχει, ως ειδοιχεν, και ϊδιον νευ-
ρικών σύστη(Αα, άποτελού(Λενον εκ των άνω
(Ανημονευθίντων σω[Λατίων του' Μάϊσνερ, δη-
λαδή των ειδικών σω(Λατιων της άψης, άτινα,
εύρισκό(Λενα εντός τών άπειροπληθών θηλών
της παλά(Λης, και ιδία έπι τών ραγών τών
δακτύλων, καθιστώσι την χείρα τό είδικον της
αφής αισΟητηριον.
Ή άφη είναι η αισθητική εκείνη δύναμις,
δια τής οποίας λα{Αβάνθ(Λεν γνώσιν τών δια-
στάσεων, του σχήματος, της συστάσεως καΐ
άλλων ιδιοτήτων τών άντικεΐ(/.ένων. Αυτή
προσέτι επανορθοί, κανονίζει και συ(Λπληροί τ6
έργον τής οράσεως καΐ είναι ή [ΑΟ\η τών αισθή-
σεων, ήτις ουδέποτε υποπίπτει είς άπάτην.
Τό δε άκροτελεύτιον τής χειρός έφόδιον,
οί όνυχες, τα πλατέα καΐ λεπτά εκείνα πέ-
ταλα, τα σκέποντα την ραχιαίαν έπιφάνειαν
τής τρίτης φάλαγγος τών δακτύλων, δια την
στερεότητα καΐ ελαστικότητα αυτών παρέ-
χουσιν άντίστασίν τίνα και ύποστήριγ[/.α είς
τας ράγας τών δακτύλων εν καιρώ ψαύσεως
άντικεΐ(Λένου τινός καΐ φέρουσιν είς έπαφήν
προς τούτο περισσοτέρας θηλάς, καΐ ούτω
καθιστώσι {χεγαλείτερον τό άπτικόν πεδίον,
τουθ' 6'περ λίαν σπουδαίον δια την αίσθησιν
τής αφής.
Έκ τής συντό[Λως έκτεθείστις άνατο(Αΐκής
κατασκευής και φυσιολογικής λειτουργίας εξ-
άγεται δτι ή χειρ είναι όργανον έκτελεστικόν
σπουδαιότατον και χρησψ.ώτατον, και δια την
είδικήν φυσιολογικήν ίδιότητα, ην έχει, δηλαδή
τήν άφήν, κατατάσσεται (/.εταξύ τών πέντε
αισθητηρίων οργάνων : του οφθαλμού, του
ώτός, τής ^νός και τής γλώοοης, πλεονεκτεί
δέ (λάλιστα ή χεΙρ τών λοιπών διότι ό \»Χί
οφθαλ(ΛΟς, τό ους, ή γλώσσα και ή ρις είναι
όργανα (/.άλλον πα&ητικά, δηλαδή δέχονται
[λόνον τάς έξωτερικάς εντυπώσεις, εν ω ή χεΙρ
είναι και ένεργητικόν φ^γ/ρόνως όργανον, διότι.
δεχό(Λενον τάς ^ζωτερικάς εντυπώσεις, εκτελεί
και εξωτερικεύει συγχρόνως ταύτας καΐ τας
τών άλλων αίσθητηρίων πάνυ δεζιώς καΐ πι-
στώς: ήτοι ή χειρ καθίσταται ό πιστός υπη-
ρέτης του άνθρωπου, άνευ του οποίου αδύνατον
ήτο να ύπάρζτ, ούτος. 'Όθεν προσφυέστατα
ελέχθη υπό τών πατέρων ή(Λών α Χειλών όΙ-
λνβΐένων, ίρρει πολνμητις *Αϋηνηί>,
Τήν άλήθειαν ταύτην ανεγνώρισαν και
άλλοι τών αρχαίων φιλοσόφων , όμ,ολογησαν-
τες (λάλιστα τήν χείρα ύπερτέραν τών λοιπών
αισθητηρίων οργάνων.
Ό * Αναξαγόρας π. χ. έπρέσβευεν δτι έ
άνθρωπος οφείλει τήν υπεροχήν αύτου έπι τών
λοιπών ζώων ε!ς αυτήν τήν χβίρ^• « * Αναξα-
γόρας μ^ν ονν φηαι διά τό χείρας Ιχειν φρο-
νιμώιατον είναι τών ζφίον τόν ό,ν^ρωηοντ^,
και είναι (χέν αληθές δτι ό * Αριστοτέλης δια
τών έπθ(Λένων• αΕνλογον δε διά τό φροτι-
μώτατον είναι τών ζφων χεϊρας Ιχεινιο, καΐ ό
Γαληνός (Περί χρείας Μορίων, κεφ. 3)* α Οντω
μ^ σοφώτατον τών ζφων δν&ροχπος, οντω Οε
χείρας όργανα πρεηοντι ζζρω οοφφί>' ηθέλη-
σαν ν' άποδείξωσιν δτι ό άνθρωπος δεν είναι
υπέρτερος τών άλλων ζώων, διότι έχει χβίρας,
άλλ' ως υπερέχων τούτων, ανάγκην εΤχε καΐ
τελειότατου οργάνου, ουδέν ήττον δ(χως και
εν τνί προς αλλήλους άντιρρήσει περί τούτου
ετι κατέδειξαν τών χειρών τήν ύπερέχουσαν
θέσιν καΐ τελειότητα.
*Αν ό οφθαλ(ΛΟς έξυ(Ανήθη, καΐ δικαίως,
υπό τών αρχαιοτέρων καΐ νεωτέρων ποιητών,
αν ή λεπτοφυής και θαυ(Λασία κατασκευή
αύτου έθαυ[Λάσθη υπό πάντων, άλλα καΐ ή
κατά τό φαινό(Λενον χονδροειδής χεΙρ έθεωρήθη
ού (λόνον σοφωτάτη έπινόησις, άλλα και ίδιαί-
τερον του άνθρωπου χαράκτη ρ ιστικόν. Σύγ-
κρισίς τις τών δύο τούτων αισθητηρίων οργά-
νων δεν εΤναι αληθώς άπο σκοπού άφ' ού μά-
λιστα, ως κοινώς πιστεύεται, δτι ό οφθαλμός
είναι τό πολυτιμότερον τών αίσθητηρίων, ή
δέ χειρ μόλις άξιούται τής δεούσης προσοχής.
Τοίς πάσι κατέστησαν ήδη γνωστά•, αί
θαυμάσιαι ύπηρεσίαι, τάς οποίας παρέχει ή
χειρ δ'.ά τής αφής εις τους δυσμοίρους εκεί-
νους, οίτινες ήτύχησαν να στερηθώσι του
πολυτίμου τής οράσεως αισθητηρίου, του
οφθαλμού. Χιλιάδες τυφλών σήμερον διά τής
αφής αντικατέστησαν τήν δρασιν μετά κατα-
πληκτικής επιτυχίας. Έν ταίς σχολαίς τών
τυφλών μετά θαυμασμού παρατηρούμεν τά
απίστευτα αποτελέσματα τής χρησιμότητος
ΠΕΡΙ ΧΕΙΡ02
523
της χδφο^,' όια της οττοιας κχτορθουτι την
ίχ(Αί^Γ.σιν διαφόρων βιοποριστικών έπα^^^γελ-
[ΐάτων, χαΐ έτταρχουντες ούτω δια της άτο-
α'.χης αυτών άζιας χαΐ εργασίας ι {ς την πλή-
ρωσιν τών ίδιων αναγκών, άποσκορακίζουσι
την ειδεχθή έπαιτείαν. Εκεί δια της χφης
(ΐανθάνονσιν άνάγνωσιν καΐ γραφην, διδά-
σκονται την οργανικην (χουσικήν θεωρητικώς
τε καΐ ττρακτικώς• πολλοί δέ νίοι τυφλοί,
απόφοιτοι τών σχολών τούτων, είναι άριστοι
τ,δη καλλιτίχναι, τυχόντες του πρώτου βρα-
βείου άνεγνωρισ{χένων ^Ωιδείων μεγαλοπό-
λεων καΐ ριετερχόμενοι νυν εύδοκί|Λως τό έργον
καβηγητου της (ίουσικ-^ς.
Ή σύγχρονος έπιστη(^ί.η αναγράφει πλείστα
ίσα περίεργα καΐ εκπληκτικά γεγονότα, άνα-
γό|«να εις την ασκη^ιν της άφης τών τυφλών.
Έν τω Πανεπιστη(Λίω Οαπΐΐ3Π(1]β ύττηρχε
καθηγητής τών |χαθη|Αατικών τυφλός, Βαπη-
άετ$θη καλού(χενος, δστις δια της αφής διέ-
κρινε τα αληθινά από τα κίβδηλα {^ετάλλια.
Ό άό{ΐ;^ιατος ούτος καθηγητής έδίδασκε τους
νόμους της δτΐτικής, εςηγών τι; ν φύσιν του
φωτός καΐ τών χρωμάτων καΐ την Οεωρίαν
τίς δράοεως.
Έν αύτη τνί Αγγλία ύττηρςεν υπουργός
τών ταχυδρθ(Λείων και τηλεγράφων τυφλός,
ΡαΐϋΰβΙί χαλούρ,ενος, δστις έπΙ πολλά ίτη
ίιηνθ'Λε τό ύπουργείον τοΰτο [χετα μεγίστης
ίιςιέτητος.
Έν Ενίαη ζη τυφλός έφη{Αεριδοπώλης,
δτΓίς δια της αφής διακρίνει άλανθάστως τας
ίιοιθόρθ'>ς έφηιαρίδας, καΐ ουδέποτε άπατα-
ται, ώστε να οώστ) άλλο άντ* άλλου φύλλον
ΐ'Α τους πελάτας του* ό τυφλός ούτος διακρίνει
χαΐ τα χρώματα δια τής αφής.
Έν Λονδίνφ ύττήρχε καΐ γλύπτης ζώων
τυφλός, ΥίάαΙ ονομαζόμενος, δστις, μόνον
οιχ τών χειρών άντιλαμβανόμ.ενος του σχη-
ρ^τος και καταμετρών τό μέγεθος κχι τάς
ί'.χστάσεις τών ζώων, κατώρθου, δπερ άπί-
σττ/Γον, πλην αληθές, να πλάστ/) τα πανο-
|ΐοιότυ::α αυτών πολλά δέ έργα του τυφλού
τούτου καλλιτέχνου θαυμάζονται σήμερον ως
αριστουργήματα.
ΚχΙ ενταύθα, εις τό έν Σισλη ΝοαοκομεΧον
τ^ ΈΙ^ψης ΗόρίΙαΙ άβ Ια Ραίχ, ώς καΐ
(^ τα εν Βεβεκίφ ^αχ^λίχά ορφανοτροφεία
Ι ^ηϋων ύπάρ/ουσι δύο τυφλαΐ διδάσκαλοι τής
Ι (ίουσικης, εκτελουσαι έπΙ κλειδοκυμβάλου, ώς
Ι χαΐ έπΙ του εκκλησιαστικού οργάνου, μουσικά
*ί(Αχχιχ και ύμνους προς τόν Λημιουργόν
μετά σπανίας τέχνης : γράφουσι καΐ άναγινώ-
σκουσι μετ* εύχερείας. Έξ αυτών ή έν Σισλη
έχει καΐ τρεις μικρούς δυστυχείς τυφλούς μα-
θητάς, τους οποίους διδάσκει γραφην καΐ άνά-
γνωσιν. ΙΙρός τοίς θρησκευτικοίς των βιβλίοις
λχμβάνουσι τακτικώς και άναγινώσκουσι καΐ
ιδίαν εφημερίδα, έξης μανθάνουσι την κίνησιν
του κόσμου. *ΙΙ έν Βεβεκίφ τυφλή διακρίνει
προσέτι τα χρώματα δια τής αφής, επικρίνει
επιτυχώς την τυχόν έλαττωμχτικην ένδυμα-
σίαν τών μικρών μαθητριών της και, εκφέρει
•ρ^ώμην δτι τούτο η εκείνο τό χρώμα η ένδυμα
αρμόζει μάλλον εις ταύτην η εκείνη ν κτλ.
ΙΙεριεργότατα είναι επίσης καΐ τα φαινό-
μενα, τα παρχτηρούμενχ έπΙ τών πρώτων
εντυπώσεων τυφλών τίνων, άζιωθέντων, μετά
επιτυχή έγχείρησιν, ν* άνακτησωσι την δρχ-
σιν, την οποίαν κατά τχς πρώτας ημέρας δέν
έγνώριζον να χρησιμοποιήσωσι, καΐ κατέφευ-
γον οιχ τοΰτο πάλιν εις την άφην. Άναφέ-
ρουσι τοιούτους άναβλέψαντας, οίτινες, δτε τό
πρώτον είδον τους γονείς η οίκείους, δέν ηδυ-
νηθησχν ν' άναγνωρίσωσιν αυτούς, ε!μη δτε
δια τής χειρός έψαυσαν τό πρόσωπον αυτών*
τα οίκειότερα δέ τών αντικειμένων παρουσια-
ζόμενα αύτοίς τότε μόνον άνεγνώριζον, δτε
διχ τής χειρός έψηλάφων αυτά* εις δέ έξ
αυτών διηγείτρ δτι τυφλός ών διηρχετο μόνος
κχΐ άνευ δυσκολίας δλας τάς οδούς τής πό-
λεως, δτε δέ ηύτύχησε να μεταχειρισθ/5
τους βλέποντας ηδη οφθαλμούς του, πολλά-
κις περιεπλχνηθη κχΐ «ύρέθη ε!ς την ανάγκην
νχ ζηΓ/ί πληροφορίας περί τών οδών.
Πάντα τα ζώα ϊχουσι τα αίσθητηρ^x
αυτών, τίνα μάλιστα τούτων εχουσι τό εν ές
αυτών ύπέρτερον του αντιστοίχου παρχ τω
άνθρώπ<ι). Ό λαγωός π. χ. έχει την άκοην
οζυτέραν ημών, ό κύων τ•/}ν δσφρησιν, ό αετός
τόν οφθαλμόν οξυδερκέστερον, άλλ' ό άνθρωπος
έχει πάντα τα αίσθητηρια έν τελειότατη αρ-
μονία, την δέ άφην ε(ς τοιούτον βαθμόν άνε-
πτυγμένην, ώστε ουδέ πόρρωθεν είναι δυνατόν
να παραβληθη η τών λοιπών ζώων προς αυ-
τήν. Άλλα καΐ ώς έπικουρικόν τών λοιπών αι-
σθητηρίων, ώς κχΐ άλλων δεξιοτήτων του
άνθρωπου, δυνάμεθα να έζάρωμεν την χείρα.
Παρά τοίς κωφχλάλοις, είς τους όποιους
η τε άκοη ελλείπει κχΐ ή γλώσσα κατ' άκολου-
θίαν αδρανεί, ή χεΙρ διχ τών θαυμχσίων αυτής
κινήσεων άναπληροί τόν λόγον, δσοι δ* ηύτύ-
χησαν να έπισκεφθώσι σχολας κωφαλάλων,
έθαύμασαν πάντως, πώς δια τών χειρονομιών
424
ο ΕΝ ΚΩΝΣΤΑΝΤίΝΟΥϋΟΛβΙ ίΛΛΙίΝΙΙίΟΪ ΦΙΛΟΛΟΠίίΟΪ ΣϊΆΛΟΓΟ^
Π
διδάσκονται κχΐ (Αχνθάνουσι νχ συνεννοώντχι
{Λ5τχ θχυ(Λχττής ταχύ τη το;, ν* άναγινώσκωσι
χχΐ νχ γράφωσι, νχ συζητώτι ζωηρώς περί
των νέων της ή(χ.ίρχς, νχ έττικρίνωσι τα αρθρχ
των έφη(Λ$ο{δων, χχ(, κη^ύττοντ©; μιαικώ; τ6ν
λόγον του θεοΟ, να προκχλώσι τα όχχρυχ η
τόν €νθουσιασ(ΛΟν εις ό|Αθΐοπχθ6ίς αυτών άχρο-
ατάςη (χχλλον θβχτάς.
Κατά τα λεχθέντα, η χεΙρ άττοδεικνύεται
7Γαντοδύνα[Αος χαΐ ίχχν.η ν* άντιχαταττήστ)
λίαν επιτυχώς τα λοιπά αΙσθητήρια. Τ( δε η
θεία του Άακληπων τε'χνη, (δια οέ η χειρουρ-
γική δια τχς καταπληκτικάς προόδους κχΐ
θχυ(Αχστάς θεραπείας οφείλει είς την χείρα,
τούτο αδύνατον είναι νχ έξαρθη επαρκώς
διχ λόγων.
Την άνα{Λφηριστον του λιχανου χρηστό-
τητα, ηδίκησε βεβαίως ό ίσχυρισθείς δτι
εύκταΐον αύτου εφόδιον Οχ ητο καΐ τρίτος έπΙ
του άκρου αύτου όφθαλ^λός, διότι [χυωπών
ίκεινος οέν κατεϊδεν δτι άνθ* ένύς τάχα ελλεί-
ποντος, δε'κα ϊχθ{Λεν οφθαλμούς έπΙ τών (σα-
ρίΟ(Λων ραγών τών δακτύλων {Λας. Δια τών
οέκα τούτων οφθαλ{Λών οί τυφλοί βλέπουσι,
δηλαδή άναγινώσκουσι, γρχφουσι καΐ τελειοΤί-
σιν, ως ό ΫίάαΙ, τα άριστουργη;χχτχ της
οΊκείχ; τέχνης.
(Ιεριποιώ{Λεθχ την χ^ίρα, έςασκώ(Λεν την
άφην καΐ τα λο;πα αίσθητηρια, κχΐ τότε
α).χν9άστως συ(Απληρου[χεν και τελειοποιοΰ-
(Αεν ίαυτούς.
Δια ταϋτα νθ(Λίζθ(Λεν δτι η χέΐρ ως δργχνον
αυτοτελές καί, ούτως είπειν, ελεύθερον εν (τχί-
σει προς τόν λοιπόν όργανισρ,όν, ϊχουσα ΐδίχν
φυσιολογικηνλειτουργίαν, άνηλουσαν αποκλει-
στικώς είς έαυτην, ως έ οφθαλμός κχΐ τό ους,
υπό κοινωνιολογικην δέ εποψιν ή χρησιμωτίρχ,
έδικχιοϋτο, νο(^αζο(Αεν, κχΐ αύτη να εχτ) ίδίαν
παθολογικην θέσιν έν τ% ίατρικη επιστήμη,
ως, φε'ρ' ειπείν, ή οφθαλμολογία καΐ ή ώτολο-
γία, αϊτινες, χωρίς να ίξεγείρωσι μηδενός τόν
χόλον, κατώρθωσαν να δημιουργήσωσιν ίαυ-
ταίς είδος τι αυτονομίας.
*ΙΙ χείρ, ως καΐ τα λοιπά αίσθη^/)ρια, ϊχει
τας (δίας αύτης παθήσεις* αΐ συγγενείς π. χ.
παραμορφώσεις τών δακτύλων, ή σύσπασις
τ'?5ς παλαμιαίας άπονευρώσεως, ό έν είδει έλα-
τ-ορίου δάκτυλος (άοΐρί βΠ νβ880νί)^ ό γρα-
φικός σπασμός τών δακτύλων (ΰναηψβ άβ8
βαηναίηβ) καΐ αλλαι, περί τών όποιων ολό-
κληροι είδικαΐ μελέται έγένοντο, άνηκουσιν είς
την χείρα* άλλαι δέ πάλιν παθήσεις, κοιναί
κχΐ είς τό λοιπόν σώμχ, πχρουσιάζουσιν έν
τγ) χβιρί, ω; έκ της χνχτομικής αύττίς κατα-
σκευής, δλως ίδιαιτέραν μορφήν και σοβαρό-
τητα, έπιφέρουσαι μάλιστα κχΐ αυτόν τόν θά-
νχτον η τό ολιγώτερον την άνικχνότητα της
χειρός. Οί τραυματισμοί αύτης, ιδίως δέ οί τών
νεύρων καΐ τενόντων, αϊ αιμορραγίας, αΐ
φλεγμοναί κ. τ. λ. εχουσιν δλως ίδιον χαρα-
κτήρα καΐ χργ)ζουσιν Ιδιαιτέρας προσοχ^ίς.
'Όσοι δέ ίπαθον τυχόν ποτέ την οδυνηρο-
τάτην έκείνην πάθησιν, την παρωννχίαν, -ιητοι
τό κοινώς καλούμενον χαλαγκά&ι, δεν έλη-
σμόνησαν βεβαίως τους σφοδρότατους εκείνους
και δντως αλησμόνητους πόνους, οϊτινες εινχι
τρόπον τίνα παρότρυνσις της άγρυπνου φύ-
σεως, έζαναγκαζούσης ή μας σκοπίμως να
έπιζητησωμεν την £ρ.εσον Οεραπείαν του πο-
λυτίμου οργάνου.
Ή συναρμολόγησις δμως ε!ς μίαν καΐ την
αύτην πραγματείαν πασών έν γίνει τών πα-
θήσεων της χειρός, χειρουργικών, τραυματι-
κών, νευρικών, ως καΐ τροφικών διαταραχών
και τών τοιούτων, είναι έργον δυσκατόρθωτον,
άλλ' εύχτίς τουλάχιστον έργον θα ητο, αν
άπετελείτο μονογραφία τις, περιλαμβάνουσα
αποκλειστικώς την χειρονργικην της χειρός,
καθόσον, ή κατά χώρας κατανομή τών παθή-
σεων αρμόζει κατάλληλο τερον είς την χει-
ρουργικήν ή είς την άλλην έν γένει ίχτρικήν.
Έκαστη πάθησις της χειρός εχιι άμεσον
έπίδρασιν έπΙ την λειτουργίαν του τιμιωτάτου
τούτου οργάνου, ό δε χειρουργός, ό συνειδώ;
την αρμονική ν ταύτην έν τη χειρί άλληλεγ-
γύην, οφείλει να προσπαθη να όιατηρ•^ την
ακεραιότητα αύττίς, να προφυλάττη από πά-
σης βλάβης καΐ προσβολής καΐ να φροντίζη
παντί σΟένει να σωζγ) καΐ τό ελάχιστον μόριον
αύτης, δσον άφ' ετέρου οφείλει ν χ έπερ.βαίν•/;
άνευ αναβολής προς πρόληψιν μεγαλειτέρων
καταστροφών. ^
Έκ τών μέχρι τούδε πειθόμεθα δτι Ικ τε
του σχηματισμού και της λειτουργίας, αΐ χεί-
ρες του άνθρωπου είναι τό σπουδαιότατον
έζωτερικόν δργανον της τελειότητος αύτου,
καΐ του καθόλου πολιτισμού ό ορατός δημι-
ουργός καΐ ίσχυρός άμύντωρ. Πλεονασμόν δέ
θεωρουμεν, έάν είς δσα είπομεν θελήσω μεν νχ
προσΟέσωμεν καΐ άλλας αποδείξεις περί τών
ευεργετημάτων, τα οποία ή άνθρωπότης δί'
αύτ^ς άπήλαυσε, και άφίνω ε{ς εκαστον. υμών
ΠΕΡΙ χειρός
•χΕτ' ολίγον εντεύθεν ά7:8ρχ^ό;Λενον, ν' άνα[/.ε-
τρη'ττ) τα έκ της χειρός αγαθά καΐ να Οαυ-
[χί-ϊτΐ τ6 έργον της * Υψίστης Προνοίας.
Άλλα [ΐη παραγάγγ) η;^ας ή φορά του λό-
νου, [ΐηδε νορσ/ι τις δτι, ύττερυιαχησαντες
τη; ώ(ΐολογη»Αε'νης άλλως χρησιΐλότητος της
•/εφίς, έτ:1 <?τιγ(Αην καν έλη Τ(λο νησα (Λεν δτι
ΐλλη δίναι ή ττί]ΎΎΐ πάσης η[/.ών ενεργείας καΐ
^ίξιότητος, η ενόοτάτ•/) εκείνη δύνα{Λΐς, ήτις
αόνη έξθ}Αθΐοί ηριας προς τό θείον. Τουτ' αυτό
άνα[ΐφιβόλως ύποδηλοί καΐ ό (χέγας Σταγιρί-
της, λδγων : Οδίέ ή χείρ, οίό* δλίο τών μο -
ρ«ωι• οίίέν δνεν ψνχής (Άοιστοτ. /Ιεοί ίαίαη'
κεφ. Λ', Ι^. 726 ^22).
Κατατταύων δέ τόν λόγον, ευχοριαι και πα-
ρακαλώ πάντας και ε.δ'.κώς τά έρίτιαα καΐ
λόγια του Συλλόγου (Λέλη δπως χειρί ύγιεί και
στιβαροί, υπό την λάρ,ψιν πεφωτισ(/.ένου νου,
εν πν•ύ[λατι ομονοίας κατά καθήκον μάλιστα
υπό την σκέπην της αητρός ημών Εκκλη-
σίας καΐ υπό την *Γψηλην προστασίαν του
γαληνότατου *Άνακτος, έργασθώσιν έν τφ
πνευματικώ βίω, οίος είναι ό τών γραμμάτων
καΐ τ^ς επιστήμης, διότι Ιν αύτφ ό αληθής
κόσμος και ή άγηρως δόζα τών εθνών.
Έλλ. φ»λ. Σύλλογος
Ίά^ος ΚΖ' 29
^
ο ΕΝ ΚΟΝΣΤΛΝΤΙΝΟΪΠΟΑΕΙ
ΕΑΑΡΙΚΟΣ ΦΙΑΟΑΟΠΚΟΣ ΣΓΛΑΟΜ
ΑΝΑΓΝϋΣΜΑΤΑ
ΤΟΝ ΛΕ', Α^'. ΛΖ; ΑΙΓ ΣΪΑΑΟΓΙΚΟΧ ΕΤΟΝ 1895-1899
^
ΠΕΡΙ ΤΙΙΣ ΜΛΑΣΚΑΑΙΑΣ ΤΟΪ ΛΙΚΑΙΟΪ ΕΝ 1'βΜΙΙ.
ΠΡΟ ΤΟΥ ΙΟΥΣΤΙΝΙΑΝΟΥ
ύπό
Π. Δ. ΝΙΚΟΛΟΠΟΥΛΟΥ
*Ανεγνώο^τ\ έν τή ,ΑΣΙΖ' ουνεδριάοει της 19 Ιουνίου ΐ895•
Έτι ζολυν χοόνον οί μόνοι νοίΛοδεδάσχαλοί
εν *Ρώ[Λνι ησχν οί Ποπίφικες, έν τω ττροσ-
ώ^φ τών όποιων συν6)ς6ντρουντο τό τε δ(-
χϊΐον, η ο•*Λθνο;Λΐα και η θρ/^σκΕΐα. Μεταξύ
τών ^^γ•^'ραφ^ων ο Κικέρων (106 — 43 π. Χ.)
έν τω δογω αύτοΰ 1)ί? Ι60ί1)118 -^(^ωρίζει γ;[Λίν
ότι ούοδίς τϊδύνατο να ήναι καλός Ποντίφιξ
άγνοών τό δίκαιον.
Εις τοϋτο άττοβλέττων εις τών σοφών της
Γαλλίας νοαοδιδασκάλων ελεγεν 7;(Λίν έν τω
α^χθτριιτι του δτι η νθ(Λΐκη ίτζιστΊ^^-η καΐ η
9ργ,σ꣕α τ,σαν εν καΐ τό αυτό και δτι οί αυ-
τοί άνΧρις ήσαν και Ποντίφικες και νθ[Λθδι-
ίάσχαλοι.
Πρό της δηΐΛοσιεύσεως της ΔωδεκαβίβΙον
η έζιιτηριη του δικαίου ην άγνωστος σχεδόν
Ιν 'Ρώ(λΥΐ, εκτός ολιγίστων έςαιρέσεων, αίτινες
::£ριωρίζοντο εις τους Ποντίφικας, κρατοΰντας
νθ|;ιικά τίνα αξιώματα, ως έτ:1 τό πλείστον
^^γ/ΕΟμενα μετά τών θρτ,σκευτικών κανόνων,
χιΐ κχτα παράδοσιν μεταβιβαζόμενα από
ηλιχίας εις ηλικίαν, έν οίκογενείαις τισί, προ-
νοριιού/οις θεματοφύλαςι τών της πόλεως μυ-
σττιρίων. Τα άςιώμ,ατα ταύτα ήσαν ά;:λαί
τουνόίλου διατάξεις και ρητά, έν έρρυΟμισμε'-
ναις φράσεσι συνηρμολογημε'να και αποτε-
λούντα ({ρου; ύμνους, έξ ου και Οαπηΐηα
ώνομάζοντο παρ* άπασι τοΙς συγγραφευσιν.
Έζίτών δεκάρ/ων, άβΟβηΐν'ίΤΙ (451 π. Χ.
Χ'ψίουργηΟεντων προς σύνταξιν νόμων), τα
χατα ^αράδοσιν φυλαττόμενα ταύτα ρητά
(Γ^ρραίρέντα εγράφησαν και συνε'στησαν μετά
τών ιερών ασμάτων τα Ιερά λεγόμενα βιβλία,
ι^ίρ ώς πολύτιμ,α και ιερά κειμήλια έφυλάτ-
τοντο εν τοις ναοίς μεταξύ τών θείων άντι-
«ι;Λενων,τών είς την έξάσκησιν της Ορν.σκείας
/^γ.';ΐ[Α07Γ0ί0υμε'νων.
Αλλ' ό λαός, μεμακρυσμένος παντός δη-
μοσίου ύπουργηματος, επιτρεπομένου τοις πα-
τρικίοις, έν παντελεΐ τών νόμων αγνοία διε-
τε'λει. Έν τούτοις ωθούμενος υπό του κατέ-
χοντος τα σπλάγχνα αυτόν θάρρους κατώρθωσ*
την δημ,οσίευσιν της Δωδεχα βίβλου, Τό δ ' έρ-
γον τούτο, άπαξ" δημ,οσιευθέν, ετέθη είς την
διάθεσιν πάντων, ούτως, ώστε αί έν τούτφ πε-
ριεχόμεναι φράσεις κατέστησαν η ελευθέρα εκ-
φρασις πάντων, παύσασαι άποτελουσαι κτήμα
τών πατρικίων και θρησκευτική παράδοσις.
Καίτοι ό λαός κατώρθωσεν ούτω να γνωρίση
τους νόμους, έστερείτο δμως εΙσέτι του δικαιώ-
ματος της ερμηνείας αυτών, διότι οί πατρί-
κιοι έπεφυλάξαντο έαυτοϊς τό δικαίωμα τούτο.
Ούτοι καΐ μόνοι ειχον τό μονοπώλιον της
νομικής έπιστημ'Λς, ην άπεκάλυπτον ε(ς μό-
νους τους πελάτας των. Είς αυτούς μόνον
παρείχον δια τών συμβουλών των βοηθειαν.
*Αλλ' αί συμβουλαΐ αύται, γραπταΐ ενίοτε, ώς
έπΙ τό πλείστον δε προφορικαί, δέν άπιτΑουν
μεθοδικην διδασκαλίαν, έξ ου η νομ,ικη επι-
στήμη διετέλει είσέτι ούσα δια τόν λαόν,
έστδρημένον παντός εκκλησιαστικού είτε πολι-
τικού δικαιώματος, μυστήριον καθαρόν. Τοι-
αύτη η το ή Οέσις του λάου καΐ μετά την
δημοσίευσιν της ΔωδεχαβΙβλον,
Ούχ ήττον ολίγον κατ* ολίγον η του δι-
καίου γνώσις ηρξατο αποσπώμενη τής θρη-
σκείας. ΊΙ ερμηνεία της ορθής τών νόμων
εννοίας, ήτις έπι εκατόν και έπέκεινα ετη
ει/ εν έγκαταλειφθή τοις Πωτίψιξιν, αφέθη
ελευθέρα τοίς ίδιώταις έκείνοις, ων αί δικο-
νομικαΐ γνώσεις και τό τάλαντον προσειλκύ-
σαντο την έμπιστοσύνην του δημοσίου. Τάξις-
τις ανθρώπων, διακρινομένων έπι ευφυία,
ησχοληθη είδικώτερον περί την έπιστήμνϊν
του δικαίου και περί την πρακτικην διεξαγω-
γην τών υποθέσεων είργάσθη. Έν τούτφ
230
ο ΕΝ ΚΩΝΣΤΛΝΤΙΝΟΓΠΟΛΕΙ ΕΛΛΗΝΙΚΟΣ ΦΙΛΟΛΟΓΙΚϋΣ ΣΓΛΛΟΓΟΣ
τώ χρόνφ άνεφάνησαν οι νθ{Λθδιδάσκαλοι, έν
οΤς Φ^γκατελέγοντο και έκ των δύο τάξεων
άνθρωτοι: πατρίκιοί τε καΐ πληβείοι.
ϋί νο(ΛθΧιδάσκαλοι ούτοι Φ-ίνηρχοντο πολ-
λάκις είς συνεδριάσεις παρχ τόν ναόν του
Απόλλωνος καΐ εντός τών διαδρόμων τών
δικαστηρ{ων, ίνα διασαφηνισωσι καΐ έκθέσωσι
τάς δυσκολωτέρας και [χαλλον ενδιαφέρουσας
υποθέσεις. Είς τούτο άποβλε'πει, καΐ τας
συνελεύσεις ταύτας ύπαινιττόρ,ενος ό /ΐΐνβ/ϊα-
//.5^ λέγει, εν ταϊς σατύραις αύτου ]ηνί8(ΐη6
ρβήίηβ ΑροΙΙο.
Αί συ[/.βουλαι τών νθ[Λθδιδασκάλων τούτων
έδίδοντο δωρεάν είς τους ταύτας αίτουντας.
Άφ' ης ημέρας τ6 επάγγελμα τούτο εδόθη
τοις πληβειοις, κατέστη προσιτώτερον άμα
και έλευΟεριώτερον. 0• νομοδιδάσκαλοι δεν
περιωρι'σθησαν πλέον ε!ς τό να δίδωσι συμ-
βουλάς εις τους διαδίκους, άλλα χωρουντες
επΙ πλέον ένεκαι'νισαν μαθήματα νομικτίς
επιστ/)μης, επιτρέποντες τοις πάσι ν* άκρο-
ώνται τών συμβουλών των και να άκολου-
θώσι τάς απαιτήσεις των. Τότε δΐ τό δίκαιον
κατέστη επιστήμη προσιτή εις πάσας τας
κοινωνικάς τάζεις.
Οι νομοδιδάσκαλοι παρεδέχοντο τους νέους
έν δλαις ταίς φάσεσι της εξασκήσεως του
επαγγέλματος των. 'Ότε ίδιδον την γνώμην
αυτών επΙ νομικών ζητημάτων, δτε έδίίκνυον
τους δικονομικούς τρόπους δπως καλώς διεζ-
αχθτ) δίκη τις, δτε συμπαρίσταντο τοις πε-
λάταις των πρό του δικαστού η δτε συνέτατ-
τον νομικάς συμβουλας εϊτε συγγράμματα, οι
μαθηταί των τους ηκουον μετά προσοχής,
έπετήρουν τάς απαντήσεις των καΐ εμάνθα-
νον νά εοαρμόζωσι τους ους έμάνθανον νόμους.
Τιβέριος ό Κορουγκάνιος, πληβείος εκ γενε-
τής, αλλά περιβεβλημένος άλληλοδιαδόχως
τό αξίωμα του Κήναορος του μεγάλου Ιΐον-
τίφικος και τό του διδάκτορος, άπεκάλυψεν
εις τό δημόσιον τά της νομικής επιστήμης
μυστ•/;ρια, ιδρύων αληθή καΐ συστηματικήν
σ/ολήν και έξηγών εις τους προσερ/ομένους
και έπιθυμούντας άκροα^ίθήναι τους τε τύπους
καΐ τά νομικά αξιώματα.
Ούτος παρεδέξατο έν τη σχολτ, ταύτη ου
μόνον τους υιούς τών πατρικίων, οίτινες προ-
, ώριζον εαυτούς είς κυβερνητικήν τίνα θέσιν,
ώσπερ τούτο επραττον οί προηγούμενοι, άλλα
και όλου; τους αστούς τους έφιεμένους της
\. Σατυρικός ποιητ^ίς (4? — 1?3 (λ. Χ.).
μαθήσεως τών νόμων. Ό Πλίνιος ό πρεσβύ-
τερος (23 — 79 μ. Χ.) λέγει δτι ό ρωμαϊκός
λαός τοσούτον κατεθέλχθη έκ τών ευεργεσιών
του, ώστε καΐ ανδριάντα αύτο) άνήγειρεν ί;;ι
μιας τών τής πόλεως πλατειών.
Ή επιστήμη του δικαίου, ως βλέπετε,
έρ.ανθάνετο κατ' αυτούς τους χρόνους δπως μέ-
χρι τινός έν Τουρκία και έν Γαλλία κατά τόν
μεσαίωνα. Ό σπουδαστής έμάνθανεν από στή-
θους την Αωδεκάβιβλον καΐ έμελέτα τό πον-
τιφικόν δίκαιον είτα τακτι>ίώς έφοίτα παρά
τινι νομομαθεί διακεκριμένφ, ένεπνέετο έχ
τών απαντήσεων του ΛαΙ έμορφου εαυτόν διχ
τό με'λλον στάδιόν του. *Ητο οικογενειακή,
ούτως ειπείν, διδασκαλία, από διδασκάλου εις
μάθη την μεταβιβαζόμενη, και ούχι θεωρητική,
διδομένη παρά καθηγ•/5του έξ επαγγέλματος
καΐ έναντι αμοιβής.
Κατά τά τελ^»^ταία ετη τής Δημοκρατίας
ή διδασκαλία καΐ ή μελέτη του δικαίου μετά
πλείονος ζέσεως έπεδιώχθη. Έκ σχετικών
προς τινας νομοδιδασκάλους κειμένων εξάγε-
ται δτι ούτοι ένησχολούντο είς τό τους μαθητάς
ίΠδΙΐΙαβΓβ καΐ ίη^ΐΓΠβΓβ. Τά δύο ταύτα
ρήματα έγένοντο αντικείμενα πλείστων σχο-
λίων παρά τοίς συγγραφευσιν, (δί^ τοις γερ-
μανοίς, άτε περικλείοντα έν έαυτοίς πάσαν την
του δικαίου διδασκαλίαν. Τινές ίξ αυτών βα-
σιζόμενοι* έπι τών κειμένων του Πομπονίαν
άξιουσιν δτι ίπδΙίΙαθΓβ^ σημαίνει τήν μεθο-
δικήν διδασκαλίαν τών τεχνών καΐ επιστη-
μών. Κατ' αυτούς ή ίηδίίΐαΐίο ητο άληθήςτις
καΐ μεθοδική διδασκαλία, προπαρασκευάζουσα
τόν μαθητην και προηγουμένη τής διδασκα-
λίας, ην εμμέσως έλάμβανεν άκούων τάς -^γνω-
μοδοτήσεις, αίτινες παρά νομοδιδασκάλου έδί-
δοντο. Αί έρμηνείαι άλλων τινών συγγραφέων
ετεινον εις τό νά δείξωσιν ότι τό ίπδίΓαβΓΘ
έσήμαινεν έξαιρετικήν τίνα διδασκαλίαν πλη-
ρεστέραν τής πρώτης.
Όπως ποτ' αν η, έκ πλείστων εξάγεται
κειμένων δτι πρό του τέλους τής Δημοκρατίας
ύπήρξεν έν *Ρώμη αληθής τις διδασκαλία τής
νομικής επιστήμης. Αύτη δ' ητο Οίωρητική.
Είναι πράγματι δύσκολον τό νά παραδεχθη
τις τήν έναντίαν γνώμην, άφ'ού εκθετικής
γινώσκομεν πηγής δτι ό ΒαΙΙ)(ΙΗ ΙΛαΙηίη^
έδωκε ταύτην είς τόν 8βηΊίΐίη 8κΙρίαίΐηη
και ό ΤνώαΐΊκΗ είς τόν ΐΛώόοη, *Αλλ* εάν
ή του δικαίου διδασκαλία ητο θεωρητική, δεν
ύπήρχον έν τούτοις σχολαΐ νομοδιδασκάλων^
όπως ^^7:^^^γοΊ σχολαΐ ρητόρων.
ΠΕΡΙ ΤΗΣ ΛΙΔΑΣΚΑ.νίΑΣ ΤΟΤ ΔΙΚΑ10Τ ΕΝ ΡΩΜΙΙι ΠΡΟ ΤΟΓ ΙΟΓΣΤΠ^ΙΑΝΟΓ 231
Οί ΐΛαθηταΙ προσ^ρχοντο τακ,τίΛώζ αθρόοι
δττω; γνωρισωσι την γνώ[Λην και τας συ[Αβου-
λας τών νθ[ΛθίιδατΛάλων, άττεκαλουντο δε
ανίώΊοΓβί^η , έκ του ααάβο, ήτοι άκροώμαι.
Καίτοι η τών νοίΛΟ διδασκάλων παροχή της
διδασκαλίας έγίνετο δωρεάν, εντούτοις ο ζήλος
χαΐ αί χροσπάθειαι τούτων ίκανοποιουντο δια
τών ρητορικών θριά[Λβων τών (/.αθητών των.
Οντως ό 2κ£ν<$Αας εσχε τ-ί-,ν τΐ{Αην να άριθ(λνί
[ΐεταξυ τών [Λαθητών του τέν εζοχον καΐ εν-
δοζον ρήτορα, δν οι συ|/.7:ατριώταί του άπεκά-
λεσαν πατέρα της πατρίδος,
Οί εις τό βη|Λα ττροωρισριε'νοι νέοι η οι εις
την του νοριοδιδασκάλου άσχολίαν [Λέλλοντες
ιτιδοθ^ναι, συνηθιζον εις την τέχνη ν του ό[Λΐ-
λδίν, 7;αριστά{Αενοι είς τάς τών δικαστηρίων
ΕΪτε εις τάς της Γερουσίας συνεδριάσεις.
Πράγ(Λατι, αρχαία τις συνήθεια έττέτρεπεν
εις τους γερουσιαστας να συ|Λπαραλαρ.βάνωσι
(«9'εχ'^τών τους νέους των υΙούς, ονθ(Λαζθ(Λέ-
"ίϋ^ ρνβίβα:(αίΐΐ8, εκ του καλύρ.{Αατος, δπερ
ί^βρον και δπερ έκαλείτο ρνβίβχΚΐ, Ιίερίερ-
γίν τι καΐ αρκετά νόστΐ(Λθν άνέκδοτον διη-
γούνται έττΐ τούτου, καΟ'ά αναφέρει 6 ΑηΙΐί^
ΟβΙΙίηβ, Ήριέραν τινά ό νέος Ραρίήΐΐβ πα-
ρεκαλειτο θερ|Λώς υπό της (/.ητρός του ίνα
ϊτ,λώστ} ποίον τό θέ[Λα της συζητήσεως έν τη
Γίρο'^σία* πιεζό{Λενος δ* απεφάσισε νά εϊττ/),
^ρός απαλλαγή ν του, δτι συνεζητηθη τό ζή-
τη(χα, εάν ην α ι προτΐ[ΛΟτερον νά δώσωσιν ε (ς
τ^ν σύζ'^γον δύο γ»-»ναίκας η ε {ς την σύζυγο ν
δύο άνδρας. Τό άποτέλεσρ,α της φανταστικνίς
ταύτης ιστορίας ητο τό άκίλουθον. Την επαύ-
ριον αί ρωμαίαι [Λατρώναι, έξερεθισθείσαι παρά
τη; [Λητρός του Παπιρίον, περιεκύκλωσαν την
Γιρουσίαν καΐ (χετά κραυγών έζήτησαν δπως
[Αη δοθώσι δύο γ^^ναϊκες εις ενα άνδρα, άλλα
[ΐίλλον δύο άνδρες ε!ς [λίαν γυναίκα. Εννοεί-
ται ευκόλως ή ίπΐ τούτω καταλαβουσα τους
γιρονσιαστάς εκπληζις* αύτη παρίίλΟε διά τ'ίς
τον πταίσ{ΐ.ατος όρ-ολογίας, ε(ς 9)ν προέβη ό
Παπίριος καΐ ένεκα της οποίας ίπαυσαν οΐ
•Λοί τών γερουσιαστών νά γίνωνται δεκτοί ΐίς
ττ,ν Γερουσίαν.
Άρχο{Λένου του 6°^ αΙώνος οΐ νθ[Αθδιδά-
Λχλοι έδη{Λθσίευσαν νθ[Λΐκά έργα, προωρι-
«ίλένα εις τό νά διευκολύνωσι την σπουδήν της
«ι^,ριης ε{ς τους έπιθυ[χουντας ταύτην ίκ-
ααδείν. Ό 8€Χίν8 (ΕΙίαπηβ Ρ(Ρίΐί8 συνέ-
γ3αύεν Ιργον, έπονθ(Ααζό(Αενον Τηρβτϋία η
Λί5 (χΙχαηΐΙΎη, περιέχον έν τρισΐ (λέρεσι την
'^(ο&ζχάβιβΙον, την έρ[Αηνείαν αυτής καΐ τάς
Εβρί8 αοΗοηβΗ. Ό Ροταίηβ Οαίο Σηοί-
ηΐαηη$, εις δν άποδίδοτδιι ή πολύκροτος ΙβΧ
€4αίθηίαηα, άφήκεν έργα πολλού λόγου άξια.
Ό Μηϋίΐΐ^ Σκευόλας έγίνωσκε κατά βάθος
την έπιστη|Λην του δικαίου, ούτινος έζέδωκε
τάς άρχάς' τό έργον του ^η8 ΟΛνΐΙβ είναι τό
πρώτον έπι της επιστήμης διδακτικόν εργόν.
Της Αυτοκρατορίας διαδεζαμένης την άη-
(Αοκρατίαν, τό πρόσωπον τών νθ[Λθδιδασκάλων
καΐ ή έπισ^/){Λη του δικαίου άνεπτύχθησαν.
Είναι ό χρόνος, καθ' δν ή Τώμη κατέσ^/)
περίδοξος εκ τών γρα(Λαάτων. Ποιηταί, φιλ07
λόγοι, φιλόσοφοι. Ιστορικοί, πάντες προσέρ-
χονται άρωγοι εις την πνευ[Λατικήν της πα-
τρίδος άνάπτυξιν. Ή του δικαίου διδασκαλία
έν πλήρει άνθηρότητι ευρίσκεται. Οί νο|Λθδι-
δάσκαλοι [Λετ' άκρας ευτυχίας βλέπουσι την
έπιστήμην ταύτην προς τά πρόσω χωρούσαν,
αύτοΙ δ' οί ίδιοι καθίστανται βαθ(;.η6όν πανί-
σχυροι, ή δε δόζα καΐ ή δη[Λθτικότης αυτών
προβαίνει εις βαΟ[ΛΟν, ώστε νά έπιρρίπ^/)
σκιάν έπι τών αυτοκρατόρων.
Άπό τών χρόνων του Αυγονοτον αναφαί-
νονται οί κυρίως καθηγ•Γιται του δικαίου. Ό
υΐρίαηηβ τους αποκαλεί ^η^^8 €ίνΐΙί9 ρνο-
(β88ονβΒ, Ό Μοάββίιηηβ Ιβρηη άοοίονββ
η άοοβηίββ. *Η πρακτική διδασκαλία παύει
ύφισταρ,ένη δπως άλλοτε. Μόνον ή θεωρία
έδιδάσκετο παρ' ανθρώπων, ών τό έπάγγελρια
ήτο τό τους άλλους διδάσκειν. Τό δίκαιον
έδιδάσκ&το ούχΙ πλέον, δπως άλλοτε, εις τόν
κύκλον τών δια(Λαχθ(Λένων ή τόν διάδρο[Λθν
τών δικαστηρίων, άλλα δη|Λοσία έν ίδιωτικαίς
σχολαίς, ώς ή τών ρητόρων, έν τξ έδιδάσκετο
ή φιλοσοφία, ή εύγλωττία καΐ ή ρητορική.
Ή έπιστή|χη του δικαίου ειχεν ήδη τους
αντιπροσώπους αυτής, καΐ σχολαΐ ήνέφγον
ήδη τάς θύρας αυτών. Ό ΙΙΙρίαηΐίΒ καΐ ό
Μθάβ8ίίηη8 ισχυρίζονται δτι αύται ήσαν
πολυπληθείς κατά τους χρόνους τών *ΛντωνΙ'
νων, Έν τούτοις διάφορα χωρία συγγραφέων
έπιβεβαιουσιν ή(Λίν την ύπαρξίν των ε(ς χρό-
νους προγενεστέρους τής βασιλείας του Αύγού'
στον καΐ του Τιβερίου. Δέν άνεγνώριζον είσέτι
έπισ•ό(Λως τους καθηγητάς του οικαίου' ο ί/Ζ-
ρΐαηΐ18 (χάλιστα λέγει δτι έστερουντο ούτοι
του δικαιώ[Λατος νά προσδρά|Λωσιν ε(ς δικα-
στήριον προς πληρω(Αήν του (ΛίσθοΟ των, υπό
τό πρόσχη(Αα δτι ή ά•^ιότης τής έπισΓ/)(Λης
των άπηγόρευε πασαν κερδοσκοπίαν.
Γερμιανός τις σ'^γγραφεύς, ό ΡηοΗία, ε(ς
την έσχάτην βαθ[Λίόα τής κοινωνικής τάξεως
^
232
ο ΕΝ ΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΟΤΠΟΛΕΙ ΕΛΛΗΝΙΚΟ^: ΦΙΛΟΛΟΠΚΟΣ ΣΥΛΛΟΓΟΣ
τίθησι τους καθηγγιτάς του δικχίου των κλασι-
κών χρόνων και έντελώ; τους διακρίνει από
των νθ|Λθ[χ.αθών. Έν τούτοις η διάκρισις αύτη
φαίνεται ή(Λίν ανακριβής, διότι οι τε νο|Λθ[Λα-
θείς και οί καθ•//γ'/5ταΙ .ύτ:ό της αυτής περιε-
βχλλοντο έκτΐ(Λησεω!;, υπολήψεως και αγάπης.
"Αλλως τε αυτός ούτος ο ΡααΗία αναγνω-
ρίζει δτι οί ρ,αλλον διακεκρΐ[Αε'νοι των νο(Αθ-
[Λαθών κατηρχοντο ρ-έχρι του ση [Λείου να γρά-
φωσι νο(Λΐκα συγγρά[Λ[Λατα προς χρήσιν των
έ[Λπόρων. Πώς λοιπόν, έαν ή πρώ^Γ, γνώ(Λη
7;ναι ακριβής, εις νθ[Λθ διδάσκαλος, δστις έθεώ-
ρει εαυτόν υπερέχοντα τοσούτον, ώστε να (Λη
έννονί να διδάζη, ηδύνατονα (Ληνθ[Λίζγ) εαυτόν
άνάζιον δτι έγραφε συγγρά[Λ(Λατα προωρισ[Λε'να
ίνα χρησιρ,εύσωσιν ως βάσις εις την του δι-
καίου διδασκαλίαν; Νθ(Λίζθ[Λεν ότι η γνώ[Λη
του Οΰλπιανον είναι ή (Λαλλον ασφαλής. Έκ-
τος τούτου, δια τί οί νθ(Λθ[Λαθείς, ων οί προκά-
τοχοι έδοζάσθησαν έν τη διδασκαλία, άφήκαν
τόν χώρον ελεύθερον και ιλιποτάκτησαν ;
Ό αυτός συγγραφεύς φαίνεται σφαλλό(Λε-
νος, δτε βέβαιοι δτι αϊ σχολαι εις ουδέν άλλο
ήσχολουντο η εις την διανθ[Λήν προκαταρκτι-
κής διδασκαλίας κατά τους κλασικούς χρόνους.
ΙΙροτΐ(Λώ[Λεν να παραδεχθώ[Λεν την γνώ|Λην
σχολιαστών τίνων, καθ' ους ή σφαίρα της
ενεργείας των σχολών ητο ευρύτατη και ου-
δόλως περιωρίζετο είς προπαρασκευαστικήν
διδασκαλίαν οια την φοίτησιν παρά τινι τών
νθ[Λθ [Λαθών.
Τό [Λονον κεί[Λενον. τό δυνά[Λενον διαφωτί-
σαι ή[Λα; έπΙ τών σχολών τών κλασικών χρό-
νων, είναι χωρίον τι τών Αττικών Νυκτών
του ΑηΙί ϋβΐΐα. Ό συγγραφεύς αναγνωρίζει
δτι ή διδασκαλία του δικαίου έγίνετο δη-
[Λοσία έν σ/ολαΐς δηαοτικαίς, καλου[Λ<'ναις
8ΐαίίθηβ8. Έν αύταίς οί καθηγηταΐ ήσχο-
λουντο περί την διδασκαλίαν της έπιστή[/.ης
πάντοτε ενώπιον πολυπληθούς ακροατηρίου.
Ό 8ΐ16ΐοηίί18 αποκαλεί τα ς σχολας ταύτας
Αΐίάίίονία^ άλλοι δε τίνες συγγραφείς 8αΐ0••
Ια8, Νθ(Λίζθ(Λεν δτι ή λέξις 8(αΝοηβ8 είναι ή
ακριβεστέρα.
Ύπήρχον δύο ήδη τοιούτων, κατά τόν
Σονετώνων' έν ταϊς πρώταις οί καΟηγηταΙ
]α$ ρηϋΐϊαβ άοαβύαηί^ έν ταίς δευτέρχις
]ί18 ρΐώΐίαβ νβ8ροη(ΙβΙ)αηί' αί πρώται ήσαν
8ίαΙίοηβ8 άοαβηίιιΐΏΐ, αί δεύτεραι *5ία//ο-
ηβ8 νβ8ροηάβη€ίηηι,
Οί τών πρώτων καθη-^'ηταΐ παρείχον [λε-
θοδικώς θεωρητικήν καΐ άφγ,ρη[Λένην διδα-
σκαλίαν. Μόνος ό •καθηγ•/;τής έλά[Λβανε τόν
λόγον ενώπιον ακροατηρίου περιωρισ[Λένου.
Έκτος τούτου καΐ φιλθ|ΛαΟές τι δη;ΛΟσιον
προσήρχετο δπως [Λυηθνί έν τη του δικαίου
έπιστή[Λη.
Έν ταϊς 8ίαΙίοηβ8 νβΗροηύβηοίηιη άπ'
εναντίας συνεζητουντο και Ιλύοντο ζητή[Λατα
πρακτικά. Τό πρόγρα[Λ[Λα ουδέν τό ώρισ[Λε-
νον ειχε' τό δη|ΛΟσιον ακροατή ρ ιον τών σχολών
τούτων ητο πολυπληθέστερον ή έν ταίς ι8ία-
αοηβ8 άοαβηίίΐίηΐ. Ό ιστορικός Γοίλιος
αναφέρει δτι έν ταύταις έγίνοντο σοβαραι
συζητήσεις, ώς αί [Λεταςύ ρητόρων, άφορ-
[Λήν λα(7.βάνουσαι έκ νο[Λΐκοΰ ζητήρ.ατος τι-
θε[Λένου έπι του τάπητος. *Ώστε αι [Λέν πρώ-
ται τών σχολών ήσαν (Λαλλον προωρισ[Λ£-
ναι είς την θεωρητικήν διδασκαλίαν, αι δέ
δεύτεραι είς τήν πρακτικήν. "Ισως αν ίσως οί
αύτοΙ νθ[Λθδιδάσκαλοι ήσαν και δι' ά[Λφοτέ-
ρας, (ΙοοβηΙθδ 6ί ΓβδροηάβηΙθδ.
Ελλείψει έγγραφων αδύνατος απέβη ό κα-
θορισ[ΛΟς ακριβώς του άντικεψένου της διδα-
σκαλίας έν ταίς λεπτθ[Λ5ρείαις αύτοϋ, ή πάρα
τών [Λαθητών προς παραδοχήν αυτών έν ταίς
σχολαίς άπαιτου[Λένη ποσότης γνώσεων καΐ τό
ποιόν αυτών, αί ώραι τής διδασκαλίας και ό
τρόπος τών εξετάσεων.
Ό Κίκέρίον αναφέρει δτι έκαλείτο ορΗ8 το
σύνολον τών υπό τών άθ€βηίβ8 διδασκθ[Λένων
καΐ δτι ταύτα ουδέν άλλο ή τό δη[ΛΟσιον καΐ
ίδιωτικόν ήσαν δίκαιον. *Γποθετέβν ωσαύτως
δτι ό προς διδοισκαλίαν χρόνος δέν έπεζετείνετο
πέρα του Ιουνίου* διότι άπ' αυτού του χρόνου
ήρχετο ή τών εορτών περίοδος, [Λεταζύ τών
οποίων αναφέρονται αί κατ' Αυγουστον γινό-
[Λεναι Ιβ8ΐω νβηάωηίαηιηι καΐ 7η688ίιιιη.
Ό ΜίΐνίίαΙί8 έν τοϊς έπιγρά[Λ[Λ9ΐσιν αυτού
(Λνη[Λθνεύει δτι τα δικαστήρια από του χρόνου
τούτου επαυον έργαζό|Λενα, αί σχολαι έκλειον-
το, οί δέ άνθρωποι ετρεχον προς τάς έξοχάς.
Τα 8αΙΐΐνηαΙΐα καΐ αί έορταΐ έξετυλίσσοντο
τότε έν δλη των τη (Λεγαλοπρεπεία.
*Ως πρώτα νοίΛίκα βιβλία προς χρήσιν τών
σπουδαστών φαίνονται αί £}18ίίΙΐ<ί 10)168, αί
ΗίΗ]ηΙα', αί Όββ7ΐίΙίοη68 καΐ αί 8βηΙβη'
ίΐα*. Ούδε[Λία (/.έθοδος, ουδέν πρόγρα[Λ{Λα έπε-
βάλλετο είς τους νθ[Λθδιδασκάλους, οϊτινες
δ(Λως περί πολλού έποιούντο τό λεκτικόν ύφος,
έξ ου ή ανάγκη τής έκ προτέρων προπαρα-
σκευής του [Λαθή[Λατος αυτών. Αί άί8ραία'
ίΐθηβ8,ώς καΐ τα [;.αΟή[Λατα τών ίΐοοοίϋΐίηΐ,
έγίνοντο είς δη(Λοσίας α^!θούσας, καλου;Λένας
ΠΕΡΙ ΤΗΣ ΔΙΔΑΣΚΑΛΙΑΣ ΤΟΓ ΔΙΚΑΙΟΓ ΕΝ ΡύΜΗι ΠΡΟ ΤΟΥ ΙΟΤΣΤΙΝΙΑΝΟΤ 233
ΑαάίΙοήα ριώΐΐΰα. Ό Φάόατροϊος έν τψ
β!φ του ΆτιοΙλωνίου χνχφίρει γίγονός τι,
χαβ* ο χχτθ(ΧΟς τις της Μίσίτηνης άπίστβιλβ
τόν υίόν αύτοΰ 6(ς 'Ρώ{Λην ΙττΙ του Νέρωνος
ι:ρδς σττουΧην του διχχιου.
Αϊ σ-^ολχί φχίνοντχι τθϊΓθθ4τη}Λίναι τταοχ
ταΐς ίηοιοσίχις βιβλιοθ/ι^^χιςι αίτινες δωριχν
ηνοίγοντο τοις σίρουΧχτταίς. ΟύΒεΙς δρος άπη-
τύτο χαρχ τών ^7Γιθ'^(Αούντων δι^χζαι. Πδς
τιςιίχιτό διχχιωρ.χ, ϊχων Ιχανχς γνώσεις, ν χ
άχοχχταστ? ώς άοοβηβ η Τβ^ροηάββ' αΐ
ι:£ργα[ΐηναΙ χχ\ τχ διπλώαχτχ ήσαν άγνωστα.
01 οιδχσχχλοι ήταν άττηλλχγιχίνοι τών Χη;ιο-
σι'ων ύίΓΟ^ρεώσεων, Υηΐΐηβτα, άλλ' ούνΐ έστι-
ρηξίίνοι τών τΐ[Αών, ΗοϊΙΟΓββ. Οί σπουόχτται,
οί τό πρώτον χχλούρ.ινοι αηάίίοτββ, ειτχ δϊ
^ηάίθ8ί, άπηλαυον έχτάχτων πλδον6χτγ)(χχ-
των πχρα τχις άρχαΐς, ώ; χαΐ οί διδάσχαλο:,
ύπό τόν δρον δττως δηλώσωσι την ίίιότητά
των τχύτην τ^ άρ(Λθδί« ά?7?> ρτθ(β88ΐΌ.
Ότι δι ίληγιν ό χρόνος της οώχσχχλίας των,
7:ρο9{χολλώντο βίς διχχστιχόντι γραφείον, χα-
λού|ανοι α€€68$ονβ8 η ΟΟΥί^ϊΙίαηί.
0\ σπουδαιότατοι χαΐ <ιχ$δ6ν δλοι οΐ ίζί-
/οντις νομθ|ΑαθΕΐς η<ιχολήθησαν περί την διδχ-
τχιλίαν. Ό Πομηώηος διαβεβαιοϊ η{^ιχς δτι ό
ΙμΜοπ, σπουδαιότατος νο;λοριαθηζι συνέγρχ-
ψιν ύπιρτετρχχοσίους τό(Λθυς, ^ηοάηπρβηία
νοίηηήηα' ίσως ο\ τόα,οι ούτοι ήσαν απλοί
χχπυροι. "Ετερος σπουδαίος νορ.ου!.χθ/)ς, συ-
στησχς ίδι'αν σχολην, διχλά(/.ψας ο έν αύτγ5,
ιίνιι ό ΟαρίΙΟΥί' βν τ^ί ύπ' αύτου ίδρυθείση
9]^ολ^ τών Σαβινίων έπΙ πολύ {δίδαξε χαΐ
•λείστα συνίταζε συγγράμ(Λατα. Ή σχολή
αύτ/ϊ [Λδτα της υπό του Σαύβοη συσταθείσης
Προκνλλίανής είσιν αί του ρωριαϊχου διχαίου
χλχσιχχι σχολαί. Όλίγον χατ' ολίγον τό δί-
χαιον ηρςατο διαδιδό;Λ$νον, αί δ' έν *Ρώ(Αη
σχολαΙ ουδόλως έττηρχουν έζ ου βλίπθ(χεν
σχολας συνισταοιίνας έν Βηρυττω, έν * Αλε-
ξάνδρεια, έν Καισαρεία χχΐ έν Άθ/)ναις. Περί
τό 452 συνιστάται σχολή έν Κωνσταντινουπό-
λει, έν γ^ {χόνοι οί έν ταις αύτοχρατοριχαίς
σχολαις διδάσχοντες είχον τό διχαίω;Λα του
διδάτχειν, δπερ πάρα τοις άρχαίοις απεριόρι-
στο ν ετύγχανε, λα[Λβχνοντές καΐ μισθό ν.
Οί χαθηγηταΐ εθεωρούντο πρόσωπα ίεοά,
χχτόπιν δέ όιδασχαλίας είχοσιπενταετους ηου-
νχντο να τύχωσι τών ΟΟΥηΐίΐνα, άξιώ[χατος
τια-ητιχου. *Η διδασχαλία του διχαίου εγκα-
θιδρύεται πλέον έπιση[Λως. Ή Σύγχλητος διο-
ρίζει τους χαθηγητάς, άφ' ου πρότερον έρευ-
νήσ•/) τά τε ηθιχ^ προσόντα χαΐ την περί τχς
γνώσεις ίχανότητα.
Τοιαύτη έν συνόλφ ή διδασχαλία του δι-
χαίου πρό του *Ιουατινιανόυ έν *Ρώ}Λη. Ό
αύτοχράτωρ ούτος, τιθεις τας βάσεις της νο-
[λοθεσίας, χληροδοτει τοις νεωτέροις εθνεσι σύ-
στη;χχ έπιστηιχονιχόν άξιοθαύρ-αστον , χατορ-
θώσχς να σ'^{Λπτηξγ) χαΐ συαπεριλχβγ) έν τοις
ίργοις αύτοΰ πάν δ, τι οί πρό αύτου νομοδιδά-
σχαλοι Ιγραψαν χαΐ έχ παραδόσεως μετέδωχαν
τοις περί τό δίχαιον άσχολου{χίνοις. Έφ' ω χαΐ
τα έργα αύτου χρησΐ}Λεύουσιν ού (χόνον ώς
(χνη;Λΐιον άθάνατον τνίς ρω[χα'(χ^!ς (Αεγαλο-
φυίχς, άλλα χαΐ ώς βάσιςττίς νο(Λθθεσίας τών
νεωτέρων εύρωπαΐχών χρατών.
'Ελλ. φιλ. Σύλλογος
Τ(ί[ΐος ΚΖ' 30
^^^^Η
ΠΕΡΙ ΤΗΣ ΑΚΑ4ΗΜΓΑΣ ΤΟΪ 4ΙΕΘΝ0ΪΣ ΜΚΑΙΟΪ
υπο
ΜΙΧΑΗΛ Σ. ΚΕΠΕΤΖΗ, α. ν.
Άνε'^'νώσθη έν τι^ ,ΑΣΙΘ' ουνεδριάοει τής 30 'ΟκτωβρΙου 1 895•
>ί<
Κυρίαι καΐ Κυρωι,
Έσκέφθην να ό(Λΐλησω η(Λ?ν περί ευρω-
παϊκού θεσμού, δν εσχον την εύκαιρίαν να
παρακολουθήσω και γνωρίσω εκ του πλτ,σιον.
Ό θεσ[ΛΟς ούτος είναι ή ^Ακαδη/χία τονδιε-
ϋνονς δικαίου,
Ό έπΙ πολλά ετη διακεκρΐ(Αένος πρόεδρος
του Συλλόγου τούτου, άοίδΐ[Λος Κωνστ. Καλ*
Ιιάδης έποιήσατο πρό δεκατριετι'ας (Λακρόν
άνάγνωσ(Λα, έν ω έζέθηκε λεπτο(Αερώς την
ιστορίαν του έπιστηρ-ονικου τούτου σωματείου,
κατέδειζε την άζίαν των διαφόρων άπαρτι-
ζόντων αυτό νομομαθών, έγνώρισε τα του
Καταστατικού και του Κανονισμού αύτου
καΐ διβλαβε περί των κατά την πρώτον
οκταετίανάπό της υπάρξεως αύτου γενομένων.
Εννοείται δτι έν τη ανακοινώσει της έσπε'-
ρας ταύτης δεν δύναμαι να επανέλθω έπι τών
τότε λεχθέντων Ο' αρκεσθώ μόνον εις τό να
σας υπενθυμίσω ένάρχη βραχυτάτην αυτών
περίληψιν. Σκοπός ημών εσεται μάλλον να
έκθίσωμεν τα ουσιωδέστερα σημεία της μέ/ρι
τούδε γενομένης εργασίας καΐ να καταδείξω-
μεν ούτω τό κύρος καΐ την ύπόληψιν, ην ή
Ακαδημία ταχέως έν τη ύφηλίψ κατέκτησε,
καταστάσα βαθμηδόν σπουδαίος καΐ σημαντι-
κός παράγων της αναπτύξεως του άλληλε-
θνοϋς δικαίου, του τε δημοσίου καΐ του ιδιω-
τικού.
Ι. ΚαΙ πρώτον, τί έστιν ^Ακαδημία τον
διε&νονς δικαίου, οποίος ό σκοπός καΐ οποίος
ό καταρτισμός αύτης ; τίνα τα μέσα, άτινα
προς έπίτευξιν του σκοπού αύτης μεταχειρί-
ζεται; Τοιαύτα είναι τα ζητήματα, τα οποία
θα προσπαθήσω να διευκρινίσω δι' ολίγων.
Προς κατανόησιν του πνεύματος, ύφ* δ
συνέστη ή Ακαδημία, πρέπει ν* άναδράμω-
μεν μέχρι του γεγονότος, δπερ πρό 25ετίας
συνετάραξε σύμπαντα τόν πεπολιτισμένον κό-
σμον, μέχρι του τελευταίου γαλλογερμανικού
πολέμου. Κατά την διάρκειαν αύτου παρετη-
ρήθησαν πολλάκις διαφωνίαι μεταξύ τών
διαφόρων αρχηγών τών εμπολέμων στρατών
ού μόνον έπΙ της ερμηνείας, άλλ* ίστιν δτε
και έπι αύττίς της υπάρξεως τών διαφόρων
κανόνων καΐ εθίμων του διεθνούς δικαίου έν
καιρφ πολέμου, κανόνων και εθίμων γραπτών
ή σιωπηρώς ανεγνωρισμένων καΐ υπό της
συνηθείας καθιερωθέντων, ους ή πρόοδος τών
ίδεών έν τοίς πεπολιτισμένοις κράτεσιν άνε-
γνώρισεν, δπως περιορίση δσον τό δυνατόν
περισσότερον τα ποικίλα του πολέμου δεινά,
θεωρουμένου αύτου απλώς ως σκοπουντος να
καταδείξγ) την ύπεροχήν της δυνάμεως μεταξύ
δύο κρατών (άτινα έν τη ανεξαρτησία κχΐ
τη ίσότητι αυτών ούδεμίαν άναγνωρίζουσιν
άνωτέραν αρχήν), και επομένως αποκηρύτ-
τοντας διαρρήδην τάς περιττάς ωμότητας και
την κακήν πίστιν και διακρινομένου ούτω
της ύπό τών αγρίων επιδιωκόμενης πχντελους
έξοντώσεως τών εναντίων. Έκ τών παρατη-
ρήσεων τούτων όρμώριενοι μερικοί φιλάνθρω-
ποι νομομαθείς, έσκέφθησαν δτι τά ποικίλα
δυσάρεστα, άπερ παρετηρήθησαν κατά τόν
πόλεμον του 1870 — 1871, καΐ άπερ Φ^νε-
τέλεσαν εις την ανωφελή εξαψιν τών παθών
καΐ επομένως ε{ς την περιττην έπαύξησιν τών
εχθροπραξιών, δέν θα έπαρουσιάζοντο έκ νέου,
έάν έπήρχετο έν καιρφ ειρήνης συνεννόησίς
τις μεταξύ τών αρμοδίων νομομαθών τών
διαφόρων πεπολιτισμένων κρατών, προς κα-
θορισμόν και έξακρίβωσιν τών τε κανόνων του
διεθνούς δικαίου έν καιρφ πολέμου καΐ της
ερμηνείας αυτών.
Εύρύνοντες δ * ακολούθως την (δέαν ταύτην,
έσκέφθησαν δτι τοιαύτη τις συνεννόησις δύ-
ναται να εχη ένεργητικώτερα ετι αποτελέ-
σματα, έαν επιτευχθη έπΙ διαφόρων εκκρεμών
ζητημάτων του διεθνούς δικαίου, του τε δη-
"■Ρ.'ϋ-Ρ."
ΠΕΡΙ ΤΗΣ ΑΚΑΔΗΜΙΑΣ ΤΟΥ ΔΙΕΘΝΟΥΣ ΔΙΚΑΙΟΥ
235
[ίασίου και του {Χιώτικου, άπερ, γεννώντα διη-
νΐχώς δυσαρδσκβίας καΐ <Γ^γκρούσ£ΐς, συντε-
λοΰσιν ηκιστα ε(ς την διατηρησιν των (χεταζύ
τών κρατών φιλικών σχέσεων* δντως, κατά
τβς τελευταίας ^ε^^αετηρί^ας, χάρις ίδια εις
την άνάπτυζιν τών [Λέσων της συγκοινωνίας,
του Ιμ,τζοοίου καΐ της βιθ(Ληχανίας, αί σχίσεις
[αταξυ τών διαφόρων εθνών έττολλαπλασιά-
βθησαν σημαντικώς. Συγχρόνως καΐ κατ* α-
νάγκην, άνεπτύχθη και η επιστη(Λη του διε-
θνούς δικαίου, ήτις μελέτη καΐ καθορίζει τους
χανόνας, οίτινες διίπουσι τας σχέσεις ταύτας,
ιϊτε [χεταςύ τών διαφόρων κρατών, είτε (χεταζύ
άτόαων διαφόρων εθνικοτήτων, είτε τέλος
(αταζΰ άτόριων και ξένων κυβερνήσεων.
Ή άνάπτυζις δ{Λως αύτη γίνεται, ούτως
ιίχείν, {Λθνθ[;ιερώς υπό τών νομοδιδασκάλων
Υ] τών δικαστών εκάστου κράτους κχτ* ίδίαν,
η και υπό τών διπλω[Αατών αύτου, άλλ' ιδιαι-
τέρως δια συμβάσεων μετά τοιούτου ή τοιούτου
χράτους. Εύνόητον δ' δτι, επειδή δλοι οι λαοί
ϊεν εχουσιν ούτε τας ο^υτάς άνάγκας, ούτε
τόν αυτόν τρόπον του σκέπτεσθαι, είναι επό-
αενον δπως έκαστος εννοεί να ρυθμίζη τάς
(«τχ τών ξένων σχέσεις αύτου κατά τό ϊδιον
χυτού συμφέρον . Εντεύθεν διηνεκείς συγκρού-
σει; μεταξύ βλέψεων και αξιώσεων άποκλειου-
σών άλλήλας, συγκρούσεις, αίτινες παραβλά-
ΤΓΓΟυσι πολλάκις καιρίως τάς φιλικάς τών
χρχτών σχέσεις, εστίν δτε δέ και είς αυτόν
τόν πόλεμον καταλήγουσιν .
Όθεν δεν είναι δυνατόν να προληφθώσιν αί
χχχχΐ Φ^νεννοήσεις καΐ αί συγκρούσεις δια τ^ίς
ίύ τό αυτό συνελεύσεως καΐ συσκέψεως τών
οιχ^όρων νομομαθών εκάστου κράτους, τών
Λίχιτέρως περί τάς μελετάς του διεθνούς
ϊαχίου κχταγινο μένων, τών νομοδιδασκάλων,
τών διχαστών και τών διπλωματών αυτών,
οίτΐ'ίες, γνωρίζοντες τους νόμους, τάς άνάγκας
χι1 τβς βλέψεις της ίδίας α!;τών πατρίδος,
5'ίνανται, άνταλλάσσοντες εκ του πλησίον
τχς ιδε'χς αυτών, και κάμνΟντες έν άνάγκτ)
ίχιριχάς αμοιβαίας παραχωρήσεις, νά κχτα-
λτ,;ωςιν εις την κοινην παραοο/ην μερικών
χινόνων, ους τα οικεία κράτη Ο' άναγνωρί-
•ίωτιν ακολούθως άνευ δυσκολίας, άφ' ου έμε-
)4τί;ήη'7χν άμερολήπτως υπό όμηγύρεως νομο-
ρΛΟών Ειδικών, έν η εκαστον αυτών άντε-
"ροσωι^εύετο .
Τοιαύτη εργασία θα συνετέλει αναντιρρή-
τως ιίς την ένίσχυσιν καΐ παράτασιν της είρή-
^ς, ά(ρ' ού εμμεσον αύτης αποτέλεσμα θά
ήτο ή έλάττωσις τών αφορμών του πολέμου.
Τάς ίδέας ταύτας εσχον τό πρώτον 6 ελβε-
τός (ιΐί8ίανβ Μθΐ))ϊί€Τ καΐ ό αμερικανός
ί,ίβύβΓ^ άνδρες αμφότεροι διάσημοι* ό μ^ν
Μοί/ηίβΓ^ ως πατήρ της παγκοσμίου σχεδόν
γενικής σ^^μβάσεως του 1854, υπό τό ΰνομα
Οοηνβηίίοη άβ Οβηόνβ προς περίθαλψιν
τών πληγωμένων καΐ τών ασθενών έν καιρφ
πολέμου, έκτοτε δέ πρόεδρος της κεντρικ^ίς
Επιτροπής τών ανά τη^ ύφήλιον πολυαρίθ-
μων εταιρειών του Ερυθρού Σταύρου* ό δέ
ΣίούοΓ, ως συγγράψας τήν διάσημον κωδι-
κοποίησιν τών κανόνων του διεθνούς δικαίου
έν καιρώ πολέμου προς χρή<τιν του στρατού
τών Ηνωμένων Πολιτειών τ?}ς Βορείου Αμε-
ρικής, κωοιχ.οποίησιν, ην εκαμεν εν έπιγνώσει
της κυβερνήσιως του λΥαδΙίίη^Οη.
Τάς (δέας των δέ ταύτας, αϊτινες από πολ-
λού άπησχόλουν αυτούς, έξέθηκαν κατά τήν
διάρκειαν του γαλλογερμανικού πολέμου σχε-
δόν ταυτοχρόνως είς περιώνυμον βε'λγον δικη-
γόρον, τόν κ. ΗθΙίη-^αβ(ΐΧί€Υηψ\8, έκτοτε
καθηγητήν του Πανεπιστημίου Βρυξελλών
καΐ έπι έξαετίαν ύπουργόν του Βελγίου, άν-
δρα γνωστόν διά τήν ευρύτητα τών φιλοσο-
φικών και φιλελευθέρων αύτου βλέψεων, £σον
και διά τόν πλοΰτον τών νομικών αύτου γνώ-
σεων, όστις ειχεν ιδρύσει και διηύθυνεν άπό
του 1869 τήν Ββνιιβ άβ άνοίΐ ίηΐβτηα-
ΙίοηαΙ €ΐ άβ Ιβ()ΐ>^1αίωη €οηψαη%, Ό
κ. ΗοΗϊί '^α^(^ι(βϊη^μ}8 ού μόνον ήσπάσθη
αύτάς, άλλα καΐ επεδίωξε συντόνως ττ,ν
πραγματοποίησιν αυτών διά της συστάσεως
πυρηνος γνωστών καΐ αρμοδίων νομομα-
θών της τε Εύρώ7Γ/)ς καΐ της Άμερικνίς, δι*
ού νά επιτευχθεί ό καταρτισμός σωματείου,
τό όποιον ν' άντιπροσωπεύτ), ως ό ίδιος
είπε, α τήν νομικήν συνείδησιν του πεπολιτι-
σμένου κόσμου». Ιδού πώς ό κ. ΗοΙΪΗ"
^α^({ηΡΏV/η8 διετύπωσε τήν ίδέαν, έξ ης
έγεννήΟη ακολούθως ή Ακαδημία του διε-
θνούς δικαίου, έν τη εμπιστευτική διακοινώσει,
ην έπεμψε κατά Μάρτιον του 1873 προς τι-
νας έξοχους καΐ σοφούς της Ευρώπης καΐ τνίς
'Λμερ'.χης.
«όο ηπβ ηοπϊ^ ρΐΌρο.^οη^ δθΓβίΙ Ια
Γβηηίοιι ίηΐίπΐθ ά'αη ^Γοπρβ Γβ8ΐΓβίηΙ
ίΙΊΐ()ηιηΐ08 (Ιι^Ιη α)ΐιηπ8 ίίαιίδ 1η δοίβηοβ
(1η (ΙΐΌΐΙ ίηΐβπιαίίοηηΐ ραΓ ΙβιΐΓ8 έοηΐ8
011 ρπΓ 1θιιι8 ίΐι*Ιθ8 βΐ ίίρραΓίβηαηΙ, δία-
ΙπηΙ (}ϋθ ρο88ί1)1ο, ααχ ρβνδ Ιβ8 ρΙιΐ8
άίνοΐ8. ΟοΙΙβ Γόπηίοη οΙιβΓοΙιοΓΗΐΙ ά
236
ο ΕΝ ΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΟΥΠΟΛΕΙ ΕΛΛΗΝΙΚΟΣ ΦΙΛΟΛΟΓΙΚΟΣ ΣΤΛΛΟΓΟΣ
ροδβΓ Ιβδ ρΓβπιίβΓδ ^α1οη8 άβ ΓαοΙίοη
8αβηΙίβ€[αβ οοΐΐβοΐίνβ. 1) Εη βχθίηί-
ηαηί βη ρπηοίρβ 1θ ^ΘΠΓβ ά'αΐίΐίΐβ, 1β
άβ^Γβ ά'θίΤιοαοίΙθ άβ οβΙΙβ ΒοΙίοή, βΐ Ια
ιηβίΙΙβιΐΓβ ΓοΓίηβ δοαδ Ια ςιΐθΐΐβ βΠβ
ροοΓΓαίΙ δβ ρΓοάυΐΓβ. 2) Εή αΡΓέΙάπΙ
Ιθδ δίαΐαΐδ ά'αηβ αοαάβιηίβ οα ίηδίίΐαΐ
ίηΐΘΓηαίίοηαΙ άα (ΙγοιΙ άβδ ^βηδ, ςιιί
άβΛταΐΙ δβηάΓ ά'οΓ^αηβ 4 Γορίηίοη 311-
ηάίηιιβ άυ ιηοηάβ οίνϋίδβ βη ιηαΙίέΓΘ
άβ άΐΌΐΙ ίηΙβΓη»Ιίοηα1)).
Έν ταίς προσπάθειας αύτου ό κ. Ηοϋη-
Ιαβ(ΐηβ^η]]η8 εύρε πολυτΐ|Λθυς βοηθούς δύο
συνάδελφους ούχ •ίττον περιφανείς, τόν γερ-
[χανοελβετέν γ,οΛΎίγηττ,'^ ΒΙηπίβοΗΙΙ, τον συγ-
γραφέα του Βτοιί ίηίβτηαΗοηαΙ αοάίμβ
άβ ΙΈηνορβ, και τόν Ρα8(]ηαΐ6 Μαηοιηί,
τόν {ταλόν νθ(;.θ(Λαθη και πολιτικόν άνδρα,
ε^ς δν ή ρ,έν έπιστή(Α.η του διεθνούς δικαίου
οφείλει την περιβόητον θεωριαν τών έΛ'/κο-
τήτων (ήτις κατέστη ϊκτοτε τό συνθη{Αα της
Ιταλικής σχολής), ή δΐ ^Ιταλία κατά ρ,έγιστον
(Λέρος την ηθικην αύτης ενωσιν. Ούτω δέ,
κατά Μάϊον του 1873, συνηρχοντο ίν 0311(1
του Βελγίου, δ(Λΐλος ένδεκα έκ τών γνωστό-
τατων έν τη έπιστηρ/; του διεθνούς δικαίου
νο(λορ.αθών, δστις καΐ εθετο τας βάσεις της
Άκαδη(Λίας του διεθνούς δικαίου. Μεταξύ
τών ιδρυτών τούτων θα (Ανη(χονεύσω(χεν ίδία,
έκτος τών πρθ(Λνησθέντων κυρίων Λο/ίη-Ζαβ-
(ΐηβΥηχ^η$ καΐ Μο'Ι^ηΧβΤ, τόν όλλανδόν
Α88βν, τόν βέ)νγον άβ Ι,ανβΙαψ, τόν άγγλον
ΣοίηπίβΓ, τόν ρώσσον Β68θ})Τα80^, τόν άρ-
γεντίνον Οαΐνο, τόν βορ5ΐα|Χ8ρικανόν ΰηά^
ΙβΧΙ ΡΐβΙά καΐ τόν Ιταλόν Μαποΐπΐ, δστις
υπήρξε και ό πρώτος πρόεδρος της Άκαδη;Λίας.
Τό πρώτον συνέδριον της 'Ακαδη(Λίας συνε-
κροτηθη κατ' Αύγουστον του 1873 έν Γενεύη
της Ελβετίας. Έ *Ακαδη(Αία προσέλαβεν
ως έπίσηρ,ον τίτλον τόν ΙηβΗίηί άβ άτοίΐ
ίηίβτηαΗοηαΙ, ως Ιαβληρ^α δ ' αύτη; τας
λέξεις Ιηβίϋία βΐ ραββ, κηρύττουσα ούτως
ευθύ; έξ άρ•/ης την πρόθεσιν αύτης δπω; επι-
δίωξη τόν σκοπόν της δια της δικαιοσύνης
και της ειρήνης. ΙΙρώτην έφαρ(Λθγ-Λν της
ιδέας ταύτης η ΆκαδηίΛία εκαρ,ε κατά τόν
καταρτισ(ΛΟν του προεδρείου αύτης έν Γενεύη,
δπου πάρα τφ προεδρεύοντι ίταλζ> Μαηβίηί
πχρεκάθηντο ώ; αντιπρόεδροι ό γερ{Αανός
ΒΐΗηΙββΜΙ και ό γάλλος άβ Ραν'ίβη, γενι-
κού γρα[Λ(Λατέως δντος του βέλγου ΗοΙίη —
Ιαβί^ηβηΐί/ηβ.
Τό αοθρον 1 του έπιψηφισθέντος Καταστα-
τικου δίοει περί του ΙηβΗΐηί τόν άχέλουθον
όρισ(ΛΟν:
Ιι'ίηδΙίΙιιΙ άβ (ΙγοιΙ ιηΙβΓηαΙϊοηαΙ βδΐ
υηβ αδδοοιαίίοη βχςΐαδίνβιηβηΐ δοίβηΐΊ-
ΐίκ^ιιβ βΐ δαηδ οαΓαοίβΓβ οίβοίβΐ (Οί Ιδρυ-
ταΐ της *Ακαδηριίας έσκέφθησαν δτι υπό τόν
δρον τούτον (Λόν^ον ητο δυνατόν να έξασφαλι-
σθη η πλήρης ανεξαρτησία του έπιστη(χονικου
σωρ,ατείου, ου την σύστασιν έπεδίωκον). II α
ροπΓ Ι3ΐι1 (1β ίανοπδβΓ 1β ρρο^βδ (Ια
ϋΓΟίΙ ίηΙβΓπαΙίοηαΙ :
1) Εη Ιι-αναϋΐαηΐ έίοπηυΙβΓ Ιβδ ρηη-
οίρβδ βέηβρααχ άβ Ια δοίβηοβ, άβ ιηα-
ηιέΓβ ά ΓβροηάΓβ έ Ια ροηδοίβηοβ ^ιι^^-
άίί^ιιβ άα πιοηάβ οίνϋίδβ.
2) Εη άοηηαηΐ δοη οοη(Χ)ΐΐΓδ δ ΙουΙβ
ΙβηΙαΙίνβ δβπβιΐδβ άβ οοάίβοαίίοη ^τα-
άαβΠβ βΐ ρΓΟ^βδδίνβ άιι άροίΐ ϊηΙβΓ-
ηαΐίοηαΐ.
3) Εη ροιίΓδίιίναηΙ Ια οοηδβΟΓαΙίοη
οίββίβΠβ άβδ ρπηβίρβδ (ΐυΐ αυροηΐ βΙέ
Γβοοηηαδ οοπιηιβ βίαηΐ βη ΗαΓηιοηϊβ
ανβο Ιβδ 1)βδθΐηδ άβδ δοοίέΐβδ ηιοάβρηβδ.
4) Εη οοηΙηΙ)υαηΙ, άαηδ Ιβδ ΊίηιίΙβδ
άβ δα οοηιρβίβηοβ, δοίΐ αιι ηιαίηΐίβη
άβ Ια ραΐχ, δοίΐ ά Γοΐ3δβΓναϋοη άβδ Ιοίδ
άβ Ια ^βΓΓβ.
δ) Εη βχαηιίηαηΐ Ιβδ άϊββΓβη(1δ, (ΐιιί
νίβηάΓαίβηΙ α δβ ρροάυίΓβ άαηδ ΓίηΙβΓ-
ρΓέΙαΙίοη οα ΓθρρϋοαΙίοη άα άΓοίΙ, βΐ
βη βηιβΙΙαηΙ αα έβδοΐη, άβδ ανίδ ^α^^-
άίίΐαβδ ηιρίίνέδ άβηδ Ιβδ (^αδ άοαίβαχ
οα οοηΐΓβνβΓδέδ.
6) Εη οοηοοαΓαηΙ, ραΓ άβδ ρα1)ϋοα-
Ιίοηδ, ραΓ Γβηδβί^βηιβηΙ ραΜίο βΐ ραΓ
Ιοαδ ααΐΓβδ ηιογβηδ, αα ίηοηιρΗβ άβδ
ρπηοΐρβδ άβ 3αδ1ΐ€β βΐ ά'ΐιαηιαηϊΐβ, €|αί
άοΐνβηΐ Γβ^ΐΓ Ιβδ Γβίαΐίοηδ άβδ ρβαρίβδ
βηΐΓβ βαχ.
Κατά τάς διατάξεις του Καταστατίχον, ή
Άκαδη{Αία απαρτίζεται έκ [χελώ^ 60 και
60 εταίρων. Ή διάφορα ρϊεταξύ τών δύο
τούτων κατηγοριών είναι έλα/ίστη και μάλ-
λον τιμητική, βασιζορ.ένη έπι τίς αρχαιό-
τητος. Οι εταίροι, ήτοι τα νέα μέλη, ίχουσιν
έν ταίς έπιστημονικαίς συνεδριάσεσι τα αύτα
δικαιώματα λόγου και ψήφου, άπερ καΐ τα
κνρίως λεγόμενα μέλη' δι' ο και έν τοίς έφεξης
Οα μεταχειρισθώ την λέξιν μέλη μέ την γενι-
κήν αύτης σημασίαν.
Ό αριθμός ούτος τών 120 ^λών είναι
ΠΕΡΙ ΤΗΣ ΑΚΑΔΗΜΙΑΣ ΤΟν ΔΙΕΘΝΟΤΣ ΔΙΚΑΙΟΥ
237
άνώτατοζ δρος, δστις ούδέττοτβ ττλγϊροΰται,
ίνιχα ίτίραζ του Καταΰτατικον δίατίζδως,
χ%ν ίν, προς τηρησιν τί^ς (ΛΕταζυ των διαφό-
ρων ιβνικοτητων άτ:αιτουρ.6νγ.ς ισορροπίας,
χαΐ δπως έν τη ΆκαΧηριίκ άντιπροσωπεύων-
ται δσον τό δυνατόν περισσότεραι εθνικότητες,
ό άριθ{ΐ6ς τών έν τη *Ακαδηρ(^ αντιπροσώ-
πων [ΐίας έθνιχότητος δεν δύναται να υπερβεί
τό εν πβ|Λ7Γτον του δλου άριθ(Λθυ τών άπαρτι-
ζόντων την *ΑχαδΎ)(χ(αν μελών* ούτω δέ συμ-
βαίνει π. χ. από τίνων |τών δπως, έν ω προς
τό παρόν μίγας είναι ό αριθμός τών γερμανών
χαΐ γάλλων νομομαθών, οϊτινες ησχοληθησαν
ί^ιαιτί^ως έν τη επιστήμη του διεθνούς δικαίου,
[ατχ (λιγάλης δυσκολίας καΐ βραδύτητος είσ-
έρχωνται ούτοι έν τ>5 Ακαδημία, διότι ό έν
αύτη αριθμός τών συμπολιτών αυτών εφθασεν
η πλησιάςβι εις τό υπό του Καταστατικού όρι-
ζόμενον άνώτατον δριον.
Ή έκλογη τών νέων εταίρων η τών μελών,
γίνεται υπό μόνων τών κυρίως μελών της
Ακαδημίας, προτάσει του προεδρείου, κατό-
XIV αύστηρας έρεύνης και ερωτώμενων τών
εν τίί Ακαδημία συμπολιτών του προτεινο-
αίνου.
Όσον περί της ύλικτίς της Ακαδημίας
ί!Λτηρησεως, αξία μνείας έστιν η διάταζις
τον Καταστατίχοϋ, καθ* ην τα εζοδα αύτνίς
χχλύπτονται ύπό τών συνδρομών τών τακτι-
χών μιλών, τών προσφορών τών έπιτίμων
χαΐ τών δωρημάτων παντός φιλεπιστημονος.
Οι 'ιδρυταΐ της Ακαδημίας απέρριψαν παμ-
ψηφεί, κατόπιν συζητήσεως και ωρίμου σκέ-
ψεως, την ένδεχομένην έπιχορηγησιν Κυβερνή-
σεως τίνος, θέλοντες να έξασφαλίσωσι την
»λτ,ρη της Ακαδημίας άνεζαρτησίαν. Προς
τούτοις, τό αυτό άρθρον προδιατάττει τόν
ββΛμιαίον σχηρ,ατισμόν αποθεματικού κεφα-
λαίου, ου τους τόκους ορίζει είς τάς δαπανάς
της γραμματείας καΐ του περιοδικού.
*Ως έπΙ τό πλείστον ή Ακαδημία Φ->νέρ-
χιται άπαξ καθ* εκαστον ϊτος. Τό προεδρείον,
ίχερ άνανεουται καθ' εκαστον συνέδριον, απαρ-
τίζεται έξ ενός προέδρου, δύο αντιπροέδρων
ωΐ ενός γενικού γραμματέως. Οι τρεις πρώτοι
«ηκουσι πάντοτε είς τρεις διαφόρους εθνικό-
τητας.
Ό γενικός γραμματεύς, δστις ε/ ει βοηθούς
ενϊ η δύο γραμματείς μεταξύ τών εταίρων
της Ακαδημίας και ένα η δύο ύπογραμμα-
τιίς, εκλέγεται άνα έξαετίαν, καΐ είναι, ώς
ά^ίζώς εννοείται, ό κυριώτατος μοχλός της
λειτουργίας του σωματείου. Την ύψηλην ταύ-
την θέσιν κατέχει τα νυν διακεκριμένος γάλλος
νομομαθής, ό κ. £*. Ι^Ητ, καθηγητής του
Πανεπιστημίου Αωζάννης καΐ σύμβουλος της
έν Ελβετία γαλλικής πρεσβείας, διαδεξάμενος
τόν πολύν ΒοΙιη-Ιαβφιβηΐί/ηβ, δτε ούτος
ηναγκάσθη πρό τριετίας ν' άναλάβη έν τ?
* Απώτατη Ανατολή τα καθήκοντα αύτοΰ, ώς
γενικού συμβούλου του βασιλέως του Σιάμ.
Ή επίσημος γλώσσα της Ακαδημίας είναι
η γαλλική. Έν τούτοις κατά τα συνέδρια
επιτρέπεται ένΐ έκάστφ η χρ^<Γΐζ της ίδίας
αύτοΰ διαλέκτου, δικαίωμα, ούτινος επωφε-
λούνται ιδία ο». Γερρ.ανοΙ και οι *Άγγλοι, ών αϊ
γλώσσαι είναι αϊ μάλλον γνωσταΐ τοίς άκα-
οημαϊκοίς και αί πλέον χρησιμοέ τοίς περί τό
διεθνές δίκαιον καταγινομένοις.
Όσον άφορ5^ τόν τρόπον της εργασίας της
Ακαδημίας, αξία παρατηρήσεως έστιν η δια-
φορά ταύτης από ττίς τών διαφόρων καΐ
πολυπληθών συνεδρίων, άτινα κατ' έτος πολ-
λαχου της Ευρώπης συγκροτούνται καΐ απαρ-
τίζονται πάντοτε ύπό αναμφισβήτητων αρμο-
διοτήτων καΐ λαμβάνουσι πολλάκις, αποφά-
σεις έσπευσμένας καΐ ανεπαρκώς μελετηθείσας.
Τα συνέδρια της Ακαδημίας ου μόνον απο-
κλειστικώς ύπό τών μελών αύτης καταρτί-
ζονται, άλλα καΐ η έν αύτοίς εργασία κατ'
(διαίτερον γίνεται τρόπον.
Όταν ζητημά τι, προταθέν ύπό προεδρείου
η ύπό τίνος μέλους, κριθή ύπό της Ακαδη-
μίας αρκετά ενδιαφέρον δπως απασχόληση
αύτην, εγγράφεται αμέσως έν τη διατάξει
της εργασίας τών προσεχών αύττίς συνεδρίων
καΐ καταρτίζεται Επιτροπή προς μελέτην
αύτοϋ. Τ>ίς Επιτροπής προεδρεύει ό είσηγη-
της, ώ τινι προσαρτάται εις συνεισηγητης
(οΟΓβρρΟΓίβυΓ). Τα με'λη ττίς Έπιτροτζτίς,
εργασθέντα πρώτον περί του ζητήματος κατ'
ιδίαν, προβαίνουσιν είτα είς την μεταξύ αυτών
συνεννόησιν, είτε δι' αλληλογραφίας, είτε δια
συνεντεύξεων, γινομένων κατά την διάρκειαν
ενός συνεδρίου, ίστιν δτε δέ καΐ κατά τό με-
ταξύ δύο συνεδρίων μεσολαβούν διάστημα.
Πολλάκις είς σπουδαία ζητήματα παρέρχον-
ται δύο και τρία συνέδρια, πριν η η της Επι-
τροπής μελέτη κριθή αρκετά ώριμος, δπως
ύποβληθν•) είς συζήτησιν έν γενική συνεδριάσει.
*Η δέ Ακαδημία δέν εξαντλεί πάντοτε έν ζή-
τημα έν ένι καΐ τψ αύτω συνεδρίω.
Προς τό παρόν ύπάρχουσιν έν τη Ακα-
δημία κατηρτισμέναι διάφοροι Έπιτροπαί,
238
ο ΕΝ ΚΩΝΣΤΑΝΉΝΟΤΠΟΛΕΙ ΕΛΛΗΝΙΚΟΣ ΦΙΛΟΛΟΓΙΚΟΣ ΣΤΛΛΟΓΟΣ
και έσΛ6υσ(Αένως εν τη διατάζει των εργασιών
αύτης υπό (Λελέτην 16 διάφορα ζητΥ)[Αατα
διεθνούς δικαίου, δη(Λθ<ϊίου τε καΐ ιδιωτικού.
Μεταξύ αυτών παρατηρώ ιδία :
1) Τό της Α' Επιτροπής, περί συ(Λβιβα-
σ(Λθυ ειδικών νο|Λθθετικών διατάξεων έπίζητη-
(Λχτων διεθνούς δικαίου.
2) Τό περί τών εντός ζένων λΐ(Αένων εύρι-
σκθ{Λένων πλοίων και του πληρώ(Λατος αυτών,
υπό την εποψιν της άστυνοριικης επιβλέψεως
καΐ της δικαστικής άρ[ΐ.οδιότητος(Γ' Έπιτρ.).
3) Περί Ικανότητος ξένων ηθικών προσ-
ώπων (Ε' Έπιτρ.).
4) ΙΙερΙ διεθνούς διαρρυθ(Λίσεως του εν και-
ρώ πολέ|Λθυ λαθρεμπορίου (II ' Έπιτρ.).
5) Περί συμβιβασμού, συγκρουόμενων νο-
μοθετικών διατάξεων, περί εθνικότητος (Γ
Έπιτρ.).
6) Περί συγκρούσεως νομοθετικών διατά-
ξεων, περί τίτλων τω φέροντι καΐ μελέτη τών
ληπτέων διεθνών μέτρων προς προστασίαν τών
δικαιούχων εν περιπτώσει απώλειας (1 Α 'Έπ.).
7) Περί προξενικών προνομίων (ΙΓ ' Έπιτρ.).
8) Συζήτησις περί νομιμότ•/;τος του βομ-
βαρδισμού υπό στόλου τών ώχυρωμένων πό-
λεων (1ζ"' Έπιτρ.).
Π. *Όσα μέχρι τούδε ειπον έπιτρέπουσι
να κατανοηθγ) ευκόλως ή επιρροή, ην ή ^Ακα-
δημία ταχέως έκτησατο εν τφ κόσμω, διά
τε της επισταμένης και αύστηράς εκλογής
τών άπαρτιζόντων αύτην μελών, ως και 8ια
της φρονίμου αύτης πορείας καΐ της εμβριθούς
ρ,ελέτης τών ζη^^,μάτων.
Τοΰτο δεν είναι ποσώς παράδοξον, λαμ-
βανομένης ύπ' βψιν τη; κοινω;/ικης θέσεως
καΐ της φήμης τών άπαρτιζόντων αυτήν.
Περιορίζομαι να σας αναφέρω μεταξύ τών
επιζώντων εκ τών γνωστότατων ονομάτων,
εκτός τών μνημονευθέντων ήδη Βοι^η'^α6'
(ΐηβηιχ)η8 καΐ Μοίΐηιβτ:
Έν Γαλλία τους κ. κ. ΚβηαηΚ, 1,ΐ)θη'
Οαβη και ΟΙα^^οη, καθηγητάς έν τω Πα-
νεπιστημίω Παρισίων, Ρταάίβν'ΡοάβΤβ, ί^-
χαίον καθηγ•/)τήν, νυν δε εφέτ/^ν, Ρέπΐκά-
ύίταηά, άρεοπαγίτην, Εη^θΙΠατάί, δι-
πλωμάτη ν.
Έν Γερμανία τους κ. κ. νοΗ Βον,
8(θ('νΙί^ καθηγητάς, Ρ('νβΐ8, σύμβουλον του
αυτοκρατορικού υπουργείου τών ναυτικών,
(ϊβ/^(?Α:β/7,διπλωμάτην, νο)ΐ Μανφαιτάί^βη ,
βουλευτήν και καθηγητήν.
ΈνΜβρβταν/^ τους καθηγητας \ν68ίΙα1ίβ
καΐ ΗοΙΙαηά, τόν Ι,οτά Ββατ^, διπλωμάτην
καΐ τέως μέλος του φιλελευθέρου υπουργείου*
έν ΊταλΙί^ τους καθηγητάς Ρ. Ρίοτβ καΐ
Βνηβα* έν Έλβετίη. τόν καθηγητήν και δι-
πλωμάτην Α, Βίνίβν, τόν έν Παρισίοις πρε-
σβευτήν I^α^ώ^, τόν καθηγητήν ΒτοοΗβΤ
άβ Ια ΡνέοΙίβΤβ, τόν καθηγητήν, βουλευτήν
καΐ διακεκριμένον συγγραφέα ΗίΙίί^.
Έν Όλϋανίίςι '^^^ καθηγητήν καΐ σύμβου-
λον του Στέμματος Αβββν και τόν στρατη-
γόν άβη ΒββΓ ΡοοτίηραβΙ, καθηγητήν του
διεθνούς δικαίου έν τη στρατιωτική Ακαδη-
μία της Χάγης.
Έν Ύωοοί(ΐ τόν καθηγητήν καΐ σύμβουλον
του υπουργείου τών εξωτερικών άβ ΜατίβΠβ,
Έν2οι;?;ί(9τόν καθηγητήν ά'ΟΙίνβΟΤΟΠα,
Έν ΝορβηγΙ(^ τόν καθηγητήν καΐ τέως
ύπουργόν της δικαιοσύνης ΑχώβΗ.
Έν Δανί(^ τόν καθηγητήν καΐ νυν πρόε-
δρον της Γερουσίας ΜαίΖβΠ.
Έν ^Αμερίχϋ τόν ΟαΙνο καΐ τόν ΜοΟΤβ,
Πάντες ούτοί εισι γνωστοί διά τών περί
διεθνούς δικαίου γενικών ή ειδικών αυτών
συγγραμμάτων και δημοσιεύσεων.
Ό περιφανής καθηγητής του Έθνικοΰ
Πανεπιστημίου άοίδιμος Νικόλαος '/. Σαρί-
πόλος άντεπροσώπευσεν έπΙ δεκαετίαν τήν
Ελλάδα έν τη Ακαδημία.
*Η ιδιαιτέρα ημών πατρίς Κωνσταντινού-
πολις αντιπροσωπεύεται σήμερον έτι εν αύτη
υπό διακεκριμένου διπλωμάτου και νομομα-
θούς, του κ. Στεφάνου Καρα'&εοδωρή, γνωστού
ιδία έν τω έπιστημονικω κόσμφ διά τάς εμ-
βριθείς αύτοϋ περί διεϋτών ποταμών μελετάς.
Πάντες σ/εδόν ο1 τήν Άκαδηρ,ίαν άπαρτί-
ζοντες εχουσιν έν τη ίδία εαυτών πατρίδι έπιρ-
ροήν τίνα, δι' ης αϊ υπό της Ακαδημίας
εις τά διάφορα ζητήματα διδόρ,εναι λύσεις
γίνονται βαθμηδόν παραδεκταΐ υπό τών
κυβερνήσεων και καθιεροΰνται επισήμως, είτε
διά διεθνών συμβάσεων, είτε διανομών, εϊτε
διά δικαστικών αποφάσεων.
Ό καταφανέστατος τρόπος, δι' ου ή Ακα-
δημία εξασκεί τήν έπιρροήν αυτής, είναι κα-
νοποιήοεις» ας απευθύνει εκάστοτε έπισήμ(ι>ς
ε (ς τάς διαφόρους κυβερνήσεις έπι τών σπου-
δαιότατων ζητημάτων. Περί τών κοινοποιή-
σεων τούτων έμερίμνησεν έκ νέον ή Ακαδη-
μία κατά τό παρελθόν έτος έν Παοισίοις,
μελετήσασα, προτάσει του γάλλου διπλω-
μάτου Εη(ΐβΙΙιανάί, τόν τρόπον, καθ' δν δυ-
ΠΕΡΙ ΤΗΣ ΛΚΑΑΗΜΙΑΣ ΤΟν ΔΙΕΘΝΟΥΣ ΔΙΚΑΙΟΥ.
239
ναται ν* έττιτιυχθη άσφαλέστερον ό δια τών
χοινο^^οιησιων έπ(δ(ωχέ(Λβνος σκοπός καΐ λα-
βουσα τα δέοντα προς τούτο (^ι^τρα.
Έκτος δ[Λως του (χέσου τούτου, ή επιρροή
της 'Αχαδη(χ{ας εξασκείται κατά πολλούς
άλλους τρόπους υπό των μελών αύτης. είτε
δια της διδασκαλίας, εϊτε δια των συγγραα-
[χάτων καΐ ποικίλων αυτών δη(λοσιεύσεων,
είτε δια των εκθέσεων και γνωι^οδοτησεων
τρόπους διαφόρους, δ»/ ών αΐ αποφάσεις της
'Αχαδη[Λ{ας έπηρεάζουσι τους διπλω|Λάτας,
τους νο[Λθθέτας η τους δικαστάς.
Ούτως έπεδιώχθη και ίπραγριατοποιηΟη
βχθ[χηδ6ν η ιδέα, ην έζέφραζεν ή προκηρυζις
της 11 Σεπτερ,βρίου του 1873, ήτις προε-
τάχθη του έπιψηφισθέντος Καταστατικού και
καθ' ην οι 'ιδρυταΐ της Άκαδη(Αίας έπεκα-
λουντο την άρωγην της δη(Λθσίας γνώ(Λης
άπασών τών χωρών προς ύποστηριςιν καΐ
)^ρησΐ{ΐ.οπο(ησιν του έργου της Άκαδη(Αίας.
Την λελογισμένην καΐ εύσυνειδητον διαφώτισιν
της δη{ΐοσ{ας ταύτης γνώ(Αης επεδίωξε συ-
ίτηριατικώς η 'Ακαδη(Λία, συντελέσασα ούτω
τι {χάλα ίίς την διευκρίνισιν σπουδαιότατων
ζητΓ,ριάτων καΐ καταστδσα ση|Λαντικός πα-
ράγων της προόδου του διεθνούς δικαίου.
Είναι δντως λίαν φυσικόν, δπως ζη^/){^ι.ατα,
αελεπιθέντα έπιστα(Λένως υπό νθ[Αθ[Ααθών εί-
οιχών ίν ταίς [χελέταις τΟυ διεθνούς δικαίου,
χαΐ ών Ο'. πλείστοι, εκ τϊίς κοινωνικής αυτών
6ί^ως, υποχρεούνται να λαριβάνωσι πάντοτε
^' δψιν έν ταίς έκφερο(χέναις γνώρ,αις τας
άνάγχας του πρακτικού βίου, θεωρηθώσιν
ακολούθως πάρα πδσιν ως οριστικώς έξην-
τλη[ΐίνα υπό τίίς Άκαδη(Λίας, ης τας άπο-
^«ις επικαλούνται, ώς Ραρυση[Λαντα έπι-
)[£ΐρη(Λατα, οΐ δικηγόροι έν'τοίς δικαστηρίοις,
ο: ρήτορες ενώπιον τών νο(χοθ8τικών σωμάτων
χχΐ ο1 διπλωμάται κατά τ/;ν σύναψιν διεθνών
9'^(1βx<^εων .
Όσον άφορ5^ τό τελευταίον, ύπάρχουσι
οά^ορχ παραδείγματα διεθνών συμβάσεων,
χίτινις καθιέρωσαν αποφάσεις* καΐ εύχάς της
Άχαίημίας. Μεταξύ αυτών θ' άναφέρωμεν
ΙχΙ παραδείγματι :
1) Την γενικην διεθντΙ σύμβασιν του Βερο-
λίνου της 26 Φεβρουαρίου 1885, προς άπο-
σίοηση τών ίν τ^ κεντρώα Άφρικη συγκρού-
Λΐ#ν τών πεπολιτισμένων ίθνών.
2) Την διεθνγ{ σύρ.βασιν της 29 Όκτωβρίου
1888, ήτις έξησφάλισε τόν έλεύθεοον πλουν
«ύ την ουδετερότητα της σουεζικης όιώρυγος.
3) Την διεθνή φ^μβασιν της 30 Όκτωβρίου
1882, ήτις έξησφάλισε την προστασίαν τών
υποβρυχίων τηλεγραφικών καλφδίων (οΑΜβδ
80ΐΐ8-ιηαΓΪηδ).
Έκτος τών περιστάσεων τούτων, καθ' ας
είναι κατάδηλος ή άμεσος πρακτική επιρροή
της Ακαδημίας, δυνάμεθα ν* άναφέρωμεν
έτερα παραδείγματα εμμέσου μέν, πλην ούχ
ήττον βεβαίας, διαρκούς επιρροής. Ούτω :
1) Κατά τό 1877 η Ακαδημία έδημο-
σίευσεν υπό τόν τύπον Αιε&νονς Κατονίσμον
(ΚββΙθΠΙβηΙ ίηΐΘΓηβΙίοηαΙ) τά συμπερά-
σματα" αυτής περί διεθνούς διαιτησίας, μέσον,
δπερ έθεώρησεν ώς δυνάμενον πολλάκις (ώς
τούτο ίν διαφόροις περιστάσεσι κατεδείχθη)
ν' αποσόβηση τάς μεταξύ Ιθνών αίματηρας
συγκρούσεις. Έν τω Κανονιά μφ τούτφ διε-
τυπώθησαν άρχαί τίνες και τρόποι ενεργείας
τών έν τφ μέλλοντι διαιτητικών δικαστηρίων,
άτινα μετ' ευγνωμοσύνης Φ^νεβουλεύθησαν
ε)ίτοτε τούτον.
2) Ή *Ακαδημία, άμα τ9) ένάρξει του
πολέμου του 1877, καθήκον εαυτής έθεώρησε
να υπόμνηση τους διαμαχομένους τας διατά-
ξεις του διεθνούς δικαίου έν καιρφ πολέμου
(τάς τε υπό τών διαρκών εθίμων καθιερωθεί-
σας καΐ τάς ρητώς υπό διεθνών συμβάσεων κυ-
ρωθείσας). Τό σχετικόν εγγραφον φέρει την
ημερομηνίαν τής 28 Μαΐου 1877 καΐ συνε-
τάχθη ένΗβΐ(1β11)βΓ^ ύπότών κ.κ. Μο^πίβΓ
ΒοΙίη — ^α€(^Η€ϊηρι8 καΐ ΒΐΗηΙβοΗΗ,ίΐΊχι
δ* ύπογεγραμμένον υπό του προεδρείου, ου
μέλη ήταν επίσης 6 άβ Ρατίβη καΐ ο κ.
Α88β)\
3) Ή σχετική μελέτη, αναπτυχθείσα ακο-
λούθως, έδημοσιεύθη υπό τής Ακαδημίας υπό
τόν τίτλον ΜαπΗβΙ άβ8 Ιοι$ άβ Ια ρηβπ'β.
4) Τέλος, κατά τό 1880, ή Ακαδημία,
συνελθουσα έν ΟχίοΓίΙ τής ^Αγγλίας, έμελέ-
τησε δια μακρών τό ζήτημα τής ΙπΛόαεως τών
ΙγκΙηματιών (βΧΐΓίΐάίΙΐοη), τους δρους, ύφ*
ους αύτη δέον να χορηγήται υπό τίνος κυβερ-
νήσεως, ώς καΐ τά δρια τών δικαιωμάτων
του τε κατηγορουμένου καΐ τών δύο διαφερο-
μένων κυβερνήσεων. Αί αποφάσεις, άς ή
Ακαδημία ϊλαβεν έπΙ τ9) ευκαιρία ταύτη,
κατέκτησαν ταχέως παγκόσμιον φήμην, κατα-
στάσαι γνωσταΐ υπό τόν τίτλον ££8 νέβοΐη^
Ιίοη8 αΟχ(θνά, καΐ ενέπνευσαν έκτοτε
διαφόρους διεθνείς συμβάσεις περί εκδόσεως
εγκληματιών.
240
ο ΕΝ ΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΟηίΟΛΕΙ ΕΛΛΗΝΙΚΟΣ ΦΙΛΟΛΟΓΙΚΟΣ ΣΤΛΛΟΓΟΣ
III. Τοιαύτη έν ολίγοις η επιρροή, ην ή
Άκαδη(Λία κατέκτη-τίν έν βραχβί χρονιχψ
δια'ττηΐ^ί.ατι.
Άπό της συστάσεως αύτο; ή Άκαδηριία
συνεκρότησεν ηδη 16 σ'^νέδρια διαδοχικώς είς
διαφόρους πόλεις της Ευρώπης, έν Βελγίψ,
έν Έλβετίί}:, έν Όλλανδία, έν Γαλλία, έν
Αγγλία, έν *Ιταλ(ί>: καΐ έν Γερριανι'α.
Μεταξύ των σπουδαιότατων ζητη(/.άτων,
άπερ έζήτασε κατά τα τελευταία ετη, θ*
άναοέρω :
1) Τό περί διεθνούς διαρρυθ{Α{σεω; των δια
(Αίτοχών εταιρειών (δοοίβίβδ ραΓ αοΐίοπδ)
(τους δρους, ύφ' ους αύται δύνανται ν' άνα-
γνωρισΟώσι καΐ να λειτουργησωσιν έν ξένη
χώρα), ου αί σχετικαΐ αποφάσεις ελήφθησαν
έν *ΑίΛβούργφ τω 1891, είσηγου[Λένου του
γνωστού καθηγητού Παρισίων κ. ί/ΐ/ΟπΌαβη,
2) Τό περί έζώσεως και διααονής τών ξέ-
νων εν τινι χώρα* τα δικαιώ|χατα καΐ καθή-
κοντα έκαστης κυβερνήσεως ύπ6 την εποψιν
ταύτην. Αποφάσεις, ληφθεισαι έν Γενεύγ)
κατχ τό 1892, είσηγήσει του ούχ ήττον γνω-
στού καθηγητού Γοττίγγης καΐ βουλευτού
νοη Βαν.
3) Τό της διεθνούς διαρρυθ(Αίσεως της
παράκτιας θαλάσσης (πΐβΓ ΐΘΓΠΐθηα1β)•όρι-
σ;ΛΟς της αποστάσεως αυτής έν καιρώ ε(ρή-
νης κχΐ έν καιρφ πολίΐΛου, καΐ τών έπ'αύτης
δικαιωμάτων του γείτονος κράτους. Άποφά-
σίΐς, ληφθεισαι έν Ιίαρισίοις τζ) 1894, είση-
γήσει του άγγλου δικηγόρου ΒατοΙαί^, άντι-
καταστήσαντος τόν κωλυθίντα καθηγη^/)ν
Παρισίων κ. ΗβπαηΙΙ,
4) Έν τφ αύτψ συνεδρίω τών Παρισίων
(1894), ή Άκαδη;Λία έ[Λ8λέτησε τα της διε-
θνούς διακχνονίσεως τών πτωχεύσεων (άρ[Λ0-
διότης δικαστηρίου, έφαρ|Λοστέος νό(Λος, θε'σις
δανειστών, έν τ% άλλοδαπτ) εύρισκο(Λένων κτλ.).
ΑΙ σχετικαΐ αποφάσεις ελήφθησαν, είσηγήσει
δύο καθηγητών του διεθνούς δικαίου και δικη-
γόρων : του ολλανδού κ. Α^^βΤ καΐ του γάλ-
λου κ. ΐνβ1^8, Έν τφ προοΐ(Λίφ δ* αυτών
ελέχθη ρητώς δτι συνιστώνται οΐ (χελετηθέντες
κανόνες ταίς κυβερνήσεσιν, δπως λάβωσιν
αυτούς ύπ' δψιν κατά την σύναψιν διεθνών
Φ^Ι^βάσεων προς διακανόνισιν τών έκ τών
πτωχεύσεων πηγαζουσών διεθνών δυσχερειών.
IV. Μετά την άπαρίθ(Λησιν ταύτην τών
κυριωτάτων εργασιών τών τελευταίων ετών,
θα (ΛοΙ έπιτρέψητε να έπΐ[Λείνω ολίγω περισ-
σότερον έπι τών εργασιών της *Ακαδη;ι.ίας
έν τω τελευταίφ αύτης συνεδρίφ, τψ συγκρο-
τηθέντι έν ΟβΐΐηΙ)πά§β κατά τόν τελευταίον
Αύγουστον .
Δώδεκα κράτη τής Εύρώτρης άντεπροσω-
πεύθησαν κατά τό συνίδριον τούτο υπό 32
της 'Ακαδηίλίας (χελών. Αί συνεδριάσεις διεξ-
ήχθησαν έν τγ) (χεγάλη αίθούσν) του πανε-
πιστηΐΛίακοΰ κτιρίου ή ΟοΙΙβρβ του Τπηίΐγ
ΗαΙΙ. Τό προεορείον συνέκειτο έκ του κ.
}νβ8ίΙα1ίβ^ καθηγητού του διεθνούς δικαίου
έν Οίΐηίΐ1)Π(1^β, ως προέδρου, καΐ τών κ. κ.
ΡβΤβΙβ, γερ}Λανου συγγραφέως καΐ νομικού
συμβούλου, κχι ΟΙίΐηβί, διασήμου γάλλου
δικηγόρου, ως αντιπροέδρων, του κ. ί£Ητ
διατηρουντος έπΙ έξαετίαν την θέσιν αύτοδ
ως γενικού γραμματέως.
Έκ τών 15 ζητημάτων, τα όποΐα ήσαν
εγγεγραμμένα κατά τό έτος τούτο έν τω προ-
γράμματι της Ακαδημίας, 4 μεν ίτυχον
οριστικής λύσεως, δύο ετέρων προεχώρησβν ή
άφορώσα αυτά εργασία, και δύο άπηλείφθη-
σαν έκ του προγράμματος της Άκαοημι'ας,
ως μη κριθέντα αρκούντως ώριμα προς συζή-
τησιν, έπιφυλαχθείσης της ενδεχομένης αυ-
τών επαναλήψεως.
Τά τέσσαρα πρώτα είσι τά ακόλουθα:
1) Τό ζήτημα της εξασφαλίσεως ποινικού
κύρους εις τάς διατάξεις της διασήμου διβθνους
συμβάσεω^ς της Γενεύης της 22 Αυγούστου
1864, ήτις έμερίμνησε περί της περιθάλψεως
τών κατά τόν πόλεμον άσβενών ή πληγωμέ-
νων. Είσηγήσει τών κ. κ. Μοϊ^πίβΤ καΐ
ΕηρβΙΗανάί, ή Ακαδημία διεξήγαγε την
μελέτην του ζητήματος τούτου, δπως τα
πορίσματα αύτης χρησιμεύσωσιν ώς βάσις καΐ
οδηγός της κατά τό Προσεχές έτος συγκροτη-
θησομένης συνδιασκέψεως τών εταιρειών του
Ερυθρού Σταύρου. Έν τέλει τών σχετικών
αποφάσεων καΐ προς Φ^μπλήρωσιν αυτών, ή
Ακαδημία εξέφρασε την εύχήν, δπως αί
ύπογράψασαι την σύμβασιν της Γενεύης κυ-
βερνήσεις άναγνωρίσώσιν επισήμως την ύπαρ-
ξιν καΐ την αύθεντίαν μιϊς διεθνούς κεντρικής
έπιτροττης του Ερυθρού Σταύρου (της νυν
τοιαύτης έν Γενεύη, οφειλομένης μόνον ε{ς την
ίδιωτικήν πρωτοβουλίαν), ής τά μέλη νά έπι-
βλέπωσιν, έν άνάγ)(Υ|, έπΙ του πεδίου τής
μάχης, την τήρησιν της συμβάσεως. ΑΙ απο-
φάσεις της Ακαδημίας μετά της ευχής
ταύτης έκοινοποιήθησαν είς τάς ένδιαφερομέ-
νας κυβερνήσεις.
ΠΕΡΙ ΤΗΣ ΑΚΑΔΗΜΙΑΣ ΤΟΤ ΔΙΕΘΝΟΥΣ ΔΙΚΑΙΟΥ
241
2) Τ6 ζητγϊ|χα ττ5ς άναθεωρήσεω; της δίδ-
ΟνοΟς συριβάσιωζ τχζ Βέρνης της 9 Σ6πτΕ(Α-
βρίου 1880. *Η (Γίίλβασις αύτ/) συνέστησε
^ί£ΐ^ Ένα^ην Κρατών (υηίοη ίηΙβΓΠαΙίο-
ηαΐβ άβδ ΕίαΙδ) υ-ερ της τ^ροστασίας των
δργων της διανοίας καΐ της τέχνης. Κατά
την σύμβασιν ταύ^/)ν, τα άπαρτίζοντα την
Ένωοίν χράτη συγκροτουσιν από καιρού είς
καιρόν συνδιασκέψεις, εν αίς οι αντιπρόσωποι
αυτών σκέπτονται και άποφασίζουσι περί των
άναθεωρητέων διατάξεων της συ (χβ άσε ως, συμ-
^ώνως προς τας εν τη έοαρ'Λογτ) καταδει/θει-
ςας άνάγκας. Τοιαύτη ν συνδιάσκεψιν ρ,έλλει
να συγκαλέτ/ί κατά τό προσεχές εαρ έν ΙΙαρι-
σίοις ή γαλλική κυβέρνησις, αί δε υπό της
Άχχδηρας ληφθεϊσαι αποφάσεις (είσηγησει
των καθηγητών κ. κ. ΒβηαΐίΙί και του έλβετου
ΚοΗ^ίΐΐ), αίτινες έκοινοποιηθτ,σαν ε(ς τάς
Χ'.α^ερο{ΐ.ένας κυβερνήσεις, θα χρησΐ(ΐ.εύσωσιν
ως οδηγός είς τους διπλω»Λάτας της Φ^ν-
διασχέψεως.
3) Ζήτη[χα περί διεθνούς διακανονίσεως
των της επιτροπείας των ανηλίκων, προς συ[Λ-
πλήρωσιν του έν Άμβούργφ έπιψηφισθέντος
χανονισ}χου περί επιτροπείας των ανηλίκων,
ΕίίΠϊγηται τη; (χελετησάσης τό ζήτη(Αα Επι-
τροπή; ήσαν οι κ. κ. ΣθΗγ καΐ ΟΙοββΟη, Ταίς
προτάσβσιν αυτών συνταχθείσα, κατόπιν (χα-
χρας συζητήσεως, ή Άκαδη|/.ία παρεδέςατο
{γί {άκρας τροποποιήσεις) τό έζ 8 άρθρων
ύτΓοβληθεν αύτη σχέδιον, έν φ αναγνωρίζεται
ίίίχ ή έφαρρ,ογη του νόμου της Ι&νικότητος
του άτό(Λθυ, ου ζητείται ή άπαγόρευσις.
4) Ζήτη{Λα των διπλω(Λατικών προνο(χίων•
{ζακρίβωσις αυτών τε καΐ τών προσώπων, των
ίιχχιου[Λένων είς αυτά. Ή (χελιτήσασα τό
ζήτημα Επιτροπή, είσηγήσιι τών κ. κ. ί,βΗτ
χαΐ Εη^βΙΙίατάΙ, λαβοϋσα ύπ' 6ψιν τας δια
τών διπλω^αατικών προνοριίων γενθ(Λένας κατα-
χρήσεις, ττροέτεινεν 6πως περιορισθώσι ταύτα
ριόΐίον είς τό πρόσωπον τών διπλω(Λατικών
αντιπροσώπων ζίνης κυβερνήσεως, τών ένδε-
/ϊρνων αντικαταστατών αυτών (συ[^.βούλου
•ρισβείας η πρώτου γρα(Λ(Λατέως) καΐ τών
Λτζύγων αυτών. *Η Άκαδη(Λία δ[Λως, έπι-
ί'^αουσα δπως έςασφαλίση πλήρη έλευθερίαν
χύ άνεξαρτησίαν άπό τών έπιτοπίων άρχων
ιί; τας αντιπροσωπείας τών ξένων κυβερνή-
«»ν (πΐίβδίοηδ), άνευ διακρίσεων, ας θα
εςε|«ταλλιύοντο ασυνείδητοι κερδοσκόποι,
χιδιέρωσε την έπέκτασιν τών προνθ[Λίων είς
"άντας τους διπλω;Λατικους υπαλλήλους καΐ
'Ελλ. Φιλ. Σύλλογος.
είς δλα τα [Λέλη τών οικογενειών αυτών. (Τα
διπλω{λατικά ταΰτα προνόρά είσιν ίδία: τό
άπαραβίαστον του προσώπου καΐ ττίς κατοι-
κίας, ή ετεροδικία και ή άπό τών έπιτοπίων
φορολογιών απαλλαγή). Έτερον τ[Λη(Λα της
αύτη; Επιτροπής (Αελετί^ τα περί προξενικών
προνορων.
V. Ταύτα τα τέσσαρα ζητή(Λατα, άπερ
οριστικώς έλύθησαν υπό του συνεδρίου του
Μεταξύ τών λοιπών (Λελιτηθέντων ζητη-
ρ,άτων, ων ή λύσις επίκειται, οφείλω να (χνη-
(Λονεύσω ιδιαιτέρως ζήτη[Αα έξοχου σττουδαιό-
τητος, τό οποίον [Λέγιστον παρουσιάζει δι*
ή(Αας τό διαφέρον. •
Τό ζήτη(Λα τούτο είναι ή βάσις συ(Λπαντος
του ίδιωτικου διεθνούς δικαίου, άναφερθ(Λένου
πρό παντός ε(ς τόν καθορισριόν της εθνικότητος
ενός εκάστου, αφ* ου ή έθνικότης υποδεικνύει
πολλάκις τόν εν τινι ζητή(Λατι έφαραοστέον
νό|Λθν, δστις διέπει καΐ κανονίζει τα δικαιώ-
(Λατα και τα συ|Λφέροντα τών ξένων έν τν}
αλλοδαπή.
Γνωρίζετε δ(Αως δτι ό καθορισ^χός τή; εθνι-
κότητος εκάστου άτό(Λθυ δέν είναι πάντοτε
τόσον εύκολος. Πλείσται δέ τών έπΙ του ζητή-
(Αατος τούτου δυσχερειών προέρχονται έκ του
ότι αϊ σχετικαι νοίΛοθετικαΙ διατάξεις έκαστου
κράτους δέν ευρίσκονται πάντοτε έν πλή-
ρει άρ(Λθνία έπΙ του ση[Λείου τούτου. Εντεύ-
θεν σ'^γκρούσεις νο(χοθεσιών, ϊχουσαι ίδία δύο
δυσάρεστους συνεπείας: 1) Τόν σχη[λατισ(ΛΟν
καΐ τίϊν αύξησιν τών άνευ εθνικότητος άτό-
[;.ων. 2) *Όπερ χείρον και συνηθέστερον, τόν
σχη{Λατισ[ΛΟν καϊ την αύξησιν τών εχόντων
ταυτοχρόνως δύο εθνικότητας καΐ ύπαγθ(Λένων
ούτω συγχρόνως υπό την δικαιοδοσίαν δύο
διαφόρων κρατών καΐ δύο διαφόρων νο|/.οθεσιών.
*Ιδού 7ν. χ. *Έλλην τις, (Λεταβαίνων καΐ
έγκαθιστά[Λενος έν Γαλλία. Έν τη χώρα
ταύτγ), ληφθείσ•/)ς υπ* δψιν της στασΐ[ΛΟτητος
του γαλλικού πληθυσ[Λθΰ άφ* ενός, ώς καΐ του
σπουδαίου συναγωνισ{Λου, ον κά[Λνουσιν ε (ς
τους γάλλους έργάτας οΐ βέλγοι έν τη βορείφ
Γαλλία καΐ οΐ ίταλοί έν τη νοτίφ άφ' ετέρου,
έψηφίσθη τη 26 Ιουνίου 1889 νό[Λθς, έπι-
διώκων τόν {σον ϊνεστι (Λεγαλείτερον έκγαλ-
λισ(ΛΟν τών έν Γαλλία διαμενόντων ξένων.
Κατά τόν νό(Λθν τούτον, τα τέκνα τών ξένων,
γεννώ(Λενα έν Γαλλία, θεωρούνται Γάλλοι,
έκτος έαν πληρώσιν δρους τινάς, ων ή έπίτευ-
Τομος ΚΖ' 31
242
ο ΕΝ ΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΟΓΠΟΛΕΙ ΕΛΛΗΝΙΚΟΣ ΦΙΛΟΛΟΓΙΚΟΣ ΣΤΛΛΟΓΟΣ
ξις δεν είναι πάντοτε ευχερής. Τα δε τε'κνα
των τέκνων τούτων θεωρούνται εν πάση περι-
πτώσει Γάλλοι, άνευ έςαιρέσ'εω; και ά{/.ε-
τακλήτως.
Άφ^ έτε'ρου, κατά την έλληνικήν νομο-
Οεσίαν, όπως καΐ κατά την γαλλική ν, ή έθνι-
κότης [Λεταδίδεται, ]ΐΙΓβ 8αη(]1(ί)η8, από
γενεάς εις γεν εάν, και αύτοϊς τοις έν τη αλλο-
δαπή δια(Λένουσιν *Έλλησιν.
*Ιδού λοιπόν Έλληνόπαιδες, οίτινες είναι
συγ/ρόνως "Ελληνες και Γάλλοι. Και πράγ-
[Λατι, γνωρίζοίΑεν δυστυχώς τοιούτους, της
πρώτης μάλιστα έν Γαλλι:κ γεννηθείσ-/;ς γε-
νεάς, τε'κνα γνωστών ελληνικών οικογενειών,
υπηρετούντα έν τω γαλλικω στ^ατω, διότι
αΐ στρατιωτικαι άρχαί, συ[Λθώνως προς τόν
υπάρχοντα νό(Λθν, δεν παρεδε'ζαντο ώς άρκού-
σας τάς περί διατηρήσεως της ελληνικής αυ-
τών εθνικότητος παρουσιασθείσας αποδείξεις.
Την αυτήν περίπτωσιν διπλής εθνικότητος
δυνάμεθα νά εύρωμεν, εάν ύποθεσωμεν γυναίκα
συζευγνυμε'νην ςε'νον καΐ άνήκουσαν ε{ς κράτος,
ου ή νομοθεσία δεν αναγνωρίζει τήν άπώλειαν
τής εθνικότητος διά του μετ' αλλοδαπού
συναπτομένου γάμου, έν ω κατά πάσας σχεδόν
τάς εύρωπαϊκάς νομοθεσίας ή γυνή άποκτ^
τήν εθνικότητα του συζύγου αυτής. *Όθεν ή
γυνή αυτή θά εχη ταυτοχρόνως δύο διαφόρους
εθνικότητας, διατηρήσασα τήν άρχικήν αυτής
εθνικότητα άφ' ενός, και άποκτήσασα έ*1
πλέον τήν του σ'^ζύγου της άφ' ετέρου.
Έν ω απεναντίας, έάν άντιστρέψωμεν τους
δρους, δυνάμεθα νά έννοήσωμεν πώς δύναται
γυνή τις, συζευγνυμένη ζένον, νά μείνη άνευ
εθνικότητος, έάν κατά τάς δύο προκειμένας
νομ.οθεσίας χάσ•(ΐ μεν τήν άρχικήν αυτής εθνι-
κότητα, δεν απόκτηση δε τήν του συζύγου της.
Περιττόν βεβαίως νά πολλαπλασιάσω μεν
τά παραδείγματα συγκρούσεων νομοθεσιών,
ων τά αποτελέσματα είσιν οί μή έχοντες δύο
εθνικότητας ή άπ' εναντίας οί μή έχοντες
κάμμίαν εθνικότητα (ΙΐβίπίΒΐΙΐΙΟδ).
Ιΐρόςέλάττωσιν λοιπόν και βαθμιαίαν άπά-
λειψιν τών τοιούτων, ανάγκη διεθνούς συνεν-
νοήσεως και εισαγωγής έν ταΐς διαφόροις
νομοθεσίαις διατάξεων έν περισσότερα προς
άλλήλας αρμονία, έπιτρεπουσών τήν αποφυ-
γήν τών τοιούτων δυσάρεστων καΐ δύσκολων
θέσεων.
*Γπό ποίου πνεύματος οφείλουσι νά έμ-
πνέωνται αί διατάξεις αύται; Όποίαι αί γε-
νικαΐ άρχαί, αϊτινες θά τάς ύπαγορεύσωσιν ;
Τοιούτον τό ζήτημα, ου επεχείρησε τήν λύσιν
ή Ακαδημία έν ΟίΙΓη1)Πά^θ, άνακηρύξασα
τάς ακολούθους πέντε αρχάς :
1 ) Ουδείς οφείλει νά ήναι άνευ εθνικότητος.
2) Ουδείς δύναται νά εχη ταυτοχρόνως
$ύο έθνικό^/)τας.
3) "Εκαστος δικαιούται ν* άλλάξη εθνι-
κότητα.
4) Ή απλή έγκατάλειψις εθνικότητος τίνος
δέν, αρκεί προς άπώλειαν ταύτης, δταν δέν
άνταποκρίνηται προς άπόκτησιν νέας εθνι-
κότητος.
5) Ή αρχική έθνικότης δέν δύναται νά
μεταδίδωται έπ* αόριστον έν -^ αλλοδαπή
άπό γενεάς ε{ς γενεάν.
Συμφώνως προς τάς γενικάς ταύτας άρ-
νάς, ή Έπιτροττή μέλλει νά σύνταξη σχέ-
διον μερικών νομοθετικών διατάξεων, αί-
τινες, είσαγόμεναι έν τη ειδική νομοθεσία
εκάστου κράτους ή και απλώς αένουσαι έν
διεθνέσι συνθήκαις, θά προλαμβάνωσι τάς
υποδειχθείσας συγκρούσεις νομοθεσιών.
Ούτω π. χ. — ίν' αναφέρω εν έκ τών μάλι-
στα συζητηθέντων σημείων — , θά λεχθη, συμ-
φώνως προς τήν πέμπτην αρχήν, δτι ό έ;
αλλοδαπού καταγόμενος θεωρείται ώς ιθαγε-
νής κατά τήν δευτέραν η τήν τρίτην γινεάν.
Συγχρόνως δμως, συμφώνως προς τήν τρίτην
αρχήν, θά έπιφυλαχθη αύτψ τό δικαίωμα
νά επανάκτηση ελευθέρως και άνευ προσκομ-
μάτων τήν πατρικήν έθνικότ/ϊτα, είτε δι' α-
πλής δηλώσεως εϊτε διά τακτικής πολιτογρα-
φήσεως.
Λέγω ότι τό σημείον τούτο ύπί:;£ν έκ
τών πλέον συζητηθέντων. Πολλά τοίν μ-^νών
τής Ακαδημίας έδίσταζον νά παραδιχθώσι
τήν ρηθείσαν πέμπτην αρχήν, διότι κατα-
λήγει εις τό νά έπιβάλη τοις τέκνοις η τοις
έγγόνοις αλλοδαπού έθνικότ/)τα, ήτις αντί-
κειται ίσως έκ διαμέτρου προς τά ειλικρι-
νέστατα αυτών πατριωτικά αίσθήματα η χαι
προς αυτά αυτών τά συμφέροντα.
ΙΙαρετηρήθη δμως αφ* ετέρου δτι πολλά-
κις, οί εν τινι χώρα γεννηθέντες, ιδία δε κατά
τήν δευτέραν γενεάν, άνατρεφόμενοι έν τη
χώρα ταύτη, άφομοιοΰνται βαθμηδόν προς τήν
χώραν ταύτην και αί (δέαι καΐ τά αισθήματα
αυτών συνταυτίζονται προς τάς ίδέας καΐ τά
αισθήματα τών ιθαγενών. Ούτω δέ ή επι-
βαλλομένη αύτοίς έν τοιαύτ/) περιπτώσει
έθνικότης δέν άπάδει προς τά πραγματικά
αυτών αισθήματα.
ΠΕΡΙ ΤΗΣ ΑΚΑΔΗΜΙΑΣ ΤΟΓ ΔΙΕΘΝΟΤΣ ΔΙΚΑΙΟΤ
243
Αυτό <τυ(λβα{ν6ΐ ώς επΙ τό πλείστον, και
τ, χδ|Ζ.:ΓΓΤι άρχη έγένετο εν τέλει δεκ,ττ) δια
τούτο. Εννοείτε δ(Λως κάλλιστα ότι ή πα-
οατηρ'/ΐσΐζ αύτη δέν άλγ,θεύει πάντοτε. Έάν
όΙ ό πατήρ δεν ηρ.ε'λησε την ηθική ν άγωγην
των τέκνων του και έφρόντισε να τοίς έ(/.-
ΤΓ^εύστι τάς ιδε'ας. τα αίσθηριατα και την
συναίσθησιν της ιδίας εαυτού εθνικότητος, ή
Ιθαγένεια του τόπου της γεννήσεως δεν δύνα-
ται να έπιβαρύνη οριστικώς τα τέκνα. Έάν
ίέ χάριν απλοποιήσεως και επι τν5 βάσει του
δ,τι συ{Λβαίνει συνηθέστερον, ό νοριοΟέτης
/ώρας τινός θεωρήστ) τα τέκνα ταύτα προσω-
ρινώς ώς έχοντα την ίθαγένειαν της χώρας,
εν η έγεννήθησαν, (χή λησ(Λθνώ(Αεν δτι ή Ά-
χαδημια άνεκήρυζεν ώς [χίαν εκ των θερ.ε-
λιωδών άρχων τό σέβας προς την άτθ[Λΐκήν
ίλευθερίαν ενός εκάστου. Έξ ου έπεται 6'τι
ίίον δπως έπιφυλαχθη ρητώς καΐ εν πάση
περιπτώσει ή ελευθέρα καΐ απεριόριστος άπάρ-
ντ,σις της ιθαγενείας. Ταύτην δύναται ό νο-
;χοθέτης της χώρας της γεννήσεως νά προ-
τάηβ, επι τη βάσει υποθέσεως τίνος (ρΓβ80ΐη-
ρΐίοη) καΐ {Αέχρις αποδείξεως του. εναντίου,
οΰχι δ(Λως και νά την έπιβάλνι οριστικώς καΐ
άαετακλήτως. Κατά τάς διαθέσεις δέ, ας
χαρετήρησα εν 0ΗΓηΐ3Π(ΐ3θ, υποθέτω δτι
τ; Άκαδη[Λία κατά τό συνέδριον αύτης του
προσεχούς ϊτους εν Βενετία θ' άναγνωρίσγ) τό
άλληλένδετον καΐ αδιάσπαστο ν τών υπ' αυ-
τής θειπισθεισών αρχών. Ούτω δέ, αί θέλου-
ηΛ.\ νά συ{Λ|Λθρφωθώσι προς τάς αποφάσεις
ιυτης κυβερνήσεις δέν Οά δικαιώνται, έπι-
χλλού(ΐεναι τό κύρος της Άκαδηρ.ίας, νά
^αρα^εχθώσι ρ-ίαν (χόνον ή τινας εκ τών έπι-
νηφισβεισών αρχών, παραγκωνίζουσαι τάς
Αοιπάς. Δεν θά δικαιώνται π. χ. νά έπιβά-
λωσι ττ.ν ίθαγένειαν είς τί,Ί δευτέραν ή την
τρίττ,ν γενεάν και άφ' ετέρου νά ρ.ή άνα-
γνωρί^ωσι ταυτοχρόνως την απόλυτον έλευ-
Οερίαν αλλαγής της εθνικότητος.
Αι υπό της Άκαδηρ,ίας επΙ του ζητήματος
τούτου άνακηρυχΟείσαι αρχαι άποτελουσιν ού-
τω σύνολον τι άλληλένδετον και άδιάσπαστον*
«' ο χαι τά [/έλη αύτης επεψήφισαν αύτάς.
Τοιαύτη εν ολίγοις ή εν τω συνεδρίω του
0Μη1)Π(ΐ3θ γενομένη επιστημονική εργασία.
ΛυποΟ(χαι διότι, προς εκΟεσιν αύτης , ήναγκά-
Λη* νά δώσω μερικάς εξηγήσεις τεχνικάς και
?οβοΟ|χαι μη δι' αυτών έστενοχώρησά τινας
ε; ΰμων.
*Ως άντιστάθμημα, επιτραπήτω μοι 6πως
προσθέσω μικράν παρένθεσιν προς άφήγησιν
μ,ερικών ανεκδότων λεπτομερειών περί του
συνεδρίου του ^αIΪ113^^ά^β.
ΙΙρό παντός οφείλω νά ομολογήσω τάς
άρίστας εντυπώσεις, .τάς οποίας απεκόμισαν
τά μέλη της Ακαδημίας εκ της εν Αγγλία
διαμονής αυτών. Ιίολλαχου της Ευρώπης ή
Ακαδημία Ιγένετο μέχρι τούδε δέκτη διά
περιποιήσεων και τιμών δντως πριγκιπικών,
παρουσιασθείσα εν σώματι και εις βασιλείς καΐ
αρχηγούς κρατών. Εκείνο 6'μως, τό οποίον
χαρακτηρίζει ίδιαιτέρως τό εν ϋαΐϊΐΐ3Π(1]β
συνέδριον, είναι ή εγκάρδιος καΐ απεριόριστος
φιλοξενία, ης ή Ακαδημία Ιτυχε παρά τοίς
"Αγγλοις, οίτινες κατέδειξαν τρανώς δτ:, έάν
άπολαύωσιν, ούχΙ αδίκως, της φήμης ανθρώ-
πων ψυχρών, όταν εύρίσκωνται ενώπιον
άγνωστων αύτοίς, ε (σι κατ' αντίθεσιν όλ,ως
ξένων διάφοροι, δταν ό ξένος παύτ, νά ήναι
εις αυτούς άγνωστος, έστω και δι' απλής πα-
ρουσιάσεως.
Ή Ακαδημία συνήλθε ν εν τη αρχαία
πανεπιστημιακή πόλε ι της Αγγλίας κατά τόν
χρόνσν τών διακοπών. ΓΙολλο\ ό'ρ,ως τών
καθηγητών του γηραιού Πανεπιστημίου παρέ-
τειναν την ε/,εί διαμονήν των δπως παρευρε-
θώσι κατά την υποδοχήν της Ακαδημίας.
Τό πανεπιστημιακόν ίδρυμα ή κολλέγιο^ του
Τπηίίν εθηκε φιλοφρόνως εις την διάθεσιν
τών μελών τής Ακαδημίας τά δωμάτια τών
απόντων καθηγητών, υφηγητών και σπουδα-
στών. Συγχρόνως, δσατών μελών συνωδεύοντο
ύπό κυριών, ετυχον ευγενέστατης και λίαν
φιλόφρονος φιλοξενίας παρά ταίς οίκογενείαις
τών εν ΟαΓΩί)Γίά3β παραμεινάντων καθηγη-
τών, μη επιτρεπομένης τής διαμονής του
ωραίου φύλου εν τοίς πανεπιστημιακοίς ίδρύ-
μασιν. ΚαΙ ούτοι μεν εσχον τό ευτύχημα νά
σχετισθώσιν εκ του πλησίον και συζήσωσιν επί
τινας ημέρας μετ'άγγλικών οικογενειών. Ί Ι δια-
μονή όμως τών λοιπών εν τω κλείνω ΤΐΊηίΙΥ
Οθ11ομ'(3 ύπήρξεν ούχ ήττον διδακτική.
Τό ίΐανεπιστήμιον του ΟαΓηΙ)Π(ΐ3β απαρ-
τίζεται εκ 17 ιδρυμάτων ή κτιρίων, αποκα-
λουμένων ΟοΠ^ί/β^^ εχόντων εκαστον την (δίαν
αύτόνομον αυτού διοίκησιν και πλουσίαν προι-
κοδότησιν,' ύπό την διεύθυνσιν ενός προσώπου
μεγάλης σημασίας, πρυτάνεως, (ΐϊ1Π8ΐθΓ) δι' ε-
καστον έξ αυτών. Τό ΤνηηίΙυ Π)11β<16 είναι
εν έκ τών 17 τούτων. Έν έκάστω €ϋ11β()6
δ'.αυ.ένει και ένδιαιτάται έν άνέσει σύμπαν
τό προσωπικόν του ιδρύματος, διδάσκοντες τε
^
244
ο ΕΝ ΚΩΝ^ΤΑΝΤίΝϋΤΠΟΛΕΙ ΕΛΛΗΝΙΚΟΣ ΦΙΛΟΛΟΓΙΚΟΣ ΣΥΛΛΟΓΟΣ
ΚΤΛ ^(^ασχέρ.Ενςι. Τα ττλείστα έκ των κτιρίων*
τούτων Ε^σιν αρχαία: [ΑΟναΙ καλόγερων καθο-
λικών, ττεριιλθουσαι εις χείρας των Άγγλικα-
νών [ΐετα την Οργ,σκευτικην άναγέννησιν διε-
τηρησαν δ* έκτοτε την εις τας (Λελε'τας και
τάς σκέψεις τοσούτον τϊρόσφορον γαληνην και
ηρε[;.{αν. 01 υψηλοί αυτών τοίχοι είσι κεκα-
λυμ{/.ένοι ύττό κισσών, ττάντα δε ττεριβάλλονται
ύ;;6 άναριθ(λητων αρχαίων δένδρων και ευρέων
κήπων, «πι της χλόης τών οποίων διεξάγονται
καθημ,ερινώς αϊ 7:εριώνυ[Λ0ΐ άθλητικαι ασκή-
σεις, αίτινές είσιν η βάσις της αγγλικής ανα-
τροφής εις πάσας αύτης τας βαθ(Λίδας.
Τα ΟΟΐΙβ^βΒ ταύτα διετηρησαν άθικτον
την άρχαϊκην αυτών ίίψιν, ως καΐ πολλά εθι-
(Λα καΐ συνηθείας από τών χρόνων του (ΛΟνα-
χικου βίου. Ούδε(/.ία γυνή δύναται να δια(Λείν7ΐ
ίν αύτοίς η να παρευρέθη είς τα πανεπιστη-
ρ-ίακα συσσίτια. Εξαιρέσει δέ του ηΐαβίβΤ,
πάντες οι ε-^'γαρ.οι καθηγηταί, έχοντες δικαιω-
ρ,ατικώς τα δω(Λάτια αυτών εν τοις €θΙΐ60β8,
υποχρεούνται να ένοικιάσωσι χάριν της οικο-
γενείας των ιδιαίτερα ο{κη(Αατα εν τνί πόλει.
Τό παρά τό Τνίηϋΐ^ εύρισκόμενον Οαρΐ8
οόΙΙβ^β διετήρησε τρεις αρχαίας πύλας, κα-
λου[Λένας τ^ίς Μετριοφροσύνης, τίίς Σοφίας
καΐ τν;ς Τΐ(/.ης, ύφ' ας διέβαινον οΐ σπουδασται
κατά τάς τρεις περιόδους του φοιτητικού
αυτών σταδίου.
Όπισθεν τών διαφόρων €θΙΐ€0β8 υπάρ-
χουσιν εύθαλείς και εκτετα(Λένοι κήποι,
Ι38€ΐί8, κεχωρισμένοι αλλήλων καΐ ανήκοντες
έκαστος ε (ς ίδιον ΰοΙΙβ^β, Έν μέσω αυτών
ρέει ηρέμα ο ποταμός ΟβΠΙ (εξ ου και τό
δνομα της πόλεως), εφ* ου πλέουσι διηνεκώς
χαρίεσσαι λέμβοι. "Εκαστον €θΙΙβξΙβ έχει
έπ' αύτοΰ την ίδίαν αυτού γέφυραν. *Ιί του
δ^ ^0^1η 'δ γέφυρα ενθυμίζει την διαβόητον
κεκαλυμμένην Γέφνραν τών στεναγμών της
Βενετίας, τξς φέρει και,τό δνομα (του ΡοΊΐΙβ
άβΐ 808ρίΗ έπανευρισκομένου ως ϋνίίί^β
ο/ 81^Ιΐ8),
01 έν μέσω τοιαύτης ζωγραφικής σκηνής
κ,αι απολύτου Υιτυγίας διαμένοντες σ-ουδασταΐ
καΐ καθηγηταί άπολαύουσι τών προσοορωτέ-
ρων δια την έργασίαν καΐ την μελέτην 6ρων,
ους δύναταί τίς ποτέ νά φαντασθγ,. *Έκαστος
ξένος ειχεν εις την διάθεσιν αύτου τά δύο δω-
μ.άτια του απόντος τακτικού κατοίκου. Ε•ς
πάντας (εκτός τών κυριών) άνεγνωρίσθη εκτά-
κτως τό δικαίωμα νά γευματίζωσι δις της
ημέρας έν τη ευρεία αίθούστ, τών συσσιτίων
του ΤπηίΙγ ΟοΙΙβ^Θ μετά τών παρευρισκο-
μένων καθηγητών και φοιτητών και υπό τους
αυτούς περίπου δρους.
Αί κυρίαι, αϊ σπουδάζουσαι έν τω ΙΙανεπι-
στημ,ίφ του ΟαΐηΙ)η(3§θ, διαμένουσιν έν δυςΐ
νεοδμητοις κτιρίοις (Νθννπΐΐίΐΐη καΐ ΟΪΓίοη
Οοΐΐβ^β). *Αμφότερα ταύτα ευρίσκονται εξω
της πόλεως, τό δεύτερον μάλιστα εις άπόστα-
σιν 4 περίπου χιλιομ-έτοων. *Αμ.φότερα ηνοι-
ξαν τάς θύρας των προς τιμήν της * Ακαδη-
μίας. Έν τω ΝΘ\ν•η1ΐΒΠ1 την *Ακαδημίαν
ύπεδέχθη μ-ετά της διευθύντριας η Μί8$
ΟΙαά8ΐθη6, θυγάττ,ρ του μεγάλου πολιτικοί
ανδρός και υποδιευθύντρια του ιδιορρύθμου
τούτου πανεπιστημιακού παρθεναγωγείου. Εις
αμφότερα παρατηρείται η αύτη άνεσις, ευρυ-
χωρία καΐ άκρα καθαριότης. Έν τω άριστο-
κρατικωτέρω και άκριβωτέρφ ΟιγΙοπ έκα-
στη φοιτήτρια έχει δύο δωμάτια εις την διί-
θεσιν αύτης. Έκάτερον ε/ει τό άστεροσκοπείον
καΐ τό χημ.είον αύτου, ευρείας αίθουσας,
βιβλιοθήκην, αναγνωστήρια και αίθουσας συν-
διαλέξεως^ ίδία δε πρό παντός εκτεταμένα;
χλοεράς πεδιάδας, είδικώς παρεσκευασμένας
διά γυμ.ναστικάς έν ύπαίθρω ασκήσεις (Ιβηΐΐίδ,
οποςαβί, ^ο1£ κτλ.). Έν τφ Νβ\\^η1ΐ3ΐη
τά μαθημ.ατικά διδάσκει νεαρά καΐ διάσημος
ήδη μαθηματικός, ή ηή88 ΡαηΌβΙί, θυγά-
τηρ του περιφανούς αόμματου πολιτικού αν-
δρός Ραΐνοοίί, μέλους του αγγλικού κοινο-
βουλ•ίου.
Ύπερμέτρως θά έχρονοτρίβουν, αν ηθελον
νά εΐ'πω ύμίν λεπτομερώς τά τών διαφόρων
εορτών, υποδοχών, γευμάτων, έκδρομ.ών, εσπε-
ρίδων και λοιπών διασκεδάσεων, αίτινες εδό-
θησαν άπό της 8ΐ? ('-έχρι ττ^ς 14*1« Αυγούστου
προς τιμήν της *Ακαδημ.ίας υπό τών πανί-
πιστημ.ιακών ή τών δημ.οτικών αρχών και έν
αις ίδιαιτέρας χρήζει μ.νείας ή άκρα καΐ εγκάρ-
διος φιλοφροσύνη του έξοχου προέδρου τη;
Ακαδημίας κ. }Α^€8ΐΙα1ίβ καΐ της ευγενέ-
στατης αυτού συζύγου. Περιορίζομαι ν* απο-
σπάσω έξ αυτών τάς δύο τελετάς, ων ή μίχ
ήρχισε και ή ετέρα έπεσφράγισε τό συνέδριον.
Τήν 8^ι'' Αυγούστου, κατά τήν 1 ν, μ. μ•,
ή Ακαδημία έγένετο δεκτή υπό τών πανεπι-
στημιακών άρχων έν τω ίδιαιτέρφ ίδρύματι
της πανεπιστημιακής συγκλήτου (δθΐΐβΐβ
Ιΐ01186). Οί έν 0ίΐηΐ1)Π(1]6 παραμείναντες
καθηγηταί παρευρίσκοντο κατά τήν τελεττ,ν
ταύτην έν τη τών πορφυρών μανδυών μεγά/η
αυτών στολτ). Κατά τήν συνεδρίασιν ταύτην,
ΠΕΡΙ ΤΠΣ ΑΚΑΔΗΜΙΑΣ ΤΟΓ ΔΙΕΘΝΟΥΣ ΔΙΚΑΙΟΓ
245
ης τρθ'ί;Χρ€υ€ν αυτός ο πρύτανις, [Λβτα τους
άνταλλαγέντας ιίς τριίς οιαφόρους γλώσσας
(άγγλιστί, γβρμανιστί καΐ γαλλιστί) λόγους,
άνΤίγορδύβησαν διδάχτορις έττίτιμοι της νορ.ι-
χίς (άοοΙΟΓβδ Ιιοηοπ8 οαιιβα) οΐ έκ των
|ϋλών ττ,ς ΆκαΧηρας κ. κ. νΟΗ Βαν καΐ
άβ ΜαΗβηί^, Κατ* άρχαΐον ΙΟΐ[Λθν, ό δημό-
σιος ρητωρ (ρα1)1ίθ ΟΓαΙΟΡ) εκφωνεί δι* ίκα-
χαστον ύποψηφιον λατινιατί λόγον, έν ω ανα-
φέρει τα ουσιωδέστερα της βιογραφίας αυτού
χαΐ ίΧίατας υπηρεσίας, ας παρέσχε τη επιστη-
ρ,. Μετά την ύποδο/ην ταύτην , ετέρα ύποδο/η
ιγένετο κατά την 3 ρ.. |λ. ίν τω δη(Λαρχείω,
6::ου ό δή{Λαρχος ε ζ άβρότητος προσηγό ρεύσε
την *Ακαδη{Λίαν γαλλιστί, ό δέ πρόεδρος αυ-
τής άπηντησεν άγγλιστί.
Την 14^1^ Αυγούστου έληξαν αϊ έργασίαι
του σ^^νεδρίου του 08Ιπ1)Π(ΐ3β, έπεσφραγίσθη
ίΐ τούτο δια δείπνου, δπερ τα ζένα μέλη της
Ακαδημίας προσε'φερον είς τους "Αγγλους
συναδέλφους των, εις τάς πανεπιστημιακές
χαΐ δημοτικάς άρχας καΐ είς τάς κυρίας τών
-ροσκεκλη μίνων αυτών. Σημειώ την τελευ-
ταίχν ταύτην λεπτομέρειαν, οιότι έδυσχίρανε
«ηρωιντικώς την εύρεσιν της καταλλήλου αί-
ίούσης δια τό δεϊπνον τούτο. Ή μεγάλη καΐ
ωραία αίθουσα τών συσσιτίων του ΤνίπΗί)
ΟοΙΙβ^β, έν τί συνήθως τα μΛη τ-ίς *Ακαδη-
ριίας ίγευμάτιζον, δεν είναι προσιτή ταις κυ-
ρίαις, τό δε διοικητικόν συμβούλιον τοΟ Τγι-
ηίΐυ €θ11β06 ήρνήθη να κάμγ) χάριν της
'Αχχϊημίας έζαίρεσιν ε?ς τας παραδόσεις της
(ΐονης. Κατόπιν μακρών διαπραγματεύσεων,
αίτινες διήρκεσαν εξδλας ήμίρας, κατωρθώθη
νχ ευρέθη μακράν του κίντρου εν οοΐΐβ^β^ τ6
^-Ρβίβτ'β, έν ω ήρχισαν νά είσχαίρώσι περισ-
ίότερον αϊ φιλελεύθεροι ίδε'αι τών νεωτέρων
/^όνων, και δπερ, κατόπιν φ^ζητήσεως καΐ
•Γ>σχεψεως του διοικητικού αυτού συμβουλίου,
ίχέτριψε δι' ειδικής αύτου αποφάσεως, έίπως
την αϊδουσαν του εστιατορίου αύτου βεβήλωση
ίπας κχ\ διά πρώτήν φοράν ή παρουσία εκεί-
νων, ας ό ακαδημαϊκός στρατηγός άβπ Βββν
ΡοοΗχι^αΗ απεκάλεσε : Ι,βδ δΟΠΥβΓαίηθ8
(1β ηΟδ οωαΓδ. Ό θρίαμβος δ* αυτών υπήρ-
ξε πλήρης, δτε κατά την ώραν τών προπό-
6ε4»ν έλαβε τον λόγον γυνή, ή διακεκριμένη
•Γ),υγος του προέδρου της Άκαδηαίας κ.
Ό διτΓΛους ούτος νεωτερισμός συνεκίνησεν
«νχντιρρήτως πολλούς τών συντηρητικών "Αγ-
γλων, δι' δ και ό φιλελεύθερος ακαδημαϊκός
λόρδος Ηβαχ), τέως υφυπουργός, έν ιύτραπέλφ
καΐ σκωπτική προπόσει έσπευσε νά εύχηθ^
δπως μη συνταραχθη έν τη γαλήνια ία αύτης
αναπαύσει ή ψυχή του ευσεβούς καΐ άοιδίμου
επισκόπου ΒαΙ^Ηατη^ δστις κατά τόν 13®^
αϊώνα Ιδρυσε τό ΡβΙβΥ '$ ΟοΙΙβρβ!
VII. Τοιούτον ύπηρζεν έν ολίγοις τό τε-
λευταίον συνέδριον της Ακαδημίας. ΠρΙν
ή έγκαταλείψωμεν αυτήν, όφείλομεν νά κά-
μωμεν ρ,ίαν τελευταίαν παρατήρησιν, ίς ή
παροΛειψις έγέννησβν ενίοτε παράλογον κακήν
συνεννόηση.
Γνωρίζετε δτι ύπάρχουσιν έν τφ κόσμφ
φιλόσοφοί τίνες, ευγενών καΐ φιλάνθρωπων
αναντιρρήτως έμφορούμενοι διαθέσεων, οιτινες
ονειρεύονται τ*/)ν άδελφοποίησιν πάντων τών
λαών της υφηλίου, τήν κατάργησιν τών συνό-
ρων καΐ τήν συγχώνευσιν πάντων τών κρα-
τών έν ίνΐ καΐ τω αυτω, σκεπτόμενοι δτι,
άφ' ου ή ύπαρζις διαοόρων αυτονόμων κρατών
είναι ή α{τία τών οιηνεκών μεταζύ αυτών
σπαραγμών καΐ συγκρούσεων, θά έμποδισθ^
τό άποτΑεσμα τούτο, έάν άρθη ή προκα-
λούσα αυτό α(τία. Δεν δ'/ναμαι ν ' ανασκευά-
σω έδώ διά ρ,ακρών τό δνειρον τούτο, ου ή
πραγματοποίησις δέν είναι ούτε δυνατή
ούτε ευκταία.
Οι φιλόσοφοι λοιπόν ούτοι έχαιρέτισαν τήν
Άκαδημίαν του Διεθνούς Δικαίου ώς τόν
πυρήνα της μελλούσης εύρωπαϊκ>5ς ομοσπον-
δίας ή τών Ηνωμένων ττίς Ευρώπης ΙΙολι-
τειών. Έδώ εφαρμόζεται ό γνωστός στίχος,
καθ*δν ή Ακαδημία
ηί 0€ί 6X068 άΊιοηη6ην ηί €6116 χηάχ^ηϋέ!
Δι* δ καΐ ό διάσημος πρόεδρος τϊίς Ακα-
δημίας έν Παρισίοις κ. ΗβπαΐΐΙΙ εντόνως
αντέκρουσε κατά τό παρελθόν έτος τήν σύγ-
/υσιν ταύτην τών {δεών.
Έν έπισήμω γεύματι, δπερ οΐ 9 παρισινοί
ακαδημαϊκοί προσήνεγκον είςτούς σ»^ναδέλφους
αυτών και εις τάς πανεπιστημιακάς καΐ λοι-
πάς αρχάς της μεγάλης γαλλικής πρωτευού-
σης, γεύματι, έν ω παρ9ίσαν οι υπουργοί ττίς
γαλλικής Δημοκρατίας, 6 κ. ΗβηαχίΙί ίφερε
μετά συγκινητικγίς πεποιθήσεως, έντύπωσιν
προζενησάσης, πρόποσιν, οΐί^γο\κ(ψηΊ διά τών
ακολούθων λέξεων: Α Ια ΡπίΓΙβ! Α ΙοαΙβδ
Ιβδ ΡίΐΙΠΘδ! Έπεξηγών δ' είτα τάς λέξεις
ταύτας, προσέΟηκεν: «Είμεθα {ηΙεΠίΧαϋο-
ηαΙΐ8ί68 καΐ ούχΙ κοομοηολΤται! Αυτό τό
246
ο ΕΝ ΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΟΤΠΟΑΕΙ ΕΛΛΗΝΙΚΟΣ ΦΙΑΟΛΟΓΙΚΟΣ ΣΤΛΛΟΓΟ^
πν6υ[Αα της συστάσεως της *Ακαδηρ.ίας ρ-αρ-
τυρεί δτι βάσις της εργασίας η(Λών είναι η
αύτόνο(χος ύτταρ^ις της πατρίδος ενός εκάστου.
Έχο;Λεν πρό παντός ύπ' όψιν δτι εκαστον
κράτος, έν τη αύτονθ[Λία αύτου, έχει διαφό-
ρους βλέψεις είς πολλά ζητη(λατα του διεθνούς
δικαίου., και αφ* ου [λελετησ*/) έκαστος ημών
τάς βλε'ψεις ταύτας, τάς άνάγκας, τα συ[/.φέ-
ροντα καΐ τους νό(Αθυς της ίοίας εαυτού πα-
τρίδος, συνερχό[7.£θα όπως δια της κοινής
συνεργασίας, ης κατεδείχθη ή δύνα(/.ις και ή
γονΐ(χότης, έπιτύχω[;.εν ουνεννοήοεις, δυνα;Λέ-
νας να προλάβωσι τάς πλείστας έκ των άλλω;
αναπόφευκτων συγκρούσεων. Τούτο πράτ-
τοντες, έργαζό[Λεθα υπέρ της αναπτύξεως τον)
διεθνούς όικαίου και συγχρόνως υπέρ τίς
ειρηνικής συρ-βιώσεως των διαφόρων κρατών,
ών εκαστον κατ' ιδίαν επωφελείται αναντιρ-
ρήτως έκ ταύτης. Έργαζό[;.εθα άρα ταυτο-
χρόνως έκαστος υπέρ της ιδίας εαυτού πατρί-
δος. Αύτη λοιπόν ή εργασία ή(Λών καΐ ή ίζ\
τό αυτό συνέλευσις είναι έκ δια[Α6τρου αντί-
θετος προς την ΐδέαν της βαθραίας εξαλεί-
ψεως της πατρίδος ! »
Ή ΜΕΤΡΙΚΗ ΤΩΝ ΒΥΖΑΝΤΙΝΩΝ
ΚΑΙ ϋΙΑ. ΪΟΝ ΤΜΜΙΠΆΦβΝ ΤΙΙΣ ΙΙΜΚΙΕΡΑΣ ΕΚΚΛ1ΙΣΙΑΣ
οπο
ΜΑΤΘΑΙΟΥ ΠΑΡΑΝΙΚΑ
'ΛνεγνώσΟη έν τΐ^ ,ΑΣΚΑ' συνεδρία της 13 Νοεμβρίου ΐ895•
>ί<
Πολλά κατά διαφόρους χαιρούς άπό του
βη(Αατος τούτου ε?πον περί των *Υ(Λνογράφων
της ή(Αετε'ρας Εκκλησίας και της Μετρικής
αυτών (Έλλ. Φιλολ. Συλλ. τό[7.. Θ'— Γ).
ΈπιΟυ[;.ών τελευταίον νά έςαντλησω τό προ-
κεί;Λενον θ5;7.α, πειρχσθ(Ααι έν τοις εφεξής
άναγνώσ[Αασι δεϊξαι, ότι οί Ιεροί εκείνοι άν-
δρες, πο'.ηταΐ και [ΛελωδοΙ ά(^.α, ήσαν και
τής αρχαίας ελληνικής φιλολογίας κάτοχοι,
και τής αρχαίας (Λετρικής έ}Λπειρότατοι, δια δέ
των ποιη(Λάτων αυτών, άτινα (-«.εχρι σήυιερον
έν τη Εκκλησία η(Λών ψάλλονται, συνδε'ου-
σιν, έν μέσφ αυτοί ίστά(Λενοι, τό πανάρχαιον
η(/.ών παρελθόν ρ,ετά του ένεστώτος, όπερ,
θεού συναιροΐΛε'νου, τηρηθησεται εις αιώνας.
Δεν προτίθε[Ααι νά γράψω ενταύθα [χετρι-
κην πραγ[Λατείαν των Βυζαντινών ίκανά
περί τούτου έδη|/07ίευσα έν ταϊς έπετηρίσι του
η^Λετέρου Συλλόγου. Θέλω παραθέσει κυρίως
παραδείγι/.ατα τών διαφόρων ειδών τών [Λε-
τρων και τών στίχων κατά τε τό ποσόν τών
σνλλαβ(ον, τόν χρόνον καΐ κατά τόν τόνον,
οΓς έχρησαντο οί η(Λε'τ6ροι Ύρ,νογράφοι έν τοις
ποιή(Λασι και [Αε'λεσιν αυτών, έκτων αρχαίων
βεβαίως άρυσάΐΛενοι. 'Αρχό[;.ενος άπό τών
άρχαιοτε'οων, του έζα[Αέτρου, θέλω άναφε'ρει
κατά σειράν περί του Ιαμβικού, τροχαϊκού,
άναπαιστικον και λοιπών ειδών τών μέτρων,
οία βλε'πο[Λεν έν τη [/.ετρικνί τών αρχαίων.
Λ στίχος ΛΑΚΊΤ.νίΚΟΣ ΕΖΑΜΕΤΡΟΣ
Ό δακτυλικός έξάμετρος στίχος, ω έχρη-
σαντο άπό Όαηρου και εφεξής πάντες ο:
επικοί ποιηταί, (χε'τρον έχει τόν δάκτυλον
(^ν>>^'), σύγκειται δ' έκ δακτύλων {^^'^) ΐ
ίσο;^ρόνων σπονδείων (-^-), έζ ών ό τελευταίος
συνηθέστατα είναι τροχαίος (-ΐ_) η σπονδείος
(_?.^) κατά τόδε τό σχή[Λα.
Άνδρα μοι εν\'εαε, Μούσα, .τολύτροπον, 6ς μά/.σ
Η ΜΕΤΡΙΚΗ ΤΩ\ ΒΥΖΛΝΤΙΝΩΝ ΚΑΙ ΙΔΙΑι ΤΩΝ ΓΜΝΟΓΡΑΦΩΝ
247
Έν τη Ύ(χ.νογραφία της Έκζ-λησίας ο
τοιοΟτος δακτυλικός έςάαετρος δέν είναι Εύ-
χρηστος, ε{(ΐη έν τοις ΣυναζαριΌις των καΟ'
ίχάστην έορταζορ,ένων άγιων. Μδτα την ^'
ωίην τών καθ* ηαέραν άναγινωσκο[;,ένων κα-
νόνων εις τΐ|χ.ην η αύτης της Τπερουσίου
Τριάδος η της Θεοτόκου η τών Άγιων άνα-
γινίίχτκεται τό Μηνολόγιον, γίνεται (Ανεία τών
£ορταζθ[ανων άγιων, είς τψην δ* αυτών ό
Συνχξαρίίττης έποίησε δύο ία(Λβικους τρΐ(Αέ-
τρο'^ς στίχους, εις δε τόν πρώτον άγιον της
η|«ρας επιτάσσεται τών ία(Λβικών στίχων
χχΐ $Γς ίςάρ,ετρος κατά χρόνον πεποιη|Αε'νος,
ώς παρά τοις άρχαίοις. ΙΙαρατιθέα(χεν ώδε
::ιραδείγ(Αατά τίνα.
Τη α' Σεπτε(Λβρίου εορτάζεται η άρχη της
'ΛΛχτον, ήτοι ^ού νε'ου έτους, γίνεται δέ καΐ
(λγη(ΐη του οσίου Συμεών του Στνλίτον. Είς
ΤΓ,ν Ίνδοαστ ό ποιητής άφιεροί τους έςής δύο
ίχμβικους τριριίτρους'
*Ινδιΐ£τον ήμίν εύλόγει νέου χρόνου
ώ καΐ Λολαιέ καΐ δι' ανθρώπους νέβ.
Ό έξάμετρος κατόπιν ελλείπει ενταύθα.
Οί ωραίοι ούτοι ϊαρ.βοι κατά τό ποοον τών
9^λλ1βών άναγινώσκονται και κατά τόνον ως
ωραίοι επίσης τροχαίοι, αποτελούντες τρο-
/ιϊκόν τρίμετρον ώοε*
'.'. Ι '•'. ι '.'.=^ί^^:^ Ι ±^±^ Ι ^.^±^,
Άλλα περί τούτων ακολούθως έν χω περί
του (α{ΐβικοΰ στίχου εσται ό λόγος.
Τη αύτη ή [λέρα (1 Σεπτε;Λβρίου) είς Συ-
μεων τόν Στυλίτην ό Συναξαριστής έποίησε
τους στίχους τούςδε'
ΛίΛών Συμεών τί^ν έπΙ στύλου ι^άβιν
τήν έ^-γυς εύρε του θεού λόγου οτάσιν.
Επιτάσσεται ό έζά|Λετρος•
Ύψι6άτης Συμεών Σεπτεμβρίου έκΟανε πρώτΓ).
Τη 8 του αύτου (Ληνός εις την άγίαν *Άν-
νιν ιποίησε τάδβ'
Πάσας αληθώς, •Αχ'νοι, \ηκ<1ς μητέρας
μήτηρ §α?ς άν, σή γένηται θυγάτηρ.
Ό )β έξάρ,ετρος•
Έξάγσγε πρ6ς φώς θεομήτορα ογδόη,* Αννα.
Τη 26 Όκτωβρίου ε!ς τόν (Λεγαλθ(Λάρτυρα
ΛΐίμψΜον ίποίησε τάδε'
Δημήτριον νύττουσι λόγχαι, Χριστέ μου,
^λοΰντα πλευράς λογχονύκτου σης πάθος.
Ό ίξά[ΐετρος•
ΕΙκοστί^ μελ(α Δημήτριον £κτη άνείλε.
Τοιούτοι έςά(Λετροι ρ.ετ' ίοψ,βικών στίχων
άναγινώσκονται καθ' έκάστην. Έν τοίς γνω-
στοίς δώδεκα Μηναίοις, τη Παρακλψικη, τω
Τριωδίω, τφ Πεννηκοσταρίω καΐ τψ Ώρολο•
γίω αύτω εύρηνται 410 έξά(Αετρ6ι δακτυλικοί
στίχοι αναλογούντες εις καθ/ έκάστην η[Λέ-
ραν καί τι πλέον.
Β ΣΤΙΧΟΙ ΕΛΚΓΕΙΑΚΟΙ
Ό πεντάμετρος κατά χρόνον δακτυλικός
στίχος, ελεγειακός λεγόρ-ενος, έχει παρά τοίς
άρχαίοις τόδε τό σχη(Αα•
Ένού[ΐενος δί (Αετά προηγου(Λένου έξαρ,έ-
τρου αποτελεί τό λεγό{χενον ήρωελεγεων δί-
στιχον ώδε*
Ώ ξεΐν*, άνΐ'έλλειν Λακεδαιμονίοις, δητήδε
κείμεθα τοις κείνων |5ήμασι πειθόμενοι.
Τοιούτοι στίχοι έν τη η;χ$τέρα *Γρινογρα-
φία δεν ευρίσκονται, εί|Λη- αί ακροστιχίδες
τών τριών ία(Λβικών κανόνων του Δαμαακη^
νου είς τάς έορτάς τών Χριστουγέννων, τών
Φώτων και της Πεντηκοστής, *ΙΙ εις τόν
κανόνα της τών Χριστουγέννοίν (25 Δεκε[Λ-
βοίου) εορτής έχει ώδε'
ΕύεπΙης μελέεσσιν έφύμνια ταύτα λιγαίνει
Υία θεού μερόπων είνεκα τικτόμενον
έν χθονί καΐ λύοντα πολύστονα πήματα κόσμου*
ά>^.*, άνοι, ^!>ητήρας ^ύεο τώνδε πόνων.
*Η δέ τγίς τών κανόνων τών Φώτων (6
Ιανουαρίου) έχει ώδε'
Σήμερον άχράντοιο βαλών θεοφε'^'γέϊ πυρσφ
πνεύματος ένθάπτει νάμασιν άμπλακίην
φλέξας παμμεδέοντος έύς πάϊς* ήπιόων δέ
ύμνηταίς μελέων τώνδε δίδωσι χάριν.
*Η δέ εις τόν κανόνα της Πεντηκοστής
ε^ει ωόε
θεογενές Αόγε, Πνεύμα παράκλητον πάλιν άλλον
έκ γενέταο κόλπων ήκας έπιχθονίοις
οΙα πυρός γλώσσησι φέρων θεότητος άύλου
σήμα τεής φύτλης καΐ χάριν ύμνοπόλοις.
"Ετερα τοιαύτα ελεγειακά δίστιχα έν ταίς
γνωσταίς η(Λίν βίβλοις της Εκκλησίας δέν
εύρο [λεν.
248
ο ΕΝ ΚΩΝΣΤΑΝΤ1Ν0ΥΠ0ΛΕΙ ΕΛΛΗΝΙΚΟΣ ΦΙΛΟΛΟΓΙΚΟ» ΣΤΛΛΟΓΟ»
Γ ΣΤΙΧΟΙ ΙΑΜΒΙΚΟΙ
01 Ιαμβικοί στίχοι, ιδία ό τρίμετρος Ιαμ-
βίχός κατά χρόνον, ως -αρα τοις άρχαίοις,
βίναι φ^νγ)θ$στατος έν τη Έ/,κλησία ψαλλό-
(Λδνός τε καΐ άναγινωσΛΟ(Λενος. Τό σχη(Αα του
στίχου τούτου είναι τόδδ'
^^.\^.
^ ^^^^. \ — ^<^ά
ΕΙΘ* ώφβλ* Άργοδς μή διαπτάοΟαι βκάφος.
Πλήθος ποιημάτων, ττλην των του Γεωρ-
γίου ΠιαΙδου, είναι πεποιη|Αίνον κατά τό (χέ-
τρον τοϋτο, τόν ?α(Λβονν^ζ, οι δ^ {αραβικοί
στίχοι, ΐδίως οι τρί(Λετροι ευρηνται ού ρ,όνον
ρ.ε[Λθνω(χένο( η ανά δύο ώς έν τοις Συναζα-
ρίοις, καθ' α προείττορ-εν, άλλα και ποιή(χατα
ολόκληρα κατά χρόνον άποτελουσιν, ώς τους
τρεις {α{χβικούς κανόνας του Ααμαοκηνον, ττερί
ών άνωτέρα> Β,ϊ^'ίίτΛΐ^ πεποιηριίνους (χ.1ν εν τρι-
(χίτροις ίαμβικοις κατά χρόνον στίχοις, ψαλ-
λορ.ενους οέ κατά τόνον καΐ έτερα [χετρικά
σχή^χατα άποτελοϋντας, {δίως δέ τροχαϊκά.
ΙΙεριεργίας χάριν παρατι&ία{Λεν ενταύθα
τόν κατά (χηνας άριθ(ΛΟν των ίαριβικών τρψέ-
τρων των έν τοις συνήΟεσι βιβλίοις της Εκ-
κλησίας περιεχο (Λίνων.
Εν
τώ
Μηναίφ
τοΟ ΣβΤΕΤ&μβρίου
«ΰρηνται
στίχοι
352
Όχτωβρίου
274
Νοβμβρίου
371
Δβχκμβρίου
5ί)7
Ιανουαρίου
368
ΦιβροναρίοΐΛ
301
Μβρτίον
308
Άπριλίον
357
Μαιίου
129
Ιουνίου
127
Ιουλίου
130
Αύγουστου
283
3597
Έν τώ Πεντηχοατορίφ πιριίχονται , . 37
» » ΠαρακΧητικφ » 1 32
» » Τριφδίφ β 68
» » Ώρολογίφ » 58
3892
Έάν ιΐς τούτους προσθέσω(λεν και έτερους
395 τών τριών (α^Αβικών κανόνων του Ααμα-
σκψου, έχθ[χεν έν δλψ 4287 στίχθ!>ς, ώστε
καθ* έκάστην άναγινώσκονται ή ψάλλονται έν
τη η(Λετέρα Εκκλησία κατά (λέσον δρον δώ-
δεκα τοιούτοι στίχοι.
Φέρθ(Λεν ενταύθα 7Γαραδείγ(Αατά τίνα τοιού-
των στίχων. Έν τη έορτνί της Πεντηκοστής
άναγινώσκθ(Αεν έν τφ Πεντηκοαταρίω'
Πνοζ βιαίς: γλωοσοίτυροεύΓως νέμει
Χριστός τό θείον Πνεύμα τοις Άίτοοτόλοις.
ΚαΙ ό έςά(Λετρος•
Έκκέχυται μεγάλφ ένΐ ήματι πνεομ* άλΛεύοι.
ΚαΙ ττι έτΓορ,ένν) Δεύτερο: του άγΙου Πνεύ-
ματος άναγινώσκθ(Λεν•
Πάσα ίτνοή δόξαζε Πνεύμα Κυρίου,
δι* ού ίτονηρών ίτνευμάτων φρούδα θράση.
ΚαΙ έκ του Μηνολογίου άναγράφθ{Λέν τίνα
ώδε*
Εις τόν άπόστολον Άνανίαν, ίορταζό[Λενον
τη 1 Όκτωβρίου, ό συγγραφεύς του Συναξα-
ρίου έποίησε τάδε*
Έν (λέν τη άκροστιχίδι του κανόνος τάδε*
ΆνανΙου με τό κλέος δοζαζέτω.
Έν ^ τω Σνναξαρίω'
ΛΙΟος νέρ^ιν θέλοντα μηδαμώς σέδας
ΆνανΙαν βάλλουσι δυσσεβείς λίθου.
ΚαΙ ό έζά(Λετρος•
Λεύσθη *ΑνανΙας 'Οκτωδρίου ήματι ^τρώτω.
Εις την έορτην τών Πατέρων της α' Συν-
όδου έν τφ Συναζαρίφ φέρεται έν τω Πεν-
τηκοσταρίω'
Πόλιν νοητού αστέρες σελασφόροι
άκτΐσιν ήμων φοττίσαιτέ μου φρένας.
Κατά Αρείου αυτόθι*
Εένον τόν ΥΙόν Πατρός ουσίας λέγων
Άρειος ήτω της θεού δόξης ξένος.
Παραλείποντες πλείστα τοιαύτα τταραδεί-
γ(Λατα ωραίων {α(Λβικών στίχων λέγθ(Λεν, δτι
καΐ έν τη (χεταλήψει τών αχράντων (Λυστη-
ρίων ό Χριστιανός προσέρχεται είς την θείαν
κοινωνίαν δ'/ άρχαιοτρόπων {ά{Λβων τώνδε*
Ίδοό βαδίζω ίτρός θείαν κοινωνίίχν
ίτλαοΓουργέ, μή φλέξης με χ^ μετουσί(;^*
ίτυρ γάρ υπάρχει τους αναξίους φλέγον-
άλλ' ούν κάθαρον έκ ητάσης με ΐίηλϊδος*
*Έτεροι.
θεουργόν αίμα φρίξον, άνθρωίτε, βλέβων
άνθραξ γάρ έστι τους αναξίους φλέγων
θεού τό σώμα καΐ θεοί με καΐ τρέφει*
θΐΕοΐ τό ίτνεύμα, τόν δέ νουν τρέφει ξέλ-ως.
Άνέφερον ανωτέρω τους ία{Λβικούς κανό-
νας του Δαμάσκηνου, οίτινες είναι έπ({Λελώς
πεποιη(Λένοι είς αρχαιοπρεπείς τρψέτρους ?αρι-
βίκους στίχους, ψάλλονται Χέ κατά Ιδιαίτερα
π ΜΕΤΡΙΚΗ ΤΟΝ ΒΥΖΑίίΤϋίΩΝ ΚΑΙ ΙΑΐΑι ΤΩΝ ΥΜΝΟΓΡΑΦΩίί
§49
μ/τρ* τονίχά. Ι1αρατιθέοί(/.ΐν ώδι στροφχς
τ:να< η τροπάρια έζ εκάστου τούτων. Έκ
τοϋ κανόνος £Ίν ^^ -Χρ^στον γίννηοιν τους είρ-
(ίους της α' καΐ ζ' ωδης'
"Εβφβε λσόν θαυματουργών Δεσπότης
ύγρόν 55^(ΐλάοβης βώμα χερβώσας ίτάλαι•
εκών δέ τεχθείς έκ κόρης
ιτόΧιν τίθηοιν ήμίν δν κα«' ούοίαν
!σον τε ΠατρΙ καΐ βροτοίς βοξάζομεν.
Τφ Παντάνακτός έξεφαόλιοαν ίτόθφ
άίτλητα θυμαΐνοντας ήγκιοτρωμένοι
χαΐδες τυράννου '^ύοΟεον γλω<ϊθ(ΐλγΙαν •
ονς είκοίθε πΟρ άοίτετον τφ δεΰ^ότΐ]
λέγουσιν είς αΙώνας εύλογητός εΐ.
Έκ του κανόνος των Φώτφΐ^ τόν είρμόν
της α' ώδης'
ΣτεΙβει θ(κλάοΰης κυματούμβνόν βάλον
ήίίειρσν «ύ9ις Ίίίραί^λ δδόειγμένον
μέλας δέ «όντος τριβτάτας ΑΙγυίττΙων
έκρυψεν άρδην ύδατόοτρωτος τάφος
(^ώμη ιφαταιί^ δεξιάς του δεσπότου.
ΚαΙ έκ του τ^ Πεντηκοστής τόν εΙρ(Λ6ν
της α ' και ε ' ώί^ης*
θεΐφ καλυφθείς ό βραδύγλωοβος γνόφω
έρρητόρευοε τόν θεόγραφον νόμον
Ιϊ.ύν γάρ έκτινάξας όμματος νόου
όρ<| τόν όντοί κα\ μυείται Πνεύματος
γνώσιν γεραίροον ένθέοις τοΙς ςίομασιν.
Αϋτήριον κά^αροιν άμίτλακημάτων
«υρΐίτνοον ^έξαοΟε Πνεύματος δρόοον,
ώ τέκνα φα>τόμορφα της 'ΕκΛληβΙας•
νΰν έκ Σιών γάρ έξβλήλυΟε νόμος
ή γλωβοοίτυροόμορφος Πνεύματος χάρις.
Πλην του τρΐ(Λίτρου {α(Λβΐ)4οϋ εύχρηστος έν
τίί Εκκλησία είναι καΐ ό ίαριβικός τετρά(Λε-
τρος καταληκτικός κατά τάνσι^, ο κοινώς λε-
γό(ανος δεκαττενίασύλλαβύς ηολιτικος οτίχος,
β'^ντ,9ί<^^ατΟς 5λλω; είς την δημοτικην άρ-
)Ταίαν καΐ νεωτέραν η[Λών ποίησιν. Πάντα τα
γνω^ότατα ΈςΛποστειλάριά τών Κυριακών
τοϋ «ύτοκράτορος Κοονστώ^ίνσυ Πορφνρογεν-
^ον ιΐσΐ πε^ο^ημένα ϋξ τόν στιχον τούτον,
^^ ^ άρχαίον ίτιπωνάκτειον λεγόρ-ενον οχήμα
ιίνιι τόδε'
αρχ. Ζ7^.\^^. | ^:7^.^^. || ^±^± | ^ ^.κ^
Β μοι γένοιτο Λοφθένος κοιλή τε καΐ τέρεινα
νεωτ. . . | . . || . . | . .
Ό'Ολομίτος κ' ό ΚΙσβαδος, τά δυό ^υνά μαλ•
[λόνουν.
Ο ?:ολιτικός ίίίχος μαίνεται κατά τας
ΈΛ. Φα. Σύλλογος.
άρχας της ^'έκατονταετηρι'Χος από Χρίστου.
Ψωμανός ό Μελφδός, άκμάσας ττιθανώτατα
έττΐ Άναστααίου του Α' (491 — 518) ιν τω
Κοντακιφ, είς τα άγια Φώτα (Έκκλ. Άληθ.
29 Ιανουαρίου 1893) τϊοιείται χρη'ΐίν οώτου
ώδε είς τους πρώτους στίχους τών στροφών*
Ύί^ ΓαλιλαΙς: τών εθνών, τή *ο6 Ζαδοΰλών χώρς:
ούχ ύΛερείδεν ό θεός τόν δοΰλον κληθέντα
ύίτό τών σπλάγχνων τών έμών έκάμφΟης ώς οΙκτ(ρ-
[μων
τόν έν έρήμψ ίτοταμόν καΐ δρόοον έν καμίνφ κτλ.
Ε (ς δέ τους δευτίρους (ίτίχους ϊχει ΛΑ-τα-ί•
ληκτικόν ττ ηλαττω(Λένον κατά [λίαν συλλαβην
τό α' η|Λΐστίχιον, ώς %<ΐ\ ίΐς τό β', ώ*τ1 (Λίνβι
δεκατετρασύλλαβος ό στίχος•.
. Λ
(
ΚαΙ του ΝεφΟαλεΙμ γέη Λ | ώς εΐπεν 6 προφήτης*
εντός του Παραδείσου | ώς άπολωλεκότα
καΐ ήλΟεν προς τό πλάσμα ( προτείνων τάς πα-
(λάμας
καΐ δμδρον έν παρθένφ | Ιδών ό Ιωάννης κτλ.
Είς δέ τόν γ' στίχων Ιχέι σΐίλληρον τό α'
η[Λΐστίχιον έκ οΐ[4.έτρου !α(Αβΐ)(όν, ίλλ^ίινει δέ
ή ε' συλλαβή του β' ή|χιστιχίου, ώστε (χίνει
(ΑΟνον τροχαϊκή τριποδία ώοε*
.'.'.'.' Ι Λ τοις έσκοτισμένοις
φώς μέγα δλαμψε Χριστός | τοις έσκοτισμένοης,
*Αλλα Λρό του Πορφνρογενίφου ό 'Βϋμοίρός
έν τοις Κοντακίοις έ/ρήσατό τφ χολιτικω
στίχφ (Έκκλ. Άληθ.* 29 4αν. 1893).
Τό α' Έξαποστειλάριον έχει ώδε'
Τοις μαΟηταϊς συνέλθωμεν έν δρει Γοιλιλαίας
πίσΓει Χριστόν Οεάσασθαι λέγοντα έξουσίαν
λαβείν τών άνω καΐ κάτω* μάθωμεν πώς διδάσκει
βαπτίξειν εΙς τό όνομα τοδ Πατρός έθνη πάντα
καΐ του ΥΙοΟ καΐ αγίου Πνεύματος καΐ συνεΐναι
τοις μύσταις, ώς ύπέσχετο, έως της συντελείας.
Δεικνύων ότι άνθρωπος, Σώτερ, εΐ κατ* όύσίαν
άναστάς έκ τοδ μνήματος βρώσεως συμμετέσχες
καΐ μέσον στάς έδίδασκες μετάνοιαν κηρύσσων*
ευθύς δέ προς ούράνιον άνελήφθης Πατέρα
καΐ μαθηταΐς πέμπειν τόν Παράκλητον έπηγγείλω*
•Υπέρθεε, θεάνθρωπε, δόξα τζ σζ έγέρσει.
ΚαΙ τό τροπάριον της Μετανοίας βίς τας
Κυριακας του Τριφδίου καΐ ττίς (χεγάλης
Τεσσαρακοστής ψαλλό(Λενον*
Της μετανοίας άνοιξόν μοι πύλας, Ζωοδότα,
όρθρίζει γάρ τό πνεΰμά μου προς ναόν τόν άγιόν σου,
ναόν φέρον του σώματος όλον έσπιλωμένον
άλλ' ώς οίκτίρμων κάθαρον εύσπλάγχνφ σου έλέει•
Τίίμος ΚΖ' 32
π
250
ο ΕΝ ΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΟΤΠΟΛΕΙ ΕΛΛΗΝΙΚΟΣ ΦΙΛΟΛΟΓΙΚΟΣ ΣΤΛΛΟΓΟΣ
Έτερον.
Της βωτηρίας εύθυνόν μοι τρίδους, Θεοτόκε•
αίοχραϊς γάρ κατερρύίτωμαι τήν ψυχήν άμαρτίαις,
ώς (^ςίΟύμως τόν βίον μου όλον έκδαπανήοας*
ταΐς βαΐς :Γρεο6εΙαις ^δσαΐ με πάσης ακαθαρσίας.
ΚαΙ ό δψετρος ία^λβικός καταλγ)κτικός, ό
λ€γό(Λ6νος Άνακρεόντειος, εκ τε άνακλω(Αένων
ιωνικών άπ' ελάσσονος
ν^ 'ο' -£. — '<^^^^^'
--^ν>_£.ν^ ι _1ν>-ΐ.ν
καΐ έζ η}Λΐά(Αβων, είναι συνήθης εν τη ύ{Λνο-
γραφια της Εκκλησίας. Γνωστόν, δτι οί
άνακρεόντειοι στίχοι άπό Σννεοίον καΐ /ρ>;-
γορίον τον Ναζιανζηνον καΐ καθ' δλην την
την βυζαντινην περίοΧον της ηριετέρας ιστο-
ρίας, ήσαν συνηΟε'στατοι ε(ς τους η(Αετέρους
καΐ εν τη Εκκλησία δίν άπε'λιπον. ίίαρατι-
θέαριεν ώδε τινχ τούτων κατά τόνον πεττοιη-
[Λένα. Τό σχηρια τών άνακρεοντείων εζ άνα-
κλω[Λένων ρΛν έχει ώδε κατά τους αρχαίους*
κ^<^^.\^^.\^^.\^
έδόκουν δναρ τροχάζειν
έζ η[Λΐά[Λβων δέ ώδε*
. »^ _1 ο _1 ^7
Θέλα) λέγειν ΆτρεΙδας.
Έν τη Εκκλησία όλόκληρόν 7Γθίη(Αα, έζ
1 36 στίχων έν τη ακολουθία της Μεταλήψεακ
π8ριλα(Λβανό(Λενον, ό{Λθΐάζει κατά τόνον τφ
πρώτφ σχη(Λατι :
νεώτ.
-^^ν-^-Ιν^-Ιν^-Ιν^
Άπό (^υπαρών χειλέων,
άπό βδελυράς καρδίας,
άπό ακαθάρτου γλώττης,
έκ ψυχής έρρυπωμένης,
δέξαι δέησιν, Χριστέ μου*
καΐ μή παρωσάμενός μου
μή τους λόγους, μή τους τρόπους
μηδέ τήν άναισχυντίαν,
δός μοι παρρηοίθ)ί λέγειν
& βεβούλευμαι. Χριστέ μου.
Και τα λεγό{Αενα Μεγαλννάρια, συνήθη έν
ττ5 Εκκλησία και ψαλλό(Λενα πρό τών στρο-
φών τής θ' ωδής τών κανόνων τών ρ,εγάλων
εορτών, ό(Λθΐάζουσι τω β' σχήματι, πλην τών
δύο κώλων έν (χέσφ φαινορ,ένων τροχαϊκών
δΐ{Λέτρων βραχυκαταλήκτων
Μεγάλυνον, ψυχή μου, | τήν τιμιωτέραν |
καΐ ένδοξοτέραν | τών άνω στρατευμάτων.
Κχ\ τό γνωστότατον της Αναστάσεως τοΟ
Πάαχα'
*0 άγ\'ελος έβόα
τζ Κεχαριτωμένη'
'Αγνή Παρθένε, χαίρε,
καΐ πάλιν έρώ χαίρε*
ό σός υΙός ανέστη
τριήμερος έκ τάφου.
*Ό(Λθΐος είναι καΐ του πατριάρχου Φαχτίον
ό Ύμνος εΙς τόν θεόν'
Άπό χειλέων ΰμνον
προσφέρω σοι τφ κτίστη
άπό καρδίας βάθους
σοΙ δόξαν αναπέμπω.
Βάθος σου της σοφίας
κριμάτων τάς αβύσσους
τους λόγους εξυμνήσει,
δέσποτα τών απάντων κτλ.
Λ ΣΤΙΧΟΙ ΤΡΟΧΑΪΚΟΙ
Οί τροχαϊκοί ότίχοι, ρ-έτρον έχοντες τόν
τροχαίον (^ ν^ = ' . ), δέν είναι τοσούτον ε^^ζ^ρτι-
στοι έν τη Εκκλησία, όσον οΐ ία(χ6ιχο{.
'Γπάρχουσιν δ{Λως ποιή(Αατά τίνα, συγκε{(Λ6να
έκ τροχαίίιύν τονικών. Τοιαύτα είσι τα εξ•^ς•
Τα Μεγαλννάρια της Υπαπαντής (2 Φεβρ ,),
συγκείμενα έκ τριών τροχαίων καΐ συλλαβών
κατά αλφάβητου έν άρχη τών στροφών ^Μ^έγρι
του Ο άποτελοΰσι στίχον τροχαϊκόν δί(λετρον
καταληκτικών κχτα τόδε τό σχηαα'
-1 'ο' _1 ^>^
Ακατάληπτο V έστι
τό τελούμενον έν σοΙ
και Άγ^*έλοις καΐ βροτοίς
Μητροπάρθενε ά^-νή,
Άγκαλίζεται χερσίν
ό πρεσδύτης Συμεών
τόν τοΰ κόσμου ποιητήν
καΐ δεσπότην τοΰ παντός.
Βουία^θεΙς ό πλαστουργός
Ινα σωση τόν Αδάμ
μήτραν φκησε τήν σήν
της Παρθένου καΐ αγνής.
Γένος άπαν τών βροτών
μακαρίζει σε, αγνή,
καΐ δοξάζει σε πιστώς
ώς μητέρα τοΰ θεοΰ.
Η ΜΕΤΡΙΚΗ ΤΩΝ ΒΥΖΑΝΤΙΝΩΝ ΚΑΙ ΙΔΙΑι ΤΩΝ ΥΜΝΟΓΡΑΦΩΝ
251
Δεύτε Χδετε Χριοτόν
τόν δεσπότην τοΰ παντός,
δ ν βαστάζει Συμεών
οήμερον έν τψ ναφ.
Επιβλέπεις προς την γήν
καΐ ποιείς τρέμε ι ν αυτήν,
καΐ πώς γέρων κεκμηκώς
οέ κατέχει έν χερσί;
Ό γνωστότατος ύρ,νος εις την θεοτόκον
« Άξων Ιστιν ώς άλη&ώς», ψαλλό(Λενος πάν-
τοτε έν τνί Λειτουργία [Λετα τό €Έξαιρέτο>ς
της Παναγίας άχραντου», έχει τό^ε τό τονικόν
σχη{Λα-
άρ/._ι^ ^ ν. ^ ν^_ι ν-/_ι = νεώτ. '. '. '.'.'
"Αξιον έοτιν ώς αληθώς
ψ * ί $ >
• • • • — - ^.^^.<^^^\^^.^^.\^
μοχκσρίζειν οε τήν θεοτόκον
^ ι ( >
• . • • =:;= -1 ^^ -1 <^ _1 ν^
τήν άειμακάριστον καΐ
ι ί ι
:_1^ -Ιο ^
παναμώμητον
-_1ν^^ΐν/-ΐ.ν_/-1ο.
καΐ μητέρα του θεού ημών.
Ι Τό έφεξες είναι (/.ε(Αΐγρ.ε'νον (Λετά {ά(Λβων
Ι ώς τταρα τοις άρχ^αίοις ήταν οί ία(/.βοτροχαϊοι.
» ι ι
- -Ι. ν-/ -Ι «ν^- -1. ν^
Τήν τιμιωτέραν
των Χερουβείμ
» (
, • • ^ — ^.κ^ ± \^ ^ \^
καΐ ένδοξοτέραν
άσυγ^^Ρ'^^'ζ ^*"^ Σερα'ρείμ
, , • .£. ν^ -1 <ο _1 ο
τήν άδιαφΟόρως
• • = νν _1 νν -ί. ν^ -1 <-/
θεόν λόγον τεκοϋοαν
ν^ _1 >>>/ _1 ν-/ _1 ^
τήν δντως θεοτόκον
Ό τελευταίος '3τίχος δακτυλικός*
. Κ^ ^ -1 ^ '
οέ ]ΐιεγα>^ύνομεν.
Καΐ ο παρά τοις άρ)ταίοις δραρ,ατικοίς
• σ^Ληίε'στατος τετρ άμετρος καταληκτικός εύ-
ρΤίΤαι έν ττ; γ ' Φ^ζυψ,7:^ τών Οϊκων του '^κα-
ϋίοτου νμνον (;.ετα της διαφοράς, δτι και τό
α' ή(Αΐστίχιον είναι καταληκτικόν .
Τό τταρ' άρχαίοις σχηρ-α έχει ώδε*
-£. ν> ^ ο
:>ο ^ ν-/ _ι ν^-1
ώ βαθύφωνων άναοοα Περσίδων υπέρτατη,
Τό νεώτερον τοΰ Άκα&Ιατον ώδε*
δένδρον άγλαόκαρπον, έ§ ου τρέφονται πιοτοί*
ξύλον εύσκιόφυ}νλον, ύφ' ου σκέπονται πολλοί•
ύψΌς δυσανάΟατον άνθρωπίνοις λογισμοϊς*
βάθος δυοθεώρητον καΐ Αγγέλων όφθαλμοΐς.
κλΐμαξ επουράνιε, ή κατέδη ό θβός*
γέφυρα μετάγουσα τους έκ γης προς ούρανόν
άρουρα βλαστάνουοα εύφορίαν οίκτιρμών
τράπεζα βαστάζουσα εύθηνίαν Ιλασμών.
δη τα ουράνια συναγάλλεται τζ γ^•
δη τα επίγεια συγχορεύει ούρανοϊς*
τύραννον άπάνθρωπον έκ6α}.οί3σα της αρχής•
Κύριον φιλάνθρωπυν έπιδείξασα Χριστόν.
ΚαΙ πλεΐ'ίτα έτερα έκ του αύτου ύρ,νου.
'Έτερα τροχαϊκά ολόκληρα ποιή(Λατα ούχ
εύροαεν. ι
Ε ΣΤΙΧΟΙ ΛΝΛΠΑΙΣΤΙΚΟΙ
ΚαΙ οί άναπαιοτίΗοΙ στίχοι, (Λέτρον έχοντες
τόν άνάπαιστον (ον>/.ι..'), είσιν εύχρηστοι
έν ττί ύμνογραφία της Εκκλησίας, ιδίως
κατά την άρχαιοτέραν αύτης περίοδον, κατά
τόν γ' και ?,' αιώνα. Ό περ{φηρ.ος Ψωμανός
δ ΜεΧαΜς, ό ποιητής τών Κοντακίων, κατά
τόν 7' α(ώνα μ. Χ. άκμάσας, έχρήσατο έν
τοις ποιή[Λασιν αύτου κατ' έζοχην τφ άνα-
πα(7τω τονικψ' επίσης καΐ ό κατά τόν ζ' α(ώ-
να άκ|Αάσας Σέργως ό Πατριάρχης έν τω
Άκαϋίστω νμνφ τω άναπαίστω έχρήσατο
κατά τά διάφορα αύτου σχή[Λατα, ώς ειπο(Αεν
έν έκτάσει περί του *Ακαϋίατον νμνον (τό(Α.
ΚΕ', 136—150 του έν Κων/πόλει Έλλ.
Φιλολ. Συλλόγου), ε(ς α και παραπέ}Λπο(Λεν.
Συντορ.ίας χάριν παρατιθέαρ,εν ένταυΟα τά
άναπαιστικά σχήματα τών ού<ων καΐ συζυ-
γιών του ύανου τούτου.
Μετρικά σχήματα τών οΓκωΐ'.
η '
. ν./ ν^ — <^ Λ ν-- \^ .
"Αγγελος πρωτοστάτης ή Γνώσιν άγνωστον γνώναι,
ή θεοδρόμον αστέρα
π
25?
ο ΕΝ ΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΟΥΠΟΛΕΙ ΕΛΛΗΝΙΚΟΣ ΦΙΛΟΛΟΓΙΚΟΣ 3ΤΛΛ0Γ0Σ
Ο ν^ — ν> \^ ν^ —
. . ' . » ' .
ούρανόΟεν έπέμφθη
'εΐίτεΐν τ^ βεοτόκψ τό Χαίρε
. » ' . . ' • . '
καΐ ο6ν τζί άοωμάιφ φωνζ
οωματούμενόν οε θεωρών, Κύριε,
έξίοιατο καΐ Ιοχαχο
• ' • • τ ' • ' •
κραιιγάζων προς αυτήν τοιαύτα.
Μετρικά οχήματα των σνίν^'ΐών (χαιρεζιαμών),
ν^ — ν>'ν> — ν^» — »^
δι' ης ή χαρά έκλάμψει
•• '»• '•• '••
«ρΰ Λεοόντος Αδάμ ή άνάοταβις•
δη ύ;Γάρχεις βασιλέως καθέδρα
ο — '<>' — ον^ — ν^ν^
• '• '•• '••
άβτήρ έμφαίνων ιόν ήλιον
δι* ής νεουργεϊται ή κτίοις.
Ή γ' συζυγία είναι τ6τρά[Λετρος τροχαϊκή
χΟίταληκτικη ιΐς ά(Λφότ6ρα τα ηι^ιστί/ια, ως
ί?770|Λ6ν ανωτέρω*
— ν-/ — <^ — ν^ _^=-. ο — »^ — ν^ —
ύψος δυοανάδατον άνθρωπίνοις λογιομοΐς.
Ε {ς τα άναπαιστικα ποιη(Λατα άνάγορ-εν
και τα ίντ/^^ωνα, τα ψαλλό[Λενα ε{ς τόν Μέ-
γαν ΠαρακΙητικόν Κανόνα'
'ΑΛόβτολρι έκ ίτεράτων
συναθροιβθέντες ένθάδε
Γεθΰημανζ τφ χωρ(α)
κηδεύσατ,έ μου χ^ αώμα»
καΐ ου υΙέ καΐ θεέ μοο,
ίταράλαβέ μου τό ίτνευμα.
Ό γλυκασμός των *Ανγέλμ>ν,
των θλιβομένων ή χαρά,
Χριστιανών ή προστάτις,
Παρθένε Μήτερ Κυρίου,
άντιλαδοΰ μου καΐ ^ρβαι
τών αΙωνΙων βοισάνων.
ΚαΙ σέ μεσίτριαν έχω
ίτρός τόν φιλάνθρωπον θεόν,
μή μου έλέγξη τάς πράξεις
ενώπιον τών *Αγ^*έλων•
παρακαλώ σε, Παρθένε,
βοήθησαν μοι έν τάχει.
Χρυσοπλοκώτατε πύργε
καΐ δω»ίεκάτειχε πόλις,
ήλιοστάλακτε θρδνε,
καθέδρα του βασιλέως,
άκατανόητον θαύμα,
πώς γαλουχείς τόν Δεσπότην :
Τό ώραΐον τούτο 7:οίη(Λα είς την θεορ-
τορα, ψαλλό(χενον άντιφωνικώς υπό τών Χύο
χορών κατά τάς 15 πρ^ώτας ηρ•ίρ*ζ ^οί} Αυ-
γούστου (Λετα τόν Μέγαν Παρακλητιχόν Κα-
νόνα, ανάγεται εΙς τα ριονοστροφικα συσττί;-
(Λατα, έχει δε τό έζής (χετρικόν άναπαιστιχόν
σχη{Λα= απλούν (χέν και ό{Λ9'ό{Λθρφον, ώραΐον
δε [λε'λος•
Ψ/.
νεώτ.
, ^ (παροιρ,ιακός).
Όλόκληρον ποίη(Λα έζ ανάπαιστων δΐ(ΐ/-
τρων τονικών Ψωμανον τον Μελφδον έίη-
μοσιεύθη εν τη Έκκληαιαστικί\ 'Αλη^είί^ κατί
Όκτώβριον του 1892, ου παρατιθε'α(Λεν εν-
ταύθα στροφάς τινας'
Τοίς του βίου τερπνοΐς ένητένιοα
λογισμοίς θεωρών τά γινόμενα
καΐ μετρήσας αυτών τά επώδυνα
τήν ζωήν τών βροτών έμακάρισα
τί^ν μερίδα τήν καλήν έκλεξαμέλ-οις
τό παθεΐν τφ Χριστώ καΐ μένειν ούν αυτώ
καΐ συμψάλλειν άεΐ τφ προφήτη Δαυίδ
Άλ}νηλούϊα.
Ουδέ ένα βροτόν εύρον άλυπον
ό γάρ κόσμος εκάστοτε τέρπεται•
δν γάρ εΐδον τζ χθες έπαιρόμενον
νυν όρώ άπό ύψους έκπΙπτο%-τα
II ΜΕΤΡΙΚΗ ΤΟΝ ΟΤΖΑΝΤΙΝΩΝ ΚΑΙ ΙΑΙΑι ΤΩΝ ΥΜΝΟΓΡΑΦΩΝ
253
χχφχ6ν αίφνίδιον ^όν «λούβιον
τό γάρ άρτι γλυκύ μετ* όλΐ-^ον πικρόν,
άλλ' ύμεΐς τούτων πάντων ήλευθέρωοθε.
οΰ γάρ Ιχετε μέριμναν Λλλην, εΙμή
τό 'Αλληλούϊιχ.
Ύ>|τ<χυχεί κατά «ένητος πλούσιος
κατεοθ(ωγ αύτοΰ πάοαν ύπαρξιν
κοΛχί^ γεωργός καΐ κτίτωρ τρυγί^
άλλ» ού κάμνοντας άλλος ευφραίνεται*
Ιόρφν ουνάγει ό πεν6]ΐενος.
Ινα μόχθφ κομίοηται ά οκορηί^ζν
Κ€ε1 υμών «άς ό κόομος πεφύλακται
άχαράλλακτον Ιχψν οφραγίόα Χριοτοΰ
τό 'Αλληλούϊα.
Τού§ άγαμους έλ^τίδες ου^-κόίττουβι,
τους έν γάμψ φροντίδες ουντήκουβι,
τους άτέκνους ή λύπη ίΓεπλήρα5κε,
Λολυτέκνρυς ή θλΐ>1ας άνήλωοεν.
οι μέν τφ γάμω άΛοδύρονται,
άλλοι Λάλιν τήν άπαιδίαν ι^ρηνοΰοι•
άλλ' ^ γέλφς ί>μών Μ τούτοις πλατύς•
φταράλευττος γάρ ή χαρά του >)τάλλειν
'ΑλληλούΤα κτλ.
Τ* Λΐ^αΐϊαιατικα (ΐχτΐ(χατα του πθ(η(^^τος
Έν τοΙς πρώτοις τίσαρσι στίχους
.,'.,',,',. άναπαιστιχη τ<τραποΒ(«.
'βν τφ πί(Α7^τφ .'.'...'..
{χίττ^ς, Βιάφορος ιίς τους Βύο πρώτους πόδας.
ϋιν τφ £χτφ , , ,
επίσης, ξιέφορος βίς τον τέταρτον.
*Ε^ τω έβδέ(^ιι{> ..'•.'.•'..
6ς ο{ πρώτοι.
Έν τφ ογίόφ ..'..'..'..
Ιπίνης, διάφορος βίς τ6ν τέταρτον.
Γ' ΣΤΙΧΟΙ ΠΑΙΩΝΙΚΟΙ
01 τξαί^ηχοί στίχοι, μέτρον Ιχοντβς τόν
.ταίοοτα, ιύρηνται, δ<τ$ν γινώ^κορ,ιν, (λόνον έν
τ« ΚονΗΖχΙφ του ^Αποΰίατου ϋμνον ^Τ^
ντιερμάχίο ατροΐηγφ^. Ό παίων ϊχιι πάρα
τ&ίς άρ/οιίοΐζ τα ίζης τέσσαρα σχή(Λ.ατα.
Παιων λ' ^^^^^^= ' . . •
β ^ ^Σ. ^ ν^ =:= • , .
γ ^ ν^ ^:. ν^ =:==: , ,
ο ν^ \^ ^ ^. = • • •
Τή ύπβρμάχω οτρατηγψ τά νικητήρια!
ώς λοτρωθείοα των δεινών ευχαριστήρια
άν(Γγρ(|φα> οοι ή πόλις, Θεοτόκε*
άλλ' ώς δχουοα τό κράτος άιτροβμάχητον
έκ παντοίων με κινδύνων έλευ^έρωοον,
Ινα κράζω* Χαίρε, νύμφη άνύμφρυτε.
Έν τοίς πρώτοις δυσΐ στίχο ις ϊχο(Λ£ν αί-»
τρον τόν παίωνα δ ' τονικόν τρΙς έπαναλα(χ€α-
νόμενον ρ,ετα της οριοη/ου καταλήζδως -ρία.
ν> ν^ ν^ _1
Ι \^ ν^ ν>_ι ι
Τΐ^ ύπερμάχω οτροιτηγψ τά νικητή[ρια
ώς λυτρωθεϊοα των δεινών εύχαρΐοτή[ρια.
Έν τοις λοιποίς τέσσαρσιν 6χθ|Λ6ν τόν
παίωνα γ' τρΙς επίσης έπαναλαρ,βανόι/,ενον
(Λ6τα των (Λονοσυλλάβων καταλήξεων -ε (κε-τε)
καΐ •ον(τον'θον) έν τφ δ' καΐ ε' στίχφ'
αναγράφω | βοι ή πόλις | Θεοτόκε•
άλλ* ώς έχοϋ | οα τό κράτος | άπροομάχη | τον
έκ παντοίων | με κινδύνων | έλευθέρω | οον
Ινα κράζω | Χαίρε νύμφη | ά\'ύμφευτε.
"Ετερα ποιήματα παιωνικα ούχ εύρομεν.
Ζ ΜΕΤΡΑ ΜΙΚΤΑ
Μετά την έξίτασιν τών καθαρών ή ρ,ονο-
ειδών μέτρων έν τη ύμνογραφια τίς Έκκλη•^
σι'ας, έξ ων ποιήματα ολόκληρα αποτελούν-
ται, μεταβαίνομεν ήδη είς τα λεγόμενα μααά,
Ιηωύν&ετα, άουνάρτψα καΐ ηολνοχημάτιστα
ίλλως καλούμενα, καθόσον ταύτα συντίθενται
έξ άναμοίων ή ετερογενών μετρικών ποδών.
Ούτω δέ ού μόνον τα μέτρα έν τφ αύτφ
στίχφ είσΐ ποικίλα, άλλα καΐ ο1 στίχοι ή τ^ι
κώλα καθ' εαυτά έν ταίς στρρφαις ποικίλλουσι
καΐ αλλήλων ούκ ολίγον διαφέρουσιν.
Περί τών τοιούτων ασυνάρτητων λυρικών
στίχων έν τνί άρχαίκ ποιήσει ό *Α. 'Ρ. 'Ραγ^
καβής έν τω *Εγχειρι61ψ της Μετρικής αύτοΰ
(σελ. 44) λέγει*
01 λνρικοϊ ατίχοι, ών ό άλη&ης και μόνος
ττροοριαμός ήτο νά ^δωνται, ΙδανεΙζοντο τό
κνριώτερον μέρος της αρμονίας αίηων ίζ αυτού
του ^ματος καΐ τον ηοικιλοτόνου ήχου της
λύρας, ήν ήκολού9ουν* διό καΐ Ιποιουντο μετά
τίοΐλής και αχεδόν άκανονΙστου ίλενύερίας
χρήοιν τών τε άτελεατέρων ποδο^ν και διποδιών
και τών διαφόροϊν μέιρο}ν άναμιξ και άαυναρ-
τήτως, ώς λέγουοιν οΐ γραμματικοί Τά τοιαύτα
254
ο ΕΝ ΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΟΤΠΟΛΕΙ ΕΛΛΗΝΙΚΟΣ ΦΙΛΟΛΟΓΙΚΟΣ ΣΓΛΛΟΓΟΣ
Άσματα ίν τώ άνειωτέοφ αυτών αχήματι δύ-
νανται νά ΰεωρτι&ώοιν , ώς ^ρν&μός τις πεζός
λόγος μάλλον ή ώς τακτίκη στιχουργία, όηοΐα,
φέρ* εΙτιεΤν, εισιν έν τη ίκκλησιαστικΙ] ημών
ποιήσει τά τροπάρια.
0\ Βυζαντινοί, παραμελήσαντβς, ώς πολ-
λάκις 6Ϊπθ[Χ6ν, έν ττ) στιχουργία τόν χρόνον,
είσαγαγόντες δέ και τόν τόΐ'ον, ΐ|Λΐ(Χ7)θτ.σαν
βεβαίως έν τοις ποΐΥ)[Αασιν αυτών τους αρ-
χαίους ποιητάς, τά δε κώλα έν ταις στροφαίς
εχουσιν ό{ΑθΐότΥ)τα (Αετα των αρχαίων, δλοι
δέ οί στίχοι των αρχαίων λυρικών και δρα(Λα-
τικών δύνανται να έφαρ(Λθσθώσιν εις τά ρ.έλη
τών Βυζαντινών* διό καΐ πιθανώτατα έ(Λΐ(ΛΤΓ
θησαν τά (χέλη τών αρχαίων άσ(χάτων, δσα
επέζησαν τών ποΐΥ)}Λχτων αυτών. Διά δέ του
φωτός τών διασωθε'ντων [Λελών τά σκότη, τά
καλύπτοντα την άρχαίαν τέχνην, Ιάν δίν δια-
λύωνται, βεβαίως άραιουνται. Ταύτα έλέγθ}Λεν
πρό εϊκοσιν ετών από του βη(Λατος τούτου,
ταΰτα δέ έπαναλα{;.βάνθ(Λεν και ση(Λ8ρον,
άφορι^ην παρε'χοντες τοις νεωτέροις η(Αών, ίνα
άσχοληθώϊιι φιλοτΐ[ΑΟτερον περί τόν σπουδαιό-
τατον τούτον κλάδον της ή(Αετέρας φιλολο-
γίας (Έλλ. Φιλ. Σνλλ. τό(χ. Γ, 13).
Καταδείζαντες αυτόθι την ό(χοιότητα τών
αρχαίων κίχΐ νεωτέρων ρ,έτρων, κώλων και
στροφών έν τοις ποιη[Αασιν ιδίως τών ύ(Λνογρά-
φων της Εκκλησίας και είς ταϋτα παραπέ(χ-
•ποντεςτόν άναγνώστην, περιοριζό(Α6θα ενταύθα
εις την περαιτέρω άνάπτυςιν αυτών, άναλύον-
τες στροφάς διαφόρων ασ(Αάτων, ϊνα κατα-
ταστησω(Αεν φανεράν την έκ της αρχαίας
πηγής άπόρροιαν τών ή[Λετέρων εκκλησιαστι-
κών άσ|Λάτων.
Πρώτον τάσσθ(Λεν τόν καλού[;.ενον Έπιλύ-
χνιον ϋμνον εΙς Χριστόν, τό «Φώς Ιλαρόν»,
άναγινωσκό(Λενον η ψαλλό[Αενον, ώς γνωστόν,
έν τφ έσπερινω εκάστης ήρ.έρας. Τούτον άνα-
λύθ(Αεν ώδε:
Φώς Ιλαρό ν άγΙας δόξης
αθανάτου Πατρός, ουρανίου,
αγίου, μάκαρος,
Ίηοοΰ Χριστέ•
5 έλθόντες έπι τήν ηλίου δύσιν,
Ιδόντες φώς έο-τερινόν,
ύμνοΰμεν Πατέρα, ΥΙόν
καΐ άγιο ν Πνεύμα, θεόν
άξιον σε έν πάσι καιροΐς
ΙΟ ύμνεΐοθαι φωναΐς αίσίαις,
Υίέ θεού, ζα?ήν ό διδούς*
διό ό κόσμος σε δοξάζει.
. ν^ _ι ν^ -:. ν^ :
ν>_1ννν> — '^ν-ζ-
ο -1 ν_/ ν^ — ν^ ν> .
ν^ν^-ΐν^ ν^-ΐ.ο'ν-'-ΐ:
Τά σχη[Λατα τών τονικών [λέτρων είσίτάδε'
άρ•/. ν^_ΐν^_ΐο-ίΐΝ^-ΐν^ = νιώτ. .'.'.'.'. Ιλ\ι^Λ7.ι
τετραποδία μετά καταλτί^εως.
^^^.^\^^.<^κ^^.^ζ=. ..' ..' ..'. άναπαισηχτ,
τριποδία μετά καταλτί^εως (παροιμιαχός).
^^^κ^^.κ^^.^=/ .' ,' ιαμβική τριποδία.
^ ^ ±^ ^.^=ζ . . ' . ' άναπαιστική διπο$(α.
5 ^^.\^^.\^^^<^^.<^=,',',\'.', ιαμβική
πενταποδία μετά καταλι{ξεο>ς.
.' ιαμβ. τετραποδία.
άναπαιστική τριποδία.
.'..'..* επίσης.
..'..' . . ' επίσης.
10 <^^.^\^^^^.κ^=: .'..'•'. Ιπίσης μετά
καταλτίξεως.
^^^.^^^.^±\^<^± ζ=: .*.',,'..' άναπαιστική τετραποδ'ΐ.
^^.κ^^.^^.\^^.'<^^=. .'.'.'.'. ιαμβική τετραποδίι
μετά καταλτίξεως.
Μετά τούτον ρ.εταβ αίνο (Λεν εις την άνάλυ-
σιν ποιη(Λάτων του περιφη(Αθυ Ψωμανοϋ τον
Μελωδού,
Έν δυσι ρ,ελέταις περί του ποιητου τούτου,
δημοσιευθείσαις έν τη Εκκλησιαστική *Αλη9εί^ί
(13 Ιουλίου και 6 Νοερ,βρίου 1892) άνχ-
λύων ποιηίΑΛτά τίνα αύτου εξέφρασα την
ίδέαν, δτι πιθανώς ό Ψωμανος έγένετο πρό-
δρορ.ος του ποιητου του Άκαϋίστου νμνον.
Έπαναλα[Λβάνων ηδη την υιελέτην έν άλλοις
ποιη(Αασι του αύτου ποιητου θέλω προσπαθτ^-
σει νά αποδείξω, δτι ταύτα έγένοντο κατχ
πάσαν πιθανότατα ου (ΛΟνον του Άκα&Ιστον,
αλλά καΐ του Επιταφίου '&ρήνου τό πρότυπον.
Ό του έν Κθ[Αφλουεντίκ της ΙΙρωσσία;
(ΟοϋΙβηζ) Γυρασίου έλλόγΐ|Λθς καθηγητής
κ. Κάρολος Όβΐΐίβοΐΐηίαηη, ενασχολούμενος
εις την ύρογραφίαν της η ρ.ετέρ ας Εκκλησίας,
επείλψέ μοι πρό τίνος διατριβην αυτοΰ περί
της άρχης και χρήσεως της ρυθίΛίκης ποιη-
σεως τών Ελλήνων ί(Όβ ρ068ί8 ()Τα€€θηΐ)\
νΐΐίβΐίηιίοαβ ηβη Η οήφηβη, περιλααβχ-
νοίΛενην έν προγρά(Λ(/.ατι του αύτου Γυρ.νασίου
κατά το σχολικόν έτος 1 888 — 89 και έκδο-
Οέντι τω αύτω ετει έν Οθ1)1βηζ. Ό Κ.
ΌβκΐΗαΙίΐηαηη, παραδεχό(Λενος έν γένει τγ.ν
πρό πολλού έκφρασθδίσαν ίδέαν και αρχήν
ήΐΛών, ότι η ρυθ[7.ικη, δηλ. τονική ποίησις τών
Ηυζαντινών είναι απόρροια της αρχαίας ποσο-
τικής η κατά χρόνον, (;.εταβάντος του χρόνου
εις τόν τόνον διά την ίΛεταβολην της προφο-
ράς, δη[Λθσιεύει καί τίνα πο•.η(Λατα του Το)-
μανον, ε(ληι;.[/.ένα έκ τών συλλογών του καρό•-
Η ΜΕΤΡΙΚΗ ΤΩ\ ΒΥΖΑΝΤΙΝΩΝ ΚΑΙ ΙΔίΑι ΤΩΝ ΥΜΝΟΓΡΑΦΩΝ
255
νάλεως ΡΐΙνα και άλλων, 'αϊτινες δυστυχώς
δλλδίτουσιν 7){Λΐν. ΙΙροσπαθών δε να άναλύσ*/;
χυτά χαΐ εύρ'/ι τό συστηΐΛΧ των εν αύτοίς με'-
τ:(ι>ν, καίτοι ακολουθεί την ορθτ,ν άρχην της
ίΤΓ/ουργίας, αγνοεί ί(Λως τό (λέλος, προσκρούει
ζολλαχοϋ εις τους αλλεπάλληλους τόνους, (χη
^υνά(Λδνος να διακρίνη τους κυρίους των λεγο-
ιιίνων αλόγων, αντιστοιχούντων τοίς άλόγοις
-/ρόνοις των αρχαίων. 'Γπάρχουσι πόδες, άνή-
χοντις προφανώς εΙς ώρισ(Λ8νον είδος, άλλ' οι
τόνοι, επερχό(Λενοι αλλεπάλληλοι, έπιφε'ρουσι
(Γ/^7;-»^'.ν είς την άπαγγελίαν, νορ.ίζει δε' τις
ότι 7ρήσις γίνεται διαφόρων [χέτρων.
Έν τω α' στίχφ της α' στροφνίς του
-οΐ7;(ΐΛτος Εις το πά&ος τον Κυρίου εχθ(Λ8ν
5Τίχον περιέχοντα τροχαϊκην τριποδίαν κατά
τον άρχαίον τύπον ώδε*
χιτχ τόν νεώτερον ώδε* ' . ' . ' .
άρχοντες Εβραίων
Έν τω γ' στίχω επίσης
κατά του Σιυτηρος
Έν δε τω β' και δ' στίχω εχθ{Λεν στίχον
ττίρ'.ί'χοντα άναπαιστικην τριποδίαν κατα-
ληχτικην ώδε*
\^ -^ -1 ν> νν -Ι. ν^ ν^
Φαριοαίοι ίταράνομοι
Λονηρά έβοϋλεύβαντο.
Τό σύστη[ΛΧ τούτο των [χέτρων της α'
ττρο^ης έπαναλα(Λβάνεται ρΛν είς δλας τας
24 ϊτροοάς του ποιή{;.ατος, ύπάρχουτιν δ(Λως
-).£ίστοι στίχοι διαφέροντες κατά τό φαινό-
ι^£νον είς τ6ν τόνον οΓον, έν τη α' στροφή
«χαια του Σωτηρος^ άντι ^χάτα τον Σωτή-
οος> .Έν τη ε ' στροφή « Έν μέσω άνομων^ άντι
<Έκ μεσώ άνόμα)ν^, Έν τη θ' στροφή «θα-
νάιου ίγενσω^ άντΙ αθάνατου ίγεύσω*, Έν
"^ΐ ι' στροφή ^ΧοΙην Ιτιότιοεν* άντΙ €Χόλην
Πόήεν προέρχεται η διαφορά και σύγχυσις
•3γ/;; Αύτη προέρχεται έν μέρει (λέν έκ της
'Ε^μιχής τιροφοράς τών Ευρωπαίων, ήτις,
ϊίχ της διαλύσεως κυρίως τών διφθόγγων,
*|«ιυροί την χάριν την προσγιγνο(Αένην έκ
^<ςη|«τέρας προφοράς, ην είχον καΐ οι Βυ-
,χντινοί' κυρίως δ|Λως προέρχεται έκ της
ψοίχς του μέλους τών ποιημάτων, τό οποίον,
ΐρο^ο-οιουν τά τονικά μέτρα, καΟίστησιν άλό-
ρυς τινάς ΦΑλαβάς η τόνους, καΐ τονιζομέ-
'τρίσ'Λλαβην έκφέρον ως άτόνιστον, άτόνιστον
δέ ως τονιζομένην κατά την ανάγκην της
μελφδίας. Τους δύο τούτους λόγους ημείς οί
*Έλληνες, οίτινες γινώσκομεν τό μέλος καΐ έζ
αυτών τούτων καΐ έζ άλλων ομοίων ποιημά-
των, δυνάμεθα νά θεραπεύσωμεν ευκόλως ως
κατέχοντες τά ποιήματα ζώντα καΐ αδόμενα,
ούχΙ δέ άνατέμνοντες αυτά ως νεκρά, ως οΐ
Ευρωπαίοι ποιουσιν.
Τό ποίημα τοΰτο ΕΙς την ταφην του *Ιησον
Χρίστου (σελ. 6 — 9 της πραγματείας του κ.
Όβηίβΰΐΐηίαηη) περιλαμβάνει 24 στροφάς
όμοίας άλλήλαις κατ' άλφαβητικην σειράν,
ων εκάστη περιέχει κώλα είς στίχους τεσσά-
ρας, άποτελουντας μίαν περίοδον με'λους. Πα-
ρατιθέαμεν ώδε στροφάς τινας είς δείγμα*
"Αρχοντες Εβραίων
Φαριβαΐοι ίταράνομοι
κατά του Σωτήρος
ίτονηρά έβουλεύοαντο.
Βαρα66άν ζτησαν
ρί φονείς τόν όμόφρονα,
τόν δέ εύεργέτην
Στσυρωθήτω έκραύγαζον.
Γέγονας κατάρα
έκουΰίως, μακρόΟυμε,
Ιν* εξαγόρασης
της κατάρας τόν άλ'θρωΛον.
ΚαΙ ούτω έφεζης μέχρι του Ω.
Έπειδη τό ποίημα τούτο ανάγεται προ-
φανώς είς τό πάθος του Ίησου Χρίστου, ητο
δ* ώρισμένον νά ψάλληται τη Μεγάλη Παρα-
σκευή η είς τόν δρΟρον του Μ. Σαββάτου,
τανυν δ' αντικατεστάθη υπό του ^Επιταφίου
θρήνου λεγομένου, φέρε ιδωμεν αν ύπάρχη
σχέσις τις μεταξύ τών δύο ποιηρ,άτων. Έν
τω σημερινφ ^Εττιταφίφ εχομεν τρείς στάσεις,
ων η πρώτη, ως καΐ πασαι αϊ επόμεναι, έχει
επίσης περίοδον τετράκωλον, τής οποίας ό
α', γ', δ' στίχος είναι τροχαϊκοί, ό δέ β'
άναπαιστικός, ώδε*
Ή ζωή έν τάφω
κατετέθης, Χριστέ,
καΐ αγγέλων στρατιαΐ έξεπλήττοντο
ουγκατάόασιν δοξάζουσαι τήν σήν.
^Σ.ν^_^ν^-^^= '. '. '. τροχαϊχί] τριποδία.
^ν^_ίΐν>ν^-ΐ=ζ ..' ..' άναπαιστιχή διποδία.
*.'.•..'., τριϊς
τρο/αΤοι μετά δύο δαχτύλων.
^^^.^^.\^^.■=1',\' .' / .' τρο/αϊχ))
πινταποδία μιτβ χβταλτίξιως.
_ι.ν-/-1ν^_1ν^_1ν-/ν^^ν>>^:
1.
256 ο ΕΝ ΚΟΝΕΤΑΝΤΙΝΟΤΠΟΛΕΙ ΕΛΛΗΝΙΚΟΣ ΦΙΛΟΛΟΓΙΚΟΥ ΣΥΛΛΟΓΟΪ
_1 >^_1 ν>_ΐ:
κ^κ^^^.\^'<^^^'<^<^-1. \^Ζ
Ή α' στροφή της β' στάσεως έχει πεοίο-
δον τετράκωλον, ώς καΐ οίΐ έ7ΓΟ[Λεναι, ϊχει δε
ρ,ετρικα σχηΐΛατα τάδε*
"Αξιον έατχ
μεγαλύνβιν οε τ6ν ^ωοδότην,
τόν έν τφ στ(χυρφ χάς χείρας έκτεΐναντα
καΐ βυνιρίψαντα τ6 κράτος του εχθρού.
.' .'τροχαϊχή διποδία μίτά χατο(λ7|ζεως.
'..'./. άναπαιστιχη τρι-
ποδία (ΐίτά χαταλήξέως {κΛροιΐιίατ^ός).
τρο/^αιοί μίτά δαχτύλων.
— ν^ — ν-/ — >^ — ν»^_ν>_ — • • • • •
τροχβϊχή πινταποΒία ρΐίτά χαταλτίξεως.
Ή δέ α' στροφή της γ' στάσεως, ώς καΐ
αϊ έ7ΓΟ(Λεναι, έχει περι'οδον τρίκωλον, (χετρικα
δέ σχήρ-ατα τάδε'
ΑΙ γβνβαΐ Λάσαι
ύμνον τζ ταφζ βου
ίτροοφέρουοι, Χριοτέ μου.
^^\^ ±κ^ 1. \^=ζ '.'.*; τροχΛϊχή τριποδία.
-£.^^ν^-1ν^=ί';'.'. Ιπίσης. •
<^ ^.κ^ ^^^ ±^ 1=1 /,','. ίαμβιχή τριποδίβ
μιτά χαταλ7{(ιω{.
Μεγάλη 6(Λ0ΐότης υπάρχει λοιπόν (χεταζύ
των δύο ποιη(Λάτων,. τούτου δ' ένεκεν ό ποιη-
τής του νεωτέρου ^Εηιταφίου είχεν ύπ' δψιν τόν
του Ψωμανον, ου έ(Λΐ(Λήθη τα (Λέτρα, πιθα-
νώτατα δ^ καΐ τό (λέλος.
Ό κ. ΌβηίβοΗηιαηη έν σελίσι 17 — 18
τη; πραγματείας αύτου δη|ΛΟσιεύβΐ ποίημα
ΕΙς την χοίμηαιν της θεστόχσν, δπερ, ε{ μίν
είναι του Ψωμανον, είνχι προφανώς 6 πρό-
δρομος του *Αχ(ΐ&Ιστον, $1 δ' έτε'ρου, έποιήθη
κατά μίμησιν εκείνου. Ό πρώτος οίκος ριετά
των συζυγιών έχει ώδε*
Άγγελος ούρανόθεν
τήν σήν κύησιν πάλαι
άνύμνηβαν, παρθένε, άξίως
καΐ νυν τήν Ιεράν καΐ οβπτήν
μεθ' ημών των κάτω 6ύθ66&ς κοίμηοιν
δο§άζου(5ΐν έν ι^βμαβι
ϋραυγάξοντβς προς σέ τοιαύτα•
χαίρε χαράς των ανθρώπων βρώσις,
χρΐρε αράς τών προγόνων λύβις.
χαίρε αοράτου πατρός νύμφη άφθορε,
χαϊρβ συνανάρχου ΥΙοΰ μητερ άνανδρε,
χαίρε κλίμαξ άναφέρουοα άπό γης εΙς ούρανόν,
χαίρε γέφυρα εΐοάγουσα εΙς παράδειοον τερπνόν,
χαίρε δη χοροί βε άνυμνουσιν οΐ άνω,
χαίρε δτι ^ροτθ( οε προβκυνοΰβιν οΐ κάτω,
χαίρε αγνή παρθένων τό καύχημα^
χαίρε σεμ\'ή οεμνών άγαλλίαμα^
χαίρε δι* ής φάλαγξ φεύγει δαιμόνων,
χαίρε δι* ης φύσις χαίρει ανθρώπων,
χαίρε νύμφη ανύμφευτε.
Κρίνων άναγκαιον να είίπω, δτί ό κ.
ΌβΙΐίβΰΙίτηαηη έν αύτω ευρίσκει έτερα {Λέτρα,
ομοίως δ' έζ αύτου παραλαβών 36αΙ έ •ί>{Α<τι*
ρος κ. Α. Σεμηέλος έν τη Μετρικά α^οΟ,
εγώ δε τα άναπαι^τικά, περί ών έν έχτάσβι
διέλαβον έν τη περί του *ΑΗα&Ιστσν -Βμναν
πραγματεία μου, είς ην παραπέμπω.
Γίαρατίθημι ενταύθα κα^ τά Πεφ> τή^ μεΐ-
λούσης κρίσεως ποίημα, δπερ σ κ. ΌβΗίΜΐΐ-
ΎΥΐαηη, παραλαβών έκ τ^ς συλλογ954 'ϊ'Ο*^
ΡίΙνα, συνίχεεν £λλφ τινί τ7}ς αύττ)^^ ώτς
φαίνεται, συλλογής. Την σύγχυσιν ταύτην
διαλύων μεταγράφω ένταΟθα τό ώραίον Καν-
τάκιον της παρ' ημίν Κυριακής της *ΑηΟΗρεω,
έκδεδομένον έν τφ συνήθει ΤριωδΙφ της Εκ-
κλησίας. Τό Κοντάκιον έχει ωδε'
"Οταν έλθης ό θεός
έπΙ γης μετά 6ό|ης
καΐ τρέ^σι *ά ούμπάντά,
ποταμός δέ 3^ρός
5 ίτρό του βήματος έλκη
καΐ βίβλοι διανοίγωνται,
κρυπτά δημοοιεύωνται,
τότε (5υσαΙ με
του πυρός του άοδέοτου
ιό καΐ άξίωοον
έκ δεξιών βού με (ί^ήνάι,
κριΐά δίκαίότα-τέ.
Δ ι ελών τό ποίημα είς κώλα καΐ π^ριόδους
καΐ δίΟρθώσας ολίγον άύτό ευρίσκω τί έξη$
μετρικά σχήματΑ*
^.^^.^^^<^1 = \\'/ τροχΛϊχή τρ<*ί<Λϋ(χ
μ£τά χοίτάλτΙ^Ε^ύς.
ν^<^-ΐν-^ν>-ΐο= ..'..'. άνοίπάισηχή διποδία
μετά χαταλτίξεως.
^-ί.νν^ο-ίν-/^= .'.'.'/ ΐαμ6ιχ^ τιτραποβία.
^ κ^ ±\^ ^ ^.=: ..'..' άναΐπαΐ7ηχή Βιποδία.
ν>ν^^νν<^-£.^= άναπαΐ7Γΐχή διποδία μιτά
χαταλτίξιως.
^ ^.^ ^.<^ ι.κ^=ζ ιαμβιχη τιτραποδία.
ν^ -ί. ν^ -ί. ^ -ί. ν^ -ί. ==: .*.'.*.' έ}ζ(σης.
^.<^^^=' ,' .' τροχβϊχή δΐ7Κ)δ{« μιτά χΐτ«λι|ξ««ν^.
\^^ ±κ^^^.κ^'=1 ..'..'. άνΛΛβίΟΓΫΐίίί^ δΐ1^6^«
μετά χαΐταλτίζβως.
±^ ±^±'=ζ' ,' ,* ΐρο/βϊχ^ διποδίβ μετά χβΗ«λΐί((β«^.
II ΜΕΤΡΙΚΗ ΤΩΝ ΒΥΖΑΝΤΙΝΩΝ ΚΑΙ ΙΛΙΛι ΤΩΝ ΥΜΝΟΓΡΑΦΩΝ
257
Ζ\^ν^-ΐν^ν>-ίΐκ^=*. .'».'. δαχτίίλιχή τριποδία
{ατά χαταλήξεως.
ο-1ν>ο^1ν^ν7= .*..'.' δβχτυλιχός {λβτ* άναχρούσιως
η προνοΒιΐχός.
Μετά τόν Τωμανύι^ (Αΐταβα{νθ(Λβν και εις
ιτιρα στροφικά ποιη(Αατα διαφόρων ττοιητών
της Έκκλγισιας, ίνα κα+αδ6ΐξω(Λ6ν την ποι-
χιλιαν των τε (Λίτρων καΐ των στίχων. Τό
γνωστότατον τροπάριον του Μυστικόν Αείπνον
ίχειμεγάλην ποικιλιαν [ϋ^τρων ια(Λβικών, τρο-
χαϊκών η άναπαιστικών ώοε'
Του δείπνου σου του μυβηκοΰ
οήμερον, ΥΙέ θεού,
κοινοϊνόν με Λοράλαβε*
ού μί) γάρ τοϊς έχθροΐς βου
5 τ6 μυοτήριον εΙπω•
ού φίλημα (3θΐ δώβω,
καθάίτερ ό Ιούδας•
άλλ' ώς ό λΐ]θτής ομολογώ σοι*
ΜνήβΟητΙ μου, Κύριε,
ΙΟ όταν έλΟης έν τή βαβιλείς: οου.
Τα {ΐετρικα σχή[Αατα έν αύτψ εχουσιν ώδε'
^^^.κ^^^^^•^^^= .'.*.' .' ίαμδιχη τετραποδία.
^,^^.^^^.κ^^.=:\\'/ τρο/.**^*** τριποδία
μετά χβταλιίξβως.
^'^^.^κ^^.^-= ./..'.. άναπβιστιχίι
τριποδία χαταληχτικτ;.
>^^.\^ ^.\^ ^.^^ /.'.'. ΐΛμβιχή τριτίοδία
μετά χαταλήξεως.
οχ^^ο^-ΐ^=: ,/./. άνΛτιαιστική διποδίβ
μετά χαταλήξεως.
ο ^:. ^ -1 ν^ ^ ν-' = /•'.*. ιαμβιχη τριποδία
μετά χαταλτίζεως.
Ο" _£ \-/ _£. ^^ -ί. ν^ ^Γ • . • . επιτηί.
^:^>^^^_^ν^_^_^ο= τρο/αϊχή πενταποδία.
^:«^^1ν>^1ν^^ί='.*.'.' τροχαϊκή τριποδία
μετά χαταλ7{ζεως.
^^κ^^.\^^.^^^^\^^.^^.:=:'//,'/ τρο/βίχή
πενταποδία μετά χαταλτίξεως.
Μετά τα απλούστερα ταϋτα ρ.εταβα{νο(Λ8ν
«ίς τα τβχνικώτερα και πολυπλοκώτερα.
'Αριίσως τάσσθ(Αεν τα αδέσποτα προοόμοία,
άχολουθοόντα τό έν άρχτ, τιθε'ρ.ενον αίηόμελον,
οί εχονται κατά σειράν τα προσό(Αθΐα, διαι-
ροϊίντΕς κατά κώλα, περιόδους και έζής'
Ός γενναίον έν μάρτυοιν,
αθλοφόρε Γεώργιε,
συνελΟόντες σήμερον
εύφημοδμέν οε'
Έλλ. Φιλ. Σύλλογος
5 δη τόν δρόμον τετέλεκας,
τήν Λίοτιν τετήρηκας
καΐ έδέξω έκ θεού
τόν τί)ς νίκης οου οτέφανον
όν Ικέτευε
το έκ φθοράς καΐ κινδύνων λυτρωθήναι
του; έν πίστει έκτελοΰντας
τήν άειοέβαοτον μνήμην οου.
Τα (Λετρικα σχή(Αατα τών κώλων ε(σΙ τάδε*
^.\^±\^^^.^^.ζ=:\\,'/ Γλυχώνειος.
— ^-^^ν^-^^-ΐ='.'./.' επίσης.
— ^~ν^ — ^-^ι^'.'.'.' τροχαϊκή τριποδία
μετά καταλι{ξεως.
^.\^^^^.\^^^^^^=1 *..*.,*.. δακτυλική τριποδία.
^ — ν^ ν-/ -^ ν^ ϊ«ί = .'..',' δακτυλική διποδία
μετ' άνακρούσεως η προσοδιαχος.
^. κ^ ^. ^ ^. κ^ ^. =ζ ',*.',* ώς ό γ'.
^.<^^.<^κ^^.^^^ζ=1\\,\* ώ; 6 β'.
^ ο -1 ^ _£. = '. ', ' τροχαϊκή διποδία μετά καταλι{ξεως.
^ ν^ -1 -ί. ν> -1 ν^ ^^ ν-/ _£. ^ = ..".'.*,', δόχμιος
μετά τροχαίων.
^.^^.<^^.κ^^.<^ = \',\\ τροχαϊκή τετραποδία.
-1ν^ν^-ΐν^ν^-£.ν^ν^= '..'•.'.. δοΜτυλιχή τριποδία,
ΙΙροσό(;.οιον κατα,τό « Όλι^ν άποϋέμενοι>.
ΙΙαράδειοε πάντιμε,
τό ώραιότατον κάλλος,
θεόκτιοτον σκήνωμα,
ευφροσύνη άληκτε
5 καΐ άίτόλαυσις
δόξα τών δικαίων,
προφητών τερπνότης
καΐ άγΙων οίκητήριον,
ήχψ τών φύλλων σου
ΙΟ πλάστην τόν τών όλων Ικέτευε
τάς πύλας ύπαινοΐξαΐ μοι,
άς τί) Γταραδάσει απέκλεισα
καΐ άξιωθήναι
τού ξύλου της ^,ωής μεταλαδείν
15 καΐ της χαράς, ής τό πρότερον
έν σόΙ κατετρύφησα.
Τα (Αετρικχ σχηρ,ατα τών κώλων είσι τάδε*
ο^ον^-ΐοΖ-ζζ .'..'. ' δακτυλική διποδία
μετ* άνακρούσεως η προσοδιακο'ς.
_ΐν^ν^-ΐον^_£.ν^=: '..'..'. δακτυλική τριπο-
δία καταληκτικτ[.
ν^ — ον^^ν^ν:7ΐ=: , .,', ώςόα.
^.κ^ ±^ ±κ^ ±= .'.'.'.' τροχαϊκή τριποδία
μετά χαταλτ[ζεως.
^.^ ^.\^ ±•=. ' ,' ,' τροχαϊκή διποδία μετά'καταλτίζεως.
Τ(ίμος ΚΖ' 33 ρ^Γ ,;
258 ο ΕΝ ΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΟΥΠΟΛΕΙ ΕΛΛΗΝΙΚΟΣ ΦΙΛΟΛΟΓΙΚΟΣ ΣΤΛΛ0Γ02
^
_1ν>_1ν^-ί.ν^= ''.','. τροχαϊκή τριποδία, ίΟυφαλλιχτΙ.
^.κ^±\^ ^.\^=ζ '.'.'. Ιπίσης.
^.κ^^.κ^±^±κ^±τ=. '«'/.*.* τροχαϊκή τιτρα-
πο^ία μετά καταλτ|ξεως.
^. \^ κ^ ^. ^ ^ ■=. *,.*.. δακτυλική δυτοδία.
±\^ ±^ ^.^ ^ ^.κ^ τ:>=ζ '//./.. τροχαίος μετά
δακτύλων.
\^ ^- \^ ^ \^ ^. κ^ ± ζ=ζ /.'/,' ιαμβική τετραποδία.
^Σ. ν^-ί. ν^ -1 ν^ ο -1^ ~ = ','.'. /. .' ώς ό ι'.
±\^^^<^±\^=.\',\ ώς ό ζ'.
^^ ^.\^ ±^±κ^ ±κ^ ±ζ:^ /.'/// ιαμβική ;:ενταποδία.
-ΐ^ν^-ΐΐν-/ν^-1ν>ν^ = '. /..*.. δακτυλική τριποδία.
-1 ν^ -1 ^ -ί. ν^ — = '.'.*.' τρο'/αϊκή τριποδία
μετά χαταλτίξεως.
ΑντόμεΙον,
Χαίροις άβκητικών αληθώς
άγωνιομάτων τ6 ευώδες κειμήλιον,
ίίίαυρόν γαρ έπ* ώμων άρας
καΐ τψ δεσΛότΓ) Χριστψ
5 οεαυτόν, παμμάκαρ,
αναθεμένος*
βσρκός κατείτάτηοας
τό χαμαΐ^ηλον φρόνημα,
ταϊς άρεταίς δέ
10 τήν ψυχή ν κατελάμ-τρυνας
καΐ Λρός ένθεον
άνείττέρωοας §ρωτα.
"Οθεν τήν παναγίαν σου
κυκλοΰντες, «ανεύφημε,
15 λάρνακα, Σάββα, της θείας
φιλανθρωπίας αΐτούμεθα
τυχείν οαΐς πρεσβείαις
καΐ τφ κόομψ δωρηθήναι
τό μέγα ίλεος.
Τα (χετρικα σχήρ,ατά είσι τάδε*
-Ι^ν-' '<^ κ^ ^:.\^ κ^ ^•
αναπαιστικη τρι-
ποδία, 6 πρώτος δάκτυλος άντι αναπαίστου.
κ^\^^^^^^^\^^.\^■'^^.κ^^.
αναπαιστικη τιτραποδία, οί δύο πρώτοι διαλελνμένοι.
\^ ±<^ \^ ±'^ ±\^ ==■ .' ..'.'. αναπαιστικη τρ'.ποδία
μετά καταλτίξεως.
^!. ν-/ ο ^ ν^ ν^ _1 = . . . . δοατυλική διποδία
μετά καταλήξεως.
_ι ν^ -£. «^ _ι ν^ = . • . τρο/αϊκή τριποδία.
_1 ^ .1 ^ « = ' , ' , ' . τροχαϊκή διπρδία μετά
καταλτ[ζεως.
\^ .1 -^ 1^ _1 ν^ 6 = . .'.•'•' δακτυλική διποδία
μετ' άνακρούσεως τ] προσοδιακος.
^κ^ \^ ζ. "^ ■
^ν>^»^<^-ΐ.^_-
κ^ \^ ^^\^ κ^ ^.<^ ^ = • • • • • ανβπαιστιχή
τριποδία.
. . δάχτυλος μετά τροχαίου,
'Λδώνειος.
•.'•..' αναπαιστικη τριποδία.
^^<^ ^.^ ± = ' . ' . ' τροχαϊκή διποδία μετά
καταλήξεως.
. . . . ως ο ι .
' . . ' . ' Γλυκώνειος.
. . . ως 6 ζ .
. . ' δακτυλική τριποδία
καταληκτικτ[.
-ΐν^^-£.ν^ν^-£.ον^ = '.•'..'.. δακτυλική
τριποδία.
ν> ζ ο ^ _1 ν^ = .'..'. αναπαιστικη διποδία
μετά καταλτ^ξεως.
^.^ ζ.^ ^\^ ^.<^ = / . . ' , ' . τροχαϊκή τετραποδία.
. '. ' ιαμβική τριποδία.
ν^ ^ -Ι ν^ ν^ -ί. ο .
^.\^^.\^\^^.κ^^.^
\^ ζ. \^ \^ ^^ κ^ ^1. ■
^^κ^\^^:.κ^^^.κ^•
\^ ± -^ ±•^ ± •■
Αύτόμελον,
Ότε έκ του ξύλου βε νεκρόν
ό ΆριμαθαΙας καθεΰ^ε
τήν τών απάντων ζωήν,
(ΐμύρνη καΐ οινδόνι σε,
5 Χριστέ, ένείλησε,
καΐ τφ πόθω ή.τείγετο
καρδί(^ καΐ χείλει
σώμα τ6 ακήρατο ν
σου περι.ττύξασθαΓ
ΙΟ όμως συστέλλαμε νος φόδψ
χαίρων άνεβόα σοι• Δόξα
τη συγκαταβάσει σου, φιλάνθρωπε.
Τά {/.ετρικα σχή(Λατά είσι τάδε*
ζ.^ ζ.^ ζ.^ ^.<^ ζ. = \ ' . ' . ' . ' τροχαϊκή τετραπο-
δία μετά καταληξεως.
-1 ν^ ^1 ν^ -1 ν^ ν^ _1 ν^ = . . ., . Γλυκώνειος.
-£. ν^ ν^ _ι νν ν^ -1 = '•.'.•' δακτυλική διποδία
μετά καταλήψεως.
'Ο ±^ ±κ^ ±^ Ι κ^±^±^^^=.
τροχαϊκή έψαποδία μετά καταλι|ψεως.
±\^ ±\^ ^^ ±^ ± = .'..'.' Γλυκώνειος.
κ^ ±^ \^ ±^ ;= .'..'. αναπαιστικη διποδία
μετά καταλτ;ξεως.
±<^ ± ^ ±κ^ ± = ' . ' . ' . ' τροχαϊκή τριποδία
μετά καταλι(ξεως.
Ζ ^ ^^ ^ ν^ ν^ ϋΐ: ' • , . . δακτυλική διποδία.
Η ΜΕΤΡΙΚΗ ΤΟΝ ΒνΖΑΝΤΙΝΩΝ ΚΑΙ ΙΛίΛι ΤΟΝ ΥΜΝΟΓΡΑΦΩΝ
559
— ««' — '^ -1 ν^ ν> -1 ν^ = ΓλυχώνΕίο;.
— ν-» _ί. ν^ _! ο ν^ _£. ν-/ =■ . • ., . Ιχίση;.
τζί^τΛΖοΒίΛ μιτΛ χατβλϊίξ'ίω;.
θρήνος, Ιδιόμελοτ,
Σέ τόν άναδαλλόμενον τό φως | ώαηερ [μάησν
καθεΧών *ΐ4ϋσή•ρ από του ξύλου | συν Νικοδήμφ
καΐ θεωρήσας νεκρόν, γυμνό ν, άταφον,
εύσυμίτάθηΓον θρήνον άναλαβών | όδυρόμενος
[έλεγε ν
5 ΟΙμοι, γλυκύτατε Ιησού,
δν προ μιίφοΰ ό ήλιος | έν σταυρφ κρεμάμενον
[θβασάμενος
ζόφον ηεριεβάλλεΐΌ
καΙ ή γη τώ φό6φ έκυμαίνετο
καΐ Λιερρήγνυτο | ναοΟ τό καταπέτασμα•
ΙΟ ά>-λ* Ιόού νυν βλέίτω οε
δι' έμέ εκουσίως | ύτελθόντα δάνατον.
πά>ς αε κηδεύοο), θεέ μου; | ή πώς σινδόσιν
[είλήσω;
ΛοΙαις χερσί δέ Λροσψαύσο) | τό σόν ακήρατο ν
[σώμα;
ή 3τοία ασμαία μέλψ-οβ | τή σή έξόδψ, οίκτίρμον;
1$ Μεγαλύνω τά πάθη σου, | υμνολογώ καΐ τήν
[ταφή ν σου
συν %ί^ άναστάσει κραυγάζων | Κύριε, δόξα σοι.
Τα ριετριχχ σχη|χχτά ίΐ^ι τχδε'
ιααβιχή τΐίΊταΐίΜσ.^ δαχτυλιχη δίΛοίία.
ά»3τπχυΓΐχή τρι::ον!α μί-Γβ Χ2τχλι[ξίως, δάχτυλο;
μ.τά τροχαίου.
ι ι ι ι ι
δχχτυλιχ^ τιτρχποδίβ.
ά92πζΐ'77ΐχη τίτραποδί», άνυεϋτηχ)) τριποοίβ.
5 ^^^\^^-^^\^^^ δάχτυλο; μιτ' άνατταίστου.
ι ψ ΐ ι \ ί ι ' ί
ΐαα^ιχη τβτραποδία, τριΓ; τροχαίοι μ!τά
δύο δαϋ( τύλων.
^ \^^ ^, \^ "^ ^. \^ ^. =^
Γλυχώνβιο;.
• « •
^'\^^.κ^^.κ^2,\^^.κ^.
τροχαίχή πιντχιιοδία μιτά χαταλι[ξβως.
— ^^^-/ — ν-^ν^ ι •^ — \^^ί.κ^^.\^^.
δζχτυλιχη διποδία, ΐιμβιχη τ£τρα;:οδία.
10
-ί. νν _1 νν -ί. ν^ _• ::="
τρο/αϊχϊ] τριποδία αιτά χαταλτ|ξ€ως.
κ^ ^ ±\^ ^ ^.\^ Ι ^. κ^ :!. κ^ ± ^ ^^ άναπαΐ7τιχη διποδία
μιτα χ2Γχλή?£ω;, τρο/αϊχή τριποδία μι» χαταλτ{ξβως.
' Ι ' ' '
•• •• •|• • •• •
δαχτυλιχός έξάμιτρος μιτά σττονδιίου του δ'.
. ν^ νν ^ ν^ ν^ .
. ν> _ί. ν^ νν -1 ^ ■
επίσης.
/ / ' * 1 / ^ ι
ΐίπσης.
15
ν^ν-Ζ-Ιν^Ο- — ν> — ^^
\^^\^^.\^^.<^.
άναπζιατιχη τριιςοδία, ίαμβιχή τβτρχ7:οδία
μιτά χαταλτίξιως.
άνβπχισηχη τριποδία μ»τά χαταλτ|^ιως,
δαχτυλιχη διποδία.
Μίταβχινομιν τ,^η 6ΐς τ/)ν λαρ,^ροτίραν
ποίητ'.ν των Υ)[Λβτέρων ύρινογράφων, τους κα-
ΐ'ίίΐ'αί. Οι κχνόνε;, 'τυγχιί{Λΐνοί ι$ έννία η οκτώ
ώ^ών, π χρχλίι::θ[Αίνη; συνηθω; τνίς β ', ϊ/ουσιν
έττΐ κιφχλ•?ί; έχχστΥϊς ώΧγ}; τόν είρμάν, ω άκο-
♦λουΟοΰτιν αϊ ίπό(Λίνχι στροφαί, όριοιάζουσχι
ιντιλώ; κχτά τι τόν ρυθ(ΑΟν κχΐ τό (Λέλος.
Άναλύων τους 6ίρ;χού; « *ΑνοΙξω τό στίί/ια
/4θί;» κχΐ λοιπούς τους τροτασσοίλίνους τών
λχμτΓοών ιίςτην θ4θ{ΛΥ)τορα κανόνων, λέγω
(Λονον, δτι οΐ έτΓίκρατουντες έν αύτοις τονικοί
ρυΟ(Αθί 6511 τούτο αέν καθαροί, τούτο δέ (λι-
κτοί, ποικίλοι καΐ 7:ολυσχη[Λάτι<ττοι, ία(Αβικοι,
τρο/αϊκο(, δακτυλικοί, άναπχισηκοί, γλυκώ*
νβιοι, λογαοιδικοί κχΐ λοιττοί κχτα τό παρά-
δβιγρ,α της αρχαίας χορικτίς ποιήσβως. ΙΙάντις
ούτοι οί <ττί/οι ϊχουσιν αντιστοίχους ό[χοίους
κχΐ πχραπλησίους πάρα τοίς άρχαίοις λυρικοίς
καΐ δραμχτικοις, ό δέ προσικτικός άναγνώ*
στης δύναται να παραβάλη αυτούς προς τους
ι
260 ο ΕΝ ΚΩΝΣΤΑΝΉΝΟΤΠΟΛΕϊ ΕΛΛΗΝΙΚΟΣ ΦΙΛΟΛΟΓΙΚΟΣ ΣνΛΛΟΓΟΣ
τών .άρ5^α(ων έν ταίς έκδόσβσι των λυρικών
και δρα(Λατικών ποιητών. Ταύτα προοΐ[Λΐασά-
(Α6νος ρ,ίταβαινω ε{ς τηντών ιίρρ,ών άνάλυσιν.
Ώίδη α. ΕΙρμός.
ΆνοΙξο) χ6 ότόμα μου
καΐ πληρωθήσεται Λνεύματος
καΐ λόγον έρεύξομαι
τΙ^ βαβιλ(δι μητρί'
5 καΐ όφθήβομαι
φαιδρώς πανηγυρίζω ν
καΐ άό(ο γηθόμενος
ταύτης τά θαύματα.
Τα [Αετρικα σχη(χατα τούτου εΙσΧ τάοε'
ο -ί. ^ ν> -1 ο ό = .'..'..' δακτυλιχή διποΒία μιτ'
άναχρούσιως η πρθ9οΒιαχος.
^.^^^^.\^^^.^^ =ζ ',.'..'.• δαχτυλιχή
τριποδία.
. ως ο α .
' Βαχτυλιχή τριποδία μετά
χαταλτΙ^εως.
±\^ ±κ^ Λ. = ' , ' , ' τρο/βΥχή διποδίβ μβτά
χαταλτ[ξίως.
ίαμβιχτ) τιτρβποδία
' ' ' !
^1 ν> ν^ ^ ν^ ^ -ί.
\^ ^.\^ ^.<^ Λ^
χαταληχτιχνί.
.£. \^ κ^ ^. \^ )^ = '. , , , ' δαχτυλιχή διποδία.
ΏιΛη γ\ ΕΙρμός.
Τους βούς υμνολόγους, Θεοτόκε,
ΙΟ ώς ζώβα καΐ άφθονος πηγή,
θίασον ουγκροτήοαντας
πνευματικόν οτερέωοον
καΐ έν τζ ^είς: δόξη οου
βτεφάνων δόξης άξίωβον.
Τα [Λετρικα σχηρ,ατά είσι τάδε'
ν^-1 ν>^^-£.ν^_1νν-1 = , ' ,','/, δοχμιος
τροχβϊχος .
/ / ^ / /
ν^_ί. ι ^ν>-1^ο'-1^-£. = , ' . • • . Ομοίως.
^ί.\^^^^,•^■^,^-Σ.^^^ = ' . / , ' • ' ίαμβιχη τιτραιυοδία
μ«τά χοριάμβου ίν «ρ/.ί•
ν>-ί.^^1ν>^ίν^-1 = .'.'/.' ίβμβιχ)) τκτραποδία.
ν>^Γ.νν_1ν^-1ν>-ί. = , , , , όμο'.ως.
^ Α\^ \^ ^^\^ Λ\^ ^ =::3 , , , , . , ' Γλυχώνιιος μ«τά
τρισυλλάβου ^σιως ^ άνβΜρούσ<ως«
1$ Τήν άνεξιχνίαβτσν θείαν βουλήν
της έκ της Παρθένου οαρκώσεως
βοϋ του Υψίστου
ό προφήτης •Αδ6ακούμ
κατανοών έκραίύγαζε•
2θ Δόξα τΓ| δυνάμει βου, Κύριε.
Τα (Λετρικα σ/γ;(/.ατά εισι τάΧε'
19 0 9 0
-^ Ο -1 ν^ _£. ν-/ ν^ -ϋν> κ^ ^. '
δαχτυλιχή διποδία μετά διπλής τροχαίχής βάνε<ι>ς χαΐ
χζταλτίξεως (έν διθυράμβω Διοόώρου Ιχδ. Ηατύϋ'η^.
Τ(ίμ. Γ', 231).
^-\^^.\^2.\^'^^.κ^\^
9 β ί » 0
όμοιως
£νιυ χαταλτ[^ΐ(ρς.
_ι ν^ ^1 ν^ ν^ -
^.κ^ ±^ ^^^ ± =■ ' / . ' / τρο/αίχή τετρακόσια
χχταληχτιχ7[.
ν^-^-ν-'-ν-'- = ίαμβιχή τετραποδία.
ΕΙρμος ΰλλος,
Ό καθήμενος έν δόξη
έπΙ θρόνου θεότητος,
έν νεφέλη κούφη
ήλθεν Ίηβοΰς ό ύπέρθεος
25 τή άκηράτψ παλάμη
καΐ διέοφοε
τους κραυγάζοντας•
Δόξα, Χριοτέ, τζ δυνάμει σου.
Τα [Αετρικα σχημ.*τά εΙσι τάδε*
±^ ^.\^ ^.κ^^^κ^ ='.'//, τρο/αϊχΓ, ΓΗτρχίϋοδία.
-^^ον^-ί1ν^ϊ^= Γλυκι«ί.£ΐος.
^.<^ ^.κ^ ^.^ = '.'.'• ιΟυφαλλόΐΓ[.
# / #
_1 ν^' ^ ν-/ .
±\^ \^ ^.'<^ ^ ^.^ = • • . . • λογαοιδιχος τ} Ινό-
πλιος ρυθμός,
^: =: ','.' τροχαΥχή τριποδία χαταληχτιχ^ί.
_£. ν^ _1 ν^ _1 == ' . ' . ' ομοίως.
±\^ ^ ^^^ κ^ ±κ^ \^ = ' . / . / . , δαχτυλιχή
τριποδία.
*ΩιΛη ε\ Είρμός.
Έξέβτη τά βύμπαντα
30 έπΙ τζ θείς: δόξη οου*
βύ γάρ, άπειρόγαμε Παρθένε,
έσχες έν μήτρςι
τόν έπΙ πάντων θεόγ
Η ΜΕΤΡΙΚΗ ΤΟΝ ΒΤΖΑΝΤΙΝΟΝ ΚΑΙ ΙΔΙΑι ΤΟΝ ΥΜΝΟΓΡΑΦΩΝ
261
καΙ τέτοκεις άχρονον υΐόν
35 Λδβι ίοίς ύμνοΰσΐ οβ
οωΓηρίαν βρα6εύοντ(Χ•
Τα ρ^τριχχ σχή(Αατά ίίσι τάδε*
ν-' -^ ν-^ ν^ _ ν-ί ο = • • • • • ως ι
-^ ^-τ -^ ν^ -2. ν^-ΐν^ ^ν^ = '.'/.'•'. τρο/ανχ^ι
/ / /
-£. ^> ν> -^Ε. ν^ ν^ _1 = ' , . ' , , ' δαχτυλιχΙ) διποδία [ΐιτά
χαταλι{ζιως. Άρ•/ιλ<{/£ΐος (Αΐχρ({ς.
->-^ν> ν^ ^^ ^^\^ ± = , ' , .'.'.' λογαοιδιχός (αιτ'
άνοκρούσιως.
-^ ^^ -^ ν^ -£. ^-^ -£. = ' / / / τρο/^βϊχή τβτρβποδία
χαταληχτιχτ].
^^■^^-^ν^ν^-ίΕ.ν^-1 = άναπαιστιχ^ τριποδία
τ1 Γλυχώνιιος.
Τήν θε(αν ταύτην καΐ ιτάντιμον
τβλοΟντβς έορτήν οΐ ^εόφρονες
της θεομήτορος
4θ όεοΓβ τάς χείρας κροτήοωμεν
τόν έ§ αύτης τεχΟέντα
θεόν δοξά^οντες.
Τα ρ^χρίχα σχή(Λατά 6(σί τά^ε*
ν> -ϋ ν-' -ί. ν-ί*" ^!. ν-' ν-^ -ί, ν^ 3
'.. ώς 6ιδ'
-1.ν>\-»-ί.ν-^ν-/ _ΐ.•^ν-/ =
>-# -1. ν-ί .
_' ' '
Ταμβος μιτ* αναπαίστων.
-^ ν>' \^ ^ >^ ^ = . . . . δαχτυλιχΐ) διποδία.
δαχτυλιχή τριποδία.
ίαμβιχή τριποδία μιτά
χαταλι{ζιως.
ν^«ί1^-ί1ν-/^1= .','.' ιαμβική τριποδία.
Ουκ έλάτρευοαν
τή κτίβει ο( θεόφρονες
^αρά τόν Κτίβαντα,
αλλά 5Γυρ6ς άπειλήν
άνδρε(α3ς πατήοαντες
χαίροντες έψαλλον
•ΥΛερύμνητε,
ό των πατέρο)ν Κύριος
καΐ θεός, εύλογητός εΐ.
Τχ (ΐΛτρεκά σχή[Αατά είσι τάδε*
^ ν^ ^ ν-ι -1 = ' • ' . • τρο/αϊχή τριποδία χαταληχτιχι[.
45
5θ
\^±^±\^ ±\^ ± = / / // ίαριδιχή τιτραποδία.
κ^ ^.\^ ^,\^ Χ. == / / / ίαμβιχή τριποδί»^ '
- -2. - -1 ν^ ν^ -1 = . ' / . . ' άναπαιστιχή τριποδία.
^ ^. \^ \^ ^^ \^ τ:; = . .... . ως Ο α .
-^ ν^ ν^ -2. ν^ ν^ == ' . / , . δαχτνλιχί; διποδία.
ν^ ν-/ .2. ν^ ^1 = . . ' . ' άναπαιστιχή διποδία.
^ ^.^ ±^ ±^ ± = , ' . ' , ' , ίαμβιχή τιτραποδία.
^.\^ ±\^^.^^.^^ ='//.'. τροχαίχή τίτρ αποδία.
Ώΐίϊή η. Είρμός.
Παΐδας ευαγείς έν τή καμ(νφ
ό τόκος της Θεοτόκου διεβφβατο
τότε μέν τυποόμενος
55 νυν όέ ενεργούμενος
τί|ν οίκουμένην δπαοαν
εγείρει ψάλλειν βοι•
Τόν Κύριον υμνείτε τά ίργα
καΐ ύπερυψοϋτε
6ο εΙς «άντας τους αΙώνας.
Τα μετρικά σχη|λατά είσι τάΧε'
±^±^ ^.^±^ ^.κ^ ='////. τροχαΐχή
π€νταποδία.
δ^χμιος τροχαϊκές.
±\^ ±^^.\^ ^. = ' / / / ίαμβιχή τβτραποδία
χαταληχτιχι(•
_£. ν> _£ ν^ _ί ν^ -1 = ... ομοίως.
\^±\^^.\^ ±\^ ± = .'/.'.' ίαμβιχή τιτραποδία.
κ^ ^.\^ ι.^ ± = / / / ίαμβιχή τριποδία.
\^^.^^.'^^^^^^<^ = , , , , ••'. ίααβιχή
τριποδία μ€τ' αναπαίστου χαι χαταλτ{ζιως.
^.\^ ±\^ ±κ^ == \\\ ίθυφαλλιχτ).
\^±\^ ^.^ ^,^^ = , . ' . ' . ίαμβιχή τριποδία
μιτά χαταλι[ζ€ως.
•Ιλίή *'. ΕΙρμός.
•Απας γηγενί^ς
οκιρτάτω τφ πνβύματι
λαμπαόουχούμενος,
πανηγυριζέτω όέ
65 άΰλων νόων
φύβις γβραΐρουοα
τά Ιερά θοιυμάοια
τής θεομήτορος
καΐ βοάτω•
70 Χαίροις, παμμακάριστε
Θεοτόκε, αγνή, άειπάρΟενε.
π
262
ο ΕΜ καΜ2τΛντι;>ίονποΛΕ[ ΕλΛίΐΝίΚΟΣ φιλολογικός ΣΓΛΛΟΓοΣ
Ύ'χ (Α5τρικχ σχ7)(Λ*τά' ^•:^ι τχδ»•
^.κ^ ^.\^ ± .== ' • ' . ' τρο/αϊχή τοιποοία χατοΐληϊ;Γΐκϊ[.
ο _1 ν^ ^ -1 ^ 6 =:=: /..'./ ώ; ό α '.
\^±^±\^^.■^=■ .'.',' ίχ;χβιχή τριποδία.
^.-υ ±κ^ ^.^ ± ='.'.'.' τρο/αϊκη τ*τρχ~οδίχ
χατχληκτιχίί.
^^ ±κυ Ι.^ = /.'.' ίααβική διποδία (χετά
χαταλτίξβως.
^_^ κ^ ±κ^ κ^ = ' , , ' , , δαχτυλιχή δι::οδία.
^ ±κ^ ±^ ±^ 2. =: .'.'// ία{λβιχη^ τετρχποδία.
_1 ^ <> ^ ν^ ν^* = ' . . ' . . δχχτυλιχή δικοδία.
±κ^ ±\^ == ' ,' , τρο/αϊκή διττοδία.
^,κ^ ±\^ ±<^ ± = ' .' . ' . ' τρο/αίχη τετριποδία
' χχταληχτιχιΐ.
\^\^^.^\^^.^'<^^^^- ^=• • • • « • • • ανχπιι-
στιχή τετριποδ'α.
ΆνεφέροίΛδν ανωτέρω τους ιαίλβικούς κα-
νόνας ^Ιωάννου του Δαμαακηνοϋ, οιτινές είσι
^ΙΊ π£:70ιη(Α5νοι έν κανονικοίς χ.αΐ κχθαροίς
ίχαβοις, ψχλλονται δ{/.ω; κχτα τόνον οΰτω
δι ττροχύτττουτι διάφορχ τονιχά (Λδτρικχ σχή-
(Αχτχ, ως έξής•^
ΣτεΙβεν θαλάσσης | κυμαΓούμενον σάλον
ή.ιειρον αύ^ς | Ισραήλ δεδειγμένον
μέλας δέ πόντος | τριστάτας ΑΙγυπΓίων
οκρυψεν άρδην | ύδατόσίρωΓος τάφος
^^)μΓ) κραταιή | δεξιάς τοΰ Δεσπότου.
Τό κατά χρόνον (Λετρικόν σ/•73;Λα των τρι-
(λίτρων ΣαΐΑβί'Λών τούτων στίχων ΙστΧ τόδε*
Τα δέ κατά τ<5νον τάδε*
_1 ν^ νν ^1 ν-'
_1 ν^ ν> ^ ν^
_1 ν^ ν^ -ί. ν-*
<^ _1 ν^ -Ι' ν/ _1 ν^ ■
^.\^ ^ί.\^ 2. ν^>^-1ν^>^.
θεΐφ κα>νυφθΕ\ς | ό βραδύγλωσβος γνόφψ
έρρητόρευσε | τόν θεόγραφον νόμο ν
Ιλύν γάρ έκτινάξας | δμμαΓος νόου
όρά ιόν όντα Ι καΐ μυεϊταν πνεύματος
γνώσνν γεραίρων | ένθέοις τοις (][σμασι.
Τα τονιχα σχήίχατά είσι τάδε'
^.\^ ^.\^ ^. ^ \^ ^.'<^ ^ ^.\^ == • . • . •
-£>^_ΐν^ο' ι \^ \^ ^.^ \^ ^-\^ = • • • • •
0_1ν-/>1.ν^ »^>^_1ν-/_1ν^ν^
. ο» ν-' -Ι ν^ ν-/ -
Έν χρή'ϊει 6?ναι καΐ ό δίρτρος <αρ(.βιχ6ς
τονικός τταρ' 'Ιωάννυ τω Ααμασκηνω έν τω
έσττερινψ του α' ίχου της *0Ητωήχον αύτου*
Κυκλφσατε, λαοί, Σιών
καΐ περιλάβετε αυτήν
καΐ δότε δόξαν έν αότφ
τψ άναοΓάντι έκ: νεκρών
5 δη αυτός έβτιν [ό] θεός [ήμά>ν] *
ό λυτρωσάμενος ημάς
έκ των ανομιών ημών»
Τό (Αετρικόν σ/ή[Λα αύτου ΙστΙ τόοε*
άρν. ν^^ν^ ^ ο -^^-/^ =νεώτ. .'.'.'.'
*Αρκοΰιι ταύτα 6(ς άπόδειζιν της ηριβτε'-
ρας αρχής, δτι ο Ι πατε'ρες η{Λών Βυζαντινοί,
παρα|Λ£λησαντες έν τυ5 στιχουργία τόν χρόνον^
τόν δε τόνον είσαγαγόντες έ(Λΐ[Λή9ησαν έν τοις
ποιη[Λα7ΐν αυτών τους αρχαίους ττοιητάς*
πάντα [Λονονοΰ τα εΐδη των [λίτρων κατά τε
χρόνον καΐ τόνον εύρηνται χαρ' αύτοίς,
ττάντες δέ οι στίχοι των αρχαίων λυρικών καΐ
δρα(χατικών ποιητών δύνανται να έφαρ(ΐ.ο-
σόώσιν εις τα (λέλη τών Βυζαντινών. Ο:
Ευρωπαίοι έλληνισταΐ τοϋτο [λέν έκ της έρα-
σ(χικής προφοράς (/.η έννοουντες την χάριν τη;
έρρύθ[Λθυ απαγγελίας τών ή(Λετέρων ποιημά-
των, τοΰτο δέ άγνοουντες τό μέλος τών ποιη-
μάτων τούτων, καδ' ο είναι έν χρήσει οί
άλογοι τόνοι, περιορίζονται μόνον είς τό νε-
κρόν δι' αυτούς γράμμα και είς τους τόνους
τών λεζεων, ων τίνες μεν έλλείπουσι, τινές
δέ μ,ετχβάλλουσι θέσιν, τούτου δ' ένεκα προς-
κρούουσιν ε•ς πολλάς δυσκολίας περί την με-
τρικην, εις ην ημείς οί Έλληνε'ς έσμεν άρμο-
διώτεροι δια τούς ανωτέρω λόγους έςηγηταί.
Τούτο δι' ενδελεχούς μελέτης από εικοσιπεν-
ταετίας κχΐ έπέκεινχ έπειράθην δια τών ασθε-
νών μου δυνάμεων να άποδιίζω. Ε{ δέ τι,
θεού συναιρομένου, κατώρθωσα, ας συντελέογ)
τούτο ε (ς όρθην κατανόησιν καΐ μελέτην τη;
έξοχου εκκλησιαστικής ημών φιλολογίας και
ιδία τής μεγαλοπρεπούς ποιήσιως, ην ανδρε;
δντως θεόπνευστοί κληρονομίαν άίδιον παρέ-
δωκαν τνί Αγία ημών Εκκλησία κα\ τω
έλληνικω Γένει σύμ-παντι.
1. 'ΛποχοπτοΐΑεν τό ύίρθρον 6 χαι ^μών διβ τό αέ-
τρον και την κατόπιν επανάληψιν.
■^•*=^
ΠΕΡΙΓΡΑΦΙΙ ΑΓΑΑΜΑΤΟΣ
ΕΤΡΕΘΕΝΤΟΣ ΕΝ « ΑΠΑι ΠΑΡΑΣΚΕΥΗι Χ>, ΠΡΟΑΣΤΕΙΙΙι ΤΗΣ ίΙΟΛΕΩΣ Σ1Ν0Ι1ΗΣ,
ΜΕΤΕΝΕΧΘΕΝΤΟΣ ΔΕ ΚΑΙ ΕΤΡ1ΣΚ0ΜΕΝ0Γ ΕΝ ΎΩι ΛΙΟΙΚίΠ ΗΡΙϋι ΣΙΝϋΙΙΠΣ
ύπό
ΑΝΘΙΜΟΥ ΑΛΕΞΟΥΔΗ
ΜΗΤΡΟΠΟΛΙΤΟΓ ΑΜΛΣΕΙΑΣ
'Λνεγνιίοθη έν τή ^ΛΣΚΛ* <η;νεδρ((ϊ της 4 Λεκεμβρίου ΐ895•
>^
ΈχΙ λιυχου μαρμιάρου ύψους 0,80, πλα-
τό»^ 0,42 έν τψ £ρ.βχό(5 αύτου λ6λα$ευ(Αίνω
χλΙ χοσ[Λθυ{Λ£νω πιριζ Χια κο|Λψου πλαισίου,
Οζάρχει άνάγλυοον επιμελώς καΐ φιλοκάλως
χιτειχ€υχσ[>ιένον καΐ καλώς διατ•Γίρού[Λ6νον,
ζίριττάν παρΟένον εύειδη, ορΟίαν [στα(Λε'νχν
£/ου<ιχν άνάστ7)}Λα 0,75 του γαλλικού (Λέτρου
χιΐ ιιτε(Α[χίντ,ν και Χιά λεπτού και διάφανους
::£πλου επικεκαλυ(Α{Λε'ν7;ν τ7;ν κεφαλήν, (λίκρ^ν
τιρο'τκλινουσαν αριστερά τω όρώντι* εκ της
χιοαλής κρέριαται έπΙ του αριστερού ώρ.ου
::'λου?ία κόμη εύπρεπώς πεπλεγμέντ;. Ή στά-
5ΐς ττ,ς παρθένου αριστεροί τω έρώντι ^λε-
ζώ'ττ,ς φαίνεται σεμνοπρεπής άμα καΐ άξιο-
::ρ£^Γ,ς• ή αριστερά /είρ, αφελώς εκτεινομένη
τ*}ίς τα κάτω φαίνεται ψαύουσα την ακραν
τοδ επεν5ύτου αύτης, ήτις τον δεξιόν βρα-
/ίονα άπλ του άγκώνος άνυψουσα κρατεί εν
τ^ ΙίΙι^ παλάμγ) στρουΟίον, ου ή κεφαλή
έίτιν ίφήαρμε'νη* τό πλάτος του θώρακος της
-ιοΟίνου έστΙν 0,20 του στήθους 0,16 της
0£ ριίσης του σώματος 0,15 του γαλλικού
ια\ρου. *ΙΙ παρθε'νος φε'ρει ενδυμασία•/ συγκει-
ρην εχ /ιτώνος πολυπτύχου ποδήρους, όστις
ί•6 του λαιμού μέχρι τών ποδών, καλυπτο-
|«νων υπ* αύτου, ίστί μήκους 0,64, καΐ εξ
«εν^'ίτου βραχυτέρου διήκοντος από του
"?Λ/7)λου εις μήκος 0,32. Τό άπό της ζώνης
της [χί-πις μέχρι του λαιμού ύψος του στή-
ίί••>; δίτΐ 0,15 καΐ καλύπτεται κομψοπρε-
"ώς ό::6 τών πτυχών του ^ιτώνος καΐ του
ί"ΐνοΰτου, ελαφρώς τούτων ανυψούμενων ύπό
•ώ^ Ο-' αύτας διακρινομένων παρθενικών
Ι^χατών, τεκμηριούντων την έφηβικήν ήλικίαν
"^ϊ; ^ι:θένου, ήτις προσέτι φέρει έπι του
5:τ.δους επιτηδείως κατετκευασμένον σχήμα
/ιχστ6ν άποτελούμενον εκ δύο ταινιών μή-
κους Εχχστης 0,19, ων αί τέσσαρες ακοαι
αρμοδίως προσ•/,λουνται εις τα οικεία μέρη
δια μικρών κυκλοτερών πετάλων, ως καΐ τό
της συνδέσεως αυτών μέσον, έζ ου εκπέμπον-
ται αί τέσσαρες ακτίνες του ε ν λόγω χι αστού
σχήματος, δπερ χρησιμεύει, τοΰτο μεν προς
περικράτησιν τών πτυχών τών ενδυμάτων,
τούτο δέ καΐ προς πλείονα κόσμον του στή-
θους. Τό ύψος του πρόσωπου τ?ίς παρθένου,
δπερ ο έρμογλύφος μετά πλείονος καλαισθη-
σίας τνί σμΟ.Υ) χρησάμενος έφιλοτέχνησε καΐ
αφειδώς έπροίκισε δΓ απαράμιλλου ώραιότη-
τος καΐ σπανίας γυναικείας καλλονής, έστιν
άπό του ύπογενείου της κάτω σιαγόνος, μέχρι
του τριχωτού μέρους της κεφαλής 0,09 ^'
τό διάστημα έγκαρσίως άπό του ενός ζυγω-
ματικού οστού μέχρι του ετίρου έστιν 0,7 |,
ή δέ ρίς, άπό του μεσοφρύου κατερχόμενη
ευθεία καΐ ομαλή, έστι 0,05" οί οφθαλμοί,
ζωηροί καΐ κανονικοί, ε•σ1 προσηλωμένοι έπΙ
Οεραπαινίδος μετ* αίδημοσύνης ενώπιον αύτης
ιστάμενης, αριστερή, τω όρώντι, έτοιμης να
δ<χθ*5 καΐ έκτελέστ) τάς διαταγάς τνίς δε-
σποίνης αύτης. ΊΙ Οεραπαινίς έχει ανάστημα
ύψους 0,39 — 0,40 καΐ άμφιέννυται λεπτόν
χιτώνα ποδήρη πολύπτυχον καΐ έλαφρόν
έπενδύτην βαίνοντα μικρόν κάτω της μέ-
σης αύτης, ην περιζωννύει δια ταινίας περι-
φ^λλεγούσης καΐ τάς πτυχάς του χιτώνος.
"Απαν τό σώμα της κορασίδος ταύτης εστί
κατεσκευασμένον ύπό του λιθοςόου μετά της
προσηκούσης κανονικότητος ώς επίσης κα\ τό
ώραίον πρόσωπον αύτ•/5ς, Οπερ έστιν έστραμ*
μένον δεξι^ τφ όρώντι καΐ άτενίζον προς την
δίσποιναν εαυτής, έχει δ'2 την κεφχλήν καΐ
τήν κόμην επιμελώς και κομψώς διεσκευασμέ-
νην, κεκαλυμμένην δέ διά λεπτού υφάσματος
εν εϊδει κεκρυφάλου. Ό λίθος έστΙ τετράγωνος
επιμήκης και φέρει, ώς άνω εϊρηται, πέριζ
264
ο ΕΝ ΚΩΝΪΤΑΝΤΙΝΟΤΠΟΛΕΙ ΕΛΛΗΝΙΚΟΣ ΦΙΛΟΛΟΓΙΚΟΙ ΣΤΛΛΟΓΟΣ
του Ιμβαδου έξ άνθίων ταινιαν, ήτις £νωθ(ν
ττ^ς κβφαλτίς τοΟ γυναικιι'ου τούτου αγάλματος
προς διακόσ^/ιη^ιν αυτοΟ συναντώ μένων τών
δύο £χρων αύτ>ίς [Λ^τασχηματίζιται $ις κομ-
ψόν αέτωμα τρίγωνον συνφδα τζ) μαρμάρφ,
ϊχοντι την άνω ττλβυράν αύτου ι!ς τρίγωνον
λήγουσαν. Ή πλαζ αύτη, τξς τό πάχος έστΙ
0,08, υπό του πανδαμάτορος χρόνου μικράν
βλάβην παθουσα απώλεσε μέρος της μιας προς
τα άνω αριστεράς γωνίας αύττίς* άλλα τα
έπ' αύτης υπό του αληθώς άριστοτέχνου έρμο-
γλύφου χατασχευασθέντα μετ' αξιέπαινου φι-
λοκαλι'ας αγάλματα διατηρούνται έν άριστη
καταστάσει, έκτος πάνυ ελαχίστων μωλώπων,
ους βλέπομεν έπΙ του άκρου του ενδύματος
του ενός έζ αυτών. Έν τούτοις ένθεν μίν τό
ώραίον καΐ σπάνιον τ?ίς κατασκευ^ίς του δλου.
ίνθεν δι τό εύειδές του προσώπου καΐ τό σο-
βαρόν παράστημα του υπ* δψει αγάλματος,
τεκμηριουσιν ημίν 6τι τούτο παρι'στησι την
άδέλφην καΐ σύζυγον του Αιός, την και μετ'
αυτόν πρώτην μεταξύ τών μεγάλων θιών
καταλογι^ομένην Ήραν, θυγατέρα του Κρόνου
καΐ της 'Ρίας, κρατούσαν έν τη δεξί* αύτης
χειρί άπό τών πτερύγων καΐ τών ποδών αύτου
κόκκυγα (κουκκον), τυγχάνοντα τούτον έκ τών
Ιερών ε (ς αύτην όρνέων καΐ κατενώπιέν της
ϊχουσαν έκ τών θεραπαινών αύτης μίαν ιχ
τών μυθολογουμένων Νυμφών, αϊτινες διη-
κόνουν την θεαν πρό πάντων εις τάς εκάστοτε
άπολούσεις αύτης, μεθ* άς αυτή, κατά τους
μυθολογοϋντας, εξερχόμενη του λουτ^ΐρος,
άποκαθίστατο αύθις παοθένος.
ΑΙΒΪΣΣΑ, ΛΑΚ1ΒΙΖΑ, ΓΚΕΓΠΟΪΖΑ (ο^)
ΑΠΟΣΠΑΣΜΑ ΑΣΤΑΚΗΝΩΝ ΤΟΠΟΓΡΑΦΙΚΩΝ ΜΕΛΕΤΩΝ
ύπό
Ξ. Α. ΣΙΔΕΡΙΔΟΥ
Άνεγνώσθη έν τζ ,ΑΣΚΤ* ουνεδρίςί της ΐ8 Δεκεμ6ρ(ου 189$•
^4<
Α ΛΙΒΤΣΣΑ
Ή ΛΙβνοοα οφείλει την έν τίί ιστορία μνείαν
αύτ>ίς είς διάσημον γεγονός* έν ϊτει 183 π. Χ.
έξέπνευσεν έν αύτν} και ετάφη ό άχρι τότε
μέγιστος τοΟ κόσμου στρατηγός, ό Καρχηδό-
νιος *ΑννΙβας, έν ηλικία έξηκοντα πέντε έτών^'
*Εις τάς Ι^μιτέρας διατριβάς πιριλαμβάνθ(Αΐν χαί
(ΐ^ι^σιις χαΐ χ({(Αΐνα γνωστά τοις χιχτημένοις ιδίας
β(6λιοθι!χας η {&ρΐ9χο(Αένοις έν χέντροις βυμοιροδσι δη-
μοσίων βιβλιοθηκών* βιβαίως ΟπΙρ τών τοιούτων ^ρχκ:
απλή μνιία' της ιιδι|9ΐως η παραπομπή βίς τον συγγρα-
φέα* αλλ* ήμιΫς ο5τω πράττομιν, διότι Ι/ομιν Οπ* δψιν
τήν Ιχπλι{ρωσιν του σχόπου του ^,μιτέρου Συλλόγου,
τής χαλλιιργίβς δηλονότι τών γραμμάτων χαι επι-
στημών άνά την Άνατολήν, ?νθα παντιλώς σχιδόν
Ιλλιίπουσι δημόσιαι βι6λιοθΐ{χαι, αί δ* ίδιωτιχαί ιισι
σπανιώταται.
1. νίαοοηϋ; Ιοοη. Ογ., τ. ΠΙ, σ•λ. 279 [Ρβπβ
1819].
άσπονδος τών "Ρωμαίων πολέμιος, ετι καΐ
μετά την πανωλεθρίαν του {δίου στρατοΟ,
παντοιοτρόπως ένήργει έλπίζων καταλυσαι
την άρχην αυτών και έπιστρέψας μετά τούτο
ε {ς την πάτριον γγίν, την Καρχηδόνα, εκεί
τόν βίόν τελευτησαι^' άφ' ου δμως είδεν απο-
τυχόντα τόν έξ ύποκινησεως αύτου κατ* εκεί-
νων έγερθέντα βασιλέα τγίς Συρίας *ΑντΙοχογ,
κατέφυγε τό ύστατον και διήγε πάρα τω
βασιλει της Βιθυνίας ΤΖρουσίξΐ, έν γνώσει μέν
5ντων τών 'Ρωμαίων, άλλα παρορώντων
πλέον αυτόν διά τε τό γνίρας και της θέσεως
τό αδύνατον καΐ ως ύπό της τύχης έρριμμέ-
νον^• έν τούτοις δμως ό * Αννίβας, ύποπτεύων
αυτούς, κχτεσκευακώς ην ύπό την κατοικίαν
αύτου επτά υπονόμους, έχοντας αύτΐξι μόνον
γνωστάς διαφόρους εξόδους, δπως έν άνάγκτ,
2. Παυαανίας. Άρχαδ., ΙΑ', β'.
3, Πλοντοίρ^ος* Βίοι, φλαμ., χ'.
ΛΙΒΤΣΣΑ, ΔΛΚΙΒΙΖΑ, ΓΚΕΓΠΟΤΖΛ
265
^ύγη λάθρ« Χι* αυτών καΐ <7ωθγ). *Ό,τι ύπώ-
:ζτ^^^ί καΙ σ•^νέβη• άφιχνείται πχρα τω Προν-
σΐηί €χ *Ρώ(χνϊς έπΙ χρεσβδίκ έτίρων ύποθέτεων
ό ϊϊτος Κονίνκτιος ΦλαμινΤνος, καΐ (λανθάνει
δτι διάγει χαρ' αύτω φιλοζενούρ-ενος ό τοιαυ-
τχ χατά της ρω(χαϊκης *ΡΧ^ς διαπραξάρ,ενος
άχιτάβλητος ΙΑντίβας' δόεν απαιτεί την πα-
ρχδο<;ιν αύτου. Ό Προνοίας, υπερασπίζων
τ^ν Ιχίτην αύτφ προσελθόντα καΐ φίλον ηδη
χαταστάντα, παρακαλεί εν άρχη καΐ έκλιπα-
0Εΐ τ&ν άκα(χπτον Τίτον δπως παραιτησηται
τής άςιώσεως ταύτης, άλλ' έπΙ τέλους ένδι'-
ίωιιν εις την έπί(Αθνον αύτου άπα(τησιν.
Μαθών τούτο ό Αννίβας, φεύγει δια των υπό
την χατοικίαν αύτου ύπονόαων καΐ έντυχών
βασιλιχαίς του Προνοίον φυλακαίς, σύρει τό
ξίφος, αναβαίνει εφ* ίππου και φεύγει ηολλά
ατάδ(α ηροεί&ών. Κατά την ζιφουλκίαν , τραύ-
[λχτος κατά τόν δάχτυλον προσγενομένου,
φ^νέβη αύτω πυρετός και μετά τρείς η[/.ε'ρας
ίπϊΡιθεν ό θάνατος, λέγει ό Πανοανίας, εν ω
άλλοι (ών αρχαίοι ιστορικοί λέγουσιν ^τι ηύ-
τοχτόνησε, τό υπό τόν λίθον του δακτυλίου
χύτου φυλασσό[Αενον κώνειον πιών^ η πιπίσας,
χχτα τόν βυζαντηνόν χρονογράφον Μαλαλάν-,
τουτέστι ηιπάίοας, ως κοινώς λέγομεν•^ και
Ετεροι άλλως, ων τας γνώ(Αας ό Πλούταρχος
ως έξης αναγράφει: α , . . ,ϊγνω [ό *Αννίβας\
οι* αύτου τελευταν* ενιοι ριέν ούν λέγουσιν,
ώς ΐ[Αάτιον τω τραχηλω περιβαλών, καΐ
«λίύσοις οίκέτη δπισθεν έρει'σαντα κατά του
Νιου τό γόνυ, καΐ σφοδρώς άνακλάσαντα,
συντείναι καΐ περιστρέψαι, μ.έχρις ου έκθλι'-
•Ιας τό πνευρια διαφθειροιεν αυτόν ενιοι δέ,
αιρ,σχ|Λενον θεμιοτοκλέα καΐ Μίδαν, α((χα
ταύρειον πιείν Αίβιος δέ φησι φάρ{Λακον
ίχοντα κεράσαι, καΐ την κύλικα οεζά(Αενον
ίίπείν « *Αναπανοωμεν Ι^δη ποτέ την ηολλην
φροιπίδα 'Ρωμαίων, οι μαπρόν ήγήοαντο καΐ
βαρύ, μιοονμένον γέροντος άναμέίναι '&άνα-
τορ' ο6 βίήν ούΛί Τίτος άξωζήλεντον άποΐ-
9001 νίπην, οδίέ τίον προγόνων άξίαν, οι
Πυρρφ πολεμουντι καϊ κρατονντι την μέλλον-
οαν ύηοτϊέμψαντες κατεμήννοαν φαρμαχείανη .
Ό Πλούταρχος προστίθησι καΐ ταύτα : α Α-
Ι. Εντρό.'ϋος' 1\ χιφ. ϋ,^ΙαΒίίηη»; XXIII, IV,
8.-5ΛΓί. Αηρ. νίοίον; άβ ν. ίΐΐ., Χηΐ.—Τζέτζης-
χα., 1,27.— Χίη'αβ; XXXIV, 51.— 6*. Ν€ρο8;λΏΏ,
VII.— 2α>*«ρ. θ', χβ'. — Ν. Βλεμμνδης• παρά Μί^ηβ
Ρ.Ο.,τ. 142 στ. 641,671.
2. ΜαλαΧας- Χρον. σιλ. 88 [ΙχΒ. Βινιτ.].
3. Κοραής• "Αταχτα, τ. Δ', έν λ. Π^πιΧΙζω,
Έλλ. Φιλ. Σύλλογος
παγγελθέντων τούτων ε{ς την σύγκλητρν ούκ
ολίγοις έπα/θης εδοζεν ό Τίτος, καΐ περιττός
άγαν και ώ(ΛΟς, ώσπερ δρνιν, υπό γήρας
άπτηνα καΐκόλουρον, άφεΐ(Λένον ζην χειροηθη,
τόν Άννίβαν άποκτείνας, ούδενός επείγοντος,
άλλα δια δόζαν, ώς έπώνυ[Λθς του θανάτου
γένοιτο Ένιοί φασι τόν Τίτον ούκ άφ' εαυ-
τού ταύτα πράζαι, πε[χφθηναι δε πρεσβευ-
την ουδέν άλλο της πρεσβείας έχούσης
έργον η τόν *Αννίβον θάνατον^».
Ούτως η άλλως ό ^Αννίβας διέφυγε [χΐν την
α^χίΑχλωσίαν, εύρεν ό'ρ.ως τόν θάνατον εν τω
περί ου ή{Λίν ό λόγος χωρίψ, τη Αιβύοο}),
ούτω καλου[Λένφ από του παραρρέοντος πο-
τα[Λθϋ Αίβναοον, κατά τόν *Αππιανόν, ουδέν
λέγοντα περί της τοιαύτης του ποτα(Λου ονο-
(Αασίας. Ό νεκρός του *Αννίβον ετάφη εν ω
έκπεπνευκώς έτυχε τόπψ, προς έκπληρωσιν,
φαίνεται, του χρησμιου, δν έξήνεγκε περί αύ-
του ό Άμμων Ζευς:
^ΑΙβνοοα κρύψει βώλος Αννίβα δέμαςτ^.
'Λλλ* άφ' ου ό Αννίβας, νομίζων δτιΑφνσ-
ααν ο χρησ[ΛΟς ένόει την γενέτειραν χω ρ αν,
την Αιβύην, απέφευγε την ε(ς Καρχηδόνα
κάθοδον, πώς είχε τάς διατριβάς, ώς λέγει
ό Πλούταρχος, εν χωρίφ φέροντι τό άπαίσιον
του χρησ{Λου δνθ{Λα; πώς εξέλεξε κατοικ(αν,
ύφ' ην (λάλιστα κατεσκευακώς ην ένεκα υπο-
ψιών έπτα (χυστικας ύπονό(Αθυς, παρακει-
[Λένην είς παρεριφερή κλήσιν φέροντα ποτα[χόν
καΐ χωρίον, έστω καΐ αν ύποτεθώσιν απέ-
χοντα «πολλά στάδια» ώς ό Πανοανίας λέγει ;
Είς εςηγ^'Γΐν της απορίας ήΐΑών δύο εικασίας
εύροαεν η ό χρησριός έπλάσθη από του όνό-
{χ,ατος του χωρίου, έν (ί> επηλθεν ό θάνατος
του ανδρός, η τό δνθ{Λα του χωρίου ελήφθη
από του φερθ{Λένου χρησρ,οΰ καΐ προς έπα-
λήθευσιν αύτου ' την πρώτη ν ε^κασίαν ήμ,ών
νο{Λίζθ(Αεν [Λαλλον πιθανήν εάν ή δευτέρα
εικασία γείνη δεκτή, πώς έκαλείτο πρότερον
τό χωρίον είπείν ούκ εχοριεν.
Σιγγί τών συγγραφέων άγνοουρ,εν οίας τα-
φής ήξιώθη ό {λέγας άνήρ' γινώσκθ(Αεν δτι
ό νεκρός κατατεθείς έν λιθίνη λάρνακι ετάφη
ένθα εξέπνευσε* καθ' α δέ λέγει ό Σέξτος Αύ-
ρήλιος Βίκτωρ, [^^έχρις αύτου (τών [λέσων πε-
ρίπου του τετάρτου από Χρίστου αίώνος)
άνεγινώσκοντο έπΙ πλακός ΗΑΝΝΙΒΑΙ ΗΙΟ
δΙΤυδ ΕδΤ, ήτοι ΕΝΘΑΔΕ ΚΕΙΤΑΙ Ο ΑΝΝΙΒΑΣ^
1. Πλούταρχος' Ινθ' άν., χ' — χα'.
2. 6'ί?»Γ^. Λια\ ΥίοίοΓ ; ΙνΟ* άν.
τόμος ΚΖ' 34
266
ο ΕΝ ΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΟΤΠΟΛΕΙ ΕΛΛΗΝΙΚΟΣ ΦΙΛΟΛΟΓΙΚΟΣ ΣΥΛΛΟΓΟΣ
Ή άπλότης αυτή του έπιτυ(χβίου του (Λ6-
γάλου στρατιωτικού ηρωος του αρχαίου κό-
σ(Αθυ άναχαλεΐ εις την [Λνη[Αην Υ}(Λών την έπι
τω θανάτω αύτου φιλόσοφον έκεινην του
*1ουβεναλίον σίτυ^οα^Φ, την εξυμνούσαν, ί^.χ
δέ καΐ διασύρουσαν, τό τέκνον της Καρχηδό-
νος" «Ίδδ, λέγει, τί του *Αννίβον υπολείπε-
ται καΐ ίΐτζΐ ή(χίν του [Λεγίστου εκείνου στρα-
τηγού τα λείψανα ποίον εχουσι βάρος. Πολύ
στενόν θέατρον καΐ στάδιον δράσεως έθεώρησε
την Άφρικήν, την άπό του Ατλαντικού
ωκεανού (λέχρι των θερριών υδάτων του Νεί-
λου* ε(ς την Αίθιοπίαν, ε?ς πολλάς άλλας
χώρας, πλήρεις ελεφάντων, προστίθησι και
την 'Ισπανίαν, και έπειτα διαβαίνει τα Πυ-
ρηναία δρη* ή φύσις αντιτάσσει αύτ(ϊ> τάς
χιόνας των "Αλπεων* αλλ ' αυτός δι' δςους
τους πάγους διαλύει, τό δ'δρος άνοίγνυται*
κυριεύει την 'Ιταλίαν καΐ αενάως χωρεί
έ(Λπρός. 'Εάν, λέγει, μη ϋραύοωαιν οί Καρ-
χηδόνιοι μου τάς πύλας της Ψώμης, έάν μη
οτήοωσιν Ιν μέσω των προαοτείων αυτής τα
ΙμβΙήματά 'μου, ούδ^ν ίηραξα, Άνα(Λείνω-
|Λ£ν έν τούτοις τό άποτΛεσ|Λα• ω πεπρωαέ-
νον ! ήττηθη τέλος, εφυγεν, έζωρίσθη' ίδου
αυτός, ό διάση(Αος, ό άπαρά[Λΐλλος άνήρ,
έπΙ του ούδου της θύρας των ανακτόρων
βασιλέως τινός καθή(Αενος* αναμένει έως ότου
δόζη τζ) βασιλεί της Βιθυνίας ή άπό της
κλίνης έζέγερσις* ό δέ κατακτητής ούτος, ό
άνω κάτω τόν κόσμον ένεγκών, ού βέλει, ου
ζίφει, ούτε λίθφ καν απέθανε* τό υπό τόν
δακτύλιον αύτου δηλητήριον έξεδίκησεν ημάς
υπέρ του άφθονου αίματος του εν Κάνναις ένε-
κεν αύτου ρεύσαντος. Μωρέ! Διεσκέλισας τα
άγρια Άπέννινα δρη δπως διασκεδάζωσι τα
τέκνα ημών γελοιογραφοΰντα τυφλόν στρα^/)-
γόν άλαλάζοντα έπΙ έλέφαντος! θάρρει! τα
κατορθώματα ταύτα ύλην παρέξουσι τοις
σπουοασταίς της *Ρώμης, και σύ εσει ύπόθεσις
ρητορικών απαγγελιών»^.
Έκ τών σχετικών χωρίων τών αρχαίων
συγγραφέων έςάγεται δτι ή Λίβυσσα [πάρα
Πτολεμαίψ Αίβισα(χ\ ην ού μεγάλη τις κώμη,
μεσόγειος ', ηΐηαΐον θινώδους ΙπΙ ϋαΐάοσγι
τόπου ^• και ποταμού καλουμένου Λιβύοσου,
έπΙ πεδιάδος*, έν τοίς όρίοις τών Νικομη-
δέων^• μόνος ό πολυίστωρ ^Αλέξανδρος λέγει
αυτήν ώρισμένω; «έπιθαλάττιον φρούριον»-.
Έπι τών μαρτυριών τούτων έρειδόμενος ό εκ
τών γεωγράφων του ΙΖ' αίώνος ΟβΙΙατίϋΒ,
γνωματεύει οτι μικρόν άπό της θαλάσσης,
τρία η τέσσαρα μ.ίλια, άπείχεν ή Λίβυσσα ''
τήν γνώμ,ην ταύτην επιδοκιμάζει καΐ ό άγγλος
περιηγητής (1840) Αίη^ΐνΟΤίΗ * * καί τοι δε
έκ της φράσεως του Πλινίου (63 — 79 μ. Χ.)
αυπήρξε καΐ Αίβυοα κώμη, ^ν&α νυν μόνον
δ τάφος έατί τον * Αννίβα* εικάζομεν δτι '^ν έξ-
ηφανισμένη ή κώμη έπΙ του συγγραφέως τού-
του, έν τούτοις ευρίσκομεν μνείαν αύτης τε
και του τάφου παρά διαφόροις συγγραφευσι
του τετάρτου αιώνος άπό Χρίστου^, καθώς καΐ
έν τοίς άρχαίοις Όδουιορικοΐς, σημειουμένοις
αυτήν ώς σταθμόν κχΐ κατάλυμα [ΐΤΙδίηδίο]^,
4. ΙηυβηαΙίη8; δαί. Χ.
2. Πτολεμαίος• Γβωγρ., Ε'.
3. Πλονταρχος' Ινθ'άν.
4. 'Απτηανός' ΙνΟ* αν.
1. Εντρότίίος• ΙνΟ' αν. Ό Παυσανίας, ίνθ'άν., λέγ£ΐ:
«τό δΙ /ωρίον .... χαλου^ιν οΐ Νιχθ{ΐη$ιΓς . . . .»
2. Στέφανος Βυζάντιος• έν λ. Αίβυαοα,
3. ΟβΙΙανίιΐΒ ; ΝοΙ. ογΒ. &ηΙ., τ. II. «λ.
256—257.
4. \ν. Ρ. ΑίηβίνοΗΊι, Τγηυ. θΙ Γββ. ίη ΑδίΕ
ΜίηοΓ; τ. Ι, σ£λ. 20 [Ιχδ. 1842].
5. Αηιηι, ΜανοοΛ. σελ. 219, Ιχδ. Παρισίων. —
Αιβάνιος' π. τ. έ. τύ/ης, σβλ. 55 του Α' τόμου [εχδ.
1791, ΑΙΙεηΙϊβΓβτ].
6. "Ητοι ταχνδρομιχόν χαι όδοιποριχόν σταθαο'ν
ί) πρώτη σύστασις της τα/υδρο(ΐ,ιχτ)ς υπηρβσίας αναφέ-
ρεται εις τόν Αϋγουστον [Σουετώνιος• Αδγ., χεφ. 49/»
έχτιΟεμένης δια τών έξης Οπό του Προκοπίου [ΆνέχΒ.
§ λ']• βΟί μέν γαρ 'Ρωμαίων αύτοχράτορε; Ιν τοίς ανω
/ρ(ίνοις γεγενημένοι προνθ7{σαντες ο;:(ι>ς απαντά τ* σφίσιν
έπαγγέλλοιτο τά/ιστα χαΐ μηδεμια διδώτο ;#ίλλι[σει,
τα τε προς τών πολεμίων έν χ,ώρα έχάστη ^υνιπίπτοντα
χαι ταις πόΧισι χατά στάσιν η δλλο τι άπρ Ό -τον συμ-
βαίνοντα πάθος, τά τε προς τών άρ/ο'ντων χαΐ τών
£λλων απάντων πανταχ(ίθι πρασσ(ίμενα ττ|ς ' Ρωμαίων
άρχ^ς, όπως τι οί τους ψόροΜς παραπέμποντες τους
επετείους διασώζοιντο βραδυτήτός τε χαι χινδύνου χωρίς,
δημόσιον όξύν τίνα πάντα/ οσε πεποίηντο δρομον τράκω
τοιώδε* ές ημέρας όδόν εύζώνω άνδρΐ στα&μονς χατε-
στιίσαντο, π)) μ^ν οχτώ, πή δε τούτων έλάσσους, ού
μέντοι ησσον έχ του έπι πλείστον η χατά πέντε* Γπποι
δΙ Γσταντο ές τεσσαράχοντα έν σταθμώ έχάστω* (ππο*
χ<ίμοι δΐ χατά λογον τοδ τών Γππων μέτρου έτετά/ατο
έν πασι σταθμοϊς* συχναίς δΐ Γππων δοχιμωτάτων δντων
διαδο/αις έλαύνοντες άεί οΤσπερ έπίχειται τό !ργον
τούτο, δέχα τε, δν ούτω τύχοι, 6δόν ήμερων αμείβοντες
έν ήμέρ7 μια Ιπρασσον άπαντα δσα μοι άρτίως δεδι[λω-
ται, προς δέ χαι οί τών χωρίων παντα/ή χύριοι, άλλως
τε χαι έν μεσογείοις ταΟτα έτύγχανον, ιύδαιμονέστατοι
έπ' αύτοις έν τοίς μάλιστα ήσαν...» Εις τον»ς σταθμούς
ΛΙΒΤΣΣΑ, ΔΑΚΙΒ1ΖΑ, ΓΚΚΓΒΟνΖΑ
267
{ί;1 της έΧο•3 από Χαλκηδόνος ίΐς Νιχθ{χη-
Χιιαν, ρ,ετα τό ΠαντΕΐ/ιον και τό ΙΙοντα-
νόν^ £ίς άπόστασιν από της Χαλκηδόνος
36 — 39 ρω[χαϊκών (Λίλι'ων, π£ριοριζθ(χένων
Χιχ των χαταμετρησΕων του ί,αρίβ είς 29 —
33 μόνον ^.
Έπιλεγοντβς δτι έν τοίς καταλόγοις των
ί^Γίσχοπών της Ανατολικής Εκκλησίας ρη-
(ΐονιύεται επισκοπή Λιβυσσου, υπό την |Λη-
τρόπολιν Μύρων ττίς Λυκίας ', άπαντώσα εν
ίγγράφφ των άρχων του δεκάτου τετάρτου
αίώνος υπό τίτλον Μάχρης χαϊ Λιβιοίου^ ^
ίτι δέ καΐ άλλη έπισκοττί) Λιβισσου υπό την
(ΐητρόπολιν τίς έν Γαλατία Ιΐεσσινουντος^ ,
χαΐ δτι ό κάτοικος της Λιβύσσης λέγεται
τούτβνς χατέλυον συνιίθως οΐ οδοιπόροι, λέγβι ό * Ιωάννης
ΧφΛάοτομος: Καθάπιρ γβρ έν ταις λιωφόροις ιίαΐ
αταβμοί χα• χατβγώγια, ώστι τους όδίτας χεχμηχοτας
διβνβηύισθαι...» [όΐΑΐλ. II βίς Γινβσ. 1, παρά Μί^β.
Ρ. 0., τόμ. 53, στ. 92]. Ό σταθμός Ιλίγετο χαΐ
ουαίος- ΚαλΧίνίχος Ιν βίω Τπατ. σελ. 77, ίχΒ. ΤβυΙ)!!.
1895: ιπλησίον δ^ τής Μονής σταυλος 6πάρ*/ιι έν ω
ΐίτι» οί Γπποι του δρόμου» * τούτους ιλεγον νποζνγίονς
χαί. λιτινίζοντις, ββραίόσνς' Ίω. Λ<χυρ. Λν06ς πιρί
{ΐιρΛν, Α, ?8 : Βήλωξ [νβίοχ] οξύς* δς χαι βιραιδαριχός
£11 τλ\ νυν λέγιτβι* βιραίδους δ^ ΊταλοΓς ιΐναι δοχιϊ
τονς 6χοζυγίους ίππους, δπιρ έστιν «λχιιν τό δ/ημα»*
ΤΛμ τών ταχυδρόμων αναφέρει τινά 6 Λνόός, περί
ίρ/.ώ», II, 10,26. III 4, 7, 40. 61. Ό Σντέσ$ος [Ι-
ίΛ5τ. 132] ονομάζει αυτούς ΐβααιλιχους αγγελιαφόρους»,
χΛΐ ό Βουλγαρίας θ€θψνΧ€ϋ<τσς • βασιλιχοΰς ταχυδρό-
{10^» [παρά Μίρπρ, Ρ. Ο., τ, 128, στ. 213]. Έν Ιτει
360 ό αϋίοχράτωρ Ιουλιανός [Λιη»ι, ΜαναβΙ. ένθ'άν.]
ΜΙ IV Ιτει 371 δ σοφιστής Αιβόνιος εις Νιχομήδειαν
ό?Γ^οντες Ιμειναν έν Λιβύσστ;, περί ης 6 τελευταίος
γρά^ι [Ινθ* αν.] : Σταθμό; δΐ ή Λίβυσσα τάφίο τε χαι
Αίίγ» τώ περί του χιιμένου χο^μούμενος.
1. Κατβ τόν Πίνουια Πεούντιγχίρ, γραφίντα περί τό
4?5— 433 Ιτος μ. Χ., ώς έν τί| έπομέντ) σημειώσει
2. ίΌΓίία ά'ΙΙνΙαη; Ποουβίΐ (!β9 ίΐίη. βηο.;
ΑηΙοηίηιΐΒ, σελ. 40. -4»/. Ληρ,^ σελ. 01. Ηίοπι^αΙ.^
«λ. Ι7ί». Ρ€ΗηΝη(/α\ σελ. 261. ΜΙ Ιχδοσις αϋτη
ίίράΐιιόάνιι τάς χαταμετρήσεις του Ι,αρχο.
3. α. ΡαΗΗβ\β ; δ^η. Ηϊργ. & ΝοΙ. ^γ. Ερίβο.,
ΝΌΐ. 10.— Χωρίον Λυ€ι5σιον ευρηται νδν έν τί| έπαρ-
ί}^ ^ιζ μητροπόλεως ΙΙισιδίας. Έλλ. Φιλ. Συλλ.
! τ. τ\ «λ. 258.
4. ΜίΗΙ. Μϊαΐβν; Α. Ρ. Ο/ρ., τ. Α', σελ. 58. έν
ι ί:ιι 1316.
5. (;. ΡαΗΛβι/; ίνθ* αν., ΝοΙ. ί^. ^ Ιοί^κίνη;
0Γ. ΟΐΓ. τ. Ι.
Λιβνσοάως^^ πέρας τιθέ(Αεθα είς τάς ίστορι-
κχς περί Λιβύσσης έρευνας, και έπιλαμβανό-
(Αεθχ τών περί Δακιβίζης.
Β ΔΑΚΊΒ1ΖΑ
Τό τοπικόν τούτο δνθ[Λα άπαντ^ πάρα τοις
βυζαντηνοΐς ίστοριογράφοις υπό τους έξης
τύπους καΐ γραφάς:
ή ΔακΙβίζα, πάρα ΠροκοτιΙφι Μαλαλφ ί^αΐ
Καηακονζηνφ'
ή Δαχίβνζα, παρ ' *Εφραιμίφ, *Ακρο7ΐολίτυ,
Παχνμέρει και *Ανωννμφ {Σάι^α, Μ . Β . τ, Ζ ')*
ή άακνβίζα, πάρα Σφζοβίενφ καΐ Ζωναρξ:
ή Δακίδιζος, πάρα Σωκράτει, Ν. Χωνειάχ]],
Κ. Πορψνρογεννήτφ και Νιχηφόρφ ΚαλΚστφ'
τα Δακίβνζα, πάρα Γ, ΆμαρτωΙφ'
ιά άακίβίζα, πάρα Κωδινψ καΐ Κεδρηνφ, καΐ
τα άακίδίζα, πάρα θεοψάνει, ου τα διάφορα
χειρόγραφα φέρουσιν έν πτώσει γενική Δακίζωιγ
Δακίζοντος καΐ ΔακΙοντος, Τών διαφόρων τού-
των τύπων και γραφών προτΐ[ΛώρΕ.εν την ά-
πλουστέρχν, την ΔακΙβιζαν, καΐ ταύτης χρήσιν
ποιησο;/.εν έν τνί πραγ(Αατεί€}: ταύτη.
ΊΙ Δακίβιζα ητο παράλιον χωρίον ττίς
Βιθυνίας κατά (λίσον του Άστακηνου κόλ-
που*, καΐ έπίνειον^, η έμπόριον** οφείλει
δέ κυρίως καΐ κατά πρώτον την έν τη Ιστο-
ρία [χνείαν αυτής είς γεγονός ανήκον είς τό
ααρτυρολόγιον τών υπέρ τών δρθοδόζων
οογαάτων του Χριστιανισ(Αθυ αγωνιστών* βα-
σιλεύοντος έν Κωνσταντινουπόλει του άρεια-
νόφρονος Ονάλεντος, οΐ ΆρειανοΙ διίπρατ-
τον τά χείριστα κατά τών Όρθοδόξων* φαί-
νεται δέ δτι έκορυφώθη τό κακόν καθ' δν
νρόνον ό ΟνάΙης διέτριβεν έν Νικθ(Αηδεία•
διόπερ οίΌρθόδοζοι έν ίτει 370— 371φ έξί-
λεζαν ογδοήκοντα κληρικούς καΐ ει^ερ,ψαν
αυτούς είς Νικο[Ληδειαν παρά τζ> Ονάλενη,
έπικαλού(Λενοι προστασίαν καΐ « έλεήσεσθαι
νο(Λίζοντεςϊ), ώς λέγει οΣονίδας' τής πρεσβείας
ήγουντο Ονρβανός, Θεόδωρος καΐ Μενέδημος '
οργισθδίς δ^Λως ό Οΰάλης άντΙ προστασίας
καΐ ελέους θάνατον αυτών κατέγνω, καΐ την
έκτέλεσιν άνέθετο είς τόν υπάρχον Μόδεστον.
Ούτος, φοβηθείς στάσιν του λάου έπΙ τω φόνφ
1. Στέφ. Βνζάντιος' έν λ. Αίβνοαα.
2. Σφζομενός* Έχχλ. ίστ., Τ' ιδ'.
3. Σωκράτης* » » Δ', ιΤ'.
4. Ανώνυμος \Σάϋα Μ. Β., τ. Ζ'. σελ. 00].
268
ο ΕΝ ΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΟΥΠΟΛΕΙ ΕΛΛΗΝΙΚΟΣ ΦΙΛΟΛΟΓΙΚΟΙ ΣΤΛΛΟΓΟΣ
Π
τοσούτων σεβαστών ανδρών, {χ,ετριάσας δήθεν
την ποινην, κατεδίκασεν είς ύπερορίαν φυγην*
έπιβίβάσας έπορ.ένως αυτούς είς ττλοίον, προσ-
ίταζεν είς τους ναύτας «έττειδάν κατά [Λε'σον
γε'νωνται του πελάγους ύφάψαι τό πλοΐον*
ίνα τον τρόπον τούτον αποθανόντες (χη έ'ξωσι
τους κηδεύοντας* ταύτα έγίνοντο' καΐ άνα-
χθε'ντες, κατά (χέσον τε του Άστακηνου πε-
λάγους γενόριενοι, ποιοΰσι τό προσταχθέν,
ε(ς ετερόν τε παρεπό(Λενον άκάτιον μεταβάν-
τες απεχώρησαν, τό πλοίον ύφάψαντες. Συμ-
βάν δε άνερ,ον πλεϊν άφηλιώτην σφοδρόν,
εξωθείται, έπΙ πολύ καιθ(χένη ή ναυς* ώστε
τάχιον μεν την όρμην ποιεϊσθαι, διαρκέσαι δε
άχρι του επινείου, ω προσωνυμία Αακίδιζος,
κάκεί τελείως σύν τοις άνδράσιν άναλωθηναι»^.
Εις την άφήγησιν ταύτην προστίθησιν έ Σω-
χράτης καΐ τα επόμενα* «Τούτο ουκ άτιμώ-
ρητον ελεγον γεγενησθαι πολλοί* λιμόν γαρ
σύντονον έπισυνέβη γενέσθαι περί τα Φρυγών
έθνη, ώς ανάγκην εχειν προς ολίγον της
χώρας άπανίστασθαι τών ενοικούντων τους
πλείονας καΐ καταφεύγειν επί τε Κωνσταντι-
νούπολιν και άλλας επαρχίας». Την μνήμην
τών μαρτύρων τούτων γεραίρει η ορθόδοξος
Εκκλησία την πέμπτην Σεπτεμβρίου-.
Έν ω ο1 διάφοροι συγγραφείς εν τε τη
άφηγησει του γεγονότος, εν τε τ<|> αριθμώ
τών μαρτύρων σχεδόν όμοφωνουσιν, ό Θεολό-
γος Γρηγόριος άλλως αφηγείται τό συμβάν,
λέγων ενα μόνον πρεσβύτερον έπιβιβασθέντα,
καΐ πυρι τελειωθέντα* ή άζία λόγου άφηγησις
έχει ώς έξης* α Ναυς φόρτον εχουσχ τών
πρεσβυτέρων ενα, και τούτον ουδέ ύπερ κά-
κου τίνος, άλλ' υπέρ πίστεως κινδυνεύοντα,
κατά πελάγους άφίεται, ούχ ίνα σώση τόν
έπιβάτην, άλλ' ίνα άπολέση. Και ό φόρτος
πρόθυμος* ευσεβής γάρ* και πυρ τω φόρτφ
συνέμπορον και τρυφΧ τό καινόν της κολά-
1. Σωκράτης' Ινθ* άν. — Σονίδας' έν λ. Ονάλης. —
Σφζομενός' ?νθ* άν. — Θεοφάνης- \τ. 5862. — Λέων
Γραμμ. σελ. 99. — Χωνειάτης' Τ1ΐ€8. ΟΓΐΙι. Γΐίΐοί, V,
34. — Έφραιμιος' στί/. 535 — 536. — Ζωναράς• XIII,
ι7'—Κεδρηνός' σελ. 311, Ε. ϋ. — θεοόώρητος' Έκχλ.
ίστ., Δ', XX ', ούτος ού προσορμισΟέντας τή τ^Γ.ν.ρω λέ-
γει, άλλ' δτι οί έν τώ πλοίω «πυρι και θαλάττη αρχό-
μενοι τέλος τ<Β βυθώ παρεπέμφθησαν». — Γ. Αμαρτωλός-
σελ. 454, Ιχδ. ΜυΓΗΐΙ. — Ανώνυμος (Σά&α)• Ινθ*άν.—
Νικηφ. Κάλλιστος- XI, χεφ, ιΤ'.
2. Νικόδημος- Συναξ«ριστί[ς, Σεπτεμβρίου ε'. Έν
σημειώσει είς την κθ* Σεπτεμβρίου περιττώς, λέγει, τά
Μηναία φέρουσι τό συν αξάριον τί} ήμερα ταύττ;.
σεως ό Χιώκτης. Φευ του θεάματος! φευ τοΟ
οράματος ! Ή ναυς πελάγιος, τό θέατρον
έπι ταίς άκταϊς, τών μ,έν ίφηδομένων, τών
οέ οδυρομένων. ΙΙώς άν εν ολίγφ τό πολύ
παραστησαιμι ; άνάπτεται τό πυρ, δαπανά-
ται ή ναυς, δαπανάται ό φόρτος, πυρ ύίατι
μίγνυται, και συντρέχει τα εναντία εις ευσε-
βούς κόλασιν, καΐ δύο στοιχεία εν σώμα με-
ρίζεται, και πυρσός ύπερ θαλάσσης αίρεται
ξένος* φ προσήλθε μεν τάχα τις, ώς ημέρω
και φιλανθρώπφ, προσελθών δέ, εύρε θέαμα
έλεεινόν τε και άπιστον, άνευ κυβερνητου
πλουν, άνευ χειμώνος ναυάγιον* καΐ ό πρεσβύ-
τερος κόνις, καΐ ούδί κόνις σπαρε1ς(;) έν τοις
υόασι. Και ουδί τοσούτον ή ίερωσύνη, δσον
τελευτης γουν εύσχημονεστέρας τυχειν* εί δΐ
μη τελευτης, άλλα ταφής γε πάντως, η και
τοις άσεβέσιν οφείλεται* τοιούτον του ευσε-
βούς τό τέλος. ΚαΙ ούδαμου πυρ άνωθεν εύα-
γέστερον, ουδέ κολαστικόν του τοιαύτα πυρ-
σεύοντος»^ Ή παράθεσις ολοκλήρου της
αφηγήσεως του ιερού Γρηγορίον σκοπεί ίνα
καταδείξγ) την μεγίστην διάστασιν ταύτης
προς την τών άλλων Ιστορικών, ην έν τοις
άνω έξεθέμεθα* έπειδη δέ έν τζ) Κολβερτιανω
χειρογράφω κώδικι του λόγου τούτου φέρεται
τό σχόλιον «οΐ καέντες έν τφ πλοίω* ΉΙίό-
δωρος πρεσβύτερος περιοδευτης και Θεόδου-
λος πρεσβύτερος• άπετμηθησαν δέ άλλοι β'
άναγνώσται καΐ ψάλται», νομίζομεν ίτι περί
άλλου τινός ομοίου μαρτυρίου έστιν ό λόγος
πάρα τζ) θεολόγφ, ούχΙ δέ περί τών ογδοη-
κοντα, εί και ό Ζωναράς [ενθ' άν.] λέγει
(( ων καΐ ό μέγας έν θεολογία Γρηγόριος μέ-
μνηται, λέγων, πρεσβυτέρων εμπρησμοί θα-
λάττιοι»*.
'Όΐζως η Λίβυσσα, ούτω καΐ ή Δακίβιζα
αναφέρεται ώς ταχυδρομικός σταθμός* καΐ οί
αυτοκράτορες του Βυζαντίου, ώς οί της Τω -
μης, έμερίμνησαν περί την άσφάλειαν τών
οδοιπόρων και συνέστησαν κατ' αποστάσεις έν
ταΐς μεγάλαις όδοις στανλονς, έν τοις όποίοις
πάντοτε εύρίσκοντο ίπποι καΐ ημίονοι, και
καταλύματα, έν οΓς άνεπαύοντο είτε κατέ-
υον οι οοοιποροΓ η συντηρησις τούτων ην
είς βάρος τών επαρχιών, και δσοι είχον σ>-»στα-
τικα γράμματα του αύτοκράτορος δωρεάν
1. Γρηγόριος θεολόγος- λόγος προς 'ΗρΛνα* παρά
ΜψΐΗ', Ρ. α., τόμ. 35, σττίλη 1212.
2. Είς τον «συντακττίριον είς την τών ρν' επισκό-
πων παρουσίανο' Μί^^ηο, Ρ. Ο., τ. 36, στ. 485, § χγ'.
ΛΙΒΤΣΣΑ, ΔΑΚΙΒΙΖΑ, ΓΚΕΓΒΟΤΖΑ
269
Ιλίμβανον τα χρειώδη αύτοίς^. Ό αυτοκρά-
τωρ Τοι^ατιΐΊανός κακίζεταί ύττό του Προκο-
Μον διότι «τόν έκ Καλχηδόνος άχρι ες Δακι'-
βιζαν καθελών δρο[Λθν ηνάγκασε πάντας έκ
Βυζάντιου εύθΰς άχρι ες την Έλενούπολιν
ούτι εθελουσίους ναυτίλλεσθαι» ^. Μαρτυρεΐ-
τι: καΐ υπό του !/α). Λνδον κατάργησις γενική
των ταχυδρθ[Αΐκών ίππων •πι Ίονσηηανον,
άλλι ταύτης οιιτιος λέγεται Ιωάννης δ Καπ-
παδόχης « ό πλατύγναθος . . . άναπείσας τόν
θ(ΐόγνιον καΐ θ[χόψυχον της αυτοΰ ρδελυρίας
ΰχαρχον, περιττην είναι διαγνοΰς την τών
ίηρ9:ων ίππων ύπηρεσίαν, ου συνόρων ό
Νιόβης αύτης λιθωδέστερος τό του πρά-
γρτος χρήσΐ[χον• ό δέ ύπαρχος, αγνοούσης
της βασιλείας (πώς γαρ ένεδίόου τοίς κοινοίς
άτυ/ηριασι ;) καΐ ταύτην την 5ψιν της πολι-
τΕί'ας ηφάνισεν»^. Αναμφιβόλως η οδός παρί-
(«ιν6 χαΐ οί σταυλοι καΐ ίπποι άνασυνεστ/;-
^Ι9ΐν εν τοίς εφεξής χρόνοις, άφ' ου ό Καν-
τακουζηνός μεμνηται τών ίππων τών τρεφο-
(χένων ταχυδρό{χων (Ι, νη'). Κωνοταντΐνος δ
Ποοφνρσγέννψος εν τη *Εκ^έαει της βασιλείου
τάξ€ως εις τό κεφάλαιον αδσα δίί παραφυλάτ-
τειν πρεσβευτου (χεγάλου έρχοιχένου Περσών»
λέγει τα έξης, δεικνύντατην χρησιν της όδου'
«Χρη δε αύτω [τω πρεσβευττ,] και ζφα εύτρε-
χι^ΐηναι ένΈλενοπόλει και δρόμωνας, ίνα, είτε
^Λεται πεζή άπίλθη έπι Νικομήδειαν, είτε
^ϋλεται δρό(Λωσιν άντιτιεράοη' και ΙνΑακιΛίζη
Χε ζάντες χρη εύτρεπισθηναι καΐ ίππους καΐ
ζωι, ίνα δέξωνται αυτόν καΐ άγάγωσι (λέχρι
Καλχηδόνος*. ...» Ό 'Ρείσχίος, ό πρώτος έκ-
οότηςτοΰ σπουδαίου τούτου συγγρά|χ.(Λατος του
Πορφυρογέννητου, |Λθνολεζει άναγνούς ένδακι-
ί^η 6σιτΐ(Αε{ωσε τα έξης: αούτως-ενδακιδιζη-
ε/6ί εν ταίς μεμβράναις• εάν δ[Λως διορΟωθη
«€τΛι καί δίζηται», μεταφρασθήσεται [λατινι-
5τ:ι ϋΙ)ί ΙβηΙΠΠΙ νοίαβηΐ. Σπανιώτερόν
έίτι τό ρη(Λα δίζεσ&αι, <|α€Χ*ΓβΓβ, (ϋρβΓΘ,
χιΐ σχεδόν ποιητικόν* άλλ' οί ποιηται παρή-
νειρον εν τοίς ποιή(Λασιν αυτών της κοινής
\.ΐ€ΐ}€αΗ; ΗίδΙ. (Ια Βίΐ8-ΕηιρίΓβ, βιβλ. XXV,
«|. ίΧνίΙΙ. — Χρνοόοτο^ιος' Ινθ' άν.
2. Προχόπιος' Άνέχδ. § λ . — Λέων ό Γραμμ. σιλ.
04,1χδ. Βόννης, λέγει δτι * Ιουλιανός ό Παραβάτης εδίω-
ζε» έχ το3 (ημοσίο;» δοομοι» <ιχα(χί[λους, βόας, δνους χαΐ
^μίβνονς• {ΐόνους δέ τους Γπτιους τιδ δημοσίω δρό(ΐω
^«ργιίν συνε/ώρησεο. Πρβλ. θίοψάνη- Ιτ. 5853.
3. 7ω. Λανρ. Ανδός' περί άρ/. III, § 61.
4. Κ. Πορφυρογέννητος- ϊκθ. βασ. τάξ,, Λ', 80,
γλώσσης ρη(Αατα, τα όποια δμως οί σοφοί
άπέφευγον έπΐ(Αελώς• ώστε ουκ άπορον εαν
παρατηρώ[χεν αρχαϊκά τοιαύτα λείψανα εν
πεζοίς λόγοις τών Βυζαντίων θρί>:κών». Τό
σχόλιον τοϋτο δείκνυσι την πλάνη ν του Τεϊ-
ακίου, άπατηθε'ντος εκ ττίς έσφαλριε'νης ανα-
γνώσεως του κεΐ(Λένου* ά{Λα διαιρεθν) είς δύο
η κακώς άναγνωσθείσα ως (λία λε'ξις και εύο-
δοΰται ή έννοια, και εύρίσκθ[Λεν την περί ης
ηριίν ό λόγος Δακίδιζαν,
*Ότε οί Λατίνοι κατείχον την Κωνσταντι-
*νούπ.ολιν, ό εν Νικαίδ: τόν θρόνον ττξς Βυζαν-
τηνης αυτοκρατορίας διέπων *1ωάννης Δούκας
δ Βατατζής, εν ετει 1240
.... έπελθών ΝικομηδεΙας τόίτοις
δι' ύγροχέρσου στρατιάς ^ωμαλέας
Δακιβύζης φρούριον είλε τή μάχτ)
έρυμά τ' άλλο, φ κλήσις Ννκητιάτου
καΐ λείαν άττήλαοε πλήθος λαφύρων *.
Οί στίχοι είσΐ του *Εφραιμίου, χρονογράφου
δεκάδας τινας (χόνον ετών [χεταγενεστέρου του
γεγονότος* και τό (Λεν γεγονός αναφέρεται καΐ
παρ* άλλων ιστορικών αυτός δ(Αως μόνος λέ-
γει φρούριον Αακιβίζης. Άγνοουρ,εν εάν που
άναφέρηται ώρισ^λένως πότε και πάρα τίνος
ηγέρθη τό φρούριον τούτο ένταυθα' έκ της
(χελέτης δε τών χρονογράφων καΐ τών αναφε-
ρομένων γεγονότων κατά τους χρόνους της εν
Κωνσταντινουπόλει Λατινοκρατίας, είκάζομεν
ουκ άπιθάνως δτι οί Λατίνοι ηγειραν αυτό, άν
ούχΙ εν ετει 1206 — 1207, έξάπαντος δμως
εν ετει 1225. Ότε οί Λατίνοι έκ δευτέρου
κατέλαβον, τω 1206, τ-ί^ν Νικομήδειαν, έπε-
σκεύασαν τό έν αύτη φρούριον ττίς Αγίας
Σοφίας και ηγειραν τοιαύτα καΐ έν Κίφ και
έν Χάρακι, εντεύθεν της Νικομηδείας^, άσφα-
λίζοντες ούτω τάς κτήσεις αυτών κατά τών
έκ Νικαίας παρενοχλούντων αύτάς Βυζαντη-
νών έν τούτοις, τω 1207^ ϊτει ηναγκάσθη-
σαν υπό του αύτοκράτορος Θεοδώρου του
Λαακάρεως ου μόνον εις της Κίου την έγκα-
τάλειψιν, άλλα καΐ είς την όμολογίαν συνθή-
κης, καθ' ην άφ' ενός μεν τό έν Κυζίκφ
φρούριον, άφ' ετέρου δέ τό της *Λγίας Σοφίας
έν Νικομηδεία κατηδάφισαν, αποχωρήσαντες
1. •£'9'ρα//4ίθ?• στ. 8311— 8314.— Γ. Άκροττολίτης-
§ Χζ\—Ί)ίΐ€(υΐ(ίο ; ΙπδΙ. άβ ΟρΙο, βιβλ. IV, § ΥΧΙΙ.
— Ανώνυμος [Σά&α]' σελ. 483.
2. νΐΐΐβΐιαηίοηίη ; §237,240.— Ι)Μοση</β; Ινθ' άν
β. Π, ^ 1.
270
ο ΕΝ ΚΩΝΣΤΑΝΤ1ΝΟΤΠ0ΛΕΙ ΕΛΛΗΝΙΚΟΣ ΦΙΛΟΛΟΓΙΚΟΙ ΣΥΛΛΟΓΟΙ
Π
μάλιστα καΐ άπό της ττόλεως ταύτης^, καΙ
πιθανώς «γκαταστάντβς είς Χάρακα. Κατά
τό 1225 ϊτος Ψοβέρτος 6 Α\ λατΐνος αυτο-
κράτωρ της Κωνσταντινουπόλεως, συνθηκο-
λογήσας προς τόν έν Νίκαια αυτοκράτορα
Ίωάννην Δούκαν τόν Βατάτζψ*, παρεχώρησεν
αύτω πάσας τάς έν Ασία κτήσεις των Φράγ-
κων, κρα^/^σας (Αονον τα βόρεια και τα έπΙ
του κόλπου |Λεν της Νικο(Αηδε•ας, πλησιάζον-
τα δρΕ,ως τνί Κωνσταντινουπόλει [λέρη *.
Κατ' αύτην ακριβώς την έποχην φρονου(Λ8ν
δτι ήγίρθη της Δακιβίζης τό φρούριον, δπερ,
ώς ανωτέρω είδομιεν, εν ετει 1240, έκυρι'ευσεν
6 *Ιωάννης Βατατζής, πολλά λάφυρα άγαγών.
Της Δακιβίζης ρείας εύρίσκο(Αεν παρά
Παχνμέρεί' επειδή δμως αύται αναφέρονται
ε{ς τό φρούριον τών Νικητιάτων, έν τοις περί
τούτου λόγος ή(χίν γενήσεται. Ετέρας [Ανείας
γινώσκομεν τάς έξης*
Έν ετει 1329 μέρος του στρατού του υπό
τόν *ΑνδρόηΗον Παλαιολόγον τόν Νέον όδεύ-
σαντος κατά τών Όθω μανών, φεΰγον εκ του
Πελεκάνου, ηλθεν εις την Δακίβιζαν, καΐ
αυθημερόν άπεχώρησεν είς την Φιλοκρήνην^.
Δακιβιζαίος ην 6 έν ϊτει 1305 υπάρχων
Σηλυβρίας μητροπολίτης Φιλόϋεος' λέγει ού-
τος δτι πατρίοα ίσχε περί την μητρόπολιν
Νικομήδειας, έκ πόλεως ούτω Δακιβίζης ώνο-
μασμένης*.
Έν ετει 1399 έ στρατηγός ΒοηΟίΰαηί,
άπό της Δύσεως έλΟών βοηθός τών Παλαιο-
λόγων κατά τών Όθωμανών, επεχείρησε την
άλωσιν της Δακιβίζης• έν τη εκθέσει αύτου
φέρεται Όΐα(ΙΗ18^ παρεςηγηθίν υπό τών
νεωτέρων ούτως ό μεν ΜΐΙΓαΙΙ, άπό του
Οοάβ^νοί παραλαμβάνων τό γεγονός, γράφει
«ΟίαδοΗίΗ (Τοίιίΐί 8αΓ Ια ΜβΓ Νο^^β)))^
έκλαμβάνων την Χιλήν ό δε ΏβΙανίΙΙβ Ιβ
ΗοΐΐΙχ, παραδεχόμενος αυτήν ώς τό Δασκύ-
λιον, προστίθησιν έπεζηγών «τήν κατοικίαν
τών σατραπών της Βιθυνίας», και γνωματεύει
1. ναΐβΗανάοΗίη ; ^ 244, 247, 249, 2:)0.— Ι^/ί-
€αη{ΐ€; ?νθ' άν., β. Π, § \\.—Χωνειάτης' Βαλδ.
Φλ., ϋ 10.
2. 1)ΐίοαη^ί' ; ενΟ' άν., [3. III, ,^ ΧΙΙΙ.— Άκροπο-
λίτης' χγ'.
3 Φραντζής- β. Λ', 8, μη όνοαάζων τό φρούριον.
— Καντακονζηνός' βιβλ. II, χ. η\
4. Ό έν Κων πόλει Έλλ. Φιλ, Σύλλογος- Άνέχδ.
Μανρογ. Βιβλ. Λ'» σιλ. 58.
5. ΜηναΙί ; Έ.ν>^. άο ΟΗγ. ^γι., έτ. 1390, 14.
δτι έν τφ Μεσαιώνι ή άσιανή πλευρά τίς
ΙΙροποντίδος άπό Κυζίκου μέχρι Νικομηδείχς
έκαλεΐτο κόληος της ΝικομηδεΙας^. Αμφό-
τεροι, καθ* ημάς, έλανθάσθησαν* ή ϋίαςπίδ
έστΙν ή Δακίβιζα* ή εκθεσις του ΒοκάϋαηΙ
διαλαμβάνει ίτι έπεχειρήθη ή δευτέρα αυτοΟ
εκστρατεία, σκοπόν θεαένη μέγα τι χωρίον,
Όΐα(]ηί8 καλού(Ανον, ούο λεύγας άπέχον ττ.ς
παραλίας, έν τω βάθει του κόλπου της Νικο-
μηόείας* άμα τη άφίζει του στρατηγού αθρόο:
συνηλθον οι ΌθωμανοΙ προς ύπεράσπισιν του
χωρίου* πάντες όπλισθέντες έκ τών ενόντων
παρετάχθησαν έφιπποί τε και πεζοί' καίτοι
δέ άντίστασις αυτών κατά τακτικής προσβο-
λής ην δλως αδύνατος, άπεπειράθησαν εν
τούτοις* άλλ* άπεκρούσθησαν, καΐ ε! μη έτρέ-
ποντο είς φυγήν, άπαντες σχεδόν ήθελον φο-
νευθή' δτε οί Χριστιανοί έγένοντο κύριοι τοΰ
χωρίου, οί έχθροΙ ύποκύψαντες και κρυβέντίς
έν οΐκίαις ήσαν, άνευ όμως πο>εμικής τίνος
προθέσεως. Τότε έγένετο γενική διαρπαγ/;,
καΐ ετέθη παντού πυρ, εις τα ωραία περιβό-
λια ^ καΐ είς πλούσιον ήγεμονικόν παλάτιον.
Μετά τήν παντελή καταστροφή ν ό Βοη^ί-
οακί καΐ ό ύπ' αυτόν στρατός έπέβησαν τών
γαλέρων καΐ' δι' δλης τής νυκτός πλεύσαντί;
έζημερώθησαν ενώπιον τής Νικομηδείας.
Ταύτα μέν κατά τόν ΌβΙανίΙΙβ Ιβ ΒοΐΐΙχ
[ένθ' άν.] διαλαμβάνουσι του ΒοΗΟΙΟαίΐΙ
τα απομνημονεύματα, γραφέντα, ώς γνωστόν,
τη ιδία αύτου εποπτεία* κατά τόν ΜΐΙΓαΙΙ
όμως, εΙς τόν Οθάβ(τθί, τόν έκδότην τών
απομνημονευμάτων τούτων, παραπέμποντα,
ό Βοχίαοακϊ προσέβαλε μεν τό χωρίον καΐ
ήνάγκασε σώμα Όθωμανών δπως έν αύτφ κα-
ταφύγ•/;, ουκ ήδυνήθη £μως κυριευσαι αύτό'.
Κατά τήν έποχήν ταύτην, λέγει σύγχρονος τι;,
οί Τούρκοι είχον τήν απέναντι τής Κωνσταν-
τινουπόλεως παραλίαν, ην έκάλουν ΒΙίΙΐίβΤ,
άφ'ης διεπέρων τήν θάλασσαν*.
1. /. ΏεΙανίΙΙρ Ιο ΗοπΙν ; Ι.α Γπιηϋβ βη ΟγιοπΙ,
τ. II, σελ. 370-371,
2. ΜαηοίΓ3• αΓοπηρβ οα πιβηοίπ».... ηιαηβνία- \
λέξις, ώς ορθότατα παρεττίρησεν ό Δουκάγγιος, ιχτινε-
στέραν ε•/ει ση;χα5{αν τταρ* "Αγγλοις. Μαηον, άγ;λισ:•.
σημαίνει δεσποτείαν, γαλλιιτι δ{ΐως ιηαηοίν ση(Ααίνει
απλώς κατοικίαν» ϋΐϋΰοη; ΙΙίδΙ. (Ιβ 13 (Ιρο..., κεφ.
Ι,νΐΙΙ, μετάφρ. ΟυίζοΙ, 1828, το>. Β', σ. 367, 9. ί.
3. 3ίία•α/ί;ενθ'άν., ?τ. 1399, 14.
4. ΤΙΐθ ΒοηεΙβρβ βηιΐ ΐΓβνθΙβ οΓ ΙοΗαηη ί^Γ/ιι/Ν
Ιιψί^νν; Ι,οικίοη [εκδ, Ηαοΐνίαϋ], σιλ. 79,
ΛίΒνΣΣΑ, ΔΑΚ1ΒΙΖΑ, ΓΚΕΓΠΟΓΖΑ
271
Τό δνο(Λχ του χωρίου φαίνεται 7Γαρα{Α$ΐναν
χαΐ |Λ«τα την πτώσιν της Κωνσταντινουπό-
λεως* ό Γνλλιος λέγει δτι έπ* αύτου (1535) ή
Λίβ'^σ'ΐα εκαλείτο Διακνβιοοα^.
Πλην της μνείας του ΜαλαΙοί, δτι έπΙ
Κλαυδίου ίπαΟεν έχ σεισ(χοΰ ή Νιχοαηδεια
χχί τα μβχρι Δα/,ιβίζης μέρη-, άλλην άγνο-
οΰ[ΐεν• διό φέρομεν ηδη τόν λόγον εις τα περί
τίς Γ)ςεγπου^ας.
Γ' ΓΚΕΓΠΟΤΖΛ
Εις τό μέτον της από Χρυσοπόλεως ε (ς
ΝιχομήΧειαν λεωφόρου, έπΙ πεδιάδος, εις άπό-
ττχΊΐν από τ^ς παραλίας δύο φερσεγγίων^,
ίτοι δύο καΐ ημισείας περίπου ωρών η οκτώ
|Αΐλίων, εύρηται η κωμόπολις Γχέγπονζα^
χοινότερον Γτζέπζε, έδρα ούσα καϊμακάμη,
ΰχαγομένου εις την δικαιοδοσίαν τίίς νομαρ-
χίας της πρωτευούσης της οθωμανικής αύτο-
χδχτορίας. Περί του ονόματος αύτης ό λεξι-
κογράφος *Αχμετ ΒεφΙκ λέγει δτι ελήφθη εκ της
Ελληνικής*. Ό πρό ενός καΐ ημίσεως αίώνος
γρίψας τό « Όδοιπορικόν των προσκννητώντ^
[Μεταάχ'ονΙ'χάτζ, ζ}^\ »&ΐ-ν:^7 αναφέρει ως άρ-
/χιότερον αύτης δνομα »ίΛ»**^* τούτο, ό μέν
ΒίαηείΗ^, γαλλιστί μεταφράσας καΐ σχο-
λιζσας τό εν λόγω σύγγραμμα, άνέγνω ^αίΐΐν
ί&ζί, διδοΰς τ•/;ν αύτη ν άνάγνωσιν καΐ ε (ς τό
Τουρκογαλλικόν αύτοϋ Λεξικόν, λέγων δτι ή
ΐλΐν πρώτη λέξις περσική, ή δ' άλλη τουρκική
4«ωροΰνται, σημαίνουσαι * πτερού γράψιμον*,
ηιιείς δ' άναγινώσκομεν ΚχεΙ^Η γίαζί, καΐ
εςηγουμεν, τουρκικας λέςεις δεχόμενοι αύτάς,
<6ώρων πεπόνων^, είτε €γΙανΗΟς, πεδιάδα^
ϊιότι ή μεν λέςις κίελεκ σημαίνει αμφότερα,
τ, Ιί γίαζί πεδιάδα* ή έπίκλησις της κωμοπό-
λίω;, βεβαίως άμα τ/ί κατακτήσει, δια πέρ-
σης λέςεως έφάνη ήμίν παράξενος, καθόσον
ιχτι την έπθ)^ήν έκείνην τα δοθέντα ονόματα
ιΐς χώμας καΐ τόπους ελήφθησαν είτε από τ-^ίς
ουσιχής αυτών καταστάσεως, εΓτε από των
1. Ρ. ΟιβΠαίί' άβ Βοδρίι. ΤΙιγ., Ι). ΙΠ, ϋ. ΥΗΙ.
2. ΜαΧαλας' σβλ. 128, 1x5. Βίνιτίας.
3. ΙΓιατΙτ Τοελεμτϊή' Τζιχάν νουμα, σβλ, 652. —
Μίίφη *ΕτίΛ, Μινασιχ ονλ-γάτζ, σ«λ. 25 [Ικδ. έγ.
Ιγ. 1?321.
4. ^Αχμίτ Β€ψίχ• Λί/τζέ-Ϋ-οσμαντί, έν λ. •3>^^^
5. ΒίαηοΗί; ΙΙίη^ΓβίΓβ άβ Ο ρΐθ ά Ια Μβο<5υβ,
Ρ3Γί8, 1825, «λ. 6.— Του αύτοδ, ϋίοΐ. Τ.— Κγ. Ιν λ.
^ί^^Μίχίράτ Έτϋϊ' Ινθ. αν.
προσπιπτόντων τφ οφθαλμέ οικοδομημάτων,
εϊτε από τών τότε δρώντων εν τοις πράγμασι
προσώπων. Την άνάγνωσιν ημών επομένως
νομίζομεν ορθοτέραν* σημειούμεθα δΐ ότι κύ
ριοι της περιφερείας ταύτης τό πρώτον έγέ-
νοντο ο•. ΌθωμανοΙ φθίνοντος Ιουνίου μηνός,
δτε οι πέπονες ευρίσκονται ε(ς ώρίμανσιν, δτι
καΐ σήμερον ή βορειοτέοα άκρα λέγεται γίαζή,
σφζουσα θεμέλια οίκοόομης, καΐ δτι εν ττί
περιοχή τνίς Νικομήδειας πεδίον τι ονομάζε-
ται "Άκ γίαζη, άλλα/ου δέ Ταάϊ γίαζή, αν ού/ι
ΤαόΧ ά}'ί^::=:στόμιον ρύακος, ποταμού. Ή
επωνυμία αύτη της πόλεως Κιελ^κ γχαζί φαί-
νεται παροδική δλως ύπάρζασα* επεκράτησε
δέ ή τέως ύπάρζασα έπι ΐίυζαντηνών, παρα-
φθαρείσα είς Γκέγπονζα ή Γκέγπιζε,
ΙΙερι της καταλήψεως της Δακιβίζης υπό
τών Όθωμανών σιωπώσιν αμφοτέρων τών
εθνών οι χρονογράφοι* οι ημέτεροι άναφέρουσιν
δτι έν ετει 1329, μετά την εν Πελεκανω ήτ-
ταν, ό βυζαντηνός στρατός, διαιρεθείς είς τέσ-
σαρα σώματα, έχώρησεν «ε!ς τάς πόλεις της
Βιθυνίας, κατά τόν Ααντακον^ι/νώ», την Φιλο-
κρήνην, την Δακίβιζαν, τόΝικητιατον καΐ τό
*Ριτζίον ^ί> . Ό Σουλτάνος *Ορχάν, διώξας τους
φεύγοντας, ήττήθη περί την Φιλοκρήνην, ην
κατέλιπεν αίπεί παράλιος ην αύτη ή πόλις,
ώς ουδέν τω *Ορχάνη προενώρει» *, έκρά-
τησε δέ πιθανώς τήν Δακίβιζαν ώς μεσόγειον
καΐ έπΙ της είς Νικομήδειαν λεωφόρου εύρι-
σκομένην συμπεραίνομεν τούτο έκ του δτι εν
ετει 1330 καΐ 1331, πολιορκηθείσης άλλε-
παλλήλως της Νικομηδείας υπό του *Ορχάν,
ό αυτοκράτωρ ^Ανδρόνικος ελυσεν άμοοτέρας
τας πολιορκίας αφορτηγοΐς ναυσΐ πεζικήν τε
καΐ Ιππικήνί) δύναμιν και τριήρεις άγαγών,
έπιστρέψας διά θαλάσσης επίσης ^^, 41 προτί-
μησις της θαλασσοπλοίας ώφείλετο είς τήν κα-
τοχήν υπό τών Όθωμοτνών της έπΙ ττίς ζηράς
όδου* επομένως τολμώμεν όρίσαι τήν πρώτην
ττίς Γκεγπούζης κατοχήν έν Ιτει 1329 καΐ
άποδούναι αυτήν είς τόν Σουλτάνον *Ορχάν,
1. Κανταχονζηνός' Β', 8. — Γρηγορας' θ', χιφ. Γ.
— Φραντζής• Α', ζ'. — Εσφαλμένως ιΤχασβν 6 Χάμμερ
τόν Μάλτιπιν ώς τόν Πιλκχαν(ίν' έχ ττ^ς ποριίας το3
'Λνδρονίχου, τίίς πιριγραφής τοϊί Κανζίίχονζηνον (Β*, 6)
χαι της όπισθοδρομτίσιως τών Βυζαντηνών ιις τα ονομα-
ζόμενα μέρη διίχνυται οτι 6 Πκλβχανός {χιιτο Μα νυν
τό ΛΙλ ίσχιλιση* πιρι τούτου Ι/ομιν μελέτην ι^ιαιτέραν.
2. Χαλχοχονδνλης' σελ. 12, Ε. Κ.
3. Καντακουζηνός- Β', 24, 27.
272
ο ΕΝ ΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΟΤΠΟΛΕΙ ΕΛΛΗΝΙΚΟΣ ΦΙΛΟΛΟΓΙΚΟΣ ΣΤΛΛΟΓΟΣ
κχΐ τό σωζόμενον ϊτι καΐ νΟν φ6ρώνυ|Λθν τζα-
{χ,ίον, ϊσω; δε καΐ τό τταλάτιον, δπερ λέγεται
χείμενον εν τη νυν γνω7^7^ Οετει Γιαζή, τό εν
ετει 1 399 πυρποληθεν υπό του ΒοΗοίοαίΐί, ως
εϊδθ(Αεν, συϊΑφωνουντα εις τοΰτο έχοντες καΐ
τόν Μεχεμετ *Ετίπ (ενθ' άν.). ΙΙρογενεστε'ραν
τουρκική ν άλωσιν της Γκεγπούζης αναφέρει ο
τταραδοξογράφος οθω(Λανός ^Εβλχά τσελεμπής,
ώς έξης• «Ότε ό Σίδι Μπατάλ έττολιόρκει
την Κωνσταντινούπολιν, υπήρχε πάρα την
πύλην της Σηλυβρίας (/.εγάλη τις (Λονή, εν η
θέσει εγείρεται νυν τό τ^α[Λίον Κοτζά Μον-
άταφα πασά' εκεί ό '^ροι^-ονρ-ρασίτ οίκοδο-
ρ/ζίσας ην φρούριον, τάξας εν αύτω τριακόσιους
άνδρας υπό την διοίκησιν του Σίδι Μπατάλ,
δπως προζενη περισπασ[χούς ε{ς τους απίστους*
επειδή δ[Αως οι κάτοικοι της τότε (^.εγάλης
πόλεως Γκεγπούζης, έφόνευσάν τινας της
φρουράς άνδρας, επιτεθείς ο Σίδι Μπατάλ,
κα^/)ρείπωσε την κώ[Λην καΐ απεσύρθη εΙς την
Μαλάτειαν, άφεις τα ετι όρώ(Αενα της κατα-
στροφής ίχνη• βραδύτερον ό Σουλτάνος Με-
χε/ιύν ό Β' κατέκτησεν αύτην και κατηδάφισε
τό έν αύτγ) φρούριον, δπως (Αη χρησί(Αεύσ•(ΐ
πλέον τοις άπίστοις»^. ΚαΙ ταύτα [Λεν συγ-
κ8χυ(χένα• βέβαιον δ[χως ειπείν εχο(Λεν δτι η
της κώ(Λης ταύ^/^ς καΐ των πέριζ [λερών οθω-
ρ.χνικη κυριαρχία παρεξετάθη [^^.έχρι του έτους
1 399 — 1 400, δτε, αφ* ενός [λέν η του Βοη-
οίοαίΐΐ εκστρατεία, περί ης διελάβθ[Λεν,
άφ' ετέρου η έν ταΐς όθω(Αανικαίς χώραις εισ-
βολή του ΤιμονρΙλγκ και τα επακόλουθα
αυτής, επέτρεψαν είς τους ΒυζανΓΓ,νούς την
άνάκτησιν των απολεσθέντων, άτινα διετη-
ρησαν |Λέχρι του έτους 1419, δτε πάλιν
απώλεσαν αυτά, κατακτηθέντα τέλεον υπό
των Όθω}Αανών, ώς ρητώς αφηγείται ό Σεατ-
ετ-τίν λέγων «Έν ετει έγίρας 822 ό Σουλ-
1. Ηαηιηχβν; ΤΗο ΐΓανβΙδ οΓ Ενϋν», Ι,οηιΐοη,
1850, τ, II, σβλ. 89. Κατά τους βυζαντηνους χρονο-
γράφους, χαλιφεύοντοςτου^Ιίαίί (Μαχατή) εν Βαγδάττ),
6 υΙός αυτού 'Λαρον (Άρονν-ονρ-ρασίτ, στρατεύσας
χατήλθε μέ/ρι Χρυσοπόλεως, ΙπΙ Κωνσταντίνου χαι
ΕΙρήνης, Ιν ίτει 782, χαι «ξένα πολλά στοι/ίσας άνέ-
ζευξιβ. θεοφάν. 6274 Ε. Κ.— ^. Γραμμ, σελ. 193,
Ε. Η. Οί τουρχοι ίστοριχοί θέλουσι πολιορχίαν της
Κ! πόλεως Οπό το^^Άρουν Ιν 2τει έγίρας 164-|-780 (ΗβΓ-
1)β11οΙ; Βί1)1. Ογ. έν λ. ΟοηβΙαηΙίηίαΙι], τόν δΐ θάνα-
τον του Σεΐτί Μπατάλ Γαζή χαι την Ιν ττ| άπ' αύτου
έπιχληθείση χώίχτ) (ττ^ πρώην Ναχωλεί(^) ταφήν Ιν ίτει
έγίρας \η-\-1^^['Ελλ,Φιλ, Σύλλογος- τ. θ', Παράρτ.
Άρχ. σελ. XVII].
τανος Μεχεμετ δ Α* ειδεν άποπερατού[χενζ
ενια των έν ΓΙρούσν) ιερών καΐ φιλανθρωπικών
αύτοϋ ίδρυ[Αάτων, καΐ διέταζε την θεριελίωσιν
άλλων. Έπειδη δε διενοείτο Ινα άφορίστ,
αύτοϊς και δαψιλη πρόσοδον [βακούφιον], οί
κατά την σύσκεψιν παρευρισκ6[Λενοι εν τε'>ν6:
ύπέ[χνησαν εις την Μεγαλειότητα ΑύτοΟ δτι
χωρία τινά και κώ|;.αι έν τη προς την Κων-
σταντινούπολιν περιοχή, καταληφθείσαι προ-
λαβόντως υπό του Ι^αζη Σουλτάν *Ορχάν,
αυτοπροσώπως λαβόντος αύτάς από τών
χειρών τών απίστων, αύθις περιήλθον εις την
κυριότητα του έν Κωνσταντινουπόλει κρα-
τούντος, διαρκούσης της ένεκα του Τιμονρ
[Λεσοβασιλείας' και προσέθηκαν δτι ταύτα ηδη
άνακτώ(Αενα λίαν καταλλήλως άρριόσουσι
προστιθέ[χενα είς τό περί ου έσκέπτετο βακού-
φιον έπιδοκΐ[Λάσας την γνώ[Λην ταύτην διώ-
ρισεν ό Σουλτάνος άρχηγόν της έπΙ τούτω
εκστρατείας τόν Ονμονρ βέγην, υιό ν του
Τιμονρ τάς, δστις έπελθών έκυρίευσε τό Χά-
ρέπε, την *ΕσκΙ Γκέγπονζαν, τό Τάροντζη,
τό Καρτάλ καΐ τό Πεντίκ, τά όποια και ώρί-
σΟησαν ώς πρόσοδος τών ίδρυ(Αάτων του ε!ρη-
[Λένου Σουλτάνου»^. Ου (λόνον δε ταύτα,
αλλά, κατά τόν όθωμανόν ίστοριογράφον
*Ατά, καΐ τά ε:ς τά υψηλά της Χρυσοπόλεως,
περί την Τσά[Λλιτζαν, χωρία, τό Κασηκλή, τό
Βονλγονρλοϋ κατεκτήθησαν τότε υπό του
σεβασ(Λίου σέϊχ *Ιβάζ Φικκίχ, συγγραφέως
διαφόρων ποιη[Λάτων• κατά τόν αυτόν ιστο-
ρικόν ό Σουλτάνος Μεχεμετ Α' παρηκολούθει
την έκστρατείαν καΐ κατά την έν τω χωρίω
Νερτυιανλί δια[Λθνήν αύτου έζέδωκεν άρχθ{Λέ-
νου του (Ληνός Σαφέρ έν ετει έγίρας 822 {^πε-
ράτιον, αύτολεζεί παρατιθέ[Λενον υπό του ε:-
ρη(Λένου Ιστορικού, δι* ου ό πόθος του *Ιβάζ
Φικκίχ, δπως τό υπ* αύτου κατεχό[χενον τιριά-
ριον, τό καλού(χενον Αατοίν^, καταστη υπέρ
τών τέκνων αύτου κλήρο νομικό ν, γνωστοποιη-
θείς έπικυροΰται^. Τό χωρίον Νερτιιαπανλή
έστι τό κοινώς Μερτιβεν κιοϊ ονο^Λαζόρ^νον,
έχον σιδηροδρθ(/.ικόν σταθ(χόν τόν του ^Ερέτ-
κιοΐ' ό [Λην Σαφέρ του έτους έγίρας 822 ηρξατο
1. Σεατ-ετ-τίν ΙνΟ' αν., τ. Λ', σελ. 295—296.
2. Κατά τόν Άχμετ Βεφίχ, ?νθ* άν. Ι^Χ. Λατοίν,
1, ίστι χύριον δνοιχα* 2, δνοίχα εξέχοντος είδος ίέραχο;•
3, δνθ{χ« αρχαίας τουρχιχης φυλής• χατά τόν ΰίαητ/ιί,
πλην της πρώτης σημασίας, Ιχει χαι την του δούλου,
του Οπηρέτου.
3. Άτα- ταρίχ, τ. Α', σελ. 69—70.
ΛΙΒΤΣΣΑ, ΔΑΚΙΒΙΖΑ, ΓΚΕΓΠΟΤΖΑ
273
χΐί'ηρ,χς τη 27 Φεβρουαρίου 1419 σω^Λρ{ου
ιτου;• περί του *Ιβάζ ΦικκΙχ γ(νώτκθ[Λ6ν έχ
των αρχείων της εν Χρυσο-όλει Ιεροίς έ)«ίλη-
σιχς του Προφήτου Ήλιου [εκ της δίΛαττικη;
άττοφάσεως περί του νεκροταφείου] ίτι ό
Σουλτάνος Μεχεμετ ο Τσελεμπής δέδωηεν αύ-
τω ώς βαχούφιον κληρονθ[Λΐκόν συν άλλο'.ς
καΐ την Γ)ςέγπουζαν , καΐ (ΛΕταζυ Τ<7ά(Λλιτζας
χχΐ της νδν χριττιανιχής συνοι;ς•ας της Χρυ-
σοιτόλεως διαφόρους εκτενείς γαίας, έφ' ών
ευίηντα: κχΐ τχ νεκροταφεία των ΌρΟοδόζων
χιΐ Άρ|χενίων. ΙΙρό ολίγων ετών Δερβίτης
τίζ, ::εριοράςα; χώρον έ-1 τίς κορυφή; της
Μεγάλης Τσχαλιτζας καΐ (Λνή;Λα παγιώσχ;,
χχθιε'ρωσεν εις τό δνοαχ του *Ιβάζ Φικχίχ,
πεσόντος Χη9εν έκει εν φονΕκωτχττ) (Λχχ*/) τ:ρός
τους Βυζαντηνούς, ττρί» τη; ό-οία;, 77ρθ'7•υ/;Λ,
καΐ δεήσει αύτοϋ, θεία νεύσει, άνωρύχθη τό
παρ' αύτνί φρέχρ μεν νυν, λάκκος δε', θ[Λβρί-
[λων υδάτων πλήρης ών, δτε παίδες ή[Χ8ίς
άνηρχό[Λεθχ εκεί.
Την εϊδηιιν, ην παραδίδωτιν η[Λίν δ
* Εβληχ-τσελεμπής [ενΟ* άν.], δτι |χετά την
άλω7ΐν της Κωνσταντινουπόλεως ό Σουλτάνος
Μεχε^ιετ ό Β\ ο Πορθητής, ανέκτησε δήθεν
τό φρούριον της Γκεγπούζης, θεωρου{Λεν άνευ
τινός υποστάσεως.
Ώ; έπΙ των *Ρω[Ααίων, ώς έπΙ των Βυ-
ζχντηνών, ούτω και έπΙ των ΌΟω[Λχνών, ή
Γκεγ-ουζχ, (^ε'/ρις ου ή ριετα της Ασίας
συγκοινωνία ηρξατο γινομένη πρώτον δι* ά-
τ}/.ο-λοϊκή; υπηρεσίας, έσ/άτως δέ δια σιδη-
ροδροΆΐκών γρχ|Λυ.ών, η το τχ/υδρο(Λΐκός
σταΟλός κχΐ κατάλυαχ, πρώτον [Λίν τών από
ΒΡ7.
:: Τ--
.- ■ " τ*
Ή ηόλις Γκέγηουζα
της Κωνσταντινουπόλεως ε(ς την Άνατολην
ζ;Γ£ρχο[ΐ.ένων, τελευταίον δέ τών έκ ταύτης
ιί; εχίίνην έρχθ|Λ»νων• ώς εκ τούτου δέ καΐ διχ
ΤΓΑείστων, προσφορών ταίς τών οδοιπορούν των
άνχγκαις κχθιδρυμάΤων, ού (Λην καΐ φιλαν-
ίρω^ικών χάριν τών πτωχών, προικιζοίλένη
ϊιιτέλει" ούτως εύρίσκοριεν εν αύτη μενζιλ-
χατέτ, ήτοι ταχυδρομικόν σταυλον, κδρβάν
βεράγιον, τε[χένη, λουτρώνα, ((χαρέτιον [πτω-
γοτροφείον], υδραγωγεία καΐ λοιπά, [δρύ(Λατα
οιχφόρων φιλάνθρωπων ανδρών, περί ών ποιη-
|ό(αθχ λεπτθ|Λερή^ πως λόγον, άφ' ού προτά-
^ω[αν την περ;γραφην τής τοποθεσίας της
Ηωρπόλεως.
Ή Γκε'γπουζά εστί συνφκισμένη επι ορο-
^ΐοίου όπωσουν υψηλού, ε (ς 8πί(Αηκες [χάλλον
Έλλ. φά. Σύλλογος
σχήίΛΧ από βορρά προς νότον* απέχει του ιχεν
λΐίχένος του νυν ΈακΙ-Χισάρ λεγο[Λένου μίαν
περίπου ώραν πεζφ, του δέ τής Άριτζους
δύο* ό σταθμός εύρηται εν χιλιόμετρον προς
νότον μακράν τή; κώμης* ή μεταξύ οδός έν
φυσικί5 καταστάσει διέρχεται παρά τό συναφές
ταίς οίκίαις κυπαρισσόφυτον ευρύ νεκροτα-
φείον από τών ανοικτών μερών τής κώμης
ό θεατής έχει περί αυτόν εκτενή ορίζοντα καΐ
τέρπεται επισκοπών άφ' ενός μεν μέρος του
*Αστακηνού κόλπου καΐ τών εκατέρωθεν αυ-
τού θελκτικών ακτών, άφ* ετέρου δέ τό ποικιλ-
λόμενον καΐ εύχαρι έδαφος τής βυνίας. Ή
λαμπρά αύτη θέα τοσούτον έμάγευσε τόν
Ανγουοτον Βονσβέκιον, έν ετει 1553 έπισκε-
φθέντα την Γκέγπουζαν, ώστε έχαρακτήρισεν
Τόμος ΚΖ' 35
274
ο ΕΝ ΚΩΝ2ΤΑΝΤΙΝ0ΤΠ0ΛΕΙ ΕΛΛΗΝΙΚΟΣ ΦΙΛ0Λ0ΓΙΚ02 ΣΐΛΛΟΓΟΣ
αύτην ώς την ώραιοτέραν του κόΐ(Λθυ^. Έαν
πιστιύσωίΑεν τ6ν * Εβλίά'ταελεμτζήν, έττισχε-
φθέντα την κωΐΛόττολιν έν ϊτει έγίρας 1035
[-[-1620 — 1], ηρίθ(Λ6ΐτότ6 γιΚίχςοΙκίας^ έχχ-
τόν ογΧοήκοντα εργαστήρια, τεσσαράκοντα (Λε-
γάλακχιρ,ικραχάνια.Την άπαρίθιχησιν ταύτην
έςωγχω[χένην βλέπει ό αναγνώστης* αί οΙκίαι
ώς τότε και νυν εχουσιν εκτενείς κήπους* τό
ύδωρ έστΙ γλυφόν* ό άηρ υγιεινός. Καλλιεργεί-
ται συν τη έλαία και η ά(Λπελος• παράγει δέ
πολλάς οπώρας, {δίως κεράσους, καΐ λαχανι-
κά, ών ονθ[;.ασταί είσχν αι κινάραι. 01 κάτοικοι
άπαντίς ε?σιν Όθω(Αανοί, πλην τίνων έργαστη-
ριαρχών και τε^^νιτών, δντων Χριστιανών του
ανατολικού δόγ(Λατος. ΈπΙ Έβλίά ύπηγετο
είς τό σαντζάκιον Κοτζα 'Ιλί, ό δε διοικητής
έλά{/.βανε [ΑίσΟόν εκατόν πεντήκοντα άσπρων.
Σήι<.ερον υπάγεται εις την νομαρχίαν της
πρωτευούσης και διοικείται υπό καϊ[Λακά•;.η*
έχει δύο λουτρώνας, ώραίον διοικητικόν [/.$'-
γαρον, τηλεγραφικόν καΐ ταχυδρορκόν στα-
θρΕ,όν καΐ ά[Λαζιτόν όδόν με'χρι του σιδηρο-
δρομικού σταθ(Αθύ. Τών κυριωτάτων δη|Αθσ•'ων
ο{κοδθ(Αη(χάτων λόγος τις ένθ(λίσθη ή[Λίν εύ-
θετος ενταύθα.
Τ{α|ΐίον Σονλτάνον *Ορ^άν•
Τετράγωνον λίθινον κτίριον, στεγαζό{Λενον
υπό θόλου μολυβδοσκεπους, έστρωμένον έχον
τό ϊδαφος δια τετραγώνων πλίνθων πλαζ
[Ααρ[χαρ{νη, παριστώσα ανθρώπινα σώρ,ατα,
άφαιριθείσα του εδάφους πρό τίνων ετών,
Ιθραύσθη, χρησιριοποιηθεισα εις £λλας οίκοδο-
ιι,άς• ο [χιναρές εγείρεται εζω του κτιρίου έν τ9ί
οεζι^ γωνίοκ, ϊγων ενδοθεν την είσοδον της επ'
αύτου ανόδου οια κλίμιακος στρεφο(Αίνης περί
κίονα έκ γρανίτου, φέροντα βυζαντηνην έπι-
γραφην, περί ης εφεξής* έπΙ του εξω τοί-
χου της βάσεως αυτού ' έντετοίχισται τ(Λη(Αα
|Λαρ[χάρου, είκονίζον εκατέρωθεν κυκλικού κο-
σ[χή[Αατος ηνωρθωμένην έχοντα ούραν εύσω(χα
τετράποδα, λέοντας η μολοσσούς κύνας, υπο-
στάνταςζέσματα, καΐ περαιτέρω έτερον τμήμα
άνέπαφον ρόδακα σφζον* πάρα την βάσιν μαρ-
μαρίνη λάρναξ, έν τω προαυλίφ κειμένη καΐ είς
νυμφαίον χρησιμεύουσα, φέρει έπ' αμφοτέρων
τών πλευρών άνα τρείς σταυρούς βυζαντηνού
σχήματος* πέριξ δέ κείνται διάφορα κιονόκρανα,
τίνα μέν σταυρών, τίνα δΐ κοσμημάτων γλυ-
1. Αιιρ. ΒιιβΒβοςιιίΗβ ; ί.β1ΐΓβ8 εΐο. [Ιγη(1. ί.6
Γογ] το'ΐΛ. Ι, σίλ. 135—136.
φας φέροντα. Παράδοσις επικρατεί πάρα τοις
έγχωρίοις δτι αρχικώς ην εκκλησία καΐ ίπΐ τη
αλώσει της κωμοπόλεως υπό του Σουλτάνου
*Ορχάν καθιερώθη εις την ίσλαμικην λα-
τρείαν δια τούτο τό θυσιαστηριον (μιχραπ)
έζωγράφηται έν τη κόγχη προς τό εν πλάγιον
έν τούτοις επισταμένως παρατηρήσαντες τό
δλον κτίριον, ουδέν σ•/ιμείον έμφαίνον αρχαιό-
τητα αύτου είδομεν, ουδέ τι γνώρισμα εκκλη-
σιαστικής αυτού ίδιότητος* ίσως έπΙ τόπου
εκκλησίας ηγέρθη βραδύτερον, Μ.ετα την
εφοδον του Βοΐΐοίοαηί, περί ης οιελάβομεν
ανωτέρω δτι πιθανώς έπυρποληθη. Πάρα τό
τζαμίον υπάρχει μικρός λουτρών επονομαζό-
μενος Κίοντσουκ η ΜενζιΙχανΙ Χαμαμή, από
του παρακειμένου κχι άλλρτε διασ/5μου Μεν-
ζιλχανέρ ταχυδρομικού σταθμού.
Τ{α|ΐ(ον Τόο|ΐπάν Μον^ίταφιΙ τζαόά•
Έκμασεν ούτος έπι Σουλταν ΣελΙμ τον Α'
και του υίού καΐ διαδόχου αυτού Σουλταν
Σουλεϊμάν του Κανου^η}, κατά τα πρώτα
πέντε η ες ετη της βασιλείας αυτού* κατηγετο
έκ Βοσνίας έκ χριστιανών γονέων, Κνρ[{λ]16ψ
έχων οίκογενειακόν έπώνυμον* έλθών, η μάλ-
λον άχθείς, εις την Κωνσταντινούπολιν, έξισλα-
μίσθη και εισήχθη είς την ύπηρεσίαν τόύ σε-
ραγίου* έκτης οθωμανικής επωνυμίας τσομπάν
(= ποιμην) είκάζομεν δτι έν τη πατρίδ* δια-
τρίβων ποιμένος είχεν επάγγελμα. Εύρί<Τκομεν
αυτόν έν ετει 1516 [έγίρας 922] έχοντα
βαθμόν Μπεγλέρ-μπέγη, και σ'^νοδ2ύονία τόν
Σουλταν 2£ίϋ/^ ε(ς την κατ' Αίγύπτίν 4*ττρα-
τείαν καΐ μετά δύο ίλλων έντολη τού Σουλ-
τάνου παραλαμβάνοντα τό πεσόν Κάϊ^ν' τη
29!) Ιανουαρίου 1519 [26 Μουχαρρ^μ 925]*,
γενόμενον ηδη Δαμάτ = γαμβρόν του Σουλ-
τάνου, έπΙ θυγατρί, προαγόμενον εις τό αξίω-
μα δευτέρου βεζύρου* τη 29?ΐ Αυγούστου 1521
[25 'Ραμαζάν 927] παρόντα είς την Οπό του
Σουλτάνου Σουλεϊμάν £λωσιν του Βελιγρα-
δίου* τη 16γ. Ιουνίου 1522 [21 Τετζέπ 928]
σερασκέρην, άρχηγόν δηλονότι τών κατά τΨις
*Ρόδου σταλεισών ναυτικών καΐ στρατιωτικών
δυνάμεων* τη 28.Τ1 Όκτωβρίου 1522 [7 Ζιλ-
χιτζέ 928] διΟριζόμενον διοικητην τ^ίς Αίγύ-
πτου, θανόντος του πλούτον άμύθητον σωρβύ-
σαντος Χαϊρ μπέγη' τ% 205 Ιουλίου 1523
[6 Ταμαζάν 929] παυόμενον τ9ίς διοικήσεως
ταύτης καΐ άντικαθιστάμενον υπό του ΧλΪρ
επικαλουμένου * Αχμέτ παοα κατάτινας, κατ'
άλλους δέ, παυόμενον τη 29?1 Μα(συ 1523
ΛΙΒΤΣΣΑ, ΔΑΚΙΒΙΖΑ, ΓΚΕΓΠΟΓΖΑ
275
■12 Τιτζέπ 929] και άντικαθ'.στά(Αενον υπό
του ΚιονζεΙτζί ΚασΙμ τιασα, δ ν μιτα τριάκον-
τα τίσ^αρας ημέρας Χΐδδέζατο ό Χαϊν ^Αχμίτ
ηαοας. Τό βραχύ της ύττηρεσίας ταύτης άπο-
Χοτίον ίσως βίς τας ένεργβίας της συζύγου
αύτου, επιμόνως ζητησάσης καΐ έπιτυχούσης
?:αρα του αδελφού αύττξς Σουλτάνου ΣονΙά'•
ματ την άπό τών ^τολεμικών καΐ κυβερνητι-
κών ασχολιών άπαλλαγην του ανδρός, μνη-
(ΐονευθ{«νου έν ετει 1524 ως πάσχοντος έξ
άρθρίτιδος και γηρως* ό Σουλτάνος, χαριζό-
αενος αύτφ, έλθόντι εις την Κωνσταντίνου-
πολιν^ ήγειρε σεράγιον έν ττ) περιφέρεια του
Έσκι-σεραγι'ου, έν ω, διατηρών άείποτε τό
άζίωμα δευτέρου βεζύρου, εμενεν έφησυχάζων
τελίυταίαν μνείαν αύτου εύρι'σκομεν τη 23τΐ
•Α:;ριλ{ου 1526 [11 Τετζέπ 932], δτε'σι/νώ-
ίευσε καΐ αυτός τόν Σουλτάνον Σουλεϊμάν,
ίςερχόμενον της Κωνσταντινουπόλεως καΐ πο-
ρΓ^όμενον 3€ατα της Ουγγαρίας* αν ηκολού-
ίτ,σε την εκστρατειαν, άμάρτυρον βέβαιον
5[ΐως δτι ολίγον ετι επέζησε χρόνον, καθά
«ξάγομεν εξ ωραίου επιγράμματος οκταστί-
χου, ποιηθέντος υπό του περιωνύμου Δελι
Μπίρατίρ είς την υπό του Μονοιαφα πααά
ίχΐ του Έβρου ποταμοΟ, πάρα την Άδρια-
^ούπολιν, ο{κοδομουμένην τότε φερώνυμον
γί^^ραν, την οποίαν, κατά τόν Έβλια, ο
Σουλτάνος Σουλεϊμάν απεκάλεσε του Αεάοϋ
γίφνρατ [Ναμερτ κιοπρουση]. Κατ* αυτό, ό
ίθ(ΐητωρ πριν η περάνη την γέφυραν ταύτην,
όΐοβεβηχόκ ήν του βίου την γέφυραν* ταύτης
την συντέλεσιν τό Ήβίερολόγων του βιλαετίου
Άϊριανουπόλεως του έτους 1309 ορίζει ε(ς τό
Ιτος έγίρας 935, αντιστοιχούν είς τό 1528*
ι•ο^^νως δυνάμεθα όρίσαι τόν θάνατον αύτου
[αταξύ τών ετών 1526 καΐ 1528, καίτοι του
Χάμμερ ορίζοντος την 30 Μαίου του έτους
1538, καΐ £λλων τό έτος 1540, ων την άνα-
χρίβειαν ελέγχει εν πρώτοις ό θάνατος του έπι-
γρψματοποιου, οριζόμενος έν ετει έγίρας 941
1534]. έπελθών έν Μέκκα, ένθα από καιρού
ΐ'οχαθεσταμένος ην. Ούτος, συντιθείς τό έπί-
γρα|Αμα, ην έν άκριβεί γνώ7ει του θανάτου του
ίνϊρός• πριν η περατωθη η γέφυρα, λέγει,
χιτε%λυσε τόν πασαν κακή πλημμυρά, καΐ
δίΐβη και ούτος την γέφυραν, καλώς νοήσας
ατι πράγματι γέφυρα έστιν ό παρών κόσμος.
Τέ έν τω έπιγράμματι χρονογράφημα ε^ει τι
τ^ έλλείπον, ίσως κακώς έκτυπωθέν έν τφ ύπ'
ν}«ι ημών ποιηματι. Ό άελί Μηιραύρ ένεκα
τοδ θανάτου του Μουοταφα παοά άπώλεσεν
ύπεσχημένην αύτφ συνδρομην δεκακισχιλίων
άσπρων έπιδούς δμως τό έν λόγφ επίγραμμα
εις την σύζυγον εκείνου ηξιώθη άμοιβ^ίς εκα-
τόν χρυσών νομισμάτων. Ό Μουσταφά ηα-^
αάς και έν *Ρούμελι Χισάρ του Βοσπόρου
ανήγειρε <(μεδρεσέν»=ίεροσπουδαστηριον, πλη-
σίον του τεμένους πάρα τόν λουτρώνα, έζ ου
επικαλείται € Χαμάμ μεστζαΐ μεχρεοεοήτ^ ^,
Τα λείψανα του ανδρός έτάφησαν έν τφ έν
Γκεγπούζγ) φερωνύμφ τζαμίψ, περί του
οποίου έρανιζόμεθα καΐ σημειούμεθα τάς ίπο-
μένας εΐοήσεις.
Ή λεπτομερέστατη περιγραφή του τζαμίου
τούτου έστιν ή υπό του *Εβλιά γενομένη έν
ετει έγίρας 1035 [1620-1]* κατ* αυτήν, «τό
μολυβοοσκεπες τοΰτο τζαμίον υπερτερεί τα
βεζυρικα τζαμία της Κωνσταντινουπόλεως•
διαχειριστής (μουτεβελής) τούτου ώρίσθη ό κατά
καιρούς διοικητής τγίς κωμοπόλεως* διοικητής
ων της Αίγύπτου ό Μουσταφά πασάς, προε-
μηΟεύθη λαμπρότατους λίθους καΐ ϊσχισεν
αυτούς είς πλάκας, δπως στολίση τό οικοδό-
μημα τούτο, κατασκευάσας άμα καΐ κη-
ροστάτην μοναδικό ν έν τ% οικουμένη* κομι-
ζόμενοι ο{ λίθοι έκ της Αίγύπτου έζεφορτό-
νοντο είς τήν άποβάθραν της Δάριτζε' ή ένδον
του τζαμίου υπάρχουσα σειρά μαρμάρων καΐ
γρανίτου, είς ύψος τριών ανθρώπων, έν ούδενΐ
τζαμίω τνίς πρωτευούσης όράται* τψ μή
θεασαμένφ τήν έξαίρετον έπεξεργασίαν του
μιχράπ [θυσιαστηρίου], του μιμπέρ [βήματος]
καΐ του μαχφιλ [άμβωνος] άπαράστατός έστιν*
1. Σεατ-ετ-τΙν- ϊνθ' άν., τ. Β', σιλ. 366, 383—
384. Καρα-τοίλεμπΙ Ζαδέ' Σουλ(ν(Ααν-ναμέ, Μπουλάχ,
έγ. 1184 σιλ. 33-34, 49, 67, 73.- Χάμμερ- {στ.
τής όθ, αοΓ., μιετάφρ. Κροκίδα, έν *ΑθϊίνΛΐς, τ. Γ',
σιλ. 270, 346. 387, 389. τ. Δ', αιλ. 81, χαι σηι*. β'
ιίς βιβλ. Κθ'. — ^ο^^αϊι^η €ΐ /. υαη Οαυβν; Ιλ
Ταιςαιο, Ρ3Π3, Ιχδ. ϋη. ΡίΙΙ., σιλ. 124—127.—
Βοντνράς' λβξ. ίστ. χαι γ«ωγρ. Κο>ν)π(ίλιι, Ιν λέξ.
Μουσταφάς Κιρλόφ, Ινθα ανακριβώς λέγιται [^ιέγας βε-
ζύρης, ή άλωσις ττίς 'Ρόδου τ?ί 21 Σιπτιμβρίον» 1529,
6 διορια{χός τοίϊ βιογράφους; ένου ώς ΒιοιχητοΟ Αίγύπτου
τί| 24 Όχτωβρίου 1529, χαι ί) Ιν Κων)πόλιι άποβίωσις
αύτου έν Ιτιι 1540. — *Αλί Σαιί' /ατιχατ-ελ-τζιβαμί,
Κ/πόλιι, έγ. 1231, τ. Β', σιλ. 2, Ίΐ6-Μ7. ϊνθα τό
Ιπίγραμ(ΐα του Δελι Μτϊΐρατέρ] , Λ^^ . — ΈβΧι&' μουν-
τέ/ααπάτ, Κ/πο'λει, ά•/ρονολ., σελ. 61 [έν τώ χεφαλαίω
βΒέρ (ΐπεγιάνι μπινάϊ άτίχ»]. — Πρβλ. του αύτου ΤνανβΙβ,
Ι.οη(1οη, 1855, τ. Β', σιλ. 89—91. Έν είδοποφει
τινι τοδ Έβχαφίου (*Απριλί<|) 1896) καλείται ^Γαζή
Μουσταφά Πασάς*.
276
ο ΕΝ ΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΟΤΠΟΛΕΙ ΕΛΛΗΝΙΚΟΣ ΦΙΛΟΛΟΓΙΚΟΙ ΣΤΛΛΟΓΟΣ
ώ/•θδό[Λητα( ύττό τρΰ πρώτου (λαθητου του
άρχιτίκτονος Κοτζά Σινάν Κάλφα του άρχι-
τέκτονος Χααάμ, άπασαν αύτου την Ικανότητα
έπιδείξαντος εις ταύτην την οίκοδθ(Λην. Τα
παράθυρα τών τεσσάρων πυλών φε'ρουσι (χι-
χρας έζωγραφη(Αε'νας ύαλους, δι' ώντό ηλια-
χόν φως επαγωγότατα φωτίζει τό τέμενος,
και δι' αύτου συγχρόνως ό επισκε'πτης άνα-
γινώσκει έπι του μεσαίου θόλου τό του Κορα-
νίου ρητό ν αΌ θεός φως ίστι τών ουρανών^,
*Λπό του θόλου κρε'μανται πολυκάνδηλα καΐ
διάφορα εξαρτήματα, έπι δε του εδάφους οί
της Αιγύπτου τάπητες άνθαμιλλώνται τοις
του Ίσπαχάν. Ό θρόνος (κιουρση) πεποικιλ-
σμένος «στιν οστράκοις (σετεφ). Τα εύοσμα
άνθη του δπισθεν τών τοίγων θελκτικού κή-
που αρωματιί,ουσι και ευωοιας πληρουσι την
άτμόσφαιραν, καΐ αί άηδόνες δια τερπνών
τερετισμάτων ήδύνουσι τόν τόπον. Τό τζα-
μι'ον έχει μίαν πύλην κατε'ναντι του μιχράπ,
υπεράνω της οποίας έπιγέγραπται χρονο-
γράφημα δια χειρός του καλλιγράφου Χονοεϊν
Καρά'Χίοαρή. Έν τω τζαμίω ύπάρχουσιν
έβδομήκοντα ΚοράνιΑ, ων εκαστον έχει άξίαν
αιγυπτιακού θησαυρού, δεζιόθεν του μιχραπ
υπάρχει Κοράνιον τού Γιακοντ Μοατά ^Ααεμή'
δμοιον τούτου ούδαμού, πλην του έν Κων-
σταντινουπόλει τζαμίου τού Σουλταν Αχμέτ,
εύρίσκομεν. Κατ' άμ,φοτε'ρας τάς πλευράς
ύπάρχουσιν εξ θόλοι, έδραζόμενοι έπΙ πολλών
κιόνων, καΐ έπι της πύλης ό έβδομος* ό γυναι-
κωνίτης, εκτενής ώς ό τών σουλτανικών
τζαμίων, έστόλισται δια δικτυωτών 6 μ-ΐναρές
ϊχει ένα έξώστην.
Πέριξ τού τζαμίου υπάρχει κερβάν αεράγι,
δυνάμενον δπως φιλοςενήση τρισχίλια άτομα,
και ε•.ς σταύλος δισχιλίων ίππων, και έτε-
ρος καμήλων* έχει έστιατόριον /<5σρ ονλ Ιταόμ],
έν ω πλουσίως σιτουνται γέροντες, νέοι καΐ
γυναίκες• έν πάση εστία τού κερβάν σερα-
γίου χορηγούνται καθ* έσπέραν άρτος, ζωμός,
κηρίον* εις εκάστον δε ύποζύγιον ανάλογος
τω γένει φορβή* τω τζαμίω προσ*/;ρτηται και
λουτρών, μολυβόοσκεπής και αυτός, ώς πάντα
τα τού ιδρύματος μέρη»^. Νεώτερος περιη-
γητής ονομάζει μεν Ιμαρέτιον τό δάρ ονλ
Ιταάμ, προστίθησι δε ταύτα : (( Ό Μουσταφά
τιαπάς, πλην τού τζαμίου, ήγειρε και ιερο-
ί. Ηωηηινν; ΙΙιΐ' ΙηινοΙϋ οί Ενίίγα, τ. II, σίλ.
89-91,
σπουδαστήριον [μεδρεσέν]^* από τού θόλου
τού τζαμίου κατέρχονται άορτηρες, φέρον-
τες λίθον γ3έσημ2• υπάρχει έν αύτω και
Κοράνιον δια γραφής Γιακούτ γεγραμμέ-
νονχ)3. Τπηρχε και δια κουφικης γραφΐ;
γεγραμμένον Κοράνιον, δπερ ό Σουλτάνος
Άπτ-ουλ-Μετζήτ, μεταβάς εις τό έν Χάρακι
αύτοκρατορικόν έργοστάσιον μ^εταζωτών υφα-
σμάτων και έπισκεψάμ,ενος την Γκέγπουζαν,
παρέλαβεν*.
Εις ταύτα, έπι τό μεγαληγορικώτιρον ίν
πολλοίς γεγραμμένα, προστιθέμεθα και τα
επόμενα" άνωθίν της μ,εγάλης θύρας του
περιβάλλοντος, τό τέμενος ευρύτατου περιβό-
λου Ιγείρεται Οολοσκέπαστον τετράγωνον δώ-
μα, έγκλείον βιβλιοθ/;κην• τα πλαίσια της
κυρίας εισόδου τού τζαμίου και τών εκατέρω-
θεν παραθύρων, έκ λευκού μαρμάρου δντα,
ώς και αί έςέχουσαι πλευραΐ της εισόδου, είσΐ
κατάμεστα επιγραφών εις τας ποικίλας καλ-
λιγραφιν,άς γραφάς, ανηκουσών εις τό Κορά-
νιον* ό πρόναος έχει τό έδαφος μ,αρμαρόστρω-
τον οί θόλοι αυτού στηρίζονται έπΙ τεσσάρων
μονολίθων μαρμαρίνων κιόνων. Κεχωρισμένως
τού τζαμίου εγείρεται μεγαλοπρεπές πολύγω-
νον μαυσωλείον, έχον άπασαν τήν εζω πρόσοψιν
έκ γρανίτου, τάς δ' ένδον πλευράς έκ ποικι-
λοχρόων τσινίων* τό θολοσκέπαστον προαύλιον
στηρίζεται έπΙ τεσσάρων τετραγώνων μονολί-
θων κιόνων έκ γρανίτου λειανθέντος καΐ εχε:
έδαφος μαρμαρόστρωτον* άπειροι λωρίδες υφα-
σμάτων ποικιλοχρόων δεδεμέναι έπΙ τών ράβδων
τών σιδηρών καγκέλλων τών παραθύρων,
μαρτυρούσιν οίαν εύλάβειαν φέρει ό λαός προς
τόν έ/.εί άναπαυόμενον μεγάθυμο ν άνδρα.
Τεκκές Φαζλ-ονλ-λά^ς παιίιΐ•
ΊΙκμασεν ούτος έπΙ τού Σουλτάνου Τσε-
λεμπή Μεχεμει τον Α' (έγίρας 816 — 824=
1403 — 1421) και τού υίοΰ και διαδόχου
αυτού Σουλτάνου Μονράτ του Β' (έγ. 824 —
855= 1421 — 1451)• έχρημ,άτισεν ίεροδίκτ,ς
(κατής, χακίμ) της Γκεγπούζης, δι' δπερ έπο-
1. Έν αυτώ ώρίνΟί] δΐ'^άσκαιλο; ό σ^γ/ρονο; διβ-
σηιχος Μολάς ΛΙονχι-ετ-τιν Μεχιμετ ετ-τ8μΛρίζή (ό κ
Τουρ{δο;[. Καρα'τοελε^ατί'ζαδέ' ενθ'άν., σιλ. 213.
'Ί ^\ ^1.1 λίθος έν Κααγάρ 6ρυ790(ΐένη, χαΐ Θιό-
ρουαένη ώ; άλεζιχέραυνος.
1ί. Μεχεμετ Έιύτ' ενΟ' ά>ί.
4. Κλεώννμος χαΐ Πατιαδόπονλος' Βιθννιχά^ «ν
Κ/πο'λίΐ, 1867, σελ. 42.
ΛΙΒΥΣΣΑ, ΛΛΚΙΒΙΖΑ, ΓΚΕΓΠΟΥΖΑ
277
νθ(ΐάζβτζι ΜονΙάς, Χότζας, γ,,^τίχτ άλλους,
της χιριοχης της Γχεγπούζης δίοικητής (Γκέγ-
^ουζι χαζα^ιινα {χουτεσαρίφ), άναρ-φιβόλως
[ατ* την άνάχτησιν αύττ,ς τε και των πέριξ έν
Ιτιι ίγιρας 822^, άρξαρ.έν(|> τνί 28 Ιανουα-
ρίου 1419. Κατά τ6^*ΑαΙήν, ιστορικοί τινις
λιγουσιν δτι περί του βίου τα έσχατα, ώς ό
Καρά Χαλήλ, καΐ ούτος εφθασέν εις τ6ν αυτόν
ίιοιχητικόν βαθ[ΛΟν• ό Καρά Χαλήλ, ό κυρίως
Τοετϊέρείη ΧαΧρΈτ-τΙν πααάς, ών ονλεμας,
έγίνετο έν άρ/η κατής του Μπιλετζίκ, είτα
τηςΠρούσης, (/.ετα ταύτα Καζαοκέρης καΐ έπι
τΛους ^ε^Ός Βεζνρης, από του έτους έγίρας
831—857=1428—1453, δτε έλαβε τον
τίτλον Πααας;^ έπειδη δΐ έκ τών καταλόγων
τών {ογάλων Βεζυρών λείπει τό δνθ(7.α του
ΦαζΙ-ονΙ-Ιάχ, έπεται δτι (Λονον ε (ς τα κληρικα
άζιώ|ΐατα θεωρτ,τίος φθάσας κχΐ λαβών δια
τοδτο και τόν τίτλον Παοαν, (Λη δντα έν ττ^
*?Χ? '^^ ιδρύσεως του οθωμανικού κράτους
οίχογενειακόν (^*Αα1ής' Κιουνχ-ουλ-άχρ,παρ,
τ6(ΐ. Δ', (χε'ρ. Α', σελ. 73, εκδ. 1277 εγίρας).
Σύγχρονος αύτω αναφέρεται και έτερος όυ.ώ"
νυ[ΐος, ίατρός του τελευταίου Σουλτάνου, προα-
'/Ηύς ένεκα τών γνώσεων, της κρί«7εως και της
9ρονήσεως εις βαθ[ΛΟν Βεζύρου και σύρ,βουλος
του Σουλτάνου χρη(Λατίσας, κατά τόν *Ααλήν
(αύτ. σελ. 224, Φαζλ-ονλ•Ιάχ Πααά). Είς
αυτόν ίσως αναφέρονται τα γραφό(Αενα του
Μχα, δτι ό Σουλτάνος Μονράτ είχεν «ένα
τών (αγιστάνων αύτου σύ[Λβουλον, άνθρωπον
χιχοποιόν καΐ τών Χριστιανών εχθρόν άσπον-
οον, ονό[ΐ.ατι Φαδονλάχ' ούτος γαρ ην πρώτον
τών είσοδη(Αάτων της ήγε;^ιονίας (λέγας χαρ-
τουλάριος• είτα, ορών αύτου τό πανουργον ό
τ;νΐ[ΐών, οξύ καΐ προς τας βούλας αύστηρόν
χχΐ κατά τών Χριστιανών ένΟρωδώς διακεί[Λε-
νον
^κ'
ποιεί αυτόν καΐ (/.εσάζοντα...», και τα
ίλλαχου, δτι ό αυτός Σουλτάνος ένα υίόν του
Ιωάττσυ Παλωολόγον, ευρεθέντα εν Άδρια-
^'>πόλει και έτερον έν Σερβία απέ;^.ψας δε-
ηχίους έν τνί Άνατολνί, έν 'Λ|Λασεία έςορύττει
του; οφθαλ{Λθύς και τών δύο, συ[^.βουλία του
Φα6ονλάχ3, ^Αναιρούνται δ(Λως ταύτα έζ
δ«ων οί οθωαανοί ιστορικοί άναφέρουσι περί
τών ανδρών τούτων καΐ κυρίως περί του έν
Γζεγπούζτ, ταφέντος. Γνωρίζουσιν ήι^.ίν ούτοι
δτι ό της Γκεγπούζης διοικητής Φαζλ-ουλ-λά/
^Χ5οίς ςίχεν άρ[Λθνικάς σχέσεις (χετα του εν
Β-^^αντίφ κρατούντος και τη (χεσολαβησει
ιΰτου προθύ(Λως αφέθη ή εις Εύρώπην διάβα-
ίΐς Οιχ Κωνσταντινουπόλεως του Σουλτάνου
Μεχεμέτ Α'' δτι εγκρατής ην του ίερου (ΛΟυ-
σουλίλανικοΰ νόΐΑΟυ καΐ σοφός άνηρ καΐ δτι
άνηκεν είς την τάςιν τών επιφανών ανδρών
και τών διακριθέντων έπι δικαιοσύνη, άρε^/^
και πίστη εκπληρώσει του καθήκοντος* σεβό-
(χενος δ, τι ή θρησκεία και τό κράτος άπήτουν,
δεζιώς έπολιτεύθη προς τους διαφερθ(Λένους
και τόν θρόνον άντιποιου(/ένους υιούς του
Σουλτάνου Βαγναζίγι Γιλτιρίμ, τόν Σουλεϊμάν
Σάχ, τόν Μοναά Χάν και τόν Σουλτάνον
Μεχεμέτ Α\ δείξας δικαίαν δράσιν έν τζ υπη-
ρεσία ενός εκάστου αυτών. Οι αύτοΙ ιστορικοί
παρέχουσιν ή(Λίν τάς έπθ[Λένας ειδήσεις περί
αίσίας διεξαγωγής δύο πρεσβειών του Φαζλ-
ονλ'λάχ προς τάς έν Βυζαντίφ αρχάς* την
πρώτην αυτών όρίζουσιν ε(ς τό έτος έγίρας 81 6
= 1413 και έζιστορούσιν ώς έξης* επειδή ό
^αυτοκράτωρ * Ιωάννης Παλαιολόγος τόν υπό
του Σουλτάνου Βαγιαζητ έπιβεβλημένον φόρον
έπΙ τρία ετη ην καθυστερών, ο έν Άδριανου-
πόλει, ή [Λάλλον έν Εύρώπνι, οθω(Λανός άρχων
άπήτει αυτόν, έκστρατεύσας κατά τών Βυζαν-
τηνών διά τε ξηράς καΐ θαλάσσης* ήττηθέντος
του στόλου αυτού πρό της νήσου Πλάτης,
προυτάθη είρήνη* δεξάΐΛενος ταύτην ό Πάλαι-
ολόγος, ώρισε διαιτητήν της [χετά του Μοναά
διαφοράς τόν έν Ασία άργοντα τών Ό^ω(Λα-
νών Σουλτάνον Μεχεμέτ Α', καΐ ούτος τόν
χακί(;.ην της Γκεγπούζης Φαζλ-ονλ'λάχ' έξο-
(Λαλισθίίσης της διαφοράς και δοθεισών τών
άπαιτουαένων εγγυήσεων ριεταξύ αυτών, 6
Μεχεμετ διέβη είς την Κωνσταντινούπολιν διά
Σκουταρίου καΐ έστράτευσε κατά του αδελ-
φού αύτου Μονσά, άντιποιου[Λένου την κυ-
ριαρχίαν τών έν ΕύρώττΥΐ οθω(Λανικών κτή-
σεων^. Ταύτα (χεν οι Όθω[Αανοί• κατά τους
ήι^.ετέρους δ(/.ως, ουδόλως (Λνη[;.ονεύοντας πρε-
σβείας του Φαζλ'Ονλ'λάχ, ό Μονοάς έπολιόρ-
κησε την Κωνσταντινούπολιν καΐ στόλον έξέ-
περ,ψε, διότι οι έν Βυζαντίφ, κύριοι δντες του
Βοσπόρου, ή^πόδισαν την είς Άσίαν διάβασιν
αύτου, βαδίζοντος κατά του αδελφού Μεχε-
μέτ. Ούτοι, κατατροπώσαντες τόν στόλον του
Μοναά πρό τ-^ς νήσου Πλάτης, έδέξαντο
πρότασιν, ή προσεκάλεσαν αύτοΙ τόν Μεχεμετ
καΐ επέτρεψαν την διάβασιν διά Χρυσοπόλεως
τών δυνά[Λ6ων αυτού κατά του Μονοά' τούτου
γενοαένου, έξήλθεν ό Μεχεμετ κατά τών πο-
λιορκητών, κατεδίωξεν αυτούς καί, φονευθέν-
τος του Μοναά, άπελείφθη αυτός (7.όνος του
1. ΧαΐρΌνλ-λάχ' τα(>ί/-ι-6σ[χανη, τ. Τ', σ. 68-70.
π
278
ο ΕΝ ΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΟνΠΟΛΕΙ ΕΛΛΗΝΙΚΟΣ ΦΙΛΟΛΟΓΙΚΟΣ ΣΤΛΛΟΓΟΣ
σουλτχνικου θρόνου κύριος, φιλίως ίχων προς
τους έν Βυζαντίφ. Φαίνεται λοιπόν δτι έν τν)
περιπτώσει ταύτ•(ΐ ανάγεται /) πρώττ) πρε-
σβεία του Φαζλ'Ονλ'λάχ^. Την δευτε'ραν
όρίζουτιν οί όθω(λανοΙ συγγραφείς είς τά έγίρας
έτος 826, άρζά|Αενον τη 15 Δεκεμβρίου 1422•
άποτέλεσ(Λα αύτης λε'γουσι την λύσιν της
πολιορκίας της Κωνσταντινουπόλεως, της από
Ιουνίου ρ•^χ?ι 6 Σεπτεμβρίου 1422 ^
διεζαχθείσης υπό του Σουλτάν Μονράτ Β\
των αυτών συνθηκών άνανεωθεισών^, του-
τε'στι της πληρωμής του «εις τρισμυρίους
χρυσίους» * τεταγμένου έπΙ του Σουλτάνου
Βαγιαζητ Α' ετησίου επιδόματος. Οί ήμε'τεροι
την λύσιν της πολιορκίας ταύτης εις ιδίας
πολεμικας άρετάς άποδιδόασιν, ούδ' ένταϋθα
μνημονεύοντες μεσολαβήσεως τίνος του Φαζλ-
Ό Φαζλ'Ονλ'λάχ ηγειρεν έν Γκεγπούζη
τεκέ ν και μαυσωλείο ν, ε ν ω και τέθαπται,
ύφιστάμ,ενα και σήμερον οί γράψαντες τα
Βι&ννικά εσφαλμε'νως ονομάζουσιν αυτόν Φεϊ-
ζονλλάχ καΐ λίγουσιν δτι ούτος αμετακομίσας
την έκ Λιβύσσης (;) ύλη ν την τότε σωζομίνην
έπΙ του τάφου του *Αν7'ίβα, ήγειρε τέμενος
λαμπρόν, ου οι τοίχοι κοσμούνται έκ πορ-ίε-
λάνης, αί δέ θύραι έξ έλεφαντίνων οστέων
τετορνευμ,ε'νων, καΐ ό θόλος είναι έγγεγλυμ-
μένος, φέρων τεμ,άχια Κορανίου, γεγραμμένα
δια γραμμ.άτων αρχαίων, κου^^^κων καλουμέ-
νων, ένθα είσέτι εύρηται καΐ Κοράνιον άρ/αιό-
γραφον, δπερ εσχάτως ζών ό Σουλτάν Μετζί-
της ησπάσθη, μετενεγκών αυτό, δτε ηλθεν
εις Χάρακα»^. Ταύτα αναφέρονται εις τό
τζαμίον του Ταομπάν Μοναταφά παοά' καθ α
δε εΐ'πομεν, έπι τών ρωμαϊκών ετι χρόνων
\. Χαλχοχονδνλης' σελ. 97—8, Ε. Η. — Δονχας.
χϊχ, — Φραντζής' Α', 30. — Ι^αιηοΙανχιΐΗ- Αηη.
ΤϋΓΟ., σελ. 3?3 Ε. Κ.
2. *ΑντΙ 826 έγίρ«ς, γρβπτέον τότε 825.
3. Χαϊρονλ'λάχ' ενθ' άν., τ. Ζ', σελ. 50.
4. Χα)ΜΧον6νλης σελ. 33, Ε. Κ.
5. Δούχας' χεφ. 28— Χαλχοχ, σιλ. 124, Ε. Η.—
Κανανός- σελ. 197—11)8, Ε. Η.— Φραντζής- Α', 32.
6. Κλέων, χαΐ Πα:ια6οπ. ενθ' άν., σιλ. 42. — Τβς
βιογραφικά; ιίδτίσεις ε/ο«σι: Σίατ-ετ-τίν ϊνΟ* άν., τ. 13 ',
σε). 432.— Δονχας- χεφ. 30, σελ. 116, 117, Ε. Π.—
Χάμμερ' ενΟ' άν., βιβλ. VII [τ. Α', σελ. 421 έλλ.
(χεταρρ.], ίΐιβλ. IX [τ. Β', σελ. 47, σημ. λγ' έλλ.
μεταφρ]. — Μεχεμετ Έτίη' ενΟ* άν. ΣνηηνΙαν'ΐΗϋ' ενθ'
άν., όστις γράφει αυτόν Κϋϋοΐιι Πα. — Άαλής• Κιουνχ-
ονλ-ά/μπαρ, τ, 4', (χέρ. Α', σελ. 73, 141-142. 224.
πλαζ μόνη έδείκνυε τόν τάφον του * Αννίβα,
ούδ' υπήρξε ν οικοδομή διασψζουσα ύλην έ^•
Φαζλ'ΟνΙ'λάχ. Ούτος νίγειρε και έν Καλλιττό-
λει ευεργετικά ιδρύματα (χαϊράτ), τεκέν(χαν-
κχχ) και δημοσίου ωφελείας (μεμπεράτ),
κατά τόν *Ααλήν, ού πατρίς ην η πόλις αύττ,.
Γαζλ Σερτο^ Ί6(>α2ςη|λ παόά τόε€ΐ|•ε<$λ•
Άγνωστου ημΐν χρόνου καΐ δράσεως
τυγχάνει ό άνήρ• ούτος, τό άνυδρο ν τ9,;
Γκεγπούζης βλέπων, έδαπάνησεν ές ίδίων εΙς
την άνόρυζιν φρεάτων, κειμένων είς μικράν
άπόστασιν. καλυφθέντων δια θόλων υπογείων,
διωχέτευσεν, ένώσας τα ύδατα αυτών, αν-
τλούμενα δια τών λεγομένων τολαπίων, μέχρι
της πόλεως και άνήγειρεν έν ττ) άγοργ κρηνην
έζ αυτής διανέμονται ύδατα εις διαφόρους
άλλας κρηνας καΐ εις τόν λουτρώνα της κω-
μοπόλεως. Ό φιλάνθρωπος ιδρυτής ώρισε κχΐ
βακούφιον (= εισόδημα), προς συντηρη^ιιν του
ιδρύματος αυτού* έν ετει 1893 η μεν κρήνη
ην κατάξηρος, διάφοροι δ' ώφειλον έκ του
προϊόντος τών είσοδημάτων αυτής περί τάς
εκατόν χιλιάδας γροσίων' τό ύπουργεΐον του
έφκαφίου έκαλείτο ε?ς λήψιν τών δεόντων
μ,έτρων^. Ό αυτός καλείται προσέτι και
Σιαμάν *Ιβραχιμ παοας, Ή κρήνη κείται έν
μέσω πλατείας, περί ην εισι καφενεία και ό
μέγας λουτρών (τσιφτέ χαμ,άμ), διγ,ρημένος
εις άνδρωον και γυναικείον.
ΊΙ ταντότης τής πόλεως.
Άναγράψαντες έν τοίς άνω τας ίστορικας
ειδήσεις, ό'σαι άπαντώσι σχετιζόμ,εναι προς τα
τρία ονόματα, τό τής Αιβνασης, τό της Αα-
κιβίζης και τό τής Γκεγπούζης, έρευνησωμεν
ηδη και τας γνώμ.ας, δσας έζηνεγκον οί νεώ-
τεροι έπι του θέματος, έαν αί τρείς αύται
διάφοροι ονομασίαι άνηκωσιν εις μίαν και την
αύτην πόλιν.
Έκ τών άναγεγραμμένων χωρίων τών
συγγραφέων τών διαφόρων χρόνων, έςάγομεν
ώρισμένως, δτι κατά τό μέσον τής μεταςΰ
Χαλκηδόνος η Χρυσοπόλεως και Νικομηδείας
όδου υπήρχε και υπάρχει κώμη, πόλις, οΰ
μακράν μεν τής θαλάσσης, άλλα τοσούτον
πλησίον αυτής, ώστε και τό παράλιον, τό έπΙ
του 'Λστακηνου κόλπου ώς λιαην η αχάΧα
\. Μεχεμετ Έτίπ- ενθ' άν. — Ηαίηηιη' ; ί^θίδί*
ηηοΐι υ!•υ»8α, Ρρ«1, 1818. σελ. 163— 16^.— 2α/ι;τά^
εφημερΐς Κ^ πόλεως, φύλ. 1 Μα!ου 1893 [1300].
ΛΙβΤΣΣΑ, ΔΑΚΙΒΙΖΑ, ΓΚΕΓΠΟνΖΑ
579
ιύπίς χρτ,σίμδυον, όμωνύμως έκφέρεσθαι* υ;
χώ[ΐτί αύττϊ ά'ϊτό του χρόνου τών βασιλέων της
Β'.θυνίας {λ^χ?ι ^^^^ τετάρτου {χετα Χριστόν
αιώνος έκχλειτο Λίβνσοα' (χετα ταύτα έ^τΐ
τών βυζαντινών αυτοκρατόρων Δακίβιζα'
7.τΧ ά:ΓΟ της οθωμανικής κυριαρχίας /κε^που-
;α η Κέϊβιζα, Περί της πρώτης έπωνυίΛίας
λέγεται, ώς εΐ$θ[Λεν, δτι παρήχθη από πα-
ρχρρε'οντος ποταΐΛου Λιβύσιου' περί της οευ-
τ£ρας, ούσης λίαν περιέργου, ούδεν εύρο[Λεν•
::ε:1 Χέ της τρίτης ούΧερα χωρεί άΐΑφιβολία
ΟΤΙ [ΐικρόν παραφθαρϊν και την πρώτην συλ-
Αχβην άποβαλόν, καίτοι ούδαμιου εύρηται
άνευ αύτης γραφόι/,ενον, τ6 βυζαντηνόν ίστιν
ονοιχχ. Δια ταύτα έτχηίΑατίιαίΛεν την πε-οί-
Οτ^ν δτι τ/;ν Λίβυσ^αν ύποκατέ^τητίν ή
Λχχίβ'.ζα• ώς πάντα τα αρχαία ' Οδοιπορικά,
τ^,ίλονεύοντα τ^νά(χα κχΐ του τάφου του Αν-
νίβα, όρίζουτι τ*ίιν Λίβυτσαν έν τψ (Λέτω τ•/5ς
ιαγάλης όδου άπό Χαλκηδόνος ε!ς Νικο;Λν;-
ί•ιχν και λέγουτιν αύτην ταχυδρο^χικόν στα-
Οιιόν, ούτω καΐ οι {λεταγενέστιροι λέγουσι τα
αυτά περί της Λακιβίζης καΐ της Γκεγπούζη;.
ΈτΓοαένως, άρ' ου επΙ του αύτου ση»Λείου
ευρί'τκοι/.εν τα αύτα πράγ[Λατα, έπεται δτι
αί τρεις διάφοροι έπωνυίχίαι ση(Ααίνου7ΐ (λίαν
χχΐ την αύτην κώμην η πόλιν.
Έν τούτοις δ[Λως νεώτεροι ίρευνηταΐ ποι-
χϊΑχς έξηνεγκον γνώμας, όεικνυούιας [χεγά-
Λτν αυτών πλάνην. Ό Λεονγχλάβιος, έχων
υπ' δψει, φαίνεται, τ6ν Πτολεμαϊω', έν ταίς
αεσογείοις πόλεσι καταλογίζοντα την Λίβυι-
'τχν, καΐ αποδεχόμενος την Γκέγπουζαν πα-
ρχλίον, θεωρεί ταύτην κατέχουσαν την θέσιν
τής αρχαίας Άττακου μοίλλον η της Λιβύ<τ-
^.ν ην τοποθετεί (Λίτογειότερον, πάρα την
:;£ριώνυ(Λθν Νίκαιαν, ϊνθα ην χωρίον Λεβούζα
χχλού(Λδνον• καΐ έκλαμβάνων αυτό παριφθαρ-
(«νον δνοαα της Λιβύσσης τούτο θεωρεί επέχον
ΤΓ,ν διάβημον κώμην^. Πρόδηλος η πλάνη.
Ό Δονκάγγιος, φρονών δτι ή υπό του άββά
0Ηϋ)βτΙ, Φ^γχρόνου Ιττορικου τών Σταυρο-
?5?ιών, αναφερομένη Οίνίζα, Οίνίζβηα οί-
νίΐίΐδ Είτιν ή πχ((ΐίΛεουγκίαβΙφΟβ\\Ί^β καΐ
τοντον άντιτάσσων εις τόν Βονσβέκιον, ειπόντα
^ η ίια τόν τάφον του Άννίβου περικλεης
άρχαίι Λίβυσσά έστιν ή Γκέγπουζα, άποφαί-
νιτχι δτι αύτη κατέχει την θέιιν, κατα μίν
τ^ν ΛωνγχΙάβων, της Αστακού, κατ' αυτόν
06 (τόν Δονκάγγιον), της Κιβωτού, της πολλά-
κις έπι τών Σταυροφοριών μνημονευομένης^.
Ό ί,βαΐίβ ύποτίθηιι μεν την Γκέγπουζαν
ούσαν την τών Βυζαν^τηνών Δακίβιζαν, άλλ'
αναζητών έν τη υπό τών 'Οδοιπορικών ορι-
ζόμενη αποστάσει τών 36 — 39 μιλίων άπό
της Χαλκηδόνος την Λίβυσσαν καΐ εύρίσκων
εις τοσαύτην άπόστασιν χωρίον ονόματι Μα-
λίούμ, τούτο νομίζει είναι* έκ τυπογραφικού
βεβαίως παροράματος φέρεται τό δνομα τούτο
ΜαΙβητη και ΜάΙάυΗβϊη παρά τω άγγλφ
περιηγητή*, άντί του ορθού Μοναϋμ κιοί,
ητοι διδασκάλου χωρίον, κοινώς Μαλιονμ κιοϊ
προφερομένου, δπερ ό Χάμμερ, διαπλάσας
άραβικόν, γράφει Μαγάλετ-οί'λ-άλιμε και με-
θερμηνεύει «τόπο;, συνοικία τών ^Αλμενί>,
ούτω καλουμένων τών ίν πάσ*/; τε'χνη ηδυπα-
θους μιμητικής γιγυμνχσμένων αιγυπτίων
χορευτριών^. "Λςιον πράγματι μεγίστης απο-
ρίας η τοιαύτη του ονόματος παρεςήγησις
υπό του διασ7)μου ^Ασιχνολόγου. 'Έτερος
ά^Ι^^ος περιηγητής, ό Αίηβίνοΐϋΐ, την του
Πλουτάρχου περιγραφην της Λιβύσσης ευρίσκει
ακριβώς έφαρμοζομένην ε•ς την Οέσιν του πο/ύ
άπωτέρω κειμένου χωρίου Χάρακος, ού^Ι δε
ι(ς την της Γκεγπούϊ^ης*. Περιττή δλως της
γνώμης ταύτης ανασκευή. Ό ΌΆηνίΙΙβ^^
φ^μφώνως τφ Γνλλίφ [ενθ' αν.], και ά>νλοι
Οεωρουσι Λίβυσσαν την νυν Γκεγ-όυζαν, καΐ
την γνώμην αυτών θεωροΟντες άναμφισβητή-
σιμον, άτπαζόμεθα αυτήν πληρέστατα.
Προα&ήκη κατ'" ^ΑπρΙλιον του 1900, —
Ό Ο. βΰΙΐΗΗώ έν σελ. 1661 της ΒβΓ-
ΗηβΓ Ρίπίοΐοβίδοΐιβ λΥοοΙιβηδοΙιηΓΐ,
1895, έπραγματιύθη τήν θέσιν της Λιβύσσης,
τανθείσης υπό του ΚίβρβΗ πάρα τόν σιδη-
ροορομικόν σταθμόν Δίλ, πρόβας εις βαθείαν
έπιτοπίως έζέτασιν. Τήν είδησιν έμάθομεν
έκ μνείας του Ε, ΟύβνΗΐΐηΐίηβΓ, ΟβΟ^Γ.
^α11^^)ϋ^11, ΧΧΠ* τήν πραγματείαν μή
έχοντες ύπ' βψει, άγνοουμεν τήν γνώμην του
ΒϋΙΐΐναύ' αλλ* ημείς πεπεισμένοι διατελοΰμεν
δτι τό Δίλ, ή Γλώσσα, επέχει τόν Πελεκανόν,
περί ου, ώς ανωτέρω ειπομεν, ί^ομεν άρθρον
{διαίτερον.
1. ΐ6Ηη€ΐανΊΗ8; Ρβηίί. ΤϋΓΟ., § 74, 153.
\. Ώη€αη^€; ΗίβΙ. 0/ρ1θ, ηοΐ03 8υΓ\Ί1Ιβ1ι,00ΧΙ..
2. Ιβαίίβ; Μ' άν.
3. Ηωηνηβν ; \]ϊη\}\Ί€\ί & Ηβίδβ χτλ. σβλ. 163. —
Τοχίβν; Ινθ' άν.
4. Ληι^ινοΗΗ; Ινθ' άν., σιλ. 18, ?0.
5» Π«ρβ\Βιαηϋ/ίί, Ινθ* άν.
280
ο ΕΝ ΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΟνΠΟΛΕΙ ΕΛΛΗΝΙΚΟΣ ΦΙΛΟΛΟΓΙΚΟΣ ΣΥΛΛΟΓΟΣ
Είπθ(Α6ν δτι ή Λίβυτσα η 70 τοιούτον της
θαλάσσγις πλησίον, ώστε τό έττΐ του *Α(ττα*Λ'/)-
νου κόλπου παράλιον, τό χρητιυ'.δυον ώς λι^χην
αύτης η ακάλα, 6φ£ρ« τό αυτό δνθ[Λα, και ώ;
Ικ τούτου , άλλοι (Λέν των συγγραφέων παρα-
θαλάσσιον καΐ άλλοι [Λεσόγειον λε'γουσιν αύτην
τό αυτό συι;.βαίνει έοεξής και δια την Δακί-
βιζαν, ετι οέ και δια την Γκέγπουί^αν.
Οι της Γκεγπούζης κάτοικοι, οί προτΐ[Αών-
τε; την δια πλοίων εκ των λιαένων Έσκι
Χισαρ η Δάριτζα εις Κωνσταντινούπολη
[Λετάβασιν η έπάνο.δον αποπλέοντες καΐ κατα-
πλέοντες ελεγον δτι ηρχοντο άπό την Γκέγ-
πουζαν εϊτε επλεον εις Γκίγπουζαν' ούτως ό
Σεστίνης, παράλιον νορ,ίσας την πόλιν, οτι,
άποπλεύσας έκ Κωνσταντινουπόλεως, ϊπλείν
εις τόν Νικθ[Ληδειάσιον κόλπον, ούριου άνεμου
πνεύσαντος, έφθασε, λέγει, εις τ6 άκρωτηριον
Γκέγπονζε Ύ^Γχεγνέπιζε' αναφερών δε τα κτι-
σίματα του Ταομπάν Μοναταφά και μη βλέ-
Ό τάφος ταυ *ΑννΙβα
πων αυτά, α κατά τό παρόν, γράφει, ούδεν
έραται' έστιν άκρωτηριον, ε(ς άπόστασιν του
οποίου εύρηται χωρίον λεγόμενον Μαΐΐοηα
(Λδθ* ενός χανίου», καίτοι, λέγει, δτι η Γκέγ-
πουζά έστι κααα/ίΐπάς (κωμόπολις), κατοίκους
έχουσα Τούρκους, καΐ εζ μίλια της θαλάσσης
απέχουσα^.
1. 8(ί3Ηηΐ; νΪΆξ^ϊο Λά 0/ροΙί & ΒαδδΟΓ», 1786,
Ό τά^ος ^οΰ *Ανν46α•
Τόν ε (ς έπίσκεψιν του τάφου του *Ανιήβα
εις την Γκέγπουζαν μεταβαίνοντα 6 οδηγός
σιλ. 5 — 7. Ίΐτιαττίθη ούτος χαι ΐις τό άπ' αυτού Μαίω-
ηα λίγο'{Α£νον άνύπαρχτον -/ωρίον πιθανοί^ προ του χβ-
νίου προσωρμυμένη έμενε μαοννα (φορτηγίς), δη ήρώ-
τησέ τίνα περί τοΟ [χέρου;• του δ' άποχρινομενου μαοννα
εστίν έχει, ό περιηγητής έζέλαβεν δνομα του μέρους την
λέζιν χαι έσηαειώσχτο αυτό.
ΛΙΒΤΣΣΑ, ΔΑΚΙΒΙΖΑ, ΓΚΕΓΠΟΥΖΑ
281
ίγει είς την κορυφην λοφίσκου, απέχοντος
ι:λίον -η ηριισειαν ώραν άττό της πόλεως,
νοποανατολί'Λώς αύτης* η κορυφή του λοφί-
σκου, η πόλις Γκίγπουζα καΐ ό σιδηροδρο-
μιώς σταθ{ΐ.6ς <ιχη(Λκτίζουσιν ισοσκελές τρι-
γωνον* η πόλις εύρηται προς βορραν, ό σταθ-
|ΐ4ς προς νότον καΐ ό λόφος προς ανατολάς*
ίπΐ του οροπεδίου τούτου δύο γηραιαΐ κυ-
πάρισσοι έν γραμμγϊ από βορρά προς νό-
τον όρίζουσι τάφον {Ληκους δύο σχεδόν γαλ-
λικών {Αετρων, περί δν ατάκτως διεσπαρ-
αε'να είσΐ ποικίλα λιθάρια. Πάρα την προς
νότον κυπχρισσον ίσταται όρθη πλαζ εκ γρα-
νίτου, ϊχουσα ύψος ενός γαλλικού (χέτρου,
πλάτος τριάκοντα καΐ πάχος δ•καπέντε περί-
που εκατοστών του ρ,έτρου, άνευ ούδενός
σψατος* πάρα δέ την προς βορραν κυπάρισ-
σον κείται κατά γης ογκώδες τ(ΐη(χα πέτρας
συνήθους• έπΙ ομαλής προς μόνον τό άνω
α{ρος χύτης επιφανείας διεκρίναμεν, δια
σρλης η έτερου οξέος εργαλείου λαξευθέν, τό
κόσμημα τούτο ' παρατηρουν-
τες αυτό τε καΐ της πέτρας τό
άμορφον, έπείσθημεν δτι ούτε
είς οίκοδομήν ποτέ, ούτε ε!ς
στολισμόν οίκοδομής έιτε είς
άλλην τίνα χρήσιν έχρησιμο-
ποιήή/) ή πέτρα αύτ/)" πιΟανώ-
τατα ποιμήν, η άεργος τις, πρό αιώνων πάν-
τως, διότι εκ τη; πολυκκιρίας αι γραμμαΐ
του κοσμήματος κχτ/}ντησχν δυσδιάκριτοι,
χχιδιοίς χάριν κχΐ τέρψεως, εύρων όμχλήν την
ιπιφχνειαν, ^σκάλισε τό κόσμημα, της πέ-
τρας κατχκειμένης έκεΐ έπΙ τόπου.
Τούρκος πτωχός, εκεί διημερεύων, δέχεται
τροσφορας τών επισκεπτών καΐ τών έν τη
χώμη κα\ τοις πέριξ κχτοικούντων ε(ς ελχιον,
χϊϊρία ή χρήματα καΐ μετά θρησκευτικής όντως
ιύλαβείας καθ* έσπέραν άνάπτει ίπΐ του τάφου
χινδήλχν η τα κηρία' οΐ περίοικοι ΌθωμανοΙ
Ιιωρουσι τό μνγ{μα θεοφιλούς Μουσουλμάνου
IX τών υπό τόν ίουλτανον 'Ορχάν ίλθόντων
ιίς την κχτάκτησιν της χώρχς κχΐ πολύν
ίποδιδόασιν αύτφ σεβασμόν, άπεκδεχόμενοι
πχρ' αύτου θεραπείας ασθενών, έφ' ω καΐ
πολλάκις αυτοπροσώπως έρχονται ε!ς έπί-
ίχεψιν αύτοϋ.
*Αρά γε τό χώμα τοΰτο καλύπτει τα όστα
του διασήμου άφρικχνοΟ στρχτηγοΰ ; ή άπ'
χΙώνος €{ς α^ώνα καΐ από γενεάς εΙς γενεαν
{αταβιβαζομένη παράδοσις ή μόνη έστΙν ήμΐν
ίνίειξις. Ό ΟΗβναΙίβΤ πιθανόν λέγει, δτι
'Ρλλ. ΦΛ. Σύλλογοε
λείψανα του ^Αννίβα κεκλεισμένα είσΐν υπό
τόν λοφίσκον, περί ου ήμίν ό λόγος, και προς-
κχλεϊ τους περιηγητάς εις άνόρυξιν αύτου προς
έπιβεβαίωσιν ^ Ό /. Μονάίηίαππ έξέφρα-
σεν ενδοιασμούς προς την θέσιν του τάφου του
* Αννίβα καί, στηριζόμενος εις τάς παρατη-
ρήσεις του ί/βα]ίβ, προτιμΛ την γνώμην, καθ'
ην ό τάφος εκείτο χαμηλότερον της Γκεγ-
πούζης, πλησιέστερον δέ της άκτης και της
κοί^/)ς ποταμού^. Έν ετει 1889 ή έν Κων-
σταντινουπόλει Γερμανική Εκδρομική Λέσχη
(ϋβαΐδοΐΐθ ΕχοαΓδΙοη-οΙίώ), έπεσκέψατο
τόν τάφον κχΐ έφωτογράφησεν αυτόν* μέλος
τότε τυγχάνοντες καΐ ημείς έλάβομεν την οω-
τογρχφικήν εικόνα, ην παρεθέμεθα ανωτέρω.
ΈπιγραφαΙ Γκεγπονξης.
Ούδεμίαν σχεδόν εχομεν έκ Γκεγπούζης
έπιγραφήν, αφ* ου την υπό του Α» ΜοτάΙ-
υΐαηη εύρεθείσαν έν αύτη καΐ έν Ιτει 1863
δημοσιευθείσαν, ένα ακριβώς πρό χύτου αΙώνα
έτερος περιηγητής είδε καΐ άντέγραψεν έν
Χαρταλιμη (Καρτάλ), ως παρακατιόντες οψό-
μεθα. Ό /.βα/τβ μόνην ϊνδειξιν δτι ή Γκέγ-
πουζχ κκτείχε θίσιν ελληνικής πόλεως εύρε
κεκολοβωμένην έλληνικήν έπιγρχφήν μετ' χύ-
τόν ό ΑίηβίνοΗΗ είδεν άνευ έπιγρχφής
μχρμχρίνην σχρκοφάγον, χρησιμεύουσχν τότε
ως ποτίστρχν τών έν τω Μενζίλ-χανέ (ταχυ-
δρομικω σταύλφ) ίππων. Ευτυχέστεροι έφά-
νημ£ν ημείς, ίδόντες επίσης μαρμχρίνην σχρ-
κοφάγον έν τ-75 περιοχή κχτηοχφισμένου
έλχιοτριβείου, φέρουσχν τήν έπομένην έπιγρχ-
φήν, έν άρίστ/) μέν κχτχστάσει διχτηρουμένην,
φέρουσχν δμως γρχμμχτικά τινχ σφχλμχτχ
κχΐ λεκτικχς ελλείψεις* εΙς τόν 2 στίχον χντί
αέμχυτήν» αρμόζει «έμχυτη», κχΐ χντΙ της
ασύν» ή πρόθεσις αέν»* είς τόν 4 στίχον χντΙ
τής ονομχστικής πτώσεως (τεθείσης πιθχνώς
έκ μιμήσεως του έν τψ χ' στίχφ επίσης, ορ-
θώς δμως, είς τήν χύτήν πτώσιν έκφερόμένου
επωνύμου της Φάητής), αρμόζει ή δοτική είς
τό έπώνυμον του Σωκράτους* τούτο δ* έξά-
πχντος έλλειπτικώς τεθειμένον εστίν, άντΙ «ό
κχΐ Εύπους» ή μάλλον χντΙ του «ό κχι Εύπο-
λις», εκείνο μέν δν πρωτοφχνές δνομχ κύριον,
τοϋτο δέ σύνηθες. Τχ λοιπχ γρχμμχτικχ λάθη
είσΐν εύνόητχ.
1. ΟΗβναΙίβν; νογΗβ^β άβ Ια ΡΓοροηΙίάβ βΐ (Ια
Ροηΐ-Εαχίηβ, Ρατίβ 1800, σιλ. 39.
2. V έν Κ/ηόλει Έλλ. Φά, Συλλ. τ. ΙΖ', σιλ 193.
Τ(ίμος ΚΖ' 36
1
282
ο ΕΝ ΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝυΥΠΟΛΕΙ ΕΛΛΗΝΙΚΟΣ) ΦΙΛΟΛΟΠΚΟΣ ΣΤΛΛΟΓΟΣ
1.
ηΦκαιΙμαΛτρ&ΗνΤαΗ
ζ&ζαεμαυτηντηνπυαια0νταυτηνεθηκασυντ8περι0ρισμε^
τ0π&καιτ&γλυκυτατ8μ0υανδριαυρηλι& /^^^^
καιβουλομαιμετατοκατατεθηναιημασμηδεναετερον
τεθηναιειστηνπυα^λονταυτηνειμηεανεπειξειτεκνον
ημ&νοσδανπαραταυταποιησιδ&σειπροστειμουτ& ,.
ΤΑΜΕΙ&
^«4
10.
ΚΑ1ΤΗΠ0ΑΕ1^7Κ(1> ΚΑΙΤΗΑΡΒΕΙΛΙΑΝ&ΝΚ&ΜΗ ^^
ΧΑΙΡΕΤΕ
*Αναγιγνώσχθ(Λεν λοιπόν διωρΟωριένην ττ,ν
έπιγραφην ούτω.
Φιλητή, ή καΐ Ματρώνα
ξφσα έμαυΓΐ|| τήν ίτύελον ταύΓην έθηκα έν τφ
[ιτεριωριομένω
τόπφ καΐ τφ γλυκυτάιτφ μου άνδρΐ Ανρηλίψ
Σωκράιβι, 6[ς] καΐ Εύιτος (;)'
5 καΐ βούλομαι μετά τ6 κατατεθηναι ήμάζ μηδένα
[έτερον
τεθήναι εΙς τί|ν ηύελον ταύτην, είμί^ έάν έίτείξη
[τέκνον
ημών. Ός 6' άν Λορά ταδτα «τοιήοει. δώβει
[προστίμου τφ
ναμ€(φ^ λ6', ΐίαΐ τζ «όλει λα', καΐ τί| *Λρ6ει-
[λκίχ'ών κώμτ) λα'.
Χαίρετε.
Έ ^χώμη *Αρβεάιανωντ^ άτταντδ^, υπό
διαφόρους γραφχς, καΐ έν άλλαχς έπιγραφχίς,
άναιςαλυφΟβίσαις έν τψ ρ,Εταζυ χώρφ τ^ς
ττόλιως Ν(Χθ[ΛηδΕ{ας χχΐ τίίς χώ[Λης Τούζλων,
βΰριτχοιχίντι; Ζνα στχθμόν έντιυθεν της Γκεγ-
πούζης ττρός ττ,ν χρωτ£ύουσαν• αΐ δΐ γραφαΐ
αύταί βίσι* α' '/Ιρ/ίειλανοΣς• έν έτριγραφί^
ινρθ€ρχθ|Λίνη έκ νικροταφβίου τταρα την ΝικΟ-
ριήδιιαν, τΓίοιληφθβίτη έν τφ 0. Ι. Ο. ύ:;* άρ.
3785* β' ^ΑρβιΙλανών' έν έιτιγραφη, Μψί^χ^
έν τφ {βρφ όρΟοδόζφ ναω της Ζωοδόχου 11η-
γ^ς έν τ^ί κώριη Τούζλων, δη[Λ09ΐΐυ9ιίσΥ) ύτΛ
του Χρ, Παηαδοηούλσυ Ιν τώ ύττ' άριθριόν
2596 [6/18 Όκτωβρίου 1877] φύλλψ της
ίν Κωνσταντινουττόλει έφη|Λ6ρίδος €ΝεοΙόγοντ>,
καΐ *Αρβηλανών κχτα την δη|Λ0<τ{£υτιν τ^ς
αύτιίς έιτιγραφης υπό Μ. Γιδεών, έν τη τότι
συγχρόνφ «Πρωία»** γ' *Αρβιλανών' έν
1. Το σημιϊον τούτο σημαίνϋ, ως γνωστο'ν^ δηνάρια.
2. Λί. Αίίώϊ'• Άχρίτας χαι Τούζλ«• σ€λ. 200,
σημ. 1 (Βίχον. ήμιρολ. 18%, 6πό 'Ιω. 'Ιωαννίδου^ έν
Κων/π<{λιι, 1895).
έΐΓΐγραφί5 προιρ/θ|Αίνιρ έκ Νικομηδιίας, ί73{ΐο-
σιΐυθιιν/ί κατά δύο αντίγραφα υπό του ^.
Η. Μοτάίηίαηη, έν τψ περιοδική τίς έν
Αθήναις Γεριχανικ^ίς Σχολής [τ. XII, «λ.
171 άρ 4]• δ' * Αρβειλιανων' έν τη ύφ* γ){ΐων
$ηριοσΐ6υθ{λίνη ανωτέρω επιγραφή, Πχφχι
αύται αΐ διάφοροι γραφαΐ του όν6{>ίατος της
κώ(Λης αναφέρονται είς ριίαν καΐ την αύτην
κώ(Λην, ης τ/)ν βί^ιν άγνοοΰ{αν• καΐ άλλα
τοπικά ονό[Αατα, |ν βιβυνικαίςίπιγραφαΐς ρ,νη-
(χονιυό(Λενα, ϊχουσιν αψα κατάληξιν, άτινα
παρατι'βησιν ό Ι. Μθ7'άίηΐαηη [ίνθ' άν.]•
τοιαύτα δ' ιύρ{<τκο[Αΐν καβ' άπασαν την 'Ιλ-
λυρικην χ«(>σ9νησον, πλείστα δΐ καΐ έν τη
νήσφ Κρήτη ^.
Ό Μ. ΛΑβών λίγει' «έν τ% επιγραφή
αναφέρεται ηόλις καΐ κώμη *Άρβηλα, π<ρΙ ης
ού γίνεται νεωτέρα [Λνεία* άρα [ειπεν έν τη
έφη[ΐερίδι «Πρωία» πρώτος ό πα^τχωρήσας
τάς έπιγραφάς Β. Ζώτος] ού {ΛαΛρχν των
Τούζλων Ικειτο πολίχνη καλου(Λέν/3 'Αρβηλα*
[ένθ' άν.]. "Απασαι αι ύποδειχθεΐσαι εν τοις
άνω έπιγραφαΐ^ παραλείπουσι τό δνορια ττ5ς
πόλεως, ένψ άναφέρουσι τό της κώμης• έξ ού
ε{κάζθ[ΐ.εν δτι αύτη ύπήγετο διοικητικώς ι!ς
πλησίον κεΐ[Λένην πόλιν, ούχΙ βίβα^ως ό(ΐ.ώνυ-
(Λον επειδή δέ αί περί ών ήμίν ό λόγος έπι-
γραφαι προέρχονται έκ (χερών πολύ άφεστώτων
αλλήλων, άπό Τούζλων (λέχρι Νικομήδειας,
αδύνατος αποβαίνει ό ορισμός τίς κώμης τών
Άρβηλανών, έκτος νεωτέρων ευρημάτων σχε-
τιζομένων αύτη*. Είς την ύπ' αριθμόν 3785
του 0. 1. Ο. παρατεθειμέναι εύρηνται είκασται
1. Λί. Χονρμούζης' Κρητιχά, σιλ. 44, χΐ.— Πρβλ.
α. Ι. Ο., «ρ. 3788.
2. Ό Γ90€ών (ενθ* άν., σ<λ. 205), άγνο<&ν τας ^λβ(
μνιίβς, »ίχάζιι Τ'^ν βίσιν *Αρ€ιίλων ι{ς τό Τα«ίρ•β6β.
ΛΙΒΓΣΣΑ, ΔΑΚΙΒΙΖΑ, ΓΚΕΓΠΟνΖΑ
583
τινίς τοϋ Ηοββ, καθ * ας ή κώμη αύτη ταυτί-
ζεται χρός τό ΕτΛίΐΙο του ΙΙιουτιγχεριίου
^ίναχος, ορίζοντος αυτό Κώδικα αίλια άφι-
5τά(ΐινον της Ν(Χθμ.ηδ(ίας έττΐ της άττ' αύτης
ιΐς Νίχαιαν άγούσης, τό η τον Έρψωλον του
Δίοατος, έιτίνβίον έπΙ του Άσταχηνου χόλττου,
ΗψΤίύΐΐΙαίη του Ίεροαολνμιτίκον Όί^ουιορι^
χον, την χαρά ΠτολεμαΙφΈρφ<Ηαν' $1ς ταύτα
7Γαρατηρου{αν 6τι την μέν Έρίβοιαν ό /Ττο-
Ι^ίαιος τάσσιι έν ταίς [Λίσογιίοις πόλεσι τ^ς
Βιθυνίας μιτα την Λίβυτσαν, τόν δ^ Έρί-
βωλον η τό Έρίβωλον ό άίίον όρίζιι ρητώς
λίγων «... Έριβώλου του έτΓίνιίου του καταν-
τιζι'ρας ττίς τών Μικορ.ηδέων πόλεως δντος...»
ίΤΓΟρών ά[ΐχ δτι ό «ν αύτω χαταντη<τας Μα-
χς&ος διέιτλιυΦίν ιζ αύτου αείς τήν ΧαΙχη^
ίότα• ου γαρ ίθάρσηιιν Ις την Νικομήδειαν
άοΜέύ^, φοβηθείς τόν τϋς Βιθυνίας &^-
/οντα...]ί^. Αυτός λοιπόν ό Έρίβωλος, ό
του Δίωνος εστί χαΐ ό πάρα τφ Πεουτιγκε-
ριίφ πίναχι καΐ ό πάρα τφ ^Ιεροσολυμιτιχφ
Ό&οιποριχω (Λνημ.ονευό(Λενος, καΐ ό κατά τόν
ίνατον α{ώνα ίν τψ συναξαρίφ Νικήτα πα-
τριχίου του όριολογητου άναφερόιχενος Έρίβω-
Ιος, Γ/ ω προάστειον άφιέρωται υπ* αύτου τνξ
ίν Κωνστχντινουπόλει Μονή της Χρυτονίχης*.
Έ:Γ0(ΐίνως ουκ ορθώς ό Γεδεών [ίνθ* άν.,
«λ. 198] νομίζει τό Έρίβολον του Συναξα-
ριΤΓου κείμενον πλη<τίον του ΙΙαντειχίου. Φρο-
νον|αν Χ' ίπΐ πά<τιν δτι μετχζυ Έριβώλου
χιι Άρβηλανών κώμης ουδεμία ύπάρξαι σχί-
«ς δύναται.
Ό ΗαηΐηΐβΓ [ενθ*άν., σελ. 156] τό πάρα
τ^νχοταμόν Δράκοντα εύρισχόμενον πολίχνιον
ΈρίγΙί νυν καλούμενον, λίγει δν τ/,ν Έρί-
βοιαν χαΐ Έρίβωλον φαίνεται δ' ίτι τούτφ
ΐτΕται χαΐ ό ΤβχίβΓ [Αδίβ ΜίηβϋΓβ, σελ.
70, εχδ. ϋη. ΡίΙΙ.], ό Ι^αΙίβ έν τούτοις
7^ ^Μΰη αναμφιβόλως επόμενος, ακριβώς κα-
τένβντι της Ν'.κομηδείας εσημειώσατο τόν
Έρίβωλον έν τω έπισυναφθίντι χάρτη ε(ς τό
«φχ(ανον πόηομα αύτου. Τό Ερέγλι κιιται
^λίί μχχρχν ττίς Νιχομηδ$ίας, παρά τω νυν
Χιρσέχ* τούτο και μόνον, ή τοιαύτη δηλαδή
4ς^ αύτου, άποδείχνυσιν δτι ουδόλως επίχει
τιιν θίτιν του Έριβώλου, την υπό του Δίωνος
όρι,οαίνην περί του Έρίγλι οι γράψαντες τα
Β'.9•^τίΐχά [Κλεών, και Παπαδόπουλος] γρά-
1. Δίωρ Κάοαος- ^ωμι. (στ. βιβ). Ι,ΧΧνίΠ, § 39.
1 Νικόδημος* Σνναξαριττιζς, 13 Όχτωβρίο'^ [Ιχ$.
ΒΐΗΠβς, 181»•].
φουσί τίνα έν σελ. 92 — 93 του έργου αυτών,
όνομάζοντες αυτό Ήρόκλειον. 'Αρχιχώς τό
χωρίον ητο μεσόγειο ν είτα οί ΌθωμανοΙ
κατηλΟον είςτην παραλίαν καΐ σχηματίσαντες
συνοικίαν ελαβον αύτοΙ τ-^ν έπωνυμίαν, Τεπί-
κιοϊ ονομάσαντες τό παλαιόν χωρίον ι. ΤοΟτο
συνε'βη πρό δύο αιώνων. Νομί^ομεν δτι τό
χωρίον έπίχει την έν τφ Καταβολίφ Μονην
του ΉρακλεΙον, περί ης ίδιαιτέρως πραγμα-
τευόμεθα.
?. Έν τω κυπαρισσοφύτφ νεκροταφείφ έπΙ
τμήματος μαρμάρου εύρον τα γράμματα
ΟΤ^ΙΗΛ
βυζαντην^ς έποχης.
3. Έν τφ αύτψ με'ρει έπΙ μαρμαρίνου
βάθρου τετραγώνου*
ΥΠΕΡΤ8Ν
ΔΕΣΠ0Τ8ΝΜ0Υ
ΚΑΙΕΜΑΥΤΟΥΚΑΙ
Τ&ΝΕΜ&ΝΠΑΝΤ&Ν
Ή ύπ' αρ. 8792 έν τφ 0. Ι. (χ. περιλαμ-
βανομένη επιγραφή
ΥΠΕΡΤΟΝ
ΔΕΣΠΟΤΟΝΜΟΥ
ΚΑΙΜΑΥΤΟΥΚΑΙ
ΕΜ&ΝΠΑΝΤ&Ν
μικρας παρουσιάζει παραλλαγάς' ήδυνάμεθα
ίσως την αυτήν ειπείν, ε( μή έγνωρίζομεν έκ
τών σημειουμένων αυτόθι δτι εύρίσκετο έν τ%
κώμηΧαρταλιμ^Ι, πεμπτφ νυν σταθμφ σιδη-
ροδρομικά) από Χαωαρ-πασί, άντιγραφεισα
υπό του Βελοίου τφ 1762, έκτος άν παρα-
δεχθώμεν μεταφοράν αύτϊίς, συνήθη ούσαν,
ώς ιύρήσομεν καΐ έν έφεζης έπιγραφ^ί.
^1 . Έν παντοπωλείφ πάρα τόν ΜενζιλχανΙ
μετά πολλοίς εύλαβείας έφυλάσσετο τό ατελώς
ένταυθχ είχονιζόμενον μαρμάρινον άνάγλυφον,
εν τΐ7ΐ βεβλαμμίνον έχον την έπιφάνειαν φί-
ρον έν τοις άνω μέν δύο γραμμάτων στίχους,
έν τοις κάτω δε τρεις, έν πολλοίς ήμίν ακα-
τάληπτους.
1. Αί ιΐδτίσιις αύται Ιν τοις Βιθυνιχοις' ό Β^ 8βΒΗηί
ίν 1τ<ι 1781 άναφέριι παράλιον Έρ4γλι, χαι άλλο ομώ-
νυμο ν παρά τό $ρος [Ινθ* «ν., σιλ. ^].
384
Ι1Η
1
ο ΕΝ ΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΟνΠΟΛΕΙ ΕΛΛΗΝΙΚΟΣ ΦΙΛΟΛΟΓΙΚΟΣ ΣΤΛΛΟΓΟΣ
ΑΓΑΟΗΤΥΧΗΜΑΡΚΟΟΟΤΑΤΙΟςίΟΥΧίΑΝΟΟΚΑΚ
5Ν0€ΙΡΥ4»0€ΟΤΡΑΤΐωΤΑΚΠεΓΡΗΟ€ΚΙΗ<ΙΠΠΙΚ
0Ι6ΠΙΤωΝΚΙΑΝ€(ι)ΝωΝΤ0)ΝτωΝΚΑΙΝ0ΥΜ€ΡωΝΚΑΙ0Ι
••ΟΥΝ0ϋΝ€ΟΟΗ:πεθΤωΝ€ΚΟΥΝωΡΙΑα€ΥΧΑΡΙ€ΤΟΥΟΙΝΑ€Υ
ΚΑΑωΗ^ΥΟΟεΠΙΜελΗΤΙΚΤΗΝωΝΚΑΐΟΑΡΟσ
5. Ή επιγραφή 3791 έν τφ Ο. Ι. Ο. έξι-
δόθη, ώς σηρ,Είουνται οί έκΧόται, υπό του
Ηβη$ΐηρβΤ άπό των έν ϊτβΐ 1762 γινο-
(Λένων αντιγράφων του ΒεΙσΙου, εύρόντος
αύτην έν Χαρταλιμη [Οοτίαΐ ρΓΟρβ Ρβπΐΐΐί].
Ταύτης πληρίστιρον καΐ έρθότιρον κ6{(Λ6νον
έ$η|Λ09{ιυσι [Λβτα ενα άχριβώς αΙώνα, τφ
1868, έ Α, Μονάίηίαηη [πατήρ], εύρων
αύτην έν τη αύλη τε}Λένους τίς Γκεγπούζης.
Άνα|Λφιβόλως έν έπκτχευη του τερ,ένους κατά
τό διαρρεύσαν χρονικόν διάστημα (Λετεκο(Α(-
σθη έκ Χαρταλιμης τ6 ένεπίγραφον (Αάρμαρον
ίΐς την Γκέγπουζαν, ώς καΐ ή προρησθειτα
επιγραφή έκ Μάλτεπε. Έχει δΐ τό [λέν άντ{-
γραφον του ΒεΧσΙου ούτω :
ΘΕ8ΣΑΒΑΧΙ&ΠΑΝΣΑ
ΙΡΑΝ&ΘΟΜΒ&ΜΟΝΑΝΕ
ΣΤΗΣΑΜΑΞΙΜΟΣΜΟΥ
ΚΙΑΝοΥΕΥΧΑΡΙΣΤΗΡΙΟΝ
ΕΤΟΥΣΤΣΕοΥΗΡΟΥΚΑΙ
ΑΝΤβΝΙΝοΥΣΕΒΑΣΤΟΝ
άναγιγνωσκόμενον υπό του ΗβΗβίη^βΤ:
θεφ Σα6α[^1φ Λ.αν[κο
ι]ράνα) [τ]6[ν] βωμόν άνέ-
οτησα Μάξιμος Μου-
κιανοΰ εύχαριστήριον.
Έτους θ' Σεουήρου καΐ
ΆντωνΙνου Σε6ασι[<ϊ)]ν.
Τό δέ του Μόρχμανν ^ ούτως :
ΑΓΑΘΗΙΤΥΧΗΙ
ΘΕ&ΣΕΒΑΣΤ&ΚΑΙΣΑ
ΑΝΤ&ΝΙΝ&Τ0ΝΒ8Μ0ΝΑΝΕ
ΣΤΗΣΑΜΑΗΙΜΟΣΜΟ
ΜΙΑΝΟΥΕΥΧΑΡΙΣΤΗΝ
νΤΟΥΣΤΣΕΟΥΗΡΟΥΚΑΙ
ΑΝΤ&ΝΕΙΝΟΥΣΕΒΑΣΤ&Ν
\. Λ. ΜοηΙΙηχαηη; ΙπδεΙιπίΙοη αυδ ΒϊΠινηίοη .
Ιν τώ τ£ύ-/€ΐ Μαρτίου 1863 του πιριο^ιχου ΒίΙζιιηΙχ'-
ποΗΐβ (ΙβΓ Κόηί^Ι. ΒανβΓ. ΑΙί&ά. άβΓ λνϊ»8<Μΐ-
βοΙίΗΛβη, άρ. 52.
ΛΙΒΓΣΣΑ, ΔΑΚΙΒΙΖΑ, ΓΚΕΓΠΟΥΖΑ
285
αν!χγιγν<οσκθ{Λ6νον :
Άγαθς τύχη•
θ εφ <ίε6αοτφ Καίσά[ρι]
*Αντο)νΙνιρ τ6ν βωμον άνέ-
στηβα Μάξιμος Μ . .
μιανοϋ βύχαριστ . , .
. . . 0[εών] Σεουήρου καΐ
Άντωνείνου Σεβαστών.
ΌδτΓ)γού(Λ6νοι έκ των δύο διαφόρων άντι-τ
γράφων ά.ναγιγνώσχ.0(χ.6ν την έττιγραφην ου-
χ<«>^: α *Αγα6•/ί τύχτ)• θεοί σεβαστζ) Καίσαρι
'-^ντοονοτο τόν βωρ,όν άνέστησα Μάξιμος
Λΐ€>ν^€ΐ€α^ον εύχαριττηριον. Έτους θ', Σβουη-
ρο^^ ΧΛΐ Άντωνείνου Σεβαστών». Κατά τους
έχδό-Γ«ς του Ο. Ι. Ο., τό έτος άντι<ιτοι/εί προς
-Γ0 206 ά•ό Χρίστου.
[ΤΤροσ^κη κατ* *Απρίλιον του 1900. —
Ό Α^ ΚοβΗβ άνευρε τ6 [Λάρ[Λαρον ττρό
-Γ^ς θτ^ρας του τζα;Λ{ου Μουσταφά πααα' καί-
-ΓΟί δε λέγει αυτό κεχωσ^Αε'νον εν (;.έρει εις την
γίν, ορίζει εν τούτοις πλάτος και (λήκος αύτου
0.65— |— 0.55 (Χ. καΐ τό ύψος των γρα[Α[Λά-
τ-ων εις 0. 03. 5 {Λ. Δυνηθείς ν' άντιγράψη
α,όνον τους πρώτους στίχους, άνέγνω : ΆγαΟη
τύ/τΓ/ θ ε ω Σαβαζίω Πανααγανφ κτλ. ώς εν
τζ> Ο. Ι. ο., και θεωρεί έσφαλ(Λένην την του
^χρΛ ΒελαΙφ πανααιρανω ονόματος [Λεταβο-
λτ,ν Οίυά του ΗβΙΐβίπρβΓ είς ΠανκοιρανΙο,
χναγνους ό ίοιος τό πρώτον γρά(Λ(/.α του τρί-
το•* στίχ^ου ώς Γ καΐ τα εν τέλει του β' ώς
ΣΛ, καΐ (/.(αν ρ.όνην έςήγί^σιν διδούς, την
ύττόθεσιν ίτι τοπικόν τι ^ίνορ-ά έστι τό έπώ-
"νυρΛν το ντο, διότι ηκιστα πιθανην νθ(/.ίζει
σγέσι^ αύτοΰ προς την λέςιν παν^αγίαν, ση-
μχίνουσαν την πανοπλίαν [ΚΙβίηαδΙΗΐίδοΙίβ
δίαοΐίβη V, Νο 21 , εν σελ. 425 του XXIV
τό{χου (1899) του Αΐΐΐθπίδοΐΐβ Μίΐΐΐΐθίΐ-
1ΐΐη$?θη]. Άγνοών 6 ΚοβΤΐβ την δηρσίευ-
σιν του Μοτάίηίαηη^ αναφέρει [λόνον την εν
τφ Ο- Ι- Ο. ανακριβώς γενορ.ε'νην' ώστε εκ
τίς Β-ηρ.οσιεύσεως αύτου την ακριβή του [^αρ-
α,άρο\> θέσιν (λόνον γνωρίζθ(Λεν, έ;Λ[/,ε'νοντες εις
ττν ΰφ' η^λών διδθ(Λε'νην άνάγνωσιν έπΙ ττί
^χ<7£ΐ των αντιγράφων άτυ/ώς δεν άνεύρο-
α^ν τ6 ρ.άρ{;ιαρον κατά τίνα πρόσφατον ήρ,ών
ίπίσκεψιν του τόπου, [ΑαΟόντες ότι κατε/ώ'τθη
χχθ' ολοκληρίαν εσχάτως!.
6- ΈπΙ του εκ γρανίτου κίονος, περί ον η
εις τόν (/.ιναρέν αν άγουσα κλψα^, εν τψ
τζχίχίω του Σουλτάνου ^Ορχάν σώ'^εται πεν-
τάκτινος βυζαντηνη επιγραφή, πάσας τάς
λέζεις συντετ(Λη(Λίνας έχουσα* συ(Απληρώσαν^
τες όσας ήδυνήθη[Λεν άν6γνω{Λεν τα έπό(Λ«να•
+ Μνήοθητι, Κύριε, τών >)η^χών
των δούλων <$θϋ ΚωνοταντΙνου μοναχού
χού νέου χ Στεργίου [ή*ΙερεμΙου]. Ιωάννου
.... χοΰ Κωνσταντίνου, Βασιλείου
μοναχού Οίκο νόμου
5 ε*, ο +
Φρονου(Λεν δτι έν τψ ε' στίχφ ευ'ρηται ή
χρονολογία* τοις έπιγενεστε'ροις συνιστώρ,εν
την πλήρη άνάγνωσιν και την εν όμοιοτύπφ
εκδοσιν, του ή(Αετε'ρου άποτυπώ[Λατος ατε-
λούς δντος.
ΤΑ ΒΟνΤΙΟν
Οί διεζερχό(Αΐνοι τους βυζαντηνούς χρονο-
γράφους γινώσκουσι €τό Ιμπόριον τών Βου-
τίον», (/.νη[Λθνευό(Λενον (;-έν υπό πέντε τοιού-
των, εν (χι3^ δ[χως και τνί αύτη περιπτώσει,
εις την ε (ς αυτό γινο[Λένην {/.ετάβασιν Γπρό-
κενσον] του αύτοκράτορος Λέοντος του Σοφοϋ
κατά τό 904 έτος α προς τό έγκαινίσαι την
(ΑΟνήν Χριστόφορου πρωτοβεστιαρίου αύτου».
Έκ τών πέντε χρονογράφων 6 [λέν Λέων ό
Γραμματικός [σελ. 422, Ε. Κ.] γράφει «τών
ΒοντΙου^' ό δε Γεώργιος Μοναχός [σελ. 557,
Ε. Η.], ό ^Ανώνυμος [βιογράφος Λέοντος υίου
Βασιλείου, ^ κ', σελ. 225 Ε. Κ.] καΐ ό Αώρ-
γιος ^Αμαρτωλός [σελ. 783, εκδ. ΜηναΙί]
^τοϋ Βουτίον^, καΐ ό Γεώργιος Κεδρηνός, ένα
όλον α(ώνα (χεταγενέστερος τών άλλων [σελ.
000 Ε. Η.] «του Βοαιτίον». ΙΙερΙ της παρα-
γωγής τής έπωνυ(Λίας είτε περί τής θέσεως
ουτ' ες αυτών τις ουτ' έκ τών εκδοτών Ιτη-
(Λειώσατό τι. Μόνος ό έκ τών συγχρόνων
.Σκαρλάτος λέγει τοποθετητέον τό έμπόριον
τούτο εις την βιθυνικήν άκτήν έπΙ του 'Αστα-
κηνου κόλπου, καΐ οτι άπό του ύπατεύσαντος
286
ο ΕΝ ΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΟΤΠΟΛΕΙ ΕΛΛΗΝΙΚΟΣ ΦΙΛΟΛΟΓΙΚΟΣ ΣΤΛΛΟΓΟΣ
έν ϊτ6ΐ 487 χαΐ αύθις έν ετει 510 έλαβε την
έπωνυ(Α{αν^, προαχθείς είς τούτο ϊσως διότι
πάρα Κεδρηνφ άπαντ^ ό τύπος <ίΒοαιτίον:»,
<τυ(Απιπτων έν (/ε'ρει τω έν τοις Ραβίί [τοις
συνεκδεδοΐΛενοις τζ) Χρονικφ Παοχαλίφ XIV
των δβίβοΐα κτλ.] κατά τα ετη ταύτα άνα-
φερο(Λένφ ονό(Λατι του υπάτου Βοητίον, άντΙ
βοι/^ίίον, φερο(/.ε'νου έν τω Χρονικφ Πασχαλίφ
κατά τε τα αύτα ετη καΐ κατά τό 522 [524,
κατά τόν ΜίΐναΙί, Εδδ. άβ οΙΐΓ. Βγζ.]. Ό
Αονχάγγιος έν ταίς ση(Λειώί7εσιν αύτου εις τό
έτος 487. του Χρονικού Πααχαλίον τρία
διάφορα πρόσωπα δντας λέγει τους υπό τό
δνθ(λα τούτο ύπατεύσαντας* ένα (Λεν τον
έν ετει 487, έτερον τόν έν ετει 510, δστις
ην ό ρητωρ ά(Λα καΐ φιλόσοφος Σεβερίνος
Βοέτιος, δια του γρά|Α|Λατος τ [ούχΙ ϋ] ως
καΐ έν ταίς έκδόσεσι των συγγρα(Λ|Λάτων αυ-
τού γραφό{Λενος, και τρίτον τόν έν ετει 522 συν
τω Συμμαχώ ύπατεύσαντα, ους ό Σιρμόνδος
άμφοτε'ρους υιούς λέγει του φιλοσόφου Βοε-
των, Άναφε'ρεται καΐ τέταρτος Βοψιος ύπα-
τος, παυθεις τω 577 ετει^»
*Αγνοου|Λεν έαν ύπάρχη σχέσις τις [Λεταξύ
του ονό(/.ατός τίνος των υπάτων τούτων και
της έπωνυ(Αΐ'ας του έ(Λπορίου, καίπερ γνωστού
δντος δτι πλεϊσται τοιαύται, εντός τε και πέ-
ριξ της Κωνσταντινουπόλεως, παρήχθησαν
από των ονθ(Λάτων διαφόρων αρχόντων ώς
τα *Αν&εμίον, τα ΑΙ^ερίου, τα Βιγλεντίον, τα
Δαρείου, τα Ευγενίου, τα Μαρτινακίου, τα
Φλώρου κτλ. Άλλα γνωρίζθ(/.εν σχόλιόν τι,
φέρον (χαρτυρίαν έκ των Βιϋυνιακών του
^Αρριανοϋ, τρεις και η[Αΐσυν όλους α{ώνας
προγενεστέρου του πρώτου [Λνη(7.ονευθέντος
υπάτου Βοη•&είου η Βοητίου, τό όποιον λέγει
την Λίβυσσαν καλου[;.ένην τότε «τα Βουτίουτ^,
Τό σχόλιον, δη[;.οσιευθ6ν υπό του Κράμμερ^,
επάγεται ε {ς τους έςης στίχους του βυζαντη-
νου ποιητου Τζέτζη [Χιλ. 1,798}
Αυτός δέ φάρμοικον π^ιών θνήοκει προς ΒιθυνΙαν,
ίτρός «ι χωρίον Λίβυσσαν καλούμενον τ!^ κλήσει,
δοκών θανείν εΙς Λίβυσσαν πατρίδα τήν οΙκεΙαΝ'•
ήν γαρ *Αννίβ(^ τις χρησμός, ούιω πως γεγραμ-
μέ νος :
ίΛίβυσσα κρύψει βώλος Αννίβα δέμας».
1. Σκαρλάτος' Κ/πολις, τ. Β', σελ. 283.
2. Μηηιίί; ΙνΟ' άν., ίΐΗιΙίΙ, σελ. 697.— /Μαπι-
()ΪΗϋ; σημ. είς Χρον. Παοχ., ίτος ια' Ίουστίνου Β'.
3. ΜίΙΙβΓ; ΡΓα^πι. ΗίδΙ. Οι•., Ι. 111, σελ. 000
[Ιχδ. ΒίοΙοΙ], χατά τόν ΟναΏΐβν, *Ανέχδοτα, τ. III.
»λ 353.
Εις την του δευτέρου στίχου φράσιν απρός
τι χωρίον Λίβυσσαν» τό σχόλιον λε'γει: ϊδ
νυν καλούμενον τα Βουτίου, ώς *Αρριαν6ς
έν Βί&υνιακο'ίς γράφει». Έπι του προκείμενου
γεννάται ήμίν ή έζης απορία* άν έπι *Αρρια-
νου ή Λίβυσσα έκαλείτο τά Βουτίου, πώς ούδ'
ό Στέφανος Βυζάντιος, ό πολλά έκ τών Βιύν•
νιακών του *Αρρκινου άρυσάμενος, ούδ' ο1
κατά δύο καΐ πλέον αιώνας μεταγενέστεροι
τούτου συγγραφείς διέλαβόν τι περί της πλη-
ροφορίας ταύτης; Είς έπίλυσιν της απορίας
δύο τίνα παραδεχόμεθα' α' δτι διεφθαρμένον
περιεσώθη ημϊν του σχολίου τό κείμενον, μεταλ-
λαγείσης της αρχικής σειράς τών φράσεων*
την φράσιν ώς *Αρριανός έν Βν&ννιακόϊς γρά-
φει ύπολαμβάνομεν προτασσο^ένην της φρά-
σεως ((τό νυν καλούμενον τά Βουτίου:^, και την
μαρτυρίαν φερομ,ένην είς πίστωσιν του έν τω
χωρί<ι) ΛιβύσσΤί έπελθόντος θανάτου του Αν-
νίβα, ούχΙ είς την της επωνυμίας τά Βουτίου
κατά τους χρόνους του σχολιογράφου' β ' δτι η
μεν πόλις, μεσόγειος ούσα και πόλις ου τυχαία,
διετή ρήσε τό άρχικόν αύτης δνομα μέχρι τών
τελευταίων χρόνων, ό δ' έπι του Άστακηνου
κόλπου λιμήν αύτης, αόριστον πως έχων
δνομα, έλαβε την έπωνυμίαν «τό έμπόριον
τών Βουτίου» από τών χρόνων ϊσως του !4ρ-
ριανου καΐ διετήρει αυτόν καΐ έπι τών μνη-
μονευθέντων βυζαντηνών χρονογράφων. * Αλλα
και έν τοιαύτη περιπτώσει ετι ό γράψας τό
σχόλιον σφαλλόμενος φωράται* διότι την έπω-
νυμίαν ταύτην δίδωσι τη πόλει Λιβύσστ,. Ό-
πωςδήποτε ό'μως ευρίσκομεν την θέσιν €τών
Βουτίου» παρά την νυν Άριτζοΰν [Δάριτζε].
Ενταύθα του λόγου γενομένου ήμίν παρα-
τηροΰμεν δτι ό Σκαρλάτος έσφάλη γράψας δτι
ό Λέων μετέβη είς τά Βουτίου ((απερχόμενος
εις τάς έν τω δρει του Δαματρύος Νοσσιάς,
δπως έγκαινιάσ•/) την έκεϊ κτισθεΐσαν μονήν του
ευνοουμένου αύτου Χριστόφορου Σαμωνά του
Πατρικίου και Πρωτοβεστιαρίου». *Η μονή
τών Νοσσιών ητο έν παραλία) τόπω και ίδρύθη
χάριν του Παρακοιμωμένου Κωνοταντίνον,
ευνοουμένου του αύτοκράτορος τούτου* έπι του
δ'ρους Δαμχτρύος μονήν ε?χεν ό πατρίκιος
Σαμωνάς, την έπιλεγομένην τών Σπειρών ^ .
Εις τά Βουτίου μετέβη ό Λέων δπως έγκαι-
νιά'τνΐ τήν μονήν του πρωτοβεστιαρίου -Χρ*-
1. Βλέπε σελ. 132 του *Αρ/αιολογ. Παραρττίμ. το•3
17/ ΐίίαου του ΙΙεριοδιχοίί τοΟ εν Κ/πόλει ΈΧλ. Φά.
Συλλόγου διατριβην ημών πβρι Δαματρύος.
ΝΕΟΦΥΤΟΤ ΜΠΤΡΟΠΟΛΙΤΟν ΚΡΗΤΠΣ ΤΟΤ ΠΑΤΕΛΑΡΟΥ ΕΓΚΩΜΙΟΝ
287
ΰϊοφόρον, ώς τα εν τοις άνω [/.νηιχονευθίντα *
χωρίχ τών χρονογράφων (Λαρτυρουσιν. ^Άλλη
λοιπόν ή του Κωνσταντίνου (Αοντ) τών Νοο-
σίώτ παράλιος λ6γθ[Αένη, άλλη ή του Σαμωνά
τών Σπείρων, Ιτ\ του Δαματρύος, και άλλη
η του Χριστόφορου, άγνωστου θέσεως, εκτός
αν ύποτεθη είς τα ΒουτΙου έγηγερ^Αένη, καΐ
άγνωστου έπωνυ(Λίαζ.
Έν άλλ'/ϊ ευκαιρία θε'λοΐλεν, συν θεω, δια-
λάβει και τίερί άλλων μερών του Άστακηνου
κόλπου, άκολουθουντες την αύτην τάξιν της
παρούσης πραγ(Λατε{ας.
[Γ. Γ. Της εκτυπώσεως του άρθρου είς
πέρας ευρισκθ(χένης, ό κ. Β, Α, Μυσταχίδης
προφρόνως πάνυ άνεκοινώσατο η(Λίν συντετ(Αη-
(Λένον σηριειωρ,α εκ τών Γεωγραφικών αύτοΰ
της έπθ(/.ένης πάρα 8€}ΐΙηπώβΥ^βν (Μαδέβ
ΑΓοΙίβοΙ., 1879, σελ. 35) ρει'ας περί Δα-
κιβι'ζης έπΙ λατινοκρατίας: «Έν ετει 1224
τα φέουδα του Χάρακος, της Δακιβίζης, του
Δασκυλίου καΐ τών Νικητιάτων κατείχεν ό
Οβο/ΡΓβυ άβ ΜβΤβ, τότε (/.Ιν κύριος (ΗΐΓβ)
της Αίνου, βραδύτερον δέ, εν ετει 1228,
κοντόσταυλος (θθηηέΙαΐ3ΐβ) του λατινικού
της Ανατολής κράτους* τάς έν Ασία ταύτας
λατινικας κτη<ιεις άνέλαβον δ(Λως έν ετει 1240
οί έν Νικαία ^Έλληνες». Ή [Λαρτυρία αύτη
κυροϋσα συ(Λπληροΐ ό'σα καΐ ή{Λείς ειποριεν
ανωτέρω (σελ, 270) περί της πόλεως κατά
τους χρόνους τούτους].
ΝΕΟΦΪΤΟΪ ΜΙΙΤΚΙΠΟΑΙΤΟΪ ΚΡΙΙΪΙΕ ΤΟΪ ΠΑΤΕΛΑΡΟΓ
ΠΡΟΣ ΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΟΝ ΚΑΝΤΑΚΟΪΖΗΝΟΝ ΕΓΚΟΜΙΟΝ
υπο
ΑΛΕΞΑΝΔΡΟΥ Ε. ΛΑΥΡΙΩΤΟΥ
Άνεγνώαθη έν τζ ,ΑΣΚΗ' συνεδρία της 15 Ίανουοφίου 1896.
->#^
Νεόφυτος Μητροπολίτης Κρήτης γνωρίζε-
ται δτι έχρημάτισε κατά τό έτος 1655 έκ
τών υπό του Σάϋα έν τό(Α<|) Γ ', σελ. 590 Μεσ.
Βιβλιοθήκης Χηριοσιευθέντων πατριαρχικών
έγγραφων, έν οίς αναφέρεται δτι κατ'Άπρί-
λιον έγένετο παραχωρητηριον του Κρήτης
Νεοφύτου προς τόν Οίκου(Αενικ6ν Πατριάρχην
'Ιωαννίκίον Β* επτά (Λοναστηρίων καΐ πέντε
χωρίων έν Κρήτη έπΙ τω είναι ταύτα πατρι-
αρχικά Σταυροπήγια, έζ ων τίνα καΐ έδό-
δησαν ώς εξαρχία τφ Λαοκαράπη Μουοελίμη,
Ε!ς συ[ΐ.πλήρωσιν της βιογραφίας του άν-
ορ^ς τούτου προστίθη(Λΐ δτι ό Νεόφυτος ούτος
ίιτι Κρής την πατρίδα" φέρει την έπωνυ(Λίαν
Πατεΐάρος η έκ της οικογενείας ^Αϋανασίου,
Πατριάρχου Κωνσταντινουπόλεως του Παχε-
ϊαρίον ή έκ της κατά την Κυδωνίαν οικογε-
νείας, έξ ης γνωρίζθ(Λεν δτι οί αδελφοί Πέτρος
ΠΛχ Ευστάϋιος Πατελάροι ^ έχρη(/.άτισαν
1. 'Ε^ν ή οίχογένιια Παηλάχου χαΐ Πατβλάρον
ΪΛ ξνβι ή αύτι(.
κατά τ6 1606 δη(ΛΟσιοι καθηγηταΐ έν τω
πανεπιστη[Αίω του ΙΙαταβίου* δτι ρ.έχρι του
1679 υπήρξε Μητροπολίτης Κρήτης, καθ'δν
χρόνον φιλοξενείται έν Βουκουρεστίφ και εκ-
φωνεί έγκώρ,ιον προς τόν ένοοξότατον άρ-
χοντα ΚωνοταντΤνον τόν Κανταχονζηνόν, έξ ου
οείκνυται κάτοχος ου της τυχούσης παιδείας.
Τό έγκώ(/.ιον τούτο αντέγραψα έκ χβιρο-
γράφου τεύχους της Λαυριωτικής Βιβλιοθή-
κης, καΐ αποστέλλω προς τόν Σύλλογον, ώς
τερπνόν ιστορικόν της Καντακουζητης οίκο-
γενεΐας άνάγνωσ(Λα.
Νεο^ιίτον ά^'^χζρέως Κρήτης τοϋ
Πατελάροι; Έγκώμιον εις τόν
ένδοξότατον καΐ <Ιο^ώτατον
δρ2ζοντα κνριον ΚωνίΙταντΤνον
Καντακονζηνόν•
01 τών έγκωμια($τών έμπειροι καΐ επι-
στήμονες άνδρες, ώς αύτοΐς ϊδιον καΐ
ι
288
ο ΕΝ ΚΩΝΣΤΑΝΉΝΟΤΠΟΛΕΙ ΕΛΛΗΝΙΚΟΣ ΦΙΛΟΛΟΓΙΚΟΣ ΣΥΛΛΟΓΟ
σύνηθες, ώ άκροαταί, πολυποικιλοτρόποις
τοις λόγοις αυτών μελψδικώς τους υπ αυ-
τών έγ-κωμιαζομένους έπαινοϋντες γε-
ραίρουβι, καί, καθά τα του έγ-κωμιαβτικοϋ
χαρακτήρος προνόμια τε και θε<5μοι έπι-
Ι,ητοϋ<5ΐν, ύπερμέτρως τούτους έγκωμιά-
ζουβι και μετά πλείστων έγ^κωμιαστικών
ύπερυψΌϋσι τούτους καΐ ύπερδο^ά^ουσι
τών προθέσεων, ώς ποτέ οί τήν Τώμην
και τον της Μακεδονίας πρύτανιν ΦΙλιπ-
πον τον Μακεδόνα έπιφημίΤ,οντες εκεί-
νον, ώς ΟΙκουμενικόν και αυτόν Αυτο-
κράτορα ήρον τα μέγιστα τήν έγκωμια-
στικήν μέν προς τον Φ'ιλιππον αυτόν
καΐ Τώμην φωνήν, προς δ(έ τους επου-
ρανίους θεούς καί μακάρους έκ περιου-
σίας έκπληκτικήν λέγοντες.
'Αλκαίον Μεόόηναίον εΙς Φίλιπιτον.
Τείχη, Ζεύ 'Ολύμπιε, (5έξε ΦΟαίτπος
άμβατά, Χαλκε(ας κλεΐε ^έλας μακάρων*
καΐ Ι^άρ χθων καΐ ιτόντος ύ^ό οκάπτροιοι Φιλίητ^του
δέδμανται, λουτά δ' ά ίτρός Όλυμπον οδός.
*Αλφε%ο0 Μντ%ληναίου εΙς Τώ|ΐην.
Κλεΐε θεός μεγάλοιο πύλας άκμήτας Όλύμ^ου•
φρουρεί Ζευς ζαθέαν αΙΟέρος άκρόίτολιν.
Ήδη γάρ καΐ πόντος ύίτέ^ευκται δορ\ 'Ρώμης,
καΐ χθων, ούρανίη δ' οΐμος δτ' έατ άδατος.
Έγώ δέ έν τφ παρόντι του εγκωμίου
μου τούτου λόγου θεάτρψ ου χρήσομαι
τοιουτοτρόπως. Ού γάρ μοι σύνηθες καί
ϊδιον ειρωνικώς ή και άλλως τά μικρά
μεγάλα ι^ και αυτά τά μεγάλα υπέρτερα
καΐ υπερμεγέθη ποιεΐν καΐ ύπεραίρειν,
άλλα καΐ μάλλον τούτο όρεγόμενος καί
μόνον έπιποθώ μή ελλιπώς, άλλα κατ* Ισό-
τητα τους έπαινουμένους μοι γεραίρεσθαι,
εΐ δυνατόν, καΐ έγκωμιάζεσθαι.
"Εστί δ* δμως γε δτε και τους έγκωμια-
στάς αυτούς άποτυγχάνειν του σκοπού,
μή δυναμένους Ισοπαρομαρτεΐν καί κατ'
Ισότητα τά τού υποκειμένου δο^αί,όμενα
έπαινείν διά τοι τούτο κάγώ τοιούτου
μή λαχείν καΐ του σκοπού μή έκπεσεΐν
τόν έλεγμούς, τί δει καί λέγειν, τοις άμα-
θέσι παρέχοντα καί παροχετεύοντα καί
τόν τούτων σκοτεινοφόρον καταυγάΐ,ον-
τα νουν ϋψ•ιστον ημών όλο>^ύχως καί εγ-
καρδίως εκλιπαρώ θεόν, τού τω πανα-
γίω αυτού τά χείλη μου άνοϊ^αι Πνεύματι,
καί τήν παράχορδόν μου φωνήν εύρυθμον
καί καλόηχον καί τήν άμουσόν μου γ'λώσ-
σαν εύμουσον καί κομψΌευπρέπουσαν
άποκαταστήσαι καί προς άντά^ιον διεγεΐ-
ραι ταύτην εύφημίαν καί κατά τό του υπο-
κειμένου μου μέγεθος ένδυναμώσαί με
τού άραρότως καί έναρμονίως μεγαλοφα:-
νήσαι καί μελωδικώς κελαδήσαι, καί δη
υστέρημα φανήσεται τού λόγου όύ τη:
έμής προθυμίας, άλλα της άμαθίας τούτο.
Τού παρόντος γάρ λόγου τό ύποκεί-
μενον ούχ απλούν, άλλα παντός εγκω-
μίου άπό τε της πατρίδος, γένους τε και
τών Ιδίων αυτού πονημάτων καί αρετών
ύ\Ιη:]λότερον καί ύπέρτερον ώστε και
αυτή ή τού Δημοσθένους γλυκοκέλαδο:
γλώσσα, τού Αίσχίνου ή ευφράδεια, τού
Ισοκράτους τό κρόταλον, τό δεινόν τοϋ
Όμηρου, τού Εύριπίδόυ τό τραγικόν, το
ίλαρόν τού Θεόκριτου, τό κωμωδικόν τοό
*Αριστοφάνους, τό θεϊκόν τού Πλάτωνος
πτερόν, τού Αριστοτέλους τό σοφόν καί,
συνελόντι φάναι, εΐ τών σοφορρητορολο-
γογράφων άπα^άπαντα έν και μόνον
εΐεν στόμα προς εύφημίαν τού παρόντος
μοι έγκωμιαζομένου ύπερενδο^οτάτου
καί σοφωτάτου ήρωος Κωνσταντίνου τού
Καντακουϊ,ηνού, τό πολλοστόν τού υψη-
λοτάτου γένους ή της ύπερθαυμάστου πα-
τρίδος ή καί τών ιδίων αυτού αθανάτων
πονημάτων καί αρετών έ^ειπεϊν καί άρ-
κετώς έπαινέσαι ούκ άν έ^ισώσεϊαν, άλλα
παράχορδα τψ όντι τύμπανα ήχούντα κύμ-
6α λά τε άλαλάζοντα καί ώς τών Ιχθύων
άφωνα στηλιτευόμενα έλαρύγ\ηζον.
Ή τού τών ευσεβών γάρ Τωμαίων
πρωτίστου χριστιανού βασιλέως καί άοι-
δίμου αύτοκράτορος Μεγάλου Κωνσταν-
τίνου Θεόκτιστος, έπτάλοφος μεγα}νόπολίς
τε καί βασιλίς πασών άλλων βασιλικών
πόλεων, προπατορική μέν τούτου πατρίς,
τό τών ύπό σελήνην απάντων έ^αιρετώ-
τερον θαύμα. Έν έαυτξι καί γάρ περιέ-
χουσα κατέχει ού μόνον Κολοσσούς
Τόδου, ίερά της Αφροδίτης, Καπιτώ^λια
Τώμης, έκατονταπύλους Θήβας, κωνικάς
τού Φαραώ αίγυπτιακάς πυραμίδας, Ίε-
ριχούντεια καί βαβυλωνικά της Σεμιρά-
μιδος Ισχυρά τείχη καί ύπερθαυμασίους Ι
Μαυσωλείους τάφους, ά}λά πλουτίζεται
μέντοι γε καί χριστιανικά, θεία καί ύπερ-
μέγιστα τών θαυμάτων ιαματικά τών
"ψ-υχών καί σωμάτων αγιάσματα, παντός
ΝΕΟΦΥΤΟΤ ΜΗΤΡΟΠΟΛΙΤΟΥ ΚΡΗΤΗΣ ΤΟΤ ΠΑΤΕΛΑΡΟΤ ΕΓΚΟΜΙΟΝ
289
των άγιων τάγ'ματος θεοφιλή καΐ θαυμα-
τουργά άγια λείψανα, του ύπερσόφου
βαβιλέως Λέοντος χρη<5μούς άίτοκρύφους
τε καΐ άψ•ευδεΐς καΐ άλλα παρόμοια θεία
τάν μυστηρίων, ής γε το άγιον έδαφος
θεία περισκέπεται άκαταλήπτως τζ νεύ-
σει, ό έν τω Βυξαντίω της Θράκης εφά-
μιλλος πάντη καΐ κατά πάντα τω έν
Εδέμ κατά ανατολάς παραδείσω παρά-
δεισος, ό έν εύκράτω κινήματι επίλογος
ΓοΟ κόσμου, ό ύπ' αυτού του παντός κό-
σμου ύπερδεδο^α<5μένος καΐ τεθρυλημέ-
νος έπίγ-ειος ουρανός, ό τεθεμελιωμένος
έν τη θαυμασιωτάτη καΐ ωραιότατη του
.ταντός τοποθεσία, δπου το θείον κατα-
νεΟσαν δια θείου αύτοϋ σεσημείωται
ά^•γέλου, ου γ•ε τάλλα των εξαίρετων
προτερήματα αΐ έλικωνικαΐ Πιερίηθεν
γλυκεροί και μελωδικαΐ της έμής άτονού-
σης γλώσσης εύφημησάτωσαν Μοϋσαι. Γέ-
νος τε δέ αύτοκρατορικόν καΐ βασιλικω-
τατον άνωθεν λαχόν τό εύσεδέστατον
Καντακουΐ^ήνειον πέφυκε, καΐ άπό του έν
μακαρία τή λή^ει γενομένου άοιδίμου αύ-
τοκράτορός και βασιλέως των ' Ρωμαίων
θείου Ιωάννου Καντακουϊ,ηνόυ κατερ-
χόμενος τυ\-χάνει, όσης γε θείος βασιλεύς
καΐ έν πολλοίς τοις ήλίοις τήν τής φίλης
αυτού Κωνσταντινουπόλεως πατρίδος αύ-
τοκρατορίαν δικαίως, Ισορρόπως, εύσεδώς,
νομίμως τε και κανονικώς πηδαλιούχων,
διοικήσας καΐ ως ουδείς των πρό αυτού
ί| καΐ των μετ' αυτόν άλλων Καισάρων
και αυτοκρατόρων, ή κορωνίς αυτών, ή
δόξα καΐ κλέος τών ' Ρωμαίων, το θαύμα
τοΟ τετραπέρατου παντός κόσμου καΐ
κοινόν καύχημα, ό επίγειος άγγελος καΐ
ουράνιος άνθρωπος καΐ κατευθύνας διί-
δυνε καΐ πολλά τών έ^αισίων και θεαρέ-
βτων έν αύτΓ] έ^ ιδίων θησαυρών, εξό-
δων τε καΐ άναλωμάτων παρασκευάσας
και κατορθώσας πλουσιοπαρόχως τεθρυ-
)αΐμένα θεϊά τε καΐ ψυχωφελή έ^ετελέ-
βατο έργοι, ναούς θείους, μοναστήρια
τών σεβασμιωτάτων, νοσοκομεία, γηρο-
τροφεΐα, φιλοσοφικά καΐ άλλα παντοία
τών μαθημάτων σπουδαστήρια και διδα-
βιεαλεία καΐ πλείστα άλλα τούτοις παρα-
ίλήοια καΐ έν τούτοις διατριβόμενα καΐ τά
του ματαίου τούτου κόσμου όσα τερπνά,
δό^ας τε καΐ ά^ίας, ως ύδωρ καΐ καπνόν
λογισάμενος τάνακτορικά αυτά μετ' ού
'Βλλ. Φιλ. Σύλλογος
τής τυχούσης καΐ άπαραμύθόυ του υπηκόου
αυτού ίίαντός λαού λύπης τε καΐ άθυ
μίας παρητήσατο σκήπτρα καΐ τό άγγε-
λικόν ήμφιεσμένος σχήμα και τής ήγου-
μενικής υποταγής κατά πάντα υποκλιθείς
καΐ ά'^-^ελικώς άσκητεύσας τε καΐ βιοτεύ-
σας τό κοινόν άπέδοτο χρέος καΐ τοίς
θείοις ύσίοις συναριθμηθείς συγχορεύει
αύτοίς καΐ συναγάλλεται άρτι καΐ συνευ-
φραίνεται τάληκτα ουράνια αγαθά. Και
γεννήτορες δέ τούτου Κωνσταντίνος
Καντακουζηνός, ό θείος μάρτυς, τό τών
' Ρωμαίων περίφημο ν θαύμα, ή δό^(χ, καύ-
χημα τε και πλουσιοπάροχος τής δευτέρας
αυτού περιβόητου και ύπερενδο^οτάτης
Ούγγρόβλαχίας πατρίδος ευεργέτης, καΐ
ή έκλαμπροτάτη, ευσεβέστατη καΐ φιλε-
λεημονωτάτη, ή έτι τή θεία χάριτι τόν
γλυκερόν τούτον εμπνέουσα κεχαριτω-
μένον ϊ,έφυρον κυρία Ελένη ή δόμνοι, τό
θείον και άμωμον τούτο έγένετο Ι,εύγος.
Όμαίμονές τε ημίθεοι τούτου, οΐ έν παν-
τοίαις ταίς άρεταίς κεκοσμημένοι καΐ έν
δλοις τοίς τού παντός μέρεσι τεθρυλη-
μένοι, θαυμαστοί τε καΐ περιβόητοι άν-
δρες, οίτινες καΐ αύτοΙ έν ταύτη τζ τής
Ούγ^'ροβλαχίας φίλη αυτών πατρίδι θεο-
περιφρουρούμενοι και θεοπερισκεπόμενοι
εύσεβώς, ευτυχώς τε καΐ έ^ούσιαστικώς
κυριεύουσιν, δ τε έκλαμπρότατος, γαληνό-
τατος τε και έν πρίγκιψιν όρθοδο^ότατος
ήγεμών, αύθέντης τε καΐ βοεβόδας τής αυ-
τής άπάσης Ούγγροβλαχίας κύριος Ιωάν-
νης Σερβάνος Καντακουζηνός καΐ οί τών
ενδοξότατων πάντων αρχόντων πρωτεύον-
τες πάντα καΐ κατά πάντα κύριοι Μιχαήλ,
Ματέης καΐ Γεώργιος, πεντάριθμος θαυ-
μασιωτάτη θεία τε καΐ αγγελική Καντα-
κουζήνειος αδελφότης. * Αλλά τί καΐ εΙπείν
επισταμένος απορώ, τής όλίγης μου καΐ
τά τρία έγκωμιάσαι φωνής θαύματα μή
δυναμένης• διά τοι τούτου τήν μέν προ-
πατορικήν τού σοφωτάτου καΐ ημιθέου
τούτου θαυμάσιον πατρίδα παρά τών Έ-
λικωνικών τού Διός φίλων θυγατέρων,
πολυφθόγγων τε καΐ λιγυρών έγκατέλι-
πον γεραίρεσθαι Μουσών, τό δέ έξαίρετον
καΐ ύψ•ηλότατον γένος παραπλησίως άπό
αυλών και λωτών Παλλαδικών καΐ άπό
δαφνοφάγων λαιμών και γλυκυφώνων
στομάτων άνακηρύττεσθαι. Κάγώ όλίγ'
άττα διά τήν τής ύ\νηλοτάτης Ούγγρο-
Τ<ίι*ος ΚΖ' 37
290 ο ΕΝ ΚαΝΣΤΛΝΤΙΝΟνΠΟΛΕΙ βΛΛΠΝΙΚΟΣ ΦΙλΟΛΟΓίΚΟΣ ΣΓΛΛΠΓϋΙ
βλαχίας της β' αυτού γ-λυκεράς πατρίδος
έκφωνήπας λαμπρότητα, τον λόγον έπΙ
τούτον" τρΕ>|/ομαι και όσα μοι τή διανοία
τών ώκεανίων, ημιθέων τε και σοφωτάτων
αυτού έργαποτελεσμάτΐϋν ληπτά καΐ αρε-
τών νευροΰοσφιγχθείς γλυκερώς κελαδή-
σοί, ίϊροτΓατρίς μέντοί γ-ε τούτου, ώς εϊρη-
ται, η ταο Μεγ-άλου Κωνσταντίνου θαυμά-
σιος μεγαλόπολις, δευτέρα δε και κυρίως
ή τούτον άναθρέψασα, έφ' ή γε και έτέχθη
και όσημέραι ήδέως ώς ϊδιον εύγ-ενές αυ-
τής γένος και θρέμμα έναγκαλιϊ^ομένη καΐ
περιποιουμένη τοΙς δαψΊλεστάτοις αυτής
ένδ05ως περισκέπεται άγαθοΐς καΐ μη-
τρικΟϋς περιΘάλπει, ύ•ψ•ηλοτάτη και ύπερ-
περίφημος Ούγγροβλαχία, ή άπό των ρω-
μαϊκών και αύτη μοναρχικών και αυτο-
κρατορικών καταγόμενη σκήπτρων τυγ-
χάνουσα ΰ.-τάρχει. Το πρόσθεν και γάρ
παρά τάιν άπειθών αυτής αλλοφύλων κυ-
ριευομένης και κατεχόμενης εθνών, ή ρω-
μαϊκή αύτη αυτοκρατορία τε και μοναρχία
προθύμου μένη καΐ ταύτη ν τοϊς αυτής καθυ-
ποτά^αι σκήπτροις, τους αυτής εκλεκτούς
καΐ (3^ττήτοϋς πολεμιστάς έ^έπεμψ^ε καΐ
έν άκ^φεΐ τφ χρόνω οΐ τροπαιούχοι αύτόι
ήρωες δοριάλωτον τοις αύτόΐς μετά καΐ
άλλων παρομοίων μεγίστων και περίφη-
μων βασιλικών επαρχιών ίεροϊς υπέτα-
ξαν σκήπτροις, καΐ ού τοσούτον ταύτην
έπαινετέον και θαυμαστέον, διά την ά-
φθονοπορίαν, πολυτοκίαν τε και πλου-
σιοπολυκαρπίαν αυτής, άπό τε διαφόρων
μεΓά>Λων καΐ παντοίων καρπών, βο-
τρύων, αγελών καΐ νομάδων, προβάτων,
βοών, ϊππ<ϋν, παμπλείστα^ν μελισσών,
γλυκερών τε Ιχθύων και παντοίων άλλων
ούροτρόφων και άτιθασεύτων ^ωων,
έλάφων, άρκτων καΐ άλλων γενών, καΐ
δια τήν ώραιοτάτην αυτής τοποθεσίαν,
εύρυθμίαν τ ε καΐ καλλονή ν τής περιορι-
ϊ^ομένης καΐ περισφιγγΌμένης παρά τού
πολυπλημμύροντος και καλλιρρόου μεγή-
στου Δανούβεως ποταμού καΐ Τουρκίας,
ϋύγη^αρίας τε καΐ Μολδο-Βλαχίας διά τού
Φοξάνεως ποταμού καΐ παρά τών γλυ-
κύτατων αρδευόμενης και ποτιζομένης,
τού τε Τιμ\'ίκου,Μποΐί,έου, Κρίκοβα, Πρά-
ο6α, Γιαλομίτζι, Κολιντίνα, Ντομποβίτΐί,α,
Σάμπερι, "Λρ^ιος, Νάσλοβο, "Ολτο, Τελέ-
ζιν^α* Ντελαρμάνη καΐ Ξύγ-η ποταμών, ής
γε το έ^ίπεδον, άπετρώδες, πεδινόν, κω-
μόν καΐ περικαλλυνόμενόν τοις πλείστοις
τών ωραιότατων και ευωδέστατων λει-
μώνων, παραδείσων και εύσκιοφυ>Αα)ν
ξύλων καΐ πολυκαρπίμων και περιχαρ-
μοσύνων άλσεων άπό παντοίων ύψικό-
μων δένδρων πλουτίϊ,εται, και έν τοίς
ούγ'γαρίοις οροις νεφικόμων και ύψικα-
ρήνων ορέων και πολυδασέων και ναπών,
ουκ άπό τούτων φημι θαυμαστέον τόσον
και δοξαστέον, όσον μάλλον θαυμαστέον
καΐ έπαινετέον άπό τώ^ν ταύτης κυριευόν-
των καΐ πηδαλιουχούντων και οίκούντα^ν
ηρώων τε και ημιθέων ανδρών Τωμά-
νων, τύ αυτής έξαίρετον κάλλος, δόξα
τε και καύχημα και μάλιστα άπό τού έν
τώ παρόντι ταύτης κυριεύοντος θαομα-
σιωτάτου καΐ τώ^ν πάντων εξαίρετου, ευσε-
βέστατου καΐ γαληνότατου αύθέντου πρίγ-
κιπός τε καΐ βοεβόδα αυτής, τού καΐ τού
τών'Ρωμαίων άοιδίμου αύτοκράτορος Ιω-
άννου Καντακουϊ,ηνού, απογόνου κυρίου
Ιωάννου Σερβάνου Καντακουζηνού, του
και μοναρχίζειν καΐ αύτοκρατορίζειν ύπερ-
αξιωτάτου καΐ άπό τού παρόν^τος σοφω-
τάτου καΐ ενδοξότατου κυρίου Κωνσταν-
τίνου Καντακου^,ηνού καΐτής λοιπής ενδο-
ξότατης άδελφότητος, καΐ τά^ν ανεψιών
αυτών άρχοντος κυρίου ΓΙέρβουλου Καν-
τακουζηνού και τών αδελφών αυτού και
τού ενδοξότατου Κωνσταντίνου Πραγ-
κοβάνοί), Πέρβουλου Κρετζουλέσκου, καΐ
τών λοιπών ενδοξότατων αρχόντων τών
τών ' Ρωμαίων απογόνων, καΐ τού πανιε-
ρωτάτου μητροπολίτου και όντως άρχιε-
ρέως αυτής κύρ Θεοδοσίου τών ύπερενδό-
ξων Τωμάνων και Ούγγροβλάχίΐν. Ά>^.ά
και αυτη παρά τού γλυκερού 'Ορφέως
καΐ άλλων παρομοίων αύτφ γλυκομοη-
σικών ανδρών εύφημιζέσθω. Έγ'ώ δέ έπΙ
τό προκείμενον έπανελεύσομαι.
Κωνσταντΐνον λοιπόν τόν σοφώτατον
ήρωα έπαινών, τάς άρετάς άπάσας έπαι-
νέσομαι. Ταύτόν γάρ έστι τούτο εΙπεΙν,
κάκείνον έπαινέσαι, έν έαυτψ ταύτας
ενεργεία έπιφέροντα καΐ κατέχοντα* έξ
απαλών γ'άρ τώ^ν όνύχαιν τή σπουδζ
φιλοπόνως επιδοθείς και τή φιλοπονία
βαθμηδόν τή σοφίοι έπιδούς εΙς τόν Κολο-
φώνα αυτής ύ>1/ωθεις τοσούτον άφίκετο,
ώστε και αυτόν τόν τής φιλοσοφίας έξαί-
ρετον, έξάρχοντά τε καΐ πρύτανιν *Αρι-
στοτέλην τή αυτή παρελάσαι δυνατόν
ΝΕ0Φ1Τ0Τ ΜΙΙΤΡΟΠΟΛΙΤΟν ΚΡΗΤΗΣ ΤΟΓ ΠΑΤΕΛΑΡΟΓ ΕΓΚΩΜΙΟΝ
291
έ5ειπείν έστι, και μήτε καμάτων καΐ πό-
νων, μήτε πλούτου και κινδύνων φειδό-
μενος τά της Δύσεως φροντι<5τήρια Πατα-
6ίου, 'Ρώμης τε καΐ παντοία άλλα περιελ-
5ών άπα5απά<5ας τε Μούσας αύτάς συλ-
λέ^ας παρ* αύτων έσυλήσατο καΐ τφ της
σοφίας αυτής καΐ αρετής καταστεφθείς
διαδήματι τά πλείστα έβο^άσθη Διό γε
καΐ μετά τόν αύτοΰ γαληνότατον και
εύσεβέστατον ηγεμόνα και πρίγκιπα πάν-
τα^ ν έπαινετώτερος των άλλων ό έν τοις
επτά έ^αιρέτοις σοφοΐς όγδοος καΐ έν
τοις τούτων ά^ιώμασιν έ^αψετώτερος. Ό
Λίΐκεδαιμόνιος γάρ Χίλ(υν γνωμοθετών
το « Γνώθι σαυτόν » αξίωμα έλεγε* και ό
Κορί\'θιος Περίανδρος το «Χόλου κρα-
τεΐν» και ό Μυτιληναίος Πιττακός τό
•«Ουδέν άγαν» και ό Αθηναίος Σό>.ων τό
«Τέλος όράν του βίου» και ό Πριηνεύς
Βίας τό «Τους πλείονας κακούς είναι» και
ό Μιλήσιος Θα11\ς «Τό έ^-^-ύην φεύγειν».
Ούτος δέ ό σοφώτατος τό «Μή κακόν άντΙ
κακού» φάσκων λέγει, όπερ παρά του κα-
θηγητού αύτοΟ και τού των διδασκά>.ων
Διδασκάλου θεανθρώπου Ιησού Χριστού
διδαχθείς έμαθητεύθη, τού και τρανως και
φιλοστόργως έντε>^νθμένου, καθοδηγούν-
τος, κηρύττοντός τε καΐ λέγοντος «*Αγα-
9οποιεΙτε τους κακοποιούντας υμάς, και
ψωμίί,ετε τους εχθρούς υμών», εΙς ας γε
έ\τολάς ώς πιστός οπαδός και αληθής
μαθητής τού διδασκάλου αυτού Ιησού
Χριστού ύπείκων, τους αδίκως, θανατη-
φόρως, ανηλεώς καΐ τυραννικώς παιδεύ-
σαντας αυτόν και τήν λοιπήν Καντα-
κουΐ,ήνειον αδελφότητα μετά και τού
έν άρχουσιν ευγενέστατου κυρίου 'Ρά-
δουλα Κρετ^,ουλέσκου, τού ά^ιωτάτου
μεγάλου τής αυτής Ούγγροβλαχίας >.ο>-ο-
5έτϋυ και ^ηχμβρού αυτών, καΐ ώς αιμο-
βόροι και α^ρυόμενοι λέοντες κατασπα-
' ράξαντας, πνί^αντας και άποκτείναντας
! τόν γλυκύτατο ν και φιλόστοργο τατο ν
Ι πατέρα αύτοΰ, τήν ημών των ευσεβών
*Ε/^^|νων δό^αν τε και καύχημα, θείον
μάρτυρα Κωνσταντίνον τόν Καντακου-
^όν,και δις καΐ τρΙς τόν αυτόν σοφά^τα-
τον Κωνσταντίνον μετά και τής λοιπής
όμϋ'μήτου τε καΐ άθωοτάτης άδελφότητος
και τού άνωθεν ενδοξότατου γαμβρού
αυτών καΐ άλλων ούκ ολίγων ανδρών
και '^υναικώ^ν έν διαφόροις καιροΐς καΐ
τόποις, ταΐς Ισχυροτάταις είρκταϊς καΐ φυ-
λακαϊς και ποδοχειροπέδαις σιδηραίς καΐ
άλλαις ού προσηκούσαις αύτοίς σκληραΐς
παιδεύσεσι πολυχρονίως τού καΐ τούτους
τυραννικώ^ς θανατώσαι και μαρτυρήσαι
κατασφαλίσαντας, και τέλος θεία νεύσει
τε και χάριτι έλευθερωθέντας, και τούτοις
έν τοις τοσούτοις κακοίς, παιδεύσεσι τε
και ^ημίαις (άφήρπασαν γάρ καΐ τόν πλού-
τόν αυτών) μή κορεσθέντας, εΙς τήν έμήν
πατρίδα καΐ έπαρχίαν τήν Κρήτην τούτον^
καΐ τόν όρθοδοξότατον καΐ γαληνότατον
αύθέντην και αύτάδελφον αυτού μετά
καΐ τού έν άρχουσι κυρίου 'Ράδουλα τού
αγαπητού αυτών γαμβρού ύπερορίους καΐ
έξορίστους έκπέμ>|/αντας ούκ έκακοποίη-
σαν, άπολελυμένην τήν έξουσίαν έχοντες
άφόβίος καΐ άνακεκαλυμμένψ τψ προσ^
ά^πω ^ιζηδόν άπαξάπαντας έν δικαιοσύνη
άπολέσαι καΐ παντελά^ς άπό τού τής ^*ης
προσά^που έξαλεΐ>)/^αί τε καΐ έξαφανίσαι,
τυραννούντες παρομοία^ς, άποκεφαλίζον-
τες και άρπάϊ,οντες τόν πλούτον αυτών,
ώς καΐ αύτοι τόν τούτων, άλλ' έξ εναν-
τίας περιεποιήσαντο καΐ ταΤς άρχοντικαίς
άξίαις καΐ πλείστοις τοις σ^τηρεσίοις έτί-
μησαν καΐ έδόξασαν τούτους. "Ιλεως καΐ
συ, Κύριε Βασιλεύ, τούτοις σου τοις έκλε-
κτοΐς και ^ώσι μάρτυσι γενού, και μετά
τά ένταυθοί παράσχου τούτοις και τά
έκεΐσε τής σής Μακαριότητας αγαθά,
*Α>λ' έπι τό προκείμενον έπανελθών
συμβοηθούσης μοι και τής τών Μουσών
έξαρχούσης λιγυράς και ήδυφθόγγου θεί-
ας Καλλιόπης κηρύττων λέγω, δτι ό σο-
φώτατος ούτος Κωνσταντίνος Καντακου-
ζηνός τήν αληθή καί άσπιλον τού Χριστού
πίστιν εύσεβώς καΐ όρθοδόξως εύα^'^ελι-
ζόμενος διδάσκει, τήν άγάπην άδύλως
σφετεριξόμενος διαφυλάττει καΐ τήν ελ-
πίδα εΙς τόν ύ\1ηστον ημών θεόν καΐ μό-
νον έχων καΐ έπ* αυτόν έπερειδόμενος,
τους τών ύπεναντίων αυτού βαθύτατους
ύπερεπήδησε λάκκους καΐ τάς Ισχυροτά-
τας ώς άράχνην παγίδας αύτώ^ν διαρρή-
ζας, ώς ό πράος Δαβίδ άπό τού φθονερού
Σαού>. καΐ τού μισοπάτρου Άβεσσαλώ^μ
καΐ ώς πο}.ύαθλος *Ιώβ άπό τού πονηρού
Βελίαρ καΐ Σατάν απέφευγε, και τήν φυ-
I. 'Λνάγνίοθι -/ρονογράφον Κ. Δ<νι6ντη ίν Μισαιω-
νιχ^ ΒιβλιοΟτ[χτ}, τόμ. Γ'.
π
292
ο ΕΝ ΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΟνΠΟΛΕΙ ΕΛΛΗΝΙΚΟΣ ΦΙΛΟΛΟΓΙΚΟΣ ΣΓΛΛΟΓΟΣ
σικήν τής μεγαλοψυχίας αύτου άήττητον
άνδρείαν μετά της αύΓψ βυνιζανούβης
φρονήσεως ώς ούδεΙς τών άλλων διοικών
καΐ σοφώς διατηρών μετέρχεται, τόν δε
πλοϋτον αύτοϋ αφειδώς και δαψιλώς,
διχείρως, ήμερονυκτίως τοις πένηβι και
ένδεέ<5ιν εύαγ-γελικώς διαμερίζίον, μή
γνούσης της αριστεράς τί ποιεί ή αύτοϋ
δε^ιά, ό έλεημονώτατος κατασπείρει, τους
έν φυλακαΧς προθύμως επισκέπτεται, τους
γυμνούς τοις τών ιματίων διαφόροις έν-
δύων επικαλύπτει, τους πεινώντας ψωμί-
1[,ων κορέννυται, τόύς διψώντας ποτίζων
καταδροσίϊ,ει, τους γένους αδιαλείπτως
συνάγων και άδελφικώς έναγκαλιξόμενος
ύπερέκπερΐ(5(ίου περιποιείται καΐ περιοκέ-
πεται, καθά και την έμήν ταπεινότητα
μετά τόν έκλαμπρότατόν ημών αύθέντην
δευτέρως περιποιείται. Τήν σωφροσύνην
ό μειλίχιος και σωφρονέστατος σοφώς
ά<5κών και Ιωσηφί^ων ένστερνί'ίΙ,εταΓ τήν
μετριότητα ό μετριώτατος τά της ύπερβα-
σίας καΐ του ελλιπούς τηλόθι άποσοβών
πάθη και Ισοϊ,υγοστατών περιΰωϊ,εται, τήν
ά<5τατον καΐ παρερχομένην δό^αν ή ημε-
τέρα δό^α καΐ το καύχημα, ώςάπό άλωνος
κόνιορτόν και της γης χουν άποφυ<5ών
καΐ μακράν έκρίπτει, τοΙς ύπερηφάνοις
και τζ καρδία άπλήΰτοις άντιτασσόμενος
αποστρέφεται και τοις ταπεινοίς και τζ
καρδία συντετριμμένοις συνόμιλος γινό-
μενος και άδελφικώ>ς συ ναυλιϊ,ό μένος
συνευφραίνεταΐ' τους φονείς και τάς χεί-
ρας αϊματι μιαίνοντας, γαμοκλοπέας, δό-
λους |!)άπτοντας, κύπριν όρύνοντας, πα-
νούργους καΐ πάντας τους διεστραμμέ-
νους τά πλείστα βδελυττόμενος, το θείον
τού άπ' αυτών ^ύεσθαι αδιαλείπτως έπεύ-
χεται και πάντα τάσκολιά καΐψυχοβλαβή,
ϊνα μη μακρογλωττώ, έν μέρει θέμενος
καΐ μακράν άποβαλλόμενος τ^ ευθεία όδώ
καΐ ταίς τού θεού έντολαίς σπουδαίως
ενασχολούμενος εύθυδρομεί, τά τών ρξω
φιλοσόφων καΐ αίρεσιαρχών άσεμνα, ε1κί|
τε και μάταια ψελλίσματα και τών άτοπων
ύψηγορήματα θεολόγων ώς ουδέν λογι-
ϊ,όμενος απορρίπτει, τά υπέρ φύσιν τά>ν
φυσικών σοφώς ύπερδο^ά^ων, τό θείον
αρχήν και κτίστην τών πάντων, και ουχί
τά όμοιομερή καΐ άτομα ή πυρ ή ύδωρ ή
ΰλην, είδος καΐ στέρησιν και τά τοιαύτα, ώς
ό Θαλής, Παρμενίδης, *Ανα5αγόρας, Στα-
γιρίτης Αριστοτέλης καΐ άλλοι άλ>-α εκ-
θεμένος κηρύττει, καΐ φύσει θνητά, χά-
ριτι δέ αθάνατα και ούκ άναρχα, καΐ φύ-
σει αθάνατα τά όντα δο^άϊ^ει, καΐ διά
τό συνοπτικώς φάναι τάς τώ^ν Πνευματο-
φόρων άγιων Πατέρων θείω σύμβολα•,
κανόσι τε και ταίς θείαις τόΰ θεού έντο-
λαίς κατά πάντα παρομαρτών, επόμενος
τε και έπι τούτοις στηριί,όμενος ό σοφώ-
τατος ύπερδοξάξεται, ό και τόν ένδθ50-
τατον αύτοϋ εύτάκτως τε και εύρύθμω:
διάγων βίον έν τέσσαρσι μερίζεται μέ-
ρεσι• και τό έν έν τζ ' συνήθει αύτοϋ
προσευχή προς τά θεία και σπουδζ τοίς
έσω και έ^ω σοφοίς καΐ ταίς Μούσαις αύ-
ταϊς συνομιλών καΐ τάς Γραφάς ερευνών
και μερίμνων σπουδαίως καταναλίσκων
διέρχεται, καΐ τό άλλο τοίς πολιτικοί:
και δημοσίοις καμάτοις, ό πόλιτικώτατος,
καΐ τη τού υπηκόου λαού διοικήσει τε
και έπισκέψει, ώς τών άλλων αρχοντιών
έπαρχος, μετερχόμενος πολιτεύεται- τό δέ
τρίτον τϊ\ τού ένδοξου αύτοϋ σώματος
έκτεινόμενος άθλήσει εΙς διαμονήν τού-
του καΐ ταίς μή ψυχοβλαδέσιν εύφροσύ-
ναις καΐ τερπνοίς, ώς βασιλικόν έρνος
καΐ άπόγ-ονος, τοίς τε κυνηγεσίοις δια
τών α^κυπόδων κυνών καΐ άπό υψιπετών-
ίεράκων, μουσικοίς όργάνοις τε καΐ ψαί.-
μοίς καΐ ώδαίς διατρίβει και περιφέρεται,
και τύ τέταρτον εΙς υπνον καΐ άνάπαυσιν
του αύτοϋ πολυμόχθου σώματος απονέ-
μεται. Άλλ', ώ γλυκυκέλαδος θεά Κα>.-
λιόπη, εϊνεκα τίνος τάς α^κυπέτους σου
έκτείνασα πτέρυγας καΐ καταπετάσασα
φυγάς έγένου και απ* έμοϋ έμακρύνθης;
καΐ ούροτρόφος πάλιν ταίς λοιπαίς όκτα-
ρίθμοις άλλαις γλυκεραίς άδελφαίς Μού-
σαις έν Πιερίίΐ άποκατέστης τω όρει; έδει-
λίασας τοϋ τά μεγαλοπρεπή, ημίθεα και
αθάνατα τοϋ Καντακουζηνού σοφωτάτοΓ
μελωδεϊν μοι καΐ συγ-γεραίρειν θείου
Κωνσταντίνου μεγαλουργήματα; ούκ έδει
σε τοιουτοτρόπίος φυγάδα γενέσθαι και
μόνον με έγ-καταλιττείν, αλλά μέχρι τέρ-
ματος τοϋ λόγου συμμέλπειν μοι και του
μή άποκαμείν με μάλλον παροτρύνειν,
τοϋ έγκίυμιαστικώς μεγαλοφωνείν κοά
δο^άζειν τούτον, τον τών μοναρχών και
αύτοκρατόρίϋν Καισάρων αειθαλή όζον
τε και κλάδον, τόν εύωδέστατον ύάκιν-
θον καΐ ^όδον, τών έσω και έ^ω σοφώ^ν
ΝΕΟΦΓΤΟν ΜΗΤΡΟΠΟΛΙΤΟν ΚΡΠΤΗΣ ΤΟΓ ΠΑΤΕΛΑΡΟΓ ΕΓΚΩΜΙΟΝ
293
τήν κορωνίδα, των Μου<5ών τήν εύλαλον
καΐ έναρμόνιον λύραν και ούριγ^'α, τον
άσύλητον της χρηστοφιλευσπλαγ^νίας καΐ
ελεημοσύνης θησαυρόν τε και πλοΟτον,
τον τά5ν όρφανά^ν, χήρων καΐ καταπο-
νουμένων θερμότατον έπίκουρόν και αν-
τιλήπτορα, της σωφροσύνης το κϋδος καΐ
κλέος, της δικαιοσύνης τον άκρότατον
στνλ.ον καΐ έρεισμα, της μετριότητος τήν
ισοπλάστιγ^•α, τόν της ταπεινοφροσύνης
τύπον και ύπογραμμόν των σπουδαίων
καΐ διδασκάλων τόν διδάσκαλον και της
Άδηνάς φρόνησιν, των αρετών το δο-
χείον, το των άγαθων πάντων ταμεΐον,
τών'Ρωμαίων τήν δόξαν, τό καύχημα τής
'Ε>Λάδος, τόν τής γλυκύτατης αύτοΟ πα-
τρίδος Ού'^-^'ροβλαχίας έ^οχον και πολιτι-
κώτατον πολίτην και άγαθώτατον κυβερ-
νήτην, τόν ϊ^ώντα μάρτυρα, τόν συμπαθή
τοις πάσι, τόν εύλογημένον, θεοφρούρη-
τον καΐ θεοπερισκεπόμενον άνδρα, τής
ορθοδόξου πίστεως τό αρραγές τείχος, τόν
ούρανεπίγειον, μαργαρολιθοδιαυγέστατον
στέφανον καΐ διάδημα, τήν τής καλοκα-
γαθίας άβυσσον, τό τοϋ παναγίου Πνεύ-
ματος δοχεΤον καΐ τόν έπίγειον ά'^'γελον
και ούράνιον άνθρωπον. Διά τοι τοϋτο
κάγώ των αβοήθητων περιμείνας μονώ-
τατος καΐ τηνάλλ.ως έν απορία και περι-
λεφα περιφερόμενος, τή τάνώμαλα,
άσύμφωνα καΐ άμαθη πάντα περικαλυ-
πτούση ύποκρυπτούση τε καΐ περισκε-
πούση σοφωτάτη χρήσομαι σιωπή, καΐ τό
άμουσον και κακόηχόν μου έμφράττων
στόμα ουδέν άλλο, ει μή μόνον τούτο έκ-
ρωνων λέγω, τό
Ύψιμέδον Ού>νύμπιος ώ θεός άφθιτε Πάτερ,
αΙθέρος, ηπείρου καΙ πάντων κτίοτα,
ημέτερης αύΛής κλύε, καΐ τφ πνευματι οείο,
Κα\-τΓαίουζην6ν τόν Κωνσταντίνον,
Οόγ^'ροβλαχΙας καΐ "Ρωμαίων έγκριτο ν άνδρα,
καΐ οοφίης κρουνόν καΐ αρετών τό κλέος,
φρουρεί, κράτονέ γ' ένθάόε τοις άγαθοϊς του κόσμου
κάκεϊ τοις μακάροις ούνταξον τούτον.
αχοθ', Βοηδρομιώνος κ6' λήγοντος. Έν
Βουκουρεστίω.
Ό έν )όγ({) Κώδις ττεριλαίλβάνδ•. :
Έ\*κώμιον προς τόν υίόν Δούκα τού
Αύδέντου, ποιηθέν παρά Ιωάννου Μολύ-
βδου τούπίκλην τοϋ έ^ Ήρακλείας.
Άρ/γ;. *Ή φιλοσοφητέον ή τιμητέον φι-
λοσοφίαν.
Τβλος. Τιμήσατε γάρ σοφίαν, ή δοκεϊ
Σολομώντι και τη άληθεία, ϊνα εΙς τόν
αιώνα βασιλεύσητε.
Γ'
Συνεσίου εις τόν αυτοκράτορα Άρκά-
διον περί βασιλείας λόγος, μεταφρασθείς
εΙς κοινήν διάλεκτον παρά Σεβαστού
ΤραπεΙ,ουντίου του Κυμινήτου.
ΙΙροηγδΐται περΟ,τ,ψις του λόγου.
Δ' Σιλ. 115.
Εις τόν περί βασιλείας τοϋ Συνεσίου
λόγον ύπόθεσις και περίληψις, πρότερον
τφ σοφωτάτψ κυρψ Σεδαστψ Τραπεϊ^ουν-
τίω τφ Κυμ•.νήτη τζ| αγοραία διαλέκτψ
έκπονηθεΐσαι, νυν δέ τό τής Ελλάδος εύ-
πάρυφον μεταμφιεσθείσαι δι* έμου *Ιγνα-
τίου ιεροδιακόνου του ΚεμίΙ,ου τε και
Έπιδαυρίου.
£η|ΐ• Ιγνάτιος Κ^μίζος ιν "Αθω μονα/ός ^χμαζ»
χατά τό 1740. Νιοιλλην. Φιλολ. Κ.Σάϋα, σιλ. £03.
Ε' Σελ. 122.
Σημειώ[;-ατα πιρίδργα ϊκ τίνος χειρογράφου
Όκταη/ου [Αβτχ σχολίων έν Μοτ/οπόλβι.
ς' Σ«λ. 136.
ΣημΕΐώσιις διάφοροι Ιχ, της Βιβλιοθήκης
του Φωτίου.
V Σιλ. 158.
Περί τού έν τφ Θαβώρ θείου Φωτός
^Αναστασίου Γορδίου.
II ' Σιλ. 143.
*Ιγνατίου Κεμίζου τοϋ έκ Μονεμβα-
σίας ίεροδιακόνου έκ των συνουσιών τοϋ
ίεροδιδασκάλου αυτού κυροϋ Ευγενίου
τού Βούλγαρι. Περί τής έκπορεύσεως τού
αγίου Πνεύματος κατά Λατίνων.
θ' ϊιλ. 100.
Τού αυτού διήγησις δύο θαυμάτων γε-
γ'ονότων παραδόξως κατά τήν Κωνσταν-
τινούπολιν έν τε τφ περιωνύμω τής αγίας
Σοφίας καΐ Πατριαρχικφ Ναφ, άπερ έγρα-
\|/εν έν'Ιωαννίνοις κατά τό ^αψμε' σ. έτος.
Γ Σιλ. 201.
Νικηφόρου Πατριάρχου Κωνσταντινου-
πόλεως περί των αγίων επτά Συνόδων.
294
ο ΕΝ ΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΟΤΠΟΛΕΙ ΕΛΛΗΝΙΚΟΣ Φ1Λ0Λ0ΓΙΚ0Σ ΣΤΛΛΟΓΟΐ:
ΙΑ'Σβλ. 204.
ψΕλλοϋ μονάχου θαυμαστή ερμηνεία
Είς τάς έ^ιγ-ραφάς των Ψαλμών του Προ-
φήτου Δαβίδ δια στίχων πολιτικών.
ΙΒ' Σελ. 227.
Έκ των ζητημάτων καΐ έπιλύσείον
θεοφάνους Κεραμεως και Ίόυστίνου Φι-
λοσόφου.
ΙΓ' Σελ. 345.
Έκ τοϋ Ιουλίου Πολυδεύκους έν τω δ'
βιβλίφ του ΌνομαστικοΟ περί των Ια-
τρικών ονομάτων.
ΙΔ'Σίλ. 347.
Τοϋ αύτοΰ περί τών Ιατρικά^ν εργαλείων.
ΙΕ' Σίλ. 348.
Τοϋ αύτοΟ περί τών νοσευμάτων εΙς
πλάτος.
Ιζ-' Σελ. 359.
Πολυδεύκους έν τιρ β' τοϋ Όν^ομαστι-
κοϋ τών τοϋ ανθρωπίνου σώματος μερών
ονόματα.
ΙΖ' Σελ. 403.
Νικηφόρου . Καλλίστου τοϋ Ξανθοπού-
λου Έ^ήγησις εις τους Αναβαθμούς τά^-
οκτώ ήχων, ό πρόλογος προς τον αίτη-
σάμενον άρχιμανδρίτην της τοϋ ΚουΙ,ινά
μονής Ιερομόναχο ν κϋρ Καλλίνικο ν.
ΠΓ Σελ. 612.
Τοϋ αύτοϋ προς τόν αυτόν έρωτήσαντα
περί τήξ Υπακοής, τοϋ Κον^τακίου, τοϋ
Οϊκου και τοϋ Έ^ουτοστειλαρίου πόθεν
ούτως εκλήθησαν.
Ιθ' Σελ. 021.
Τα παρά τών Λατίνων παρά τήν ορθό-
δο^ον πίστιν και τήν έκκλησιαστικήν συν-
ήθειαν δο^αΐ,όμενα και τελούμενα, δΓ α
και έχομεν αυτούς άκοινωνήτους.
Κ' Σελ. 627.
"Ωρου Απόλλωνος Νειλψου Ιερογλυ-
φικά, ά έξήνεγκε μεν αυτός αιγύπτια
φωνή, μετέφρασε δε Φίλιππος εις τήν
Ελλάδα διάλεκτο ν.
-^ιφ«=^-
ο ΣΑΚΕΣΠΕΙΡΟΣ και Η ΚΑΤΑ ΤΟΥΣ ΧΡΟΝΟΥΣ ΑΥΤΟΥ ΣΚΙΙΝΗ
ύπό
ΛΕΩΝΙΔΟΥ Χ. ΖΩΗ
Άνεγνώοθη έν τζ ,ΑΣΕΒ' συνεδρίς: ίτ\ς 1 8 Νοεμβρίου 1896.
Καΐίώς ::αρ* άρχαίοις, ούτω καΐ τταρά τοις
νεωτΐροις του (ΛΕσαίωνος δθνεσιν, ή δραματική
τέγψΓί ίίτ/ί τγ,ν καταγωγτ,ν αυτής έκ της
Ορν.ΤΑίίας^ «άν δύναται τις ν* άττοκαλεσγ, τέ-
ρ*ην τταν δ, τι ενέπνευσαν τα άμορφα καΐ
α"£ΐροκα>χ έχίίνα δραματικά δοκίμια, δι* ων
ύτιό ΤΟ ΰνομα Μυστήρια παρίστων άποσπά-
<ϊματχ τίνα της Καινή; Διαθήκης.
Ό -ο>ύς μεσαιωνοδίφης κ. Κ. Σάϋας έν
τώ άςιολόγω συγγράμματι αύτου «/7ίρί τοϋ
'&εάχρον χαΐ ιής μοναχής τών Βνζαιτινών^
λιγίΕ οτΐ «εν τών κυριωτέρων χαρακτηριστι-
κών της Αναγεννήσεως είναι και ή έκ Βυζαν-
τίου (Λεταφύτευοις τη; παλαιάς θεατρικής
παραδόσεως εις τας χώρας, αίτινες από (Αίας
χιλιετηρίδος 6?/ον λησίΛΟνησει τα πρώτιστα
στοιχεία της κυρίως λεγομε\ης σκηνής». Και
παρακατίών ό αυτός κ. ΣάΟας αποκρούε: ώς
παράδοςον την υπόθεσιν, ότι το θβ'ατρον άνε-
γεννηΟη, ώς ό φοίνιξ έκ της τε'φρας αΰτου,
δια τον άπλούστατον λόγον, ό'τι τα πρώτα
προϊόντα του ευρωπαϊκού θεάτρου ούτε
ύπ' ανδρών γινωσκόντων τόν Σοφοκλή και
τόν Πλαντο%' συνετάχθησαν, ούτε ύποΟε'σει;
ο ΣΑΚΕΣΠΕΙΡΟΪ ΚΑΤ Η ΚΑΤΑ Τ0ΤΓ2 ΧΡΟΝυΤΣ! ΑϊΤΟν ΣΚΗΝΗ
295
ζχ\χιχς εχουσιν, ως τα (Α5ταγ6νέ<7τ6ρα,
άληθ-ί άτΓορ,ιαηαατα καΐ άντιγρχφη έχ τών
κλχσικών. Τουναντίον φυτικωτέραν νο;/ιζ6ΐ
τ/;ν ύττόθιτίν δτι οι βυζαντινοί πρόιφυγβς, προς
τοίς άλλοις, έΧίδαςαν τους Ιταλού; καΐ τό
ΰ•' αυτών άγνοούαενον θέατρον.
*Αλλ' ας επιτρέψη ή[λΐν ό κ. Σά&ας ίν* άπο-
χ:ού<ΐ(ι>(;,δν ττ,ν ύπόθεσιν ταύτνιν ώς άβάσΐίΑον
ίίότι ττρό ττίς πτώσεως της Κωνσταντινουπό-
λ£ω; (1453), περί τόγ ιγ' αιώνα, κατά την
αχρτυρίαν του Οταπάβ άΆη8$ι^, παραττά-
σέΐ; τών Μυ^^/^ριων έδόθ•/5σαν εν Παρισίοις.
Ιίλην δέ τούτου, και ιστορικώς βεβαιουται
ότι κατά τας άρχας της βασιλείας Ίοαβέλλης
τίς Βαυαρίας τω 1389 δηίχοσίως παριστώντο
τι Μυστήρια εν ΙΊαρισίοις. Γνωστόν επίσης
τ^γ/άνει δτι {^^έ/ρίζ Ερρίκου του Ε\ βασιλέως
τίς Αγγλίας, όιετηρήΟησαν εν Ρθί88ί^ αί
-χραστάσεις τών Μυστ/)ρίων. *Η Ιστορία τών
Συνόδων της Οθ$ίαηζα διδάσκει ηοιάς δτι
τι Μ'^στηρια εισήχθησαν εν Γερ(Λανίί>: τψ
1417 υπό άγγλων επισκόπων, τη διαταγή
τών έζοίων παρεστάθη ενώπιον του Αύτοκρά-
τορος τό Μυστηριον της Γεννήσεως του Σωτη-
ρο;. Ό Ονάλτερ Σκώτ Ισχυρίζεται δτι είδε
:;ροχηου;ιν, ενΟα έγίνετο ρινεία τοιούτου θεά-
αχτος, παρασταθέντος τω 1270 έν ΟΗββίβΤ.
Κχτ'άλλους δε, τό πρώτον χριστιανικόν δρα^α,
δ::δρ έ^άνη έν Ιταλία, ητο τό έπιγραφόμενον
ΜΙα Ρα88ίοη6 άι ΝοβΙτο 8ί()ηον6 Οββίι
αΐή$ίθ, υπό του Ιουλιανού ΌοΙΐ συντεΟέν
ίνιτβΐ 1445.
Ή νθ(Λΐζθ(Λένη λοιπόν ώς πιθανή υπόθε-
σι; ΙτΛ του κ. Σά9α, δτι τό θε'ατρον (χετεφυ-
τδύίη έν τη Δυτική Εύρώττη από τους πρόσ-
9^γχς του Βυζαντίου, ουδόλως νο[Αίζθ{Λεν δτι
ιίνχι ορθή" τουναντίον δέ ώςπιθανήν δυνά^χεθα
ίτ-'ρχν να παραδε/Οώρ,εν ύπόθεσιν, δτι δήλα δη
ν. Στχυροφόροι, οίτινες ειχον εύρει λειτουρ-
γοΟν έν Κωνσταντινουπόλει τό έκκλησιαστικόν
(Ηιτρον, γνωρίσαντες αυτό, (Λετεφύτ^υσαν ε (ς
τϊ; έχυτών πατρίδας.
Λείψανα τών θρησκευτικών τούτων δρα-
{Αχτων σώζονται ε τι καΐ νυν εις τινας πόλεις
χχΐ κωμοπόλεις της Δυτικής Ευρώπης, ώς
ί^ Κωσέντσα της Καλαβρίας, ένθα κατά
■^.ν έβδοαάδα τών ίΐαθών παριστώσιν ε!ς
*χζ όδους τα Πάθη καΐ τόν θάνατον του
'/ί/σον Χρίοτον, Τό θέα(χα εινχι αληθώς
εχτιχτον. Έργάται καΐ κύριοι, περιβεβλη-
•λ^νοι 'ουδχϊκάς ά[Λ9ΐέσεις, υποδύονται τα
•ρά?ω::α του Ναζαρηνοϋ, του Πιλάτου, του
ΚεηηρΙωνος, του Βαραββα καΐ £λλων, άπο-
στηθίζουσιν έκαστος τό ριέρος του καΐ ή
παράστασις άρχεται. Άλλα Φ->χνάκις οί τα
πρόσωπα ταύτα διαδρα{Λατίζοντ8ς καΐ οΐ συν-
έταιροι αυτών, πίνοντες άκρατον οινον, |χεθύ-
σκουσιν, οι δέ αγαθοί θεαταΐ παρίστανται τότε
ενώπιον αληθώς παραδοζοτάτου θεάματος,
τουτέστι του 'Ιηοου βλασφη|Αθυντος, του Πι-
λάτου γρονθοκο7Γου[^ι^νου καΐ του Βαραββα σ^^ν-
ιστώντος είρήνην. Έν ΟύβΤ - ΑϊΠηίβΤραη
ετι καΐ νυν τελούνται τα Μυστήρια. Τό 01)βΤ''
Ατηηΐβν^αη είναι χωρίον κεί(Λενον έπΙ της
κορυφής υψηλού τίνος ίρους τής Βαυαρίας,
έφ' ου άνέρχεταί τις δι* ά;χάζης από του στα-
θ(Λθυ του Μβίτηαΐΐ, ένθα ή σιδηροδρθ(χικη
άααζοστοιχία εγκαταλείπει ημάς. Ό, τι τό
πρώτον διακρίνει τις έν τψ είρημίνφ χωρίφ
είναι υπερμεγέθης εΙκών του Σωτήρος, δστις
φαίνεται οιονεί εξερχόμενος σττηλαίου. Είναι ή
'Ανάστασις. Προχωρών δέ βλέπει έπί τίνος
λόφου τόν Ίηοοΰν έπΙ του Σταύρου. Είναι η
Σταύρωσις. Ιΐασαι σχεδόν αι οίκίαι έν Αηχ-
τηβν^αη, ποικίλως κεχρωματισμέναι, ϊχουσιν
έν ταΐς προσόψεσιν αυτών είκόνοις καΐ θρησκευ-
τικά εμβλήματα. Διασχίζων ό περιηγητής τάς
οδούς του χωρίου ευκόλως νοεί δτι οΐ κάτοι-
κοι ίχουσί τι τό ευγενές, δπερ εκπλήττει, καΐ
δτι τό χωρίον έκεινο δέν είναι έκ τών κοινών
τής λοιπής Εύρώττης χωρίων. Όλοι σχεδόν οί
κάτοικοι αύτου είναι καλλιτέχναι καΐ την καλ-
λιτεχνικήν αυτών μάθησιν όφείλουσιν |{ς τας
παραστάσεις τών Μ'^στηρίων, ας άνα δεκαετίαν
έπαναλαμβάνουσι πρό δύο καΐ έπέκεινα αΐώ-
νων. Επειδή δέ ούτοι ότέ μέν διευθυνταΐ τής
σκηνής, έτέ δέ ηθοποιοί γίνονται, κατ* ανάγ-
κην εξασκούνται ε{ς τήν μουσικήν, την ζω-
γραφικήν, την γλυπτικήν καΐ την άπαγγελίαν.
Τό μέγα θέατρον τών Μ'^στηρίων δέν είναι
μόνιμον και διαρκές. Κατασχευαζόμενον έκ
σανίδων, διαλύεται μετά τό τέλος τών παρα-
στάσεων, χωρίζεται δέ είς δύο μέρη. Τό έστε-
γασμένον μέρος κατέχεται από τήν κυρίως
σκηνή ν, ήτις ύψουται καΐ πίπτει, ώς ε(ς δλα
τα θέατρα, καΐ παρίστησι τήν πλατείαν τής
Ιερουσαλήμ• προς τό δεζιόν μέρος φαίνεται
ή οίκία του Πιλάτου καΐ προς τό άριστερόν ή
του "Αννα, άμφότεραι δέ μετά παραθύρων. Έν
ίκάστη πλευρ5^ τών οίκιών οδός τις. Έμπροσ-
θεν υπάρχει τό υπαιθρον, ένθα μένει καΐ ό
Χορός καΐ έν αύτφ εκτυλίσσονται αι τών Μυ-
στηρίων σκηναί, αίτινες δέν άπαιτουσιν άλλα-
γ/:ν σκηνής. 01 θεαταΐ καταλαμβάνουσι τό
ί^••
^■;.
Ι
296
ο ΕΝ ΚΩΝεΤΑΝΤΙΝΟΥΠΟΛΕΙ ΕΛΛΗΝΙΚΟΣ! ΦΙΛΟΛΟΓΙΚΟΙ 2ΤΓΛΛ0Γ0Σ
^
λοιπόν {Λέρος, καθ'/){Λ£νοι έτ;! θρχνι'ων, ί^ίγι-
θβχτροςώς τβτοποθετηΐΛδ'νων. Όπισθεν υπάρχει
ρ,έρος περιπεφραγίλένον, ού τα ηριθ[ΑΥΐ(Λένα
χαθίσ(Λατα σχη(Αατίζουσι τό άαφιθεατρον.
Κατά τόν Γάβέρτον Κόλεριδζ, λεπτό [Α8-
ρώς περιγράψαντα τα των παραστάσεων του
ΟϋβΓ'Αίηηιβν^αΗ έν τ?ί αΜηβιοαΙ ΤΥονάΙ
αηά ΏΓαΐηαΙίο Ούββννβν»^ έπισυίλβάστις τω
1633 έπιδη;/.{ας έν ΟΙβνΆηιηιβνααη^ οι του
χωρίου πρόκριτοι διέταξαν τδσσαρακονθή(Λερον
αύ7τηράν ντ^στείαν, άλλ' επειδή αΰτ•/) παρε-
βιάσΟη υπό τίνος των Φ^γχω^ιτών αυτών, Οε-
λησαντο; να πανηγυρίτ/ϊ έορτην τίνα, τεσσα-
ράκοντα άνθρωποι άπε'θχνον. Τότε οί κάτοικοι
έταζαν, ίνα κατά δεκαετίαν δίδω τι την πχ-
ράστασιν του δρά(Λατος των Παθών, η; ένεκα
οί αγαθοί εκείνοι πιστεύουσιν ετι και νυν ίτι
ή επιδημία εκείνη ϊπαυσε.
Δύναται τις να πιστεύσ*/;, δτι αί παραστά-
σεις τών Μυστηρίων κατχ τόν μεσαίωνα έχρη-
σίμευον ως μέσον μορφώσεως. Κχτα τους χρό-
νους εκείνους της άμαθείας, δτε η γνώσις της
τε γραφής και αναγνώσεως ήσαν πράγματα
δλως άγνωστα Ικτός τών τειχών τών μονών,
αίγραφικαΐ παραστάσεις εθεωρούντο ώς μέσον
εκπαιδεύσεως δια τους αγράμματους και τα
παιδία. Είναι δέ βεβαίως παράδοζον πώς τό
μίτον τούτο του πολιτισμού, δπερ ούδένα λό-
γον υπάρξεως έχει, επέζησε μέχρι σήμερον,
δπως χρησιμεύσγ) ώς έντρύφημα της εύσεβείας.
Τό δράμα εφθασεν εις ην ευρίσκεται ηδη
θέσιν κατόπιν πολλών μεταβολών, ας υπέστη.
Έπειδη εις τα αρχαία τών δραμάτων κείμ,ενα
παρεισέφρησαν πλεΐσται ασεβείς σκηναί καΐ
φράσεις έκ διαφόρων άλλων δραμάτων, τα
Μυστήρια γενικώς κατηργήθησαν αρχομένου
του παρόντος ριίώνος. Άλλ* ένεκα της αγνοίας
του χωρίου, η, κατ' άλλους, ένεκα της προστα-
σίας του 8αΐηΙ>ην^α, διδασκάλου Λουδοβί-
κου του Α\ τό δράμα τών Παθών ηδυνηθη να
έπιζησ/) της καταργήσεως του έν ΑϊϊΙΐηβΤίΐαχΐ,
Μοναχός τις του ΕίίαΙ, ονόματι ΟΐΙΐηίατ
\νβ18, διώρθωσε τό κείμενον, άπέβαλε τα δλως
ανάρμοστα είς ιερόν δράμα σκηνικά επεισό-
δια, άτινα μέχρι του 1740 ειχον παρεισφρήσει.
Ό ΒοοΗΐίβ ΏβάΙβν, οργανοπαίκτης και
διδάσκαλος του χωρίου, συνέθεσε δια τους
χορούς άνταζίαν μουσικήν.
Οί χοροί της σ•/)μεριν*73ς συνθέσεως εγράφη-
σαν είς στίχους άνομοιοκαταλήκτους παρά
του ^Αλοϊοίου Όαΐη86ηΙ)67'0βν, ιερέως του
χωρίου, ου ό τάφος καΐ ή προτομή κείται έν
τφ ήρέμφ κοιμητηρίω. Τελευταίως δ' εφήρ-
μοσαν κείμενον είς λόγον πεζόν, δπερ βρίββ
φράσεων είλημμένων έκ της * Αγίας Γραφή;.
*Η μεθοδική διευθέτησις τών μερών του δρά-
ματος πάντας ικανοποιεί. "Ιν' άποδιώζωσι πα-
σαν δυνατήν προτίμησιν ώς προς τήν διανοαην
τών μερών, εκλέγονται ές ολοκλήρου του πλη-
θυσμού του χωρίου τεσσαράκοντα μ,όνον οίχο-
γενειάρχαι, οίτινες διανέμουσι τα μέρη. Τι
τών πρωταγωνιστών εξέχοντα μέρη ανατίθεν-
ται πάντοτε σχεδόν είς ζυλογλύπτας, διότι τό
καλλιτεχνικόν αυτών αίσθημα καΟίστησιν αυ-
τούς φυσικώς προσεκτικωτέρους εις τήν παρά-
στασιν τών μεγαλοπρεπών τύπων. Τό δράαζ
διαιρείται εις δέκα και οκτώ μέρη, άλλα πρό
τ^; ένάρςεω; κυρίως αύτου έπΙ του άσκεπου;
μ,έρους της σκηνής διαδοχικώς διέρχονται έν
μίσω μουσικών ή/ων διάφοροι σκηναί, πλα-
στικά» εικόνες καΐ εικονογραφία ι, παριστώσι».
σκηνχς της * Αγίας Γραφής, αίτινες άλλως τε
προδιαθέτουσι τήν ψυχήν του θεατού εις τό
μέγα έργον.
Τό δράμα άρχεται δια της θριαμβευτική;
εισόδου του Ίησου ε(ς Ιεροσόλυμα και τελευτί
εις τήν άνάληψιν Αύτου.
Τό του Χρίστου πρόσωπον δια τρίτην φο-
ράν ειχεν ύποδυθή κατά τό 1890 ό πρωταγω-
νιστής Ιθ8βρ1ΐ Μα])ν, δστις θαυμασίως παί-
ζει τό μέρος του, ιδίως κατά τήν φοβεράν τη;
Σταυρώσεως ω ρ αν καΐ καθ* ην στιγμήν εκπέμ-
πει τ•/) ν απέλπιδα φωνή ν ό Ίησους ^^Ηλί, ΉΙί^
λαμά οαβαχ&ανί*, αδύνατον δέ να λάβτ, τι;
σαφτί (δέαν της φυσικότητος, μεθ* ης εξέρχον-
ται τών χειλέων του αί λέςεις έκείναι. Άλλα
και ή άποκαθήλωσις του σώματος του Χρισζον,
ή τόσον δύσκολος και επίπονος, μετά τοσαύτη;
γίνεται φυσικότητος, ώττε νομίζει τις δτι ί/ί'.
πρό τών οφθαλμών αύτου ούχι ανθρώπους,
άλλα τό έν 'Αμβέρση αριστοτέχνημα του Ηη-
1)6η8. Αμίμητος δέ καθ' δλα είναι καΐ ή άνά-
ληψις Αύτου, βραδέως ανερχομένου εις ούρανόν
καθ' ην στιγμήν ή αυλαία πίπτει και τό δράμα
περατουται. Τό πρόσωπον του Καϊάφα παίζίΐ
ό δήμαρχος Ιωάννης Ι^αη^, τό δέ της παρ-
θένου Μαρίας ή ωραία και μελαγχολική αύ-
του θυγάτηρ Ηθ8α, ό νέος Πέτρος Ηβηάί τό
του Αγίου *Ιωάννου, άλλος τό του Πιλάτον
καΐ άλλος τό του * Ιούδα.
Τινές νομίζουσιν άσέβειαν τήν έκ του βίου
και του θανάτου του *Ιηοου εμπνευσιν δι' έργα
του θεάτρου* άλλ' ή φροντις καΐ ό σεβασμό;,
μεθ' ών προπαρασκευάζεται τό θέαμα, ή ιΰ-
ο ΣΛΚΕΣΠΕΙΡΟΣ ΚΑΙ Η ΚΑΤΑ ΤΟΤΣ ΧΡΟΝΟΓΣ ΑΤΤΟΤ ΣΚΗΝΗ
297
λάβεια, η έριψυχου^τα τους Υ)θθ7Γθΐούς, άνευ
διακρίσεως, άπό τα παίδια, τα παριστώντα
τους αγγέλους, [λέχρι των πρωταγωνιστών,
εισΐ γεγονότα ρ,η επιτρέποντα άντιλογιαν. Οί
του ΟόβΤ-ΑηΐΥΠβν^αΐί κάτοικοι πιστεύουσιν
ιΐς τό δρα[Λα, ως καΐ είς την θρτ,σκειαν αυτών.
Μία (Λονη υπάρχει διαφορά, δτι τα εκ του
βίου του Ίηοον θαύ{Α«τα, ως τό του εν Κανδ^
γχ[χου, του πολλαπλασιασ(Λθυ τών πέντε άρ-
των κα\ ιχθύων, εκτελούνται δια (Ληχαν7)[Λά-
των. Έν Αηΐηΐβΐ'ξίαη, χάριν του δράρ,ατος,
•τυρρέουσι πλέον τών 20 χιλιάδων επισκεπτών,
|ΐ£τα δέ τόν πόλε^Λον του 1870 παρευρέθησαν
συν άλλοις έν ττι παραστάσει ό πολύς Βία-
μαρχ καΙ* ό στρατηγός ΑΙόλτκε,
Άλλ' έπανερχό(Αενοι εις τας παλαιάς τών
Μ•>στ/)ρίων παραστάσεις, παρατηρου{Λεν δτ<
εις την γηραιαν Άγγλίαν ταύτας διεδέχθησαν
αϊ ^Η9ολογΙαί, ένθα εβλεπέ τις πρόσωπα αλ-
ληγορικά καΐ τό ίερόν (Λ$τα του βέβηλου
|ΐε|Λΐγ(Αένον. Κατόπιν τούτων έρχονται τα
ΙΙιρίμβολα, άτινα δύνανται να κληθώσι πα-
Οαατάσείς χα&αρώς βέβηλοι. Τα παρέ(Λβρλα
ταύτα ήσαν κω^Λωδιαι, δράρίΛτα (Αονόπρακτα,
πλοκής ώς έπι τό πολύ απλούστατης, έν ένΐ
ί'ε λόγφ έργα άνάζια (Λνειας. Ώς ύπόδειγ{Λα
^αρατ:θη{Αΐ ενταύθα σ^^νοπτικώς την ύπόθεσιν
ΐΑΟνοπράκτου κω^αφδιας του /. 8ΐίΙΙ υπό την
έχιγραοην € Ή βελόνη της Κνρας Γάμμερ
Γονρτώί^*, παρασταΟείσης τω 1566 η, κατ*
άλλους, τω 1575.
Ή Κυρά Γονρτών, έ7:ιδιορθουσα τάς κάλ-
τσας του συζύγου της, χάνει την (χόνην, ην
ί/ει, βελόνην, την ζητεί πανταχού, ανατρέπει
•άντα τα έν τω οίκφ της, οργίζεται δέ καΐ
κχταραται πάντας, διότι ούδα{Λου την εύρ{-
σκδί. Άναστατουνται ττάντες οί έν τνί οίκια
ένρισκό[ανοι και ολόκληρος η συνοικία, άλλ*ε(ς
[ΐαττιν ή βελόνη δέν ευρίσκεται. Κατάκοπος
όφίζυγος λα^ι,βάνει έπΙ τέλους την άπόφασιν
ίνα φ^ρέση τάς κάλτσας του ώς εχουσι, καΐ
ττρός τόν σκοπόν τούτον κάθηται περίλυπος
Ικτίνος έδρας. ΙΙαραδόζως δ(Λως αισθάνεται
ψοβερόν κέντη}Λα εις άπόκρυφόν τι του σώ(Αα-
τόςτου [/.έρος, οτε καΐ ή βελόνη ανευρίσκεται
ί* (ΐέσφ τών γελώτων καΐ της άγαλλιάσεως
απάντων.
Τοιούτον είναι τό ϊργον του 8ΐΐΙΙ, έν ω
ίστιν δτε απαντώνται έν [λέσφ αισχρών ρ,ονο-
λόγων καΐ κω(ΐικοί τίνες χαρακτήρες. Άλλα τό
παραοοςότερον πάντων είναι δτι συγγραφεύς
της Βελόνης ητο ό ^Αρχιεπίσκοπος 8ίΐΙΙ.
Έλλ. Φιλ. Σΰλλογο(.
Κατά την αύτην περίπου έποχην έπειρά-
θησαν ίνα παραστη^τωσιν ασθενή τίνα δοκί(λΐχ
υπό τόν τύπον της αρχαίας τραγωδίας. Ή
ΡοντβΧ η ΡοννβΧ, ητοι η τραγφδία του
Γορβοόον, ην παρέστησαν κατά τάς αρχάς
της βασιλείας της Έλιαάβετ, καΙ άλλαι είσΐ
θέσεις έστερηριέναι πνεύ{λατος.
*Η Ισπανική τ^γωόία ύττηρζε τό πρώτον
σοβαρόν δρά[Αα, άλλ* άνευ συ(Λ(χετρίας καΐ
ε{Λπλεων γελοίας έ(Αφάσεως.
Έν τούτοις τό άγγλικόν κοινόν είχε λάβει
ηδη την εζιν ίνα παρίσταται είς τάς δραρ,α-
τικάς ταύτας παραστάσεις, άνθρωποι δέ πά-
σης κοινωνικής τάξεως (χετ* εύχαριστησεως
έπορεύοντο ε(ς τό θέατρον.
Οί ηθοποιοί διετηρουντο υπό της βασιλίσ-
σης καΐ τών ευγενών, τάς δέ παραστάσεις
αυτών έδιδον εντός τών αυλών τών ανακτόρων
καΐ έν τοις πανδοχείοις, διήγον δ(Αως βίον
κραιπάλης, (Λεθύοντες καΐ χαρτοπαικτουντες.
Τό επάγγελμα τών ηθοποιών είχε τι τό σατα-
νικόν. Οί πουριτανοί έσταυροκοπουντο συναν-
τώντες αυτούς, ό δέ δχλος προσέβαλλε καΐ
υβριζεν αυτούς, καΐ (ΛΟνοι οί ευγενείς έδώρουν
αύτοΐς χρη[Αατα.
ΚαΙ δ{Λως τό θέατρον έπλούτιζε τους συγ-
γραφιΐς, ηθοποιούς καΐ εργολάβους, ηρχισι δέ
βαθ[Αηδόν καΐ σοβαρώς προοδευον διά τών
έργων του 'Ροβέρτσν ΟΓββηβ, του *Ιωάννον
ΣίΙΙί/, και ιδίως του Χριστόφορου ΜατΙοΐϋβ.
Ό τελευταίος ούτος ητο πτωχότατος καΐ εΙς
πάν έλάττω(ΐα έκδοτος, άλλ' ητο πάντοτε
ίδιοφυία* αν δέ εις τίνα ^ρά(λατα αυτού, ώς
τγ/ν €Αιδώ*, τό δρά(Λα τοΟ « Αγίου Βαο&ο-
λομαίου:^, τόν « Έδουάρδσν β'» παρατηρών-
ται ύπερβολαΐ καΐ άνο(Λθΐοαλήθειαι, είς τόν
€φανστον» δ(ΐ.ως αποκαλύπτεται ό καλλιτέ-
χνης. Είναι αληθές δτι 6 Γκαίτε μετεσκεύασε
τόν Μεφιστοφάήν, τόν έπαρουσίασε κθ(Αψότε-
ρον καΐ είρωνικώτερον, αλλ* ή πρωτοτυπία
της συλλήψεως ανήκει είς τόν Χριστοφόρσν
ΜαΗοΐυβ. Ό άγγλος (ΐάλιστα Φαϋστος είναι
παθητικώτερος του γερ(ΐανου αδελφού του. Ό
πρώτος πιστεύει έζ δλης ψυχής, καθ* ην δέ
στιγμήν κλείει την καταχθόνιον συμφωνίαν,
δοκιμάζει ταραχήν καΐ τρόμον άνέκφραστον.
Άλλ' οί δραματικοί συγγραφείς, ων ανω-
τέρω έμνημονεύσαμεν, κατ' ανάγκην οφείλου-
σιν ίνα δώσωσι τήν τιμητικήν θέσιν εΙς τόν
μέγαν γόη τα, τήν μάγον εύφυίαν του Γουλ'
λιέλμου Σακεσπείρου,
Ούτος λέγεται ότι ητο υίός έμπορου έρίων
Τό(ΐος ΚΖ' 38
298
ο ΕΝ ΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΟΤΠΟΛΕΙ ΕΛΛΗΝΙΚΟΣ ΦΙΛΟΛΟΓΙΚΟΣ ΣΤΛΛΟΓΟΣ
καΐ κρεοπώλου, πριν η δε αυτός ό Γονλλίέλ/χος
άρςηται άποκεφαλίζων τυράννους έπΙ σκη-
νής, ϊσφαζεν έπ{ τίνα ετη πρόβατα και βόας.
Κατά τους βιογράφους ί(Λως αύτου Οβον^β
8ίββν6η8 και Εάηίοπά ΜαΙοπε, 6 πατήρ
του *Ιθ}άννης ^ητο χειροκτιοποιός εν 8ίναί'
^ονά, χρη^Αατίσας καΐ δημοτικός σύ(Λβουλος
της περιφερείας εκείνης, άλλα τό τελευταΐον
του β(ου του στάδιον διήλθεν εν πενία. Ό
Γονλλιέλμος είτηχθη προς έκπαιδευσιν είς τό
δη(χοτικόν σχολεϊον της πόλεως ταύτης,
οπόθεν φαίνεται δτι [χετέβη παρά τινι δίκη-
γορικφ γραφείφ. Δεκαοκταέτης ένυ(Αφεύθη την
"Ανναν Ηαϋΐαΐυα'υ, κατά επτά και η[ΛιΦ^
ϊτη (χεγαλειτέραν αύτου, γυναίκα άγρά(Α{Λατον
καΐ πεζήν, έζ ης απέκτησε τρία τέκνα, την
Σίοαάννην, την καΐ εύνοουρ,ένην αύτου, την
'ΙονδΙϋ^ καΐ τόν Άμνέιον (ΗαπίΥΙβί), απο-
θανόντα τψ 1596 κατά τό δωδέκατον της
ηλικίας του έτος. Αίφνης £[Λως (αι5& των
ημερών εγκαταλείπει την οίκογένειαν καΐ την
έργασίαν αύτου, οιαδήποτε καΐ αν υποθέσω -
(Λεν δτι ητο αύτη, καΐ (Αεταβαίνει εΙςΛονδΐνον,
δπου καΐ συνηταιρίσθη μετά ομάδος, διαρ-
παζούσης έλάφους εκ του δάσους του κυρίου
Θωμά ΣηβΒΪ. Ούχ ίττον ό βιογράφος αύτου
ΜαΧΙν διαψεύδει την πληροφορίαν ταύτην,
χωρίς δμως καΐ νά δώση ήμΐν λόγον της
αποτόμου εκείνης φυγής του Γονλλιέλμον εκ
τής Βίταί^ονά, πλην τής είκασίας μόνον
δτι άπήλθεν εκείθεν ένεκα χρηματικών στενο-
χώριων. Υποτίθεται δτι άφίκετο ε [ς Λονδϊνον
τφ 1586 έν ηλικία είκοσι καΐ δύο ετών,
ένθα, ωθούμενος ύπό τής προς τά θέατρα
κλίσεως του, συνηνώθη μετά εταιρείας ηθο-
ποιών, συμπαριστάνων μετά τών Λαυρεντίου
ΡΙβίοΗβΤ, Ήχάρδου Βηνϋαρβ καΐ Βενιαμίν
^οΗη30η. Δυστυχώς ή Ιστορία δέν διεφύλαζεν
ήμίν έν τίνι δραματικφ εργφ Ιλαβε τό πρώ-
τον μέρος καΐ ποίον ύπεδύθη πρόσωπον. ΤινΙς
τών βιογράφων αύτου ίσχυρίσθησαν δτι ως
ηθοποιός, δέν ητο μεγάλης αξίας, ούχ ήττον
άλλοι ύποστηρίζουσι τουναντίον, δτι, υποδυό-
μενος τά πρόσωπα τών έργων του, ως τό του
Φαλστάφ, άπέσπα τους άπό μέσης καρδίας
γέλωτας τών ακροατών του, έν δέ τω Άμλέιφ
εκαμεν αυτούς νάριγώσιν έκ φρίκης καΐ οίκτου.
Ή μεγάλη του Σαχεοπείρου καρδία ήσθά-
νετο νεανικόν σφρίγος, άκατάβλητον προς τάς
γυναίκας συμπάθειαν άπόδειζις δε τούτου,
δτι ϊγραψεν εκατόν και πεντήκοντα ασννέττα
ύς διαφόρους έρωμένας του καΐ κατ* αυτήν
ετι την μεγάλην /)λικίαν ηύτοσχεδίαζε πα-
θητικωτάτους στίχους διά μίαν δεσποίτίόα,
Μεγάλως συνεπάθει είς τάς μελαγχροινχς
και μελα^οφθάλμορς γυναίκας, ώς ό Βύρων
προυτίμα, ώς γνωστόν, τάς ζανθάς καΐ γλαυ-
κοφθάλμους καΐ ό Οίάλτερ Σκώτ τάς έρυθρο-
δέρμους καΐ πυρρό τρίχας. ΚαΙ ήγαπάτο άπό
τάς γυναίκας έμμανώς. Άλλα διά τί, θι
έρωτήσητε, αί ώραίαι τής εποχής του ήμιλ-
λώντο '^ίς έζ αυτών νά κατάκτηση την κοφ-
δίαν του ; Ό ποιητής του ΆμΙέιου ητο !σως
έκτακτου ώραιότητος ; Τουναντίον, δχι. Λέ-
γεται μάλιστα δτι καΐ αυτός ητο χωλός, ώς ό
Βύρων καΐ 6 Σκώτ. Τά αληθή τής άμίλλης
αυτών ταύτης αίτια άλλοθι δέον ίνα ζητήσω-
μεν. Ενυπάρχει τι είς τινας υπάρξεις, δπερ
συχνάκις σαγηνεύει πλειότερον τής εφήμερου
καλλονής, πλειότερον τής δυνάμεως καΐ χά-
ριτος τών έπιδεικνυομένων είς μεγαλοπρεπείς
χορούς ποδών καΐ τό τΐ αυτό είναι τό μεγα-
λείον καΐ ή ψυχική (σχύς, ή ευφυία, ήτις μα-
γεύει και ποιείται κατακτήσεις. Ούχ ήττον
πρΙν εκθέσω, τό έπ' έμοί, τό μεγαλείον τούτο,
επιτρέψατε ρ.οι ίνα περιγράψω ύμίν διά βρα-
χέων τό θέατρον ΟΙθΙ)6 (Σφαίρα), ϊνθα έδιοά-
χθησαν τό πρώτον α{ του Σακεοπείρου τρα-
γφδίαι.
Επτά θέατρα ύττήρχον έν Λονδίνφ έπΙ του
Σακεοπείρου ' τοσοΰτοΊ ή προς τάς δραματικάς
παραστάσεις κλίσις ητο ζωηρά καΐ πάγκοινοςί
Τά θέατρα ταύτα ήσαν δγκοι υπερμεγέθεις
καΐ ακατέργαστοι, ουδόλως αναπαυτικοί ώς
προς τήν κατασκευήν καΐ βάρβαροι ώ; προς
τόν διάκοσμον. ΈπΙ βορβορώδους -^^"Λπίδου,
παρά τάς δχθας του Ταμέαεως, ήγειρε το τό
πρώτιστον τών θεάτρων τούτων, ή €Σφα7ρα*\
είδος ογκώδους έξαπλεύρου πύργου, περιβαλ-
λόμενου ύπό βορβορώδους τάφρου, άνωθεν
δέ του θεάτρου άνεπετάννυτο σημαία ερυθρά,
άγγέλλουσα τήν παράστασιν. Είς τά θέατρα
ταύτα συνέρρεον πτωχοί τε καΐ πλούσιοι,
καθότι ύπήρχον θέσεις τιμώμεναι άντΙ ?ί
πενών, άντΙ δύο καΐ άντΙ μιας ίτι, πλην
τό μέρος, ένθα οί πληρόνοντες τά ποσά
ταΰτα έκάθηντο, δέν ητο ποσώς έστεγασμίνον,
ή δέ βροχή επιπτεν άκωλύτως έπΙ τών πλη-
βείων τούτων θεατών. Συνήθως πρό τής ένάρ-
1. «Τον Ήρακλέα (α' δλο τό βάρος τον*•. Τό β^β-
τρον ΟΙοΒβ ίΐ/δν ώς σύμβολ($ν του τόν ΉροΗΐία, ποί»
έβαστοδσι σφαΓραν {ΆμΧέτος, Πραξις Β', σχηνί) β',
Ιχδοσις Πολυλά, σιλις 221).
Α
ο ΣΑΚΕΣΠΕΙΡΟΣ ΚΑΙ Η ΚΑΤΑ ΤΟΤΣ ΧΡΟΝΟΓΣ ΑΤΤΟΤ ΣΚΗΝΗ
299
;ιω< τηζ παραστασιως οι άνθρωποι ούτοι
ίιηνον ζοθον, εθραυον κάρυα, Ιτρωγον διαφό-
ρους καρπούς, ώρύοντο και ούχΐ σπανίως
ιγρονθοκοπουντο* ένιΌτδ δέ, κινούμενοι εις άγα-
νάκτησιν υπό των έπΙ της σκηνοίς $ιδασκθ|Λέ-
νων, ώρ|ΐων κατά των "ίιΟοποιών, άναστατουν-
τις τό 6λον θε'ατρον, η εν περιπτώσει, καθ' ην
7, παράστασις Χέν έτύγ/ανε της έπι$οκΐ{Λασίας
των, ετρεχον είς τό καττηλεΐον, δπου έφο(τα ό
χοιητης, (πως ξυλοκοπησωσιν η ύποβάλωσιν
αυτόν είς βάναυσους καΐ ενίοτε επώδυνους
άστεϊσ[ΐούς. Χάριν της παρά τοίς *Άγγλοις
ιδιαζούσης προς την ζυθοποσίαν τάσεως, (χέ-
γας πίθος έστηρίζετο επί τίνος τών τοίχων τ^ίς
πλατείας προς κοινην χρησιν. Έαν έσ(Λή τις
δυσάρεστος προσε'βαλλε την ούχι άλλως τε λε-
πτην δσφρησιν τών θεατών τούτων, ηκούετο
γινικη κραυγή €χανσατ€ άλκεν^ίδα^' ά[Λέσως
οΐ η παραγγελία αύτη έζετελείτο, καιοίχένης
τήζ άίχετ^ίδος εν πυραύνφ, κθ{Λΐζθ[Λέν<|) έπι
της σκηνής, έζ ου άνίθρφσκε βαρύς καπνός,
ουδόλως ίμως ένοχλών τους παρεστώτας.
Νοείται ίτι οΐ θεαταΐ ούτοι έκάθηντο έπΙ του
γ^ροΟ εδάφους, η τό πολύ έπΙ δέσ[Λης ά/ύρων.
*Γπεράνω τούτων και ά[ΐ.έσως πλησίον της
^χηνης ίκάθηντο οί δυνά[Λενοι να πληρώσωσιν
« σελλίνιον ώς τιρ,ην είσόδου καΐ αποτελούν-
τες την τάζιν τών κθ[Λψευομένων, τών ευπα-
τρίδων και εν γένει τών ανθρώπων τών ανω-
τέρων κοινωνικών τάξεων. Οί θεαταΐ ούτοι
χροεφυλάσσοντο από την βρο/ήν, εάν δ* ίπλή-
ρονον ΙπΙ πλίον εν σελλίνιον, ηούναντο να προ-
ρ.9(υθώσι {χικρόν κάθισμα, ελλείψει δί τούτου,
ιχίβϊ)ντο καΐ ούτοι έπΙ του εδάφους. Ώς ο•.
ι{ττον ευγενείς γείτονες των, ^οΛ οί εκλεκτοί
οίτοι θεαταΐ έχαρτοπαίκτουν, έκάττνιζον καΐ
χολυτρόπως έζύβριζον τους πληβείους θεατάς,
οίτινις άπέδιδον αύτοίς τα ίσα, |5ίπτοντες
|ληλα κατά τών υβριστών των. Μη άρκούμε-
νοι ίΐ εις τούτο οί εύπατρίδαι εκείνοι έ/ειρο-
νόρΛ άπρεπώς, έβλασφήμουν, ηστεί;οντο
ίιαλίξεων πολυσυνθέτων, πεφυσιωμένων, κατά
τό ΙτΓίκρατούν του αίώνος εκείνου ϊθος.
Ός προς την κυρίως σκηνήν, ουδέν υπήρχε
τό δυνάμενον να δελεάση τό βλέμμα του θεα-
τον. Τα παρασκήνια ήσαν πεπαλαιωμένα και
ά|ΐχυρά, ε(ς τό βάθος της σκηνής άνηρτάτο
^1ρ^^ως σκηνογραφία τις, παριστώσα την
ίοίαιοοντην του Σολομωντος, Ό ιματισμός
«τ»}τοτατος καΐ συχνάκις ανάρμοστος, συνι-
^ά(ΐενος εις πτίλα έπι της κεφαλής και πορ-
?^ας έπι τών υποδημάτων περικνημίδας.
Τα πρόσωπα τών γυναικών ύπεδύοντο νεανί-
σκοι. Ή όπταπάτη ευκόλως έπετυγχάνετο
τη βοηθεία τών θεατών ουδεμία προετοιμασία
σκηνική, ουδεμία διοπτική, ουδεμία κινητή
σκηνογραφία έν τοίς θεάτροις τούτοις. Έαν ή
σκηνή άπτ,τει ίνα πρόσωπον τι άφωνον λ. χ.
ύποδυόμενον πρόσωπον ίππότου παρουσιασθεί,
ό ιματισμός αύτου ητο εύκολος* ϊθετον έπΙ
τών φορεμάτων του ύποκάμισον καΐ ούτω
έπαρουσιάζετο εις τό κοινόν ώς ιππότης. ΆντΙ
σκηνογραφίας, παριστώσης πεδίον μάχης, διε-
σταυρουντο είς μέρος τι της σκηνής δύο ξίφη
έκ ξύλου. Έαν ό σκηνικός διάκοσμος άπήτει
έκκλησίαν, άνηρτάτο έπι του τοίχου ομοίωμα
^Εσταυρωμένου. Συχνάκις δέ ή φαντασία τών
θεατών άνεπλήρου πάσαν σκηνικην ελλειψιν.
Επιγραφή κεφαλαίοις γράμμασι γεγραμμένη
άνηγγελλεν είς τό κοινόν δτι ή σκηνή την
στιγμήν έκείνην μετεφέρετο έκ Λονόίνον είς
ΚωνατανηνονποΙιν, ενίοτε δέ καΐ άνευ της
οδηγίας ταύτης ό τόπος της σκηνής κατενοεί-
το έκ τών λόγων τών υποκριτών, η πολλάκις
εικάζετο έξ άλλων δεδομένων. Έαν αΐ έπΙ της
σκηνής γυναίκες έξέφερόν τι σχετικόν προς τα
άνθη καΐ έξεφράζοντο, ώς έαν ηθελον να δρέ-
ψωσι τοιαύτα, ή φαντασία τών θεατών μετε-
σχημάτιζε την σκηνην είς κήπον. Έαν οί ύπο-
κριται άνέφερόν τι περί ναυαγίου, έξ ου δήθεν
έσώθησαν, η φαντασία τών θεατών μετεσχη-»•
μάτιζε καΐ αύθις την σκηνην είς βράχον.
Άλλ* έαν τόσον ολίγος σεβασμός άπεδίδετο
ει; την ίδέαν του τότζου, δέν έφαίνοντο ευλα-
βέστεροι καΐ προς την ΐδέαν του χρόνου. Πολ-
λάκις νεαροί ηγεμόνες έφαίνοντο έπΙ τής σκη-
νής ερωμένοι αλλήλων* μετά πολλάς περιπέ-
τειας ή ήγεμονίς ένεκυμόνει καΐ ετικτεν υίόν,
δστις, απολεσθείς κατά ' την νηπιότητα, ένε-
φανίζετο αύθις ανδρωθείς πλέον καΐ έτοιμος
ϊν* άναλάβη τα δικαιώματα τής πατρότητος,
ή δέ τών συμβάντων τούτων έκτύλιξις δέν
διήρκει πλέον τών δύο ωρών.
Αί τερατώδεις αύται άνωμαλίαι έμετριά-
σθησαν ολίγον έπΙ τών ημερών του Σαχεσηεί-
ρου, ολίγα δέ παραπετάσματα, άξέστως έζω-
γραφημένα καΐ άλλαι άτεχνοι μιμήσεις ζφων,
πύργων και δασών έβοήθουν την φαντασίαν.
Τοιαύτη ή αισθητική καΐ έν γένει ο σκηνικός
μηχανισμός καΐ διάκοσμος του θεάτρου έπΙ
τών ήμερων του Σακεοηείρου. ΚαΙ $μως έν
τω άκόμψφ τούτω οίκοδομήματι καΐ δια
τοιούτων σκηνικών επίπλων καΐ βοηθημάτων
ό Γουλλιέλμος Σακεστιειρος άμιλλάται προς
300
ο ΕΝ ΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΟνΠΟΛΕΙ ΕΛΛΗΝΙΚΟΣ ΦΙΛΟΛΟΓΙΚΟΣ ΣΥΛΛΟΓΟΣ
τόν Σοφοκλέα καΐ ΕύριπΙΛην, τόν Άρίστοφάνη
καΐ ΑΙοχυλον, τόν Πλαντον και Τερέί-τιον,
Αυτός (Λ6 τόσον πενιχραν έπίπλωσιν και ϊτι
πβνιχρότερον ί(Λατισ(ΛΟν καΐ σκηνικόν [Ατ,χανι-
σρ,όν παρουσιάζει εις τους θεατάς αύτου τό
χαρίεν των Καπονλέτη άνθοκήπιον και την
άργυραν σεληνην, την θωττεύουσαν την άπα-
λην καΐ χνοώδη της ^ΙονΙιέττας παρειάν, τους
υπερήφανους της γηραιάς Σκωτίας πύργους
καΐ τα επίχρυσα ανάκτορα των Αογών της
ΈνετΙας, Δια της εύεπείας τών στίχων του ό
ΣακεοηεΧρος προζενεί τοιαύτην είς τό άκροα-
τηριόν του έντύπωσιν, ώστε, οιονεί ύπνωτιζό-
(λενον τούτο ύπ^ αύτου, αισθάνεται τό πατά-
γισρια της βρόχης, τόν συριγμόν του όρρ-ητι-
κου άνέαου, την βοην της βροντής, την (Λανίαν
της φοβέρας θυέλλης, τόν καλπασ(ΛΟν έκατο-
στύος ίππων καΐ τόν κρότον τιτανικής, τρο-
μερας μάχης. Δια ρ.όνης τής ραγείας τών
στίχων του διασκεδάζει πρό τών οφθαλ[Αών
του πεφοβη(Λένου Μάκβε9 και τών ένθουσιών-
των θεατών οκτώ βασιλέων σκιάς, ας παρα-
κολουθεί τό άπειλητικόν του Βάγκον φάσμα
καΐ προβάλλει τόν δίχηλον πόδα του Σατανά,
ταράττοντα τόν 'Ο&έλλον. Είναι αληθές δτι
δ Σακεαπεΐρος διαστρέφει έζ αγνοίας την
ίστορίαν, ην δεν έμελέτησε πολύ, Φ^χνάκις
δϊ συγχέει τόν Χρίοτιανισμόν προς τόν Έύνι-
αμόν, τό ιερόν προς τό βέβηλον, ζη έν μέσφ
ανθρώπων σχεδόν άγροίκων, ζητούντων τό
χυδαίον έν τψ ηρωϊσ(Αψ, δπως διασκεδάσωσιν
έν τψ θεάτρψ. *Αλλ' ούτος τα πάντα σχεδόν
άναπληροί δια τής γονίμου και έκτακτου φαν-
τασίας του, δια τής Ιδιαζούσης καλαισθησίας
του, δια τών σκέψεων του. Ε (ς αυτόν αρκεί
ιστορική τις περικοπή, φράσις τις, ενίοτε ρ,ία
λέζις μόνη, δπως έζ αυτής παραγάγη την
μεγάλην εΙκόνα καΐ ζωγραφηση θαυμασίως
τους χαρακτήρας του.
Έάν παρουσιάζγ) ημίν τόν Καίοαρα έπιδει-
κτικόν, δστις εζη αφελέστατα, περιγράφει
ούχ ήττον έντελέστατα τόν Βρουτον, όστις
χάριν αυτής τής αρετής και προς τό καλόν
τής πατρίδος λαμβάνει την παράδοζον και
σκληράν άπόφασιν, ίνα φονεύστ) τον εύεργέτην
του. "Αψογος είναι ή είκών του ΙΛί'ταηΊον,
δστις δια τής γοητευτικής εύγλωττίας του
έζεγείρει τόν ρωμαϊκόν λαόν προς έκδίκησιν
κατά τών αγνωμόνων φονέων. Έν τχι τραγψ-
δίί^ του Αντωνίου καΐ τής Κλεοπάτρας η
παράφορα τής κραιπάλης μη θαυμασίως δεν
περιγράφεται, ένθα τό τέκνον τής Ψώμης
καταβεβλημένον, άποτεθαρρημένον άγεται χρ4
τών ποδών γυναικός ασελγούς και ακόλαστα,»,
εις έναγκαλισρ,ούς ακόρεστους ; Αί άγγλικαΐ
υποθέσεις απεικονίζονται δια χρωμάτων τόσο^
πραγματικών, μετά καλαισθησίας τόσον λε-
πτής, δια φωτοσκιάσεων, ούτως ειπείν, τόσον
ζωηρών, ώστε τό κοινόν τής "Αλβιώνος μένε:
μαγευμένον .
Ό Σακεοτζεΐρος μεταχειρίζεται ενίοτε χρω-
στήρας ' Ραφαηλείονς, θίγει τα τρυφερώτερι
τών ανθρωπίνων αίσθημάτων μετά χάριτος
δλως ίδίας.
*ΙΙ ^Οφηλία, ή Ίονλιέττα, η Δνσύεμάνα, τ,
Μεράνδα άποσπώσι τα δάκρυα ημών καΐ αύττ;
δέ ή βδελυρά Γερτρούδη συγκινεί έκ τρυφερό-
τητος τό κοινόν, όπερ ραίνει δΓ ανθέων το
πτώμα τής * Οφηλίας,
/Ενίοτε οΣακεοπείρος προσδιορίζει την έζ-
έγερσιν τής τραγικής φρίκης, καΐ προς τούτο
δέν έχει τόν δμοιόν του, είναι έξοχος.
Παρατηρήσατε δΓ οποίων μελανών χρω-
μάτων περιγράφει την ζηλοτυπίαν τουΌΜ-
λον, την άχαλίνωτον φιλοδοζίαν τών συζύγων
Μάκβεϋ, την προς τό χρυσίον άκόρεστον δ(-
ψαν τοΟ Σανλόκ, τόν τρόμον του θανάτου, ύ^'
ου καταλαμβάνεται ό Καρδινάλιος τον Ββαη-
(οτί έν τφ Κίη^ Η6η^1^ (δβοοηά ρατί).
Παρατηρήσατε δΓ οποίας δυνάμεως καΐ τέ-
χνης περιγράφει την τρε'λλαν του Βασιλέως
Αήρ, την ύπεροπτικην ύπερηφάνειαν του Κο-
ριολανοϋ, τα κακά δνειρα του *Ηχάρδου Γ,
την τρέλλαν συχνάκις μϊν προσποιητην, ενίοτε
δέ άληΟή του Αμλέτον,
Ό μάγος ποιητής κάμνει ημάς να ριγώ-
μεν υπό φρίκης, ένεκα τής συσσωρεύσεως τών
θανάτων έν τψ Άμλέτφ και τω Μάκβε9, να
τρέμωμεν υπό οργής δια την τύχην τής Ανϋ-
δεμόνας, διεγείρει έν ήμίν βαθύ εύσπλαγχνίις
αίσθημα προς την ΑΙκατερίνην τής *Αραγω'
νιας και καταθλίβει την καρδίαν ημών &χ τη;
μεταξύ Τάλβοτ και υΙών αύτου σκηνής έν τω
Κίηί/ Ηβητί^ (ΓίΓδΙ ρΗΓί.).
Τινές τών κριτικών ηθέλησαν να συγκρίνω-
σιν αυτόν προς τόν Σχίλλερ' άλλ' δσον έπιτυχί
κα\ αν ώσι τα δραματικά έργα του Γερμανού,
ό Βαλεστάϊν, ό Αονξ τής Άλμηας, η Κεκιλία, ό
Γονλλιέλμος Τελλ κτλ., ο μέγας τής Στραι-
ψόρδης ποιητής είναι απαράμιλλος. Ου μόνον
γινώσκει να διαδονγ, έν ημΐν τάς λεπτότερα;
χορδάς του αίσθηματος, ου μόνον είναι ικανός
να πληροί την ψυχην ημών τρόμου, άλλ' οσά-
κις έκπωματίζει τό δοχείον τής ευθυμία;
ο ΣΑΚΕΣΠΕΙΡΟΣ ΚΑΙ Η ΚΑΤΑ ΤΟΓΣ ΧΡΟΝΟΤΣ ΑΤΤΟΓ ΣΚΗΝΗ
301
ιύτοΰ, καταΧείχνυίΤίν ηρν πτηγην άνεξάν-
τλητον χωριιχης χάριτος, και διασκεδάζει
η(ΐας -Γτεριγράφων ένα γραφικόν, έ'να φαντα-
<Γ:ικόν κόσ(χον, ένθουσιάζοντα και καταγογ)-
τεύοντα η(χάς. *Απόδειζις δε ό 8ίν ΙοΗη
Φαλστάψ Ιν ττί κωΐΛφδι'α ϋΜβΤΙΊ/ ^V^η68 ο/*
Τπάρχουσιν άλλοι, οίτινες έφρασεολόγησαν
ε•ι των έργων του Σαπεοπείρον, άλλοι, οίτι-
νες άπέδωκαν αύτφ βαναυσότνιτα, άλλοι δτι
ει^τίίγαγεν εν τοις εργοις αύτου τό ύπερφυσικόν,
χρώμενος (Ααγίσσαις καΐ φαντάσμασιν, άλλοι
άττεκάλεσαν αυτόν άηδόνα καΐ άλλοι πιστεύ-
σαντες αυτόν νδροφόρσν.
Άλλα, κατά τόν ΒοΠΙοξ/βΙ, ό ^ΣακεσπεΤρος
ου (ΐονον εις την ^Αγγλίαν, άλλα και είς σύ(Λ-
τΓχντα τόν κόσ(>.ον ανήκει. Ό πνευ[Αατικός
χότ(ΐ.ος και ή φύσις εθεντο πρό των ποδών
αύτου τους θηταυρούς των, ή^χιθεος εν ίσχύϊ,
προφήτης δια τό βάθος των βλέψεων του,
;:γευ(Λα ύπερφυσικόν δια την ϊκτασιν της
σοφίας του. πάν δ, τι εν τη άνθρωπότητι
Οψιστον, κατέρχεται (^έχρι τών θνητών, ως
έν (ΐή είχε τό συναίσθηρ,α της υπεροχής του
ΧΟΛ είναι άπλους καΐ αγνός, ως παιδ(ον».
«Ό Σακεστιεΐρος, λέγει ό (χέγας ηθικολόγος
Ιοηβοη, είναι ανώτερος δλων τών συγγρα-
φέων, τουλάχιστον τών νεωτέρων, είναι ό
ποιητής της φύσεως, ό ποιητής, όστις παρέχει
τον; άνα-^η/ώσταις αύτου πιστόν κάτοπτρον
τών ηθών καΐ του βίου. Οί χαρακτήρες του
οέν ρ.ετατρίπονται, ως εκ τών εθίμων τών
Ιδιαιτέρων τόπων, άγνωστων είς τόν έπίλοιπον
ϊΐό<ΐ[ΐον, ώς εκ τών ίδιαζουσών σπουδών η τών
ίΓαγγελ[χάτων, άτινα έπι ελαχίστου άριθ(ΐου
ανθρώπων έπιδρώσιν, η εκ τών συμπτώσεων
παροδικών έθών η προσωρινών δοζασιών. 01
χαρακτήρες αύτοι είναι οι γνήσιοι γόνοι της
κοινής άνθρωπότητος, τοιούτοι, ους ό κόσρ,ος
άείποτε παρέχει καΐ ό παρατηρητής πάντοτε
ανευρίσκει. Τα πρόσωπα τών χαρακτήρων
αυτών ένεργουσι καΐ ό(Λΐλουσιν υπό τό κράτος
τών γενικών εκείνων παθών καΐ άρχων, ών
άπαντες οί νόες έ(ΐφορουνται καΐ ύφ' ών δλον
τής ζωής τό σύστη(Λα είς άέναον τίθεται
κίνησιν. Έν τοις εργοις άλλων ποιητών είς
χαράκτη ρ είναι συχνάκις εν ρ.όνον πρόσωπον,
έν ώ έν τοις του ΣακεαπεΙρον, κατά, γενικόν
κανόνα, είναι τύπος.
Έκ τής ευρείας ταύτης εκτάσεως, ην
προσδίδει είς την άπεικόνισιν τών χαρακτή-
ρων του, τοσαύτη απορρέει διδασκαλία, αύτη
όέ πληροί τα σακεοπείρεια ϊργα πρακτικών
άζιω{Λάτων και βιοτικής συνέσεως. Έρρήθη
περί του Ενρυιίόον, δτι έκαστος αύτου στίχος
ήτο καΐ εν άπόφθεγ(χα, άλλα περί του ^ακε-
οηείρον δύναται να λεχθη δτι έκ τών έργων
του δύναταί τις ν* άρυσθ*^ σύστη(Λα πολιτικής
καΐ οίκονο(Αΐκής σοφίας. Κατά τούτο λοιπόν
υπερέχει ό Σακεοπεϊρος, δτι τό δρά[Λά του
είναι πιστόν κάτοπτρον του βίου και δτί εκεί-
νος, ου ή φαντασία άπεπλανήθη διώκουσα τα
φάσ(Αατα, άτινα άλλοι συγγραφείς έγείρουσιν
ενώπιον αύτου, θεραπεύεται τής παράφορου
ταύτης έκστάσεως άναγινώσκων α{σθή(Λατα
πραγ(Αατικώς ανθρώπινα, έν δντως άνθρωπίνη
γλώσση διατυπού[Αενα. Τό άποτέλεσ^χα δέ
τούτο επέρχεται έκ τών δραρ,ατικών εκείνων
έργων, έζ ών καΐ αυτός 6 ερημίτης δύναται
να κρίνγ) περί τών του κόσμου πραγμάτων,
ώς επίσης κληρικός δύναται να προίδγι την
πορείαν τών ανθρωπίνων παθών.
-^=ΐψΐΞ
ΠΕΡΙ ΚΑΛΟΥ ΚΑΙ ΕΠΟΥΣ
υπο
ΙΑΡΔΑΝΟΥ ΚΑΡΟΛΙΔΟΥ
Έτΐι, £( ρ.ητί {ΐ.νή(Λης ά[Λαρτάνω, 1884*$»,
έπΙ Καλλιάόον προέδρου του ^ήτορος, άνέ-
γνωρ,δν είσαγωγην ίΐς το ποιη|Λάτιον Νόλον,
έν ψ έλέγθ(Λ6ν ολίγα πάνυ περί έπους. ΈκβΙνα
νυν δση δύνα[Αΐς ή[ΛΪν εύρύναντες καΐ βραχυ-
τάτγ)ν περί τέχνης και τον καΐον θεωριχν
συνάψαντες παρατιθέναι τολμώμεν ύ(χίν ευ-
γνωμόνων, ώς φτ,σί που Πλούταρχος, των
άχροωμένων οίόμενοι τεύξεσθαι. ΈπεΙ δε περί
έπους ήμίν ό λόγος» άρκτίον, ώς εικός, άπό
της ποιήσεως απλώς, ίν* εκ του γένους άφι-
κώμεθα βαθμηδόν είς τό είδος.
Έστι δη τιοίηοις αίτία πάσα καθόλου καΐ
εργασία πάσα τεχνική κατά Πλάτωΐ'α^, δι*ιξς
τι μήπω πρότερον δν είς τό είναι μεθίσταται*.
Έστι μην ένθάδε τό εϊναι τω φιλοσόφφ τό
είδος, δ τινι μορίφ της ύλης έναποτυπών ό
τεχνίτης γενέσθαι ποιεί τι μη πρότερον υπάρ-
χον (αύλόν, είκόνα, κύλικα). Τό γαρ απλώς
έζ ουκ δντος είςτό εΤναίτι μεθιστάναι του θείου
νομίζομεν είναι μόνου. Ταύτόν ουν η ποίησις
ούτω θεωρούμενη τη τέχνη, μόριον έχούση την
ούτω καλουμένην ίδία®. Ούσα δε τι σύμφυτον
η τέχνη δια τό χβφός τε τυχείν επιτηδείου καΐ
νου πάρα της φύσεως^ εσχε γένεσιν οϊαν η
' 1. Συιι,τ;. ^05 Ο.
2. αύτ. Β.: ίϊ έκ του μη οντος εις τό δν ίόντι ότωουν
αιτία πασά ^στι ποίησις.
3. ΠΧάτ. Μ* αν.: άπό πάσης της ποιτ[σ«ως εν μόριον
άφορισθέν τό περί την μουσικτ(ν τ ε χαι τα μέτρα τώ τοδ
δλου ονόματι προσαγορενεται* ποίησις -γΛρ τουιο μόνον
χαλιΤται χαι οί ε/οντες τούτο τό μόριον της ποιτίσεως
ποιηταί.
4. Άριοτ. περΊ ζώων μορίων IV, 10. Αναξαγόρας
φησί δια τό /.είρας Γ/ειν φρονιμώτατον εΤναι τΛν ζωών
ανθρωπον* είίλογον δε οιά τό φρονιμώτατον εΤναι 7.*^Ρ*ί
λαμβάνειν* αΐ μεν γβρ /.είρίς οργβνόν είσιν, ^ δε φύσις
βει διανέμει, χαΟάπερ άνθρωπος φρόνιμος, εχαστον τώ
δυναμένω χρησθαι* προστ^χέι γαρ τώ δντι αυληττ) δούναι
μάλλον αυλούς η τώ αυλούς Γ/οντι προσΟειναι αυλητι-
χτ5ν•τώ γαρ μείζονι χαι χυριωτέρω προσέθηχε τουλαττον,
κοινωνία κατ* ^Αριστοτέλη' του γαρ ζην ενεκχ
τό εξ άρχη<ί γενομένη του ζην ευ χάριν ούσα
διατελεί και τούτου στοχαζομένη^. Γενέσθαι
δε πάσα τέχνη δοκεί τξ επινοίι^ τό πρώτον
εύρετικου τίνος, ύπεροχωτέρου τών ηλίκων,
ου μφΕ,ηταί τίνες, ώς ε(κός, έγίνοντο κάκείνων
έτεροι συνεχώς άει πάρα τών είδότων οί μη
διδασκόμενοι. Εύρεσις άρα καΐ μίμησις η τη;
τέχνης αρχή* ροπήν δε μεγίστην έσχηκένα•.
δοκεΐ προς τε γένεσιν αύτης και την άνα χρό-
νον ένιαχου τελείωσιν ή τε διδάσκουσα πάντα
χρειώ^ καΐ ή του τόπου φύσις, ετι δ* ηθη καΙ
πλούτοι καΐ ή περί του θείου δόζα καΐ τό δε-
κτικόν ούχ ηκιστα του γένους.
Γενομένη δ' ούτως ή τέχνη τό μεν έμιμεΐτο
τα φυσικά, τό δ* άνεπλήρου τό της φύσεως
έλλεϊπον^. ΈπεΙ δ', ώς έρρήθη, του ζην ένεκεν
έγένετο πρώτον, ην έφ' δσον είς τούτο μόνον
απέβλεπε, βάναυσος αύτη τε καΐ ο τεχνίτης*.
*Ανά δε χρόνον είς τό ζην ευ άρζαμένης εργά-
ζεσθαι και του καλόν μετά του ειναί τε καΐ
ίδία στοχάζετΟαι, διεκρίθησαν αϊ τούτου δη-
άλλ* ου τώ έλάττονι τό τιμιώτερον χαι μείζον. £ί ουν
ούτως βέλτιον, ^ι δε φύσις Ικ τών Ινδε/ομίνων ποιεί τό
βέλτιστον, ου δια τας /,ειράς έστιν δ άνθρωπος φρονιμώ-
τατος, αλλά δια τό φρονιμώτατον εΤναι τών ζώων Ιχει
χείρας• ό -γαρ φρονιμώτατος πλείστοις αν οργάνοις ί/ρη-
σατο χαλώς,ί) δ1 χειρ εοιχεν εΤναι^ού/ εν όργανον, άλλα
πολλά* Ιστι γαρ ώσπερει όργανον προ οργάνων τώ ουν
πλείστας δυναμένω δέξασΟαι τέ/νας τό έπΙ πλείστον τών
οργάνων χρ^ίσιμον, την //ΐρα, άποδέδωχεν ί; φύσις.
1. Άριοτοτ, Πολ. 1, 2: ή πόλΐν (ιζτπολιτιχή χοινω-
νίσ) γινομένη μεν του ζην ενεχα, ούσα δε του
ευ ζην.
2. βΧρειώ πάντ'έ&ίδαξε* τίδ'ού χρειώ χεν άνευροι;»
3. *Αριοτοτ. Φυσ. Άκρ. 2, 8: «όλως ί; τέχνη τά μεν
επιτελεί α η φύσις αδυνατεί άπεργάσασθαι, τά δε μι-
μείται»).
4. Άριοτοτ. Πολ. 1, 5, 10. Έστι δ' ή λέξις παρά
τό βαννος και τό ανω τ. ε. ό παρά την χά|χινον εργα-
ζόμενος* ίδ. και Πλ. Συμπ. 203 Α.
ΠΕΡΙ ΚΑΛΟΥ ΚΑΙ ΕΠΟΤΓ
303
(χιουργοί των άλλων, ϋεν&έρίοι καΐ τέχναι
χατ'ιξοχην όνομασθδΐ'ται, καΐ διατδλουσιν ές
τόΐί (Λετχ πολλάς Ιπ* α[Λφω (Λδταβολας ττολ-
λαχου της ο^κου{Λένης καλλύνουσα( τε καΐ
ρυ9[ΐίζουσαι καΐ τίρττουσαι κχΐ συν ταΐς έπί-
στ^ιχαις παιδβύουσαί τε κχΐ προς τό τέλειον
χγουσαιτάς κοινωνίας. ΈκινηΟη δέ τα πρώτα
χαΐ κινείται παριστάναι τό καλόν ο τεχνί-
της ύπ' ενθουσιαστικού και καθόλου πάθους
ύψηλου και ευγενούς εις αίσθητόν η νοητόν,
ώειδές, χαρι'εν, έζαίσιον του γαρ τοιούτου
;;χθους άνευ ουκ ενι τι τούτων απλώς έπιτε-
ΙίΙ^χι, Ει δε' τί που τό άνθρώπινον είργάσατό
:;οτε τοιούτον, ίστι δήλα γενό(Αενα πάντα
χιί* ους εκείνο χρόνους {νθουσιασ{ΛΟς η πόθος
τ, φιλοτιρα κατείχε τις έξοχος.
Τό δη τοιούτον αίσθητόν η νοητόν οφθίν η
νοηθέν υπό δεκτικού τίνος έρωτα καΐ πόθον
ίνίησιν αυτφ του ποιείν η γενναν (εί νυνη τό
^ανεν) οΓον εκείνο, παριστάρ,ενον ηδη πως
άρδρώς αύτου ττί φαντασία* κοιν^ (Λεν ούν
ό πόθος είναι δοκεί του κάλου, τό δ' αληθές
άίανασίας έστΙν έν τψ καλώ κατά ΠλάτωναΚ
Ποιούν τι γαρ οΓον άθάνατον αποβαίνει τό
ίνητόν ως και τίκτον, αυτό [Λίν είναι ρ,η
όυνά[ανον ?*» άριϋμφ καΐ ταντόν αεί, τψ
ο' ίργφ πη καΐ τψ τίκνφ τούτου τυγχάνον
ίΛ χαρίεν δ τις είπεν άγά[Λ(ί> φίλφ παίδων
αυτός πατήρ ώς τι μετά χρόνον έσόμενον
|«*ρόν αυτός (χΐν ίψοιτο, ό δέ φίλος ου'
Ρούλεται μέν ούν ούτω τόν άεΐ χρόνον ύπάρ-
χιιν, έφίεται δ' είναι καλόν ώς ϊνι καΐ τΛειον
ϊΛ και πέφυκε γενναν ό γεννών ίν τω καλφ
χατχ Πλάτωνα^, τό γάρ αίσχρόν αυτόν συσπει-
ρχσβχι ποιεί σκυθρωπόν και λυπούμενον καΐ μη
•^'ίννχν, αλλά φε'ρειν χαλεπώς ϊσχον τό κύημα*.
Προς μεν ούν παιδογονίαν ϊστιν η φιλότης
χοινη τφ άνθρώπφ προς τά ζωα δεινώς ομοίως
"ίρΐ τούτο διατιθέμενα καΐ νοσουντα, άθανα-
^'χς άτε κχκείν* έρώντα μη συνειδότα*• συμ-
βχίνει μέντοι τω πλείστω τών ανθρώπων είς φι-
λότητα φέρεσθαι μη πάνυ τι προς τό καλόν
^~6 φορτικότητος ορώντας, αλλά που προς
ώ?*ν η χρόαν η φωνην η μέγεθος, άντΙ του
ιαλοδ τούτων εν η τιν' όμου μεταλαμβάνον-
τας• χινεί δ' αυτούς έν τοις γάμοις καΐ τό
•ρός δνησιν ή δηποτε συμβαλλόμενον ετι δέ
1. Σ«μπ. 207.
2. Σαμπ. 206 χβΐ 209.
3. ΑύτΛϊ. 206 Ώ.
4. Αύτ. 207 Α.
προς τούτοις ηθη καΐ νόμοι πολλά πολλάκις
παρά τόν έρωτα βιαζόμενοι^' τό δέ του αν-
θρωπείου θειότερον η μουσικώτερον ολιγωρεί
μέν ου του καλού καΐ γενναίου σώματος,
ασπάζεται δέ συν τούτφ μάλλον εάν έντύχη
που ψυχή καλτ) τε καΐ εύφυεί, ώςτε παρόν
μέν ασπάζεται συναμφότερον, εί δέ μη πάρει-
σιν £μφω, τό της ψυχής άντ* εκείνου προαι-
ρείται κάλλος*. Του δέ καλού τυχείν ούδ'εστι
πάσι διά τό σπάνιον ές ου καΐ περιμάχητον,
άτε φειδοί πως, ώς εοικε, του θείου τγί φύσει
τό καλόν έναπομάττοντος. Έτι δέ δοκεί μέν
είναι τό καλόν απλούν η πάσιν, ομοίως υπό
πάντων έπαινούμενον η θαυμαζόμενον, έστΙ δ',
ώς εοικεν, ούχ απλούν, άλλα τινι καΐ (Δημο-
κρίτου λέζει) νόμφ, πάθει καΐ δόζγ) καΐ συνη-
θεία συνημμένον δθεν ορθώς ό Πέρσης «άλ-
λοις» είπεν «άλλα καλά»*. Περί μέν ούν
του καλού καΐ αύθις ημίν ο λόγος ϊσται παρα-
κατιούσι.
Τυ) δέ τέχνη, η α,όνος η σχεδόν τι μόνος
έν τοίς εχουσι ζωην διαπρέπει, άφικνείται του
τέλους ό άνθρωπος είδει κοσμών εύμεθόδως
υλην η τι ποσόν έπιτηδειον, ώστε τι γενέσθαι
τψ δντι καλόν η χαρίεν, δπερ απαθανατίζει
πως έν τψ καλφ τόν έργασάμενον, έμφαίνον
αυτού τοίς έπιγενομένοις την άρετην η τό
ύπέροχον, οιονεί τι ττξς εκείνου ψυχγίς απο-
τύπωμα. Ταύτό δ' £ν τις είποι καΐ περί τών
υπέρ αρετής αθανάτου καΐ δόξης εύκλεούς
ούσίαν τε πολλην άναλωσάντων καΐ πόνους
καΐ κινδύνους ουκ ολίγους ύπομεινάντων, άτε
κάκείνων αθανασίας ερωτι ταύτα πραζάν-
των*, άθάνατον εσεσθαι μνήμην αύτοίς οίο-
μένων* διατελεί γάρ άεί πως (δν ό μνήμης
τυχών άϊδίου, καΐ μηκέτι παρών* τό γάρ είναι
συνηπταί πη τ% γνώσει* τό δ' άγνοούμενον
ούδ* είναί πη δοκεί, καΐ καθάπερ ύποτίθησι
τό είδέναι τό είναι, ούτω τρη καΐ τούτ* εκείνο*
διό καΐ τό θείον εύδοκτίσαν, ώς 2οικεν, αυτού
γνωσθήναι τό μέγα τε καΐ δυνατόν καΐ σοφόν
τε καΐ τέλειον έποίησε τό δε τό πάν, ου τη
νοήσει διατελεί τόν άπειρον αίώνα καθορώ-
μενον, άόρατον δν^. Έπεί δέ πάν τό γενόμε-
1. Πρωταγ. 337 Β: Ιστι δ* ό λόγος Ίτίπίον τοα
σοφο(3• πρβλ. χαΐ Πίνό. άπ(ίσπ. 151.
2. Συ{ΐπ. 209.
3. Παρά Πλουτ. Ιν βίω θεμωτοΗλέους.
4. Συμπ. 208.
5. Έπιατ. πρ. Τωμ. 1,20. Πράξ. 14,17. Συνψδβ
δ' άποφαίνιται χαί τις (κρά παράδοσις ( ^^^ <1ι«α>.)
304
ο ΕΝ ΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΟνΠΟΛΕΙ ΕΛΛΗΝΙΚΟΣ Φ1Λ0Λ0ΓΙΚ0Σ ΣΥΛΛΟΓΟΣ
νον η ποΐΥ)θ6ν υπό τίνος οΙόν έστιν άποβλά-
στη[^.χ κχΐ Οχλος εκείνου, πέφυκεν εκ τούτου
φιλείν τε και τψαν ώςπερ ό τεκών τό γεννη-
θεν, ούτως ό ποιήσας τό 7:οιν)θέν η τό δη-
(χιούργη{ΛΧ. 'Όθεν ό [χΐν φιλόσοφος άγά[Λενον
οίόνεΐ κχΐ χαίροντχ παρίστ•Λ<τι τω πονή[Αχτι
τον θεόν εν τω Τΐ[Λχί(|>^, ό δέ προφήτης εύ-
φρανενσθχί φτ,σι τόν Κύριον επΙ τοις εργοις-.
Έκ δέ τούτου κχΐ τό κθ[Λΐδη του θείου φι-
λάνΟρωπον καΐ ύι πχτα δια του Σωτηρος οι-
κονθ(Αία τ-Γ,ν ύπερβολήν αίτιον εσχε της του
δη(Λΐουργου προς τό δηρ,ιούργηίΛα, τόν άν-
θρωπον, αγάπης^.
Τό ρ,έν ούν θείον εν άρχη ποτ* νόον φρε%Ί
τα πάντα ποίησαν διατελεί διατηρούν αύτα
τη βουλήσει και δη(Λίθυργουν αεί τό καλόν εν
αίσχροίς (χυριοις. Έστι γαρ αί<ι/^ρχ κχι
φχυλα κατ* * Αριστοτέλη^ τών εν ττ) ούτει τα
πλείστα δια τό πολλν) τη φειδοί, κχθχπερ
εϊρηται, τη φύσει τό καλόν έγκατασπαρηναι.
Τό δ* άνθρώπειον άει (χέν, έ; ου ποτέ τέχνην
ασκεί, διατελεί του κάλου στοχαζό(7.ενον εν
εϊδεσι πλει'στοις, ολίγα (Λε'ντοι γένη τών έπι
γης αρχαία τε καΐ νεώτερα, τών Ιταλών εν
τούτοις άρχην βαλθ(Λένων, τα (Λ^ν έζίκοντο
τό πάλαι, τα δέ διατελουσιν αύτοΰ καθικνού-
ρ,ενα ρ.ίχρι τουδι, Γαλατών [χέν, ώς εδικέ,
τα νυν έν Εύρώπτ), Νίππονίων δ* εν Ασία
τών χλλων ήγου(Αένων.
Τί δ' εστί τό καλόν έφιλοσόφησαν αρχαίοι
τε καΐ νεώτεροι πολλά περί τούτου, Πλάτω-
νος^ ήγησα(Λίνου %(ή Πλωτίνου ^ ^ ων έκατερω
τό άδος είναι δοκεί του καλού γενέτειρα,
δι' αύτου διαφαινό[Χ8νον. Ου γαρ έν (/.όνω
τω συ(ΐ(ΐέτρ<|) τών [λερών [Αετά της εύχροίας
(φησίν ό Πλωτίνος) έστι τό καλόν* ούτω γαρ
(φησίν) απλούν ουδέν εσται καλόν μη συ(Λ-
{Λετρίαν ε/ον (χορίων. Τό δέ τω λόγω συΐΛ{Λέ-
τρως έπιφαίνεσθαι τό είδος έν τη ύλη, τούτο
ποιεί τό καλόν διό τό καλόν αρέσκει δια τό
διαλά(Απον είδος υπό του νου του συγγενούς
ε(σορώ(Αενον. Όρθώς άρα καΐ καλώς ορίζεται
\. 370: Ώς δΐ χινηθ^ν αυτό χαι ζών Ινοησε τών
«ιδίων θιών γίγονός &γαλ(ΐα 6 γίνντ(σας πατήρ ήγάσΟη
τ£ χαΐ ιύφρανθκις Ιτι δη (χαλλον θ[λθΐον προς τό παρά•
δΕΐγ;ια έπΕνοησκν άπδργάσασθαι.
2. Ψαλμ. 104, ιδ' χαΐ Γέν.
3. Ίωάνν. 3, 16.
4. Τητ. 2,13.
5. "Ενθιν εν Φαίδρω, Συ|ΐποσίω χαι Πολιτεία χαι
Ινθιν ίν Τΐ[λαίω χαι Φιλτ[βω.
6. Ένν. 1,6.
τό καλόν ^Αριστοτέλης ^ € τό 6ι* αυτό αίρετόη
αρέσκει γαρ εαυτού τ. ε. του είδους ένεκεν, .
άλλ' ου του /ρησί[Λθυ. Ει δ* ά{Λβλύς ό νου;
η φύσει η δι' άπαιδευσίαν η ρ.η νηφων υπό
πάθους, έρωτος, ρ,ίσους η φθόνου, χαίρει |Λ£ν
εστίν δτε τψ {Λη καλώ, δυσαρεστεί δέ και τω
καλώ* διό καλώς ό ποιητής ώς καλά πολ-
λάκις ό έρως τχ (/.η καλά ποιεί φαίνεσθαι^'
δοκεί δέ καλώς εΣρησθαι και τό παρ' Ιταλοί;:
ηοη ό 1)θ11ο ςαοί οΐιβ ό 1)β11ο, πια ί•
ΐ3θ11θ ςυβί Οΐΐβ ρΐΒΟβ^• άνάλογον δέ τού-
του καΐ τό ΣάδΙον του πάνυ :
και του αυτού τετράστιχον άλλο:
Διαφαινό[Αενον δέ κατά βαθ|ΐ.ούς έν τοις
αΙσΟητοίς τό είδος την άζίαν αποτελεί τών
καλών ίκάστου' ου γαρ ό(Λθίως πάνία καλά,
την αύτην άζίαν έχοντα, καθάπερ * ΑρΙστυττίος^
έλεγε περί τών ηδονών ώς ουδέν αλλήλων
διαφέροιεν* καλόν τι γαρ καΐ του φωτός
απλώς ένεκα κατά ΠλωτΙνον"^, οΤον ήλιος η
σείριος η τό βόρειον σέλας (έστι δέ καλόν ^ι
καθ* εαυτό καΐ τό φώς απλώς άτε λόγος τις
ων, ό δέ λόγος νους), καΐ της χρόας οίον πυρ
η λεΐ[Λών η χρυσός * η λίθος, και της στερ-
ρότητος άρ,' έκείνοις, οίον άδάρ,ας, καΐ του
(;.?γέθους, οίον δρος η πλάτανος* ό δέ λίθος
καλλίων ό γλυπτός, ων ά(ΛΥί γέ πη (χέτοχος
είδους, οίον υδρία, κίων, ό δέ χρυσός χαριέ-
στερος ε{ργασ(Αένος, οίον έκπω{λα, φιάλη,
στέφανος, άτε προς τη χρόα μετέχων ίδέας'
έτι δέ (Λάλλον ό φυτού τίνος η ζώου παριστάς
1. Τητορ. 1,9.
2. θεοχρ. Ειδ. 6,18 και 19:
η γαρ Ιρωτι,
πολλάχις, ώ Πολνφαμε, τα μη χαλά χαλά πέφανται.
3. Α. Α1(αηί ΡγουθρΙ)!, ρ. 4.
4. 'Ροδών, χεφ. 5 έν άρχ^.
5. Αύτ.
6. Δίογ, Ααέρτ. Π, 87 χαι Πλάτ. Φίληβ. 12 Β.
7. Ένν. 1,6 χαι 12,5.
8. Έχ της χροας, ώς Ιοιχεν, εχλτ[θη τό μέταλλον, ώ;
εικάζει Κονρτιος' ιδ. Γ. Κουρτίον Έλλ. Έτυμολογίιν
εν. λ. χρυαός. Ούτω δε χαι έν τζ σανσχρίτη προς άλλοι;
όνομασι τό μέταλλον Ι/ει χαι τό ννΜΐ«αΓηαηί=ευ/ροϋν.
ΠΕΡΙ ΤΟΤ ΚΑΛΟΥ ΚΑΙ ΕΠΟΤΓ
305
όαοιω(ΧΛ χαΐ χχβόλου τό έντδλδχεία κάλλιον
% τό δννά(Λ6ΐ. Έστι γαρ είδος, ούσα τΛος,
ή εντελέχβΕα• τόγάρ τέλος είδος έστι, κχτ' Ά-
ριατοτέΐη^.
Εία\ δδ των είδών αισθητά τα ΐλΐν ίψει,
τχ Χ'άχογί, κακεινα ;Λ$ν εν νιρε(Λ{^ η κινήσει,
τί δέ της άκοης εν κινήσει ττάντα, λόγοι καΐ
τόνοι καΐ {χέλη* διό καΐ αί τε'χναι αϊ [λεν εν
ηρείΑΐα τα των είδών όρατα παριστασιν οίον
άρχαεχτονική, γλυπτική, γραψίχή' αι δ* έν κι-
νί,σει, οίον δρχηοτικη καΐ τιαντομίμοζή' δσαι
ίε τα τοις ώσιν αντιληπτά τών ειδών έν κι-
νήσει πάντα, φψορική, ^νϋμική^ μσυσικη καΐ
:ιοΙηαις.
Έστιν οιίν ή ποίησις ώς τέχνη κεχωρισ^λένη
χχτχ Πλάτοονα ^ « (χόριον από της δλης ποιή-
«ως άφορισθέν, τό περί την {Λουσικήν και
τχ (ΐέτρα»• διορίζων δ{Αως αύτην ό φιλόσο-
οο; ούτως έσκόπει δηλον δτι την αίσθητ-/)ν,
£ν /, τό ποιού|Λενον παρίσταται, (ΐορφήν άνευ
τήςύλης, ην ή[Λίν ανάγκη προσθειναι τελειό-
τατος ένεκεν οριστικής όριζθ(Αένους ώδε : πο/-
ηοίς έστι λόγος ίμμετρος, τάξιν Ιμψώ^ων δν-
Ίων ή γενομένούν ή ψυχής παϋημάτων και νοη*
μάκον οΐαν δ ποιητής αυτός Ικόαμηοε τη φαν-
ταοίχι της άλη&οϋς άμείνω και τελειοτέραν ^ .
Κατά δη της τών ε{ρη(^.ένων τάξεως καΐ
του ερρύθριου, ω φράζεται, λόγοιυ τό είδος εις
£χος ανέκαθεν αύτ/) διηρηται καΐ δρά(Λα καΐ
λύραν. Έκ τούτων ουν έρου(Λεν, ώς προϋ-
ίίΕτ/όΐΑεθα, βραχέα περί έπους, ανασκοπούν -
τ£ς, ώ; εικός, τάς έν ή[Αίν Ου(ΐικάς ενεργείας,
αις και συνηφθαί πη δοκουσι τα της ποιή-
οΐ(ύς είδη.
Αι τοίνυν ένέργειαι παρίστανται καθόλου
τρισσαί* α') €ΐ^&ηαις, β') τό συνειδός η συναί-
α^οις (ριεθ' ηδονής η λύπης), γ') βούληαις,
Ό::οία [λίν ουν έκαστη τούτων ύποτιθέ[Λεθα
"ρο(Αε{Ααθη{λένον. Εί δί τις ε(ς αύτας άναφέροι
τχ τίίς ποιήσεως είδη, της αίσθήσεως οίκεΐον
είνχι δοκεί τό έπος, ίς ήγου[Λένης φύσει καΐ
χχήόλου τών άλλων, ήγησατο δηλον δτι καΐ
1. *Εστι δ* ή του )'^υσοϋ τών χροών όμολογου^ιένως
η χβλλίττη.
1 Σ«μπ. 20δ α.
3. Άρίοτ, Ποιητ. IX, 4 ι Ό γαρ Ι^τοριχός χαΐ 6
3:οι^?ής ού τώ η ί\ί\ί§τρΛ λέγιιν η αμιτρα διαφέρου-
ϊί*, άλλα τούτω διαφέριι, τφ τον μ^ν τα γ»-
νιίμινι λίγιιν, τον δ« οία ίιν γένοιτο* διό χαΐ φιλοσοφώ-
τιρον χαί σχουδαιότιρον Ιστορίας ΙατΙ ποίησις' ή (ΐ^ν
γέρχοίησις τα χαθο'λου (χαλλον, ή δ' ιστορία τα χαθ'ιχα-
η^ λέγιιι• πρβλ. χαΐ Ποιητ. ΙΕ', 2.
Έλλ. φα. Σύλλογος
τό ϊπος τών ετέρων δυοίν ένθα κατά φύσιν ή
της ποιήσεως έγένετο βλάστησις, ούπω της
νοήσεως άκ(χχζούσης. Όθεν ό χαρακτηρ ό του
έπους, παιδικήν έν πολλοίς έ(χ.φαίνων άπλό-^
τητα καΐ σαφήνειαν, ές ών αΐ έν αύτω ('-έχρι
κόρου πολλάκις επαναλήψεις. ΈπεΙ δ'ή{Λίν
έστι κυριωτάτη [χΐν αίσθησις ή ττίς οράσεως ^,
έχθ(/.ένη δ* εκείνης ή της άκοης, ών οιονεί
συνέχεια τις ασθενής ή φαντασία, δια ταύτης,
άκριαιοτέρας ούσης, είκότως εν τη νεότητι του
γένους ώςπερ έν έκάστφ κατά την ήβην, ό
έποποιός έναργώς ώς οίον τε ποιρίστησιν
έαυτω καΐ τοις άλλοις ην αυτός κατ'έπί-
πνοιαν έπενόησε τάξιν δντων ή γενθ(λένων
οίον έν χώρω και χρόνψ.
Ούσα δη τών αίσθητών ή εποποιία καθόλου
αΐ(Λητική, τών ανθρωπίνων (ώςπερ καΐ τό
δραρια* τά γαρ αυτά (ΐ.ΐ(ΐ.ού(χ.ενα τω δι* ου
διαφέρουσι καΐ τω τρόπφ)* κατ' έςοχήν αν-
τέχεται πράξεων δσαι (Λη κοιναί (Ληόέ συνή-
θεις, αλλ* εξαίρετοι καΐ σπάνιαι καΐ θαυ(ΑασταΙ
καΐ (ϋ,έγα τψ ύπερόχφ κινουσαι τό διαφέρον,
ηρώων ούσαι θεοίς ή δαίμοσι φίλων η ρσου-
(ΐένων, άρωγοϊς ή πολε[χίοις έκ τούτου παρι-
στα}Λένοις' οί γάρ άνθρωποι φιλουσι φύσει τό
θαυ(Λαστόν * δια τό πέρα του (κοινίί νθ(Αΐζο-
;Λένου) δυνατού κχΐ συνήθους δ ν έπιθυ|Λίαν.
ένιέναι τη καινότητι του (Λανθάνειν δτι τούτο
και ποίον ηδύ δέ καθόλου τό (χανθάνειν *' διό
καΐ τό θαυ{Λαστόν* τά δΐ Φ-ίνήθη καΐ καθ'ή-
{Λέραν (οίον ηλίου καΐ σελήνης έπιτολαΐ καΐ
ύετοί καΐ διοση(λείαι κχΐ τελεταΐ• καΐ πανη-
γύρεις) αδιάφορα τψ χρόνφ καθίστανται καΐ
καλά περ δντα.
Τό δη θαυμαστόν αυτός είδέναι μη δυνά-
ρ,ενος ό ποιητής *, ή(ΐ.ιΟέων η θεών ή δαΐ|ΛΟ-
νων έργον υπάρχον, αληθώς αΙσθάνεται λα-
λούν τος έν έαυτω του θείου, ου την έπίπνοιαν
άρχό;χενος, ϊστι δ*δτε καΐ αεταξύ διηγούρ,ε-
νος, επικαλείται σπουδάζων*, άφηγείσθαι
δ' ούτω δοκουντος εκείνου, διατελεί (λένων
αυτός αφανής ώς δργανον απλούν υπ* εκείνου
φορούρ,ενον. Όθεν έλάσσων έν τοίς ϊπεσιν ή
1. Άριστοτ. πιρι ψυχ. Γ', 3.
2. Άριστοτ. Ποιητ. Γ',Ε', ΚΔ'.
3. Άριστοτ. Τητ. Γ',2.45.
4. Αύτ. Γ', 10. Ποιητ. Α χαι Φιλοσοφίας πρώτης Α
Ιν άρχ5•
5. 'Ιλ. 6» 486: αύτοι δΐ χλέος οίον άχούομιν ουδέ
τι Γίδ(ΐιν.
6. Ίλ. ίν αρχ.. Όδ. έν αρχ., Ούιργ, Αίν., 'Οανϊδ.
Ι Μιταριορφ. 'Οππ, Κυνηγ., Ίλ. Β 484 χξ.
Ύό^ος ΚΖ' 39
306
ο ΕΝ ΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΟΤΠΟΛΕΙ ΕΛΛΗΝΙΚΟΣ ΦΙΛΟΛΟΓΙΚΟΣ ΣΓΛΛΟΓΟΣ
διχνόησις, έκ δΐ τούτου καΐ η ένότης υ) εν
ταϊς φδαίς. ΈστΙ δ' η τοΟ ϊπους ένότης ώςπερ
η του δρά^χατος ουκ εν τζ) περί ενός, *Οδυσ-
οέίύς η Θησέως, την άφήγησιν είνοιι* α πολλά
γάρ, ώς *Αριστοτέλης9 φησι, α καΐ. άπειρα τω
ίνΐ συ^ιβαινει, έζ ών ένιων ουδέν έστιν ενΧ)
άλλα περί μιας εκείνου πράξεως, δλης τε κχΐ
τιλείας• δπερ όρ^ τις ίν τοις Ό(Ληρικοΐς ποιη-
[χασιν, ίπαινου(/.ένοις ύπ' 'Άρισισιέλονς επΙ
τούτω ^. Ή δέ (χία πράζις, ούσα βοαχεϊά τις,
ώς ιΐκός, επεκτείνεται τοις έπεισοοίοις, ήτοι
[ΐέρεσιν ο^κείοις ό[Αθυ περαινο[Αένοις ^, α τό
πρίπον ϊχοντα ρ,ε'γεθος συνάπτει τνί πράξει τό
έν ένΐ συρ.€ηναι χώρφ καΐ χρόνω ποικίλα περ
βντα. Έκ δε τούτων αύζθ(Λένου του δγκου,
[χεγαλοπρεπές τε τό έπος γίνεται καΐ τερ-
πνόν., εΙς δ συντελουσιν ετι λέξεις καΐ σχή(Λα-
τα λέξεων τε καΐ διανοίας, ΐδία δ* αί αετα-
φοραί', καΐ τούτων ουκ έλασσον αίπαραβολαί,
οι* ης έπιχέουσι τζ^ λόγω σαφεϊ περ δντι σα-
φηνείας ετι (χείζονος καΐ ποικιλίας (χετα χά-
ριτος, καί περ αύται (παρά γοΰν Όμήρφ) του
[χέτρου πέρα πολλάκις έκτεινόρ.εναι• δει (ΐ,έντοι
ρ,η πέρα του [χετρίου τφ επει (χέγα γενέσθαι τό
(Αήκος, άλλ* εύσύνοπτον είναι τ?ί [λνη(ΛΥΐ κχΐ
ρ^δίως αύτοΰ τόν άκούοντα θεωρεΐν άρχην τε
χαΐ (Αέσον ώςπερ ζφου καΐ τέλος ^.
Τό δε [χέτρον ήρέθη τοις έποποιοις, άρ-
χαίοις τε καΐ νεωτέροις, άεΐ τό οίκειον καΐ τω
σε(Ανφ του ποιηρ.ατος άρ(ΛΟττον, αύτης, ώς
* Αριστοτέλης φησί*, ττίς φύσεως εύρούσης
Ιχείνοις [χέν τό ήρωϊκόν, όγκωδέστατον δ ν κχΐ
στασΐ(Αώτατον • καΐ πάρα τοις Άρίοις Ίνδοίς
ό σλόκος^, έκ τεσσάρων συγκεί^χενος όκτα-
σ\>λλάβων μερών, ών ό[χου τα δύο γραφό[Λενα
στίχον ενα οοκοΰσιν άποτελεϊν έκκαιδεκα-
σύλλαβον των δέ νεωτέρων τοις [χΐν έκ Περ-
σίδος τό βακχειακόν®, έξ ένδεκα συλλαβών.
4. Ποιητ. Η'.
2. Λύτ. ΚΔ'.
3. *Ρητ. 3,2: δύναται πλιϊστον ή μβταφορά χαΐ έν
ποιτ^σιι χαΐ ιν λ^γοις' χαι χατωτέρω : τό σαφ^ς χαΐ τό
ήδύ χαΐ τό ξινιχόν Ι/ει μάλιστα ή μιταφορά.
4. Πλάτ. Φαίδρ. 264 6: «δει πάντα λ({γον ώςπιρ
ζ<&ον συνεστάναι — [Αέσα τι Ιχιιν χαι αχρα πρέποντ'άλ-
λήλοις χαι τώ δλω». Άριστοτ, Ποιητ. Ζ'.
5. Ποιηί. ΚΔ.
6. Λύτ.
7. Έν τώ Μα/Λφαράτω ιδ. Βοτιπ. ΝβΙ. ΡγββΓ.Λ^Ι χξ.
8. Έν τίί Φίρδενοίον ΒΙβλφ βασιλέων (<•νΐΑΐ5), ιν
τ^ ΝίζαμΙον ^ΛλεξανδρΙδί {<β>^^X^^Λ)^ έν τιΰ Σάδίον
Κήπφ (ύ^^») Χβ'ι ^ν άλλοις.
ογκώδες επίσης, 'Ιταλοις δέ και Γαλάταις ό
δωδεκασύλλαβος. Ό δέ τοιούτος έν πασι
ρυθ{ΛΟς χωρεί δια τε'λους ό αυτός αναλλοίω-
τος, του ποιητού {χέν, ώς απλού δοχείου τϋς
άφηγήσεως, [χένοντος απαθούς, τών δέ στί-
χων, ώςπερ έν τω (χύθφ τών γενθ(χένων τ
πράξεων, ό[Λθτόνως άλλήλοις άκολουΟ<)ύντων.
Έλαβε (χέντοι πάρα τοις νυν Ευρωπαίοι;
λυρικώτερον ώς τα πολλά χαρακτήρα τό έπος.
έξ ου και τό είδος, ώ περιβάλλεται, τό στρο-
φικόν. Είλοντο δέ δια τό σεμνλν έκ τών αρ-
χαίων τό τοιούτο [χέτρον δσοι τών φιλοσόφων
έοίδαξαν έ[Χ[χέτρως, ώςπερ ^ΕμηεΑύΗίης χαι
Ξενοφάνης καΐ Παρμενίδης, ών αί ποιήσεις
εχουσιν άλλο τ^ί Όμηρου κοινόν ουδέν ε{ [ΐτ,
τό (λέτρον ^.
ΕίσΙ δέ του έπους είδη καΐ παραφυάδες
ένθεν α! παρφδίαι πάρα τοις άρχαίοις χαΐ ο1
σίλλοι καΐ ένθεν οι * Αρχιλόχου τροχαίοι χχΐ
ίχ[ΐ.βοι, δι'ών, κινητικωτέρων δντων *, άπο-
βαλόν αυτού τό [χεγαλοπρεπές και τό σεμνόν
έπλησίασε τη κοινή διαλέκτω. Άνα δί χρό-
νον έγένετο καΐ έν τη ποιήσει, καθάπερ έν
τη φιλοσοφία, (χετάβασις από τών εξω προς
τα ϊσω, τ. έ. από της άφηγησεως γενορ&ένων
η πράξεων εΙς έχδήλωσιν {δίων του ποιητου
διανοη(χάτων η ψυχνίς παθη[Αάτων, ήτοι τό
λυρικόν της ποιήσεως είδος καΐ τό (χικτόν
έξ άριφοΐν, τό δράμα, προς δ τό Ιττος Ιχει
κοινόν, ώςπερ εΓρηται, τόν τε (χυθον, άπλουν
η πεπλεγ[χένον , ήτοι δέσιν ϊχοντα καΐ λύσιν
αναγνωρίσεις τε καΐ περιπετείας η τουναντίον
ά(χοιρούντα τούτων, καΐ τό διανοίας χχΐ λέξιν
εχειν κχλώς κχτ' * Αριστοτέλη^ ' διαφέρουσα δέ
τφ τε [χηκει καΐ τω [χέτρφ* καΐ τψ τχ |χέν
έν τω επει τοις ώσΐ καΐ τη φαντασία (χόνοις ώ;
γενόμενα, τα δ'έν τφ δράμχτι και τοίς δ{Χ|ΐ«-
σιν ώς τελούμενα νυν εΙς τό συνειδός είσιέναι.
Έστι δέ καΐ ετερόν τι παρ* έκείνοις είδος,
ιχικτόν έξ ά[χφοιν, έπους καΐ λύρας, εχβν
ο' έπικόν τό (χέτρον, ίστι δ* ίτ έλ«γε(αχόν,
1. '^ριστοτ. Ποιητ. Λ, 2.
2. Λύτ. ΚΔ' «τό ία[Αβιϊον χβΐ τό τιτρά|ΐτΓρον χιντ,-
τιχά* χαι τό [Α^ν όρ/ηστιχόν, τό δ1 ^ραχτυιόν».
3. Ποιητ. ΚΔ'.
4. Λύτ. Ε': ή εποποιία τ9} τραγωδί^ V'^Ί^?^ μόνον
μέτρου — ήχολούθησιν — Ι•ϋ«ι δ^ τ© μι{χιι• ή μ^ν γάρ
οτι μάλιστα πιιραται Οπό μίαν ιΤναι πιρίοδον {)λ{ου, {)
δ* εποποιία αόριστος τ© χρ<ίν(^• — α μΚ έποτΓοιίβ Ιχιι
Οπάρχιι τ^ τραγωδία, α δ' αύτ^ ού πάντβ Ιν τ1|
έποποιί^^•
ΚΟΔΙΞ τον ΙΗ αιώνος ΚΑΤΑ ΠΡΟΙΚΟΔΟΣΙΩΝ
307
τύ βονχολιχόν' φ τψ μίν ϊπα κοινόν υπάρχει
70 άφ^λΐς χαλ τ6 του λόγου φυσοιάν, ύψους
(«ν ά(Αθΐροϋν, άττάλόπατι Χι )^αι χάριτι πρέπον,
τίί & λύρα τό Χηλωτικόν παΟη(ΐάτων, άπίρ
£&υφ( προς αλλήλους οι ποψί^ις. ^^7}^ Χ'α(Αα
χα: τ6 {|ρ«(Αατ(«ιόν, &(αλιγθ(χένων ώςπερ {ν
τω Χ^(Αατ( χβώ Χρώντων/ΟΟεν εστί τι [αταζύ
των έπων, αρχαίου καΐ νιωτίρου, λυρίζοντος,
ώςπιρ είρηται.
Τα βραχέα ταύτα παραθίντες ύ(Αίν,: ίυμ,ί-^
νείς άκροαταί, σ'^γγνώ[λην α^τού{Λεθα την
ύ^Λετέραν χάριν, ει τι (χη πάνυ χαλώς έστι τό
σύνολον είρηριίνον, άναπληρώσίΐν ύστερον
υπισχνούριενοι τό έλλείπον.
-^"^
ΚΩ4Ι2 ΤΟΐ ΙΗ' αιώνος ΚΑΤΑ ΠΡ0ΙΚ040ΣΙΩΝ
ΕΝ ΤΗι ΙΕΡΑι ΜΗΤΡΟΠΟΛΕΙ ΠΑΡΑΜΓΘΙΑΣ
ΚΑΙ
ΙΣΤΟΡΙΚΑΙ ΤΙΝΕΣ ΕΞ ΑΪΤΟΓ ΣΗΜΕΙ11ΣΕΙΣ
ΟΛΟ
Δ. Α. ΠΑΝΑΓΙΩΤΙΔΟΥ, ίατροΟ
ΆνεγνώοΟη έν τή ,ΑΣΟΓ' βυνεΛρΙς: της 3 Μαρτίου 1897•
Α'
ΠολλαΙ κατεβλήθησαν ένίργειαι ύπό του
Γίνους χατα τ^ς τελευταίους αίώνας προς
χιρΓΟρισρΑν τζς πολυτελείας, καΐ ιδίως τών
«ροοιοΧοσιών' έν ττί πρώτη Χέ θέσει [χεταςύ
τώνχοινοτητων, αίτινες έθεώρησαν ανάγκην
απόλυτον ν* άντιστρατευΟώσι προς την τάσιν
τής ριαταίας χαΐ καταστρεπτικής επιδείξεως
τιιύτης, ό;^ιολογουρκ^νως ή τών * Ιωαννίνων
χοινότης εστίν. Ό κ. Μ. Γεδείον πολλά έγραψε
η^ τούτου κοα έν γένιι περί τών ό{Λθίων ένερ-
γι«ί•ν, ού πρό ΤΓολλου δέ καΐ έτερον ϊγγραφον
χχτχ προικοδοσιών εοερεν είς φώς όια τη;
<Φάίύίΐογιχής Ήχονς> τό ΙΙατριαρχικόνγρά{Λ-
}«ι *Αν&ίμου του από Κυ^ίκου, άποστελλό(Λε-
^(1841) προς τους Νικθ(/.ηδείς καΐ καταρ-
γονν τό τών προικοδοσιών κχκιστον {θΐ[Αθν .
Έν τούτοις εις την πάλην ταύτην δέν
ίίαινεν άα^τοχος κατά τόν παρελθόντα αί-
Ατα ή πάρα τα ^Ιωάννινα Μητρόπολις ΙΙαρα-
|ΐΆχς κχΐ Φιλιατών, ήτις ην τότε έπισκοττί;
"ϊοϋ Ιωαννίνων. Καταδείκνυται τούτο εκ του
*»τη ίερ* ταύτη μητροπόλει έναποκ8ΐ(Λένου
Ιίώοιχος^ δν τελευταίως άνεύρθ(Λεν, και δς έγί-
'^χχτα τό 1792 Δεκε(Λβρίου 27, τη αίτή-
σει τών προκρίτων της πόλεως Ποφαμυθίας
ύπό του επισκόπου *Αν&Ιμον.
Ό Κώδιζ ούτος έκ φύλλων (χεγάλου τε-
τάρτου άγραφων (χέν πολλών, γεγρα[Λ[ΐ.ένων
δέ (Λονον τών έν άρχη δέκα καΐ τεσσάρων καΐ
ές άρχίς (χέν £δετος, (χετά ταύτα δέ απλώς
διθείς καΐ περικοπείς τα πέριξ, περιέχει (Αετα
τα £ρθρα αυτού διάφορα προικοσύ[Αφωνα κατά
χρονολογικην σειράν, έζ ων φαίνεται δτι συν
τψ χρόνψ ηρχισαν αύθις να παρα^χελώνται
αί κατά προικοδοσιών διατάζεις του καΐ νά
μη εχωσιν ίσχύν αΐ άραί, αί έκσφενδονηθεισαι
έν τέλει κατά παντός παραβάτου. *Ως έκ
τούτου βραδύτερον παρέστη ανάγκη, ίνα καΐ
ετέρα ύπόμνησις γένηται έν αύτψ τψ Κώδικι
κατωτέρω* καΐ ούτως ο επίσκοπος Άγάηιος
κατ* Αύγουστον του 1827 κατεχώρισεν έν
σελίδι 19ίΐ την α Σαφεστέραν εκθεσιν τών
δπισθεν κχτεστρωμένων περί προικών Κεφα*
λαίων χωρίς την παραμικράν προσθηκην η
έλάττωσιν», έν η συγχωρεί τους πρότερον
τυχόν φανέντας άπειθεΐς καΐ ποιήσαντας
καινοτομίας και προσθηκας είς τά προικεια
τών τέκνων των, καΐ προσκαλεί είς τό έςης
τους πάντας νά συμμορφωθώσι προς τηνβΣα-^
φεστέραν ταύτην εκθεσιν», περιέχουσαν επτά
308
ο ΕΝ ΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΟΓΠΟΛΕΙ ΕΛΛΗΝΙΚΟΣ ΦΙΛΟΛΟΓΙΚΟΣ ΣΤΛΑΟΓΟΣ
χβφάλαια, άτινά ιίσιν απαράλλακτα προς τα
του *ΑνϋΙμον, χωρ(ς τίνα νίωτίρισμόν, ύς
προσθιτ€ΐ καΐ αυτός ούτος, [λόνον $ί περί τό
λεχτίχόν διαφέρουσιν.
Μιταφέρθ(ΐ.Εν ίνταυθα αύτολεζδΐ καΐ [ά ην
ίχουσιν άνορθογραφίαν τά τι πρώτα άρθρα
κατά προικοδοσιών και ττ,ν αΣαφιττέραν
ΐκ9βσινι>, συν άλλοις τισίν έκ του Κωδικός
τούτου, φρονοΰντες δτι εν τοις άρχείοις του
γεραρου Συλλόγου η(;.ών είσι μάλλον ασφαλή
απέναντι του πανδα(ΐ.άτορος χρόνου.
Β'
Ό ηαρόν κόντι
κας χής κα^* ήμ&ς έηαρχι
ας Παραμνΰ'ίας:
α>}/^6' Δεκεμβρίου κζ' .
Καταοίτρόνεται ό παρόν κόντηκας, τής
καθ' υμάς επισκοπείς παραμηθίας διά τήν
καλήν κατάοίταβιν, τόν <5ινηκέ<5ιον καΐ
διόρθωοίιν τόν πρηκίόν.
Έπειδής καΐ νά γένοινται τά σινηκέσια
άτακτα, καΐ άδηόρθοτα τά πρηκία* καΐ νά
προ^ενίτε βόγχησιν καΐ ζυμίαν άναμε-
σόντους μέ τήν κακήν τά^ιν, όπόϋ πολη-
τέβουνται έ^ψ τους νόμους της εκκλησίας•
καΐ ξυμιόνίϋνται εΙς άραβώνας, καΐ εΙς γά-
μων εΙς τά μαντήλια όπου δίδουνται καΐ
βρακοπουκάμησα, άπό τήν νύφη ν, καΐ ό
γαμπρός εΙς τήν ποδεμήν όποΟ έστελνε
προς τήν νόφην τόν καιρόν του γάμου*
καΐ άλα πασκάτικα καΐ άποκρηάτικα, όπου
έστελνε ό γαμπρός προς τήν νύφην. καΐ
άπό τήν νύφην έστελναν μαντίλη, και
πουκάμησω τού γαμπρού* και προξένου ν-
ταν αταξία τής εκκλησίας.
Και διά νά λύψΌυν αυτά τά άτοπα,
όπου συγχίξουν τόν νόμον τής εκκλησίας,
διορήξεται ό παρόν εκκλησιαστικούς κόν•
τικας τοπώς νά γένοινται τά σινηκέσια,
καΐ τί νά τάΐ^οινται καΐ νά γράφεται τό
προκοσύφωνον.
Διορίζει ή εκκλησιαστική άπόφασις, τους
ευσεβείς χριστιανούς, έδώ παραμηθίας* νά
δίδουν δλην τήν ύποταγήν και εύπήθειαν.
Και νά ποιήσουν όντας γίνεται κανένα
σινηκέσιον, κάνωντας τήν προξενίαν μέ
τήν προσταγήν τής εκκλησίας* εΙς τόν
καιρόν οπού νά άλάΐ^ουνται τά δακτηλή-
δια νά κράί^ουν τόν έφημέριον καΐ νά τόν
ερωτούν, διά νά μήν γίνεται καννένα
άλον τά^ημον έ^ω τού κόντηκος, καΐ πέ-
σουν Βίς τόν άφορεσμόν. καΐ ή πρότη
σκάλα, νά πέρνει άπό μετριτά χηλιάδες
τΐ^ουρούκηκες δέκα* καΐ όχι παραπάνοι\
καΐ ή έπίλυπει παρακάτου κατά τόν άν•
θρωπον. και τά ακόλουθα καθώς άπερ-
νούνται εΙς τόν κόντικα, ύπού γίνεται ή
άρχί. και έκεϊ οπού δίνεται τό μαντύλι
τού εφημέριου, νά δίδουν καΐ τού προ-
^ενιτή μόνον διά τόν κόπον οπού κάνει
τήν προξενίαν.
ΚαΙ αύτι ή δίο νά πηγένουν, ήγουν ό
εφημέριος μετά τόν προ^ενιτήν. διά νά
άλάξουν τά δακτηλήδια, καΐ όχι &}.ος
κανένας* μόνον αυτή ή δύο νά πέρουν τό
, δακτιλίδη άπό τήν νύφη. μέ ένα μαντί}τ,
καΐ τό προκοσύφωνον, νά τά δίδουν τοϋ
γαμπρού, καΐ νά περνούν πάλιν ήδιη, ό
προ^ενιτής μέ τόν παπά τό δακτηλίδη τού
γαμπρού, νά τό πηγένουν τής νύφης.
Κάνωντας ό εφημέριος τό προκόσύφα-
νων, καί συμηόνωντας μέσα τά όσα τα-
ίζουν τού γαμπρού διά πρηκίον* όσον καΐ
διά τά μετριτά καΐ σκουτικά καΐ χαλκό-
ματα, καΐ άλα οπού περιλαβένουν διορή-
ζωμε διά τά μαντήλια και βρακοπουκά-
μησα νά δίδουνται εΙς τόν καιρόν τού γά-
μου μέ τήν έπήλιπην πρίκαν. μαντήλια
δώδεκα, καΐ βρακοπουκάμισα τέσερα* τά
όποϊα νά βάνουνται μέσα εΙς τήν κασέλα
καΐ άς τά δόσι ό γαμπρός οπού νά θελίσι.
καΐ τό παρόν πρηκοσύφωνον νά κατα-
στρόνεται, εις τόν κόντικα τής εκκλησίας
εΙς ένδει^ιν* και οντάς κατοστρόνεται τό
πρηκοσίφονον νά δίδεται ένα μαντίλι διά
τήν εύχήν καΐ εύλογίαν.
"Ηπαμαν διά τά πασκάτικα και άποκρη-
άτικα, νά μήν ύμπορεϊ νά στέλνει ό γαμ-
πρός προς τήν νύφην. τό ήδιον και ή νύφη
προς τόν γαμπρόν. και εΙς τόν καιρόν τοΟ
γάμου, οπού στέλνει ό γαμπρός τό συνή.
μέ τά φορέματα τής νύφης, ή ποδεμές νά
μήν δίνουνται, πάρε^ τήν ποδεμή τής νύφη;
καθώς είναι τό άτέτη καΐ όχι άλινού:
Ακόμα νά κοπή καΐ ετούτη ή κακί]
συνήθεια, οπού εΙς τόν καιρόν οπού περ-
νούν τήν νύφη* τής βάνουν μαντήλια εί;
τόν κύρφον, καΐ έπειτα τής βάνουν τά
παιδιά είς τά γ'όνατα διά νά πάρουν τά
μαντή/.ια, καΐ αυτά άπό τήν σήμερον νά
μή ματαγίνουν.
ΚΩΛΙΞ ΤΟΤ ΙΠ ' αιώνος ΚΑΤΑ ΠΡΟΙΚΟΛΟΣΙΩΝ
309
"Οσοι ήθελαν ηοιτ\6ουν καθώς διορίζει
ό 5Γαρών εκκλησιαστικές κόντικας. θέλει
λάββι εκείνο τό άντρόγενον τήν εύλογίαν
Αβραάμ Ισαάκ, καΐ Ίακώβ' θέλει εύλο-
^■ηθεί ό ήκος τους, και θέλουν λάβουν
τβκνοποιΐαν, και χάριν παρά θεοϋ.
Ήδέ όποιος φανεί ενάντιος, καΐ άπει-
θής της εκκλησίας και εύγει από τόν παρόν
έκκλησιασηκόν κόντικα• εΙς τα δσα ση-
μιόνωμε καΐ θέλει γένει καννένα σινηκέ-
σιον, δίχως την τά^ιν τού κόντηκος, θέλει
λάδει τάς αράς καΐ άφορεσμούς της έκ-
κ>α]σίας καΐ προκοπιν νά μή εΙδοΟν νά
π>ϋ:]ρόνουν και στό βαλί τούτο που γρό-
σια πεντακόσια: 500:
Έθεορίθη ό παρόν κόνδικας
της καθ* ημάς επισκοπής
Ί* Παραμν&ίας "Ανθιμος βαιβεοϊ:
ηρωτοηαπα *Λ^νάσιος βαιββφ•
ίξαρχος δημήτρίος ρέζον βαιββοί'
νάνος νιχολάον βαίβεοί•
^ιοδοση. . . βαιββονο
ηαναγίοτις τον βασιον βεβίονι
ψίΧαχϋΌς τόν ριζον βεββάνο,
Ηοστα τασις βίβιονο»
τάση ηανος τζασιΧα β^ββονο'
^νασί δημητρηον βεββονο*
'&Μοβο^ις. . . ηβνο βαιββοί*
στογης ηονανον βιβιονο.
ανάστασης ηονανον βεβεονο
^ίζος ^εοδώρον βαίβεοοί
*Ηαί έποίλιποί» *
Μετχ τας ττρώτα; διατάςεις ταύτας, αϊτι-
νες χατέχουσι τας τρεις πρώτας σελίδας του
Κώ^ιχος, άκολουθουσιν ά-ό της 5^« σελί^ος μέ-
'/μ ττίς ΙΟ^ΐ^ τριάκοντα καΐ τέι<ταρα διάφορα
προικοσύμφωνα, έζ ών μεταφέρομεν ενταύθα
τό 1<»^ και τό 34ο'' αύτολε^εΐ και ως ε/ουσι:
πρηκοσιφονον της ξανθής θηγάτηρ φήλη
<ίαματΙ,1 τού νάστου σαματ^ί
παντρεβο έγό ό φήλης την φηλτάτι μου
θην^τηρ όνόματη ^άνθη και δίδο αύτην
διανομημόντης άνδρα τόν φήλακτον ήόν
τοΰ νάτΐ,ου ής γάμον ά και τάΐ^ο αυτής
δια πρηκίον πρότον χηληάδας εύτά, δακτι-
/^^βια δίο. σκουλαρίκια ^ευγάρη ένα. μαν-
τή>-ηα δώδεκα, βρακοπουκάμησα τεσερα.
(ϊτρόματα διο. παπλόματα διο. σιντονια
άίο. μα5ΐλάρες διο. προσκέφαλα διο. γιάμ-
πο>α] 1^^<^• κηλήμη ενα. τήν κασέλα, σα-
γόνια τίσιρα. άπλάδες. δίο. τε^Ι'Ύά. δίο.
ταντί^υρέδες. δίο. το μπρηκολήγενο. πιρό-
στιες δίο και ή μεσάλα και το σουδλή και
φτηάρα.
α<\τΙι6 φευβουαρι" κδ.
προτοπα"ς άθανασιος εφημέριος βαιβεοϊ.
ύπρανδρεύω έγώ ό ανάστασης τριαν-
τάφυλλου τήν φιλτάτην μου • θυγατέρα
ζωήτ'^αν άνδρι νομίμω τώ σωτήρη νικολου
μήτι^η εΙς γάμον πρώτον, δίδωντας χιλ:
ΙΟ: καΐ τά ακόλουθα, κουμπιά ασημένια
μπόγια δύο, δακτυλίδια τρία, σκουλαρίκια
ζευγάρι :ΐ: τοκάδες ασημένιες ζευγάρι ΐ:
κασέλα μία. μανδήλια: ϊ2: βρακοποκαμι-
σα τέσσαρα, στρώματα δίω. παπλώματα
2, σεντόνια: 3: τά δίω κιντημένα και έν
γαλάζιον. 2 : προσκέφαλα μέ ταίς προσκε-
φαλαριαίς, 2: γιάμπολλαις. Ι: κιλίμη: 6:
σαχάνια, 2: τεψιά, έν άσπρο καΐ έν μαύ-
ρο: 2: τεντζερέδες μέ τά καπάκια τους.
Ι : Ιμπρικολάγενον. ι : τιγάνι. 2: πιροστιαίς:
Ι : πεσκήρι. ι : σουδλί. : Ι : φτιάρα. ό δε
κύριος δώσοι αύτοίς ζωήν.
1 822 Ίανουαρ.8 α'
άναστάσιος ιερεύς καΐ εφημέριος
ό γράψας μαρτυρεί.
Ό Παραμυθίας Νεόφυτος.
Την ί^Ψ καΐ 20^^ σελίδα κατέχει η α Σα-
φεστέρα εκθεσις», ήτις έχει ούτως:
"Εκθεσις σαφεστέρα, τών όπισθεν κατε-
στραμμένων περί προικών Κεφαλαίων
χωρίς τήν παραμικράν προσθήκην ή
έλλάτωσιν.
Α'. ή πρώτη τά^ις νά λαμβάνη εΙς Με-
τριτά, άσπρα, τϊ,ουρούκικα χιλιάδες δέκα
Ν: ιοοοο: καΐ τά ακόλουθα της προικός
άπό σκουτιά μπακήρια παπλώματα στρώ-
ματα, και άλλα διάφορα, προαιρετικής άπό
τους γονείς καθώς διαλαμβάνονται εΙς τά
όπισθεν κατεστρωμένα προικοσύμφωνα.
Β'. ό πατήρ, ή ή μήτηρ τής κόρης ή όστις
ύπανδρεύει θυγατέρα, ή άδελφήν ή άνε-
ψΊάν, τά σωματικά φορέματα όπου θέλει
τής δώσει, νά τά δίδη χωρίς συμφωνίαν,
αλλά πρόαιρετικώς, τούτου ένεκεν έσιω-
πήθη ή εκθεσις αυτή, καΐ εΙς τά όπισθεν
αρχαία κεφάλαια, μένωντας εις τήν προαί-
ρεσιν τών γονέων ή συ'^ γενών τής κόρης.
Γ'. άφ' ου γίνει ή διά λόγου ομιλία,
ενός αρραβώνας αναμεταξύ συγγενών,
και τού συνηθισμένου προξένου, νά προσ-
καλείται ό ίερεύς άπό τό Μέρος τής νύμ-
π
310
ο ΕΝ ΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΟ νΠΟΛΕΙ ΕΛΛΗΝΙΚΟΣ ΦΙΛΟΛΟΓΙΚΟΣ ΣΓΛΛΟΓΟΣ
φης, δότις πληροφορηθείς δτι δέν υπάρχει
καμμία δολιότης ταξίματος, ή άλλου
είδους έξω του κωδικός, νά γράφη το
προικοσύμφωνον παρόντος καΐ του προ-
«^ένου καΙνά λαμβάνουν δ τε Ιερεύς καΐ
ό πρόξενος άνά έν Μανδήλιον λόγψ του
κόπου των.
Δ'. εκδοθέντος του :ιτροικο<5υμφώνου
καΐ παρά του Ιερέως Μαρτυρηθέντος, το
προικοσύμφωνον όμοϋ (3ύν αύτψ και έν
μανδίλιον, καΐ τό δακτιλήδιον τής νύμφης,
νά τά λαμβάνει 'είς χείρας του ό Ιερεύς
μετά του προξένου καΐ νά τά πηγένουν
τοϋ γαμβρού, παρ' ου νά λαμβάνωβιν
έτερον δακτιλίδιον έδικόν του καΐ νά τό
πηγένουν τής νύμφης.
Ε'. τά Μανδίλια καΐ Βρακοπουκάμισα
όπου προσφέρει ή νύμφη νά βάνονται εΙς
τήν καρσέλα της. Μανδήλια δώδεκα και
βρακοπουκάμισα, τέσσαρα, καΐ ό γαμπρός
άς τά δώση δθεν θέλει.
Χ'. ό γαμβρός κατά τήν συνήθειαν τά
προαιρετικά φορέματα τής νύφης όπου
στέλει εΙς τόν καιρόν τοϋ γάμου, νά τής
στέλνη καΐ έν ϊ,ευγάρι παπούτσια αυτής
Μόνον.
Ζ'. τό προικοσύμφωνον του κάθε συ-
νοικεσίου έάν δέν καταστρωθή εΙς τόν
κώδικα τής επισκοπής νά εΐνε άκυρον,
καΐ δταν καταστρωθή λόγω κωδικός νά
προσφέρουν έν μανδίλη μόνον.
:ΐ827. κατά μήνα αύγουστον.
Τά όπισθεν επτά κεφάλαια ώς κατε-
στρώθησαν, είνε άπαράλακτα των αρχαίων
χωρίς τίνα νεοτερισμόν, εΙς τά όποια
υπόκεινται ή Χριστιανοί τής Πολιτείας
τχχύτης, κατά τήν τότε καΐ τώρα θερμήν
αϊτησίν των νά τά φυλάγουν άδιάσυστα•
έάν δμως πρό τής δευτέρας αυτής εκθέσεως
έφάνησαν άπειθεΐς μερικοί κάμνωντας
ν^οτερισμούς καΐ προσθήκας, εΙς τά συνοι-
κέσια των τέκνων τους, διά πολλά αϊτια
παραβλέπεται ή αταξία αύτη. εις τό έ|ής
δμως νά φυλάττηται άμεταθέτως ή τά^ις
αύτη αρχομένη άπό τής πρώτης τάξεως
των πολιτών, μέχρι τής δευτέρας, τρίτης
και τετάρτης, Βαθμηδόν τά προικεϊα κατά
τήν έκαστου δύναμιν, έάν δμως άποδει-
χθή τινάς παραβαίνων τά προρηθέντα, άς
Ί^εύρει δτι υπόκειται βαρυτάτψ έπιτιμίω
και αράς των αγίων Πατέρων τής εκκλη-
σίας, ώς περιφρονητής τοϋ άοιδήμου προ-
κατόχου μας κυρίβ Ανθίμου, καΐ των τότε
προκρίτων τοϋ ευπρεπούς τούτου συστή-
ματος, και παρ' ημών θέλει παιδευθβί
έκκλησιαστικώς βαρέως, άποφαινόμε-
θα τά δίκαια τής ανέκαθεν ευρεθείσης
συνήθειας τής καθ' ημάς επισκοπής καΐ
ύποφαινόμεθα.
1827: Αυγούστου: 4: παραμυθίει.
Ό Παραμυθίας Αγάπιος.
Άπό τνίς 21^ί σελι'δος μίχρι καΙ της 27';ί
ά}ίθλουΟουσ( διάφορα αλλαπροίχοσυμφωνα,ών
τό τίλευταίον φέρει χρονολογιαν 1848 !/1πρί-
λίον 17, έποχτί), καθ'ην πιρι'που άπίθανιν έ
^Αγάπιος, δν διεδίχθη ό άπό ΤσίεσμΙ Σ|Λύργης
/ίιονναως,
Έκ τών $€υτίρων προικοσυμφώνων τούτων,
δντων έν συνόλφ 15, μεταφέρομεν τό έν τη
22? σελίνι της αδελφές του ίστοριχου τη;
Ηπείρου /7. * Αραβανζινου, καταγοριίνου Ιχ
Πάργης (εκκλησιαστικού τμήματος Παραμυ-
θίας), καΐ τό τελευταϊον, έχοντα ούτω:
Προικοσύμφωνον τής θυγατρός τοϋ Στα-
ματέλου *Αρα6αντινοϋ παργίου.
Έγώ ό αύτάδελφος αύτης Παναγιώτης
ύπανδρεύω αυτήν άνδρΐ νομίμου τω πέτρψ
σπύρου χαλκέως, και δίδωμι αύτζ δια
προικεΐον κατά τήν επικρατούσαν συνή-
θειαν τής πολιτείας παραμυθίας, άσπρα
€ζουρούκικα χιλιάδες δέκα Ν: ιοοοο.
και τά ακόλουθα, δύο στρώματα, §ν πά-
πλωμα, τέσσαρα σενδόνια, έν κιλίμη, δώ-
δεκα υποκάμισα, έ^ ροκέτα, έν κότολον,
επτά νταβέρσες, έν ζευγάρι σκουλαρίκια,
έν βρακοπουκάμισον, μία κασέλα, τέσσα-
ρα έτερα πουκάμισα, έν δακτυλίδι χρυ-
σοϋν, έν σκουτί, έν κορδόνι τού λαιμού,
ένα γελέκη, έν γελέκη έτερον δέκα μαν-
δίλια. ταϋτα με εύχαρίστησίν μου δέδωκα
αυτή ό δέ πλουσιόδωρος θεός δά^η αμφό-
τερους έκατονταπλασίονα,
1832. ΌκτωβρίΒ 14 παρ"
Διονύσιος Ιερομόναχος εφημέριος
αυτών γράψας μαρτυρώ.
ό τού αγίου Παραμυθίας
Ιεροδιάκονος 'Ιωαννίκιος.
Προικοσύμφων" τής Βασιλικής θυγατρός
γούλα Κίτση καλαριτιώ^του.
ύ.τανδρεύψ έ-^'ώ ό πατήρ (χύτής Γεώργιος καΐ
δίδωμοι αύιή άνδρίΐ νομίμφ τόν κύριον ΚωνοταντΙ
Ν
ΚΟΔΙΞ ΤΟΤ ΙΗ' ΑΙΟΝΟΣ ΚΑΤΑ ΠΡΟΙΚΟΔΟΣΙΟΝ
311
γώλη 0τρούκαρη καλαριηώτην καΐ δίδωμοι αυτή εΙς
ίΐροικείον τά κάτωθεν.
1 : έν Λάίτλίομα μέ γιωργάνη γρ. ι ΐθ:
1: μία γιάμιτολη » 1θθ:
2: δύο οφώματα γιωμάτα > 150:
1 : Ιν ιαλ(μι ,... » ^:
1 : χφάμ ]> 2θ:
2: δύο μαξιλάρες γ^ωμάτες » 40*
1 : μΙα κεντημένη 9 3©:
Ι: μία μαλίτιΐίη...., 9 15:
Ι; Ιν οβντόνι Μ 2ζ:
ΐ:ένδμοιον φράγγικο. > ΐθ:
9: ένέα 6«οκάμιοα λινοδάμ^ακα
1 : μία ιζΐ3τα >^μα}μάνικον
1 : μία δμια κοντώτερη
1 : έν ήμΐπκολέγενον
ι: οινή, έν ταψή, 2 άιτλάδες. 6 οαγάνια
Ι: έν τιγάνι ιηρωοτιά ξίοτρα
1: έν δακτιλίδιον μάλαμα μέ πέτρα. .
1: έν ζευγάρι οκουλαρίιαα
1 : ίν ζευγάρι τοκάδες γρ : ίο
1 : έν χαρφοδέλονον
Ι: έν λαιμομάνικον ,
1: έν τζεδιρέν ,
μία φλωκάτα κ(χλή
μία φλωκάτα δεύτερη
μία οαλταμάρκα ρούχινη . . .
έν φονοτάνι καλών
έν δμιον έΓερον
έν Ιντιάνα
έν μΐίτάνη «έλον ,
έν φΟΌΟτάνι κοντφ
μία ιτιοδιά κιζή
δύο ήχοκάμιοα ρέγγι κόκινο .
1: έν 2: τοκάδες ^^^οοομένες. , , ,
20: ε!κοοι κοϋμιηά
Ι: έν μανδήλη μεταξωτον
1: έν έτι μετ<ζξωτόν ,
1: μία κασέλα καρίτζινη ,
2: δύο μανδή>αα καλέμ κεργηά. ,
1: έν φοΰοτάνη κουτοονή ,
1: κοντ«) χέλφ ,
1: μία ηω6\ά μεταξοίτή μέ χριο.,
1: κοξώκα, . . . ρούχινη ,
743 ί
276:
ΐ6θ:
20:
6θ:
13ϊ
33ο:
27:
50:
250:
1954:
5θ:
φλιοριά εΙς αυτήν » ιοο:
» 2104:
αδτά δέδα)κα αύτΐ^ ό δέ πλουσιόδωρος
θεός δώη αύτοίς έκατών τά πλαβίωνα.
1848: άΛριλίου: 17: Παραμυθιά.
ότου άγήου Παραμυθίας 'Ιεροδιάκων
Παρθένιος.
1: Ιν φέοι.
ΚαΙ ταύτα μίν έκ του Κώδίχος ττιρί καΐ
κατά προικοδοσιών. Άλλ' η Μέση Ιστορία
της Θεσπρωτίας έπωφΕλβΐταί ίκ τούτου καΐ
άλλως. Προσδιορίζεται δι* αύτου ακριβώς η
χρονολογία τών πλείστων επισκόπων (αν μη
δλων), τών άκμασάντων άπό του 1792 μέχρι
του 1848, εύρηνται διάφοροι κληρικοί επί-
τροποι εν τνί τότε επισκοπή και σώζονται καΐ
τα ονόματα τών τότε εφημερίων της πόλεως
Παραμυθίας.
*Αλλα καΐ τό έζγίς χρονολογικόν σημείωμα
εύρηται έν άρχγ) της 1 β'ΐί σελίοος :
«εΙς τους αωιί,'. έν μηνΐ μαΐω ι6': Ι2
άπέρασεν ό έκλαμπρότατος μπέϊ ξαντές
Αλέξιος ό χαντί^αρλής, πρέσβις διά τήν
πάργαν καί έκόνευσεν εΙς τήν έπκϊκοίτήν
παραμυθίας άρχιερατεύοντος Άμβροβίου
του έ^ "Αρτης»•
συμπίπτει δ4 τό γεγονός τούτο ττράς τλ ίτος
της απεμπολήσεως πόλεως ταύτης υπό τών
"Αγγλων, συμβασαν μετ* ολίγους μήνας.
ΚαΙ επίσκοπος μέν πρώτος έν τφ Κώδικί
έστιν ό ^Αν&ιμος, δστις εύρηταχ υπογεγραμ-
μένος δίς κατά τό ϊτος 1792 υπό τε τα άρ-
θρα δηλονότι καΐ υπό τό δεύτερον προικο-
σύμφωνον εις την 10*ϊ^ σελίδα εύρηται υπο-
γεγραμμένος ό επίσκοπος Προκόπιος είς τό
περιθώριον αριστερά ε!ς δυσανάγνωστόν τίνα
σημείωσιν, περικεκομμένην μάλιστα κατά τό
δέσιμον του χειρογράφου, μέ χρονολογίαν 1808,
Μαίου 22, Ή υπογραφή Προκότηος διακρίνε-
ται λίαν καλώς ενταύθα.
Ε(ς την 17^^ σελίδα υπό τα δύο προικο-
σύμφωνα αύτης ύπογέγραπται 6 Άμβρόοίος,
υπό τό πρώτον μέ χρονολογίαν ^ωι/ 'Ατιριλίον
ι9, υπό τό δεύτερον ε{ς τους 1817 ^Ιανουαρίου
11. Ό *Αμβρόοίος ούτος εύρηται καΐ είς ττ^
σημείωσιν κατά την άρχην της 18^δ σελίδος.
Ε (ς την 18*)^ σελίδα επίσης υπό τα δύο
προικοσύμφωνα αύττίς εύρηται υπογεγ^μμί-
νος ό Νεόφυτος μέ χρονολογίαν 1822,
Ε {ς την 20 V σελίδα ίχει την ύπογραφην
του ό καλλιγράφος επίσκοπος Αγάπιος υπό
την «Σαφεστέραν ΙκθεσινΧ)* ούτος δέ Ιμεινε
Παραμυθίας επίσκοπος μέχρι του 1848, οπότε
έτελεύτησε καΐ μεθ* ην έποχην δέν έγράφη τι
πλέον έν τψ Κώδικι.
Ούτως δ* έκ τών ανωτέρω έπιδιορθουμεν
ασφαλώς τόν χρονολογικόν κατάλογον τών
312
ο ΕΝ ΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΟνΠΟΛΕΙ ΕΛΛΗΝΙΚΟΣ ΦΙΛΟΛΟΓΙΚΟΣ ΣΓΛΛΟΓΟΣ
επισκόπων ΙΙαρα[χυθίας κατά τα ετη ταύτα,
λίαν λ(λανθασ[Λένως έχοντα καΐ παρ* 'Αραβαν^
τινφ καΐ παρά κ. 'Αλεξονδη και παρ'ήρν,
^•^{Λοτιιύσασιν αυτόν πρ6 κχιρου, ον εύρίσκο-
αεν ηδη έχοντα ώς έςής :
"Άν&ιμος 1789—1799.
Χρνααν&ος 1805. Γνωστή η χρονολογία
έκ τίς ιστορίας. Έν τω Κώδικι δεν άπαντδέ.
Προκόπιος 1808. Δείκνυται εκ του Κω-
δικός.
Παρ&ένιος 1812. Κατά *Αραβαντινόν, καΐ
επειδή δίν αντιστρατεύεται προς τόν Κώδικα,
όστις ουδόλως τόν άναφε'ρει.
Άμβρόοίος 1 8 1 3 — 1817, ως έκ του Κω-
δικός βεβαιουται.
'^ρσΑΊος 1817—1822.
Ό *Αραβαντινός έσφαλ[Λε'νως τίθησιν αυ-
τόν άπό του 1814 — 1816, διότι 6 Κώδ:;
βέβαιοι περί την εποχην ταύτην τόν Άμβρό^
Οίον. ' Επειδή δέ {Λένε ι κενόν έν τω Κω δι κι, τ/ί
ασφαλέστατη ταύτη πτ,γη» τό άπό του Ιτους
1817 εως του 1822 διάστη•Λα, τιΟέ(Λεθα τόν
Άρσέπον ενταύθα, (λέχρις ου ές έγγραφων
άλλων δηλωθη η χρονολογία του.
Νεόφυτος 1822. Δείκνυται έκ τουΚώδικος.
Προκόπως, Περί τούτου λεκτέα δσα καΐ
περί του * Αρσενίου ανωτέρω. Κενόν δι* αυτόν
διαστγ)|Λα (χένει τό 1822—1827.
* Αγάπιος 1827—1848. Ός φαίνεται καΐ
έν τω Κώδικι.
Επίσης έκ του Κωδικός δηλουται δτι 6
*Αμβρόαιος δέν είναι α είτα "Αρτης», ώς λέγει
ό //. Άραβαντινός ε(ς τάς Άναγραφάς του,
άλλ' «έξ "Αρτης», ώς λέγει τό έν τη 1871 σε-
λίδι χρονολογικόν σγ)[λε{ω[Λα.
Επιτρόπους δέ (/.όνον ό ^Αγάπιος έχει έν
τφ Κώδικι. Και κατά τα 1832 (λεν υπο-
γράφεται είς τα προικοσύ[λφωνα «ό του αγίου
Παρα[Αυθίας ιεροδιάκονος *Ιωαννίκιοςτ> , κατά
τό 1833 καΐ 1834 «ό του αγίου Παρα[Λυ-
θίας Ιεροδιάκονος Σαμουήλ^), κατά τό 1839
«ό του αγίου Παρα[λυθίας ιεροδιάκονος 'Ιλα-
ρίωνι>, κατά τό 1841 αό του αγίου Παραρ-υ-
θίας Ιεροδιάκονος Σαμονήλΐ) (πιθανώς ό κζΐ
ανωτέρω), κατά τό 1843 «ό του αγίου Ιΐζ-
ρα(Λυθίας επίτροπος Διονύσιος ίερορΛναχος»,
κατά τό 1846 καΐ 1847 αό του αγίου 1Ιι-
ρα[Λυθίας επίτροπος Παναγιώτης ι>, δστις κι•
επιστάτης, άντΙ επίτροπος, άπαξ ύπογράθ£τχ•.
ενταύθα, και τέλος κατά τό 1847 και 18^^
αό του αγίου ηαρα(Αυθίας ιεροδιάκονος 77αρ•
ϋένιος}). Είναι δ' ό Παρ&ένιος ούτος, αυτό;
ό πρότερον Παναγιώτης, λαβών τό κληρικόν
σχη(;.α καΐ (/.ετονο•ΛασθεΙς Παρ&ένως, {^ιετx
ταΰτα δε γενό(Αενος Υ)γού(Λενος της (χονης
^Ρωμανού παρά τό Στρουνι, ένθα και έτελεύ-
τησε πρό τίνων. ετών, τά (Λάλα αναδειχθείς.
Τέλος έφη;Λ.έριοι αναφέρονται κατά {Λέν τ6
1792—1796 εϊς τε τά άρθρα καΐ εις προικο-
σύμφωνα «πρωτόπαπας *Α&ανάοιος έφηΐΛδ-
ριος», ε•ς προικοσύμφωνα κατάτό 1797 «παπζ
Χρήστος έφη;-τ.5ριος)), κατά τό 1807 καΐ 1808
απαπαδούλης ό έφη(Λ5ριος αύτου (Λάρτυς κχΐ
γραφεύς», κατά τό 1808 «παπά Θοδωρής
έφη^Λέριος, γραφεΰς καΐ (Λάρτυς», κατά τό
1832 α Διαμαντής [ε^ώς έφη(Λέριος αυτών γρά-
ψας [Λαρτυρώ», κατά τό 1832 — 1839 αΔιο-
ννσιος ίερο•/.όναχος έφη[Λέριος αυτών γράψα;
(Λαρτυρώ», ούτος εύρηται καΐ κατά τό 1841
καΐ 1846, κατά τό 1841 « * Αναστάσιος ίερεΰ;
γράψας (Λαρτυρώ», κατά τό 1843 α Πάνα-
γκίηης ιερεύς έφη(Λέριος αυτών γράψας (Λαρ-
τυρώ», δστις και κατά τά 1846 καΐ 1847
υπογράφεται* τότε δ' εύρηται καΐ ό αΓεώργιος
Ιερεύς έφη(Λέριος αυτών γράψας (Λαρτυρώ»* εις
δέ τό τέταρτον προικοσύ(Λφωνον, σελίδα β'ί^,
εύρηται ύπογεγρα(Λ(Λένος «1793 Φεβρουαρίου
12 παπά Πάσκος έφη(Λέριος του Μαργαριτίου
βέβαιοι».
Και ταύτα (Λέν γράψαντες σχετικώς πρό;
τόν Κώδικα ή(Λών άρκουντα θεωρου[Λεν* έπα-
φίνοντες δ' άλλαχού την έξέτασιν αύτου ώ;
(Λνη (Λείου γλωσσικού, έχοντος άποτεθησαυρι-
σ[Λ«'νας πλείστας λέγεις και διάφορα ονό(Λατι
έπιχωριάζοντα, κλείθ(Λεν ώδε τάς ολίγας
ή[Λών γρα(Λ(Λάς.
ΠΕΡΙ ΤΗΣ ΕΝ ΚβΝΪΤΑΝΤίΧΟΪΠΟΛΕΐ ΠΑΤΡΙΑΡΧΙΚΗΣ Σ
(1691—1835)
ύπό
ΜΑΤΘΑΙΟΥ ΠΑΡΑΝΙΚΑ
Άνεγνώοθη έν τΙ^ ,ΑΣΠΔ' σιηεΛρΙα της 12 Ιανουαρίου 1898.
Έν δυ'τΐ 7Γρο•ιηγου(Λέναι; [Λίλέταις προσε-
•άΟτ)(τα να άχοδδίςω έκ των ττηγών τίίνκα-
τ«τ*σ•.ν τη; έν Κωνστχντ:νουπόλ£ΐ Ιΐατριαρ-
'/}χτή ίΐ χολής ά::ό άλώτεω; (^ιίχρι της ύζ6 του
Καϋινίχον του Μκαρνανος λεγορ.ένου άνασυ-
7τά«ως χύτης (1453 — 1691). Έν τη τριν^)
κιΐ τΕλευταίχ {ΛΟυ ταύτ/ι θέλω συνεχίσει τα
χιτχ την Σχολην έχ τών ττηγών, τό πλείστον
χορογράφων κχ{, ως 8[Λ0ΐγ8 δοχει, αγνώστων
η άνεκίότων, σ'^(Λ7;ληρών κατά τό δυνατόν τα
ίν τ?ί Ιστορία αύτη; χάσματα, (Αηδαμώς δ*
ά[ΐφιβάλλων δτι καΐ ετεραι άγνωστοι [>^$χρι
τουίε (χαρτυρίαι ούκ ολίγα άσχοή ΟΛουσι
ίίίρωτίσει.
Μετά την τφ 1691 άνχσύστασιν αύ^ής
0::^ Καίλιγίκσυ 7Γροϊστχϋΐ.$νος αναφέρεται υπό
Κωνσταντίου ό Γεράσιμος. ΙΙερΙ τούτου (Αχρ-
τνρίχν ρητην ρ.έχρι τουίε δέν εύρον, αν αυτός
ό Γίοάοίμος η ό Σπαν&ωνης προίσταντο της
Σ^τολής. Λιό κχταλείπων τόν περί τούτου λό-
νον [αταβαίνω ε {ς τα ασφαλέστερα. Διαμαν-
τής ό Ψύοιος, (Λαθητης *Ιακώβσν του Μάνου,
ύρίαβη υπό του Καλλινίκου τψ β' ετει της
"χτριχρχείας αύτου, ητοι τζ) 1704. Μετά
τούτο ό Διαμαντής άνεχώρησεν εις Κρήτην,
1«ίίίν ε{ς Χίον καΐ Σ(Λύρνην, δπου έδίδαξε
χΐ'. ιτελεύτησεν έ(χπορευό(Λενος^.
Άχολούθως φαίνεται διδάσκων έν τη Σχολ•^
Άηώηος ό Βυζάντιος τω 1703, δτί προσε-
?ώντ;« τω αύτφ πατριάρχη Γαβριήλ, Ό Μν-
τώ«ος συνέγραψεν η αντέγραψε φητορικήν
^ζογματείαν πλήρη, σ(|>ζθ[Λένην έν χειρογράφφ
ί'•'άρί9(ΐόν 159 τής έν Χάλκη θεολογικής
2/ολή;. Έν τέλει δέ του α ' (χέρους αυτής άνα-
ρώσχθ[Λεν :
1. Λιτίνων θριισχ.'Ελιγ/.ος χτλ. , σιλ. XIV, 290, 37 1 .
Έλλ. Φιλ. Σύλλογος.
Εύχάριοτον φωνήν σοΙ φέρω, Λόγε,
Ιβών ποθεινώς τέρμα τών έίτηργμένων.
θεοϋ τό δώρον καΐ Αντωνίου ίτόνος.
Τέλος της (Ρητορικής ταύτης καΐ θεφ χάρις.
Έν έτεΐ ςιψβ* έν μηνΐ ♦Ανθεοτηριωνι.
Έν τέλει δέ του β ' ρ-έρους εύρηται :
νςιψν' έτει θεοδ τό δώρον καΐ Άντω\•(ου πό-
νος Σκιρροφοριώνι 0.
ΙΙλην τής ρητορικής ταύτης απόκειται τ^
αύτ/ί βιβλιοθήκη τής θεολογικής Σχολής χει-
ρόγρχφον ύπ' άρ. 146 λεγό[/.ενον θεματάρΐω*,
περιέχον συλλογ-ίιν θ8{Λάτων έκ τής άπλήζ
γλώσσ-Λ,ς είς την άρχαίαν προς άσκησίν τών
(χαθητών εΙς τό γράφειν την άρχαίαν έλληνι-
κήν γλώσσαν. Έν προ[Λετωπίδι τοΰ' βιβλίου
τούτου άναγινώσκο;Λεν• ^Σύί'^εσις μ^ τό ηα-
ρόν &εματάριον διαφόρων, μάλιστα δί καΙ πό-
νημα Ιδιαίτερον Σταματίου τον τταηά Ιχ Κορ•
νοψίολιας^, ΚαΙ εφεξής* €*Έξω τών εΙδών
δέματα παρά *Αντα)νίου διδασκάλου δοΰέντα*.
ΚχΙ άλλα/ου € θέματα δοθέντα παρά Άντω•
νίου διδασκάλου' φρια' Φεβρουαρίου /?'». Έν
τψ αύτω πάλιν χειρογράφφ άναγινώσκο{Λεν
€ θέματα δοθέντα παρά Αντωνίου διδασκόΛον
τφ 1706».
Ό * Αντώνιος φαίνεται χποθχνών τφ 17 1 1 ,
(χετχ δέ τόν θάνατον αύτου φαίνεται αό λο-
γιώτατος διδάσκαλος Παύλος (χετα τόν θάνα-
τον του * Αντωνίου» (αυτόθι). Συγχρόνως
έδίδασκεν ό Κριτίας έν τ9ί β* κλάσει καΐ ό
Δημήτριος έν άλλη (αυτόθι). € Δημήτριος διδά-
σκαλος τής έν Κωνσταντινουπόλει σχολής (αυ-
τόθι)». Του /4ι//4ΐ;τρίί>ι; τούτου εύρηνται θέ(χατα
έν τή αύτ^ί συλλογή (φύλ. 1 30 του αύτου χιφ.)•
Έν φύλλφ 15 του αύτου χειρογράφου άνα-
γινώσκο(Λεν :
Τ^ος ΚΖ' 40
314
ο ΕΝ ΚαΝίΤΑΝΤίΝΟηίΟΛΕΐ ΕΛΑΐίΝΐϋΟΣ! ΦίΛΟΛΟΓίΚΟΪ Σ1*ΛΛθί^θ2
«Έν έτει α>}ηα έν μηνΐ Δεκεμβρίψ
άναχωροϋντος τοϋ άρχιμανδρί-
του κυρίου Άζαρίσν έκ της σχολής καθέ-
βτηκεν ό έν λογιωτάτοις έξοχώτατος κύρ
Χονρμονζίος, εΙσηγητής έν τ\\ αυτή *Αχα-
όημ^, δβτχς υπήρχε τοϋ προρρηθέντος
μακαρίτου κύρ Αντωνίου όμαίμιυν»».
Έκ τούτων εξάγεται δτι πρό του 1711
έδι^ασκε τ(ς οίδεν έπΙ πόσα ετη και δ άρχι-
αανδρίτης ^Αζα^Ιας (πιθανώς ό Τζιγάλας), δν
οιε^έςατο ό Χονρμούζιος, αδελφός του προα-
ποθανόντος * Αντωνίου. Έν τζ) αύτω . χειρο-
γράφφ φέρονται καΐ θέ(Λατα του Χουρμου^
ζίου, άλλ' ολίγα, έξ ου είκάζθ(Λεν, δτι Λπέθανεν
ενωρίς* θέμα του αύτου, ήτοι του Χουρμου•
ζίου (αυτόθι). ΚαΙ έφεζης έν τω αύτω χειρό-
γραφα άναγινώσκομεν ^Μετά όέ την άποβίω-
αιν τον μακαρίτου Χουρμουζίου (πότε, δέν
αναφέρεται) καλέστηκε όιδάακαίος δ έν ίλλο^
γίμοις Κριτίας, ίνήρ δριστος, ου Ιδου και τα
ϋέματατ^. Τεθέντος, δτι ό Χουρμούζιος διεδέ-
ξατο τόν *Αζαρίαν τφ 1711, θανόντος δέ του
Χονρμονζίσν μετ* ου πολύ, πιθανώς περί τα
μέσα τής β' δεκαετηρίδος του α(ώνος τούτου,
τφ 1714, φαίνεται προϊστάμενος της Σχολής
ό Κριτίας, δτε προσεφώνησε τψ πατριάρχγ)
Κοαμ^\
Έκ τών ανωτέρω έζάγομεν τα έξης περί
τών διδασκάλων της Σχολής. *Απ6 του 1699
— 1704 έδίδασκεν ό Διαμαντής, από δέ του
1702 πιθανώς μέχρι του 1711 ό * Αντώνιος,
ο*ΑζαρΙας μέχρι του 1711, ό Παύλος από
του 1711, ό Κριτίας πιθανώς από του 1714
η καΐ ολίγον πρότερον καΐ ό Δημήτριος σύγ-
χρονος. Περί του Ιακώβου Μάνου προϊστα-
μένου τνίς Σχολής τω 1719 — 20 κατά Κων^
σιάντιον, είς ούδεμ(αν ττηγην εύρόν τι.
Μετά τόν Ίάκωβον, λέγει ο Κωνστάντιος,
άδηλον έπΙ πόσον διδάξαντα, φαίνεται προϊ-
στάμενος τνίς Σχολής Δωρόύεος ο Αέοβιος,
την φΛοσοφίαν διδάσκων, ύπ' αυτόν δ' έτερος
Τζανέτος καΐ Άζαρίας τα γραμματικά. Πάρα
*Α. Κεραμεί 6 Δωρύϋεος λέγεται καθηγεμών
της Σχολής καΐ διδάσκαλος, αλλά πότε άδη-
λον*. Τφ 1748 αναφέρονται δύο διδάσκαλοι,
ό μέν τών φιλοσοφικών, πιθανώς ό Δωρό&εος,
ό δέ τών γραμματικών*• τφ 1752 — 1771
1. •Έχχλ. Άλι)θιια», 2τος γ', τίδχ. χη'.
2. Ίιροσολ. Βιβλιοθ. Α', 366.
3. Γράμμα Ιπιβιβαιωττ(ριον του πατριάρχου ΠοΧοΙου
Β', έν χώδ. πατρ. ΚΠ, Οπ'άρ. 4 χαΐ 167,'σιλ. 26-7.
αναφέρονται διδάσκαλοι τών γραμματικών ό
^Ανανίας καΐ Κριτίας \ τω δε 1754 διδάσκα-
λος τών γραμματικών επίσης ό ΚρηίαςΚ Τω
1759 ό πατριάρχης Σεραφείμ ό από Φιλιπ-
πουπόλεως έξέδοτο σιγγίλιον θεσπίζον τα τ^ς
διοικήσεως καΐ συντηρήσεως της Σχολής*, προς-
καλέσας τψ 1759 τόν Εύγένιον έξ *Αθω. κα-
ταστήσας αυτόν διδάσκαλον της θεολογίας,
φιλοσοφίας καΐ τών θύραθεν επιστημών, τόν
δε Δωρά&εον, Κριτίαν και Άνανίαν διδασκά-
λους τών γραμματικών και λοιπών μαθημά-
των^. Ό Ευγένιος εδίδαξεν έν Κωνσταντινου-
πόλει έπτακαίδεκα μήνας (1759, 30 Νοεμ-
βρίου μέχρι Απριλίου 1761)^. Τω αύτφ ετ£ΐ
1759-^1761 διδάσκαλος τών μαθηματικών
έν τη Σχολή ην ό Νικόλαος, πιθανώς ό Ξερ-
ζούλης έκ Μίτσόβου, δς έζητεΐτο δια την
Άθωνιάδα Σχολήν υπό του έν "Αθω διατρί-
βοντος πρώην πατριάρχου Κωνσταντινουπό-
λεως Κυρίλλου πάρα τω πρώην επίσης πατρι-
άρχγ) Κωνσταντινουπόλεως Σαμουήλ^. *Ανα-
χωρήσαντος του Ευγενίου καΐ της σχολής αυ^
του διαλυΟείσης, ϊμεινε τό τών γραμματικών
τμήμα μεταξύ τών αυτών διδασκάλων. Τω
1764 — 66 διδάσκαλος τών γραμματικών ίν
τη Σχολή αναφέρεται ό ^Ιωακείμ, πιθανώς ό
* Αντιπάριος "^ , τω 1769 τών φιλοσοφικών
άνασυστάντων προίστατο ό Χρύσανθος ο Αι-
τωλός, τών δέ γραμματικών ό *Ηλίας\ Τω
1770 προέστη της Σχολής Σέργιος ό Μα-
κράίος έξ Αγράφων μαθητής του Ευγενίου
διδάσκων μετά φήμης καΐ καρποφορίας την
φιλοσοφίαν μέχρι του 1793^, τω δε 1778
1. Κώθ. πατρ. ΚΠ, Ικ άρ. 16, σελ. 26-9.
2. Κώδ. πατρ. ΚΠ, υπ' αρ. 100, σελ. 12, 87, 105,
166, 209, 252.
3. Κώδ. πατρ. ΚΠ, Οπ'άρ. 4 χαι 161, σιλ. 145.
4. Σεργ. Μαχρ, Έχχλ. Ίστορ. ιζλ^λ Σά&<^, Μΐ9.
Βνβλ. Β', 299, Κώδ. πατρ. ΚΠ, Οπ' αρ. 74.
5. 'Υψηλάντον τα μιτά την αλωσιν, σελ. 384-5.
6. Έπιστ. ΣαμονηΧ προς Κυριλλοτ, εν 7.*^Ρ®ΤΡ*?^
υπ'άρ. 26 τής Ιν Χάλχη θεολογιχής Σ/ολής.
7. Κώδ. πατρ. ΚΠ] αρ. 100, σελ. 36, 166.
8. Κατά τό Σιγγίλιον του πατριάρχου Μελετίου τ<3
1769, Μαρτίου α' ή Σ/ολή ην παρεωραμένη, αύτος δι
δια του παρόντος Σιγγιλίου ανορθοΓ τα χατ* αυτήν βρί-
ζων δύο διδασκάλους, τόν μ^ τΛν φιλοσοφικών χαΐ ρβ-
θηματιχών, τόν δέ τών γραμματιχών. ΚαΙ τών μ»
πρώτων διδάσκαλος ην Χρνααν&ος, τών δΙ γραμματιχών
ό 'Ηλίας, Ή Σ/.ολή τόν ρ^ν χειμώνα ην ίν Φαναρίω,
τό δΙ θέρος Ιν Μεγάλω 'Ρεύματι. Κώδ. Οπ'άρ. 8 της
Πατρ. Σχολής.
9. *Υψηλάνίον τα μετά την ^ίλωσιν, σελ, 387.
ΠΕΡΙ ΤΗΣ ΕΝ ΚΩΝΣΤΛΝΤΙΝΟΤΠΟΛΕΙ ΠΑΤΡΙΑΡΧΙΚΗΣ ΣΧΟΛΗΣ
3*5
-τυνίστη και αύθις τό φιλοσοφικόν τ(Λη[Λα, ου
ττροίστΤί αυτός ό Σέργιος^. Άλλα τό [Λ€ν δια
τίν τότι των λογίων σττάνιν, τό δε όι' άπο-
ρίχν 71 σχολή διελύιτο ευκόλως ώς και αυτό
τ6 τών γρα{Λ{Λατικών τ(Αη{Λα τω 1789 ϊπνει
τι λοίσθια*. Τω 1791 ό Σέργιος φαίνεται
άποίτυρθείς της Σχολής, διότι τω 1793 — 4
ει/εν αύτη εκπέσει πολύ, [Λίκρα δέ τίνα γρα(Α-
ρΜίτίχα έδίδασκεν ό κληρικός Φώηος^, άλλα
τω 1794 επανέρχεται ό Σέργιος σχολάρχης
|«χρι του 1801 *.
Και ταύτα ττ,δε κακεισε 8σπαρ(χένα ρ,αν-
βάνθ(ΐεν περί των διδασκάλων της Σχολής.
Ά::ό τό 1777 δμως εχθ(Λεν σαφώς πως (^αρ-
Γ^ρίαν των της Σχολής λειτουργών άπό τών
χωίίκων αύτίς κατά την έζης σειράν :
Τζ> 1777 διδάσκαλος Αρσένιος καΐ Βα-
(Λάος,
Τ^ 1778 — 9 Σέργιος (φιλόσοφος), Άραέ-
)'Μ)ς(γρα(Λματικός),βασΛ£ίος(ύποδιδάσκαλος).
Τω 1779—83 οί αυτοί.
Τώ 1784—5 Σέργιος, Αρσένιος, 'Βίίας
(1784—5).
Τφ 1786 Σέργιος, Ηλίας.
Τω 1787—9 Σέργιος, "Αρσένιος (1787
—8), Ματθαίος (1787) καΐ απεχώρησε.
Ελλείπει
Τψ 1793 — 95 Φώτιος, Θεοδόσιος, Δη-
ΙΨΟ*ος,
Τω 1796 Φώτιος καΐ ύστερον Μακάριος
(ίι:ό Νοέ(Αβριον 1794), Αημήτριος καΐ τρίτος
ϊιοάσκαλος, ου τό δνο[Λα δεν φέρεται.
Τφ 1797 Μακάριος καΐ (Λετ' αυτόν Ματ-
θαίος, Γαβριήλ, Δαμασκηνός έζωσθείς, καΐ
άντ* αύτου *Ανανίας.
ί Τω 1798 Ματϋαιος, Β' καΐ Γ' διδάσκα-
! λο; άνευ ονοιχάτων, πιθανώς οί αύτοΙ τοΰ^ρο-
I ηΌυ|λένου έτους.
Ελλείπει
Τω 1801 — 4 ή Σχολή τόν χεΐ[Αώνα ην
ένΦανχρίω, τό δέ θέρος μετετίθετο είς την
ίν Πριγκίπφ Μονην του Χριστού. Διδάσκα-
λοι Ματθαίος, ΜατϋαΧρς Β', Γεώργιος ^.
Τω 1804 — 7 σχολάρχης Δωρό&εος Πρώϊος
{νΞηροχρηντ,, άπό του 1805 Φιλαδελφείας
1. Σΐργίον Μαχραίον ιδ. ά. αιΧ, 316.
ί. Αντόθι, σιλ. 400.
3. Αυτόθι, σιλ. οΟ'.
4. Αιίτόθι, σιλ. πα'.
5. Κωδ. Οτί'άρ. 28 ττ|ς Πατρ. Σ/ολής.
Δωρόύεος' εκχοτε ονο(Λάζ8ται Πατριαρχαάι
και Νεοσύστατος Μεγάλη τον Γένους Σχολή.
Τω 1807—9 Πανταλέων Φραγκιάίης, α-
πόφοιτος της Σχολής, διδάσκαλος τών {Λαθη-
(Λατικών [Λετ' άλλων (χη άναφερθ[χένων^.
Τφ 1809 διαιτητής καΐ οίκονόρ,ος ό πρφην
Σ ταγών Παίσιος επ' ολίγον ^.
Τω 1809 — 10 σχολάρχης ό διάκονος 2τ^•
φανός Δονγκας, θετταλός^.
Τφ 1810—12 Ιωάννης ό Παλαμάς^.
Τφ 1813 ό Νικόλαος Λογάόης, ον διίδέ*
ζατο Κωνσταντίνος Κονμας, προστας ττίς Σχο-
λές τφ 1814—55.
Τω 1813 έδίδασκε φιλοσοφίαν ίν τ% Σχολ^
Βενιαμίν ό Λέσβως^' τόν Κονμαν διεδέςατο
ό Σέργιος Μνστάκης (χέχρι του 1820^.
Τφ 1821 προέστη της Σχολές -Σσ/Λου^λ ό
Κύπριος (>^έχρι του 1830. Έν τφ (/.νηριονευ-
θέντι κώδικι της Πατριαρχικής Σχολής άνα-
γινώσκο|^.εν :
Τω 1822 — 3 διδάσκαλος Ν. Δογάδης,
Ματϋαϊος, Σαμουήλ, υποδιδάσκαλος ^Ονον»
φριος εν Ξηροκρηνη, Κωνσταντίνος υποδιδά-
σκαλος έν Φαναρίφ.
Τφ 1823 έν Ξηροκρηνη Ν, Λογάόης, Ματ•
^αϊος, Σαμουήλ, "Ονούφριος* τφ 1825 — 30
Σαμουήλ και υποδιδάσκαλοι, ων τα ονόματα
δέν φέρονται.
Έν Φαναρίφ τφ 1825—33 Λογάόης," Α-
γα^άγγελος, Θεόδωρος.
Τω 1833—34 Λογάόης, "Αγαϋάγγελος,
Θεόδωρος, "Αγάπιος τ(^ 1 836 έπΙ πατριάρχου
Γρηγορίου® καΐ πάλιν η σχολή (Αετετέθη είς
Ξηροκρηνην, διευθυντής δ'αύτης ώρίσθη ό
ανωτέρω Σαμουήλ (χέχρι του 1849,. έφ'ού
καΐ διακόπτοαεν τόν περί τών προστάντων
ι. Κωδ. Οπ'άριθ.64. Πβριοδ. Έλλ. Φιλολ. Συλλ.
το>. ΙΓ', 202—253. Κβη Ιβηνοαιβα 1,205. Βίζα
Οοιη». ρΙγ. σελ. 74 — 5.
2. Τό πιρι τούτο;> Ιγγραφον του πατριάρχου 'Ιερβμίον
εξεδόθη τό πρώτον υπ ' εμού έν Νεολόγφ τίί 22/3 Νοεμ-
βρίου του 1874.
3. Κονμα *Ιστορ. άνθρ. πράξ. ιβ', 592 — "ό.Κ,ΟΙκσ^
νόμου τα σωζόμενα Λ ', 40. ΚϊΖΟ ιδ. ά. 75.
4. Μηνά Χαμονδοπονλου «Έχχλ. Άλτ(θεια» ιδ. ά.
5. «Λογίου Έρμου», 1813, σελ. 306—8. ^Γ. Οίκο-
νόμου Γί. ά. σελ. θ'.
6. Αυτόθι σελ. 265.
7. Κ. ΟίΡίονόμου ?δ. ά. σελ. χδ', έν σημ.
8. Προσλαλιά τοδ Πατριάρχου Γρηγορίου ^' έν τίί
λογοδοσία Ε. Κλεοβούλου περί x^\ς Σ/ολής τώ 1866 — 7
σελίδι 1.
316
ο ΕΝ ΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΟΤΠΟΛΕΙ ΕΛΛΗΝΙΚΟΣ ΦΙΛΟΛΟΓΙΚΟΙ ΣΤΛΛΟΓΟϊ:
αύτης λόγον. Πάλιν δϊ ταραχών γινομένων
[Λίτβτίθτ) τψ 1850 βίς Φανάριον οριττικώς
αυτόθι έγκαταστασα καΐ μάλιστα άπό του
1882 έν τω νυν [Λδγαλοπρεπβί αύττίς [Λεγάρφ.
ΚαΙ ταύτα μίν περί τών διδασκάλων της
Σχολής, πβρί δε τών έν αύττ) διδασκομένων
μαθημάτων ίκανα δυνάμεθα μαθίίν έκ τών
κατά καιρούς έπι διαφέρων πατριαρχών ικδε-
δομένων σιγγιλίων. Έν άπασι σχεδόν τοις
σφζομένοις τούτοις βττισημοις έγγράφοις τα έν
τγϊ Σχολή μαθήματα διαιρούνται εΙς 2: α'
φιλοσοφικά, περιλαμβάνοντα καΐ τα μαθη-
ματικά, καΐ β' τα γραμματικά. Παραλείπον-
τες τα αρχαιότερα σιγγίλια, τό του Καλλινί-
κου του 'Ακαρνανος, του Παϊόίον Β', Σερα-
φείμ, Μελετίου, αν αφ έρ ο μεν τό τελευταίο ν έπΙ
Καλλινίκου τω 1804 εκδοθέν. Κατά τό συγ-
γίλιον τούτο, τανυν άποκείμενον τη Πατριαρ-
χική Σχολγϊ και καθιερουν την ε(ς Ξηροκρηνην
(Κουρούτσεσμε) της Σχολής μετάθίσιν πρώτος
διδάσκαλος έλογίζετοό τών φιλοσοφικών, μετά
τούτον δϊ ό τών γραμματικών, μηοόλως υπο-
κείμενος τω φιλοσόφφ εις την τών γραμ.ματι-
κών διδασκαλίαν.Μετά τούτον ό β'τών γραμ-
ματικών καΐ μετά τούτον ό γ'τών γραμματι-
κών επίσης. Τα γραμματικά, ποιητικά και ρη-
τορικά ήσαν προπαρασκευαστικά είς την φιλο-
σοφίαν. «Τοιούτους ούν (τους διδασκάλους)
οικείως Ιχοντας, λέγει τό σιγγίλιον, προς τόν
σκοπόν άποκαθίστασθαι δει τόν φιλόσοφον
καΐ τόν πρώτον τών γραμματικών, έφ* φ
αυτός διδόναι λόγον της έν τοις μαΟημασιν
επιδόσεως τών μαθητών καΐ της ευταξίας
άπάσης της Σχολής. ΚαΙ ό μεν φιλόσοφος τά
πρώτα έν τοις διδασκάλοις φερέσθω, δστις άτε
δη λίαν έπωφελοΟς και ως τά μάλιστα συμφε-
ρούσης προς τε την γύμνασιν νοός και εύρεσιν
τής αληθείας τής τε τών έπισΓομονικών μα-
θημάτων, οΤον αριθμητικής, γεωμετρίας,
σφαιρικών, αστρονομίας και τών λοιπών τής
φιλοσοφίας μαθημάτων παραδόσεως, ήτις
μετά την είς τά γραμματικά και ποιητικά
και ρητορικά τελείωσιν δει γενέσθαι* παραδι-
δόναι τε ταύτα οφείλει μετά τής προσηκούσης
ακριβείας τε και επιμελείας* ό δε πρώτος τών
γραμματικών διδάσκαλος μηδόλως ύποκείσθω
τω φιλοσοφώ τά προς την διδασκαλίαν τών
γραμματικών. Έξησκημένος δε ων τά ρητο-
ρικά μετά τ•ί;ν του συντακτικού παράδοσιν
διδασκέτω διά γυμνασμάτων και την ρητορι-
κην τέχνην αίρησεται δε τνί είδησει μέντδΐ
τών εφόρων και επιτρόπων υποδιδασκάλους
δύο, τόν μέν έπι τοις σμικρόν τι έπιδεδωκόσι,
τόν δε έπΙ τοις άρτι τών μαθημάτων προσα-
πτομένοις. Και ούτως επιμελείσθωσαν άπαντις
οί διδάσκαλοι προσάγειν μαθητάς εκάστου έτους
ό μεν πρώτος τών γραμματικών τω φιλοσόφφ,
ό δε δεύτερος τών γραμματικών τω πρώτω
καΐ ό τρίτος τ(7> δευτέρφ, ίνα ούτως άει μτ.
διαλείπγ) η τών μαθημάτων προαγο'χένη
έπίδοσις^.
Τοιαύτη ην η Πατριαρχική Σχολή, οίχ^
χαρακτηρίζουσιν αύτην οί φυσικοί αυτής προ-
στάται, οί πατριάρχαι και ό λοιπός τών αγίων
αρχιερέων θίασος. Έχουσα έ$ αρχής διά το
χαλεπόν τών καιρών ενα μόνον διδάσκαλον και
μαθητάς ολιγίστους, μετά παρέλευσιν αιώνων
δύο, κατά δε τά τελευταία αυτής του Ιθ'
αιώνος αρχομένου τρεις η τεσσάρας, αντιστοι-
χεί ορθώς όπωσούν προς τά σημερινά Γυμνά-
σια, έν οΓς δμως η διδασκαλία καΐ μεθοδικω-
τέρα γίνεται καΐ υπό πλειόνων διδασκάλων
εκτελείται μείζω και /ρείττω βεβαίως κάτι
την πρόοδον τών χρόνων, την έπιστημονιχην
μόρφωσιν κεκτημένων. Τούτο έσκόπουν άτ:*
αρχής τών περί ταύτης ερευνών μου νά απο-
δείξω, νομίζω δε ότι δι' αποδείξεων έκ τών
πρώτων πηγών ειλημμένων έξετέλεσα.
1. Σιγγίλιον ΚΜανίκον Πατριάρ/ου, έχοοΟεν τώ
1804 κα-ί; (χήνχΜάρτιον, τί; ΙΙατριβρ/ιχί; !!:Ι•/ο/^ άπο-
χ6ί|χενον.
π ΑΑΑΗΑΟΓΡΑΦΙΑ ΤΟΪ ΟΪΓΓΡΟΒΑΑΧΙΑΣ ΦΙΑΑΡΕΤΟΪ
(1792-1793)
ύπό
ΕΠΑΜΕΙΝΩΝΔΌΥ Θ. ΚΥΡΙΑΚΙΔΟΥ
Άνε-^-λ'ώσθη έν τή ,ΑΣΠΔ' ουνεδρίς: της 1 2 Ιανουαρίου 1898.
>^
Γνωττάν τ'^γχάν6ι ττόσον εις διασάφτ,σίν
ί:χφόρων ί<ττορι/.ών γεγονότων <τυ(Λβάλλονται
ζληροφορίαι άνευρι«7κό[Λεναι εν έ-ιστολαίς αν-
δρών συγχρόνων, και τζόηΟΊ ενίκα τούτου
^ολύτιαα πολλάκις καθίστανται χειρόγραφα
τοιαύτα διά τε -τηΊ ίστορίαν εν γε'νει και επΙ
αίρει δια ττ,ν τοπογραφιαν, τγ;ν φιλολογίαν
και ττ,ν χρονογραφίαν.
Ει; ττ,ν τάςιν των τοιούτων νειρογοάοων
χς αοι ετΓίτραττγ; να κατατάξω κωόικα επι-
στολών, γραοεισών κατά τα τελευταία ετη
τίς παρελθούσης έκατονταεττϊρίδος (κυρίως από
του 1792 — 1793) ύπό πατριαρ/ών, αρχιε-
ρέων, λογίων, αρχόντων και έν γε'νει ανδρών
ιτΓίοανών τνίς εποχής εκείνης. Έ πω νό [Λάσα τόν
κώδικα τούτον άλληίογραφίαν του Ούγγρο-
βίαχίας Φάαρέτου, διότι πασαι σ/εδόν αΐ έν
Γ>ώ έπιστολαΐ εϊτε παρ'αύτοΟ εγράφησαν η
ζρός αυτόν παρ' άλλων απεστάλησαν.
Ούδααώς δηλούται έν τω ύπ' δψιν (Λου
χωδιχί τίς εστίν ό άντιγράψας η καταρτίσας
χΰτόν. Ουδέ δύνα{Λαι να έςηγησω πώς ευρέθη
&ντος εν τοίς βιβλίοις του ένταϋΟα κ. Γεωρ-
ΐήου άομνηνου, ν.ζ δν και ανήκει. ΊΙ οίκογένεια
ΐ'ντου πολλούς άριθ{Λει μεταζύ των αρχαιο-
τέρων αύτης ρ,ελών άνδρας λογίους και δια-
τ,μζζίς. Ό Χατζή Ίωάνί'ης .ίομνηνός η
Ποντπούτας ύπηρςεν Ικ των προκρίτων της
Τρχζεζουντος πολιτών κατά τό δεύτερον ημι-
Τί τοΰ παρελθόντος αιώνος, γράψας ίστορίαν
ττ,; αονης Σονι^ιελά και άκολουθίαν τών ιδρυ-
τών αύτης Βαρνάβα και Σόχρρονίον^, βίους
ένίων- χλπ., προς δε και επιστολην προς τον
1 ΊΙ 6<ία χβί 'αρα ακολουθία τών Ι ν τώ οριι Μίλα
ΜίηΜντων Βαρνάβα και Σωφρονίου και ίατο^οία ττ^ς
μοντ;; Σουαελχ Οπο Νεοψύτοι* Κανοοχσλχφίτον σνντε-
^ίΐ2 Χ2Ϊ 6π6 Παρθενίου Μεταξοπούλου Σονμονλίώτον
α%θίΐα« ιΛε'-ψίβ, 1'ί'7•">), '^Η^• ογδόη το^ προλόγου.
2. Σ, *ίίοαντ(δου 'Ιττορία χαι στατυτική Τρα;:5ζο3ν-
[Λητροπολίτ/)ν Τραπεζοΰντος Δωρό&εον έπΙ
κωδικός νομοκάνονος, ύπό Πστλή καΐ 'ΡάλΑι^
έκδοθείσαν^. Ό τούτου υιός Γεράσιμος Δομνη-
νός ύπτίρζε καΐ ούτος άνηρ λογιώτατος, δια-
πρε'ψας κατά τάς αρχάς της τ^αρούσης ίκα-
τονταετηρίδος, ώς τε πρωτοσύγκελλος του
[Αητροπολίτου Τραπεζουντος Παρθενίου, καΐ
ώς ηγούμενος της [Λονης Σου[αλα, καΐ ώς
επίσκοπος Ούτίτσης καΐ Βαλλιόβας, καΐ ώς
αρχιεπίσκοπος είτα Καισαρείας και Εφέσου*.
Ούτος πιθανόν υπήρξε καΐ ό τον κώδικα τού-
τον καταρτίσας καΐ άντιγράψας, καίπερ τόν
ίσχυρισ{ΑΟν τούτον δέν δύνα[Λαι δια προφανών
αποδείξεων νά υποστηρίξω.
Άλλα καΐ περί Φιλάρετου Ουγγροβλαχίας
δέν επιχειρώ ρείαν ενταύθα ίδιαιτέραν νά
ποιήσω. Δεν δύνα[Λαι έν τούτοις νά (Αη παρα-
τηρήσω δτι ύπηρξεν έκ τών [χαλλον διαπρεπών
και λογίων της έποχης εκείνης αρχιερέων,
προς ον πολλήν έκτίρ.η<χιν κα\ (χεγάλην ύπό-
ληψιν ετρεφον οι διαπρεπέστατοι τών συγχρό-
νων αύτω ίεραρ/ών της καθ' ή(ΐας Εκκλησίας,
καΐ εκτακτον σεβασ(ΛΟν οι έν σχέσεσι ^λτ αύτου
διατελούντες λόγιοι καΐ διδάσκαλοι ττίς εποχές
εκείνης. Διό καΐ νθ[λίζω δικαιότατον καΐ
άςιον του κόπου δπως τις τών παρ' η(χίν
είδικώς ε•ς τοιαύτα άσχολου(Αένων θέ^Λατα
διερβυνήση τά κατ' αυτόν, πλήρη γράφων
σκιαγραφίαν του ανδρός και γνωστότερον τό
δνο|Λα αύτου άναδεικνύων.
Όσον άφορ* την ύλην του περί ου πρόκειται
κωδικό;, δύνα(Λαι νά διαιρέσω αύτην ώς έξης:
τος, σελ. 152. — *Επαμείνών6ου θ. Κνριαχίδον βιογρβ-
φίαι Τραπεζουντίων λογίων, σελ. 138 — 13ί).
1. Ποτλή χαι 'Ράλλη Σύνταγμα τών ιερών κανόνων,
τό|χ. α', σελ. ι'.— *^Ε^. θ. Κυριακίόσν βιογραφία», σελ,
134—136.
2. *Ί$ε τά πιρί αυτοΐΐ ιν πολλοίς έκτι^μινα ιν τώ
έμώ Ιργω, ίνθα ανωτέρω, σελ. 153 — 159.
318
ο ΕΝ ΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΟΤΠΟΛΕΙ ΕΛΛΗΝΙΚΟΣ ΦΙΛΟΛΟΠΚΟΣ ΣΓΛΛΟΓΟ^
α' τύτΓους διαφόρων βπισήμων έγγραφων,
οΓον διχθηχών, πρθ!κοσυ(χφώνων, οιαζυγίων
καΐτών τοιούτων, όρ,οίου; των ότ^οίων συνήΟω;
άπαντ3& τις δίς χΕίρόγρχφα, ως ύπόδ6ΐγ(χα
προς σύνταζιν αναλόγων έγγραφων χρησι-
(ζεύοντας είς τους αντιγραφείς αυτών.
β' εΙς έπιστολας του ανωτέρου της Εκκλη-
σίας κλήρου, πατριαρχών καΐ αρχιερέων, και
απαντήσεις προς αυτούς του Φιλάρετου. Αί
πλείσται τούτων ε(σι /τυγχαρητήριοι και εύχε-
τικαι, κέκτηνται δ[λως ταύτη ν την άξιαν, βτι
πολλαΐ τούτων εγράφησαν υπό ανδρών δια-
κριθέντων έν τοις έθνικοίς τότε πράγρ,ασιν.
γ' είς έπιστολάς τ,γε[ΛΟνων και ά>.λων τη;
αύλης αυτών, άναφερο(χένας είς τα της διοι-
κήσεως έν σχέσει προς την (/.ητρόπολιν της
Ούγγροβλαχι'ας. "Εν βλέ[Λ(χα ε{ς τόν κατάλο-
γον τών επιστολών τούτων πείθει περί της
{Λεγάλης άζίας τινών έκ τών επιστολών τού-
των, έν αίς διακρίνονται αι τοΟ * Αλεξάνδρου
Μουρούζη, του Αημψρίου Μουρούζη καΐ του
Γεωργίου Μουρούζη,
και δ' εις έπιστολας λογίων ανδρών καΐ
διδασκάλων, οίον *ΗλίαΈπιδαυρίου, Μαναοοή
*Ηλιάδου, Παναγιώτου Τρατιεζουντίου, Στε-
φανίδου ίατρου καΐ λοιπών.
ΠρΙν η παραθέσω τόν κατάλογον τών επι-
στολών τούτων, θε'λω διηγηθή έπεισόδιον
περιεργότατον, παραλα{/.βάνων αυτό έκ τών
σ/ετικών επιστολών. Ό ήγε(/.ών ^Αλέξανδρος
Μουρούζης γράφει^ τω ΦιΙαρέτω και τοις
λοιποΐς άρχουσι, παραγγε'λλων αύτοϊς να
κά[ΐ.ωσι τό πρέπον άλάι είς την έκ του Βου-
. κουρεστίου εξοδον του αδελφού του Μιχάλ•
βοδα, έν ύποτ/) (Λειώσει δε πρ6ς τους άρχοντας
ΧάτμανίΌν καΐ Καμαράοην προσθέτει: «/Ζέ-
ριττδν δε νά ύπομνήοω τη ευγενεΐί^. σου, ημέ-
τερε Αρχον Χάτμαννε χαΐ ημέτερε Καμαράαη»
Ιν τη Ιξόδφ ίη* αίοίοις του αύ&έντου του
άδελφοϋ μας δη πρέηει νά άκολου&ήαετε
ίφιηποί, άφ* ου, ώς οϊδαμεν, είναι συνήθεια και
χρέος Λφευκτον παΐ τών λοιπών ευγενέστατων
ημετέρων άρχόντοίν Κάΐμακάμηδων, οίϊινες
καΐ ώς πρακτικότεροι βέβαια είξεύρουοι τό
δφειλόμενω^ σέβας τη ανβεντικη άξια ΙσαεΙ και
Ιν μανζιλίίΐ. πολλφ γε μάλλον». Ταΰτα από
27 Ιανουαρίου 1793. Την 17 Φεβρουαρίου,
προκεΐ(Αένου να γείνη τό άλάϊ της έκλα(Απρο-
τάτης κυρίας, έρωτ^ τόν Φιλάρετον έν ση-
(Λβΐώσει ό Μέγας Αογοϋέτης Νικόλαος Φιλυτ-
ι. Άρ. 131.
πέσκουλος^: €Με&* δσης πλείστης ευλάβεια;
καΐ ταπεινότητας προσκυνών την άγίαν οντή;
δεξιάν δουλικώς κατασπάζομαι. Σήμερον, δπον
γίνεται τό άλάϊ της Ικλαμπροτάτης κυρίας μας,
ή Πανιερότης πηγαίνει εΙς καλιντίναν, και δν
πρέπη νά άκολου&ησωμεν και ήμεΐς. Παρα-
καλώ νά ϊχω την προσταγήν Της νά ειξεύρω
τί νά κάμω. Ταϋτα μεν δουλικώς, μένω δε της
υμετέρας Πανιερότητος δ ταπεινός δούλος Νικό-
λαός Φιλιππέσκουλος*. Μη γνωρίζων ό Φιλά-
ρετος τί εις την έρώτησιν του Μεγάλου Λο-
γο^έτου να απάντηση, σπεύδει νά έρωτη-ττ,
και αυτός ευθύς ά[Λέσως (άφ' ου ή υποδοχή ίΐζ
έγίνετο τήν αυτήν ή(Λέραν) τόν ^Αρχοντα
Χάτμαννον *;
<ί Παρακαλώ, Άρχον Χάτμαννε, νά μί είδο-
ποίησης διά νά πληροφορήσω καΐ έγώ: "Εν-
θερμος ευχέτης καΐ εΙς τους ορισμούς σον δ
Ουγγροβλαχίας Φιλάρετος*. Άλλα καΐ έ άρ-
χων Χάτμαννος αγνοεί τί να άπαντηστ; καΐ
αποτείνεται τφ άρχοντι Καμαράση, δστις χαΐ
άπαντΛ αύτω ώς έζής*: ^Προσκυνώ ταηιι-
νώς. ^Εν9υμεηαι ή εύγενεία Της εΙς τό Γιάαι
δτι αι άρχόντισσαι ευβγήκαν εϊς τόν Γαλατάν,
τοϋ δ^ μητροπολίτου καΐ τών άρχόντούν ή
τσεριμόνια Ιγινεν εις την Κούρτην, άφ ον ηΐ&ε'
καΐ μ* δλον τούτο τήν ιδώ συ}*ήϋειαν δεν την
ειξεύρω. Νικόλαος Καμαράσης*. Έννοείτχι
δτι και έκ τούτου δεν διεφωτίσθη ό Φάάρε-
τος, διό καΐ αποτείνεται αύτοστιγ(ΛεΙ είς Κων-
σταντινον Καρατζάν, δστις καΐ γράφει αύτφ ^:
€Τήν σεβασμίαν υμών δεξιάν εύλαβώς κατα-
σπάζομαι. Τήν του Γιασίου τσεριμόνιαν καί ίγώ
τήν ειξεύρω, καθώς τήν σημειοΐ καΐ δ άργων
Καμαράσης, τήν έδώ τήν άγνοώ' ή ΎβΛετέσα
Πανιερότης δ^ ώς πρακτικωτέρα κατά πάντα ας
άποφασίση καϋώς ήϋεΧεν έγκρίνη ευλογώτε-
ρον. Της υμετέρας Πανιερότητος υΙός Ιν Χρι-
στφ και δούλος Κωνσταντίνος Καρατζάς*.
Τήν συ;Αβουλήν ταύτην ακολουθών ό Φ/Αάρί*
τοςάφ'ούπαρ'ούδενός δέν κατώρθωσε να [ι.^^^^
τήν συνήθειαν έπΙ παρθ(Αθία περιστάσει, δια-
τάσσει, φαίνεται, νά γείννι τό άλάϊ επισημό-
τατα, συνοδευόντων αυτόν δ).ων τών άρ/όν-
των. Όποτε αίφνης ερις δεινή (Λίκροφιλοτ:-
(Λίας εγείρεται ρ.εταςύ του άρχοντος Λόγο-
ϋέτου Φιλιππεσκούλου και του άρχοντος Λο-
γο&έτου Κρητσουλεσκούλου, τίς τών δύο θιλε:
1. 'Λρ. 141.
2. •Λ?ιΟ, 1^2.
3. 'ΛριΟ. 144.
α ΑΛΛίΐΛΟ^ΡΑΦίΑ ΤΟΤ ΟΪΓΙ^ΡΟΒΛΑΧΙΑ^ ΦίΛΑΡΕΤΟΓ
319
Ι'/α τα πρωτεία εν τη ύιτοδοχη. Ή ερις δ'
αύτη άχβιλεΐ να λάβη διαστάσεις και συ(Λ-
βώσι σκάνδαλα και άνοατιές, διό γράφει^ ό
Νίχόΐαος Καμαράσης τω Φιλαρέτφ: ^Κατα-
σπάζομαι την πανίερον του δεοπότου μου
χείρα, Τύφφ έτέρφ δτι καταπατεί τ6ν Πλάτω-
νος τνφον ή?ίονοε άιογένης παρ* αυτόν Πλά-
τωνος^ χαί μοι δοχέι κρείηων δ του Διογένους
τνφος, δατις πεφιλοτίμηται την του Πλάτο>νος
φύοημίαν έξελέγξαι γινομένην ΙπΙ ματαίοις.
Ήπονσα δη δ Άρχων Λογσ&έτης ΚρψοουΙέ-
ΰχονίος παραπονεααι δια το δεντερεϊον του
αρχοηος Λσγο^έζου Φάυιπεαχούλου. Πάς τις
«' φρονών ίΙ^ελεν ίπαινέαει τον Άρχοντα Λόγο-
ύέτην ΦιλιππέοκουΙον, δίν ου€θΐ^εν ή ευγένεια
Της ή&ελε φιλότιμη^ νά δώοη τά πρωτεία
τω ϋρχοντι Λογο&έτη ΚρψσουλεακουΙφ, ώς
τκύαιστέρω. Οϊκο&εν ή Πανιερότης της καλόν
εργσν ή9ελε ποιήσει άν προέτρεπε τόν άρχοντα
Λσγσβέτην Φιλυιπέακουλον νά κάμη αυτήν
τ^ τοεριμόνιαν. Της τιανιερότητός της δούλος
δ κατά ττνευμα υΙός Νικόλαος Καμαράαης^,
ΚαΙ ειΛύς ό Φιλάρετος γράφει* τω Φιλοππε-
σχούΐφ: €*Αοπάζομαι μέ ευχάς τήτ εύγενείαν
της,'Οχι μί λόγον καΐ βύ δίκαια, άλλα μέ πα-
ιροί^ άγάττην άξιώ διά νά μη άκολου^αουν
ι &9οστιες, τόσον ή ευγένεια οας δαον καΐ δ σύν-
τσοφός σας άρχων Λογο&έτης Ψαδουλέσκου^
Ιοζ Σλατιάνος νά δώσουν παράδειγμα φρονη-
μαιος γεροντότερου καΐ μάλλον βεβηκότος.
Γανια ττατρικόάς της ευγενείας σας ενχέτης
ίώτνρος καΐ δλως πρό^μος. Ό Ονγγροβλα-
χίας Φιλάρετος^, *Η παρέ(Λβασις αύτη έπΙ
τΛο»^ς λύει τό ζητΥΐ(Λα, ύ:7θχωρουντος του
^ύοιπεακούλου, δστις και άπαντδΐ^ τφ Φάα-
φφ: €Μετ* ευλάβειας ασπάζομαι την πανίε-
Οοι^ αύτης δεξιάν. Μόνον και μόνον διά την
η^οσταγήν σας τό κάμνω, χωρίς δμως νά
π^27' ^ο1 εΐβίαι εύπειϋί^ς δούλος Νικόλαος
^ιΐατπέσκουλοςτ^.
Και ί,δγ) ας καταστρώσω με ν τόν κατάλο-
ρί των έν το) κώδικι ταύτφ της αλληλογρα-
φίας του Φιλάρετου επιστολών και εγγράφων.
Μρι*. ΐο^' Τύπος διαθήκης (χρονολ. 1 799).
*Αρΐ&. 2^' Τύπος προικοσυμφώνου γράμ-
[ΐΛτος (1799).
*Αρώ, 3^' Τύπος κανονικού διαζυγίου
(Μώος 1799).
ί. Αριθ. 145.
^ Άριβ. 146.
3. Αριθ. 147*
'Αρι&. 4^• Τύπος κανονικής παραιτήσεως
(Μάϊος 1799).
ΜριΛ 5^• Επιστολή του Σταυρουπόλεως
ΓρηγορΙου προς τόν Πατριάρχην Νεόφυτον
(24 Σεπτεμβρίου 1792), δι* ης άγγΛλεται
αύτω η από της επισκοπής *Ριμνίκου ε{ς τόν
άρχιεπισκοπικόν , θρόνον της Ούγγροβλαχίας
προαγωγή του Φάαρέτου,
*Αρί^. 6<^' Επιστολή του Φιλάρετου προς
τόν Πατριάρχην Νεόφυτον, άγγίλλουσα ομοίως
τοϋτο (24 Σεπτεμβρίου 1792).
'Αρι^. 7^' *Απάντησις του Πατριάοχου
Νεοφύτου προς τόν Φιλάρετον (18 Όκτω^ρίου
1792).
*Αρι&. 8^' Ευχαριστήριος του Ούγγροβλα-
χίας Φιλάρετου προς τόν ΙΙατριάρχην Νεόφυ•
τον (31 Όκτωβρίου 1792).
*Αρώ. 9^' Συγχαρητήριος του Πατριάρ-
χου Ιεροσολύμων Αν&ίμου προς τόν Ούγγρο-
βλαχίας Φιλάρετον (15 Όκτωβρίου 1792).
Δι* αύττίς παρακαλεί συγχρόνως αυτόν ό Ιε-
ροσολύμων νά λάβγ) υπό την προστασίαν του
τά εκεί συμφε'ροντα του Αγίου Τάφου.
*Αψ&. ΙΟ^' Άπάντησις του Φιλάρετου προς
την ανωτέρω έπιστολην (3 1 Όκτωβρίου 1792).
*Αριϋ. ΙΡ^' Συγχαρητήριος καΐ εύχετική
επιστολή του Ναυπάκτου Μακαρίου προς τόν
Φιλάρετον (15 Όκτωβρίου 1792).
*Αρι&, 12^' Άπάντησις του Φιλάρετου
προς την ανωτέρω έπιστολην (31 Όκτωβρίου
1792).
'Αρι^, 13^' Εύχετική καΐ συγχαρητήριος
προς τόν Φιλάρετον του Δρύστρας Γρηγορίου
(15 Όκτωβρίου 1792).
'-^ριΛ 14^' *Απάντ/)σις του Φάαρέτου
προς αυτόν (18 Όκτωβρίου 1792). •
'Αρι9. Ιδ^' Εύχετική και συγχαρητήριος
του Βιδύνης Γρήγορου προς τόν Ούγγροβλα-
χίας Φάάρετον (4 Νοεμβρίου 1792).
*Αρΐ'9. Ιβ^' Άπάντησις του Φιλάρετου
προς αυτόν (24 Νοεμβρίου 1702);
Άρι&. 1 7^' Εύχετική καΐ συγχαρητήριος
του Πατριάρχου Αντιοχείας *Αν9εμίου προς
τόν Ούγγροβλαχίας Φιλάρετον (1 Όκτωβρίου
1792).
^Αρώ. 18^' *Απάντησις του Φιλάρετου
προς αυτόν (16 Νοεμβρίου 1792).
*^ιΛ 19°^^ Επιστολή του Πατριάρχου
Νεοφύτου προς τόν Ούγγροβλαχίας Φιλάρετον
(16 Νοεμβρίου 1792).
*Αρι&, 20^' Άπάντησις προς αυτόν του
Φάαρέτου (22 Νοεμβρίου 1792).
320
ο ΕΝ ΚΩΝ^ΤΑΝΤΙΝΟΫΠΟΛΕΙ ΕΛΛΗΝΙΚΟΣ ΦΙΛΟΛΟΓΙΚΟΣ ΣΊ(^ΛΛΟΓΟΣ
Άρι^. 21^' ΈτΓκττολη του Πατριάρχου
Νεοφύτου προς τόν Φάάρετον (21 Δεχ.6(/Λρίου
1792).
ΜριΛ 22^' ΆΛχντγ)τι; ττρός αυτόν του
ΦΟαρέισν (Μ Φεβρουαρίου 1792).
'^ριΛ 23^' Έπιττολη προς τόν Φάάρε-
τον *Αν&ίμον πατριάρχου *Ιεροσολύρ.ων (15
Λ6)ί6{Λβρ(θυ 1792).
*Αρι^. 24^• Επιστολή του Βιδύνης Γρηγο-
ρ&νπρόςτόν ΦίλάρεΓθΐ'(16Δ6)ςε[Λβρίου 1792).
*Αρι^. 25^' Επιστολή του Φιλάρετου προς
τόν Καισαρείας Γρήγορων (26 Νοερ.βρ{ου
1792).
*Αρΐ&. 26<^' Άπάνττ,σις του Καισαρείας
Γρηγορίου προς τόν Φίλάρετον{\9 *Ιαν.1793).
'Αρι:9. 27^' Επιστολή του Φιλάρετου τ. ^ίζ,
'τίΊ Έοί^^^^ Σαμουήλ (26 Νοε|Λβρίου 1792).
*Αρώ. 28^' Άπάντ•/ισις του Εφέσου Σα-
μουήλ προς τόν Φάάρετον (17 Ίαν. 1793).
*Αρι^. 29^' Έπιστο7νΥ) του Φίλαρέτον προς
τόν Ηράκλειας Με&όδων (26Νοερ.βρ. 1792).
Άρί&, 30^' Άπάντησις του Ηράκλειας
Μεθοδίου προς τόν Φάάρετον (17 Δεκε(Λβρίου
1792).
*Αρι&. 31^' Επιστολή του Φιλάρετου προς
τόν Κυζίκου Άγάπιον (26 Νοε(^-βριΌυ 1792).
*Αρι^. 32^' ΆπάντΥ)σις του Κυζίκου
*Αγαηίου προς τόν Φάάρετον{15 Ίαν. 1793).
. Αριϋ. 33^' Επιστολή του Φ^αρ^ουπρός
τόν Νικοιχηδείας Ά&ανάαιον (26 ΝοείλβριΌυ
1792).
•-4ρίΛ 34ο€' Άπάντησις προς τόν φάά-
ρετον του Νικθ[Ληδείας *Α&αναοΙου (15 Ια-
νουαρίου 1793).
*Αρι^. 35<>^' Επιστολή του φάαρέιου προς
τόν Χαλκηδόνος Ίερεμίαν (26 Νοε(χβρ. 1792).
*^4ριΛ 36^' Επιστολή του Φιλάρετου προς
τόν Δέρκων Γεράαιμον (26 Νοε(Λβρίου 1792).
*Αρί'9. 37^' 'Απάντησις προς αυτόν του
Δέρκων Γερασίμου {ϋ Δεκε(χβρίου 1792).
*Αρι:&. 38^' Επιστολή του Φάαρέιου προς
τόνΤυρνόβου 4Γατ^Γοτ(26Νοε|Λβρίου 1792).
*Αρι^. 39^' Άπάντησις αύτου προς τόν
Φάάρετον {"Ι Ιανουαρίου 1793).
ΜρίΛ 40^' Επιστολή του Φιλάρετου προς
τόν ΪΙ^ούαης*Αν&ιμον (26 Νοερ,βρίου 1792).
Άρι^, 41^' Άπάντησις τοΟ Προύσης *Αν-
ϋίμσυ προς τόν φί>1({ρ€τον(14 Δεκε(Λβρ.1792).
*Αρώ. 42^' Επιστολή του ΦίΛαρέτον προς
τόν Ναυπάκτου καΐ "Αρτης Μακάριον (22
Νοεμβρίου 1792).
Άρι^, 43^ί' Άπάντησις αύτου προς τον
Φάάρετον (6 Ιανουαρίου 1793).
*Αρι&, 44<>^' Προς τόν Πατριχρχην Κων-
σταντινουπόλεως Νεόφυτον επιστολή του Οΰγ-
γροβλαχίας Φάαρέιου (15 Μαρτίου 1793).
^Αρώ, 45^' Άπάντησις του Πατριάρχου
Νεοφύτου προς τόν φάάρετον {^ Άπριλ. 1 793).
Άρι&.46^• Επιστολή του 'φιΑαρέτονπρός
τόν Πατριαρχών Ίεροσολύ{χ.ων ^Ανϋιμοτ
(1 Απριλίου 1793).
Άρι^. 47^^' Επιστολή προς τόν Φάάρε-
τον του Πατριάρχου Ίεροσολύ(Αων * Ανθίμου
(15 Μαρτίου 1793).
*Αρι^Α8^' Επιστολή του Καισαρείας Γρη-
γορίου προς τόν Φάάρετον (5 Άπριλ. 1793).
Άριϋ. 4!Ρ^' Του Φάαρέιου προς τόν Και-
σαρείας Γρήγορων (5 Μαρτίου 1793).
"Αρι^. δΟ^ζ' Του Εφέσου Σαμουήλ προ;
τόν Φάάρετον (8 ^Απριλίου 1793).
*Αρι{}. δΡ^' Του Φάαρέιου προς τόν Ε-
φέσου Σαμουήλ (15 Μαρτίου 1793).
^Αρι9, δ2^ Του Κυζίκου ^Αγαπίου προς
τόν Φάάρειον (8 Απριλίου 1793).
Άρι^. δ3^' Του Φιλάρετου προς τόν Κυ-
ζίκου Μ^ώτίον (15 Μαρτίου 1793).
^Αρι&, δ4^' Του Νικθ[Ληδείας *Α&αναοΙον
προς τόν Φάάρετον (7 Απριλίου 1793).
Άρι&. δδ^^' Του Φάαρέιου προς τόν X:-
κορ,ηδείας Άϋανάοων.
^Αρι&. δβοζ' Του Δέρκων Γερασίμου προς
τον Φάάρετον (6 Απριλίου 1793).
^Αρι&. δΤο^' Επιστολή του ^Αλεξάνδρου
Μουρούζη προς τόν Πατριάρχην Κωνσταντι-
νουπόλεως Νεόφνιον. Δια της επιστολής ταύ-
της ό * Αλέξανδρος Μουρούζης επικροτεί έ-Ι
ττ) άνασυστάσει της σχολής (της Πατριαρχι-
κής βεβαίως), πέ[Λπει υπέρ αυτής 3000 γρόσιχ
και άγγέλλει τήν ύπερ αυτής εκδοσιν Χρυσο-
βούλλου, όπερ καΐ πέ(Λπει (/.ετα (Λεταφοάσάως,
προσθέτων Οτι δεν ευρέθη εν τω κώόικι τό
προηγου(/.ένως ύπερ τής αυτής σχολής εκδοθέν.
ΜρίΛ δβο^' Επιστολή του Φάαρέιου
προς τόν Πατριάρχην Νεόφυτον, άγγέλλο'^χ
τα αύτα και ή επιστολή του ήγε[ΧΟνος Μου-
ρούζη (16 Μαίου 1793).
Άρι&. δθ^' Επιστολή του Φίίαρ^ον προς
τόν Πατριάρχην Νεόφυτον, Δι' αυτής άγγΓλ-
λει τψ Πατριάρχη ό Φάάρετος δτι σ^^ναττο-
στέλλει τό α(τηθέν υπό του διδασκάλου κΰ:
Δωροθέου χειρόγραφον του διδασκάλου Νεο-
φύτου, παρακαλεί δε αυτόν να έπιστραφνί ίυ-
θύςώς έπιθεωρηθ•7), καΟ'δσον ανήκει τη σχολτ,.
1ί ΑΛΛΗΛΟΓΡΑΦΙΑ Τον ΟΤΓΓΡΟΒΛΑΧΙΑΣ! ΦίΛΑΡΕΤΟΥ
3^1
'^ρι^. 60^' Επιστολή του Πατριάρχου
Νεοφύτου προς τόν Φάάρετον (9 * Απριλίου
1793).
^Αρι9, 6Ρ^' ΈπΐΊτολη του *ΐ6ροσολύ(Αων
'^τΛ>αι;πρόςτόν Φίλάρετον (20 Μαίου 1793)•
εν αύττϊ ό ^Ιεροσολύμων ΙΙατριάρχης ποιείται
λόγον περί μονής ανηκούσης τω 'Αγίφ Τάφω.
Άοώ. 62ο^' Επιστολή του Κυζίκου *Α-
γ(ΐιΙου προς τ^ν ΦιΙάρετον (20 Μαίου 1793).
'Αρι^. 63^• Επιστολή του Πατριάρχου
Χζοφύτον προς τόν Φάάρετον (27 Μαίου
1793), δι' ης ά'^'γε'λλει αύτφ δτι τό άποστα-
λέν ^ιιρόγραοον ελήφθη καΐ εδόθη προς έπι-
ίίώρησιν τω οιδασκάλφ καΐ ίεροκηρυκι Αωρο-
ϋεω, και δτι μετά τρεις μήνας, τελούμενης
της επιθεωρήσεως, έπιστραφησεται.
^Αρίύ. 6^' Επιστολή του Φιλάρετου προς
τ^ν Λρύστρας /ρ);^(ίρίαν (30 Ίανουαρ. 1793).
'Αρι&, 65^' Επιστολή του Φίλαρχου προς
τον πανιερώτατον —
ΆριΟ. 66^' Επιστολή του * Ιεροσολύμων
Πατριάρχου * Ανθίμου προς τόν Φάάρετον (30
Μαίου 1793), δι' ης πρόκειται καΐ πάλιν περί
της τω *Αγίω Τάφφ ανηκούσης μονής του
Αγίου 2α/?^α.
'Αρώ, 67^' Επιστολή του Δε'ρκων Γέρα-
ώυον προς τόν Φάάρετον (5 Ιουνίου 1793).
'^ΙριΛ 68^- Επιστολή του πρώην Μυρίων
Ίωάγγον (20 Ιουλίου 1793), δστις άγγέλλει
τω Φάαρέίφ δτι προσηλθεν αύτω Εβραίος
τις ίιά να βαπτί'ϊΟνί καΐ δτι φοβείται μήπως
'!»ι:6 τέλους τινός κινείται ούτος δια να κάμγι
τοιαύτην άπόφασιν, διό καΐ ζητεί τας διατα-
γα; χαΐ τας οδηγίας του Φάαρέτου,
'Αρι:&. 69^' Πατριαρχικόν Γράμμα του
Κωνσταντινουπόλεως Νεοφύτου προς τόν 'Ρι-
ψί'\ν^^ Νεταάριον (29 Μαίου 1793).
'^ΙριΛ ΤΟ^' Πατριαρχικόν καΐ Συνοδικόν
Γράαμα προς τόν Φάάρετον (21 Ιουλίου
Ι 1793), φε'ρον τάς ύπογραφάς του Πατριάρ-
I /ου Νεοφύτου, του Καισαρείας Γρηγορίου, του
Ι Εφέσου Σαμουήλ, του Ήρακλείας Μεθοδίου,
\ τοΟ Κυζίκου Αγαπίου, του Νικομήδειας Άύα-
νοΰίοΌ, του Δέρκων ΓεραοΙμου καΐ του "Αρ-
ττ,ς Μακαρίου,
'Αρί&. 7Ρ^' Επιστολή του Φάαρέτου προς
τέν Πατριάρχην Νεόφηηον (25 Σεπτεμβρίου
1793), δΓ ης άγγέλλει τήν άπό της άρχιεπι-
«οπης Ούγγροβλαχίας παραιτησιν αύτου.
*Αρξ&. 72^' Αίτησις του πρφην Ούγγρο-
βλαχίας Φά^α^έτου προς τόν ηγεμόνα, ούο
^(άρας μετά τήν παραίτησιν αύτου γραφείσα,
Έλλ. Φιλ. Σόλλογος.
δι' ή; ζητεί δπως τα υπ* αύτου άνασκευα-
σθέντα δύο μοναστήρια του αγίου Δημψρίου
καΐ του Συναγώβου μ,ίνωσιν οριστικώς υπό
τήν έζουσίαν αύτου κάΙ πορίζηται εντεύθεν τα
προς ζωάρκειαν αύτου.
*Αρί^, 73^' Έτπστολή του άρχιμανδρίτου
της μονής Νέμτζου ΠαϊσΙου προς τόν εύγενε'-
στατον καμινάρην Γεώργιον Φωκάν (19 Μαρ-
τίου 1792), δι' ης παραπέμπεται Όυτος ύπό
του ΠαΧσίου, ως μή έχοντος δήθεν πεχραν τών
τοιούτων, ε(ς τήν Μεγάλην Έκκλησίαν δια
τήν ύπόΟεσιν του συγγενικού συνοικεσίου, περί
ου ήρωτήθη ο γράψας τήν έπιστολήν.
Άρι^. 74^- Επιστολή του Γρηγορίου
Μπραγκοβάνου προς τόν Ούγγροβλαχίας Φι-
λάρετον (14 Σεπτεμβρίου 1792).
^Αριύ. 75^• Άπάντησις του Φάαρέτου
προς τόν Γρηγόριον Μπραγκοβανον (26 Σε-
πτεμβρίου 1792).
Άρι&, 76ο^' Επιστολή του Ούγγροβλα-
χίας Φάαρέτου προς τόν Μέγαν Βόρνικον Αψ
μήτριονΨακοβίτϋαν {{Ι Σεπτεμβρίου 1792).
Άρι&, 77^' Επιστολή του Μυρίων Ματ-^
^ίου προς τόν Ούγγροβλαχίας Φάάρετον
(Όκτώβριος 1792).
*Αρι&. 78^' Επιστολή ^ΗΜα του "ΕπιΑαυ^
ρίου προς τόν Φάάρετον (3 Νοεμβρίου 1792).
Ή επιστολή αύτη έγράφη έπΙ τη ευκαιρία
της ε•ς τόν Ορόνον της Ούγγροβλαχίας ανό-
δου του Φάαρέτου, καΐ δι' αύτης *ΗΧίας 6
Έπιδαύρως συγχαίρων τήν Έκκλησίαν δια
τοιούτον διαπρεπή Ιεράρχην, ομιλεί δια μα-
κρών* καθ' δσον ή επιστολή περιλαμβάνει βΐκο-
σιν 6'>.ας σελίδας μεγάλας καΐ πυκνώς γεγραμ-
μένας — εν φράσει ρεούση περί εκείνων, οίτινες
λέγονται μέν Χριστιανοί, άλλ' ούδ^ν άλλο
πράττουσιν, είμή να εμπαίζωσι τήν θρησκείαν
αυτών. Δι' δ καΐ δικαίως ίν ττί απαντήσει αυ-
τού ό Φιλάρετος ονομ.άζει τήν έπιστολήν ταύ-
την πλήρες πολυτίμων μαργαριτζον κιβώτιον,
*Αρι&, 79^' Άπάντησις του Φάαρέτου
προς Ήλίαν τον Έπιδαύριον (13 Νοεμβρίου
1792).
*Αρι&, 80^' Έ-ιζίστο'Κτί Νεοφ>υτου άρχιμαν
δρίτου προς Φάάρετον{η Δεκεμβρίου 1792).
^Αρι^. βΡ^' Άπάντησις του Φάαρέτου (Δε-
κέμβριος 1792).
Άρι&. 82ο^' Επιστολή (εκ Βιέννης 22 Δε-
κεμβρίου 1792) συγχαρητήριος του Ιατροφι-
λοσόφου Μανασή 'Ηλιάδου.
*Αρι&, 83^' 'Άπάντησις προς αυτόν του
Φάαρέτου,
Τόμιος ΚΖ' 41
/
ι
322
ο ΕΝ ΚαΝΣΤΑΝΤίΝυΥΠΟΛΕΐ βΛΛβίίΐΚΟί! ΦΙΛΟΑΟΠΚΟΣ! ίΥΛΛΟΐΌί
)^-
*.'.
Γ>
μ..
^
*Αρι^. 84<^' Του Μπουζαι'ου Δοαώέον ^τρός
τόν Φίλάρετον (2 Φεβρουαρίου 1793).
*Αρώ. 85^• Του *Ρΐ(Λνίκου Νεκταρίου χρός
τόν Φ^(ίρ£τον (Ιούνιος 1793).
*-4ρ. 86^' Άπχντησις του Φάαρέτον προς
τόν 'Ρ^(Λνί}^ου 2ν£κΓ({ρων (5 Αύγουστου 1793).
*Αριϋ, 87^^' Του Μπουζαίουζίοσίΐϊεοι; ττρός
τόν Φάάρετον (3 Ιανουαρίου 1793).
*Αριϋ, 88^' Του Ιωαννίνων Μακαρίου /.αΐ
τών προκρίτων της πόλεως Ιωαννίνων προς
τόν Ούγγροβλαχίας Φιλάρετρν.
*Αρι9, 89^' Προς τόν Φάάρετον (επιστολή
ανυπόγραφος) .
*Αρί&, 90^' Του άρχΐ(Λανδρίτου Νεοφύτου
προς τόν Φάάρετον (7 Δεχερ^βρίου 1793),
συναποστέλλοντος ως δώρον και τό δεύτερον
ίτος του ύπ' αύτου εκδιδθ(Λένου καλανταρίου.
*Αρι^, 9Ρ^' Άπάντησις προς αυτόν του
πρώην Ούγγροβλαχίας Φάαρέτου (6 Ιανουα-
ρίου 1794).
'Δρί^, 92^' Γρά{Α(Λα συγχωρητικόν υπέρ
τών κοΐ[Αηθ8'ντων Ύωξάνδρας καΐ * Αλεξάνδρου
του πατριάρχου Κωνσταντινουπόλεως Καλλί^
νίκου, φέρον καΐ τας ύπογραφας του πρώην
Κωνσταντινουπόλεως Γερααίμου, του ^Αντιο-
χείας *Αν^εμίου, του *Ιεροσολύ(Λων Άνϋί/ιον,
του Εφέσου Μακαρίου, του *Ηρακλείας Με-
λετίου, του Κυζίκου Ιωακείμ, του Νίκο [/.ηδείας
*Α^&ανααίου, του Χαλκηδόνος Ιερεμίου, του
Δίρκων Γρηγορίσυ, του θεσσαλονίκης Γερααί-
μον, του Τουρνόβου Ματθαίου, του Προύσης
Ανθίμου καΐ του Λαρίσσης Διονυσίου (1 80 1).
*Αρί&, 93^' Του Φάαρέτου προς τόν Μπεϊ-
ζαδέ Σοΰτσον (7 Όκτωβρίου 1792).
Άριύ. 94^' Του Μπεϊζαδέ -Σονισον προς
τόν Φιλίρ^τον (Όκτώβριος 1792).
*Αρι9. 95^' Του Γρηγορίου Σούτσου προς
τόν Φέλίρετον (Όκτώβριος 1792).
*Αρι^. 96ο^' Του Φάαρέτου προς τόν Μί-
Ϊαν Σπαθάρον Δημήτριον Σουταον (Όκτώ-
ριος 1792).
'^ριΛ 97^' Του αντον προς τόν αυτόν (26
Νοε(Λβρίου 1792). •
*Αρι:&, 98^' Του Δημητρίου Σούτσου προς
τόν ΦιΑίίρετον (16 Νοε(Λβρίου 1792^.
*Αριϋ. 99^' Του Παναγιώτου διδασκάλου
Τραπεζουντίου ^ προς Φάάρετον {^^ Σεπτε(Λ-
βρίου 1792).
*Αρι9, ΙΟΟ^' Του ιατροφιλοσόφου Βασ,
1 . Έδη{ΐοσιιύθη υκο Έπαμ. θ. Κνρίακίδοί) Ιν Βιο-
γραφίαις τ(3ν Τρβπιζουντίων λογίων, σιλ. 148.
Στεφανίδου προς τόν Φάάρετον (Ιΐυανεψιώνος
τετάρτη Μάρτιος 1792).
*Αρί9, ΙΟΙ^' Του Φάαρέτου προς τόν &σ.
Στεφανίδην (28 Νοε(Λβρίου 1792).
Μρίλ 7ί?2οί• Του Γεωργίου Ψωμανοϋ προς
τόν Φ/>1(ίρεΓσν.
'^*Λ 103οί' Του Φ^αρ^Γον προς '^Ιε-
ξανδρον Μουρούζην Βοεβόνδαν (2 Δεκ£|ΐ.-
βρίου 1792).
"Άρώ, 104^- Του αύτου προς τόν Μέγαν
δραγθ(Λανον Γεώργιον Μουρούζην (4 Νοεμ-
βρίου 1792).
'^Ιρ^Λ ΙΟδ^' Του Γεωργίου Μουρούζη
προς τόν Φάάρετον,
*Αρι&, 106^- Του Φιλάρετου προς τόν πεϊ-
Χ,(χ.%\ Γεώργιον Μουρούζην (4 *Ιανουαρ.1792).
*Αρώ. 107^- Πιττάκιον προς τόν (χητρο-
πολιν/)ν του . . . . (;)
'Αρι^. 108^- Άπάντησις του Φάαρέτου ε•ς
τό από 26 Δεκε(Λβρίου γρά(Λ{/.% του Δημητρίου
Γκίκα (4 Ιανουαρίου 1793).
'Αριύ. 109ο^' Του Φάαρέτου προς '^ίϋ-
ξανδρον Μουρούζην Βοεβόνδαν, εν η συνυ-
πογράφονται Δημήτριος Γκίκας, ΝικόΙαος
Μττραγκοβάνος, ^Ιωάννης Βακαρέσκος Βεστιά•
ριος, Δημήτριος Ύακοβίτσας, *Ιο}άννης Μου-
ρούζης, Σκαρλάτος Γρατζιάνος Βόρνικος, Νι-
κόλαος Φιλιππέσκουλος Λογοϋέτης,
^Αριϋ, ΙΙΟ^' Πιττάκιον ίδιαίτερον του
Δεσπότου.
*^ρίΛ ΙΠ^' Πιττάκιον {διαίτερον έκ ρ,ί-
ρους της κοινότητος.
ΜριΛ 112^- Άπόκρισις του αύθΙντου
'-^Α^ίάνόρον Λίονρονίί/ Βοεβόνδα ει; τό συγ-
χαρητηριον γρά[Α[Λα του δεσπότου ε. τι ταί;
έορταις τών Χριστουγέννων.
*Αριϋ, 113^* Γρά(Λ(Λα του αύθε'ντου δια τό
κοινόν άπό Μπογδανίαν (1 Ιανουαρίου 1793).
*Αρώ, 114^- Πιττάκιον του αύτου προς
τόν (λητροπολίτην καΐ τους άρχοντας.
*Αρι&, Πδ^' Του Φάαρέτου και τών αρ-
χόντων προς τόν αύθέντην *Αλέξανδρον Μον*
ρούζην (9 Ιανουαρίου 1793).
"Αρώ, ηβο^' Του ηγε[ΛΟνος *Αλεξάνδρον
Μουρούζη προς τόν ΦιΙάρετον καΐ τους άρ-
χοντας (5 Ιανουαρίου 1793).
Άριύ. 1170^- Πιττάκιον (;) (1 1 Ίαν. 1793).
*Αριύ, 118^' Του ήγερ-όνος προς τόν Φάά-
ρετον καΐ τους άρχοντας (11 Ίανουαρ. 1793).
ΜρίΑ 119^- ίΐιττάκιον άποκριτικόν το5
Δεσπότου (16 Ιανουαρίου 1793).
Άρώ. 120^- Έτερον.
Η ΑΛΛΗΛΟΓΡΑΦΙΑ ΤΟΤ ΟΥΓΓΡΟΒΛΑΧΙΑΣ ΦΙΛΑΡΕΤΟΥ
323
*Αρί9, 12Ρ^• Του ΔημψρΙον Μουρούζη
ττρός τόν {Λητροπολι'τχν καΐ τους άρχοντας
(2 Ιανουαρίου 1793).
*Αρ(9, 122^- Του Φάαρέτον καΐ των αρ-
χόντων προς τόν ηγβ(ΛΟνα (17 Ίαν. 1793).
*Αρΐ:&. 123^' Άπάνττ,σις του ηγ6{ΑΟνος.
Άοίύ. 124^- Του Φιίαρέιον και των αρ-
χόντων προς τόν ηγ€(ΛΟνα.
'^ίρί^. 12δ^' Των αυτών προς τόν αυτόν,
(9 Φεβοουαρίου 1793).
'Α^, 1260^- Έτίρον (1793).
ΆρΦ.127ο^' Έτερον (1793).
'Αρ^», 128ος^ Έτερον (1793).
•.4ρίΛ 129ο^' (4 Φεβρουαρίου 1793).
"^ρΛ 130^^ Έτερον (Φεβρουαρίου 1793)
έν άπασι τούτοις πρόκειται περί διαφόρων
ύτοβε'ίΐεων διοικητικών^ εφ' ων ζητούνται αϊ
όϊηγίαι του ηγε(ΛΟνος.
'Λ^. 13Ρ^' Του Άλεξώ^δρου Μουρούζη
^ρός τόν Φάάρετον καΐ τους άρχοντας (27
Ιανουαρίου 1793). Τούτου την προς τους
ίρ/οντας Χάτ(Λαννον καΐ Καιχαράσην ύπο-
ατ,ριείωσιν έδη{Λθσιεύσα[Αεν έν τοις άνω.
*Αρ(0, 132^- Προσφώνησις(τίνος;) εξ ονό-
ρτος πάντων τών εν Βουκουρεστίφ, άρ-
/ιερέως, αρχόντων, συστημάτων κτλ. προς
^4^ (:)
*Αρί^. 133^- Του Φιλάρετου προς τόν Πο-
ΤΓίλνικον Δημήτριον (2 Φεβρουαρίου 1793).
'-ί4ρ<ι?. 134^^- Του Φιλάρετου καΐ τών αρ-
χόντων προς τόν Μπείζαδέ καΐ Με'γαν διερ-
ρνευτην Γεώργιον Μουρούζην (Φεβρ. 1 793).
*Αρι:&, 13δ^' Τών αυτών προς τόν αυτόν.
"Αρί&. 136οζ' Του Φιλάρετου προς τόν
^ρώην (χίγαν Ποστέλνικον Σπαϋόκην, Καπι-
«/αγιαν (Φεβρουαρίου 1793).
'Αριϋ, 137οζ' Του * Αλεξάνδρου Μουρούζη
-ρός τόν Φάάρετον καΐ τους άρχοντας (12
Φεβρουαρίου 1793).
*Αρι9. 138^- Του ηγε(ΛΟνος.
'^4ριΛ 139^^- Πιττάκ^ον του αυτού.
^Αρώ, 140^- Του Φιλάρετου προς τόν ηγε-
ίΐόνα(14 Φεβρουαρίου 1793).
*Αρώ. 14Ρ^' Έρώτησις του Νικολάου Φι-
Ιαιτιεοκούλου προς τόν Φιλάρετον (17 Φε-
βρο'^αρίου 1793). "Ιδε ταύτην ανωτέρω.
*Αρί9, 142<*^' 'Κρώτησις του Φιλάρετου προς
τλν Χάτ(Λαννον. "Ιόε και ταύτην ανωτέρω.
Άριΰ. ]43^' Άπάντ-Λσις του Νικολάου
Κα[Λαράση. "ίδε και ταύτην άνωτε'ρω.
Άριϋ. 144^- Άπάντησις του Κ Κορατζά,
Ίθ£ κχΐ ταύτην ανωτέρω.
^Αριύ. 14δ^' Του Νικολάου Καμαράση
προς Φάάρετον, Επίσης και αύτη δη(χοσιεύ8-
ται εν τοις άνω.
*Αρι&. 147^- Του Φιλάρετου προς τόν Λο-
γοθέτη ν Φιλιππέσκουλον, "Ιδε και ταύτην
ανωτέρω .
Άρι&.147^' Του Λογοθέτου Φιλυιηεοκού^
λου προς τόν Φάάρετον ιδε και ταύτην
ανωτέρω.
Άρι^. 148^- Του (/.εγάλου Ποστελνίκου
ΔημψρΙου προς τόν Φάάρετον (19 Φεβοουα-
ρίου 1793).
*Αρν9. 149^- Του Κα(Λαράση προς τόν Φάά-
ρετον (20 Φεβρουαρίου).
*Αρι^, 150^- 'Απάντησις του Φιλάρετου
προς τόν Καααράσην.
*Αριϋ, 151^- ΙΙροσφώνη(Λα μέσα ε(ς την
Έκκλησίαν δταν ένεΟρονίσθη ο αύθέντης Α-
λέξανδρος Μουρούζης Βοεβόνδας (υπό τίνος;)
*Αρι&. 152^- Του Γεωργίου Μουρούζη
πρ^ς τόν Φάάρετον και τους άρχοντας.
*Αρι&. 153ο^' Του Δημητρίου Μουρούζη
προς τόν αυτόν (16 Μαρτίου 1793).
*Αριϋ. 154^- Του Εύσταύίου Ποστελνίκου
προς τόν Φάάρετον (17 Μαρτίου 1793).
Άριύ. Ιδδο^' Ό του Βεστιάρη ΈμΙρ
Ναμές προς τόν αύθέντην.
*Αρώ, 156^- Του Φάαρέτον προς τόν μέ-
γαν δραγομάνον ΓΙεγιζαδέ Γεώργιον Μουρού-
ζην (Μαρτίου 1793).
*Αρώ, 157^- Του Φάαρέτον προς Δημή-
τριον Μουρούζην (Μαρτίου 1793).
*Αριύ, 1Γ)&>ζ' Του Γεωργίου Μουρούζη
προς τόν Φάάρειον (14 Απριλίου 1793).
*Αρώ, 159^- Του Δημητρίου Μουρούζη
προς τόν Φιλάρετον (10 Απριλίου 1793).
*Αρώ, ΙβΟ^' Του Φιλάρετου προς την με-
γάλη ν Λόμναν Σμαράγδαν Μουρουζίναν (10
Ιουλίου 1793).
'^ριΛ ΙβΡί' Του Φιλάρετου πρίς τόνΜπε-
γιζαδέ Γεώργιον Μουρούζην μέγαν δρα-
γομάνον.
*Λρώ, 1β2οζ' Του Φιλάρετου προς τόν Δη-
μήτριον Μουρούζην.
Άριϋ. ΙΰΊΡ^' *Απάντησις της κυρίας Δό-
μνας Σμαράγδας ("ίΐ Ιουλίου 1793).
Άρι9, 164'>ί' Ιωάννου Αλεξάνδρου Καλ-
λίβΐάχη Βοεβόνδα Μολδοβλαχίας προς τόν
πρώην ΙΙαχάρνικον Γεο)ργιον καΐ πρώην Με-
δαλνιτζιάρην Ίωάννην (13 Φεβρ. 1796).
*Αριϋ. Ιβο^• Φιρμάνιον αύτοκρατορικόν
324
ο ΕΝ ΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΟΤΠΟΛΕΙ ΕΛΛΗΝΙΚΟΣ ΦΙΛΟΛΟΓΙΚΟΣ ΣΤΛΛΟΓΟΪ
ίπΐ τγι -χαραιτήσει του ηγε(λόνος Μτίογδανίας
Γιανΰοιεζα^Ι *ΑΙεξάνδρον Βρεβόν^α.
*Αρί^, 166^- Του *Ρΐ[Λν{κου Νεκταρίου
πριάς τόν ύψηλότατον.
*Αρί&. 167^- Τω λογιωτάτω Υαχίίτ;;.
'-4ρ«Λ 168^- Ή ττραξις της αρχιερατείας
του Θεσσαλονίκης Γαβριήλ (1745) (χετά της
ση(^ι6ιώσεως ότι (Λετ8τ^θη ούτος είς Μολδα-
βίαν, δτΓου καΐ απέθανε τη 15 Φεβρ. 1780.
*Αρι^,169*^• Εύχη και πολυχρονισ(/.6ς ύπερ
της ηγί(Λθν{δος Δό(Λνης.
'-ίίρίΛ 770 — ΙΤΡ^' Δύο έπιστολαι του Ίε-
. ροσολύ(Λων Άβρααμίον προς τόν Φιλάρετον,
έττίσκοπον 'Ρΐ(Ανίκου διατελούντα.
'^ριΛ ίΖ^οί- Του Παναγιοδόρον (;) προς
τόν *Ρΐ{Λνίκου.
•^ρ*^. Ι73—184οζ' Έν ταις επιστολαίς
ταύταις ούτε ό γράφων δηλουται ούτε ό προς
δν εγράφησαν.
^Αρώ, 185^^* Βασιλείω τω κατά την Πάτ-
(Λον διδασχάλω επιστολή (τίνος;), διαλα[;.βά-
νουσα περί ναυαγίου καΐ σωτηρίας εκ του ναυα-
γίου (1743 Έλαφηβολιώνος δ' μεσουντος).
^Αριϋ, 186^- Τύπος επιστολής του εγκω-
μιαστικού χαρακτηρος.
■ *Αρώ. 187οζ' Όρ.οία.
Άρι^, 188^- Τύπος απαντήσεως είς έπι-
στολην έγκω(Λΐαστικου χαρακτηρος.
*Αρι&, 189^- Τύπος επιστολής ψεκτικου
χαρακτηρος.
*Αρι^, 190^- Τύπος απαντήσεως προς επι-
στολή ν το ι αύτη ν.
Άρι&. ΙΘΡ^' Λόγος έπιβατήριος.
^Αρώ, 192ο^' Έκ της Φιλοκαλίας των
νηπτικών.
^Αριϋ, 193^^' ^Ιωάννου Καρπαϋίον,
*Αρι^, 194^^- Λόγος πανηγυρικός, έγκω-
[Λίαστικός ά(Αα καΐ εύκτικός.
"Αριϋ. 195οζ' Μύθος λογικός.
' Άριϋ, 196^^- Προσλαλιά προς τόν αρχιε-
πίσκοπο ν Πλάτοίνα, έκφωνηθεϊσα υπό Ευγε-
νίου του νυν αρχιεπισκόπου Σλαβινίου και
Χερσώνος, δτε εις ίερε'α έχειροτονήΟη (30
Αυγούστου 1775).
Άρι^, 197^- Ευχαριστήριος λόγος προς
την ΑΙκατερίναν Β' υπό Ευγενίου, εκφωνηθείς
έπ' εκκλησίας [^.ετα την χειροτονίαν του
(Σεπτεμβρίω 1775).
^Αρι&. 198^- Όμιλία συγχαρητική ττ, Αυ-
τοκρατορίσστ) έπΙ τη είς Κίεβον έλεύσει αύτης,
έκφωνηθεϊσα μίν υπό του Κιε'βου Σαμουήλ,
(Λεταφρασθεϊσα δε έκ τΟυ ρωσσικου πάρα του
άρχιμανδρίτου Δωροϋέου Βασμούλου.
*Αρώ. 199^^- Όμοία πάρα του ά^χιμαν-
δρίτου Αωροϋέου Βασμούλου, έκφωνηθεϊσα
έπΙ ττ, ε(ς Νίνζην έλεύσει της Αίκατερίνης
και πάρα του ιδίου είς την Ιλληνικήν [χετα-
φρασθεϊσα (1787).
^Αριϋ,20(β^' ίΙροσφώνησις,συντεΟεϊσα υπό
του αρχιεπισκόπου Ευγενίου και έκφωνηθεϊσα
υπό του πραγματευτου Παναγιώτου Στεφάνου
Κοατά.
"Αρώ, 20Ρ^' Διάφορα.
^Αρώ, 202ο^' Επιστολή του Ουγ(^ο&ΐΛ-
χίας Λοσιϋέου (Ιανουαρίου 4 1805).
Άρι&. 203οζ' *Ιατροσόφι.
*Αρι&, 204^- Έκ των του Μαξίμου,
"Αρυ% 205'>5' Επιστολή "Ατονία τινός (ίβ
Απριλίου 1805).
ΠΟΑΪΖΩΗΣ Ο ΑΑΜΠΑΝΙΤΣΙΟΤΙΙΣ ΚΑΙ ΑΙ ΕΚΑ0ΣΕΙΙ1 ΑΪΤΟΪ
ύπό
Π. Δ. ΠΑΝΑΓΙΩΤΙΔΟΥ. ΙατροΟ.
ΆνεγνώΟθη εν τί) ,ΑΣΠΖ' συνεδρ{α της 23 Φεβρουαρίου 1898.
Όλόκλτ,ρος συνε-λτ,ρώθη πρότινος έκατον-
ταδττ,ρίζ, ίο ότου ΙΙολνζώης δ Ααμπανιτσίώ-
της τύττοις εζεδοτο εν Βιε'ννη (1796 Μαέου 4,
κατά Τ7;ν προς τους φιλέλληνας άναγηοστας
εν άρχη του βιβλίου προιφώνησίν του ^) ττ,ν
<Συνθ7ίτξχην *Αρχαιολογίαν των Έλλήνοϊ^*, πε-
ριέχονσαν τάς δογματικός, τιολσιχάς και ηολε-
μικάς ηράξειςτων* κλπ., εν τ, καΐ -ληρη κα-
τζλογον προσέθετε των ουκ ολίγων έργων των
ύ^*αύτου εκδοθέντων ρέ/ρι της εποχής εκείνης.
Άλλα τίς αράγε ό ηπειρώτης λόγιος άνηρ
ούτος ;
Ό (Λακαρίτης //. ^Αραβαντινός εν τω Β'
τόαω ττίς Χρονογραφίας της ^Ηπείρου του *
αρκείται κατατάσσω ν αυτόν μεταξύ των [χα-
ήητών, των εξελθόντων εκ των Σχολών των
Ιωαννίνων και διακριϋέντων και λέγει απλώς
χαΐ μόνον : ^Πολνζίόης Λαμπανιτύπίηης ίξ
^Ιοοαννίνων, ίκδότης της τον Μελετίου Έκκλη^
αιαστικης Ιστορίας^. Δεν λέγουσι δε ποσώς τι
»ιρΙ αύτοΰ μήτε τό Σχεδίασμα του κ. Μ. Πα-
οηιήκα, μήτε τα Ήπειραηικά Μελετήματα του
'Ι Ααμτιρίδον,τχ ρ.έ/ρι της τελευτης του μό-
Ην έκδοθβντα. Διό και ερ/ομαι ενταύθα να
χιτχστησω γνωστότερα τα κατ' αυτόν δια
π)^ιόνων, καίτοι αύθις, ομολογώ, πάνυ ολίγων.
Ώς δείκνυται εκ του επωνύμου, δπερ φέρει,
ΠοΙνζώης δ Ααμπατιτσίώτης κατάγεται άναμ-
ο:οόλως ε/, της Ααμπανίταας'Κ Ί1 Λαμπανί-
1. Λνττυ'/Λ; τό ίξώφυλλον έλλιίπει δλως έχ τοΰ το-
;^ο> μα; χλ'. ο'Ζχιο δεν γνο)ρίζον6ν ττ,ν προ2Χ€το>πίο« αύ-
:45, οΟδ* τ,δ•-»νήθτ,•Α£ν οε νά ίυρωμδν αυτό είς α; [ίιβλιο-
Ιγ|χι; ή ρί υντί σ«α£ ν .
•?. Σίλ. 281 χ«1?82.
3. Ί\ διαττίρηί'ς του ονόματος της πατρίδος, ώς
'^ΛίτΙρου χλΙ οικογενί^ακου Ιπωνύμου, πλειστάκις συνέ-
ζη ίΐς μίτοικησαντας εις Ιωάννινα, η γεννηΟέντας εν
ητοΓς ίχ ξέ'/ων γονέίυν* οΰτως υπάρ/ουσιν οιχογένειαι
;ΐί ιπώνυμον Κραψίτης (έχ του -/ίορίου Κρήι/'η), Γραμ-
μΐημτης (ιχ του Γραμ^ιένοΐ') κλπ.
τσα χωρίδιόν έστι της Παραμυθίοις προς βορ-
ραν ακριβώς καΐ τεσσάρας ώ^ας μ.ακραν αυ-
τής, έπΙ της κορυφής του υψηλότερου βρους,
της ΧιονΙστρας λεγομένης, κατοικείται δ'ηδη
ύπό τριάκοντα χριστιανικών οικογενειών, τε-
λουσών γεωργία εις αγάδες της μεγάλης πά-
τριας Πρόνίου εν Παραμυθία. Έρυμνή δ' έκ
φύσεως λίαν και μεταξύ απόκρημνων βράχων,
έχρησίμευσε πολλάκις είς περιφρούρησιν πε-
ριουσιών καΐ υπάρξεων πλείστων κατά τους
χρόνους τών τελευταίων εκατονταετηρίδων,
οπότε ενταύθα κατέφευγον εκ τε Παραμυθίας
και έκ τών πέριξ χωρίων προς διεχφυγήν τών
παντοίων κινδύνων οΙ κάτοικοι^.
Άλλ' αϊ δειναί έκεΐναι έποχαΐ ήσαν πολλαΐ
καΐ τα γεγονότα αλλεπάλληλα καΐ ή Λαμπα-
νίτσα δεν έπήρκει πάντοτε τιθεμένη φραγμός
εις τάς διαφόρους έπιδρομας ίν τω τμήματι
Παραμυθίας, εστίν δτε και κατ' αύτης ταύ-,
της γενομένας καΐ ό πληθυσμός τών μερών
τούτων, ώς και άπάσης της Θεσπρωτίας ο-
μοίως, πολλάκις ήναγκάσθη να έκπατρισθγι
άποκαθιστάμενος εν τε άπομεμακρυσμένοις μέ-
ρεσι καΐ έν Ίωαννίνοις κυρίως. Ούτως φέρεται
έν παραδόσεσιν ή ονγή τών ^Οσδίνΐάηων, ή τών
Βελλίανίτων,Ύΐ τώ^^ Παραμττ&ιωτών κλπ. Ιδίως
μνημονεύεται ύπό του λάου ό πρό διακοσίων
περίπου ετών επισυμβας μετοικισμός εκατόν
περίπου οίκογενειών, εκ Παραμυθίας τών πλεί-
στων, αιτινες έγκατεστάθησαν ε{ς τα Ιωάν-
νινα, ένθα ή αγαθή διοίκησις του '^σΛβΙν Πασοά
(1702 — 1720) ^ους προσείλκυσεν.
Κατά τήν περί τούτου παράδοσιν, πρό
1. Διασώζεται περί τούτου χαΊ νυν τό ,έπόμενον δί-
στιχον :
"Οτϊοιος ϋέλπ να γλντώσ^],
στην Λα^ιπανΙτσα να ξημ^ρώογι,
ώ; επίσης μεταξύ τών τοπωνυ(Λΐών αύττς διασώζονται
αϊ χαλού(χεναι Μεγάλη -βάρδια και Μιχρα-βάρόχα, ?νθα
έφύλαττον Ινοπλοι, φαίνεται, τάς εισόδους του γωρίου
εις τοιαύτας περιστάσεις οΐ κάτοικοι.
326
ο ΕΝ ΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΟΤΠΟΛΕΙ ΕΛΛΗΝΙΚΟΣ ΦΙΛΟΛΟΠΚΟΣ ΣΓΛΛΟΓΟΣ
καιρού δίχον συν^ννοηΟή ρ-ετα του διοικητού
τούτου οϊ [Λβλλοντες να φύγω'τι καΐ εγκαίρως
καΐ ολίγον κατ' ολίγον •δ?χον -ροαττοστείλει
την κινητην περιουσίαν των, ο•. ίδιοι δε την
νύκτα του Μεγάλου Πάσχα εν σώ[Λατι άνε-
χώρησαν ίκ Παρα(Λυθίας, συνενωθίντες δε καΐ
(Λετα των έκ τών χωρίων χροσδρα(ΛΟντων,
δντων ειδοποιημένων, υπερέβησαν την 'Επάνω
Σκάλαν, (χεθ* ην εύρο ν περί τό με'σον της όδου,
ιίς Μπουρέλίεσαν, χωρίον, ίπερ ην ανέκαθεν
τό ίριον τών 'Ιωαννιτών καΐ Τσ2ά(Λΐδων, τόν
στρατόν, δν ειχεν αποστείλει ό Άαλάν Πασοας
προς ύπεράσπισιν εν περιπτώσει, καθ'ην ηθελον
καταδιωχΟή• ούτω δε οι φυγάδες ευρέθησαν
ασφαλείς πλέον εις Ιωάννινα.
Μεταξύ τών τότε [χετοικησασών οικογενειών
εκ Παρα|Λυθίας (Λνη[Αθνεύονται αϊ του Τάτση•
'Ράμμον, του Μονρονταη^ καΐ του Μαρονλη,
έξ ών η πρώτη και νυν υφίσταται εν *Ιωαν-
νίνοις, και τών δύο δέ άλλων γνωστά και
ιστορικά τα ονό(Λατα έν τνί πόλει ταύτη.
Επίσης {Λνη(/.ονεύεται και ή οίκογένεια Κρομ-
μνδη, ώς καΐ η του 'Ρογγότη, ήτις και νυν
διασώζεται έν θεσσαλονίκη, 5που έκτοτε άπο-
κατέστη.
*Αλλά καΐ άλλαι πλεΐσται τοιαυται (Λετοι-
κεσίαι εκ τε της Ι1αρα(Λυθίας καΐ τών χωρίων
αύτης καΐ πρότερον καΐ ρ.ετά ταύτα έγένοντο
(Λθνθ(Λερ8ίς, αγνοώ δ' αν ό Πολνζώης άνηκτ)
εις οίκογένειαν ούτως έγκαταλιπούσαν την
θεσπρωτίαν, η έάν αυτός ούτος έφυγε και
έγκατέστη είς Ιωάννινα πρ6ς εύρυτέρας σπου-
δάς, δι* ας πανταχόθεν προσηρχοντο έκεΐσε,
ώς και πότε έν τοιαύτη περιπτώσει {χετέβη.
Ό 77. Άραβαντινός^ αναφέρει τα εις τρία
σφζό[Λενα ίδιαίτερα συρ-βόλαια του 1741,
1743 καΐ 1744 άπαντώριενα ονό(Αατα Ίωαν•^
νιτών, ρ,εταζύ δέ τούτων εύρίσκο(Λεν ό(χού τόν
Νικόλαον και Ζώην Ααμπανηαίώτην, ον Ζώην,
ώς τόν η[7.έτερον Πολνζώην δεχό(Αεθα^, διό
και είκάζθ[χεν δτι τελείως ητο έγκατέστη (/.ένος
περί την έποχην ταύτην ούτος εις Ιωάννινα
(Λετά καΐ του Νικολάου, (χέλους της οικογε-
νείας του.
1. ΤοποΟίσίβ τις χαλΕίται οΟτω; εισέτι παρά την
ΙΙαραμυθΙαν χατά ττ,ν έχχ/ησίαν « Άγια Κυριακής.
*. Χροί'ογραψ. *Η:ιείρον Το[χ. 13 ' είς τό χεφάλαιον
'/ωάιτινα, σελ. ϊδί.
3. ΙΙολλάχις τό όνομα τούτο Ζώης λαμβάνει εν
ΊΙπείρω, και νυν Ιτι, έπαυξτ^σεις, ώς Πο?.νζώης, Πι-
χροζώης.
Ταχέως όμως, φαίνεται, απήλθε της πρω-
τευούσης της Ηπείρου, διότι ρ.ετά την ανω-
τέρω έποχην τών συ(Λβολαίων, κατά τό 1750,
ην έν Βενετίκ, ένθα έςέδοτο την ^Λκολονϋίαν
τον άγίον Χαραλάμπους, άπαρχην του σταδίου
του ποιησάρ.ενος δια ταύτης.
Ό ζήλος του Πολνζώη Λαμπαναϋΐώιη
προς έζυπηρέτησιν της κατά τα ετη έκεΐνζ
ελληνικής παιδείας ην (χέγας, διότι ου (ΐόνον
έκδοτης της πολυτό(Λθυ Εκκλησιαστικής Ιστο-
ρίας του Μελετίον υπάρχει, άλλα και πλείστων
άλλων έργων, και δη επίσης σπουδαίων.
Ό κατάλογος τών υπ* αυτού δη[;.οσιευθέν-
των έργων, ό έν τη € Συνοπτική Αρχαιολογία*
του, έχει ούτως :
€ Κατάλογος τών δοων νέων βιβλίο)ν, όπου
ηροτοΰ δεν ητον και τα Ιξέδωκα Ιδίοις μον
άναλώμασιν εΙς Βεΐ'ετίαν καΐ ιδώ εΙς Βιίτνατ.
Είς μίν την Βενετίαν ιξέδωκα τα κάτωθεν
Ακολουθία του αγίου Χαραλάμπους,
πρώτη όπου έτύπωσα εις τους 175^•
Έτερα του άγιου Διονυσίου του έν τω
Όλύμπψ.
Έτερα τοϋ αγίου μάρτυρος Ιωάννου
του έ^ Ιωαννίνων.
Άγιασματάριον διά τους ίερεΐς, έφεύ-
ρεμα Ιδικόν μου, έτυπώθη πολλάκις και
άπό άλλους.
Αλεξάνδρου Μακεδόνος ιστορία μΓ-
θώδης.
Του αυτού έτερα έκδοσις πλέον ά>.η6ής.
Τοϋ αύτου επιστολή έκ της Ινδίας προς
τόν διδάσκαλο ν του Άριστοτέλην.
Γνωμικά διαφόρων φιλοσόφων πρώ-
τον έτυπώθη εΙς Βλαχίαν, και ητον δυσεί •
ρετον.
Επιστολικός χαρακτήρ, ήτοι έπιστολά-
ριον τοΟ Μίλια, πρώτη έκδοσις.
θρησκεία τών εβραίων μέ τάς τά5εις
και έθιμα αυτών περίεργος.
Ιστορία της 'Ρωσσίας κατά τήν παροί-
σαν κατάστασιν.
Ιστορία της Κίνας ομοίως κατά τήν
παροϋσαν κατάστασιν.
ΜυΟολογικόν Άραβικόν της Χαλιμά^
εΙς τρεις τόμους* έτυπώ^Οη καΐ άπό άλλ.οΓ}
πολλάκις.
Τετραβάγγελον εΙς πολ}^ά μικρόν χ(ΐ*
ρακτήρα διά έγκόλπιον έτυπώ*Οη και άπίί
ά>ν/,ους.
ύοχηύητ ο λαμπανιτςιωτης και λι εκδόσεις αϊτοϊ*
ηΐ
ΕΙζ 4έ την Βίένναν Ιξέδωκα τα παρόντα *
Άλφαβητάριον, ήτοι Νέα Παιδαγωγ-ία
ίΐ}χον μεθοδική διά τά παιδία.
Βελισσαρίου ιστορία ηθική με εΙκόνας,
-τερίερνος.
Γραμματική φραντζέ^ικη καΐ (Ρωμαϊκή
Λρώτη όπου έφάνη εΙς το φως.
Διδασκοιλία των Ιερέων και Διακόνων
:τερι του πώς νά διορθόνουν τά συμβάντα
εΙς τάς ίεροπρα^ίας.
Διδασκαλία των έ^ομολογ-οόντων καΐ
έ5θμολογ•ουμένων.
Εκκλησιαστική Ιστορία Μελετίου Αθη-
νών ι/οο, εΙς τρεϊς τόμους* πρώτη δπου
^δόδη εΙς φως.
Εξεδόθη και ό τέταρτος τόμος τής Έκ-
κ}νησιαστικής Ιστορίας, εΙς έ^ακολούθησιν
τών τριών τόμων §ως τους νυν χρόνους.
Ευσταθίου τά Καθ* Ύσμηνίαν καΓ Υσμή-
νην. Δράμα εΙς βιβλία ΙΑ', έλληνικόν.
Κριμίου ίστορία περίεργος έ^ αρχής της
έα)ς τής σήμερον μετά τοϋ ύστερινοΟ πο-
λέμου Τωσσίας, Αυστρίας καΐ Τουρκίας
1786. Λίαν περίεργος εΙς τόμ. 2.
Κωμωδίαι νέαι* τής παμέλας.
τής ωραίας χήρας,
των διχονοιών πενθε-
ράς καΐ νύμφης.
Άχιλλέως δράμα ποιη-
τικόν.
Δημοφάντου δμοιον.
Κόρου Περσίας Περιήγησις πολλά ηθική.
θεολογικόν του Πλάτωνος Μοσχοβίας
συγγραφέν προς κατήχησιν τοϋ διαδόχου
τής 'Ρωσσίας Παύλου Πέτροβιτζ, ά^ιόλο-
γον και διά κάθε ευσεβή ώς ουδέν άλλο.
Μυθολογικόν τής Παλπάϊδος ηθικόν.
Συμεών θεσσαλονίκης.
Πέτρα Σκανδάλου τοϋ Μηνιάτη περί
τού σχίσματος τών Λατίνων καΐ περί τών
πέντε διαφορών.
Συμεών θεσσαλονίκης τά "Απαντα εΙς
.τεζ,ήν φράσιν χρήσιμος βίβλος διά καθ* έ-
ναν εύσββή, καΐ μάλιστα διά τό Ίερα-
τεΐον αναγκαιότατη.
Τί έστι πάπας.
Χαλιμά νέα, ήτοι μυθολογικόν άραβι-
κόν. Τόμ. 4•
Αρχαιολογία συνοπτική τών Ελλήνων,
ιπεριέχου<5α τάς δογματικάς, πολιτικάς καΐ
ίιολεμικάς τάζεις των κλπ. ύποϋ είναι ή
Λοροϋσα•
Μεταμορφώσεις του Όβιδίου, βιβλίον
νέον ά^ιόλογον περί τής μυθολογίας τών
Ελλήνων ευρίσκεται εΙς τύπον.
"Ολα αυτά ευρίσκονται εΙς έμέ διά
πούλημα.
Έχ τών τριάκοντα τεσσάρων τούτων ϊρ-
γων, άτινα έςέ^οτο, δέκα μίν χάί πέντε εισΐ
θρησκευτικά, ίπτά Ιστορικά κχΐ δώδεκα διά^
φορα' ώς σττουδαιότΕρα δέ θεωρουμεν — κρι'-
νομεν μόνον έκ τών επιγραφών — τά: Γνωμικά
τών διαφόρων φιλοσόφων, τ/; ν θρησκείαν τών
Εβραίων, ττ,ν 'Ιστορίαν τής ΨωοσΙας, την
τ^ς Κίνας, την Φραντζέζικη καΐ Ψωμαϊκή
Γραμματική, την Εκκλησιαστικών ΊατορΙαν
Μελετίου ^Αϋηνών ε!ς 4 τόμους, την Ίστορίαν
Κριμίου εις 2 τόμους, την Κύρου Περιήγησιν,
τό θεολογικδν τοϋ Πλάτωνος Μοσχοβίας, τα
*^4παντα Συμεών θεσσαλονίκης, την Συνοπτι^
κην ^Αρχαιολογίαν τών Ελλήνων, περί ης θέ-
λομεν ομιλήσει έκτενίστερον ενταύθα, διότι
πολλά σχετικά περί έαυτου αναφέρει έν αύτη,
καΐ τίλος τας Μεταμορφώσεις του Όβιδίου,
Κρίνοντες δ' εκ της €Χρονολογικής Ικύέ-
σεακ τών ελληνικών τυπογραφείοίν καϊ τών υπ*
αυτών Ικδο&έντων ελληνικών βιβλίων* του Άν-
δρέα Παπαδοπούλου Βρετοΰ ^ δέν διστάζομεν
να εϊπωμεν δτι μεταξύ δλων τών έκδοτων του
παρελθόντος αγώνος πρωτεύει Πολυζώης 6 Λαμ-
πανιτσίώτης δια τας πολλας εκδόσεις, άς έποίη-
σεν άπό του 1750 μίχρι τοδ 1796 ϊτους.
Την €Συνο7ττιχην * Αρχαιολογίαν* άφιεροι
τφ €εύγενεστάτφ Λρχοντι Μέγί^, Μπάνφ, έν δ^
τ% προσφωνήσει προς τους φιλέλληνας Ανα^
γνώστας εύρηνται πολλά περί του (δίου αυτού
καΐ περί του βιβλίου του. Έν ταύτη λίγει
ίτι «αποβλέπων είς την ώφέλειαν του Γένους
έκ νεαράς ηλικίας καΐ προς κοινήν χργίσιν, δ^ν
έπαυσε πλουτίζων αυτό μέ διάφορα έπωφελτ!
βιβλία, άτινα εν τε Βενετία καΐ έν Βιέννη
έξέδωκεν, επειδή δΐ ύπτίρνε καΐ ελλειψις Αρ-
χαιολογίας Ελληνικής, έξ ίς οΐ πολλοί του
Γένους νά γνωρίζουσι τα τών προγόνων, διά
προτροπής του, προς έκπλήρωσιν πόθου του
παλαιού, ήρανίσθη αύτη παρ' ανδρός* άπειρον
1. Μαρίνου Π. Βρετοΰ Έ^ιχον Ήμερολάγιον τοδ
Ιτου; 1864, Ιτος Δ', σελ. 253.
2. Ό άνήρ ούτος 6 έχ Κοζάνης Ι\ώργιος ΣοΗκβλα-
ρίου ισιίν (Γδε Ή πνευματιπη χίνησίς τοϋ Γϊτονς ημών
κατά τά πρώτα τοΰ Ιθ' αΙώνος ίτονς Οπό Λί. /. /«-
όεόίν ίν *Εκκληαιαοτικα ΆληΜί^, Ιτος θ', 5 Ίουλίοι*
1889, έν Κ/π(ίλει, αριθ. 36).
328
ο ΕΝ ΚΩΝΣΤΑΝΤΪΝΟΤΠΟΛΕΙ ΕΛΛΙΙΝΙΚΟΪ ΦΙΛΟΛΟΓΙΚΟΥ ΣΓΛΛΟΓΟΪ
ζηλον ττρός τό (τυί/,φερον των όΐΑογενών τρε-
φοντος, κχΐ κατώρθωσε να έκδοθη δι' έςόδων
του και να ή εύπόριστος ε!; τους φιλορ,ούσους,
παρ* ών ελπίζει πολλά, καΐ δι' ους προτίθε-
ται να έκδώσγ) ρετ' ολίγον καΐ τας Μεταμορ-
φωθείς του 'Οβιδίον, δπου εκ του λατινικού είς
τό γαλλικον (χετεφράσΟτισαν καΐ εκ του γαλ-
λικού είς τό ημε'τερον ίδίωυιχί).
Περί της ^Αρχαιολογίας ταύτης [Λ7)τ€ 6
*Α&αν. Σ. ΨονσότίονΙος^ αναφέρει τι. (χήτε ό
κ. Χαραλ, Βονλόδημος^, καίτοι ούτος (^.νη(Λ0-
νεύε* άλλων έκδοθεισών άι^.έσως [χετα την του
Πολνζώη» *Αλλά πλην της (Λνείας αυτής υπό
του κ. Μ, /. Γεδεών εν τη *ΕκκληαιαοτικΓ]
*ΑΙη&είί^^, (Λητε και είς άλλο έγχειρίδιον αρ-
χαιολογίας ελληνικής, η άλλα/ου άνέγνω;7.έν τι
περί αυτής, καίτοι σπουίίαία έ7τι καΙ καΟ'
ύλην καΐ κατά την έπο/ην τής εκδόσεως,
άναπληρώσασα εγκαίρως ελλειψιν και πολύ
[Λετα ταύτα θεωρηθείσαν επαισΟητην^.
Διηρηται δ' αύτη είς εϊκοτι και δύο ολό-
κληρα κεφάλαια πραγρ.ατευόμενα περί τής
καταγωγής των Ελλήνων, περί τών θεών,
των ιερέων, των ναών, των ιερών τελετών
καΐ λατρείας, άγνιτ(Αών, τών εξαίρετων εορ-
τών, πολιτικής διοικήσεως, κριτηρίων και
παιδειών, πολ6(/.ικής τάξεως, θεάτρων, αγώ-
νων καΐ κωμφδιών, [Λαθήσεως έπι<7^/1(Λών,
τί/νών και σ/ολείων, η{λερών, ρ^ηνών καΐ
χρόνων, (/.έτρων, σταθ[Λών και νθ[Λΐσ(Λάτων,
ναυτικής και πραγ(Λατείας φορερ,άτων, δεί-
πνων και (τυ(χποσίων, γάαων, παιδίων και
άνχτροφής αυτών, οικιακών καΐ οίκονορ,ικών
έθών, τάφων και ταφής, ως και π-ερι ιδιαι-
τέρων τινών εθίμων τών Ελλήνων ως δείκνυ-
ται δέ εκ τής άπαριθ{Λησεως ταύ^/1ς, η ύλη
υπάρχει άφθονος καΐ δπως δήποτε πλήρες τό
έργον, δπερ ήρανίσ^ παρ' ανδρός άπειρον
ζήλον πρδς τό συμφέρον τών δμογεί'ών τρέ-
φοντος δια προτροπής του, και δι' ου ηθέλησε ν
ούτος προς τοις άλλοις να πλουτίση την έλλη-
1. ^^. Σ, 'Ρονσοπονλον Έγχειρίδων Έ)1ηνικής
Αρχαιολογίας, έν * Αθήναις, 1855.
2. Χαραλ. Βονλοδήμον Δοκίμίον περί τοΰ Ιδιωτιχοϋ
βίου τών αρχαίων ΈΧλήνων, έν ΌΒησσώ, 1875.
3. 'Έτος θ', 1888, Γδε σβλ. 327, ένταδθα.
4. Χαραλ, Βονλοδήμον Δοκιμιον περί τον Ιδιωτικον
βίον κλ. ώς ανωτέρω, έν ττ] είσβγωγτ^.
νικην φιλολογίαν τής έπο/ής του, ρ,εθ' δλα;
τάς δυσΟυ[Λίας, ας άπήλαυσε κατά την τοιαύ-
τη ν πορείαν τΟυ.
ΙΙράγ(Λατι φαίνεται ότι κατά τό στάδιον
τούτο δεν ηύνοηθη και Πολνζώης υ Λάμπα-
νησιώτης υπό τής τύχης, και έπαθε καΐ αυτός ^
δ, τι καΐ σ/)[Λερον υφίστανται, ώς έπι τό πλεί-
στον, οι γράφοντες και εκδίδοντες ελληνιστί
"Ελληνες. Τόν αγώνα, δν ηγωνίσθη ύπερ τής
διαδόσεως τών ελληνικών γρα{/.ΐΛάτω ν, [Λη ον,-
σθείς κόπων καΐ εξόδων, σέψύ/ρανον πολλά-
κις διάφοροι έπιβουλαΐ και ζημ,ίαι», έαπερ•.-
στατωί/,ένως δ' αναφέρει έν τη προσφωνήσει
τής * Αρχαιολογίας του, δτι ((τοιαύτα τον
έπηκολούθησαν ε•ς τόν εκδοθέντα τέταρτον
τόαον τής Εκκλησιαστικής Ιστορίας, ό οποίος
δια τάς δσχς ζη(Λίας έπαθεν, άνίσως δεν ητον
η συνδροίΛη του υψηλοτάτου αύθέντου Ούγ-
γαροβλαχίας ^Αλεξάνδρου Μουρούζη, βέβαιχ
ηθίλε [Λείνει είς παντελή λήθην. Έάν δΐ δεν
έπισυνέβαιν'ον αύτω αί τοιαΰται ζη(χίαι, κά•
άλλα πλείστα χρειώδη και επωφελή ηθελεν
εκδώσει βιβλία», ηδη δ[Λως εκδίδων έβδθ(Λη-
κοντούτης την *Αρχαιολογίαν, |ΛΟνον είς την
διεκπεραίωσιν τών Μεταμοφώσεοίν τοΰ'Οβι-
δίου σκοπών, (Λεθ'ο προτίθεται, λέγει, να ησ'^-
χάσ*/) πλέον είς Τριέσ^/)ν η είς Βενετίαν. α*Αν
δ(Λως ό άγιος θεός [Λε φυλάξη είς ύγείαν και
(/.ε άξιώσγ) τινός έξ ύψους βοηθείας, προσθέτε:
έν τέλει, δέν θέλω ά(Λελησει φροντίζων δια
την έκδοσιν και άλλων επωφελών τζ> Γένει
(Λας βιβλίων».
Ταύτα έν ολίγοις τα περί Πολυζώη Ααμπα-
νιτσίώτη και τών εκδόσεων του, και ιδίως τής
Συνοπτικής * Αρχαιολογίας, έν τζ δείκνυται οτι
δέν υστερεί κατά την φιλογένειαν και την
άπλοϊκην και ειλικρινή εκφρασιν τών αίσθη-
(λάτων του τών άλλων πεπαιδευμένων Ηπει-
ρωτών, τών τα γρά[Λ»Αατα περιθαλψάντων
κατά τους παρελθόντας αίώνας, καθ' ους τ,
^Ήπειρος διετήρει άσβεστον τό πυρ τής παι-
δείας είς τα διάφορα τ(Λη[Λατα αυτής, έν
Ίωαννίνοις καΐ Γηρο[Λερίω, έν Κα(Λΐτζ}άνγ;
καΐ Σωζίνω, έν ΙΙαρα[Λυθία και Πάργγ; κάι
άλλα/ου και καΟ' ους ανεδείκνυε τοιούτους
τής πνευ[7.ατικής αναγεννήσεως σκαπανείς καΐ
έκ {Αεγαλοπόλεων καταγορ,ένους καΐ έκ αικρών
•/ωριδίων, ώς τής Λαμπανίτσας του ή{Αετέρου
Πολυζώη Λαμπανιτσιώτη,
ΠΕΡΙ ΤΗΣ ΚΑΤΑΓΩΓΗΣ ΤΩΝ ΣΗΜΕΡΙΝΩΝ ΕΑΑΗΝΩΝ
ύπό
ΑίΒΕηΤ ΤΗυΜΒ
ΚΑΘΙΙΓΗΤΟΓ ΤΟϊ' ΕΝ ΓΠΕΙΒΙΊΙΟ (ΠΑΠΕΝ) ΠΑΝΕΠίΣΤΗΜίΟΓ, ΕΠΙΤΙΜΟΙ* ΜΕλΟΓΣ ΤΟΓ ΣΓλΛΟΓΟΓ.
Άνε-^-νώσΟη έν τή ,ΑΤΑ' συνεΛρΙίΐ της 13 Ιουλίου 1898.
>*<
Είς τσάντας τους "Ελληνας^, οϊτινδς κχτχ-
γί^ίονταί £ίς την ίττορίαν του έθνους των,
γνωστότατη είναι ή δοξασία, την όττοίαν ό
^ολΰς ΡαΙΙηΐβνα})Θν έξεφώνηιε περί της
καταγωγής των σηριερινών Ελλήνων, α Ούτε
στχγών γνητι'ου χαΐ ανόθευτου αί}Αατος ρίει εις
τχς φλέβας του χριστιανικού πληθυ^ΐΛΟυ τη;
^{χερινης Ελλάδος. Τρικυ[Λ{α τοιούτων έπιδρο-
ιιών, οΓαι <7παν{ως επέρχονται ε•!ς τό άνθρώττινον
γε'νος, έ;Γλη|Λ|ΐύρητεν δλατα (Λεταξΰ τοΟ "Ιστρου
χχΐ ττίς Ιτχάτης Πελοττοννήσου (λίρη καΐ έφερε
νε'ον γένος ανθρώπων, ό(ΛΟφυλον του (ΐεγάλου
των Σλάβων έθνους. ΚαΙ δευτέρα ϊτως ούχ
ήττον στΓΟυδαια (χετα(χόρφω7ΐς, η τών Αλβα-
νών ε!ς ττιν Ελλάδα (χετανάστευσις, εφερεν είς
ετέρας τχς σχηνας της έςολοθρεύσεω;. Ε(ς την
Στερεχν Ελλάδα <7η[Λ£ρον δέν είναι ελληνική
οίκογενεια, της όποιας οι προπάτορες δίν ηιαν
η Σκύθαι (τ. ε. Σλάβοι) η ^Αλβανοί η Άλ-
ίIV^γαυάροι η Φράγκοι η ΆσιανοΙ ίξηλληνι-
σμένοι τ^ς Φρυγίοις, Καππαδοκίας, Λυδίας».
Με τας λέξεις ταύτας ό ΡάΙΙϊηβνα]}βΓ ανήγ-
γειλε καΐ (Γ^νοψίζει την ύπόθετι'ν του^. Ή
σφοδρχ ϊξαψις, ή όποια ετάραζε καΐ τους Έλ-
ληνας κχΐ τους ανά την Ευρώπην φίλους των,
κχτ' άρχΛζ ί(/.πόδισε να γείνη έξέτατις τών
ίσχυριυ(Λων του Ρα11ιηβτα])βν βίπβ ΙΓα βΐ
δίαάίο• τόσον οΐ ύπερασπισταί, δσον οΐ άντί-
τταλοι έ:Γθλί(χουν \ιλ λόγους όριοίως ανεπαρκείς,
Ιιότι άττ' άρχίζ '^^ ςητη(Αα αη Σλάβοι η
Έλληνες» περιώριτε τόν νουν καΐ δέν επέ-
τρεψε χρίσιν ά(Αερόληπτον. Προς τούτοις καΐ
η πολιτική άνε(/.ιγνύετο εις τούτο τό ζητη(χα,
«ώαυτά έπιστη(Λθνικόν, διότι ό ίδιος ΡαΙΙ-
ίη&ταΐ/ΘΤ ίδωκε πολιτικόν χρωαατιΐ(ΛΟν είς
1. Σ. Σ. Έ. ΈΓηρϊίΟΐ) ή φρα^ιολογίβ χ«1 ή όρΟογρβ-
ψΛ τοδ σ-^γγραφέως.
2. ^65^11ί^13^^ άβΓ Ηα11)ίιΐ86ΐ ΜοΓβα, 1831.
Έλλ. Φιλ. Σύλλογος.
τηνύπόθεσίν του^.Έγώ δίν εΐ(Λαι της γνώμης,
δτι πολιτική άφορ[Λη απ* ευθείας ενέπνευσε
τόν άνδρα, ούτε άλλαι αίτίαι, λ. χ. προσω-
πική φιλαρέσκεια η νεωτερισ(ΛΟς τις, καθώς
έλέγετο^' έπειδη ή φιλολογική και έπιστη[Λ0-
νική του άζία ητο τοιαύτη, ώστε δέν έχρειά-
ζετο τα περί ων ό λόγος δελ8άσ[χατα δια
ν* άκουσθγ) καΐ γείνη γνωστός.
Ή πολυθρύλητος γνώ[Λη του ΡαΙΙηΐβ-
ναΐββΓ προεκάλεσε την συζήτησιν της τών
Ελλήνων καταγωγής. Σήαερον, άφου ρ,εταζύ
τών λογίων επαυσεν ό περί τόν ΡαΙΐΉΙβνα])βΤ
πόλεαος, είαεΟα εΙς θέσιν να έκφέρω(Λεν άντι-
κειίΛενικήν κρίσιν περί του ζ'/ίτήματος, καΐ αν
καΐ ήςεύρω δτι ταυ τα εΓναι γνωστότατα ε {ς
τα (χέλη του Συλλόγου μας, ίν τούτοις ζητώ
την άδει αν να εκθέσω δ, τι κατά την (δικήν
μου γνώμην προύκυψεν εκ τών πολλών συζη-
τήσεων περί της τών Ελλήνων καταγωγής.
ΚαΙ πρώτον μνημονεύω, δτι ετη τινά πρό
του ΡαΙΙ)ηβναί}βν ό Κορίίαν, ο βαθύς γνώ-
στης τών σλαβικών γλωσσών, υπεδήλωσε τ•/)ν
ύπόθεσιν εκείνου* πλην δμως χωρίς να την
βαθύνη δι' ιδιαιτέρων σπουδών^. Έδη' ό
Κορίίαν είχεν αναφέρει• εκείνο τό τεκμήριον,
τό όποιον ύστερον άνεφέρετο εκάστοτε εν τ^
συζητήσει ταύτ/^, δηλαδή τας γνωστάς λέξεις
του Αύτοκράτορος ΚωναταντΙνου Πορφυρό^
γεννήτου (περί θ 5 μ. II, 53) αέσθλαοώθη πάσα
ή χώρα καΐ γέγονε βάρβαρος».
*Ας ΐδωμεν, ποία ιστορικά γεγονότα είναι
ή βάσις τών λέςεων τούτων.
1. Πρβλ. 0β33ΐηπιβ11β λΥβΓΚβ (Ιιβίρζίβ^, 1871), II,
141.
2. Πρβλ. Η. νοη ΗοΠβΓ, ΕπηηβΓαηβ^βη βη ΓΛ. /.
ΓαΙΙίηβναΐββν έν ΜίΙΙβίΙ. (1. ΥβΓοίηβ Γ. ΟββοΗίοΙιΙβ
ά. ϋβϋΐ9θΗοη ίη ΒοβΗηιβη, XXV (1888), 395.
3. "Ιδι ^αιιΓ1)α^ιιβ^ ΓΟγ Ι.ιΙβΓ»ΙαΓ, \νίβη, XVII
(1822), 95 έπ.
Τόμιος ΚΖ' 42
330
ο ΕΝ ΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΟ ΓΠΟΛΕΙ ΕΛΛΗΝΙΚΟΣ Φ1Λ0Λ0ΓΙΚ0Σ ΣΤΛΛΟΓΟΣ
Ή του Αί[Λθυ Χ6ρσόν•/;σος βδβαίω; ε-αίεν
έθνογραφικ,ας (Λετκβολάς τοιχύτας, οίας ολίγα
της Εύρώττ/ις {χέρη. Καθ ' ην έπο/ην τα γερ-
{Αανικα έθνη ηρχισαν να κινουντα(, περί τα
τέλη της Γ' (λ. Χρ. έκατονταετηρίδος, ηρ/ισεν
ή βαθ(Λΐα(α σλαβικών φυλών (Λετανάστευτις
ε!ς τας προς νότον του "Ιστρου χώρας* αΐ
ιίσβολαΐ εκείνων αύςάνουν, άφ*δτου οί Γότθοι
έτράπησαν ε (ς την δυτικην Εύρώττην καΐ
άφησαν ή'^ύχους τάς του Αΐ[Αθυ χώρας. /Η
σλαβική φυλή τών Άντών υπερβαίνουν τόν
Αΐ(Λθν είς τό έτος 527 και κάρουν την πρώ-
την 6{ς την Ελλάδα είσβολήν κατά τό έτος
540. Κατά τόν ί"' αΙώνα σλαβικαΐ φυλαΐ
εξαπλώνονται 6{ς την Θρκκην, θίσσαλίο^ν και
Έπειρον* ούτε αΐ Θερι/.οπύλαι, ούτε ό Ίσθίλός
κωλύουν την προχώρησίν των. *Αλλα υπερ-
βολικός είναι ό ίσχυρισρ.ός, ότι από τα τέλη
τοΟ έκτου αίώνος (588) οί Σλάβοι κατεΐ-
χον την Πελοπόννησον κατά την διάρκειαν
δύο α(ώνων καΐ οτι κάνεις ^Ρωγ.χΙζς δεν
έπάτει τό ρ.έρος εκείνο* γνωστόν είναι, οτι αϊ
πόλεις και τα φρούρια (Θηβαι, Αθήναι, Κό-
ρινθος, Ναύπλιον, "Αργός, Πάτραι κτλ.)
άντεστάθησαν είς τ-^ν ώρ,ήν τών Σλάβων Σσχυν
καΐ ί(Λειναν πάντοτε ελληνικά. Άπό πολλού
απεδείχθη ως ρθος τό του ΡαΙΙηΐβναυβΤ,
δτι ή πόλις τών Αθηνών ητο ολόκληρος έρη(/.ία
έπΙ 400 ετηΐ.
Ή κυρίως έκσλάβισις επαρχιών τίνων της
Ελλάδος δέν έπηλθε ποό του II ' αιώνος, πρό
πάντων άφοΰ τό δεινόν θανατικόν του 746
ήλάττωσε τόν πληθυσμόν τών ελληνικών χω-
ρών. Σλάβοι της Θεσσαλίας (Λετενάστευον εις
την Πελοπόννησον ώς γεωργοί και ποΐ(Λένες,
ίσως έγκατοικισ^χένοι επίτηδες υπό της βυζαν-
τινής κυβερνήσεως. Ούτως σχεδόν άνά πάσαν
τήν Ελλάδα διεσπείροντο οί Σλάβοι καΐ ή
λέξις του Αύτοκράτορος Κωνοταν\ίνου Πορφυ-
ρογέννητου δικαιολογείται τότε, όταν δεχθώ-
[χεν τήν του Παπαρρηγοπούλου έςή^^ηοσιν, Οτι
ό συγγραφεύς Αυτοκράτωρ υποδεικνύει \ύ τήν
λέξιν «χώρανΧ) μόνον τους κάμπους κατ ' αντί-
θεσιν προς τάς πόλεις και τα φρούρια, α Και
'νυν δε — ούτως γράφει βυζαντινός φιλόλογος,
δστις συνέγραψεν έπιτομήν του Στράβωνος
κατά τόν Ι' αίώνα^ — πάσαν Έπειρον καΐ
Ελλάδα σχεδόν, καΐ Πελοπόννησον καΐ Μα-
κεδονίαν Σκύθαι Σκλάβοι νέμονται»* — ρητόν,
1. "Ιδι Ονΰ^ονουηΐΒ Οβδοΐιίοΐιΐο Αΐΐιβηδ, Ι, 86.
2. "Ιδί θΓ6^οτον\Η8, Ι, σ. 114.
τό όποιον βεβαίως δεν αποδεικνύει τόσον πολλά,
διότι τόλεςείδιον «σχεδόν» είναι σημεΐον αμά-
θειας τινός καΐ ανακρίβειας. Ότι α! είς τήν κυ-
ρίως Ελλάδα σλαβικαι εποικήσεις ήσαν άλλου
είδους ή αύται της Βουλγαρίας και τής Σερ-
βίας, γίνεται φανερόν εκ του γεγονότος, ότι
εις τήν Ελλάδα δεν κατεστάθησαν σλαβικά
κράτη όπως είς τήν Βουλγαρίαν καΐ τήν Σερ-
βίαν, ότι τουναντίον ή πολιτική και ό πολι-
τισμός τών πολλών καΐ άζιολόγων πόλεων
έμειναν καθόλου ελληνικά.
Τό έτος 783 είναι κρίσιμον σημείον εις τήν
ίστορίαν τών σλαβικών εποικήσεων ή Αθη-
ναία Ειρήνη, ή χήρα του Λέοντος του ^'
ϊστειλε τόν στρατηγόν της καΐ εύνοούμενον
Σταυράκιον είς τ•/)ν Ελλάδα νά καθυποτάζτ,
τους Σλάβους αποίκους. Τούτο κατά πρώτον
προυκάλεσε νέαν έπανάστασιν τών Σλάβων
καΐ τήν κατά τάς Πάτρας έφορμΓ/)ν των. Άλλχ
κατά τόν ενατον αΙώνα οί Σλάβοι τής Πελο-
ποννήσου κατεβλήθησαν, έκτος τών Έζεριτών
καΐ Μηλίγγων, οίτινες έμειναν ανυπότακτο:
έπΙ ίκανόν καιρόν εις τά τής Λακωνίας δρη.
Αφού ύπετάχΟησαν οι τής Πελοποννήσου
Σλάβοι, τό έλληνικόν στοιχεΐον του θίματο;
Ελλάδος διά μιας άπε'κτησε νέαν ίσχύν καΐ
έπέτυχεν εύκολα νά απορροφά τους Σλάβους
μετανάστας* ό χριστιανισμός ητο μέσον νχ
έξελληνίζη τό ξ^νον στοιχεΐον, δπερ ειχεν
εισχωρήσει εις τήν κοιτίδα του Ελληνισμού.
Φαίνεται ότι ή έςελλήνισις τών τής Πελοπον-
νήσου Σλάβων εγεινε γρήγορα. Ότι κατά τόν
ΙΓ' αιώνα ή καΐ ύστερα αναφέρονται απομει-
νάρια τίνα Σλάβων — κάτοικοι τής Πελοπον-
νήσου λάλο υντεςσλαβικήν διάλεκτον* — , τούτο
δεν μας επιτρέπει νά συμπεραίνωμέν τι γενικόν
περί τήν τότε έθνογραφικήν κατάστασιν τής
Πελοποννήσου, Ιπειδή καΐ τό γεγονός, δτι εις
τήν τής Πρωσσίας γερμανικωτάτην έπαρχίαν
ΒΓαηάβηΒαΓ^ κατοικούν καΐ σήμερον άν-
θρωποι σλαβικής καταγωγής και γλώσσης (οί
λνβηάβη του δρΓββννΒΐά), δέν θά μας επί-
τρεπε νά εϊπωμ,εν, Οτι ή επαρχία εκείνη τή;
Πρωσσίας είναι σλαβική χώρα.
Έπροσπάθησα νά συνοψίσω τά Ιστορικζ
θεμέλια, έπι τών οποίων ό ΡαΙΙηΐβΓαΐ/βΓ
άνοικοδόμ.ησε τό άερικόν κτίριον τής υποθέσεως
του. Τοιαύτα θεμέλια υποστηρίζουν τό οίκο-
δόμημα ; Έκ πρώτης δψεως φαίνεται νά είνα;
1. Δηλαδή οί Έζεριται χαΐ Μηλίγγοι, Γδβ (τΓΓ^ο-
ί•01'ίίί^', Ι, 117.
ϋ
ΠΕΡΙ ΤΠΣ ΚΑΤΑΓΩΓΗΣ ΤΩΝ ΣΙΙΜΚΡΙΝΩΝ ΕΛΛΗΝΩΝ
331
ούτως. Άλλα 7Γαρ6τηρήσα[Λ6ν ίδη πρώτον,
6τι τά ελληνικό ν στοι/δίον άντεϊχε πάντοτε
εΙς τας πόλεις• δεύτερον, δτι ή Πελοπόννησος
π^^ό -πάντων έπαθε τον σλαβικόν καταχ•λυσ(/.όν ,
ένω τα ι^πόλοιπα (λέρη τ^ς αρχαίας Ελλάδος
δεν επαθον τοϋτο διόλου, η εάν επαΟον, δ/ 1
είς τοσούτον βαθμόν.
Διΐ νά διασαφηνίσων.εν την έΟνογραφικην
σύνθΕ^ιν τη^ νεοελληνικής ουλής, πρώτον έπρεπε
νχ 6ξαχριβώ<τω(Λεν, κατά ποιαν άριθ(Αητικην
σχεσιν και κατά ποιαν τοπικην εκτασιν αί
έλληνικαΐ χώραι ειχον με'ρος τών σλαβικών
εποικήσεων. 'Αλλ* ακριβώς ώς πρ6ς τούτο
λείπουν τα μέσα ασφαλούς έρεύνης, λείπουν
τχ ιστορικά τεκρ,ηρια' δέν ει^χεθα είς Οε'σιν,
έπΙ ττί βάσει ιστορικών (Λνηριείων, νά σχεδιο-
γααφ-ησωΐΛ,εν στατιστικούς πίνακας και έΟνο-
γρα^ίκόν χάρτην τών ελληνικών χω:ών κατά
του< καιρούς τών σλαβικών εποικήσεων, δη-
λαδή νά διορίσω(χεν ακριβώς, πόσοι καΐ είς
ποία μίρη εγκατεστάθησαν Σλάβοι* έπειδη
τυ/τρά τεκριήρια, δπως π. χ. τό περί τών
Έζεριτών καΐ Μηλί-^Ύων η ση(Λείωσις του
γερμανού επισκόπου ΤνίΙΙίΰαΙά νΟΗ ΕίοΙί-
$ίάίί (κατά τάς αρχάς του ΙΓ αιώνος), ότ•.
η πόλις Μονεμβασίας κείται ίπ δοΐανίηία
ΙθΙΤΕ^, είναι αδιόριστα καΐ ανακριβή διά νά
διαφωτίσουν τά ζητούμενα. *Άμεσα μαρτύρια
Σλάβων έποικων, πρό πάντων αρχαιολογικά
και επιγραφικά εύρηρ.ατα, λείπουν* μία επι-
' γραφή, ολαβίκη δη λεγομε'νη — ή οποία ευ-
ρέθη ε2ς την Ελευσίνα — είναι προβληματι-
I κτίς άξιας*. Διά τούτο πρε'πει νά ζητ/)σωμεν
Ι άλλα μέσα διά την λύσιν του προβλήματος..
Βχσιν τινά εχομεν κατά πρώτον τόν σημερινον
ι9νογραφικόν διαμερισμών τών του Βαλκάνοί^
έίνών. Έλληνες, τ. ε. ελληνόφωνοι κάτοικοι,
ίύοίσκονται σήμερον είς την ίδίως Ελλάδα
ίεχτάς τών αλβανικών τόπων), είς τό Λίγαίον
Πέλαγος και εις την Κρήτην, εις την μεσημ-
βρινην "Ηπειρον, είς την παραλίαν (πού καί
του και είς τά εσωτερικά μέρη) της Μακεδο-
νίας και ττίς Θράκης* ομοίως και η δυτική
Μικρά 'Λσία, έπειτα ή βορεία της έως τον
Καύκασον άκτη και μέρη της Καππαδοκίας,
Λυκίας, Κιλικίας κατοικούνται υπό Ελλήνων,
ΐΛΐ τέλος πάντων ή νήσος Κύπρος σήμερον
ι?νΛί έλλΥ/νοφωνοτέρα η κατά την τών άρ-
1. 0>/γο• ΖβίΙδοΙίΓ. Γ.\\Ί58. ΤΗβοΙ.ΧΧΧν (189^2),
430 €Γ..
2. •1δ£ Ονε^ονονΙιι.^, Ι, 122.
χαίων άκμην. *Ας προσθέσωμεν, δτι διεσπαρ-
μέναι έλληνικαΐ άποικίαι ούχΙ μικραΐ υπάρχουν
δχι μόνον είς τάς δυτικάς και βορείας άκτάς
του Ευξείνου Πόντου, αλλά καί είς την Κάτω
'Ιταλίαν και είς την Κορσική ν (δπου η τών
Μανιατών αποικία ΟαΓ^βδβ). Βίβαίως ό
Ελληνισμός δεν έχει σήμερον την ύπ&ρμεγά-
λην έκτασιν, την οποίαν είχε κατά την έποχην
της αττικής θαλασσοκρατίας η μάλλον τών
Διαδόχων, βεβαίως ή ελληνική φυλή σήμερον
είναι πλέον συνηγμένη, άλλ' εν τούτοις καΐ
σ-Λμερον επικρατεί είς δλας τάς χώρας, αίτινες
από αρχαιοτάτων καιρών ήσαν γνησίως έλλη-
νικαί. Σλάβοι δεν υπάρχουν πλέον είς την του
Αίγαίου ζώνην δπου επικρατούν σήμερον, είς
την Βουλγαρίαν, είς την μεσόγαιαν της Μα-
κεδονίας οί Σλάβοι δεν έζετόπισαν "Ελληνας
αλλά έςηλληνισμένους η λατινισμένους βαρβά-
ρους ώς τους ΙΙαιονίους, Ιλλυριούς, θρδίκας.
*Από της κυρίως Ελλάδος σήμερον οί
Σλάβοι έζηφανίσθησαν δλως διόλου, καθώς
ανωτέρω παρετήρησα. ΙΙερΙ της άλλοτε εκ-
τάσεως εκείνων ή ιστορία δεν δίδει επαρκείς
πληροφορίας* διά τούτο καλύτερον είναι νά
ζητησωμεν' αύτάς άλλοθεν, δηλαδή από της
γεωγραφικής ονοματολογίας τών ελληνικών
μερών. 'Ότι υπάρχουν είς την Στερεάν Ελ-
λάδα και είς την Ιίελοπόννησον τοπικά ονό-
ματα σλαβικής άρχης καΐ ότι ταύτα αποδει-
κνύουν την άλλοτε παρουσίαν σλάβων εποίκων,
κάνε•ς έμπειρος δεν αμφιβάλλει, ούτε άμφέ-
βαλεν. Άρκίί ν' αναφέρω παραδείγματα τίνα
ώς Τνοναβο, "Οστροβο, Σμόκοβο της Θεσσα-
λίας, *Αράχωβα πλησίον τών Δελφών καΐ είς
διάφορα μέρη της Πελοποννήσου, Ζαγόρα
(παρά τό^ Ελικώνα), Βέρζοβα της Αρκαδίας,
/όρτσα της Λακωνίας, Γαρδίτσα της Μεσση-
νίας, Βερβίτοα της "Πλιδος, Αρκαδίας, Λακω-
νίας, Στρέζοβα της Αρκαδίας, καΐ ταύτα τά
ονόματα αποδεικνύουν οφθαλμοφανέστατα, δτι
είς τας επαρχίας, είς τάς οποίας ανήκουν,
έκάΟηντο άλλοτε Σλάβοι. Άλλ' ένφ μέρη τινά
της Πελοποννήσου είναι σκεπασμένα με πυκνόν
δίκτυον σλαβικών τοπονομασιών, είνε περίερ-
γον, δτι η *Αττικη είναι ελευθέρα σχεδόν
σλαβικών ιχνών καΐ τουναντίον συνετηρησε
πολλά ονόματα αρχαίων δήμων της τών
Αθηναίων πολιτείας, καθώς διδάσκουν αί
^ημεριναί τοπονομασίαι Κηφισίας Πεντέλη,
Μαραϋώί'ας, ^Α/ίίπελοκήττί,
*1Ι ωφέλιμος και υπό Ιστορικήν, έθνολο-
γικήν, γλωσσολογικην ε'ποψιν σπουδαιότατη
332
Ο ΕΝ ΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΟΤΠΟΛΕΙ ΕΛΛΗΝΙΚΟΣ ΦΙΛΟΛΟΓΙΚΟΣ ΣΤΛΛΟΓΟΣ
έ$ίτα<7ΐς τών γεωγραφικών της Ελλάδος ονο-
(Λχτων ^ερΐ(/.έν6ΐ άκό(χη τόν έπεζεργαστην' αΐ
παρατηρήσεις δσον του ΡαΙΙηζβΓαΐ/βν καΐ τών
οπαδών του, τόσον τών αντιπάλων του ό(Λθ(ως
στερούνται κριτικής ρ,εθόδου καΐ έχουν πολλά
παράξενα και πλη(Α[Λελη. Ούτως π, χ. πρέπει
να πα^αιτησω|Χ6ν οριστικώς σ•/}(Λερον την δοζα-
σ{αν δτι τό 6νο(/.α Μορέας είναι σλαβικής κα-
ταγωγής* ό σεβαστός (Λου φίλος κ. Χατζιδάκις
έδειξε πειστικώτατα, δτι τό ενθ(^.α είνε γνη-
σίως έλληνικόν. ΚαΙ άλλο λάθος ητοό'τι διηρ-
(Ληνεύθησαν σλαβικά τοιαύτα ονόρ,ατα, άτινα
είναι αλβανικά. Πρώτον έργον θα ητο να εξε-
τάσω (Λεν δλα τα γεωγραφικά ονό(Λατα κατά
την έτυ(Λθλογίαν των και έπειτα νά σ/εδιά-
σω;Λεν γεωγραφικών πίνακα, ό όποιος παρι-
στάνει εις εικόνα τό άποτέλεσ[Λα της εξετά-
σεως εκείνης* τότε |ΛΟνον θα ημεθα εις θε'σιν
νά λάβωρ,εν σαφή ίδέαν περί της άλλοτε
εθνογραφικής καταστάσεως τών ελληνικών
χωρών. Τότε θα έ(Λανθάνθ[Λεν πρό πάντων, ε!ς
ποία {λέρη Σλάβοι δεν κατωκησαν ποτέ, που
έμειναν αμιγείς οι Έλληνες. "Οτι αΐ πόλεις^
πάντοτε ήσαν έδρα ι του ελληνικού στοιχείου,
εϊπαμεν ανωτέρω. ΚαΙ συμφωνεί είς τούτο,
δτι τα αρχαία ονόματα, ωσάν Κόρινθος, Ναν-
πλιον, Πάτρα, Λεβαδειά, Θήβα, Φέροαλα
(της Θεσσαλίας) άντεστάθησαν είς τάς σλαβι-
κάς θύελλας. Πλην δμως δχι μόνον είς τάς
πόλεις, άλλα και είς τάς έξοχάς διετηρηθησαν
Έλληνες* ή ΆργολΙς λ. χ. διά την σπανιό-
τητα σλαβικών ονοματοθεσιών φαίνεται νά
εμεινεν άψαυστος σχεδόν Σλάβων* η Κυνουρία
εμεινεν ελληνική είς τά μέσα μέρη, καθώς μαν-
θάνομεν έκ της υπάρξεως της παράξενου τών
Τσακώνων φυλής* τό ιδίωμα αυτών, 'τό οποίον
είναι έλληνικώτατον, δηλαδή άπόγονον της
αρχαίας λακωνικής διαλέκτου, κχΐ αί τοπο-
νομασίαι, τάς όποιας έξήτασα πρό ολίγων
ετών^, βεβαιώνουν ότι σλαβικά Ιχνη η λεί-
πουν η είναι ολίγιστα από *Αγίου ^Ανδρέα εως
είς Μονεμβασίαν. Έπειτα και οι κάτοικοι
της μεσηρ.βρινης Μάνης έχουν τό δίκαιον νά
καυχώνται διά την καΟαράν έλληνικην κατα-
γωγήν των.
Λοιπόν, αν ούτε της Πελοποννήσου ή κατά-
στασις — είς την οποίαν βασίζεται ή ύπόΟεσις
του ΡαΙΙηΐ6Γαί/β7' — δεν επιτρέπει νά συμπε-
1. "Ιδ£ Ιηάο^βΓίη. ΡοΓδοΗ. IV, 195 έπ. και Νεολό-
γον Έβδομαδιαίαν Έπιθεώρησιν 1895, σ. 755—759.
703-765, 794-795, 803-804.
ράνωμεν δτι εξωλοθρεύθη καθόλου τό έλληνι-
κόν στοιχείον, τότε πολύ ολιγώτερον έμ;:ο-
ρουμεν νά είπωμεν τό ίδιον ώς προς τας αλλάς
της Ελλάδος χώρας* εκτενείς τόποι, οίτινε;
ήσαν οίκητηρια του ελληνισμού άπ' αρχαιο-
τάτων χρόνων, διετηρησαν τόν έλληνικόν
πληΟυσμόν πάντοτε* τό Αίγαίον Πέλαγος, η
Μικρά Ασία, ή Κύπρος δεν ειχον μέρος της
σλαβ ικης πλη μμύ ρ ας .
Ή ταχεία σύνοψις αύτη της ανθρωπο-
γεωγραφίας τών ελληνικών χωρών άρχεί νά
δείξγ), δτι ό ΡαΙΙηΐβΥα]/βν άπεπλανηθη μα-
κράν άπό της αληθείας* αί προϋποθέσεις του —
έςόντωσις της ελληνικής φυλής, ολόκληρος
έκσλάβισις τών ελληνικών χωρών — είναι
πλημμελείς• πλημμελές καΐ τό συμπέρασμα
δτι ούτε ρ αν ι ς ελληνικού αίματος ρέει είς τάς
φλέβας του 'Ρωμίου. *Αφ* ετέρου βεβαίως
κανείς δεν θα άμφισβη^ΛσΥ), δτι είς την Πελο-
πόννησον καΐ είς άλλα μέρη τής Στέρεας
Ελλάδος φυσική μίξις ελληνικού καΐ σλαβι-
κού αίματος έλαβε χώραν. *Αν ό αξιόλογος
ιστορικός κ. Σά^α(ζ ισχυρίζεται, δτι Σλάβοι
δεν έγκατεστάΟησαν ποτέ είς την Ελλάδα,
τούτο δέν είναι άλλο παρά ιδιοτροπία τις και
σόφισμα. Δηλονότι ό κ. Σάθας υποθέτει, δτι
οΐ υπό τών Βυζαντινών σ'-τ/γραφέων ονομα-
ζόμενοι Σλάβοι ήσαν Αλβανοί. Δεν ηξεύρω,
αν ηύρεν οπαδούς αύτη ή δοξασία. Αντιφά-
σκει λ. χ. καΐ ή ύπαρξις σλαβικών τοπωνυμιών
εντός τής Ελλάδος. Άλλ' ας ύποθέσωμεν έττΐ
στιγμήν, δτι ό ισχυρισμός έχει ορθώς* τι θζ
έχρησίμευεν είς τους Έλληνας ώς προς τ6
περί εθνικότητος ζήτημα, τί διαφορά θα ητο,
αν έξηλβανίσθησαν η έξεσλαβίσθησαν; Έπειδη
οι Αλβανοί είναι απόγονοι τών αρχαίων Ιλ-
λυριών, και αύτοι κατά τάς του (τ. Μβΐ/βΤ
και άλλων έρευνας, δεν είναι πλέον συγγενιΐς
είς τους Έλληνας, η π. χ. οί Ιταλοί, Σλά-
βοι, Γερμανοί.
Βεβαίως και οί Αλβανοί ελαβον μέρος είς
την φυσικην μεταμόρφωσιν τής ελληνικής φυ-
λής. Κατά τόν ΙΓ' και ΙΔ' αιώνα ^ Αλβανοί
χριστιανικής θριησκείας μετενάστευσαν ώς
γεωργοί καΐ ποιμένες είς την Ελλάδα και
κχτοικίσθησαν είς την Βοιωτίαν, την 'Λτ-
τικην και την Πελοπόννησον (πρό πάντων Είς
τάς άνατολικάς επαρχίας και είς την Άρκα-
δίαν). Ό κ. ΑΙ/νβά ΡΙιιΙιρρβοη, ό οποίος
1. Πρβλ. τίλευταίον -Στ. Λάμπρον είς την έπιτη-
ρίδχ του Παρνασσού, Ι (1896), σ. 156 έπ.
ΠΕΡΙ ΤΗΣ ΚΑΤΑΓΩΓΗΣ ΤΟΝ ΣΗΜΕΡΙΝΩΝ ΕΛΛΗΝΩΝ
333
ΙαΛίτησί την στατιστικην των του βασιλείου
Έλλάίος Άλβχνών*, ύττολογίζεται, δτι ό
αριθμός των της Πελοποννήσου *Αλβανών ητο
κατά την έπο/ην της (/.εγαλυτίρας εκτάσεως
των χατα 200000 ψυ/άς, επάνω κάτω τ6
ηΐΛίσυ του τότε πληθυσ^Λου" ό ση(^Λρινός άριθ-
ιώς αυτών δεν υπερβαίνει τας 90000 απέν-
αντι συνόλου πληθυσ(Χθυ 730000 κατοίκων.
Ειδο;^αν δτι Σλάβοι και Αλβανοί είναι τα δύο
στοιχεία, τα οποία προσεκολληθησαν εις τόν
πληθ^^σ|ΛΟν του αρχαίου ελληνικού κόσρ.ου* ει-
δοιαν καΐ τό άλλο, δτι εκτενή {Λε'ρη των ελ-
ληνικών χωρών ε(Λειναν άνίπαφα εκείνων /Αλ-
λοι ζένοι, οΐτινες κατά την φοράν τών αιώνων
ηλθον ε{ς τό της Ελλάδος έδαφος, δεν ελαβον
επιρροην είς την εθνότητα καΐ έθνογραφικην
σύνθεσιν τών Ελλήνων ούτε οι 'ΡωίΑαΐοι και
οί Γότβοι. ούτε οίΦράγκοι^ Τούρκοι, Εβραίοι,
Γύφτοι. Περί βχθείας (Λίζεως τούτων καΐ τών
Ελλήνων δεν είναι λόγος, ή διότι εκείνοι ήσαν
όλγάριβαοι ή διότι ήσαν ς8χωρισ(Λένοι από
τους Έλληνας δια πολιτικάς και θργ,σκευ-
τικας αιτίας.
Προκύπτει λοιπόν εκ της εθνογραφικής
χχταστάσεως της Ελλάδος, δτι οί σηι^.ερινοί
κάτοικοι δέν είναι, εννοείται, υπό άνθρωπολο-
γικήν ϊποψιν ομογενής και άυ.ιγης φυλή
χζθαρας ελληνικής καταγωγής, άλλα προκύ-
ττα και τό δεύτερον, δτι οί σημερινοί 'Έλλη-
>£ς δίν είναι νε'ον έθνος καΐ νέα φυλή, καθώς
ίτ/υρίσθη ό ΡαΙΙτηβΓαί^βν άπ' εναντίας τό
ΓΓ/ώριον στοιχείον ήτο τόσον δυνατόν καΐ
ίτ/υρόν, ώστε άπερρόφησε τους ζένους παρεισ-
ίχτο'^ς, τους έπεχάραςε τήν σφραγίδα του
χχΐ τους ίκαμεν "Ελληνας.
Πρόκειται τώρα να προσδιορίσωμεν τήν
ιίνΕκήν ίδιοφυίαν της μίςιω; εκείνης, δια να
[ΐίίωμεν τάς αληθείς σχέσεις μ.εταζύ τών
χ:/αίων κ,αι σημερινών Ελλήνων* πρέπει νά
1;ετάσωμεν τό ζήτημα, ε(ς πόσον βαθμόν οι
;ίνοι επέδρασαν εις τήν έλληνικήν Ιδιότητα
νχό φ•>σιχήν καΐ ψυχικήν εποψιν.
Ίί επιστήμη της φυσικνίς ανθρωπολογίας
ϊρώτον πρέπει νά προσκληθη ν' άπαντήτ/) ε {ς
τό ζήτημα τούτο. 'Αρ* είναι εις θέσιν νά υπο-
οιλΐ5 θ»τικήν ύλην δια τήν κρίσιν του προ-
ε^ήαχτος; 'Π ανθρωπολογική στατιστική,
•ρυπαντών ή κρανιομ,ετρία, σήμερον δεν ^αί-
I. Ί^ι Ρ6(6ηηαη)ΐ3 ΜίΙΙβϋυηβ^οη, 1800, σ.33 ίπ.
«ΙΖίϋδοΗΓ. (1. ΟβββΙΙβοΗΗΛ Γ. Επάΐί. ίη Βοπϋη, XXV
11890), 1. 40-2 έπ.
ρει πλέον τήν έκτίμησιν,ήστινος άλλοτε ήζιώ-
θησαν τα περί Ιστορικών καΐ εθνογραφικών
προβλημάτων συμπεράσματα της* πολλάκις
αυτή ή επιστήμη, στηριζομένη έπΙ τών στα-
τιστικών της πινάκων, ύπερεπήδη^ιε μΐ τολμη-
ρόν πήδημα τάς σκέψεις καΐ αμφιβολίας τγϊς
ιστορικής ερεύνης. Έν τούτοις δίν επιτρέπεται
νά παραλείψωμ,εν τα αποτελέσματα τ^ίς επι-
στήμης εκείνης, δταν πρόκειται περί μίζεως φυ-
λών μαρτυρουμένης δΓ Ιστορικών τεκμηρίων.
Οί αρχαίοι "Έλληνες ήσαν κατά τήν κοινήν
(άλλ'δχι άναμφισβήτητον)γνώμην τών ανθρω-
πολόγων «μεσοκέφαλοι», καθώς δεικνύουν με-
τρήσεις άρ/αίων κρανίων καΐ ή έζέτασις
άρ*/αίων ανδριάντων, τ. ί. ήσαν ούτε φανεροί
δολιχοκέ^αλοι ούτε βραχυκέφαλοι* ή κατά
μέσον δρον σ/έσις του πλάτους καΐ του μήκους
του κρανίου ητο 77 : 100 κατά τους τεχνικούς
της ανθρωπολογίας δρους. Ός πρόζ τους
σημερινούς *Έλληνας, ή σχέσις αυτή ήλλαζεν
ολίγον, δηλαδή είναι 80: 100, δπερ είναι ό
κάτωδρος της βραχυκεφαλίας. Μεταξύ αριθμού
τίνος αρχαίων κρανίων, τα οποία έμέτρησεν ό
ΒΐΐάθΙ( ΥίνοΗοΐν^, αριθμούνται:
δολι/οκέφαλοι, μ.εσοκέφαλοι, βρα/υκέφαλοι
28 ο/ο 52 ο/ο 20 ο/ο
Όσον δια τους σ•/)μερινούς Έλληνας, ό
Ηαηΐίβ^ υπολογίζει (4κ 112 κρανίων)
15ο/ο 310/0 540/,
Έζ ά).λων 76 κρανίων ' ύπελόγισα έγώ :
17 ο/ο . 33 «/ο δΟο/ο
Άπ' εναντίας οΐ Σλάβοι είναι φανερώς βρα-
/υκέφαλοι* τό μέτρον τών κρανίων είναι μετα-
ξύ 81 ,6 : 100 διά τους Σέρβους καΐ85,1: 100
διά τους Κροάτας. *Η μί £λλας λέξεις, ευρί-
σκονται κατά μέσον δρον (κατά τόν Βαηΐίβ)
δολιχοκέφαλοι, μ,εσοκέφαλοι, βραχυ)ςέφαλοι
3 «/ο 25% 72%
Ότι οί "Έλληνες εσλαβώθησαν, δτι «ούτε
ρανίς ελληνικού αίματος* ρέει ε (ς τάς φλέ-
βας τών σημερινών Ελλήνων, δέν αποδει-
κνύουν διόλου οί αριθμοί αυτοί* τό πολύ
επιτρέπουν νά συμπεράνωμεν, δτι εγεινεν έπί-
μιξις βρα/υκεφάλων τινών Σλάβων.
1. *Ίδι ΑΙΙ-ϋΐκΙ ηβυ^πβοΐι. δοΗδάβΙ δίίζυη^δΐ).
ϋ. ΒοΗ. ΑΚαά. 1803, 677 έπ.
2. ΠοΓ ΜβηδοΙι, 11,204.
3. *Ίδ6 Αίλτίον τΨ^ς Ιιτοριχής κιΐ ίθνολογιχϊίς Εται-
ρείας της Ελλάδος, Ι, 366 έ".
334
ο ΕΝ ΚΩΝΣΤΛΝΤΙΝΟΤΠΟΛΕΙ ΕΛΛΗΝΙΚΟΣ ΦΙΛΟΛΟΓΙΚΟΣ ΣΥΛΛΟΓΟΣ
Άλλ' άχριβδστέρχ έρευνα δεν αναγκάζει
7)|Λάς ούτε να συ[Απεράν,ω;χεν τούτο* καΐ τφόντι
Γάλλοι καΐ Γερ(Λανοι ανθρωπολόγοι^ άττο'-
κρούουν εκείνο τό συ^Λχε'ραταα, επειδή η β?α-
χυκεφαλία δεν ευρίσκεται κατ' εξοχήν ει; τάς
άλλοτε υπό Σλάβων πλη(Λ{;.υρΐ'7(Λενας επαρ-
χίας της Ελλάδος, άλλ' είς τόπους δπου δεν
είναι πολύς λόγος περί σλαβικών εποικήσεων,
δπως λ. χ. εις την Έπτάνησον και κατ' ιδίαν
ιίς τα περίχωρα της Κερασούντος της Μικράς
Ασίας 2, ένφ τανάπαλιν φανερά δολιχοκεφα-
λία παρετηρήθη ε!ς την Θεσσαλίαν, ή οποία
επαΟε σλαβικήν έπιρροήν κατ' ίσχυρόν βαθ(;.όν.
Φαίνεται λοιπόν ότι εις την Ελλάδα ή (Λίζις
^(/.ε του; βραχυκεφάλους * Αλβανούς, ε(ς την
Μικράν *Λσίαν ή ρ,ΐξις (;.έ τους αύτόχθονας
προυκάλεσε την αύςησιν των βραχυκεφάλων
Ελλήνων. *Έλλην ανθρωπολόγος^ παρετή-
ρησεν, δτι είς τάς άλβανικάς της Ελλάδος
επαρχίας ή βραχυκεφαλία είναι συχνότερα ή
άλλου. ΚαΙ προς τούτοις πρε'πει να λάβω[Αεν
ύπ' δψιν, δτι τα κρανία προϊστορικτίς εποχής,
άτινα εύρε'θησαν είς τό της Ελλάδος έδαφος,
είναι βραχυκίφαλα, δτι λοιπόν οί βραχυκε'φα-
λοι της σή[Αερον δυνατόν να έχουν την αρχήν
των είς προσλαβικήν έποχήν.
Ούτως λοιπόν οί οπαδοί του ΡαΙΙϊΥΙβταί/βν
δεν ή[Λποροΰν να έπικαλώνται την βοήθίίαν
τη; ανθρωπολογίας. Φαίνεται (Λάλλον, δτι
οΐ Σλάβοι δεν κατέλιπον ση;Λαντικά ίχνη υπό
άνΟρωπολογικήν εποψιν" τούτο είναι περί-
εργον, άλλ' εξηγείται Γσως με τ/ιν ύπόθεσιν,
δτι κατά την ρ,ίςιν των Ελλήνων καΐ Σλάβων
«φυσική εκλογή» («ηαΙϋΓΐίοΙίβ Ααδίβδβ
ή δβίβοΐίοη» κατάτόν Ζ>αΓί(η*η) εγεινεν ού-
τως, ώστε είς τόν «αγώνα της υπάρξεως»
(«ΚαίΠρίαΓηδ ϋαδβίη») περισσοτέραν ζω-
τικήν δύνα(Αΐν είχον εκείνα τα άτορ.α, τα
οποία ήσαν προικισίζ-ένα ^\ τάς φυσικας ιδιό-
τητας του εντοπίου, τ. ε. ελληνικού στοι-
χείου*. Όταν περιηγητής τις ένόρ-ΐσεν ότι
ηύρε σλαβικάς φυσιογνωι/.ίας είς τήν Θεσσα-
1. Ίδε Βυΐΐ. όβ Ια δοοίόΐό (Ι'ΛηΙΙίΓοροΙ. VII, 058
έπ., ΏίοΙΌηΙαϋΗ Λ^οΙΚοΓΚυηάο ()8ΐθϋΓυ[>38, 1,142 έπ.
('Άλλ(ι>ς Ζ(ώονοιυΜ εν «Ιλ Οτίΐπίΐο Επονοίορόάίο»
XIX (1893), 282 έ;:.).
^2. "Ιδί Νεόψντον 1ν ΛηΙΙίΓοροΙοίΐΓίο, II, (1891) 251π.
3. Ό χ. Κλών Στέφανος Ι.ίΐ Οπ'ΟΡ ίΐυ |>οίηΙ (Ιο
νυο ηη^οΓοΙ, Θΐ1ιηυ1ο{2[^ί(]ΐιο κτλ. Ρ^χΙνηίΙ (Ια ΌίοΙίοη-
ηαΐΓβ βηογοίορ. (1ο3 δοίοηοβ» ιηβάίοαΙοΗ (ΡΗπ'δ,
188^) σ. 432 Ι'.
4. Αναφέρω ζΖιά τάς ίδέας του Λανου 1θ(/Ν/ίθΓ,
λίαν^, ίσως επαθεν αυταπάτη ν τήν προσοχών
των περιηγητών επισύρουν περισσότερον οί
υψηλοί και ξανθοί 'Λλβανοι ή άτο(ΛΧ ]ά
ση(Λΐτικούς χαρακτήρας, τύποι, οϊτινες δέν
είναι σπάνιοι. Άο* έτε'ρου ό ελληνικός ή κλα-
σικός λεγό[Λενος τύπος παρετηρήθη υπό πολ-
λών περιηγητών είς διάφορα (/.έρη της Ελλά-
δος, πρό πάντων είς τάς νήσους του Αίγαίου
καΐ είς τήν Μικράν Άσίαν. Άλλα ας αη
λησ(Λθνήσω[Λεν δύο άνθρωπολογικάς παραττ-
ρήτεις, τάς οποίας άνέφερόν τίνες ως θετιχχ
τεκρ.ήρια της φυσικής των σημερινών Ελλή-
νων έθνότητος. Οι ρ.εν είπαν δτι ή τών Ελ-
λήνων στασιμότης ως προς τα θρΥισκευτι/.ι
καΐ ή ευκολία των ως προς τήν έκμάθησ:ν
ςένων γλωσσών δεικνύουν συγγένειάν τίνα
(/.ε τους Τώσσους, οί δέ παρετήρησαν δτι τ;
τών Ελλήνων όλιγοτοκία(τ. ε. ό σχετικώς μι-
κρός αριθμός τοκετών) είναι αντίθετος είς την
τών Σλάβων πολυτοκίαν και αποκρούει εθνι-
κήν συγγένειαν. Έγώ δεν νομ,ίζω σπουδαίαν
ούτε τήν μ,ίαν ούτε τήν άλλην παρατήρησιν,
διότι δεν εινάι τόσον χαρακτηριστικά να υπο-
στηρίζουν συμπεράσμ.ατα περί τήν εθνογρα-
φική ν σύνθεσιν φυλής τίνος.
Άλλ' αν και ήθε'λομ-εν να ύποχωρήσωμεν
είς τους περί τόν ΡαΙΙ^Πβναΐ/βΤ, δτι ή ελλη-
νική φυλή έπαθε σφοδράν έπίμιςιν ζένου αί-
μ,ατος, τούτο δεν θα ήτο πολύ σπουδαϊον δά
τό της εθνικότητος ζήτημα. Ή τών Γερμανών
ομοφυλία λ. χ. δίν έςαρτάται άπό δολιχο-
κεφαλίας ή βραχυκεφαλίας, άπό χρώρ,ατος
τριχών και ομοίων, οί κάτοικοι της νοτίας καΐ
της βορειοανατολικής Γερμανίας είναι Γερμα-
νοί, αν. και είναι διάφοροι υπό φυσικήν εποψιν,
αν και είναι μιγμένοι με Κέλτας ή Σλάβους —
καΐ δχι άλλως πρε'πει νά κρίνεται τό πε:1
ελληνικής έθνότητος ζήτημα, δηλαδή ύπο
τήν εποψιν, ότι δ/ι φυσικοί, άλλα ψυχαοί
χαρακτήρες — ή γλώσσα, αϊ ΙθνικαΙ ίδεαι, τα
ήθη καΐ έθιμα καΐ ολα τα ιδανικά πλεονεχΓ/;-
ματα έθνους — σημ.αίνουν τήν ίδίαν εθνουζ,
έθνότητος (ΝαΙίοηαΗίαΙ). ΚαΙ υπό ταύτην
τήν εποψιν δεν εΟρίσκομεν τίποτε σλαβι/.όν είς
τ/;νΈ/.λάδα ή τουλάχιστον τόσον μικρά άπο-
μ.εινάρια σλ.αβική; επιρροής, ώστε χρειαζόμεΟα,
ούτως ειπείν, φακόν νά έζιχνιάσωμ.εν εκείνα.
πιρί ου Γοε Ληζ(*ί8:(^Γ Γϋι* ίικίοβ^. δρΓΠοΙι υικΙ-ΛΙΙοΓ-
ΙαιηβΚϋΐκΙο III (181)3), 111—124.
1. Βαι^Πι ΒοΓίίηοΓ ΖβίΙδοΙίΓ. Γ. 3Ι1^. ΕρίίΙίϋπΗο,
XVI (18(ϋ], νϊ\ίΓ..
■IV .11
ΠΕΡΙ ΤΠΣ ΚΑΤΑΓΩΓΗΣ ΤΩΝ ΣΗΜΕΡΙΝΩΝ ΕΛΑΗΝΩΝ
335
Πρώτον 6ΐναι άςιον Παρατηρήσεως, δτι δεν
ύ::άρχουν τεκίΛηρια δτι δύναται οίκογε'νειαι
<7λιβίκης καταγω-^'ης έαόρφωσαν τα ^ό^ίΚιχ
νεοελληνικής αριστοκρατίας^, ενώ πολλαΐ εύ-
γηΐς χ. χ. της Επτανήσου ανάγουν την
άρ/ήν των εις Βένετους άρχοντας ευγενείς
(Ν()1)ίΙί).
Τό σπουδαίο τερον καΐ χαρακτηριστικώτερον
•^-Νώρισίλα έθνους τινός είναι ή γλώσσα.. Οί ϊδιοι
εθνολόγοι, οϊτινες βεβαιώνουν μέ αύταρκες
α4ΐΙίΐ(χ.χ, δτι τό γνώρισ|Λα τοΰτο δεν έχει
[ϋγάλην άζίαν ύττό έθνολογικήν εποψιν, έπω-
οελοίνται αύτοΰ, δταν πρόκειται να γείνουν
έβνογραφικαι διαιρέσεις καΐ υττοδιαιρέσ^ς.
Οΰτως και ή γλώσσα τών σηριερινών Ελλήνων
είναι πολύτΐ(Λθν (Ανη^χεΐον της καταγωγής των*
τ, νεοελληνική (δηλαδή ή δη|Λώδης) γλώσσα
Χεν είναι ή αρχαία, είναι δριως γνήσιον τε'-
χνον, φυσική έζέλιζις της αρχαίας [Αητρός.
Όλαε αΐ άπόττειραι λογίων τινών να άνεύρουν
Εις τήν νεοελληνικήν γρα(Χ(Λατικήν (τ. ϊ. εις
τό σ'^στηίΛα τών φθόγγων, τής κλίσεως καΐ
σ'^ντάξεως) ζέντ^ν έπιρροήν, είτε σλαβικήν είτε
άλβανικήν είτε τών νεολατίνων γλωσσών,
ένιυάγΓ,σαν οίκτρα — καΐ ανάγκη νά έναυά-
γτ,σαν, διότι δσα εκείνοι ένό(Λΐζον ξε'να καΐ
νεοφανή, έβλάστησαν εκ τών σπερ(Λάτων, τα
Ι όποια εσζειρεν ή ελληνική γλώσσα τής ττροαλ-
I δανικής και προσλαβικής ή καΐ προλατινι-
I χη; (/ιάλιστα εποχής. Έττειδή, δσον άφορα ε(ς
τηνείςτό λεξικόν ιίσαγωγήν ξενισ(Λών, τούτο
ϊ'εν μεταβάλλει περισσότερον τον ίδιαίτε-
ρον χαρακτήρα γλώσσης καΐ ίθνους ή ή εισα-
γωγή ςένων έρ,πορευριάτων, π. χ. του καφέ,
τοΟ τείου, τής πατάτας, του καπνού. Ή
Γ^γλική ε[Λεινε γερ^χανική (τευτονική) γλώσσα,
ίν και έπλη{Λ[λυρίσθη υπό γαλλικών ξενΐ7(χών•
ιάααία τών ευρωπαϊκών γλωσσών δέν ή[Λπόρει
δ''τ£ έ(Λπορεί νά έκκλείση τήν έπιρροήν ζένων
γλωσσών από τό λεζικόν της. Ούτως λοιπόν
ίδνιι λέξεις πολυάριθ(Λθΐ είσεχώρησαν καΐ ε{ς
την {Λεσαιωνικήν καΐ είς τήν νεωτέραν έλλη-
νιχην καΐ έπολιτογραφήθησαν. Πρώτον ή
Ρώρ, είσήγαγ*ν είς τήν γλώσσαν τών Βυζαν-
τινών λέξεις του δη;αοσίου βίου καΐ τής δη|Λ0-
τ,ις φ^γκοινωνίας' έπειτα οι Φράγκοι κατα-
ϊττ,ταί, και πρό πάντων οΐ θαλασσοπόροι
Βενετοί, {Λετεκό(Αΐσαν πολλάς φράσεις του ναυ-
ταοίί καΐ του έ(χπορίου, καΐ τέλος πάντων
4 οίΤοΟρκοι επλούτισαν τό έλληνικόν λεξικόν (χέ
Ι. *Ιδε (^^^^^^Ο^ΟVϊΗ^^, 1,150.
πολλας λέξεις του καθη[Λερινου βίου — καθώς
είς τόν κατάλογον τών φαγητών και τών
υβριστικών λέξεων. Άλλα που (^.ένουν οί σλα-
βικοί ξενισ[Λθί; Ιίερίεργον πράγρ-α* οί Σλάβοι,
οΐ οποίοι, κατά τόν ΡαΙΙΐΎΙΘΤαί^βν, κατεβρό-
χθισαν τους "Ελληνας, κατέλιπον (κατά σύγ-
κρισιν προς τους άλλους λαούς) τόσον ολίγας
λέξεις, ώστε κατά τήν ύπαρξιν αυτών κανείς
δέν ήθελε νά έ{Λπ£σν) είς τ•/;ν ίδέαν, δτι άλλοτε
Σλάβοι και 'Έλληνες εΤχον (χεταξύ των στενάς
σχέσεις. Ό κ. ΟηβΙαν Μβίΐβΐ', ό διαπρεπέ-
στερος γνώστης τών του Αψου γλωσσών,
συνέλεξε τους σλαβισ(Αθύς της ελληνικής^ και
ηύρε (ΛΟνον 273 τόν άριθ(ΛΟν' καΐ διά νά (/.ή
ύπερτι»/.ηθν) ή αξία του άριθ(Λθΰ τούτου,
προσθέτω, δτι ριεταξύ εκείνων αΐ έπαρχίαι
Θεσσαλία, Έπειρος, Μακεδονία καΐ Θράκη,
δπου είναι γειτονική συγκοινωνία Σλάβων και
Ελλήνων, παρέχουν τόσον σπουδαίον ποσόν,
ώστε αί λέξεις κοινοτέρας χρήσεως δεν υπερ-
βαίνουν τάς66, — αριθμός, ό όποιος δέν έρχεται
είς λογαριασ{ΑΟν καΐ δέν λα[;.βάνεται ύπ' δψιν
απέναντι τών πολυαρίθ(Λων λατινικών, Ιταλικών
και τουρκικών λέξεων. ΚαΙ προς τούτοις, δταν
σκεφθώ(Λεν, δτι [Λέρος τών σλαβικών λέξεων δέν
είσχώρησεν άπ* ευθείας είς τήν έλληνικήν
γλώσσαν άλλα διά (Αεσιτείας τής τουρκικής
γλώσσης, βλέπθ[Λεν, δτι δέν άπθ(Λένει τίποτε
τής φανταστικής ίδέας ((σλάβο- ελληνικού συμ-
(Λίκτου ίδιώ(Λατος»,τό οποίον πρό ολίγου έφαν-
τάσθη νά τό ήκουσεν είς τήν ΙΙελοπόννησον
περιηγη^/)ς τις, καΐ δέν έβράδυνε νά άναγ-
γείλγ) τήν άνακάλυψίν του είς άρθρον τής
ΡΓαηΙίίυΓίβΓ ΖβίΙαη^ του 1897 — πλην
δ[Λως χωρίς νά ΐλάς παραδώστ) ούτε [λίαν λέξιν
του περιέργου (οιώ(Λατος εκείνου. Ό άριθ[ΛΟς
τών σλαβικών λέξεων δέν ήτο (Μεγαλύτερος
κατά τόν (Λέσον αίώνα' τό Χρονικόν του Μορέα
(τής ΙΑ' έκατονταετηρίδος), τό οποίον εινα:
γρα(Λ[Λένον είς δη(Λθτικωτάτην γλώσσαν, έ[Λ-
περιέχει βεβαίως πολλάς γαλλικάς καΐ ίταλι-
κάς λέξεις, αλλά, καθ'δσον (/.ου φαίνεται, ούτε
(χίαν σλαβικήν λέξιν, άν καΐ τότε άκό[Λη
Σλάβοι (λή έξηλληνισίλένοι ύπήρχον είς τήν
ΙΙελοπόννησον^. Οί Σλάβοι — όπως ο! Αλβα-
νοί, τών οποίων ή επιρροή είναι ό{Λθίως άσή-
(Λαντος* — έδέχθησαν πολύ περισσότερα άπό
1 . Νβϋβ^πβοΐιίδοΐιο δΐϋάίβη, II (Ιν δϋζϋηβρδΒβποΙιΙβ
(1. \νΊβηοΓ ΛΙ\»ά6ΐηί6, το(χ. 130. 1894).
2. "Ιδί Οκο[ΐθΓονίη8,1, 153 έπ.
3. *Ίδε υ. Μΐ'ΐββν Νβϋβ^ΓίθοΙι. δ(α(1., ΙΓ.
336
ο ΕΝ ΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΟΤΠΟΛΕΙ ΕΛΛΗΝΙΚΟΣ ΦΙΛΟΛΟΠΚΟΣ ΣΤΛΛΟΓΟΣ
τών Ελλήνων η έδωκαν* (λ^ άλλας λέξεις,
ταΟτα τα έθνη, τα ότ^οϊα εΤχον τας στενωτέ-
ρας φυσικας σ/έσεις προς τους "Ελληνας, δέν
ήσαν είς θε'σιν να παραλλάξουν την έθνό^Λ<τα
και τόν πολιτισριόν της ελληνικής φυλής.
Ή συντήρησις της ελληνικής Ιδιότητος δεν
καταφαίνεται (Λονον εις την γλώισαν, άλλα εις
δλα, δσα συίΛπεριλαμβάνονται υπό την φράσιν
«βίος του λάου», δηλαδή ε{ς τας ίδε'ας, τα
ηθη και εθιρια, τας δεισιδαιίΛΟνιας του λάου*
η αρχαία έθνότης δέν κατεστράφη ούτε υπό
τοϋ χριστιανισ[Λθυ ούτε υπό άλλων συ(Λβάντων,
άλλα άνεπτύσσετο κατά τους νό(Λθυς φυσικής
άνελίζεως και ζγί άκόρ,η εις την νεοελληνικην
εθνότητα, πολλάκις βεβαίως υπό την σκέπην
εκκλησιαστικών τύπων. 01 αρχαίοι θεοί, είναι
αληθές, άπεδιώχθησαν, άλλ' αΐ άρχαΐαι ίδί'αι
πιρί του Διός καΐ άλλων θεών ζουν εις τας
τουάπλοΟ λάου γνώ|Λας περί θεού καΐ * Αγίων.
Περίφημοι είναι οι στί/οι του Ό[Αη?ου (Α
528 έπ.):
χνανέυσιν νί όφ^νσι νεΰσε ΚρονΙων,
άμβρόαιαι δ' &ρα χαΐται επερρώααντο ^ναχτος
κράτος απ άύανάτοίο, μέγαν δ' ΙΙέλιξεν^Όλνμτΐον.
ΚαΙ ση(χερον οΐ Ζακύνθιοΐ λέγουν, δτι θίός
τινάσσει τάς τρίχας του καΐ τρέ[Αει η γή. Οί
"Αγιοι κατέλαΰον την θέσιν τών αρχαίων θεών,
ό άγιος Νικόλαος την του Ποσειδώνος, ό άγιος
Γεώργιος την του Θησέως, ή Παναγία την
της άειπαρθένου Παλλάδος, ό άγιος Διονύσιος
την του Διονύσου^. ΚαΙ καθώς ο Ι αρχαίοι
έπίστευον, δτι αΐ πηγαί, οί ποτα(Αθί, αΙ λί-
(Λναι, τα δάση και τα δένδρα ψψυχώνονται
υπό Νηρηίδων, Νυ(Λφών, Δρυάδων, ούτως ε(ς
την φαντασίαν του ση(Λερινού λάου ή φύσις
εμψυχώνεται υπό τής τών Νεραίδων ομάδος.
Δαίμονες, δπως αΐ Λάμιας καΐ αϊ Στρίγγλες,
φοβερίζουν τόν δεισιδαίμονα λαόν, καθώς ε {ς
την αρχαιότητα. Ό Χάρων, τ. ε. ό Χάρος
η Χάροντας, ζη ακόμη, αί Μοϊρες μο ι ραίνουν
τό νεογέννητον καΐ κλώθουν τό τής ζωής νήμα
δπως είς τάς άπωτάτας έπογάς του αρχαίου
Ελληνισμού. Οί νεόνυμφοι οδηγούνται ε (ς την
γαμικην οίκίαν, οί νεκροί θάπτονται μέ τε-
λετάς, αϊτινες ήσαν είς χρήσιν πρό δισχιλίων
αιώνων. Οί άρρωστοι, οί οποίοι 'κοιμώνται ε(ς
την έκκλησίαν * Αγίου τινός, δέν ζητούν άλλην
1. Πιρι τούτου πρβλ. τό νοστιμον παρα|χΰΟι είς του
ΗαΗη ΟπβοΙι. α, &1Ι). ΜατοΗβη, II, 76.
ίατρείαν η δτι οί αρχαίοι εκείνοι, οίτινεί
άλλοτε μετέβαινον εις Έπίδαυρον είς προσκύ-
νησιν του Ασκληπιού^. Άλλ' ας άφησωμεν
ταύτα* δέν είναι θέμα μου να εκθέσω τχς
πολυπληθείς σχέσεις μεταξύ τών αρχαίων και
σημερινών δοξασιών του λαού. Αρκούν αί
σημειώσεις μου να αποδείξουν, πόσον άτοπος
είναι ό ισχυρισμός δτι η ελληνική έθνότης έξη-
φανίσθη, ενώ καθ' εκαστον βήμα η νέα Ελλάς
διαδηλοί δτι ζ}] ακόμη ή αρχαία Έίλάς εις
την νέαν, Ώς προς τόν βίον τού ελληνικού
λαού, φαίνεται δτι σλαβικά στοιχεία είναι σπα-
νιώτατα και χωρίς σημασίαν ούτε ή περί τού
Βρυκόλακος δοξασία (ή λέξις ΒρνκόΙακας
είναι σλαβική, πρβλ. τό σερβικόν ΥϋΙνΟάΙδίΙί)
είναι καθαρώς σλαβική, επειδή ε!ς τήν αρχαιό-
τητα δεν λείπουν διόλου άναλογίαι, καθώς
εδειξεν ό κ. Ββνηΐιανά ΒοΗπιίάί είς τό
γνωστόν του βιβλίον Υοΐΐίδίβΐίθη άβΓ Νβα-
^Πθοίίθη. "Οταν δοξασίαι ή έθιμα ή άλλα
τοιαύτα εύρίσκωνται συγχρόνως εις διάφορα
δμορα έθνη, πολλάκις δύσκολον είναι να άποφα-
σίσωμεν,πού είναι ή αρχή ή ή κοιτις τοιούτου
κοινού κτήματος, π. χ. δταν πρόκειται περί κοι-
νών ηθών τού ελληνικού καΐ αλβανικού λαού.
Πλην δμως είς τήν νεοελληνικην λαογραφίαν
πρέπει να μας όδηγήστ) εν γένει ή ιδέα δτι, δπως
ε (ς τήν γλώσσαν, ούτως και είς τα άλλα οΙ
Έλληνες έδωκαν περισσότερον ή ελαβον άπό
τών τού Αϊμου φυλών. Αναφέρω εν σπουδαϊον
παράδειγμα* τό ύποκείρ.ενον τού γνωστού τρα-
γουδιού αό Βρυκόλακας», δηλαδή ό μύθος, ό
οποίος υπό τό όνομα ΙίθΟηΟΓΘΠδα^β είναι γνω-
στός εις τους λαογράφους σλαβικών και άλλων
εθνών, δεν είναι πιθανώς σλαβικής, άλλα ελ-
ληνικής καταγωγής, καθώς σοφός Βούλγαρος
έδειξε πρό ολίγου ε(ς σπουδαίαν καΐ έπΐ{Λελή
διατριβήν^.
Περί βαθείας λοιπόν καΐ ολοκλήρου εθνο-
γραφικής μ,εταμορφώσεως τής Ελλάδος, κχθώς
νομίζει ό ΡαΙΙηΐβναΐ/βν, σήμερον ουδείς πλέον
λόγος. Οί ^Έλληνες επαθον, είναι αληθές, τήν
έπίμιξιν ξένων, δπως έκαστος λαός, δστις ϊχει
ίστορίαν, άλλα είχον καΐ έχουν τοιαύτην έσω-
τερικήν ζωϊκήν δύναρ.ιν, ώστε ήσαν είς θέσιν
ν' απορροφούν καΐ ν' αφομοιώνουν ξένα στοι-
1. Σ. Σ. Έ. Καββαδία Τό ίιρόν του Άσχληπιου Ιν
Έπιδαύρω χαι ή θ£ραπ»ία τών άφΟενδΙ^ν.
2. "ίδε Ιναη Ό. 8€Ηί8€ίιη}αηον ΒβΓ Ι<€οηοΓ6η8(οίί
ίη (ΙθΓ 1)υΙβ'απ8€Ηθη Υοΐΐίβροβδίθ, ίη<1ο^0Γηι. Ρογ-
δοΐιυη^οη, IV, 412—448.
ΠΕΡΙ ΤΗΣ ΚΑΤΑΓΩΓΗΣ ΤΩΝ ΣΗΜΕΡΙΝΩΝ ΕΛΑΗΝΩΝ
337
'/ύχ 6σχ κχΐ άν «Γναι, χωρίς να αποβάλουν
τόν ίΧιχόν των χαρακτήρα* τουναντίον αύτη
η έχι'ρζις άπετα(χ(6υσ6 νέα; ζωϊχάς δυνάρ.εις
ν.ζ τό (ΐαραινόμενον σώμα της αρχαιότητος
'ΑΤΛ χατέστησδ αυτό πάλ(ν νέον καΐ ζωντανόν.
Οί ση(«ρινοΙ "Έλληνες δεν είναι απόγονοι των
αρχαίων ώταν να ητο κάθε Ρω[Λ2ός απόγονος
αρχαίου Αθηναίου η Σπαρτιάτου η άλλου
χατοίχου τ^ς αρχαίας Έλλάοος, άλλα εις τους
*Ρω{Α2ους ρέει αίμα των αρχαίων Ελλήνων,
ιδώ ολιγώτερον, εκεί περισσότερον, καί, δπερ
ι:να» σπουΧαιότερον, ή σημερινή Ιθνότης είναι
ουσική άνέλιξις του αρχαίου Ελληνισμού,
άνίλιςις χαΐ μεταμόρφωσις,ή οποία ϊγεινε υπό
τήν έπιρροήν δλων τών παραγόντων, οίτινε;
ινιργουν τήν μεταμόρφωσιν κχΐ τών άμιγε-
ίΐτέρων εθνών που λοιπόν υπάρχουν άμιγη έθνη
χχθόσον έχουν Ιστορικόν βίον; *Άτοπον είναι
βεβαίως να ταυτίσωμεν τήν άρχαίαν και νέαν
γλώσσαν, τήν άρχαίαν καΐ νέαν εθνότητα,
χχθως νομίζουν φανατικοί τίνες άρχαιομανείς*
ο χριστιανισμός και ή βυζαντινή αυτοκρατο-
ρία συνετέλεσαν κατά πρώτον είς τήν μετα-
(ΐόρφωσιν του αρχαίου Ελληνισμού κατά βα-
9αόγ πάντη διάφορον καΐ πολύ ύψηλότερον
πχρά οΐ Σλάβοι ή Αλβανοί ή άλλοι βάρβα-
ροι. Δια να γείνη τούτο κατάδηλον αρκεί να
ανημονεύσωμεν τήν (στορίαν του ονόματος
*Ρω/αός», τ. ε. 'ΡωμαΊος' ό ιπί<Π)μος τίτλος
του Βυζαντινού Κράτους επολιτογραφήθη υπό
τοδ λάου καΐ έξώρισε τό δνομα "Ελλψες, τό
όποιον εις τήν φαντασίαν «τ^υ λάου σημαίνει
τους γίγαντας καΐ προγόνους μυθικής εποχής^.
Οί σημερινοί "Ελληνες δεν διαφέρουν τόσον
από τών Βυζαντινών δσον αύτοΙ από τών
αρχαίων Ελλήνων. ΆντΙ πολλών αναφέρω
εις ενδειζιν τούτου εν παράδειγμα* ο ικ.. Κ,
Κνίΐηώαοΐΐβν, πραγματευόμενος περί τών
μεσαιωνικών παροιμιών ^,εδειςεν, δτι ή δημο-
τική τών Βυζαντινών παροιμία είναι συγγενέ-
στατη της νεοελληνικής καΐ έν γένει της τών
ανατολικών λο^ών παροιμίας, άλλα δέν ε/ει
σχέσιν προς τους εκ τής αρχαιότητος παραδι-
δομένας παροιμίας. "Οσον καΐ άν έτρύφησαν
οί φιλολογικοί του Βυζαντίου κύκλοι είς αρ-
χαίας αναμνήσεις, δσον και άν έθεώρησαν οί
εγγράμματοι Βυζαντινοί ως πηγήν καΐ αρχήν
πάσης παιδεύσεως τους θησαυρούς του αρ-
χαίου πνεύματος, — αϊ ίδέαι καΐ τα αισθή-
ματα του λάου (αϊ παροιμίαι είναι γνήσιον
προϊόν τής του λαού ψυχής) έπορεύοντο τους
ιδικούς των δρόρ,ους, άλλ'εν τούτοις καΐ αυ-
τοί ελαβον τήν αρχήν άπό τό κέντρον του αρ-
χαίου Ελληνισμού* καΐ ή α* Ρωμιοσύνη» είναι
γνήσιον τέκνον τής αρχαίας μητρός.
1. Σ. Σ. Έ. Πρβλ.: Β. Α. Μί^$ίαΗίάί8, Βγζ^ηΙ.
ϋβϋΐ8θΙιβ ΒβζίβΙιυη^θη Οΐ)βΓ (Ιίβ . . . Β6(1βυ1υιι@ρ Ό.
λ\^0ΓΐβΓ Έλλην, ' Ρωμαίος, Γραιχός ϊη ΜίΗβΙαΙΙβΓ.
2. "Ιδι δϋζυη^8ΐ)6Γ. ά. 1(. 1)&γβΓ. Αΐι&ά. ά. \νί88•
1893, Π, 1 έπ.
Έλλ. Φιλ. Σύλλογος.
Τόμος ΚΖ' 43
ΑΟΓΟΣ επιμνημόσυνος
ΕΙΣ
ΧΡΗΣΤΑΚΗΝ ΖΩΓΡΑΦΟΝ^
ΜΕΓΑΝ ΕΓΕΡΓΕΤΗΝ ΤΟΓ ΕΑΑΗΝΙΚΟΓ ΦΙΑΟΑΟΠΚΟΓ ΣΓΑΑΟΓΟΓ
υηο
Μ. ΑΥΘΕΝΤΟΠΟΥΛΟΥ
εκφωνηθείς έν τζ αΙθούοΓ) των τελετών κατά τήν ,ΑΤΒ* τακηκί|ν συνεδρίαν της 2 Νοεμβρίου 1898.
Γίγαντα της παρ' "Ελλητιν ιδιωτικής
πρωτοβουλίας καταδέχεται (Λετα ρ-ίκρόν έκ
της ζένης ε {ς τους κόλπους αυτής η βασιλίς
τών πόλεων, ή δέ χλόη του έπιόντος έαρος
θα κάλυψη τό σεπτόν παρ* η(Αϊν [Ανή[Λα αν-
δρός, δστις ζών πλείονα του ενός ήγειρε της
εθνικής αύτου φιλοτιμίας (ΛνηίΑεϊα. Τοιούτον
καΐ ό Ελληνικός Φιλολογικός Σύλλογος ίδρυ(Λα
έτΛεσε χθες [χνηρ,όσυνον ύπίρ του γενναιότα-
του τών ιδρυτών καΐ (χεγίστου τών ευεργετών
αύτου, παρέχεται δ' η(ΛΪν ση[Αερον άφορ(Λη να
ίκπληρώσωρ.εν την τΐ(Λητικην του εγκωΐΛίου
έντολην ίκτΐ(Λώντες γενικώτερον [Λεν τας σ::α-
νίας του (Λεταστάντος άρετάς, Ιδιαιτέρως δέ
την δια τοΟ σωαατείου τούτου δραιιν του
ΧΡΗΠΑΚΗ ΖδΓΡΑΦΟΥ.
Όνθ(Λα, πληρούν πασαν ελληνική ν καρ-
δίαν, δέν χρήζει επαίνων πο(Λπωδών, απέριτ-
τος δ^ τουναντίον καΐ ευλαβής αύτου [/.νεία
εν τελετγ) σε(Λνγί θ' άπετέλει τόν ρ.όνον πρέ-
ποντα χαρακτηρισρ,όν ανδρός αρχαϊκού τό
ήθος καΐ μεγαλουργού την προαίρεσιν. ΟΙ κοι-
νοί τών ανθρώπων εχουσι πολλάκις τό τέρρ,α
θορυβωδέστερον άσημου βίου, τών ο(κείων δέ
φυσική συμπάθεια και τής κοινωνίας έ'ςις
παραδεδομένη αίτιολογουσι καΐ πάνδημους
ίνίοτε παρ*ημΐν κηδείας• άλλ' οΐ συνδέσαν-
τες την βιοτικήν δραστηριότητα προς την
άποκατάστασιν του Γένους άζιουνται τών
κοινών ευλογιών καΐ μακράν του πατρίου εδά-
φους ζώντες καΐ ίν τη ζένη κλείοντες τους
οφθαλμούς.
Έπειδη δέ ή οδύνη έπΙ τη άπωλεία τών
εύαρίθμων πλέον παρ' ημΐν ανδρών, οίτινες
1. Μβτεβλτίθη ίν τισιν δ Ιπιμνημί^συνΛς ούτος λίίγος,
$η[λοσιβυο(Αβνος άλλως η ώς άπηγγέλΟη.
φέρουσιν επαξίως τό επώνυμον Ιονικού ευερ-
γέτου, απολείπεται πολύ του άλγους, δπερ
έμποιει η συναίσθησις του δυςαναπληρώτου
κενού, του καταλειπομενου εκάστοτε δια τής
εκλείψεως καΐ τών τελευταίων τοιούτων, ίπι-
τακτικώς επιβάλλεται ήμίν η κριτική έπι-
σκόπησις του δλου έργου του Χρηστάχη Ζω-
γράφου και τής συναφούς πάντοτε προς τόν
ήμέτερον Σύλλογον εκπληρώσεως του προο-
ρισμού, ον εταζεν έαυτω 6 άοίδιμος άνηρ.
^Ην χρόνος, καθ* δν την ημετέραν Ινταυθα
κοινωνίαν διέπνεεν αύρα φιλομουσίας αγνής,
είχε δΐ ή επιστήμη υπερήφανους καΐ σεμνούς
ιεροφάντας, καΐ τό πενιχρόν του λογίου σπου-
δαστή ρ ιον καθίστατο άπρομελετητως τό κοι-
νόν συνεντευκτήριον τών πλουσίων καΐ τών
πεπαιδευμένων. Την θύραν του πλουσίου δίν
ϊκρουεν ό λόγιος ποτέ, διότι εύρισκεν αυτήν
πάντοτε άνοικτήν δια. τάς κοινας άνάγκας,
συχνότατα δέ ό πλούσιος έκρουε την θύραν του
λογίου διαπυνθανόμενος ποίαν εκ τών χαινου-
σών του Γένους πληγών να επούλωση πρώτην.
ΚαΙ ούτως είχε συναφθη μεταξύ ηγίτιδος
καΐ λογίας τάξεως αλληλεγγύη τις γονιμω-
τάτη ε(ς έργα κοινωφελή, τα φωτεινά δΐ ση-
μεία τής διαβάσεως τοιαύτης συνωρίδος ίκ-
λάμπουσι μέχρις ημών ώς μετέωρα μακαρίου
φωτός έν τζ> ζόφφ τής συγχρόνου παρακμής
καΐ νάρκης. "Ανδρες, άδροτάτην έχοντες παί-
δευσιν, σοφοί δντως καΐ μεγαλοπράγμονες,
ήρμήνευονπρός Κροίσους φλεγόμενους έξ αγά-
πης προς τα γράμματα — καθ' ην ή εποχή
εκείνη άπέδιδεν είς τήν γοήτιδα εκφρασιν λα-
τρείαν — ήρμήνευον τας άληθινας του Γίνους
άνάγκας, καΐ τα ρήματα τών λογίων :ίσαν
θέςφατα δια τους πλουσίους, καΐ ή γνώμη τών
επαϊόντων άπετΛει τό πρόγραμμα τής Χρά-
ΛΟΓΟΣ επιμνημόσυνος ΕΙΣ ΧΡΗΣΤΑΚΗΝ ΖΟΓΡΑΦΟΝ
339
«ως άνΧρών εττΐ φιλοτιριια Γσγ) και τζ) πλούτω
ύχΕρΕχόγτων. Που νυν ή ά{Αΐλλα Ικεινο ή εύ-
γιντ,ς τών όρ.ογενών ύπίρ ίφχρρ,ογης άρχων,
τας ί^τοίας ένεττνέοντο Ικ ττίς {/.ελέτης αυτών
τών ελλείψεων της ημετέρας κοινωνίας ; *Όσοι
αυτών πονουσι ση|Αερον την προς έκφυλισ|Λ6ν
τείνονσαν κατάστασιν της νεότευκτου ηρί.ών
κοινωνίας άριθρ,ουνται έττΐ τών δακτύλων, τη-
ρηταΐ ίέ ούτοι παραδόσεων Ιερών δυςκολεύον-
ται ιΐς την ευρεσιν συνεργατών, εις ους να
ριεταδώσωσι τό πυρ της -προγονικής φιλοτι-
αίας. Εί δέ που καΐ λόγιοι, έχοντες βαθείαν
Φνναίββησιν τ>5ς ίδιας αποστολές, -ηθελον τολ-
ρ,στ, καΐ δι* ί(Λφρονος ετι σιωπής να ύποδη-
λώσωτιν άποδοκιρ.ασίαν πρ6ς τα συρ,βαίνοντα,
-Λραγκωνίζονται καΐ ούτοι θαττον η βραδύ-
τερον σχαιώς ώς πεφωτισ{Λε'νοι (χάρτυρες παν-
τοίας έν πασιν ανεπαρκείας. ΚαΙ ούτω άντΙ
ι«πνυ(χένων, ώς άλλοτε, δημιουργών άναθρώ-
σκοοσι νυν Ιχ, του ριέσου ημών αυτοσχέδιοι
(ΐεταρρυθμισταί, καΐ αΐ φωνασκίαι τών τριό-
ίων άποψίλουνται είς δόγματα αναμορφω-
τικά, κα^ ή φιλοπροςωπία καθιερώθη ώς ή
ηνάκεια παντός πλέον κοινωνικού νοσήματος.
Ή προμηήης 5μως της μακαρίας εκείνης
περιόδου ενέργεια άπέβλεπεν εύθΰ είς την
χληρωσιν τών μάλλον επειγουσών αναγκών,
χαΐ έπειδη εστερείτο τέως η πρωτεύουσα
ίντιυκτηρίου κοινού τών λογίων, δι* ού να
Φινάπτηται ή κοινωνία προς τε τα παιδευτη-
ριχ καΐ τα άλλα πνευματικά φυτώρια, την
τίρωτίστην ταύτην ανάγκην τοιούτου κατι-
ϊίντες ο( άμφΐ τόν άείμνηστον Βασιάδην
ΓΪρον ομόθυμους τελεσιουργούς πάντας τους
ιΟίΕορουντας ομογενείς. Τότε πρώτην φοράν
ιΛεν ή νεωτέρα ελληνική κοινωνία τό βντως
αλαμπρον θέαμα άμίλλης ευγενούς ανδρών
{νγενών, οίτινες, σφίγγοντες αλλήλων τα ς
]Γείρας, προέβαινον ούτω Φ^νησπισρ.ένοι εν
^Λ^ μι3 καΐ προαιρέσει έμοίοκ εις την δη-
(κο'^ργίαν καΐ συντήρησιν συλλόγων, παιδευ-
τηρί•»ν, διαγωνισμάτων καΐ άλλων συναφών
«ρ^ς τάς προςπιπτούσας χρείας έργων. Κορυ-
9*1 σεπταί, άείποτε υπεροχής έν τνί εύποάα
όριρμεναι, Ζαρίφης, Στεφάνοβιπ καΐ Ζωγρά^
ψος επεκρότησαν πρώτοι καΐ έδαπάνησαν ού
ρ«ν ύπίρ τής ιδρύσεως του κέντρου τού-
τοι*, άλλα καΐ εις την προαγωγήν παντός
ί,τι ίξεπορεύθη έμττνευσθέν και νομοΟετηθέν
έίτφ Άρλίω τούτω Πάγφ τής καθ* ήμας
«ινοχραγίας.
Μεγαλοπρεπέστατος ό μέν καΐ άοειδής
δσον ουδείς, αυτό τούτο κλεπτών εαυτόν Ινα
επαρκέση εΙς τας κοινάς άνάγκας, διήλθε τόν
βίον ευεργετών μέχρι τελευταίας πνοής* σιω-
πηλός ό δέ, και μόνος αυτός μετά του θεού
μάρτυς τών ίδίων αγαθοεργιών, έκλεισε τοί»ς
οφθαλμούς χωρίς ίσως να ίοη καΐ πάντα δσα
υπέρ του κοινού έπραξε* σκοπίμως δε ίδίο^:
δρών ό άείμ,νηστος Ζωγράφος ηύνόησε τό
ίδρυμα τούτο ύπερ πάντα άλλον τών έν Μού-
σαις συναδέλφων αύτου καΐ δια του Ελλη-
νικού Φιλολογικού Συλλόγου έπετέλεσε τα
γενναιότατα καΐ άποτελεσματικώτατα τών
εαυτού βουλευμάτων.
Τό πρώτον τών μεγάλων αύτου άγωνοθε-
τημάτων υπήρξε τό Ζωγρόφειον Διαγώνισμα.
Δια τούτου έΟεμελίωσεν ό αείμνηστος χορη-
γός την σκοπιμωτάτην αναμφιβόλως άπό-
πειραν προς έμπέδωσιν τής σωτηρίας εκείνης
γνώμης, οτι ό λεκτικός πλούτος τών ζώντων
του ζώντος ελληνικού λάου {διωμάτων οφείλει
καΐ επαρκεί ν* άποτελέστ) ώς εύρυτάτην την
βάσιν τής νέας ημών γλώσσης, ήτις λέγεται
νέα μόνον καΐ μόνον διότι εΓνε πρόςφατον
Ιστορικόν κατάντημα τής παλαιάς, καΐ ούχΙ
διότι ό κάλαμος καΐ ή διδασκαλία συγγρα-
φέων καΐ λογίων δευτερευούσης πάντοτε αξίας
άπετύπωσαν ε (ς αυτήν άλλοτε μϊν εύαρμό-
στως, άλλοτε δέ καΐ τό πλείστον βιαίως την
σφραγίδα εφήμερου περί τους τύπους καινουρ-
γίας. Έάν ή καινοφανής αύτη μορφή εύα-
ρεστΤί ετι είς καινόσπουδον ώς έκ τής ηλικίας
κοινωνίαν, ούδένα πλέον εκπλήττει τό χα-
ρακτηριστικόν τούτο σύμπτωμα, μετά την
πάροδον δμως τής πρώτης εκείνης καΐ κρι-
σίμου προς άρχαϊσμόν ορμής έτράπημεν προ-
φανώς καΐ ευτυχώς — ούχΙ μίν ίτι τήν μέ-
σην, άλλ' έπωςουν εύθυτέραν όδόν, χωρίς
μάλιστα ή φυσικώς επελθούσα προς εντελή
δημώδη καΐ (διωματικήν φράσιν άντίδρασις
νά εύρη πολλούς μιμητάς, ων τά πρότυπα
έσάρωσεν άδυςώπητος ή θύελλα τών τελευ-
ταίων πολιτικών γεγονότων, ιστορική αύτη
δημιουργός φιλολογικής αφασίας καΐ παντοίας
άλλης περισυλλογής.
Ιίερίεργον δέ σύμπτωμα αντιφατικής δλως
τών πραγμάτων τροπής άπετέλεσεν αυτή του
ημετέρου Συλλόγου ή έν τω γλωσσικψ ζητή-
ματι διά του Ζωγραφείον Διαγώνιο ματος
εργασία. Ένω δηλονότι παρ ' ήμίν, ενταύθα
κυρίως, καΐ διά τών του Συλλόγου άντι-
προςώπων έπεδιώκετο πρό εικοσιπενταετίας
άκρατος του λόγου ελληνισμός, έτείνομεν δέ
340
ο ΕΝ ΚΩΝΣΤΑΝΉΝΟΤΠΟΛΕΙ ΕΛΛΗΝΙΚΟΣ ΦΙΛΟΛΟΓΙΚΟΣ ΣΤΛΛΟΓΟΣ
(ΛίχροΙ καΐ (Λβγάλοι ν* άναστγ;σω(Λΐν έκ νεκρών
αν ούχΙ την ςενοφώντειον, άλλα την πλου-
τάρχειον τουλάχιστον γλώσσαν, και ως έκ
τούτου κατωρΟώσαριεν πράγριατι.να προσεγ-
γίσω (Λεν ε (ς την ρ-ΐζοβάρβαρον ττίς βυζαντι-
νής παρακ(Λης φράσιν, δια της (χεγαλοπρε-
πους δεξιάς θυρ.οσόφου άγωνοθέτου έί^εικνύετο
ηρ,ϊν τό διπλούν κάλλος άφ' ενός ρΛν του πα-
λαιού ελληνισρ.ου έν^ττί έκδόσει των ελλήνων
συγγραφέων, άφ' ετέρου δέ τό κάλλος του
συγχρόνου έν τοις συντρ((Λ(Λασι τών ζώντων
ρ.νηρ.ειων έν τη γλώσση του ελληνικού λάου,
ώςει έλεγε το εις ή[Λάς σαφώς, καΐ δι' ηριών
ι(ς απαντάς τους λογίους, δτι ύπάρχουσι (χέν
πρότυπα άφθίτου εύρ,ορφίας έν τη προγονική
λογοτεχνία, υπάρχει δέ καΐ έν τφ στο ματ ι
του ζώντος λάου δργανον πρόςφορον προς
(Λελέτην εκείνων* πριν δ[Λως συγκολληθώσι
τα θ^ύρ.(Λατα του προχείρου εργαλείου, δέν
επιτρέπεται να προβώμεν εΙς την κατασκευήν
άλλου είςβιάζοντες κατ' ίδίαν έκαστος ρ.έθο-
δον και κατά τό [χέτρον της ίδίας έκαστος
έ|Λπειροκαλίας αρχαιοπρεπείς δήθεν τύπους
καΐ εκφοράς είς λέξεις έπιτηδειοτάτας άλλως
προς κοινην συνεννόησιν, τόν (ΛΟνον' σκοπόν
του τε προφορικού και του γραπτού λόγου.
*Ότι βαθ[Αηδόν ανεστάλη ή ακατάσχετος
εκείνη κλίσις προς έπιδεικτικην στρέβλωσιν
του τεχνητού τών λογίων λεξιλογίου εΤνε
φανερώτατΟν, την (χόροωσιν δρ,ως γλώσσης
αξίας του ονόματος άπεκοέχεται βεβαίως τό έ-
θνος έξ εργασιών συναφών προς τό Ζωγράφειον
Διαγώνιομα, καΐ μάλιστα έξ αύτου τούτου.
Ή εργασία αύτη συντελείται από είκοσαε-
τίας καΐ πλέον άπροςκόπτως. Καθ' εκαστον
άλλοτε έτος, άπό τίνος δέ ανά διετίαν, συμ-
φορείται έν τω Περιοδικω του Συλλόγου πο-
λύτιρ.ος σειρά λεξιλογίων, παραμυθίων, πα-
ροιρ.ιών καΐ ασμάτων δημοτικών, διά πάντων
οε τούτων καταρτισθήσεται βαθμηδόν τό
σύνολον τών διαλεκτικών της γλώσσης φά-
σεων, δι' ων υπό τε λογοτεχνική ν καΐ έθνολο-
γικην εποψιν πολλά ώφεληθήσεται ό ελληνι-
σμός. Τά θρύμματα του μεγάλου γλωσσικού
οίκοδορ-ηματος θά συναρμολογηθώσιν ημέραν
τινά καΐ θά άποτελεσθη ούρανομηκης ό κο-
λοσσός της γλώσσης, ήτις καΐ έν χρόνο ις
δυςτυχεστάτοις δεν άπέβαλε τά θεία αυτής
γνωρίσματα, όμοία κατά τοΰτο προς τά αθά-
νατα εκείνα τής πατρίου τέχνης μνημεία, τά
οποία παρεμόρφωσε μέν, αλλά δεν έξεμηδέ-
νισεν ό χρόνος• τότε δέ σύμπαν τό έθνος θά
όμολογήστι την σπουδαιότητα τής ενταύθα
έκτελουμένης εργασίας και θά εύλογη μ«0* η-
μών τό σεπτόν όνομα του φιλοτιμοτάτου
άγωνοθέτου, του άειρ,νηστου Χρηστάκη Ζω-
γράφον,
Τό δέ έτερον, δντως μεγαλεπηβολον, άγω-
νοθέτημα, δπερ και δι' ηγεμονικής δωρεά;
ησφάλισεν εΙς τό διηνεκές, εινε η φερώνυμος
Βιβλιο^κη, ήτοι η εκδοσις τών ελλήνων
ποιητών καΐ συγγραφέων υπό επιστημόνων
λογίων, ημετέρων τε καΐ ξένων, θυμόσοφο;
πρόνοια του Ζωγράφου και φιλοπάτριδος συμ-
βούλου, του Βασιάδον, θερμουργός είςηγησι;
έδημιούργησαν την Βιβλιοϋήκην ταύτην μετά
μεγάλων άναρ.φιβόλως προς την εύόδωσιν του
έργου ελπίδων.
Την Ιθνικην άποκατάστασιν διείδεν η φιλό-
σοφος του Κοραή διάνοια έγκειμένην ιίς την
μελέτην τής προγονικής σοφίας, δλον δε τόν
βίον άφιερώσας εκείνος εΙς την φαεινην ίδιαν,
κατέλιπεν αύτην αποθνήσκων κλήρον άτίμη-
τον είς εύαρίθρ,ους λογίους. *Η ελληνική παί-
δευσις παρείχετο έκτοτε και παρέχεται άφθο-
νος κατά τό φαινόρ-ενον και πολλαπλή εις
χιλιάδας Ελληνοπαίδων, πνεύματος δμως κα•.
γράμματος εγεινε τοσούτον ολεθρία σύγχυσις,
ώςτε δικαιουταί τις άδιστάκτως ν* άποφανθη
σήμερον δτι άντΙ τής γνώρ.ης και τών συμβου-
λών του αθανάτου ανδρός έπεκράτησαν ο!
αντίθετοι ακριβώς ισχυρισμοί τών νηπίων
αύτου κατά τους χρόνους εκείνους αντιπάλων.
Ή είς τό είδος προςκόλλησις έξηνέμωσε ττ,ν
ούσίαν, και ου μόνον η γλώσσα ή ελληνικτ;
καθόλου ώς γλώσσα, άλλα καΐ οι τύποι ώ;
εξωτερική αυτής μορφή απετέλεσαν τό μόνον
ψιλόν ύποκείμενον διδασκαλίας καΐ παιδεύ-
σεως έν γένει, έ πάγκαλος δ' εκείνος κόσμο;,
είς την φανταστικην άνάπλασιν του οποίου
κυρίως πρέπει νά καθοδηγη ημάς αδιαλεί-
πτως ό παλαιός λόγος, ημαυρώθη, άπετράτπτ,
σκαιώς άπό τών ηρ,ετέρων αίσθησεων χχΐ
ετάφη εντός αυτών τών παλαιών κειμένων,
ίνα διασωθη ρ.όνη ή ατελεύτητος γραμμα-
τική ψυχαγωγία.
Έπι χρησταίς έλπίσιν ανακοπής του θολού
τούτου ρεύρ-ατος, δπερ παρέσυρε τά εκπαι-
δευτικά ηρ.ών πράγρ.ατα, ίδρύθη η Ζωγρά-
φειος Βιβλιοϋήχη, ένεπιστεύθη δέ η εκδοσι;
τών ελλήνων ποιητών και συγγραφέων εις έξο-
χους έπιστήρ.ονας, καΐ έδωροφορηθη τό εΟνο;
διά συγγραμμάτων πάσης σοφίας καΐ έμπΕί-
ροκαλίας μεστών. Οι παρακολουθουντες ττ,ν
ΛΟΓΟΣ ΕΠΙΜΝΗΜΟΣνΧΟΣ ΕΙΣ ΧΡΗΣΤΑΚΗΝ ΖΩΓΡΑΦΟΝ
341
παρ* τοις ξένο (ς (ΐελέτην της ττρογονικτίς ηρών
αρχαιότητος, οι γνωρίσαντες έκ του σύνεγγυς
νΤί^ Φ-ίνδχη έπίορασιν του αρχαίου έλληνι^ίοϋ
;:νεύ[Λατος έπΙ τόν σύγχρονον 7:ολιτΐ'7[ΑΟν,
ίΛετα χαράς άνεχλαλήτου έχαιρέτισαν την έ[;.-
οίνι<ίΐν των πρώτων της Βιβλιοθήκης τό(χ.ων,
Ο'ϋ^ς |Α8τ* ευλάβειας Ισης ησπάσθησαν και πολ-
λοί τών ξένων ελληνιστών, εύχηΟέντες άνά-
λογον προς την θυσίαν του χορηγού και τους
άτρύτους πόνο»^ς τών έκδοτων ν' άντλη'ϊη και
τό ίιψών «Ονος την έζ αυτών ώφέλειαν. — ΚαΙ
ό Σύλλογος ηνοιξι τάς πυλας αύτου καΐ τάς
ά^οβηκας καΐ δι' έπανειλη(Αρ.ένων προκηρύξεων
προςεχάλει τας απόρους κοινότητας καΐ τους
λογίους και τους άριστεύσαντας (χαθητας να
προςέλθωσι καΐ παραλάβωτι τα προωρισ[Λένα
προς διανορ,ην αντίτυπα.
Τίς δέν θα καλύψγ) τό πρόςωπον εξ οδυ-
νηρού θά{Λβους, (Λανθάνων τό πρώτον κατά
την ώραν ταύτην, δτε αόρατος παρίσταται
ίν {ΐέσω η|Λών η άγια του εθνικού εύεργέτσυ
ψυχή, δτι άπειράριθ[λθΐ περισσεύουσιν εν ταίς
άιτοθηκαις του ιδρύματος τούιτου οι τόμοι της
:%ολυτί(Λθυ Βιβλιοθήκης; Ό επώνυμος αύτης
χορηγός δια δωρεάς μεγάλης εθηκεν άριστον
ίγώνα, ηρμηνευσαν δΐ την προαίρεσιν αύτου
Ινδρες βαθέως κατανοουντες που έγκειται η
^<γη της νέας του έθνους ζωής, εξ ης θ' ανά-
βλυση της άνοεγεννησεως τό λουτρόν. Ποία ή
αΙτία της απίστευτου προς την άρχαίαν ρ.ά-
ίτ^ιν αδιαφορίας εν ταίς ημέραις ημών ; —
Άναμφιλέκτως η ολεΟρία τροπή, ην ελαβεν
ίτί δεκαετηρίδων πολλών η πρώτη καΐ μέση
χυρίως παίδευσις, ως καΐ ή ανωτάτη, έφ'
&ον κατά λόγον φυσικόν μεθαρμόζεται και
ιύτη προς τας εφήμερους άνάγκας τών δύο
ερώτων. Ώς δηλονότι η άψυχος, άνεπιστή-
(«αν και τυπική διδασκαλία του Οργ,σκευτικου
[ΐιίηματος έγέννησεν αυτό τούτο καταφρό-
νησιν πρ4ς τας πατρίους παραδόσεις καΐ έψύ-
χοανε τας καρδίας δύο ηδη γενεών, ούτω κα*.
Ύ, προςκόλλησις ε {ς τό γράμμα της γλώσσης
χι1 η έξ αγνοίας η ανεκδιήγητου άπειροκα-
λί*ς καΐ σκαιότητος άπόπνιξις του πνεύματος
«'/της Ιν τ*7ί πολυετεί διδασκαλία προυκάλεσαν
την εύνόητον άπέχθειαν ρ.αθητών και απο-
φοίτων τών πλείστων εκ τών ημετέρων σχο-
λιίων προς τα ελληνικά γράμματα καθόλου
μΙ τά πρότυπα της αρχαίας λογοτεχνίας >
ί«τω καΐ άν παρέχωντα^ αύτοις κατόπιν έορ-
τϊ; ηρμηνευμένα υπό τών σκηπτούχων της
**5'ημας επιστήμης. Μείζον τούτου κακόν δεν
εφαντάσΟησαν και ο! άπαιτιοδοξότεροι τών πα-
τέρων ημών. Εις μάλιστα τούτων, ό και οξυ-
δερκέστατος πάντων, εφοβείτο μήπως άλλα
περί ημάς έθνη προλάβωσι τό ήρ,έτερον είς
την σταδιοδρομίαν του πολιτισμού καΐ παραγ-
κωνισθώμεν πριν η προφθάσωμεν νά προβώμεν
τά πρώτα ετι βήματα, αλλά δέν έπίστευε
βεβαίως ποτέ, δτι μετά την σύστασιν απειρα-
ρίθμων σχολείων, μετ' επαίνων πολλών λαΐ
θορύβου πλείστου λειτουργούντων, μετά την
πολυδάπανον εκδοσιν τών αρχαίων συγγρα-
φέων ηθελεν άνοιχθη χάσμα μυστηριώδες μετα-
ξύ του παλαιού και του νεωτέρου ελληνισμού.
Οι αρνούμενοι την άληθειαν ταύτην αρ-
νούνται αυτά τά πραγματικά γεγονότα, οΐ
αναζητούντες δΐ την α(τίαν του κακού άλ-
λαχού η εν τη εκπαιδεύσει, καΐ μάλιστα εν τψ
τρόπφ ττίς διδασκαλίας της γλώσσης, άπα-
τώσι μέν εαυτούς, φέρουσι δέ καΐ βαρυτάτην
την εύθύνην της ακουσίας παραπλανήσεως
καΐ άλλων. Τό κακόν εινε μέγα καΐ ολε-
θριώτατον, η αιτία δέ αυτού αύτη καΐ μόνη,
η πλημμελής παίδευσις' καΐ ούτω ή έξοχος
πρωτοβουλία ενός καΐ μόνου ανδρός έξουοε-
τερουται υπό μυρίων συγχρόνως χειρών.
Τό γεγονός δέ τούτο αρκεί νά χρησιμεύση
ώς διδακτικωτάτη αντιπαραβολή μεγάθυμου
άφ' ενός προαιρέσεως και ακατάληπτου άφ'
έτερου τρόπου, καθ'δν εννοεί, η μάλλον δέν
εννοεί νά καρπώται εξαίρετων προς αύτην
ευεργεσιών ή σύγχρονος κοινωνία. Είς τούτο
επίσης δυνατόν νά συνοψισθ'/ι η έκτίμησις
της συγχρόνου κοινοπραγίας καΐ ή προςεχώς
μέλλουσα ημών τύχη, δτι προς τοσαύτην
ενός καΐ μόνου ανδρός μεγαλοπραγμοσύνην
δέν είνε δυνατόν νά καταμετρηθώ , μηδέ
κατά προσέγγισιν, ολοκλήρων παρ'ημίν κοι-
νωνικών ομάδων ή άσύστατος καΐ μικρόθυ-
μος ενέργεια, διά νά άποδειχθτί συμφανέστα-
τα, δτι εις έν ημίν τά μέγιστα δύναται νά
διαπράξγ), καΐ δύο δμως μόνων ή από κοινού
σύμπραξις αποβαίνει τάχιστα μικροδύναμος
καΐ λοςη.
"Οτι τών μεγάλων ενός μόνου βουλευμά-
των, της Ισοκρατείρυ δηλονότι ανδρός άρε-
τ^ί, οεν ευρισκομεν εν τ*/) κοιντι συνεργασία
αντιστάθμισμα άνάλογον, εινεφαινόμενον χρ?-
ζον πολλής 5ντως μελέτης. δσ•/;ς καΐ καθί-
σταται πρόξενον οδύνης είς τόν άναλογιζό-
μενον οποία αρά γε θά ήσαν τά αποτελέ-
σματα ομοφώνου, συντόνου, είλικρινούς καΐ
πειθαρχικής συναντιληψεως έν τζ> εργφ της
342
ο ΕΝ ΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΟΤΠΟΛΕΙ ΕΛΛΗΝΙΚΟΣ ΦΙΛΟΛΟΓΙΚΟΣ ΣΓΛΛΟΓΟΣ
αληθινής ε (ς τα γράρ.(Λατα και την άλλη ν
[ΛΟρφω<τιν κοινωνικής προόδου.
Τής άλλης τ^υ Χρηστάκη Ζωγράφου εύ-
ποιίαςτόν άτελεύτητον όρριαΟόν δεν θα (χνη(Λ0-
νιύσωμεν από του βη(Λατος τούτου, διότι
σφραγίδα λήθης και σιωπής έπέθηκεν ό παρή-
γορος εκείνος τής πενίας άγγελος ε(ς πασαν τής
πασχούσης κοινωνίας ιδιαιτέραν συνδρθ(χην,
την υπέρ τής παιδείας (λέρψναν αύτου σκο-
πΐ[Λως καθιστών γνωστή ν καΐ πανελληνιον
ούτω προκηρύττων τόν υπέρ αυτής αγώνα.
Στενόψυχοι έπικριταΐ θα παρενόουν Ι'σως
ά[Αβλυωπουντες την φαεινην του ευγενούς
άγωνοθέτου πρόθεσιν, έπιδεικτικην καταγι-
νώσκοντες αύτου δρασιν, αλλ* ευτυχώς ουδέ-
ποτε ε?ν8 προςιτη εις σώφρονας και ύπερη*•
φανούς κορυφάς τής ευτέλειας ή σοφιστική
[Λίκρολογια. Έδρα εκείνος καΐ ένηργει υπέρ
τών γρα|Λ(Λάτων φανερώτατα, ούδένα λόγον
έχων να συγκαλύπτο την φιλότΐ(Αθν ένέργειαν,
ήτις καΐ ά(Λΐλλαν ηδύνατο να διεγειρη ευγενή,
προκλητικην δέ, ούτως ε(πείν, καθιστών την
(δίανπρωτοβουλίαν, κατεβίβαζεν εις τόν αγώ-
να καΐ άλλους ό(Αθτί(Λθυς άγωνιστάς, ετοΐ(χος
να ύπερακοντίση πάντας ενίοτε ό[Αθϋ, ούδενός
δέ ως ίπι τό πλείστον άπολειφθείς. — Ή άνα-
θη{χατικη κάτω του Συλλόγου στήλη προώ-
ρισται να διαιωνίστ) την άλήθειαν ταύτην,
τό έπώνυ{Λθν του ιδρυτού Ζωγράφειον εινε
(χνη(χείον τής (Μεγαλοφροσύνης καΐ τών θετι-
κών αρετών, δι* ών αποκτάται και χρησΐ(Λ0-
ποιείται ό πλούτος, σπανιότατα δώρη|Λα
τυφλής τύχης, ή δια τής ΖωγραφεΙου Βι^
βλιοϋήκης τελειωσις του έργου, δπερ έγκαι-
νισαντες οί Ζωσιμάδαι, τή; αυτής μεγαλω-
νύρ,ου πατρίδος τέκνα, κατέλιπον ήρτελές,
εινε πρόςθετος έπαινος τής γενναιότητας του*
τό Ζωγράφειον ΑιαγύίηΊομα, άθάνατον μνη-
ρ,είον τής αγαθής αύτου περί πάντα προνοίας,
καΐ αύτη δί τέλος εκεί ή τής 'Ομηρικής άπο•
'&εώαεως είκών, ή τοσούτον άθρόαν έ|Λποιουσα
έντύπωσιν ε (ς τας ψυχας τών θεωμένων, τής
(Λεγαλοπρεπους έ(Λπειροκαλίας του λα(λπρόν
{λαρτύριον, ρ-εγάλη ως ή καρδία του, ωραία
ως τα ύπερ προκοπής του Γένους διανοήρια-
τά του και πλήρης σηρ.ασίας ως εκάστη
πραζίς του, σύρ-βολον άριπρεπις τής ίδίας
εν τη εύποιία υπεροχής, διότι ιίς αυτόν βέ-
βαια έμπρέπει ή ρ.εταζύ τών ευεργετών του
Συλλόγου πρωτοκαθεδρία, εις αυτόν θα προς-
έφερον όρ,ότιρ,οι έπι φιλογενεία συνάδελφοι
την δάφνη ν τής ένδόζου νίκης.
Τοιούτον άρα κλήρον δόξης καταλείπει τοις
φέρουσι τό σεπτόν αύτου ΰνορ,α ο άοίδιριος
άνήρ. Όρθουντες καΐ ούτοι τό γένος (ατα τής
έπιζώσης σεβαστής του βίου καΐ τών ευεργε-
σιών συντρόφου δεν θα άπορφανίσίοσι τόν
Σύλλογον καΐ την κοινωνίαν τής ύπ' έκ€ίνου
καθιερωθείσης προστασίας τών γρα(Λ(Λάτων καΐ
παντός δ, τι άφιλοκερδείς λόγιοι τελεσιουργου-
σιν αθορύβως εν τψ ίδρύρ.ατι τούτω, δπερ
εϊπερ τις και άλλος ήγάπησε καΐ έτί{ΛησΕν
εκείνος, άντιτιριηθεις παρ* αύτου έζ Γσου καΐ
άγατηοθεις δσον ουδείς ' ή δέ (ί-νήμων τών άλη-
στων ευεργεσιών αύτου κοινωνία ρ.ετά σύ (άπαν-
τος του Γένους Οά καταστήση ασφαλώς του
ΧΡΗΣΤΑΚΗ ΖδΓΡΑΦΟΥ αΐωνίαν την μνήμην.
ΚΟΙΝΑ ΝΟΜΙΜΑ
Ή
ΤΟ ΠΑΡ' ΑΡΧΑΙΟΙΣ ΕΛΛΗΣΙ ΔΙΕΘΝΕΣ ΔΙΚΑΙΟΝ
(ΑΠΟΣΠΑΣΜΑ ΑΝΕΚΔΟΤΟ Γ ΠΡΑΓΜΑΤΕΙΑ Σ)
ύπό
ΝΕΣΤΟΡΟΣ ΓΕΩΡΠΤΣΗ, δικηγόρου
ΆνεγνώοΟη έν τ^ ,ΑΤΕ' βυνεδρία της ^ο Νοεμβρίου 1898.
>«<
ΕΙΣΑΓΩΓΗ
Α' Έν τη νηπιώδβΐ τών ιθνών ηλικία, καθ'
ην ή φαντχσια καΐ τά πάθη έκράτουν του
λογικού, αϊ βιοτικαι σ/έσ€ΐς ήταν τραχεΐχι*
χατ* ίδ τους ηρωικούς χρόνους οι βασιλιΐς,
ίνοϋντες ι!ς τας //ιρχς αυτών την πολιτικην
χχΐ θρησκευτικην ίσχύν, άπίν6[Λθν την δικαιο-
^^νην, ώς αντιπρόσωποι του θ2θυ έπΙ της
γίς, κατά την κρίιιν η την βούλησιν αυτών.
Κχτι την εποχην ταύτην ή έζουσι'α περιω-
ρίζιτο υπό της θρησκείας, άποκαλυπτθ[Λ2νη έν
ονΐίροις η ίλλωςπω;, η δέ αστική καΐ ποινική
νθ|ΐοθεσία παρίστατο συ(Λβολικώς άντιπροσω-
ΧΓΛ(χ<νη υπό τών τριών θυγατέρων της θέ-
μιίος, αίτινες ίπε'βλεπον τάς πράξεις τών
άν9ρώπων, προεδρεύοντος του βασιλέως τών
βίών^. Προϊόντος ί(Λως του χρόνου, πολλαΐ
ΐν τώ πολιτεύ(Λατι έγενοντο (λεταβολκί• αϊ
ί^ριβολικαΐ παραστάσεις, άπογυ{Λνωθείσαι τών
ίνβεων της φαντασίας καΐ τών καλλονών ττίς
-οιτ,σεως, έπε'δειζαν την αληθή δψιν του
ίαχίου καΐ ρητοί θεσ(ΛθΙ έπέβαλον σεβασρ,όν
οίτω δε τό δίκαιον, άπαλλαγέν πάτ/ις θεο-
χρχτικής λεγο|Λίνης θεωρίας καΐ διακριθέν είς
φνοει δίκαιον καΐ νόμφ δίκαιον, εγένετο κα-
>ών χαΐ υπογρα[Λαός της πολιτικής πορείας.
Κχίπερ δέ οί Έλληνες έθεώρουν τους θεσ(Λθύς
ύςίώρη[χΛ τών θεών, ουδέποτε έφαντάσθησαν
«ντους ώς θείαν άποκάλυψιν, κατασκηνουσαν
^^ ώρισ(ΐένα πρόσωπα* δια τούτο κατά τας
Κωτερικας αυτών σχέσεις ηγοντο ύπό βεβαιο-
τίτης |ών προς τό δίκαιον πεποιθησεως, ύπό
1. Ίλιάδ. Ε, 888.— •Ηαι<^. θιογ. 901—903.
σώφρονος δέ καΐ λελογισ(/.ένης πολιτικής
προαιρέσεως^.
Β' Έπειδη 5[/.ως δέν διεσώθη πλήρες σύγ-
γραμαχ του διεθνούς δικαίου παρ' άρχαίοις
Έλλησιν, εΙκάζουσί τίνες — πάρα πάσας τας
πολλαχου άπαντώσας ρ,αρτυρίας τών αρχαίων,
και ίδία τών ρητόρων Δημοαύένονς, *1οοκρά^
τους, *1οαίον, Λυσίου κτλ. — 5τι αΐ σχέσεις
είκονίζοντο αυτοβούλως καΐ κατά τό δίκαιον
του Ισχυρότερου 2. Ή ελλειψις αύτη καθίστη-
σιν δντως σκολιάν καΐ δύσβατον πασαν έδόν
Ιπιστη(Λθνικής έρεύνης* 6 δ' έπιχειρών την
εύοεβή ταύτην δδοιπορίαν πολλά θέλει διέλθει '
Άναντα, ηάραντα, καταντά τε δόχβΛία, χωρίς
νά καταλήζν) είς εύάρεστον καΐ τ?5 προθυμία
αύτοΰ σύμφωνον αποτέλεσμα* διότι άναγκα-
σθήσεται έκ τών συντριμμάτων, ώς εϊπείν, ν*
άναδημιουργήση τό δλον οικοδόμημα* καΐ
αύτη μάλιστα ή επιστημονική συλλογή τών
πολλαχου εγκατεσπαρμένων μαρτυριών έν
τοις σφζομένοις συγγράμμασι τών αρχαίων
πολλάς παρέχει τάς δυσκολίας, απαιτούσα ού
μόνον πολλάς γνώσεις, αλλά καΐ χρόνον πολύν
καΐ ύπομ,ονήν *Ιώβ' διότι παρ* Έλλησι πολ-
λάκις συνεχέετο ηθική καΐ θρησκεία καΐ δί•
καιον*, τουθ'δπερ καθίστησι δυσχερή τήν περί
του διεθνούς δικαίου μελέτην καΐ δυσδιακρί-
1. ΟΙύΙβΓ Ώνοϋ άβΒ ι^βη^, οΗ. II, ρ. 10. — *Εμμ,
ΚοχχΙνου λόγος Πρυταν. 1875.
2. ΗβΚίβν ϋβ αηϋςϋο ^ϋΓβ ρΓοΙαβίο. — Ι,αηνβηί
ΗίδΙ. άυ (ΐΓοϋ άββ ^βη8, Ιοηι. Π, ρ. 167. — Τν/ιβα-
Ιοη Ηί8ΐ. (1β8 ρΓ0^Γθ3 6ΐ€. έν ιισαγωγί}.
3. /./. ΊΊιόηί$$βη Ότοϊί ρβοπΐ ά'ΑΐΗβηββ, ρ. 12. —
Ίλιάδ. Α, 238. Β, 206. Ε, 761.— Όδυσ. θ, 215."Γ(χν.
Μπ(ί;α. 394.— 'ίΓσΜ^.Έργ. χαΐ Ίί(χ. 9 χτλ.
344
ο ΕΝ ΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΟΤΠΟΛΕΙ ΕΛΛΗΝΙΚΟΣ ΦΙΛΟΛΟΓΙΚΟΣ ΣΥΛΛΟΓΟΣ
τους τους χρόνους των θεσμών ^ιό καΐ ό πο-
λύς Βοβϋίί την συναρμολόγησιν του αρχαίου
^ιχαΓου άπεκάλεσαν Ήράκλειον η (χαλλον -Σί-
ανφειον Ιργον. Φλεγόαενος ό';χως υπό της Ιπι-
θυ(Α(ας ίνα τεκίΛηριώτω την προς τα κοινά
νορ.(ρ.α έπίδοσιν των προγόνων ηΐΛών, δ καΐ
ηυζατό ποτέ ό του διεθνούς δικαίου εν τω
Έθνικω Πανεπιστημίφ ήι^έτερος καθηγητής
κ. Σ, Σρέϊτ, καΐ φρονών δτι:
5ί άβρ.οίαηΙ νχνβΒ αηάαοία οβνίβ
ΙοοΗΒ βΓΪί: ΐη τηα^ηίβ €ί νοίπί^β βαίίβ 68ΐ.
ένό[Λΐσα «ευπρόσδεκτα εσεσθαι καΐ τα [Λίκρα
(Λέν, ά>λ' δ[Λως άχω»' ρ,η δη τις καταγνω
(Λου θρασύτητα, ρ-ηδ* ίσχναΐς έπινοίαις και
λεπτοίς διαλογισ(Λθίς κρίνει [χε' τα η(Λαρτ/ι-
(Λδνα καΐ τα δι' άγνοιαν παραλελειρ.(Αένα εί-
πάτωσαν'
Φώτες δοοι χρυοαμπίκων
ές δίφρον Μοισάν
Ιηοχοϋνται.
γινώσκω κάλλιστα δτι αά Λακ$δαί(Αων πολ-
λώς έχει {Λευ κάρρονας».
Γ' Πολλοί πολλά έγραψαν περί του η[Αε-
τίρου θέ(Λατος, οίον ό Ηη^Ιίββ (τΓΟίίηβ,
γάλλος την καταγωγ-ζϊν, δσης καΐ πατήρ του
διεθνούς δικαίου θεωρείται καΐ τόν όποιον ό
νίοο απεκάλεσε νομοϋέτην της άνϋρωπότψος,
διότι πρώτος αυτός άναδιωργάνωσε τό διεθνές
δίκαιον έπΙ τη βάσει τών θεωριών τών ελλή-
νων καΐ ρωμαίων φιλοσόφων και τών εν τοις
λόγοις τών ρητόρων άπαντώντων διεθνών νό-
μων μετ' αυτόν ό 8ίτ Ιαηιββ ΜαΜπίοβοΗ,
είτα ό Βανύβί/ναο, 6 8οΙιόηιαηη, ο Τί^αοΛδ-
ηιηίΗ, ό Οββηύνα^ραη, ο Ι^βίδ/τβ, ό
ΜύΙΙβΥ'1οοΚπιχΐ8^ ό ΤΚβϊΙ, ό Σαηνβηί
κτλ., πάντες δμως άπεμακρύνθησαν τούτου,
ώς έπιδιώκοντες έτερον σκοπόν λ. χ. ό Ζ^αΐί-
νβηί εν τψ τριτόμφ αύτου συγγράμματι
ΗίδΙοίΓβ άα άΓοϋ άβδ ^βηδ βΐ άβδ τβ-
ΙαΙίοηδ ίηΙβΓηαΙίοηβΙθδ βΙο., αρχήν θέμενος
τήν μελέτην τών κοινωνιών της αρχαιότητος,
ακροθιγώς ήψατο του διεθνούς δικαίου τών
αρχαίων* δλως δ' άπερροφημένος εκ της ιστο-
ρικής καΐ φιλοσοφικής απόψεως τής μελέτ/)ς
αύτου, ώς λέγει ό Ε^^βΤ, παρεκκλίνει τους
κανόνας, ους ή κοινή χρήσις καθιίρωσεν εις
τήν έπιμιζίαν, καθότι οί κανόνες ούτοι ούδεμίαν
δι' αυτόν εχουσιν έπιστημονικήν άζίαν. Είς
τό αυτό περιπίπτει αμάρτημα και ό ¥ΐ18ΐβΙ
άβ ΟθΙΐΙαη^β8, δστις έποικοδομεϊ τό διεθνές
δίκαιον τών αρχαίων έπι τών φιλοσοφικών
θεωριών καΐ τήζ ποιητικής φαντασίας. Ή
συλλογή του ^βαη Εατύβι/Γοα : ΗίδΙΟΪΓβ
* άβδ αηοίβηδ ΐΓαίΙβδ βΙΟ. κατέστη άλ•>σι-
τελής• άλλως τε και 6 συγγραφεύς ούτος ζη-
τεί τό δημόσιον δίκαιον αποκλειστικώς έν τη
φιλοσοφία καΐ όύχΙ εις τάς διεθνείς σχέσεις.
Άπό τών αρχών δμως τοδ παρόντος αγώνος
μεγάλη εδόθη ώθησις εις τήν μελέτην του
διεθνούς δικαίου παρ * άρχαίοις' ή σκαπάνη
και τό πτύον τών αρχαιολόγων υψίστην ποιρέ-
σχον ύπηρεσίαν, έκτοτε δε πλείστοιι έοη-
μοσιεύθησαν μονογραφίαι, έζ ων μνημονεύο-
μεν τό κλασικόν έργον του λν ί€(ΐηβ^θΗ :
ίβδ αιηΐ3αδδ6ΐάβδ βΐ Ιβδ ιηίηίδίΓβδ ρα1)1ΐ€§
(Ιαηδ Ι'αηΙίςαίΙβ; του Μθ8β8 τό ΟγοΗ άβ
Γαπιΐ3αδδαάΓίοβ• του Μβιβν τό Ββ ρΓΟ-
χβηίίΐ, δίνβ (1β ρα1)Ηοο ΟΓδθοΟΓαπι Ιιοδ-
ρίΐίο; του Τί88θί, άλλοτε πρεσβευτου της
Γαλλίας εν Αθήναις, τό Όβδ ρΓΟΧβηίβδ
^Γβοςιιβδ βΐ άβ ΙβαΓδ αηαΐο^ίβδ ανβο Ιβδ
ίηδίίΐηΐίοπδ οοηδαΙαίΓβδ ιηοάβΓηβδ ; του
ακαδημαϊκού Ε. Ε^^βν τό Εΐαάβδ ΙΐίδΙΟ-
ΐ'ΐοΐιιβδ δΠΓ Ιβδ ΐΓαίΙβδ ραΜίοδ οΐιβζ Ιβδ
ΟιΓβΟδ βΙο.; του άλλοτε εταίρου τής εν Αθή-
ναις Γαλλικής Σχολής Μ. ΡοΗΟαΗ τό Μβ-
ΐΏΟίΓβ δαρ ϊ'αίΓΓαηοΙιίδδβιηβηΙ; άβδ βδ-
οίανβδ βίο. καΐ ει τίνα άλλα μή περιελθόντα
είς γνώσιν ημών.
Δ' Τών ειδικώς έπΙ του θέματος τούτου
άσχοληΟέντων αρχαίων συγγραφέων τα συγ-
γράμματα πάντα ατυχώς άπωλέσθησαν, και
ουδέ τεμάχιον περιεσωθη έκ τής συλλογής τής
εν τη περιφήμφ άλεζανδρίνη βιβλιοθήκη άπο-
κε,ιμένης. Εκεί άπετεφρώθησαν πάντα σχεδόν
τα νομικά έργα του * Αριστοτέλους καΐ του
*Αντίο&ένους καΐ του Θεοφράστου καΐ του
Πολέμωνος καΐ του * Απολλοδώρου καΐ του
Φαληρέως Δημητρίου και άλλων*, πενιχραν
τών οποίων περίληψιν διέσφσεν ό Πολυδεύκης
εν τφ Η' βιβλίφ του * Ονο μαστικού^, Τό σύγ-
γραμμα του * Αριατστέλους,τ^ περί τών κοινών
νομίμων πραγματευόμενον, έπεγράφετο ^Λΐ'
καιώματα πολέμων*. Οί αρνούμενοι δμως τήν
ύπαρξιν αύτου ισχυρίζονται δτι ό ^Αριστοτέλης
ουδόλως ήσχολήθη περί τό διεθνές δίκαιον, τό
δε έν λόγφ σύγγραρ,μα έπεγράφετο ούχΙ «ζΐί-
καιώματα πολέμων», άλλα < Δικαιώματα πό-
λεων^». 'Λλλ', ώς ορθώς παρατ•/)ρεϊ ό μχκα-
\. Τίιϋ}ΐΪΗίίϋη ΌγοιΙ ρ^ηαΐ (Ι^ΑίΙιβηβδ, ΡΓβΓαοβ.
2. Εί)^€Γ Τι-αϋθΗ ριιΙ)Ιίθ3 βΙο. ΙηίΓοάαοϋοη,ρ. 0.
3. Όβ3υΓβ 1)€ΊΗ αο ρβοίδ ^9α^6^ί/^α^, Ι. II, σελ. 2ί.
— ^α^η^$ ΜαοΙχβηΙο^φ ΌίδΟουΓό βϋΓ 1β (ΙγοιΙ άβ Ι3
Ι ρ3ΐυΓθ, Ιι^άυοΙ. Βοι^€γ ΟοΙΙανά.
ΚΟΙΝΑ ΝΟΜΙΜΑ *Η ΤΟ ΠΑΡ' ΑΡΧΑΙΟΙΣ ΕΑΛΗΣΙ ΔΙΕΘΝΕΣ ΔΙΚΑΙΟΝ
345
ρίτης ΣαρίηοΙος, η πραγμχτέία αύτ/), οίονδν)-
χοτι καΐ αν ϊφιρι τίτλον, ύττόθι^τιν είχε τό
εςωτεριχόν των πόλεων διχαιον, δπερ ό [Λεν
ΠοΙνβιος € Πολέμου νόβίουςτ^ χχ\ ^Δίχαιώματα
πόίχων* χχλει, ό δέ Θουκυδίδης, 6 Διόδωρος
χιΐ ό Πλούταρχος € Κοινά δίκαια* ^.
Έχτός του *Αριστοτέλονς, χαΐ ό Πλάτων,
βρ*5ντερον δΐ οΐ Περίπατητικοι', χαΐ (δ{ως οι
ΣτωΙχοΙ φιλόσοφοι Ζήνων χαΐ Κλεάνθης χαΐ
Χρύααυιος κχΐ !^1>Ιέ{αν^ρος ό Άφροδισοεύς,
η<τχολη^^σαν περί τό δ{χα(θν των εθνών*.
Ό Τίμαιος, «ό τας όπισθοΧό(Αθυς στηλας
χχΐ τας ίν ταίς φλιαις προ$εν{ας ίξευρηχώς»,
ησχοληθη ίίία ε(ς τα περί προξένων. Άλλ' έχ
του συγγρά(Λ(Λατος αύτου ούδεν περιεσώθη *.
Ό Ποντικός Ηρακλείδης, δν ό Κικέρων
άΐίοχαλεΐ <γ άνδρα εν τοις (Λχλιστα οοφόν»,
|χ«θητης του '-4ριατοτ£Ιονς χαΐ ζηλωτής του
Πλάχοϋψος, δν άπο^(χή9αντα εις Σιχελίαν,
άντιχατίττησεν εΙς την σχολην, συνέγραψε
ίιταζυ £λλων χαΐ απερί Νό(ΛωνΒ, έν οΓς
ιΛαβε χαΐ «περί ΙΙολιτειών^ΐ), κατά τό πα-
ρά^ε(γ(ΐα του * Αριστσιέλους' άλλ* έχ του [χε-
γάλου αύτου συγγράριματος |ΛΟνον ολίγα άπο-
<π:χσ|ΐατα σώζονται, χαΐ ταύτα ύποπτα.
Ό Μακεδών Κρατερός, ζών περί τα [λέσα
της τετάρτης π. Χ. έχατονταετηρίδος, συνέ-
τιζε πολλά ψηφ{σ|Λατα χαΐ συνθόκας εν ένΐ
βιβλι'φ, έπιγραφοοιένφ €Σνναγωγή ψηφιομά-
τωκ>, άλλα χαΐ τούτου μόνον άποσπάσ[Λατά
τ:να διεσώθησαν έχ τής πανωλεθρίας*.
θεόδεκτος δ Φαοηλίνης, άχριάσας περί τα
322 — 35δ, έγραψε απερί βαρβαρικών νθ[χ(-
ρν». Έχ του συγγρά[Χ[Λατος δ|Λω; τούτου
οϋέν διεσώθη, έκτος της έπιγραφτίς του βι-
βλίου πάρα Σονίδφ
Ε' Ή χρ>5σις διαφόρων νθ(Λΐκών δρων,
άηντώντων έν τοις περισωθείσι τών άρ/αίων
ίνγ^-ράμαασι, κχΐ κατ* έζοχην έν τοις πολι-
ταδίς λόγοις τών ρητόρων, οϊτινες έπειχον
ίίσ« υπουργού τών έζωτερικών,καταδείκνυσιν
ίριδηλως την ύπαρζιν του διεθνούς δικαίου.
Οίτω λ.χ. εις τας συ|Λβάσεις, τας περιλααβα-
^|ΐέν«ς είς τας γενικχς λέξεις ονν&ηκαι, δμο-
Ιογίαι, διαλλαγαΐ, συντάξεις }(,τ'Κ., τας οποίας
1. ΠοΙνβ. Ε', 9, ί. — θονχ. Γ', 59. Δ', 97 χαΐ
■Αλτ^οδ.— /ΖΙοντ. Πιρίχλ. Κθ'. — Δίοδ. 'Ιιτ. ΙΤ',
^.^Σαρυτόλ. Διβθν. Ν<{(λ. έν Εισαγωγή.
!. αΐύΟ€τ θΓθϋ άββ 1^608, § 13.
3. ΠσΧνβ. ΙΒ', 12.
4. €. ΜάΙΙβΓ ΥπίΐζΐΏ. ΗίβΙ. ^τγββο. Ιοηι. II, ρ. 617.
Έλλ. φα. Σύλλογος.
οΐ 'Ρω(Λαιοι περιληπτικώς έκάλουν ραοΗΟ'
ηβ8, διακρίνομιεν σΆλήβδην πάντας τους
τύπου; τών συ|Λβάσεων του νεωτέρου διεθνούς
δικαίου. Άλλα καΐ τα σ<ι>ζό[Λενα ψηφίσματα,
τχ όποια καθ' έκάστην εξάγει είς τό φώς ή
ευεργετική σκαπάνη του αρχαιολόγου, τεκ[Λη-
ριουσιν άραρότως τα λεγό(χενα. Τών ψηφισ[Λά-
των τούτων ονορ.αστότεραι συλλογαί, έξ ων
καΐ ή(Λείς τα (λάλιστα ώφ£ληθ'/5(χεν, είναι αΐ
έξης : Ή του ΒατΙ)6ψαο (δυρρίέπιβηΐ: αα
00Γρ8 (Ιίρίοιηαΐ. άβ /. άη Μοηί, Ηαί^β
(1739)• ή του ΒοβοΙίΗ (ΟοΓραδ ίηδοπρί.
θΓ3ΒοαΓυιη, τόμ. IV, 1828—1856)• ή του
*Α, "Ραγκαβή (Αη1ί(ΐαϋββ8 Ηβ11έηί(ϊυβ8,
ΙΟίη. II)• ή του Πιττάκη (Άρχαιολ. Έφημερίς,
τόμ. 2, Άθην.)• ή έπ' αίσίοις ο(ωνοίς καΐ αθο-
ρύβως εκδιδομένη *Εφημερ\ς της έν * Αθήναις
^Αρχαιολογικής Εταιρείας (Αρχαιολογική Έ-
φημερίς)• τό έν ΙΙαρισίοις έκδιοόμενον Δελτίον
τον πρδς ίνθάρρυνοιν των Ελληνικών σπουδών
φερωνύμου Συλλόγου (Βαΐΐβΐΐϊΐ άθ ΟοΓΓβδ-
ροηάδίηοβ ΗβΠόηίςαβ καΐ Κβνυβ άβ8
έΐαάβδ ^Γβοςυβδ) κτλ.
ζ"' Ή διασκόπησις καΐ ακριβής έξέτασις
της ιστορίας του πολιτικού βίου τών αρχαίων
Ελλήνων αύτη καΐ μόνη αρκεί να μας πείση
περί της υπάρξεως του διεθνούς δικαίου, χαΐ
αν μηδεμία έσψζετο περί τούτου μαρτυρία.
ΚαΙ δντω;, πώς δύναται τις να παραδεχθγ}
δτι λαός, ου ή διάνοια έπενόησε την (δέοεν
τής ανάγκης, διακεκριμένης καΐ ύπερτέρας
τών θεών,ήμέλησε τοσούτον σπουδαίου θεσμοδ,
έξ αύτης ττίς ανάγκης απορρέοντος ; ή πόλις
εκείνη» ήτις αδιέχυσεν είς τδν κόσμον άπλετον
φώς καΐ φωτίζει ημάς είσέτι, κχίπερ νεκρά^»,
ήτις αού μικρούς ούδε ολίγους, ούδ* αφανείς,
αλλά πολλούς καΐ μεγάλους αγώνας ύπέμεινεν
υπέρ της τών άλλων ελευθερίας»*, ήτις έμε-
γαλοφρόνει «έπΙ τδ έπαμύνειν άεΐ τοις άδι-
κουμένοις καΐτούς ασθενέστερους θεραπεύειν»•,
λαός, καΐ πρδς αυτά ϊτι τα ζφχ έπιδείξας
έπιμίλειχν κχΐ νομοθετήσας «ταΟτα μη σίνε-
σθαι»*, πώς δύναταί τις πιστευσαι, δτι ουδέν
1. ΜίοΗεΙβΙ 1λ Ηυγο άυ ρβυρίθ, III.
2. Ίσοχρ, Πβνηρρ. ΙΑ', 52.
5. Αύτίίθ. — Αημοσ&, χατ* Άριοχοκρ, 124. — Τπ^ρ
Μβγαλοπ. 14 χβι έφβξ. — Ξενοφ. Έλλην. <7', 5, 45.—
ΕνρΐΛ, ΊΙραχΧ, 329.
4. ΈρμΙηη. βιβλ. β', πιρί νο;Αθθιτ. — ΠΧοντ. Κάχ.
Ε', 10. — ΈντίδΟίν προήλθιν Γσως χαΐ τό πρώτον χιφ,
τοδ 'Λχουϊλίου νο(λθυ: ςυί δβΓνυιη ββΓναιηνβ, αΐιβ-
ηυιη αΐίβηαιηνβ (^Ηαίηιρβάαηνβ ^βαιάαη ^η^υ^^&
Τίίμιος ΚΖ' 44
316
ο ΕΝ ΚαΝΪΤΑΝΤΙΝΟΓΠΟΛΕΙ ΕΛΛΗΝΙΚΟΣ ΦΙΛΟΛΟΓΙΚΟΣ ΣΥΛΛΟΓΟΣ
Π
ι^ίττζίσί Τ£ρί ταυ διΐττοντος τας σχέτεις των
ίθνών δικαίου, έν ώ μάλιστα ηζίου «διατηρείν
ττϊν ΕίίορροΐΓίαν έν ταϊς έλληνικαΐς πόλετιν^»;
Έν /ώρ^ε ώρχίχ κ,χΐ υπό άείποτδ γδλόεντα
ούρανόν, έν χώρ^ϊ: πρϋθίΐσθ6ΐν(ΐ (λΙ αίώνιον εχρ,
άδυνχτ^ν να. μη χροτδοκα τις ήδύτητα χαρα-
κτήρας, αδύνατον να μη έβλάστηταν θεσμοί
ρυθμίζοντας τχς σχέσεις της έπιμι^Γας καΐ των
συναλλαγών. ΙΙανθαμολογούμ,ενον σήμερον, δτι
ίτη'ίρματα τοίί διεθνούς δικαίου εύρισκομ.6ν
παρ* χττασι τοΓς λαοϊς' και πάρα τοις βαρβά-
ροις^ και πχρ' αύτοίς Ετι τοις άγρίοις άπαντ5^,
λόγου χ^ρΐν, ό θεσμός των πρέσβεων, η χρήσις
συμμαχιών κχΐ συνθηκών, τόι δίκαιον της
ξινίας κτλ, *' έκιϊ δε, ένθα τό πρώτον απεκα-
λύφθη ή ηθίχ-ή του άνθρωπου άζία, ένθα
συνελήφθη η πίρΐ ελευθερίας καΐ άτομικότητος
ιννοια, ϊνΟα κχτπνοηθη ή περί δικαίου, και
πολιτείας άρ^νΐϊ παρημελήθη τό σπουδαιότα-
τον του πολιτισμού στοιχείον, ό τών αμοιβαίων
σχ^ίσιων νόμος;
Ζ * *Αν ύποθ-'σωμιν δτι δεν ύπηρχον κανό-
νες, ρυθμίζοντες τχς προς αλλήλους σχε'σεις
τών πολιτειών ^ ως φρονεί έστεμ,μ,ένος ακαδη-
μαϊκός*, κατ* ανάγκην θα συμπεράνωμεν δτι
λΙ άρ/χΓχι έλληνικχΐ πολιτεϊαι εζων έν απο-
μονώσει, δπερ άτοπον* ως βεβαιούμεθα έκ της
ιστορίας, Επικοινωνία υπήρχε και μεταξύ τών
απώτατα κε: μένων πολιτειών. Αιονύσιος 6
'Αλικαρναοοεύς, συλλέξας επιμελώς τας παρα-
δόσεις τη; Ιποχΐς αύτου, άποδείκνυσι τρανώς
δτι από τών μυθικών χρόνων οι *Έλληνες διε-
τίλουν εν πολίτίκί) κοινωνίοχ προς τους λαούς
της Ιταλίας*, άλλα καΐ μετά τών Αιγυπτίων
καΐ τών Ινδών αυτών έκοινώνουν οί *Έλλη-
νες' τούτο μανΟάνομιν, αν έξετάσωμεν επα-
κριβώς τα διάφορα φιλοσοφικά συστήματα
αυτών. ΊΙ ακριβής αναλογία μ,εταξύ τούτων
παρετηρήθη και υπό τών αρχαίων. Ό Όιί;-
0€€ΐ(36πΙ ςιιβηΐί ιι1 ίη 60 πηηο ρίαπιηί ίαίΐ, Ιαηΐυιη
3ί8 θίίΓΟ ίίοπιϊηο ί3αηιη&3 ββίο (Γγ. 2. ρΓ. Ό. βΙο.
Μαί/κν ΌγοϊΙ Ηοϊπ^ίη, Ιοιη. Π, ρ. 463,5).
1, άημοσ&, ΙγΛ^ Μίγιλοτιολ. Δ', 32.
2, ΒηίηΗ€ΗΙί ΌγοϊΙ ιηΙβΓη. ρ. 11.
3. ΓηβΙϋΙ ί/ΰ ί*οΐ(Ιΐί)ϊί}68 «Ιλ οίΐβ ΗηΙίφΐβ», σελ.
250- Άλλί, κΊ-ίΐ την ορθην παρατγ[ρησιν τοδ Ε^^€)%
IV τώ ΤΓ3ΐΙέ3 ί1&3 ΐΐη€ίί*ιΐ3 (1β8 Ηοιη&ίηδ, 1> Δημοούέ-
νης^ Ιτύ της μιαιρτ^ρίας τοίΐ οποίου στηριζο'μενος 6 Ρ. άβ
ΟοαΙοηρνα ί^ίγει τ<> ήκΐίΓα ορθόν συμπέρασμα του, ώς
συντίγορος ήΒύναϊύ ν* αλλοίωση τά πράγματα προς τό
συμφέρον αυΐοίϊ.
4. Βιβλ. Α', 5, 6!. 81-89: χαι Β', 1.
αίπριτος λ. χ., μαθητής του ^ίο/ίνανς, παρα-
βάλλει τήν διδασκαλίαν τών Βραχμάνων προς
τήν του Πυϋαγόρου, ό δε Μεγασθένης τας
θρησκευτικάς αυτών πεποιθήσεις προς τ\ί
φιλοσοφίαν του Πλάτωνος^. Οί παλαίτατα
γενόμ,ενοι πόλβμ,οι σκοπόν είχον τήν άναγνώ-
ρισιν κοινής τίνος έπιμ,ιζίας ή τήν έζασφάλισιν
αύτης. Άνλσύροντες τόν πέπλον του μύθου
έκ τών γεγονότων τών προϊστορικών χρόνων,
καί, διχσκοπουντες τά άχανη άδυτα τ91ς
βαθε'ως καλυπτόμενης αρχαιότητος, εύοίσκο-
μεν ίχνη αληθείας, δυνάμενα να καθοοηγη-
σωσιν ημάς εΙς τήν άνακάλυψιν τών πρα-
γματικών αίτιων, τών προκαλεσάντων τοιαύ-
τας παρακεκινδυνευμενας επιχειρήσεις. Τούτου
ένεκα οι κριτικώτατοι τών νεωτέρων, άποφεύ-
γοντες τάς αμφιβόλους εΙκασίας, παραδέχον-
ται δτι ή εκστρατεία τών Αργοναυτών λ. χ.
έγένετο προς έξάπλωσιν του εμπορίου τών τότι
χρόνων, καΐ ΐδία του τών διρμ,άτων, ιξ ου
ιπήγασε καΐ ά μύθος του χρυσού δέρατος. Ό
ολεθριώτατος διά τήν Ελλάδα πόλιμος, δν έ
Περικλής
εμβολών ΟΛίν&ηρα μικράν μβγαριχοϋ ψηφίσμαχος
έξεφυοησεν,
άλλην αίτίάν, φανεράν τουλάχιστον, δίν ιίχεν,
ε(μή τήν παραβίασιν της ελευθερίας του εμ-
πορίου. «Λακεδαιμόνιοι .... φοιτώντις παρ'
Άθηναίοις. . . . μάλιστα γε πάντων καΐ έν-
δηλότατα προύλεγον, τό περί Μεγαρέων ψή-
φισμα καθελουσι μή γενέσθαι πόλιμον, έν ψ
είρητο αυτούς μή χρησθαι τοις λιμέσι τοις έν
τη Αθηναίων άρχγ) μηδέ τη άττικη άγορ***.
ζ" Έτέραν άπόδειζιν της επικοινωνίας
τών Ελλήνων άρυόμεθα έζ αύτης της χώρας,
άρκεΐ να ρίψωμεν παροδικόν βλέμμα έπΙ του
χάρτου. Ένεκεν του τραχέος καΐ αγόνου εδά-
φους ήναγκάζοντο οΐ Έλληνες να παλαίωσ:
προς τήν πενίαν' στρέφοντες δΐ πρ6ς τό περι-
κλύζον τήν χώραν των ύγρόν στοιχείον, προσ-
επέλαζον τά μικρά των σκάφη μέχρι τών πε-
ράτων της τότε πλωίμου θαλάσσης, ϊνθα
καθίστων τά εμπορεία αυτών*. Κατά τήν μαρ-
τυρίαν του ^Ισοκράτους, ((ό λιμήν του Πειραιώς
ην έμπόριον κοινόν άπάσης της Ελλάδος»*.
Διά τών ειρηνικών θεσμών και της διαδόσεως
1. Στράβ. Γεωγρ. βιβλ. ΙΕ', σ. 692.
2. Θονκ. Α', 139.
3. Εν^νμι Καατόρχη Περί τής άρχίίθιν χοινιανίας
τών Έλλτίνων κτλ.
4. Πανηγυριχ. ΙΑ', Ιχδ. Ά, Κοραή.
ΚΟΙΝΑ ΝΟΜΙΜΑ *Η ΤΟ ΠΑΡ' ΑΡΧΑΙΟΙΣ ΕΛΛΗΣΙ ΔΙΕΘΝΕΣ ΔΙΚΑΙΟΝ
347
τώ^ τεχνών χ,αΐ των γρα[Λ(Λάτων — λέγει ό εν
τη ανωτέρα Σχολτ, τ^ς Ένετίας καθηγητής κ.
Τριατταφύλλης — ιίς τόν τότε γνωστόν κόΐ(λθν
ιδρύουσα πανταχού αποικίας^. Ό Ιούλιος
Καίσαρ {Μαρτυρεί την άληθειαν των λεγθ(/.έ-
νων' διότι, ύποτάζας την τότε σχεδόν άγνω-
στον Γαλατίαν καΐ Γερμανίαν, εύρε την νο-
{ΐδβεσίαν ελληνιστί γεγρα{Λ(Λένην *. *ΙΙ ττρός
αλλήλους δέ καΐ προς άλλους γείτονας λαούς
έπΐ(Αΐξία των Ελλήνων, άρχην λα(Λβάνουσα
δια του εμπορίου καΐ τών αποικιών, άνεπτύσ-
«το κατά ρκρόν και προηγετο όσηρ,ε'ραι,
άποβαίνουσα άμα καΐ πολιτική. Τα μέχρι
τονδε είρημένα άρκοΰντα καΐ Ισχυρά νομίζομεν
τεκμήρια προς άπόδειζιν της επικοινωνίας τών
Ελλήνων .
Ζ'Δέν θέλω να ομιλήσω περί τών καμμυ-
όντων τους οφθαλμούς προς τα εΙς τας (δέας
ιύτών άντιδοξουντα γεγονότα, άναγνωριζόν-
των δέ μόνον τα εφ* ών δύνανται να στηρι-
χβώσιν. Οί τοιούτοι πυρρωνισταΐ ηθελον Ισως
άρνηίη καΐ πάσαν ίδέαν καλαισθησίας πάρα
τοις άρχαίοις, αν τα ερείπια μεγαλοπρεπών
ρινημείων δεν άνέθρφσκον έκ του εδάφους, οί-
ονιΐ διαμαρτυρόμενα* ύπάρχουσιν δμως συγ-
γραφείς, ών τό κυδος μέγα, μέγα δέ καΐ τό
χΟρος αυτών αρκεί δέ να ρίψωσι και την
ααλλον παράλογον ίδέαν καΐ οί πολλοί θα την
άστίχσθώσιν αμέσως, χωρίς να την θέσωσιν εις
την χοάνην της αύστηρας κριτικής καΐ την
ίχχχ^ζρωσιν €{ς την κρίσιν της λογική;* διότι,
4; λέγει ό "Έραομος, Ιΐηβ οΙίΟδβ 8 ά'αυίβπΐ
ρΙα8 (Ι'δΐάπιίΓαΙβαΓδ, ςυ'βΐΐθ βδΐ ρΐυδ
ίΠθρΙβ. Οί συγγραφείς ούτοι, πρό οφθαλμών
λιριβάνοντες μεμονωμένα τινά καΐ έκτακτα
•.ιτορικά γεγονότα, αρνούνται διαρρήδην την
τχρ' άρχαίοις υπαρζιν του διεθνούς δικαίου.
Άλλ* δπως δίν άποτελουσι διεθνή κώδικα αί
ορίχαλεότητες τγίς Τρορ,οκρατίας, ούτω και
τί μεμ^νωμ.ένα γεγονότα, άπερ ώς κηλίδεζ
ι^χντώσιν είς τάς λαμπράς σελίδας της Ελ-
ληνικής Ιστορίας, δεν είναι προϊόν νόμου',
ά)νλα «ζυμβησεται πολλά καΐ χαλεπά κατά
τ:ά<;ιν ταίς πόλεσι γενόμενα καΐ άεΐ έσόμενα,
ίωςαν αύτη ή φύσις τών ανθρώπων γ, Χ) .Αλλως
τε πρέπει νά λάβωμεν υπ' βψει δη μεταςύ
ηρών καΐ τών αρχαίων πολλοί μεσολαβοΰσιν
ιΐώνις. Έκαστη θεωρία φέρει τόν τύπον της
1. 'Εφηιχίρ. ΑΙών, έτος ΜΛ', βριΟμ. 3796.
2. Ββ 1)βΙ1ο £τ»11ίοο, 1, 29 χαΐ IV, 14.-Στράβ. Δ ', δ '.
3. Τ}ιΟηί88β^ί ΡτοίΙ ρβηβΐ ά'ΛΐΙιοηββ, ρ. 50.
εποχής, εν η έζεδηλώθη' είναι δε δημιούργημα
και άπείκασμα της συγχρόνου κοινωνίας.
Η' Ό διεζερχόμενος μετ' επιστασίας τό
υπό της Γαλλικής Άκαδημ.είας βραβευθεν
περισπούδαστον σύγγραμμα «ίια οϋέ βΠΐί-
(|11β)) του εν τη φιλοσοφική Σχολή του Στρασ-
βούργου καθηγητού της *Ιστορίας κ. ΡηβίβΙ
άβ ΟοηΙαΥ)(}β$ θέλει εύρει καί τινας κηρας,
αϊτινες διέφυγον την εύθυκρισίαν του άλλως
πολυμαθους τούτου συγγραφέως. Διαγραφών
τά κατά τόν πόλεμον παρ' άρχαίοις καΐ εις
πολιτικούς μύθους στηριζόμενος, λέγει δτι α οι
Έλληνες πολεμουσι μ,ετ* αγρίας λύσσης, έρ-
μώρ.£νοι έκ της σκέψεως ότι εχουσι τους θεούς
ύπερ αυτών καΐ δτι πολεμουσι προς ξένους
θεούς δτι οί θεοί, οί μετέχοντες τών
μαχών, ηδύναντο καΐ νά κακοποιηθώσι κλπ.».
Έκ τούτων εξάγεται δτι ό συγγραφεύς ούδε-
μίαν ποιείται διάκρισιν του βίου τών θεών η
τών ηρώων της προομηρικης εποχής από του
της ήρωϊκης, συγχέων δε ιστορικά γεγονότα
μετά τών μ,υθικών, έποικοδομεί έπι του κρά-
ματος τούτου όλόκληρον τό σύστημα του
διεθνούς τών αρχαίων δικαίου, διό λέγει μετά
τίνος ειρωνείας : « Ιδού τό δίκαιον τών εθνών
παρ' άρχαίοις». Άλλ* αύτη αύτη η άρχαιότης
αποκρούει ευθύς έζ άρχης την γνώμηνταύτην.
Ό *Όμηρος, ου ή φωνή είναι ηχώ καΐ απαύ-
γασμα τών ηθών της ήρωϊκης εποχής, ίν τ^
άθανάτφ αυτού εποποιία πασαν ωμότητα του
*Αχιλλέως αποδοκιμάζει διά τών λέξεων οχέ^
τΐιος, νηλής, άγήνωρ, άεικής, κακός κτλ^. Έάν
δέ παρέστησε τους θεούς, διακριθέντας τους
μεν ίνα τοίς ΤρωσΙ βοηθήσα^σι, τους δέ ίνα
τοίς "Ελλησιν, ηθέλησε διά τούτου νά δείξη τό
κράτος της διανοίας έπΙ της βίας*. Περί του
μετ' άγριότητος πολέμου τών αρχαίων προς
αλλήλους, ώς διατείνεται ό συγγραφεύς τής
<ίΟίΙ(5 ίίΠΐίφΙβ», ύπάρχουσιν όλως αντίθετοι
μαρτυρίαι. Ούτω λ. χ. παρά Πολνβίφ άναγι-
νώσκομεν: α Ουκ έπΙ άπωλεία καΐ άφανισμψ
τοίς άγνώμοσι πολεμείν τους αγαθούς άνδρας,
άλλ' έπι διορθώσει καΐ μεταθέσει τών ήμαρτη-
μένων' ουδέ συναναιρείν τόν μηδέν άδικουντα
τοίς ήδικηκόσιν, αλλά συσσωζειν καΐ συνεξαι-
ρείσθαι τους αναίτιους^» * καΐ παρά Διοδώρφ:
1. Ίλιάδ. Α, 630, 6ί)9.— Χ, 395. — Ν, 175.
2. Σαριπόλον Τά τών ίθνών νόμιμα, το|χ. Α', σελ.
49 — « *ΑΟηνα^ η ^ρονησις τοίς'Έλλησι συμμαχεί δια τό
το(3 ελληνικού πολέμου δίχαιον χαι ιιΐλογον». Αηβοά.
β^Γίΐ^ΟΕ, ΙοίΏ. Ι, σελ. 6, Ιχδ. ν'ίΙΙοΐ$οη.
3. Λ', Ε', κεφ. ια'.
3Ί8
ο Τ:Ν ΚΩΝΐ:ΤΛΝΤϊΝΟΤΠΟΛΕΙ ΕΛΛΗΝΙΚΟΣ ΦΙΛΟΛΟΓΙΚΟΙ ΐΓΛΛΟΓυΣ
αϊΐΕ τοις "Έλίησι την ϊχθρίχν £νναι (^^.έχρι της
νίχης^ χϊΐ ϊίολάζίΐν μ^/ρί τίΐΟ χρατησαι τών
ένζντίωνϊϊ^ Ό ^Ιυκοίίρ^'οίί ό την νο{Αθθ£σ(αν
τών ^παρτιοίτών ίΐυντάζΐίίς, ίΗτ,'/.ί νό(Λθν, οι* ου
ιπίβάλλίτο £!ς τΰυς νιχητας να (Λη καταδιώ-
κωσι τάν ηττηΟίντα η όσον ην άναγκαίον προς
ιςαα-φάλίσίν της νίκης. ΚαΙ έν τη άκ.(ΛΤι άκόρ.η
της ρ.ά/ης, έν ττΐ θίραη χαΐ τνί έξάψβι οι
Έλληνες διατηρούν τα, φίλάνθρωπα αυτών
αΕτθημΰίτΰί, ζωγρουντ^ς τοϋ; Ικετεύοντας
ίνθροΰς. Είς ττί^τον δΐ ^τρ^^ότητος καΐ επιεικείας
Ιζικνίϊτο ή τών αρχαίων διαγωγή άποόει-
κνύουσιν αί Ιςής γνώ^ααι* ^Βοϋν άρότην καϊ
νη6 ζνγ6ν μη ίί'αΐ'*^. ^ "Ημΐρον φντον καΐ
^καρηορ μήτε βλάπτειν μήτε φϋείρειν^^^.
Μολονότι δε στρατηγικοί ν ένομιζον τό «Γώτ
ίχ^ρών ττερίκόπτεΐί* την εύΐΐορίαν, ζημία γάρ
χαρτιών καΐ ει^δεια. μειοΧ πολεμώ; ώοτιερ ή
οίοία τρέφει* ρ έν τούτοις ελέγον : ^Την ^Ελ-
λάδα ^Ελληνες οντες ο δ χερονοιν, ουδέ οΙκίας
ίμτιρήϋύυοίΥ . . , ταυια δ* εΧιιοι τις είναι λνττών^
τος ίργοντ^\Χάγ\τ7,ς ου/ ήττον οφείλορ,εν τω
ΡΐΙΒίβΙ άβ νοηίαηΐμ^, ί<ίτίς έν [λέσφ της
ά/λύος τών αίώνων δια του λύ/νου της φιλο-
σοφίας δίΕρευνώντην άρ/αΐΰτητα, αποκαλύπτει
τας άριτας αυτής καΐ δικαιολογεί τας τυχόν
ημαρτη[χένας κρίσεις, λίγων : ΝοίΓβ δγδίέπΐβ
ά'έάιιοαίιοπ, ί]ΐΓοη ηοιίδ ΓαίΙ \ Ί\τβ άβ
ΓβηΓαηοίϊ αιι ηιίΠειι άβί; ΟΓβοδ βΐ άβδ
ΗοπΊίΐίηέ,ηοΐϊΒ ]1ηι^^ι^^θ Λ Ιβδ οοιηραΓθΓ
θ' Ίΐκάστ^ί κοινωνία ^χπουδάζεται καταλ-
λήλως δια τών Οεσί/.ών και ουδείς νό(Αος άνευ
δικα^ολο*^Ύ^τ(κης αιτίας. Οί άρ/αίοι, ζηλωταΐ
τοΟ ίδιου αυτών πολιτεΰι^-ατοςι έφοβουντο [/.η
Ικ τη; [^Μτ' άλλοιΟνους άφο^υ.οιώτεως άπο-
βάλλωαι τα ηθη αυτών, διά και την πολιτο-
ράφησιν ου/ι άδίώς παρε/ώρουν είς ^ε'νους*
^υσπίστως δ' έχει πα; τι; ιί; τόν (σχυρισ(ΛΟν
του ΕκβίβΙ άβ €θΐ(Ια}}(}β8^ ότι αή θρησκεία
άπηγόριυε την εϊσποίη'ϊίν τών ξε'νων φόβω ρ.η
τα ϊερα [^.ΐανίΐώσινίί ''. Γνωστόν τυγχάνει ότι
τας υγιείς άρχά;, όσας ύπηγορ^υσεν ή ευγενής
καρδία τοϋ φΐλοσό'5.ου, ή Ορν,<Τίίεία τών Ελλή-
νων ίλά^λβανεν υπό την αιγίδα αύτης* ούτω
ϊ
1. ΙΓ', 24.
2* .4ί7ιοί'. Ποικ. *Ιατορ, Ε', 1ί, Ιχδ. '4. Κοραή,
3. Πν&αγ. βίο; !( '.αΙ—Αιογ, Λί^^ρτ. [ίιβλ. ΙΓ.
4. Πλ. άψιόπρ, ^ 3Η!Ι.^10^ί;<ϊ. Στρατ. Τ'.—77;ΐάτ.
5. 1,3 πΐέ ϋηΐΐίΐιιι;^ σιλ. 24<ί,
έπι τών διωκθ(Λένων ξένων έζηπλωσε τας πτέ-
ρυγας αύτης, καθιερώσασα την ξετίατ ως
Ιερόν καθήκον, και κοινωνικόν δέ 06σ|ΛΟν τη-»
Ικεσίαν καΐ την άονλίαν. Άπ' αυτών ίτι των
αρχαιοτάτων χρόνων ό ζε'νος ην σεβαστός χαΐ
ή φιλοξενία ως πολύτΐ[;.όν τι αγαθόν (Λίτεβι-
βάζετο κληρονθ(Λΐκ(|> δικαιώ(Λατι από πατρός
είς υίόν^. Ό πατήρ της ποιή«ως παρεισάγε:
έν Όδυσσεία τόν Ενμαιον, λέγοντα προς τόν
ξένον και άγνώτα 'Ούυσσέα'
ΞεΤν\ ου μοι ύέμις ίστ', ονδ* εΐ καχίων σέΰεν Ελυα,
ξεΐνον άτιμήσαΐ' προς γάρ Δίός είσιν &παψτες
ξεΐνοί τε πτωχοί τε *.
οί αφιλόξενοι θεωρούνται ύπ* αύτου ως υβρι-
σταΐ καΐ άγριοι*
Ώ μοι έγώ τέων αΐ^τε βροχών ώς γαΐάν Ικανω;
η ρ* οι γ* νβρισταί τε και άγριοι ονδε δίχαιοί;
ήε φάόξεινοι καΙ οφιν νόος ίοτΐ ϋεονδής;*
ό δέ Πίνδαρος την φιλοξενίαν καΐ την φιλο-
πατρίαν έν ισγ) τίθησι (Λοίρα*, παρέστησε δε
τόν Ήρακλέα έπιχειρήσαντα πόλε|Λθν άνα
τάν πνρφόρον Λιβναν
κρανίοις ζψρα ξένων
ναον Ποοειδάωνος Ιρεφοντα οχε&οι*.
Ή ελληνική ρ,υθολογία ου (Λονον πολί}χους
κατά τών ρ,ισοξένων επλασβν, άλλοε καΐ παρε-
στησε τούτους τιριωρουριένους καΐ (χετα θάνα-
τον, έν φοβερφ του "Αδου τοπφ, δν ό *Αρισιο•
φάνης είς τόν Αιόίτσον, ερωτώντα που θα
ευργ) τών ξενηλατών τα βασανιστήρια, ίϊίρι-
γράφει, λέγων*
εϊτα βόρβορον ηαχνν
και σκώρ άει νών ίν δε τοντφ κείμενους
εΤπον ξένον τις ήδίκηοε πρότερον •.
Τόν ξένον ά[λ' άφικό(/.ενον έδέχοντο [/λτ ει-
λικρινούς αγάπης καΐ περιεποιουντο ώς δύνα-
(Λίς. Αύτη αύτη ή οικοδέσποινα, τιμής χάριν,
έπλυνε τους πόδας, εδιδεν αύτω ένδύ^χατα
προς άλλαγην, ήτοί(Λαζε την κλίνην, υπηρε-
τεί αυτόν είς τό λουτρόν κτλ. ' ΙΙαροιρ.ιώθης
ην καθ' δλην την Ελλάδα ή φιλοξενία του
έ; ^Ακράγαντος Γελλίου, έχοντος εΙς την θύ-
1. Ίλ. Ξ, 119, 336. — Ζ', ?13, 215 χαΐ άλλβ-
*/οΟ. — Πλοντ. Θεμ, Α'.
2. Όδυσσ. α, 123. ξ, 56 κτλ.
3. Αυτόθι, ζ, 119. θ, 555. ξ, 57 χαΐ άλλα•/οα.
4. ΊσΟμ. Β', 5Γ).
5. Αυτόθι, Δ ', 90—93.
6. Βάτρα/. στ. 145.
7. Όδυσσ,' τ, 242.- δ, 298.— γ, 464 χτλ.
ΚΟΙΝΑ ΝΟΜΙΜΑ *Η ΤΟ ΙΙΑΡ' ΛΡΧΑΙΟΙΣ ΕΛΛΗ ΣΙ ΔΙΕΘΝΕΣ ΔΙΚΑΙΟΝ
349
ραν της οίχι'ας του δούλους ίνα προσκαλώσι
τοί/ς ςβνους^. Ωσαύτως καΐ του Κίμωνος, οσ^
τις, κτησά(Λ6νος έντίρ,ως ττλουτον πολύν, τιρ-
ώτίρον »)τρ>3το περιθάλπων τους ξένους^. Ε-
πίσης του Αίτναίου Χρωμίου 6γκω(Αΐάζεται η
^ιλοξινια* και του Ιέρωνος,
8ς ΣνραχόοοοΛαι νέμει, βασάενς
Λρίίϋς άστοΐς, ου φΰοτέων άγα^οΐς,
ξίίτοις 0€ ^νμαοτός πατήρ* '
χχΐ του ΤβνεΧι'ου Άριοταγόρα, ίΐς ου τόν οίκον
ξενίου Διός άαχεΐται ϋέμις άετνάοις
ίτ τ^απέζοΛς,
Ού μόνον δι ιδιωτών, άλλα καΐ πόλεων
εξυρεΐται πάρα των ποιητών η φιλοξενία.
Έ νήσος Αίγινα δια την προς τους ζένους
ιννοιαν αποκαλείται α φίλα ξένων άρουρα»
και«πολυζέναΦ, έπειδη παντοίοι φκουν ξε'νοι*.
Ε{ς την εύκλεα τών Λοκρών (χητρόπολιν
σννίρρεον πλείστοι τών περιοίκων, οΓον 'Αρκά-
ίες, Θηβαίοι, Άογείοι, Ηλείοι κτλ., νομί-
ζοντις την αυτόθι οίαιταν άσφαλεστάτην^'.Έν
Κρήτη είς τα κοινά Φ^ριπόσια έδίδετο τψ.η-
τιχη θέσις είς τους ξένους, δύο δε τράπεζαι
τσιν αποκλειστικώς δια την χρησιν αυτών,
ύπηρδτουριίνων υπό τών αρχόντων^. Ό περί-
^{Αος νθ(χοθετης τών θουρίων Χαρώίδας, ττ,ν
9ΐλοξενίαν ως πολιτικόν θεσ[ΛΟν θεωρησας καΐ
ίρον άδελφότητος, εταζεν αυτήν υπό την
«ροστασίαν του ξενίου Διός, του παρά πασιν
Λρυ(χένου κοινού θεού®. Οί ΛευκανοΙ αζηρ.ίαν
{?:ΐβαλον παντί τψ |Αη δε•/θ[Λένφ ζε'νον ά(Λα
ηλίω άνι'σχοντι» {ΑΙλ. Ποικ. 'Ιστ., Βιβλ. Δ',
χι^. Α'). Έν Αθήναις ρ.ά>ιστα καΐ ίλ^ς τις
^ρός τΐ(ΐ.ην τών ξένων υπήρχε, ξενική κάλου-
[χινη*, και ίατρόν έμισθοδοτει τό δημόσιον,
δ^ως Οεραπεύγ} τους πτωχούς καΐ άπορους
χΟτών. Τι5ς παγκοσμίου δέ ταύτης πόλεως
ρέγιστος καΐ λαμπρότατος κόσρ,ος είναι ή
«χγκοινος ομολογία, δτι και έν τγ, παρακμή
3ΜΐΙ τ% εκλύσει τών ηθών έτηρησαν αλώβητα
χιι αμείωτα τα προς τους ξένους ευγενή καΐ
1. ^«)ί. ΙΓ', 83.
2. ΠΙοντ. Κίμ, % \0.-αονην1. Ννρ. 4.
3. Πίτδ. Νψ. θ, 9—10.
4. Χντό^ι.
5. Πμτ6. Όλυ|ΐπ. II, 59—35.
6. ΙΤίνδ. Όλυμπ. θ', 101 χαί ιφι?.
7. "Α^. Δ', 22.
8. Γτο^. ΆνΟολ. ΜΔ', 40.
9. Ποττερ, Άρχαιολ. τ(ί|ΐ. Λ', σιλ. 413.
φιλάνθρωπα αυτών αισθήματα^. Ποιηταί, φι-
λόσοφοι, αρχαίοι, νεώτεροι έξυμνοΰσι τών
Αθηνών την φιλοξενίαν. Οί Ήρακλείδαι του
Εύριπίδον είναι αυτό τοΰτο ό πανηγυρικός
τών Αθηναίων, τών οποίων την πόλιν έν
έτέρφ δράματι αποκαλεί φιΐόξενον λιμένα, Ό
Σόλων έν τοις ποιημασιν αύτου έμακάρισε
τους έχοντας ξένους φί)νθυς, λέγων:
"Ολβιος, φ παίδες τε ψίλοι χαι μώτνχες Ιπποι
και χννες άγρενται χαι ξένος άλΧοδουζός,
Ό Κικέροϊν λ^γει δτι οί Αθηναίοι έθεώ-
ρουν ως έγκλημα, δεόμενον εξαγνισμού, τό μη
όδηγησαι ξένον πλανώμενον^' ό δέ Πλάτων
θεωρεί άπάνθρωπον και ίδιον βαρβάροις τό
άρνησασθαι είς τους ξένους την είς την πόλιν
είσοδον*.
Ι' Ή ελληνική νορ.οθεσία, ως καΐ ή νομο-
θεσία παντός έθνους, δέν ηδύνατο να μείνν)
δ).ως ξένη προς τα φιλάνθρωπα και Ιύγεντί δι-
δάγματα της θργισκείας καΐ ττίς φιλοσοφίας,
διό καΐ έπραγμάτωσε ταύτα λίαν πρωίμως.
Είς την ευγενή ταύτην σταδιοδρομίαν ηγη-
θησαν καΐ πάλιν οΐ κοσμοπολίται Αθηναίοι,
οίτινες έθεώρουν ως συμπολίτας αυτών πάν-
τας τους έπ' άρετνί διακρινόμενους. 01 Αθη-
ναίοι, λέγει ό ΑΙλιανός^, ού μόνον τοίς άστοίς
έχρώντο προς τας άρχας καΐ τάς στρατ/;γίας
έπιτηδείοις, άλλα γαρ καΐ ξένοις προτ,ρουντο
και τα κοινά αύτοίς ένεχείριζον, είπε ρ ούν
αυτούς κατέγνωσαν αγαθούς δντας καΐ επιτη-
δείους είς τα τοιαύτα. Δέν αληθεύει καθ*
ολοκληρίαν τό υπό του ΡίΙΒίβΙ άβ ΟοϋΙαίΙ-
(}€$ λεγόμενον, δτι ΓΗοπίΠΙβ δί ρβπίΜβ-
ΐΏβηΙ 8(1ΐΏί8 οοιηπιβ οίΐογβη ηβροαναϋ
6ΐΓβ αΐτΗοηΙΟ θί(•., έξ εναντίας μάλιστα
αποδεικνύεται δτι οΐ Αθηναίοι άνεβίβαζον είς
τά ύπατα της πολιτείας αξιώματα ξένους,
αποβλέποντες μάλλον είς την άξίαν παρά είς
τόν τόπον της γεννήσεως αυτών ^, α Άτιολλό-
δωρον τόν Κυζικηνόν πολλάκις εαυτών στρα-
τ•/;γόν τ,ρηνται ξένον δντα' καΐ Φανοοΰέ^η]
τόν Άνδριον, καΐ ΉρακλεΙδην τόν Κλαζομέ-
νιον, ους ηδε ή πόλις ξένους δντας, ένδειξα-
μένους δτι άξιοι λόγου είσί, καΐ είς στρατη-
1. Αουκ. Σχύθ, \0,—ΠΧουτ. Πελοπ. &.— θονκ.Α,
83. — Βανί. νογ3^β βη βΓβοβ, ϋΗ. XX.— ίαανβηί
Όν. (168 ^ρηβ, «€λ. 185.
2. αατο (Ιθ ΟΓΓιο. III, 13.
3. Νόρι. ΙΒ', 950.
4. ΙΙοιχίλ. Ίστορ. ΙΔ', κβφ. Ε'.
5. ΒοηφιννΊΙΐ€ ϋηΐνβΓβ.
350
1
Ο ΕΝ ΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΟηίΟΛΕΙ ΕΛΛΗΝΙΚΟΣ ΦΙΛΟΛΟΓΙΚΟΣ ΣΤΛΛ0Γ05*
γίας καΐ ι(ς τάς άλλας αρχάς άγει»*. Ωσαύ-
τως Κλεοφώντα τόν θρδ^κα ^ καΐ Ξενοκράτη
τόν Χαλχ,ηδόνιον. Τόν τελευταϊον τούτον ττολ-
λάκις Επ6(Λψαν πρεσβευτών εις τόν Φίλιηπον και
είς τόν ^Αντίπατρον ίπι του Λαμιακου ττολέ-
{Αου* τοσαύττ) δε ην η προς αυτόν υπόληψις
των Αθηναίων, ώστε και άνω(Λθτ8ΐ [Ααρτυρβΐν
αύτ<5> συνεχώρησαν^. Κατά την ρ,αρτυρίαν
του Ξενοφώντος, ατούς μεν γαρ ζε'νους εξ ου
ό' τε Σίνις καΐ ό Σχίρων και ό Προκρονοτης
άττέΟανον, ουδείς ετι άδικεΐ' άλλα νυν οι ρ.έν
πολιτευό(;.ενοι εν ταίς πατρι'σι καΐ νόμους τί-
θενται ίνα ρ.η άδικώνταΐ))*. ((Την πόλιν, λέγει
ό Περικλής, κοινην παρε'χομεν και ουκ εστίν
δτε ζενηλασίας άπείργομέν τίνα η μαθήματος
η θεάματος» ^. Έκτος των Αθηνών, καΐ άλλαι
ωσαύτως πολιτεΐαι έ^^ρώντο ξένοις έπιτηδείοις
τυρός τας αρχάς και τάς στρατηγίας, λ. χ. οΐ
Κνώσιοι, πολεμουντες προς Γορτυνίους, έζελε'-
ξαντο στρατηγόν Αορνλαον τόν ΙΙοντικόν,
φίλον καΐ στρατηγόν του Μι&ριδάτον, Εξαι-
ρετικώς μόνον οί ΣπαρτιοΙται, σκοποΰντες την
άλύμ,αντον διατηρησιν τών ηθών, ήσαν αξεί-
νοισιν άπρόσμικτοι))® η, ως λέγει ό Ξενοφών,
δπως μη ραδιουργίας οί πολιται άπό τών ξέ-
νων έμ.πίπλανται'.Ό Λυκούργος, σκοπόν θέ-
μενος να διαμόρφωση πολεμικούς άνδρας, έπέ-
τρεψεν είς τους ξένους νά ερχωνται ε?ς Σπάρ-
την μόνον είς ώρισμένας ημέρας, 8(ς δε τους
Σπαρτιάτας νά έξέρχωνται της πόλεως μόνον
διχ τάς χρειώδεις άνάγκας^. Ουδέν ήττον,
μεθ' δλην την φαινομενικην του νόμου αυστη-
ρότητα, πολλοί διαπρεπείς άνδρες αναφέρονται
όιαμείναντες εν Σπάρτη ώς πολιται, οίον ό
Τέρπανδρος, ό Τυριάίος, ό Θαλής, ό Φερεκύ-
δης καΐ άλλοι ^. Επίσης και τόν <ίΤίοαμεν6ν
έόντα Ήλείον και γένεος τών Ίαμεδέων Κτν-
\. Πλάτ, "Ιων 5ϋ. υ.
2. Άρωχοφ. Βάτρ. 678.
3. Αιογ. Λα^ρτ, Δ', 14. — Πλοντ, Φλαμ, 1'2. Φωκ,
^^,—Δίογ.Λαέρτ. Δ', 2, Ί. — Πλοντ. Άλέξ. ΙΓ, χτλ.
4. Ξεν. Άπο(χνηΐΑ. Βιβλ. Β', 1.
5. θονκ. Β', 30.
6. Ήρο6. Γ', 65.
7. Λβχεδ. Πολιτ. Ιλ\ ^ —Πλοντάρχ. Αονκ. 27.—
8. Ογοιχ άβ ΓΕίαΙ βΐ (1υ δΟΓΐ (Ιββ οοΐοηίββ (1θ3
&ηπ6η8 Ογο€8, ρ. 90.
8. Άριατοφ. "Ορν. στ. 1014. — Είρτίν. στ. 622.—
Πλοντ. Λνχ. 556. — Πλάτ, Πρωταγ, 3Ί2. — Θονχ.
χκφ. ρ|χδ'.
9. θονκ. Α', 134. Ε', 45. 7', 8. ΙΓ, ().-Ήρο6.
θ'. Γ\ 34-35.-;7αυσ. 230.-^
τιάδην Λακεδαιμ,όνιοι έποιησαντο Λεωσφέη-
ρον», ούτος δέ έζήτησε β και τόν άδελφεόν έωυ•
του γενέσθαι Σπαρτιήτην»ι. Όρθώς δε πα-
ρατηρεί ό 8€Ηδΐηαηη, δτι καΐ η θρησκ£(α
και ή φιλοσοφία επέδρασε καΐ έπΙ τών Σπαρ-
τιατών, οίτινες έλάτρευον ξένιον Α(α χλΙ
*Αι^νάν και προξένους είχον χάριν τών αλλο-
δαπών καΐ πολλοί τών πολιτών εΤχον μιτ'
εκείνων σχέσεις ξενίας. «Λακεδαιμόνιοι δέ
μετ' άλλων καΐ τουτ* αγαθοί, ου γράμμασιν
άποδεικνύντες Σπαρτιάτας, άλλ' άγωγη* χχν
έλθών τις ΣκύΟης η Τριβαλλός η Παφλαγών η
μηδέν ε^ων ίίνομ.α /ώρας υποστη την Λυκούρ-
γειον σκληραγωγίαν, Λάκων εστίν ώστε έκα-
στος τών πολιτευθέντων έν έαυτψ φέρων την
πατρίδα έρχεται, πάσης δέ της πόλεως φυγα-
δεύει κακία, καν έν μέσαις ταΐς στηλαις τις
οίκγ)»^. Κατά τους χρόνους του Ξενοφώντος
η μεγάλη τών Σπαρτιατών αύστηρότης ώς
προς την είσποίησιν τών αλλοδαπών έξέλιπεν.
«Νυν έπίσταμαι, λέγει ό συγ^^ραφεύς ούτος,
τους δοκουντας πρώτους είναι ώς μηδέποτι
παύοντας άρμ,όζοντες έπΙ ξένης». Νεώτερος
περιηγητής Γάλλος, ου τό δνομα είναι στενώς
συνδεοεμένον μέ τό της ημετέρας πατρίδος,
αποκαλεί πλάνην την ίδέαν της απομονώσεως
τών Σπαρτιατών, τά δέ περί της διανομής
τών αγρών λεγόμενα θεωρεί — δια τό αδύνα-
τον— ώς χίμαιραν^• και ό ΜαύΙ}/, θαυμάζων
τό πολίτευμ,α και την νομοθεσίαν της Σπάρ-
της, λέγει: Αυουη βίαΐ η'α ^ίιϊηα^δ βα
άβδ Ιοίδ ρΐυδ οοηίοηηβδ ά ϊ'οΓάΓθ (1θ
Ια ηαΙυΓβ οα ά'έ^ΒϋΙβ φιβ βρατίβ. ^Η-
ιηαίδ δοοίέΐβ η'οΩνίΙ ά Ια ταίδοη υη δρθ-
οίαοΐβ ρΐυδ ηο1)1β-ρ1αδ δΐιΙ)1ίπΐβ *. Αλη-
θεύει δτι αΐ έλληνικαΐ πολιτεϊαι ήσαν φειδωλιΐ
περί την είσποίησιν νέων πολιτών και άπητουν
προς τούτο πολλάς διατυπώσεις, κατ' έξο/ην
δέ την άπόκτησιν ακινήτου περιουσίας έν τξ
περιφερεία της χώρας, αλλά τοΰτο προύκυπτεν
εκ της άρχης ότι ό πολίτης ην αύτόχργ)α.α
νομοθέτης και άρχων και στρατηγός*. 00/
ήττον και σήμερον, δτε κρατούσιν αί κοσμο-
πολιτικαΐ θεωρίαι, δέν κτάται ευκόλως τό δι-
1. Ξενοψ. Λακεδ. Πολιτ. ΙΛ', 4. ΡοαφιενίΙΙϋ,
ϋηίνβΓδ Ογϊόο, ι». 445.
2. Ήρακλ. Έφισ. έπιστ. Θ'. 2. Έχδ. ΗογγΛ^γ.-
ΌΐάοΙ, σιλ. 280.
3. ΡοιιψίβνίΙΙβ ϋηίνβΓδ ΟΓβοβ, σιλ. 445.
4. Εΐυάβ άβ ΠήδΙ. III, ρδίΓΐ. οΐι. 5, τόμι. 18, ρ.33ό.
5. Σαριπόλ. Τά τών εθνών νθ{λΐ(χα. Είσβγ. ΛΛ'.
ΚΟΙΝΑ ΝΟΜΙΜΑ *Η ΤΟ ΠΑΡ' ΑΡΧΑΙ0Ι2 ΕΛΛΗΣί ΔΙΕΘΝΕΣ ΔΙΚΑΙΟΝ
351
χχ{(ι>μα της ίθαγενξίας, ουδέ άνοίγβται προ-
χιιρως ό λ£({λών των $η(ΐ.οσ(ων θέσιων.
ΙΑ' Έκ πολλών συγγραφέων της αρχαιό-
τητος, οίον του *Ιοοκράτονς, του Ξενοφώντος,
χ^ϋ Πλουτάρχου κτί.^ |Λανθχνο;Λ€ν, δτι καΐ
ιύτοί οι Χουλοι άττηλαυον ελευθερίας τινός, η
δι θε'σις αυτών δίν ητο αφόρητος, ίπως πάρα
'Ρω(^αίθ(ς. Ή ζωη χαΐ τα σώ(Λατα αυτών
4ϊ:ροστατεύοντο εξ ίσου: «καΐ τας κατά τών
δούλων βλάβας καΐ ύβρεις ϊσα ταίς κατ' ελευ-
θέρων πολιτών έκόλαζον.... του νόμου ούόέ
τοντο'^ς υβρι'ζεσθαι επιτρέποντος, ουδέ τιρ,ωρεί-
σΟχι υπό τών προσηκόντων, άλλ' ύπαγορεύον-
τος ιπαραδίδοσθαι αυτούς τη άρχη κατά νό-
|χους ύ{ΐ.ετέρους πατρίους»*. Είναι αληθές δτι
χχί τίνες τών άρ/αίων έθεώρουν νό(Λΐ[Λθν την
δουλείαν, ό δέ Αριστοτέλης 6ΐοι. του πολύκρο-
του χωοίου: «Είσι φύσει τινές οι ρ,έν ελεύθε-
ροι, οι οέ δούλοι, οΓς καΐ συ(Λφέρεΐϊ), τό δου-
Άίύειν καΐ δίκαιον έστιν*, εδωκεν άφορ[Λην εις
χλείστοις δσας συζητήσεις καΐ πολλά έπιχειρη-
(ΐχτα είς τους θιασώτας της δουλείας τών νεω-
τέρων χρόνων άλλ'η θεωρία αύτη, καίτοι πε-
ζλχνηριένη, έγένετο αποδέκτη, σπουδαιότατοι
δέβεολόγοι της Δύσεως ετάχθησαν ριεταζύ τών
υπερι^άχων. Ό Ιερός Αύγονοτϊνος, ό δ^ ΤΙϊΟ^
ηχαε ά'Αςηίη, ό Φραγκίσκος 8ηανβν κτλ.
ϊογ|ΐατίζουσιν δτι ό άνθρωπος [Λετα τό προ-
χχτορικόν ά{χάρτη(Λα άπέβαλε παν δικαίω(Λα
ί•1 της ελευθερίας* η δουλεία είναι ήτιολογη-
[ΐένη δικαίφ πολέμου η δημοσίου συμφέροντος,
τό δέ δικαίωμα του κυοίου έπΙ του δούλου
ίορχζεται έπΙ τών αρχών της ίόιοκτησίας '.
Ό Ηχΐ^Ο Ιθεώρει την δουλείαν ως γεγονός
9νσιχόν, ό δέ ότβηίβγ άβ Οα$8αφια€, ώς
IX θεού πηγάζουσαν*• τέλος ό πολύς Γρότιος
Ισ^^υρίζετο δτι «ύπχρχουσι λαοί έπιτηδειό-
τιροι είς τό δουλεύειν η είς τό άρχειν»*. ΚαΙ
\. Ξβψοψ. Άθην. Πολιτ. Α', 12.— ΙΤΑουΓ. πιρί
«Βολιτ/. 18. — Δημοσ&, κατ» Μ$ιδίον, 47 — 50. ΑΙαχ.
ιιτί Τίμ. 16 — 17. — Άνχιφ. ιζιρί ^6^ο\»Ήρφδ. 48.
2. *Αριστ, Πολιτ. Α', Β', § 20.-Γ', Ρ, § 1-2, χαΐ
Τ', β, §. 12. — Τό πολύχροτον το3το χωρίον παρά
ΐΐΜιΐν νιωτέρων χριτιχών ΟιωριΓται ώς ΙφΟαιρ(ΐ.ένον, Βιό
τρά^ον^ιν αυτό |ΐ4τά το3 άρνητιχοΟ μορίου Ονπ εΐαι χτλ.
'Αλλ* δ«»ς ποτ* αν ξ, την {δίαν ταύτην (ΐ.(ίνον πιρί
^ιρβίρων {ξέ^ριν 6 'ΑρίΟΧοτίΧης,
3. ΒΙοοΙί ϋίεϋοηη. άβ Ια Ροΐϋ., έν λέξιι ϋΓοϋ
4. Α}ιν6η$ 6οαΓ8 (1υ άτοϋ ά68 ιτ^ηβ» ^οιώ. II, ΰΗ.
1, 1 2, ρ. 210.
5. Ι)€]υΓ6 Ββΐΐί 80 ριιοίβ, Ιοπι. Ι, σ«λ• 123—124,
αύτα δ|Λως τα κράτη ουδόλως καθυστέρησαν.
01 χριστιανικώτατοι βασιλείς τγ!ς Γαλλίας,
τής *Ισπανίχς άνερυθριάστως ύπέγραφον συν-
θήκας, έξασφαλιζούσας αύταίς τό (Λονοπώλιον
ττίς πωλήσεως καΐ (ΛεταφορδΙς ανθρωπίνων
πλασ(Λάτων ! Ή *Αγγλία επέτυχε πάρα τνίς
Ισπανίας δια της συνθήκης της Ουτρέχτης
(1713) τό προνό(Αΐον του είσάγειν είς τας
Ισπανικχς αποικίας ώρισρ,ένον άριθ(ΛΟν δού-
λων. Όλόκληρος ήπειρος, ή Αφρική, κατέστη
(Λεταλλειον της ζώτ/)ς ταύτης πραγ[Λατείας,
γνωστής έν ταίς διπλωυιατικαίς συρ-βάσεσιν υπό
τό δνθ(Λχ Τοηηβ άβ ηέρνββ^. α'Αλλ' άν τις
τα πάντα απλώς κατά την άξίαν κολάζτ), λή-
σει τους πλείστους τών ανθρώπων άπολέσας»^.
ΙΒ' Φόβφ (Λή τις ύπολαβών είτητ) (λοι δπερ
ό ^έο^'ένι/ςτοίς Μυνδίοις, περαίνω την παρου-
2χδ. ΒαΓΐ)βΐβνα€. Εύγίνιστέρας όμως αρχάς έδογρά-
τιζβν ίι θύραβιν φιλοσοφία. Ό Πλάτων λ. •/., δν ό Πυ-
θαγόρειος ΝηηχβηηΐΒ άπικάλβσε Μωνοήν Άττιχίζοντα,
λέγιι : € Ήμιείς δέ χαι οί ^μ^τιροι μιας (χητρος πάντες
άδβλφοί φύντις, ο.ΐχ άξιουμεν δούλοι ουδέ δισπόται άλ-
λτίλων ιιναι, αλλ* ί) ΐσογονία ί)(χάς ί) χατά φύιιν ισο-
νομίαν άναγχάζιι ζητίΓν χατά νόμον, χαι [χηδενι £λλφ
Οπιίκιιν άλλήλοις η άρβτής δόξΐ] χαΐ φροντ{9βως»
{Πλάτ. Μενίξ. § 239). Ή Στωνχή Σχολή Ιβιώριι
ωσαύτως την ανθρωπότητα ώς άποτιλοί^αν μίαν χαΐ
τήν αυτήν οιχογένιιαν* ό δΐ Ζήνοιν χαι οΐ μαθηται αυ-
τού χατεδίχαζον την δουλείαν Ιξ Τσου δπως χαΐ τον
πόλιμον. Έχ τών ποιητών 6 Ευριπίδης πολλαχοδ
χηρύττιται 6π)ρ ττ5ς ίσότητος» λέγων:
όμοια χύες απαοΐν ίξίίταίδίνοεν όψιν
ίδιον ονδ^ ^χομβν, μία γονά
τό τ* Βνγενβς χαι τό δνσγενίς..,.
Ή δουλεία φαίνεται χατά την όμηριχήν Ιποχήν λίαν
περιωρισμένη* συνήθως βάσις αυτίίς ητο ή μίσθωσις,ή δλ
λέξις δούλος μόνον Ιν δυσι χωρίοις (*Ιλιάδ. Γ, 409 χαι
Όδυσσ. δ, 12)τοδ 'Ομτίρου άπαντα, χαι μάλιστα Ιν θη-
λυχώ τύπω'άντ* αυτής εΟρίσχεται ή λέξις^^^ χαι Ιρι^ς.
Μετά τά Ιπι τ^| βάσει ασφαλών μαρτυριών ειρημίνα,
νομίζομεν λίαν τολμηράν χαΐ όλως αύθαίρετον τήν
γνώμην τών νεωτέρων, δτι ό νόμος ούδεμίαν παρείχεν
Ιγγύησιν τοις ξένοις. *Ίδε ΡιΐΒίεΙ άβ €θΗΪαηρβ$ Ιλ
αΐέ 8ηϋ<]υ6, σελ. 245. — Ηνηνί^ \\Ίΐ€α( οη ΗίβΙοίΓβ
άβ ρΓΟβ^Γθβ βΐϋ. έν Είσαγωγί|. — ΙαΜΓβηί. ΗίβΙοίΓβ
(1ϋ (ΐΓοϋ (1β3 |Γβη8, Ιοηο. II, σελ. 60. — Ό τελευταίος
ούτος χαχώς εξηγεί τά έν Ίλιάδ. Θ, 648 : ατίμητος
μετανάστης διά τών λέξεων έίνβ νίΐ, ηχέριή$αΙ)Ιβ,
^Ατιμος παρ* άρχαίοις έχαλεϊτο ό έστερημένος πολιτι-
χών δικαιωμάτων, είδος δΙ ποινής ή ατιμία. Τήν Ιννοιαν
ταύτην διέσφσε χαι ή χαθωμιλημένη : 'ααν ν&μονν ξένος,
1. ΒΙοΰΙί Όίοϋοηη. άβ ΙαΡοΙϋ.έν λέξει β^οΐαναρβ,
2. Δίο}ν Κάσα, παρά Ξιψιλίνφ, σ. 87.
^
344
ο ΕΝ ΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΟΥΠΟΛΕΙ ΕΛΛΗΝΙΚΟΣ ΦΙΛΟΛΟΓΙΚΟΙ ΣΥΛΛΟΓΟΣ
τους τους χρόνους των θ6σ|Λών• διό καΐ ό πο-
λύς Βθβ€ΐζ την συναρμολόγησιν του ί^γοίίου
δίκαιου άπεκχλεσαν Ηράκλειον η (Λάλλον Σι-
σνφειον ίργον, Φλεγόαενος δ;χως υπό της έπι-
θυ(Λ{ας ίνα τεκίΛηριώτω την τ:ρός τα κοινά
νό(Αΐ(Λα έπίδοσιν των προγόνων ηιχων, ο καΐ
ηύξατό ποτέ ό του διεθνούς δικαίου έν τω
Έθνικω ΙΙανεπιστηρφ ήαέτερος καθηγητής
κ. Σ, Σρέϊτ, καΐ φρονών δτι:
5ί άβ/ιοιαηΐ νίνβ» αηάαεία οονίβ
ΙοαίΒ βτχΐ: ίη η\α(βηχ$ βί νοίιιίϋίίϋ βαίίβ βαί.
ένό(Λΐσα «ευπρόσδεκτα εσεσθαι καΐ τα (λίκρά
(Λίν, άλλ' δ(Λως άχω»* ρ.η δη τις καταγνω
(Λου θρασύτητα, [Ληδ* ίσχναις έπινοίαις και
λεπτοίς διαλογισ(Λθΐς κρινεί [Λε' τα ημαρτ/ι-
(Λίνα καΐ τα δι' άγνοιαν παραλελεΐ(Α(Λ5να ει-
πάτωσαν
Φώτες 5οοι χρυααμηίκων
ές δίφροτ Μοιαάν
έποχοννταί,
γινώσκω κάλλιστα δτι «α Λακ£δαί(Λων πολ-
λώς Ιχει μευ κάρροναςί).
Γ' Πολλοί πολλά έγραψαν περί του ηί^-ε-
τίρου θέματος, οίον ό Ηΐίριιββ (χΓοίΐηΒ,
γάλλος την κατο^γωγην, δστις καΐ πατήρ του
διεθνούς δικαίου θεωρείται καΐ τόν όποιον ό
νίοο απεκάλεσε νομο&έζψ της άν&ρωπότψος,
διότι πρώτος αυτός άναδιωργάνωσε τό διεθνές
δίκαιον έπΙ τη βάσει τών θεωριών των ελλή-
νων καΐ ρω(^ιαίων φιλοσόφων και τών έν τοις
λόγοις τών ρητόρων άπαντώντων διεθνών νό-
ρ,ων' [Αετ' αυτόν ό 5/γ ^αηι€8 ΜαοΙ^ιπΙοβΰΗ,
είτα ό Βανύβί^ναα, 6 8οΗδγηαηη, ό ^ναοΗ$'
ηιχιίΗ, ό Ο8βηί)να0ραη, 6 Ιί^βίθΑτβ, ό
Μύιιβ^-^ο^}ί7ηΗ8, ό ΤΗβϊΙ, ό Σαιινβηί
κτλ., πάντες δ(Λως άπε(Λακρύνθησαν τούτου,
ώς έπιδιώκοντες έτερον σκοπόν λ. χ. ό Ζ/αίί-
νβηί έν τφ τριτόρ,φ αύτου συγγρά[>.(Λατι
ΗίδΙοίΓβ (ία άΓοίΙ άβδ ^βηδ βΐ άβδ τβ-
ΙβΙίοΠδ ίηΙβΓηαΙίοηαΙθδ βΙο., αρχήν θέ(Λενος
τήν {Λελίτην τών κοινωνιών της αρχαιότητος,
ακροθιγώς ήψατο του διεθνούς δικαίου τών
αρχαίων δλως δ' άπερροφη(Λένος" έκ της Ιστο-
ρικής καΐ φιλοσοφικής απόψεως της (Λελεν/)ς
αύτου, ώς λέγει ό Ε^^βΤ, παρεκκλίνει τους
κανόνας, ους ή κοινή χρήσις καθιέρωσεν είς
τήν έπιρ,ιζίαν, καθότι οι κανόνες ούτοι ούδε[Λίαν
δι* αυτόν εχρυσιν έπιστη(/,ονικήν άξίαν. Εί;
τό αυτό περιπίπτει ά(Λάρτη(Λα και ό ΚϋΒίβΙ
άβ ΟθκΙαη0β8, δστις έποικοδθ(Λεΐ τό διεθνές
δίκαιον τών αρχαίων έπι τών φιλοσοφικών
θεωριών καΐ τή4 ποιητικής φαντασίας. Ή
συλλογή του /βαη Βαν})βχινα€: ΗίδΙοίΓβ
άβδ αηοίθηδ Ιΐ^ίΙέδ βΙΟ. κατέστη αλυσι-
τελής• άλλως τε καΐ ό συγγραφεύς ούτος ζη-
τεί τό δημόσιον δίκαιον αποκλειστικώς έν τη
φιλοσοφία καΐ όύχΙ ε{ς τας διεθνείς σχέσεις.
Άπό τών αρχών δμως τοΟ παρόντος αΙώνος
μεγάλη εδόθη ώθησις εις τήν μελέτην τοδ
διεθνούς δικαίου παρ * άρχαίοις* ή σκαπάνη
και τό πτύον τών αρχαιολόγων ύψίστην ποιρί-
σχον ύπηρεσίαν, έκτοτε οέ πλεϊσται έόη-
μοσιεύθησαν μονογραφίαι, έξ ων μνημονεύο-
μεν τό κλασικόν έργον του Μνίοί^ηβ^οΗ:
Ι^βδ αιηΐ3βδδα(1θδ βΐ Ιβδ ιηίηίδίΓβδ ρα1)Ιίεδ
άαηδ ΓαηΙίοιυίΙο; του Μθ8β8 τό ΟγοιΙ άβ
Ι'απιΒαδδαίΙηοβ• του Μβίβν τό Όβ ρΓΟ-
χβηία, δίνβ άβ ραΐ3ΐίοο ΟΓθΰΟΟΓαιη ίιοδ-
ρίΐίο; του Τί88θί, άλλοτε πρεσβευτου της
Γαλλίας έν Αθήναις, τό Οβδ ρΓΟΧβηίβδ
^Γθθ(}ΐιοδ οΐ άβ Ιβιη-δ αηαΐο^βδ ίΐνβο Ιβδ
ίηδίίΐηΐίοπδ βοηδίιΙαΪΓβδ ιηοάβπιβδ; του
άκριδημαϊκού Ε, Ε^^βΓ τό Εΐαάβδ ΙΐΐδΙΟ-
π(}ΐιβδ δΐΐΓ Ιβδ ΙπιίΙβδ ραΜιοδ οΐιβζ Ιβδ
(ιΓβΟδ βίο.; του άλλοτε εταίρου της έν Αθή-
ναις Γαλλικής Σχολής Μ. ΡοΗΟαΗ τό Μέ-
ΐΏοίΓβ δαΓ Ι αίΤήιηοΙιίδδβπιβηΙ άβδ βδ-
οίανβδ βΙο. καΐ εϊ τίνα άλλα μή περιελθόντα
εις γνώσιν ημών.
Δ' Τών είδικώς έπΙ του θέματος τούτου
άσχοληθέντων αρχαίων συγγραφέων τα συγ-
γράμματα πάντα ατυχώς άπωλέσθησαν, κα\
ουδέ τεμάχιον περιεσώθη εκ τής συλλογής της
έν τν5 περιφήμφ άλεξανδρίνη βιβλιοθήκη άπο-
κε^μένης. Εκεί άπετεφρώθησαν πάντα σχβδόν
τα νομικά έργα του * Αριστοτέλους καΐ του
*Αντιο&ένονς καΐ του θεοφράατου καΐ του
Πολέμωνος καΐ του * Απολλοδώρου καΐ του
Φαληρέως Δημητρίου και άλλων ^, πενιχ^ραν
τών οποίων περίληψιν διέσφσεν ό Πολυδεύχης
έν τω Η' βιβλίω του * Ονο μαστικού^, Τό σύγ-
γραμμα του * Αριοτσιέλους, τό περί τών κοινών
νομίμων πραγματευόμενον, έπεγράφετο «ζίι-
καιώματα πολέμων*, Οί αρνούμενοι δμως τ-ην
ύπαρζιν αύτου ισχυρίζονται δτι ό ^Αριστοτέλης
ουδόλως ήσχολήθη περί τό διεθνές δίκαιον , τ^
δέ έν λόγω σύγγραμμα έπεγράφετο ούχΙ « ^ί.
καιώματα πολέμων», άλλα ^Αίκαιώματα τιό-
λεων^». *Λλλ', ώς ορθώς παρατηρεί 6 ρ,χχα^
1. ΊΊώιιίϋίίί'η ϋιοΐΐ ρρηιιΐ ιΙΆΐΗ^ηβδ, ΡΓ^Γαο^.
2. Εί/(ΐ(Ύ Τητίΐρ» ρυΙ)1ίε8 βΙο. ΙηίΓοάυοΙίοη,ρ. Ο
3. 1)θ3υΓβ ΙίΡΐΙί αο ρβοίδ Βανΰσμρ'αο, Ι. II, οβλ.^"^
— ^α^)Η'β ΜαίΊ%ίΊΐίυ8φ ϋίβοοϋΓβ 8ϋΓ 1β ιίΓοϋ <1ο \
ρυΐυΐ'β, ΙΐΌίΙϋοΙ. Ηοΐβΰν ΟοΙΙατά.
ΚΟΙΝΑ ΝΟΜΙΜΑ Ή ΤΟ ΠΑΡ' ΑΡΧΑΙΟΙΣ ΕΛΛΗΣΙ ΔΙΕΘΝΕΣ ΔΙΚΑΙΟΝ
345
(ίτΐί^ς ΣαρίτζοΙος, η πραγ(χατ6(α αύ^/), οίονδή-
ΐίΰτβ χαΐ άν ίφβρι τίτλον, ύττόθείτιν είχε τό
ίΐωτιρ{}ών τών πόλβων δί'Λαιον, δττερ ό μεν
ΠοΙνβίος < Πολέμου νόμους* χχί ^Δικαιώματα
ΛάΙεωψ> χαλιι, ό 8έ Θουκυδίδης, 6 Αίόδωρος
χι\ ό Πλούταρχος € Κοινά δίκαια* Κ
Έκτος του Αριστοτέλους, καΐ ό Πλάτων,
βραδύτ&ρον δέ οι Περιπατητικοί, χαΐ {$(ως οι
Στω'ίχοΙ φιλόσοφοι Ζήνων καΐ Κλεάνϋης καΐ
Χρύσυιηος κχΐ ^Αλέξανδρος ό 'Αφροδιοσεύς,
ητ/οληθησαν περί τό δίκαιον τών ίθνών*.
Ό Ίϊμαιος, «ό τάς οπι<τθοδόρ.ου; στηλας
χαΐ τας έν ταίς φλιαίς προζενίας έζευρηκώς»,
ησχολήθη {$(« ε{ς τα περί προξένων. Άλλ' έκ
του συγγρά(Λ(Λατος αύτου ουδέν περιεσώθη*.
Ό Ποντικός ^Ηρακλείδης, ον ό Κικέρων
αποκαλεί «£νδρα έν τοις (Λχλιστα σοφόν»,
{ΜΐΟητης του * Αριστοτέλους καΐ ζηλωτής του
Πλάτωνος, δ ν άποδη(Λή<ταντα ε {ς Σικελίαν,
άντικατίστησεν είς την σχολήν, συνέγραψε
αεταξύ άλλων καΐ απερί Νό(Λων», έν οΓς
οιίλαβε καΐ απερί Πολιτειών», κατά τό πα-
ράδ£ΐγ{Αα του * Αριστοτέλους* αλλ* έκ του αε-
γάλου αύτου συγγρά|Λ[Λατος (Λονον ολίγα άπο-
^πx«(^ωιτα σψζονται, καΐ ταύτα ύποπτα.
Ό Μακεδούν Κρατερός, ζών περί τα (λέσα
τίς τετάρτης π. Χ. έκατονταετηρίδος, συνέ-
λεξε πολλά ψηφίσ(Λατα καΐ συνθ/)κας έν ένΐ
κί€λίφ, έπιγραφομένφ €Σνναγωγίι ψήφισμα^
των*, άλλα καΐ τούτου (χόνον άποσπάσ[Λατά
τίνα διεσώθησαν έκ ττίς πανωλεθρίας*.
θεόδεκτος 6 ΦασηλΙνης, άκ(Λάσας περί τα
322 — 355, έγραψε «περί βαρβαρικών νομί-
{ΐ»ν». Έκ του συγγρά(Λ(Λατος δ(Λω; τούτου
ώδϊν διεσώθη, έκτος της επιγραφής του βι-
βλίου παρά Σουιδφ
Ε' Ή χρησις διαφέρων νθ(Αΐκών δρων,
άπογτώντων έν τοις περισωθείσι τών αρχαίων
5υγγρά|ΐαασι, καΐ κατ* έζοχην έν τοις πολι-
τικοίς λόγοις τών ρητόρων, οίτινες έπείχον
ίέσιν υπουργού τών εξωτερικών, καταδείκνυσιν
χ»ιλόλως την ύπαρξιν του διεθνούς δικαίου.
Ούτω λ.χ. εις τάς συ(Λβάσεις, τάς περιλαα,βα-
ο^ιένχς ε{ς τάς γενικάς λέξεις συν&ηκαι, όμο-
ίογίοί, διαλλαγαί, συντάξεις κτ\,^ τάς οποίας
Γ Παλρβ. Ε', 9. {. — θονκ. Γ\ 59. Δ', 97 χαΐ
βϋΛχο».— ίΙΙοντ. Περιχλ, Κθ'.~ Διοδ. Ίιτ. ΙΤ',
^^ — Σα^ίΛόλ. Διιθν. Ν({[Α. έν Εΐσαγωγτ}.
2. αήΰβτ Ώτο'ύ άβ8 ^βη8, § 13.
3. π^λνβ. ΙΒ', 12.
4. Ο. ΜάΙΙβΓ ¥τζ%τα. ΙιίβΙ, β^πδΒΟ. Ιοιη. II, ρ. 617.
Έλλ. Φιλ. Σύλλογοζ,
οι "Ρωμαίοι περιληπτικώς εκάλουν ροοΗΟ'
7168, διακρίνθ(Λεν συλλήβδην πάντας τους
τύπους τών συ[χβάσεων του νεωτέρου διεθνούς
δικαίου. Άλλα καΐ τά σφζόιΛενα ψηφίσ(Λατα,
τά όποια καθ' έκάστην εξάγει είς τό φώς ή
ευεργετική σκαπάνη του αρχαιολόγου, τεκρ,η-
ριουσιν άραρότως τά λεγό[Λενα. Τών ψηφισ(Λά-
των τούτων όνθ[Λαστότεραι συλλογαί, έξ ων
καΐ ή(Λεϊς τά (χάλιστα ώφδληθ-ζιΐΛεν, είναι αΐ
έξης : Ή του ΒανΙ)βψαο (δυρρίόπιβηΐ; αα
οορρδ (ϋρΙοΐΏβΙ. άβ /. άη Μοηί. Ηαί)β
(1739)• ή του ΒοβοΙίΗ (ΟοΓραδ ίηδοπρί.
αΓδβΟβΓαΐΏ, τΟ{Λ. IV, 1828—1856)• η του
*Α, Ψαγκαβή (ΑπΙίςαίΙέβδ Ηθΐΐέπίςυβδ,
ίοίη. II)• ή του Πιττάκη (Άρχαιολ. Έφη(Λερίς,
τόμ. 2, Άθην.)• ή έπ' αίσίοις οίωνοίς καΐ αθο-
ρύβως εκδιδομένη *Εφημερ\ς της Ιν *Α^ναις
^Αρχαιολογικής Εταιρείας (Αρχαιολογική Έ-
φημερίς)* τό έν Παρισίοις έκδιδόμενον Αελτίσν
του προς ίν9άρρυνσιν τών Ελληνικών σπουδΰύν
φερωνύμου Συλλόγου (ΒαΙΙβΙίπ άβ ΟοΓΓβδ-
ροηά&ηοβ ΗβΙ16ηί(ϊαβ καΐ Κβνυβ άβδ
έΐαάβδ ^Γβοςαβδ) κτλ.
ί" Ή διασκόπησις καΐ ακριβής έξέτασις
της ιστορίας του πολιτικού βίου τών αρχαίων
Ελλήνων αύτη καΐ μόνη αρκεί νά μας πείση
περί της υπάρξεως του διεθνούς δικαίου, καΐ
άν μηδεμία έσφζετο περί τούτου μαρτυρία.
ΚαΙ δντω;, πώς δύναταί τις νά παραδεχθεί
δτι λαός, ου ή διάνοια έπενόησε την ΐδέοιν
ττίς ανάγκης, διακεκριμένης καΐ ύπερτέρας
τών θεών,ήμέλησε τοσούτον σπουδαίου θεσμού,
έξ αυτής της ανάγκης απορρέοντος ; ή πόλις
εκείνη, ήτις αδιέχυσεν είς τδν κόσμον άπλετον
φώς καΐ φωτίζει ημάς είσέτι, καίπερ νεκρά ^»,
ήτις αού μικρούς ουδέ ολίγους, ούδ* αφανείς,
αλλά πολλούς καΐ μεγάλους αγώνας ύπέμεινεν
υπέρ της τών άλλων ελευθερίας»^, ήτις έμε-
γαλοφρόνει «έπΙ τό έπαμύνειν άεΐ τοις άδι-
κουμένοις καΐτούς ασθενέστερους θεραπεύειν»•,
λαός, καΐ προς αυτά ετι τά ζφχ έπιδείξας
έπιμέλειαν καΐ νομοθετήσας α ταύτα μη σίνε-
σθαι »*, πώς δύναταί τις πιστεύσαι, δτι ουδέν
1. ΜίοΗβΙβΙ 1.β 1ί\το άα ρβαρίθ, ΙίΙ.
2. 'Ισοκρ. Πανηγυρ. ΙΑ', 52.
5. Αύτ({θ. — Αημοσ&. κατ' Άρισχοκρ. 124. — ΤπΙρ
Μβγαλοπ. 14 και έφιξ. — Ξβνοψ. Έλλην. Τ', 5, 45. —
Ενρυι, Ήρακλ, 329.
4. ΈρμυΐΛ. βιβλ. β', π$ρΙ νο;χοθ4τ. — ΠΧουχ. Κάχ.
Ε', 10. — Εντεύθεν προηλθεν Γσως χαΐ τό πρώτον χβφ.
του Άχουϊλίου νο'μου: ςαί 8βΓνυΓη δβΓναιηνβ, 8ΐίβ-
ηϋΐΏ ΗΐίβηΗΐηνβ φιαίηιραΐβ^ηυβ ρβαιά^Μ ίη]υΓί&
Τόμος ΚΖ' 44
ι
352
ο ΕΝ ΚΟΝΣΤΛΝΤΙΝΟνπΟΛΕΙ ΕΛΛΗΝΙΚΟΙ! ΦΙΛΟΛΟΓΙΚΟ!! ΣΪ'ΛΛΟΓΟϋ
σαν ιί<ϊαγωγ-<;ν, π^οατώύς τό τοΰ Υίοο: «Ή
ί^γχιότης του )αΏ^\^.ο'^ 6ίνχι ΰί 7Ρ^^^^ καΟ'ους
ζώ|χ£ν, οι δ^ /ρ όνοι, κχΟ' ου; Ι, ων οι αρχαίοι,
δίν ήταν άρχαιοΓΟΐ, αλλ* η ν£Ϊτη; του κόΐ[χου.
'Ήδη ή τκ^ίτάνη των άρ/αιολογων οιασχεδά-
ζϋ των αίώνων την ο^χγΙγ,Ί α%\ άνατ^Ετάν-
νυΊίν 6ΐς του; όφΟαλαοΰς ή}Λών άνα [λίαν (Λΐ'αν
τα; γωνίχς του αρχαίου ν&ΐΛίκ,ου κότίΑου* έλ-
ττίζιται §£ ότι η[^.εραν τίνα Οχ δυν•/)Οώ(Λ»ν να
συρρχψω^ϋ,εν τχ τίμάγιν. του [Λογαλοπρεττους
τούτου χιτώνος»,
"Ιτως πάντα τχ γρχφίντχ £ΰρ'/) τι; «ραοίως
ίϊΐΐτετρο/ατΕϋΙνα και άπιφίαι; δοκιρ^ια»* ΐ7ω;
τις βΕτ^ναϊ; Επινοΐαι;κχ1λ£77τοί; οιαλογισρ-οΐς»
άνεττί^ίΛώς κριν^ί |ΐ.6' άναλογιιθητω έ[Λω; ίτι
«/χλεπύν τό άνχδϊΐ^λίΟυργητχι ^ίότ[Αον έκλι-
τΓοντχο» χαΐ αν ακίνητη/; τω των γενναίων λό-
γων του ττοιητου της Όαβρίας :
ΟίίΟίί ΐί άφί'ϊαηί νίροί αηάααα €6Ηβ
ΕίΠΛΟΓΟΐ;
Ό ϊΐαθη-ιίητί); της Ιν ΙΙαρισίοις νομική;
σχολής κ* Ε, ΟΙαββοη λίγα ττου του δίτο-
μου αύτοΰ συγγράμματος ΕΙοΠΙβηΙδ άα
άΡΟΐΐ ΪΓαΏςίΐΐίϊ (ϊ£τι ΐίνΟρίατΓος, κρίνων περί
τ^ς ίδιας αύτοΰ ίχανΰτητος, ρίπει εις ονειρο-
ποληματα». Έάν τούτο χληΟεύτ; , εύκολώτερον
Εφαρμόζεται προκειμΐνου περί εθνικών ζητη-
μάτων, ίνθα ο ίγωίσμός καΐ ή αυταπάτη
δΰνχτχι να παρασύρη ρχδίω; την κρίσιν.
*Λλλ' ο συγγραφίυς της π*ρούσ•/)ς πραγμα-
τείας, εάν IV ττι ρύμν] τοϋ λόγου δικαιο-
λογώ γεγονότ^^ τινχ η πράξει; τών προ-
γόνων αυτοΟ προδιδουσας ωμότητα, η ύπερ-
απολογεϊταί αυτών, τοΰτο πράττει ούχΙ έζ
ίγωϊσμου, χλλ'έκ της πιποιθή^τεως, δτι αςυμ.-
βησεται πολλά και χαλεπά κατα στάσιν ταΐς
πόλεσι γιγνόμενα καΐ άει έσό1>4να, εως αν αύ^/;
ή ϊρύσις τών ανθρώπων ή». Λΐΐδδί Ιοπ^-
Ιβιηρ^ ψ}^ Ιβ ηιοϊΐίΐβ >ΐ6Γίΐ 1β ιηοΓκΙβ,
λίγει 6 ποιητής Μ€Ϊί^8}ΚΊ\ θΐ ίμΐβ ΙΉυΐΏα-
ηίΐθ ο^οϊΙΙβΓίΐ θϊΐΐΐ'β άθΐιχ ρόΐβδ (Ιίΐπδ
Γβδραοθ ίπΓιηϊ, 1ίΐ νΐ6 ϊϊΐΐβπιαίίοηαΐβ
ί3βηΐΘΐΐΓβΓΒ υπβ ^πιπίΐβ ΐΓΒ^βάίε, βΐ
Γερόθ ΓβίΐΙοΐΒ Ιβ δΥΐηΙιΰΙβ βίβηιβί. Τά
ίν ταΐς λαμπραϊς σέλίσι τη; Ελληνική; Ιστο-
ρίας απαντώ ντα στίγματα άττοοοτε'α ε(; αυ-
τήν την ανθρωπινή ν ρύσίν' τούτο τουλάχιστον
μας διδάσκει ή παγκόσμιος ιστορία, συνεχί-
ζοντα τα γιγονότχ και τχς πράξεις τών αιώ-
νων. Κατα τόν τελευταΐον γαλλογερμανικον
πόλεμον οί πεπολιτισμενοι Γερμανοί έφόν£υον
του; συλλαμβχνομίνου; χωρικούς, τους υπέρ
τών πατρώων εστιών πολεμουντας, ώς τόν
εσχατον τών κακούργων! Είς άπλουν αίσθημα
καταστροφής οφείλεται ό έμ.πρησμός του χω-
ρίου Βαζβϋΐβδ, ολόκληρος ό πληθυσμός κα-
τεφαγώθη από τας φλόγας, οί δϊ διαφυγόντες
έτυφεκίσθησαν, ώσπερ κύνβς^. . . Κατα την
γιγαντομαχίαν ταύτην ίδιωτικαΐ περιουσία:
διηρπάγησαν η κατεστράφησαν καθ' οιονδή-
ποτε τρόπον, στρατιώται δΐ γερμανοί «97"
ρεσαν καΐ αύτα τα κλείθρα τών θυρών άλλ^^
ταύτα δικαιολογούνται σήμερον δια του επι-
χειρήματος ηβοβδδίΐβδ άβ Ια ^αβΓΓβ. Ένω
οί κ/)ρ'^κε; καΐ οί άγγελοι από τών τρωικών
ετι χρόνων εθεωρούντο άφ^λοι καΐ ιεροί, κατα
τόν γαλλογερμανικόν πόλεμον παρεβιάσβτασαν
και έφονεύθησαν δυνάμει του αξιώματος της
πολεμικής ανάγκης * !
Κακίζουσι τους αρχαίους, λέγοντες δτι σύν-
θημα αυτών ην «άσπονδος κατα τών βαρβά-
ρων πόλεμος»• επιτιμώσι τους * Αθηναίους δια
την προς τους Μηλίους και Σικυωνίους σκλη-
ρότητα αυτών*• «άλλ' εί μέν άλλοι τινίς
τών αυτών πραγμάτων πραότερον ιπεμιλ'ΐ^&η-
σαν, είκότως αν ήμιν έπιτιμφενΐ>. Όποίαι
δμως αϊ άρχαΐ της 'Ιερας Συμμαχίοις, ττ5ς
συναφθείσης υπό τών^ τριών της Εύρώττης
1. ΗίδΙοίΓβ άβ Ια β^ϋβΓΓβ άα 1870—1871, σιλ. 134
χαΐ έφ(ξης.
2. 1.βΙΐΓβ άϋ ΐΏ&ΓθεΗαΙ άβ Αίοίί/^βά Μ•• ΒΙαπί^ΗΗ
II Ββ€βηι1)Γβ 1880.
3. \νίΐ6αίοη Ότου» άβ8 Οβηβ έν Είσαγωγξ. — Ό
πολυί^τωρ όμως Οτοίβ φρονκι οτι 6 Θουκυδίδης (έν
άναπαρέ^τησι πΐΐτώς τά πρ6ς τους Μηλίους αίβθι{|ΐατ8
τών Αθηναίων, νομίζει δέ άκίθανον το γ«γονός τί};
σφαγής. Σημιιωτέον προς τούτοις δτι \ λίζις βά^βα^ος
δ^ν ϊγα παρά τοις άργαίοις την σημασίαν, ϊ^ν αποδί*
δουσιν αυτί] οί ν^ώτιροι. Διά της λέξ(ΐι>ς ταύτης οί
άρ/αιοι ένοουν την διανοητική ν χατάπτωσιν, το (ουλον
και άνελεύθίρον, τήν υποταγήν χαι Ιξάρτησιν, έν αντι-
θέσει προς την ελβυθερίαν. Τούτο διαπιστοΓ ό Εύριχίδης,
λέγων :
τών βαρβάρων γαρ δονλα πάντα (ΈΧέν. στ. 283).
και ό * Ισοκράτης έν Πανηγνρικφ, § 50 : •ΚβΙ το τών
Ελλήνων δνομα πεποίηχε μηχέτι το3 γένους, άλλα της
διανοίας δοκει είναι και μάλλον χαλεισθαι 'Έλληνας
τοί>ς της παιδεόσεως της ημετέρας η τους τής χοινής
φύ3εως μετέχοντας»). Έσήμαινε προς τούτοις 4] λέξις
βάρβαρος και το μη 6μ({γλωσσον. «Βαρβάρους λέγ€ΐ ό
Ηρόδοτος (έν Κλειοϊ 158) τους μη σφίσιν όμογλώσσους•.
ΚΟΙΝΑ ΝΟΜΙΜΑ Η ΤΟ Π.νΡ ΑΡΧΑΙΟΙΣ ΕΛΛΙΙΣΙ ΔΙΕΘΝΕΣ ΑΙΚΑΐΟΝ
353
ινζτολιχών δυνά(Α$ων (ϋβί ^ΓαΙία ΓΘ^βί>)
τη 14/26 Σιτττψβρόου 18 1 δ, άνακηρυξάση;
Χ^ τό θ£θχοΛτιχ6ν σύιτηίλχ εν τγ) Φ^νθηΛ*{1 του
ΙλυΙμιοΙι τόν Φββρουάρ'.ον του 1821 ; Πώς
νχ ά?:αχχλ6<;ωα£ν την προς άλληλου; διχγω-
•^-ην των :ϊολ6{Α{ων του Μεσαίωνος, την νύκτχ
τοίί *Αγίαν Βαρ&ολομαίον, την νο{ΛθθΕ'7ίχν των
Οοάα Νθίν$ η Νβ^νθ4αΐνβ8, την δί/.χστί-
χην έξου<ι{αν των Ββί^ηβΗΓ^ ]Η8ίΐ€Ιβν8;
ίνφ ί* κχτχ την άρχχιότητχ οί [Λη νόα,ον
β/οντες Έλληνες «ουκ έ/ρηστηριχζοντο χόλε-
ρΟντες προς αλλήλους», <τη(Λερον κχΐ αύτοΙ
Ιτι οί οτχόοΐ του ύπίρ της ελευθερίας κχΐ
ισόηοτος ΣταυρωΟε'ντος εύλογουτι τχ δπλχ
άλληλοιφχζό(χενοι. Κχτχ τί αρχ γε συνετέ -
)Λσιν ή ιες ενχ πν8υ(Λχτικόν άρ/ηγόν ενωτις
τϊ;ς δυτικής Εκκλησίας. ε( ρ.ή εις έαουλίους
στίχρχγιιούς, εις πολυετείς κχτχττρεπτικους
xο/^ι^Ο'^ς, ιίς κχταπάτ/ισιν κχΐ αυτών ετι
των στοιχειωδέστατων θεσμών του Αστικού
Αίχχίου; 'ΙΙ φιλοσοφίχ, αϊ έπ•σ^0Ρ'3^^, ή έλευ-
5ίρίχ του σκέπτεσθχι ένεποιουν εις την πχ-
^Γοσυνττ/ πλειότερον φόβον η ό Καλβίνος κχΐ ό
-ίΙονΛ/ροςΚ Ουδέποτε ελληνική πολιτείχ ά-
:π;γόρΓ^σε την ελευΟερίαν του λόγου, ως ή
Πρωσσία εις τους Ατϊΐάί κχΐ (χΟΓΓ€8, ουδέ
άτηντησεν είς πχτριωτικχς κρχυγχς διχ
τίς κχτχργήσεως τών πχνεπιστημι'ων ^. ΚαΙ
οαως περί των κχκουργηίΛχτων τούτων ουόεις
Γρετο λόγος, εν φ ή άτυχης Ελλάς, τό
χρχτος της διχνοίχς κχΐ του λόγου, 81ΐΐ3ίΙ
ΙθδΟΓΐ άβ δβδ πιοηαπιβηίδ Γ|αί βη οοα-
νίθηΐ Ιβ δοΐ, βΐ (Ιοηΐ Ια ιηαίη (Ιβ^ Ηοιη-
ιηβδ η'α ρ38 ΓβδρβοΙβ 1ΊηοοιηραΓαΙ)1(ί
ΙΐΜτηοηίβ ^,
Οι Νορ{λανδο{, κχτακτήσχντις την Άγ-
γλίχν περί τόν ΙΑ' αιώνα, ούδΐν εσεβχσΟηταν.
ΙΙ:άγ|χχτχ, πρόσωπχ, άνδρες, γυνχίκες κτλ.
χζτε'στΓισαν λεία του νικητου. Αί κόρχι τών
τίγΐνών περιήλθον είς χδίρας άγροίκων, κχ-
τχτΓχντων φεουδχρ/ών δικαιώ(Λχτι βίχς κχΐ
ίρ•χγης*. Κατά τήν αυτήν περίπου εποχή ν
ό Φίλιππος Αΰγονσΐος καΐ Τιχάρδος ό Λεον
τίχαρδος, πολ8(χουντες προς αλλήλους, έτύ-
ολωσχν άνα δεκαπέντε αΐχ(Λχλώτους, τους
Ι 1. ΓίίίοΓ 1)<ιηίί/ ΗίδΙοίΓβ ΙΓηΐνοΓδοΠο, ρ. 533.
Ι 1 η^ίίΐ, ρ. 540.
ι 3. ^. Ραρα^ΉροροηΙοΒ Όβ Ια οίνίΐίβαΐίοη Ιιβί-
! Ι^ηί^ϋβ, εν άρ-/7) :
1 Μ. ΒΙοίί ΟίοϋοηηβίΓο (Ιβ \ά ΡοΗΐίιΐϋο, έν λ.
Ι Έλλ. Φα. Σύλλογος
ότΓοίους κχι άντ/ιλλαζχν εν τοιαύττ) καταστά-
σει. Έν Παλαιστίνη δέ ό αυτός ^Ριχάρδος, πο-
λείΛών υπέρ του ^Εσταυρωμένου, έσφαζε 2500
αΙχαχλώτους .... Αυτός ό Μέγας Ναπολέων,
κρχτήσχς ες έοόδου της Ίόππης, άφ' ού έπΙ
τριάκοντα ολόκληρους ώρας έλεηλάτησε τήν
πόλιν καΐ κχτέσφχξε τους άνθιστχαένους,
διεπέρχσε τελευταιον έν στό(Λχτι (χα^αίρας •
χιλιάδας τινχς α{χ(Λχλώτων, λόγφ ότι δέν
ή δυνατό ν χ τους διχθρέψη ^.
Άλλα τίς Ισχυρός κχλχ(Λθς δύναται να
περιγράψϊ) τήν αύθχίρετον κχΐ σκληρχν διχ-
γωγήν τών πολε(Λίων του Μέσχίωνος ; τίς
δύνατχι νχ έςεύρη τό δίκχιον, όπερ διείπε
τχς [χεταζύ αλλοθρήσκων σχέσεις της εποχής
εκείνης, ή κχι αυτών ετι τών Χριστιανών προς
αλλήλους ; Ό Μεσαίων, ό αυταρχικός Με-
σαίων, αποτελεί άπότο(Λθν [Αετχβασιν έκ της
(σότητος καΐ της τάξεως ε(ς τήν βίαν, τήν
άναρχίαν και τό χάος. Τίς ήδύνατο να σκε-
φθη περί του δικαίου του ξένου, οπότε τχ
δίκαια του πολίτου κχΐ της πχτρίδος δέν
. ύπηρχον ; πώς νχ (χή υπήρχε διχίρεσις [/.ετχξυ
τών λχών, οπότε νό(Λΐ|Λος κχτχστχσις εθεω-
ρείτο ό πόλείΛος; *ΙΙ είκών της Ευρώπης του
Μεσχίωνος είνχι είκών θλιβερά, αποτρόπαιος*
εκάστη σελις της ιστορίας της έ-οχής εκείνης
είναι γεγρχ(ΑΐΛένη δΓ αϊ(Λατος, εκάστη έπανά-
στασις έ[Λπε7:οτισ(^.ένη χειαάρρους αίρ.άτων !
ούίΐν ίχνος σώζεται θείου ή ανθρωπίνου δι-
καίου* ή συνείδησις κρύπτεται υπό τάς πτυχάς
νικηφόρου σηίΛχίας, ή δ^ πολιτική επικαλείται
τό δίκχιον (λόνον οσάκις πρόκειτχι νχ κχλύψη
άσχη(Λίχς! ΈπΙ τών σελίδων τ/;ς Ιστορίχς του
Μεσχίωνος άρΐλόζει άνχ[Λφιβόλως ό έπΙ της
είκόνος του δόγη Μαρίνου ΡαΙβάνΐ ρ-έλας
πέπλος ίΛετά της επιγραφής: ΡΐΌ 8αίδ ΟΠ-
η1^η^^)α^?.
Μήτοι αρά γε ο! νεώτεροι έδογ(/.άτισαν έν
ταΐς νοίΛοθεσίαις αυτών τό δόγ(Λα της άδελ-
φότητος τών λαών ; Μή δέν ηχεί κχκοήχως
έν τοις κώδιξιν χυτών τό ονθ[Λχ του ξένου ;
(λή δέν υπάρχει άβυτσος [>.εταξύ αύτου καΐ
τούτου, πχτασσοίΛενου δια πολλών ανικανο-
τητών ; ή που ό ςένος απολαύει τών αυτών
δικαιωίχάτων, οίων ό αστός ; άλλα κχΐ ή διχ-
φορχ του θρτ,σκεύ[Λχτος (λή δέν συνεπιφέρει
στέρησιν πολιτικών τίνων δικαιω[Λάτων ; Έν
Αγγλία λ. χ. οί καθολικοί ί•ρείς στερουντχι
πχντός δικχιώ[ΛΧτος αγωγής περί πληρω[Λής
Ι 1. ΊΊιία'3 ΙΙίδΙ.ίΙο Ια Κύνοΐυΐίοη, ίοιπ. Χ
Το(Αος ΚΖ' 45
ρ.401.
Γ
3^4
ο ΕΝ ΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΟηίΟΛΕΙ ΕΛΛΗΝΙΚΟΣ ΦΙΛΟΛΟΓΙΚΟΓ ΪΤΑΛΟΓΟΣ
1
των" ώ^ταύτως έν τν5 οι"λ£λ^^θ£^ω Όλλανδί:;:
ο\ ΚχΘο^ΐϊίοΙ ά— οχλόίονται του λ£ΐ{/,ώνος τών
άρ'^ών. 01 Λ:3^[Λαρτ'^ρόρ^^νοι /_χΙ &ί ΛουΟη-
ραίνοί της Λύ^τρίας |ΛΟνΰν τώ 1861 έ/βίρκ'ρε-
τήΟηταν, ο\ ^ϊ ΛϊίΧίΑαρτυρ&Ν'Λνοι της Ιταλίας
άτυέκτηταν τιολιτικα 8ικαιώ|7.ϊτοί μ£τά τά
1848. Έν !ίο'^'■/]5ί^^ Άχ\ Νορβηγΐ^ί ;^'^/ρι τοΟ
1861 άχηγοριυΕτο τοίς Λ^^'^&ηρ«ν^^ς ή ένά-
σϊίνιτις του ίχτρΓΛοΟ έτταγγέλ^,ατος η άλλης
ελευθερίου τι/νης ^. Έν Άγγλίίε οί κίίθο-
λιχοί άχοχλείονται του θρόνου» τη; 6έθ£ω;
0ΐρραγιδΰφ!^λα/.ος, του άςϊώ[/,ατος λόρδου,
γραι/.ματβωςΐ δικαίττου ένΟϋείϊτίλίνστερ'Λτ'λ.^.
(/,Ιχρί ο£ του 1813 οέν ηΐϊυναντο νχ γείνω'ϊΐν
ούτε πατρίκιοι, ούτε βοϋλευτχί, ουτ£ άττλοΐ
δικοί'ϊτα.ί, ούτε οιοικ,ητχί* ουτβ οιευΟυνταΐ
τρχπεζών, οϋαέ ν χ οπλοφορώτιν ηούνχντο^ έαν
[Λη ίίγο^ έτητίαν χρότοίϊον 100 τουλάχιστον
λιρών^. 11-?'- ^^ '^ών Ίουοχίων τι ούνχταί
τις ΕίτνεΓν χχτοττίν των γινο^/.ίνων τ,δη έν ττ,
αέσνι Ε ύ ρ ώ :: Υΐ ϊ Κ α'ι ίτη μ ε ρ ο ν ε τ ι , ρ.Εθ ' 6λη ν
την άνάπτυςίν του δ ισχίου των έ9νών. τταν-
τα/ου Ζισ-^ζόζει ή ίδή'χ τη; ϊτχυος' βχσις
ΤΓχντές κοινωνικού θετμοϋ Είναι τά ΰί!ΐχιον
της βίας, ητι; άποτελιι τ6 δίκχιον τών τ^τε-
λιτ^ΐνων γεγονότων (ΓοΐΙ ίΙΟίΌηΐρΠ). Έν
πάΐταίς ταΐς σγίαια'. τών κρατών δΐ'ϊπ^όζεΐ ή
ίδέα της ΐίτχύος, τά δϊ δίκαιον είναι ^επλΰς,
καλύπτων την βίαν κα\ προσδίδω ν τύπον νο-
[ΛΐΐΛΟτητος, «Ιΐας γαρ ό δυνά(Λει ττροε/ων δι-
καιότερα. αεΙ καΐ λεγείν και πράττε ιν δοκεί^ο'*.
Συριβαίνίϊ ακριβώς και σήρ,ερον 6^τ\ ελιγον
οί Αθηναίοι προς τους Μηλίους' <ϊ Δίκαια [Λεν
■ IV τφ άνθρωπδίφ λόγω άπό της ϊτης κρίνεται,
δυνατά δε οί προύχοντες πράτσουσι καΐ οί
ασθενείς ςυγ^ωρουσι». Δια τί αρα ζητΰΰ[:;-εν
τά τίλίΐον εν τ7^ άρχαιότητι, άίρ'ού χαΐ ση-
[Λέρο ν €τι τά δΐεΟνΙ; δίκαιον έν ττί ΕφαρίΛογτ,
στερείται πραγ^Λατικότητος ; Δια τί κατηγο-
ρου(χεν του; αρχαίους, λέγοντες δτι τάς πράς
αλλήλους σχέσεις έκανόνιζον κατά τά εζ εθους
δίκαιον, [χή στηρίζό[Α£νον £Ϊς τά κυρ-^ς ήίίικης
τίνος ύπο/ρεώιεω; ; Μήτοι και (Γ/,{;,£ρον, εικο-
στού αίώνος άρχθ|Αενου, τά διιθνες δίκαιον Ι^ει
άλλοίαν βάσιν ; (Λητοι (Λοροοΰνται υπό την
εηίδβΓΪΐΐίΐΐιοπ,
%. Ε, 01α>ηυη ΕΙόιιι. (1υ ιΙγοϊΙ Γί'ίΐιΐίίΐΐ3 — 1ί1α(?Γΐ^
άίί [α ^οΓι^ί^^οηί'(.^
3. Μ. Βίο^ ουνί-ϋβ-θ ΰΗβ.
4. Δίων Κάύύ, ΙΛΪ^ 1,
επιρροή ν νο;;ί,οθετικη; τίνος εξουσίας ^ |Χ7] α:ι
γ£ ύπάρ'/ει ύπά ν6(Λΐ|Λον τύπον ίκπιφρασ^έν^ι
ή ύπο νόΐΛΟυ τινά; κ£κυρωυίενον ; Τυγχανιι
δικαστικής τίνος έςουσίας; εγει κώδικα* υπ&-
χρεουντα τους διαφερο^ΐΛίνους καΐ προλαίΑζά-
νοντα τας συγκρούσεις; Ιίίβαίω; οΰ^ί' διοτ^.
τών αϋτονό^,ων πολιτειών μή έςαρτωαίνω'*
εκ κοινής τίνος εξουσίας, άπαν τά δίκαιον
ανήκει τν] ϊσ/υί τών οπλών ' ηιιΟνής κώδ^;
είναι: 1ί1 ΓΠΪϊ^ϋΙΙ τΐίϊ ρΙίΙΒ ΓΟΓί και κοινέ
νόΐΛϊΐΑα: ή στρατιωτική υπεροχή. Έπ'ι τοσού-
τον είΟίσΟη ο κόσίΑος θεωρών τήν ΰταρί;ΐ:ν τοί
δικαίου ρ.όνον έκεϊ, Ιν8α υπάρχουσι λόγχαι
ττρά; υπεράσπισιν, ώστε εν έλλείψε* τούτων τΰ
θεωρεί ύποπτον καΐ τά κατατάσσει Μεταξά
τών ονείρων καΐ τών άτοπιών τά όι'καιογ
σήμερον υπαγορεύει ή φωνή τοϋ τηλεβόλου.
ΰο ην οι λαοί κλίνουσι τάν αϋ/^να ; Γ)Εΐΐΐ1
ά 1Έ(;ϊΙ Ιθ «βίΐΐ άνού €οηηα θ^Ι Ιε
ίΙΐΌΐΙ (1β Ια ίοιτο^
ίΐροκείμε'νου ήδη πίρΐ 9εωρ[ών, που αλλοΰι
τά άνθρώΐτινον πνεύμα άπεπειράΟη τολμηρό-
τεραν πτησιν ή έν Ίίλλάδι ; ϊτοϋ μετηρσιώίη
πλίΐότερον εν τοις όνειροπολήμασ;ν αϋτου;
πού συνελήφθησαν αϊ έν παντι θεματι εύγενει;
ιδέα ι πρόδρομοι τών ανακαλύψεων του μέλ-
λοντος ; πού διεϊδον ώς ές εμπνεύσεως τα;
επιστημο νικάς αληθείας, ας διαπιστο5σιν οί
μό/Οοι του παρόντος αίώνος ; Έάν η το δυνα-
τάν να στρέψωμεν δεσμην φωτεινών ακτινών
ΙπΙ τοϋ λαμπρού νομοθετικού οικοδομήματος
της άρ/αίας Ελλάδος^ ή^ελομεν διακρίνει, ώ;
υπί) τήν λάαψιν αστραπής, άτι πάσα ι χί πίρΐ
νόμων νεώτεραι φιλοσοφικαΐ βεωρίαι Ιπεφοίτη-
σαν εις τήν διανοιαν τούτου ή εκείνου του ελ-
ληνο; φιλοσόφου, Ή Ελλάς το πρώτον ιδίδα-
ςεν έ'ναΘεάν τών Ελλήνων και τών βαρβάρων,
ΊΙ Ελλάς πρώτη παρε'στησε δια της ποίή-
σεω; τάν Θεάν ώς ύπέρτατον Όν. ΊΙ Έλλαζ
πρώτη δια του — ωκράτοι^ς εκήρυξεν άπαν τ4
γένος τών ανθρώπων ώς τέκνα μιας και τη;
αυτής οίκογ£ν£ίας. Έν Έλλάόι τά πρώτον
άνυ|ώ6η ή γυνή είς τήν έμπρέϊτουσχν ^εσιν
δια τοϋ θεσμού της μονογαμίας, όν εξύμνησαν
Οί ποιηταί. Έν Ελλάδι τά πρώτον κχτενο ή-
θη ή ενάτης, Κίς τάς πανηγύρεις καΐ τους α-
γώνας εύρισκε τις τον Ιλλυριό ν, τάν Θρίκα,
τάν ύπήκοον του μεγάλου βασιλε'ως, τάν Σκύ-
ΰην κτλ. άναστρεφομενον έν άγάτττι μετά Τ'-Ο
ο ΠΛΦΛΑΓΟΜΚΟΣ ΛΙΑΚΟΣΜΟΣ ΚΑΘ ΟΜίΓΡΟΝ ΚΑΙ ΣΤΡΑΒΩΝΑ
35δ
χοσαοπολίτου Αθηναίου, του τρα/έος Σπαρ-
τιχτου, του ττονηρου θεσσχλοΰ, του άζεττου
Ή-ειρώτου κτλ. «Ό άττόστολος του Έλλη-
νι^αου ^Αλέξανδρος^ ό (/.υη'τας την Ανατολών
τι (ΐυστηριώδη δόγματα της Δύσεως, ίδρυσε
την |Αΐκτην έκείνην κοινωνίαν, εν τ^ ό 'Έλλην,
ό Αίγύτττιος, ό Ιουδαίος, ό Φοίνιξ, ό ΙΙε'ρστ,ς
κτλ., θεμελιουντες έπΙ τοις αύτοις τα φιλοσο-
ψ.χχ και θργ^σκευτικα δόγρ.ατα και μυστήρια,
^χρεσκεύασαν τον κοσμον ε{ς τόν Χριστιανι-
^αόν τό κράτος του ^Αλεξάνδρου έδίδαξε τους
άνήρώπους την ηθικην 6νΟΓ/)τα και τους κοι-
νονς δεσμούς Μετά ύχερτάτης χάριτος
ζαι νεανικής αφθονίας έσπειρε παντού εν τη
Χιχβάσει του σπε'ρματα αφθόνου γονιμότητος,
Ιγκαταλειπουσα εις τό μέλλον την έλευθε'ραν
χυτών άνάπτυζιν»^. Ό επιφανής φιλόσοφος
των νεωτέρων χρόνων παγκοσμίου απολαύων
οημης έ λ^οΐίαίνβ, αποβλέπων εις την προσγι-
νοίίενην τοις "Ελλησιν άδικίαν, ειπεν είς την
£ί'7αγω•'^'ην της παγκοσμίου αύτου "Ιστορίας.
1. ΒΙο€Η ΒίοΙίοηη. άβ Ι» Ροΐίϋςαο, έν λ. οοη^ηέΐβ.
«Π ίαιιΐ ανοΐΓ ιηβϋΙβιΐΓ ορίηίοη άβδ
Οτβοδ^ ςαι 8θηΙ: ηοδ ιηαίΐΓβδ θπ Ιοαδ;
οβ δοηΐ Ιβδ ρΐιϋοδορίιβδ ά'ΑΙΙιέηβδ, άβ
ΜϋβΙ, άβ δγπιοιίδβ, (ΓΑΙβχαηάΓίβ, ςυί
οηΐ Γβηάιι Ιβδ ΙιαΙ)ίΐΗηΙδ άβ ΙΈυΐΌρβ
8θΙιιβ11β δΐιρβίΊβϋΓδ ίΐυχ «ιιιίΓΟδ Ιιοπίίηβδ.
8ί ΧβΓχβ8 οηΐ ναΐηοα ά δαίαΐϊΐίηβ ηοαδ
δβηοπδ ρβαΙ-^ΐΓβ βηοοΓβ Ι^αΛαΓθδ».
Και ηδη, περαίνοντες την παρουσαν πραγ-
ματείαν, παρακαλουμεν τους ημετέρους άνα-
γνώστας «ημϊν συγγνώμην ε/ειν καΐ μη
δυσχεραίνειν, μεταφέρουσι την πολλην ίστο-
ρίαν, εάν τι πταίωμεν, άλλ' αγαπάν εάν τα
πλείω των είρημένων έτέροις άμεινον λέγω-
μεν η τα παραλειφθέντα δι' αγνοιαν προστι-
θώμεν». Ώς δε καΐ αρχόμενοι είπομεν, τα
'ημαρτημένα καΐ τα δι' αγνοιαν παραλελειμ-
μένα είπάτωσαν
Φώτες δοοι χρυοαμπύκων
Ις όίφρον Μοιοάν
ντοχοννται•
διότι
α γαρ Λακεόαίμων πολλώς ¥χει μέο κάρρονας.
-^^^Β^
ο ΠΑΦΛΑΓ0Ν1Κ0Σ Λ1ΑΚ0Μ0Σ
ΚΑΘ' ΟΜΗΡΟΝ ΚΑΙ ΣΤΡΑΒΩΝΑ
ρπο
ΜΑΤΘΑΙΟΥ ΠΑΡΑΝΙΚΑ
*Ανεγνώσθη έν τή ^ΑΤΓ συνεδρΙ(ί της 1 1 Ιανουαρίου ΐ899•
Η κατά τόν Πόντον τούτον χώρα, καίτοι
ά-ωχισμβνη της κυρίως Ελλάδος, ην γνώριμος
χιΐ οικεία τοίς άρχαίοις "Ελλησιν. "Ομηρος,
ο-χτ/;ρ της ελληνικής ποιησεως, μεταςύ των
Η::κούρων των Τρώων αναφέρει έν τω κατα-
Ιόγφ κχΐ τους ορμώμενους εκ των μερών
τοντων, ους συντόμως και δια μιας, ούτως
ε:•£ΐν, πχρ' αλλήλους αναφέρει εκ ΙΙαφλαγο-
ι»ίις και Άλιζώνων, ώστε προβαίνων τις από
Πχολαγονίας προς ανατολάς φθάνει εις την
/ώ^αν των *Λλιζώνων, ιδία δε εΙς την Άλύ-
Ά'*, την γενέθλιον του αργύρου,
«Παφλαγόνων δ= ήγείτο Πυλαιμένεος λάβιον κήρ
έ^ Ενετών, όθεν ήμιόνων γένος άγροτεράων, —
οϊ ^α Κύτωρον ίχον καΐ Σήσαμον άμφενέμοντο,
αμφΐ τε Παρθένιο ν ποταμό ν κλυτά δώματ' ίναιον,
Κρώμνάν τ' Αινΐ(Χ>νόν τε καΐ υψηλούς ΈρυΟίνους.
Αύτάρ Άλιζώνων 'ΟδΙος καΐ •Επ(ότροφος ήρχον
τηλόΟεν έξ ΆλύΟης, όθεν αργύρου έοτΐ γενέΟλη*.
•Ιλ. Β, 851-7.
'Λναγινώσκοντες μετά προσοχής ταύτα,
παρατηρούμεν, δτι ό ποιητής από της ΙΙα-
φλαγονίας μέχρι της σημερινής Χαλδίας καΐ
'Λργυροπόλεως (Κιουμουσχανέ) αναφέρει ονό-
ι
356
ο ΕΝ ΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΟΓΠΟΛΕΙ ΕΛΛΗΝΙΚΟΣ ΦΙΛΟΛΟΓΙΚΟΣ ΣΓΛΑΟΓΟΣ
(Αχτα γνωστά, καΐ νυν ετι άτταραλλάκτως
άτταγγελλόρ.ενα. *ΙΙ Ιΐαφλαγονία, τα Κο-
τύωρα (Όρδου), η ΣηταίΛος τ, Σαίλψους^, 6
Παρθένιο; ττοταΐΛος, ή ΚρώίΛνα^, ό Αιγιαλός.
άναρ-φιβόλως τα ενταύθα παράλια του Εύςει-
νου, οί Άλίζωνοι, αναντιρρήτως οΙ βραδύτερον
κληθε'ντες Λαζοί, ή 'Λλύβη, ο;:ου και τότε
άκό(^.η ήσαν τα [Λεταλλεΐα του αργύρου και
περί τήν όττοίαν κατφκουν οί κατόπιν Χάλυ-
βες (βεβαίως εκ της όρ-ηρικης ^Αλύβης τό
δνοί^.α ελκοντες), η Χαλδαίοι, ή Χαλδία των
Βυζαντινών, πάντα τα ονόιχατα ταϋτα απα-
ράλλακτα σχεδόν υφίστανται καΐ ρ-εχρι τούδε
καθαρώτατα ακούονται.
Λεν επιχειρώ να ορίσω ακριβώς τας θέσεις
τών υπό του Όμηρου άναφερθ(Λονων [Λερών
τούτων, ούδα(Λώς δ[Λως συ(/.ίΛερίζθ[Λαι την
γνώ[Λην εκείνων, οϊτινες τάσσουσιν αύτα πέραν
της Σινώπης, πάρα τόν Ιίαρθένιον ποταρ,όν,
ούδ* ά[Λφιβάλλω, δτι αί θέσεις αύται πιΟανώ-
τατα είναι αί σηρ^ριναι [λή [Λετενεχθείσαι
τοσούτον μακρόθεν εις τάς σή(Λερον ούτω κα-
λουαένας. Πώς ήτο δυνατόν και δια τίνα
λόγον τα ονό[Λατα τών Κοτυώρων, της Σησά-
(ΛΟυ και της γεραράς Κρώ[;.νης να (Λεταφερθώ-
σιν απαράλλακτα εκ τών πέραν της Σινώπης
χωρών εις (Λέρη ιστορικώς άνα(Λφισβήτητα
και υπό της παραδόσεως και τών ιστορικών
(χέ/ρι της σήαερον (Λαρτυρού(Λενα ; Εικάζω
λοιπόν, ότι οί άρ/αιότατοι ^Έλληνες έγίνωσκον
καλώς τα ι/,έρη ταύτα, άφου και την γενέΟλιον
του αργύρου, καίτοι άπέχουσαν δπωσδήποτε,
γινώσκουσι καΐ άναφέρουσι. Πόθεν αρά γε
ελαβον γνώσιν τούτων ; βεβαίως εκ χρόνων
πολύ προγενεστέρων του Όμηρου και τών
Τρωικών. *Π πολυθρύ7νητος Αργοναυτική
εκστρατεία, δσονδήποτε και αν καλύπτηται
ύπό σκότους, περιέχει άνα[Λφιβόλως τον πυρήνα
της αληθείας. Μεταγενέστεραι περιγραφαΐ του
πλου τών ηρώων, τών 3/ίννα>ν της πανάρχαιας
Ελλάδος, της Βοιωτίας καΐ Θεσσαλίας,
άναφέρουσι λεπτθ(Λερέστερον, ού^ι δέ και
άκριβέστερον τα κατά τάς ή(Λετέρας ^ώρας.
Απολλώνιος ό ''Ρόδίος, κατά τόν γ' πρό Χρί-
στου αίώνα άκ[^.άσας, εζ αρχαίων πηγών
άντλήσας ρ.ετά πολλής φιλοπονίας, αναφέρει
1. Οί Βυζαντινοί καλοΰ3ΐν αυτήν 3ϊ/4»/'<^*'* Ρεώργιος
* Ακροπολίτης Χρονιχ. σελ. 14. ^Εφηαίμιος, (5τί/ . 7Γ)Ι8.
2. Ό Ζώαιμος αναφέρει Κρί;μναν(Γ,) Ιν Λν>κία, σ.59,
και εν τω Συνεκοη{;.ο^ Ίεροκλεονς φέρεται Κρημνα (η)
έν ΙΙα{λφυλία. Κωνοτ. Πορψνρογενν. τοα. Γ', 395.
έν τώ λα[Λπρώ αύτοϋ περί Αργοναυτικών
ποιή(Λατι τόν ποταρ.όν Παρθένιον ('Αργον*
βιβλ. Β', 932 — 39) οπόθεν ρ,ετά (Λίας νυκτός
πλουν έφθασαν οί Άργοναυται εις τήν Σήσι-
|Αθν, παρέπλευσαν τους Έρυθίνους, τήν Κρο)-
βίαλον, την Κρώ(/.ναν, τόν δασώδη Κύτωροτι
(942 — 4). Εντεύθεν έκα[Λψαν τήν προς ανα-
τολάς Κάραρ.βιν και παρά τόν Αιγιαλόν κω-
πηλατουντες ρ.ίαν ή|Λέραν και νύκτα εφθασχν
εις τήν Σινώπην (945 — 8). Ό *Απολλώηος
ακολούθως αναφέρει κατά τόν προς ανατολάς
πλουν τών ηρώων τήν χώραν τών Αμαζόνων
(966—7), τήνγήν τών^Χαλύβων (1002-5),
τών Τιβαρηνών (1012), τό ιερόν βρος και τήν
γήν τών Μοσσυνοίκων (1017 — 8) άντιπέραν
της νήσου Άρκτιάδος (1032 — 4), τήν νήσον
Φιλυρίδα, οπόθεν παραπλέοντες τάς χώρχ;
τών Μακρώνων, Βιχήρων, Ταπειρων, Βυζή-
ρων και τέλος βλέποντες τόν Καύκασον κατέ-
πλευσαν εις τόν (Λυχόν του Εύζείνου εις τ/,ν
Αίαίην και τόν Φασιν (1245 — 65).
Έκ τών του Απολλώνιου έζάγθ(^ι.εν, δτι ό
ποιητής έγίνωσκε (Λ^ν τα ύπό Όμηρου άνα-
φερό(Λ8να, τούτοις δρ.ως άνέρ.ιζε καΐ ετερχ
ονόυ,ατα λαών, τόπων, ποταρ,ών κατά τους
εαυτού χρόνους γνωστών. "Οπωσδήποτε τά
ονόρ.ατα τών ύπό Όμηρου άναφεροιιένων
πόλεων, Κυτώρου, Σησά[Λθυ, Κρώ{Λνης, τάσ-
σει πολύ πέραν της Σινώπης, περί δε τών
*Αλιζώνων και της ^Αλύβης ούδένα λόγον
ποιείται. Φαίνεται δθεν πιθανόν, δτι ό ποιητή;
ούτος, γράφων έν τω σπουδαστηρίφ αυτού, όεν
έπεσκέφθη τα [χέρη ταύτα, παρ' ά).λων δί
παραλαρ.βάνων (^.εταγενεστέρων άνέ|Λΐζε νέα
παλαιοίς, συγχέων ούτω καΐ τάς θέσεις, ας ο
Όμηρος παρέθετο καθ*ή[χας πιστότερον.
Λεπτθ[χερέστερον περί αυτών λέγει ό Στρά-
βων «Μετά τόν Παρθένιον ποτααόν Άοια-
στρις . . . Εκείνη (χέν ούν ^Αμαστρις, γυνή
(/.έν Διονυσίου του *Ηρακλείας τυράννου, Ουγά-
τηρ δε Όξυάδου του Δαρείου αδελφού τοΟ
κατά ^Αλέξανδρον, έκ τεττάρων κατοικιών
συνωκισε τήν πόλιν εκ τε Σησά(Αθυ και Κυ-
τώρου καΐ Κρώ(Ανης (ων καΐ Όμηρος ριέαν•/;-
ται έν τφ Παφλαγονικω διακόσ(/.({>), τετάρτη;
δε της Τίου ... , ων ή Σήσαμος ακρόπολις ττ;
Άαάστριος λέγεται. Τό δέ Κύτωρον έμπόριον
ην ποτέ Σινωπέων, ώνό(Λασται δε από Κυτώ-
ρου του Φρίξου παιδός, ώς Έφορος φησιν. Ό
δε Αιγιαλός έστι (Λεν ήιών ρ.ακρά πλειόνων τ
επτά σταδίων, έχει δε και κώρ,ην ό(Λώνυ{ΐον.
ης (Λέ[Λνηται ό ποιητής δταν φτ, αΚρώ(Λνάντ5
ο ΠΑΦΛΑΙΌΝΙΚΟΣ ΛΙΛΚΟΣΜΟΣ ΚΑΘ ΟΜΠΡΟΝ ΚΑΙ ΣΤΡΑΒΩΝΑ
357
Αίγιαλ^Λ/ και ύψγ;λούς Έρυθίνους» . . . Έρυ-
ίίνους ίέ λέγίσθαί φασι του; νυν ΈρυΟρίνους
ίιζί ττ,ς χρόας* δυο δ* δίσΐ σκόχελοι. Μετά
Χι Αίγιαλόν Κάραι^βίς, άκρα μεγάλη . . . μετά
^ε Κάραμβιν Κίνωλος καΐ Άντικίνωλος καΐ
'Λβώνου τείχος καΐ Άρμένη . . . είτα αύτη
Σ:νώ::η». Στράβ, ΙΒ', 544 ι.
ΚαΙ ταύτα μεν -ιτερί των άπ6 Άμάστριος
ριί/ρί Σινώπης Παφλαγόνων, ττερί 55έ των
Άλιζώνων λεγει' α Οι δε νυν Χαλδαίοι Χάλυβες
τ^ χαλαιόν ώνομάζοντο, καθ' ους μάλιστα η
Φχρνακια ιΧρυται, κατά θάλασσαν μεν έχουσα
ιΰουίαν την εκ της πηλαμηδείας (πρώτιστα
γιο άλι'σκεται ενταύθα τό δψον τούτο), εκ δε
"ϊ^ιζγης τα μέταλλα, νυν μέν σιδήρου, ττρότε-
ρον όέ καΐ αργύρου . . . τούτους μέν οίμαι
λέγειν τόν ποιητήν Άλιζώνους εν τψ μετά
τους Παφλαγόνας καταλέγω ααύτάρ Άλιζώ-
νων *Οδ(ος καΐ ^Επίστροφος ηρχον ΤΓ,λόθεν ες
Άλύβης, δθεν αργύρου έστΙ γενε'θλη». Στράβ.
ΙΒ', 549.
Και ταύτα ό μέγας γ'εωγράφος της άρ/αιό-
τττΓος Στράβΰον, έ-Ι Χρίστου άκμάσας και έζ
Άαασείας καταγ'όμενος. Έ-ιτρέπεται νά
ίτοβάλωμεν ταύτα εις βραχεΐαν κρίσιν. Ό
Στράβίύν, πανταχού αναφερών τόν "Ομηρον,
οσάκις ούτος -εριγράφει μέρος τι, τάσσει τ ας
0:γο του τίοιητου άναφερομένας πόλεις εν τψ
οΐϊκόσμω των Παφλαγόνων, Κύτωρον, Σή-
'Γίριον, Κρώμναν, έτι Αιγιαλών και ΈρυΟίνους,
•ί:ι τ•/ίν "Αμαστριν, ην όμως δεν αναφέρει
τ&9ώς, ώς μη τότε ούσαν. Ερχόμενος δε
χζτόπιν μιτά πολλά ά>.λα εις Άλιζώνους καΐ
ττ,ν Άλύβην του Όμηρου, τάσσει αυτούς όρ-
ίοτερον εκεί, δπου βραδύτερον ωκουν οι
Χχλυβες, οί Χαλδαίοι καΐ δπου τά μεταλλεία
τότε μεν σιδήρου, πρότερον δέ αργύρου, πε-
ρ:^υ κατά την σημ,ερινήν Χαλδίαν. Αεχό-
οεΟι ουν τό δεύτερον τούτο πεοι των Άλιζώ-
ι»ων και της 'Λ7νύβη; εις τας ση με ρ ιν ας
ϊίρίπου θέσ€ΐς.
Ηδη ίάν αί υπό του Όμ,ήρου άναφερόμεναι
^/εις Κύτωρον, Σήσαμο; και Κρώμνα συγ-
ϊκντρωθώσιν ακριβώς περί την νυν Αμαστριν ώς
5'ΛΟΐκιαι αυτής (ώς λέγει ό Στράβων, παρα-
λίίζω τον Αίγιαλόν και τους Έρυθινους), πώς
"ΐ ονόματα ταύτα μετεφέρθησαν ειςτας θέσεις
τών κατόπιν καΐ νυν Κοτυώρων, της Σαμ-
I. ΚϊΙ ό γνοιστός χαρτογράφος Κίορονί τάτσ-ι Τ5ς
^'ίλίΐς τιύτβς του Όμηρου πιρι τήν *Ά|χ«9τριν, πέραν
^^ί Σινώτης, Ιν τοις χβίρταις αυτού.
ψουντος και της ήμβτέρας Κρώμνης ; πότε δί
έγένετο και πώς ή μεταφορά αύτη από τοσού-
τον ρ.ακράς αποστάσεως είς πόλεις φέρουσας
πολύ πρότερον και σήμερον ετι άδιαφιλονι-
κήτως τά αυτά ονόμ.ατα Σαρ.ψοΰντος, Κο-
τυώρων, Κρώμνης ολίγον προς νότον της
Τραπεζούντος ; Διό επιμένω, ώς προείπον, ε{ς
τήν προτέραν μου έςήγησιν των υπό του
Όμηρου λεγορ.ένων, θεωρών τάς ύπ' αύτου
άναφερομένας πόλεις κατέχουσας τάς και νυν
ετι σωζομένας θέσεις, ούχι δε πιθανά τά υπό
του ^Απολλώνιου καΐ αύτου του Στράβωνος,
ο ν ούχι τοσούτον ακριβή εύρον άλλοτε και εις
τήν περιγραφήν του Τρωικού πεόι'ου.
Ό Όμηρος λοιπόν καΐ οί πανάρχαιοι
'Έλληνες έγίνωσκον (κανώς τά μέρη ταύτα,
είκάζω δέ δτι εκείνο, τό οποίον έγένετο κατόπιν
έπι των ιστορικών χρόνων, δηλαδή ή ιδρυσις
των ελληνικών αποικιών, έγένετο καΐ πολύ
πρότερον. Οί έλληνες έμποροι, οί πλούσιοι
Μινυαι Αιολείς της Βοιωτίας καΐ Θεσσαλίας,
ζητούντες τόν χρυσόν καΐ τόν άργυρον ήρχοντο
ταίς ναυσιν αυτών εις τά μέρη ταύτα προ-
βαίνοντες μέχρι της Κολχίδος, του Φάσιοος
καΐ της Άλύβης ϊνα λάβωσι τό χρυσόμαλλον
δέρας• έγίνωσκον άρα τήν πηγή ν του αργύρου
πολύ άρχαιότερον. Πιθανόν δέ μ.οι φαίνεται,
δτι καΐ τότε ακόμη ϊδρ'^σαν αποικίας ακμαίας,
εμπορικά δηλαδή πρακτορεία, έν οΓς μετεκό-
μιζον τά προϊόντα τ-^ς Ελλάδος βίς τόν
αίγιαλόν τούτον του Ευξείνου διά τών Συμ-
πληγάδων του Βοσπόρου ναυτιλλόμενοι, αμοι-
βαίως δέ άνταλλάσσοντες μετέφερον εις τήν
*Ελλάδα τόν άργυρον της Άλύβης καΐ τους
άγροτέρους ήμιόνους τών Ενετών της Παφλα-
γονίας κχι τά λοιπά προϊόντα τών ανατολικών
τούτων χωρών. Πολύ άρχαιότερον άρα οί
"Ελληνες έγνώρισαν τά μέρη ταύτα πριν οί
Μιλήσιοι οίκίσωσι τήν Σινώπην και δΓ αυτής
τήν Τραπεζούντα τω 756 π. Χ. 'Αλλά τά
μέν κτίσματα τών Μιλησίων,έν μεταγενεστέ-
ροις χρόνοις γενόμενα, διετηρήθησαν υπό της
ιστορίας, τά δέ αρχαιότερα έκαλύφθησαν διά
παντός ύπό του αδιαφανούς πέπλου της αρ-
γοναυτικής εκστρατείας, πιθανώς γενομένης
κατά- τόν ιγ'' π. Χ. αίώνα.
Ό Ελληνισμός λοιπόν έχει βαθυτάτας
ρίζας ε (ς τόν Αίγιαλόν τούτον του Εύζείνου,
άπό της Παφλαγονίας μέχρι της Αίαίης, τής
πατρίδος τής Μηδείας, πολύ βαθυτέρας ή
όσον παρέδωκεν ήμίν ή ιστορία. Ότε δέ ό
Ξενοφών μετά τών μυρίων αυτού εφθασεν είς
358 ο ΕΝ ΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΟηίΟΛΕΙ ΕΛΛΗΝΙΚΟΣ ΦΙΛΟΛΟΓΙΚΟΣ ΣΤΛΛΟΓΟΣ
την Τραπεζούντα, εύρεν αυτόν άκααΐον και
ζωτ,ρόν, καλλιεργού(Αδνον καΐ άρδευό[Λ8νον
άφΟόνως ένεκα του φυσικού πλούτου της
χώρας και τών καλών ιδιοτήτων αύτης.
Κρίνω περιττόν νά προσθέ'τω, δτι βραόύ-
τερον ό Έλληνισ[ΛΟς ετι (Ααλλον διεδόθη και
έκρατύνθη ιδίως από του Μεγάλου ^Αλεξάνδρου
και τών διαδόχων αύτου, άφθόνως δΐ διεσπάρη
εις άπασαν τν,ν Μικράν 'Λσίαν, Μεσοποτα-
(χίαν, Συρίαν καΐΛϊγυπτον, ώς και βραδύτερον
έπι τών *Ρω(Λαίων. και ρ,άλιστα τών η[Λετέ-
ρων Βυζαντινών, όποτε δι* αποικιών, δια του
Χριστιανισ(;.ου καΐ της Εκκλησίας αί χώρΐ'.
αύται εντελώς έζηλληνίοθησαν. ΆψιυΧί;
τούτου (Λαρτύριον προς άλλοις έστι χαι τ
πανάρχαιος ελληνική διάλεκτος του Πόντου,
από δύο και η[Αΐσείας χιλιετηρίδων ρ-ίχρι τή;
σηρ.ερον λαλουν.ε'νη καθ* όλην την έπαρχίαν
Τραπεζοΰντος, Χαλδίας, Νεοκαισαρείας κιΐ
'Α[;.ασείας καΐ διατηρούσα είσε'τι τόν άρχχι-
ότροπον αυτής ιωνικόν τύπον, τρεις ημε'ρα:,
ένιαχου δε και τε'σσαρας προς νότον του Ευ-
ξείνου εις την [Λεσόγαιαν.
ΠΕΡΙ 1ΉΣ ΠΑΡΑ ΉΙΝ ΤΡΑΠΕΖΟΥΝΤΑ ΙΕΡΑΣ ΜΟΝΗΣ
τοτ
ΤΙΜΙΟΪ Ι1Ρ0ΑΡ0Μ0Ϊ ΚΑΙ ΒΑΠΤΙΣΤΟΪ ΙΩΑΝΝΟΪ ΐΟΐ
ΛίΐΛυ:
υπο
ΕΠΑΜΕΙΝΩΝΔΑ Θ. ΚΥΡΙΑΚΙΔΟΥ
*Ανεγνώοθη ^λ* τζ ^ΑΤΙΤ' όίητδρία της 22 Φεβρουαρίου 1899•
>Ι^
Έαν οΊ δπουδηποτε της Ελλάδος και
Τουρκίας διατρίβοντες και οΓονδήτι έπάγ-
γβλρ,α έςασκουντες έλληνες λόγιοι, καθηγη-
ταί, διδάσκαλοι, αρχιερείς, ιατροί, δικηγόροι,
υπάλληλοι, άπεφάσιζον ν* άφιερώσιν εκάστοτε
ελάχιστον της σχολής αυτών χρόνον περί την
[Λελέτην του τόπου, εν ώ ετυχον διατρίβοντες,
πολλή και πολύτΐ[7.ος θα συνεκομίζετο ύλη,
'δι' ης θα καθίστατο δυνατή ή λύσις διαφόρων
ζητη(Λάτων, εκκλησιαστικών, ιστορικών, φι-
λολογικών και γεωγραφικών. Οί προς ερευναν
της ή[Λετε'ρας χώρας παρ'η|Λ{ν κατερχόΐΛενοι
αλλοδαποί έπιστηΐΛονε; αποδεικνύονται ώς έπι
τό πλείστον ηκιστα κατηρτισίΛενοι προς τοιαύ-
την εργασίαν, τούτο (Λεν, διότι συνήθως άγνο-
ουσι την γλώσσαν και την Ιστορίαν καΐ τα
εθιν,α τών [Λερών, άτινα άναλααβάνουσι νά
περιγράψωσι, τούτο δε', διότι έπι ζητη[Λάτων
ιδία άφορώντων τό η(Λέτερον Γε'νος και την
ηΐΛετε'ραν Έκκλησίαν, φωρώνται πολλάκις (/.ε-
ροληπτικώτατοι και έ(Λπαθε'στατοι έπικριταί.
Ώς πανταχού δε της Ελλάδος και Τουρκίας,
ούτω και ό εν Τραπεζοΰντι δια[Λε'νων εις πλεί-
στα δύναται ν'άσχοληθη Οε'(Αατα,την ιστορίαν
και φιλολογίαν καΐ γεωγραφίαν και ηθογρα-
φίαν του τόπου άφορώντα, καί εις γενικώτερα
δε και ετι έπιστη(>.ονικώτερα ζητη{Λατα νά
έπεκταθγι, οίον του έ[Απορίου, της υγιεινής,
της γεωλογικής και πετρογραφικης του εδά-
φους κατασκευής, της χλωρίδος και τα παρό-
[Λοια^. Τοιαύτα φρονών, εύ;^αρίστως διε'θετον
κατά την εν Τραπεζοΰντι καθηγητικην ύπη-
ρεσίαν (ΑΟυ τάς ώρας της αναπαύσεως {ΑΟυ είς
[^.ελε'τας, έξερχου.ένας ι^.εν του ιδιαιτέρου έπ:-
στη'Λονικού (;.ου κύκλου, (Λη απαιτούσας οίΛω;
καΐ είδικωτε'ρας σπουδάς η έτερον τι, πλην
έπΐ(;.ονης τίνος καΐ κρίσεως. Ούτω δ* άπετελε'-
σθη τό πλείστον υλικόν του πε'ρυσιν εκδοθέν-
τος πονη(Λατός (ΛΟυ τιερϊ τών Τραηεζονηίίον
1. *Ίδ£ περί τούτου είδ'.χόν άρθρον μου εν'Ηυίρολογίω
Σκόκον 1899: «Τραπεζους».
Η ΠΑΡΑ ΤίΙΝ ΤΡΑΠΕΖΟΥΝΤΑ ΜΟΝΗ ΤΟΪ* ΠΡΟΔΡΟΜΟΥ ΤΟΥ ΒΑΖΕΛΩΝΟΣ
359
ίογίων των άττό της άλώσεω; [μέχρις η{Λών
άχϋ.χσάντων, καΐ του Υ|6η έκτυπου(Λένου ϊργου
ιιου περί τ^ς παρά την Τραπεζούντα ίερας
Μονής της Θεοτόκου της Σονμελά, ώς επίσης
'/Λΐ Ικ,ανών άλλων πραγρ,ατειών [ΛΟυ, ας
Ελ::(ζω [ΛΓΛρόν χατα. [Λίχρόν να φέρω εις φως.
Τούτων Χ' άχριβώς (χία καΐ ή άνα χείρας περϊ
της Μονής Βαζελώνος [λελέτη .
Δεν είναι τοίς πολλοίς κατ' δνθ|Λα τουλάχι-
στον άγνωστο». α• τρείς πάρα την Τραπεζούντα
ττχυροπηγίακαΐ καΐ έξαρχιακαΐ Μοναί, της
Παναγίας Θεοτόκου της Σονμελαί, του Μέγα-
Ιομάρτυρος Γεωργίου του Περιστέρα η Περί-
σιερεώτα καΐ του Τιμίου Προδρόμου καΐ
Βαπτιστοϋ *Ιωόννου του ΒαζεΧωνος η Ζαβού-
λώνος. Δικαίως δε πάν^/1 καΐ αί τρείς αύται
ίίρχΐ [ΛΟναΙ (Λεγάλης πάρα του ορθοδόξου
κό^ΐΛου άπολαύουσι φηίΑης και ύποληψεως,
χαθ' 5σον [λεγίστας εν χρόνοις προγενεστε'ροις
^ροσηνεγκον υπηρεσίας τοίς περιοίκοις Χρι-
τπχνοίς, οϊτινες εις αύτάς και (ΛΟνας όφεί-
λο'^σι τ6ν έθνισ{ΛΟν αυτών και την ε πι την
/ρ'.στιανικην πίστιν έ(Λρ.ονην, διότι αύται
ύτΓηρςαν λι;χένες σω^/:ριοι, προ7δεχό(Αεναι τους
ι•ς αύτας καταφεύγοντας, παρηγορουσαι αυ-
τού; εν ταις θλίψεσι και διαθερμαίνουσαι την
ττρ^ς τόν θεόν πίστιν καΐ ελπίδα. ΙΙαρετη-
ρήθη δε δτι δπου (Λοναι εν ττ) χώρα δεν ύπηρ-
•/ον, εκεί εντελώς έζε^λιπεν ό Χριστιανισ[ΛΟς,
άττενχντίας δε άκ{Λαίος δλως καΐ αλώβητος
ϊί£σώθη ούτος περί τάς τρείς ταύτας ποντι-
χχς }Λθνάς.
Άλλα προς τόν πολύν τούτον σεβασ[ΑΟν.
ον εχπαλαι προς τάς τρείς ταύτας ρ,ονας ό
τπριοικος ιδία πληθυσ(ΛΟς, ήσΟάνετο, συνε-
βίλετο ουκ ολίγον καΐ ή άρχαιότης αυτών.
Κιι είναι (λίν αδύνατον να όρισθνί ακριβώς
ο:' έχχστην ές αυτών ό χρόνος της ιδρύσεως
της, σαφών προς τούτο (Λχρτυριών [χη ύπαρ-
/ουσών άλλ' είναι ες άλλου δια πλείστων
τ£χαηρίων άποδεδειγ(χένον, δτι αίώνας δλους
"ρέ της εν Τραπεζουντι εγκαθιδρύσεως της
ϊ'ίτοκρατορικης τών Κομνηνών άρχης ηκ(Αα-
ζον κχΐ ηνθουν αί παρά την Τραπεζούντα
ρναί, προς ας οι Κομνηνοί (λέγαν τ,σθάνοντο
«βχσ[χλν και τοσούτον, ώστε και χρυσόβουλλα
ίδιιίτερα υπέρ αυτών έξε'δοντο καΐ χώρας
ολόκληρους είς αύτας υπέταξαν καΐ εν γένει
οιΐ πολλών ευεργεσιών περιέβαλον αύτάς. Έν
τύ χερΙ της Σουμελα πονη(Λατί (ΛΟυ ένόρ-ίσα
δτι ώφειλον ν * ακολουθήσω πιστώς την από
αίύνων διασωθείσαν παράδοσιν ττίς υπό τών
εξ *ΑΟηνών πατέρων Βαρνάβα κχΐ Σοχρρο-
νίου τζ) 386 (Λ. Χ. ιδρύσεως του ίεροΰ τούτου
και περιφη[Λθυ (ΛΟναστηρίου, να εκθέσω δε τα
της πρώτης αύτοΰ συστάσεως ώς άφηγή<7αντο
αύτην αρχαιότατοι ηδη συγγραφείς, αποδί-
δοντες είς τόν Εύαγγελιστην Αουκάν την (χέ-
χρις ή(Λών διασωθείσαν είκόνα της Παρθένου.
Βεβαίως δύναται τις πλείστα έπιχειρή(/.ατα
να φέρη κατά της τοιαύ^/)ς παραδόσεως,
κατόπιν (Λάλιστα τών Οπό του ρ,ακαρίτου αρ-
χαιολόγου Τάοοου Νερούταου περί ττίς Αθη-
ναίας εικόνος της Γοργοϋπηκόου γραφέντων ^'
ούδ * ειναί τις ηναγκασρ,ένος να δώτ/| πλήρη
πίστιν ε{ς δσα Νεόφυτος δ Καυοοκαλυβίιης, ό
συντάςας τό Κτιτορικόν της Σου(Αελα καΐ ό
Παρ&ένιος Μεταξόπουλος, Τραπεζούντιος λό-
γιος καΐ άρχΐ[Λανδρίτ•Λς της Σουριελα, άφη-
γήθησαν^, λαβόντες εκ τών προγενεστέρων
συγγραφέων. Προκειμένου δρ,ως περί τοιούτων
ιερών καταγωγίων, ή προς τάς παραδόσεις ευ-
λάβεια επιβάλλεται, δταν τις (Λάλιστα απλώς
νά κατιδαφίτ^ι και κατακρηρ.νίση τά δι* αυ-
τών διασωθέντα προτίθεται, ουδέν δ* άντ^ ε-
κείνων νά έγείρο δύναται, αφ* ου ενδείξεις
ετεραι περί του αληθούς της ιδρύσεως χρόνου
και τών πρώτων αυτών ιδρυτών εντελώς
έλλείπουσιν.
Ανέφερα ενταύθα τά κατά την ίδρυσιν της
Μονής Σου{Λελα, καθ' όσον έν τφ πρθ(^.νησθέντι
Κτιτορικφ αύτης άπαντ5& είδησίς τις σχετική
προς τό ήριέτερον (χοναστήριον του Βαζελώνος,
περί ου καΐ ρ.όνον έν τοίς έπειτα γίνεται έν
τη παρούσγ) πραγ(χατεία λόγος. Όλίγον (Λετά
τήν άφιξιν τών οσίων πατέρων Βαρνάβα καΐ
Σωφρονίου είς τό δρος Μελά, «^ ηγούμενος
της προς δυαμάς /ωνής του Τιμίου Προδρό^
μου της ίν τφ Ζαβουλών εΐτ ουν Βαζελών,
Ιπισκήψαντος οΐ και?* ύπνους του βατττιστοΰ
*Ιωάννου διέπεμψαν αύτοΐς τρεις τινας τών
υπ* αυτόν, έπικομίζοντάς οφιοιν ίφ* ήμιόνου
τά της αύταρκεΐας καΐ ώς κατά χρηματιομόν
{^κοιεν αναγγέλλοντας*^, Έάν λοιπόν δεχθώ(Χ8ν
άληθη δσα ό Καυαοκαλυβίτης περί του χρόνου
1. Ήμερολάγιον Άττιχον 1888, χαΐ ΧριατιανιχαΙ
Ά^ναί, IV άελτίφ της Ίατοριχής καΙ Έ&νολογικής
Εταιρείας, τό(χ. Γ', σιλ. 68—70.
2. Τό Κτιτορικόν τούτο έξιδ(ίθη έν Λιιψίβ τώ 1775.
ΠίρΙ αύτοδ Γδι έν τβις έμαϊς Βιογραφίαις Τραπεζονν-
τίων λογίων, σιλ. 129, πλιίονα δ^ έν προλιγομιένοις ττξς
έ[χής Ιστορίας τής παρά την Τραπεζούντα Ιεράς
Μονής Σονμελά,
3. Σιλ. 23.
^
360
ο ΕΝ ΚΩΝΣΤΛΝΤΙΝΟΤΠΟΛΕί ΚΛΛΠΝΤΚΟΣ ΦΙΛΟΛΟΓΙΚΟΙ ΣνΛΛ0Γ02
της ιδρύσεως της Μονής Σουν.ελα λέγει,
πρέπει την ϊδρυσιν της Μονής Βχζελώνος
ν* άναγάγωμεν εις χρόνους προγενεστέρους του
386. Έν πασι ό'ρ.ω; περιπτώσει δυνά(;.εθα
ασφαλώς 8*λ τούτου να εικάσω [Λεν δτι ή Μονή
Βαζελώνος είναι αρχαιότερα της Μονής Σου-
(Λελα, ήτις [λάλιστα (^-έχρις εσχάτων έτέλει
φόρον κηρίου εις ενδειξιν υποταγής.
*Η πρώτη της Μονής Βαζελώνος θέσις δεν
είναι εκείνη, έν η αυτή την ση[Αερον εγείρεται.
Τουναντίον εκτός πάσης ά(Αφιβο7νίας κείται δτι
αύτη τό πρώτον εκείτο πολύ χθα[Ααλώτερον.
παρά την δχθην του διαρρέοντος τάς δύο εκα-
τέρωθεν των βουνών κλιτύς ποταμίσκου, του
από του Τζεβιζλικίου ^, από του ΙΙυςίτου^ πο-
ταμού χωριζθ[Λένου, εκεί περίπου, όπου την
ση[Λερον κείται ναίσκος-τού Προδρόμου, εν τω
χωρίφ Σαχνόη^. Έλέγετο δε τό πρώτον τούτο
της Μονής του Βαζελώνος οίκηΐΛα πα[Λ(Λ3γι-
στον, πληθύν κελλίων καΐ ρ.οναχών περιλαα-
βάνον, Ιτλ εκτάσεως δΐ (;.5γίσ^/)ς έκτεινό(Λενον,
δπερ δ[Λως κατεστράφη κατόπιν, έρειπωΟεν και
κατασκαφέν υπό τών έπιδρα[ΛΟντων την χώραν
Περσών κατά τους χρόνους του ^Ιουστινιανού.
Ούδ' έοείπια δ' αύτου διεσώθησαν, πλην εάν
ώς τοιαύτα έκλάβη τις τάς επί τίνος βράχου
IV υψηλότερα τινί θέσει άποκειρ.ένας άλύσεις,
τάς οποίας έθεώρησάν τίνες ώς έκείνας, αίτινες
συνεκράτουν προς τόν βράχον την κυρίαν τής
[Αονής είσοδον. Άλλ' εάν τις τόν βράχον τούτον
δεχθ/ί ώς τό εν του οίκοδθ[Λή[χατος άκρον, τό
σηαερινόν δε του Προδρόμου παρεκκλήσιον
\. Τζεβίζλίχίον ΙτιΙ Κομνηνών δικαιόσημον, σταθμός
έ;:ι της μεταξύ Τραπεζούντας και Έρζβρουμ δημοσίας
όδοδ, ε; από τής πρώτης τών δύο τούτων πί^λεων ώρας
άπέ•/ον, χείμενον παρά τους προποδας τών λ(ίφων, έφ'ών
είναι συνωκισμένα τά χωρία Καπί-κιοϊ χαι Λειβερά, ών
τό πρώτον Οπάγεται εις την άρχιεπισκοπην Τραπε-
ζούντας και τό δεύτερον εις την έξαργίαν Σουμελά.
2. Τήν σ»ίμ£ρον Δεϊρμεν-Δερέ, ¥^το\ Ποταμός τών
Μύλων, Ιχβάλλων τέταρτον τής ώρας δυσμιχώτερον τής
Τραπεζούντας. Αί διακλαδώσεις του ποταμού τούτου
είναι πλεισται, διαρρέουσαι τάς μεταξίί τών πολλών τής
χ^ώρας ορίων σχηματιζαμένας φάραγγας.
3. Τό χωρίον τούτο έν τοις άρχαιοτέροις έγγράφοις
δεν αναφέρεται, έξ ου δύναται τις νά συμπεράνη δτι
συνωχίσΟη πολύ μεταγενέστερον. Είναι αρκούντως έκτε-
ταμένον, καίπερ μη περιέ/ον μέγαν αριθμόν οικιών,
χχθ* δσον τά πλείστα τών περί την Τραπεζούντα •/ο)ρίων
δεν Γ/ουαι τάς οικίας των συγκεκεντρωμένας επι τό αυτό,
αλλά διεσχορπισμένας και μεμονωμένας, Ιν τώ μέσω τών
περιβαλλόντων αύτάς αγρών.
ύπολάβν) ώς άνεγερθίν έπΙ τής θέσεως, εν γ
εκείτο ό αρχαίος τής (ΛΟνής ναός, θά εύρτ) ίν.
ή [χεταζύ τών δύο τούτων σημείων άπόστασι;
είναι τοσαύτη, ώστε πελώριον, κατ' εκτασιν
τουλάχιστον, θά ητο τό οίκοδό(Λη[χα εκείνο.
δυνά[Λενον ούτω νά περιλάβη τους τριακοσίου;
(Λοναχούς, ους ή παράδοσις ώς άσκου|Λένους το
πάλαι έν τη Μονή Βαζελώνος διαφηΐλίζει.
Του αρχαίου ούτω τή; (Λονής Ίδρύ[χατο;
κατασκαφέν τος και έρειπωθέντος υπό τών
Περσών, και τών πλείστων εκ τών πατέρων
αυτή; θανατωθέντων, κατέφυγον οι διασω-
θέντες εις τό πυκνόν κχι άπρόσιτον σχεδόν
δάσος του ορούς Ζαβουλώνος η Βαζελώνος τ
Βαζοβελώνος, ένθα συνωκισαν εκ νέου τ^ν
(Αονην αυτών, τό κατ' αρχάς (Λεν εκ του προ-
χείρου, είτα δε (Λείζονα καΐ εύρυχωροτέραν διΐ
τής βοηθίίας του Βελιασαρίου, στρατηγού τοϋ
Ιουστινιανού, ώς [Λχρτυρεί τό υπέρ αύτης
εκδοθέν χρυσόβουλλον του Μανονηλ Κομνη-
νού, Σκότος ε ν τοσούτω βαθύτατον καλύτττει
τόν βίον αυτής κατά τους (χακρούς (^έχρι τών
κθ(Λνηνείων χρόνων αιώνας, ασφαλώς δ' εχ
τούτου δύναταί τις νά είκάση, ότι ηρηριώίΐγ,
κα\ πάλιν έν τω (Λεταξύ ή (ΛΟνή, άφ' ου ούδε-
ρ.ία ένδειζις τής υπάρξεως αυτής ρΐ-έχρι του
δωδεκάτου αιώνος διεσώθη.
Εύρον δ(Λως αΰτον ανθούσαν οί Κομνηνά
τής Τραπεζοΰντος, (χεγίστου δ' άπολαύουσαν
παρά τών περιοίκων σεβασ(χου, ους καΐ προσή-
λωσαν αύτη διά χρυσοβούλλων. Ό *ΑΙέξιθζ
Γ" ίδια καΐ ό Μανουηλ εύεργετικώτατοι προς
την Μονην του Βαζελώνος έδείχθησαν,πλείστχ;
δωρεάς καΐ προνό[λΐα αύτη προσενεγκόντες.
Ό (λέγας άριθ[^.ός τών αγρών, τους όποίο'^
καΐ σ/;ρ.ερον άκό(Αη κέκτηται ή Μονή — αγρών
ό'(Λως άγονων καΐ αχρήστων — , χρονολογείται
έκτοτε, ώς (Λαρτυρουσι τά διασωθέντα πρα-
τήρια καΐ άφιερωτήρια έγγραφα, περί ών θχ
ό(Αΐλήσω[Λεν περαιτέρω. Τό χρυσόβουλλον τοΟ
^Αλεξίου Γ', ούτινος άντίγραφον διεσώθη έν
τω κώδικι της Μητροπόλεως Χαλδίας^, πα-
ρέχει τ•?ί Μοννί Βαζελώνος <αγήν ντιεργον χαι
χώρας ίπιτελεϊν κατ έτος τά δημόσια χαι τάς
επικαρπίας, τά χωρία Ζονζαν καΐ Χορτοχόπιν,
Χαβάν τε και Σπήλαια, Δανείωχαν και Παπά-
ρουζαν, Χαμουρίν, Μανδρακενην καΐ ΧαψΙν^.
Τά χωρία δε ταύτα είναι ακριβώς καΐ τχ
1. Έν σίλ. 247 — 248, εξ ου και έδημοσίευσεν αυτό
ό κ. Μ. Παπαδόπουλος Κεραμενς, έν Έλλην. Άνεκδ.,
αελ. 77—78.
Η ΠΑΡΑ ΤΗΝ ΤΡΑΠΕΖΟΥΝΤΑ ΜΟΝΠ ΤΟΥ ΠΡΟΔΡΟΜΟΥ ΤΟΥ ΒΑΖΕΛΩΝΟΣ 361
ηψΐ}0Ί ίτι άποτίλονντχ την έξοιρχίχν τη;
Μονής. ΚαΙ τό χρυσόβουλλαν δέ του ΜανονήΙ^
ούτινος άντίγραοον διεσώθη εν τινι των κωδι-
χων οιύτης, ιτιβραβεύδι τη Μονή τα υπό των
χρογεν^ττερων αυτοκρατόρων παραχωρηθέντα
ϊίχχιώαχτα κχΐ προνόρα, διατηρηθέντα εχ-
τοτε (Αε'χρι της (τψερον.
Ενταύθα δέν θεωρώ άτχοπον ευθύς αμέσως
νχ ίώσω πληροφορίας τινχς περί των κωδ(χων
της Μονής, τοσούτφ [Λχλλον, χαθ* ίσον ούτοι
6!σ:ν αϊ χυριώταται ττ/ιγαί, έξ ών ηρύσθην τάς
περί της Μονής Βχζελώνος πληροφορίας ρ,ου*.
Τοιούτοι ύπάρχουσι κυρίως δύο, ο (Αίκρότερος,
(Γ/ήμχτος 12ου, ο μεγάλε ίτερος, σχήματος
4ου. Ό μικρότερος, ,ό κχΐ σπουδαιότερος,
αποτελεί άξιολογώτατον μνη μείον της έποχη;
τών Κομνηνών, ου μόνον διότι παρέχει δει-
γ|χχ της λαλουμένης τότε γλώσσης, άλλα
χχΐ διότι περιλαμβάνει έν άντιγράφοις πληθύν
χριτ/)ρίων κχΐ άφιερωτηρίων έγγραφων, ών
τ6 άρ/αιότερον φέρει ήμερομηνίαν του έτους
1256 κχΐ τό νεώτερον του έτους 1479, πάν-
των πολλού λόγου άζιων, ατε εμπεριεχόντων
άτιιράριθμα ονόμ.ατα ελληνικών οικογενειών,
χρόσωπα οφφικχοΰχα τ55ς αύλης τών Κομνη-
νών, ονόματα τόπων και χωρίων καΐ αγρών,
ως χχΐ πλείστας δσας λεπτομέρειας, άναφερο-
[χένας ε{ς τόν οικογενειακών βίον τών κχτοί-
χων, εις τα ηθη καΐ εΟιμα αυτών, εΙς τα του
ιατρικού συστήματος καΐ λοιπά* άλλ' {δία
«ζξεις δικαστικχς περίφημους, κρισιμόγραφα
χχΐ αποφάσεις, έν αις την πρωτεύουσαν θέσιν
χχτίχει άκύρωσις προγενεστέρας αποφάσεως
τοΟ Δουκός της Ματσούκας ώς αδίκου καΐ
ΐτχρχνόμου, άκύρωσις, γενομένη υπό τών κα-
ίολιχών κριτών της θεοσώστου καΐ θεοσυντη-
;ητου πόλεως Τραπεζουντος'. Όφείλω ένταυθχ
νχ χχρατηρησω, {τι 6 κώδιζ, περί ου ομιλώ,
ϊίν είναι ό αυτός ούτε μέ τόν υπό του κ.
Ά. Παπαδοπούλου Κεραμέως περιγραφέντα*,
ι. Ό χ. Κεραμβυς τόν γρυσόβουλλον τοδτον λ^γον
ΐβ} ΜατσνηΙ θιωριΓ 6;ιο6ολΐ(ΐ.αΓον (Γ$€ πραγμιατιίαιν
:λ: Γί6βΓ βίη ΟΗν\β$οΙ>ΗΐΙ νοη Τηιρβτηηί έν Μο-
ωΙβΒβποϊιΙ ά, 1>ΕγβΓ. ΑΚαά. 1886, σιλ. 299—302).
2. Πληροφορίας τινας πιρι τών δύο τούτων χωδίχων
% ιοί ίν τβας ή(Αΐτέραις Βιογραφίαις Τραπκζουντίων
Αβγίων, «λ. 80—81, έν &ποση(ΐ. 96.
3. Την άπόφαιιν ταύτην, ώς χαί τίνα άφιιρωττίρια.
κρβηίρια χαΙ χριαιμογραφα έδημιοσίβυσβν 6 χ. Κεραμενς
ί» Έ)άηψ. *Αηκδ. τής Μανρογορδατβίσν Βιβλιοθήκης,
«λ. 73-75.
4. Αντίίβι, Ιν σβλ. 76. . .
'Ελλ. φα. Σύλλογος.
ούτε με τόν υπό του κ. Σάββα *Ιωαννίδου ε {ς
τόν ήμέτερον Σύλλογον δωρηθέντα^. Ό του
κ. Κεραμέως έγράφη ετει 1705 υπό ΆζαρΙον
'Ιερομονάχον^^ ώς τό έν τέλει αύτόγραφον
σημείωμα δηλοΐ, έχον ώς έζης : « Μνήοϋητι,
Κύριε, Ιν τη βασιλεία σου τόν τον Βαπτιστου
σου ίλάχισιον δονλον *Αζαρίαν, τάχα και Ιερο-
μόναχον, άλιμην της αυιοϋ μονής του Ζαβού-
λών ος καΐ γραφευς τυγχάνει του κωδικός
τούτου, μψε' ^, Ό υπό του* κ. Σ, 'ΙωαννΙδου
δωρηθείς τη (βιβλιοθήκη του ημετέρου Συλλό-
γου, ένθα φέρει αριθμ.. 36 καΐ περιλαμβάνει
φύλλα 120, σ/ήματος 12ου, έχει την δε την
επιγραφην : Κώδιξ δπον περιέχει τά άφιερω-
τήρια τών ευσεβών καΐ ορθοδόξων Χριστιανών,
δπου αφιέρωσαν εΙς την πανσέβαστον καΐ βα-
σιλικην Μονήν του τιμίου ένδοξου προφήτου
και βαπτισιοϋ ^Ιωάννου, την έν τφ δρει Ζα-
βουλών ονσαν Ιν δροις Τραπεζουντος, Ό κώδιζ
ούτος έγράφη «υπό Γερβασίου του προηγου-
μένου, ανεψιού διδασκάλου Σεβαστού Τραπε-
ζουντίου του Κομινήιου^», ώς γέγραπται έν τη
όπισθίχ του πρώτου φύλλου σελίδι, έν ω έν τη
εμπρόσθια σελίδι του αύτοϋ φύλλου άνοογινώ-
σκονται τά έξης: Κώδιξ Ιερός υπάρχει της
Μονής του τιμίου Προδρόμου του έν δρει
Βάζο βελών έν τη έπαρχίί} Τραπεζοϋντος. * Αλλ 'ό
ύφ' ημών ενταύθα περιγραφόμενος κώδιζ είναι
πολύ τών άλλων αρχαιότερος. Έπ' αύτου
έσημειώσατο τφ 1661 μοναχός τις, ούτινος
τό ίνομα δ^ν κατώρθωσα ν' αναγνώσω, τα
έξης : 'Άγιε Σακελλάριε' Ιδού όπου σου πα-
ραδίδω τόν ϊερόν κώδικα ενώπιον του θεού
του μ{] έξωσ&ήναι τής Μο%*ης' διότι έγώ δεί'
λιώνιας διά τό γερατεϊόν μου σου τόν παραδίδω
ενώπιον του θεοϋ δπου τόν είχον φυλαγμένον
χρόνους μγ\ μχξα\ Έγένετο λοιπόν του κω-
δικός τούτου φύλαζ ό γηραιός ούτος ιερομό-
ναχος τφ 1618, άφ' ού παρέδωκεν αυτόν είς
τόν Σακελλάριον τω 1661, φυλάζας έπΙ 43
ετη. "Αλλως τε η γραφή του κωδικός τούτου
είναι τη< 15ης έκχτονταετηρίδος, δυσανά-
γνωστος μέν, αλλ* άγαν έπιμερ,ελημένη καΐ
άνευ τών ορθογραφικών σφαλμάτων, ών γέμει
εκείνος, έξ ου έλαβε τά δημοσιευθέντα άντί-
1. Ώ; πληροφορεί ό χ. Κεραμενς (αυτόθι, 76).
2. *0 Άζαρίας ούτος έγένιτο βΤτα άρ/ΐίπίσχοπος
θιοδοσιουπολίως. Πληροφορίας τινάς πιρι αύτοΕί Γδβ έν
Βιογραφ. χτλ., σιλ. 97, ώς χαΐ παρά τώ χ. ΚεραμεΧ,
{νΟα ανωτέρω.
3. *Ίδι^μιιτ. Βιογρ., σελ. 82.
Τόμος ΚΖ' 46
ί
362
ο ΕΝ ΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΟΥΠΟΛΕΙ ΕΛΛΗΝΙΚΟΣ ΦΙΛΟΛΟΓΙΚΟΣ ΣΙΆΛΟΓΟΣ
<
ί
ί
γραφα ό κ. Κεραμενς, Λείττεται ετι ενταύθα να
σηΐΛΕΐώ'τωμεν 6τι έττΐ του ανεκδότου κωδικός
υπό του Σακελλαρίου έγράφη τω 1664 ή έ$ής
είδησις δτι : γενομένου ηγουμένου του Σαμουήλ
τιαρέδωκεν αύτφ ώς εΐχεν έντολην τόν έν λόγω
κώδικα, ΈπΙ του αύτου έττίσης κωδικός
άπαντώσι και αΐ ειδήσεις, ότι ό εν Σπελκα
ναός του Προδρόμου ωκοδο^αήΟη ύττό Μανουήλ
του Πορφυρογέννητου τψ 1 179, ό δέ εν Σα-
χνόϊ) ναός τών^ Ταξιαρχατν τω 1391 υπό
Νικόδημου Ιερομόναχου του ^α^αροπονΑου ^.
Ό έτερος κώδιζ της Μονής Βαζελώνος είναι
κυρίως βιβλίο ν παρρησιών, εν ω έση(χειουντο
τα ονό(Λατα των εύτεβών εκείνων Χριστιανών,
οϊτινες άφιε'ρουν τγ) Μονγ) κτή[Λατα η /Ρ*^"
(Λατα, απολαύοντες παρ' αυτής α(ωνίου (Ανη-
(Λοσύνου άπαζ τουλάχιστον του ένιαυτου εν ττί
θεία λειτουργία. Την αρχήν αύτου έχει από
του 1650, άλλ' εν τοις έπειτα χρόνοις δεν
περιωρίσήη είς τόν κύριον αύτου προορισ(ΛΟν,
άλλ' έχρησΐ(/.οποιήθη καΐ προς άναγραφήν
διαφόρων γεγονότων και προς άντιγραφήν εν
αύτο) ποικίλης ύλης ερρΐ(;.(Λε'νης ατάκτως τηδε
κάκείσε, πολλάκις δυσανάγνωστου, ούχΙ δε
σπανίως καΐ ήκιστα άξιοσηριειώτου. ΆντΙ
άλλης περιγραφής του κωδικός τούτου θέλω
άναγράψγ) ενταύθα, ούχι κατά χρονολογικήν
σειράν, άλλα κατά τήν σειράν τής εν τψ κώδικι
εκθέσεως, τά κυριώτατα των περιεχομε'νων
αύτου, ινα παράσχω συγχρόνως καί τινας των
περί τής Μονής πληροφοριών (Λου.
Έν σελίσι 14 — 16 άπαντώ(Αεν άντίγραφον
του υπό του πατριάρχου Γαβριήλ τω 1706
υπέρ τής Μονής έκδοθε'ντος Σιγιλλίου, ούτινος
τό πρωτότυπον διηρπάγη (χετά τών άλλων
τής Μονής εγγράφων και κεΐ(Ληλίων κατά τίνα
κατ* αυτής έπιδρο(Λήν, έπισυρ^βάσαν τω 1717
καΐ άναγραφθ(Λένην περαιτε'ρω έν τω κώδικι.
Έν σελίσι 17 — 25 άπαντώ(Λεν άντίγραφον
του γνωστού εις τήν χώραν ποιή(Λατος ανω-
νύμου τινός, δπερ αφηγείται τήν κατά τό
1665 γενθ(Λένην διαρπαγήν του έν Τραπε-
ζοΰντι [μητροπολιτικού ναού του ^ Αγίου Φι-
λίππου καΐ άρχεται διά τών στίχων:
1, Ή επιγραφή σώζεται και έπι του παναρ'/αίου
τούτου έν Σαχνοη ναίσχου, τεθειμένη κάτωθεν τής εικό-
νος τοΐί άνεγείραντος αυτόν Νικόδημου Αο^αροηούλου.
Σημειωτέον ενταύθα δτι τό ονο[λα ΑαζαρόπονΧος Ιφερε
χαΐ σύγχρονος άρχιερευς Τραπεζουντος Ιωσήφ, συγ-
γραφεύς διηγιίσεως περί τών θαυμάτων τοδ πολιού/ ου
Τραπεζουντος Μεγαλομάρτυρας Ευγενίου.
Βούλομαι *γώ 6 άμα&ης είςοί χαρτί να γράψω
όποϋόααι τά μάτια μου, ημ ^έλω να μη παύσω
γράφοντας δσα Ιμηορώ' παι μη τ* άναγελάτε,
οε δάσκαλο δεν έδραξα, μη με κατηγοράτε^.
Έν ταίς κατόπιν σελίσιν άπαντώριεν άντί-
γραφον του χρυσοβούλλου Μανουήλ του Κο-
μνηνού και παραφράσεις τών δύο ρωσσικών
χρυσοβούλλων Πέτρου του Μεγάλου καΐ !4α£-
ξάνδρου του Α\ ων τό (χέν πρώτον άπωλε'σήη,
του δ*ευτε'ρου δέ τό πρωτότυπον διασωζετι:
άχρι τής σή[Λερον έν τη ΜονΤ;.
Σχετικώς ρ.έ τήν εκδοσιν του χρυσοβούλ-
λου του Μεγάλου Πέτρου άντέγραψεν έν τω
περί ού ό λόγος κώδικι ό κατά τό 1811 ενίχι
τής έν Τραπεζοΰντι πανώλους παρεπιδηριών
έν ττί Μονή λόγιος Τραπεζούντιος Παναγιώίη;
Χατζή Κακούλογλης ή Γραμματικόπουλος-
σχεδίασ(Λά τι ύπό "Ίωάσαφ Ιερομόναχου Βα-
ζελιώτου^ γραφε'ν, παρέχον δέ ικανάς περ:
τής Μονής πληροφορίας κατά τά τε'λη το'3
δεκάτου 6βδό(Αθυ καΐ τάς αρχάς του δεκάτου
ογδόου αιώνος, προς δέ γνωρίζον ήυ.ίν δύο λο-
γίους τών χρόνων εκείνων ήγου(Λε'νους, τόν
Γερβάοιον^ κχΐ τόν Λαυρέντιον^. 'ΐδού έν πε-
ριλήψει τί τό σχεδίασμα τούτο περιλαρ.βάνει,
Τω 1693 επεβλήθη ύπό τής εξουσίας φόρος
τοις μοναχοίς, άρχιερατεύοντος έν Τραπεζουντι
του Νεκταρίου*^, ό'στις, κατά τό έν λόγφ σχε-
δίασρ.α, ην &%Φρωπος ϋεοσεβής, σεμνός, τα-
πεινός, ευλαβής προς τά ϋεΧα καΐ κατ* ά-
λή&ειαν πάση άρετη κεκοσ μη μένος, δντίος
Ιερά καΐ άγια κεφαλή. Άλλ' ή τής Μονής
Βαζελώνος ο•κονο[Λΐκή κατάστασις ήτο ήδτ,
1. Το δλον ποίημα γεγραμμένον έν στίχοις πολιτιχοΓς,
ούχΙ δέ έν τί) Ιπιτοπίω διαλεχτώ, έδημοσιεύΟη πέρυτ.ν
υπό του χ. Ά. Παπαδοπούλου Κεραμέως (ΓοηΙβδ 1ιί-
δίοπίυ ίιηρβΓϋ ΤΓαρβζυηΙίηί, τόμ. Α', σ. 150-16όι,
παραλαβόντες αυτό έχ του προκειμένου χώδιχος, εν ω
άντεγράφτ) δπό το3 Παναγιώτου Χ" Καχούλογλη τ,
Γραμματίκοτιούλου. Περί του αύτου ποιγ^ματος κοιοΙ/ν-
ται μνείαν 77. Τριανταφυλλίδης (ΙΙοντιχά, σελ. 56, χαί
Φυγάδες, έν προλεγ., σελ. 88). Σ.Ίωαννίδης ('Ιστοριβ
και Στατιστιχή Τραπεζουντος, σελ. 132-133) χαΙΈταα.
Θ. Κνριακίδης (Βιογραφίαι τών έχ Τραπεζουντος λο-
γίων, σελ. 53, 55, 81 και 115).
2. ΊΙμετ. Βιογρ., σελ. 151.
3. Αυτόθι, σελ. 80.
4. Αυτόθι, σελ. 82.
5. Αυτόθι, σελ. 82—83.
6. Αυτόθι, σελ. 76-80.
^ιν•
Η ΠΑΡΑ ΤΗΝ ΤΓΑΠΕΖΟΤχΝΤΑ ΜΟΝΗ ΤΟΓ ΠΡΟΔΡΟΜΟΤ ΤΟΓ ΒΑΖΕΛΩΝΟΣ
363
τοιούτον ελεεινή, ώστε ή έττιβληθεΐσα οο-
3/)λογίχ ηττβιλδΐ αύτην ταύττιν την έργ)[Λωσιν
%%\ χαταττροφτ,ν αύτης. *Απορ(α τότε κατέ-
λαβε ζάντας ^άπό τον πρωτεύοντος κνρον
Ζαχαρίον μέχρι τον τελενταίον των μοναχών,
δτε &£ως τις ^ρως και ενϋεος ηρέ&ιοε τον τότε
άρχιμανδρίτην έκ της αντής Μονής κνρ Λαν-
ρέηιον και εισπηδήσας έν μέαφ ημών νττι-
σχνεααι παοι τοΤς ηατράοι τον άπελϋεΧν χάριν
Ιλεονς τε καΐ βοηϋείας προς ιής Μοσχοβίας τά
μέρη' ην &ε ό δνϋρωτιος οντος δσον εΙς τόν
τνηον τον αώματος μακρύς, ^χων το γένειον
άρκετόν, ούτε πολύ, οντε ολίγον, πολιός την
τρίχα, ϋαρααλέος το φρόνημα, γράμμαοι καΐ
μονοικόις κεκοομη μένος*. Μετ' εύγνωρ-οσύνης
ο: πατε'ρες εδε'χθτ,σαν την πρότατιν του Λαν
ρεττίον, δστις δια ζηρας ρ-ετα τεσσάρων άλλων
αδναχών αναχωρεί κατ* άρ/^ας [Λεν ε•ς Άρ-
ιιΐνίαν, είτα δε εις Περσίαν, ίνα εκείθεν είσελθγ,
ν.ς 'Ρωσσίαν. Άλλα φθας είς τα σύνορα 7)(λ-
χοΧί';^ ένεκα λοΐ(Λώδους ασθενείας και παρέ-
ΐδίνεν εν *Αστραχάν ρ.ετά των άλλων πατέρων,
ζ'χ πάνδεινα ύποστάς, ώς έκ της ελλείψεως
/:τ<{ΐάτων. Και δύο [Λίν των συνοδοιπόρων
του έτυέστρεψαν, άλλος άπεβίωσεν εκεί, καΐ
ΐλόνος αυτός (Λετα του έναπολειφθέντος Γαβριήλ
χχτόπιν διετών ταλαιπωριών καΐ (ΛΟ/θων
χιτώρθωσε να είσέλθη είς τό ρωσσικόν έδαφος.
Ό Λαυρέντιος, φθας είς ΓΙετρούπολιν, ερ,φα-
ν•:,£ται πάρα τφ Αύτοκράτορι Πέτρω τω
Μεγάλω και κατορθοί δπως όρίση ούτος υπέρ
ΤΓ,; Μονής Βαζελώνος έτησίαν είσφοράν 50
:ν>βλίων και έλευθέραν είς 'Ρωσσίαν εισοδον
αντιπροσώπων της Μονής προς είσπραςιν υπέρ
ΐνΤ7;ς εράνων, τών εξόδων αυτών πληρονο-
αζ'νων εκ του αύτοκοατοοικου ταμείου, πάντα
02 τιυτα να επιση[Α0 ποίηση δια χρυσοβούλ-
/ου. Έπιστρέψαντα τόν Αανρέντιον έκλέγου-
ίΐν 01 πατε'ρες ήγούίχενον τω 1706. ΙΙαραιτη-
^ί•; μετά τετραετίαν παρέδωκε την διοίκησιν
τίς Μονής είς τόν Γερβάσιον, άνϋρωπον και
άπαν απονδαϊον κα\ ελληνικής παιδείας εμ-
η)£ωί', φοιτητήν υπάρχοντα του σοφωτάτον
αοί αείμνηστου κνρίον κνρον Σεβαοτον. Άλλα
3ίΐ1 ^ζλιν τω 1712 ανέλαβε τό δεύτερον την
τγ:υ»χ£νε:αν ό Λανρέντιος, όστις και ηρζατο
ίμ^ως την οίκοδθ(Λην του νέου της Μονής
ι χτ.:ίου, άποπερατωθείσαν τω 1719, Νοε(χ-
?:ίου α'. "Απεβίωσε δε τω 1723, δ «ατελών ετι
Ι τρίαενος .
Ι Έν παρόδω ενταύθα ας αναγράψω, ότι
Ι χζΟτ,ν περίπου έποχην συνέβαινον έν τη Μονή
Βαζελώνος τά υπό του Ίωάσαφ σχεδιασθέντα^
έπεσκέφθη αύτην τζ) 1701 ό πολύς γάλλος
βοτανικός Τονρνεφόρτιος, όστις έν τϊ] περι-
γραφή του ταξειδίου αύτου παρέχει καί τινας
πληροφορίας άφορώσας την Μονην Βαζελώ-
νος2. Άποθαυ(Λάζων ούτος τά άλση καΐ την
δλην χλωρίδα τών περί την Μονην, χλωρίδα
ώραιοτέραν καΐ αυτής της έπΙ τών Άλπεων,
ηύχετο έν αύτη να ζήση τά επίλοιπα του βίου
αύτου ετη. Τους (^.οναχούς, ους αναβιβάζει
είς 40, επαινεί οιά τό ήθος καΐ την εύλάβειάν
των, περιγράφει δε χαριέστατα την ζυλίνην
και άρχέγονον τής Μονής κλίριακα, κχί, χα-
ρακτηρίζων την έπίφοβον τών πραγ^Λάτων
κατάστασιν ώς έκ τής άγριότητος τών περιοί-
κων, δικαιολογεί τους (Αοναχούς ώς αποφεύ-
γοντας πάσαν οίκοδθ(Λην και πάντα τής (λο-
νής πλουτισμόν.
Επανερχόμενος είς τόν κώδικα, έζ ου άρύ-
0(Λαι τάς ειδήσεις (ΛΟυ, σπεύδω να παρατηρήσω
ότι τό έπό[Λενον έν αύτψ άναγραφό(Αενϋν γε-
γονός έπήλθεν είς έπικύρωσιν τών υπό του
Τονρνεφορτίον γραφέντων. Όλίγα ρ,ετά ταΰτα
ετη, τω 1717, είκοσι και οκτώ λησταί, παοσ^
ονθ[Λαζό(Λενοι έν τψ κώδικι κωμάντροι, είσελ-
θόντες βία είς την Μονην διήρπασαν πάντα
αυτής τά σκεύη, αργυρά τε και χρυσά, τα
χρυσόβουλλα και σιγίλλια αυτής, τά πατερίκα
και τά βιβλία και έν γένει πάν δ, τι πολύτι-
ΐί,ον κατείχεν αύτη, άπογυ(Ανώσαντ8ς ούτω
τέλεον αύτην. Εις τών ληστών τούτων, ρίόλις
έπιστρέψας είς την οίκίαν του, άπεβίωσεν
αιφνιδίως, τνμπανιαϊος άπομείνας, κατά την
φράσιν του κωδικός, οι λοιποί δε πάντες συλ-
ληφθέντες υπό του τοπάρχου Τραπεΐ^ουντος
Σιρή Μονσταφά πασσά, υπέστησαν τόν 8Γ αγ-
χόνης θάνατον.
Έν σελίδι 97 περιέχονται ετεραί τίνες ση-
ρ,ειώσεις άνάξιαι αναγραφής. — Έν σελ. 300
άντεγράφη υπό του πρθ[Λνησθέντος Χατζή Κα-
κονλογλη σιγιλλιον του (χητροπολίτου Ί'ραπε-
ζουντος Παϊσίον^, εκδοθέν τω 1707 καΐ άνα-
γνωρίζον τη Μονή τά έξαρχιακά αύτη; δι-
καιώ|Λατα έπι τών πέριζ χωρίων. Τό σιγίλλιον
τούτο, σωζό[/.ενον έτι έν τη Μονή, έδη(Λοσιιύθη
παρ' ή(/.ών^, φέρει δ' έν τέλει πλην τής ύπο-
1. Το υπόμινη;ια φέρει ττ,ν υ;:ογραφτ)ν : Ό ταντα
σχίδιάοας εντελής και άμα&ής *Ιωάσαφ ιερομόναχος^
2. Υογβ^β (1υ Ι,βνβηΙ, σελ. 236—237.
3. Βιογρ. 1)3— %.
4. Αύτ(ίθι, 95—96,
364
ο ΕΝ ΚΩΝΣΤΑΜΤΙΝΟΥΙΙΟΛΕΙ ΕΛΛΗΝΙΚΟΣ ΦΙΛΟΛΟΓΙΚΟΣ ΣνΛΛΟΓυΣ
<
γραφής του Παϊοίον καΐ ταΟτα : *Ιδί(^ μεν
χείρΐ γράφω καΐ χαρίζω τω τελεσφόρφ Προ-
δρόμφ Βαζελών, — Έν ετέρα τοΰ κωδικός σε-
λι'δι άπανταέ η δ ε η στ<(Αε{ωσις «Έν μαγκάλι^
φέρον την ίττιγραφην Σωφρονίου *Αχϊαλείας
1791, ενρέ&η εΙς χείρας ΈγΙη ^Ογλον Έμιρ άγά
και Ιφέρϋη άτι αυτόν εΙς τόν Γιανατέντην ^
Χρύοαν&ον να τό μεταβάλη εΙς χαλκόν ' ούτος,
Ιδών την Ιτζιγραφήν, ουνενοήϋη μετά των ίν τη
Μονή καΐ διέαωοεν αυτό άντϊ λίρας ^. ΚαΙ 6
(ΑΪν Άχταλει'ας Σωφρόνιος, ίερορ.όναχο; τέως
έν τη Μονή, βιογραφείται ύφ' ή(Λών2, ^^ §^
(Λαγκάλιον αύτοΰ ώς καί τις νιττττ,ρ διασψζε-
ται ετι έν τη Μοντ,, και ό άναφερόρ.ενος τέ-
λος Έγίτΐογλους *ΕμΙρ άγας, εις έστι των ποτέ
τιμ,οί^κύτώ^ (άερί'Ττέγηδων) Έγιττιδίον,τζί^Χ ων
πλείστα εν τε τοις ΠοντικοΤς και τοις Φυγάοιν
εγραψεν ό άοίδψ.ος Περικλής Τριανταφυλλίδης.
Ση(Λειωτέον ένταυΟα ότι οι τοιούτοι, ώς κατοι-
κοΟντες πλησιέστερον της Μονής Βα^ελώνος,
ηνώχλουν αύτην συχνότερον, πλειττάκις δε
έπιδρα(ΑΟντες κατ' αυτής, ε (ς παντελή έρή[Λω-
σιν και πενίαν περιήγον τους πατέρας αυτής.
ΚαΙ ταύτα (χέν περί των δύο τής Μονής
κωδίκων. Πλγ^ν αυτών έλά/ιστα άλλα άξιο-
<π)(Λε{ωτα έγγραφα η κεΐ|Λήλια ρ.έ/ρι τής ση-
{χερον διεσώθησαν έν τη Μονή. Άξιολογώτερα
τούτων, πλην του προμνησθέντος χρυσοβούλ-
λου ^Αλεξάνδρου του Α' καΐ του σιγιλλίου του
Τραπεζουντος Παϊσίου, τυγ/άνουσι τό σιγίλ-
λιον Γρηγορίου του Ε' τό έν κεφαλαιώοεσι
γράμρ-ασιν όριζον τα καθήκοντα των σταυρο-
πηγιακών Μονών^, τό σιγίλλιον ^Ιωακείμ του
Β', τό έπαναφέρον ε!ς την δικαιοδοσίαν τής
Μονής τα τέως άποσπασθέντα έζ αυτής καΐ
εις την άρχιεπισκοπην *Ροδουπόλεως* προσαρ-
1. Έχ τοα χ<ι>ρ(ου Γιανάντων δηλονότι.
2. Βιογρβφ., σιλ. 14'2.
3. Έν τ(^ ΤΛρχ του Πατριάρχου Γρηγορίου τοϋ Ε'
Ιργω τοδ Γ. Γ. Παπαδοτιονλον (έκδοΟέντι υπό * Αγγελο-
πούλου) δεν καταχωρίζεται ούτε τούτο, οίίτε τό εν ττ)
Σουμελα, δπερ δημοσιεύεται έν τώ έμ(^ περί αύτης ποντ]-
ματι. ΚαΙ είναι |χ1ν έν άπασι τούτοις τοις σιγιλλίοις αί
διατάξεις αί αύται, προηγούνται δμως αυτών δι' έκάατην
των Μονών ικανά, δι* ών επιβραβεύονται αύταις τ« έξαρ-
χιακά των και σταυροπηγιακά δικαιώματα.
4. Ίδρύθη ί) επισκοπή αυτή τώ 1864, άποτελεσθ£Ϊσα
έκ τών έξαρχιακών •/ωρί<ον τών τριών παρά την Τραπε-
ζούντα μονών, άλλα κατηργί^Οη μετά τριετίαν, έπανελ-
θούσης τής αρχαίας τάξεως, ώς έκ τής αντιστάσεως τών
χωρικών. "Ιδε τά περΊ τούτου εκτενώς έν τη έμί)
ίστορί<^ τής Μονής Σουμελα, ένθα και τό δια την μονην
ταύτην εκδοθέν σιγίλλιον Ίωαχειμ τον Β' .
τηθέντα χωρία, καΐ άντίγραφον του έν ττ.
Βιβλιοθήκη του Φροντιστηρίου της Τραπε-
ζουντος άποκειρ-ένου^ νθ(Αθκάνονος του Ίεοου
Φωτίου μετά τής έξηγησεως του Βαλααμώνος
δ(Λθΐον εκείνου, δπερ εύρόντες οΐ Ποτλής καΐ
*Ράλλης έδη[Λθσίευσαν έν τψ Σιη'τάγματί τών
'&είων καΐ Ιερών Κανόνο)ν^, γραφέν και τούτο
υπό του *Ηλία Κανδήλογλου^, προσταγή τοΟ
Τραπεζουντρς Δα)ρο&έου^, έν άριστη δε κατα-
στάσει διατηρού(Λενον^.
Έν τη εξαρχία τής Μονής Βαζελώνος υπήρ-
ξαν αρά γε έν προγενεστέροις χρόνοις ΜοναΙ
ετεραι, μη διασωθεΐσαι μέχρις ημών; Ττ.ν
έρώτησιν ταύτην είχον προβάλη εις έμα'ν-
τόν κατά τίνα έπίσκεψίν μου ίΐς την Μον/,ν
τό θέρος του 1896, κατά περίεργον δ' δ}.ω;
σύμπτωσιν την έποχην εκείνη ν είχεν άπολυΟτ,
εγκύκλιος του Οικουμενικού ΙΙατριαρχείου πρ6;
τους κατά τόπους αρχιερείς και ηγουμένους,
ζητούσα παρ* αυτών πληροφορίας περί πα-
λαιοτέρων μονών. Προς λύσιν τής απορίας
ταύτης, επεχείρησα μεν μετά του ηγουμέ-
νου τής Μονής Βαζελώνος άρχιμανδρίτου κ.
*Ανϋίμου καΐ του γραμματέως καΐ διδα-
σκάλου έν αύτη κ. Γ. Σά'9α έκδρομην ε (ς τϊ
χωρία εκείνα, διά τά όποια η παράδοσις ανα-
φέρει την ύπαρζιν μονών. *Ας μοί έπιτραπη
νά παραθέσω ενταύθα τό δρομολόγιον, τό
οποίον τότε ηκολουθήσαμεν, έπειόη ούτω είναι
δυνατόν νά γνωσθώσι καί τίνα άφορώντά τίνα
τών χωρίων τής έζαρχίας Βαζελώνος.
Άναχωρησαντες έκ τής Μονής μικρόν προ
τής ανατολής του ηλίου κατηλθομεν διά μέσου
του δάσους τό βουνόν, έν διαστ•/)ματι δε ώρας
άντιπαρηλθομεν τό Μετόχιον τής Μονής, τιμώ-
1. 'Ομιλών που περί, του κωδικός τούτου του 1311
(Βιογρ.,σελ.13δ, ένυποσημ. 152), εσφαλμένως έσημείωσα
δτι άπωλέσθη. Ευτυχώς διασώζεται έν τίί Βιβλιοθι^χτ,
του Φροντιστηρίου της Τραπεζοϋίντος, άποτελών εν τών
καλλωπισμάτων αυτής, φέρων δε έν τί) τελΕυταία σελίδ;
σημειώσεις τινάς, ων μία, δη ττ} φροντίδι του πατριάρ/ου
Συμεών του Τραπεζουντίου επεστράφη χαί πάλιν ε:;
Τραπεζούντα, απεμποληθείς τέως έξ αυτής. Ό κ. Κέρα-
μενς έκδίδωσι προσεχώς χατάλογον άναλυτικόν τών /ε•.-
ρογράφο>ν τής Βιβλιοθήκης του τραπεζουντιαχου Φρον-
τιστηρίου. "Ετερος αύτου κατάλογος διά τα /.ιιρόγρα^ι
τής Μονής Σουμελα συνεκδίδοται έν τή έμή 'Ιστορ'ι.
V. Ιΐρολεγίίμενα, Α' τομ., σελ. Γ και έφεςής
3. Βιογραφ., σελ. 145—148.
4. Αυτόθι, σελ. 132—137.
5. *Ελά*/ιστα και άνευ αξίας έτερα βιβλία Βιισωθηα»
έν τή Βιβλιοθήκη τής Μονής.
Η ΠΑΡΑ ΤΗΝ ΤΡΑΠΕΖΟΤΝΤΑ ΜΟΝΗ ΤΟΤ ΠΡΟΛΡΟΜΟΤ ΤΟΤ ΒΑΖΕΛΟΝΟΣ 365
(ανον 6ίς ρημην Άγιου Γρηγορίον του Νεο-
καιταρείας — Χιτ,/Οοαεν διχ του χωρίου Σαχνάί^,
ίΐέβηαεν τόν τΓθτα(Α6ν καΐ άνήλΟορ-ΐν έπΙ της
ίτρίοσίας όδοϋ, της άγούσης έκ Τραπεζοϋντος
ττρός την Έρζερού(Λ κχΐ την Περσίαν, εις τίνα
ιιιχρόν καΐ ώραν εκ Τζεβιζλικίου άττε'χοντΛ
*7ταθ(ΑΟν ^ΓαΑο)'έρ--Xα>', η ΚερεμιτΙή. ΈπΙ της
ίηαο^ιας όδου ηδη ιππεύοντες έγκατελ{πο[^ιεν
ίίςι^ ηριών (προς ανατολάς) τό υπεράνω του
ποτχμοΟ κεί(Λενον χωρίον θέρααν η ΑΙϋέρια^
οατ, και την ολίγον αύτη; άπέχουσαν Μονην
Καλογραιών της Κρε(Λχστης Παναγίας, άρ-
χαιοτάτην [χίν, άλλ' «ρηρ,ωΟεΐσαν, τψ 1858
άνοικισΟόίταν και είς τ-ζιν Μονην Βαζελώνος
ύ^οκεΐ(ανην. Δεύτερος, μικρός επίσης σταθμός
ΐπι της όδου τό ΚΙζ-χάν, ήτοι Κόρης χάνιύν,
Ιι% τά οποίον ή παράΧοσις άναφε'ρει δτι ητο
ιίιοκτ//σία νεαρας τίνος κόρης, δπως δια τό
^ροηγούμενον 6τι άνηκεν εις καλόγηρόν τίνα.
Τρίτος σταθμός τό Παζηλψτάς, ήτοι Γεγραμί-
μέτη 77έτρσ,-περΙ ης λέγεται δτι ευρέθη έχουσα
γράμματα, κατ' άλλους μεν ελληνικά, κατ'
ίλλο'^ς Χέ οθωμανικά, τα όποια ουδείς ποτέ
λατώρΟωσι ν' άναγνώστ) καΐ τα όποια ό /ρό-
νοί κατέστρεψεν εντελώς* προσετίΟετο μάλιστα
χχίτις μύθος, καΟ' ον εν τοις απέναντι βρά-
/οις εντός αγνώστου σπηλαίου έκρύπτοντο
Ιπιιροι θησαυροί, τά δε γράμματα εκείνα
δΰϊεν άλλο περιείχον η τόν άριάδνειον μίτον
-ρός άνακάλυψιν του σττηλαίου. Προβαίνοντες
ί"! της όδου, πάντοτε προς νότον, άντιπαρερ-
/ό(λεΟα αριστερά μεν τα -/ωρία Πανώτων καΐ
Ποντΰίίαν, δεζι^ δε την Κοιη'άκαν και τό
ΤίΛμηριχά, ΜεΟ* ο διέρχόμεΟα τόν σταΟμόν
Εοϋγοχ-χάί^ καΐ έτερον τίνα έχοντα ηκισ^α
Ε'ίοσμον δνομα, ένζ> άριστίρά μεν καταλεί-
-5|Λΐν τα χωρία Γιανακάντων, * Αδολη ν καΐ
ΚρΙναοααν, δεζιά δε την Στάμαν. ΚαΙ ούτω,
τρεις μετά τ*/; ν άναχώρη'ϊΐν ημών εκ της Μο-
νής ώρας, φΟάνομεν είς Χαμψίκίοϊ.
Τό Χαμψίκίοϊ είναι τό μεγαλείτερον τνίς
Ιςιρχίας Βαζελώνος χωρίον, άπαρτιζόμενον
£χ τεσσάρων φ^νοικιών καΐ αποτελούν μετά
τ^ Τζεβιζλίκιον τόν δεύτερον κύριον άπό της
Τραιπεζουντος έπΙ της δημοσίας άμαζιτου
ςδοΟ μεταζύ αύτης καΐ τνίς Έρζερουμ στα-
9|χόν. Διοίτέμνοντες την συνοικίαν Τααχαράν-
τωι•, άφίνομεν την δημοσίαν όδόν καί, κάμ-
^τοντες προς τά δεζιά τοζοειδώς, διαβαίνομεν
χι: πάλιν τόν ποταμόν, δι»ρχόμεΟα πρό
ρΐίϊρου του Άγίον Γεωργίου παρεκκλησίου
αϊ οθάνομεν, δέκχ άπό της αναχωρήσεως
ημών εκ Χαμψίκ2οϊ λεπτά, είς Πρ-Κχοτΐρον,
Ενταύθα εκ τών βράχων αναβλύζει ύδωρ
άφΟονώτατον, θειομιγές καΐ σιδηρομιγές μεθ'
όρμης ικανής, εις ύψος πολλάκις 70 του μέ-
τρου εκατοστών καΐ έν θερμοκρασία:, ίδίως
τόν χειμώνα, μεγαλειτέρα κατά τι της του
αέρος. 'Ε^κ τών άναφυσωμένων ατμών έπΙ της
επιφανείας του αναβλύζοντος ύδατος σχημα-
τίζονται φυσαλίδίς ίκανώς μεγάλαι, ένψ θείον
και σκωρίαι σιδήρου έπικάθηνται επΙ τών
βράχων. Τών βράχων τούτων περιεργοτάτη
επίσης είναι καΐ ή Οέσις, καθ' δσον άποτελουσι
φυσικήν γέφυραν φράττουσαν την περαιτέρω
πορείαν τών εκ τών βουνών καταρρεόντων
υδάτων καΐ τό μίν θέρος κατορθουσι ταύτα να
διέλθωσι δια τών οπών, τάς οποίας κατά την
πάροδον τών χρόνων έν τοίς βράχοις έσχημά-
τισαν* άλλα τόν χειμώνα, ένεκα της συσσω-
ρεύσεως πολλών υδάτων, ή δίοδος αυτών δια
μόνων τών οπών τούτων δεν είναι έπαρκής'
μικρόν κατά μικρόν διά τούτο άνυψουνται
α•. μάζαι τών υδάτων ε(ς την πρό τών βρά-
χων λεκάνην μέχρις ου,. φΟασαι την κορυφήν
αυτών, ύπερ*/ειλίζουσι καΐ κατέρχονται ρ.εθ*
όρμης έν ειδει μικρού καταράκτου εις την
έτέρωθεν χθαμαλωτέραν λεκάνην. Περί τους
βράχους τούτους τοποθετεί ή παράδοσις μίαν
τών μονών της χώρας, την του * Αγίου Σάββα,
καΐ προς άνεύρεσιν τών ερειπίων αυτής έπε-
χειρήσαμεν την μέχρις αυτών έκδρομήν μας.
Έν τούτοις ου μόνον ουδέν τοιούτον άνεύρο-
μεν, άλλ' ουδέ κατωρθώσαμεν ν' άπαντήσω-
μέν που ερείπια τών πρό 40 μόλις ετών εκεί
ιδρυμένων εργαστηρίων, τ*/; ν ύπαρξιν τών
όποιων έπεμαρτύρει γέρων χωρικός εκ Χαμψί-
κίοϊ. Ί'ό όρμητικώς ενταύθα ρέον ύδωρ τά
πάντα συμπαρέσυρε και μόνον λίθους τινάςήμι-
κυκλοειδώς τοποθετη(/ένους καΐ την θέσιν πα-
ρεκκλησίου της Αναλήψεως ϊτζί/ΟΊ'ζχς έφείσΟη.
Έκ Γιέρ-Κίοπρου διηυθύνθημεν προς τό
χωρίον Στάμα, βαίνοντες ηδη ου μόνον αντι-
θέτως, έκ νότου δηλονότι προς βορράν, άλλα
και έπι του απέναντι του ποταμού μέρους, καΐ
έχοντες προς τά δεζιά ημών, ήτοι προς δυ-
σμάς, τά μέρη, άτινα πρό ολίγου διήλθομεν.
Έν Καμπάνα, γ ω^ίψ μικρώ, προέκειτο νά έπι-
σκδφθώμεν δύο παρεκκλήσια. Τό μεν τούτων,
της Παναγίας, είναι κεκρυμμένον Ιν μέσφ
λεπτοκαρυών, κεχωσμένου μικρόν έντψ έδάφει
και διασψζον είκόνας αρχαιότατης κατασκευής*
παραδόξως δε τό μικρόν τούτο παρεκκλήσιον
άπαρτίζουσι παμμέγιστοι λαξευτοί λίθοι, ά-
366
ο ΕΝ ΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΟηίΟΛΕΙ ΕΛΛΗΝΙΚΟΣ ΦΙΛΟΛΟΠΚΟΣ ΣΤΛΛΟΓΟΣ
\ ΛΠΓην
γνωστόν πόθεν ριετίνε/θεντες, ώστε εζ ολίγων
τοιούτων βιναι το ό')^ον ώ/-οδορ.η(Αε'νον. Τό δέ
έτερον, περί ου ουδέ εις τίνος άγιου ύι αγίας
|Λνη{Λην 6τΐ(Λδίτο οί χωρικοί γνωρίζουσιν, απο-
τελείται από τινας λίθους έπΙ τό αυτό συγκε-
κεντρωίΛε'νους, ού/ι (Λακράν της θέσεως, όπου
κείται τό της Παναγίας παοΕκκλά.σιον εν
[Λε'σφ άγρου. * Αρκεί να διασκορπίστ, τις τους
λίθους τούτους ίνα (Λη ύπάρχη του λοιπού
γνωστή ούδ' αύτη ή θε'σις του παρεκκλησίου.
ΚαΙ δ(Λως λε'γεται Οτι άριφότερα ταύτα ανή-
κον άλλοτε είς (Λονάς!
Κατηλθομεν μετά ταϋτα την προς τόν πο-
τα(ΛΟν κατωφέρειαν, διηλθθ(Λεν εκ νε'ου αυτόν
και άνήλθθ(Λεν την προς την δη(Αθσίαν όδόν
άγουσαν, (Λίκρόν πρό του χανίου Κουνάκας.
Εκεί που έπεσκε'φΟηρ.εν σπήλαιον, ούτινος ή
(ΛΟνη προς τόν ποτα(ΛΟν όπη ητο τετειχισ(Λένη.
Ή οροφή του σπηλαίου καΐ αί πλευραί του
αποτελούνται εκ του βράχου, άλλα τό εδαφός
του είναι εκ χώματος, ρ.ηκους 7 με'τρων καΐ
πλάτους 4,5. Ουδεμία είκών, ουδέν ϊχνος, δτι
διετε'λεσέ ποτέ εκκλησία των εν κρύπτω Χρι-
στιανών, οΐτινες ϊν σπηλαίοις τοιούτοις καΐ έν
ώραις νυκτίοις έλάτρευον τόν θεόν.
Ούτω έπεστρέψαμεν ηλίου δύοντος εις την
Μονην, μηδέν άνευρόντες των πολλών θρυ-
λουμένων αρχαίων της /ώρας μονών. Ώς μό-
νην τοιαύτην δύναταί τις να παραδεχΟγ, μονην
του αγίου Σαββανίωνος η Σαπατίωνος* ην
άπηντήσχμεν εϊς τίνα τών εγγράφων της Μο-
νής Βαζελώνος, καΐ τόπον όμώνυμον της ο-
ποίας κέκτηται έκεΐ που πλησίον αύτη. Έκ
τίνος εγγράφου ^ του ετέρου τών κωδίκων,
πραγματευομένου περί πωλήσεως χωραφοτο-
πίου της μονής του *Λγίου Γρηγορίον ιον
Νύαοης προς την Μονην Ηαζελώνος, ηδύνατό
τις εκ πρώτη; όψεως να υπόθεση δτι εδώ που
πλησίον υπήρχε μονή * Αγίου Γρηγορίον τον
Ννοσης/ΑΧΙχ βεβαίως η εν τω εγγράφω μνη-
μονευομένη ομώνυμος μονή είναι η εν Τραπε-
^ούντι, κειμένη έν η θέσει ακριβώς σήμερον
εγείρεται η Μητρόπολις και ό μητροπολιτικός
της Τραπεζούντος ναός^.
Ι. Και τό εγγρβφον τούτο Ιδημοσιε^Οη υπό του κ. Ά.
Πουταδοπονλον Κεραμεως (Έλλην. *Ανέκδ., σίλ. 85).
Έν αυτώ αναφέρεται ηγούμενος μεν της μονής * Αγίον
Γρηγορίον Ννοαης ό Μακάριος, ηγούμενος οέ Παζιλώ-
νος Θεόχτιατος. Χρονολογίαν φέριι ^Ιανουαρίου 1349,
σημειουται δε έν τέλιι : Γραφεΰς του παρο'ντος ύφους :
Θεόδωρος ό ιερομόναχος ό Λίανρον υπογράφεται.
2 Προκειμένου περί της μονής Άγίον Γρηγορίον
θα επιχειρήσω ενταύθα να καταστρώσω
κατά χρονολογικην σειράν τά ονόματα πάν-
των τών μέχρι σήμερον γνωσθέντων ηγουμέ-
νων τής Μονής Βαζελώνος. θά προτάςω έν
τοσούτφ πέντε ονόρ,ατα ηγουμένων, ών τι;
χρονολογίας δεν κατώρθωσα νά εζιχνιά^ω,
διότι αναγράφονται έν εγγράφοις άχρονο/ ο-
γήτοις. Τούτο μόνον γινώσκομεν. Οτι εζησχν
άπό του 1256 μέχρι του 14'ϊ6 έποχήν,
καθ' όσον τά ονόματα αυτών ελήφθησαν 17.
του μικρού της Μονής κωδικός, περιλαμβά-
νοντος έγγραφα του χρονικού τούτου διαστή-
ματος.
Ι)
Λουκάς.
.2)
Θεοδώρητος.
3)
Κοσμάς.
4)
Γρη>'όριος.
5)
Θεόδουλος.
6]
Βλά<5ιος, 1256 (Μοναχοί: Γεδεών,
Άκάκιος, Λεόντιος).
7)
*Ιωαννίκιος, 1 26ο.
8)
θεόκτιστος, Ι349•
9)
Νικόδημος, 1367.
ΙΟ)
Μακάριος, Ι392•
II)
Μακάριος, 1 43 5 {^^^ 144^)•
12)
Γεώργιος, ι620^
13)
Σαμουήλ, 1664.
14)
Ζαχαρίας, 1694 (Μοναχός λόγιος
*Ι(.ϋά(5αφ)2.
15)
Λαυρέντιος, 1706 — ΐ7ΐθ•\
ι6)
Γερβάσιος. 17 ίο — 1712^.
•7)
Λαυρέντιος, 17 1 2— 1723 (τό β').
1 8)
Ζαχαρίας, 1723— 1735 (^ε"^«ς 'Αί.α-
ρίου, του είτα Θεοδοσιουπόλεα^ς '.
•9)
Παΐσιος, 1728.
του Ννοοης, άναγράφ»•» κχΐ τΓ|ν δε την σημίίίωσιν, τ,ν
π€{ΐΙ «ύτης δυρον : Είς του Αγίου Γρηγορίον τοΰ ΛΥβ-
αης τον ετιιλεγομεΐ'ον τά λείψανα είς την στεγην ε:τάνω
είναι γραμμένα ταντα : ό και^ηγούμενος τής Μοί-ης
ταύτης (τίς ;) έκοιμήΰη Μαΐου ζ',ίνδ, α'. ^ςωοα'.Έβ'
τό '/ρονολογικόν διάστηαα μεταξύ τών ετών 13^0 μ\
1363 δεν θε'ορηΟτ^ μέγα, α; υποτεθ»! δη πρόκειται π*:-
του Μακαρίου του έν τξ πδοηγουαέντ) σημειοίσει άνα^ί•
ρομένου ηγουμένου τής μονής Αγίου Γρηγορίον τοΓ
Νύααης.
ί. Βιογραφ., σελ. 58— οΟ.
?. Αυτόθι, 80—81.
3. ΛύτοΟι, 82—83.
4. Αυτόθι, 82.
5. Αυτόθι, 97.
ϋ
π ΠΑΤ\ν ΤίΙΧ η*ΛΠΕ20Γ:<ΤΑ ΜΟΝΗ ΤΟΥ ΙΐΡΟΑΡΟΜΟΤ τον ΒΑΖΕΛΩΝΟΣ 367
2θ) Χριστόφορος, 1743 (λόγιος μοναχός
Ίγ-νάτιος)^.
2 ι) Ιερεμίας, 179^ (λόγ-ιοι, Σωφρόνιος
ό εΐτα'Αχταλείας^ και Δωρόθεος;^.
22) Παΐσιος, 1803 — 1824 (λόγιος μονα-^
χός Έλΐ(5(5αϊος)*.
23) Χρύσανθος. 1824— 1854•
24; Φιλόθεος, 1854 — 1864.
25; Άνανίας, 1864— 1 88ο (έκ Χαλδίας).
26) Γεράσιμος, ι88ο — ι88ι (Κατόγλης,
έκ Σαχνόης).
27; Έλισσαϊος, 1 88 1 — 1885 (έκ Χαμψί-
κιοϊ;•.
28) Γεράσιμος, 1885— 1888 (το β').
29; Ισίδωρος, 1 888 — 1895 (έίτιξών, έκ
Σαχνόης).
3θ; Άνθιμος, άπό του 1895 (έκ Σάντας,
αρχιμανδρίτης, τέως Ιερομόναχος
έν τζ Μονί] Σουμελά^.
Κχι ή Μονή Βχζελώνος, ώς και αί δύο άλ-
λα: παρχ την ΤρχπεζοΟντα στχυροττηγιαΛαΙ
χλΙ έζχρχεχκαΐ (ΛΟνχΙ της ΣουΐΑβλχ κχΐ του
Πίριστδοχ, πολλχς ύττέιτη ένογλήτεις διχ τχ
ίΤΛ των (ςαρχιχκων χωρίων οικχιω[Αχτχ της,
τι^ν 5σον οί γείτονες αρχιερείς, διαφόρους
-:δβχλ>οντες εκάστοτε αξιώσεις, προσεπχΟουν
VI εττχυζηιωσι τάς ίδιας των επαρχίας εΙς
ί^ίΰος ττίς εξαρχίας των μονών, πολλάκις δέ
/.ιτώρθουν ν' άποσπάσωσι καΐ πατριαρχικά
νρίαματα ύπερ εαυτών. Ό τοιοΟτος άγων
των ποντικών μονών διήρκεσεν ολόκληρους
ιίώνχς» διεξήγετο δέ συνήθως άπό κοινού,
οτως μάλλον έρρωμένως άποκρούωσι τάς έπι-
όροίΛχς των ξένων απαιτητών. Έν τ/ί περί
τη; Μοντξς Σουμελχ πραγματεία μου πλειστά-
χις επανέρχομαι έπΙ ' του θε'ματος τούτου,
Ι ϊηαοσιεύω οέ καΐ πληθύν σχετικών έγγραφων,
^.' ο και δέν επεκτείνομαι ενταύθα πλειότερον.
Άττλώς {ζ,όνον αρκούμαι νχ σημειώσω δτι ή
Ι \ζι; της Μονής Βχζελώνος προς τόν Μητρο-
^ολίτην Τραπεζουντος Άνανίαν^ περί τών
Ι τρονομίων αύτης έπι του Χορτοκοπίου και
Ι τών Δύο Άθηλεών έπΙ τοσούτον είχε κατά τό
Ι 1745 οξυνθτι, ώστε 5 τε Άνανίας καΐ ό του
Ι. Αυτόθι, 122—123.
2. Αυτόθι, 142.
3. Αυτόθι, 150.
4. Αυτόθι, 188.
5. Βιβγρ., σελ. 112-113.
Βχζελώνος ηγούμενος Χριοτοφόρος έπΙ χρόνον
μακρόν έδικάζοντο έν Κωνσταντινουπόλει,
ούχΙ πρ6 τών Πατριαρχείων, άλλα πρό τών
πολιτικών δικαστηρίων. ΚαΙ κατ' αρχάς μέν
τη βοηΟεία ΣανονΧή τίνος ίφέντη είχε κερδήση
την δίκη ν ό Χριστόφορος, άλλα μικρόν μετά
ταύτα κατώρΟωσεν ό Άνανίας την υπέρ αύτου
ϊκδοσιν φιρμανίου, ούτω δέ ή ερις έπανελήφθη
σφοί^ρότερον ετι, μέχρις ου τη έπεμβάσει τρί-
των έλύΟη διά διαιτησίας τό ζήτημα, και ή
Μονή έκράτησεν υπό την δικαιοδοσίαν αύτης
τά προμνησθέντα χωρία.
*ΙΙ Μονή της Βαζελώνος κείται έν μέσφ
δχσών βχθυσκίων και τό πλείστον του χρόνου
ομιχλωδών, έπΙ βράχου, αϊ άκραι του οποίου
εισδύουσι πολλάκις εντός αυτών τών κελλίων*
ή θε'α έκ τών προς την άποψιν δωμάτων αύτης
είναι άποπτος καΐ μαγευτικωτάτη , καθ* όσον
βλε'πει τις εντεύθεν τά αντικρύ υπέρ τό Χορ-
τοκόπιον βουνά, χλοώδη και καταπράσινα,
κλίνοντα τά μέν έπΙ τών δέ, ε (ς άδιάκοπον
σειράν εναλλασσομένων κορυφογραμμών. Άλλ'
ό ορίζων είναι τόσον σπανίως καθαρός, καΐ
τοσούτον ή ομίχλη ενδημική, ώστε του ωραίου
τούτου θεάματος ή άπόλαυσις έπ' ελάχιστον
χρόνον είναι εφικτή. Ό αριθμός τών έν αύτη
μοναζόντων δέν υπερβαίνει τους δέκα, οίτινες
πάντες είναι αφιερωμένοι εις εργασίας γεωρ-
γικχς, του ηγουμένου ρ,όνου διευθύνοντος τά
της εξαρχίας. ΙΙροσκυνηταΙ έλλείπουσιν εντε-
λώς, σπανίως δέ άναφαίνονταί τίνες έκ τών
χωρικών προς έπίσκεψιν της Μονής. Ώς έκ
τούτου ή οικονομική αυτής στενοχωρία είναι
μεγίστη, αν καΐ κατέχη πλήθος μέγα αγρών,
οΐτινες δμως είναι δλως άγονοι καΐ άχρηστοι.
Χείρες έργατικαΐ άλλως τε έν τη χώρα δέν
ύπάρχουσι, πάντων σχεδόν τών χωρικών ά-
ποδημούντων, εϊτε εις τήν Κωνσταντινού-
πολιν, δπου μετέρχονται τό έργον του χαλ-
κουργου, εϊτε είς*Ρωσσίαν, ίνθα επαγγέλλονται
τους οικοδόμους καΐ γεωργούς. Οί περίοικοι
χωρικοί ού μόνον νά βοηθήσωσι τήν Μονήν
δέν δύνανται, άλλα τουναντίον αύτοί δέονται
τής έξ αυτής βοηθείας, πενέστατοι δντες καΐ
δι' αραβοσίτου μόνον τρεφόμενοι. Μόνοι δέ
τής Μονής πόροι τυγχάνουσι μικρά τίνα εισο-
δήματα κτημάτων έν Τραπεζούντι καΐ Πλα-
τάνοις, ώς και ετησία έπιχορήγησις 65 ρου-
βλίων τής ρωσσικής Κυβερνήσεως, άπό τών
άρχων ήδη του α(ώνος πληρονομένη, χάρις
εις τό χρυσόβουλλον * Αλεξάνδρου του Α\
Δέν ήτο δμως μόνον ή οικονομική καχεξία
368
ο ΕΝ ΚΩΧΣΤΑΝΤΙΝΟνΠΟΛΕΙ ΕΛΛΗΝΙΚΟΣ ΦΙΛΟΛΟΓΙΚΟΣ ΣΓΛ
1
ΛΟΓΟΣ Ι
τό (Λονον τη; Μονής (Α6ΐονέΛτη{Αα. Μέχρι
τών τ6λ€υτα{<ι>ν ετών ή εσωτερική αύτης
άταζια έ7Γχν6ΐλη(Χ|χένω; προεκάλβι τ•ί)ν έπ€[Λ-
βχτιν του Πατριαρχείου. Τφ 184 Ι ή Εκκλη-
σία άπέστειλβν ώς εξαρχον τόν άοί$ΐ{Λθν Μη-
τροπολ(την Κωνατάκξίον και τους δύο προκρι-
τωτάτους τότε τηςΤρχττεζουντος πολι'τα; Χα-
τζή Κ(ονοταντϊνον Παρηγόρην καΐ Αημήτριον
Καρβωνίδην, οιτινες προσεπχθησαν να επιφέ-
ρωσι τάζιν τινά και διόρΟωσιν τών κακώς
κεΐ(Λένων, καταστρώσαντες καταλόγους της
περιουσίας της Μονής καΐ έπιβαλόντες κανο-
νισ(ΑΟν, έπΙ τη βάσει του οποίου ώφειλε του
λοιπού να διοικήται αύτη. Μικρόν εν τούτοις
(/.ετα την άναχώρησιν τών έπαρχων ή κατά-
στασις έγένετο χειροτίρα η τό πρότερον, τα
δέ γρά(Λ[χατα καΐ ή παιδεία έγκατελιπον δια
παντός πλέον τό κέντρον εκείνο, ες ου εις πολλφ
ζοφερωτέρους χρόνους διδάσκαλοι καΐ αρχιε-
ρείς προήλΟον, κθ(Λίζοντες εις τους πέρις, καΐ
8(ς αύτην άκό[λη την πρωτεύουσαν Τραπε-
ζούντα, της παιδείας την δδίδα. ΚαΙ τψ
1888 εστάλη εξαρχος ό τότε της Τραπεζουν-
τος Μητροπολίτης κ. Φάάρετος Βαφείδης,
δστις, καταρτίσας κανονισ(ΑΟν σύ[Αφωνον προς
τας άνάγκας της Μονής, προσεπάΟησε να Οέσ-Γ,
θε[λέλια διορθώσεως τών πραγριάτων αυτής.
Ό τότε ήγούαενος Γεράαιμύς ΚατόγΙης διε-
κήρυζεν 6η όέν εννοεί να διοίκηση έπΙ τη
βάσει κανονισ(Λθυ καΐ παρητηθη! Ό χύτόν
διαδεξά(Αενος καΐ (^.έχρι του 1895 ήγουμενδύσα;
κ. *Ιοίδωροζ είχε την είλικρίνειαν ν* αναγνω-
ρίσω, δτι αϊ δυνάμεις του δεν ήσαν επαρκεί;
προς διοίκησιν μονής έξαρχιακής. ΚαΙ μη-
δενός άλλου άζιωτέρου εν αυτή υπάρχοντος,
η Αδελφότης τών πατέρων έζητησε τόν εν
τη Μονή Σουμελα άρχιρ,ανδρίτην κ. ^Αν&ι-
μον, δστις καΐ ανεδείχθη ηγούμενος.
*Λλλ* ιδού ευτυχώ; ηδη έπΙ τ/^ν διοί^^/^σιν
τή; Μονή; Βαζελώνο; άνηρ στιβαρού βραχίο-
νος καΐ μεγάλης θελήσεως* ή επιθυμία του
ηγουμένου *Αν&ίμου πρό; άναδιοργάνωσιν τών
τή; Μονή; πραγμάτων έχει ευτυχώ; σ'^νεργόν
την ικανότητα αύτου καΐ την διοικητικτ,ν
πείραν. Έλπίσωμεν δτι οι άγώνέ; του θζ
στεφθώσιν ύπό επιτυχία;, (δία δσον άφορί
την μόρφωσιν και Ικπαίδευσιν τών χωριχών,
ητι; οφείλει να είναι καΐ τό κυριώτερον μέλημα
των πατέρων, καθόσον είναι και ό κυριώτατο;
λόγο;, δΓ δνή Εκκλησία εξακολουθεί άναγνω-
ρίζουσα αυτοί; τα έςαρχιακά των δικαιώματα.
Έάν τόν σκοπόν τούτον δέν έπιτύχωσιν αί
πάρα την Τραπεζούντα έζαρχιακαΐ Μοναί,
φρονουμεν δτι είναι περιττή πολυτέλεια, δυσ-
ανάλογο; δε πρό; τό σημερινόν των ανά-
στημα, ή διατήρησι; του έζαρχιακου των
προνομίου, συνυπονοουντο; πνευματικ'ον ποι-
μαντορίαν χιλιάδων ψυχών.
ΛΙΑΦ0Ρ1 ΠΕΡΙ ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗΣ Σ1ΙΜΕΙΩΜΑΤΑ
Η ΜΟΝΗ ΤΟΝ ΒΛΑΤΑίαΝ ΚΑΙ ΤΑ ΕΝ ΑΤΤΗι ΕΓΓΡΑΦΑ,
ΜΗΤΡΟΠΟΛΓΓΑΙ ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗΣ, ΕΠ1ΣΚ0ΠΑΙ, ΚΤΛ.
υπο
Β. Α. ΜΥΣΤΑΚΙΔΟΥ
>^
άνάδας δύο [χ,όνον παλαιοτέρων «γγράφων
φίρ{Λεν σ/){Χ£ρον εί; <ρώ;. Ή πρώτη δυας
χι»ζγ£τχι ίΐς την ίττορίαν κχΐ οίκονοι/,ίαν τη;
ί1χ7:λιχης πατριαρχική; και σταυροπηγιακή;
ιιονη; των Βλαταίων^ τη; έν τξ θεσσαλονίκη
£-1 τξ Μεταμορφώσει του Σωτήρος τοτΐ|χη-
αίνης, ή δ' ετέρα είς τα ονο[Λχστότ6ρα μονα-
στηριχ της Θεσσαλίας, τα έν τοις Μετεώροις^,
Ή βασιλική πχτριαρ/ικη καΐ στχυροπη-
γιζκη {χονη των Β1αταίων,•η κοινότόρον σ/)(Α£-
ρον Γσαούς μοναστήρι (η Τσαονς μόναστηρΙ
χχ:' Ό9ω{χχνοΐ;^ κχλουιχένη κείται έν ττ^ άκρα
χίλει τη; θεσσαλονίκη;, έν περιόπτφ θέσει*,
Ι; η; την τε πόλιν πατάν κχΐ τχ πέριζ βουνά
χιΐ τάν πρό τη; πόλεω; άναπεπταίΛ^νον ό[χώ-
ντχον δραον δύναται τις άοπλοι; οφΟχλ(Λθΐς να
ττίοιεογασθ/ί, καΐ θέας άπλετου ν' άπολαύστ).
Λχριβώ; τόν χρόνον της συστάσεω; καΐ ο(κο-
ϊοαή; του ίερου τούτου ίδρύ(Αχτο;, δπερ διευ-
Οννίΐ χπό ετών ηγούμενο; κόσ(Λΐο; και φιλόκαλος
ό άρχ^ιρ,χνΧρίτη; Καλλίνικος, δίν ηδυνήθηαεν
VI £ςχκριβώσω(χεν• ούχ ήττον άσφαλώ; ου-
'ά^μ^χ ν' άναγάγω(χεν την ύπαρζιν τη; Μονή;
!. ΓράφίΓβι των Βλατέωψ^ τών ΒΙατάδων^ χαι (Χρι-
ίτο5) τοδ ΒΧατίως, Έν έγγράφοις της Μονής άρ-
•/ίίοις τονοχιστί συντεταγμένοις (ΰρομ4ν το της Μονής
6^0{ΐχ ^/•^ιΓV^ί χαι ^1"ν^\
ι. Σ- Σ. *Ε, "Αλλα αη(χβιώ{χατα π«ρΙ θισσαλονίχης
11: ίχιγραφχί, π£ρι ων Ιγένιτο [χιχρός λο'γος έν ττ^ 14ρ-
10ίΜ43γίχΟ ΈτιτροΛβί (1897— 1898), ώς χαΐ τα πι ρ Ι
ΑίΕΓί<όρβ>τ, αναβάλλονται ίς τό προσβχές.
3. "Τψ. 130 μ. Οπίρ την ιπιφάνιιαν της θαλάσσης,
χιί' (}ρ4τέραν χαταμ^τρησιν.
•Ελλ. Φιλ. Σύλλογος.
τουλάχιστον ε{ς τάς αρχάς του ΙΛ' αίώνος,
ε( (χη πρότερον, διότι κατέχορ,εν προς τούτο
[Λχρτύρια άτφαλη, την έπίση(Αθν ό[χολογίαν
του πατριάρχου Ιερεμίου Β' του Γρανον, δστις
έν σιγιλλίψ υπέρ της Μονής έκδεδθ[Λένφ τψ
1580 κατά (χήνα Νοέ(Λβριον, ρητώς λέγει ίτι
έθβάσατο α τούτο (χέν παλαιγενές χρυσόβουλλον,
τοΰτο δέ άνέγνω καΐ γρά(Χ(χατασιγιλλιώδη πα-
τριαρχικά του άοιδί(χου πατριάρχου κυρου^V^?ί-
λου κχΐ του πρό ή(χών πατριαρχεύσαντος κυρου
*Ιωάσαφ μεγαλοπρεπώς δωρού(Λενα καΐ εύεργε-
τουντα. . . » παντί δέ γνωστόν δτι ο πατρι-
άρχη; Νείλος έκόσ(χησε τόν πατριαρχικόν της
Κωνσταντινουπόλεω; θρόνον κατά τό 1380
καΐ εφεξής^. Δυστυχώς τό τε πατριαρχικόν
τούτο του Νείλου σιγίλλιον δέν διεσώθη (^έχρις
ήαών, ουδέ τό άναφερό(χενον αΰτοκρατορικόν
χρυ70βουλλον, έξ ων είδήσει; τινάς παλαιο-
τέρων χρόνων πάντω; θά ηδυνά(χεθα ν' άρυ-
σθώιχεν. Αι πηγαΐ σιγώσι^.
Τίνες δέ οΐ Βλαταιοι ούτοι, οί Βλατάδες
καλού[Λενοι, άγνοου(χεν, ούδ'έχθ(χεν καιρόν καΐ
διάθεσιν ϊν' άσχοληθώ(χεν περί τοιαύτας ζη-
τήσεις, καίτοι αύταΐς φιληδου(χεν.
ΙΙερΙ δέ της καταγωγή; του οϊκου τών
Βλατά, ήτοι τών Βλαταίων η Βλατάδων, τό
κατωτέρω τό πρώτον %1ς φώς φερό[χενον έπί-
1. Τό σιγίλλιον το3 Ιερεμίου ούδι^χίαν δλλην Οπο-
γραφτίν, πλην τής του πατριάρχου, φέριι. ΙΙιρι τούτου
αλλοτ€ βν άλλη Ευχαιρίί^. ΙΙιρι Νείλου ορα Γεδεών Π.
77<ν., σ. 440 χαι έφβξης• πιρι δι της προς τόν *Ιοίδωρον
τόν θισσαλονίκης Ιριδος αύτου δρα τα χατωτέρω.
2. ΙΙιρΙ τής ιστορίας χαι του ονόματος Τοαούση,
ορα τα παρά Μισ. Βιβλ. Λ', σ. 257, άπιρ χαι ί) παρά-
δοσις διατηριϊ έν θισσαλονίχη.
Τόμος ΚΖ' 47
370
ο ΕΝ ΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΟΤΠΟΛΕΙ ΕΛΛΗΝΙΚΟΣ ΦΙΛΟΛΟΓΙΚΟΣ ΣΓΛΛΟΓΟΣ
γρα[Χ(χχ δηλοί μ^ν δτι ούτοι ησχν έκ Κργ)τ•/)ς,
άλλα 'λ,χτχ πόσον η του γράψχντος γνώ|Αη ε-
χεται ιστορικής ύποστχσεω; έ;:Ιχθ(Λδν. Τό δε
περίεργον δτι ό [/.χκχριτης συντάκτης τνί; 14σΓν-
γραφίας ΘεσοαΙονίκης Μιχαήλ Χ" Ιωάννου
τηρεί έ-Ι των ση[Λε{ων τούτων σιγην άκχτά-
λητττον (ΘεσσαλονΓκη, 1880).
Τό έπίγρα(Λ;χα τούτο εύρηται έγγεγλυα;Λένον
επΙ πλακός έντετειχισ(Λε'νης έπΙ του προς Ν.
έζωνάρθηκος του προς τόν λιριένα προσνεύον-
τος, Ι/ει δέ ούτω*
€ϋ-»,
^Ι Χριατώ των όλων τφ δεοΛτότη
νεώς ό οειη6ς ούτος ήγέρθη ίτάλαι
Κ Πί23 Ιν νπ ανδρών Βλατέων των κτητόρων
ύφ' (Βν γε τζδε τΓ| μονή τού.τώνυμον
(>\3ε\ς χρόνψ δέ καΐ ίτεσών έν τφ μέο[ω]
έκ δευτέρου νΰν ώδ' άνηγέρθη πόνφ
ΟΛουδζ δαπάν-Γ) του σεβασμιωτάτου
κΰρ 'ΙγνατΙου της μονής ηγουμένου
καΐ των έν αύτί| συμβιούντων ίτατέ[ρων]
έν συνδρομή *μά>αοτα τοΰ Καυταντζόγλου *
άρχοντος όντως εύκλεοΰς 'Ιωάννου*
δτφ Λολύς μέν μισθός έστ' έν τή γές[
συν Λάσιν: όλω[ς] (;) τοις συνεργοΐς τφ τέλει
πλείων δέ Λαντός(;) τέλειος έν πόλψ
•}• έν έτει ςιωα'. ΣδΛτεμβρον Κ. ολ.
Ή Μονη τη σταυροττ/ιγιακη άζίχ τετιυ.η-
(λε'νη κχΐ τη κχθ* ηίΛχς Θεολογική Σχολή προσ-
ηρτηΐΛένη είναι κατά τε τό εχρ κχΐ (δία κχτά
τό θέρος τό έντευκτ/;ριον ευσεβών Χριστιανών,
οίτινες προσέρχονται προς άκρόασιν της θείας
λειτουργίας καΐ προς χπόλχυτιν κχθαρου αέρος.
Ή του ηγου(Λένου κυρ Καλλινίκου προς την
Μονήν στοργή καΐ ή προς τους πάντας ευσε-
βής και φιλότιαος περιποίησις εξύψωσαν την
περιφάνειαν της Μονής, ήτις όλονέν εύπρεπί-
ζεται και είς τάζιν εισέρχεται, ώς ευχαρίστως
παρετηρήσα(Λεν, τηρου[/.ένου καΐ του 6ίρου του
έν τω σιγιλλιώδει γρά(Λ(Λατι του άοιδί[Αθυ έν
πατριάρχαις Γρηγορίου του ζ", κατά τό 1836
1. 'Ιωάννην Γονταν Κανταντζόγλονν βυρίσχομεν υπο-
γίγραμμένον πρώτον μετά τόν μητροπολίτην 'Ιωσηφ Ιν
χαταστί'/ω της Έχχλησίας της Παναγούδας χατά τό
1815. ΠίρΙ το3 Ιωάννου Κανταντζόγλον του έν τώ
έπιγράμματι γινώσχομεν δτι ητο Ιμπορος χαΐ δίΕτέλβι
ίίς έμπορικάς σ/έσιις μετά της Ισπανίας, ώς έν τοις
άρ7.£ίοις το3 ί^πανικοδ προξενείου τοις από του 1787
διατηρουμένοις δηλοίίται. Βλέπε χατωτέρω Ιν τή περί
Ιακώβου μητροπολίτου Θεσααλονίχης παραγράφω.
άναφδρθ[Λένου, κχθ* δ φχγοποσίχι καΐ διζνυ-
κτερεύσεις οικογενειών έν τη Μονη αυστηρώς
απαγορεύονται.
ΊΙ Μονη κατέχει νυν έν ίδίφ κτιρίψ εντός
του χύτης περιβόλου μικράν Βιβλιοθηκην χν.
ολίγα χειρόγραφα, περί τά δγδοήκοντα,πχ^τχ
έκκλησιχστικής, θεολογικής δήλα δη υλτς,
ων τό τρίτον έν (Λε[Λβράναις. Περί την λεπτο-
λόγον τών χειρογράφων έξέτασιν δεν ηθελη-
σα[;.εν ν* άσχοληθώ(Α8ν, άφ'ού την σύντχξιν
του Καταλόγου αυτών πρό πολλού άνε'λαβΕ
καΐ ε (ς πέρας ηγαγεν άνηρ περί την πχλαιο-
γραφίαν έντριβέστατος, ό γυ[Λνασιάρχης χ, Π.
Πατιαγεωργίου. Ήρ,εις ολίγα μόνον έξητάσα-
(χεν και ταύτα έν άκαίροις εύκαιρίαις και έν
ώραις ανίας, την οποίαν ή μελέτη οιεσκέδχζεν.
Έκ τών σημειωμάτων, άτινα έκ της ιίς
την Μονην επισκέψεως και μελέτης ημών
άπεκομίσαμεν, άνακοινούμ,εθα τό γβ νΰν τι
κάτωθι, έτερα δμοια είς τό προσεχές έπαφιέν-
τες, ε Ι θεός ημίν ύγείαν καΐ δύναμιν /χρί-
ζηται.
Ή Μονή έχει έν τφ ίερω αύτης ναψ καΐ
εικόνας αρχαίας κατά παράδοσιν είς την εξο-
χήν του Πανοελήνου άναγομένας. Τοιαυται
δέ είναι ή της Παναγίας κρατούσης τόν Χρι-
στόν, καΐ ή τών Ταξιαρχΰάν, ήτις προήλ-
θεν έκ του νχου τών *Ασωμάτων, δντος ετι
κχτά τό 1576 μητροπολιτικού, ώς διδάσ/^:
ημάς Στέφανος δ Γερλάχιος, ό κατ' έκεινο τοΟ
χρόνου έν Κωνσταντινουπόλει τω μητροπο-
λίτη Θεσσαλονίκης έν τοίς Πατριαρχείοις συν-
τυχών 1. Πρό τριετίας ετι υπό τά ές άσβεστου
επιχρίσματα άπεκαλύφθησαν και ώρχιχι είκό-
νες έν τη δεζι5& πτέρυγι του αγίου βήματος.
1. 7κ< οερίφ δζαμισί. Ό Γερλάχιος Ιν ταις μιτϊ
τοί» μητροπολίτου θεσσαλονίχης συνεντεύξεσιν ήδ-νηΟη
ν' απόσπαση ίχανάς περί της θεσσαλονίχης πληροφο-
ρίας, ας «6 ολίγα μεν λόγια λέγων, άλλα μεγάλα θια•
πράττωνο άρχιερευς άνεχοινώσατο αυτφ.'ΟραΤδ^βΒϋΓΐι
σ. 200, 208 και 210. Ό Πατριάρ/ης θεσσιλονί-
χης, ου τό όνομα δίν αναφέρεται, εΐπι μεταξύ £λλων
« Λί ίν θεσσαλονίκη οΐ Χριστιανοί Ιχουσιν είκοα μονι-
στί[ρια χαι ναούς, έν οΓς ί) λειτουργία τελ.ειται χ»β*
έχάστην χαι έτερους δέκα μόνον χατά ώρισμένοις ήμέρ^
λειτουργουμένους, δη οί Όβωμανοι ί/ουσι τρία μι-
γάλα τεμένη χαΐ Ιτερα τρία μικρότερα, δτι ιερείς χίΐ
Ιερομόναχοι έν τ|5 πόλει είναι πεντήκοντα χαΐ δη 4
μητροπολίτης Ιχει τήν εδραν αύτου έν τ|5 Έχχληαίι
τών Ταξιαρχών (Ποίΐ. Εηβ^οΐη)*.
ΔΙΑΦΟΡΑ ΠΕΡΙ ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗΣ ΣΗΜΕΙΩΜΑΤΑ
371
Β'
Π Μονή, πλην τουρκικών έγγραφων αρ-
χαίων, δ^ασώζε( τα έζης γρά(Λ(Λατα, άναγό-
α£νχ είς τα προνό|Λΐα αύτης καΐ τα δίκαια,
ίώδεχα τίΊ άρ(θ{/.όν, πάντα έπΙ μ6(Λβράνης,
ιλην του τβλδ'^ταίου, του καΐ νεωτέρου.
Α\ Γρά(Λ(Λα μψροποληικόν, του ρ//;τρο-
Γθ).{του θεσσαλονίκης Μαξίμον, νυν πρώτον
γενθ|Λε'νου γνωστού, δπερ καΐ έν οίκειω τόπφ
«τ.αοσιεύεταί. Έτος 6996 (=1488)!
Β\ Γρά(ΛρΛ μψροτιοΐιτίκόν, του (Λητρο-
ττολίτου θεσσαλονίκης *Ιωάααφ του *-^ρ}'νρο-
ποίίον περί του ναού του αγίου * Αϋαναοίου του
ΜαΙάχη, δπερ επίσης κατωτέρω δη(Λθσΐδύεται.
Ρ. Γρά{Λϋΐα 7€οτρίαρχίχόν σιγιλλιώδες, έπΙ
Ίίρεμίον τον Τρανον, κατά τό έτος ζ Ψ π Ψ
ηψ μψΐ Νοεμβρίφ, Ινδικτιώνος η (=1 580)^
Τό γρά{Λ(ΐα τούτο, άγνωστον τψ κ. Μ. Γε-
6(ων, ε?ναί κεκυρωμενον (/,όνον τη του πα-
τριάρχου υπογραφή, ην καΐ άντεγράψαμεν
ίτ.ως άντιπαραβάλωμεν προς προεκοεδθ(Αένας
τοϋ αύτοΰ, ούοε{Λ(5( οΐ ετέρα* τό γρά(Λ{ΐ.α έχει
ν}οςΟ,8δ.
^'. Γράρ.μα πατριαρχικόν σιγιλλιώδες, εκί
Κνφλον Ίου Αονκάρεως, γεγονός κατά τό
(^χϊ μψΐ Ίονλίφ ι«' *Ινδικτιώνος ιγ\= 1 630).
Ή πραζις αύτη άγνωστος τω κ. Γεδεαη',
(τΓίς δ(Αως έτέραν ό(Λθίαν εκ του Σα)ΐ(ΐΙθί8
ΐίλτ,[Ααένην σ-^μειουται {Π, Π, σ. 556). Τό
(ϊϊγίλλιον προσυπογράφουσι και Ιτνέα (^.ητροπο-
λίται, έν οΓς πρώτος ό Ηράκλειας Νεόφυτος,
Ε\ ΓράίΛμα πατριαρχικί^ σιγιλλιώδες, έπΙ
•ιτριάρχου ΊωανίΊκΙον έκδεδθ(Λένον τψ
α^χω μω ζω (=]647) μψϊ Φενροναρίω,Ίνδι-
ίαιώτος ιε\ Έκ πρώτης δψεως η χρονολογία
προσκόπτει εις την άνάγνωσιν του δευτέρου
^ράαριατος του χΓ, δπερ ώσει χρΤ φαίνεται,
1. Πδρι Ίεριμίον τοϋ ΤραΛ••οΰ τοΟ Β' ίχανά Ιν δια-
^^^^ ηριΤΓβσβσ•. χαι ί-,μιΓς έγράψαμιν. Στ^μιρον προ;-
ιτΐϋμιβα οτι, ώ; ό *Ιωάσαφ 6 Μεγαλοπρίπής, ούτω χαι
• 'ίίρτ^αας ττιοιτ^λΟι χβΊ τήν τής Θισσαλονίχης Ιπαρ-
7ί«'/ κατ» τό 1.^73 ίζπγ) ?τος. Έν τ^ τοΟ Ρ/ι. Μοι/ο'
*Σ«Αλογί} τών πιρί "ΑΟω (215) ιΟρομιν « Έπιιοη τής
^βών μτ,τριότητος την προς Δύ^ιν και ΙΙιλοπόνντ,σον
ΧζΌΟί χατι/ομίνης όοόν και ιν τί} άγΐίατάτη μητρο-
ϊΐλιι θί^σαλονίκης διατριβούσης και τάς έορτάς τΛν
Χρίίτσνγέννίον έορταζούσης», ώ; δ^ λέγιι 6 χ. Γιδιών
'Π. Π. 9. 5?0| πιριήλθβν Ιπαρ'/ίας τινάς τοίΐ θρόνου
ϊ5τ»^ζΛ>ν τα ς πν£υ»χατιχάς ανάγκα; τ<Λν *ΟρΟοδό?ο>ν.
Πίνομοιότυπον της υΓΤογραφής δημοσιιύομιν ίνταδθα,
«ίίτοι βλλοτι Οπίδιί^αμιν που χαι πότι ιδημοσιιύθη^αν
•ρ.. Μνοταχ/δσν Άρ. ΚΙήρον πατά τον Ις' αιώνα,
». Η Ιν Οποσημιιώ^ιι).
ευκόλως δέ τις {χη εξετάζων τό πραγ(Λα έπι-
στατικώτερον καΐ (χη Φ^γκρίνων τάς έπισυνηρ.-
{Λέναςχρονολογικάς του έτους διασαφήσεις ίσως
θα παρενεχθγ, καΐ θα προβη κατ' ανάγκην ι(ς
άνατροπήν παραδεδεγρ.ένων ηδη και έπΙ κω-
δίκων έστηριγμένων πατριαρχικών χρονολο-
γιών και τοσούτψ εύκολώτερον, όσον τψ
ΔεκεμβρΙφ του έπιόντος ϊτους (;^χμη (=1648)
ό αυτός πατριάρχης περί του αύτοϋ ζητήμιατος
μόί'ος υπογράφων έτερον Ικδίδωσι σιγίλλιον.
Επίτηδες λοιπόν έδει να έξελεγχθώσιν αΐ
χρονολογίαι, ο δέ σπουδαιότερον, αΐ υπόγρα-
φα! τών Βνδεκα συνοδικών, οίτινες προσεπι-
κυρουσι τό εγγραφον τούτο, έν άλλαις λέξεσιν
έδει να έξετασθγ), έάν οι υπογράφοντες συνο-
δικοί κατά τα ετη ταύτα έτύγχανον άκ(Λά-
ζοντες καΐ τά κοινά πράττοντες, η ουχί.
Τούτο και έγένετο.
Τό σιγίλλιον άρχεται «Τό εις (χείζονα ίσχύν
έπιβεβαιουσθαι τά τών πρό ή(Λών άοιδίρ.ων
πατριαρχών γρά(/(;.ατα, δσα του ορθού εχονται
λόγου». . .
Τπογράφουσιν αυτό οί έςής ρ.ητροπολΐται:
Καισαρείας Παίαιος
Δέρκων δυσξύρ-βλητον
Βερροίας Ίωάσαφ^
Χαλκηδόνος Παχώμιος^
Σερρών Δανιήλ^
Μαρωνείας Παγκράτιος^
Παλαιών Πατρών Παρϋένιος
Τραπεζοΰντος Λαυρέιτιος
Ναυπάκτου καΐ "Α ρτης 7α/?ρί^λ καΐ το-
ποτηρητής του *Α)^Εξανδρε^ας^
Φιλιππουπόλεως Γαβριήλ «
Δρύστρας Παίοιος'^.
1. Μισουντο; του 1645 διιδίξατο τον ιίς τον πατριαρ-
χικόν Ορόνον Άλιξανδριίας προβιβαιΟίντα *Ιωαννίχίον.
?. *Από Γου Ι(>40 κ»1 έ?ής. "Ορα δημοσίιυμα ^,μών
IV Παρνασσφ 1885 πιρι "Ανδρου.
3. Άπό του 1635—1051. Όμοιότυπον τί^ς υπογρα-
φής τούτου ορα έν Πατζαγεωργίον Σίρραις ιν Βνζ. Ζοίίβ.
ΐ8*.)ί Τ<5 ΣιρρΛν τούτο) άνήκιι και τό Οπ'άρ.^Ο/ιιρόγρ.
του Μίτο/ ίου του Παναγίου Τάφου, έάν μι{ τι σφάλμα
IV ταις σημιιώσισιν ημών Οπιιΐήλθί. Κατά τό 1745 —
1760 Σιρρών ητο ό 'Ιωαννίχιος' ορα αυτόθι, σ«λ. 562.
4. Έπΐ του πατριάρ/ου τούτου και του μητροπολίτου
τούτου συνηνώθησαν τί| μητροπολιι Μαρωνιίας ί) θάαος
και ^, Σαμοϋρφ(ψ
5. Γαβριήλ ό Βλάοιος.
6. Κα6α•ρισις του Γαβριήλ άναφέριται παρά Σάΰ<}
Μια. Ριβλ. Γ', 58*2 κατά Λικέμβριον του 1648.
7. "Ορα Παπαδοπ, Κεραμέως Ίιροσολ. Βιβλ. τίίμ.
Α', σ. 337.
372
ο ΕΝ ΚΩΝΤΑΝΤΙΝΟνΠΟΛΕΙ ΕΛΛΗΝΙΚΟΣ ΦΙΛΟΛΟΓΙΚΟΣ ΣΥΛΛΟΓΟΣ
ΚαΙ άνα[Αφ{λ6κτον (χΐν δτι τό σιγιλλιώδες
τούτο γρά(Λ(Λα έγένετο έπΙ 'Ιωαννικίον τψ
1647, άλλ' απορίας άζιον τό άναφερόρ-ενον
έν τψ 276 τεύχει της 'Ιεροαολνμηικής Βιβλίο-
^κης δτι τό πρωτότυπον του σιγιλλιου, ιτερί
ου τοσούτον ίμγικύναμεν τόν λόγον, ^εϋρίοκειαι
έν τη Μονγί ιής Θεοτόκου ίν Χά?Μΐ]^>, Τό
ττρωτότυτΓον ή(^.εΐς αύτοΙ εΙ'^θ(Λεν έν αύτη τη
Μονή και άντεγράψα(Λεν, ώστε ούδεν ε/0(Α8ν
περί των έν τψ ΙΙαλαιστινειψ χειρογράφψ
βεβαιου(Λίνων να ειπωμεν. Α», ύττογραφχΐ δέ
είναι, ώς γνωστόν, ό άριστος όδτ,γος ό καΐ τό
ζητη(Λα τουτο και τό της χρονολογίας λύων.
ζ". Γράμμα πατριαρ;|^έκόν σιγιλλιώδες, έπΙ
του αύτου *ΙωαννικΙον κατά τό (^χμη (=1648)
ΑεκεμβρΙω, *Ινδίκτιώνος α'. Ή πράζις αύτη
(η ή προηγουμένη;) γνωστή τψ κ. Γεδεών
(Π. Πίν. σ. 575), διότι ό χρόνος της εκδόσεως
χαΐ έπιβραβεύσεως ά^^νωστος αύτω. Τό εγγρα-
φον, ώς ειπομεν άνωτε'ρω, υπογράφει μόνον ό
πατριάρχης, ουδείς δ' έτερος των ίερωτάτων
μητροπολιτών η των πατριαρχών. Έν τψ σι-
γιλλίφ αναφέρεται ©πατριάρχης Ιεροσολύμων
Παϊσιος ώς παρακαθησας τη συνόδψ, και συν-
αποφηνάμενος δπως οΐ πατέρες της Μονής τε-
λώ σιν €ΐτησ(ως τη καϋ^* ή μας τονΧριατον Με-
γάλη *Εκκληοί(ΐ υποταγής χάριν καΐ ευλογίας
παρά του άγιωτάτου καΐ υψηλοτάτου οΙκουμε-
νικοϋ ϋρόνου κολι^ονκια τρία μόνον
των εκλεκτών*.
Ή υπογραφή του 'ΙωαννικΙου έν τη πρώτη
σειρ^ ((^^ΖΡ' ^^^ Οί/κουμενικός πατριάρχης,
δπερ έν δευτέρα) είναι 0,45 έκατοστομέτρων.
(Βλέπε τό πανομοιότυπον έν τω λιθογρ . πινάκι .)
Τό ηροοίμιον του σιγιλλίου τούτου είναι
καιί' δλα δμοιον και άπαράλλακτον τω του
σιγιλλίου του έπΙ Ιερεμίου γενομένου.
Δι* ημάς άζιοσημείωτον καΐ μείζονος προσ-
οχής άζιον ή μηνολογία τοΟ σιγιλλίου* κατά
ταύτην κατά Δεκέμβριον έγένετο τό σιγίλλιον
τουτο του 1648, άλλα κατά Γεδεών (Π.
Πίν. σ. 576), Παρϋέί'ίος 6*0ξυς διεδέξατο
τόν ημέτερο ν ^Ιωαννίκιον τη 28 ^Οκτωβρίου
1648. Δίδομεν σοφοίς έρευνηταΐς άφορμην.
Ζ\ Γράμμα πατριαρχικόν σιγιλλιώδες, γε-
νόμενον έπΙ πατριάρχου Καλλινίκου, μηνΐ
Μάίω *Ινδικτιώνος ς' κατά τό 1698. Καλλί-
1 . Αυτόθι δημοαιιύιται μακρά περιχοπη το£ί σιγιλλίου
χατ' αντίγραφαν, ινώ και τό έπο)νύ{χιον της Μονής ίίς
Βλατίων μεταποιιίται, φέρονται δΐ χαΐ Οπογραφαί τινις
τών ανωτέρω χατ* άλλην σιιράν.
νικος δ *Ακαρνάν κατά την τρίτην αύτου
ταύτην πατριαρχίαν έκύρωσε τά δίκαια πολ-
λών έν Μακεδονία μοναστηριών, της έν Βδρ-
ροία μονής του Προδρόμου, της παρά τας
Σέρρας μονής του Προδρόμου, της μονής της
αγίας ^Αναστασίας της Φαρμακολυτρίας^ . Ί1
περί της μονής τών Βλαταίων πραζις είναι
μεν γνωστή τών κ. Γεδεών*, αλλ* άνευ ορισμού
της χρονολογίας. Έν τψ σιγιλλίφ προσυπο-
γράφουσιν έτιτά συνοδικοί, ών πρώτος ό Ηρά-
κλειας Νεκτάριος.
Ή τ οκί Καλλινίκου μεγαλοπρεπής υπογραφή
μέχρι καΐ της λέξεως οικουμενικός έχει μήκος
0,49 έκατοστόμετρα (Όρα πανομοιότυπον εν
λιθογρ. πίνακι).
Η'. Γράμμα πατριαρχικόν σιγιλλιώδες. ε-Ι
πατριάρχου Γαβριήλ του από Χαλκηδόνος,
άπολελυμένον τψ <;^ψγ* (1703) μηνΐ ^Ιανονα-
ρίφ, *Ινδικτΐ(ωΌς ια\ Τό εγγραφον τούτο,
όπερ συνυπογράφουσιν ?ί μόνον συνοδικοί,
γνωστόν τψ κ. Γεδεών άχρονολόγητον. Και η
πατριαρχική αύτη υπογραφή έχει μήκος 0,50
έκατοστομέτρων ("Ορα πανομοιότυπον έν
λιθογρ. πίνακι).
Θ'. Γράμμα πατριαρχικών σιγιλλιώδες, έπι
πατριάρχου ^ίΓοσ/^α,γενόμενον τφφριε Ιν μηνϊ
Σεπτεμβρίφ Ίνδικτιώνος ι?'. Έν τψ σιγιλλίω
τούτψ επαναλαμβάνεται η λόγφ υποταγής καΐ
έν τοις σιγιλλίοις του Ίωαννικίου (1648) και
του Γαβριήλ (1703) αναφερομένη κατ' έτος
προσφορά τψ πατριαρχικψ θρόνψ τριών καλι-
μαυκίων' ^προσφίρειν καλιμαύχια^ τρία μόνα,
καλής και εκλεκτής τής κατασκευής τυγχάνοντα^» .
Ή πραξις αύτη άγνωστος τψ κ. Γεδεών
υπογράφεται υπό δέκα συνοδικών, ών πρώτος
ό Καισαρείας Ιερεμίας, ό και τόν παραιτη-
σχμενον Κοσμάν έν τψ οίκουμενικψ θρόνω
διαδεζάμενος.
/'. Γράμμα πατριαρχικδν σιγιλλιώδες, έπι
πατριάρχου Γρηγορίου του Ε', κατά μήί-α
Νοέμβριον, ίπινεμήσεως πρώτης του 1797.
Έν τούτψ φέρεται «κατά την ρηθεΐσαν κοιντ.ν
συμφωνίαν και ύπόσχεσιν παρέχειν γρόσια
εκατόν (τψ μητροπολίτη θεσσαλονίκης) και τγ.
Μ. Εκκλησία γρόσια εκατόν πεντήκο%Ί α, άμα
1. Γεδεών Π. Π. 613.
2. Έν τΛ σιγιλλίω του Ίωαΐ'πκίον καλιμανχια, Ιν
τω του Γαβριήλ καλνμανχια, χαι εν τώδι καλψανχια.
Περί τής λέξεως ταύτης δρα δσα εγρβψαμεν ψλζ' α-
νάγκην έν τώ 'Ιερφ Σννδεσμφ Άθηνιΐ^ν ετο; Γ' (!898ΐ
φυλλ. 9 τό πρώτον χαι τελευταιον άνωνύμως.
ΔΙΑΦΟΡΑ ΠΕΡΙ ΘΕ3ΣΑΛ0ΝΙΚίΙΣ ΣΗΜΕΙΩΜΑΤΑ
373
ίί δτι 7Γροΐ6κο(Λίσθ7) έτερον του 1791 (Λντ,|Λ0-
νεΟον και ετέρων πατριαρχικών σιγιλλίων,
Γαβριήλ τον Παλαιού, Καλλινίκου, *Ιωαννικίον,
Κυρίλλου, Ιερεμίου, *Ιωόοαφ και Νείλου^.
Τ6 ε^ρι'ραφον μνημονεύεται παρά Γεδεα)ν, ώς
και τό του 1791, άλλα τό τελευταίο ν τούτο
IV τζ) άρχαιοφυλακειφ τη; Μονής δεν φυ-
λάττεται.
ΙΑ\ Γράμμα πατριαρχικον σιγιλλιώδες, έπι
Κωί'οταντίον τον άπό Σιναίον, κατά μήνα Φε-
βρονάριον, Ιπη'εμήοεως δ*1^ τω 1831. Υπο-
γράφονται ίνδεκα συνοδικοί.
ΙΒ\ Γράμμα πατριαρχικον σιγιλλιώδες, έπΙ
της πρώτης πατριαρ/ίας Γρηγορίον τον ς ,
γεγονός κατά τό 1836.
Ό κ. Γεδεων έν τοις ΓΙ. Π/ν. αύτου («τ.
659) άναφε'ρει δτι έπι πατριάρχου Σαμονηλ
τον Χαντζερή έζεδόΟη Φ^νοδικόν γράμμα,
άγνωστον ημίν άλλοΟεν, δπερ ώριζεν ίνα οι
ναοί του αγίου *Α&αναοίον, της θεοτόκον της
Ααγονδανης, του αγίου Νικολάου τον ^Ορφα-
νου, του άγιου Ύπατίον, της Υπαπαντής, καΐ
αΐ άλλαι μοναστηριακαΐ ουδόλως μετέ/ουσι
τίί< σταυροτΓ/ϊγιακης άζίας των μονών, αλλά
μνημονεύουσι του μ.ητροπολίτου θεσσαλονίκης.
Περί τούτων ουδέν ημείς εύρομεν έν ττ, Μονγ;.
Γ'
Και ταύτα μέν ημείς έν συνόψει' ολίγα
ίτως, άλλ' όπωςδήποτε ανεκτά* εύ/όμε^ία ίνα
ο• έν Μακεδονία λόγιοι έκ τών επιτόπιων
μνημείων, έάν ετι ύπελείοΟησάν τίνα, συμ-
πληρώσωσι την μελέτην ημών ταύτην.
Τό ύπ' αριθ. 1 κάτωθι δημοσιευόμενον
ίγγραφον έν μεμβράνη έχει ύ]/ος μέν 0,48 και
πλ. 0,3δ εκατοστομε'τρων, φέρει δε /ρονολο-
γίαν του 6996 έτους από θεογονίας, δπερ
αντιστοιχεί τω μ. Χ. σωτηρίψ ετει 1488,
και είναι τό άρ^αιότερον τών έν τν^ ίερΛ Μοννί
άποκειμένων. Διά του γράμματος τούτου,
ο-ερ αναφέρεται εις κυριαρ/ικά δίκαια της
Μονής, γνωρίζονται ημίν ατω*ροφόροι της
μητροπόλεως θεσσαλονίκης, ήτοι όφφικιάλοι
Οδ'ροντες έπι τών σκιαδίων αυτών σταυρούς
χιτά τό προνόμιον. δπερ έ/ορηγηΟη κατά τό
\. *ΤΓ,τ^ργον προσέτι κ»ι του Τιμο^Βον χχΊ του γέ-
ρατος ΙΤαρ^ετίον (Λνημ.ονΕνθ[λίνα χαΐ Οπό :ί7)ν δλλων
«Γαλλίων, άτινα δίν διασώζονται. Έν τώ σιγιλλίω
το•^Γΐ^ τό Ονομα ττ|ς μονίζς γράφιται τών Βλατιαίων.
2. Π. Π. «. 673 χαΐ 675.
1347 τη ίερ3ί μητροπόλει της πρωτευούσης
της Μακεδονίας έπι Καντακουζηνού συνερ-
γουντος πάντως ^Ισιδώρου του πατριάρχου του
θεσσαλονικέως ^ προς τούτοις δέ και ρ.ητροπο-
λίτης νέος, ό Μάξιμος, μη αναφερόμενος έν
τοίς έπισκοπικοίς καταλόγοις τοίς υπό του σε-
βασμιωτάτου μ.ητροπολίτου Άμασείχς κ. ^Αν-
^ίμου πρό ετών έν τω Νεολόγω δημοσιευθείσι.
Ό πολιός καΐ ακάματος ιεράρχης έν τοίς
έπισκοπικοίς καταλόγοις τάσσει κατά τό παρ'
ημίν άντίγραφον αμέσως μετά τους της Αλώ-
σεως χρόνους τον Γρηγόριον κατά τό 1480,
τόν δέ Νίφα>να μέχρι του 1515. Σήμερον διά
τών κάτωθι δημοσιευομένων σημειωμ,άτων
πολλά διασαφουνται, τινά συμπληροΰνται,
άλλα δέ γνωρίζονται αναγόμενα εΙς την σειράν
τών μητροπολιτών της πρωτευούσης της Μα-
κεδονίας. ΙΙεριωρίσΟημεν μόνον έν τοίς σημειώ•
μασι τούτοις, άτινα ρίπτομεν εις την δημο-
σιότητα σχεδόν ώς εϊχομεν αυτά έν τοίς ιδίοις
ημών χαρτίοις, μηδόλως λαβόντες υπ* δψιν
γνωστοτέρας καΐ κοινοτέρας πηγάς, ουδέ τά
παρά Σάΰ(} και άλλοις, ίνα μη ύπιρφορ-
τώσωμεν την έργασίαν. Δέν έζητησαμεν νά
έζεργασΟώμεν ταΰτα, ίνα μη κοπιάσωμεν έπΙ
πράγμασιν, άτινα άλλοι ειδικότητα κεκτη-
μένοι καΐ ζηλον ίδιον έχοντες καΐ χρόνον
Ικανόν διατιθέντες δύνανται νά φέρωσιν ε(ς
αίσιον και όριστικόν πέρας* έζητησαμεν δμως
καΐ έν τοιαύττ) τάζει νά δημ,οσιεύσωμεν τά
σημειώματα ταύτα, νομίζοντες δτι παρέχο-
μεν ύττηρεσίαν τινά και ώφελίαν άλλοις* διότι
ποίον δφελος έάν εμενον παρ * ημίν ανέκδοτα ;
Ούτω δ* έχοντα παραδίδομεν τά σηρ.ειώματα
ταύτα εις φώς.
Τψ Φ^στήματι τούτφ άκολουθησομεν και
8(ς προσεχείς δημ-οσιεύσεις τοιούτων θεμάτων,
δπως απαλλαγώ μεν φορτίου άλλοις ίσως χρη•
σιΐΛεύοντος προς οίκοδομην καλοΰ και τελείου
οικοδομήματος και προς έπανόρθωσιν τυχόν
εσφαλμένων. Τόμους δλους συναπαρτίσει ό
βουλόμενος νά συνεξέταση τους βίους καΐ τά
γράμματα τών έν τω Ορόνψ της πατρίδος του
μυροβλητου και μ.υροχεύμονος Δημητρίου ού-
τως η άλλο)ς διαπρεψάντων ιεραρχών. Τίς
δέν ένΟυμείται Λέοντα τόν Φιλόοοφον, τίς δέν
γινο)σκ5ΐ τόν Εύοχάϋιον, τόν γνωστότατο ν
έρμηνευτην του Όμηρου καΐ του Πινδάρου,
τόν όσιον Δαυίδ, τόν άγιον ^Ιωοηφ τον δμο-
λογητήν, τόν Γρηγόριον Παλαμάν, τόν *Ιαίδω'
1. "Ορα Γεδεών Π. Πίν. σιλ. 424.
37^
ο ΕΝ ΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΟηίΟΛΕΙ ΕΛΛΗΝΙΚΟΣ ΦΙΛΟΛΟΓΙΚΟΣ ΣΓΛΛΟΓΟΣ
ρον, τόν Συμεών καΐ τόν Γαβριήλ αυτόν,
ου αί ανέκδοτοι Όμιλίαι γνωριζό(Λ6ναι νυν
τό πρώτον^ και δγΐ[Λ0^ΐ6υό[/.6ναι τούλάχ^ιστον
κατ* έκλογην άναστηλώσουσι και τό δνθ[/.α
αύτου έν τω ίβρω των ε κτ ρ επών και φιλοδεων
ιεραρχών έσρ-ω;
Τό δέ ύττ' αριθ. 2 έγγραφον είναι χαρτωον
βεβαιωτήριον μητροπολιτικόν (Αεγάλης δωρεάς
καΐ (Αεγάλου άφιερώρ,ατος του (Αητροπολίτου
Βερροιας θεοφάνους, τΟυ επικαλουρ.ένου Λ/α-
Αίίκι;, δττις έδωρήσατο τη ίερδ^ ρ.ονγ) τών
Βλατέων άγοράσας πάρα τών Βατοπεδινών
πατέρων τόν έν ρ.ίτ() Θεσσαλονίκη ναόν του
αγίου Άϋαναοίον,Ύ^ έγγραφον, ε/ον υψος ρ.έν
0,55, πλάτος δΐ 0,43 έκατοστομέτρων, έγέ-
νετο κατά τό ,ζοζ' έτος, ήτοι κατά τό 1569,
έπΙ (Λητροπολίτου *Ιωάοαφτον ^Αργυροπούλου,
περί ου κατωτε'ρω έν οικείφ τοπω ό προστ.κων
γίνεται λόγος.
Έν τψ εγγράφω τούτω υπογράφεται καΐ
ό Μελενίπου. Ε (ς *Ιωάοαφ τόν θεσσαλονίκης
είνον παρα/ωρηθη "οδη έπΙ *Ιωάααφ του Β\
του πατριάρχου, αί μητροπόλεις ΜελειΊκου
και Περώεωρίου ίνα αάπαρασαλεύτως καΐ
άδιασείστως μένωσιν αύται ε(ς τό γήρας αύτου
άναποσπάστως, ρ-έχρις ότου αποκατάσταση
είς την (δίαν (ΛητρόπολινΧ). Τό γρά(Λ(Λα τούτο
έπεκυρώθη καΐ υπό του [Λετέπειτα πατριάρχου
Μψροφάνσνς^.
Περί του *Ιωάααφ τούτου έπιτραπητω
η(Λίν να παραδώρ.εν είς φώς και τηνδε του-
λάχιστον την ση(Λείωσιν, ην πρό τριών ετών
άντεγράψα[7.εν έκ τών χειρογράφων της θεο-
λογικής Σχολής. Έν χειρο/ράφψ, κοΐΛψοτάτ(}>
την τε περγαρ,ηνην και την γραφην, έκ 267
φύλλων άνηκοντι, κατά Κωναταντινον τόν Χει-
μώνων, εΙς την ΙΑ' η ΙΒ' εκατονταετηρίδα
και υπ ' αριθ. III έν τω περιγραφικω καταλόγψ
τών χειρογράφων της έν Χάλκη ίερας Μονής,
της του *Εαόπτρου έπονο(Ααζθ};.ένης, κατατετα-
γ(Λένφ φέρεται έν τη δευτέρα σελίδιτου τετάρ-
του φύλλου έν άρχη ή έςης ση(Λείωσις• « Ή πα-
ρούσα ευαγγελική αύτη βίβλος άφιέρωται τη
1. "Ορα χατοϊτέρω εν τ^ σιιρά τών μητροπολιτών.
2. "Ορα Έλλ. Φάολ. Συλλ. Παρβρτ.τομ. Κ'—Κϋ',
σ. 95. Πρβλ. σ. 84 χβΐ τάς αύτοΟι παραπομπάς. Του
Ίωάααφ Αργυροπούλου Ιζ ημών παραγο)ρηθ£Ϊσαν Ι^η-
μοσ•ευ«£ν ό χ. Ι,β^καηίΙ Ιπιστολην προς θεοδόοιον
τον Ζυγομαλάν (Νοίίοο Βίοβ^ΓαρΙιίςυβ «ιιγ. . . Ζι/γ/ο-
ιηαΐαί^^ σ. 161). Έχ ταύτης γινώ^χομεν άνίψιον βύτου
Δ οκιανόν.
σεβασμιωτάτη και βασιλική Μονή της αγίας
Τριάδος της έν τζ νήσω Χάλκη παρά τον
Ιΐανιερωτάτου ρ.ητροπολίτου θεσσαλονίκης
κυρίου Ίωάααφ του ^Αργυροπούλου, ψυχικής
ένεκα σωτηρίας αύτου κατά τό ,ζοη^ ετος'
καΐ έν τοίς άλλοις έτα(Λΐεύθη τ-ξ βιβλιοθήκη
εις ρ.νη(;.όσυνον αύτου έν [Ληνι Δεκερ.βρίω, οτε
ό παναγιώτατος και οίκου(Λενικός πατριάρχης
την προς Δύσιν και Ιίελοπόννησον διατρίίων
ποτέ καΐ έν θεσσαλονίκη παρεγένετο».
Τό χειρόγραφον είναι < ^Εκλογή ακριβής
τών αγίων Ευαγγελίων τών άναγινα^οκομένων
έν ταΤς δεσποτικαϊς έορταϊς' μετά καΐ τώι•
ίπισήμων αγίων ^ τε τοις δρϋροις και ταις
λειτουργίαις^' έπεται ό κατάλογος τών περιε-
χθ(Λένων έν συνεχεία ρ.έ/ρι της β' σελίδος τον
4ου φύλλου ^
*Αρι^. ι
ΕΓΓΡΑΦΟΝ ΜΗΤΡΟΠΟΑΙΤΟΤ ΜΑΞΙΜΟΤ»
γΤό είς την ΑτΑίίτίτίαν (Λονηδριον εις δνο|Λα
τΐ(Λώμενον του αγίου (Λου καΐ έν θαύρασι
πε ρ ιβοήτου^V^κοΑί{ον/ άνωθεν γαρ και έζ αρχής
ύπήρχεν έκ της δεσποτικής και παντοκρατο-
ρικής αονής τώ^ Βλαταίων / γ,οιλ παρ' αυτής τής
ρ,ονής, έτάττετο πρόσωπον εις τό είρηριένον
ρ.ονηδριον και έπετηρει αυτό* εστη γαρ έν τη/
τοιαύτη δεσποτεία και νυν καΐ είς τό έςής'
πλην από τών τιρ.ίων και -/ρησίρων προσώ-
πων την σπάνην και μάλλον από τής ακα-
ταστασίας καΐ άνωααλίας αΐτινες συνέβησαν
έν τη άνω ρηθείση [Λονη τών Βλαταίων κάκ
τούτου γε(;) κα\ τό ειρηρ.ένον [χονηδριον άνευ
τΐ(Λίου προσώπου και έκατηντησεν εις την
έσχάτην πτωχείαν, ώστε και παντελή έρτ(/ω-
σιν έδηλου' τά τε κελλία λέγω δη καΐ ά(Λπε-
λώνες καΐ περιβόλαια. Νυν ούν ευρέθη έ
τΐ(Λΐώτατος έν ρ.ονα/οϊς κυρ Σάβας δστις
προυπήρχεν έν τω είρηρ.ένω νιώ καιρόν ουκ
ολίγον και αίτησας αυτό παρά τε του καθη-
γουρ-ένου παπά κυρ Ιακώβου και τών αυτής
{ΛΟνα/ών* κοι\η γνώιζη του καΟηγουρ.ε\ου χλΙ
τών αδελφών πάντων, έπεδόθη αύτω τό ε?ρη-
ρ-ένον ρ.ονηδριον τφ τιρ.ιωτάτψ έν ρ.οναχοί^ κυρ
Σόβα ίνα έχει αύτω εύφόρω τής δ>ης ζωή;
αύτου άνενο/λητως και άδιασείστως ρ-η παρά
τίνος ερ.ποδιζό'Λενος* πλην ρετά την αύτου
1, ΈπΙ του κειμένου και μουσικά σημαδυφ'ονβ• έ*β-
στη σελίς συντ^Οως έχ στί/ων πεντεκαίδικα, εχαστος οι
στίγος Ιχ γραμμάτων ί2.
2. Τηροίϊνται αί έν τώ χειμένω άνορθογραφίαι.
ΔΙΑΦΟΡΑ ΠΕΡΙ θεσσαλονίκης ΣΗΜΕΙΩΜΑΤΑ
375
ά^οβίωσιν όρίζθ[Χ5ν τό τοιούτον (Λονήδριον ίνα
η εν τη ύτρχκοτ) του (ΛΟν αστήρ ίου* έχει γαρ
ίςουσίαν ό τοιούτο; ρ.οναχ6ς Σάβας είσάγιιν
χχΐ έξχγειν ετιεισε αδελφούς, συνιστάν, οίκο-
δο•Λδίν, βελτιείν κχΐ τό είναι άτυαν έχίίσε
νοαι'αως καΐ κανονικώς, ως ίδιος οΊκοκύριος
του ρ,ονηδρι'ου καΐ ε; ούτως ποιεί ουκ έχει των
γ;γου(Λένων τις η τών (Λοναχ^ών άδειαν διασεϊσαι
αυτό και έκ του είρη(Λένου ναού του άγίον
Νικολάου' έττειδη δε τίνες άτυό την χώραν την
γαΐάτιτζαν κακεΐ έδιεύαινον (οϋκο) και έκα-
ταπατουταν τό «τ^νορον του κελλίου, τά τε
ξύλα εκ του τόττου εκκοπτον (οΰτω), τα δέ
■χωρχοιΐ εσπερον είτελευτόΐΛδνα δε κακεί'ΐε
και τα εαυτών άγελάδια, έκαταπατουταν τα
χωράφια του κελλίου και ου την τυχουσαν
βλάβτϊν έχοίουν τ{ οΐ (Λοναχοι^ φάσκοντες ώς
ετι τό σύνορον του χωρίου υπάρχει καΐ ούχι
του κελλιου, ό δε τι^χιώτατος^ κυρ Σάβας
πολλάκις έπαπειλών αυτούς καΐ σκοπ^βων
(οΰτω) εϊης* της τοιαύτης τόλ(Λης, κακεινοι
ούκ "οκουον αυτόν άλλα ρ.αλλον έπι τό χείρον
προέκοπτον Ιπι,,ρηαας^ ούν ό τιρώτατος
(Αοναχός κυρ Σάβας είς την τοιαύτην πλεο-
νεςίαν τών χωριατών τη; γαΐάτιτζας και (/.η
δυνά{Λ6νος ύποφε'ρειν άνέδρααε προς την η(Αών
{ατριώτητα (οντω), άντιβολών και ίκετεύων
(ατά τε του καθηγου (λίνου της [παν]τοκρατο-
ρικης (ΛΟνης τών Βλατάδων κυρ Ιακώβου,
δπως παραγενό(Λεθα (οντω) έπι τόπου καΐ
διαχωρ{<τ[ωαεν] τό σύνορον του είοηαένου κελ-
λίου* €1 καΐ δυτωπείν* (Λεν τόν τιίΑίώτατον ίν
μοναχοίς κυρ Σάβα, άζιώτει δέ και του
καθηγουΐΛένου τών Βλαταί[(ω'] παπα κυρ */α-
χώβον άπήλθθ(Λεν ε{ς τόν τόπον, (;.ετά τε τών
τΐ{Λΐωτάτων εκκλησιαστικών και σταυροφόρων
της χαΟ' η(λας άγιωτάτης (^.ητροπόλεως^
θεσσαλονίκης* παραγενο•Λένων ουν έκείσε τών
Ιιρέων καΐ πρ.,.των^ του ε(ρη(Λένου χωρίου
γίύάτιτζας και άνερωτησάντων ηρ.ών εν ακρί-
βεια εύροΐΛεν τό σύνορον δτι ίς αρχής καΐ
άνωθεν του κελλίου ύπήρχεν, καθώς καΐ ό
τΐ[ΐιώτατος Σάβας έδείκνυεν ηίΑΐν* είσι δέ τά
1 . εποίονν τοις μοναχοΧς.
2• Προ τον κϋρ δύο γρά|Λ[Α2τα α}^ (χβτ« βαριίας =
ΙΑβναΐ7.'^ς(;)
3. Έςίτηλον.
4. *ΕΙ καΐ δνσωπεΐν Χσως «επι τφ . . . »
5. ΑΙ λ. σταυροφόρων κ«1 μητροπόλεως τί| γνωστή
χαΐοίχκία ταΓς λέξισι ταύταις συντομογραφία γράφονται,
6. Σητόδρωτον τό {Αέρος* Γσως προυχόντων προ-
Μρίτωτ.
σύνορα του κελλίου ούτως: εν πρώτοις (ΐέν ε(ς
τόν λάκκον, εως τόν (Λαυρον Βυρόν (οΰτω) καΐ
είς την (Λίςιν του λάκκου και εως την κορυφην
του (Λελισσο(Λανδρ(ου, καΐ εις τόν λάκκον της
καρύας, καΐ άνωθεν του κελλίου ε(ς την κορυ-
φην είς ταΐς εξ πέτρας* εις τό (χανδρείον είς
τ/)ν στράταν του λιβαδ}ού καΐ ε?ς την βρύσιν,
καΐ είς τα τρία δένδρα* Έχωρίσαιχεν ούν καΐ
δεδώκα[Λεν αύτα τα σύνορα τψ ε{ρη(Αένω έν
(λοναχοίς κυρ Σάβα είς τό κατέχει ν αυτά καΐ
νέ(Λεσθαι άνενοχλητως, έζουσιωδώ; πάντα καΐ
άναφαιρέτω; ποιεΐν εν αυτοί; όσα και τελείοις
δεσπόταις άφίενται* βελτιείν αυτά και έπι τό
κρείττον συνιστάν καΐ καλλιεργείν ώς οικία ^
αύτου* ώφειλόντων δέ καΐ τών (Αεθ* ή(Λών
άρχιερατευόντων τών πανιερωτάτων (Λητροπο-
λιτών θεσσαλονίκης^. . .στερρώς καΐ διατηρείν
ά(Λετάτρεπτον, καθώς δη καΐ ή[Λείς τάς προϋ-
πάρξεις ιΙστέρζα(;.εν* ουδέ γάρ προς χάριν
τούτο έγένετο, αλλ* ουδέ κενόν η άπρεπες τι
έπράζα(Αεν, άλλως^ εκπαλαι εύρω•λεν, τούτο
καΐ ή(Λείς έποιήσα(Αεν και (χηδείς γουν τών
έσύστερον έκ του είρη(Λένου χωρίου γαλάητζας
έχει άοειαν ίνα είσέλθοι είς τα σύνορα του
κελλίου χωράφια καΐ σπείρη η κόπτειν ζύλα,
η τά αυτών άγελάδια άπολύειν καΐ καταπα-
τείν χωράφια του κελλίου, η πράζαι άλλον τι
καΐ την η(Αετέραν άκερώσαι (ονιω) πράζιν καΐ
άνατρέψαι ποτέ* έπεί και ίεραΐ έζεφωνήθη-
σαν καΐ δεσ(ΛθΙ εκκλησιαστικοί. Εΐ δέ τις
φωραθείη ποτέ καΐ είσέλθοι είς τά σύνορα του
κελλίου καΐ βουληΟη πράξαί τι εξ ων άνωθεν
ε1ρήκα(Αεν, τόν τοιούτον εχθ(Λεν άφωρισ(ΐένον,
δστις αν είη, από θεοΰ παντοκράτορος. Διά
τούτο ουν γέγονι καΐ τό ηρ-έτερον συγκελιώδες
(οντω) γρά(Χ{Λα καΐ έπεδώθη (οΰτω) τφ τΐ(Λΐω-
τάτφ έν (Λοναχοίς κυρ Σάβα προς άσφάλειαν
καΐ βεβαίωσιν έπΙ έτους ,ζ"ί^1ιζ'' Ινδικτιώνος
η*Ι^' διά (λαρτυρίας τών έκείσε ευρεθέντων κλη-
ρικών, ίερίύς ^Ανδρόνικος καΐ χαρτοφύλαξ
Γαλατίτζης* έτερος ιερεύς Νικόλαος Μιχαήλ
ίερο[χνη(Λος• Δήμος Στέφανος^ Νικόλας Φώ-
τις, Δήμος Τονακος καΐ έτερος ΚοντιαρΙς
Σκορδατος,
]|Ιάξΐ|ΐος έλέφ θεού αρχιεπίσκοπος θεσσα-
λονίκης ύπέρτΐ(Λθς καΐ εξαρχος πάσης θετ-
ταλίας^.
1 . Άντι τοδ οϊκεΐα.
2. Έξίτηλον έχ του /ρονου'. ..)»ίίν (=ζστέργ€ΐν)• δρα
τά ά|Λέσως κατωτέρω εοτέρξαμεν.'
3. Άλ); ώς.
4. *Όρ« πανοαοι6τυί;ον.
376
ο ΕΝ ΚΩΝΣΤΑΝΤίΝΟΤΠΟΛΕί ΕΛΛΗΝΙΚΟΣ ΦίΛΟΛΟΠΚΟΣ ΣΥΛΛΟΓΟΣ
ΕΓΓΡΑΦΟΝ ΙΟΑΣΑΦ
έλέφ θεού αρχιεπίσκοπος ^^β^^^
ύπέρτΐ{λος και ϊξαρχος πάσης Θετταλίας
καΐ τόν τόπον επέχων του *Εφέσου,
Της ή(χών (/.ετριότητος προκαθη(Αένης συν-
ολικώς, παρόντων αρχιερέων και τών τΐ(Αΐω-
τάτων αυτής κληρικών παραστάς ό πανιερώ-
τατος (χητροπολιτης Βερροίας και ύπέρτΐ(Αος
κύριος Θεοφάνης καΐ άνέφερεν δπως τα κτή-
αατα άπερ ηγόρασεν πάρα τών [Λοναχών της
ιεράς Μονής του Βατοπεδίον (Αετά γε και τόν
ναόν του [Αεγάλου *Αϋαναοίον, άτινα τυγχά-
νοντχ ταύτα πρώτον {χέν καπηλιον, (χαγγυ-
πίον έργαστήριον τό κηροπουλικόν και έτερον
χαλκηεύδικον ό\ίθίως δε και την ζωγραφήτι-
κην αύλην δ'περ υπάρχει πλησίον του αγίου
^Αύανααίου συνάπασα την περίαυλον καΐ
οίκίαν του θείου ναού τούτου* ταύτα πάντα
έκουσία αύτου γνώίΛη θελήσει καΐ προαιρέσει
άφιερώσατο έν τη σεβασ(χίκ καΐ παντοκρατο-
ρικτ, [Λοννί τών Βλατάδων, ίνα .έσονται άφιε-
ρωΐλένα καΐ άνεκποίητα εξ αυτής είς άει έπι
ζωής και Θάνου (οντω) αύτου ες διηνεκές
(Λνηαόσυνον αύτου τε καΐ τών αύτου γεννητό-
ρων. Καθώς ούν και τα ονό(/.ατα αυτών ρ.όνος
προίγραψε και διέθετο έν τφ πίνακι τής ιεράς
προθέσεως τής σεβασ(Λίας (ΑΟνής ταύτης* (Λονον
δ^ τούτο εύδιακρίτως γέγονεν ινα έφόρφ (οντω)
ζωής αύτου λα[Λβάνει και καρποΰται τα έννοί-
κια (ονιω^ τών διαληφθέντων κτηίΑάτων μετά
δέ τόν θάνατον αύτου εστωσαν πάντα υπό
την δεσποτείαν καΐ έζουσίαν τής [Αονής τών
Βλατάδων ίνα ό κατά καιρόν εύρισκό[Λενος
καθηγού(Λενος ταύτης και οί (Αοναχοι λαμβά-
νουσιν τα ανέκαθεν έννοίκια εκείνων, καΐ πρώ-
τον ρ,έν διδότωσαν αύτοι έν τη φυλακή τους
έκεισε [φρ]ουρου[χένους την καθ* ην ήμέραν
[Αΐσόν άσπρον* τα δέ άλ>α πάντα εστωσαν
ε {ς βελτίωσιν και άνάκτησιν του [Λοναστηρίου
αυτών, ωσαύτως καΐ [είς] τόν [Λεγάλου '^ι?α-
νασίου ναόν, τα δέ έναπολειφθέντα είς ζωάρ-
κειαν αυτών τι καΐ τών συν ασκού [χέν ων γη-
ραιών καΐ αδυνάτων (Λοναχών και (Ληδόλως
έχέτωσαν αύτοΙ άεί ποτέ άδειαν διαπράσαι η
1. ΈπΙ τών <" χαΐ ϋ τα διαφΕτιχά, τό έν μέσφ α Ιν
τώ τέλΐί €ίΙρηται.
άλλοτριώσαι καΐ άποζενώσαι τα άνωθεν κτη-
(Λατα καθοιονδήποτε τρόπον εκ ταύτης της
Ιεράς [Αονής τών Βλατάόων ό|Λθ{ως δέ και οί
αύτου άπαςάπαντες συγγενείς (χή έχέτωσαν
£δειαν ζητεϊν τι οιονοΰν κληρονοιι,ικόν δίκαιον
εκ πάντων τών διαληφθέντων και άφιερω[ΐένων
τω θεψ' ούτω δέ καθθ(Λθλογησά(Λενος ο!κείοις
αύτου χείλεσιν ό πανιερώτατος (Αητροπολ^της
Βερροίας ύπέρτΐ[Λος κυρ Θεοφάνης καν τούτω
καΐ γρά[Λ[Αατος ημετέρου επιβεβαιωτικού δεη-
θέντες αυτ^ί. Όθεν καΐ ή μετριότης ή{ΐων
εικουσα τη αιτήσει αυτών γράφουσα έπικυ-
ροί καΐ έπιβεβαιοϊ ταύτην την θείαν (άφι[έρω-
σιν], διάτρητον) δν έποιήσατο τφ παντεπόπτη
θεοί άβιάστψ ούν γνώμη και προ[αι]ρέσει ίνα
έχει είς τόν έπιόντα χρόνων τό ίσχυρόν και
άκατάλυτον [καΐ ύ] τις τών νυν καΐ τών με-
ταγενεστέρων ιερομόναχων καΐ μοναχών βου-
ληθείς όψέποτε ταύτα τα ρηθέντα κτήματα
πιπράσαι ή άποξενώ[σαι] έκ τής σεβάσμιας
μονής ταύ^/ίς, καθώς άνωθεν έδηλώθη, είτε
τις τών συγγενών αύτου οφθείη έπηρεάζαι
ή ένοχλήσαι τη ίέρ3& μονή ταύτη Ιν έσωτιρι-
κώ τρόπω ή έζωτερικώ περί πάντων τών
αφιερωμένων κτημάτων, ου τίνων προγραφέν-
των και τυπωθέντων είς διηνεκή άσφάλειαν,
καν όποιος άρα και η έκ πάντων αυτών έστω
άφωρισμένος καΐ . ασυγχώρητος άπό τε θεού
παντοκράτορος και μετά θάνατον άλυτος καΐ
κατηραμένος, καΐ έξωσμένος τής Χρίστου
Εκκλησίας τής τών Χριστιανών συναναστρο-
φής τε καΐ όμηγύρεως* καΐ πυρ καταφάγη
θεμέλια 'οίκου αύτου' εξει δέ και αυτόν τόν
Σωτήρα και Κύριον άντίμαχον και έκδικητην
εν τε τώ νυν αίώνι καΐ έν τψ μέλλοντι, έκ-
πέση δέ άόρως καΐ τής παρούσης ζωής και
προσζημιωθήσεται και την μέλλουσαν. Έπι
τούτοις ουν άπασιν έγένετο και τό παρόν
συνοδικόν (;) άφιερωτικόν γράμμα και ταύτη
τη σεβάσμια καΐ παντοκρατορικη μ,ονη τών
Βλατάδων έπεβραβεύθη έν ετει ζ^ο<*>ζοί.
*Εν μηνν Ιανουαρίου ίνδ, β\
•^ Μελενίκου Δημήτριος
-{- Κίτρους Λουχια^*ός
-{- Κασσανδρείας ΚοτνσταντΙνος
-{- Καμπάνιας *Ακάκιος
-{- Άρδαμερίου Ματϋαως
1. Άφέ'ίη τόπος όπως συνυπογράψτ) αίλος.
ΔΙΑΦΟΡΑ ΠΕΡΙ ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗΣ ΣΗΜΕΙΩΜΑΤΑ
377
-{- . , Τιμόύεος τανοθι γ6γρα(Α(Λένα
στέργων υπέγραψα
. . • δυζύ(Αβλητον <χύ[Λπλ6γ[Λα
Δήμος Σεβαστιανός τάνοθβ στέργω υπέ-
γραψα
Δσΰτίος Μαλακής τανοθε γδγραμμίνα
στεργο υπέγραψα
θεώδορος Μαλακής τα άνωθεν στδργο
υπέγραψα
ΙΗΤΡΟαΟ&ΙΤΑΙ ΘΕΖΖΑΑΟΝΙΚΗΣ
Εν<Ιέβιος• Έν έπιγραφγϊ δγ)ρ.οσΐ6υθ(Αένη
υπό του (ώύ ΌαοΗββπβ έν Μ. Μίδδίοη-
Αΐ1ΐ08, σ. 58. Κατά τούτον είναι ό έν τψ
ΟΗβΙΙδ ΟΙίτίδΙ. του Ζ/β Οηίβη αναφερό-
μενος, ό (Λετά του Μαυρικίου ιΐς άλληλογρα-
φι'αν έλθών. Όρα αυτόθι.
Ί€ιΜΐή^9 ό αδελφός του Θεοδώρου Στον-
δίτσυ, περί ου ίρα ΠαηαρρηγοπούΙου *Ιστορ.
Έλλ. Έ&νους, τ. Γ', σ. 556, κατά τό 809.
β£6&<ι>^ος• Ούτος έχειροτόνησε τόν άγιον
Εύ&ύβϋον τόν έν θεσσαλονίχγ) γενντ,θέντα τφ
824. Όρα περί αύτου έν αριθ. 26 *Εχκλησ,
'Αληϋείας 1895 καΐ κατά Ίανουάρ. 1897.
Ό ΒοΜηγτώβτ^βν έν δί^ΠΙο^ΓαρΙιίβ
άβ ΓΕιηρίΓβ ΒγζαηΙίηβ (Παριτίοις, 1884)
αναφέρει ριητροπολιτας θεσσαλονίκης, ων καΐ
τας σφραγίδας παρατέθησιν. Ούτοι είναι οΐ
ιπόρίΛνοι τρβ&.'
Ιωάννης (εν σελ. 106), κατά τόν Γ-ΙΑ'
αιώνα ^.
Αέ<ι>ν αύτόύι, επίσης κατά την αύτην
έποχην.
^Ιήκ<οβος• Ούτος έγένετο Θεσσαλονίκης
άπό του 1300— 1322.
Βα<Ι{λ£τος ό Άχριδηνός η ^Αχριδιανός
(1145, 1154 καΐί.).
Έν φύλ. οίς' του ύπ' αριθ. 303 χειρογρά-
φου του ενταύθα Μετοχίου του Παναγίου
Τάφου εύρηταΐ' αΔιάλεζις (ΐητροπολίτου θεσ-
σαλονίκης γενθ(χένη προς τίνα Ίταλόν / περί
του αγίου 1Ινεύ(Αατος έπιχείρη(Λα α^^ έκ ττίς
διχλέξεως της κατά πρόσ/ταξιν του βασιλέως
χνρ Μανουηλ του πορφυρογέννητου γενθ(Αένης
πχρα/του ίερωτάτου (λητροπολίτου θεσσαλο-
νίκης κυρίου Βασιλείου του ^Αχριδιανου προς/
1. Έτιρος τοδ έν έπιγρβ^ θισσβλονίκης άναφιρο-
|λ1νου Ίοοάρτον, περί ου δρα |Χ(ταζυ δλλων Άοτυγρα^
ψίας 9. 18.
•Ελλ. Φιλ. Σύλλογος.
τόν άπό ^Ιταλίας έλθόντα κατά πρόσταζιν
καΐ θίλησιν του πάπα 'Ρώ(Λης είς τούτο/ αυτό.
Διαλεχθέντες γαρ πρότερον περί τίνων έτε-
ρων, ούτω καΐ περί τη; έκ/πορεύσεως του
αγίου Πνεύριατος την διάλεζιν έποιήσαντο»^.
Μανονίιλ ό Δισύηατος 6 καΐ !Γαρας (1 250
καΐ εξής). Έν τοις υπό ΡΗ, Μβ^βν περί
*Άθω έκδιδθ[Λένοις σ. 188 — 189 φέρεται α.. ο
δη γεγονός, ό ρ,Ιν Κωνσταντινουπόλεως αύτί-
κα παρόντων καΐ ά[Λφοτέρων τών βασιλέων
ψηφισάντων, χειροτονεί κατά την θεσσαλο-
νίκης (Λητρόπολιν τόν άγιώτατόν καΐ ό(χολο-
γητην γενό(ΐενον ύστερον κυρ Μανουίιλ τόν
Διαύτιατον», Διάφορα (Λεταζύ του θεσσαλονί-
κης καΐ τόν Ιερισσού Μιχαήλ Πρατάνου, δστις
είχε ψηφισθή θεσσαλονίκης, άλλα δέν έγένετο
δεκτός. Μετίτω ό ζητών πλείω τό ϊγγραφον.
Κατά τό 1234 έν Καλλιουπόλει έγένοντο
αί ψήφοι κατά τό άνωθι εγγραφον.
Περί τούτου δρα καΐ τα υπό του Α, Μοτάί-
τηαηη έν Παραρτήματι του Έλλ. Φιλ. Συλ-
λόγου Κ' — ΚΒ', σελ. 72 ε(ρη(Λένα.
Επίσης Ιστορικά μέτιθι τα έν Παχυμ, τ.
Α', σ. 102 (έκο. Βόννης), ένθα αναφέρεται
Μανουηλ ό θεσσαλονίκης, δ τούπίκλην Ψαράς
και Δισύπατος καΐ τα παρ' Έφραίμ, στ. 9473^
δπου λέγεται. . .
προς δ' αν Μανουηλ τφ θεοοαΧονιχέων
μονά παραδβδωκεν αυτόν διάγβιν.
Μακάριος• Παρά Καντακουζηνφ (εκδ.
Βόννης), τ. Β', σ. 212 — 213 οίκζά Μακάριον
τόν τής Λαύρας ήγού(Αενον, θεσσαλονίκης
[Λητροπολίτην άποδείςαντες» . Κατά τό 1342.
Γρηγόριος δ Παλαμάς κατά τό 1349.
— Δεύτερον (χ-έρος ^Ομιλιών του (χεγάλου τού-
του Ιεράρχου υπάρχει τεθησαυρισ(;.ένον έν τη
(Λοννΐ της *Αγίας Αναστασίας τής Φαρ|Λακο-
λυτρίας, συνέχεια του τόμου τών 41 'Ομάιων,
αΐτινες έξεδόθησαν έκ χειρογράφου άποκει-
(Λένου έν τη βιβλιοθήκη του Μετοχίου του
1. Ή διάλίξις βυτη ή μιταξυ Λατίνου χβι Γραιχοϋ
χατέχιι τβ φύλλα ολς' χβΐ σλί« τοδ χιιρογράφοα, ^τοι
(Αίίνον τρεις σ«λίδβς πυχνΛς γιγραμμένας, έχάστης σβλίδος
άπαρτιζθ[Αένης έχ τριάχοντα νιιρών. Τό χίΐρίίγρβφον
ίίναι άνάμιχτον χαρτώον (Αίχρου 4»»' σχτ[[Αατος, ποιχίλης
ύλης χαΐ γραφής Βιαφ({ρου, άνηχού^ης βίς την ΙΔ' χαι ΙΕ'
έχατ^ντακτηρίδα, Τσως δί χαι ΙΤ' 2ν τισι.Μέτιθι χαι
Δημητραχοπούλου Όρ&όδ. Έλλ, 22—23.
2. Πβρίιργον δτι Ιν τώ Καταλόγφ χώ έπΐ9υνη(Λ(Λένφ
ουδεμία σηρειοΟται παραποριπη ίν λ. Μανουηλ, τ| έν λ.
θεοοαλονίχη,
Τ^ος ΚΖ' 48
37δ
ο ΕΝ ΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΟΤΠΟΛΕΙ ΕΛΛΗΝΙΚΟΣ ΦΙΛΟΛΟΓΙΚΟΣ ΣΤΛΛΟΓΟΣ
Παναγίου Τάφου χειρογραοηθέντος κχτα τό
1563 υπό του α...ί6ρορ.ονάχου της αγίας
* Αναστααίαςι^ , . , ΙΙερΙ τούτου δρα ^Εργα και
Ημέρας του (Λακαρίτου Δέρκων Νεοφύτου
(σελ. 242 κ. έ.), όστις, Κασσανδρείας ών,
είδε τό [Λακεδονικόν χειρόγραφον.Ό ήγού[χενος
άρνΐ(Λανδρίτης γ.. Καλλίνικος διεβεβαίωσεν ότι
σφζεται εν τψ χειρογράφω τούτψ και είκών
του θείου (εράρχου δια (ΐελάνης (Λονον, άχρω-
(Λάτιστος (πρβλ. σ. 244 "Εργων).
Πανθ[Λθΐότυπον της ύπογραοής αύτου υπάρ-
χει εν ΤαΓΟΟ^Γ. σ. 192, τό όε λείψανον του
θείου πατρός κεκολοβωμε'νον σώζεται νυν εν
τψ ιερω ναψ του αγίου Νικολάου μετά την
πυρπόλησιν τ/5ς ρ,ητροπόλεως [Αετενεχθε'ν.
Νικόλαος δ Καβάαιλας, ό τόν Παλαμάν
έν τψ (χητροπολιτικω θρόνφ θεσσαλονίκης
διαδεξά[ανος (/.ετα τό 1354. Όρα περί τού-
του έν τη Βυζαντιακη Φιλολογίς^, του κ.
ΚτΗΥϊώαοΗβτ.
Ί(Ιίδω£^ος δ Γλαβάς (1379), ό έπΙ πα-
τριάρχου Κωνσταντινουπόλεως Νείλου του Κε-
ρααέως άκμάσας καΐ ύπ' αύτου κατά Σεπτε'(Λ-
βριον του 1384 καθαιρεθείς. Πρβλ. ίκανα
πάρα Γβδεών (ΓΙ. Π. σ. 444), και Ααία Ρα-
ίήανοΗ. Β', σ. 85 κ. έ., καΐ Αεξικόν Βου-
τυρά εν λ. Πατριάρχαι (Νείλος), και *Ανάλεκτ,
Ίεροσ. Σταχυολ. Α', σ. 471 .
ΈπΙ τούτω υπάρχει νυν έκδεδθ[χε'νη Μονψδία
του σοφωτάτου λογιωτάτου κυρου ^Ιβάγκου^.
Ό ΐί,Σάύας έν Μεσαίων. Βιβλ. τ. Γ', σελ.
Ιχβ' αναφέρει και χειρόγραφον αύτου περί του
έν ίτει 6837, φορέσαντος τό (Λέγα σχη[Λα
Ούγγροβλαχίας Αν&ίμου, δύο 3έ έγγραφα αύ-
του κατά τό 6897 (=1389) έδη^χοσιεύθησαν
έν τοίΐς Κανονικαϊς Αιατάξεσι του κ. Γεδεών{τ»
Α', 21— 23 και 24—26).
Γαβρίγιλ'• Τψ 1394 εύρίσκο(Λεν αυτόν
1. Έδημοσίίύθη Οπό Ε. Σβ^Γαηά,ιν τώ Α' τεύ/ιι
τών 'Εηιατολών του αύτοχράτορος Μανονηλ τον Πα-
λαιολόγου 1893, σ. 105—108.
2. Γαβριήλ θβ^ίβλονίχης Ό^ιΛιαι υπιδιί/θησαν ήμϊν
υπό τοδ πανοσ•.ολογιωτάτο« σ/ολάρ*/ου της Μ. τοΟ Γέ-
νους Σχολής χ. Κλιοβούλου δτι υπάρ*/ουσιν εν /^ιιρο-
γράφω τής θβολογιχής Σ/ολής. Τό χειρογραφον, όπερ
(ΐοθ(Χ€ν, άνγ{χ€ΐ ττ| ΙΕ' έχατονταιτηρίδι, βιβαίως δε χβΐ
αΐ έν αύτώΌ/4<^ΜΖΐ του Γαβριήλ θεσσαλονίκης ά^ι^χο^σι
τώ Γαβριήλ, τφ ιζιρι ου ό λόγος ήμιν ανωτέρω.
Τό χιιρόγραφον, χατά τόν Περιγραφικον Κατάλογον
τών χειρογράφων της Θεολογικής Σχολής, δν πόνοις
πολλοίς έφιλοπόνησεν 6 (χαχαρίτης Χαμώνιος, φέρει ά-
ριθ(χόν ΝΗ', έπιγέγραπται δέ, Γαβριήλ αρχιεπισκόπου
έςαρχικώς συν τώ Β^ρροίας Αανιηλ έν τψ "ΑΟω
[ΡΗ^. Μβ])βΤ, αυτόθι, σ. 196).
Σν{^ιεών (1410 — 1430), ττερι ού ίρα ΐν
Φαβρικίου Έλλ. Βιβλιοθήκης τ. 1Γ, σ. 96.
και ΙΑ', σ. 82, 300. Του Συ•Λεών τούτΐΐυ ύ-
ττάρχουσι χειρόγραφα έν τη Μονή τη; αγίας
*Αναατααίας τταρά την θεσσαλονίί'.ην, άτϊνα
δίν εΐδθ[Λεν.
Χειρόγραφον χαρτωον της ΙΕ' έκχτ&ντχε-
τηρίδος ύπ' αριθ. 181 έν τη ενταύθα Βιβλ^ΐϊ-
θήκη του Μετοχιου του Παναγίου Τάφον τί~
θησαυρισ}Λ8'νον περιέχει και αΤρϊώδια ττρ^σό-
))υ.οια τοις της Μεγ. Έβδθ[;.άδος, ψαΑλό|ΐ:£να
»καθ7 ήΐλε'ραν ε!ς τόν ί^^ιΟΊ Αη μήτρων, 1 7:^ι^,~
«θένταπαρα του Παναγιωτάτου άρχΐ£τ:ισκό:το'>
)> θεσσαλονίκης λ,υοουΣν/μεών^ (φυλ. 84-90).
Νντμ^ων (ούτω). «Ό δγως, ό ηατριάρ-
*Χν^ί τή'ί θεσσαλονίκης τότε ^δν»^ κατά. το
1450, (Λνηρ,ονεύεται έν εγγράφω της Μονής
τών Μετεώρων δη(Λθσιευομένω έν σ. 441-447
του συγγρά(Λ[Λατος του ΗβΙΙΖβί^, δ-ερ 'ΐ'ΐ^ί-
γραπται «Μίδδίοπ ΑγοΙιθοΙ. (Ιβ Μα€-β'
άοίηβ» (έν Παρισίοις 1876, 4°^ ΐ).
Νηφων. Κατά τό 1484 (6992 ά.κ.κ.)
έπι Συμεών πατριάρχου υπογράφων την κατά
σΐ(Λωνίας συνοδικην πραζιν, δη(Αθ'7'.£υθ£Ε'7αν
υπό του φιλοπονωτάτου κ. Έ. Σταμαχιάόον,
του σα•Λίου ιστοριογράφου έν σ. 35 — 35 τών
^Εκκλησιαστικών αυτού Συλλέκτα}ν,
ΑΙάζτμος, ό τό πρώτον νυν δια τοΟ ανω-
τέρω δη(Λθσιεύ}Λατος γνωστός γενό(χε*^ος, Κ ατ^ι
τό 1488. Όρα τό πανθ(Λθΐότυπον.
^1<ύάόα^9 έτερος του *Αργνύσ:ϊ ούλου
κατά τό 1531.
Την πληροφορίαν καΐ χρονολογιών τ^ύττ^-*
θεσσαλονίκης Όμιλίαι. Είναι χαρτωον, ίγ^ι 5^^ ϊ***
0,30 χαΐ πλάτος Ο,^Ι έχατοστομέτρων, άηρτίζ^ιτί! δί
έχ 269 φύλλων, ών έχάστη δίστηλος, εξ 26 — 2Κ σι^ρώ^,
Αι Όμιλίαι είναι εξ προς ταΐς εξήκοί-κί^ *ΙΙ (ΐ.ί;ν
πρώτη ϊ•/ει υποκεί|χενον τό θέμα Περί φόβοί' θι^ϋ^ λ^-
/εται δέ ^Αδελφοί μου άγαπητοί' οίδα δη οφείλω χ<ύ
συνεχώς επ εκκλησίας όμιλεΐν υμΧν, περί ΐύϊ* Χόγον
της άληύείας*' ή δέ τελευταία, ήτοι ή 66η, ϊϊραγιιίΓΕϋΐ-
ται Περί του μεμνησ&αι όιηνεκώς της μελλονοης κρί-
σεως, και ηερι υπομονής και αγάπης, αρχε^τιν 5ε <1^;•α-
πητοίμου αδελφοί ' χαρά και στέφανος μο\>, χαιρίη κ^α
ευφραίνομαι ορών νμάς*. . .
Τό % χαι τό ν δίπλας Ι/ουσι τάς επ' αυτών στιγι^χς,
Έν έχάστης όιιιλίας άρ/τ} σεαηιχείωται έχ ττόοίι*» ψάλ-
λων απαρτίζεται αυτή.
1. Διορθωτέα χαι ή αυτόθι έν σελ. 468 ;:ΐροιπ»μ.:ΐί;
αντί 343 εις 443.
ΔΙχ\ΦΟΡΑ ΠΕΡΙ ΘΕΣ^3ΑΛ0ΝΙΚΗΣ ΣΗΜΕΙΩΜΑΤΑ
379
κατέ/ορ.6ν Ια γράμριατος άποκεΐ(Λένου έν τ•?
Μονή της άγιας Άναστααίας της Φαρ(Λακο-
λυτριας, ούττερ άντίγραοον άνεκοινώσατο ή(ΛΪν
ττάνυ προορόνως η Λ. Ε. 6 άρχων Μέγας Λο-
γοθέτης Σταυρά/ίης βε'ης 'Αριστάρχης. Τ6
γράα(Λα χρονολογείται μηνΐ *Ιοννίω Ινδ. δ\ ΊΙ
Α. Ε. ό ρ.οναδΐ)οην συλλογην τοιούτων εργα-
σιών (Αετα θαυρ,αστης υπομονής καΐ έπΐ(Λελε{ας
άττά πολλών ετών καταρτισας, ηγαθύνθη να
ύποδείξ•/) ή[Λίν την περί του Ίωάσαφ σηΐλαί-
νουταν ταύτην σηρ,ειωσιν καΐ ετέρας ση (Λειώ-
σεις περί θεοοτα, αίτινες έν οίκειφ τόπω ση-
{ΐειουνται.
Μακά{>ΐος από Μηθύρης προυβιβάσθη
είς την [χητρόπολιν θεσσαλονίκης κατά τό
1531. 'Απεβιωσεν έν τνί κατά την Λέσβον
Μονή του Αειρ,ώνος τη 1? Απριλίου 1546.
Ταύτα κατά ση(Λείωσιν δη(Λθσΐ£υθείσαν έν
Κωνσταντινονπόλει της 15 Δεκε(Λβρίου πα-
ρελθόντος έτους.
Κατά τ6 1538 ων πρώην θεσσαλονίκης
ηγόρασε τό ύπ' αριθ. 485 έν τη Συνοδική
Βιβλιοθήκη της Μόσχας άποκειριενον χειρό-
γραφον Λεξικόν. Πρβλ. Έτζιτομην Χειρογρά-
φων. . . υπό '/ακ. Βατοπεδινον, 1896, σ. 10.
Θεωνάς ό Α', (/.ετα τό 1537 ; 6 κα-
ταρτίσας την πεπαλαιω[Λένην Μονην της
άγιας * Αναστασίας της Φαρ};.ακολυτρίας την
έν Χαλκιδική . Τούτου ή φή(Λη (λέ/ρι σηαερον
καΐ έν 6ίλη τη Χαλκιδική (/.εγάλη και ίιρά, ή
δε ρ.νη{Λη γεραιρεται τη τετάρτη Κυριακή
τών νηστειών. Πότε οριστικώς έγε'νετο (χητρο-
πολ{της έ Θεωνάς, άγνοουρ.εν, ούδ^ έξετάζο-
{ΐεν. Α: ύπάρχουσαι ειδήσεις περί του ανδρός
είναι συγκεχυ(Λε'ναι και άντιπίπτουσαι άλλη-
λαις' ούχ ήττον δύνανται να συνδυασΟώσιν
ούτως, ώστε να διακρίνω [Λεν δύο διαφόρους
Θεωνάς, Α και Β' , πρεσβντερον καΐ νεώ-
τεοον. 'Ότι δε πρόκειται περί 8ύο προσώπων
έγνωρ,οδότησεν ηδη καΐ ό κ. ί,β^ταηά^ προ
ετών.
Ήγούρ-ενος εκλέγεις της (λονης της άγια;
^Αναστασίας έζησε θεοφιλίστατα, ρ.ε'ρος δέ του
ίερου αύτου λειψάνου σώζεται έν τη ίερκ Μονή,
καθ* ά ειπεν ήρ.ίν ο της Μονής τών Βλαταίων
ηγού}Λενο; κ. Καλλίνικος, έν άργυρω περιβλη-
|Αατι. Έν τω ίερφ ναω της Υπαπαντής έν
θεσσαλονίκη έπΙ της κυρίας εισόδου δεξι^ της
εικόνος τη; *νπαπαντης έζωγράφηται ή άγια
^Αναστασία, αριστεροί δέ ό άγιος Θεωνάς ως
1. Ό ρ» χατωτέρω.
άρχιερεύς, επίσης δέ καΐ έν τφ άριστερώ κλίτει
της Ααγονδιανης^.
Ή Α. Ε. ό Μ. Λογοθέτης άνεκοινώσατο
η(Αΐν γρά|Λ[Λα του Θεωνά τούτου τψΜοναστη-
ρίω της άγιας ^Αναστασίας έπιδοθέν, δι' ου ό
Θεωνάς αφορίζει τους σφετεριζομίνους τα
άφιερώΐΛατα της έν θεσσαλονίκη ίερας εκ-
κλησίας του Ίωήλ (Υπαπαντής). Τό γράμμα
φέρει χρονολογίαν ^ί^^'(=1541) μηνΐ Μαίφ
Ινδικτ. ιδ'-,
Θεωνάς όΒ% κατά τό 1546— 1566 έ-
τερος η ό παρά τω Σεβ. άγίφ ^Αμασείας μνη-
μονευόμενος. Ούτος είναι έξάπαντος ό έν ΤΐΙΓ-
ΟΟ^Γ. σ. 204, 250, 273 αναφερόμενος, ου
αυτόθι (σ. 268) και ή υπογραφή. Ή ένΤίΙΓ-
ΟΟ^Γ. επιστολή αύτου βδΐ βρίδίοΐίΐ ΤΗβΟηοβ,
ιηβΐΓορο1ίΐ96 ΡαΓοηαχίΒΒ. ΡοδΙβα ΤΙιβδ-
δΒίοηίοίβ ίαοΐυδ ίιιίΐ ΜθίΓοροΠίπ, γράφει
Θεοδόσιος δ Ζνγομαλάς, Έχρημάτισβ καΐ Ιξ-
αρχος του πατριάρχου, είναι δέ ό κατά τό
1564 έν τη παραιτήσει του */ωάσα9' παρευρε-
θείς καΐ ύπογράψαςώς ρ,ητροπολίτης θεσσαλο-
νίκης. Ούτος είναι ό Θεωνάς, 6 τόν πρόλογον
τών Διδαχών *Αλεξίον τον Ύαρτονρον (1560
Ένετίησι) σ'^ντάζας, δν ό κ. Σίβ0ναηά ανα-
δημοσιεύει έν τη Βίί)1. ΗβΠέηίςαβ, τ. Α', σ.
310, 312, καΐ ούχΙ ό έτερος Θεωνάς 6 γενό-
μενος ηγούμενος του Μοναστηρίου ττίς αγίας
* Αναστασίας της Φαρμακολυτρίας. ΚαΙ ό κ.
Ι^βψ'αηά ποιείται διάκρισιν αμφοτέρων.
ΊΙ Α. Ε. ό ίρχων Μ. Λογοθέτης ύπέδειζεν
ήμίν ότι κατά Σβρταπά Β'Μ, Ηβΐΐέπίςαβ
(ΙΖ' αιώνος) ό Θεωνάς καΐ κατά Σετηέμβριον
του 1567 ητο θεσσαλονίκης.
Ί(ι>ά<Ιαφ δ *Αργνρόπονλος από του 1566
— 1575. Κατά τό 1569 υπάρχει εγγραφον
έν τ•?ί ίερδ^ μονή τών Βλαταίων σφζόμενον περί
του ναού του αγίου Άϋανασίον έν θεσσαλο-
νίκη. « Ό Ίωάσαφ Ιλέφ θεον άρχιεπίοχοπος
θεσσαλονίκης νηέρτιμος καΐ ίξαρχος πάσης
θετταλίας καΐ τόν τόπον Ιπέχων του *Εφέσον,
προκαθήμενος σννοδικώς μετά τών επισκόπων
και τών τιμιωτάτων κληρικών τω 'Ιανοναρίφ
του ίο^(=- 1569) θεσπίζει δτι ό άγιος '-ίί^αΐ'ά-
1 . Ό ναός ούτος άνηκε τί} Μονί| τής αγίας Άνα'
σταοίας, ώς χαι ό της Παναγίας Δεξιάς (Δέξιας). Είναι
νυν άμιφοτιροι Ινοριαχοί.
'2. Πρβλ. και τά πάρα ΣνναξαριατγΙ της 4 *Απριλίου
αό δσιος Θεωνάς ί ιν τίί Μονί} του ΙΙαντοχράτορος
άσχτίσας, υιτιρον δ* έττίσκοπος θεσοαλονίκης γ£νο[χινος
έν ιίρτίνη τελιιουται».
380 ο ΕΝ ΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΟΤΠΟΛΕΙ ΕΛΛΗΝΙΚΟΣ ΦΙΛΟΛΟΓΙΚΟΣ ΣΓΛΛΟΓΟΣ
3 ^ ^]
ΔΙΑΦΟΡΑ ΠΕΡΙ ΘΕ22ΑΛ0ΝΙΚΗΣ ΣΗΜΕΙΩΜΑΤΑ
381
— - ν ©-^
ψ^νφρ)οί
382
ο ΕΝ ΚΩΝΤΑΝΤΙΝΟΥΠΟΛΕΙ ΕΛΛΗΝΙΚΟ^: ΦΙΛΟΛΟΓΙΚΟΙ ΣνΛΛΟΓΟΣ
^Μ1^^
σιος είναι καΐ άνηκιι τη ΜονΤ) τών Βλατάδων
(ούτω),' άτε άγορασθίΐς καΐ αφιερωθείς αύτη
υπό του Βερροίας θεοφάνονς του Μαλάκη » ^.
Ό διδάκτωρ κ. ^. Μοπίΐηίαπη έπέδειξεν
ί^ ηρ.ΐν εν Θεσσαλονι'-
ί κγ) άντίγραφον δ-
^ ' ΐ| (7.0 10 V συντθ[Λθγρα-
' ν^^ \ φηι/,ατος του */ω-
άοαφ, δττερ εύρτ^ται
εν τω ίσογαίω ύττό
την άψΐόα εν τω
αυτόθι δζα(Αΐφ της άγιας Σοφίας, ης τό άρ-
χαϊον σχέδιον [χετα την γενθ(Λένην πυρκαϊαν
κάλλιον οιευκρινίσθη. Περί τών λοιπών όρα τα
άνωθεν γεγρα(Λ(Λένα ηρ-ΐν^.
Μητροφάνης ριετά τό.1585 επΙ πα-
τριάρχου θεολήπιον. 'Όρα Μνστακίδον ϊίλΐζ
Πατριαρχ. *Ιστοριας, <7. 37. Έ κ ση (Λειώνε ων
Μαρτίνον ΚροναΙον.
Γαβριήλ τω αφί^ζ' (1597) γράφει Λίε-
λέτιος 6 Πηγας, ό σοφώτατος εκείνος πατριάρ-
χης Αλεξάνδρειας, τω θεσσαλονίκης, μη ονο-
(χάζων δ(Λως αυτόν, έπιστολην, δι' ης προσκαλεί
καΐ αυτόν ίνα άψηται της εις βασιλεύουσαν
1. ΠιρΙ Ίωάσαφ δρα χαΐ ΤϋΓΟΟβ^Γ. 67,506.
2. Ενταύθα έπιτραπτ[τω ήαίν νά παραλάβωμίν £κ
σπανΐ(*>τάτου βιβλίου, του Ήμιρολογίου του Γερλαχίον
(Τβ^ρβΒυοΗ του 8(θρ]ίαη ΟβΗαο]}, Ιν Φραγκφούρτη
τώ 1674 σχ. [Χ6γ.), ολίγας τινάς ση(ΐ£ΐοίσεις περί του
Ίωάσαφ τούτου. Έν σελ. 200 λέγει ό Γερλάχιος κατά
Μάϊον τοδ 1577 Ιπισκεψάιχενος τους έν τοις ΙΙατριαρ-
χείοις.... ηχούσε να γίνηται λίίγος περί το(5 Πατριάρχου
θεασαλονίχης, δστις εΤναι άνηρ έοδοαηκοντούτης,
πολύπειρος, μΐ μακράν γενειάδα άρτι δ' έπανήλθεν εξ
Αγχιάλου, δπου εΤ/ε μεταοή Γνα παρευρεθεί εις τους
γάμους τοίί υίου του Μιχαήλ Καντακουζηνού * . .
Έν σελ. 209 φέρονται πάλιν τάδε: Τζ 17 Ιουνίου
ό Γερλάχιος εις τα Πατριαρ/εια μεταβάς «είδε τον
Πατριάρχην Θεσσαλονίκης επι δνου καθ«ζο'μ*νον, μο'νον
δ^ 6φ' ενός μονα/^ου προπορευόμενου συνοδευομενον».
Και πάλιν έν σελ. 210 ό Γερλάχιος λέγει δτι έν τοΓς
πατριαρ'/είοις έπεσκέψατο τ^ί 18 *Ιουνίου τον πατριάρ-
'/ην Θεσσαλονίκης, μεθ' ου πολλά άνττίλλαξε και περί
της απασχολούσης τότε τους ημετέρους και τους δια-
μαρτυρόμενους Αύγουατιανης Όμολογίας. Ό Γερλάχιος
λέγει δτι ό πατριάρχης θεσσαλονίκης «ίΐναι βρα/ΰς τό
ανάστημα, αλλά πα/ύς, εύπρόσ<•>πος με μακράν και
πλατεΐαν υπόφαιον γενειάδα, φιλόφρων. άλλα και
σοδαρ'Ις, ευγενούς οικογενείας, και μέγας φίλος Μιχαήλ
τον Καντακουζηνού. Θεο3ρείται έν γένει νουνεγής άνηρ,
ίχιι δ^ παρ* αΟτώ 5 ή 6 μονα/ούς». Ό Γερλάχιος,
κατά τό σύνηθες αύτώ, ήρώτησε πολλά περί Θεσσαλονί-
ης, άτινα έν σελ. 210 αυτόθι αναγράφονται.
άγούσης. *Η επιστολή άρχεται ο [\ωρίζο^ΐΑ;ν
ττ) η(Λετε'ρα αγάπη, 6'τί άποΟχνόντος θεοφα-
νονς του πρώην Αθηνών έν Κων^ταντινςυ-
πόλει, θάνατον όςύν» (αΰτη ιί^χι η Ι -ΐΟη
την σειράν έν τω χειρογράφω της θΕολογυιί;
σχολής τω ύπ' αρ. ΡΚ). ΘεοψόΐΊ]ς ο *Λθηνών
είναι ό Καρνκης.
Σωφρόνιος τω ^ρώ* (^^1600) Αε^εμ*
βρίον ε' επειδή η θε^σ-χλΰνίκη ΐύν οίχεΤον
απόβαλε τζοιμέΐ'α εξελέγη ό Σωψρόηος Φ^νυ-
ποψηφίους ε^ων τόν τότε Μίγαν πρωτο^ύγ-
κελλον Μητροψάΐ'ην κχΐ τόν λογιώταταν
πρωτοσύγκ€λλον έφημέριον τη; Xρ'^σοπηγης
"Ίγνάτιον, Τούτον παραιτησά[χΐνθν διεδΐξατο
τω ,ζρι'Γ' (=1608) κατά ΣεπτΙ^αβριον ΐ
ΖοχΙι^ιάς, ό άπό Κίτρονς.
ΙΙαϊ<ίιος κατά τό Ιϋΐΐ — 1021, ΙΙιρΐ
τούτου ορα οσα εκ κώδϊκος ανήκοντος τω
ή(Λετέρφ Συλλ.όγω έδηαοΐίευθησαν εν σελ, 89
του Παραρτήματος τοΟ Κ'^ΚΒ' τόΐΑΟυ.
Τη αξιώσει τούτου κχτά το 1616 η άπέι
Νεοφύτου του β' άποσπασΟΕϊσα επαρχία Λ^σα-
αανδρξίας έπανε'ρχεται Είς τό πρώην καύίστώς
καΐ υποτάσσεται τ/) μψροηάλει θεαοαίογίχης^.
Άθανά<ίιος2, ό κατάΜάρτιον του 1634
γενό[Λενος πατριάρ/ης^ ο ΙΙατελλάριος. Τεϋτον
δε έν τω θρόνω Θεσσαλονίχ.ης ά(/.£σως τη 16
Μαρτίου διεδε'ξατο ό
Δα(ΐα(^ι:ηνός9 τέως ^^ΐ/.ονΟΓ;Λ; τη; ΐχη-
τροπόλεως θεσσαλονίκη; διχτιλών [ΓίδεόίΡ
II. II. σελ. 559).
Τούτον, καθαιρεθείτε. ■' £"1 ΚνρίλΙον τ^υ ?κ
Βερροίας, διεδε'ξατο ό Πολνανης
Καλλίνικος τη 57 Ιανουαρίου 1636-
Ά0ανά<ίιοθ9 τό 'ί^ν ποοεδρικώς. ΙΙότε
άγνοουίΛεν. Ό Σεβ. άγιο; Ά^κτ.'τίί^ς αναφέρει
τό έτος 1639. Και ο^,^Γεδεχύν {[\Λ\. .ί69)
λε'γει οτι 6 Παρϋένιος φΓ/.αδίλοω διαθέσΕ^ Ιδ<*>-
κεν αύτω την Θεσσαλονίκη ν έχον τ: ίΐί.α κ,τιΐ
την έν τη πόλει ταύτη Μονην τών Βλαταΐων,
'Λλλ' ε ν τη Νομική Συναγωγή άναγ&νώ'7ν,ο-
(Λεν τάδε :
α Επειδή ή άγιωτάτη μητρόπολις Θεσ^■x-
λονι'κης εμεινεν άιτροοτάϊη'ίος γ.τ/ο τον τρΐ^τι}
χρόνον δια τό (οντω) εν αύτη κατά προεδοιχν
άρ/ιερατεύοντα άγιώτατον άρχιιπίσκοπον κϊρ
1. Κατ* άνέκδοτον σημεΐτοσιν παρ' ημϊν.
2. Κατά την Νομικην Σνναγί^,^γην Λοΐ^Μην {ψ^\\^
123α) ό Δαμασκηνός Ιλαβΐ ίΤ£»ί>ίίρίίίώί ττ/' Κα77^ν-
δρειαν κατά τό 10Ί3.
3. "Ορα τά κατωτέρω πιρί τούτον.
ΔΙΑΦΟΡΑ ΠΕΡΙ ΘΕΣΣΑΑΟΝΙΚΗΣ ΣΗΜΕΙΩΜΑΤΑ
383
^Α^ανάαιον κχταλιπόντχ αύτην κχΐ άναχω-
ρησαντα ίΐς τα (λέργ) της άνω Μυσίας, ώς αν-
τικρύ φαίνεται))... εγένετο ό εν ίερομονάχοις
Φ#εόκλητος τω Ίουλίφ κα', 1646.
Άι^ανάσιος ο ;τατρίάρ•/ης, περί ου ό λόγος
ηΐΑΐν, τνί 30 Ιουνίου «Ιζεβληθη του θρόνου
ετει ^αχνβ'» καθ' ά έτγ,ιζειωίτάΐΛεθα άλλοτε
άναγνόντες εν βιβλίφ σ-ανιωτάτφ, ου ή έττι-
γραφγ; : ^^Αΰανασίον / ^ήτορος Ιερέως /τον Βυ-
ζαντίου ' Αντυιατελλάρος* εν ΓΙαρισίοις (1655)
εις 4°^ , περί ου εν αλλ*/; εύ/.αιρι'α.
Έτελεύτ*/:7εν ό ^ Α&ανάαιος τ7, 5 Απριλίου
1654 εν ττί ίερα 3/ον/^ της Μεταμορφώσεως
της παρά την πόλιν £ίγ1)6η κατά την εκ
Μόσχας ε{ς τα ί^ια έπιστροφην^.
Τόν θεόκλητον παραιτ'/3'7ά[;.5νον δ:$δέςατο
ό {Λεγας πρωτοσυγκελλος
*Ια>ακεΐ(ΐ κατά Ίανουάριον (κα' του
1651). ΚαΙ κατά *Ιούλιον του 1661 εύρίσκο-
[]ΐεν αυτόν. "Ο ρ α Παπαδοπούλου Κεραμέως
'ΙεροαοΙ, Βιβλ. τ. Α', σ. 460. Μετά ταύτα
ό ^Ιωακείμ έγένετο Ψόδου,
Δτονΐ/(Ιιος9 ό τέως πατριάρχης (Αετα την
άπό του οίκουρ,ενικοΰ θρόνου παραί^/^τιν κατέ-
σχε τόν θρόνον της θεσσαλονίκης (Α5/ρι του
1670 προεδρικώς, περιοδείαν δε έποιήσατο
και έν τγ) Χαλκιδικνί. Ταύτα κατά ττιν Νομι-
κήν Συναγωγην του Λοαι&έου, Πρβλ. Γεδεών
Π. ΓΙ, σ. 589. Είτα δ' εκλέγεται τη 11
Μαρτίου 1671 ό Ιερομόναχος και πνευματικός
χαί λογιώτατος
Άνα<Ιτά<Ιιος.
Μελέτιος• Τφ 1672 ευρίσκομεν αυτόν
σ'Λυπογράφοντα έν τνί € *Αποκρίσει προς ερω-
τήσεις περί των |Λυσ^/)ρίων της κατά την
Άνατολην ΌρΟοδόςου Εκκλησίας», κατακε-
χωρισίΛε'νγ} έν τνί Έκκληοιαοτικγ} ^Αληϋε((;^,
1881, σ. 88 — 91. Όρα Παπαδ, Κεραμέως
Ίεροσολ, Βίβλιο9. τ. Λ', σ. 335 — 6.
Νεόφυτος, ό τω 1680 εις Νικομήδειαν
(ατατεθείς.
Μεθόδιος, ό πάρα τω σεβαταιωτάτφ
αγίω Ά(χασείας κατά τό 1696 άναφερό(λενος
εΰρηται τω 1689 ύπογεγρα[Λ[λένος έν πράξει
Καλλινίκου Β' Κ(ονσταντινονπόλεως έπι τνί
χειροτονία του Τραπεζουντος Νεκταρίου, ης
τό πρωτότυπον εύρηται έν τοις άρχείοις της
[ΐητροπόλεως Τραπεζοΰντος. Τούτον διεδέ-
ςιτο ό
•Ιγνάτιος, δστις τω 1698 ΐδη ύπογρά-
1. "Ορα χαί Έχκληα, ΆΧη&. Ιτ. ΙΙΓ, σ. 260.
φει σιγιλλιώδες γράαα,α έπΙ τη συνενώσει της
εξαρχίας Κερασούντος ρ.ετα της Τραπε-
ζούντας ^.
^νατ/ου τούτου ^ Γξ'Ύν 1^1 ^^%^
συνετελε'σθη ή (χητρόπολις καΐ
%ΝοΐΚΛ0ΜΗγΗΑΝ
»γιωτάτου (χητροπολίτου θισσαλονίκίος κυρου
«Ιγνατίου, /έκ νήσου Λέσβου / άλλαι (χέν βου-
))λαΙ ανθρώπων / άλλα δε θεός κελεύει». ΈπΙ
της πυρκαϊας του 1 890 καΐ η επιγραφή τη (χη-
τροπόλει Φ^ναπώλετο. Εδόθη ηαίν ή επιγραφή
υπό του διδάκτορος κ. Ι, Μθνάί)ηαηη, έδη-
Ι^.οσιεύθη δ[Αως καΐ έν τη ^Αοιυγραφίφ θεσ-
σαλονίκης του Χατζηϊωάννου, σελ. 17.
Τόν ^Ιγνάτιον τούτον εύρο(Λεν συνυπογρά-
φοντα τό έπΙ Κυρίλλου του Δ' άγγελτήριον
γρά{Α{Λα της καθαιρέσεως του Φιλαδιλφείας
Μελετίου, του έν Βενετία, κατά Ίούνιον του
17122.
Είναι αρά γε έ αυτός *Ιγνάτιος, ό κατά τό
1723 υπογράφων έν Όμολογίί^, της του Χρί-
στου Αποστολικής Καθολικής καΐ Άνατολι-
κ>ίς Εκκλησίας, ήτις εύρηται έν χδίρογράφφ
του Μετοχίου υπ* αριθ. 222, έπΙ ΊερεμΙον
τον Γ' γεγονυΐα ; Δέν έςητάσα(χεν.
Ίωακε{(ΐ• Κατά τό 1740 — 41 υπο-
γράφει έν έγγράφοις της θεσσαλονίκης. *Όρα
πανό (χο ιό τύπον έν πίνακι Α υπ* αριθ. 1 .
Γαβριήλ (1750— 1758), υπογραφή
αύτου, αυτόθι υπ* αριθ. 2.
θεοδό<Ιιος ό Μαριδάκης, Κρης, '/β-
ριασου επίσκοπος, είτα τω 1767 θεσσαλονί^
κης θεοφιλώς αύτην ποΐ[Λάνας καΐ άπό του
1769 πατριάρχης ο(κου[Λΐνικός. Τούτου είδο-
(χεν έν Καισαρεία διατρίβοντες έν [Λε^χβράνη
σιγίλλιον περί της έν Ζινδζιδερέ (χονής του
Τιμίου Προδρόμου κατά τό 1771 έκδιδομέ-
νον, δπερ καΐ άντεγράψα[Αεν β.
Δαιια<Ικην6ς Β% ό ές* Αργυροκάστρου,
(λαθητεύσας έν Ίωαννίνοις, είτα δέ έν τ^
1. Τό σιγίλλιον, σωζ(ί[Α(νον έν τοις άρχβίοις τί); μη•
τροπολβως Τρατςιζουντος, έΒη(Λοσιιύθη ί[δη, άνιυ δμως
τών υπογραφών. "Ορα 77. Τριανταφυλλίδον Φυγά$ις,
σ. 137 χαΊ έξης.
2. ΒελΧονδον Χρνσόβ. χαι γρά[Χ{ΐ.ατα τών οίχου(χ(-
νιχών πατριαρ/ών, έν ΒινΕτίι;, σ. 66 — 78.
3. Γεδεών Π. Π., α. 661 δια πλιίους πληροφορίας*
δρα Οπογραφήν τοϋ» Θεοδοσίου έν πίναχι Οπ'άριθ. 3.
384
ο ΕΝ ΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΟνΠΟΑΕί ΕΛΛΗΝΙΚΟΣ ΦΙΛΟΛΟΓΙΚΟΙ ΣΤΛΛ0Γ0Σ3
Μ^ωνίίίΛ. Μέγας ΐΓρωτοσύγΛίλλο; τό πρώτον,
ιΓτα Μελενίκον, κ*1 ιΐτχ τφ 1769 θεαοαλο-
νίκης. ΙΙβρΙ τούτου δρχ τχ αίτχ την ^Αλωσίν
του ΎχρηΧάντου, χχΐ τχς €<Λχς πόοι Κούρου^
ταεαμε ΕΙδήοεις, σ. 70, κχΐ Γεδεών *Α&ω
σ. 226. Μέχρι 1780, δτβ κατχ Ίούλιον^
"Ίάι:αι6ας ό <1πό 'Ιερισαοϋ και '^/Ζον Ό-
ρους) ^ύ η Ικλογη έγένετο ίν τω έκκλησιοίο)
του άγίον * Ιωάννου, του κχτχ τό Σεράφ
Βονρνού της Ξηροκρήνης.
αΆναλώ(χχσι κχι φροντίδι του εύγβνους
καΐ φιλοκάλου ανδρός κχΐ τα (Λχλιττχ φίλο-
χχτριδος κυρίου 'Ιωάννου Γούτα Καυταντζό-
γλου του θεοααίονικέω;, άρχιβρατδύοντος του
πανχγιωτάτου ή(Λών δότπότου κυρίου κυρίου
Ιακώβου Κων^ταντινουπολίτου, του άπό *Ι6-
ρισσου καΐ *Αγίου Όρους», εξεδόθη έν ΒιέννΥ)
κατά τό1784 (;) ιίς 4ον. €Ό ΠαΙαμας έχεΤνος,
^το4 βίοςάξ^ο&αύμαστος του, . ,ΓρηγορΙου άρχιεπ.
θ. . του θαυματουργού, τούπίκλην Παλαμά^ ^.
Γε^ά<Ιιμος• — Του *Ιακώβου έν Θ*ΐ7χ-
λονίκη θχνόντος τό 1788, έγένετο ό ιίς τό
σχολιίον τη; Κύπρου ποτ^ διοχτκαλος χρη-
(Λχτι'τχς, ό κχΐ εύιργέτη; της ίερα; έκκλητίας
του αγίου Δημψρίου Κουρούτσι<Τ(Λε. Όρχ τχ
{II τα την "Αλωαιν του ΎχρηΙάντου σ. 686
καΐ τας πβρί Κουρούταεαμε ΕΙδήσεις. Πανο-
(Λοιοτυπον της υπογραφής αύτου έν πίνακι
ύπ' αριθ. 7.
Έν χιιρογράφφ χαρτφφ κώδικι γεγραρι-
[Λίνφ περί τό τέλος της ΙΕ' η τας αρχάς της
1ζ"' έκχτονταετηρίδος υπό τόν τίτλον Νόμι-
μον, άποκ€ι[^ι^νφ δί έν τη ΙερΧ ταύτη Σταυ-
ροπηγιαχγΐ Μονή τών Βλαταίων άναγινώ-
σκιται ευθύς έν άρχνί
α^αωιβπ* Φεβρουαρίου β'
«ηλθεν ό άγιος θεσσαλονίκης
«κυρ * Ιωσήφ
€0 γράψας συνγκελίος ^Αν&ιμοςι^.
1. Κατά τόν Ίούνιον του 1776 υπογράφει συν δλλοις
^αι Ιγγραφον πιρί τοδ Άγιου "Ορους* δρα σ. 241 τοί3
ιΗααρΙαΓίίαιιάβ» ί. ά. Ο. άβΓ ΑΐΗοβ-ΚΙΟδΙβΓ υπό
ΡΗ. Μβΐββτ, έν Λ«ψί?, 1894.
2. Έχ βίβλου σπανίας, 9)ν (χόλις (?$ο(χ(ν παρά βι-
βλιοπώλτ) θκσσαλονίχης έπί τινας (χόνον σηγιχάς, χαθοτι
δεν Ιπριπιν Γσως να χατ^χω|Λ<ν ση(ΐ.£ΐ(ύσ«ις τινάς Ιξ αύ>
τής. Ή χρονολογία της έχδοσκως δι^φυγιν ή μας 1784 ή
1794; Πανομοκίτυπον υπογραφήν το\ί* Ιακώβου δρα έν
πίναχι, υπ* αριθ. 4.
3. Πανομοκίτυπον τής υπογραφής τούτου δρα Ιν ταις
&φ'ήριΟν δημοσιιυθιίσαις ΕΙδήοεαι ηερί Κονροντσβσμε
1888, χαΐ κατωτέρω έν τώ πίναχι Οπ'άριθ. 5.
Ή Α. Σ. ό άγιος Άαχσείας τίθησιν αυτόν
άπό του 1815 — 1821 άρχιερχτεύσαντχ έν
θεσσαλονίκη.
Μακάριος 1822 — 1824, δτε σηριειου-
ται έν τω κώΒικι η υπογραφή αύτου, η; τό
πχνθ{Λθΐότυπον ύπ' αριθ. 6 ευρηται έν τω
πινάκι.
^
ΕΠΙΣΗΜΕΙΩΣΙΣ
Έχοντες υπ* δψιν και τους υπό του Σε-
βασ(Λΐωτάτου άγιου Άμασείας κ. *Αν^βΜσΌ
επισκοπικούς καταλόγους τών υπό τόν θρόνον
θεσσαλονίκης επισκοπών ιδίως τού; καταλό-
γους τών Πολυανής και Βαρδαρεωτών, τών
Πέτρας, τών ΆρδαμερΙου κχΐ τών 'Ιερισσοϋ καΐ
αγίου ^Ορους, ά; ό φιλόμουσος ιεράρχης τυ-
ποις έζε'δοτο έν τφ της 4 Μαίου 1892 φύλλφ
του Νεολόγου, προστιθίμεθα ενταύθα καΐ τάίε
τα ονόματα προς συμπλήρωσιν τών εκείνη
σεσ/ιμειωμίνων. Έν τη έπισημειώσει ταύτη
ούδεμίαν ηθελησχμεν ν χ έπισκοπήσωμεν πη-
γήν, άλλ' απλώς περιωρίσθημεν εις 5, τι έκ
γραπτών ανεκδότων σημειωμάτων κατέχομεν
κχΐ δη έκ θεσσαλονίκης μόνον προερχομένων.
Τας σημειώσεις ταύτας κατίχομεν έκ χει-
ρογράφου τεύχους, δπερ κατά την εις την
Μονην έπίσκεψιν ημών έκ τύχης είδομεν έν
θήκη τινί καΐ συνεβουλεύθημεν. Τό χειρόγραφον
τούτο οχήματος μικρού ΙπΙ κοινού οτυποχάρτσυ
κατά λήγουσαν την ηαρελ&οϋσαν εκατονταετή-
ρΐδα γεγραμμένον, άκέφαλον καΐ άτεϋς ίέν
εινχι κχτειλεγμίνον έν τοις χειρογράφοις της
Βιβλιοθήκης της Μονής, ων κατάλογον συ-
ναπήρτισεν ό έλλογιμώτατος γυμνασιάρχης
κ. Πέτρος Παηαγεωργίου, Τό χειρόγραφον
τούτο κατά τετράδια συνερραμμένον καΐ μή
ήριθμημίνον, περιείχεν αντίγραφα επιστολών
διάφορα προς διαφόρους £νδρας ιερωμένους τε
κχΐ μή, ποιμαντικας εγκυκλίους περί οιαφόρων
υποθέσεων κοινών τε καΐ ιδιωτικών έν γλώσση
τής εποχής άπλη καΐ σαφεΐ, ανήκε δέ πάντως
τω τής Καμπανίας έπισκόπφ, διότι αύτου τό
δνομα διεκρίναμεν έν τη ανελίξει του χειρογρά-
φου, έκ τών του ονόματος συντομογραφιών (π.
χ. Καμ.θε., Καμπ. θ.). Περί του χειρογράφου
καΐ τοΙ3 Καμπανίας Θεοφίλου τα δέοντα ειπο-
μεν ηδη έν τη Εκκλησιαστική ^ΑληθεΙί^ του
έτους τούτου^ συνεκδόντες καΐ διατριβην έζ
αύτου είλημμένην περί τού ^εΐ χρεία του ζέον-
τας καΧ έν τη Προηγιασμένη Αειτουργί(^>,
1. ΈκκΙ'Αλη&.αρ. 10 χαι 11.
ΔΙΑΦΟΡΑ ΠΕΡΙ ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗΣ ΣΗΜΕΙΩΜΑΤΑ
385
ΠολνανίΙς και Βα^δα^ιωτ<λ^ν^
^Ιάκωβος ηρώην Πολνανης γίνεται
Σηλυβρίας έ-Ι Τΐ[Λθθ6θυ
κατά Νοέρ,βρ. του 1618.
Ιερόθεος Ικ ποδαλγι'ας αποθανών
τω 1792.
Θεοδόσιος κχτ * Λυγουστ . του 1793.
Πέτρας*
Άϋανάοως (χεταξυ 1785—1790.
^Ιζ^χόόοϋ καΐ Άγίον 'Όρονς
Γεράσιμος, ον διεδβζατο ό
Ιγνάτιος κχτα τόν Φεβρ. του 1790 φέρε-
ται.— « Προσεκάλεσαν τόν Γέροντα ό Πάνα-
γιώτατος (δηλ. ό θεσσαλονίκης) να άτίίλΟτι ε(ς
θεσσαλονίκην δια να χειροτονήσουν τόν κΟρ
*Ιγνάτιον άρ/[ιερία] έπισκοπον Ιερισσού '
παρ/ιτηθη ό πρώην κυρ Γεράσιμος λαβών.,
πουγκεία λόγω παραιτήσεως• ή χειροτονία
γεν-ήσεται κατά την του αγίου ΙΙαλα[χα [έορ-
τήν ;]... ό Γέρων δμως δέν πηγαίνει».
Ενταύθα παρατιθέ{Λεθα και έπιστολήν του
γρα(Λ[Λατέως του Κα{Λπανίας Θεοφίλου, Γεωρ-
γίου όνό(Λατι, προς τόν *1γνάτιον. Αύτη άχρο-
νολόγητος ούσα έχει ώδε :
Ττξψ υμη^ραν αεβαοτήν μοι πανιερότητα τουιεινώς
προσπυτώ, νοερώς χαταοπαζόμενος την ίεράν της
διξιάν,
<Κα(κβν τό βοϋλοίμιην, καΐκεν πολύ κέρδιον ήεν,
το ΰαιαξ ίϊοτε νά. άκούοω τόν- πολυπόθητόν μοι ώς
άΛβί.φόν κυρ Ιγνάτιο ν νά ύψωθή εΙς τό ακρότατο ν
ύιτερποθούμενον τοδτο οημείον καΐ δή, ώ της αγα-
θής τ-ύχης, τόν ακούω ύψωθέντα πλέον εΙς τόν
άρχιερατικόν θρόνον, καΐ βλέπω έκπε πληρωμένη ν
μοο τήν εύχήν ουγχαίρω τοίνυν αύτί5 ή μά>Λον
εϋτεΐν τοις . . .μαβί* ταδτα γάρ αυτής, ή αυτή τούτων
έχρηξ^εν ήδη ύψώθη τό φως έπΙ τήν λυχνίαν, καΐ ό
λαμιτρός έωβφόρος μου έ6η τόν μεσημβρινών, δια νά
έι>απ^>αί><ϊη τάς ακτίνας τής αρετής του εΙς τόν ύπ' αυ-
τόν ορίζοντα* δέν θέλω διά τούτων νά τήν κόλα•
κε6<3α3, ιίοάν όπου εΙς έμέ ούχΙ ό νυν Ιερισσού,
άλλοι ό πρό πολλών ήδη χρόνων '^'νωριοθείς κύρ
Ιγνάτιος ώς αδελφός έλογίζετο* τήν δ* αδελφότητα
ταύτην καΐ βίου κοινωνίαν καΐ ψυχής διάθεοις
εΙς τά,ς καρδίας έκατέρων ημών ένεποίησαν βν με
1. *Ακό του 1895 συνιχωνβύθη τίί επισχοπί} Κίτρους
γτη>{ΐ.4νου το•3 Πέτρας θεοκλήτου, του ατζο Πολνανης.
2. Όρα χαι τα Ρΐβζ. ΖβϋανΗκ. τ. δ', σίλ. 304 Οπό 77.
ΠοΛαγίίοργίον, Ινθχ άναφέρκται χαι 'Ιωαννίκιος (Κον-
τΟΛ€τρος) χαι θεοδόοίος (αρ. 1817), ό αυτός ό υφ* ημών
άναφιρ<$μΐνος.
•Ελλ. Φιλ. Σύλλογος.
ύπερλυπεί δη τού ασπασμού τής αγίας της δεξιάς
τό γε νύν άπαξιωθήσομαι* είδότι δμως φέρειν τά διά
τήν έναντίαν μου τύχην άνηπίπτοντα, αρκέσει μοι
έπΙ πολύ άντΙ τής Ιεράς δεξιάς ό ύπ' έκεί\Ί:)ς χαρα-
κτηρισθείς '*Ιερισσού Ίγνάηος, τό προσφιλέστατόν
μοι φημί καΐ πολυσέβαστον ύπογραφησόμενον
δνομά της. Λεσπότη μου ΙΙανιερώτατε (ή εΙλικρίνεια
δέν άφησε τήν περί αυτήν προτέραν μου διάθεσιν
νά μεταδληθή) είδώς δη καΐ πρότερόν με ήγάπα ώς
άδελφόν καΐ εΙς τούπιόν αγαπήσει με ώς τέκνον
της προσ'ρΟνές, δέν τολμώ νά τήν παρακαλέσω διά
νά με άγαπ<^• λοιπόν δεόμενος του άγιου θεού
νά τήν διαφυ/.άττη έπΙ τού άγιωίάτου θρόνου της έν
εΙρήνη καΐ αναπαύσει μέχρι βαθύτατου γήρατος,
έπεύχομαι αυτή ταχείαν τήν κυβέρνησιν, καΐ τού
χρέους* σεισάχθειαν, Έξαιτούμαι δΐ^ καΐ τάς θεοπει-
θεΐς της εύχάς, αΐτινες είησάν μοι έν βΐψ παντί άρ-
ρωγαί (ούτίρ).
Τής υμετέρας σεδαστής μοι Πανιερότητος τέκνον
πειθήνιον, καΐ τοιπεινότατος δούλος
Τεώργιος.
Έχ τίνος δε ετέρας επιστολής του αύτοΰ
Γεωργίου είς Κωνσταντινούττολιν 7τε(Λπθ[Λένης
ττρός τίνα εύγενέστατον (τίνα:) σγ;(Λειοΰνται
τάδε αίσως ε[Λαθε παρ' άλλων φίλων 6τι ό
άρχίδιάκονος κυρ Ιγνάτιος έψηφίσθη δια *Ιε-
ρισσου παραιτηθέντος του παλαιού* κατά την
έορτην του αγίου ΙΙαλα[Λα χειροτονηθησεται'
τό χρε'ος φθάνει κοντά είς τά 32* ό θεός νά
τόν κυβέρνηση)).
^Αρδαμερίου^ γίνεται νυν τ6 πρώτον γνω-
στός εκ του άνωθεν γρά[/.-
(Λατος του ^Ιωάοαφ ο
Ματ&άιος κατά τό 15(59.
Ε'
Α' ΕΚΚΑΗΣ1Α ΠΑΝΑΓΙΑΣ ΟΛΗΓΗΤΡΙΑΣ
"Η ΛΑΓΟΓΔΙΑΝΗΣ
Μεταζύ των (Λετοχίων τής Μονής των
Βλαταίων, ώς έν τοις σιγιλλίοις τακτικώς φέ-
ρεται, κατηριθμείτο η εκκλησία αύτη, η (λέχρι
τής σηαερον τνί Μονίξ ύποκεΐ{Λένη, επΙ τη
{Ανη}Λη όέ ττ^ς Ζωοδόχου Πηγής σε[Λνυνθ(Λένη.
Τίς δ[Λως η του ονόΐΛατος Λαγουδίαν}] η Λαγό-
διανη ιστορία άγνωστον.Κατά παράδοσιν κυ-
νηγώ τινι διώκοντι λαγωούς δύο υπεδείχθη ή
1. Τό -/ιφογρ. 1/£ΐ βάρους εσβίταένον και ίΐτα βν
συνί'/εία την λ. χρέους.
2. Και ετιρος ήμιν γνωστός ό Ζωσιμάς χατά τό
1611. Έλλ. Φιλ. Συλλ. παράρτ. τ. Κ'— ΚΒ', σ. 90.
Τόμος ΚΖ' 49
386
ο ΕΝ ΚΩΝΣΤΛΝΤΙΝΟνΠΟΛΕΙ ΕΛΛΗΝΙΚΟΣ ΦΙΛ0Λ0ΓΙΚ02 ΣΓΛΛΟΓυΣ
'ϊ^γή» δξ ης άνχβλύζει ηγιασίΛένον ύδωρ, είσδυ-
σ XV των τών λχγωών βίς την όπήν, έζ ου ώδη-
γηθη εί; την άνεύρεσιν και άνακ,χλυψιν της
ιίχόνος^. Πράγρ,χτι υπάρχει πηγή έν ττί δε;ι5:
του αγίου βήικ,χτος πτε'ρυγι ενώπιον δε εικόνος
άρχχίας της Παναγίας κείται τε;Λχχιον κίονος,
κιονόκρανον, ου αϊ τέσσαρες γωνιαι φέρουσιν
ώς κοσ(;.ή{Λχτα προεξέχουσας κεφάλας άμνών^.
Άλλα τό δνοαχ ουδέν κοινόν φαίνεται έχον
προς την τών λαγωών παοάί^οσιν^ άλλα
προηλθεν έκ του επιθέτου του κτίστορος Λα-
γονδίάτη^ η Λαγουδίάτον^,
Ση{;.ερον ^μως ό λόγιος κόσμος καΐ ή κοι-
νολαίτις παράδοσις θε'λει τ6 δνομα κατά συγ-
κοπην γενόρ.ινον ίκ του Λαο[υ (ί]δηγψρια,
προσαρ|ΛΟσασα αυτό ε[ς την έκκλησίαν έκ της
φημ-ης της θεο[Λητορος, ήτις έν Κωνσταντι•
νουπόλει έφέρετο^ ώς πολιούχος.
Β' ΕΚΚΛΗΣΙΑ ΑΓΙΟΤ ΝΙΚΟΑΑΟΤ ΟΡΦΑΝΟΤ
Τό IV τοις σιγιλλιΌις άναφερό[χενον ρ.ετόχιον
άγιου Νικολάου *Ορφανοΰ και ση(Λερον δια-
τηρεί την έκκλησίαν αύτοΰ, άρχαίον βυζαν-
τινόν κτίριον. ΙΙράγρ,ατι ή εκκλησία είναι
ορφανή, διότι ένορίαν δεν έχει, έν δε ττ^ περιοχή
του ναού τρείς {χόνον κατώκουν πίρυσιν οίκο-
γένειαι*. Τετία,ηται έπ' όνόρ.χτι του αγίου
Νικοίάου τον πραότατου τών ορφανών, η το δέ
πάλαι [Λονή,ης ό Τα^βΐ δεν έποιήσατο (χν-ίαν,
καίτοι αναφέρει ορφανούς πχϊδας, και (Λονα-
χούς (χονης τίνος ^ (χυροβλήτου.
"Όλος ό κυρίως να4ς έχει παλαιάς τοιχο-
γραφίας ρ-έχρι του στεγάσ{Λατος, δπερ, ζύλινον
δν, άντικxτέσ^/)σε πάντως άρχαίον τρουλλον.
Τα σωζόμενα νυν παλαιά μέρη είναι τό κέντρον
και οΐ εκατέρωθεν δύο κίονες, τό δέ άριστερόν
κλίτος τετιμημένον έπ' ονόματος της αγίας
Βαρβάρας καΐ τό δεςιόν, δπου και ή γυναικω-
νίτις, τω άγίφ Παντελεήμονα, είναι νεόδμητα.
Έν τνί δεζι5^ της αγίας Τραπέζης πτέρυγι
υπό τάς αγιογραφίας, έν αίς δείκνυνται αί
1. Πρβλ. Χ, Ιωάννου 'Λ^τυγραφίας σ. 9^.
2. Ό χίων ί/ιι πίριφίριιαν 0,92, υψος δ^ σωζο^Λβ-
νον 0,35 έχμ.
3. Έν σιγιλλίο) του 1580.
4. Έν σιγιλλίψ του 1630, 1698.
5. Τα(6ΐ άβ ΤΗβ83αΙοηί€ίΐ σ. 139 κ. έ. Σ/ίί^ερον ή
Ιχχληιία παρ* Όβωμανοίς ΥΛΧιΙχΛίΤαοναοαν μοναοτηρΐ,
6. Παρ* οθωμανοίς Φίχκιρ αϊ Νικόλα,
7. "Ορβ ?:ίριγραφ))ν χαι τα περί της ιστορίας του
ονό[ΐ.ατος Ιν Χ" Ιωάννου *Αστυγραφία, σ. 62 χ. «.
σΛηναι του μαρτυρίου του Κυρίου ημών^ έπΙ
τ^ς αύτης σειράς εύρηνται έζωγραφημένοι
Γρηγόριος ό ΝΥΟΙΟ ζΗ€ 4^Μ€
Ιρηγόριος ό Άκραγητί- κΐΓ^
ϊ'ων (ούτω) "^
Γρηγόρως ο Διάλογος,
Έν τφ έδάφει του έσωνάρθηκος εύρηνται
έπΙ μχρμαρίνου πλακός γράμ,ματά τε καΐ
κοσμήματα έφΟχρμένα καΐ έξίτηλα, άτινα,
επειδή ετπίύδομεν ν' άπέλΟωμεν έκ της κλει-
νής πόλεως, δεν είχομεν τόν άπαιτούμινον
κχιρόν να έςετάσωμ,εν*
Όπισθεν του ιερού έν τψ αύλογύρφ υπάρχει
άρχαίον φρέαρ και κάτω ύπόγειον κοιμητη-
ριον πλήρες όστέων. "Έμπροσθεν δέ κατά την
εΐ'σοδον του εξωτερικού μεγάλου περιβόλου δύο
κίονες βυζαντιακοΰ ρυθμού ΐστανται, έφ'ών έν
τω κιονοκράνφ έγγεγλυμμένος σταυρός.
Γ' ΕΚΚΑΗΣΙΑ ΤΗΣ ΠΑΝΑΓΟΓΑΑΣ
Αρχαιότερος κώδιζ, διασφζόμ,ενος έν τγ) ΙερδΙ
ταύτη εκκλησία, ανέρχεται ιΐς τό 1789 έτος.
«Τω 1789 Μαΐου 2 συνήχθησαν δλοι οι
μαχαλιώτες έν τνί οίκία του κυρ Δούκα Κα-
στρισίον κχΐ Ιϋεωρήααμεν τόν λογαριαομόν
όπου επίτροποι της εκκλησίας μας Παναγου-
δας μας ίηαρέδοααν δ τε κυρ ^Ιωάννης ΠόΧκος
καΐ κυρ Μόσχος Γεωργίου*.
«Τψ 1815 Ιουνίου κδ' μετά τήν άποβίω-
σιν του μακαρίτου Γεωργίου Πάϊκου, δστις
παρέλαβε τήν έπιτροπήν της εκκλησίας άπό
του (^ωβ' *Ιουλίου λ' μ-έχρι του (^ωιε' Ιουνίου
κδ' έζητήθη ν χ θεωρηθτί ό λογαριασμός ....
έμπροσθεν της ημών μ,ετριότη-^ος »
κάτωθι δε φέρεται ιδία χβιρί :
-}- Ό Θεασαλονίκης *Ιωάσαφ υποβεβαιοϊ^
καΐ μεταξύ τών μετά τόν μητροπολίτην υπο-
γραφόντων πρώτος ύπογέγραπται ό *Ια}άννης
Γούτας Καυταντζόγλους,
Έν σελ. 30η του περί ου ό λόγος κώδιχος,
του ανήκοντος ε(ς τήν Ιεράν ταύτην έκκλησίαν
τήν έπΙ τη μνήμη της Γεννήσεακ της θεοτό-
1- Αί σχηναί του μαρτυρίου δλαι |ΐιτά τΛν χαταλ-
λ7[λων ρητών Ι κ του Εύανγιλίου.
2. Σ. Σ. Έ. Τά γράμματα ταύτα χαι τα χο7μι{ματα
Ιξβτάζιι ό κ. ΠαηαγεωργΙου Ιν Βχβζαηί: ΖβϋΒνΗίή/'ί,
1898, σελ. 427.
3. "Ορα άνωτέρο> χαι έν τ^ σειρά τΛν μητροπολιτών
χαι τό πανομοιοτυπον έν τώ πίναχι.
ΑΙΛΦΟΡΑ ΠΕΡΙ «ΕΣΣΛΛΟΝΙΚΙΙΣ ΣΗΜΕΙΩΜΑΤΑ
387
Ηον σ6|χνννθ(Λέντ<ν^, γνωσττ.ν δδ κοινότερονύπό
τό δνορ,α Παναγονδα, φέρονται ίπΐ λέζει τάδε:
αΚίς την α του (ΛΤϊνός Μαρτίου του χιλιο-
στού οκταχοσιοστου δ6κάτου έβδέριου έτους
ημέραν τετάρτην καΐ ώραν περί τ6ν δρθρον
(Γ^Ί^^•η η πυρκαϊά της εκκλησίας της Ύπερα-
γιας η[Λών Θεοτόκου έορταζθ(Λε'νης εΙς τα
γενε'θλια αυτής της επονθ(χαζθ[χένης ΙΙανα-
γονδας, ήτις πυρκαϊά ηρζατο άπό τό εν αύττ,
ττ, εκκλησία Κιβούκλιον. Και εν όλίγφ Βια-
στή ρ5.ατι εκάη [ΛΟνη ή εκκλησία ολόκληρος
ρ-έχρις και αυτών των θε(χελίων αύτης. Συν-
ικάτίσαν και τα έν αύτη ευρεθέντα ττάντα τα
IV τψ ίερψ βήματι άγια σκεύη, τα (ερα
ένδύριατα και τό πολυέζοδον άργυρουν Εύαγ-
γέλιον, τα δύο έζαπτέρυγα και δύο σταυροί
καΐ ολίγαι κανδήλαι άσηριένιαι, και ττάντα τα
έκτος του βη{Αατος, ήγουν πασαι α! άγιαι
εικόνες και εκκλησιαστικά βιβλία, (χανουήλια
καΐ πολυέλαιοι, ηλευθερώθησαν δέ ρ,όνον δσα
ευρέθησαν εκτός της εκκλησίας», των οποίων
ϊπεται ό κατάλογος έν τψ κώδικι.
Ή ιερά αύτη εκκλησία, παρά τό αυτόθι
νεόορ,ητον έλληνικόν γυ(Λνάσιον υπάρχουσα,
άνηγέρθη τό επιόν έτος, ήτοι τω 1818, ώς έν
τψ χώδικι παρετηρησαμεν. Κατά τό έτος
τούτο έπεσκευάσθησαν ητε εκκλησία του άγίον
'Α'&ανασίον, η του Μαλάκη^, η του αγίου
Κωναταντίνον ή έν τψ Ίπποδρομίφ, ή της
Μεγάλης Παναγίας της Κοιμήσεως και ή της
Παναγίας Δέξίας,
Κατά τόν κώδικα ήσαν διδάσκαλοι έν
θεσσαλονίκτ) είς τό κοιν6ν οχολείον κατά τό
1820 ό ηαηά Κνρος καΐ ό Αναστάσιος,
4' ΕΚΚΛΗΣΙΑ ΠΑΝΑΠΑΣ ΛΕΞΙΑΣ
Έν τη ίερ2 Έκκληιία της Παναγίας Δέ-
ξχας τη παρά την πύλην της Καλαμαριάς
κιιμένη έν τψ άριστερψ κλίτει άπηντησα(Λεν
εΙκόνα του άγίον Άϋανασίον πάλαιαν φέρου-
σαν χρονολογίαν και ύπογραφην έλουσαν ώδε :
1523
Σεπτεμβρίου 10
χεΙρ Ιωνά
μονάχου.
1. *Η μεγάλη Παναγιά, η έν τω Ίπποδρο[ΐίω τβτί-
(ΐηται έπΙ τί| Κοιμήοεί της θίθ|ΐτ[τορο;.
?. Πίρι τούτου χαί ιών Ιν βυτω άξιοσημ6ΐώτων άλ-
λοτι. Έν τώ νβώ τούτω φυλάιτιται χ«1 ίιρόν ποττ[ριον
έξ αργύρου 190 δραμιών, ώς σημιιοΰται Ιιζ' αύτου.
Άνηκί τ^ί Ιιρα Μονί| της αγίας Αναστασίας χαι έγέ-
νιτο ταύττϊ αφιέρωμα τοϋ» 1692 Σίπτιμβρ. 6.
και ίτίραν ό(Λθίας εργασίας του άγίον Δημψ
τρίον κρατούντος την ράβδον αύτου.
Έν τη αντ^ Εκκλησία ειδοριεν και αντί-
μήνσιον, έφ' ου φέρονται: «/ίι' ίπιταγης και
συνδρομής τον πανιερολογιωτάτον άγίον Σκν
ϋονηόλεως / κυρίου κυρίου ^Αρσενίου τον καΐ
^Εηιτρότιον του Μακαριωτάτου / τετντιωται Ιν
τγΐ άγί(ΐ. τιόλει | λΤΓμ ΡΨ^β' Α**/** *Α7ΐριλίφ>.
Έν τη αυτή Έκκλησίί}: εύρηται καΐ Ιερόν
Εύαγγέλιον(εκδ.1768), έπΙ του επάργυρου κα-
λύρ.(Λατος του οποίου φέρονται εγγεγλυ(Λ(χένα :
Εϋβαγγέλιον του άγίον
Έηατίον^ άτιό θεσσαλονίκη] 1776
εϋφορος οηνδρομψίς Θεολόγις;
Ι' ΣΕΑΒΜ ΠΑΣΣΑ '^Η ΣΑΑΤΑΙ ΑΖΑΜΙ.
Τό τρουλλωτόν τούτο δζα(χίον ρ,ετά μιναρέ
καΐ τετραπλεύρου υψηλού πύργου έν είδει κω-
δωνοστασίου έκτίσθη κατά την έπιγραφην τψ
1231 της Εγείρας. Τψ 1257 άπέθανεν ό
Σελημ πασσάς, ό κτίστωρ αύτου τε καΐ του
απέναντι σχολείου σελημιέ, του νυν έςωραϊσθέν-
τος. Τό δζα[Λίον τούτο παρά τό διοικητηριον
κείρ.ενον καΐ τούτφ συνορευον έχει έν τψ περι-
βόλψ αύτου δω(Λάτια δι* ίεροσπουδαστάς,
ωραίους τύ(Λβους έν ΐδίψ διά κιγκλίδων κεχω-
ρισ(Λένψ (Λέρει του κτίστορος και της ο(κογε-
νείας αυτού, καΐ ε ζ (χεγαλοπρεπείς πλατάνους.
Τό δζα(Λίον ονθ(Λάζεται καΐ Σαατλί, ώς έκ
του μεγάλου ωρολογίου του έν τψ πύργψ.
ΈπΙ του πύργου έν τψ τείχει αυτού προσ-
ηκόντως έντετειχισμ,ένοι είναι πλίνθοι, δι* ών
δείκνυται τουρκιστί η χρονολογία 1210 πάν-
τως τ'?;ς οΙκοδομης αύτου, κατά τό σύστημα
καΐ άλλων οίκοδομών αρχαιοτέρων καΐ δη
βυζαντιακης περιόδου.
ΤΟΠΟΓΡΑΦΙΚΑ
Έκ χειρογράφου ανήκοντος εΙς τΐΊ Καμπα-
νίας Θεόφιλον, περί του οποίου δρα τάνωτέρω
και του δικηγόρου κ. Ε. Ταπεινού τό Πρόχειρον
Νομικόν, συνεπή ζαμεν κατάλογον κατ' δνομα
χωρίων, άτινα ύπερμεσούντος του παρελθόντος
αίώνος έν τη πνευματική δικαιοδοσία του
Καμπανίας — Θεσσαλονίκης. Τόν κατάλογον
τούτον άκοσμον και άμορφον παραδίδομεν
1. *ΙΙ ίίρα Έκχλησία της Παναγίας άεξιάς λέγιται
επίσης χαι του άγίον ΊπατιΌν.
388
ο ΕΝ ΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΟνΠΟΛΕΙ ΕΛΛΗΝΙΚΟΣ ΦΙΛΟΛΟΓΙΚΟ^: ϊ:ΤΛΛΟΓΟϊ:
ενταύθα, άφιέντες άλλοις να έζελέγζωσιν έαν
τα εν αύτω (Λνη|Λθν6υό|Λενα /ωρι'α και αί
κω(Λοπόλεις άκ(Λάζουσι και νυν -η τεθνασι ταίς
καιρικαΐς ^τεριστάσεσιν ύποκύψασαι.
^ Αλάμπονρα
*Αραπλη
Βαλμάδες
Γηδας
Γιοννδζήδες
Γκριτζάλοβον
Αιαβατόν
^Επισκοπή
ΚαΧλη
Καψοχώρι και Καν-
σοχώρι
Κολακία και Κολοια-
κοίά εύρον εν άρ-
χαιοτε'ροιςκαι σή-
μερον.
Κλειδί
Κουλούρα
Λιανοβέργι
Λοντρόν
Νεοχώρι
Νηαί(ον)
Νίοέλι
Παλαιόχωρα
Πλατύς (εΙς Πλατνν)
Ποζαρίτας
Ούτω π. χ. βλε'πο[Λ£ν οτι γράιρίται : αίε
οι ψάλλοντες εις ΝηοΙον, Ύέοοαν, Τρίχοβ\
Έτιιοκοπήν, Σταυρόν, Σαυλίδζι^ Λοντ\
Ποζαρίτας, Ύαυοομανίκι, Κουλούραν,
τον καϊ τα πέριξ τζεΛ.ηιΧίχια^ (έν ίϊδε*. ίγ;
κλι'ου, ως σηρ,ερον . , .)
'Ρανοομανν}Ηΐ
Ύέύί¥α
Σανλίδζη
Σταυρός
Σχοινας
Τρίχοβίατα
Φονρνοί /ιε^'άλοί.
Ο.ΔΗΓΙΑΙ
*ΙΙ ύ::* αριθ. 1 εν τψ λιθογραφικω πινάκι πατριαρχική υπογραφή, πιρί ης δρα σιλ- 3
είναι ή του Ίωαννικίον κατά τό 1648•
Ή ύπ' αριθ. 2 είναι ή του 'Ιερε^ιίον Β', του Τρανοί^ κατά τό 1580.
*ΙΙ ύπ' αριθ. 3 είναι ή του Καλλίνίκον κατά τό 1698. Τυ) υπογραφή ταύτη του ι4
τριάρ/ου συνδεδε[;.ένη κάτωθι εν τη δευτε'ρα σειρά τυγ/άνει η του Χαλκηδόνος Γαβριήλ, ί
ΊΙ ύπ' αριθ. 4 είναι ή του Γαβρ^^^λ Γ' κατά τό 1703. Του Γαβριήλ Δ', ό(Λθΐό-[
ύπογραφγ;ν έδγ)[Αοσιεύσαρ.εν εν ταίς περί Κουρούτσεσμε 'Ιστορικαΐς ΕΙδήοεσι ('Αθήνησι 18ΐ
Ι
Ξ. Α. ΣίΔΕΡΙΔΗΣ Ι «[Ά7Γ]ολλοφάνης... [έα]υτο[υ]καΙηγυ[νγ)]»
390
ο ΕΝ ΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝϋΤΠΟΛΕΙ ΕΛΛΗΝΙΚΟΣ ΦΙΛΟΛΟΠΚΟΣ ΣΓΛΛΟΓΟΣ
θ.
ΈπΙ τ(Αη|χατος |Λαρ(Λάρου•
<ΡθΜΟΝζΝ
ΝΘΑΛ€
7.
ΈπΙ βά«ως άγάλ[ί.ατος•
/ΑΙϋ/Κ . •
ΑΣΚΛΗΠΤ••
ΑΡ•ΣΕ•ΑΣ7Μί(•
πΧΛΕ Τ Λ7β»ΒΈ.
ΧΑΡΐ2:ΤΡΙθΛίΑ
«... 'Ασχλτ<πι[ψ] Άρ. Σ6[β]αστιαν . . .
παλ€ΐν . . ίύχαριστήριον άνέθηκιν». [«[^γεί]»:
κ[αΙ θεψ] 'Ασχλη7Γΐ[ζ)] Άρ. Σ«[β]αστιαν[ό<;]
Ιίαυλβίνου β\ι[ΰ]χαριστηριον άνέθηχεν))* πρβλ.
Ο. Ι. Ο., 2046, κατωτέρω άρ. 13.
8.
ΈπΙ τ(λή(Αα7θς μαρρ.άρου δια (λβγάλων
διαστάσεων γρα(λρ.άτων'
-. . . Ι
Α Ν
Θ.
ΈπΙ τ(Λή|Λατος μαρμάρου•
ΠΑΤ
ΓΑ
ΙΟ.
ΈπΙ δύο πλευρών υποβάθρου δια γραρ.μά-
των (Λεγάλων διαστάσεων*
α' .ΕΑΝ. β' ...ΟΝ.
.ΤΕΥΙ. ..ΕΤΑ.
.ΛΛΗ. ..ΙΟΕΙ.
.ΤΟΥ. ..ΛΥί.
11.
Έπι τ|Λ7ΐ(Λατος μα ρ μά ρ ου*
ΑΥΡ.ΘΕΟ
ΛΟΝΝΕΙ
ΤΑΠΑΝ•
0ΝΠΑ1Α
12.
ΈπΙ βάθρου, πιθανώς αγάλματος, δια
γραμμάτων μεγάλων διαστάσεων
13.
«Ζώσιμος Όνησιφώντος καΐ Τρειτωνίς ύπερ
του υίου Όνησιφώντος Άσκληπιψ και *Γγεία».
[Ό χ. Παρανίχας, [χή ενρών το ίπιγρβφιχόν τούτο
λιίψανον,λέγιι δτι άπωλέσθη* παραλαμιβάνει δι άπό της
του Βοικχίον συλλογής (Ο. Ι. Ο., άρ. 2046)• το βύτό
Ιπραξβ προ αύτο(3 χαι 6 ^. Η. Μονάίίηαηη (ΑροΙιδο-
Ιοβ^ίβοΗ-βρίβ^ΓΒίΙδοΙιβ ΜίηΗ. VIII, ζϋΓ ΕρΊ^ηρ\\ι\ί
νοηΤΗΓ&οίβη, σιλ. 199— 2?7. ϊ, 1), παρατηρών δτι
ό ΒοΙηχιος παρέλαβε την Ιπιγραφήν από του Γροντέρον,
ούτος δ^ άπο του Άπιανον, δστις δ[ΐ.ως λέγιι αύτην
χεΐ(ΐ.ένην έν τοις των Κυκλάδων |ΐνη|χΐ{οις ιίη 0}χ1&(1υΐη
ηιοηυΐΏθηΙίδ»].
14.
ΈπΙ της γέφυρας «Μιχάλ κιοπρη»•
•.• ΜΑΜ^ .. ΑΚΕβ-ΚΑ.. Α Ι- Κ
α . . Α άνέΟηκα . . *Ασκ[ληπιφ] . . »
[Ο υ τω χαι ό χ. /. //. Μθί'(1(ηιαηη, Ινθ' άν., μη
όνομάζων την γέφυραν αναγιγνώσκων δε € . . . άνέθηχα
[θεώ] Άσχλ[ηπιω]...].
15.
ΈπΙ δύο τμημάτων, ων τί μέν εν άπέκιιτο
εν τζ) ζενώνι, τψ έπωνυμουμένω «της Κων-
ΕΠΙΓΡΑΦΛΙ ΤΗΣ ΕΝ ΘΡΑΚΗ ΑΔΡΙΑΝΟΤΠΟΛΕαΣ
301
στχντινουττόλΕως», τό δ* έτερον έν άρα,δνικγί
οίχίχ'
α ..ΝΕΡΓΜΑΣΙΘ β' ..ΠΕΣΙΟΙΣΑ
«... 1ργ^ι«σι θ[ίσ]7:ίσίοις α . . . >
[Ό χ. /. Η, Μονάίίπαίΐη, ίνΟ* αν., άρ. 2 εις το Τα-
τχρ χάν ίΤδί τό πρώτον τιχημι, προττίθησι δε χαι γ*.
..ΙΝ....]
16.
Έν τη (Γ^νοικία «Μ;:αλουκ Παζάρ»*
..ΙΚΑΙΜΗΔΕΠΒΟ
ΑΡΤΗΜΑΒΙΟΤΙΚ..
..Υ&ΝΤΕΒΕΝΤΙΟ
00
« . . καΐ (χηδέ πρ[ο]σ/άρτν5[Αα βιοτικ . .
Τιριντιο . . »
[Ό χ. /. Η. Μοτάίηιαηη αύτ»(ν τι χαι τήν έποιχένην
τάφρων Οχ* αριθ. 3, σημειουται οτι τα δύο γράμ,ματα
της τετάρτης σειράς είίΐ μιχρ(ίτερα τών δλλων, θεωριι
περίεργον την /,ρησιν το3 λατινικού Κ, χαι Ι[χαέτρους
&7:οτίθησιν αΰτάς],
17.
Έν τη αύτη συΊΟΐΆ,ίο^'
ΟΟΕΜΝΟΤΗΤΙΤΒ.
Π&ΚΑΙΠΟΛΙΤΙΑΚΑΛ
ΛΙΟΤΗΤΟΝΒΙΟΝΔΙΑΓ
«Ό σιρότητι, τρόττφ κχΐ πολιτ[ι]ία κχλ-
λίιτη τόν β{ον διαγ[αγών] . . »
[Ό χ. /. Η, ΜονάΙίηαηη παρέλειψε τ})ν άνάγνωσιν
άμιφοτέρων τών επιγραφών].
18.
ΈττΙ [Αχρμχρ{νης πλακός κδΐ;Λίνη; έν τΤ)
ΙίρΧ Μητροπόλδΐ'
ι'Άναξ Μιχαήλ, Αύβόνων Οντως κλέος,
λύτραχΗν εύρε δι' 6ν ή ΚωνβταντΙνου,
ιώργωμα τεύχβι κατέναντι βοφόάρων,
μάχας ίτρός αυτών άπτόητον καθάπαξ • "(• »
[Ή επιγραφή αυτή είρηται έν τώ τοδ Βοικχίου Συν-
τάγματι τών ελληνικών επιγραφών (Ο. Ι. Ο.) υπ* αριθ.
8713, δια χοίνών χ^αραχτ>1ρων τετυπωριένη, άστ<ίχως
θ|ΐως διωρθωριένη χαΐ αναγνωσμένη 6πό τοΟ Φραντζίον,
ι» μεν τί| ^§υΓ:έρψ γραμμί) «υίός ών» άντι του όρθου
ιδι'ον $)•, έν δε τ^ τέταρτη €αύτούς• άντι του ορθοΰ
•αυτών»* Ιντεΰθεν δέ χαΐ ^ εσφαλμένη άπόδοσις εις τόν
Μιχαήλ Ζ' [τόν /7αροϋτ<ν€ίχι/ν] , υΐόν ΚωναταττΙνον Ζ'
Δούχα χαι Ενόοκίας, βασιλεύσαντα από το0 1071 μέ/ρι
τοδ 1078. Ό χ. ΜονάΙηιαηη έδημοσίευσεν, Ινθ'άν. Οπ*
αριθ. 6, πανομοΐ({τυπον τί|ς επιγραφής, δμοιον τ(|^ τοΰ
1. Παρανίπα άντιγράφφ, χαι απέδειξε χαΐ τρίτη ν αυτής
Ιχδοσιν, γενομένην μιχροις γράμμασιν, έν σελ. 109 του
Γν τόμου (1880) του «Δελτίου τής Ελληνικής Άντα- |
ποχρίσεως» τής έν *Αθι(ναις Γαλλικής Σχ^ολής. Ή άνά-
γνωσις του χ. /. Η. ΜονάΙηιαηη συμφωνεί ττ} παρατε-
θειμένη ανωτέρω το3 κ. ΙΤαρανίπα, ακριβείς δ' είσιν α{
παρατηρήσεις αυτού, δτι ό έν τή επιγραφή Μιχαήλ έστιν
6 τών Παλαιολόγων πρώτος, 6 έν Ετει 1261 λυτρώσας
(=άνακΓησάμενος) την Κωνοταντίνου άπό τών Λατίνων,
δστις ώ•/ύρωσε τήν *Αδριανούπολιν, τοϋ^' όπερ μαρτυρεί
χαι έπιγραφ)] έπΙ ^λλου μέρους το'3 τείχους, €Κ[ύρι]ε
βοήθει τι|^ [ευ]σ6β[ε]στάτψ χαΐ φιλοχρίστψ βασιλει 5;μών
τώ Μιγα^ιλ Κομνην(ρ τφ Παλαιολόγφ» περιλαμβανο-
μένη έν τ({^ €. Ι. Ο. &π* αριθ. 8755, μη ανευρεθείσα Οπό
του χ. Παρανίκα, Κατά τόν Παχυμέρην, είς Μιχ. Γ\
κεφ. 18, ή Άδριανούπολις κατέστη τότε τό δριον τών
Βυζαντηνών, τών εκείθεν δντων Οπό Βουλγάροις, προς
τόν ηγεμόνα τών οποίων ΚωνατοψτΧνσν τον ΤοΧχον επα-
νειλημμένως έπολέμησεν ό Μιχαήλ* Βλέπε χαΐ τ^
πραγματείαν του χ. Μ. Παρανίκα περί τούτου, !νθ. άν.
σελ. 696 — 697, όπου παρατέθειται χαΐ ή επιγραφή].
19.
ΈπΙ πύργου του τβ{χους της βορείου πλευ-
ράς* α -{- Κ[ύρι]£ βοηθίΐ τψ δύτίβιστάτφ κ[αΙ]
φιλοχρίστφ βασιλει η(χών 'Ιωχννη».
[Ούτω και ό Βοίκχιος 0. Ι. 6. Οπ* αριθ. 8780
«ΙΟΑΝΗΙ* άπό του Σπών παραλαβών, καΐ ό Μονάί'
ιηαηη Ινθ* αν. Οπ* αριθ. 5* ούτος είς τάς παρατηρήσεις
έπ' αυτής [σελ. 202] θεωρεί πιθανώτιρον δτι 6 έν τή επι-
γραφή * Ιωάννης έσυΐν δ Κομνηνός Ιωάννης, δ άπό τοδ
1 1 18 μέχρι τοδ 1 143 βασίλευσα;, και ούχΙ δ Ιωάννης ς '
δ Παλαιολόγος (1425—1448), έπειδί) ή Άδριανούπολις
έν Ιτει 1360 ην χαταληφθεΐσα υπό τών Όθωμανών. Τήν
γνώμην ταύτην επαναλαμβάνει και δ χ. Λί. ΠαρανΙκας,
Καθ* ημάς δμως ή επιγραφή αναφέρεται είς τόν Ίωάννην
Ε' τόν Παλαιολόγον η τόν συμβασιλεύοντα αύτ(|^ '/ωάν-
νην τόν Κανταχουζηνόν, και φρονουμεν δτι ή επιγραφή
ετέθη κατ' άντιπαράθεσιν τής τοδ Μιχαήλ (0. 1. 0. 8755),
χαι κατά τήν έπισκευήν τών τει/ών τής πόλεως ταύτη<,
παθο'ντων πιθανώς έκ τοδ σεισμοδ τοδ γενομένου τή 12
Μαρτίου τοδ 1353 Ιτους, τοδ σείσαντος ισχυρώς τ»,ν
θράκην και καταρρίψαντος τα τής Καλλιπόλεως τείχη
[Καντακονζ,, IV, 3Β. — Γρηγοράς, XXXI Π, 67], έπΙ
τής βασιλείας τών είρημένων, οίς έπεβάλλετο ή επισκευή
Οπό τών επειγουσών το'τε περιστάσεων].
20.
ΈπΙ ιπιτυ|Λβ{ου πλακός έν τη αύλη του
τβ|Λένους Γιλδιρ/μ•
..ΡΦΥΛΑΚΕΤ&ΟΟΔθνΛΟΠΑΔΙΟΠΑΘΙ«..0...
βΧ[ρ]ιστΙ φύλακε τψ σ[ψ] δούλ[φ] Πά[ρ]δφ
Σπαθα[ρ{]ψϊ).
[Κατά πάσαν πιθανότητα δ κ. ΠαρανΙκας παρέλαβε
τήν έπιγραφήν και τήν συμπλήρωσιν και άνάγνωσιν αυ-
τής άπό τοδ κ. ^. Η. ΜονάΙηιαηη, δημοσιεύσαντος
αυτήν Οπ' αριθ. 7 καΐ λέγοντος αυτήν ληφΟεΐσαν άπό
392
ο Ε>ί Κα>ίΣΤΛΜΓΙ>ίΟΓΠΟΛ6ΐ Ε\\ίΙΝ[Κ02 φ[Λ0Λ0ΓίΚ02 ΣΓΛΛ0Γ02
(χιγάλης ίπιυ;χοίου πλαχός (^Γ098β ΟπαΙϊρΙαΙΙβ). ΚαΟ'
ή{χ3ς, χχίτοι χολοβ?) χαΐ άνορΟ(ίγρα^ος ί) έπ•γρχφή «υτη,
Οιω^ϊτ^τέχ ο^'/Ι έπιτύιχβιο;, αλλά άναθη;χαΓΐχή ίιρου τί-
νος οίχοδρ{χ»(;λατο;, διόη δτοπον ί'<»ρίσχο2#.€ν την ί;:ι
νΕχρου Ι::ίχλησιν της Μας διαφυλάξεως, ένψ παρχ χιι
Ολ^Ρ ζώντο; χαι λογιχη χιΐ σ^ν7[0ου, ιστι •/ρ^'3ΐω;.*Εζ\
του όνθ|ΐ.«τος Πάρδου έπέ/ομιν πόρΊ του βαθ(χου
«9;:χ6χρ{ου9 πχρχπΙ(ΐ.πΕΐ ό χ. ΜοηΙΙηιαηη ε:; την σζ-
λίδα 84 του Άρχαιολογ. Πχρχρτ/[α. του ΙΓ' τόμου του
ΙΙίριοδιχοΰ του Συλλόγου, Ινθα δη{ΐ.οσιεύετχι σφραγις
πρωτοσπαΟχρίου θράχης, χχι σημπίωτις του Μίγαίλου
"Αρ/οντος Χ Μρίστάρχου.
21.
Έν τω ναω του αγίου Στόφάνου, δντι
(Λδτό/ιον Λαυριωτικόν.
[Ό χ. ^. Η, Μονάίιηαηη Ικ παρχδρο{χη; έγραψε
(ΐετο'/ιον τουΜ/ίου Τάφου*- τούτου ό τί^^ς Άγιας Παρα-
σκευής ναο'ς έσην Γδι «Πανδώρας» τό;α. ΙΓ', σίλ. 109
[δρθρον περί Άδριανουπόλεως], χχΐ ΠαρανΙκα ?ν0' αν.,
σηα.2 εις σελίδα 692].
€Λ/ΘΑ>1€ΚΑΤΑΚέΙ
••ΙΚθΜ6ΝΤΙΟΑθζθΓΗ0
• •»(ΑΡ/Α0Μ^Μ10Γ6ΝΑ
•*Λ/0ζΤ/<Μ6ΓΑΛΗίίΚΛΗ
5 -ίγΐΟΟΚ00ΜΑ•/^£0Β>
• ΙΓΤΑ/ΓΤΛΙ - αρ/βμ"
6ΜβΡί ΤΗ
.)^^/Α/νί^
10 ••ΤΗ^ΑΎ
-νΐί£ΥΤ
..ΑΡο^εΓ
<(Ένθά[δ]6 κατάκ£ΐ[τ]χι Κθ(Α6ντιολος ό της
[(ΧΛ])ςαρ{ας ρη(χης γ6νά[(χε]νος της Μιγάλης
Έκ[κ]λη['7ΐ']ας, υΙός Κοσμά [π]36τβΓ-υτέρου
κ]χΙ 11απυλ{ αρίου |χη[νός] Νο[6[χβρί]ου . .
η(Λ6ρα Τρ{[τη [β]ασιλ[6](αςϊ).
[Ό χ. /. Η. Μονάίηχαηη άπαραλλάχτως χατά τε τον
γραφιχόν χαραχτήρα χαΐ την άνάγνωσιν δη|χοσΐ6ύει χαι
ταύτην, υ;:* αριθ. 4, αντίγραψα; ά;:ό έ^ιτυ{Αβ{ου λίθου,
χ£ΐ[χένου έπΙ του έδάρους, ;:αρά την Ούραν του άνωτέρ<ι>
ονοματΟέντος ναου' λέγει δ^ περί τών διεφθαραέν(αν |#6-
ρών, τα {χιν της 6 γρχ[ΐ.;χής Γσως άναγωστέα Παζύλ[ης
Μ]αρίου• περί δε τών λοιπών ούδεμίαν ευρίσχει συ;Λπλτ$-
ρωιιν, του ριέρους χαΟ* όλοχληρίαν διεφθορότος* μόνον
εις τάς γρχ;χαα; 9 και 11 αναγνωρίζει τα ονόμαται
του βασιλέως *Ιουατίνου Β' χαι της συζύγου αύτοδ Σο-
φΐας' περί τοΐί Κομεντιόλου υπο;χΐ(χνι^σχει τ})ν 6π' αριθ.
3420 του Συντάγματος τών Λαηνιχών Επιγραφών
(Ο. Ι. Ιί.), έν 5 αναφέρεται μάγιστρος Οο^ηνηοιοΙιΐΒ
έπι Μαυρικίου αύτοχράτορος. Την υπόμνησιν ταύτην
σημειουται χαι 6 χ. Μ. Παρανίκας, παραπέμπων βίς
τον χ. ^. //. ΜοΓάΙηιαηη, έν δέ τ^ ίστοριχη αύτου
πραγματεία έξιστορών τήν χατά Σχλαβηνών νίχην του
στρατηγοί Κομεντιόλου, έν ετει 584, έπΙ Μαυρικίου
[σελ. 092, 2ν0' αν.], έν υποσημειώσει 2 έρωτα έάν ό εν
τώ έπιτυμβίω τούτω αναφερόμενος Κομεντίολος \^τ^ τινά
σ/έσιν αρά γε προς τον γενναιον έχεινον στρατηγόν. —
Ούδεμίαν, άποχρινόμεΟα, άφου 0«τιχώτατα γνωρίζθ{«ν
δτι τον Κομεντίολον, πατρίκιον χαΐ στρατηλάτην υπάρ-
χοντα τότε, δ τύραννος Φωκάς συν άλλοις έ6ανάτο>9Εν
έν ετει 60*^ [Σιμοκάττης' Η', § XIII. — Χρον. Πα»
οχάλιον σελ. 379 Ε. Κ.], μετά τήν θανάτ<ι>σιν το3
Μαυρικίου. Καθ' ημάς, ό έν τζ επιγραφή μνημονευόμε-
νος υπήρξε διάκονος της Μεγάλης Εκκλησίας, ^τοι της
έν Ινωνσταντινουπόλει Αγίας Σοφίας, του Πατριαρ-
χείου, αποθανών δεκάδας τινάς ετών προ της θανατώ-
σεως τού στρατηγού, έν Ιτει, ώς παροΜοατιόντες λέγομεν,
577. Την έπιγραφην συμπληρώσαι τολμώμεν έχ τών
περισωθέντων μερών αυτής ταύτης της επιγραφής* ή χτη-
τικώς φερομένη μνεία της Μεγάλης Εκκλησίας επεισ€ν
ημάς δπως μετατρέψωμεν εις τήν λέξιν «διάκονος» την
ασαφή και εναντίον τών γραμματικών τύπων παραδε-
δεγμένην μετοχήν αγενάμενοςρ. [Ό κ. ΜοΓάΙηιαηη
διά τής αυτής μετοχής άνέγνω τά αυτά γράμματα, άπαν-
τώντα έν έπιγραφτ}, άποκειμένη έν τ({^ έν τοις Βιτωλίοις
τής Μουιεδονίας έλληνικ^ϊ^ γυμνασίω και περιλαμβανούσΐ]
και ετέρας συντετμημένας λέξεις και δημοσιευθείστ) μετ'
αναγνώσεως αύτου, 6π' άριΟ. 2 έν σελίδι 62 του έν ίτει
1884 εκδοθέντος Άρ/αιολογ. ΙΙαραρτήμ. το•? ΙΕ ' τόμου
του Περιοδικού του Συλλόγου]. Ό Κο^ιεντίολος ούτος
εΐ'πομεν ήδη ότι ούδεμίαν σχέσιν ε/ ει προς τόν υπό του
Φωκά έν Ιτει 002 άναιρεθέντα όμώνυμον στρατηγον
θρ^κατό '^ί'4ος(Ευάγριος' Έκκλ. Ίστ. ΥΙ,ιε')• άγνοον-
μεν όμως εί ξένος έστΙ προς τόν 'Ιίΐοάννην Κομ^ττίο-
λον, δν κατακρινόμενον έν έτει 566 έπι παραπρεσβεία,
«περιφρονήσας ό αυτοκράτωρ (*Ιουοτινος) έν τί| τών
άνεπιτηδείων ίταξε μοίρα» [Μένανδρος Προτίχτωρ-
*Έχκλ. π. πρ. *Ρωμ. προς Ιθνη' § Τ' — Ό εκδότης
εσφαλμένως έν τώ πίνακι ταυτίζει τούτον προς 'Ιαοάντητ,
δν λέγει ό συγγραφεύς [περί πρεσ6. εθνών προς *Ρωμ.
§ Τ'] αποθανόντα είςΝίσιβιν], Τίς οΤδεν εί μή, τβχθ«ις
έν μονα/οϊς, έγένετο διάκονος τής Μεγάλης *Εκκλησίοις,
Το Ονομα Παττυλίνη δεν άπαντα μέν, τά Μηναία δμ«ι>ς
ε/ουσι κατά την 16 Μαίου μνήμην 77απν>1<νοι; μάρτυρος*
ασυνήθης ί) μνεία του ονόματος πάππου. *Η μνεία του
ΕΠΙΓΡΑΦΑΙ ΤΗΣ! ΕΝ ΘΡΛΚΜ ΑΔΡΙΑΝΟΥΠΟΛΕΩΣ!
393
πατριάρχου Ευτυχίου Ι^ι,ψΛΐ'Φα σ/έσιν η σίβας του δια-
χ({νου προς αύτ(ίν, τβταγμένον Γσως έν τί| Οπηρισί^ι αυ-
τού. Ό Ευτύχιος δις έπατριάρχησβ• τ6 πρώτον ιπι
ΊουαινιανοΟ, προκδρβύσας χαι τής Ιν Ιτκι 558 συγχρο-
τηθ^ίτης Ε' Οιχου{ανιχί{ς Συνο'δου' {ν Ετβι 565 Ινκργιί^^
τών 'Α^^ρτοδοχητβνν χατηγορηβιΐς χαθ7)ρέθη χαΐ έξω-
ρίσθη δπο του 'Ιουοτιηανοΰ' το διύτιρον ίπι *ΙουστΙνου
χατ* Όχτώδριον του Ετους 577, άφου ήβωώθη. Επειδή
δέ 6 Ίουατΐνος απέθανε χατ' Όχτώβριον του 578, το
δ' έπιτύριβιον αναφέρεται εις Νοέ(ΐ.βριον (χήνα έπι Ίου-
ατίνον χαι Σοφίας χαι Ευτυχίου πατριάρχου, έπεται
δτι άντ(χει είς τον Νθ£(ΐβριον του 577 Ετους, δπερ
αντιστοιχεί εις τήν ΙΑ' ίνδιχτιώνα. Ούδ<{λως έδιστάσα-
μ.εν επο(λένο>ς εις τον βριαμόν τοΰ Ιτους τούτου έν τ^
τ^μιπληρώσει τοδ έπιτυ|ΐ6ίου}.
22.
ΈπΙ του τείχους•
+
«Βρυέν[ν]ιοςϊ>.
[Πβφά /. Η, Μονάίγηαηη αριθ. 7, άποδιδόντι το
(ΐονογραμρια τοΰτο εις τον Νίχηφόροψ Βρυίννιον, τον
έν Ιτει 1077 θριαμιβευτιχώς εΐσελθ^ντα εις *Αδριανούπο-
λιν έπι Μιχαήλ III {^ρ, VII, τοδ Παραπινάκη) χαι πα-
ραπέ{Αποντ( εις τον ΜηναΙΙ Ιτ. 6585 (γρ. 6586)}.
23.
ΈπΙ τάφου, πιθανώς βυζαντηνης έποχης'
V
φ
Α
«Κωνσταντίνου . . »
Παρά /. Η. Μονηίηιαηη, αριθ. 8, Ιπι τ[ΐτ((ΐ.ατος
χίονος, έν Τατάρ χάν].
24.
[Εις το (ΐέσον του x6ξο^^ της (χεγαλειτέρας άψΓδος της
έπωνυ(λου(χένης «Μιχάλ χιοπρουσή» γέφυρας, προς το
μέρος τής πεδιάδος, παρετηρ7{σαμεν χαι ήμεις το Ι[ΐ-
βλήμα τούτο
μαρτυρούν δτι χτίσμα βυζαντηνόν τυγχάνει αΰτη, τήν
σημερινή ν ονομασίαν λαβοϋσαν από του σχεδόν εφαπτό-
μενου αυτής τζαμιού ΜιχάλογΧη, Ιδρυθέντος Οπό άπογο'-
νου του έπι ΙΟσμαν Α' άναδειχθέντος ^^5<Η» Μιχάλ] .
■^■♦-^
'ίΛλ. Φιλ. Σύλλογίίί.
ΐίίμος ΚΖ' 50
ΠΑΡΑΤΗΡΗΣΕΙΣ
ΕΙΣ ΤΗΝ ΠΕΡΙ ΤΟΤ ΠΑΦΛΑΓΟΝΙΚΟΓ 41ΑΚ0ΪΜ0Τ ΑΝΑΚ01Ν1ΕΙΝ ΤΟΙ' κ. Μ. ΠΑΡΑΝΙΚΑ'
υ3Τ0
ΧΡ. Γ. ΠΑΝΤΑΖΙΔΟΥ
>»<
Ό έλλόγΐ'ζος γυρασιάρχης κ. Ματθαίος
Παρανίκας, άναφ6ρό(Α6νος είς τόν ΙΙαφλαγονι-
κόν διάκοσμον του Ό{Ληρου^, θεωρεί παραδό-
ξως τάς του ποιητου πόλεις Κύτωρον, Σήσα-
μον καΐ Κρώμναν κατέχουσας τας θέσεις των
κατόπιν καΐ νυν Κστνώρων, Σαμψούντος καΐ
Κρώμνης, έπαγόρ-ενος προς τοϊ; άλλοις καΐ
τάδε: α Πώς τα ονό(Λατα ταύτα ρ,ετεφέρ-
θησαν είς τας θε'σεις των κατόπιν καΐ νυν
Κοτνώρα)ν, Σαμψούντος καί της ήμετε'ρας
Κρώμνης ; Πότε δ'έγε'νετο καΐ πώς ή (Αετα-
φορα αύτη από τοσούτον (χακρας αποστάσεως
ε!ς πόλεις φέρουσας πολύ πρότερον και σήμε-
ρον ετι άοιαφιλονικήτως τα αυτά ονό(/.ατα
Σαμψούντος, Κοτυώρων καΐ Κρώμνης ολίγον
προς νότον της Τραπεζούντας; Διό έπΐ[;,£νω,
ώς προείπον, εΙς την προτε'ραν (Λου έξηγησιν
τών υπό του Όμηρου λεγορ-ένων, θεωρών τας
ύπ' αύτου άναφερθ(Λ5'νας πόλεις κατέχουσας
τάς καΐ νυν ετι σφζομένας θέσεις, ούχΙ δέ
πιθανά τα υπό του Απολλώνιου καΐ αύτου
του Στράβωνοςτ^,
Περί τών πόλεων καΐ κω[Λών, αίτινες ά-
τίαντώσιν έν ττ) από του Παρϋενίου ρ.ίχρι του
"Αλυος παραλία, ό προςήκων έγένετο λόγος
εΙς τάς έν τέσσαρσι συνεδρίαις πρό τριετίας
ανακοινωθείσας καΐ ηδη δημοσιευθείσας ^ ημε-
τέρας α Ίστοριχάς καΐ τοπογραφικάς αημειώ-
αεις περί τών Ιν Εύξείνφ Πόντφ ελληνικών
άποικιώνι>. Άλλα καΐ ενταύθα είναι ανάγκη
νά προςτεθώσί τίνα δπως καταδειχθη η σαθρά
βάσις της υποθέσεως του κ. Ματθ. Παρανίκα,
* Σ. Σ. Έ. "Ορα σι). 355 του παρόντος τόμου.
1. Ίλ. Β στ. 853—5.
Οι ρα Κντωρον έχον και Σήοαμον άμφενεμοντο
άμφΐ τε ΠαρΒένιον ποταμόν κλντά δώματ' ^ναιον
Κρώμναν τ' ΑΙγιαλόν τε και νψηλονς Έρν&ίνονς
2. Έλλην. Φιλ. Σύλλογος. Άρ/αιολ. Πβράρτη(χα
τοΟΚΑ'— Κ7'τ(ί[χου. 1896, σβλ. 3—17, ιδίως δε 6—7.
Καθότι ού ρ.όνον ο "Ομηρος παρά τόν Παρ-
ϋένιον θέτει την Σήοαμον, τό Κύτωρον καΐ
την Κρώμναν, αλλά και δ * Απολλώνιος 6
'Ρόόιος^^ Στράβων 6 Άμασεύς^, πάντες οι
συγχρόνους τόπους περιγράφοντες και τας
απ* αλλήλων αυτών αποστάσεις ορίζοντες
ελάσσονες γεωγράφοι, μάλιστα δέ Σκύμνος 6
Χΐος^^ 6 ^Αρριανός^, Σκύλαξ 6 Καρυανόενς^
και ό ^Ανώνυμος καΐ πολλοί τών του Βυζαν-
τίου συγγραφέων, οΤος ό Σχολιαστής του Α-
πολλώνιου, Στέφανος δ Βυζάντιος, Κωνσταν^
τϊνος δ Πορφΰρογέίψητος, Γεώργιος δ Άκρο-
πολίτης, ό Τζέτζης^ καΐ ό Εύφραίμιος^ ,
ΚαΙ δτι ρ.έν ουδεμία υπάρχει ομωνυμία
της Σηοάμου και Σαμψούντος, του Κυτώρου
καΐ τών Κοτυώρων παν τι δήλον. Άλλα και
αν τις τοιαύτη ύφίστατο, ρ,ήπως θά άνεζη-
τοΰμεν τό κλεινόν και ιοστέφανον άστυ έν τζ)
Εύξείνφ τζοα^χ την Τραπεζούντα, διότι ο^Αρ-
ριανός ^ περιπλέων λέγει : < 'Ήκομεν εΙς τάς
'Α^νας, Έστι γάρ τι και έν Πόντφ τφ
ΕύξεΙνφ χωρίον ούτω καλούμενον καί τι κχΐ
*Α&ηνάς ιερόν εστίν αυτόθι έλληνικόν». Εινχι
δέ γνωστή ή θέσις της ανατολικώς της Σινώ-
πης περί τους ένακοσίους σταδίους κειμέντις
1. Άργον. Β', 941.
2. Γιωγρ. ΙΒ', 544.
3. Πιριτίγ. στ. 962—67.
4. Περίπλους § 20: «Άπό Παρϋενίου ιΙς'Άμαστρξ^,
πολιν ελληνίδα στάδιοι 1^ , δρμος ναυσίν. Ένθεν είς *^Ε^
ρνϋίνους ξ'. Και άπό *Ερν&ίνων ίΐς Κρώμναν άλλοι ?'.
Ένθένδε είς Κύτωρον ^\ δρμος ναυσιν έν Κντώρφ».
5. Περίπλους §90: •Κάραμβίς π(ίλις έλληνίς,£ντα)^
πολις έλλην ίς, Σήααμος πο'λις έλληνίς χαι Παρ^έηος».
6. Είς Ανκόφρονα, 521.
7. Πατρολ. Μίρηβ. Το>. 443 στ. 7534—6.
δθεν παρεσττ[σατο συν * Ηρακλεί(}^
'ίμάοτριδα, Κντωρον, Κρώμναν τάς πο'λιις
προς τοις πίριξ άπασι χαΐ πολι/νίοις.
8. Περίπλους § 5—6.
ΠΑΡΑΤΗΡΗΣΕΙΣ ΕΙΣ ΤΟΝ ΗΑΦΛΑΓΟΝΙΚΟΝ ΔΙΑΚΟΣΜΟΝ
395
Αμίοοϋ, ώ; κχΐ των Κοτνώρων (ΌρΧου) καΐ
της νυν Κρώμνης. Άλλχ καΐ βδοχιότατον
3τί πίρΐ τχ 300 π. Χ. η Σήσαμος, τό Κνιω-
ρον, Υ) Κρώμνα, καΐ ή έκίίΟίν του Παρ&ενίον
τίΐί^Λψίΐ Τίος (Γ^νε/ωνδύΟησχν εις (Λίαν ττόλ'.ν,
την ^Αμαατριν, «τ^νουο^τθεισαν ύτυό τη; '-^/ΐ(ί-
στ^ως, θυγατρός (λέν 'Οξνά&ρον, αδελφού Αα-
ρείον χσν Κοίομανον, γυναικός Χ Ι Διονυσίου
του τυράννου της Ποντικής Ήρακλείας' καΐ
δτι η [Λεν ΤΥος ταχέως άττεχώρησεν, αί δέ
άλλαί συνέοΕ,ειναν και ή Σήσαμος έλεγε το έπΙ
Στράβωνος Ακρόπολις της *Αμάστριδος ^.
Ή Σήσαμος κατά τας υποθέσεις του
ΗαοηΙ'ΆοαΗβίΙβ ^ ώκ{σθη υπό του εν Σάμω
άποικίαν ίδρύσαντος άργοναύτου *ΑγκαΙου^'
και τό $νθ(χα της πόλεως καΐ του παρακει-
μένου ποτα[Λθυ ένισχύουσι την γνώρ,ην ταύ-
τττ)ν, καθότι ή Σάμος τό παλαιόν έκαλείτο
Παρ&ενία, Τό δέ βίιωροΐ' ητό ποτέ 8(Λπόριον
των Σννωηέων, ώνο(Λάσθη δέ από Κυτώρου
του Φρίξου κατά τόν 'Έφορον^' πλησίον δ'ύ-
7Γ?5ρχε καΙ ποτά[Λΐον ό(Αώνυ[Αθν*. Των έρει-
ΤΓΐ'ων δε της πόλεως ταύτης (χνη^ΛΟνεύει καΐ ό.
χχτα τόν ΙΖ' αιώνα άκ[Λάσας και την Τουρ-
κίαν, την Πέροίαν καΐ τας Ινδίας περιοδεύ-
σας γαλάτης περιηγ-Γ,της ΤανβτηίβΤ^, Και
1. Γιωγρ. ΙΒ', 544.
2. ΗίδΙοίΓβ άβ8 Οοΐοηίβδ ΟΓβοςαββ, τ. Β ', σ. 206.
3. Άργον. Α\ 187.
4. Γιωγρ. ΙΒ', 544.
5. Πρβλ. Ζωναρά, σιλ. 4205.
6. νο7»&β, Β', III, β.
σ/)(Λδρον ανατολικώς της *Αμάστρεως περί τα
30 χιλιό(Λδτρα πάρα ποτά[Λίον κείται (χικρόν
χωρίον, ό'ρ(Λος δ' ασφαλής, οικείται δε υπό 50
περίπου (Λωααεθανικών οικογενειών καΐ Κύτρος
υπό τών εγχωρίων καλείται, ως δείκνυται και
εις πάντας του; γεωγραφικούς πίνακας.
• Έαν δέ εις ταΰτα 'προςθε'σω[Λεν δτι ύπάρ-
χουσι κάΙ ζώντα μνηρ,εία, τα νομίσματα ^
[Λαρτυρουντα και διαπρυσίως κηρύττοντα δτι
ΙίΙΧη ή Σήααμος χαΐ ΆΙλη ή *Αμιαός, Άλλη ή
παλαιά Κρώμνα καΐ Άλλη ή νυν, ουδέν δί κοι-
νόν (Λεταξύ Κοτυώρων και Κυτώρου, άπορου-
(χεν πώς έπεχείρησεν ό σοφός γυρασιάρχης
να ύποβχλη την περί συνταυτίσεως και συγ-
χωνεύσεως τών πόλεων Σηοάμου και Σαμ-
ψούντος, Κοτυώρων καΐ Κυτώρου καΐ Κρώ-
μνης τολ|Ληράν καΐ άστήρικτον γνώ(Λην. Διό
και έσπεύσα(Λεν να ύποδείζω(χεν όδόν ευθείαν
καΐ εύπόρευτον τφ είς τάς ραχιώδεις καΐ άπο-
κρή(Λνους του Άξενου άκτας παραπλανηθέντι
γηραιω διδάκτορι.
1. Πρβλ. Β.Ηβαά Ίστορίαν τών Νομισμάτων μ€-
τβφρ. 6πό */. Ν, Σβορώνσυ. Σιλ. 4 — 6 Άμιιοδ διά-
φορα νομίσματα πλην δλλων μιτά τών επιγραφών :
ΑΜΙΣΟΤηΣΑΜΙΣΟΗΣ. Σβλ. 18—19. Κρώμνης (πρβλ.
Νυιη. ΟΙίΓοηίοΙβ II. 166, V, 188) νομίσματα πιρί τα
330—300 φέροντα ΚΡΠΜΝΑ ί) ΚΡΠΜ. Σιλ. 19. Σψ
αάμον βρα/υ προ τοδ 300 π. Χ., ^τοι προ τής συγ/ω-
νιύσιως προς τήν "Αμαστριν Γδια αργυρά χαΐ χαλχα νο-
μίσματα μιτ' επιγραφών: ΣΗΣΑΜ η ΣΗΣΑ.
ΤΕΛΟΣ ΤΟΥ ΚΖ' ΤΟΜΟΥ
ΒΙΟΛΟΓΙΚΗ ΕΠΙΤΡΟΠΗ
~:=>φΓ=:-
Ε1 ΤΑΣΙ ΑΙ ΤΟΥ ΕΤΟΥΣ 1898-1899
ΒΙΟχ\ΟΓΙΚΗ ΕΠΙΤΡΟΠΗ
=>*^-
ΕΡΓΑΣΙΑΙ ΤΟΥ ΕΤΟΥΣ 1898-1899
Γ.^*^
ΒΙΟΛΟΓΙΚΗ ΕΠΙΤΡΟΠΗ
--^ψι:
ΕΡΓΑΣΙΑΙ ΤΟΥ ΕΤΟΥΣ 1898-1899
ΣΥΝΕΔΡΙΑ Κθ'
11 Νοεμβρίου 1898.
Προδδρίχ Χ. Χατζηχρήστοι•, ττοοέδρου
του Συλλόγου.
Ό κ. Πρόεδρος του Συλλόγ'ου εύχαρι-
σΓεί Γοίς μέλε($ι τής Βιολογικής Επιτροπής
έπΙ τώ ότι ειργάσθηοαν ου μόνον τακτικώς
και άνυσίμα^ς, ά>Λά και έν ιδιαιτεριο τόμω
επέδεσαν τάς ρρ\•α<5ίας τής Επιτροπής
αύτίτν.Είτα έ^ηγ'ήοας τόν σκοπό ν τής συγ-
κλήσεα^ς αυτών ποψακαλεΐ τά παρόντα
μέλη όπ(Γς προβώσιν εΙς τήν έκλογ-ήν
προεδρείου. Τών ψηφοδελτίων δε δια\χ•
μηθέντιον καΐ διαλογής γενομένης, παμ-
^}τ]φεί έζελέγη πρόεδρος ύ ιατρός κ.
Μ, Ψαλίδας^ δευτέρας δε ψηφοφορίας
γενομένης διά τήν Οέσιν^ γραμματέως,
τοιούτος ανεδείχθη ό ιατρός κ. Ά^ Γονρ-
Είτα ό κ. Πρόεδρος τοΟ Συλλόγου, συγ-
χαίρω ν τή Επιτροπή έπΙ τή εκλογή ότρη-
ρών τής του Ιπποκράτους τέχνης οπαδών,
εΰχεται ϊνα καΐ κατά το νέον συλλογικον
έτος αΐ έργασίαι τής Επιτροπής ώσι γό-
νιμοι και άντά5ΐαι τών προσδοκιών τοϋ
επιστημονικού κόσμου κοιι δκιλύει τήν
σοΛτδρίαν.
ΣΤΝΕΛΡΙΑ Λ
18 Νοεμβρίου 1898.
Προεδρία Μ. Ψαλιλ.\
Τής συνεδρίας άρ^αμένης, ό κ. Πρόε-
δρος ευχαριστεί τοις μέλεσιν έπΙ τη τιμή,
δι' ής περιέβαλον αυτόν καΐ παρατηρεί ότι
τό βαρύ τής προεδρίας έργον αναλαμ-
βάνει ούχι άνευ δισταγμού τίνος* θαρρών
όμως, λέγει, έπΐτή έπιεικεία καΐτή εύμενεί
αρωγή τών ά^ιοτίμα^ν τοϋ Τμήματος με-
λά^ ν, έχει δι' ελπίδος ότι καΐ ή εφετινή
συλλογική περίοδος εσται έ5 ϊοου γόνιμος
εΙς έργ•ασίαν (ί^ς ή τών παρελθόντων δύο
ετών ύπό τήν προεδρίαν τού κ. ΟΙκονο-
μίδου. Ή εργασία αύτη ούχΙ όλίγη και
τύποις εκδοθείσα κατετέθη τήν έσπέραν
ταύτην έν τ(ό Τμήματι* όθεν εϋκαιρον νο-
μίΐ,ει νά έκφρασθώσιν ιδια'^όντω^ς εύχα-
ριστίαι και προς τόν τέως πρόεδρον κ.
ΟΙκονομίδην και προς τόν εκ τών μελών
τής Συντακτικής Επιτροπής κ. *Ιατρόπου-
λον όλα^ς Ιδιαιτέρα^ς μοχΟήσαντα υπέρ τής
έκδόσείος ταύτης.
Είτα άν(ΐγιν(ί σκονται τά πρακτικά τής
τελευταίίίς συνεδρίας τής παρελθούσης
περιόδου, έ\* οΐς καΐ ή ύπό ήμ. 2 Ιουνίου
επιστολή τού κ. Γαβριηλίδου, άποσταλεϊσα
είς τόν τέα^ς πρόεδρον, δι* ής ό κ. Γαβριη-
ο ΕΝ ΚΩΝΣΤΛΝΤΙΝΌνΠΟΛΚΙ ΕΛΛΗΝΙΚΟΣ ΦΙΛΟΛΟΓΙΚΟΙ ΣΥΛΛΟΓΟΣ
λίδης ά\•^έλλει δτι έχει άνακοίνωοιν επι-
(ίυνημμένην βχετικήν προς την τε,λευταίαν
τοΟ κ. Τράντα άνακοίνωσιν τιερί νέας
μεθόδου φωτιομοϋ τοϋ όφΰ^οΛμοϋ.
Μεθ* ίκανήν συζήτησιν επί της δημο-
σιευθείσης ήδη επιστολής τοΰ κ. Γαβριη-
λίδου εγκρίνετοα ή γενομένη κοααχώρισις
αυτής εν ταίς δημοσιεύσεσι του Συλλόγου
και έπικυροΰνται τα τελευταία πρακτικά.
Ή άνακοίνα^σις έχει ώς έ^ής:
Κνριοι,
αΈν τ'.νι τών τταρελθου^ών σ'^ν6δρίών ό[Λΐ-
λών ττερί έπινοήσεως τοϋ κ. Τράντα, η [^αλλον
περί νέας ριεθόδου εξετάσεως του ττροσίΐιου
τ(Α7;[Αατος του βολβού, έςεφράσΟτ^ν ώς έςν;;*
«Έξ άπλτίς θε'ας του φαινοίΐένου καΐ μάλι-
στα ίηΐ όφϋαλμου άφάκον δεν δύναμαι ν'άττο-
φανΟώ περί της ττρακτικης ωφέλειας τούτου*
θα ε?(Λαι θ(Λως εις θε'σιν, δταν ο ϊδιος ττειρα-
[Αατίσω και Ιτλ άλλων οφίΐαλ[Αών)).
ΈκαίΛον ηδη τα πειράρ-ατα ταΰτα καΐ
νθ|/.ίζω 6'τ• εχω τό δικαιω[Αα να έττανε'λΟω έπΙ
του Οέ}«.ατος τούτου.
Προτ{θε(Λα: δέ να εκθέσω ση[Λερον έν ολί-
γοις μόνον τα κυριώτατα των {Λειονεκτ7;(Λά-
των καΐ ηααρτηρ-ε'νων της ρΐ-εθόδου ταύτης,
διότι, τούτων ^λόνον λεχθέντων, η άρετη αυ-
τής γίνεται κατάδηλος, άφου [χάλιστα τα
καλά και τα 7:λεονεκτ/)|Λατα αύτης εξετέθησαν
υπό τοϋ άζ:οτί|Λθυ συναδέλφου κ. Τράντα.
Α' Έττειδη αί δια την (λέθοδον χρησιμο-
7Γθΐού;ζεναι ακτίνες διέρχονται δια τών δια-
φανών χιτώνων τοϋ οφθαλ(;.οϋ (κερατοειδούς,
ύδατώδους ύγροϋ, κόρης, φακοϋ καΐ ύελώδους
σώ(;.ατος), εττεται δτι*
α') Όσάκις 6 φακός είνε αδιαφανής (είς τό
φώς της [Λεθόδου εννοείται), ώς έπι ύ-οχύ;Λα-
τος, η [/.έθοδος αύτη δ3ν δύναται νά μας /ρη-
σΐί/.εύσ•()* τοϋτο δε ε:νε μέγα μειονέκτημα, διότι,
όταν έχωμεν ανάγκην να ττροςτρε'ξωμεν είςτην
μέθοδον ταύτην, τότε άκρ'.βώς και ό φακός
τυγχάνει συχνά να είνε τεΟολωμένος τόσον,
ώστε τό φώς τ*?5ς λυ/νίας δΐν δια-ερα αυτόν.
β') Όσάκις ύχάρχουσι συμφύσεις της ίρι-
δος και παχέα ττλαστικα εξιδρώματα ττρό της
κόρης, και πάλιν η μέθοδος είνε άχρηστος,
διότι αί ακτίνες δεν δύνανται νά φθάσωσιν £:;
τό τ:ρ6ς έξέτασιν μ.έρος* άλλ' ακριβώς, ότιν
εχω μεν ανάγκην της μεθόδου ταύτης, τότ*
δυστυχώς συχνά συμπίπτει ν α ύπάρχωσι χιΐ
συμφύσεις καΐ εξιδρώματα ένεκα φλεγμονω-
δών αντιδράσεων, ώς εκ τών έν τω βολβω
ξένων σωμάτων, δγκων τινών, ψευδών ηαων
καΐ αλλοιώσεων ούτω δε η μέθοδος μενίΐ
ανωφελής.
γ') Όσάκις ό κερατοειδής φέρει λεύκωρ
(κατά την διεύθυνσιν τών χρησιμ,οποιουμένων
ακτινών), και ας λάβωμεν εξ αυτών τι;
προερχομένας εκ τοϋ ίχνους της διαβάσίω;
ξένων σωμάτων, ήτοι περιπτώσεις, καθ' ας ε-
χομεν ανάγκην της μεθόδου ταύτης, και τότδ
πάλιν δεν δύναται νά μ.ας χρησιμ.εύσ•(; αύττ.
δ) Όσάκις αίμορραγίαι ύπάρχουσιν εν
τοις ύγροίς. πράγμ.α ου σπάνιον εις τους τραυ-
ματισμούς τοϋ οφθαλμού, και πάλιν η μέθοδος
δέν μας χρησιμεύει αρκούντως πάντοτε.
ε') Όσάκις η ρις η αί οφρύες και η άνω
σιαγών προεξέχουσιν, η μ.έθοδος δεν δύναται
νά μας χρησιμεύση αρκούντως, διότι δεν
δυνάμεθα ευχερώς και καταλλήλως νά διχ-
φωτίσωμεν τα τοιχώμ.ατα τοϋ ^ίολβοϋ κιΐ
μάλιστα τοϋ προσθίου τμήματος αύτοϋ.
^') ΚαΙ αν ποτέ Φ^ντύχτ, νά λίπωσι πασχι
αί ανωτέρω κατά της μεθόδου περιπτώσεις,
και δύναται τοϋτο νά συμβγ), δυνάμεθα αρά
γε νά έξετάσωμξν δια της μεθόδου ταύτης τό
μη δ'.ά τοϋ οφθαλμοσκοπίου έξεταζόμενον |χι-
ρος ; Όχι, Κύριοι, διότι δια της μεθόδου
ταύτΛ^ς δυνάμεθα ν α φωτίσωμεν μέρος του
βολβού, κείμενον πέραν 8,7 χμ., άπό τ/,ς
περιφερείας του κερατοειδούς και μ.άλ:στα 2
περίπου χμ. τ*?)ς φωτιζόμενης μοίρας δεν εινε
χρησιμοποιησιμ,α, ήτοι δυνάμεθα νά εξετάσω-
μεν μόνον χώραν οφθαλμοσκοπουμ.ένην.
Έπι οφθαλμού άφάκου τα όρια του εξε-
ταζομένου τμήματος πλησιάζουσι κατά τι εις
τον κερατοειδή• αναφέρω δε τοϋτο ίνα υπο-
δείξω, ότι δεν ητο τυχαία η έν τη άρχη γρα-
03 ίσα φ:άσ'.ς κα\ μάλιοια παρ ηφόκφ.
Έκ τών άνω έπεται ότι η μέθοδος αύτη
δεν δύναται νά μας χρησιμεύσγ., όταν εχώμεν
ανάγκην αυτής, και Οτι δέν δύναται νά εξέ-
ταση πέοαν τών οφθαλμοσκοπικών όοίων.
Όθεν κρίνω περιττόν νά κάμω σύγκρ'.σιν
ηίΟΛΟΐΊΚΠ ΕΠΙΤΡΟΠΗ (ί:ΓΝΕΛΡΙΛ Λ')
αυ^/^ς (Λετα των νυν εν χρ'Λ<Τ6ί υτταρ/ουσών
ρ.εΟόίων^, του δι' έττχφης φωτ'.σ;Λθυ και της
ιξετχτεως του ί^ολβου κχτχ ΗίκΗοΠ-Βπνί-
^^ηοαίΐίΐ,της ακτινογραφίας, των 7]λβκτρο(Λα-
γνητικών (Λ•/;χανγ)(Λάτων (τιδηροτκο-ία) κτλ.
κτλ., διότι πα'τα τοιαύτη συγκρισις τυγ/άνει
άόύνατος. Τα ανωτέρω 'Λειονεκττ,ΐΛατα, ως
Χύναταί τις ευκόλως να σ/γ,(Λατιν<τ, γνώατ,ν,
ΰττερέχ^ουσι ττολύ των 77λεονεκτ'Λ;-/.άτων, δι'ών ο
άςιότΐ}Λος συνάδελφος έ^τροίκισε την ττεριγρα-
φτ.ν της [/.εθόδου αυτού, λέγων 1) δτι η «Λεθο-
Χος αύτη εινε ανωτέρα -τζχσ-Γ,ς άλλης, ότάκις
οφ9αλαοσκο;:ικά <Γ/)ΐΛεία δεν υ-άρ/ουσι' 5) οτι
αένον δια τη; αεΟόδου ταύτης δύναται να
Χιαγνω^τ, η ύτταρςις αλλότριων σωαάτων έττι
των τθΓ/ω»Λάτων του ί^ολβου' 3) οτι η ;7-εΟοδος
αύτη έςετάζει και ^έραν των οφΟαλρ.οτκο-1-
κών ορίων.
Πάντα ταύτα καΟ'η[Αάς εΐ'τιν ηΐΛαρτηυιε'να,
ούδί κρινο[Λ•ν ΤΎ,Ί (/.έΟοδον ταύτ^ν άςίαν
[Ανείας δια την άνεύρεσιν ςένων σωυιάτων, όγ-
κων τινών και αλλοιώσεων του προσθίου τι/.ή-
[λχτος του βολβού και (λάλιστα της ά-ροσίτου
ΤΟ) οφΟαλϊΛοσκοττίω /ώρας. ΝοϊΛΐ'ζω δε οτι δια
τοιούτους λόγους ουδείς ;Α3/ρι τούδε έτόλ-
[χησε ν' άναγγείλη τούτο ώς άςιον :τροσο/*75ς
ούχΙ ώς άνακάλυψιν. άλλ' ούδ' ώς εςετχστικην
;χε'Οοδον.
Β' Τούτων ούτως άλλετταλληλως λεχθέν-
των κατά της [Λεθόδου, ούδε[>.ια άςία ι/.ένει εις
αύτην, εί[7.η τό οτι καταδεικνύει ;τ2ΐραι;.ατι-
κώς και έζι ζώντος την η;Λΐδιαφάνειαν τών
τοιχωαάτων του βολβού* ττείρααα γνωΊτότα-
τον και ΐδιότης τών τοι/ων.άτων άττοδει-
'/^ΗΙηχ ::ρ6 ττολλού δια ττανοαοιου τΓειράαατος,
Ι. Ηονίιοη - ίΐιιν'αμκ'ΐηκΐ — ίΝοί-ΐτίό Κπιπ(:;«ί«<'
(ΙορΗίπΙηιοΙοί,ΠΓ ΙΚ)4. — (ί;ι/(•Η<' <!<•« Ππρϋίΐπλ <Ι<»
Ρηπ^ Ι80(>, \κ ί^Κ), — (ΙΙίίϋίοηκ• <Ί ΧΓπ|»Ι,•ι?>ΐιΐί' ίιι-
ΙηιοΓυΙ.Μίπ^ 1808.
Υαη ΙίηιΐΗν — ΗίΐνοπΜ Η(ΐ•ηΙμ'<Μΐ <•ιι ΓΐιϊηΐΓ^πΐ' υιυ-
Ιηϊπ', ΛγοΗ. (ΙΌρΐΗ. 18<Η>, ρ. ΙΟΙ.
ϋϋΗνΙυΊ'οη — ΜικΙίομΓΗρΙηο (ΙΊιη ;ΓΓ;ιίη <1ι• ρΙοΐιιΙ)
(ΙηηΗ Ι'οΓίίΐΙο ίΐρΐ'όδ ι)Iί♦^*^>ιIΓ(• ρ(Ί ΓογππΙι• <Ι(' Γίτϋ,
ΙίοοϋοίΙ <ΓορΠι:ιΙιηοΙοί?. 1Μί7, |». ΙΓ.)Γ . ^'<ί///η•,
15ίΐ(1ίορ•ίΐι»Ιιίί• (ΙΊιη ο•ϊΙ Μϋί.Η.^ό |•;η• ιιιι ρΙοιιιΙ»
Λ*' τΙΐίΐί^Η', Πί'ουί'ίΙ (ΙΌρίΙυιΙηιοΙομ. Ι8'.)7, ρ. Ιί'ί').
^ΊηΙοζίΗΐ'^ίίί — ί^ΐΐΓ Ι'ί'ΐιιρΙοί (Ιΐ' Ι':ιίΐιι;ιιιΙ (Ι88(ί) <•!
Βνημ^ Ηίίρροιΐ Ια ;Ί Ια ί^οοίΓΐ/• <!(' (.Ιηηπμίί'.
ό'-ερ 6 κ. Τράντας νο|Λ{ζει ότι ττρώτος αυτός
τταρετηρησε* λέγω δε ηοώιος νο^ιαζει δη πάρε-
τήρηοε, διότι η άνάγνωσις της ανακοινώσεως
αυτού ετΓΐβάλλει να τταραδε/θώαεν την γνώ-
[Λην τ αύτη ν.
Την ττεριγραφην του τ:ειρά|Λατος τούτου
δύναται τις ν* άνεύρτ, εν ττλείστοις συ•^ρ^φά;χ-
αασι* /άριν δε συντοαίας αναφέρω (/.όνο ν ^
όσα γράφει ό Μ. Ε(1νίΐπ1ί< εν τω συγγρά(Λ-
[Λατι αυτού Ι^6(;οπ.^ ΚΠΓ !α ρΙΐν^ίοΙο^Ιβ θ1
αηαΐοηιίο Γ()ηιραΓ(?ρ (1β ΙΊιοηηπιο ϋΐ (Ιθ8
πηίηπίπιχ. Ι^οιτ^ 4877, ρ. 2(\\).
«βΐιρζ Ιοκ ^η(1^ν^(1η^< 1)ΙοηΓΐί^ <1οηΙ 1(^8
Υθπχ 8οηΙ (1'ππ 1)1βπ (-ΙαΐΓ 1;ι ιηπ1^^ρα-
Γοποο άϋ Ια κ(•1ρΓθΙί(ριο β^Ι ^^οην^1^ι
ίι^^^^^ζ ^Γαπ(1(ϊ ροπΓ ([πϊι ΙηινβΓ^ οοΙΙ(*Ιη-
ηίίριο οπ ΐ)πί^ί>ο (ίί^ΙίηίίποΓ ποίίβπιρπί
ΙΊπιπ^;ο (ίθ Ιίΐ ΠαπιιηιηΓαπρ 1κ)πίίίο οοπ-
νβηπί^ΐρπιοηΐ ί^ιΙπρβ.Ι^ο 8π]οί άο Γοχρρ-
πθπορ ί'ΙίίπΙ ρΙίΚ-ρ (1ίΐπ8 ηπο ΓΐιαιηΙ)ΐ•ρ
ηοίΓΡ ρΙ ίΐναπί Γ(ΐ•ί1 Ιιν^^ΓοΓίΡΠίΡΠίΙοπι-
ηρ (Ια οοΐρ ρχΙργπθ, (1ρ ίη(;οη α ;πιιρπργ
Ιη ροΓίίοη ίηΐρπιβ γΙρ Ιη ί^ρ1ΡΓθΙίί[ΠΡ (»π
ίίΐ(*ρ (Ιο Ιη |ρπ{(* ρη1ρρ1)ΐ•ίΐ1(\ οη ηρρπ)-
ρΙιρ Ιίΐ 1)οησ:ί(ί (Ιο Γηπμ:Ιο οχΙργπρ (Ιο
ΓίρίΙ οΐ ϊ^ί |ρ {ϊΙοΗο (ΚΜΐΙίΐίΐΌ 08ί ^;η1ί^-
8ΗΐτιπιοηΙ 8αίΙ1ίΐπΙ ροπΓ ίΐηΊιπο ϋ^ηο
γΙιόιΙο ρίΐ>^8ίαιΙ }κα• οοί ()Ι)]ρΙ Ιαππηοαχ
ρΐ Ια ρπρίΐΐο ιρπροπΙγρ 1;ι ιόΐίηο ^1^Ίη^^
πη ροίπΐ (ΌΓΓΟ^ροπίΙίίπί ;\ Ι;ι ροιίίοπ
(:1ο Ια ^^^1(3Γοι^([πο ιοικίπο νίί^ίΙ^Ιρ ραΐ'
8ϋίΙο (Ιο οοΐίο ηιαικρπνίΌ,οπ ν αροιτοίΐ
Γίιππ<ίο οη ({ΠΡ.<;Ιίοπ)).
Άλλα και το 7:ε{ρα|Αα τούτο ούτως έ'/ον
έ/ρησΐ[Λθτ:οιηΟη ηδη υττό διαφόρων συγγρα-
φέων, άναφέρον.εν δε ;ΛΟνον τόν Ι^αΐκΙοΙΙ, όσ-
τις έν τω ^ρο>τω τίυ.ω (σελ. Γ> Ι 0) του ΤππΙίί
(1(ί λΥροΙνίΜ* (4 Ι.αΠίΙοΙΙ /ρησιαοττοι-ί τό
οαινόν.ενον ινα τ::οσδιο:•!σ•Λ τα ό:ια του όπτι-
κού ττεί^ίου.
Εις τό γνωττόν λοιπόν τούτο φυσιολογι-
κόν η ότττικόν φαινόαενον, τό η^η /ρησι-
[ΛΟ-οιηΟέν. τταρενΟέτβΐ φακόν 6 κ. Τρχντας
κ α. ι θεωρεί αύτην ώς νέα ν {/.εΟοδον δι•/ νά
τό •/ρησ•;λθ7:οιή'ΐη έν ττ, τταΟολογιζ. άλλ άνευ
1. ΙΙαρατ. ΙΙ<•1ιηΙιοΙΙζ — ()ρΙΐ<ρΐΓ ρΙι\Ηί(>Ιο«::ΐ(ρΗ' ρ.
87 ΓΊΟ/.δ. γαλλική ι.
β
ο ΙίΝ ΚΩΝΣΤΛΝΤΙΧΟΤΠόΛΚΙ ΕΛΛΙΙΝΙΚΟ^ ΦΙΛΟΛΟΓΙΚΟΣ ΣΤΛΑΟΙΌΣ
άποτΕλέ^ΐΛατος, ως ττροδίττο^αίν το κχΟ' ηίΛχς,
έχν τις Οίίλη νχ 5λ:τ•ση τι έκ ταύτης, πρέπει
έ/- βχΟρων ν' άνα/,αινί'ΤΥ) τον τ:4ίρα.[Αα.τΐ'7;7Λν,
ίτοι ν' αύς-ΛΤ/ι,ΐΛίν ι^,εγάλως τ/;ν «ντα'τιν του
φωτός, να [/.«τατρέψ•/) δε τον οακόν ύς ο-τι-
κόν έργαλδίον η [^.ηχάντ,αα».
Τράντας• — Τάς έπΙ της άνακοιν^ίσεως
ταύτης άντιπαρατηρήσεις μου Ορλω ν\το-
βάλει γραπτα-ς εις τό προεδρείο ν. Περί δε
της συζητήσεως επΙ της περιπτώσεως ατα-
κτικής ήμιανοψίας του κ. Ίατροπούλου,
όφείλιο \^ά εϊπω οτι, (υς καΐ τότε είχον
λόγους να άμφι6('ί>,λω εΙς τήν διάγνωσιν
εκείνη ν, καΐ σήμερον εμμένω φρον^ών τα
αυτά. Διότι προ μηνός έσχον την εύκαι-
ρίαν να έ5ετάσ(υ αύτον καΐ είμαι εΙς
9έσιν νά βεβαιώσω ότι αί άμφιβολίαι μου
έπερρώ^σθησαν. "Α}^*.α''ς τε πάντοτε δέον
ν' άμφιβάλλη τις περί περιστατικών πα-
ρουσιαί^όντων πολλά έίζαιρετικά συμπτώ^-
ματα. Τω οντι ουδόλως πρόκειται περί
πάσχοντος άταΙίαν παρά δέ- τά λεχθέντα
εν τ(Ι ίστορικω, ό ασθενής ου μόνον είναι
συΓριλιδικό^, αλλά καΐ αλκοολικός* είναι
αληθές οτι υπάρχει τό φαινόμενο ν του
ΛΛ^ΟδφΗαΙ, έλλείπουσιν ομα^ς τά φαινό-
μενα τοΰ ΚοΒεΠδοη, τοϋ Κοηι5^Γ§ και
όίλλα, ότι ύ. ασθενής παρουσιασθεί προσέτι
πάρεσιν τοΰ προσα\πικοΰ, ή δε θηλή τοϋ
οπτικού νεύρου μόνον άπόχρωσίν τίνα*
αλλ* ή τελευταία α\':τη έςηγεΐται κάλλιστα
και έκ της απλής ήμιανοψ-ίας, εξ ης έπαθεν
ύ ασθενής, συφιλιδικός ών άμα και ά>.κοο-
λικός. *ίϊ όφθαλμοσκόπησις τέλος ούδόλα^ς
εξηγεί, ότι πρόκειται περί ατροφίας φαιάς
τοΰ οπτικού νεύρου. "Οθεν άποδίδίΐ: ίί^ρι-
σμένα^ς τήν ήμιανο^ήαν είς τήν συφι/.ίδα
ή τόν άλκοολισμόν.
Ό κ. Γαβριηλίδης έκφράΐ,ει τήν άπο-
ρίίΐν αυτού διά τήν δκιφοράν της γνίί^μης
επί διαγνώ^σεί^ς τής άτα5ίας, ήτις είναι
άπλουστςίτη και καταφανής διά μόνης τής
οφθαλμολογικής έξετ(ίσε(Γ:.
Ίατρόηονλος. — Αληθώς ή διάγνωσις τής
φαιάς άτροφίοίς είναι Ι,ήτημα άπ/.ούστατον,
άλλ' έν* τή ήμετέρίΐι περιπτώσει προυκειτο
περί ατροφίας αρχομένης. Ούχ ήτί-ον αί
θηλαι ήρ^αντο άποχρωματι'ί^,όμεναι σαφά-:
καΐ δυσαναλ()γ(ϋς προς τήν άλλοία^σιν
τής οράσεως. Ένώ ή ήμιαοψία ήτο δε^ιά
ομώνυμος, ό άποχρω^ματισμός ήτο πολύ
Ι^ωηρότέρος έν τή αριστερά θηλή. "Εκτοτε
ομακ δεν εϊδομεν τόν πάσχοντα.
Τράντας. — Έάν επρόκειτο περί άτα-
ί^ίας, άνάγ'κη ήτο μέχρι τούδε ή φαιά άπό•
χρωσιζ νά προχιερήση ή καΐ νά έπέλΟη
τελεία άμαύρα^σις* ενώ τουναντίον ού μό-
νον υπάρχει στασιμότης τής καταστάσεα*:,
άλλα καΐ βελτίωσίς τις.
ΜιχσΛακόηουλος* — Προκειμένου περί
διαγνώ^σεω^ς αταξίας κλασικής, εύκολος
ή διάγ-νωσις, όταν παρουσιάίί,η άπαντα τά
συμπτ(ί^ματα τής νόσου. Ακριβώς δέ ή
σπουδαιότης τής προκειμένης περιπτώ-σεα'ς
κείται έν τή έ5 ολίγα* ν διδομέν(ΐ*ν συμ-
πτωμάτων διαγν(οσει.
Ό κ. Τράντας έρωτα τόν κ. Μιχαλακύ-
πουλον, αν, ελλειπόντων τώ^ν άπό τοϋ
οφθαλμού συμπτωμάτα^ν, τά λοιπά είσιν
ίκανώς πειστικά προς παραδοχήν αταξίας.
Μιχαλακόηρυλος. — Καί άλλοτε είπον
ύμΐν, οτι έ^ήτασα τόν περί ού ό λόγος
ασθενή καΐ εύρον αυτόν άτακτικόν. Ε-
πειδή προηγήθη συφιλίς καΐ ύ ασθενής
παρουσιάΐ,ει προσέτι έλλει\)/ιν τώΛ' αντα-
νακλαστικών- φαινομένων τού γόνατος,
ταύτα είναι αρκετά προς παραδοχήν αρ-
χομένης αταξίας. Έάν δέ τούτοις προστε-
θή έστω και αρχομένη ατροφία, ενισχύε-
ται ή διάγνωσις τής αταξίας. Τό δτι ή
ατροφία δεν προχίυρεί ή καΐ βελτιοΟται
κατά τι ή όρασις, δεν είναί τι σπάνιον έν
τή άτα'ίί(ν ύπάρχουσι μά}.ιστα περιπτιόσεις,
καθ' ας ή άτακτική ατροφία διήρκεσεν έπι
15 και 20 έτη μέχρι τελείας εξελίξεως
και άνευ μεγάλης έλαττώ'σεα^ς τής ό^ύ-
τητος τής όράσεα^ς. Υφίσταται μάλιστα
σχέσις μεταξύ οπτικής ατροφίας και άτ(ΐ-
κτικών φαινομέναη', ώ'στε οσάκις ή ατρο-
φία εί\•αι πρόωρος, έπίσχεται ή περαιτέρ(Γ
έξέλιξις τα-ν άτίίκτικών φιιινομένων καί
τάνάπ(ί>,ιν• έξήγησις ομίυς τοΰ μηχανισμού
τής ι'(λ},η>.Γπιδράσεα^ς ταύτης διαφεύγει
ήμας.
*ϋ κ. Τράντας προσθέτει δτι διακεκρι-
ΐίίΟΛΟΓίκιι ι•:ιιιτροηιι (ςγνέλριλ λα')
μένοι νευρολόγ-οι, έν καιρα '^ωής διαγνώ-
σαντες άτροφίαν όπτικήν μετά φαινομέ-
να^ν άτακτικΛν, κν τί νεκρο"ψ•ία ευρον
ότι εις άλλας μεν αλλοιώσεις ώφείλετο
ι'ΐ ατροφία, εΙς ετέρας δε ή άτα^^ία.
ΜίχαΙακό^ιουλος* — Μετά την λί]ξιν της
ατροφίας είναι αδύνατον καΐ οφθαλμο-
οκοπικώς καΐ ίστολονικίΓς να διαγ-νωσΟί]
ή αΐτιολογ'ία, διότι ή εΐκών της ατροφίας
έν ποικίλαις άλλοιώσεσιν είναι ή αύτη.
"Οσον δ' άφορα εις τον εντοπισμό ν τ(Γν
αλλοιώσεων, ή αυτή αιτία δύναται νά πα-
ραγά^τ) εΙς διάφορα μέρη διαφόρους εν-
τοπισμούς. Κατά τον ΡουπηΐοΓ ή συφιλίς
διάτώνπαρασυφιλιδικΛν τοςιν(ϊ•ν παράγει
διαφόρους άλ}νθΐ(ί^σεις εϊς τε την νευρό-
γλοιαν, τον συνεκτικό ν ίστόν και τάς αρ-
τηρίας και επομένως αί βλάβαι της οπτι-
κής ατροφίας, τών άτακτικών φαινομένίον
καΐ της ήμιαοψ'ίας είναι προϊόντα μιας
και της ταύτης αιτίας, πο/^.αχού έντοπι-
σδείσης.
Μετά ταύτα ύ κ. Πρόεδρος θεωρεί πε-
ρατωΟεΐσοίν την συ'^ήτησιν κοά λύει την
συνεδρίαν.
ΣΥΝΕΔΡΙΑ ΛΛ'
2ο Νοεμβρίου Ιβυβ.
Προεδρία Μ. Ψλλιλλ
Μετά την άνάγνωσιν και έπικύρα^σιν
τάν πρακτικών άναγινώσκεται επιστολή
τοΓ νεωστι έκλεγ'έντος γραμματέως της
Επιτροπής κ. Τουργούτη, υποβάλλοντος
την παραίτησιν αυτού επί τη δικαιολογίίΐ
ϋτι κατοικεί μακράν και δεν δύναται νυ-
κ*τός νά παρίσταται, μεθ'ολην τήν προΟυ-
μίαν αυτού, τακτικώς έν ταΐς συνεδρίαις.
Ή παραίτησις αύτη γίνεται κατ' ανάγκην
δεκτή, ή δε άντικατάστασις άναβί'ίλλεται
εις την έπομένην συνεδρί(ίν.
Μετά ταύτα ό κ. *Ιατρόηουλος άνακοι-
νοί περίπτωσιν ΙριδοκυΗλίχιδος μνκηχώ'
δ<>νς αιμορραγικής σννεηεί^ καταγωγής
ύηοχύματος, έχουσαν ως έ5ής:
((Κατά [/.ηνα *Α-ρ(λ•ον ε. ε. έςετελέσααεν
έν Άδα7:αζαρ{(}) Βιθυνίας έςόρυςιν υτ:6 τ ας
εςης περιστάσεις :
Ό τζάσχωΊ ονοΐΛατι Μοναταφας (θείος του
εκεί δη•^!.οτικου ιατρού), γέρων Κιρκάσιος 00
ετών, άλλως (ζέν δλως ύγιώς έχων καΐ θαλε-
ρός, φέρων δε ύττοχύίΛατα έν άτ-φοτέροις τοίς
όφΟαλ[Λθΐς (ώριαον δεζιόΟεν καΐ άωρον άρι-
στερόΟεν), ει/εν ύττοβληθη ττρό τριν//;νίας (έν
αγνοία του ανεψιού) είς έγχείρησιν του δεςιου
ύζοχύΐΛατος, ίκτελεσ&έΐοαν κατά την μέ^δον
της καταγωγής υ-ό αγυρτών, οίτινες, ως γνω-
στόν, τό ττλείστον Πε'ρσαι και "Αραβες δντες,
ουδέν άλλο έτταγγε'λλονται ε ι•;//; τό κατάγειν
ντιοχύ/ίΐατα, ττεριερχόΐΛενοι τα διάφορα γ^ί^>^^οι.,
εστίν δτε Λαι ττόλεις της Ανατολής. -
Ακολούθως (Λετά [Λίας έβδο;/.άδος καλην
δρασιν τό σκότος έτανηλθε πληρέστερον καΐ
ώς εκ ττερισσου τ,ρξαντο άναφαινό(^.ενα κατ*
ολίγον άλγν; και φλδγ(Λθνώδη φαινό^χενα έν τω
οφθαλρ.(ο τούτ(«>. II δέ κατάστασις αύττ)
έ-ετείνετο έλονέν,και καθ'ονχρόνον ττροσηλθεν
εις η|Αάς, από πολλού άλγΓ.δόνες αφόρητοι
κατεβασάνίζον νυχθημερον τόν τυφλόν πά-
σχοντα.
Έξετάσαντες λοιπόν αυτόν λεπτομερώς,
εύρθ|/.εν τόν δεζών βολβόν μαΐ&ακώτατον, ήτοι
βαίνοντα οξέως εΙς φ&ίοίν, λίαν δ' επώδυνο ν
εις πάσαν έπίψαυσιν, έστω και δια τών.[ί^λεφά-
ρων ενεργού μένη ν. Δια του διάφανους είσέτι
κερατοειδούς διεφαίνετο η κόρη ανώμαλος καΐ
έν μυδριάσει, νφαιμα ίέ ίν τφ ττροσ&ίφ Λχ-
λάμω καταλαμβάνον τό κατώτερον ήμισυ αυ-
τού καΐ άποτελούμενον ές έρυΟρου και νωποΰ
αίαατος αναμεμιγμένου μετά παλαιού. Δια
του ανωτέρου ελευθέρου ημιμορίου της κόρης
δέν έφωτίζετο αρκούντως ό βυθός, άπως διί-
δωαεν την κατάστασιν αύτου. Βλέποντες δρ-ως
την κατάστασιν ταύτην και την άνάπτυξιν
αύτης συνεπεία της καταγωγής, άπεδώκαμεν
τα πάντα εις ταύτην και εις την εντός του
ύελώδους σώματος παρουσίαν σκληρού ύποχύ-
ματος. Ααβόντες δέ ύπ' ζψιν άφ' ενός μεν τόν
πιθανόν κίνδυνον επικείμενης συμπαθητικής
όφθαλμίας του έτερου οφθαλμού, δστις έφαί-
8
ο ΕΝ ΚΩΝΣΤΛΧΤΙχνΟΤΠΟΛΕΐ ΕΛΛΠΝΙΚΟΪ ΦΙΛΟΛΟΓΙΚΟΣ ΣΓΛΛΟΓΟΣ
νίτο ν,σέτ'. ύγιης ;λ«0' δλον τό σχεδόν ώριΐΛον
ύ^όχυαα αύτου, άφ' ετέρου δε δτι ό ττάσχων
[ϋολβ^ς, καν ετι δ'.ετχρεϊτο, -/ίθελε καταντήσει
δΓ ατροφίας ίΐς [/.ι/.ρον όγκίδιον όλως α/ρη-
στον, ούδε ήτο ασφαλής ή κατάπαυσις της
οδΟν/ις καΐ της οςείας φλεγ[Λύνώδους κατα-
στάσεως, ύ7:εδε{ζα)Λεν εις τόν ένδιαφερόαενον
συνάδελφον την έςόρυςιν ως την συ[Λφορωτοραν
τζχτΓ,ς άλλης Οεραττείαν.
1Ιράγ|7.ατι δε', εκτελεσθείσης της έςορύςεως
συγκατανεύσει καΐ του πάσχοντος, έςητάσα(Λεν
[χετά προσοχής τό έσωτερικόν του (ϋολβοΰ,
καΟ' δσον [/άλ;στα ήτο έπάναγκες να έπιδεί-
ςω^αεν τω ένδιαφεροί/.ένω συναδελφω τό αίτιον
του κάκου. Ότε δρ,ως δΐΥίρέσα(Λεν αυτόν εις
δύο ήρσφαιρια (πρόσΟιον και οπίσθιον), άντΙ
λευκωπου σώ^Λατος, ως συνήθως παρουσιάζε-
ται τό ύπόχυ[Αα [;.ετα καταγωγήν οφθαλ[;.ο-
σκοπικώς, ευρο;Λεν ογκίον όσον [χεγάλης έρε-
βίνθου τό [Λε'γεθος, [/.ελανόν και όλως ρ,ελανο-
σαρκώ[Λατι προσο;/.οιάζον την έςωτερικήν ό'ψιν
καΐ την έπαφήν. Τό ογκίον τούτο εκείτο εν
αε'σω άκτινωτω σώρ,ατι κατα την κατωτε'ραν
έςωτερικήν [;.οίραν αύτου. Μικροσκοπικώς τό
[Λονον ιδιάζον ήτο ϊσως ή (χεγάλη άνάπτυξις
αγγείων σφριγώντων και αί πολλαι αΙ(Λθρρα-
γικαΐ έστίαι κατά την έπιφάνειαν του τε ογ-
κίου και του παρακεΐ[Λένου χοριοειδοίίς. Τό
υαλώδες ύγρόν ητο υδαρές, θολερόν και έρυ-
θρωπόν, τό δε οπτικόν νευρον είχεν ατροφήσει
τελείως.
Μή εύρόντες δέ ούτω τό ζητού[Λενον προς
έπίδειζιν, ήναγκάσθη;Λεν ν' άνατά[Λω[Λεν καΐ τό
ογκίον. Έν πρώτοις λοιπόν άπεχωρίσα(Λεν
αυτό άκέραιον ι^.ετα προσοχής ττι βοηθεία ψα-
λιδίου καΐ λ^αβίδος όφθαλ(;.ικης* τότε δε πιε'-
ζοντες άνα[Λε'σον των ραγών άντίχειρος και
λιχανού, αντελήφθη [Λεν ότι ή [/.έν περιφε'ρεια
του ογκίου άπετελειτο εκ [/.αλθακης σαρκιώ-
δους [Λάζης, εξαιρέσει της χροιάς, (λεγάλως
ό(Λθΐαζούσης εις σωρείαν (Λυκητωδ'ών σαρκίων,
τό δε κε'ντρον σκληρόν και χονδρώδες. Βλέ-
ποντες τούτο έπείσθη;Λεν ό'τι τό ύπόχυ[/.α εύρί-
σκετο έκει ως πυρήν και ήρχίσα;Λεν ν * άποχω-
ρίζω[/.εν άπασαν την, περιφερικήν σαρκιώδη
στιβάδα* ούτω δε άπεχωρίσ9η σω;Λάτιον χον-
δρώδες, λευκωπόν καΐ πεπλατυσ'Λε'νον φακοει-
δώς. Λί διαστάσεις όαως αύτου ύπερεΐχον
ύπερ;7.3τρως τάς του ύποτιθε[Αένου ύποχύ»χχτο;
και δεν ήδυνά[ΛεΟα να παραδεχθώ[/.εν Οτι εκείνο
ην τό ύπόχυ[Λα. Ένω δ[Αως περιειργαζό(ΛεΟχ
αυτό και έζητου;Λεν ν* άποκόψω{Λεν διά το'3
ψαλιδίου [χετά προφυλάζεως κατά την περι-
φέρειαν λείψανόντι του περιβάλλοντος ίΛε'λχνο;
σαρκιώδους ίστου, αίφνης εις την έζωτεριχην
πίεσιν υποχωρούν έςωλίσθησεν έκ του κέντρου
του σω•Λατίου ως από θυλακίου τό ύπόρ[ΐι
άκέραιον. ητοι εύ[ΛεγέΟης, αδιαφανής, ςανβω-
πός και σκληρός πυρήν κρυσταλλώδους φακοδ,
άφίνων περίβλη[Αα παχύτατον, έν αναλογία
[Αετρίου οστρέου προς δστρακον ύπέρογκον.
"Αρα τό χονδρώδες σω[Αάτιον ητο τό λίαν ζε-
παχυσ|/.ένον περιφάκιον του ύποχύ[χατος, ίχερ
εύρίσκετο εντός. Έν τ, δε καταστάσει εύρέίτ
τοΰτο ετέθη έν φιαλιδίω οίνοπνεύ[7.ατος προς
διατήρησιν καΐ προς έπίδειζιν. Δυνατόν δ[ΐως
νυν να έςετασΟη και (χικροσκοπικώς, δπως
καθορισθτ) τουλάχιστον πώς έγένετο ή άλλοίω-
σις αύτη του περιφακίου.
Τοιαυται περιπτώσεις περιπίπτουσι σπανίως
εις χείρας έπιστη[7.όνων όφθαλ(Λΐάτρων, οιότι
άφ' ενός (;.έν ή [χέθοδος της καταγωγής ή^
άπό ή'χίσεως αιώνος κατεδικάσθτ^ έπισή[ΐως
εις άχρηστίαν, άφ' έτερου δέ καΐ ή τοιαύτη
ληξις δεν είναι Φ^χνή και έπΙ καταγω^'^ς.
Ή[/.εϊς τουλάχιστον ίδόντες έν 'Ανατολγ; χαΐ
παρ* Ανατολίταις εκατοντάδα περίπου περι-
πτώσεων, έν αις έγένετο ούτω πως υπό των
περιπλανω[Λένων Περσών καΐ Αράβων κατα-
γωγή ύποχύ[χατος, πρώτην φοράν παρετηρή-
σα(Λ£ν το 10 ντον τέρ(/.α. Συνήθως ή δρασις
,σβέννυται {7.ετά πάροδον (Ληνών η ένος ετο'^ς
τό βραδύτερον, σπανιώτερον (Λετά ριετρίων
καΐ συχνότερον άνευ φανερών φλεγίΛΟνωδών
φαινομένων. Ενίοτε ή δρασις διατηρείται κα-
νονικώς (^«έχρι τέλους (έπι (Λαλθακών ύποχυ-
ρ,άτων) και ενίοτε τα φλεγ}Αθνώδη φαινό[Λενα
άναφαινό[Λενα έν άρχη κατά τό [Λάλλον ή ήτ-
τον σφοδρώς, κατευνάζονται (Λετα πάροδον ενός
ή δύο ρ.ηνών χωρίς να προκαλέσωσι φθίσιν του
βολβού, καίτοι προκαλέσαντα ενίοτε συ[Λπα-
θητικήν όφθαλ(Λίαν του ετέρου οφθαλμού. Έν
γένει δε είναι λυπηρόν να βλέπτ) τις άνα την
Ανατολή ν ρ.έγαν αριθμόν τυφλών ένεκα έγχει-
ρήσεως ύποχύματος διά καταγωγής. Οί πλεί-
στοι τών ύπ' έμ,ου δι' ύπόχυμα έγχειρηθέντων
ΒΙΟΛΟΓΙΚΗ ΕΠΙΤΡΟΠΗ (ϊνΝΕΛΡΐΛ Λα')
£ΐχον ίδη κατ£στρα5Λ{Λδν7ΐν τ/•, ν ό'ρασιν έν τω
ίτέρω όφθαλρ.ω ενεκχ τ: ρ οη"^"/) θ 5 (στις καταγω-
•ρίς του έν αύτω ύττο/ύαατος. "Απας άττην-
τ/1«ίχ και άτελη καταγωγην, τοντεστιν ό κρυ-
τταλλώδτ,ς φακός ;7.ετα τον περιοακίου είχεν
άτΓοσπασΟνί ατελώς, διατηρών ϊτι προς τα
χχτω [Αοιραν του Ζιννείου ζω^ττνίρος και ως
έκ τοντου τ,ωρειτο ώσπερ φύλλον έν τω πεδι'ω
της κόρτ^ς, επιτρέπων την δρασιν κατά τινας
θ£<Γεις της κεφαλής. Τουλάχιστον όπως κορε'ιω
τ/}ν περιεργίαν [Λου πολλάκις έζ7;τ7)<7α να
έγ^^ειρήσω και τό έζηρθρω|Λένον τούτο υπό-
χυ;χα αετα την ιασιν το\ί ετέρου οφθαλ|χου,
άλλ'έ πάσχων, άρκού{Λενος εις την καλην ο-
ρασιν του ενός οφΟαλ(χου, ηρνηθη πάντοτε να
ΰ-οβληθτ, εις έγχειρησιν έπΙ τούτω. Και ίδιαι-
τ5ρον Ιργαλεΐον εϊχο'χεν προα.ηθευθη έπΙ παραγ-
γελίκ προς οιόν τ* άβλαβειτέραν και άσφα-
Λ«<7τέραν σύλληψιν και έζαγωγην του ύποχύ-
[χχτος τούτου* τό έργαλείον τούτο συνίσταται
εις λαβίδα καΟ' δλα ό;Λθί&ν πρ6ς (ριδολαβίδα',
ης δ(Λως τα σκέ>.η άποληγουσιν εκαστον εις
ίδιαίτερον οξύ άγκιστρον (γων. 100®), ώστε
τ^-ρΟ.ειό^Λενα [7.έν ν* άποτελώσιν απλούν άγκι-
στρον (προς βύ/δρη είσαγωγήν), άνθίγό(Λενα δε
διπλούν άγκιστρον συλλα(Λβάνον άριστα έκ
τών οπίσω άντι κοχλιαρίου πάν έςηρθρωαένον
η άλλως πως έκτετοπισ[Αένον ύπό/υ[Λα.
Περιπτώσεις σ^^[Λπαθη'ίικης οφθαλ(Λίας τΌύ
έτερου οφθαλ[Λθύ κατόπιν καταγωγής ύποχύ-
αατος του ενός ά7ΓΛντί;σαρ.εν δις πρό ετών και
ιιίαν τελευταίως. Έν ττί τελευταία περιπτώ-
σει έπι Όθω[Αανίδος 60 ετών ό δεξιός οφθαλ-
αός αετατην καταγωγην, γενο[Αδνην πρό έτους,
ίίδεν έπί τινας έβδθ[Λάδας, ακολούθως δ[Λως
ί^αθί βαθ;Ληδόν τελείαν ά[Λαύρωσιν. Ό ί^λ-
βός ούτος έξωτερικώς είχε φυσιολογικώς, τόν
τόνον [Λέτριον καΐ εύαισΟησίαν [/.ικράν ό βυθός
χυτού έφωτίζιτο ατελώς, ούχ ήττον διεκρίνετο
λευκόν τι σώ;χα (Αεγέθους όσον κρυσταλλώδους
^χκού μετά περιφακίου προς τα κάτω καΐ
σωαάτια {Λελανωπά Τιωρούντο έν τω άλλως
ίολερώ ύελώδίΐ σώνιατι» Ό αριστερός οφθαλ-
ίχός, θέρων ύπό*/υ{Λα ώρΐ(Λθν καΐ σκληρόν, ει/ε
την κόρην άκίνητον, ύπερ;Λέτρως διεσταλρ,ένην
ίατά τίνων οπισθίων συνεχειών της Ιριδος
"ρός τα κάτω. Έπιριελης δ' έξέτασις άπέ-
οΐιξεν δτι ούδεν ϊχνος οράσεως διετή ρει πλέον,
Έλληνιχό; Φιλολογιχός Σύλλογος. Τθ{χος ΚΖ'
ένζ) πρό τινών {Ληνών ββλεπεν εισέτι ολίγον τι'
συν τούτοις υπήρχε δακρύρροια, [Λίκρά ευαι-
σθησία του βολβού τούτου εις την έπίψαυσιν
και τόνος έλάσσων του φυσιολογικού. *Η πά-
σχουσα άλλως εΓ^τεν άριστα.
Ευτυχώς οί πάσχοντες έξ ύποχύ[Λατος υπο-
βάλλονται τό πλείστον ρ-όνον ε?ς έγχείρησιν
τού ενός οφθαλ[Λθύ, οίον ει δοκΐ(Λαστικώς καΐ
δταν τό άποτέλεσρ,α ή κακόν, άπέχουσι πλέον
τών αγυρτών ούτω δ' έχει τις συνηθοίς να
-παράσχγ) αύτοΐς την δρασιν έγχειρίζων τόν
έτερον οφθαλρ.όν.
Εννοείται δτι εύχης έργον ηΟελεν είναι,
έαν έγίνετο έκ [λέρους τών οφθαλ[Αΐάτρων
σοβαρόν ύπό(Λνη(χα προς την Αυτοκρατορική ν
Κυβέρνησιν, όπως άπαγορεύσ*/) αυστηρώς εις
τους άγύρτας τούτους την εξάσκησιν τού βαρ-
βάρου πλέον λογιζο;Λένου έπαγγέλ[Λατος αυ-
τών, ούδ«ν γνωριζόντων, ούτε άντισηψίαν,
ούτε άναισΟησίαν, πλην της παρανό(Λθυ καΐ
έπιζηρ.ίου αυτών εξασκήσεως. Δυστυχώς οι
δη(ΐαρχιακοι ιατροί δεν λα{Λβάνουσιν αυτούς
ύπ'δψιν, καθό (λή έξασκούντας την λοιπην
ιατρική ν.
Άφ* ετέρου δε παραινέσεις προς τόν λαόν
έπαν8ΐλη[Αρ.ένως έν πολιτικαίς έφη[Λ$ρ{σιν, έπΙ
τούτω δη[Αθσιευό(Α£ναι καΐ υποδεικνύουσαι τα
σοβαρά ελαττώματα της μεθόδου τών αγυρ-
τών τούτων και τόν έξ αύτης κίνδυνον, ηθελον
είναι λίαν άποτελεσματικαί».
Ό κ. Άυ. Γαβριηλίδης λα6ών τόν λόγον
έπί τί]ς π€φατηρι']σε(ος του κ. Ίατροπούλο\^
λργει, οτι έπΙ τριά^ν περιπτώσεων υποχυ-
ματος, έ γ•χειρηθεισών ύπο ά γ υ ρ τ ώ ν, οί
δήο άνα6λέ>1ταντες προσιορι\•ιος μετά
τινας ημέρας άπί^λεσαν την ορασιν, εις
δέ ΙάΟΐ] τελεία^ς και βλι'-πει μέχρι (ίήμερον.
Ό κ. Μηίστης αναφέρει μίαν ανεπιτυχή
έγχείρησιν ύποχύματος υπό πρακτικού.
*0 κ. 'Ιατρόηουλος λέγει ότι έ^ έκατον-
τάδος έγχειρηΟέντα^ν υπό άγυρτιον δια
καταγίΓγ^Ί^» ^^ί συνήντησεν έν Ανατολή,
μ(')λις 5 1) 6 είδε διατηροϋντας τήν ορασιν
άπό 3 — 6 έτίΓν, αλλά φρονεί ότι και παρά
τούτοις προέκειτο πιθανώς περί μαλθακού
ύποχύματος.
Β. Ε. •2
^
10
ο ΕΝ ΚΩΧέΤΑΝΤΙΝΟνηΟΛΕΙ ΕΛΛΗΝΙΚΟΣ ΦΙΛ0Λ0Ι1Κ0Σ ΣΓΛΛΟΓΟΣ
Ό κ. Μηίατης ρκτί0η<5ΐ ηεςίητωαν ύ'
μενώδονς έηίηεφυκίτίδος έηΐ ηαιδός έτ-
νξίετοϋς, ί^χοι^σαν ώς ί\ζης•
ΚνΓ<>ιοΐ9
«Παρετηρ'-οσα ττερίτυτωτιν νμενώδονς ύ, ψεν-
δο'νμενώδονς ίπιπεφνκίηδος έπΙ [Λίκρου τται-
δός ηλικίας Ι) ετών. ΈττΙ του έ-ιχεουκότος του
κχτωΓέρου βλείράρου υπήρχε (Λε;Λβράνη φαιά,
κχταλαμβάνουσα ό'λην τ-Λ,ν εσω έττιοάνειαν και
την κατωτε'ρω ψαλίδα, ε/ουσαν δε τ^ά/ος ενός
καΐ ηι/.ίσεως σχεδόν χ(Λ. Ούδε[Λία έτερα άλ-
λοίωσις του βολβού ύφίστατο. Δια λαβίδος
αφήρεσα τίιν [/.εμβράνην άνευ δυσκολίας τινός,
η δ* ύττ' αύτην έττιφάνεια ην ολίγον τι οίδη-
[;.ατώδης καΐ αί(Λάσσουσα. Τό τταιδίον, έξετα-
σθέν υπό γενικωτέραν εποψιν, ιδία κατά την
ρίνα και 'ίό ν. φάρυγγα, ουδέν τό παθολογικόν
έδείκνυε. Κατά τας εργασίας πολλών σ'^γγρα-
φέων, η τε ψευδοϋ|/.ενώδης έπιπεφυκΐτις καΐ η
διφΟεριτικη θεωρούνται αίτιολογικώς ώς ρα
νόσος, της πρώτης [Λονον ηπιώτερον έκδηλου-
[λένης ένεκα συνθηκών αγνώστων η;^.ίν, ίσως
διότι τό έδαφος δεν εινε πάντοτε πρόσφορον
εΙς την τών διφθεριτικών βακίλλων άνάπτυςιν.
Όπωσδηποτε δαως ό βάκιλλος του ίιίϊ'ίΠθΓ,
6 έν ττ) διφΟεριτικνί ρ.ορφγί απαντών, εύρε'θη καΐ
έκαλλιεργηΟη και έν τη ψευδοϋ|Λενώδει [^ΐ-ορφγ,.
Έν τούτοις και έτεροι ρ.ικροοργανισ(Λθΐ ευρέ-
θησαν δυνάΐλενοι να παραγάγωσι φλεγίΛονάς
του επιπεφυκότος [Λετά σχη[Λατισ;7.ου ψευδο-
[ΛείΛβρανών, Ούτω ό Καίπ περιέγραψε {ΛΓκρά
διπλά βακτηρίδια, άτινα ένοφθαλ[Λΐζό(Λενα
παρηγαγον έν [/.έρει την έν λόγω επιπεφυκίτιδα.
Έτεροι άναφέρουσι [λΐκροοργανισ{Αθύς παρ6(Λ-
φερεΐς τοις όιφθεριτικοΐς.ΈπΙ άλλων περιπτώ-
σεων παρετη^οήθησαν ό στρεπτόκοκκος, 6 στα-
φυλόκοκκος και ό πνευίΛονόκοκκος του ΡΓίυη-
Ινθί. Οι [Λΐκροοργανισ|-/.οι ούτοι άπαντώσι
[Λε[Λθνω{Αένοι η έν συνδυασθώ {/.ετ' άλλων.
Λι' ακριβούς δε έν πλακιδίοις (1αΐΤ1β11θ?^) έρεύ-
νης ούδένα τών ρηΟέντων παθογόνων [Λίκρο-
οργανισ(Αών άνεύρθ{Αεν.
Μετά την άποκόλλησιν της ιιεαβράνης
έφηρ[ΛΟσθησαν πλύσεις διά διαλύσεως άχνης
υδραργύρου, βραδύτερον δε, δτε άνεπτύχΟη εκ-
κρισις ό;Λθία τη του οξέος κατάρρου, έγένοντο
επιχρίσεις του επιπεφυκότος . διά διαλύσεως
νιτρικού αργύρου. *Η εκβασις ην έριαλη.
Τοιαύτην ύ{Λενώδη επιπεφυκίτιδα είδο;Α£ν
παρά νεογνοίς ηλικίας 3 — \ (Ληνών, έν αίς η
ψευδθ(Λδ(Λβράνη και (Λετά την άφαίρεσιν έπα-
νειλη}Α;Λένως έσχη;α.ατίζετο, ένο) εν τ•?, παρουοη
περιπτώσει (/-ετά την άποκόλλησιν ούδερ'αν
υποτροπών παρετηρησαρ-εν».
*0 κ. 'Ιατζόηουλος ι^ητεί πληροφορία:
τινάς περί τίον προηγουμένων γεγονότα^ν,
ϊνα βεβαιωΟΓ οτι δέν εδόθη και άλλη τι:
αΙτία προς παρα^χϋγήν της ψευδοϋμενώ-
δους ταύτης έπιπεφυκίτιδος ώς καυτηρία-
σίςτις τοΓ) επιπεφυκότος έ^ εΙ(56ο>α]ς ασβέ-
(ίτου η κακής χρήσειυς κα>.όμέλανος κτλ
*0 κ. Μηίατης παρατηρεί ότι αί \}τεΓ•
δομεμβράναι, ότε έ^ε<5κέφ0η τον άσθεη|,
εΐχον ήδη άναπτυχθή, ώστε έΟεώρησε .ιε-
ριττόν να έρωτήση τώ προηγούμενα* Γύ.-
λως τε, προστίθησιν, αί ψευδομεμ6ρ(ίν(α
διέφερον ουσιωδώς τών εκ καυτηριάσεα^ς
^σχαρών και επομένως αδύνατος ήν ί,
σύγχί'ίσις.
Ό κ. Ν. Φερμάνογλον λαβών τόνλόγον
έκτίθησι ηερίηζωύΐν κακοή'&ους κυνάγχης
φλεγμονώδους, η έπηκολούίησαν ουραιμι-
κά φαινόμενα καΐ έπι τέλους θάνατος. *Η
περίπτωσις έχει ώς έ^ής•
«Κόρη 15 ετών προσεβλήθη υπό φαρυγ-
γίτιδος ονείας, ής τα συμπτώμιιτοι ήσαν
πόνοι και έρυθρότης κατά τον φίίρρ^γα.
μικραι πολτώδεις εναποθέσεις έν ταΐς
κρύπταις τώ^ν άμυγδαλα^ν, δυσκαταποσία
καΐ πυρετός 38^. Έν αρχή άνεγράφησαν
γαργαρισμοί μαλακτικοί και αντισηπτικοί,
καΟάρσιον καΐ κινίνη. Μετ' ολίγας ημέρας,
τών πυωδών έστιώ^ν έπαυζηΟεισών, έγέ-
νετο ή σχάσις αυτών καΐ έκενώθη ίκαντ,
ποσότης πύου. Καίτοι δε έκτοτε ή άσθενί,ς
έφαίν^ετο βαίνουσα καλώς καΐ άναρρων-
νύουσα, μετά 6 ημέρας άνεφάνη αυδις
πυρετός μετά γαστροεντερικαη* ανωμα-
λιών (έμέτων ακατάσχετων και δυσκοι-
λιότητος', ή γλώσσα έγένετο έπίχριστος,
πόνοι έπήλθον κατά τήν οσφύ ν, τα* ν δε
ούρων έξετασΟέν^των ευρέθη λεύκωμα
αφθονον. Τάς δ* έπιούσας ημέρας έ^ειλί-
ΒΙΟΛΟΓΙΚΗ ΕΠΙΤΡΟΠΗ (ΣΥΝΕΑΡΙΑ ΛΛ')
11
](0η άπασα εκείνη ή άλυσις τίνν ουραιμι-
κών φαινομένων (εμετοί επίμονοι, κνησμός
κατά το στήθος και την κοιλίαν, δυσκοι>.ιό-
της εν<χ>^.ασσομένη μετά τιόν έστιν οτε
κενώσεων, σπασμοί, πυρετός ισχΓρ()ς 39^
—.41^^ ^^^^ ί'^^ τέλους κώμα και θάνατος».
Ό κ. ί1>ερμάνογ-λου προς έπι6ε6αί(υσιν
της διαγνώσεως επικαλείται καΐ την όμό-
φωνον '^Λ'άμην των συναδέλφων κ. κ. Ά.
Μελαγχροινοΰ και Σ. Ναρλή, ούς είχε
προσκαλέσει δΙς είς συμβούλιον. Φρονεί
δέ, ότι εν τη περιπτά'σει ταύτη ό στρεπτό-
κοκκος ευθύς από της πρά^της προσβολής,
ώς τούτο συμβαίνει και εΙς άλλα μολυσμα-
τικά νοσήματος (οστρακιά, διφθερϊτις κλ.',
είχε προκαλέσει τά νεφριτικά εκείνα φαι-
νόμενα, ών έπακο/.ούθ/]μα ή ουραιμία, και
επάγεται ότι πιθανώς περιπτώσεις τοιαύταί
είσι σπανκ^ταται.
Ό κ. ΜιχοΛαπόηουλος παρατηρεί ότι,
επειδή δεν υπάρχει μικροβιολογική έ^έ-
τασις, αδυνατεί ν* άποφανθή τις γν(ύμην%
πύτερον τά^ν νοσημάτα^ν προηγήθη, ή νε-
φρίτις ή ή κυνά^-χη.
Ό κ. Νούλης φρονεί ότι προέκειτο περί
οστρακιάς μή έ^ανθησάσης καΐ επομένως
περί όστρακιώ^δους διφΟερίτιδος* προσθέτει
δε ότι αϊ άμυγδαλαί άίττοβαίνουσι πολλά-
κις έστίαι στρεπτόκοκκων και τούτου
έπακολούθημά είσι νεφρίτιδες.
Είτα ΐ)Κ. Πρόεδρος εκτίΟησι ένδιαφέρου-
σαν ηερίπτωαιν βουβωνοκήλης ώ ς έ^ής*
Κνοιοι,
«ΊΙ ιγχείρητις των κγ)λών έν γενίΐ την στ,-
;χ:οον χχτς'ΐτγ, κο'.νγ; κχΐ καλοήθης. Ου/ ήττον
"ερίπτωτίς τις, ην έΟδρα7Γεύ'7α;Λεν τελευταίως,
£?/δλε^το;χερε{αςτινας άνατθ[7.ΐ'Λα; άτυνηΟεις,
ΟΙΟ και έκΟε'τον,εν αύτην.
Ό ασθενής, 28 -ερί-ου ετών. ναύτης.
ίπτ/εν ά-ό του 7®^ έτους της ηλικίας αύτου
'/Λ'. εοερεν έττί^ε^ιχον, όστις όμως έττ' έσ/ά-
των κατέστη έττα/Οηζ καΐ ανεπαρκής* τούτο
λοιπόν ηνάγκασεν αυτόν να ύτ:οβληθτ< εις την
•/£!ρου|;γικην θεραπείαν. Τό ί^ιαοερον εν τν;
"ερι^τώσιι ταύτ*/) ην, Οτι ό κηλικός Ούλας
εοερε τρία στενώ|Λατα έν είδει ττερισφίγςεων
κιι οιευούνσεων. Οτ "^
ητο δυνατόν να γεινγ;
περι'σφιγςις της κήλης εις ραν των ^ερισφι'γ-
ςεων τούτων και ψευδής τις κατάταζις ολο-
κλήρου του θύλακος [Λετα της ττερισφίγζεως'
ένω δε ή κήλη έν τοιαύτ/) περιπτώσει ηΟελε
οανη ώς κατατεταγ[Λε'νη , ουδείς δγκος ηθελεν
εύρεθνί έν τω οσ/έω η έν τη βουβωνική /ώρα'
κατ' άκολουθίαν τη; περισφίγξεως έπιμενού-
σης, ό πάσ/ων ηθελεν άποθάνη άφίνων τόν
θεραπευτην ΐατρόν η χειρουργόν έν έκπληςει.
Τοιαυται δ' εκπλήξεις δυστυχώς αριθμούν-
ται ουκ ολίγαι, διό και οί χειρουργοί, οί έχον-
τες καποιαν συνηΟειαν και εύχέρειαν περί τό
έγχειρεΐν. Οταν ευρεθώσιν άπε'ναντι περιεσφι-
•^ψ.ε'νης κήλης, δεν έπιμένουσι πολύ εις τους
χειρισμούς της κατατάξεως, άλλα συνιστώσιν
η και προβαίνουσιν εις την έγχείρησιν, ήτις
εγκαίρως γινομένη, μα την άληθειαν, δεν
είναι βαρύτερα της βιαίας κατατάξεως, ήτις
εγκαταλείπει και πάλιν την πάθησιν, ώς άνα-
φε'ρω, ένω η κηλοτομία, συνδεομε'νη μετά της
ριζικής θεραπείας, έχει και τό πλεονέκτημα να
θεραπεύση τόν άσθενη ριζικώς.
ΊΙ κήλη αύτη ητο βεβαίως βουβωνοκήλη
καΐ εντός του θύλακος είχε προπεσει μόνον
τό έπίπλοον, άφικνούμενον με'χρι της κορυφής
η του πυθμε'νος αύτθ!3, ένθα ύπηρχον καΐ
προσφύσεις καθιστώσαι την κήλην άνεπίδε-
κτον κατατάξεως, διό και πάς επίδεσμος ητο
επώδυνος».
ΈπΙ τής άν(^κοιV(ί σεί^ς ταύτης ό κ. Νού-
λης λ(ΐ6α ν τόν λόγον λέγει ότι συμμερί-
Ι,εται πληρέστατα τάς ιδέιις του κ. Προέ-
δρου προκείμενου περί περιεσφιγμενων
κηλίΓν, άλλ* επειδή εις τινας περιπτίί σεις
είδε Κ(^λΗ αποτελέσματα εκ τής χρήσείες
του αιθέρος εϊτε διά ραντισμίεν εϊτε δια
>1α-κασμα^ν, Κ[)ίνει Κ(ΐ>.όν νά μνημόνευση
τής μεθόδου τιιύτης, εισαχθείσης παρ(ί τί-
νος Γερμ( ινοΰ, χάριν τιεν σν^νιιδέλφίυν,
όσοι δεν εχουσι πάντοτε πρόχειρα τά
μεσίΐ τής εγχειρήσείες τής περιεσφιγμενης
κήλης. ΙΙερι δε τής υποδειχθείσης περιπτώ-
ΟΓίες ερωτά, εάν τά στενίί^ματίί του κηλι-
κού θύλακος (ν\•επτύχΟΐ]σαν βίίΟμκχίιες καΐ
προϊόντος τοΰ χρόνου ή κ(ΐτ* άκολον^Οίαν
φ/.εγμονιεδ(Γν επεξεργοίσκεν, και ποίας
σχέσεις είχε ν ό Ού/.ας προς τί|ν κήλην.
\
12
ο ΕΝ ΚΩΧΣΤΛΝΤΙΝΟηίΟΛΕΙ ΕΛΛΗΝΙΚΟΣ ΦΙΛΟΛΟΓΙΚΟΣ ΣΥΛΛΟΓΟΣ
Ό κ. Πζόεδρός απαντά ότι ύ ά(5θενής
έπασχεν ά^ιτύ εικοσαετίας καΐ έπομένα^ς
ύπήρχεν ή βαθμιαία πρόοδος της κήλης*
άρα δέν δύναται ν' άποκλεισθη της άνα-
πτύ^^εα^ς τίΓν στενίομάτα^ν και ή φλεγμο-
νώδης επε^ξεργασία, άς δύνίΐτίά τις να
συμπεράνΐ] τούτο καΐ εκ της μικράς συμ-
φύσειυς, ήτις υπήρχε κατά τον πυθμένα
τού θύλακος. *0 Ούλα^, λέγει, ήτο όλίος
ανεξάρτητος της κήλης.
*0 κ. Φερμάνογλου άνοίφερει 4 -'τερι-
πτώσεις διφΟερίτιδος, άς παρετήρησεν εν
Κου'ί,γουντρ,ουκίίΓ καΐ Χρυσοπόλει, πά-
σας ΙαΟείσας τη χρήσει ορού ίο — 30 ^^^"
6ικ(εν έκατοστομμέτρων. ΚΙς εκ τ(Γν πα-
θόντων τούτων, Έβραιόπαις, βραδύνας νά
ύποβληΟή εΙς την όροΟεραπείαν, διέτρεξε
τον έσχατον κίνδηνον, εσά θη όμως δι' εν-
έσεως όρου 3θ ί^•^'• αφού προηγουμένως
έγένοντο ενέσεις αιθέρος καΐ καφεΐνης.
Τέλος δε εκφράζει την πεποίδησιν αυτού
ότι ύ όρος αδιακρίτως προελεύσεως
παρέχει ενθαρρυντικά άποτελέσμίΐτα.
Ό κ. Νούλης παρατηρεί περί της τε-
λευταίας περιπτώσεως τού κ. ^Ρερμάνο-
γλου, ότι ωφέλιμοι απέβησαν μά/.λον αί
ενέσεις τού αΙΟέρος καΐ της καφεΐνης
παρά αί τού όρου, διότι ούτος απαιτεί τού-
λάγιστον 8 ωρών χρόνον όπως ένεργήση.
Ό κ. Εύατ. Ιωάννου συνηγορεί υπέρ
της όροθεραπείας καΐ εκφράζει την εύ-
χήν, όπα^ς οί αρμόδιοι καταστήσωσιν αυ-
τήν ύποχρεωτικήν,' χαΟ' όσον απεδείχθη
ότι ουδέποτε βλάπτει. Παραδέχεται δε
τήν υπαρξιν επιδημίας διφθερίτιδος, πάν-
τ(ΐ:ς όμως έλαφροτέραν της τάη- δύο
προηγουμένων* ετών.
Ό κ. Βασιλειάδης δέν παραδεχετοα τό
όλως αβλαβές της όροθερουτείας, άναφέ-
ρω^ν περιπτίί^σεις \)ανάτ()Ρ,άςπαρετήρησεν
έν αρχή της όροθεραπείας εν Κωνσταντι-
νουπόλει προ 4 ετών εξακολουθεί δε
λιίγίΐΛ' ότι αί έ>.ίΐρροά μορφαί διφΟερίτιδος
θεραπεύονται καΐ διά μόνη: της αύστηράς
τοπικής εφαρμογής τών* ά\•τισηπτικώ\• με-
θόδων, (ί^ς απεδείχθη τοϋτο έκ τής στατι-
στικής, συνιστιΐ. δε προσοχί|ν κ(ά έπιφύ>.α-
^ιν ώ^ς προς τήν χρήσιν τού ύρόύ.
*0 κ. ΜιχαΛακόίΖουλος λέγει, ότι ή όρο-
θεραπεία δέν έχει προφυλακτικήν δύ-
ναμιν.
*0 κ. Τονργούτης δέν παραδέχεται την
Ιδέαν τού κ. Ίίΐ^άννου περί υποχρεωτική:
όροΟεραπείας, καθ' όσον ούδαμού τον
κόσμου υπάρχει παράδειγμα έπεμβάσε^ι*:
των Κυβερνήσεων εις τά τής θεραπείας.
Ό κ. Λιμαράκης ποιείται λόγ'ον, περί
τών έπιπολαζουσώ'ΐν επιδημιών. 'ΕΙνεκα τη:
ήπιότητος τού έφετεινου χειμώνος, λέγει,
αί έπιδημίαι έχουσι καΐ όλιες ίδιαίτερον τύ-
πον. Πέρυσιν ένεκα τής επιμονής τού χει-
μώνος ύπήρχεν αφθονία διαλειπόντίΐν
πυρετών, ενώ εφέτος οί πυρετοί, διαλεί-
ποντες τε και τυφοειδείς, είσΐν όλιγώτε-
ροι. Κατά τάς αρχάς τού φθινοπώρου
ένέσκη>)/ε και αύθις εΙς τήν πόλιν ημών
ή γρίππη ίηίΐυοηζίΐ , ήτις άπό τής πρ<ί•τη:.
κατά τό 1889, έμφανίσεα^ς αύτης δέν έν
κ(ΐτέλιπε πλέον τήν Κωνσταντινούπολιν,
άλ.λ' έ^(ίκολουθεί έμφανιϊΐ^ομένη τακτικώς
καθ' έκαστον χειμώνα υπό διαφόρους μορ-
φάς καΐ τύπους. Ή εφετινή μορφή αύτη:
ήτο (Ι ς έπι τό πλείστον γαστρική. Ή ευλο-
γία έπιδημεϊ εις διαφόρους συνοικίας άπό
τών άρχων τού φθινοπώρου. Μεθ' όλα;
όμως τάς επιδημίας ταύτας ή υγιεινή κα-
τάστασις τής πρ(υτευούσης είναι σχετικα'ς
καλλιτέρ(^ τής περυσινής.
Ό κ. Μιχαλακόηουλος έπΙ τής παρατη-
ρήσεω^ς περί τών κρουσμάτιι^ν διφθερίτι-
δος, έν Κου'^,γουντ'ιί,ουκίω γενομένων και
έν γν-ίΐ-στή οίκί(|(. λέγει, ότι ή περί ης ύ λό-
γος οικία πάλαι ποτέ ύπήρξεν εστία δι-
φθερίτιδας, εξ ής συντβησαν πανίελεθρίαΐ'
διερωτάται δέ, εάν μή έχη σχέσιν τινά και
ή εφετινή παρουσία τής. διφθερίτιδας .τρός
τάς πρό ετών σν^μβάσιις, καθ' όσον ένάοτε
ό ιός τής διφθερίτιδας παραμένει επί αρ-
κετά έτη έν /.ανθανούση κίΐτίΐστάσει.
*ϋ κ. ΦερμάνογΙον λέγει, ότι ή περί ή:
ό /.όγος οίκίΐί κ(/.τά διαφόρους καιρού:
κ\ίΤ(ΓκήΟη ύπύ πολλών ένοικιοιστών% ό δε
τελευτιάος άχεκαίνισε πολλοιχώ: (ΐνπ',ν.
Ή ταυτόχρονος όμίυς έμφάνισις τής νΓ».
σου εις 3 παϊδοις ήδύνίΐτο ίσως νά έπικυ-
ρώ-ση και τήν τοιαύτηλ* ύ.πόθεσιν.
ι ■
ΙϊΙΟΛΟΓΙΚΗ ιηιιτροπιι (ςγνηλρια λβ')
13
Λψαράκης. — Γνί^ρίζω καλίΓς και τήν
οΐκίαν, ήης κείται εις το πλέον εύάερον
μέρος του προαστείοΓ, καΐ τους Ιδιοκτήτας
αυτής, παραδέχομαι δε ότι κατά τήν περί-
πτα^σιν ταύτην ΐ| Ιδιοσυγκρασία, καΐ ί| διά-
δεσι: του ατόμου μάλ/.ον συνετε/,εσαν
εΙς τοΓ^το, καΐ ότι πιθανώτερον ό Ιδιοκτή-
της της οΙκίας ταύτης, γνιυστότατος Ιατρός
πολυάσχολος, προσεβλήθη πο}.λάκις υπό
φαρυ^γίτιδος διφΟεριτικής, αυτός δέ μά).-
λον ώς ιατρός ύπήρζεν ό φορεύς του
μολύσματος. "Αξιον δέ παρατηρήσεως εΐ-
\•αι ότι του ιατροΰ τ(»ύτου οί πλησιεστατιη
συ^-^ενεΐς προσβάλλονται συχνάκις υπό
φαρυγγίτιδος μεμβρανώδους καΐ κατ' αρ-
χάς μέν εγίνετο μέγας Οόρτ^βος επΙ τη
εμφανίσει της νόσον% μετ' άλλεπίίλλήλους
όμα^ς εμρανίσεις ή οικογένεια, έ^οικεκε-
δείσα καΐ προς τό νόσημα καΐ προς τήν
θεραπείαν, τώρα θεραπεύεται μόνη.
Ό κ. Βασιλειάδης εφιστά τήν προσοχή ν
επί τίνων σημείων της παρατηρήσεα^ς τοΰ
κ. Λιμαρ'άκη, /.έγ(υν μήπως προέκειτο περί
φιιρυγγίτιδος ετέρας φύσεως καΐ εάν εγί-
νετο μικροσκοπική έ^έτασις προς διά-
γνωσιν της νόσου.
Λιμΰ^άκης. — Ουδεμία άμφι6ο>.ία, ότι,
προκειμένου περί τοιούτα^ν περιπτ(ί^σε(υν,
έγένοντο όλα τα άπίατούμενα προς βε-
βαιώ σι ν, ά>.λά τό α5ΐοσημεία>τον είναι ή
επιμονή της νόσου εϊς τίνα πρόσωπα.
• Μετά ταϋτα λύεται ή συνεδρία.
ϊνΝΈΛΡΙΛ ΛΗ'
2 Δεκεμβρίου ](^0ι^.
ΙΙοοΕδοίχ Μ. 4-ΛΛΙΛΛ
Τα πρακτικά της προηγουμένης σν^νε-
δρίίΐς άναγιν(ί•σκοντ(α και έπικυροϋντια.
Έπί τής ουσίας Τίυν πρακτικό^ ν ό κ. θ.
'ΑκεστορίΛης παρ(ΐτηρεΐ, ότι, ίυς έσημεκί Οη
παρ* ά>^αυν, ό ορός έπι διφΟερίτιδος έχιέ-
μενος προυκάλεσεν ενίοτε /.ευκίΓμί^του-
ρίαν, επιδρών έπι των νεφρ ΐ ν καΐ επόμε-
να*:, επειδή ειν^α δυνατόν να π[)θϋπ(φχη
πολλάκις νεφρίτις ετερογενής, δεν ειν(α
άπο σκοπού νά συσταΟή και ενταύθα επι-
μελής έξέτασις των ούρα^ν πρό τής εφαρ-
μογής τής όροΟεραπείας. Έραπτα δέ τόν
κ. Ία^άννου, έάν έγένοντο πειράματα
άποδεικνύοντα ασφαλώς τό αβλαβές τού
όρου έν τοιαύταις περιπτώσεσιν.
*0 κ. Ιωάννου βέβαιοι ότι ό περί ου ό
λόγος ορός εΐν(α ό>.(ΐ:ς άβ/,αβής έπι πά-
σης νεφρίτιδος.
Ό κ. Ά. Χρηστίδης παρουσκίΐ,ει νεφρόν
ογκώδη καΐ έκπεφυλισμένον ένεκα άνα-
πτύςείυς κύστειεν άπειραρίθμίυν έπί. τε τής
επιφανείας και έν τω π(φεγχύμ(ΐτι αυτού,
ακολούθως δέ άναγηώσκει άνακοίνωσιν
σχετικήν υπό τόν τίτλον τκερί ηολυχν-
στεώδονς νεφρίχιδος, έχουσαν άς έςής:
Κνοτοι,
Ές αυτοψίας ΤΓαρεττ,ργ,^ατε ϊνα των Χυο
/.υ'ττικ.ώς έ/.φυλισΟό'ντων νεφρών, τους έττοίους
ο: [/.εν ΓερίΛανοΙ νεφρούς κνοτεώδεις^οΐ δε Γάλ-
λο», ττολνκνστίτιδα των νεφρών άττοκαλοΟ'Τίν•
είναι δε ούτοι, ώς έ-«{σθχτε, ύζερδ'.ττλάσιο'. τό
με'γεΟος καΐ τας άλλας διαστάσεις και ζυγί-
ζουσιν έκαστος άνω των ^ιϋΟ γρ. άντι του
φυσιολογι/.οΰ ίκαρους 120 — 200 γρ. (ΟΐΙίΐίπ
— ΠοΙΓηιηηη':^ Λπίΐίοηιίο)• η ε-ιοάνεια
αυτών άνώααλος, ώς κατάστταρτος υχό άνα-
ρίΟ[;.ων γ.αισφαιρικών κυστεωδών ογκώιων, δια-
κρίνεται ττροσε'τι και δια τό διάοορον με'γεΟος,
τόν τΓολυττοικιλον, ώραίον και άζαστρά-τοντα
•/ρω[Λατισ[ΛΟν αυτών, ^ωριζο;Λ6νων ενίοτε δια
νεφρικής ουσίας, ώς έ:τΙ τό ττλεΐστον δέ δια
λεπτών ύαενωδών διαφραγμάτων. ΊΙ έκφΰ-
λισις αυττ,. καταλααβάνουσα άπαν τό σώμα
του νεφρού, καταοτρε'φει πάντα ίστόν ΰγιά
ούτως, ώστε ούδεν έτερον εκ τνίς ουσίας αυτού
γ, [Λονον κύστεις πεπληρω[Λ5'ναι υγρού άπον.ε'-
νουσιν.ΊΙ κυστική τώ'ν νεφρών εκφύλισις άπαν-
τα, εις ά^.φότερα τα φυλά και προσβάλλει
πάσαν τ,λικίαν, γ,δη δέ ό Η. λΥίΓυΙΐΟΝν κατά
τό 1 85.") περιέγραψε καΐ πολυκυστίτιδα τών
νεφρο>ν συγγενή έν έ'Λβρυω άρτι γεννγ,Οίντι
και άποΟανόντι.- \\ιζ\ τγ,ς παΟο*'ενείας δια-
φίρουσαι είναι αί γνών.χι* παρα^ε'/ονται άρ-
/Ύ,Ί αυτών τά ουροφόρα σωλγ,νάρια, γ, άοοοτ
Ί.ΎΊ τγ,ν γοο'^ί'ΧΊ κατά τον συνεκτικόν ίστόν
νεφρίτιδα* οί νεώτεροι αάλιστα, τελειότερον τά
ο ΚΝ ΚΩΝΣΤΛΝΤΙΧΟνΠΟΛΕΙ ΕΛΛΗΝΙΚΟΣ ΦΙΛΟΛΟΓΙΚΟΣ ΣΤΛΛΟΓΟΣ
χατχ τό νότ/5;Αα ίΛελεττ,σαντες, αίτιώντα». καΐ
του νδ^ρΓΛον επιθηλίου, ώς δύνασθε νχ ί^εβαι-
ωΟητε ες ο^των [7Λτχ τολλης δεινότητος /-αΙ
ΓΛφ^ραστ'.χότητος εγραψεν ό κ. Λ. ΒΓαυΙί. Τα
ολίγα ταύτα ττροοίίΛίασά^αενος λέγω τώρα τίνα
τερί του ασθενούς τ,ίΛών.
Ό Δ. Τ., ετών 31 , εγγα(Λθς και τό ε::ζγ-
γελ|7.α [Λεταττράτης, ττροστίλθεν εις τό Έθνικόν
γ;;Λών Νοσοκο;Λείον τη 1 1 Χοερ-βρίου λήγοντος
έτους ^αρα•ονού;Λενος έχι δυσκοιλιότητι και
οια ττόνους ακριβώς έπι τηςστορ.α^ικης/ώρας,
δι* ά;^.θότερκ δε ά-ό πολλών ετών, άλλ' δτι
άζό τίνος /ρόνου ο1 πόνοι κατέτττ.'ϊαν δριμύ-
τεροι * κατά τ/}ν γενουιεν^ν τό πρώτον έςε'τα-
σιν από [λ'«ν του θώρακος άρνητικόν τό πόρι-
^{Λα, εν δε τη κοιλία έπίτασις του άλγους
κατά ττ,ν πίεσιν έπι της ε•ρ'/;;7.ένγ;ς χ^ώρας*
την γλώσσαν ειχεν έπίχριστον και στεγνην,
ητο απύρετος καν ούδε[Λίαν ώ[Αθλόγει δυσκρα-
σίαν κατά τάς πρώτας η•Λέρας προτείχοιχεν
εις τα κατά τον έντερικόν σωλήνα και ιδίως
τον στό[Ααχον, δτε εκ της συ/νης ζητήσεως
προς πόσιν ύδατος έγενό;Λδθα προσεκτικοί και
έπι της πολυποσίας αύτου* έπι τη άρ νήσει
η;7.ών προς παρο/ην |Λεγάλης ποσότητος, ό
ασθενής ύπε'δειζεν, δτι είναι αδύνατον αύτω
να στερηθη του αναγκαίου ποσού και τότε
έπ2τρέψα[Λεν τ-Λν χρησιν, άλλα συγχρόνως διε-
τάζα(Αεν να ζυγισθώσι και τά ούρα ενός η[Λ5-
ρονυκτίου, άτινα ανήρχοντο ε(ς Ί — 4 Υ^ χγρ.
"Ήδη ό ασθενής ώ;Λθλόγει, οτι άπό «Ληνών ει/ ε
την πολυδιψίαν και πολυουρίαν, άλλ' όοεςιν
[Λετρίαν, πεΐναν δε η πολυφαγίαν ποσώς* η
έςε'τασις τών ούρων ποιοτικώς έβεβαίου την
ύπαρζιν εν αύτοΐς λευκώΐΛατος [Λ^ν ολίγου,
σακχάρου όν.ως άφθονου. Λευτε'ρα έςέτασις
του ασθενούς έπεβεβαίου πόνον δρΐ[Λύν τη πιε'σει
[Λεταξύ οι-ίφαλού και της ξιφο^ιδούς άποφύ-
σεως εις εύρεΐαν κάπως εκτασιν καΐ κάτωθεν
τών κοιλιακών τοιχω;/.άτων σκληρίαντινά. την
οποίαν άπεδιδον εις την 2ν«κα τών πόνων
αύτόν.ατον συστολην τών ορθών κοιλιακών
[Λυών, δεν ηδυνάρ.ην δαως και ν*άπαλλα/θώ
καΐ εκ της ίόίας πιθανού τινο; όγκου* διότι
ακριβεστέρα έςέτασις της κοιλίας άπεδείκνυεν
ςτι, και [Λεθ'ό'λην την τών [Λυών συστολην,
πλαγίως τού οαοαλού δείιόθεν και άριστερό-
θεν ύπηρ/εν οπωσδήποτε καταληπτή τι; άν-
τίστασις σκληρότερου σώ[Λατος, την οποίαν έβε-
βαίου και ό ασθενής λέγων, δτι έκτων πλα-
γίων άπό της άρχης της ασθενείας ήσθάνιτο
τήν κοιλίαν διογκουΐλένην. Ό ασθενής Οπό το
κράτος εκτάκτων οδυνών, πάντοτε έπι τον
έπιγαστρίού, απεβίωσε [χετά δωδεκαήμεροι,
δύο και μόνον ώρας διατελέσας έν άνωνίχ
θανάτου.
Πριν ή σχολιάσω τήν περίπτωσιν ταύτΓ.ν
της πολυκυστίτιδος τών νεφρών, έπιτρέύχτέ
(/.οι σκιαγραφίαν λίαν περιληπτικήν, έστω καΙ
άτελη, τού νοσ•/;;Λατος τούτου. Οί σ^^^'γρχοεί;
βεβαιούσιν, 6τι της ασθενείας ταύτης πολλχχις
καθ' άπκντα τόν βίον ουδέν παρατηρεΐτζι
σύ[/.πτωαα, δτι δε ικανοί τών ασθενών ε/.
κώΐΛατος ούραι;/.ικού προσβληθέντες και απο-
θανόντες εδραν ή άφορίλήν τού θανάτου τήν
πολυκυστίτιδα τών νεφρών δια της νεκροψίας
απέδειξαν ενίοτε παρατηρούνται φαινόμενα
δλως αβέβαια, τών οποίων τήν έξήγησιν
παρέ7/εν ό δια της επιπλοκής άλλου νοση•ΛΧ-
τος θάνατος και ή νεκροψία* τά ειδικώτερά
πως συ[Λπτώ[χατα, δσα έν τη ζωη παρετηρτ;-
θησαν, και ί^ιά της νεκροψίας έβεβαιώθη, ότι
αναφέρονται εις τό (Λνη[Λθνευόμενον νόσημχ,
τό έπι δεκαετηρίδας πολλάκις έν τοις νεφροίς
λαθραίως άναπτυσ70(Λενον, είσι δε πόΐΌί Οχι τό-
σον ισχυροί είςτας δαφυακάς χώρας, τιολνονρία
[λετα παροδικών διαλείψεων καΐ ολίγου λεν-
κώματος και σπανιώτερον αΐματονρία' ασυνήθη
δε φαινό{Λενά εισιν άσκϊτις, οϊδηαα, υπερ-
τροφία καρδίας, χρώ}Λα δέρρι,ατος χαλκόχρουν
και άλλαι έπιπλοκαί, ώς ή πολυκυστεωδης τον
ήπατος έκφύλισις καΐ συχνότερον ή ούραιαία
[Λετα του ούραΐ(Αΐκού θανάτου.
Προς διάγνωσιν δε της νεφρίτιδος ταύτης
θεωρού'Γΐν απαραιτήτους τους οσφυακοϋς πόνους
[Λετά της αί(/.ατουρίας και τήν δια τοπικής
εξετάσεως της κοιλίας έπιβεβαίωσιν της διογ-
κώσεως τών νεφρών, (Λίκράς σημασίας αποδι-
δομένης εις τήν παρουσίαν τού λευκώματος*
άλλ' ή συνύπαρςις τών είρημένων Φ^μπτω{ΛX-
των καΐ ή άνεύρεσις τών διωγκωμένων νεφρών
εξασφαλίζει καΐ τ/;ν διχγνωσιν ; ΙΙαραβλέπων
τήν άστάθειαν τών παθολογικών φαινομένων,
ενδιατρίβω |ΛΟνον περί τήν [/.εθοδικήν ζήτησιν
τών έςωγκωί/.ένων νεφρών. Όπως διά της έπι-
κρούσεως έπι όιαφόρων [/.ερών και ψηλαφή-
ΐιίοΛοπκιι κηηροιιιι (ϊγνκαριλ \η')
15
«ως έξαίιφαλισΟΥι ν; βΕβαίόττ,ς, ίδίκ δε δττως
δυνΤιΟ-ξ τις διχ ττίς άο*ίς να αίσθανΟη τα
[Αίκρχ κα: ό^ω'7δ'Λτ:οτε λεία κχΐ ύ-είκοντα
κυ^ΓΓίκχ ογκ(δια, ττρε'-ει να εχ•/; -ρό αύτοΰ καΙ
ασθενή έχοντα τοι/ώ(Λατα κοιλίας [Λαλακά,
|λγ: λιπώογ}, λετττά και ύ-οχωρουντα ίκανώς'
ττεριπλεΌν δε οφεΟ.ει να ί^εβαιωΟτί περί αρ.-
οοτέρον των νεφρών, διότι έπι 00 ττερι-
::τώ'7εων Οοκις εύρέΟ•/:ταν και οί δύο νίοροι
ττάσ/οντες, εις [Λΐ'αν δέ καΐ ρ.όνην ό έτερος
ιύτών* ένεκα των ορών τούτων θεωρώ δύσκο-
λον του νοσηίΛατος την διάγνω/τιν τοιαύτη δε'
τις γνώίΛτ; εξάγεται καΐ εκ της στατί'ττικής
του 1.(}]θαη, καΟ' ην έπι 62 περι-τώ'ϊεων δ
αόνον διε•^'νώσΟησαν, 10 δε ως διόγκωσις τών
νεορών άττλώς έ)^αρακτηο{<7θη<7αν.
'Ίνα (Λη σας ά-ασχολησω καΐ εττι της
διαφορικής διαγνώσεως, ήτις ίκανας και αύτη
όυσχερειας παρε'χει, σας τταραπε'ίχπω εις τα
εξαίρετα συγγρά;/.{Λατα τών ΟΙίαποΙ-ΒοΐΙ-
οΗαΐϊΙ (Τΐ'ίΐίΙό ίΐβ ΜόάβίΜπβ, ]\ιιί^<) καΐ
Ρ. ΒΓπαΓάθΙ (ΤπυΙβ ιΐβ Τ11βΓαρβπι^^IΠ^,
Ρί1Γ18), τα ;α.όνα επΙ του παρόντος δια τό εν
λόγω νόση^Λα άξιοσύστατα, και έπανε'ρχο'χαι
εις την έαην περίπτωσιν.
Έκ του ιστορικού ηκούσατε, δτι ό άσθίνης
είχε πόνους ούχΙ αδυνάτους, άλλα δρψεϊς, έπι-
γαστρίονς, καΐ ού/ι όσφυακούς* είχε πολυδιψίαν
και πολυουρίαν ούχΙ παροδικην, άλλα διαρκή,
ήτοι άπό ικανών (Ληνών* ουδέποτε αίρ-ατου-
ρίαν, ουδέ τόν θάνατον ούραιίΛΐκόν* έ^ τοις ού-
ροις λ6υκω;Λα, άλλα και σάκχαρον άφΟονον, ήτοι
όιαοορας σ^^[Λπτω(Λάτων και ούρολογΓκόν
-ροίόν, περί τών οποίων οί διαπρεπείς κλινι-^οί.
Λαι αυτός ό κ. Α. Βίαπίΐ, ουδέν άναφέρουσιν.
Αια τών είρηίΛένων συ[7.πτω'Λάτων καΐ δια
την αβεβαιότητα τής δια^^'νώσεως της εκατέ-
ρωθεν του θ|Χ(ραλου σκληρίας ως διογκώσεως,
/.αΐ δη πολυκυστικής τών νεφρών, δεν ητο
ήΐΛίν ασφαλής ή του νοσ•ί){Αατος διάγνωσις•
υπό τοιούτους ορούς γνωρίζοντες, δτι ό σακχα-
ρώδης διαβήτης ουσιώδες καΐ χαράκτη ρ ιστι-
κόν γνώρισ(Λα έχει τό εν τοίς ούροις σάκχαρον
και παρ* άσθενε'σι περιπεσουσιν εις τό στά-
οιον της άρχοίχένης εξαντλήσεως την πείναν
51x1 την πολυφαγίαν, άφ'έτε'ρου δ' δτι η σακ-
/χρουρία άπαντ^^. εις διαφόρους περιστάσεις
[Αό^/; ως σύ[χπτω|χα, παρεδε'χΟην ομκγαοου-
ρίαν συμπτωΐΛατιχην, ένεκα όγκου, έδράζον-
τος πιθανώς εν τω παγκρε'ατι.
Άλλα τί η νεκροψία άπε'δειξε; ΙΙνεύ^Αονας
και καρδίαν εν φυσιολογική καταστάσει* η-αρ
φυσικόν κατά τε τό (Λεγεθος και τ-Λ,ν ;χικρο-
σκοπικην σύστασιν, πάγκρεας υγιε'ς, σπλήνα
καλόν, στόί/.αχον η έντερικόν σωλήνα ουδέν τό
παθολογικόν έχοντας, νεφρούς διωγκω(Αένους
καΐ πολυκυστεώδεις.
Τί δε τα κυστίδια ε^/.περιείχον ; Κατά τ•/;ν
άνάλυσιν του έκ 1 5 κυβικών 6κατοστθ{Α[Λέτρων
ύγρου, ην έπε/είρησεν ό φίλος και εις έπιστη-
[Αονικην συνεργασίαν πάντοτε πρόθυμος κ. II.
Άπε'ρης, ευρέθη ύγρόν χρώί/ατος σοκολάτης
και δια τής διηθήσεως (;.έλαν κίτρινον; ίξώδε'ς
πως, οξύ την άντίδρασιν, αδιαφανές και Ιν ηρε-
(Λία καταλείπον κατακρή;/.νισ[Λα κροκιδώδες,
περιέχον δε λεύκω(χα κατ* άναλογίαν άφθονον
και ^Λτχ [7.εγάλης ποσότητος σακχάρου* η
ουρία, τό ούρικόν οξύ, τα χλωριούχα κχΐ φωσ-
φορικά άλατα ήσαν επίσης Φ-ίστατικα του
ύγρου τούτου, άλλ'εν ησσονι αναλογία.
Αια τής [Λίκροσκοπικής εξετάσεως έβε-
βαιούτο ή παρουσία απειραρίθμων επιθηλιακών
κυτταρίων, προσομοίων προς τα τών νεφρών
καΐ τών καλύκων αυτών* τίχηρ-ατα στρωτού
επιθηλίου, άφθονοι λιπώδεις κοκκιάσεις, πλη-
θύς λευκών αίίΛοσφαιρίων, τών οποίων τινά
|^.ετά χειλέων γωνιωδών, ερυθρά δ* α![Λθσφαι-
ρίδια τό πλείστον διεφθαρμένα* βλεννώδεις
κύλινδροι, βλεννώδη σωμάτια κοκκώδη, σακ-
χαρομύκητες και πολλοί σχιζομύκητες (ποιο-
τική άνάλυσις).
Δια τής νεκροψίας παρατηροϋμεν ότι η
καρδία, μετά πολυετή τών νεφρών Ικφύλισιν,
ούδεμίαν υπέστη άλλοίωσιν εν τω όγκω αυ-
τής, τούθ' δπερ ζητ*/ϊτέον εν τη οίκονομία τ*ής
εν τοιούτοις νεφροίς κυκλοφορίας* διά δέ τής
αναλύσεως τών ούρων πειθόμεθα, δτι καΐ τό
έν ταίς κύστεσιν ύγρόν εν τινι τών συστατικών
αυτού κατ' ουδέν του ούρου διέφερεν η μόνον
ποσοτικώς, ήτοι εμπεριείχε περισσότερον λεύ-
κωμα η σάκχαρον.
Είτα ό κ. Βραχάμης άναγινώσκρι άνα-
κοίνωσιν τζερί χρήσεως φακών ηαρά χοϊς
άρχαίοις ηρός ΰ'εραπευηκόν ακοηόν.
*Η άνακ()ίν(οσις ε\βι ώς ί-^Μζ*
16
ο ΕΧ ΚΩΝΣΤΛΝτίΝΟνίΙΟΛΕΙ ΕΛΛΗΝΙΚΟΣ ΦΙΛΟΛΟΓΙΚΟΥ ΣΓΛΛΟΓΟΙ
(ί'Αοοζ^,Ύΐ της ανακοινώσεως |Λθυ ταύτης
εγενΕτο τό κατ'αύτας την Αύτοκρατορικην
'ίατρικην Έταιρείαν άττασ/ολοΰν ζήτγ,ίλα της
ηλίοϋεραπείας η φακοΰεραηείας, ως 67νώνό;Λα-
σεν αύτην ό έττινοητης αύτης κ. II. 'Λττε'ρης.
*Αν και κατά τας ττερι αυτής συζητητεις
τΓολλα έλέ/θησαν ύττέρ καΐ κατά της /ρη'τι-
[^•,ότητος της έττινοησεως ταύτης, παρετηρησα,
ότι ουδείς ανέλαβε να ύ-οδείξη, αν η φακο-
θερα^εία αύτη τύγ/άνη γνωττη άτ:ό ττολλών
αιώνων. Ώς εκ τούτου έΟεώρησα ώφε'λΐ{Λθν
να έκθε'<7ω ενταύθα συντό|χως όσα γνωρίζω
ύ-ό άρ/αιολογικην εττοψιν -ερι του ζητη [/.α-
τός τούτου.
"Οτι οι άρ/αίοι "Έλληνες έγίνωσκον την
κατρίσκευην της ύαλου, εκ των Φοινίκων
τταραλαβόντες, τυγχάνει ,^εβαίως ττασίγνω-
στον (ορα Πλάτωνος Τί[;.αιον κεφ. 61 Η,
ενΟα του λόγου γιγνο;Λένου ';ΓερΙ τηςεως των
σω;Λάτων, άναοε'ρεται ώς τηκό[Αενον σώ'Λα
καΐ η ύαλος ατηχΟε'ντι τω κοινω σώ[Λατι
ρεΐν τυγχάνει δε ταύτα δντα, τα ρ.Ιν
ελαττον ϊχοντα ύδατος η γης τό τε ττερί την
ύαλον γένος άπαν όσα τε λίθων χυτά εϊδη
καλείται. . .»).
Ότι δε (/.ετεχειρίζοντο υάλινα δοχεία, εί-
ναι γνωστόν εκ του έζής χωρίου του *Αριστο-
οάνους (Άχαρνής 74), ένθα διηγούνται οί
πρέσβεις των Αθηναίων, ότι (ίξενΓζό;Λενοι δε
« ξενιζο^ιενοι δ^ ζρός ίίίαν ΐ7:ίνο;α.εν
εξ υαλίνων ι/.πωμάτων κχΐ χ^ρυσίδων
ακρατον οινον ήούν »,
ώς και έκτού*ΙΙροδότου (Β', 69 καΐ Γ', 20).
Ότι δε κατεσκευάζοντο εν τη άρχαιότητι
οακοί, τούτο αναφέρει ό άοίδιν.ος Αναγνω-
στάκης (Μελέταί περί *Οπτικης των αρχαίων
σελ. 11), λέγων ότι εύρεν εν Τύρω της Φοινί-
κης φακόν έπιττεδόκυρτον ες αυτοφυούς κρυ-
στάλλου ηλικίας 22 περίπου αιώνων, ον επέ-
δειξεν έν συνεδριάσει της Γαλλικής Σχολής εν
Αθήναις κατά τό 1877, γνωστός δ' έπίσ-Λ^ς
τυγχάνει και ό υάλινος και ά(Λφίκυρτος φα-
κός ό ευρεθείς κατά τάς έν ΓΙοαπηίχ άνασκα-
φάς καΐ νύν εύρισκό[Λενος έν τω Μουσείω της
Νεαπόλεως.
Ότι δε την χρή'^^ν και τάς ιδιότητας των
φακών έγίνωσκον οί αρχαίοι 'Έλληνες κατα-
φαίνεται (ώς και ό ιατρός κ. Σ. Στα;Λατιά^/;;
ύπέδειςεν) έκ των Νεφελών του *Αριστοοάνου;
(στίχ. 766)
Ο Στρ. "Ηδη παρά τοϊσι φαρ|Χ2κοπώλαις την λίΟβν
ταύτην έορακας, την καλτ[ν, την διάφανη,
άφ*ης τό πΐίρ άπτουσι ; Σωκρ, Την ΰβλον λέγει;;
Στρ. 'Έγο)γε. Φέρε, τί δήτ' αν, εί ταύτην λαβών,
όπ^τε γράφοιτο τή> δίκην ό γραμαατεύς,
άπωτέρω στάς ώδε προς τον ήλιον
τα γράααατ* έκττίξαί'Αΐ της έ|Αηζ δίκης ; »
Ου [χόνον δε προς τηςιν, αλλά και προς
(/.εγέΟυνσιν κατά την γλυφην των σφραγιδο-
λίθων [Λετεχειρίζοντο, ώς φαίνεται, έν είΧδ:
διόπτρας• διά τούτο άπαντδ^ παρ' Άλκαίω
(603) ότι οίνος δίοπτρον τοίς άνΟρώποις.
Ό Αεύκιος Σενέκας (12-06 μ. Χ.) έγίνω-
σκε 'ίην [/.εγεθυντικην δύνα;χιν δοχείου πλή-
ρους ύδατος.
Ό δε Αακτάντιος λέγει δτι σφαίρα πλήρης
ύδατος, δι' ης διέρχονται ηλιακαι ακτίνες
δύναται νά προκαλέσ•() άνάφλεξιν σω[χάτων
τινών χωρίς τό έν αύτη ύδωρ νά.θεραανΟτί.
Προσέτι Πλίνιος ό Πρεσβύτερος (23-79 ρι.
Χ.) έγίνωσκεν ότι σφαίρα έξ ύαλου, τιθε'Λέντ.
πρό του ηλίου, δύναται ν' άναφλέςτ, ύφάσ[Αχτι
(Έκδοσις Διδότου, ΡαΠ8, ΟοΙΙθΟίίοη άθί^
ααΙβιΐΓδ Ι,ίΐΙίηβ άβ Μ. Νίϊ^αΓοΚ άβ ΓΑοα-
οΙοΓπίο Κιαη(;αί80, Ηί^ίοίΓο ΝαΙιΐΓθΙΙβ άο
Ρϋηβ ραι• Μ. Α. Ι,ίΙΐΓβ,άβ ΓΙη^ΐΚαΙ, Τόμος
II, σελ. 531 , βιβλίον ΧΧΧΥί, Κεφ. ΙΛΥΠ,
^ί 3) ((θ|ηιΐίη (η Γαιη) αάάιία α(ΐαα νί-
ΐΓβαβ ρίΐΗβ 8ο1θ α(1νβΓ80, ίη ΙίΐιιΙαηι
βx^απ^1^^^^^Ίηι υΐ νβδΙθΗ θχιΐΓπηΙ)); «εΙ
ο'βρθπάαηΐ άβδ Ι)ου1θδ άβ νοιτβ Γβιηρϋβίί
ίΐ'βαιι, ορροκββΒ Ηϋχ Γανοπδ Λα δοΐβϋ
ΒβοΙιαιιΙΐβηΙ ΙθΠβπιβηί, (^ινοΐΐβδ 1>Γΐι-
Ιβηί άβ8 βίοίϊθδ» .
Και ταύτα (Λέν, αν και ρη σχετιζό}Λ6να
ά'Λέσως προς τό ζητηι^'.χ της φακοθεραπείις,
αναφέρω ώς προεισαγωγικά της έ{Λης (Λελέτης
και συ}(.πληρω[Λατικά των παρ' άλλων πι:1
τοιούτων ε(ρη[Αένων.
Μεταβαίνω νύν εις τό κυριον θέ{/-χ [λου.
Έχρησί'/,οποίουν οί αρχαίοι αρά γε τους φα-
κούς έν τγ, θεραπευτική ; "Ισως έν ττί οφθαλ-
[Λίατρικτ, δεν [Λετεχειρίζοντο τους φακούς προς
άρσιν των άνω[Λαλιών της οράσεως, διότι
άλλως θά εύρίσκο(χεν παρά τοις κωαικοίς πρό
ηίΟΛΟΐΊΚΙί ίίΙΙΠΊ'ΟΐΠ! (ΣνΝΕΛΜΛ ΛΓ')
17
^τάντων γελωτο^τοίτ,'χιν τίνα. Ίίν τη καθόλου
Οίραπευτικτί δρ,ως φαίνεται ότι έττοιουντο χρ"?3-'
«7ΐν τών φακών καΐ -τ^ρός τοΰτο χαραθέτοίΛεν
το έςης χωρίον του Πλίνιου (Έκδοσις Διδό-
του, ΟοίίθΟίίοη κτλ. τό[Λ. Π, σελ. 541,
Βιβλιον XXX νΠ, Κεφ. Χ, ίί 2) «ΙπΥΘ-
ηίο 8ριΐ(1 ιηβ(ϋοο8, ({ΐΐίυ 8ΐιηΙ ιΐΓθηάα
ΓΟΓροΓΟΓη, ηοη αϋΙΟΓ αΐίΐϋ^ ίά ϋβΐΊ
ρυίίΐΓβ, ({οαιη 0Γν8ΐα11ίηα ρίΐα αάνβΓ^ίί^
ορρΟδΐΙα 8θ1ίδ ταάϋί^)) ^^ κατά την <?τερεό-
τυ^ον ϊκδοσιν του ΒίοολΓνου (εκδ. λΥθί-
(Ιθπαιιη 0-^ Ο. Ι)Θΐ1β£ί<βη, Τό;;.. V. σελ.
202, ίί 28, (( Ιηνβηίο αρνιά ΐΏΟίΗοοί^
(}α»^ δαηΐ ιΐΓβηάα οοιροπιπι ηοη αΙίίβΓ
ΙΐΙίΗΠ8 ΠΠ ραΐαΐή κτλ.» δηλ. γαλλ. <(^0
Η>ί γΙιθζ (1β8 ηιόάβοίηί^; (|ηο 1β πιβίΙΙβπΓ
αιαΙ^'^Γβ (ί>^1 ηηβ })0ΐι1β άο οΐΊ.^ΙαΙ Γβοο-
ναηΐ Ιθδ Γανοη>^ άη ^^οίοϋ».
Νθ[ΐίζω, δτι τό χωρίον τούτο θέτει εκτός
χχσης άι/,φιβολι'ας τό δτι οι αρχαίοι έγίνωσκον
την καυτηρίασιν τών ελκών δια του φακοΰ.
Έκ δ3 της αναγραφής τών εκδόσεων τού-
των καταφαίνεται ότι και μετάφρασις του
Πλινίου {Αολις ττρό είκάδος ετών έγε'νετο υττό
του άκαδηΐΛαϊκου ίιίΙΙτβ τνί επιστασία έτερου
άκαδηριαίκου. του Νι^ΗΓγΙ, και εν ττ^Ίοτορία.
ϊε της Φυοικής του καθηγητού του ΙΙανεττι-
στηριίου του Βερολίνου (1878) Ρο^^βηάοΓίϊ
;ζ5ταφρασθίίσ/ι εν τ^^ γαλλικοί αναφέρεται η
/ρησις αύτη του φακού ((ροΐΙΓ Οίΐη10Πί>ΟΓ
1θ>^ 1)1β^;ί>Ι1Γβ8». ώστε οτι οι αρχαίοι έχρη-
ιΐ[Αθ;Γθίησαν τόν φακόν ώς καυτηριον δι'ηλια-
κού φωτός δεν διέλαθε καΐ τους νεωτέρους
"αντάζασιν .
Τα ολίγα ταύτα έκρινα ώφέλΐ[/.ον να εκθέσω
ενταύθα ως σ^^ίλβολην εις την ττερί τού ζητή-
[Αατος της εσχάτως άνακινηθείσης φακοθερα-
"δίας Φ^ζητησιν )) .
Μετά ταύτα ψηφοφορίας γρνομέν^ης
-τρός ρκλογί|ν' νΡ<^Η•μ•ί<^^^^<^ΐ'ξ ^Μζ Έ:τιτροπίις
εκλέγεται ό κ. Π. 'Ιατρότζονλος.
Με5* ο /.ΓΡται η συνεδρία.
Ελληνικός Φιλολογικό; Σύλλογος. Τοίχος ΚΖ'
ΣΥΝΕΔΡΙΑ ΛΓ'
,9 Δεκεμβρίου 1898.
Προεδρία Μ. Ψλλιλλ
ΊίπΙ τΓ|ς ανακοινώσεως του κ. Βραχάμη
ό κ. Άηέρης λέγει τα εξής•
Κνριοι,
<ί*Αν ειτΓον ότι οί αρχαίοι ηγνόουν την θε-
ρα:;ευτικην χρησιν τού φακού, δ::ως και οί
νεώτεροι, έστηρίχθην έ::1 της απολύτου περί
τούτου σιωπής τών κορυφαίων Ιατρών συγ*
γραφέίον, αρχαίων τε, ώς τού ^Ιπποκράτους,
Γαληνού και Κε'λσου. και νεωτέρων. Πας τις
δύναται να πεισθνί, άναγινώσκων τ•/)ν Ιρ,ην
άνακοίνωσιν ηδη δη»Λθσιευθείσαν, ίτι Ιδέχθην
ώς πιθανόν, ότι πρώτος προέτεινα τό (χέσον
τούτο έπΙ ϋεραπεντιχφ οκοπω και έζε'φρασα
ριάλιστα άπορίαν πώς τό άπλούστατον τούτο
[Αε'σον παρη(Λελήθη εν τφ παρελθόντι. Ιδού
δε τό σχετικόν χωρίον της έ»Λής ανακοινώσεως:
«.Ι'αί (-οηΓΗ αη ριοοοίΐό (}ΐπ πιο 80ΐη1)1β
<Ηγο ηοιινοαπ. Ι.Θ8 ρηηοίρβί^ ηιιγ 1θ8
ηυθΐ^ Π ί^β 1)α>^β ϊ<οηΙ οοηηαδ άβριιίδ
1ο>; ίβΓπρκ 1θ8 ρΙιΐΝ Γβοαίύ^ βΐ οηΐ βίβ
οοηΓίΓΠΐβ^ ραΐ' Ι'βχρίΜΊβηοβ οί 1β8 ΐΗβο-
1ΊΘ8 (1β8 ιηοάοΓΠθκ. ΝβαηΐΉοίηδ ρβαΐ-
(Ηγθ ρίΐη-β (|ΐΓίΙ κα^ίΐ (Ι'αη ρΓίηοίΐ)β
ΙΓ08 οοηηιι θΐ (Ι'αη πιογοη ίτύ^ δίπιρΙΘ,
ηιιΐ, Ιβ (ΊΌΐίί, πα ρβηδβ ά Ι'αΙίϋ^βΓ οα
ίΐιι ιηοίπδ Η ΓβϊΊ^οΓ θπ Γποίΐιοάο ΙΙιβΓα-
ροΐΐίίί|ΐΐβ». Τουλάχιστον οφείλω να ση[Λ8ΐώ-
σω, ότι ό'λαι αί (λίχρι τούδε βιβλιογράφικα!
ερευναί [Αου ούδεν άνεκάλυψαν τό σχετικόν.
ΕΓχον [/.άλιστα άπευθυνθτί έπίτηδβς είς τό εν
Παρισίοις Ίνστιτούτον της Βιβλιογραφίας,
γραφείον είδικώτατον δια τοιαύτα ζητη(Λατα,
όπως παράσχω (λοι τας δέουσας πληροφορίας,
άλλα Ι^έχρι τούδε ουδέν τό θετικόν ύπέδειξεν.
Άφ' ετέρου [Λη λησ[Αθνώ(^.εν δτι ό Πλίνιος
ουδόλως πραγ|Λατεύεται ίατρικα ζητη(Λατα εν
τω περί ου ό λόγος έργω, εν γένει δ* έπΐ[Λελώς
αποφεύγει τα τοιαύτα ζητηίΑατα* άλλως τε
ούδε;Λία [βασιλεύει συνοχή και αλληλουχία εν
τοις εργοις αυτού. Περί δε της ιδιότ/ιτος
ταύτης τού φακού Ολως έν παρόδω αναφέρει,
Β. Ε. ' 3
18
ο ΕΝ ΚΩΝΣΤΛΝ'ΤΙΝΟνίΙΟΛΕΐ ΕΛΛΗΝΙΚΟΣ ΦΙΛΟΛΟΙΊΚΟΣ ΣΥΛΛΟΓΟΣ
ά<7χολού[Λενος κυρίως ττδοί φυ^ίογραφικών ζη-
τη[Λάτων, κρυσταλλογραφίας κτλ. Τό ττολυ
δυνατόν να ύ-οτεΟη ότι έπι του Πλίνιου Ισως
τίνες τών ιατρών έθδώρουν τ7;ν δια φακού
καυτηρίασιν ίσχυροτάτην, ού/Ι δ[Λως δτι ή
καυτηρίασις αύτη ητο ί7υ<7τη[χατθ7:οιτ,[Αένη.
Διότι 6 αυτός ΙΙλι'νίος, ό(Αΐλών άλλαχοΰ ττερί
δηγμάτων κυνος λυσσώντος (Ι^ίΙ). VIII), λέ-
γει (εν (Λεταφράσει του Ι^ί1ΐΓ(ί) «ί,ο δοΐΐΐ 1Ό-
ιπΛίΙο οοπίΓβ Ια ιτιοΓ^ΠΓβ άβ οΐιίοη βηπι-
^ύ ;ι ύΐύ Ιηά'ηιηύ ινχ:ν,η\ιηοηΙ οοιτιπιο
ραΓ ιιη οΓΜοΙο: ο"β8ΐ Ια ναοίηβ ιΐο ΐΌί>ίθΓ
^^αι1να<ί:ο, Γ[αΌη αρρβΙΙο (•γπ()ΓΓΐιθ(1οη...)).
Άλλα καΐ αϊ περί καυστικών ιδιοτήτων
του φακοΰ ιδέαι τών χρόνων εκείνων ήσαν σφα-
λεραί, διότι ό αυτός Πλίνιος άναφε'ρει άλλα-
χου (κεφ. XXXVI) τα έξης (εν ^.εταφράσει
του Ι^ίΙΐΓί^) : « ΡοιίΓ 1)θΐΓ0 ϋ ν α ιη(»ιιιβ
οΙια>^ΗΟ 1β8 ΓοαροΗ οΙαΓμουΙδ οΐ ιΓογ,
ιηαί8 α ιηοίη.^ ίριο Γοιι γ νβΓ8β (1 αΙ)0Γ(1
ίΐιι 1ίί|αί(1ο ίΓοιά, ί1 ΐ]β ΓΟδί^ίβ ραβ ά Ια
οΙιαΙθίΗ'; οΐ οοροικίαηί (1θ8 Ι^οαίβδ άβ
νοιτβ ΓοηιρΗρδ ά'οαα οΐ)ρο8ίίβδ αιιχ
τανοηδ (Ιιι ηοΙθι! δ'θοίιαιιΐϊ'βηΐ ΙοΙΙθιϊιθπΙ
(|ΐΓβ11θ8 Ι)Γίΐ1θηΙ Ιβδ βίοίϊβδ », ώστε εττί-
στευεν ότι αϊ ακτίνες του ηλίου, διερ/ό;Λεναι
δια σφαίρας ύαλίνου πλήρους ύδατος, ' Οερ;Λαί-
νουσι τοσούτον την σφαϊραν, ήτοι τό περιέχον
(Λετα του περιεχθ[Αένου, ώστε καίονται ύπ' αυ-
τής και τα ύφάσ[Λατα.
Μόλις κατά τόν 4^^ (α. Χ. αιώνα ό Λα-
κτάντιος, περί παρό[;.οια θέίχατα άσχολού-
αενος, προσδιορίζει δτι τό ύδωρ της ύαλίνου
σφαίρας δεν θερ[Λαίνεται. Ουδέν ό'[Λως ανα-
φέρει περί χρήσεως του φακοΰ είς καυτηρίασιν
τών πληγών ή ελκών.
Περίεργον δε είναι δτι ό Κέλσος, δστις
ηκ[;.ασεν ολίγον πρό του Πλινίου και δια της
χαρακτηριζούσ-ζις αυτόν λεπτολογίας περιέ-
γραψε πάντα τα [χέσα τών καυτηριάσεων, άτινα
έγνώριζον οί αρχαίοι έλληνες, οι αιγύπτιοι
καΐ οΐ σύγχρονοι ιατροί, ουδέν αναφέρει περί
του φακού ως καυτηρίου. 'Λλλ' αφού τό
ζήτ'/ϊί/.α ρ.ετηνέχθη καΐ ενταύθα, έπιτραττήτω
(Λοι να έκταθώ ολίγον και είς τό κύριον ζή-
τη(/.α και να παραθέσω τινας τών λεπτό [ιε-
ρειών της έίΛης ανακοινώσεως.
*Ως γνωστόν, από του παρελθόντος αιώνος
αί ήλιακαΐ ακτίνες άνελύθησαν υπό τών Ο'^-
σικοχη^Λΐκών, απεδείχθη δέ ότι έν τω ήλιαχω
φωτΐ ύπάρχουσι πλην τών φωτεινών και ιδιχί-
τεραι, Ιχουσαιάλλαι (χέν καυστ:κας ιδιότητας,
αλλαι δέ χηρκάς. Επίσης ί^ραδύτερον απε-
δείχθη δτι αί έστίαι τών διαφόρων τούτων
ακτινών δεν συ}Λπίπτουσιν είς τό αυτό σ/;α«ίον
ένεκα τ/ίς διαφόρου ' Ολαστικότητος αύτώ>•
είναι [λέν αληθές ότι αί έστίαι αύται σχηρ-
τίζονται λίαν έγ•^'ύς αλλήλων, διακρίνονται
δ|/.ως σαφώς απ* αλλήλων. Μετά την άνά-
λυσιν του ηλιακού ή ηλεκτρικού φωτός πα-
ρατηρείται δτι αί [χέν χη;Λΐκαι ακτίνες είσιν
άφθονώταται είς τό ιώδες χρώ(Λα του φά-
σ•7.ατος καΐ (χάλιστα βαθύ ιώδες (πΐίπΐ-νίο-
ΙθΙ), ενώ αί θερ(χαντικαι ευρίσκονται είς τό
άλλο πέρας του φάσ[Λατος, ήτοι εις τό έρυθρόν,
καΐ ιδίως εντεύθεν του ερυθρού (ίπίΓίΙ-ΓΟΙψο).
Έν ρ.έσφ δέ, ήτοι εις τό ώχρόν, ευρίσκεται τό
κέντρον τών φωτεινών άκτίνων. Επίσης τα
π£ΐρά(Λατα τού φΟορισ[Λθύ (ίΙαΟΓβν^ΟβηΟθ)
τών χη'Λΐκών, τού φωσφορισ;Λθύ (ρ1ΐΟ?^ρ1ΐΟ-
ΓΘ^^Γβηοβ) τών φωτεινών και τού θερρ,αντι-
σ(Λθύ (οαΙΟΓΟί^ββηΟθ) τών θερ(χαντικών άκτί-
νων είσι τοίς πάσι γνωστά, δπως καΐ τό
δυνατόν τού δια φακού χωρισμού και της
συγκεντρώσεως τών άκτίνων τού ενός έκ τών
τριών είρη(Λένων γενών. Ούτως ό διάσηαο;
Τγηάαΐΐ (Αετεχειρίσθη διάλυσιν ίωδίου εντός
θειούχου άνθρακος καΐ κατώρθωσε δια φακοϋ
πεπληρω|Λένου έκ τοιούτου υγρού να σ'^γκεν-
τρώσγ) [ΛΟνον τάς ερυθράς ακτίνας και νά πα-
ραγά•^^"/) ούτω τοσούτον ύψηλήν θερ'ΛΟκρασίαν
άνευ ορατής εστίας, ώστε έτηξε δια τού ριέσου
τούτου [λόλυβ^ον και άλλα (χέταλλα, έθέρ-
(Λανε δέ λευκόχρυσον (λέχρι λευκοπυρώσεως.
Τα πειρά;Λατα ταύτα έγένοντο δια φωτός
ηλεκτρικού (βολταϊκού τόξου).
Άλλ' ό Τγηάαΐΐ δέν εσκέφθη νά εφχρ-
(ΛΟσγι τόν τρόπον τούτον προς θεραπευτικόν
σκοπόν. Έγώ λοιπόν έσκέφθην ότι τό πείρααα
τούτο, τό καθαρώς ανήκον είς την Φυσικήν,
δύναται νά λάβη καΐ πρακτικήν ίατρικήν
άξίαν, ιδίως δια τάς εξελκώσεις τού οφθαλίΐού.
* Υποθέτω δέ δτι οσάκις είναι ανάγκη νά καυ-
τηριασθώ όφθαλ(Λΐκόν τι έ'λκος ή άλλη τις πά-
θησις τού οφθαλ{χού, είναι δυνατόν νά έφαρ-
[ΛοσθΤί ό τρόπος τού ΤνπάαΙΙ, διότι ούτω
ηίΟΛΟΓΙΚΙί ΕΙΙΙΤΡΟΠΠ (ΣνΝΕΛΡΙΛ ΛΓ')
19
Χύναται τις να προβη εις καυτ/)ρια<7[ΑΟν /(ρρΐ;
νχ ίνοχληθτί ό οφθαλ(λός υπό του οωτός, ως
τούτο <Γ^(xβαίν6ι έπΙ χπλου φακοΰ.
Αί φωτειναΐηλ'.αχαΐ ακτίνες 6φγ)ρ[ΛΟσθ73σαν,
ουχ• <χυ^^'κεντρω[Λέναι, -πτρό ολίγων ετών πρώς
95ραπευτικόν σκοττόν υπό τό δνθ(ΐα Φωτσ^ε-
οαπεία, Ι^ίως έν 'Α-^ρ^λια καΐ εν Γερ[Αανίί:>:, ως
•ΛχΙ τα διάφορα χρώ{Λατα του ηλιακού φάσ[λα-
τος δια διαφόρους παθήσεις (εύλογίαν κλ.). Πρό
Χύο ετών ό δανός ΡίηδθΠ εχρησΐ(Αθ7:οίγ)σε τας
/•/;;ζικας ακτίνας του ηλιακού φωτός (τ^γκεν-
τρω^ανας δια φακού εναντίον του έσίΙιθ(χε'νου,
λετΓΓομερώς δ' έξέθεσεν ό ΒαηΙζ έν τω τελευ-
ταίω διεθνεί περί της φυ[Λατιώσεως συνεδρίω
τχ λίαν εύ/ άριστα άποτελέσριατα της [χεθό-
6ου ταύτης.
Μέχρι τούδε ί{Λως ουδείς, νορ-ίζω, έσκε'φΟη
νχ εφαρ;/.ότ/ί [χεθοδικώς και τάς τρείς ιδιότη-
τας του ηλιακού φωτός ό{Αου η εναλλαζ προς
Οεραπείαν τών ελκών και δηγ[ΐάτων.
Ίδου δε εν (Γ^Ί :ό;Λω η η{Αετ8'ρα [λέΟοδος :
Όταν θέσ•/! τις απλούν συγκεντρικόν φακόν
απέναντι φωτός ηλιακού η ηλεκτρικού (|ϊολ-
τχϊκου τόςου), εντεύθεν αύτου εις άπόστασιν
σ/ετικώς {/.ικροτάτην καΐ άνάλογον της <Γ^γ-
χεντρωτικης δυνάρ.εως αύτου, (7χη[Λατίζεται ή
οωτεινη εστία, ά}Λέσως δε πρό ταύτης καΐ [χετά
ταύτην ή χη;Λΐκη και ή καυστική εστία καΐ
τοΰτο ένεκα της διαφόρου Ολαστικότητος τών
χπλών άκτίνων' εύνόητον ότι τα χωρίζοντα
τχς τρείς ταύτας εστίας διαστηΐλατά είσι
τόσον (Αίκρά, ώστε έν τη καυστική π./, εστία
υπάρχουσι καΐ φωτειναι καΐ χη[ΛΐκαΙ καΐ τάνά-
-χλιν* υπάρχει δ(Λως εν ση(Λείον υψίστης έντά-
-ϊδως (ΓηαχίΓηπηΐ) δι* έκάστην έστίαν, διό ό
ίχτρός δύναται κάλλιστα να χρησι;/.οποΐΥί την
;χίχν η την ά'λλην έστίαν η την [λίαν ;Λετα την
χ>.λην κχΐ έπθ[Λε'νως να έφαρ[χόζγ) εις τό έλκος
δνχλλαξ και τάς τρείς εστίας, ήτοι τάς τρείς
'.Ο'.οτητας του φωτός κατ' ιδίαν, καΟ' δσον
αχλιστχ δεν είναι εισε'τι ακριβώς γνωστόν,
"Οίχι τών άκτίνων δρώσι κάλλιον διά ταύτην
"η εκΐίνην την πάθησιν. Αέν είναι ίσως πάντοτε
χνχγκη να καυτηριάζη, άλλ' αρκεί πολλά-
ίί^ί να εχ•() την καυστικην έστίαν ολίγον (Λα-
κρχν, ώστε αόλις νά Οερ[Ααίνγ; /ωρις να καίη,
τότΕ δέ είναι δυνατόν νά ύποστγ^ ό ασθενής
'η\ πολλά λεπτά την συγκέντρωσιν τών συγ-
κεντρω[Αένων χη(Λΐκών η φωτεινών άκτίνων
του φωτός.
Ή «χέθοδος πράγ;Λατι είναι απλούστατη,
αλλά δέν πιστεύω νά ή διά τούτο καΐ άναςία
λόγου. Αί περιπτώσεις ^/.άλιστα, καθ' ας εν-
δείκνυται ή 8φαρ;χογη αύτης, δεν είναι εύάρι-
Θ;λοι. Όσάκις ό ιατρός θέλει νά τοοποποιηστ]
παθολογικήν τινα έπε^εργασίαν, νά καταστρέ-
ψν; νεόπλασρ.ά τι κακής φύσεως η παθογόνα
(Λίκρόβια, νά έζουδετερώστ) η νά άποσυνθέσγ)
τοζίνας, δύναται νά χρησΐ[Λθποιησγ) και τάς
χη[Λΐκάς, φωτεινάς και καυστικάς ιδιότητας
του συγκεντρω|Λε'νου ηλιακού φωτός. Απο-
φεύγω νά παραθε'σω καΐ άλλους θεωρητικούς
λόγους, δΓ ους έχει τις νά προσδοκ^ αγαθά
άποτελέσ;Λατα παρά της [χεθόδου ταύτης,
διότι. και η πρακτική έφαρ;/,Όγη αύτης, γενο-
;Λίνη υπό τίνων άςιοτί(Λων (ατρών, άπεδείζεν
δ, τι καΐ ή θεωρία προϋπέθεσεν.
Βεβαίως ό άριθ;ΛΟς τών έφαρ[7.ογών είναι
εισέτι [χικρός, άλλ' έν καιρώ τω δέοντι θέλω
εκθέσει λεπτομερώς πάσας τάς σχετικάς πα-
ρ ατ/^ ρήσεις».
Ό κ. Γαβριηλίδης παρατηρρί, ότι ή (χνα-
κοίνιι^σις τού κ. Άπρρη ούδόλα^ς άπόλ-
λυσι την άξίίίν αυτής και ρν Γ) -^ρριπτίΓ-
σει ήΟελεν ευρέθη γνα^οτή ή φίίκοΟε-
ροιπεία.
Ό κ. Σάσσης αναφέρει, οτι ε\- τώ *Ινστι-
τούτ(Γ της Βι^λιογρίίφίας ΙΙαρισί(Γν δεν
δύνατιά τις νά εϋρη εΙμή τους τίτλονκ τ(Γν
διαφόρίεν εργίΓν, άρ);αίιιιν τε Κ(ίΐ νέίΐΛ',
γνίΓρίΐ,ΐΓν τοΓτο εζ Ίδίίίς πείρας, (ί*ς ^-ργίί-
σΟεΙς εν αύτα.
Βραχάμης. Δεν κρίνίΓ εμα\>τϋν οΰτε
ικανό ν ούτε κίίτάλληλον όπ(ρς (5υ^!)τή(5(ε
τα επό τοε ΙΙλινίοη είρημεχιι.. Κίν*(α γνιε-
στόν ότι ό Πλίνιος, όσον πολυμαΟής Κ(χΙ
αν ητο, ό<5ον κια τά έργα (ΐρτοϋ είσι πλού-
οΐίί εΙς γν(ί^σεις ποικι/.(Ρτ(ΐτας, οεδεν συνε-
γρα>1''ε συστημίίτικά^ς, διό ούδεν απορον,
εάν δεν επιίρχη σενάφεια της ελης. *1Ι δέ
σιιφήνειίί τοϋ \;(ερίοΓ τοε Πλινίου κ^ιτα-
φαίνετία Κ(α εκ της μχείας τού Ρομ^οη-
άοΓίί, όστις (ΐκριόώς κν τφ περί φακίΓν κε-
φαλίΐίίΓ της γν(Γστοτ(χτΐ]ς αετοΰ *Ιστορί(χς
της <^1>ΓσικΓ|ς (ίν(ερΓ[)ει την χρή<5ΐν τοετίυν
20
ο ΕΧ ΚαΝΣΤΛΝΤΙΝΟηίΟΛΕΙ ΕΛΛΠΝΙΚυί: ΦΙΛΟΛΟΓΙΚΟΙ ΣΓΛΛΟΓΟΣ
παρά τοις άρχαίοις, έπικού.ούμενος τί|ν
μαρτυρίαν αύτου τού Πλινίου.
*Λ. Χξη(Χτίδης. — Άληθά^ς ή ρννοια τού
χϊΓρίου ον^δεμίαν παρέχει άμφι6ο}.ί^^ν περί
τούτοΓ, δεν είναι ομα^ς καΐ απίθανος ή πε-
ριορισμένη χρή(5ΐς τού φακού, ήτις ϊ(5α^ς
και τέλεον έγκατελείφΟη έν μεταγενεστέ-
ροις χρόνοις. Έν τούτοις ή πρ(Γτο6ουλία
της χρησιμοποιήσεα^ς τού φακ()ύ εν τί] θε-
ραπευτική έν τοις ήμετέροις χρόνοις απο-
δοτέα τω κ. Άπέρη.
Ακολούθα ς ύ κ. Ι\ ΙΙασχαλίδης άνα-
γινί^σκει πρανματεί^α', έν ή ασχολείται
ηερί τών Ιατρικών γνώσεων, αϊτινες
άπαντώσιν έντοίς ΓΙλατανικοϊςΑκίλύγοις.
Ή πραγματεία έχει αδε:
α Έχων ύ•*ί>ψιν ότι τ, ιατρική αρχαιολογία
αποτελεί (Λΐ'αν τών κυριωτάτων ενασχολήσεων
του Φιλολογικού ϋ^υλλόγου. βλεττων δε δτι ου-
δείς με'χρι τούδε ησχοληθτ, εις την ττερισυλλογην
ουσιωδέστατων ιατρικών θεωριών η γνώσεων,
ές ων βριθουσι πολλά τών πλατωνικών Ιρ-
γων, έποιησά(Λην προ τίνος τοιαύττ,ν άπόπει-
ραν κατά τό παράδειγμα συναδε'λφων τινών,
άσχοληΟε'ντων εις έργα έτε'ρων αρχαίων μη
ιατρών συγγραφε'ων κατά πολύ άγονωτέρων
υπό την εποψιν ταύττ,ν. 'ΐδοΰ δέ τα μέχρι
τούδε αποτελέσματα της απόπειρας ταύτης.
Έκ τίνων χωρίων είκάζω ότι οί αρχαίοι
διέκρινον μεταξύ* οργανικών νοσημάτων και
ψυχικών, 6'θεν εγνώριζον την ψυχοθεραπείαν
και ύποβολην.
(Πλάτωνος Χαρμίδης III). « Βούλομαι
» αυτόν ίατρω συστησαι περί της ασθενείας
» ης πρώην προς με ελεγεν ότι άσθενοΐ ....
)) Έναγχός τοι εοη βαρύνεσΟαί τι την κε-
)) φαλην εωθεν άνιστάμενος* άλλα τί σε κω-
» λύει προσποιησασθαι προς αυτόν έπίστασθαί
» τι κεφαλής φάρμακον; . . .
(Αυτόθι IV). «ΚαΙ έγώ ειπον ότι αυτό μεν
)) εϊη φύλλον τι, επωδή δ* τις έπΙ τω οχρμάκω
)) εϊη, ην ε! μέν τις έπάδοι άμα και χρφτο αύτω,
7) παντάπασιν υγιά ποιοι τό φάρμακον* άνευ δε
)) της επωδής ούδεν όφελος εϊη του φαρμάκου. . .
» Έστι δε η δύναμις της επωδής τοιαύτη οϊα
)) αη δύνασθαι την κεφαλήν μόνον υγιά ποιεΐν,
»άλλ'ώσπερ ίσως ηδη και συ άκήκοας τών
)) αγαθών ιατρών, έπειδάν τις αύτοΐς προσε'λήγ;
ϊ)τους οφθαλμούς αλγών λέγουσί που, δτι οΰ/
» οιόν τε αυτούς μόνους έπιχειρεϊν τους οφθαλ-
» μούς ίά'ϊθαι, άλλ* άναγκαΐον ειη άμα χαΐ
)) την κεφαλήν θεραπεύειν, εί με'λλει καΐ τα τών
)) ομμάτων ευ εχειν* καΐ αυ τό ττ,ν κεφαλήν
» οΐ'εσθαι άποθεν Οεραπευσαι αύτην εφ'έα'^της
» άνευ δλου τού σώματος πολλην άνοιαν εινχι.
» Έκ δη τούτου τού λόγου διαίταις έπΙ πχν
» τό σώμα τρεπόμενοι μετά τού δλου τό μέ-
)) ρος έπιχειρούσι θεραπεύειν τε και ίάσθαι».
(Αυτόθι V). (( Έμαθον δ'αύτην (την περί έπω-
)) δης) ίγώ έκεϊ έπι στρατείας παρά τίνος τών
» Ηρακών τών Ζαλμόςιδος ιατρών, οί λέγονται
» και άπαθανατίζειν. . . άλλα Ζάλμοςις λέγει,
» θεός ων, δτι ώσπερ οφθαλμούς άνευ κεφαλή;
)) ου δει έπιχειρείν ίάσθαι ούδε κεφαλήν άνευ
ασώματος, ούτως ουδέ σώμα άνευ ψυχης'
)) άλλα τούτο κα• αίτιον είη τού διαφεύγειν
))τούς πάρα τοις "Ελλησιν ιατρούς τα πολλά
)) νοσήματα, δτι τό ό').ον άγνοοΐεν ού δέοι την
» έπι μέλει αν ποιείσθαι, ου μη καλώς έχοντος
)) αδύνατον είη τό μέρος ευ εχειν. Πάντα γαρ
»εφη έκ της ψυχής ώρμησθαι καΐ τα κακά
)) και τα άγαθα τω σώματι και παντι τω άν-
» θρώπω καΐ εκείθεν έπιρρείν ώσπερ έκ της
» κεφαλής έπΙ τα όμματα* δείν ούν εκείνο κχΐ
«πρώτον και μάλιστα θεραπεύειν, ε ί μέλλει
» και τά της κεφαλής και τα τού άλλου σώ-
)) ματος καλώς εχειν. Ηεραπεύεσθαι δε την
» ψυ/ην έφη, ώ μακάριε, έπωδαίς τισι* τχς
)) δ' έπωδάς ταύτας τους λόγους είναι τους
)) καλούς* έκ δε τών τοιούτων λόγων έν ταΐς
)) ψυχαίς σωφροσύνην έ-^ρ^Ίγνεσθαι, ης έ•;^^'ενο-
» μένης και παρούσ•/)ς ράδιον ηδη είναι την
)) ύγίειαν καΐ τη κεφαλή και τω άλλφ σώματι
)) πορίζειν ».
ΊΙ έννοια τών προεκτεθέντων χωρίων εινε
τοσούτον καταφανής, ώστε, ανεξαρτήτως προς
την τακτικην τού -ωκράτους, τά πάντα θέ-
λοντος ν'άποόίδΥί και άναγάγη εις την ψυχην,
ύποθέτομεν οτι η θεωρία, ην παρουσιάζει ώ:
δήθεν έν χρήσει παρά τοίς θρας'ιν ίατροίς,
ύφίστατο πράγματι, τουτέστιν ή ψυχοθερα-
πεία καΐ η υποβολή, ώς δήλον γίνεται έκ τη;
ταυτοχρόνου χρήσεως τού φαρμάκου και τη;
επωδής.
υίΟΛΟΠΚΗ ΕΠΓΓΡϋΙΠΙ (ςγνελριλ λγ')
Έτερα σ/ετικχ προς την ίατρικην τταρχ
ΙΙλάτωνι δύρίτζ-οΐΛεν τα έςης*
« Ή ιατρική έ77'.στν;;Λη έστΙ -ερί τών κα-
» ρόντων καΐ τ; γυ;Λνχ7Τίκ7; ττερί εύεζίαν τών
«σωριάτων και καχεξίαν» καΐ « [Λίας δε ούσης
»της του (τώ[Λατος θεραπείας δύο αόοία λε'γω,
»την [Λεν γυρ.ναστ'.κην, τ-^ν δε ίατρικην* τ'7,
»ίΛΐν ούν ιατρική ή οψοττοιικη κολακεία υ-ό-
» κείται, ττί δε γυ^Λναττικη α η κο;λ7.ωτικ'/; )>
(Γοργίας 3. 19).
Έκ του χωρίου τούτου καταφαίνεται ότι
ενωρίς οι άρ/αΐοι "Ελληνες €ΐ/ον κατανοη^τει
την άςίαν της γυ(Λναστικης ύ-ό ιατρική ν όψιν
καΐ έΟεώρητκν αύτην κλάδον ύ-οβοηΟητ:κ^-.ν
της ιατρικής, ενώ (Αολις κατά τα τελευταία
ταύτα ετη ηρ/ιτε νυν ν'άττοδίδωται <Γ/;[Αασία
ίχτρικη εις την γυ αν αστική ν (ΟνηΓ1ΐηΐί>(ί(ΙϋΟ
:<ηβ(1οίδο, ηια^>88ί]^β κτλ.).
(Έν 56*:> κεφ. Γοργίου). « Έλεγον δε'
» ::ου δτι η ρ/εν οψοττοιικη ου {αοι δοκεί τε'-
))χνη είναι, άλλ' έίλττειρία. η δ' ιατρική,
»λεΎων δτι η ;χεν τούτου ον θεραττεύει και
» την φύσιν ϊσκε^ται και την αίτίαν ων
ί-τράττει, καΐ λόγον έχει τούτων έκαστου
ϊ) δούναι, η ιατρική* ή δ' έτερα τ/ίς ηδονής,
))-ρός ην ή θερατ^εία αύτνί έστιν αττασα,
»κο[χιδν; άτέ/νως έττ' αυτήν έρ/εται, ούτε τι
Βτήν φύσιν σκεψα(Λε'νη της ηδονής ούτε τήν
» αίτίαν, άλό-'^ς τε παντάττασι κτλ.».
Και τό χωρίον τούτο είνε ωσαύτως ττολύ-
τι•χον, διότι ομολογείται ή ίατρική ώ; έπι-
στή»χη ϋεωρηηκή, γνωρίζουσα τήν ^^^νσιν της
νόσου ταύ^Λ,ς η εκείνης και τους Αό)'οι;ς, δ Γ ους
-ροδαίνει εις τούτο ή εκείνο τό Οεραπ-υτικόν
αε'σον έ-εώή ύ-άρχει ;/.εν καΐ σηαερον λαϊκή
ιατρική, άλλ' αύτη 5, τι ττράττει πράττει
Γσως ;χεν επιτυχώς έν πολλοίς, άλλ' εν αγνοία
πάσης θεωρίας.
αΦάραακον πιείν ή τε[Λείν ή καύσαι παρα-
δσχείν τω ιχτρω» και «διαφθείρει τέανων τε
» και κάων και ίσχναίνων και πνίγων άπορείν
» ποιεί, πικρότατα πό[Αατα διδούς και πεινήν
>»κζΙ διψήν άναγκάζων» (αυτόθι Ι 1 και 77).
Έκ τών */ωρίων τούτων καταφαίνεται ότι
και αί καυτηοιάσεις εκπαλαι ήσαν έν νοήσει έν
τη ίατρικγ/ έκ δε τών λόγων του Γοργίου « [χετά
του αδελφού ΊΙροδίκου (ιατρού) και τών άλ-
λων ιατρών» γινώσκορ.εν ότι καΐ συμβούλια
ιατρικά εγίνοντο κατ εκείνους τους χρόνους.
« Ίγιαίνοντα {Λεν έώσιν οί ιατροί ως τα
» πολλά φαγείν ή πιείν όσον βούλεται, κά-
» [Λνοντα δέ ούδε'ποτ* έώσιν έ;7.πίπλασΟαι ων
» έπιθυαεί» . ( Ι^οργίας 60 και έν 2 1 Πρωταγόρα)
((Και δια τούτο οί ιατροί πάντες άπαγορεύουσι
»τοίς άσθενούσι [λή χρήσΟαι έλαιω, άλλ' ή ο, τι
» σ[;.ικροτάτ(ι) έν τούτοις οΓς {λέλλει εδεσΟαι,
» όσον (^.όνον τήν δυσχε'ρειαν κατασβε'σαι τήν
η έπι ταίς αίσΟήσεσι ταίς δια τών ρινών γι-
»γνοαε'νων έν τοις σιτίοις τε και βψοις».
Έκ του έςής δε χωρίου (3 Πρωταγόρα)
αποδεικνύεται ότι ή ιατρική ήτο διδακτή
άντι χρη|Λάτων. «'Όσπερ αν ει έπενόεις παρά
» τόν σαυτού ό{Λώνυ•^.ον έλθ(1)ν Ιπποκράτη
»τόν Κωον, άργύριον τελείν υπέρ σαυτού
» α.ισΟόν έκείνω, ει τίς σε ήρετο, είπε' (αοι,
» (Λελλεις τελείν *Ιπποκράτει [ΛίσΟόν ώς τίνι
» οντι και τί γενησόμενος ; ώς ιατρός εφη».
Εν κεφ. 20 του Έρυξίου Πλάτωνος λόγος
γίνεται και περί εργαλείων της ιατρικής ((εί δή
» τις ηαάς εροιτο, τίνος αν ήίλίν έκποδίύν
»γενθ[Λε'νου ουδέν δεοίαεΟα ιατρικής ουδέ τών
» ταύτης εργαλείων)) και έν κεφ. 28 αυτόθι
(Λνείαν ποιείται θεραπείας παθήσεως τών ώτων.
Έν κεφ. 20 του Λάχη'τος εύρίσκορ.εν τον
όρον ((περιπλευ;Λθνίαϊ). Έν δε τοίς Όροις
Πλάτωνος τόν όρισαόν του οστού ώς έζής
«όστούν ι/.υελός υπό Οερ(;.ού πάγεις». Και τα
ολίγα ί/.έν ταύτα παρά Πλάτωνι* παρά δέ
τοίς σχολιασταίς τούτου ευρίσκονται τα εξής:
<ί ^Αμφώρύ/ίίΐα» ΚίΟ. Ε. Θεαίτητος* ((ά[Λ-
φιδρόν.ια ή{Λε'ρα πε';7.πτη τοίς |ϋρε'φεσιν έκ γενε'-
»σεως, ούτω κληΟείσα, παρ ' όσον έν ταύτη
» καΟαίρουσι τάς χείρας αί συνεφαψά;Λεναι της
» (χαιωσεως . . . . » Τίααιος ο — οφιστής τήν
παρά Πλάτωνι (όσαύτως άπαντώσαν λε'ςιν
ορίζει ώς έςής : αήτρον, ό [7.εταςύ ό;Λφαλού τε
» και αιδοίου τόπος, ενΟα [λάλιστα γίνετ'
» "Λρης άλεγεινός οϊζυροίσι [ίροτοίσι»* το δέ
«κυλοιδιάν» ό αυτός έκ του ((τά κύλα οίδαίνειν*
» κύλα γάρ τά ύπό τους ταρσούς τών οφΟαλ-
» αών •Λυ(ό6η σαρκία».
Αναφερόμενος ό Σχολιαστής εις τό 1 8Γ) ('
του Συ[>.ποσίου Πλάτωνος σ*Λ,μ£ΐούται τά έ;ής :
«τό του λυγ;Λθύ σύ;Λπτωμα έπιγίνεται τω
» στθ[Λάχο) διά πλήρωσιν ή κε'νωσιν ή ψύςιν,
» ενίοτε δε και διά δήςιν δριαε'ων υγρών και
22
ο ΕΝ ΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΟ ηίΟΛία ΚΛΛΗΝΙΚΟ^: ΦΙΛΟΛΟΓΙΚΟΣ ϊ^-λΛΟΓΟΣ
» φαρ(Λακωδών ταίς ττοιόττισιν' ους έαν έ[Λώ-
)) σιν, αύτίκχ παύονται λύζοντες. Πολλοί καΙ τό
)) δια τριών ττετΓδρών ττιόντες η αύτότόπέττερι,
)) έαν εύΟε'ως έπιπίωτιν οίνον, αύτικα λύζουσι.
)) Και τροφής δε διαφθαρείστ^ς εις δακνώδη
)) ποιότητα λύζουσιν ενιοι. Και ριγώσαντες δΐ
)) τό στό[Αα της κοιλίας ενιοι λύζουτι,και [λχ-
)) λιστά γε τοις παισι συίΛβαι'νει λύζειν συνεχώς
» έτΓΐ τη του στθ(χά•/ου ψύξει καΐ τνί της τρο-
))θης διαφθορά . Γίνεται δε λυγρ.ός και έν πυ-
)) ρετοίς και (λάλιστα φλεγρ.αίνοντος στορ.άχου
)) η έτε'ρου σπλάγ/νου. Ψύζεως (λέν ουν τ:ροη-
» γητα'Λε'νης του λυγ[Λθυ έττιτίΟει τω στθ{Λάχω
)) έν έρίω ελαιον, έν ω έψώ(Λεν κύ•Λΐνον, ττη-
)) γα\ιον, άψίνθιον* δίδου δε ποτόν πηγανον
)) [χετ' οϊνου η σεύτ).ί)υ ηψη[Λένου [Λελικράτω.
» Καλόν δε και το σκιλλητικόν δξος καταρ-
)) ροφούρ,ενον. Τό δε καστόρειον και τοϊς δια
)) ψΰξιν λύζουσι τελείοις δίδου, καΐ τοις έττι
» ττληΟει /υ[χών τούτο πάσχουσι, δι* οξυκρά-
))του κεράτια ιη'. Όταν δε υπό πληρώσεως
))λυγ[Αος γε'νηται, ε(Λετος τούτοις 1'α|Λα και
))τών άκρων τρίψις και πνεύ(^.ατος κατοχή)).
Φάρμακα Πολιτειών 420 Ο. νυν τα χρω-
[Λατα η βά(/.[Λατα.
Μανδραγόρα* 488 αυτόθι* ((υπνωτικός ό
καρπός τούδε του φυτού. Θεόφραστος δέ έν
τΤί περί φυτών πραγ(Λατεία την ρίζαν τούδε
ζυσθεΐσάν τε καΐ όςει δευθεΐσαν προς τε τα
ποδαγρικα και προς υπνον ρ-αλλον είναι χρη-
σίρ.ην φησί, και δη προς φίλτρα».
504 αυτόθι* «δύο κηφήνων εϊδη φησίν έν
ταίς πολιτείαις, αργών και δαπανηρών αν-
δρών, τό αεν άνδρεΐον και κεκεντρωοιε'νον οίον
χολή έν σώριατι, τό δ' ακεντρον, οιον φλε'γ(Λα.
« Κομμώτρια >' ό Σχολιαστής λε'γει : <ίκόμμι
λέγεται τό έκ τών δένδρων, ατε δη δάκρυον,
απορρέον υγρόν, ώ χρώνται προς τας τρί/ας
τών γυναικών, ώστε (ζη διαχείσΟαι αύτάς,
άλλα [^.ένειν ως άγαν συνη[Λ[Λένας έφ' ου [^ε-
βούληνται σχήματος αί κο;7-;/ώτριαι, παρ' ό
και από τούδε του κό;Λ|Λεος λέγονται, και η
τέχνη κοα;Λωτικη».
Έπι του παρόντος άρκου[/.αι ε•; τα ολίγα
ταύτα, έπιφυλασσό;Λ£νος να συνεχίσω εις
πρώτην εύκαιρίαν.
Μι-τά ταντίΐ λΓΓται η σηνεδρία.
ΣΥΝΕΔΡΙΑ ΛΛ'
16 Δεκεμβρίου 1898,
Προεδρία Μ. ΨλλΙΛΛ
Μετά τήν άνάγνωσιν καΐ έπικύριοοιν
τίΓν πρ(ΐκτικ(1η* ύ κ. 'Λ. Χρηστίδης παρου-
σιασθεί στόμαχον παΟολογικόν ανδρός προ
ύλίγ(ϋν ήμερά^ν τελευτήσαντος, έχοντος
μόνον τον στόμαχόν όμοιον στομάχφ
παβχούσης ε ζ έντεροκί^λίτιδος, ο ν είχε
παρατηρήσ'ει τό θέρος, μη δυνηθείς δυστΓ-
χίΓς ένεκα της ώρας τοΰ ετορς να έπι-
δείζη, και αυτόν λίαν ά^ιοθέατον όντα
Ή άνακοίνωσις έχει ώς ^^^Ίς:
(( Έπι6υ(Λώ να επιδείξω ύ;Αΐν τόν προκεί;ϋ-
νον στόμαχον και ιδού ό λόγος.
Περί τας άρχας τοΰ παρελθόντος ετονς
προσηλΟεν εις τό ηαέτερον Νοσοκθ[Λείον γνντ;
επιζητούσα Οεραπείαν άπό νοσηιχατος διζρ-
κουντος έπι 15 περίπου ετη, ήτοι ειχεν Με-
ροκωλίτιδα η και ως άλλως ονθ|Λάζεται έν-
τερόπτο)αιν εις βαθ{ΛΟν προκεχωρην.ένον κχ•
περί της οποίας άκριβεστάτην περιγρχφην
ευρίσκει τις έν τνί υπό του ΜίΐαΐΊί'β (1β
Ι,βη^ίοηΙιπ^βη (αριθ. 1 δβηιαίηο Μβ(1ί-
οαίο, 1898) δη}^οσιευθείσ*Λ, διατριβν;• η */; [/.ε-
τέρα ασθενής ρ.ετα ολιγοη[Λερον Οεραπείαν.
υπό οςυτάτΓ,ς προσβληθείσα δυσεντερίας,
άγνοου;Λεν πώς, άπεβίωσεν* έν ττ) γενοίχέν/;
νεκοοψία ό',τι προσέβαλε τόν οφθαλ;/όν αου
ητο η θέσις καΐ τό <7χη;-«.3ΐ. του στομάχου.
ήτοι ηρ/ιζεν άπό τοΰ αριστερού υποχονδρίου
και κατε'ληγεν ευθύ και καθέτως προς τό
ήβικόν θέτουν, ακριβώς δέ 2 — 3 δακτύλους
[/.ακραν αύτοΰ* σ/εδόν διπλάσιον τό πλάτος
έν συγκρίσει προς τό παχύ εντερον, είχε
σχηαα τίλειον έντερου πεπαχυμένου και εντός
όαβδωτοΰ [Λετα έσοχης *?ι ένδιπλώσεως εις τό
τελευταΐον τεταρτημόριον. Τό 'ϊχημχ και η
θέσις αύτη τοΰ στομάχου, τόν όποιον δεν
συνέπεσε να Ι'δω έν ταΐς νεκροψίαις ούτως
2^οντα, δεν άνταπεκρίνοντο εις την γνωριμω-
τάτην υοοφην, ην συνήθως εχομεν περί τον
σ/ηματος και της θέσεως αύτοΰ και έν αύττ,
τγ, άνευρυσματικΥί καταστάσει* έπειδη δε έν
ηίΟΛΟΓΙΚΠ ΚΙΙΙΤΡ0Ι1ΙΙ (ΣνΧΚΛΡΙΑ λα')
53
τοις έαοΐς <7'^*'^'γρά[Λαα7ιν ούδεαίαν ευρισκον
Γεριγραφην, -Λ,θέλησα να ττα ρ θυσιάσω τα ^τα-
ρχ'7κεύασ(ΛΧ εις τους ζρ^/αδίλφους [^.ου, άλλ' η
Βίολογιχη Έ-ιτρο-/; ενδκ,ά των δια^οττών
δεν φ^νηδρι'αζε. Μετά τινας δίΛως ν;[χε'ρας έζε-
τελε'σχρ.εν τγ:ν άκόλουθον νεκροψι'αν : Νε'ος
20ετ/;ς ^εριτΐου ες άπροσίςίας είχε κχτατπ'ει
νιτρΐ)θόν οζύ και πάραυτα [Λ£τακθ(ΑΐσΟη εις τό
Νοτοχορ.εΐον, ένθα νοτ/;λευθείς ειχεν έςε'λθει
-ροσωρινώς υγιής* (Αετα ίΟήαερον δε ττερίττου
εί/εν έπανε'λθδΐ καΐ είσα/θή εις τό έ;ΛΟν τ;Αη[;.α
οερων δγ/.ον κοιλίας σχη^χα έχοντα κώνου
εύ[ΐεγε'Οους, ούτινος ν; (λεν βάσις προς τό αρι-
στερών ύποχόνδριον, τ; δε κορυοη εις οςυ άπο-
λή-ρ^σα έχώρει ττρός τόν ορ,ίραλόν και πέραν
-ρ6ς τό δεξιόν ήβικόν οστουν ή 4 [ΛΟνον δακτύ-
λο•>ς (Λακράν αύτου* ό δγκος λίαν τετα[Αένος
7:το ό πεπληρω{Λένος του ασθενούς στό[Ααχος.
Ό ασθενής, «Λεθ'όλας τας πλύσεις του στο^,ά-
χου καΐ τα θρεπτικά δια του άπευθυσ;Λένου
κλύσ(Λατα, άπεβίωσιν ες ασιτίας δια τήν
στε'νωσιν του πυλωρού καΐ τήν άπώλειαν του
βλεννογόνου του στοίλάχου. Κατά τήν νεκοο-
ύίαν έν 5Α2ν τω οίσοφάγω ουδέν τό άνώ(Λαλον,
ο πυλωρός τοσούτον στενός, ώστε ουδέ σταγών
υόατος 6ιήρχετο, ό δε βλεννογόνος είχε [χετα-
ολτ,θτί είςάπλην λευκήν ;7.ε[Λβράν7)ν. ήτοι ουλώ-
δη ίστόν. Έπι τγϊ θε'κ ταύτη του κωνοειδώς
άνευρυσ[Λένου στοι/.άχου έγενό;χην του λοιπού
προσεκτικός και παρακολούθησα τό θε';Λα (χου
τούτο, οτε πρό δύο ή [χερών συνέτυχον να
νεκροτθ(χήσω ασθενή έν αγωνία θανάτου κο-
[Λίσθε'ντα και τη ίδία νυκτΐ έκπνεύσαντα* και
τήν [χεν αίτίαν του θανάτου, ασχετον προς τήν
ιχελέτην ταύτην, εκ περιεργίας ;^-αλλον ανα-
φέρω ενταύθα* είχε δε τόν δεξιόν πνεύ;χονα δια
παλαιών {χε{χβρανωδών ταινιών πεπιεσ[χένον
και τω θώρακι συ{χπεφυκότα και έν συνόλω
αποτελούντα μόλις τό τρίτον τουάριστεοου' εις
τό βάθος δε του θώρακος πύον εκ νε'ας πλευ-
ριτικτίς προσβολ*75ς• ό αριστερός πνεύ[χων ήτο
δίςάσ'^νήθη βαθ{χόν έ[χφυσγ;(χατικός. ΚαΙ ταύτα
[χέν ένπαρόδω, δ, τι δέ διαφέρει ή;χάς είναι,
δτι ό στό|χαχος ήτο καθ' όλα δ(χοιος προς τόν
της γυναικός τνίς έντεροκωλίτιδος, 'χικρότερος
(χόνον κατά τε τό [χηκος και τό πλάτος, ήτοι
διηκεν από του αριστερού ύπο/ονδρίου προς τα
δίςια καλύπτων δια του πεπαχυμένου καΐ
εσωθεν ραβδωτού σώ(χατος αυτού τό έγκάρ-
σιον •αχύ εντερον ήθελε δέ κατΑθει πάντως
προς τα κάτω και [χέχρι του ήβικου οστού, έαν
εζη ό ες επιπλοκών έν ούχΙ προκεχωρηκυία
ηλικία θανών. Τόν στό(Λαχον τούτον παρέλα-
βον, όπως ιδίοις οφθαλ[χοΐς πεισθητε πώς έκ
διαφόρων παθολογικών καταστάσεων άλλοιού-
ται ού αόνον ή θέσις, άλλα και τό σχη[χα και
αυτή ή υφή τού οργάνου τούτου* ώς βλέπετε,
έν συγκρίσει προς τόν φυσ;ολογίκόν στό[χαχον,
παχύτατα είναι τα τοιχώ[χατα και δια πλεί-
στων ραβδωτών εξάρσεων διακρίνεται.
Έπι τρύ ζητ/;(χατος τούτου αϊ παρατη-
ρήσεις τών ερευνητών άρχονται από 20ετίας,
άπό δέ Ιδετίας έγένοντο και (χελέται σοβαραί,
περιτών όποιων τα τελευταία και εκτενέστερα
τών νοσολογικών συγγρα[Χ(χάτων άναφέρουσιν
ολίγα έν περιλήψει».
*0 κ,Νούλης έρωτα, έαν έγένετο μικρο-
(ϊκοπικί] έξ^τασις τ(Γν τοιχωμάτων τού
παρόντος στομάχου, διότι πολλάκις ρν
ταΐς ήπερτροφίαις ταύταις υποκρύπτεται
διάχυτος καρκινωματώδης έκφύλισις τοΓι
μυώδους ίστοΰ τών τοιχωμάταη-. "Οσον δε
δια την περίπτωσιν τού νεανίου, ϊσω^ς ή γα-
στροεντεροτομία ήΟελεν είναι α^φέλιμος.
Ό κ. Πρόεδρος παρακαί^εί τόν κ. Γα-
βριηλίδην οπιρς ποιήσηται τήν δεουσαν
μικροσκοπικην έζετασιν του παρόντος
στομάχου.
Ό κ. Κελαϊδίχης ερωτίΤ, εάν ή διάγνίο-
σις της έντεροκωλίτιδος έγένετο ζώ^σης
της πασχούσης και οποία ήσαν τα συμ-
πτώματα.
'() κ. *ΛκεστΌρίδης έρ(οτά, εΙς ποίαν κα-
τάστασιν εύρίσκετο ό οισοφάγος και ποία
έγενετο θεραπεία δια την κατάποσιν τον>
νιτρικού όζεος.
Ά. Χρηατίδης. — *0 οΙσοφάγος είχε
κατά φύσιν, διότι ζώντος τού ασθενούς
είσήρχετο εν^κόλίος ό πεπτικός καΟετήρ,
κατά δέ την νεκροψίαν ουδέν παρετηρή-
Οη• ύ στόμαχος μόνον εΐχεν άλ>^οιώσεις,
διότι τό πλείστον τού βλεννογόνου είχε
μετα6ληΟή εΙς ουλώδη ίστόν, όπερ εξη-
γείται έκ της διαρκεστέρας παραμονής
τού καυστικού νέγρου. ΕΙς δέ την έρώτη-
V^
Ο ΕΝ ΙνΩΝϊΤΛΝΊΊΝΟνίίΟΛΚί ΕΛΛΙΐΝΊΚΟΪ ΦΙΛΟΛΟΓΙΚΟ^: ΪΓΛΛΟΓΟ^
σιν τοΓ κ. Κελαϊδίτου παρατηρίΓ, υτι ή
διάγν(0(5ΐς της ρντεροκωλίτιδος ργένχτο
Ι,ώ(5ης της ασθενούς, ΐ| δε νεκροψία έβε-
6αί(εσε την διάγνιεσιν, ώς κ(α την δυσεν-
τερικη\• επιπλοκήν. "Οσον δ* άφορα εις
την σνμπτωματολογίαν^ της έντεροκανά-
τιδος η ί^ντεροπτώσείες, .τίφαπεμπίε εΙς τά
αρμόδια περιοδικά, .ιερί (γ\• ι^γένετο λόγος.
Ακολουθίες ό κ. Ά. ΧρηστΙδης έκτίΟησι
ηερίπτωσιν ύδατίδων τών ηνενμόνων,
παρατηρηΟεΤσαν ^ν τα ΈΟνικα Νοσοκο-
με'κε και εχουσαν ώς ε^^ής :
((ΙΙερι ύδατίδων κύστεων του ;Γνδύ[Λθνος εύ-
ριν/.ο^Λδν σύντθ[ΑΧ καΙ περιεκτικά, εν τοις γνω-
στοίς, άλλ' ού/Ι κχΐ εν τ^ασι τοις νοσολογικούς
(7υγγρά(Λ[Αασιν• εκτενέστερα ττερι αυτών γρά-
φει ό κ. Λ. Β. Μαείαπ έν τω Τναϋί* Ο^ίαν-
('οΐΊίοΐίΓΐηΐηΙ, ένθα ττοιείται καΐ |Λνείαν τών
κυριωτάτων ειδικώς γραψάντων, ών δυστυ-
χώς τα έργα δεν ν/ω ύχ' οψεΓ δια ταύτα τό
τ^λεϊστον τω ττροειρηίΛε'νω σοφω ακολουθών
ύ-οβάλλω σκο:7ί(χως εκθεσιν συ;Λ77τω[Αατικην
και διαγνωστικών ττερι του νοσ-Γ,ίλατος καΐ
διαιρώ την ίστορίαν αύτου εις τρεις 7:εριόδους:
αύται δε' είσιν τ, λαν&άνονσα, τ, της άκμης και
η τών έτζιπλοκίοί'.
Και η [Λεν λαν&άνονσα αδύνατον η δυσκό-
λως ττεριγράφεται* κατ* αύτην ό ττάσ/ων
αισθάνεται ττόνον και [^ήχει, άλλ' ό ιατρός
αδυνατεί να έξν)γ/ισ*(ΐ τά ζραινόρ,ενα ουδέ κατά
'^τροσό'^ιγισιν* η διάρκεια της ττεριόδου ταύτης
είναι αόριστος, έωσου ή ένεκα θανάτου ές άλ-
λης αιτίας νεκροψία άχοκαλύψγ, τό τταράσιτον
έν ττροϊούσ•/) αναπτύξει η άττοτιτανώσει.
ΊΙ ακμή διακρίνεται δια συ[Λ7:τω[/.άτων
του τταθόντος οργάνου η άλλων ειδικών αύτης
ταύτης της ύδατώδους κύστεως* και συ[Λ7:τώ-
{Ααταμέν εκ του οργάνου, ήτοι του 7;νεύ(Λθνος
ενταύθα, προερχό(7.ενα, εισιν η βήξ, ξηρά και
σπασ[Λωδικη έν άρχτ;, ορο- η ί^λεννοπυώδης
♦Αετά ταύτα* η δύσπνοια^ δια την θέσιν η τό
[λέγεθος τών ύδατίδων, |^.η δυναΐΛε'νη να χα-
ρακτηρισθτι είδικώτερον, εκτός έάν κηται έν
τνί ^άσει του 77νεύ?7.ονος και προς τό διάφρα-
γμα, όποτε ή δύσπνοια είναι ισχυροτε'ρα*
πόνος (εις (^.ικράς και κεντρικώς κειαένας
κύστεις σχεδόν ελλείπων) διαπεραστικός χα•
σταθερός (χετ' άκτινοβολησεων κατά διαφό-
ρους διευθύνσεις* αίμότιτνσις συνήθως έν άρχ^
[Αετά (/.ετρίας [βλεννώδους άποχρε'[Λψεως έΐΛ-
περιεχούσης αίΐΛα ολίγον έρυθρόν η αΙ-
λαν. — Συ;Απτώ[Λατα δε ϊδια της κύστεω;,
τά {/.έν χαρακτηρίζονται έκ του χώρου, τόν
όποιον καταλα[Αβάνουσι, διότι έν τω κάτω
λοβω άνευρύνει την ^^άσιν του πνεύ}Λθνος, έν
δέ τω άνω καΐ υπό την κλείδα διογκοί τόν
θώρακα* τά δέ χαρακτηρίζονται έκ τών φυ-
σικών διαγνωστικών ση[Λείων. και τοιαύτα
είναι η άμβλντης, καΐ αντιστοίχως ταύτη;
ελλειψις δονήοεο)ν και παντελής σιγή τον
αναπνευστικού ψιϋνρίαματος' περί την κύστιν
αναπνοή ψναική και ενίοτε τυμπανική, ήτοι
τη^βΛίχ [Λη παρατηρού[Λενα έν [Λίκραίς και
κεντρικαίς κύστεσιν.
ΊΙ δέ περίοδος τών επιπλοκών σ^^νίσταται
εις τά περικυστικά φλεγ|Αθνώδη φαινό(Αενα,ητοι
την ^ρο>';ί/τ(όα, παροδικην και έπαναληπτικην.
πλευρίτιδα, ξηράν η ύγράν, ητοι (χετ' έςιδρώ-
[Αατος, διή&ηαιν πνευ[Αθνικην η ^ρογχοττνευ-
;7.ονικην, έμπνησιν της κύστεως και πρό τη;
ρηςεως αύτης ε τι, πόνους ακτινοβολούν τας και
έν συνοδεία πυρετού [Λη χαρακτηριζομένου
ακριβώς. Λί παθολογικαΐ αύται αλλοιώσεις
διακρίνονται πολλάκις διά τίνων κριγ|/.ών,
βρογχοφωνίας και άλλων στ, [Λείων της φυσικής
διαγνωστικής και δη καΐ διά τών άποχρέΐΛ-
ψεων* αί βλεννοπυώδεις άποχρέ[Λψ2ΐς, διά της
ρηςεως ιδία της κύστεως έν τω βρόγχω,
αντικαθίστανται δι' ύγρου καθαρού καΐ δια-
φανούς, έν,περικλείοντος κύστεις θυγατέρας,
λευκόχροα κυλινδροειδη τε(Λάχια ύδατίδων,
τών οποίων τινά και 6ιά γυ{Λνου οφθαλ-
[^.ου φαίνονται, άλλα δε' τίνα, ώς τά άγ-
κιστρα, διά του [/.ικροσκοπίου* χαρακτηρι-
στικόν πως είναι και τό φαινό(Λ£νον της διά
του βρόγχου ρηζεως της κύστεως, διότι ό
ασθενής έν ταύτ•/) έχει τό αΓσθη{Λα, ότι άπο-
κολλαταί τι έκ του στήθους αυτού* η δ' αίμό-
πτνσις είναι ή αύτη ώς έν ττ^ περιγραφνί της
περιόδου της άκ;Λής έρρηθη. — Διά της κι-
νώσεως της κύστεως, έφάπαζ η και ιπανχ-
ληπτικώς, διά τών βρόγχων δύναται να
προκληθνί θάνατος η, έάν δΓ έκτικου πυρετού
βραδύτερον έκ του πυορροούντος σπηλαίου
ηίΟΛΟΠΚΙΙ ΚΙΙ1ΤΡ01ΙΗ (ϊνΝΚΛΡίΑ ΛΛ')
25
ϊεν έ-έλΟη ούτος, άρχν^ θερχ^Εΐ'ας δι'έττου-
λώ«ως* η δια ρηζ^ω; κένω^ις της /.ύστεως
δύναται να γείτ/ι και τ:ρός τ/,ν ττλευράν, δττερ
ίττανιώτερον, ττροκαλουσα καΐ έζίδρω^λα, άλ-
λοτε τ:άλιν (τυγχρόνως ττρος τε τόν βρόγχον
καΙ την ττλευραν καΐ τότε ε/ ο (Λεν υδροτϊνευ-
α^>δώρακα• άλλας έττιττλοκας 7:αραλείπο;^ιεν.
Γενικχ 'Τ'^ίΛπτώΐΑατα της τελευταίας ταύτης
:;δριόδου του νθ(7η|Λατός είσ: τελεία Ιξάντληοις
και κατάπτωοις, ιδία δια του έτττερινου πυρετού
και των νυκτερινών ίδρώτων, ένεκα της δια-
7Γ^ησεως της κύστεως, ούτως ώστε ή ό;Λθΐό-
της |χ$ταςύ οθίσεως ές ύδατίδων κύστεως
χχΐ φυματιώσεως των 7:νευ[ΛΟνων ηΟελεν εΓ-
νχι πλήρης, εάν εν ττ, πρώτη ύπηρ/ον αι
γαστρικαΐ ταρα/αΐ καΐ ή διάρροια* καΐ ναι
•/.εν η '^ης, ή επαναληπτική, άλλ' άτΓ,ρ.αντος
Άΰίτί τό ποσόν αί[ΑΟπτυσις (χετά των προει-
ρη[Λε'νων φυσικών ση[λείων, διευκολύνουσί πως
τ/;ν διάγνωσιν, πλην έν τώ σταδίφ τούτω
των επιπλοκών ασυνήθη φαινό^λενα δυσ^εραί-
νουσιν αυτήν τα [λάλα* τότε η (χετα την ρηςιν
άποκόλλησις και άπό/ρ6;Λψις συστατικών ρ.ο-
ρίων της ύδατώδους κύστεως διευκολύνουσί
τ/;ν διάγνωσιν οριστικώς, πασαν δε άρλφιβολίαν
και πιθανότητα φυ(Αατιώσεως αποκλείει η ρ.ι-
κροβιολογικη έζέτασις τών αποχρέμψεων.
Τοιαύτη, ίνα παραλείψω πασαν διαφορικην
τών επιπλοκών διάγνωσιν, λέγω, είναι ή συ;χ-
πτωΐί,ατολογικη είκών του νοσή(Λατος καΐ η
διάγνωσις αύτου, περί του όποιου ό [χέν Χ)α-
ναίηΡ αναφέρει 40 περιπτώσεις (/.ετά 25 θα-
νάτων, ό δε ΜαΓίαη 144 αετά Β\. ΊΙδη
λέγω τίνα και περί της έ[λης περιπτώσεως.
Αικατερίνη Β., ετών 25, έγγα[^.ος καΐ ρά-
πτρια τό έπά•^ρ^'ελ|Αα, ησθένησεν αίφνης την
9 Μαρτίου 1898 (Λε τα πόνου ίσ/υροΰ έπΙ του
αριστερού ήρ.ιθωρακίου• έπΙ 3 — 4 ηαέρας
ήσθάνθη δύσπνοιαν, έβηχε καΐ επύρεσσεν, είχε
δε ιδρώτας νυκτερινούς ενίοτε, και ί^ραδύτερον
άποχρέριψεις {^αλλον σιελώδεις, λεύκας η α•[^.ο-
βαφείς* η κατάστασις αύτ•/) διήρκεσε ρ-έχρι τέ-
λους του [ληνός, οπότε έβελτιώθη ρ.έν όπωσουν.
ϊβηχεν ό'ριως πάλιν* η[Λέραν δε τίνα βηςασα
άπεχρέρψατο ολίγον α'ρ.α καθαρόν, τούθ' όπερ
«φόβη^εν αύτΛ^ν, και κατά συ(χβουλην ιατρού
ιπιστηρ-ονος κατέφυγεν εις τό η[Λέτερον Έθνι-
χον Νοσοκομείον.
Ελληνικός Φιλολογικός Σύλλογος. Το{χος ΚΖ'
*Ιί ασθενής όΐΛολογεϊ δτι υπέστη άλλοτε
τυφοειδή πυρετόν, αρθρίτιδα και νεφρολιθίασιν*
εΤναι έξησθενη[Λένη, έχει τό πρόσωπον ώχρόν,
άναι;^.ικόν κα• πλτίρες έφηλίδων, αϊτινες δια
την φυσικην του δέρ[Λατος της ασθενούς λευ-
κότητα έτι (Λάλλον εξαίρονται* β'λχει, πυρέσ-
σει και άποχρέ(Απτεται βλεννώδη και ενίοτε
δι' αί;χατος κεχρωσ{Αένα• κατά την έςέτασιν
του θώρακος διακρίνθ|/.εν άριστερόθεν (Λεταζύ
της [Λασχαλιαίας και [/.αζιζ,ης γρα[Λ[Λης ακρι-
βώς έπΙ του αντιστοίχου χώρου του κάτω
πν6υ(;.ονικου λοβού ά[Αβλύτητα, άναπνοην
ασθενή (Λετα τριζόντων* πυρετόν την [λέν
πρωίαν 37^, τό δ ' εσπέρας 38^ περίπου* κατά
τό τρίρ.ηνον χρονικόν διάστη[Λα της έν τω
Νοσοκοι^.είω νοσηλείας της ασθενούς παρετη-
ρηθησαν και πυώδεις αί'χόφυρτοι άποχρέ(;/ψεις,
άπαξ η δις αί[ΑΟπτυσις άσηααν,τος Ολως και
διάρροια τό πρώτον υπό τύπον δυσεντεροειδη,
συ'Λπεσούσα ττ^ πτώσει του πι»^ρετού. ΊΙ ασθε-
νής τνί βοήθεια συρ.πτω'^.ατικης όλ^ως θερα-
πείας βελτιωθείσα ίκανώς άπελθε κατά Φ^[Λ-
βουλην η(^.ών προς άλλαγην αέρος.
Κατά (Λήνα Χοέ(-/.βριον επανήλθε παραπο-
νου|Λένη δια την δυσεντεροειδη αυτής διάρ-
ροιαν* διηγηθη ότι από του θέρους δέν δύνα-
ται να κοιρ.ηθΥί έπΙ του αριστερού η[;.ιθωρακίου
ένεκα πόνων, τών όποίο)ν οί μεν είναι σταθε-
ροί και εντοπίζονται εκεί, όπου καΐ η ά(Λβλύτ/)ς
υπάρχει, οί δέ ασταθείς καΐ κατά πέντε λεπτά
[Λετά {Λεγάλης εντάσεως έπαναλα(χβανό(Λενοι
και παρ2ρχό[Λενοι• εντοπίζονται δε και ούτοι
περί τά (ζέσα της σπονδυλικής σ^/)λης και
έφ' όλ.ης τής επιφανείας του θώρακος. Οί πό-
νΌΐ ούτοι κατά την πίεσιν δεν επιτείνονται,
ρ.ετά την λήψιν δε τροφής πολλάκις ηλαττώ-
θησαν* οίδη[Λα του προσώπου, τών χειρών και
ίδίως έν τοίς κάτω άκροις [ϋ,όνον από του
γόνατος (λέ/ρι δακτύλων του ποδός ικανώς
άλγεινόν έπεφάνη, συνά[χα δε ιδρώτες τής κε-
φαλής καΐ του θώρακος καθ' ύπνον καΐ έν ώρα
νυκτός σχεδόν καθ' έκάστην και άδυνα|χία.
*Η έξέτασις "τής ασθενούς έπιβεβαιοί την
ά[Αβλύτητα (λάλλον περιωρισ[Αένην, άναπνοην
αδύνατον, άλλ' εύδιάκριτον και συνοδευορ,ένην
υπό τριζόντων* βήχα και άποχρέ[/.ψεις βλεν-
νοπυώδεις, νθ[Λΐσ(^.ατοειδείς καΐ διαρκώς αί(Αα-
τοβαφείς' πυρετική κίνησις [λεταξύ 37 — 37 γ.,
Π. Ε. 4
^^^^^
56
ο ΚΝ ΚύΝΣΤΛΧΤίΧΟηίΟΛΚΙ ΕΛΛΗΧΙΚΟΪ ΦΙΛΟΛΟΓίΚοϊ ΪΪ'ΛΛΟΓΟΪ
ΊΙρ.ίραν τινά, διαρκούσης κ.α•. ττχλιν της
συ[^.::τω{Λατι*/-ης Οίραττόίας, η άσΟόνης ισχυρώς
Ιβηζε 'λχί 7)7θχνθη, (Λετα ττίς [μεγάλης όυσ-
Τννοιας, τ6 <7τό[Λα αύτης 7:ληρού|Λενον ύττό
ύδατος καΐ ά>,λης [Λαζης τταχυτερας, την
οποίαν άττετττυσεν εν τω τττυελοδο/είω και
ά[Λέσως έττε'δειςεν ηαΐν, τυχαίως [Λετα τοΰ συν-
αδέλφου ιατρού κ. Εύελττίδου αύΟην.ερόν εύρε-
θείσιν εν τη αΐΟούστ,* η (Λαζα αύτη, λευκή και
ίκανώς τταχεΐα, ητο (Λεαβράνη, έχουσα τάσ^ν
εκ της ττεριφερείας να κυλινδρώται, ήτοι εϊχε
καταφανές τό γνώρισ[Λα της [χητρικής (^-ε'^.-
βράνης της των ύδατίδων κύστεως* έκτοτε
ηρςατο ά:τοχρε[7,77τθϊΛένη άφθονα, νοαισαα-
τοειδη, διαρκώς έρυθρόχροα και διαφόρου [Λε-
γέΟους βλεννοττυώδη και •:τολλάκις λευκά τττύ-
ελα, τών όττοίων ρ.έρος τρ6ς έςέτασιν εδόθη τω
συνάδελφο) ία•ί•ρ(7> κ. Γα&ριη7α'δ7ΐ.— ^ΊΙ ασθε-
νής τό πρώταν ό;^.ολογεί, ότι ά::ό ττολλου
7;αρετήρει εν τοις τττυέλοις [Λίκράς, στρογγύ-
λας, ο)σ£ΐ έρεβίνθου και λετττοκαρύου το [Λε'-
γεθος, φυσαλίδας και ενίοτε (Λίκρας λετττάς
[Λε[Λβράνας, ας έθεςόρει φυσικά τών τττυέλων
αύτης συστατικά* ότι δε ταύτα τ:άντα [Λετα
πόνον έ^ηρχοντο και νισθάνετο, καΐ [^έχρι πρό
ολίγων ετι ήαερών, δτιέκ της σταθεράς εστίας
τών πόνων την εζοδον εΐχον ή ασθενής δια
της απελάσεως της [μητρικής [Λε[Λβράνης αισθά-
νεται ηδη έαυτην σχεδόν Οεραπευθείσαν, οι
ίδρωτες τέλεον έπαυσαν, το οϊδη;Λα κατέπεσε
καΐ οι τ ε σταθεροί και ο• πλανήτες η ασταθείς
πόνοι [Λετα τών έφηλίδων έξηλείφθησαν* σ*Λ-
(Λειον πυρετού ούδ ' ελάχιστον*, βης σπανιωτέρα,
άποχρέ[λψεις ολιγώτεραι, τό πλείστον λευκαί,
υπέρυθροι καΐ αύτθ[Λάτως πλέον γινό[Λεναι,
ό δε δυσεντεροειδης κατάρρους εις βελτίονα
κατάστασιν ένεκα της τοπικής θεραπείας, η
δ' ά[Λβλύτης 12 έκατοστ. [;.ήκος προς 8 περί-
που πλάτος έχουσα, είναι πολλω της αρχικής
ηλαττω[Λένη κατά τε τό [Λεγεθος καΐ τό ποιόν
περιπλέον έπι τής ύπαίΛβλύτητος ού^εΙς ακούε-
ται σπηλαιώδης ήχος, απεναντίας η αναπνοή
καλή, [ΛΟνον δε [Λετα τεχνητήν ίσχυράν βήχα
ηκουέ τις επί τινας ή [Λέρας φύσ*/;[Λα ίσχυρόν
ώσεί βιαίας εξόδου αέρος, τον όποιον δι' ίσχυ-
ράς πιέσεως ελαστικού άπίου έ£άγθ[Λεν• άλλ'
άπό τίνων ημερών και τό ούστ/Λα τούτο δεν
ιιναι καταληπτό ν
ΊΙ ασθενής έ/ει καλώς, βήχει σπανιώτ^ρον
και άποχρί[Λπτεται ολιγώτερον, υποφέρει [λο-
νον ελαφρώς εκ τού κατάρρου τού άπευΟ'^-
σ[Λένου.
Τοιαύτη και ή περίπτωσις ήΐΛών* ήδη σ/ο-
λιάσω[Λεν αυτήν κατά τα προειρην,ένα.
ΊΙ ασθενής προσήλθεν ιδίως εν άκ[Λγ; τοΟ
νοσ/;[Λατος• βής, δύσπνοια, πυρετός, νυκτερινοί
ίδρωτες αΐΐΛατι διηΟη[Λένοι άφ' ενός, ά[Λβλύ-
•της, τρίζοντες και κριγ[;.οι εις τας κορυοάς
(τούτους δεν άνέφερον, διότι εκ λήθ•/;ς
δεν έση[Λείωσα εν τω πινακίω, άλλ' ένθυ-
[Λθύ[Λαι, ώς ένθυ[Λείται αύτάς καΐ ό Φ^νάδελ-
φος κ. Κρίσπης. ό επί τίνα χρόνον θεραπεύσας
ΤΓ,ν ασθενή και εις την έ[Λπειρίαν τού οποίου
(^.εγάλην έχω ε;/.πιστοσύνην), πάντα ταύτχ
καΐ ή περί τήν έςέτασιν τών πτυέλων παοα-
[Λέλησις έπέβαλον και εις ε[Λε τήν αυτήν τού
φίλου ιατρού διάγνωσιν τής φυ(;.ατιώσεως, τής
οποίας δευτεροπαθές επιγενό[>.ενον παρεδέχθην
πιθανόν πλευριτικόν έςίδοω[Λα [Λή έπιζεβαιω-
θέν ό[Λως δια τής παρακεντήσεως* κατά τήν
δευτέραν προσέλευσιν ή ασθενής και πάλιν ώς
τοιαύτη ενεγράφη, ότε ή ρήςις τής κύστεως
και τής [^,ητρικής [ΛείΛβράνης καΐ ή άπόχρε[Λψις
[Λετά πολλών άλλων τε(Λαχίων λεπτότερων
(;.ε(Λβρανών έβεβαίωσε τήν φύσιν τού νοσή[Λα-
τος, τήν οποίαν έπειτα έκύρωσε και ή τών
πτυέλων υπό τού φίλου ή[Λών κ. Γαβριηλί6ου
έςέτασις. Ταύτα λέγω περί τής διαγνώσεως,
ίνα άποδεί^ω τό έπ' έαοι πόσον δίκαιον ε-
ι
χουσιν οί συγγραφείς ιατροί εκ τής ρήξεως
τής ΰδατίδος τήν έζήγησιν και βεβαιότητα
τού νοσή[Λατος άνα{Λένοντες. Φαντάσθητε και
τάς έπιπλοκάς και [Λάλιστα τήν τής φυ[Λατιώ-
σεως, ήτις κατά τόν ί(θ1)βΓΐ τρΙς έπΙ 13
περιπτώσεων ύδατίδιον παρετηρήθη, καΐ άνα-
[Λετρήσατε τάς διαγνωστικάς δυσκολίας.
Μετά τά ολίγα ταύτα περί διαγνώσεως της
ύδατώδους κύστεως έ)θω}Αεν» καΐ είς το σ^^[Λ-
πτω[Λατολογικόν και ϊ6ω[Λεν, εάν ή περίπτωσις
αύτ-/) ένέχ*/) τι τό διαφέρον.
Ό πυρετός, περί τού οποίου οί σ^^γγραφείς
ού6έν θετικόν λέγουσι, παρατ•/;ρεΐται, άλ>Λ δίν
δύναται νά ύπα^θή και εις ώρισ[Λένον τινά
τύπον εκ τής θερ[7-0[Λετρικής κλί[Λακος τής λη-
φθ5ίσ•/;ς κατά τήν πρώτ•/;ν νοσηλείαν τής ασθε-
νούς πείθεσθε ότι ό πυρετός ούτος παρά τή
ϋ
ΗΙΟΛΟΓΙΚΙΙ ΕΙΠΤΡΟΠΠ (ΣΊ'ΧΕΛΡΙΛ ΛΛ')
27
άίίΐβνΕΐ \/ν, τύτΓον Φ^Ί^'β^^ υ^ίαν^ΛΊ και ότ'. εν
τω φυ'7ΐο7.ογ'.κω (Λετα'.χαίω 30^ — 37^* τον αυ-
τόν τύ-ον διετηρησεν έ/- δε ττ,ς δευτέρας θερ-
αοαετρ'.κης κΛί[Λακο; της λτ,φθείτΓ.ς κατά την
,ίευτέραν είσοδον. καθ'ον χρόνον ό ηδη διά-
τρητος βρόγ/ος άνευρύνθη και άφηκεν έλευ-
Οίραν την εςοδον της κυστεως, ζείΟετΟε, ότι
^ρούκειτο άττλώς ττερι ττυρετου του αύτου τύ-
::ου, έχοντος η^ιώτατον χαρακτήρα.
ΙΙερΙ ΐδροηον έττιτ/ις ούδεν άνε'γνων* ει^ον
ί' ούτοι, ώς •Γταρετ'/ίρη'τατε, τούτο τό /αρα-
•Λτ/;ριστίκόν, δτι τεριωρίζοντο εις τ-ί^ν κεφαλήν
/.χΐ τον θώρακα »ΛΟνον.
Το οίδημα ύ-ηρ/εν εττι του ^ροσώττου, τών
•/ειρών και άτ:ό του γόνατος ρ.έχρι δακτύλων
τών :το6ών.
Πάντα ταύτα, ττυρετός, ίδρώς, οίδηαα,
εοηλίόες καΐ οί ττόνοι αύτοι έςηλείφθησαν ααα
τΙ ά-οχρε'ι/.ψει της κύττεως, της όποιας (χε'ρος
χαϊ δια της διαττυή'^εως όλονεν έςχφανίζεται.
Έ; άττάντων τών φαινο;Αε'νων και του τε-
λίχου της θεραπείας άτ:οτελέσ;Λατος δικαιουααι
να φρονώ, ότι ττρούκειτο περί ΰδατώδους κύ-
'ττεως [Λίκρου [Λεγέθους».
'() κ. Νούλης ρρ(Γτά, τάν .ταρΓτηρήΟη
Κ(ά ή κνίδουσις κατά τί|ν διάρκρκα* της
νόσοτ), (Γς :χρ(κ δέ την παΟογΓΥπαν ;Γροσ-
^ρτ^Η, οτι αί τδίίτίδρς τών πν^υμόνί^ν τΐσΐ
σπάνκα παρ' άνΟρ(ί\Τ()ΐς, (5Γ\ν(α δί'- π((ρα
προΟάτοις, διότι παρά τον^τοις ί-ίσδΓπ το
(ίάριονδιά τοΓν (η'απντυστικά'ν όδιτν.
Ό κ. Κελαϊδίτης νρ(ντά, μη τό οϊδημίί
ήτο έρυ^ημίίτώδες ή ρρυσιπελατιΐ'δί-ς• πώς
ρ];ΐ|γήΟη τούτο και τάν ργΓχετο μικροσκο-
πική ρρρΓναι τών πτΓΓΛίΐη-, δΐ(')τι οί^τιτ ητο
δυν'ίΐτόν ν'άποκν.ΡίσΟη η φυματίωσις γ ν Κ(α-
ρώ πρΙν ή άπόχρρμ'^Ι'ΐς άποδΓί!;η ήδατίδιις.
Ό κ. Λιμαράηης παρατηρεί ότι, εάν το
οίδημα, κατείχε τά κατ(ί τερα άκρα, ήδύ-
νατο να προερχηται καΐ εκ φλε6ίτιδος
ύδυνηράς, κΐίΟ' όσον μίίλιστα τοητο είναι
δρνατύν νά προε/.Οη ενεκ(ί εμπίΊΊσεως
τοΓ Οελακος.
*Α. Χρηστίδης, — Κνίδιεσις δεν :ΐαρ^τι^'
ρήΟη, τό δε οίδημα δεν ητο ερεπιπελατα-
δε:, (ί/^.ά λευκό ν καΐ ('ίλγεινό\•. Τό σεμ-
πτϋ μΐί τοΰτο είζήγησα ιίς ρεσείτς (αγγειο-
κινητικής, διότι, άμα κεν(εθεντος του θύ-
λακος τών ύδατίδίεν, τα\έ(ες ε!^ηλείφθη.
Ό κ. Πρόεδρος άνακοινοΐ τά έξης:
Κ1/010Ι9
(( Έ/ω νά περιγράψω ύ;Λΐν δύο περιπτώσεις
κύστεων υδατίδων, ας ένε^είρησα «Λετ* επι-
τυχίας.
Προ 4 περίπου ετών προ<7εκλήθ•/;ν εις (7υ(7.-
βούλιον εις Κοντοσκάλιον παρά τινι ασθενεί
εκ Μυτιλήνης* εααθον δε', ότι η πάσχουσα,
γυνή έγγα;Λος, 30 περίπου ετών, επασχεν από
τριών ετών ότι, ααστιζούσης τότε την ειρη-
[Λε'νην πόλιν της επιδημικής γρίππης, προσε-
βλήθη και αύττ,, διό και ερ.ενε κλινήρης έπι
5 περίπου μήνας, και Οτι κατά τό διάστημα
τούτο εσ/ε 3 — 4 αιμοπτύσεις* ακολούθως ή
ασθενής απηλλάγη μεν της νόσ^υ ταύτης,
άλλ' έκτοτε εμενεν έςησθενημε'νη, οί δ' εγχώ-
ριοι ιατροί έθεράπευον αϋτην. ώς φθισικην* έπΙ
τέλους δε ό σύζυγος, βλε'πων ότι η ασθενής έπι
τρία ετη• δεν έθεραπεύέτο, μετηγαγεν αύτην
εις την πρωτεύουσαν, έφ' ω μετ' άλλων συνα-
δέλφων προσεκληθην καΐ εγώ* ούτω δέ εκ του
αναμνηστικού πλην της γρίππης ουδέν έτερον
άςιον λόγου ηδυνηθημεν νά έςαγάγωμεν. Ήδη
η ασθενής ητο απύρετος, έβηχεν ολίγον ςηρώς
καΐ η θρε'ψις αύτης σχετικώς καλή* ούδεμίαν
τ,σθάνετο δύσπνοιαν. η δ' έπίκρουσις και
άκρόασις του θώρακος πανταχού φυσιολογι-
καί* μόνον επί της δεςιάς υποκλειδίου χώρας
ύπηρχεν απόλυτο; άμβλύτης περιγεγραμμένη
μεγέθους /ηνείου ώου καΐ ακριβώς έπι της
αμβλείας ταύτης χώρας ελειπον εντελώς τότε
άναπνευστικόν ψιθύρισμα καΐ αί όονησεις της
φωνής. ΙΙρό τών διδομένων τούτων άπαντες
οί συνάόελφοι απέκλεισαν την φυματίωσιν,
άλλ' άλλος άλλην ώριζε διά^'νωσιν (πλευοιτι-
κόν έαδρω'Λα περιτεΟυλακω'Λε'νον, νεόπλασμα
του πνεύμονος και ιδίως καρκίνον). Έγώ δέ,
[βασισθείς άφ' ενός έπι της καλής καταστάσεως
της ά'ίΟίνους, πασχούσης άπό τριών ετών, καΐ
έπΙ της σπανιότητος τών πλευριτικών έςιδρω-
μάτων της κορυφής έ; άλλου, έφθασα διά
της αποκλειστικής μεθόδου εις την πιθανην
διά*'νωσιν κύστεως υδατίδων του ί^εςιοϋ πνεύ-
μονο;. ΚαΙ πράγματι, γενο;^ένης δοκιμαστι-
κή; παρακεντήσεως, έςή^θη υγρόν διαυγές,
ο ΕΝ ΚαΝΣΤΛΝΤΐΧΟνίΙΟΛΚΙ ΚΛΛΠΝΙΚΟΣ ΦΙΛΟΛΟΠΚΟΪ ΪΙ'ΛΛΟΓΟΪ
Ή[Λέραν τινά, διαρκούσης κ.αΙ ττάλιν της
(>υ[;.^τωρ-ατικης Οίραττείας, ή άσΟίνν;ς ισχυρώς
δβηζε κα.1 ήσΟχνθη, ;Λ£τα ττίς [Λεγάλτ,ς όυσ-
ττνοίας, το στό[Λα αύτης ττληρούίΛενον υπό
ύδατος καΐ άλλης [/.άζης ττα/υτέρας, την
όποιαν άττέτΓτυσεν εν τώ τττυελοδο/είω καΙ
ά|Λέσως έττε'δει^εν ηαίν, τυχαίως [/.ετα τοΟ συν-
αδέλφου ιατρού κ. Εύελπί^ου αυθημερόν εΰρε-
θεϊσιν εν τη αϊΟούστ,* η ;7.αζα αύτη, λευκή καΐ
ίκανώς ταχεία, ητο |7.ε•Λβράνη, έχουσα τάσ^/
εκ της ττεριφερείας να κυλινδρώται, ήτοι είχε
καταφανές τό γνώρισ[/.α της [Λητρικής ρ-ε;/,-
βράνης της των ύδατίδων κύστεως* έκτοτε
ηρςατο ά:τοχρ£[λ-τθ|χένη άφθονα, νο;7.ισ;Λα-
τοειδη, διαρκώς έρυθρόχροα και διαφόρου [;.ε-
γέ^ους βλεννοττυώδη και -ιτολλάκις λευκά τττύ-
ελα, τών οττοίων ρ.ε'ρος ττρός έςετασιν εδόθη τω
συναδε'λφω ^α'^ρΜ κ. Ι'αβριηλίδη.— ^ΊΓ ασθε-
νής τό πρώταν όίΛολογεί, ότι άττό ττολλού
7;αρετηρει εν τοις τττυέλοις [Λίκράς, στρογγύ-
λας, ο)σει έρεβίνθου και λετ:τοκαρύου τό (Λε'-
γεθος, φυσαλίόας και ενίοτε (Λίκρας 7.ε7:τάς
[Λε[Λβράνας, ας έθεζί^ρει φυσικά τών τττυε'λων
αύτης συστατικά* ότι δε ταύτα ττάντα (/.ετα
ττόνον έξηρχοντο και ησθάνετο, καΐ ρ-2χρι τ^ρό
ολίγων ετι ή'Λερών, δτιέκ της σταθεράς εστίας
τών πόνων την εζοδον ειχον ή ασθενής δια
της απελάσεως της [Λητρικής [Λε[Λβράνης αισθά-
νεται ηδη έαυτην σχεδόν Οεραττευθείσαν, οί
ιδρώτες τελεον έπαυσαν, τό οιδηυι,α κατέπεσε
και οί τε σταθεροί και οί πλανήτες η ασταθείς
πόνοι [α,ετά τών έφηλίδων έξηλειφθησαν* ^τ^Γ
(Α6Ϊον πυρετού ούδ ' έλάχιστον', (ϋης σπανιωτέρα,
άποχρέ[Λψεις όλιγώτεραι, τό πλείστον λευκαί,
υπέρυθροι και αύτθ[Λάτως πλέον γινόιχεναι.
ό δε δυσεντεροειδης κατάρρους εις βελτίονα
κατάστασιν ένεκα της τοπικής θεραπείας, η
δ' ά•7-βλύτ•/;ς 12 έκατοστ. ΐΛηκος προς 8 περί-
που πλάτος έχουσα, είναι πολλώ της αρχικής
ηλαττωρ-ένη κατά τε τό ^Λέγ^θος και τό ποιόν
περιπλέον έπι της υπαίλβλύτητος ουδείς ακούε-
ται σπηλαιώδης ήχος, απεναντίας η αναπνοή
καλή, [ζόνον δε [λετα τεχνητην ίσ/υράν βήχα
ηκουέ τις επί τινας η;^!.έρας φύση [Λα ίσχυρόν
ώσεί βιαίας εξόδου αέρος, τον ^^τ,^Ι^ί δι' ισχυ-
ράς πιέσεως ελαστικού άπίου έ;άγθ[Λεν• άλλ'
από τίνων η [λερών και τό γ'^(^^,Ί.'x τούτο δεν
ιιναι καταληπτόν.
ΊΙ ασθενής 'έ/ει καλώς, βήχει σπανιώτερςν
και άποχρ3;Λπτεται ολιγώτερον, υ-^ζοοί^ν. |λο-
νον ελαφρώς εκ τού κατάρρου του άπεΆ-
σ;Λένου.
Τοιαύτη και ή περίπτωσις ήΐΛών ηδη σ/ο-
λιάσωυ.εν αύτην κατά τά προειρη;χένα.
ΊΙ ασθενής προσήλθεν ιδίως εν άκιτ/Τΐ τοΟ
νοσ/;[^.ατος• βής, δύσπνοια, πυρετός, νυκτερινό:
ίόρώτες αΐ[Λατι ί^ιηΟη;Λένοι άφ' ενός, ά[Αβλό-
-της, τρίζοντες και κριγ[/.οι εις τάς κορυοά;
(τούτους δεν άνέφερον, διότι εκ λήθν;;
^εν έση[Λείθ3σα εν τω πινακίω, άλλ' ένθυ-
[Λθύ[Λαι," ώς ένθυ[Λεΐται αύτάς και ό σ^^νάόελ-
φος κ. Κρίσπης, ό επί τίνα χρόνον θεράπευσα;
τΓ,ν ασθενή κ^ι εις τήν έ'λπειρίαν τού οποίου
[Λεγάλην έχω ε[7.πιστοσύνην), πάντα ταύτα
και ή περί τήν έςέτασιν τών πτυέλων παρζ-
[Λέλησις έπέβαλον και εις έ[Λε τήν αυτήν τοΟ
φίλου ιατρού διάγνωσιν της φυ[Λατιώσεως, τή;
οποίας δευτεροπαθές έπιγενό[Αενον παρεδέ^^θτ,ν
πιθανόν πλευριτικόν ε^ίδοωαα ί,τ επιζεβαιω-
θέν ό(/.ως διά της παρακεντήσεως* κατά ΤΓ,ν
δευτέραν προσέλευσιν ή ασθενής και πάλιν ώ;
τοιαύτη ενεγράφη, ότε ή ρήςις της κύστεω;
και της ρ,ητρικής [^.ει^-βράνης καΐ ή άπόχρε;Λν.;
^Λτχ πολλών άλλων τε(Λαχίων λεπτότερων
(Λερ.βρανών έβεβαίωσε τήν φύσιν τού νοσή;/.*-
τος, τήν οποίαν έπειτα έκύρωσε και ή τών
πτυέλων υπό τού φίλου ήαών κ. Γαβριηλίόου
έζέτασις. Ταύτα λέγω περί τή; διαγνώσεως,
ίνα άποδείςω τό έπ' έ[Λθΐ πόσον δίκαιον ε-
χουσιν οί συγγραφείς ιατροί εκ τή; ρήίεω;
της ύδατίδος τήν έξήγησιν και βεβαιότητα
τού νοσ-^ιι^ατος άνα(7.ένοντες. ΦαντάσΟητε κα•.
τάς επιπλοκάς και [χάλιστα τήν τής φυ{Λατιώ-
σεως, ήτις κατά τόν ί,β1)βΓΐ τρις έπΙ 13
περιπτώσεων ύδατίδων παρετηρήθη, κ,αι άνα-
[χετρήσατε τάς διαγνωστικάς δυσκολίας.
Μετά τά ολίγα ταύτα περί διαγνώσεως ττ;
ύδατώδους κύστεως έ)θω[Λεν, καΐ εις τό σ'^;x-
πτων.ατολογικόν και ϊδω(Λεν, εάν ή περίπτωσ:;
αύτη ένέχ*/) τι τό διαφέρον.
Ό πυρετός, περί τού οποίου οί σ'/^^'γραφεί;
ουδέν θετικόν λέγουσι, παρατηρείται, άλλα δΐν
δύναται νά ύπαχθη καΐ εις ώρισ[Λένον τινά
τύπον εκ τής θερ[7.ο;^'.ετρικής κλίαακος τής λτ.-
φθείσ-^ς κατά τήν πρώτην νοσηλείαν τής ασθε-
νούς πείθεσθε Οτι ό πυρετός ούτος παρά τη
ΙΗΟΛΟΓίΚΠ Κ1ΠΤΡ0Ι11Ι (ΣΊ'ΝΚΛΡΙΛ ΛΛ')
27
άσΟιν^ΐ \•/ν. τΰτΓΟν α'αΊΐ'^τ^ ύφ£<7ΐ;Λ0ν κα: ότι εν
τω ον^ιολον.κώ ;Λεταί/|Λίω 30^-37** τύν αυ-
τόν τύττον δ•6Τ7;ρη'7εν• έ/. δβ τ•/;ς δευτέρας θερ-
αο^ΕτρίΧ-ης κΛ!|Λακ.ος της ληφθόίστς κατά Τ7;ν
ίευτέραν β^σοδον. καΟ'ον χρόνον 6 'ίίδη διά-
τρητος βρόγ/ος άνευρύνθ'Λ καΐ άφηκεν έ7.ευ-
ήί'ρζν την εςοδον της κύστεως, πείΟε^Οε, οτ•.
-ρούκειτο ά^λώς "ερί ττυρετου του αύτου τυ-
^ου, ε/οντος ηηώτατον χαρακτήρα.
ΙΙερΙ ΐδροηο)ν έη'τΛ/ς ουδέν άνέγνων' ε ι -/ο ν
ί ούτο:, ώς -τταρετηρητατε, τούτο τό /αρα-
>ίτ/;::στικόν, δτι ττεριωρίζοντο εις την κεοαλην
/.χΐ τον θώρακα αόνον.
Το οίδημα ύττηρχεν έ:τ• του ττροσώττου, των
•/ειρών καΙ από του γόνατος (λέ/ρι δακτύλων
τών ποδών.
Πάντα ταύτα, πυρετός, ί^ρώ;. οϊότ,υ.χ,
έοηλίδες καΐ ο: ττόνοι αύτοί έζηλειφθηταν ά7.α
τγ. άποχρε'αύε: της κύττεως. της οποίας [Λέρος
λϊ'. δια της διαπυητεως όλονεν έςχφανίζεται.
Ές απάντων τών οα'.νθ|Αένων κα•. του τε-
ΛίΛΟυ της θεραπείας άποτελέσ;7.ατος δικαιουααι
νζ φρονώ, ότι προύκειτο περί υδατώδους κύ-
^τεως (Λ'.κρου [ΛεγεΟους».
Ό κ. Νούλης ΓρίΓΤί)., ταν -ταρΓτημήΟη
καΐ ή κνίδωσις κοίτά τί|ν- διάρκρκί,ν της
νόσου, (Γς .τρός δε την :ΐίόαγννί'\αν προσ-
^^έη'^, δτι αί ΓδαΓίδρς τών πνί•υμόν(Γν τΐσΐ
σπάνκιι παρ' αχΟρώ.τοι:. (5\'\\•(α δΓ πίίρά
-τροδάτοις, διότι .παρά τον τοις τΙσδίΜ-ι το
(« ιίριον δια τάΛ' άναπνι-ρστικά ν όδά^'.
*() κ. Κελαϊδίτης ρρα'τά, μη το οϊδημίί
Γ|Γυ ερνΟηματώδρς η Γρροιπελιιτά'δ»:* πώς
ί-ΙΐΐνήΟη τούτο καΐ τάν εγ^νετο μικροσκο-
πική ΐτρρΓνίΐ ταν πτΓΓΑίΐη*, δι<')τι οΓ^ίτ ητο
δυνατόν \-*άποκ}.ΡΐσΟη η 'ρι^μιιτίωοις γ ν κ(ίΐ-
ρπ πρΙν ή άπόχρί-μ^Ι'^ις (Ίποδιίςη ύδατίδιχς.
*0 κ. Λίμαράηης πίφαΓηριϊ δτι, τάν το
οίδημα κατι-ΐχε τα κατιί τί-ρα ακρ(ΐ, ηδρ-
νατο νά προΓρχητ(α κα,Ί γκ φλί-βίτιδος
οόυχτ^ράς, κΐίΟ' όσον μάλκ^τα τούτο ριχ-αι
δρνατόν νά προκ/.Οη ΓVΓΚ(^ τμπίΜίστα^ς
τοί" θύλακος.
Ά. Χ^στίδης. — Κνΐδασις δτν παρττη-
ρήΟΐ|, το δε οίδημα δκν ητο ΓρΓΠίπρλίίτιΐ -
δί:, ί"ι>.λά λι υκοΝ' Κίίί ι'Γ/.γηνό\•. Το πύμ-
,ΤΓ(Γμ<ί τούτο ύξήγησίί. (ί ς 'ρύσΓίτς (Ιγγηο-
κινητικής, διότι, αμα κκνίΐ^Οι^ντος τού θύ-
λακος τών ύδατίδίΐ'ν, ταχέα^ς ύ^^ηλείφθη.
Ό κ. Πρόεδρος άνακοινοί τα ύ^ης :
Κι/ριοι,
(( Έ^ω νά περιγράψω ύ[Λίν δύο περ'.πτώσείς
κύστεων ύδατίδων, ας ένεχείρησα [/.ετ' επι-
τυχίας.
ΙΙρό 4 περίπου ετών προσεκληΟην είς σ'^(Λ-
βούλ'.ον ε!ς Κοντοσκάλίον παρά τινι ά^τΟενεΐ
εκ Μυτιλήνης* ε[Λα(Ιον δέ, δτ'. η πάσχουσα,
γυνή εγγαν.ος, 30 περίπου ετών, επασχεν από
τριών ετών Οτι, ααστιζούσης τότε την είρη-
[Λένην πόλιν της έπιδημ'.κ*?;ς γρίππης. προσε-
βλήθη καΐ αύτη, δ•6 καΐ ε(/.ενε κλινήρης έπΙ
*2 περίπου (Ληνας, καΐ δτ'. κατά τό διάστημα
τούτο εσ/ε 3—4 αίαοπτύσεις* άκολούήως ή
άσΟενης απηλλάγη μέν της νό'^ου ταύτης,
άλλ' έκτοτε εμενεν έςησΟενημένη. οί δ' εγχώ-
ριοι ιατροί έθεράπευον αύτην. ώς φΟισικην έπΙ
τέλους δε ό σύζυγος, βλέπων ότι η άσΟενης έπΙ
τρία έτη' δεν έθεραπεύέτο, μετηγαγεν αύτην
εις την πρωτεύουσαν, έφ' ω μετ' άλλων συνα-
δέλφων προσεκληήην καΐ εγώ* ούτω δέ εκ τού
αναμνηστικού πλην της γρίππης ουδέν έτερον
άςιον λόγου ηδυνήθημεν νά έςαγάγωμεν. Ίΐδη
η ασθενής ητο απύρετος, έβηχεν ολίγον ςηρώς
και η Ορίψις αύτης σχετικώς καλή* ούδεμίαν
γ.σΟάνετο δύσπνοιαν, η δ' έπίκρουσις και
άκρόασις τού θώρακος πανταχού ουσιολογι-
καί* μόνον έπ'ι της δεςιάς υποκλειδίου χώρί^ς
ύπηρχεν απόλυτος άμβλύτης περιγεγραμμένη
?Αε•'έΟους ;^ηνείου ωού κάΙ ακριβώς έπΙ της
αμβλείας ταύτης χώρας έλειπον εντελώς τότε
άναπνευστικόν ψιθύρισμα καΐ αί όονησεις της
φωνής. Προ τών διδομένων τούτων άπαντες
οί συνάδελφοι απέκλεισαν την φυματίωσιν,
άλλ' άλλος άλλην ώριζε όιάγνωσιν (πλευριτι-
κόν έςίόρωμα περιτεΟυλακωμένον, νεόπλασμα
τού πνευμονος και ιδίως καρκίνον). Έγώ δέ.
[βασισθείς άφ' ενός επί της καλής καταστάσεως
της ά-^Οενούς, πασ^ούσης από τριών ετών, καΐ
επι τ'/'^ς σπανιοτητος των πλευριτικών εςιόρω-
μάτων της κορυφής ε; άλλου, έφθασα δια
τής αποκλειστικής μεθόδου εις την πιΟανήν
^ιά•'νωσιν κύστεως ύ6ατί()ων τού όεςιού πνεύ-
μονό;. Και πράγματι, γςνο;7ένης δοκιμαστι-
κής παρακεντήσεως. έςήχΟη ύγρόν διαυγές,
28
ο ΕΝ ΚΩΧΣΤΛΝΤΙΝΟνίΙΟΛΕΙ Ε.ν,νΐΙΝΙΚΟΣ ΦΙΛΟΛΟΓΙΚΟΙ ΣΓΛΛΟΓΟΣ
χαραχττϊρΐ'ΐτικ.όν των υδατίδων, βεβαιωθεν
και διχ ν.ι/.ροσκο-ιχν;ς /.αΐ χτ,μιχης εξετάσεως.
ΊΙ τταρακέντγ,τις έγένετο [Αε/ρι τελείας κενώ-
σεως τν;ς κύστεως. Ακολούθως ί^ε η άσθενν.ς
ίΙστ,γβ-Γ, ε{; τό Ίερεμίειον νοσοκομεΤον δττως
έγγειρηθ/,• αλλ* εκεί άνέβαλλεν ά::6 ν; [Λίρας
εις η{Λε'ραν να δεχΟ/ί ττ,ν εγχε{ρ'/;σιν, άλλως δε
και η γεν'.κη αύτης κατάστασης έττε'τρεττε την
άναβολτ,ν ταύτην' εν τω αεταςυ ©[/.ως έχο-
ρηγουν αύτη εσωτερικώς καθ' έκάσττ.ν 0,40
γρα'Λααρ. αίθερίου έκ/υλίσ[Αατος άρρενοτττε'ρι-
δος (ΘΧίΓαίΙ βΙΙιβΓέ ά^» ίοπ$ίΓΓ0 ητιΑΙο).
Ή δια'/,ονη αύτης εν τω νοσοκο'χείω ::αρετάθη
έτ:ι δύο [χηνας καΐ η ένχείρτ,σις δεν εγενετο,
άλλα και η κύστ'.ς δ^ν άνεγεννηθη. Έ^ίστ,ς
έκτοτε, ά-ύ 4 ετών, διατελεί εν άκρα υγεία
καΐ άνευ άνασ^η[Λατ'.σ;Λθυ της κύστεως.
Βεβαίως ε/οίχεν ττολλά 7:αραδείγ;7.ατα κύ-
στεως ύδατίδων, {αθείσης δ•.*άχλης παρακεν-
τήσεως (Λε'χρι τελείας κενώσεως, άλλ' αρά γε
και το αίΟε'ριον έκχύλισαα της άρρενοτττε'ριδος
δεν σ^->νετέλεσ3 προς όριστικην Ι'ασιν ; εΤδόν που
σ'^ν•στώ;Λενον τό φάρ|Λακον τούτο κατά των
ύδατίδων, διό συνιστώ αυτό και εγώ εις τους
άςιοτί[^.ους συναδε'λφους όπως, ευκαιρίας διδο-
ρ,ένηςκαι εν έλΤ,είψει ριζικωτερων [Λέσων,δοκι-
[Λάσωσι τό φάρν-ακον τοΰτο και εν άπωτε'ρω
(λέλλοντι ύποβάλωσι τάς παρατηρήσεις αυτών.
Έν τη δευτέρα περιπτώσει προεκειτο περί
νεανίδος 24 περίπου ετών και πασχούσής από
3 ετών. Καθ' δ>.ον τό χρονικόν τούτο διά-
στηΐΛα έθεραπεύετο ώς φθισική, δτε δε τό
ποώτον έπεσκε'φθην αυτήν έν σ'^ίλβουλίω (Λετα
του κ. ΕύΟυβούλη, ουδέν στ^'^-εΐον ου^Λατιώ-
σεως άνεύρθ(Αεν, άλλα [λόνον τα συ;/.πτώ(Λατα
αριστερού πλευριτικού έςιδρώ;Λατος, καταλα;^-
βάνοντος όλον τό άριστερόν ή;χισυ του θώρα-
κος, τουτέστιν ά|Λβλύτητα απόλυτον άπό της
κορυφής [/.έχρι της βχσεως του αριστερού
θώρακος Ι;Λπροσθεν και ό'πισθεν, ώς καΐ ελ-
λειψιν αναπνευστικού ψιθύρου κχι δονήσεων
φωνής, παρεκτόπισιν της καρδίας προς τό
δεςιόν χείλος του στέρνου καΐ δύσπνοιαν άνευ
πυρετού. Παρακεντήσεως δε γενο;Λένης, έςήχθη
ύγρόν διαυγέστατον χαρακτηριστικών κύστεως
ύδατίδων* άο' έτερου ή |χεν χη[Αΐκή έςέτασις
άπέδειςεν ελλειψιν λευκώ;/.ατος και την άφθο-
νον παρουσίαν χλωριούχων αλάτων (νατρίου
κλ.), ή δε [Αίκροσκοπική την ύπαρςιν αγκί-
στρων κλ. Ούτω λοιπόν διαπιστωθείσης τη;
διαγνώσεως κύστεως ύδατίδων του αριστερού
πνεύαονος προεξεχουσών [λάλλον προς τόν
υπεζωκότα (περίπτωσις σπανιωτερα), ή ιγ-
χείρησις εκρίθη αναγκαία προς τελείαν θερα-
πείαν. ΙΙράγ(Λατι δε ή πάσχουσα εισηλίι
[λίτχ πέντε ήοιέρας εις τό *Ιερε{Λίειον νοσοκο-
ν.είον καΐ εκεί ένεχείρησα αυτήν, τουτέστι διί
το;Λ•?;ς ευρείας κατά τό 8**^ [χεσοπλεύριον διά-
στη [Λα διήνοιξα τον πλευρικό ν και πνίυ(Αθνιχό^
υπεζωκότα, (Λετ' αυτών δε και αύτην τψ
κνοην, ες ή; έςήλθον άφθονοι (Λίκραι κι;οτ«;
ϋνγατέρες (Κ'V8ιβ^< ίί11θ8) (Λετα του ύγρονί,
όπερ έφαίνετο ολίγον τεθολω»Λένον. Μετχ
ταύτα δε κατώρθωσα δια της αύτης είσόίου
ν' αφαιρέσω δι' αποκολλήσεως και όλόκληρον
την άρχικην κνστιν (ΙνΥϊ^Ιβ ϊΏ^Γθ), [Αεθ'ο
διεσωλήνωσα την κοιλότητα και ή άποθεραπείι
έγένετο κανονική [χέχρι τελείας ίάσεως. Τό ϊί
μόνον άςιον ση[^.ειώσεως κατα την θεραπείχν
ήτο, ότι κατά τάς πλύσεις της κοιλότητος
δια διαλύσεως 2 ^^ βορικου οςέος, δτε αύ-
ται έγένοντο [/.εθ' όρ(/.ής ή [Λε'χρι πληρώσεω;
(προς κατα'Λέτρησιν της χωρητικότητος), τό
έγχεό[Λενον ύγρόν εςήρχετο δια τών ^^όγ/α^^^*
καΐ του στό(^.ατος προκαλούν βηχασπασ{Λώδτ..
*Ως προς τήν παθογένειαν της νόσου ταύτη;
παρατηρώ, δτι ό ρ.ολυσ;ΛΟς του οργανισαο'3
γίνεται δια του κυκλοφορικού συστή[Αατος τό
συχνότερον, δια του λε|Λφικου σπανιώτερον κιΐ
δια τών άεροφόρων οδών σπανιώτατα* ό τί-
λευταίος ούτος τρόπος [Λάλιστα ά(Λφισβητείτζ:
πολύ και άπό ή (χέρας εις ή[Λέραν έλαττουτιι
ό άριθ(ΛΟς τών παραδεχοΐλένων. Τε'λος ση[Λειω-
τέον ότι αί ύδατίδες τών πνευ[ΛΟνων δεν είναι
εκ τών σπανιωτέρων. διότι κατά λόγον συχνο-
τητος έρχονται πρώτον τό ήπαρ, είτα ο•
πνεύ[Λθνες [Λετα ταύτα οί νεφροί κλ.
Άηέρης. — " Απ(ί!; εΐδοχ* υδίΐτΐδας γ ν
τοις οΓροις, τά^ν δε νεφρά^' Γνλεάκι:,
(ί στΓ αί ταν ντ-ρράν Γδατίδρς δεν κίναι
οπανκΓΓερία τή ν πχευμονικίνν.
*() κ. Άκεστορίδης παρατηρεί, δη έν ταί:
περιπτίΓΟεσι ταήτ(ας δεν έγένετο λόγο:
περί τί|ς πηγής τοό κακοΓ% όπερ οποοδαι*
ότατοΝ' ι'\πό προφυλίίκτικήν ^ποψιν.
ΒΙΟΛΟΠΚΙΙ ΕΙ1ΠΊ>0Ι11Ι (ΣνΝβΛΡΙΑ ΛΛ')
ί>9
Ό κ.• ΣγονρδαΧος έρα*τά, ράν ρ ν τΓ|
δευτέρα περιπτώσει του κ. Προέδρου ία
ί'δατίδες ηοαν του ύπεζ(Γκότος Γ] τ<ϊ ν
πνευμόν(ον, διότι τό πρατον ριδος δεν
Λαραδέχονται οί συ^-^ραρεΐς.
Ό κ. Ηρόεδρος ειπαντά, δτι είναι ώγέ-
λιμυς ή γνίΓμη του κ. Άκεστορίδου* εν τΓ|
ημετέρα δευτέρα περιπτώσει ή πιίσχοι^σα
(ϊυνηγελάΐ,ετο πρ('η*ματι εν τώ οϊκίο μετά
πο/Αών κατοικιδία^ν κυνά'ν, ών εις μάλι-
στα, κατά τήν μαρτυρκιν αυτής της ασθε-
νούς άπεπάτει πο/Αάκις τεμάχκι τ(ανίας.
Ό κ. Σγουρδαΐος έχει δίκαιον^ διότι πρά-
^-ματι αί ύδατίδες του ύπε^ίΓκότος είσΐ
σπανιώταται καΐ ύπό πολλών αμφισβη-
τούνται. Περί δε ύδατίδα'ν τ(Ι? ν ουροφόρα* ν
οδών σημειώ ότι π(χρρ:τήρησ(ΐ περίπτ<υσιν,
κα9 ην ή ποίσχουσα είχε Κ(υλικό\- τών
νεφρών (υς επί /.ιθιάσείΐς, και εκεί όπου
περιεμένετο ή έζοδος λιΟαρίίυν, έζήλΟε
κτστις ύδατίδος. ίίαρετηρήσαμεν μά>.ιστα
και παρομοίαν περίπτίΓσιν ύδατίδος τών
χοληφόρίυν οδών, ένθα μετά Κ(ΐ'λικούς
του ήπατος έξήρχοντο πολλαΐ ύδατίδες
μετά τά*ν κοπράνων, διό καΐ τοα' τα πρέπει
νά έ5βτάί,ωνται εν τοιαύταις περιπτώσεσιν.
Ό κ. ΓαβριηΙΙδης είτα άναγινώσκει
περιγραφήν ηεριητώαεως τινευμονικών
ϋατϋζύν εκ μέρους του Ι^αιτίουχ, Οερα-
πευΟεΙσαν και Ιαθεΐσαν έν τ(υ γαλλικώ
νοσοκομείίυ* ταυτοχρόνως δε παρουσι-
άζει καΐ μικροσκοπικόν παρασκεύι^σμα
ρχινοκόκκου άρχεγ'ύνου κ(ά τον πιΟέντα
άσΟενη μετ* εικόνος ακτινογραφικής τών
πνευμόνων.
Ή άνακοίνιυσις έχει ώς Ρ5Μί•
Κύριοι,
αΓινώσ^ων οτι σ7;;Λ2ρον θα έγιν^το άνα^οί-
νωτϊς 67:1 εχινόκοκκων τών τ:ν€υ[ΛΟνων, τ:αρ£-
κάλεσα τ6ν κ. ί,ΜΙτίβΙΙΧ νχ ;λοΙ δώσΛ, τό
ιστορικόν ^δριτττώιεως, καθ' τ,ν ει/ον έςετχ^εί
[Αίκροσκο-'.κώς τα -τυελα καΙ κύ'ΐτε•; κενωΟει-
«ας ό'.' δγχε!ρ7;<75ως, γενοι^.ε'νης υτ:ό του είο'Λ-
««νου χειρουργού του γαλλικού νοτο/.Ο'/Ε^'ου.
Ίόοΰ :Γώς ί'/ν. η ττεριτττω'ϊις αύττ.. 'Ο κ.
Η. Σ., Άρ;Α£ν•ος, ετών 21, κάτο•./.ος 'Ορτά-
Χ'.οϊ Βο^ττόρου, εΐσε'ρ/εται ττ, 971 Χοδαβρίου
1897 6'!ς την ύτΓΤ,ρεσίαν του συναδέλφου κ.
Ι^ίΠΤίοΐΙΧ, τταρου^ίάζων ζγκον εςωΟεν όρατόν,
κείυ.Ενον ύττό τας δεξιάς νόθους πλευράς έττΐ
της |/.αζικης γρα;Λ[Λης δλως έν τη ηττατικη
χώρα. Τό [Λεγεθος του (ίγκου ητο όσον μήλου,
ε:χε ό' έκληφθη ώς απόστημα ττεριοστεϊκόν,
ττροϊόν ττλευρ'.κης τερηδόνος καΐ έΟεραπεύετο
δί' έτΓίχρίσεων ^^άαματος ιωδίου.
Ό ττάσχων ειχεν έλθει εις τό νοσοκομείον
ττεριττατών χο^ρις να αίσθανθη κόττωσιν η δύσ-
ττνοιαν' διηγείται ότι ^τάντοτε καλώς ειχεν, οτε
ττρό τριών μηνών ηρςατο βηχων' είχε δε άτ:ο-
χρε'αύεις ττυκνας και κακόσμους, άλλ* ούδε'ποτε
αίματΛράς, δττερ λίαν σ-ουδαΐον, διότι η αίμό-
ίττυσις είναι σύμτττωμα χαρακτηριστικόν καΐ
δεν λείττει, όταν οί ττνεύμονες ώσι προσβεβλη-
μένοι έ$ ύδατίδων.
ΙΙρό έτους ει/εν αισθανθη αιφνιδίως δριμΰν
ττόνον κατά τό δεςιόν μέρος του θώρακος
όιαρκέσαντα έπι τρεις ώρας.
Κατά την άκρόασιν αριστερά μεν εύρισκε
τις αναπληρωματική ν άναπνοην, δεςια (^ε
πάντα τα σημεία αφθόνου πλευριτικού έςώρώ-
ματος, και Ομως η γενική κατάστασις ητο
εύάρεστος, και πυρετός δεν ύπηρχεν.
Ο κ. Ι^ίΙΓΠβϋΧ σχάζει τόν κλυδάζοντα
όγκον και τότε έκχέονται όρμητικώς ύδατίδες *
εξετάζων δ' ευρίσκει ότι ό εξωτερικός όγκος
σ'^γκοινωνεί μετά τνξς μεγάλης του υπεζωκό-
τος κοιλότ'/;τος δια στενού πόρου. Μεγεθύνει
την τομην δι' έκτομης δύο πλευρών καΐ εισά-
γει τ/,ν χείρα αυτού και φθάνει προς τα άνω
μεν μέχρι της πρώτης πλευράς τγ^; κλει-
δός, ποός τα εσω δε άναμέσον δύο πνευμονι-
κών λοβών μέχρι της σπονδυλικής στήλης.
Μετά την κένωσιν τών ύδατίδων (έν ύγρώ υπέρ
τά 3 χιλγρ.) ό θύλακος ευκόλως άποκολλάται,
δευτέρα δε έξέτα-τις δια του δακτύλου, άφι-
κνουν.ένου εις την μεσολόβιον αύλακα, δεικνύει
κοιλότητα άκανόνιστον, ήτις βεβαίως ητο ό
αρχικός πνευμονικός θύλακο;. Μετά ταύτα
εφαρμόζονται ραοαΐ και γίνεται διασωληνω-
σις. Μετά ΤΛ,ν έγ/είρησιν τά πάντα βαίνουσι
κατ εϋχην, κατά μικρόν 6έ ό θυριόίοτός σο)-
λην βραχύν-ται. πλύσεις γίνονται διά διαλύ-
σ£ο>; ιωδιούχου κχ• ό πνεύμων λαμβάνει τχς
διαστάσεις αυτού, εμμένει Ομως έν συρί-,'γιον.
ένεκα του οποίου κοίνεται ευλονος και 2τέ:α
30
ο ΕΧ ΚΩΝΣΤΑΧΤΙΝ01Ί10ΛΚΙ ΕΛΛΗΝΙΚΟΣ ΦΙΛΟΛΟΓΙΚΟΣ ΣΓΛΛΟΓΟΣ
ττλευρεκτο'χη, γ£νο;Λ£ν/; τη 13/Χ/97. Ό άσΟδ-
νης έςέρχεται του νοσοκο;Λε{ου τν; 20 Ιανου-
αρίου 1898.
Έαν δβ εςςτχσ•/) τις τ/,ν Οερ;7.θίΛ£τρικ7;ν
•Λλί[Αακα αύτου. βλέπει δτι κατά τας πρώτας
(Λετα τ7;ν ττρώτην έπε';/.βα'7ΐν οκτώ τ^^ίο%ς η
ΟερίΛΟκρασία της εσττε'ρας άνηρ/ετο εως 39^.
Αϊ ά-ο/ρε'ΐλψεις ήσαν κάκο^ΐΛΟΐ. Εντός τού-
των δεν κατωρΟώται^εν (/.ετ' έ:7ανειλ'/;[/-•-;.ένας
έςετάτεις ν* άνεύρω|/.εν άγκιστρα εχινόκοκ-
κων. Τρεζς [Λτίνας ;Λ2τα την εςοδον, κατά την
έςέτασιν η άναττνοη ηκού-το καΟ' όλον τον
δεςιόν πνεύυιονα, εν τη βάσει καΐ κορυφή
0|Λως ΰτΛγ/ν. ετι [Λίκρά τις ύτ:α}/-βλύτης καΐ
η/οί τίνες ::λευρικης τριβής ακούονται.
Ή δέ ακτινογραφία δεικνύει ότι διαφορά
(Λεταςύ των δύο 7:νευ(ΑΟνων δεν υφίσταται.
Ή :7αρατηρησις αύτη γέννα σκε'ψεις τινάς'
κατ' αρχάς δηλονότι ύπεήεσα;7.εν ττρωτοτταθη
άττλην κύστιν του ύ::εζωκότος, άλλ' ένεκα της
σττανιότητος αυτών (ύττάρχουσι δε' τίνες αρ-
νούμενοι αύτάς) εδέησε νά σκεφΟώ;Λεν ττερί
τ:νευ[Λθνικου θυλάκου εχινόκοκκων διαρραγέν-
τος εν τω ύτ:εζωκότι.
Ό ττνευαονικός ούτος θύλακος ε[^ιεινεν, ως
φαίνεται, άτταρατηρητος κατ' αρχάς και έξε-
κενώΟη [Λάλιστα το ττρώτον διά των βρόγ/ων,
[Αετά ταϋτα δ[Λως είτε διότι άνεσχη[/.ατίσΟη,
εϊτε διότι ό βρογχικός ττόρος ά';τ•φράχΟη, διερ-
ράγτ. εντός του υπεζωκότος.
Ότι δέ τοιαύτη ύπηρξ-ν η έξέλιξις, άπό-
δειςις ό δριαύς πόνος, ον ποτέ εσχεν ό ασθενής
έπι τρεις ώρας. Ό πόνος ούτος συνε'πεσε πι-
θανώς καΟ' ην στιγμήν έγέν-το ή ρήςις. Τέλος
ό εν τν; [Λεσολοβίω αυλάκι ακανόνιστος θύ-
λακος κατά πάσαν πιθανότητα είναι η πρώτη
πνευ[Λθνικη εστία. ΊΙ παρατηρησις αύτη είναι
άςία ;/.νείας Λα την νπονίον άνάπτυξιν τον
ί}νλάκον, διότι ε; άρχης ητο δύσκολος η διά-
γνωσ.ς. Αά την γεηκηρ χατάατααιν τον πάαχον
τος, ήτις ητο καλή, καίτοι ύπηρχεν ό ;^.ίγας
ούτος Ογκος, και διότι ό πνενμων ανέκτησε
τάς Λρχικάς αΰιον διααιάσεις»,
ΊΥν.ος ο κ. Μηίατης περιγράφ^^^ι ηεζί-
ηχωαιν έκστροφής τής ϊριδος ηρός τά οπί-
σω ^νεχα τρανματισμοϋ, Ε\()ν(^αν άζ {.ίης:
Κν^ιιοι,
(( Ώς γνωστόν, οί τραυ[Λατισ|Λθΐ του βολβοΟ,
ιδία δέ οί διά πληςεως, δύνανται νά έπ;-
νέγκωσι, πλην άλλων βλαβών, καΐ άποκόλ-
λησιν της Ιριδος εκ του ακτινωτού σώαατο;.
την ίριδοδιάλυσιν, ως και ρήςεις άφορώσαςτο
κορικόν αύτης χείλος η και την (Λεσαίαν αυτί;
ζώνην. ΚαΙ τοιαΰται [/εν βλάβαι ούχΙ σ-α-
νίως άπαν τώσι, τουναντίον δέ (Λεοικη η Χ2•
καθολική προς τά έπίσω έκστροφη της ίριϊο;
θεωρείται γεγονός σπανιώτατον, όιό και Ο-ω-
ρου(Λεν την έπθ|Λένην περίπτωσιν η(Λών ώς αγ
στερουαίνην διαφέροντος προς δηαοσίευσιν.
Παρατηρήσεις. — Έν τω όφθαλ;Λθλογ:ϊΐω
τίΛηι/.ατι του Ιατρείου της Φι^νΟπτώχουΆδίλ-
φότητος των Ελληνίδων Κυριών έπαρου-Γίζ-
σθη ηρν πάσ/ων ετών 36, φέρων έπΙ το'^
αριστερού οφθαλ[7.ου τάς έςης αλλοιώσεις:
Βλέφαρα, έπιπεφυκώς καΐ κερατοειδτ.ζ
ήσαν κατά φύσιν* ό βολβός δ' έν γένει οΰΧΐν
Ιχνος λύσεως της σ^^νεχείας επαρουσίιζεν.
Μόνη ή ιρις εδείκνυε προς τά εσω καΐ κάτω
κολόβω[/.α κατέχον τό τρίτον η και πλέον έ::
της όλης περιφερείας αύτης, εις τρόπον ώτπ
ό εξετάζων ήθελε νο;Λίσει, ότι ευρίσκετο τ:;ό
ευρύτατης ίριδεκτοι^.ίας. Άλλα μάλλον £-•-
στα.αένη εοευνα έπειθεν αυτόν, δτι τοιζντ^,
ουδέποτε έγένετο, άλλ' δτι προέκειτο περί ττ;
ίριδος προς τά οπίσω, έπι τό άκτινωτόν σώαχ.
ΊΙ ακανόνιστος κόρη ητο ευρύτατη, ό 0%ι^ί;
έλειπε της φυσικής αύτου θέσεως, όπερ κατε-
φαίνετο έκ της ίριδοδονήσεως, καθ ην η •::;
έτρερν ένεκα της άπωλείας του έρείσαχτο;
αύτης, και ιδία έκ της ελλείψεως τών έκ τ/;;
προσθίας και οπισθίας επιφανείας του οαχοΟ
σχη;/.ατιζθ|Λένων ειδώλων. Χρώ(>.ενοι δέ τω
οοθαλαοσκοπίω εύοίσκομ,εν τον οακόν ώςσώ'χα
στρογγύλον και έρυθρωπόν, κατακεί[/.ενον έν τω
ύελώδει σώ(/.ατι προς τά κάτω της θηλής.
Ό ασθενής ηαών είχε λάβει κατά ττ.^
όφθαλ|χικην χώραν άαβλύν ισχυρόν κτύπον γ:ο
ενός έτους καΐ ουδέποτε εσχε φ^εγαονω^/;
φαινόίΛενα. II διαταραχή της όοάσεως τλ-
ρεκίνησεν αυτόν ν' άναζητήσ•ιτ, την συν.εουΆ/.ν
ηαών. Πλην τών άνω αλλοιώσεων, τό τραίαι
έπήνεγκε και άποκόλλησιν του άαφιβληστ:裕-
δούς προς τά κάτω, διό κα• τό οπτικόν πεδίον
^ί^Τ^Γ
ΗίΟΛΟΠΚΊί ΚΙΠΤΡΟΙίΙΙ (ΪΤΝΚΛΡΙΛ ΛΛ ')
31
Χί'ανυσ'.ν άντ'.'ττο'.χουσαν προς τα άνω ελλει-
ύ'.ν, εις 7:ν βεβαίως συοιβάλλε: γ.%\ ό έςαρθρω-
ΟίΙς κχΐ προς τα κάτω κε!;Λ£νο; φακός.
Έκ των άνω καταφαίνεται ότι πρόκειται
ττβρι της προς τα οπίσω ;/.ερ•κης έκττροφης
τίς ίριδος, γεγονότος σπανίως [χετα τοιούτον
τοζυαατισ^ιόν άπαντώντος. Συνήθως επέρ-
χονται όηςεις της ίριδος [Λετα (Λερικης τ, καθο-
Λΐ^ίς του φακού έζαρΟρώσεως. Δύο τοιαύτας
τΓίριπτώσεις περιεγράψαν.εν πρό τίνος χρόνου
£ν τ7, ενταύθα Αύτοκρατορικνί * Ιατρική Ε-
ταιρεία, καθ' ας 6ίΛως ούδε;Λίαν ί>λάβ7;ν έπα-
ρουσίαζεν γ; Γρις.
Ί1 εν τω ύαλώδει σώαατι παρουσία του
οχκου επι τόσον χρόνον άνευ ' αναπτύξεως
ολ£γίΑθνώδους επεξεργασίας έςηγειται ευκό-
λως, όταν λάβω[Λεν υπ^ δψει ότι τό τραυ•Λα
δ^ν τ,το διαί/.περε'ς, έπορ.ε'νως ουδείς (Λθλυσ|Λ6ς
τννεβτ. αναγκαίος προς τγ,ν άνάπτυζιν της
^λεγίΑονης* προς δε ή έκτόπισις του φακού
ίγένετο ως συνήθως δια της άπλ*?,ς ρήζεως
τ/,ς Ζιννείου ζώνης άνευ ρηςεως του περιφα-
λ'ου, δτε αϊ φλοιώδεις του φακού [Λαζαι
εςοιδαινόαεναι έρεθίζουσι την ιριν και έπιφε'-
:ουσιν ίρίτιδα. 'Λ[Λφότεραι αύται αί περι-
στάσεις έλλείπουσιν έκ ττίς η(Αετέρας περι-
πτώσεως, διό και η φλεγρ.ονώδης επιπλοκή
χ/ρι τοΰδε τουλάχιστον δεν έγένετο. Δια την
άνάπτυςιν της φλεγ[Λθνης ληπτέον ά^Λα ύπ' βψει
ότι και ό φακός, έαν ητο ατελώς έςηρθρω»/.ε'-
νος, Οχ ηδύνατο δια της έπΙ του ακτινωτού
τώίΛατος προστριβής αύτου να έπενε'γκη τοιαύ-
την. Έπειδη ρ[λως φλεγαονη ούδε'ποτε άνε-
•τύχΟη ούτε άΐλέσως [Λετα τόν τραυιζ-ατισοιόν
ούτε ;χετε'πειτα, τούτου ένεκα δυνά[Λεθα να
ί'^ίΛπεράνωΐΛεν ότι ό φακός άρχηθεν ην εντε-
λώς εςηρθρω[Λε'νος, διαρραγείσης δια του
Ιτ/υρου κτύπου άπάσης της Ζιννείου ζώνης.
Τα ρηΟέντα ταϋτα καθιστώσι καταφανές,
<^'.ατί ή πάρα των έ[Λπειρικών έκτελουαένη
5τι καταγωγή του φακού, ήτοι η έζάρΟρωσις
αυτού, πάντοτε υπό ολέθριων φλεγ(Λθνών πα-
ρακολουθείται, καθ' δσον 6 τε (Αθλυσ(ΛΟς δια
του υπ* αυτών εΐσαγο'χένου οργάνου και ή
δςοίδησις τών φλοιωδών ?Ααζών. ή προκύπτου-
σα έκ της κατά την καταγωγην σχάσεως του
"«ριφακίου υφίστανται.
ΊΙ άναφερθ[Λένη περίπτωσις δείκνυσιν άαα
ηΐΑίν και πόσον ήττον επίφοβο ν έστιν η εν τώ
ύελώδει σώιΑατι εντελής έξάρθρωσις του φα-
κού ώς προς τ/)ν έκδηλωσιν ^'λαυκω(Λατωδών
φαινθ[Λένων. Ό πάσχων ουδέποτε εσχε τι έκ
(Λερούς του οφθαλ{Λθυ, δυνά(Αενον να έκληφθγ,
ώς φλεγίχονη τις δπωσδήποτε. Τουναντίον εν
ταίς έτέραις δυσι περιπτώσεσι, καθ' ας ό φα-
κός ην ατελώς έζηρθρω[Λένος, η [λία έπαρου-
σίασε γλαύκω;Λα δευτερογενές• ου εύκολος
καΐ η έξηγησις, καθ* δσον ό φακόζ έν τη πε-
ριπτώσει ταύτη πιέζει την περιφερικην (ΛΟίραν
της Ιριδος προς τον χώρον του ΚοπΙίίπα,
και κωλύει την έκροην [Λεγίστου [Λέρους του
θρεπτικού του οφΟαλν.ου ύγρου* ούτω δε
δια της Φ^νεχους εκκρίσεως, αύζανθ[λένου του
περιεχθ[Λένου του βολβού, επέρχεται η έν
τω γλαυκώ[Λατι αύξησις της κατά φύσιν
τάσεως, ης ένεκεν αναπτύσσεται ή σειρά τών
τό γλαύκω(Λα χαρακτηριζόντων φαινο(Λένων.
Ταΰτα έν παρόδφ περί του δευτερογενούς
γλαυκώ;Αατος σηαειούρ,ενοι, προτιθέ[Λεθα να
δηλώσω;Λεν, δτι αί υπό τ-Γ,ν έττηρειαν γενικής
νευρικής καθ'ή[Λάς αίτιας προκύπτουσαι αλ-
λοιώσεις του Φονταναίου χώρου έπάγουσι την
άνάπτυζιν του πρωτογενούς γλαυκώ{χατος,
(λη παραδεχό{Λενοι την υπό τίνων υποδεικνυο-
[Λένην άλλοίωσιν κατά τό οπίσθιον ηΐΑΐ{ΑΟριον
του βολβού.
ΙΙρός κατανόησιν του τρόπου της δράσεως
του τραυ(Λατισ(Λθύ άναφέρθ[Λεν την έζηγησιν,
ην ό ΓΐΙ(*1ΐί> παρέ/δΐ, πληρέστατα επαρκούσαν
προς ταύτην. Ητοι δια της πληξεως ό κερα-
τοειδής πλατυνό;Λενος ώθει προς τα οπίσω τό
ύδατοειδές του προσθίου θαλά(Αθυ ύγρόν, τούτο
δε ζητών διέςοδον προς τα οπίσω απωθεί την
ιριν άχρι της Ζιννείου ζώνη^, ήτις καΐ δύ-
ναται καΐ έν τη ηρ-^τέρα περιπτώσει να διαρ-
ραγη* ούτω δ' εκτοπίζεται και ό φακός ένεκα
της ρηςεως του συνδέσυιου αυτού.
Ηεραπευτικώς ουδέν εχορεν ενταύθα να
έφαραόσωρ.εν, έφ' δσον ό βολβός δεν παρου-
σιάζει φαινόρ.ενα φλεγ(Λθνής, άτινα, δΓ ους
ανωτέρω έςέθερεν λόγους, πιθανώτατα δεν
θέλουσιν άναπτυχθή».
Είτα ό κ. Άν. Γαβριηλίδης σχετικιΐ^ς
περί τον ορού ή μ ι ίί ο ψ• ί α αναφέρει οτι
ί| ίΙ>ιλολογικί| Επιτροπή, έΐ^τάύαοα νπο
32
ο ΕΝ ΚϋΝϊ:ΤΛΝΤίΝ()νΐΙ()ΛΓ:ί ΚΛΛΙΙΝίΚΟΣ ΦίΛΟΛΟΠΚΟΪ! ΧνΛΛΟΓΟΣ
φιλ()λογ*ικί|\- έ.τολ|/ιν, έδικαί(Γ<ίε τοτς λό-
γους, οϊτινες έκίνηοαν (ΐΓΓον πρύς διόρδιρ-
σιν τοΓ» Γ)δη εν χρήσει όρου ή μια ν ο ψ" ία,
κ(ά ενεκριντΛ^ άντ' αύτοΰ τύν όρον ήμιαο-
ψία ορα Πρακτικά ΙΖ Συνεδρίας}.
Μετά ταϋτα λύεται ί| συνεδρία.
ΪΓΝΕΛΡΙΑ Ζ'
23 Δεκεμβρίου 1898.
ΙΙροεδριχ Μ. ΗΆλιλλ
'() κ. Π. Κελαϊδίτης εκθέτει περίπτωσιν
στενώσεως τοϋ κολεοϋ, εχουσ(^ν (ί^ς εζής:
Κνριοι,
«ΊΙ ^τάσχουσα, ονόριχτί ^Ααημίταα Μ,, εγ-
γα;Λος έτ^αρχιώτις, ηλικίας δ^ 25 ^τερι'του $τών,
έτΓχρουσιάσθ*/; εις τό γραφεΐόν μου ^τχρα-ονου-
(ζ.ε'νη δτι δεν βλε'ττε». τακτικώς την ε|7.[7.ηνον
χύτης ρύ^ιν, δτι ύττοφε'ρε». πόνους ττλχνητας
κατά τό ύττογά^ιτριον από του πρώτου καΐ
τελευταίου τοκετού αυτής, γενθ[Λε'νου προ ενός
περίπου έτους κχΐ ότι η ε[/;Ληνος ρύ'Τ'.ς ηλατ-
τώθη κχΐ έρχεται κχτχ σταγόνας.
ΜεγίΐΓ/) ύπήρςεν η εκπληςίς [7.ου, δταν, Οε-
λησας να έςετάσω τα γεννητικά [Λορια. καΙ
ιδία τ-^ν [Λητραν. προς διάγνωσιν των δυσ;/.η-
νορροϊκών φαινο'Λενων πάρε τήρησα οτι ό δά-
κτυλος [Λου δέν εύρισκε τό στόρ,ιον του υ.ο')λο\}'
έπιστήσας δε περισσότερον την προσο/ήν [Λου
και θέσας την 6'ρασιν εις ένε'ργειαν είόον ότι ό
κολεός ητο κ5κλεισ;/.ε'νος σ/εδον εντελώς και δεν
υπήρχε πάρα στενώτατός τι; πόρος, δι'ού δυσ-
κόλως ηδυνήΟην.νά εισαγάγω λεπτην [Ληλην.
ΊΙ γυνή διηγείται ό'χι ό πρό έτους τοκετός
της ητο δύσκολος καΐ [;.ακρός, και ότι τό πχι-
δίον έγεννήθη νεκρόν, ότι δε ή έπιλόχειος αυ-
τής κατάστασις συνωδεύθη ύπό πυρετού κτλ.
"Ενεκα τής καταστάσεως ταύτης προσεκλήθη
ιατρός 6[Λπειρικός, Οστις διε'ταςε κλύσ(Λατα
ένδοκολπικά δι' υγρού τίνος, όπερ περιεγρά-
φη ως φανικόν οςύ. *Α(Λέσως [χετα τήν πρώ-
την πλύσιν ή ασθενής ήσΟάνΟη πόνους και
καύσιν άφορη τον κατά τό αιδοΐον, [χεΟ' ο ε-
πήλθε πληγή τις κατά τά ;Λε'ρη εκείνα, θερα-
πευο(Λε'νη ύπό του έαπειρικου επί τίνα καιρόν.
ΈπΙ τούτοις απηλλάγη τών κινδύνων του ίττι-
λοχείου πυρετού, ως περιγράφει, καθώς χιΐ
τών κατά τά γεννητικά (λόρια πληγών, χαΐ
έκτοτε είχε καλώς.
Ό συνοδεύων αυτήν σύζυγος ομολογεί οτι
δεν ήδυνήθη νά εκπλήρωση τά συζυγικά αύτο'3
καθήκοντα ρ,ετά τήν άνάρρωσιν καΐ ές αίτίι;
πόνων τής συζύγου κατά τήν συνουσιαν και Ιχ
δυσκολίας άγνωστου εις αυτήν.
Και δντως εκ του γεγονότος 6τι ή γ^π,
αύτη εσχε πολύ πιθανόν ώς πρωτότοκος (ΐι-
κράν τίνα ρήζιν του περιναίου ή καΐ του χο-
λεού και είτα έγκαυμα διά του φανιχού οξιο;.
έπεται ότι προήλθε στένωσις του κολεοΟ.
Πράγματι δέ ή διά τής μήλης έζε'τασις ;χ£
ε πείσε ν ότι ή στένωσις έξετείνετο σχεδόν κχΟ'
ό'λον τόν κολεόν και δέν περιωρίζετο μόνον
εις τό αιδοίον.
Ενώπιον τής τοιαύτης καταστάσεως τών
πραγμάτων έσκέφθην Οτι πάσα επέμβασις αι-
ματηρά ήδύνατο νά εχγ) ώς Ιπακολούθημα,
εάν μή τήν δείνωσιν τής καταστάσεως τής άρ-
ρωστου, άλλ'ϊσως τήν μή τελείαν έπιτυχίαν.
Έχων δε ύπ' ίψιν άφ' ετέρου καΐ τ•/ίν ;Λΐκρο-
ψυχίαν τής πασχούσης καΐ σκεφθείς δτι πάν-
τοτε υπήρχε καιρός προς τοιαύτην έπέμβασιν,
απεφάσισα δοκιμαστικώς, γνωστής ούσης τή;
διασταλτικότητος τών τοιχωμάτων του κο-
λεοϋ, νά ενεργήσω τήν βαθμιαίαν διαστολήν,
και αύΟωρει προέβην εις τήν είσαγωγήν εν τω
κολεω λεπτής θρυαλλίδος βάμβακος περιαλτ-
λιμμε'νης διά βορικούχου βαζελίνης. Τήν επαύ-
ριον αφήρεσα τήν θρυαλλίδα ταύτην και ήο'^-
νήθην, αν και μετά δυσκολίας, νά εισαγάγω
άλλην παχυτέραν τής πρώτης. *Η έργχσίι
αύτη έςηκολούθησεν έπί τινας ήμε'ροις διΐ
θρυαλλίδων βάμβακος καΐ είτα διά γάζης
ίωδοφορμιούχου ήμ.έρα τη ημέρα γενομε'νων
παχυτε'ρων, άχρις ου ήδυνήθην, διευρύνας αρ-
κούντως τόν προϋπάρχοντα πόρον, νά εισα-
γάγω τόν μικρόν δάκτυλόν μου χαι γνωρίσω
ακριβώς τό στένωμα, Λιά τής εξετάσεως ταύ-
της έπείσΟην οτι ό τράχηλος τής μήτρας ει/ί
τήν φυσικήν του θέσιν και Οτι τό στέν0|α
έςετείνιτο καΟ' όλ.ον τό μήκος του κολεου.
Φθάσας εις τό αποτέλεσμα τούτο, όπερ ητο
λίαν ενθαρρυντικό ν διά τήν ασθενή, δυναμίνην
νά εχη τήν εμμηνον ρύσιν τακτικήν, κατέφυ-
ηίΟΛΟΠΚΙΙ ΕΙΠΤΡΟΠΙΙ (ςτνελριλ λε')
33
γον £ΐτα εις τους διαστολείς του Ηβ^ίΐΓ, έπα-
λείφων αύτοΰς οι χ κοκαϊνούχου {ίαζελίνης,
διότι ή άσΟΕντ,ς ύπε'οερε πολύ κατά την <ττι-
γαην της εισαγωγής αυτών.
Ή διάρκεια της θεραπείας ταύτης ητο, ώς
£ννθ£ΐτε, {Λακρά, γενθ(Λένων τό δλον 56 έπι-
^ψεων εις δύο περιόδους (λετα διακοπής ες
αηνών, και τούτο διότι άφ' ενός [Λεν η άρρω-
στος [χου ένεκα οικογενειακών λόγων ηναγ-
%%Φ^, να αναχώρηση πρ6 της λήξεως της
θεραπείας, καΐ άφ' έτε'ρου διότι δίν ηδυνά(Λην
να φθάσω εις άριθ{ΛΟν άνώτερον,' πρΙν η ό
-ροηγούΐΛενος άριθρ-ός είσΙλθη ευχερώς. Και
τούτο έγινετο [χετα 5 — 6 προηγουρ,ένας είσα-
γωγας του αύτου άριθρ.οϋ.
Εννοείται οίκοθεν δτι έπαυε πάσα ενέργεια
δίχ τών διαστολέων καθ' δ).ην την διάρκειαν
της ί(Χ|Αηνου ρύσεως, ήτις ητο τακτικωτάτη.
Ε {ς την άρχην ττίς δια τών διαστολέων
του Ηθ^Γ θεραπείας άί επισκέψεις βγένοντο
'/ίχν έκάσ^/1ν δευτέραν η τρίτη ν ήρ.έραν (Λετα
διχρχίίας 10-15-20 λεπτών καΐ η ε!σαγωγη
του διαστολέως προυκάλει πόνους και Φ^στο-
λχς του σφιγκτηρος του αιδοίου, καΐ τούτο
ητο τ6 δυσκολώτερον ρ,έρος της έγχειρησεως*
άλλα δια της ύπο(Λθνης καΐ έπΐ[Λθνης της άρ-
ρωστου, άφου παρηρχετο τό κώλυ[Λα τούτο, τα
λοιπά εβαινον καλώς. Προς τόν σκοπόν δέ
τούτον καΐ ρ.όνον κατέφυγον εις τό άναισθη-
τικόν, δπερ, εί καΐ δέν κατέπαυεν εντελώς
τους πόνους, καθίστα την είσαγωγην ήττον
ϋυνηράν.
Βαθ[Ληδόν καΐ κατ' ολίγον χωρίς να [Λετα-
/ιιρ{ζω{Λαι μεγάλην βίαν, ηναγκάσθην να
φθάσω [χέχρι 2 ίκατοστο;Λ. διαρ.έτρου, άλλα
τότε η πάσχουσα ηναγκάσθη να έγκαταλείψτ)
την θεραπείαν ημιτελή.
Ειχον φόβους μη τυχόν τό στένωμα έπα-
νείθη μέχρι τινός, άλλ' ευτυχώς η κατάστασις,
ιίς ην άφηκα την πάσχουσαν, δέν έδεινώθη,
χχΐ κατά την έπιστροφην αύτης ηδυνηθην να
Ιπχναρχίσω δια του αύτου αριθμού (Αρ. 2),
ί^ως φθάση κατά τό τέλος της θεραπείας
[χέχρι του αρ. 3, 5.
*Αφοΰ δέ ϊφθασα είς τό σημείον τούτο της
οιχστολης, δπερ λίαν ένθαρρυντικόν, ϊκρινα κα-
λόν να παύσω καΐ να αναθέσω την άποθεοχ-
"δίχν είς αύτην την άσθενη μετά της συστά-
Έλληνιχος Φιλολογιχός Σύλλογος. Τθ{χος ΚΖ'
σεως ίπως άπαξ η δίς του μηνός έπί τίνα
εισέτι χρόνον έζακολουθήσγ) την είσαγωγην του
τελευταίου αριθμού του διαστολέως (Άρ. 3, δ)
και ούτως απέπεμψα αύτην, παρακαλέσας νά
με καθιστή ένημερον τών κατ* αύτην. Μετά
τινας μήνας εμαθον παρά του συζύγου δτι ητο
εγγυος εξ περίπου μηνών.
Ύπό την έντύπωσιν, δτι δσον καΐ αν διηυ- "
ρύνθη ό κολεός, ό προσεχής τοκετός ηδύνατο
νά γείνη δυσκόλως, μη δυναμένων ίσως τών
μερών νά διασταλώσιν επαρκώς δπως άφή-
σωσιν έλευθέραν την δίοδον είς την κεφαλήν
του εμβρύου, παρήγγειλα διά του συζύγου δπως
άμα τνί άρχτί του τοκετού προσκληθη (ατρός
ίνα προβη έν ανάγκη είς τά δέοντα. Άλλα
παρ* δλας τάς διά την εκβασιν του τοκετού
ανησυχίας μου, τά πράγματα Ιγένοντο κατ*
εύχην, του τοκετού γενομένου, φυσιολογικώς.
Ή γυνή αύτη έκτοτε ετεκε φυσιο/νΟγικώς
κχΐ δεύτερον τέκνον άρρεν.
Προς συμπληρωσιν τών προηγουμένων έπά-
ναγκες κρίνω νά σημειώσω δτι ή ούλη ητο μέν
μηνο είδης τό σχήμα, εύρίσκετο δε κυρίως ίπΐ
του οπισθίου τοιχώματος του κολεου' άξιον
σημειώσεως επίσης είνε δτι η πάσχουσα ούδε-
μίαν ειχεν ίδέαν της καταστάσεως αύτης.
Χάρις δέ ίσως είς την άμηνόρροιαν, δ^ν εσχεν
άλλας έπιπλοκάς, ητοι αίματόκολπον η αί-
ματομητραν και μόνον πλάνητας ήσθάνετο
πόνους, καΐ τούτο, διότι, κατά τόν Ροζζί,
τά στενώματα δίκην ξένων σωμάτων προ-
καλούσιν άντανακλαστικώς πόνους, ενίοτε δέ
και μητρορραγίας.
Τό διαφέρον της παρατηρήσεως ταύτης
συνίσταται, κατ' έμέ, είς τό σπάνιον του
πράγματος, ούτως ώστε δι' έπιπολαίου πα-
ρατηρήσεως ηδύνατο νά εκληφθνί ώς ατρησία
του κόλπου, κα\ μόνη ή επιμελής έξέτασις
καΐ τό άναμνηστικόν της άρρωστου απεκά-
λυπτε μικρόν τίνα πόρον, διαβατόν μόλις είς
λεπτήν μήλην. ΚαΙ δντως, εκ τών ερευνών, είς
ας προέβην είς τά ολίγα συγγράμματα, άτινα
είχον είς την διάθεσίν μου, συνεπέρανα δτι
ολίγα είσΐ τά ανάλογα τούτου περιστατικά, εξ
ών εν, δημοσιευθέν είς τήν ^Οα^ηαι άβ Πΐβ-
άβοίηβ βΐ οΙιίηΐΓ^ίο ρΓαΙί(ΐαβ8 τής 25
Μαίου του 1892, έρανισθέν δέ έκ της ϋίΐα-
ρΗίηύ ΐηόάίοαΐ, εν ώ ό Οαΐΐαί^ αναφέρει
Β. Ε. 5 '
τ^^
34
ο ΕΝ ΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΟΤΠΟΛΕΙ ΕΛΛΗΝΙΚΟΣ ΦΙΛΟΛΟΓΙΚΟΙ ΣΓΛΛΟΪΌΣ
περιστατικόν δυστοκίας έξ ουλώδους ατρησίας
του κόλττου, καΟ' ην Ιγένετο ανάγκη -σχάσεως
της ούλης και έ[Λβρυούλκησ•ς. Εις την περί-
πτωσιν ταύτην καθώς καΐ είς την έ[Λην ή στέ-
.νωσις ώφείλετο εις χη|Λΐκάς ουσίας καΐ (δίκ
είς ένδοκολπικας ένε'σεις ά(;.[Λωνίας, καθώ;
και εις περίπτωσιν άλλν^ν άναφερο»Λένην ύπ6
του Ι.0ηΐΐ3αΓ(1, καθ' ην η ασθενής προς ίκ-
τρωτικόν σκοπόν έποιησατο ένδοκολπικας ενέ-
σεις δια θειίκοΰ οξέος.
Προς ταίς χη[Λΐκαις 6[Λως η τραυ[Λατικαις
αιτίαις των στενώίτεων η των άτρησιών του
κόλπου ύπάρχουσι και άλλαι ώς ό πρώτος
καΐ δύσκολος τοκετός, η διφθερϊτις, η ευλο-
γία και η σύφιλις κατά δρίβ^βΙΙοθΓσ)).
Ά. Χρησχίδης. — ΕΙς τήν διαφέρουσαν
περίπτω<5ιν του κ. Κελαϊδίχον προσθέτω
και την έ;Γομένην, ην παρετήρη(ία πρό 6
περίπου ετών Γυνή .^τρωτοτόκος μετά
δύσκολον και δια πολλών κακώβεων των
γεννητικών οργάνων διακριθέντα τοκετόν
άπέκτηβε στένω<5ιν του κολεού, άκριβώ^ς
δέ κατά το μεσαΐον τμήμα αυτού, και εΙς
βαθμόν τοιούτον, ώστε αδύνατον νά δια-
περάση αυτήν ό δάκτυλος, μόνης της μη-
τρομήλης δυναμένης νά διέλθη διά της
στενώσεως ταύτης. Διά τού απευθυσμένου
διεκρίνετο ή μήτρα έν τη οικεία θέσει.
Ός θεραπείαν έσκόπουν νά ενεργήσω
τήν διά τών διαστολέωη^ και έν ανάγκη
τήν διά μαχαιριδίου, άλλ' έκτοτε δεν εΐδον
τήν ασθενή. Νύν ακούω τήν διαστολήν
διά θρυαλλίδων είναι δυνατόν ποτέ τοι-
αύτη τις άνεύρυνσις;
Πρόεδρος. — Παρετηρήσαμεν και ήμεΐς
τελείαν άπόφρα^ιν τού κολεού έκ συμ-
φύσεα^ς τώ^ν τοιχωμάτων αυτού ένεκα
χειρισμώ^ν μαιευτικών γενομένων έν δυσ-
τοκία προς διαμελισμόν τού εμβρύου. Γυ-
νή 3θ περίπου ετών, κάτοικος Ταταούλων,
πολύτοκος, μετά τον τελευταίον τοκετόν,
δστις, ώς εϊπομεν, έχρειάσθη τήν έπέμβα-
σιν μαιευτήρων, τελείως Ιαθεΐσα παρεπο-
νείτο δι* έπίσχεσιν τελείαν τών έμμηνων.
Έπι τούτω δέ είχε καταφύγει εΙς τήν συν-
δρομήν πολ}.ών συναδέλφων άνευ ούδε-
νός αποτελέσματος. "Οτε εις έ^ αυτών,
ό κ. Βλάϊκος, έν τή τελευταία αύτοΟ έπι-
σκέψει έ^ετάσας τήν πάσχουσαν τοπικά:,
εΐδεν ότι προέκειτο περί αποφρά^εα-ς τον
κολεού καΐ μετήγαγεν αυτήν εις το νοσο-
κομεϊον *Ιερεμίον. Πράγματι δέ έξετά-
σαντες αυτήν εκεί, άνεύρομεν τελείαν
σύμφυσιν τών τοιχωμάτων τού κολεού
και προέβημεν εΙς τήν χειρουργικί^ν έπέμ-
βασιν. Διηνοί^αμεν όλον τον κολεόν και
έφθάσαμεν μέχρι τού στομίου της μήτρας,
ευρισκομένης έν πρόσθια παρεγκλίσεν το
δέ στόμιον αυτής, κείμενο ν λίαν προς τα
όπίσα\ συνείχετο στενώς μετά τών εντέ-
ρων ένεκα ούλιόδους συμφύσεα^ς. Άπε-
κολλήσαμεν καΐ τούτο, τήν δέ άποθερα-
πείαν έποιήσαμεν διά θρυαλλίδων εκ
βάμβακος υδρόφιλου καΐ γά^ης. Ά5ιο(5Γ|-
μείωτον είναι ότι τήν τρίτην ήμέραν μετά
τήν έγχείρησιν ή πάσχουσα έζήτησε και
εξήλθε τού νοσοκομείου μεθ' δ>α]ν τήν
βαρύτητα της επεμβάσεως ταύτης, έθερα-
πεύθη δέ άνευ επιπλοκών. Νύν έχει κα-
λώς, ουδόλως δέ παραπονείται διά τά έμ-
μηνα αυτής καΐ (5όΧ^^ έν τά^ει μετά του
συζύγου. Τάς περαιτέρω λεπτομέρεια:
γνωρίζει κάλλιον 6 κ. Βλάϊκος καΐ πι-
στεύω δτι προσεχώς θέλομεν εκθέσει
ύμΐν τήν περίπτωσιν όλόκληρον μετά
τών απαιτουμένων συμπληρα^ματικά-ν
παρατηρήσεω^ν.
Ό κ. Άχεστορίδης έρωτα, εάν, άντΙ
θρυαλλίδος και διαστολέων^, δέν είναν
προτιμότερα ή λαμιναρία.
Ό κ. Κελβϊδίτης άπαντα, δτι διά θρυ-
αλλίδων εννοεί βάμβακα ύδρόφΛον διά
γά^ης περιβεβλημένον, απέφυγε δέ τήν
λαμιναρίαν διά το πολυδάπανΟν.
Ά. ΧρηατΙδης. — Αί θρυαλλίδες βεβαία:
δέν τίθενται προς διαστολήν.
Ό κ. Νούλης παρατηρεί, ότι τά κηρία
π. χ. δέν ένεργούσι τόσον διά τού πάχους
και διά το άνένδοτον αυτών προς δια-
στολήν, όσον διά της ιδιαϊ,ούσης δράσεα^ς
αυτών ώς αλλότριων σωμάτα^ν ώ^ς δέ καϊ
ίστολόγικώς έβεβαιώθη, ή παρουσία οία^ν-
δήποτε αλλότριων σωμάτων έν στενοί:
πόροις προκαλεί διεύρυνσιν τούτων. Έ-
ρωτα δέ, έάν παρετηρήθησαν κατά τά:
ΒΙΟΛΟΓΙΚΗ ΕΠΙΤΡΟΠΗ (ΣΥΝΕΛΡΙΑ ΛΕ')
3δ
περί ου ό λόγος περιπτώσεις διαταραχαΐ
έκ Τίτν ούρητηρία^ν οδών, ώς Ισχουρία,
ανουρία, ακράτεια τών ούρων κτλ.
Οί κκ. ΨΰΛίδας και ΚελαΧδίτης λέγου-
σιν, δτι ούδεμίαν τοιαύτην παρετήρησαν
διαταραχών κατά τάς περιπτώσεις αυτών.
Ό κ.' Χρηστίδης ουδέν ένθυμεΐται ύπό
τ^,ν ίπο-νΐην ταυ την.
Ό δέ κ. ΆχεατορΙδης αναφέρει περί-
.ιτ(ΐ:σιν εξα-^τερικής συμφύσε(υς τά^ν χει-
λέιον τοϋ αιδοίου τεχνητώς προσκληθεί-
σης παρά νεάνιδι μαύρη, έ^ Αραβίας
καταγόμενη. Υπόσχεται δέ, κατά παρά-
κ>α]σιν του κ. Προέδρου, νά έκθεση έν
προσέχει συνεδρί(ΐ πάσας τάς λεπτομέ-
ρειας της περιπτώσειυς ταύτης, έγχειρηθεί-
σης ύπό του κ. Εύθυδούλη έν Χρυσοπόλει.
Ακολούθως ό κ. 2Γ. 'Ιατρότιονλος άνα-
νινώσκει άνακοίνωσιν ύπο τον τίτλον
Δοκιμή ηρός καχαμένρησιν τοϋ σννή'&ονς
όρίον τοϋ φαινομένου τής διοΛάμψεως
τοϋ σκΙηραηΐΗοϋ (τής παραγόμενης κατά
τόν ηλάγιον διά τοϋ τίερατοειδοϋς καΐ τής
κόρης φωτιά μόν) διά μα'&ηματυίών ύηΟ'
Ιογωμών καΙ τά έκ ταύτης πορίσματα
ηερί τό^ όφ^^αλμοακοπικών δρίων.
Κν{>ιοΐ9
«Εί καΐ ίκανοις^ά-ό τίνος έγό'νετο τταρ' τ,^λί
λίγος περί του φαινομένου της διαφάνειας ή
^Ηαλάμψε(ος τοϋ οκληροχτικον ίπΐ ακοτιω χρηοι-
μοΆΟΐήοεακ αντοϋ ίν τη οφθαλμιατρική πράξει,
νο(ΐίζο|Λεν, δτι δέν θέλθ[λ6ν κατακριθη, ούτε
ΟΑοαεν ττράςει τι δλως άνωφελε'ς, εάν ττροσ-
ι ή£5ων.εν <7υ(Λ:τλ'/;ρω[Λατικά τίνα του δλου ζη-
I τηρ.ιτος.
Πράγματι δε η ^ερί του ε:ρ•/;[Λένου ζητή-
;χιτος ύττό του κ. Τράντα γενομε'νη ενταύθα
τον ζαρελθόντα Μάρτιον άνακοίνωτις εΟιςε
ζολ>ζ ζητήματα οφΟαλμι/,ζ, άτινα δ$ν εί/ον
£θελ/.ύ(ΐει πλείστων ες ημών την προσο/ην
;λ!τχ του δε'οντος διαφε'ροντος, διότι έφαίνοντο
«ίίλενα εκτός των καθημερινών οφθαλμολογι-
κών άτχολιών ημών. Είναι αρκούντως γνω-
7τ^ν -όσον είναι ττλουσία υττό φιλολογικην
ίζοψιν η οφθαλμολογία της σήμερον, ουδέ
"ρδ'τΓΕί να θεωρηθνί ύττερβολη, έαν εϊττγ, τις
ότ: έν ούδεμι^ αλλν; ίατρικτ, ειδικότητι της
σ•/)μερον αΙ μελέται κατά τε αριθμόν καΐ εκ-
τασιν ισούνται προς τάς περί οφθαλμού γενο-
μένας. Είς δέ τόν πλουτον τούτον του υλικού
ε ν τη οφθαλμολογία τά μάλα συνε'βαλε βε-
βαίως ή ε?ς ταύτην εΐτβολη της νεωτέρας
οπτικής, άφ' ότου, μαγευθέντες ύπό τών καλ-
λονών του εύγενεστε'ρου και ωραιότερου τών
οργάνων ημών, του οφθαλμού, κατεδέ^θησαν
νχ κατατα^θώσιν είςτ/;ντάζιν τών οφθαλμιά-
τρων τελειόφοιτοι σχολών ώς της ΕγοΙθ ΟβΠ-
ΐΓΒΐβ, Εοοίβ (3β8 ροη{8 θΙ οΐιαα^δβθδ καν
άλλων παρομοίων και φυσιολόγοι, ώς οί ΙΙθΙπί-
Ηοΐΐζ και ϋθη(1θΓ8, τοσούτον, ώστε δύναται
τις νά προσθέσγ), ότι δεν άπέ/ει πολύ καΐ ό
χρόνος, καθ* ον ή οφθαλμολογία θε'λει διαιρεθνί
εις δύο η πλείονας αυτοτελείς ίατρικάς ειδικό-
τητας, άλλως τε τα σπε'ρματα της τοιαύτης
διαιρέσεως ηδη κείνται προφανή έν ταίς μεγα-
λοπόλεσι τής Ευρώπης. •
Μετά την έν λόγφ λοιπόν άνακοίνωσιν, την
ημετέραν προσοχην ζωηρώς έφεί^^κυσε τό χω-
ρίον εκείνο, ένθα λέγεται «δτί ή ίξέταοις διά
τής βίε&όδον ταύτης επεκτείνεται και πέραν τών
ορίων 1} δσον τό δφϋαΐμοακόπιον δύναται νά
Ιξετάαη* (όρα Πρακτικά ΚΕ' Συνεδρίας).
'Λμέσως δέ επήλθεν ημίν ή απορία, πώς τούτο
συμβαίνει. Μη κατά τόν φωτισμόν τούτον
τό φώς δεν πορεύεται την αυτήν και διά του
οφθαλμοσκοπικού κατόπτρου έδόν ; Λιατί δχι ;
ΙΙοία διαφορά υπάρχει έν τη πορεία οιασδή-
ποτε δέσμης φωτός, εϊτε όταν πηγάζη αύτη
εύθυγράμμως έκ φωτεινής πηγής, είτε Οταν
πηγάζη ές άντανακλώσ•/;ς επιφανείας; Ουδε-
μία. 'Γπάρχει δέ γνωστόν ώς ρ.αθηματικη
αλήθεια, δτι έν τω βν&ω τον δψ9αΙμον οίον-
δήποτε οημειον δεχόμενον ακτίνας, ίκ τΐϊ'ος έξω-
τερικον φωτεινού αημείου έρχομένας, και αντα-
νακλών ταύτας άπενϋννει μέρος αυτών σπονδαΐον
προς τό έκτος κεί/ίίενον φωτεινόν οημειον δι ης
όδον εδέχθη αντάς. Τότε λοιπόν ποία υπάρχει
διαφορά, έάν τό οιονδήποτε τούτο καΐ είτε ούτως
εϊτε άλλως φωτισθέν ση μείον του [^υθού οφθνί
είτε έσωθΕν κατ' ευθείαν διά της κεντρικής οπής
του οφθαλμοσκοπίου καΐ τής κόρης, είτε έξω-
θεν Ικ μέρους του σκληρωτικου χάρις εις την
ημιαδιαφάνειαν τούτου ; Ουδεμία ύπό την
εποψιν ταύτΓ.ν. Μετά τάς προχείρους ταύτας
σκέψεις, θελησαντες νά [^εβαιωθώμεν κάλλιον,
36
ο ΕΝ ΚΩΝΣΤΛΝΤΙΝΟνΠΟΛΕΙ ΕΛΛΗΝΙΚΟΣ ΦΙΛΟΛΟΓΙΚΟΙ ΣΥΛΛΟΓΟΣ
κχτιφυγοριεν εΙς τα ττρο/ειρα ηρν συγγραρ.-
[Λατα, ών τό ττλουσιώτδρον £[ς τοιαύτας πλη-
ροφορίας ην η των \νβ€ΐ<βΓ και Ι,βηάοΙΙ
τετράτομος ΌφΟαλ(Λθλογία, άλλ' ουδόλως
έκορέσΟη η €χιθυ(χ.ία η[Λών^. Έττισης ούτε η
του ΗθΓηΠΐθ11ζ2, ούτε η του ΤοΙίθΓΠίη^^
νεωστι εκδοθείσα φυτιολογικη οπτική άνεφερόν
τι τό σχετικόν. Λιό και ηττορησαρ.εν πολύ πώς
(χε'χρι τούδε δεν ώρισθησαν ακριβώς τα όρια
του επιδεκτικού εις όφθαλρ,οσκοπικην έζε'τα-
ί?ιν τ(Λήρ.ατος του βυθοΰ του έφθαλ(/.ου, άφου
τοσούτοι οοθαλρ,ολόγοι δι' απέραντων [/.ελε-
τών έπλούτισαν την οπτικην του οφθαλ(Λου.
Αναζητούντες πάντοτε εύρο(^.εν καΐ (Λελε'-
την τών ί,απάοΐΐ και Νΐΐβΐ^, ενΟα ασχο-
λούνται ούτοι δια πειρα[Λάτων έπΙ κονίκλων
καΐ έπι τ% βάσει τών δια της ή[^ιδιαφανε{ας
του σκληρωτικου ορατών έξωθεν ειδώλων του
ά(Λφιβληστρθ6ΐδους,εις άνεύρεσιν και προσδιο-
ρισ(ΛΟν του οπτικού κε'ντρου η δεσρ.ου (ροίπΐ
ηοάβΐ) κατά την πλαγιωτάτην πρόσπτωσιν
του εξωτερικού φωτός. Άλλα και ούτοι ούτε
περί ανθρωπίνου οφθαλ(Λθύ ούτε περί προσ-
διορισ(/.ου τών οφθαλρ,οσκοπικών ορίων ποι-
ούνται λόγον*.
Έν τφ ρ.εταξύ δρως τό διαφερον ηρ.ών
1. Εΰρο^εν μόνον χωρίον τι, ΙνΟα γίνεται λόγος
τΓίρΙ χατα^ΑκτοτΙσιως του ορίου τής διαλάμψεω; $ιά του
πιρΐ(Α^τρου έπι ιξοφΟάλ[ΐ.ου τινός (Τ. Ι, ρ. (Η6) χαι «τι-
ρον (αυτόθι σιλ. 643) σγιτικόν προς το φαινόαίνον μιό-
νον χαΐ την βύχρίνειαν τΰλν τζεριφιριχών ειδώλων του
άφιβληστροειδοΰς, άποδει/θεισαν μαθη;χατιχώς υπό
Ηβπηηηη.
2. Ό ΗβΙΐΐϊΙίοΙΙζ αναφέρει μιόνον τό φοιινόμενον τής
διαλά[χψεως χαι παραπέμπει ίίς {χελέτην του ΥοΙοΚηιαηη.
3. Ληπίΐΐο» α'ΟηιΙ. 1874, Τ. Ι.ΧΧΙ, |>. '^ και
ΓτΓΗοΓβΉ ΛιτΙιίν, 1873, Τ. XIX, 1.
4. *Άλλα; μελετάς περί τών όρίίι)ν τής διαλάμψεως
του σχληρωτιχου χατά τόν πλάγιον φωτισμόν ευρομεν
τάς το•3 Λ'οΙοΚιηαηη (ίν Ν(•ϋβ Η(Μίι•Ηί(ρ ζϋΐ' ΡΙινδίο-
Ιο^ι^ίο (Ιί'Η Γιί•8ίο1)(8ΗίηηΓ8, 01κ<ρ. IV, ί>. 24. 1^<•ί|»ζίμ:
1836 και ΛΥπ^ηί*!•» Η3ηι1\νοΓΐοι•1)υί•1ι 111. 1,8. 334,
«ρΗθιί, 1846)• του \νο1)θΐ• (εν Ι^ΜρζίμοΓ ΗίτίοΙιίί»
1852, II, 8. 134)• τών ΑυΙίβιΙ και ΚΟη^Ιίτ (Ιν (Ιπίοΐν.^
ΛΓοΙιίν 1857, 8. 54), και το•3 Ι)οη(1ίΊ•8 (Ι)ί(' (ίπ'πζΐΊΐ
(1θ8 (ίοΗίΓΐ»Ιίο1(1Ρ8 ίϊΐ Ηοζίί'Ιιυημ^ ζα (Ιοηοη (1(•γ
ΝοΙζΙιαυΙ έν ('.πκ'Γγ'» ΛιτΙην, 1877, ΧΧΠ, 2, 8.
255). Άλλα πάντες ουιοι άσ/ολουνται περί τών ορίων
του οπτικού πεδίου και τής ελαττώσεως τής οςύτητος
τής οράσεως από του κέντρου προς την περιφέρειαν. Ό
τελευταίο.^ δε άσ/ολειται χαι περί απλής εξωτερικής
εκινείτο επΙ (Λαλλον και (/.άλλον ζωήρότιρον
καΐ έπρεπε να κορέσωριεν την περιερ^^'ίαν
η{;.ών, έστω και άφιε'(Λενοι Λως εις τάς οττι-
κας και (Λαθη{Αατικας γνώσεις ή(Λών.
Άλλα τ6 ζητη{Αα δεν εύρε'θη όσον ίπλο/ι
έφάνη η[λίν εκ πρώτης δψεως, ένθαρρυνοαενοι;
υπό τών άφθονων πρ6ς τούτο στοιχείων, άτινι
χορηγεί η νυν Φυσιολογική Όπτικη. ΚαΙ
τω δντι, καίτοι αφότου ό 0ί11188^ έπενότ^Ε
την άπλοποι'ησιν τών ύπολογισ(χών προς άνδν-
καταμετρήσεως το'υ ορίου τής διαλάμψεως το•υ σκληρω-
τικου έν σ7.έσει προς την διεύθυνσιν τών προσπιπιο-Λώκ
έπι του κερατοειδούς φωτεινών άκτίνων.
1. -ΓιΗΐΐδδ— ϋίορΙπΗοΙιο ΓηΙβΓδϋοΙιιιηροη ίΟΟίΙίη•
β^οη, 1840). Ό Οηυδδ, πρώτος έφαρμόσας την Άνί-
λυτικήν Γεωμετρίαν έπι τής πορείας τών φωτεινών «:ί
νων έν όπτικοις συστήμασι συνθέτοις, τουτέστιν άποτι-
λουμένοις έκ πλειόνων σφαιρικών θλαστικών επιφανειών,
άνεκάλυψεν ότι έν παντι τοιούτω συστήματι, οίοσδήποτι
και αν υποτεθ^ ό αριθμός τών σφαιρικών επιφανειών.
υπάρ•/ει σταθερός τις μικρός αριθμός θεμελιωδών στο•.-
■/είων ευκόλως προσδιοριζόμενων δι' ώρισμένων γίω[α-
τρικών και αλγεβρικών πράξεων (αρκεί να δοΟώσιν ι•
άπ' αλλήλων αποστάσεις, αί ακτίνες κυρτότητας χβΐ
οί δεικται τής Ολάσεο>ς τών σφαιρικών επιφανειών) χαΐ
δια τών οποίων πάντες οί οπτικοί υπολογισμοί έν τοιού-
τοις συστήμασιν άποβαίνουσιν έ5 Τσου άπλοΓ, όσον χι;
έπΙ απλής σφαιρικής επιφανείας. "Οθεν, όπως έπι «ύϊ,;
σφαιρικής επιφανείας ώς θεμελιώδη στοι/εια διαχρίνοαιν
4 σημεία και 3 επίπεδα, ήτοι τά^ δύο χνρίας ίσπα;
(πρώτηνκαι δευτέραν), τόν πό^ον (ροίηΐ ρΓΐηηραΙ,ίτο'.
τό μέσον σημειον τής θλαστικής επιφανείας, δι' ο•3 διί, δ-
έεται ό κύριος 3ίξων), τό κέντρον τής χνρτότητος {οτ,'Λ'
κόν κέντρον τ] οπτικός δεσμός), τα 6ύο εοτιακά ί^άίλι
(τα δια τών κυρίων εστιών καθέτως τώ κυρίω άξονι διερ-
χόμενα) και τό πολικον ^:ιίπε6ον^ (Πίν. Ι, σχ. 2)' ο5τν
και έπι συνθέτων συστημάτων Οπάρ/ουσιν όμοια β*;ι»-
λιώδη στοι/εια, Ο σημεία και 4 επίπεδα* ταύτα δε ν•τ.^
αί όνο κνριαι εστίαι (πρώτη και δευτέρα), οι δύο .τάίο<,
οί δνο οπτικοί δεσμοί {\)ο\\\\η ιιοϋαϋΧ), τα δΐ'ο ίσηαχα
επίπεδα και τα δύο πολικά επίπεδα (Πίν. 1, σ*/. Ιί'.
'Λλλ' η άνακάλυψις αύτη ίσ/ύει μόνον έπι σφαιρικών ί->
φανειών όμαξόνων (ΗϋΐΓΒΓΟδ Οί'ΠΐηνδΙ, τουτέστιν £*/ο>-
σών τα γίο)μετρι>.ά αυτών κέντρα επί τής αυτής γρ*!*-
μής (τοΰ κνρίον αξοί'ος τον ονοτήματος) και πάλιν οτιν
έφαρμόζηται μόνον επί μ•κρας κεντρικής μοίρας ι-^τών
και όταν αί προσπίπτουσαι ακτίνες σ/ηματίζωσι μιχρ»;
γίιΐνίας μετά τοΰ κυρίου άξονο:. Λιό και συνήθως ί'»
οπτικών εργαλείων αί περιφερικαΐ μοΓραι τών φαχώ»
καλύπτονται υπό διαφραγμάτων διάτρητων κατά '\'*
μεσότητα. Τα οπτικά όργανα ε•/ουσι γωνιώδες ανο•γ;^ι
10 — 12 μοιρών, έν δε τώ οφθαλμώ επί κόρης 4 υδο/ι
λιομέτρων την διάμετρον άντιστοι/εΐ άνοιγμα 2ί> {ίο•.•
ρών δια τόν κερατοειδή.
^
ΒΙΟΛΟΓΙΚΗ ΕΠΙΤΡΟΠΗ (ΣΤΝΕΛΡΙΛ ΛΕ')
37
:£σιν τών κυρίων στοι/είων συνθέτων θλαστι-
κών κχ(ΐ.πύλων έ;:ιφαν6ίών ό[Λαξόνων καΐ ό
Ιίίϊ^Ιίη^ έφήρ(ΛθσΕν αύτην έττΐ του οφθαλίΑου,
τ; λύσις τών οπτικών προβλη(Λάτων τούτου
κχττίντησβν εργασία σύντθ[Αος καΐ απλούστατη,
άλλα και τα/έως άνείΛνη'τθ'ΛίΛεν δτι η θεωρία
του 0ίΐα88 έφαρ(ί.όζεται {Λονον έπΙ τών άκτί-
νων, αΐτινες προσπίπτουσιν επ\ (λίκρας περί
τ6ν άξονα [Λοίρας και υπό [Λίκρας γωνίας.
Έπθ(Λε'νως δια τας λίαν πλαγίως προσπί-
πτουσας ακτίνας, ως εν τω ηίλετέρω προβλη-
[ΐχτι, εις ουδέν χρησια,εύουσιν αϊ είρηρ,έναι
Εΐιχολίαι' διότι δια τας πλαγίας ταύτας ακτί-
νας οι οπτικοί δεσ|ΛθΙ (ρθίηΐ8 ηοάαπχ) δεν
ευρίσκονται ως δια τας κεντρικάς ακτίνας επΙ
το'3 κυρίου άξονος, άλλ' αρκούντως εςω τούτου
έτΓΐ ανεξάρτητου δευτερεύοντος άξονος. Μά-
λιστα επι οπτικών οργάνων ούδ' υπάρχει
τοιούτον στ,[Λείον δια τάς πλαγίας ακτίνας,
ΐζόδειξις δε πρόχειρος, οτι αύται ουδέποτε
τ-ίνάγονται εις έστίαν και είδωλον εύκρινε'ς.
Ένω δια τόν όφθαλίχόν κατ' έξαίρεσιν ύπάρ-
/ουσιν οπτικοί δεσ[ΛθΙ δια τάς πλαγίας άκτΤ-
νχς, άπόδειξις δε η ευκρίνεια τών πλαγίων
ιίδώλων του άι^φιβληστροειδους* ενταύθα δε
οί δεσίΑοΙ τών πλαγίων άκτίνων δεν είναι ;λο-
ν^[^ίοι, άλλα |Λ6τακινουνται βαθρ.ηδόν κεί(Λ8νοι
Ε-ι του σχετικού δευτερεύοντος άξονος και
Τ3θποπο•ού{Λενοι βαθ(Ληδόν ώς προς την άπό-
στασιν άπ6 του άυιφιβληστροειδους^.
Άφου δε έβασανίσθηρ-εν ουκ ολίγον δια
-εριπλανησεων οπτικών και γεω(χετρικών εν
τω εσωτερικω του βολβού, άνεύρθ(Λεν έπΙ τε'-
λους την άσφαλη όδόν. Τουτε'στιν, επειδή
ουττω ήσαν γνωστά (τουλάχιστον η'χίν) τα
ττοιχεία, τα άπαιτού(Αενα προς ύπολογισ(7.όν
δ"1 του ανθρώπου που και πόσον ί;.ακράν της
ττεριφιρείας του κερατοειδούς σχη[Λατίζεται
το είδωλον φωτεινού τίνος ση (/.ε ίου πλαγίως
τίρ όοθαλ{Αώ κει;Λε'νου, οννελάβομεν ίο οχέδιον
ν άκοΐονΰηοωμεν την τιορείαν μιας και μόνης
ώίΤΛΌς ττροοηιπτούσης λίαν πλαγίχος και διερ-
χομενης δια της κόρης και τον κρνσταλλο>δονς
1. Έπ: χονίχλων ί; όυίόατααις τον όεντερον ό.-Ίπκον
^ομον άπο τον άμγιβληοτροειόον•;, «πό του κίντρου
-ρός την πιριφέριιαν (μέ/ρ•. γων. 70**|, τροπο-οιιίται
Γ^ρίπου άπό ί),6ΐ υ;:ο-/ιλιθ5χέτρων μί/ρι Η,ίίΙ Ιΐ.;ιη-
ιΐοΐΐ οΐ Ναοί, Ληηαίο» ιΙΌουΙ. 1874, ρ. Χ».
φακού μέχρις ου φ&άσγ] εΙς το άντικείμενον
πλάγιον τοίχωμα τον βολβού και έκ τώτ ττλα-
γιωτάτων άκτίνων νά ζψήαωμεν τις ή Ιοχάτη
ήτις δνΐ'αται εΐοέτι νίχ είοδύσυ εΙς τον βνϋον
καΐ τΐον αντη ονι^αντί^ τον αμφιβληστροειδή
(Πίν. Ιί, σχη(Λα 5).
ΙΙρΙν η δ{Αως έκθέσω[Λεν ύ|Λίν την λυσιν του
εν λόγω προβλη;Λατος, κρίνθ(Λεν ώφέλΐ(Λθν νά
ύπο[Λνησω{Λεν προκαταρκτικώς στοιχεία τίνα
της Όπτικής καΐ της Γεωτ,ετρίας, διότι ό
οφθαλριός κέκτηται και οπτικής στοιχεία
πολ/νά καΐ γεωαετρικάς γρα[Λ{Λάς ποικίλας και
αρκούντως κανονικάς, θέλοίΛεν δΐ χρησΐ|Λ0-
ποιη<Γει τινά τούτων.
Έν πρώτοις ένθυ(Ληθώ;Λεν τόν νό[/Λν του
Καρτεσίου, καθ' ον γίνεται η θλάσις του
φωτός (ΙΙίν. Ι, σχ. 1), είσδύοντος από ενός
διάφανους σώίχατος εις έτερον διαφόρου πυ-
κνότ-Λ^τος*. Γνωρίζθ[Λεν λοιπόν δτι τά η(Λίτθνα^
τών γωνιών προσπτώσεως (π) και θλάσεως (θ)
ευρίσκονται εις σταθερόν προς άλληλα λόγον,
όστις είναι ίσος προς τόν άντίστροφον λόγον
τών σχετικών δεικτών της θλάσεως (δ του
αραιότερου και δ' του πυκνοτε'ρου)
ί;μ. τ:
δ'
(1).
Λιά δε τόν αέρα, Οταν υποτεθη ότι έχει
πυκνότητα - 1 καΐ τό φώς κινηται άπό τού-
του εις έτερον πυκνότερον σώ(Λα, ό τύπος
ούτος απλοποιείται εις
(2).
•4Γ• ^
Τό δ τούτο, η κοινώς δ, ώς γνωστόν, είναι
δ δείκτης της ϋλάσεως τών διαφανών σω(Λά-
των ώς προς τόν αέρα καΐ π. χ. δια τό άπε-
σταγμένον ύδωρ δ ^ η 1,3354.
Όταν δε τό φώς κινηται κατ* άντίστροφον
φοράν, ήτοι άπό πυκνότερου ε•ς άραιότερον
1. ΈνταΟΟα εννοου;χίν την πυκνότητα Οπό διο-τρι-
κήν ίποψιν τ, την άλλίος λεγομένην &),αοτικότητα τών
διαφανών αω^ιάιων, αν καΐ η Ολαστικότης ί^Λίντ) επαρ-
κώ; εκ παράλληλου προς τό είοιχόν "ϊίιί^ος, Ώ; γνωατόν
δε, τό φαινομενον τή; Ολάσεως προίρ/εται έκ του δτι τό
φώς εί^δύον άπό άσΟ-νοΰς εις ΐι/υρότερον Ολαστιχόν
σώ'^Αα άπόλλυαι [χέρος της τα/ύτητος αυτοΰ και δτι ό
λόγο; τών ηαιτονων τών γωνιών προσπτοίιεως και Ολά-
σεώς ιίσιν Γσαι προς τόν εύΟΰν λόγον τών σ/ετικών τα-
/υττίτ^ον ,.,^ ., ■
38
ο ΕΝ ΚΩΝΣΤΑΧΤΙΧΟνΠΟΛΕΙ ΕΛΛΗΝΙΚΟΣ ΦΙΛΟΛΟΠΚΟΣ ΣΤΛΛΟΓΟΣ
σώ»/.α, Ο'. δροι των ε{ρη(Λίνων λόγων (1) ανα-
στρέφονται και ό τύπος (Λδταβάλλεται εις
ή|χ. τ: — δ' ^'^^'
διατηρου(Λε'νων των αυτών σχε'σεων. Δια δε
τόν άε'ρα εχθ{Αεν
ήμ. θ
= η κοινώς— (4).
δ' • δ
Τέλος δταν εν ττ) πρώτ-Λ, περιτττώσει ή
γωνία π γεινγ) 90^, του ημίτονου ταύτης
δντος= 1, ό γενικός τύπος (Ι) ρ,εταβάλλεται
εις ηα. 9^^ —
' δ'
(δ)
και δια τόν αέρα (2) ηίΛ. θ = — (6).
δ
Ή αξία — (5) είναι η };.εγίστη δια την
δ
γωνιαν της θλάσεως, τουτέστιν ή όρικη γω-
νία, εν γ, περιπτώσει θεωρείται τό φως κινού-
"(Λενον από αραιότερου ε{ς πυκνότερον και η
αξία — (6) είναι η ρ.εγίσ^/;, τουτέστιν ήδρικη
δ
γωνία, έν η περιπτώσει τό φως κινείται από
του αέρος εις πυκνότερον σώ(Λα. Φανερόν ότι
δταν τό φως κινηται κατ' άντιθετον φοράν,
αί αύται άζίαι ίσχύουσι δια την γωνίαν της
προσπτώσεως. *Ώστε, δταν τό φως κινηται
έν γένει από πυκνότερου σώ[Λα^ος εις άραιό-
τερον, ούδε(Λΐα άκτις σχη[/.ατίζουσα {Λετα της
καθέτου γωνίαν μείζονα της αξίας — δύνα-
ται να είσδύστ) εις τό άραιότερον, άλλ' άντα-
νακλώμενον έπΙ της μεθορίου των δύο σωμά-
των επιφανείας επιστρέφει οπίσω συμφώνως
προς τόν νόμον της αντανακλάσεως {δλικη
άντανάκλαας),
Αί δε γεωμετρικά! γραμμαί, αϊτινες δια-
φέρουσιν ημάς είσιν αί έπιφάνειαι του κερα-
τοειδούς (πρόσθια) καΐ του κρνόταλλώδονς
φακον (προσθία και οπισθία) η μάλλον τα εκ
της όριζοντίας κεντρικής διατομής τούτων
γεννώμενα τόζα μετά των άκτίνων καΐ αξό-
νων αυτών. Αί έπιφάνειαι αύται έ/ουσι περί-
που κοινόν τόν άξονα, τόν οπτικόν η έν μιδί
λέξει είσιν δμάξονες^.
1 . ΕΤναι άληθ'ε; δτι άχριβεις καταμδτρησίΐς άπέδίΐ-
ξαν, δτι οι αζονις τών διάφορων επιφαν(ΐών του οφΟαλ-
|ΐου ουτί συιιτιίπτουσι πάντοτε ριετόι τοδ οπτικού αξονο;,
Ή του κερατοειδούς προοΟία ίηιφάνηα
ανήκει εις ελλειψοειδές τριαξονικόν, έχον αίί-
ζονα άξονα τόν οπτικόν και δύο ετέρους ιλά*;-
σονας και ίσους άλληλοις Φ^νηθως ^ *Η δπισΰΐα
επιφάνεια αυτού, έπειδη οί δεΐκται τηςθλάσεω;
του κερατοειδούς και του ύδατώδους υγρού ε:-
οΰτε ευρίσκονται εν ττ) αύττ; ως προς τούτον 0^σει, ο:•.
αί έπιφάνειαι αυτβι δεν άντίχουσι πάντοτε εις σχΐ;μι γιω-
(χετρικόν ε/ον τας αύτάς διαστάσεις, δτι αί απ* άλλ?[λω»
αποστάσεις και αί προ; άλληλα; κλίσεις τούτων ού^λω;
είσι σταθεραί, ποικίλλουσαι εντός ορίων τινών κτλ. χτλ.,
αλλά, επεώη Ιν τ/} φνοΗ βασιλεύει πανταχού το οχό-
ηιμον, εύχ(ίλως πείθεται τις δτι και έν τώ οφθαλμώ,
παρά τα παράπονα του ΗβΙίπΗοΙΙζ και άλλων, αί χιτ»
(λέρος από του [χαΟηαατικώς τελείου άπο|χακρύνσΕΐς, η-
νομεναι κατά διευθύνσεις άρ;Λονικ&ς αντιθέτους, έν σνν-
6\ι»^ δίδουσιν αποτέλεσμα έξ ίσου επαρκές έν τώ κύκλω
της δράσεω^ς του έν λο'γω οργάνου, δσον δταν τούτο τ
κατεσκευασμένον μετά μαθηματικής κανονικότητος.
1. ΌλΥοΐηΟλν Ιδωκε τους καλλιτέρου; τύπους, δι ' ων
δύναται τι; νά προσδιορίσω άπαντα τά στοιχεία τοί
ελλειψοειδούς του κερατοειδούς δι* οίουδιίποτε οφθαλμό-
μέτρου. Τό του ^αν31 επίσης δύναται νά -/ρησιμΓίττ;
προς τούτο, δταν ε/ η άντικειμενικόν φακόν διπλασιάζον-
τα ιίς εύρος 1, 5 υπο/ιλιομέτρων (δοίιηοητιί — ίη Ιβνίϊΐ
ΜριηοίΓοβ ιΙ'ΟρΙιίίΐΙιηοηι^Ιπρ, ρ. 405). 'Ιδού δ'ί πώ;
υπολογίζει 6 λΥοΐηο^Ν^ (0|)1ϊίίΐ1ιηοΜΐόΙηο, ρ. 40—45
Λνίοη, 187], παράβαλε και Ηβΐιηΐιοΐΐζ ΡΗν^ίοΙο-
8:ί8€Η6 ΟρϋΚ, 2ΐο ΛαΩ. 8. 17).
Κατά τήν Γεωμετρίαν, η άκτις κυρτότητος π»5τ,;
ελλείψεως κατά τους πΑόυ; (πέρατα του μείζονο;
άξονος) δίδεται υπό του τύπου
α=Λ(1--ε»), (1)
Ινθα α είναι ί) ζητουμ4νη άκτίς, Α ό μείζων ί;μΐ3ίξω>.
ε ή έκκεντρικίίτης (ήτοι ό λόγος της ήμιεστιακής απο-
στάσεως Γ προς τόν μείζονα ήμιάξονα =^ ),
Πάσα δε άκτις (ρ) Ιξω του πό).ου, εξαρτώμενη Οζό
τής γωνίας (ω), ί^ν σ/ηματίζει μετά του μείζονος ίξοος,
δίδεται Οπό τοΐί τύπου
Λ (1-^)
ι2ι
ν 1-1^ ήμ.^ ο>3
Προκειμένου λοιπόν νά προσδιορισθεί τό σ/ημα τή;
επιφανείας μοίρας τινός ελλειψοειδούς, ώς ό κερβ:^
ειδτ[ς, ε*/ ούσης έν τώ κέντρο) ενα^ των πόλων, τά άγνω-
στα είσι πολλά και ουδείς τών ανωτέρω τύπων άρχίί
προς λύσιν του προβλήματος.
Ό ΛΥοίηοΛν καταμετρει έν πρώτοις (διά τουοςδίΑ-
μομέτρου) την ακτίνα του κερατοειδούς κατά τόν ογ:ι-
κόν άξονα, διευθύνων τούτον κατά την διεύθυνσιν τον
άξονος του οφθαλμού έτρου. Επειδή δ*ε ό οπτικός ά;»"*
ουδέποτε συμπίπτει ακριβώς μετά του μείζονος άξονος το3
κερατοειδούς, αλλά σ/ηματίζει μετά τούτου μικράν ιινχ
και άλλοτε άλλην γωνίαν εΤτε προς τά εξω (^ιχψ^
εΤτε προς τά εσω (άρϊ'ητικήν) , ήτις γενικώς έν τί[ οφθαλ-
μολογία καλείται γωνία », ό γενικός τύπος τη; βχτΤ»«
ΒίΟΛΟηΚΗ ΕΠΙΤΡΟΠΗ (ΣΤΧΕΛΡΙΑ ΛΚ')
39
ίτιν οί αυτοί, δ$ν θέλει λγ,φθη ύ-' δψιν ώς
άΧρχνής. Αί δέ Ιπιφάνειαι τον φακον είσι
σοαιρΓΛχί, 6'! και ακριβείς καταΐΛετρ'/;<τ«ι; τών
^εριφεριχών |α.οιρών αυτών έλλει'ττου^τιν εισέτι.
Άλλως τε τοΰτο γ,κιττα διαφέρει ή[χας,
ί:ίτι δια τό ή[Λέτερον 7:ρόβλη|Λα απαιτείται^
ΐΑοντ, γ; κεντρική μοίρα της τιροσ&ίας έπιφα-
^£^ας, της δέ 6πια9ίας ττάλιν, καίτοι ή ττερι-
οέρεια είναι αναγκαία η[Αίν. η δραιις αύτης
£?νχι το<7θυτον [χικρά, ώιτε δεν απαιτείται
XV. ττολλη ακρίβεια.
Ι1αραθέτθ(Αεν νυν και στοιχεία, άτινα δια-
ήίτοαεν εκ προηγουρ-ένων πολλαπλών ερευνών
4•.ακεκρΐ{Λένων οφθαλίΛολόγων. *Η{Λ£ίς, δπως
ί/ωί^εν εν παντι τόν [χέσον δρον, έλάβθ[Λεν
τΓζντοτε τους ;/.έσους δρους τών διαφόρων κα-
ταμετρήσεων τών διαστάσεων του όοθαλ[Λθυ.
Τχ διδό[Λενα λοιπόν στοιχεία εις ύποχιλιό{Λε-
τ;χ είσι τα έξίς (Πίναξ II, σχ. 5).
της ιλλίίψεω; (2) χατά τον ο-τιχόν «ξονα (ΙνΟα ί; γω-
νία ω=γων. α) άποβαίνιι
9 = ^ - - , (3).
Άχολο;>θως χατα^κτρεΓ δύο έτέοας ακτίνας (ρ', ρ")
χ£ΐ[Λένας έχατέρωΟεν τοΟ οπτιχοϊ άςονος χαι σχηματι-
>)ιβς μ4τ« τούτου δύο γωνίας Γσχς, ας άποχαλεί φ.
Τοιι δ£ αί γωνίαι, ας σ*/η|ΐατίζουσιν αΐ άχτινις αύται
α•:» τοΰ άξονος του χίρατοιιδους ιίιιν άπό τΐ)ν μίαν
::λΕυραν »-|-? ''•*'^ *~^ 'ΐ^ έτέραν « — φ. Οϋτω δέ δΓ
ΐατΓτ^ν τών αχτίνων τούτων ό γενικός τύπος γ2) {ΐετα-
^ίλλιται ι•Ις
, ,, Α(Ι-6•-•)
χαι ρ =
Έχ τών τύπων τούτων ίζαλιίφεται τό Α, δταν ή
ίξίίοχης (3) διαιρεΟτ^ ιδία δι' ιγ,άτζτ^^ τών 2ζι?ώ9ΐων (4).
Αχολούθως δε τά $λϊλη τών ούτω παραγοριένων δύο έξι-
ΐ'ί>ί4ων τετραγωνίζονται, ενώ ταυτο/ρο'νως εξάγεται
τ, χ)/λχ\ αυτών ^ίζα* τότε δέ παράγονται αί έξης δύο
ί>α(ύ«ις :
5).
?\~ρ;'•.-ίΜρ% ^.1^^^ οι-ρ"ν, ^.η'.(«-?)1 γ
«ϊ ιξ αυτών εξαλείφεται τό ε', όταν διαιρεΟώσι τά [χέλη
τί;ς ;:ρωτΓ,ς έξισώ?εως (5) δια τών μελών τής δευτέρας.
<->^:ω δι φθάνομεν εις τό αποτέλεσμα
(ΡΡ"Γ,',-(ρ?ν/„
Ι^. Ι2*)=ίφ.φ.
16).
Ι
ι
(ρρ')ν5 + <ρρ'ϊ'.β-;*Μρ>")^
Εν πρώτοις λοιπόν προσδιορίζεται τό « έχ τής έξι-
Λκιίως ι6), είτα τό ι' έχ μιας τών εξισώσεων (5| χαι
"ί'λος τό Α έχ μιας τών εξισώσεων (3) χαι (4).
Ο ηαιάξων Β ευρίσκεται δια το0 τύπου Β^^Λ 1 — * •
ΚεραιτοΒίίης
α = 7,712
(άχτίς κυρτότητος έν τώ χέντρω τ^τοι εν τώ προσΟίω
πο'λω (χ) τ] τί| προσθία χορυφζ του ελλειψοειδούς, είς δ
ανήκει ό κερατοειδτίς, αυξάνουσα βαθμηδόν μέχρι 10
υπο/ιλιομέτρων κατά τ);ν περιφέρειαν).
(διάμετρος όριζοντία της βάσεως καταμετρουμένη δι'
οφθαλμομέτρου η χονδρικώς διά διαβι5του, θεωρούμενη
δε και ώς /ορδή του ελλειψοειδούς η ώς διπλάσιον της
τεταγμένης ψ διά τό περιφεριχον ορών Δ του κερα-
τοειδούς).
Α Γ- 11,612
(μείζων ήμιάξίι)ν της ελλείψεως το•υ κερατοειδούς έν
όριζοντία διατομή).
Β--:9,445
, , , Β*
(έλάσσων ήμιάξων λαμβανόμενος εκ του τύπου α = — ).
Γ = 6,758
(ήμιεστιακή άπο'στασις λαμβανομένη έκ του τύπου
Π = Λ'-Β').
ε--^=0,5725
(έκκεντρικότης).
ΑΕ --- 8,45
(κάθετος έπι της επιφανείας του κερατοειδούς κατά την
άκραν περιφέρειαν κατά τόν τύπον ΔΕ':^α'-|-ψ'( — Ί— ).
ο Ή ^-/--^ 9,087
(τετμημένη του περιφιρικο'υ ορίου Δ του κερατοειδούς
Α
κατά τον τύπον Χ = + ^ ^'\ί^^1(^ )•
θκ- .Α— χ -: 2,534
(άπόστασις της κορυφής από τής βάσεως),
Γων. τ -=44», 5', 44"
(γωνία της καθέτου ΔΕ μετά του άξονος λαμβανομένη
έχ του τύπου ημ. τ. :
ε;•
ΔΕ
Κρυστάλλωσης φακός
(έν χαλαρώσίΐ τής προσαρμογής).
α' =:_^10 (άκτις προσθίας έπιφαν8ία^;).
α"=^ 6 ( » έπισθίας » ).
Άπόστασις κέντρου προσθίας επιφανείας
από της κορυφής του κερατοειδους=3,6.
Πάχος του φακού-- 3,6.
Διαοτάοεις του βολβού.
Ευθεία διά[Λετρος =^ 24.
Έγκαρσία διά|Λετρος 2 4 και άκτίς α ' ' '= 1 2 .
Άπόστασις κορυφής κερατοειδούς από του
κέντρου του βολβού Οκ^^12.
Αεΐκται ϋλάσεως
*Υδατώδους ύγρου καΐ κερατοειδούς δ =
1,3365.
-Ι'
ίΟ
ο ΕΧ ΚΩΝΣΤΑΝΤίΝΟνΗΟΛΚΐ ΚΛΛΗΝΊΚΟΣ ΦΙΛΟΛΟΠΚΟΪ ΪΥΛΛΟΓΟΣ
Με/ταίων στιβάδων του φακού δ' =^-^ ^ )^* 1 •
Ί'ελώδους σώ[;.ατος δ "=^1,3382.
'ΌτΛν έ~1 των δεδο;Λ5νων τούτων σχεδιά-
σω ^λεν σ^^ηΐΛΧ γεω•ΛετρΓΛΟν τταρ ιστών τθ[Λγ;ν
του βολβού δια του οριζοντίου ρ.εσ•/);Λβρινου
εν δεκαττλασία (Λεγεθύνσει (ΙΙίν. II. σ/. 5),
εΰρίσκο[;.£ν γνωστάς και τας έξη; διαστάσεις
(5κ= 10 + 3,0 = 13,6 (ϊνΟα ο είναι το κέν-
τρον κυρτότητο; της πρόσθιας επιφανείας του φακοΟ).
οΟ-=13,6— 12==1,6
ΕΘ=^=6,068
Εκ = ΕΘ + θκ=-6,068+2,534ι=:8,6.
οΕ ^^οκ — Εκ = 5
Ο Ε^^^^Α — Εκ =3 (ΙνΟχ Ο' είναι τό χέντρον
της ελλείψεως του κερατοειδούς)
Οθ' = α'-(-α" 3,6=^-^12,4 (ΙνΟα ο' εΤναι
εΤναι τό κέντρον κυρτοτητος της οπίσθιας επιφανείας του
φακοΟ).
Μετά ταύτα είσε'λθω(Λεν εις τό 7:ρόβλγ)[Λα
ή[Λών, δττερ κατωρθώσα[Λεν να θε'σωρ,εν ώ;
έξης: τίς ή έσχατη και πλαγιοηάτη φωτεινή
άκτις ή δυναμένη εΙσέτι νά είοδνοη δια τον
φακον εΙς τον βυϋον και εΙς τίνα άπόοτα-
οιν δπδ της περιφερείας του κερατοειδούς
κατά την άντίϋεχον πλενραν ονναντα τον άμ-
φιβληατροειδη ; Διότι η άκτίς αυτή ορίζει τό
δριον των είσδυουσών εις τόν βυθόν άκτίνων
και έποαενως τό δριον της εςωθεν ορατής δια-
λά(Λψεως του σκληρωτικου. Έπι 7Γαραδε{γ[Λατι
δε θέλθ|Λεν ζητήσει τό δριον τούτο δια τάς
εκ τών εξω πλαγίως προσπίπτουσας ακτίνας.
*Ρίψω(Αεν νυν βλέ(Λ(Αα έταστικόν εις τό
σχη(Λα (Πίν. Π, σχ. 5).
Έστω Α τό ό'ριον του διάφανους ρ,έρους εν
ττ] εζωτερικνί περιφέρεια του κερατοειδούς.
"Αγοιχεν άπό του στ, (Λείου τούτου την έφαταο-
μένην Δ εε' έπΙ του τόξου λ λ ανήκοντος εις
την προσθίαν έπιφάνειαν του φακού. Έάν η
γρα[Λ(Αη αύτη ύποτεθγ) ως φωτεινή τις άκτίς,
ίίσεται η τελευταία εκ της πλευράς ταύτης η
δυναιιένη νά είσδύστι ε?ς τόν φακόν, διότι
πάσα άλλη πε'ραν κει^/.ένη διε'ρχεται πρό του
φακού καΐ διευθύνεται προς την απέναντι
πλευράν του κερατοειδούς.
'Όθεν απαιτείται εν πρώτοις νά προσδιο-
ρίσω[Λεν ακριβώς την θε'σιν ,και τάς διαστά-
σεις της έφαπτθ[;.ε'νης ταύτης. ΙΙρός τούτο
δε ζητούΐΛεν προηγου;Λε'νως την γωνίαν τ, ην
σχη[Λατίζει η έπι του ση[Αείου Δ του ελλει-
πτικού τόξου ΔκΔ' φ2ρθ(Αένη κάθετος (ΑΕ),
γνωστή κατά τά άνωτε'ρω ειρηαένα. *Η γω-
νία τ, ανήκουσα τω ορθογωνίω ΔΘΕ, δίδε-
ται εκ του τύπου
ηί/^.
Δθ
ΔΕ
ΐ-=44«,5',44"
Είτα σχη|Λατίζθ[/.εν καΐ προσδιοριζόταν τό
τρίγωνον οΕΔ, ένθα γνωρ{ζθ[Λεν την γωνίαν
(Ε -^135^, 54', 16") ως παραπλΥ3ρω{^α-
τικην της γωνίας τ καΐ δύο π>νευράς ττ^ν ΔΕ
και οΕ. Τάς γωνίας [λ καΐ (λ' εύρίσκορ-εν διά
τών τύπων
1/, (μ+(Λ')=. ι/ο (180-γων. Ε)=22^ 2 ', 52 ' '=Μ.
δ?. ^Ι-Λ'^^—Ι'-Ί^-^^ <^υνεφ. ν^ γων. Ε
= 5«, 55,5Γ'=--Ν.
δθεν 1^, --Μ + Ν=^27^58^ 43"
καΐ [λ'-=Μ— Ν-=16^ 7', 1 "
την δε πλευράν οΔ διά του τύπου
^^\^• ν-
Ακολούθως άγθ[Λεν την ακτίνα ο ε (α. ') εις τό
ση[Λείον ε του τόςου λλ, ήτοι κάθετον έττΐ της
έφαπτθ(Λε'νης Δ ε καΐ σχη(Λατίζθ[Λεν τα ορθο-
γώνια τρίγωνα Δεο καΐ η ε ο, εν οΓς, γνω-
ρίζοντες τάς πλευράς ο Δ καΐ ο ε, ευρίσ/.οαεν
την γωνίαν ο Δ ε έκ τού τύπου
ύν. ο Δε=
= 52«, 55 ', 35 '
η[Λ. γων. ν-.— ^^
την γωνίαν Δοε = 37^, 4, 25" ώς β^^ίχπλη-
ρω{Λατικην της γων. ο Δ ε*
την γωνίαν τ'=^γων. Δοε — (χ= 9*^, 5',
43", αντιστοιχούσαν εις τόξον 1,59 ύποχ|Λ.
(έκ τού τύπου
5α'πχ9^Γ)^43".
τοζονγων.τ --^ 5^555 ),
τάς πλευράς Δε, ε η και ο η (>»ποτείνοΐΛχνι
έκ τών τύπων
Δε = οε έφ. Δοε = 7, 555 ύ7Γο/{Α.
εη=— οε έφ. τ'=1,60
οη^
ηε
ή{Α.τ
10,13.
*Ίνα δε εύρωρ.εν ^ην έζωτερικν;ν ακτίνα
(φ Δ), ήτις, είσδύουσα είς τόν πρόαβιον Οά-
λα(Αθν διά τού σηρ,είου Δ, ακολουθεί την
διεύθυνσιν της έφαπτθ[Λένης Δε, υττολογίζο-
♦Λεν ώς έξης.
Ή έφαπτθ[;.ε'νη σ/η[Λατίζει [χετά -της καθέ-
του ΔΕ τού σηίΛείου Δ την γωνίαν θ, ητι;
^
ι
Πίναξ Ι
Α' Β'
χ= ±^ΫΒ^=^
[χ. 4. (Ελί^είφι.; ΐοϋ κερατοειδοιχ εις 5 πλ^οιαν «Γ,-ϊΟυνσίν)
χύΐϊοι τής ελλείψεως
ν^ι^^ί
11.
^
ΤαΟΛΟΙΊΚΗ ΕΙΙΙΤΡϋΠΠ (ί:νΝΕΛ1•ΐΑ ΛΕ')
\\
Οίωρητία ώ; γωνίχ τ^; Ολχσίω; διχ την
ακτίνα φΛ, τίϊν τχυτιζο;Λ5νην έν τω ττροσΟίω
Οχλά(;.ω ι/,ίτχ τη; έφατττοΐΛδνης Δ β. Μένει
λοιπόν ν χ προ^διοριτΟνί έχ τχύττ,; /.χι ή γω-
νίχ της τζροστζτώσιω; τ:, ην σ/ηαχτίζει εζω-
Οιν η εν λόγω άχτίς ^κ,ετχ της αύτης κχΟίτου
(Κ). ΙΙρός τούτο δε εχοαίν τόν τύ-ον
η<χ. *:γ = δ ηΐΛ. Ο,
ενΟχ γνωρίζον.εν το δ (δεί/,τ-Λν της Ολχσεως
του ΰδχτώδους ύγρου) κχΐ την γωνίαν θ^:^
γων. οΛε — γων. ;/.'- 36^ ^ι8', 34".
Ό0ενγων.7:-^Γ)3^ 12', 15".
Έπειδη δε η κάθετο; ΔΕ σχηαχτίζει [χετά
του ό-τικου άςονο; γωνίχν Ί4^, δ ', 4 Ί ", άρχ
7. έσ/χτη άκτι;, ητι; δύνχτχι νχ είσδύτ/) ει;
τον φχκόν, σ^η;Λατίζει ρ-ετχ του ο-ιττικου
αξονο; γωνίαν ('53^ 12, 15"4-44«, 5 ' ^ι ")
-9^^ 18', 28". Εισδύει δε αυτ•/3 ιίς τόν
^χ/.όν εις άττόττασιν 1 ,0 ττερίπου ύπο/^Λ. άττό
του κέντρου τη; κόρη;. "Αρχ και κόρη διχττελ-
λθ}ΐένη :τλέον των (2 Χ εη)--3,2 ύπο/[Χ.
αχτχ ίΛεσον ορον ούδόλω; εύρύνει τχ δρια τη;
δ:χλχ;Λψεω; του σκληρωτικου, αλλ* αυξάνει
ά:τλώ; την ϊντασιν του φωτιτ}/^^ τη; οωτι-
ζοαε'νη; μοίρα; αύτου. "Ιδωαεν νυν την συν-
έ/ειαν τη; έφχτττομεν/); φωτεινή; άκτΐνο;
έν τω φχκω (ε ω) κχΐ ττερχιτε'ρω (ω φ'). Έν
::ρώτοι; είναι φχνερόν δτι η άφοριστι/.η
αυτή άκτι; έν τω φακω τ;ροτδίορίζεται ύ"6
τ^; γων. τη; θλχιεω; Ο'. Έπειδη δε η γω-
νία τη; τΓροστττώσεω; ττ' είναι 90^, η γω-
νία Ο' θέλει ε/ει την άςίαν της δρικής γω-
νίας τον φακον ώς προς το νδατώδες νγρόν
χχι εκ του σ/ετικου τύ-ου ^ — V- = -^ τη;
ίλα-ιτικόττιτο; του φακού ώ; ττρό; τ6 ύδχτώ-
δε; ιτ^'ρόν (ίνθχ δ δείκτη; του υδχτώδου;
υγρού κχι δ' δείκτη; των (χεσ«ίων στιβάδων
του φακοΰ), άντικχΟισταμένου του ημ. 7:'
ίια τή; μονάδο;, ήτοι τη; αξία; του ημ. 1)0^,
ευρίσκεται ή αξία τη; γωνία; ταύτΛ^;•
^ -Γ" -Μί ^' • 2ο ' » •
Όρισβείση; ούτω τη; διευθύνσεω; τη; αφο-
ριστική; άκτίνο; εν τω φακφ, υποθέσωμεν ότι
σ•^ναντ? αύτη την οητθίαν ετηφάνειαν του
9«κοΰ κατά την διεύΟυνσιν ε ω ει; τι σην.είον
ω και ^τροεκβάλωμεν την γ^αμμην ω ε ττρό;
Ελληνικός Φιλολογικός Σύλλογος, Τό;ιος ΚΖ'
τόν όπτικον άξονα μέχρι του σημείου II.
Τότε σχηματίζεται τό τρίγωνον η ε II, έν ω
γνωρίζομεν την ττλευραν εη κα•. τα; τρεί;
γωνία; :
II η 6 (^ 99«, 5', 43") ώ; ισ•/5ν ^ρό; τό
άθροισμα των γων. τ' κχΐ οεη (6ιότι άμφό-
τερχ τχ ^οσχ σχημχτίζουσι δύο όρθχ; μετχ
τη; γων. ο η ε),
ηεΠ(--90— 0'--18,^ 34'52")ώ;ισην
τν^ κχτχ κορυφην γων. ωεε' συμττληρωμχτικη
τη; γων. Ο' κχΐ
ηΠε=-180— (IIηε+ηεΠ)^-62^19^25'^
ΌΟενηΙΙ -^^^'•'^•^^"
;Π
Ά','- >) 11 (
6η !ιμ. Πη£
^0,Γ)70
-1,785.
*)μ. Τ, 11ε
"Λγομεν νυν την κάΟετον ο'ω (α") ει; τό
ση μείον ω τη; ττροσ^τώσεω; τη; άκτίνο; ε ω
καΐ σχηματίζομεν ούτω τό τρίγωνον ΙΙωο',
έν ω γ-/ωρίζομεν δύο αλευρά;, την ο'ω (ακτίνα
τη; όττισθία; έ-ιφανεία; του φακού) καΐ την
II ο' (-- ο ο'— (ο η 4-^ Π)-=1 ,695) καΐ μίαν
γωνίαν ο'ΓΙω (---180— η ΙΙ.ε-=1 17«, 4ϋ',
35 ') ώ; -αρα;:ληρωματικην τη; γων. η II ε.
*ΌΟεν ευρίσκεται η γωνία ΙΙωο' (γων.
τη; ττροσ^τώσεω; τ:") δια του τύ-ου
, ψ^ , ο'ΙΙ ί;α. ο'Π ί•)
ημ. νων. 11 ω ο ^^^ ;
^ • ο ω
- 14», 30 ', 10".
καΐ ή γων. τ"-— 180" — (ο'Π ω-[-γων.-")
^Ί7«, Ί9', 15".
» Ν. * . η Πο' ήμ. Π ο'ω * αλ
η δε Πλευρά ω II = — ; — ~ ; — = υ, 02.
» ηιχ. 11 ω ο
Δια τής γωνία; τη; χροσπτώσεω; :: " εύ-
ρίσκομεν την γωνίχν τη; τελευταία; θλ^άσεω;
εκ του τυ^ου / ^,, ^= — — (ενΟα ο
δείκτη; του φακού καΐ δ" δείκτη; του ύελώ-
δου; σώματος), όθεν
ήρ,. 0"--^ "'^'^ί'^^' ^ 15^ 17', 58".
δ"
Δια τη; γωνία; θ ' ' λοιττόν ορίζεται ή τελική
διεύΟυνσι; τη; έν λόγω άκτίνο;. "Ιδωμεν νυν
χοΰ συναντ51 τό τοίχωμα του βολβού. 'Γπο-
Οέσωμεν δέ, δτι έλαβε την διεύΟυνσιν ωφ' καΐ
εφΟασεν ει; τι σημείον φ' του τοιχώματο;
τούτου. "Οταν ττροεκβάλωμεν την γραμμην
ταύΓ/;ν ωφ' ^ρό; τόν ο^τικόν άξονα μέχρι του
σημείου II ' και ένώσωμεν τό σηυιείον ο' αετα
του κέντρου του [βολβού Ο δια τη; άκτίνο;
Β. Ε. ΐΟ
42
ο ΕΝ ΚΩΧΣΤΛΝΤΙΝΟΤΙΙΟΛΕΙ ΕΛΛΙΙΝΙΚΟΣ ΦΙΛΟΛΟΓΙΚΟΣ ΙΓΛΑΟΓΟ
Οφ', <7χη[Λατίζονται ί^βΑσως δύο νέα τρίγωνα,
τό [Λίκρόν ΙΓωο' καΐ τό μέγα Π'Οο'.
Έν τω ττρώτω γνωρίζθ|Λεν την ττλευράν
ωο' (αχτίνα α") και δυο γωνίας, την γων.
τ" καΐ τ-ζ^ν γων. ΙΓωο' ως ϊσην τν^ κατά
κορυφην γωνία Ο".
Όθεν
γων . ω ΓΓ ο ' = 1 80^ — (τ ' '-|-γ^'' • ΙΓωο')
= 116«, 52\ 47"
καΐ 11 ο =^ — ^ ,,. , ^^ ι ,7 /ο.
τ,{χ. ω 11 ο
Έν τω δευτέρω τριγώνω δύο τ:λευράς,
την Ο φ ' (ακτίνα α " ')
χαΐ ΟΙΓ(=οο'— (οΟ+ΙΙΌ') --9,025)
καΐ την γων. ΟΙΓο' (--180^— ω ΙΓο'
= 63«,'7',13")
ως :;αρα:τληρω|Λατικην της γων. ω ΙΓο'.
"Οθεν ευρίσκο^Λεν την γων. Οφ ΊΓ εκ του τύττου
η[Λ. Οφ Π =-- -73^7-^ — 42^ 4 2.)
καΐ την γων. φ'ΟΙΓ --- 180"— (ΟIΓ9'+
09'ίΓ)=74^ 48', 22".
Μένει τέλος να ττροσδιορίτωαεν την γωνίαν
Τ, δττως -ΤΓροσδιορίσωΐΛεν την χορδην φ'Δ' η
τό ό[Λώνυ{Αθν τόζον.
ΙΙρός τούτο Φ^νδέθ[Λ£ν δι' ευθείας τό κέντρον
Ο του βολβού [λετα του σ•/;^/.είου Δ', ό'ττερ
είναι τό δριον της διάφανους [Λοίρας του κε-
ρατοειδούς, και τ/η'ΛατίζοίΛεν τό τρίγω-
νον ΟΕΛ'. Έν τούτω δε γνωρίζοίΛεν δύο
πλευράς, την Λ Ε (κάθετον έττι του ελλειπτι-
κού ση'Λδίου Λ' καΐ ίτην περίπου τη ΔΕ της
αντιθέτου πλευράς) =-^8, 45 και τ/^ν ΟΕ = Οκ
— Εκ =—3,4 καΐ τ/;ν περιεχθ[Λένην ύπ' αυ-
τών γωνίαν ΟΕΔ' (ί'σην τη {'τοτίρ.ω γω-
νία Ε)= 135», 54 ', 10".
Τάς γωνίας τ'" και σ εύρίσκο'ζεν δια των
τύπων ι/, (τ"'+ σ) = Υ.» (180— ΟΕΔ') ----
22', 2\ 52"-- Μ
ί?.^Α(τ'"-σ)=^^2Ι^-^?•ν.0ΕΔ'^
9^ 47 ', 35", --Ν
δθίνγων. τ'"--Μ+Ν-^31^50^27"
και γων. (7= Μ— Ν^ 12«, 15 ', 17"
την δι πλευραν ΟΔ' δια του τύπου
Τέλος εκ του τριγώνου ο ΟΔ', έν ώ γνωρί-
*ζοα.εν τας δύο πλευράς Οφ' και ΟΔ' και την |
περιεχθ[Λένην ύπ' αυτών γωνίαν Τ (^-::γων.
II Οφ ' ~τ " ' - 42», 57 ', 55 ' '), προ'ϊδιορ•-
ζθ(Λεν την τε χορδή ν ο^ ^^^^ '^^ ό;Λώνυί/.ον
τόξον.
Τό [λεν τόξον ευρίσκεται άΐΛέτως εκ τον
τύπου
(ΌΛ'+0?Ί «γων. Τ
τός.φ'Δ'
3<)0"
8 , 7 ν'θ•/;α.
ΊΙ δε χορδή» άοου εύρεθώσι προηγουαένω;
αι παρχκεΐ|Λεναι γωνιαι ν και ν , όια τωντυ^ων
ν;» (ν+ν ') -- \', (180» —Τ) .- 08». 3 Γ - - Μ
Οφ'— ΟΛ'
και Ιο. ν; (ν— ν')= οο'^ΟΛ' ^'^^^^'
--5», 21,22"--Ν
έξών ν -Μ + Ν--73», 52',25'
ν'- -Μ — Ν--03», 9',41"
Γ
_0?' τ.α• Τ
: 8 , 5 ί»?ίο/:^
τότε δέ η χορδή φ 'Δ '
Τοιαύτην λοιπόν εύρίσκοι^εν κατά [χί^ον
όρον την πορείαν της εσχάτης είσδυούσης ε•;
τόν [^υθόν του οφΟαλ;Λθύ άκτίνος (οΔεωο )
και τότΛν την άπόστασιν του ορίου του οωτι-
ζθ|Λένου αμφιβληστροειδούς από της περίΟΕ-
ρείας του κερατοειδούς (τόξ. φ' Δ').
Είναι δ• φανερόν δτι τό έσχατον τούτο
σηαίίον του βυθού φ' φωτίζεται κατ' ευθείαν
έξωθεν δια ΐΛονης της οδού ταύτης καΐ άττχς
φωτισθέν δύναται να έκπέ(;.ψ7) φωτεινας ακτί-
νας προς τα εκτός, διότι ώς επιφάνεια άνώ-
ρ.αλος υπό οπτική ν εποψιν αντανακλά τις
προσπεσούσας φωτεινας ακτίνας καθ δ).αςτ7;
διευθύνσεις. "Οθεν πολλαι τούτων προσ:::-
πτουσιν έπι της οπίσθιας επιφανείας του φα-
κού* άλλα καΐ εκ τών άκτίνων τούτων πίλ:ν
5σαι ρ.εν προσπίπτουσι -έραν του σ-Λ.'Λείου ω,
εξερ/ό(;.εναι του φακού, καΙ αν τό κατορθο)-
σωσι, διευθύνονται προς τό απέναντι αδιαφα-
νές τοί/ω[Λα του βολβού πέρα του διάφανου;
ορίου Δ του κερατοειδούς* δσαι δε προσπίπτου-
σιν εντεύθεν του ση[7.είου ω, δεν δύνανται να
έξέλθωσι του φακού υφιστά};.εναι την όλικγ.ν
άντανάκλασιν έν τω φακω. "Αρα έςέρχοντα:
ρ,όναι αί προσπίπτουσαι ε(ς τό σ•/;;χείον ω, τοτ<
δε πορεύονται κατ' ανάγκην την όδόν ωεΔο.
η έν άλλαις λέξεσιν, άναδύοναι προς τα «αά;
κα&^ ήρ διενθννσιν εΐοέδνσαν. ΊΙ αόνη λοι-ον
διαφορά [Λεταζύ τών εισδυουσών και άναουου-
σών κατά τ/;ν αύτην έ^όν άκτίνων είναι, ότι
αί τελευταΐαί εί^ι κατά πολύ ολιγαριθαότερα:
ΠΙΟΛΟΓΙΚΠ ΚΠΙΤΡΟΙΙΙΙ (ΣνΝΕΛΡΙΛ ΛΕ')
43
τών ττρώτων^. Έττίσν;; ούδδ[Λ{χ άκτίς, ανα-
χωρούσα ες οίουδη-οτε στ, [/.ε ίου του (ϋυθου
έντίυβίν του ορίου φ' κει<Λ£νου, δύναται να
άναδύστιέ/. του διάφανους κίρατοΕίδους, διότι,
κιι αν χατορΟώσ;τι να διεςέλθη τον φακόν, ΘΙ-
ΛΣΐ διευθυνθώ ττρός τό αδιαφανές τοίχω(Λα
τίς ττροσΟίας ;7.οίρας του [βολβού ε[Λ7:ροοθεν η
ό'-ισΟεν της ίριδος και ττάντοτε ττε'ρα του
διαοανους ορίου Λ του κερατοειδούς.
Παρατηρεί τι; Ιττίσης, οτι κατά τ6ν οω-
τιτ^χον τούτον, αν η εις τό ακτινωτό ν <7ώ[Λα
χντιττοι/οϋ'τα (ΑΟϊρα του <;κληρωτικου δεν
οωτιζηται, αιτία δ'ίν είναι [>.όνον το αδιαφανές
τών βλεφαρικών ττροβολών, άλλα τ:λην τούτου
ντάρ/ει και το οτι το φως υφ' οίανδηττοτε
λλίτιν ουδόλως φθάνει [>.δ/ρι τών — ροβολών
τούτων.
'Ένεκα δε της ταυτότητος τών τε οφΟαλ-
[ΛΟΤΛΟττικών και τών της δίαλά[Λψεω; του
τκληρωτικου ορίων, οφείλο•λεν να τταραδε/Οώ-
;Λ£ν ότι αί διακυίλάντεις τών ορίων της τελευ-
ταίας βαίνου<7ΐν εκ τταραλληλου και ίτοβαΟΐλίως
;Λετα τών ττρώτων εν τοΐς διαφόροις όφ0α7ν-
Ί/Λς. "Λλλως τε τούτο και :τειρα;Λατικώς
άτε(^εί/Οη ΰφ'ύ{Λών' τουτε-ττιν έςετελε'^ΐαι^-εν
το οαινόρ.ενον της διαλ7;7.ψεως του σκληρω-
τ'./,ού δι' οφθαλ|Λοσκο-ικου κατότττρου λίαν
7,οίλου (του Αναγνωστάκη) και τν^ (Γ^νδρθ(7.'7ί
ετέρου οφΟαλ[Λθλόγου διατάςαντες το ζείραί^.α
ώς έξης* του -ειρατιζο;Λένου οφΟαλ;7-ου διευ-
Ουνο'Λί'νου τ:ρός τά εςω και της λυχνίας τεθεί-
τε; οττιτ^εν και ολίγον ύψηλότερον της κεφα-
λής, ό ίΛεν τών έςεταζόντων καΟη;Λενος άζέν-
ιντι του κροτάφου του έςεταζθ[Λένου έςετελει
τον ζλάγιον φωτισ|ΛΟν 6ιά του κοίλου κατό-
πτρου, ε-'ζητών ταυτο/ρόνως νά ^αρακολουΟγ,
το οφΟαλυιοσκοττικόν ττεδίον [/ε/ρι του τελευ-
ταίου ορίου ττί [ίοηΟείκ κα• φακού, ε•δθ7:οιών
ό• τόν έτερον α|Λα.εφΟανεν εις τό εν λόγω όριον,
ο ό£ ετ3ρος τών έ:ετκ,όντων τταρηκολούΟει τό
ί'.χ του τρότ:ου τούτου παραγό;Λενον φαινό-
I. Άλλα ατ; λησυονώμεν οτι οιχ ττ,ν ό^Οα/μοσκο-
"ίχ.τ,ν δ'οψιν δεν άπχιτιϊται (-ΐεγάλη ποσότης άναδυουσών
ιζτίνων, οπο)ς το'Ζτο ίΐναι άπαραίττ,τον δια τ γ, ν διάλαα-
ν^' το5 ακληρο^τιxου• άκρι€α>; δε δια του εν λόγω
'φ^\'^.077.ο^.ιxο'^ φωτΐ5|ΐοΐί άναδύονσιν ά^χ,ζτοίΐ άκτίνίς
'>Γ.(ύ; ό ά[χ^ιοληατοο2•δής του Γ^ρατηοητου άντιλη^Οη
'ώ' λεπτοαερείίΤ)•/ τή; ε^ι/ατια; του [ίυΟου.
[Λενον της διαλά(Λψεως του σκληρωτικοΰ (Λε'-
χρις εκλείψεως αύτου, έτοιμος να είδοττοιηση
ττερί τούτου τον συνάδελφον' δια τοιούτων
λοιπόν 7:ειρα{Λάτων έ7τείοθη[Λεν ιδίοις οφθαλ-
(Λοίς ττερί της ταυτότητος τών δύο, ορίων.
ΙΙρε'πει να ση[7.ειώσω[Λεν [Λαλιστα, οτι εν τω
τ:ειρά[;.ατι τούτω η οφΟαλ(>.οσκθ7:ικη έςέτασις
εγε'νετο ύπ6 δυσ(Λενεΐς ορούς, διότι κατά την
ττλαγίαν ταύττ,ν Οε'σιν του βολβού εν τω εξω
κανΟω ή δίοψις της κόρης και του τ^εριφερικου
βυθού κωλύεται σ^ουδαίως ύ:;ό τών βλεφάρων
και τών βλεφαρίδων. Ένω κατά την συνήθη
οφθαλ;χοσκο::ίαν της -εριφερείας του βυθού
οί όροι είναι εύνοϊκώτεροι, διότι, του βολβού
στρεφο^^.ε'νου -ρός τό [Λέρος του έςεταζθ[Λένου
τ|Λή;Λατος του βυθού, ή κόρη και ή χρήσιρ.ος
ττεριφέρεια του κερατοειδούς κείνται έλεύθεραι
έν τω [7.έσω της σχισμής τών βλεφάρων και
έττομε'νως ή δίοψις του βυθού γίνεται πλη-
ρεστε'ρα.
Έάν δε ττ, βοηθεία (Λεγεθυντικου φακού
εζεκταθτί εν ώρισμε'νω τινι όφθαλμφ τό δριον
της διαλάμψεως, ώς λε'γει ό Όπΐίΐαΐΐ^ χάρις
1. Τελευταίο); εδτ,μ.ο•ιιύθη εν τοις ΛίτΙηνί'Η
(ΓΟρΙιίίΐΙηιοΙομ-ΪΓ <Χον(Μΐι1ϋ'(' ΙΗίίΗ, ρ. ()8ο) {»πό του
Ι>Γΐΐ!ΗΐΙΙ (χελέτη περί του ορίου της οιβλάμψιως τοδ
σκληρωτικου, ΙνΟα αναφέρεται μεν ποικιλία αποστάσεων
του ορίου τής διαλάμψεως Ιτ:1 τ^ βάσει μαθηματικών
υπολογισμών και άπλ(7)ν έξοιτερικών καταμετρήσεων,
άλλ* ούδαμοΰ γίνεται λόγος πώς ίγένοντο οί Οπολογι-
σμοι η αί καταμετρτ(σεις, διό και ούδεν εδιδά/Οημιν. Ε-
πειδή δε ει/ομεν περατώσει την ήμετέραν μελέτην,ήτοι-
(;α!^ομεΟα ηδη ν' άνακοινοίσωμεν αυτήν ώς πρωτότυπον
όλ(ι»ς, 'Λλλ* αΐ'φνης, οδηγούμενοι υπό της βιβλιογραφίας
του |)ηΐ;ιιιΐ!, άνεκαλύψαμεν και άλλην μελέτην, τήν του
(;πΜΗ)ΐι\ν (εν (ίπίΓίνν ΛιτΙιΐν, 188'.), XXXV, ,Ί, 8. 20
« νν<> ΠιμΙ <Γκ' ν<»ι•(Ι(Μ•Γ (ίινηζί' ιΙοη ΟμΙιΙίΐΙιιιο.κΚο-
|'ί8(•Ιϊ .Ηί(•Ιι1Ι);ιη»η Λιΐ{ί<•η1ηπ!ι•ΓίίΓΐιιΐ(1('.»5 '.'»), άξίαν
ιδιαιτέρας μνείας. Λιοτ!, ευρο'ντες αυτήν πρό δεκαημε-
ρ•α:, επι τούτω δε χάριτας όφείλομεν τ«ΰ προμηθεύ-
ααντι ήμΓν άξιοτ•;^ω συναοελ^»•) κ. Γαβριηλίδη. εΓδομεν
οτι ό (ίιοηοπ\ν, μελεττίσας τό ζήτημα τών οφθαλμο-
σκοπικών ορίων υπό τήν ε{ΐπνευσιν και όδηγίαν του πε-
Ρ'.φανοΰς καθηγητού Κ('»ι>ΙίΜ•, Ιλυσεν αυτό επί τή βάσει
τών αυτών πίρίπου ώ; και ή(ΐεϊς σκέψεοίν. αν και εις τήν
λύσιν του προβλήματος ήκολούθησεν ολίγον τι άλλοίαν
όδόν, επιζηττ^σας μάλιστα δια συνδυασμού τών διαφο'-
ρων τριγωνομετρικών δ•δομενο>ν να έξαγάγη γενικόν τίνα
τύπον /ρησιμοπο'.τίσιμον εν παντΐ τυ/ο'ντι όφθαλμώ προς
μαΟηματικόν προσδιορισμόν του εν λόγω ορίου, διδομέ-
νων εκάστοτε δι* άμεσων καταμετρ7[σίων τών κυρίων
44
ο ΚΧ ΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΟ VII ΟΛΚΙ ΚΛΛΠΝΙΚΟΣ ΦΙΛΟΛΟΓΙΚΟΣ ΣΙ'ΛΛΟΓΟΣ
6:ς τγ,ν συγ'Λέντρω<7ΐν [/.βίζονος αριθμού πλαγίως
ττροσ^ισπτουσών ακτινών χ.αΐ ττ.ν εύνοϊχ'Λ,ν
οίΣυΟυνσιν του ούτω σχη|Λατιζθ[Αένου φωτεινού
κώνου, το αυτό θέλει (7υ;Λβη και δια τό οφΟαλ-
[ΛοσκοτΓίκον δριον, διότι και έν τυ, όφΟαλ[Λθ-
σκοηκη εςετάσει ύττάρ/ουσιν οί αύτοι ευνοϊκοί
7;αράγοντες, χάρις εις τό κοίλον κχτοτττρον
και τον φακόν».
Γαβριηλίδης. — Γνίΐ^ρί'ίΐ,ίΐ: κοΓλως, ότι ό
κ. 'ΙατρόπϋΓλος μόνος έπιχειρήσας νά
λύση τό έν λόγψ πρόβλημα, έφερεν αυτό
εις πέρας χα'ρίς νά γν(ΓρίΙ,ΐ| την έργασίαν
τρϋ θΓοηοιιν\\
Μετά ταύτα λύεται ή συνεδρία.
ΣΓΝΕΑΡΙΛ ΛΓ'
30 Δεκεμβρίου 1808.
Προεδρία Μ. Ψαλιδλ
Μετά την άνάγνα^σιν καΐ επικύρίΐ^σιν
των πρακτικά'ν ό κ. Τράντας π((ρουσιά^ει
πάσχοντα ^5 ύποχύματος του αριστερού
οφθαλμού όπιυς ί-^πιδείξη ότι καΐ επ* αυτού
παράγεται σαφέστατα τό φαινόμενον της
διαλάμ\}/ε(Γς τού σκληρωτικού καΐ ότι έπ*
αυτού το όριον ταύτης κείται έγγύτερον
τώ κερατοειδεΐ ή όσο\* κοινώς πιστεύεται.
Ό κ. Πρόεδρος παρουσιάζει διπλοκαρ-
φίδα (1ουΙ:>ΐ€ όρίη^ΐΰ έστρεβλωμένιγν τρι-
στον/ΐ'Λ*}"^ του βολβού. Οΰ/ ήττον συγκί^ίναντες προς
αυτήν την 5;|Αετ£ριν λύσιν, σκοπούσαν άπλώί τον προσδιο-
ρισμόν του όρϊου τούτου έπΙ οφθαλμού Ι/οντο; πάσας
τίς διαστάσεις κατά μέσον ορον, ευρο;ΐίν οτι δεν έκερ-
δησε πολΰ ό (ιΓϋηοιην δια της μεθόδου ταύτης, διότι οί
τύποι αύτοδ ιίσιν επίσης πολλαπλοί και οΓ αυτών απαι-
τείται ό αυτός περίπου κόπο; προς προσδιοριταόν του εν
λόγο» ορίου όσον και δια τ<Λν ήμετε'ριον υπολονισμίΤιν.
ΙΙύ/αριστηθημεν δε ίδο'ντες ότι. εί και άνίλάβομεν την
λύσιν του περίπλοκου τούτου Οε'ματος υπό όρους πολλο")
δυσμενέστερους, ήν.ολουθτ[σαμ•ν επίσης καλην όδόν και
εσ/ομεν αποτέλεσμα άσφα/ες. "Ιν/^Η^^^ μάλιστα νά
προσΟέσο>μ8ν, ότι έν τοις ημετεροις υπολογιτμοίς ύπάρ-
*/ει και μείζηιν ακρίβεια, διόιι και τό ελλειψοειδές του
κερατοειδούς ελά^ομεν υπ* όψιν καΐ την ίκ της όπισΟίας
επιφανείας του φακο!> μικράν διαφοράν Ολάσ•ο>ς δεν πα-
ρελείψαμβν, την δε άπόστασιν του ορίου (φ') έοώκαμεν
εις τε χορδην και τόξον, Διό εκρίναμεν ου/ί ά.το σκοπού
την άνάγνοίσιν της άνα)ίθ'.νώσίως ταύτης.
γωνικως ή μάλλον εις σχήμα 4, ήν έ^ήγα-
γεν εκ της ουροδόχου κύστεως νεανίδος
3Ρετούς, διευρύνας ολίγον την ούρήΟρα\'
διά διαστολέως.
Π. ΚεΙαϊδΙτης. — Άναγκαϊον νά είπω
ύλίγα τινά διά την άμέλειαν καΐ άδιαφορίαν,
ην έπιδεικνύουσιν ο^ γονείς ώς προς τήν
άπολ.ύμανσιν των άνδυμάταη',έπίπλ(Γν κτ/«
κατόπιν μολυσματικών νόσα^ν, ήτις τελευ-
ταΐον έγένετο αιτία τού θανάτου δύο παι-
διών. Δυστυχώς καίτοι έν τρισΐ σημείοις
τής Πρω^τευούσης υπάρχει πλήρης υπηρε-
σία άπολυμάνσεως, οί γονείς άποφεύγου-
σιν, ούτως εΙπείν, τάς ευκολίας ταύτας. Έν
Ταταούλοις τελευταίως προσεβλήθησαν
έκ διφθερίτιδος τό εν μετά τήν ϊασιν του
άλλου πέντε τέκνα οικογενείας τινός, καΐ
μάλιστα φαρμακοποιού. Παρά δε τάς 6ερ-
μάς έκ μέρους των Ιατρών παραστάσεις
όπ(Γς οίπολυμαίνα^νται επιμελώς μετά την
ϊασιν έκαστου τά μεμολυσμένα έπιπλα και
δα^μάτια μόλις μετά τό πρώτον παιδίον
έγένετο απλή τις διά ραντίσματος άπυλό-
μανσις. Και τό μεν πρώτον, δεύτερον και
τρίτον διέφυγον τελεία^ς τόν κίνδυνον
διά τής δι' ενέσεων θεραπείας, τό τέταρ-
τον όμα^ς, καίτοι βελτκυθέν έκ τής πρώτης
προσβολής, κατελήφθη δυστυχιυς αϊφλτ,ς
ύπό πνευμονίας διφθεριτικής και αδύνατον
απέβη νά σ(υθή. Τότε προσβάλλεται και
τό πέμπτον, όπερ ένεκα τής βαρυτάτΐ]:
μορφής τής νόσου επίσης δεν έσώθη. Εί-
ναι φανερόν ότι, έάν έγίνετο ή τακτική
άπολύμανσις, δεν ήθελον προσβληθή του-
λάχιστον^ τά τελευταία παιδία και ούτα':
ήθελον διαφύγει ασφαλώς τους όντχα:
τού θανάτου. Ουδεμία ϊ.οιπόν αμφιβολία,
ότι τά άτυχη ταύτα πλάσματα έγένονπ»
θύματα τής αμελείας των γονέίΓν καΐ ου-
δέν πλέον. Παρόμοια περιστατικά εϊδομεν
κιά άλλοτε ούκ ολίγα. Επιθυμώ λοιπόν
ναι κινα'^σίΓ τό ζήτημα τούτο ενώπιον τί,:
Βιολογικής 'Ρ'πιτροπής, όπ(ΐ*ς '^ητηθη τρό-
πος τις προς φι^τισμόν τού κοινού .τερι
τού έπαπειλούντος αυτό κινδύνΌυ κιΐΐ
προς άρσιν τής ποιρ* ήμΐν έπικρατονΟΓι;
εισέτι (αδιαφορίας διά τήν άπολύμανδιν.
'() κ. Τράντας φρονεί ότι ό συντελ^στι-
ΙΠΟΛΟηΚΗ ΚΙΠΤΡϋΙΙΙΙ (^ΐνΝΚΑΡΙΛ λγ'
κάτερος εις τοΟτο τρόπος εΐνοα ή δημο-
σιογραφία.
Ό κ. θ. Άπεύχορίδης φροχεΐ οτι, επβιδί]
1] Επιτροπή δέν επιτρέπει τήν δημοσίευσιν
Τίτν Πρακτικών εν έκτάσει και εΙς τρόπον
(τστε να φα^τισΟί) το κοινόν, Οά ήτο καλ-
λίτερον ν' άνατεΟί] εις τα μέλη όπίΓς ποιή-
σα'νται δημόόια μαθήματα σχετικά, άτινα
5ά δημοσιει?δίΙ*οι κατόπιν δια του τύπου.
Το κα/,λίτερον βεβαία^ς είναι, λέγει, να
είδοποιά^σιν εν καιρώ οί συνάδελφοι εΙς
την διοικητικήν άρ\ήν όπα.ς αϋτη έπι6(ί;}.:|
πλέον την άπο/.ύμανσιν.
Κελαΐδίτης, — "Έχων ΰπ* ο^ίαν την σκέ-
ψιν του κ. Τράντοί, προ πολλού εΐχον
ιιποταΟή εις δημοσιογράφους έκΟέτίυν τα
προειρημέν(ί, 6π(υς εΙσαχΟί το ζήτημα εις
την δημοσιογραφίαν, άλλα μέχρι τοΰδε
ουδέν ειδον. "Οσον άφορίΤ τήν καταμήνυ-
οιν εις τήν *Αρχήν έκ μέρους ηνν ιατρών,
τούτο γίνεται βεβαίως καΐ ύφ' ημών και
ύ.τό πάντων τών συναδέλφων ν, επίσης και
\\ Αρχή σπεύδει προΟυμοτ('(τη όπου προσ-
κ(ΐ}.εϊται, άλλα δυστυχώς και πά/.ιν ου-
δέν τελεσφόρον γίνεται, διότι οί διαφε-
ρόμενοι ακριβώς είναι δυσπρόσιτοι και
απρόθυμοι, τείν^ουσι δε ν*άποφύγ(υσι παν-
τοιοτρόπω^ς τήν όχληράν δήθεν δι' αυτούς
έπίσκεψιν τών άπο}.υμαντήρα^ν. Σι^χνό-
τατα δέν δίδουσι προς άπο}.ύμανσιν τά
ενδύματα του παθόντος και τά σχετικά
έπιπλα, ά>-λά μόνον περιττά τίνα άντικεί-
]ΐενα. Βλέπετε λοιπόν ότι το αίτιον κείται
ά/ν}.αχοϋ, ήτοι παρά τώ λαό μόνον.
Βραχάμης. — Νομί'ί,ίυ και έγί^ ότι ό
Σύ>^.ογος έχει τό βήμα ελεύθερον εις δη-
μόσια μαθήματα παντός είδους κ(ά έπομέ-
να^ς πολλά τών μελών δύνανται περί τοι-
ούτίϋν θεμάτων νά ποιήσίΓνται διαλέ^^εις.
Πρόεδρος» — Βεβαίως τό ζήτημα εΚχιι
λίαν σπουδαΐον, διότι καθ*έκ(ίστην βλέπο-
μεν τοιαύτα δυστυχήματίΐ έν τή πρι'ί^ει
ήμάη*. Πρέπει όμω^ς καΐ έκαστος ήμώ^*
κατ' Ιδίαν νά προσπ^ίθΓ^ εις τί|ν διάδοσιν
τοιούτων γνά^σεων. 'Κνθυμοϋμ(ίΐ κύριο\•
λίαν καλώ^ς άνατεθραμμένοχ•, ('(λ>.ά δυσ-
τροπούντα πολύ διά τήν άπολύμια-σΐΝ*•
τούτον μόλις Κ(ά μετά κόπου κ((τ(ΓρΟ(ί'-
σαμεν νά καταπείσωμεν δπω^ς εκτέλεση
αυτήν. Φαίνεται ότι παρ* ήμΐν ή τοιαύτη
ανατροφή εισέτι λείπει, εις ημάς δέ από-
κειται νά συντελέσουμε ν εΙς άρσιν πα-
λαιάς δεισιδαιμολ ίας.
Ά. Χρηστίδης. — Οί βουλόμενοι βεβαίως
δύνανται νά κάμω σι τά μαθήματα ταϋτα,
άφ' έτερου όμα-ς καΐ έν ταϊς έφημερίσι
δύναται συνάδελφος τις ειδικώτερον
ασχολούμενος εις αυτά νά γρά^)^η καταλ-
λήλίΐ^ς, όπίυς κατοίνοήση ύ λαός ποιον κίν-
δυνον διατρέχει έκ της αμελείας ταύτης.
Θ, Απεατορίδης. — Τά πρακτικά της
Επιτροπής τά έν ταϊς έφημερίσι νομί'ί,ιυ
ότι δέν πρέπει ν ά γράφα^νται άνω^νύμίΓς.
'Ιατρόηονλος, — Έν αρχή του παρόντος
σιν.λογικού έτους έγέχετο ζήτημα του
Συλλόγου έν γενική αύτοϋ συνεδρία καΐ
ελήφθη άπόφασις περί δημοσιεύσεως περι-
ληπτικής τών γινομένίον έν αύτω εργα-
σιών, όπιυς τό κοινόν γνωρίΐ,η τουλάχι-
στον ότι τό σωματεΐον τούτο δέν αδρανεί.
Ή εργασία αϋτη ανετέθη εις τόν γενικόν
γραμματέοί, και διά τάς έπιτροπάς υπάγε-
ται εΙς τους εκάστοτε γραμματείς αυτών.
"Οθεν αφότου ελήφθη ή άπόφασις αύτη
του Συλλόγου, ό γραμμ(ίτεύς της ημετέρας
Επιτροπής συντάσσει τακτικώς περίληψ^ν
συντομίΓτάτην έν ελληνική έφημερίδι και
επομένως ούδεΙς υπάρχει λόγος νά τεθή
εις άμφιβολίαν ή έπισημότης τών έν λόγω
περιλήψεα^ν, διότι προέρχεται έκ του
προεδρείου. Εννοείται δμιος ότι διά πρώ-
την φοράν αί δημοσιεύσεις αύται θε(υ-
ρούνται ώ^ς δοκίμια, έάν δέ έχη τις \•ά
παρατήρηση τι τό έλαττίυματικόν, οφείλει
νά ύποβάλη ενταύθα τάς παρατηρήσεις
ΐίύτού, ό δέ γρ((μματεύς εινια πρόθυμος
νά σ\>μμορφίΓθή προς τάς προτεινομένας
βελτκί^σεις.
Ά. Χρηατίδης. — Προκείμενοι^ περί δη-
μοσιεύσείΓς τών περί άπολυμιΐνσει^ς π(^-
ρ(ίτηρήσΓ(ΐ'ν τοΰ κ. Κελαϊδίτου προς δκι-
φίί'τισιν τοΰ κοινού είναι δυνατόν νά γείνη
τούτο και έν τή περιληπτική δημοσιεύσει
τιύν πριικτικών, μϋ τήν δκίφοράν ότι τό
σχετικόν μέρος (ΐύτώ^ν \•ά έκτεθή πλέον
εκτενώς ύπό τού κ. γραμματείας.
;β
ο ΕΝ ΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝ0Γ11ΟΛΚΙ ΕΛΛΠΜΙνΟί; ΦΙΛΟΛΟΓΙΚΟΙ ΣΤΛΛΟΙΌΣ
Μετά ταϋτα ή συζήτησις φρρετοα εΙς τί]ν
ά\'ακοίν(υ(5ιν του κ. Ίατροπούλου.
Τράντας. — Το Ι^ήτημα τΛν όρίίον της
οφθαλμοσκοπικΓ)ς ε^ετάσεα-ς ά.'Τΐισχύλησεν
ήδη προ πολλού τους συγγραφείς. Ό
ΟοΓκΙοΓΗ ήδη τώ 1877 καΐ οι μαθηταΐ
αύτοϋ ΟΓο^δηιαηη καΐ ΜανοΓΗέΐιΐδ€η με-
ταχειριΐ,όμενοι το πείραμα του νοίΐνηιαηη
;εικών φλογός έπι του σκληρωτικοΰ' εύρον
ότι όφθαλμοσκοπιΚ(?ς είναι ορατός ό βυθός
του οφθαλμού μέχρι 8 χιλιοστομετρων
οπισθεν του σκληροκερατικοΰ ορίου, διότι
μέχρι του σημείου τον^του ήδύνατο να
συγκροτηθη το εϊδ(θλον της φλογός, εν-
τεύθεν δε τούτου τό εϊδωλον ε^ηφανί^ετο.
*0 Ι^αηάοΐΐ επίσης έφθασεν εΙς τα αυτά
αποτελέσματα διά του αυτού πειράματος.
"Ετερος συγγραφεύς, ου μέ διαφεύγει
τό όνομα, έποιήσατο λεπτομερείς κατα-
μετρήσεις καΐ κατέλη^εν εις τά αυτά συμ-
περάσματα. Έκεΐ/ος όμως, όστις διε^ζο-
δικώτερον ήσχολήθη περί τό ζήτημα τάη^
ορίων τού οφθαλμοσκοπικού πεδίου είναι
ύ Οτοηουνν. Ούτος τφ 1889 άπέδεΐ5εν ότι
τό εΙς όφθαλμοσκόπιον προσιτόν όριον
παρ* ύγιως έχουσιν είναι κατά μέσον όρον
8,5 χιλιοστόμετρα όπισθεν τού χείλους
τού κερατίου κυμαινόμενον από 7» 6 μέχρι
ΙΟ, 5 χιλιοστομέτρίΓν. "Ινα δε τά αποτε-
λέσματα αυτού ώσιν ακριβή, μετεχειρίσθη
διαφόρους μεθόδους, τήν πειραματικήν
(πείραμα λ'οΙΙχΠΊαηη' καΐ τήν καταμέτρη-
(Λν της αποστάσεως της όρικής άκτϊνος
της δυνάμεως νά είσδυση εις τόν βυθόν
τού οφθαλμού πλαγίίΐ^ς έκ τού χείλους
τού κερατίου και διαΟλωμένης κατά τους
απαρέγκλιτους νόμους της διαθλάσεί^ς.
Τήν άπόστασιν, ήτις χωρίζει τό χείλος τού
κερατίου μέχρι τού σημείου, όποι^ φθάνει
0}.(ίσθεϊσ(ί ή τελευτίάα δυνατή άκτίς,
ανευρίσκει ή διά γε(Γμετρικής κΐίτασκευής
ή διά μ(ίθηματικού ύπο/.ογισμού, όν έν
έκτάσει ά\*απΓύσσει.
' ί2στε έπι τού ^^ητήμίοτος τούτου
δ\η'('(μεθα νά εϊπίεμεν, ότι (φκούντως
εΚχα ακριβείς (α γνίί^σεις ήμίύν, γνίο-
στού όντος τού '^ητοιηιένοΐ'» ορίου, τόσον
δε τό κ(ίλλίτερον αν καΐ έκ νέου δΓ
οίασδήποτε μεθόδου διαπιστωται τό γε-
γονός.
'ϋτι λοιπόν διά τού πειράματος τον
νοΙΙίΓηαηη δεν δυνάμεθα νά φωτίσιομεν
σχεδόν πέραν τού καΐ διά τού όφθα}.μο-
σκοπίου, τούτο είναι γεγ'ονός αναντίρρη-
το ν. Και ήμεΐς ότε τό πρώτον ^δοκιμά-
σαμεντό πείραμα, ήμεθα πεπεισμένοι περί
τούτου, έκφράσαντες τήν 'ιδέαν, ότι το περί
ου ό λόγος πείραμα ήτο ή απλουστέρα μέ-
θοδος προς όρισμόν τού οφθαλμοσκοπικοί"
πεδίου. Κιναι όμως αληθές ότι χρώμενοι
τη μεθόδ(υ, ήν έχομε ν τήν τιμήν νά ύπο-
δείξωμεν ε ν ('χ>νίγοις άλλοτε προ της
Βιολογικής Επιτροπής, ήτοι τω διά φακοΓ-
μεγεθυντικού (30 διοπτριων) φωτισμω τών
χιτώναη' τού βολβού, εΐναι αληθές, λέγα-
με ν, ότι είναι άδύναίτον νά ύπερβώμεν
τά οφθαλμοσκοπικά όρια; Άλλ' άφον
ήμεϊς οί ίδιοι άναγνωρί^ομεν οτι τό πεί-
ραμα τού νοΙΙ<ηιαηη δεν δύναται νά
ύπερβή τά όρια ταύτα, έκ των προτέρων η
άπάντησις είναι αρνητική, διότι αί άκτϊνε:
κατ' άμφοτέρας τάς μεθόδους τήν αύτην
ύδόν θά ήκολούθουν κατ' ανάγκην φν^σι-
κήν. ΚαΙόμως τά πειράματα ημών έπειΟον
περί τού εναντίου, αφού διά τού φ(ΐκοΓ
εύρίσκετο, ότι ή διαφ(ί'τισις υπερέβαινε
καταφανώς τά 8 χιλιοστόμετρα. Τήν δε
γνώμην ταύτη ν δέν έδιστάσαμεν έκτοτε
νά ύποστηρίζωμεν προς τούτο κ(ΐτεμε-
τρούμεν ιδίως διά τεμαχίου χάρτου προσ-
κεκολλημένου έ.τΐ τής επιφανείας τον
βολβού τή\^ μοίραν τήν μένουσαν έ\•
σκότει και εύρίσκομεν πάντοτε οτι ήτο
μικρότερα τής ύφ' όλίεν τών συγγραφέ(εν
όρΐιΙ^ομενης (ος προσιτής τ(ύ όφθ((λμοσκ(»-
πί(Γ. ΐΜ'φίσκομεν* δέ συνήθω^ς 6 — / χιλιο-
στόμετρα τό εύρος ί-ής σκοτεινής ^,ίί'Νη:,
έν(Γ διά τού οφθαλμοσκοπίου ει\•οα ιιπο-
λύτως αδύνατον νά έ5ετ(1σ(εμε\- μέχρι 6
χιλιοστομέτρίΐη-, διότι, (ί'ς ελέχθη, κυμαί-
νεται μετίίςύ 7,6 — ίο, 5 χιλιοστομέτρα-ν
ή σκοτεινή μ(»ΐρα όφθαλμοσκοπικώς. ν\ι»ΐ-
\α)μεν κίχτά μέρος ότι εΙς περιπτ(ί•σει:
εΙδικ(ίς, (ί^ς ή τού κατίφρακτικού, όν επ••.-
ρουσκίσίΐμεν πρό ολίγου, τά όρια τή:
διαφ(ΓΓίσε(ε: φθίΐχ'ουσι μέχρι τραύν χιλιο-
ηίΟΛΟΠΚΙί Κ1ΙΙΤΡ01ΙΗ (ί:Γ.\Π:ΛΡΐΛ λγ')
47
στομέτρίΐ:ν' από τοϋ σκληροκρρατίοΓ ορίου•
Γ|Οελεν είναι οαρεοις να παραδεχθή τις
όη Γ0 οφθαλμοσκόπιο ν δύνατίΐι νά φΟάσΓ)
μέχρι τοό σημείου τούτου.
Ένφ ή ά^ίωσις ήμίΓν αϋτη ΐ)μφισ6ητεϊτο
ρνταύΟίί ι^ωηρώς, Ιδου ότι κατ* εύτ^^χί)
δήμπ'τ(οσιν ακριβώς το ζήτημα τοΰτο άπη-
σχόλει εν Παρισίοις τόν κ. ΰτυαυΗ επι-
μελητών τοϋ καΟηνΐ]τοΰ Πανά, όστις ε!;ε-
τρλεσεν έν τώ οφθαλμολογικά^ φροντι-
5Γηρί(ΐ.ι της Σορβόννης ακριβώς τα αυτά
πειράματα. Ό 1)Γυαυ1ΐ: λοιπόν άποφίάνε-
ηα ότι δια μεν τοϋ είκονίου της φλογός
διαφα'τί'^εται μέχρις 8 χ. μ., δια δέ τοϋ φα-
κοϋ μέχρι 6 χμ. Ή διαφορά (ίί'^τη έκαμεν
Γντυπίοσιν εις τόν πειραμοίτιστήν τοϋτον,
ό όποιος εξηγεί τό πράγμα, λέγων ότι ώς
εκ της πλαγιότητος των άκτίνίΐν ή κόρη
μεταβιίλλεται εις σχισμήν, έζ ί^ς τό άμε-
σον 'ράκ της φλογός είσδϋει έν πόσότητι
άνεπαρκεΐ όπως σχηματισΟη εικόνιον έπΙ
ΓΟΓ σκ}.ηροϋ, ένω τό διά φακοϋ συγκεν-
τρα^μένον επαρκεί.
Έχει τις νά πρόσθεση, ότι εΙς τοϋτο συν-
τελοΰσι καΐ αί φα^τειναί ακτίνες, αί από τοϋ
χείλους τοϋ σκληρού μέχρι της ρί^ης της
ίριδος είσδύουσαι λόγω της ήμιδιαφανείας
του (5κ},ηροϋ. "Ωστε ό υπολογισμός ίνα Γ
ακριβής διά τόν διά φοίκοϋ φ(υτισμόν έδει
και τόν παράγοντα τοϋτον να4 λάβη
νπ' ο4''ει, ένα• διά τό όφΟαλμοσκόπιον ό
ποφάγων ούτος λείπει. Τά πειράμιιτα
λοαόν τοϋ ΟΓϋαυΙΐ έπεκύρίοσαν κατά
γράμμα την ά^ίίρσιν ημών, ότι δυνάμεΟοί
νά φα-τίσωμεν και πέραν τοϋ όφΟίίλμο-
σκοπικοϋ πεδίου, άφοϋ όλοι συμφώνως
«Ιτοδέχονται ότι τό οφθαλμοσκόπιο ν δεν
φθάνει μέχρι τών 6 χμ.
Π. Ίατρόηονλος. — Απαντών εΙς τάς
-ταρατηρήσεις τοϋ κ. Τράντα, όπιες (Ίπο-
'ρύγα^ έπαναλή>1/•εις, θέλω περιορισΟή εΙς
τά έ^ης όλίγ•(ί ώς συμπληρίΐ^ματικά τών
οσα έχω διαλάβει έν τί έμί έίνακοινίί^σει.
Έν πράτοις σημειωτέον ότι πάντες οί
αρχαιότεροι, Οοη(1βΓ8, Ι^απίίοΙΐ και άλλοι,
χρηβιμοποιήσαντες την διάλαμ>)/•ιν* τοϋ
σκλΐ)ρωτικοϋ καΐ όρίσαντες (ίπίε^ρα^ατ^κώς
(ίόνον) τά όρια ταύτης, ήσχολοϋντο περί
τί]ν έκτασιν και περί τά όρια τοϋ οπτικού
πεδίου, καΟ' όσον δέ γνα^ρί^,α^ μόνος
ό θΓοηοΐι\\' ήσχολήθη περί τό Ι,ήτημα
τών οφθαλμοσκοπικών όρίοεν, ήτοι τοϋ
ακριβούς προσδιορισμού (α^τών και μάλι-
στα διά μαθηματικών ύπολογισμώ^ν. *Αλλά
πάλιν και ό ()Γοηοΐι\\', άσχολ.ούμενος μό-
νον περί την άνα^ήτησιν τρόπου προς έικρι-
βή προσδιορισμόν τώ^ν οφθαλμοσκοπικών
ορίων παρ* οίωδΐ]ποτε όφθα}νμΐΓ, (καίτοι
συνδυάι,ει τό φαινόμενον της διαλάμ\1/εα^ς
και παραθέτει συγκριτικάς κατίΐμετρήσεις,
διότι είχεν ανάγκην αυτών), μί) έχων δέ
σκοπόν την σύγκρισιν τών περί ών ό
>.όγος ορίων, ών έν παρόδω αποδεικνύει
την ταυτότητα έπΙ έίπλού φα^τισμοϋ, δέν^
βασανίζει τό '^ήτημα ώς ήμεϊς, ούτε σκο-
πεύει ν' άνευρη πού δύναται νά φθάση
εξαιρετικώς εϊτε τό έν εϊτε τό έτερον,
έκθετων έίπλώ^ς τό αποτέλεσμα είκοσάδος
περιπτώσεων. Έκ τοϋ πίνακος τώ^ν κατα-
μετρήσεα^ν τούτ(ΐ*ν κατανοεί τις μετα5ύ
άλλαη-, ότι τό όφθα>^μοσκοπικόν όριον
τών μυώπα^' δεν κείται σταθερώς καΐ
κανονικώς πέραν τοϋ τών έμμετρώπων,
διότι ε'ίς τινας μέν περιπτά^σεις τοιαύτη
διαφορά δέν υφίσταται, εϊς τινας δέ υπάρ-
χει και τό άντίστροφον τοϋ ειρημένου
κανόνος, τουτέστι τό όφΟαλμοσκοπικόν
όριον Ισχυρού μύα>πος κείται εντεύθεν
τοϋ ορίου έτερου ελαφρώς μύωπος* τό αυτό
συμβαίνει έζ ϊσοι^ έν ταΐς αύταϊς περιπτά*»-
σεσι και διά τό όριον της διαλάμψεα^ς.
Κατ' ανάγκην δέ η μυ(υπία μόνη δέν δύ-
ναται νά τροποποίηση τοσούτον τά όρια
ταύτα (ί^ς έ5αρτ(ί'μενα έκ πολι^αρίθμα^ν
στοιχεία^ν τοϋ οφθαλμού.
"Ωστε καΐ ή είκοσάς τών καταμετρήσεων
τοϋ θΓοηοη\\' δίδει ακόμη μέσους όρους
δι* αμφότερα τά δρια, εΐ και περιέχει και
ένα άφακον όφθαλμόν μεθ* ύρία^ν 6 ^/^
ύποχιλιομέτρων. Τά δέ άκρα όρια, άτινα
ό συγγραφεύς ούτος ευρίσκει έν 2θ περι-
πτιί^σεσι, δέν είναι άπολύτα^ς καΐ τά έσχατα
όρια ούτε διά την διάλαμ\1ην ούτε διά τό
όφθαλμοσκόπιον. Τουλάχιστον τούτο απο-
δεικνύεται και έκ της αναζητήσεως τοϋ κ.
Τράντα, όστις περί άλλο Ι,ήτημα άσχολού-
■4•ϊ.«
58
ο ΕΧ ΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΟ νΐΙΟΛΐ;ΐ ΚΛΛίίΝΙΙνΟΪ ΦΙΛΟΛΟΓΙΚΟ^: ΣΓΛΛΟΓΟϊ!
μένος καΐ ϊ,ητων ν* άνευρη οφθαλμούς
ποφουσιάϊ,οντας δρια διαλάμχίτεως εγγύ-
τατα τοΟ κερατοειδούς κείμενα, έ^ήτασε
βεβαίως εκατοντάδας όρθαλμών. Ύ^νώ
πάντες οί λοιποί τά^ν περί τά τοιαύτα
άσ\ολΐ]ΟενΓα^ν μη επι^ητοΰντες τάς έζάι-
ρέσεις περιωρίσθησαν εις τί)ν εζέταόιν
όλιγίστα^ν όφ9αλμ(εν.
Τέλος ύ ΟΓϋαυΙΐ, μή ασχοληθείς έπί<5ης
είδικίες περί τον καθορισμόν τοΰ οφθαλ-
μοσκοπικού όρίο\), δεν δίδει εξηγήσεις
δι' δσα περί τούτου έν παρόδψ μόνον
αναφέρει, α^στε ουδέν αποδεικνύει, άλλ*
άπλά^ς λέγει τήν αυτού γνώμην, ήτις δέν
γεννά πεποίθησιν, αφού δέν ύποστηρίΐ,εται
ύπό ουδεμιάς άποδείζεως πειραματικής ή
θεωρητικής. Εκείνο δε, δπερ ΐ^,ητεϊ νά
εξήγηση διά τής ενεργείας τής κόρης, ώς
σχισμής τίνος, είναι όλως περιττόν, διότι,
όταν παρακολούθηση τις τήν πορείαν των
έσχατων περιφερικών άκτίνων των είσ-
δυουσών εις τον φακόν, κατανοε:ϊ όλον
τον μηχανισμόν τού έν λόγίρ φωτισμού.
Σημειωτέον δε ότι, όσον άφορα εΙς τήν
ώφέλειαν τής περιφερικής ήμιδιαφανούς
παρυφήςίΙιηιΒε τού κερατοειδούς, τά ήμι-
δ ι αφανή σώματα δέν έπιτρέπουσι τήν
κανονικήν πρόοδον των διαπερωσών αυτά
άκτίνα>ν, άλλα διασκεδά^ζουσι ταύτας καθ*
δλας τάς διευθύνσεις, ούτω δε μηδαμινόν
μέρος άκτίνω^ν δύναται νά συνεχίση τήν
άρχικήν διεύθυνσιν τού έξωθεν" προσπί-
πτοντος φωτός* διό και το είρημένον τμήμα
τού κερατοειδούς είναι πάντη άχρηστον.
Σήμερον ύ κ. Τράντας αναφέρει (υς
γνωστά ή ύπ* αυτού είρημένα πολλά
πράγματα, άτινα δέν ευρίσκονται ούτε
υπονοούνται έν τη άνακοινά^σει τής 4^ς
Μαρτίου λ. ε. Περί φακού 30 διοπτριών δέν
γίνεται λόγος, άλλα περί όφθα/νμοσκο-
πικού συνήθους ;ΐ5 περίπου διοπτριών\
ότι δέ διά τού φακού μετατίθεται το όριον
τής διαλάμψ'εως, βλέπομεν σαφώς πρώτην
φοράν έν τω άρθρω τού Ι)Γυαυ1ΐ. Ήμεΐς
βάσιν έλάβομεν πάν ό,τι σαφώς έλέγετο
έν τη είρημένη ανακοινώσει τού κ. Τρίίντα
και Ι^ητήσίςντες νά βεβαιωθώ^μεν κατ' ιδίαν,
τουτέστι νά προσδιορίσα^μεν δι' υπολογι-
σμού το σύνηθες δριον τής δια/.άμ>}^εα':,
διότι έν τη προχείρ(υ ήμΐν βιβλιογραφία
δέν εύρομεν το '^ητούμενον, έπείσΟη-
μεν έκ τής πορείας τώ^" άκτίνων, ότι τό
αυτό είναι και τό σύνηθες δριολ' τοί»
οφθαλμοσκοπίου. Έάν δέ, εϊπομεν ^ν τΓ
άνακοινα^σει ημών, δκί τής συγκεντρώσεα*:
τού φακού (κατά τά ύπό τού Ι)Γυαιΐ1ΐ
λεγόμενα αύξάνη ή έκτασις τής δια/.άμ-
>|/εα^ς, έξ ϊσου οφείλει νά αύξηση και τό
όφθαλμοσκοπικόν πεδίον, διότι και έν-
ταύθα υπάρχει ή αύτη συγκέντρίυσις, χάρι:
εις τον φακόν και τό κοίλον κάτοπτρον.
Ό μεν φακός, ό έν χρήσει εΙς τήν όφθίύ.-
μοσκόπησιν, είναι 15 — 20 διοπτριών, τύ δέ
κοίλον κάτοπτρον έχει συγκεντρωτικί|ν
δύν(ΐμιν φακού 4 — 8 διοπτριών έναντι τάν
3θ διοπτριών, άς νύν διαθέτει ό φακός τοή
κ. Τράντα. Τό αύ^άνον όμως τί)ν έντασιν
τοΰ φα^τισμού δέν είναι μόνΐ] ή θλαστικί,
δύναμις τού φακού, ά/->.ά και ή διάμε-
τρος αυτού, τουτέστιν ή επιφάνεια* ούδίν
όμως κώλυμα υπάρχει δπα^ς δοθή μείΐ^αη'
διάμετρος και εις τά στοιχεία τοΰ όφθα).-
μοσκοπικού φωτισμού.
Ουδόλως συζητούμεν ενταύθα περί
υπάρξεως έ^αιρετικώ'ν περιπτώσεων, κα-
θ* άς δυνατόν κώλυμα τι νά ήναι υπέρ τΓ|:
οφθαλμοσκοπικής έξετάσεα^ς ή κατ* αύτί^:
ή κοά τού φαινομένου τής δια/.άμψεα'ς,
τουτέστι νά κωλύη τό έν, ένω επιτρέπει
τό έτερον και τανάπαλιν.
Επίσης είναι βέβαιον, ότι, έάν δι* εύνοί-
κόν τινοι συνδυασμόν των στοιχείων τοΰ
όφθα}.μού, τό δριον τής διαλάμ>)^εα:
προσεγγίση μεγάλα"»ς τω κερατοειδεί,
τούτ* αυτό θέλει συμβή κατ* άνά^'κην και
διά τό όφθαλμοσκοπικόν δριον, διότι ή
αυτή είναι ή οδός, ό αυτός είναι και ό
τρόπος τού φα^τισμού.
Μετά ταύτα λύεται ή συνεδρία.
βίΟΛΟΓΙΚΠ ΕΠΙΤΡΟΠΗ (ΣΓΝΈΛΡΙΛ ΛΖ')
49
ΣΓΝΕΑΡΙΑ ΛΖ'
13 Ίανοναρίον 1899.
Ποοδδοίχ Α. ΧΡΠΣΤΙΑΟν
Ό κ. Τράψτας ηαρουΰιάΐ,ει άσθενη, όσ-
ης ίτέρυβιν έπαβχε διάμεσον κερατίτιδα
τυ-τικί]ν κατ' αμφότερους τους οφθαλμούς*
η(ΐρά τούτα; μετά τήν ΙαΟιν έναπέμεινε
σκότωμα κεντρικόν θετικόν καΐ σχεδόν
απόλυτον έν τω αριστερά οφθαλμά , έ^α-
λειφθέντίον πάντων των λοιπών^ παθολο-
γικών φαινομένων όφθαλμοσκοπικώς δε
πώρετηρείτο ετι έν τψ αριστερά βυθώ
ακριβώς κατά τήν ώχράν κη^άδα πλά5 έξι-
δρΐΰματικί). *Η περιφερική δρασις είναι
κα)ή, καίτοι έν τιρ κέντρψ ούδ' εΙς δύο
μέτρα^ν άπόστασιν δύναται νά μέτρηση ό
άσδενής τους δακτύλους. Ό ασθενής είναι
ετών 21, φέρει οδόντας χαρακτηριστικούς
(κατά ΗυίοΙίίηΗοη και έχει έ^ασθένησιν
της ακοής. Προς μείι,ονα διαφώτισιν παρα-
τηρεί έτι δτι ή μήτηρ του πάσχοντος έκα-
μεν άποδολάς, άπαξ δ' έτεκε καΐ θνησι-
γενές βρέφος. Ό κ. Τράντας φρονεί, ότι
πάσαι αΐ αλλοιώσεις ' άνά^'ονται εΙς τήν
αυτήν νόσον, δηλ. τήν συγγενή συφιλίδα
καΐ προσθέτει ότι τό τοιούτον σκότωμα
σπανίως απαντά.
Ό κ. Γαβριηλίδης παρουσιά^^,ει άνατο-
μικόν παρασκεύασμα όπως έπιδεί^η τους
κα/.ουμένους έηικονρΐΗονς δακρυοηοιούς
αδένας, λέγει δε τα έ^ής :
αΌς γέγρατΓται έν τοις πλδίστο'.ς των
άνιτθ(ΛΓΛών του άνθρώτ^ου, ϊ/θ[Αεν δύο ειδών
ι ϊχχρυοποίοΰς άδένχς, τόν άνώτερον η της
•υελίδος (άψώη^μον τον Γαληνού) καΐ τόν κα-
τώτιρον, τόν βλεφ^^ρι-^όνίτου Κθ8θηΐΏϋ11βΓ).
Μιτχ ττ,ν έζαίρετιν των αδένων τούτων
0:χ θ£ρχ:;6»^Γΐκούς σκοπούς υ) ^ταΟήσεις αυτών
ϊΐ:ορον διατί δέν (Αβνεί ό οφθχλ(ΛΟς ζηρός,
Χ90υ δβν υ^άρχουτι πλέον οί δακρυογόνοι
χοίνες. Ή απορία αύτη δεν υπάρχει πλε'ον,
ι^έτο•^ άνεχαλύφθη δτι υπάρχουσι και έτεροι
ίχχρυογόνοι αδένες, οί Ιτΐίχουρίχοί, Ούτοι δΐ
'ΕΙλληνιχός Φιλολογιχός Σύλλογος. Τόμος ΚΖ'
τό πρώτον περιεγράφγ,σαν υπό του 0. ΚΓαΐ1ί>β
(1842)• άχολούθω; περί αυτών έγραψαν τα
δέοντα ό δαρρβν (1853), ό λΥ. ΚΓααδβ
(1854), έΒβΓίΐαά (1859), όΚΙθίηδοΙιιηίάΙ
(1863), ό ΰαοαο άβ Βοΐο^ηβ (1874) καΐ
ό Α.ΤβΓδΟη (1892), είς ου την έπΙ διδαχτο-
ρία διατριβην (Ιβδ ^Ιίΐη(ΐ€ί5 ΙαΟΓΥΠίαΙβδ
βοη]οηοΙίνα1β^ βΐ 0Γΐ)ίίορα1ρβ1)ΓαΙβ8)
παραπ£(Απομεν δια πλείονας λεπτθ[Αερειας.
Οί αδένες ούτοι ευρίσκονται έν τψ έπιπε-
φυχότι τών βλεφάρων καθ* όλον τό (Ληκος του
οπισθίου /είλους τών ταρσών, είναι όε λίαν
καταφανείς έν τω παρόντι παρασκευάσρ{.ατι.
Τα βλέφαρα ταύτα (/.ετα την δέουσαν άνα-
τορ.ην ετέθησαν έπΙ 24 ώρας εντός διαλύσεως
οξικού όζς'ος 5^0- ΙΙιέζοντες λοιπόν τό παρα-
σκεύασ}Λα τούτο μεταςύ 2 ύελίνων πλα-
κών και κρατούντες απέναντι του φωτός
παρατΛρούμεν δτι ο• αδένες, άδιχφανέστεροι
δντες τών λοιπών στοιχείων του βλεφάρου,
καθίστανται ορατοί* ώς βλέπετε, όρ;/.ώ»Λενοι έκ
του εξωτερικού άκρου του βλεφάρου |Λετρού(Λεν
1 1 άδενίσκους αυτοτελείς, ων ό τελευταίος
προς τόν έσω κανΟόν είναι ό (Λείζων. Έν τφ
κάτω βλεφάρω προς τα εξω βλέπει τις εν
εύ[Λεγεθες και έτερα τρία έν τψ ταρσω [Λίκρά.
*Η παθολογική περιγραφή τών αδένων
τούτων δέν εΓναι συνήθης, ούδ' ύπάρχουσι πολ-
λαΐ περιπτώσεις, διό έπιθυοιώ να εκθέσω την
ίστορίαν τοιαύτης τινός περιπτώσεως παρά
τινι νεάνιδι 14 έ^ών. Όλίγον Ιςω της (Λεσό-
τητος του κάτω βλεφάρου ύπηρχεν δγκος
(Λεγέθους έρεβίνθου, ορατός έξωθεν καΐ παρου-
σιάζων κλυδασ[ΛΟν. Λιά τ?ίς παρακεντήσεως
εξήχθη ύγρόν άχρουν, ου ή καλλιεργία έδωκε
σταφυλόκοκκον λευκόν. Μετά τινας ή[Λέρας ό
δγκος άνεφάνη καΐ τότε έξγιρέσα^εν αυτόν.
Κατά την {Λίκροσκοπικήν έξέτασιν [χετα επι-
μελή ερευναν κατελήξα;7,εν είς τό συ;Απέρα-
σ{ΛΧ, δτι προύκειτο (Λχλλον περί άδενος του
Κρααδβ ».
Μετά ταύτα άναγινώσκονται και έπικυ-
ροΰνται τα πρακτικά. ΈπΙ δέ τής ουσίας
αυτών ό κ. Τράντ(ΐς, λαβών τόν λό\Όν,
δια μεν τόν ά(5θΐ:'\ ή, υν είχε παρουσιάσει
έν τή προηγουμένι^ συνεδρία, παρατηρεί
ότι τό όριον τής διαλάμψεα^ς έφθανεν εΙς
Β. Ε. 7
50
ο ΕΝ ΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΟνΠΟΛΕΙ ΕΛΛΗΝΙΚΟΣ ΦΙΛΟΛΟΠΚΟΣ ΣΓΛΛΟΓΟΣ
3 χιλιοστόμετρα καΐ .ταρά το χείλος τής
σκοτεΐΝοίς ϊ^ώνης ύπηρχε μέλαινα τις γραμ-
μή έν η? φίοτεινω τμήματι, οτι παρ*
αύτω ήτο αδύνατος ή οφΟαλμοσκοπικί]
έ^έταοις, ο δε :(ά6\ίνν δεν ήδύνατο να
διακρ'ινη τους δακτύλοι^ς. ΓΙερΙ δε της έπι
της ανακοινώσεως του κ. Ίατρο^τούλου
συζητήσεως λέγει οτι όλοι οΐ συγγραφείς
:ταραδέχονται οτι μέχρι 6 χιλιοστομ. από
τοΟ χείλους του κερατίου αδύνατον να
όφθαλμοσκοπηθί) καΐ οτι ό Πτυαυίί ανα-
φέρει ^ητώς οτι διά του οφθαλμοσκοπίου
είναι αδύνατον νά έζετασθή μέχρι της
ΟΓα'δΟΓΓαΐα, έπΙ τούτω δε άναγινώσκει
χωρία τινά του άρθρου του Πτυαιαίί. Τέ-
λος προσθέτει ότι ό Μ<ΐ}\ν(ίβ, ου το
όνομα παρέλιπε νά μνημόνευση έν τη
ηγουμένη συνεδρία, απέδειξε δι* ακριβών
καταμετρήσεα>ν, ως λέγει ύ Πανάς, οτι το
όφθαλμοσκοπικόν οριον φθάνει εΙς 8 χι-
λιοστόμετρα.
Ίατρόηονλος.—Κατ' έμέ,ή σκιερά ί,ώνη
ήτο περίπου 6 χιλιοστομ., αλλ* αύτη διη-
ρεΐτο διά φωτεινί|ς κυκλικής γραμμής εΙς
δύο μοίρας, προσθίαν εύρεΐαν (4 χμ.) καΐ
όπισθίαν στενήν (ι — 2 χμ.)• άφ* έτερου δε
δέν έγένοντο ενώπιον ημών ούτε ή έ5έ-
τασις τής οράσεως, ούτε ή δέουσα οφθαλ-
μοσκοπική δοκιμή* τό δε ύπόχυμα δέν ήτο
ώριμον, τουτέστιν αί περιφερικαι στιβάδες
διετήρουν εΙσέτι τήν διαφανειαν αυτών.
Γαβριηλίδης, — Δυστυχώς κατά τήν τε-
λευταίαν συνεδρίαν δένήμηνπαρώ^ν όπως
Ιδω τήν περίπτωσιν του κ. Τράντα, ά}νλ* ^.^
όσων ήκούσαμεν βλέπω ότι ή άντίληλί/ις
του πράγματος δέν υπήρξε δι' όλους ή
αυτή. Ήκούσαμεν, ότι υπήρχε μέλαινα τις
γραμμή έν τή είκύντ τί δηλοί άρίίγε αύτη;
Επίσης εκ τών λεχθέντων νομίΐί,ει τις,
ώ^σεί είχε πλήρη γνώσιν τής βιβλιογρα-
φίας και τών μέχρι τούδε έπΙ τού θέματος
τής δια>.άμ'ν1/εως γραφέντων, όταν ό κ.
Τράντας διά πρώτην φοράν ώμίλησεν εν-
ταύθα περί αυτής* ένω ημείς γνωρί][,ομεν
ότι ά^μολόγησε πλήρη άγνοκιν καΐ αυτού
έτι τού φαινομένου (όρα Πρακτικά τής
Αύτοκρ. Ίατρ. Εταιρείας). Όφείλω δε νά
ύπομνι']σω, ότι, ότε κατά πρώτον έπειρα-
μάτισεν ενταύθα, μετεχειρίσθη κηρόν, εΊ:
δεύτερον δέ πείραμα έθεσε μετα^ζύ κηροΓ'
καΐ οφθαλμού φακό ν 1 6 διοπτριών καϊ
ουχί 3θ. Επίσης απορώ πώ^ς ό ϋπιαυίι
καταδεικνύει, ότι διά τής μεθόδου τί|:
διαλάμψεως φωτίΐ^ει τις πέρα τών ογκύ.-
μοσκοπικών ορίων. Κατ' έμέ, ό 1)ΓϋαυΙΐ
δέν γράφει τοιούτον τι και Ιδού τί λέγρι
ΑιχΗ. (ΙΧ)ρΗΐ. ι8()8, ρ. (η)\) «οη νοίί Ια
8^1^1Όι^^)υ^ 8*έο1αΪΓθΓ ρατ ΐΓαπί^ραΓς'ηα'
)υ5 (:)υ\Ί β ηιίΐϋηι. οηνίΓοη ά(: Ια οοΓπέι*.
ο'θ8ΐ ίι (ϋτο ρτ^^ςυο οχααοιηοηι. αυ
ηίνοαυ άα Γάτα ποιταΐα», έζ ου καταφαί-
νεται ότι ώς έ^γιστα δύναταί τις νά φθάοΐ]
εΙς τήν οΓα ;^0ΓΓαΐα, δέν ύποδεικνύετοα
όμως διά τών λεγομένων μαθηματικί|
άκρίβεκι. *Α>Α' ημείς δυνάμεθα λά εύρα-
μεν τόν αριθμόν τούτον ώς έζής* έπειδί|
τό συμπέρασμα τούτο (6 χμ. ώς έ^-^ιστα
πρέπει νά ήναι ή ελαχίστη οίπόστασις, ην
κατά τάς καταμετρήσεις αυτού εύρεν ό
Ι)Γΐιαυ1ΐ, Ι,ητητέον τήν άπόστασιν ταύτην
αύτη δέ κατά τό πείραμα τής σελίδας 692
είναι 6, 5 χιλιοστομ. κατά προσέγγισιν. Λιώ
δέ τό όφθαλμοσκόπιον άναγινώσκομεν τα
έζής* «ή έζέτασις δ^ί του όφθαλμοσκο.-τίου
καθίσταται ςοιηρίοίοιηοηΐ ίηιροδδίΜο υη
ρου οη ΠΓπέΓο άο Γοπα δοιταΐα». Νομί^ο-
μεν λοιπόν ότι «ολίγον όπισθεν τής άκη-
νωτής γραμμής»» καΐ «6,5 χμ. ώς έ^-^ιστα»
είναι έν και τό αυτό πράγμα καΐ έπομένα:
τά όρια τώ^ν δύο εξετάσεων συμπίπτουσιν.
'Αλλά, κατά τόν Βτυαυίΐ, τό όφθ(ΐ>.μοσκό-
πιον έ^ετάϊ,ει πλέον τής διαλάμψεα':,
διότι έν τέλει άναγινώ^σκομεν «Οορεη-
(Ιαηΐ §Γα€θ ά Ια ίοπτιο ϋο οοΐϋο Γορίοη
(οίΗαίΓΟι υηο οχοποίδδαηοο 'ηιύιτιο ροήΐο
γ δοτα νίδίΒΙο άο ρτοΠΙ».
Τράνχας. — Ουδέν υπάρχει τό ασαφές,
όταν αναφέρω σκιεράν γραμμήν παρά το
όριο ν τής διαλάμλί/εα^ς* δέν έχει τις εΙμί,
νά έ^ετάση οιονδήποτε όφθαλμόν ό.τα•;
παρατήρηση αυτήν διότι ή μέλαινα αύτη
γραμμή αντιστοιχεί εΙς τήν ο τα 80ΓΓ3ΐα
και προέρχεται προφανώς έκ τής μείΐ^ονο:
συσσωρεύσεως μελαγχρωστικής κατά τί ν
Ι,ώνην ταύτην. "Οσον άφορα εΙς τό Ι,ήτημα.
άν ήγχύουν ή ού πάντα τά σχετικά γοΟ
ΒΙΟΛΟΓΙΚΗ ΕΙ1ΙΤΡ0ΠΙ1 (ΣΤΝΕΔΡΙΑ ΛΖ')
51
ΐ,Γ,τήματος, τύ βέβαιον είναι, δη έν αρχή
δεν είχον διαφέρον δια βιβλίο γραφικάς
έρευνας, άλλως τε ή άνακοίνωσις εκείνη
ήτο απλή τις προκαταρκτική έργαοία, όπως
ποιούσιν οί πλείστοι συγγραφείς. Ό δε
ϋπυαυίί σαφέστατα εκφράζεται περί του
ΟΤΙ δεν δύναται τις να όφΟα}.μοσκοπήσΓ|
μέχρι της ΟΓα 8ϋΓΓαΐα.
Ίατρόηονλος• — *0 κ. Τράντας ουδόλως
διαστέλλει τον απλούν φωτισμόν τοΓ) δια
φακού συγκεντρωτικού έκτελουμένου
()6ον άφορΓι τήν έπέκτασιν τοϋ φωτεινού
.τεδίου της διαλάμχΙ/εως, διότι τότε έχρη-
σιμοποίει τον φακόν απλώς όπως αύζήση
τί|ν έντασιν τού φα-ϊτος της φωτιΐ,ομένης
μοίρας, τουτέστιν όπα^ς φανώ σι κάλλιο ν αί
λεπτομέρειαι. Πρώτην δε φοράν μανθάνο-
μεν παρά τού ΟΓυαυΙΐ, δτι διά της χρήσεως
τοϋ συγκεντρωτικού φακού το φαινόμενον
κερδίζει ού μόνον μείζονα εντασιν, άλλα
και μείζονΌ έκτασιν ή δι' απλού κηρίου.
Τέλος παρατηρώ^ πάλιν δτι είναι άνα^φε-
λές να σχολιάϊ,ωμεν τοσούτον τά υπό τού
κ. ΟρυΒϋΙΐ ειρημένα, διότι ταύτα είσιν
απλή \Λ'ώμη αυτού καΐ δεν έχομεν εΙσέτι
την βεβαιότητα, άν άπολύτα^ς ήναι ορθή,
αφού δεν παρατίθεντ((ΐ πειραματικά! ή
θεαφη?ικαι ςυτοδεί^εις. Μή λησμονώμεν
επίσης ότι αΐ παρατηρήσεις πάντων έγέ-
νοντο έπι όλίγα^ν τινώ^ν κοινών όφθαλ-
μιΐ-ν και το πλείστον άνευ συγκριτικής
μελέτης τώ^ν δύο ορίων.
Πρόεδρος. — Φρονούμεν ότι ή Επιτροπή
αρκούντως έφωτίσθη έκ της γενομένης συ-
ί,ητήσεως καΐ κηρύττομεν τήν λήξιν αυτής.
Μετά ταύτα ό κ. Ά. Χρηστίδης άναγι-
νάσκει άνακοίνωσιν ηερί χής αιτιολογίας
τ&ν ηαρά γυναιξί νευρικών ή ύστεριχών
φαινομένων έχουσαν (υς έ^ής:
«Το γνωστόν ζηττ,(Λα, έάν τα τιάρα γυναιξί
νενριχα και Ιδίη τον νστεριομον ψαινήμινα
ψ'αι άτιστοκα νοοηρας δια&έσεως των γεννη-
τίκών 1>ργάνων ί) δχι, από ττολλών δς/,αεττ,ρί-
οων βασανισθέν, είναι, ορονώ, '^δν; λ6λυ[Λένον
"/.χΐ ενταύθα* ως ένΟυ(ΛεΙσθ6 έν τη Α. Ιατρική
Εταιρεία, 7:ρό τίνων ετών συνεζητηΟη καΐ τό
:τλεϊ7τον των [Λελών κατε'ληςεν εις τό συμπε-
ρασ|Λα, δτι τά νευρικά καΐ υστερικά συμπτώ-
(^ατα είναι προϊόντα παθήσεως ειδικής του
κεντρικού νευρικού σ'^στγ)ματος και έν αύτη
εδράζει τ, αιτία, άλλ' δτι πολλάκις ή τοιαύτη
γ; τοιαύτη των γεννητικών οργάνων κατάστα-
σις είναι ή προκαλούσα αφορμή έν τη προ-
διαθέσει της γυναικός* τό συμπέρασμα τούτο,
γνωστόν ηδη από της ^^^ δεκαετηρίδος του
αιώνος τούτου^ και πολλών ίλλων μετά ταύ-
τα διάσημων διδασκάλων, ως του ΟΙίαΓΟΟΐ
κ. α., επιθυμώ διά τών έπομ,ένων δύο περιπτώ-
σεων να κρατύνω : καΐ τήν [/.έν άρχαιοτέραν
έδημοσίευσα ηδη τω 1891 έν τη ΟαζβΙΙβ
Μβάίοίΐΐβ άΌπθηΙ (αριθ. 17, 18, 19, 20)
υπό τόν τίτλον «Οοη1πί)α1ίοη Η 1'όΙιιάθ άο
Ια §Γίΐη(1β ΗνδΙβΠΘ)), έν η λεπτθ[Λερή άνα-
γραφήν τών συρ.πτω[Λάτων επεχείρησα* τά
συ|Λπτώ(Αατα εκείνα του ύστερισ(Λθυ, ως έκ της
ιστορίας [λόνον της ασθενούς κατεδεικνύετο,
ώρείλοντο εις τι βαθέως πάσχον κεντρικόν
νευρικόν σύστΓ,μα, αί δ' έκ τών γεννητικών
οργάνων διαταραχαί, ήτοι ή δυσ[χηνόρροια
ήτο επιπλοκή δευτερευόντως συντελέσασα εΙς
τήν έζύφανσιν του πολυποίκιλου συνδυασ(Λθυ
τών περιγραοέντων φαινοΐλένων* τούτο έγένετο
καταφανές (Λετά ταϋτα. Βελτιωθείσης της
υγιείας της ασθενούς διά της άπο^/.ονώσεως, οί
γονείς έςέδοντο αυτήν εις άνδρα, [χεθ* δλην
δέ τήν έκ του ύ|Λεναίου προσδοκω[/.ένην ία|Λα-
τικήν βοήθειαν ή ασθενής ή{Λών, ει και ελα-
φρώς, ήνωχλείτο ενίοτε υπό υστερικών και
ρ.άλιστα καταληπτικών συ[/-πτω[Λάτων και
άλλων ήσσονος στ, (Λασίας φαινον^ένων* [χεταξύ
άλλων ή νεαρά σύζυγος δεν συνελάρ.βανε καΐ
έπΙ τούτω υπεβλήθη υπό τών ιατρών της (Α8-
γχλοπόλεω;, έν η εζη, εις θεραπείαν τοπικήν
και ως έβεβαιώθτ,ν θετικώς εις τήν διεύρυνσιν
του τραχήλου της [λήτρας χειρουργικώς* (χετά
τήν ίασιν του τραύ;Λατος και [^.ετά διετή στεί-
ρωσιν έγένετο [λήτηρ, διαδο/ικώς δύο τεκουσα
τέκνα* έκτοτε πάσα δυσ»Ληνορροίκή ταραχή
έςέλιπεν, έν τούτοις από καιρού είς καιρόν
έταλαιπωρείτο ελαφρώς [χέν, αλλά διαδοχικώς
έκ διαφόρων νευρικών καΐ υστερικών ένοχλή-
1. ΤΙι. ναΙί'πίίπΐΊ• Όίο ΙΙν.^Ιοιίί' ιιικί Ί\ινα Ηοί-
Ιιιημ•, ΚΓΐηη{ί('π, 1852,
"^^'^'^ι^
52
ο ΕΝ ΚΟΝΣΤΑΝΤΙΝΟΠΙΟΛΕΙ ΕΛΛΗΝΙΚΟΣ ΦΙΛΟΛΟΓΙΚΟΙ ΣΓΛΛΟΓΟΣ
σίων η χΕριπτωσ-ις αυττ) και (λονη αρκεί
ν* άποδβ(ς*/ί πιιραρ-ατικώς πάρα τη αύτη γυ-
να'.κί, ότι ή κατά<ττασις των γιννητικών
οργάνων δεν ύπ^ρζεν ή άλτ,θης αίτια των
βασάνων της.
Ή Χευτίρα περίτττωσις έχει ούτω : Κατά
τό παρελθόν Οε'ρος προσηλθεν έζ Ί(Λβρου κόρη
22 ετών, άναΐ{Λΐκ7;, πάσ/ου^τα εκ ναυτιάσεως,
ανορεξίας καΐ άδυνα(Λ(ας' πρό 9 ετών εσχε τα
ε[/.|Ληνα και έπΙ 5 ρ.έν ετη η λειτουργία αυτών
ητο κατά φύσιν, άλλ' εττειτα τ,ρζατο δυσμη-
νορροουσα' πρό ενός έτους ένεκα άτυχ7)|Λατος
έγένετο Ιγκυος καΐ τόν 7°^ ρ.ηνα άπε'βαλε
πλην (Λε7ά την άποβολην κα\ τών έ(Λ(;.ηνων
την έπάνοδον, καθ* εκχστον [Λήνα και την
πρώτην η(Λέραν (τοΰτο έγε'νετο τρις η ^^-^ή τό
άριστερόν του σώ|χατος η[Λΐ{ΛΟριον κατ' άρχας
τ,(Αωδίαζεν, έπΙ 24 δέ (Λονον ώοας τα δύο ό(Λώ-
νυ(ΐα άκρα ούτ' αϊσθησιν ειχον ούδ' εκινοΰντο"
6'ταν δ' ήθελε να περιπατητή, τότε έσυρε τ6ν
πόδα. Τί δε ή έζέτασις τών γεννητικών [Λορίων
έπεδειζεν ; δπιο^Ιαν της μήτρας παρέγκλιοιν
και την θε'σιν αύτης πολύ προς το άριστερόν
τοίχωμια της λεκάνης γειτνιάζουσαν. Θεραπεία
ούδε(Λία έγένετο, διότι ή πάσχουσα [Λη θελη-
σασα να δια|Λείνγι εν τφ Νοσοκθ(;.είω, ως συνε-
βούλευσα, έζήτησε (Λονον θεραπευτικας συ;^.-
βουλας και άνεχώρησε* [Λετά δύο (χηνας
δι' επιστολής πληροφορου[Λαι περί της ίάσεως
αύτης. Και περί [Λεν τών θεραπευτικών συ[;.-
βουλών ουδέν λέγω, διότι εΐ[Ααι πεπεισ(Λένος
ότι η Ι'ασις, εάν ηναι διαρκής, αύτθ[Λάτως
έγένετο* αλλ* Ο, τι επιθυμώ εκ της περιπτώ-
σεως ταύτος νά εξάρω είναι, ότι κζι ενταύθα
τό ύστερικόν φαινό(Λενον της η(>.ιπληγίας πρω-
τίστως εις τό κεντρικόν νευρικόν δργχνον οφεί-
λεται και ούχι εις την άνωρ,αλίαν της (Λητρας*
πράγ[;.ατι, ώς εβεβαιώθ-ζιν, [^ιετά το δυστυχή-
[Λα η παθουσα πολλάς πικρίας και συγκινήσεις
εν τη οικογένεια υπέστη* ταύτα δε πάντα
παρά νεάνιδι εύαισθήτω άνηκούσ•/) καΐ εις
οίκογένειαν σχετικής τίνος περιωπής εν τόπω
άρχαϊκω δεν είναι ά'•Λθΐρα ση;Λχσίας• πλην Οτι
και τό (/.ητρικόν [Λοριον, τό ί^ρϊθον ες αισθητι-
κών νεύρων εις νευρικώς προδιατεθεΐ(Λε'νας
δευτερευόντως και προκλητικώς συ[Λβάλλεται,
αρκούσα άπόδειξις είναι, ότι εις έκάστην
προσβολήν ή παροδική η[7.ιπληγία πάντο-ϊ-ε
έπΙ του αριστερού η}Λψ.ορίου, όπου χαΐ η
άνώ(Λαλος θεσις τής (/.ητρας, περιωρίζετο».
Μετά ταύτα λύεται ή (Συνεδρία.
ΣΥΝΕΔΡΙΑ ΛΗ'
20 Ιανουαρίου 1899.
Προεδρία Μ. Ψλλιλα
Μετά τήν άνάγνα^σιν καΐ έπικύρωβιν
των πρακτικών, επΙ τής ουσίας αυτών ό
κ. Τράντας λέγει, οτι είναι ανακριβές όη
ό ΟΓυβυΙΐ πρώτος παρετήρησε τήν έπέκ-
τα<5ΐν τού ορίου του φαινομένου τοΟ
νοίίςηιαηη κατά τον δια φακού υυ^-κεν-
τρωτικού φωτισμόν. Συμπεραίνει δε οτι ή
προτεραιότης ανήκει εις αυτόν και προς
πίστωΰιν των λεγομένων παραπέμπει εις
τάς περί τού ζητήματος τούτου άνακοινώ-
οίεις αυτού έν τε τή Βιολογική Έπιτροπί^
και τή Αύτοκρατορικί} Ίατρικί] Εταιρεία.
Ακολούθως ό κ. Γ. ΠασχοΛϋης ποιεί-
ται άνακοίνα^σιν ύπό τόν τίτλον Σκέψεις
τννές ηερί τών σχολικών διακοσίων έχον-
σαν ώςέ^ής:
((Όταν επιστηση τις την προσοχην αΟτ&Ο
έπΙ του διοργανισ[Λθυ τών παρ'η[;Λν σ•/ολών.
(δίως δε έπΙ τών έργασί(Λων και άναπαυσίαων
ωρών τής (Λαθητιώσης νεολαίας, φρονώ οτι
δ^ν θέλει εύρει ποσώς τα πράγριατα άρριον:-
κώς ε/οντα προς τάς απαιτήσεις τής *Γγιεινη:.
Τότε δέ ά[>.ε'σως γεννάται η σκε'ψις, «λυ) χαι
την σηυιερον ετι δέν είναι δυνατή η {^ελτίω^ι;
τών κακώς έχ^όντων, άοου η παρούσα γενίχ
ευρίσκεται εν πολλ(Τ> ύψηλοτε'ρκ βαθ(Λΐδι ^ολ:-
τισίΛου και παιδεύσεως, συγκρινθ[Λένη πρό;
την παρελθοΰσαν, έκείνην δηλαδή, ήτις ενο-
[Λοθέτησε τήν παρουσαν τάξιν.
Επειδή δε παρ' ήρ.ιν ή Βιολογική Επι-
τροπή του Φιλολογικού Συλλόγου είναι έχ τώ^
άρ|Λθδιωτε'ρων προς έπίλυσιν τοιούτων προ-
βλη[Λάτων, υποβάλλω ενταύθα τάς έπο;Λενα;
σκίψεις :
Ιον) Είναι απαραίτητοι διά τήν ύγίειχν γλ;
♦Λαθητιώσης νεολαίας α•. τρίίΛηνοι διαχο'Χ'
ΒΙΟΛΟΓΙΚΗ ΕΙ1ΙΤΡ0ΙΠΙ (ΣνΧΕΛΡΙΑ Λθ')
53
του θί'ρους καΐ α; ΧεκατΓβνθήΐΑΐροι των εορτών
του Πάσχα Χ9\ των Χριστουγέννων, άφου
ίχο»Αΐν τ; [λέρας άνατταύσεω; τας Κυριζκάς και
ίλλα; τόσας έορτάς ; 2^^) *ντ:οτιθί(Λένου δτι
ιΓνΛί άτχραιν/ϊτοι, δίν θα ητο ττροτψότΕρον
νχ γιίνωσι (ΐαλλον τόν χειριώνα άντΙ του θέ-
ρο'^ς ; ΈχΙ τούτων των (Γ/)[Χ£ίων 7:ροτι{νω εις
τ/;ν Έπ•.τροτΓ/)ν ίνα συζητητ/; και άττοφανΟτ),
χιβότι ::ρόχ€ΐται ζερι ζητί^λχτος καθαρώς
ιατρικού και ^τληρέστατα τ; Έχιτροτττ; βίναι
χρμοδίχ να [Αελ$τη<τνΊ τό ζ7;ττ,[χα. Λιότι,
3ΐχτ' έ{Λέ τουλάχιστον, αί θεριναί διχκοτται δίν
είναι άπαραίτητοι' το ότι, δταν η θερ[Λοκρασία
ηναι ύψτίλτ;, /αυνοΰται τό 7:νδυ»χα και οέν
λδίτουργΕί, δέν «ιναι λόγος άτίοχρών, καθότι
£υκόλ(ι>ς δυνάμεθα ν' άποφεύγω[χεν ττ,ν εν
ώρχις αεστ.ίΛβριναίς διδασκαλίαν, τακτο-
ττοιουντες τα [/.αθηματα την ιχεν :τρωίαν εις
τις 5 η 6 [^έχρι της 9 κχΐ ;/.ετα ίΛεση[Λβρ{αν
^άλιν ριόνον από της 4^»« ί-'-^/Ρ^ '^ος 6^^•
Ένω, ως είναι 7ταρ'η[Λίν τό ώρολόγιον τών
;χχθη(Λάτων διατεταγ»Λένθν. άρχίζον χειιχώνος
χχΐ θέρους εις τας 9 η 8, βεβαίως εινχι ττα-
ρχλογον. ΠροκειίΛένου ττάλιν να δια[χφισβη-
τ/;θ•?ί η θερριότης, [χη^ως τόν χειαώνα ίτζίο'ί,ς
δεν άαβλύνεται τό 77νευ[Αα του (Λαθητου εϊτε
έκτου ψύχους, είτε όταν άναφθώσιν αί θερ-
{/.άστραι και κλεισθώσι τα παράθυρα, ένεκα
ι τής [Αη τακτικτίς λειτουργίας καθαρού αέρος
και της έκπνο^ίς τοσούτων ρ,αθητών, (Λη εύρι-
σκούσης όιέζοδον και τοσούτων άλλων άτό-
I :;ων, ;τ, χ. νοση(χάτων κολλητικών, άτινα
ίίίως έπιπ^λάζουσι τόν χεΐ}Λώνα, εϊτε κρύο-
ι λο^^Ύ,α,άτων, τχ όποΐχ βεβαίως δεν δύναται
Ι ν άποφύγη η [λαθηρ-ατικη νεολαία, »Λη δυνα-
Ι [ανη να προνοτ) και να φροντίζη αναλόγως
ι της θεραοκρασίας ^Λν τε εν τγ5 σχολή κχ• κατά
ι την εξοδον ά[Λφίεσιν κχι λοιπην συ'χπεριφο-
I ρχν, περΊ τό βαδίζειν π. χ. καΐ άλλα τόσα;
Έάν δε πάλιν δεν προτΐ[^.άτε τόν ;^εΐϋ!.ώνα
οιά τας διακοπάς εϊτε τό θέρος, άφου έπι
360 η[χερών του ένιαυτου Ιχο;Λεν εργασί[Λθυς
ηΐΑέρας μόνον 180, δίν εινχι προτιμότίρον η
άνάπαυσις να γίνηται ηαέραν παρ'ημέρχν,
οπότε καΐ ό μαθητής έχει τόν κχτάλληλον
κχιρόν νά μάθγ) κχλώς ότι έδιδάχθη την προ-
τερχίχν καΐ ούτω νά καθι^τ^ κτήμα δ, τι
άπχξδιδχχθτ,; ενώ τουναντίον μετά τρίμηνους
διακοπάς επανέρχεται εις την σχολην ως έπι
τό πλείστον άπομαθών δ, τι είχε μάθει πρό-
τερον έπι 9 μήνας; η τουλάχιστον νά διδά*
σκωνται καθ'έκάστην μέν, αλλά τ^ν πρωιαν
ύποθέσωμεν, τάς δε μεταμεσημβρινάς ώρας νά
διαθέσωσιν άλλως εί; ασκήσεις σωματικάς εϊτε
έκδρομάς εϊτε άλλως οπωσδήποτε ύγιεινώς;»
Ό κ. 'Ληέρης προτείνει όπως δο9ΐ| ευ-
ρύτερος χαρακτήρ εις τό ^,ήτημα και με-
λετηθή ή παρ'ήμΐν υγιεινή τςόν Οχολών.
Ή πρότασις γίνεται δεκτή και ό κ. Πρό-
εδρος άνοιγράφει τό Ι,ήτημα εν τΓ) ημερη-
σία διατάζει.
Μετά ταύτα λύεται ή συνεδρία.
ΣΥΝΕΔΡΙΑ Λθ'
27 Ίανοναρίον 1899.
Προεδρία Λ. ΧΡΗΣΤίΛΟν
Μετά την άνάγνωσιν και έπικύρωσιν
των πρακτικών, έπΙ τΓ|ς ουσίας αυτών
λαβών τόν λόγον ο κ. Νούλης λέγει τα
έ^ής έν σχέσει προς τήν άνακοίνωσιν
του κ. Πασχαλίδου :
αθερμαι αληθώς εύχαριστίαι οφείλονται ε(ς
τόν άζιότιμον κ. Πασχαλίδην, άναγράψαντα
εν τη ημερησία διατάζει την τρόπο ποίη-
σιν τών σ/ολικών διακοπών. Ό κ. Πασχαλί-
δης, έ/ων ΰπ' όψει δτι τό ψιίχος είναι αφορμή
τοσούτων ασθενειών, προς πρόληψιν τ*75ς επι-
βλαβούς επιδράσεως τών ατμοσφαιρικών
μεταβολών έπΙ της υγιείας τών τρυφερών τέ-
κνων μας, προτείνει ϊνα αί διακοπαΐ γίνωνται
τόν χειμώνα μάλλον παρά τό θέρος* ί^εβαίως
διά της προτάσεως ταύτης επελήφθη σπουδαίου
βιολογικού προβλήματος, της υγιεινής τών
μαθητών καΐ μαθητριών πλην τά βιολογικά
προβλήματα δεν λύονται δι' ενός μόνου παρά-
γοντος, αλλ απαιτείται ή ανάλογος και αρμο-
νική συμβολή πολλών καΐ ποικίλων μέσων καΐ
τρόπων, όι' ών νά προφυλαχθνί ή αναγκαία
άνάπτυζ'.ς κατά την τρυφεράν ταύτην ηλικίαν
από τών περιβαλλόντων αύτην κινδύνων.
•ν^«
ο ΕΝ ΚϋΧΣΤΑΝΊΊΝΟνΠΟΛΕΙ ΕΛΛΗΝΙΚΟΣ ΦΙΛΟΛΟΓΙΚΟΙ ΣΓΛΛΟΓΟΣ
ΟύδίΙς δύναται ν' άρνηθτ) δτι είναι δύσκο-
Λθν ε!ς έ'να εκταττον να έκθέτ^^ τα κατ' οίκον
καΙ έν τοις σχολείοις κακώς έχοντα καΐ
συστ/,'Γ/ι την διόρθω^ιν αυτών δι' αυτό τούτο
επιβάλλεται εις τα αύτοκρατορικνί χάριτι
υφιστά(Αενα (ΐω[Λατι{α, ώς ό Έλλτ,νικός Φιλο-
λογικός Σύλλογος, να «7υνδρά[;ωσι δια της
(Γ^ζητησεως και (χελε'της τοσούτον ζωτικού
ζητή(Λατος ε!ς διάδοσιν τών άνα[χοΐ'5βτ,τήτων
έττΐ της υγιεινής τών τταίδων γνώσεων προς
φωτισ[ΑΟν τών γονέων καΐ διδασκάλων. Και
εις άλλα σω[χατεία και εις διάφορα Φ^ν5δρια
έγένοντο συζητήσεις άξιαι πολλού λόγου και
προτάσεις. ΊΙ έν Κωνσταντινουπόλει Αυτο-
κρατορική Ιατρική Εταιρεία Φ^νεταξεν οδη-
γίας χάριν τών κολλητικών νοση[Λάτων. Τό
έν ίίαρισίοις σ^^νελίΐόν Λ' Συνίδριον κατά της
φυ(Λατιώσεως συνέσ^/;σδ την τοποθε'τησιν τών
πτυελοδοχείων εις τα σχολεία προς αποφυ-
γήν τών έκ τών άποχρί[χψεων κινδύνων. Ό
Ιιβ^θηάΓβ είς τό τελευταΐον Γυναικειολογικόν
καΐ ΙΙαιδιατρικόν Συνέδριον έπέστ•/;σε την
προσοχην τών συναδε'λφων αύτου έπι της
δυσπεψίας, ην οί (^,αθηται άποκτώσιν έκ της
ταχείας λήψεως της τροφής κατά τό (Λίκρόν
χρονικόν διάστη[;.α, όπερ τά προγράα.;Λατα
τών σχολείων διαθε'τουσι προς γευ;Λα και δεί-
πνον. Ό Οαΐηοη καΐ πολλά τών μελών του
αύτου συνεδρίου παρεδε'ςαντο την ορΟην
ταύτην παρατήρησιν καΐ θεωροΰσι την δυσπε-
ψίαν ώς αίτίαν πληθύος άλλων ένο/λησεων
τής παιδικής ηλικίας, άκνης, φαρυγγίτιδος.
κεφαλαλγίας, διαστροφής χαρακτήρος και δη
και προδιχΟέσεως τών νεανίδων είς τόν υστε-
ρισ;ΛΟν. Τέλος ό ΒίϊΠΟίΙ έτοι;Λάζει όλόκληρον
σύγγρα[Λ;Αα υπό τόν τίτλον τό άνθρωποκτόνον
σχολείον (1,'β(•()1ο Ι)θΓηίθίΐΐΘ), υπερβολικός
ρ,εν και απαράδεκτος τίτλο:, αλλ* άναφέρορ.εν
αυτόν όπως ύποδείξω'Λεν ότι καΐ έν ττ, Δύσει
ό τρόπος τής ανατροφής και [^.ορφώσεως τών
τέκνων υπολείπεται πολύ τής τελειότητος ώς
προς την σω»Λατικην και διανοητικην αυτών
άνάπτυςιν, όπερ είναι και οφείλει νά ήναι
τό πρώτιστο ν ;Λέλη(Λα τών γονέων και καθη-
γητών, τούτους δε όφείλθ[Λεν νά [^οηΟησω;7.εν
συνιστώντες είς ρ.έν τους καΟηγητάς ίνα
|Λερι;Λνώσι κατά την σύνταςιν καΐ έφαρ[/.ογ/;ν
τών προγρα;Λ»7.άτων ού [ΛΟνον περί τής πνευ-
[Αατικής, αλλά και περί τής σω{Λατικής άνα-
πτύςεως τών παιδιών, είς δε τους *Όν£ίς
έχομεν πολύ περισσότερα νά συ»7.βουλ£ύσωα$ν.
Ανάγκη ούτοι νά γνωρίζωσι πώς δύνχνται νι
περιποιηθώσι τά τέκνα αυτών άπ' αυτί; ττ,ς
Ι'εννησεως όσον οιόν τε φυσικώτερον, και νά
[Λη καταφεύγωσιν είς την ^ρήσιν γαλακτού^ων
αλεύρων, φωσφατίνης και τόσων άλλων ειδι-
κοτήτων άγνωστου περιεχορ.ένου, εκ τών
οποίων τινές ρ.έν είναι σχετικώς άθωαι, Ά\τ.
δέ επιβλαβείς εις τόν ευπαθή σ^ό{Λα/ον τών
παιδιών, ώς π. χ. οί διάφοροι οίνοι και τι
έλιςίρια τής Κίνας.
ΙΙερΙ πάντων τούτων οφβίλθ|Λ£ν άπαραιτ/;-
τως νά σκ»φθώ(Λεν και άποφανΟώ[/.εν έπι τών
χρησίρ.ων και τών είς την υγίειαν τών παι-
διών επιβλαβών, συνεισφέροντες έκαστος τα
πορίσ(Λατα τής πείρας και τής είδικότητο;
τών γνώσεων αυτού. ΙΙρός τούτο κρίνω καλόν
νά παρακληθη ό σχών την πρωτοβουλίαν κ.
γενικός Γρα{;.|Λατεύς του Ελληνικού Φιλολο-
γικού Συλλόγου ν' άντικαταστήσ•(ΐ την τίλδυ-
ταίαν πρότασιν αύτου δι ' ετέρας γενικωτερας.
σκοπούσης την συζήτησιν τών έπΙ τής σωμα-
τικής και διανοητικής τών παίδων άναπΓ^-
ζεως θε»Λάτ(ί)ν)>.
Πρόεδρος• — Αί σκέλΐ/εις του κ. Νοιν.η
ύποστηρί^ουσι τάς τοΰ κ. Πασχαλίδον.
Τύ 'ιύ,ήτημα τυότυ ετέθη ήδη έν τί| ι,με-
ρησίιχ διατάζει και επί πολλάς σ\^νε-
δρίας έσται τύ μέλημα τής ΒιολογικιΊ:
Επιτροπής. Άλλ* ώς θέλει νά τροποποί-
ηση τον τίτλον αύτοΰ ύ κ. Νούλ,ης, θά ητο
προτιμότερον νά ύποδιαιρεθη τό ^ή^ημί^
κατα/.λήλίος όπως μελετηδή κά}.}.ιον.
Νονλης. — Ήδύνοιτο νά γείνη ή διαίρι-
(5ΐς κατά ηλικίας, τουτέση νά έ!;ετ(ί<30Γ,
ιδίίί κατά τήν περίοδον τής πρώτης παιδι-
κής ηλικίας καΐ ούτα^ καΟε5ής.
Πρόεδρος, — Πράγματι τοιαύτη τις ίπο-
διαίρεσις είναι λογική καΐ παιδαγα'γική.
Μετά ταΰτα λύεται ή συνεδρία.
ηίΟΛΟΓΪΚΗ ΕΙΠΤΡΟΠΠ (ΣΓΝΕΔΡΙΛ Μ')
ΣνΝΕΛΓΙΑ Μ'
3 Φεβρουαρίου 1399.
Προεδρία Μ. Ψλλιδλ
Μετά τή\• άνάγνωοιν και ^^πικρρα^σιν
τών πρακτικι^ν, έπΙ της ού<5ίας αύτά^ν ό κ.
Πρόεδρος παρατηρεί ρν σχέσρι προς τας
σκτ^Ιτεις τον κ. Νούλη. οτι άντι της καΟ' η-
λικίας κατατά^εα^ς της νλης προτιμότερον
Οά ητο νά περιορισΟί ή μελέτη ήμι?ν
μόνον »^πι της παιδικής ηλικίας, ήτις περι-
λαμβάνει την (5\ϋλικήν περίόδον, διότι
προ ταύτης και μετά ταύτην οί γονείς
κατ' Ιδίαν δύνανται νά φρόντίΐ,ωσι περί
τάΛ' καταλλήλων ν^γιεινίΰν ορών,
*Α, Χρηστίδης. — Ή ύποδιαίρεσις είναι
κα>ϊ], διότι συντελεί τοΓλάχιβτον εις άκρι-
βεστεραν μελετην. Βεβαίως ό κ. Νού/.ης
δΐίΐ των (ίκέ'ψ'εων αύτοΰ ανοίγει εύρύτε-
ρον πεδίον προς συζήτησιν και μελετην
ά}.ν ό κ. Πρόεδρος μετά των εισηγητών
τοΓ ζητήματος τούτου δύναται νά έτοι-
μάση μελετην τινά προκαταρκτικήν, οπα^ς
έπΙ τη βάσει ταύτης γένηται ή δέουσα έπΙ
Γού θέματος συζήτησις ή συμπλήρωσις.
Ιατρόηονλος, — Παρατηρώ οτι το ζήτη-
μα ηύρύνΟη ύπερμέτρως καΐ έπομένα^ς
καταστήσεται περιπλοκώτερον. *Ως άντε-
}τ|φ5ην εκ τώ/ λεχΟέντίον, ό κ. Πασχαλί-
δης εισήγαγε τό ζήτημα ύπό λίαν μονομε-
ρή όψ-ιν, τουτέστι προέτεινεν εΙς τήν
Έπιτροπήν, όπως άναθεωρηΟή το ζήτημα
τΓον σχολικών διακοπώ^ν, διότι, ώς γίνον-
ται αί διακοπαΐ αύται, φρονεί ότι άντι-
βαίνουσιν εΙς τήν ύγιεινΐ]ν, γνωματεύει
δε οτι δύνανται νά ρι>5μισθώσι κάλλιον
αϊ εργάσιμοι και άνοιπαύσιμοι ήμέραι των
μα^ητευόντα^ν. "Οθεν πρόκειται νά έξε-
τασΟί καΐ νά μελετηΟή, εάν πράγματι ώς
εχουσι τά πράγματα, κείνται κίΐκώς ή ού
και έάν ήναι δυνατόν νά τροποποιηΟώσιν
έπΙ τά βελτίω.
Πρόεδρος• — Πράγματι έν άρχΓ τό ζή-
τημα είχε τεθή ώς ειπεν ό κ. 'Ιατρόπου-
λος, ά>Αά βραδύτερον, προτάσει του κ.
Απέρη. ετροποποιήθη και έγένετο εύρύ-
τερον, προσεχώρησε δε και ό κ. Πα-
σχαλίδης.
ΠααχαΛίδης. — *ΑπεδέχΟην τούτο έπι τΓ;
σκέ\}τει, ότι διά της εύρύνσείΐ^ς της προ-
τάσεω^ς τό ζήτημα ήθελε μελετηθή κάλ-
λιον, άλλα πάντοτε ώς βάσις τεθήσεται
ή έμή πρότασις.
Μερτσάρης• — Νομίζω ότι τό ζήτημα ε:ΐ-
ναι σπουδαιότατο ν και δεν δύναται νά
λυθΓ διά συζητήσεως αυτοσχεδίου, άφοΰ
σκοπεί ν* άνατρέ-νΐ/η άρδην κατάστασιν
πραγ-μάτων παγκόσμιον. Κάλλιον θά ήτο
νά άνατεθΓ εΙς είδικήν τίνα έπιτροπήν
συνισταμένην καΐ εκ φιλολόγωίν καΐ παι-
δαγωγώ^'. Αφού δε αύτη μελετήση κοιλώς
τό ζήτημα καΐ έκθεση τάς σκέψ•εις αυτής,
τότε ή έκΟεσις αυτής νά ύποβληΟΓ εΙς
τί|ν Βιολογ'ΐκήν Έπιτροπήν και ακολού-
θως νά συζητηΟή.
Κ. Πανάδης. — Δεν βλέπω τον λόγον,
διατί καΐ οί φιλόλογοι νά λάβωσι μέρος.
Ή Βιολογική ^Επιτροπή δύναται μόνη νά
λύση τό άφορων εΙς τήν βιολογικήν έπο-
ψιν τού ζητήματος, όπερ όλως άσχετον
τοίς φιλολόγοις.
Μερτσάρης. — Τό ζήτημα έγενικεύΟη
πολύ, τουλάχιστον ώς ό κ. Πασχίχλίδης έΟη-
κε τό ζήτημα, έχων ύπ*ό>1/ιν προγράμματα
καΐ ώρας. Τότε βεβαίως είναι απόλυτος
ανάγκη νά προσληφθώσι καΐ ά>•λα μέλη.
Πρόεδρος. — Βεβαίως πρέπει νά καθαρί-
σωμεν τό ζήτημα, όπ(ος ή άνεζάρτητον
των φιλολόγων και καθηγητών. "Οσα δέ
ήΟελεν εγκρίνει ή ^Επιτροπή δύνανται νά
λεχθώ^σιν εις τούς άμέσα>ς διαφερομέ-
νοι^ς, όπα^ς έφαρμοσΟώσιν, έάν ή δυνατόν.
*Α. Χρηστίδης. — Τά ζητήματα της
υγιεινής των σχολώ^ν είναι πλέον λελυ-
μένα διά τόν πεπολιτισμένον κόσμον,
ύπάρχουσι δέ συγγράμματα ασχολούμενα
ειδικώς περί αυτών και λίαν εμβριθή. Νο-
μίζα*» λοιπόν ότι καΐ δι' ημάς τό πρακτικώ-
τερον είναι, έάν θέλωμεν νά φθάσωμεν
εις συμπέρασμα τι, νά συμβουλευθώμεν
αυτά δι* ό,τι ζήτημα Οέλομεν ν* άποφαν-
Οώμεν, διότι καΐ άλλα^ς αν πρά^α^μεν, τά
συμπεράσματα ήμώ'ν καΐ αί γνώμαι, όπα^ς
ώσιν όρθαί, δεν δύνανται νά διαφέρωσιν
5Γ)
ο ΕΝ ΚΩΝΣΤΛΧΤίΝΟνΠΟΛΕΐ ΕΛΛΗΝΙΚΟΥ ΦίΛΟΛΟΓΙΚΟΪ ϊνΛΛΟΐΌΣ
εκείνων, αϊτινες περιέχονται εΙς τα είρη-
μένα 6Όγγρά\ι\ιατα, Επαναλαμβάνω δε
οτι αί περί τοιούτων ίί,ητημάτων γνώόεις
έν Εύρώπι^ έχουσι τήν σήμερον τό κύρος
μαθηματικών αληθειών. *Εγώ δε αδαής
ών, ομολογώ, την ιδέαν ταύτην έ σχημά-
τισα, όταν προ ετών περιήλθεν εις χείρας
μου χειρόγραφον σύγγραμμα ομογενούς
συναδέλφου, του κ. Βλάμη, όστις μοί εΐχεν
έμπιστευθή αυτό, επειδή ήμην πρόεδρος
του Φιλολογικού Συλλόγου, έπιΐ,ητών τήν
ύπό του Συλλόγου και προς όφελος τού-
του καΐ μόνου έκτύπωσιν. Δυστυχώς τό
σύγγραμμα εκείνο αδύνατον απέβη νά
έκτυπα^θή, καίτοι άντά^ιον τα^ν εύρα^παϊ-
κώ^ν καΐ παρ' ήμίν άπαραίτητον. Ό συγ-
γραφεύς επραγματεύετο έν αύτω περί
όλων τών σχολικών ζητημάτων μετ* εμ-
βρίθειας σπανίας, παραθέτων και εικόνας
λαμπροτάτας. Φρονώ λοιπόν, ότι μόνον
δια της όδοΰ ταύτης θά δυ\τ:]θώμεν ν' άν-
ταποκριθώμεν εις τήν πρόσκλησιν τού κ.
Πασχαλίδου.
Πρόεδρος. — Βεβαίως δεν έχομεν τήν
άπαίτησιν, ότι θέλομεν διδά^ξει τον κό-
σμον, άλλα δυστυχώς ενταύθα και έν
Ανατολή ουδέν γνωρίΐ,ει ό κόσμος περί
τοιούτων Ι,ητημάτων, ένα είναι άπαραί-
τητον και παρ* ήμίν νά εΙσχωρήση ή γνώ-
σις τών τοιούτων! Πρόσφατα έτι παραδεί-
γματα οικοδομής δύο σχολαη^ έν τοις
κεντρικωτέροις σημείοις της Πρωτευούσης,
μεταζύ τώ^ν οποίων αναφέρω τήν τής κοι-
νότητος Γαλατά, άποδεικνύουσι τήν επι-
κρατούσαν έτι παρ' ήμίν άγνοιαν και άκη-
δίαν έν τοίς τοιούτοις ^ητήμασιν.
Πα&χαλίΑης. — Τό ότι έν Ευρώπη τα
τοιαύτα ζητήματα είναι λελυμένα δέν δύ-
ναται νά κωλύση εΙς ημάς τήν συΐ,ήτησιν
θεμάτων όμοίας φύσείος, καθ' όσον δέν
ευρισκόμεθα ύπό τάς αύτάς έν Ευρώπη
συνθήκας• π. χ. ό κ. Πρόεδρος προλα}ν.ήσας
ανέφερε τήν κακήν κατάστασιν τών
Σχολώ^ν Γαλατά ύπό ύγιεινήν έποψιν. Έν
Ευρώπη αί σχολαι οικοδομούνται είτε ύπό
τής κεντρικής κυβερνήσεως εϊτε ύπό τών
δήμων συμφώνως προς σχέδιον έκπονη-
θέν ύπό αρμοδίας επιτροπής καΐ τοιούτον
ιοστε νά ήναι τέλειον κατά τάς άπαιτήβει:
τής υγιεινής. Παρ* ήμίν όμως ή οικοδομή
σχολής εξαρτάται άπό τάς αρχιτεκτονικά:
γνά^σεις όχι πλέον κάλφα τινός, άϋά
τούτου ή εκείνου τού εφόρου, πά\τΐ]
αδαούς τής ευθύνης, ην άνού^αμβάνει* τοίν
τό δέ συμβαίνει ούχι διότι λείπουσι .ταρ'
ήμίν οι απαιτούμενοι πόροι, άλ>ν.ά' καΐ
όταν ακόμη ύπάρχωσι τοιούτοι, έ>^>ί-
ψει σχεδίων. Βλέπετε λοι,πόν, ότι είναι
ανάγκη νά συζητηθή τό Ι,ήτημα τοί>το
παρ* ήμίν και νά έκπονηθώσι καΐ σχέδια
σχολών υγιεινών ν βιά χωρία, . κώμας και
πόλεις αναλόγως τοΟ πληθυσμού τών κα-
τοίκων καΐ νά μή άφεθή έν τώ μέ/^.ονη
ή οΙκοδομή σχολών έρμαιον τής διαδί-
σεως τού τυχόντος εφόρου. ΝομίΙ,α^ δέ,
ότι άν τοιαύτα σχέδια έκπονηθά^σιν ύππ
τού Φιλολογικού Συλλόγου, πάντοτε θά
λαμβάνωνται υπ* ό>}Αΐν ύπό τα^ν έκαστα-
χού ελληνικών κοινοτήτων. "Οσον αφορά
εΙς τήν έκλογήν επιτροπής, ευρίσκω ανω-
φελές τούτο, διότι ή Βιολογική 'Επιτροπί)
τί άλλο είναι εΙμή αυτή καθ* έαυτήν έ.τι•
τρο.πή τις τού Συλλόγου ;
ΣγουρδαΙος. — Φρονά^ δτι ειδική επι-
τροπή θέλει ευκολύνει πολύ τήν Βιολο-
γικήν Έπιτροπήν, έτοιμάζουσα σχέδιον.
οίονεΐ ένα σκελετό ν προς μελέτην.
Ό κ. Πρόεδρος προτείνει τον σχηματι-
σμόν επιτροπής τριμελούς όπως παρασκεΓ-
άση τόν σκελετόν ή τό διάγραμμα, καθ* Γ)
θά μελετηθή τό ^,ήτημα τής υγιεινής τών
σχολών και όρίί,ει ως τοιούτους τους κκ.
Δψΰ^ράκην, ΙατρόηονΙον και Πασχαλίδηψ.
Ή πρότασις και ή εκλογή γίνοχται
δεκταί* είτα λύεται ή συνεδρία.
ΣΥΝΕΔΡΙΑ ΜΑ'
10 ΦεβρουαρΙοί^ 1899.
ΠροΕ?5ρ{α Μ. Ψλλιλα
Μετά τήν άνάγνω^σιν και έπικύρωβιν
τών πρακτικών, έπι τής ουσίας αύτή^ν
λαβών τόν λόγόν ό κ. Νούλης άνίίφορι-
κώς προς τάς παρατηρήσεις τού κ. Χρηστί-
ΒΙΟΛΟΓΙΚΗ ΕΠΙΤΡΟΠΗ (ΣΓΝΕΛΡΙΑ Μ')
57
δοο, λέγει δη και έν τοις εύρίοπαϊκοϊς
συ^'^'ράμμασιν ύπάρχουσι ίτολλώ τά κρνά,
πολλά δε ζητήματα της υγιεινής τών σχο-
λών ευρίσκονται εΙσέτι υπό συΐ,ήτησιν και
αί περί τούτων γνί?μαι τών διαρόρων
συ^-^ρα'ρέων διίστανται, ώς απεδείχθη
τούτο καΐ εν τω τελευταίφ παιδιατρικά)
εν Μαδρίτη συνεδρίω. Προσθέτει δε, δτι
εν τη Μεγάλη τόύ Γένους Σχολή παρέχε-
ται μόνον γ^ ^ρ^ δια τό γεύμα, έν άλλη
δε τινι σχολή μετά τό γεύμα άρχεται ή
γυμναστική.
Ά,Χξηστίδης. — Έγώ εΐπον απλώς ότι
όφείλομεν να συμβουλευθιυμεν καΐ τά
συγ^-ράμματα τών Ευρωπαίων όπα^ς με-
λετήσα^μεν τά καθ' ημάς, διότι πάμπολλα
εγράφησαν καΐ συνεζητήθησαν υπ* αν-
δρών περί τά τοιαύτα είδικωτάτων.
Μηίστης. — Καλά'>ς έπραξεν ό κ.Νούλης
ποιησάμενός λόγον περί τοιούτων σχολι-
κών λεπτομερειών, και εγώ επίσης γνω-
ρίί,ω τοιαύτα τίνα. Κρίνω μά>.ιστα καλόν,
όπως έπισκεφθη προηγουμένως ή έπι τού-
τα: εκλεγείσα επιτροπή τάς σχολάς τής
πρωτευούσης και λάβη ύπ'όψΊν τά τοιαύτα
κατά τήν σύντα^ιν τού υπομνήματος αυτής.
Πζόεόξος. — Ή επιτροπή εξελέγη μό-
νον όπως συντά5η τό διάγροιμμα, καθ' δ
θέλουσι μελετηθή τά ζητήμ^^τα ταύτα.
Άκολού6α*ς ό κ. ΠΰίηανίΗολάον παροι^-
βιά^ει ασθενή, όστις πρό έτους έν κυνηγίω
.τροσβ>^]θεΙς υπό τεμαχίου καψυλίου κατά
τον δε^ιόν όφθαλμόν παρουσιάϊ,ει τήν
σήμερον μεγ*ά}.ην έλάττα^σιν τής οράσεως
και ύπόχυμα τραυματικό ν ατελές, κατα-
λαμβάνον τάς όπισθίας στιβάδας τού φακού
ιδίως κατά τό έ^ωτερικόν άνώτερον τμήμα
αιπού άνευ ουδεμιάς φλεγμονίόδους αντι-
δράσεως. Διά τού πλαγίου φωτισμού, ώς
καΐ διά τού οφθαλμοσκοπικού κατόπτρου
ανευρίσκεται τό τεμάχιον τού κα'ν^υλίου,
ώς έκ τά^ν έν εϊδει κελύφους χρυσοκαν-
5άρου λαμπυρισμών αυτού, έν τη άνω
εξωτερική μοίρα τής περιφερείας τού φα-
κού, ένθα έτοποθετήθη τό άλλότριον τούτο
οώμα, διελθόν διά τού κερατοειδούς, τής
ίριδος καΐ τού προσθίου περιφακίου. Ή
περίπτωσις αύτη διαφέρει Ιδίίυς, λέγει,
Ελληνικός Φιλολογικός Σύλλογο;, Το{ΐος ΚΖ'
ύπό τήν έποψιν τής χρησιμότητος τής δια-
λάμψεα^ς τού σκληρωτικού. Διότι ουδόλως
παράγεται ή διάλαμ-νίης τού σκληρωτικού
καθ' δλην τήν έξα*τερικήν πλευράν τού
βολβού κατά τόν πλάγιο ν διά τής κόρης
φα^τισμόν.
Μπίστης. — Ή περίπτωσις τού κ. Παπανι-
κολάου παρέχει πο>^^ά τά άξια προσοχής.
Ούτω βλέπομεν ότι τό έγκατασταθέν
§ένον σίύμα έν τω φακω προυκάλεσε θό-
λωσιν αυτού τοπικήν, μή προχω^ρήσασαν,
καίτοι πρό καιρού έγένετο τό τραύμα.
Παρετηρήσοίμεν περίπτωσιν, καθ*ήν έσχη-
ματίσθη θόλα^σις μερική τού φακού διά
τραύματος, ήτις όμως έξηλείφθη βραδύτε-
ρον. Τοιαύται άρξάμεναι θολώ^σεις και
μετά ταύτα έ^αλειφθείσαι παρετηρήθησαν
και ύπ' άλλων. "Οσον δ' άφορα τήν διά
τής διαλάμψ-εα^ς τού σκληρωτικού έρευ-
ναν, ή περίπτωσις αύτη, καθ' ήν ή διάλαμ-
"ν^ις παρέχει αποτέλεσμα άρνητικόν, έρχε-
ται εΙς έπίρρα^σιν τώ^ν όσα εϊπομεν έν τη
Αυτοκρατορική Ιατρική Εταιρεία, δτι και
έάν δυνηθή νά χρησιμεύση ή μέθοδος
αύτη, ή χρησιμότης αυτής έσται λίαν περι-
ωρισμένη, καθ** δσον τό §ένον σώμα δέον
νά εύρίσκηται κατά τήν έσω» μοίραν τού
σκληρού, ένθα και τό όπτικόν φαινόμενον
συνήθως είναι όρατόν βεβαίως δέ τό
φαινόμενον τής διαλάμψ•εως παράγεται
καθ* δλας τάς διευθύνσεις, άλλ* δπως η
όρατόν καΐ κατά τήν έζω μοίραν, πρέπει
ό εξεταζόμενος νά ή εξόφθαλμος.
Μετά ταύτα ό κ. *Α. ΧρηστΟης εκθέτει
ηερϋΐτωσιν νεκροψίας γυναικός, έν τί}
φοΰ^κη {ς άνευρέΰ^σαν τιχανώδη σωμά'
τια, έχουσαν δέ ώς έξης:
Κνριοι,
Πρό τριών ττερίττου μηνών άχεβίωσεν έν τω
ΈΟνικω Νοσοκομβίω γραία ύ:τ2ρδξ•/:χοντουτος,
ΤΓχσχουσα, ώ; έλεγε κχΐ ώ; έοαίνετο, μόνον
νλ. διάρροιας, διότι κλινιχ.ώς π5ίτα έξε'τασις
ά-έληγεν αρνητικώς, η δέ τών γεννητικών/
οργάνων δέν έγένίτο, ελλείψει λόγου άττο-
χρώντος. Έν δε τη νεκροψία, γενομένη μετά
του συνχδε'λφου κ. Εύελττίδου, ουδέν τών ορ-
γχνων του Οώρχκος κχΐ της κοιλίχς εύρομεν
Β. Ε. ' 8
58
ο ΕΝ ΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΟνΠΟΛΕΙ ΕΛΛΗΝΙΚΟΣ ΦΙΛ0Λ0Γ1Κ0Σ ΣΓΛΛΟΓΟΣ
παθολογικόν* [/.όνον έτΙ του π£ριτονα(ου του
κο',λιακου τθ'.χώ|Λατος άττό ττ,ζ ηβικ,ης συ[Λ-
φύσεω; [^εχΡ* '^^'^ ρ[;,οαλου καΐ ολίγον ττρός
τχ δεξιά ευρέθη ταινίχ τριών δακτύλων πλά-
τους [Λέλαινα, '/ίτοι γαγγρα^^/ώδης, εντός δε των
δύο ττλατέων σ'^νδέσ(Λων άνχ (Λία κύστις (>'.εγέ-
θους [χετρίου (λαν^αρινίου, των όττοίων -η (Λία,
προσπεφυκυϊα τω κοιλιακω ττεριτοναιω και δια
τυχαίας τθ[7.ης του νεκροτο;Λθυντος'/5νεωγ[;.έν7),
έζέχεεν έν τω κοίλω της κοιλίας τό εν αύτνί
υπάρχον πύον ήταν δ' ά[>.φότεραι δερ(Λθειδείς
κύστεις (έ|7,περιέχου<7αι εκτός του γνωστού
σ[Αν;γ(Λατος καΐ τρίχας), ων η δεςια ειχεν έ(/.-
πυηΟή. Άφ' ετέρου δε δια της αφής διεκρί-
νααεν έπι της [Λίας των ωοθηκών σω|χάτια
στερεά, άτινα άπέσπασεν από του σώ{Αατος
αυτής ό συνάδελφος κ. Εύελπίδης* ήσαν δΐ
ταύτα τρεις λίθοι, ων παρουσιάζω ύ(ΛΪν εν-
ταύθα τόν (Λεγαλείτερον. Τό άνατορκόν τούτο
εύρη[Λα έξένισεν ά[Λφοτέρους, [Λη ένΟυ[ΛθυίΛένους
παρθ(Λθίας τών ωοθηκών αλλοιώσεις, διό καΐ
έζητήσα[Χ£ν ν' άναδιφη<Γω(Λεν τα παρ* η[Λίν
καΐ άλλοις συναδέλφοις γυναικειολογικα συγ-
γρά(Λ[;.ατα, όπως όδηγηθώ;ΛΕν δια τα περαι-
τέρω, άλλ' ουδέν εύρθ{Λεν• ένω δε ως εκ τούτου
προυτιθέμην να γράψω εις • Βερολίνον προς
φίλον είδικόν, άναγινώσκων τό τελευταίον
τεύχος ίατρικου περιοδικού (ΖβίΙδΟΐΐπίΙ ίαΡ
^θέιΐΓΐ^Ιιϋίβ αηά Ονηίοοοίο^ίβ, XI.,
1, 1899) ευρίσκω υπό τόν τίτλον : (( δίθίη-
1)ί1άυη§ ίη Οναηαηΐ)) του έν Σικάγφ
τής Ά(Λερικής Καθηγητού τής Γυναικειολο-
γίας κ. ΕϊηίΙ Ηίββ είδικην έπι του ζητη(Λα-
τος (;.ονογραφίαν. Πριν η ειπώ τίνα περί τών
ύφ* η(Λών ευρεθέντων λίθων, έπίκαιρον θεωρώ
να υποβάλω υ;Μν τα έν τγ5 (χελέτγι του κ.
ΕηΐίΙ Βίβ8 περιγραφό[Λενα :
ΙΙερι λίθων τής ωοθήκης ούδεν τών συγ-
γρα(Χ(Λάτων, ούόέ τα νεώτατα τών κκ.
Ροζζΐ καΐ Υίήί άναφέρουσί τι. Τοιούτους
άνευρον ιδίως οΐ έν Ά[Χ2ρικγί γυναικειολόγοι"
ό ΒΙαιιά >>Η(Ιοη άπαξ, ό λνΐίίίνί^άβ λΥΠ-
ΓΐωηΗ τρίς, ό ΕίηΐΙ Βίβ^ τρΙς καΐ 6 πρό
ολίγου έν ΙΙετρ^υπόλει αποθανών καθη-^^ητης
Βΐίΐνίπη^ΐνγ άπαξ, ήτοι έν συνόλω έν οκτώ
περιπτώσεσι* σχη(Λατίζονται δ^ έν τοίς γρα-
φιανοίς κυστιδίοις, όταν ταύτα, [ζετά την
διάρρηξιν και του ώου την εξοδον, (Λετασχη-
[Αατισθώσιν εις ώχρα σω[Λάτια (οΟΓρίΐ^ Ιυ-
Ιοπηίΐ), και ενίοτε έν κυστικώς έκφυλισήεί'?.
(οΟΓραδ ΙαΙβυΐη-ΟγδΙβ) η άποστηρτο-
ποιηθείσι γραφιανοίς πάλιν κυστιδίοις, ώ;
παραδέχονται άλλοι, δχι δ(Λως καΐ ό Ε)ηά
7?/(?8, ως φαίνεται.
Τό [χέγεθος τών λίθων ποικίλλει [ατχξυ
πυρήνος κίρασίου και ωου δρνιΟος και (χιχρο-
σκοπικώς (^έν χαρακτηρίζεται :
1) Δια του σχή(Λατος, διότι ό δΐ///θ/ί φ/τ-
κρίνει τήν.έπιφάνειαν αυτών προς την του σ*-»-
κα;χίνου, ό δε Β.ΙΡ8 παρομοιάζει προς τους γύ-
ρους του εγκεφάλου η τάς έλικας τών εντέρων.
2) 'Διά του χρώ|/.ατος, δπερ πάντοτε είνιι
η τείνει πρόςτό κίτρινον, σπανίως παραλλάσσον.
3) Δια τής σκληρότητος, διότι τέρετχ:
ποτέ (Λέν δια (χαχαιρίου, ποτέ δέ δια πελέχεω;
η δια πρίονος, τουθ' δπερ σην.αίνει, δτι στέρεα
τις ουσία δυεισδύει ούχι δι' εναποθέσεως, άλλχ
δια παρενθέσεως έν τω ιστω του ωχ ρου σωαι-
τίου, είναι δέ τό παρεντιθέμενον ουσία τιτα-
νώδης.
4) Δια τής αποσπάσεως του λίθου από τί;
ωοθήκης, διότι πρέπει ν* άποκολληθή από το'3
πέριξ ίστου.
Μικροσκοπικώς δέ:
5) Δια τής άπθ(Λακρύνσιως του τιτανώδου;
ίστου παρατηρούνται αί λεγό|χεναι υαλώδεις
ίνες (Ιΐναΐίηβ Γδάθη), άλλ' ούδεΙς ώργανο-
(Λένος ιστός.
6) Δια καταλλήλου το;/.ής παρατΓ,ρουντχ•.
καΐ άλλα τινά διακριτικά* ό 8ΐΐίίοη πχρετ/;-
ρησεν εντός αυτών [Λίκράν κοιλότ•/)τα, έπίστ.;
καΐ ό Βί68' 6 δέ λνίΐΐίδΐΐηϊ^ πυρήνα έρυθρόν.
τουθ' δπερ ουδέν τό παράδοξον έχει, έάν σκε-
φθώ(Αεν δτ: πριν ή (Λεταβληθγ) τό γραφιανον
κυστίδιον είς ώχρόν σω;χάτιον, διέρχεται περίο-
δον, καθ'ίϊν τό σώ|χα τοΟτο είναι έρυθρόν,
ως λέγει ό Οααίη-Ηοίϊπίαηη έν τη ΙΑνοΐο-
μικη αύτου (Τ. Ι, 1870).
7) Ώς ή εξω επιφάνεια, ούτω και ή έ'τω
κοιλότ*/5ς έχει γύρους, οϊτινες έν ταΐς περιπτώ-
σεσι του Βίβ8 επενδύονται υπό (ΐε[Λβράνγ,;
στερρώς συνεχο[Λένης προς τόν ίστόν τον
στέρεου λίθου και (ΛΟνον είς (Λίκράς ίνας δ:χ-
λυθ[Αένης• ή [Λ2(/.βράνη δ* αύτη δεν δείκνυε:
ένδοθήλιον .
Τα ειρη[Λένα είναι πίστη άπεικόνισις τών
ΒΙΟΛΟΓΙΚΗ ΕΠ1ΤΡ011Η (ΣΧΝΕΔΡΙΛ Μ')
59
ύ^4 του Ηΐβϋ άνακοινου(Λένων (έν οΓς [Λονον
ίτ,χΐ αναφέρεται γ, ηλικία 71 , δίς 40, τταρα
ίτολυτόκοις και άτυαζ παρ' ασθενεί ττασχούσ-ζι
ύδροσάλπιγ^^'α) και έτ:! τη βάσει των οκτώ
δύργ)(Λάτων• εις τάς οκτώ ηδη νεκροψίας πρΌσ-
τίθδταί ένατη και η ηΐΛετέρα, έν η ευρέθησαν
τρ£ίς λίθοι ώς και ο δαίίοΐΐ εύρε δύο' οί η|Λέ-
τε:οι και ΐΛίκροσκοπικώς ό(Λθΐάζουσι ττρός τους
γΟρους του εγκεφάλου, ώς και δια του άότ:λου
Ιν. οοθαλ{Λθϋ διακρίνονται έν τω τρίτω, εχου-
<τιτ6 χίτρινον (χαλλον χρώί/,α, είναι λίαν σκλη-
ροί και άττεσπάσθησαν άττό του γειτνιάζοντος
ίττου της ωοθήκης* καΐ ή (7.έν χημική έξέτασις
ν!1τ:ω έγένετο, ή δΐ (Λίκροσκοτηκή, έπι/ειρη-
βίίσα ύττό του κ. Γαβριηλίδου, έχει ώς έξης :
[ΐδτα την τουιην του σκληρού σώ[Αατος, ό'ττερ
Γροηγου[Λένως ετέθη εντός υγρού άττοτιτα-
νουντος (υδροχλωρικού οξέος), ύττό τό [χι-
χροσκόπιον διακρίνο(Λεν δτι ά-οτελείται εκ δύο
^ιακεκριΐί,ένων στιβάδων, ών ή εσωτερική έχει
χρώαα κίτρινον, ή δ* έςωτερικη την ττρός τό
λευκόν, ίστολογικώς δέ συνίσταται ές ό[Λθκέν-
τρων ίνών ριί το;χαι αύται οριοιάζουσι πολύ προς
τας του τεθολω}Λένου κρυσταλλώδους φακοΰ».
Νούλης. — "Ηθελον να μάΟα\ εάν ή
(ίοθήκη ητο άτροψική η ου.
Ά. Χρηστίδης. — Άμφότεραι αί ώοΟήκαι
είχον την συνήθη αυτών ό\}ην.
Τ<ιπτ&ς. — Έ-τειδή πολλάκις ύ πυρήν
Γΐόν <5ιελολίθα^ν καΐ τών όμοιων αποτε-
λείται υπό οργανικής ύλης πλήρους μικρο-
6ία•ν, φρονίο ότι είναι καλόν να έξετα-
σ9(Γσι και τα λιθώδη ταύτα ευρήματα υπό
την επο^|Γιν ταύτην.
*Ακολούθα^ς ό κ. Μανονηλίδης εκθέτει
περίπτιυσιν τιτανώδονς σωματίου^ έξελ'
^άντος έκ τών γεννητικών οργάνων γυ-
ναοίός καΐ ηροελεύαεως σαλτζιγγικής,
έχουσαν ώς έξης: .
Κν(>ιοΐ9
«Καθ' ο ν χρόνον, η [λ άλλο ν καθ ' ην η|Λέραν
ί λ, Ά. Χρηστίδης ανεύρισκε νεκροσκοττικώς
έν ττ, ωοθήκη ασθενούς αύτου τα ξένασώ•/ατα,
άτινα έπαρουσίασεν υρν, συγχρόνως κατά
^αράδοξον σύ{Απτωσιν, έπεδείκνυον αύτω σώ[Λα
άνάλο•|Όν, όπερ έπεδόθη ;λοι υπό ασθενούς, ώς
προελθόν εκ της (/.ητρας υπό τάς έςης περι-
στάσεις :
Ή ασθενής αύτη, ετών 25, εκ του εσωτε-
ρικού της Ανατολής καταγορνη, ουδέν
έπαρουσίαζε τό κληρονο[Λΐκόν, ούδ'έν τω πρό
του γά[;,ου ίστορικω αύτης ύπηρχέ τι άξιον
[Ανείας* η ε;ψηνος κάθαρσις έγίνετο τακτικώς
και άνωδύνως κατά μήνα. Κατά τό είκοστόν
έτος αύτης ή ασθενής ένυμφεύθη, ό δε σύζυγος
αύτης ουδέποτε έπαθε, καθ* ά αυτός βέβαιοι,
βλεννόρροίαν η Φ^φιλίδα.
.Την έπιοΰσαν του γάμου αύτης έπεσκέφθη
έφιππος τά πλησιόχωρα μέρη, τούντεύθεν δε
χρονολογεί την πάθησιν αύτης. Την επαύριον
ήσθάνθη πόνους κατά την οσφυακην χω ρ αν
και ηναγκάσθη νά κατακλιθη έπίτινας ημέρας.
Έκτοτε παρουσιάζει λευκόρροιαν, η έμμηνος
κάθαρσις ηλαττώθη έπαισθητώς και συνο-
δεύεται υπό πόνων σφοδρών, έμεινε δε μέχρι
τοΰδε στείρα.
Κατά την πρώτην έξέτασιν ημών, γενο-
μένην κατ* Λύγουστον του 1898, (δού τί
εύρομεν :
*Υποκειμενικώς η ασθενής έπαρουσίαζε τό
σύνολον τών συμπτωμάτων της μητροσαλ-
πι-'Γι'ίτιδος, άπερ ό Ροζζί περιέγραψεν ύπό τό
δνομα ΗυηίίΓοηΐβ Χ(({*ΙΊΏ, τουτέστι πόνους,
λευκόρροιαν, δυσμηνόρροιαν, χρονίαν τυμπα-
νίτιδα, δυσπεψίαν κτλ.
Αντικειμενικώς άνεύρομεν την μεν μητραν
σμικράν τον δγκον, τόν δε τρά^ηλον κωνικόν,
μετά κεντρικού στομίου σμικροτάτου και κατά
τά άλλα φυσιολογικόν. Λί δύο σάλπιγγες ήσαν
ελαφρώς διωγκωμέναι καΐ οδυνηρά» κατά τν,ν
διά τών ί)ύο χειρών ψηλάφησιν. Επομένως
προέκειτο περί διπλής χρονίας σαλπιγγίτιδος.
Λιηνοίξαμεν τό στόμιον της μήτρας κατά
την μέθοδον του ΕϊΊΐί^ίΊΐ ίνα καταπολεμησω-
αεν την έπίσχεσιν τών βλεννωδών εκκριμά-
των, κατά δε τ7;ς σαλπιγγίτιδος μετεχειρίσΟη-
μεν την διαστηλωσιν ((ΌΐίπηίΠΗίΐΙίοη) του
ΤίπΙΙαίΐίΓΟ. Έπετύχομεν ούτω έπαισθητην
βελτίωσιν της ασθενούς, ήτις έκτοτε, έπι εξ
αηνας, ει/ εν αρκετά καλώς, 6'τε ημέραν τινά
προσεκληθημεν έν σπουδτ, διά πόνους λίαν
ισχυρούς, καταλαβόνίας αύτην από της προη-
γουμένης ημέρας κατά την ύπογάστριον χω-
ράν και δεινουμένους όλονέν. 'Ολίγον πρό της
60
ο ΕΝ ΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΟνΠΟΛΕΙ ΕΛΛΗΝΙΚΟΣ ΦΙΛΟΑΟΠΚΟΣ ΣΥΛΛΟΓΟΣ
άφίξεως ν)[Αών οί ττόνοι, οϊτινΕς, κατά τί^ν
ΤΓίριγραφην του ασθενούς, ίρχοντο ύττό (λορφηγ
[Λητρικών κωλικοπόνων καΐ συνωοεύοντο ύ;:ό
λευκορροιας αφθόνου, ετταυσαν, ταυτοχρόνως
δε η ασθενής ανεύρισκε σώ<Λα εξελθόν εκ του
κολεου καΐ ό[Λθ'.χζον ττρός όστοΰν ττττ,νου• τό
σώ;Λα τούτο, δ'περ έττέδειξεν η(/.ίν, είναι [/.•/;-
νοειδες τό σχηαα, κανονικό ν »Λέν κατά τό εν
των άκρων αύτου, τεθραυσμε'νον οέ κ^τά τό
έτερον. Μήκους ενός και ήι^-ίσεος έκατοστοΐΛε'-
τρου, διαρ-ε'τρου δε 2 — 3 /ιλιοστο;7.έτρων, είναι
λευκόν τ•);ν δψιν και λι'αν σκλ•/ιρόν την σύστα-
σιν' είναι αδύνατον να θραύση τις εΐ'τε και
απλώς να κά;Λψγι αυτό. Γινώσκοντες ττόστ,ς
χρήζουσι ΤΓ^οσοχης αί άττό τίνων γυναικών
7:ροερ/ό[Λεναι ';7ληροφορίαι, (^.εθ'ολας τας δια-
βεβαιώσεις, αίτινες εδόθησαν ήν.ϊν, εϊχθ(Λεν
ά(Λφιβολιας ττερι της ττροελεύσεως του λιθα-
ρίου, καίτοι έπΐ[Λελεστε'ρα έξέτασις επεισεν
ή•Λας δτι ττρός ουδέν τών γνωστών ξένων σω-
[Λάτων ώ[Λ0ΐαζεν.
Κατά τ/;ν τοπικήν έξε'τασιν της ασθενούς
εύρο|;.εν την ρ.εν [λήτραν σ[Λΐκράν τό ρ,Ιγεθος
και εύκιν/3τον, τόν δε τράχηλον φυσιολογικόν
ή δεξιά σάλπιγξ έπαρουσίαζε διόγκωσιν (/.εγέ-
0ους καρύου κατά τό ττρός την (/.ήτραν τρίτη-
[ΛΟριον αυτής, ητο δε' ττως οδυνηρά τη ττιέσει"
τά λοιττά κολ;:ώ(Λατα φαίνονται φυσιολογικά.
Δοθε'ντος του σχήίλατος καΐ της λεπτότητος
του ξε'νου σώ(Λατος δεν υπήρχε, νθ[;-ίζθ|Λεν,
ά(Λφιβολια δτι προήρχετο εκ της σάλπιγγος.
Έκτος τούτου έφαίνετο τεθραυσ(Λένον κατά τό
,ετεοον τών άκρων αύτου, όπερ ση|Λαίνει ότι
άπεσπάσΟη αφ* ενός όλου, όπερ υφίσταται ετι
εν τη σάλπιγγι και εδρεύει Ισως έν τη άνω-
τε'ρα (Λνη•Λθνευθείση εξογκώσει της σάλπιγγος.
'Όσον δ* άφορδ^ την εξοδον αύτου, τούτο
συνέβη ένεκα σπασ;Λωδικών συστολών της τε
σάλπιγγος και της μήτρας, ες ου και οί εκ-
τρωτικοι πόνοι, ους έπαρουσίασεν ή ασθενής.
Έν τούτοις προς ερευναν έν τη (λήτρα υπε-
δείξα(Λεν τη ασθενεί την ανάγκην άποξέσεως,
άλ7νά δυστυχώς ή πρότατις ή|Λών ί^έν έγίνετο
δεκτή* τρεις έκτοτε παρηλΟον (Ληνέ:, ότε
περί τας άρχας Φεβρουαρίου ένεστώτος έτους
ή ασθενής έτταρουσίασε νέαν έφοδον της ασθε-
νείας ένεκα κρυολογή{Λατος κατά την έ[;.;Ληνον
αύτης κάθαρσιν. Ευρίσκεται δ' έτι και νυν
κλινήρης [;,ετά συ;^.πτω»ζ.άτων οξείας δί-λήζ
σαλπη'γίτιδος.
Ώς άντελήφθητε, την περί ής ο λόγος
ασθενή παρηκολούθησα έπΙ εννέα σχεδόν αη-
νας και ανέφερα πάν ο, τι γινώσκω περί τη;
ασθενείας αύτης, ένεκα της σπανιότΛ,τος τή;
περιπτώσεως.
Μέχρι τούδε ούδε(χίαν άνάλογον περ{:;τω(7:ν
ήδυνήθην ν' άνευ ρ ω έν τη προσιτή (αοι γαλ-
λική ιατρική φιλολογία" τά νεώτερα γυνιιχο-
λογικά συγγράμματα, ώς τό του Ι^αΐκίοϋβ —
1ιίϊ§Γ9Υβ και 1.β^υβα, ουδέν άναφέρουσι τ,ψ
ενδογενών στερεών σωμάτων της •σάλπιγ•|Ό;
εϊτε της μήτρας* ούδ' έν τη ξένη φιλολογία
φαίνεται οτι έδημοσιεύθη τι παρόμοιον* λέγω
τούτο, διότι ευτυχώς πρό τίνων μόλις •7.ηνών
ό κ. 1)β Βονίδ έδημοσίευσεν έν τη 8οηαΊηβ
ΊΊΐΜίναΙβ σοφήν μελέτην περί τών αλλότριων
σωμάτων της μ.ήτρας, έν η φαίνεται ότι σ'^ν-
εβουλεύθη πάν δ, τι έπι του ζητήματος τούτο'-»
έγράφη εϊτε έν Γαλλία εϊτε και άλλαχου' τχ
σώματα, άπερ οί άρχαϊοι από τών χρόνων τον
Ιπποκράτους μέχρι του 1 7°^ αιώνος περιέγρα-
ψαν υπό τό δνομα (ΜΚΎίΊίοηβ €αΙα(ΙβΗ$Ρ8
άβ Ια ηΐαΐνίαβ, απεδείχθησαν βραδύτερον
υπό του περιφανούς άνατομοπαθολόγου 1.0ϋί?
ότι ήσαν όγκοι άποτιτανωμένοι.
Σήμερον τρεϊς ύπάρχουσι μεγάλαι μδλέτα:
έπι τών άλλοτρίων σωμάτων της μήτρας, η
του Οαζαύδ (1894), ήτις βασίζεται έπι είκοσι
και μιας περιπτώσεων, ή του ΑΙΐ3ΘΓΐίη ((1β
ίιγοη) τω 1895, παρουσιάζοντος 11 νέα;
περιπτώσεις, καΐ ή του ΝβΙΙ§βΙ)ιΐαβΓ, δστι;
τ(7> 1877 ήδυνήθη νά περισυλλέξη 550 παρχ-
τηοήσεις ξένων σωμάτων. Τά σώμ,ατα τιΟτχ
προήρχοντο εκ τών εςω ή ήσαν λείψανα οστών
εμβρύου, ούδ' ή έλαχίττη δε μ.νεία γίνετχ:
περί ενδογενών προϊόντων λαμβανόντων γενί-
σιν εϊτε έν τη σάλπιγγι εϊτε έν τη μήτρα.
Έπομίνως. ή παρατήρησις ημών φαίνεται
σπανιωτάτη, έάν τις κρίνη έκ της σιγής, ην ο:
συγγραφείς τηρούσι περί του ζητήμ,ατος τών
ενδογενών προϊόντων της σάλπι-'^'^^Ός εϊτε τ^;
μήτρας. Ποίας φύσεως είναι ταύτα τα
προϊόντα; Ό κ. Γαβριηλίδης, ώπερ χάρΐ'^ΐί
ομολογώ διά την ίστολογικήν έξέτασιν τοΐ
ευρήματος, λεπτομερώς θά όμιλήση ήμίν πε:•-
τούτου. Αρκούμαι "λέγων, ότι υπό το μικρό-
ΒΙΟΛΟΓΙΚΗ Ε11ΙΤΡ0Ι1ΙΙ (ΣΥΝΚΛΡΙΛ Μ ')
61
ζδΐ οργανικην ύφην, άλλα Φ^νίσταται έκ δια-
5ο/αών στρω(Λάτων ά(ΛΟροου ζαΐ τιτανώδους
ουσίας [ϋίετα σ(Λΐκροτάτης κεντρικής οττνίς)).
Ό κ. Χρηστίδης παρουσιάζει μικροσκυ-
πικόν παρασκεύασμα του κ. Γαβριηλίδου,
φέρον τομάς τών σωματίων, άτινα περιε-
γράφησαν ήδη ύπύ των κκ. Χρηστίδου καΐ
Μανουηλίδου, προσθέτει δέ δτι είδε και
το σωμάτιον, περί ου ώμίλησεν ύ κ. Μα-
νουηλίδης, όπερ είχε σχήμα καθ' ολα μη-
νοειδές, δοκιμάσας δέ να θραύση αυτό
συ^*κάμπτα^ν δια των δακτύλων άπέτυχεν.
ΝούΙης. — Ό κ. Μανουηλίδης είναι εΙς
θέσιν να μας πληροφόρηση εις ποίαν κατά-
βτασιν εύρίσκετο ή μι'^τρα προ τής εξόδου
του σωματίου ή έάν είχε σκληρίαν τινά
ασυνήθη, καίπερ έκ των ύστερων ^^^ετά-
σας τήν γυναίκα;
ΜανονηλΙδης. — Ουχί.
Πράεδρος. — "Οσον αφορά εις τήνπαρα-
τήρησιν του κ. Χρηστίδου περί εναποθέ-
σεως τιτανούχων αλάτων έν τώ όργανι-
ομω, παρετηρήσαμεν και ημείς 2 ανάλο-
γους περιπτώσεις. Τούτων ή μεν άφορα
νέον 22 περίπου ετών, φέροντα όγκον
έπι τής έ^α'^τερικής κατωτέρας επιφανείας
τού βραχίονος, εύκίνητον και σκληρον καΐ
τόν όποιον έ^ελάβομεν ως ϊνωμα* ύ όγ-
κος ούτος παρήχθη έν διαστήματι ι ^ί,
έτους έπΙ τής ουλής δήγματος ϊππου, όπερ
είχε λάβει προ 2 περίπου ετών, μετά τήν
άφαίρεσιν δέ αύτοΟ άνεύρομεν ότι συνί-
στατο έβ ουσίας λευκής καΐ τιτανώδους.
Εδόθη μάλιστα εΙς τόν κ. Συγγρό\* προς
χημικήν έ^έτασιν, άλλα δέν έχομε ν εισέτι
το αποτέλεσμα. Ή δέ δευτέρα περίπτωσις
αποβλέπει λίθον τού προστάτου αυτόχθο-
να, όν άφηρέσαμεν δια τομής έκ τού περι-
ναίου. Έν τα προστάτη άπαντώσιν, (Ις
γνωστόν, δύο εϊδη λίθων, οί μέν ετερό-
χθονες προέρχονται έκ τών νεφρών ή έκ
της κύστεως, οπόθεν κατερχόμενοι έν-
σφηνοΰνται έν τω προστιίτη, μικροί όντες,
και αναπτύσσονται εκεί* οί δέ αυτόχθονα ς
Οχηματίί,οντία έν αύτώ τα προστίίτη, ενΟα
αύ5άνουσι και προκαλούσι τα έκ τοΰ όγ-
κου αυτών ενοχλήματα. Οί τελευταίο
έχουσι τούτο το χαρακτηριστικό ν, ότι ύ
πυρήν αυτών είναι οργανική ουσία, ήτις
καιομένη αποδίδει έμπυρευματικήν τίνα
όσμήν και καταλείπει τέφραν. Πιθανόν
δέ και οί λίθοι τής ωοθήκης, περί ών έποιή-
σάτο λόγον ύ κ. Χρηστίδης, έχουσιν άνά-
λογόν τίνα παθογένειαν.
'Ιατρόηονλος. — Τό παρασκεύασμα τού
σωματίου, περί ου ώμίλησεν ύ κ. Μα-
νουηλίδης, φέρει τρήμα κεντρικόν (δηλ.
ή τομή αύτού^• τούτο δέ σημαίνει ότι έσχε
πυρήνα έ^ οργανικής ουσίας, ήτις άπερρο-
φήθη, επίσης σημαίνει και τήν ήλικίαν τού
σωματίου, διότι ό πυρήν άπερροφήθη ένεκα
τής μακροχρονιότητος αυτού.
Τέλος ύ κ. ΠαπανίΗολάον άναγινώσκει
άνακοίνωσιν ηερί εμπυημάτων τών Λα-
ραρρινίων κόληων, Ίγμορίου άντρου, αίΛ'
γονίΗοϋ χόληου, αφηνοειδόϋς κόληου καΙ
τοϋ λαβυρίνθου ή τών κυψελών τοϋ
ή'&μοειδοϋς, εκτιθέμενη ν τήν σημερινή ν
κατάστασιν τής επιστήμης ως προς τήν
συμπτωματολογίαν, διάγνω^σιν και θερα-
πευτικήν τών εμπυήματα^ ν τών έν λόγω
κοιλοτήτων, έχουσαν δ/ ά^ς έ^ής:
Κνριοι,
« ΈτΓδίδη τελευταίως ττολυς έγε'νετο λόγος
'τζ&'Λ της θεραπείας τών έ;Λτ:υη[;.άτων τοΰ Ίγ-
μορείου άντρου εκρίναν.εν καλόν έν ολίγοις να
τ:αραστ7;'7ω[Λεν τοις άζιοτίμοις Φ^ναδε'λφοις
ενταύθα τας έμπυησεις τών γειτονικών κοιλο-
τήτων της ρινός μέτα της διαφορικής δια-^'νώ-
σ:ως αυτών και θερα,ττείας ώς έχει σ*/)μερον έν
τγ, έττιττην/^) και να έπιμείνωμεν ολίγον^ περιι-
σότερον έ-ι την -ολυειδή θεραπείαν τών έμ-
7:υη|/άΓων του Ίγμορείου άντρου, υποδεικνύ-
οντες συγχρόνως την προτιμητέαν όδόν, ην
όοείλομεν ν' άκολουΟώμεν προς άποτίλεσμα-
τικην Ιατιν αυτών.
Και είναι μεν γνωστόν ότι παθήσεις τών κοι-
λοτήτων τούτων πρό 200 καΐ έπε'κεινα ετών
περιεγράφησαν, άλλ' {δίως η άνάπτυςις του
κεφαλαίου τούτου τ?,ς ιατρικής έγε'νετο κατά
τας τελευταίας τ^εις δεκαετηρίδας, μάλιστα
δε δια τών συγγραφέων ί,βηΠΟΧ, Βηηνη,
ΖοίϊβιΙ, Ζίοιη\ Β. ΓηηιΙνβΜ, απΊηνναΐα^
λΝΧ' .•-•**»
62
ο ΕΝ ΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΟνίίΟΛΕΙ ΕΛΛΗΝΙΚΟΣ ΦΙΛΟΛΟΓΙΚΌΣ ΣΥΛΛΟΓΟΣ
ΖυοΙίθΓΐίΒπάΙ^ Ρ. Ηβγιηαηη, Α. ΗαΓί-
ΐηαηη, ΗαΓίνβ^ κ. λ. δ•α τταρατ^ρήσεων
κλινικών καΐ τταθολογικοανχτοΐΛΐκών. Δια
των εργασιών τούτων έγε'νετο γνωστόν ότι αί
τταθησεις αύται είναι ούχι μόνον επακόλουθοι
παθήσεων τών οδόντων (δια τό Ίγ[ΛΟρειον
άντρον), ώς πρότερον εδοςάζετο, άλλ' είναι
συχνόταται ιδίως ώς έπιπλοκαΐ (ΛολυσίΛατικών
νόσων ή και χειρουργικών επε^λβάσεων έκτος
της ρινός, θεραπεύονται δ[-«,ως αύτο[/.άτως
σχεδόν πάντοτε οσάκις ό εκοορτιτικός αυτών
πόρος τύχγ) φυσιολογικώς ευρύς. Ή άτο^Λΐκή
προδιάθεσις, ή παραλλάσσουσα [7.ολυσ[/.ατική
δραστ•/;ρΐ9*^Λς (νίΓαΙβηΟθ) τών [Λίκροβίων και
ή τοπογραφική θέσις του εκφορητικού πόρου
εκάστης τών κοιλοτήτων τούτων οαίνονται
βχουσαι έπίδρασιν έπι την χρονιότητα τών
έ;χπυηαάτων τούτων* ένεκα του τελευταίου
[Λάλιστα τούτου αιτίου εν τ-/) στατιστική τών
έ[Λπυη[Λάτων τούτων τήν πρώτην θέσιν κατέ/ει
τό Ίγ(ΛΟρειον άντρον, ακολουθεί ό σφηνοειδής
κόλπος καΐ έπονται ό [Λετωπιαΐος κόλπος και
αί ήθ(>.οειδείς κυψε'λαι, καθ' δσον τών δύο
τελευταίων τούτων οί εκφορητικοί πόροι ευοί-
σκονται ε{ς τα κατώτατα αυτών ση [Λεία.
Έν τοις έ[Λπυή(Λασι τούτοις ευρέθησαν τό
ΐ330ΐβπαιη οοϋ, 1)&α11ιΐ8 ργο^βηβδ ίωΐί-
άαδ, άίρΙοΟΟΟΟαδ 1αηθβθ1αΙΐ18, τό βακτη-
ρ ίδιον της φυ;Λατιώσεως, της γρίππης (κατά
ΗβΓζΓβΙά, ΗβΓΓπιαηη^^καΙ ΟηηοοΙιΟΛνδΙνί')
και αλλότρια σώ|;.ατα ώς άφορ[χή αυτών.
Αί φλεγ[Λθναι τών παραρρινίων κοιλοτήτων
εισιν οξείαι ή χρόνιαι, άνοικται ή κεκλεισ[Λέ-
ναι. Αί τελευταίαι αύται, άεοικώτεοον αί του
Ίγ[;.ορείου άντρου, διεγινώσκοντο εις παλαιο-
τε'ρους χρόνους πολύ συχνότερον τών άλλων,
καθόσον ένεκα της ίσχυρας εσωτερικής πιε'σεως
του άποφρασσο[/.δ'νου πύου έπι τα άδιε'ςοδα
τοιχώ(>,ατα τών κοιλοτήτων [^.εταβάλλεται
συν τη σφαιροποιήσει του άντρου και ή εξω-
τερική όψις της πε'ριξ χώρας* τό Ίγ[ΛΟρειον
άντρον έςογκουται κατ' αύτας έν άρχη προς
τήν ρίνα, είτα προς τα πρόσω και ακολούθως
προς τα κάτω, ένω κατά τάς έπισχε'σεις του
πύου έν τω [Λετωπιαίω κόλπω ωθείται ό εσω
κανθός του οφθαλ[7.ου εκ τών άνω ή παρου-
σιάζεται έζοίδησις προς τα άνω και εςω της
ρίζης της ρινός* σ•/;;Λαντικόν δια τήν διόγκωσιν
τών ήθ;/.03ΐδών κυψελών, ιδίως τών προσθίων,
έστιν ή έζώθησις του οφθαλ[Αθυ προς τχ Ιζω
και κάτω [Λετά διπλωπίας, τουθ* όπερ ώς τύ
πρώτον σύ[Λπτω;Λα κατ' αυτήν παρουσιάζεται.
Ταύτα λοιπόν είσιν εκείνα, παρ' οΓς ούδα{ΑθΟ
πύόν εύρίσκο;Λεν ούτε δια της πρόσθιας ουτ£
δια τ*75ς οπισθίας ρινοσκοπήσ|ως, ών τί;ν
ύπαρζιν αποκαλύπτει διεξοδική καΐ έπΐ}Λελτ.ς
έρευνα, εάν [/-ή τα άνω συρ.πτώ[χατα παρα-
στώσιν ήρ,ίν αρωγοί ταχείς.
Αί οξείαι φλεγ[χοναί, αίτινες συνηθέστατα
είσιν έπιπλοκαί (>.ολυσ[;.ατικών νοση[Λάτων,
ιδίως της γρίππης ώς συρ.παρο(Λαρτουσα πά-
θησις του ρινικού κατάρρου, αποθεραπεύονται
συν τούτφ ώς έπΙ τό πλείστον δια της έκροη;
του αναπτυχθέντος έζιδρώ(Λατος δια τοΟ
φυσικού πόρου (Ανβΐΐίδ ^) ή καταντώσι χρό-
νια έ;Λπυή(Λατα ένεκα τών πρό ολίγου [Λνηα,ο-
νευθέντων λόγων.
Παθολογικοανατθ(Λΐκώς είς τάς χρονία:
φλεγι^-ονάς τών παραρρινίων κοιλοτήτων δια-
κρίνονται, κατά τόν ΖαΙνβΓίίαπάΙ^ ΟπίΠ-
λναΐά^, Όηηθθ1ΐΟ\νδ1νγ^ καΙ άλλους, δύομορ-
φαι [7.εταβολών : είς τήν πρώτην σ'^(;.βαίνεί
(>.άλλον ορώδης, ολίγα στρογγυλά κύτταρα
περιέχουσα διήθησις του βλεννοϋ{Αένος, όστις
δύναται τόσον να έξοιδηθτί, ώστε νά κατα-
λάβη όλόκληρον τήν κοιλότητα* κατά δε τήν
δευτέραν τόσον πολλά πυοκύτταρα (δυιισδύ-
ουσι) διαπιδύουσιν εντός του βλεννοϋ[Λένος,
ώστε ταύτα κατακαλύπτουσιν εστίν δτε τήν
ύφήν τούτου, ίδίως κατά τα υπό τό έπιθήλιον
(>.έρη και τάς θηλοειδείς έξοχάς. Έν άν.οο-
τέραις ταίς (Λορφαίς παρουσιάζονται κύστει;
[Λίκραι τό πλείστον, αποτέλεσμα συρροή;
βοτρυδίων αδένων ή έ{Λφράξεως τών εκφορη-
τικών πόρων ή λυν,φατικών ά-'ρ^'είων. Κατά
τήν πρώτην περίπτωσιν ή εκκρισις είναι ορώ-
δης, κατά τήν δευτέραν (Λάλλον πυώδης. ΊΙ
ορώδης (Λορφή δύναται νά οπισθοχωρήσ•/; κιΐ
(ΛΟνη ή ύπαρξις τών κυστιδίων και θηλοειδών
έκβλαστήσίων δύναται νά ύπο(Ανήσ7ΐ τήν προ-
τέραν πάθησιν. Ό συνεκτικός ιστός ώς και τα
στρογγυλά κύτταρα [λένουσι συνήθως ηύςη-
[λένα. Προσέτι άπαντώσιν ούχι σπανίως χρω-
στική ουσία, πολύποδες και ύπερτροφίαι τν3
βλεννού[;.ένος. Κατά τήν πυώδη {ΛΟρφήν ο
βλεννοϋαήν ένικα της αφθόνου άναπτύ^^ω;
ΒΙΟΛΟΓΙΚΗ ΕΙ1ΙΤΡ0ΠΗ (ΣΥΝΕΔΡΙΑ Μ ')
63
(Γ^νεκτ'.xου ίστου λα(Λβάνει ουλώδη σύστασιν.
Εις βχθυτέρας παθνϊ'Τδίς του βλ£ννοϋ;7,6νος
<?^ν6χδτα'. ούτος στερρότερον [/.ετχ των οστών,
τότε δε άλλο'.οΰνται καΐ τχυτα παθολογικώς.
I1ρωτο*^'ενη πάθησιν των οστών πρέττει να πα-
ρχδεχθτ, τις {Λονον εν περι-τώσει φυαατιώ-
σ£ω;, η Φ^φιλίδος, η οίουδήττοτε νεοτλάσι^.ατος
7:αθολογικώς έπενεργήσαντος είς τα οστά (Μ.
δο1ιιηίάΙ«).
Τά υποκειμενικά συμπτώματα κατά τας
ί^ονίας) φλεγ{Λθνας τών παραρρινίων κοιλο-
τ^^των ώς έ-Ι τό ττλείστον ούδΐν εχουσι τό
χαράκτη ρ ιστικον. Έπειδη ό β' κλάδος του
τοίδύρΛυ έννευροί τας κοιλότητας ταύτας (εκ-
τός της του (Λετωζιαίου κόλπου), -Γταρατηρουν-
τχι άνακλαστικώς πόνοι καθ' δλην την τ^ερι-
οχην του νεύρου τούτου, ώς έπΙ τό πλείστον
οαως γίνονται αντιληπτοί ούτοι είς [χέν τας
ολίγμονας του Ίγ[Λθρείου άντρου κατά τας
::Ααγίας χώρας του [χετώπου, υπεράνω τών ο-
ορ'ίων, είς τας του (Λετωπιαι'ου κόλπου συχνό-*
τχτα κατά την εσωΟεν της ύπερκογχίου έντο-
αής χώραν, ένω παθήσεις τών ηθ[Λθειδών κυ-
ύελών προζενούσι [χαλλον ζάλην και πόνους
χχτα τό βρέγμα, ώς και αΙ του σφηνοειδούς
χόλπου, καθ* ας οι πόνοι ενίοτε τοποθετούνται
εις την κατ' ίνιον χώραν η όπισθεν τών βολ-
βών. Συν τούτοις οί άρρωστοι παραπονούνται
δια σκοτοδίνην, παροζυσ;/.ούς ηΐ^'-ίκρανιας, ά-
προίυραν περί την εργασίαν, ύπνηλίαν, ά|χνη-
σίχν, άπροσεζι'αν, δυσπεψίαν (ένεκα καταπό-
7£ως του άφθόνως έκχεο;-ί.ένου πύου άπό τών
χοίλοτ/;των τούτων), ελλειψιν άντοχτίς ε{ς την
•/ρήιιν οίνοπνευ}Αατωδών ποτών καΐ νικοτιανης,
χΙ(Αθρραγ{ας ρινικάς, παροσ[Λίαν ίδιως κατά
την πρωίαν, εϊτε ένεκα της κακόσ(Λθυ έ(Λπυή-
σεω;, είτε ένεκα ύποκεΐ[Αενικης καταστάσεως.
Ή δσφρησις δύναται να βλαβ•?ί εϊτε υπό την
(ΛΟρφην της πραγ(Λατικης άνοσ(Λίας, καθ ' ην
χ1 απολήξεις του οσφρητικού νεύρου δια της
ί έτηρχομίνης ρινίτιδος άλλοιουνται εϊτε υπό
την (Λορφην της άνοσ;Λίας της αναπνευστικής,
χχθ' ην ό είσπνεό[Λενος άηρ (Λετά τών αιθέ-
ριων ουσιών ένεκεν έπερχθ[Λε'νης έζοιδησεως
τον βλεννοϋ[Λένος η αναπτύξεως πολυπόδων
οίν καταφθάνει ;>ίέχρι της οσφρητικής χώρας.
^Αντικειμενικώς παρατηρείται κατά τάς
/ρονίχς παθήσεις τών παραρρινιων κοιλοτή-
των εκροή ώς έπι τό πλείστον κακόσ[Λθυ πύου,
δπερ αναφαίνεται κατά τό ρ.ηνοειδ^ς χάσ[Λα
(ΗίαΙαδ 8θΐηί1αηαπδ) [παθήσεις του (;.ε-
τωπιλίου κόλπου, προσθίων ήθ[Λθειδών κυψε-
λών, Ίγ(/.ορ ε ίου άντρου], ή [Λεταξύ της (Λε'σης
ρινικής κόγχης καΐ του διαφράγ(Λατος, κατά
τάς χώνας και στε'^ρον του οπισθορρινικου κοι-
λώ[Αατος [παθήσεις τών οπισθίων ήθ[^οειδών
κυψελών, ή του σφηνοειδούς κόλπου]. Ή πυόρ-
ροια αύτ*ο έπιφε'ρει τό πλείστον έςοίδησιν του
βλεννοϋ;7.ε'νος κατά τά (Λε'ρη ταϋτα υπό την
[Λορφήν απλών υπερτροφιών, αί'τινες συν τω
χρόνω έξοιδού(Λεναι [Λεταπίπτουσιν εις αληθείς
πολύποδας. Τούτους έθεώρησεν ό ΟπΠ1\να1(1-
έν τνί πολυτί|Λφ καΐ λίαν διαφερούσ*/) συγγρα-
φή αυτού «Οί Ι,θΙΐΓβ ΛΌΠ άθΠ Νοδβηθί-
ΙβΓαη^βη (1893, 1896) σχεδόν πάντοτε
ώς ση(/.εία παθήσεως (λΐάς ή περισσοτέρων κοι-
λο^/)των, γνώ'χη, ήτις δικαίως κατόπιν κατά
(Λέγα [Λέρος έπολε;Αήθη (Ηα]β1ί^, Αΐβχαη-
άβΓ^®) ώς καΐ ή δοξασία αύτου περί σχέσεως
της οζαίνης (Λετά τών περί ών πρόκειται πα-
θήσεων. Εντεύθεν, καΐ δη άπό τών έ(Λπυη(Λά-
των του σφηνοειδούς κόλπου καΐ τών ήθ(Λθει-
δών κυψελών, οί στρεπτόκοκκοι διά τών κλάδων
ϊσως του οσφρητικού νεύρου διεισδύουσιν εστίν
δτε (λέχρι τών (Ληνίγγων, άπεργαζό(Λενοι εν-
ταύθα θανατηφόρον (Ληνιγγίτιδα (Χνβί^θΓΐ,
δίΓαΐΊΠρβ]]). Σπανιώτατα θά συριβγ) τό πύον
ένεκα της έ;Λφρχξεως του εκφορητικού πό-
ρου της πασχούσης κοιλότητος νά διανοίξη
νέαν όδόν καΐ ν* άναφανη είς τό κάτω βλέ-
φαρον, κατά την πτερυγοειδνί αύλακα, κατά
τό χείλος της κάτω γνάθου κτλ. Δέν πρέπει
νά παραλειφθώσι τά ούχι σπανίως τάχιστα έπΙ
του προσώπου παραγό(Λενα οίδή;Λ.ατα (διάτ-
τοντα, ούτως ειπείν, ή (ϊίάβΓΠίΙ ία^βχ), άπερ
συ»Λβαίνουσι κυρίως έν ταίς οξείαις παθήσεσι
καΐ δίδουσι πολλάκις άφορ[Λήν συζητήσεων
περί αγγειοκινητικών νευρώσεων παρά τοίς
ίατροίς (Ανβΐΐίδ^ΐ).
77ρός διάγνωαιν αυτών έπόαενοι τζ) παρα-
δείγ[Λατι του Η3]θ1<, [Λετά την έξακρίβωσιν του
άνα[Λνηστικου, δ'περ είς πολλάς περιπτώσεις
θέλει διευθύνει όριστικώτερον τάς εργασίας
ήΐΛών, παρατηρου[7.εν έν πρώτοις (λή τυχόν
ύπάρχωσι [χεταβολαί τίνες είς τά πέριζ της
ρινός, έπΙ τών παρειών, [Λετώπου καΐ οφθαλ-
^
64
ο ΕΝ ΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΟνΠΟΛΕΙ ΕΛΛΗΝΙΚΟΣ ΦΙΛΟΛΟΓΙΚΟΣ ΣΓΛΛΟΓΟΣ
(Λών, δι* άττλου λ7.ρυγγοσκ.θ7:ίου έ?ετάζο;Λεν
ίΐτχ τους οδόντας καΐ την ύ:7*ρωαν κχΐ τέλος
7:ροβαίνο»Λ£ν έττΐ την -Γ^ροσθιαν κχΐ οχισθιαν
ρινοσχόττησιν. Έαν οανη ττου ττύον, δια (Λαλα-
χ.ης καα-της (>.ηλης ;7.ίτα/-•νοΰίΛεν τους τυχόν
ύττχρ/οντας πολύ-οδας η έςοιδησεις του βλεν-
νοϋαένος οττως δίευκρινήσωίΛεν την ττηγην
αύτου. Λίαν σκόπ'.ίχος φαίνεται ηρ.ΐν η έττά-
λειψις τών [Λερών τούτων δια διαλύσεως κο-
καΐνης 10 7ο» ^•' '^^ *'• ύτυερτροφίαι του
βλεννοϋ|7.ε'νος <7υ|Λ7Γτύσσονται καΐ οι πυώδεις
έπίτταγοι, αν ύχχρχωσιν, ά^οττίπτουσιν , ών
ένεκα η πυώδης έκροη• γίνεται α(σθητοτέρα
και έ7Γ0[Αένως η τηγη αύτης καταδηλοτέρα, ή
δ* έρευνα τοιουτοτρόπως κερδαίνει έτυι πλέον
έδαφος. Δια της ηλεκτρικής διαλά;Λψεως (δια-
φωτι^ΐΛου) παρατηροΰ(Αεν είτα [7.η ή [Λΐ'ιχ πλευρά
φαίνηται σκοτεινότερα της άλλης η ό εις τών
κεκλεισ(Λένων οφΟαλριών του αρρώστου αίσθά-
νηται τό φώς ολιγώτερον εντονον.Έν τοιαύττ)
περιπτώσει δια |Λαλακής [/.ήλης, κΓκα[/.;Λε'νης
καταλλήλως, προσπαθοΰ[Λεν ν' άνεύρω[Λεν εν τω
[/.έσω ρινικω πόρω τό έκφορητικόν τρή[Λα του
Ίγ[Λθρε{ου άντρου, τουθ' δπερδΟ^οκατορθουται
υπό έξησκη[Λένης χειρός* τούτου έπιτευχΟέντος,
ε•σάγο[χεν επίτηδες προς τούτο κεκα[Λ[Λένον
σωληνίάριον, δι' ου πλύνθ[/.δν δι* άπεστειρω;/.έ-
νης φυσιολογικής διαλύσεως (Λαγειρικου άλατος
την κοιλότ•/ιτα δοκΐ[Λαστικώς. Έαν αι προσ-
πάθειαι προς άνεύρεσιν του εκφορητικού τρή-
(Λατος άποτύχωσιν, ύπάρχη δ' υποψία ότι
εγκρύπτεται πύον, τότε έκτελου|/.εν δια τό
Ίγ[ΛΟρειον άντρον δοκι[^ιασ7ικήν παρακέντησιν
δια του [χέσου ή κάτω ρινικού πόρου εν τω
(Λέσφ αυτών ή και δια του προσθίου τοιχώ-
ΐΛατος της κοιλότητος δια καλώς κλειούσης
σύριγ^ΐ'ος του ΡΓίΐνβΖ, δι' η; έγχέθ[Λ5ν ειτα
(Λίκράν ποσότητα άπεστειρω[Λένης διαλύσεως
διφθερίνης ή ύδατος άπεβρασ[Λένου και ειτα
άνα[Λυζώ(Λεν την διάλυσιν ταύτην, ήτις θα
ίξε'λθη εντός της σύριγγος νυν θολερα και ώς
έπΙ τό πλείστον κάκοσ[χος, εν η περιπτώσει ή
κοιλότης αύτη διατελεί εν έ[Λπυήσει.
Έν εναντία περιπτώσει τό Ίγ[ΑΟρειον άν-
τρον θεωρητέον υγιές, την δε πηγην του αε-
νάως κατά τόν [χέσον ρινικόν πόρον και κατά
τό [Ληνοειδές γίσ^,χ αύτου προβάλλοντος πύου
δέον ν* άναζητ/)σω(Λεν εις πάθησιν του [Μετω-
πιαίου κόλπου η τών προσθίων ήθ(ΛθΐίΧών
κυψελών η είς τερηδόνα του οστού τηζ [ΐέστ,ς
ρινικής κόγχης. Ή τερηδών αύ^/1 καθίστατιι
φανερά δια (/.ήλης δια την τραχύτητα του γ^-
(Λνου όστου και την εύαισθησίαν αύτου. Ε\τ%.
κατά τόν ΟΓαΠλΥαΙά, άποφράσσο(Λεν, άφοΟ
προηγου[ζένως καθάρω[Λεν καλώς την ρίνα άζ6
τυχόν υπάρχοντος πύου, άλληλοδιαδόχως, εν
ανάγκη έπι [;.ίαν ή[Λέραν, δια [χικρου βύσ(Λατο;
βά[Λβακος άπεστειρω[Αένου κατά τόν [λέ^ον
ρινικόν πόρο ν προς τα οπίσω τό έκφορητιχ^ν
τρή(/.α του σφηνοειδούς κόλπου και προς τι
πρόσω κατά τό [Αηνοειδές χάσ(Λα τόν έκοορτ-
τικόν πόρον του [Λετωπιαίου κόλπου, άφ' ενός
[Λεν όπως ϊδω(Λεν, εάν (Λετά ταύτα άναφαί-
νηταί που πύον, άφ' ετέρου δΐ δπως δια τον
[Λέσου τούτου στοιβάσω(Λεν τό τυχόν έν τοις
κόλποις τούτοις παρασκευαζό[Λ£νον πύον.
ώστε [Λ:τά την άφαίρεσιν του βύσ[Λατος άφθο-
νώτερον τό πύον και καταδηλοτέρα ίζα-
(Λένως παραστη ή(Λίν ή πηγή αυτών.
Ειτα προσπαθού[Λεν δια [Λήλης, καταλλήλως
παρεσκ6υασ[Λένης, να είσέλθωμεν είς τόν ίΛετω-
πιαίον κόλπον, άφαιρουντες έν ανάγκη προς
τούτο και τό τυχόν ύπερτροφικόν πρόσθιον ά-
κρον της [;.έσης ρινικής κόγχης, δπερ κρύπτει
και δυσχεραίνει την εύρεσιν του εξω στθ[Λ!θυ
του πόρου αύτου ' τόν πόρον τούτον ένεκα τί;
ώς έπι τό πλείστον σκολιότητος αυτού δυσκο-
λώτερον δύναταίτις δια (Λήλης να διαπεράση
καΐ είσέλθη είς τόν [Λετωπιαίον κόλπον. Έχν
τούτο κατορθωθη, έν έμπυήσει αύτου αναβλύζει
εκατέρωθεν της (Λήλης ώς έπι τό πλείστον
άφθονον πύον. Έαν πύον άναφαίνηται διαρ-
κώς κατόπιν βραχείας θεραπείας του κόλπου
δια πλύσεων και έ[Λφυσήσ6ων νοσοφένης η
άλλης τινός αντισηπτικής κόνεως είς αύτην
έκείνην τήν θέσιν, τότε νοσουσι και αί πρόσθιχι
ήθ[Λοειδείς κυψέλαι, τοΰθ' δπερ συ(Λβαίνει πολ-
λάκις. Έαν νυν, καθάραντες δι' οξέος κοχλια-
ρίου τήν κάτω έπιφάνειαν τής (Λεσης ρινικής *
κόγχης, παρατηρώ[Λεν (Λδτά προσοχής τήν
γρα[Λ[Λήν, καθ' ην ή κόγχη αύτη προσφύεται
τω ήθ(Λοε;δεί όστ.ψ, βλέπο[;.εν ούχΙ σπανί<ι>ς
σταγόνας αναβλύζοντος πύου, ου τήν πηγήν
δια του αυτού εργαλείου άποξέοντες φέρθ(Λ£ν
είς φώς, άποπλύνθ(Λεν καΐ καυτηριάζοίΛεν
δι' έλαφράς ιωδιούχου διαλύσεως του Ι,ΐΐο^οΐ.
ΒΙΟΛΟΓΙΚΗ ΕΠΙΤΡΟΠΗ (ΣΤΝΕΔΡ1Α Μ')
65
Έαν δ[Λως κατά την διττλην ρινοσκοττικην
έ^δτασιν ^ταρουσιάζτ/ται ττύον [λεταξύ της (λέ-
(ΓΤ^ ρϋνικης κόγ)^ης και του [^εσορρινίου δ'.α-
9ράγ{Λατος, κατά τας /ώνας η την στέγην
του οπισθορρινίου κοιλώ[Λατος, εάν (Λη ύο(στα-
τιι ρινίτι; τις οττισθο ρ ρινική (ΓθΙΐΌΠίΙδΒΗδ)
τ, εΐϊικη τις ττάθησις των οστών, έφιστώαεν
την ττροσοχην η(Λών έπΙ τόν σφηνοειδή κόλ-
-ον. Έστιν δτε, (χάλιστα όταν ή ρ,έση ρινική
χόγχη αφίσταται πολύ του διαφράγ;;-ατος της
ρινός, βλέπει τις κατ* ευθείαν και τό πύον έκ-
ρέον δια του εκφορητικού πόρου αύτου, εν εναν-
τί'χ περιπτώσει άποκόπτθ[Αεν τό οπι'σθιον άκρον
της κόγχης ταύτης ευκόλως δια ψαλίδος η
του πεπυρακτω[Λένου γαλβανοκαυστικοΰ βρό-
χου όπως φέρω{Λεν εις φως τό πρόσθιον το(-
/ω;χα του κόλπου τούτου, δστις απέχει κατά
;χ£<ιον δρον παρ' άνδράσι 8,2 έκ|Λ., παρά γυ-
νχιξίν 7,6 έκ;χ. Ακολούθως διά [χηλης, διευθυ-
νοίλένης από του κάτω χείλους της εισόδου της
ό'.νός (ΐεταςύ του (χέσου της μέσης ρινικής κόγ-
χης και του διαφράγ(Λατος, προσκρούθ[Λεν έπι
τ6 πρόσθιον τοίχω^ια του κόλπου, δπερ εύρί-
σκθ(Αεν λίαν εύθρυπτον και έπώδυνον είς περι-
τττώσεις παθήσεως αύτου, πιέσαντες δε αυτό
ελαφρώς ε•σερχό(Λεθα είς τό άντρον, έπεκτεί-
νθ(ΐ.6ν την οττην προς τά κάτω καΐ προσεκτι-
Αώς ίτζ\ του κάτω τοιχώ(Λατος (0Γαη\να1ά)
και άποκαΟαίρομεν είτα τόν κόλπον τούτον.
Έάν εν τούτοις και πάλιν ή έκροη του πύου
κατά τά (χέρη εκείνα δεν έκλειψη, τότε αύτη
οοδίλεται είς πάθησιν τών οπισθίων ηθ[χοει-
δών κυψελών, ην διαγινώσκομεν καΐ Οερα-
π£ύθ(Αεν, ώς την τών προσθίων. *Π υπό του
Κίΐίίΐη^* έπινοηθδίσα (^.εση ρινοσκόπησις (ρΐΐί-
ηΟδΟΟρία ΐηβάίίΐ) δύναται επίσης νά χρησι-
αοίΓΟίηθνί διά την διαφορικην διάγνωσιν είς
κατάλληλους περιπτώσεις.
Διά της έπΐ[χόνου ταύτης έρεύνης, προς ην
χτταιτείται υπθ|χονη και έγκαρτέρησις έκ {λε-
ρούς του αρρώστου καΐ του ίατροΰ, κατορ-
θουμεν διά της αποκλειστικής ταύτης [Αε-
θόδου νά φθάσω ;χεν άσφαλέστερον είς τόν σκο-
πόν, δηλαδή την άνεύρεσιν της πηγής του είς
την ρίνα είσρέοντος πύου.
Τούτου γενθ[χένου ή ϋεραπεία είναι διδο-
|Αένη. Προς τούτο πρό παντός οφεί>θ[/.εν
>' αφαιρέσω £χεν παν δ,τι• (πολύποδας, άπο-
'Ελληνιχός Φιλολογιχός Σύλλογος. Τόμος ΚΖ'
φύσεις οστών), άποφράσσον τόν έκφορητικόν
πόρον της πυογόνου κοιλότητος υποθάλπει
χρονίως την πάθησιν ταύτην.Συ|χβαίνει ενίοτε
ώστε |χετά την άφαίρεσιν τοιούτων έζοστώ-
σεων νά θεραπεύωνται τά έ(Λπυη(χατα είτα
αύτθ[χάτως. "Αλλως καταφεύγθ[Χ8ν είς πλύσεις
της πασχούσης κοιλοτητος δι'άπεστειρωρ.ένης
διαλύσεως διαφθερίνης (1 Υοο)> χ^^Ρ^^^χου
νατρίου έν φυσιολογική διαλύσει, νιτρικού αρ-
γύρου (3 — 5 %) καΐ έ(χφυσ/)σεως αντιση-
πτικής τίνος κόνεως, νοσοφένης, δερ{Λατόλης,
ίωδοφορ(χίου, άφου προηγου(χένως διά του εκ-
φορητικού πόρου αύτης διά κατάλληλου εργα-
λείου έκβιάσω(χεν τό ένυπάρχον πύον δι' αέρος.
Είς ούχΙ λίαν προκεχωρηκυίας περιπτώσεις
δυνά{Αεθα διά τών ρ,έσων τούτων άνευ της
ελαχίστης αί(χατοχυσίας πολλάκις νά θερα-
πεύσω(χεν την νρσον. Ό δρίθδδ^* ευρίσκει είς
άριθ(χόν τίνα τοιούτων έ(χπυη|χάτων, έφ' ων
έπ£ΐρα(Λατίσθη, εύνοϊκην την έπίδρασιν ττίς
ηλεκτροχηΐΛίκης ιδιότητος της ηλεκτρολύσεως
διά χαλκού, (χεθ'ης καταγίνεται από τίνος.
Είς επΐ[χόνους δ[Λως περιπτώσεις καΐ είς έκεί-
νας, παρ' αίς διά του εκφορητικού πόρου δίν
δυνά(χεθα νά είσέλθω(χεν είς την κοιλότητα, τά
δι σ^^|χπτώ[Αατα αυτών άπαιτουσι ταχείαν
την έπέρ,βασιν, καταφεύγθ(χεν είς ριζικάς θε-
ραπείας δι' εγχειρήσεων, αίτινες έπιτρέπουσι
την κατ' ευθείαν έπίβλεψιν της κοιλότητος, έκ
τών ϊζω.
Ούτω λ. χ. διά τόν (χετωπιαίον κόλπον δια-
νοίγθ(χεν αυτόν έκ τών έμπροσθεν διά της
τθ{Αης του ^αη8βη^^, ήτις βαίνει παρά τό
κάτω χείλος της προηγου[Αένης ζυρισθείσης
οφρύος από του (χέσου αύτης ρ-έχρι του ύψους
του συστοίχου εσωτερικού κανθου, παρασκευά-
σαντες δ* είτα κρη|χνούς δέρ|;.ατος προς τά
κάτω και εςω καΐ προς τά άνω εύρισκό(χεθα
πρό του οστείνου τοιχώ[χατος της κοιλότ/)τος,
διά σφύρας και σρ,ίλης, είτα (χετά προσοχής
έκκόπτθ(χεν τό προβάλλον κάτω καΐ (χέρος του
προσθίου οστείνου τοιχώ(χατος καΐ είσερχό[χεθα
ούτως εντός του (χετωπιαίου κόλπου, δν διά
ξύστρου άποκαθαίρθ(χεν από τυχούσας πολυ-
ποειδείς (χεταπτώσεις του βλεννοϋιχένος και τε-
ρηδόνα του οστου' πρό παντός δ(Αως οφείλθ(Αεν
νά ένώσω[χεν αυτόν (χετά της ρινικής κοιλό-
τητος διωθούντες τό έργαλείον τούτο προς τά
Β. Ε. '9
'■■'.! " Ά'ί^Λ' *τΐϋ
66
ο ΕΝ ΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΟηίΟΛΕΙ ΕΛΛΗΝΙΚΟΣ ΦΙΛΟΛΟΓΙΚΟΥ ΣΓΛΛΟΓΟΣ
κάτω κχΐ εσω. Άπό της τθ[ΛΥ}ς ταύτης, ήτις
έν ΓερίΛχνια άντικχτε'ττη<76 τ-Ζ/Υ κατά [λίτωττον
άρ)τα'.οτέραν ώς ελάχιστα τταραρ-ορφοΰσα, εις
καταλλήλους ^τεριπτώσεις διανοίγει τ;ς καΐ
αποθεραπεύει ούχΙ σπανίως συνυττάρχουσαν
πάθησιν των ήθ[λοειδών κυψελών και του
σφηνοειδούς κόλπου, ώς τούτο ποιεί ό ^αη8βη.
Έπιπάσσθ(Λεν είτα την κοιλότητα δι* ίωδο-
φορ[Λίου η ένΟέτθ(;.εν βύσμα γάζης ίωδοφορ-
{Λΐούχου. Την δευτε'ραν έβδθ|Λάδα συρράπτο-
[Λεν τα χείλη της εξωτερικής τθ[λης καΐ
άποθεραπεύθ(Λεν τόν κόλπον δια του διευρυν-
Οέντος η πρ6ς την ρινικήν κοιλότητα παρα-
σκευασθέντος εκφορητικού πόρου, δν διατηρου-
[χεν πάντοτε άνοικτόν.
Μονο(Λερεΐς παθήσεις των ήθ[Αθειδών κυψε-
λών καΐ του σφηνοειδούς κόλπου θεραπεύθ(Αεν
από της φυσικής όδου, ώς έν ττ) διαγνώσει
άναφέρο(Λεν.
Προς περαιτέρω Οεραπείαν των έ(Λπυη[Λά-
των του Ίγ[Αορείου άντρου διά τάς περιπτώ-
σεις, ων τό έκφορητικόν τρη[Λά έστιν άνέφι-
κτον, καταφεύγοίχεν εις πλύ'ίεις του άντρου άπό
του κοίλου της ρινός διά τεχνητού πόρου κατά
τό (λίσον του [/.έσου ρινικού πόρου (ΚΐΙίαη,
1887) ή του κατωτέρου ρινικού πόρου (Μίο-
ΙίαΙίΙζ, 1886). 01 δΐ ΚΓααδβ καΐΚπβάΙίίη-
άβΓ^^ έδηΐΛΟσίευσαν ευνοϊκά άποτελέσ[Λατα της
(λεθόδου ταύτης έν ενώσει (Λετά της ξηράς δΓ
αντισηπτικών κόνεων θεραπείας. Έάν ρ,ετά
παρέλευσιν ή[Λδρών τίνων δίν έπέλθ•() βελτίω-
σις, διανοίγο^Λεν υπό τοπικήν άναισθησίαν
δι' άπλης ή κάλλιον δι' ήλεκτροκινητικης
τρυπάνης, δι' ης σχεδόν άκαριαίως και άνευ
πόνου επιτυγχάνεται ή προς τό άντρον διά-
τρησις, τεχνητόν πόρον πλάτους 3 — 6 χ(Λ.
άπό της φατνιακης άποφύσεως (ΟοορβΓ,
1721) της άνω γνάθου διά του φατνίου του
δευτέρου ελάσσονος ή πρώτου (Λείζονος γο}λ-
φίου ή παρακεΐ[Αίνου τινός τερηδονισ[Λένου
οδόντος, δν έ;άγο;χεν προηγου[Λένως, διευθύ-
νοντες καθέτως προς τά άνω πάντοτε την
τρυπάνην. Είτα είσάγθ[Λεν διά του παρασκευα-
σθέντος πόρου στιλπνήν ρ.ήλην, ίνα Γδω(Αεν μη
ή διάτρησις έγένετο προς τό κοίλον της ρινός,
τουθ' δπερ εις περιπτώσεις [Αεγάλης κολπώ-
σεως του ρινικού κοιλώματος προς τά εξω εστίν
δτε συμβαίνει* έν τοιαύτ•/) περιπτώσει ή μήλη
θ* άνακαλύπτηται έν τω κοίλω της ρινός 5ιι
της προσθίας ρινοσκοπήσεως. *Λπό της θέσεως
ταύτης, ήτις αντιστοιχεί προς τό κατώτατον
έπίπεδον της κοιλότητος,προβαίνομεν εις πλό-
σ£ΐς αύτης δι' ελαφρώς ροδιζούσης άσήτττου
διαλύσεως υπερμαγγανικού καλίου, βορίίίοΟ
οξέος 1—3 7ο» χλωρικου καλίου 1—2 %» νι-
τρικού αργύρου 0,5 7ο, διαφΟερίνης Ρ/^^,
κατά μήνας έναλλάσσοντες ταύτας. Τάς πλύ-
σεις ταύτας δύναται άριστα νά έκτελτί κατ'οΐ-
κον ό άρρωστος, έάν έφοδιασθνί διά καταλλτ;-
λως κεκαμμένου λεπτού σωληνος, δν δέον πάν-
τοτε νά είσάγγ) διά του παρασκευασθέντος πό-
ρου μέχρι του Ίγμορείου άντρου, διότι άλλωζ
ευκόλως κατά τό προς την κοιλότητα στόρον
του τρήματος έκφύονται οστεόφυτα, άτινι
δυσχεραίνουσι τ-ζιν έργασίαν. 'Λνά πάντα δεύ-
τερον μήνα ανάγκη νά διευρύνωμεν τό τρίρ
τοΰτο διά μιας κωνικής μήλης του Βο^'-
ΐηαηη. Διάφορα μέσα έπινοηθέντα δπως άο'
ενός μεν προφυλάττωσι την κοιλότητα ίζί
της ε (ς αυτήν εισόδου μικροβίων ή και χλι-
σμάτων τροφών κατά τήν μάσησιν, άφ' έτε-
ρου δέ διατηρώσι διαρκώς άνοικτόν τό τρημι.
θεωρούνται περιττά ή και βλαβερά. Λί πλύ-
σεις γίνονται άπαξ, δις ή καΐ τρις της ημέ-
ρας* έάν διά της θεραπείας ταύτης έζαφανισβν;
πάν ίχνος πύου ή βλέννης, έπι πολύν ετι χρί-
νον οφείλει νά πλύνη ο άρρωστος τό 'Ιγμόρειον
άντρον αύτου, διότι άλλως ευκόλως επέρχεται
υποτροπή. Κατ* αυτόν τόν τρόπον ο άρρω-
στος δύναται κατ' οίκον χωρίς ν' άπολέσ-Λ, τι
τό παρ άπαν νά θεραπεύση τό εμπύημα αύτου,
δταν τούτο •/■, ρινικής προελεύσεως άνευ συμ-
μετοχνίς του οστού ή οδόντος τινός.
Προς ταχυτέραν, ίσως και άποτελεσματι-
κωτέραν, άποθεραπείαν ήνωσεν ο δβΐϊΐοη
(1 890) τό φο^τνιακόν τεχνητόν τρήμα μετ'άν-
τιτρήματος κατά τόν κάτω ρινικόν πόρον.
κατά τήν πρότασιν του Μίοΐίαϋΐζ.
Τά πλείστα εμπυήματα, μάλιστα δε τχ
μάλλον οξέα, θεραπεύονται θάσσον ή βραδύ-
τερον διά τίνος τών ανωτέρω μεθόδων, μί^'*^
δμως αριθμός τούτων μένει ανίατος. ΙΙρόςάπο-
τελεσματικήν θεραπείαν τών τελευταίων τού-
των επίμονων περιπτώσεων νέαν έχάραξενοΧόν
όΚαδΙβΓ^^, συστήσας καΐ διά τά έν στερεοίς
τοιχώμασιν εμπυήματα (μαστοειδές άντρίν,
ΒΙΟΛΟΓΙΚΗ ΕΠΙΤΡΟΠΗ (ΣΥΝΕΔΡΙΑ Μ ')
67
Ίγ(ΛΟρ6ΐον ίντρον, υττεζωκότα κτλ.) τους άττό
|χιχρου ύφιστααίνους έν τη χειρουργική κανό-
νας, ήτοι ίύρεϊχν διάνοιζιν των κοιλοτήτων
τούτων :Γρός έλευΟεραν έκροτ.ν του ττύου καΐ
άκριβη έςετασιν των τοιχω(/.άτων αυτών.
Τιΰτακατώρθου ό Κΰ^ΙβΓ δια της δια σ(χίλ'Λς
υπό το^ικην νάρκωσιν άττοτο^αης του προσθίου
ύίτό της παρειάς τελείως καλυπτο [Λίνου τοι-
■/ώ•χατος της κοιλότητος κατχ τόν γναθιαιον
βόθρον {/.ε'χρι του οαπεοου αύτης όια την
Γ^πορωτε'ραν έκροην του πύου έπι τοσούτον,
ώττε δια του ώτίτου δακτύλου να έρευνί^ τό
ίϊαοος δια τ^^χ6ν ύπάρχουσαν τερηδόνα τοΟ
όιτοΰ η ρίζης οδόντος. Άνασυν έστησε λοιπόν
ττ.ν χατα τόν παρελθόντα α(ώνα υπό του Ι^ίΙ-
ΐηοπβΓ και βραδύτερον υπό του ΰβ8αυ11 .
(1801) γενο(Λ6νην διάνοιζιν του Ίγμορείου άν-
τρου, πρώτος αυτός Φ^στησας την δια^/)ρησιν
του περιοστέου δια τόν φόβον σχη[Αατισ(Λθΰ φ^-
ρΓρίΊ'ου κατά την επούλωσιν της οπής. Δια τόν
οόβον τούτον ακριβώς ό ΟΓΰπλναΜ ποιείται
ελάσσονα την διάνοιξιν (^έχρις 6 χμ. ε(ς τετρά-
γωνον. Τουναντίον δέ οί ΡαΓίί^βΙΐ και Βοΐΐοίη-
ΓηβΠΠ^^ δι' ηλεκτροκίνητων τρυπάνων προϊ-
ούσης διΧ(Λέτρου διηνοιγον ταχε'ως τό τρη(Λα
τούτο έπι τοσούτον, ώστε και δια της ορά-
σεως ν * άντιλα(/.βάνων τα ι τών εν τνί κοιλότητι.
Προς άκριβεστάτην δ;χως έπισκόπησιν τών
εν τω άντρφ εις την εύρυτάτην τών διανοί-
ξεων τούτου προέβη ό ^αη8θη^^, δστις ρ,ετα
την παρασκευή ν κρη[Λνου άπό τών απαλών
αορίων καΐ του περιοστέου τών καλυπτόντων
τό πρόσθιον τοίχω[Λα της κοιλότητος καταρ-
ρίπτει δια σμίλης και οστεοκλαστικης λαβίδος
ό>.ον τό τοίχωμα τοΰτο μέχρι του ύποκογχίου
τρήματος, ου φείδεται δια την δι' αύτου διέ-
λευσιν τών νεύρων καΐ αγγείων.
Μετά την διάνο ιζιν του άντρου ευρίσκ-ι
τις τόν βλεννοϋμένα η σχεδόν φυσιολογικόν
(εις ευτυχείς τινας περιπτώσιις φέροντα κατ7.
τό έδαφος περί τερηδονισμένην ρίζαν οδόντος
τινός κεγχροειδεΐς σάρκας, υφ' ας τό όστουν
αποδεικνύεται γυμνόν, ότ* αρκεί τοπική του
μέρους τούτου άπόςεσις, ή δ* έγχείρησις ληγίΐ
ούτως), η τό πλείστον καθ* δλην την εκτατιν
πολυποειδώς μεταβεβλημένον, 5τε ανάγκη
πχσα Οπως τόν ούτωσι μεταπεπτωκότα βλεν-
νοϋμένα δλ.ον άποςέστ) και άφαιρίστ).
Εις τας νεωτέρας αύτου εγχειρήσεις ό ^βη-
δθη την εύρυτάτην ταύτην διάνοιςιν συνδέει,
ως άντελήφθημεν κατά τας παρ* αύτω εργα-
σίας ημών (1890 — 1897) ρ.ετα της καταρ-
ρίψεως του άντρορρινικου τοιχώματος και
διανοίζεως καΐ καθαρισμού τών έπι την εσω —
άνω δίεδρον γωνίαν του άντρου έπερειδομέ-
νων ήθμοειδών κυψελών και του σφηνοειδούς
άντρου, έαν και ταύτα άποδειχθώσιν έμπε-
πυημένα, 6'περ ούχι σπανίως συμβαίνει. Δια
του τρόπου τούτου ου μόνον προφυλάσσεται ή
κοιλότης άπό πάσης νέας μολύνσεως, άλλα και
ή έπιδερμάτωσις γίνεται ταχύτερα δια του επι-
θηλίου του βλεννοϋμένος της ρινός, δστις βρχδ-
ται εις εύρυτάτην συνάφειαν μετά του άντρου.
Προς ταχειαν νυν και τελείαν ίασιν απαι-
τείται ταχεία κάλυψιςκαΐ έπιδερμάτωσις (βρί-
(ΙβΓΓηίδαΙίοη) τών ούτωσίν άπογυμνωΟέντων
τοιχωμάτων του άντρου* τούτο επιτυγχάνει ό
^αηδβΠ δι' εμφυτεύσεως του κατά τόν γνα-
Οιαίον βόΟρον παρασκευασθέντος κρημνού έν τν;
κοιλότητι, ό δε Βοππίπ^ΐίαυδ δια της ανά-
στροφης και εμφυτεύσεως έν αύτη κρημνού
του υγιούς βλεννοϋμένος της ρινός, δν παρα-
σκευάζει καταρρίπτων όλον σχεδόν τό οστέί-
νον άντρορρινικόν τοίχωμα. Οί κρημνοί προσ-
φύονται έπι τα τοιχώματα της κοιλότητος
εντός 4 — 5 ημερών δια βυσμάτων (ωδοφορ-
μιούχου γάζης, ην στιβάζομεν εντός του άν-
τρου προς πρόληψιν πάσης αιμορραγίας.
"Λπαζ προσφυέντος του κρημνού έν τη κοι-
λόττ^τι, περιττή πλέον ή και* βλαβερά έστιν
ή εισαγωγή γάζης, σωλήνος ή άλλου τινός
σώματος έν αύτη, διότι ταύτα ζωηρώς ήΟε-
λον ερεθίσει τα τοιχώματα εις δυσανάλογον
βλάστησιν κεγχρο ειδών σαρκίων έναντι της
εφαπλώσεως του επιθηλίου εις βλάβην τοδ
τελευταίου τούτου.
ΊΙ μεταΟεοαπεία σ'^νίσταται εις την έκτί-
ναςιν της έν τω άντρω παραγόμενης βλέννης
ύπ' αύτου του άρρωστου κλείοντος την ρίνα,
άνεγείροντοςτήν τελείως καλύπτουσαν τό τρή-
μα παρειάν και εκφυσώντος ούτω δια του άν-
τρου, και ε•; πλύσβΐ; αυτού άσηπτους άπα; ή
δίς της ημέρας. — Ι^'ατ' ευθείαν ή δια λαρυ'^'^^Ό-
σκοπίου, τιθεμένου έν τω άντρω καταλλήλως,
δύναται ό ιατρό; να έπιβλέπη τήν πορείαν της
ίάσεως, να καυτ/:ρ'.άζγί ή άποςέ*/) τάς τυχόν
68
ο ΕΝ ΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΟηίΟΛΕΙ ΕΛΛΗΝΙΚΟΣ ΦΙΛΟΛΟΓΙΚΟΣ ΣΥΛΛΟΓΟΣ
07:δρ(/.έτρως άναπτυσσο [Λένας ττεριττάς κεγ-
χροειδείς σάρκας (οαΓΟ Ιαχαπαη^), ευθείας
ποιών ούτω τάς τριβους του έφα7Γλου[Λε'νου
έτΓίΟτιλιου 7:ρός ετυίστρωσιν των ε•ς συνεκτικών
ίστόν νυν [ΛετατΓίτττόντων τούτων σαρκι'ων.
Μετά την τελείαν ίασιν κλείεται, αν [/.η ηδη
εκλεισεν άφ' εαυτής, δια πλαστικής η καυ-
τηριάσεων κατάλληλων τό κατά τό προστό-
(Λΐον άνοιγ(Λα. Ό χρόνος τής ρ.εταθεραπειας
[χέχρι τελείας ΐάσεως εΐναι αόριστος, κυ[χαινό-
(Λενος τό πλείστον (/ετα$ύ 1^2 — 3 (Ληνών.
Τα πλέον έκτη (Λατα ταϋτα τής ευρείας δια-
νοίζεως άπόλλυσιν ή τροποποίησις του ά[Λ$ρι-
κανου ΟαΜλνβΙΙ^ο (1893), όστις (Λετά την
εύρεϊαν διάνοιξιν από του γναθιαίου βόθρου,
άπόξεσιν τής κοιλότητος καΐ παρασκευην άν-
τιτρη(Λατος κατά τόν κάτω ρινικόν πόρον (εκεί,
ένθα ό Μίοΐ^ΐΐΐίΐζ εγχειρεί), κλειεί αν&ις παρα-
δόξως τό κατά τό προστόρ-ΐον τρή;χα.
Την ρ,ε'θοδον ταύτην, καίπερ από τριετίας
γνωστην εν Εύρώπν.^ι, ένεκολπώθη [Λεθ' όλα τα
έλαττώ[Λατα αυτής και υπέστη ρ ι ςε θερ[Λώς
εν τω συνε^ρίφ τών λαρυγγολόγων τών Πα-
ρισίων (1897) ως ιδίαν ό Ι,αο (Μθΐΐιοάβ
ίιΐΐο) ρ-ετά ιστορικών 3 ασθενών, ενός ιαθε'ν-
τος καΐ δύο διατελούντων ετι υπό Οεραπείαν.
Τό κατά τόν γναθιαίον βόθρον άνοιγ{;.α κλείει
ά(Λέσως ό Ι^ΙΙΟ όπως κωλύση τ-Γ,ν από τβυ στό-
[^.ατος εις τό άντρον εΐσέλασιν (Λίκροβίων και
τ[Λη[Λάτων φαγητού καΐ άπαλλάζη τα εδέ-
σ{Λατα τών άρρωστων αύτοΰ τής δυσώδους
καρύκης τής από του ιωδοφορρ.ιούχου γά-
ζης(!), ην θα.εισήγεν εις την κοιλότητα, έαν
ηθελεν άφησει τό τρή;Λα άνοικτόν. Είτα συνι-
στά πλύσεις αντισηπτικές του άντρου από
του κατά τόν κάτω ρινικόν πόρον άντιτρήΐΛα-
τος δια σωλήνος ειδικού έπι 15 — 20 ηρ•έρας,
(Λεθ' ας ευαγγελίζεται δια τόν άρρωστον τί-
λείαν την ίασιν. Ό τρόπος ούτος τής θερα-
πείας τών ε[Λπυήσεων του άντρου τούτου φαί-
νεται δια τόν Ι^ΙΙΟ γενικός άνευ ενδείξεων
ειδικών.
Ενός έτους ό^^.ως πείρα ^ έδίδαςε τον ί,αο
1. Εις τχς 3 τών Ο οΟτωσΙν έγ/ειρηΟειτών πεοιπτοί-
σίων τής διατριβής το\ί κ. Λιάμπεη-•* ^σ/,εν ό Ι^υΐ' δια-
ποτίσεις (33,357ϋ) 'οΐ» συρραφέντος κρη{χνου δια ττ,ν
κατά τό ε:ηκλινέστερον τούτο (χέρος καΟίζησιν του πύου
|λετ' άνυ^ώσεω^ τή^ θερμοκρασίας, και νέαν νποτροπήν
δτι τα έπί|Λθνα ταΰτα έ[Λπυή|λατα δέν ητο
δυνατόν να (αθώσιν εν τόσφ σ(Λΐκρω χρόνω
ούτως, ώστε τροποποιεί ούτος τάς εν άρ^η
γνώυ.ας αύτου, άποφαινό[Λενος εν τω συνεΧρίω
τών λαρυγγολόγων τών Παρισίων (1898) δτ•.
απαιτείται 3 — 8 έβδθ[Λάδων [Λεταθεραπείι
και ό'τι ό δια τάς πλύσεις του άντρου είδιχοζ
σωλην δύναται ν * άντικατασταθτί διά βύσ|Λα-
τος γάζης ίωδοφορρούνου τιθεμένου κατά το
άντίτρη[/.α (^ε'χρις έπουλώσεως του συρραφέν-
τος κατά τόν γναθιαίον βόθρον κρη{Λνοΰ. Ή
άπο[ΛΓ(Λησις τής έγ/ειρησεως ταύτης καθ*7;(ΐα;
θά εύρισκεν άποχρώντα λόγον εις τά σπα-
νιώτατα εκείνα έ[Λπυη[Λατα, παρ'ο'ς ριετι
την διάνοιξιν από του γναθιαίου βόθρου ευρέ-
θη ό βλεννοϋ[Λην εις περιωρισμένα τινά (ΐερτ,
σπουδαίως (Λ8ταβεβλη(Λένος, δτε [Λία περιω-
ρισ[Λένη άπόζεσις ταχε'ως ηθελεν έπενέγκει το
ποθού[Λ5νον άποτε'λεσ[Λα διά έπουλώσεως τοΟ
άφαιρεθε'ντος διά του πέριξ βλεννοϋ{Λένος.
"Οσον άφορδί την γενικην κρίσιν έπΙ τών
διαφόρων τούτων εγχεφησεων, άφίεμεν τόν
λόγον εις τόν πολύπειρον και γηραιόν καθη-
γητην τής Φραγκφούρτ-ζις Μ. δοΗπίίάΙ να
εκφέρη εν τω (Λετά τοσαύτης κριτικής περι-
νοίας γεγραΐΛ[Λένω σ'^'^'^^'ρά[Λρ-ατι αύτου: Βίβ
ΚΓαηίίΗβίΙβη άθΓ ο1)βΓβη Ι.αΓΐ\νθ§θ 8ΐΐ8
άθΓ ΡΓίΙχίδ ίίΪΓ άίβ ΡΓαχίδ (εκδ. II. Ια-
νουάριος 1897, Σελ. 338):
((Έάν είναι ανάγκη να παρασκευάζτ, τις
άντίτρη'Λα κατά τόν κάτω ρινικόν πόρον, ως
συνεβούλευσεν ο ΟαΙά^'^θΙΙ, η τάς οπάςνά
διανοίγη τόσον (Λεγάλας, δσον ό ^αηδθη,
όστις όλόκληρον τό πρόσθιον τοίχω[Λα, η ως
ό Β6ηΐπη^1ΐίΐα8, όστις τό πλείστον {Λέρος λΐΐ
του τοι/ώ[Λατος αφαιρεί, τούτο θά διδάςτ,
τό [Λέλλον.
«Εύρον ότι διά τών πλύσεων έκ τών κάτω
εις τάς πλείσταςτών περιπτώσεων επιτυγχάνε:
τις του σκοπού αύτου, έάν (Λη αιτία τής ψ-
πυησεως ^^ τερηδών του οστού η ρίζης οδόντος
ε•ς [χ-αν έτέραν ττε^ίπτο^^ιν Σγ'/ειρτ,ΟίΓ^αν και αυΟι;.— ΊΙ
διάρκΞία τής [χεταΟεραπείας τών περισσοτέρων πιρίΓτώ-
σπων ευρίσκεται υπερβαίνουσα τον 1 "/^ μήνα. *Ε2τ
έμειναν περαιτέρω ελεύθεροι υποτροπών οί άρρωτιο•.
ούτοι, δεν είναι δυνατόν να γνωσΟί| δια τής διατρι^'.;
ταύτης, γραρείσης σ/εδόν δτε οί άρρωστοι ούτοι ί>-
ρίσκοντο Οπό θεραπείαν ετι.
υίΟΛΟΓΙΚΙΙ ΕΠΙΤΡΟΠΗ (ΣνΝΕΛΡΙΑ Μ ')
69
Τινός ύζοδαυλι'ζον την έ^Αττύτισιν, άλλ* εννοεί-
ται χολλάκ'.ς μετά εν τ, δύο ετη, καΟ' α ό άρ-
ρωστος εκτός του δυσάρεστου 6τι άπας καθ'
«κάσττ,ν οφείλε: να καΟαίρτ) τό *Ιγ(;.όρειον
αύτου άντρον, ούδείΛίαν αλλην ένόχλησιν αι-
σθάνεται, δι ' άλλων λέξεων, ό άρρωστος θεω-
ρείται πρακτικώς θεραπευθείς. Δεν δυνά(^.εθα
ν* άρντ,θώ(/.εν εξάλλου, δτι πάντοτε ύπάρ/ει
τοιούτων έ^Λ,πυήσεων (/.έρος,οπερ ^ά την χρήσιν
ολην των θεραπευτικών τούτων [λέσων τελείως
ίΐν θεοαπεύεται».
ι
Ό δέ ΟαΓβΙ, ό πολύς λαρυγγολόγος της
1.νοη, Ιν τω Φ^γγρά[Αματι αύτου Μαΐαάίθδ
άΐΐ ηθΖ (1897) αποφαίνεται ως έξης: I^θδ
8αρραΓίΐΙίοη8 άιι δίηιΐδ ιηαχίΙΙαίΓΘ δβ
άίνίδβηΐ βη άβαχ Γ^Ιβ^οπβδ: οβΠθδ τιαΐ
^θπδδβηΐ ΓοριάβιηβηΙ θΙ οβίΐβδ γ|ιπ ηβ
οΜθηΙ Γ[Η'δ άθδ Ιανβ^βδ τβρβίβδ ρβη-
άπηΐ άβ Ιοη^δ τηοίδ, οιι α ιιη ο'αΓθΙΙα^θ
(1β Ια ϋίΐνίΐθ. ^αδ(ϊα'^^^ ηβη ηβ ηουδ
ρβπηβΐ άβ ροΓίβΓ αη ρΓοηοδίίο ρνβοίδ;
ηουδ αλΌΠδ να άβδ δΐιρριίΓαΙίοπδ, ιβ-
ΐΏοηΙαηΙ ά ρΙαδίβπΓδ αηηββδ, ^υέΐΊΓ βη
ιηοίηδ ά'αηβ δβηιαΐηβ, ,ίαηάΐδ ηαβ άβδ
ίϋρραΓαΙίοηδ, ΓβΙαΙΐνβηιβηΙ ΓβοβηΙβδ,
ΓβδΐδΙ^ίβηΙ Η Ιοαδ Ιβδ ΐΓΒΐίβηιβηΙδ. Νοαδ
άβνοηδ άοηο ηοαδ αάρβδδβΓ βη ρΓβηιίβΓ
Ηθϋ αα ρΓΟοέάβ 1β ρΐιΐδ δΐηιρίβ βΐ 1β
ιηοίηδ οΗίΓαΓ^ίοαΙ Ι.β 1αΥίΐ(?β ραρ
Γοηβοβ ηαΙυΓβΙ βδΐ Ι3ίβη ρρβίέιιιΜβ,
ραίδςαΊΙ ίαίΐ άα ηιόηιβ οοιιρ Ια ρρβιινβ
άιι (ΙΐΗηοδΙίο βΐ 1β ίΓπίΙβηιβηΙ Νουδ
3νοηδ ^αβΓΐ Ια ρΙαραΓί (3β ηοδ οαδ ραΐ'
€β ρΓοοβάβ, βΐ Ιβδ οαδ ίΐαί οηΐ τβ-
8ίδΙβ ά οβ Ιανα^β δί δίηιρίβ οηΐ β}ία1β-
ιηβηΐ ΓέδίδΙβ αυ Ιανα^β ραΓ 1β ηιβαΐ
ίηίβηβαΓ (οπβοβ αι-ΙίΩοίβΙ)
δί Ια δυρριίΓαΙίοη ρβΓδίδίβ αα Ι^οαΙ
(1β ΙιαίΙ οα άίχ 3οαΓδ, οιι })ίβη δ'ίΐ βδΐ
ίπιροδδίΒΙβ άβ ίαΐΓβ 1β οαΙΙιβΙβίΊδηιβ
ρβι^ ΓοπΓιοβ ηαΙιΐΓβΙ, οη άοίΐ ΓβοοαιίΓ
αΙοΓδ ά ΓοανβΓίαΓβ αιΙίίιοίβΠβ. 1)αηδ ιιη
οίΐδ ηοαδ ανοηδ ρα αρριβηάιβ ά. α η
ίπαΐαάβ ά δβ Ιανβι* 1αί-η)(^ηιβ [)αΓ Γοιί-
Γιοβ ηαΙαΓβΙ. Π οΜίηΙ, οη ίι-οίδ ηιοίδ.
Ια ^ιβπδοη ά'αη βηιρν(''ηιβ ά'οιίίίΐηθ
άβηΙαίΓβ φιΊ άαΓαΙΙ άβραίδ Γ{πΙηζβ αηδ.
ΡοαΓ ΓουνβΓίαΓβ αΓίίΓιοίθΠο, ηοπδ
άοηηοηδ ΙιαΓάίηιβηΙ Ια ρΓόίέΓβηοβ α Ια
ροηοΐίοη ραρ Ιβ ηιβαΐ ίηίβηβαΓ βΐ ηοη
ά Ια ρβΓίοΓαΙίοη αΙνβοΙαίΓβ δί Ια
δαρραΓαΙίοη ιβδίδΐβ αα Ιανα^β ραΓ Γο-
Γίίίοβ ηαΙαΓβΙ, βΐΐβ ΓβδίδΙβρα άβ ηιόηιβ
αα Ιαναί^β ραΓ Γαΐνβοΐβ οα ραΓ Ιβ ηιβαί.
δί Γβπιργβηιβ βδΐ αΐ3δο1απιβηΙ Γβΐ3β11β,
ίΐ ίααΐ άβίΓαΐΓβ Ιβδ 1)οαΓ§βοηδ ά Ια
οαΓβΙΙβ βη δβ οΓέαηΙ αηβ ΙαΓ^β νοίβ
ραΓ Ια ίοδδβ οαηίηβ Νοαδ ανοηδ
βηιρίονβ οβΙΙβ ηιβίΚοάβ άαηβ ηη 8βηΙ
ϋΟΗ, βΐ ηοίΓβ ηιαίαάβ α οοηδβΓΛ^β ηόαη-
ηιοίηδ δα δαρραΓαΙίοη.
Π ηβ ίααΐ ραδ οβρβηάαηΐ δβ άβοοα-
Γα{^βΓ βη ρΓβδβηοβ άβδ ίηδαοοέδ, οαΓ
ηοαδ ανοηδ να άβ]^ ρΙαδίβαΓδ ηιαίαάβδ
(|αί οηΐ ρα ^βπΓ ραΓ άβδ Ιανα^βδ
1)0Γί(}ΐιβδ (ηιβαΐ ίηίβηβαΓ οα οανβΓίαΓβ
αΙνβοΙαίΓβ) αα ΐ3οαΙ άβ 6 α 12 ηιοίδ βΐ
ηιόηιβ άβαχ αηδ.
Νθ[Λίζθ[/.εν λοιπόν φρόνιρ.ον 6'πως, πριν η
καταφύγω(Λεν εις την ρ,άλλον χειρουργικην
έγχείρησιν, έπι πολύν χρόνον προηγου[;.ένως
έπι,Ι — 2 ετη δοκΐ{Λάσω(Λεν (Λη δια τών ελα-
φρότερων ρ.εθόδων θεραπεύσωμεν άνευ μεγα-
λειτέρου κινδύνου τόν άρρωστον, τουΟ'δπερ
σχεδόν πάντοτε συξλβαίνει, εκτός σπανιωτάτων
περιπτώσεων διαπυησεως, 6φειλθ(Λένης εις τε-
ρηδόνα όστου η οδόντος».
ΒΙΒΛΙΟΓΡΑΦΙΑ
1. ΖίρΐΏ, ϋθΙ^θΓ Βρίίβυΐιιημ• υικί ΒβΗ3η(11υη{(
(ΙοΓ Νη8οη(»ίΙίΊ•υηίτοη. ΜοηβΙ^οΙιπΙΊ Γ, ΟΙίΓοηΙΐί^ίΙ-
Κυη(1ρ,1880.
2. Οι-ϋηλΥΗΚΙ, Ι)ί(; Ι^οΙιγο νοη ϋοη ΝαδβηβίΙο-
Γϋη^ρπ, 1893, 1806.
3. ΖυοΚοΐ'ΚαηοΙΙ, ΝοηηαΙι» υ. ραΠιοΙ. ΛηηΙοιηίο
(!. Ν38ΡηΙιο1ιΙ(.• υηά ιΙιγογ ρηβαπίίΐΙί^οΠβη ΑηΙήΙη{?6.
■1892.
4. Η. ΚπυηΚί^Ι, υ^Ι^ίΜ* (1^8 Εηιρνϋΐη (1*^8 ()1)ογ-
ΚίβίνιΊιϋΙιΙΐ' Ηίτΐίη. ΚΙίηΛνοοΙ)οη8οΗΐ'. 1887, Ν" 16.
5. ΗΐΜΐπίμ^ί' ζ. ΡηΙΠοΙ. υιΐίΐ ΤΙιοι-αρίο ί1. ϋ^^0Iτη
ΛΐΙΐίηιιημΉΛνΡί^ΐ', 1895.
6. Η('Γ/Γ(Ί(1 ιιπίΐ Ηοιτιηηηπ, ΒηΚίΡΓίοΙομ'ίδοΙιο
ΗοΓυικΙ»» ίπ 10 ΚϋΙΙι*η νοη ΚίοΓοΓίιύΙιΙοηβίΙΐ'Γυπί^.—
Λιτίι. ΓϋΓ ϋιινπί^οΙ. α. ΗΙιίηοΙ. ΙΠ,165, 1895.
7. ηιηοοΙιοΝνδΚί, ΗοίΙι•3ρ:ζυΓ ροίΐιοΐομ^. Ληίΐίοπιίο
πη(Ι ΛοΙίοΙομ•ί(» (Ιργ οηΐζϋηίΐΐίοΐιρη Ργοορ88ρ ίηι
Λπΐηιη» Ηί^^ηιοη. ΡΓθί8ρ(•(*]\ΓοηΙ(' Α!*1)οίΙ. — ΛγγΙι.
ΓϋΓ Ι.ηΓ\Ίΐ«τϋΙ.ιιη(1 ΙΙΙιΓηοΙ, ΠΙ, 255, 1895.
70
ο ΕΝ ΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝ0ΓΠ0ΛΕ1 ΕΛΛΗΝΙΚΟΣ ΦΙΛΟΛΟΠΚΟΣ ΣΓΛΛΟΓΟΣ
8. Μ. δοΐιπιίίΐΐ, Βίβ ΚγηπΚΙι. άβι* οΙίβΓθη Ι,ϋΓΐ-
Λνβ§:6 Εα8 ά. ΡΓίΐχίδ ίΰΓ (ϋβ Ργηχ]». 1897.
9. Η8^β1(, υοΙ}βΓ (Ιίβ ])»ΐΗοΙθ{(. νρΓίΐη(Ιοι•υηί?οη
άβΓ 8ίβΙ}1)βίπ1ίηοϋ}ιβη ίιη ΟβΓοΙ^^ρ άβπ οηΙζΟηάΙί-
οΙιβηδοΙιΙθίΐΏΗδαΐΗνρρΓίΓορΙιίβ υηά (1βι• Νηδθηροΐν-
ρβη. ΑγοΙι. ΓϋΓ ΐ8Γγη§το1. ιιη(1 Ηΐιίηοΐ. IV, 277, 1896.
10. ΑΙβχβηάβΓ, Βίβ Ν38βηρο1νρρη ίη ϊΗΐ'βη
ΒβζίθΗαη^βη ζα (Ιοη Εηιρ>τηΐθη (Ιργ Ναββηηβ-
1)βη1ιο1ι1βη.— ΛιχΙι. Ι^ΗΓνη^τοΙ. V, 324, 1896.
11. Ανβΐΐίδ, Έ,ϊηΙ^β Και-ζο ΚϋηίβοΙίΘ ΒοηΐθΓίίυη-
β^βη ζϋ Ι,βΙΐΓβ νοη ΚίθΓρΓίιοΗΙρηριηρ^'θΐΏ. — ΑγοΙι.
Γ. Ι,ΗΓνηβτοΙ. ιιπίΐ ΗΗίηοΙ. II, 301, 1895.
12. Ανβΐΐίβ, 1)98 3ουΙθ ΚίβΓθΓΐιοΙιΙοηΡίηρνρίη υικί
^ίβ ΓΓ3^β (ΙβΓ 86ΐ1)8ΐ1ιβί1υη§: (1θ88(?Π>βη. — ΛγγΙι. Γ.
ΙνΗΓγη§το1. ϋΐκΐ Ηΐιίηοΐοβ•. IV, 255, 1896.
13. Κίΐίηη, ΗΙιίηοΒοορίη ΐΏθάΐΗ. — ΜϋηοΙι. ιηοίΐ.
\\^οοΙι. Νο 33, 1896.
14. 8ρίβ88, Είηβ ηβυβ ΜβΐΗοίΙβ ζυΓ ΗοΙιηηί1Ιιιηί?
άρΓ ΝβΙ}βηΐΊΰΙιΐ6ηρίΐΡΓοη^ (Ιργ Να8Ρ. — Αιτίι, Γ.
Ι.3Γνη8τοΙ. V, 150, 1896.
15. Ι^ηβεη, Ζπγ ΕΓϋίΓηυπβτ <ΛβΓ Νβΐιρηίιΰΐιΐοη ιΙογ
Νβδβ Ββί οΗΓοηίδϋΙΐΡΓ ΕίΙθΓυη^ : Αιτίι. ί. Ι^αη-η^οΐ.
Ι, 135, 1893.
16. Γηβ(1ΐ3η(1ΡΓ, ΒρΓίίη. ΚΗη. \νο€ΐΐρη8θ1ΐΓ.
1889, 37.
17. ΚϋδίβΓ, ϋρΙ>ΡΓ (ΙΐΡ 0Γυη<1»Ηΐζρ νοη ΕϋβΓυη-
^ρη ίη 8ΐαΓΓΛν3η(ϋ^ρη Ηδΐιΐβη : — ΒρΙ)8ο}ι. ιηοίΐ.
\νοοΙΐρη8θΗΓ. 1889, 235.
18. δοΐιβίηηιοηη, ΒοΓίίη. Ι^ίίΓγη^οΙ. (ΙοδβΙΙβοΙι. 6
^ϋΗ 1894. *
19. ΒοηηίηρΙΐΗαβ, Βίβ Ηβδοοϋοη (Ιργ Γαοίαΐβη υη(1
(Ιργ η383ΐ6η Λνβηά. (Ιργ ΚίβίρΓίιυΙιΙβ ηιΗ Είηδίϋΐ-
ρυη§^ νοη Ν38βη8ϋ1ι1βίηιΙΐ3αΙ ίη άίβ ΙρΙζΙργρ ζυι•
Ηρίΐυη^ ΙιβΗηαοΙίίβ^ΡΓ ΚίβΓβΓΡπιρ^ρηίΡ. — ΑγοΙι, Γ.
Ι.3Γνη8:οΙθ8Γίβ αηά ΚΙιίηοΙ. VI, 213, 1897.
20. 03ΐ(1\νβ11,Νρ\ν-ΥθΓΐί ηιθ(1. ΙουΓΠΗΐ, 4Νονβπι-
1)ΡΓΐ893,ΚβίΡΓ. αρηΐΓ3ΐΙ)ΐ3ΐΙ ί. Ι.3Γνη^οΙ.8ρρ1.1894.
21. αβηΐΓ3ΐΙ)ΐ3ΐΙ Γ. Ι.3Γ>'η^ο1. 8ρρΙ. 1894.
22. Μ. δοΐιιηίίϋ, ΒΙρ ΚΓπηΚΙΐρίίρη (1. οΙίΡΐ'ρπ
Ι.αΓΐ\\'. II 3υη. ΐ3ηϋ3Γ 1897.
23. Λιάμπεης : ΤΓ3ΐΙΡΓΠβηΙ (Ιρη 8ίηυ8ίΙΡ8 ιικιχϋ-
ΐ3ίΓβ8 (ΜρΙΙιοάβ Ι,αο). ΤΙι^δΡ (Ιρ Ρ3ιί8 1897.
24. α3ΓΡΐ, ΜΗΐ3(1ίΡδ (1υ ηρζ. 1897.
25. Επηδΐ \νΐη1ί1ρι•, ΖυΓ ΑηαΙοηιίρ ιΙρη ιιπΙργρπ
\ν3η(1 άβ3 δίηυδίΓοηΐΗΐίδ. ΑγοΙι. Γ. Ι^ι-γη^^οΙ. 1, 178.
26. Εη^βίπιβηη, Βργ δ1ίΓη1ΐϋΙι1ρηο3ί3ΐτ1ι. ΑιΙι.
Γ. Ι>3Γ. 1291.
27. δοΙιβοΙι,ΖιΐΓ Βίβί^ηοδΡ υηιΐ ΤΙΐΡΓΗρίο (Ιργ Νρ-
1}ρηΗΟΙι1βηρΓΐίΓ3ηΚυη§:ρη: ΑιτΠ. ί". Ι^3Γνη{(. III, 165.
28. λνΐηΚΙΡΓ: Ζιιγ ΤΙΐΡΐΉρΙρ (Ιργ ΝρΙίρηΙιοΙιΙρηΡΓ-
ΚΓ3η8:ηυβ•βη. ΑγοΙι. Γ. Ι>3Γνηί(ο1. III, 388.
29. ΛνίηΚΙΡΓ, ΖυΓ ΟΗίΓυΓ^Ιρ άρΓ οΙ)0ΓΡη ΝαδΡη-
ηρΙίΡηΙιόΙιΙρη. ΑγοΙι. ίίΐΓ Ι.3Γνη^ο1. ΛΙΙ, 22.
30. δρίθΓδ, ΖυΓ 01ι]ΓυΓ}?ίβ (Ιρδ δίηυδ δ()ΙΐΡποί-
ί!3ΐί8. ΑγοΙι. ίϋΓ Ι^3Γνη{(οΙ. Λ'ΙΙ, 145.
31. ΚΟρΙίΡ, Βίο Β3(ϋθ3ΐο})ΡΓαΙΙοη Ικ^Ι οΙίΓοηίδ-
οΗρη νρΓδοΙιΙβίηιυηβ^βη υηά ΕϋοΓυη^ίβη ιΙργ ο1)βΓβη
Ν3δΡηρί;ρη1ιυΙιΙρη.— ΑγοΙι. Γ. Ι,αΓνηβ^οΙ. VIII, 308.
32. Ζ3ΓηίΙνο, ΚΓ3ηΚΙΐρίΙβη (Ιργ Ν3δθ, 1894.
Μετά ταύτα λύεται ή συνεδρία.
ΣΥΝΕΔΡΙΑ ΜΑ'
17 Φεβρουαρίου 1899.
Προεδρία Μ. ψΑ.νίΔΑ
Μετά την άνάγν(υ<5ιν καΐ έ-τικύρίοσιν
των Γφακτικ(1)ν, έπι της ουσίας αύτίϋν ό
κ. Πρ(')εδρος, άναφορικίύς ίτρός την πρίί--
την περίπτωσιν αυτού, ήτοι περί τοϋ τι-
τανώδους όγ'κου τού βραχίονος, λέγει ότι
πρό τίνων ήμερ(ϋν, συντυχών τω αύτίΐ-
άσθενεΤ, έ^ήτησε νά εξακρίβωση κοΰ^αον
τήν αΐτιολογίαν τού όγκου τούτου. Έν
πρώτοις έ'ί,ήτησε νά μάθη, έάν πρά^*μαη
τό δήγμα τού ϊππου ύπήρ^εν ή αφορμή
της αναπτύξεως τού όγκου. Ό άσθε\'ής
ώμολό'^-ησεν ότι, αίσχυνόμενος ειχεν 65-
ογκώσει τήν άλήθειαν και είχε ν εϊπει οπ
έδήχθη ύπό Ίππου, ένω είχε λάβει άπλ(ίς
§ν κτύπημα κατά τον βραχίονα. *Αφ* έτε-
ρου όμως άνευρέθη παρ* αύτω έτερο:
όγκος τής αυτής φύσεως, κείμενος κατά τό
μέσον τής όσφύος, άλλα λίαν μικρός (με-
γέθους λεπτοκαρύόυ). Ό όγκίσκος ούτος
άνεπτύχθη έν αγνοία τού ασθενούς, όση;
άνεκοίλυλί^εν αυτόν αίφνης έν τ(Ι) λουτρίϊ:.
Έπι τη ευκαιρία δε ταύτη έγένετο καΐ
χημική ύπό τού κ. *Απέρη των ούρ(ΐ;ν
έξέτασις, ήτις όμως δεν παρέσχε δι-
δόμενα άζια λόγου, ουδέ έδεΐ5ε ποσιός
άν τό αίμα είναι κατάφορτον τιτανωδ(ί)ν
άλάτα^ν.
*Αηέρης. — Ύω όντι τό μόνον ά5^ον ση-
μεΐ(όσε(ος έν τη εξετάσει ταύτη ήτο τό
ΊΤ,ημα τού ουρικού οξέος, όπερ δέν συμ-
βαίνει φυσιολογικίύς. Και έάν μέν τό πο-
σόν των ούρων και τό τίΐ^ν αλάτων δια-
τηρίύσι τήν φυσιολογικήν άναλογίαν, ου-
δέν σημαίνει τό ϊζημα τούτο* έάν όμως
τό ποσόν των άλάτα^ν είναι δυσανάλογον
προς τό των ούρω^ν, τούτο προέρχεται ί,
από έλαττωματικήν καύσιν (ώς έπι κ(ϊρ-
^., ,,
βΙΟΛΟΓίΚΠ ΕΠΙΤΡΟΠΗ (ςτΝΕΔΡΙΛ Μλ')
71
διοπαδειών, έμφυ(ίήματος τ&ν πνευμόνων
κλ.; Γ) από ούρικήν διάθε(ίιν• εν τή ίτρο-
κειμένη περιπτώσει πιθανόν νά δρα ή
ουρική διάθεσις, ώς έπΙ αρθριτικών τόφων.
Μανουηλίδης. — Κατ* αύτάς έτυχε ν' ά-
νοη-νώΟίο έργον τοϋ κ. Ροηθ6ΐ, έν ω ανα-
φέρονται 9 περιπτώσεις δμοιαι προς τάς
τοϋ κ. Προέδρου καΐ άς ύ συ^Ύραφεύς
ποιρετήρησεν έπΙ αρθριτικών ατόμων.
Πρόεδρος, — ΟΙ όγκοι δέν προήρχονΓΟ
έ^ άδενος ούδ' έκειντο έν γειτονείοι
άρ9ρώ^σεως, διό δέν δύναται νά γείνη λό-
γος περί όμοιότητος προς τόφον άρθρι-
πκόν ό μεν πρώτος όγκος, μεγέθους καΐ
σχήματος μήλου, έκειτο έν τώ μέσω του
βραχίο νος, ό δέ δεύτερος, μικρός μέν, άλλα
λίαν καταφανής τήν ποιότητα, κείται έν
τώ δέρματι της όσφύος καΐ είναι όλως
άσχετος της άρθρώσεως τώ^ν γειτονικών
σ.τονδύλων.Τέλος ό πάσχων δέν έχει ούτε
καρδιακήν πάθησιν ούτε ^Ρευματισμούς.
Παψάδης, — ΕίμΙ εΙς θέσιν νά δώσω
πληροφορίας τινάς σαφείς περί της χημι-
κής συνθέσεως τοϋ έ^αιρεθέντος τιτάνα^-
δους όγκου. Κατά τήν έ^έτασιν του κ.
Συγγρού, ό όγκος άπετελεϊτο έκ δύο στι-
βάδων, κεντρικής έ^ ουρικών αλάτων καΐ
περιφερικής έκ φωσφορικών αλάτων έν
ολψ δε τώ όγκω διεκρίνοντο τηδε κάκεΐ-
σε Ινες συνεκτικού ίστοΰ.
'Λπέρης, — Ή πληροφορία τού κ. Πα-
νάδου υποστηρίξει τήν ύπόλ^ίαν μου, δτι
πρόκειται περί σπανίας εκδηλώσεως τής
ουρικής διαθέσεως.
ΤοΛτ&ς. — Αφού ό όγκος ούτος προήλ-
Οεν έκ τραυματισμού, ή αιτιολογία είναι
σαφής, διότι καΐ ή έκχύμωσις, ήτοι τό έκ-
χυθέν αίμα ή ό ορός δύναται νά μετα-
τροπή εΙς έναπόθεσιν διαφόρων αλάτων,
άτινα δύνανται νά κείνται ατάκτως.
Άπέρης. — Δυσκόλως δύναταί τις νά
παραδεχθή τήν θεωρίαν τού κ. Ταπτά,
διότι συχνάκις μέν βλέπομεν κτυπήματα
και εκχυμώσεις, σπανίως δέ τοιαύτας εν-
αποθέσεις αλάτων.
Παψάδης. — Δέν είναι άπαραίτητον νά
ύχάρχη ουρική διάθεσις, όπως γείνη ένα-
πόθεσις έστω καΐ ουρικών αλάτων εΙς
σημείόν τι τού οργανισμού, ένθα εδόθη
ή αφετηρία έκ τραυματισμού τίνος.
'Ιατρόηονλος. — Ώς προς τήν σημερι-
νήν ούρολογικήν κατάστασιν τού έν λόγω
πάσχοντος έχει τις καΐ τούτο νά σημειώ^-
ση, οτι έάν τήν σήμερον τά ούρα δέν δει-
κνύωσιν αύ^ησιν τού ουρικού ό^έος υπέρ
τό φυσιολογικόν δριον, άναλόγα^ς καΐ ή
έκδήλωσις τής τυχόν ένυπαρχούσης ουρι-
κής διαΟέσεα^ς είναι μηδαμινή* διότι ό
άσθενί]ς δέν παρουσιά^,ει σήμερον τήν
άνάπτυ^ιν έτερου όγκου επίσης τιτανώ-
δους και ογκώδους, όσον άλλοτε, άλλα
μόλις μικρότατου κατά τήν όσφύν. "Ισω^ς
δέ ή έ^έτασις τών ούρων, γενομένη
καθ' δν χρόνον άνεπτύσσρτο ό ευμεγέθης
όγκος τού βραχίονος, ήθελε δώ^σει αποτέ-
λεσμα άπόδεικνύον τήν ούρικήν διάθεσιν.
*Απέρης, — Πιθανόν τούτο, άλλ' ά-
γνοούμεν.
Ακολούθως έπΙ τού ασθενούς τού κ.
Παπανικολάου, λαβών τόν λόγον ό κ.
Τράντας, λέγει, ότι τό άλλότριον σώμα
κείται σχεδόν έν τω κέντρίρ τού φακού,
ένω αυτός ουδέποτε εΐπεν ότι ή διάλαμ-
>)/ις τού σκληρωτικού χρησιμεύει έν τοιαύ-
ταις περιπτώ^σεσιν. "Ωστε, λέγει, ή περί-
πτω^σις αύτη έκ τών προτέρων αποκλεί-
εται τής χρησιμοποιήσεως τής έν λόγω
εξεταστικής μεθόδου, οιπ' εναντίας δέ
διά τήν περίπτα^σιν ταύτην άξιοσύστατος
είναι ή ακτινογραφία.
Γαβριηλίδης. — Έξητάσαμεν και ημείς
τόν έν λόγψ ασθενή, άλλ' ούχΙ ίνα δοκι-
μάσωμεν τήν μέθοδον τής διαλάμ>)/εως
τού σκληρα^τικού. Έξητάσαμεν διά τί^ς
άκτινογ*ραφίας καΐ είχομεν λόγους προς
τούτο σοβαρούς. Διότι εϊδομεν και ημείς
βεβαίως διά τού πλαγίου φα)τισμού καΐ
τού οφθαλμοσκοπικού κατόπτρου τά δύο
αλλότρια σωμάτια τά έν τω φακω κατα-
σκηνούντα, ουδέ είχομεν ανάγκην άλλων
μέσων προς έπιβεβαίωσιν τούτου, άλλα,
όπερ και τό μάλλον ενδιαφέρον, ήτο δυ-
νατόν νά ύπάρχωσι καΐ έτερα σα^μάτια
μή ορατά διά τώ^ν είρημένων μέσων. Ιδού
διατί κατεφύγομεν και εΙς τήν άκτινογρα-
φίαν. Πράγματι δέ τά σκιαγραφήματα τού
72 ,
ο ΕΝ ΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΟηίΟΛΕΙ ΕΛΛΗΝΙΚΟΣ ΦΙΛΟΛΟΓΙΚΟΣ ΣΓΛΛΟΓΟΣ
έν λόγ'ψ οφθαλμού απέδειξαν πλην των
δύο είρημένων τήν παρουσίαν καΐ τρίτου
αλλότριου (δωματίου κείμενοι^ ίτρός τά
έ^ω και όπισθεν της βάσεως της ίριδος.
Ή περίπτωσις αύτη έδίδαξεν ημάς ότι δια
της ακτινογραφίας δυνάμεθα νά ϊδωμεν
αρκούντως μικρά σωμάτια έν τφ όφθαλμω,
φαίνεται δε ότι εΙς τά παραδείγματα των
ιατρών, οϊτινες εΐπον ότι μικρά σωμάτια
δεν διαγινώσκονται διά του μέσου τού-
του, προέκειτο διά μικρότερα των έν λόγιο,
Τράντας, — Ώς προς τά αποτελέσματα
της ακτινογραφίας, οφείλω νά επιστήσω
τήν προσοχήν σας εΙς τούτο, ότι έδημο-
σιεύΟησαν περιπτώσεις, καθ* άς τά μεν
λοιπά μέσα της εξετάσεως εΐχον δώσει
άρνητικον αποτέλεσμα, ή δέ ακτινογρα-
φία έδειξε σκιάν, σημαίνουσαν τήν παρου-
σίαν τεμαχίου σιδήρου, άλλα μετά την
έ^όρυ^ιν ουδέν ευρέθη. Διά τούτων δέ
δέν θέλω βεβαίως νά υποβιβάσω την
ά^ίαν τής ακτινογραφίας, ήτις πλειστάκις
υπέδειξε τήγ άλήθειαν.
Μετά ταύτα ό κ. Γαβριηλίδης ποιείται
άνακοίνωσιν ύπό τον τίτλον Τινά ηερί
ηροφνλάξεως καΐ ϋ'ερα.ηείας τής γονοκοκ-
Η0ζης έηιηεφυκίτιδος τών νεογνών^ έχου-
σαν ώς έ^ής:
«Βεβαίως τό θέ(Λα τούτο δεν παρουσιάζει εις
ύ|Λάς τι τό νέον και άγνωττον" άλλ' έττειδη
επιδιώκει τ*))ν έκπληρωσιν ενός τών ίερωτάτων
καθηκόντων, δσα ή θεία του Ιπποκράτους
έπιστΥ3(λη επιβάλλει η(Λΐν, ή διά παντός δυ-
νατού (Λέσου έκ της οφθαλ^λίας προφύλαξις
τών αθώων πλασ[Λάτων, άτινα, |ΛΟλις είς τόν
κόσ[Λθν έρχό[λενα, στερούνται κατά τάς πρώτας
της ζωής η [λέρας της τιρ-αλφεστέρας αυτών
αίσθήσεως, της του φωτός, θεωρώ καλόν νά
συγκεφαλαιώσω τά περί αύτου την σηρ.ερον
έγνωσ(Λένα, αποβλέπων εις τό κοινόν καλόν.
ΚαΙ πο(αν άλλην συχνοτέραν αίτι'αν έχει ή
κοινώς έκ γενετής καλου(Λένη τνφλωαις, ει |Λη
την πάγκοινον οφθαλμίαν, ης εγκαίρως θερα-
πευορ,ένης, ηθελον σωθή τόσα και τόσα βρέφη
καταδεδικασμέναείς ίσόβιον δυστυχίαν, ερ[Λαια
του σάλου τής ζωής, άνευ φωτός, δι' ου καΙ•
(χόνου θά ειχον τάς λα[;.προτάτας αυτών
απολαύσεις, ένω άνευ τούτου προκαλουσι τ^ν
γενικό ν οίκτο ν ;
Ι1ράγ(Λατι τό ζητηρ.α της οφθαλμι'ας τών
νεογνών, κύριοι, σπουδαίως άπησχόλησε πλεί-
στα έπιστη[Λθνικά κέντρα της Εύρώτπι; χαΐ
της Ά{Λερικής• ό λόγος δε τούτου είναι προ-
φανής κχΐ ευνόητος. Έάν ρ{ψω[χεν ί^λέ|Λ|ΐα
άπλοΰν εις τάς άσφαλεστάτας στατί'ττιχα;
πληροφορίας, θΕλθ(Λεν εύρει δτι έκ τών τυφλών
έν γένει, οίτινες έν Εύρώττη ανέρχονται εις
300,000 περίπου, οι 30 % υπήρξαν θύ|Λατα
της οφΟαλ|Λίας τών νεογνών. Όποια τω δντι
απώλεια τής κοινωνίας άπάσης! Διότι δχι ρΛ-
νον στερείται αύτη τής δυνατής τω άνθρώπω
δράσεως προς έκπληρωσιν του προορισ[Αθυ αυ-
τής, αλλά και αύτόχρη^χα καταδικάζεται νά
άποτίσ•/) τά τροφεία τοίς τυφλοίς, διά τινας
τών οποίων Οά έσε[Ανύνετο ίσως, έν ώ νυν εξ
οίκτου και φιλανθρωπίας καΐ κατ* ανάγκην
περιθάλπει αυτούς.
Δυστυχώς δε τό περί ου ό λόγος νόοημι
δέν εΐνέ τι σπανιώτατον καΐ άγνωστον παρ*η-
{Λίν. Τίς έξ ύ[Λών δέν συναντδ^ καθ' εκάστην
ανά τάς οδούς και αγυιάς τής πόλεως η[Λών,
και έν αύταίς άκό(;.η ταίς πολίχναις, ιδία δε
κατά τάς έορτασί{Αθυς ή[Λέρας παρά τάς έχ-
κλησίας, πληθύν ταλαίπωρων τυφλών, ων
έκαστος διά φωνής [λονοτόνου και αλγεινής
επικαλείται τ/,ν εύσπλαγχνίαν του διαβα-
τού ; Είνε αληθές δτι έκ πολλών άλλων νοστ)-
(χάτων προέρχεται ή τύφλωσις, αλλά την
πρώτην αίτίαν τής κακοδαιμονίας τοίς πλε:-
στοις ές αυτών παρέσχεν η οφθαλρα της (Χί-
κράς ηλικίας, τών τριών η τεσσάρων πρώτων
άπό τής γεννήσεως ή[Λερών.
Πάσαι σχεδόν αί κυβερνήσεις τής Εύρώπτ,ς
και 'Α(Λερικής, ώθούμεναι ύπό οφθαλ|Λθλόγων
και ιατρικών εταιρειών, ανέθεσαν εις του;
παρ ' αύταίς έπισ^/1(ΛΟνικούς κύκλους την φρον-
τίδα του νά προσέλθωσιν άρωγοΙ διά τών φώ-
των αυτών προς λήψιν [λέσων δραστήριων
κατά τής οφθαλ[Λίας τών νεογνών. Σπουόαίι
(Λέσα έπι τούτω ελήφθησαν, νό[Λθΐ αυστηροί
καΐ κανονισρ,οι έζεδόθησαν, υποχρεώσεις εστίν
δτε και άπειλαι επεβλήθησαν τοίς τε ιατροί;
και ταίς [Λαίαις, προφυλακτικά και θεραπευ-
τικά φάρ[Λακα έττγ,νέθησαν καΐ δεόντως έφαρ-
ΒΙΟΛΟΓΙΚΗ ΕΠΙΤΡΟΠΗ (ΣΤΝΕΔΡίΑ Μα')
73
αοζόαενχ τταρχ πολλοίς £ν κινδύνω εύρι<7•Λ0[Λέ-
νο•ς την δρατ'.ν άκεραίαν £77;ρ•Λσχν. Τοιαύτη
τίζ κίνητις παρ' '^^[^ΛΊ δυστυχώς δεν έγένετο,
£• χαΐ τχ 6ΐρ•/;;χ6να γεγονότα είσΐ γνωστχ τοις
::λεί<7τοι; εξ ηΐΑών ούτε αί άρχαί. ούτε α:
;χαίαι, ούτε οί γονείς, έ/. των «[Λετώτερον διχ-
Οίοοιχένων ^ντες, φαίνονται σ-ουδχίως φρον-
τίζοντες ττερί του ζγιτη;Λατος τούτου.
ΓΙρός τούτο ό'χως ούδε(Λ{αν άλλην διεςοδον
δΰρίσίίω, εί (λτ, ττώς νχ καταστήσω ρ.εν γνωστά
τοις τΓχσι τα [χαλλον εφικτά 7.έσα ττρός ττρο-
ουλαςιν ά•ό τ7,ς οφΟαλ(χίας των νεογνών.
ΊΙ [Λονη ϊσως δυσχε'ρειχ εις τό έργον τούτο
έγκειται εν τούτω, δτι τα νεογνά δεν εύρι'-
τΛΟντχι ύ::ό τ-/;ν διηνεκή καΐ άΐΛεσον έττίβλεψιν
τών ιατρών, αί δε (Λαιαι καΐ οί γονείς άγνοουν-
τ•; τ6ν κίνδυνο ν, ον διατρέχουσι τα (Λίκρα
τχυτχ ττλχσαχτα, περί παν άλλο ένδιατρίβου-
σιν η εις ασφαλή Οεραπείαν της νόσου, ην
κχΐ εις {^άσκανον οφΟαλαόν άποδίδουσι πολ-
λάκις. Λί ίΛαίαι (λόναι, ως εκ της θέσεως αυ-
τών, ευρίσκονται εις διαρκ*/} Φ^νάφειαν ρ,ετα
τών νεογνών, αύται δε ρ.όναι σχεδόν πάντοτε,
τουλάχιστον πάρα τοις πολλοίς, προσκαλούν-
ται προς θεραπ-ίαν σχεδόν πάσ-ζις ρ-ικρας καΐ
[Λεγάλης αδιαθεσίας τών νηπίων. Αί πλείσται
ϊυτών ούτε τόν κοινόν νουν, — πολλού γε καΐ
^ίί, — εχουσιν, ούτε άρτίαν όπωσούν προς τό
ίργον αυτών [Λόρφωσιν κέκτηνται. *Ας διδά-
σκωριεν και πείσωρ.εν λοιπόν αύτας ίν πάση
ευκαιρία, οτι αεταξύ τών άλλων καθηκόντων
χυτών, προσκαλούμε ναι κατά τόν τοκετόν καΐ
(ΐετα ταύτα [1•α ϋερηπεύαωοι τά ττλατάρια η
να χαράξωοι και ν* άφαιρέαωοί τό μανρον
και δεδηλητηρίασ/ίΐένον αίμα τών μικρών, ϊ-
/ουσι τό πράγριατι ιερόν και ύψηλόν καθήκον,
Λχτά ιχέν την γεννησιν να λα{;.βάνωσι τά κα-
τάλληλα {Λίτρα περ\ της καθαριότητος της
αητρός και τών οφθαλιχών του νεογνού, ύστε-
ρον δε, ρ,όλις άναφαννί τι τό {/.η φυσιολογικόν,
ν' άναφε'ρωνται εις τους ιατρούς άνευ της
Γλιχίστης αναβολής.
ΙΙρός τούτο λοιπόν νθ[Λίζω, δτι αί έπό(Λεναι
ολίγαι όδηγίαι έσονται επαρκείς.
Είναι ανάγκη, πάσης επιτόκου γυναικός να
οιχπλύνωνται συχνάκις τα γεννητικά δργανα
6ιχ χλιχράς διαλύσεως ί^ορικου οςε'ος έν ύδατι
{ίεβρασαίνφ (3 %) και ά;Λα τό Ιϊρε'φος έξέλθη,
'ΕΙλληνικός Φιλολογικό; Σύλλογος. Τόμος ΚΖ'
ά[Λέσως πρό της το [/.ης του ο;Λφαλικου λώρου,
καΐ πριν η τό νεογνόν άνοίζ*/) τά βλέφαρα, νά
καθαρίζωνται τά βλέφαρα και αί βλεφαρίδες
διά βά;α.βακος βεβρεγ(Λένου ^έν τη ανωτέρω
διαλύσει, βιτα δέ ν* άνοίγωνται τά βλέφαρα
καΐ νά γείνη άφθονος πλύσις του οφθαλ[Λθυ,
έπι τέλους δέ νά ένστάζηται σταγών χυ(Λθυ
λε(/.ονίου έν τοις οφθαλ^ιοίς* ακολούθως δε νά
κόπτηται ό λώρος καΐ νά λούηται τό νεογνόν
χωρίς νά είσέλθ-^ι τό ύδωρ του λουτήρος εντός
τών οφθαλ}Λών. Έάν δέ {Λετά τινας η;Λέρας
παρατηρηθη έρυθρότης τις τών βλεφάρων η
ϊκκρΐ[Λά τι άναφανη είς τους οφθαλ^Αούς, ά[Λέ-
σως νά προσκαληται ό ιατρός, η τό πραγ(Αα
νά άνακοινώται άναγκαστικώς τη άρ(Λθδία
άρχη, εί τυχόν υπάρχει νό(Λος τις περί αύτου,
ου άλλως η ύπαρςις θά ητο δύχης έργον.
ΚαΙ ταύτα [Λεν άρκούσι ταίς πλείσταις τών
(Λαιών, διότι πάσα έπιστη[χονικωτέρα συ{/.-
βουλη αύταίς θά απέβαινε (χαλλον βλαβερά
η ώφε'λιριος. Ταίς δε ολίγαις, ταίς καλώς
έκπαιδευθείσαις και τό καθήκον αυτών συναι-
σθανθ{Αέναις, πάσα έπιστη|χ.ονικη συν-βουλη
θά ητο εύλογος καΐ ώφέλι;Λθς. Αί τοιαϋται
(Λαίαί είσι τό Άριστον τών προφυλακτικών
μέσων, διότι, γνωρίζουσαι κατά τό ιχαλλον η
ήττον τ•/)ν ποσότ/ιτα τών (Λητρικών έκκρΐ[Αά-
των, καΐ ε(Λπ8ΐροι ούσαι εις τό νά χειρίζωνται
{σχυράς διαλύσεις άντισηπτικάς καΐ κολλύρια
ως της πρωταργόλης προς άπολύμανσιν τών
οργάνων της [χητρός και τών βλεφάρων του
νεογνού χωρίς νά βλάψωσι τους οφθαλ;χούς,
έν καιρώ δ' ανάγκης καταλλήλως προσκα-
λούσαι τόν (ατρόν, δύνανται ν χ προφυλά-
ξωσι σχεδόν πάντοτε από της οφθαλ(;.ίας τά
νεογνά.
*Αλλά δυστυχώς καΐ αί τοιαϋται (χαίαι
είσι δυσευρετώταται, διό δεν πρέπει νά άρκε-
σθώμεν [λόνον εις τάς προς τάς {Ααίας συρ.-
βουλάς |Λας• ας νουθετησω(/.εν λοιπόν καΐ ας
δώσωρ.εν καταλλήλους οδηγίας καΐ εις τους
φροντίζοντας εϊπερτις άλλος περί του νεογνού,
δηλαδή είς τους γονείς^ Δι* αυτούς ό άριστος
τρόπος συμβουλής καϋ^ ήμας καΐ παρ* ήμϊν εί-
ναι ό έξης* Πρέπει είς τάς αδείας τών γάοιων
(ή είς τάς δηλώσεις τών νεογνών, δπου αύται
γίνονται άΐλέσως [χετά την γεννησιν). ν ά υπάρ-
χη έντυπος ή έςής συ;Λβουλή : * ^Εάν τά βΙέ-
Β. Ε. έΟ
74
ο ΕΝ ΚΩΝΣΤΑΝΤΙΧΟΓΠΟΛΚΙ ΕΛΛΗΝΙΚΟΣ ΦΙΛΟΛΟΓΙΚΟΣ ΣΥΛΛΟΓΟΣ
φάρα του νεογνού εϊναι έρν&ρά ^ ^ξφδηκότα, η
ίάν εκκρίνωσιν νλψ\ έστω καΐ δλίγην, τό τέκνον
πρέπει νά 6δηγη&[} εΙς Ιατρόν ανεν ουδεμίας
αναβολής, διότι ή άοΜνεια του μικρού είναι
πολύ επικίνδυνος και μηαδοτικη και τδ τέκνον
οας είναι δυνατόν ν' άπολέω] αμφότερους τους
δφ&αλβίούς, κα&ώς και ύμεΤς».
^ΓτΓΟτεΟόίτΟω ότι έλτ,φΟηταν τα ττροφυλα-
τ,τνΑΤ. ταύτα (λέτρα, η οφΟαλίΛία των νεογνών
Οέλδΐ λ•{ψε{ άραγε; Ό/ι βίβαίως, πολύ δε
(Ααλλον νυν, δτε ούδε;Λία πρόνοια περί αύτης
ύπάρ/ει. Όθεν επιτρέψατε' (/.οι νά έκθε'σω
τίνα περί της διαγνώσεως της γονορροϊ/-ης
οφθαλ(;.(ας, διότι τό παν εν τνί νότω ταύτ•(ΐ
εγχ.ειται εν τη ταχεία διαγνώσει, ήτοι κατά
τχς πρώτας ή[Λέρας της ε;Λφανί<7εως της νόσου.
Έν τη περιόδω ταύτη, όταν διανοίςη τις τα
ολ(γον έξωδηκότα βλε'φαρα, έςε'ρχονται δια
των ερυθρών αυτών χειλέων σταγόνες διαυγείς
χρώ'χατος κίτρινου η βαΟυχ-ίτριλου, όταν τό
νεογνόν είναι ύπι/.τερι/.όν. Όταν ϊί>ω»Α£ν την
διαυγή ταύτην σταγόνα, ειαεθα σχεδόν βέ-
βαιοι περί της ύπάρςεως της γονορροϊκης
οφΟαΛ;Λΐας τών νεογνών.
Όταν δε τις άνατρέψη τα βλε'οαρα, παρα-
τηρεί ότι ό έπιπεουκώς τών βλεφάρων και του
5}ολβου ύπεραι;Λεί σφόδρα, εις δε τό βάθος
τών κολπω|χάτων υπάρχουσι νηι/.ατα πύου.
'Λλλά τα νεογνά οδηγούνται συνήθως παρά
τω ΐατρω, ό'τε ηδη έξηντλ'ίθησαν πάντα τά
βλαβερά (Λ ίσα τών γραϊδίων καΐ τών δήθεν
[Λαιών και όταν αύται και οί γονείς εύρίσκων-
ται έν άπογνώσει, τουτε'στι καΟ' ον χρόνον
τά βλε'φαρά εισι σφόδρα έςωδηκότα, ών τό
ανω επικαλύπτει τό κάτω, δι* αυτών δΐ εκ-
κρίνεται πύον, όπερ ςηραινό(Λενον έπικάΟηται
έπι τΟυ χείλους του βλεφάρου και έπΙ του δέρ-
[/.ατος. Λιανοίγοντες δε τότε τά βλέφαρα, όπερ
γίνεται δυσκόλως, βλέπθ(Λεν άφθονον πύον
έ;ερχό[/.ενον ;/.εθ' όρίΛης, τόν κερατοειδή περι-
κυκλούν.ενον υπό χυαώσεως, ήτις ύποκούπτει
ίσως έλκος τι, τά δε βλε'φαρα πάλιν παρου-
σιάζουσι σφρίγωσιν τών θυλάκων του επιπε-
φυκότος και άφινόν.ενα ελεύθερα δεικνύουσιν
ϊςωθεν τά ίχνη της πιε'σεως τών δακτύλων η
του εργαλείου, δι'ού έγε'νετο η έ^ε'τασις. Ενώ-
πιον τοιαύτης κλινικής εικόνος συνήθως ή
διάγνωσις είναι εύκολος, αλλά τό νόσ•Λ[Λα δεν
παρουσιάζεται πάντοτε υπό τοιαύτην αοίοην
και ό ίατρός πριν η όρίση ασφαλή διχγνω-
σιν, πρέπει νά προσδρά;Λη εις τ-ζ-,ν ίχικρο-
σκοπικην έζέτασιν, διότι , ύπάρ^ουσιν άλλχ:
οφθαλίχίαι (σπάνιαι βεβαίως) τών νεογνών,
προκαλού(Λεναι ούχι πλέον υπό του γονοκίχ-
κου του ΝοίδδθΓ, άλλ' υπό παθογόνων αιχρο-
βίων, και αΐτινες υποκρίνονται τόσον την γο-
νορροίκην, ώστε καθίσταται αναγκαιότατη χ
μικροσκοπική έςέτασις του εκκρινθ[Λένου π'^ου.
ίίρό της [Λίκροσκοπικης εξετάσεως νοίλίζον-εν.
ότι ό {ατρός πρέπει ν' άποφαίνηται διχ τη;
διαγνώσεως άπλης δφ9αλμίας τών νεογί'ών
άνευ του επιθέτου γονορροϊκής η βλεννορροί-
^ψ} ήτις συν τοις άλλοις έχει και τό πλεονε-
κτη(χα νά συγκρατ/5 έν είρηνη τά διαοίοό-
(Λενα πρόσωπα.
Πέρυσι (λοΙ έπαρουσιάσθη τοιαύτη τις πίρί-
πτωσις υπό τάς εςη; περιστάσεις: Γυνή τι;
ετεκεν υίόν (/.ετά {/.εγάλης δυσκολίας, (/.άλιστα
δε έγένετο και έρ.βρυουλκία, ;7.ετά τινας Χε
ημέρας τό νεογέννητον παρουσιάζει πυορροατ.ν
δεξιάν οφθαλμίαν η διάγνωσις γονορροϊκη;
οφθαλμίας ειχεν ηδη τεθη ύφ ' ετέρου συνάδει
φου και τό ζεύγος εύρίσκετο έν έμπολέμω χα-
ταστάσει' ή μίν ήτιάτο τόν σύζυγον, όση;
ειχεν ηδη ομολογήσει Οτι πρό έτους τελείω;
είχε θεραπευθή έκ της βλεννορροίας, ό δέ την
γυναίκα βασιζόμενος έπΙ της !άσεως αύτο'3.
Ότε εισέρχονται εις τό γαλλικόν νοσοκομείον.
ή μέν διά την πυόρροιαν τών γ-ννητικών ορ-
γάνων, τό δε νεογνόν διά τ/;ν δεξιάν οφΟχλ-
μίαν. Έγένετο ή μικροσκοπική έςέτχσις κχί
άντι γονοκόκκων εύρομεν ειρηνοποιητικόν τι
της οικογενείας μικρόβιον, τον πνευμόκοκκον.
Έπι της έςετάσεως δε ταύτης βχσιζόμενοι έν-
ηργήσαμεν πλύσεις μ.εγάλας μΙ διάλυσιν βορι-
κου όζέος και ένστάξεις νιτρικού αργύρου !%'
μετά 6 ημέρας ή οφθαλμία είχε οχεδόν ΙχΟί
καΐ κατά την έζέτασιν ώς αίτιον αύτης πχρχ
τω πάσχοντι εύρομεν δακρυοκυστίτιδα τών
νεογνών. Επιτρέψατε μοι νά παραθέσω μετχ^ϋ
ά).λων και έτερον π,αράδειγμα πρόσφατον, ίνι
ύποδείςω πόσον είναι αναγκαία ή μικροσκοπιχν;
έξέτασις. Τό παρελθόν σχββατον προσέρχετχί
μοι νέος δεκαοκταέτΛ,ς με δεξιάν οφθχλμίαν,
λέγων δτι κατά την γνώμην ετέρου σ^^ναοέ).-
φου, ον συμβουλεύεται διά την βλεννορροίχην
Ρ»^«• ^'
ΒΙΟΛΟΓΙΚΊΙ ΕΠΙΤΡΟΠΗ (ΣΤΝΕΔΡΙΑ ΜΛ')
Ι
χυτού ουρτ,θρίτιδα, 7:ά<7/£ΐ ίλ γονορροϊ^ης
όφΟχλίλίας.Έξδτάζω [^.δΟοδικώ; τόν άριστβρόν
οο9αλ;χον και ευρίσκω αύτόνκαΟ'δλα ύγια,ένω
ΤΛ βλεοαρα του δεξιού εισιν ολίγον εξωδηκότα
ΛαΙ ρε'ει οι' αυτών ολίγον ττύον* ό έτ:ιπεφυκώς
τοίί (ΛΪν βολβού είναι ένεΐ[Λένος, του δε άνω
[ίλε^άρου εχε: όψιν .τρα•/ω{Λατώδγ;• τα αγ)»Λδ(α.
ταύτα δεν τ^ρκεσαν να ττείσωσιν τ,μ.χς περί της
ρ, υ-άρςεως γονορροϊκης οφθαλμίας' εαν 6
ν£ος οέν είχε βλεννόρροιαν, ηΟδ'λο;Λεν διαγνώσει
οςεΐαν κοκκώδη εττι-εφυκίτιδα* εττειδη ό'{Λως
τ^νυ^ήρχεν ή ούρηΟρίτις, έ -ανάγκες τ, το να
προβώαεν εις την ρ.ικροσκο-ικην έςε'τασιν του
όρΟαλ'χικου έκκρίν.ατος* εν αύτω ούδεναγονό-
Λοκκον ευροαεν καΐ έττοαε'νως ηδυνά[ΑείΙα να
Χιαβεβαιώσωμεν οτι δεν ττροίκειτο ττερι γονορ-
ροϊκης οφΟαλίΛίας, καθ* όσον (χάλιστα τό -ύον
χ,ΊτΧγ,Ητ, έκττάντων των {λυχών του οφθαλίχου*
ένω,7:ροκεΐ(Λίνου ττερι τ^ς ουρήθρας του ανδρός
κχι πολύ ττερισσότερον ττερι των γεννητικών
οαγάνων της γυναικός, δεν δυνά»Λεθα να δια-
βεβαιώσω »Λεν (Λετ' ασφαλείας την ;Λη ύτταρζιν
γονορροίας, διότι ί^έν ευροαεν τόν γονόκοκ-
χον κατά την έςετασίν αας. Ούτος δύνα-
ται ;χεν να είναι απών εν τω έκκρί[Λατι της
ουρήθρας, να ευρίσκηται 5αως εν τω προστάτ*/],
^^^ (^ιητρα κ. τ. λ., .τουτέστιν εις (Αε'ρη, ε; ων
ενίοτε είναι αδύνατον να πορισθώ[Λεν πύον.
Έν τω οφθαλ|Λω λοιπόν του η[Λετε'ρου πά-
σχοντος δεν ύπηρχεν ό γονόκοκκος, ενώ έν τω
£κκρί[Λατι της ουρήθρας, χρω[Λατισθ£ντι επί
τίνα δευτερόλεπτα δια του πολυχρώ[/.ου κυανού
ΠΙ(Ίΐ |>ο1νοΙΐΓθ!ΐιηΙίί|ΐυ* 1
^ίοIιι(ίϋη (|»Ικ'ηί(ΐιι<'Μ') 5" „ 2
Κίΐυ (ΙίίίϋΙΙόο
:$
χ. ε. [λ.
κ. έ. α.
χ. έ. α.
άνευρέθ•Λσαν καθ' ό[Λάδας.
Ειρήσθω δε έν παρόδω, ότι ο ασθενής [/.ας
οεν είναι ποσώς ρευ(/.ατικός.
ΊΙ (Λίκροσκοπικη έςε'τασις του γονοκόκκου
γίνεται ώς έςης: *Εφαπλου(Λεν ελάχιστον ποσόν
του πΰου έπΙ άντικεΐ|Λενοφόρου υε'λου, ςηραί-
νοαεν αύτό6ι*ηπίας θερι^άνσεως, έπι/ε'οαεν
όιάλυσιν κεκορεσαε'νην κυανού [Λεθυλαινίου και
|χετά 5 τό πολύ λεπτά- πλυνο;/εν δι' ύδατος,
αεθ' ό ςηραίνον.εν και έζετάζοι/.εν υπό τό ;λΐ-
κροσκόπιον ώπλισ;Λένον κατά προτί;Λησιν δ•ά
καταδυτικού φακού ' τότε βλε'που.εν κόκκους
κειαε'νους ανά 2 σχεδόν πάντοτε, άσυ;Λ(Λέτρους,
έν σχη[Αατι 2 [λίκροσκοπικών νεφρών εχόντων
έστρα;Λ[;-ένας προς αλλήλους τάς χηλάς αυτών
οι διπλόκοκκοι ούτοι ευρίσκονται συνήθως
καθ' ό;Λάδας εντός τών πυοκυττάρων. Λια της
τοιαύτης έςετάσεως εύκολώτατα ανευρίσκεται
ό γονόκοκκος, ενίοτε οίΛως απαντώνται δυσκο-
λίαι, εϊτε διότι ή ούρηθρίτις είναι χρονία και
τα ρ,ικρόβιά είσι σπανιώτατα, εΓτε διότι δίδε-
ται προς έςέτασιν πύον άποςηρανθίν έπΙ βά[;.-
βακος ή καΐ άτε'χνως συλλεγε'ν, είτε έπι τέ-
λους, διότι ύπάρ^ουσιν έν τ(ο πύω και άλλα
μικρόβια ή ακόμη και διπλόκοκκοι, ώς τό του
Βίπηπκ 1.θ<ίΤαίπ κ. άλ., οϊτινες όμοιάζουσι
καθ * όλα μορφολογικώς προς τόν διπλόκοκκον
του Ν^ί8ϊ5βΓ. Έν τοιαύττ) περιπτώσει πρε'πει
να κάμωμεν έπανειλημμένας εξετάσεις και έν
αποτυχία να έκτελε'σωμεν ήμεις αυτοί την
συλλογήν του εκκρίματος και έπι τε'}.ους να
καταφύγωμεν εις τόν δια της μεθόδου Οταπί
χρωματισμόν, όν ό μ,εν διπλόκοκκος του Νοί^-
8βΓ δεν κρατεί, ήτοι τνί επιδράσει οινοπνεύ-
ματος αποχρωματίζεται, οί δέ του ΒΐΙΙΤΙΠΙ
και Ι^Ο^Γαίη κρατουσιν, ήτοι δεν άποχρωμ.α-
τίζονται δι' οινοπνεύματος. Ό δια της μεθό-
δου Ο ΠΙ ΠΙ χρωματισμός γίνεται ώς έςής :
Χέομ,εν έπι του παρασκευάσματος σταγόνας
τινάς της διαλύσεως του ΚΙΐΓΐίΐΊΐ.
ΥίοΙοΙ (Ιο (ι('ηΙί;ιηο (8ο1ιι1ίοη α1(•οοΙί(|πο .*<ί\Ιαιτο) 3
Εαϋ (Ι'ΛηίΙίηο ί)
μετά 5 λεπτά άντικαθιστώμ,εν αυτό δια της
διαλύσεως του Ι^πμοΙ
1υ<1«• ....
Ιοίΐυπ' <!(• ΡοΙίΐχ.Ηΐιιιη
Εαιι (ΙίϊΐΙίΙΙόίί
ί
;ί(ΐ()
μετά δευτερόλεπτα τίνα άντικαθιστώμεν την
διάλυσιν του Ι^πμοί διά σταγόνων οινοπνεύ-
ματος άπο7νύτου ή ί)5^, όπερ αποχρωματίζει
τό παρασκεύασμα. Μετά την άποχρωμ.άτωσιν
πλύνομεν δι' ύδατος και χρωματίζομεν έκνε'ου
επί τίνα λεπτά δι'ύδατώδους φουξίνης' ούτως,
εάν μεν πρόκηται περί γονοκόκκων, ούτοι θά
έ'χωσιν έρυθρόν χρώμα, εάν δε περί τών άνω
μικροβίων ή άλλων κρατούντων τό Οΐ'ίΠΤί,θά
ΐ'/ωσι χρώμα ιώδες.
'Λλλά παρ* ήμίν δυσκόλως ευρίσκει τις τό
ελαιον της άνιλίνης, προς δε ευκόλως άλλοιου-
^11 ίΟ^Ιίι^ίΕίφΜ
76
ο ΕΝ ΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΟνΠΟΛΕΙ ΕΛΛΗΝΙΚΟΣ ΦΙΛΟΛΟΓΙΚΟΣ ΣΥΛΛΟΓΟΣ
ται ή διάλυσις του ΕΙιγΗοΙι, δι' δ δυνάμβΟα
κάλλιστα να τό άντικαταστησω}Αεν δια της
έζης διαλύσεως.
δοΐυΐίοη οοηοοηΐΓθβ (Ιο ΥίοΙοΙ (1β ΟβηΙίίΐηθ (Ιαηδ
ΓλΙοοοΙ ά 95« 10
Εβυ Ρΐιβηίςυόο 17ο ^^
Έν τούτοις, υιεθ' δλας τας προφυλάξεις
ταύτας, φανατικός (χικροβιολόγος η πνευρ,α
άντιλογίας δύναται ν' ίι^χιτησΊ), λόγφ δτι
ύπάρχουσι διπλόκοκκοι έ[Λθΐάζοντες [/.Ιν (ΛΟρ-
φολογικώς τζ> του ΝβίδδθΓ, ά7:οχρω;Αατιζό-
(/.ενοι δε δι' οινοπνεύρ-ατος, ως ό του δίβίη-
8θ!ΐηβί(1βΓ,νΐΐ3θΐΙ,καΙ Εραπά, ν' απαίτηση,
λεγω,τ:αρ*ή{Αίν διαφορικούς χαρακτήρας καλ-
λιεργιών και ένοφ©αλ[Λΐσ|/.ου, ώσεί πρόκειται
περί καθαρώς έπιστη(Λθνικών ερευνών έπ\ του
γονοκόκκου η περί ιατροδικαστικής, η άκόρ,η
περί επιπλοκών της γονορροιας εις άπο{Αε[Λα-
κρυσ[Λένα όργανα. Δια τόν κλινικόν η συμπτω-
ματολογικη έζέτασις και η απλώς η τό πολύ
δια του ΟΓαπί χρησις αρκεί να στερέωση την
διάγνωσιν προς καθορισ[ΛΟν της θεραπευτικής,
ην οφείλει ν' άκολουΟήσ•() .
ΠολλαΙ την σ•/;{Αερον θεραπευτικαΐ [χέΟοδοι
ττίς γονορροϊκης οφθαλ[Λΐας ύπάρχουσιν, έκ
τούτων 6[Λως θέλω εκθέσει συντο{Αώτα7α ην
συνήθως άκολουθου(/.εν . Έν πρώτοις λα(Λβάνο-
[Αεν τα κατάλληλα ρ,έτρα, δπως (λη [Αολυνθώ-
^^[.εν η[/.εϊς αύτοι καΐ οι περί τόν ασθενή. Μετά
ταύτα ποιουρ.εν δαψιλεΐς πλύσεις δίς της ή(Αε'-
ρας [Λε χλ'ιαραν διάλυσιν ύπερ(Λαγγανικοΰ
ασβεστίου ( 1 : 3000) . Αί δαψιλείς πλύσεις γίνον-
ται ως έζης* πληρου(/.εν έκ τ-ίίς διαλύσεως κα-
ταιονητηρα, τξς ό καλαοιίσκος αποτελείται έκ
(Λίκρσυ χωνίου, ως τό του ΚπΙΙ, η ίδιαιτε'ρου
προς τούτο εργαλείου, ως τό τών ΤθΓδΟΠ,
Βπΐη κ. ά., η άκό(Λη ύε'λινον πεπλχτυσ|/.ε'νον,
ώστε να χωρη έλευθε'ρως υπό τα βλέφαρα [/.ετά
προσο/ης και άφίνο|χ^ν να διέλθ-/) δι* αυτού
1 000 γραρ.|Λ. διαλύσεως δι ' εκαστον οφθαλ[χόν.
Μετά τάς πλύσεις έπιχρίορ.εν τόν βλεφαρι-
κόν επιπεφυκότα ρ-έ διάλυσιν 2 ^/^ νιτρικού
αργύρου, έξθυδετερού(Λεν ταύ^/;ν δια διαλύ-
σεως χλωριούχου νατρίου και άποπλύνθ{Λεν δΓ
άπεσταγιχένου ύδατος.
Συχνότατα καθαρίζο;Λεν τό έκρέον πύον και
έφαρ(/.όζθ[Λεν ψυχρά έπιθέρ-ατα διαλύσεως
άχνης υδραργύρου 0,10 προς 1000.
Αναλόγως δ[Αως τών διαφόρων περιπτώ-
σεων, επιπλοκών καΐ πορείας της νόσου («τχ-
χειριζό(Λεθα συχνοτέρας, πυκνοτέρας η άρχιο-
τέρας διαλύσεις, ποιοΟ[/.εν (/.ικράς εγχείρησες.
έφαρ(ΑΟζο;Λεν θερ(Αοκαυτηρα κτλ.
ΙΙρό καιρού εχθ[Αεν ύπ' δψιν ν' άντικατχ-
στησω(Λεν τόν νιτρικόν άργυρον δια της πρω-
ταργόλης, αλλά, καίτοι ει;Λεθα ηδη διατιΟδί-
(λένοι να πράςωα,εν τούτο, κρίνθ{Λεν φρόνί|/ο^
να περιρ.είνω[/.εν και άλλας παρατηρήσει;
προς τελείαν άντικατάστχσιν » .
Είτα δε, τεθείσης υπό ουί,ήτησιν τη:
ανακοινώσεως τού κ. Παπανικολάου, ύ κ.
Ταπτάς λέγει χά έ^ης:
Κύριοι,
((Της ανακοινώσεως τού κ. Παπανικολάου
ηκροάσθην {/.ετά τ95ς δεούσης προσοχής, διττλτ;
δε ύπηρζεν ή έ$ αύτης έντύπωσίς [Λου. 'Λο' ε-
νός ρ.έν, ένω εκτίθεται τό γνωστόν τοις ειδι-
κοίς όλόκληρον τό περί παθήσεων τών κεφα-
λικών κόλπων κεφάλαιον, πολλαΐ ουσιώδεις
λεπτορ.έρειαι παραλείπονται, άφ' έτερου δε
καταπολει^.εϊται έν παρόδω πρό παντός νέι
τις [λέθοδος εγχειρητική έν τη χειρουργική θε-
ραπεία τού Ίγ[7.ορείου άντρου, ή τού Ι^ΙΧΟ.
Όσον [λέν ^ αφ ο ρ 5^- εις τό πρώτον ση[Λείον,
ε^ω να ση[Αειώσω Οτι ουδέν απήντησα έν
τη προκεΐ|Λένη εκθέσει ούτε περί της ιατρι-
κής θεραπείας τών οξειών φλεγίλονών τών
είρη{/.ένων κόλπων, περί ών τόσα έγραψαν ο•.
κκ. ΑνβΙΗ^ έν Γερ[Λανία (άί58 αοΐΐΐβ Κίβ-
ίβΓίιοΙιΙβη Εηιργβηιβ ιιηά οϋο ΡΊη^β οΙβΓ
8βΙ1)Ιιβί1ιιιψ (1β8 8θ1Ηβη 48ί>β) και ίοΓ-
ΠΙονβΓ (181^8) και άλλοι έν Γαλλία, ούτε π^ρ':
νέας τινός (/.εθόδου (0^8ΐοη-1,ΐΚ•) προς θερχ-
πείαν τού [Λετωπιαίου κόλπου, ήτις άπό τίνων
ετών κοινώς έν Γαλλία και Άρ^'λία, άρκΕΤΧ
δέ και έν Γερυ.ανία, είναι έν χρήσει, ούτε τ,ψ
τών περιπτώσεων, καθ' ας ο• κόλποι ούτοι
διαιρούνται εις πλείονα δια;Λερίσ|χατα διχ
διαφραγ;7.άτων ((•1θί8(^ηηβηΐΘ1ΐΙ (1β8 8ίηη>1
Όσον δ' άφορ^- εις τάς περί της αεΟόδου
τού ίίΙΚ' σκέψεις του κ. Παπανικολάου, ίον-
λω να έπι;Αείνω ολίγον έπΙ τού ση [Λείου τούτου.
διότι, λα/ών δις να έφαρ[ΛΟσω την είρηαέντν
(λέθοδον, και [/.άλιστα πρώτος, έχω, πλην τών
ίϊ^^^Ρ*
ΒΙΟΛΟΓΙΚΗ ΕΠΙΤΡΟΠΗ (ΣΥΝΕΔΡΙΑ ΜΛ')
77
Οδωρτ.τίίίών λόγων, καΐ -ττειραίΛατικους όπως
διαφωνήσω ττρός τ6ν άςιότίμον συνάδελφον.
Και δη, κύριοι, ως γνωστόν, ύττάρ^ουσι
τΓΟίκίλοι τρόποι Οδραπδίας των φλΕγ[Λθνών του
Ίγ[Αθρ6ίου άντρου. Προ παντός πρέπει να
τα/Οώσι βεβαίως τα ιατρικά (λέσα, δΓ ών
ίΐναι δυνατόν να προληφθη ή [ζετατροπη των
όςειών περιπτώσεων εις χρονιάς. Ταύτα δε,
κχτα τους κκ. Μίΐπάθΐ, ΑνβΙΗί^ και ί,ΘΓ-
ΐηονβΓ, έπιτυγχάνουσι σχεδόν πάντοτε. Έαν
οαως ίΛετα 1-2 έβδθ[Αάδας (Λενωσιν άνευ άπο-
τελε'σ[χ.ατος, τότε επιβάλλεται η χειρουργική
έ-έ[Λβασις. Και αΰτη πάλιν γίνεται κατά ποι-
. ζί/.ους τρόπους, ους δυνά{Λεθα νά κατατάςω-
αεν εις δύο τάςεις.
Ίί (χεν πρώτ^ περιέχει τά [/.εσα νά βοη-
Οησωσιν εις τάς νε'ας και έλαοράς περιπτώσεις
Α3Λ όπου η ιατρική θεραπεία [ζένει ανεπαρ-
κής* τοιαύτα δέ είναι ό διά του φυσικού πόρου
χαΟετιτιριασρ.ός, εΐ'τε, τούτου [Λη έπ'ιτευχΟε'ντος,
τ, διά τεχνητής όδου διάπλυσις του άντρου,
Χηλαδη διά του [Λεσαίου η κάλλιον διά του
κατωτε'ρου ρινικού πόρου.
Ή δέ δευτε'ρα τάςις περιλαρ,βάνει τά δρα-
στικώτατα [Λδ'τρα, ήτοι την διάτρησιν διά του
φατνίου η διά του γναΟιαίου βόθρου. Ταύτα
ες ανάγκης επιβάλλονται εις τάς περιπτώσεις
τα; {Αη υποχωρούσας εις τά άνωτε'ρω ε^ρη|^'^να
ελαφρότερα ;7.ε'σα.
Τί δέ φρονουσι περί τούτων οί ειδικοί; Προ-
τιΐΛώ νά ση(Α€ΐώσω την γνώ|Λην αυτού του
Μ. ί^οΐΐηΐίάΐ, διότι η αύτη γνώ(7.η επικρατεί
παρ'άπασιν. Ό Μ. ^(ΊΐίπίΓΐΙ (ΚίαπΙνΙΐθί-
Ιβη άβη οΙοοΓθπ 1.υ1ϊ\νθ;^οη) συνιστ^. διά
τας περιπτώσεις τάς [χη υποχωρούσας εις τάς
Οία του φυσικού πόρου η διά τεχνητής ρι-
νικής οδού πλύσεις ώς καλλιτε'ραν την διά του
φατνίου διάτρησιν. Είς τάς δυσκολωτε'ρας
περιπτώσεις, λε'γει 5τι είναι ριζικωτέρα Ισως
η διά του γναΟιαίου βόθρου διάνοιξις, αλλά
τελευτα συνιστών πάλιν ώς τά κάλλιστα
άποτελέσίΛατα δίδουσαν την διά του φατνίου
διάτρησιν, λέγων ότι διά του τρόπου τούτου
ό ασθενής θεωρείται ιαθεις ευθύς εξ άρ/ής,
οφεΟ.ει δριως νά πλύνγ, το άντρον αυτού έπι
27 η δύο ετη. Δεν πρε'πει ό[Λως και ν' άγνοώ-
;ιεν, λε'γει, Οτι ίΛεΟ' όλα ταύτα ύπάρ^ουσι
περιπτώσεις άνΟιστά|7.εναι είς όλα τά ιατρικά
(Λε'σα. Παρό(Λθΐα λεγουσι και ό ίιβΓΠΙονβΓ
καΐ ό ΟαΓβΙ έν τοις εργοις αυτών.
Έν τοιαύτ•/) ' λοιπόν καταστάσει πραγρ.ά-
των ό ίίΗΟ έπαρουσίασεν είς τό σ'^νέδριον
τών γάλλων λαρυγγολόγων έν Παρισίοις (3
Μαίου 1897) νε'αν τινά (λέΟοδον υπό τόν
τίτλον «ιιηο ηουνβΠβ πιβίΐιοάβ ορβΓα-
ΙοίΓβ ροπΓ Ια οπΓβ Γαάίοβίο βί ταρΐάβ
άβ ΓοΐΏργβιηβ οΙίΓοηίοϊυβ άα δίηιΐδ
ιηηχϋΙίΠΓθ (Βαΐΐβΐίη βΐ πιβίηοίΓβ8 άβ Ια
Ηοο. ίν. (3β Ιαρνη^. άβ τΐιίη. θΙ άοΐοΐ.,
1897 Τ. Π, ρ. 75). Κατόπιν δέ έν τΤΙ
συνεδρία τής 3 Μαίου 1898, έπανερχό(Λενος
είς την (Λέθοδον αυτού, αναφέρει δτι, καθ* ά
πρό ολίγου ε[ΛαΟεν, 'Λ}Λερικανός τις Οα1(1\νβ1Ι
είχε ν η δη έκτελε'σει την [λέθοδον αυτού τω
1893 και δη[Αθσιεύσει αύτην υπό τόν τίτλον
«ιηβΐΐιοάβ (Ιβ ΐΓΗίΙθπιβηΙ ροΓΓθοΙίοηπβ
ροπΓ Γθίτιρνέπιο άιι δίηαΒ πιαχίΠαίΓθ))^
αποδεικνύει ό(Λως ότι ηγνόει έζ ολοκλήρου τά
υπό του ΟαΚ1\νθ11 γραφέντα καΐ προσθέτει
τά άποτελέσ(7.ατα τής (χεθόδου έπΙ 20 περι-
πτώσεων* ούχ ήττον κηρύσσει ώς δικαιούχον
διά την όνο;χασίαν τής (^.εθόδου τόν ΟαΜλνβΠ,
ώς πρώτον έκτελέσαντα αύτην και άφινιι είς
τους παρευρισκο;Λένους νά κρίνωσιν, εάν πρέπνι
νά προστεθη καΐ τό όνο^/.α αύτου παρά τφ
του ΟαΜνν'θΙΙ, αφού έν αγνοία τών έργων
του Οα1ά\\Έΐ1 έςετέλεσεν αύτ•/;ν, όπερ δέ τό
σπουδαιότερον, διά τής έφαρ(Αθγής αυτής είς
πλείστας όσας περιπτώσεις κατέστησεν αύτην
άσπαστην είς όλους, ένω η εργασία του ϋαΐ-
(1\νβ11 Ιίχενεν άγνωστος και έν αύτη ττ, νέα
ΎόρκΤ), τ'7ί πατρίδι αυτού. *Η επακολουθή-
σασα συζητησις δίκαιοι τόν ί,ΐΐο και κηρύσσει
την [Λε'θοδον αυτού τελείαν, εκτός [Λετατρο-
πών τίνων προστεΟεισών υπό διαφόρων (1. Ο.,
18118 ρ. 1)Γ>).
Περί τής έγχειρησεως ταύτης τού ί^ιι^
όαιλών ό κ. Παπανικολάου, λέγει ότι ει/ε
προηγου;7.ένως προταθή υπό τού ΟαΙάλΥοΙΙ έν
'Λ;Λερικ9; και είναι απλή τροποποίησις τής ύπό
τών κκ. .ΙαΠΗΟΠ, Βοηπίπ^ΙίαΠΗ και λοιπών
εκτελουν.ένης έν Γεριχανία [Λεθόδου. *Λπορώ
δέ πώς ό κ. συνάδελφος δ^ν κά[Λνει την δέου-
σαν διάκρισιν αεταςύ τής είρη'χένης και τών
εγχειρήσεων τού ,ΤαΠί^βΠ κ. ά. *θ τρόπος,
τόν όποιον ακολουθεί ό »Ιαηί^ΟΠ, δέν αποτελεί
78
ο ΕΝ ΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΟΓΠΟΛΕΙ ΕΛΛΗΝΙΚΟΣ ΦΙΛΟΛΟΓΙΚΟΣ ΣΓΛΛΟΓΟΣ
{3ιχ(τέρχν [Λίθο^ον υπό ώρισ(Λβνους χρόνους,
δζως η του ί.υθ, έκτ«λου{Λέν•/;ν, αλλ* απλώς
διάνοιζιν κΛτα βούλησιν π^ίός άπόζεσιν καΙ
«πιπω|Αχτωσιν, όπως κχΐ έν Γαλλικ και
απανταχού γίνιτα». Ό έν Κολωνία π. χ. καθη-
γτιτης της ρινολογίας αναφέρει δτι ανοίγει
πάντας τους κόλπους συγχρόνως, άποκολλών
τάς δύο .παρειάς καΐ άνατρέπων αύτας [λετά
τ>5ς ρινός προς τα άνω, προς καθαρισ[ΛΟν του
Ίγ{Λθρι{ου άντρου, των ηθμοειδών κυψελών,
του (Λετωπιαιου καΐ σφηνοειδούς κόλπου, άλλα
τούτο δέν είναι [χε'Οοδος του ί^αο. ΈπΙ τών
έν λόγω άντρων, και ίδίως έπι του Ίγ(Αθρείθυ,
δλα τά εϊδη τών χειρουργικών έπε[/.βάσεων
γίνονται, άλλ'ή {χε'θοδος του ίιαο είναι ώρι-
σ(Λε'νη 8γχείρησις[Λετα προκεκανονισ^οιίνων χρό-
νων, έπθ{Λε'νως ουδόλως πρε'πεί" να συγχεηται
προς άλλα είδη χειρουργικών έπε[Αβάσεων, ας
έκαστος έφαρ[ΑΟζει κατά βουλησιν.
Ό κ. συνάδελφος λε'γει ότι ύπάρχουσιν
άλλαι (λέθοδοι εύκολώτεραι. Και έαν (λεν έννοη
τάς του Μΐοΐίαΐΐίζ και ΚΓααδβ, διατί ό
^ειηδβη καΐ οί λοιποί ύπ' αύτοϋ σημειούμε-
νοι δεν είναι της αύτης γνώμης ; *Αλλά πού
έγκειται ή δυσκολία καΐ βαρύτης της έγχει-
ρησεως ταύττ,ς ;
Τουλάχιστον οί ύπ' εμού έγχειρηθέντες είσι
κατενθουσιασμένοι ές αύτης. Την ιδίαν της έγ-
χειρησεως ημέραν ηδύναντο να λάβωσι γάλα,
μετά 3 ημέρας περιεπ'άτουν, τ/;ν 5ην ημέραν
άφήρουν τό Ουριδωτόν σωληνάριον και την
6ην έγκχτέλειπον τό νοσοκομεϊον μετά δ* 2
η 3 εβδομάδας ηδύναντο να θεωρηθώσιν ία-
θέντες, πλην του ενός, παρ* ω άριστερόθεν αί
ηθμοειδείς κυψέλαι διετηρη'ίαν επί τινας εβδο-
μάδας μικράν έμπύησιν εντελώς πλέον έκλι-
πούσαν. Παρά τούτω τω ασθενεί είχε δεήσει
πρό της έγχειρησεως ν' άφαιρεθη μεγάλη προ-
εξοχή του ρινικού διαφράγματος άριστερόθεν,
καθώς και ολόκληρος ή δεξιά μέση κόγχη
μετά τών ηθμοειδών κυψελών.
Έν τούτοις δεν θέλω ποσώς δια δύο μόνον
περιπτο>σεις νά συμπεράνω, άν η μέθοδος του
Ι^αο είναι ή καλλίτερα, διότι θά παραδεχθητε
ϊσως ότι δεν άρκεΐ ούτε ή περί αύτης καλή
κρίσις τών γάλλων ειδικών, οϊτινες ομοφώνως
παρεδές^το αύτην, ούτε η ενθαρρυντική στά-
σις τών άγγλων ειδικών (τών έν Γερμανίκ
η γνώμη δεν είναι γνωστή, άλλ' έξ Οσων γνω-
ρίζω κατά της μεθόδου του ίιΟΟ τούλάχΐ'7τον
ουδέν εξέφρασαν). Προς έκτίμησιν οίασΧηττοτ-
μεθόδου είναι απαραίτητος, νομίζω, η χτοιλι-
κη έπ' αύτης παρατηρησις. Κατ* έμέ μέ/ρι
τούδε εσχον λαμπρά αποτελέσματα, αί Χε ίώ
περιπτώσεις, εις άς εφήρμοσα αυτήν, ήσαν εχ
τών βαρύτατων, της δευτέρας τούλάχιττον
αρκούντως υπέδειξα ύμίν την σπουδαιότητα*
ούχ ήττον έπΙ του παρόντος δέν κηρύσσω εισ-
έτι την μέθοδον του ίιΙΙΟ ώς την άρίιττην.
Έχω δρ,ως ήδη μεγάλην πεποίθησιν εις αύτην,
προσεχώς δε ελπίζω ν' ανακοινώσω ύμΐν τα
αποτελέσματα ταύτης και έπι άλλων περιπτώ-
σεων. Όταν δε και ταύτα ώτιν εξ ϊσου ενθαρ-
ρυντικά, δέν θά δυνηθώ πλέον νά μη κηρυ/6ώ
οριστικώς υπέρ αύτης.
Λέν πρεσβεύω επίσης ποσώς ότι είς Λας
τάς περιπτώσεις πρέπει νά έφαρμόζηται εύβΰ;,
άλλ' ούτε ό £<110 λέγει τοιούτον τι, προτείνων
απλώς νέαν μέθοδον προς τελείαν χαΐ σύηο-
μον 0εραπε(αν τών χρονιών έμηνημάτων τον
ΊγμορεΙου Άντρου,
Άλλα και εις δλας τάς χρονίας περιπτώ-
σεις δέν είναι ίσως ανάγκη νά έφαρμόζητα:
ή μέθοδος του ίίΙΙΟ. Εις τόν Ιον έκ τών δύο
έγχειρηθέντων μου, δντα έξήκοντα ετών, είχο^
προτείνει ένεκα της ηλικίας αυτού την δια τοΰ
φατνίου διάνοιξιν* ούτος όμως προυτίμησε την
έν λόγφ μέθοδον ώς ριζικωτέραν. Δ ιά ταύτη;
δέ έν διαστήματι δύο εβδομάδων ίάθ-Λ εντε-
λώς καΐ τώρα εκφράζει εύγνωμοσύνην. Παρά
δέ τω δευτέρω ήτο αδύνατον νά έφαρμοσθτ.
ετέρα μέθοδος, έκτος άν ήθελε τις προτιμήΐΓ.
την του ί)θδιΐαΙΙ, προς αποφυγήν της οποία;
κυρίως ό ί,ΙΧΟ προέτεινε τ•/;ν μέθοδον αύτοΟ.
αιοτι παρ αυτω υπήρχε πάρα φυσιν Οίχ-
φραγμα έν τω *Ιγμορείω άντρω, ένψ δέ ό ό:ζ
του φυσικού πόρου καθετηριασμός έδιδε δυ*;-
ώδες πύον, ή δια του κατωτέρου ρινικού πό-
ρου διάτρησις εμενεν αρνητική.
Τέλος έν περιπτώσει βλάβης τών όστεωδω^
τοι/ωμάτων, ένθα παρίσταται ή ανάγκη Ι/-
τοαη; τών βεβλαμμένων μερών, έπεθύμουν να
ποοτείνω όπως ή έν τω στόματι οπή μένν) έ-•.
τίνα καιρόν ανοικτή προς έπίβλεψιν του έκτα-
μέντος μέρους, ακολούθως δέ, δημιουργδυ-
ρ.ένης της γνωστής ρινικής οπής, κλείητχι η
ΒΙΟΛΟΓΙΚΗ ΕΠΙΤΡΟΠΗ (ϊΓΝΕΑΡΙΑ ΜΗ')
79
έν τώ στόίΛατ'. καϊ ττερατωΟτ) 7; Οερ^ζίία δια
τϋ; ρινός.
Ταύτα λοι-6ν ε?χον να 6Ϊτ:ω ::ερΙ ττ,ς [χεθό-
Χου του Ι^ΠΟ. Ώς βλέτ^ες τις, δεν είναι
|χδ'9οδος ζοσώς :Γρ6ς καταδίκ-Λν άςια. "Αλ-
λως τε ή ττερί αύτης κρίσις έςηνεχθη ττρό
ι:ολλου εν ΙΙαρισίοις, έν τω (/.εγάλω τούτω
χέντρω της -ιτροόδου. Έχν δε νυν ύττάρχνι
τ•.;, δστις, χαίττερ άγνοών την [λίΟοδον του
Ι.ϋ(•, την δε'ουσαν δ' άτθ[Λΐκην ττείραν έττΐ των
πχλαιών [χ,εθόδων [Λη ε^^ων, θε'λει ν' ά~οδειςτι
6'7θαλ•Λε'νας τάς γνώ(;.ας τών εν ΓΙαρι^ίοις
φ-ίζητούντων , ούδενα εχω λόγον να τω λαλήσω
εγώ :75ρΙ τούτου».
Σαράνχης. — Προ 4 ^τΛν ίτροσήλθβν εις
ι',μάς κρεοπώλης τις απογοητευμένος έκ
η'ις παΟήσεα^ς αητοϋ μέχρις αυτοκτονίας,
έπασχε δε άπο πολλού έκ του Ίγμορείου
άντρου.. ΆντΙ πάσης λοιπόν χειρουργικής
κπεμ6άσε(ος είσαγαγόντες ξύστρον κο-
χλιαροειδές δι' οπής κειμένης έν τινι φα-
τνίψ της άνω σιαγόνος και πυορροούσης
άενάίος, προσεκρούσαμεν έπΙ σκληρού
ΰώματος κινητού, ευρισκόμενοι^ δέ προ-
φανώς εν τώ πυΟμενι του Ίγμορείου άν-
τρου. Δια καταλ>.ήλων χειρισμών εξήχθη
τύ βί^μα τούτο καΐ ευρέθη οτι ητο οδούς.
Χάρις εις τούτο ό ασθενής Ιάθη ταχέίος.
Προ δύο δέ έτώ^ν συνηντήσαμεν έτερον
πάσχοντα, υποδηματοποιών τίνα, όστις
επίφουσίασε φαινόμενα έκ του 'Ιγμορείου
άντρου. Παρά τουΓψ έποιήσαμεν έντομήν
ρπί τού φατνιακού χείλους διά μαχαιριού
και είσεδύσαμεν εΙς το άντρον, άμέσί^ς
δέ έκενώθη πύον δυσώδες. Μετά πλύσεις
καΐ άποθεραπείαν άντισηπτικήν έθερα-
πευδη και ούτος έν όλίγαις έβδομάσιν.
Ίδου καΐ αύται μέθοδοι καλαΐ προς Οερα-
πείαν τών τοιούτων έμπι^ημάτων, νομίΐ,ω.
Ταητάς. — Βεβαία^ς ύπάρχουσι περιπτώ-
σεις τοιαύται εύκολώτατα Οεραπευόμεναυ
'ποφχουσιν δμως και έτεραι λίαν δυσχε-
ρείς καΐ δι' αυτούς έτι τους μάλλον πεπει-
ραμένους ειδικούς.
ΠαηανίΗολάον. — Ή διάνοι^ις διά τον
γναθικόν βόθρον γίνεται μόνον εις επί-
μονους περιπτώ'σεις κίά τότε πρέπει νά
μένη ανοικτή ή οπί], ϊνα έπιβλέπηται ή
τερηδών κλ., μάλιστα διά τού ηλεκτρικού
φωτισμού• διότι, έάν δέν καθαρισθη τε-
λείως τό άντρον, θέλει ίίαραχθή πύον καΐ
φαύλος κύκλος έσεται τό έπακολούθημει.
ΜανονηλΙδης. — Ό κ. Λιάμβεης ακριβώς
έπΙ τού ζητήματος τούτου συνέγραψε τήν
διατριβήν αυτού, καθό διατελέσας κ<χΙ
βοηθός τού Ιμο. Έν τη διατριβή ταύτη
αναφέρονται γ περιπτώσεις• άπαξ τό αντί-
τρήμα έκλείσθη και εδέησε ν* άνοιχθή
έκ νέου. ΕΙς τρεις περιπτώ^σεις δέ τά [βάμ-
ματα έλύθησαν καΐ έσχηματίσθησαν άπο-
στημάτια περί αυτά.
Τίίητάς. — ΑΙ περιπτώσεις αύταί είσιν
αί πρώ^ται τού Ι^υο. Βεβαίως δέ είναι δυ-
νατόν εΙσέτι νά γείνωσι τελειοποιήσεις*
εγώ τουλάχιστον δέν παρετήρησα εΙς τάς
περιπτώσεις μόυ τοιαύτας ελλείψεις.
Πρόωρος. — Έκ τής συζητήσεως κατα-
φαίνεται, ότι πολλαι ύπάρχουσι μέθοδοι
προς θεραπείαν τών εμπυημάτων τούτων,
άλλ' οτι υπάρχει νύν καΐ έτερα τις νέα,
ή τού Ι^υο. Τούτο συμβαίνει και έν τη κα-
θόλου χειρουργική. Πολλάκις δέ εκτε-
λείται επανειλημμένως ή αυτή μέθοδος
όπως έπέλθη ή ϊασις• είναι φανερόν δτι
πάντοτε τά κωλύματα, ώς τερηδόνες, πο•
λυπιοδεις έκβλαστήσεις κλ., ύποδεικνύουσι
κατά τάς διαφόρους περιπτώ^σεις ποία
έκ τών πολλών είναι ή μάλλον προσή-
κουσα, "ϋστε άπό τούδε όφείλομεν νά
λάβωμεν ύπ' όψιν καΐ τήν μέθοδον τού
Ι^υο, ήτις πράγματι θεωρητέα ώ^ς μέθοδος
τις ιδιαιτέρα δυναμένΐ] έν τισι περιπτώ-
σεσι νά χρησιμοποιηΟή κάλλιον πάσης άλ-
λης προς τό συμφέρον τού πάσχοντος.
Μετά ταύτα λύεται ή συνεδρία.
ΣΓΝΕΛΡΙΛ ΜΒ'
24 Φεβροναρίον 1899.
Προεδρία Μ. ΨΑΛΙΔΑ
Ό κ. ^ΥιμαρίΙκης αναφέρει τάς συζητή-
σεις, αίτινες έγένοντο άλλαχού έπΙ τού
ζητήματος τής σκωληκοειδίτιδος καΐ έφιστα
80
ο ΕΝ ΚΩΝΣΤΛΝΤΙΝΟηίΟΛΕΙ ΕΛΛΙΙΝΙΙνΟΓ φΙΛΟΛΟΠΚΟΪ ΣΤΛΛΟΓΟΪ
την προσοχην των έταίρα^ν έπι της σπου-
δαιότητας τού θέματος τούτου. Άηο της
τελευταίας ανακοίνωσε (Γ : του ϋίευΙίίΓον,
λέγει, καθ' ον τιάΰα οκα^ληκοειδΐτις οφεί-
λει, νά έγχειρήται πάντοτε και ευθύς ώς
διαγνωσθίι, πολλαι άλλαι τοιαύται έγέ-
νοντο, πολλάκις δε αντίξοοι άλλήλαις καΐ
ουτο) το ι[,ήτημα ίκανα^ς περιεπλάκη. Συγ-
γραφείς τίνες έξήτησαν νά τα^ινομήσωσι
τα διάφορα στάδια της νόσου όπως ανα-
λόγως και έπεμβαίνωσι. Κατ* αυτούς δε
το νόσημα τοΰτο εν τη άρχη απαιτεί πάν-
τοτε χειρουργικήν έπέμβασιν, βραδύτερον
όμως προτιμάται ή αναβολή ταύτης μέχρις
ου καθορισθώσι τοπικως τα φαινόμενα, έκ
φόβου μη διατρηθη το τυφλόν κατά την
έπέμβασιν, εϊτε διότι δύσκολος ήάνεύρεσις
της σκωληκοειδούς άποφύσεως. Ευρίσκε-
ται επίσης ύπό συΐ,ήτησιν και εάν όφείλη
τις νά έπεμβαίνη μετά τήν άνάπτυ^ιν των
περιτονικών φαινομένων, ώς φρονοϋσί
τίνες, ή έάν είναι προτιμότερον νά μετα-
χειρί^ηταίτις καθαρώς Ιατρικήν θεραπείαν
έκ φόβου μή δεινωθάί ή κατάστασις των
πραγμάτων. ^Απέναντι όλων τούτωη^ τώ^ν
αντιφάσεων, λέγει, οί κλινικοί ευρίσκονται
εις δύσκολον θέσιν ώ^ς προς την έκλογήν
της αγωγής, ην όφείλουσι νά τηρήσωσιν
έν περιπτά^σει σκωληκοειδίτιδας. Ή γνώμη,
ή συμβουλεύουσα νά περιμείνωμεν, άφίνει
εΙς τήν τύχην πάντας τους κινδύνους, ους
διατρέχει ό ασθενής κατά το ό^ύ στάδιον^
αυτής• άλλως τε είναι και αδύνατον νά
έπιτύχη τις τήν άσθένειαν έν αρχή, πρώτον
διότι βραδέα^ς πάντοτε προσκαλείται ό
Ιατρός καΐ δεύτερον διότι κατά τήν πρώ^-
την στιγμήν ή διάγνωσις είναι δύσκολος.
Επομένως εύρίσκεταί τις πάντοτε απέν-
αντι περιπτώσεων ονείας διαδρομής τής
νόσου.
Σάααης. — Πρό τίνος καιρού παρετή-
ρησα περίπτωσιν σκα^ληκοειδίτιδος, εΙς ην
προσεκλήθην τήν 6ην ήμέραν μετά τήν
έναρ^ιν τής νόσου. Έπαρουσίαι^ε δε αύτη
τά κλασικά συμπτώματα καΐ έθεραπεύετο
Ιατρικα^ς. Προέτεινα τότε τήν χειρουργι-
κήν έπέμβασιν, άλλα και ταύτης μή γενο-
μένης δεκτής παρά των οίκείω^ν, ήναγκά-
σθην καΐέγώ νά περιορισθώ^ εΙς τήν Ιατρι-
κήν θεραπείαν {διά χρήσεα^ς έ^ω-τερική:
εύθαλείας καΐ εσωτερικής ποδοφυλλίνη: .
Έν τούτοις ή άσθενί]ς Ιάθη εντελώς.
Γραμμανδάνης» — Πρό έτους παρετή-
ρησα ασθενή καΐ άλλοτε παθούσαν^ σκοί-
ληκοειδίτιδα μετά μετεωρισμού τής κοι-
λίας, πόνων, πυρετού μετρίου κτ>ν. Παρά
τάς συστάσεις μου ϊνα μένη κλινήρη:,
παρήκουσεν αύτ(ίς, άλλα μετά πάροδον
χρόνου τινός προσήλθεν εις το νοσοκο-
μεϊον Ιερεμίου φέρουσα παρά τον όμφα-
λόν συρί^*^Ίον, δι* ου έ^ήρχοντο πύον και
κοπρανώδεις ύλαι* έγέν^ετο δε τότε διά-
νοι^ις τού συριγγίου και έντερορραφή, μεΟ'
ό τελείως ιάθη. Έν άλλη πάλιν περιπτώσει
σκω^ληκοειδίτιδος συνεβούλευσα έπέμβα-
σιν χειρουργικήν, ήτις καΐ άπεκρούσΟη* ΟΓχ
ήττον ή περίπτωσις έληζεν εΙς ϊασιν. "Ωστε
ή διαγωγή δέν δύναται νά όρισθή έκ τών
προτέρων ύπάρχουσι δε περιστατικά, άτινα
λύονται άνευ χειρουργικής έπεμβάσεα^:.
Πρόεδρος. — Έκ τώ^ν τελευταίων συ^Γ-
τήσεων φαίνεται ότι ή σκα^/^^κοειδίτις κα-
τέστη ζήτημα χειρο'υργικόν, ό δέ δώσα:
εΙς αυτόν χειρουργικόν χαρακτήρα είναι
ό 1)ί€υΙαίον. Σήμερον πάντες οί χειρουρ-
γοί είναι σύμφα^νοι εΙς τοΰτο, ότι ή σι^ίολη-
κοειδϊτις πρέπει νά έγχειρήται, άλλ.ά κατά
ποίον στάδιο ν; τούτο αμφισβητείται. Και
πάλιν επί τίνων σημείων πάντες είναι σύμ-
φωνοι, όπω^ς π. χ. όταν πρόκηται περί απο-
στήματος περιωρισμένου, διότι τότε πάν-
τες άνοίγουσιν αυτό. Επίσης όταν μετά
το 05ύ στάδιον, οπότε ό πυρετός έκλεαει
και μένουσι μικροί πόνοι, πάντες σχεδόν
έπεμβαίνωσι, διότι ύπάρχουσιν αί ύπο-
τροπαί. Τέλος πάντες είσΐ σύμφωνοι ϊν(ί
έγχειρώσι πρό σν^μπτα^μάτωη^ γενικής πε-
ριτονίτιδας, καίτοι τά αποτελέσματα δέν
είναι πάντοτε εύάρεστα έν τη τελευταί<ι
ταύτη περιπτώσει.
Κατά τήν αρχήν τής νόσου οί μέν έπεμ-
βαίνουσιν άμέσακ, σκεπτόμενοι ότι δ^ν
δύνανται νά γινώσκ(οσιν αν ή σκω/νηκοη-
δΐτις θά διαλυθή, άν θά δώ^ση -^'ένεσιν ε1:
περια^ρισμένον απόστημα ή εΙς περιτοχν
τιδίί. Οί δέ προσδοκώσιν, ϊνα έπέμβασι
ΒΙΟΛΟΓΙΚΗ ΕΠΙΤΡΟΠΗ (ΣΥΝΕΔΡΙΑ Μβ')
81
κατά την άπυρε^ίαν, όποτε ή έγχείρη<5ις
είναι σχεδόν ακίνδυνος, διότι δεν υπάρχει
φόβος νάμΟλυνθή τό περιτόναιον. "Αλλως
τε είναι δύσκολον να δια^-νωσθή ή σκω-
ληκοειδΐτις άμα τη αναπτύξει αυτής ή καΐ
νά προσκληθή ό χειρουργός ευθύς έ§
αρχής. Άλλα καΐ τούτου δοθέντος, ή έγ-
χείρησις δέν δύναται νά γείνη έ^ω των
νοσοκομείων ύπό συνθήκας εύνοϊκάς.
"Οσον ά'ρορά τάς περιπτώσεις μου, άλ-
λοτε περιωριζόμην εΙς τήν Ιατρικήν θερα-
πείαν, άλ>ν' άπό τίνων ετών προτιμώ νά
έ\•χειρώ. Ούχ ήττον καΐ νυν έτι σκέπτο-
μαι πρΙν ή προβώ εΙς έγχείρησιν σκωλη-
κοειδίτιδος, εύρισκομένι^ς έν αρχή* τούτο
|ΐεν, διότι προσκαλούμεθα συνήθως ούχΙ
ένωρίτερον τής τρίτης ημέρας, τούτο δέ,
διότι παρετήρησα πολλάς σκωληκοειδίτι-
δας, αΐτινες έθεραπεύθησαν άφ* εαυτών
ριζικώς και άνευ υποτροπής. "Εν τινι δέ
^τεριπτώσει άπεφασίσαμεν νά έγχειρήσω-
μεν ασθενή, παρουσιάζοντα κλυδοίσμόν
<$αφέστατον κατά τόν δε^ιόν είλεακόν
βόθρον, δτε τήν επαύριον έμάθομεν ότι
ουδέν έπέμεινεν έκ τών συμπτωμάτων
τής προτεραίας. Ή αυτή διάλυσις έπήλθεν
έν έτερα άνοιλόγω περιπτώσει, ήν επίσης
είχομεν πρκ)ορίσει προς έγχείρησιν.Μετα-
5ύ δέ ά>Λ.ων ένεχειρήσαμεν και γυναίκα
έγκυον, πάσχουσαν έκ σκωληκοειδίτιδος,
ήτις και ιάθη, ένώ ή κύησις έ^ηκολούθησε
φυσιολογικώς.
Μανονηλϋης» — Άναφορικώ^ς προς τήν
σχέσιν τής σκωληκοειδίτιδος μετά τής
κυήσεω'ς παρετήρησα άλλοτε δύο περι-
πτώσεις, ών ή μεν, αποβλέπουσα εις έγ-
κυον δύο μηνών, Ιάθη διά λύσεως, ή δέ
έτερα εις έγκυον 6 μηνών έλη^εν εΙς έμ-
πύησιν. Έν τη περιπτώσει ταύτη επίσης
διανοιγέντος χειρουργικώς τοϋ αποστή-
ματος, δπερ ήτο περιωρισμένον, επήλθε
κανονικώς ή ϊασις. Όπόθεν ενάγεται ότι
ή ύπαρξις τής σκωληκοειδίτιδος παρά ταις
έγκύοις δέν έπιδρόι έπι τής πορείας τής
εγκυμοσύνης καΐ ότι ή πρόγνωσις του
νοσήματος δέν αποβαίνει σοβαρωτέρα έν
τοιαύταις περιπτώσεσιν.
Έν γένει δέ ώς προς τό ζήτημα του
Έλληνιχός Φιλολογικίς Σύλλογος. Τόμος ΚΖ'
καταλληλότερου χρόνου τής επεμβάσεως
έπΙ σκωληκοειδίτιδος, ή έν νοσοκομείοις
πείρα μέ έδίδα^εν, δτι σπανίως προσέρ-
χονται εις αυτά οί πάσχοντες ένωρίτερον
τής 5ΐΐς ήρ-έρας άπό τής ενάρξεως τής νό-
σου. Παρετήρησα δέ ότι ύπό τοιούτους
δρους ή έπέμβαχϊις δίδει σχεδόν πάντοτε
κακά αποτελέσματα καΐ πλείστοι όσοι
άποθνήσκουσιν, ένώ βραδύτερον έγχει-
ρούμενοι ήθελον ϊσως επιζήσει.
Πρόεδρος. — Κατά τόν Οίευΐαίον, ή
σκωληκοειδΐτις είναι δυνατόν νά διαγνω-
σθή άμα τη ένάρ^ει αυτής διά τών έ^ής
τριών σημείων, ιονχ-ής επώδυνου κατά
τό σημείον του Μαο ΒιΐΓπεγ πιέ-
σεως, 2ον τής αντιστάσεως τού αντι-
στοίχου κοιλιακού τοιχώματος και
3®^ τής κατά τήν χώραν ταύτην
κατ* έπιπολήν ύπεραισθησίας.ΌΒίοη-
ΙπΓογ δίδει επίσης προσοχήν εΙς τήν έ^έ-
τασιν τών ούρων και δταν ύπάρχη, λέγει,
ιίΓοΒίΙίηε (ούροχολίνη) έν τοΙς ούροις, ή
περίπτωσις θά λή^η εις γάγγραιναν ή εΙς
γενικήν περιτονίτιδα καΐ οφείλει νά έγ-
χειρηθή ώς τάχιστα.
'Ακεστορίδης.τ— Τελευταίως έ^ήτασα τά
ούρα πάσχοντος έκ σκωληκοειδίτιδος καΐ
άνεύρον έν αύτοϊς έκτος ποσότητος τίνος
πεπτόνης καΐ οθόνης ίκανήν ποσότητα
Ινδικάνης. Τό σώμα τούτο προέρχεται
έκ τών αποσυνθέσεων, . αϊτινες παράγον-
ται έν τψ έντερικω σωλήνι, καΐ μοί φαίνε-
ται δτι ή ΰπαρ^ις αύτου δύναται νά χρη-
σιμεύση ύπό έποψιν προγνωστικήν. Έάν
π. χ. μετά τήν χορήγησιν καθαρσίου πα-
ρατηρήσωμεν αύ^ησιν τής Ινδικάνης έν
τοΤς ούροις, τούτο σημαίνει και πρόοδον
τού νοσήματος και επομένως ή έπέμβασις
παρίσταται άνα^•καία.
Σιώτης. — Τό ζήτημα τής σκωληκοειδί-
τιδος χρονολογείται άπό τού 1896. Μέχρι
πρό τίνων έτά^ν έγίνετό μόνον περί τυ-
φλίτιδος καΐ περιτυφλίτιδος λόγ'ος, τά δέ
συμπτώματα τής αρχομένης σκωληκοει-
δίτιδος δέν ήσαν ακριβώς καθωρισμένα.
Τελευταίως ό Βίουΐαίογ έπαρουσίασε ση-
μεία τίνα (πίεσις επώδυνος κατά τό
σημείον τού Μαο Βυτη^γ, άντίστα-
Β. Ε.
11
1 1
82
ο ΕΝ ΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΟΤΠΟΛΕϊ ΕΛΛΗΝΙΚΟΣ ΦΙΛΟΛΟΓΙΚΟΣ ΣΓΛΛΟΓϋΣ
<ίις τόϋ τοιχώματος καΐ πόνος κατ* έ-
πίΛολήν) έ-^ιτρέποντα τήν διάγνωσιν έν
αρχή τοό νοσήματος. Χάρις δέ εΙς τα <ίη-
μεΐα ταύτα, δταν εΰρωμεν τό νό($ημα έν
τή αρχή αύτοΰ, ίτρέπει νά έπέμβωμεν, ούχΙ
δέ νά έπαναπαυώμεθα εΙς τάς φαινομενι-
κάς βελτιώσεις τής οκωληκοειδίτιδος, άς ό
ϋίευΐαίογ αποκαλεί αοοαίιηί^δ ίΓαίΐΓ65δ€8
άβ Γαρρεηάΐοίΐε. Έπανεύ^αμβάνω δτι προ
παντός άλλου όφείλομεν νά μάθωμεν νά
διαγινώσκωμεν τί]ν σκωληκοειδίτιδα, διότι
τί άλλο συμβαίνει νυν ή ότι εκλαμβάνον-
ται συχνάκις ώς σκωληκοειδϊτις πράγματα
όλως διάφορα.
Γραμμανδάνης. — Παρετήρησα άλλοτε
άσθενί], ήτις έπαρουσίαί,ε πόνους κατά τόν
δε^ιόν είλεακόν βόθρον καΐ δυσκοιλιό-
τητα άνευ πυρετού. Ή διάλυσις επήλθε
κατόπιν καθαρσίου. Προέκειτο αρά γε
περί κοπροστάσεως ή περί σκωληκοειδί-
τιδος ; Δοθέντος δέ δτι άλλοτε αΐ τοιαύται
καταστάσεις έθεραπεύοντο διά καθαρ-
σίων, ερωτώ άν καΐ σήμερον έπιτρέπων-
ται τά καθάρσια έπΙ σκωληκοειδίτιδος;
Πρόεδρος. — ΈπΙ σκωληκοειδίτιδος οί
πλείστοι των Ιατρών μεταχειρίΐ,ονται τά
ψυχρά καΐ τό όπιρν. Εντούτοις ό ΡετΓαηά
συνέστησε τελευταίως καθάρσια υπα-
κτικά καΐ εύθάλειαν άντί οπίου.
Σίώζης, — "Οσον άφορα τήν Ιατρικήν
θεραπείαν τής σκωληκοειδίτιδος, οί έν
Γερμανία παραγγέλλουσι κατ* αρχάς μέν
καθάρσιο ν, είτα δέ όπιο ν εΙς μεγάλας δό-
σεις, πάγον έπι τής κοιλίας, εντελή άκινη-
σίαν καΐ άποχήν άπό πάσης τροφής. *Όταν
δέ πάν ϊχνος τής ασθενείας παρέλθη,
συμβουλεύουσι τά κλύσματα. Ή θεραπεία
αυτη τού νοσοκομείου ΟΗαπίέ Βερολίνου
είναι γενικώς παραδεδεγμένη, διό καΐ
ήμεΐς όφείλομεν νά παρακολουθώμεν
αυτήν ώς δίδουσαν κάλλιστα αποτελέ-
σματα, ώς τούτο άποδείκνυται καΐ έκ τού
δτι έν Γερμανία όλιγώτεραι σκωληκοει-
δίτιδες εγχειρούνται ή έν Γαλλία.
'Ακεατορίδης. — Νομίζω δτι ένεκα τής
κοπροστάσεως καΐ τής σήψεως των οργα-
νικών ουσιών, έ^ ών και ή Ινδικάνη έν
τοις ούροις, τά καθάρσια ενδείκνυνται.
Πρόεδρος• — Έν δσψ ή σκωληκοειδίτις
έχει τοσαύτην ταχύτητα έν τή αναπτύξει
αυτής, ώστε εντός 24 ωρών δύναται νά
παρουσιασθή ή γάγγραινα ή διάτρησις, δΐ(ΐ
τών καθαρσίων έπισπεύδομεν τήν διάτρη-
σιν καΐ τήν έπινέμησιν τής περιτονίτιδας.
Φρονούμεν δτι άμα τη ένάρ^ει τής νόσοί'
τά υπακτικά δύνανται νά δοθώσι, μετά 24
δμως ώρας τά καθαρτικά άποβαίνουσι δί-
στομος μάχαιρα καΐ όφείλομεν νά προσ-
έχωμεν.
Αψαράκης. — Προτείνω δπως τό περί
σκωληκοειδίτιδος Ι,ήτημα τεθή έν τή ημε-
ρησία διατάζει.
Ή πρότασις τού κ. Λιμαράκη, υποστηρι-
ζόμενη ύπό τού κ. Σιά^τη, γίνεται παμψη-
φεί δεκτή.
Έπι τών έπιπολαζουσών νόσων ό κ.
Λιμαράκης λέγει δτι εξακολουθεί έτι ινρι-
σταμένη έν τή Πρωτευούση ή χ[}{%Ίίΐ\, επί-
σης καΐ ό τυφοειδής πυρετός. Πρό μηνός
δέ πάρετηρήθησαν περιπτά^σεις άνεμοευ-
λογίας. Τέλος είναι καλόν, λέγ'ει, νά ση-
μειωθή δτι έν Δί,έδδα άνεφάνησαν κρού-
σματα πανώ^λους και δτι μία περίπτωσις
έπαρουσιάσθη καΐ έν Μέκκα.
Σίώτης. — Καλόν ήθελεν είναι, άν ή
Βιολογική Επιτροπή προσεπάθει νά λαμ-
βάνη τά ύγιειονομικά δελτία, άτινα βε-
βαίως έχουσι μεγάλην σημασίαν ώς πρό:
τάς επιδημίας καΐ τήν θνητότητα άύτώ'ν.
Λιμαράκης. — Τά δελτία ταύτα, ώς και
πάν σχετικόν, νά δημοσιεύωνται έν ταίς
έργασίαις τής Βιολογικής Επιτροπής.
Πρόεδρος• — Ή πρότασις τού κ. Σιώτη
θέλει ληφθή υπ όψιν καΐ θέλομεν προσπα-
θήσει ν άποκτήσωμεν τά έν λόγψ δελτία.
Μετά ταύτα λύεται ή συνεδρία.
ΣΓΝΕΔΡΙΑ ΜΓ'
3 Μαρτίου 1899.
Προεδρία ΝΟΓΛΙΙ
Μετά τήν άνάγνωσιν καΐ έπικύρα*(5ιν
τών πρακτικών ό κ. *Λ. Χρηστίδης παρου-
ΒΙΟΛΟΓΙΚΗ ΕΠΙΤΡΟΠΗ (ΣΥΝΕΔΡΙΑ ΜΓ')
83
0ΐά^ει ηα^ασκεύασμα μήτρας μετά τιτα*
νωδώτ σωματίων κοή λέγει τά έ^ής:
αΓραία 65 ετών κατέφυγι προχθές έστ:/-
ρας τα λοίσθια πνέουσα εΙς τό Έθνιχόν Νο-
σοχθ[αίον και χθ^ς εσπέρας άπιβίωσιν. *1Ι
τβλβυταία αύτης άσΟένδία ητο πνίυ(λθν{α του
ίιξίου χατωτίρου λοβού. Κατά δΐ την νδχρο-
'^ίιν άνξυρέθν;σαν ίκανα ά$ια σγ<[Α$ιώσ6ως. Έν
τξ χαρ^ίχ παρ£τΥ)ρ6ΐτο δτι τά χολποχοιλιαχα
(:τέ|ΐια ά<Αφότ£ρα ήσαν λίαν στενά χαΐ αϊ
βαλβίδες αυτών τόσον γ;λλοιω(Λέναι, ώστε
ιχόλίς τα Γ/νη αυτών διεκρίνοντο. Ύπηρχεν
Επίσης χρ^νί* περικαρδίτις. ΈπΙ δέ της (χή-
τρας, ώς ^λε'πετε, ύπάρχουσιν οι δύο ούτοι
ιαγίθους λεπτοκαρύου ογκίσκοι, κεί'/,βνοι ανά
£?ς επΙ της προσΟίας και οπισΟίας επιφανείας
ταδ σώ{χ,ατος τϊίς μήτρας άοιέσως υπό τό περί-
τόναιον και έχοντες συστασιν ό ρΛν τιτανώδη.
ό δέ σαρκώδη. Ός προς την παίογένειαν, τό
ττΛανώτερον [λοι φαίνεται δτι τα σω(Αάτια
ταύτα προε'ρχονται ίκ καθιζήσεως τιτανωδών
ίλάτων εντός διευρυνθε'ντων λυ(χφατικών αγ-
γείων και ίχουσιν άναλογίαν τινά προς τους
σιελολίθους κτλ.».
ΜαψοίηιΙίόης. — Έπεθύμο\)ν νά μάθω
π<Γς ί\6αν οί νεφροί. Τελευταίως, διατρέ^ας
διάφορα συγγ-ράμματα, έν οίς γίνεται
λόγος μόνον περί ά>νλθΓρίων σωμάτων
της μήτρας, εΐδον δτι γίνεται λόγος μόνον
περί ένδομητρίων σωμάτων, ουδόλως δε
περί έξωμητρίων. "Ισα^ς και τά σωμάτια
ταύτα ποφήχΟησαν, δπως και τά ύπό τοϋ
κ. Ψαλίδα περιγραφέντα, ένεκα ουρικής
διαθέσεως. Δεν φαίνεται νά προέρχωνται
εκ λυμφατικών άγγ-είων, ούτε νά πρόκη-
ται ντερι Ινομυα^μάτων άττοτιτανίοθέντων,
διότι καΐ ή μήτρα δέν είναι ύπερτραφής,
απ* εναντίας δε είναι ατροφική.
Χςηστίδης• — Οί νεφροί ήσαν φυσιολο-
γικοί, τό ήπαρ ολίγον ύπεραιμικόν καΐ
ουδέν έτερον ά^ιον σημειώσεως ύπήρχεν.
ΝούΙης. — Ή άλλ.οίωσις της δεςιάς καρ-
δίας παρουσιάζει Ιδιαίτερον διαφέρον έν-
ταύθει, διότι είναι σπάνιο ν τι. "Οσον δ*
ά'ρορα τά τιτανώδη σωμάτια, φρονώ οτι
πρόκειται περί Ινωμάτων άποτιτανωθέν-
των.Ός γνωστόν, τά Ινώματα ταΟτα μετά
τό 45®^ ^^οζ "^ήζ ηλικίας άρχονται άτρο-
φουντα καΐ σμικρυνόμενα, πολλάκις απορ-
ροφώνται και τελείως, ή δε μήτρα δέν
παρουσιάζει την σχετικήν ύπερτροφίαν,
ήν εΐχεν έν καιρψ τοϋ σφρίγους των όγ-
κων τούτων.
^Ακολούθως, προκειμένου περί του έν
τή ημερησία διατάζει ευρισκομένου ζη*
τήματος της θεραπείας της συφιλίδος, ό
κ. Σάσσης αναφέρει έλκος τοϋ χείλους
προερχόμενον έκ κομμιώματος, άλλα
λίαν προσομοιάζοντος προς έλκος πρωτο-
παθές* ή θεραπεία αύτοϋ επετεύχθη μόνον
τη χρήσει δόσεά^ν τινα^ν ιωδιούχου καλίου.
Ε, Ιωάννου. — Ενθυμούμαι παρόμοιον
περιστατικόν αρκούντως σπουδαΐον ό πά-
σχων έφερεν έλκος έπΙ τοϋ πέους λίαν
όμοιάζον προς έλκος σκληρόν πρωτοπα-
θές και έν συμδουλίω μεθ' έτερου συνα-
δέλφου είχε δια^-νωσθή τά όντι έλκος
σκληρόν άλλ' ό πάσχων ήδη έπέμενεν
δτι είχε πάθει σύφιλιν, ήτις μάλιστα είχε
διαγνωσθή και θεραπευθή ύπό διακεκρι-
μένου καθηγητού τοϋ Πανεπιστημίου κλ.
Μετά νέαν λεπτομερή έ^έτασιν άνεϋρον
κηλίδας λίαν χαρακτηριστικάς παρελθόν-
των συφιλιδικών εξανθημάτων κατά τήν
κνήμην και ούτως έπείσθην δτι προέκειτο
περί τριτοπαθοϋς εκδηλώσεως. Πράγματι
δέ ή χρήσις τοϋ Ιωδιούχου καλίου έπή-
νεγκε ταχέα^ς τήν ϊασιν τοϋ έλκους. Είναι
φανερόν πόσην σημασίαν ύπό θεραπευ-
τικήν έποψιν έχει ή διάγνωσις έν τοιαύ-
ταις περιπτώ^σεσιν. Έν τι^ ημετέρα π. χ.
ήτοιμαζόμεΟα νά έφαρμόσωμεν τήν κλα-
σικήν ύδραρ^-υρικήν θεραπείαν, ώ-ς έπι
αρχομένης συφιλίδος.
ΜανονηΙίδης. — ΚαΙ ημείς έχομεν νά
μνημονεύσωμεν δύο περιστατικά αξιο-
σημείωτα ύπό θεραπευτικήν έποψιν. Έν
τη πρώτη περιπτώσει προέκειτο περί βα-
ρείας συφιλίδος μετά ώτικών, οφθαλμι-
κών και λαρυ\-^Ίκών έκδηλώ^σεων έποιή-
σαμεν κατά πρώτον τάς ενέσεις κατά τάς
συνήθεις δόσεις και επήλθε βελτίωσις των
λοιπών εκδηλώσεων, πλην τώιν τοϋ λά•
84
ο ΕΝ ΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΟΤΠΟΛΕΙ ΕΛΛΗΝΙΚΟΣ ΦΙΛΟΛΟΠΚΟΣ ΣΤΛΛΟΓΟΣ
ρυγγος• ή δέ έ^έτασις λαρυγγολόγ-ου
έβεβαίου τήν υΛαρ^ιν ελκών τότε έφηρ-
μό<$αμεν τάς έντριβάς καΐ δια τούτων
επήλθε ταχέως ή τελεία ϊα($ις. Έν τή δεύ-
τεροι περιπτώ<5ει ό πά($χων πλην των άλ-
λων ήτο καΐ τελείως κωφός, είχε δέ ύπο-
6ληθή άνωφελώς εΙς τάς ένέ<5εις καΐ την
χρήσιν του Ιωδιούχου καλίου. Έφηρμό-
(ίαμεν τότε τάς έντριβάς και μετά 2θ
τοιαύτας έβελτιώθη καΐ αυτή ή κώφω(5ΐς
(ίπουδαίως. Ώφείλομεν τω όντι και τήν
σήμερον νά όμολογή(5ωμεν δτι, παρά
τά λεγόμενα, ή δι' εντριβών θεραπεία
υπερβαίνει πά(5αν άλλην.
Μετά ταϋτα λύεται ή συνεδρία.
ΣΥΝΕΔΡΙΑ ΜΔ'
10 Μαρτίου 1899,
Προεδρία Μ. ΨΑΛΙΔΑ
Μετά τήν άνάγ'νωσιν καΐ έπικύρα^σιν
τών πρακτικών, ό κ. Άηέρης έκτίθησιν
ώς έϊής τά έκ τής εξετάσεως λί&ον τής
φο'^κης πορίσματα αύτοϋ.
Κν^ιοι,
« Έςιτάσας τόν λίΟον της ωοθήκης, τόν
οποίον (ΛοΙ ένεπιστεύθη ό κ. Ά. Χρηστικής,
σπεύδω ν' ανακοινώσω ύμΐν τά ακόλουθα
αποτελέσματα. Ό λίθος ούτος είχε μήκος 9
χιλιοστομε'τρων καΐ διάμετρον 7 χιλιοστό μέ-
τρων, χρώμα δέ λενκόν. Ή επιφάνεια αύτου
ητο λεία και σχεοόν άνευ ανωμαλιών. Έζύ-
γιζε 40 έκατοστόγραμμα (0,40), τό δέ είδι-
κόν αύτου βάρος ητο 1 ,78. Διαιρέσαντες αυ-
τόν εις δύο, παρετηρησαμεν δτι συνίστατο έκ
συγκεντρικών στρωμάτων ούχΙ λίαν πυκνών,
ιδίως κατά την περιφέρειαν. *Η σύστασις τών
περιφερικών στιβάδων ητο σχεδόν ες ολο-
κλήρου φύσεως οργανικής (έ; ίνώδους ιστού).
Αϊ δέ εσωτερικά! στιβάδες, ώς και ολόκληρος
σχεδόν ό λίθος συνέκειτο ες ανθρακικής φωσφο-
ρικής καΐ βορικης άσβεστου, περιείχον δμως
και ίκανην ποσότητα οργανικών ουσιών, ων η
φύσις φαίνεται να είναι βλεννίνη (ΐϊΐΐΐοίηβ) » .
Μετά ταύτα, έπι της ημερησίας δια-
τάξεως, ήτοι περί σκωληκοειδίτιδας, ό
κ. Άπέρης έρωτα, άν παρετηρήθη και
παρ' ήμϊν ότι μία τών αΙτιών της νόσου
ταύτης είναι οί σπόροι τών λεμονίων καΐ
πορτοκαλίων, ώς παρετηρήθη έν Αμε-
ρική και Αγγλία.
Νούλης. — Ή Ιδέα της παρουσίας άλ>.ο-
τρίων σωμάτων έν σκωληκοειδεΐ άποφύ-
σει ώς προς τήν αιτιολογίαν της τυφλίτιδος
κλ. καθ* έκάστην άπό}νλυσιν έδαφος, δσον
αύζάνει ή περί τώ^ν παθήσεων της άποφύ-
σεως ταύτης πείρα, διότι σπανίω^ς ευρίσκε-
ται πραγματικούς άλλότριον σώ^μα* τουν-
αντίον οί έν τή σκωληκοειδεΐ άποφύσει
σχηματιί,όμενοι κοπρόλιθοί είσι συχνοί*
οσάκις δέ εύρεΟή τι τοιούτον, προέρχεται
έκ συ-^ΐίριμάτων ούρικώ^ν και τιτανωδών.
Λίμαράκης. — Όφείλω νά επιστήσω τήν
προσοχήν υμών έπΙ του τρόπου, καθ' δν
ετέθη το ζήτημα ύπό τοϋ Βΐβυΐαίον. Οί
άντιλέγοντες ή οί συζητούντες δέν άπαν-
τά^σιν εις τόν ζητούμενον σκοπόν, δσοι
δέ κατακρίνουσι τήν πρότασιν αύτοϋ περί
έπεμβάσεα^ς, στηρίϊ,ονται εις τούτο, δτι,
έάν δέν διαγνωσθή έν αρχή, πρέπει να
περιμείνωμεν έν τω ό^εΐ σταδίω, περιορι-
ζόμενοι εΙς τήν ιάτρικήν θεραπείαν, δπα•ς
έπέμβωμεν βραδύτερον. Τούτο όμως ση-
μαίνει έπάνοδον εΙς τήν άρχαίαν μέθοδον
διότι α^ς παρέλθωσι τά ό^έα φαινόμενα
και γείνη απόστημα, και άλλοτε έπενέβαι-
νον. Τό ζήτημα λοιπόν του Πίβυΐαίον
είναι πώς νά άποφύγωμεν τους κινδύνους
του ό^έος σταδίου, διότι άλλως 2ζ — }0^ ^
άποθνήσκουσιν. Εννοεί δέ τήν κατά τό
πρώτον ό^ύ στάδιο ν έπέμβασιν, ουχί δέ
τήν περίοδον, καθ' ην πρόκειται περί ασα-
φούς τοπικής έκδηλώσεα^ς. Τούτο πρέπει
νά άντιληφθώμεν δεόντως καΐ έπΙ τούτου
τού σημείου νά έργασθώ^μεν.
Μακρής. — Φρονώ δτι, όπως σ<όσωμεν
τόν πάσχοντα έκ τώ^ν κινδύνων της σκα-
ληκοειδίτιδος, τό κάλλιστον είναι να
έπεμβαίνωμεν άμα τή αρχή, διότι τότε
προς τοίς άλλοις τό ζήτημα γίνεται καί
άπλούστερον. Έάν περιορισθώμεν είς τήν
Ιατρικήν θεραπείαν, είναι αληθές ότι τινέ:
ΒΙΟΛΟΓΙΚΗ ΕΠΙΤΡΟΠΗ (ΣΓΝΕΔΡΙΑ ΜΛ')
8δ
σάϊ,ονται άνευ έγ'χειρήβεως, άλλ' επίσης
είναι αληθές δη και διά της επεμβάσεως
ήθελον σωθή έτεροι, αποθανόντες άνευ
ταύτης. Καθήκον λοιπόν ήμων είναι να
έπεμβαίνωμεν, καθ* δσον δεν υπάρχει καΐ
κίνδυνος έκ ταύτης, αρκεί να έκτελεσθή
καλίτς. Ή μικρά μου πείρα διδάσκει ότι,
γινομένης αμέσως της επεμβάσεως, καΐ τα
αποτελέσματα είσιν ευνοϊκά. Επειδή οί
χεφουργοί εΙσιν ολιγάριθμοι και το πλεί-
στον εΙς Ιατρούς τυγ^άνουσιν αί τοιαύται
περιπτώσεις, ούτοι δε δεν είναι έ^ησκημέ-
νοι εις τάς επεμβάσεις, συχνάκις παρέρ-
χεται έκ τούτου πολύτιμος χρόνος.
Νούλης. — Αί εγχειρήσεις, οσάκις έγέ-
νοντο εντός των πρώτων 24 — 3^ ωρών,
συχνότερον έπέτυχον, ένφ βραδύτερόν
ουχνάκις άπέτυχον. *Αφ' έτερου δέ ή ια-
τρική θερ<χπεία έν τω ό^εί σταδίω έδωκε
πλείονα καλά αποτελέσματα. Συν τούτοις
ύπάρχουσι καΐ αί δυσκολίαι τής διαγνώ-
οεως. Ό Τυίίΐ€Γ έν τη δοοίέιέ (Ιο ^Η^-
ΓυΓβίε έμνημόνευσε περιπτώσεως νεανί-
δος, ήν έγχειρήσας εύρε πάσχουσαν έκ
τυφοειδούς πυρετού.
Αψαράκης. — Ύπάρχουσι πολλά νοσή-
ματοι, ένθα ή διάγνα^σις είναι δυσχερέ-
στατη• έγκυμοσύναι έ^ελήφθησαν ύπό
χειρουργών διασήμων ώς όγκοι τής μή-
τρας κλ, Έάν δέ ή έπέμβασις έν τω ό^εί
σταδίω είναι τόσον θανατηφόρος, αί στα-
τιστικαι δέν έδείχθησαν τόσον κατακριτι-
καί. Ό δέ ΒίβυΐΗίογ άκριβα^ς στηρίζεται
έπΙ τοιαύτης στατιστικής, παρα6άλ>αυν δέ
την χειρουργικήν έπέμβασιν προς τήν
ίατρικήν θεραπείαν, έκ τής πρ(ί της ευρί-
σκει καλ/άτερα αποτελέσματα.
Χ. Χρηστίόης. — ^Κν τοις κλινικοΐς μοί-
Οήμασιν αυτού ύ ΟίειιΙαΓογ {ι^97^ λέγει
ΟΤΙ ουδέποτε είδε καλά αποτελέσματα
έκ τής χειρουργικής επεμβάσεως έπΙ
ϋ5είας σκωληκοειδίτιδος, διό και παραγ-
γέλλει νά μή έπεμβαίνωμεν έπΙ οξειών
περιπτά^σεα^ν, επίσης λέγει ότι ή διάγνω-
σις είναι δυσχερέστατη. "Ωστε προ το-
σούτον άντιστρατευομένων ιδεών δέ\^
δυνάμεθα νά σχηματίσωμεν σαφή ιδέαν.
ΜοΗζής, — Όμολογώ ότι ή διάγνα^σις
τής σκωληκοειδίτιδός είναι δύσκολος,
καθ* δσον ύπάρχουσιν εκεί πολλά όργανα,
ή ακριβής δμως καΐ μετά προσοχής έ^έ-
τασις άγει ευκόλως εΙς διάγ-νωσιν. *Αλλά
καΐ άλλως έχόντα^ν ,τών πραγμάτων, ή
έπέμβασις δέν βλάπτει, δύναται μάλιστα
νά ι\ καΐ ωφέλιμος ώ^ς έπΙ . σαλπί'^'γίτιδος
ή τυφλίτιδος. "Οσον δ' άφορα τήν ήμέραν
τής επεμβάσεως, τούτο δύναται νά γείνη
καΐ τήν βΠ^ και τήν 4^^' ήμέραν, ενόσω
λείπουσι τά γενικά φαινόμενα, δτε περιτ-
τή πάσα έπέμβασις. "Ωστε άμεσος έπέμ-
βασις είναι το καλλίτερον, άλλα και βρα-
δύτερόν είναι δυνατή,
Νούλης. — Επιθυμώ νά ορίσω τήν δια-
φοράν τής κακοηθείας τής μετά 3^ ώρας
επεμβάσεως είτε ύπάρχουσι τά γενικά
φαινόμενα είτε μή* έν τη τελευταία περι-
πτώσει ύπαρχούσης συλλογ'ής πύου, υπάρ-
χει κίνδυνος μή μολυνΟή κατά τήν έπέμ-
βασιν τό περιτόναιον καΐ προκληθή γενική
περιτονίτις, οπότε πάντα τά μέσα είσί
μάταια.
Λιμχιράκης. — Ή έπίτού θέματος τούτου
συζήτησις ήρ^ατο πανταχού άπό τής τε-
λευταίας άνακοινώσεα^ς, ήν έποιήσατο ό
Οίουΐαίον έν τί) Άκαδημεία τής Ιατρικής
τών Παρισία^ν ϊσω^ς διά τούτο δέν συμ-
φωνεί προς όσα προηγουμένως έδίδα^εν.
Χ, Χρηατίδης. — Και έν τοίς κλινικοίς
μαθήμασι τού 1898 αναφέρει πάντοτε
έπέμβασιν, όύχ ήττον λέγει εις τά πλείστα
περιστατικά, όπου επενέβη έν τω 05εί
σταδίω, δέν είχε καλά αποτελέσματα.
Πρόεδρος• — Βεβαία^ς τό ζήτημα ευρί-
σκεται έν τη ημερησία διατάζει τής υφη-
λίου. Αληθώς πρώτος έθεσε τό ζήτημα ό
Πίθυΐαίον, όστις καΐ απεδείχθη έν τη περι-
πτώσει ταύτη ό μΓχλλον θιασώτης τής έπεμ-
βάσεα^ς ;ίηΐ€Γν€ηηοηηί8ΐ6\ καίπερ παθο-
λόγος ών. ΕΙσήγαγεν δμα^ς Ιδίαν θεωρίαν
περί παθογένειας τής νόσου, ήν και μόνην
θε(ορεί άληΟή,τήντής αποφράξεως τού πό-
ρου ίΗοοΓίο οΙο να80Η οίοδ), έξ ής βεβαίως
πολύς ό κίνδυνος τής διατρήσείυς τής σκω-
ληκοειδούς άποφύσεα^ς Κ(ά τών επακολου-
θών τοίύτης. Διό πρεσβεύει, ότι πρέπει ν*
άφαιρεΟΓ) αύτη ώς τό μόνον σωτήριον μέ-
86
ο ΕΝ ΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΟΓΠΟΛΕΙ ΕΛΛΗΝΙΚΟΣ ΦΙΛΟΛΟΓΙΚΟΣ ΣΓΛΛΟΓΟΣ
σον, και αναφέρει περιπτώσεις, ένθα άνευ
πολλΛν εξωτερικών φαινομένων ή άπό-
φυσις ευρέθη βαίνουσα εΙς γ-άγγραιναν και
αϊτινες, άφινόμεναι άνευ έγχειρήσεως,
ήθελον λήξει κακώ^ς. "Αλλοι δμως έπολέ-
μησαν την θεωρίαν ταύτην καΐ είπον ότι
ύπάρχουσι και άλλα παράγωγα αϊτια της
νόσ£»υ, άτινα δύνανται νά παρέλθωσι
δι' απλούστερων ιατρικών μέσων. Διό και
άναμένουσι, καίπερ χεφουργοί δεινοί,
μέχρις εμφανίσεως σημείων τινών αερισμέ-
νων τοιαϋτα δε είσι δύο ή τρία, δηλαδή
δταν ύπάρχη δυσαναλογία θερμοκρασίας
και σφυγμοί) (θερμ. 37^ — 36^,5 ^^^ σφυγμ.
13Ο;, δταν ή κοιλία είναι μετεωρισμένη
καΐ ύπάρχη έλλεΐ'^ις αερίων έκ του
άνΤευθυσμένου κτλ., τότε αμέσως έπεμ-
βαίνουσιν.
Σήμερον, καίτοι, χάρις εις τήν άντιση-
ψίαν, δυνάμεθα ν' άνοίξωμεν τήν κοιλίαν,
δέν είναι δμως και όλως άκίνδυνον τοΟτο,
Ιδίως δταν έγχειρώμεν έξω του νοσοκο-
μείοα έν τη πόλει* διότι εϊτε έξ ελλείψεως
αυστηρών αντισηπτικών μέσων ή άλλως
πως δύναται νά μολυνθή το περιτόναιον
και τότε τό αποτέλεσμα νά ή κακόν. Τέλος
είναι γνωστόν μικροβιολογικούς, δτι τό
πύον αποστήματος τίνος έν αρχή είναι
πλέον τοξικόν (νίπαίβηΐ) ή κατόπιν, δπερ
δέον νά λαμδάνηται ύπ* όψιν έν καιρώ
επεμβάσεως. "Οσον διά τάς πρώτας 24
ώρας, έάν πάντες οί δροι ώσιν ευνοϊκοί
(διάγνωσις καλή, αίθουσα έγχειρήσεως
καλή, αντισηψία τελεία κτλ.), πάντες εΙσΙ
σύμφωνοι όπως ένεργώ^σιν αμέσως, τό δέ
αποτέλεσμα πράγματι είναι λίαν καλόν,
ώς επίσης καΐ μετά τήν λήξιν τών οξέων
συμπτωμάτων 'ά ίτοΊά . "Οσον διά τόν
Βίευΐαίον, λέγοντα δτι όλαι αί περιπτώ-
σεις, αί μή χειρουργικώ^ς θεραπευόμεναι,
λήγουσι κακα^ς, νομίΐ,ω ότι δεν είναι ορ-
θόν, ώς αποδεικνύεται έκ τών διαφόρων
στατισηκώ^ν καΐ αύτώ^ν έτι τά^ν Ιδικώ^ν του.
"Οσον διά τους πυρήνας καρπα^ν, είναι
άί,ηΟές ο,τι εΐπεν ό κ. Νούλης, ούχ ήττον
και νυν έτι ή αΐτ ιολογία αύτη δρα ενίοτε.
Αναφέρεται δτι έν τινι περιπτώσει ευρέ-
θησαν τρίχες όδοντοψήκτρας καΐ άλ-
λοι πυρήνες. Ενθυμούμαι Ιδίως περίπτα•
σιν ασθενούς, δστις μοι έλαχεν, δτε έσ(^-
χναΐ,ον εΙς τήν Άστυκλινικήν Αθηνών
έπι του καθηγητού κ. Κοψαμήτσα. Ό πά-
σχων, λαίμαργος πρώτης δυνάμεως, είχε
στοιχηματίσει μετά τίνος όπως κατάφαση
όλα τά οώράμηλα (έρίκια), άτινα έφερεν
αύραμηλέα τις καΐ πραγματικώς είχε
φάγει δλα, και μάλιστα μετά τώ^ν πυρή-
νων άλλ* άσθενήσας έκ περιτυφλίτιδος
μετ' ολίγας ημέρας άπέθανεν* έν δέ τΐ]
νεκροψία ευρέθησαν έν τω τυφλω έντέρφ
περί τάς 4 όκάδας πυρήνων !
Άηέξης. — Ή παρατήρησις πυρήνα*ν
λεμονιών είναι πρόσφατος, διότι απήντησα
τοιαύτα δημοσιεύματα έν τοις τελευταίοι;
περιοδικοϊς. Υποθέτω δμως δτι και τά
αλλότρια ταύτα σώ»ματα προκαλοΟσι τήν
νόσον, έάν ύπάρχη διάθεσις.
Νόύλης. — Ή τρύξ, ή χολοστεαρίνη ιύί
χρησιμεύουσιν ά^ς πυρήν σωματίων του
τυφλού, άλλ' άλλης φύσεως σώματα είσι
σπάνια. "Αλλως τε ή νόσος παρατηρείται
άπό τού ίο — 5^^** έτους της ηλικίας, δτε
υπάρχει καί ή βαλβίς, ήτις βραδύτερον
εξαλείφεται. Ώς προς τήν έπέμβασιν, ό
Βίευΐδίον έν τή τελευταία συνεδρία της
Άκαδημείας λέγει δτΛπρέπει νά γείντι
έν ώρα εκλογής (αυ ίβηηρδ νουΐυ .
Μετά ταύτα ό κ. Ά. Χρηστίδης προτεί-
νει, συμφώνως προς τόν κανονισμόν τοΟ
Συλλόγου, δύο μέλη αντεπιστέλλοντα διά
τήν Βιολογ"ΐκήν Έπιτροπήν, τους κκ.
ΤίμοΙέοντα ΤριανταφυΙΙίδιιν, Ιατρόν τοΰ
δημοτικού νοσοκομείου Βατούμ, και Βλά•
μην, ιατρόν έν Κρήνη.
Ή πρότασις εγκρίνεται παμψηφεί,
μεθ' δ λύεται ή συνεδρία.
ΣΥΝΕΔΡΙΑ ΜΕ'
24 Μαρτίου 1899.
ΙΙοοεδρίχ Μ. Μ•α.\ΙΛΑ
Μετά τήν άνάγνωσιν καΐ έπικύρωβιν
τών πρακτικών, ό κ. Μακζής αναφέρει
περίπτωσιν Ληοατήμητος Φηό τήψ ακίη^άψ
ΒΙΟΛΟΓΙΚΗ ΕΠΙΤΡοαΗ (ΣΓΝΕΛΡΙΛ Με')
87
μήι^ιγγα Λνεν οΰόεψός φαινομένου οϋχε
%οηίΗθ§ οϋτε γετίΜοϋ, καΐ λέγ-ει τα έ^ής :
Κύριοι,
«Ό ::χ7χων, ασθενής 30 ετών, είχε τρχυ-
αιτι<ιθ3 χρό έζχ(Ληνιοις χχτχ τό (χίτωττον,
::ι9χνώς &ί Φ^νυτΓη?χδ '^-^ίΙ κζτχγ[ΑΧ του [Λδτω-
ζιαίου θ7του. Βρχδύτερον δε (Λετχ την έ-ού-
λωτ'.ν του εξωτερικού τρχύ»λχτος εττηλΟεν έ;όγ-
χωσι; χχτ'χ τό [χίτω^ον άοίττερόθεν κχΐ ερρεεν
ολίγον τ:ύον έ; ο:τϊ!; τινο; σ^ρ'.γγώ^ους. Ό-
0«ν 0::ετί(1η οτι υττίίρχε βλχβη τ•.ς του 07Τ0υ,
ϊ<7ω; χχί άττόλυίΑΧ κτλ. κχΐ άττε^χτίσθη νχ
γείν/) χειρουργική ί;:ε'{Αβχ<τις. Σγ){Αειωτέον
ί[Λω; δτι [λίχρι ττίς έγχειρητεω; ούτε ττυρετός
Οιηίογεν,'ούτε έγκεφχλικόν τι <7υ(Λ-τω{ΛΧ (πα-
ράλ',^^ς χ χνχί7θ•/ϊ7ίχ κτλ.).Έγ/ν3το δε δι^λη
ηαιχ'ίκλιος τοαη :;ερΙ τό στό[Λΐον του συριγ-
γώδου; ττόρου κχΐ ά^εκολληθη τό -ΓΓεριόστεον
ίίά τι; (Λ/;λτ;. 'Λλλ' ούδιν ο^τουν νεκρωΟέν
ιύρΙθη• χχρεττόρει τι; {/.όνον, οτι κχτχ τχ;
άνχ:Γνευ7τικχς κινήσει; (ίδια κχτχ τ-ζίν έκττνοήν)
ίρρεε [Αεγχλείτερον ττοτόν πύου. Τότε ηυρύνθη
τ6 τραυρια περιττλέον κχΐ άφ•/)ρέθη {λίρο; του
αετωπιαίου οστού, ίτε ττχρετηρήΟη άιχεσω;
δτ: ύ::ό την σκληρχν [Ληνιγγχ ύτττίρχε τΛ-
λογη αφθόνου ττύου* ρ,ετα ταυτχ έτχίτθη ή
|χήνιγ; καΐ ερρευσε πύον περίπου 75 γρα;^-
αχρίων, άλλ' ούδεν έτερον ευρέθη. Ακολουθώ;
έζείίθη άντισηπτικώς καΐ έπήλΟεν ή ίχ7ΐς
ίνευ έκτακτου τινός ίπχκολουθή{Λχτος. Ή
χεριπτωσις αύτη παρουσιάζει τούτο τό διχ-
οι'ρον, δτι άνεπτύχθη πύον υπό τ•/; ν {χήνιγγα
ίνευ πυρετού, άνευ εγκεφαλικών φχινο^Λενων
%%\ άνευ κεφαλαλγιών τοπικών. Ό πχτχων
ούτε δυσεντερίχν ίπαΟεν ούτε πχρό[Λ0!Ον τι».
'Εΐ8υ&ερίάόης•—Η^ελον νά έρωτήβω
τον κ. Μακρήν μή υπήρχε παλαιά μετωπο-
κολ;Τίτις, έ§ ής κατά τόν τραυματκίμόν
νά έγεννήθη ό συριγγώδης πόρος προς
τήν μήνιγγα, Ώς προς τό ποσόν του πύου
δύναται τις νά ύποθέση μή υπήρχε διπλή
μετωποκολπΐτις. Καλόν θά ήτο, άν έδί-
δοντο λεπτομέρειαι προ του τραυματισμού.
Ε$1αϊδίηις. — Έπεθύμουν νά προσδιο-
ριβθή σαφέστερον περί τής θέσεως καΐ
τής μορφής του συριγγίου, διότι και έγώ
είδον δυο περιπτώσεις ανάλογους, τουτέ-
στιν άνευ εγκεφαλικών συμπτωμάτων.
ΜίΐΗρής. — Ούδεμίαν σχέσιν είχε τό τε
συρίγγιον και τό απόστημα μετά μετωπο-
κολπίτιδος, διότι ή θέσις αυτών ητο όλως
έ^ω, άλλως τε καΐ ή έγχείρησις απέδειξε
τοϋτο, τό δέ πύον ήρχετο κατ' ευθείαν
έκ του αποστήματος. Τό δέ συρίγγιον ήτο
στενώτατον μετά μικρού στομίου, έ^ ου
έξήρχετο ολίγον πύον. "Οσον άφορα τάς
περιπτώσεις του κ. Κελαϊδίτου, έπεθύ-
μουν νά μάθω, άν υπήρχε πυρετός.
ΚεΙαϊδίτης. — Βεβαίως υπήρχε πυρετός,
συνυπήρχον δμως καΐ δυσεντερία και
πολλαπλά αποστήματα του ήπατος, πιθα-
νώς δέ προήρχετο έκ τούτων ώς προς τήν
έδραν, δέν ενθυμούμαι ακριβώς, ειμή ότι
έν μια περιπτώ^σει τό ένδοκράνειΟν από-
στημα εύρίσκετο παρά τήν 3^^ κοιλίαν
τού έγ*κεφάλου καΐ είχε μέγεθος ωού,
έλειπον δέ φαινόμενα εγκεφαλικά.
Πξόβδξος. — Επίσης φρονώ δτι δέν προ-
έκειτο περί μετωποκολπίτιδος, αφού δέν
ύπήρχον σχετικά συμπτώ^ματα, ή δέ έγ-
χείρησις ουδέν τοιούτον άπέδει^εν. Άλλα
τό πρά\-μα είναι απλούν επήλθε τραυμα-
τισμός μετά κατάγματος, παρασχίς τις
όστεΐνη ήτο επαρκής όπως προκ(χλέση τήν
άνάπτυ^ιν πύου, όπερ διήνοι^εν όδόν καΐ
προς τά ένδον και προς τά έκτος.
Βλέπομεν δέ ούχΙ σπανίως τοιαύτας πε-
ριπτώ^σεις άνευ φαινομένων έγκεφαλικά^ν,
διότι τά τοιαύτα αποστήματα βαθμηδόν
παραγόμενα έθί^ουσι τήν περί αυτά κει-
μένην έγκεφαλικήν ούσίαν και ούτως ου-
δεμία λειτουργική διαταραχή εξωτερικεύ-
εται. Εϊδομεν π. χ. νεανίαν παθόντα από-
στημα ένδοκράνειον ένεκα ώτίτιδος μετά
τήν άνάτρησιν ευρέθη μέγιστον απόστημα
ύπό τήν μήνΐ'^γα, ένω έλειπον καΐ ό πυ-
ρετός και τά εγκεφαλικά φαινόμενα.
ΜϋίΜζής• — Βεβαίως τό απόστημα δέν
δύναται νά σχηματισθή ή όπως περιγ'ράφει
ό κ. Πρόεδρος, αλλ* υπάρχει και έτερος
λόγος, οτι κατά τό μέρος εκείνο δέν ύπάρ-
χουσιν ούτε κινητικά ούτε αισθητικά κέν-
τρα. Ενθυμούμαι νεανίδα έκ Π(χπά^ κιο-
πρού, τρωθεϊσαν ύπό καρφίδος κατά τήν
88
ο ΕΝ ΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΟνΠΟΛΕΙ ΕΛΛΠΝΙΚΟΣ ΦΙΛΟΛΟΠΚΟΣ ΣΥΛΛΟΓΟΣ
βρεγματικήν έ^οχι^ν καΐ ώς έ.^ακολού-
θημα τούτου παθούσαν ακριβώς περιγε-
γραμμένην παράλυσιν καΐ άναισθηοίαν
του ώλενικού νεύρου* ή πρρίπτα)(5ΐς αύτη
δεικνύει πόσην βημασίαν έχει ή θέ(5ις της
κακώσεως.
Ακολούθως ό κ. Πρόεδρος υποβάλλει
τό ζήτημα των έπιπολα^ου^ών νόσων.
Κελαϊδίνης. — Άπό τίνος παρατηρώ πολ-
λάς περιπτώσεις κοκκίτιδος εΙς διαφόρους
συνοικίας ύπό μορφην καλοήθη, άλλα χα-
ρακτηριστικήν, τουτέστιν άνευ βρογχίτι-
δος και άλλων επιπλοκών. Ή ηλικία τών
παιδιών ποικίλλει με^-άλως. Πιθανόν δε
ν' άναπτυχθή προσεχώς επιδημία τις, αν
δεν άνεπτύχθη εισέτι.
Μακρής. — Επιθυμώ και εγώ νά επι-
στήσω την προσοχήν τών συναδέλφων
έπΙ τοϋ έπιπολάΐ,οντος τυφοειδούς πυρε-
τού. Έχω ύπό θεραπείαν δύο περιπτώσεις,
έτερος δε συνάδελφος αναφέρει δτι έχει
8 περιπτώ^σεις. Αί Ιδικαί μου περιπτώ^σεις
χαρακτηρίί,ονται δια την βαρεΐαν αυ-
τών μορφήν.
Νούλης. — Επιθυμώ νά εϊπω τινά περί
της γαστρικής μορφής της γρίππης, ιδίως
δε περί τής σχέσεως αυτής προς τήν σκω-
ληκοειδίτιδα. Ό Ραί8ίΐη8 τελευταίως έν
τη δοοίέίέ (ΐ€ Βίο1ο§ίο άνέφερεν δτι υπάρ-
χει σχέσις τής γρίππης προς τήν σκωλη-
κοειδίτιδα. Άπό τής τελευταίας δεκαε-
τίας ηύ^ησαν αί περιπτώσεις τής σκα^λη-
κοειδίτιδος. Ενθυμούμαι και έγώ δτι κατά
τήν έν Ίωαννίνοις διαμονήν μου ήσαν
σπάνιαι αί τοιαύται περιπτώσεις. Άκριβα'>ς
δε άπό δεκαετίας απέβησαν συχνότεραι
αί έπιδημίαι τής γρίππΐ|ς.
Μανουηλίδης. — Ό κ. Μακρής παρατη-
ρεί οτι αί περιπτώσεις τυφοειδούς πυρετού,
άς έχει ύπό θεραπείαν, παρουσιάΐ,ουσι βα-
ρεΐαν μορφήν, έ^ ου υποθέτει δτι ή νόσος
αύτη κατ* αύτάς έχει βαρεΐαν πορείαν.
Όφείλω νά σημειώσω ότι αί δύο περιπτώ-
σεις, άς έχω ύπό θεραπείαν άπό τίνος, δέν
έπικυρούσι τάς σκέψεις αυτού* άμφότεραι
αί περιπτώσεις (ή μέν έν Γαλατά, ή δε έν
τω Πέραν) ευρίσκονται ήδη περί τό τέλος
ή δε καθόλου έ5έλι^ις τής νόσου έγένετο
ήπίως, διότι και ή θερμοκρασία ανέκαθεν
μετρία ούσα ήρ^ατο καταπίπτουσα άπό
τής 12ης ή Ι4^ς ημέρας. Πλην τών δύο
τούτων περιπτώσεων άπό τής αρχής του
χειμώνος παρετήρησα ετέρας 6, αΐτινες
πάσαι καλώς άπέλη^αν και ών τίνες ήσαν
τόσον καλοήθεις, ώστε ούτε ψυχρά λου-
τρά μετεχειρίσθην.
"Οσον δ' άφορα τήν γρίππην, σημεια-
τέον ότι καθαράν γ'αστροεντερικήν μορ-
φήν έπαρουσίασε κυρίως κατά τάς άρχος
τού χειμώ^νος, ένω βραδύτερον παρετη-
ρήθησαν και προσβολαΐ τών αναπνευστι-
κών οργάνων έν ταϊς πλείσταις τών περι-
πτώσεων. Πρό τίνων μηνών παρετήρησα
άπα^ τήν γαστροεντερικήν μορφήν άνευ
πυρετού, μάλλον δε μετά υποθερμίας* ή
γλώ^σσα ήν ακάθαρτος καΐ ^ηρά, αί δυ-
νάμεις καταβεβλημέναι και έν γένει ή
φυσιογνα^μία τού πάσχοντος έδείκνυε βα-
ρεΐαν λοίμω^ιν. Τέλος, ώ*ς προς τήν σχέσιν
ταύτης προς τήν σκωληκοειδίτιδα, τελευ-
ταίως, ά^ς γνωστόν, ό έν Λυών καθηγητής
ΤπρίεΓ άπεφήνατο δτι συχνάκις ή σκ(υ-
ληκοειδϊτις είναι αποτέλεσμα γενικής λοι-
μώξεως τοϋ οργανισμού, αναφερών και
άλλων σοφών γνώμας, ιδίως δε ^ώσσου
Ιατρού, όστις, παρατηρήσας πολλάς περι-
πτώσεις σκωληκοειδίτιδος ύπό τοιούτους
όρους, φρονεί ότι ή σκωληκοειδϊτις λαμ-
βάνει ενίοτε έπιδημικόν χαρακτήρα.
Άπέρης. — Προς έξήγησιν τής επιδημι-
κής μορφής τής σκωληκοειδίτιδας δέν δύ-
ναται νά ληφθή ύπ* όψΊν, ότι ή γρίππη δίδει
τήν άφορμήν ύπαρχούσης τής διαθέσεα-ς;
Σγονρδαΐος. — Πρό τίνος έτυχεν ήμΐν
ασθενής, παρουσιάί,ων κατ* αρχάς τά συμ-
πτώματα γρίππης ύπό γαστρικήν μορφήν,
τουτέστιν έμέτους, διάρροιαν. 'Ακολούθα^ς
ηύξησεν ή θερμοκρασία καΐ άνεφάνησαν
πόνοι κατά τήν χώραν τοϋ τυφλού έντε-
ρου* τότε δέ εΰρομεν πάντα τά κλασικό
συμπτώματα τής σκωληκοειδίτιδος. Έφηρ-
μόσθησαν ό πάγος και ή εύθάλεια και τήν
Ι2ην ,^τάντα τά συμπτά'^ματα έξέλιπον* ο
πυρετός έκυμαίνετο περί τους 38^5• 'Αλ/Λ
τήν ι8η^' ήμέραν πάλιν έμετοι και πόνοι
δεξιόθεν καΐ τά λοιπά είρημένα συμπτώ-
ΒΙΟΛΟΓΙΚΗ ΕΠΙΤΡΟΠΗ (ΐΤΝΕΛΡίΑ Με')
89
ματα και ηάλιν ή αύτη θεραπεία κα1ϊα(5ις.
Ιδού περίπτωσις, εν ή συνδέονται βτενώς
τα συμπτώματα κοιλιακής γρίππης και
βκωληκοειδίτιδος.
ΒΛλαΧδίτης. — Έπεθύμουν να έρα?τήσω
τους κ. συναδέλφους, άν παρετηρήθη και
.ταρ* ήμίν κατά τήν τελευταίαν μεγίϋ.ην
έπιδημίαν ο,τι έγνωμάτευσεν ό Ρ'αίδαη8.
Έγώ τουλάχιστον οφείλω να βεβαιώσω,
ότι και τότε και κατά την έφετεινήν έπι-
δημίαν δεν παρετήρησα περίπτωσιν σκω-
/α]κοειδίτιδος κατόπιν γρίππης. "Οθεν τό
Ι,ήτημα τοΰτό οφείλει έτι νά μελετηθή.
Σγονρίαϊος. — Βεβαίως δέν έχομεν πε-
ρατώσεις ίκανάς προς ύποστήρι^ιν της
γνώμης του Καίδαη^, αναφέρω όμως τήν
^-νώμην του κ. Εύθυβούλη, όστις άπεφή-
νατο πολύ πρότερον, ότι έν τω γαλλικω
νοσοκομεία; του Πέραν προηρ'^θη πολλά-
κις ή γρίππη τής σκίυληκοειδίτιδος.
1ίατονι^Α/ίι;ς.^— Βεβαίως δέν είναι λε-
λυμένον ^,ήτημα τούτο, άλ>.ά φαίνεται
πιδανόν δτι καΐ ή γ-ρίππη δύναται ενίοτε
να δώ'ση γένεσιν εΙς σκωληκοειδίτιδα.
Ός αΐτίαν σπανίαν σκωληκοειδίτιδος
επιθυμώ επίσης ν' αναφέρω τήν φυματίω^-
σιν, περίπτωσιν δέ φυματιώ'δους σκωλη-
κοειδίτιδος παρετήρησα άλ>.οτε κατά τήν
νεκρο>}Γίαν μικράς κόρης έν τη παιδιατρι-
κή κλινική τής Λυώ^ν προέκειτο περί
ασθενούς, παραμεινάσης έν τη κλινική
-τερί τους δύο μήνας καΐ άποθανούσης έκ
ΐρυματιώ^σεως πνευμονικής. Κατά τήν έν
τη κλινική έ^έτασιν εϊχομεν παρατηρήσει
έν τή. δε^ιω είλεακίύ βόθρω δγκον εύκί-
νητον και άνώδυνον, αναπτυχθέντα άνευ
ό^έων φαινομένων. Κατά τήν νεκροψίαν
εύρομεν σκωληκοειδή άπόφυσιν μεγέθους
τριών περίπου δακτύλων καΐ πλήρη πύου*
τό προς τό τυφλόν έντερον στόμιον αυτής
ητο πεφραγ^ένον, κατά δέ τήν έσωτερι-
κην έπιφάνειαν ύπήρχον φυμοττιώδεις
εξελκώσεις. Έπι τού γειτνιάζοντος περι-
τοναίου τής ειλεακής χώρας ουδεμία παρε-
τηρείτο άντίδρασις, ούτε προσφύσεις ύπήρ-
χον. Έκ τούτων συμπεραίνει τις ότι αί
φυματιώδους φύσεως σκωληκοειδίτιδες
χαρακτηρίζονται κυρίως διά τής απουσίας
'Ελληνιχός Φιλολογικός Σύλλογος. Τοαος ΚΖ'
των υποκειμενικών συμπτωμάτων και
δέον ν' άναζητώνται επιμελώς ϊνα μή
παρέρχωνται απαρατήρητοι.
Μακρής* — Πράγματι φαίνεται ότι υπάρ-
χει σχέσις μεταξύ γρίππης και σκωλη-
κοειδίτιδος, αναφέρονται δέ περιπτώσεις
γ'ρίππης καί σκωληκοειδίτιδος έν τη αύτη
συνοικία. "Οσον δ' άφοροι τάς παρατη-
ρήσεις τού κ. Κελαϊδίτου σημειωτέον ότι
πάντοτε ύπήρχον. αΐ σκωληκοειδίτιδες
έν Κωνσταντινουπόλει, φαίνεται , μόνον
ότι άλλοτε δέν υπήρχε τόσον διαρέρον
όσον τήν σήμερον ώ^ς προς τήν πάθησιν
ταύτην, ώστε νά έλκυσθή ή προσοχή των
συναδέλφων.
ΜανονηλΙδης. — Ό κ. Κελαϊδίτης ευρί-
σκει τό ζήτημα τά^ν σχέσεων τής γ*ρίππης
προς τήν σκωληκοειδίτιδα ώ^ς άβάσιμον.
ΉμεΙς τουναντίον θεωρούμεν αυτό λογι-
κώτατον καΐ άπό θεωρητικής απόψεως,
αφού ήδη άλλοι συνάδελφοι άναφέρουσι
περιπτώσεις, έπικυρούσας αυτό κλινικώς.
Πράγματι ούδεις αγνοεί ότι ή σκωληκο-
ειδής άπόφυσις είναι πλουσκυτάτη εΙς
λεμφικόν ίστόν παρά τω άνθρώ^πω, παρά
δέ τισι ζωοις, ώ^ς ό κόνικλος, τό μέρος
τούτο αποτελεί τελείαν άμυγδαλήν. Ου-
δόλως λοιπόν παράδο^ον, έάν έπι γενικής
τίνος λοιμώξεως ή και γαστροεντερικής,
ώς έπΙ γρίππης, τό μέγα τούτο λεμφικόν
προπύργιον προσβάλληται καΐ δίδη γέ-
νεσιν εις σκωληκοειδίτιδα.
Ακολούθως ό κ. Πρόεδρος, λαβών τον
λόγον, άνακοινοί τά έ^ής :
«Έχω νχ ικΟίτω ύ[ΛΪν τρβΐς ζί^ιπτώσας^
ας τΕλδυται'ω; ϊτυ/£ να παρατηρήσω και αί-
τινις διαφίρουσιν ιδίως υττό διαγνωττικην ϊπο-
ψιν της έν λόγφ Γαθή<ίεως.
Την πρώτην περίπτωσιν παρετήρησα πρό
μηνός, ητο δέ σκωληκοδίδίτις τυπική μετά
πυρετού, έμίτων καΐ πόνων καΐ ώς προς την
θεραπείαν ύπε'δειζα δτι πιθανώς θα γ*ίν•/ι
ανάγκη χειρουργικνίς επεμβάσεως* οι περί τόν
άσθενγ), δειλιάσαντες καΐ πρό της πιθανότητας
τοιαύτης θεραπείας, προσεκάλεσαν έτε'ρους
συνάδελφους, οϊτινες, θεραπεύσαντες ιατρικώς
Β. Ε. 12
( 4.
όο
ο ΈΐΝ ΚΩΝ53ΤΛΝ'ίΐΝ0νΐΙ0ΛΕΙ ΕΛΛΙΙΝΙΙ^ΟΣ ΦίΛΟΛΟΓίΚΟΣ Σ1*ΛΛ0Γ05
έπέτυ/ον τ/)ν ίασιν ούχ •;ίττον χθες ϊίΛαθον
-τταρά του θεραπευτου συναδέλφου, οτι έπΐ[Λέ-
νει εισέτι ίχνος τι, τουτέστιν δταν περιπαττ) 6
ασθενής, αισθάνεται ττόνον όχλτ,ρόν κατά την
χώραν της σκωληκοειδούς άποφύσεως' διό υ-
τυχρ/ει και πλειων διάΟεσις προς έγχειρησιν
τ:αρ' αύτω.
Εις έτέραν ττερίτττωσιν, θεραπευοαένην ύτ:ό
ετέρου συναδέλφου ττροσεκληθην εις συ|7.βού-
λιον, ειχον δέ τταρέλθει 36 — 40 ώραι από της
εισβολής, ήτις έττηλθε δια ρίγους ισχυρού,
θερ[Αθκρασίας 40® και πόνου χαρακτηριστικού
κατά τόν δεςιόν είλεακόν βόθρον. Εδόθη κα-
θάρσιον και τό εσπέρας ητο απύρετος. Την
έπο[;.ένην ό'(Αως πάλιν ρίγος ισχυρόν καΐ θερ-
{Λοκρασία 39®, δτε έγένετο και τ6 συ(/.βουλιον .
'Όλα τα συ[Απτώ[/.ατα ήσαν χαρακτηριστικά*
39®, 8, πόνος, άντίστασις της είλεακης χώρας,
ϊιχετοί τίνες κτλ. ΙΙάλιν έγένετο λόγος περί
χειρουργικής έπευιβάσεως και οί περί τόν ασθε-
νή εφάνησαν αρκούντως πρόθυαοι. Την έπιου-
σαν ό'^Λως πάντα έ^έλιπον, πλην ελαφρού πό-
νου κατά την πίεσιν. Σή[λερον δε είναι εν-
τελώς καλά.
Ή τρίτη περίπτωσις αναφέρεται εις νεανίδα
22 ετών, κάτοικον Ταταουλων* και ενταύθα
προσεκλήθην εις συίΐβούλιον, διότι υπήρχε δι-
χογνω(Λία τών θεραπευτών συναδέλφων. Δύο
ημέρας [Αετά την εναρξιν της έ[Α7.ηνου ρύσεως
έπηλθεν αίφνης πόνος καΐ διεκόπη ή ρύσις,
τούτο δε ένεκα κοπώσεως καΐ ψύςεως (είχε
πλύνει τ-Λ,ν προτεραίαν). Εις τών συναδέλφων
ιιχεν εύριι τό ήπαρ ολίγον τι έςωγκω(Χ£νον καί
τίνα πλευριτικά φαινό[χενα,ή δέ ασθενής ένε-
τόπιζε τόν πόνον [χάλλον προς την ήπατικην
χώραν, δπερ επέβαλε διάγνωσιν ηπατικού νο-
σ7)«•α*ος• έτερος δ[Λως σ^^νάδελφος εί/εν άπο-
φανθη περί σκωληκοειδίτιδος. Τότε προσεκλή-
θην καΐ εγώ, δεν εύρον 0[Λως τό ήπαρ έζωγ-
κω[;.ένον, ή ασθενής επίσης δεν ώριζε σαφώς
τά ύποκεΐ(Λενικα συ[Λπτώ|Λατα, τόν δε πόνον
άνεύρο(Λεν έν τω ειλεακώ βόθρφ* όθεν ει και
τα ά)νλα συ{Λπτώ[Λατα ήσαν άσαφη, έκλινα
[χαλλον προς τήν σκωληκοειδίτιδα καΐ τήν ανά-
λογον θεραπείαν. Όπιον [/.εν είχε δοθή, πάγον
δ^ δέν έδέχθησαν οί περί τόν άσθενη* όθεν πε-
ριωρίσθη'ζεν εις τήν ιπίθεσιν ψυχρών έπιθε[Λά-
των» Σή(Αερον δε [λανθάνω πάρα του πρώτου
συναδέλφου, δτι προέκειτο περί χολόλιθων,
διότι άπεπάτησεν ή ασθενής χολόλιθους, χιΐ
τώρα είναι εντελώς καλά».
Μανονηλίδης. — Έ,τεθύμουν να μάΟα^
(1ν ό δεύτερος ασθενής έπαθε καΐ α).•
λοτέ έλειογενεΐς πυρετούς καί άν κατά
τήν προσβολή ν ταύτην έλαβε κι\άντ]ν.
Ενθυμούμαι ασθενή έκ του παρελθόν-
τος θέρους, δστις, πλην τοϋ πυρετού, είχε
πόνον Ισχυρόν κατά τόν ειλεακον βρθρον
και σπλήνα έξα^γκωμένον, ιάθη δε τά-
χιστα άμα τή χρήσει κινίνης.
Πρόεδρος. — Και οί τρεΙς ασθενείς προσ-
εβλήθησαν άνευ προηγουμένης γρίχτη:*
ό πρώτος άποτύμως, είχε δε καΐ προηγον-
μένως κατά καιρούς πόνους εΰ^εακοή:,
ους έθεράπευε δια καθαρσίων. Ό δεύτε-
ρος έπαθε πυρετούς πρό 2 ζ ετών, ωα!
είχε σπλήνα ολίγον υπέρ τό φυσιολο^ν
κόν μέγεθος, έδόθΐ) ομα^ς καΐ κινίνη έκ 2
γραμμαρίων ένδυσίν ήμέραις* πιθανόν νά
συνέβη όπως σκέπτεται ό κ. Μανουηλίδης.
Ό ασθενής ούτος Ιάθη τελείως, ούχ ήτ-
τον καΐ τά σι^μπτώματα σκωληκοειδίτιδα:
ήσαν λίαν χαρακτηριστικά.
Μετά ταύτα λύεται ή συνεδρία.
ΣΥΝΕΔΡΙΑ Μζ-'
31 Μαρτίου 1899.
Προεδρία Μ. Ψλλιλλ
Μετά τήν άνάγνωσιν καΐ έπικύρωσιν
τών πρακτικα^ν, ό κ. Ίανρόηουλος, λαβών
τόν λόγον, άνακοινοί τά έ^ής:
αΈπιθυ[Λώ να εκθέσω ύ(Λίν περίτττωσιν
αίΐλορραγικου γλαυκώ;χατος του αριστερού
οφθαλ(χθϋ (/.ετ' έξωφθαλμίας και έττιφορας, ία-
θεισών δΓ οοθαλ|Λοτο{Λ{ας καΐ εξαιρέσεως τοΰ
βλεφαρικού δακρυο^οιου αδένος.
*Αναμνηστικόν. — Ό πάσχων 'Λντ. Φ., εχ
Τήνου καταγό[Λενος, ετών 42 και ύ;τάλλγΡ!.ος
τών Ανατολικών Σιδ'/)ροδρό[Λων, τό θέρος τοΰ
1897 ήσθάνθη αϊφνης οτι ό αριστερός οοθχλ-
ΒΙΟΛΟΓΙΚΗ ΕΠΙΤΡΟΠΗ (ΣΥΝΕΔΡΙΑ ΜΓ')
91
αός χύτου εβλε-εν έλαττω(Λατικώς κχΐ ίζτχ-
ριενχι [ΑυίΧΕ επχρου'τιχσθηφχν είς τό άριστερόν
ό-τιχόν πεδίον >ςχτα τχ χλλχ ό οφθχλμός
Είχι κχλώ;, τουτέστιν ούτε ερυθρότ*/;;, ούτε
ερ6θί'7{ΛΟς, ούτε δχκρυόρροιχ, ούτε φωτοφοβίχ
τΓχρετηρουντο εν αύτω. Μετχ 3 περιττού (Λη-
νας πχρετηρτ.σ-ν ό πχσ/ων δτ: ή δρχσις του
οοβχλαου τούτου έξηλείφΟν; τελείως και πά-
λιν χνευ έτερων φχινθ[Λένων• [Λετά ετέρους
ο;χως τρεις (Ληνχς άνεφάντ,σχν αίφνης πόνοι
ί^θιοι έν τω οφθχλ[;.ω κχι ηρεθίσθ-/; ούτος (Λε-
γάλως, (χετ* ολίγχς δε η[Λΐρας ο! πόνοι έγε'-
νοντο σφοδρότχτοι έπε•Λτεινό[Λενοι εις ό'λην την
άριστερχν κογχικην χώραν κχι έβχσχνιζον
9ρι/.ωδώς τ6ν πχτ/οντχ, (λυ) επιτρε'ποντες αύ-
τω ούτε νχ φχγη ούτε νχ κοΐ(Λτ,Οη. Τότε
ηνχγχχσΟτ, ν χ παραίτηση την έργασίαν αύτου
χαΐ νχ ελθγ; εις την πρωτεύουσχν δπως (Γ^ια-
βουλευθτ, οφθαλ^χίατρον. Ό πρώτος, όν (τ^νε-
βουλεύθη, προετεινεν αύτω την έςόρυξιν του
-ί<Γ/οντος οφΟαλίΛου ως τό ρ.όνον (λέσον πρ6ς
σωτηρίχν. Τότε συνεβουλεύΟη και δεύτερον,
δ^τις προετεινεν αύτω εγχείρησίν τινχ προς
χχτχπρχϋνσιν των πόνων. ΙΙράγ[Λχτι δε, ύπο-
στας αύτην, άττηλλάγη των σφοδρών πό-
νων αλλ* ό έρεθισίΛός του οφθαλ[Λθΰ και [λι-
χ;οι πόνοι περιοδικοί [χετα αίσθησεως βάρους
ίίβτηρουντο πάντοτε ρ^χρι της 1 8 Αυγούστου
1898, δτε προσηλΟεν εις η(;.χς.
Ή ημετέρα ίξέταοις έδωκε τχ έξης άξια
ίηαειώσεως : Ό πάσχων εινχι εκ τών αρκούν-
τως [Λεγαλθ(ρθάλ[Λων, ούχ ήττον ά[Λέσως διε'-
χρινέ τις, δτι ό αριστερός έφ(Ιαλ(ΛΟς προε'βχλλε
Γαλύ περισσότερον του δεξιού οφθαλ(Λου. Συν
τούτοις τό άνώτερον βλε'φαρον δεν έλειτούργει
Γ/.ευθε'ρως, διότι η άνύψωσις αύτου έγίνετο
ατελώς και μετά τίνος αγώνος* τούτο δ(χως
τ.ίύνχτο να έςη'^'ηΟγί και εκ του έρεΟισ»Λθύ η
αχλλον εκ της εξεως, ην ει/εν άποκτητει ό
πάσχων νχ κχ;Λ[Αύ7; τχ βλε'φχρχ του αριστερού
ό^Οχλ(Λθύ, χφ' ότου ηρξατο να άλγη. ΙΙρός
τούτοις ό όφΟαλρός ούτος έφχίνετο διηνεκώς
•!η^ρός, άλλ*άνευ ούδενός έκκρίαχτος ούτε βλεν-
νώδους ούτε πυώδους, τούτο δε η το τό χπο-
τΟ.εσίΛζ της διηνεκούς δχκρυορροίας, ες ού
χχΐ τχ '/ίΟ.τ, τών βλεφάρων, ιδίως δε ό εξω
Λχνθός ειχον έλχφράν τινχ ερυΟρότητχ εκζε-
αχτώδη. Ό επιπεφυκώ; τών βλεφάρων η το
εντελώς φυσιολογικός, επίσης δε κχΐ ό του
βολβού, άλλ' ό τελευταίος είχε χροιάν κιτρι-
νωπην, ως έπΙ ελαφρού ίκτερου, έζωγκω[Λέναι
δέ και κιρσώδεις τινές φλέβες έπι του επιπε-
φυκότος καΐ υπ* αυτόν τούτον διέτρεχον κατά
διαφόρους διευθύνσεις άκτινηδόν από της περι-
φερείας του κερατοειδούς, ως από κέντρου,
ύποδεικνύουσαι την διαταραχην της φλεβώ-
δους κυκλοφορίας του προσθίου τ{Αή[Λατος του
βολβού. Ό κερατοειδής εφερεν έν τφ κέντρω
λεύκω[Λα παχύ και κιτρινωπόν, δπερ προήλθε
πιθανώς εκ σκληρύνσεως του παρεγχύ[Λατος
αυτού κατά την (Λοίραν ταύτην ένεκα της δυσ-
τροφικης καταστάσεως του βολβού. Ό πρόσθιος
Οάλα[Λθς ην λίαν άβαθης, ή Γρις ητροφηκυία
καΐ ή κόρη, ούσα συνήθων διαστάσεων, κανο-
νική και ακίνητος, εκρύπτετο δπισθεν του λευ-
κώ [Λχτος, πλχγιόθεν δ(Λως διεκρίνετο δτι ή το
λευκή, πιθχνώς ενεκχ έξιδρω(;.άτων ή καταρ-
ράκτου τιτχνώδους ή κχι σκληρύνσεως του
προσθίου περιφακίου. *ΙΙ ένδοφΟάλ[Λΐος πίεσις
λίαν ηύζη{Λένη, υπέρ τους -|- 2. ΈπΙ δέ του
σκληρωτικοΰ, χνωθεν του κερατοειδούς καΐ
απέναντι της κχτχφύσεως του τένοντος του
ανωτέρου ορθού βλέπει τις (λέλαιναν κηλίδα,
προερχορ,ένην πιθανώς εκ της παρακεντήσεως,
δι' ης πρό (Ληνών κατεπραύνθησαν οι σφοδροί
πόνοι.
Ό πάσχων πχρεπονείτο εισέτι διά πίεσιν
ένδοφθάλ(Λΐον, βάρος διηνεκές κχθ' δλον τό
αριστερό ν ή|Λΐσυ τού (Λετώπου και [Λετρίους
περιοδικούς πόνους ένδοφθαλ[Αίους και περικογ-
χικούς (/;ετά συνεπούς αϋπνίας, διό καΐ ήσθά-
νετο εαυτόν άνίκχνον προς πάσαν έργασίαν.
Ό δεξιός οφθαλ|ΛΟς είναι τελείως υγιής καΐ
έ[Λν.έτρωψ.
Θεραπεία. Στηριχθέντες έπι τού τρόπου τνίς
πχρχγωγ-Γ,ς τού γλαυκώ(ΛΧΤος, ώρίσα[Αεν τήν
διάγνωσιν αί;Λθρραγικού γλαυκώ(Λατος καΐ
λαβόντες ύπ' όψιν τήν κατάστασιν τού προ-
σθίου θχλά;Λθυ, προέβη[;.εν εις τήν δι* οφθχλ-
[Λοτοαίας θεραπείαν. Εδέησε δε νά ένεργήσω-
ρ.εν δις τήν έγχείρησιν τχύτην. *Η πρώτη
έγένετο τν; 21 Αυγούστου 1898. Ό ασθενής
τήν έποαένην ή[Λέραν ώ^Λολόγει ζωηρώς τήν
λίαν επαισΟητήν άνχκούφισιν. ην ήσθάνΟη
ά[7.έσως {Λετά τήν έγχείρησιν και δτι έκοψήθη
ύπνον εκτάκτως ήσυχον και διαρκή. Τούτο
■ • * ••Γ7Κ'*Τ•1'
92
ο ΕΝ ΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΟΤΠΟΛΕΙ ΕΛΛΗΝΙΚΟΣ ΦΪΛΟΛΟΓΙΚΟΣ ΣΓΛΛΟΓΟΣ
έζηκολούθη'Τδ κχθ' δλην την έφθή|Λ8ρον άπο-
θερατΓδίαν καΐ άκολούΟως' έπΙ δύο εβδομάδας,
καθ* ας είχβν αφαιρέσει τ6ν έττίδετμον και ϊζη
σχεδόν άνευ 7Γροφυλί:ξεως. Παρετήρει τις μό-
νον δτι η δακρυόρροια εττίμενεν εισέτι, ει καΐ
κατά τι ολιγώτερον η πρίν, 6 δέ οφθαλμός,
καίτοι εύ/ρούστερος, δεν ειχεν αποκτήσει φυ-
σιογνωμι'αν ύγια ούτε ό τόνος ητο τελείως φυ-
σιολογικός. Ότε αίφνης την 21 ^<^ ημέραν(11
Σεπτεμβρίου 1898) έττηλθον πόνοι σφοδρότα-
τοι, όπως καΐ άλλοτε πρό έζαμηνίας, ώς λέγει
ό πάσχων. Διό ηναγκάσθημεν να ένεργησωμεν
καΐ δευτέραν οφθαλμοτομίαν, εν νφ έχοντες
άμα ττί παύσει των πόνων καΐ τη αποθεραπεία
να δοκιμάσωμεν και μίαν ίριδεκτομίαν, ήτις
εισέτι παρ'ούδενός ειχεν έκτελεσθη παρ'αύτψ,
ει και ημείς δεν προσεδοκώμεν πολλά έζ αυ-
τής. Άμφότεραι αί οφθαλμοτομίαι έγένοντο
κατά• την εσω παρειάν του βολβού, η μέν άνω-
θεν της ετέρας και παραλλήλως τω όριζοντίω
μεσημβρινφ.
Τό υπό τόν επιπεφυκότα κατά τάς εγχει-
ρήσεις ταύτας έκχεόμενον ύγρόν ητο υδαρές
και μέλαν ώσπερ μελάνη, ώς δε βραδύτερον
άντεληφθημεν, είχε την Ιδιότητα νά διαχέη-
ται μετά καταπληκτικής ορμής προς τους
πέριζ ιστούς. Πράγματι δε μετά την άποθε-
ραπείαν εκαμνεν (διάζουσαν εντύπωσιν ή με-
λανωπη χροιά μεγάλης εκτάσεως του δέρματος
του άνω βλεφάρου προς τόν ϊσω κανθόν,
τουθ' όπερ δεν υπήρχε πρότερον έπι τε'λους
δμως δι' επισταμένης εξετάσεως έπείσθημεν
δτι τό έκχεόμενον εκ του βολβού ύγρόν διεχεΐτο
βαθμηδόν διά του περιβολβείου συνεκτικού
ιστοϋ προς τό άνω κόλπωμα του επιπεφυκότος
και εκείθεν εις τόν υποδόρειον συνεκτικόν ίστόν
του βλεφάρου* απλούν βλέμμα έπι των μερών
εκείνων έδείκνυε σαφώς την όδόν της προς τό
δέρμα διαχύσεως.
ΊΙ εκχυσις μελανωπού ύγρου, μάλιστα
τόσον διαχυτικού και υποδεικνύοντος δτι και
τό ύελώδες ύγρόν είχε την αυτήν χροιάν και
σ'^στασιν, ητο επίσης σπουδαία άπόδειξις δτι
επανειλημμένα ι άφθονοι αίμορραγίαι συνέβη-
σαν έν τω βολβω και ούτως έπηνεγκον την
έμφάνισιν τών γλαυκωματικών φαινομένων ^.
1. Ώς γνωστόν, την αυτήν παρατ^ίρησιν έποιτίσαίλεν
Ακολούθως μετά τρείς εβδομάδας έίο«-
μάσαμεν νά εκτελέσω μεν καΐ την ίριδεχτο-
μίαν, αλλ* ουδέν έπετύχομεν ένεκα τής στενό-
τητος του προσθίου θαλάμου και τών προσ^'ί-
σεων τής ίριδος. Ευτυχώς τό αποτέλεσμα τίς
δευτέρας έφθαλμοτορ-ίας υπήρξε τέ).ειον, ίιότι
ταχέως ό οφθαλμός πραϋνθείς απέκτησε τόνον
φυσιολογικόν και κατά τι κατώτερον ( — 1 περί-
που), η δψις αύτου εβελτιώθη μεγάλως και τ.
κατάστασις αύτη έξηκολούθει έπι δύο περίχου •
μήνας άει βελτιούμενη.
Άλλα μεθ' δλα ταύτα ό οφθαλμός ούτο;
πολύ απείχε του νά εχη την αύτην έξωτεριχτ,ν
δψιν, οϊαν και ο έτερος, διότι αφ* ενός |ΐεν
προεξείχε πλέον τούτου, τό δε άνω βλέ^ι-
ρον δεν ανήρχετο αρκούντως, ώστε νά κχ-
τασ^/;σγ) όρατόν τόν κερατοειδή όλόκληρον,
αφ* έτερου δε η δακρυόρροια δεν είχε πανιει
είσέτι τόσον, ώστε ό πάσχων νά Οεωρνί εαυτόν
και ταύτης άπηλλαγμένον . Έπι ττί εύκχιρία
ταύτη έξητάσαμεν μετά μείζονος προσοχής τό
δακρυοποιόν σύστημα του οφθαλμού τούτον
και παρετηρησαμεν δτι έν τω* εξω κανθω ό
δακρυοποιός άδην προεξείχεν υπέρ τό σύνηθες,
ητο ύπερτραφης και μέχρι τινός έφαίνετο δυσ-
χεραίνων την προς τά εξω στροφην του βολ-
βού. Τούτου ένεκα έσκέφθημεν δτι, αν ό
πάσχων έστερείτο του αδένος τούτου, ούοέν
είχε νά χάσ•/), ένω ηθελεν απαλλαγή άσφαλώ;
τής ύπερεκκρίσεως τών δακρύων, ^σως δέη
έξαίρεσις του αδένος τούτου ηθελεν έχει και
άλλως άγαθην έπιρροην έπι τής καταστάσεως
του οφθαλμού. Μη ό δακρυακός άδην νευρο-
λογικώς δέν συνδέεται στενώς μετά τών συ(;ι-
παθητικών κέντρων, ές ων, ώς υπό πολλών
και έν ετέρα αναλογώ περιπτίόσκι, ην πιριιγράψβμε»
αλλοτ• ενταύθα ("Ορα εργασίας Βιολ. Έπιτρ. Σ^νεϊρ.
19 Φεβρουαρίου 1807, σελ. 36). Όφείλω μόνον έντιϋΐι
νά διορθώσω [ΐίαν άναχρίβειαν,ήτις παρεισέ^ρησεν εν τω
άναμνηστιχω τής περιπτώσίως εκείνης, προελθοίϊσχν ίξ
άνακριβοΟς εκθέσεως τών παρελθόντων παρ' α^τής ττ,;
πασ/ούσης, δπερ άλλως τε συ/νάκις συμβαίνει. 'Κττ.-
μειώθη λοιττόν έχει, δ:ι μεταξύ άλλων ει/εν Ιχτυΐ'ήτ,
και ή έξαίρεσις υπο/υματος, έγχείρησις άλλως τε ω;
συμβιβαζομένη μετά της έν λόγω παθ7[σεως. 'Λλλ', ώ;
|ίίραδύτερον κατώρΟωσα νά εξακριβώσω έξ αυτοΰ τοδ ^'-
βλίου τών αρρώ^τιο"^ του νοσοκομείου, ΙνΟα ένοσηΧρΙθη.
ευρέθη δη εΤ/ε γείνει μόνον απλή ΐριδεχτομία βντι-
γλαυκωματικτ].
ΗΙΟΛΟΓΙΚΗ ΕΠΙΤΡΟΠΗ (ΣΥΝΕΔΡΙΑ ΜΓ')
93
υτΓοτίΟδται, εξαρτάται καΙ ή άνάτττυξις έςο-
^βάλμου χαι γλαυχώ(ΐατος ;
Όδεν προβτιίναμεν τ^ ττάσχοντι και νεαν
ίγχείρτ,σιν άκίνδυνον άλλως, 6'πως απαλλαγή
τουλάχιστον έκ της δακρυορροίας, τούτου δέ
ίι/θίντος, έξιτιλίσα|Λ$ν την έξαίρβσιν της
βλιφαρικίίς (ΛΟίρας του δακρυοττοιου άδενος
(15 Νθ6{Λβρ{ου 1898).
Μετά ριιας δέ έβδθ[ζ.άδος άποθεραπει'αν,
αφαιρεθέντος του 6:Γΐδε'σ{Αθυ, ττλην της ολοσχε-
ρούς παύσεως τής έπιφορας, ίντύχωσιν έποίη-
σεν ημίν καΐ τοίς ττερί τόν ττάσ/οντα η όλως
νε'α εξωτερική δψις του οφθαλ(ΛθΟ και εύρουιεν
δτι ό οφθαλ|χ.6ς ούτος, παύσας του να ττροεξ-
εχη, ώς πριν, είχεν αποκτήσει ακριβώς την
^υσιογνωμίαν του δεξιού οφθαλιχου. Μετάτινα
δδ καιρόν καΐ τό άνω βλέφαρον έγένετο έλευ-
θερώτερον και ό βολβός απώλεσε την κιτρινω-
πών και έρυθρωττην φυσιογνω(Λ{αν . "Εκτοτε
ό 09θαλ}ΐός έχει καλώς και ό βολβός παρου-
σιάζει κατάστασιν άνεπι'δεκτον υπερριέτρου
αυξήσεως του τόνου, διότι υπάρχει καΐ βαΟ[/-ός
τις υποτονίας (περίπου — 1) στασ{(Λθυ. Έν γε'-
νει δέ Τι κατάστασις αύτου έρ,πνίει η;Λΐν την πε-
ί:οι%ισιν οτι θέλει διατηρηθνί ούτω διαρκώς».
ΜΜίατης. — Ή κλινική είκών, ήτις παρέ-
χετεα έν τη ά5ΐολόνω εκθέσει του κ. Ία-
τροπούλου, αντιστοιχεί, καθ* ημάς, τώ τύ^τω
δευτερογενούς γλαυκώματος ένεκα καθο-
λικής όίτισθίας συνεχείας κατ' άκολουθίαν
Ιρίτιδος. Δια τής έπισχέσειος της κοινω-
νίας μεταξύ οπισθίου και προσθίου θαλά-
μου, εις τρόπον ώστε τα ένδοφθάλμια
ίγρά νά έπέχωνται έν τω όφθα>.μω και
ν άπωβώ^σι τήν ϊριδα προς τα πρόσω, απο-
φράσσεται ή κυρία περί τον κερατοειδή
προς άπέκκρισιν ύδός, όθεν και ή άνάπτυ-
^ις τοΟ δευτερογενούς γλαυκώ^ματος.Έάν
δε κατόπιν ένεκα άλλοκί^σεων των άγ-
γεία?ν έπέλθη (ί)ή^ζίς τις αυτών, τότε εχο-
μεν και έκχυσιν αίματος εν τω ύελώδει
σάματι, Ό τύπος όμως ούτος δεν είναι
και ό τύπος τού αιμορραγικού γλαυκίόμα-
τος, ώς περιγράφουσιν αυτό οι συγγρα-
φείς. Έν τή μορφή ταύτη προηγείται άμφι-
βληστροειδίτις αίμορραγική καί μετέπειτα
αναπτύσσεται τό γλαύκ(ομα υπό τήν κλι-
νικήν εΙκόνα τού πρωτογενούς φλεγμο-
νώ^δους γλαυκώματος μετά διαστολής τής
κόρης και λοιπώ^ν φαινομένων καΐ ούχΙ
μετά προσφύσεων. Έν τω αίμορραγικω
γλαυκώ^ματι ή Ιριδεκτομία ούχΙ μόνον
ανωφελής, άλλα και επιβλαβής δύνα-
ται νά η. Ημείς έν τω περιγραφέντι τύπω
τού κ. 'Ιατροπούλου θά έποιούμεν τήν
Ιριδεκτομίαν, ίνα ή μεταξύ προσθίου καΐ
οπισθίου θαλάμου κοινωνία άνασχηματι-
σθή. Τήν όπισθίαν σκληροτομίαν ποιούμεν,
όταν ό πρόσθιος θάλαμος ή λίαν στενός
και επομένως ή εΙσαγωγή εργαλείων προς
Ιριδει^τομίαν ούχι κατορθωτή. Έπι τω
σκοπώ τούτω έξετελέσαμεν σκληροτομίας
έπι περιπτώσεά^ν τίνων.
Ώς προς δέ τήν άφαίρεσιν τού δακρυο-
ποιού αδένος σημειούμεν ότι έχομεν εκ-
τελέσει μερικήν καΐ καθολικήν τού ά-
δενος έ^αίρεσιν. "Εν τινι δέ περιπτά^σει ή
καθολική έξαίρεσις δεν έπήνεγκε και λίαν
έπαισθητήν έλάττωσιν τής εκκρίσεως των
δακρύων. Φαίνεται ότι τό ύπό τά^ν δια-
φόρα^ν έν τω έπιπεφυκότι άδένα^ν ύγρόν
ην τοσούτον, ώστε ή έλλειψις τών δα-
κρύω^ν δέν ήτο έπαισθητή.
ΙαχζόηονΧος. — Βεβαίως αί σκέ\}τεις
τού κ. Μπίστη είσιν όρθόταται,δσον άφορα
τήν γένεσιν τού δευτερογενούς γλαυκώ-
ματος καΐ τό δυνατόν ύστερογενών ^ή^εων
αιμοφόρων αγγείων έν τω ύελώδει σώ-
ματι, άλλα τούτο δέν ήρκεσε νά όρίσωμεν
τοιαύτη ν διάγνωσιν άν και έν γένει ύπάρ-
χη τι τό ύποθετικόν έν τη περιπτώσει ταύ-
τη, διότι δέν εϊδομεν τά πάντα Ιδίοις
όφθαλμοίς, ούχ ήττον τό άναμνηστικόν
και ή πορεία έχουσιν ίκανήν σαφήνειαν/Η
αιμορραγική άμφιβληστροειδίτις έν αρχή
περιορίί,εται συνήθως νά αλλοίωση ολίγον
τήν όρασιν, βραδύτερον διά νέων αιμορ-
ραγιών καταστρέφει αυτήν τελείως καΐ
άκολούθα^ς δι' έτερων αίμυρραγιώ^ν εντός
χρονικού διαστήματος, μεγάλως ποικίλ-
λοντος, αναπτύσσεται τό γλαύκ(ομα πάν-
τοτε σφοδρότερον τού δευτερογενούς.
"Οσον δ* αφορά τάς προσφύσεις, σημειω-
τέον ότι και έπι αιμορραγικού γλαι^κώμα-
τος, εάν διαρκέση τούτο έπί τίνα καιρόν,
94
ο ΕΝ ΚΩΝ2ΤΑΝΤΙΝ0ΥΠ0ΛΕΙ ΕΛΛΗΝΙΚ023 ΦΙΛΟΛΟΓΙΚΟΣ ΣΤΛΛΟΓΟΣ
έ^τέρχονται (ίοβαραΐ άλλοιώ<ϊεις του προ-
σθίου τμήματος του βολβού (προσφύσεις
της ίριδος και θολώσεις του κερατοειδούς
και τού φακού). Άφ* έτερου δμως έπι Ιρί-
τιδος και συνεχειών ουδέποτε εκλείπει
τελείως πάσα αϊσθησις φωτός ούτε τόσον
ταχέως ούτε προ της αναπτύξεως τού
γλαυκώ^ματος* έπΙ τοιούτου δέ έπιγενούς
γλαυκώματος οί πόνοι υπολείπονται πολύ
κατά τήν έντασιν των τού αΙμορραγικού
ώς οξύτερου καΐ αιφνίδιου, επίσης και ή
έκ λήξεως άγγεί(ϋν τινών έκχυσις αίματος
ού μόνον σπανία, αλλά και ανεπαρκής
κατά το ποσόν όπως χρώση ί,ωηρώς μέλαν
τό ύελώδες σώμα, αφού καΐ έπΙ σκληρο-
τομίας γνησίων δευτερογενών γλαυκω-
μάτων έκχέεται ύγρόν σχεδόν άχρουν.
Άλλ' ασχέτως προς ταύτα ή περίπτα^σις
αύτη παρουσιάζει προς τοις άλλοις τούτο
τό διαφέρον, οτι ή όφΟαλμοτομία, ώς
έξετελέσθη ύφ' ήμώ^ν, έδρασεν άσφαλώ^ς
καΐ μονίμως, ένώ ουδέν ήλπίξετο έκ
της Ιριδεκτομίας, ήτις και δοκιμασθεϊσα
προς μείζονα άσφάλειαν απέτυχε κυρίως
ένεκα της στενότητος τού προσθίου
θαλάμου. Τψ όντι παρά τω ήμετέρω
ασθενεί ή επελθούσα μεταβολή είναι το-
σούτον ϊ,ωηρά και σαφής, ώστε δύναται
νά προφητεύση τις δτι ό οφθαλμός ούτος
και εις τό μέλλον αδύνατον νά πάθη
πλέον προσβολήν γλαυκωματικήν.
Ώς προς τήν έξαίρεσιν τού δακρυο-
ποιού άδενος σημειωτέον, δτι έ^ένετο
τούτο ούχι προς άποξήρανσιν τώ^ν δα-
κρύων, αλλά προς έλάττωσιν της ύπερεκ-
κρίσεως, διότι οΐ δακρυακοι άγωγοΙ έλει-
τούργουν αρκούντως καλώ^ς. Διαφέρει
δέ κυρίως διά τό αποτέλεσμα, ήτοι τήν
ύποχώρησιν της έξωφθαλμικής καταστά-
σεως τού εν λόγ*ω οφθαλμού.
Μετά ταύτα ό κ. Μηίστης εκθέτει δύο
περιππί^σεις αλλότριων σα^μάτων εν τω
προσθίω θαλάμίρ. Ή πρώτη αφορά παΐδα,
όστις κατά τίνα βιαίαν κίνησιν εισήγαγεν
εΙς τον πρόσθιον θάλαμον τήν γραφίδα
αυτού, φέρουσαν έπΙ της αιχμής τυχαίως
καΐ μικρόν τεμάχιο ν χοίρτου. Ή τρώ^σις
τού όφΟα}^μού έγένετο κατά τήν περιφέ-
ρειαν τού κερατοειδούς. ΈπΙ τη πρώτη
εξετάσει τού πάσχοντος παρετηρείτό λευ-
κωπόν σ(ΐ5μάτιον έπικαθήμενον έπι τού
προσθίου περιφακίου έν τω κέντρψ τη:
κόρης και λίαν προσομοιάίί,ον προς θόλα-
σιν τού περιφακίου τούτου* ουδέ ήτο
δυνατόν νά αναγνώριση τις δτι ή λευκή
εκείνη κηλίς συνέκειτο έκ χάρτου, καίτοι
τό άναμνηστικόν ^ητώς έβεβαίου την
ύπαρξιν αυτού, αφού καΐ οί περί τόν πά-
σχοντα είχον παρατηρήσει δτι τό σωμά-
τιον ήωρείτο κατά τάς πλαγίας κινήσεις
άύτού. Κατά τήν έγχείρησιν εΙσήγαγε λα-
βίδα κατάλληλον και συνέλαβε τό λευκόν
σα>μάτιον, δπερ ευρέθη όντα^ς έκ χάρτου
συνιστάμενον, άλλα και ήλλοιωμένον
μεγάλως ένεκα της διηθήσεως.
Ή δευτέρα περίπτωσις αφορά άνδρα
πεντηκονταετή, δστις έπΙ .μήνα σχεδόν
έθερα:πεύετο δια τραυματικήν Ιρίηδα ά\-ευ
αποτελέσματος• τότε ούτος προσήλθεν εΙς
τό νοσοκομεΐον Ιερεμίου καΐ ύπεβλήζη
εΙς τήν θεραπείαν τού κ. Μπίστη,. όστις,
θεραπεύων τήν Ιρίτιδα καΐ τό ύπόπυον,
παρετήρησε βραδύτητα βελτιώ^σεως, έξε-
τάσας δέ επισταμένως διά μεγ'εθυντικου
φακού άνεγνώρισεν έν τω τραύματι μέ-
λαν τι σημεΐον,δπερ άνεγνωρίσθη άμέσα;ς
ώ^ς άλλότριον σώ^μα καΐ ύπετέθη μάλιστα
δτι ήτο βλεφαρίς τις, είσδύσασα κατά τόν
τραυματισμόν έν τφ προσθίω θα/*άμα:.
Πράγ-ματι δέ, ένεργηθείσης τομής μικρά:
έν τω κερατοειδεί, τη βοήθεια και του
κ. Πανάδη, εξήχθη ή βλεφαρίς. Μετά τήν
έξαγ*ωγ*ήν ταύτης ή ϊασις ην κανονηκί)
καΐ ταχεία.
Ή περίπτωσις αύτη, έπάγ-εται ύ κ. Μπι-
στης, έχει σημασίαν ώς προς τήν αίτιολο-
γίαν τών κύστεων τής ίριδος* τουτέστι
διά τής έν τώ προσθίω θαλάμω είσδύσείο:
και εντοπίσεως έν τη ϊριδι ή βλεφαρϊς
δύναται νά δά^ση άφορμί^ν εις τήν άνά-
πτυξιν κύστεως τής ίριδος, νόσου σπανία:
και δεομένης προς γένεσιν αυτής επιθη-
λίου. Επειδή δέ δέν υπάρχει έπιθήλιον
έν τη ϊριδι, παραδέχονται οί συ'^-γραφεί:
τήν εξα^θεν ε1σαγ-α)γ*ήν, α^ς διά τής είσδύ-
σεα^ς τής βλεφαρίδος μετά τού βολβού, και
υίΟΛΟΓίΚΗ βΠίΤΡΟΠίί (ΣΓΝΕΔΡίΑ ΜΓ')
05
τό ειοαγ'όμενον έπιθήλιον κατάγ'εται έκ
τού κερατοειδούς, είσδύον κατ' αυτόν τον
τραυματΐ(5μόν.
Είτα ό κ,Ά.Χρησχίδης εκθέτει περίπτω-
σιν πνευμονίας ηαίδίΜ/ής μετά ηνρετοϋ,
Ιχοντος ζύηον δίΛλεύισντα, ένω ύπήρχον
("ααντα τα λοιπά τοπικά φαινόμενα της
ρ'ηοίοις πνευμονίας, τουτέβτιν ό ά(5θενής
ιιέτίαν"; έβηχεν, έδυοπνόει καΐ άπεχρέμ-
.ττετο ούχι σκωριόχροα, αλλά λευκά, αφρώ-
δη καΐ ένέχοντα κηλίδας αίματος, δπω.ς
συμβαίνει συνήθως εΙς τοιαύτας περιπτώ-
σεις, ώς τοπικά δέ φαινόμενα είχε πόνον έν
π^ σπληνική χώρα, άμβλύτητα έν τω άρι-
στερφ κάτω λοβω μετά χαρακτηριστικού
βρογ-χικού φυσήματος. Ή νόσος διήρκεσε
τό όλον 7 ημέρας και διά κρίσεως έλύθη.
ΜοΗξής. — Έπεθύμουν νά μάθω, αν
έ5ητάσθησαν τά πτύελα καΐ έμπεριείχον
τα της πνευμονίας ή άλλα μικρόβια. Πρά-
\-ματι ή περίπτωσις είναι σπανία, διότι ό
.τυρετός συνήθως είναι όλος διάφορος.Έάν
έπιβεδαιωθή διά της μικροσκοπικής εξετά-
σεως, ή περίπτωσις έσται λίαν διδακτική.
Μανουηλίδης• — Ό πυρετός έπι της
παιδικής πνευμονίας δεν παρουσιασθεί τόν
αυτόν χαρακτήρα, οίον έπΙ τής των ενηλί-
κων, διότι έπι εκείνης κυμαίνεται μεγά-
λως• κατ* άκολουθίαν και ή περίπτα^σις
αύτη υπάγεται εΙς τήν κλασικήν μορφήν.
Νούλης. — Τό ϊ,ήτημα τής γνησίας έλώ-
δους πνευμονίας είναι εισέτι άλυτον ή
έλειογενής μίανσις φέρει αλλοιώσεις εις
όλον τόν όργ'ανισμόν (συμφορήσεις κλ),
αΐτινες δύνανται νά συγ'χυθώσιν ενίοτε
.τρός ά>ν>.ας ομοιομόρφους νοσηράς κατα-
στάσεις* ώ^ς προς τόν διαλείποντα τύπον
τού πυρετού σημειωτέον, ότι τό τοιούτον
παρατηρείται έπΙ βρογχοπνευμονίας των
παίδα^ν, ούχΙ δέ και έπι γνησίας πνευμονίας.
Μαν<ήηιλίδης• — Επαναλάμβανα•» ότι όλα
τά κλασικά συγγράμματα όσον τά πα-
λαιά τόσον και τά νεά^τερα, ώ^ς π. χ. τού
δίΓϋΐτιρβΙ, άναφέρουσι περί τής άνωμα-
λί<ις τού τύπου τού πυρετού έπι πνεϋμο-
ν'κχζ τ'ών πεάδων
ΜοΜζής» — Πράγ^ματι αί παιδικαΐ πνευ-
μονίαι δεν παρουσιάι[>ουσιν ύμαλήν πο-
ρείαν τού πυρετού, αλλ* ούχι τήν αυτήν
κλίμακα, οϊαν ό κ. Χρηστίδης έπέδειζεν.
Έπι παίδα^ν αΐ άνωμαλίαι τού πυρετού δέν
συμπίπτουσι καθ' ά^ρισμένας ώρας, εντός
ώ^ρών μεταβάλλεται πολλάκις, ένώ ενταύ-
θα ό δκχλείπων χαρακτήρ εϊναι τυπικός.
Ά, Χρηστίδης. — Τά πτύελα δέν έξητά-
σθησαν, ήρκέσθημεν δέ μόνον εις τά φυ-
σικά φαινόμενα τής τοπικής εξετάσεως.
Ουδόλως φρονούμεν ότι παρουσιά^ομέν τι
σπανιώτατον, διότι παρά παισίν είσΐν όλα
άνώ*μαλα, ούχι δμω»ς και τόσον τυπικά.
Γραμμανδάνης• — Έπεθύμουν νά μάθω
άν προηγ'είτο ρΐγ'ός τι πρό έκαστης ύλ)/ώ-
σεα^ς τής θερμοκρασίας.
^Α. Χρηαζίδης. — "Οχι βεβαίως, άλλ' ακρι-
βώς διότι πλί]ν τού διαλείποντος τύπου
τού πυρετού ουδέν έτερον υπάρχει κατά
τής διαγ-νώσεα^ς τής πνευμονίας, παρου-
σιάϊ,ομεν ώ^ς περίπτωσιν πνευμονίας μετά
πυρετού, έχοντος τύπον ασυνήθη.
Τέλος ό κ. Μακρής εκθέτει περίπτ(υσιν
ΑΙΘιοπίδος 2θ ετών επιτόκου, ήτις ένεκα
μεγάλης στενώσεα^ς τής λεκάνης ^μείΐ,α^ν
διάμετρος 5>5 ύφεκατομέτρων) μετηνέχθη
εις τήν χειρουργικήν κλινικήν τής Αύτ.
Ιατρικής Σχολής καΐ υπεβλήθη εΙς τήνλα-
παροτομίαν μετά τελείας υστερεκτομής.
Ή έγ-χείρησις διεξήχθη καλώς, άλλ' ή πά-
σχουσα δέν επέζησε, διότι ολίγον πρό τής
ενάρξεως τής έπεμβάσεω^ς είχεν επέλθει
ρήξις τής μήτρας καΐ άφθονα^τάτη αίμορ-
ραγία. "Όθεν φρονεί ότι, άν δέν έβράδυ-
νεν ή έγ'χείρησις, ή σα)τηρία τής πασχού-
σης ήτο βεβαία. Διανοιγείσης τής κοιλίας,
ευρέθη έν τω περιτοναίω τό κατώτερον
ήμισυ τού ήδη τεθνεώτος εμβρύου περιβε-
βλημένον ύπό τά>ν υμένων αυτού. Ή έξαί-
ρεσις τής μήτρας απεφασίσθη διά δύό λό-
γους• ιον ένεκα τού πυρετού, διότι διά
τής εξαιρέσεως ήθελεν έκλείψ'ει ταχέως
ή πήγα] τού κακού και 2ον ϊνα προληφθή
νέα κύησις εΙς τό μέλλον, αφού φυσικός
τοκετός ήτο αδύνατος.
*Α.Χρηοτίδης. — ^Αρά γ^ε ή ρήξις δέν ήτο
δυνατόν νά διαγ'νωσθή πρό τής έγχειρή-
σεως τη βοηθεία τής συνεπελθούσης αί-
μορραγίας ;
96
ο ΕΝ ΚΩΝ^ΤΑΝΤίΝονηΟΛΕΐ ΕΛΛΗΝΙΚΟΣ ΦΙΛΟΛΟΓΙΚΟΥ ΣΤΛΛ0Γ021
ΜοΗξής. — Ουδεμία (Συμπτωματολογία
(ίαφής προς τούτο ύπήρχεν, ή δέ αιμορ-
ραγία προήλθεν ^^^ άπ()Κ(>):λήβεως τού
πλακούντος.
Πρόεδρος. — Ώς προς τχ|ν αίμορραγίαν,
τείνω να κλίνω υπέρ της γνώμης τού κ.
ΧρηΟτίδου, διότι πιθανώς ή αιμορραγία
ήρ^ατο άμα τη έναρχομέ\α;ι ^ή^ει της μή-
τρας. Ή άποκόλλή<5ις του πλακούντος
επέρχεται μετά τήν κένωσιν της μήτρας,
διότι προς τούτο απαιτείται νά βυστα-
λη ή μήτρα.
Μετά ταύτα λύεται ή συνεδρία.
ΣΥΝΕΔΡΙΑ ΜΖ'
7 'Ατιράίον 1899.
Προεδρία Λ. ΧΡΙΙΣΤΙΛΟν
Μετά τήν άνάγνωβιν και έπικύρωσιν
των πρακτικών, ό κ. Μανονηλίόης άναγι-
νώσκει άνακοίνωσιν ηερί τοϋ διαλείηον^
τος τνφοείδοϋς καΐ τνφοελώδονς ηνρετοϋ,
έχουσαν ώς έ^ής :
Κττρτοι,
«'Λφ' ου χρόνου, κ%τχ τόν ::αρδλΟόντα
Αυγουττον, τ,7Γατ/;0ην έν ττ) δ'.αγνώτϋ τυφοΕί-
δους, έκλαβών αυτόν έν άρ/η, ένεκα της πο-
ρείας της θερ[Λθκρασ{ας, ώς έλειογενη, (/.ετα
προίτοχης ίστράφην ττρός την [Λελέτ/;ν του Οερ-
μθ}/-ετρικου διαγρά[7.;χατος των τυφοειδών καΐ
έλογενών, ους έκτοτε -αρετηρησα, ίτκοπύν
ίχων ϊνα τό επ' ί|ΛθΙ διευκρινήσω, εί δυνατόν,
το ζήτημα των σχέσεων αυτών. Όθεν σας
παρακαλώ να μοί έπιτρέψητε δπως ε ν είδε ι
δοκιμίου εκθέσω ύμΐν τα πορίσματα εκ της
μελέτης μου ταύτης.
1. *ΙΙ πρώτη μου παρατηρητις, κατά Αυ-
γουστον 1898 γενομένη, άφορ? είς παϊδα
έξαετί παραθερίσαντα έν ΙΙριγκίπφ. Ό παις
ούτος ουδέν "παρουσιάζει τό ^διαίτερον έν τη
προηγουμένη παθολογική αύτου ιστορία.
Πέντε ημέρας πρ6 της επισκέψεως έπαρου-
σίασε ρίγ/; [Λετα πυρετού, δστις έκτοτε έξηκο-
λούθει υπό τόν αυτόν σχεδόν τύπον. Είχε δη-
λαδή τούτο τό ίδιαίτερον, ότι ή θερ(Αθκρασία,
ήτις κατά τ•/;ν ή[Λέραν έκυααίνβτο μεταξύ 39
καΐ 39,5 κατέπιπτε προς την πρωίχν |χέχρ!
37^• ή δ- κατάπτωσις αύτη συνωδεύετο ύ^ό
άφθονων ίδρώτων. Φαινό{λ€να βρογχιτικχ δεν
ύτ^ηρχον, ό σπλήν ην (Λετρίως δ(ωγκω(χένος, αϊ
κενώσεις ήσαν τακτικαΐ άνευ ιδιαιτέρου τινο;
χαρακτηρος και ή διάνοια διαυγής. Ή γλώσσχ
ακάθαρτος, ουδέν έπαρουσίαζε τό ίδιαίτερον. Ή
θερ;Λθκρασία έςηκολούθησεν υπό τόν αυτόν τύ-
πον (λεχρίτης 10^^ ή[Αίρας, οπότε ηρχισε νχ
λα[7.βχνη τους κλασικούς χαρακτήρας τίς του
τυφοειδούς. Συγχρόνως τα έξανθ/3{Λατα έπα-
ρουσιάσθησαν, ή δέ περαιτέρω έςε'λιςις της νό-
σου έγένετο κανονικώς.
*Η θεραπεία έγένετο κατ' άρχας διχ της
κινίνης, κατόπιν δέ δια τών ψυχρών λουτρών.
2. Ή δευτέρα παρατηρησις άφορΧ έπίστ,ς
παϊδα τετραετή, ον έθεράπευσχ έκ τυφοειδούς
πυρετού κατά τόν παρελθόντα Δεκέρ.βριον. Ό
παί; ούτος κληοονο[Λΐκώς τε καΐ προσωπικώς
ουδέν έπχρουσίαζε τό άςιον ση[Αειώσεως, ουδέ-
ποτε δέ επαθεν έλειογενείς πυρετούς.
Τό πρώτον καΐ δεύτερον στχδιον της ασθε-
νείας αύτου υπήρξαν κλασικώτατχ υπό πά-
σας τάς επόψεις, έπθ[Αένως Οχ [ΐοΙ έπιτρέψητέ
να (Λη έπΐ[Λ$ίνω έπ' αυτών.
Κατά τό τρίτον στάδιον, δηλαδή από τη;
17η« ή(λέρας της ασθενείας, ό πυρετός 'ίίρχ'.'^
νά λα[λβάνγ) τύπον καθαρώς διαλείποντα. Έ-
ση[Αειώσα[Λεν έπι έβδο;χάδα Οβρ{Αθκρχσ{ιν
πρωίνην (λέν 37*^, έσπερινην δέ κατ' *ρχϊζ
39,8 και είτχ δέ ολίγον κχτ' ολίγον 39, δ,
39, 38,5 κχι ούτω καθεξής.
Απέναντι της τροπής ταύτης, «χορ^τρ*•
σα(Λεν την κινίνην καθ' ην [χέθοδον καΐ έν τψ
έλειογενεί, αλλ* άνευ ούδβνός άποτ8λέσ»ιατος
έπι της θερ|Αθκρασίας.
Έν τούτοις [Λετά τινας ηριέροις διαλείπού-
σης θερ[χοκρασίας ό ασθενής είχε καλώς κχι τ;
άνάρρωσις έγένετο τακτικώς.
Παρά τω ασθενεί τούτω η θεραπβία, τ,ν
ηκολουθήσα(Αεν ευθύς ες άρχίζ, "ίν η διά τών
ψυχρών λουτρών.
3. Ό τρίτος ασθενής, δν παρηχολούθησχ
(λετά τού συναδέλφου κ. Ξανθοπούλου, ιίκο^χ-
ετης νεανίας, καλώς έχων προηγουμένως, ίπα-
θε τυφοειδή πυρετόν {ΐετά θερ^Αοκρα^ας κλα-
σικής κατά τάς πρώτας δύο έβδο;Λάδας. Κχτχ
ΒΙΟΛΟΓΙΚΗ ΕΠΙΤΡΟΠΗ (ΣΥΝΕΔΡΙΑ ΜΖ')
97
τ:χρχ τούτω διαλείττοντα τύπον ^ίτχ θ£ρ(λθ-
χ^χσιχ; πρωινής 37, «ν ώ ή εσπερινή Οερ[χο-
χρχ^ίχ έχυ|Λχίνετο κχτ' άρχχ; ρ-'εν περί τους
39,5, άργότερον δί περί τους 38, δ. Ό τύπος
ούτος της Οερριοκρασίας διήρκεσε [^έ/ρι τίλους,
γ; Χι λύσις επήλθε διχ κχθν) αέρινης έλχττώ-
«ως της εσπερινής θερ(Αθκρασ(ας, της πρωι-
νή; διχτηρου'χένης άοιεταβλήτου.
Κχθ* ον χρόνον η θερ'χοκρχσίχ ηρχισε να
-χρουσιάζη την (Αορφην ταύτην, έπήλΟον πόνοι
χχτχ την δεζιάν κορυφην, ή βπΐ τη; χώρχς
τχύτης επι'κρουσις ην οδυνηρά καΐ έδείκνυε
τοιχν τίνα ά(Λβλύτητα, ό δέ αναπνευστικός
ύίθυρος ην λίχν έξησθενη|Αίνος. Τα συ{Λπτώ-
[χχτα ταύτα, Φ^νδυαζόμενα {χετα του τύπου
τή; θεραοκρασιας, ένέβαλον ηαας εν ά}Ληχα-
νίζ άναφορικώς προς τό [Λέλλον.
Ευτυχώς ριετ' ολίγας η(Αέρας τα πάντα
έςε^ιπον και ό ασθενής ηρξατο άναρρωνύων.
4. Ή τετάρτη και τελευταία παρατηρησις
χρονολογείται από του 1897 και άφορδ^ τυ-
οοειδή πυρετόν, ον παρετηρησα εν Λυών παρά
τινι φίλω συσπουδαστή [χου, ουδέποτε παθόν τι
ίλειογενεϊς και άνευ προηγου;Λένων παθολογι-
κών σ'^{Αβα^Λάτων• παρ' αύτω ή θερ[Λθκρασια
ίιιτηρησε τ'^πον διαλείποντα απ* αρχής ρ-ίχρι
τίλους της νόσου, εις σοβαράν δε άνησυχι'αν
ενέβαλεν εν άρχη τους θεραπεύοντας ιατρούς,
εποπτεύοντας πιθανώς οξείαν φυ{Λατίωσιν ένεκα
του θιρ[ΐθ[ατρικου τύπου, [^έχρις ου ή άντί-
Χρχσις του Υίά^Ι εδωκεν η[Λίν την κλείδα
του αίν{γ(ΐ.ατος. Παρά τω ασθενεί τούτφ έγί-
νετο χρήσις τών ψυχρών λουτρών κατά τάς
|ατά ρ,εσημβρίαν ώρας, η δέ θεραπεία έπήλ-
Οεν εντελώς εντός τριών έβδο^λάδων.
Πάσαι αΐ παρατηρήσεις, ας ανέφερα ύ(Λίν,
επχρουσίοισαν, ώς άντελήφθητε, τό θερ|Λ0[Λε-
τρικόν διάγρα[Λ[Λα δλως διάφορον εκείνου, δπερ
ό πολύς λΫαΐΐάβΓΗοΙΐ διετύπωσε περί του
τυφοειδούς πυρετού.
Ό συγγραφεί^ς ούτος ουδέν λέγει περί του
διχλίίποντος τύπου του πρώτου σταδίου. "Οσον
ί' άφορ4 τό τρίτον στάδιον, διδάσκει δτι άνα-
φχίνοντχι κατ' αυτό εν ταίς, έλχφραίς περι-
πτώσεσι (αγάλαι πρωίναί υφέσεις, ούτως, ώστε
ί; πρωϊνη θερριοκρασία είναι κατά ένα καΐ
Ι η(«συν (λέχρι δύο βαθ[χών κατωτέρα τής έσπε-
Έλληνιχός Φιλολογικός Σύλλογος. Το|χος ΚΖ '
ρινής καΐ κατέρχεται είς τό φυσιολογικόν ση-
(χείον κατά τό τέλος του έφθη[Λέρου τούτου.
Συνήθως, προστίθησι, κατά τό (χέσον τής
τρίτης ταύτης έβδθ{λχδος ή εσπερινή Οερ{λθ-
κρασία κχτέρχετχι επίσης, ώστε ό σοφός ού-
τος συγγραφεύς, περιγράφων τάς διακυ{Αχνσεις
τής τρίτης εβδθ[Λάδος, ούδα^Λου αναφέρει τόν
διαλείποντα τύπον, τόν οποίον παρετηρήσα(Λεν
κατά τόν χρόνον τούτον. ΈπΙ τών ση[χείων
τούτων [λένουσιν επίσης σιω7Γ/3λοΙ οι νεώτεροι
συγγραφείς. Έν τούτοις οι καθ' δλην την διάρ-
κειαν αυτών διαλείποντα τύπον λα(χ.βχνοντες
τυφοειδείς υ^πό πλείστων συγγραφέων ι;.νη(Λ0-
νεύονται.
"Οπως ποτ' αν η, εκ τών προηγου[Αένων
παρατηρήσεων εξάγεται δτι αί τροποποιήσεις
αύται της θ8ρ[Λ0(Λετρικής κλί[Λακος δύνανται
ν* άναφανώσι κατά τό πρώτον στάδιον του
τυφοειδούς, κατά τό τρίτον στάδιον αυτού η
και καθ* δλην την διάρκειαν τής ασθενείας.
Τούτου τεθέντος, δυνά(Λεθα αρά γε διά
κλινικών σηριείων νά διχκρίνω'χεν τυφοειδή,
τοιαύτας παρουσιάζοντα τροποποιήσεις από
έλειογενους ;
ΠρΙν ή συζητήσω(χεν τό ζήτη(Λα 'Τοΰτο,
οφε0.θ(Λεν νά θίζω[χεν θέαα συναφές, τό περί
τών σχέσεων δηλονότι του τυφοειδούς καΐ
του έλειογενους.
Γνωρίζετε δτι ηδη άπό τών (χέσων του λή-
γοντος τούτου αιώνος συγγραφείς τίνες, πρό
πάντων δΐ άγγλοι και γάλλοι στρατιωτικοί
ιατροί, περιέγραψαν πάθησίν τίνα, ε^ς ην καΐ
άπέδωκαν ίδίαν κλινικήν άτθ[χικότητα τόν
τνφΟ'έλώδη λεγό{χενον τζνρετόν' ακολούθως
πολλαΐ έγένοντο συζητήσεις έπΙ του τυφοε-
λώδους τούτου καΐ οί {χέν έθεώρησαν αυτόν ώς
τ'^φοειδή (χετά τίνων συ(χπτω(χατικών τροπο-
ποιήσεων, ένεκα τής επιδράσεως του κλί(χατος
(ΒοΓβΙΠ, ΥβΓδίη — ΑγοΗ. άβ τηέά. ηαναΐβ
βΐ ΟΟΐοηίαΙβ 1895), οί δέ ώς έλειογενή υπό
τύπον συνεχή, (χεθ*δλην την προς την κινίνην
άντίστασιν αύτου. Ό Μα^βΙ, δστις υποστη-
ρίζει την γνώ|χην ταύτην (ΑγοΙι. άβ Πΐβά.
ηαναΐβ βΐ ΟΟΐοηίαΙο, 1895), βασίζεται έπΙ
τών νεκροψιών, ας έζετέλεσεν έπΙ πλείστων
ασθενών προσβεβλη(χένων υπό τής λεγθ(χένης
τυφθ[χαλαρίας και έν αΓς παρετήρησε την
ακεραιότητα τών πλακών του ΡαγβΓ.
Β. Ε. 13
98
ο ΕΝ ΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΟΓΠΟΛΕΙ ΕΑΛΗΝΙΚ022 ΦΙΛΟΛΟΓΙΚΟΙ ΣΓΛΛΟΓΟΣ
Τό ζητη[Αα τούτο συνεζητηθη άλλοτε (Οοπ-
^Γέδ άΉγ^ίβηβ βΐ άβ (Ιβιηο^ΓαρΙιίΘ,
ίθηάΓβ8, 1891) καΐ υπό των άγγλων αποι-
κιακών Ιατρών, ών οΐ πλείστοι έθεώρησαν τας
(Αορφας ταύτας ώς [ληδέν τό κοινόν έχουσας
{χετα του τυφοειδούς πυρετού. Ή διάφορα
καταφαίνεται, κατά τόν Κθΐ3ίη8θη, έν τ9ι
διαλειπούστ) θερ[χο{Λετρικη υψώσει, ήτις έκδη-
λουται κατά ττ,ν άνάρρωσιν όλως διάφορος
της συνήθους θερ[Αθ[Λετρικης πτώσεως πάρα
τω τυφοειδεί.
Την γνώ(λην του ^^ι^(^οι δτι πρόκειται περί
συνθέσεως κλινικής τυφοειδούς καΐ ελειογενους
προ τίνων ετι (ληνών (έν Αΐτΐΐίνβδ άθ ΠΙθά.
βΐ άβ ρΗαηη. ΐηίΗΐ., ^Ηην^^Γ 1899) υπε-
στήριξε καΐ ό διακεκριριένος ύφηγητ/^ς του
Υαΐ άβ θΓ&Οβ κ. νίηοβηΐ, γνωστός έν τω
έπιστημονικω κόσ(λω καΐ έκ προηγουριένων ρ.ι-
κροβιολογικών αύτου εργασιών. Ό συγγραφεύς
ούτος αναφέρει οκτώ περιστατικά τυφο[Ααλα-
ριας [χετά θερ(Αθ(Αετρικών διαγραίΛρ,άτων καΐ
νεκροψίας. '
Έν τούτοις οφει'λθ[Αεν να ό[Αθλογήσω[Αεν
δτι ή έπισταρ,ένη (λελέτη τών παρατηρήσεων
τούτων δέν κατέπεισεν ή{Λας περί της πραγ(Λα-
τικής υπάρξεως της (Λίκτής ταύτ/)ς [Λορφής.
Τίνα τών περιστατικών του κ. νίηοβηΐ πρό-
κεινται τυπικά παραδείγριατα κακοήθους
έλειογενους (Λετα συ[Απαρθ|χαρτούσης απλής
έντερίτιδος (ώς ή παρατήρησις άριθ[Λ. 4), τα
δέ πλείονα αναφέρονται είς τυφοειδείς παρ'ά-
σθινέσιν έλειοπαθέσι καΐ καχεκτικοίς.
Κατ' εύνοιαν τύχης έν τω αύτζ) φυλλαδίω
τών ΑΓοΙιίνβδ άβ ιηβά. βΐ ρΙιαΓπι. πιίΠ-
ΐΗΪΓβδ 6 κ. δαΙ^&ΙίβΓ, δστις ήκολούθησε την
%1ς Μαδαγασκάρην τελευταίαν έκστρατειαν,
αναφερών τα πορίσ(Λατα τών [χελετών αύτου
έπΙ τών αυτόθι έλειογενών, λέγει: «Αι βαρείαι
συνεχείς (ΑορφαΙ υπήρξαν συχναί έν Μαδαγα-
σκάρη, ϊνθα έπέσπασαν την προσοχην τών
Ιατρών δια την δλως ΐδιαιτέραν φυσιογνω{Λΐαν
αυτών. Π£σαι έπαρουσίαζον τυφοειδή φαινό-
(Αΐνα καΐ διάρροιαν ενίοτε άκατάσχετον, δΓ δ
καΐ έχαρακτηρίσθησαν ώς τυφοελώδεις. Τό
καθ*ή[Λας, ούδ' έσκέφθη;χέν ποτέ την εκφρασιν
ταύτην, ήτις υποθέτει συνύπαρξιν τυφοειδούς
καΐ έλειογενους. Κλινικώς έθεωρήσα[Λεν τας
περιπτώσεις ταύτας ώς οφειλθ(χένας ε{ς τό
έλώδες (λίασ(Λα Έποιήσαμεν δυο νε-
κροψίας τοιούτων ασθενών καΐ εύρο(αν έ>
ά|Λφοτέρο;ις ταίς περιπτώσεσι τόν βλεννουιανα
έρυθρόν άπ*ό τής νήστεως {λέχρι τοΟ άπηυ6•>-
σ[Λένου, άπαξ δέ (Λίκράν έξέλκωσιν εΙς τέν
είλεόν. ..... Ή παθογένεια τής διάρροιας
δύναται να άναχ0*7ί είτε ε {ς τό έλειογενές ρ.ία-
σ•Λα, ει'τε εις δευτερεύουσαν [χόλυνσιν του έντε-
ρου υπό τών (/.ικροβίων, άτινα φυσιολογιχω;
ευρίσκονται έν αύτω (ώς τό 1)ί10Ϊΐ1αΓη ΟΟΐί),
άποβάντα παθογόνα χάρις είς τόν Ιλώϊτ..
Έν ταίς (Λορφαίς ταύταις, λέγει ό συγ^'ρα-
φεύς, αίτινες συνοδεύονται υπό τυφοειίοΟς
καταστάσεως και διαρροίας, ή ενέργεια τί;
κινίνης δέν τροποποιεί έπαισθητώς την πορείαν
τής νόσου. Τούτο οφείλει ν* άποδοθνί εις τό
νέον καΐ άκατάσχετον στοιχεϊον τό συ}Απαρο-
[χαρτούν τω έλειογενεί. Επίσης ή ένέργ£ΐχ
τής κινίνης είναι ασθενής πάρα τοίς άνΐιριι-
κοίς, δσον δ' άφορ31 είς τους καχεκτικούς, οντο:
(Α0•. έφάνησαν άνεττηρέαστοι προς την ένέβ-
γειαν τής κινίνης».
Έκ τούτων εξάγεται δτι ό τ'^φ^ελώδ^ι;
φαίνεται μή ύφιστάρ,ενος εν τη πραγρ.ατικό-
τητι. Οι (ταλοί συγγραφείς, οίτινες ευρίσκον-
ται υπό ούτωσΐ καταλλήλους δρους προς (ΐε-
λέτην τών τοιούτων ζητημάτων, γενικώς
δέν παραδέχονται την ύπαρξιν τής [ΧΛρφής
ταύτης. Ό Βαοοβίί καΐ ό ΑδΟΟίί ο^ΐδέποτι
παρετήρησαν την [χορφήν ταύτην έν *Ρώρι,
ένθα οι τε έλειογενείς καΐ τυφοειδείς "^^β'
νουσι συχνότατοι.
Τής αυτής γνώμης είναι και ό ΙιίΐνβΓίΙΙΙ,
συγγραφεύς, ου τό έπιστημονικόν κύρος έπι τών
τοιούτων ζητημάτων είναι παγκόσμιον.
Έκ τών ανωτέρω δυνάμεθα, νομίζομεν, ν*
έξαγάγωμεν τό εξής συμπέρασμα, δτι ότν-
φοειδης καί δ έλειογενης όηοιελουοι δύο ποΛ}-
αεις κεχωρωμένας άίλήλοον καΐ ονδέποτε ανγ-
χωνενομένας Ιν ταΧς ίκδηλώσεοιν αντώΐ'.
Τούτου τεθέντος, έξετάσωμεν τις ή κλινικτ
αλληλουχία τών παθήσεων τούτων. Προς
τούτο έπιτραπήτω μοι να μ,νημονεύσω περί-
πτωσιν τυπικωτάτην αμερικάνου ίατρου έκ τοΟ
ΤΗβ αιηβΓ. ^. οί Ιΐιβ ιηβά. δοίβηοβδ τοΰ
παρελθόντος Ιανουαρίου. Πρόκειται έν τ^»*-
ρατηρήσει ταύτη ^ερι ασθενούς 48 ετών, δστις
ύπέφερεν έπι πολλούς μήνας πρό του τυφοβί-
ΒΙΟΛΟΓΙΚΗ ΕΠΙΤΡΟΠΗ (ΣΥΝΕΔΡΙΑ ΜΖ')
99
δους αύτου ττυρβτοΰ έκ διαλειπόντων ατάκτως
Οίραχευθέντων. Έν άρχη ή νόσος ίξεδηλώθη
ίια σειράς ριγών καΐ πυρετικών παροξυσ(Αών.
Ή κατά τόν χρόνον τούτον γενο{λέν7} εζε'τα-
σις του αΙρ.ατος ύπηρξεν αρνητική. Άκολού-
θίιΚ άπεΧε(χΟη δτι προεκειτο περί τυφοειδούς
[ασης βαρύττητος, ου ή εςε'λιςις έγένετο τυπι-
κώς. Ή {Λαλαρια ούδ£;Αίαν έποιησατο ικδν;-
λωσιν καθ* δλον τό διάστ7)[ΛΧ του τυφοειδούς.
Οί διαλείποντες δμως παροξυσ[ΛθΙ έπανήλθον
κατχ την άνάρρωσιν καΐ ένέδωκαν ευκόλως
6•ς τ/τν κινίνην.
Κατόπιν του παραδδίγ(Λατος τούτου, ιδού
ζαΐ σχετικόν χωρίον του Ι»αΥβΠΐη, πληρε'-
στχτα επικυρουν αυτό .
«Καί' δν χρόνον ό τυφοειδής πυρετός εισ-
βάλλει εις τον οργανισ{;.όν, λέγει ό πολύς ούτος
(Γ^γΊ^Λγν^ς εν τω νεωτάτω περί έλειογενών
σ'/|γρά|Λρ.ατι αύτου, αϊ έλείαι εκδηλώσεις σι-
γώσιν επί τίνα καιρόν και τα αιαατοζωάρια
εξαφανίζονται εκ της γενικγίς κυκλοφορίας.
Ταύτα αναφαίνονται, έάν κατά τό διάστηρ.α
της άναρρώσεως του τυφοειδούς πυρετού έπα-
νελβ•/! ό έλειογενης* άνα[Λφιβόλως δί τό κατα-
φνγιον αυτών είναι ό σπλήν».
Έκ τών ανωτέρω δυνάμεθα να έξαγάγωριεν
δεύτερον συ[Λπέρασ(Χα, δη τό ζήτημα των αχέ-
θ€ων του τυφοειδούς χαΐ της /ιαλαρίας ηεςκορίζε-
ται εΙς τους έλείσι^ς παροξυαμούς, οΆινες παρου-
σιάζονται χαχά το στάδιον της άναρρώοεοκ-
*Αφού άπερρίψαρ,εν την κλινικην συγχώνευ-
σαν ελειογενούς καΐ τυφοειδούς, οφείλθ(Λεν ηδη
να κχθορίσωαεν, ε{ δυνατόν, τα αναγκαία
αη|Λε{χ προς διαφορικην διάγνωσιν τών δύο
τούτων παθήσεων, ίνευ της βοηθείας της (λι-
κροβιολογικης εξετάσεως, ήτις πρακτικώς δέν
εινχι πάντοτε δυνατή. Αϊ έπΙ του τυφοειδούς
χλινικαΐ παρατηρήσεις ήρ,ών απέδειξαν ότι
ούτος δύναται να λάβ*/) διαλείποντα ενίοτε
τύπον, δσον άφορ?. τ-ζ^ν θερ^Λοκρασίαν, εξ £λ»λου
ϊί εινχι γνωστόν δτι πολλοί συνεχείς έλειογενεις
«Ρ^/νότατα παρουσιάζουσα τό προσωπείον τών
τυφοειδών. "Ιδω'/,εν έπι τίνων σηυιείων δυνά-
[ηΗχ νά βασίσωρ,εν την διάγνωσιν ήιχών.
Καθόσον άφορί^ τά προδρορκχ φαινό[/.ενα,
ταύτα δεν χνήκουσιν αποκλειστικώς εις τον
τν»φοειδη, ^Γπάρχουσιν έλεχογενεΐς, καΐ πλεί-
♦ττους παρετηρήσα[/εν τοιούτους, οϊτινες πρΙν
η εκδηλωθώσι δια πυρετού, έπΙ πολλάς ημέ-
ρας προκαλουσι κόπωσιν, άνορεξίαν, κεφα-
λαλγίαν, καταβολήν τών δυνάμεων.
Τά ρίγη δεν προηγούνται πάντοτε τών
έλείων παροξυσμών, εκτός τούτου κατά τάς
πρώτας ημέρας δύνανται νά παρατηρηθώσι
και παρά τ^ τυφοειδεί.
Οί ιδρώτες, οϊτινες επακολουθουσι τφ δια-
λείποντι, θά ήδύναντο Γσως νά χρησιμεύσωσιν
εν τινι μέτρω, αλλά και ούτοι παρατηρούν-
ται έν τφ τυφοειδεί, ως τούτο συνέβη εν τη
πρώτη ημών παρατηρήσει. *Άλλως τε είναι
γνωστόν ότι ό ^ίι^^Όυ(^ περιέγραψε την ίδρωαν
μορφήν του τυφοειδούς, ήτις, ει και παρατη-
ρείται συνήθως εν τισι μόνον έπαρχίαις της
Ιταλίας, εμνημονεύθη δμως καΐ άλλαχού.
Τά βρογχιτικά φαινόριενα δέν άνήκουσι
μόνον εις τόν τυφοειδή* πλείστους δσους έλειο-
γενείς παρετηρήσαμεν μετά τοιούτων φαινο-
μένων, γινώσκετε δε δτι^ού πρό πολλού ό έν
Βατούμ συνάδελφος κ. Τριανταφυλλίδης άπέ-
στειλεν ε(ς την ιατρικήν Άκαδήμειαν τών
Παρισίων υπόμνημα έλείχς βρογχίτιδος, ήτις,
ει και διημφισβητήθη υπό του Ι.ανβΓ8η, αν-
ταποκρίνεται δμως πληρέστατα προς την
πραγματικότητα.
Μεταξύ τών γαστροεντερικών φαινομένων
μόνον εις τήν •^'νωστήν έν τφ τυφοειδεί κατά-
στασιν της γλώσσης δυνάμεθα ν' αποδώσω μεν
ποιάν τίνα σημασίαν, αλλά και αύτη παρε-
τηρήθη εν τισι περιπτώσεσι συνεχών έλειογενών.
Όσον άφορ^. τήν έπίσταξιν, αύτη παρα-
τηρείται συχνότατα, ώς γινώσκετε, καΐ παρά
τφ έλειογενεί.
Πλείονα σημασίαν άποδίδομεν είς τόν αυ-
τό ματον ή κατά τήν έπίκρουσιν σπληνικόν
πόνον, δστις ανήκει, νόμίζομεν, ώς έπΙ τό πλεί-
στον εις τόν έλειογενη. Έν τούτοις ό Ι»ανβΓΒη
παρετήρησεν αυτόν ενίοτε καΐ έν τω τυφοειδεί.
Κατόπιν τών ανωτέρω επιθυμώ νά επι-
στήσω τήν ύμετέραν προσοχήν έπι δύο κυρίως
σημείων. Τό πρώτον τούτων περιεγράφη υπό
τού ΒοίΗΗοη, ύφηγητού έν τη στρατιωτικά!
ιατρική σχολή της ίιΥΟη , όστις ονομάζει αυτό
οη μείον του δνυχος. Τό ση μείον τούτο συνί-
σταται εν τη φαι^. παρεμφερεί προς τήν τού
σχιστολίθου χροι?, ην λαμβάνει ή υπό τόν
δνυχα χώρα, ήτις φυσιολογικώς είναι, ώς γνω-
100
ο ΕΝ ΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΟηίΟΛΕΙ ΕΛΛΗΝΙΚΟΣ ΦΙΛΟΛΟΓΙΚΟΣ ΣΤΛΛΟΓΟΣ
στον, ροδόχρους^ Ή χροιά αύτη, ήτις ούδεν τό
κοινόν Ιχβι (χετα της ασφυκτικής κυανώσεως,
αναφαίνεται συγχρόνως τω ρι'γει καΐ διαρκεί
καθ' δλον τό στάδιον των ιδρωτών ό συγγρα-
φεύς αναφέρει πλει'στας δσας ττεριπτώσεις,
καθ' ίχς ηδυνήθη δια του ση|Αε{ου τούτου να δια-
κρίνη τα έλειογενη άλλων οξέων νοσηρ.άτων.
Ώς δεύτερον διαγνωστικον ση[Λεΐον θα [λοΙ
έπιτρέψητε να υποδείξω ύ(λίν τό έξης• Κατά
γενικόν κανόνα, οσάκις μετά 06ρ(Λθκρασίας
άνω των 39 ύχάρχουσιν ολιγώτεροι των 100
σφυγ[Αών, δύναταί τις (χετα πεποιθησεως να
Οέσγ) κατά (λίρος τον έλώδη τ^υρετόν, δστις
πάντοτε χαρακτηρίζεται δια σφυγ'χών πολλω
πλειόνων των 100, και αν ετι ή θερρ,οκρασία
είναι κατωτέρα των 39®. Την σχέσιν ταύτην
Ι{Λελέτησα επί πλείστων περιπτώσεων, άφ' ου
χρόνου έξέλαβον άπόστη(Λα του ήπατος ώς
έλώδη πυρετόν. Έν τη περιπτώσει ταύτν; 6
ασθενής {/.ετα θερ(Αθκρασίας 39®, 39, ®5 ρ-έχρι
40® ουδέποτε έπαρουσίασε πλείονας των
90 — 95 σφυγ(λών κατά τό πρώτον στάδιον
της νόσου, ήτοι έπι [χηνα όλόκληρον.
Μένει καΐ τρίτον ση(Λείον, ή χρη'τις της κινί-
νης• άλλα τό κάλλιστον τούτο ση(ΐεΐον δεν δύ-
ναται να δώσν^ πάντοτε πληροφορίας έν βραχεί
χρονικψ διασ^/}(Λατι. 'Τπάρχουσιν έλειογενεις,
συνεχείς ιδίως, οίτινες δεν ένδίδουσιν εις την
κινίνην ένωρίτερον της τετάρτης η(Λέρας. «Μό-
νον έαν ό πυρετός έπιριένγ) την τετάρτην ή{Λέ-
ραν, άφ'ης έχορηγήΟησαν δ — 6 γρα^/^ριάρια
κινίνης, δύναταί τις να συ[;.περάνγ), κατά τόν
ίιανβΓαη, δτι πρόκειται περί τυφοειδούς η περί
άλλης ασθενείας ξένης προς τόν έλειογενη».
0• υπό τυφοειδών φαινο[;.ένων και διάρροιας
ακατάσχετου συνοδευόΐΛενοι συνεπείς πυρετοί
της Μαδαγασκάρης δυσκολώτατα η ούδα^λώς
ένέδιδον, κατά τόν δπΙκίΙίθΓ, εις την κινίνην,
διό καΐ υπό πολλών τών συναδέλφων αύτου
έχαρακτηρίσΟησαν ώς τυφοελώδεις.
Έκ τούτων έπεται οτι, οσάκις είναι δυνα-
τόν, οφείλθ(Αεν νά καθορίζω (Λεν }/.ικροσκοπι-
κώς και [Λίκροβιολογικώς την διάγνωσιν έπι
τών δύσκολων πεοιπτώσεων».
Μαίρης, — ΈπΙτΓ, εύκαιρί(ΐταύτι^ οφείλω
νά μνημονεύσω περίπτωσιν, ήν προ έτων
απήντησα έν τινι χωρ'ιω, παρά την Άρτά-
κην κειμένψ, λίαν δ* έλώδει και βρίθοντι
έλειογενών πυρετών. Ήτο κόρη 17 έτάίν.
ήτις, δτε είδαν αυτήν κατά πρώτον, είχε
συμπτωματολογίαν πλήρη τυφοειδούς πυ-
ρετού (μετεωρισμόν κοιλίας, ^οδάνΟην,
εύαισθησίαν κατά τόν είλεακόν βόθρον
κτλ.)• άλλα βραδύτερον, την δευτέραν
εβδομάδα της νόσου, παρετηρήθησαν δια-
λείψ•εις ,τού πυρετού, ^ίγ-η τήν πρωΐαν
και εφιδρώσεις τό εσπέρας, έφ* ψ και ύπο-
πτεύσας έντοπισμόν τίνα φλε^φ-ονώ^δη κώ
έ^ετάσας λεπτομερέστερον ουδέν ει-
ρον. Επειδή δέ έγίνετο χρήσις Ιτεϋλικοΰ
ό^έος, άν^τικατέστησα αυτό διά κινίνης
(ΐ ν^ Υ'Ρ^^Ι^Κ» ^Φ' Φ ^ή^ τρίτην ήμέραν
επήλθε παϋσις τών είρημένων φαινομένα^ν.
Τότε αντικατεστάθη πάλιν ή κινίνη διά
τού Ιτεϋλικοϋ ό^έος και Ιδού μετ' ολίγας
ημέρας νέαι διαλε;ίψεις μετά παρθ5ύν-
σεων κτλ.Ήπερίπτωσις εκείνη μοι έκαμε
τοιαύτην έντύπωσιν, ώστε παρεδέχθην
συνδυασμόν τοϋ τυφοειδούς μιάσματος
μετά τού έλειογενούς. Ή περίπτωσις ά/.-
λως έλη^ε καλώς• Οερμόμετρικήν δέ κλί-
μακα έτήρησα πλήρη, άλλ.ά δυστυχώς
δεν ύπήρχεν ή ευκολία νά γ^^^ ^*^^ Ρ•^"
κροσκοπική έ^έτασις τού αίματος κατά
τάς διαλείψεις.
Μανονηλίδης. — Τό ϊ,ήτημα τούτο συνε-
^,ητήθη πολλάκις, άλλ' ούπω έλύθη* ό σκο-
πός μου ήτο νά συγκρίνω περιπτώσεις τι-
νάς έκ τών έμώ^ν προς ετέρας^ ύπό τάν
συγγραφέων χαρακτηρισθείσας ά^ς τυφοε-
λώ^δεις.Ή δέ μικτή αύτη μορφή έχει τούτο
τό Ιδιαίτερον, δτι έν πρώτοις διατρέχει ό
τυφοειδής τήν πορείαν αυτού, περί δέ τα
τέλη, όταν ούτος κατοιπέση, αναφαίνονται
τά συμπτώματα τού έλειογενούς, ώσει τα
μικρόβια τούτου ύπεχώ^ρουν πρό τών τοϋ
τυφοειδούς.
Ά. Χρηίηίδης. — Ή άνακοίνωσις αιτη
δίδει τόπον νά συζήτηση τις δύο τινά, 1^^
περί της θερμομετρικής κλίμακος τοΟ
λΥυπίΙοΓΗοΗ καΐ 2ον ;τ£ρί χής ουνυ.τάρ-
^εως δύο διαφόρων μιασματικώ^ν νόσων.
Ώς προς τήν θερμομετρικήν κλίμακα
έχει τις νά παρατήρηση ότι πράγματι ό
ύπό τού ΛΛ^ΌικίοιΉοΗ δοθείς τύπος είναι
ΒΙΟΛΟΓΙΚΗ ΕΠΙΤΡΟΠΗ (ΣΓΝΕΔΡΙΛ ΜΠ')
101
ό κανονικός, άλλα καΐ εξαιρέσεις ύπάρ-
ρυσιπολλαΐ καΐ ποικίλαι. Ό έλειογ*ενής
τύπος :ΓαρατηρεΙται πλειστάκις κατά τήν
λύ(ίιν της νόσου, οίον αίφνιδία πτώσις και
άνοδος της θερμοκρασίας κτλ. Ώς προς
το δεύτερον σημεϊον και έγώ ευρίσκομαι
έν μελέτη τοΟ συνδυασμού τούτοι% όταν
δέσυλλεγη άρκετόν ύλικόν, θέλω εκθέσει
τα δέοντα. Έπι του παρόντος αναφέρω
μόνον ότι ό έλειογενής τύπος αναφαίνε-
ται μετά τήν πάροδον του όζέος σταδίου
πολλών νόσων μιασματικών ή μολυσμα-
τικών, ώς έπΙ πνευμονίας, τυφοειδούς και
ευλογίας, καθά εγώ παρετήρησα. Νομίζω
δέ δτι και εΙς τάς χρονίους ασθενείας
τοιούτο τι συμβαίνει ενίοτε, ώς έπΙ πλευ-
ρίτιδος.
Μακρής. — ^"Εχω ύπό θεραπείαν ασθενή,
παρουσιάζοντα ικανά σκοτεινά σημεία.
Προ δεκαετίας είχε πάθει κα^λικούς τού
δεξιού νεφρού καΐ μετά δύο έτη έζήλθον
διά τών ούρων τρεις μικροί λίθοι* τότε δέ
οί κωλικοί έπαυσαν και έκτοτε ουδέν
ειχεν εκ τών νεφρών. Άλλα τά ούρα ήσαν
πά\^οτε θολά καΐ άνευρίσκετο έν αύτοΐς
πύον άρκετόν. Κατά καιρούς έχει ρί\-η
και πυρετόν. Τά ούρα, έξετασθέντα χημι-
κώς, ευρέθησαν όξεινα και ένέχοντα μό-
νον λεύκωμα (πιθανώς έκ τού πύου). Ή
διά^-νωσις λοιπόν κλίνει υπέρ της πυελί-
τιδος. Ό δεξιός νεφρός ούτε έπώδι^νος
είναι, ούτε ύπερτραφής. Ή δέ ακτινογρα-
φία ουδέν άπέδεΐ5ε καΐ ούτως άπεκλείσθη
ή λιθίασις τού νεφρού. Τέλος ή βακτηριο-
λογηκή έ5έτασις τών ()ύρων ούτε φυμα-
τιώσεως ούτε βλεννορροίας μικρόβια ά-
νευρε, πλην κωλοβακτηριδίων άρα πρέπει
να ύποθέσωμεν δτι ταύτα και μόνα έπή-
νεγ-κον τήν πυελίτιδα καΐ τά επακόλουθα
αυτής. Καθ* ημάς, διαφέρει τούτο, διότι
οσάκις υπάρχει πύον, ύπάρχουσι και πυο-
γόνα μικρόβια. Έπεθύμουν λοιπόν να
ερωτήσω, αν έμελετήθησαν τοιαύτα ζη-
τήματα και ποία ή τηρητέα αγωγή.
'Ληέζης. — Έπεθύμουν να μάΟίο, αν έν
τοΤς ούροις άνευρέθησαν καΐ άφΟονίι φωσ-
φορικά άλατα, άτινα προέρχονται έκ τής
κύστεως. Έν τοιαύτη περιπτώσει τό πύον
δυνατόν νά προέρχηται έκ τής κύστεω^ς,
και τότε ζητητέον συμπτώματα εκείθεν.
Όσάκις υπάρχει πύονέν τοις ούροις, απο-
βαίνει πράγματι δύσκολον νά διακρίνη τις
άλ)^α μορφολογικά στοιχεία, οίον κυλίν-
δρους επιθηλιακούς, πυώδεις ή Ινά^δειςκτλ.
Μακρής• — Έκ τής κύστεως άπολύτα-^ς
ουδέν υπάρχει σύμπτα^μα.
Μανονηλίδης, — Ό κ. Μακρής θέτει τό
ζήτημα κυρίως ώς προς τήν μικροβιολογι-
κήν κατάστασιν. ' Ο Κλάδος καΐ ό ΑΙΙ^αΓΓβη
λέγουσιν ότι τά μικρόβια έν τοιαύταις πε-
ριπτώσεσιν είναι πάντοτε κα^λοβακτηρίδια,
ή ό^ύτης τών ούρων σπανία, ό δέ πυρετός
προέρχεται έ5 άποφρά^εα?ς τών ουρητή-
ρων. Ός προς τήν θεραπείαν, αί μέθοδοί
είσι γνα^σταί, ήτοι γίνονται νεφρεκτομαί,
νεφροτομίαι, ύπό τίνων δέ εκτελούνται
και πλύσεις μετά καθετηριασμόν τώ^ν ου-
ρητήρων.
Μετά ταύτα λύεται ή συνεδρία.
ΣΥΝΕΔΡΙΑ ΜΙΓ
14 Απριλίου 1899.
Προεδρία Μ. Ψαλιλα
Μετά τήν άνάγνωσιν καΐ έπικύρωσιν
τώ>ν πρακτικών ό κ. Πρόεδρος αναφέρει
περίπτω^σιν σκω^ληκοειδίτιδος, ην παρετή-
ρησε μετά τού κ. Αγιο έν Πασσά-Μπακ-
τσέ. Ό ασθενής μετά άφθονον γεύμα
ήσθάνθη κατά τήν είλεακήν χάψαν σφο-
δρούς πόνους μετά λιποθυμιώ>ν. Κατά τήν
πρώτην έπίσκεψ^ιν, γενομένην τήν 5Π^' ήμέ-
ραν τής νόσου, πλην τά^ν τακτικών συμ-
πτα^μάτίΐ'ν τής σκωληκοειδίτιδος παρετη-
ρήΟησαν καΐ ελαφρά περιτοναϊκά φαινό-
μενα, θερμοκρ. 3^^5 *^'^^^ γενική κατάστα-
σις κακή. Έφ* ώ και απεφασίσθη ή χει-
ρουργική έπέμβασις διά τήν επαύριον
άλλ* ευτυχώς τύτε πάντα τά συμπτώματα
ευρέθησαν κατά πολύ ήλαττίομένα, ή θερ-
μοκρασία ήτο 37^5 ^^^*• ^^^ σφυγμοί κα/^οί.
Επίσης δεν ύπήρχον και εμετοί. Προς τό
παρόν ό ασθενής ρχει καλώς, μόλις δέ
102
ο ΕΝ ΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΟνΠΟΛΕΙ ΕΛΛΗΝΙΚΟΣ ΦΙΛΟΛΟΓΙΚΟΣ ΣΓΛΛΟΓΟΣ
ϊχνη διηθήσεως Λαρουσιάϊ,ει κατά την χω-
ράν της οκωληκοειδούς άηοψυόεως,
'Λφ Χζηστϋης, — "Εμαθον τελευταίως
δτι τινές τών παθόντων έκ σκωληκοειδίτι-
δας εΐχον προσβληθή προηγουμένως ύπό
γρίππης. Διό έπεθύμουν να μάθω, &ν τούτο
συνέβη και εν τη προκειμένη περιπτώσει.
Ό κ. ^Ελενΰ^εριάδης αναφέρει περίπτω-
σιν σκωληκοειδίτιδας, ένθα προη\-ηθη ή
γρίππη.
Ό κ. Χρηστίδης αναφέρει στατιστικήν
χειρουργού, καθ* ην έπι 2θ λαπαροτομιών
ή σκωληκοειδής άπόφυσις ευρέθη έννεά-
κις ούχΙ κατά φύσιν έχουσα.
Ό κ. Πρόεδρος, απαντών τω κ. Χρη-
στίδη, λέγ-ει δτι ή προσβολή παρά τω
ασθενεί αυτού ήτο αίφνιδία. Προσθέτει
δε ότι και αυτός άνέγνω τήν είρημένην
στατιστικήν και ότι έτεροι πάλιν χειρουρ-
γοί έν πάση λαπαροτομία προβαίνουσι
καΐ εΙς τήν έκτομήν της σκωληκοειδούς
άποφύσεως.
Ό κ. Νούλης αναφέρει τρεις περιπτώ-
σεις δηλητηριάσεως έκ τροφώ^ν. Έν τη
πρώτη ό ασθενής έπαρουσίασε γαστροεν-
τερικάς διαταραχάς μετά λήψιν χόρτων
και Ιχθύων, έν τη δευτέρα μετά λή\)/ιν
γάλακτος και έν τί τρίτη έκ κρέατος.
Άοίέρης. — Βεβαίως, δταν τά διάφορα
προϊόντα εύρίσκωνται έν αποσυνθέσει,
δύνανται νά προκαλέσωσι γαστροεντε-
ρικά φαινόμενα. "Οθεν ή έ^ήγησις δι^ τό
κρέας και τους Ιχθύς είναι εύκολος, αλλά
διά τά χόρτα και τό γάλα, άτινα σπανίως
δίδουσιν άφορμήν εΙς δηλητηριάσεις, ή
έ^ήγησις αποβαίνει δυσκολωτέρα. Αί έκ
γάλακτος δηλητηριάσεις προέρχονται τό
πλείστον ού μόνον έκ τού χαλκού, αλλά
και έκ τού ύδατος, δπερ συνηθίι,ουσιν
οι γα>νακτοπώ^λαι νά προσθέτωσιν εΙς
τό γάλα.
Νούλης. — Έπι τά-'ν έπακολουθημάτων
τών τοιούτων δηλητηριάσεων έπιφυλάτ-
τομαι νά ομιλήσω εκτενέστερο ν. Έν ταΐς
ειρημέναιζ περιπτώσεόι δύο μέν^ προσε-
6>ϋΓ|θησαν έλαφρά^ς, εις δέ βαρέως• ούτος
δε έπασχεν έκ νεφρικού νοσήματος.
Ό κ. Πρόεδρος έπι τη ευκαιρία ταύτη
αναφέρει περίεργον παρατήρησιν /^εμβού-
χου 22 ετών έκ Σινιί>πης, δστις κατά το
διάστημα της πέψ-εως κρέατος πρόβειου
είχε κνίδωσιν, πόνους κατά τήν κοιλάαν
καΐ ενίοτε διάρροιαν.
Βραχάμης. — Αί έκ γάλακτος δη/α]τηριά-
σεις οφείλονται ού μόνον εΙς τάς ουσίας,
αϊτινες προστίθενται τακτικώς προς νόδευ-
σιν (ώς τόν βόρακα, τό βορικόν ό^ύ κτ>^
ή εΙς τάς ενώσεις αύτώ^ν, άλλα καΐείς ετέ-
ρας άθωοτέρας, ώς τό διττανθρακικόν νά-
τριον, ών γίνεται χρήσις προς πρόλη>|ην
άρ^αμένης ^υμώσεως, διό καΐ ή πρά5ΐς
αύτη δέον νά τιμωρήται ύπό τού νόμου.
'Ληέρης. — Είναι \•νωστΟν δτι αί ούσίαι
αύται απαγορεύονται αύστηρώ^ς έν τισι
χά^ραις παρά τής αστυνομίας, ούχΙ διότι
αί διάφοροι αυτών ενώσεις προκα/.ούσιν
εντερικά φαινόμενα, ά}^λά διότι αύταί
αύται αί ούσίαι ένεκα τής καθημερι\τ,:
αυτών χρήσεως δύνανται νά έπενέ^'χωσι
δηλητηριάσεις.
Ό κ. Μανονηλίδης αναφέρει περίπτω-
σιν γρίππης, ην παρετήρησε μετά τού κ.
Σγουρδαίου καΐ ήτις έπαρουσίαξε τά έ^ής*
ΔΙς τής ημέρας (^ίγη και πυρετός μεθ* ιδρω-
τών καΐ έν τω μεταξύ απυρεξία, συμφό-
ρησις τού δεξιού πνεύμονος. Προσθέτει
δέ δτι οσάκις παρετήρησε τήν γρίππην
μετά τοιούτων συμφορήσείον, ή μορφή
ήτο βαρύτερα και ή άνάρρα^σις βραδύ-
τερα. Πράγματι δέ και ό περί ού λόγο;
ασθενής άπεβίωσεν.
Μετά ταύτα λύεται ή συνεδρία.
ΣΥΝΕΔΡΙΑ Μθ'
28 Άπράίσν 1899,
Προεδρία Μ. Ψλ.ΜΛΛ
Μετά τήν άνάγνωσιν καΐ έπικύρωοιν
τώ^ν πρακτικών τών συνεδρκύν τής 7 π; και
Ι4πς Απριλίου ύ κ. Πααχαλϋης παροΓ-
σιάΐ^ει νέον είδος οθωμανικού καλύμμα-
τος τής κεφαλής, ήτοι νέου φεσίου κατε-
σκέυασμένου έκ ψ•ιάθου λεπτής καί, περί-
γράφα^ν τά σι.^στατικά αυτού, ύποδειΚΛτει
ΒΙΟΛΟΓΙΚΗ ΕΙΠΤΡ01Ι1Ι (ΐ2νΝΕΔΡΙΑ Μθ')
103
άφ* ενός τά ελαττώματα του εν χρήβει
έριούχου φεσίου καΐ την ούβιώδη άφ' έτε-
ρου ύπεροχήν τού -ψΊαθίνου, Ιδίως δε διά
τί|ν θερινήν χρήίίιν αυτού, έν τέλει δε
.ταρακινεΐ τήν Έπιτροπήν δπως γνωμοδο-
Γή(5ΐ] περί τού <5πουδαίου τούτου αντικει-
μένου της ενδυμασίας τού παρ' ήμϊν δη- ^
μοσίου.
Ό Πρόεδρος ανευρίσκει σ-ιτουδαίας άρε-
τάς έν^ τω φεσίω τούτω ύπό ύγιεινί^ν έπο-
ψιν και θεωρεί ευεργέτημα, έάν είσαχθή
ή γενική αυτού χρήσις.
Ό κ. Ά. ΧρησχΙδης επίσης επικροτεί
ίπΐ τη πραγματοποιήσει υγιεινού φεσίου
διά το θέρος, ύπομιμνησκων πολλά ελατ-
τώματα τού παλαιού και ιδίως το ερύ-
θημα και το έκζεμα, άπερ προκαλεί τούτο
εις τίνα πρόσωπα κατά τήν περιφέρειαν
αυτού.
Ό κ. 'Ιξηρόπουλος φρονεί δτι θά ήναι
καλόν ν' άποσταλη έκ μέρους της Επιτρο-
πής επιστολή επαινετική εΙς τον έ-Ίίινοητήν
προς 'ένθάρρυνσιν διά τοιαύτας ωφελί-
μους επινοήσεις.
Οί κ.κ. Νούλης, Αιμαράκης, 'Αηέρης καΐ
'Αμηελίδης θεωρούσι προτιμότερον νά
έξετασθη το φέσιον τούτο κατά πρώτον
ύπό εΙδικης επιτροπής καΐ νά δοθή ή γνώμη
τού Σωματείου, δταν ζητηθή ύπό τού έπι-
νοητού.
Μετά ταύτα ό κ, *Λ• Χρηίττίδης εκθέτει
ηερίαηωαν χολαψίίΐς μεχ* έηιηλοΗής
όξείοίς νεφρίτιδος καΙ πνευμονίας, έχου-
σαν ώς έ^ής :
Πρό δύο περίπου εβδομάδων ιίδον ασθενή
ηλικίχς 38 ετών καΐ ίργάτην τό επάγγελμα,
οστ'.ς άπό τεσσάρων ημερών ελαφρώς έπύρεσσε,
1\ζ η τρις ημεσε καΐ έν ίκανη δυνάμεων εξαν-
τλήσει μετηνέχθη ε{ς τό ήμίτερον Νοσοκο-
μίΐον ή μόνη πληροφορία, ή δοθείσα ύπό τών
'?^νοδών, ητο ή τίς πολυποσίας τών οίνοπνευ-
[χχτωδών ό ασθενής ητο δυσκοίλιος, Ικτερικός,
αετα π'^ρδτου 38,5 και ελαφρού παραληρή-
|ΐατος• κατά τό πρώτον 24ωρον |χόλις ούρησε
15 γραμμ., έπειτα κατά τό ύπόλοιπον της
οκταημέρου έν τω Νοσοκομείφ ζωής ουρεί τα-
κτικώς, άλλα βαθίως ίκτερικα καΐ μετ* αφθό-
νου λευκώματος• απύρετος από τ^ς δευτέρας
ημέρας έγένετο {κτερικώτατος, έν διαρκεί τα-
ραχή, παραληρήματι και έπισκοτισμφ της
διανοίας* είχε γλώσσαν ξηροτάτην, έλαφρ'όν
τυμπανισμόν κοιλίας, σφυγμό^; μικρόν καΐ τα-
χύτατον, πετεχείας μικρας διάσπαρτους έπΙ της
κοιλίας καΐ του θώρακος καΐ άπαξ έπίσταξιν,
άποπατήσεις λευκάς, προϊουσαν καΐ καταπλη-
κτικην κατάπτωσιν δυνάμεων. Έν τοιαύτη
συμπτωμάτων έντάσει έζήτασα τόν ασθενή δύο
ημέρας πρό τοΟ θανάτου, επέστησα δέ την
προσοχήν ακριβώς δπου ένόμιζον δτι εδράζει τό
νόσημα καΐ εύρον έτίΐ της μαζίκνίς γραμμ-Τίς καΐ
έπι του αριστερού λοβού 22 ^2 ^• ί^• άμβλύ-
τητα, 25 δέ έ. μ. καΐ πλέον έπΙ του δεξιού,
βαθύτατον {κτερικόν χρώμα δέρματος καΐ
σκληρωτικοΰ, θερμοκρασίαν κατωτέραν κατά
δέκατα τίνα τοδ 37**, παραλήρημα καΐ αγω-
νιώδη ταραχην και άναισθησίαν την έπομένην
ήμέραν η κατάστασις χείρων, ή δέ αμβλύτης
τών δύο λοβών έκπληκτικώς ηλαττωμένη
(μόλις είχεν έν άμφοτέροις τοίς λοβοίς 15
έ. μ.) και αυθημερόν θάνατος.
Πρό τοιαύτης εικόνος νοσήματος οξυτάτου
άνευ επαρκών αναμνηστικών πληροφοριών
έσκέφΟην περί αποφράξεως του χολαγωγου,
δτε άπαντώσι πάντα τα Είρημένα συμπτώμα-
τα, πλην καΐ τόσον ταχείαν την άπόφραξιν
μη παραδεχθείς, έκλινα, διά την όξεΐαν δια-
δρομην του νοσ•/)ματος καΐ τό έκ τ^ίς εξετά-
σεως του ήπατος πόρισμα, προς την όξείαν
κιτρίνην άτροφίαν του ήπατος* την γνώμην
μου ταύτην ηδύνατο νά τροποποίηση ή έξε-
τασις τών ούρων, ν έν οΤς παρετηρουντο ούρο-
ιλογικα προϊόντα μη φυσιολογικά, η τυροσίνη
καΐ ή λευκίνη, περιπλέον δέ έλάττωσις ου-
σιώδης της ουρίας* άλλ' ή έξέτασις αύτη η λε-
πτομερεστέρα ελλείψει χρόνου δέν έγένετο.
Νεκροψία, — Έν τω κάτω άριστερω λοβδί
του πνεύμονος ακριβώς μικρόν τμήμα τής
επιφανείας της εφαπτομένης του άνω λοβοδ
ευρέθη έν έρυθρ3^ ηπατώσει, τό δ ' ύπόλοιπον έν
ίσχυρδ^ υπεραιμία* δια ττίς τομής τών υγιών
λοβών άπέρρεεν ίκτερώδης ορός' τό ήπαρ ην
διπλάσιον τό μέγεθος, ό δέ δεξιός αυτού λοβός
και απολύτως καΐ σχετικώς ύπερτροφικώτερος*
τομαΐ έπ* αυτού έπαρουσίαζον χαρακτηριστι-
ο ΕΝ ΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΟΤΠΟΛΕΙ ΕΛΛΗΝΙΚΟΣ ΦΙΛΟΛΟΓΙΚΟΣ ΣΤΛΛΟΓΟΣ
κην λίαν την (Λ'.σχοκαρυοίΐδη έκφύλισιν* η χο-
ληδόχος κυστις ην κεν/). ούδ6[ΑΐΛν 6•7.7υεριέ-
χουτα σταγόνα χολής, οί νεο:οι (χεγάλοι καΐ
ύ7Γεραΐ[Λΐκοί, ό δε σττλην (Λετρίως διωγ•Λω[;.ένος.
Ήδη, πριν η επικαλεσθώ τ/;ν γνώ'Λην ύ(Αών
επί της πε:.ιπτώσεως ταύτης, επιτρέψατε (αοι,
πρώτος συνδυάζων το άποτέλεσ|Λα της νεκρο-
ψίας προς τα κατά την άσΟένειαν ση|Λειωθ£'ντα
φαινόρ-ενα, να έζενέγκω κρίσιν έπΙ της αιτιο-
λογίας, ην θεωρώ ώς την πιθανωτέραν. *Ό,τι
κατά πρώτον έ[Λποιεί έντύπωσιν είναι η πνευ-
(Λονία : ύπηρχεν αύτη άπ' άρχης του νοση{/.α-
τος η ητο . έπιγενης ; ύποθέσωριεν τ6 πρώτον :
δτι δηλαδή άπ* άρχης τών• κ7ανικών φαινορ,έ-
νων ή πνευ(Λθνία ύπηρζε τό κυριεΰον νόση(Αα
καΐ επιπλοκή ήτο ό Ικτερος* αλλ* ό ίκτερος έν
τη πνευ{Αθνία είναι ελάχιστος καΐ οιονεί επιπό-
λαιος, διαρκεί δέ ώρας τινάς {λόνον, ένω έν
τω η[χετέρω ασθενεί τουναντίον συνίβαινεν*
έν τη τυφώδει (^ιορφη της πνευ[^.ονίας και έν
τη άκαη ^ύτης παρατηρείται επίσης ό ίκτερος
και ικανά τών προειρη[Λ£νων συ[λπτω(Αάτων,
άλλα τό ίςε'χον γνώρισ(Αα αύτης εΤναι πάντοτε
τό τυφώδες, δτε η υπερτροφία σπληνός βε-
βαιοϋται πολλάκις* έν δέ τη ιδίως ίκτερώδει
7Γνευ|/.ονία προηγούνται του ίκτε'ρου ίσχυραι
έντερικαΐ διαταραχαΐ καΐ (Λετεωρισρ.ός έντονος,
φαινό|χενα (χη προηγηθέντα έν τη ή[Λετέρχ
περιπτώσει* εκτός τούτου παρά τω η[Λετέρω
ασθενεί βηζ και δύσπνοια, συ(Λπτώ{Λατα ου-
σιώδη της πνευ(Λθνίας, δέν έσηαειώθησαν
καθ' δλην την διάρκειαν της ασθενείας* βε-
βαίως δύναταί τις να παρατήρηση δτι τά
πνευ[Αθνικά ταΰτα συ[Λπτώ|Λατα πολλάκις έπΙ
ττξς πνευ[Λθνίας τών οίνοποτών, δτε παρατη-
ρείται καΐ επιπλοκή (κτέρου, άπουσιάζουσιν*
η άντίρρησις αύτη εχεται αληθείας, διότι τό
παραλήρη(Λα τοιούτων ασθενών σκέπει τόν τε
βήχα καΐ την δύσπνοιαν, άλλα τόν πυρετόν,
τό σοβαρώτερον τών συ[Λπτω{Λάτων, ουδέ-
ποτε, ώς έν τη η[Λετέρα περιπτώσει έγένετο* έπι
πλέον, ώς βεβαιουται ύπό άρ(Αθδίων, ό έκ
πνευ|/.ονίας θάνατος τών οίνοποτών, ώς έπι τό
πλείστον, επέρχεται πρό του σταδίου της ήπα-
τώσεως, ένω έν τζ) ήρ,ετέρω ασθενεί η τε διάρ-
κεια του νοση(χατος και τό έκ της νεκροψίας
άποτέλεσ[Λα οριστικώς άποκλείουσι την πνευ-
(Αονίαν.Έκ τών συλλογισ(Λών τούτων πείθορ.αι
δτι άπ' αρχής δεν προύκειτο περί πν5υ{Λθνίις.
Άφ' έτερου δτι ή υπερτροφική του ήπατος χγ
ρωσις, νόση[Λα έκ τών χρονιωτέρων, δέν ηίύ-
νατο [Λ$τά τοσαύτης οζύτητος να φέρη συρι-
πτώ}Λατα, οποία τά περιγραφέντα, και νϊ
προκαλέτ^ τόν θάνατον, είναι ούτω φανερών
και κατ' άκολουθίαν άπαράδεκτον,ώστε ούδι-
να πλέον περί αύτης ποιου(Ααι λόγον. Έκτων
είρη[χένων καΐ δια τόν πρόσθετον λόγον δτι ή
ερυθρά ηίράτωσις είναι στάδιον διαδρορ^ς,
ηδη άρξα{Λένης πνευ^ΛΟνίας, φρονώ δτι η τε-
λευταία αύτη ύπήρζεν έπιγενής, ητοι άνεπρί-
χθη κατά την τελευταίαν φάσιν του αρχικοί
νοση}/.χτος και ηδη τίθεται τό έρώτη|ίΛ:
οποίον τι τό νόση[Λα καΐ οποία η <τχέσις τών
έκ της νεκροψίας έξαγθ(Λένων προς την γνω-
στή ν κλινική ν εικόνα ;
Του ασθενούς ή πρώτη έν τω νοσοκθ[ΐείω
πυρετική η»Λέρα ητο η τελευταία από της
κατ'οΐκον νοσηλείας του, δπου επίσης ελαφρώς
έπύρεσσε* τόν τετραη[^ι.ερον η πενταηριιρον
τούτον πυρετόν έκλα^χβάνω ώς γρίπττην, πολύ
δε πιθανόν δτι τό ρ.ικρόβιον αύτης έκ τον
εντερικού σωλήνος δια του χολαγωγου έπέ-
δρασεν έπΙ του αλκοολικού ήπατος και πρου-
κάλεσεν οζυτάτην αύτοΰ συριφόρησιν, δευτε-
ρευόντως δέ και την τών ηδη αλκοολικών
νεφρών* τοιαύτη δια (λολύνσεως συμφόρησις
ήπατος, σπληνός και νεφρών (ΐ,ετά φα'.νθ{/ένων
εγκεφαλικών, ίκτερου κτλ., άλλα (λετά πυρε-
τού, παρετηρήθη ηδη ύπό γάλλων κλινικών
ύπό τό δνο^Λα υαερος τνφικός η πυρετός /χτ£-
ρικός, εσχάτως πάλιν ύπό γερ[Λανών καΐ ιδίως
ύπό του Υβί!, όθεν καΐ ύπό τό δνθ(χα αύτον
περιεγράφη και εις (/.ετασταθμεύσεις ρκρο-
βίων έκ του εντερικού σωλήνος καΐ άλλων
εστιών διά του χολαγωγου (στρεπτόχοκχοι,
σταφυλόκοκκοι, ΒαοΙβΠΟΠΙ ΟΟΗ) οφειλθ{ΐίντ;•
κατ' άναλογίαν λοιπόν δυνά(Λεθα να παραδε-
χΟώ[Λεν δτι και παρά τω ή^χετέρφ ασθενεί [χό-
λυνσίς τις έγένετο προκαλίσασα απλώς συ|ΐ-
φόρησιν αί[Αατος συ(Λπιέσασαν άπαντα περίπου
τά χολαγωγά αγγεία* άποτίλεσρ,α της κατα-
στάσεως ταύτης ύπήρξεν η χολοσσαία διόγκω-
σις του ήπατος, (λόνον κατά τό τελευταίον
24ωρον ^ζ^ο^ τοζ; θανάτου ύποχωρήσασα, χ
παντελής σχεδόν παυσις πάσης εκκρίσεως,
δθεν καΐ ή κενότ/ις της χοληδόχου κύστεως
ΒΙΟΛΟΓΙΚΗ ΕΠΙΤΡΟΠΗ (ΣΤχΝΕΑΡΙΛ ΜΘ')
105
η εις τ/ιν κύκλο οο ρ (αν εί'τβολη κχΐ του αίμα-
τος {Αολυνσις, δΟεν κχΐ ό βχθύτατο; ικτίρο;,
-7.ντα δε ταύτα τα φαινό[Λενα κχΐ τα φυ-
ίϊΐκχ σηαεία άνευ πυρετού* τελευταίον άνετ
ΓτύχΟη καΐ ή 7:νευ;χον{α, 'ί; τα <7υ[Λπτώ[Αατα,
Χ:χ τό διαρκώς ύοΐ'ΐτάΐΛίνον τταραληοη^ΛΧ κχΐ
τύν έ7Γΐ<7κοτισ(ΛΟν της διχνοιας ε;Λ«νον κεκρυ[Α-
αενα, άλλ' ο ττυρετός ; ή ά-ου^ία αύτου εν
τ(ί {ΐ,εγχλγ) κατατττώσει των δυνχ{Λεων του
ασθενούς δεν ττρε'πει ν χ ςεν{<Γ(ΐ η(/.ας* ρ.ηπως
Χέν 7:αραττ,ρου(Αεν εις γέροντας γ; έ$ άλλων
^ρονίων ά'τθενειών έςγ)ντλγ)[Λένους ά-ουσίαν ττυ-
ρετου κατά την είσβολην 7:νευ(Λθν{ας ; Κατά
ταύτα παραδ3χθ(/.αι δτι έ-Ι ασθενούς, πάσχον-
τος ύπερτροφικην κίρρωτιν άλκοολικην δια
(Αολύνσεως οιασδήποτε, ίσως εκ της γρίπττης,
σ'^νεδυασΟη οςεΐα παρεγ/υ[Λατώδης νεφρίτις
αετα λευκώ {Λατουρίας προσθε'του, συ[Λθόρησις
του ήπατος καΐ κατ' άκολουΟίαν χολαιμία, οτι
::χντα τα <ιυ!Απτώ[Αατα εξ αυτής ιδίως απέρ-
ρευσαν, καΐ αυτός ό θάνατος ϊτι, ον η επι-
πλοκή της τ^νευν^ονίας έπεσπευσεν».
Νούλης. — Συνΐ]θως το μο<5χοκαρυοειδές
\\ΐί(ψ συνοδεύεται υπό καρδιακών αλλοι-
ώσεων, ή δέ πνευμονία έπι λευκώματου-
ρικών ατόμων έχει πάντοτε δύσπνοιαν.
Άφ* ετέρου ή παρεμβολή γρίππης δεν εί-
ναι απαραίτητος δπως έπέλθη ό θάνατος,
διότι ή νεφρίτις καΐ ή ήπατίτίς είσιν επαρ-
κείς όπως έπενέγκωσι τό κακόν τέλος.
Ός προς τήν νεφρίτιδα, άν έγίνετο ή
Ιστολογηκή έ^έτασις των νεφρών, ή διά-
^Ύωσις ίσως ήθελεν εύκολυνθή.
Ά ΧρηστΙδης• — Έν τή ημετέρα περι-
πτώσει τό μο<5χοκαρυοειδές ήπαρ δεν εΐ-
χενοΐαν καΐ έπι καρδιακών παθήσεων όψιν
ώς γ\'ωστόν, έν τή τελευταία περιπτώσει
επικρατεί ή κυανωτική χροιά. *Άλλως τε
και ή καρδία ουδέν είχε τό παθολογικόν,
διό καΐ ουδεμία έγένετο αυτής μνεία. Οί
νεφροί ήσαν υπερδιπλάσιοι τό μέγεθος,
δπερ παρήχθη πιθανώ^ς ό^έως έν καιρώ
της νόσου ένεκα σφοδράς υπεραιμίας, συν-
οδευούσης ό^εϊαν παρεγ'χυματώ^δη νεφρί-
πδα. Τέλος ή γρίππη ελήφθη ύπ* όψΊν ώς
πιθανή αιτιολογία της όλης πρό του θα-
νάτου κλινικής εΙκόνος.
Έλληνιχό; Φιλολογικός Σύλλογος. Τόρς ΚΖ'
Λιμαράκης. — Ώς προς τό ζήτημα τής
οξείας κιτρίνης ατροφίας του ήπατος έπε-
θύμουν να μάθω, διατί ό κ. Χρηστίδης ά-
νεμνήσθη μεν αυτής, δέν έπέμεινεν όμως
έν τη διαγνώσει ταύτη ;
*Λ. Χρηστίδης, — Έν αρχή πράγματι
έκλίναμεν υπέρ τοιαύτης διαγνώσεως,
διότι τήν μεγάλην ύπερτροφίαν του ήπα-
τος διεδέ^ατο ταχεία καΐ καταπληκτική
μείωσις του όγκου αύτοϋ. Βεβαίως ήδύνατό
τις να ύποπτεύση τοιαύτην νόσον, άλλα
βεβαία διάγνωσις δέν ήτο δυνατή άνευ
εξετάσεως τών οι^ρων.
Λψαράκης, — Κατ* ανάγκην οφείλει τις
να σκεφθή περί κιρρώσεως υπερτροφικής
του ήπατος καΐ άφ* έτερου περί αλκοολι-
κής ατροφίας τών νεφρών. ΕΙς ταΟτα
προσετέθη στάσις τής χολής και ίκτερος
έντονος. Άλλα και ή πνευμονία δύναται
να έχη τοιαύτην επιπλοκή ν, ή δέ γρίππη
δύναται νά προκαλέση πάντα ταύτα, καθό
προτιμώσα τα πάσχοντα ήδη όργανα. Ώς
προς τήν έλλειψιν του πυρετού καΐ τού
βηχός αΙτία είναι ή χολαιμία, ήτις φέρει
καΐ ύποθερμίαν τούτο όμως είναι δυνα-
τόν καΐ έπΙ αλκοολισμού ώς και έπι γε-
ρόντων.
ΜανονηλΙδης, — "Αν έγίνετο ιστολο-
γική έ^έτασις τού ήπατος, ή διάγνωσις
ήθελε γείνει πληρεστέρα. Βεβαίως δέ ύ
αλκοολισμός φέρει ενίοτε ό^εΤαν σκληρο-
λιπώδη ηπατίτιδα. Ενθυμούμαι ασθενή
άλκοολικόν, μετά πυρετού καΐ Ικτερου
θανόντα ό^έως, και παρ' ω ή νεκροψία
έδει^εν ήπαρ όμοιον προς τό τής περιπτώ^-
σεω^ς τού κ. Χρηστίδου. Πολλοί έγραχΙ/αν
περί τού ιί,ητήματος τούτου, μεταξύ δέ
άλλων ό ΚοβΟΓ, όστις αναφέρει ότι επέρ-
χεται το^ιναιμία έκ τής ήπατίτιδος καΐ εν-
τεύθεν δύναται νά γ'εννηθή ή νεφρΐτις.
Λψαράκης. — Ώς προς τήν περίπτωσιν
τού κ. Μανουηλίδου, ή διάγ*νωσις ετέθη
όρθώ^ς χάρις εις τήν μικροσκοπικήν έ^έτα-
σιν, αλλ* ενταύθα τούτο δέν έγ'ένετο και
κατά τά διδόμενα μόνον πρέπει ν' άπο-
φανθώμεν παρατηρώ μόνον, ότι τοσαύτη
άπόφρα^ις, ώς ενταύθα (άχροια κοπράνα^ν)
είναι σπανιωτάτη, εΐ μή αδύνατος, έπΙ άλ*
Β. Ε. 14
106
ο ΕΝ ΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΟηίΟΛΕΙ ΕΛΛΗΝΙΚΟΣ ΦΙΛΟΛΟΓΙΚΟΣ ΣΓΛΛΟΓΟΣ
κοολικής ηπατίτιδας• διό ή καταρροϊκή
επιπλοκή των χολαγωγών είναι απαραί-
τητος, διότι 1) 6τά<5ις αύτη της χολής δεν
δύναται νά παραχΟή ^^κ μόνης της απο-
φράξεως των χοληφόρων άγγΈΐων.
Μανονηλίδης. — Έπί(5ης και εν τη ημε-
τέρα περιπτώσει ύπήρχεν ίκτερος βαρύς*
σημειωτέον δε ότι έν ταΐς τοιαύταις κα-
ταστάσεσι, κατά τον Ηαηοΐ, ό ίκτερος
παράγεται δια παρεκτοπίσεως των ηπατι-
κών κυτταροστοιχκϋν(ραΐ' (Ιί^ΐοοαίίοη (ΐ€8
ΐΓανέβδ Ικίραηςυοδ^.
Ά• Χρηστίδης. — Δεν δύναμαι νά παρα-
δεχθώ όξεΤαν ύπερτροφίαν τού ήπατος,
διότι ό ασθενής ήτο πότης από πολλού
καΐ τό ήπαρ κατά τήν τομήν ήτο σκληρόν
και έτριί,ε• παραδέχομαι όμως οτι έν τοι-
αύτη καταστάσει προσετέθη ή γρίππη καΐ
συνετέλεσεν εΙς τήν έκδήλωσιν τού βα-
ρέος Ικτερου, ή δέ πνευμονία επελθούσα
έπήνεγκε τόν θάνατον.
Νούλης• — Τά κόπρανα ήσαν λευκά,
άλλα δεν λέγεται, άν έν τοις έντέροις ευ-
ρέθη χολή, διότι πιθανόν νά ύπήρχεν άπό-
φραξις, ήτις άνοιγομένη αϊφνιις έν τελευ-
ταία ώρα νά δώση διέξοδον εΙς τήν χολήν.
Ά. Χρηατίδης. — Έν τοΙς έντέροις δεν
υπήρχε χολή, επίσης καΐ έν τη χοληδόχω
κύστει δέν ευρέθη σταγ'ών χολής.
Πρόεδρος. — Νομίζω ότι πρόκειται περί
μιασματικού κατ* εξοχήν νοσήματος, δπερ
περιεγράφη ύπό τού ΟΠαυίΤατά ως βαρύς
ίκτερος ίίοϊέΓβ βΓαν^, καΐ εΙς τήν εΙκόνα
τούτου συγκατατάσσονται τά άλλοτε ώς
όξεΐα κίτρινη ατροφία τού ήπατος, χολαι-
μία κλ. περιγραφόμενα νοσήματα. Ούτω
πως εξηγούνται πάντα τά φαινόμενα της
περιπτώσεως ταύτης, μηδέ τών αίμορρα-
γιών καΐ τώ^ν πετεχεαον εξαιρουμένων.
01 βαρείς ίκτεροι είναι νόσημα θανατηφό-
ρον, μιασματικόν και περιλαμβάνον πολ-
λάς μορφάς, έν γένει δέ δέν έμελετήθη-
σαν ακόμη επαρκώς.
^Ακολούθως ό κ. *Λ. Γαβριηλίδης παρου-
σιασθεί μικροσκοπικά παρασκευάσματα
καΐ καλλιεργήματα τού μικροβίου τού
Λ^ίηο^ηΐ, άναγινά^σκει δέ άνακοίνωσιν
τίερί έλκομεμβρανώδονς οϋλίχιδος καΐ κν-
νάγχης καΐ ηερί τοϋ άτρΰίκιοειδοϋς βα^
κΐηριδίου τοϋ ΥίηοβηΙ, έχουσαν ούτω :
((Άφ*ό'του [χεΟοδικώς έττεληφΟησαν της αι-
κροβιοσ/.οτΓίκης έζετά^ιεως τών χ.υναγ)τών, ^λε'-
πθ[Λ£ν δτι ή χ.λινι/.η καΐ η [Λίκροβιοσκοζιχ-/;
διάγνωτ'.ς δέν συ[Λφωνουσι ττάντοτε ώς τ:ρος
τ-ί^ν αίτιολογίαν της εκάστοτε ττροκΕΐιχε'νης
τοπικής παθήιεως. Ούτω τ:, χ. οξεία φλε-
γ|Λθνώδης ττάθησιςτών τταρισθμι'ων, [Λη ίταρο'^-
σιάζουσα σαφή τα κλινικά γνωρ{σ(Αατα της
διφθερίτιδας, δια του [Αίκροσκοττίου δ(Λως
καταδεικνύεται καθαρά και αναμφισβήτητος
διφθερΐτις• τούτο και άλλα όμοια τταραδεί-
γματα καταδεικνύουσιν οτι η κλινική τταραι-
τήρησις πρέπει να λαμβάνν; ύπ' ίίψιν και τι
πορίσματα της βακτηριοσκοπικης έρεύνης,
δπως ή ερμηνεία τών παρατηρήσεων αύτης ή
πλήρης. Ή κλινική άλλως τε πρ6 πολλού
ίδίδαξεν δη όέτ πρέπει ν* άποδίδωμετ τζόντοιε
εϊς μίαν και την αυτήν αΐτίαν διάφορα δμοια
και ομόλογα ονμπτώματα' ίΐς έπίρρωσιν τοΰ
κλινικού τούτου αξιώματος και ή βακτηρι-
διοσκοπία διδάσκει δτι διάφορα μικρόβια, ώε
μάνα είτε ίν ονμβιώσει, δύνανται νά προκαλέ-
αωοιν δμοια κλινικά συμπτώματα.
Τήν ούτως έννοουμίνην μικροβιοσκοπιχήν
έςε'τασιν, τήν σ>^μπληρουσαν καΐ ίρμηνεύουσχν
τα κλινικά φαινόμενα, ένεκολπώθη ηδη ή λελο-
γισμένη κλινική καΐ ωφελείται ές αύτης ουχί
μόνον ε[ς τήν έπίλυσιν δυσχερών κ7.ινικών ζη-
τημάτων, άλλα καΐ επιτυχή διεύθυνσιν τών
θεραπευτικών προσπαθειών αύτης.
Μικρόν κατά μικρδν οί νεώτεροι ιατροί, περί
πολλού ποιούμενοι τήν έκ τών μικροβίων διά-
γνωσιν, ήρχισαν κατ* αυτήν μάλλον να ταξι-
νομώσι τάς διαφόρους κλινικάς ε!κόνας• ούτω
π. χ. έπι τού ζητήματος, δπερ πρόκειται νχ
άπασχολήσ•/) ήμοίς σήμερον, ή έπίδρασις της
μικροβιολογικής αιτιολογίας είναι καταφανέ-
στατη* διότι ολίγον κατ* ολίγον τάς πρώην
διαγνώσεις οη^ίηβδ ροΐΐαοββ, Ι&οοηαΐΓβ,
ά ίααδδβδ ΐηβΐη1)ΓΒηβδ κτλ. αντικατέστη-
σαν αη^ίηβδ 4 δίΓβρΙοοοςαβδ, η δίπρίιν-
Ιοοοςαβδ, ά ρηβιιιηοοοίριβδ, η 1)βοί11(^
άθ ΙιϋίίΙθΓ, ίι ρηοιίΓηοΒΗοίΙΙθδ ίΐβ Γπθ(1-
ΒΙΟΛΟΓΙΚΗ ΕΠΙΤΡΟΠΗ (ΣΓΝΕΔΡΙΑ ΜΘ')
107
ΙδηάθΓ (Τΐιέδβ άβ ΡαΓίδ, 1896 ραΓ
ΗβΙ)βΓΐΙι).
Σή(ΐ6ρον Λοιττέν £πιΟυ(Λώ να ίΧτζω τίνα περί
νέου βακτηριδίου, 6ύρισ>ίορ.ένου εις ττ,ν υπό τό
δνο[Αα Αη^ιηβ βΐ δΙΟΓηαίίίθΐιΙοιίΓΟ-πιβιη-
1)Γ8ηθαδβ γνωττην κλινική ν πάθησιν* τό ζη-
τη[χχ τούτο, 6ύρι<7κό[Λενον νυν υπό (]ΐελε'τΤίν,
ε•ναι, νθ[/.{ζω, άξιον ν * απασχόληση και Υ3[χας,
δ'.ότι αί τοιαυται παρατηρήσεις εν γε'νει είσιν
άραιαΐ καΐ διότι η βακτ/;ριολογικη έζέτασις
εν Κωνσταντινουπόλει νυν τό πρώτον γίνεται.
ΚαΙ κατά πρώτον εκθέσω [Λεν την κλινική ν
τταρατηρησιν, ώς ό σ^^νάδελφος κ. Φωτιάδης
έγ^^'ράφως έςέθηκεν ή[Λΐν αυτήν, άτε του άσθε•
νοΟς νοσηλευθε'ντος ύπ' αύτου εν τω λαρυγγο-
λογικω τ{Λή[ϋ.ατι του γαλλικού νοσοκομείου.
«Ό κ. Σ., εκ Σ(ϋ.ύρνης, 26 ετών, ουδέποτε
αέχρι ση(Λ6ρον έπαθε κυνάγχην η στθ(Λατίτιδα,
::ρό δύο δε ρ,ηνών ψή/ων τους οδόντας είδεν
αίΐλάσσουσαν την ψήκτραν καΐ έςετάσας έπεί-
σήη δτι τό αΓ{Αα προήρχετο εκ τών προσθίων
ουλών της κάτω σιαγόνος" (χ.ετά τίνα χρόνον
γ,σθάνετο ελαφρούς πόνους δπισΟεν τών άνω
χοπΓ/)ρων, δπου και ήδυνήΟη να ϊδη έκτετα-
ιανα έλκη. Ακολούθως δέ ή πάθησις προ/ω-
ρήσασα ηνώχλει σπουδαίω; τόν πάσχοντα,
έ::ι;Γροστεθέντος είς τους πόνους και άφθονου
σΐ£λισ»Λθυ, διό και προσέτρεξεν εις ή[Λάς. Κατά
την έςέτασιν βλέπο[7.εν έλκος εκτετα(Λένον, κεί-
[ανον όπισθεν τών 4 τθ[Λέων καΐ κεκαλυ[Λ(Λένον
Οπό πολτώδους καΐ λευκοφαίου έπιχρίσυιατος•
τα δε ούλα πάντα σχεδόν ήσαν κεκαλυ[7.[;.ένα
Ο-ό άραχνοειδοϋςέπιχρίσίΑατος, ^'^-έχρι αποστά-
σεως 2 χ. [λ. δπισθεν τών οδόντων, όπου ή
^λεννο;Λε[χβράνη ητο οΝόχρους' τό (^.έρος τού-
το, ώς και αί έλκώσεις, •Γ,[Λασσον άφθόνως ά'Λα
τϊ, άπλνί έπαφνί η άφαιρου{Αένων τών επιχρι-
σίΛχτων τΑος καΐ ή εκπνοή ητο δύσοσ|χος.
Μετά τινας ημέρας ό πάσχων παρεπονείτο
οι' ύπογνάθίον άδενίτιδα και κατά την έζέ-
τισιν εύρομεν έπΙ της αριστεράς αμυγδαλής
χαΐ παρά την κιονίδα 2 λεύκας πλάκας, αϊτι-
ν•ς αφαιρούμενα: έδειξαν έλκος άκανόνιστον,
αρκετά βαθύ καΐ ολίγον αίμάοσον* αί λευκαι
βλάκες η αί ψευδομεμβράναι μετά 2 ημέρας
άνεφάνησαν έκ νέου, κατέχουσαι δμως ολιγω-
τεραν εκτασιν, προς δε δπισθεν τών τελευ-
ταίων τραπεζιτών παρήχθησαν άλλα ψευδο-
μεμβρανώδη έλκη, δυσχεραίνοντα τάς κινήσεις
της κάτω σιαγόνος* δύο ημέρας μετά ταύτα
εκτεταμένη έ'λκωσις άνεφάνη παρά την βάσιν
της γλώσσης.
Αί έπι της αμυγδαλής και του υπερωίου
τόξου ψευδομεμβράναι, ή άδενΐτις και ή συνο-
δεύουσα αύτάς ύψωσις της θερμοκρασίας είς
38^,2 την πρώτην ήμέραν και εις 37^,5 την
δευτέραν ύπεχρέωσαν ημάς να παρακαλέσωμεν
τόν σ'^νάδελφον κ. Γαβριηλίδην δπως εκτέλεση
μικροσκοπικήν έξέτασιν, ήτις απέδειξε την
σ'^νύπαρξιν του άτρακτοειδους βακιλλίου του
λΊποβΠΐ μετά λεπτότριχος. Ένεμείναμεν
λοιπόν εις την πρώτην διάγνωσίν μας, ήτοι
εις την έλκομεμβρανώδη ουλίτιδα μετά συμ-
μέτοχης του φάρυγγος και της γλώσσης.
Ώς θεραπείαν έποιήσαμεν δις γαλβανο-
καυστικήν, περιορίζοντες τήν ένέργειαν του
γαλβανοκαυτηρος εις τά μεσοδόντια διαστή-
ματα, προς δέ καΐ επιχρίσεις τών ελκών δια
της έξης διαλύσεως:
δαΙ)1ϊηιό €οιτο8ίΙ". ... 1 ^γ.
ΡοΓοΙίΙΟΓϋΓΡ άβ ίΟΓ. . 2 β^Γ.
Οίνοβηηο 25 ^γ.
Λιά τών μέσων τούτων 6 ασθενής ίάθη
εντός 15 ήμερων».
Έλθωμεν νυν έπι της μικροσκοπικής εξε-
τάσεως ημών, γενομένης έπι ψευδοϋμένων, συλ-
λεγέντων έπι τών αμυγδαλών, τών ούλων και
της οστείνης υπερώας. *ΙΙ έξέτασις αύτη, ώς
βλέπετε εν τοις παρασκευάσμασιν, άτινα υπο-
βάλλω ύμίν, υπό τό μικροσκόπιον τούτο δει-
κνύει τήν ύπαρξιν τών είρημένων μικροβίων.
ΙΙαραττ,ρεΐτε λοιπόν ότι πρόκειται περί
βακτηριδίων αρκετά επιμηκών, εύθυτενών ή
κατά τι καμπύλων, κειμένων δε είτε μεμονω-
μένως εϊτε ανά 2 είς σχήμα Λ ή Χ , εΓτε άνά
πλείονα καΐ καθ* ομάδας ύποκρινομένας μέχρι
τινός τήν διάθεσιν τών βακτηριδίων του ίιΟί-
ίΙθΓ* πράγματι δε δύναταί τις νά έκλάβη αυτά
ώς τοιαύτα, εάν δέν έπιστήσ*/) τήνπροσοχήν είς
τό έξης κεφαλαιώδες χαρακτηριστικόν, ότι τά
βακίλλια άπολήγουσιν είς αμφότερα τά άκρα
οξέως, ήτοι εχουσι σχτίμα άτρακτοειδές, Οπερ
ξένον διά τό βακτηρίδιον του Ι,οίίΐΘΓ. Έκτος
108
ο ΕΝ ΚΩΝΣΤ/ΥΝΤΙΝΟΠΙΟΛΕΙ ΕΛΛΗΝΙΚΟΣ ΦΙΛΟΛΟΓΙΚΟΙ ΣΤΛΛΟΓΟΣ
της [Λορφολογικης ταύτνις διαφοράς 6χθ(Λ6ν καΐ
άλλας• έξ5τά<7ατ6 τους 5 τούτους σωλή-
νας 9^Γ-α§αΓ, οοου και ζω^ιου' εν [χέν
τοις δυσΐ τταρατηρείτε χαράκτη ρ ι^τικας αποι-
κίας του {ΛίκροβιΌυ του ΙιΟΓίΙβΓ, έν δε τοις
δυσίν άλλοις ούδε[Λίαν βλάστησιν, ένψ έν τω
ζω(Αω έβλάστηταν ρ.εν (/.ικρόβια, η ίξέτασις
δ[Λως εδειξεν οτι ύπάρχουσι ρ,όνον σταφυλό-
κοκκοι. Έτερα διάφορα είναι ότι τό ά(^.φΐο$υ
τούτο βακτηρίδιον άποχρω^ί,ατίζεται δια της
(/-εθόδου ΟΓαπι (ΥίοΙθΙ άβ ^βηΐίαηβ ρΗθ-
πίςπό — Ειι^οΐ — Αίοοοΐ αοβίοηβ), ώς βλέ-
πετε έν τω 4ν παρασκευάσαατι.
Έν τω υπό τό ρ-ίκροσκόπιον παρασκευά-
σ{Λατι βλέπετε δτι τα βακίλλια έτήρησαν τό
ιώδες χρώ[Λα, διότι την άποχρω»Λάτ:σιν δι'
οινοπνεύ[Λατος 95^ ανεπαρκώς έποιησα[/-εν, ίνα
έν τφ αύτω παρασκευάσ[/.ατι δείζω[Λεν ύ[ΛΪν
και έτερα [λίκρόβια, χρωσθέντα δια της [ΛεΟό-
δου του Ζίβΐΐΐ. Τα (Λίκρόβια ταύτα είναι ερυ-
θρά, διότι αποχρωματίζονται ταχυτερον η τό
έν λόγω βακίλλιον, είναι δε νη(Αατοειδεις σπεί-
ραι, αϊτινες σχεδόν πάντοτε συνυπάρχουσιν έν
τω παρόντι νοση{^-ατι (Λετα τών άτρακτοειδών
βακιλλίων.
'ΐδοΰ λοιπόν εν βακίλλιον η έν φ^|;.βιώσει
2 διάφορα [^-ικρόβια, δυνά[Λενα ναπροκαλέσωσι
διφθεροειδή συ[Λπτώ[Λατα• προς δε νέον ετι
(χικρόβιον προσΟετέον ίσως έν τη παθογονία
τών νοση(Λάτων του στό(Αατος, της γλώσσ•/)ς
και του φάρυγγος.
Λέγω δέ ίσως, τό μέν, διότι έλλείπουσιν
εισέτι πλείσται τών απαιτήσεων της [/μικροβιο-
λογίας^ ϊνα (Λίκρόβιόν τι λάβη τό έπίΟετον
είδιχον δια το δεϊνα ί) δείνα νόοημα, καΐ τούτο
διότι δεν εϊ[Αεθα άκό(/-η εις Οέσιν να καλλιερ-
γήσω(Αεν τό έν λόγω [Αίκρόβιον, ίνα Ικανοποιή-
σω [/.εν τάς απαιτήσεις της [/.ικροβ ιολογίας* τό
δέ, διότι αί [/.έχρι σ'/;[/.ερον παρατηρήσεις ε^σΐν
ολιγάριΟ(Λθΐ.
Πρώτος, Οστις έδωκε συστη[/.ατικήν σχεδόν
τελείαν περιγραφήν του έν τνί νόσω ταύτ*/)
παρατηρου[Λένου [Λίκροβίου, είναι ό έν τω Υαΐ-
(1β Οηκ'θ ύφη^ρ^τής 11, Υ'ηίαΊΐί έν άρθρω
υπό τόν τίτλον 8πΓ ϋΐΐθ ίΟΓίηο ρίΙΓίίοΐΐΗίΤΟ
άθ Γαη^ίΐηβ (ϋρΗίβΐΌΐΓΐιιβ (8οοίβ1β Μβ-
άίο^ΐθ €ΐβ8 ΙΙορίΙαυχ (Ιο Ραπ8, 11 Μπγ8
1898 καΐ ΡΓΘ^8β Γπβίΐίοηΐθ 1898, ρ. 100
— δοοίβίό Μβάίοαίβ (1β§ ΗόριΙαιιχ 13
^αην^β^ 1899 και ΡΓβδδβ Μβάίοβίβ
1899). Έντω άρθρω τούτφ ό νίηοβπΐ φέρει
14 παρατηρήσεις, ή δέ περιγραφή της νόσου
και τών [χικροβίων είναι σχεδόν τελεία, ώστι
[λέχρι σή(Λερον ολίγα τίνα προσετέθησαν εις αυ-
τήν Λοι οί πάσχοντες του νίηοβπΐ ίάθησχν
δι'έπιχρίσεως δις της ή;Λέρας βά(Λ[Λατος ίωδ•0'^
και γαργαρισ[;.ών δια διαλύσεως βορικου οξέος.
Ό ΒαοηΙ καΐ ό ΓΛ/γϊ/ (Αιτίιίνβδ ιηίβΓ-
ηαΐΐοηαΐβδ άβ ίιαΓγη^^οΙο^^ίβ, οΙ'ΟίοΙο^ίβ
θΐ άβ ΚΙΐίηοΙορίβ, 1898, ρ. 307) ιχετεχει-
ρίσθησαν [/.ετ* επιτυχίας την έςης διάλυσιν:
Οίνοοηηβ ηβυίΓο 20 β^Γ.
ΓοΓπκίΙάθΙιγίΙο VI β^οϋΙΙ^δ.
Μετά τό άρθρον του Υίηοβίΐΐ ταχέως
έδ^'/οσιεύθησαν και άλλα: υπό του Ζ/β>Ηθί«6
(δοοίβΐβ Μβάίοοίβ (1βΒΗόρίίηΐίχ,1898,18
ΜαΓδ και ΡΓβδδβ Μβάίοαίβ, 1898,ρ.117>,
δστις αναφέρει 5 περιπτώσεις και έπικυροί οσα
εγραψεν ό νίποβηΐ' προς δέ έν ταϊς έπανει-
λη;Λ[χέναις καλλιεργίαις, ας έποιήσατο, ευρέθη
τρΙς τό ΟοΗ-ΒαοίΙΙβ καΐ δις ό (ττρεπτό-
κοκκος• υπό του ΒίβραΙ (ΡΓβδδβ Μόίΐίαΐΐβ,
1898, ρ. 146), υπό του ΟορΙβΤ (ΡΓβ8δβ
Μβάιβοΐβ, 1898, Ανηΐ, ρ. 74), ύπό του
ΓνβΙΐοΗβ^ δστις έν ττι θέσει αύτου (Ϊΐΐέ§β άβ
ϊου1ου8β, 1899) άνακεφαλαιοί πάσας τας
(λέχρι τότε δη'Λοσιευθείσας περιπτώσεις, κα':
τελευταίως ό ΟΙίαήββ Ν'ίΟΟίΙβ 'Ρουέννης έν
άρθρω έν το?ς Αιτ1ιίνβ8 ΡΐΌνΐηοΐΒίβδ άβ
Μβάββίηβ (1899, ρ. 204) έπΙ τγ, ευκαιρία
νέας περιπτώσεως προσθέτει εις τα γνωστζ,
ύπό [Λίκροβιολογικήν [/.έν εποψιν δτι αί σπεΐρι:
κέκτηνται κινήσεις, κλί κατατχττει οιύτας ε:;
τους σπειροχαίτας, κλινικώς δέ δτι ό άσθεν/;;
αυτοΰ έπαρουσίαζεν ελκωσιν τών χειλέων κζ•
εις τό άνω [/.έρος του προσώπου έςάνθτ;Αα ύπό
[ΑΟρφήν οίδη(Λατωδών πλακών•, [/.ή καλώς περί-
γεγρα[/.μένων και άνευ αλλοιώσεως της χρο•.Ξ;
του δέρ(/.ατος, επώδυνων δέ κατά την 7:!εσ;ν».
Μετά ταύτα λύεται ή συνεδρία.
ΒΙΟΛΟΓΙΚΗ ΕΠΙΤΡΟΠΗ (ΣΓΝΕΛΡΙΑ Ν ')
109
ΣΙΤ^ΕΔΡΙΑ Ν'
5 Μάίσυ 1899,
Προεδρία Μ. ΨαΛΙΑΑ
Μετά την άν-άγνω(5ιν και έπικύρωόΐν
τών προικτικάν, ύ κ. Ά, Χρηστίδης, επα-
νερχόμενος εΙς το Ι,ήτημα της χολαψίας,
άναγινώσκει τα έ^ής:
Κν^ιοι,
« Κατά την τταρελθουσαν συνεδρίαν υπέβα-
λον ύμίν άκρ'.βη άφτ,γτσιν των <τ^(Λτ:τω;Λάτων
ζεριτΓτώσεως βαρέος ίκτερου, εϊτε γοίχψίοίς
ιατ έτΓΐ'ττλοκης νεφρίτιδος :7αρεγ/υ[Λατώδους
χαΐ ττνευαονίας* συγχρόνως καΐ λίαν ακριβή
Ικθίσιν των κατά την νεκροψιαν (Λίκροσκοπικώς
::αρατχργϊθεισών αλλοιώσεων του ηττατος, των
νεφρών και του 7:νεύ[Λθνος• ενθυ[Λεισθε δτι εν
τ^^ διαγνώσει εκλινον, δια τό βρα/ύ του /ρόνου
της κλινικής (χελε'της του ασθενούς, εις την
οζεΐαν κιτρίνην άτροφίαν του ηττατος και 6'τι
η νεκροψία έβεβαίωσε την ύττερτροφικην κίρ-
ρωσιν του ήπατος, την 7;αρεγχυ[Λατώδη νε-
φρίτιδα {Λ£τα της λευκώ (Λατουρίας και την
ττνευμονίαν' έπΙ τη θέα ταύττ, των παθολογι-
κών άντικειαένων έζήτησα την αίτιολογίαν
του νοσ-ζΊ^Λατος και έπι τούτω κατώρΟωσα,
νομίζω, ε7ζ\ ττ, βχσΐι γνωστών λόγων έπιστη-
! ιιονικών, ν' αποκλείσω την πνευ[Αθνίαν ως
! πρώτην άρ/ην του νοσ/)(Αατος κχΐ ν χ θεωρήσω
ταύτην ώς έπιγενες παθολογικόν προϊόν της
ί γενικής καταστάσεως, την δε χολαΐ(Λίαν (και
, τί;ν λευκωοιατουρίαν δευτερευόντως) ώς την
Ι κυρίωτάτν;ν παΟολογικην ύπόστασιν, έστίαν
Ι ί/Ο'^^αν τό μεγαλείτερον σπλάγ/νον, τ6 ηπαρ'
' κατελ^ηςα δε εν τγ, <7ίΐρ? των συλλογισ[7.ών (ΛΟυ
νχ παραδεχθώ (Αολυσαατικην αίτίαν, ήτοι
τ6 μικρόβιον γρίππης, ην είχε πιθανώς ύποστή
ό θχνών έν άρχη της ασθενείας, η άλλο τι μ.-
κρόβιον έκ των έγκαταβιούντων διαρκώς έν
τω έντερικώ σωλήνι (στρεπτόκοκκος, σταφυ-
λόκοκκος, κωλοβακτήριον), παρορμ/;θεις εις
την έςηγ'/ίσιν ταύτ•/;ν και έν [Λίρει έκ των περί
σκωλτ,κοειδίτιδος συζητήσεων, δτε έπληροφο-
ρηβην δτι εις άρκετάς περιπτώσεις τοιαύτας
προηγηθη η γρίππη.
Επιτρέψατε (λοι, έπειδη τό σπουδαίον
τούτο ζητη[Αα τό πρώτον συζητείται έν τη
ή[Λετε'ρα Επιτροπή, να σΧς άποσχολησω καΐ
την έσπε'ραν ταύτην, διότι η έμ/) περιεργία
έκ της γενορι,ε'νης συζητήσεως έν τη προηγου-
Ι^.ε'νη συνεδριάσει ετι (/.άλλον ηύςηΟη, έπι
πλέον δέ θεωρώ έΐΛαυτόν οίονεΐ κχΐ υπόχρεων,
δπως δικαιολογήσω την (Λθλυσ[/-ατικήν αρ-
χήν τών βαρέων ίκτερων.
Ό Ικτερος έν τη ελαφρότερα αύτου ;^.ορφη
είναι σύ(/.πτω(Λα ικανών νοση[Αάτων του ήπα-
τος και ώνθ(Λχσθη ήπατογενης δια τούτο*
αίτίαι του ίκτερου τούτου, δστις έπιπροστίθεται
κατά διαφόρους βαθ[Λθυς άποχρώσεως, είναι
ότέ ρ-έν μ/)χανικαι καΐ έκτος αύτου, ότέ δε
αλλοιώσεις ουσιώδεις του ηπατικού ίστου ένεκα
χρονίων φλεγ|Λθνωδών καταστάσεων η έκ νεο-
πλασιών προς τον Ικτερον τούτον αντιτίθεν-
ται οί διχ τοζικών ουσιών, ώς του χλωροφορ-
[Λ'ου, χλωρικου κχλίου κχι άλλων, γινό(Λενθί
και δια τα θχνχτηφόρα ώς έπι τό πλείστον
άποτελέσ;/.ατα ίκτεροι βαρείς έπικληθέντες'
την διχ τών βαρέων Ικτερων έν τω οργανισρ-ω
προογινοΐΛένην κατάστασιν ώνό{Α.ασαν ώς είδι-
κώτερον παθολογικόν χαρακτηρισ(ΑΟν και χο-
λαιμίαν{ως λέγθ[/.εν άτ^κ ουραιμία), διότι συστα-
τικά της χολής είς άφθονον ποσό^/)τα εις την
κυκλοφορίαν του αί|Λατος παρεισδύουσι' και
τών (Λεν απλών ίκτερων ή αιτιολογία από
πολλού ήρευνήθη καΐ γνωσται έγένοντο αί
παθολογικά! έπεζεργασίαι έν τ(7> ηπατι, ένεκα
τών οποίων και τό ίκτερικόν φαινό(Λενον κα-
ταφανές γίνεται* είναι δε πάντοτε δευτδρευ-
ούσης σηΐΛασίχς έν τη εξελίξει του εκάστοτε
ηπατικού συ;7-πτώ(;-ατος• τών δε λεγομένων
αίματογεναη', έν ο'ς ό ίκτερος πρωτεύει, διότι
συστατικά τής χολής συνανεαίγησαν τω αΐ(Αατι,
όσοι άπεδόθ-Λσαν είς δηληττ, ρ ιάσεις έπίστ,ς
έ[Αελετήθησαν, άλλ' ούχι και πάντες οί α:[/.α-
τογενεϊς εσχον αίτίαν την τοςικήν δύναμν
τών δηλητηριωδών ουσιών έν τη [Λελέτ(ΐ αυ-
τών τν, αίτιολογικη οί έρευνηταΐ τό (λέν έκ
τών πορισ;Λάτων τής β α κτΛ, ρ ιολογίας κινού-
μενοι, τό δε ές ακριβούς άνατο;/.ικής καΐ βα-
κτηριολογικής εξετάσεως τών δια τής νεκρο-
ψίας παρατηρηΟεισών αλλοιώσεων παρενθαρ-
ρυνό|λενοι, οί έρευνηταί, λέγω, διείδον καΐ
άλλην αίτίαν βαρέων ίκτερων, την [Λθλυσ(Λα-
110
ο ΕΝ ΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΟνΠΟΛΚΐ ΕΛΛΗΝΙΚΟΣ ΦΙΛΟΛΟΓΙΚΟΣ ΣΤΛΛΟΓΟΣ
τικην* κ.αΙ περί (Λεν των αρχαιοτέρων έττΐ
τούτω εργασιών περιεκτικά τίνα άναφε'ρονται
έν τω ΤΓαίΙβ άβ Μβίΐβοίπβ υπό ΒΐΌααΓίΙβΙ,
δπου καΐ παραπε'μποιχεν, πδριοριζό(Λεθα δε
ύς τας από του 1898 και εφεξής θετικωτέ-
ρας εργασίας, έζ ών σταχυολογοΰ(Λεν περιλη-
πτικώς τα έπό[Αενα :
Ούτω 6 ΚίοΙίαΓάίέΓβ εν τινι αυτού [Λαθη-
(Λατι δη[Λθσιευθέντι τω 1890 έν τη δ. Μθάί-
οαΐβ (σ. 401), ορίζων τον βαρυν Ι'κτερον ως
σύνολον συ(χπτω»Λάτων ίκτερου, αί[λθρραγιών
και νευρικών φαινθ|χε'νων, δια του θανάτου
συ[Λπληρου[Λε'νων, ύπόστασιν ρ.έν άνατθ[^.ικ7)ν
παραδέχεται άλλοίωσιν του ήπατος, αίτίαν
δε πραγίΛατικτ,ν την {Λθλυσ[Λατικην• ό Νβί-
ηβΓΐ εν τω ΙΟω διεθνει συνεδρίω τών *Ιατρι-
κώνΈπιστη[Λών*εν Βερολίνω (4 — 9 Αυγούστου)
λόγον ποΐ7)σά(Λενος περί έπιδηρ'ας ίκτερου,
συ{Αβάσ7)ς τό φθινόπωρον του 1889, δτε και
13 παιδία άπέΟανον, αίτίαν της έπιδη[Λίας
ταύτης παρεδέξατο την γρίππην* ό ΗαηοΙ,
σπουδαίως ασχοληθείς πολλάκις εν τε τη
δοοίβΐέ Μβά. άβ8 ΙίόρίΙίΐαχ άβ Ραπδ, τω
1893 και 1894 καΐ έν τω Διεθνει Συνεδρίφ
της *Γγιεινής και Δη(;.ογραφίας τω 1894 έν
Βουδαπε'στη (2 — 7 Σεπτε(;.βρίου) άνε'φερε βα-
ρείς ίκτε'ρους, έν οΓς δια της νεκροψίας άνεΰρεν
έν τω ηπατι τόν στρεπτόκοκκον η τό κωλοβα-
κτηριον ό Κβηάα τω 1895 άνε'φερεν έν τη
δ. Μέάίοαίθ τρεις περιπτώσεις βαρέος ίκτε-
ρου, φύσεως [Λθλυσ|/.ατικης [;.ετά γρίππην 6
Η^ηοΙ πά>ιν τω 1896 έν τη δοοίθΐβ Μβά.
άβδ ΗύρίΙίΐυχ άβ Ρπηδ (27 Μαρτίου)
περίπτωσιν βαρέος Ικτε'ρου, όφειλοαε'νην εις
καθαρόν στρεπτόκοκκον, τ^τοι άνευ της παρου-
σίας άλλων [Λίκροβίων, δτε καΐ υπεστήριξε
[Λετά πειθούς την Οεωρίαν, δτι εις τους βαρείς
ίκτε'ρους (Λίκρόβια ως ό στρεπτόκοκκος και τό
κωλοβακτηριον θεωρητέα ως ή παθογόνος
αιτία, ότι η δράσις αυτών εύδοκιι/.εί. ώς πάντες
παραδε'χονται, εις έξηντλη[Λένους όργανισ[Λθΰς
η δργανα, π. χ. τό ήπαρ, τό κατά τό ι/.άλλον
η ήττον ηλλοιω(Λε'νον παθολογικώς' ό ΗίΙΠΟί
προσε'τι έν ταΐς άνακοινώσεσιν αυτού δια τών
κλινικών παρατηρήσεων καΐ τών νεκροψιών
άπε'δειξεν, δτι εις τους βαρείς ίκτε'ρους, δπου
παρατηρείται και θερ[Λοκρασία υψηλή, εκεί
ευρέθη ό στρεπτόκοκκος* δπου δε', και τοΰτο
ούσιωδε'στατον, ό πυρετός δέν ύπηρχεν, νιι^
ευρέθη τό κωλοβακτηριον «ΟΓ, λέγει, 1θ ΟΟΗ-
ΐ3αοίΙΙβ βδίαη πιί€ΐΌΐ)β ΙινροΙΙιβΓίΏίδαηΐΒ.
*1Ι [Λελέτη της αιτιολογίας τών βαρέων
ίκτερων έβοήθησεν ετι πλέον την έπιστα(Λέν7;ν
μελέτη ν τών κλινικών συ(Απτω[Λάτων ούτω ό
ΟαΙβΙιβ έν τη δοοίέΐβ Μβά. άβδ ΗορίΙαϋχ
άβ ΡαΠδτη 12 Ιουνίου 1 896 ανέφερε βχρνν
ϊκτερον [;.ολυσ}Αατικόν ριετά υποτροπής, ήτις
[Λονον ε•ς [Λθλυσ(Αατικάς άπαντ^ νόσους, ήτοι
παρετήρησεν ήπαρ και σπλήνα έν διογκώσει κι1
και {Λεθ* όλων τών ηπατικών φαινουιένων* έν
υποτροπή δε βραδύτερον και [/.ετά παρε'λε'^^τιν
τών ηπατικών νεφριτικά φαινόμενα. Ό Κί-
οΙΐΒΓάίβΓβ έν τη άνωτε'ρω [;.νη[λθνευθείση (χε-
λέτη ση[;.ειοί περίπτωσιν βαρέος ίκτερου, ητι;
έκτος τών σπασρ,ών είναι καθ ' δλα έ;χοία προ;
την έμήν (ήπαρ παθολογικώς ηλλοιω»Λενθν,
νεφρίτις (Λετά λευκώ [χατουρίας, πάντα τάσ'ψ-
πτώ{Λατα της χολαΐ[Λίας και Οερ[Λθκρασίχ
κατωτέρα ετι του φυσιολογικού)* την περί-
πτωσιν ταύτην ώνό(Λασε ΡΟΓΙΏβ Ιίβρίΐίο-
ηβρίιπίίί^αβ.
Κατά περίεργον περίπτωσιν, ένω τοιαύτα:
αιτιολογικά•, καΐ κλινικαι περί βαρέος ίκτερου
ρ.ελέται έγίνοντο, ταυτοχρόνως άπεκηρύττετο
η αίματογενης φύσις του βαρέος ίκτερου.
Κατά τό 1891 (12—22 Όκτωβρίου) ί
ΡαΙβΙΙοΙ έν τη ιταλική εταιρεία της εσωτερικής
Ιατρικής δεν παρεδέχετο* αίρ,ατογενη, άλλα
(ΛολυσίΛατικόν Ι'κτερον πρό 3 ετών έν Βερο-
λίνω, έν τη εταιρεία της εσωτερικής ιατρικής
ίκανά [λέλη, έν οΓς καΐ ό δΙβάβΙπίΒηη, πολΰ
δε πρότερον καΐ ό 8βηαΙθΓ, δέν παρεδέχθησαν
α'.(;.ατογενή, άλλα (Λθλυσ(Λατικόν , ήτοι (Λίκρο-
βιογενή Ι'κτερον επίσης ό Ρίοΐν έν τη Α. Β.
εταιρεία τών ιατρών έν Βιέννη* έν δε Βερολίνω
ηονηθησαν ετι την [Ληχανικην αίτίαν και αυ-
τού του καταρρώδους ίκτερου. Νοριίζω δτι δεν
είναι [Λακράν ή ή(Λέρα, δτε θέλει άποδειχΟη
δτι (Λίκροβιογενης είναι καΐ η αιτία του ίκτε-
ρου τούτου, ίσως ίσως τό κωλοβακτηριον έν ττ.
έ;ησθενη;Λένη αυτού ενεργεία.
Ταύτα έν συντο;/ωτάτη περιληψει περί ττ;
αιτιολογίας του βαρέος ίκτερου άνακοινωσά-
(Λενος και την ύ»Αετέραν προσοχην εις ττ,ν
[Λολυσαατικην αυτού φύσιν, την {χη αίιχατο-
γενή, άλλα πάντοτε ηπατογενη έξ αίτ-α
ΒΙΟΛΟΓΙΚΙΙ ΕΙ1ΙΤΡ011ΙΙ (ΣΓΧΕΛΡΙΑ Ν ')
111
γνωττών [χ•}ςροβίων Ιφελκύσας, ριεταβαίνω
εις την Ι^Λην ττεριπτωσιν' έν τη άοηγητεί ττίρΐ
της αιτιολογίας της χολαΐ{Λΐκης ττίριτ^τώσεως
ζχτα την παρελΟουταν αυνεδριαν ειπον ως
ηθανην αίτίαν του δλου συ[Α~λέγ(Λατος των
ΐ7•^α•τωαάτων την γρίττ-ην ύττεΟεσα όε ταύ-
την, τ:αρορ{Ληθδΐς ΐ/, τίνων γνωστών περιπτώ-
σεων σκωληκοειδίτιδος παρά τιτι τών τελευ-
ταίως αποθανόντων ασθενών, παρ' οίς προη-
γ/,ίη η γρίππη* δτι η ύπόΟεσις [^.ου περί
αολυσ^Λατικης σκωλη/.οειδίτιδος δεν ύπηρζε
χαΐ τόσον άτυχης, καταφαίνεται καΐ εκ της
λίαν σπουδαίας καΐ πρωτοτύπου [Λίλέτης
τών κ. κ. Π. ΤΐΊρίβΓ καΐ ^. Ρα\ ίοΐ δην,ο-
σιευθείσης εν τη 8. ΜέάίΟΒίθ του 1899 (σ.
73), ενΟα οί ε'.ρη(χένοι {ατροί αποφαίνονται,
δτι η παθογένεια της σκωληκοειδίτιδος είναι
<?^νηθως η δια γενικής (χολύνσεως, ως τό πλεί-
στον είναι και αι του εντερικού σωλήνος
αλλοιώσεις* κατά ταύτα δέν ει/ ο (Λεν άδικον
ν-οΟέσαντες την (Αθλυσ•Αατικην άφορ[Αην της
σκωληκοειδίτιδος, τουλάχιστον εν ίκαναίς πε-
ριπτώσεσιν, εϊρ.εθα δε έπΙ στερεωτέρου εδάφους
πιραδε;ά{Αενοι τοιαύτην άρχην και εν τη
η[ατε'ρα περιπτώσει* καΐ εάν αύτη δέν είναι τό
ιχ'.κρόβιον της γρίππης, βεβαίως είναι, ώς επί-
σης έση{Αείωσα, εν τών εν τω έντερικω σωληνι
πολλών, ήτοι κατά την περιεκτικην άφήγ-^σιν
περί αιτιολογίας του βαρίος ίκτερου, ό στρε-
πτόκοκκος, ό σταφυλόκοκκος η τό κωλοβακτ*/)-
ρ'.ον. δηλαδή τά πιθανά νοσογόνα μικρόβια και
εν τψτ,*ΐίτί^ω ασθενεί. ΚαΙ ύπάρχουσι γεγο-
νότα* εΙς τίνα ίκτερικην έπιδηαίαν και εις Ικα-
νας περιπτώσεις βαρέος ίκτερου δίν προηγήθη
η γρίππη ; οπού δέ• σοβαρώς έμελετήθη τό
νόση}Λα και έςητάσθη τό ήπαρ, δέν απεδείχθη
' ίτι τά ρηθέντα ρ.ικρόβια ήσαν ή αιτία και κατ'
άκολουθίαν πάντοτε μ!.ολυσ(Αατικη η εκ μικρο-
βίων ύπηρξεν ή άρχη ; καΐ εάν ετι δίν ηθέ-
λοριεν λάβει ύπ' δψει την γρίππην, βασιζό(Λε-
νοι δ[ΐως ιπΐ της εντερικής αύτης [Λορφτίς καΐ
τών έζ αιτίας τοιαύτης γνωστών διαταραχών,
ίυνά(Λεθα νά θεωρή<ιω[Λεν αύτη ν ώς γενική ν
[ΐολυσ{Αατικην νόσον παρασκευάζουσαν κατάλ•
ληλον έδαφος ενεργείας ε{ς τά εν τω έντερικω
σωληνι άπειράριθ[χα (Λίκρόβια* τοιαύτης λοιπόν
της γρίππης, εν τισι περιπτώσεσι, δυναμένης
νχθεωρηθη, εις μόνον τόν στρεπτόκοκκον, τόν
στριφυλόκοκκον και τό κωλοβακτηριον αποδο-
τέα ή ειδική νοσογόνος αιτία του βαρέος ίκτε-
ρου. Έπειδη δε πάσα μολυσματική οξεία
νόσος πρέπει νά συνοδεύηται και υπό ύψηλ>5ς
θερμοκρασίας, πείΟεσθε εκ τών παρατηρήσεων
του ΗαηοΙ, ότι είς πάσας τάς περιπτώσεις
του βαρέος ίκτερου, τάς συνοδευομε'νας υπό
υψηλής θερμοκρασίας, ό στρεπτόκοκκος και ό
(Σταφυλόκοκκος διά μικροβιολογικής έςετάσεως
τών εκ της νεκροψίας αντικειμένων ευρέθησαν
είς πάσας τάς π-ριπτώσεις βαρέος ίκτερου*
όπου δέ ουδεμία υψηλή θερμοκρασία, μάλιστα
και κατωτέρα της φυσιολογικής, παρετηρήθη,
ώς εν τη ημετέρα παρατηρήσει, άνευρέθη τό
κωλοβακτηριον, διό και νπο&ερμικόν ώνομά-
σθη* ούτω καΐ έν τη ημετέρα περιπτώσει, δπου
πάντα τά σ'^μπτώματα του βαρέος ίκτερου φ
παρετηρήθησαν, ή ελλειψις του πυρετού ήτο
αξία πολλής προσοχής καΐ εξηγείται επαρκέ-
στατα διά τών παρατηρήσεων και αποδείξεων
του ΗαηοΙ* είς την μολυσματικήν διά του
κωλοβακτηρίου άφορμήν αποδοτέα ή μεγάλη
του ήπατος συμφόρησις, ή υπεραιμία τών πα-
ρεγχυματωδών νεφρών και του σπληνός και ή
οξεία καθόλου διαδρομή, ώς έν τλ, κιτρίνη λε-
γομένη ίτρο9:?/ςι,ήτις καΐ αύτη άποδειχθήσεται
αποτέλεσμα μικροβίων ή τοξινών, ώς άλλοι
παραδέχονται* τήν δέ πνευμονίαν εξηγώ έπΙ
τη βάσει τών ανατομικών γνώσεων, αϊτινες
κρατουσι σήμερον, ώς έν τη προηγουμένη συνε-
δρία ειπον ή απουσία δέ του πυρετού τής
πνευμονίας ταύτης εις άνθρωπον πότην έξ
επαγγέλματος και υπό βαρύτατου νοσήματος
βαρέος ίκτερου υποθερμικου καταβεβλημένο ν
ύπήρχεν ευνόητος.
'Λνακεφαλαιών ήδη έν δυσΐ λέξεσι καΐ τ^
κατά τήν έμήν περίπτωσιν, λέγω, δτι έπΙ άν-
θρωπου αλκοολικού, ήδη από πολλού άπολέ-
σαντος πάσαν δύναμιν αντιστάσεως* έπΙ ασθε-
νούς, πάσχοντος ήδη έξ υπερτροφικής του ήπα-
τος κιρρώσεως καιπαρεγχυματώδους νεφρίτιδος
τη ενεργεία μικροβίου ή του κωλοβακτηρίου,
πιθανώς καΐ προδιαθέσει τού οργανισμού διά
τής γρίππης, έγεννήθη ίκτερος βαρύς είτε χο-
λαιμία απύρετος, εις ην τελευταία Φ^νεδυάσθη
καΐ πνευμονία, έπισπεύσασα τόν θάνατον».
ΜανονηλΙδης. — Ει:τον δτι ύπάρχουσι
112
ο ΕΝ ΚΩΝϊΙΤΛΝΤΙΝΟηίΟΛΕΙ ΕΛΛΗΝΙΚΟΙ ΦΙΛΟΛΟΓΙΚΟΙ ΣΥΛΛΟΓΟΣ
Π
καΐ ό^εϊαι ή^τατίτιδες άλκοολικαί, διό ανέ-
φερα καΐ τήν περίπτωσιν έκείνην, ένθα
ή νεκροψία άπέδεΐ5εν έι:ρύλΐ(5ιν λιπώδη
(5κληράν (Ικίραίίίο δοΙςη'ο-^Γαίδδουχο). Ό
κ. Χρηστίδης έπέμεινεν έπΙ της δρά(5ε(ος
των μικροβίων προς παραγωγήν ηπατικών
νοσημάτων, άλλα και ή το^ιναιμία δύνα-
ται νά φέρη τοϋτο μετά και άνευ πυρετού.
Ά. Χρηστίδης. — Δεν ποιούμαι μνείαν
τονικών ηπατιτίδων και Ικτερου, ώς γνω-
στών, επέμεινα δε εις τήν μιασματικήν
μορφήν τήν έκ μικροβίων. Βεβαίως ύπάρ-
χουσιν ηπατίτιδες το^ικαί, ώς έκ δηλητη-
ριάσεων κλ.
Μετά ταύτα ο κ. Πασχαλίδης άναγι-
νώ^σκει άνακοίνω>σιν τού Ιατρού Ρ. Τσοηά'
νογλον, έκθέτουσαν ηερίητωαιν πλαγίας
μυατροφικής σκληρώσεως ή νόσου τοϋ
(ΆίΒΤΟΟΐ^ έχουσαν δε ώς έ^ής :
α Ό άιθενης Λ., εκ Κωνσταντινουπόλεως,
*Αρ(Λένιος, (ατρός, ηλικίας 27 ετών, διηγείται
η(Αίν δτι η [Λητηρ του, ηλικίας 55 ετών. ε/ει
άτροφίαν τών οπτικών νεύρων. Ό πατήρ
ϊχει καλώς. Ή άδελφη άπέθανεν εν ηλι-
κία 15 ετών έζ άδενοσαρκώ[Λατος. Ουδέν
πλέον. Πρ6 δύο ετών τ,σθάνθη, τό πρώτον
ηδη, [;.υρ(Ληκία7ΐν καΐ άδυνα(χίαν εις τα
κάτω κώλα, ήτις προϊόντος του χρόνου κατ/-
ληζεν εις άκινητίαν.
Ή άδυναοιία αύτη έπεςετάθη (λίκρόν κατά
[Λίκρόν και εις τα ανω κώλα, άλλα (Λετα [Λυα-
τροφίας καΐ ιδίως εις τό δεξιόν κατά τας χώ-
ρας του θέναρος, οπισθε'ναρος καΐ [χειοστέων
[Λυών τό δε άντιβράχιον ητο εν πρηνιτίλώ.
Ακολούθως ή ατροφία έξεδηλώθη καΐ εις τό
άριστερόν.
Παρούσα χατάοταοις, Τό πρόσωπον δ'εν πα-
ρουσιάζει άσ^^(Λ(Α£τρίαν.
Αι πράξεις του συριγ(Λθυ, της φυσησεως
φυσιολογικαί.
*Η ασθενής ομιλεί και προφε'ρει ευκρινώς
τας λέζεις καΐ τα χειλεόφωνα γράμματα.
*Η ρινοχειλικη άυλαζ υφίσταται.
ΊΙ προς τα πλάγια, πρόσω και οπίσω κί-
νησις της κάτω σι άγονος φυσιολογική, ώς καΐ
ή [χασσητήριος άνάκλασις.
Αϊ κινήσίΐς τνίς γλώσσης κανονικαί.
Έκ [Λερούς της υπερώας, φάρυγ•^Ό; χχΐ
λάρυγγος ουδέν.
Αϊ κινήσεις της κεφαλής εκτελούνται καΟ'ά-
πάσας τάς διευθύνσεις.
*Η αίσθητικότης υφίσταται καθ' δλχς τας
επόψεις (πόνος, αφή, γευσις κ. τ.).
Έκ του όφθαλ[Λθΰ ούτε νυσταγρ,ός, ούτε
νυσταγμοειδείς κινήσεις, ούτε τό ση{χείον τοΟ
ΑΓ^γΙΙ ΚθΙ)βΓΐ8θη• τό οπτικόν πεδίον δεν
είναι εστενω(Λένον.
Έκ τών άνω κώλων ό δεξιός {άραχίων είναι
προσκεκολληΐΛένος, ούτως ειπείν, έπΙ τού θώ-
ρακος, τό αντιβράχιο ν έν πρηνισρ,ω, ή δέ χει:
εν αγκύλη (^ΓΪίΤβ).
Αι κινήσεις, και δη αϊ του ύπτιασ{Αθύ, χτ.
αύται έτι αϊ παθητικαί, εισΐ δυσχερείς.
ΊΙ (χυίκή ατροφία εις τάς χώρας τού θένχ-
ρος, οπισθέναρος καΐ τών (Λεσοστέων ρχϋν
έκδηλοτάτη .
Έν τφ άριστερω ταύτα φαινό[Λενα, άλλχ
ρ,εθ* ήττονος εντάσεως* τα ανακλαστικά φαι-
νό(^.ενα λίαν ηύζη[Αένα.
Ή σπονδυλική στήλη ούδε|Λίαν παρουσιάζει
παρα[ΛΟρφωσιν.
Οϊ γλουτιαίοι μύες πλαδαροί.
Εις τα κάτω κώλα, κυρίως ειπείν, έκδηλος
ατροφία δεν παρατηρείται καΐ ό ασθενής, βοη-
θού[Αενος ή στηριζόμενος, δύναται κάπως νι
ορθοστάτη, αλλ* επΙ τη ελαχίστη κινήσει αισθά-
νεται κόπωσιν τελείαν. Αύξησις της έπιγονι-
τίου ανακλάσεως καΐ κλόνος τού ποδός. Δερ-
ματική έκδήλωσις ουδεμία. Οϊ σφιγκτήρες
φυσιολογικοί. Έκ τών άλλων οργάνων ουδέν.
Διαφορική διάγνωσις, Έάν μεν άποβλέύω-
μεν εΙς τά οπασμωδίκά φαινόμενα, βεβαίως δυ-
νάμεθα νά έκλάβωμεν τήν εικόνα ταύτην ώς
οπαομωδικην νωτιάδα φ&ίσιν (Τα1>β8 (ΙΟΓδδ-
Η^ δραδίηοάίςαθ). Άλλ' ή νόσος αύτη εινα:
της παιδικής ηλικίας καΐ δεύτερον καΐ κυρίως
ή κλινική εικών εμπεριέχει άρνητιχόν σ^α-
πτωμα τήν μυατροφίαν.
Έάν δε προς την μυατροφίαν, 1°^ μέν ώς
πρόωνσαν μνϊκίιν άτροφίαν τού ΒϋοΗβπηο,
άλλ* έν αύτη λείπουσι τά σπασμωδικά φαινό-
μενα* 2<>^ δέ ώς νενρΐτιν ηεριφερικήν. Έν ττ,
τελευταία αϊ μυϊκαΐ άτροφίαι εχουσι λ&•Όν
ανατομικής διατάξεως τών διεπόντων αύτας
ΒΙΟΛΟΓΙΚΗ ΕΠΙΤΡΟΠΗ (ΣνΝΕΔΡΙΑ Ν')
113
νδύίων ύζζρχδί δέ αίτΟητικ,γ; .διατάραςις και
Ιλλίίψις τών σττασίΛωοικών ολίνοΐλένων.
Έτέρχ νόσος, δυνα;/.5ν•/; να ύπενδυΟη την
άνω ττεριγρα^είταν κλιν.κην εικόνα, είναι η
χατά χλάκ,ας σκληρωσις/Λλλ' έν αύτη, εκτός
τών τ^ίΛτταροααρτούντων συ[Λ-τωαάτων (εγ-
κεφαλικών, 7:ρθ{χηκίκών, τροοικών και σττλαγ-
χνιχών). 6χθ{Λεν την πορείαν βρχδυτάτ/)ν•.
Περί του ύστερι^ΐΑοΰ ουκ έ7Γ0ΐησά(Αεθα λόγον,
κι9ότι ό ασθενής στερείται στιγίΛάτων, έκτί»ς
δε τούτων εχθ[Λεν τ-^ν ττροϊουσαν πορει'αν της
κλινικής εικόνος.
Τούτων ά7Γθκλειθ[Λένων, υπολείπεται κατ' α-
νάγκην καΐ επιβάλλεται η διάγνωσις της πλα-
γίας (λυατροφικης σκληρώσεως η της νόσου
του ΟΙίαΓΟΟί, ην καΐ εποιησά^ΐΛόθα)) .
Είτα ό κ. Γ. ΝικοΙαΐδης εκθέτει τνερί'
ητωσιν οξείας δηλητηριάσεως διΑ κονιάκ,
έχουσαν ώς έ^ής:
Κνριοι,
«Ή περίπτωσις άφορ3ί είς τετραετή παιδα
κζι έχει ώς έςης : Ό [χικρος ούτος παις την
-ροτεραίαν του επεισοδίου ειχεν ένοχληθη υπό
7Τ0|χαχικης τίνος διαταραχής »Λετα τριών
κενώσεων διαρροϊκών, οί δε γονείς αύτου ττ)
προτροπΐζ άλλου συναδε'λφου ηρζαντο παρέ-
χοντες αύτω έν υδατι καΐ ποσότητα τίνα
κονιάκ, ώ; ία[Λατικ6ν δήθεν καΐ άναιρετικόν
τών έν τω υδατι τυχόν επιβλαβών στοιχείων.
Πλην ή χρησις εντός [Λ'.κρου έγένετο κατά-
χρησις, καθότι, επειδή ή έκ τών κενώσεων
ά^' ενός επελθούσα δίψα όλονέν ηύςανεν, έκ
Χέ της βίσβιβαζομίνης έ; άλλου, έν κρά'Λατ;
νίατος, ποσότητος του κονιάκ ύποδαυλιζο-
(λένη έπετείνετο, ό οργανισ(ΛΟς κατά (Αίκρόν
ίρξατο να δηλητηριάζηται, διαποτιζό(;.ενος έν
ί>ρχχιι υπό σπουδαίας ποσότητος οίνοπνεύ-
(χατος κάκου* διότι καΐ η έπενεγκουσα τα
ολέθρια άποτ8λέσ(Αατα, περί ων ά[Λέσως ό
λίγος, ποσότης ην ουκ ευκαταφρόνητος,
άνερχοαένη είς 200 γρα[Λ(Λάρια περίπου και
χορηγηθείσα εντός 14 ωρών.
Τό γεγο/ός έθεώρησα άςιον λόγου ούχι
τόσον δια την σπάνιν τών τοιούτων περιπτώ-
σεων, δσον δια την κλινική ν εικόνα, ην έπα-
ρο•^σ{ασεν η παρούσα.
Καθ* ην στιγ{Λην προσεκλήθην ητο η 4^5
'Ελλτ^νιχός Φιλολογικός Σύλλογος. Τόμος ΚΖ'
πρωϊνη ώρα, οπότε εύρον τό παιδίον έν κω-
[λατώδει καταστάσει, ήτις ηρξατο ηδη από
της 3^ί , καθότι (Λίκρόν πρό ταύτης ή ρ'.ητηρ
του παιδός, άφυπνισθεΐσα υπό του ίδίου , ζη-
τήσαντος να πίη, τω έδωκε και πάλιν έκ του
δηλητηριώδους εκείνου ποτού, φρονούσα, ή
τάλαινα, ώς καΐ πρότερον, δτι δια του μέσου
τούτου θα κατεσίγα τό φλεγό[Λενον εκείνο
δυστυχές πλάσ[Λα υπό της άσβεστου δίψης,
αγνοούσα δέ δτι (Λετ*ού πολύ, άφυπνιζθ[Λένη
και πάλιν ούχι πλέον ύπ' αύτου, άλλ* έκ τύ-
χης, θα εύρισκεν αυτό ψυχρόν ώς (χάρ(χαρον
καΐ σχεδόν η(Λΐθκνές. Κατά την άφιξίν [/.οϋ ή
κατάστασις του παιδός ειχεν ώς έζής: Έκειτο
έκτάδην ύπτιος [λέ δψιν γαιώδη, οφθαλ^Λούς
ηνεφγ(Λένους, απλανείς ρ,ετά πλατυκορίας,
άντίδρασιν ούδε[Λίαν έκ τών επιπεφυκότων
καΐ κατάλυσιν της περιφερικής αίσθήσεως. Τό
πρόσωπον ψυχρόν, ώς κα\ τα άνω και κάτω
κώλα* σφυγ(ΛθΙ νηΐΛατοειδείς, διαλείποντες
καί ποτέ έκλείποντες καΐ έπανερχό(Λενοι αύθις*
αναπνοή βραδεία, μόλις ακουστή ώς μικρόν
ρέγχουσα, κένωσις αυτόματος προϋπάρχουσα.
Έν τνί καταστάσει ταύττ, μετά την έπι-
δαψίλευσιν τών οίκείων (αμάτων, ώς κύστεως
πάγου έπΙ τής κεφαλής, σιναπισμών έπΙ τών
γαστροκνημίων και πελμάτων μετ' εντριβών
προς έπίρρωσιν τής περιφερικής κυκλοφορίας
κλπ., ό παίς ηρζατο άνανήφων έκ του λήθαρ-
γου, οπότε, επωφελούμενος τής ευκαιρίας,
παρέσχον αύτω πλήρες κύπελλον έγχύματος
καφ* κα\ μετ' αύτου σταγόνας τινάς άμμ,ω-
νίας υγράς έν υδατι. Άλλ' η κατάστασις
αύτη μόλις διήρκεσεν έπΙ τέταρτον τής ώρας
και επανέρχεται τό δεύτερον η πρότερα κω-
ματώδης κατάστασις μετά τών αυτών φαι-
νομένων ούχ ήττον η παροχή τών ανωτέρω
βοηΟημ.άτων επωφελώς επέδρασε, καίτοι βρα-
δέως, διότι ό παίς μετά παρέλευσιν ^/^ τής
ιΓρας επανήλθε τό δεύτερον έν τη ζωη μετά
παραληρήματος, διαρκέσαντος λεπτά τίνα,
πλην και αύθις δια τρίτη ν ηδη και ύστατη ν
ευτυχώς φοράν επανέρχεται ή κωματώδης
κατάστασις, αφού έπανεληφθησαν τά ανωτέρω
πόματα καί αίΟήρ, δικρκέσασα έπι όλόκληρον
ώραν, δεινότερα πασών, άτε έπελθόντων καΐ
τονικών σπασμών τών άκρων μετά παραμορ-
φώσεως αυτών. Την στιγμήν έκείνην έθεώρησα
Β. Ε. 15
ο ΕΝ ΚΩΝΣΤΛΝΤΙΝΟΤΠΟΛΕΙ ΕΛΛΗΝΙΚΟΣ ΦΙΛΟΛΟΓΙΚΟΣ ΣΓΛΛΟΓΟΣ
χαλ6ν να έττικαλεσθώ την συνδ^:;θ(Αν•,ν κχΐ ετέ-
ρων ΐτ^ναδίλφων και τοιοΟτοι ειχον -ροσκλ'ΛΟη
ο; 'ΑΑ, *Ρίτσος και Μούγερ'/ϊς* τούτων δέ ο
ττρώτος συνέστησ* καΐ τ/,ν έφαραογην Οερ-
*/.ΐ5υ υοατος έν οιάλαι; έπΙ τών κάτω άκρων,
δτΓΕρ καΐ εγΙνετο, τυνελΟόντο; πρότ^ρον του
τταίΰ'ϊ,ς καΐ εκ ττίς τρίτης ταύτης κωρ,ατώ-
δου; σπασμωδικής καταστάσεως, [Λη έττανα-
ληφ'ίείσ'/ίς πλέον.
ΣυνελΟόντος του παιδος τελείως περί την
7^ί"' ώραν, ουδέν ϊχνος διετηρεϊτο εκ της άλ-
κΟΐϊΛΐκης εκείνης καταστάσεως, ούτε καρη-
βαρία, ούτε σκοτοδίνη, ούτε άλλο τι φαινό-
|/;£νον εγκεφαλικόν, ούτε ερ.ετοι, πλην της
ψύ^ίως τών άκρων, και ταύτης έκλιπουσης
τχ^ίως, ένζί ή δίψα έξηκολούΟει άσβεστος, είς
ην προσετέθη και πάρεσις του δακτυλίου,
έ7Τ£ΐ5/3 έπΙ 5 — Ο η;Λίρας συνεχώς ό παις είχεν
αΰτο^Λάτους κενώσεις διαρροϊκάς, ρυπαίνων τα
ενδύ[/-ατα αυτού ».
Μανονηλίδης, — Ενθυμούμαι περίπτω-
σιν ανδρός τριακονταετούς, όστις είχε
3Τίει επίτηδες όλόκληρον φιάλην αψινθίου*
είχεν επέλθει αύτω κωματώδης κατάστα-
σις μετά κορών διε<5τα>^μένων, άλλ*άνευ
σπασμωδικών φαινομένων. "Αν και έκε-
νώθη ό στόμαχος δι' αντλίας, εΙς μάτην
α:τΕ6η πάσα προσπάθεια, καΐ ό θάνατος
έπήλθεν εντός 1 2 ωρών.
ΛΙετά ταύτα λύεται ή συνεδρία.
ΣΓΝΕΔΡΙΛ ΝΛ'
19 Μαίου 1899,
Ποοεδοία Μ. Ψαλιλλ
Μετά την άνάγνωσιν και έπικύρωσιν
τών πρακτικών, ό κ. Π. 'Ιατρόηονλος έκ-
ΟέΓ£ΐ ηεζίητωαιν ηυορροϊκής δακρυοκν-
ΰτίτιδος τών νεογνών, έχουσαν ώς έ^ής:
Κνριοι,
αΤό παρελθόν έτος ειχεν άνακινηθη εκ νέου
τ6 ζητη[Λα της πνορροϊκής δακρνοκνοτίτιδος
τών νεογνών έν τ7^ γαλλική ΌφΟαλ(Λθλογικγ5
Έτα^ρείκ^ υπό του κ. Ε1ίαδΐ3βΓ^ Θεσσαλο-
ί. Γ.οηΐ|)1ο-Γοη(1ϋ ^Ιο Ια 8οο. Γι-αης. (ΙΌρΗίαΙηι.
ί8ΐϊΚ (8έαηοβ8 άϋ 4 ^3ηνΗ*^ αί 4 ΚβνπίίΓ). Παράβαλί
νίκης, ζητουντος να κατάταξη τ-^ν τΛ^γ^'.'ι
ταύτην τών νεογνών εις την τάςιν τών <7•^•.•-
γενών παθήσεων, έπι τω λόγω οτι πηγην ε/•:
συγ^'ενη άνω;Λαλίαν του δακρυακου πό:ου,
εφ* Ο) και ή άνακοίνωσις του ειρηαένου συνα-
δέλφου, γενοΐΛενη έπι τη βάσει δύο περιπτώ-
σ£ων, έτιτλοοόρει την.πάθησιν ώς δακρυοχυ-
στίτιδα συγγενή^. Έπι ττ) ευκαιρία τιύττ,
μάλιστα ικανοί ών,ίλησαν περί τε της αιτιο-
λογίας, τη; σπανιότητος και της Οεραπ•(α;
της ^ακρυοκυστίτιδος ταύτης.
Τελευταίως δέ άνεφάνησαν καΐ νε'αι π:ι-
γματείαι είδικαΐ περί του ζητήματος τ^ύτο'^,
ώς αϊ τών κκ. ΚοοΗοπ Οανί^ΠθαυίΙ•.
νίΐΐαάο^, δαηΐ. ϋ. ίβνγ* και Κοσ(Α£ττά-
του^, πλουτίσασαι [;.εγάλως την περί αΰτοΟ
φιλολογίαν.
Ως προς τ/;ν αιτιολογίαν, υπό πολλών
έλε'/Οη, ύποστηριζό[Λ£νον καΐ υπ* άνατο'χικών
παρατηρήσεων, ότι ό δχκρυακός πόρος, ων
συνήθως άτρητος κατά τό κάτω αύτου τ;^/;(ΐα
η ορασσό;7.•νος υπό πτυ/ης του βλεννοϋαένο;
(Λ£^ρι τοκετού, [^.ε'νει ενίοτε ούτω πεορχγαενο;
και κατά τχς πρώτας έβδο•Λάδας (Αετα τον
τοκετόν, και έν τοιαύτΓ, περιπτώσει έπερ/ετι:
στάσις τών δακρύων και δια [Λθλυσ|Λθυ τινο;
ή δακρυοκυστΐτις• έτεροι πιστεύουσιν δτι κχϊ
πήγ;Λά τι εκ τών έκκρίίλάτων του επιπεφυκό-
τος η του βλεννογόνου του δα/,ρυακού άσκο'3
δύναται να φράζη προσκαίρως τόν πόρον κχ•
να έπενίγκτ) τό αυτό άποτε'λεσ;Λα. Εύρέ^σαν
δ(Λως και περιπτώσεις όστεώδους στενώσεως
και άποφράςεως του πόρου τούτου, καΟ' ά;
καΐ ή επελθούσα δακρυοκυστίτις άνθίστατο ε:ς
την συνήθη θεραπείαν, έκλιπουσα [χόνον διχ
χειρουργικής έπε^λβάσεως.
χβι ΟοίηρΙθ-ΓΟΠίΙϋ της αυτής Έταιρκίας 1891 (Τ^οα^4-
δΟίΐα, |). 16, ϋΗοΥΒίΙθΓοηα, ρ. 24, Οορμβζ, ρ. 25>.
1. Ό τίτλος ανγγενης δακρνοχνστΐτίς ((Ιηοηοον-
δΐΐΐο οοη^^όηίΐαΐθ) εδόθη πρότερον και πβρ' 5λλω».
Πρβλ. ΡίίπΗ», Μαίαιίίθδ (Ιβ» γουχ, 1894, Τ. II, ρ. :^.
2. ΚοοΗοη Βανί^ηβαϋά, ΑΓοΙιίνοδ (ΙΌρΗίΑίπιο-
\οζϊα, ΓβνηΡΓΐ899.
3. λ^ΒΐϋίΙβ, ΌβοΓνοονδΙίΙβ ιΐβδ οηΓ^ηΙδ άιι ρΓβτηίιτ
3^0 (δοο. (1β ΡέίΙίΗίπο, δβαηοο ι1υ14ΜηΓδ 1899».
4. δ. ϋ. ί.θνν, ΟοηΐΓίΙ)ϋΙίοπ Α 1\'•1ϋ€ΐί» ϋο 1» (1.>
ΟΓνοονδΗΐβ οοιψβηίίίΐΐί' (Τΐιόδο <1ρ Ρηπίδ, 1897).
5. ΟοδπιοΙίΗίοδ,ΚοοΗθί'αΙιοδδΐΐΓΐο (1^νόΙορ|)6ηΗ•ηΙ
(Ιθδ νοίβδ ΐΗΟΓνηιηΙοβ (ΤΙιγβο (Ιο Ρβπδ, Ν*» Γ» 18).
ϋΙΟΛΟΠΚΙΙ ΕΠΙΤΡΟΠΗ (ΣΥΝΕΔΡΙΑ ΝΛ')
Ός προς την (τγνότητα, δεν αποδίδεται
ύ-6 πάντων η αύτη έ>ςτί;Λησις, τών [Λεν θεω-
ρούντων την πάΟηιιν ταύτ•/;ν ώς λίαν σπανίαν,
τών δε ώς αρκούντως συχνην. Έν γένει δμως
ο1 πλείστοι ρ,όλις άριθ[χου'7ΐ 2 — 5 περιπτώσεις
ίν τγ, πράςει αυτών. ΙΙιΟανον δε ή σπανιοτης
αυτή να προέρχηται και εκ του δτι αί έλα-
9ραι περιπτώσεις διαφ-υγουτι τους όφΟαλ-
ΐηλογους, ίώ•Λεναι τα/ε'ως και αύτθ{Λάτως.
Ός πρ6ς τ•/;ν Οεραπείαν άλλοτε έφηραό-
ζοντο περίπου τα αυτά Οιραπευτικα (/.ε'σα,
άτινά εισιν εν /ρησει και έπι δα^ρυοκυττίτιδος
τών ενηλίκων. 'Λλλ' Οπό του ΟορρθΖ συνε-
στγ,Οη τό πρώτον (1891) η τακτική κε'νωσις
τν3 δακρυακοΰ άσκου δια (χεθοδικης έςωτερι-
•/.ης δια τών δακτύλων πιέσεως ένεργου[Αε'νη
πολλάκις της ηαε'ρας. Κατά τόν οφΟαλν^ο-
λόγον τούτον τών Βρυςελλών, η (Αε'θοδος
αύτη επαρκεί τό πλείστον ε!ς Γασιν της δα-
χρυοκυττίτιδος ταυΓ/ις.'Κν τούτοις εύρε'Οησαν
ΛζΙ οί ίσχυριζέαενοι, οτι ή δια πιέσεων θερα-
πεία δεν εσ/εν άποτελεσ;Λατικότητα εις αυ-
τούς καΐ δτι ηναγκάσθ-^σαν να καταφύγωσιν
£ί; πλύσεις η καΟετηριασ[/ούς προς ριζικην
Λίταπολε'ΐί,ησιν της παθήσεως. Ή;Λ8ίς (^ε'/ρι
τούδε έν τη η;Λετερα πράςει, έαν δεν (Λας
άπατ5& ή {Λνηαη, (Λίαν (Λονην περίπτωσιν ά-
πηντ/ισα;Λεν , και ταύτην προ τίνων [Ληνών
δπως δε κινησω[Λεν ολίγον τό ζητγ)[Λα τούτο
χχι παρ*η;/.ίν και ε; άλλου επειδή ή περί-
πτωσις αύτη παρουσιάζει τι τό διαφέρον, έκ-
θετο [χε ν ύρ.ίν ταύτην έν σ'-»ντό;Λω.
Τό νεογνόν άρρεν (Ο. Γ. II.), γεννηΟέν τη
9 Φεβρουαρίου έ. 6., ολίγας ώρας (Λετά τον
τοκετόν έπαρουσίασε ση(^.εία ύποπτα προσε-
χούς οοΟχλαίας, τουτε'στιν ό έπιπεφυκώς τών
^λΓράρων ά;ΛθθΤ5'^ων τών οφθαλαών ητο Ιρυ-
0:ος εκ καταφανούς ενέσεως τών αίαοφόρων
άγγείο)ν και τα /είλη τών [βλεφάρων ήσαν
έ:υΟρωπά. Λιό και εγένετο ά'Λέσως /ρησις
κολλυρίου πρωτεϊνικού αργύρου εν διαλύσει
3**/^. ΙΙρχγίλατι τ•/;ν έπιούσαν ύπηρ/ε και
Αχταοανες βκκρι;Λα ί^λεννοπυώδίς, άλλ' ού/ι
ί^ί^ονον. Τό εκκριαα τούτο έςέλιπε τελείως
ίντός 5 — Ο η [Λερών 6ια τακτικής /ρησιως
τοϋ είρη[Λίνου κολλυρίου. Άλλα την 10^^
ηαίραν άνεοάνη έκ νέου και έν τω δεςιω
άοΟονώτε:ον η έν τώ άοιστεοώ, γενομένης δε
χρήσεως κολλυρίου έκ πρωτεϊνικού αργύρου
(5%), ηρζατο να έκλείπη ταχέως.
Λϊφνης ό'(;.ως, την 13^^ η[Λέραν από του
τοκετού, οτε ηδη ουδέν ϊχνος οφθαλ[;.ίας ύπε-
λείπετο, ηρ^ατο έξοίδησις κατά τόν άριστερόν
οοθαλ[ΛΟν κατά τρόπον (διάζοντα. Όλίγας
ώοας [Λετα την εναρζιν του οίδη(Λατος ίδοντες
τό νεογνόν, παρετηρησαΐΛεν δτι τό οϊ6η[Λα
περιωρίζετο εντελώς εις τό δέρι/.α καΐ τόν
ύποδόρειον ίστόν του αριστερού κάτω βλεφά-
ρου, ητο δέ άχρουν καΐ εύπίεστον καΐ δεν έζε-
τείνετο πέρα της κάτω βλεφαρικής πτυχής.
Ουδέν έκ του επιπεφυκότος, ούτε έρυθρότης
του παρά φύσιν ούτε εκκρΐ[Λα παρετηρείτο, ούτε
έκάνω βλεφάρου, ούτε έκ της χώρας του δα-
κρυακοΰ ασκού. Έπθ[/-ένως ουδέν ώρισ[Λένως
ηδυνηΟη(Λεν να διαγνώσω[Λεν, ύπωπτεύθη(Λεν
[Λονον την άνάπτυζιν άποστη[Λατός τίνος
βλεφαρικού.
*Λλλά την έπιούσαν, [Λετά 28 — 30 ώρας,
ίδόντες τό νεογνόν, ευρθ[/.εν [Λεγίστην [Λεταβο-
λην. Τό οίδηι^.α είχεν έπεκταΟή εις δλην την
οφθαλ[;.ικην χώραν, ήτοι εις ά[Λφότερα τά βλέ-
φαρα και την χώραν του δακρυακού άσκου*
τό δε ιδιάζον ητο δτι τό οιδη[Λα την (Λεγίστην
αυτού εντασιν ειχεν απέναντι του ασκού καΐ
καθίστατο βαΟ(Ληδόν από του έςω κανΟού προς
τόν ε τω από ωχρού έπι [Λάλλον και (Λάλλον
έρυΟρόν καΐ ακριβώς κατά την χώραν του
ασκού βαθέως κυανέρυΟρον και στιλπνόν, ώς
έπΙ ώρί(Λθυ άποστ'/}[Λατος. Διά της ψηλαφή-
σεως επίσης ήσΟάνετό τις διηΟησιν διάχυτον,
ης τό κέντρον εύρίσκετο απέναντι του άσκου.
Μάλιστα κατά την ψηλάφησιν ταύτην εϊδο-
(^.εν και πύον ώχρόλευκον και παχύ, άναβλύζον
έκ του εσω κανθού. 'Λ[/.έσως δε διά πιέσεων
•ΛίΟοδικωτέρων έκενώΟη άφΟονον πύον, τό
δε κυανέρυΟρον οΐδη[Λα έςέλιπε ταχέως ^
Απέναντι τοιαύτης πορείας η διάγνωσις δα-
κρυοκυστίτιδος πυορροικης τών νεογνών επε-
βλήθη η[Λίν άφ' εαυτής, ει κ^ι τό πύον
έφαίνετο ώσεί προερχό|Λ£νον [Λάλλον άπό
Ι. Τό πύον τοϋτο υ;:ε6)η0η Λ'ίέιω^ χβ'ι ιις (χικροσκο-
πικην ίξέταιίΊ, άλλα δεν ευρέθησαν γντίιιοι γονόκοχχοι,
ε!|ΐή μόνον έλδύΟίροι διπλο'κοκκοι (χιτά σΓαφυλοκο'κχίΐίν
ενώ ή χαλλιεργία Ιοωκ* «ΑΟνον πολλάς (χέν αποικίας
•/ρνσου, ολίγας δε λευκού σταφυλοχ ίχκου εν σωλήνι
116
ο ΕΝ ΚΟΝΣΤΑΝΤΙΝΟΥΠΟΛΕΙ ΕΛΛΙΙΝΙΚΟΪ ΦΙΛΟΛΟΓΙΚΟΣ ΣΤΛΛΟΓΟΣ
^•.
^
Ι
Ι».
φλέγ(Λθνος ύποδορείου. Χάριν δΐ της [^.ίίζονος
εύχολίας, 7ΓεριωρίσΟη[Λ6ν είς την δια ττιέσεως
θεραττειαν, εκ ταύτης ττροσδοκώντες καΐ την
ιασιν. 'Λλλά την έτΓίουίίαν έζετάσαντες λεπτό-
[Λερε'στερον την ο-ην, ές ης έζεχεΐτο τό πύον,
ειδθ(;-εν (χετ* έκττλήςεως ότι τό ττύον δεν έζηρ-
χετο ές ούδενός των δακρυακών σημείων.
Τότε ε{ς ττρώτην εύκαιρίαν έξητάσα(;.εν και
δια βλεφαροκατόχων, εύρορν δε δτι τ6 ττύον
έζηρ/ετο εκ (Λίκρας κυκλοτερου; οτ;ης, (/.ε- .
γέθους καΐ σχήματος κοινού δακρυακου ση-
μείου, κειμένης δε εις τό κάτω κόλπωμα των
βλεφάρων, συστοίχως τω κατωτέρω δακρυα-
κω σημείφ και κατά 7 — 8 χιλιοστόμετρα δπι-
σΟεν τούτου. Ένεκα της παρατηρήσεως ταύ-
της η πρώτ*/5 ημών διάγνωσις ηρξατο σαλευο-
μ,ένη, διότι ή διάγνωσις ύποδορείου φλέγμονος,
ήτοι αποστήματος προασκείου (αΒοΘδ ρΓέ-
ΙαΟΓγίηβΙ) εφαίνετο πιΟανωτέρα νυν, καθ'δσον
και η πορεία της αναπτύξεως καΐ τό ποιόν
του πύου συνεφώνουν εις τοιαύτην διάγνωσιν'
τούτο δε ητο εις λόγος πλείων δπως επιμεί-
νωμεν εις την δια πιέσεων θεραπείαν.
Τό ποσόν του πύου ηρζατο έλαττούμενον
εντός των πρώτων ηρ-ερών, άλλα και τότε
έτερα δύο σημ,εία διέστρεψαν και την περί
αποστήματος διάγνωσιν. Άφ* ενός παρετηρή-
σαμεν ότι τό πύον έγένετο καταφανώς βλεν-
νοπυώδες και έξήρχετο ενίοτε άνάμικτον μετά
δακρύων, ήμέραν δέ τίνα εξέλιπε τελείως,
διότι δια της πιέσεως ουδέν απολύτως έξηλθεν
εκ του εσω κανθοί3, ένω είς προηγουμένην πίε-
σιν, γενομένην πρό 5 ωρών, και έτέραν, άκο-
λουθήσασαν μετά 10 ώρας, εξήλθε πύον άρ-
κετόν. *Λφ' ετέρου δέ έξετάσαντες εκ νέου δια
βλεφαροκατόχων, μάλιστα έπι σκοπώ να έκ-
τελέσωμεν και καΟετηριασμόν ένεκα της έπι-
μ,ονης της πυορροίας, εύρομεν ότι τό πύον
έξήρ/ετο εξ οπής, ομοιότατης δακρυακω
σ•Γ<με''ω, άλλα κειμένης εν τω άνω κολπώματι
τών βλεφάρων και πάλιν συστοί^ως τω άνω
δακρυακω σημείω και ώς Ο — 7 */ιλιοστό-
μετρα όπισθεν τούτου.
Τότε πλέον ούόεμία εμενεν αμφιβολία, ότι
τό πύον προήρ/ετο εκ του άσκου των δακούων,
ότι πιθανώς υπηρ/εν ΟπεράριΟμον ζευγος δα-
κ:υακών σημείων, έ; ών μόνον εξε^είτο τό
πύον και ότι δια τών πιέσεων ε?/ε διανοιγη
παροδικώς άπαξ και ό δακρυακός πόρος. Πι-
θανόν δμως να ητο πράγματι προάσκειον από-
στημα, διάνοιγε ν εν τζ) άσκω εύθΰς εξ άρχης.
Ός εκ τούτου περιωρίσθημεν και πάλιν ε•;
την δια πιέσεων θεραπείαν, καθ* όσον μάλιστχ
και τό πύον εϊχεν έλαττωθη εις τό Υ^ καΐ * ^
του αρχικού ποσοΰ καΐ τοΰτο εντός 8 — 10
ημερών, επιφυλασσόμενοι να έπέμβωμεν βρα-
δύτερον, εάν ήθελε δεήσει.
Και τφ ^ντι μετ' ολίγας ήμ.έρας τό πύον
εξέλιπε τελείως, άλλ' άποτόμως και άνευ βχ-
Ομιαίας ελαττώσεως. Συν τούτοις παρετηρή^/;
ότι κατά τάς δύο πρώτας μετά τόν τοκετών
εβδομάδας ουδέν ύγρόν έςήρχετο εκ της ρινός'
ακολούθως ηρξατο να ρέη παροδικώς μικρόν
ποσόν υδαρούς βλέννης εκ του δεξιοίί ρώθω-
νος και βραδύτερον, ακριβώς καθ' ας ήμέρι;
έξέλιπεν ή πυόρροια εκ του άσκοΟ, ηρξατο νχ
ρέη και εκ του αριστερού ρώθωνος.
Βλέπει τις οτι εν τη περιπτώσει τιυτ/;
ύπηρχον ικανά αξιοσημείωτα υπό κλινικών
εποψιν, ένφ ή ΐασις επήλθε δια μόνης της με-
θόδου τών τακτικών κενώσεων του άσκοΟ.
Έγένοντο όμως τακτικώς και αί απαραίτητοι
έξωτερικαι Οερμολουσίαι του οφθαλμού μέχρι
τέλους, ώς και ένστάξεις κολλυρίου πρωτεϊνι-
κού αργύρου 5 % καθ' δλην την πρώτην ε-
βδομάδα της δακρυοκυστίτιδος, ήτις διήρκεσε
δύο περίπου εβδομάδας».
Ακολούθως ύ κ. Γαβριηλίδης έκδέτει
έν λεπτομέρεια, τήν έμβρίίολογικήν κατα-
βολών των δακρυϊκών αγωγών. Και Γτρο•
κειμένου μεν περί της κατά τους δύο
πρώτους μήνας άναπτύ^εω^ς, αναφέρει τά:
μέχρι τούδε καταφατικάς και αντιφατικά:
έπΙ του θέματος τούτου μελετάς* προκει-
μένου δέ περί της περαιτέρω άναπτύξεα:,
εκθέτει τάς εαυτού μελετάς, αϊτινες έγέ^'-
νη<5αν παρ' αύτώ την ύπο\1/ίαν% οτι ή τάν
δακρυοφύρ(Γν σαν.ηναρίωη* καταβο/^) δυ-
νατόν νά ή διάφορος της του ρινοδακρη-
κού πόρου. Ή υποψία ομα^ς αύτη ϊνα με-
τα6>.ηθΓ εΙς βεβαιότητα, ό κ. Γαβριηλίδη:
επιθυμεί δι' Ιδίας μελέτης και άντι}α]ψεα':
νά όχηματίση γνώμη ν περί αυτών* δκ'.
επειδή μέχρι τούδε δεν επέτυχε νά ε^ε-
τάΰΐ\ ΐ'μβρυα ηλικίας μικροτέρας τών δή»
ηιΟΛΟΓίκιι ΕΠΙΤΡΟΠΗ (2:τνι•:δρια νπ')
117
ΐιηνών, έπικαί.εϊΓαι την συνδρομήν των
σοναδέλφων, όπιος μνησθώσιν αυτού οσά-
κις εύρίσκουσιν έμβρυα τοιαύτα. Έκ της
μελέτης τών μέχρι τούδε εμβρύων ουμ-
-τεραίνει, οτι ή δακρυοφόρος ταινία δια-
σανα^νοΰται έκ των άνω προς τα κάτω
και οτι πάσα μη τελεία διασωλήνίυσις
είναι εν των αΐτίω^ν των συγγενών δα-
κρυοκυστιτίδων. Μέχρι σήμερον ό κ. Γα-
βριηλίδης παρετήρησέ τινας δακρυοκυστί-
τιδας, ών τινας μέν άνέφερεν ήδη έν
Κα^νσταντινουπόλει, δύο δέ άνεγράφη-
5αν έν τω τύμω του 1895 (<5ελ. 537) '^ήζ
δοοίέίέ ίΓαηςαϊνΗ€ (1*ορ1ΐίαΙηιο1ο§ίο.
Είτα ό κ. *Ααιέρης προτείνει δπως τρο-
.τοποιηθή το ώρολύγιον των συνεδριών
της Επιτροπής ,έπι τη θερινή περιόδω*
αποφασίζεται δέ δπα^ς άπο τής αρχής
Μαΐου μέχρι Νοεμβρίου αί συνεδρίαι γί-
νονται εΙς τάς 5 \'2 Ρ•• Ρ•
Άκολούθαις εκλέγεται Συντακτική Επι-
τροπή προς έκδοσιν των εργασιών τού
.ταρόντος συλλογικού έτους, αποτελού-
μενη υπό τώ^ν κκ. Π. 'Ιατροηονλον, Δ.
Μαψουηλίδου και Γ. Νικολαΐδον.
Με5* ό λύεται ή συνεδρία.
ΣΥΝΕΔΡΙΑ ΝΒ'
26 Μαίου 1899,
Προεδρία ΝΟΓΛΗ
Μετά τήν άνάγνω^σιν καΐ έπικύρω^σιν
τών πρακτικώ^ν, ό κ. Γαβριηλίδης εκθέτει
6νο ηεριητώύεις τυφοειδούς ηνρετοϋ, έ^
ών ή μία είναι Ιδίω^ς διαφέρουσα δια τον
τύπον τού πυρετού καΐ τήν γενομένην
μικροσκοπικήν έρευναν τοι?τέσην ύ πυ-
ρετός έν αρχή ήτο καθαρώς διαλείπα^ν
μετά ρίγους κατά τήν άνυψωσιν τής θερ-
μοκρασίας, υφέσεων εΙς τον φυσιολογι-
κό ν βαθμό ν και ίδρ(ί^ταη' καθ* έκιίστην ή
δέ μικροσκοπική έξέτασις τού (ά'ματος δεν
άνευρε πλασμώδια τού Ι.ανυιτιη, ένα
βραδίτερον- ύ πυρετός έγένετο συνεχής,
έπαρουσιάσθη τό εξάνθημα τού τι^φοειδοΰς,
ή δέ όροδιαγνωστική τού λ'ίϋαΙ μέθοδος
Ι εδα^κε θετικόν περί τύφου άποτέλεσμοι.
Ό κ. Μανονηλίδης υπενθυμίζει ότι εΙς
τους τυφοελώ^δεις πυρετούς τό έλειογενές
μίασμα δρα έν αρχή και έν τέλει τής
νόσου.
Ό κ. Αιμαράκης παρατηρεί ότι και ή
περίπτωσις τού κ. Γαβριηλίδου είναι έ§
έκείνω^ν, αϊτινες συμβάλλονται εις τήν με-
λέτην τού ζητήματος τούτου" αναφέρει δέ
περίπτα^σιν γυναικός, ήν έθεράπευσε προ
δύο έτώ^ν καΐ ήτις κατά τό τέλος τής νό-
σου είχε διαλείλΐ/εις ούχι άμφημερινάς,
αλλά καΐ τριταίας, ών ήγ-είτο τακτικώς
(!)ϊγος• αναφέρει επίσης καΐ έτέραν πρό
τετραετίας παρατηρηθεΐσαν, έν ή έπήλθον
έν αρχή τρεις διαλείλΐ^εις, μία τριταία καΐ
δύο άμφημεριναί μεθ' ύψώ^σεω^ς τής θερ-
μοκρασίας εις 42, ένώ ή συνέχεια ήν κα-
νονικωτάτη.
Ό κ. Πρόεδρος άγγέλλει τόν θά-
νατον τού νεαρού οφθαλμολόγου καΐ
μέλους τής Βιολογικής Επιτροπής
Παναγή Γιαννονλάτου
καΐ λύει τήν συνεδρίαν εΙς ένδει^ιν
πένθους έπΙ πέντε λεπτά.
Άκολούθα^ς ό κ. Μανονηλίδης επιθυμεί
νά μάθη παρά τών πρεσβυτέρων και μάλ-
λον πεπειραμένα^ν συναδέλφων τί γινώ-
σκουσι περί έλω^δώ^ν πυρετών έν Κων-
σταντινουπόλει, έάν ύπάρχω^σι τοιούτοι
ανέκαθεν καΐ τίνα έχουσι χαρακτήρα.
Αιμαράκης. — Πρό έτώ>ν ακριβώς τήν
αυτήν έπιθυμίαν εΐχον εκφράσει έν τη
Αυτοκρατορική Ιατρική Έταιρείίΐ, ένθα
καΐ τό Ι,ήτημα τούτο ετέθη έν τη ημερησία
διατά5ει, αλλά δυστυχώς παρημελήθη τα-
χέω^ς καΐ ούδένα έσχομεν καρπόν. Κρίνω
λοιπόν καλόν ν* άνακινηθή έκ νέου τό
ρ,ήτημα τούτο καΐ φρονώ ότι ή Βιολογική
Επιτροπή δύναται κάλλιστα ν' άναγράψη
αυτό εις τήν ήμερησίαν διάταξιν και νά
'ί,ητήση τήν γνώμην πάντων τών εις τα
τοιαύτα άσχολουμένί^ν συναδέλφων. Διά
τού τρόποι"» τούτου θέ/.ομεν δυνηθή νά
διευκρινήσίΐ^μεν κπά τό ϊ,ήτημα τούτο*
θέλει δέ μελετηθή ο{^τ(ΐ? μεταξύ άλλα^ν
118
ο ΕΝ ΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΟΓΠΟΛΕΙ ΕΛΛΗΝΙΚΟΣ ΦΙΛΟΛΟΠΚΟΣ ΣΥΛΛΟΓΟΣ
έν ποίαις (5υνοικίαις παρατηρείται το έλώ-
δες μίασμα καΐ έάν οί έλώδεις πυρετοί
άναπτύσσωνται έκ τοπικών αιτίων διαρ-
κών ή παροδικά^ν.
Άηέρης. — "Αλλοτε ί,ήτημα καΐ θόρυβος
προεκλήθη υπό τών ανασκαφών, αϊτινες
έγένοντο κατά την διοχέτευσιν τών υδά-
των Δέρκων, έπΙ τω λόγω δτι αΐ άνασκα-
φαΐ φέρουσιν εΙς τί]ν έπιφάνειαν μικρόβια
καΐ μιάσματα του βάθους καΐ συντελοϋσιν
εις τήν άνάπτυ^ιν επιδημιών. Νομίϊ^ω δτι
καΐ τώρα, οτε γίνονται άνασκαφαΐ κατά
μήκος της Μεγάλης οδού του Πέραν, οί
ιατροί δέον νά λάβωσι καΐ τούτο ύπ' όψιν
διά τήν αΐτιολογίαν τώ^ν έπιπολαΐ^ουσών
έπιδημικώ^ν νόσων.
Ό κ. Πρόεδρος αναγράφει εΙς την ήμε-
ρησίαν διάταξιν τήν πρότασιν τού κ. Λι-
μαράκη.
Ό κ. *Απέρης προτείνει δπως άποστα-
λώσιν εΙς τους Ιατρούς της Πρωτευούσης
εγκύκλιοι έντυποι, δι* ών νά ύποβληθώσιν
αύτοϊς ώρισμέναι ερωτήσεις προς διευκό-
λυνσιν τής μελέτης τού ζητήματος. Ή
Επιτροπή όμως άφίνει εΙς τήν έγκρισιν
τού προεδρείου τά μέτρα, άτινα απαιτούν-
ται δπα^ς πάντες οί συνάδελφοι συμβάλ-
λα^νται εΙς τούτο.
Μεθ' 6 λύεται ή συνεδρία.
ΣΥΝΕΔΡΙΑ ΝΓ'
2 Ιουνίου 1899.
Προεδρία Μ. Ψλλιλλ
Ό κ/Αμηελίδης παρουσιάΐ,ει όΟωμανό-
παιδα διετή, έχοντα πολλάς διαμαρτίας
και διαστροφάς τού σώματος, είτα δε εκ-
θέτει τά περί αυτού λεπτομερά^ς ώς έ5ής :
Κύριοι,
«Τό τ:αρου•7ίχ^ό[;.£νον ύυιίν βρί'οος ε/βΐ
άνω'Λαλία;, ας Γ/.ρ•να καλόν ν' ανακοινώσω
ενταύθα εν τυντόίΛω, ^χροτ καλών ύαα; όττως
τΓροβγ.τί ίΐς λε-το;Λ::η έξίτατιν του τταιδός
καΐ ένέγκητί τν.ν -ςρΐ επε-λβάσεω; γνο);Λ'/)ν
ύίλών .
Τό ^ρεοο; είναι δύο ετών, η α7;^/)^ αυτού,
ήτις είναι νεαρά, εύτραοτ,ς και μεγαλόσω•Λος,
ουδόλως έβασανίοΟτ; κατά τόν τοκετόν τό
τταρόν δϊ βρε'όος είναι τό τρίτον τεκνον αύττ,ς.
Ό τταττ,ρ ^εντηκοντούττ,ς ε/ει καλώς, ίεν
είναι συφιλιδικός ούτε ττότης, εσ/ε «Λονον
βλεννόρροιαν ττρό ττολλών ετών.
Τό κρανίον του :ταιδός δεν τ:αρουσιίζει τι
τό άνώ|Λαλον• ή ρις είναι σΐ[Α73, σηίΑεΐον οτ*
τα τχ-ζιρ.ατίζοντα τό όργανον τούτο οττι,
χόνδροι και λοιττά, δεν ελαβον την ά-αιτου-
[λένην κανονικών άνάτττυζιν, άλλ' άνετττυχβη-
σχΊ άνω[Λάλως• η όσφρητις δ;Λως είναι τιλίίϊ.
*ΙΙ κοιλότης του στόαατος παρου'τιάΐ^ίΐ
άνω•7.αλίαν του ουρανίσκου και τό ύ-2ρώϊον
ίττίον είναι δΐΥίργ;•7.ενον• καΟα δ* λέγει η
μητηρ, ευθύς [Λ£τά τόν τόκε τόν η στχουλν;
ητο διχασρ.ένη και •η σχιτμάς άττετέλει [/.ετχ
της [/.ηττω συίΛττληρωΟείτ/ις τΓροσεγ^^ίτεως τών
οστών του ουρανίσκου εν έττίαηκες Λ . Ώ;
έκ τής καταστάσεως δε ταύτης, η Οτ,λϊ'τι;
και η κατάποσις ητο αδύνατος, ό δε εξ άρ-
τιας θάνατος άναττόφευκτος, αν μη τρο^'-
τρεχεν ή μητηρ εις την δια κοχ^)νΐαρίου χαι
θηλάστρου Ορέψιν του τέκνου αυτής, ει ζλΐ
τα μέσα ταύτα συχνάκις ήσαν άνε^αρΛη.
διότι τό -ροσοερόμενον γάλα έςηρχετο έκτ7,ς
ρινός. Προϊόντος δμως του χρόνου, η σχισαάς,
λαμβάνουσα έκ της άνατττύςεως τών ά~οτε-
λούντων αύτην σκελών μορφην, ώς βλέτοαεν
σ•/)μερον, κυκλοτερή, επέτρεπε την Οηλ*^'•''
και την κατάττοσιν καΐ η διατροφή καθίστατο
εύκολωτέρα. ΊΙ οδοντοφυΐα ηρχι^ε τόν εβ6ο-
μον μήνα, έχει δε νυν τό βρέφος αρκετού:,
αν καΐ μερικοί ηναι εύΟρυτττοι, ώς συμβαίνε•.
εις τους ραχιτικούς τταϊδας. ΈπΙ του θώρα-
κος προς τό κάτω μέρος του στέρνου και προς
την ξιφοειδή άπόφυσιν υπάρχει προεςο/τ
οστεώδης, σ/ηματισΟείσα έ; ανωμάλου ανα-
πτύξεως τών χόνδρων, τών σ'^νδ•όντων τά;
π7νευρας μετά του στέρνου καΐ τής ςιφοει-
δους άποφύσεως.
^Άνω&χρα. — ΊΙ ανω άρΟρωσις τουβρα/ίο-
νος μετά τής ωμοπλάτης εκτελεί πάσα; τα;
άπαιτουν.ένας κινήσεις* τούτο Ομως δεν ίτ^ν.-
βαίνει καΐ εις την άρΟρωσιν τού άγκώνος, διότι,
ώς αντιλαμβάνομαι, τό ώλέκρανον δΐν γι-^γλυ-
μούται έν τη τ^ο/αΧίχ του βραχίονος, έκτ6;
δε τούτου και ο τένων του δικέφαλου μυο; ιΙ-
ηίΟΛΟΓΙΚΠ ΕΠΙΤΡΟΠΗ (ΣΓΝΕΛΡΙΛ ΝΓ')
119
ναι ^οx'/^^ς η συττΑλεται εΙς βχθ[ΛΟν [Λη έττι-
τ:£τ:οντχ ε•ς τόν ττηχυν την Ικτά'ϊΐν• ισω; δε
^ίά τούτο φχίνεται κχΐ ό βρχ/ίων βραχύ;.
Ή χερκις δεν τταρου'ΐιάζει τι τό άνώ[Λχλον.
Λί τών χειρών χνω»Λχλ{αι δεν είνχι εις βαθυιόν
ιί,οντα την χρησιν.οτΓΟίη^ιν αυτών.
Κάτω Άκρα. — Ίί άρΟρωσις της κεφαλής
τ&Ο μηριαίου Ο'ττου έν ττί κοτύλη του άνωνύ-
[χου οστού, ως και αϊ κινήσεις της άρΟρώσεως,
ν.η\ κχνονικαί* τοϋτο δίΛως δ«ν τταρατηρεΐται
2:ς τ/;ν άρΟρωσιν του γόνατος, ένθα, (Λη ύτταρ-
•/ούσης της επιγονατίδος, άοίεται ό (^.ηρός
Ελεύθερος να όλισΟχίννι έττι της λείας έ-ιοα-
νείχς της κεφαλής του όστου της κνη(Λης,
-οτε (Λεν ττρός τα έα-ρός, ττοτε δε προς τα
Ο'ίσω κχΐ εις τχ ττλχγιχ κχι καθιστή αδύνα-
τον την στάσιν κχι τό βάδΐ7[ΛΧ του ττχιδός'
οί δε (χυώνες, οϊτινες Οχ συνετελουν διχ τών
:::οσφύσίων τών τενόντων αυτών έττΐ τών
ά-οφύσεων τί; κνη;α.ης κχΐ έπι της έ-ιγονχ-
τίοος ::ρός στερε'ωσιν της άρθρώσ5ως του
γόνατος κχι ::αρε•;.::όδισιν τών άνω;Λχλων
τούτων κινήσεων, δεν δύνχντχι ν χ έττχρκί-
ίωσιν ενεκχ της ελλείψεως του σησχ|Λθειδοΰς
τούτου οστού. Οί πόδες ευρίσκονται έν ρ,εγχλη
ί'.χστροφν;, εισι δε άι/.φότεροι βλαισόποδες
(ναΐ^^). Έν γένει δε αί Τ7αρατ/)ρού[;.εναι
ΙζΧ του ττχιδός τούτου άνω[Λαλίαι εΙσι σύ[Λ-
ίλετροι εις τε τα ανω και τα κάτω άκρα
ψιι ελαχίστων διαφοοών.
Ή σύντθ{;.ος αύτη περιγραφή, ώς προεισ-
αγωγή τις, ούτως ειπείν, της (Λελλούσης
ζαρ*ή(Λών έπιστ/;(Λθνικης κχΐ ακριβούς εξε-
τάσεως του παιδός ούσα, σκοπόν έχει όπως ή
Επιτροπή άποφανθη περί του πρακτέου,
ίνχ ;χή εις τό ατελές τούτο πλάσ(Αα ή ζωή
£ίς τό ρ^λλον γείντ, φορτίον άβάστακτον».
Νσύλης. — Ή περίπτωσις αύτη είναι
ίκανίος περίεργος, διότι τά ελαττώματα
άνεπτύχ9η(?αν έκ [ί»αχιτΐ(5μού, αρχήν έχον-
τος ^ήν κακήν δια γάλακτος §ένου θρέψιν.
'Ελεν^εζίά&ης. — ΝομίΙ^ω δτι αί αλλοιώ-
σεις αύται ύπήρχον άμα τω τοκετώ, διό
πολύ μά>Λον θεωρητέαι ώς ενδομήτριοι.
Σίώτης.-^ Βεβαίως δεν δύνανται να
Οεωρηθώσιν ώ^ς προερχόμεναι έκ (ί)αχιτι-
ομοΰ επικτήτου, αλλ* είναι αποτέλεσμα
στάσεως τής αναπτύξεως τό πλείστον, ό
δε ίί>αχιτισμός ύπεβοήθησε μόνον.
ΣγουζδαΧος. — Αμφότερα πρέπει να
ληφθώσιν ύπ ό\1/ιν, διότι καΐ τού [ί»αχιτι-
σμού ύπάρχουσι σημεία σαφή, ά-^ς οστά
συγκεκαμμένα, θώραξ τροπιδοειδής κτλ.
Πρόεδρος, — Ή Λερίπτωσις είναι σπα-
νία, διότι εΙς τό αυτό άτομον ποικίλαι
συναντιόνται ελλείψεις. Βεβαίως δε ή
ακτινογραφία θέλει σαφηνίσει πολλά πρά-
γματα. Φρονώ όμως δτι καΐ ό συγ^^ε-
νής ί!)αχιτισμός έλαβε σπουδαΐον μέρος,
καθ' όσον πλην τής επικτήτου καΐ ό [ί>αχι-
τισμός τώ^ν γονέων δύναται να προδιά-
θεση εΙς τά τοιαύτα.
Ώς προς τήν θεραπ;είαν, άπό τούδε έχει
τις νά όρίση πράγματα τίνα, π. χ. διά τήν
ύπερωαν δυνατόν νά γείνη άπό τούδε
έπέμβασις αποτελεσματική* διά τό στέρ-
νον ή διέκπρισις αυτού ϊσως είναι έτι
πρόωρος- ά^ς προς τά έξαρθρήματα π. χ.
τού γόνατος δύναταί τις νά έφαρμόση
περιγονατίους ελαστικούς επιδέσμους,
όπως έμποδισθή τουλάχιστον ή αέναος
έξάρθρωσις, διότι αύτη φέρει διά τού χρό-
νου μείϊ,ονας διαστροφάς. Άλλα μετά τήν
άκτινογραφίαν δύναταί τις νά λάβη καΐ
νέας ενδείξεις δι' όριστικωτέρας καΐ λο-
"^ικωτέρας εγχειρήσεις ή χειρισμούς, π. χ.
προς έπίτευξιν ψευδών αγκυλώσεων και
τελείας ακινησίας τών αρθρώσεων.
Άμηελίδης. — Επειδή ό λόγος περί ^ϊα-
χιτισμού τώ^ν γονέων, θέλω προσθέσει
τινά και περί τών γονέων. Ό πατήρ τού
παιδός είναι 50 ετών καΐ υγιέστατος, έσχε
δέ τό τέκνον τούτο έκ τρίτης γυναικός
ευτραφούς και άνευ ούδενός σημείου [ί»α-
χιτισμού, διό φρονώ% ώς ειπεν ό κ. Νού-
λης, ότι μάλλον εύλογος είναι ή έξήγη-
σίς μου διά τής κακής διαθρέψεως.'Όσον
άφορα τήν έπιθυμίαν τών συναδέλφων
περί ακτινογραφίας, θέλω φροντίσει καΐ
περί τούτου.
Ακολούθως άναγινώσκονται καΐ έπικυ-
ρούνται τά πρακτικά τής προηγουμένης
συνεδρίας.
Είτα ό κ. *Α. Γαβριηλίδης άναγινώσκει
άνακοίνωσιν ηερί βονβωνικοϋ λοιμοϋ
120
Ο ΕιΝ ΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΟΓΠΟΛΕΙ ΕΛΛΗΝΙΚΟΣ ΦΙΛΟΛΟΓΙΚΟΣ ΣΥΛΛΟΓΟΣ
^
ύηό άρχαίολογικήν ίηοψιν καΙ ηροφνλα'
κτικήν άηό τής νόσου ταύζης, έχουσαν
ώς έ^ζής :
«ΙΙρο/•£ΐ;Λένου πόρΐ βουβωνικού λοιμού, όστις
νυν ε-ιδηα'./.ώ; ενέσκηψεν εν *Λλ£ζανδρείκ,
ά.τζχσγο'ΚίΙ δΐ η[Λδίς έν Κωνστκντινουττόλει
ουκ ολίγον καΐ δικαίως, έττβίδη είναι γνωστόν
δτι ευθύς ώς η Άλεςάνδρεια /.αταληοΟν) ύττό
τίνος έτΓίδηΐΛίας, έττιτκε'τ^τεται αύτη σχεδόν
πάντοτε καΐ την Κωνσταντινούπολιν, έ-ι-
τοαττήτω [αοι να λάβω τόν λόγον έπΙ του Οε'-
(Λατος τούτου /.αΙ έκθίσω τινά άναοορικώς
ΤΓοός την νόσον ταύτην. Έτ:ειδη δε ττάσα
συ•χ7:τω(ΛατολογΓΛη περιγραφή αύτης κατά
τα κλασικά της ίατρικής συγγρά(Χ[Λατα είναι
κατά τό {/.άλλον η ήττον ανωφελής καΐ όχλη-
ρα εις ύ[/.ας, δια τούτο, άποφεύγων την τοιαύ-
την περιττολογίαν, θε'λω περιορισΟη εις την
συ;χ7;τω[Αατολογίαν τ?;ς νόσου ώς περιέγραψαν
αύτην ο• ΒυζαντηνοΙ Ιστορικοί, και τον περι-
ληπτικην εκθεσιν των νεωτζτων περί αυτής
γνώσεων, περί ων δεν διαλααβάνουσι τα άνα
χείρας η[Λών κλασικά συγγράυ.[Λατα, άλλα
είδικώτερα περιοδικά (Αηπαΐβδ άβ ΓΙπδΙίΙϋΙ
ΡβδΙβαΓ 1897, ρ. 81—663 καΐ 1898, ρ.
70δ, 604, 625). Έν το•ς βυζαντιακοις συγ-
γράΐΛαασι [λέχρι σήμερον εύρον περιγραφην
της νόσου υπό 'Ι. Κατακουζηνοΰ, Νικηφόρου,
Προκοπίου καΐ Άγαθίου* ό Κατακουζηνός
περιγράφει τόν βουβωνικόν λοΐ}ΛΟν ώς έ;ής
(Ιωάννου του Κατακουζηνου ιστοριών βιβλίον
Δ', τόμος IV του ΟοΓραδ δοπρΙΟΓαπί
ΒγΖίΐηΙίηΟβ τής Βιβλιοθήκης του Συλλόγου,
σελις 49, εκδοσις Β. Ο. ΝίβΙοαΙίΠ 0. Γ.
αΓενθ(Αένη δε (ή βασίλισσα Ειρήνη) έν
»Βυζαντίω, Άνδρόνικον εύρε τόν νεώτερον
» άποτεθνηκότα των υιών υπό του τότε ένσκή-
3>ψαντος λοψ,ου (1347 [λ. Χ.) ος εκ των
» ύπερβορέων πρώτον άρ$ά[Λενος ΣκυΟών,
)) πάντα έπέδραμε σχεδόν τα παράλια της
τ> οίκου[Λε'νης, και τό πολύ διε'φΟειρε των ένοι-
Βκούντων' οι/ γαρ Πόντον [Λονον διήλθε καΐ
»Θράκην καΐ Μακεδονίαν, άλλα καΐ Ελλάδα
» και 'Ιταλίαν... και κύκλω πασαν σχεδόν την
» οίκουίΛε'νην* ούτω δε. ην ά|Λαχον τό κακόν,
)) ώς [χήτε δίαιταν (Ληδε;Λίαν, [χήτε ρώ(Αην σώ-
» '^.ατος δυνηθήναι άντισχεΐν* πάντα γι:
» όαοίως καδήρει και ισχυρά καΐ ασθενή σώ-
)) ;χχτα, και οΐ [λάλιστα θβραπευό{Λενοι όριοίω;
» άπέθνησκον τοΐς άπορωτάτοις* άνοσον (λξυ
» γαρ ην εκείνο τό ϊτος παντάπασιν εις τχζ
» άλλας ασθενείας• ει δε τις και προέκα(λνέ τι,
)) πάντα εις εκείνο κατε'ληγε τό νόσηρ,χ. χαΐ
)) ούτε ιατρών έςήρκει τέχνη ούδ6{Λία, οντ«
» παρό(Λθΐον πάσιν ην, άλλ' οί (χεν, αύτίκα ούϊί
» προς βραχύ άντε'χοντες αύθη|Λερόν άπεθντ,-
»σκον, εν 10 1 δε και αύΟωρεί' δσοι δε έπι δυ^ΐν
» άντείχον, ή τρισίν ή{Αέραις, πρώτα [Λί πυρε-
)) τω κατείχοντο λαβροτάτω, καΐ εις τί;>
«κεφαλήν του νοσή[;.ατος έ[Λπίπτοντος, άοω-
» ν ία κατείχοντο και αναισθησία προς πάντχ
» τα γινό(Λενα, και ώσπερ προς ύπνον κατεφε-
» ροντο βαθύν ην δε' που άνανήψειαν, φθε'γ-
))γεσΟαι [/.εν έβούλοντο, δυσκίνητος δε χ
)) γλώσσα ην και άδιάρθρωτα τα πολλά έφβΓ^'-
))γοντο, τών περί τό (νίον νεύρων νεκρωθίν-
» των, και τάχιστα άπε'θντ,σκον* έτε'ροις δε ούχ
» εις τήν κεφαλήν, άλλ' εις τόν πνεύμονα
» εμπίπτον τό κακόν, φλόγωσίς τε ην αύτίκα
» προς τα ένδον και δριμείας ένεποίει άλγτ;-
» 6όνας περί τα στήθη ' ύφαιμ,όν τε πτύελον
)) άνε'πεμπον, και πνεύμα άτοπον άπό τώνίν-
» δον, καΐ δυσώδες• ή τε φάρυγζ και ή γλώσσα
» καταςηραινόμενα υπό του καύσωνος, με'-
))λανα καΐ αίματώδη ήσαν* καΐ ποτόν τό τ£
)) πλέον και τό έλασσον έν όμοίω καθειστήχει*
)) καΐ ή αγρυπνία έν/κειτο δια παντός, καΐ άπο-
» ρία πανταχόθεν ην, έπί τε ταίς ώλέναις ταίς
)) άνω και κάτω, ουκ ολίγοις δέ καί προς τάς
» σιαγόνας και έτέροις έν έτέροις μέρεβη το•3
«σώματος αποστάσεις έγίνοντο, τοίς μεν
)) μείζους, τοίς δ^ έλάσσους, καΐ με'λαιναι φλυ-
» κτίδες άνεφύοντο, έτέροις δέ ώσπερ στίγματα
)) μέλανα κατά παντός του σώματος έζήνΟε:,
» τοίς μεν αραιά τε και διαφανέστερα, τοΐ;
)) δέ αμυδρότερα και συνεχή* καΐ πάντες
» ομοίως υπό πάντων εθνγισκον* τοίς μεν γαρ
» τα πάντα έπεγίνετο, τοίς δέ πλείω ή ίλάσ-
» σω, ουκ ολίγοις δέ καΐ εν τών πάντων ήρκεσε
» προς θάνατον όσοι δέ έκ πολλών έλί•)Ό:
«ήδυνήθησαν διαφυγείν, ούκέτι υπό του αύτον
» κατείχοντο κάκου, άλλ* έν τζ> θαρσαλέω ησα>
«ήδη* δις γαρ ουκ έπελάμβανεν, ώστε καΐ
)) κτείνειν αποστάσεις δέ έγίνοντο μεγάλα:
ΒΙΟΛΟΓΙΚΗ ΕΠΙΤΡΟΠΗ (ΣΥΝΕΔΡΙΑ ΝΓ')
131
δττρύζ τοις [Αηροΐς, ί έν τχί; ώλένχις, ών τε-
οανοιχινων, σοάκελο; έξέροει ουσώδης καΐ
))-ολύς, καΐ τό νόση[Λα δ'.ερορείτο ει; εκείνο,
» την δ'.ενο^λουσχν ύλτ,ν ά^ορρίπτ,ον πολλοί ο ε
»χχί ύττό πάντων κατασχεΟε'ντε;, πάρα δόζαν
«ίιεσώζοντο* ην δέ επικουρία ούδε[Λ•'α ούδα-
0α.όβ£ν* ο γαρ έτε'ρω σννήνεγκ:, τουθ' έτέρω
)) τχ ΐ7Χ πάσχοντι δηλ'^^τηριον έγίνετο* και ετε-
»ρος αφ ' έτερου θεραπείας άνεπί[Λπλαντο της
2) νόσου, και την πλείττην φθοραν τούτο ένε-
»-οίει, και πολλαι οΙκίαι έκενώθηταν των
Β οικητόρων, και των αλόγων τοίς κυρίοις
«(τυν αποθανόντων ί^εινότατον δε ην^ ή άθυ-
δαία. Όποτε γαρ τις αϊ'τΟοιτο κάρ/οντος
Βέχυτοΰ, έλπις ούδε[;.{α σωτγ,ριας ύπελείπετο,
»άλλχ προς τό άνέλπιττον τραπό[Α«νοι, ττροί-
»εντο σφας αυτούς, κχΐ άπεθ^τ,σκον έν τω
Βχυτίκα, [χεγάλην ροπην τω νοση[Λατι την
Βχβυαίαν προστιθέντες' τό ρ,Γ/ ούν της νό-
»σου είδος τοιούτον κρεί';σον' λόγου ην, δθεν
5 κχΐ [χάλιστα έδεδηλωτο, ού τών συντρόφων
9 XXI τΎι φύσει προσηκόντων τών ανθρώπων,
βχλλ'ετερόν τι ον υπό Θεού τοις άνθρώποις
» Ιπενηνεγ[Λένον προς σωφρονίσ[ΛΟν' και πολλοί
» έκτου τοιούτου βελτίους την ψυ/ην έγΙνοντο
ϊσωφρονισθέντες, ού [ΛΟνον οί τελευτήσαντες,
»άλλχ καΐ δσοι περιεγε'νοντο της νόσου* πά-
^ <?ης γαρ άπίσχοντο κακίας έν τω τότε χρό-
Βνφ, καΐ αρετής έπε[Λελουντο καΐ πολλοί τα
»?ντχ πένησι διένεΐ[Λθν καΐ πριν την νόσον εις
ί χυτούς έγκατασκηψαι' ε! δε' ποτέ και αι-
» σθοιντο αυτούς κατεχο^Λβ'νους, ουδείς ην ούτως
δχναλγητως έχων, ώστε (Λη [Λετάνοιαν ένδεί-
5>;χσήχι των πεπλη(Λ[Αελη(Λένων, καΐ πρό; τα
ί> εκεί δικαιωτηρια αη πρόφασίν τίνα παρασ/6ίν
»του σωθησεσθαι ύπό θεού, εΐ (Λη πάνυ άνιά-
» τω; είχε και άθεραπεύτως την ψυχην' ύπό της
» τοιαύτης νόσου πλείστοί τε άπέθανον έν Βυ-
»ζχντίω τότε, καΐ ο βασιλέως παις Άνδρόνι-
»κος κατασχεθείς, έτελεύτησε τριταίος».
Την αύτην πανώλη περιγράφει καΐ ό Νι-
ζηφόρος Γρηγορδς (*Ρω|^.αϊκης ^Ιστορίας λό-
γος 17\ τό(Λος Π, σελίς 797. 0θΓρα8δ(τί-
ρΙΟΓϋΠΙ ΒγζηηΙίηίθ 7) ώς έξης:
«Κατά τούτον (χίντοι τόν χρόνον νόση;Λα
»τοίς άνθρώποις ενέσκηψε βαρύ καΐ λοιίΛώδες,
»άρςά{/.£νον άπό Σκυθών και Μαιώτιδος και
*τών του Τανάϊδος εκβολών, ηρος άρτι καθι-
'Ελληνιχός φιλολογικός Σύλλογος. Τόμος ΚΖ'
))στα[Λένου, και διηρκεσεν άπαντα τόν ένιαυ-
» τόν έκ:ίνον, [Λεταβαίνον καΐ διαφθεΐρον
)) ωσαύτως (λόνην ές τάκριβές τ-^ν παράλιον
» οικου[Λένην, πόλεις ό^αου καΐ χώρας, τάς τε
»η{Λετε'ρας καΐ δσαι κατά τό Φ^νεχές διηκου-
»σιν, άχρι Γαδείρων τε και Στηλών *Ηρα-
» κλείων* δευτέρου δ' έπιόντος έτους, (^.ετέβη
)) και ές τάς του Αιγαίου νήσους" έπειτα καΐ
)> *Ροδίων ηψατο, και Κυπρίων ό(;.οίως, και
» δσοι τάς άλλας νέ[Αθνται νήσους* έπεν-'ίΛβτο
)> δε τό πάθος επίσης άνδρας και γυναίκας,
)) πλουσίους καΐ πένητας, γηραιούς και νέους,
» και απλώς ειπείν, ούδερ,ιάς ούθ' ηλικίας
)) ούτε τύχης έφείδετο* έκενούντο δ' οίκίαι
)) πλείσται καθάπαζ τών οίκητόρων απάντων
» (Λΐάς ή[Λέρας, ή καΐ δυοίν ενίοτε, ρ,ηδενός
» [Ληδε/ι βοηθείν δυναίΛενου, (λήτε δη τών γει-
))τονούντων, ρ,ήτε [λήν τών κατά γένος καΐ
» καθ' αΤ^αα προσ-ζικόντων ούδενός* ού (^.όνους
))γε [λήν ανθρώπους τό πάθος ούτωσι διετέλει
))(Λαστίζον• άλλα >ίαΙ εϊ τι κατ' οίκον ώς τα
» πολλά τοίς άνθρώποις έκείνοις συνέζη τε καΐ
)) συν ω κει τών άλλων ζώων* κύνας φη[^.1 και
)) ίππους καΐ ορνίθων παντοία γένη, καΐ εΤ τι-
» νες έν τοις τών (πκων τοίχοις οίκουντες Άν-
)) χον μύες' σηρ.εία δέ του τοιοΰδε νοσή}Λατος
»ήν έζανθούντα, καΐ του αθρόου πρόδρο[χα
αθανάτου εκείνου, ογκώδης τε έκφυσίς τις
» περί τάς αρχάς τών (χηρών καΐ τών βρα-
))χιόνων, και ά{Λα αίΐΛατώδης φθόη,ιά τους
)) συσχεθέντας αύθη(Λερόν ενίοτε, καθη«.ένους
»ή βαδίζοντας, του παρόντος άπηγε τάχι-
» στα βίου* οτε δ/; και *Ανδρόνικος, ό τών
»υίέων του βασιλέως νεώτερος, έτεθνήκει».
Ός βλέπετε, αϊ περιγραφαΐ της νόσου είσι
τοιαύται, ώστε ούδε|Λία (Λενει άρ.φιβολία, ότι
πρόκειται περί βουβωνικού λοΐ[Αθυ• επιτρέ-
ψατε ρ.οι [λάλιστα νά επισυνάψω εις ταύτας
κχι την του Προκοπίου, ην καίτοι έκτενεστέ-
ραν λεπτορ-ερώς αναφέρω, διότι ό συγ^^'ραφεύς
περιγράφει την νόσον ύπό πάσας αύτης
τάς κλινικχς [Λορφάς (Προκοπίου Καισαρέως
*Ιστοριών της Α' τετράδος, κβ', κγ' τόμος
XVIII του ΟοΓριΐδ δαπρίοπιπι Βγζαη-
Ιίηα3, σελίς 249—259).
(( *Τπό δε τούτους τους χρόνους λοιαός
))γέγονεν, ές ού δη άπαντα ολίγου εδέησε τά
3) ανθρώπεια έζίτηλα είναι* άπασι ρ.έν ούν τοίς
Β. Ε. 16
122
ο ΕΝ ΚΩΝΣΤΛΝΤΙΝΟΤΠΟΛΕΙ ΕΛΛΗΝΙΚΟΣ ΦΙΛΟΛΟΠΚΟΣ ΣΓΛΛΟΓΟΣ
» Ες ρύρανου έ-ισκητττουσιν, Ισω; αν και λέ-
» γοιτό τις υπ' ανδρών τολ'^,ητών αίτιου λό-
)) γος, οΓα ττολλά φιλοΰσιν οί ταΰτα δεινοί
)) αίτιας τδρατεύδσΟαι ούδα|Λ7ί άνθρώ::ω κα-
» ταληπτας ούσας, φυσιολογίας τε άνα::λάσσ$ιν
«ύττερορίους, έξε-ιστά'^.ενοι [/.εν ώς λέγουσιν
)) ουδέν υγιές, άττο^τρην δε γ;γού[Λενοι σφίαν,
)) ην γε των έντυγχαν όντων τινάς τψ λόγφ
» έςα-ατησαντας πείσωσι* τούτω (^,έντοι τω
)) κακω πρόοασιν τίνα η λόγω ειπείν η δια-
» νοία λογίσασθαι, [/.ηχανή τις ούδε(Λ{α εστί,
ΛΤϊλτ/ν γε δη όσα ες τον Θεόν άναφίρεσθαι*
» ου γαρ έττΐ [λέρους της γης ουδέ άνθρώττων
)) τισι γέγονεν, ούδε' τίνα ώραν του έτους ε'ίχ,εν,
)) δθεν αν και σοφ{σ[Αατα αίτιας ευρε'σΟαι δυ-
)) νατα εϊη' άλλα ττεριεβάλλετο (Λεν ττ,Ί γην
)) ζύ;/.-ασαν, βίους δε άνθρώττων άτταντας
)) ϊβλαψε, καίττερ αλλήλων ες τό εναντίον τταρα
»7Γ0λΰ δ ι αλλ άσσο ν τας, ούτε φύσεως τίνος ούτε
«ηλικίας φεισά(/.ενον• εΐ'τε γαρ χωρίων ένοι-
» κήσεσιν, εϊτε νόρ,ω διαίτης, η φύσεως τρόττψ,
»η έ7:ιτηδεύ(χασιν, η άλλω ό'τφ άνθρώ-ων
» άνΟρωττοι διαφε'ρουσιν, εν ταύτη δη ττ) νόσω
» τό διαλλάσσον ουδέν ώνησεν έττε'σκήψε δέ
» τοις [χέν ώρκ θέρους, τοις δέ χεΐ[Αώνι, τοις
ϊ) δέ κατά τους άλλους καιρούς. Λεγέτω [λέν
)) ουν, ώς ττη έκαστος περί αυτών γινώσκει, και
)) σοφιστής και (Λετεωρολόγος, εγώ δέ, όθεν τε
))ηρξατο η νόσος ηδε, και τρόπω δη δτφ τους
» άνΟρώ,πους διέφθειρεν, έρών 8ρ/0[Ααι.
«Έρςατο [χέν έξ Αίγυπτίων, οϊ ωκηνται εν
» Πηλουσίω, γενο•Λένη δέ δίχα π/) ρ.έν, επί τε
)) Αλεξανδρείας καΐ της άλλης Αιγύπτου
» έ/ώρησε, πη δέ έπι Παλαιστίνους τους Αι-
)>γυπτίοις όμορους ηλΟεν, εντεύθεν τε κατέ-
» λαοί την γην σύ[Λπασαν, όδω τε άει προϊούσα
» και χρόνοις βαδίζουσα τοις καθηκουσιν έπι
))ρητοΐς γχρ έδόκει χωρείν, και χρόνον τακτόν
» εν χώρα έκάσΓ/; διατριβην εχειν' ες ούδένας
» (χέν ανθρώπων παρέργως τω φθόρω χρωαένη,
)) σκεδαννυ;Λένη δέ έρ' έκζτερα (λέχρι ες τάς
)) τη; θίκου;χένης εσχατιάς, ώσπερ δεδοικυια
» [Λη τις αύτ/3ν της γης διαλάΟοι (^υχός' ούτε
» γαρ νησόν τίνα, η σπήλαιον, η άκρώρειαν έλί-
))πετο, ανθρώπους οίκητορας εχουσαν* ην δέ
)) πού τίνα και παρηκατο χώραν, η [χη ψαύ-
» σασα τών ταύτ/) ανθρώπων η ά[χωσγέπως
)!) αυτών άψα;Λένη, άλλα χρόνω τω ύστέρφ
)) αύθις ενταύθα επχνιούσα τών [Λεν περιοί)ίων,
» οΓς δη πικρότατα έπέσκηψε πρότερον, οΰ^ι-
» (Λώς ηψατο' της δέ χώρας εκείνης ου πρότί-
» ρον άπέστη, εως τό [Λέτρον ορθώς και δικχίω;
χ> τών τετελευτηκότων άπέδωκεν, ώσπερ χιΐ
)) τοις άυιφ' αύτην ώκη'χένοις χρόνω τω ζρο-
» τέρω διεφθάρθαι τετύχηκεν άρςα(χενη Χ> «ι
)) εκ τΖς παραλίας ή νόσος ηδε, ούτω δη ες την
» [Λεσόγειον ανέβαινε χώραν δευτέρω δε Ιτν.
» ες Βυζάντιον, {Αεσουντος του ηοος, άφίχετο,
» ένθα και έ[χέ οί έπιδηριεΐν τηνικαυτα ζυνίβη'
» έγίνετο δέ ώδε* φάσίΛατα δαιίλόνων πολλοίς
)>ές πάσαν άνθρωπου ίδέαν ώφΟη, όσοι τ£
» αυτοί; παραπίπτοιεν, παίεσθαι ωοντο ::ρός
» του έντυχόντος άνόρός, οττη παρατύχοι τον
))σώ(/.ατος, άν-α τε τό φάσ(Λα έώρων κχι τξ
)) νόσω αύτίκα ήλίσκοντο' κατ* άρ/άς (ΐέν ονν
» οί παραπεπτωκότες άποτρέπεσθαι αυτά ί'ν,-
)) ρώντο, τών τε ονο;Λχτων άποστοριατίζοντίς
» τχ. θειότατα, κ^^ι τ χ. άλλα έςοσιού[Αενοι, ώς
» έκαστος πη έδύνατο* ηνυον (λέντοι τό παρχ-
))παν ουδέν, έπει καν , τοις ίεροΐς οί πλδίστο:
«καταφεύγοντες διεφθείροντο* ύστερον δέ ούΧ'ί
)) τοις φίλοις καλούσιν έπακούειν ηςίονν,
»άλλα. καθείρξαντες αυτούς δω;Λατίοις, ότι
» δη ουκ έπαίο^εν προσεποιουντο, καίπΕ:
» άρασσοαένων αύτοϊς τών θυρών, δειαχίνον-
»τες δηλονότι, (Λη δαΐ{λόνων τις ρ καλών είτ/
» τισι δέ ούχ ούτως ό λοΐ(ΛΟς επέσκηψεν, άλλΊί-
» ψιν ονείρου ίδόντες, ταύτό τούτο προς το'3
» έπιστάντος πάσχειν έδόκουν, η λόγου ά/.ούίΐν
» προλέγοντος σφίσιν, δτι δη ες τών τιθνηςοαέ-
))νων τόν άριθί/.όν άνάγραπτ</ΐ εΤεν. Τοις |ΐίν-
)) τοι πλείστοις ούτε ύπαρ ούτε δναρ αί<Λο-
)) [λένοις του έσο(Αένου, είτα τνί νόσφ ζυνίβη
«άλώναι' ηλισκοντο δέ τρόπω τοιφδε* έπύ-
)) ρεσσον άφνω, οί ριέν έζ ύττνου έγηγιραένοι,
))θ1 δέ περιπάτους ποιούιχενοι, οΐ δέ άλλο ο, τ;
)) δη πράσσοντες* καΐ τό [Λέν σώ{Λα ούτε τ:
)) διηλλασσε της προτέρας χροιάς, ούτε θεριιύν
))ην, άτε πυρετού έπιπεσόντος, ου (ΐ,ην ούίΐ
«φλόγωσις έτύεγίνετο, άλλ' ούτως άβληχρός
» τις έξ άρχης τε και ίχρις έσπίρας ό ΤΓ^ρετος
»ην, ώστε (Λητε τοις νοσούσιν αύτοίς, ριΤί
)) ίατρω άπτθ[Λέν<ι) , δόκησιν κινδύνου παρίχΐ-
))σθαι' ου γαρ ουν ουδέ τις τελευταν τών
)) περιπεπτωκότων άπ' αύτου εδοζεν ηί^έρ^
» δέ τοις [/.έν τνί αύττ, τοις δέ τ7ι ιπιγινο^^ιένΤ'^
Γ
ηίΟΛΟΓΙΚΊΙ ΕΠΙΤΡΟΠΗ (ΣΤχΝΕΔΡΙΑ ΝΓ')
123
»£Τ6'ροιςδδ ούζολλαΐς ύ'χτίρον βουβών έττηρτο,
»ονχ ίντανθα (Λονον, ένθα κχΐ τό του σώ[Αατος
»[χόριον, ο δη του ητρου ϊνερθιν έστιν, άλλα
9χχ1 τίς (χατχάλης εντός, ένίο'.ς δέ καΐ 7:αρα
ατϊ ώτα χαΐ ίίτΓου -ττοτέ των (Λερών έτυχε,
«Τχ μεν ούν άχρι τουδ* ττχτ'.ν Ο'Αοίως
» σ/ιΧόν τι τοις τνΐ νέσω άλισκοΐλένοις ζυνέ-
ββχινε' τχ δε ένΟίνδε ουκ εχω είττείν -ότερον
Λεν τζ> διχλλάσσοντι τών σω;Λάτων και η
δίιχοορα τών συ'χητττόντων έγίνετο, η δ^η
))-0Τ6 βουλθ}/.ε'νω ει-/) τω την νό';ον έπαγα-
ογόντι' έπεγίνετο γαρ τοις ρ,έν κώ(χα βαθύ,
»τοίς δε παραφρο'/ύνη οςεία, έκάτεροί τε
δτχ ττρ^ς την νόσον έ-τιτηδειως έχοντα ετ:α-
Βσχον οίς ρν γαρ τό κώ(Λα έττέκειτο, ττάν-
Βτων έζιλελη-τιχίνοι τών είωΟότων σφίσιν,
»ις χί\ κα&εύδειν έδόκουν' καΐ εί ρ.έν τι;
» αυτών έττιαελοίτο, (χεταςΰ η'ϊΟΐον, τίνες δε
»χαΙάπη[χελη[Λένοι, ά-ορία τροφτίς εύΟΰς εΟνη-
Βσχον οι (λίν τοι τφ της ^αοαο:ο(7'^νης ά-
»λόντες κχκω, άγρυττνίκ τε καΐ φαντασ•:^^
ΛΤΓολλη ειχοντο' καί τινας ΰττοτΓτεύοντες εηε-
δνχ'. <7θί7ΐν, ώς δη άτΓολουντας, ες ταραχην τε
οχχΟίσταντο, και άναβοώντες έςαίσιον οΓον, ες
)10'^γην ώραηντο' οι τε αυτούς Οεραττεύοντες,
Λχχοιάτφ άπχύ^τω έχό;7.ενοι, τχ ανήκεστα ες
ηχιι ε-χσχον διό δη άπαντες αυτούς ουχ
Βηι^ον η του; ττονουν.β'νους ώκτ:ζοντο, ούν
»5τι τω λοιαω έ-ιε'ζοντο εκ του ττοοτιίναι
»(ουτε γαρ ίχτρω ούτε ίδιώτ*/) [Λεταλαχεΐν του
»χχκου τούδε τών νοσούντων η τών τετελευ-
»ΤΑ)κότων ά-τοα.έν(ι> ςυνέβη* εττει ττολλοί ρ.εν
ί χεΙ κχ: τους ουδέν σφίσιν 7::οτ/;κοντχς η
βΟχττοντε;, η Οερα-εύοντες, ταύτ/) δη τνί
8 υπουργία πάρα δόςαν άντεΐχον ττολλοι δέ
» τη; νότου ά-ροοασίστως αύτοις έηττετού-
οτ/;;, εύΟύς εθνγ.ι/Λν) , άλλ' δτι τχλχι-ωρί'α
5"θλ*ΑΤί εϊχοντο* έκτε γαρ τών (ττρω|7.άτων
ί 5χ;Γ•τ:τοντας και κυλινδουαε'νους ε; τό εδχ-
ί>9^;, άντικαΟίστων αυΟι;, καΐ ριζτείν τ^ας
»> χυτούς εκ τών ο•κη[7.χτων έοΐδ|Λένους, ώΟουν-
»τ£; τε κχΐ άνΟίλκονΤίς έβιαζοντο* 6 1; ύδωρ τ.ε,
»οίς ζαρχτύχοι, έα-εσείν ηΟελον, ού δη ούχ
βο'τον του ττοτου εττιΟυαία (ΐς γχρ Οχλασταν
»&•. ΤΓΟΑλΟ' ώραηντο), άλλ' αίτιον ην [/.χ/ι-
βττχ η τών ορενών νότος* πολύς δί αύτοίς
5 XXI ζερί τίς βρώσεις έγενετο πόνος* ού γχρ
»ιύπετώς προτίεντο ταύτας* πολλοί τε άπο-
» ρία του Οεραπεύοντος ίιεφθάρησαν, η λιριώ
))πιεζόίΛενοι, η άφ' υψηλού καΟιε'ντες τό σώ(χα•
»δσο'.ς δέ ούτε κώ[χα, ούτε παραφροσύνη ένέ-
))πεσε, τούτοις δη οτε βουβών έσφακε'λιζε καΐ
)) αύτοι ταίς οδύναις ούκε'τι άντε'χοντες, εΟνη-
» σκον τεκίΛηρ'.ώσειε δ'άν τις καΐ τοίς άλλοις
» άπασι κατά ταύτα ζυυ,βηναι* άλλ' έπεί έν
)) αύτοίς ώς ηκιστα ησχν, ξυνείναι της οδ'/νης
ΛούδαΐΛΥ) ειχον, του πάθους αύτοίς του ά[ΛφΙ
»τάς ορε'νας παραιρουαίνου την αίσίησιν.
α Άπορούαενοι γουν τών τίνες Ιατρών τη
» τών ξυ|Λπιπτόντων αγνοία, τότε της νόσου
)) κεφάλαιον έν τοί; βουβώσιν άποκεκρίσΟχι
»οίό(Αενοι, διερευνασθχι τών τετελευτηκότων
» τα σώ;χατα έγνωσαν* και διελόντες τών
» βουβώνων τινάς, άνθρακος δεινόν τι χρηρ-χ
» εκπεφυκός εύρον* εθνγ.σκον δέ οι [Λεν αύτίκα,
» οί δέ η^υ'.^ρ^ιις πολλαίς ύστερον* τισί τε φλυ-
» κταίναις (Αελαίναις, δσον φακού ;7,ε'γεθος,
» έςηνθει τό σώΐΛα, οί ουδέ [Λΐ'αν έπεβίων η(χέ-
))ραν, άλλ' εύΟύωρον άπαντες ϊθνγ,σκον* πολ-
»λούς δέ καί τις αύτό'^.ατος αϊ[Λατος έπιγενό-
» ι^.ενος ε};.ετος ευθύς διεχρησατο* εκείνο [/.ε'ντοι
» άποφηνασθαι εχω, ώς τών (ατρών οί δοκι-
» [Λώτατοι πολλούς [χέν τεθνηζεσΟαι προηγό-
» ρευον, οι δη κακών απαθείς ολίγφ ύστερον
» παραδόξως έγίνοντο, πολλούς δέ δτι σωθή-
»σεσΟχι ίσχυρίζοντο, οί διχφΟχρησεσθαι εν.ελ-
))λον αύτίκα δη (λάλα* ούτως αΙτία τις ην
» ούδε;Λία έν τxύτ^^ τη νόσω ες άνθρωπου λο-
))γισ;ΛΟν φε'ρουσα* πασι γάρ τις αλόγιστος
» άπόφασις έπι πλείστον έφε'ρετο, και τα λου-
»τρά τους [;.•ν ώνησε, τους δε ουδέν τι τίσσον
)) κατε'βλαψεν ά7.ελού;Λ5νοίτε πολλοί εθντ,σκον ,
)) πολλοί δέ παρχ λόγον έσωζοντο* και πάλιν
» αύ τά τ/ίς θεραπείας έφ'έκάτερα τοίς χρω-
» 'Λε'νοι; έχώρει, καί, το ςύι/παν ειπείν, ούδε[7.ία
» (Ληχανη άνθρώπω ες την σωτηρίαν έζεύρητο,
)) ούτε προουλαςαμένω (χη πεπονθέναι, ούτε
» του κχκου έπιπεσίντος περιγενέσθαι, άλλα
)) καΐ τό παθείν άπροφάσιστον ην και το πε-
)) ρ'.είναι αύτόν.χτον κχι γυνχ'.ςϊ δέ δσαι
» έκύουν προυπτος έγίνετο τη νόσω άλισκθ[Αέ-
)) ναις ό θάνατος* αί [//:ν γάρ άυ,βλώσκουσαι
))εθνησ/.ον, αί δέ τίκτουσχι ζύν αύτοίς ευθύς
Λ τοίς τικτο;Λ•'νοι; έοθείροντο* τρεις [Λέντοι λε-
)) χού; λε'γουσι τών τχαιδίων σοίσιν άπολθ[Λε'-
» νων περιγενε'σθαι, και [Λΐάς ηδη έν τω το-
124
ο ΕΝ ΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΟΥΙΙΟΛΕΙ ΕΛΛΗΝΙΚΟΣ ΦΙΛ0Λ0Γ1Κ0Σ ΣΤΛΛΟΓΟΣ
)) κετώ α:Γθθανού<Γ/)ς τετέχθαι τε καΐ περιείναι
)) τω πα•ό{ω ζυ[χοηναι* δσουζ [Λεν ούν [χείζων
)) τε^ό βουβών ήρετο και ές πύον άφΐκτο, τού-
)>τοις δη ττεριεΐναι της νόσου ά:7αλλα<7σθ[/.ένοις
))£υνέβαινεν, έττεί δήλον ότι αύτοίς η άκ(Λη
» ες τούτο έλελωοη>'-ει του άνθρακος, γνώρι-
)) σ[Λά,τε της ύγιείας τοΰτο εκ του έττι πλείστον
» έγίνετο* οΐς δε ο βουβών έττΐ της προτέρας
» ιδέας διε'ρ.εινε, τούτοις ττεριειστηκει τα κακά,
)) ών άρτι έ|Λνησθην• τισι δε αυτών και τόν
)> (Αηρόν άποξηρανθήναι ςυνε'βη, έφ' ου ό βου-
» βών έπαρΟίΐς ως ηκιστα ει^,-ττυος γέγονεν
ί άλλοις τε ουκ έττ',άκεραίω τη γλώσ•η περι-
»γενε'σθαι τετύχηκεν, άλλ* η τραυλι'ζουσιν, η
» [Λολις τε καΐ άσηιια φθεγγθ[Λένοις βιώναι.
(( Ή (Λεν ούν νόσος εν Βυζαντίω ές τέσσα-
» ρας διήλθε [Λήνας^ ηκ[Λασε δε εν τρισι (Λαλι-
» στα' καΐ κατ' αρχάς (Λεν εθντ,σκον των ειω-
))θότων ολίγω πλείους, είτα ετι (/.άλλον τό
» κακ^-.ν ηρετο* ^,ιτχ δε ές ττεντακισχιλίους
» ή(Λέρ(?: έκάστιρ έξικνεϊτο τό των νεκρών [Λε-
»τρον, καΐ. αύθις ττάλιν ές ρ^ρίους τε, και
» τούτων ετι πλείους ήλθε* τα [Λεν ούν πρώτα
» της ταφής αυτός έκαστος έπε;α.ελεϊτο τών
» κατά την οίκίαν νεκρών, ους δη και ές άλ-
))λοτριας θηκας ερριπτον, *η λανθάνοντες, η
» βιαζό[Λενοι' έπειτα δε πάντα έν άπασι ζυνε-
))ταρχ)τθη• δουλοί τε γαρ ε[Λειναν δεσποτών
» ερη;Λ0ΐ, άνδρες τε τα πρότερα λίαν εύδαί[Λ0-
» νες, της τών οίκετών υπουργίας, η νοσούντων
»η τετελευτηκότων, έστερηντο, πολλαί τε οί-
)) κίαι παντάπασιν 1ρη;7.οι ανθρώπων έγένοντο'
» διό δη τισι ξυνέβη τών γνωρίαων ττ) απορία,
))η(Λε'ρας πολλάς άτάοοις είναι* ες τε βασιλέα
»ή του πράγ(;.ατος πρόνοια, ώς τό εικός, ήλθε*
)) στρατιώτας ούν εκ παλατίου και ^ρή(Λατα
))νεί[;.χς, θεόδωρον Ικελευε του έργου τούτου
)) έπιαελείσθαι' ος δη άποκρίσεσι ταΐς βασιλι-
)) καίς έφειστηκει, άει τω βασιλεί τας τών
» ικετών δεήσεις άγγεί,λων, ση•Λαίνων τε αύθις
)) όσα αν αύτω βουλθ(Λένω εϊη* ραιφερενδχριον
)) τη Λατίνων φωνή την τΐ7.ην ταύτην καλουσι
)) ^Ρωααΐοι' οΓς [Λεν ούν ούπω παντάπασιν ές
)) έρη'Λίαν έ(;.πεπτωκότα τα κατά την οίκίαν
))έτύγ^ανεν, αύτοι έκαστος τάς τών προσ-Λ-
)) κόντων έποιοΰντο ταφάς* Θεόδωρος δε τά τε
)) βασιλέως διδούς -/ρήΐΛατα και τά οικεία
)) ποοσαναλίσκων, τους άπη[Λελη [γένους τών
» νεκρών εθαπτεν* έπεί δε τάς θήκας άπάσις,
)) αί πρότερον ήσαν, έ(Λπίπλασθα ι τών νεκρών
))ετυχεν, οι δε όρύσσοντες άπαντα εφεξής τά
)) άρ.φι την πόλιν χωρία, ένταυθά τε τους
)) θντ,σκοντας κατατιθέ(Λενοι, ώς έκαστος ::τ;
» έδύνατο, άπηλλάσσοντο, έπειτα δε ο1 τας
)) κατωρυ/ας ταύτας ποιου(Λενοι προς των
» αποθνησκόντων τό [Λέτοον ούκέτι αντέχοντες,
)) ές τους πύργους του περιβόλου άνέβαινον,
» δς έν Συκαίς έστι' τάς τε όροφάς περιελόντίς.
)) ένταυθά έρ ρίπτουν τά σώ|Λατα ούδενι κό<ΐ[Λω
)) και ςυνήκαντες ώς ττ/ι έκάστψ παρέτ^χιν,
)) έ[/.πλησά[Λενοί τε τών νεκρών ώς ειπείν ά~αν-
»τας, είτα ταίς οροφαίς αύθις έκάλυ^τον
)) και απ* αύτου πνευ[Λα δυσώδες ές την πόλιν
))ίόν, έτι [Λάλλον έλύπει τους ταύτη άνθρώ-
)) πους, άλλως τε ην καΐ άνε;ΛΟς τις εκείθεν
» έπίφορος έπιπνεύσειε.
(( Πάντα τε ύπερώφθ*/) τότε τά περί τάς
» ταφάς νό[Λΐ[Λα• ούτε γάρ παραπε[Λπό[Λ£νοι, υ.
» νενό[Λΐσται, οί νεκροί έκο•Λίζοντο, ούτε κιτι-
» ψαλλό[;.ενοι, ηπερ ειώθει, άλλ' ίκανόν ην,
)) εί φέρων τι; έπι τών ώ[Λων τών τετελευ-
)) τηκότων τινά, ες τε της πόλεως τά έπιθχ-
»λάσσια έλθών ερριψεν, ου δη ταίς άκάτοις
» έ(Λβαλλό[Λενοι σωρηδόν ε(Λελλον οπη πα-
)) ρατύχοι κον-ίζεσθαι' τότε και του δή[Λου
)) όσοι στασιώται πρότερον ήσαν, εχθους
» τους ές αλλήλους άφέ(Λενοι, της τε όσίας τών
)) τετελευτηκότων κοινή έπε(Λέλοντο, και φέ-
)) ροντες αύτοι τους ου προσήκοντας σφί^ι
» νεκρούς έθαπτον* άλλα και δσοι πράγίΛα*::
» τά πρότερα παριστά[Λενοι αίσχροίς τε κζΐ
))πονηροίς εχχιρον, οϊδε την ές την δίαιταν
)) άποσεισά(Λενοι παρανθ[Λίαν, την εύσέβεαν
» ακριβώς ησκουν, ου τ•/;ν σωφροσυνην (Λετζ-
)) [Λαθόντες, ουδέ της αρετής έρασταί τίνες Ια
)) του αίφνιδίου γεγενη'Λένοι' έπει τοίς άνΟρώ-
» ποις όσα έρ-έπηγε φύσει ή χρόνου (Λακ:ο'>
» διδασκαλία, ραστα δη ούτω [Λεταβάλλεσβα:
» αδύνατα έστιν, Οτι [/.ή θείου τινός άγαΟοΟ
)) έπιπνεύσαντος* αλλά τότε ώς ειπείν άπχντί;
)) καταπεπληγαένοι (Λεν τοίς συίΛπίπτουσι, Τϊ-
» θνήξεσθαι δε αύτίκα δη (Λάλα οίόίΛενοι, άνάγ-
» κη, ώς τό εικός, πάσ•/] την έπιείκειαν £-•.
» καιρού (Λέτε [Λανθάνον* ταύτα τοι, επειδή τϊ-
)) '/ιστα τής νόσου άπαλλαγέντες έσώθησαν, Ιν
)) τε τω άσφαλεί γεγενήσθαι ηδη ύπετό^α'ϊχν.
ΒΙΟΛΟΓΙΚΗ ΕΙΙΙΤΡΟΠΙΙ (ΣΤΝΕΛΡΙΛ ΝΓ')
125
» άτ6 του χαχου έττ' άλλους άνΟρώττων τινας
ίχβχωρτ,κότος, ά(Λφί<ττροο^ν αύθις της γνώ-
»αης την (/.«ταβολην έ:τΙ τα χει'ρω 77ε-0ίη;Λδ-
))νοι, [Αχλλον η ττρότδρον την τών έ-ιτηδευ-
»[Λάτων άτοττίαν έίείχ,νυντο, σφα; αυτούς
δ αάλιστα τνί τε πονηρία κα: ττί άλλη τταρανο-
Βριία νενιζ-η-Λοτες• έπεί καΐ άττιτ/υριτάΐΛενος
» ίν τις οΰ τα ψευόή είττοι, ώς η νό'τος ηδί είτε
δΓ^χη τινι, είτε ττρονοέα, εϊς το ακριβές άττο-
))λε;ΐ|Λένη, τους πονηρότατους άφηκεν* άλλα
«ταΟτα αέν τω ύ^τε'ρω άποδέδεικται /ρόνω.
«Τότε δε άγοράζο-ντά τίνα ουκ εύπετίς εδό-
»χει είναι εν γε Βυζαντίω ΐδεΐν άλλ' οΓκοι
ίχαβΛ[Λενοι άπαντες, δσοις ζυνε'βαινε το σώ;Λα
»έρρώσθαι, η τόύς νο-τουντας έθεράπευον, η
Β του; τετελευτηκότας έθρηνουν* ην δί τις και
Λ^ροϊόντι τινΙ έντυχείν ϊσ/υτεν, ό δε τών τίνα
» νεκρών Ιφερεν' εργασία τε ζύαπασα ηργίΐ,
» και τχς τέχνας οί τεχνίται [^.εθηκαν άπά-
δσχς, έργα τε άλλζ, όσα δη έκαστοι εν ^ερ-
δσιν ειχον εν πόλει γουν άγαΟοΐς άπασιν
^άτεχνώς εύθηνούσ*/) λΐ[ΛΟς τις ακριβής έπε-
»)ςώ|Ααζεν* άρτον ά[Λέλει η άλλ' ότιουν διαρ-
ί>/.ώς εχειν, χαλεπόν τε έδόκει και λόγου
Β-ολλου άςιον ειναι' ώστε κχΐ τών νοσούντων
δτισίν άωρον ςυ[/.βηναι δοκεΐν απορία τών
» αναγκαίων την του βίου καταστροφην και
»τό ςύΐΛπαν ειπείν, χλα[Λύδα ουκ ην ένδιδυ-
ϊ>σκό(Λενόν τίνα εν Βυζαντίω τό παράπαν
Ι) ίδείν άλλως τε ήνίκα βασιλεϊ νοσησαι ξυνέβη
ΐ)(κχΊαύτω γαρ ξυνε'πεσε βουβώνα επηρΟαι),
» άλλ' εν πόλει βασιλείαν έ/ούτ/) ς υ [/.πάση ς ^η ς
» 'Ρω'Λαίων άρχης ([λάτια εν ίί^ιωτών λόγω
δ άπαντες άαπεχόΐΛενοι, ησυ/η ε;Λενον• τα
δίΛίν άρ.οι τω λοΐ{λω εν τε τη άλλη Ί*ω-
»;χαίων γη και εν Βυζαντίω ταύτη πη ετ^εν*
δδτεσκηψε δε καΐ ες την Περσών γην καΐ
δες βαρβάρους τους άλλου: άπαντα;».
Κατωτέρω ό αύτος συγγραφεύς λέγει : « Έν
» 0£ τη πορεία ταύτ*/) Κωνσταντιανου νοσ-Γ,-
^-ιαντος, και /ρόνου τριβέντο; πυκνού, τον
δλοίΐ/Λν έπισκηψαι Πέρσα; ζυνέπεσε
δτίν τε γάρ οί παίδα τυραννίδι έπιΟέ;Λενον καΐ
»έ-λναστηναι, και αυτόν ό;Λθυ ςΰν παντι τ<Τ)
ί Περσών στρατω τ•(ί νόσω άλώναι».
Έν τε'λνει παραΟέσωυ.εν καΐ την άοηγησιν
του Σχολαστικού 'ΛγαΟίΟυ του Μυριναίου
(ΟθΓρϋ8 δοΓίρΙοπηη ΒνΖΒΙΐΙίΐΙίΐ' Ι, σελίς
297). ((Εκείνου δε του έτους ά;Λα ηρι άρχο-
» [λένο) η λοιι;.ώδης νόσος αύθις τη πόλει ένέ-
))πεσε, καΐ ιχυρία διε'φΟειρε πλήθη, ληξασα
)> [Λεν ες τό παντελές ούδ' όπωστιοΰν, ες ου δη
» την άρ/ην, φηαΐ δη κατά τό πέΐΛπτον έτος
» της Ιουστινιανού βα'ίΐλείας, έν τνί καθ*η[Λας
» είσηρρησεν οίκου;Λένη . . . εΟνησκον τοιγαρουν
)) έςαπιναίως, καΟάπερ αποπληξία ί'^χυρ^
)) κάτο/οι γεγενη;Λ8νοι• οί δε γε πλείστον διαρ-
» κουντες [;.όλις πει;.πταίοι άπώλλυντο* η δε
)) της νόσου ιδέα, παραπλησία τη πρεσβυτέρα
» έτύγ/ανεν ούσα' πυρετοί γάρ ε πι βουβώσιν
)) άνήπτοντο συνε/είς και ουκ έοη[-/-ΐροι, ουδέ
10 [;.ετρίως γοΰν ύπο/αλώντες, (χόνη δε τη
)) τελευτη του άλόντος άναπαυόυιενοι ......
Ούτω λοιπόν οί Βυζαντηνοι περιέγραψαν
την νόσον ρ.ετά τοσούτων λεπτθ(Λερειών, ώστε,
εάν σ/ολιάτ(ΐ τι; ταύτας, ανευρίσκει ευκόλως
την περιγραφην δλων τών ^/.ορφών της νόσου
[Λετά τών προγνώσεων και συ(Λπτω[Λάτων
δ Γ εκάστη ν [Λορφην και τών άπϋτελεσ}Αάτων*
τοσούτον δε ό(/.οιάζουσι προς τάς οην.ερινάς
εκδηλώσεις και συνεπείας της πανώλους, του-
λάχιστον ώς αύτη έκδηλούται εϊς τινας /ώρας
της Ασίας, ώστε δύναται να εϊπη ης δτι η
βουβωνική πανώλης ουδόλως έ;χετρίασε την
κακίαν αύτης δια της εςε/νίςεως τών α(ώ-
νων. Λί δε σηυ.εριναι γνώσει; ηΐΛών διαφέ-
ρουσι κατά την α(τιολογίαν και τά εκ ταύ-
τ-Γ,ς πορίσ|/.ατα* εκείνοι (Λ2ν άπέδιδον τό
αίτιον του κακού είς υπεράνθρωπα δντα, εις
8-ουράνια σώ|Λατα, είς δαίαονας κτλ., η(^.Σίς
δέ, οί του αιώνος του ΡαδΙθΠΓ, είς [Λίκρόβια
και δη διά την παρουσαν νόσον ε(ς τό (Λίκρό-
βιον του Υ(Μ•8Π1 (189ί). Τό ρ,ικρόβιον τούτο
είναι αικροβάκιλλος, όστις ευρίσκεται επι του
έδάοους, είς του; βουβώνας και τό αιαα τών
υπό της νόσου προσβεβλη|Λένων ζώων η
ανθρώπων* έ/ει δε σ/ηαα συνήθως κατά τι
επίμηκες και είνχι άπεστρογγυλω(;.ένον κατά
τά άκρα, /ρωυ.ατίζεται ευκόλως διά τών
/ρω;Λάτων τήςάνιλίνης, άπο/ρω•Λατίζεται διά
της [^.εθόδου του (λ ΠΙΠΙ, καλλιεργείται ευ-
κόλως και ένοοθαλ'Λΐίόαενον ποοκαλ,εί την
βουβωνικην πανώλην, ώ; εκ του πολλαπλα-
σιασμού αυτού κα• τών έκκοίσεων έν τω οργα-
νισαω, έποαένως 'ίγθ[λίν πάσαν την βεβαιότητα
ότι τό παθογόνον [^.ικρόβιον της βουβωνικής
126
ο ΕΝ ΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΟΓΠΟΛΕΙ ΕΛΛΗΝΙΚΟΣ φΙΛΟΛΟΓΙΚΟΣ ΣΓΛΛΟΓΟΣ
ττανώλους εινχι ό κοχΛΟ-βάκιλλος του ΥβΓδίη.
Εί7Γ0{;.εν δτι τό (Λίκρόβιον εύρί'τκδτχι καΐ
διαφυλάττεται εν τφ έδάφει και έ7:θ[Λένως
είναι δυνατόν ττρο'τφόρφ τινί (τ^γκυρία να
εισε'λθη εις τόν όργανισ(ΛΟν του άνθρωπου η
διαφόρων ζώων, (Λεταξύ των όττοιων οι μυς
εισιν οι «τροσφορώτεροι ττρός [Λολυσαόν, διό
και (τχεδόν ττάντοτε η νόσος επι-ίτττει κατ*
αυτών, ούτοι δΐ τότε αθρόοι διατκορττίζονται
εν ταϊς οίκιαις και όδοίς, άττοθνήσκουσι σω-
ρηδόν και (ΛΤ^νύουσι τοις κατοίκοις την υπαρ-
ζιν έττιδγΐ(Λίας ττανώλους.
Ό άνθρω-ος, δστις έρχεται εις συνάφειαν
(Λετά των ρ.υών, [Λολύνεται ά(/.δ'σως καΐ αυτός.
Τοϋτο είναι γεγονός .άνα'Λφισβήτ/ΐτον, καΐ
μεταξύ άλλων άναφερομεν τό έςης* έν Βομβάη
έττΐ 20 ανδρών, οίτινε; ήσαν ε-ιφορτισμε'νοι να
περιτυλλέγωσι καΐ μεταφέρωσι μυς τεθνεώτας
εντός καταστήματος τίνος, οί 12 μετά 3
ημίρας είχον την βουβωνικην ^τανώλην, οι
δ' έ-ίλοιποι ουδέν επαθον, ως και δλοι δσοι
είσηλθον μεν έν τω καταστηματι την ήμέραν
εκεινην, δέν ηλθον δμως εις συνάφειαν μετά
τών μυών.,Ό-ωςδέ ύπάρχουσιν άνθρωττοι,
έλθόντες μεν εις συνάφειαν μετά τών ρ,υών,
ούδεν δε παθόντες, ούτω; υπάρχει και είναι
βέβαιον καΐ τό εναντίον, ήτοι άνδρες, μη
έλθόντες μεν ε(ς Φ^νάφειαν μετά τών μυών,
αποθανόντες δε εκ της πανώλους' τά αντι-
φατικά ταύτα γεγονότα εξηγούνται ευκόλως.
Είναι γνωστόν, και διά πειραμάτων αρκούν-
τως πιστοποιείται, ότι ό ενοφθαλμισμός και η
μετάδοσις του παθογόνου μικροβίου έκ τών μυών
εις τόν άνθρωπον γίνεται διά τών ψύλλων.
Έάν π. χ. περισυλλέςγ, τις ψύλλους επι τε-
Ονεώτων έκ πανώλους μυών και έςετάση τόν έν
τερικόν σωλήνα αυτών, ευρίσκει μικρόβιόν τι
μορφολογικώς πανόμοιον τω της πανώλους' ένφ
έν τω έντερικω σωληνι έτερου ψύλλου, μη ζη-
σαντος έπι μυών με μολυσμένων, δεν ευρίσκεται
τό μικρόβιόν του ΥθΓ8ίη. Έάν λάβωμεν ψύλ-
λον έμπ«:ΐ5/οντα τό μικρόβιόν καΐ ένοφθα7ν-
μίσωμεν αυτόν έπι μυών, τίνες ές αυτών
άποθνησκουσιν έκ τ7,ς βουβωνικ*7;ς πανώλου;.
Έχν λοιπόν ψύλλος τις μεμολυσμίνος εκ
τίνος μεμολυσμένου μυός πηδησ•(ΐ έπι του
άνθρωπου, και δηζη αυτόν, εις τό μέρος του
δήγματος φαίνεται σ^^χνότατα φλύκταινα τις
καΐ ό άνθρωπος εκείνος μετά τινας ημέρα;
καταλαμβάνεται υπό τ-ίς πανώλους χαΐ ύ
βουβώνες αναφαίνονται εις τ•/;ν άντίστοι/ο>
της φλυκταίνης πλευράν. Ειπομεν ανωτέρω
δτι ύπάρ/ουσιν άνθρωποι, οϊτινες, έλΟόντες εις
έπαφην μετά τών μεμολυσμένων μυών, ούϊίν
επαθον τούτο συνέβη, διότι έπι τών ανθρώ-
πων τούτων ουδείς ψύλλος έπηδησε' και τούτο
πάλιν, διότι οί είρημένοι άνθρωποι ετυ/ε νΐ
συλλάβωτι μυν, όστις είχεν ηδη αποθάνει ζρό
24 ωρών και έπειδη ητο πλέον ψυχρός, ο:
ψύλλοι ειχον έγκαταλεί{/ει αυτόν τούτο δι
είναι άποδεδειγμένον διά πλείστων παρατη-
ρή'ΐεων.Ό ψύλλος λοιπόν είναι τό μέσον διί-
μεσον μεταξύ μυός καΐ άνθρωπου* άνθρωπος
δε, ρ.η έχων έπι του δέρματος αυτού έντορ,ν
καΐ ερχόμενος εις έπαφην μίτά μυός η άκόρ.
καΐ μετά του μικροβίου, δεν κινδυνεύει νΐ
πάθη πανώλην.
Έπίσ•/)ς άνθρωπος μολυνθείς ηδη, μετα-
δίδει τό νόσημα διά τών ψύλλων, κυρίως, ίσως
δε διά τών κορεών καΐ μυιών διότι ο ΥθΓδίΐΙ
ηδυνηθη νά εύρη τό μικρόβιόν και εντός τών
ΐΑυιών καΐ δι* αυτών ηδυνηθη νά μεταδώση
την νόσον εις ίνδοχοίρους. Έπειδη δε οί μυς, ο:
ψύλλοι, επομένως και τά μικρόβια, έλε'^ερο:
η ουχί, εισι πολυπληθέστεροι έν τοΙς υπογείοις,
μαγειρείοις και δπου ύπάρχουσι κονιορτός κιΐ
ράκη, δια τούτο και οί πρώτοι έκ τών ανθρώ-
πων πάσχοντες έκ της νόσου ώς έπΙ τό πλεί-
στον είσΐν οί συχνάζοντες εις τά τοιαύτα αέρτ
ώς έκ της τέχνης αυτών.
*Έν σημείον δέον νά έξετάσωμεν είσέτι ίνα
μεταβώμεν εις τά προφυλακτικά μέσα, δηλ.
πόσον διαρκεί η έπφασις του νοσήματος. Έχ
τών γενομένων παρατηρήσεων και μελετών
εξάγεται δτι η διάρκεια της επωάσεως κυ[Λ3ΐί-
νεται εντός τών πρώτων 3 ημερών. *^Ωστ£
δταν ολα τά ενδύματα καΐ υπάρχοντα άνήρώ-
που τινός άπολυμανθώσι και μέχρι 4 ημερών
ουδέν παρουσίαση ούτος σύμπτωμα της νόσου,
δύναται νά θεωρηθη έκτος κινδύνου καΐ άχίν-
δυνος. Οί'»δόλως δέ πρέπει νά λάβη τιςύ-*δ-
ψιν τάς ημέρα:, αίτιν-ς διέρρευσαν άπό τί;
εποχής της αναχωρήσεως έκ του λοι;χ'.χοΰ
κέντρου, διότι κάλλιστα δύνανται νά 0«χ:-
χωσι μικρόβια εντός τών ενδυμάτων αύτο'λ
η ψύλλοι μεμολυσμένοι (δεν •^'νωρίζομεν ο;χω;
ΒΙΟΛΟΓΙΚΗ ΕΠΙΤΡΟΠΗ (ΣΤΝΕΔΡΙΑ ΝΛ')
127
-05θν χρόνον ό ψύλλος κρατεί έν αυτώ τ6
;χιχρόβιον), τ, και (Λυς ^ταθόντες κατά τό τα-
ςδίΧίΟν και (χη Ευρεθέντες κατά ττ,ν έξε'τα'τιν
τον άτ;^ιοτ:λοίου• τ, τε'λος δυνατόν να (Αη
κιτιττραφώΊΐ τα νοσοοόρα ταύτα στοιχεία
Χα τών άχολυ[Λαντικών (λεθόδων % να περί'τω-
Οώσιν έ-ι (Λακρόν χρόνον [Λεταφερό[Λενα κατά
ξηραν δια τών αλεύρων, έρί(^ν κτλ.
Όταν δ[λως χώρα τις έ^απειληται η έν
ιύτγ) ύττάρχγ) η :τανώλης, τότε εκτός τών
γεν.χών (/.έσων τών διατιΟερ^ίνων ύ;:ό τν5ς
κυβερνήσεως, έκαστος πρέπει έν τη οΣκ•!κ αυ-
τού να φράζγ) δλας τας οπάς, αϊτινες δίδουσι
δίοΧον εις τους ριΰς, να πλύνη δε <ιυχνα την
οΐκίαν, πας κονιορτός να έκλείψη, η καθαριό-
τί,ζ τών κλινών να η τελεία, ο άερισρ,ός τών
ένδυ(Λάτων και σινδονι'ων να γίνηται καΟ' έ-
χά^την' τα δέ γυ[Λνά [χέρτ, του σώρ,ατος (χεί-
ρες, πόδες και λαΐ(Λ6ς) να κοι).ύπτωνται καταλ-
λήλως (δια περιχειρίδων κτλ.) καΐ (/.άλιστα
εάν τις είναι εκτεθειμένος ώς έκ της εργασίας
ΐ'ίτου εις έπαφην [/.ετά (Λε|Λθλυσ[λένων.Έαν δέ
τύχη τις [χυν τεθνεώτα, [χη έγγίσ*/) αυτόν, έαν
;χη πρότερον έπιχύση άφΟόνως έπ' αύτου θερ-
αότατον ύδωρ. Έν καιρώ έπιδν)[Α{ας πρέπει
τΛς τις να έί/βολιάζηται κατά δεκαπενθη[Λ8-
ρίαν δια του άντιλοΐ(Αΐκου ορού».
'Ληέρης. — ^Ή τελευταία θεωρία της διά
τίίΛ• >)Γύλλων μεταδόσεως είναι περίεργος,
ήδελον δμως να βεβαιωθώ πώς γίνεται
άκριβέστερον ή μετάδοΰις αί5τη κατά το
σημείον τού δήγματος, διά της επαφής τής
,τροβρσκίδος ή διά τών κοπράνων τού
ψύ>νλου. Προς προφύλα^ιν δέ δέν θά ήτο
.τροτιμότερον νά γείνη χρήσις εντομο-
κτόνου κόνεως, κουαοσίας πίκρας κτλ.
άντΙ χειροκτίων ;
Γαβριηλίδης. — Το ΰημεΐον τής μεταδό-
σεως ουπω έγ'ένετο μαθηματικώς γνω-
στόν οί πλείστοι δμως παραδέχονται οτι
ό \|τύ>>λος, κεντών διά τής προδοσκίδος
αυτού, ανοίγει όπήν, το δέ μικρόβιον, εύρι-
σκόμενον έν τοις περιττώμασιν αυτού, είσ-
δύει εΙς τήν έντομήν ταύτην κατά μετά-
5εσιν• ώς αντίδοτα δέ βεβαίως πολλά
ο.τάρχου<ίι φάρμακα προς τοιαύτην χρήσιν.
Σημειωτέον δέ δτι και αΐ γαλαΐ προσ-
βάλλονται υπό τής νόσου* συγ-γραφεύς τις
αναφέρει δτι εΙς χωρίον τι ή νόσος δέν
είσήλθεν, αλλά βραδύτερον ευρέθησαν
γαλαΐ πλεϊσται άποθανούσαι έκ τής νό-
σου ταύτης.
Μετά ταύτα λύεται ή συνεδρία.
ΣΥΝΕΔΡΙΑ ΝΔ'
9 ΊσννΙου 1899,
Προεδρία Μ. Ψαλιδα
Ό κ. Πρόεδρος άγγέλλει τήν έκλογήν
αυτού ώς προέδρου τού Φιλολογικού Συλ-
λόγου, εύχαριστήσας δέ και έπαινέσας τά
μέλη τής Βιολογικής Επιτροπής έπι τη
προθυμία αύτώ>ν καΐ φιλοπονία, άς έπε-
δεί^αντο καθ* δλην τήν προεδρίαν αυτού,
άγ^'έλλει δτι ή παρούσα συνεδρία θέλει
καταναλωθή κυρίως εις τήν έκλογήν τού
προεδρείου.
Είτα, γενομένων τών εκλογών, άνεδεί-
χθησαν πρόεδρος μέν ό Ιατρός κ. Φ. Φω•
χίάδης διά ψήφων 9 έπι 1 5 ψηφοφορούν-
των, γραμματεύς δέ ό Ιατρός κ. Σγονρ^
δαΧος διά \}ηΓ|φων 8 έπι 13.
ΆμηεΧϋης. — Έν τη προηγουμένη
συνεδρία υπεδείχθη ή ανάγκη δπως ό
παρ' εμού παρουσιασθείς παις έ^ετασθή
διά τά^ν άκτίνων τού Κοβηΐββη προς πι-
στοποίησιν τής υπάρξεως ή μή τών επιγο-
νατίδων παρ* αύτω. Πράγματι, γενομένης
τελευταίω^ς τής εξετάσεως ταύτης έν τω
γαλλικω νοσοκομείψ Τα^ειμίου έπΙ πα-
ρουσία τών κκ. *Αν. Γαβριηλίδου, Χ. Χρη-
στίδου, εμού καΐ άλλων συναδέλφων έκεΧ
παρευρεθέντων, ευρέθη δτι άμφότεραι αΐ
επιγονατίδες έλειπον, αΐ δέ λοιπαι άνω-
μα>ααι έφάνησαν ώς εξετέθησαν έν τη
έμή περιγραφή.
Ό κ. Πρόεδρος εκθέτει δύο ηεριπιώαεις
σκωληποειδίτιδος ώς επομένως :
Κνριοι,
α Έν τω νοσοκομείω *Ιερεμία ϊσ/ομεν ττ,ν
εύκαιρίαν εσχάτως να παραττ,ρησωμεν περί-
πτωσιν σκωλτ,κοειδιτιδος λίαν διδακτικήν.
Νέος 23 ετών, άρτοπώλης, ιίσηλθεν ε{ς τ6 νο-
128
ο ΕΝ ΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΟΤΠΟΑΕΙ ΕΛΛΗΝΙΚΟΣ ΦΙΛΟΛΟΠΚΟΣ ΣΥΛΛΟΓΟΣ
(Γοκορ-δϊον ττάιχ^ων άττό τ: ιών η[Λβρών ές δλων
τών (7υ;Λ77τω[/.χτων σκωλτΓ/.Οί'ΛίΤ'.οος, είχε οτΛ-
ττόνον κατχ τό δεξ'.^.ν ση;;.*:*}/ λίαο ΒαΓΠΘΥ,
εύαι<7θν)<7ίαν καΙ άντί'ττατ'.ν τών /.:/ΐλιακών τοι-
χω[;,άτων , δυ7κθ'.λιότ7ΐτα, έ;Λ•'τ ^ -»; /,χΐ ύψ(ι)[Λε'νην
θερίΛοκρατίαν ά(ΛίΧ τυ^ εισόδω αύτοΰ έφτ,ρ;-/.όσθη
Υ) {ατρικη )ζ'λα<7ΐκη Οερα-εία (ττχγος τοττικώς,
δτΓίον καΐ ένέσει; αοροίνης). Πάντα τα συ»;.-
7:τώ[Λατα υττεχώρησαν καθ* ολοκληρίαν κα,Ι ή
νόσος έφαίνετο ύπο/ωρησασα εις τρότ:ον ώττε
6 άσΟενης έζητει να έξέλθτι του νοσοκοίΛείου'
τη έ7:ΐ(;.όνω 6^,ως τ,[λών ττροτροττγί έττείσθτι να
(Λείνη είσε'τι έ-Ι 3 — 4 η^/,ε'ρας υπό εττιτηρ'/ϊσιν
δτε δ[Λως ητοιυιάζετο ττρός άναχώρησιν κατε-
λτ,φθη αιφνιδίως ύττό σφοδρού ττόνου κατά τόν
δεζιόν είλεακόν βόΟρον (Λετ' έαέτου, Οστις τόν
ηνάγκασε καΐ πάλιν να κατακλιθτι' την έττο-
(χένην εύοθ(Λεν ττ,ν κοιλίαν δλην έπώδυνον,
ολίγον (Αετ8ωρισ(Λένην, -χυρετόν, εΐΛέτους κτλ.,
έκρίνο;/εν την Οέσιν αυτού σοβαραν και προε-
τείνα[Λεν την έγχείρησιν, ην καΐ έδε'χθη. Δια
τοίΛης κατά (Ληκος του εςω χείλους του ορΟου
κοιλιακού [;.υός διηνοίςαΐΛεν την κοιλίαν καΐ
εύρέθη•Λεν απέναντι του τυφλού έντε'ρου*. πα-
ρα(Αερίσαντες δε τούτο εύρο[/.δν όπισθεν τούτου
συλλογην πύου δυσωδεστάτου και την σκω-
ληκοειδή άπόφυσιν εντελώς κατ£στρα(Λ[Λένην.
Άφοΰ 6καΟαρίσα[Λεν τό άπόστη[Λα τούτο, διε-
σωληνώσα[Λεν την κοιλότητα δια γάζης ίωδο-
φορ|Αθύχου καΐ ό ασθενής (άθη εντελώς και
εγκατέλειπε τό νοσοκο^Λείον (Αετά 15 η;7.έρας.
"Ετερον δέ άνάλογον περιστατικών εσχθ[Λεν
την εύκαιρίαν να παρατηρήσω (Λεν τό έζης :
Προσεκληθη(Λεν να έπισκεοθώίΛεν εν συ;Λ-
βουλίφ [Αετα του συναδέλφου κ. Απέ εν
Πασσ^.-Μπαζέ πάσχοντα ηλικίας 50 ετών
περίπου, δστις πρό 4 η[Λερών (Αετα κοπιώδες
δείπνον κατελήφθη υπό σφοδρότατου πόνου
κατά τό ύπογάστριον η σφοδρότης του πόνου
ητο τοιαύτη, ώστε ό ασθενής έλιποθύ[Αησε και
έζεληφθη υπό του 8σπευσ[Αένως προσκληθέντος
συναδέλφου ως άπόπληκτος.
Συνελθόντος δε του ασθενούς, ό πόνος έπέ-
[Αενε καΐ δεν υπεχώρησεν εί[Αη εις ίσχυραν
ίνεσιν (Αορφίνης• τί-,ν έπθ[Αένην ό' πόνος της
κοιλίας έςηκολούθει εντοπισθείς εις τόν δεξιών
είλεακόν βόθρον, προσετέθησαν δε ε αετοί χα•.
7:'^^^τ6^, ό'τε προσεκληθη ό Φ^νάδελφος χ.
Από. ϊης καταστάσεως του ασθενούς ίύ
δεινου(Αένης, προσεκληθη ν εν συυιβουλίω Εις
ΙΙασσά-Μπαςέ του άνω Βοσπόρου πάρα τω
ασθενεί, τόν όποιον εύρου,εν φέροντα δλα τζ
συαπτώ[Λατα ττ^ς σκωληκοειδίτιδας, ήτοι πί-
νον κατά την χώραν του Μαο ΒαΠΙΘΥ,
εύαισθησίαν δ).ης της κοιλίας, τυ}Απανισ[ΑΟν,
ε[α.έτους, δυσκοιλιότητα από 3 ήαερών, άπου-
σίαν αερίων δια του άπευθυσίΑενου, θερ;Αθκρα-
σίαν ύψωίΑένην (39)καΙ σφυγίΑον ταχύν (130),
ένζ> η γενική κατάστασις του ασθενούς ην ούχΙ
ευ αρεστός• απεφασίσθη δε εν τω συτ,βουλίω τ
ά|Λ5σος χειρουργική έπέ(Αβασις, ήτις ως εκ τί;
αποστάσεως και ελλείψεως χρόνου καΐ (Αέσων
άνεβληθη δια την έπθ[Αένη*ν, δτε πράγαχτι
[Αετέοη[Αεν [;.εθ* δλ,ων τών άναγκαιουντων πάρε-
σκευασίλένοι δια την έγχείρησιν, προσκληθέντων
και τών σ'^ναδέλφων κ. κ. Στεκούλη και ΙΙι-
νάδη* άλλα κατά την έπίσκεψιν ταύτην ιί-
ρου.εν τόν άσθενη ε!ς τοιαύτην βελτίωσιν,
ώστε απεφασίσθη ή αναβολή της εγ/ειρησεως
και περιωρίσθη;Λεν είς την έςακολούθησιν ττ;
κ> ασίκης θεραπείας, πάγου, οπίου κ. τ. λ.
Δυστυχώς δαως ή ύπουλος αύτη κατάστα^ις
δέν διηρκεσεν είΐΑη έπΙ 8 — 10 ηαέρας, δτε καΐ
πάλιν η κατάστασις του ασθενούς έδεινώΟτ,
εις βαθ[ΑΟν, ώστε δτε [^.ετέβηΐϋ,εν και πάλιν
παρά τω ασθενεί, (ΑΟλις υπήρχε καιρός πρ6;
έγχείρησιν, καθόσον σ'^♦Απτώ^Λατα άρχθ(Αέ-
νης γενικ*?;ς περιτονίτιδος ειχον ήδη έγκχ-
τασταθη. II έγχείρησις έγένετο ά[Αέσως κχ• \
διά τθ[Αης κατά τό έςωτερικόν χείλος του ορ- !
0ού κοιλιακού [Αυός και παρά τω τυφλφ εντέρφ
εύρθ[Αεν ν.εγάλην κοιλότητα πλήρη πύου έκτει-
νο[Αένην [Αέχρι του οαοαλού, ην ίκενώσαοεν
καΐ διεσωληνώσα(Αεν δι' ίωδοφορ[Λΐούχου γι-
ζης* ή κατάστασις του ασθενούς έκτοτε ίβαινδ
βελτιου[Αένη και [7.ετά περιπετειώδη δί{Αηνον
θεραπείαν ό ασθενής ίάθη εντελώς και (Αετέβτ
εις την εαυτού πατρίδα ί»γοη της Γαλλίας».
Μετά ταϋτα κηρυχθεισων και τιϋν θερι-
νών διακοπών έλύθη ή συνεδρία.
ΤΕΛΟΣ
Α' ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΑ ΤΕΥΧΟΥΣ 1896—98
-Γ*;..
Λόγο; Γροίδρικός Οπο Γ, Οίκσνομιδον 3
Πρόγραιίίχα των εργασιών της Έπιτροτιής 4
ΠδΟίψορχ βιβλίων ίιπο II, *Αηέρη 4
Λιβτάξέΐ; €σωτερι/.αι της Επιτροπής ; . . . 4
Χε'.ρονργιχη Ιπέαβίσις εν τ^ ,^ινικτ} κοιλία χ«•.
όφβχλμιχαΐ έ;:ι-λοχαι υπο Φ. Φα>τ4ά3ον χαΐ
Ά. Τράγτα 5
Μαλάβαθρος (ΒβΙβΙ) και κάρυα άρέκας κατεχον
Ιγ.ο 17. *Αηέρη 8
θάνατος Χ. θ, ΒααΟάδσν ?0
Σ^ζηττ,-ιις της περιπτώσεως Φωτιάδου και Τράντα 20
ΆίΑδλυωπία ιχ κατα/ρτ^σεως καπνού και οίνοπνεύ-
|ΐβτος παρ* ημιν 22, 5*2
Προσφορά βιβλίων υπό Φ, Φωτίάόον 23
βίνατος Ξ. Ζζογράφον 2Ί
Ηλε^ριχόν χΙρας Οπό *Α. Γαβριηλίδου \\
Λιιτίξεις προς ττ[ρησιν τών Πρακτικών 'Π
]\ψ τοΓ/οκεφάλου Οπό ^Λ, ΓαβριηΧίδου 28
Πεπτ&νη εν τοΓς ο!ίροις ,. 28
Σ•>ζιΙτησις περί βλεφαρικού κε'ρατος 28
Άποτιτάνωσις παλαιών πνευμονικών φυματιωδών
εστιών εν νεκροψία φυματιώντος Οπό *Α,'Χρ'η•
στίδου 30
Σ^ζητησις έπι της θεραπείας της λαρυγγαίας φυμα-
τιώσεως υπό Ευ» * Ιωάννου και Ά, Χρη-
στϋου 32,36
Ατλητηρίασις εξ ιωδίου/ ου ελαίου του όνίσκου και
εξ άχονιτίνης Οπό Π. Κελαϊδίτου και Φ. Φω-
χίάδου 34
Ο^αλμοτομία έπΙ αιμορραγικού γλαυκώματος Οπό
Π. *Ιατροηούλου . . . . ^ 36
->ιΐίτησις έπι ταύτης 42
Σιχ•/αρώδης διαβτίτης μετά οφθαλμικών επιπλοκών
Οπό *Α. Γαβριηλίδου 43
Σαχ/αρώδης διαβτίτης κτλ. Οπό *Λ, Τράντά. . , 40
Σχζϊίτησις περί τυφοειδούς πυρετού σιλ. 41,43,
47,50,51,70.
Χηλοειδης κύστις του μεσεντερίου υπό Μ. Ψαλίδα 50
Θάνατος *Λ. Άναρωστάκη 59
'Οροδιαγνοιστικη του τυφοίΐδοΰς πυρετού Οπό
Ά, ΓαβριηΧΙδου 59
Θάνατος Παύλου Ιωάννου '. 02
ΊΙμιαοψία άταχτική Οπό *Α Γαβριηλίδου 02
Συζτίτησις επΙ ταύτης 73
Προτάσ-ις περί εύρύνσεως του κύκλου τών εργα-
σιών της Επιτροπής 76,84
Τραυματισμός του οφθαλμού μετ* έξολισΟτ^σεως
του φακού Οπό τόν επιπεφυκότα Οπό II» 'Ια-
τροσζούλου 78
Ψευδομιγαλοολέφαρον Οπό Π. * Ιατροτκίύλου ... 80
Τραυματισμός του κάτω βλεφάρου μετά δτ[ξεως του
κατωτέρου δακρυακο^ σωληναρίου Οπό II, */α-
τροηούλου 81
Πτώσις τραυματική του άνω βλεφάρου και μερική
έπανο'ρθωσις δια. Οστέρας ριΐ^ικής επεμβάσεως Οπό
Π. *Ιατροηουλου 82
Άνάλυσις σιελολίΟου Οπό 1Γ. ^Λττέρη 86
Νέοι οροί προς άντικατάστασιν του ορού αλκοο-
λισμός 88
'Λκ^ινομυκ/ίτωσις του οφθαλμού υπό * Α» Γαβριη-
ΧΙδου 88
Τοκετός διδύμων Οπό ΑυΧωνίτου 92
Τύφλωσις μονο'φθαλμος λεχωίδων Οπό *Α. Τράντα 92
Έξέτααις του οφθαλμού δια της οιαλάμψεως Οπό
Ά. Τράντα \Υλ
Όμώνυμος ήμιαοψία συνοδεύουσα φθίσιν νωτιάδα
Οπό ^7. *ΙατροηούΧου 96
]ίυζτ5τησις περί εκδόσεως τών εργασιών της Επι-
τροπής 99
'Ρήζις του οπισθίου θόλου του κόλπου κατά τήν
συνουσίαν Οπό Γ, ΟΙηονομιδου 99
Συζίίτησις περί ήμιαοψίας έπίνωτιάδος φΟίσεως 102,103
Βιογραφία *Λ. Αναγνωστάκη Οπό Π. * Ιατρό-
ηούΧου 105
^ψι^-
*-!
π
β' ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΑ ΤΕΥΧΟΥΣ 1898—99
Σελ.
ΈχλογαΙ του προιδρδίου 1
Λόγος τοΟ νέου προέδρου 1
Τα μειονεχττίματα της [ΐεθόδου της διαλάμψεως υπό
Ά. Γαβριηλίδου 2
Ίριδοχυκλιτις μυκητώδτς βΐ'ΐ"οοαγιχ7) συνεπεία
καταγωγής υπο/ύματ .ς υπ'> II, 'Ιατροηούλον 7
Πιρίπτωσις 6μίνώδους έπιπε^υκίτιδος υπό */.
Μηίστη 10
Περίπτωσις κακοτίθους κυνάγχης άπολήξασα εις
θάνατον υπό Ν, Φερμάνογλον 10
ΠολλαπλαΓ δακτυλιοειδείς περισφίγξεις του κηλικο3
θυλάκου Οπό Μ. Ψαλίδα 11
Συζητησις περί διφΟερίτιδος και όροθεραπείας .... 12
Πολυκυστεώδης νεφρ^τις Ιιζο * Α, Χρηστίόου . , . 13
Χρήσις φακίΰν παρά τοις άρ/αίοις προς Οεραηευτικόν
σκοπόν Οπό Στ, Βραχάμη 16
Άπάντησις Π, *Ληέρη > 17
'Ιατρικαι γνώσεις εν τοις ΠλατωνικοΓς διαλόγοις
Οπό Γ. Πασχαλίδον 21
Έντεροκωλϊτις Οπό ^Λ, Χρηστίδον 22
Τδατίδες τών πνευμόνων Οπό *Α, Χρηστίδον,
Μ. Ψαλίδα, ΙιαυΓΓΪθμχ χαι *Α. Γαβριηλί-
δον 24,27,29
Έκστροφή της Γριδος προς τα οπίσω ενεχα τραυμα-
τισμού Οπό *Ι, Μηίστη 30
Στένωσις του χολεοΐί Οπό II, ΚελαΧδίτου 32
Δοκιμή προς χαταμέτρησιν -ρου συντ[θους ορίου της
διαλάμψεως του σκληρωτικου δια μαθηματικών
Οπολογισμών χαΐ εκ ταύτη; πορίσματα περί
τών οφθαλμοσκοπικών 6ρίων Οπό 17. * Ιατρό-
ηονλον 35
'Λπολύμανσις τών κατοικιών επι μολυσματικών
νόσων παρ* ήμΤν Οϋό II, Κελαϊδίτου 44
Συζιίτησις έπΙ της ανακοινώσεως 'Ιατροπούλου. , 46,50
Επικουρικοί δαχρυοποιοί αδένες Οπό *Α, Γα•
βριηλίδον ,, 49
Αιτιολογία τών παρά γυναιξί νευρικών η Οστεριχών
φαινομένων Οπό *Α, Χρηστίδον 51
Σκέψεις τιν^ς περί τών σ/ολικών διακοπών Οπό
Γ, Πασχαλίδον 51
Παρατηρτίσεις περί τών σχολικών διακοπών Οπό
Γ. Νούλη ϋ 53
Συζϊίτησις έπ * αυτών 55
Τιτανώδη σωμάτια έν ταις ώοθτίκαις τών γυναικών
Οπό *Α, Χρηστίδον 57
Σιλ.
Τιτανώδη σωμάτια Ιν ταϊς σάλπιγξι τών γυναικών
Οπό Α, Μανονηλίδον 59
Έμπυί[ματα τών παραρρινίων κόλπων, ίγμορείου
άντρου, σιαγονικοΰ χόλπου, σφηνοειδούς χόλ-
που και του λαβυρίνθου Οπό Π, Παηανιΐϋολάου 61
Προφύλαζις και θεραπεία τής γονοχοκχικής έπιπε-
φυχίτιδος τών νεογνών Οπό *Α, Γαβριηλίόον 7?
Παρατηρ»[σεις επί τής θεραπείας τών εμπυημάτων
του ίγμορείου άντρου Οπό Τβίητα 76
Συζηττίσεις επι της σχωληχοειδίτιδος . . . . 79,84,88,1*27
Παρασκεύασμα μτίτρας μετά τιτανωδών σωματίων
Οπό *Α, Χρηστίδον 83
Έζέτασις λίθου της ωοθήκης Οπό Π. *Αηέ^,,, 84
Πρότασις αντεπιστελλόντων μελών 86
Απόστημα Οπό την σκληράν μ7[νιγγα άνευ επιπλο-
κών και πυρετού Οπό Κ, Μάκρη 87
Σ/έσεις της γρίππης και της σκωληκοειδίτιδας .... 88
Δυϊδιάγνωστοι περιπτώσεις σκωληκοειδίτιδας Οπό
Μ, Ψαλίδα 89
ΛΙμορραγικόν γλαύκωμα μετ'εξωφθαλμίας χαι ?ασις
δι*όφθαλμοτομίας χαι εξαιρέσεως του βλεφαρι-
κού δακρυακου αδένος Οπό 17. * Ιατροηονλον 90
Αλλότρια σώματα έν τώ προσθίω θα/άμω Οπό
•7. Μηίστη. * 94
Καθολική Οστερεκτομή διά λαπαροτομίας παρ'έπι-
τόκω ένεκα ρήξεως της μτ,τρας υπό Κ, Μ€ίΗρή, 95
Διαλείπων τυφοειδής καΐ τυφοελώδης πυρετός Οπό
Α, Μανονηλίδον 96
Δηλητηριάσεις έκ τροφών ΙΟί
Χολαιμία μετ' οξείας νεφρίτιδος και πνευμονίοις
Οπό *Α. Χρηστίδον 103 χαί 109
Έλκομεμβρανώδης ούλιτις και κυνάγχη — *Λτρα-
κτοειδές βακτηρίδιον του Υίηοβηΐ υπό Ά. Γα-
βριηλίδον 106
Πλαγία μυατροφιχή σκλτ(ρωσις ή νόσος του ΟΗ»Γ-
€θΙ Οπό Ρ. Τσοηάνογλονπ 11ί
Όξεια δηλητηρίασις διά κονιάκ Οπό Γ, ΙίίχΟ'
λαΐδον ■ 113
Πυορροϊκή δακρυοκυστίτις τών νεογνών Οπό 17. *Ια•
τροηονλον
θάνατος Παναγτ[ Γιαννουλάτου 117
Πολυάριθμοι διαμαρτίαι του σώματος μιχρου παι-
δός υπό Μ, *Αμη€λίδον 118
Περί βουβωνικού λοιμού Οπό ιστορική ν χαι τι^οψΛ"
λακτικήν Ιποψιν Οπό *Α, Γαβριηλίδον 1 Ιί^
ΤΑΒΙ,Ε ΒΕ8 ΜΑΤΙΕΚΕ8
Ι. Ρ38θϊοα1β άβδ Ηπηέεε 1896—98
ΡΒββ
ΙηίβηοηΙίοη οΙιίΓυΓ^ίοαΙο πίΐδίΐΐβ &νβ€ οοιηρίί-
Γ3(ίοη8 0€υ1&ίΓ08, ρ3Γ ΡΐΙ. ΡΠϋΤΙΑΙ)Ι8 βΐ Α.
ΤΚΑΧΤΛ8 5
ΒρΙθΙ θΐ ηοίχ (1'ΑΓβοα οαΐβοΐιυ, ρβΓ Ρ. Λρέπγ. 8
ΑήιΒΙνορίβ ρηΓ »1)ϋ8 άβ ΐ8ΐ)ηο βΐ (1'αΙοοοΙ οΐιβζ
ηυαδ 22,52
ΟΟΙΈΘ ρα1ρβΙ)Πΐ1θ, ρ3Γ Α. θΛΒΒΙΚΙ.Π>Κί> 24
θ3ΐοί(ίΓ<Ίϋοη άο νΐβιιχ ίονοι•8 ΙυΙ>6ΓουΙβυχ ρυΐ-
Π10ΠαΪΓ68 (βϋΙΟρδίβ), ])ΒΓ Α. 0ΗΚ18ΤΙΒΙΚ. ... 30
ΕιηροίδοιιηοηιβιιΙ» ρ»ι• ΙΊιυίΙβ οίο Γοίβ (Ιο ηιοΓυβ
ΐυ(ΙυΓββ βΐ ρ»Γ Ι'αοοηίΙίηο, ραΓ Ρ. Κέι.Αϊϋίτι»
Η ΡίΙ. ΡΗ0Τ1Α0ί8 34
ίο ^Ιηαοοηιβ ΗβΐΏοιτΗηβ^ίίϊϋβ οΐ ΓορΙιΙηΙιηοΙο-
ιηίβ, ρ3Γ Ρ. ΐΑΤΚΟΡουί,οί^ 36
ϋί3ΐ)έΐ6 δϋΟΓό ανβο οοηιρίίο&ΐΐοη^ οουΐΒίΓβ»,
ραΓ Α. ΟΑΒΚίΕΐ,ιυέ.^ 43
0ί3ΐ)€ΐβ δϋΟΓβ, ρ3Γ Α. ΤκΑΝΤΑδ 49
ΚνβΙο οΐιέΐοίίΐβ θα ηιό»οηΙθΓί», ραρ Μ. Ρ8Αΐ.ΐϋΛ8 50
ΙΙόιηίβορδίθ ΐ3ίίόΙί(ΐυο, ρ3Γ Α. 0ΛΒΗΐκι.ΐΰί:8. . . 62
1.υχα(1οη δου8θοη)οηο(ίν3ΐο (1υ οπδίβΐΐίη, ρ3Γ
Ρ. Ιλτβοροι 1.08 78
Ρ8βυ(1οιηό^Γ8ΐοΙ)1όρΙιηΓΊθ, ρ3Γ Ρ. ΐΑΤΚθΡουι.()8 80
ΒΙβ88υΓ0 (Ιο ]« ραυρίριτ ί η Γόη ολιγο α νοο τυρία-
Γο (Ιυ αιππΗουΙο ΙίΐοΓνπιηΙ ιηΓόηθυΓ, ρ3Γ Ρ.
Ιλτβορογι.08 81
Ρίοδίδ 1ΐ3υπΐ3ΐί(}ηο (Ιο 13 ρ3υΐ)ίβι•ο δυρόποιιΐ'ο
οΐ π'8ΐίΙυΙίοη ρ;ιιΊίο1Ιρ ρηι* υηβ ίηίοΐ'νοηΐίοη
Γ3(1ίθ3ΐ(* υΙΐίΜΊΟϋΓΡ, ρ3Γ Ρ. ΙαΤΗ()ΙΗ)ΓΚ08. ... 82
Λη3ΐ^•δ(? ίΐ'υη οπΙοαΙ δηΙίνβίΓο, ρ3Γ Ρ. Αρκβυ. . 86
Νουνο3ΐιχ ΙΟΓίηοδ {ίουι* ΓΟίηρΙηοοΓ Ιο Ιοππρ
3ΐοοο1ί8Γηο 88
ΑϋΙίηοπινοοΗθ οουΙηίΓο, ρ3Γ Α. (ΐΑΒΗΐέι.ιΐ)Κ8. . 88
Οόοϋό ιηοηοουΙίίίΓΟ ρΐιβζ Ιοδ αοουιίΓΗόο», ρηπ
Α. ΤΒΑΝΤΑ8 92
Εχ3ΐηοη (Ιο Γα'ίΐ, ρηι* ΐΓ3η8ΐυπηηίΐΙϊοη, ριπ* Α.
ΤΒΑΝΤΛ8 93
Ηόιηί3ορδίβ Ιιοΐϊΐοηχΐϋβ οη οοιηρη^ηίί' ίΐνοο
Ιβ Ι3ΐ)«'»8, ]33Γ Ρ. ΙλΤΒΟΡΟΙ: !.()?< 96
ΗϋρΙυΐ'ο (Ιυ ουΙ-ιΙρ-83€ ροΓίιτίοιπ' νη^ίηηΙ ροη-
ώιηΐ 1ρ Γοίί, ρηι• (Ί. (Ε('.()Ν<»ιιΐ)β8 99
Βίο^ΓαρΗίο (Ιιι Γ)γ Α. Αηίΐ^ηο8ί3ΐ\ί8, ραι* Ρ. Ι.ν-
ΤΒθΡουί.θ8 105
II. Ρβδείεαίβ άβ Γ&ηηέε 1898—99
Ραββ
€πΙί(}αο βϋΓ Γοχ3ηιβη ρ3Γ ΐΓ3η8ΐϋΐηίη3ΐίοη,
1»3Γ Α. 0ΑΒΒ1Κ£.Ιϋί:8 2
Ιηάο-ογοϋΐρ Γοη^αοϋδβ 1ιόπΐ0Γΐ•Ιΐ3{(ί(ΐϋβ 3 Ιη
δυίΐβ ά'3ΐ)3Ϊ88βιηοηΙ (1β €3ΐ3η•3€ΐρ, ρ3Γ Ρ.
ΐΑΤΒΟΡΟϋϋΟδ 7
Οοη]οηοΙίνϋβ ρ8βϋ(ΙοπιθΓηΐ3Γ3ηου8ο, ρ3Γ ^. Βΐ8-
Τ18 10
Αϋ^ηβ ηΐ3ΐί^ρ, ρ3Γ Ν. ΡυΕηΜΑΝθΓ.ι.ου 10
ΚόίΓΡοίδδρηιβιιΙ ηηηαΙηΐΓβ ηιυΐΐίρΐβ (1ρ8 ρορίιρ»
(Ιβδ ΗθΓΐιίθδ πη^υίη3ΐρ8, ι)3γ Μ. Ρ8αγ.ιι»Λ8. . 11
ΡοΙτογδϋΐΡ άΡδ ΓΡίηδ, ρ3Γ Α. 0ίΙΒΐ8Τ1ΒΙ8 13
ΡΙΐ30οΐΗβΓ3ρίθ οΐιρζ Ιβ8 βηοίρηδ, ρ3Γ δτ. Ββα-
0ΙΙΑΜΙ8 16
ΡΗ30οΙΙιβι•3ρίρ ΐΏοϋρΓΠΡ, ρ3Γ Ρ. Αρι^βυ 17
ΚοΙίοηδ ιηβ(1ίΡ3|Ρ8 (Ιβηβ Ιρβ άί3ΐο8•υΡ8 (Ιρ Ρΐ3-
Ιοη, ρ3Γ Ο. ΡΑδαΑΐ.1018 21
ΕηΙΡΓΟΟοϋΐΡ, ρ3Γ Α. ϋΗΒΙ8ΤΙϋΙ8 22
Κν8ΐρ3 ΗγίΙαΙίςυΡδ άοβ ρουηιοπδ, ]»3γ Α, Οιιβι-
Ρί»ίίο
8ΤΙΙ)Ι8, Μ. Ρ8ΛυΓ>Λϊ^, Ι.ΛΒΗΙΚΓΧ Ρΐ Α. (4ν-
ΒΒΐί:Μΐ)Κ8 24, 27, 29
ΒρίΓονρΓΗΪοη (1ρ ΙΊΐ'ίδ, ρ3Γ ^. Βι>;τι.^ ί30
ΗρίΓΡΡί«8ΡηΐρηΙ (Ιιι νπ^ϊη, ρηι* Ρ. Κκι.λϊΙ)ΓΠ8. 32
Εδ93ί (1ρ (Ιρίρπηίηηϋοη ϊη3ΐ}Η»ιη3ΐί(}υρ <ίρδ 1ί-
ιιιίΐρδ (1ρ 13 ΐΓ3η8ρ3ΓΡηρρ 8οΙρι•3Ιρ ρΙ (Ιϋ
οΙΐ3ηΊ[) ορΙΙΐ3ΐπιθ8θορί(ίϋΡ, ρ3Γ ρ. Ιλτβο-
ΡΟΙ Κ08 .Τ>
ΕΐίοΙοί*'ίρ (1ρ8 δνιηρίοηιρδ 1ιν8ΐρη*(]ΐιρ« οΐιρζ Ιη
Γρηηπρ, ρηι* Α. 0ηβι8τιι>Ι8 51
01)8ΡΓν3ϋοη8 8αΓ 1(»8 ναοαηοΡδ δΡοΙηίΓΟδ, ρ3Γ
Ο. ΡΑ8αΛυι>ΐ8 (»1 (ί. Ν<>γμ8 53
ΟηΐΓΐιΙδ ονβπρπ.Η, ρηι* Α. 0ιΐΒΐ8ΤΠ>ΐ8 57
θ3ΐθυΐ8 (1ρ8 ΐΓΟΓηρΡδ, ρΠΓ Ι). ΜΑΝΟΓΚυΐ)ΐ8. ... ,59
Ι^Ρ8 ριηρνόηΐΡβ (1ρ8 δίηυδ ιηηχϋΐΗΪΓΡ, ίΓοπΙαΙ,
δρΐιρποίίΐηΐ ρ1 (Ιρ8 ρρΠυΙΡδ ρΙΙιηιοϊ(ΐ3ΐΡ8, ροΓ
Ρ. Ραρανιοοι.αοιτ 61
ΡΓορΗνΙηχίβ βΐ ΙπιίίρηιοηΙ (Ιο Ια οοη]υηρ1ίνί1ρ
132
ο ΚΝ ΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΟΤΠΟΛΕΙ ΕΛΛΗΝΙΚΟΣ ΦΙΛΟΛΟΓΙΚΟΣ ΣΓΛΛΟΓΟΣ
Ρημο
μυηοοο€θϊοΐϋ(• (Ιθ8 ηί)υνοηιι-η('8, |>;ιγ Λ. Οιι-
πIιι^:^^I)κ^^ 72
Τ/Η|»|Η'ηί1ίη'ί(' γΙιοζ ηου» 70,84,88,127
ΤιπιιοιίΓΝ οηΙο.ΊίΓΟΗ ίΐο 1;ι ιιιλΙγϊγο, μαι* Λ. Οιιΐίΐ-
^;τη^1^^ 8:^
ΛηπΙνχο (1*υη ο.ιίοιιΐ ονηΓίοη, |>αι• Ρ. Λΐ'ΚΚΥ.. 84
ΛΙ)0Ρ« Ηθΐι« Ιίΐ (ΙιίΓο ιιιοΓο 8ίϊη8 οοιηρίίοαίίοη
ΗΛπ.Η ίί^νη», |»:α• Ο. ^\ίΛ(:ΠΓ^^ 87
ΠηρροΓΐ» οηίΓο Γίηίίποηζη γ1 Γημρί'ΠίΙΐοίΙί». . . 88
€η» ί1Ίιΐ)ΐ)οηιΙϊοίίρ (Γαιι «Γιημ^ηο»1ίο (ΙίΙΊίοϊΙβ, ραι*
Μ. Ρ^'.νυυΛί^ 89
ΟΙηποοιηο 1ιόιηοιτΙΐί\μ•ίΓ{ηο πνο(• οχορΠίπΙπίΜ*
πιοηοϋϋΙαίΓΟδ «^όπ» ΐ)αΓ Γορίιηΐιηοίοιηίθ οΐ
ΓοχΙίΓραϋοη (Ιο ϊη {3^Ι«ηϋβ ΙαοτνπίΒΐβ ρηΐρό-
1)Γη]ο, ρηι* Ρ. ΐΑΤΠθΐ»ουι.ο.< 90
0οι•ρ8 <ΗΓαηο•0Γ8 (1β Ι» οΙιαπιΒρο ηηΙΟΓίβυΓθ, ρΗπ
3. ΒΓϊ^τΐδ 1Η
ΗνΗΐ^ΓθοΙοπιίο ^όηοΓηΙβ ρίΐΓ Ιο νβηΐΓβοΗ^ζ υηο
ίοιηηιο οη οοαοΐιβδ ά οπαπο Ηο ΓυρΙυτβ (Ιβ Γυ-
ΙοΓϋδ, ])αΓ Ο. Μαγ:κι8 95
Κίοντί' ΙγρΗοίοΙο ίηΙΟΓπΓιΙΙοηΙο οΐ ΙνρΙιΟΓηηΙηπίΐ,
ραΓ ϋ. ΜΑΝουέυπΕδ 96
ΟΙιοΙΙιόηιίο ^πηβ Ηνβο ηόρίΐΓΐΙο αί^ιιβ οΐ ρηοα-
ηιοηίο, ραΓ Α. ϋΗπΐ8τιηΐ8 103, 109
ΙΙΛΡΟΡΑΜΑΤΑ ΪΕΤΧΟΤΣ 1898-99
Σελ.
σΓ/|λη
Ζ'Λ'Ι.
άντΙ
άνάγνωΟι
Γ)
20
ούδί'κρίνο'Λεν
διό δεν κρίνο;Αεν
31)
II
-?Γ»
ΔΕ^=:αι^ + ψ'
(-
-'χ)
ΔΕ^=τα^4-ψ'(ΐ
61
II
48
ΐΛ'πηοχ, ΗρΛΛνη
Ι,οηηοχ-ΒΓΟΛνη
»
»
49
ΖοΠ'οΓΐ
ί^βίίίΡΓί
()•2
9
εκτός
εντός
6^1
39
δι^θε(;ίνης
διαφθερίνης
08
32
της από του
της άπό της
00
32
(Ιυ (ΙίπηοδΙίο
(1ιι ίΐία^ηοδίίϋ
73
Η
27
ποσότητα
ποιο'τητα
70
34
η; ό καλαιι.
ου 6 καλα^.
80
II
20
εις αυτόν
εις αυτό
115
II
15
εκ άνω
εκ του άνω
ΠΙΝΑΞ ΤΩΝ ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΩΝ
-^φΕ
ΙΔΡΓΤΑΙ, ΜΕΛΗ, ΕΤΕΡΓΕΤΑΙ, ΔΩΡΗΤΑΙ, ΠΡΟΕΔΡΟΙ, ΚΟΣΜΗΤΟΡΕΣ,
ΕΠΙΤΡΟΠΑΙ, ΕΠΙΜΕΛΗΤΑΙ
ΊδρυταΙ του Συλλόγου γ
Τακτικχ μέλη ε
Επίτιμα μέλη ιγ
Αντεπιστέλλοντα μέλη κα
Μεγάλοι Εύεργέται, Εύεργέται, Μεγάλοι Δωρηταί, Δωρηται του Συλλόγου. κζ
Πρόεδροι του Συλλόγου (1861—1899) κζ
Κοσμήτορες, Διαρκείς Έπιτροπαί, Έττιμεληται κη
ΚΑΝΟΝΙΣΜΟΣ ΤΟΤ ΣΥΛΛΟΓΟΥ
ΠΡΑΚΤΚΑ, ΕΚΘΕΣΕΙΣ ΚΑΙ ΚΡΙΣΕΙΣ ΕΠΙΤΡΟΠΩΝ, ΠΡ0ΕΔΡ1ΚΑΙ ΛΟΓΟΔΟΣΙΑΙ,
ΕΠΕΤΕΙΟΙ ΕΠΙΣΤΗΜΟΝΙΚΑΙ ΑΝΑΚΟΙΝΩΣΕΙΣ
ΤΩΝ ΣΥΛΛΟΓΙΚΩΝ ΕΤΩΝ ΛΕ', Λ<7', ΛΖ' ΚΑΙ ΛΪΓ 1895—1899
Πρακτικά του ΛΕ' συλλογικού έτους άτϊό Μαίου 1895 μέχρι Μαίου 1896 (συνεδρίασις
>ΣΙΔ', 29 Μαίου 1895 — ,ΑΣΜ7', 19 Μαΐου 1896) 17
Εκθέσεις των εργασιών τών Διαρκών Επιτροπών κατά τό ΛΕ' συλλογικόν έτος
1895—1896 63
Έκθεσις Φιλολογικής Επιτροπής, υπό Π. Πετρακίδον 63
Έκθ^σις Συντακτικής Έπιτροπτίς, υπό Χ, Γ, ΠανταζΙδον 65
Έκθεσις Εκπαιδευτικής Επιτροπής, υπό Ό(5. *Ανδρεάδον 65
Έκθεσις Βιβλιοθήκης, υπό ^ημ- Η, ΟΙκονομίδον 67
Έκθεσις Διαχειρίσεως Ταμείου, υπό Α. Π, Μηλιώτον 68
Κρίτις Εκπαιδευτικής Επιτροπής επΙ του Καραπανείου Αγώνος, υπό Ηλία Γ, Βαλ-
σαμάκη [Φυσική Πειραματική] 71
Κρίσις Εκπαιδευτικής Επιτροπής, υπό Μ. 7. Κεφάλα [Έκλογη Τροπαρίων καΐ
Ποιημάτων] 4 . » 83
^
II ΠΙΝΑΞ ΤΩΝ ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΩΝ
Σα.
Λογοδοσία των κατά τ6 ΛΕ' συλλογικόν Ιτος 1895 — 1896 πεπραγρ,ένων έν τω
Συλλόγψ, υπό του τέως προέδρου ^Αναστασίου Χρηστίδον 84
Πρακτικά του Λζ"' και ΛΖ' συλλογικού έτους από Μαίου 1896 μέχρι Μαίου 1898
(Συνεδρι'ασις ^ΣΜς-', 20 Μαίου 1896 — ^ΣΙχΖ', 31 ΜαίουΊ898). . . . . . 91
Εκθέσεις των εργασιών των Διαρκών Έπιτροϊτών κατά τα Λζ"' και ΛΖ' συλλογικά
ετη 1896—1898 128
"ΈκΟεσις Αρχαιολογικής Επιτροπής, υπό Χ, Γ, Πανταζίδου 128
Έκθεσις Βιολογικής Έπιτροττης, υπό Ενστα'&ίον Π, *1ωάννου 129
Έκθεσις Φιλολογικής Επιτροπής, υπό Π, Πετρακίδον 130
Έκθεσις Κοινωνιολογικής Επιτροπής, υπό *Αλ, Παντερμαλή 132
Έκθεσις Φυσικό [λάθη ριατικης Επιτροπής, υπό Κ, Παπακο)νσταντίνου . 133
Έκθεσις Βιβλιοθηκνίς, υπό Αημ. Η. ΟΙκονομίδου 135
Έκθεσις Νθ[Αΐσ(Λατικών Συλλογών, υπό Α. Γ, Μοστράτου 136
Έκθεσις Διαχειρίσεως Ταρ.είου, υπό ά. Π, Μηλιώτον 137
Κρίσις Φιλολογικής Επιτροπής έπι του Καραπανείου Αγώνος, υπό Α, Γ, Μοστράτου
[Εγχειρίδια Φυσικής] ,.•... 1 38
Κρίσις Φυσικό [Λαθηρ-ατικης Επιτροπής, υπό Α . Κ. Καλβοκορέση περί της πραγριατείας
του έν Κατερλγ) κ. Παναγιώτου Μάκρη € Μεταξοσκωλήκων *Επηυχία* 143
Κρίσις Φιλολογικής Επιτροπής περί του Ζωγραφείου Αγώνος, υπό Γεωργίου Γεωργία^
δου Προκοτζιέως [ΣυλλογαΙ γλωσσικής ύλης] 14δ
Λογοδοσία τών κατά τα Λζ"' και ΛΖ' συλλογικά ετη 1896 — 1898 πεπραγμένων έν
τω Συλλόγω υπό του τέως προέδρου ^Αναστασίου Χρηστίδου 161
Περί εργασίας υπό κοινωνιολογικην εποψιν, άνακοίνωσις υπό Π, Α. Νίχολοπούλον ,
αντιπροέδρου 171
Πρακτικά του ΛΗ' συλλογικού έτους από Μαίου 1898 μέχρι Μαίου 1899 (Συνεδρίασις
>ΣΙιΗ', 8 Ιουνίου 1898 — >ΤΚΕ', 30 Μαίου 1899) ' 175
Εκθέσεις τών εργασιών τών Διαρκών Επιτροπών κατά. τό ΛΗ' συλλογικόν έτος
1898—1899 199
Έκθεσις Αρχαιολογικής Επιτροπής, υπό Μ, 7. Γεδεών 199
Έκθεσις Βιολογικής Επιτροπής, υπό 77. ^Ιατροηούλον 199
Έκθεσις Φυσικομαθηματικής Επιτροπής, υπό Α, Κ. Καλβοκορέαη 203
Έκθεσις Βιβλιοθήκης, υπό Άλ. Παντερμαλή 204
Έκθεσις Διαχειρίσεως Ταμείου, υπό Α. Π- Μηλιώτου ,..,,,••♦•♦,,.,.,., 205
ΠΙΝΑΞ ΤΟΝ ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΩΝ ΠΙ
ΣβΙ,
Λογοδοσία των κατά τό ΛΗ' συλλογικόν ϊτος 1898 — 1899 πιττραγρ,δνων έν τψ Συλ-
λόγφ υπό του τέως προέδρου Χρ. Χατζηχρήστου 207
ΠβρΙ χβιρός, άναχοίνωσις υπό Μίχαηλ ψαλίδα, νέου προέδρου 217
ΑΝΑΓΝΩΣΜΑΤΑ
ΤΩΝ ΣΥΛΛΟΓΙΚΩΝ ΕΤΩΝ ΛΕ', Λ7', ΛΖ' ΚΑΙ ΛΗ' 1895—1899
Άναγνώτ(χατα των ΛΕ', Α7\ ΛΖ' καΐ ΛΗ' συλλογικών ετών 1895—1899 227
ΠιρΙ τΊ^ς διδασκαλίας του δικαίου βν *Ρώ(Λη πρό του Ιουστινιανού, υπό 77. Α, Νίκο-
λοτϊονλου 229
ΙΙίρΙ της *Ακαδγ}(Λίας του Διεθνούς Δικαίου, υπό Μιχαήλ Σ, Κέηειζη 234
Ή {Λίτρικη τών Βυζαντινών, καΐ ίδία τών υμνογράφων της ή{Λ6τέρας Εκκλησίας, υπό
Ματαίου Παρανίκα 246
Περιγροίφη άγάλ(Αατος, ιύρεθέντος έν α*Αγία Παρασκευνί», προαστιίφ τίς πόλεως
Σινώπης, ρ,ετενεχθέντος δέ καΐ ευρισκομένου εν τψ διοικητηρίφ Σινώπης, ύπό
ΙΑν&ίμον ΙΑλεξονδη, μητροπολίτου Άμασείας 263
Λίβυσσα, Δακίβιζα, Γκέγπουζα, απόσπασμα άστοίκηνών τοπογραφικών μελετών, ύπό
Ξ. Α. Σιδερ'ίδου 264
Λ' Λίβυσσα • 264
Β' Δακίβιζα 267
Γ' Γκέγπουζα 271
Είκών της πόλεως Γκεγπούζης 273
» του τάφου του Αννίβα 280
» ανάγλυφου ενεπίγραφου 284
Τα Βουτίου 285
Νιοφύτου μητροπολίτου Κρήτης του ΙΙατελάρου προς Κωνσταντίνον Καντακουζηνόν
έγκώμιον, ύπό ^Αλεξάνδρου Ε, Λανριώτον 287
Ό Σακισπείρος καΐ ή κατά τους χρόνους αύτου σκηνή, ύπό Α€α}νΙδον Χ, Ζώη 294
Πίρι κάλου και έπους, ύπό Ίαρδάνον Καρολίδσυ 302
Κώδιζ του ΙΗ' αιώνος κατά προικοδοσιών εν τη ίερ5& μητροπόλει Παραμυθίας και Ιστο-
ρικαί τίνες εξ αύτου σημειώσεις, ύπό Δ, Λ, ΠαναγιωτΙδον, ιατρού 307
ΙΙιρΙ ττίς έν Κωνσταντινουπόλει ΙΙατριαρ/ικης Σ/ολης (1091 — 1835), ^^π 6 Ματθαίου
Παρανίκα 313
Ή αλληλογραφία του Ούγγροβλα/ίας Φιλάρετου (1792 — 1793), ύπό ^Ετιαμεινώνδου
θ. ΚυριακΙδον 317
Πολυζώης 6 Λαμπανιτσιώτης και αί εκδόσεις αύτου, ύπό Α. Α. ΠαναγίωτΙδον 325
Περί της καταγωγής τών σημερινών Ελλήνων, ύπό ΑΙΙ)βτΙ ΤΗΐίΥηΙ) 329
Λόγος επιμνημόσυνος εις Χρηστάκην Ζωγράφον, μέγαν εύεργέτην του Ελληνικού Φιλο-
λογικού Συλλόγου, ύπό Μ. Ανϋεντοηονλου 338
Κοινά νόρ-ίμα η τό παρ* άρχαίοις 'Έλλησι διεθνές δίκαιον, ύπό Νέστορος Γεωργίτση. . 343
Ο Παφλαγονικός Διάκοσμος καθ* 'Όμηρον καΐ Στράβωνα, υπ^ Μ. Παρανίκα 355
•>
ΙΙΙΙ ΠΙΝΑΞ ΤΩΝ ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΩΝ
Περί τ9ις πάρα την Τραπβζοΰντα ίερας Μονής του Τιρ,ίου ΙΙρο^ρό(χου κχΐ Βαπτιστοΰ
Ιωάννου του Βαζελώνος, υπό Επαμεινώνδα θ, Κνριακίδον 358
Διάφορα περί Θεσσαλονίκης ση(χειώ(Λατα. Ή Μονή των Βλαταίων καΐ τα έν αύτη
έγγραφα. Μητροπολΐται θεσσαλονίκης, ΈπισκοπαΙ κτλ., υπό 5.-4. Μυστακίδου 369
Πανθ(Λθΐότυπα διαφόρων υπογραφών. Όδηγι'αι 380-381
ΈπιγραφαΙ της εν Θράκη Άδριανουπόλεως, υπό Μαζ'&αΙον Παρανίκα 389
Παρατηρήσεις είς την περί του Παφλαγονικου διακόσ(Λθυ άνακοίνωσιν του κ. Μ, Πάρα-
νίκα, υπό Χρ, Γ. Πανταζίδον 394
ΕΡΓΑΣΙΑΙ βιολογικής ΕΠΙΤΡΟΠΗΣ
(Παράρτημα τοΟ ΚΖ' τόρ-ου, εκδοθέν κ«1 έν ίδίφ τεύχει) 1-132
Πίναξ των π6ρΐ6χθ{Αένων το<3 ΚΖ ' τό(Λθυ Ι-Ι1Π
/
ΕΝ ΚΟΝΣΤΑΝΤΙΝΟΐΠΟΑΕΙ
ΗΜΚΟΣ ΦΙΑΟΑΟΓΙΚΟΕ ΣΪΑΑΟΓΟΕ
ΣΥΓΓΡΑΜΜΑ ΠΕΡΙΟΔΙΚΟΝ
ΤΟΜΟΣ ΚΗ'
ΣΪΛΛΟΓΙΚΑ ΕΤΗ Λθ', Μ' ΚΑΙ ΜΑ' 1899—1902
#^^
ί.«Ι
ΕΝ ΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΟΥΠΟΛΕΙ
ΕΛΡΛ ΤΟΥ ΣΤΛΛΟΓΟΤ
Έν τφ Πέραν, ΌΛφ Τοπτοιλάρ, άριΟ. 1 8.
ΤΤΠΟΙΣ ΑΛΕΛΦΩΝ ΓΕΡΑΡΔΩ\
Έν τφ Πέραν, ΌΛφ Κιουτβούκ Χενδέκ, άριΟ. 29, 31•
1904
ι^-^^^Γ^Ί^^-ί^^
ΙΛΛ.ψ{^
Της βκδό<5εως του ιτταρόντος ΚΗ' τόμου έττεμελήθη ή κατά τό ΜΓ' (5υλ-
λογικόν έτος ΣυνΓακηκή Έ^τιτρο^τεΙα ά^τοΓεΙ^ουμένη έκ των τακτικών
μελών Χρήστου Γ. Πανταζιδου, δ. φ. καθηγηΓου (^τροέδρου), Αριςτ. Δημο-
ΠΟΥΛΟΥ, δικηγόρου (γρα]χματέως), Σπυρίδωνος Καραγιλννίδου, Ηενοφοντος
ΣίΔΕΡίΔΟΥ, Δημ. Μακουηλιδου, Ιατρού, καΐ Στ. Μαναηλογλου, Ιατρού,
ιτΓροεδρεύοντος έν τφ Συλλόγω τοΰ Ιατρού Μιχαήλ Ψαλίδα.
Γ
ΙΔΡΪΤΑΙ
ΤΟΥ ΕΝ ΚΰΝΣΤΑΝΤίΝΟϊΠΟΛΕΙ
ΕΛΛΗΝΙΚΟΥ ΦΙΛΟΛΟΓΙΚΟΥ ΣΥΛΛΟΓΟΥ
ΚΑΤΑ ΤΗΝ ΕΝ ΤΩ ΜΗΤΡΩΟ ΙΛΙΟΧΕΙΡΟΝ ΑΤΤΩΝ ΕΓΓΡΑΦΗΝ
καΐ καθ' ήν τά^ιν έδημα<}ιεύθηΰαν έν τφ Α' τόμψ τοΟ ΠεριοδικοΟ
Ι Σ. Μαυρογενης.
1-
Ι. Δ. Αριστοκλής.
Ι Κ. Καλλιαδης.
Αλέξανδρος Ζωηρός.
Ι Θ. Ζ. Ζωγράφος.
Γ. Αθηνογενης.
Ι Α. Βαφειάδης
1
Κ. Α. Ξυδιας.
Α. Δαλλαπορτας.
Θ. Α. ΚΟΣΟΥΔΉΣ.
Κ. Δημητράκος.
1-
Αλέξανδρος Αηελος.
Ι Γ. ΠίΤΖΙΠΙΟΣ.
ι
Μ. Βολονακης.
Ε. Αποστολίδης.
1•
Ν. Βεγλερης.
Ι Ι. Ζωγράφος.
Φ. Δημητρακόπουλος.
Ι Ι. Γεωργλντοπουλος.
1
Β. Πυλαδης.
Μ. Βλαδος.
+
Παρλςκευας Ψωμιαδης.
Ι Ηροκλης Βαςιαδης.
Κ. ΛΟΓΑΔΗΣ.
Γαβριήλ Σοφοκλής.
Ν. Σακοπουλος.
Σ. Δαλλαπορτας.
Ι. π. Σαββεριος.
Ι Κωνσταντίνος Γρ. Ζαννος.
Ι. Αποστολίδης.
Ι Α. Παλαιολόγος.
ι
Δ. Μηνιακουλης.
Ι Στέφανος Καραθεοδωρη.
Κωνςτ. Ζαχαριάδης.
Ι Ι. ΤνίΤΖΙΚΑΣ.
ι
Γ. Κ. Ιςχομαχος.
τ Π. Α. Ζανος.
ι
τ
Δ. Αντιπας.
Ι Δημήτριος Χ. Μπητζου.
ι
τ
Παναγιώτης Ευθυφρων.
7 Ιωάννης Καμιναριδης.
Κωςτ. ν. Φωκάς.
Τ Ν, Διομήδης.
τ
Δημήτριος θ. Γενιδουνιλς.
^'
ο ΕΝ ΚΩΝϋΤΑΝΤΙΝΟΤΠΟΛΕΙ ΕΛΛΗΝΙΚΟΣ ΦΙΛ0Λ01ΊΚ02 ΣΓΛΛΟΓΟΣ
Ι κ. ΚΟΥΝΟΥΠΙΩΤΗΣ.
1•
Δ. Καλλιαδης.
Ι Δ. Ραζης.
Γ. Βυζάντιος.
Ι. Σάββας.
1•
Ιωάννης Μπιςτακης.
Α. Καραθεοδωρη.
1•
Λυκούργος Περδικακης.
•}- Μ. Καλκανης.
+
Γ. Ναραντζης.
•|- Κ. Βελογιαννης.
+
Α. Νομικός.
Ι Ι. Καλαεργης.
■}■
Μιχαήλ Γκιοϊμο^τκερδανης.
Ι Κ. Χ. Πλεςςας.
Δ. Γ. Αποστολίδης.
•|- ΑΡΙΣΤΑΡΧΟΣ ΒΑΤΙΛίΠΕΛΑΣ.
Α. Χ. Νομικός.
-}- Κ. Καραθεοδωρη.
1•
Γ. Χρυςοβεργης.
•|- Χ" Γ. Κωνςτανπνιδης.
Ε. Γλυμενοπουλος.
-}- Ι. Σ. Γαλάτης.
Α. Πρεζανης.
Α. Δεπαςτας.
1•
Ι. Αναςταςιαδης,
Πολύκαρπος (νυν μητροίτολίτης
■{•
Α. Ψυχάρης.
Βάρνης).
Κ. Σταυρίδης.
Ι Ι. Φαχρης.
+
Α. Βλαστός.
•{■ Δ. Νεοκοςμος.
1-
Δ. Παςπαλλης.
Αλεηανδρος Ρογγιδης.
Μ. Διγενής.
-}" Αντώνιος Χαρίλαος.
1
Αλεηανδρος Λαςκαρις (είτα μητρο-
Ι Βασίλειος Καλλιφρων.
πολίτης ΣιόανΙου).
•{■ Κωνσταντίνος Φωτιάδης.
ι
Α. Αγέλαστος.
Λεωνίδας Ταβελουδης.
ι
Α. Ιγγλεςης.
Εμμ. Ιωαννιδης.
1•
Α, ΚΟΝΤΟΣΤΑΥΛΟΣ.
-}• Η. Ζωγράφος.
ι
π. Σαλβαγγος.
-^«♦-^
ΤΑΚΤΙΚΑ ΜΕΑΗ
(Ό κοτάλογος οδιος έκδίδοται ώς είχε τξ ^(Λ Απριλίου 1902).
Α
Ειος ίπΙίΒγής
ΑγΝΙΑΔΗΣ Χχραλάατηος, δικηγόρος, ένταυθχ 1899
ΑΚΕΣΤΟΡΙΔΠΣ Γεώργιος, (ατρός. ινταΟθχ 1888
ΑΚΕΣΤΟΡΙΔΗΣ θβχγίνης, χηρκός, ενταύθα . . . • 1896
ΑΛΕΞΑΝΔΡΟΣ Εύμορρόπουλο;, (ΛΟναχός τγίς Μονής Μ. Λαύρας ίν Άγίφ Όρβι. . 1875
ΑμΠΕΛΙΔΗΣ Μανουή>, ίατρός αντισυνταγματάρχης, ίνταυθα 1888
Αναμαδης Γιώργιος 1899
Ανδρεάδης Όίυσ«ύς, δημοσιογράφος, ενταύθα 1881
Ανδρόνικος, (ιρομόναχος, ένταΰθα 1879
Ανήπας Ανδρέας, ίατρός ενταύθα 1899
ΑΝΤΩΝΙΑΔΗΣ Αλέξανδρος. . . ! 1897
Αντωνιάδης Γεώργιος, (ατρός, ενταύθα , 1893
ΑΠΕΡΗΣ Πέτρος, χημικός, ένταϋθα 1887
Αποστολίδης Αθανάσιος, δικηγόρος, ινταυθα 1890
Αποστολίδης Γιώργιος, δικηγόρος, ενταύθα 1874
Αποστολίδης 11., διδάσκαλος της γαλλικής, ενταύθα 1894
ΑΠΟΣΤΟΛΟΓΛΟΤΣ Σάββας, δικηγόρος, ενταύθα 1890
ΑΡΑΒΑΝΟΠυΤΛΟΣ Κ., ϊμπορος, ενταύθα 1899
ΑριςταρΧΗΣ Στ. βέης, Μ. Λογοθέη^ς τήςΜ. Εκκλησίας καΐ γερουσιαστής, ενταύθα 1862
Αρσένιος, άρχιε/τίσκοττος Νεαπόλεω; 1901
ΑΤΓΟΤΣΤΟΠΟΤΛΟΣ Αρ., ϊμτΓορος 1901
ΑΤΘΕΝΤΟΠΟΥΛΟΣ Μήνας, καθηγητής της Μ. του Γένους Σχολγίς, ενταύθα. . . 1889
Ασκητής Θεόδωρος, 1899
ΑςπρΙΩΤΗΣ Ίωά,νης, καθηγητής του Ζαππείου, ενταύθα 1901
Β
ΒαλαΒΑΝΗΣ Ιωακείμ, καθηγητής του Λυκείου καΐ του Ζωγραφείου, ενταύθα. . 1891
Βαλτατζης Βασίλειος 1899
Βάμβακας Χαρίσιος 1898
ΒαςΑΚΟΠΟΥΛΟΣ Απόστολος, διδάσκαλος, ενταύθα 1884
ΒεγλεΡΙΙΣ θεοχάρης, δικηγόρος, ίνταυθα 1890
ΒερνΟΥΔ ΑΚΗΣ Δ., τραπεζίτης, ενταύθα 1891
Βικέλας Δημήτριος, λόγιος, εν Παρισίοις 1872
ζ" ο ΕΝ ΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΟΤΠΟΛΕΙ ΕΛΛΗΝΙΚΟΣ ΦΙΛΟΛΟΓΙΚΟΣ ΣΥΛΛΟΓΟΣ
ΒλαΪΚΟΣ Δη(Λητρ3θς, ιατρός, ενταύθα. ....,.; 1899
ΒΟΛΤΟΣ Ιωάννης, 6|Απορος, ίνταΟθα •..... 1893
ΒΟΣΤΑΝΠΣ Δημήτριος, ί(Λ7Γθρος, . . • 1887
Γ
Γαβριηλίδης *Ανανίας, ίατρός, ενταύθα 1895
Γαλάτης Κ., (ατρός, ενταύθα '. 1898
ΓελεΩΝ Μανουήλ 'Ιω., Μ.Χαρτοφύλαζ της Μ. Εκκλησίας, δη}χοσιογράφος, ίνταυθα 1887
Γεννάδιος θ/μελις, αρχιμανδρίτης, έν Άμβερστ). 1888
ΓεΡΑΡΔΟΣ Αντώνιος Κ., βιβλιοπώλης καΐ εκδότης, ενταύθα . 1891
ΓεΡΒΑΣΙΟΣ, ό νυν μητροπολίτης Καισαρείας. . . 1901
Γερμανός Καβακόπουλος, μητροπολίτης Χαλκηδόνος. . 1876
Γερμανός Καραβαγγελης, ό νυν μητροπολίτης Καττορίας . . . . . . . . 1896
ΓεΩΡΓΙΑΔΗΣ Γ., λογιστής, ενταύθα 1902
ΓΐΑΔΙΚΙΑΡΟΓΛΟΤΣ Παύλος, δικηγόρος 1901
ΓΚΙΩΧΑΣ Ιωάννης, τραπεζίτης, ίνταυθα 1890
Δ-Ό
0ΑΙ.Ι.Εδ8Ι0 ^., τραπεζίτης, ενταύθα 1874
ΔεΛΑΓΡΑΜΜΑΤΙΚΑΣ Ήρ., ιατρός, ένταΰθα . 1899
ΔεΛΑΓΡΑΜΜΑΤΙΚΑΣ Ιωάννης, υπάλληλος του Έληνικου Προξενείου, ενταύθα. . 1884
θΕί.Β(ΕΡ Κβ^ίδ, καθηγητής εν τψ Έλληνογαλλικψ Λυκείφ καΐ δημοσιογράφος 1898
ΔΟΔΟΠΟΥΛΟΣ Παναγιώτης, δικηγόρος, ενταύθα 1895
Δημητρακόπουλος Κωνσταντίνος, ένταοθα, 1899
ΔηΜΟΠΟΥΛΟΣ Αριστείδης, δικηγόρος, ενταύθα, 1901
Δωρόθεος Μαμμέλης, μητροπολίτης Νικοπόλεως 1901
"Ε
Ελευθεριάδης Γ., ίατρός 1899
ΕλΠΙΔΗΣ γ., γραμματεύς της Ελληνικής Πρ^οβείας, ενταύθα .^ . 1874
ΕνΩΜΟΤΑΡΧΗΣ Ιωάννη;, δικηγόρος, ενταύθα. . 1891
ΕυαγΓΕΛΙΔΗΣ Ιωάννης, καθηγητής έν τφ Έλληνογαλλικψ Λυκείφ 1899
Ευγενίδης Ευστάθιος, τραπεζίτης, ενταύθα 1871
ΕυςΤΑΘΙΑΝΟΣ Αλέξανδρος, καθηγητής εν τώ Ζωγραφείφ Γυμνασίφ, ένταΰθα. . 1893
Ευστράτιου Πιττακός, εμποροϋπάλληλος • 1892
ΕυΕΛΠΙΔΗΣ Δημήτριος, ίατρός 1901
Ευθύμιος, άρ/ιμανδρίτης, σκευοφύλχξ του Π. Τάφου 1901
Ζ
ΖαΒΙΤΣΑΝΟΣ Σπυρίδων, ίατρός, με'λος του *Τγιειονομικου Συμβουλίου, ενταύθα. . 1886
ΖαΜΑΡΙΛΣ Άλε'ςιος, γυμνασιάρχης του Ζωγραφ$ίου γυμνασίου ενταύθα .... 1901
Ζαρίφης Λεωνίδας Γ., τραπεζίτης, ενταύθα 1873
ΜΕΛΗ ΤΑΚΤΙΚΑ ζ'
ΖέΡΗΑΒΟνίΤΟΗ άβ Ιι., πρόξβνος της Αυστροουγγαρίας, ίνταυθχ 1900
ΖεΡΒΟΤΔΑΚΗΣ Ιωάννης Α., έαττοροϋτάλληλος 1887
ΖΗΣΗΣ θβοΧόσιος 1899
ΖονΗΠΟΤΛΟΓΛΟΣ Ιορδάνης II 1898
ΖΟΤΠΑΝ Γεώργιος, Ιατρός . ' 1899
Ζωγράφος Γεώργιος Χρ., τραπεζίτης εν ΙΙαριιίοις 1885
ΖΩΓΡΛΦ05 Σόλων Χρ., τραπεζίτης εν Παριτίοις . . . 18β5
ΖατΟΣ Ξδνορών, Ιατρός 1899
ΗλιΑΔΗΣ κ., καθηγητής της θεολογικής Σ^ςολης έν Ίεροσολύμοις 189δ
Ηλιαςκος Ηλίας . 1901
ΗλΙΑΣΚΟΣ Ιωάννης . 1899
Ηαιαςκος Νικόλαος 1901
Η^ΜΟΤ Λοίζος, καθηγητής του ΚθΙ)βΓΐ ΟοΠύ^θ, ενταυθ» 1895
θ
Θα.\ΑΣΣΙΝΟΣ Μιχαήλ, έμπορος 1890
Θεοτοκάς Μιχαήλ, δικηγόρος, ενταύθα. . . < 1896
Ι
Ιακωβιδιις Άρ 1872
ΙαΤΡΟΠΟΤΑΟΣ Πχντολέων, οφθαλι^ιατρός, ίνταυθα .• • • *^^^
Ιςαακιδης Μιλτιάδης 1899
ΙωαννιδιΙΣ βέης Ιωάννη;, αρχιτέκτων, ένταΰθκ. 1884
ΙωαΝΝΙΔΗΣ Σταύρος, {χτρ6ς τοΟ 'ΓγειονοΐΛδίου . 1898
ΙΟΑΝΝΟΤ ΆΟχνάτιος, καθηγητής του Ζφγραφίίου Γυρατίου, ενταύθα 1894
ΙαΝΑΣ Βουκόλωφ. άρχΐ|χανδρίτης της ρωτικής Πρετβείας, ενταύθα ...... 1902
Κ
ΚαζαΝΟΒΛΣ Λέων, αρχιτέκτων 1899
Καζανοβας Σόλων, ε|Απορος, ίνταΰθα 1897
ΚαλβοκΟΡΕΣΗΣ δ., αρχιτέκτων, ενταύθα 1896
Καλλίνικος Κωνσταντίνος, ιερεύς 1899
Καλλίνικος Φωτιάδης, μητροπολίτης Δέρκων, ίν θεραπείοις 1875
Κάλλιστος, άρχΐ(χανδρί της . 1901
ΚαμΑΡΑΔΟΣ Θρασύβουλος. .....* 1901
Καμερινακης Παύλος, 1901
Καμονδος Σίλβεστρο; 1901
ΚανελλοΣ ν., ί(Λπορος, ένταυθχ 1899
ΚαραΒΟΚΓΡΟΣ Μιχαήλ, δικηγόρος, ένταΰθα 1879'
ΚαραγιαννΙΔΗΣ Σπυρίδων Σ., δηιχοσιογράφος, ενταύθα 1898
ΚαΡΛΘΕΟΔΩΡΗ Κωνσταντίνος Στεφ,, σύ(χβουλος τη; Επικρατείας, ένταυθχ . . 1867
Κααραθεοδωριι Στέφανος Κ., πρεσβευτής τη; Τουρκίας, εν Βρυξέλλαις. • • • 1867
η Ο ΕΝ ΚΩΝΣΤΑΝΙΝΟΓΠΟΛΕΙ ΕΛΛΗΝΙΚΟΣ ΦΙΛΟΛΟΓΙΚΟΣ ΣΓΛΛΟΓΟΣ
ΚαΡΑΘΕΟΔΩΡΗ Τηλί(χχχο; Κ., (χηχχνιχό;, Ιν Αθήναι; 1874
ΚαΡΑΠΑΝΟΣ Κωνσταντίνος, βουλβυιίης *Άρτη;, έν Αθήναις 1862
ΚατΤΑΝΤΖΟΓΛΟΓΣ Λυ7ί(/.χχος, γρααϊΛχτεύς του ελληνικού προξενείου, ένταυθχ. . 1901
ΚελαΪΔΙΤΗΣ κ., ιατρός, ένταυθχ 1897
ΚελαΪΔΙΤΠΣ 11., ίατρός, ένταυθχ 1887
ΚεςςιΣΟΓΛΟΓΣ Θεόδωρος, ίατρός, ενταύθα 1896
Κεφάλας Μιχαήλ, καθηγητής, ενταύθα 1886
ΚΟΚΚΟΛΑΤΟΣ Κλεόβουλος Χ{)., ίατρός, Ινταυθα 1891
Κόλασης Επαμεινώνδας Λ., δικηγόρος, Ινταυθα 1898
ΚΟΠΑΣΠΣ *Ανδρέα;, σύ(χβουλος της Επικρατείας, ένταυθχ 1890
ΚΟΥΜΑΤΟΣ Ανδρέας, ψπορος, ενταύθα 1882
ΚΟΓΡΟΤΣΟΠΟΛΟΣ Κωνσταντίνος, υπάλληλος έν τφ Έλληνικφ Προξενείφ . . . 1901
ΚΡΗΤΙΚΟΣ Αντώνιος, ίατρός, ενταύθα 1899
ΚΤΡΙΑΚΙΔΗΣ Κ., ϊι/,πορος, έν Τουμανίί»: 1901
ΚΤΡΙΛΛΟΣ, {λητροπολίτη; *Αδριανουπόλεως 1901
ΚΤΡΙΤΖΗΣ Ν., Ιατρός ....•... 1899
Λ
Λαγός Χαραλά|Απης, ψπορος, ένταυθχ * . . . • 1901
ΛίΜΑΡΑΚΗΣ Λεωνίδχς, ίατρός, ένταυθχ 1887
ΛαΖΑΡΙΔΗΣ Θεοδόσιος, ίχτρός, ένταυθχ 1899
ΛαΤΡΕΝΠΟΣ, μ. άρχιδιάκονος 1901
ΛαΥΡιΩΤΗΣ Γ•ράσΐ(Λος, άρχΐ(Λανδρ{της, ένταυθχ 1901
ΛίΝΑΡΔΟΣ Γεώργιος, αρχιτέκτων μηχανικός, ενταύθα 1897
ΛΟΤΒΑΡΗΣ Γεώργιος θ., δικηγόρος, ένταυθχ . . 1899
Μ
ΜαΛΑΤΑΚΗΣ Λεωνίδχς, καθηγητής, ένταυθχ : . 1898
Μαλεας Κωνσταντίνος, ίατρός, έντχυθχ 1898
ΜαΧΡΩΦ Νικόλαος, ιεροδιάκονος τής Τωσικ^ίς Πρεαβείας 1901
ΜαΝΟΤΗΛΙΔΗΣ δ., ίατρός, ένταυθχ 1898
ΜαΡΙΑΝΟΣ Γεώργιος, ϊμπορος, ενταύθα 1872
ΜατρογΟΡΔΑΤΟΣ Ελευθέριος, ενταύθα 1876
ΜαγρογορΔΑΤΟΣ Θεόδωρος Α., τραπεζίτης, ενταύθα 1872
Μεζικης Φρανς, έμπορος, ενταύθα 1895
ΜεΪΜΑΡΙΔΗΣ Πέτρος, αρχιτέκτων, ενταύθα 1888
ΜελιτΟΠΟΓΛΟΣ Παύλος, διδάσκαλος της Τουρκικής έν τψ Έλληνογαλλ. Λυκει^ . 1898
Μελιςςηνος επίσκοπος Παμφίλου 1899
ΜηΛιΩΤΗΣ Δημήτριος, ταμίας τραπεζιτικού οϊκου, ενταύθα 1888
Μητρελια Βασ. . 1899
Μιαι,ίΕνιταΗ ΑρΙΙιυΓ, ίατρός 1899
ΜΐΙ.Ι.ΙΝαΕΝ ΑΙΟΧ. ναη, κχθηγητής.έν τζ) Τοβερτείφ Γυμνασίφ, ένταΰθα . . . 1882
Γ
ΜΕΛΗ ΙΆΚΙΊΚΑ 6*
"Β^ος έπλογης
ΜίΖΖΙ ΙιΟαίδ, δικηγόρος, ενταύθα 1887
Μιχαήλ Κλιόβουλος, ρ.ητρθ7Γθλ{της Σάρδδων, ίίβυθυντης της Μ. του Γένους Σχολής 1892
ΜίΧΑΗΛΙΔΗΣ Σ., δικηγόρος 1899
ΜίΧΑΛΑΚΟΠΟΥΛΟΣ Ιωάννης, ιατρός 1897
ΜΟΚΟΤΜΑΝΝ Βγ Α. Ο., ίατρός, (χιλος του *νγι$ιονθ|Λΐκου Συ(χβουλ(ου, ενταύθα . 1871
ΜΟΣΤΡΑΤΟΣ Δημήτριος Γ., καθηγητής 1893
ΜΟΤΡΑΤΗΣ Σοφοκλής, ϊμπορος, ενταύθα 1893
ΜΟΤΣΟΥΡΟΣ Βα<τ(λιιος, κυβιρνητικός υπάλληλος, ένταΰθα 1888
ΜΟΪΤΣΑΚΗΣ Ιωάννης, ϊ(Λπορος, ένταΰθα 1892
ΜΠΙΣΤΗΣ *Ιωάννης, οφθαλμίατρος, ίνταυθα ' 1897
ΜυςΤΑΚΙΔΗΣ Βασίλιιος Α., καθηγητής της Μ, του Γίνους Σχολής 1893
Ν
Ναθαναήλ, μητροπολίτης Προύσης 1901
ΝαΡΛΗΣ Στέφανος, ίατρός, ενταύθα 1891
ΜΚΟΛΟΠΟΓΛΟΣ Παναγ. Δ., α'γραμματιύς του Δ. Ε. Μ. Συμβουλίου. . . . 1890
Νγκολαϊδης γ., ιατρός, ίνταυθα 1897
ΝίΚΟΛΑΪΔΗΣ Δημήτριος, δημθ(τιογράφος, ενταύθα 1898
ΝίΚΟΛΑΪΔΗΣ Ν., {ατρός 1901
ΝΟΤΛΗΣ Γ. , Ιατρός, ίνταυθα 1898
ΞανθοποΤΑΟΣ Κωνστ., δικηγόρος, ίνταυθα 1899
Ο
ΟίΚΙΑΔΗΣ Γρ. Φατήν, υπάλληλος έν τζ) ύπουργβίφ τών εξωτερικών, ενταύθα . . 1901
ΟΐϋΑΔΗΣ Μιχαήλ 1902
ΟίΚΟΝΟΜΙΔΗΣ Γεώργιος, ιατρός, ίνταυθα 1881
ΟίΚΟΝΟΐίΐΔΗΣ Δημοσθένης, καθηγητής έν τη Μ. του Γένους Σχολ?, ένταΰθα. • 1890
ΟρφΑΝΙΔΗΣ "Ανθιμος, ιεροδιάκονος, ένταΰθα. 1901
Π
Παγανελης Στ., πρόεδρος τοΰ Έλλ. προξενικού δικαστηρίου, ένταΰθα .... 1901
Παναδης κ., Ιατρός 1898
ΠανταζιδηΣ Χρηττος Γ., καθηγητής τοΰ Ζφγραφείου Γυμνασίου, ένταΰθα . . . 1892
ΠαντερμαλΗΣ Αλέξανδρος, δικηγόρος, ένταΰθα • . . 1895
Παντζιρης βέης Αλέξανδρος, βοηθός διευθυντής της Αύτοκρ. Όθ. Τραπέζης, ένταΰθα 1882
ΠαπαπαννοποΤΛΟΣ Νικήτας, λόγιος, ένταΰθα 1887
Παπαδοποτλος θεοδ. Σ 1896
Παπαδοπογλος Γρηγ. αρχιμανδρίτης, πατρ. επόπτης τών σχολών Κ/πόλεως 1901
Παπαδόπουλος Μιχ., έμπορος, ένταΰθα 1898
Έλλ. φ,λ. Σύλλογος Τόμος ΚΙΓ β'
ι ο ΕΝ ΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΟΐΠΟΛΕΙ ΕΛΛΗΝΙΚΟΣ ΦΙΛΟΛΟΠΚΟΣ ΣΤΛΛΟΓΟΣ
' Έτος ^(λογης
ΠλπΑΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΟΓ π. γ., καθηγητής -ί^ς Μ. του Γίνους Σχολής, ενταύθα. . 1893
ΠαΠΑΝΙΚΟΛΛΟΥ π., Ιατροί, ίνταυθα . 1898
Πάπας Ιωάννης, δίΕρμηνβύς της Έλλ. Ιίριβββίας 1898
ΠαΡΙΤΣΗΣ Νικόλαος, δικηγόρος, ενταύθα 1899
Πατρίκιος Διονύσιος, εύπορος, ενταύθα 1895
Πατλος Ιερομόναχος, ένταΰθα 1899
ΠαΧΤΙΚΟΣ Γεώργιος Δ., διδάσκαλος τ>5ς Μουσικές, Ινταυθα 1895
Παράσχος θεοφ., τ[ΐ.η(χατάρχης εν <Γψ (ΑΟνοττωλιφ των καπνών • 1901
ΡΕΑΚδ Ε<1\νίη, δικηγόρος, ενταύθα . . ! 1874
ΠεΡΔΙΚΑΡΗΣ Κων., διευθυντής της έταιρΐ(ας τών τροχιοδρόμων 1902
Ρετιτ 1.οαί8 1897
ΠΕΤΡΑΚΙΔΗΣ Άπόστ., Ιατρός 1897
ΠετροΚΟΚΚΙΝΟΣ Νικόλαος, πράκτωρ ά'ίφαλςστικών εταιρειών, ενταύθα .... 1890
ΠΙΝΙΑΤΩΡΟΣ Αθανάσιος, δικηγόρος, ένταΟθα 1884
ΠίΠΕΡΑΣ Άθ., ύπογραμμ. της Ί. Συνόδου Κων/πόλεως 1901
ΠροΚΟΣ Ιωάννης, δικηγόρος, ενταύθα 1895
Ρ
ΡΟΣΣΟΛΑΤΟΣ Γ. Φ., δικηγόρος, ενταύθα 1887
ΣΑΡΑΚΙϋΤΗΣ βίης Βασίλειος, Ιατρός, ενταύθα . 1865
ΣαΡΑΦΟΠΟΥΛΟΣ κ., δικηγόρος, ενταύθα 1894
ΣγΟΓΡΔΑΙΟΣ θω(Λάς, Ιατρός, ίνταυθα 1898
ΣγΟΓΡΙΔΗΣ Νικ. έφέντης, τ(Αη|Αατάρχης έν τφ ύπουργει'φ τών εξωτερικών, ενταύθα 1887
ΣεΪΤΑΝΙΔΗΣ "Ιωάννης, βιβλιοπώλης καΐ έκδοτης 1895
ΣεΛΗΝΙΑΔΠΣ μ. διερ(χηνεύ; της Έλλ. Πρεσβείας 1899
ΣίΔΕΡΙΔΗΣ Ξενοφών Α., εύπορος, ενταύθα. . 1880
ΣίΔΕΡΙΔΗΣ Σπυρίδων, ϊ(χπορος, ένταΰθα 1^02
ΣίΝΙϋΣΟΓΛΟΥΣ Σ. Άλ., ϊ|Απορος, ενταύθα 1901
ΣιΣΜΑΝΟΓΛΟΤΣ Αναστάσιος Ι., τραπεζίτης, ενταύθα 1884
ΣίΣΜΑΝΟΓΛΟΤΣ Κωνσταντίνος Ι., τραπεζίτης, ένταΰθα 1895
ΣίΩΤΗΣ Ιωάννης, ιατρός, ένταΰθα. 1890
ΣΚΟΤΛΟΤΔΙΙΣ Στέφανος, τραπεζίτης, έν Αθήναις 1871
ΣΤΑΜΟΤΛΗΣ ^Αναστάσιος, ε|Απορος, έν Σηλυβρία 1879
ΣΤΑΤΡΙΔΗΣ Κωνσταντίνος, διερρ,ηνεύς του *Αγγλικοΰ Προξενείου, ένταΰθα • . . 1885
ΣτΑΤΡΟΤ Μ 1899
ΣΤΑΤΡΟΠΟΤΛΟΣ Παΰλος, (ατρός, ένταΰθα 1896
ΣΤΕΡΓΙον Αλέξανδρος, τμηματάρχης έν τη Διευθύνσει τοΰ Όθ. Χρίους .... 1900
ΣΦΚΤΣΟΣ Αριστείδης, πράκτωρ ατμοπλοϊκών εταιρειών, ένταΰθα •....• 1887
Σφγρας Περικλής Κ., βιβλιοπώλης και έκδοτης, ένταΰθα 1893
ΣωχΟΣ Λάζαρος, γλύπτης, έν Παρισίοις• 1899
ΜΕΛΗ ΤΑΚΤΙΚΑ ιχ
Τ
"Ετος Ιχλογής
ΤαΠΤΑΣ Ν., ιατρός, ενταύθα . 1899
ΤονΡΓΟΥΤΗΣ Αλέξανδρος, ίατρός, έγταυθα 1892
Τραντας Αλέξανδρος, ίατρός, ινταυθα 1896
ΤΡΙΑΝΤΑΦΥΛΛΙΔΗΣ Νικόλαος, ίατρός, ενταύθα 1896
Τριανταφυλλίδης Γρ., δικηγόρος, έν Παρισίοις , 1900
ΤρΥΦΙΔΗΣ Δη(Λ., λόγιος, ένταυβα 1901
ΤΣΑΟΥΣΗΣ Γιώργ., ϊ(Λπορος 1901
Τςελλεντης Π., λόγιος έν Σύρφ. 1901
ΤςιΤΣΟΠΟΥΛΟΣ Κωνσταντίνος, κοσμηματοπώλης, ινταυθα 1878
ΤςΟΠΑΝΟΓΛΟΥΣ Ταγκαβης, ίατρός, ενταύθα 1902
ΤςοΤΧΛΟΣ Κωνσταντίνος, Ιατρός, ίνταυθχ. 1898
φ
Φατςης Γ., δικηγόρος, ενταύθα 1899
ΦίΛΟΝ Έπαμ., γβγικός πρόξ. της Ελλάδος, ένταΟθχ 1901
ΦλΩΡΑΣ θίόδωρος Χ., ιατρός, ενταύθα 1898
Φωτιάδης Ν. Δ., ιμπορος, ίντχυθχ . 1876
Φωτιάδης Φώτιος, ίατρός, ίνταΟθα 1878
Φώτιος, [χητροπολίτης Κορυτσάς 1901
Χ
Χαριτωνίδης Ιωάννης, ίμπορος, ενταύθα 1902
Χαριτωνίδης Χαρίτων, 6|Απορος, ινταυθχ . 1902
Χατζηχρήστου Χρ., καθηγητής, Ιδρυτής κ»1 γυμνασιάρχης του Έλληνογαλλικου
> Λυκείου, ενταύθα 1872
Χατζόπουλος Ιωάννης Κ., τραπιζίτης, ίνταϋΟχ 1887
ΧρΗΣΤΙΔΗΣ Αναστάσιος, ίατρός, ΙνταΠθχ 1879
ΧρΗΣΤΙΔΗΣ Άχιλλ$ύ<:. δ' ηγόρος, ενταύθα 1888
ΧρΗΣΤΙΔΗΣ *Ιωάννη ληλος έν τω ύτϊουργδ'ω της Δικαιοσύνης, ίνταυθα . • 1887
ΧρτΣΟΣΤΟΜΟΣ, νυν (Λι, .ρυπολίτης Δράμας 1901
ΧωτζΗΣ Ιωάννης Ιφέντης, ενταύθα 1892
Ψ
Ψαλίδας Μιχαήλ, ίατρός, ενταύθα 1890
Ψωμιαδης Κωνσταντίνος, ϊμπορος, ένταΰθα 1881
Παρ€λ€ΐφΟησαν δ* έχ τ^ς οίχβίας βτ^ί^λης
ΚαΜΠΑΝΑΙΠΙΣ Πάτροκλος, αρχιτέκτων 1888
ΚαραΘΕΟΔΩΡΗΣ Στέφανος *Αλ.. πτυχιούχος τών πολ. έπιστηΐλών 1900
^
ΕΠΙΤΙΜΑ ΜΕΛΗ
ΈτοςίηΧσης
Ανθιμος Ζ', πατριάρχης πρώην Κωνσταντινουπόλ«ως έν Άντιγόνγ) • • . . . 1895
ΑνοΓΤΣΙΝ Δηρ.. Νικολάδβιτς, καθηγητής της ανθρωπολογίας έν τφ πανιπιστη-
μίφ της Μόσχας 1884
ΑρΙΣΤΛΡΧΗΣ Γρηγόριος, πρφην Ιν Ούασιγκτώνι πρεσβιυτης της Τουρκίας, ίν Παρισίοις 1879
ΑδαΟΙ.1 6., καθηγητής, Ιν Μιδιολάνω 1886
ΑυνΚΑΥ Εΐϊΐΐη&ηΐΐβΐ, ίβρβύς, μέλος της ΆκαΧημείας τών έπι<ιτη(Λών, γραρ.(χάτων
καΐ τιχνών, έν ΚοαθΠ 1895
Β
ΒαΝΟΚΟΚΤ ΟβΟΓ^βδ, πρώην έν Ββρολίνψ πρισβευτής τών Ήν. Πολ. της Άμιρικης 1872
ΒΑΚΤΗΟΙ.ΌΥ Ε. ΜβηάβΙδδΗοη, καθηγητής του πανεπιστημίου 'Αϊδβλβέργης . . 1868
ΒΕΑϋδδΙΚΕ Εΐηϋβ, μέλος του Ιΐανακα^ημίου της Γαλλίας καΐ πρόεδρος της έν Πα-
ρισίοις εταιρείας της ανωτέρας παιδβύσεως 1895
ΒεΝΝΌΟΚΡ ΟΙΙΟ, αυλικός σύμβουλος, καθηγητής της αρχαιολογίας έν τφ Πανίπι-
στημίφ της Βιέννης 1895
ΒκΝδαΗΟΤΕΝ ναη ^αIηβδ Οοοίίθ, καθηγητής του έν Μίάά1βΙο\\•η λΥβδΙθΥβη
πανεπιστημίου, έν Αμερική 1885
ΒΕυΐ.Ε Ε., μέλος του Πανακαδημίου της Γαλλίας 1^68
ΒεΡΚΩΦ ΆΘ. Θεοδωρίδης, διευθυντής της έν Πετρουπόλει βιβλιοθήκης 1884
Βερναρδάκης Δημήτριος, πρώην καθηγητής του Έθν. Πανεπιστημίου, έν Μυτιλήνη 1874
Βερνάρδος Χ., Ιατρός, έν Σμύρνη 1863
Βεηνηαηο, πρίγκιψ, διάδοχος του δαοΐίδβη Μβίηίη^βη 1888
ΒηΣΑΝΗΣ Πανταζης, έν Τάντα 1881
ΒΙΤΤΩΡΗΣ Ι., έν Άλεξανδρεία 1880
Βί,ΑΝα ΐ3ΒΓ0η, πρώην ενταύθα πρεσβευτής της Ιταλίας 1890
Βΐ,Αδδ ΓπβάποΙΐ, καθηγητής του πανεπιστημίου του Κίβΐ 1885
ΒΟΚΕΚ, πρφην ενταύθα πρεσβευτής τών Ηνωμένων Πολιτειών της Αμερικής . . 1862
ΒϋΟΗΕΙ,ΕΚ Γγ., καθηγητής του Πανεπιστημίου της Βόννης 1885
ΒΟΤΑΠΙΩΤΗΣ Δ., πρφην υπουργός τών εκκλησιαστικών καΐ της δημοσίας εκπαιδεύ-
σεως έν Ελλάδι. .^ 1884
ΒυΚΝΟυΚ ΕτΏΪΐβ, πρφην διευθυντής της Άθήνησι Γαλλικής Αρχαιολογικής Σχο-
λής, έν Παρισίοις 1867
ΒΟΥΤΣΙΝΑΣ Αλέξανδρος, έμπορος, έν Όδησσψ 1881
ΒΟΓΤΣΙΝΑΣ Ιωάννης, έμπορος, έν Όδησσώ 1881
Γ
ΕΠΙΤΙΜΑ ΜΕΛΗ
Έτος ίκίογης
ΒΚΑυΝ ΟΙΙΟ, αρχισυντάκτης ττ5; έν Μονάχφ Ιφημβρίδος ΑΙΙ^βΠΙβίηβ Ζβίίαη^. • 1886
ΒεεΑΙ. Μίοΐΐβΐ, ρ,Λος του Πανχχα$η[λ{ου, έν Παρί'τίοις 1885
ΒκυΝ Η. νοη, καθηγητής έν τφ Πανεπιστηρ,ι'φ Μονάχου 1885
Γ- α
ΟλΙΙΟΕ (Ι)£ΙΓ0η άβ), πρισβευτης της Αυστροουγγαρίας, ενταύθα •....• 1884
ΟαΜΡΟΝ, πρδσββυτης της Γαλλικής Δη(Λθκρατ{ας, έν Λονδίνφ 1892
ΓεωΡΓΕΒΙΤΣ Βλα$άν, πρφην πρωθυπουργός έν ΣΕρβί(}: 1894
(ϋΚΕΙΙδΤ \ν., καθηγητής του παν67Γΐστη(/.(ου του Μονάχου 1879
ΟΟΝΖΕ ΑΙβΧ., καθηγητής, γβνικός διβυθυντής του έν Ββρολίνφ Αύτοκρ. Μουσείου . 1885
ΟοΧδΤΑΝδ, πρδσβιυτης της Γαλλίας, ενταύθα 1900
ΟΟΧ δ. 8., πρφην ενταύθα πρεσβευτής των Ηνωμένων Πολιτειών ττίς Αμερικής. . 1885
ΟκοΐδΕΤ ΑΙίΓθά, [χΛος του Πανακαδημίου, έν Παρισίοις 1885
ΟκΟΙδΕΤ Μ^αηοβ, καθηγητής, έν Μονπελλιί 1885
Δ — Ό
ΑλΜΙΑΝΟΣ, πατριάρχης Ιεροσολύμων 1901
ΛηλιπαΝΝΗΣ Θεόδωρος Π., πρώην πρωθυπουργός έν Ελλάδι 1878
ΰΐΙΤΗΕΥ 0., καθηγητής του πανεπιστημίου της Γοτίγγης 1885
ϋίΤΤΕΝΒΕΚαΕΕ V., καθηγητής του πανεπιστημίου τής Χάλλης . 1885
ΟϋΟΗΕδΝΕ Αΐ3ΐ)έ 1889
ΒΐΈΝ νοη Ργ., καθηγητής του πανεπιστημίου της *Αϊδελβίργης 1885
ΟϋΜΑ8τ ΒαΓοη άβ, έν Νβηογ 1870
Ε
ΕοΚΒΤΕΙΝ, καθηγητής του πανεπιστημίου τ95ς Λιψίας 1878
ΕίΜΕΗ ΤΗ., καθηγητής του πανεπιστημίου τής Τυβίγγης 1885
ΕΐϋΟΤ Οΐΐατίθδ, καθηγητής του πανεπιστημίου τής Κανταβριγίας 1885
ΕΐΙΐοτ 8ίΓ Ο. ΗβηΓΥ, πρεσβευτής τϋς Αγγλίας, έν Βιέννη 1872
Ενοει., γραμματεύς του πρωσσικου Κοινοβουλίου, έν Βερολίνφ 1886
Ερβιτςεανος Κωνσταντίνος, καθηγητής του πανεπιστημίου τ6υ Βουκουρεστίου • • 1885
Ζ — Ο
Οεμμα Αάοΐίο, διευθυντής του περιοδικού ΚίνίδΙα 1880
Οευαεβτ ρ. Α., διευθυντής του Βασιλικού Ωδείου, έν ΒρυξΛλαις 1881
ΟίΟΕΙ. ϋ1ΐ., διευθυντής του Λυκείου του Μεγάλου Λουδοβίκου, έν Παρισίοις . . . 1885
ΟΐΙΒΕΒδίΕΕνΕ ΒαδίΙ, καθηγητής του πανεπιστημίου ^ο11η Ηορίίίπδ Βαλτιμόρης 1885
ιΧ' ο ΕΝ ΚϋΝΣΤΑΝΙΝΟνΠΟΛΕΙ ΕΛΛΗΝΙΚΟΣ ΦΙΛΟΛΟΓΙΚΟΣ ΣΤΛΛΟΓΟΣ
'Εης αάαγης
ΟοΤΖ Ο., καθηγητής του πανβπιστηρ,ίου της Ίένης. • . . . 1 1885
ΟΚΕαΟΗΥ ΰτδίδρ&Γ Κβηέ, καθηγητής τόυ πανιπιστη^χίου ^οI1η Ηορίίίηδ της
Βαλτΐ[λόρης 1885
ΟτΗίαοΗΐΕΓ Β. Β., άογβη άβ Ια ΓαουΙΙέ άβδ Ιαη^αβδ οπβηίαΐβδ βΐ ρΓοίβδ-
δβαρ άβ ΓΗίδΙοίΓβ άβ ΓΟηβηΙ ά ΓυηίάβΓδίΙβ άβ 8ΐ-ΡβΙβΓδΐ3ουΓ^ 1876
ΟκΟδΥΕΝΟΗ Εά\νΐη, καθηγητής έν Απΐΐ3βΓδΙ της Ά(Χ6ρικης 1885
6υΐ1.ί.ΑυΜΕ, μέλος τοΟ Πανακα$ημ(ου, ίν Παριιίοις 1886
ΟυΤδαΗΜΙΌΤ ϋ. Η. νοη, καθηγητής του πανιπιστηρ,ίου της Τυβίγγης . . . • 1885
Η
Ηαεοηεν Ρ1ι. ναη άβΓ ....•...•.? 1865
ΗαΗΚΑΥΥ Α1ΐ3βΓΐ, (Λέλος της Άκαδημβίας της Πιτρουπόλεως 1884
ΗακΗΙ8 Κβη(1β1, καθηγητής του πανεπιστημίου της Βαλτιμόρης 1885
ΗΑδΒΕϋ Ρ. Β., καθηγητής του πανεπιστημίου του Βουκουρεστίου 1885
ΗΑΤΖΓΕί,ΌΤ V., κόμίς, πρφην Ιν Παρισίοις πρεσβευτής της Γερμανίας .... 1880
ΗΕί,ΖΕΝΌΟΚΡ, καθηγητής του Δικαίου, εν Βερολίνα) 187Ϊ
ΗεΝΖΕΝ \ν., γραμματεύς του ίν *Ρώμγ) γερμανικού αρχαιολογικού Ινστιτούτου. . 1872
ΗΕΝδΕ ΟΙΙΟ, καθηγητής του πανεπιστημίου τοΟ Φριβούργου 1885
ΗεΗΤΖ μ., καθηγητής έν τφ πανεπιστημίψ της ΒΓβδΙαα 1885
ΗεκΖΟΟ ε., καθηγητής του πανεπιστημίου της Τυβίγγης 1885
ΗεΒΖΟΟ Εά., επίσκοπος των παλαιοκαθολικών, έν Βίρνη 1900
ΗειτζΕΥ ίιόοη, μέλος τοΟ Πανακαδημίου, έν Παρισίοις . 1874
ΗεΥΒΕΜΑΝΝ η., καθηγητής έν τφ πανεπιστημίφ ΗαΙΙβ-λνίΙΙθπΒβΓ^. ... 1885
ΗΙΙ.Ι.ΕΗ Ε., καθηγητής έν τφ πανεπιστημίφ Ηβ1Ιθ-λνίΙΙθηΐ38Γ§ 1885
ΗΐΙ,ΡΒΕαΗΤ ΗβΓίηαηη, καθηγητής του έν ΦιλαΧελφείί^ πανεπιστημίου .... 1898
ΗΐΗΟΗδΒΕΗΟ, οφθαλμολόγος έν Βερολίνφ . 1900
ΗουδδΑΥΕ ΗβΠΓγ, μέλος του Πανακαδημίου, έν Παρισίοις 1879
Ηυΐ,ΤδΟΗ ΡπΘάποΙΐ, διευθυντής τρυ έν Δρέσδη γυμνασίου 1886
ΙοΝΑΤΙΕΚΡ, στρατηγός, πρφην ενταύθα πρεσβευτής της *Ρωσίας, έν Πετρουπόλει. . 1865
Ιωακείμ Γ', Οικουμενικός πατριάρχης Κωνσταντινουπόλεως 1878
ΙΟΑΝΝΕΣΚΟΣ Νικόλαος, καθηγητής του πανεπιστημίου του Ιασίου 1885
^
^Α^ΟυΕΜΥΝδ ο. Κοίίη, πρφην υπουργός των εξωτερικών του Βελγίου ..... 1881
^ΑΝΕΤ ΡαΐΐΙ, μέλος του Πανακαδημίου, έν Παρισίοις 1885
^ΕΒΒ, καθηγητής έν Γλασκώβη 1878
^ΟΗΝ δβΓαπί, *Άγγλος αρχιεπίσκοπος Σαλισβουρίας 1900
1
ΕΠΙΤΙΜΑ ΜΕΛΗ ιε
Κ
Ειος ίκλογης
ΚαραΘΕΟΔΩΡΗ πασσας Αλέξανδρος, άρχΐ{ΐ.βταφράστης ττ}; Α. Α. Μ. του Σουλτάνου 1881
ΚΑΚΑ^ΕΑΝ, γβρου<ιΐ(Χ^της έν Βιέννη 1872
ΚεΙΙ. η., καθηγητής ίν τψ πανεπιστημιφ ΗΗΐ1θ-λνί1:Ιβϊη1)ΘΓ^ . • . . . • *885
ΚΕΟϋΙ,Ε νοη δίΓαΙοηίΙζ, καθηγητής ίν τφ παν67Γίστη{ΐ.ι'φ της Βόννης . • . . 1885
ΚΕϋΟΕί.1. νοη, πρώην έν *Ρώ|χνι πρβσβιυτης της Γβρμανίας 1871
ΚίΛΜΗΛ πασσας, γβνιχός διοικητής Σ(Λύρνης 1884
ΚίΕδδυΧΟ Α., καθηγητής έν τψ πανεπιστη(Λ(φ ΟΓθίίδναΜ 1885
ΚίΚΟΗΗΟν Α., καθηγητής του πανβττιστημίου του Β£ρολ{νου 1872
ΚίΚΡΙΤδΟΗΝίαΟΡΡ Α., καθηγητής του πανεπιστημίου της Όδησσου 1885
ΚΟΓΑΑΝΓΓΣΙΑΝΟΣ Μιχαήλ, πρώην υπουργός, έν Βουκουρεστίφ . .' 1885
ΚοΗΙ,ΕΚ V., πρώην διευθυντής της έν *Αθήναις Γερμανικής *Αρ/αχολ. Σχολής . . 1885
ΚΟΝΤΑΚΩΦ Νικόδημος, καθηγ. τών Όρ. Τεχνών έν τφ της Όδησσου πανεπιστημίφ 1884
Κοντός Κ. Σ., καθηγητής του Εθνικού Πανεπιστημίου, έν Αθήναις 1874
ΚοΤδΡϋΒΙΝδΚΥ Α., καθηγητής του πανεπιστημίου της Όδησσου 1885
ίίΒΙ/ΜΒΑΟΗΕΗ Κ., καθηγητής του πανεπιστημίου του Μονάχου 1885
ΚϋΝΖ Ιβοοΐ}, ίερατικώς προϊστάμενος των Παλαιοκαθαλικών έν Βέρνη 1900
ΚωΣΤΑΝΤΙΝΟΣΕ', πατριάρχης πρφην Κωνσταντινουπόλεως, έν Χάλκη 1897
Κωστής Κ. Ν., καθηγητής του Εθνικού Πανεπιστημίου, έν Αθήναις. .... 1882
Λ— Ι.
ίΑΝΟΕ £ι., καθηγητής έν τζ> πανεπισ'τημίφ της Λιψίας 1885
ΐΑΤΥδαΗΕ\ν Βασίλειος, υποδιευθυντής της δημοσίας έκτ^αιδεύσεως, έν Πετρουπόλει 1885
Ιένέουκ ΟΙίαΓίβδ, μέλος του Πανακαδημίου, έν Παρισίοις 1886
ΙίΙΑΗΒ, διευθυντής ττίς ανωτέρας παιδεύσεως, έν Γαλλία 1886
ΛίΒΑΔΑΣ Θεαγένης, διευθυντής τής ελληνικής Σχολής, έν Βιέννη 1874
ΙίΕΒΕΟΚ Η., καθηγητής έν τφ πανεπιστημίφ Οίβδδβη . 1885
ίίΕΒΜΑΝΝ Ο., καθηγητής του πανεπιστημίου της Ίένης 1885
ίιΟΗΡοοτ Κί^Μ ΚθΥ. ^. Β., ΒίδΙιοί οί ΒαΛαη ΡγοΓ. Ο. Τ. ΝβννΙοη. 0.
Β. Ε. Α. ΓΓββιηβη ΟβΟΓ^β Α. Μαοιηϋΐαη 1885
ΙιΙΡδΙϋδ ^. Α., καθηγητής έν τφ πανεπιστημίφ τής Λιψίας 1885
ΙΐδΤΕΗ ^0δβρ11, καθηγητής της Ίατρικνίς Σχολής, έν Λονδίνφ ....... 1885
ΙδΨΕΝΡΕΙ.ϋ ΤΗ., καθηγητής της νομικής έν τφ πανεπιστημίφ του Μονάχου . . 1886
ΙιϋΟΗδ Α., καθηγητής του πανεπιστημίου της Έρλάγγης . 1885
ίυοοί,Ρ (οοίϊΐΐβ), πρφην ενταύθα πρεσβευτής της Αυστροουγγαρίας 1872
ίϋΒΒΕΚΤ Ε., καθηγητής έν τφ πανεπιστημίφ της Βόννης 1885
Μ
ΜαΟΜΙ^Ι^ΑΝ Ογ., επίτιμος γραμματεύς του έν Λονδίνφ Συλλόγου των ίλλ. σπουδών 1884
Μαρασλής Γρηγόριος, πρφην δήμαρχος Όδησσου , 1900
ιζ" ο ΕΝ ΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΟΓΠΟΛΕΙ ΕΛΛΗΝΙΚΟΣ ΦΙΛΟΛΟΓΙΚΟΣ ΣΓΛΛΟΓΟΣ
Έτοςοάβγης
ΜΑΗδΟΗΛ!.!. (1β Βΐβΐ3βΓ8ΐβίη, πρβσββυτης της Γερμανίας, ενταύθα 1900
ΜΑυΗΕΝΒΗΕΟΗΕΗ λν., καθηγητής του παν6πιστη(χ{ου της Λιψίας 1885
ΜεζΙΕΗΕ8 Α., μίλος του Πανακαδημίου, έν Παρισίοις 1885
ΜηνΙΑΤΗ Μαργαρίτα Άλβάνα 1885
ΜίαΚΑΕΟδ Α., καθηγητής του πανεπιστημίου του Στρασβούργου 1885
ΜίαΚΑϋΌ Εα^βη, καθηγητής της θεολογίας ίν Βέρνη 1900
ΜΟΝΤΕΒΕΙ.Ι-.0 (άβ), πρφην ενταύθα πρεσβευτής της Γαλλικής Δημοκρατίας. . . 1885
ΜοΚΗΙδ ^0γ, πρφην ενταύθα πρεσβευτής των Ήνωμ. Πολιτειών της Αμερικής . 1886
ΜΟΥΝΙΦ πασσας, πρφην υπουργός της Παιδείας, ενταύθα 1865
Μϋΐ-.ί.ΕΗ Ι'^αη, καθηγητή^ του πανεπιστημίου του Μονάχου 1885
Μϋΐ.Ι.ΕΚ ^., καθηγητής του πανεπιστημίου της Κοπεγχάγης 1885
Ν
ΝαΒΕΒ, καθηγητής του πανεπιστημίου της Ιιβγάβη
ΝαυιΓ^Ι-Ε Αάηβη Α., καθηγητής του πανεπιστημίου της Γενεύης . .
ΝαιτΟΚ Α., καθηγητής του πανεπιστημίου Πετρουπόλεως
ΝΕΙ.ΙΌΟ\ν Α. {άβ), πρεσβευτής της 'Ρωσίας, έν Τώμη
ΝεοΦΓΤΟΣ Θ', πατριάρχης πρώην Κωνσταντινουπόλεως, έν Άντιγόνγ).
Νικόδημος, πρφην πατριάρχης *Ιεροσολύμων, έν Χάλκτ,• . . ! . .
ΝΟΒΑΚΟΒΙΤΣ Στογίάν, πρφην πρεσβευτής της Σερβίας, ενταύθα. . .
ΝΟΒΕΗ ΕάλναΜ, καθηγητής του έν Νί(^ Ύόρκνι Ηαπίϋίοη Οοΐΐθ^β •
88ο
885
88ι
883
891
897
882
885
ΟΤΣΠΕΝΣΚΗΣ Θεόδωρος, διευθυντής του ένταϋθχ *Ρωσικου ^Ινστιτούτου .... 1886
ΟαΟΝΟΚ Ν. Ρ., πρεσβευτής της Αγγλίας, ενταύθα 1900
υ
ϋβΕΝΕΒ Η,, καθηγητής του πανεπιστημίου τη; Βόννης 1885
ϋδδΙΝΟ, καθηγητής του πανεπιστημίου της Κοτεγχάης 1885
Π-Ρ
ΡαΝ8Α Α., πρεσβευτής της Ιταλίας ενταύθα 1900
ΠαΤΛΟΥ Αλέξιος, καθηγητής του πανεπιστημίου τνίς Μόσχας 1886
ΡεΒΕΟΤ ΟβΟΓ^Θδ, μέλος του Πανακαδημίου, έν Παρισίοις 1875
ΡΐΕΗΕΟΝ Αΐβχίδ 1873
ΡίΕΒδΟΝ Α.;^ καθηγητής του πανεπιστημίου της Άμστερδάμης 1885
γΡ^
βΠίίιΜΑ μϊ:λ« ι^
"Εζος ίχλογής
ΡίΤΗΛ ^., κχρδινάλιος, ίιβυθυντη; της Β.βλιοθόκν); του ΒχτικχνοΟί 1885
Ρθ>υΑΙ.Ο\ν§ΚΥ, (χίλο; ττί; Αρχαιολογικής Έταιριίας, ιν ΠίΓρουτόλιι .... 1885
ΡΟΚΤΕΚ ΝοαΙΐ, καθηγητής τοδ ιτανι^ιστημίου τής Νίκς Υόρκης 1885
ΙΙϋΤΚίΛΝΠΣ, πρίγκιψ» ΙΙ^δ^οζ Άρστένιβιτς• 1884
ΡοννΕΙ.1. ^. Μ., δίδυθυντης του εθνολογικού γραφιίου τή; έν Ούκιιγκτώνι Σ|χιθσω•
ν&ιου Άκαδη[ΐ,β(ας 1885
ΡβΑΝΟΙ. Κ. νοη, καθηγητής τοΟ πανΐ7Γΐιτη{Λ{ου τοΟ Μονάχου 1886
ΡβιΝΖ Α. νοη, καθηγητής του πανιττιστημ^ου τοδ Μονάχου 1886
Ρ— Κ
Ραγκαβής Κλέων, πριοβιυτης της Ελλάδος ίν Ββρολίνφ 1902
ΠαΟΟΥΙΤΖ (άβ) Ο., πρισβιυτης της Γβρ(Ααν{ας ίν Μαδρίτη 1883
ΚαΒΟΟΝ (οοπιΙθ άβ), πρφην ίνταυθα πριοβιυτης της 'Ιτπανίας 1881
Κενέ ΒηαηΙ, βιβλιοφύλαξ τή; έν Παριτίοις Ιατρικής Άκαδημκίας 1876
ΚΐΒΒΕΟΚ Ο., καθηγητής του πανιτνιιτημίου τή; Λιψ(ας 1885
ΚΐΒΟΤ Α., καθηγητής τής φιλοσοφίας έν Σορβώννη 1886
ΚίΟΟΤ ΟΗ., συγγραφβύς διδακτικών καΐ φιλολογικών βιβλίων, έν Ιίαριτίοις . . . 1886
ΚίνίΕΚ Α1ρ1ΐθη8β, καθηγητής του πανιτριττη(χίου των Βρυξιλλών 1881
ΡίΤΣΧΕΛΙΟΣ Φριδ&ρΐκος, καθηγητής του πανιτνιστημίου της Λιψίας 1872
ΚΟΚΕΚΤ Ο., καθηγητής του πανεπιστημίου τής Χάλλης 1885
ΚΟΗΟΕ Ε., καθηγητής του πανί πίστη (χίου τής Άϊδιλβέργης 1885
ΚοδδΒΑΟΗ Α., καθηγητής του πανιπιστηρου τής Βρατισλαυίχς 1885
ΚοδδΙΟΝΟΙ. ^. Ρ., Ι^έλος του Πανακαδημίου, έν Παρισίοις 1864
ΚϋΕίΙ,Ε ΟΙΐ.-Εΐηϋβ, ϊφορος της Βιβλιοθήκης τής αγίας Γινιβιέβης, έν Ιίαρισίοις 1885
ΚϋΗΙ. Γγ., καθηγητής τοδ πανιπιστηιχίου τής Καινιγσβέργης 1888
ΚϋΜΕΙ-ΙΝ Ο. νοη, καθηγητής του πανιπιστηΐΛίου τής Τυβίγγης 1886
Σ-8
Σάββας, άρχιιπίσκοπος Τβίιρ 1888
ΣαΪΤ πασσας, πρώην μέγας βιζίρης, ένταυΟα 1872
ΣαΪΤ πασσας, πρώην υπουργός τών έζωτιρικών, ενταύθα 1887
δΑΝΧΕΥ (άβ), (χέλος τοδ Πανακαδημίου, έν Πχριτίοις 1871
δΑΗϋΜ ^ο11η, επίσκοπος Σαλισβουρίας 1899
ΣβενίιόδορςΚΗΣ Αλέξανδρος, καθηγητής του πανί;τιστη(Αίου τοδ Χαρκοβου . . 1896
δΟΗΑΝΖ Μ., καθηγητής τοδ πανιπιστηαίου της Βυρτοβούργης 1885
δΟΗΜΙΟϊ ΒβΓΠΐΐαΓίΙ, καθηγητής τοδ πανιπιστημίου τοδ Φριβούργου 1870
δΟΗΜΙϋΤ ^ο11^I11Ί, καθηγητής τοδ πανιπιστη(χίου του Βιρολίνου 1885
δοΗΜίΌτ Μαατίοο 1871
δΟΗδΐ.1. κ., καθητητής τοδ πανιπιστημίου τή; Άϊδβλβέργης 1885
δΟΗΟίΙ, Κ., καθηγητή; τοδ πανιπιστη(Λίου τοδ Μονάχου 1886
δΟΗννΑΒΕ νοη Ιι., κχΟηγητής τοδ πανιπιστηαίου τής Τυβίγγης. ...... 1885
•Ελλ. Φιλ. Σύλλογος Τ(;μος ΚΙΓ γ'
ΐν) ο ΕΝ ΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΟΤΠΟΛΕΙ ΕΛΛΠΝίΚΟΣ ΦΙΛΟΛΟΓΙΚΟΣ ΣΥΛΛΟΓΟΣ
Έίος ίϋΐύης
δίΕΥΕΚδ Ε., καθηγητής: του πανιπισττ.(Α(ον της Λιψίας 1886
δΐα\νΑΚΤ νοη ΟΙΐ , καθηγητής του παν27Γΐστη[Α(ου της Τυβίγγης 1885
δΤΑΜΡΟΚΟ, γερουσιαστής έν Ούασιγκτώνι 1885
δτΑΚΚ β ; . . . , 187ί
δτΕΐΝΤΗΑΐ. Η 1864
ΣΤΟΥΡΤΖΛΣ, πρι'γκιψ- Δημήτριος, πρωθυπουργός τής 'ΡουμΛνίας . ..•.•. 1885
δτΚΑϋδβ ΟδΟ&Γ, πρφην ενταύθα πρβσββυτής τών Ήν. Πολιτκών της Άμιρικής.. 1888
δδυΟΕΜϋΝΒ V., καθηγητής τοϋ πανίπιστηαίου του Στρασβούργου 1885
δϋδΕΜΙΗΙ. Γγ., καθηγητής τοΟ παν6πιστη(χ{ου τής 0Γβίί8\να1ά 1885
Τ
ΤηΟΚΝΤΟΝ Εά^αηά, πρφην Ινταυθα πρεοβδυτής της Αγγλίας 1885
ΤηπΜΒ Λ11)βΓΐ, καθηγητής του πανεπιστημίου του ΜαΛαΓ^ 1897
ΤΗϋΚΟΤ ΟΙίαΓίΟδ, μίλος του Ιΐανακαδημίου, έν Παρισίοι; • . 1873
ΤθΟΙΙ.Εδθυ Ογ., καθηγητής του πανεπιστημίου του Βουκουρεστίου 1885
ΤΠΕΙΤδΟΗΚΕ νοη Ηβίηποΐΐ, καθηγητής του πανεπιστημίου του Βερολίνου. . . 1885
ΤβΟΙΤΧΚΥ ^θαη, καθηγητής έν τη θεολογική Άκαδημεία τη; Ιίετρουπόλεως. . 1885
ΤυΙ,ΕΚ ΧνίΠΐαΠ, καθηγητής του Ιν Ούασιγκτώνι πανεπιστημίου του Κολόμβου . 1885
V— ΛΛΓ
ΥαΟΚΕΚΟΤ, με'λος της Άκαδημείας τών ήθικοπολιτικών επιστημών, έν Παρισίοις. 1885
νΑΗΙ,ΕΝ ^., '^Λθηγητής του πανεπιστημίου του Βερολίνου , 1885
ΥοαυΕ Εϋ^βηβ. μέλος της γαλλικής Άκηδημείας 1889
ΥοοϋΕ ΟΟίηΙβ ΜβΙοΗίΟΓ άβ, πρώην ένταυΟκ πρεσβευτής τής Γαλλίας .... 1873
λνΑΟΗδΜϋΤΗ 0., κχΟ/ιγητής του πανεπιστημίου της Λιψίας 1885
λνΈαΚΗΕΒΙ,ΕΙΝ άο πρεσβευτής της Όλλανδίας, ενταύθα 1901
ννΑΟΝΕΚ λν., καθηγητής του έν Αμβούργου *Ιωαννείου Γυμνασίου 1874
\νΕαΚΙ.Ε1Ν Ν., γυμνασιάρχης, έν Μονάχ(ι> 1885
λνΕΙϋ Ηβηη, μίλος του Πανακαδημίου, Ιν Παρισίοις 1867
λνΕΙ^Ι,ΙΝΟ ^^ι^ηβδ, καθηγητής του έν Ούασιγκτώνι πανεπιστημίου του Κολόμβου• 1885
λνΕΗΤΗΕΚΝ (ΐ3αΓ0η νοη}, πρώην ενταύθα πρεσβευτής της Γερμανίας 1875
λνίΤΤΕ φίΙΓΟη άβ), μέλος του Πανακαδημίου, έν Ιίαρισίοις 1876
\νοΐ.Ι.ΟΠΕΡΡ, καθηγητής του πανεπιστημίου τής ΙιθΥίΙβη 1885
Φ— Γ
Ρα ΠΗΙ, έν Βρέμη της Γερμανίας 1878
ΕεΑΝ \να11ί6Γ^ πρώην έν *Αθήναις πρεσβευτής τών Ήν. Πολιτειών της 'Αμερικη; 1885
ΓεΒΕΑΤ.Ο ΟΓίαηάο Μ., καθηγητής έν τω κολλεγίφ λνίΐΐί&η έν \νίϋαΠ1δΙθ\νη
τής Αμερικής. 1885
Φιλόθεος Βρυέννιος, μητροπολίτης Νικομηδείας• 1884
Γ
ΕΠΙΤΙΜΑ ΜΕΛΗ ιΟ'
*Έΐος έΗΐσγης
ΓίΟδΗΕΚ Κ., χχθηγητης του πανεπκιτημίου της Άϊδε'Χβίργης 1885
ΓόΚΒΤΕΚ Κίοΐΐατά, καθηγητής του πανιττκττη^Αίου της Βρατισλαυίλς 1885
ΓοϋΟΑΚΤ Ρ., μέλος του Πανακαδημίου, έν Παρισίοις • . . 1885
ΓθϋΙΙ.Ι.ΕΤ ΑΙίΓβά, ΐηβίΐΓΘ άθ ΟΟηίβΓβηΟβδ έν τφ δίδα<χκα>ι'φ των ηθικοπολι•
τικών επιστημών, έν Παρισίοις 1886
ΚοίΙΒλΙΕΒ 01ΐ., ττρφην ενταύθα πρεσββυτης τής Γαλλίοςς. ....•..•.• 1878
ΓοϋΒΝΙΕΒ Εά., διιυθυντης τών φιλολογικών σπουδών της Σορβώννης, έν ΙΙαρισιοις 1886
ΦΡΑΓΚΟΓΔΠΣ Έπαμιινώνδας, καθηγητής του Πανιπιστημίου του Ίατίου• • . . 1885
Χ
ΧαΜΔΗ ββης, διευθυντής του Αυτοκρατορικού Μουσείου, ενταύθα 1884
ΧΑΤΖίΔΑΚΗΣ Γεώργιος Ν., καθηγητής του Εθνικού Πανεπιστημίου, έν Αθήναις. 1894
ΙΓγχαρΗΣ Ιωάννης, καθηγητής έν τγ} Σχολγ) τών άνωτίρων σπουδών, έν Παρισίοις 1885
Ζ
ΖΛΜΒΑΙ.ΒΙ Γ., καθηγητής, έν Βενετία. * • . . . • 1872
Ζειι,ΕΚ Εά., πρφην καθηγητής του πανεπιστημίου του Βερολίνου, έν Στουτγάρδη 1885
ΖΐΟΗΥ (οοίηρίβ), πρώην ενταύθα πρεσβευτής της Αυστροουγγαρίας 1874
ΖΐΝΌνΐΕ\ν, πρεσβευτής της "Ρωσίας, ενταύθα 1900
ΑΝΤΕΠΙΣΤΕΛΛΟΝΤΑ ΜΕΛΗ
->4<-
Α
Αγγελίδης Τηλί^Λαχος, κτη(χατ(α;, έν Κίψ 1863
ΑδαΜΑΝΤΙΔΗΣ Παναγιώτγις, <τχολάρχγις, Ιν Ξχνθ/) 1886
Ανθιμος Άλεξούδης, μητροττολίτης Ά^χαίχς 1868
ΑνΝΙΝΟΣ Χαραλάμιτης, δημοσιογράφος, ίν Αθήναις 1892
Αριςταρχης Δη(χήτριος, Ιν Παρισίοις 1815
ΑΚΝΌΤ Ρααΐ, λόγιος, Ιν Μονάχφ 1889
Β
Βεργωτής Παναγιώτνις, λόγιος, Ιν Κιφχλλνιν(α 1878
ΒεΒΤΗΚΑΝΟ, γενικός γρα(Χ(Λχτιύς της Ιν Αλγερία: Κλιματολογικής Εταιρείας. . 1870
Βλάμης Γεώργιος * 1899
ΒΛΑΣΤΟΣ Στέφανος, ϊμτνορος, Ιν Μασσαλία 1887
Βλάχος "Άγγελος, πρφην ύτνουργός της Παιδείας, Ιν Αθήναις 1875
Βοΐ,ΤΖ Αυ^υδί, καθηγητής του Γυμνασίου της Δαρμστάτης 1888
ΒΟΡΕΑΔΠΣ Αντώνιος, καθηγητής, έν Σμύρνη ^ 1885
ΒϋΟΗΝΕΚ Ι,αάν. ϋ^ 1896
Γ-α
0Α1Ι.Ι.ΕΜΕΒ ΕχαρέΓβ, καθηγητής της Ιν Λουγδούνφ Νομικής Σχολής .... 1870
Οοηόαιβο Ταξίαρχος Ι,ιιοίαηο 1897
ΟουδδΕΜΑΚΕΚ ΑγΙΙιΙΙΓ, νομικός, έν ΑΙυ) 1870
Γερμανός Γρηγορας, άρχιμ., πρώην διευθυντής της έν Χάλκτ, θεολογικής Σχολής 1863
ΓρΗΓΟΡΙΑΔΗΣ Βασίλειος, ίατρός, έν Δράμ<ί 1885
ΓρΗΓΟΡΙΟΣ Καλλίδης, μητροπολίτης Ήρακλείας 1886
αυΐ-Ι-ΕΝ ^^ ιατρός 1880
Δ— Ό
ΔαΜΩΝ δ.. Ιατρός 1894
ϋΕΗΕΒΙΝδΚΥ Αλέξιος Νικολάγεβιτς, καθηγητής έν τω πανεπιστημίφ της Όδησσου 1894
ΔεΦΝΕΡ Μιχαήλ, βιβλιοφύλαξ έν τη Έθνικη Βιβλιοθήκη των Αθηνών 1875
ΔΗΜΙΤΣΑΣ κ., ίατρός, έν Άδριανουπόλει , , . , 1871
ΑΝΤΕΠΙΣΤΕΛΛΟΝΤΑ ΜΕΛΗ κα
"Ετος έαΐογης
ΔίΑΜΑΝΤΑΡΑΣ Άχιλλιύς, Ιν Καστιλλορίζφ 1893
ΒΐΗΙΟΟ ^β£ιη, καθηγητής του πανιτνιστημιου της Άβάνης (Κούβας) 1894
ϋΟΖΟΝ Αα^αδΙθ, πρόξινος τγίς Γαλλίας, ίν θισσαλονίκη 1872
ΛΟΤΚΑΣ Εμμανουήλ, καθηγητής, έν Σμύρνη 1885
Ε
ΕΟΟΕΗ νίοΙΟΓ, καθηγητής τ>5ς ίν ΝαΠΟγ Σχολής των γραμμάτων 1885
ΕκδϋΙ Βθία ϋ*", διιυθυντής του Βασιλικού Γυμνασίου της Φιούμης 1884
ΟεΒΑΒΌ ΟΗβναΙίβΓ άβ ΟΗίαπ, γινικές πρόξινος τής Αυστροουγγαρίας . . . • 1872
ΟεΒΗΑΒΟΤ \ν., αρχαιολόγος, έν Γοτίγγη 1873
ϋιοΕί. ΟΗ. Α., λόγιος ίν Παρισίοις, αποίβη ρρονίδβαΓ άα ίγοθθ ΟοηάοΓοβΙ 1868
ΰοΟΙ.0 Ε., πρφην διευθυντής του Αυτοκρατορικού Μουσβίου 1871
ΟΒΟϋΤΑΚ ^. ίι. άβ, καθηγητής του πανεπιστημίου της ίίΟαναίη (Βελγίου) . . 1896
ΖύΗΣ Αεωνίδας Χ , εκδότης τών «Μουσών», ίν Ζακύνθφ 1896
Ζωμαριδης Ευγένιος, λόγιος, εν Λιψία 1887
ΡίΑΟΗ ^ο11αηη, αρχισυντάκτης της παγκοσμίου Γερμανικής Έγκυκλοπαιδείας,
ίν Βα(1ο1ίδΙαάΙ 1885
ΡΒΕδΗΡΙΕΙ^ϋ Ε(1\νίιι 1877
Η
ΗΑΒΤΤϋΧα (νοη Ρβαη^ΐί^ καθηγητής, ίν Τυβίγγνι 1886
ΗΕΙΠΕΝδΤΑΜΜ (ΟδΟαΓ άβ), λόγιος, ίν Άλεξανδρεία 1873
Ηλιαδης λ. Α., εν Παρισίοις 1873
ΗυΟΗΕδ, πρώην γραμματεύς τη; ίνταυθα Αγγλικής Πρεσβείας 1874
θ
Θεοδωρίδης Κ., έμπορος, ίν Ταιδεστω 1870
Ι
Ιάκωβος Διονυσιάτης, αρχιμανδρίτης ίν Άγίω Όρει 1896
ΙερωνγμοΣ Μυριανθεύς, αρχιμανδρίτης, ίν Γενεύη 1872
ΙωαννΙΔΗΣ Εμμανουήλ, λόγιος, εν Άμοργφ 1861
κβ' ο ΕΝ ΚϋΝΣΤΑΝΙΝΟΓΠΟΛΕΙ ΕΛΛΗΝΙΚΟΣ ΦΙΛΟΛΟΓΙΚΟΣ ΣΥΛΛΟΓΟΣ
Κ
ΚαΡΑΘΕΟΔΩΡΗ Στέφ. Κ., γρα(χματιύς της Όθ. Πρισβείας, Ιν Π^τρουιτόλει . . 1863
ΚεπεζηΣ Μιχ. Σ., καθηγητής του πχν6πιστη[χ(ου της Ββρνης 1901
ΚΟΣΜΙΔΗΣ Κυριάκος, έμπορος, έν Πτολΐ(Λαίδί. 1873
ΚϋΜΒΕΒΒΑΤΟΗ Ηβηπ, πρόξενος της Αγγλίας, έν Άγκυρα 1893
ΚραΣΝΟΣΕΛΤΣΓΕΦ, καθηγητής εν τα> Ιν Όδησσφ πανεπιστημι'φ . ...... 1891
ΚΚΑΕΤ ΕΓηίΙ, καθηγητής, έν Τυβίγγγ) 1886
ΚρΗΤΙΚΙΔΗΣ Εμμανουήλ 1870
ΚΤΡΙΑΚΙΔΗΣ Επαμεινώνδας θ., ηλεκτρολόγος, έν Αθήναις 1898
ΚωνςταντΙΝΙΔΗΣ Μακεδών Γ., έφορος της έν Αθήναις Έθνικ. Βιβλιοθήκης. . . 1876
ΚωΝΣΤΑΝΤΙΝΙΔΗΣ Μιχαήλ, λόγιος, έν ^Αθήναις . 1885
Λ— Ι^
ΛαζαρΑΣ Παναγιώτης, !ατρός, έν Κερκύρί}: 1871
ΛαΜΠΑΚΗΣ Γεώργιος, διευθυντής του Χριστιανικού Άρχαιολ. Μουσείου, έν Αθήναις. 1874
Λαμπριδης Ιωάννης, ίατρός, έν 'Ιωαννίνοις 1874
ΛαΜΠΟΤΣΙΑΔΗΣ Γεώργιος, σχολάρχης, έν Σουφλίφ. . 1891
ΛεβΕΤΙΕΦ *Αμφιανός, καθηγητής του πανεπιστημίου του Χαρκοβου 1891
Λεβίδης Νικόλαος, Δ., υπουργός των Ναυτικών της Ελλάδος, έν ^Αθήναις . . 1872
1-Ε0ΝΑΒΒΙ Οίοναηηί, φαρμακοποιός, έν Άγκυρα 1871
ΙιΕΒΟΗ Ρ. ^., γραμματεύς της έν Πετρουπόλει Αύτ. Αρχαιολογικής Εταιρείας . 1876
ΙιΕϋΡΟΐ. έν Νβηογ 1871
Ιι1.υθΗ ΑηΙοηίο Κΐΐΐ3ίθ γ, καθηγητής του πανεπιστημίου της Βαρκελώνης . . 1882
ΛοΤΠΕΡΣΟΒΣΚΗΣ Πε'τρος 'Ιβάνοβιτς, καθηγητής έν τη ίστορικοφιλολογικτι Σχολή
του Νίβζίη 1884
ΑΤΚΟΤΔΗΣ Εμμανουήλ, δικηγόρος, έν Αθήναις 1874
Μ
Ματςανος γ 1872
ΜεΙ,ΒΕΚ, καθηγητής γυμνασίου, έν Μονάχφ » 1885
ΜηλιαΡΑΚϊΙΣ Αντώνιος, συγγραφεύς γεωγραφικών πονημάτων 1897
ΜΐΙ,ΙΤΟΗΕνίΤΟΗ Μιχαήλ, διευθυντής του πολιτικού Γραφείου της Α. Μ. του βα-
σιλέως της Σερβίας, έν Βελιγραδίφ 1894
ΜοΧΤΑΝΙ ΡίβΓΓΘ, υποδιευθυντής του Αυτοκρατορικού ^Αστεροσκοπείου 1866
Μουίδ, άρχιτε'κτων του γαλλικού υπουργείου των δημοσίων έργων, έν Παρισίοις. . 1887
ΜϋΗΙ,ΜΛΝΝ Ρ., πρώην διευθυντής της ενταύθα Γερμανοελβετικης Σχολής . • • 1889
ΑΝΤΕΠΙΣΤΕΛΛΟΝΤΑ ΜΕΛΗ χγ'
Ν
"Ετος εκλογής
ΝΚΟΦΤΤΟΣ Αριστοτέλης, λόγιος, βν Κερασουντι 1889
ΝερΟΓΤΣΟΣ Τάσος, λόγιος, ιν Άλίζανδρεία 1876
Ο
ΟΒΕΒΗϋΜΜΕΗ Εα^έπβ, κλθηγητης του Παν6πιστη|Λίου του Μονάχου 1898
ΟοίΤΙΟΗ, μηχανικός των οθωμχνικών Σιδηροδρόμων 1873
ΟίΚΟΝΟΜΟΓ Παναγιώτης, διευθυντής ιδιωτικού Λυκ$ίου, έν Κέρκυρα 1868
ΟΚδ ^οαί^α^η Καΐ3ίθ γ, πρόεδρος της Βασιλικής Άκαδημείας των γραμμάτων έν
Βαρκελώνγ). . 1882
ΟρΦΑΝΙΔΗΣ Θεμιστοκλής, ελληνοδιδάσκαλος, εν Λαοδικεία της Συρίας 1872
Π— Ρ
/ΐΑΝΑΓίατίΔΠΣ Δ. Λ., ίατρος έν Παραμυθία ιης Ηπείρου 1895
ΠαΠΑΓΕΩΡΓΙΟΥ Γ., διδάσκαλος, έν *Αρτνι 1872
ΠαπαγΕΩΡΓΙΟΓ Πέτρος, πρώην έν Μιτυλήνη γυμνασιάρχης 1885
ΙΙαΠΑΔΟΠΟΤΛΟΣ Αθ. ΚεραΜΕΪΣ, υφηγητής του εν Πετρουπόλει πανεπιστημίου 1881
ΠαπαδοποΤΛΟΣ Μ., (ατρός, έν θεσσαλονίκγ) 1863
ΠαπαζΟΓΛΟΥΣ Κλεάνθης, έν Βραίλα 1871
ΠαρανΙΚΔΣ Ματθαίος, διευθυντής έν τΟυ Τραπεζοΰντι Φροντιστηρίου 1863
ΡΑΚΙδΟΤ 1899
ΠαΓΛΙΔΙΙΣ Ιωακείμ, καθηγητής, έν Αθήναις. 1892
ΙΙερβανΟΓΛΟΓΣ Ιωάννης, πρφην υφηγητής του Έθν. Πανεπιστημίου, έν Αθήναις 1885
ΙίΕΤΡΙΔΗΣ Αθανάσιος, σχολάρχης, ένΠειραιεΐ' . 1864
ΠίΕΡΙΔΗΣ Δ., λόγιος, έν Κύπρφ 1871
ΠίΝΙΑΤΩΡΟΣ Γεράσιμος, έν Κεφαλληνία 1870
ΡθΕ8ΤΙΟΝ Οαρί. ^., συγγραφεύς διαφόρων βιβλίων ελληνικής υποθέσεως, έν Βιέννη 1885
Πολίτης Ν. Γ., καθηγητής του Εθνικού Πανεπιστημίου, έν ^Αθήναις 1872
ΠονΡΣΕΡ Εδουάρδος, διευθυντής του Σιδηροδρόμου Σμύρνης 1877
ΠρατΟΣ Στανίσλαος 1897
ΠυρλαΣ ι. II., (ατρός, έν Αθήναις 1884
Πωπ Κ., πρόξενος της Ελλάδος, έν Σάμφ 1863
Ρ— Κ
ΡαδοΣ Στέφανος 1863
Ραμπς Ν., ίατρός, έν ΙΙεργάμφ 1872
Ραμμος Ι., σχολάρχης, έν "Αρτη 1864
Ραφαήλ Ελευθέριος 1872
Κειχαοιι δαΙΟΓΩ-Οη, έφορος του Μουσείου του Αγίου Γερμανού, έν Παρισίοις • • 1887
κδ' Ο ΕΝ ΚΩΝΣΤΑΝΤίΝΟΓίΙΟΛί:! βΛλΠΝίΚΟϊ: ΦΙΛΟΛΟΓΙΚΟΥ ίΤΛΛΟΓΟΣ
Έτος ΖΜΧνγης
ΚοδΕΝ V. Β. ΐ3αΓ0η, καθηγητλς τη; αραβικής έν τφ πανετνιστηαίφ Πετρουπόλεως 1876
Κθ8δΙ δοοΙΙί, ΟΟίηΙβ 6. Β.^ επίτιμος πρόεδρος του έν Τολώτσγ) Άρχ. Μουτείου 1882
ΡΟΤΚΗΣ Αριστείδης Ν., διευθυντής τών ταχυδρομείων καΐ τηλεγράφων, έν Αθήναις 1885
2—8
ΣαΘΑΣ Κωνσταντίνος, λόγιος, έν Παρισίοις 1868
ΣακΕΛΛΑΡΙΟΣ Αναστάσιος 1863
ΣαρρΟΣ Στέφανος, Ιατρός, εν Βουκουρεστιφ 1874
ΣεΜΠΕΡΟΣ ΟηγΙ, καθηγητής, έν Βυρτσβούργφ 1071
ΣίΔΕΡΙΔΗΣ Ν., μηχανικός, ένΝαυπλίφ 1884
ΣμγρΝΩΦ Βασίλειος Δημητρίεβιτς, καθηγητής τών ανατολικών γλωσσών, έν *Ρωσίί:|: 1884
ΣΟΦΟΚΛΗΣ Γαβριήλ, λόγιος έν Αθήναις 1851
ΣΤΕΡΓΙΟΓΛΙΓΗΣ Άριστομε'νης, γυμνασιάρχη;, ίν Σάμφ 1885
δτίΟΚΕΙ. Γουστάβος, καθηγητής τής θεολογίας καΐ τών άνατολ. γλωσσών, εν 'Ιίνη 1872
δτΚΖΥΟΟΒδΚΥ ^., καθηγητής του πανεπιστημίου του 0γ3Ζ 1890
Σγνοδινος π., λόγιος, έν Αθήναις 1892
ΣΚΟΡΤΣΑΝΙΤΗΣ Δ., πρώην σχολάρχης, έν "Αρτγ) 1871
Τ
ΤαΡΑΣΙΟΣ, μητροπολίτης Ηλιουπόλεως καΐ Θυατείρων . 1872
ΤοϋΒΟΑΤ άβ 1896
ΤριΑΝΤΑΦΤΛΛΙΔΗΣ κ , καθηγητής τών ελληνικών γραμμάτων, έν Βενετία . . 1872
ΤρΙΑΝΤΑΦΙ-ΛΛΙΔΙΙΣ Τιμολίων 1899
ΤςιΚΟΠΟΤΛΟΣ ι., καθηγητής, έν Σερραις 1901
ΤςοΛΑΚΗΣ Δημήτριος, κτηματίας έν Μπίλταις της Βχσσαραβίας 1872
V— ΛΛΓ
νΕΙΟΝΕΗ χ\η(ΐΓΟ, καθηγητής, Μα 5(1βηίΐΐ30αΓ5 1872
λνίΕΟΑΝΤ ΤΙίθΟίΙοΓβ 1898
φ
Φερεκγδης Αθανάσιος. 1873
ΦίΛΑΔΕΛΦΕΓΣ Χ. Ν 1864
ΦΟΐΡΤϋΥΝΙΑΔΗΣ Β. 1864
ΦΩΤΙΟΣ Μ„ έ.ν Μυτιλήνγ) 1885
ΑΝΤΕΠΙΣΤΕΛΛΟΝΤΑ ΜΕΛΗ κε
Χ
*Είθς εκλογής
ΧαβΙΑΡΑΣ δ., λόγιος, ίν Σύ(Λνϊ 1884
ΧλΡΙΤϋΝ Κουτλου(ΐ.ουσ(ανό;, μοναχός, ίν *Αγ{<}) Όρβι 1896
ΧαριΤΩΝΟΣ Νικόλαος, ίμττορος, έν Δράμα 1885
ΧρΟΝΙΔΗΣ κ., λόγιος έν ΆΧριανουτίόλιι 1863
ΧργΣΟΣΤΟΜΟΣ Λαυριώτης, προηγούμινος ίν Άγ(φ Όριι. . • 1896
Υ
ΥοΥΑΝΟ^Λ^ΙΤΟΗ Γεώργιος, καθηγητής του πανιττιστημίου, (ίιαίτιρος ίατρός της
Α. Μ. του βασιλέως της Σβρβίας, έν Ββλιγρα^ίφ 1894
-^=^^
•Ελλ. φιλ. Σύλλογος Τυ'ΐΑος ΚΙΓ δ'
χΓ'
Ο ΕΝ ΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΟ ΓΠΟΛΕΙ ΕΛΛΗΝΙΚΟΣ ΦΙΛΟΛΟΓΙΚΟΣ ΣΓΛΛΟΓΟΣ
ΜΕΓΑΛΟΙ ΕΓΕΡΓΕΤΑΙ
-|- Χρηςτακπς Ζωγράφος
ΕΥΕΡΓΕΤΑΙ
-{- ΓΕΩΡΓΙΟΣ Ζαρίφης
-{- Μενέλαος Νεγροποντης
•|• ΕΓΑΝΘΙΑ θΕΟΦΙΛΙΔΟν
ΜΕΓΑΛΟΙ ΔΩΡΗΤΑΙ
Κωνσταντίνος Καραπανος
Το ΕΝ ΑΘΗΝΑΙΣ ΕΘΝΙΚΟΝ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟΝ
-{• ΓΕΩΡΓΙΟΣ ΚΟΡΩΝΙΟΣ
ΐ Στέφανος Ράλλης
-|- Αντώνιος Βλαστός
•}• Παντιας Σεκιλρης
Θεόδωρος Α. Μαυρογορδατος
ΔΩΡΗΤΑΙ
Αυτοκρατορική Οθωμανική Τράπεζα
^ Γενική Εταιρεία του Οθωμ. Κράτους
Το εν Αθήναις Υπουργειον της
Δημοσίας Εκπαιδεύσεως
Ο ΕΝ Αθήναις προς Διαδοςιν των Ελ-
ληνικών Γραμμάτων Σύλλογος
-}- Ζαννης Στεφανοβικ Σκυλιτςης
-}- Ανδρέας Βαλλιανος
-|- ΑΥΣΤΡΟΤΟΥΚΙΚίΙ ΓΙιςτωςις
ψ Κωνσταντίνος Δοςιος
ψ Κωνσταντίνος Ξενοκράτης
Βασίλειος Σουβατζογλους
-{- θ. και β. Σουβατζογλους και ς*
-}- Αλέξανδρος Σεβαςτοπουλος
•}• Ανδρέας Συγγρός ,
Στέφανος Σκουλουδης
•{- Αναστάσιος Ηφαιςτιδης
•|• Αρχιμανδρ. Ανανιας Βατοπεδινος
-{■ Ζήνων Κλεάνθης
Εμμανουήλ Σπαθακης
Αδελφοί Αντωνιαδαι
-{- Σαραντης Αρχιγενης
Στέφανος Π. Σκυμτςης
Σεβαςτοπουλου Τιοι
-{- Γεώργιος Ζαφειροπουλος
4 Γρηγοριος Κουππας
Κωτ^ςταντινος Ηλιαςκος
-|• Κωνσταντίνος Ζάππας
"Ι- Νικόλαος Ζαρίφης
-{- Στέφανος Ζαφειροπουλος
•{- Χριστόφορος Ζερλεντης
ΐ Δημήτριος ταμβακος
ΠΡΟΕΔΡΟΙ ΤΟΓ ΣΥΛΛΟΓΟΥ
-|- Στέφανος Καραθεοδωρη. 1861—62
Ι ΠΕΤΡΟΣ Ζανος.. 1862-63
•}• Ηροκλης Βαςιαδης 1863
ψ Σπυρίδων Μαυρογενης . . 1863—64
-|• Αλέξανδρος Πασπάτης. . 1864—65
ί Σπυρίδων Μαυροιένης. . 1865—66
ί Κωνςτ. Καραθεοδωρη. . . 1866—67
•{- Ξενοφών Ζωγράφος 1867—68
Ι Ηροκλης Βαςιαδης 1868—69
ί Ιούλιος Μιλπτεν 1869—70
ΣΤαυρακης Αριςταρχης 1870—71
Κωνσταντίνος Καραπανος. 1871—73
Ι Ηροκλης Βαςιαδης 1873—74
4 Κωνσταντίνος Καλλιαδης 1874—75
•{- Αλέξανδρος Πασπάτης. . 1875-76
Ϊ Ιωάννης Δ. Αριστοκλής. . 1876—78
•}- Οδυσσεύς Ιαλεμος 1878 — 79
-|- Αλέξανδρος Πασπάτης. . 1879—80
Ι Κροκλης Βαςιαδης 1880—81
-Ι• Σπυρίδων Μαυρογενης ... 1881 —82
•}■ Κωνσταντίνος Καλλιαδης 1882—84
^ Ηροκλης Βαςιαδης 1884 — 86
-}- Κωνσταντίνος Καλλιαδης 1886—88
•}• Ιωάννης Δ. Αριστοκλής. . 1888 — 89
-Ι- Κωνσταντίνος Καλλιαδης 1889—92
ΑΝΑΣΤΑΣΙΟΣ Χρηςτιδης. . . . 1892 — 93
"}- Δημήτριος Μαλιαδης. • . . 1893—95
ΑΝΑΣΤΑΣΙΟΣ Χρηςτιδης. . . . 1895—98
Χρήστος Χατζηχρήστου... 1898 — 99
Μιχαήλ Ψαλίδας 1 899-900
Γεώργιος Αποςτο.μδης .... 1900-902
κοσμήτορες, εγιιτροιιαι
κοσμήτορες
ΤΟΤ Αβ' ΣΤΛΑΟηΚΟΤ ΕΤΟΤ2 1899-1900
ΜιχλΗΛ Ψαλίδας, πρόεδρος,
Ξ. Α. ΣίΔΕΡΙΔΗΣ
Δ. Γ. ΜΟΣΤΡΑΤΟΣ καΐ είτα αντιπρόεδροι,
Σ. ΑΠΟΣΤΟΛΟΓΛΟΤΣ
Γ. ΠαΣΧΑΛΙΔΙΙΣ και είτα ]
π. ΐΑΤΡοποϊ-ΛΟΣ \ ^^^^β<'^^^*^^^^'
ΛεωΝ. ΜαΛΑΤΑΚΙΙΣ, εΙδικός γραμματεύς,
Μ. ΑΤΘΕΝΤΟΠΟΤΛΟΣ, ίφορος της βιβλίο-
ϋ^ήκης,
Δ. ΜΐΙΛΙΩΤΗΣ', τα[Λίας,
Νυί. ΠαΠΑΠΑΝΝΟΠΟΓΛΟΣ, λογιστής.
ΔΙΑΡΚΕΙΣ ΕΠΙΤΡΟΠΑΙ
ΦΙΛΟΛΟΓΙΚΗ
-ν*
ΧλΤΖΠΧΡΙΙΣΤΟν Χρ., πρόεδρος,
ΒαλΑΒΑΝΠΣ ι., γραμματεύς,
/Λ ΑΡΧΑΙΟΛΟΓΙΚΗ
ΓεδεΩΝ μ., πρόεδρος,
ΠανταζΙΔΗΣ Χρ., γραμματεύς.
ΒΙΟΛΟΓΙΚΗ
ΣίΟΤΠΣ Ι., πρόεδρος,
ΣγοτρδαΙΟΣ θ., γραμματεύς.
ΚΟΙΝΩΝΙΟΛΟΓΙΚΗ
Αποστολίδης Τ., πρόεδρος,
ΛοΤΒΑΡΗΣ γ., γραμματεύς.
Ι ΣΥΝΤΑΚΤΙΚΗ
Βαλαβανης ι., πρόεδρος,
ΛοΤΒΑΡΗΣ Γ. γραμματεύς.
ΑΡΧΑΙΟΛΟΓΙΚΗΣ ΚΑΙ ΝΟΜΙΣΜΑΤΙΚΗΣ ΣΥΛΛΟΓΗΣ
Δ. Γ. Μόστρα τοΣ
ΕΠΙΜΕΑΗΤΑΙ
ΦΥΣΙΟΓΡΑΦΙΚΗΣ ΣΥΛΛΟΓΗΣ ΚΑΙ ΟΡΓΑΝΟβΗΚΗΣ
Στ. Βραχαμης
κοσμήτορες
ΤΟΤ Μ' ΣΤΛΛΟΓΙΚΟΤ ΕΤΟΤΣ 1900-1901
Ν. ΠαΡΙΤΣΗΣ καΐ είτα
Γεώργιος Αποστολίδης, πρόεδρος,
2εν. Σιδεριδης ι ,
,, . } αντατοοεδοοι,
Μ. ΑΤΘΕΝΤΟΠΟΤΛΟΣ ] ^ ^
Αεων. ΜαλαΤΑΚΗΣ, γενικός γραμματεύς,
θ. Ασκητής | '^^' ^^«ΛΑ^^^Σ^,
Β. ΜΓΣΤΑΚΙΔΠΣ, ίφορος της βιβλίο^κης,
Δ. ΜηλΙΩΤΗΣ, ταμίας,
Ν. ΙΙαΠΑΙΤΑΝΝΟΠΟΓΛΟΣ, λογιστής.
κη
Ο ΕΝ ΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΟΥΠΟΛΕΙ ΕΛΛΗΝΙΚΟΣ ΦΙΛΟΛΟΓΙΚΟΣ ΣΥΛΛΟΓΟΣ
ΔΙΑΡΚΕΙΣ ΕΠΙΤΡΟΠΑΙ
ΦΙΛΟΛΟΓΙΚΗ
ΧλτΖΗΧΡΗΣΤΟΤ Χρ., ηρόεδρος,
ΟίΚΟΝΟΜίΔΗΣ Δ. Η,, γραμματεύς,
ΒΙΟΛΟΓΙΚΗ
ΧΡΗΣΤΙΔΗΣ *Αναστ., ηρόεδρος,
ΙλΤΡΟΠΟΛΟΣ 11., γραμματεύς.
ΚΟΙΝΩΝΙΟΛΟΓΙΚΗ
ΜίΖΖΙ Ιι., ηρόεδρος,
Ασκητής θ., γραμματεύς.
ΕΞΕΛΕΓΚΤΙΚΗ
Αμπελιδπς μ.
Γεραρδος Αντ.
ΝίΚΟΛΟΠΟΤΛΟΣ Π.
1
κοσμήτορες
ΤΟΤ ΜΑ' ΧΥΛΑΟΓ1ΚΟΤ ΕΤΟΤ2 1Θ01-1Θ02
Γεωργ. Αποστολίδης, ηρόεδρος,
Ξενοφών Σιδεριδης
αντίηρόεδροί,
Χρήστος Γ. Πλντλζιδης
Λέων. Μαλατλκης, γεν. γραμματεύς.
Επ. ΚοΛΛΣΗΣ, εΙδ. γραμματεύς,
Κα. ΚοΚΚΟΛΑΤΟΣ, ίφορος της βίβΧιο&ηηψ^.
Δ. Πατρίκιος ταμίας,
Ν. ΠΑΠΑΓΙΑΝΝΟΠΟΥΛϋΣ, λογιστής.
ΔΙΑΡΚΕΙΣ ΕΠΙΤΡΟΠΑΙ
ΦΙΛΟΛΟΓΙΚΗ
Καλλίνικος Κ. ίδριύς, ηρόεδρος,
ΟίΚΟΝΟΜΙΔΗΣ Δ. Η,, γραμματεύς.
ΑΡΧΑΙΟΛΟΓΙΚΗ
ΜοΚϋΤΜΑΝΝ Α.. ηρόεδρος,
ΠαΝΤΑΖΙΔΗΣ Χρ. Γ., γραμματεύς.
ΒΙΟΛΟΓΙΚΗ
ΜΠΙΣΤΗΣ Ι., ηρόεδρος,
ΖωτΟΣ ξ., γραμματεύς.
ΚΟΙΝΩΝΙΟΛΟΓΙΚΗ
ΑΠΟΣΤΟΛΙΔΗΣ Γ., ηρόεδρος,
ΔηΜΟΠΟΤΛΟΣ Α., γραμματεύς.
ΕΞΕΛΕΓΚΤΙΚΗ
Αμπελιδης μ.
Γεραρδος Αντ.
ΝίΚΟΛΟΠΟΥΛΟΣ Π.
ΕΠΙΜΕΛΗΤΗΣ ΤΩΝ ΑΡΧΑΙΟΛΟΓΙΚΩΝ ΚΑΙ ΝΟΜΙΣΙΙΑΤΙΚΔΝ ΣΤΛΛΟΓΟΝ
ΞΕΝΟΦΩΝ Α. ΣίΔΕΡΙΔίΙΣ
-Τπ«06\>νος τ^ς έχβόσβως το\^ Πβριο^ςχοχ^ ΣΠΥΡΙΑΔΝ ΚΑΡΑΓΙΑΝΝΙΑΗΣ
ο ΕΝ ΚΟΝΣΤΑΝΤΙΝΟΪΠΟΑΕΙ
ΙΑΑΗΝΙΚΟΪ Φ1Α0Α0ΓΙΚ0Σ 2ΤΑΑ0Γ0Ϊ
ΠΡΑΚΤΙΚΑ οι ΕΚ9ΕΣΕΙΣ
ΤΟΝ ΑΗ; ΛΘ', Μ' ΣΪΑΑΟΓΙΚΟΝ ΕΤΟΧ 1899-1902
ΕΝ ΚΟΝΣΤΑΝΤΙΝΟΓΠΟΑΕΙ
ΕΛΛΗΝΙΚΟΣ ΦΙΛΟΛΟΓΙΚΟΣ ΣΥΛΛΟΓΟΣ
ΑΠΟ Ι0ΤΝ10Τ 1899 ΜΕΧΡΙ ΜΑΪΟΓ 1902
ΤΟΜΟΣ ΚΗ'
ΠΡΑΚΤΙΚΑ ΚΑΙ ΕΚΘΕΣΕΙΣ
ΤΟΓ Αθ' ΣΓΑΑΟΠΚΟΓ ΕΤΟΤΣ ΑΠΟ ΜΑΪΟΤ 1899 ΜΕΧΡΙ ΜΑΪΟΤ 1900
ΣΥΝΕΔΡΙΑ ,ΑΤΚς-'
(ΤαχτΜΨί γ^ψική).
τγΐ 14γι Ιουνίου 1899.
ΙΙροίΒοβύοντος του χ. Μ. ΨΑΑΙΑΑ, προέδρον.
Άναγινώ<ΐ)ςονται και έπικυροΰνται τα πρα-
χτυίά x9^ζ προτιλιυται'ας συνεδρίας* μεθ* δ ο
νέος τρρόεδρος προςφωνιι ώδ&*
Φΰίοί συψά&9λφοί,
Άναλαμβάνων άχ6 σήμερον οριστικώς τά καθή-
κοντα του προέδρου δέν δύναμαι ν' ά^τοκρύψω καΐ
διςταγ|ΐόν ηνα, δςτις με κατέχει μήπως δέν δυνηθώ
μββ• δλ^ιν τήν καλήν θέλησιν, ήν έχω, νά άνταπο-
κριβά) εΙς τάς απαιτήσεις τοΰ αξιώματος δι' ου με
έτιμήοατε* *ΑναγνωρΙζω ότι ή εκλογή μου δέν οφεί-
λεται εΙς τήν όμολογουμένην Ικανότητα μου, ούδ*
εΙς τ^)ν δβδοκιμασμένην πβΐράν μου, δσον άφορ^ τά
του ΣυλΛόγου, καθ* δσον άλλοι καταλληλότεροι
έμΟΌ ύχηρχον. "Ισως διά της εκλογής ταύτης ήθελή•
θ4χτΒ ν' άμείψητε τόν πρόεδρον τής Βιολογικής
έχιτρο3τής, ήτις τό έπ* αυτή έφάνη έργασθεΐσα κατά
τ6 ίτσρείνθόν δτος. ΑΙ έργασίαι δμως αύται δέν οφεί-
λονται εΙς τόν πρόεδρον άλλ* εΙς αυτά τά μέλη τής
Βιολογικής επιτροπής, άηνα όντως έν πνεύματι όμο•
νοίίΐς, ευπρεπείας καΐ μεθ όλης τής απαιτουμένης
λεπτότητος συνεξήτουν καΐ τά )ΐάλλον ζωηρά καΐ
άχαν^ιΒδη των ζητημάτων. Ούτω δέ κατέστησαν τό
έργον του προέδρου αδτών ου μόνον εύκολον άλλΑ
καΐ εύάρεστον* δι* δ κα\ επιτρέψατε μοι δπως άπό
τής θέσεως |ιι.ου ταύτης εκφράσω αύτοίς τάς απείρους
ευχαριστίας καΐ τήν εύγνωμοσύνην μου. Μή αμφι-
βάλλων δέ ποσώς ότι τό αυτό πνεύμα τάξεως καΐ
ομονοίας θέλει επικρατήσει κα\ κατά τάς γενικάς
τού Συλλόγου συνεδρίας καΐ έρειδόμενος καΐ έπΙ
τής συνδρομής τών τό προβδρεΐον αποτελούντων
φίλων εταίρων μετά θάρρους άνοιλαμβάνω τήν διεύ-
θυνση ν τών εργασιών του Συλλόγου, Άνοτγνωρίζω
τήν εύθύνην, δι* ής περιβάλλεται ό πρόεδρος σω-
ματείου, οίον τό τοΰ "Ελληνικού Φιλολογικού Συλ-
λόγου* γνωρίζω δμως επίσης ότι ή βύθύνη αύτη δέν
επιβαρύνει μόνον τόν πρόεδρον άλλα καΐ τους
έκλέξαντας αυτόν ώς καΐ τά λοιπά μέλη, έκ τής ει-
λικρινούς συνεργασίας τών οποίων, κατά μέγα μέ-
ρος, εξαρτάται ή επιτυχία τού έργου τού προέδρου.
Όθεν άποτεινόμενος προς Υμάς, παρακαλώ θερ-
μώς Απαντάς τους έριτίμους εταίρους έν ονόματι
αυτού τούτου του ημετέρου σωματείου, δπως άδελ•
φυίώς καΐ μετά σταθεράς θελήσεως συνεργασθώσιν
υπέρ τής επιτυχίας τού σκοπού καΐ τής άνυψώσεως
τού γοήτρου του ημετέρου Συλλόγου. Τό έπ* έμοί θά
προςπαθήσω δπως δικαιώσω τήν ήμετέραν έκλογήν
διά τής προθυμίας καΐ άφοσιώοεώς μου διευθύνων τάς
συνεδρίας μετ• άκρας αμεροληψίας καΐ τηρών πάν-
τοτε τόν κανονισμόν, όςτις οφείλει άπαρεγκλίτως νά
διέπη τά τού Συλλόγου. Ευχάριστων καΐ πάλιν υμάς
παρακαλώ δπως άπαντες ομού έκφράσωμβν τάς ευ-
χαριστίας ημών προς τό αποχωρούν προεδρείο ν,
όπερ τοσούτον επαξίως διηύθυνε τάς εργασίας τού
4
^
Ο ΕΝ ΚΩΝΣΤΑΝΉΝΟΥΠΟΛΕΙ ΕΛΛΗΝΙΚΟΣ ΦΙΛΟΛΟΓΙΚΟΣ ΣΓΛΑΟΓΟΣ
Συλλόγου κατά τό παρελθόν Ιτος καΐ εύχηθ&μβν
υπέρ τής εύοδώοεως του ημετέρου έργου καΐ κατά
τό άρχόμενον ήδη νέον έτος.
Είτα άγγδλθβίσης τΨις υπό της έλδγκτικης
επιτροπής παραιτήσεως του κ. Πρωΐσυ 6 κ.
Π, Νικολαίδης προτδίνβι δπως παρακληθτί ό
κ. Πρώιος να άποσύργ) την παραίτησιν αύτου.
*Υπέρ της προτάσεως ταύτης συνηγορουσιν οι
κ. κ. Παπαγιαννόπονλος και Χατζηχρήστου,
γίνεται δε αποδεκτή υπό του Συλλόγου. Έπι
της αιτήσεως του κ. Παξιμαόά^ φοιτητοϋ της
θεολογίας δπως δοθώσιν αύτω αΐ εκδόσεις της
Ζφγραφείον Βιβλιοι^ηκης, εγείρεται συζήτησις
^ καθ* ην ό κ. Χρ. Πανταζίίης έρμηνεύων τό
σχετικόν άρθρον του κανονισμού λέγει δτι τα
βιβλία ταύτα δίδονται εΙς άριστεύσαντας ρια-
θητάς ως βραβεϊον υπό της σχολής. Προς την
έρίΑηνείαν ταύτην συ(Λφωνουσι και οι κ. κ. ^V^-
κοίόπσυίος καΐ Χατζηχρήστου. Ό κ. ζί. Λίο-
στράτος συνηγόρων υπέρ της άποδοχγίς της
αίτήσεως φρονεί δτι ή ϊννοια του σχετικού άρ-
θρου πρέπει να έπεκταθη και να παρέχωνται
βιβλία καΐ εΙς φοιτητάς. Και 6 κ. Αυ&εντό-
πσυλος συνηγόρων υπέρ της αποδοχής της αί-
τήσεως λέγει δτι ό Σύλλογος πρέπει να ά(χείψγ)
τό φιλοπονον του φιλόμουσου νέου παρέχων
αύτφ τα αιτούμενα βιβλία, άλλ' ή έπΙ του
ζητήματος τούτου συζήτησις αναβάλλεται.
Άγγέλλεται υπό του κ. προέδρου ό θάνα-
τος του ΚατΙ δΐΙΙΙ, καθηγητού έν τω πάνε-
πιστημίφ του Μονάχου καΐ επιτίμου μέλους
του Συλλόγου, ή δε συνεδρία διακόπτεται επι
πέντε λεπτά ε(ς ενδειξιν πένθους.
Ό κ. ΝΐΗολόπουλος προτείνει δπως γραφή
εΙς τόν προς διάδοσιν τών ελληνικών γραμμά-
των Σνλλογον περί αποστολής χαρτών του
Ζαφειροηούλου, ό δε κ. Χατζηχρήστου απαν-
τών λέγει δτι εγράφησαν τα δέοντα έν υπο-
μνήματι μακρφ. Ό κ. Παχτίκος ύπομιμνή-
σκει δτι πρό έτους εστάλη αίτησις δια την
Ζωγράφειον Βιβλιοθήκην εκ της πατρίδος
αύτου Όρτάκιοϊ της Βιθυνίας" μεθ* ο διαλύε-
ται ή συνεδρία.
ΣΥΝΕΔΡΙΑ ΑΤΚΖ'
(Τακτική γενική),
Τγ} 25» Ιουνίου 1899.
Προεδριύοντος του κ. Μ. ΨΑΛΙΔΑ, προέδρου.
Άναγινώσκονται τα πρακτικά της προη-
γουμένης συνεδρίας και επικυρουνται. Μδτί
δέ τήν άνάγνωσιν της σχετικής άλληίογ^.
φίας ό κ. Α. Ευστα^ιανός ερωτ^ δια τίνος
τρόπου ό Σύλλογος σκοπεί να ίκανοποιήτίΐ τ6^
κ. Κεραμέα δια τό εν τφ Άρχαιολογιχω
παραρτήματι κατ' αυτού δημοσίευμα χ»1
φρονεί δτι δι' αυτού του Περιοδικού πρέπει ν«
δοθγ) ίκανοποίησις, καταχω^ιζομένης εν αυτφ
αποδοκιμασίας τών έν αγνοία του Συλλόγον
καΐ της Συντακτικής επιτροπής δημοσιιυ-
θέντων. Ό κ. ΣιδερΟης παρατηρεί δτι έπεΛη
δϊν υπήρχε Συντακτική επιτροπή είςεχώργ;-
σαν άβλεπτήματα, άτινα δέν θα έπαναλη-
φθώσι, νομίζει δ'δτι ή δημοσίευσις τής παρού-
σης συνεδρίας θα ήναι Ικανοποιητική ε{ς τόν
κ. Κεραμέα καΐ φρονεί δτι αρκεί δπως Ιχ-
φρασθχί αύτω ή λύπη του Συλλόγου. Ό χ.
Δ. Μοστράτος δηλοί τήν λύπη ν αύτου διί τ^
γενόμενον δημοσίευμα, παρατηρεί δμως δτι
καΐ άλλοτε έγένοντο τοιαύτα δια του Περιο-
δικού του Συλλόγου, καΐ αναφερών παραδείγ-
ματα φρονεί δτι άφου ό κ. Γεδεά}ν ύπογράφίί
τό δημοσίευμα αυτός μόνος ευθύνεται. Ό χ.
Εϋστα&ιανός παρατηρεί δτι επειδή άλλοτί
έγίνετο τό τοιούτο δεν έπεται δτι δέν πρέ«ιι
να παύσγ). Ό κ. Αύ&εηόηονλος εύχαριστιΐ
τζ) κ. Σιδερίδη, δςτις διετύπωσα τήν ύποβε-
σιν, ως δεί, καΐ συνιστά τήν άποδογήν ττ;
γνώμης τούτου. Ο κ. Βραχάμης νομίζει βτι
ό Σύλλογος δέν πρέπει να γίνηται δργανον
ιδιωτικών διαθέσεων και συμφωνεί προς τό»
κ. Εύσταθιανόν. Ό κ. Α. Χρηοτίδης λιγιι
δτι πρέπει να ληφθώσι μέτρα δια τό μεΤίλον
καΐ συνιστΛ δπως ό Σύλλογος άποδεχθη την
γνώμην του κ. Ξ. Σιδερίδου. Ό κ. Χατζψ
χρηστού προτείνει δπως δια του πρ^εδρείΟ'^
έκφρασθη προς τόν κ. Κεραμέα ή λύτη; τοΟ
Συλλόγου δια τα γενόμενα άβλεπτήματα,
έπιτραττη δέ αύτφ και ή δημοσίευσις τής επι-
στολής ταύτης. Ή πρότασις γίνεται αποδεχτή
παμψηφεί. Παρά του προεδρείου ζητείται τ;
εγκρισις του Συλλόγου προς ένέργειαν συνδρο-
μών έν ανάγκη. Ό δέ κ. ΧρηστΙδης συγχαί-
ρει τω προεδρείφ δια τήν τοιαύτην αύτοδ
πρωτοβουλίαν. Είτα άγγέλλεται ή συγκρό-
τησις πασών τών Ιηιτροηών. Ό κ. Μ.
Αύΰεντόπουλος προτείνει δπως δοθώσι τζ» χ.
Παξιμάδι τουλάχιστον τόμοι τινές τής Ζ<^
γραφείου Βιβλιοθήκης και ό Σύλλογος παρα-
δέχεται τήν πρότασιν ταύτην.
Υποβάλλεται ό ηροϋηολογισμ^ς του νιου
συλλογικού έτους 1899 — 1900 ϊχων ώδε:
«νί•*
ΠΡΑΚΤΙΚΑ (ΣΥΝΕΔΡΙΑ ΓΕΝΙΚΗ ΤΑΚΤΙΚΗ ΑΤΚΗ' 25 ΟΚΤΩΒΡΙΟΥ 1899)
ΕΣΟΔΑ
Τακτιχαι συνδρομβί Λ. Τ. 230
Διπλώματα » 30
Έχτβχτοι σϋνδρο|ΐαί. .,.•..... » 40
Ένοίχιον αΐθούαης » 30
Έχταχτοι χ'όροι (συναυλία) » 70
ΕΞΟΔΑ
'ΕϊπΙ του προϋτΓολογίσρ,οΰ ό κ. Ενατα&ία^
τΛς ζητεί διασαφήσεις τινάς, &ς παρέχει ό
αντιπρόεδρος κ. Ξ. Σιδερίδης καΐ ό προϋπο-
λογισ(ΛΟς γίνεται ίποί«κτός υπό την παραηί)-
ρησιν δπως τα πυρασφάλιστρα του οίκοδομή-
(ΐατος αύξηθώσι μέχρι του ανωτάτου ορίου.
Προτείνονται τό πρώτον ώς τακτικά (χέλη
υπό των κ. κ. Μ. Ψαλίδα, Τ. Σγουρδαίου
και Σ. Άποστόλογλου οΐ κ. κ. Ιορδάνης
Τζβράχογλονς Ιοίτ^ός^ ΆΙέξανόρος Σιμωνίδης,
υπάλληλος του Μονοπωλίου των καπνών καΐ
Λάμπρος *Αντώνογλους, κτηνίατρος. Λύεται ή
συνε
ΣΥΝΕΔΡΙΑ ΑΤΚΗ'
(Τακτίπή γενική),
τα 25Ώ ΌπτωβρΙον 1899.
Προιξριύοντος του χ. Μ. ΨΑΛΙΔΑ, προέδρου.
Άναγινώσκονται τα πρακτικά τνίς τελευ-
τβιίας συνεδρίας του τέως προεδρείου καΐ τα
τίς προηγουμένης καΐ επικυρούνται, συστα-
θείσης πρώτον της σημειώσεως τνίς συζητή-
σεως επΙ της ίκλογης του κ. γεν. γραμμα-
τέως. Μετά ταΰτα ό κ. πρόεδρος ζητεί την
γνώμην του Συλλόγου ίπΐ της αίτήσεως του
κ. Παχτίκον, δπως παραχωρηθεί αύτζ) ή αί-
θουσα του Συλλόγου προς διδασκαλίαν μου-
σικών μαθημάτων είς τόν "Ομιλον των ^Ερα-
ΟίβλόΙπωτ άναλαμβάνοντα την πληρωμήν του
φωτισμού. Ό κ. *Αλ. Ενατα^ιανός παρατη-
ρεί δτι και κατά τό παρελθόν έτος ή * Αδελφό-
της τον Εύαγγελιοτοϋ Ιωάννου έζήτησε την
αιθουσαν άντι δύο λιρών κατά μήνα, καΐ
έρωτοί αν ή πληρωμή αύτη έγένετο' συνιστοί
δί 5πως, εάν ή αίτησις του κ. ΙΙαχτίκου γέ-
νηται αποδεκτή, προπληρώση. Ό κ. Μ. Αν-
Μισθοί 07:αλλτ[)ων • Λ. Τ. 158
Φωτισμός 9 15
Πυρασφάλιστρα » 8.25
*Εξο$α γραφιίου » 15
Διάφορα Ιζοδα • » 25.75
Βιβλιοθτίχη » 28
Συνταχτική Έπιτροπι). » 150
Απέναντι "/ρίοΜς • » 21
Λ. Τ. 421
ι9εντόπουλος επιθυμεί νά μάθη εάν δντως ό
Εναγγελίστί]ς Ιωάννης έπλήρωσε καΐ επιδο-
κιμάζει τήν γνώμην της προπληρωμής παρά
του κ. Παχτίκου. Ό κ. Γ. Πασχαλίδης λυ-
πείται, διότι τό ζήτημα έζηλθε τών ορίων του
καΐ προςεβλήθη μέλος του Συλλόγου* δηλοί δέ
δτι ή αίθουσα δωρεάν παρεχωρήθη τψ Εύαγ-
γείιστη *Ι(θάννγι και είτα εζητήθη ή πλη-
ρωμή φωτισμού, ήτις καΐ έγένετο. Ό κ.
πρόεδρος παρατηρεί δτι τό ζήτημα τούτο
είναι εκτός του θέματος καΐ δτι ό Σύλλογος
πρόκειται νά άποφασίση εάν πρέπη νά παρα-
χωρηθτ^ ή αίθουσα τω κ. Παχτίκφ ή ουχί.
Μετά τήν άνταλλαγήν δΐ γνωμών τίνων
αποφασίζεται δπως ό Σύλλογος παραχωρήσει
τήν αίθουσαν αυτού αποβλέπων ούχΙ εις τήν
προπληρωθησομένην άμοιβήν, αλλά προς έπι-
θάρρυνσιν του έργου.
ΈπΙ της αίτήσεως της κοινότψος Φάιπ-
πονπόΐεως αίτούιης δπως ό Σύλλογος δωρή-
σηται τνί Βιβλιοθήκη αύτης τάς εκδόσεις της
Ζφγραφείου Βιβλιοθήκης εγείρεται συζήτησις,
καθ' ην πολλοί φρονουσιν δτι δίν πρέπει νά
δοθν) αύτη' είς κοινότητα, καθ' δσον αΐ δω-
ρεαι αύται δίδονται μόνον ϋς γυμνάσια καΐ
έλληνικάς σχολάς. Τέλος άναγνωσθείσης
τνίς αίτήσεως της κοινότητος και γνωσθέντος
δτι τά αιτούμενα βιβλία είναι προωρισμένα
ε(ς τήν βιβλιοθήκην τών Σχολών, αποφασί-
ζεται ή αποδοχή ταύτης.
Ό κ. Ενστα&ιανός ζητεί νά άναγνωσθη
ή έν περιλήψει άναγνωσθείσα Ιπιστολη του
κ. Φαρδύ αίτουμένου διά δριμείων φράτεων
τό άπονεμηθϊν αύτω βραβείον γλωσσικής
ύλης, ό δε κ. Ίατρόπονλος λέγει δτι τό
προεδρείον υποχρεούται νά άνακοινοί περίλη-
ψιν μόνον της αλληλογραφίας, ίνα μή ύπερ-
βαίνη τά δρια της ανακοινώσεως. Ό κ. '
ο ΕΝ ΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΟΓΠΟΛΕΙ ΕΛΛΗΝΙΚΟΣ ΦΙΛΟΛΟΓΙΚΟΣ ΣνΛΛΟΓΟΣ
ΣιΛερΙδης παρίχεο λειττομβρείας π$ρΙ του
περιεχομένου της έττιστολης. Ό κ. 1\ Πάσχα-
λϋης έπιθυ(Λών την άνάγνωσιν της επιστολής
προς στιγματισμό ν αύτου του κ. Φαρδύ, φρο-
νεί δτι ού μόνον τό άπονεμηθίν αύτφ βραβείον
δέν τ^ρέπει νά τω άποσταλη αλλά καΐ να άπο-
κλεισθγϊ παντός εν τω μελλοντι διαγωνίσματος.
Ό κ. Χατζηχρήοτον νομίζει δτι είναι χαΐ αν-
τεπιστέλλον με'λος του Συλλόγου καΐ κηρύσσε-
ται ύπερ της αναγνώσεως της επιστολής, φρο-
νών δτι έαν όντως αύτη ηναι υβριστική, πρε'πει
και να διαγραφγ) εκ του καταλόγου των μελών.
Ό κ. '/. Βαλαβάνης φρονεί δτι άρκεϊ ό υπό
του προεδρείου γενόμενος χαρακτηρισμός και
αποκρούει την άνάγνωσιν' νομίζει δε δτι άφου
ό Σύλλογος έχει πίστιν εις τό προεδρείον δια
την έκλογην πρέπει νά έχη τοιαύτην και διά
την διαγραφήν. ^Γπερ της γνώμης ταύτης
συνηγορεί καΐ ό κ. *Ιατρ07ΐονΙος. Γενομένης δέ
ψηφοφορίας αποφασίζεται ή μη άνάγνωσις τής
επιστολής.
Υποβάλλεται είτα τό πρόγραμμα των δη^
μοσίων μαϋημάτων. Ό κ. Είσιαϋιανος προ-
τείνει δπως έγκριΟγ, τούτο είς προςεχη συνε-
δρίαν εάν οι έν αύτω εγγραφέντες εχωσιν
εκπληρώσει τάς υποχρεώσεις αυτών ώς μέλη.
Ό κ. Γ, Πασχαλίδης συμφωνεί κατ' αρχήν
προς τήν γνώμην ταύτην, παρατηρεί δμως
δτι τό μέτρον τούτο της έζελέγξεως λαμβά-
νεται μόνον κατά τάς αρχαιρεσίας και συνη-
γορεί ύπίρ της επικυρώσεως του προγράμμα-
τος. Ό κ. Εύστα^ιανός συμφωνεί ώς προς
τήν έπικύρωσιν, προτείνει δε δπως ό Σύλλογος
έπικυρών τήν ύλην τών μαθημάτων εττιφυλαχΟτ,
διά τά πρόςωπα. Μετά τίνα δέ συζήτησιν
γίνεται άτζοδεκτη ή πρότασις αύτη του κ.
Εύσταθιανου. Προτείνονται το δεύτερον καΐ
γίνονται αποδεκτά τακτικά μέλη οί κ. κ. */ορ-
δάνης Τζεράχογίονς, Ιατρός, *Αλέξ. Σιμωνίδης,
υπάλληλος του Μονοπωλίου τών καπνών κχΐ
ΛάβΛ7ΐρος*Αντώνογλονς, κτηνίατρος. Τόποώ-
τον δέ προτείνονται ώς τακτικά μέλη ι•πό τών
κ. κ. Αν. Χρηστίδου, Άλ. Ιΐαντερμχλη και
Π. Παπανικολάου ό κ. Μάριος Αίπαχάς, δι-
κηγόρος, ύττό δε τών κ. κ. *Ι. Βαλαβάνη. Μ.
Ψαλίδα καΐ Σταυροπούλου ό κ. Γεώργ, Άνα-
νιάδης έμπορος.
Άγγέλλεται είτα ή παραίτησις του κυρίου
Α. Μοοτράτον β ' αντιπροέδρου γενομένη
ένεκεν αποδημίας και ή του κ. Γ. Πααχα-
λίδου γενικού γραμματέως ένεκεν επικείμενης
τοιαύτης. Ιΐροςκαλείται δε ό Σύλλογος είς
Ικλογίιν τών άντικαταστησόντων αυτούς. Ό
κ. *ΑμπεΙΙδης προτείνει τήν σύνταζιν κατα-
λόγου τών εχόντων τά διά τήν θέσιν του γεν.
γραμματέως απαιτούμενα προςόντα. Ό χ.
Γ, Πααχαλίδης καταπολεμεί τήν γνώμην ταύ-
την ώς δυςπραγματοποίητον καΐ νομίζει δτι
ό κχνονισμός λέγων διδάκτορα εννοεί πάντα
πτυχιου/ον ανωτέρας Σχολής* παρακαλεί οι
δττως όοισίΐγί αν πας μή διδάκτωρ άποκλίίι-
ται της γεν. γραμματείας. *0 κ. ηρόεδ^
ύπομιμνήσκει τό σχετικόν του κανονισμού άρ-
θρον. Ό κ. Γ, ΠααχαΙίδης, αναφέρει προτ,-
γουμένην του Συλλόγου άπόφασιν καΐ λέγει δτι
αί αποφάσεις του Συλλόγου δεν αναιρούνται. Ό
κ. -Σ. *^4ποστ<$Αο)'Λονς,ύπομιμνγ)σκει δτι άπετΛιι
μέλος της συντακτικής του κανονισμού έπιτρο-
ττης και λέγει δτι ή λέξις διδάκτωρ ετέθη ύποτην
εννοιαν του πτυχιούχου, φρονεί δέ δτι ό Σύλ-
λογος δύναται νά δώση οποίαν αν θέλη ίρρ;•
νείαν. Γίνεται μακρά έπι του ζητήματος τού-
του συζήτησις, τών μεν εμμενόντων είς ττ,τ»
ακριβή του σχετικού άρθρου έρμηνείαν, τώτι
δέ ύποστηριζόντων τήν έρμηνείαν αύτοΟ υτο
εύρυτέραν εννοιαν. Είτα αποφασίζεται οχ^
πρό της εκλογής έζελεγχθώσιν οΐ εκλογείς ίη
έχωσι τό δικαίωμα του εκλέγειν κατά χρί-
τασιν δέ του κ. Αύύεντοτίονλον αποφασίζεται
δπως συντα/θη κατάλογος τών μελών μετά
κινητών ονομάτων, δςτις νά άναρτηθ^ εν τή
αίθούση τών συνεδριών νά παρακληθώσι Οί
ό κ. ταμίας μετά του *κ. λογιστού δπως σ'^ν-
τάζωσι τόν κατάλογον τούτον. Ό κ. '^ΐΐ'.
Χρηατίδης ερωτ^ πότε θά άνοιγη ή Βιβλιο-
θήκη. Κατά παράκλησιν δέ του έφόρΟυ %. Μ.
Αν9ενϊθ7ϊονλον αναβάλλεται ή έπΙ του ζητή-
ματος τούτου συζήτησις.
ΣνΝΕΑΗΑ ΛΤΚΘ'
(Τακτίχή εΐδίκή),
τα ίη Νοεμβρίου 1899
1Ιρο(θρ«ύον7θς του χ. Μ. ΨΑΑΙΑΑ, π^^ο^δΰου.
Άναγινώσκονται και επικυρουνται τά π^•
κζικά τής προηγουμένης είδικής συνεδρία;*
μεΟ' δ ό κ. πρόεδρος τόν λόγον δίδωσι τω χ.
Ξ. Σιδερίδγι προς άνάγνωσιν του πρώτου μι-
ρους τής πραγματείας αύτου υπό τον τίτλον
« Έπ<ινό^>0α><1ις• α^ηγή<Ιι:<ον γεγο-
νότων τινών έπι τοΟ αντοκράτο-
{^>οι; 'ΙΙζ^ιακλείον τοΓΓ Α'λ• Μετά τ^
πέρα; ό κ. πρόεδρος εκφράζει πρύς τόν χ.
ΠΡΑΚΤΙΚΑ (ΣΓΝΕΔΡΙΑ ΤΑΚΤΙΚΗ ΓΕΝΙΚΗ ^ΑΤΛ' 1 ΝΟΕΜΒΡΙΟΥ 1899)
Ξ. Σιδ£ρ{δην τάς ευχαριστίας του Συλλό-
γου δια την λα(Χ7Γραν αύτου άνακοίνωσιν και
ώχίταα δπως και τα λοιπά του Συλλόγου
(αΛτι δια τοιούτων σοβαρών [χελημάτων συ(Λ-
βάλλωνται είς τάν σκοπόν του Συλλόγου.
Μιτα ταύτα λύιται ή συν$δρ(α.
ΣΥΝΕΔΡΙΑ ,ΑΤΛ'
(ΤαΜΠΗή γβνίπή).
Τη 8η Νοεμβρίου 1899,
Π.οοκΒρευοντος του χ. 8. ΣΙΑΕΡΙΑΟΥ, άντιπροέβρου.
Άναγινώσκονται καΐ έττικυρουνται τα πρα-
χτιχά της προηγουμένης συνβδρίας, μδθ'δάνα-
γνωσθβίσης και της ΑλληΧογραφίΛς αί μέν Ιπι-
στολαΐ των κ. κ. Π, Πατιαγεωργίον καΐ 'Αδελ-
φω¥ Περρη παραπέμπονται τνί Φιλολ. Ιπι-
χροηη, έπΙ δέ του ζητήματος της ίπικυρώ-
σβως του καταλόγου των δημοαίων μαϋημάτων
ο ηροεδρενοίν παρατηρεί δτι πρέπει να παραχω-
ρηθη ιό δικαίωμα του ποιεΐσθαι διαλέζβις και
ι!ς μέλη μήπωπληρώσαντα. Ό κ,Σάβ, *Αηθ'
στόΧογλονς λέγει δτι άφοΰ ό κανονισμός πα-
ρέχει τό δικαίωμα τοΰτο εις μη μέλη πολλω
(χαλλον πρέπει να παρέχηται τούτο είς με'λη,
τα όποια καθυστερουσι την συνδρομην αυτών,
φρονεί δε δτι ό Σύλλογος δι* άλλων μέσων
δύναται να έζαναγκάση τους καθυστερουντας
την συνδρομην αυτών. Ό κ. Μ. ΑΜεντότιου-
Ιος παρακαλεί δπως διασαφηνισθγ} τό ζήτημα
ως προς τους δρους ύφ' ους παρέχεται τό δι-
καίωμα τούτο. Έαν όντως 6 κανονισμός δεν
άπαγορεύη τούτο, φρονεί δτι πρέπει ν' άνα-
τεθ*^ εις τό προεδρείον καί ή εκλογή τών άγο-
ρτ,τών* καΐ τα μίν αναγνώσματα, λέγει δτι
επιτρέπονται υπό του κανονισμού, τας δια-
λέξεις δμως ό προηγούμενος κανονισμός δέν
έπέτρεπεν. Ό κ. *Αχ. Χρηστίδης λέγει δτι
συμφωνεί προς την γνώμην του κ. Σ *^πο-
στόΧογλον και προςτίθησιν δτι τα μη πλη-
ρώσαντα μέλη έπΙ του παρόντος ώς μη δια-
γραφέντα δύνανται να κάμνωσιν διαλέξεις '
λαμβάνει δμως υπ* δψει και τό οίκονομικόν
μέρος καΐ λέγει δτι πρέπει να ληφθνί ύπ' δψει
ό κανονισμός. Άφορμήν δ' εκ τούτου λαμ-
βάνων συνιστά δπως κανονισθη τό ζήτημα τών
οφειλόντων. Ό κ. Άν, ΧρηοτΙδης παρατη-
ρεί δτι κατά τόν κανονισμόν τα μη πληρώ-
σαντα μέλη δέν διαγράφονται άλλα θεωρούν-
ται ποφγιτημένα* προς δε δτι τό λαμβάνειν
μέρος είς τάς διαλέξεις καΐ τά αναγνώσματα
επιτρέπεται και είς μη μέλη άφοΰ πρώτον αί-
τηθη ή προς τούτο £δεια, τουθ' δπερ πολλά-
κις ίγένετο' φρονεί δε δτι ό κατάλογος πρέπει
νά έπικυρωθη ώς έχει. Ό κ. Καλβοκορέοης
συμφωνεί προς την γνώμην του λαμβάνειν μέ-
ρος είς τάς διαλέξεις καΐ τά μη πληρώ-
σαντα με'λη, αλλά νομίζει δτι τά ονό-
ματα τούτων δεν πρέπει νά δημοσιεύων-
ται έν τζ> προγράμματι τών διαλέξεων.
Ό κ. ^Ιωακείμ Βαλαβάνης ύπομιμνήσκει τά
σχετικά του κανονισμού άρθρα, παρατηρεί
δε δτι άφοΰ τά μέλη ταύτα παρευρίσκονται
είς τάς συνεδρίας δ4ν πρέπει νά άποκλείωνται
και του δικαιώματος του λαμβάνειν μέρος ε(ς
τάς διαλέξεις. Ό κ. Μ. Αΰ&εντόηουλος πα-
ρατηρεί δτι δίν πρόκειται περί τών δντων ηδη
μελών καΐ μη πληρωσάντων, αλλά περί τών
δντων πρότερον καΐ αποσυρθέντων. Ό κ. /.
Παοχαίίδης νομίζει δτι γίνεται σύγχυσις με-
ταξύ μελών του Συλλόγου καΐ της κοινωνίας,
φρονεί δι ότι ή διακανόνισις του ζητήματος
τούτου πρέπει νά άφεθίί ε(ς τό προεδρείον.
Ό κ. Π. *Αηέρης παρατηρεί δτι τό δικαίωμα
τών διαλέξεων παρέχεται μόνον ε!ς τά μέλη
του Συλλόγου, μόνον δέ περί έκτατων προςώ-
πων προκειμένου παρέχεται εξαιρετικώς τό δι-
καίωμα τούτο υπό του προεδρείου. Γίνεται
μακρά έπι του ζητήματος τούτου συζήτησις,
μεθ' ό γενομένης ψηφοφορίας τό πρόγραμμα
τών διαλέξεων γίνεται άηοδεκτόν ώς έχει.
Μετά ταύτα ό κ. Σιδερίδης παρέχει λεπτομε-
ρείς εξηγήσεις περί του σημείου, είς ό ευρίσκε-
ται τό ζήτημα της προτομής του αειμνήστου
Βαοίάδου, Έκ τούτων δ* εξάγεται ότι δι* επι-
στολής του τέως προεδρείου προς τόν έν
Αθήναις ΣύΙλογον Παρναοοον ό ημέτερος
Σύλλογος έχει αναλάβει την ύποχρέωσιν της
κατατασκευης της προτομής άντι έξήκοντα
(60) οθωμ. λιρών καΐ δτι 6 κ. /. Γκιώχας
έχει ύποσχεθή νά πλήρωση τάς είκοσιν (20)
έκ τούτων. Προς συμπλήρωσιν του υπολοί-
που, ληφθείσης υπ* όψει της οικονομικής του
Συλλόγου καταστάσεως, απεφασίσθη δπως
σχηματισθη επιτροπή προς συλλογήν εράνων
διά τόν σκοπόν τούτον, ό δέ Σύλλογος νά
ι συμπλήρωση τό έλλείπον εάν διά του εράνου
Ι δέν καλυφθΥι ή όλη δαπάνη* ό δε σχηματι-
[ σμός της επιτροπής ταύτης ανατίθεται ιΐς
ι τό προεδρείον. Γενομένης είτα της άναπλη-
' ρωματικης εκλογής τών παραιτηθέντων κ. κ.
ι Α, Μοατράτου, αντιπροέδρου καΐ Γ, Πάσχα-
8.
ο ΕΝ ΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΟΊΤΠΟΛΕΙ ΕΛΛΗΝΙΚΟΣ ΦΙΛΟΛΟΓΙΚΟΣ ΣΥΛΛΟΓΟΣ
λίδσν γ$ν. γρα{χ.(χατέως, άνιδβίχθησαν άντι-
πρόιδρος (χΐν ο κ. Σ, * Αηοστόλογλονς, γβνι-
κός Χέ γρα(Χ(χατ6ύς ό κ. /Γ. */ατρ($πονΑος.
Άγγέλλονται τό δεύτερον καΐ γίνονται
άτιοδεκτοί ώς τακτικά μέλη ό κ. Μάριος
Μτίαχας, δικηγόρος και ό κ. Γεώργιος ^Ανα-
ηάΛης, ί(Λπορος. Τό πρώτον Χέ προτείνονται
Οπό τών κ. κ. Σ. Άποστόλογλου, Μ. Θεο-
τοκά καΐ Π. Νικολοπούλου οι κ. κ. θ. Άσκη^
της, Νικ. Παρίταης και Κ. Ξανϋόπονλος, δι-
κηγόροι* υπό δέ τών κ. κ. Μ. Αύθεντοπούλου,
Ξ. Σιδερίδου καΐ Σ. Άποστόλογλου ό κ.
Σεραφείμ Κάνοντας* [χεθ' ο λύεται ή συνεδρία.
ΣΥΝΕΔΡΙΑ >ΤΛΑ'
(Ταηηκίι είδιπή),
Ίγ} 15η Νοεμβρίου 1899.
Προιδριύοντος τοδ χ. Μ. ΨΑΛΙΔΑ, προέδρου.
'Αναγινώσκονται καΐ επικυρουνται τα ηρα
χτικά της προηγου(Λένης ε{δικτ!ς συνεδρίας,
(χεθ* δ ό κ. πρόεδρος τόν λόγον δίδωσι τψ κ.
Ξ. ΣιδερΙδη δπως συνεχίση την άνάγνω-
σιν της πραγριατείας αυτοΰ υπό τόν τίτλον
« Έπανόρθ<ι>(Ιτς άφηγΛ<Ιεων γεγο-
νότων τινών έπΙ τοί? αντοκράτορος
Ήρακλετοντοΰ Α'». Μετά τό πέρας της
ανακοινώσεως ό κ. Π Πασχαλίδης φρονεί
ό'τι τό ΔΙί ΙοπεΙεσΙ πάρα την Νικομήδειαν
(Λαλλον θεωρητέον Πνλας, του οποίου ονόματος
παραφθορά δύναται να θεωρηθη τό τουρκικόν
Δίλ γειτνιάζον τη Ν^κομηδεία, επαινεί δέ τό
δλον τής ανακοινώσεως. Ό κ. Π, Νικολόπον-
λος εξάρας την πραγματείαν εκφράζει την
γνώμη ν δπως συζητηθη αυτή έν τη Αρ-
χαιολογική επιτροπή, εΙς ην κατά τόν κανο-
νισμόν παραπεμπτέα, παρόντος και του με-
σαιωνοδίφου κ. Μ, Γεδεών, (δίως δ^ τα μέρη
αύτης εκείνα, είς ά σφαλλόμενον λέγει ό κ. Ξ.
Σιδερίδης τόν κ. Μ. Γεδεών, δπως έξακρι-
βωθη ή αλήθεια και λάβη σαφεστέραν γνώσιν
ό Σύλλογος. Ό κ. Μ, Αϋ&εντόπονλος παρα-
τηρεί δτι βεβαίως αΐ συζητήσεις τών ανακοι-
νώσεων γενήσονται έν ταίς οίκείαις έπιτροπαίς,
ιΐς ας καΐ παραπέμπονται* ε{ς δέ τόν κ. Γ.
Πασχαλίδην παρατηρεί δτι τό Δϊλ καλείται υπό
τών ημετέρων Γλώοαα, Ό κ. Ξ, ΣιδερΙδης
λέγει δτι Γλώσσα ευρίσκεται καΐ έν χειρο-
γράφφ περιγραφομένω έν τη Μαυρογορδατείφ
Βιβλιοθήκη λεγόμενον τό Δίλ, δτι τό Διλ έχει
μυθολογίαν παρά τοίς Τούρκοις και δτι είναι
τ6 ΠεΙρζανδν τών Βυζαντίνων, δπερ οί νεώ-
τεροι τοποθετουσι τηδε κάκείσε' δτι ως μέλος
της Αρχαιολογικής επιτροπής θά ύποβάλτ)
έν συνεδρί€ί: αύτης την πραγματείαν ταύτην
και δτι ή πλάνη του κ. Μ. Γεδεών προηλβιν
έκ του δτι εύρε διά μικρού π γεγραμμένας τας
Πύλας, ας έξέλαβεν ώς τών τειχών της,χό-
λεως. Απαντών δΐ είς έπερώτησιν τοΟ κ. Σ,
* ΑηοοτόΧογλου λέγει δτι δέν είπεν έν τη προη-
γουμένη συνεδρί(>: την είς τάς Κιλικίας Πνίας
άπόβασιν άξιομνημόνευτον σχέδιον καΐ στρα-
τηγικώτατον, ώς Ιδίαν γνώμην, άλλ' ώςγνώ-
μην τών νεωτέρων ιστορικών και επομένως Χΐν
αντιφάσκει. Μεθ* ο λύεται ή συνεδρία.
ΣΥΝΕΔΡΙΑ >ΤΑΒ'
(Ταπτιπή γ^ππή).
Τη 229^ Νοεμβρίου 1899.
Προίδριύοντος τοδ χ. Μ. ΨΑΑΙΑΑ, προέδρου.
'Αναγινώσκονται καΐ έπικυροίίνται τά προ-
κτικά της προηγουμένης γενικής συνεδρίας*
μεθ* ο άναγνωσθείσης καΓτης άΐΐηίογραφίας
ζητείται παρά του κ. προέδρου ή γνώμη του
Συλλόγου έπΙ της αιτήσεως του κ. Σ, Ζαβι-
τσιάνου δπως παραχωρηθη ή αίθουσα του
Συλλόγου διά την έορτήν τών δρφανων της
κοινότητος της Παναγίας. Ό Σύλλογος απο-
δέχεται την αϊτησιν ταύτην. ΈπΙ δέ της
αΐτήοεως της Βιολογικής επιτροπής δπως έπι•
τραπτί αύτη ή ίκδοσις ίδιαιτέρου παραρτήμα-
τος τό προεδρείον λέγει δτι εις προςεχή αύτου
συνεδρίαν θά συσκεφθη καΙ ύποβάλη εις τόν
Σύλλογον την έπι του ζητήματος τούτου
γνώμην αύτου.
Ό κ. 'Απέρης έρωτ^ διά τίνα λόγον ανα-
βάλλεται ή έπΙ της αιτήσεως της Βιολογικής
επιτροπής συζήτησις. Ό δε κ. πρόεδρος
απαντών λέγει δτι τό προεδρείον επιθυμεί
δπως συσκεφθη πρότερον ίνα δύναται νά οια-
φωτίση τόν Σύλλογον έπΙ του ζητήματος τού-
του μη τυχόν ληφθη άπόφασις προςκρούουσα
εις τόν κανονισμόν. Ό κ. ΜατουηΙίδης δίν
βλέπει τόν λόγον της αναβολής, συνιστά όέ
την συζήτησιν άτε του ζητήματος επείγοντος.
Ό κ. Εύατα&ιανός θεωρεί ζημίαν την άναβο•
λήν τής δημοσιεύσεως τών εργασιών της Βίο•
λογικής επιτροπής καΐ συνιστ^ δπως σ-ψ^ρον
ληφθη οριστική έπΙ του ζητήματος τούτου
^^-
ΠΡΑΚΤΙΚΑ (ΣΤΝΕΔΡΙΑ ^ΑΤΛΓ' 29 ΝΟΕΜΒΡΙΟΤ ΚΑΙ ,ΑΤΛΔ* 13 ΔΕΚΕΜΒΡΙΟΥ 1δ99) ή
άττόφατις. Ό κ. *Α. Γεράρδος άττορεί δια την
σΐίουδην του κ. Εύοτα&ιανοϋ καΐ παρχτηρδί
δτι ό κχνονισαός πχοέ/ίΐ τό ^ικαίωΐΛΧ εις τό
προεδρεΐον να σκε^θη καΐ διαφωτίσγ) τόν
Σύλλογον. Ό κ. ΜανονηλΙδης λέγει δτι ζη-
τείται πάρα της Βιολογικής επιτροπής να έπι-
τραπνί ή εκδοσις του παρ αρ τη [/.ατός* και ό κ.
Σιδερίδης προςτίθησιν δτι ύπάρχουσι πολ-
λά, τα όποια πρέπει να γνω^θώσι, δι* δ και
προτείνει την αναβολή ν τής συζητήσεως. Ό
κ. Πρόκος συνηγόρων υπέρ τής άιχε'σου του ζη -
τη[χ.ατος συζητήσεως έρωτ3^ εάν τό προε-
δρεύον ε/Υ) τό δικαίωμα τής αναβολής. Ό
κ. Εύσται9ιαν6ς φρονεί δτι ορθώς ό κ. -Σέ-
δερίδης παρετήρησεν δτι ύπάρχουσι πολλά
τι δύςκολα έπι του ζητήματος τούτου, νομί-
ζει δμως δτι ό Σύλλογος δύναται άμε'σως να
προβγ) εις την συζήτησιν και να λάβγ) όριστι-
κήν άπόφασιν. Ό κ. Σιδερίδης απαντών ε!ς
τόν κ. ΙΙρόκον υπενθυμίζει τό σχετικοί του
κανονισμού άρθρον, καθ δ πάσα αίτησις δύο
ημέρας πρό τής συνεδρίας πρέπει να άποστέλ-
ληται είς τό γραφείον του Συλλόγου. Εξακο-
λουθεί μακρά συζήτησις περί του αν ή αίτη-
σις τής Βιολογικής επιτροπής δύναται νά συ-
ζητηθγ, αμέσως η νά άναβληθη ή έπ' αυτής
συζήτησις είς την έπομένην γενικήν συνεορίαν.
Κατά πρότασιν δέ του κ. Ευοταϋιανου ύπο-
στηριζομένην καΐ υπό του κ. Παχτίκον απο-
φασίζεται δπως ή συζήτησις γένηται είς εκτα-
κτον γενικήν συνεδρίαν γενησομένην τη προςε-
/εΐ δευτέρα. Μετά ταύτα ό κ. Κ. Μακρής
ζητεί τους λόγους δι' ους ή Βιβλιοθήκη είναι
έτφραγισμ-ένη κχΐ συνιστΧ την άποσφράγισιν
ταύτης. Ό δε κ. πρόεδρος παρέ/ει τας δέου-
σας έςηγήσεις. Ό κ. Ενοτα&ιανός ύπομιμνη-
σκβι την ληφθείσαν άπόφασιν περί του σχημα-
τισμού καταλόγου τών μη πλήρωσαν των μελών.
Άγγελλονται τό δεύτερον ως τακτικά μέλη
οΐ κ. κ. Θεόδωρος ^Αακψή ς, Ν. Παρίταης, Κ.
Ξατ&όηονλος καΐ Σεραφείμ Κανονιάς» δικη-
γόροι, καΐ πάντες γίνονται δεκτοί.
Προτείνονται τό πρώτον ώς τακτικά μέλη
ύπό μεν τών κ. κ. Εύσταθιανου, Πανταζίδου
και ΙΙαπανικολάου ο κ. Υ. ΕναγγεΧίδης^ κα-
θηγητιός, ύπό δέ τών κ. κ. Λ. Μαλατάκη,
Άποστόλογλου καΐ Ψαλίδα οί κ. κ. Ν. Κν-
φσης και Ήρ. Αελαγραμμάτικας, (ατροί καΐ
υπό τών κ. κ. Άποστόλογλου, Νικολοπονλου
και Ψαλίδα ο! κ. κ. Σ. Κριεζής καΐ Βασίλειος
Κομνηνός, δικηγόρος* μεθ' δ λύεται ή συνεδρία.
ΣΓΝΕΔΡΙΑ ,ΑΤΛΓ'
("ΕκταΗχος γβνιπή).
Τγί 29η Νοεμβρίου 1899.
Προιδριύοντο; του χ. Η. ΨΑΛΙΔΑ, προέδρου.
Άναγινώσκονται καΐ επικυρουνται τά πρσ-
κηκά τής προηγουμένης γενικής συνεδρίας,
μίθ' δ κ. τιρόεδρος άγγέλλει την γνώμην του
προεδρείου έπΙ τής αΐτήοεως της Βιολογικής
Ιτϊίτροπής, αίτούσης δπως έπιτραπγ) αύτη ή
εκδοσις ίδιαιτέρου παραρτήματος. Κατά την
γνώμην ταύτην του προεδρείου επιτρέπεται
δπως αί έργασίαι τών επιτροπών έκδίδωνται
τμηματηδόν κατά φυλλάδια, άτινα θά άπο-
τελέσωσι μέρος του περιοδικού ύπό την έπί-
βλεψιν τής Συντακτικής επιτροπής. Ό κ.
*/. Βαλαβάνης έρωτ^ όποιος θά ήναι ό τίτλος,
δν θά φέρωσι τά δημοσιεύματα ταύτα. Ό κ.
ηρόεδρος φρονεί δτι τά καθ' έκαστα τούτων
πρέπει νά άνατεθώσιν είς την Συντακτικήν
έπιτροπήν. Την διά του κ. προέδρου άγγελ-
θείσαν γνώμην του προεδρείου ό Σύλλογος
κατ' αρχήν αποδέχεται* εξακολουθεί δϊ μακρά
συζήτησις περί του τύπου, δν θά φέρη ή έπΙ
του ζητήματος τούτου άπόφασις του Συλλό-
γου. Μετά πολλάς δέ διαμειφθείσας γνώμας
λαμβάνεται ή έζής άπόφασις, μειονοψηφούντων
τών κ. κ. Βραχάμη }(,χ\ Εύστα&ιανον : «ί Σύλ-
λογος λαβών νπ Οψει τήν αΧτηαιν της Βιολο-
γικής επιτροπής αΐτούαης δπως Ιπιτραπη αύτη
ή Ιν Ιδιαιτέρφ παραρτήματι ϊκδοσις τών Ιργα-
αιών αυτής αποφαίνεται τά επόμενα : ΑΙ ίπι•
τροπαΐ δύνανται νά έκδίδωαι τάς εργασίας αυ-
τών και τμηματηδόν οννφδά τφ κανονισμφ,
οσάκις δν δ Σύλλογος Ιπαρκή και &νευ δανείου,^
Προτείνονται δέ τό πρώτον ω; τακτικά μέλη
ύπό μέν τών κ. κ. Σγουρδαίου, Μανουηλίδου
και ΙΙαπανικολάου ό κ. Γεώργιος Τσαμπούλας,
έμπορος, ύπό δε τών κ. κ. 11. *Απέρη, Παπα-
νικολάου καΐ Άποστόλογλου ό κ. Ξ. Ζωτος,
ίατρός, Γ. Φατσής και 7. Βαλαλάς, δικηγόροι.
Έλλ. Φιλ. Σύλλογος
ΣΓΝΕΔΡΙΑ ,ΑΤΑΔ'
(Τακτική είδιηή).
Τή 13 η Δεκεμβρίου 1899.
ΙΙροιδριύοντο; του κ. 8. ΣΙΔΕΡΙΔΟΥ, άνηπροίδρου.
Άναγινώσκονται καΐ επικυρουνται τά πρα-
κτικά τη; προηγουμένη; είδικής συνεδρίας,
μεθ ' δ ό κ. προεδρεύων τόν λόγον δίδωσιν ε(ς τόν
Τοαος ΚΙΓ 2
10
ο ΕΝ ΚΏΝΣΤΛΝΤΙΝΟΓΠΟΛΕΙ ΕΛΛΗΝΙΚΟΣ ΦΙΛΟΛΟΓΙΚΟΙ ΣΊΤΛΛΟΓΟΣ
γιν. γραμματέα κ. Ίχτρόττουλον, δςτις άνα-
γινώσκεο πραγματείαν του εν Παραμυθία ία-
τρο,ΰ κ. Α. Παναγιωτίδον ύττό τόν τίτλον «*Η
Βέλιανη, τίι ΙΙελαϋγικα αντΛς τεί-
2ζη καΐ η ^ιονή». Μετά ταύτα ό κ. προε-
δρεύων εκφράζει τάς θερμας του Συλλόγου εΰ-
χαριαιίας προς τόν συγγραφε'α της πραγμα-
τείας ταύτης, ήτις παραπέμπεται είς την
Άρχαιολογικην έπιτροπήν, μεθ' ο λύει την
συνεδρι'αν.
ΣΥΝΕΔΡΙΑ >ΤΛΕ'
(Τακτιχή γενιπή).
τα 20η Δεκεμβρίου 1899,
Προεοριύοντος του κ. 3. ΣΙΔΕΡΙΔΟΥ* αντιπροέδρου.
*Αναγινώσκονται και έπικυροΰνται τα πρα-
κτίχά της προηγουμένης εκτάκτου γενικνίς συ-
νεδρίας" μεθ' δ του κ. Μ. Ανύεντοηούλον ε(ςη-
γησαμένου την άπόφασιν του προεορείου περί
θεατρικής παραστάσεως υπέρ του Συλλόγου
γίνεται αύτη κατ' άρ)^ην αποδεκτή, ανατί-
θεται δέ εΙς τό π^οεδρεϊον ή εκλογή του δι-
δαχθησομένου δράματος ίκ των κλασικών
ελληνικών. Εις δΐ τήν ΦιΙολογικην ίπαρο-
ηην ανατίθεται ό'πως έργασθη υπέρ της έπι-
τυχ^ίας του τεχνικού της παραστάσεως με'ρους.
Κατά πρότασιν δέ του κ. Μ. Αύ&εντοπούΙου
αποφασίζεται απως ή Φιλολογική επιτροπή
δια του προεδ^ίου προςκαλέση κατά τάς διά
τήν θεατρικήν παράστασιν συνεδρίας αύτης
καΐ έτερα κατάλληλα πρόςωπα. Μετά ταΰτα
εκλέγεται επιμελητής τη; οργανοθόκης ό κ.
Σ. Βραχάμης, προταθείς υπό της Βιολογικής
επιτροπή;• προς δε αποφασίζεται ή δαπάνη
του Συλλόγου έκτύπωσις τής περί Ημερολο-
γίου διαλέζεως του κ. Ά Σπα^άρη ελληνι-
στί κχΐ γαλλιστί. Άγγέλλεται ό θάνατος του
κ. Στ. Σταματιάδον ιατρού και Τερτίου Φι-
λιπηώφ^ του μίν τακτικού του Συλλόγου μέ-
λους, του δι επιτίμου. Αποφασίζεται δέ 6πως
άποσταλώσι συλλυ-ητήρια τηλεγραφήματα
είς τάς οικογενείας αμφοτέρων και άναγινώ-
σκεται ή υπό του άοιδίμου Φιλιππώφ γενο-
μένη προς τόν Σύλλογον προςφώνησις κατά
τήν εκλογήν αύτου. Είς δε ττ,ν αδελφότητα του
Εύαγγελιατον Ιωάννου αιτούσαν τήν αΙ'Οου-
σαν του Συλλόγου διά τά θρησκευτικά αυτής
μαθήματα παραχωρείται αύτη* ανετέθη δε
είς τό προεδρείον ό'πω; κανονίση τά τής πλη-
ρωμής αυτής.
Άγγέλλονται τό δεύτερον και ψηφίζονται
ως τακτικά του Συλλόγου μέλη οι κ. κ. Ξ. Ζω*
τος, ιατρός, Γ. Φατσής καΐ */. Βαλαλάς, δι-
κηγόροι καΐ Ιεώργ. Τααμπούλας, ϊμπ»ρο;. Τό
πρώτον δ' άγγέλλονται ώς τακτικά μΑη οί
κ. κ. * Ραγκαβής Ταοπάνογλον καΐ Θεόδωρος
Λαζαρίδης, ιατροί, προτεινόμενοι υπό τών χ. χ
'Ιατροπούλου, Πα^χαλίδου κα'ι Άποστόλο-
γ^ου, ό κ. Στέφανος Καρα&έοδωρής^ διΧί-
κτωρ τών πολιτικών επιστημών, προτεινόμινο;
υπό τών κ. κ. Μυστακίδου, ^Αν. Χρηστίδου χιί
Γ. Πασχαλίδου, ό άρ/ιμανδρίτης Σμάραγόος
Χατζή Εύατρατίου, προϊστάμενος του άγίον
*Ιωάννου τών Χίων, προτεινόμενος υπό τών
κ. κ. Παπαγιαννοπούλου, Ψωμιάδου κχΐ Αυ-
θεντοποϋλου. *Ως ίπίημα δε μέλη ά-^γΑ-
λονται τό πρώτον ό καθηγητής ΗίΓΟίΐΒθΓ^,
οφθαλμολόγος εν Βερολίνω καΐ ό καθηγητή;
κ. Πανάς, οφθαλμολόγος εν Παρισίοις, αμ-
φότεροι προτεινόμενοι υπό τής Βιολογικ?ς
επιτροπής.
ΣΥΝΕΔΡΙΑ ,ΑΤΛζ"
(Τακτικί! γενική),
2η 17η * Ιανουαρίου 1900.
ΙΙροεΒρβύοντος του χ. Μ. ΨΛΑΙΑΑι προέδρου.
Άν^ΐςγινώσκονται καΐ έπικυροΰνται τά ηρα-
κτικά τής προηγουμένης γενικής συνεδρίχς
μεθ* δ ό κ. Εύαταύιανδς προτείνει τόν σχη-
ματισμόν καΐ Καλλιτεχνικής του Συλλόγου
επιτροπής. ΈπΙ του ζητήματος τούτου γί-
νεται συζήτησις, καθ'ήν τόν λόγον λαμβί-
νουσι πλην του είςηγητού τής προτάσεως κ.
Ενατα^ιανου και οι κ. κ. Μανουηλίδης, *-4πο•
στόλογλου, ^Αμπελίδης και * Ι ατρόπονλος'
αποφασίζεται δε κατ' άρ/ήν ό σχηματισμός
και Καλλιτεχνικής επιτροπής προςωρινής* προς
δε τάς λεπτομέρειας του σχηματισμού ταύτη;
εκλέγεται πενταμελής επιτροπή αποτελούμενη
εκ τών κ. κ. Παχτίκου, Χατζηχρήστου, *Αχε'
ατορίδου, Βραχάμη και Εύοτα^ανου. *ΙΙ δε
άπόφασις τής αίτήσεως του κ. Κίμϋοτος
Μτιέλλα νά παραχωρηθώ αύτφ δωρεάν ή αί-
θουσα του Συλλόγου $πως δώση σειρχν μου-
σικών μαθημάτων είς ίδιον μουσικόν χορόν
άν εβλήθη. ΈπΙ τής επιστολής τών * Αδελφών
Περρή ό κ. τιρόεδρος άγγέλλει ίίτι εδόθη
ή άδεια τής ενάρξεως τής έκτυπώσεω; τής
Κύρου * Αναβάσεως του Ξενοφώντος. Τό πο-
νήμα του κ. Τσόβα, ο αΙΙαράδεισο;», παρα-
πέμπεται προς κρίσιν είς τήν Φιλολογικήν έΐϊΐ-
ΠΡΑΚΤΙΚΑ (ΣΤΝΕΔΡΙΑ ^ΑΤΛΖ', ,ΑΤΛΗ' 24 ΚΑΙ 31 ΙΑΝΟΥΑΡΙΟΥ 1900)
η
τροτεήν. Ή ηρότααις της εταιρείας των Βολ-
λαν3(9τών περί ανταλλαγής των δη(Λθ<τιιυ^χά-
των έγένίτο αποδεκτή. Την σύ(ττααιν του κ.
Σακελλαρίδσν ύπερ προ^τα<τίας της διακρι-
θιίσης (Λαθητρ(ας *Αντα)νΙας ΜαΙανδράκη,
ό Σύλλογος αδυνατεί έιυΐ του παρόντος να έκ-
πληρώογ). Ή αίτησις του κ. ΠαηαϊωάνΫον
δπως παραχωρηθγί αύτ<ϊ) η αίθουσα ίνα δώση
βύεργιτικην ύττέρ έαυτου παράστασιν γίνεται
κατ' άρχην αποδεκτή.
Άγγελλονται το δεύτερον και ψηφίζονται
■ ως τακτικά μέλη οι κ. κ. * Ραγκαβής Τοοηάν-
ογίονς καΐ θεοδ. ΛαζαρΙδης, ίατροί, ό κ.
Στέφανος Καρα^εοδωρής ^ διδάκτωρ των πο-
λιτικών επιστημών, ό άρ•/ΐ[Λανίριτης Σμά-
ραγδος Χατζή Εΰατύ&ίον' ώ; Ιηίχιμα Χ ε μέλη
ψηφίζονται οΐ %, κ. ΗίΓθΙΐ1)ΘΓ§, οφθαλμο-
λόγος έν Βερολινφ, και ό καθηγητής κ. ίΐανάς,
οφθαλμολόγος εν Ιίαρισίοις. Τό πρώτον δέ άγ-
γελλεται ω^ τακτικ&ν με'λος ο %, Μ. Χάμου-
δότίουλος μέγας ρότωρ του Οίκουμ. θρόνου,
προτεινόμενος υπό τών κ. κ. 'Ιατροπούλου
Εύσταθιανου καΐ Βρα/άμη. 'ίΐς ΙηΙτιμα δε
μέΧη προτείνονται το πρώτον υπό του προε-
δρείου λ\ Α. ε. ό πρεσβευτής της Γαλλίας
κ. Κωνατάν, γερουσιαστής της Γαλλικής Δη-
μοκρατίας, ό της Αγγλίας κ. ^Οκονορ, ο της
*Ρωσίας κ. Ζηνόβιεφ, ό της Γερμανίας κ. Μαρ-
σάΐ και ό της Ιταλίας κ. Πάνοας καΐ λύεται
ή συνεδρία.
ΣΥΝΕΔΙΑ ^ΑΤΑΖ'
(Ταητική Μιηή)
Τή 24γι * Ιανουαρίου 1900
Προιξριύο^τος του χ. Σ. ΣΙΔΕΡΙΑΟΥ, αντιπροέδρου.
Άναγινώσκονται και έπικυρουνται τα πρα-
κτικά της προηγουμε'νης είδικης συνεδρίας
μίθ' δ ό κ. προεδρεύων τον λόγον δίδωσιν
ε?ς τον κ. γεν. γραμματε'α, δςτις άναγινώσκει
πραγματείαν του έν Τραπεζουντι γυμνασιάρ-
χου κ. ΑΛ Παρανίκα αντεπιστέλλοντος του
ημετέρου Συλλόγου μέλους «11ε{>ι τών ^ι-
λο<Ιο^τκα>ν τ&εών τοϋ Πινδάρον».
Μετά ταΰτα ό κ. προεδρεύων εκφράζει τάς
ευχοίριστίας τχ;υ Συλλόγου προς τόν συγγρα-
φέα της πραγματείας ταύτης, ήτις παραπέμ-
πεται είς την Φιλολογικην έπιτροπήν* καΐ
λύεται η συνεδρία.
ΣΥΝΕΔΡΙΑ >ΤΑΗ' -
(Τακτική γίνική).
Τή 31η Ιανουαρίου 1900.
ΠροεΒριύοντο; του χ. £. ΣΙΑΕΡΙΑΟΥ, άντυεροέΒρου.
Άναγινώσκονται καΐ έπικυρουνται τα πρα-
κτικά της προηγουμένης γενικής συνεδρίας.
ΈπΙ της ίπιστοΐής τής ΦάοΙογικής επιτρο-
πής περί μέν του ζητήματος της τροποποιή-
σεως τών δρων του Βααιαδείου κληροδοτήματος
προς ταχυτέραν εναρζιν του αγώνος παρατη-
ρεί τό προεδρεΐον δτι θα άναμείνη και την έπΙ
του ζητήματος γνώμην της Κοινωνιολογικής
επιτροπής^ περί δέ τών βραβείων τον Ζφ-
γραφείου άγόόνος ελπίζει οτι μετά του προςε-
/ώς άφικνουμένου ενταύθα κ. Γ. Χααιώτου
θέλει έλθει είς συνεννόησιν προς εύνοϊκήν του
ζητήματος λύσιν. Μετά ταύτα άναγινώσκεται
ή εκθεσις της σχηματισθείσης προςωρινης Καλ-
λιτεχνικής επιτροπής. Ό κ. Κανουτας θεωρεί
την άναγνωσθείσαν εκθεσιν ώς άκυρον, φρονεί
δέ δτι δέν πρε'πει να ληφθη υπ* δψει, άτε μη
ύπογραψάντων πάντων τών μελών τής όρι•
σθείσης επιτροπής και παρατηρεί δτι ή γενο-
μένη υπό της επιτροπής συνεδρία προς μελέ-
την τοΟ ζητήματος ειχεν όρισθή καθ* ην ήμί-
ραν ό κ. ΙΙαχτΤκος δεν ήδύνατο να παρευρέθη.
Ό κ. ΠαχτΪΗος ομολογεί δτι προςεκλήθη άλλα
κωλυθείς δέν ήδύνατο να παρευρέθη εις την
γενομένην συνεδρίαν* αναγνωρίζει δΐ ώς κανο-
νικήν την γενομένην συνεδρίαν καΐ εκθεσιν. Ό
κ. Κανουτας χαρακτηρίζει την εκθεσιν ώς αό-
ριστον καΐ ερωτ^ πώς θα βεβαιώται ή γνώσις
τής ευρωπαϊκής μουσικής. Ό κ. Λί. Αυ^εντό-
πουλος εκφράζει τήν άπορίαν αύτου διά τάς
υπό του κ. Κανούτα γενομε'νας παρατηρήσεις
και παρατηρεί δτι διά του συστήματος τών
σπερμολογιών σπουδχία του Συλλόγου συμ-
φέροντα παραβλάπτονται*. Ό κ. Παρίτσης
φρονεί δτι έχν πάντες οΐ ϊχοντες γνώσεις μου-
σικής περιληφθώσιν έν τη σχηματισθησομένγ)
επιτροπή, ό αριθμός τών μελών αυτής θα ηναι
άπειρος* θίωρεί δέ τους κ. κ. φιλολόγους ακα-
τάλληλους, καθόσον κάλλιον δύνανται νά έρ-
γα^θώσιν έν τ9ι ΐδία Φιλολογική επιτροπή,
δπως άποτελώσι μέλη ταύτης και παρατηρεί
δτι κατά την παρελθουσαν συνεδρίαν έγένετο
λόγος περί σχηματισμού ου μόνον μουσικής
αλλά γενικώς καλλιτεχνικής επιτροπής. Ό κ.
Παχτϊκος ποιείται παρατηρήσεις τινάς έπΙ τής
εκθέσεως και φρονεί δτι άντΙ του €γνώσται των
12
ο ΕΝ ΚΩΝ^3ΤΑΝΤΙΝ0νΠ0ΛΕΙ ΕΛΛΗΝΙΚΟΣ ΦΙΛΟΛΟΓΙΚΟΣ ΣΤΛΛΟΓΟΣ
Αριστουργημάτων της ευρωπαϊκής μουσικής
πρέτΓίΐ να τβθη ^γνώσται των αριστουργημά-
των της ευρωπαϊκής μουσικής των σχετιζομέ-
νων 7ίρ6ς τ^ν άρχαίαν έλΙηνικψ)ν φιλοΐογίαν*.
Ό κ, Βραχάμης, ώς μέλος της προςωρινης
επιτροπής παρέχει λεπτθ(Λερ6Ϊς εξηγήσεις της
εκθέσεως. Ό κ. Ευστα'&ιανός λέγει δτι κατά
την παρελθοΰσαν συνεΧρίαν απεφασίσθη δπως
άνατεθη ε(ς είδικην έπιτροπην η [Λελέτη του
σχη(Λατισ[χου της τοιαύτης επιτροπής* η δέ
(Ιοικη αυτή επιτροπή συσκεψα(Λένη υποβάλλει
εΙς τόν Σύλλογον την γνώ{Λην αύτης ταύτην,
ην ώς είςηγητης δικαιολογεί. Εξακολουθεί δΐ
μακρά ίπι του ζητήματος τούτου συζήτησις
καταληζασα είς την άπόφασιν βτι ό Σύλ-
λογος λαβών ϋη* δψει την Βι^εσιν τής εΙδικής
καΐ τάς διαμειψ'&είσας γνώμας Αποδέχεται τ6ν
σχηματισμών κα\ Καλλιτεχνικής επιτροπής προς-
ωρινής, παρακαλεί δε την αύτην είδικήν έπι-
τροπην δπως συμπλήρωση την ύποβληθείσαν
αύτης εκθεσιν.
Άγγέλλεται τό δεύτερον καΐ γίνεται δεκτός
ό κ. Μ, Χαμουδόπουλος, Μ. *Ρητωρ του Οι-
κουμενικού θρόνου. *Ως ΙπΙτιμα δε μέλη παμ-
ψηφεί γίνονται δεκτοί αΐ Α. Ε. οί κ. κ. πρε-
σβευταΐ της Γαλλίας κ. Κωνστάν, της Αγ-
γλίας κ. ^Οκονορ^ τ9)ς 'Ρωσίας κ,. Ζηνόβιεφ
καΐ της Ιταλίας κ. Πάνσας.
Τό πρώτον δ* άγγέλλονται ώς επίτιμα μέλη
δ σεβ. αρχιεπίσκοπος της εν Ελβετία ΙΙα-
λαιοκαθολικης εκκλησίας κ. ΕάαΒΓά ΗθΓ-
Ζ0§, διδάκτωρ της θεολογίας, ο αΐδ. Εα-
^ΘΠίαδ Μίοίΐεΐαά καθηγητής επίσης της
θεολογίας εν Βέρνη καΐ ο αίδ. ^α^0^) Κύπζ,
διδάκτωρ τής φιλοσοφίας, προϊστάμενος του
ίν Βέρνη καθεδρικού ναοΰ της Παλαιοκαθολι-
κης εκκλησίας, προτεινόμενοι υπό του προ-
εδρείου. Μεθ* δ λύεται ή συνεδρία.
ΣΥΝΕΔΡΙΑ ,ΑΤΛΘ'
(Τακτικί! γενική),
τή Μη Φεβρουαρίου 1900.
Προιδρβύοντος του χ. Η. ΨΑΛΙΔΑ, προέδρου.
Άναγινώσκονται και έπικυροΰνται τα πρα-
κτικά της προηγουμένης γενικής συνεδρίας*
μετά την άνάγνωσιν δέ καΐ τής Αλληλογρα-
φίας ό κ. πρόεδρος άγγέλλει δτι κανονισθέν-
τος του ζητήματος της βιβλιοθήκης, ή εΙς
αυτήν εϊςοδος προς μελέτην είναι ελευθέρα είς
πάντα βουλόμενον προς δε άγγέλλει τους ίι-
ορισμού; ώς είςπράκτορο; μεν του κ. Ν. Λημψ
τροπουλου, ώς θυρωρού δε του κ. Σαμάρια-
νίδου. Άγγέλλεται δ' δτι ή έκτύπωσις της Κύ-
ρου Αναβάσεως εκ τής Ζφγρ, Βιβλιοθήκης
ηρζατο εν τω τυπογραφείφ τών κ. κ. Αδελφ&¥
Περρή. Ό κ. Μ. Αυθεντόπουλος έφορος της
Βιβλιοθήκης, δικαιολογεί την κλείσιν ταύτης
και τα ληφθέντα καθ* δλου προς διάσωσιν αυ-
τής μέτρα, άτινα έδωκαν άφορμήν είς άκαι-
ρους συζητήσεις. Ό κ. *Αποστόλογλους λε'γιι
τους λόγους, δι* ους τό προεδρεϊον φρονεί δτι
άντι συντάξεως ποσόν τι εφ* άπαζ δέον νΐ
παρέχηται είς όσους εκ τών άντικαθιστα|ΐί-
νων υπαλλήλων ηθελεν άποφασισθή τό τοιού-
τον. Ό κ. Ευστα9ιαν6ς υποστηρίζει την γνώ.
μην ταύτην και συνιστοί τόν θυρωρόν είς την
ύποστήριζιν του Συλλόγου. 'Αναγινώσκιται
δ' αίτησις του τέως υπαλλήλου του Συλλό-
γου κ. Κατσαίιου παρακαλούν τος δπως αΰ-
ζηθη ή είς αυτόν παρεχομένη Ιζ 175 γρ. χρ•
σύνταζις καΐ ζητείται έπΙ τούτου ή γνώαη
του Συλλόγου. Ό κ. Γεράρδος φρονεί δτι
πρέπει να δοθη αύτω ποσόν τι εφ* άπαξ. Ό
κ. Χαμουδόπουλος συνιστ^ άναβολήν έπΙ τοο
ζητήματος τούτου, ήτις κα\ γίνεται. Ή αί-
τησις του κ. Σιλβέλλη, δπως παραχωρηθη
αύτω επΙ πληρωμή μία τών αιθουσών τοΟ
Συλλόγου, δπως δίδη μαθήματα μουσικής,
γίνεται Αποδεκτή. Ό κ. Καλβοχορέσης συν-
ιστά την στερεότητα τών κλείθρων τής Βΐ"
βλιοθήκης προς άσφάλειαν αυτής.
^Μετά δι ταύτα ό κ. Εύσται9ιαν6ς άναγινώ-
σκει την συμπλήρωσιν τής γενομένης εκθέσεως
προς σχηματισμόν τής Καλλιτεχνικής επιτροπής.
Ό κ. Γεράρδος συνιστά: άναβολήν τής έπΙ
του ζητήματος τούτου συζητήσεως 'καΐ προ-
τείνει δπως τό προεδρείον συσκεφθη πρώτον
καΐ ύποβάλη εΙς τόν Σύλλογον την περί τού-
του γνώμην αύτου, θεωρεί δέ ώς άσκοπον τόν
σχηματισμόν τής επιτροπής ταύτης. Ό κ.
Χαμουδόπουλος εκφράζει την λυπην αύτου
δια τους τοιούτους του κ. Γεράρδου λόγους,
λεγόμενους μάλιστα ίν τφ Συλλόγφ καΐ πα-
ρατηρεί δτι σωματεία, οίον ό ημέτερος Σύλ-
λογος, εχουσι καΐ μουσικάς έπιτροπάς. Ό κ.
Γεράρδος εμμένει είς την γνώμην αύτου προ-
βλέπων άποτυχίαν τής τοιαύτης επιτροπής.
Ό κ. Ξ. ΣιδερΙδης φρονεί δτι πρέπει ν* άνα-
βληθη ή συζήτησις και γίνη, άφ* ου μάλιστα
έκτυπωθη ή γενομένη εκθεσις καΐ όιχνε-
μηθη είς τα μέλη προς μελέτην. Ό χ. Γ.
ΠΡΑΚΤΙΚΑ (ΣΓΝΕΔΡΙΑ ΤΑΚΤΙΚΗ ΓΕΝΙΚΗ ^ΑΤΜ' 28 ΦΕΒΡΟΥΑΡΙΟΤ 1900) 13
Πααχμλίδης ύποστηρίζίΐ την γνώμην της ανα-
βολής καΐ φρονεί 5τι πρέττδΐ να άγγ$λθτ δια
των έφη^ΑΕρίδων ή συνβδρία της συζητήσεως
ταύτης. Ό κ. Βραχάμης διαβλέπει (/.0[Αφήν
κατά της γενομένης υπό του Συλλόγου απο-
φάσεως περί σχηαατισμου της τοιαύτης επι-
τροπής. Ό κ. Μ. Αν'&εντότϊονλος φρονεί δτι
ή σχηματισθείσα επιτροπή δεν πρέπει να έπι-
[ΐίνη εΙς την αμέσως συζήτησιν της εκθέσεως
αύτης. Μετά τινας δΐ ανταλλαγείσας γνώμας
αποφασίζεται ή αναβολή της συζητήσιως.
Άγγέλλονται τό δεύτερον και ψηφοφορουν-
ται ώς ίτζίαμα μέλη 6 άρ/ιεπίσκοπος της
Ιν Ελβετία Ιίαλαιοκαθολικης εκκλησίας κ.
Εάιιανά Ηενζορ, ό α (δ. Εη^βπίηβ
ΜίοΗαηά καΐ ό αίδ. κ. ΙαίίοΙ) Κύηζ, προϊ-
στάμενος του εν Βέρνη καθεδρικού ναού των
Παλαιοκαθολικών .
Τό πρώτον δ' άγγέλλονται ώς τακτίκά μέλη
ό κ. Α. Προκότιιος ιατρός, προτεινόμενος υπό
τώνκ.κ. Α. Εύσταθιανου, Γ. Πασ/αλίδου και
Μ. Αύθεντοπούλου καΐ ό κ. Ανδρέας Γεωρ-
γιάδης ιατρός, προτεινόμενος υπό των κ. κ. Ψα-
λίδα, Παπαγιαννοπούλου και *Ιατροπούλου.
ΣΥΝΕΔΡΙΑ ,ΑΤΜ'
(ΤαππΗ^ γενική).
Τη 28γι Φίβροναρίον 1900.
ΠρΟΕ^οΕύονιος τοΟ χ. Μ. ΨΑΑΙΑΑ, προ^δοου.
Άναγινώσκονται και έπικυρουνται τα πρα-
χϊίκά της προηγουμένη; γενικττς συνεδρίας*
μιθ' δ άναγινώσκεται υπό του γεν. γραμμα-
τέως καΐ ή αλληλογραφία. Ληφθείσης δε ύπ'
δψίΐ της αιτήσεως του τέως θυρωρού κ. Θεοδώ-
ρου, παρακαλοΰντος τόν Σύλλογον δπως λαμ-
βάνων ύπ' δψει τήν ιπΐ 25ετίαν πιστήν εν αύτφ
ύπηρεσίαν αύτοΰ, μη προβγ) είς άπόλυσιν άλλα
χρησιμοποίηση αυτόν έν άλλη αύτου υπηρε-
σία, αποφασίζεται προτάσει του προεδρείου,
δπως διορισθη Ιηιμελητης του Άναγνωστη-
ρίου. Είς δέ τόν κ. Κατοαίτην αΐτούμενον αύ-
ζησιν της παρε/ομένη; αύτώ συντάζεως, απο-
φασίζεται δπως εξακολούθηση να παρέχηται
τό ποσόν τών 175 χρ. γρ. κατά μήνα. Μετά
ταύτα ό κ. Εναταϋίανός ζητεί όπως άρζηται
ή συζήτησις του υποβληθέντος σχεδίου ποός
σχηματισμόν Καλλιτεχνίχής ίηιτροπής. Ό κ.
Μ, Αν&εντόηονλος παρατηρεί ότι τό ζήτημα
δεν είναι επείγον και δύναται νά άναβληθη ή
έπ' αύτοΰ συζήτησις είς άλλην συνεδρίαν,
καθ* δσον δέν έχει μελετηθή και υπό του προε-
δρείου. Ό κ. Χαμονδόπονλος θεωρεί άσκο-
πον τήν νέαν άναβολήν ζητήματος κατ* αρ-
χήν αποδεκτού γενομένου, προτείνει δέ δπως
έρωτηθη ό Σύλλογος εάν θεωρη συζητητέον
τό ζήτημα. Ό κ. ΠαχχΐΗος προτείνει δπως
όρισθη έκτακτος προς τούτο συνεδρία. Ό κ.
Σίδερίδης ύπομιμνησκει τήν ληφθείσαν άπό-
φασιν δπως τό σχέδιον της επιτροπής δια-
νεμηθη είς τα μέλη προς μελέτην' τουθ' δπερ
είςέτι δίν έγένετο, άτε κωλυθέντος του κ.
γενικού γραμματέως. *0 κ. Κάνοντας πα-
ρατηρεί δτι κατά τήν γενομένην πρότα-
σιν προς σχηματισμόν της ΚαλΧιτεχνιπης
επιτροπής, τό σχέδιον ταύτης ητο πολύ γε-
νικώτερον του νυν προτεινομένου. Ό κ.
*Ακεστορίδης χαρακτηρίζει τήν προτεινομένην
νέαν άναβολήν ώς κωλυσιεργίαν. Ό κ. -45-
^εντάπονλος παρατηρεί τψ κ. Χαμονδοπονλφ
εάν φρονη δτι πρέπει νά γίνη ή συζήτησις, του
προεδρείου μή παρεσκευασμένΌυ. Ό δέ κ. -Χα-
μονδόπόυλος λ/γει δτι τά μέλη του προεδρείου
δύνανται νά λάβωσι μέρος είς αυτήν ώς μέλη
του Συλλόγου. Μετά τήν άνταλλαγήν δέ καί
τίνων είςέτι γνωμών, του ζητήματος θεωρη-
θέντος ωρίμου προς συζήτησιν, αποφασίζεται
δπως αύτη γένηται τη προςεχεί δευτέρί«. Ό
κ. Ενοταϋιανός προτείνει δπως δι* αποφά-
σεως του Συλλόγου ύποχρεωθη ό γραφεύς πα-
ρίστασθαι έν ταίς συνεδρίαις αύτου. Ό κ.
* Αποατόλογλονς θεωρεί ώς άσκοπον τήν τοι-
αύτη ν άπόφασιν περί ζητήματος δπερ καΐ
άνευ αποφάσεως του Συλλόγου δύναται νά
κανονισθη. * Ανατίθεται δέ είς τό προεδρείον ή
διακανόνισις τον ζητήματος τούτον.
Άναγινώσκεται επιστολή του κ. Παχιίκον,
παρατηρουντος δτι αϊ είς τόν "ΟμΛον των
* Εραοιμόλτιων όρισθείσαι ήμέραι και ώραι
παρεχωρήθησαν ήδη είς τόν κ. Ι.Σάβέλλην καΐ
παρακαλοΰντος τόν Σύλλογον προς δικαίαν
του ζητήματος λύσιν. Ό κ. ΆκεστορΙδης εκ-
φράζει τήν άπορίαν αύτοΰ έπι τη τοιαύτη τοΰ
κ. Παχτίκον επιστολή εκ μέρους δήθεν τών
*Εραοιμ6ληων, οίτινες, λέγει, ευρίσκονται έν
τω Συλλόγφ και εργάζονται έν τω χορφ αύτοΰ
προς διδασκαλίαν της * Αντιγόνης, Ό Βρα-
χάμης, καΐ αυτός άποτελών μέρος τοΰ 'Ομίλον
τών Έραοιμόλπων λέγει δτι ούτος δέν ανε-
γνώρισε ποτέ ώ; προϊστάμενον αύτοΰ τόν κ.
Παχτϊκον. Ό δέ κ. πρόεδρος παρέχει λεπτομέ-
ρειας τινάς περί τών ενεργειών τοΰ κ. Παχτίκον
14
ο ΕΝ ΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΟΤΠΟΛΕΙ ΕΛΛΗΝΙΚΟΣ ΦΙΛΟΛΟΠΚΟΣ ΣΥΛΛΟΓΟΣ
προς άποτυχ{αν της διδασκαλίας του /οροΰ
της * Αντιγόνης και καθ* δλου της διδασκαλίας
του δρά(/ατος, αναφέρει δ' έ ν άλλοις και την
άποχώρησιν πέντε έκ τών μελών του χοροΰ της
Αντιγόνης. Ό κ. Ανύεντόηονλος προτείνει
όπως έκφρασθή ή λύπη του Συλλόγου έπΙ
τοις γ6νο|Λ6νο•.ς υπό του κ. Παχτίχου, Ό κ.
* Ατϊοατόλογλονς συμπεραίνει δτι συνέβησαν
γεγονότα ανάρμοστα ούχΙ όμως και εκ κακο-
βουλίας, καΐ προτείνει βπως ό Σύλλογος εκ-
φράζων την λύττην αύτου επι τοις γενομένοις
προβη εΙς την ημερησίαν διάταξιν ή πρότα-
σις δε αύτη γίνεται άποδεκιή.
Άγγέλλονται το δεύτερον και ψηφορουνται
ως τακτικά μέλη οί κ. κ. ^Α. Προκότίίος, καΐ
Ανδρέας Γεωργιάδης, Ιχτοοί. Το πρώτον δε
άγγέλλεται ως τακτικόν μέλος ό κ. Πέτρος
Ζαχαριάδης, μουσικοδιδάσκαλος, προτεινόμενος
υπό τών κ. κ. Άλ. Εύσταθιανου, Γ. ΙΙαχτί-
κου καΐ Μ. Αύθεντοπούλου.
ΣΥΝΕΔΡΙΑ >ΤΜΑ'
("ΜΗταΗΤος γβνίΗή).
Τη 6η Μαρτίου 1900.
ΙΙροίδοιύοντος του κ. Μ. ΨΑΛΙΔΑ, προέδρου.
Άναγινώσκονται και έπικυρουνται τα πρα-
κτικά της προηγουμένης τακτικής γενικής
συνεδρίας, άποφάσει του Συλλόγου, άτε συνα-
φή προς την εκτακτον συνεδρίαν την ορισθεί-
σαν προς συ2!ήτησιν του σχεδίου τής Καλλιτε-
χνικής Ιπιτροπής. Ό κ. *Α. Χρηοτίδης μαθών
την ληφθείσαν ηδη υπό του Συλλόγου άπόφα-
σιν περί σχηματισμού Καλλιτεχνικής επιτροπής
εκφράζει την λύπην αύτου, λέγει δ ' ότι δια ταύ-
της άπό σήμερον έκτροχιαζόμεΟα, και έκτίθησι
τους λόγους δι* ους έκτρο/ίασιν χαρακτηρίζει
την τοιαύτην άπόφασιν, αναφερών τόν σκοπόν
του Συλλόγου, όςτις δεν είναι καλ>ιτεχνικός.
Ό κ. Ενατα^ιανός νομίζει Οτι ή ληφθείσα
άπόφασις είναι σύμφωνος προς τον σκοπόν του
Συλλόγου καΐ λέγει δτι Οά άποδείζη τούτο,
5ταν ως είςηγητης του σχεδίου λάβη τόν λό-
γον. Ό κ. Χαμονδόπονλος θεωρεί τόν σχη-
ματισμόν καλλιτεχνικής επιτροπής σύμφωνον
προς τόν σκοπόν του Συλλόγου καΐ λέγει ό'τι
έ λόγος του κ. Ά. Χρηατίδον βτι δεν έχομεν
έ;ό/ους καλλιτέχνας δεν είναι ίσχυρός Οπως
μη σχηματίσωμεν τοιαύτην, καθ' όσον άπό
τοιαύτη; αρχής ορμώμενοι ούτε Φιλολογικόν
Σύλλογον θα εχωμεν άτε μη ε/οντες και ενό-
χους επιστήμονας. ΚαΙ ό κ. Παχτΐκος φρονεί
ότι ή Καλλιτεχνική επιτροπή δεν αντίκειται
ε!ς τόν σκοπόν του Συλλόγου, παρατηρεί όμως
δτι ό εκτιθέμενος σκοπός τής μουσικής επιτρο-
πής είναι λίαν ευρύς καΐ νομίζει δτι πρέπει νι
περιορισθγ) εις τό καθαρώς φιλολογικόν μέρος*
ή δι φράσις €άριοτονργημα τής νεωτέρας μον-
αικήςτ^ να περιορισθη είςτήν δε: αείς άριστονρ^
γήματα τής νεωτέρας μονοικής σχέαιν ίχοντα πρ6ς
την έλληνικην φιλολθ}'ίανί> . Ό κ. Άν. Χρηοτϋης
παρατηρεί δτι τό πρώτον ηδη ακούει όιάρχειαν
επιτροπής προςωρινής τόσον μακράς, τετραε-
τούς, και λέγει δτι ή διάρκεια ταύτης πρέπΕί
να ηναι μέχρις ένος έτους. Ό κ. Χαμονδό'
πονλος άντικρούων τα ς αντιρρήσεις τοΰ κ.
*Αν. Χρηατίδον υποστηρίζει καΐ πάλιν την
σύστασιν τής επιτροπής και λέγει δτι μόνον
τροποποιήσεις τινϊς έπΙ του σχεδίου δύνανται
νά έπενε/θώσιν ως ή επανάληψις τής λέςεως
μελοηοιίας και τής φράσεως ύλικόν δφελος του
Συλλόγου-.
Ό κ. Μ Αν^εντόπονλος ποιείται παρα-
τηρήσεις τινας έπΙ του πρώτου μέρους του
σ/εδίου καΐ έοωτ^ τίνες οί πόροι, ους δια-
θέτει ό ημέτερος Σύλλογος προς πραγμάτω^ιν
τής λαμβανομένης αποφάσεως. Ό κ. 5.
Σιδερίδης προτείνει δπως όρισθ^ ή δ'.άρκεια
τής επιτροπή; καΐ παρατηρεί δτι τό τεχνι-
κόν μέρος δέν ε/ει σχέσιν προς τόν σκοπόν
του ημετέρου Συλλόγου. Ό κ. Χαμονδό-
πονλος πα(Λιτηρεί δτι δέν πρόκειται ήδη
νά συζητηθνί τό περί πόρων ζήτημα* τοΟτο
πρό τής ληφθείσης ήδη αποφάσεως έπρεπε ν*
2χη ληφθή ύπ' δψει* ώς πρό; τό τεχνικόν δΐ
μέρος, λέγει, δτι τούτο δεν άπάδει προς τόν
σκοπόν του Συλλόγου* και ώς προς την ευρύ-
τητα του κύκλου τή; επιτροπής, λέγει, δτι ό
/ρόνος Οά άποδείξν; εάν ηναι ούτος ευρύς ή
ού/ί* φρονεί δε δτι πρέπει νά ηναι ευρύς, ίνα
ύπαρ//; ευρύ και τό στάοιον τής ενεργείας.
Μετά συζήτησιν δέ έπι του καθ' όλου σχεδίου
άρχεται ή κατ' άρθρον έζέτασις αύτου καΐ
γενομένη; συζητήσεως έπι του πρώτου άρθρου
γίνεται τούτο άποδεκτόν τροποποιηθέν ώς έζής:
€ έργον τον μονοικοδραματικον τμήματος Ισττν
ή καλλιεργία τον μονσικον ανναιο^ματος, ή Λ-
δαακαλία τής υποκριτικής τέχνης και τής άηαγ•
γελίας, ή φρω'τϊς καϊ ή επιμέλεια περϊ δοκίμων
μεταφράσεων, μελοποάας και άπό ακηνής δίόα-
σκαλίας τών αρχαίων έλλην. δραμάτων, ή τ^-
λεσις σννανλιών νπίρ τον Σνλλόγου κάί ηρ6ς
ΠΡΑΚΤΙΚΑ (ΣΤΝΕΔΡΙΑ ,ΑΤΜΒ', ^ΑΤΜΓ' 13 ΚΑΙ 27 ΜΑΡΤΙΟΤ 1900)
15
δίάδοαιν τώρ μονσονργημάτων χ ων περισω•
9έηωγ ίκ της αρχαίας και των αριστούργημα-
τ(ον της νεωτέρας μουαικής τέχνης καΐ ή ίηε -
ξεργααία καΐ Ιηιοήμαναις της Ιν γένει ημετέρας
μουσικής:». Αναβάλλεται 8* εις προςε/η τυ-
νεΧρίαν η συζήτησις τών λοιτϊών άρθρων.
ΣΡΝΕΔΡΙΛ >ΤΜΒ'
(Ταητιπή γενική).
ΤΤ 13η Μαρτίου 1900.
ΓΙροιξρ&ύον7ο; το-3 χ. Μ. ΨΑΑΙΑΑ, προίδρου.
Άναγινώτκονται καΐ έττικυροΰνται τα ηρα-
χτοιά της τ^ροηγου^χενης εκτάκτου γενοςγ5; <ιυ-
νείρίας, (χεθ' ο άναγινώτκιται και ή άίληίο-
γραφία. Ή αιτητις της άδελφότητος τών
Κιανών καΐ της κοινότητος Χαλκηδόνος αί-
του(ΐένων έκ τών του Συλλόγου βιβλία δια
την βιβλιοθήκην αυτών γίνεται αποδεκτή. Ό
κ. Μ, Χάμου δόττουίος τυνιιτ^ δπως ληφθη
φροντις περί ανταλλαγής βιβλίων έκ τών πε-
ρισσών της ή[>.ετέρας βιβλιοθήκης [χετ' άλλων
βιβλιοθηκών. Ό δε κ. Ξ. Σιδερίδης παρατη-
ρεί οτι υπάρχει άρθρον του κανονισ|Λθυ κωλΰον
την τοιαύτην άνταλλαγήν άνευ της αποφά-
σεως του Συλλόγου. ΈπΙ της επιστολής τών
κ. κ. Βραχάμη και Εύσταύιανοϋ, δι* ης δη-
λουσιν δτι δεν ήδυνήθησαν με'/ρι τούδε νά
<ρέρωσιν είς πέρας την άνατεΟεΐσαν αύτοίς εν-
τολήν περί σχη(Λατισριου βιβλίου καΐ περισυλ-
λογής πασών τών του Συλλόγου αποφάσεων,
συνιστώτι δΐ • τ6ν σχηαατιια,όν πολυ^Αελου;
επιτροπής προς τόν σκοπόν τούτον, ό κ. ΑΙ.
Αυ&εντόπονλος έκριρει την γνώμην δτι οΐ
άναλααβάνοντες τοιαύτην εργασίαν πρε'πει νά
πληρώνωνται, ίνα καΐ ή εργασία περατώται.
Ανατίθεται δ' είς τους κ. κ. Βραχάμην καΐ
Εύστα&ιανόν δπως εν άλλγ) συνεδρία προτεί-
νωσ: τους καταλλήλους προς τούτο.
ΆγγΑλεται τ6 δεύτερον κα: ψηφίζεται ως
τακτικών του Συλλόγου [χέλος ό κ. Πέτρος
2!αχαριάδης, μουσικοδιδάσκαλος. Τό πρώτον
δ' άγ-^έλλεται ό κ. Γρηγόριος *Ανανιάδης^
εριπορος, προτεινό(χενος υπό τών κ. κ. Εύστα-
θιανοΰ, Καλβοκορε'ση καΐΆποστολοπούλου.
Μετά ταύτα έπαναλαΜ.βάνεται ή επΙ του
σχεδίου τής Καλλιτεχνικής Ιτιιχροπής συζήτη-
σις. Ό κ. * Αποστόλογλους παρατηρεί οτι δια
του σχεδίου τούτου ανοίγεται είς την νε'αν έπι-
τροπην κύκλος ευρύς και φρονεί δτι εν ένΐ καΐ
ριόνω άρθρα) δύναται νά περιληφθη ητε σύ-
στασις και ό σκοπδς αυτής, ως καΐ έν ταϊς
άλλαις έπιτροπαίς, ώςτε νά μή ύπάοχγ) δλος
κανονισμός διά μίαν και μόνην έπιτροπήν*
άναγινώσκει δέ τοιούτον άρθρον λε'γον : ϋσυνι•
σταται Καλλιτεχνικοί Ιηιτροπη άνανεουμένη
κατ ϊιος, άηοφάσει του Συλλόγου , ^πς συ-
ζητεί περί τα»ν τήν καλλιτεχνίαν άφορώντων
ζητημάτων κλη,τ» ούτω δέ ή επιτροπή αύτη
Ναφομοιουται προς τάς λοιπάς. Ό κ. Μ, Χα-
μουδόηουλος παρατηρεί δτι έπι άποφασισθέν-
των ζητημάτων δεν δυνάμεθα νά έπανέλθω-
μεν τό σχέδιον κατ* αρχήν έγε'νετο άποδε-
κτόν, ή έπ* αυτού συζήτησις ηρζατο έν
προηγουμένη συνεδρία καΐ ήδη πρόκειται γα
συνεχίσωμεν ταύτη ν. Ό κ. Ζαβιτσανος λέ-
γει δτι έξερχόμεθα τής ημερησίας διατάξεως.
Ό κ. πρόεδρος παρατηρεί δτι δέν έπανερχό-
μ£θα έπΙ άποφασισθέντων άλλ' ό κ. *Αποστό•
λογλους προτείνει δπω; είς τό ήδη συζητηθέν
και ψηφισθέν του σχεδίου άρθρον προςτεθώσι
και τά λοιπά μέρη συζητούμενα πρώτον,
ώςτε τό δλον ν* άποτελήται έξ ενός και μό-
νου άρθρου. Εξακολουθεί μακρά έπι του ζη-
τήματος τούτου συζήτησις, μιθ' ην αποφασί-
ζεται ή έξακολούθησις τής άρξαμένης ήδη
τών μερών του σχεδίου εξετάσεως* εξετάζεται
δέ τό μέρος τό περί τών προςόντων τών άπο-
τελεσόντων τό Μουσικοδραματικόν τμήμα^
δπερ γίνεται άποδεκτόν τροποποιηθέν ώς εξής*
€ ιό τμήμα τοϋτο αποτελείται Ικ τών μελών του
Συλλόγου τών πτυχιούχων τής Φιλοσοφίας ή
* Ωδείου ώς και πάντων δσοι είναι γνώσται
τής Ευρωπαϊκής μουσικής *' μεθ'ο λύεται ή
συνεδοία.
ΣΓΝΕΔΡΙΛ ,ΑΤΜΓ'
(ΤαΗτίΗ^ι γενική).
Τή 27η Μαρτίου 1900.
Προιδριύοντο; τοί χ. 8. ΣΙΔΕΡΙΔΟΥ, άνηηροέδροα
*Αναγινώσκονται και έπικυρούνται τά πρα-
κτικά τής προηγουμένης γενικής συνεδρίας,
μεθ* ό άναγινώσκεται ή αλληλογραφία. Ό κ.
Ξ. Σιδερίδης προτείνει δπως /) εκθεσις τής
Κοινωνιολογικής επιτροπής περί συστάσεως
νυκτερινής Σχολής παραπεμφθη προς τήν Φι-
λολογικήν έπιτροπήν. Ό κ. ΑΙ. Χαμουδόπου-
λος φρονεί δτι ή έξέτασις τής εκθέσεως δέν
είναι έργον μόνον τή; Φιλολογική; επιτροπής
καΐ νομίζει δτι πρέπει νά συζητηθη αύτη
16
ο ΕΝ ΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΟΤΠΟΛΕΙ ΕΛΛΗΝΙΚΟΣ ΦΙΛΟΛΟΓΙΚΟΣ ΣΓΛΛΟΓΟΣ
έν τφ Συλλέγω. Ό κ. Παρίιαης συμφωνεί
προς την γνώ(Λην του κ. Μ, Χαμονόοτζούλον.
Ό κ. Ενοτα&ιανοζ προτείνει θπως ή εκθε-
σις αύτη πρό της συζητήσεως έκτυπωθ/ί και
διανεμηθη είς τα (χε'λη του Συλλόγου πρ6ς
(Λβλε'την. Ό κ. Μ. ΧαμονόόηονΙος προτείνει
δπως ή έπ' αύτου συζήτησις άναβληθτ) ε(ς
προςε/η συνεδρίαν, άτε ρ,ή παρόντων καΐ
αρκετών (χελών έν τγ) συνεδρία. *Η έπι της
έκθε'σεως ταύτης συζήτησις αναβάλλεται.
Άγγέλλεται τό δεύτερον καΐ ψηφίζεται ώς
τακτικόν του Συλλόγου με'λος ό κ. Γρηγόριος
*Αναηάδης, έμπορος. Τό πρώτον δε προτεί-
νονται ως τακτικά (χε'λη οι κ. κ. ΙίαΙο ^ίΐ-
νβΙΗ, μουσικοδιδάσκαλος, Γ, Λ Ξανύόπονλος,
καΐ Αρμόδιος Χαμονδόπονλος, διδάκτωρ της
νομικής, προτεινόμενοι υπό τών κ. κ. Βρα-
χάμη, Εύσταθιανου και Μ. Χαμουδοπούλου.
Μετά ταύτα ό κ, Ξ. ΣιδερΙδης προτείνει δπως
η ίπανάληψις της συζητήσεως του σχεδίου
της Καλλιτεχνικής επιτροπής άναβληθη εΙς
προςεχη συνεδρίαν δι' ον λόγον άνεβλήθη
και ή συζήτησις της έκθε'σεως της Καλλιτε-
χνικής επιτροπής δηλ. δια τόν μικρόν α-
ριθμόν τών παρόντων μελών. Ό κ. Μ. Χα-
μουδόηονλος παρατηρεί δτι ηδη πρόκειται
περί ζητήματος μελετηθέντος καΐ δέν υπάρ-
χει λόγος αναβολής. Εξακολουθεί μακρά
ανζήτησίς καΐ αποφασίζεται δτρως επανα-
ληφθεί ή 6^1 του σχεδίου τούτου συζήτησις.
Εξετάζεται δέ τό μέρος τό αφορών τόν τρό-
πον τής συστάσεως του πυρήνος του Μουσικο-
δραματικου τμήματος, δπερ και γίνεται άπο-
δεκτόν τροποποιηθέν ως έςής' (ίίτόν πνρηνα τον
τμήματος τούτον ι^ά αυατήαη δ πρόεδρος ίκ
τών ίχόντων τά ανωτέρω προςόντα, ουιοι δε
^ά ηροςλάβωαι και Ειερα μέλη (ίκ τών κεκτη-
μένων τά ανωτέρω ηροςόντα) δι εκλογής κατά
τδ 57 άρύρον τον κανονιά μον τον Σνλλόγονί) ,
Ό κ. Άποατόλογλονς διαμαρτύρεται κατά
του με'ρους τούτου του σχεδίου, τό οποίον χα-
ρακτηρίζει ως άντικανονικόν, λέγων δτι τά έν
αύτω λεγόμενα δέν είναι εφαρμόσιμα άτε τής
επιτροπής μη ούσης διαρκούς. Τό 8* έπόμενον
του σχεδίου μέρος τό περί συστάσεως μονίμου
μουσικού χοροΰ καΐ ορχήστρας ό κ. 'Αηοοτό-
λογλονς χαρακτηρίζει ώ; τραγελαφικόν. Ό
κ. Μ. Χαμονδόπονλος παρατηρεί δτι δια
τής συστάσεως τής Καλλιτεχνιχ,ής έττιτρο-
πής δεν μειουται τό έργον του Φιλολο-
γικού Συλλόγου. Μετά τίνα δΐ συζήτησιν
καΐ τό μέρος τοΰτο γίνεται άποδ^κτόν έχον ως
έςής* ^Ή επιτροπή δύναιαι νά ουγκροτη μό'
νιμον μονοικόν χορόν και δρχήσιραν Ιδιααερως
προς τοντο προςκαλονσα δι αποφάσεως αυχής
και μη μέλη τον Σνλλόγον, έξ ων "Άά δύναται
νά Ικλέγχι καϊ τονς διδαοκάλονς τον χορού χαΙ
τής δρχήατρας» . Μεθ' δ λύεται ή συνεδρία.
ΣΥΝΕΔΡΙΑ ^ΑΤΜΔ'
(Τακτική γενική).
Τη 24η *Απριλίον 1900.
ΠροίδρεύονΕος τοίί χ. Μ. ΨΑΛΙΑΑ, προέδρου.
Άναγινώσκονται καϊ έπικυροϋνται τά πρα-
κτικά τής προηγουμένης γενικής συνεδρίας,
μετά μακράν δ' έ;^! τούτων συζήτησιν προ-
κληθείσαν εκ τής παρατηρήσεως τοΟ κ. "^Απο-
ποοτόλογλον δτι δεν αναγράφεται έν αυτοί; η
εκ τής συνεδρίας άποχώρησις αύτου έπικυ-
ροϋνται. Άναγινώσκεται μετά ταύτα ή άλΐη-
λογραφία και κατάλογος προςφοράς βιβλίων.
Ό κ. *Ακεστορίδης προτείνει δπως τά ίω-
ρούμενα βιβλία, τά μεταχειρισμένα, άπο-
λυμαίνωνται, καθ' δσον είναι εστία μικρο-
βίων. Ό κ. Γεράρδος παρχτηρεί δτι ουδείς
έκ τούτου υπάρχει κίνδυνος. Έτταναλαι*-
βάνεται δέ ή έπι του σχεδίου τής Καλλιτεχνι-
κής επιτροπής συζήτησις και άρχεται ή έςέ-
τασις του Είκαστικου τμήματος. Ό κ. *Ακε-
οτορίδης προτείνει την έπιψήφισιν του άρθρου
ως έχει, μετά τίνα δε συζήτησιν περί του εάν
τό περί Εικαστικού τμήματος μέρος τής Καλ-
λιτεχνικής επιτροπή; πρέπη νά διαγραφή τ,
ουχί, αποφασίζεται ή έττιψήφισις του πρώτου
αύτου μέρους έχοντος ως εξής* € "Εργον τον
ΕΙκαοΐΐκον τμήματος έοτιν ή καλλιεργία χσί ή
διάδοοις τής ζφγραφικής καΐ γλνπτικής, ή ηε-
ριονλλογη και διάοφοις διαφόρων Ιστοροιών
εΙκόνων προς οχηματιομόν πινακο&ήπης ίν
τφ Σνλλόγφ καΐ ή ούσιαοις καλλιτεχνικών 6ί-
^έαεων ίκ διαφόρων ίργων ζφγραφικης ή
γλνπτικής:^. ΈπΙ του επομένου μέρους ό χ.
* Αποστόλογλονς παρατηρεί άντίφασιν είς τόν
καταρτισμόν ως μελών καΐ τών αρχιτεκτό-
νων, έν ω ή αρχιτεκτονική δέν περιλαμβάνΐ-
ται είς τό προηγούμενον 45**"' άρθρον χχ^.
δτι τό 57^^ άρθρον εφαρμόζεται ιίς τχ;
διαρκείς έπιτροπάς. Ψηφίζεται και τ6 άρ-
θρον τούτο ως έχει δηλ. €Μέλη του »/«}-
μαιος τούτον διορίζονται πάντες οΐ πτυχιον-
χοι αρχιτέκτονες, οΐ ζφγράφοι και οΐ γλύταοι,
ΠΡΑΚΤΙΚΑ (ΣΤΝΕΛΡΙΛ ^ΧΎΜΕ' ΜΕΧΡΙ >ΤΜΖ' 30 ΑΠΡ. ΚΑΙ 1 ΚΑΙ 4 ΜΑΪΟΥ 1900) Ιΐ
έχ 06 των μη τιτνχίούχων οΐ διακρινόμενοι διά
τά καλλιτεχνικά αντών ϊργα καΐ εκλεγόμενοι
κατά το 57^ άρϋρον τον κανονισμού τον Σνλ-
λόγον^. Συζητείται (/.ετα ταύτα τό περί της
§(αρ}ίε{ας της επιτροπής [λίρος. Ό κ. Μ. Γε-
ράρδος προτείνει όπως ή διάρκεια ταύτης ή
ενός έτους* προς την γνώμην ταύτην συμφωνεί
ΐίαΐ ο κ. ΠαρΙτσης. Άλλ' οι κ. κ. ^Ατιοστόλο^
γλους καΐ Σιόερίδης έπΙ τη βάσει μάλιστα του
κανονισμού Οεωρουσιν αύτην ηροςωρινήν. Μετά
μικράν δ' έπι τούτου συζήτησιν ορίζεται η
διάρκεια της Καλλιτεχνικής επιτροπής τετραε-
τές. Ψηφίζεται δε παμψηφεί και τό τελευταίον
άρθρον ε/ον ώς έξης: €^Εκαοτον των τμημά-
των κατ* Άος εκλέγει τόν πρόεδρον κάΙ τον
γραμματέα αντον^.
Άγγελλονται τό δεύτερον και ψηφίζονται
ώς τακτικά του Συλλόγου μέλη οι κ. κ. ΙίοΧο
8ίΙνβΙΙχ, Γ. Α, Ξαν&όησνλος καΐ * Αρμόδιος
Χαμονδόπονλος, *Αγγέλλεται είτα ο θάνατος
του κατά την προηγουμένην συνεδρίαν ψηφι-
σθε'ντος τακτικού του Συλλόγου μέλους κ. /ρ.
*Ανανιάδον' μεθ' ο λύεται ή συνεδρία.
ΣΓΝΕΔΡΙΑ >ΤΜΕ'
("Εκτακτος γ^ν^κή),
ΑΡΧΑΙΡ^ΙΣΙΑΙ
Τη 30η Άτιριλίον 1900.
Προεδρεύοντος του χ. Μ. ΨΑΛΙΔΑ, προέδρου.
Μη υπαρχόντων πρακτικών προς άνάγνω-
σιν ό κ. πρόεδρος λέγει δτι άντικείμινον της
έκτακτου ταύτης συνεδρίας είναι ή συνφδά τφ
κχνονισμω εκλογή των νέων κοσμητόρων του
Συλλόγου διά τό συλλογικόν έτος 1900 —
1901. Γενομένης δέ μυστικής συμφώνως προς
τόν κανονισμόν ψηφοφορίας έξελέγη<ιθίν πρόε-
δρος του Συλλόγου ό κ. Γεώ{>γιος Άπο-
ΐΐτολίδης^ είτα δέ δΓ ίδιαιτέρας μυστικής
ψηφοφορίας οί κ. κ. Εενοάών ϊιδερίδης,
α άντυιρόεδρος,Μηνάς Ανθεντόπονλος,
β' αντιπρόεδρος, Α€€»>νί^ ας Μαλατάκης,
γετ. γραμματεύς, Ι\. ΙΙα^ίτ<Ιιις9 ^ίί. γραμμα-
τεύς, Β. Μν<ίτακίδηο, έφορος της [βιβλιοθή-
κης. Δ• Μηλιώτης'9 ταμίας καΐ >Ίι:ητας
Πα?ϊαγιαννόπονίνθς,Αο;'ίστ>}ς. Μετά ταύ-
τα εξελέγησαν διά μυστική; έπ' Ισης ψηφοφο-
ρίας ό κ. 'Ι. ΒαλαΟάνιις μέλος της Συντα-
χτιχης επιτροπής καΐ οί κ. κ. "^Ε. 'Λ^ιπε-
Έλ>. Φι), ϋυλλογο;
λίδης, II• Ντκολόπονλος καΐΆ• Γε-
^>άρδος, μέλη της Εξελεγκτικής έηιτροτίης.
ΣΥΝΕΔΡΙΑ ,ΑΤΜς"
(Τακτική Μική).
Τη 1Ό Μαίου 1900.
Προεδρίύοντο; του χ. Ξ. ΣΙΔΕΡΙΔΟΥ, αντιπροέδρου.
Άναγινώσκονται καΐ έπικυροΰνται τά πρα-
κτικά της προηγουμε'νης συνεδρίας* μεθ' ο
άναγινώσκεται πραγματεία του κ. Παπαδο-
πούλου Κεραμέως «Οι ναοί τϋς Κ<ι>ν-
<Ιταντινονπόλε<ι>ς κατά τό 1593 καΐ
1604» καΐ δύο ετεραι του εν Τραπεζοΰντι
γυμνασιάρχου κ. Μ, Παρανίκα «Έπιγρα-
^ίΐι Τμαπεζοί/νχος» και «Νεοελληνι•
κάφ έκκλη<1τα<1ττκά καΐ έκπαιδενττ-
κά». Ό κ. προέδρευα»^ εκφράζει τάς θερμάς
του Συλλόγου ευχαριστίας προς τους συγγρα-
φείς τών πραγματειών τούτων μεθ' δ λύεται
ή συνεδρία.
ΣΓΝΕΔΡΙΑ ,ΑΤΜΖ'
("Εκτακτος γενική).
Τη 4η Μαίου 1900.
Προιδριύοντος τοΟ χ. 8. ΣΙΑΕΡΙΔΟΥ, αντιπροέδρου.
Μη υπαρχόντων πρακτικών πρδς άνάγνω-
σιν, ό γραμματεύς της Φάολογιχης Ιπιτροηης
κ. Βαλαβάνης άναγινώσκει την οίκείανΈκιί^εσιι^.
Ό κ. Αν9εντόπουλος έρωτ& οποία ητο ή
γνώμη τής Κοινωνιολογικής επιτροπής πιρί του
ζητήματος τής μετατροπής του Βασιαδείου
κληροδοτήματος. Ό κ. Αούβαρης λέγει βτι
εδόθη αρνητική άπάντησις, ό δέ κ. ΠαρΙταης
λέγει ότι αϊ γνώμαι τών μελών τής επιτροπής
έδιχάσθησαν, άφείθη δέ ε(ς τόν Σύλλογον δπως
περί τούτου άποφασίσγ)* άλλ' ό κ. Αούβαρης
απαντών λέγει ότι κατ' ούσίαν αΐ γνώμαι δέν
έδιχάσθησαν, άλλ* εν ταϊς λεπτομερείαις μόνον
επήλθε διαφωνία τις, ώς δείκνυται έκ τής προς
τόν Σύλλογον άποσταλείσης επιστολής τής
επιτροπής.
Μετά ταύτα άναγινώσκεται ή ^Εκ^εοις
τής Συντακτικής επιτροπής υπό του προέδρου
αυτής κ. 7. Βαλαβάνη καΐ είτα ή τής Βιολο-
γικής επιτροπής υπό του γραμματίως αυτής
κ. Τ. Σγονρδαίον , Ό κ. Αν&εντόπουλος έκ-
Τώχο; ΚΙΓ 3
18
ο ΕΝ ΚΩΝ^2ΤΑΝΤΙΝ0ΥΠ0ΛΕΙ ΕΛΛΗΝΙΚΟΣ ΦίΛΟΛΟΓΙΚΟΣ ΣΓΛΛΟΓΟΣ
φβριι ευχην περί ταχείας εκτυπώσεως τών
εργασιών της επιτροπής ταύτης. Ό δ^ κ. 7.
Βαλαβάνης παρατηοεϊ δτι υπάρχει η προς
τούτο άπόφασις του Συλλόγου άλλ' έλλείπουσι
τα {λέσα της εκτυπώσεως. Ό κ. Άκεατορίόης
εκφέρει εύχην περί εκδόσεως μηνιαίου τεύχους
τών εργασιών της επιτροπής. Και είτα, άνα-
γνωσθείσης της 'Εκύέσεως της Κοινωνιολογία
κης Ιτιιτροπής υπό του γρα[Χ|χατε'ως αύτης κ.
/. Δονβαρη, διαλύεται ή συνεδρία.
ΣΥΝΕΔΡΙΑ >ΤΜΗ'
("Μκτακτος γενική).
ΤγΙ 6η Μαίσν 1900.
ΠροεΒρεάοντύς του χ. 2• ΣΙΑΕΡΙΔΟΤ, αντιπροέδρου.
Άναγινώσκονται αι Έκ^έαεις τών κοομη^
τάρων, Α' του α' αντιπρόεδρο ν χ, Ξ. Σι-
δερίδον περί τών κατά τό ΙήξανΙτος γενομένων
δημοσίων μαθημάτων, Β' του /9' αντιπροέ-
δρου κ. * Αηοατόλογλον ηερι του κτιρίου κάί
της κα^όΙου περιουσίας του Συλλόγου. Γ'
του είδικοϋ γραμματέως κ. Λεωνίδα Μαλα-
τάκη περί τών Ιργααιών και τών άποφάαεαχν
του τε Συλλόγου και τών κοσμητόρων. ΈπΙ
της σειράς τών αναγραφομένων αποφάσεων ό
κ. Μ. Αύ&εντόπουλος παρατηρεί δτι η περί
της διδασκαλίας της Αντιγόνης η τασσομένη
μετά την περί σχηματισμού της Καλλιτεχνι-
κής επιτροπής προηγήθη ταύτης προκαλέσασα
μάλιστα καΐ την περί συστάσεως της επιτρο-
πής ταύτης άπόφασιν του Συλλόγου. Δ ' *Ανα-
γινώσκεται η *Έκ9εσις του εφόρου της βιβλιο-
θήκης κ. Μ. Αυ&εντοποίλου καΐ Ε ' τού, λο-
γιοτου κ, Νικήτα Παπαγιαννοπούλου άν άγναν-
τος κχΐ κατάλογον τών υπαρχόντων βιβλίων
της Ζψγραφείου βιβλιοθήκης. Μεθ' δ λύεται
η συνεδρία.
ΣΥΝΕΔΡΙΑ ΑΤΜΘ'
(Τακτική γενική),
τα 8ώ Μαΐου 1900.
ΙΙροιδρ€ύοντος του χ. Μ. ΨΑΔΙΑΑ, προέδρου.
Άναγινώσκονται καΐ έπικυρούνται τα πρα-
κτικά της προηγουμένης γενικής συνεδρίας,
μεθ'. δ άναγινώσκεται Ιπιστολί] της Κοινωνιο-
λογικής επιτροπής, ήτις κατά πλειονοψηφίαν
αποφαίνεται υπέρ του αδυνάτου της μετα-
τροπής του Βαοιαδείου κληροδοτήματος. Ό
κ. *Αν, Χρηστίδης εκφράζει την λύττην αύτοδ
διά την άσυμφωνίαν τής Κοινωνιολογική; κχΐ
φρονεί δτι ή μ.ετατροπη του κληροδοτήματος
θά ητο πρακτικωτέρα. Ό κ. ΑύθεντόπονΙος
φρονεί δτι τό ζήτημα πρέπει νά έξετασθή υπό
του Συλλόγου πρακτικώτερον. Ό κ. Ενσια-
^ιανδς νομίζει δτι δυνάμεθα νά προβώμεν εις
την τροποποίησιν. Ό *Ακεστορίδης παρατη-
ρεί δτι ό προς τους νεκρούς σεβασμός εμποδί-
ζει την τοιαύτην μετατροπήν καΐ φρονεί 5τι
οφείλομεν νά συμμορφωθώμεν προς την άπό-
φασιν τής Κοινωνιολογικής επιτροπής. Ό κ.
*Αακητής παρατηρεί δτι δέν είναι ασέβεια,
άφ' ου καΐ διά τής προτεινομένης τροποποιή-
σεως έκπληρουται ό σκοπός του διαθέτου* λέ-
γει δ' δτι ή τροποποίησις αύτη είναι επουσιώίης
και άναπτύσσων νομικώς τό ζήτημα συνηγο-
ρεί ύπίρ τής μετατροπής. Ό κ. Παρίτσης πα-
ρατηρεί δτι ή Ιστορία ουδέν αναφέρει παρά-
δειγμα τροποποιήσεως κληροδοτήματος πρ6ς
ηθικόν πρόςωπον καΐ λέγει δτι ό ανατοκισμός
δύναται νά γίνγ) εάν όρισθτί τις, δςτις λαμβά-
νων κατ' έτος τους τόκους νά κεφαλαιοποιώ
τούτους* προς τούτοις φρονεί δτι καΐ ό προς
τόν νεκρόν σεβασμός εμποδίζει την τροπο-
ποίησιν. Μετά μακράν δέ συζήτησιν περί τοΟ
δυνατού ή μη τής τοιαύτης τροποποιήαιως
αποφασίζεται κατά πρότασιν' του κ. Μ. Αν-
θεντοπούλου δπως τό ζήτημα παραπεμφίη
και πάλιν εΙς την Φιλολογικήν ' έπιτροπην,
ήτις νά έκθεση τους λόγους, δι' ους κρίνιι
λυσιτελεστέραν την τοιαύτην τροποποίησιν,
μετά δέ ταύτα και είς την Κοινωνιολ. ιπι-
τροπήν, ήτις εξετάζουσα τους λόγους τής Φι-
λολογικής να άποφανθνί και πάλιν. Άναγι-
νώσκεται ή Ικι^εσις του κ. * Ασκητού Πε^
Ιδρύσεως λαϊκών νυκτερινών Σχολόάν. Ό χ.
*Αν. Χρηστίδης παρατηρεί γενικώς δτι εινα:
αδύνατον νά πραγματοποιηθώ ή ίδρυσις τοιού-
των Σχολών, ιδέα άλλως λαμπρά, προερχο-
μ^νη έκ φιλογενών αισθημάτων. Προς τόν
σκοπόν τούτον λέγει δτι καΐ χώρος και χρή-
ματα έλλείπουσιν, ό δέ Σύλλογος άρκετάς
έχει αναλάβει υποχρεώσεις. Μετά τίνα δ' έπΙ
του ζητήματος τούτου συζήτησιν άποφασίν,ι-
ται δπως ή εκθεσις αύτη παραπεμφθτ, ε(ς τχν
Φιλολογικήν έπιτροπην^ προςκαλουμένου ιίς
ταύτην και του κ. 'Ασκητου.
Ό κ. Παχτΐκος έρωτο^ αν τό δημοσιευβίν
υπό τής Μουσικής επιτροπής εύχαριστήριον
έγένετο τνί αδεία του προεδρείου, άλλως, λέγιι,
ΠΡΑΚΤΙΚΑ (ΣνΚΕΔΡΙΑ ,ΑΤΝ', ,ΑΤΝΑ' 15 ΚΑΙ 29 ΜΑΪΟΥ 1900)
19
έγένβτο τταράβασις του κχνονισ|χοΰ. Ό κ.
Εΰστα&ίανός λέγει δτι ή επιτροπή έθιώρησεν
Ιαυτην ύποχρβωιχένην 6κως ιύχαριττή'τγ) τα
[Χίλη τοΟ χοροΰ, καθ' δσον μάλιστα ιν αύτφ
ύπηρχον και κύριοι ζένοι, μη μέλη του Συλ-
λόγου. Ό Χι κ. ΆκεστορΙδης προςτίθτ^σιν δτι
ίθεώρησβ καλόν να ιύχ^αριστηττι ου μόνον τα
|χΛη του χορού, άλλα και τόν Σύλλογον,
ίΓ ην παρέσχιν αύτη τιμήν. Ό κ. Μ. Αν-
ύεντότίονίος λέγέΐ δτι ιγβνετο παράβχσις του
κανονισμού καΐ φρονιί δτι ό Σύλλογος απο-
κηρύττει την έπιστολήν ταύτην, ό δε κ. ηρό-
ίδρος δτι έπιφυλάττει έαυτω τό δικαίωμα
δπως ευχαρίστηση καΐ δημοσία τους υπέρ
της επιτυχίας της διδασκαλίας της Αντιγό-
νης έργαοθέντΛς.
Άγγελλονται τό πρώτον ώς τακτικά μέλη
οι κ. κ. ά. ΒΙαστάρης, Κ. Περδικάρης και */.
'Ηΐίάσκος προτεινόμενοι υπό των κ. κ. *Απο-
στόλογλου, Λ. Μαλατάκη καΐ Μ. Ψαλίδα.
ΣΥΝΕΔΡΙΑ ,ΑΤΝ'
(ΤαΗχ^κή γβνιπή).
Τη 13η ^«">ν 1900.
ΙΙροίΗριύοντος του χ. Μ. ΤΑΑΙΔΑ, κροί^ρου.
Άναγινώσκονται τα πρακτικά τ9)ς προη-
γουμένης γενικής συνεδρίας. Μετά τίνα έπι
της συντάξεως τούτων συζήτησιν επικυρουν-
ται δπως εχουσιν. Μετά ταύτα οί κ. κ, Βρα-
χάμης και *Ακεοτορίδης παρατηρουσιν δτι
έπρεπε νά ηρωτοκολίη'&ώοί τά προς τους υπέρ
της διδασκαλίας ττίς Αντιγόνης έργασθέντας
ενχαρίοτήρία. Ό κ. Σιδερίδης λέγει δτι και
κατά την προηγουμένην αυνεδρίαν είπεν δτι
είς τοιαύτας περιστάσεις αί έπιστολαΐ δέν
πρωτοκολλούνται, παρατηρεί δέ δτι, άοου ή
επιτροπή εδέχθη τόν διορισμον άνευ πρωτο-
κολλήσεως, δέν έπρεπε νά γίνη συζήτησις διά
την μη πρωτοκόλλησιν των ευχαριστηρίων.
"Οσον άφορ^ τό δημοσιευθέν υπό της μουσι-
κής επιτροπής εύχαριστήριον λέγει δτι δέν
ίπρεπε νά δημοσιευθη, άφου ή προς τούτο αΙ-
τηθεΐσα άδεια δέν εδόθη αυτή. Ό κ. Χρ.
Χατζηχρήστου λέγει δτι είς τήν Μουσικήν έπι-
τρσπήν οφείλονται ευχαριστήρια, διότι δντως
πολύ εΙργάσθη υπέρ τής διδασκαλίας τής Αν-
τιγόνης, τό γενόμενον δμως υπ* αυτής εύχα-
ριστήριον άνευ τής αδείας του Συλλόγου χα-
ρακτηρίζει ώς παρατυτίαν τό γενόμενον δμως,
λέγιι, εγένετο καΐ πάσα έπΙ τούτου συζήτησις
πρέπει νά παύση.
Άναγινώσκεται ίπιστοΐη του Ηπειρω-
τικού Συλλόγου, δΓ ης προτείνει τφ ήμε-
τέρφ Συλλόγφ δπως έκλέξη έπιτροπήν μεθ'
ης νά ίζετάση τους λόγους τους προκα-
λέσαντας τήν παυσιν του τέως είςπράκτορος
του Συλλόγου κ. */. Γκούμα, Μετά τήν άν-
ταλλαγήν δέ διαφόρων έπΙ τής υποθέσεως
ταύτης γνωμών αποφασίζεται δπως γραφή
επιστολή προς . τόν Ήπειρωτικόν Σύλλογον,
δι' ης νά έκφράζηται ή λύπη του ημετέρου
Συλλόγου έπι τη δυςπιστία, ην προς τάς απο-
φάσεις αύτου δεικνύει και δτι ό Σύλλογος διά
λόγους αφορώντας σπουδαία αύτου συμφέροντα
θέλει εμμείνει είς τήν ληφθείσαν ήδη υπ* αύτου
άπόφασιν και δτι εκ συναδελφικής άβρότητος
είναι πρόθυμος δπως δώση προφορικώς τάς
δέουσας εξηγήσεις προς οιονδήποτε ήθελε νά
ζητήση τοιαύτας παρά του ημετέρου προε-
δρείου. Άναγινώσκεται επιστολή του ίατροΰ κ.
* ΑκεστορΙδου ^ αιτουμένου δπως αί έν τη άνα-
γνωσθείση εκθέσει του α' αντιπροέδρου κ. Ξ.
Σιδερίδον κρίσεις περί τής διαλέξεως αύτου
άφαιρεθώσιν.Ό κ. Ξ, Σιδερίδης λυπείται διότι
δέν έχει μεθ' εαυτού τάς σημειώσεις, ας έκρά-
τησεν εκ του μαθήματος του κ. 'Ακεστορίδου,
λέγει δέ δτι τά υπό τούτου λεχθέντα περί του
αναγνώσματος του κ. Σηαϋάρη ήσαν δλως
περιττά. Δέν θε'λει δμως διά τούτο νά άπο-
δώση μομφήν προς τόν κ. 'Ακεστορίδην καΐ
νομίζει δτι ό κ. ούτος παρεξήγησε τά ύπ' αύ-
του λεχθέντα. Ό κ. * ΑηοοιόλογΙους προτεί-
νει δτι ό Σύλλογος μετά λεχθέντα υπό του κ.
Σιδερίδου πείθεται δτι έγένετο παρεξήγησις
υπό του κ. Άκεστορίδου καΐ προβαίνει ε(ς τήν
ήμερησίαν διάταξιν* ή πρότασις γίνεται <ϊπο-
δεκιή,
'Αγγέλλονται τό δεύτερον καΐ γίνονται απο-
δεκτά ώς τακτικά μέλη οΐ κ. κ. Δ, Βλαστάρης,
Κ, Περδικάρης καΐ */. 'Ηλιάσκος, Τό πρώτον
δ' άγγελλονται ώς Ιηίτιμα μέλη οΐ κ, κ.
Γρ. Μαρασλής, Μ. Παρανίκας καΐ Παηαδό-
ηουλος Κεραμεί)ς προτεινόμενοι υπό του προε-
δρείου.
ΣΓΝΕΔΡΙΑ >ΤΝΑ'
(Ταητικί^ γενική).
Τη 29η Μαΐου 1900.
ΙΙροι$ριύοντος του χ. Μ. ΨΑΛΙΔΑ, προέδρου.
Ό λόγο; δίδοται τω κ. Δ. Μηλιώτη τα-
μία, δςτις άναγινώσκει Έκθεσιν τής κατακτά-
20
ο ΕΝ ΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΟΓΠΟΛΕΙ ΕΛΛΗΝΙΚΟΣ ΦΙΛΟΛΟΠΚΟΣ ΣΤΛΛΟΓΟΣ
θ€ως του ταμιείον. Είτα 6 τίί Ν. Πατιαγιαννό-
τϊουίος λογιστής άναγινώσκει Έκθεσιν της περί
του μητρώου του Συλλόγου επιτροπής. Ό κ.
Σ, 'ΑπσστόλογΙους εκφράζει τα συγχαρητήρια
του τνί επιτροπνί, ήτις παρουσίασε τοσαύτην
σπουδαίαν εργασίαν. Ό κ. πρόεδρος άπονέριει
αύτγ) τάς ευχαριστίας του Συλλόγου.
Άγγ^λεται δ* ή πρόςκλησις της Γαλ-
λικής κυβερνήσεως προς τόν Σύλλογον δια
τό κατά τόν προςεχη Σεπτε'ρ,βριον συγ-
κροτούμενον αννέδριον εν Παρισιοις περί
της ^Ιστορίας των Θρησκευμάτων, ΣυνιστιΧ
δ' ό πρόεδρος την έκλογήν άντιπροςώπου.
Ό κ. Άν, ΧρηστΙδης προτείνει τόν κ. */.
Ψυχάρην, 6 δε κ. Ενσταύιανός τόν κ. Αν-
ύεντόπονίον και ό κ. ΠαχίΜος προτίμα κλη-
ρικόν τίνα και προτείνει τόν προϊστάμενον του
έν Παρισίοις έλλην. ναού. Ό κ. Μ. Θεοτοκάς
προτείνει ν' άνατεθη τω προεδρείψ ή εκλογή.
Τούτο γίνεται δεκτόν, άφοΰ δμως, συζητή-
σεως έγερθείσης υπό του κ. ^Ακεστορίδσν περί
του αδυνάτου της συμμέτοχης του Φιλολογι-
του Συλλόγου είς θρησκευτικάς συζητήσεις,
οΐ κ. κ. 2ν. Παηαγιαννόηονλος καΐ *Αλ. Εν-
στα&ιανός στηριζόμενοι έπι του 36^^^ άρθρου
του κανονισμού άπε'δειζαν δτι ου μόνον δεν
απαγορεύεται άλλα καΐ επιβάλλεται υπό του
κανονισμού. Μεθ* ο λύεται ή συνεδρία.
ΣΥΝΕΔΡΙΑ >ΤΝΒ'
έκτακτος
ΕΠΕΤΕΙΟΣ ΕΟΡΤΗ
Τη 4η *ΙοννΙου 1900.
ΠροεΒρεύοντος του χ. Μ. ΨΑΛΙΔΑ, προέδρου.
Προϊσταμένης της Α. θ. II. του ΟΙκονμε-
νίχου Πατριάρχου κ. Κωνίίταντίνον του
Ε' καΐ παρόντων των σεβασμιωτάτων συνο-
δικών αγίων *Αμασείας *Αν&ίμου, Βερροίας
Κωνσταντίου, Μαρώνειας* Ιωακείμ, Σηλυβρίας
Κωνσταντίου, Γρεβενών /ίωρο&έου, του θεοφι-
λέστατου αγίου Χαρωυπόλεως Γερμανού,
του Επιτρόπου του Παναγίου Τάφου πανιε-
ρωτάτου αρχιεπισκόπου Διοκαισαρείας Νι-
κοδήμου, του Επιτρόπου του ορούς Σίνα
πανοσιολογιωτάτου κ. Γαβριίιλ Μαλαφούρη,
του έριτίμου γενικού προξε'νου της Ελλάδος
κ. *Εηαμ. Φίλωνος άντιπροςωπουντος τον
κωλυθέντα να παραστη Ιζοχώτατον πρεσβευ-
τήν κ. ^V[ Μαυροκορδάτον, μετά τίνων μελών
του προςωπικου της πρεσβείας, άντιπροςώπων
διαφόρων φιλεκπαιδευτικών και φιλανθρωπι-
κών σωματείων και του επιστημονικού και
εκπαιδευτικού κόσμου και πλείστων άλλων
εγκρίτων μελών της ημετέρας κοινωνίας, άρ-
χεται ή συνεδρία τη όρισθείση 3υι μ. μ. ώρα
ακριβώς.
Ό κ. γεν. γραμματεύς άναγινώσκει Φ^γ-
χαρητηρίους τινάς έπι τη έπετηρίδι ΙηιστοΙάζ
και είτα ό μεν τέως πρόεδρος κ. Μ. ΨαΙίδας
άναγινώσκει την λογοδοσίαν τών κατάτόΛΘ'
συλλογικόν έτος πεπραγμένων, ό δε νέος πρόι-
δρος κ, Γ Αποστολίδης απαγγέλλει την νι-
νομισμένην έπιστημονικήν πραγματίίαν : Ή
θειο^ία της ποινϋς και 6• Γοργίας
τοϋ Πλάτωνος.
Του προεδρεύοντος δέ ευχαριΰτήσαντος πχ«
τοις παρασταθεΐσιν ε ν τη έπετείω του σ'^λλό-
γου τελετή, ταύτην ίπεσφράγισε της Α. θ.
Παναγιότητος ηροςίαλιά, δι' ης ό Οικουμενι-
κός Πατριάρχης έν γενική αγαλλιάσει ν,τί
λόγους έξό/ως τιμητικούς της δράσεο}ς τοΟ
Συλλόγου και έπευλόγησε μετά χαράς και έχή-
νεσε τά συντελεσθέντα έργα και ιδίως την
καλλιτεχνική ν της * Αντιγόνης Ικτέλεσιτ, ην
εχαρακτήρισεν ως οίωνόν αίσιώτατον ώθησεως
ηθοπλαστικής και γνησίως φιλοκάλου ε(ς την
μόρφωσιν του δημοσίου φρονήματος.
ΕΚΘΕΣΕ ΤΗΣ ΦΙΑΟΛΟΠΚΗΣ ΕΠΙΤΡΟΠΗΣ
υπό ΙΩΑΚΕΙΜ ΒαΛΑΒΛΝΗ
άναγνωσθείσα κατά τήν ^ΑΤΜΖ' έκτακτον
γενικήν συνεδρίαν τής4Πζ Μαΐου 1900
Φίλοι συνάδελφοί,
Ή Φιλολογική του Συλλόγου Ιηιτροηώί
συγκεκροτημένη κατά 56 άρθρον του κανονι-
σμού και πρόεδρον μίν αύτης όρίσασα τ^ν χ.
Χρ, Χατζηχρήστου, γραμματέα δέ τόν κ.
* Ιωακείμ Βαλαβάνην ξξ έποιήσατο αννιδ^ζ
*Η Φιλολογική επιτροπεία ή τοσαύτας (ΐβ-
χρι τούδε πολύτιμους εργασίας έν τω τίλει
τών εργασιών του Συλλόγου προςάγουτα, δίί
ουςάρεστον αύτη και πνιγηράν άναψυ/τν
μοιραίως πως άπό τίνος περιωρίσθη, κχθοτ:
τό Ζφγράφειον περί της συλλογής τών ζών-
των μνημείων έν τη γλώσση του έλληνιχοΟ
λάου Διαγώνισμα, οτζι^ ομολογουμένως το-
σούτον αυτήν έζωογόνει, διακοπΙν διά τον;
ΕΚΘΕΣΕΙΣ (ΣΥΝΤΑΚΤΙΚΗΣ ΕΠΙΤΡΟΠΗΣ)
21
•|'νω<ιτοΰ; τώ Συλλόγφ λόγους, πολλής τρο-
οης την έπιτροπει'αν έττέργιτεν, άλλα και υπό
πολλών αυτή τρέφεται ελπίδων, ότι ή δια-
κοπή αύτη εσται προςωρινή, οι δε πατρω-
ζοντες του άοιδίμου μεγαλητορος άγωνοθετου
διάδοχοι ουκ εις αακρόν χρόνον τό έθνωοελες
τούτο όιαγώνισ|Λα συνεχίσουσιν.
Τάς συνεδρίας επομένως ττίς επιτροπείας
άπησχόλτ,σαν τά λοιπά εκ των αναγραφομένων
αύτη καθηκόντων. ΚαΙ Ιιύ\ ρεν της Σφγρα-
φειου Βιβλιο^κης άσχοληθεϊσα καΐ λαβουσα
ύπ' δψιν τας έπιστολάς τών έλλογίμων κυρίων
*/. Πανταζίδον, καθηγητού του εθνικού πανε-
πιστημίου και Πέτρου Πατιαγεωργίον, διδά-
κτορος της φιλοσοφίας και πρώην γυμνασιάρ-
χου Μυτιλήνης, άνέθηκε τω μεν πρώτ(}> την
ϊνχρξιν της εκδόσεως τών *Απάντ(ον τον Ξε-
νόφοβος, είς δέ τον δεύτερον την έζακολού-
θησιν της 1}(.^όσεως τών Άηάντων τον Σοφό-
ϋίέονς, ης λαμπράν και περιφανή άπαρχήν
έπο'ήσατο ό αείμνηστος φιλόλογος Α. Σεμιτέ-
λος δια της εκδόσεως της * Αντιγόγης.
Λαβουσα δ' υπ* δψει την πρότασιν του έκ
τών συγγενών και κληρονόμων του άοιδίμου
ΉροκΙέονς Βααάδον, κυρίου *Ι. Γκιώχα,
περί μετατροπής του χρόνου τής έπιβραβεύ-
σεως έργων του Καλλίαδείον * Αγώνος, ον ό
αείμνηστος θείος αύτου είς τόν Σύλλογον άνέ-
θετο, άπεφήνατο, δτι ή τοιαύτη μετατροπή,
άν ηναι νομικώς δυνατή, θά ήτο λυσιτελε-
στέρα καΐ ό Σύλλογος θά είχεν ένωρίτατα τους
καλούς καρπούς του περί ου ό λόγος αγώνος.
Έκ τών ϊργων δέ τών ούπω συντελεσθέν-
των του Καραπανείον * Αγώνος, είχε μείνει,
ως γνωστόν, ό διαγωνισμός επΙ τής γραμμα-
τικής τών αστικών σχολείων. Επειδή δέ
μίχ και μόνη γραμματική εστάλη ε (ς τόν
αγώνα πρό τριών ετών καΐ αύτη εκπροθέσμως,
κατά τό έτος εκείνο ή επιτροπεία είχεν ανα-
βάλει την κρίσιν αυτής είς τό έπόμενον έτος,
οπότε δια τους γνωστούς λόγους δέν ήτο δυ-
νατόν νά συνέλθωσιν είς έργασίαν αί έπιτρο-
παΐ του Συλλόγου* τεθέντος δέ του ζητήματος
κατά τό λήζαν ήδη συλλογικόν έτος εκρίθη
αναγκαία ή μεταβολή τών ό'ρων του προ-
γράμματος διά τήν μεταβολήν τών σκέψεων
ίπΐ τών παιδαγωγικών μελετών και έπΙ τής
γραμματικής διδασκαλίας, τήν δέ μετατροπήν
ταύτην του προγράμματος έτοιμάσασα κατά
τό παρόν θέρος θέλει παρουσιάσει κατά τήν εναο-
ξιν τών εργασιών του Συλλόγου μετά τάς διακο-
πάς αύτου.
ΕΚΘΕΣ1Σ ΤΗΣ ΣΓΝΤΑΚΤΙΚΗΣ ΕΠΙΤΡΟΠΗΣ
Ν^πό ΙΩΑΚΕΙΜ ΒαΛΑΒΑΝΗ,
άναγνωσθεϊ(5α κατά τήν ΑΤΜΖ' έκτακτον
γενικήν συνεδρίαν τής 4^5 Μαΐου 1900
Φίλοι ίταΐροί,
Τήν Σνντακτικην Ιπιτροτιην εφέτος άπε-
τέλουν, συμφώνως τω 58ν άρθρφ, ό γενικός
γραμματεύς του Συλλόγου κ. Π.^Ι,Ίατρόηον-
Ιος, ό είδικός κ. ΑεωνΙδας ΜαΙατάκης, 6 γραμ-
ματεύς τής Φιλολογικής επιτροπής κ. 'ίωα-
κείμ ΒαΙαβάνης, ο τής Αρχαιολογικής κ. Β,
Α. Μνατακίδης, ό τής Βιολογικής κ. ϊ.
Σγονρδοϋος^ ό τής Κοινωνιολογικής κ. Γ. Αού-
βαρης, ο τής Φυσικομαθηματικής κ. Κ. Α,
Καλβοκορέοης καΐ ο κ. Μ. 7. Γεδεών, υπό
του Συλλόγου κατά τάς αρχαιρεσίας εκλεγείς.
Τά μέλη τής επιτροπής, συνελθόντα είς
πρώτην συνεδρίαν, προεδρεύοντος του κ. ΑΓ.
Ψαλίδα, εξέλεξαν πρόεδρον μεν τόν κ. Ιωακείμ
Βαλαβάνην, γραμματέα δ Ι τόν κ. Γεώργιον
4- Αονβαρην. "Αλλάς συνεδρίας ή επιτροπή
έσ/εν ολίγας, προτιμήσασα πολλήν έργασίαν
και ολίγους λόγους, ως θά ιόητε έκ του έκ-
τυπουμένου ΚΖ' τόμου του Συλλόγου.
Έν τω τεύχει τούτω θά περιληφθώσι πασαι
αί έργασίαι τών συλλογικών ετών ΛΕ', Λζ"'.
ΛΖ' καΐ ΛΗ'* ώςτε θά περιέχηται έν αύτφ
ή ύλη τών ετών 1895—96, 1896—97,
1897—98 και 1898—99.
Ή Συντακτική επιτροπή, άμα καταρτι-
σθείσα προέβη είς τήν εκδοσιν του Ιίαραρτή-
ματος του ΚΖ' τόμου του Περιοδικού, περιέ-
χοντος τάς ανακοινώσεις και τά πρακτικά τής
Βιολογικής ίπιτροτιης, επειδή εκρίθη επεί-
γουσα ή εκδοσις τής προκειμένης ύλης, συμ-
περιληφθησομένης και έν τω σώματι του Πε-
ριοδικού (ώς παράρτημα αύτου). Τά ίδιαίτερα
τεύ^η παρασκευασθέντα παρεδόθησαν ήδη τω
Συλλόγφ διά τά περαιτέρω.
Μετά τήν συμπλήρωσιν του Παραρτήμα-
τος τούτου ήρξατο ή έκτύπωσις του κυρίου
σώματος του Περιοδικού από τών πρακτικών
του ΛΕ' συλλογικού έτους (1895 — 1896)
και έξης, προταχθίντος του νέου Κανονισμού
του Συλλόγου, ό'ςτις διέπει τά νυν τά του
ημετέρου σωματείου. Έκ τούτου μέχρι τούδε
έξετυπώθησαν έν συνόλω 43 τυπ. φύλλα.
Ή Συντακτική επιτροπή έν τη δυςχερεί
εκτελέσει τής ανατεθειμένης αύτη εργασίας
22
ο ΕΝ ΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΟΤΠΟΛΕΙ ΕΛΛΗΝΙΚΟΣ ΦΙΛΟΛΟΓΙΚΟΣ ΣΤΛΛΟΓΟ^
εύρε προθύ(χους αντιλήπτορας, προθύ(Λως την
εαυτών άρωγήν αύτη παρασχόντας την Α.
Έξ. τόν * Αβραάμ Γ, Βαπορίδην έφεντην
καΐ τους λοιπούς ευγενέστατους έν τφ αυτο-
κρατορική ύπουργείφ της Δη(χοσ{ας Εκ-
παιδεύσεως υπαλλήλους και τόν έρίτψον Ιταϊ-
ρον κ. Ξεν. Α. Σίδερίδην, δςτις (χετα της
έγνωσ|Λένης αύτου δραστηριότητος έσπευδε
πάντοτε να παρέχη τη έπιτροπγ, πασαν εύκο-
λίαν. Αύται, προςφιλείς εταίροι, είναι αΐ ίργα-
σιαι της Συντακτικής επιτροπής κατά τό λη-
γον συλλογικόν έτος, ούχΙ λίαν άνάξιαι λόγου,
διότι κατωρΟώθη να δη(χοσιευθώσιν αΐ έργα-
σίαι του Συλλόγου κατά τάς τρεις συναφείς
προεδρίας του κ. *Αν. ΧρηστΙδον καΐ την του
κ. Χρ. Χατζηχρήστου. Ό Σύλλογος δια της
εκτυπώσεως του ΚΖ' τό(Λθυ είναι Ινή(χερος
πλέον, υπολείπεται δε προς εκδοσιν ριόνη ή
ύλη του διαρρεύσαντος έτους, ην εύχόμεθα εγ-
καίρως να προπαρασκευάση και εκτύπωση ή
διάδοχος ημών επιτροπή προς τιμτιν του Συλ-
λόγου καΐ ευχαρίστησιν τών πολ>ών έντί(χων
φίλων αύτου.
ΕΚΘΕΣΙΣ ΤΗΣ ΚΟΙΝΟΝΙΟΑΟΓ. ΕΠΙΤΡΟΠΗΣ
υπό Γ. ΛΟΓΒΑΡΗ,
άναγΛτωσθείίία κατά τήν ^ΑΤΜΖ' έκτακτον
γενικήν συνεδρίαν της 4ης Μαΐου 1900.
Κύριε πρόεδρε,
*Η Κοινωηολογιπίι Ιπιτροτιί} του ήρ,ετε'ρου
Συλλόγου τό πρώτον διανύουσα έτος της (χετά
ριακράν άπραζίαν ανασυστάσεως αυτής, δίν
έχει να ύποβάλη ύμίν σήμερον πολλά και
σπουδαία έργα. Πλην λα(Λβανο|χένου ύπ' δψει
δτι τα πρώτα κατά την άνασύστασιν ταύτην
βή[χατα της επιτροπής ή^χών άπερρόφησεν ή
προςπάθεια περί τήν παγίωτιν καΐ ένίσχυσιν
αυτής διά της τών [χελών συγκεντρώσεως,
δέον επιεικώς νά κριΟώσι τά ύποβληθησόαενα
μικρά ταύτα της ετησίας ημών εργασίας άπο-
τελε'σματα.
Συνεκροτήσαμεν κατά τήν περίοδον ταύτην
δκτώ εν δλψ συνεδρίας, εν αιςή επιτροπή ημών
ήσ^ολήθη περί τήν συζήτησιν διαφόρων νομι-
κών ζητημάτων είτε τόν Σύλλογον άφορώντων
εϊτε καΐ άσχετων προς αυτόν. Τά τελευταία
ταύτα συνίστανται είς διαφόρους έπιστημονι-
κάς ανακοινώσεις παρά διαφόρων γενομένας
μελών, έφ' ων κατόπιν προυκαλείτο επιστημο-
νική συζήτησις καΐ ανταλλαγή διαφόρων γνω-
μών. Καίτοι ούκ ολίγοι τών ημετέρων συνα-
δέλφων έδήλωσαν κατά τάς πρώτας της λη-
ζάσης περιόδου συνεδρίας, δτι θά υπέβαλλον
τοιαύτας ανακοινώσεις, οί πλείους δυςτυχώς
τών δηλωσάντων, μηδ' αύτου του της επι-
τροπής γραμματέως έζαιρουμένου,^ έκωλύ&τησαν
νά πραγματοποιήσωσι τήν εαυτών ύπόσχεσιν,
ούτω δί δύο μόναι περί νομικών ζητημάτων
έγένοντο ανακοινώσεις, ή πρώτη υπό τοΰ χ.
Μ. θεοτοχά, ή δ* έτερα υπό τοΰ ^'*Αχ. Χρη-
ατίδον, μια δ' οΙονεΙ άνακοίνωσις ί•πό το(5 χ.
θ. 'Αοκητον περί κοινωνικού τίνος ζητήματος,
περί ου κατωτέρω.
Και ό μέν κ. Μ. Θεοτοκάς ύπέβαλεν άνα-
κοίνωσίν του €7ϊερΙ ανφίλιδος ώς Ιόγου δίαζν-
γίον*, μετά μακράν δέ έπι της ανακοινώσεως
ταύτης συζήτησιν ή επιτροπή πριν ή όριστιχως
άποφανθη έπΙ τοΰ θέματος υπό τήν νομιχήν
αύτοΰ δψιν έζήτητε τήν γνώμην της Βιολογι-
κής τοΰ Συλλόγου επιτροπής επί τίνων ζητη-
μάτων ιστορικής φύσεως, έπιρυλαχθείσα ν»
συνεχίση τήν συζήτησιν μετά τήν δοθησομένην
άπάντησιν.
Ό κ. *Αχ. Χρηοιίδης έν δυσΐ συνεδρίαις
ύπέβαλεν άνακοίνωσιν αύτοΰ €ηερϊ νομής κατά
τό δ&ωμανικδν δίκαίοτ^' ή συζήτησις ίμως ίτά
της πραγματείας ταύτης άναβληθείσα μέ/^ι
τοΰδε παραπέμπεται πλέον κατ * ανάγκην ι(;
τήν νέαν συλλογικήν περίοδον.
Ό κ. θ. Ασκητής εν τινί τών συνεδριών
της επιτροπής υπέβαλε πρότασιν ηερι συστά-
σεως υπό τοΰ Συλλόγου νυκτερινής σχολής χον
λάου έπι τη βάσει τών έν Αθήναις και Σμύρνη
τοιούτων σχολών" έπι της προτάσεως δε ταύ-
της συνετά^θη ύπ' αύτοΰ τοΰ προτείναντος
κατ* έντολήν της επιτροπής και υπεβλήθη £ίς
αυτήν υπόμνημα, έν ώ ό κ. Ασκητής έξέθετο
αναλυτικώς τάς σκέψεις αύτοΰ περί της συστά-
σεως και τοΰ τρόπου της λειτουργίας τοιαύτης
σ/ολής. ΈπΙ τοΰ υπομνήματος τούτου συζη-
τήσεως γενομένης απεφασίσθη β:Γως ή πρότασις
αύτη τοΰ κ. Άσκητοΰ μετά τοΰ ρηθέντος ύιτο-
μνήματος ύποβληθώσι τη ολομέλεια: τοΰ Συλ-
λόγου, ίνα συζητηθή και άποφασισθή τό κατ
αρχήν δυνατόν ή μή της συστάσεως τοιαύτη;
σχολής, έπεφυλάχθη δε ή επιτροπή ημών ίπως
τάς λεπτομέρειας τοΰ ζητήματος τούτου συζή-
τηση μετά τήν έτυμηγορίαν της ολομελείας.
Έκ τών υπό τής επιτροπής συζητηθιντων
σχετίζ-ών προς τόν Σύλλογον ζητημάτων τό
κυριώτατον είναι τό ηερι Κάλλιαδείον άγ&νος
ΕΚβΕΣΕΙΣ (δΙΑΧΕΙΡΙΣΕΟΣ ΤΑΜΙΕΙΟΥ)
23
ζητιθ(χα, πβρί ου τη προςκλήσ$ι του προεδρδίου
ίγένετο η δέουσχ επιστημονική συζηττοσις ίν
τισι συνεδρίαις της Ιττίτροπης, διετυπώθη δέ ή
γνωμοδότησις αύτης, ήτις Χιεβιβάσθη τελευ-
ταίως δι' επιστολής είς τό προεδρεϊον.
Ταύτα έν άκρα συντορα τα υπό της επι-
τροπής κατά την ληζασαν περι'οδον πεπραγ|χέ-
να. Παυρα [χΐν καΐ μικρού λόγου άξια άλλ'
αποτελούντα εύοίωνον άπαρχην άποτελεσμα-
τιχωτέρας εν τω (χέλλοντι δράσεως της ημετέ-
ρας επιτροπής. Τό σημεΐον εκείνο, εις δ κυρίως
κατά την λήζασαν περίοδον έπεστησαμεν την
προςοχην ημών, ητο νά συγκεντρώσωμεν, ως
και αρχόμενοι του λόγου είπομεν, τους ημέτε-
ρους συναδε'λφους, διότι μόνον διά της συγκεν-
τρώσεως ταύτης φρονουμεν δτι δύναται νά έρ-
γασθη τελεσφόρως ή ήμετε'ρα επιτροπή. Χαί-
ροντες δτι έν με'ρει έπετύχομεν του πόθου ημών
τούτου εύχόμεθα εγκαρδίως ϊνα ή του προςε-
χους έτους εκθεσις της ήμετε'ρας επιτροπής
παρουσίαση έργα πλείονος λόγου άξια Ιτι*
άγα&φ του τε Συλλόγου και της καθ* ήμδίς
κοινωνίας.
ΕΚΘΕΣΙΣ ΔΙΑΧΕΙΡΙΣΕίΙΣ ΤΟΓ ΤΑΜΙΕΙΟΤ
υπό Δ. Π. ΜηλΙΩΤΟΥ,
άναγνωβθεϊίία κατά τήν ^ΑΤΝΑ' τακηκήν
γενικήν συνεδρίαν τής 29ηςιΜαΐου 1 900.
*Ερίτιμ<Η κύριοι,
Κατ' έντολήν τοΟ ήμετε'ρού προέδρου κ.
ΜίχαηΙ Ψαλίδα καΐ κχτά καθήκον υπό του
κανονισμοΟ έπιβαλλόμενόν μοι, λαμβάνω την
τιμήν καΐ ίφε'τος νά υποβάλω είς τήν ύμετέραν
εγκρισιν τήν "Εκ^εοιν της διαχειρίσεως του
Ταμιείον του Λθ ' έτους του ήμετε'ρού Συλλόγου .
Αρχόμενος τών εκτάκτων συνδρομών, δυς-
τυχώς ούδεμίαν συνδρομήν εχω ν* αναφέρω υπέρ
του Συλλόγου κατά τό Λθ' συλλογικόν έτος.
Είςεπράχθησαν δέ εκ ταχτικών συνδρομών
λ. οθ. 188, έζ ων λ. οθ. 37 εκ καθυστερουμέ-
νων συνδρόμου κα^ λ. όθ. 151 εκ του τρέ-
χοντος, ΛΘ', έτους, έκ δικαιώματος δέ δι-
πλώματος είςεπράχθησαν λ. οθ. 29.
Τό καθαρόν προϊόν τών δύο θ'εατρικίσν πα-
ραστίίοεων της €* Αντιγόνης* άνήλθεν είς λ.οθ.
145,22, μένουσι δ' ακόμη ακαθάριστοι λ. όθ.
11,90" οφείλω όμως νά μνημονεύσω τήν αύ-
, θόρμητον προςφοράν έκ λ. όθ. 22 υπέρ τής
είρημένης παραστάσεως τών φιλόμουσων και
έριτίμων μελών του Συλλόγου κ. κ. Παύλου
Στεφάνοβικ καΐ Αεαανίδα Ζαρίφη,
Καταλήγων, κύριοι, φέρω είς γνώσιν υμών
δτι αϊ είςπράξεις του ένεστώτος συλλογικού
ϊτους άνήλθον έν δλφ εΙς λ. οθ. 362,22, αΐ
δέ δαηάναι είς λ. οθ. 403,93, συμπεριλαμ-
βανομένου καΐ του ποσοΰ λ, οθ. 15, τάς
όποιας κατακρατεί ό απολυθείς είςπράκτωρ
του Συλλόγου '/. Γκούμας ήτοι προέκυψεν
έλλειμμα έκ λ. όθ. 41 , 71 , μ δλον δτι τό έν
τω Ταμιείφ ευρισκόμενον ήδη ύπόλοιπον ανέρ-
χεται είς λ. οθ. 132,09.
Εύχομαι δέ από καρδίας δπως τό έπόμενον
συλλογικόν έτος παρουσίαση τήν οίκονομικήν
κατάστασιν του ημετέρου Συλλόγου άνθηρο-
τέραν τής ληζάσης χρήσεως.
Έτος ΛΘ'
Δαπάνατ και Πρόςοδοι
|«99— 1900
ΔΟΤΝΑΙ
Εί; Μισθοδοσία;
Λ. Τ. 170.10
"Εξοδι γρβφιίοι* » 12.80
Διάφορα ιξοδ» » 20.15
ΙΙυρβαφάλισΓρβ » 8.25
Συντακτιχην Ιπιτροπί(ν • 137.03
Φωτισ(χόν χαΐ Οίρ^χαναιν ι 18.70
Προιομήν Ή* Βασιάδϋυ » 10. —
'ΕπισφαλιΓς γριώσιας » 15. —
•Αχαθάρισια παρβσς. Αντιγόνης » 11 .90
Τ«•ιιιΓονΐΑίτρητ.υι:({/οΐίτ.ιιςΝίον » 132.09
Λ. Τ. 536.02
ΛΑΒΕΙΝ
*ΛπόΤα•Αίΐϊον μιϋρηιών, άπόλοιπον
παριλΟούση; χρτ(σιως,... Λ. Τ. 173.80
» *Γαχτιχάς σνινδρομιάς » 188.—
• Λιπλώ(Λατα ...•.. » 29. —
» θβατριχην παράστβσιν » 145.22
Α. Τ. 536.02
Έν ΚωνοταΫΤΐΫονπόλβί τβ 30ή Άηριλίου 1900.
Δ. Μηλιωτης
ΛΟΓΟΔΟΣΙΑ
ΤΩΝ ΚΑΤΑ ΤΟ Αθ' ΣΤΑΑΟΓΙΚΟΝ ΕΤΟΣ 1899-1900
ΠΕΠΡΑΓΜΕΝ&Ν ΕΝ ΤΩι ΣΥΛΛΟΓ&ι
άναγ-νω(ίθ6ΐ<5α κατά τήν ^ΑΤΝΒ' έκτακτον συνεδρίαν της επετείου εορτής
τη 4Ώ Ιουνίου 1900, ύπό του τέως προέδρου
ΜΙΧΑΗΛ ΨΑΛΙΔΑ
Πάναγιώτατε Δέσποτα,
Σεβασμιώτατοι 'Ιεράρχαι,
Έρίτιμε γενικά πρόξενε της Ελλάδος,
Φάόμουαοι Κύριοι καΐ Κνρίαι.
Ποσάκις δεν είδον έπικυρουμένην την άλή-
θβιαν, δτι άκαιρος προθυ(Λία και ύπέριχετρος
ζήλος δείνα είς τέλος, ου (ΛΟνον ε(ς τόν την
εύθύνην άναδεχόαενον, άλλα καΐ ε{ς τους άδο-
κΐ|Λάστως τας εαυτών ελπίδας έπΙ έργα σπου-
δαία είς άπειρους χείρας άνατιΟε[χένους, άπο-
βαινουσιν. Τεκ[Λήριον δε της αληθείας ταύτης
δίν υφίσταται ανάγκη, δπως (χακρόθεν ζητή-
σω(χεν, καθότι πρόχειρον δειγ(Λα τούτου πα-
ρίσταται πρ6 υμών την στιγμήν ταύτην 6
τάς ήνίας του Φιλολογικού τούτου σωματείου
άποτολμήσας ν* άναλάβη είς χίΐρας απείρους
τε καΐ άδεζίους καΐ ύπό/ρεως δπως δώστ) σή-
μερον λόγον καΐ εύθύνας άπό του βήματος
τούτου, εζ ου τό φιλόμουσον καΐ φιλόκαλον
άκροατήριον είθισμένον είναι ν' άκούτι προε'-
δρων δεινών μεν του λόγου χειριστών, εμπεί-
ρων δέ της πηδαλιουχίας της εύδρόμου ταύ-
της νηός. Άλλα καΐ ημείς πάντως χρήσιν
ποιούμενοι του τομάς τομεύειν, ταύτην του-
λάχιστον τήν άρετήν είς τόν λόγον ημών ν'
άποδώσωμεν, θα δυνηθώμεν, συντέμνοντες καί,
δσα δυνατόν, άποτέμνοντες, 5πως δσον οίον
τε συντομώτατον αυτόν άποκαταστήσωμεν.
Τό προεδρεϊον του ημετέρου συλλόγου
καταρτισθέν αρχομένου του συλλογικού τού-
του έτους συνέκειτο εκ τών κυρίων Μ, Ψαλίδα
προέδρου, Ξεν. Σιδερίδον καΐ Α Μοοτράτον
αντιπροέδρων. Γ, Πααχαλίδον, γεν. γράμμα- Ι
τέως, Λεωνίδα Μαλατάκη, ειδ. γραμματέως,
Μ. Αν&εντοπονλον, εφόρου της βιβλιοθήκης,
Α, Μηλιώτον, ταμίου, καΐ Νικήτα Παπαγιαννο- '
πονλον, λογιστου. Άλλα τους κυρίους Α.
Μοστρατον καΐ Γ. ΙΙα<7χαλίδην, δι' άποΧτ,-
μίαν αμφότερους παραιτηθέντας αντικατέ-
στησαν οί κύριοι Σ. * Αποστόλογλου και Π.
* Ιατρόπονλος .
Ούτω τό προεδρεϊον καταρτισθέν ίπιλά-
βετο τών καθηκόντων αύτοΰ ούχι άπιιρον
ον της σπουδαιότητος αυτών, άλλα πάντοτι
θαρρούν και έπΙ τήν θείαν άντίληψιν, τ,τις
ουδέποτε τους θέλοντας πονείν και κινδυνεύδΐν
έγκαταλιμπάνει.
ΚαΙ έγγραφα μεν της συνήθους ύπηρισίΐζ
κατά τό διαρρεύσαν ήδη συλλογικόν έτος ο
Σύλλογος προς διαφόρους διημείψατο εν συν-
όλφ 303, μή συμπεριλαμβανομένων και έτε-
ρων, τά όποια δια τήν θεατρικήν παράστααιν
απεστάλησαν. Και πάντα μέν τά εγγραφ*
ταύτα εχουσιν εκαστον τήν ιδίαν σημασίαν,
άζια δέ μνήμης έθεωρήσαμεν τήν του Υπουρ-
γείου της Γαλλικής Δημοκρατίας έπιστολην,
προςκαλοΰντος τόν ήμέτερον Σύλλογον 6π(ιΚ
συμμετάσχγ) δι' άντιπροςώπου του εν Πα;ι-
σίοις άπό της 3ΐ5 ί^^χρ^ '^^^ ^ΐ^ Σεπτεμβρίου
(1900) κατά τήν διάρκειαν της Ιΐαγκοσμίο^
Εκθέσεως συγκροτηθησομένου Αιε&ν<η)ς οννε-
δρίου της ^Ιστορίας τών Θρησκευμάτων, τήν τον
εν Βηςβάδεν της Γερμανίας δικαστηρίου άναχοι-
νουμένου τω Συλλόγω απόσπασμα της διαθή-
κης του αειμνήστου *Ι<ι>άννον Άρκίτάρ-
5ζθν ^έη πρεσβευτου της αυτοκρατορικής Κ•^-
βερνήσεως εν Βερολίνω, δι' ης κληροδοτεί 'ΐ^
ήμετέρω Συλλόγω άπασαν την βιβΙιο9η^
αύτου συν τοις χειρογράφοις, μετά τόν θάνα-
τον της συζύγου αυτού* τήν του θεοφιλέστατου
επισκόπου Σαλισβουρίας κ. ^ο11Π δαΠΙΠΙ
εύχαριστουντος διά πολλών κολακευτικών )ο-
γων τω Συλλόγω έπι τΤ( εκλογή αύτου ω;
επιτίμου μέλονς' τήν τής Εταιρείας τών ΒοΙ-
λανδιστών εν Βρυξέλλαις, δι' ης προυτάΟτ: τ
ΛΟΓΟΔΟΣΙΑ ΤΟΓ ΤΚΩΣ ΠΡΟΕΔΡΟΥ (1899 — 1900)
25
τ,δη δ6)οτή γενοριένη ανταλλαγή των δημο-
σκύ^βων της Έτα(ρείας ταύτης (χιτα του
ηαβτέρου Πίριοδιχου.
Μδτα πολλής δ' ηριών εύχαριστήσιως άγ-
γΛλορίδν δτι βίς την ιίρηνικην του Συλλόγου
φάλαγγα κχτετάζα[ΑΕν κατά τό ϊτος τούτο
ν«α (χΑη 46^ ίς ων επίτιμα 11, τα έζής : 1)
τόν θεοφιλβστατον άρ/ΐ€πίσκοπον Σαλιαβου-
ρίας κ. ΙοΙίΠ 8αηΐΥη, 2) τόν οφθαλ[Αθλόγον
καθηγητην του Βερολίνου κ. ΗίνοΗύβΓ^ , 3)
τάν εν Παρισίοις οφθαλ()ΐολόγον κ. Πανάν, 4)
την Α. Ε. τόν Πρεσβευτην της 'Ρωσίας κ.
Ζίηονίβΐυ, 5) την Α. Ε. τόν Πρειβευτην
της Γαλλίας κ. Οοπβίαπ, 6) την Α. Ε. τόν
ΓΙρεσβευτην της Αγγλίας κ. Ν. Ρ. ΟοΟΠΟΓ,
7) την Α. Ε. τόν Πρετβευτην της Γέρριανίας
κ. Β. ΜατβοΗαΙΙ άβΒίβύβτ^Ιβίη, 8) την Α.
τόν Πρεαβευτην της Ιταλίας κ. Α, Ραπβα,
9) την Α. θεοφιλίαν τόν άρχιεπίσκοττον τών
Παλαιοκαθολικών έν Βίρντ) της Ελβετίας κ.
Εάηανά ΗβνΖΟρ, 10) τόν καθηγητην της
θεολογίας έν τφ πανεπίστη[Λί(}> της Βε'ρνης
κ. Εηρβηίηβ ΜίοΗαηά καΐ II) τόν αίδε-
σιαώτατον ^α^ο1^ Κϋηζ προίστάμενον του εν
Βέρνη καθεδρικού ναοΰ της Παλαιοκαθολικής
εκκλησίας• τα δέ λοιπά 35 τακηπά, ών τα
πλείστα την της έπιστη(χης θεραπείαν ενίσχυσαν.
Περί προςθήκης νε'ων μελών του λόγου γε-
νθ(Λενου εύκαιρον νομίζομεν να σπείσωμεν θα-
λερόν δάκρυ καΐ ίπΐ ττ^ (χνήμη εκείνων, ών τό
σκληρόν του θανάτου δρέπανον έστέρησε τόν
Σύλλογον, ποθητών αύτου μελών, του Μακα-
ριωτάτου Πατριάρχου * Αλεξανδρείας Σωφρο'
νίον, επιτίμου του Συλλόγου με'λους, του
Τερτίον Φιλιπηώφ, γενικού ελεγκτού τη;
"Ρωσικής Αυτοκρατορίας, επιτίμου επίσης
μέλους, του Μ. ΒΙάδου ιατρού έν Φίλιππου -
πόλει έκ τών Ιδρυτών του Συλλόγου, του
Μελετίου Κοταάνη^ ηγουμένου τής έν Πάτμφ
Μονής, Στ, Σταματιάδου ίατρου, Γρηγορίου
'Ανανιάδου και του έλλογίμου τών γραμμά-
των σκαπανέως * Ιωάννου Βαλέττα, ών την
μνήμην αίωνίαν ό Σύλλογος θα τηρήσ•/).
Συνεδρίας ο Σύλλογος εποιησοιτο έν 5λω ει-
κοσιν, ών αΐ μεν 15 γενικαΐ καθ* ά; ή τακτική
του Συλλόγου διεξήγετο ύττηρεσία, 5 'δε ε(δι-
καί, έν αίς αΐ έζής άνεκοινώθησαν πράγμα-
τεΐχι. *Η του κ. Δ. Σιδερίδον έν δυσΐ συνε-
δρίαις πραγματεία έπιγραφομένη α^Εηανόρ-
^ωσις αφηγήσεων γεγονότων τινών ίηϊ ανζο-
χράιορος Ηρακλείου του Α\ϊ> — ΊΙ του κ.
Α. Παναγιωτίδου έπιγραφομένη €ή Βέλλιανη,
Έλ). φα. Σύλλογος
τα Πελασγικά αυτής τείχη καϊ ή μονή, 3 — Ή
του έλλογίμου κ. Μ, ΠαρανΙκα, γυμνασιάρχου
του έν Τραπεζουντι Φροντιστηρίου, ^Περϊ τά>ν
φιλοσοφικών Ιδεών του Πινδάρου ΐί, — Ή του
κ. Παηαδσπουλου Κεραμέως ^ΠερΙ τών ναών
Κοίνσταντι,νουπόλεως κατά τό 1593 κα\ 1604. »
Δύο ετεραι πραγματείαι του κ. Μ. Παρανίκα
€ *Εηιγραφαι Τραηεζουντος^ και ^ Νεοελλη-
νικά, εκκλησιαστικά καΐ εκπαιδευτικά, :^ — Προς
τους κυρίους τούτους καΐ εν καιρφ εξεφράσθη-
σαν αί δέουσαι εύχαριστίαι καΐ σήμερον ό
Σύλλογος ανακηρύσσει την χάριν, ίτι είς την
πνευματικήν καΐ έπιστημονικήν του Συλλόγου
έποικοδόμησιν λίαν συνεβάλοντο.
Έκτος τών έν είδικαίς συνεδρίαις ανακοι-
νώσεων έγένοντο κατά τό διαρρεύσαν έτος καΐ
38 δημόσια μα^ματα υπό 24 άγο ρητών, ών
οί μέν 1 9 μέλη τοΟ Συλλόγου, οΐ δέ 5 γνωστοί
παρ' ήμιν λόγιοι. Την άπαρχήν δέ τών μα-
θημάτων τούτων έποιήσατο ό τών Πατριαρ-
χείων Μέγας χαρτοφύλαζ κ. Μανουηλ Γεδεών,
όμιλήσας €ΠερΙ της &εανδρικής μορφής κατά
τους χρονογράφους και τους συναξαριστάςΐ> ,
Μετά τούτον ό πολιός την κεφαλήν καΐ τάς
φρένας αγαθός άνήρ κ. IV. Φωτιάδης^ υπό
τόν τίτλον <τί Νέος ΣωκράτηςΤ^ ώμίλησεν
ήμίν περί του περιπύστου πολίτου τοΟ Νέου
κόσμου Βενιαμίν του Φραγκλίνου,
Τούτον διεδέζατο έ ίατρός κ. * Αλέξανδρος
Τουργούτης^ πραγματευθείς υπό τόν τίτλον
α<$ Ιατρός μαςί) τάς βλάβας, δσας προξενεί ή
ελλειψις καΐ τάς ωφελείας, ίσας παρέχει ή
υπαρζις εμμίσθου (ατρου οικογενειακού.
Τέταρτος άνήλθεν είς τό βήμα ό έλλόγιμος
καθηγητής τής Μεγάλης του Γένου^ Σχολής
καΐ του Έλληνογαλλικου Λυκείου κ. Μηνάς
Αν9εντόηουλσς^ όμιλήσας ηερί τών πρώτων
εκδηλώσεων τής βουλήσεως του βρέφους.
Πέμπτος τών άγορητών έγένετο έτερος
έλλογιμος καθηγητής ό κ. Χρήστος Πάντα-
ζίδης, όμιλήσας €περΙ τής παρ* ήμίν παιδεύ-
σεως κατά τους κάτω χρόνους καϊ Ιδίως κατά
τόν ΙΖ' αΙώνα η ,
"Εκτον έφείλκυσεν έπΙ τό βήμα τόν έλλό-
γίμον λυκειάρχην κ. Χρήστον Χατζηχρήστου,
συνεχίσαντα τά επιθυμητά < Όμηρικά ύαυ-
μάσια^, και άναπτύζχντα τόν δρκον του Ά-
χιλλέως έν τω Α τής Ίλιάδος.
*Έβδομος άγορητής ανήλθε τό βήμα ό κ.
Γ. Παχτΐκοζ, άναγνούς τό πρώτον μέρος
πραγματείας €7τερΙ του "Ελληνος μελοποιοϋ
Νικολάου τον Μαντζάρου:^, ούτινος καΐ χο-
Τοαος ΚΙ Γ 4
26
ο ΕΝ ΚϋΝΣΤΑΝΤΙΝΟΓΠΟΛΕΙ ΕΛΛΗΝΙΚΟΣ ΦΙΛΟΛΟΓΙΚΟΣ ΣΥΛΛΟΓΟΣ
,^ ^. Γ *Α>£εστθ'
ρίΑης. '.ϊγαοί-ε /^δ!^ τζύΐ^^το* , αηερί ύγ^Β^^ης
τον τιρηςώηον}). ^ευτε^ο/ ^έ ^ηερί μεγάλων
Ιητρίχών άναπαλυψεων τον ι^' αΙώνος* .
Τοις προειρ7;|Λένοος κλεινός ττροςήλβεν έττί-
κουρος ό γεραρός της Μεγάλης του Γένους
Σχολή: καθηγητής, 6 έλλόγιριος κύριος *Αν
δρέας Σπα'&άρης, ου τών ήδυλάλων ^ιαλέζεων
επ\ πολλά ετη ό Σύλλογος έστερήθη, κχ\ δύο
έπιτε'λεσβ μαθήματα, τό πρώτον περϊ τον
ήμεροΐογίον και δεύτερον τό περϊ τον Παοχα-
λίον καΐ της Ιηοχής κατά τονς Βνζαντίνονς,
Τρία δε πρακτικής ωφελείας (χαθήματα
Ιποιήσατο ό ίατρός κ. Λ. Διμαράκης όμιλή-
σας περί νοσηλείας άα&ενών.
Τό δεύτερον ό ελλόγιμος καθηγητής κ. Μ»
Αν^εντόπονλος, δια δύο σπουδαίων καΐ εμβρι-
θών διαλέξεων Ιμύησεν ήμας τα μυστήρια της
μεγάλης ψυχής του Γκαίτε, άναλύσας την
θαυμασίαν τούτου τραγφδίαν €φάονοτ*.
Ό {ατρός κ. IV! Βασιλειάδης άνέγνω εκτε-
νή πραγματείαν €ηερΙ καλλιτεκνίας:^ συμπλη-
ρώσας ούτω καΐ τα εν τω παριλθόντι συλλο-
γικφ ϊτει ύπ' αύτου λεχθε'ντα.
Ό Ιατρός κ. Άλ, Τονργοντης άνίγνω ήμίν
και πάλιν αναμνήσεις Ιξ ,ΑΙγύτ^ον κάί ηερι-
γραφάς αντής λεπτομερείς.
Την ελλειψιν δέ μαθήματος ώρισμίνης ημέ-
ρας προθύμως σπεύσα^ συνεπλήρωσεν ό άρτίως
είς τάς φάλαγγας τοΰ^υλλόγου καταταχθείς,
μέγας ρήτωρ της Μεγάλης του Χρίστου Εκ-
κλησίας κ. Μ. Χαμονδόπονλος δια πραγμα-
τείας: € Περϊ της Ιστορίας της Γεωγραφίας^ .
Ό κ. Γ. Λόνβαρης δύο μαθήματα έποιή -
σατο: €περι τών αρχαίων αγώνων^ καί: ^τιερί
της Ιηιδράσεως ανιών Ιπϊ τον πολιτισμον^ ,
Ό αΐδεσιμωτατος πατήρ κ. Κωνσταντίνος
Καλλίνικος επραγματεύθη περί ^πίστεως και
λύγον^^ κεφάλαιον εκ της Χριστιανικής απο-
λογητικής.
Ό κ. Πανλος Μελιτόπονλος τό πρώτον
άνελθών τό βήμα του Συλλόγου μίαν ιποιή-
σατο διάλεξιν περί της τονρκικης γλώσσης,
Ιδίως περί παράγωγης των τονρκικών λέξεων,
Ό έλλόγιμος διευθυντής της εν Γάλατα
αστικής σχολής κ. *Απ. * Αράπης τό πρώτον
καΐ ούτος άνελθών τό αυτό βήμα ώμίλησε
€περϊ δυνάμεως της φαντασίας ώς προς τον
πνευματικόν βίον κάί περί καλλιεργίας αυτής
διά της διδασκαλίαςί> ,
Ό έλλόγιμος καθηγητής κ. Αονίζος *Ηλιού
ώμίλησε περί της ή&ικής Ιν τ^ κρίσει τ&ψ
Ιργων της τέχνης.
Ό δέ δλλόγιμος καθηγητής κ. ΊαχΕκύμ
ΒαΙαβάνης ώμίλησε πιρί (ί Ααογραφικών του
'Αραβανιου της Μικράς *Ασίαςΐ^,
Εκτάκτως δέ ώμίλησεν έπΙ τη εύκαιρίχ
τής εντεύθεν αύτου διαβάσεως ό κ. Νριόλαος
Γερμανός, καθηγητής τής ζφολογίας, πραγ-
ματευθείς α Περί τον παρελθόντος, του παρΐτ-
τος και τον μέλλοντος τών ζφων, τώιν φυτών
καΐ τής γήςί>.
Τοσαυτα καΐ τοιαύτα έγένοντο τα μαβη-
ματα του ημετέρου Συλλόγου, άφθονα τόν
αριθμόν καΐ ποικιλώτατα τό ιΐδος' ευχαρί-
στως δέ λίαν εΐδομεν προθύμως σπευσαν χλΙ
ταύτα άκροασάμενον πολυπληθές έζ αμφοτέ-
ρων τών φύλων άκροατήριον καΐ είς τήν ύψη-
λοτέραν κοινών ικήν τάζιν τό πλείστον ανή-
κον, δπερ ου μόνον θαρρυντικόν τω Συλ-
λόγφ καΐ τοίς άγορηταίς αύτου τυγχάνει,
άλλα καΐ τρανόν τεκμήριον δτι τό ομογενές
στοιχέίον άείποτε προς μάθησιν όργΛ. "Απασι
τοίς άγορηταίς τούτοις εκφράζω δημοσί^ τ«ς
ευχαριστίας του Συλλόγου ού μόνον δια την
προθυμίαν, μεθ' ής ϊσπευσαν ε{ς τήν πρός-
κλησιν αύτου, άλλα και διά τήν έμβρίθειαν
και εύγλωττίαν, ην έπεδείξαντο.
Έκτος τών είρημένων ανακοινώσεων κχΐ
δημοσίων μαθημάτων, ή κυρίως επιστημο-
νική δρασις του ημετέρου Συλλόγου φαίνεται
καΐ εν ταίς ίργασίαις τών Ιπιτροτιών αντου.
Και ή μέν Φιλολογική Επιτροπή, πρόι-
δρον μίν αυτής όρίσασα τόν κ. Χρ, Χατζψ-
χρήστον, γρ^ιμματέα δέ τόν κ. Ιωακείμ 5α-
λαβάνην, Εξ έποιησατο σννεδρίας.
Η Φιλολογική ετ^ιτροπή, ή τοσαύτας μέ-
χρι τούδε πολύτιμους εργασίας εν τω τΑιι
τών εργασιών του Συλλόγου προςάγουσα, εις
δυςάρεστον αύτ9^ και πνιγηράν άναψυχήν μοί-
ραίως πως άπό τίνος, περιωρίσθη, καθ' 5τι τό
Ζφγράφειον περί τής συλλογής τών ζώντων
μνημείων εν τΥ) γλώσστ) του Ελληνικού λ*οδ
Διαγώνισμα, όπερ ομολογουμένως τοσούτον
αυτήν έζωογόνει, διακοπέν διά τους γνωστοί/ς
τφ Συλλόγψ λόγους, πολλής τροφής την
επιτροπδίαν ίστέρησεν, άλλα καΐ υπό πολ-
λών αύτη τρέφεται ελπίδων, δτι ή διακοπή
αύτη εσται προςωρινή, οί δέ πατρφζοντιζ
του άοΐδίμου μεγαλήτορος άγωνοθέτου διά-
δοχοι, ούκ είς μακρόν χρόνον τό εθνω^ελίς
τούτο διαγώνισμα συνεχίσουσιν.
Τάς συνεδρίας επομένως τής επιτροπής ά^πί-
ΛΟΓΟΔΟΣΙΑ ΤΟΤ ΤΕΩΣ ΠΡΟΕΔΡΟΤ (1899 — 1900)
27
αχόλη(ταν τα λοιπά έ}^ τών αναγραφομένων
αύτγϊ καθηκόντων. ΚαΙ έπΙ (χΐν της Ζφγρα-
φείον βιβίιούήκης άσχοληθεϊσα και λαβουσα
ύπτ' δψει τάς έπιστολας τών έλλογ{|Λων κυρίων
*/. ΠαηαζΙόον, καθηγητού του Εθνικού Ιΐαν-
€πιστημ(ου καΐ Πέϊρου Παηαγεωργίον, διδά-
κτορος της φιλοσοφίας και πρώην γυρ,να-
σιάρχου Μυτιλήνης, άνέθηκε τψ μίν πρώτφ
την Ιναρξιν της €κ$όσ€ως τών άηάντων τον
Ξενόφοβος, είς δέ τόν δεύτερον την ίζακο-
λούθησιν τών άηάντων τον Σοφοκλέονς, •})ζ
λαμπραν καΐ περιφανή άπαρχήν έποιήσατο ό
άε((ΐνηστος φιλόλογος Δ. ΣεμιτέΙος δια της
ικδόσεως της Αντιγόνης.
Ασμένως δ' άνακοινουμιν σήμερον τοις φι-
λοις έταίροις καΐ παντί τω άγαλλομένω έπΙ
τ*^ προαγωγή τών ελληνικών γραμμάτων ότι
ό διακεκριμένος ελληνιστής κ. 7. ΠανταζίΑης
έποιήσατο ήδη εναρζιν της Ξενοφωντείου εκ-
δόσεως δια της Αναβάσεως^ ής πρόκεινται
ήδη ήμΐν τα πρώτα είκοσι τυπογραφικά
φύλλα, δείγμα της λαμπράς εργασίας, ήτις
συντελεσθήσεται εντός του -προςεχους έτους.
Εύελπιστουμεν δέ δτι και ό κ. 77. Ιϊαπα-
γεωργίον ουκ ες μακρόν θα προαγάγγ) εις
φώς τόν δεύτερον τόμον τών δραμάτων του
του Σοφοκλέους.
Λαβοΰσα δέ ύπ' δψει τήν πρότασιν τών
κληρονόμων του άοιδίμου Ήροκλέονς Βααιά'
δον, περί μετατροπές του χρόνου τνίς έπι-
βραβεύσεως ίργων του ΚαΙΙιαδείϋν άγωνος,
δν ό αείμνηστος ε(ς τόν Σύλλογον άνέθετο,
απεφάνθη ίτι ή τοιαύτη μετατροπή αν ήναι
νομικώς δυνατή, θα ήτο λυσιτελεστέρα, καΐ ό
Σύλλογος θα είχεν έ^ωρίτατα τους καλούς
καρπούς του εν λόγω αγώνος.
Έκ τών έργων δέ τών μήπω συντελεσθέν-
των ταυ Καραπανείον αγώνος, είχε μείνει ως
γνώ>στόν ό διαγωνισμός ίπΐ της γραμματίκής
τών αστικών σχολείων. Επειδή δέ μία και
μόνη γραμματική εστάλη ε(ς τόν αγώνα πρό
τριών ετών καΐ αύτη εκπροθέσμως κατά τό
ίτος εκείνο, ή επιτροπή είχεν αναβάλει τήν
κρίσιν αύτης είς τό έπόμενον ετσς, οπότε δια
τους γνωστούς λόγους δέν ήτο δυνατόν να
συνέλθωσιν είς έργασίαν αΐ επιτροπαι του Συλ-
λόγου. Τεθέντος δε του ζητήματος κχτα το
λήξαν ήδη συλλογικόν έτος Ικρίθη αναγκαία
ή μεταβολή τών όρων του προγράμματος δια
τήν μεταβολήν τών σκέψεων έπΙ τών παιδαγω-
γικών μελετών καΐ επι της γραμματικής διδα-
σκαλίας. Τήν δέ μετατροπήν ταύτην του προ-
γράμματος έτοιμάσασα κατά τό παρόν θέρος
θέλει παρουσιάσει κατά τήν έναρζιν τών εργα-
σιών του Συλλόγου μετά τάς διακοπάς αύτου.
Ή δι Κοινωνιολογική Ιηιτροηή προεδρευο-
μένη υπό του παρ' ήμίν νομομαθούς κ. Γ.
* ΑποστολΙδον, του επαξίως άνακηρυχθέντος
προέδρου του Συλλόγου, υπό τήν γραμμα-
τείαν δέ του κ. Γ, Αούβαρη τό πρώτον ή5η
διανύσασα έτος μετά μακράν άπραξίαν άπό
της ανασυστάσεως αυτής, άπερροφήθη κυρίως
υπό τών προςπαθειών προς παγίωσιν καΐ
ένίσχυσιν αυτής διά της τών μελών συγκεν-
τρώσεως. Κατά τάς οκτώ δ* αυτής συνεδρίας
έγένοντο διάφοροι συζητήσεις περί νομικών
ζητημάτων είτε τόν Σύλλογον άφορώντων
είτε καΐ άσχετων προς αυτόν. ΙΙλήν έπιστη-
μονικαι ανακοινώσεις δύο μόνον έγένοντο, ή
μία υπό του κ. Μιχαήλ Θεοτοκά, αναγόμενη
είς ίατροδικαστικόν ηερί διαζνγίον ζήτημα,
δι* ό'περ ή επιτροπή, πριν ή οριστικώς άπο-
φανθη έπΙ του θέματος υπό εποψιν νομικήν,
έζήτησε τήν γνώμην τίς Βιολογικής του
Συλλόγου επιτροπής έπΙ τών (ατρικών λεπτο-
μερειών τούτου, έπιφυλαχθείσα νά συνεχίση
τήν συζήτησιν μετά τήν δοθησομένην άπάν-
τησιν ή δ* έτερα υπό του κ. *Αχιλλέως Χρη-
οτίδον έν. δυσΐ συνεδρίαις υποβληθείσα καΐ
πραγματευθείσα τά €ηερΙ νομής κατά τό
δ^ωμανικόν δίκαιον:^.
Τήν έπιτροπήν ταύτην άπησχόλησε καΐ
πρότασις μέλους αυτής, του κ. θ, *Αακητον
δικηγόρου, περί σνστάσεως ννκτερινής έν τφ
Συλλόγφ οχολής του λάου, έπΙ τη βάσει τών
έν Σμύρνν) και άλλαχου λειτουργουσών τοιού-
των. *Η πρότασις αύτη παραπεμφθείσα τψ
Συλλόγφ συνεζητήθη καΐ διά τάς ένυπαρχού-
σας δυςκολίας τής συστάσεως τοιαύτης ανε-
τέθη ή περί αυτής μελέτη είς τήν ΦιλολογΙ-
κήν έπιτροπήν.
Έκ δέ τών τής επιτροπής συζητηθέντων καΐ
σχετικών προς τόν Σύλλογον ζητημάτων, κυ-
ριώτατον είναι τό περί Καλλιαδεων αγώνος ή
Βαοιαδείον κληροδοτήματος^ καΐ ή μέν σχε-
τική αυτής ετυμηγορία, περί τής μεταβολής
τών όρων του διαγωνίσματος έν σχέσει προς
τήν χρονικήν αύτου περίοδον, έξηνέχθη, δυ-
νάμεθα είπείν, οριστική κχτα π>εΐονοψηφ•αν•
εύελπιστουμεν Ομως ότι ώ; έκ τής έγκ^ινι
σθεΐ'ίης απο τίνος συνεργασίας των όιαφορων
του Συλλόγου επίτροπων, έξευ5;εθ/)σεται έπΙ
του προκειμένου λύσις ανταποκρινόμενη προς
τήν άγαθήν του άγωνοθέτου πρόθεσιν καΐ τό
28
Ο ΕΝ ΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΟνΠΟΛΕΙ ΕΛΛΗΝΙΚΟΣ ΦΙΛΟΛΟΓΙΚΟΣ ΣΤΛΛΟΓΟΣ
συμφέρον της έπιστή(Λης, ύπίρ ης τοσούτον
έ(χόχθησ$ν ό άβίανηστος άνήρ.
ΑΙ δϊ έργασίαι της ΒωΙογίκης Ιπιτροπής
υπό την συνετην και δραστηρ(αν προεδρίαν
του ίατρου κ. */. Σιώιη καΐ την έπιιχελη
γρα[Λ|Λατε{αν του (ατρου κ. Γ. Σγονρδαίον,
ιγενοντο καΐ κατά τό διαρρεύσαν συλλογικόν
έτος γονιμώταται. Αί οννεδρίαί αύτης άρζά-
(χεναι τη 20 ί Όκτωβρίου έζηκολούθησαν
άχρις ώρας τακτικώς και άνευ διακοπής,
άπαξ της έβδορ-άδος, ήτοι καθ* έκάστην Τε-
τάρτην συγκροτούΐΛεναι καΐ άνηλθον είς τ» ς
27. *Ως έκ της πληθύος δε των εργασιών
έγένετο ανάγκη δευτέρου γραμματέως, και
ώς τοιούτος εξελέγη ό ίατρός κ. ^Ανδρ,
Γεωργίάδης, δςτις μετά του κ, Γ. Σγονρδαίον
έζετε'λουν τά της γραμματείας.
Συνεζητήθησαν δε έν αύταϊς 50 περίπου
λίαν διαφέρουσαι καΐ σοβαραι ανακοινώσεις
καΐ ίατρικαι παρατηρήσεις, ώς καΐ πλείστα
άλλα παρεμπίπτοντα ζητήματα εξ αφορμής
των επιπολαζουσών νόσων και της εσωτερικής
υπηρεσίας. Αί συζητήσεις εν πνεύματι αλη-
θούς συναδελφικής λεπτότητος διεξήχθησαν
πάντοτε μετά μετριοπάθειας καΐ εμβρίθειας,
είς ένα καΐ μόνον σκοπόν προφανή κατατεί-
νουσα, τόν αληθή έπιστημονικόν.
Τά πεντήκοντα ταύτα ίατρικά ζητήματα
κατ* άλφαβητικήν τάξιν τών άνακοινωσάντων
βχουσιν ώς έξης.
Ό κ. *Αν, *ΑγιΙπας εποιήσατο δύο ανα-
κοινώσεις είς δύο διαφόρους συνεδρίας, την
μίν ηερί άναπλαατικής Ιγχείρήαεοος διά προς-
ηεΐάσεως, την δέ περί αποστημάτων τον ήπα-
τος, Ό κ. /7. Άπέρης μίαν περί νέας μεθόδου
άπολνμάνσεως τον κντονς τών ατμόπλοιων.
Τρεις ανακοινώσεις εποιήσατο ό κ. *Αν.
Γαβριηλίδης, ων ή μεν περί τών ενέσεων διςιω-
διούχον νδραργνρον κατά τών σνφιλιδικών
Ικδηλώσεων τον δφ&αλμον, ή δε περϊ βονβω-
νικον λοιμον κατά τονς βνζαντιακονς χρόνονς,
ή δε τρίτη περί άναπλαστικής τών βλεφάρων
και περιγραφής νέον μικροβίον κτλ.
Ό κ. Αελλαγραμμάτικας άνεκοίνωσε περί-
πτωσιν δεξιάς νεφρολι&ιάσεως ,
Ό κ. Κ. * Ελενϋεριάδης είς δύο διαφόρους
συνεδριάσεις ώμίλησε περί δπισ&οΐριδικής σκλη-
ροτομής τον δφ&αλμον, μεθόδου του καθηγη-
τού Πάνα, έφαρμοσθείσης προς θεραπείαν
γλαυκώματος αιμορραγικού .
Ό κ. Π.*Ιατρόπονλος έκαμε τεσσάρας ανα-
κοινώσεις: 1®^ περί χρονίον γλανκώματος και
τραχηλικής γαγγλιεκτομής τον σνμπα&ητιχοΰ
νενρον 2°^ περί ύπιριδικής σκληροτομης και
δεντερογενονς γλανκώματος' 3®^ περί Ιριδερψ
μίας και 4®^ περί ϋεραπείας μεγάλου ουίώ•
δονς Ικτροπίον δι* άναπλαστικής.
Ό κ. Α. Αιμαράκης ανέφερε μίαν πιρι-
τήρησιν διφ&εριτιχής παραλύσεως τών Άκρων
παρ* άνδρΐ 40^^.
Ό κ. Δ. ΜανονηλΙδης εποιήσατο έπτι
ανακοινώσεις, μίαν περί '&εραπείας τής μαστί-
τιδας δι* έκθλίψιως, μίαν περί νπετροφ. έλίΐο-
γενονς κιρρώσεως τον ήπατος παρά ποίοί,
μίαν περί άλλοτρίον σώματος τών βρόγχων^
τρεις περιπτώσεις στενώσεως τον πνλα>ρον,
μίαν παρατήρησιν μήλης κνστικής, μίαν ηε^-
πτωσιν έρπητος τον αντιβραχίου μετά νευραλ-
γίας τον βραχισνίον πλέγματος, καΐ τέλος πε^'-
πτωσιν σκληρώσεως κατά πλάκας.
Ό κ. Γ, Νονλης υπέβαλε σοβαράν μελέ-
τη ν περί υγιεινής τών σχολών, της οποίας τό
άποτέλίσμα μετά συζήτησιν είς έπανειληαένας
συνεδριάσεις απεστάλη είς την Φιλολογιχην
διά τά περαιτέρω. Ό κ. Π, Ποιπανικολάον
τεσσάρας ανακοινώσεις εποιήσατο, μίαν τιερί
τνπικής σνγγενονς ατρησίας της αριστεράς χοά-
νης τής^ινός, μίαν παρατήρησιν ΙπΙ τών ϋε-
νωδών Ικβλαστήσεων εν σχέσει προς τ-ίίν νυ-
κτερινήν ένούρωσιν, έτέραν περί σνμτιτωματο-
λογίας και θεραπείας τών ξένων σωμάτων Ιη6ς
τών βρόγχων και τελευταίαν περί σπασμωδι-
κής παθήσεως τον φάρνγγος.
Ό κ. Γ, Πασχαλίδης μίαν ανέφερε παρα-
τήρησιν άζωτονρικον διαβήτον.
Ό κ. Γ. Σγονρδαιος δυο τοιαύτας, ων τ)
μέν τ^ερί τρανματικον ανευρύσματος τής όφϋαΐ-
μικής αρτηρίας τον δεξιον δφύαλμον, ή δ^ περί
δερματικών εκδηλώσεων βαρείας μορφής ένΐχ»
εσωτερικής χρήσεως άντιπυρίνης. Ό κ. Σιώτης
παρουσίασε τρεις παρατηρήσεις παρωννχιών
και μίαν δηλητηρίχσιν διά Οβ3&Οθ1.
Ό κ. Τράντας τέσαρας άνακοινώιεις υπέ-
βαλε, μίαν περί Ιριδερημίας, έτέραν πβρί
άμφιβληστροειδίτιδος επελθούσης Ενεκεν ::»-
ρωνυχίας του δείκτου, έτέραν περί δακτνίιχήζ
προςπιέσεως εν ττ, εξετάσει τών βλεφαρικών
προςβολών, καΐ τέταρτον περί πλαγίον διαφο)'
τισμον του όρθαλμου.
Ό. εμβριθής ίατρός τών έθν. νοσοκομείων».
'Άν. Χρηστίδης εποιήσατο εννέα δλας ανακοι-
νώσεις, 1®^ περί άζωτονρικον διαβήτον, 5<"
περί τίνων ανωμαλιών ι ης ^ερμομετριχήζ
Ι κλίμακας ξν τω τνφοειδεϊ πνρετφ, 3**^ περί
ΛΟΓΟΔΟΣΙΑ ΤΟΥ ΤΕΩΣ ΠΡΟΕΔΡΟΥ (1899 — 1900)
29
της σνοίας καΙ τια^ογενεΐας τον άζωχονριπον
ίιαβήτον, 4<>'' ηερϋιτωσιν νεοπίάοματος τον
δωδεπαδακτύλον, 5*^^ ττραγίΛχτίίαν περί τών
ηειεχειών της παρδίας' 6**^ παρατηρησιν Ιρν•
ουιέλατος τον ώΐός' 7°^ περϊ οχίσεως δια-
φόροίτ μικροβίων ττρός άλληλα* 8®^ άν»-
)ΐο(ν(ι>σιν περί καρκίνου των τραχειοβρογχικών
γαγγλίοιν, καΐ 9*^ παρατηρηιιν δηλητηριάοεως
νεογνού διά του μητρικού γάλακτος,
Ό κ. Χρ, Χρηστίδης ώ(Χ(λΌαε τίερι Ιξαν^-
ματος βαρείας μορφής προδλθούσης έζ έτωτερι-
κης γ^^-ησ^ως άντιηνρίνης , Και τέλος τρεις ανα-
κοινώσεις έποιησάΐΛεθα καΐή^ιείς γ)τοι 1°^ ρ.•'αν
τιεφιτωοιν ηαρωννχίας κατά βκθος του μέσου
Χακτύλου μετά βαρέων συμπτωμάτων γενικής
λοιμώξεως 2<*^ Περϊ χοΐοκυοτίτιδος μετά δγ-
χώδσυς χολολι&ου ίξεί^όντος διά των φυοικών
όδων, μετά παρουσιάσεως του /ολολίθου τού-
του καΐ 3^^ περϊ άπίου κατάγματος της κνή-
μης μετ* Ιπιπλοκής δοτεομυλίτιδος έπενεγκού-
σης τόν θάνατον ένεκα της κακ^ίς θεραπείας
ένύς των εμπειρικών, των κοινώς κιρικτζ(δα)ν
καλουμένων.
Έκτος τών άνω μνημονευθεισών ανακοινώ-
σεων, συνεζητήθησαν είς την Βιολ. επιτροπην
καΐ άλλαι, σταλεϊσαι υπό {ατρών μη μελών
του Συλλόγου, ώς τρείς υπό του εν Κοντο-
σκαλιφ ίατροϋ κ. 'Ρ. ΤσοπάνογΙου καΐ μία
υπό του έν Ταταούλοις ιατρού κ. IV! ΜακρΙδον.
Περί πλέον δΐ συνεζητήθησαν διάφορα επι-
στημονικά θέματα καΐ δη καΐ επΙ σπουδαίου
ζητήματος κοινωνικού υποβληθέντα τη επι-
τροπή ταύτη προς γνωμοδότησιν υπό της
Κοινωνιολογικής επιτροπής, προς ην απεστάλη
οριστική άπάντησις είς άπάσας τάς υποβλη-
θείσας ερωτήσεις.
Έκ τών άλλων επιτροπών ή μεν Αρχαίο-
Ιογιχ^Ι ουδόλως είργάσθη κΛτά τό έτος τούτο,
ή δέ Φνακομαΰηματικη επίσης, αλλ* αύτη
Οι* ίλλειψιν μελών.
Ή Συντακτική επιτροπή έχουσα πρόεδρον
αυτής τόν κ. * Ιωακείμ ΒαΙαβάνην, γραμμα-
τέα δέ τόν Γ. Αούβαρην δέν εσ^ε μεν πολλά ς
σ'-ίνεδρίας, άλλ' ούχ* ήττον έξετέλεσεν άπασαν
την άνατεθείσαν αύτη έργασίαν λίαν εύστόχως,
κατορθώσασα νά εκδώση όλόκληρον τόν ΚΖ'
τόμον του Ιίεριοδικού του Συλλόγου του δει-
κνύοντος την δρασιν και ύπαρζιν αύτου. ΚαΙ
πρώτον μέν ήρζατο διά τής εκτυπώσεως του
περιέχοντος τάς ανακοινώσεις τής Βιολογικής
επιτροπής Παραρτήματος, καθόσον εκρίθη επεί-
γουσα ή εκδοσις τής ύλης ταύτης συμπερι-
ληφθησομένης καΐ έν τψ σώματι του Περιο-
δικού. Έκ δέ του κυρίου σώματος του
Περιοδικού μέχρι τούδε έξετυπώθησαν έν συνό-
λ(}> 43 τυπογραφικά φύλλα, μετ' ολίγον δέ
πάντως μετά τήν λήζιν του συλλογικού έτους
παραδοθήσεται συ μπ ε πληρώ μένη καΐ άρτία
άπασα ή εργασία τζ> Συλλόγφ.
Ό Σύλλογος διά τής εκτυπώσεως του
ΚΖ' τόμου είναι ενήμερος πλέον, υπολείπεται
δέ προς εκδοσιν μόνη ή του διαρρεύσαντος
έτους, ην εύχόμεθα εγκαίρως νά προπαρα-
σκευάση καΐ εκτύπωση ή διάδοχος Συντακτική
επιτροπή προς τιμήν του Συλλόγου καΐ εύ-
χαρίστησιν τών πολλών εντίμων αύ-ίου φίλων.
Ή Συντακτική επιτροπή εν τη δυςχε-
ρεί εκτελέσει τής ανατεθειμένης αύτη εργα-
σίας, εύρε πρόθυμους αντιλήπτορας, . προθύ-
μως τήν εαυτών άρωγήν αύτη παρασχόντας,
τήν Α. Έξ. τόν κ. * Αβραάμ Γ. Βαπορίδην
έφέντην καΐ τους λοιπούς ευγενέστατους έν
τφ αυτοκρατορική) Ύπουργείφ τής Δημοσίας
Εκπαιδεύσεως υπαλλήλους καΐ τόν έρίτιμον
έταίρον κ. Ξενοφώντα Σιδερίδην, δςτις μετά
τής εγνωσμένης αυτού δραστηριότητος Ισπευδε
πάντοτε νά παρέ/η τη επιτροπή πάσαν εύκο-
λίαν. ΚαΙ ό Σύλλογος σήμερον δι* έμου εκφρά-
ζει τάς ϋερμάς ευχαριστίας αύτου είς τους
ανωτέρω μνημονευθέντας άζιοτίμους κυρίους.
ΈπΙ τούτοις άπονέμομεν τόν δίκαιον επαι-
νον πάσι τοις συντελέσασιν είς τήν Ικδοσιν
του ΚΖ' τούτου τόμου, τάς ευχαριστίας δέ
του Συλλόγου άπευθύνομεν ιδίως καΐ τφ
προέδρφ τή; Συντακτικής επιτροπής, ίςτις,
ώς πάντοτε επιβαρύνεται διά του πλείστου
μέρους τής εργασίας, είμή καΐ δλης πολλάκις.
Τά τής βιβλιοθήκης του Συλλόγου έτακτο-
ποιήθησαν τέλος πάντων εφέτος, χάρις εΙς τήν
αύστηράν καΐ έπίμονον του Ιφόρου αυτής προ-
νοιών κ. Λ/. Αϋ&εντοπούλον διίξαγαγόντος
μετά τών έκ τών μελών του προεδρείου κ. κ. Ξ.
ΣιδερΙδον καΐ IV! Παπαγιαννοπούλου έξέλεγ-
ζιν, έπιβεβλημένην άλλως καΐ Ιζ ανάγκης γεν-
νηθείσης έκ τής γνωστής εκείνης τών έγδοή-
κοντα τόμων υπεξαιρέσεως, ήτις επανειλημ-
μένως άπησχόλησε τόν Σύλλογον. Προς τους
συντελέσαντας τήν εξελεγκτική \^ ταύτην έν
μέσφ θέρει έργασίαν απονέμει σήμερον δημο-
σία ο Σύλλογος ευχαριστίας ώς έζασφαλίσαν-
τας τιμιωτάτην μερίδα τής περιουσίας αύ-
του. Όντως μετά τό τέλος τής έζελέγζεως
ταύτης ή βιβλιοθήκη, αφού εμεινεν έσφραγι-
σμένη έπΙ έζάμηνον δλον, ήνοίχθη, δτε καΐ
30
ο ΕΝ ΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΟΥΠΟΛΕΙ ΕΛΛΗΝΙΚΟΣ ΦΙΛΟΛΟΓΙΚΟΣ ΣΤΛΛΟΓΟΣ
Ο Σύλλογος ϊλαβι [/.έτρα μη έπιτρέποντχ του
λοιπού παραμοίαν άπόπειραν.
Ή βιβλιοθήκη του Συλλόγου είναι ηδη
από πολλού προςιτη βίς τι τα μέλη και β (ς
πάντα ΘΑοντα να έργασθη ιν αύτη, δυστυ-
χώς δμως, €ί καΐ δια του τύπου εξεφράσθη-
σαν παράπονα δια την προςωρινην κλείσιν
αύτης, δεν ε!δομεν αύζηθέντα τόν αριθμόν
τών θαμώνων, άλλα ττάντοτε τους αυτούς
φιλομαθείς και φιλαναγνώστας, ε{ κ^ι ό Σύλ-
λογος χάριν αυτών και ϊδιον διώρισεν εμμι-
σθον ύπάλληλον διημερεύοντα καθ* Ικάστην
καΐ εν τψ άναγνωστηρίφ μέχρι της δεκάτης
εσπερινής ώρας.
ΙΙερΙ της ημετέρας βιβλιοθήκης προκείμε-
νος εύχόμεθα να μη άναβληθη πέρα του
προςεχοΰς έτους ή ^τέλεσις της είλημμένης
αποφάσεως περί μεταθέσεως αύτης, διότι πλου-
τιζομένη αύτη διαρκώς δια δωρεών φιλόμου-
σων ομογενών, αϊτινες εΙς 154 συν 85 διπλοϊς
τόμοις καΐ τεύχεσιν εφέτος άνηλθον, επιβάλλει
συντονωτέραν την περί τούτου μέριμναν.
Μεταξύ τών φιλότιμων δωρητών του έτους
τούτου καθήκον θεωρώ ν* αναφέρω την προς-
φοράν του Ιξοχωτάτου κ. Γρ. Μαρασλή, δςτις
διατρανών την προς τόν Σύλλογον έκτίμησιν
αύτου δίπλα δώρεϊται τα τεύχη της φερωνύμου
αύτφ πολυτίμου βιβλιοθήκης. •
Άλλα καΐ τό αναγνώστη ριον, δπερ 6 Σύλ-
λογος από έτους είς Ιτος κατά τό ενόν αύτ<5)
δια διαφόρων ωφέλιμων καΐ τερπνών άμα
αναγνωσμάτων μεθ' Ικανής της δαπάνης πλου-
τίζει, ήνεφγμένον ούτος και κατά τό έτος τούτο
έτήρησεν, Γδιον προς τόν σκοπόν μισθώσας, ώς
εφΟημεν είπόντες, ύπάλληλον αλλ- έν φ σή-
μερον κατά χρέος πολλάς έκφράζομεν ευχαρι-
στίας προς τους προθύμως δωρεάν τά εαυτών
περιοδικά καΐ τάς εφημερίδας τω Συλλόγφ
αποστέλλοντας, δέν εύτυχοΰμεν ομοίως νά
ονομάσωμεν καΐ πολλούς τους εις τό άναγνω-
στήριον προςερχομένους καΐ της δωρεάς ταύ-
της του Συλλόγου δωρεάν ν' άπολαύωσι δυ-
ναμένους.
Πολυτίμου αξίας απολογισμούς συνετέλεσαν
δύο τών μελών του προεδρείου, κατ' άπόφα-
σιν αύτου τούτου, ό μέν αντιπρόεδρος κύριος
Ξενοφών Σιδερίδης, εκθεσιν περί του γενικού
μητρφου τών μελών και περί του λογιστικού
βιβλίου της χρηματικής διαχειρίσεως τής Ζφ-
γραφείου έλληνίχής βίβλίο&ήκης. Κατά ταύτην
ό Σύλλογος κατά τά άπό τής ίδρύιεως αύτου
διαρρεύσαντα τριάκοντα καΐ εννέα ετη, έψή-
φισε 368 Ιπίτιμα μέλη, 21 1 άντεπιοτϋΧοιηα
κα^ 1239 τακτικά.
Κατά δι τό συντεταγμένον ηδη λογιστιχύν
βιβλίον τής διαχειρίσεως τής Ζίμγραφάοι^
ελληνικής βιβλιοθήκης, τό μίν άρχιχόν χεφά-
λαιον, είς δ προςετέθησαν κατά διαφόρου;
περιόδους δεδουλευμένοι καΐ μη διατιθίριινοι
τόκοι 30,000 δραχ., συνεποσώθη ηδη ιίς
212,904.80. Υπολείπονται δε παρ« τη
ΈθνικΥϊ Τραπέζγ) τής Ελλάδος, πλην τών
τόκων τής τρεχούσης α' έξαμηνίας του παρόν-
τος έτους, δρ. 17,519,10, άφοΰ έμετρήθησοιν
απέναντι τής δαπάνης του υπό τά πιεστήριοι
ευρισκομένου Η' τόμου 2,496.60. Διά την
συντέλεσιν δέ τών προεκδιδομένων επτά 64,950
και ^Υιοοί.Άλλ' ό παρά πάντων όμολογουμένην
τρέφων φειδώ και στοργήν προς πάν 5 τι κέκτη-
ται ηθικόν ή υλικόν ό Σύλλογος αγαθόν, άγαιττη-
τός συνάδελφος κύριος Ξενοφών ΣιδερΙίης χχΐ
τά του Ζφγραφείου αγώνος έξηκρίβωσε προ»
βάς είς την καταστι^ογράφησιν αύτον άι^'
αρχής τής εκατονταλίρου χορηγίας, ήτοι άιεο
του 1872 μέ/ρι του 1895. Έκ τής έργασίι;
δε ταύτης προκύπτει δτι καϋνστερείκμ ή τών
ετών 1896 — 98 χορηγία, εφ* ης άναμφιφη-
τήτως δικαίως εχουσιν απαιτήσεις καΐ αξιώ-
σεις οί κατά τά ετη ταύτα ύπό τής Φιλολο-
γικής του ημετέρου Συλλόγου επιτροπής παν-
δήμως άξιοι κριθέντες βραβεύσεως.
Τοιαύτη ή του κ. Ξ. Σιδερίδον χρησΐ|Αω-
τάτη εργασία. Ό δέ κύριος Νικήτας Παηα-
γιαννόηουλος προέβη είς ακριβή καταμέτρησιν
τών έν τη Αποθήκη ευρισκομένων σήριερον
τόμων του τε Περιοδικού και τής Ζωγραφείου
Βιβλιοθήκης, ών αυτός έτάχθη-άπό ετών άγρ\^
πνος φύλαξ. Κατά ταύτην περιοδικά μίν ύπχρ-
χουσιν 8,526 διαφόρων ετών,, έκ τών τόμων ίε
του Ζφγραφείου Αγώνος 1031, έκ τών τη;
Είκοσιπενταετηρίδος 566, παραοτήματα «
τών 27 τόμων 6,193 καΐ τόμοι τής Ζφ^'ρα-
φείου Βίβλιο&ήκης έκ τών εκδιδομένων ίττι
1,610. Είς τού; ακαταπόνητους τούτους τοδ
Συλλόγου έργάτας εκφράζω δημοσία την «ί•
γνωμοσύνην του Συλλόγου.
Την κατακλείδα τής εφετινής του Συλ>ό-
λόγου δράσεως έπέθηκεν εγχείρημα, ου την
πλήρη έκτίμησιν προλαβών ημάς χρονικώς
6 τε ημέτερος καΐ ό τής αλλοδαπής τυιρος
μετέδωκεν ήδη είς τό δημόσιον, πληροφορη-
θέν κχτά τόν παρελθόντα *Απρίλιον δτι η
ομογενής και τό έπίλεχτον τής ξένης κοινα^-
νίας μέρος, παρέστησεν ενταύθα εις θίαμα χαΐ
ΛΟΓΟΔΟΣΙΑ ΤΟΤ ΤΕΩΣ ΠΡΟΕΔΡΟΥ (ΐ889 — 1900)
51
άπρόαμα, ών τέως άπηλαυον [/.όναι αϊ μακά-
ριοι τών ττεπολιτισρίδνων εθνών χοινων^αι. Ή
{κ του οράματος κχ\ ά}ίροάματος βαθέως έγ-
κιχαραγμένη έν ταίς ψυ)^αις πάντων ημών
Ιηύτκοαις συγκινβς ϊτι καΐ θέλει συγκινβΐ ή μας
τοσούτον, ώςτβ δίκαιου μέθα Ισως να {<τχυρι-
σθώμεν δη τό καλλιτβχνικόν γιγονός της πα-
ραοτάαεως της * Αντιγόνης, τξζ τίνος την πρω-
τοβουλιαν αληθώς ϊσχβν δ φ^λος ημών εταί-
ρος κ. Μ, Ανΰεντόηουλος, ένεκαίνισε παρ* ή-
μίν νέαν περίοδον αισθητικής αντιλήψεως καΐ
άγωγης υπό εύρυτέραν τών δρων σημασ(αν
και έγένετο αφορμή είμή τίνος άλλρυ, άλλα
βεβαίως σκέψεων καΐ διαθέσεων οίκειοτέρων
καΐ προς τό ενδοζον ημών παρελθόν καΐ προς
τό εύελπι ημών με'λλον υπό τε φιλολογική ν
καΐ καλλιτεχνικήν εποψιν. Δικαίως άρα καυ-
χάται εφέτος ό Σύλλογος άποτελέσας δι' άνη'
κούστων αγώνων καΐ θυσιών σταθμόν καΐ
εύοιώνιστον άπαρχήν νέας σταδιοδρομίας.
Τήν κατ* ϊτος τέως διδομένην άναγκαίαν
συναυλίαν, ϊγνω εφέτος ό Σύλλογος ν* άντι-
κατασ^/)ση δια θεατρικής παραστάσεως, απο-
βλέπων καΐ πάλιν προς τψ ηθοπλαστική καΐ
είς τόν οίκονομικόν υπέρ τών αναγκών του
ιδρύματος τούτου σκοπόν. ΈπΙ τούτφ δέ
μετά έπισταμένην συζήτησιν καΐ σκέψιν πρου-
τιμήθη ή Αντιγόνη τον Σοφοκλέους, τής ο-
ποίας τα χορικά εχουσι μελοποιηθή υπό του
διασήμου μουσικού Φήλικος Μένδελσον Βχρ-
θέλδη. ΚαΙ προς επιτυχίαν του ίργου τούτου,
ή μέν Φάολογικί^ του Συλλόγου Ιτιιτροττή,
' ε{ς ην ίλαβον μέρος καΐ οι κ. κ. * Ανδρέας
Σττα&άρης, θ. ΣαΙτέΙης καΐ Μ Χημονόότιον-
Ιος, έπεστάτησεν εις τήν άπό σκηνής άρχαιο-
οπρεπεστέραν διδασκαλίαν, του έλλογίμου
γυμνασιάρχου κ. Χρ. Χατζηχρήστου φιλοπο-
νήσαντος γλαφυρωτάτην παράφρασιν τής τρχ-
γφδίας είς τήν καθ' ήμα; καθαρεύουσαν έν
βραχεί σχετικώς χρόνφ* ετέρα δέ πενταμελής
είδική επιτροπή, ή Μουσική, συγκειμένη εκ
μελών του Συλλόγου καΐ εξ εντίμων ερασιτε-
χνών τών κ. κ. Άρ, Χαμονδοηονλου, Γ. Ξαν-
• ΰοηούΐου, θ€αγ. * Ακεστορίδου, Στ. Βραχάμη
καΐ *Αλ. Εύσταύιανον^ ανέλαβε τόν καταρτι-
σμόν καταλλήλου χορού έκ λογίων 'καΐ μουσι-
χώς μεμορφωμένων νέων ερασιτεχνών, ίςτις έπΙ
μήνας ολόκληρους έζεγυμνάσθη ύπό του λίαν ά-
φωσιωμένου μουσικοδιδάσκαλου κ. /ί. 8ίΙνβΙΙΐ,
Έτερος πεφημισμένος μουσικοδιδάσκαλος
ό κ. 'Ρ. Νάβας συνεκέντρωσε μέν ύφ * εαυτόν
ι δεδοκιμασμένους έξ επαγγέλματος καλλιτέ-
χνας, περιέλαβε δ' είς τόν συστηματικόν εκεί-
νον πυρήνα αφ* έτερου δμιλον δλον Ικανω-
τάτων Ιρααιτεχνών, ών ή πολύτιμος σύμπρα-
ζις έζησφάλισε τήν δλην μουσικήν επιτυχίαν.
Συμπλήρωμα τής δλης επιτυχίας άπετέ-
λεσεν ή σκηνική του δράματος διδασκαλία
οφειλομένη είς τήν έγνωσμένην περί τήν ύπο-
κριτικήν τέχνην βύδοκίμησιν του θιάσου τών
αδελφών Ταβουλάρη φιλοτιμηθέντος να ύπε-
ρακοντίση πάσαν προςδοκίαν. Έφ' ψ καΐ σήμε-
ρον εκφράζω έκ μέρους του Συλλόγου τάς βα-
θείας αύτου ευχαριστίας εις τε τα μέλη τής
Φιλολογικής καΐ Μουσικής επιτροπής, είς τους
πεπειραμένους καΐ λίαν άφοσιωθέντας μουσι-
κοδιδάσκαλους κ. κ. Νάβαν καΐ 7τ. Σάβέλην,
είς τόν θίασον τών αδελφών Ταβουλάρη, δςτις
προφρόνως κατά τήν πρώτην παράστασιν τήν
δωρεάν αύτου συμμετοχήν παρέσχε, καθώς καΐ
είς πάντες τους θερμουργούς, ευγενείς καΐ
πρόθυμους του χορού καΐ τής ορχήστρας έρα-
σιτέχνας, ών τά ονόματα διά τόν*^έγαν αρι-
θμόν ας μή έπιτραπή νά παραλείψω.
Δέν δύναμαι δμως νά παρασιωττησω καΐ
τήν άζιέπαινον προςφοράν τών φιλόμουσων
κ. κ. Πέτρου Ραφτοπούλου καΐ *Αλεξ. Ααγ-
κούση, οϊτινες διά τάς τελευταίας γενικάς δο-
κίμάς καΐ τήν πρώτην παράστασιν δωρεάν
παρεχώρησαν υπέρ του Συλλόγου τό θέατρον
'Ωδεϊον:^, Ευχαριστώ αυτούς άπό καρδίας ώς
καΐ τόν ομογενή αρχιτέκτονα κ. Π, Καμηα•
νάκην δι' δσα έμόχθησεν υπέρ τής άρχαιοπρε-
πεστέρας διακοσμήσεως τής σκηνής.
Άλλ' ενταύθα οφείλω ν* αναφέρω τάς ακά-
ματους προςπαθείας καΐ πολλούς κόπους τών
μελών τής οίκονομικής επιτροπής, είς τήν
οποίαν οφείλεται ή έξασφάλισις τής ύλικης
επιτυχίας του άλλως τε δαπανηρότατου τού-
του έργου καΐ ^ερμά ευχαριστήρια νά έκφρά-
σωμεν προς άπασαν τήν έπιτροπήν, ίδίως δέ
είς τόν διαπρεπή νομομαθή καΐ φιλόμουσον
τέκνον τής 'Αλβιώνος κ. Ζ/. ΜίΖΖΙ, είς τόν
θερμουργόν διευθυντήν του «Ταχυδρόμου»
καΐ «Ανατολικού Μηνύτορος» κ. Αημ, Βέλ-
λην, είς του; κ. κ. ^Ετταμ, Ρϊζον, Γρηγ.
Μαρσάν, Σόλωνα Καζανόβαν, άδελφοίς Ή-
λιάσκον καΐ Ίωάννην Χατζόπουλον, οί-
τινες άπασαν τήν δραστηριότητα αυτών έχρη-
σιμοποίησαν υπέρ του ϊργου του Συλλόγου,
δςτις ττολλάς εκφράζει τάς ευχαριστίας, καΐ
προς τους συνεργάτας αυτών έζοχωτάτους
κ. κ. Ζωηρόν Πασάν, Γιάγκον Βέην *Ιωαν-
νίδην, * Αλέκο Βέη Παντζίρην, Νικόλαον Βέην
_6ι^_
35
ο ΕΝ ΚΩΝΣΙΆΝΤΙΝΟΤΠΟΛΕΙ ΕΛΛΗΝΙΚΟΣ ΦΙΛΟΛΟΓΙΚΟΣ ΣΤΛΛΟΓΟΣ
ΣγονρΙδην, Άνόρέαν *Εφέντην Κοπάοην καΐ
άξιότΐ(Αθν κ. Αυσ, Καντανχζόγλουν ,
ΈτΓΐ τγι βύκαιρίοϊε δέ ταύττ) εϋχαριστουμεν
άπό καρδίας καΐ τους διευθυντάς πασών τών
ό(Λθγλώσσων καΐ ξενόγλωσσων εγχωρίων έφη-
ριερίδων δια την ίσχυράν αυτών ηθικην ύποστη-
ριξιν καΐ πρόθυμον καταχώρισιν έν ταίς στή-
λαις αυτών παντός άφορώντος τόν Σύλλογον.
Ε(ς την ό|χολογου[Αένως καΐ ύφ' 5λας τάς
επόψεις λα(χπράν καΐ άπροςδόκητον έπιτυχ^ιαν
του εθ,νικου τούτου έργου συνετέλεσεν ουκ ολί-
γον καΐ ή ό(Αθγενης ή(χών κοινωνία, ήτις αθρόα
προςελθουσα καΐ ε{ς τας όνο ηαραοτάοεις της
* Αντιγόνης, συ[Απαρέσυρ8 [Λεθ' εαυτής και
πολύ τό έπίλεκτον της ζένης παρ' ηΐΛΐν παροι-
κίας. Ό Σύλλογος εκφράζει τάς ^ερμάς αύτου
ευχαριστίας πρ6ς απαντάς τους έπιθαρρύναντας
καΐ βοηθήσαντας τό έργον αύτου, καΐ ε (ς τόν
έρίτιμον έταίρον κ. Πανλον Στεφάνοβικ Σκν-
ληαην, δςτις είκοσάλιρον χορηγίαν προςήνεγ-
κεν ύπϊρ του έργου. Ό Σύλλογος κατιδών
τας έκ τών αρχαίων δραμάτων έθνικας ωφε-
λείας κατήρτισε προςωρινώς και ΚαΙλιτεχνι-
κήν ίηηροηην $πως συνεχίσγ) τό έργον της
από σκηνής διδασκαλίας τοιούτων δραμάτων,,
εντός τών ορίων του εφικτού καΐ ηθικώς λυ-
σιτελούς. Τό ύλικόν αποτέλεσμα τών δύο
παραστάσεων υπήρξε 377 έθ. λίρ. περίπου,
έκ τών οποίων αφαιρουμένων τών εξόδων
υπελείφθη καθαρόν κέρδος 1 45 λίραι.
Ό Σύλλογος μνήμων των ευεργετών αύτου
εγνω καΐ τη άρωγη τών κληρονόμων και έράνφ
κοινω ν* άναστηλώσγ) έν τη αίθούση ταύτη
καΐ την προτομί]ν του άοιδίμου Ήροκλέονς
Βασιάδου του τόν βίον αύτου υπέρ του Συλ-
λόγου άφιερώσαντος. Ή προτομή αύτη συν-
τελεσθείσα ετέθη εν τη προςηκούση θέσει ώς
υπόδειγμα τής άφοσιώαεως και έ&είο&υσίας
του ανδρός, ου ή μνήμη άγήρως.
ΈπΙ τών οίκονομικών του Συλλόγου ερχό-
μενος εναυλον ε(ς τάς άκοάς μου εχω ετι τόν
βαθύν θλίψεως στεναγμόν του πεφιλημένου
μοι συναδέλφου κυρίου Α, Μηλιώτη, ταμίου του
Συλλόγου, βτι κατά τό έτος τοΰτο ούδεμίαν
έχει νά άναφέρη εκτακτον συνδρομήν προς
τόν Σύλλογον, είς τό ταμιείον του οποίου
κατά προηγούμενα ετη κατά χιλιάδας ε!ςήρ-
χοντο αΐ Εκτακτοι σννδρομαί, δ Γ ών τοσούτον
υπερήφανος παρίστατο ό Σύλλογος είς άπαντα
τόν έλληνισμόν και επίκουρος έπιθαρρυντικός
είς τόν έχοντα ανάγκην τής συνδρομής αυτοί
υπέρ τής εκπαιδευτικής εκείνου κινήσεως. Σή-
μερον βμως δικαίαν έκφράζομεν καΐ ^Ιιβι^ψ
άπορίαν πώς τό φωτοβόλον τούτο κέντρον ττ,ζ
πνευματικής ημών κινήσεως δέν έπισπαται
την συμπάθειαν τών δυναμένων νά βοηβή-
σωσιν αυτόν, ξηράν δέ άφήνουσι τήν έθνωφιΆη
λυχνίαν, άναγκάζουσι δέ αυτόν πολλάκις δπω;
πολύν χρόνον καταναλίσκη είς τόν τρόπον της
εξευρέσεως τών πόρων τής υπάρξεως αύτοΟ.
Παρηγορούμεθα δμως εφέτος, διότι τους ΙπΙ
τούτοις πολυειδείς κόπους και μερίμνχς ο
Σύλλογος συνήνωσε προς τό ηθικής σημασίχς
σπουδαιότατο ν έργον τής διδασκαλίας τής Αν-
τιγόνης, περί ης ήδη (κανόν έποιησάμεθα λόγον.
Έν συνόλφ δέ είπεΐν τά μέν γενικά εσοϊχ
είς τό ταμιείον άνήλθον είς λ. Τουρ. 362.22,
αί δέ δαπάναι εΙς 403.93, ώςτε προκύπτει, ώ;
παρατηρείτε, και μικρόν τι Άλειμμα^ ούχ ήττον
τρέφεται ό Σύλλογος ύπό τής ελπίδος δτι ά^ί-
κετο ή στιγμή καθ' ην μετά πλείονος στοργής 9'
άποβλέψωσιν οι δυνάμενοι ν' άνυψώσωσιν αύτύν
οικονομικώς είς τήν πρέπουσαν αύτζ) θέσιν.
Ταΰτα, Παναγιώτατε Δέσποτα, τά ύφ' ημών
πεπραγμένα. ΠρΙν ή δέ καταπαύσω* τόν λόγον
οφείλω από του βήματος τούτου νά άνακηρύζω
τήν βαϋυτάτην εϋγνωμοσύνην του Συλλόγου
προς τόν προστάτην τών γραμμάτων και τη;
επιστήμης, τόν ενδοξον του θρόνου τών Όσ(«ι-
νιδών Σονλτάνον Χαμήτ Χάν τόν Β\ τήν πδ-
φωτισμένην Αύτοκρ κνβέρνησιν, καΐ τόν Έξ.
ύπονργόν τής ηαιδείας, τόν δι' άντιπροςώπου
τιμήσαντα τήν τελετήν ταύτην. Ενγνωμοτώ
δ^ τγΙ Υ. θ. Παναγιότητι και επικαλούμαι ττν
εύλογίαν Αυτής έπι του Συλλόγοσ καΐ τών ίρ-
γων αύτου. Επίσης και τω Έξοχ. πρεσβευττ,
τής Ελλάδος Ν. Μανροκορδάτφ τω πάντοτι
υπέρ του Συλλόγου και τής προόδου αύτοΟ
διαφερομένφ* ενχαριατώ δέ και άπαν τό οιλό-
καλον καΐ φιλόμουσον άκροατήριον.
*Η προηγηθείσα γενεά διαφλεγομένη υχύ
άγνου ζήλου υπέρ τής επιστήμης και τών
γραμμάτων έκληροδότησεν ήμίν τιμιώταχο^^
χρήμα, ούτινος τήν φύλαξιν περί πλιί^τδ^
ποιούμενοι, ώμεν συγγνωστοί, αν μή τι γ«ν-
ναίον αλλά τό κατά δύναμιν προεξε9έμ«9»'
ευχόμενοι δέ όπως οι διάδοχοι πλείονα ήαών
έπιτελέσωσιν, άποχωρουμεν μετ* ενδομύχου
πεποιθήσεως §ηι τήν ενεργετικήν τον Σν11όγ<ηί
δράοιν Ιπ* άγαϋφ τον Γένονς. Γένοιτο.
ΠΡΑΚΤΙΚΑ ΚΑΙ ΕΚΘΕΣΕΙΣ
ΤΟΓ Μ• ΣΑΑΟΠΚΟΤ ΕΙΟΠ ΑΠΟ ΜΑ'ίΟΓ 1900 ΜΕΧΡΙ ΜΑΪΟΤ 1901
&9&
ΣΥΝΕΔΡΙΑ >ΤΝΓ'
(Ταππηί^ γενική).
Τη 19η ΊσυνΙον 1900.
Προιθρκάοντο; του χ. Γ. ΑΠΟΣΤΟΑΙΔΟΥ, προέΒρου.
Ό νέος πρόεδρος κηρύττων την εναρζιν
της ίτυνεδρίας ευχαριστεί τους εταίρους έπΙ τη
προςγ€νο(Χ€νΥ) αύτφ τι^β'» ^"^ κάλλιστα κατα-
νοεί, επικαλείται την πρ6ς αΐσίαν διεζαγωγην
του ίργου άτταραιτητον συναντίληψιν των
^λών του Συλλόγου καΐ ύπισχνείται δτι θα
καταβάλη πάσαν προςττάθειαν καΐ φροντίδα
Χια την πρόοδον και τηρη<τιν του γοήτρου του
Συλλόγου .
Άναγινώσκονται τα πρακτιχά καΐ επικυ-
ρουνται. ΚαΙ είτα υποβάλλεται α προϋποΐο*
γιαμ6ς του Μ' συλλογικού έτους.
ΈπΙ του δια την βιβλιοθήκην όριζθ(Λένου
ποσοΰ Λ. Τ. 108 6 κ. -Χρ, Χατζηχρήστου ζη-
τεί εξηγήσεις• ό δέ κ. πρόεδρος άνακοινοί τότε
τα περί της δωρεάς *Ι. Βαλέττα καΐ λέγει 6τι
προκεψένου προςεχώς να άποφασισθτι ή έκτε'-
λεσις τ^ίς περί βιβλιοθήκης αποφάσεως του
Συλλόγου τό προεδρείον ένό(χισ8 καλόν να
άναγράψγ) τό σχετικόν κονδύλιον. Του κ.
Βραχάμη έρωτήσαντος αν ελήφθη άπόφασις
να μετενεχθη ή βιβλιοθήκη ή να ύποστηριχθνί
^ια δοκών /) αίθουσα καΐ συνιστώντος θερ(χώς
τό πρώτον, ό %, πρόεδρος άπαντο^ δτι ή σχε-
τική άπόφασις ληφθήσεται (χετά την άφιςιν
της δωρεάς Βαλέττα.
Ό κ. θ, ^ΑχεστορΙδης προτείνει να όρισθ/ί
ποσόν 150 Λ. Τ. δι* άγοραν βιβλιοθηκών
πωλουμένων είς ευτελείς τψχς καΐ δια βι-
βλιοδέτησιν τών βιβλίων. Ό κ. Μ. Αν&εν^
τάηουλος ύπο(χΐ(χνγ)σκει τω Συλλόγφ δτι ύπο-
^ζρεουται να έπιστρέψχι εις τήν Ζφγράφειον
βφλίούήχην τό ληφθέν άλλοτε παρ* αύτης
δάψζίοψ^ συνιστδΐ τήν δι' εκτάκτων δόσεων
άπόσβεσιν και προτείνει να άποφασισθη ή
συζήτησις του ζητή|χατος ή ά|Λε'σως ή (χετά
«κίψιν του προεδρείου.
Έλ>. Φα. Σύλλογο;
Ό κ. -Χρ. Χατζηχρήσιον συ[χφωνεί ε{ς την
δια δόσεων άπόσβεσιν του χρέους* δικαιολογεί
δέ τήν σύναψιν του δανείου τούτου δια τόν
λόγον δτι έκινδύνευσεν αυτό τό γόητρον του
Φιλ. Συλλόγου (χή δυναμένου άλλως να έκδώση
τό περιοδικόν του* καΐ [χάλιστα, λέγει, άφου
τό κληροδότημα θεοφιλίδον ώφειλεν εις τόν
Σύλλογον. Ό κ. Ξ. Σιδερίδης άπαντ^ δτι ό
Σύλλογος ώφειλεν είς τό κληροδότημα θεοφι-
λίδου και ούχΙ τούτο είς εκείνον. Είς τούτο
συμφωνεί καΐ ό κ. Χρ, Πανταζίδης λέγων μά-
λιστα δτι περί τάς 100 Λ. Τ. δφείλσνται. τφ
κληροδοτήματι. Ό πρόεδρος ζητεί νάάνατεθγί
ή μελέτη του ζητήματος του κ. ΑΜεντοπού-
λου εις τό προεδρείον καΐ είτα να γίνγ) συζή-
τησις* τούτο γίνεται δεπτόν.
*ΕπιψηφΙζεταί ό τιροΰποΐογίσμ&ς ώς έχει
ητοι ίςοδα Λ. Τ. 300 καΐ ξξοδα 500 καΐ «-
λειμμα Λ. Τ. 200.
Κατόπιν άγγέλλεται τό δεύτερον ώς Ιπίτι^
μον μέλος ή Α. Ε. ό κ. Γρ. Μαραολής, δςτις
καΐ εκλέγεται παμψηφεί.
Ό κ. *Αν, ΧρηατΙδης προτείνει να ψηφι-
σθώσιν ενχαριοτίαι τοίς άποχωρήσασι καΐ τοίς
παραμείνασι χοομήτοροιν έπι τφ ζήλφ καΐ
τοίς κόποις είς ους υπεβλήθησαν κατά τό
παρελθόν ετος' και γίνεται δεκτόν.
ΣΥΝΕΔΡΙΑ ^ΑΤΝΔ'
(Ταητιπή γενιπή).
Τη 6ν Νοεμβρίου 1900.
Ιΐροιδριύοντος του χ.; Γ. ΑΠΟΣΤΟΑΙΔΟΥ, ηροέδροα.
Άναγινώσκονται και έπικυρουνται τα πρα-
χτίπά καΐ άνακοινοΰται ή αλληλογραφία, Ό
κ. πρόεδρος παρατητηρεί ίδιαιτέρως τίνα Ιπι
της μεταξύ του Συλλόγου, του κ. Φίλιππο-
του κκΐ του Συλλόγου Παρνααοον αλληλογρα-
φίας εν σχέσει προς τήν προτομην του αει-
μνήστου Βασιάδου ώς καΐ έπΙ της επιστολής
Τόνο; ΚΪΓ 5
34
ο ΕΝ ΚΩΝΣΤΑΝΤίΝΟΤΙΙΟΛί:! ΕΛΛΗΝΙΚΟΣ ΦΙΛΟΛΟΓΙΚΟΣ ΣΓΛΑΟΓΟΣ
των )ςληρονό[χων Βαλέττα. Άγγίλλονται τα
δωρηύέντα τη βιβλιοθήκη βιβλία.
Ό κ. πρόεδρος άνακινοϊ την περί πάρα-
στάσεως του Οί^ίπο^ος έν Κολωνφ άηόφασιψ
της Καλλιτεχνικής επιτροπής και ζητεί την
εγκρισιν του Συλλόγου.
Τό προεδριίον προτείνει ώς Ιηίτιμον βέλος
του Συλλόγου τόν κ. *Ανδρ. Σπα&άρην, καθη-
γητήν, συ(χπληρουντα προςεχώς την τεσσαρα-
κονταετηρίδα ττίς καθηγεσίας αύτου. Ό Σύλ-
λογος δια ζωηρών χεροκροτημάτων έκδηλοι
την ίγκρισίν του. Άγγέλονται οέ τα προτει-
νόμενα νέα τακτικά μέλη οί κ. κ. *Αί. Σινιόσο-
γλους, θ, ΠετραχίΛης, Ιατρός, Γ, Ζσυηάν, ία-
τρός, Λάζαρος Σώχος, καλλιτέχνης καΐ Γρηγ.
Τριανταφυλλίδης, δικηγόρος έν ΙΙαρισίοις.
Ό κ. /ι ΠαχιΧκος έπΙ της επιστολής του κ.
Φιλαν^ίδου αίτουμένου τό δεκάλιρον γέρας της
γλωσσικής του συλλογής παρατηρεί δτι νομίζει
πιθανόν να όφείλωνται αύτφ αί αίτούμεναι
10 λίραι, διότι καΐ είς αυτόν ορείλονται δύο
λίραι όθωμανικαί.
Ό κ. Χρ. Χατζηχρήστου ένθυμείται δτι ό
κ. Φιλανθίδης ηθέλησε να δοκιμάση την οζυ-
δέρκειαν ττίς Φιλολογικής επιτροπής άπο-
στείλας την έργασίαν του τριχοτομημένη ν
6πό ϊτερα ονόματα (του υίοΰ καΐ τής θυ-
γατρός του)* έκ των τριών δέ ύποβλη-
θεισών συλλογών έβραβεύθη μία ή του υίου
του. θεωρεί δέ καλόν να παραπεμφθη ή
έξέτασις της υποθέσεως τη Φιλολογική επι-
τροπή, ήτις άφου μελετήση τα πρακτικά της
θα επιδίκαση τό άνω ποσόν τφ κ. Φιλανθίδη
άν έβραβεύθη, ίνα λάβη τοΰτο Ικ των παρά
της ο(κογεν. Χρ. έφέντη Ζφγράφου προς τόν
Ζφγράφειον αγώνα Ζώντων μνημείων καθυ-
στερουμένων ΙδΟ λιρών Τουρκίας, έάν πλη-
ρωθώσί ποτέ αύται, δτε θα πληρωθη καΐ ό
κ. Παχτίκος. ΈπΙ δέ της παραστάσεως του
Οιδίποδος ό κ. Χ. Χατζηχρήστου ζητεί δπως
τό προεδρείον λάβη την εγκρισιν του Συλλόγου.
Ό κ. Βαλαβάνης έρωτ^ άν ή Καλλιτεχνική
επιτροπή κατήρτισε τόν προϋπολογισμόν τών
δαπανών καΐ ττοϊον περίσσευμα άφήκαν αί πα-
ραστάσεις της Αντιγόνης. Ό κ. Ψαλίδας Ιέ'γΒΐ
δτι αφαιρεθέντων τών πολλών έζόδων έμεινε
καθχρόν περίσσευμα Λ. Τ. 145. Ό κ. Αν&εντό-
9τονλος απορεί διατί νά ζητήται ή εγκρισις του
Συλλόγου δια τήν έργασίαν μιας επιτροπής,
ένζ) διά τάς λοιπάς δέν συμβαίνει τούτο.
Άλλ' ο κ. Χατζηχρήστου επιμένει είς τήν
εγκρισιν του Συλλόγου. Ό κ. *Ακεστορίδης
υποβάλλει τήν γνώμην, ην καΐ έν τη Καλλι-
τεχνική επιτροπή ύπεστήριζεν, ίνα προςκληίώ-
σιν οΊ πέρυσιν έτοιμάσαντες και παρα^τήσαν-
τες τήν Άντιγόνην, προγυμνασθώσιν ολίγον καί
δώσωσι παράστασιν της Αντιγόνης προς πορι-
σμόν τών δια τόν Οίδίποδα αναγκών. Ό χ.
Βραχάμης υποστηρίζει μέν τήν πρότασιν τοΟ χ.
Άκεστορίδου άλλα διαβλέπει ατυχώς άποτυ-
χίαν καΐ ζητεί νά σημειωθη είς τά πραχτιχι
δτι έκ της ευθύνης, ην άναλαμβάνει'ή Καλλι-
τεχνικ,ή επιτροπή, αυτός ώς μέλος αυτή; δίν
Οίλίί νά εχη ουδέν μέρος. Ό κ. Αύ&εντόττοΌ-
λος άπαντδί δτι ούδεμίαν εύθύνην έχει ή Καλ-
λιτεχνική επιτροπή ώς δέν ίχει ουδεμία τών
λοιπών του Συλλόγου επιτροπών, θα έργα-
σθη και τη άρωγη του Συλλόγου ελπίζει βτί
θά φέρη είς πέρας καΐ τήν παράστασιν του
Οίδίποδος. Ό κ. Βραχάμης διαφωνεί προς
τόν κ. Αύθεντόπουλον λέγων δτι αι λοιπαΐ
έπιτροπαΐ δέν ζητουσι χρήματα, ένφ αύτη βχ
ζήτηση" επομένως οφείλει ό Σύλλογος νχ
λάβη αυτός τήν διεξαγωγήν της παραστά-
σεως, άφοΰ ουδείς υπάρχει ό λαμβάνων τχν
εύθύνην της δαπάνης τών απαιτουμένων
χρημάτων. Ό κ. Θεοτοκάς προτείνει ν ' άνα-
τεθη πάσα φροντϊς περί της παραστάσιω;
είς τό προεδρείον. Ή πρότασις γίνεται παμ-
ψηφεί δεκτή.
Ό κ. * Ασκητής είτα νομίζει δτι πρέπει νι
ληφθη σύντομος μέριμνα περί της /χεταφο^
τής βιβλιοθήκης. Ό κ. πρόεδρος νομίζει δτι
πρέπει νά ευρέθη τό χρήμα πρότερον, άλλως
τε καΐ κίνδυνος δέν υπάρχει ώς φρονοΰσί τινις.
Ό κ. Βραχάμης νομίζει δτι ή μεταφορά επεί-
γει καΐ δτι πρέπει τό προεδρείον ν* άποφασίιη
ή τήν ύποστήριζιν τής αίθούσης ή τήν μετι•
φοράν. Περί δέ του χρήματος δέν πρέπει νχ
δειλιΛ, διότι είς τήν πρό τριετίας έπισκευήν τοΟ
Συλλόγου έδαπανήθησαν 150 λίραι, του τχ-
μιείου ουδόλως ένοχληθέντος. Έν τέλει απο-
φασίζεται ίνα έκ τών κερδών τής παραστάσεως
μέρος δαπανηθη είς τήν μεταφοράν ή ύχο-
στήριζιν της Βιβλιοθήκης.
ΣΓΝΕΔΡΙΑ ,ΑΤΝΕ'
(Τακτιπή εΐόική),
τη 13η Νοεμβρίου 1900.
ΙΙροιδριύοντος του κ.Μ.ΑΥβΕΝΤ0ΙΙ0ΥΑ0Υ,«νΤι«οί5?ο».
*Αναγινώσκονται και έπικυρούνται ταΛ^•
κτικά τής προτέρας τακτικής είδικής συνιίρίβις
ΠΡΑΚΤΙΚΑ (ςΓΝΕΔΡΙΑ ^ΑΤΝΓ' ΜΕΧΡΙ ^ΑΤΝΗ' 20 ΝΟΕΜ., 4 ΔΕΚ. ΚΑΙ 11 ΔΕΚ. 1900) 35
(1ΐ^ Μαίου 1900). Άναγινώσκβται δέ υπό
του κ. γινικου γρα(χματ£ως η πραγματεία του
ίν Καβάλλα !ατροΰ κ. Σ, Μερτζίδον έπινρα-
90(Λ€νη α'Ιατ^ικη άρ2^ο^ολογ(α : η εν
βα<ΐ€θ ι^ατΠερίνθω €πι&η|ΐτκη γριπ-
«η (ίηϋΐίβηζ^) κατίι τοίτς 5ζρόνονς
τοΟ ^Ιπποκράτους»•
Ό προβΧριύων είχαριαιών τόν ιπιστεΝ
λαντα διαλύει την συνεδρίαν.
ΣΥΝΕΔΡΙΑ ΛΤΝς"'
(ΤαΗxιΗ^| γ9¥^Ηή).
τϋ 20η Νοεμβρίου 1900.
Προι$ρ€ύοντος του χ. Γ. ΑΠΟΣΤΟΑΙΔΟΥ, προέδρου,
Άναγινώσκονται τα τίρακηκά της προη-
γουρ,ένης (τυνεδρ(ας, άτινα μετά τίνα έπ' αυ-
τών συζήτησιν επικυρουνται. Και είτα άναγι-•-
νώσκεται ή άΙΙηλογραφία . Ό κ. πρόεδρος έπΙ
της αιτήσεως της Μαπεδοψίπης *Αδελφότψος
αιτουμένης την αιθουταν του Συλλόγου δια
τάς αρχαιρεσίας αύτης ζητεΐ την γνώμην του
Συλλόγου* ή αΤιηοις γίνεται δεκτή.
Έπι της αιτήσεως της Βιολογικής Επι-
τροπής δπως έπιτραττγ) τω κ. Ψαλίδί^. ή γαλ-
λιστί δημοάίευσις Αναποίνώοεωο^ αύτου γενομε'-
νης εν τη επιτροπή ταύτη, γίνεται συζήτησις
κχθ' ην ληφθείσης ύπ'^ψει της σπουδαιότητος
των τοιούτων ίατρικών ανακοινώσεων καΐ
τής ανάγκης τής ταχείας αυτών δημοσιεύσεως
παρέχεται ή αίτουμένη άδεια. Ό δε κ. ^V^-
ΗοΙόηουλος εκφέρει εύχήν δπως πρό της γαλ^
ΙιστΙ δημοσιεύσεως της ανακοινώσεως γένηται
αύτη ίΧΚηνιστί,
Έπι δέ της αίτήσεως του κ. Παχτίκου αι-
τουμένου την αιθουσαν του Συλλόγου προς
εκγύμνασιν χορού δεσποινίδων δια τάς διαλέ-
ξεις αύτου, δς ποιήσεται έν τφ Συλλόγφ,
εγείρεται συζήτησις. Ό κ. ΝικολόπονΙος νο-
μίζει βτι ουδέποτε εδόθη ή αίθουσα δια χορόν
δεσποινίδων καΐ συνιστ^ τω προεδρείφ δπως
μελετήση πρώτον τδ ζήτημα καΐ είτα ύπο-
βάλη τούτο είς την εγκρισιν του Συλλόγου.
Μετά μακράν έπι του ζητήματος συζήτησιν
αποφασίζεται δπως άνατεθη τφ προεδρείφ
ή περί τούτου σύσκεψις.
*Αγγέλλονται τό δεύτερον και ψηφοφορουν-
ται ως τακτικά του Συλλόγου μέλη οί κ. κ.
*Α. Σινιόσογλονς, Γ, Ζονπάν, Θ. Πετρακίδης,
Δ, Ζώχος καΐ Γρ. ΤριανταφνΙλίδης προτεινό-
μενοι υπό του προεδρείου.
Άγγε'λλονται τό πρώτον ώ; τακτικά μέλη
οί κ.κ. /. Τσαούσης» Α. Καζανόβας, Ζ. Χατζό^
πονλος, θ. Ζήσης καΐ *0δ. Εχτ&υμόπονλος προ-
τεινόμενοι υπό του προεδρείου.
ΣΥΝΕΔΡΙΑ ,ΑΤΝΖ'
(ΤαΗτίΗ^ι γβηκή),
ΤγΙ 4η Δεκεμβρίου 1900.
Προίδριύοντος του χ.Μ. ΑΥΘΕΝΤΟΠΟΥΑΟΥ, αντιπροέδρου.
Του κ. είδικου γραμματέως απόντος δίν
άναγινώσκονται πρακτικά. Άναγινώσκεται δε
υπό του κ. γεν. γραμματέως ή αλληλογραφία.
Ή αίτησις του κ. *Εη, Κυριακίδου αιτουμέ-
νου δπως άποσταλώσιν αύτφ δύο τόμοι του
Περιοδικού άντι ενός ώς έχοντος ίδίας αύτου
πραγματείας, γίνεται αποδεκτή. ΈπΙ ττίς
αΙτήσεως τγ}ς θρησκευτικής άδελφότητος του
Εύαγγελιστου * Ιωάννου δπως παραχωρηθη
αύτη ή αίθουσα του Συλλόγου δια τα, μα-
θήματα αυτής εγείρεται μακρά συζήτησις καΐ
διάφοροι άνταλλάσονται γνώμαι. Ό κ. ^Α.
Γεράρδος φρονεί ότι ή αδελφότης πρέπει νά
πλήρωση πρώτον την προς τόν Σύλλογον
πάλαιαν αυτής οφειλήν καΐ είτα νά παρα-
χωρηθη αύτη ή αίθουσα. Οί κ. κ. Βραχά-
μης καΐ *Ακεστορίδης κηρύσσονται ύπερ τής
αμέσου παραχωρήσεως τής αΙθούσης. Μετά
μακράν δΐ συ^[ήτησιν αποφασίζεται δπως ο
Σύλλογος παραχώρηση την αιθουσαν αύτου
υπό τόν δρον νά προπληρωθώσιν αύτφ πέντε
(5) λίραι μέχρις αποπληρωμής.
Μετά ταύτα ό προεδρεύων άγγέλλει τόν
θάνατον του κ. */. Πανταζίδου επιτίμου του
Συλλόγου μέλους, λέγει δι' ολίγων περί τής
άπωλείας, ην δ τε ημέτερος Σύλλογος καΐ τα
ελληνικά καθ* δλου γράμματα διά τοΟ θα-
νάτου του σοφού καθηγητού υπέστησαν καΐ
είς ένδειξιν πένθους διακόπτει την συνεδρίαν.
ΣΥΝΕΔΡΙΑ >ΤΝΗ'
(ΤαηπΗίι είόιχή).
Γ^ Ιΐη Δεκεμβρίου 1900.
ΙΙροιδριύοντος τοΰ χ. Γ. ΑΠΟΣΤΟΑΙΑΟΥ, προέδρου.
Άναγινώσκονται και έπικυρουνται τά πρα-
κτικά τή; προτέρας σννεδρίας. Είτα ό κ. Κ.
Κοκκολάιος αναφερόμενος είς τό ανάγνωσμα
του εκ Καβάλλας ιατρού κ. Μερτζίδου λαμ-»
36
ό ΕΝ ΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΟΤΠΟΛΕΙ ΕΛΛΗΝΙΚΟΣ ΦΙΛΟΛΟΓΙΚΟΣ ΣΤΛΛΟΓΟΣ
βάνει άφορμην να άτταριθμη^τιτί τους (^έχρι
τουδβ Ιτί των ομογενών πιρί Ιατρικών πάρα
τοις άρχαιΌις θεμάτων 7Γραγ|χατευθέντας, εν
οις καΐ αυτός, καΐ προτρέπει τους καθ' ημάς
Άσκληπιάδας να άσχοληθώσι περί την πά-
τριον έπιστήμην. Ό κ. Ανύεντόηονλος επι-
κροτεί μϊν ε (ς την γνώμην του κ. Κοκκολάτου,
εύχεται ο δπως Ιν ταΐς τοιαύταις ύπ6 τών
ημετέρων μελέταις και πραγματε(αις λαμβά-
νωνται ύπ' δψει καΐ μετά πολλής προςοχης
καΐ συζητικης ακριβείας τα πορίσματα τών
ζένων ερευνών, ών ή σπουδαιότης μεγάλη καΐ
ο αριθμός ση μαντικός. *Άλλως, λέγει, παριστά-
μεθα άγνοουντες ου μόνον την ΰπαρζιν σπανίων
όπωςουν μονογραφιών άλλα καΐ μεγαλόσχη-
μων ιστοριών ολοκλήρων κλάδων επιστημών,
τουθ'δπερ μειοϊ πολύ μέρος του κύρους του
ημετέρου ίσχυρισμου.
Είτα ό κ. Χρ. Πανταζίίης άναγινώσκει τό
πρώτον μέρος πραγματείας αύτου «Τα τνε^Ι
ννναικός ηαρίι Πλάτωντ φιλο<$ο-
φον^ιενα»• Ό κ. πρόεδρος ευχαριστεί τζ)
άγορητη επι τη ανακοινωθείσα άζιολόγφ πραγ-
ματεία, εν η μετ' εύαρεστήσεως παρατηρείται
δτι ό κ. Χρ. Πανταζίδης διέλαβε περί πασών
τών πλατωνικών πηγών μη αρκεσθείς εΙς ένα η
καΐ ούο μόνους του μεγάλου φιλοσόφου διάλο-
γους, άλλ' ως πλείστους ερευνησας.Ό κ. Αύ•
^εντόπουλος προς ταϊς ευχαριστίας του κ.
προέδρου καΐ συγχαρητήρια απονέμει τψ κ.
Χρ. Π^νταζίδγ), διότι δια της πραγματείας
ταύτης παρέχεται το μέτρον της επιτυχούς
επεξεργασίας και συγχρόνως ή επαγγελία
πολυτιμότατης δια τους παρ' ήμϊν έρ€υνητας
τών παλαιών θεωριών αμοιβής, ήτις έγκειται
είς την έξακρίβωσιν καΐ χρησιμοποίησιν πολ-
λών παρά τοις προγόνοις ημών επιστημονικών
δρων, ους άντΙ νά λαμβάνωμεν έτοιμους και
προςφυεστάτους παρά τών αρχαίων χαλκεύομεν
μεταφράζοντες ακατάλληλους ζένους, άλλο-
τρίας ούτως εννοίας δι' ηκιστα ελληνικής περι-
βολής επενδύοντες. Τοιούτων παιδαγωγικών
δρων πληθύν άνεσκάλευσεν εν τη πραγματείί»:
αύτου ό κ. Χρ. Πανταζίδης άξιος πολλών Ιπϊ
τούτφ συγχαρητηρίων.
ΣΥΝΕΔΡΙΑ >ΤΝΘ'
(ΤακτίΗ^ι γενική).
Τη 18η Δεκεμβρίου 1900.
Προίδρβύοντος του χ. Γ. ΑΠΟΣΤΟΑΙΔΟΥ, προέδρου.
Άναγινώσκονται καΐ ίπικυρουνται τά πρα-
κτικά τη; προηγουμένης συνεδρίας. Άναγι-
νώσκεται έπ' ϊσης καΐ η αλληλογραφία. ΈχΙ
της αίτησεως δε της Ιφορείας τών αχοΐών
Κυδωνιών^ αποφασίζεται νά σταλώσιν αυτ^
οι αιτούμενοι χάρται 2!αφειροπονλου, ά|χα
φθάσωσιν. ΈπΙ της απαντητικής πρ6ς τ^ν χ.
Γ. Μαρασλην επιστολής ό κ• *Αν. Χρησιϋνις
προτείνει δπως τό προεδρεϊον λαμβάνων ύτ^'
δψει τάς άνάγκας του Συλλόγου σκεφΟη μλ
παρασκευάση σχέδιον επιστολής δι' η^ νχ ύπο-
δεικνύηται τω μεγαλοψύχφ άνδρΐ ό τρόπος
δΓ ου δύναται νά φανη χρήσιμος τφ Συλλόγφ,
δπερ σχέδιον νά έγκριθη εν γενική συνείρία
παρά τών μελών. Άλλα αποφασίζεται δπως
άφεθή ελεύθερον τό προεδρεϊον νά άπαντηβτι
δ;υως αν αυτό κρίν/) εύλογον συμφώνως ταί;
έπειγούσαις άνάγκαις του ημετέρου Συλλόγου.
Είτα άγγε'λλεται δτι παρά τής ΙνταΟθα άίιλ-
φότητος του Εύαγγελιστοϋ *Ια}άννου ΙΙτ,-
φθησαν πέντε λίραι απέναντι του προς τον
Σύλλογον χρέους αυτής καΐ δτι συνεπώς ίπι-
τράπη αυτή καΐ ή κατά την εφετινή ν περίοοον
διδασκαλία τών θρησκευτικών μαθημάτων.
ΈπΙ τής αιτήσεως τής άδελφότητος τών
Ιννέα Μουσών αποφασίζεται νά δοθώσιν οί
ζητηθέντες τόμοι τής Ζωγραφείου Βιβλιο-
θήκης, αν ύπάρχωσιν σχολεία συντηρούμενι
παρ' αυτής.
Έπι τής αιτήσεως του υπαλλήλου Θεοδώ-
ρου αποφασίζεται και ανατίθεται τω προι-
δρείφ νά σκεφθή ή άποφασίση άν πρέπει νά τφ
δοθή ή αιτουμένη αύζησις ή ου.
Είτα άγγέλλονται τό δεύτερον και ψτ/^ί-
ζονται ως τακτικά μέλη οί κ. κ. Γ. Τσασύ'
σης, Λ, Καζανόβας, Ζαχ. Χατζόπουλος, θ.
Ζήσης , καΐ *0δ. Εύδυμόπουλος, Κατόπιν προ-
τείνεται ή ίκλογή είδ. γραμματέως, πρές άν-
τικατάστασιν του παραιτηθέντος κ. Ν. Πα-
ρίτση» ούτινος την παραίτησιν μετά λύπτς
απεδέχθη τό προεδρεϊον, άφ'ού δεν κατώρ-
θωσε νά μεταπείση αυτόν. Γενομένης δε μυ-
στικής ψηφοφορίας τοιούτος άναδείκνυταιπχα-
ψηφει ό κ. θ. *Ασκητής.
Άγγέλλεται τό πρώτον ως τακτικόν μίλο;
ό θεοφιλέστατος άγιος Παμφίλου κ. Μέλια-
σηνός Χριστοδούλου, προτεινόμενος ύιτό τών
κ. κ. Ξ. Σιδερίδου, Π. 'Ιατροπούλου και θ.
Άσκητου' καΐ λύεται ή συνεδρία.
ΠΡΑΚΤΙΚΑ (ΣΥΝΕΔΡΙΑ ,ΑΤΞ' ΜΕΧΡΙ ,ΑΤΞΒ' 15 ΙΑΝ., 29 ΙΑΝ. ΚΑΙ 5 ΦΕΒΡ. 1901) 37
ΣΓΝΕΔΡΙΑ ,ΑΤΞ'
τα 15Ώ Ιανουαρίου 1901
Προιδρ«ύοντος το0 χ Γ. ΑΠΟΣΤΟΛΙΚΟΥ προέδρου.
Άγγέλλιται ο θάνατος των Ιπιτίρίων μβ-
λών Μαχ ΜαΙΙβΓ, καθηγητού έν Όζφόρογ;
έκλιγέντος τψ 1893 και του ΟΟΠίΙβ ΖΐοΗί^
πρφην πρίσβιυτου της Αυστροουγγαρίας εν-
ταύθα έκλιγίντος τφ 1874.
Είτα άγγβλεται ο θάνατος του τέως προέ-
δρου του Συλλόγου Δημητρίου Μαλιάόου καΐ
η ληφθιίια πάρα του προι^ρβίου άπόφασις
προς Ικδήλωσιν του πένθους του Συλλόγου
καΐ λύιται ή συνεδρία.
ΣΓΝΕΔΡΙΑ >ΤΞΑ'
Τη 29ό Ιανουαρίου 1901
Προ&δριύονιο; του χ. Γ. ΑΠΟΣΤΟΑΙΔΟΥ, η^οέδρου.
Μη δντων έτοί(Λων των πρακτιχών τίς
προηγουμένης συνεδρίας, άναγινώσκιται περί-
ληψις της αλληλογραφίας, έφ* η; ό κ. πρόε-
δρος ποιείται τας έζτίς παρατηρήσεις. Τφ κ.
Δ, ΠαναγιωτΟη άποσταλήσεται ό αιτούμενος
τόμος του περιοδικού. Ή αίτησις του Δ.
Συμβουλίου του !ίαπηΒΐου παρθεναγωγείου
αιτουμένου τίνα ίκ τών πολλαπλών βιβλίων
του Συλλόγου δια την βιβλιοθήκην αύτου
, γίνεται δεκτή. *Η αίτησις του κ. Παχτί'
ί κον δπως άντΙ τιμήματος τίνος ίπιτραπη ή
! είςοδος είς την διάλεζιν αύτου «πβρι *Αριστθ'
φάνους^ απορρίπτεται. Άλλ' ό κ. Παχτίκος
ζητεί να μάθη ποίον άρθρον του κανονισμού
Ι αντιβαίνει είς την έπΙ πληρωμή είςοδον κατά
ι τϊς μουσικας υπ* αύτου διαλέζεις. Ό δϊ κ.
πρόεδρος απαντών λέγει 6τι ούτε προηγούμε-
νον υπάρχει τοιούτον ούτε ό κανονισμός δια-
λαμβάνει τι σχετικών ώςτε δ^ν δυνάμεθα να
καινοτομήσωμεν σήμερον. Ό αυτός άφορμήν
λοιμβάνων εκ της αποστολής τζ) Συλλόγφ
παρά του κ. Σ. Μανασσείδου συλλογής δη-
μωδών μελφδιών δια τό 2!φγράφείον όιαγώ-
'ηομα έρωτ^ άν τό διαγώνισμα τούτο ύπάρ/ει
φόμερον. Άπαντ3& δ^ αύτω ό κ. πρόεδρος
λέγων 5τι δεν ύπάρ/ει ελλείψει χρημάτων.
ΕΙία άναγινώσκεται κατάλογος δωρη&έντων
βιβλίων.
Ό κ. πρόεδρος αναφέρει δτι ή άπάντησις
προς την έπιστολήν του επιτίμου μέλους του
Συλλόγου κ. Γρ. Μαρασλή έτοιμα σθείσα απο-
στέλλεται εντός ημερών τίνων καΐ δτι έν αύτη
Ικ τών πρωτίστων αναγκών ταυ ημετέρου
Συλλόγου υποδεικνύεται τίρ μεγατίμφ άνδρΐ
1) ή ανάγκη τής ίζακολουθήσεως του Ζφτ
γραφείου διαγωνίσματος, 2) ή μεταρρύθμισις
καΐ έδραίωσις τής βιβλιοθήκης, ίνα καταστη
αύτη μάλλον προςιτή καΐ 3) ή τακτική ϊκ-
δοσις του ετησίου περιοδικού του Συλλόγου
προς δημοσίευσιν ίδίως εγκαίρως τών εργα-
σιών τής Βιολογικής επιτροπής. Μετά τής
επιστολής ταύτης, λέγει ο κ. πρόεδρος, απο-
στέλλονται τφ κ. Γ. Μαρασλή οί πέντε τελευ-
ταίοι τόμοι του Περιοδυίου καΐ όλη ή σειρά
τής ΖφγραφεΙου βίβλιο^κης καΐ τών Ζώντων
μνημεΐαη^,
'Αγγέλλεται τό δεύτερον ή Α. θ. ό άγιος
ΠαμφΆου κ. ΜεΐΛθοην6ς Χριστοόούλου, βςτις
γίνεται δεκτός. Τό πρώτον άγγέλλονται οΐ
κ. χ,'Ι, Α. Κοαμίτος, έμπορος, Κ. Δημητράκο-
ηονίος, Ιερομόναχος Παύλος καΐ θ. Πολύ-
ζωίόης, Ιατρός, προτεινόμενα παρά τών κ. κ.
Κοκκολάτου, Παχτίκου καΐ ΙΙαρίτση^ καΐ οί
κ. κ. '/. Βόλτας και'-4ρ. Αίγουστόηουλος, έμ-
ποροι, προτεινόμενοι παρά τών κ. κ. Ά. Χρη-
στίδου, Δ. Μανουηλίδου καΐ Π. Ίατροπούλου*
καΐ λύεται ή συνεδρία.
ΣΥΝΕΔΡΙΑ >ΤΞΒ'
(Τακτική εΐόική).
τα 5η Φεβρουαρίου 1901.
Προιδριύοντος του χ. Γ. ΑΠΟΣΤΟΑΙΑΟΥ, προέδρου.
Άναγινώσκονται καΐ έπικυρουνται τά πρα-
κτικά τής προηγουμένης συνεδρίας.
Ό κ. Ξ, Σιόερίδης άναγινώσκει πραγμα-
τείαν αύτου έπιγραφομένην « Πε^Ι τών
άγια<Ι|ΐάτ<ι>ν τοϋ Γαλατά». Ό κ. πρόε-
δρος ευχαριστεί τφ ρήτορι καΐ εξαίρει την
περί την βυζαντιακήν άρχαιολογίαν ειδικό-
τητα αύτου, ης πολλά δείγματα παρέσχεν εν
τφ Συλλόγφ.
Είτα έρωτΛ ο κ. πρόεδρος άν ζητ^ τις
τόν λόγον ίπΐ τής πραγματείας του κ. Χρ.
Πανταζίδου, περί ής εκφράζει την εύχήν νά
συμπληρωθή ταχέως παρά του είρημένου κυ-
ρίου, δπερ κοιΐ ύπισχνείται ούτος, μεθ' ο λύε-
ται ή συνεδρία.
'<!?='-
38
ο ΕΝ ΚΟΝ2ΤΑΝΤΙΝΟΤΠΟΛΕΙ ΕΛΛΗΝΙΚΟΣ ΦΙΛΟΛΟΓΙΚΟΣ ΣΤΛΛΟΓΟΣ!
ΣΓΝΕΔΡΙΑ ,ΑΤΞΓ'
τα 19η Φεβρουαρίου 1901,
Προιδριύοντος τοΟ χ. 8. ΣΙΔΕΡΙΚΟΥ, αντιπροέδρου.
Απόντος του ιΐδ. γρα(Λ{Λατέως δέν άναγι-
νώσκονται πρακτικά της προηγουμένης συνε-
δρίας. Άναγινώσκιται ^έ πάρα του γβν. γραμ-
ματέως η Αλληλογραφία. ΈπΙ της αίτήσιως
της κοινότητος Τριγλίας αίτουμένης τό Πιρι-
οδικόν του Συλλόγου 8ιά την βιβλιοθήκην των
σχολών αυτής ό κ. ^Αηοοτύλογλου πα(ίατηρ6ΐ
δτι οέν υπάρχει προηγούμενον δωρεάς του πε-
ριοδικού είς τάς οχολάς, προτείνει δέ δπως τό
προεδρεϊον έζετάση καί, αν ζητείται τό Περι-
οδικών προς σχηματισμόν πυρηνος δια βιβλιο-
θή)^ην, να δοθη. Ή πρότασις αΰτη γίνεται
&7ΐο&εκιή, Άγγέλλεται ή άπόφχσις του προε-
δρείου, ίπως παραχωρηθη ή αίθουσα του
Συλλόγου είς τηγ υπέρ τών θυμάτων του
*Εγρ\'καηου *Εηιτροπί]ν αίτουμε'νην ταυ την,
6πω; δώση μουσικοφιλολογικην εσπερίδα άντΙ
αμοιβής λίρ. οθ. πε'ντε μόνον, επειδή πρόκει-
ται περί φιλανθρωπικού σκοπού. Ή άπόφασις
αύτη γίνεται άηοόεκτή' ίπ ίσης γίνεται απο-
δέκτη καΐ η άτιόφασις της Βιολογικής ίπιτρο•
πής δκωζ δίς του έτους άναγινώσκηται υπό
μελών αύτης επιστημονική διατριβή εν είδικη
του Συλλόγου συνεδρίί^: υπό την προεδρίαν του
προέδρου του Συλλόγου.
ΈπΙ της αΙτήσεως της κοινότητος Κορυταάς
αιτουμένης την σειράν του Περιοδικού του
Συλλόγου αποφασίζεται ό'πως δοθη αν ύπάρ-
χγ) βιβλιοθήκη τών σχολών της κοινότητος.
Είτα γίνονται δεκτοί δια ψηφοφορίας τα-
κτικά του Συλλόγου μέλη οΐ κ. κ. *Ζ Άρ. Κο
ο μίτος, Κ. Δημητρακόπουλος, έμποροι, Παύ-
λος Ιερομόναχος, θ. ΓΙολυζωίδης ίατρόζ, *Ι.
Βάλτος καΐ *Αρ. Αΰγουατόπουλος, έμποροι.
Άγγέλλονται δέ τό πρώτον ώ; τακτικά
μέλη 6 Μέγας Πρωτοσύγκελλος κ. Χρυσόστο-
μος, 6 Μέγας Άρχιδιάκονος κ. Λαυρέντιος, ή
Α. Σ. ό άγιος Κνζίχου κ. Κωνσταντίνος, ο Ι
κ. κ. *ΕπαμεινώνΛας Φίλων, γενικός πρόξενος
της Ελλάδος ενταύθα, Μιχαήλ Σεληνιάδης,
διερμηνεύς τη; έλλ. πρεσβείας, ό αρχιμαν-
δρίτης Γερμανός Πολίτης έν τφ Πέραν, ό ιε-
ρολογιώτατος κ. "Ανϋιμος *Ορφανίδης, γραμ-
ματεύς της Μ. Πρωτοσυγκελίας, προτεινόμενοι
υπό τών κ. κ. Γ. Άποστολίδου, Ν. Παπα-
γιαννοπούλου και Λ. Μαλατάκη.
Άγγέλλεται ό θάνατος του εκ τών άντι:»-
στελλόντων μελών κ. *Β}π, Σταματιάδον ηύ
ο του πρό μικρού εκλεγέντος επιτίμου μΑου;
κ. *Ανδ. ΣπαΜρη καθηγητού της Μ- τοί3 Γ.
Σχολής, μεθ' ο λύεται ή συνεδρία.
ΣΥΝΕΔΡΙΑ ,ΑΤΞΔ'
(Τακτίκίΐ βΐδίπή).
Τη 26η Φεβρουαρίου 1901.
Προβδριύοντος του κ. Γ. ΑΠΟΣΤΟΑΙΔΟΥ, τ.ροί^οο^.
Άναγινώσκονται καΐ έπικυρουνται τα πρα-
χτικά τίς προηγουμένης συνεδρίας.
Είτα ό κ. γεν. γραμματεύς άναγινώσκει τό
β' μέρος της ««ερί τοϋ Παφλίίγονικοι^
5ΐακ04ΐ|ΐθΐ/» πραγματείας του κ. Μ. Πα•
ρανίκα καΐ ετέρα ν του κ. Αα/απονοιάδον περί
Νίκης, Νίκαιας και Νίκιτζας. ΈπΙ
της πρώτης λαβών τόν λόγον ό κ. Χρ. Παν-
ταζίδης παρ^ςτηρεΐ τάδε: «Ό ελλόγιμο^κ. 3ί.
Παρανίκας, Ι ζ 5σων γράφει και έν τω άνα-
γνωσθέντι δευτέρψ μέρει της περί τοΟ ΠαφΙα-
γονικού διακόσμου ανακοινώσεως αύτου, επι-
μένει είς την αυτήν τολμηράν καΐ αστήρικτοι
γνώμην θεωρών τάς υπό του Όμηρου άναφ^-
ρομένας περί τόν Παρθένιον ποταμόν πόλεις
Κύτωρον, Σήσαμον και Κρώμναν κατεχούτα;
τάς θέτεις τών κατόπιν καΐ νυν Κοτνώρ(ΰν,
Σαμψούντος καΐ Κρώμνης. Δια της τοιαύττ,ς
αδικαιολογήτου επίμονης ό κ. Μ. Πχρανίχας
ου μόνον τά υπό του Όμηρου τοσούτον σαφώς
λεγόμενα παρερμηνεύει καΐ συγχέει άλλα και
5σα γράφουσι καΐ ό *Απολλώνιος ό *Ρόδιθζ^
Στράβων ό Άμασεύς, πάντες οΐ συγχρόνον;
τόπους περιγράφοντες καΐ τάς άπ' αλλήλων
αυτών αποστάσεις ορίζοντες έλάσσονις γεω-
γράφοι, μάλιστα δΐ ό Σκύμνος ό Χίος, ί^Λρ-
ριανός, Σκύλαξ 6 Καρυανδεύς, καΐ ό ^Ανώψν-
μος και πολλοί τών του Βυζαντίου συγ•;'ρα-
φέων, ουδαμώς δέ λαμβάνει ύπ' 6ψ£ΐ ούτε τχ
διάφορα νομίσματα τών ε{ρημένο>ν -πόλεων,
ούτε τάς μαρτυρίας τών νεωτέρ<ι>ν ίΓ«ριη•^£'η-
τών, οΓος ό μνημονεύων τών έρεΐ7τί(«>ν τοί
Κυτώρου γαλάτης ΤανβΤΠίβΤ, ούτε τό ολίγοι
ανατολικώς της Άμάστριδος παραττοτάιχιον κά
τό μέ/ρι τούδε διατηρούμενον χωρίον Κίτοον κ»
εν γβ'νει 5σα πρότερον παρετηρήσχ{Λεν δη αϊ
σιευθέντα έν τόμφ ΚΖ' του Περιοδικού το
Συλλόγου (σελ. 394—95). Άλλα διχ τττ
πρωτοτύπου ίσχυρισμοΰ αντοΰ ό οςλλως σι
ΠΡΑΚΤΙΚΑ (συνέδρια ^ΑΤ3Ε' ΜΕΧΡΙ ^ΑΤΕζ"* 5 ΜΑΡΤΙΟΥ ΚΑΙ 12 ΜΑΡΤΙΟΥ 1901) 39
βαστός γυμνασιάρχης (χη ίννοών να θέση δυ-
τικόν (χεν ό'ριον της Παφλαγονίας τόν [Ιαρθέ-
νιον, άνατολικόν Χέ τους ποταμούς "Άλυν καΐ
θβρμώδοντα, επεκτείνει την χώραν ταύτην
[λέχρι καΐ της Τραπεζουντος καΐ προς εαυτόν
άντιφάσκων αθετεί καΐ τους νόμους της γλωσ-
σικής επιστήμης ους επικαλείται λε'γων αδέν
μεταβάλλονται τοσούτον αυθαιρέτως λέζεις
ίχουσαι τά αυτά γράμματα, τάς αντάς σνίλα^
βάςΐ^, και 6 ϊδιος μεταβάλλει αυθαιρέτως την
Σήσαμον εις Άμισόν καΐ τό Κύτωρον είς Κο-
τυωρα, εν ω ήμεις ούχι βεβαίως εξ αγνοίας
καΐ παρερμηνείας των κειμένων, ώς λέγει 6 κ.
Μ. Παρανικας, άλλ' εκ της ακριβούς κχτα
τό ενόν μελέτης των σχετικών πηγών καΐ του
ορθού καθορισμού τών διαφόρων θέσεων και
προηγουμένως καΐ νυν ύποστηρίζομεν δτι άλλη
ή Σήααμος και άλλη ή *Αμιαός, άλλη ή τιαλαιά
Κρώμνβ καΙ Άλλη ή γνν, ούδίν δέ κοινόν με-
ταξν Κοτνώρίον καΐ Κντώρον,^ Ταύτα παρα-
τηρήσαντος του κ. Χρ. Πανταζίδου καΐ εγ-
γράφως υποβαλόντας τάς παρατηρήσεις του
και μη λαβόντος έτερου τινός τόν λόγον ό κ.
πρόεδρος ευχαριστεί τοίς κ. κ. Μ. Παρανίχί^,
Λαμπσυοίάδγι καΐ Χρ. Πανταζίδγι, δια τάς διαφέ-
ρουσας μελετάς αυτών καΐ λύεται ή συνεδρία.
ΣΥΝΕΔΡΙΑ >ΤΞΕ'
(Τακτίπή γεπΗή)•
Τη 5» Μαρτίου 1901.
Προιδοκύονιο; του χ. Γ. ΑΠΟΣΤΟΑΙΔΟΥ, τ^ροέδρου.
Άναγινώσκονται και ε-ικυρουνται τρία
πρακτικά προηγουμένων συνεδριών. ΕΙταάνα-
γινώσκεται ή αλληλογραφία. ΈπΙ της αΐτή-
σ€ως της Ιφορείας τών σχολίον Κρήνης περί
αποστολής δια την βιβλιοθήκην αυτών του
Περιοδικού καΐ τών πολλαπλών βιβλίων, απο-
φασίζεται να σταλη μόνον τό ΓΙεριοδικόν, διότι
τά πολλαπλδ βιβλία τυγχάνουσιν άγνωστα
προς τό πα^όν.
Εί< την διευθύντριαν *ΙδιωτΐΗον ΑνχεΙον εν
ΧαλκΎ)δόνι αποφασίζεται νά μη σταλώσιν οι
αίτηθέντες τόμοι του Ιίεριοδικοΰ, του κανονι-
σμού μη επιτρέποντος τούτο.
Ό κ. πρόεδρος γνωρίζει την άπόφασιν του
προεδρείου περί παραχωρήσεως τών τόμων
του Περιοδικού άντΙ τιμήματος, οσάκις δέν
υπάρχει περίπτωσις ανταλλαγής. Ό κ. Σ.
'Αηοστόλογλους επιδοκιμάζει ταύτην. Άλλ' ό
Λ. Ά^, ΧρηστΙδης (^οοΊίΙ δτι καΐ εκ του κα-
νονισμού και εκ του σκοπού του ημετέρου
Συλλόγου δεν δυνάμεθα να λάβωμεν τοιαύτην
άπόφασιν ούτως ώστε να ύστερήσωμεν σωμα-
τεία τινά, αδυνατούντα να πληρώσωσι, του
ημετέρου Περιοδικού, άλλ' δτι καλόν είναι να
άφεθγΐ τό προεδρείον ελεύθερον, δπως άποφα-
σίζγ) καΐ ίνεργγ) εκάστοτε αναλόγως τών αναγ-
κών τών αιτουμένων σωματείων. Την γνώμην
ταύτην υποστηρίζει ό κ. Μ. Αν&εντόηονλος
επικαλούμενος πολλούς λόγους γενικού συμφέ-
ροντος και τό Ι^^ άρθ. του ημετέρου κανονι-
σμού καΐ ούτω αποφασίζεται να άφεθτ) ελεύ-
θερον τό προεδρείον. '
Ό κ. πρόεδρος αναφέρει δτι παρέστη εν τη
ίδιότητι αύτου ταύτη είς την κηδείαν τοΟ μα-
καρίτου *Αν. Σπα'&άρη, δτε καΐ προςεφώνησε
καταλλήλως.
Τό δεύτερον άγγέλλονται ώς τακτικά μέλη
ό πανοσιολ. Μ. Πρωτοσύγκελλος κ. Χρυσό-
ατομος, 6 πανοσ. Μ. * Αρχιδιάκονος κ. Ααυ^
ρέντιος, ή Α. Σ. ό άγιος Κυζίκου κ. /Γα>ν-
οταντΊνος, οι κ. κ. * Επαμεινώνδας Φίλων, γενι-
κός πρόξενος της Ελλάδος ίνταϋθα, Μιχαί^λ
Σεληνιάδης, διερμηνεύς της έλλ. βασ. πρε-
σβείας, ό πανοσ. αρχιμανδρίτης Γερμανός
ΪΙολίτης εν τζ> Πέραν, ό ίερολογιώτατος Μν-
^ίμος * Ορφφνίδης, γραμματεύς τής Μ. Πρω-
τοσυγκελλίοις καΐ γίνονται δεκτοί.
• Τό πρώτον άγγέλλεται ώς τακτικόν μέλος
ό κ. *Αρ. Αημόπουλος, δικηγόρος προτεινόμε-
νος παρά τών κ. κ. Γ. *Απο•ττολίδου, Ν.
Παπαγιαννοπούλου καΐ θ. Ασκητού.
ΣΥΝΕΔΡΙΑ ,ΑΤΞς"
(Τακτίπή βΐόική).
Τη 12ίΙ Μαρτίου 1901
Ι1ρο«Βρ€ύοντος του χ. Γ. ΑΠΟΣΤΟΑΙΔΟΥ, ττροίδρου.
Άναγινώσκονται καΐ Ιπικυρουνται τά πρα-
κτικά της προηγουμένης συνεδρίας. Είτα τόν
λόγον λαμβάνει ό κ. *Αν. Χρηστίδης δπως άνα-
γνώοη έζ ονόματος της Βιολογικής επιτροπής,
συμφώνως τη ληφθείση άποφάσει, την πραγ-
ματείαν αύτου έπιγραφομένην «9ΐε^1 τϋς
εις 'Ρώμην δι' Ελλήνων ετςόδον
τΛς ίατρικΛς έ«ι<ΙτήιιηςΜ. ΚαΙ ετε-
λδύτησε τόν λόγον ό κ. 'Αν. Χρηστίδης, Ιπι-
σπασάμενος τά ζωηρά συγχαρητήρια του τε
προεδρείου καΐ τών λοιπών ακροατών, μεθ' δ
καΐ αίρεται ή συνεο
40
ό ΕΝ ΚΟΝΣΤΑΝΤίΝΟΤίίΟΛΕΙ ΕΛΛΗί^ΙΚΟΣ ΦΙΛΟΛΟΓίΚΟΣ ΣΓΛΛΟΓΟΣ
ΣΥΝΕΔΡΙΑ ,ΑΤΞΖ'
Τη 19ϋ ΜαρτΙσυ 1901
Προίδρίύοντος τοΟ κ. Γ. ΑΠΟΣΤΟΑΙΔΟΥι προέδρου.
Μβτά την άνάγνωσιν καΐ έπικύρωσιν τών
πρακτικών της προηγου[Αένη(; συνεδρίας άνα-
γινώσκεται η αλληλογραφία καΐ γίνονται αΐ
Ικ' αύτης παρατηρήσεις.
Έν αύτΥ) εύρηνται δύο προτάσεις εκλογής
αντεπιστελλόντων μελών, ή μίν του κ. Μ.
Κέηειζη, καθηγητού της έν Βε'ρνγ) νομικής
σχολής υπό της Κοινωνιολογικής επιτροπής, ή
δέ του κ. */. Ταικοηούλον, καθηγητού του
γυμνασίου Σερρών, ύπο της Φιλολογικής επι-
τροπής, αίτ^νες καΐ γίνονται άποδεκταί.
ΈπΙ τής αΙτήσεως τής επιτροπής τής Πα-
τριαρχικής βιβλιοθήκης, αιτουμένης την δω-
ρεάν αύτη τών εκ τής Πατρολογίας του Μί^ΤΙβ
υπαρχόντων τόμων εκ τής βιβλιοθήκης Βα-
λέηα ο κ. πρόεδρος γνωρίζει την σκέψιν του
προεδρείου δτι έν η περιπτώσει έγκριθη ν' ά-ο-
φασισθγί τοιαύτη δωρεά να γίνη τουλάχιστον
έπ* άνταλλαγγ), ίνα μη μένη κενόν έν τη βι-
βλιοθήκη του Βαλέττα.
Άνταλλαγεισών σκέψεων τίνων έπΙ του
ζητήματος τούτου αποφασίζεται να μη δοθώ-
σιν οι υπάρχοντες ούτοι, διότι αποτελεί αύτη
άναπόσπαστον μέρος τής βιβλιοθήκης του Βα-
λέττα, τοποθετηθησομένης εν ίδίφ δλως χώρψ
και θα διατελί) αυθύπαρκτος καΐ άκεραία, έν ω
ή έτερα ίκδοσις ή ευρισκομένη έν τη βιβλιο-
θήκη ευρίσκεται είς την διάθεσιν τών αναγνω-
στών καΐ μελών.
Ή άπόφασις αύτη του Συλλόγου περί μη
παραχωρήσεως τών βιβλίων τής βιβλιοθήκης
έν γένει καΐ ιδίως τής του Βαλέττα δέν θα πε-
ριλαμβάνη τα πολλαπλά, περί ών υπάρχει
προηγουμένως άπόφασις να δίδωνται, όπως
ύπομιμνησκει ό κ. * Αποστόλογλονς,
Ό κ. Νυίολόπονλος προτείνει δπως ό Σύλ-
λογος, λαμβάνων υπ' δψει την πολύτιμον δω-
ρεάν τής βιβλιοθήκης του αειμνήστου Βαλέτ-
τα, άποφασίση την άναγραφήν του ονόματος
αυτού εΙς την στήλην τών μεγάλων εύβργε-
τών, ένεκα τής μεγάλης αύτου δωρεάς. Απαν-
τών εΙς ταύτα ό κ. πρόεδρος αναφέρει δτι τό
προεδρεϊον έσκέφθη περί του ζητήματος τούτου
καΐ απεφάσισε νά άπονείμη Ιδιαιτέρας δλως
τιμάς τφ δωρητή τής πολυτίμου ταύτης βι-
βλιοθήκης, συμφώνως ταΐς διατάξεσι του 113
αρθρ. του Ισχύοντος κανονισμού, ήτοι την ε(ς
ίδιαιτέραν αιθουσαν τοποθέτησιν τής είρημένη;
βιβλιοθήκης καΐ την έπΙ ταύτης άναγραφήν
του ονόματος του δωρητου καΐ δτι δεν δύνα-
ται ό Σύλλογος ν* άποφασίση περί τής ανα-
γραφής τοΟ ονόματος του δωρητου ε(ς την
στήλην τών δωρητών, διότι τό αρθρ. 112
περί δωρητών πραγματευόμενον εννοεί δωρΕος
χρηματικάς. Κατόπιν τών εξηγήσεων τούτων
ό κ. Νικολόπονλος αποσύρει την πρότασιν αί»-
του δι' ης έσκόπει την έκδήλωσιν τιμής και
θαυμασμού προς την τοιαύτην του Βαλέττα
δωρεάν και έγκρίνεταιή άπόφασις του προεδρείου.
Τό δεύτερον προτείνεται και εκλέγεται δια
ψηφοφορίας μέλος του Συλλόγου ό κ. Α Δη-
μόηονλος^ δικηγόρος.
Τό πρώτον άγγέλλονται οι Σ. Σ. άγιοι αρ-
χιερείς Άδριανονηόλεως Κύριλλος, Μηύνμνης
Στέφανος, Γρεβενών Δωρό&εος, Κορνιζάς
Ρερβάσιος, ο πανοσ. άρχιμ. κ. Φώτιος^ άρ-
χιγραμματεύς τής Ι. Συνόδου καΐ ό ίερολο-
γιώτατος κ. Γρ. Παπαδόπουλος, πατριαρχι-
κός επόπτης τών σχολών Κων/πόλεως καΐ οί
κ. κ. Στ, Παγανέλης, πρόεδρος του έλλην.
προξ. δικαστηρίου. Σ, Σκεδαρέοης, γραμ-
ματεύς του έλλ. προξενείου, *Αρμ. Ποζίι^,
Α' γραμματεύς τής έλλ. πρεσβείας, Κ, Κον^
ρουοόπουλος, ταμίας του έλλ. προξενείου,
θ. Καμαράδος, έμπορος, Γρ, ΟΙκιάδης, υπάλ-
ληλος έν τ<ρ ύπουργείφ τών εξωτερικών τ%
Τουρκίας, Μιλτ, 'ΙσαακΙδης καΐ Α. ΕΆελτιί-
δης, ίατροί, προτεινόμενοι υπό τών κ. κ. Γ.
*Αποστολίδου, θ. ' Ασκητού και Ν. Παπα-
γιαννοπούλου* μεθ' δ λύεται ή συνεδρία.
ΣΥΝΕΔΡΙΑ ,ΑΤΞΗ'
("Επτακτος γενική).
τη 4» Απριλίου 1901,
ΠροίδριύονΓθςτοϋχ.Μ.ΑΥβΕΝΤΟΠΟΥΑΟΥ,«ντΐΛρο^δρο«.
^Απουσιάζοντος του είδ. γρμματέως πρα-
κτιχά δέν άναγινώσκονται. Ό κ. προεδρεύων
άγγέλλει μετά λύτττις την ματαίωσιν τής σκο-
πούμενης παραατάοεακ τον ΟΙδΙποδος Ιηι Κο-
λα)νφ, ένεκεν τής μη χορηγήσεως πάρα τής
αρμοδίας αρχή; τής απαιτουμένη; αδείας.
Άγγέλλονται τό δεύτερον και ψηφοφοροδν-
ται ώς τακτικά μέλη οί Σ. Σ. * Αδριανονηό"
λεως Κύριλλος, Μηϋύμνης Στέφανος, Γρφ-
νών Δωρό&εος, Κορυταάς Γερβάοιος, ό πανοσ,
άρχιμ. Φώτιος, άρχιγραμματεύς τής Ι. Συνό-
ΠΡΑΚΤΙΚΑ (ςΤΝΕΔΡΙΑ ,ΑΤ2Θ' ΜΕΧΡΙ ,ΑΤΟΒ' 9, 16, 24 ΚΑΙ 26 ΑΠΡΙΛΙΟΤ 1901) 41
Χου, ό ίδρολογ. κ. Γρ. Παπαδόπουλος, πα-
τριαρχ. επόπτη; των σχολών Κωνσταντινου-
πόλεως χαΐ οι κ. κ. Στ, ΠαγανέΙης, πρόεδρος
του ελλ. προζ. δικαστηρίου, Σ, Σκεόαρέοης,
γρα[Λρ.ατεύς του έλλ. προξενείου, θ. Καμαρά-
6ος, έμπορος, Γρ, ΟΙκιάΛης, υπάλληλος του
υπουργείου τών εζωτερικών, Μίί. *1οαακ(δης
χαΐ ά, ΕύελπΙόης, ιατροί* (χεθ* ο λύεται ή
συνεορια.
ΣΥΝΕΔΡΙΑ ^ΤΞΘ'
(Τακτίπή είδιπή).
Τη 9η Απριλίου 1901.
Προιδοιύοντος τοδ χ. Γ. ΑΠΟΣΤΟΛΙΑΟΥ, προέδρου.
Απουσιάζοντος του γρα(Α(χατίως δίν άνα-
γινώσκονται πρακτικά. Ό 5έ κ. πρόεδρος τόν
λόγον δίδωσι τω κ. Κλ. Κοκκολάτω ίατρω,
ίνα άναγνώσγ) την πραγ[Αατείαν αυτού «ηε^Ι
είδττλλιακνίς ποτή<$εα>ς* καΐ τατρτ-
κΛς η τζερϊ ιατρικ<ϊ>ν γνώόζωχ πα^ά
Θεοκ^ίτίο»•
Ό κ. πρόεδρος εκφράζει τάς ευχαριστίας
του Συλλόγου προς τόν κ. Κ, Κοκκολάτον δια
την άναγνωσΟεΐσαν ώραίαν |χελέτην αύτου
καΐ επαινεί τόν τρόπον τών έπιστη(χονικών
(χελετών αύτου σχετίζοντος ταύτας προς την
πάτριον ημών Ιστορίαν.
Είτα τόν λόγον λαμβάνει ό κ. 2Γ. Κόκκο-
Ιατος έπΙ της προαναγνωσθείσης πραγματείας
του ιατρού κ. *Αυ, Χρηοτίδου πλέκει τ6 έγκώ-
μιον του φιλολογοϋντος ίατρου κ. Άν. Χρη-
σϊΐόον, προςθείς δτι ό κ. Ά. Χρηστίδης είναι
€* τών ολίγων εκείνων ιατρών, οιτινες τας
επιστημονικές αυτών μελίτας άντλοΰσιν έκ
τη; άρ/αίας ημών ιστορίας* μιθ' ο λύεται η
συνεδρία.
ΣΥΝΕΔΡΙΑ ,ΑΤΟ'
(ΤΛΗΤίκί^ γε^ίπή).
Τη 160 ^Απριλίου 1901,
ΠροΕδρίύονΓο; του χ. Γ. ΑΠΟΣΤΟΑΙΔΟΥ, προέδρου.
Άναγινώσκονται καΐ έπικυρουνται τα πρα-
κηκά της προηγουμένης συνεδρίας. Είτα ό
γεν. γραμματεύς άναγινώσκει την άλληλογρα-
φΐατ, ΈπΙ της αίτησεως της Φίλεκπαιδετι-
κίς αδελφότητας (ί^ΑπαμεΙαςί^ αποφασίζεται
να σταλώσιν αύτνί οί αιτούμενοι τόμοι του
Περιοδικού, άφ' ου εδόθησαν οί προηγούμενοι.
Έλ). Φιλ. Σύλ>ογος
Έπ' ίσης αποφασίζεται να σταλώσι τα αρ-
χαιολογικά παραρτήματα τη Φιλαρχαίφ ε-
ταιρεία "Ορ^ρυος εν Θεσσαλία.
ΈπΙ της αίτή^ιβως του κ. θαλαοοι^ου
αποφασίζεται να πραχωρηθη ή αίθουσα τοΟ
Συλλόγου δια την υπ* αύτου γενησομένην
διάλεξιν € περί θεάτρου καΐ απαγγελίας »,
ανατίθεται δέ τφ προεδρείφ να συνεννοηθη
μετ' αύτου περί της αμοιβής.
*Αγγίλλονται τό δεύτερον καΐ εκλέγονται
αντεπιστέλλοντα μΛη οί κ. κ. Μ. Κέπειζης
καΐ '/. Τοίκόπονλος' μεθ* δ αίρεται ή συνεδρία.
ΣΥΝΕΔΡΙΑ ^ΤΟΑ'
(Τακχικί^ Μίκή).
Τη 24Ό "Απριλίου 1901
Προιδρ(ύοντος του χ. Γ. ΑΠΟΣΤΟΑΙΑΟΥ, προέδρου.
Άναγινώσκονται καΐ έπικυρουνται τα πρα-
κτικά δύο προηγουμένων συνεδριών. Είτα
λαβών τόν λόγον ό κ, .Χρ. Πανταζίδης άνα-
γινώσκει τό δεύτερον μέρος της μελέτης αύ-
του: «Τά περί γνναικός παρά Πλά•
τωνι ^ιλο<Ιοφοι/|ΐενα»• Ό κ. πρόεδρος
έπΙ ττί άζιολόγφ ταύτη πραγματεΙ(^ εκφράζει
τφ κ. Χρ. Πανταζίδη τά έαυτου <η;7^;|^αρΐ7Τ^ρια
καΐ τάς ευχαριστίας του Συλλόγου* μη ύπαρ-
χούσης δ^ παρατηρήσεως είς την προηγουμέ-
νως άναγνωσθεϊσαν πραγματείαν του κ. Κ.
Κοκκολάτον λύεται ή συνεδοία.
ΣΥΝΕΔΡΙΑ ,ΑΤΟΒ'
("ΈπταΗτος γενική).
Τη 26η "Απριλίου 1901.
Προιοριύοντος του χ Γ. ΑΠΟΣΤΟΑΙΑΟΥ, προέδρου.
Μη υπαρχόντων σχετικών πρακτικών προς
άνάγνωσιν ό κ. πρόεδρος αναφερών δτι συνε-
κλήθη ό Σύλλογος είς εκτακτον συνεδρίαν
προς άνάγ/ωσιν τών εκθέσεων τών διαφόρων
επιτροπών, συμφώνως τφ διέποντι τόν Σύλ-
λογον κανονισμφ, εκφράζει την λύτηον αύτου
τε καΐ του προεδρείου εν γένει επΙ τη απουσία
πασών τών επιτροπών, πλην της Κοινωνιολο^
γικής, παριστάμενης δια του γραμματέως αυ-
τής κ. θ. * Αοκητου, ω τινι και δίδει τόν λό-
γον προς άνάγνωσιν της οίκείας Έκϋέοεως,
Οί κ. κ. ΆκεοτορΙδης και Κοκκολάζος προ-
τείνουσι να εκφρασθώσιν εύχαριοτίαι τη Κοι-
ΤομοςΚΗ' 6
42
ο ΕΝ ΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΟΤΠΟΛΕΙ ΕΛΛΗΝΙΚΟΣ ΦΙΛΟΛΟΓΙΚΟΣ ΣΓΛΛΟΓΟΣ
νωνιολογικνί έπιτροπγ) δια την παρ* αύτης
γινομένην έργασίαν κατά τό άρτι λήξαν συλ-
λογικόν Ιτος καΐ την προθυ[Λίαν μεθ' ης ίσπευ-
σδν ίΐς την πρόςκλησιν του Συλλόγου να ύπο-
βάλη την ϊκθδσιν αύτης* (αεΘ* δ λύεται ή
συν£?
ΣΥΝΕΔΡΙΑ ,ΑΤΟΓ'
("ΕπταΗτος γενική).
Τα 27ίΐ Απριλίου 1901.
Προιδρεύοντος του χ. Γ. ΑΠΟΣΤΟΑΙΔΟΥ, προέδρου.
*Αναγινώσκονται και ίττικυροΰνται τα πρα-
κτικά της προηγου(χένης συνεδρίας.
Ό κ. Π. *Ιατρ07ζονλος, γρα|Λματεύς της
Βίοίογικής επιτροπής άναγινώσκει την "Έκ&εαιν
της έτ^ιτροπης ταύτης.
Ό κ. πρόεδρος ευχαριστεί καΐ συγχαίρει
τη ΒιολογικΥ) επιτροπή δια τάς λα|χπράς αυ-
τής {λδ'χρι τοΰδε εργασίας, φρονεί δΐ δτι αι
έκφρασθεΐσαι εν τη έκθε'σει άπαισιοδοξίαι περί
της χαλαρώσεως των εργασιών της επιτροπής
ταύτης δεν θα πραγματοποιηθώσι και ελπίζει
δτι ό ζήλος των μελών αυτής θα διατηρηθη
αμείωτος.
Είτα άναγινώσκεται Ί)*Έκ9εοις του α' άν-
τιπροε'δρου κ. Ξ. ΣώερΙδου περ\ των δήμο-
οίίύν μα&ημάτων, Έπ' ίσης άναγινώσκονται
αΐ Έκθε'σεις του γεν, γραμματέως, του εΐό.
γραμματέως καΐ του λογιοτον, μεθ' δ αίρεται
η συνεδρία.
ΣΓΝΕΔΡΙΑ ΑΤΟΛ'
(*ΈΗταΗτος γενιπή),
ΑΡΧΛΙΡΕΣΙΑΙ
Τα 29η Απριλίου 1901
ΠροιδοίϋονΓο; τοΟ κ. Γ. ΑΠΟΣΤΟΑΙΔΟΥ, προέδρου.
Μη υπαρχόντων πρακτικών προς άνάγνω-
σιν ό κ. πρόεδρος ύποΐΛΐι/.νηικει τον σκοπόν
τής παρούσης συνεδρίας, όςτις είναι ή Ικλογή,
συνφδά τψ (σχύοντι κανονισμω, των νέα}ν
κοσμητόρων του έπΙ θύραις συλλογικού έτους
1901—1902.
Γενομένης μυστικής ψηφοφορίας πρόεδρος
εκλέγεται ό κ. Γ. Άποίίτολίδης, έπ' ιιης
δι' ιδιαιτέρας μυστικής ψηφοφορίας άναδεί-
κνυνται οί κ. κ. Ξ. Σιδερίδης α' άντιπρόε-
δρος, Χρ. ΙΙανταζίδης β' αντιπρόεδρος,
Α• Μαλατάκης γενικός γραμματεύς, Έ.
Κολά<^ης εΙδικός γραμματεύς, £. Καζα>
νόβας ταμίας, Ν. Ποπαγιαννόπονλος
λογιστής, Κ. Κοκκολάτος Ιφορος τής βι-
βλιοθήκης, Ί. Βαλαβάνης μέλος τής Συν-
τακτικής επιτροπής και οί κ. κ. Ά- Γεράρ-
δοζ, Έ• 'Α^ιπελίδης καΐ Π• Νικολό-
«ονλος μέλη τής * Εξελεγκτικής ίπιτροηης.
Είτα ό κ. πρόεδρος ευχαριστεί τοις παροΟ-
σιν έπΙ τη νέα εκλογή αύτου ώς προέδρου χι1
εκφράζει την ελπίδα δτι τη προθύμω άρω-^-τ
τών άζιοτίμων μελών του συλλόγου έν γένΕΐ
καΐ τών κ. κ. κοσμητόρων θέλει προςπαΟτ;«ι
νά επιτέλεση τό καθήκον αύτου και να συν-
τέλεση είς την προαγωγην του ημετέρου Συλ-
λόγου.
ΣΥΝΕΔΡΙΑ >ΤΟΕ'
(Τακτική γίνική)*
τα 7η Μαίου 1901
ΙΙροβδρβύοντος του χ. 2. ΣΙΑΕΡΙΑΟΥ, όντιηροέδρο;ι.
Απόντων του τε γενικού καΐ του είίιχου
γραμματέως παρακαλείται ό κ. Χ Πάντα-
ζίδης δπως εκπλήρωση χρέη γραμματέως.
* Αναγνωσθέντων και επικυρωθέντων τών πρα-
κτικών τής προηγουμένης γενικής συνείρίις
άναγινώσκεται περίληψις τής αλληλογραφίας
και κατάλογος προςφοράς βιβλίων, έφ' ω κ«1
εκφράζονται εύχαριστίαι τοίς δωρηταίς. ΕίτΛ
ό κ. προεδρεύων επι τής άλληλογραφί*ζ
ποιείται τάς έζής παρατηρήσεις α') Έπι τη;
αΐίήσεως τών εφόρων τής σχολής Κρήνης αί-
τουμένων τους έκδοθέντας τόμους τή; Ζωγρχ-
φείου Έλλ. βιβλιοθ/)κης, θα σταλώσιν ούτοι
εάν ή έν Κρήνη σχολή ηναι σχολαρχεϊον, -ϊυ^-
φώνως τω κανονισμοί* β) Εις την βιβλιο^ί]-
κην τής Έλλ. Βουλής θ χ σταλώσιν οί έλλίί-
ποντες τόμοι του ημετέρου Περιοδικού ΙΖ',ΙΗ'
καΐ Κζ"' και γ) εις τό * Ανδρονίκειον θά δοβώ•
σιν οί αίτούμενοι γεωγραφικοί χάρται, δτιν
σταλώσι τζ) Συλλόγφ εζ Αθηνών.
Μετά τούτο άγγέλλεται τζ) Συλλόγφ ό Οχ•
νατος του εκ τών τακτικών του Συλλόγου
μελών Δημητρίου Βέλλη, εκδότου τών εν-
ταύθα εκδιδομένων εφημερίδων ΜοπΗ^ΙΙΤ
ΟτίβηίαΙ καΐ Ταχυδρό^ωυ, ίκανώς μάλιστ*
κατά τήν θεατρικήν παράστασιν του προτ.•
γουμένου έτους εργασαμένου ύπερ τών συμ-
φερόντων του ημετέρου Συλλόγου καΐ άχο-
φασίζεται νά γραφή κατάλληλος τη άξιοτΐμί}»
ΠΡΑΚΤΙΚΑ (ΣΓΝΕΔΡΙΑ ,ΑΤΟΓ' ΚΑΙ ^ΑΤΟΖ' 25 ΚΑΙ 27 ΜΑΪΟν 1901) ΕΚΘΕΣΕΙΣ 43
ο{34θγ6ν6{ΰ|: του μεταστάντος επιστολή εκφρά-
ζουσα τα θερμά του Συλλόγου συλλυπητήρια.
Έφ* ω και διαλύεται η συνεί
ΣΥΝΕΔΡΙΑ ^ΤΟς-'
Τγί 25η Μαίσυ 1901,
ΙΙρο(δρ(ύοντος του χ. Γ. ΑΠΟΣΤΟΑΙΔΟΥ, πορέδρου.
Άναγινώσκονται και έπικυρουνται τα πρα-
κιοίά της προηγουμένης συνεδρίας. Είτα 6 μέν
κ. Χρ. Χατζηχρήστου πρόεδρος της Φιλολογι-
κής επιτροπής άναγινώσκει την οίκείαν ^Έκ-
ΰεοιν, ό δ^ κ. ταμίας υποβάλλει την διαχείρισιν
τον ταμιείου, ΚαΙ λύεται ή συνεδρία.
ΣΥΝΕΔΡΙΑ ,ΑΤΟΖ'
έκτακτος
ΕΠΕΤΕΙΟΣ ΕΟΡΤΗ
Τη 27^ Μαίου 1901
Προ•«ρ€ύονιος του κ. Γ. ΑΠΟΣΤΟΑΙΔΟΥ, προέδρου.
Παρισταμε'νων της Α. Σ. του Τοηοτηρητον
του Οικουμενικού θρόνου μητροπολίτου Πρσύ-
σι^ς κ. Να&αναήλ, καΐ των σεβασμιωτάτων
αγίων *Αμααε(ας *Ανϋίμον, Μη^)μνης Στε--
ψάνον» Μελενίχον Ιωακείμ, Καασανόρείας
Αεοηίον, του πανιερωτάτου πρφην Μεσημ-
βρ!ας κ. Γενναδίου, και άλλων κληρικών, ετι
δϊ της Α. Ε. του πρεσβευτου της Ελλάδος
κ. Νικολ, Μαυροκορδάτου μετά πλείστων με-
λών του προςωπικου της πρεσβείας καΐ του
προξενείου, του διευθυντού του ρωσικού αρ-
χαιολογικού Ινστιτούτου κ. θεοδ. Ονσττέί'οκη,
μελών τίνων του Δ. Ε. Μ. Συμβουλίου, πολ-
λών επιστημόνων και εγκρίτων μελών της
ημετέρας κοινωνίας και πυκνού άλλου ακροα-
τηρίου άρχεται η συνεδρία τΤ] όριοθείση 3?1 μ.
μ. ώρορ ακριβώς.
ΚαΙ ό μέν τε'ως καΐ νυν πρόεδρος κ. Ρ.
*Λποαχολίδης άναγινώσκει την λογοδοσίαν τών
κατά τό Μ' συλλογικόν έτος πεπραγμε'νων,
ό δι νέος αντιπρόεδρος κ. Χρήατος Γ, Παν^
ταζίδης κατά τά νενομισμε'να άπαγγε'λλει ίπι-
οτημονίκην άνακοίνωαν ηε^χ τΛς Ανω-
τάτης εν Βνζαντίίο ΙΙατοεν<$ε<ος
κατά τά ετη 829 — 959.
Είτα δέ του προέδρου εύχαριοτήσαντος πάσι
τοις παρασταθεϊσιν εν ττί έπετείω του Συλλό-
γου τελετγ), ταύτην έπεσφράγισε βραχεία
προςφώνηαις της Α. Σ, του αγίου Τοποτψ
ρψου εκφράσαντος την άγαλλίασιν της Εκ-
κλησίας επΙ τνί συντελεσθείση εν τφ Συλλόγω
εργασία και έπευλογήσαντος τους εν αύτω
Ιργαζομένους.
ΕΚΘΕΣΙΣ ΤΗΣ ΚΟΙΝΟΝΙΟΛΟΓ. ΕΠΙΤΡΟΠΗΣ
υπό θ. ΑΣΚΠΤΟΓ
άναγνωσθεϊβα κατά τήν ^ΑΤΟΒ' έκτα-
κτον γενικήν βυνεδρίαν τής 26ης Απρι-
λίου 190 1.
* Αξιότιμε κύριε πρόεδρε,
Συνφδά τ(^ διέποντι ήμας κανονισμφ λαμ-
βάνομεν τήν τιμήν νά ύποβάλωμεν ύμίν σύν-
τομον *'^5κι^€σιν τών κατά τό διαρρεύσαν συλ-
λογικόν έτος 1900 — 1901 πεπραγμένων έν
τη Κοινατνιολογικγι Ιπιτροπη του ημετέρου
Συλλόγου υπό τήν προεδρίαν του κ. Σ, Μΐζζί
καΐ τήν γραμματείαν του κ. θ. * Ασκητού,
Ή επιτροπή ημών τό δεύτερον διανύουσα
από τγ5ς ανασυστάσεως αυτής έτος συνηλθεν
είς πέντε τακτικάς συνεδρίας μέχρι τούδε, καθ'
ας διάφορα θέματα επιστημονικά άνεγνώσθησαν
και συνεζητήθησαν μεταζύ τών μελών αύτης.
Έν πρώτοις ό κ. *Αχιίλεϊ}ς ΧρηοτΙδης, δι-
κηγόρος ενταύθα, εποιήσατο τό δεύτερον μέρος
τ^ς κατά τό παρελθόν ϊτος άρζαμένης εμβρι-
θούς καΐ διδακτικής ανακοινώσεως αύτου,
περί <ί Νομής κατά τό ΜουσουΙμανικδν Αί-
καιοντ>^ καθ' ο διά μακρών καΐ μετά σαφη-
νείας ανέπτυξε τά περί της φύσεως της νομής,
τών στοιχείαον, του αποτελέσματος καΐ τών
αποδεικτικών μέσων αυτής.
Είτα εν δυσι συνεδρίαις ό κ. Γ, Άποστο•
Ιίδης, δικηγόρος ενταύθα, άνεκοινώσατο τήν
ώραίαν καΐ τερπνήν μελέτην αύτου έπΙ του
δικανικού λόγου τού Αυσίον του έπιγραφομέ-
νου ^'Υπϊρ * Ερατοοϋένους φόνου Απολογία^,
*Η άνακοίνωσις αυτή του κ. Γ. Άποστολίδου
ύπήρζε λίαν ενδιαφέρουσα υπό τε νομικήν καΐ
φιλολογικήν εποψιν' διότι πρώτος ούτος έν τη
επιτροπή ημών παρέσχε τό λαμπρόν παρά-
δειγμα της σπουδής καΐ μελέτης τών δικανι-
κών λόγω^ τών προγόνων ημών, τών αριστο-
τεχνημάτων τούτων, άτινα ημείς οι μεταγε-
νέστεροι "Ελληνες παραμελοΰμεν, οΐ δέ τής
Δύσεως επιστήμονες, φιλόλογοί τε καΐ νομικοί,
ποικιλοτρόπως σχολιάζοντες πολλάς έξ αυτών
44
ο ΕΝ ΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΟΤΠΟΛΕΙ ΕΛΛΗΝΙΚΟΣ ΦΙΛΟΛΟΓΙΚΟΙ ΣΥΛΛΟΓΟΣ
άντλοΟσι γνώσεις. Ό κ. Γ. *Αποστολ{δης
άναλύσας καΐ ίρμηνβύσας (χετά γλαφυρότητος
λόγου το τε Ιστορικόν καΐ τό είδικόν μέρος του
είρη(χίνου λόγου, παρέί^χεν ή[χίν ώραι'αν και
ζωηράν εΙκόνα του οίκογενειακοϋ βίου του
άπλου άστου Εύφιλήτου, του θύ(Λατος του
άνελισσομένου οικογενειακού δρά[Αατος, τ^ς
Ρητορικής καϊ της ηερϊ τό γράφειν δεινότητας
του λογογράφου Λυσίου καϊ ττίς * Αττικής ηοι•
νικής νομο&εσίας,
Τρίτην τέλος άνακοίνωσιν έποιήσατο εν
δυσίν έπ' Ιτης συνεδρι'αις ό κ. Χαραλάμπης
ΆγνιάΛης, δικηγόρος ενταύθα, περί του €Κλη'
ρονομίκον ΜονσονΙμ. δικαίου Ιν οχέοει ηρός
τό 'Ρωμαϊκόν^, εν τ^ί όποί(3^ λίαν σαφώς καΐ
εμβριθώς ανέλυσε καΐ άνέπτυζεν ούτος τάς
γενικάς αρχάς του κληρονο[Αΐκου Μουσουλμ.
δικαίου, του δυςκολωτέρου τούτου [χέρους της
Μουσουλ(χανικης νομικής επιστήμης, τα διά-
φορα ονστήματα της κληρονομικής διαί(ψΙς
και τας καλουμένας κληρονομικός τάξεις, ::ρο•
τιθέμενος να συμπλήρωση την διδακτιχωτχ-
την μελέτη ν αύτου ταύτη ν εν τη προςεχεΐ της
επιτροπής ήμ(ϊ^ν συνεδρία.
Ή επιτροπή ημών προςέτι λαβοΰσα ύπ'
δψει την διαπρεπή θέσιν, ην κατέχει ίν τω
επιστημονική) κόσμφ, ό εν τη Νομική σχολτ,
της Βέρνης ομογενής καθηγητής του διείνοΰς
δικαίου κ. Μιχ, Κέηετζης καΐ τας πολλαπίχς
υπηρεσίας, ας προςήνεγκεν ούτος τζ) ήμιτίρω
Σ υλλόγφ, ενέκρινε τήν Ικλογήν αύτου ώ; αν-
τεπιστέλλοντος μέλους του ημετέρου Συλλόγου
καΐ υπέβαλε τήν σχετικήν πρότασιν ε(ς την
γενικήν συνεδρίαν αύτου.
Ούτως ϊχουσιν, αξιότιμε κ. πρόεδρε, τϋν
τη ημετέρα Κοινωνιολογική επιτροπή πεπραγ-
μένα, ολίγα μέν, άλλα σχετικώς πολλά χαι
διδακτικά δια τους μέλλοντας.
Έτος μ;
ΔΙΑΧΕΙΡ1ΣΙΣ ΤΑΜΙΕΙΟΤ
Δαηάνατ και Π^ίίςοδοι
1900—1901
ΔΟΤΝΑΙ
Εις Μισθοδοσίας Λ. Τ. Ί97. — .—
» Διάφορα Ιξοδα » 68.17, —
» "Εξοδα γραφίίοο » 9.85. —
9 φωτιαμόν χαΐ θέρ^ανσιν . . . » 8.95.50
» Συνταχτιχ^ιν έπιτροπτίν ... > 60. — . —
» ΠυρααφάλισΓρα » 12.37. —
» ΒιβλιοθτίχηνΙ. Βαλέττα... » 24.03.—
» Θεατριχην παράστασιν. . . . » 9.38.50
» Ταριιβΐον μιτρητών Οπόλοι-
πον ιίς Νέον » 0.81. —
Λ. Τ. 390.57.—
ΛΑΒΕΙΝ
ΆχόΤααιιΓον μιτρητών, 6πολοιπον
παρβλθούσης χρτ[σ£ως ....
Έκχριρ.ι7ς λ/σαούς
Ταχτιχάς σύνδρομα;
Διπλώματα
Έχιάχτους συνδρομάς. . . . .
Ένοίκιον αιθούσης Συλλόγου
Ζωγράφιιον Βιβλιοθι^κην . , .
Λ. Τ.
*Εν Κωναταντινονηόλει τ§ 30ΐϊ Άηράίου 1901,
Ό Ταμίας
Δ. Μηλιωτης
132.09
1.57
190.-
30.-
25.12
5.-
6.79
Λ. Τ. 390.57
ΛΟΓΟΔΟΣΙΑ
ΤΩΝ ΚΑΤΑ ΤΟ Μ' ΣΤΑΛΟΓΙΚΟΝ ΕΤΟΣ 1900-1901
ΠΕΠΡΑΓΜΕΝ&Ν ΕΝ ΤΟι ΣΥΛΛΟΓ&Ι
άναγνωο^Είόα κατά τήν ^ΑΤΟΖ' έκτακτον Μνεδρίαν τής επετείου εορτής
τή 27^ Μαΐου 1901 ύπό τοϋ προέδρου
ΓΕΩΡΓΙΟΥ ΑΠΟΣΤΟΛΙΔΟΥ
Σεβασμίώτατοι *Ιεράρχαι,
*Εξοχώτατε κύριε Πρεαβεντά,
Φίλόμουαοι Κύριοι καΐ Κνρίαι,
Ή λανθάνουσα βύμένεια του κοινού προς
τόν η(ΐβτερον Σύλλογον Ικδηλουται κατά 'τάς
πανηγυρικας αύτοϋ τίλετάς.
Έάν την <ττιγρ.γ;ν ταύτην έκαστος έζ υμών
θεληστ/ προς στιγμήν να ίζετάσγ) εαυτόν, μετ*
ικττλήςεως θα βεβαιωθη δτι υπέστη μεταμόρ-
φωσιν. Ένφ έβάδιζε πρό ολίγου αδιάφορο^
την προς τόν Σύλλογον άγουσαν μέ συναισθή-
ματα αόριστα χιλίων ατομικών περισπασμών,
αιονης τόρα μετά την εϊςοδον καΐ τοποθε'τη-
σίν του εν τγ) αίθούστ, τα\^τγι παρατηρεί δτι
άφηκεν 6\* αύτα εζω, ώς αφήνει τις τας τπ)-
λοβατίδας παρά την θύραν. Ανακουφισθείς
εκ του βάρους της άτομικότητος αίρεται υπέρ
τάς συνήθεις βιοτικάς μερίμνας, αΙσθάνεται
6τί αποτελεί και αυτός μόριον της πνευματι-
κής παρ' ήμίν κινήσεως, της οποίας κέντρον
είναι ό Σύλλογος, αναγνωρίζει δτι δίν είναι ξέ-
νος άλλ' οικείος η συγγενής μεταξύ ο(κείων,
και, μέτοχος της έταιρικώς ίν τφ Συλλόγφ
διεξαγόμενης πνευματικής ληψοδοσίας, ενδια-
φέρεται δικαίως ε?ς τήν ετησίως γινομένην λο-
γοδοσίαν αύτου. Τήν άλλοίωσιν ταύτην τών
συναισθημάτων αποδίδω ε (ς τήν λανθάνουσαν
άγάπην δλων υμών προς τόν Σύλλογον* διότι
μόνον ή αγάπη κατορθοί νά λησμονήση τις
εαυτόν χάριν του άλλου, νά Ικμηδενίστ) ειτω
καΐ ττροςκαίρως την ατομικότητα του ύπεί-
κων δίς έπιτακτικήν ανάγκην του πνεύματος.
Δέν άπατώμαι λοιπόν ίσχυρισθεις δτι ύπέ-
στητβ μεταμόρφωσίν τίνα οΐ είςελθόντες εν-
ταύθα. *Αν μάλιστα είχον τόν εξησκημένον
βλέμρια ενός ζφγράφου, ήδυνάμην νά δια-
κρίνω δτι ή ψυχική μεταμόρφωσις συμμιτα-
βάλλει ηδη καΐ την φυσιογνωμίαν τών παρι-
σταμένων έπΙ τό καλαισθητικώτερον καΐ ίδα-
νικώτερον, έάν άληθεύη ή θρυλουμένη σχέσις,
αρμονία του πνευματικού προς τό ψυχικόν κάλ-
λος. Έν τοιαύτη όμηγύρει πλήρει αγάπης καΐ
συμπαθείας καΐ πνευματικτίς συγγενείας καθί-
σταταί μοι ευχερές νά εκθέσω ύμίν έν συντομί^
τάς εργασίας του διανυθέντος Μ ' έτους του Συλ-
λόγου. Είμαι δε βέβαιος δτι ή μεγάλη προς τά
έργα καΐ τά πραγματικά του Συλλόγου συμ-
φέροντα προςήλωσις και προςοχή υμών δέν θά
παράσχγ) είς τους άκροατάς μου ούτε καιρόν
ούτε διάθεσιν νά ϊδωσι τας ελλείψεις τοΟ λή-
ξαντος, ενδιαφερόμενοι μάλλον εις τάς ελλεί-
ψεις του Συλλόγου καΐ σκεπτόμενοι πώς νά
συντρέξωσι και αύτοι ε (ς τήν διόρθωσιν.
Τά κατά τό έτος τούτο άνταλλαγέντα ^-
γραφα άνέρ/ονται είς 278, εξ ών είςελθόντα
173, εξελθόντα δέ 105.
ΙΙρός τόν Σύλλογον απευθύνονται σχολεία
απόρων ελληνικών κοινοτήτων έξαιτούμενα
τήν δωρεάν χορηγίαν γεωγραφικών χαρχ&¥
εκδοθέντων δαπάναις του άοιδίμου Στ. Ζα^
φειροηούΧον ,'Ύη\^ τάς 30 τοιαύτας έλάβομεν
αίτήσεις, έξ ων άπεδέχθημεν 25* διότι τοσούτον
μόνον αριθμόν σειράς χαρτών Ευρώπης καΐ
^Ημισφαιρίων και δέκα Ανατολικών χωρών
ηδυνήθημεν νά λάβωμεν εφέτος παρά του έν
Αθήναις ΣνΙΧάγον προς 6Μοοιν τών ΌΛ,ψ,
γραμμάτων, ΙΙαρέλαβον ηδη 9 Σχολεία τους
χάρτας των, οσονούπω παραλαμβάνουσι καΐ
τά λοιπά 16 τους Ιδικούς των. Εκατοντάδες
πτωχών σχολείων εύλογουσι τό δνομα του
γενναίου χορηγού του τόσον εύστόχως προνοή-
σαντος διά τήν στοιχειώδη διδασκαλίαν της
γεωγραφίας, ήτις άνευ χαρτών είναι δλως ακα-
τάληπτος. Διάτων χαρτών οιΙ^θάνεται β μα-
46
ο ΕΝ ΚϋΝΣΤΑΝΤΙΝΟΓΠΟΛΕΙ ΕΛΛΗΝΙΚΟΣ ΦΙΛΟΛΟΓΙΚΟΣ ΣΤΛΛΟΓΟΣ
θηττς την σμικρότητα του ορίζοντος του χω-
ρίου του καΐ διαβλέπει τόν άπέραντον ορίζοντα
τϋς οίκουμίνης.
Επίσης διενείμαμεν 1 08 τόμους ΊΎΐςΖφγρα-
φείον ΒιβΧιο&ήκης βίς διάφορα σχολεία, κατά
προτίμησιν είς τα έχοντα βιβλιοθήκας. Έχο-
μεν δέ τόμους Ζωγρ. Βιβλιοθήκης 1727 προς
διανομην βαθμιαίαν είς ιία ελληνικά Σχολεία.
Όκτώ (8) ηοη ογκώδεις τόμοι της Ζφγρα-
φείου Βιβλιοθήκης έξεδόθησαν : ή Αντιγόνη
Σοφοκλέους υπό ΣεμιτέΙου, δύο τόμοι Εύ-
ρυζίδον περιε'χοντες 4 δράματα υπό Α. Βερ-
ναρδάκη^ τρείς τόμοι ΑΙοχνλον υπό λνβοΜβίη,
τά άπαντα του ' Ησιόδου υπό Καρόλου Σίττλ,
καΐ ή Κύρου Άνάβασις του Ξενοφώντος είς ενα
τόμον εκδοθέντα έφε'τος ύπό του '/. ΠανταζΙδου.
Ό Σύλλογος μόλις έπρόφθασε νά έκφράογι τάς
ευχαριστίας αύτου προς τόν έπίτιμον τούτον
εταίρον διά την συντελεσθεϊσαν σοφήν ταύτην
εκδοσιν, καΐ την εύχήν, δπως συνέχιση την
έργασίαν έπι άλλων ϊργων Ξενοφωντείων, καΐ
έμαθε την λυπηράν εϊδησιν του αίφνιδίου ί?α-
νάτου του Πανταζίδου. *Ητο πράγματι ό
άοίδιμος τύπος χρηστού ανδρός, σοφοΟ καθη-
γητού και μετριόφρονος λογίου τιμήσαντος την
Φιλοσοφικήν σχολήν του έθν. Πανεπιστη-
μίου καΐ την πατρίδα αύτου. Διό προς τε
την οίκογένειαν του έζέφρασεν ό Σύλλο-
γος συλλυπητήρια καΐ ηδη καθήκον ηγείται
νά έκφράστι την λύπην του έπι τη άπωλεία
ανδρός, παρ' ου προςεδόκα. νά εχη πλείονας
δεσμούς διά της εκδόσεως και άλλων τόμων
του Ξενοφώντος. Ή διανομή των τόμων της
Ζωγρ. Βιβλιοθήκης κατά τήν έπιθυμίαν του
άοιδίμου ίδρυτου ταύτης καΐ μεγάλου εύερ^
γέτου Χρηοτάκη Ζωγράφου γίνεται διά του
ημετέρου Συλλόγου είς τά ελληνικά σχολ^ίχ
της Τουρκίας και Ελλάδος, εκ του Υ3 των
αντιτύπων εκάστης εκδόσεως. Τά έτερα ^/^
των αντιτύπων άνήκουσιν είς τόν εκδίδοντα
λόγιον, είς δν χορηγείται συγχρόνως λόγω
αμοιβής δι' εκαστον τυπογραφικόν φύλλον
φρ. 100 μέν εάν πρόκηται περί ποιητου, 80
δε εάν πρόκηται περί πεζού συγγραφέως.
Τίς ό λόγος της ύπερτιμήσεως των ποιη-
τών καΐ υποτιμήσεοίς τών πεζογράφων ; Είναι
άρα γε πολυτιμότερα ή εκ της ποιήσεως κτή-
σις του αίσθητικου κάλου ; ή μήπως έσκέφθη
ό ιδρυτής νά πλήρωση άκριβότερον διά τους
ποιητάς προβλέπων δτι εν τη πεζότητι του
αιώνος θά έζωδεύοντο ολιγώτερον αΐ τών ποιη-
τών εκδόσεις ;
Προκειμένου περί τγίς ΖφγραφειΌυ Βιβλιο-
θήκης, ην 6 ιδρυτής τόσον στενώς συνίί£«
μετά του Συλλόγου, είς αυτόν άναθεις την
έκλογήν τών εκδοτών συγγραφέων και την
εποπτείαν της εκδόσεως, οφείλω νά ιϊπω
ολίγα περί της έν τη Έθν. Τραπέζη τηζ
Ελλάδος κατατεθειμένης περιουσίας, ίι' ης
Ιζησφαλίσθη ή ιςαει εκτέλεσις του έργου.
Τω 1885 είχε καταθέσει ο Χρηστάκης Ζφ-
γράφος κεφάλαιον εκ Δρ. 182,974.85 έπΙ
τόκφ 5 ^1^, Τό ποσόν του ετησίου τόκου
ώρίοθη διά τήν ύπάρχουσαν εκάστοτε έτοί{ΐην
εκδοσιν συγγραφέως τινός. Έφ*δσον δίν ανα-
λαμβάνεται ό τόκος παρά του Συλλόγου
έ'νεκα μή ύπάρζεως ετοίμου εκδόσεως, ή Τρά-
πεζα υποχρεούται νά προςθέση τούτον είς τό
κεφάλαιον. Κατά τό διάστημα τών 15 πιρί-
που ετών έξεδόθησαν ως είρηται τόμοι 8. Οι
περΙσσεύοντες και μή χρησιμοποιούμενοι τό-
κοι προςετέθησαν ώς είκός είς τό κεφάλαιον.
Ούτω δι κατά τήν 31 Δεκ. 1900 τό |χ6ν
κεφάλαιον άνηλθεν είς δρ. 222,974.85, ύπό-
λοιπον δι απέμεινε τόκου μή κεφαλοποιηθίν
έκ δρ. 8,494.75. Σημειωτέον δτι άπό της
1 Ίαν. 1892 ή Τράπεζα ένεκα γενικού αυ-
τής μέτρου ήλάττωσε τόν τόκον από 5 εΙς 4 %.
Παρά του κ. Δ, Βερναρδάκη του διαπρε-
πέστατου μεταζύ τών ημετέρων λογίων, παρ'
φ ή παραγωγική δύναμις και ή ποιητική
φύσις τόσον άρμονικώς συνεδυάσθησαν μετά
της κριτικής και της άλλης πολυμάθειας,
άναμένοιχεν τήν εκδοσιν ετέρου τόμου του
Εύριπίδου.
Ή Φιλολογική επιτροπή, έχουσα εφέτος τόν
κ. -Χρ. Χατζηχρήστου πρόεορον και τόν κ.
Α. ΟΙκονομίδην γραμματέα, συνηλθεν είς 7
συνεδρίας.
Διά της 'Ιζπιτροπης ταύτης γίνεται πί<ια
ή σχετική προς τήν Ζφγράφειον ΒιβλιοΟήχην
εργασία, ή εκλογή τών εκδοτών συ'^'γραφιων
και ή εποπτεία τών εκδόσεων.
ΚαΙ ό μέν κ. 77. Παπαγεωργίου δ. φ. ίνα-
δεξάμενος τήν εζακολούθησιν της έκδό«ως
του Σοφοκλέους δεν άπήντησεν ετι έάν ηνιι
έτοιμος διά τήν εναρζιν του έργου* ό δε χ.
Δ. Βερναρδάκης οσονούπω άρχεται της «ίό-
σεως του τρίτου τόμου του Εύριπίδου* τέλο;
και ή επιτροπή ανέβαλε τήν όριστικήν αυ-
τής άπόφασιν περί του κ. * ΑρβανίτοτιονΙΰ»
δ. φ. αίτουμένου νά άνατεθη είς αυτόν ή ίκοο-
σις τών Ελλήνων ^τόρων και ίδίως τονΛνϋΙον.
*Η έκδοσις τών δικανικών ίδίως ρητόρων
ΛΟΓΟΔΟΣΙΑ τον ΠΡΟΕΔΡΟΓ (1900 — 1901)
47
ίσται χρησιμωτάτη ίΐς τόν €υ^:/ύτ$ρον χύκλον
των νορ.ομ.αθών, και ίπχιτεί πλην των φιλο-
λογικών καΐ κριτικών γνώσΕων πλήρη γνώσιν
του δηαοιίου καΐ ιδιωτικού δικαίου τών αρ-
χαίων καταλλήλως έκτβθεψένων. ΓιραανοΙ
και Γάλλοι δικασταΐ καΐ δικηγόροι παρέσχον
συ(Λβολήν σπούδαζαν βίς τοιαύτας (Αβλέτας καΐ
δίναι λυτυηρόν δτι παρ* ήρ,ϊν ουτβ φιλόλογοι
ουτΕ νο(/.ικοΙ ήτχολήθηταν, δπως καταστή-
«ωσιν βύχερη και επομένως έπαγωγόν την κα-
τανόησιν τοσούτων αριστουργημάτων.
Είς την Φιλολογικήν έττιτροπην είχεν άνα-
τιθή ή κρίσις ενός πονήματος του έν Σέρ-
ραις καθηγητού κ. '7. Τακοηονλον υπό τόν
τίτλον (ίΒοη&ός του όημοδιδαακάΐον όιά τάς
δρ^ογραφικάς άοκήαειςιο' καΐ ελπίζω δτι λίαν
προςεχώς θέλει εκφέρει αυτήν.
"Αλλοτε πολλήν έργασίαν είχεν ή επιτροπή
δεχόμενη τας είς τόν Σύλλογον πεμπομένας
συλλογάς τών ζώντων μνημ;είων της γλώσσης
κρίνουσα αύτας καΐ βραβεύουσα τάς επιτυχε-
στέρας, χορηγουντος καΐ είς τούτο του μεγά-
λου ημών ευεργέτου Χρ. Ζφγράφου. Τούτο
εκαλεϊτο 2^γράφειος άγων, Είς τόμος ογκώ-
δης εξεδόθη δαπάναις του χορηγού καΐ ύλικόν
πολύτιμον υπάρχει έν τοις άρχείοις, αναμένων
νά ιδγ) τό φώς, εάν άναφαντί ό δωρητής. *Ας
έλπίσωμεν δτι δεν θα βραδύνη νά προβάλη ό
συνεχίσων τοιούτον άθλοθέτημαπρός δόζαν εαυ-
τού καΐ του Συλλόγου σεμνυνομένου επΙ τνί δν-
τως έθνικίτί καΐ φιλολογική ταύτη πρωτοβουλία.
Βιβλία 97 ποικίλης ύλης προςηνέχθησαν
ττί ΒφΙίο&ήκυ του Συλλόγου παρά διαφόρων
φιλόμουσων κατά τό ληςαν έτος. *Αλλ ή
Βιβλιοθήκη ημών εκτάκτως έπλουτίσθη λα-
βοΰσα λόγφ κληροδοτήματος άπασαν την πο-
λύτιμον βιβλιοθήκην του εν Λονδίνω πέρυσι
αποβιώσαντος Ιπιτίμου ημών εταίρου, διακε-
κριμένου λογίου καΐ άγαθωτάτου ανδρός, του
*7. ΒαΧέιτα, δςτις επι τρεις καΐ πλέον δεκαε-
τηρίδας έξεπαίδευσε την εν Αγγλία ομογενή
νεολαίαν καΐ διεκρίθη μεταζύ τών εν τη αλ-
λοδαπή ομογενών λογίων διά τε την φιλολο-
γικήν και εθνωφελή δράσίν του.
Βαθέως συνεκινήθημεν μαθόντες δτι ή τε-
λευταία θέλησις του Βαλέττα προφορικώς είς
τους \λ':ίΧ)ς του γν(ι>σθεί'τα η το νά δωρηθη ή
βιβλιοθήκη του προς τόν Σύλλογον λόγφ στοο-
γης χαΐ εκτιμήσεως. Εύλαβώς καΐ παραχρήμα
έξβτίλέσθη ή ιερά εντολή, καΐ ήδη 2740 τόμοι,
έν οΓς πολλά δυςεύρετα και πολύτιμα βιβλία,
%αΧ πληθύς φυλλαδίων καΐ διατριβών πολυτιμό-
τατων δι' είδικάς μελετάς έπι θεμάτων φιλο-
λογικών καΐ ιστορικών, προςετέθησαν είς την
Βιβλιοθήκην ημών. Σήμερον αριθμεί αύτη
τόμους 18,000 περίπου και 69 χειρόγραφα|.
Είς την έπίπονον έργασίαν της καταγραφής
τών παραληφθέντων βιβλίων έπεστάτησαν ό
αντιπρόεδρος κ. Ξ Σιδερίόης^ ακάματος εταί-
ρος καΐ φιλοπονώτατος, τόν τε κερδφον καΐ
τόν λόγιον Έρμήν έναμίλλως περιέπων, καΐ 6
ακριβέστατος τών συλλογικών καθηκόντων τη-
ρητής καΐ αυστηρός φύλαξ τών έμπεπιστευ-
μένων αύτψ, ό λογιστής κ. Νικήτας Παττα^
γιαννόηουλος , τη συνεργασίί}: του εμμίσθου
γραμματέως κ. Κ. Κρητικίδου, δςτις έν τη
μετριόφρονι αύτου άφανεία έκπληροί από 30
ετών σπουδαιοτάτην λειτουργίαν. Όφείλω
έζαίρων τάς υπηρεσίας του αρχαίου καΐ ίκα-
νωτάτου τούτου υπαλλήλου νά ομολογήσω
μετά λύπης δτι ό Σύλλογος δέν τον αμείβει
αναλόγως τών παρεχομένων πολυχρονίων καΐ
πιστών αύτου έκδουλεύσεων.
Ό Σύλλογος ευγνωμόνων προς τόν άοίδι-
μον Βαλέτταν άπεφάσισεν δπως μετά την
γενησομένην ταζινόμησιν τοποθέτηση τά κλη-
ροδοτηθέντα βιβλία έν ίδία αίθούση συν τη
επιγραφή : « Βιβλιοθήκη Βαλέττα » •
ΙΙάς φίλος τών βιβλίων καΐ τής ήσυχου με-
λέτης είςερχόμενος είς τήν Βιβλιοθήκην, ην οΐ
αρχαίοι προςφυώς άπεκάλεσαν Ψυχής '7α-
τρέΐον, θά εύφημ-ϊ) καΙ εύλογη τό βνομα του
δωρητου.
Ή διαρρύθμισις νέας αιθούσης μετά τών
αναγκαίων θηκών, καΐ ή συστηματική ταζι-
νόμησις άπαιτουσιν εκτακτον δχπάνην. Δέν
θά ευρέθη αρά γε ό χορηγός προς ταχείαν έκ-
τέλεσιν της αποφάσεως του Συλλόγου, δπως
μή μένωσιν έπΙ πολύ τά βιβλία έγκλειστα
καΐ αχρησιμοποίητα μαρτυρουντα περιλύπως
τήν άμουσίαν τών παρ * ήμίν δυναμένων ;
*Έτερον κληροδότημα σπουδαίον υπέρ της
Βιβλιοθήκης εχομεν, εκκρεμές τούτο από δύο
ετών ενώπιον τών έν Γερμανία δικαστηρίων.
Πρόκειται περί της διαθήκης του έν Ευρώπη
αποβιώσαντος * Ιωάννου *Αριατάρχου πρφην
πρεσβευτου της Τουρκίας έν Βερολίνφ, κλη-
ροδοτήσαντος υπέρ του Συλλόγου πάσαν αυ-
τού τήν πλουσίαν εΙς βιβλία καΐ πιθανώς καΐ
είς χειρόγραφα βιβλιοθήκην του.Ένηργήσαμεν
παρά τοις έζ αδιαθέτου συγγενέσιν ούτως,
ώςτε καΐ έν περιπτώσει ακυρώσεως της δια-
θήκης νά μή στερηθη ό Σύλλογος του γενικού
τούτου κληροδοτήματος.
48
ο ?Ν ΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΟΥΠΟΛΕΙ ΕΛΛΗΝΙΚΟΣ ΦΙΛΟΛΟΓΙΚΟΣ ΣΥΛΛΟΓΟΣ
Ε(ς τό άναγνωστήριον η^Λών έρχονται
τακτικώς 20 περιοδικά είδικα περί φιλολβ-
γίκών, αρχαιολογικών, βυζαντιακών, στατι-
στικών καΐ ποικίλων άλλων θεριάτων, έπ' αν-
ταλλαγή τ§υ Περιοδικού του Συλλόγου, καΐ
καθιστώσι γνωστόν τοίζ έταιροις [χε'ροζ ελά-
χιστον βεβαίως της έν Ευρώπη και Άρι,ερικγί
πνευματικής κινή<χεως.Όλίγα είναι καΐ ευκταία
τυγχάνει ή προςθήκη καΐ άλλων.
Ιίενιχρότατον εύρίσκουσι τό τ(χη(Λα τών
{φη(χ.ερ{δων οΐ ζητοΰντες έν τφ αναγνώστη -
ρίφ ή(λών τάς πτερωτας ειδήσεις της ή|χέρας.
Είναι 7 εγχώριοι εφηαερίδες, εζ ών δύο γαλ-
λιστί, καΐ 8*1 ή εν Αθήναις α Έφημερις τών
Κυριών 3>, απασαι δωρεάν προςφερόμεναι καΐ
δωρεάν δηρ,οσιεύουσαι τάς ειδοποιήσεις του
Συλλόγου εύχαριστουντος θερμ,ώς δια τούτο
τους φιλοτίμους Διευθυντάς. Νθ(Λίζω δτι εχου-
σιν άδικον, έάν σκεφθώσιν δτι έΙναι προφανής
σπατάλη χρόνου ή άνάγνωσις εφημερίδων
καΐ μάλιστα πολλών καΐ δτι ή σύγχρονος
δημοσιογραφία μηχανωμένη παντοία και ποι-
κίλλουσα άριστοτεχνικώς την καθ* ήμέραν
τροφήν ελκύει τους άναγνώστας καΐ εθίζει
αυτούς να ρίπτωσι σήμερον ως άχρηστον τό
χθες άπλήστως άναγνωσθίν προς ζημίαν τών
βιβλίων και τών περιοδικών. Τα βιβλία καΐ
τα περιοδικά άπαιτουσι σταθερωτέραν του
νου προςήλωσιν καΐ έπιβάλλουσι σέβας είς
τόν άναγνώστην, δςτις εύλαβώς μετά την
μελε'την τοποθετεί αυτά εν τη βιβλιοθήκη του
καΐ δεν τα ρίπτει ως άχρηστα ούδε' τα λη-
σμονεί αλλά τουναντίον ένθυμείται την ευ-
χάριστον συντροφίαν των έτοίμην πάντοτε
είς πδίσαν πρόςκλησιν.
Ό Σύλλογος έχει δργανο^κην και συλλο-
γάς άρχοίολογικάς, νομισματικάς και φυσιο-
γραφικάς. ΚαΙ είς μέν τάς άλλας ουδεμία
μεταβολή έγε'νετο, είς δέ τήν νομισματικήν
προςετε'θησαν εφέτος 8 αργυρά αρχαία νομί-
σματα, 1 χαλκοΰν καΐ 1 ορειχάλκινο ν άπαντα
δΐιίρηθέντα παρ* έπιστήμονος ομογενούς επι-
θυμούντος μετριοφρόνως νά μείνη ανώνυμος
ή δωρεά του. Άλλ* ό Σύλλογος τάς ευχαρι-
στίας αύτου προς τόν άνώνυμον διευθύνων
είναι βέβαιος περί της ταχείας καΐ ασφαλούς
άφίζεώς των. Τοιούτον θαύμα αδυνατεί νά
εκτέλεση πάσα ταχυδρομική ή τηλεγραφική
ύττηρεσία. Δύναταί τις νά εϊπη ευλόγως ό'τι
ή προς άνώνυμον εύεργέτην ευγνωμοσύνη εφ-
αρμόζει άπό αίώνων τήν μόλις εσχάτως υπό
του ΜαΓΟΟηί έφευρεθείσαν έναέριον καΐ άνευ
ηλεκτρικού σύρματος συνεννόησιν. Άλλ' οί
ανώνυμοι δέν άπαντώσι κο;} μένουσιν άνώνυ[Αθΐ,
Ισως διά νά έζασφαλισθώσιν έςαεί κατά της
αχαριστίας.
ΣννεδρΙαι του μεν Συλλόγου έγένοντο 23,
έζ ών 6 εΐόικαΐ, του δε προεδρείου 22.
Άντικείμενον τών ειδικών συνεδριών ίίνιι
ή άνάγνωσις καΐ συζήτησις έπιστημονιιιών
ανακοινώσεων.
Τοιαυται άνεγνώσθησαν επτά (7).
1) ^Ιατρικίι άρχαίοΐογία : ή Ιν θάοφ χαί
ΠερΜφ επιδημική γρίππη (ίηίΐΐίβηζδ) κατ«
τους χρόνους του Ιπποκράτους υπό τοΟ κ.
Σ. ΜερτζΙδον, ίατρου έν Καβάλλα.
2) Περί τών παρά ΠΙάιωη περί γυνωχός
φιλοσόφου μένίον είς δύο ανακοινώσεις υπό τοδ
κ. Χ. Πανταζίδσυ καθηγητού.
3) Περί τών αγιασμάτων του Γαλατά ύπό
του κ. Ξ. Σιδερίδου αντιπροέδρου.
4) Περί Παφλογονικον διακόσμου {[ίί^ος^')
υπό του κ. Μ. Παρανίκα, γυμνασιάρχον έν
Τραπεζοΰντι, και άπάντησις προς αυτόν υπό
του κ. -Χ. ΠανΧαζίδου.
5) Περί Νίκης, Νίκαιας και Νίκιτζας Μ
του κ. Λαμπουσιάδου ,
6) Περί της εΙς 'Ρώμην δί Ελλήνων ύ-
σόδου της Ιατρικής υπό του κ. *Αν. Χρη-
στίδου ίατρου, τέως προέδρου του Συλλόγου,
έγκαινιάσαντος εφέτος τήν υπό της Βιολογι-
κής επιτροπής ληφθείσαν άπόφασιν, δπως έν
ονόματι αυτής εν τών μελών της ποιήται έν
είδικη συνεδρίορ του Συλλόγου άνακοίνωσιν
περί γενικωτέρου ιατρικού θέματος.
7) Περί ειδυλλιακής ποιήσεως και Ιατρικής
παρά θεοκρίτφ ύτό του κ. Κ. Κοκκολάτον
ιατρού, κατορθώσαντος έν μέσω τόσης είδυλ-
λιακής τρυφερότητος και έκστάσεως νά μείνη
έπιστημονικώτατα απαθής) δπως συλλέζν)
ύλικόν δι' ίατρικάς παρατηρήσεις και γνώσεις
περί φαρμάκων και γοητειών.
Τρείς μόνοι κα^γηταΐ και έκ τούτων δύο
έκ τών επαρχιών αντεπιστέλλοντα μέλη χαι
εις μόνος έκ τών ενταύθα είργάσθησαν διά τόν
επιστημονικό ν σκοπόν του Συλλόγου, δςτις
ώρισεν ακριβώς δι* αυτόν τάς είδικάς του συ-
νεδρίας, τρείς δέ Ιατροί καΐ εΤς ίμπορος ό χ.
Ξ, Σιδερίδης ό περί τήν βυζαντιακήν άρχοίδ-
λογίαν και τοπογραφίαν εύδοκιμώτατα κατι-
γινόμενος, παρέσχον τήν συνεργασίαν των.
Δέν δύναμαι ν' αποκρύψω δτι έν τω Φιλ.
Συλλόγφ έπρεπε ν' άκούηται συχνότερον ή
φωνή τών καθηγητών και τών παρ' ήμίν είδι-
ΛΟΓΟΔΟΣΙΑ ΤΟΥ ΠΡΟΕΔΡΟΓ (1900 — 1901)
49
κών φιλολόγων. Ή βμφάνισις (χείζονος αρι-
θμού ιατρών Χέν σημαίνει βεβαίως δτι νοσεί
τό ήμέτερον κατάστημα, άλλ' αποδεικνύει
δτι φιλοτίμως ούτοι καταλαμβάνουσι τόν χώ-
ρον, δν άφήνουσιν κενόν οΐ κ. καθηγηταΐ άμε-
λοΰντες τόν φιλολογικών σκοπόν του Συλλόγου.
Δημόσια μαθήματα έγενοντο μόνον 10 υπό
8 άγο ρητών. Όλίγοι οί τό βήμα του Συλλό-
γου εφέτος άναβάντες προς διδαχήν, άλλ'
άπαντες εξε'λεζαν εύστοχα θέματα άναπτύ-
ζάντες αυτά μετά πολλής δεζιότητος και πρα-
κτικό τητος συνάμα.
Οί {ατροί πρωτεύουσι καΐ ενταύθα 4 δντες
και αποτελούντες τό ήμισυ του όλικου αριθμού.
Ώ μίλησαν :
1) Ό παρεπιδημησας ενταύθα (ατρός κ.
Ν. * Ανδρειωμένος περί νοσοκομείων,
2) Ό κ. Κ, ΚοκκοΙάτος περί τίροφνλά-
ξεως άπό της φ91σεως, πρακτικώτατα ύπο-
ίδίξας τα καίρια καΐ δια επαγωγού τρόπου
διδάζας την ύγιεινοτεραν διευθέτησιν τών του
οίκου.
3) Ό κ. Γ. * Ακεστορϋης ηερι Ιντυπώσεων
άτίό της Παγκοσμίου *Εκ9έσεα}ς τών Παρι-
σίων, μετά πολλής θυμηδίας μεταδούς μέρος
αυτών ίίς τους άκροατάς του.
4) Ό κ. 'Αλίξ, Τουργοντης περϊ νευρικών
τροφών, άρζάμενος από του οίνου, δν εγνώρι-
σεν ό Νώε καΐ ύμνησαν οΐ ποιηταΐ ως συγγε-
νείς του αρχαιοτάτου και κλασικωτάτου τού-
του φορέως της νευροπάθειας. Άναμένομεν
συν έχε ι αν τών μαθημάτων του κ. Τουργούτη
γινώσκοντος τόσον καλώς να έφαρμόζη τό του
Όρατίου : αΐίΐβ άαΐοί.
Όφείλω δΐ να εξάρω τόν τρόπον, δι* ου οΐ
ιατροί ούτοι κατέστησαν τα μαθήματα των
πράγματι ωφέλιμα ου μόνον μεταδίδοντες
τας χρησιμωτάτας τών γνώσεων άλλα καΐ δι-
δάσκοντες την άμεσον καΐ πρακτικην αυτών
χρήσιν .
5) Ό γυμνασιάρχης κ. Χρ. Χατίι;;ΐ^ρ^στον,
δςτις γνωρίζει καΐ λατρεύει δύο Όμηρους,
τόν άρχαίον και τόν νεώτερον, τόν άπρόςωπον
δημιουργόν τής δημοτικής ποιήσεως, μας
ώδήγησεν είς κορυφας ορέων και φάραγγας,
δπου αυτή άνεβλάστησε θυμήρης εν τω μέσφ
θύμων, εύρωστος άμα και περιπαθές. Εχει
πολλούς μαργαρίτας καΐ αδάμαντας ή ποίη-
σις αύτη άγνωστους είς τό πολύ πλήθος τών
πόλεων, καΐόκ. Χατζηχρήστου λόγφ πνευμα-
τικής συγ^^'ενείας ητο ο άρμοδιώτατος χρυσο-
χόος τοιούτων κοσμημάτων. Δεν αμφιβάλλω
Έλλ. Φιλ. Σύλλογος
δτι την διακοπείσαν ένεκα πένθους σειράν τών
μαθημάτων θά εξακολούθηση κατά τό άρχό-
μενον έτος.
6) Ό κ. Γ. Παχτΐκος εν δυσΐ διαλέζεσιν
ανέλυσε τάς Νεφέλχς τον * Αριστοφάνους, τά
δέ μελοποιηθέντα παρ' αύτου τρία τών Νεφε-
λών χορικά άσματα έξετέΧεσε μικτός χορός
ανδρών καΐ γυναικών μετά πολλής επιτυχίας,
άκουσθέντα μετ' εκτάκτου εύχαριστήσεως υπό
του κατακλύσαντος την αίθουσαν ακροατη-
ρίου. Ό άγορητής καΐ μελοποιός εύρε πλήρη
ίκανοποίησιν διά τους άτρύτους μόχθους, ους
δλως αφιλοκερδώς καΐ αφειδώς κατέβαλε χά-
ριν τών περί άρχαϊζούσης μουσικής ίδεών του.
Τρίτην διάλεζιν έποιήσατο προς συμπλήρωσιν
τής περυσινής ηερί του "ΈΙΙηνος μελοηοιου
Ν. Μαντζάρου, καΐ έν ταύτη διά του ίδίου
χορού κατέστησε γνωστά ^σματά τίνα του
περικλεοΰς τούτου μουσουργού. Όμολογητέον
δτι καΐ αί τρείς διαλέξεις του κ. Παχτίκου
ένεκα του ευτυχούς συνδυασμού του λόγου καΐ
τής μουσικής έπέτυχον κατακτήσασαι την
εύνοιαν του κοινού.
7) Ό νεαρός δικηγόρος κ. *Ε. Α, ΚοΙάοης,
έδίδαξε περϊ Διαζυγίου έν παραλληλισμφ τών
ημετέρων νόμων προς τόν Γο^λλικόν.
8) Τέλος ό κ. θ. Καμαράδος ευφραδέ-
στατα ώμίλησε περί Σαικσπήρου έπιδειξάμενος
ρητορικά χαρίσματα μετά ποιητικής έξάρσεως
καΐ άγάπην προς τόν μέγαν τούτον *Άγγλον
δραματοποιόν. Ό κ. Καμαράδος είναι Ιζ
επαγγέλματος έμπορος άλλα γινώσκει ως θερ-
μός λάτρις τών γραμμάτων νά ύποκλέπτη
καιρόν διά μελετάς προς πλουτισμόν τών
γνώσεων του καΐ διανοητικήν άπόλαυσιν.
Καίτοι άζιολογώτατα ήσαν τά 10 ταϋτα
μαθήματα καΐ άξιοι θερμών ευχαριστιών τοΟ
Συλλόγου οί άγορηταί, ούχίττον όμολογητέον
δτι ύπελείφθημεν του συνήθους αριθμού, δςτις
άλλοτε ανήρχετο είς 30 καΐ πλέον μο^βήματα.
Είναι άληθίς δτι τά μέλη δύο επιτροπών
τή; Βιολογικής κατά πρώτον καΐ τής Κοινω-
νιολογικής κατά δεύτερον λόγον άπασχολουν-
τχι είς ίδιας μελετάς καΐ ανακοινώσεις ενώπιον
τών οίκείων επιτροπών καΐ επομένως διστά-
ζουσιν εκ τών προτέρων ν' άναλάβωσιν ώρι-
σμένας υποχρεώνεις διά μαθήματα χρονικώς
οριζόμενα κχΐ προτιμώσι τάς είδικνς μελετάς
έν ταΐς έπιτροπαίς.
Έκ τής σχετικής περί δημοσίων μαθημά-
των Ικϋέσεως του αντιπροέδρου κ. Ξ. Σιδερί-
δου εξάγεται δτι 10 άγορηταί ενεγράφησαν
Τόμο; ΚΙΓ 7/
50
ο ΕΝ ΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΟΓΠΟΛΕΙ ΕΛΛΗΝΙΚΟΣ ΦΙΛΟΛΟΓΙΚΟΣ ΣΓΛΛΟΓΟΣ
δια 16 [χαβήματα και ότι το πρόγραμμα μη
συμπληρωθεν δέν ύπββλήθη εΙς του Συλλόγου
την ϊγκρισιν, ώς. απαιτεί ό κανονισμός, καΐ
επομένως ούτε έψηφίσθη ούτε έδημοσιεύθη.
Τινές εκ των έγγραφε'ντων δεν Ιξεπλήρωσαν
την ύποχρε'ωσιν των κωλυθέντες, ως κατ' έ-
τος συμβαίνει* ό δε Σύλλογος δεν εύρεν ακόμη
φάρμακον κωλυον τοιαύτα κωλύματα.
θα ληφθη πρόνοια 6πως καταρτισθτ) εγ-
καίρως τό μέλλον πρόγραμμα και πυκνουμέ-
νης της φάλαγγος των άγο ρητών αν απλή ρ ω-
θώσι κατά τό δυνατόν τα χάσματα. Δέον δέ
να τεθγ) υπό νέαν βάσανον ή δοθείσα άλλοτε
ερμηνεία των άρθρων 72 — 7.4 του κανονισμού,
καθ' ην έθεωρήθη δτι μόνον τα μέλη του Συλ-
λόγου δικαιούνται να διδάζωσιν από του βή-
ματος αυτοΰ, αποκλειομένου παντός μη εταί-
ρου. Άλλ' εάν ύ;ϊάρχγι προνόμιον των μελών,
τούτο δύναται να έρμηνευθτι κάλλιστα ως συν-
επαγόμενον την προτίμησιν αυτών και ο/ 1
τόν άποκλίΐσμόν τών μη μελών. Τα μη μέλη
τότε μόνον αποκλείονται βργφ, 5ταν οί προνο-
μιούχοι καταλάβωσιν δλας τάς θέσεις του προ-
γράμματος. Άλλ* δταν 'ύπάρχγ) μία θέσις και
δέν παρουσιασθη ό προνομιούχος, δικαιούται
καΐ άλλος να καταλάβη τό κενόν τη έγκρίσει
του προεδρείου. Ώς ή φύσις ούτω καΐ 6 Σύλ-
λογος δέον να φοβηται τό κενόν. ,
Ή Βιολογικί] Ιηιτροπη είχε κατά τό διά-
νυθέν έτος πρόεδρον μεν τόν κ. Άν. Χρηατί-
&ην^ γραμματέα δΐ τόν κ. Π. * Ιατρόηονλον .
Είναι ή πολυμελεστέρα και φιλεργοτέρα πε-
ριλαμβάνουσα τους εταίρους ιατρούς, φαρμα-
κοποιούς και χημικούς. Ή επιτροπή αύτη ήρ-
ζατο τών εργασιών της τη 1τΐ Νοεμβρίου
1900 συνελθούσα εί; 21 συνεδρίας καΐ συζη-
τήσασα Ιπ\ ποικιλωτάτων (ατρικών θεμάτων.
Πλην τούτων, 15 ανακοινώσεις άνεγνώσθησαν
υπό 12 (ατρών και 2 χημικών, αί τίνες πασαι
ώς καΐ *αί άλλαι ίατρικαΐ παρατηρήσεις καΐ
συζητήσεις δημοσιεύονται.
Άλλ^όφείλω ιδίως να μνημονεύσω τόντίτλον
μιδίς ανακοινώσεως περί τών ιατρικών γνώ-
σεων παρά τοις Βνζαντίνοις ανγγραφευαι και
ηερϊ Ιατρών και Ιατρικής κατά τους βυζαντια-
κούς χρόνους υπό του ίατροΰ κ. Ά,Γαβριηλίδον,
όπως καταδείςω ό'η φιλοπονώτατα καΐ άζ'.ε-
παίνως μελετάται ή έξέλιζις της ίατρικη; και
Ιν τη βυζαντιακη Ιστορία. Εϊδομεν δε 5τι τρεις
άλλοι ιατροί, του; κλασικούς "Έλληνας καΐ
^Ρωμαίους συγγραφείς και ποιητάς και δη καΐ
τόν βίδυλλιακώτατον Θεόκριτον έχοντες οδη-
γούς, άνιχνεύουσι πάν στοιχείον χρήσιμον χρ^ς
πλήρη κατανόησιν της ίατρικης ιν τη κλασική
άρχαιότητι.
Ή ροπή προς τοιαύτας μελετάς ενέχει 9ιρ-
μήν άγάπην προς τήν έθνικήν ίστορίαν και τί}ν
φιλολογίαν καΐ είναι αρίστη άπόδειξις δτι εν τ^
νεωτέρα γενεδί τών ομογενών άσκληπιαδών η
ιατρική επιστήμη επιθυμεί, μεθ' δλον τόν αυ-
ζοντα όσημέραι πλουτον γνώσεων και τόν ;ίθ-
λυμελή θόρυβον τών ανακαλύψεων της, να
διατηρη άκμαίαν τήν μνήμην της καταγωγής
και εύγνωμόνως νά ερευν3^ αυτήν διά μίτου
τών αΙώνων μελετώσα τα γραπτά μνημεία, %ιή
νά εύρίσκη ούτω εύάρεστον άναψυχήν εχ τών
καθημερινών προς τους ασθενείς επισκέψεων.
*Η παλαιοτέρα γενεά άπεκάλα ΙατροφΛο-
σόφονς τους ούτω εργαζομένους /και εύίοΗΐ-
μούντας ιατρούς. Ό τίτλος ούτος δέν ακούε-
ται εύαρέστως, νομίζω, σήμερον, καίτοι άρι-
φότερα τά συνθετικά κατ' ίδίαν διατηρουσιν
έντιμοτάτην εύνοιαν' διότι υπέστη εν τη είρω-
νίκη παρά τφ λαω χρήσει τό αυτό πάθηαα,
δπερ και ή λέζις ενή^εια παρά τοίς Άθτ)-
ναίοις έπΙ του Πελοποννησιακού πολέ|Λθυ'
(δρα θουκ. Γ, 83 : «ούτω πάσα {δέα κατέστη
κακοτροπίας διά τάς στάσεις τφ Έλληνικώ,
καΐ τό εύηχες ^ ου τό γενναίον πλείστον μετέ-
χει, καταγελασθέν ήφανίσθη»' καΐ Πλατ.
Πολιτ. 400β: «... ούχ ην άνοιαν ουσαν ύπο-
κοριζόμενοι καλούμεν ώς ενή&ειαν^ άλλα τήν
ώς αληθώς ευ τε καΐ καλώς τό ήθος κατε-
σκευασμένην διάνοιαν»). Είναι δε αδύνατον
ν* άναστήση τις λέζιν πληγωθείσαν καιρίως ύιτό
τών βελών του ακοίμητου και αμείλικτου εί-
ρωνος, δςτις είναι ο λαός. Άπόδει^ις δτι κχΐ
μετά 23 αίώνοίς ή ίκπεσουσα καΐ οριστικώς
παραμορφωθείσα ενήύεια ουδέν τό κοινόν πλέον
έχει μετά της διδύμου αδελφής χρηστοη^ειας.
"Ας τους ονομάσω λοι/τόν ΙατροφιλοΙόγονς,
Έχουσι λαμπρά υποδείγματα προς μίμησιν
εκ τών εν Κωνσταντινουπόλει άκμασάντων
συναδέλφων, οίτινες ίδρυσαν τόν Σύλλογον
τούτον εξόχως αύτου προβδρεύσαντες, ιτρύζ
τους οποίους διατηρεί δχι μόνον 6 Σύλλογος,
αλλά και σύμπασα ή ημετέρα κοινωνία εύλα-
βεστάτην μνήμην. Τοιούτοι οί άοίδιμοι ίατροί,
Στέφανος Καρα&εοδωρΤ}ς^ πρώτος του Συλ-
λόγου πρόεδρος και δεινός ελληνιστής, Κώνοι,
Καραϋεοδωρής, * Ιούλιος ΜίΙλιγγεν, ΆΙέξ, Πα•
απάτης, Ήροκλής Βασιάδης ό ήρακλείως άθλή-
σας εν τω Συλλόγφ και Ξεν, Ζφγράφος, ίνα
μόνον εις τους Οανόντας περιορισθώ.
ΛΟΓΟΔΟΣΙΑ ΤΟΓ ΠΡΟΕΔΡΟΤ (1900 — 1901)
51
Ή Κοινωνιολογική ΐΗιτροηη περιλαμβά-
νουσα τα νο(Λθ{χαθη (χέλη του Συλλόγου,
γρα(ζματ6ύοντος του κ. θ. *Ααχητον συνήλ-
θιν ιίζ 5 συνβόρίας ύπό την προεδρίαν του κ.
1ι. Μίζζί, δςτις Μελιταίος την πατρίδα καΐ
"Αγγλος απολαύει της γενικής αγάπης καΐ έκ•^
τΐ[Αή9εως τών εταίρων όιά την ζωηράν ύπίρ
του Συλλόγου ά^οσίωσιν. Έκτος τής συζη-
τήσεως παρερ,πεσόντων ζητημάτων έγβ'νοντο
αΐ έζής τρεις ανακοινώσεις*
1) Ιίαρά του δικηγόρου κ, *Αχιλλ£ως Χρη-
στίδου ^Περϊ Νομής^ καΐ τών στοιχείων χαΐ
αποτελεσμάτων κατά τό μουσουλμανικόν Δί-
καιον, εν μι^ συνέδριο»:, καθ' ην συνεπληρωσε
την πέρυσιν άρξαμένην εμβριθή ταύτην με-
λέτην.
2) Παρ' εμού εν δυσι συνεδρίαις περί του
δικανικού* λόγου του Λυοίον του ίπιγραφομέ-
νου (ίΎπΙρ Έρατοο^ένος φόνου απολογία».
Πλην της αναλύσεως του έργου τούτου ύπε-
δείχθησαν τα σχετικά του ποινικού αττικού
Δικαίου και ή αφελής χάρις του φημισθε'ντος
αρχαίου τούτου ρήτορος.
3) Παρά του δικηγόρου κ. Χ. Άγνιάδον
IV δυσΐ συνεδρίαις ^ΠερΙ τον κληρονομικού
μιαονλμανικον Δίκαιον Ιν σχίσει πρ6ς τό
^ωμαϊκόν^' ή πραγματεία αύτη συνεπλη-
ρώθη εν τρίτν^ συνεδρία γενομένν; πρό ολίγων
ήμερων.
Εύάρεστον ετι ό'τι από δύο ετών η επι-
τροπή αύτη άπε'σεισε την άδράνειαν* φιλοτι-
τιμία τις κατέλαβε τους δικηγόρους προς
μίμησιν της φιλεργίας τών ίατρών της Βιο-
λογικής. Ελπίζω δ* δτι έν τω μελλοντι πλειό-
νων νομομαθών θα εχωμεν την συνεργασίαν με
ποικιλίαν μείζονα τών άνακοινουμένων θεμάτων.
Είναι εύλογον είς τόν αγώνα τής επιστη-
μονικής δράσεως να μη ύστερήσωσιν οΐ νεα-
ροί συνάδελφοι, οι νωπόν ετι ίχοντες τόν
πανεπιστημιακών χυμό ν και κεκτημε'νοι την
γοργότητα καΐ εύκλμψίαν τής νεότητος, στοι-
χεία ταϋτα απαραίτητα δια την γυμναστικην
του πνεύματος, δσον καΐ δια την του σώματος.
Ή * Αρχαιολογικοί ίηιτροπη περιέπεσε ν είς
πλήρη άφασίαν κατά τό έτος τούτο. Σπου-
δαιότατα έργα άλλοτε τής επιτροπής ταύτης
εγίνοντο γνωστά καΐ έζεδίδοντο έν τφ Άρ-
χαιολογικφ παραρτήματι του Περιοδικού του
Συλλόγου εύφημότατα μνημονευομένη υπό
τών Ευρωπαίων αρχαιολόγων. Ό αίδεσιμ.
*Αγγλικανός Ιερεύς ΟΐΙΓίίβ ητο εκ τών ενερ-
γότερων, διαπρεπών κατά τε την πολυμάθειαν
καΐ τόν άγαστόν αύτου χαρακτήρα καΐ
προεδρεύσας πολλάκις τής επιτροπής. Ό
θάνατος του παρήγαγε κενόν δπερ μετά λύ-
πης παρατηρώ δτι είναι δυςαναπλήρωτον.
"Αλλοι επίσης διαπρεπείς οίον αί Α. Ε. ό
"Αρχων Μ' Αογο&έτης, ό *Α. Κοηάσης καΐ
ό ίατρός κ. ΜοΓάΙΠΙΒηη δέν εύκαιροΰσι νά
έγκύψωσιν είς τάς τέως προςφιλείς αυτών
άρχαιολογικάς μελετάς ή καταστήσωσι γνω-
στάς τάς τυχόν γιγνομένας. Οί δΐ νέοι εταίροι
άποφεύγουσι νά καταταχθώσιν είς την έπι-
τροπην ταύτην φοβούμενοι μή ίκ του συγ-
χρωτισμού μετά τής αρχαιολογίας άπολέσωσι
προώρως την νεότητα.
Τό τίαρελθόν έτος εξεδόθη υπό τής Συντα-
κτικής ίπιτροηής τό Περιοδικών του Συλλόγου
περιλαμβάνον τά πεπραγμένα 4 ετών ήτοι
35««, 36ο«, 37ο« καΐ 38«« έν ένΐ ογκώδει
τόμφ, καΐ διενεμήθησαν 721 τόμοι καΐ πα-
ραρτήματα εΙς τε τους εταίρους καΐ τά σωμ,α-
τεία ενταύθα καΐ έν Ευρώπη μεθ* ών επικοι-
νωνεί ό Σύλλογος.
Είναι άπαίτησις του κανονισμού καΐ γενι-
κός πόθος δπως άπαξ τοΟ έτους έκδίδηται τό
Περιοδικόν. Τήν εκδοσιν αύτοϋ δεν πρέπει
ν' άναμείνωμεν ή έξαρτώμεν εκ χορηγίας
εκτάκτου τινός δωρεάς, άλλ' έκ τών ίδίων
ημών ετησίων πόρων διά τής αυξήσεως τών
μελών καΐ τής συντονωτέρας εΕςπράξεως τών
συνδρομών.
Νέα μέλη τακτικά εξελέγησαν 40, του
ολικού αριθμού άνελθόντος είς 248, έξ ών οί
καθυστερουντες δύο ετών συνδρομάς διαγρά-
φονται εκ του καταλόγου.
Είς τήν χορείαν τών Ιηιτίμων μελών κατε-
τάχθησαν εφέτος δύο. Πρώτος ό ^Ανδρέας Σηα"
ι^άρης, δν δικαίως έτίμησεν ο Σύλλογος διά του
σπανιώτατα προς τους ημετέρους διαπρεπείς
καθηγητάς και λογίους απονεμομένου τοιούτου
τίτλου. *Αλλ' ή τεσσαρακονταετής εύδοκιμω-
τάτη διδασκαλία του, ή διατρανωθείσα έκ-
τακτος τής νεολαίας προς τόν καθηγητήν του
λατρεία έπι τΥ) αφορμή τής έορτασθείσης τεσ-
σαρακονταετηρίδος του κατά τήν 30^^ Νοεμ-
βρίου 1900 και ή ευγνωμοσύνη του Συλλόγου
προς τόν σοφον καθηγητήν, δςτις υπέρ πάντα
άλλον άγορητήν έλάμπρυνε τό βήμα τοΰτο έπΙ
πλείστα ετη διά τών ευφραδέστατων καΐ αλη-
σμόνητων αύτου διαλέξεων, έπέβαλον τήν έν
εύφημίαις άνακήρυξιν του Ά. Σπαθάρη ώς
επιτίμου μέλους καΐ την έπίδοσιν του διπλώ-
ματος κατά τήν έορτήν παρά του προέδρου.
52
ο ΕΝ ΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΟΥΠΟΛΕΙ ΕΛΛΗΝΙΚΟΣ ΦΙΛΟΛΟΓΙΚΟΣ ΣΥΛΛΟΓΟΣ
'Ολίγον 6μως έττέζησεν εΙς την τυανηγυρικωτά-
την ταύτην βκδήΧωσιν αίβθηριάτων τψΨιζ καΐ
Ευγνωμοσύνης καΐ πάνδημος έγένβτο ή έπΙ τ(«)
θανάτφ θλϊψις, δημοτελης δΐ η κηδεία του,
ην συνώδευσε τό προεδρεϊον. Δεύτερος είναι η
Α. Έζ. ο εν Όδησσω Γρηγόριος Μαραολής,
ττρός ον ώφειλε την τιμήν ταύτην ό Σύλλογος
δια τας ακένωτους ϊχύτου γενναιοδωρίας υπέρ
τών ελληνικών γραμμάτων, σχολείων, εκκλη-
σιών καΐ άλλων εθνικών ιδρυμάτων. Ό Σύλ-
λογος εν τη εύχαριστηρίφ απαντήσει του εθνι-
κού τούτου εύεργε'του είδεν εύφροσύνως την
αύθόρμητον ίπιθυμίαν του ανδρός, δπως φανη
χρήσιμος και συντελεστικός εΙς την έκπλήρωσιν
του σκοπού του Συλλόγου, καΐ εσπευσέν επω-
φελούμενος της ευμενούς διαθέσεως του να
καταστήση γνωστά τα καθ' εαυτόν. Ελπίζω
δ' δτι κατά την ίδίαν αύτοΰ κρίσιν καΐ άπό-
φασιν γενναΐόν τι προτίθεται να πράξη ύπϊρ
του Συλλόγου, όν Ιδιαζόντως τιμδ ή προαίρεσις
καΐ πρωτοβουλία τοσούτον εξόχου φιλογενους.
* ΑντεπίοτέΙΙοηα έζίλέγησαν ό κ. Μ. Κέ-
ηετζης καθηγητής έν Βέρνη του διεθνούς
ιδιωτικού δικαίου, ήμε'τερος συμπολίτης,
κατακτήσας δια της έκτακτου αύτου φιλοπο-
νίας έντιμοτάτην θέσιν έν τη χορεία τών κα-
θηγητών καΐ συγγραφέων του κλάδου τούτου,
άλλοτε μετά προςοχής ακουσθείς από του βή-
ματος του Συλλόγου, καΐ ό κ. *Ζ ΤοίκόηονΙος,
καθηγητής έν Σέρραις.
Άπώλεσεν ό Σύλλογος κατά τό λήξαν ϊτος
πλην τών μνημονευθέντων δύο έπιτίμων με-
λών, του έν * Αθήναις Ί. Πανταζίδου καΐ του
Ανδρέου Σπαθάρη, καΐ έτερον έπίτιμον μέλος
τόν έν θΓαζ της Αυστρίας καθηγητήν καΐ
διακεκριμένον έλληνιστήν Οΐ1δΙα\ν ΜβγβΓ.
Ό δε θάνατος του Αημ, Μαλιάδον, δςτις έπι
διετίαν προήδρευσε του Συλλόγου καΐ έπΙ
πολλά ετ/) μοχθήσας διεκρίθη μεταξύ τών
ενεργότερων μελών, έλύπησε καιρίως τόν Σύλ-
λογον στερηθέντα αρχαίου καΐ πεπειραμένου
κοσμήτορος. Ό ημέτερος Σύλλογος μετά του
Έπειρωτικοϋ μετέσχε τών δαπανών της κη-
δείας και έπένθησεν, ως είθισται, τόν τέως αύτοΰ
πρόεδρον διαβιβάσας καΐ εγγράφως τά συλλυ-
πητήρια προς τήν οίκογένειαν του θανόντος.
Ή οίκονομικί) διαχείρισις του έτους τούτου
παρουσιάζει μικρόν έλλειμμα. Έδαπανήσαμεν
λ. Τ. 412.82 απέναντι είςπράξεων λ. Τ.
389.19. Τό έκ της παρελθούσης χρήσεως
ύπόλοιπον έκ λ. Τ. 132 έδαπανήθη κατά τό
πλείστον είς υποχρεώσεις της χρήσεως εκείνης.
Διότι λίρας 74 έπληρώσαμεν εις τήν Συντα-
κτικήν έπιτροπήν δι' ύπόλοιπον δαπανών εκ-
δόσεως του Περιοδικού, και λ. Τ. 25 εις τόκ
έν * Αθήναις ΣύΙΙογον Παρψαοσόν προς Ιζό-
φλησιν της απαιτήσεως του γλύπτου κ. Φι-
λιπτιότον, δςτις κατεσκεύασε τήν έν τη αί-
θούση ταύτη σταθείσαν τιροτομί^ν του ΉρΟ"
κλέους Βααιάδον, Τό έργον, ως έκαστος βλέ-
πει, είναι ατυχές ως προς τήν ομοιότητα*
άλλ' άφ' ου έγένετο καΐ παρελήφθη, ό Χε
Παρναααός ήγγυήθη προς τόν γλύπτην, έ^ιτιρ-
ξαμεν προς αποφυγήν ενοχλήσεων κατά τοΟ
Παρνασσού καΐ διατήρησιν τών αρχαίων φιΐι-
κω^τάτων σχέσεων νά δεχθώ μεν οριστικώς την
προτομήν καταβάλλοντες τό ύπόλοιπον. Ό
τΛ,.'Ι.Γκίώχας είχε συνειςφέρει λόγφ δωρεάς πρό;
τόν Σύλλογον και τιμής προς τόν άείμνηιτον
θεΐόν του Βασιάδην, τό ήμισυ της δχπάνη;
ήτοι λ. Τ. 30.
ΚαΙ ήδη κοσμείται ή αίθουσα αύτη υπό ίύο
τιροτομών, του μεγάλου ευεργέτου Χρηοχόκη
Ζφγράφον καΐ του Ήροκϊέσνς Βααιάίον,
μεγάλου άναδειχθέντος έν τη άκαταπονητφ
αύτου δραστηριότητι προς στερέωσιν του Συλ-
λόγου έπΙ τοιούτων βάσεων, ώςτε νά θεωρη-
ται ή ύπαρξις και διατήρη^ίς του τοιούτον
αναγκαία, όσον καΐ ή διατήρησις εκκλησίας και
σχολείου. *ΙΙτο δικαιότατη οφειλή ή άχονε-
μηθείσα αύτη τιμή προς τά δύο ταύτα τεχνα
μέν της ευάνδρου Ηπείρου, πατέρας δέ το5
Συλλόγου. Έκτακτος δαπάνη είναι ή έκλ. Τ.
24.13 γενομένη προς παραλαβήν της βιβλιο-
θήκης Βαλέττα.
Ό Σύλλογος προυτίθετο διά του ελληνικοί
Δραματικού θιάσου νά παραστήση τόν (Χϋ-
πόδα ίπϊ Κολωνφ μετά τών χορικών της
μουσικής του Μενδελαώνος, ως έγένετο πέρυσιν τ,
τοσούτον έπιτυχουσα διδασκαλία της Αντιγό-
νης. Ό σύλλογος Έρμης ό μετά νέου σφρίγονς
άναβιώσας ύπό τήν προεδρίαν τών κ. κ.
Μίζζί και Σαριδάκη παρέσχε τήν έπαινετην
σύμπραξίν του, καΐ πολλοί φιλότιμοι νέοι, ^'^ς
ευχαριστεί επίσης ό Σύλλογος, πρόθυμοι έσπευ-
σαν είς τήν πρόςκλησιν και κατήρτισαν τα
δύο ήμιχόρια διδαχθέντες τό πλείστον τών
χορικών μελωδιών.
*Αλλ' ατυχώς ένεκα προςκομμάτων απροό-
πτων δεν έγένετο ή παράστασις και ούτως η
μέν κοινωνία έστερήθη καλλιτεχνικής άπολαύ-
σεως, ό δέ Σύλλογος φιλοτίμου ασχολίας, ίζτ;
και πόρος έκτακτος είςφερόμενος θά έβελτί«'^
τά καθ' εαυτόν.
ΛΟΓΟΔΟΣΙΑ ΤΟΥ ΠΡΟΕΔΡΟΥ (1900 — 1901)
53
Έχει δί σχέσιν ποίζ τά τε οίκονομικ-α και την
εκπαιδευτοκην δράτ•ν του Συλλόγου ή Ισγχτως
ληφθείσα ειδητις εξ Αθηνών πάρα του άντι-
προςώπου ημών δικηγόρου κ. 'Αραβαντινον,
δτι ό πολυετής καΐ δαπανηρός δικαστικός άγων
::6ρι του Ευαν&ιείου κληροδοτη^Αατος έπερατώ-
6η υπέρ ημών δι* αποφάσεως των Εφετών και
ούτως άφ* ενός μεν ό Σύλλογος θά δυνηΟτ) να
χανονίσγ) τους εκ της δίκης ταύτης λογαρια-
σμούς του μετά του είρημε'νου κληροδοτήμα-
τος και άφ' έτερου θα ενίσχυση την εν Καρά
Χιαάρ υπό του Συλλόγου έποπτευομε'νην σχολήν.
Ανάγκη να παραλείψω πολλά, δπως φθάσω
εις τό τε'ρμα της έκθε'σίώς μου, πρΙν η υμεΐς
φθάσητε εις τό τε'ρμα του ενδιαφε'ροντος η της
υπομονής. Ό θελων να εϊπη δλα, γίνεται ενο-
χλητικός, ώς ειπεν ό ΒοΧταΐρος: 1β δβΟΓβΙ
ά'βαηιΐΥθΓ β8ΐ ςβίαί άβ ΙοαΙ άΪΓθ. Τό
άςίωμά μοι φαίνεται όρθότατον' διότι πας
ακροατής ου μόνον δεν ένο/λείται άλλα και
ευρίσκει εύχ^αρίστησιν βλέπων τάς άτελείας η
τα χάσματα του λέγοντος και κινούμενος εξ
αυταρέσκειας σκέπτεται πώς έκαστος θά συνε-
πληρου τά ελλιπή. {*Όρα και Θεοφρ. τόμ. 3,
σελ. 191 : «Θεόφραστος φησιν ότι ου πάντα έπ'
ακριβείας δεϊ μακρηγορεϊν, άλλ' ενια καταλεί-
πειν και τω άκροατν; συνιέναι καΐ λογίζεσθαι ίξ
αύτου. Συνιεις γάρ τό έλλειφθέν υπό σου ουκ
ακροατής μόνον άλλα και μάρτυς σου γίνεται
καΐ άμα ευμενέστερος. Συνετός γάρ έαυτω
δοκεί διά σέ, την άφορμην αύτω παρεσ/η-
κότα του συνιέναι. Τό δΐ πάντα ώς άνοήτω
λέγειν καταγινώσκοντι εοικε του άκροατουχ)).
*Αλλ* οφείλω εν τέλει ύπείκων είς τό κέ-
λευσμα του κανονισμού νά ανακηρύξω τους
ιτέονς χοσμήτορας,ο); άνεβίβασαν εΙς την διεύ-
θυνσιν του Συλλόγου αί πρό μικρού γενό-
μεναι άρ/αιρεσίαι. Και εΙς μεν τό ηροεδριπόν
άςίωμα η επιεικής τών εταίρων γνώμη ηθέ-
λησε και κατά τό έτος τούτο νά διατηρή'τη
ίμί όμολογουντα την άσθένειαν τών δυνάμεων
μου. Ό κ. Ξ. Σιδερίδης α' αντιπρόεδρος, Λ.
Μαλατάκης γενικός γραμματεύς, Νιχ. Παηα"
γιαννόηονλος λογιστής, εξελέγησαν εκ νέου.
Άντι δέ του τέως αντιπροέδρου κ. Μ. Αύ-
θεντοπούλου, του τέως βιβλιοφύλακος Β. Μυ-
στακίδου, του έπΙ πλείστα εττα εύδοκιμώτατα
καΐ επιμελέστατα ταμίου διατελέσαντος κ.
Δ. Μηλιώτου και τών τέως είδικών γραμμα-
τέων κ. κ. Ν. Παρίτση, παραιτηθέντος έν
τω μέσω του έτους λόγω ύγιείας καΐ θ.
Ασκητού διαδεχθέντος εκείνον, προς ους θερ-
'μχς ευχαριστίας ϊχω ν' απονείμω παρά τε
του Συλλόγου καΐ ατομικώς διά την πρόθυ-
μον σύμπραξιν καΐ άρωγην, ην παρέσχον
πάντοτε είς έμΐ πρδς εύόδωσιν του Συλλόγου,
άνεδείχθησαν ό κ. Χ. ΠανταζΙδης αντιπρόε-
δρος, βιβλιοφύλαξ 2ΐΙ ό ίατρός κ. Κ. Κόκκο-
Χάτος και ταμίας ό κ. Σόλων Καζανόβας
παραιτηθείς δυςτυχώς και επιμένων είς την
παραίτησιν καΐ ειδικός γραμματεύς ο δικηγό-
ρος κ. *Ε. Κολάαης.
Εκφράζων τας θερμάς ευχαριστίας του
Συλλόγου προς τόν σεβ. Τοποτηρητήν του
Οίκ. θρόνου Μητρο'πολίτην Προύσης κ.
Ναθαναήλ, προς την Α. Ε. τόν πρεσβευτην
της Ελλάδος κ. Ν. Μαυροκορδατον, προς
τους σεβ. Μητροπολίτας καΐ τους άντιπρος-
ώπους της Ίεροσολυμιτικης Άδελφότητος καΐ
του δρους Σίνα, προς τόν κ. θ. Οΰοπέτακην
διευθυντήν του ενταύθα ρωσικού άρχαιολ. Ιν-
στιτούτου, προς τά σωματεία τά άντιπροςω-
πευόμενα ένταΰθα και προς πάντας τους σπεύ-
σαντας νά τιμήσωσιν η μετάσχωσι της εορτές
ταύτη;, επικαλούμαι ύπίρ τοΟ Συλλόγου καΐ
της εύοδώιεως του σκοπού αύτου την εύλο-
γίαν καΐ τάς εύχάς του Παναγιωτάτον 01"
κονμενικον Πατριάρχου *1<ι>ακετ(ΐ τοίτ
Γ', ούτινος τό λαοφιλές 5νομα σήμερον
τό πρώτον έμνημονεύθη έν ταίς έκκλησίαις
καΐ κατ' ευτυχή συγκυρίαν αντηχεί αμέσως
κατόπιν έν τη αίθούσγ, ταύτη εύλαβώς
παρ' έμου προφερόμενον και παρ* ίλων εύ-
φημούμενον.
^^»-^χΧϊ•>>-τ---«-
' Γ'^^Ρ
ΠΡΑΚΤΙΚΑ ΚΑΙ ΕΚΘΕΣΕΙΣ
ΤΟΓ ΜΑ' ΣΤΑΑΟΓΙΚΟΓ ΕΤΟΤΣ ΑΠΟ ΜΑΪΟΤ 1901 ΜΕΧΡΙ ΜΑίΟΓ 1902
ΣΥΝΕΔΡΙΑ ,ΑΤΟΗ'
(Τακτικοί γενική).
Τη Ιΐϊΐ * Ιουνίου 1901.
Πρθ€δρβύονιος του κ. Γ. ΑΠΟΣΤΟΑΙΑΟΥ, προέδρου.
Άναγινώσκονται καΐ έπικυρουνται τα πρα-
κτικά ττίς προηγουμένης συνβδριχς. Άναγι-
νώσκεται περίληψι; της αλληλογραφίας καΐ
κατάλογος ηροςφορας βιβλίων, έφ* ω εκφρά-
ζονται εύχαριστίαι τοίς δωρηταΐς.
ΈπΙ της αιτήσεως του κ. Ξ. Σιδερίόου
δπως τω έπιτραπη ή Χηίχοσίευσις της άνχ-
κοινώσεως αύτου ε!ς περιοόικάν τι ό κ. Κοη'
κολατος ποιείται την παρατήρησιν δτι τό πε-
ριοδικών του Συλλόγου ΘΑει πολύ ζηαιώαι
ίκ της δημοσιεύσεως ταύτης καΐ ζητεί ίπως
δημοσιευθη μόνον άπλη περίληψις της ανα-
κοινώσεως καΐ μη δοθη ή απαιτουμένη άδειι,
μετά τινας δέ άλλας παρατηρήσβις καΐ κατό-
πιν της αναγνώσεως του (ΐχετικου άρθρου τοδ
κανονισμού εδόθη ή Άδεια προς δημοσίευσιν.
Κατόπιν υποβάλλεται ό ηροϋποΐογιαμός έχων
ούτω :
Προνπολογτ<Ι|ΐ6ς τοϋ ΜΑ' <ίυλλογικο<Γ Ιτονς 1901 — 1902•
δαπανΑι
Είς Μισθοδοσίας
Λ. Τ. 205
"Εξοδα διάφορα , . » 58
"Εξοδα γραφείου , » 10
Σανταχτικήν Ικιτροκτ\ν » 120
Πυρασφάλιστρα > Ί2
φωτισμον χαι θέρμανσιν » 10
Βιβλιοθτίχην » 85
'Έλλιΐ{χ|χα παριλθόντος ίτους β 25
Λ. Τ. 525
εισπράξεις
Άπό ΤαχΓΐκάς συνδρο(χάς.
Λ. Τ.
» Διπλώματα , » 30
» Ένοίκιον αιθούσης.^ ι» 10
Β ΈχιάχΓους δωρίάς. . •, » 50
» "Ελλβιαίΐα 1 200
1 Συνδρομιην Πανεπιστημίου ι 15
/
Τ. Λ. 525
Ό προϋπολογισμός ούτος άνευ μεταβολής
έγένετο δεκτός* μεθ' ο λύεται ή συνεδρία.
ΣΥΝΕΔΡΙΑ >ΤΟΘ'
(Τακτικοί Βίδιπή),
Τη 2δΌ ^Ιουνίου 1901.
Προεδρεύοντος του κ, Γ. ΑΠΟΣΤΟΑΙΑΟΥ, προέδρου.
*Αναγινώσκονται καΐ έπικυρουνται τα πρα-
κτικά της προηγουμένης είδικης συνεδρίας. Ο
κ. πρόεδρος τόν λόγον δίδωσι τω ίατρω κ. Κ.
Μάκρη, ό'ςτις άναγινώσκει μέρος της πραγ-
ματείας αύτου υπό τον τίτλον «^Ι(Ιτο^τκαΙ
και τοπογρα^ικαΐ ιιελ;Βτατ ηερτ
Κνζίκον»• μεθ' δ ό κ. πρόεδρος εκφράζει
τώ άγορητη τας θερμας του Συλλόγου άχΛτ
ρισχίας δια την λαμπράν αύτου πραγματείαν
καΐ λύει την συνεδρίαν.
ΣΤΝΕΔΡΙΑ ΛΤΙΓ
(Τακτική γενική).
τη 2? Ιουλίου 1901
Προεδρεύοντος του χ. Γ. ΑΠΟΣΤΟΑΙΔΟΥ, προέδρου.
*Αναγινώοκονται καΐ έπικυρουνται τα ηρα*
κτικά της προηγουμένης συνεδρίας.
Απουσιάζοντος του γενικού γραμματέως
άναγινώσκεται η όίλληλογραφία παρά του ιίο.
γραμμχτέως. ΙΙροτείνεται και γίνεται οιχτέν
να άπευθυνθώσιν εύχαριστίαι τοις άποχωρη-
ΠΡΑΚΤΙΚΑ (ΣΓΝΕΔΡΙΑ ^ ΑΤΠΑ' — >ΤΠΓ' 2 ΙΟΤΛ., 22 ΚΑΙ 29 ΟΚΤ. 1901) ΕΚΘΕΣΕΙΣ 55
«χσι των μελών τοΟ προεδρείου. Άναγινώ-
σκονται κατάλογοι προςφορά>ν βιβλίων και
αποφασίζεται να εκφρασθώσιν εύχ^αρισ^ίαι τοις
ίωρηταίς. ΈπΙ τη αίτησει του είςττράκτορος
περί της αύζήσεως του δικαιώματος του ό κ.
*Αηοατόλογλσν ζτιτεΐ να άπορριφθη η αιτηιις
αύτη, ό δι κ. ΠαπαγιαννόπονΙος ποιείται την
παρατήρη<τιν δτι δεν είναι δυνατόν να διατη-
ρηθεί ό είςπράκτωρ έκ των τεσσάρων λιρών, αϊ
όποΐαί τφ άνελόγουν μέχρι τούδε. Κατόπιν
παρατηρήσεων τίνων τών κ. Κοκκολάτσν και
ΝίχοΙσπούλον υπέρ της παραδοχής της ρη-
θείσης αιτήσεως απεφασίσθη να δοθη τω είς-
πράκτορι 25 % επι τοΟ είςπραχθησομένου
ποσού τών 220 λιρών, εν τζ δΐ περιπτώσει αί
είςπράξεις ύπερβώσι τό ποσόν τοϋτο, •πι του
υπολοίπου 20%. Είτα τό προεδρεΐον προ-
τείνει δπως δίδηται τό δικαίωμα και είς τα
μη μέλη του Συλλόγου να ποιώνται δημοσίας
διαλέξεις προτιμωμε'νων βεβαίως πάντοτε τών
μελών καΐ εν περιπτώσει καθ* ήν ό κατάλογος
τών διαλέξεων δέν είναι πλήρης. Κατόπιν
παρατηρήσεων τίνων απεφασίσθη να επιτρέ-
πηται τοΓς μη μέλεσι να κάμωσι τη έγκρίσει
του προεδρείου δημοσίας διαλέξεις.
Προτείνεται ως μέλος ΙηΙημον του Συλλό-
γου ή Α. Ε. ό πρεσβευτής της Όλλανδίας κ.
άβ\νβθΙζ1ΐβΓΐίη. Γίνεται ψηφοφορία όιά ^ή^
Ιχλογητ ταμίον, ε!ς άντικατάστασιν τοΰπαραι-
τησαμένου κ. ΣόΙ. Καζανόβα' ως τοιούτος
δι αναδεικνύεται ό χ., Α. Πατρίκιος. Τούτου
5μως απουσιάζοντος ό κ. πρόεδρος προτείνει
χαΐ γίνεται δεκτόν δπως παραδοθεί τό ταμιείον
προςωρινώς ει; τόν άντιπρόεδρον κ. Ξ. Σιδε-
ρίίηγ. Μεθ' δ λύεται ή συνεδρία.
ΣΥΝΕΔΡΙΑ ,ΑΤΠΑ'
( Τακτική Μική).
Τη 2^ Ιουλίου 1901
Προιδριύοντο; του κ. Γ. ΑΠΟΣΤΟΑΙΑΟΥ, προέδρου.
Άναγινώσκονται και έπικυρουνται τα πρα-
κιοξά της προηγουμένης είδικτίς συνεδρίας.
Είτα τόν λόγον δίδωσιν ό κ. πρόεδρος τω
ίατρω κ. Κ. Μακργί δπως συνεχίση την πραγ-
ματείαν αυτού υπό τόν τίτλον « Ί(ΙτορτΚ€Γΐ
κα\ τοπογραάικαι ιιελέται ί?ερι
Κνζίκου». Μεθ' δ εκφράζονται ενχαριοιίαι
τω κ. Κ, Μάκρη καΐ λύεται ή συνεδρία.
ΣΥΝΕΔΡΙΑ ,ΑΤΠΒ'
(Τακτικοί γενική),
τη 22φ "Οκτωβρίου 1901
Προίδρεύοντος τοϋ χ. Γ. ΑΠΟΣΤΟΑΙΑΟΤ, προέδρου.
Άναγινώσκονται καΐ έπικυρουνται τα πρα-
κτικά της προηγουμένης συνεδρίας, περίληψις
της αλληλογραφίας καΐ κατάλογος προςφορών
βιβλίων καΐ αποφασίζεται να σταλώσιν ευχα-
ριστήριοι επιστολαΐ τοις δωρηταΐς. Ό κ, πρόε-
δρος άγγέλλει την ληφθεϊσαν υπό του προε-
δρείου άπόφασιν δπως προςφέρη τω κ. Μ,
Γεόεών ίπΐ τη εύκαιρίί^ της τριακονταετηρίδος
αύτου τας εκδόσεις του Συλλόγου. Ή άπόφα-
σις αύτη Ινεκρί^ υπό του Συλλόγου. Ή δέ
περί παροχής ττίς αίθούσης αϊίηοις της φιλαν-
θρωπικής άδελφότητος € Ζωοδόχου Πηγής*
απορρίπτεται.
'Αγγέλλεται 6 θάνατος του Παύλου Στε^
φάνοβικ και ΑΙύβΤί ΣιΟΥΙ^ τακτικών μελών
του Συλλόγου. Άγγέλλεται τό δεύτερον ώς
Ιτήτιμον μέλος ή Α. Ε. ό πρεσβευτής της Όλ-
λανδίας κ. άβ \νβθΐ€ΗβτΙΐη καΐ γίνεται
παραδεκτός.
Προτείνεται ώς ίηίημον μέλος ή Α. θ. Μ.
ό Πατριάρχης Ιεροσολύμων κ. Δαμιανός καΐ
γίνεται δεκτός δι' άνευφημιών. 'Αγγέλλονται
τό πρώτον τακτικά μέλη οΐ κ. κ. Α, Καυ-
ταντζόγλους, Κ Θεοτόκης, Α. Βαοάείου, Κ
Κολλάρος, Γ. Κανελλόπουλος, και ό ίερολογιώ-
τατος κ. Νικόλ. Μαχρώφ, διάκονος της ρωσ.
πρεσβείας, προτεινόμενοι υπό τών κ. κ. Ξ. Σι-
δερίδου, Χ. ΙΊαντχζίδου καΐ Ν. Παπάγιαν-
νοπούλου.
ΣΥΝΕΔΡΙΑ >ΤΠΓ'
(Τακτικοί Μική).
Τη 29ο * Οκτωβρίου 1901,
Ιΐροίδριύοντο; του χ. Γ. ΑΠΟΣΤΟΑΙΑΟΥι προέδρου.
Άναγινώσκονται καΐ έπικυρουνται τα πρα-
κτικά της προηγουμένης ειδικής συνεδρίας.
Μεθ' δ ό κ. ί! Λίαχρ^ς άναγινώσκει τό τελευ-
ταΐον μέρος της πραγματείας αύτου υπό τόν
τίτλον «'ΙίίτορικίΐΙ και τοπογρα^ικαΐ
^ιελέται περί Κνζίκονϊ)• ό δε κ. πρόε-
δρος εκφράζει τω άγορητη θερμας του Συλλό-
γου ενχαριοτίας καΐ λύει την συνεδρίαν.
56
ο ΕΝ ΚΟΝϋΤΑΝΤΙΝΟΤηΟΛΕΙ ΕΛΛΗΝΙΚΟΣ! ΦΙΛΟΛΟΠΚΟΣ ΣΥΛΛΟΓΟΣ
ΣΓΝΕΔΡΙΑ ,ΑΤΙΙΔ'
Τϋ 5ν Νοεμβρίου 1901
Προιδρίϋοντος τοα χ. Γ. ΑΠΟΣΤΟΑΙΔΟΥ, προέδρου.
Άναγινώσκονται καΐ έπικΑ>ρουνται τα πρα-
κτικά της προηγου[χέν7)ς γδνικής συνεδρίας
ριβτά της προςθηχ.•30ς ^τι έν τη αίθούσγ) του
ήριετέρου Συλλόγου τη 21τΐ Όκτωβρίου διεξή-
χθη (Λδτά της δεούσης έπισημότητος ή τελετή
της τριακονταετηρι'δος του Μεγάλου Χαρτο-
φύλακος κ. Μ. Γεδεών προςφωνήσαντος τα
είκότα έκ με'ρους του Συλλόγου του αντιπροέ-
δρου κ. Χο. Πανταζίδου.
Ό κ. πρόεδρος άγγέλλει βτι έν ταίς άρ-
χαιρεσίαις της * Αρχαίολογικής Ιηιτροτιής άνε-
δείχθησαν πρόεδρος μεν ό κ. ^. Μόρτμαν^
γραμματεύς δέ ο κ. Χρ. ΠανταζΙδης. Άγγέλ-
λεται προςέτι ότι η έν Λονδίνφ κυρία Α, *Ιω-
νΐδου προςε'φερε τω Συλλόγφ δε'κα λίρας άγ-
γλικάς, δι* ο και αποφασίζεται να στ α") η
ευχαριστήριος επιστολή. Άναγινώσκεται καΐ
έπικυρουται ό κατάλογος των δημοοίων μα^-
μάτων.
Άγγέλλεται δτι είς την έπέτειον έορτήν
της Άδελφότητος «Μεταμορφώσεως» άντε-
προςώπευσε τόν Σύλλογον ό έτερος των αντι-
προέδρων κ. Χρ. Πανταζίδης»
Άγγε'λλονται τό δεύτερον και εκλέγονται
μέλη τακτικά ό ίερολογιώτατος κ. Ν. Μαχρώφ,
διάκονος της ρωσικής πρεσβείας, οι κ. κ. Αύ-
οανδρος Χαντα^τί ({ρόλους, α ' γραμματεύς του
ελλ. προξενείου, Ν. Κολλάρος^ ύποπροξενο;
της *Ρωσίας έν Κερασουντι, Ν, θεοτό^
κης, ακόλουθος της έλλην. πρεσβείας, *ΑΙ.
ΣτεργΙου, τμηματάρχης έν τη διευθύνσει του
δημοσίου χρέους, και Γ, Κανελλόπουλος,
γραμματεύς του ελλ. προξενείου.
Προτείνονται δέ τό πρώτον τακτικά μέλη
υπό των κ. κ. Ν. Παρίτση, Α. Ν. Δημοπού-
λου και Ν. Παπαγιαννοπούλου* 1) ό σεβ.
αρχιεπίσκοπος Νεαπόλεως %.*ΑραενιοςΙ άντι-
πρόςωπος του Παναγίου Τάφου, ενταύθα. 2)
ό πανοσ. αρχιμανδρίτης κ. Κάλλιοτος, βοηθός
επίτροπος του Παναγίου Τάφου, ενταύθα.
3) ό ίερολ. κ. Σίλβεοιρος Καμόνδος, βιβλιο-
θηκάριος του ενταύθα μετοχίου του Παναγίου
Τάφου. \) ό ίερολ. κ. *-4ι?. Πιπέρας^ διευθυν-
τής της α Εκκλησιαστικής Αληθείας))* 5)
ό κ. Χαραλάμπης Αάγος, έμπορος ένταυθχ.
6) ό κ. Δημήτριος Πάτταρας έμπορος έν Δαρ-
δανελλίοις• 7) ό κ. Παύλος ΓιαδικάρογΙονς,
δικηγόρος ενταύθα. 8) ό πανοσ. μέγας Άρ-
χιδιάκονος του ίεροσολυμιτικου θρόνου χ.
Γερμανός Βασιλάκης,
Άγγέλλεται δτι τό προεδρείο ν μετέβη προ-
χθές είς τό Άγιοταφικόν Μετόχιον, δπου χιϊ
υ π έβαλε ν ε (ς τήν Α. θ. Μ. τόν πατριαρχιών
Ίεροοολύμα^ν τό δίπλωμα του επιτίμου μί•
λους του Συλλόγου.
Έπι τοΟ ζητήματος της ανευρέσεως τώ^
απολεσθέντων βιβλίων αντηλλάγησαν σκιψδί;
τινές καΐ έν τέλει ανετέθη ή λύσις αύτοΟ τω
προεδρείω* μεθ' ο διαλύεται ή συνεδρία.
ΣΥΝΕΔΡΙΑ ,ΑΤΠΕ'
(Τακτική εΙδική).
Τϋ 12υ Νοεμβρίου 1901
Ιΐροε^ρβύοντος του κ. 3. ΣΙΑΕΡΙΑΟΥ, άντίτιροέζροα.
Άναγινώσκονται καΐ έπικυροΰνται τα π^-
κχικά της προηγουμένης ειδικής συνεδρίας. Ό
κ. */. Μηλιόπουλο^ άναγινώσκει τήν πραγμ*-
τείαν αύτου υπό τόν τίτλον «Ποΰ εκειντο
αΙ 'Ρον^ινιαναί.»
Ό προεδρεύων ύπομνήσας δτι έν τη προς-
εχεΐ συνεδρία δέον δπως γίνη συζήτησις ΙπΙ
της ανακοινώσεως έρωτ^ τόν κ. 'Ι. Μηλιόι:ο«-
λον έάν δέν ήναι εσφαλμένη ή σημασία Τζαή}
ποστάν=τής γραίας λαχανόκηπος, ορθή δέ η
Τζαδί μποσιάν=τΎΐς^ δημοσίας όδου λαχανό-
κηπος, δπως καΐ τουρκιστί γράφεται" ο δε χ.
*Ι. Μηλιόπουλος άπαντ^ ότι αμφότεροι οί τύ-
ποι και γράφονται καΐ λέγονται.
ΣΥΝΕΔΡΙΑ ,ΑΤΠς-'
(Τακτική γενική).
Τα 19η Νοεμβρίου 1901
ΙΙροεδρε^οντο; του κ. Γ. ΑΠΟΣΤΟΑΙΔΟΥ, προίδροα.
Άναγινώσκονται και έπικυοουνται τα πρσ-
κτικα της προηγουμένης γενικής συνέδρια;,
άναγινώσκονται δε ή αλληλογραφία καΐ αϊ
προςφοράί βιβλίων και αποφασίζεται -να ιλ-
φρασθώσιν εύχαριστίαι τοις δωρηταϊς. "Απο-
φασίζεται να σταλώσιν οι αίτού«Λενοι τόα&ι ττ.;
Ζψγρχφείου βιβλιοθήκη;! είς τήν έλλ. ορΟ.
κοινότητα * Εοκή^Σεχήρ και οί χάρται Ζσ•
φειροπονλου, Οταν ληφθώσι τοιούτοι. 'Αττοοα-
σίζεται να γραφή επιστολή είς τόν κ. Ά. Ζάχαψ,
σύμφωνα προς τά γραφόμενα της Φάολογοαι;
ΠΡΑΚΤΙΚΑ (συνέδρια ,ΑΤΠΖ' 25 ΝΟΕΜΒΡΙΟΥ 1901)
57
ΒοίρστΕής 6τι άνατιθιται αύτφ η εκ^οσις το\3
Ανοίον. Ή αϊηοσις της Ά^ιλφότητος « *0ρ-
Λ)ίοίίθίς• γίνβται χατ'άρχην αποδέκτη ύφ'
οΟς ίρους 6ί}^8 παραχωρηθη ή αίθουσα καΐ ίΐς
τόν ^ΕυαγγύιισιίΐΨ*Ιωάψνηνΐ^, Γίνιται ί«κτη
ή ττρότασις του κ. ΗβΙύΐ^ έν σχβσβι προς την
τοποθβτησιν μεγάλου οργάνου (ΟΓ^ΙΙβ) έν τ^
αίβούση του Συλλόγου. Άγγέλλεται δτι ή
Βιολογική επιτροπή προέβη ιΐς τας άρχαιρι-
σίας αύτης καΐ άνβδδίχθηταν πρόεδρος [λεν ό
κ. */. Μτώηης, γρα(ΐ{Λατιύς δέ ό κ. Ξ. Ζώ^
τος, *Η αίτησις του κ. Παχτίπου πβρί παρα-
χωρήσεως της αιθούσης του Συλλόγου προς
βκγύρινοίσιν χορού δεσποινίδων δι' άσριατα ψα-
λησό(£<να έν διαλέξει αύτου έν τφ Συλλόγφ
γίνεται δεπτή.
Απορρίπτεται ή αίτησις του άββδί κ. ΤοΠ-
άίηί ζητούν τος να κάμν) διάλεξιν υπό τόν τί-
τλον €Ό Λγιος *Α^γάοως9 κτλ., διότι αντι-
βαίνει ε{ς ρητόν άρθρον του κανονισμ,οΟ.
ΆγγΛλονται τό δεύτερον καΐ εκλέγονται
ως τακτικά μίλη 1) ο σεβ. αρχιεπίσκοπος
Νεαπόλεως κ. Άραέ^ίος, άντιπρόςωπος τοΰ
Παναγίου Τάφου* 3) ό πχνοσιολ. άρχιμ. κ.
ΚάΙλΜτος, βοηθός επίτροπος του Παναγίου
Τάφου* 3) ο Ιερολ. κ. Σίλβεστρος Καμάτδος,
βιβλιοθηκάριος του ενταύθα (χετοχίου του Πα-
ναγίου Τάφου' 5) ο ίερολ. κ. 'Α^. Πιτίέρας,
διευθυντής τϊίς € Έκκλ. Αληθείας»* 5) ό κ.
Χαραλάμπης Λάγος, {μπορος ενταύθα* 6) ό κ.
Δημήτρξος Πάτταρας, {(άπορος έν Δαρδανελλίοις*
7) ο χ. Παύλος Γίαδίχιάρογλους, δικηγόρος εν-
ταύθα* 8) ό πανοσ. μίγας * Αρχιδίάκοτος του
Ίεροσολυ(λΐτικου θρόνου κ. Γερμαν&ς Βαοι-
λάκης,
Άγγέλλονται τό πρώτον τακτικά μέλη οΐ
κ• κ. 1) θ. Παράσχος, τμηματάρχη; έν τψ
Μονοπωλίφ τών καπνών* 2) * Αλέξιος Ζαμαρίας
γυμνασιάρχης* ^) * Ιωάννης *Ααπριώτης καθ/)-
γητης* 4) Δ. *Ισ)ανν16ης, καθηγητής* 5) Α
Σγούιας' 6) ό σεβ. άγιος Προύσης κ. Ναθα-
ναήλ- 7) Ιβ οΙιβναϋβΓ 1/)ηί8 άβ ΖβρΗατο-
νΐίοΗ, πρόξενος τής Αυστροουγγαρίας ενταύθα
καΐ 8) θ. Κουρτζής, προτεινόμενοι υπό τών
κ. κ. Χρ. Πανταζίδου, Ξ. Σιδερίδου καΐ Έ.
Κολά^.
ΆγγΑλεται μετά λύπης ό θάνατο; του
ϋίμιτος Ηαζ(θΙά, επιτίμου μέλου; του Συλ-
λόγου, τέως πρεσβευτου τής Γερμανίας έν
Παρι^ίοις καΐ ενταύθα, έπελθών έσ/άτως έν
Λονδίνφ.
Έλλ. Φ;λ. Σύλλογος
ΣΤΝΕΔΡΙΑ ,ΑΤΠΖ'
(ΤαητίΗ^ Μιηή),
τη 25^1 Νοεμβρίου 1901.
ΠροίΒριύοντος τοΰ χ. 8. ΣΙΑΕΡΙΔΟΤ, αντιπροέδρου.
'Αναγινώσκονται καΐ έπικυροΰνται τα πρα-
κηπά της προηγουμένης είδικης συνεδρίας. Ό
γεν. γραμματεύς άναγινώσκει τάς πραγμα-
τείας του όσιωτάτου κ. *Αλ, Ααυοιώιου: «ϋνν•
θήκη τ(«>ν άγτο^ιτ(«>ν Πατέρ<ι>ν μετά,
ζοϋ ϋτε^άνον Κράλη τϋς Σερβίαςι»
καΐ του χ. Μ. Παρανίκα αΠερΙ επιγρα-
φών Τραπεζοβντος»•
ΈπΙ της έν τνί προηγουμένη συνεδρίο]^ άνα-
γνωσθείσης ανακοινώσεως του κ. '/. Μηλίοπού^
λου €Ποϋ Ικειντο αί Ψουφινιαναι* ό κ. 5*. Σι^
δερίδης ποιείται τάς έπομένας παρατηρήσεις.
Έξηρε την σπουδαιότητα του τόπου, διότι έν
αύτζ) συνήλθε ν ή ΙπΙ Δρυν καλούμενη σύνοδος,
εκείνη ή καταδικάσασα τόν άγιον *Ια)άί^ν τόν
Χρυαόοτομσν, ης τα πρακτικά διέσφσεν έτερον
αγλάισμα του πατριαρχικού της Κωνσταντι-
νουπόλεως θρόνου ό περικλεής Φώηος' παρε-
τήρησεν δτι ό Ρανροίνβ καΐ πρό αύτου ό
Γεδεών άπατώνται άσπασθέντες την γνώμην
του μακαρίτου Πασπάτη^ καθ* τ^ν αΐ *Ρου<ρι-
νιαναί έκειντο ε{ς Μποστοψδζή ρ^οπρουοοϋ ^
Τζαδί μποοτάν δτι αί παρά Πορφυρογεννήτφ
ονομασίαι τόπα)ν έκληπτέαι μάλλον ώς διευ-
θύνσεις η ώ; έμφαίνουσαι κατά σειράν κείμε-
νους τους τόπους* δτι κατά τ^ς γνώμης του
*Ι. Μηλιοπούλου, καθ* ην τα έν Τοπχανελίό^
γλου ΰπερθεν της Χρυσοπόλεως ερείπια άνή-
κουσιν είς την αναφερομένη ν Μονήν του άγΙον
ΎπαιΙου Ιν'Ρουφινιαναϊς, εύρηνται ούνΐ μό-
νον αί μαρτυρίαι περί της γειτνιάσεως τής
μονής ταύτης τη τών Αγίων * Αποστόλου
όμολογουμένη; παρά πάσιν ώς παραλίου, άλλα
καΐ τό είς τό συναζάριον του αγίου Ύπατίου
προτασιόμενον δίστιχον Ιαμβεϊον του χΐιρο-
γράφου Συναξαριστοΰ (17 Ιουνίου).
ΚβΙταί ^αλάοοης ' Υπάιιος πλησίον
δς υπακοή ούν θβφ φίλοις &ρω.
Σχετικώς δέ προς τάς του Καλλιψίπου έν
βίφ αγίου Ύπατίου άπαντώσας πληροφορίας
ό κ. Σιδερίδης παρατηρεί δτι έν γένει οΐ βιο-
γράφοι αγίων άκολουθουσιν ύφος πανηγυρικόν
καΐ έκθειαστικόν, τεϊνον εί; άνύψωσιν καΐ έζύ-
μνησιν του βιογραφουμένου αγίου. Εις την
τάσιν ταύτην δ' άποδίδωσι την πορείαν έπΙ
τριάδα σημείων από της Χαλκηδόνος, την
Τόμο; ΚΙΓ 8^
58
ο ΕΝ ΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΟΥΠΟΛΕΙ ΕΛΛΗΝΙΚΟΣ ΦΙΛΟΛΟΓΙΚΟΣ ΣΥΛΛΟΓΟΣ
παντβλη της το\^'Ρονφ^νου Μ^νης έρήρ,ωσιν,
πβρί τίς δικαίως αμφιβάλλει* διότι άπό του θα-
νάτου του *Ρουφίνου μέχρι της του αγίου Τ-
πατίου επισκέψεως μόλις τέτσαρα η πέντε
παρήλθον ετη. Τόν δέ παρά την Μονην σταΰ-
λον των ταχυδρομικών ίππων, περί ου διέλαβεν
εν ταΐς σημειώσεσι της περί Δακιβίζης πραγ-
ματείας του έν τψ ΚΖ' τόμω του ΙΙεριοδικου
του Συλλόγου, θεωρεί ως τόν πρώτον σταθμόν
της προς την άνατολήν όδοΰ. έγειρόμενον παρά
την μονην του άγ. *Τπατίου καΐ της πόλεως
Χαλκηδόνος, ό'περ έν μέρει μαρτυρεί καΐ τό
περιστατικών της εις 'Ρουφινιανάς, κτήμα του
Βελισαρίου Ισως τότε, μεταβάσεως της Άν-
τωνίνας, ο&εν ηρός ϊω ειχετο δδοϋ κατά
τόν Προκόηιον^ θεωρών αδύνατον την ύπαρζιν
σταύλου έν άποί^τάσει διαστήματος τοσούτον
μικρού, οίον τό των τριών σημείων, ούδ' ημί-
σειαν ώραν διαρκούν. Έπεφυλάζατο δ' όπως
παρά τη *ΑρχαιολογΐΗγ] Ιπιτροτιη, ιΐς ην πα-
ραπεμφθήσεται ή αξιόλογος πραγματεία του
κ. Μηλιοπούλου συζητήσγ) τό θέμα πλατύτε-
ρον έφ' δ διαλύεται η συνεδρία.
ΣΥΝΕΔΡΙΑ >ΤΠΗ'
(Ταπτιπή γενική).
Τα 3η Δεκεμβρίου 1901.
ΙΙροιδρβύοντος του χ. Γ. ΑΠΟΣΤΟΑΙΔΟΥ, προέδρου.
Άναγινώσκονται καΐ έπικυρουνται τά πρα-
9ίΧίκ& της προηγουμένης γενικής συνεδρίας,
άναγινώσκονται ή αλληλογραφία καΐ αΐ προς-
φοραι βιβλίων και αποφασίζεται νά εκφρα-
σθώσιν εύχαριστίαι τοις δωρηταίς. Αποφασί-
ζεται νά άηοσΐαλώοιν οΐ αιτούμενοι τόμοι του
περιοδικού του Συλλόγου μετά του παραρτή-
ματος εΙς την βιβλιοθήκην του πανεπιστημίου
Γοτίγγης, εΙς τους έφοροδημογέροντας της εν
Μεταλλείφ Άργίνης ελλ. σχολής, αίτουμένους
την ύλικήν του ημετέρου Συλλόγου συνδρομήν
νά γραφχί θαρρυντική επιστολή, του Συλλόγου
μη δυναμένου νά ελθη είς τοιαύτην βοήθειαν.
Προτάσει της Αρχαιολογικής επιτροπής εκ-
λέγεται Ιηιμελητης των αρχαιολογικών καΐ
νομισματικών συλλογών ό κ. Δ. Σιδερίδης,
Άγγελλεται δτι έν ταίς τής Συντακτικής
επιτροπής άρχαιρεσίαις άνεδείχθησαν πρόε-
δρος μίν ό κ. '/. Βαλαβάνης, γραμματεύς δέ
ό κ. 'Ε, Κόλασης. ΈπΙ τής αίτήσεως του
άββά Τοηάίηί όπως ποιήσηται έν τω Συλ-
λογφ άνακοίνωσιν « Τά συμπεράσματα τώψ «•
λευταίων ερευνών περί τ^ς καταμετρήσεως τον
χρόνου* ό κ. 5*. Σιδερίδης παρατηρεί Οτι ί^ν
πρέπει νά έπιτραπγί τούτο προς άποφ'/ρ)ν
παρεξηγήσεων. Ό κ. πρόεδρος παρατηριί
ότι προκειμένου περί καθαρώς επιστημονικού
θέματος οφείλει ό Σύλλογος νά μη άρνηίη,
καθ' όσον μάλιστα ό πατήρ Τοπάίπΐ έν τη
αιτήσει αύτου δηλοί ότι ουδέ λέξιν θά άνα-
φέργ) δυναμένην νά θίζη ζήτημα δυνάμενον
νά παρεζηγηθή. Ό κ. -Χρ. Πανταζίδης άνα^β-
ρων τό σχετικόν του κανονισμού άρθρον λέγει
ότι ή αποδοχή τής αί-ςήσεως εξαρτάται ά?:6
του κ. προέδρου, όςτις δύναται υπό ίδιαιν «0-
θύνην νά άποδέχηται. ή άπορρίπτη τοιαύτις
αιτήσεις. Ό κ. πρόεδρος δήλοι Οτι άναλα|ΐ-
βάνει την τοιαύτην εύθύνην. Ό κ. Κ. Κόκκο-
λάτος άναγινώσκων. την ύποβληθεΐσαν αϊτησιν
λέγει ότι ό Σύλλογος δέν δύναται νά άρνηβζ
προκειμένου περί επιστημονικού ζητήματος
καΐ συνιστ^ Οπως ληφθώ σι τά κατάλληλχ
μέτρα προς αποφυγήν παρεκτροπών, διακο-
πτόμενης έν ανάγκη και τής συνεδρίας. Ό κ.
*Λ. Δημόπουλος φρονεί ότι ή αίτησις πρέκει
νά γίνη δεκτή, άλλα νά γίνγ) σύστασις τω κ.
Τοηάίηί όπως περιορισθη εις τό καθαρώς
έπιστημονικόν ζήτημα κα{, ε{ δυνατόν, ζητη&ί
πρότερον τό χειρόγραφον. Ό κ. Ξ. Σιδερίίης
υποβάλλει πρότασιν απορρίψεως, ήτις μή
υποστηριχθεί σα υπό δύο μελών δέν γίνιται
αποδεκτή.
Έν τέλει γίνεται δεκτή ή αίτησις του άββα
Τοηάίηί υποσχόμενου του κ. προέδρου όιτως
λάβγ) τά κατάλληλα μέτρα προς άτοφυγην
παρεξηγήσεων.
Άγγέλλονται τό δεύτερον και ψηφοροΟντιι
οί κ. κ. 1) θ. Παράσχος, τμηματάρχης έν τω
Μονοπωλίφ τών καπνών" 2) ΆίΑξιος Ζα-
μαρίας, γυμνασιάρχης* 3) * Ιωάννης *Ασηρ(ώ•
της, καθηγητής* 4) Δ,Ίωαννίδης, καθηγητής*
5) β. Σγούτας' 6) ή Α. Σ. ό άγιος ΙΙρούπης
κ. Να&αναήλ' 7) θ. Κουρτζής και 8) Ιβ
οΙιβνβΙίβΓ Ι,οηίΒ ΖβρΗανονϋοΗ, πρόξινος
τής Αυστροουγγαρίας.
Τό πρώτον άγγέλλονται ταχτίπά με'λη οι
πανοσιολογιώτατοι Κωνστ. Βοντζαλίδης, αρ-
χιμανδρίτης καΐ Γεράσιμος Ααυριώχης, έί^ί-
τροπος του * Αγίου Όρους, οι κ. κ. ΙΧρόδρο-
μος * Αναστασιάδης, καθηγητής, Πέτρος Γοβ•
λένδης, δικηγόρος, προτεινόμενοι υπό τών χ.
κ. Κοκκολάτου, Πανταζίδου καΐ Δημοπούλον
καΐ οι κ.κ.'-4. Κρη^^κός^. Νικολαίδης η.χι*Λ.
ΠΡΑΚΉΚΑ (ΣΓΝΕΔΡΙΑ ^ΑΤΠΘ', ΆτΙ^', ^ΤίχΑ' 10, 17 ΔΕΚ. 14 ΙΑΝ. 1902) 59
*Αντωνακόηονλος, ίατροί προτ6ΐνό(Αΐνοί ύττό
τών κ. κ. Μανουηλίίου, Παπανιχολάου καΐ
Σγουρδαιου. Μιθ' ο λύβται η συνεδρία.
ΣΥΝΕΔΡΙΑ ,ΑΤΠΘ'
Ίτί 10η Δεκεμβρίου 1901
Πρ(Μδί>•ύοντος τοδ χ. Γ. ΑΠΟΣΤΟΑΙΔΟΥ, προέδρου.
Άναγινώσκονται και «πικυρουνται τα πρα-
Κϊΐχά της προηγου(^ι^νης γενικής ιυνβδρίας μετά
της παρατηρη«ως του κ. Ξ. ΣίδερΙΛον δτι ή
«ιϊτησις αύτοΰ περί απορρίψεως της προτάσεως
του πατρός Τοίκϋπί μη ύποστηριζθ(χένη υπό
ϊύο μελών 54ν έτε'θη είς ψηφοφορίαν και ούχι
ίπως λέγεται εν αύτοΐς δτι δέν έγένετο δεκτή*
άναγινώσκονται ή αλληλογραφία καΐ αΐ προς-
ψοραΐ βίβΐίοίν και αποφασίζεται να εκφρασθώ-
σ^ εύχαριοτίαι τοις δωρηταΐς. Άγγε'λλεται δτι
κατά την έορτήν της έν Ταταούλοις Φιλοητώ-
χου αδελφότητας ό Σύλλογος άντεπροςωπεύθη
ύπό του εκ τών άντιπροε'Χρων κ. Χρ. Παν-
ταζίδον,
*Αγγε'λονται τό δεύτερον καΐ ψηφοφορουν-
ται οι πανοσιολογιώτατοι Κα)νατ, Βο^^αλίδης,
αρχιμανδρίτης καΐ Γεράσιμος Αανριώτης, επί-
τροπος του αγίου Όρους καΐ οι κ. κ. Πρόδρο-
μος ^ Ανασταοιάδης, καθηγητής της τουρκικής,
Πέτρος ΤσεΙέντης, δικηγόρος,, καΐ Ά. Κρητικός,
*Α, * Αντοίψακόττονίος, Ν, Νικολαιδης, ίατροί.
Τό πρώτον άγγέλλονται οΐ κ. κ. *7ακ. Βα-
ρότζης, δικηγόρος, *Αντ. Γιαλούρης, δικηγό-
ρος, Ν.ΉΙιάθ)ζος, τραπεζίτης, Χ. ΧαριτωνΙ-
Λης, έμπορος, ^Ιωάννης Χαριτωνίδης, Νικ. Γ,
Κυριακίδης, εφοπλιστής έν 'Ρωμανία, προτει-
νόμενοι υπό τών κ. κ. Κ. Κοκκολάτου, 11α-
παγιαννοπούλου και *Α. Δημοπούλου.
ΣΥΝΕΔΡΙΑ ,ΑΤΙχ'
(Τακτική Μική).
Τη 17η Δεκεμβρίου 1901.
ΠροιΒρεύοντος του χ. Γ. ΑΠΟΣΤΟΑΙΔΟΥ, προέδρου.
*Αναγινώσκονται και έπικυροΰνται τα πρα-
κτιχά τίς προηγουμένης είδικής συνεδρίας.
Μεθ' δ ό α{δ. άββας Τοηάίΐΐί άναγινώσκιι
την ιτραγματείχν αύτοΰ «τά ύν^ιτζε^άόΐια•
τα τών τελενταίίον έ^>ενν<ι^ν πεο\
τΛς κατα|ΐετρΛ<ίεα>ς τοϋ χρόνον».
Μεθ' ο ό κ. πρόεδρος εΰχαριστήσας τόν
άγορητήν προςεΐπεν δτι τό ζήτημα παρίσχε
πάντοτε δυςχερείας, διότι ή ακριβής καταμί-
τρησις του χρόνου είναι ένεκα τών ποικίλων
στοιχείων αύτου σχεδόν αδύνατος καΐ διαλύει
τήν συνεδρίαν.
ΣΥΝΕΔΡΙΑ ,ΑΤΙχΑ'
(Τακτική γενική).
Τη 74» Ιανουαρίου 1902,
Ιΐροκδριύονιος του χ. Γ. ΑΠΟΣΤΟΑΙΔΟΤ» προέδρου.
'Αναγινώσκονται καΐ έπικυροΰνται τά πρα-
κτικά της προηγουμε'νης συνεδρίας. Άναγινώ-
σκονται ή αλληλογραφία καΐ αι δωρεαΐ βι-
βλίων και αποφασίζεται να εκφρασθώσιν εύ-
χαριστίαι τοις δωρηταϊς. Ό κ. πρόεδρος άνα-
γινώσκει τό εΙς τόν Σύλλογον άπευθυνθέν
πιττάκιον της Α. θ. Π. του Πατριάρχου
*Ιωακείμ, φρον€ϊ δέ δτι θα ήναι δύςκολος ή
συλλογή μια; ή δύο λιρών έ$ έκαστης τών έν
τγ) αυτοκρατορία ευρισκομένων σχολών, θεω-
ρεί δέ καταλληλοτε'ραν καΐ εύκολωτε'ραν τήν
συλλογήν μιας ή δύο λιρών έζ έκαστης κοινό-
τητος, έν τέλει δε ζητεί τήν γνώμην τοϋ Συλ*•
λόγου έπΙ του σπουδαίου τούτου ζητήματος.
Ό κ. Χατζηχρήστου λέγει δτι θεωρεί κα-
λόν να έκλεγγϊ Ιπιτροπή, ήτις συνεννοουμένη
μετά του προεδρείου λάβη άπόφασίν τίνα περί
έτερου αξιοπρεπέστερου τρόπου τφ Συλλόγφ
και μεταβαίνουσα είς τήν Α, θ. Παναγιά"
τητα ύποβάλλγ) Αύτη* έν σχέσει δέ προς τόν
μαρασμόν έν ταίς έργασίαις του Συλλόγου
δπως λέγεται έν τω πιττακίφ ό κ. Χατζη-
χρήστου προςθέτει δτι δέν βλέπει νά χωλαίνη
ό Σύλλογος έν ταίς έπιστημονικαίς αύτοΰ έρ-
γασίαις. Ό κ. Αύ&εντόπουλος δηλοί δτι κα-
τελήφθη ο Σύλλογος άπαράσκευος έκ της ανα-
γνώσεως του πατριαρχικού πιττακίου καΐ προ-
τείνει νά άναβληθγ) ή συζήτησις έπι του λίαν
σοβαρού τούτου θέματος ε(ς άλλην 'εκτακτον
συνεδρίαν είδικήν έπΙ τούτφ. Ή πρότασις του
κ. Αύθεντοπούλου εγένετο δεκτή διά πλειοτ
νοψηφίας και ή συζήτησις έπΙ του πατριαρ-
χικού πιττακίου αναβάλλεται ιΐς προςεχή ϊκ-
τακτον συνεδρίαν.
^Αποφασίζεται νά άποστέλλωνται ώς είθι-
σται τη Αρχαιολογική επιτροπή αι γινόμεναι
άρχαιολογικαΐ ανακοινώσεις προς μελέτην καΐ
60
ο ΕΝ ΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΟΥΠΟΛΒΙ ΕΛΛΗΝΙΚΟΣ ΦΙΛΟΛΟΓΙΚΟΣ ΣΥΛΛΟΓΟΣ
να ιταραχωρώνται τα έν τη βιβλιοθήκη σχε-
τικά προς τάς Ιργασέας ταύτας χειρόγραφα.
ΈπΙ τη αΙτησει του μα&ητίΗον του Έλληνο-
γαλλιχου Λυκείου ονΧλύγου ' αίτουριίνου την
σειράν της Ζφγραφείου βιβλιοθήκης άντηλ-
λάχβησάν τίνα (χεταζύ των κ. κ. Αύ^εντοησύ-
λσυ, Χατζηχρήστου καΐ Κολάση, απεφασίσθη
$1 ίπως (/.ή παραβιασθη ό διεπων την Ζφ-
γράφειον Βιβλιοθήκην κανονισμός καΐ τη προ-
φορική αίτήσει του διευθυντού του Έλληνο-
γαλλικου Λυκείου δωρηθώσι τφ Λυκείφ.
Άγγίλλονται τό δεύτερον καΐ ψηφοφορουν-
ται ώς τακτιπά μέλη του Συλλόγου οι κ.κ. */.
Βαρότζης καΐ *Αντ. Γιαλονρης, δικηγόροι, Ν.
^Ηλιάοχος, τραπεζίτης, Χ. Χαριτωνίδης, εμ-
χορός, *Ιωάνν, Χαραα^νΟης καΐ Ν, Τ, Κυ-
ρΜχΙΛης, εφοπλιστής έν 'Ρωμανίςζ^
Τό πρώτον άγγέλλονται οϊ κ. κ. Γβώργ,
Κοκχόλας, δικηγόρος και καθηγητής της γαλ-
λικνίς, Δημήτριος Τρνφίίης, λόγιος, Γεώργ.
ΓεωργίάΛης', λογιστής καΐ ο πανοσιολογιώτατος
χ. 'Ιωνάς (Βουκόλωφ), αρχιμανδρίτης της εν-
ταύθα ρωσικής πρεσβείας, προτεινόμενοι υπό
τών κ. κ. Χρ. Πανταζίδου, Κ. Κοκκολάτου
καΐ Έπ. Κολάση, προς δϊ οί κ. κ. Σπ. Σι-
δερίδης καΐ Π. ΚαραβΙας, έμποροι, προτεινόμε-
νοι υπό τών κ. κ. Δ. Πατρικίου, Δ. Μα-
νουηλίδου καΐ Χρ. Χατζηχρήστου, καΐ Μιχ,
ΟΪΗΐάδης καΐ Μιχ. Ι, Σταύρου, προτεινόμενοι
υπό τών κ. κ. Χρ. Χατζηχρήστου, Β. Μυ-
στακίδου καΐ Μ. Αύθεντοπούλου.
'Αγγέλλεται μετά θλίψεως ό θάνατος της
Α. Ε. του Ση, Μαυρογένους Παοσα εκ τών
ιδρυτών του Συλλόγου, αρχαίων αύτου προέ-
δρων καΐ επιτίμων μελών. ΈπΙ τφ θανάτφ
αύτου τό προεδρεϊον είς εκτακτον συνεδρίαν
συνελθόν απεφάσισε τα νενομισμένα προς έκ-
δήλωσιν του πένθους του Συλλόγου καΐ να
τελέση Ιηιμνημόσυνον συνεδρίαν καθ' ην άνα-
γνωσθήσεται ό βίος αύτου υπό τίνος τών
μελών. Τό ψήφισμα του προεδρείου εγκρίνε-
ται υπό του Συλλόγου καΐ εκλέγεται ό κ.
Κλ. Κοχχολάτος δπως έτοιμάση τήν βιογρα-
φίαν του αειμνήστου Μαυρογένους Πασσα,
άναγνωσθησομένην έν γενική συνεδρία. Άγ-
γέλλεται επίσης ό θάνατος του έκ τών δωρη-
τών καΐ επιτίμων μελών του Συλλόγου κ.
Χρ. ΤσερΙέντη καΐ του τακτικού μέλους καΐ
έκ τών αρχαίων αντιπροέδρων Νικολάου Φω-
τιάδου. Μεθ' δ λύεται ή συνεδρία.
ΣΥΝΕΔΡΙΑ ^ΑΤΙιΒ'
("ΕκταΗχος γ^νίκή).
τα 19α Ιανουαρίου 1902.
Πρθ£ξοΕύο^τος του χ. Γ. ΑΠ0ΣΤ0Α1Δ0Τ, «ροέ^ρου.
Απουσιάζοντος του ένδικου γραμματέως
προςκαλεΐται ό κ. ^Α. ΔημόηουΙος ίνα έχνλη-
ρώση χρέη γραμματέως. Άναγινώσκονται κβιΐ
έπικυρουνται τα ηραχτιχά της προηγουμένης
γενικής συνεδρίας. Ό κ. πρόεδρος δηλοί ίτι
τα πρακτικά δεν είναι ακριβή παραλειφθέν-
των πολλών ώς περί του θανάτου τοδ Γ^ωρ•
γιου Μαυροκορδάτου, περί ττίς μεταβάσε<ι>ς έν
σώματι του προεδρείου ε{ς τήν κηδείαν τοΟ
Σ. Μανρογένους καΐ περί του δεκαπενθημέρου
πένθους δεικνυομένου δια μέλανος παραπετά*
σματος χωρίς να κωλύωνται α{ έργασίαι του
Συλλόγου. Συλλυττατήριοι έπιστολαΐ εστάλη-
σαν δεόντως. Έγένετο μνεία δτι ό χ. Χ
Χατζηχρήστου άντεπροςώπευσε τόν Σύλλογϋν
είς τήν κηδείαν του Φωτιάδου. Αλληλογρα-
φία δέν υπάρχει. Άγγέλλονται τό δεύτερον
καΐ ψηφοφορουνται τακτικά μέλη οΐ χ. χ.
Γεώργ. ΚοχκόΙας, δικηγόρος, Αημ. Τρυ<ρίδιις,
λόγιος, Γεώργ. Γεωργιάδης, λογιστής, ό ττι-
νοσιολογιώτατος κ. *Ια)νας (ΒονκόΙαΗρ), αρχι-
μανδρίτης της ένταΰθα ρωσικν^ς πρεσβείας,
Σπ. ΣιδερΙδης, Π. Καραβιάς, Μ. ΟΙκιάδηζ
καΐ Μ. Σταύρου.
Είτα άναγνωσθέντος του τιαταχίοο τίς
Α. Θ. Παναγιότητος ό κ. πρόεδρος δηλοί
δτι ή Α. θ. Π. δεικνύει τό ενδιαφέρον της
δια του πιττακίου ύπέ(^ του Συλλόγου
καΐ της οίκο νομικής αύτου καταστάσεως* ό
κ. ΑΜεντότίουΙος συμφωνεί δτι ή Α. θ.
Παναγιότης δεικνύει τό ενδιαφέρον της δια
του πιττακίου ύπϊρ του Συλλόγου, δν <Λ πα-
τριάρχαι πάντοτε ήγάπησαν καΐ αναφέρει
^Ανϋιμον τόν Ζ', ό'ςτις ηθέλησε να δώστρ τφ
Συλλόγφ έντολήν περί της μερίμνης της έν γέ-
νει παιδείας, προτείνει δέ δπωςέκλεγη επιτροπή,
ήτις εξετάζουσα λεπτομερώς τα του Συλλόγου
καΐ έν γένει τα της τελευταίας δεκαετίας ύπο-
δείζη δτι ή εργασία τών τελευταίων ετών δέν
υπολείπεται της προτέρας.Ό κ.*/. ΒαΙαβάη^
έρωτ^ τί έννοεΐή Α.Π.Θ. λέγουσα οίκονομικόν
ζήτημα, φρονεί δΐ δτι ανάγκη χρημάτων δέν
υπάρχει άλλ* απλώς ό Σύλλογος ήτο εντολο-
δόχος άλλοτε τών διαφόρων δωρητών. Ό χ.
πρόεδρος απαντών λέγει δτι προφανής ειγοα ή
οικονομική δυςχέρεια ινα σνντηρηται ό Σόλλο-
Ζ'ψτψ^^^ι
ΠΡΑΚΡΙΚΑ (ΣΥΝΕΔΡΙΑ ,ΑΤίιΓ' ΚΑΙ ,ΑΤίχΔ' 28 ΙΑΝ. 4 ΦΕΒΡ. 1902)
61
γος χαΐ ινρός εχ^σκν του Πιριοδιχου, ταζιθίττ)-
ϋπ βιβλίων χτλ. Ιχομιν προϋτνολογισιχόν έκ
500 λιρών, «ίτινις δίν καλύπτονται.
Ό κ. '/. Άοηρίώξης Ιξηγιϊ τό πιττάχιον,
ως χαΐ τό ινροι^ριΐον, δηλ. προιρχό^ανον έχ
ιτατριχου ενδιαφέροντος τοδ Πατριάρχου, προ-
τι(ν€ΐ δι δπως προβΑρυν αμέσως §Ες την ου-
^χιψιν έινί του οίχονορχου ζητηριατος. Ό χ.
ΑΜεττόησνΙος έρωτέ|^ ποίος έΙναι ό προϋπολο-
γισριός έν γένει ' ό δέ χ. πρόεδρος άπαντ^ δτι
[αθ' 5λης της φειδους είναι 525 λιρών χαΐ βτι
εχθ|αν ελλεΐ(Χ{4Α 200 λιρών χατ' ίτος.
Ό χ.*7. '^σπρΜότι^ς λέγει δτι είς πόρος είναι
/) αύζγ}9ΐς τών μελών, δεύτερον πρέπει να γίνγ)
^οντίς προς ^χηματισμάν άποθερ.ατιχου κεφα-
λαίου δια παρακλητεως προς ομογενείς πλου-
σίους να προςφέρωσι γενναϊόν τι ποσόν.
Ό χ. ΚσκχσΙ&ίΟζ προτείνει δπως ίκάστη
μητρόπολις ύποχρεωθη να άποστείλη ποσόν
άνάλογον τών επιχορηγήσεων. Ό χ. *^πο-
οϊόΐσγίονς φρονεί δτι έζ ύψηλοτέρας σκοπιάς
ο Πατριάρχης όρων τα πράγματα έστειλε τό
πιττάχιον δι* ου ζητεί δπως ό υψηλός σκοπός
τοδ Συλλόγου προς ύποστηριξιν τ>5ς παιδείας
καλλιεργηθεί, επομένως προτείνει δπως τό μέ-
τρον τό προτεινόμενον υπό του Πατριάρχου
γίνγι παραδεχτόν χαΐ δπως συγχωνευθώ) η
ΦίίίκηοίδίνΈξχί^ άΛβλφάτης μετά του συλλό-
γου χαΐ τούτου εγκρινομένου άναλάβη ό Σύλ-
λογος την έν γένει εκπαίδευτιν ημών. Ό κ.
ΣΛερϋης φρονεί δτι έξετροχιάσθη ή συζήτη-
σις χαΐ δτι δέον να δοθ9ί έξηγησίς τις τω Πα-
τριάρχη ως προς τα οίκονομικά μέτρα τα
υπό του Πατριάχου προτεινόμενα" ό κ, Βα-
Ιαβάψης συμφωνεί μετά χου κ. Άποστό-
λογλου δςά την συγχώνευ^ιν ττίς Φιλεκπαι-
δευτιχτίς. Ό κ. πρόεδρος παρατηρεί δτι ή
συγχώνευσις είς Δυδίν θα ώφελήση. Ό κ.
Αύ&€ψτ07Η)νΙος φρονεί δτι ή συσταθησομένη
επιτροπή δύναται να λάβη υπ* δψει καΐ τα
ττ}ς Φιλεχπαιδευτικτίς άδελφότητος. Ό κ.
Γ€ράρΛος προτείνει την σύστασιν επιτροπής,
ήτις να συνεννοηθη μετά του προεδρείου. Ό
χ. Χατζηχρήστου αποκρούει τά υπό του πιτ-
ταχίου προτεινόμενα μέτρα καΐ προτείνει δπως
ό Πατριάρχης υποχρέωση τους πλουσίους ομο-
γενείς να συνειςφέρωσιν κατ* έτος ύπίρ του
Συλλόγου ώρισμένρντι ποσόν. Οίκ.κ. Βαλαβά-
η§ςρ Χατζηχρήσισν κα\ ΆμπεΙϋης προτείνουσι
την σύστασιν επιτροπές, ήτις συνεννοουμένη
|ΜΤθΐ του προεδρείου ύποβάλγ) εκθεσιν τη Α.
Π• «φου λάβτρ ύπ' δψει τά λεχθέντα έν τη
παρούση συνεδρίο}:. Ό κ. Χ, Πανταζϋης συμ-
πληροί την άνω πρότασιν προτείνων δπως ή
επιτροπή συνεννοθη μετά του προεδρείου καΐ
κατάληξη ε(ς αποφάσεις, εν δέ μέλος της
επιτροπής μετά δύο του προεδρείου μεταβη
καΐ ύπενθυμίση τη Α. θ. Π. τά της ιστο-
ρίας του Συλλόγου.
Έν τέλει εκλέγονται μέλη της επιτροπής
οί κ. κ. Χρ, Χατζηχρήστου, Μ, Αύ&εντύπου'
Ισς χαΐ 2. 'ΑηοσχόλογΙονς καΐ λύεται ή
συνεόρια.
ΣΥΝΕΔΡΙΑ ^ΑΤΙιΓ'
(Τακηκί^ Μίπή).
Ί^ 28η ^Ια^οναρΙου 1902,
ΠροιΒρ€ύοντος του χ. Γ. ΑΠΟΣΤΟΛΙΔΟΥ, προέΒρου
*Αναγινώσκονται καΐ έπικυροΰνται τά ηρα
Ητυίά της προηγουμένης είδικη; συνεδρίας. Ό
κ. Χρήστος Γ* ΠανταζΟης άνακοινουται «Τα
περί τοϋ έν Παρι^^ίοις (1900) κατά
την «αγ•:ό<Ι|ΐιον •Έκθε<Ιιν <ίνγκρο•
τηθέντος ΔιεθνοΟς Σννεδρίον τϋν
1ΙΙέ€ΐης ΙΙαιδεΐΓ(Ιε<ι>ς•»
Μετά τινας σκέψεις άνταλλαχθείσας παρά
τών κ. κ. Ό. *Ανδρεάδον και Μ. Αύ&εντοηού-
Ιου περί του μεγάλου ενδιαφέροντος της πρα-
γματείας του κ. Χ. Πανταζίόου ό κ. πρόεδρος
συγχαίρει καΐ εύχαρωτεϊ τόν άγορητην καΐ
λύει την συνεδρίαν.
ΣΥΝΕΔΡΙΑ ,ΑΤΙχΔ'
(Τακτίκή γενική).
Τη 4η Φεβρουαρίου 1902,
Ιΐροκδριύοντος του χ. 8. ΣΙΑΕΡΙΔΟΤ, αντιπροέδρου.
*Αναγινώσκονται καΐ έπικυροΰνται τά πρα-
κτιχά της προηγουμένης έκτακτου γενικής συ-
νεδρίας. *Αναγινώσκονται η αλληλογραφία καΐ
αΐ ηροςφοραΐ βιβλίων, ΈπΙ τών αΙτήσεων τών
έφοροδημογερόντων της κώμης 'Όξε περί
παροχής χαρτών Ζαφειροπούλου καΐ τών έφο-
ροεπιτρόπων Μάλτεηε περί παροχής της σειράς
του Περιοδικού καΐ τής Ζφγραφείου Βιβλιο-
θήκης ανατίθεται είς τό προεδρείον νά ένερ-
γήση κατά τά είθισμένα. Έπι τνίς επιστολής
της *Ε^, Τραπέζης της Ελλάδος παρατηρεί
ό κ. προεδρεύων δτι ή προκύπτουσα διαφορά
_^Λ_
62
ο ΕΝ ΚϋΝΣΤΑΝΤΙΝΟνΠΟΛΕΙ ΕΛΛΗΝΙΚΟΣ ΦΙΛΟΛΟΓΙΚΟΣ ΣΥΛΛΟΓΟΣ
δίναι το τί|χη|Λα του χαρτοσή[Λθυ της νίας ομο-
λογίας ίκ δρ. 20.50®/ο. ΈπΙ της 8π(στολης
του κ. Υϋο ΡαΙητηύο ό Σύλλογος θα άπαν-
τήσγ) την άτυορφάνισιν του Ζωγραφείου αγώνος
άφ' ου πρώτον παραπ6[Λφθγ) τό π6[Λ7ΓΟ(Χ6νον
λδζιλόγιόν του εις την Φιλολογικ-ην έπι-
τροπήν. Ή επιστολή του κ. ΦιΑαν^/ίου πα-
ραπέμπεται έπ* ι<της ε(ς την Φιλολογικην έπι-
τροπήν.
Αποφασίζεται να σταλη ευχαριστήριος επι-
στολή βίς τόν κ. Δ. Παναγιωτϋην έπΙ τ% άπο-
σταλει'σγ) πραγματεία, η οποία 6α άναγνωσθη
έν προςεχεϊ τινι συνεδρία. Συνεπείς: της αι-
τήσεως του Χ. Χατζηχρήστου αποφασίζεται
να παραχωρηθη ή αίθουσα του Συλλόγου δια
την συναυλίαν, ην πρόκειται να κάμγ) ό μα-
Λ;πκός σύλλογος του Έλληνογαλλικου Λυ-
κείου χάριν τών γονε'ων υπό τόν δρον να πλη-
ρωθώσι τα έξοδα φωτισμού καΐ θερμάνσεως.
Άγγέλλεται μετά λύπης ό θάνατος του
Σ,Ονά Όη^βτίη πρφην πρεσβευτου της Με-
γάλης Βρεττανίας ενταύθα, έσχ^άτως δΐ άντι-
βασιλε'ως τών Ινδιών, επιτίμου με'λους του
ημετέρου Συλλόγου από του έτους 1881,
επελθών εν Λονδίνφ πρό πέντε ημερών καΐ
του Π, *Εξακουστοϋ, τακτικού μέλους από
του 1872 Ιπελθών έν Δρέσδη πρό δεκαπεν-
θημερίας.
Άγγέλλεται τό πρώτον ώς ίπίτιμσν μέλος
η Α. Έξ. 6 κ. Κλέων ' Ραγκαβής πρεσβευτής
της Ελλάδος έν Γερμανία και νυν αναπληρω-
τής ενταύθα, προτεινόμενος υπό του προεδρείου.
Επίσης άγγέλλονται τό πρώτον ώς τα-
κτικά μέλη οί κ. κ. ' Αντώνιος Νέτης, έμπορος
ενταύθα, Αριστείδης 'ΙαπωβΙδης, διευθυντής
της Εταιρείας τουμβεκίου και 6 πανοσιολ.
αρχιμανδρίτης κ. Εύ&ύμιος^ σκευοφύλαξ του
Π. Τάφου προτεινόμενοι υπό τών κ. κ. Χ.
Χατζηχρήστου, Ξ. Σιδερίδου και Ν. Παπα-
γιαννοπούλου.
ΣΥΝΕΔΡΙΑ ^ΑΤΙαΕ'
("Επτακχος εΙδική).
Τή 7ϊΙ Φεβρουαρίου 1902.
ΙΙροβδριύοντος του κ. Γ. ΑΠΟΣΤΟΑΙΔΟΥ προέδρου.
Απουσιάζοντος του είδικου γραμματέως ή
άνάγνωσις τών πρακτικών της προηγουμένης
ειδικής συνεδρίας αναβάλλεται ε{ς την προς-
εχή είδικην συνεδρίαν καΐ καλείται ό κ. *^4.
ΔημόπουΙος όπως εκπλήρωση καθήκοντα
γραμματέως. Ό κ. *Ιάρδανος ΚαρολΙδης άνα-
γινώσκει μέρος πραγματείας υπό τόν τίτλον
«Πε^ι Λαθών κατ' ΆρκΙτοτέλη».
Ό κ. πρόεδρος εύχαριστησας και συγχα-
ρείς τόν άγορητην δια τό εμβριθές της πραγ-
ματείας διέλυσε την συνεδρίαν, μη ύπαρξάβηζ
συζητήσεως έπΙ της προηγουμένης ανακοινώ-
σεως του κ. -Χρ. ΠανταζΙδου.
ΣΥΝΕΔΡΙΑ ,ΑΤΙχς"
(ΤαΗΤίχή γενιχή),
Τχί Ιίη Φεβρουαρίου 1902.
Προεδρεύοντος του χ. 8. ΣΙΑΕΡΙΑΟΥ, άντιτεροίδρο».
Άναγινώσκονται καΐ έπικυρουνται τα πρα-
κτικά της γενικής προηγουμένης συνεδρίας.
Άναγινώσκεται ή αλληλογραφία.
Άγγε'λλεται τό δεύτερον ώς έηΐτιμον μέλος
ή Α. Ε. ό κ. Κλέων ^Ραγκαβής, πρεαβιυτης
της Ελλάδος έν Γερμανία καΐ νυν αναπλη-
ρωτής του ενταύθα πρεσβευτου. Επίσης άγ-
γέλλονται ώς τακτικά μέλη τό δεύτερον οι χ.
κ. Αντώνιος Νέτης, έμπορος, *Αριστείδιΐζ
*Ιακωβίδης, διευθυντής της εταιρείας τουμβε-
κίου, καΐ ή Α. Π. ό αρχιμανδρίτης κ. Εν^ν-
μιος, Γέρων Σκευοφύλαζ του Παναγίου Τάφου.
Γίνονται πάντες δεκτοί καΐ λύεται ή συνεδρία.
ΣΤΝΕΔΡΙΑ ^ΑΤΙχΖ'
(Τακτική Μική).
Τη 11η Φεβρουαρίου 1902.
[Ιροδρβυοντος του χ. 8. ΣΙΑΕΡΙΑΟΥ, αντιπροέδρου.
'Λναγινώσκονναι καΐ έπικυρουνται τα πρα-
κιικά της 28*1^ Ιανουαρίου ε. ε. μετά της πα-
ρατηρήσεως του κ. Χρ. Πανταζίδου δτι τά
λεχθέντα έν τη συνεδρία εκείνη υπό τι του ιι.
^Ανδρεάδου περί ανακοινώσεως έν συνιδρίαις
του ημετέρου Συλλόγου τών έν τω Παιδιυ-
τικω Συνεδρίφ τών Παρισίων του 1889 γε-
νομένων καΐ τα υπό του κ. Αύ&εηοηούΙον
περί άντιπροςωπείας του Συλλόγου «!ς τό έι*
Παρισίοις Διεθνές Συνέδριον της Μέσης Πβίΐ-
δεύσεως χρτιζουσιν ώς εκ τε τών έκδεδομένΐιΐν
πρακτικών και έκ τών σημειώσεων του γρα-
φείου του ημετέρου Συλλόγου τών έζης επα-
νορθώσεων* ό μεν άοίδιμος 'Ηροκλης Βαοίά-
ΠΡΑΚΤΙΚΑ (ΣΥΝΕΔΡΙΑ. ,ΑΤίχΠ', ^Τΐ^θ', ,ΑΤ' 18.ΦΕΒΡ. 4, 11 ΜΑΡΤ. 1902) 63
δης ίν τρισΐ συνιδρίαις του συλλογικού ϊτους
1 880 — 8 1 άνεκοινώσατο τα περί τοΟ έν Βρυ-
ζίλλαις συγκροτηθέντος Διεθνούς Παιδευτικού
Συνεδρίου, ό δέ πανοσιολ. κ. Πορφνριος
Λογσ&έτης καΐ ο α, Δ. Βικέλας ώνο(Λάσθησαν
άντιπρόςωτΓΟί του ημέτερου Συλλόγου ούχΙ ε^ς
τό Συνε'δριον της Με'αης παιδεύσεως άλλα ε{ς
(Ις τό της Ιστορίας των θρηοκενμάταιν, Μεθ' ο
άναγινώσκονται καΐ εττικυρουνται τα πρα-
κτικά της 7 τρε'χοντος [χηνός.
Ό κ. '/. Μηλιόηουλος άναγινώσκει πραγ(λα-
τείαν «ΙΙοΟ έκειχο το Νικητιατον».
Ό προεδρεύων εύχαριοιήοας τόν άγορητην
παρακαλεί αυτόν Οπως, εί δυνατόν, παραστί)
κχτα την προςεχη τυνεδριαν, δτε κατά τόν
κανονισμών πρέπει να γίνη ή συζήτησις.
ΈπΙ τγ)ς προηγουμε'νης ανακοινώσεως του
κ. *ί Καρολίδου μη ύπαρχούσης συζητήσεως
λύεται ή συνεί
ΣΥΝΕΔΡΙΑ >ΤΙχΗ'
(^Εκχακτος εΐόίπή),
Τ^ 18η Φεβρουαρίου 1902.
Προεδριύοντος του χ. 8. ΣΙΑΕΡΙΑΟΥ, αντιπροέδρου.
Άναγινώσκονται καΐ επικυρουνται τα πρα-
κτικά της προηγουμένης ειδικής συνεδρίας. Ό
γενικός γραμματεύς άναγινώσκει τάς πραγμα-
τείας του κ. Μ, Παρανίκα υπό τούς έξης τί-
τλους: α') ^Π€ριΊίι>άννονΚαρνοφνλ-
λον», β') €0 Πα^λαγονικος διάκο•
<Ι||ΐος», γ) €Νομί<Ιματα Τ^ιαπεζουν-
τος», δ') €ΈΛΐγρα^αι Τραπεζουν-
τος> καΐ ε') €τ6 ΪΛΐίλαιον του άγίον
Ενγενίον έν Τραπεζουντι».
ΈπΙ της πραγματείας του κ. *7. Μηλιοπού-
Ιου €ηοΰ Ικειτο τό Νικψιάιον^ ό προεδρεύων,
Ιπειδή διαφωνεί και προς αυτόν καΐ προς τόν
κ. Γε6εών έπΙ της τοποθεσίας αύτοΰ καΐ επει-
δή δέν έχει πραγματείαν έτοίμην, δηλοί δτι
επιφυλάσσεται έν είδικγ) προςεχει συνεδρία ν'
ανάγνωση τοιαύτην.
Γνωστοποιεί δέ ό κ. 5*. Σιδερίόης είς τούς
έχοντας παρατηρήσεις έπΙ των άνακοινωθεισών
την έσπέραν ταύτην,δτι τα μεν περί Κχρυοφύλ-
λου άναγνωσθέντα εκ χειρογράφου τοΐΤ Βρεττα-
νικου μουσείου Ιζέδωκε πρό δεκαετίας αύτολεξεί
ό Ζ7. 2. ΖερΙέντης^ δςτις και σήμερον άπέστει-
λεν έπΙ του αύτου θέματος νέαν πραγματείαν
εις την βιβλιοθήκην ημών, αΐ δε λοιπαΐ πρά-
γμα τείαι είναι συμπληρώσεις των προηγου-
μένως σταλεισών. Μεθ* ο λύεται ή συνεδρία.
ΣΥΝΕΔΡΙΑ ,ΑΤΙχθ'
(Τακτίπή γενική),
τα 4η Μαρτίου 1902'
ίΐροιδριύοντο; του χ. 8. ΣΙΔΕΡΙΑΟΥ, αντιπροέδρου.
Άναγινώσκονται•καΙ επικυρουνται τα ηρα^-
κτικά τη; προηγουμένης γενικής συνεδρίας,
μεθ' δ άναγινώσκεται ή αλληλογραφία και άγ-
γέλλονται αϊ γενόμεναι τζ) Συλλόγφ τιροςφο^
ραι βιβλίων. Αποφασίζεται δπως γραφγ) και
πάλιν τω κ. Παναγιωτίδη δτι ό Ζφγράφειος
άγων δέν υφίσταται πλέον. Ό κ. Παχτϊκος
παρατηρεί δτι πρέπει να γνωσθη είς τούς εν-
διαφερομένους ως καΐ είς τόν κ. Παναγιωτίδην
δτι δέν υφίσταται ό Ζφγράφειος άγων προς
βράβευσιν συλλογών ίκ τών ζώντων μνημείων
της γλώσσης. Ό κ. προεδρεύων άπαντ^ δτι
τό τοιούτον είναι ή8η γνωστόν τοις ένδιαφερ*:-
μένοις ώς καΐ είς τόν κ. Παναγιωτίδην, προς
τόν οποίον και άλλοτε ζητήσαντα δι* άλλου
πληρεξουσίου τό και ήδη ζητούμενον βρα-
βείον, ό Σύλλογος κατέστησε τούτο γνωστόν.
Είς τάς σχολάς Γένη Μαχαλε του Βοσπόρου
αποφασίζεται νά σταλώσιν οΐ αίτούμενοι χάρ-
ται, εάν ύπάρχωσι διαθέσιμοι, εί δέ μή δταν
ληφθώσι τοιούτοι νέοι. Άγγέλλεται δτι ή έπί-
δοσις του διπλώματος προς τήν Α. Έξ. τόν
κ; Κλέωνί *Ραγκαβην εκλεγέντα Ιηίτιμον του
Συλλόγου μέλος έγένετο υπό του προέδρου κ.
Γ, * Αποστολίδον καΐ του αντιπροέδρου κ. Χ,
ΊΊανταζίδου καΐ του γεν. γραμματέως κ. Λ»
ΜαΧαιάκη' μεθ' δ λύεται ή συνεδρία.
ΣΥΝΕΔΡΙΑ >Υ'
[Τακτική γενική).
ΤγΙ 11η Μαρτίου 1902.
Προιδριύοντο; το3 χ. Ξ. ΣΙΑ£ΡΙΑΟΥ, αντιπροέδρου.
*ΡΙ άνάγνωσις τών πρακτικών της προη-
γουμένης γενικής συνεδρίας αναβάλλεται είς
τήν προςεχή. Ό κ. προεδρεύων εποιήσατο
τήν έξης προςφώνησιν :
«Συνβκαλέβαμεν υμάς τήν έοπέραν ταύτην εΐί τα-
κτικών γενικήν ουνεδρίαν, έχουσαν όμως ήμερησίαν
διάταξιν έξ ενός καΐ μόνου Αρθρου. 'Εθιμον έχβι
64
ο ΕΝ ΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΟΤΠΟΑΕΙ ΕΛΛΗΝΙΚΟ^: ΦΙΑΟΛΟΓΙΚΟΣ ΣΓΛΛΟΓΟΣ
έκιταλαιόΈλΛηνικός Φιλολογικός Σύλλογος, καθ* 6
άνα7(θη<ιι μέλβι τινί τήν αβνχαξιν της βιογραφ((χς παν-
τός άιτοβιώοαντος μέλους, εξόχως δρά<ιαντος καΐ
ουντβλέοαντος υπέρ το6 βκοπου αότοΰ καΐ τήν άνά-
γνωβιν αυτής έν τακτικί} συν6δρ(ς|:« βίς μνήμην έκβΐ•
νου 1δ1ς[ άφιερουμένη, καΐ ούτω τοϊς μέν άπερχομέ-
νοις τόν πρέποντα έποανον άποδιΛούς, τοίς Λέ έπερ-
χομένοις ζηλωτόν εΙς μίμησιν παράδειγμα τήν
δράοιν εκείνων προτιθεΐς. Τφ δθει τούτφ καΐ νύν
επόμενος προτάοει του προεδρείου άνέθηκεν ομο-
φώνως εΙς τόν άξιότιμον συνάδελφον, έφορον της
Βιβλιοθήκης κ. Κλεόδουλον.Κοκκολάτον, Ιατρόν,
τήν σύνταξιν καΐ κατά τήν έσπέραν ταύτην άνάγνω•
οιν της βιογραφίας του εσχάτως προς Κύριον άπο -
δημήοαντος, του τελευταίου των πρώτων τριών του
γεραροΰ τούτου Συλλόγου Ιδρυτών, τοΰ Σηνρίδαίνος
Μαυρογενους Πασαα, τοΰ εύτυχήβαντΟς θείς: εύδοκίς:,
Ινα Ιδη τό Ιδρυμα, τό πλάσμα αύτου όπό τήν φιλό-
μουσον αΙγΐδα κραταιών καΐ πιστών του Όσμάν
απογόνων έν συνέχει έργασίς: καΐ ^ροΊούση προκοπί}
διανύον τό 4ϊον• έτος τής ηλικίας αύτοδ. Ινα Χδη
άσδεστον παραμεΐνασαν καΐ όσημέραι φιχεινοτέραν
λάμπουσαν τήν 6π' αύτου καΐ τών άλλων δύο τό
πρώτον άναφΟεΐσαν λυχνίαν, τήν συμβολικώς πίτρν-
στώσαν τό φωτιστικό ν του Συλλόγου έργον, Ινα Χδη
σθένος καΐ καρτερίαν έμπνέον τοις περί τό Ιδρυμα
αύτοΰ έργαζομένοις καΐ προςερχομένοις τό ύπ» αυ-
τών έπΙ του μετώπου το6 πλάσματος έγχαραχθέν
προγονικό ν ημών παράγγελμα•
^θζφοβΐρ χρή' τάχ αϋριον %σο8Χ &μΒίψον*,
*Η τήν έσπέραν ταύτην αθρόα προςέλευσις τών
έριτίμων εταίρων άπόησις είναι ελαχίστου μέρους
τής προς τόν άοίδιμον άνόρα οφειλομένης άΐδίου
ευγνωμοσύνης διά τό Ιδρυθέν καΐ ήμίν παρακατατε•
θέν άγλαόν τών Μουσών ενδιαίτημα, τό άνά σύμ.
πάντα τόν πβπολιτισμένον κόσμον έξάκουστον Έλλ.
Φιλολ. Σύλλογον ιχάρμα πάντων έπάξιον» κατά
Πίνδαρον* ή δέ παρουσία τοσούτων επίλεκτων με-
λών τής κοινωνίας τής μεγαλουπόλεως ταύτης, τρα•
νόν είναι τεκμήριον τής βαθείας τιμής καΐ ύπολήψεως,
ών παρά πάσιν ό μακαρίτης άπέλαυεν. Προς πάντας
υμάς τους διά τής παρουσίίχς αυτών τιμήσαντας τήν
μνήμην του μεταστάντος διερμηνεύων τάς βαθυτάτας
του Συλλόγου ευχαριστίας, δίδωμι τόν λόγον εΙς
τόν κ. Κλεόβουλον Κοκκολδτον καΐ καλώ αυτόν
έπΙ του βήματος προς άνάγνωσιν τής βιογραφίας
τοΰ άληστου μνήμης Σπυρίδωνος Μαυρογένους.
Μδθ' δ ό κ. -Κ". ΚοΗΗοΙατος άνβλθών έπΙ
τοΰ βή(Λατος άνέγνω την ^ιογρα^ίαν χοϋ
αεΐ(ΐνή<Ιτον Μανρογένονς.
Ό χ. προδδριύων εκφράζων ενχαριοτίας έζ
ονό^Λατος του Συλλόγου προς τόν κ. Κόκκο-
λατον διά την ευμενή 7Γροθυ(Λ{αν μεθ'τίς άπι-
δεςατο καΐ Ιζετ^λήρωσε την άνατεθεΐταν αύτω
ίντολην λύει την συνεδρίαν.
ΣΥΝΕΔΡΙΑ ,ΑΤΑ'
[Τακηκίι Μιηή).
Τη 18α Μαρτίου 1902.
ΠροιΒρ(άοντος τοΰ χ. 8. ΣΙΑΕΡΙΑΟΥ άντιπροέ$ροο.
Άναγινώσκονται καΐ έπίκυρουνται τα χρι•
κτικά της προηγουμένης €{διχ:ής συνεδρίας.
Ό αντιπρόεδρος κ. Χρ. Γ, Πΰοηαζβης ά»α•
γινώσκει πραγματείαν τοΟ ίν Μαργαριτίφ χ.
Δ. Πά^αγιωτίΛου, {ατρου, αντεπιστέλλοντος
μέλους του Συλλόγου ύπό τόν τίτλον: η Ηονη
τοΰ Φαγίον εν χΛ (ΐητ^ηόλει Πα•
ρα|ΐυβ{ας και Φιλιατών• Ούδε|κοΙ{
παρατηρήσεως γενομένης έπ\ τών ανακοινώ-
σεων του χ. Μ. Παροτ(κ€ τών άναγνωσΟει^νν
κατά τήν προηγουμένην είδικήν συνεδρίαν ό
κ. προεδρεύων λύει τήν συνεδρ(αν.
ΣΥΝΕΔΡΙΑ >ΥΒ'
(ΤαχτίΜή γενική.)
Τα 1υ 'Αηριλίου 1902.
Προιδριύονΐος το•» χ. Γ. ΑΠΟΣΤΟΑΙΑΟΤ, χροέδροο.
Ή άνάγνωσις τών πρακτικών τών ούο
προηγουμένων συνεδριών αναβάλλεται ε{ς την
προςεχί γενικήν συνιδρίαν.
Μετά τήν κατάλληλο ν ηροςφ<ύτηση^ του χ.
προέδρου, δίδοται ό λόγος <{ς τόν κ. 'Οδ. 'Α-
δρεάόην, ίςτις άναγινώσκει τήν ^ΐ€ΐγραφίαν
τοϋ }ΆαΗαρίτον Δηιιητ^ίον Μαλιά-
δου• Μέθ' δ εκφράζει ό κ. πρόεδρος β^χβφΐ*
σιίας εκ μέρους του Συλλόγου προς τύν ».
Άνδρεάδην δια τήν ευφράδη καΐ προςφορΜ-
τάτην εκθεσιν τών ύπά του άοιδιμου Μαλιάδου
πεπραγμένων και της έν γένει δράσεις τοϋ
ανδρός καΐ διαλύεται ή συνεδρία.
ΣΥΝΕΔΡΙΑ >ΥΓ'
(Τακηχή γίΨίπή)
Τη 22^ ΆηρΜου 1902.
Προιδριύοντος τοΟ χ. Γ. ΑΠΟΣΤΟϋ&ΟΤ, προΙΒρ««.
Άναγινώσκονται καΐ έπικυρουνται τχ ηρί -
Ητικά τών τριών προηγουμένων γενικών συνε-
δριών μεθ* δ άναγινώσκεται ή άΙΙηΙογοίψίΛ
κχΐ αποφασίζεται νά σταλώσιν οΐ αίτούμενοι
χάρται εις τε τά εκπαιδευτήρια *ΕζΐΨ€ κβώ
ΠΡΑΚΤΙΚΑ (ΣΥΝΕΔΡΙΑ ,ΑΤΔ', ,ΑΥΕ'. 24 ΚΑΙ 26 ΑΠΡΙΛΙΟΥ 1902)
65
την σχοΧ-η^ Σηλνβρίας, δταν ληφθώσι τοιούτοι,
κκθώς καΐ εΙς τάς σχολας Κιονπλίον, Άγγέλ-
λιται δτι εστάλησαν οι αίτηθβντες τό(χοι καΐ
τα παραρτήματα του Πβριο^ικου του Συλλό-
γου 6{ς το αύτοκρ. ρωσ. άρχαιολογικόν 'Ινστι-
τούτον και δτι έν σχέσει προς τό ζήτη[χα της
βιβλιο&ηκης του (χακαρίτου *Αριστάρχη βέη
ίγένιτο ή κατάλληλος συνεννόησις (χετά του
ίν Ββρολ{νφ πρβσββυτου της Ελλάδος κ.
Ταγκαβη πβρί της παραλαβής αύτης συ(χφώ-
νως προς τα υπό του έν ^ί68ΐ3Βάβη δικα-
στηρίου γραφίντα.
Ή πρότασις της Φιλολογικής επιτροπής
ίττως άνατεθη τω κ. θ. Σαλτέλη ή εκδοσις του
Πίνδαρου της Ζφγραφείου Έλλ, Βιβλιο&ήκηζ
ιγένετο παμψηφεί δεκτή. ΈπΙ της αιτήσεως
του υπαλλήλου του αναγνωστήριου κ. Ντά-
φσν γίνεται δεκτή ή άπόφασις του προε-
δρείου, καθ' ην προτείνεται δπως έπιστρα-
φώσιν αύτω ώς και τφ κ. Κ, ΚρψίχΙδη τα
κρατηθέντα εκ των μισθών αυτών ποσά δια
την ύπόθεσιν τών έλλειψάντων βιβλίων εκ
της Μαυρογορδατείου δωρεάς χωρίς να γίνη
ή αίτουμε'νη αίτησις τής αυξήσεως του μι-
σθού αύτοΰ.
Άγγέλλεται ό θάνατος του ^νιβ8 θΐ-
τανά, καθηγητού της έλλ. φιλολογίας έν Κάν-
ναις τ-ης Γαλλίας, ίπιτίμου μέλους του Συλ-
λόγου έκλεγε'ντος κατά 'Ιούλιον του 1886.
Άγγέλλεται τό πρώτον ώς τακτικόν μέλος
ό κ. Γ, ^Ελευθεριάδης βέης, ιατρός, προτεινό-
μενος υπό τών κ. κ. Χ. Ιΐανταζίδου, Μ. Αύ-
θεντοπούλου καΐ Ά. Αντωνακοπούλου* μεθ' δ
διαλύεται ή συνεδρία.
ΣΥΝΕΔΡΙΑ ,ΑΤΔ'
("ΕπτΛΗτος γεψίχή).
Τη 24ϋ "Απριλίου 1902,
Προ•$ρκύο^τος ιοΰ χ. Γ. ΑΠΟΣΤΟΛΙΔΟΥ, προέδρου.
Απόντων τών γραμματέων γενικού τε καΐ
ειδικού παρακαλείται ό κ. Χ. Πανταζίδης δπως
έχτελέσγι καθήκοντα γραμματέως. 'Αναγνω-
σθέντων δέ και έπικυρωθέντων τών πρακτικών
ττξς προηγουμένης τακτικής συνεδρίας ό υ,. Δ.
(Χκοτομίδης, γραμματεύς τής Φιλολογικής
επιτροπής άναγινώσκει την έτησίαν Έκιίεσιν
τής επιτροπής ταύτης.
Ό κ. πρόεδρος ευχάριστων την έπιτροπήν
ταύτην δίδει τόν λόγον τζ) κ. Ξ.Ζώτφ, γραμ-
Έλλ. Φιλ. Σύλλογος
ματεΐ τής Βιολογικής επιτροπής καΐ είτα συγ-
χαίρων ταύτην δηλοί δτι επιδιωκόμενης τής
κανονικής αδείας προς εκδοσιν του ημετέρου .
περιοδικού ή ευχή τής έπιτροττής περί τής
δημοσιεύσεως τών εργασιών αυτής ουκ είς
μακρόν θα πραγματοποιθη.
Ό κ. Ξ, ^Ίίερ/ίι^ς, αντιπρόεδρος, άναγι-
νώσκει τήν 'Έκθεσιν ηερί τών δημοοίων μα•
ϋημάτων, μεθ' δ δέχεται τας ευχαριστίας του
κ. προέδρου. Ό κ. */. Μπίατης, πρόεδρος τής
Βιολογικής επιτροπής παρακαλεί να όρισθ^ ει-
δική συνεδρία προς άνάγνωσιν μελέτης του κ.
*Α. Γα/ϊρΜ^Α/όουέπιγραφομένης: ^Ή μικρόβιο•
λογία Ιν τη δφ&αλμολογίί}* κατά τα άπό του
παρελθόντος έτους κανονισθέντα. Μεθ* δ δια-
λύεται ή συνεδρία.
ΣΥΝΕΔΡΙΑ >ΤΕ'
(^ΕΗχαχτος γβνΐΗή),
Τη 26η * Απριλίου 1902.
ΙΙρθ£δριύοντο; του χ. 8. ΣΙΑΕΡΙΑΟΥ, αντιπροέδρου.
Άναγινώσκονται καΐ έπικυρουνται τα πρα•
Ηίικά τής προηγουμένης γενικής συνεδρίας,
μεθ' δ ό κ. *Α. Δημόπουλος^ γραμματεύς τής
Κοινωνιολογικής επιτροπής, άναγινώσκει τήν
"Εκϋεσιν τ,ής επιτροπής ταύτης. Ό κ. προε-
δρεύων ευχάριστων τήν έπιτροπήν ταύτην
δίδει τόν λόγον τω κ. Α, Μαλατάκη, γενικφ
γραμματεΐ, δςτις και άναγινώσκει τήν Έκι?«-
οιν τής αλληλογραφίας του Συλλόγου. Ό κ.
προεδρεύων ενχαριοτεϊ τ6ν γενικόν γραμματέα*
μεθ* δ ό κ. '^ Κολάοης,ίΙ^. γραμματεύς, άνα-
γινώσκει τήν Έκθεαιν τών εργασιών του τε
Συλλόγου καΐ τών κοσμητόρων κατά τό λήζαν
συλλογίΛον έτος. Ό κ. προεδρεύων ευχαριατο)ν
τόν είδ. γραμματέα παραχωρεί τήν εδραν
αύτοΰ τω έτέρω άντιπροέδρφ κ. Χ. Πανταζίδη
καΐ άναγινώσκει ώς Ιπιμελητίις τών αρχαιο-
λογικών και νομισματικών συλλογών τήν Έκ-
θεοιν αύτου, μεθ' δ δέχεται τάς ευχαριστίας
του προεδρεύοντος.
Άγγέλλεται τό δεύτερον καΐ γίνεται δεκτός
μέλος τακτικόν ό κ. Γ'. * Ελευθεριάδης βέης,
Άγγέλλεται τό πρώτον μέλος τακτικόν
ό κ. *Εμμ Σ Σαριδάκης, έμπορος, προτεινό-
μενος υπό τών κ. κ. Χ. Ιΐανταζίδου, Ν. ΙΙα-
ρίτση καΐ Α. 'Δημοπούλου' μεθ' δ διαλύεται
ή συνεδρία.
Τυμος ΚΠ ' 9
&6
ο ΕΝ ΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΟΤίίΟΛΕΙ βΛΛΗΝίΚΟΣϊ ΦίΛΟΛΟΓίΚΟΣ ΣΤΛΛΟΓΟί:
ΣΓΝΚΛΡΙΑ >Υς"
(Ταπτίπή είδιπή).
Τη 29η Απριλίου 1902.
Προίδοίύο/τος του κ. Γ. ΑΠΟΣΤΟΑΙΑΟΥ, ποοέί5ρου.
ΑναγινώΐΛΟντλΐ κχΐ έτΐΐίυρουντχι τα πρα-
κτικά τη; προηγουαβνη; 6•8ικη; συνεδρίας. Ό
κ. πρόεδρος δ.δει τον λογον τω κ. Χρ Πάντα-
ζίδη, δςτις άναγινώσκει το δεύτερον μβρος
της τραγματείας αύτου «πε^η τοϋ εν ΙΙα-
^ι.<Ιίοις (1900) κατά την Παγκό-
<Ι(ΐιον "ΕκθείΙιν ίΐιτγκροτηθέντον
πρώτου Διεθνούς Σννεορίοιτ τΛς
1Ν[έ<Ιης ΠαιδενιΙεωις»•
Μη ύπαρ^ούσης δέ συζητήσεως ίπ\ της έν
τγ) προηγου|Λένγι είδικγ) συνεδρία άναγνωσθεί-
σης του ι ν Μαργαριτιω κ. Α, Παναγιωτίδον
Ιατρού πραγ(χατείας, ό κ. πρόεδρος ενχαρίοτβί
θερ[Λώς τόν κ. Χρ, Πανταζίδην καΐ λύει την
συνεδρίαν.
ΣΓΝΕΔΡΙΑ ,ΑΤΖ'
(^Ηζαητος είδιχή).
Τα 2<ί Μαίου 1902.
Προιδριύοντος του χ. Γ. ΑΠΟΣΤΟΑΙΑΟΥ, προέΒρου.
Ή άνάγνωσις των πρακτικών της προη-
γου(Αίνης είδικής συνεδρίας άναβάλ>•ται εΙς
την προςεχη, Ό κ. *Αν, Γαβριηλίδης λα(χ-
βάνων τόν λόγον άναγινώσκει μελε'την αύτου
έπιγραφομένην : « 'ΙΙ (ΐικρο^ιολογια έν
ττΐ ο^θαλ^ιολογία»* [χεθ'δ ό κ. πρόεδρος
ευχαριστεί θερμώς τόν άγορητην καΐ λύει την
συνεδρίαν.
ΣΥΝΕΔΡΙΑ >ΤΗ'
("Εχταχτος γβνίχή),
τα 3η Μαίου 1902.
Προίδριύοντος τοδ κ Γ. ΑΠΟΣΤΟΑΙΑΟΥ, προέδρου.
Άναγινώσκονται και έπικυροΰνται τα πρα-
κτικά της προηγουμένης γενικής συνεδρίας.
Ό κ. Κ. Κοκκολάτος, έφορος της βιβλιοθή-
κης, άναγινώσκει την "^κι^εσιν αύτου, προςθέ-
των δτι δτε ό κ. Α. Μαυρογέτης βέης ανήγ-
γειλε την δωρεάν αύτου καΐ των αδελφών
του της βιβλιοθήκης του πατρός του, έζε'φρασε
την εύχήν δπως ό Σύλλογος στείλγι αύτφ
κατάλογον τών δωρηθέντων βιβλίων καΐ
ιδήλωσεν δτι ό Σύλλογος δύναται ν' άνταλ-
λάζ'/) τα πολλαπλά σώματα έκ τών δωρηβίν-
των βιβλίων προς άλλα.
Ό κ. πρόεδρος ευχαριστεί τόν κ. εφορον
τγ5ς βιβλιοθήκης δια την Έκθεσιν αύτου. Ο
κ. Κοκκολατος διερωτώμινος υπό του κ. Σι-
δερίδου περί τη; διαφοράς του αριθμού τών
δηλωθέντων έν ττ, χναγνωσθείσγ^ βιογραφίχ^ τοΟ
μακαρίτου Μαυρογένους βιβλίων καϊ τοΟ τών
έν ττ, Εκθέσει δηλωθέντων είπεν οτι τότε ί€«-
σίσθη 6?ς τους λόγους του κ. Μαυρογένονς,
IV ω σήμερον κατόπιν έζελέγξεως ύπεβ(βχ«
τόν αριθμόν.
Ό κ. Ν. Πατταγιαννόπουλος άναγινώτχκ
την *Έκ^εοίν του ώς λογιστου καΐ δέχεται τ«;
ευχαριστίας τΟυ προέδρου.
Ό ϊ<. Χρ. Πανταζίδης, γραμματεύς τη;
Αρχαιολογικής επιτροπής άναγινώσκει την
^Εκ^εαιν τής επιτροπής ταύτης• ό κ. πρόεδρο;
ευχαριστεί την έπιτροπήν ταύτην δια τί;
εργασίας της.
'Αγγέλλεται τό δεύτερον καΐ ψηφοφορηβιΐ;
γίνεται δεκτός ώς μέλος τακτικόν ο κ. '£
Σαριδάκης.
ΣΥΝΕΔΡΙΑ ,ΑΥΘ'
("Εχταχχος γενική),
ΑΡΧΑΙΡΕΣΙΑΙ
τα 5» Μαίου 1902
Προίδριύοντος του χ. Γ. ΑΠΟΣΤΟΑΙΑΟΥ, προέδρου.
Ό κ. πρόεδρος δηλοί τόν σκοπόν τής εκτά-
κτου συνεδρίας και γενομένη; ψηφοφορίας
μυστικής άναδείκνυνται οί κ. κ. ΜίχΟηλ
Ψαλίδας πρόεδρος, Μ. Ανθεντό«ον-
λος α αντιπρόεδρος, Χο. ΙΙανταζίδης
β' αντιπρόεδρος, Δ. ΑΙανονηλί&ης γεη*
κός γραμματεύς, Άρ. Δη|ΐόποιτλος οδι-
κός γραμματεύς, *Ε• Ά|(πελΐδης Ιφορος
τής βιβλιοθήκης, Δ. Μιιλκότης ταμίας,
Ν. Παπαγταννόπονλος λογωχής, 8.
Σιδε^ίδης* επιμελητής τών αρχαιολογικών
καΐ νομισματικών συλλογών, Άθ. Ίωάν-
νον επιμελητής τής δργανο&ήκης, 'Ι. Βα-
λαβάνης μίλος τής Συντακτικής Ιπσροπης
και οί κ. κ. &• 2ιδε{>{δης Όδ. Άν•
δ^εάδης καΐ *Α• Ανγον<ΙτΟΛονλος,
μέλη τής * Εξελεγκτικής έπιτροττής.
ΠΡΑΚΤΙΚΑ (συνέδρια ^ΑΥΙ' 2 ΙΟΥΝΙΟΥ 1902) ΕΚΘΕΣΕΙΣ
67
ΣΥΝΕΔΡΙΑ >ΥΙ'
('ΈΗταΗτος).
ΕΠΕΤΕΙΟΣ ΕΟΡΤΗ
Τίί 2? ΊσννΙου 1902. -
Προ«δρ€ύοντος ιοδ χ. Γ. ΑΠΟΣΤΟΑΙΑΟΥ, προέδρου
Προϊσταμένης τη; Α. θ. II. τοΟ Οίκου-
μετίχον Πατριάρχου κ. *ΐ€χ>ακεΐ|ΐ τοϋ Γ'
καΐ παρόντ<ών των ίΐ6βατ|χιωτάτων συνοδικών
αγίων Προύαης ΝαϋαναηΧ καΐ Βάρνης Πο-
ίνχάρηον (Χ6τ* άλλων κληρικών, τών κ. κ.
*ΑΙ, Ταερμηάτακη, β' γρα^χματέως τη; ρω-
σικής πρεσβιίας, [χκλών τίνων του προςωπικου
της ελληνικής πρβιββίας και του Δ. Ε. Μ.
Συ(Αβουλ{ου, άντιπροςώπων διαφόρων φιλεκ-
:«ιιδ€υτικών καΐ φιλανθρωπικών σωματείων
καΐ του εκπαιδευτικού καΐ επιστημονικού κό-
σμου, πλείστων εγκρίτων μελών της ημετέρας
κοινωνίας καΐ πυκνού άλλου ακροατηρίου, άρ-
χεται ή συνεδρία. ΚαΙ ό μέν τέως ηρόεδρος
κ. Γ, ΆηοοτοΙΙόης άναγινώσκει την Ιογοδο-
οίαν τών κατά τ6 ΜΑ' συλλογικόν έτος πε-
πραγμένων, ο δέ νέος ηρόεδρος κ. Μιχ. Ψα^
Ιίδας κατά τα νενομισμένα απαγγέλλει Ιηί"
οτημονικην άνακοίνωοιν ηζ^\ τών η^οό•
δων τΛς ^ςειρονργικΛς θε^α^είας.
Μετά ταύτα ή Α. θ. Ιΐαναγιοτης διά συν-
τόμου ηροςίαλιας ίπισφραγίζων την τελετην
έζέφρασε την άγαλλίασιν της Εκκλησίας έπι
τοις εν τω πνευματικω τούτφ περιβόλφ συν-
τελουμένοις άξιολόγοις Ιργοις, έπευλόγησε πα-
τρικώς τους άζίους ού μόνον τιμής άλλα και
ευγνωμοσύνης άγο^ας' τών εν αύτω φιλοτί-
μως εργαζομένων και παρώτρυνε τους πάντας
προς γενναιοτέραν έπιθάρρυνσιν του έν τφ Συλ-
λόγφ αναπτυσσομένου επιστημονικού ζήλου.
ΕΚΘΕΣΙΣ ΤΗΣ Φ1Λ0Λ0ΠΚΗΣ ΕΠΙΤΡΟΠΗΣ
υπό Δ. ΟΙΚΟΝΟΜΙΔΟΥ
άναγνωσθείσα κατά τήν ^ΑΥΔ' έκτακτον
γενικήν συνεδρίαν τής 24^)5 Απρι-
λίου 1902.
Φίλοι εταίροι,
Ή Φιλολογικίι του ημετέρου Συλλόγου &η-
τροττί) συνφδά τω διέποντι αύτην κανονισμοί
προςερ/ομένη ηδη, ίνα έπΙ τν^ λήξει του συλ-
λογικού τούτου ϊτους έκθέσ/) δημοσία τά κατ'
αυτό πεπραγμένα, μετά θάρρους και εύπροςώ-
πως πράττει τούτο συναισθανόμενη δτι, όσον
ηδύνατο και άτηΤίτεΐτο, έξετέλεσε τ6 ίαυτης
καθήκον. "Ινα δε μη φαν/ί περιαυτολογουσα,
ευκόλως δύναται έκαστος νά έξελέγςη τό
πράγμα ού μόνον εξετάζων αύτην καθ* έαυ-
την την κατά τό έτος τούτο έργασίαν, αλλά
και συγκρίνων αύτην προς την γενομένην κατά
τά τελευταία τρία άμέσω; προηγούμενα ετη'
διότι έν φ προ τη; ένάρξεω; του διαρρεύσαν-
το4 τούτου συλλογικού έτους η επιτροπή εν
παντελεί σχεδόν διετέλει άπραζίίχ και παρ*
ολίγον έξέλιπον ολοσχερώς τά Εχνη της ζωής
αύτης (καΐ τούτο μαρτυρείται ού μόνον εκ του
καταπληκτικώς ευαρίθμου τών γενομένων
κατά τά τρία εκείνα προηγούμενα ετη συνε-
δριών, αλλά και εκ της άθίκτου ύπολειφθεί-
σης προς έργασίαν ύλης), άμα τη ένάρξει του
έτους τούτου ευτυχώς νέα ζωη καΐ κίνησις
ενεφανίσθη εις τά μέλη αυτής, μετά θερμού δΐ
ζήλου και της δεούσης φιλοπονίας ού μόνον
την έκ της προηγουμένης απραξίας ύπολει-
φθείσαν έργασίαν δεόντως διεξεπέρανεν, άλλα
και ίκανην νέαν έφιλοτιμηθη νά επίδειξη.
*Εν δέκα ττέντε συνεδρίαις συνελθοΰσα υπό
πρόεδρον τόν αίδ. κ. Κ.Καλλίνικον καΐ γραμ-
ματέα τόν κ. Δ. ΟΙκονομίδην κυρίως περί
τρία τινά ησχολήθη η Φιλολογική ημών επι-
τροπή. Τό μεν επισταμένως μελετήσασα έξή-
νεγκε την ίαυτής κρίσιν περί τών δύο πονη-
μάτων τών κ. κ. */. Τσικοπούλου και Γ, Τσόβα
τών άποσταλέντων μεν πρό ετών εις τόν ήμέ-
τερον Σύλλογον προς κρίσιν παραμεινάντων
δμως άθίκτων μέχρι της ενάρξεως του ηδη
φθίνοντος συλλογικού ετους' τό δε έσκέφθη
δ τι ήδύνοοτο νά σκεφθη περί της εκδόσεως της
Ζωγραφείου βιβλιοθήκης, καΐ άνέθηκε την
μεν εκδοσιν του Λυσίου τω κ. *Ανασταοίφ
Ζάκςι, την δέ του Πινδάρου τζ) κ. θ Σηλ
τέλη, καΐ τρίτον άντήλλχξεν άπλώ; ικέψεις
τινας κα• προέβη δΙ; συζητ/.σεις περί της ανα-
θεωρήσεως ή άνασυνταζεω; ή Λα• ά-τ/ή; ανα-
δημοσιευσεω; τοϋ ηερί ιήζ γραμματικής της
καθαρευούσης ν£χ; ΓΛ>ηνικηί προγράμματος
του γενομένου κατά τό 1 896 ετο; δια τόν
Καραηάνειον αγώνα. ΙΙερΙ του τελευταίου
,ό'μω; τούτου ζητήματο; ουδέν όριστικόν απε-
φασίσθη* δ'.οτι εκρίθη προτιμότερον νά μελε-
τηθη πρηγουμένως το υφιστάμενον πρόγραμμα,
ϊνα εξακριβωθώ, αν μετά την πάροδον τών
άπό τη; συντάξεω; καΐ δημοσιεύσεω; αύτου
διαρρευσάντων ετών άνταποκρίνηται καΐ πά-
68
ο ΕΝ ΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΟΤΠΟΛΕΙ ΕΛΛΗΝΙΚΟΣ ΦΙΛΟΛΟΓΙΚΟΣ ΣΤΛΛΟΓΟΣ
λιν προς τάς νΟν ύφισταμένας άνάγκας η ούχΙ
καΐ αν χρήζγ) (λεταρρυθαίσεώς τίνος η άνα-
συντάζδως συ^Λφώνως προς τον άριθ(χόν τών
βτών τών δια την δη}Λοτικην παίδευσιν άπαι-
του(Λένων. Ή αναβολή αυτή άλλως τε επε-
βάλλετο και δια τόν έζης λόγον, δτι καΐ (χεθ'
δλον τόν πάταγον τόν γενόμενον προς καθο-
ρισμόν του άριθ[Λθυ τών ετών τών δια την
καθαρώς δη(Λθτικην παίδευσιν αναγκαίων τό
ζήτημα είςίτι παρα(Λένει άλυτον. Αύτη ύπηρ-
ζεν ή τριμερής της Φιλολογικής επιτροπής
εργασία κατά τό ήδη λήξαν συλλογικών έτος.
Ποικιλωτέρα δΐ βεβαίως καΐ δαψιλεστέρα ήθε-
λεν είναι αύτη, αν άνασυνίστατο τό δυςτυ/ώς
από πολλών ετών μή ύφιστάρ,ενον πλε'ον Ζφ-
γραφέων διαγώνισμα. Είναι λίαν λυπηρόν,
δτι τό διαγώνισμα τούτο, τό οποίον πλείστα
καλά προοιωνίζετο καΐ προς τόν σκοπόν του
ημετέρου Συλλόγου ουκ ολίγον συνετέλει καΐ
τό γόητρον αύτου ενταΰθά τε και εν Έσπε-
ζίο^ σπουδαίως έμελλε ν' ανύψωση, άμα
τω θανάτφ του άοιδίμου άγωνοθέτου ανε-
στάλη και τοσαύτη γλωσσική υλη, τήν οποίαν
πολλαχώς ήδύνατο να εκμεταλλευθη ή γλωσ-
σική επιστήμη καΐ πολλά σκοτεινά είςε'τι ση-
μεία νά διαλευκάνγ), μένει άπρόςιτος είς αυτήν,
άλλη δέ πολύ περισσότερα, ευτυχώς περισφζο-
μένη είςέτι είς τά στόματα του κοινού λάου και
τών χωρικών πανταχού, ένθα λαλείται ή ελ-
ληνική, και ανεκτίμητους έγκλείουσα θησαυ-
ρούς, τίς οιδε προϊόντος του χρόνου οποίαν
θέλει ύποστή τύχην καΐ οποίας δύναται νά
λάβγ) αλλοιώσεις συν τη προαγόμενη πνευμα-
ματικη αναμορφώσει και τω πολιτισμω, δςτις
γοργφ τφ βήματι πανταχού είςδύων τά πάντα
μεταβάλλει. Άλλ' έλπίσωμεν δτι ή αύτοι οι
κληρονόμοι του αειμνήστου Ικείνου ανδρός θέ-
λουσι συνεχίσει και εν τω μέλλοντι τό Ζωγρά-
φειον διαγώνισμα, ή άλλος τών πλουσίων
ομογενών προθύμως θέλει αναλάβει τήν χρη-
ματικήν δαπάνην τήν άπαιτουμένην προς έξ-
ακολούθησιν έργου σπουδαίου τά μάλιστα τι-
μώντος και τόν άγωνοθέτην και τόν Σύλλογον
αυτόν. Άλλα και άλλην λύπην επίσης μεγά-
λην αίσθανομένη ή επιτροπή ημών εκφράζει
αυτήν δημοσί(:>:, δτι εν ω ευτυχώς τό κέντρον
τούτο καΐ ή εστία τών φώτων εν Ανατολή
εύμοιρεί ήδη φιλολόγων πολλω μάλλον ή είς
χρόνους προγενεστέρους και εν ω επομένως
πάντες ούτοι ήδύναντο εγγραφόμενοι μέλη
του Συλλόγου νά συνεργάζωνται εν τη Φιλο-
λογική επιτροπή συντελουντες έκαστος τό
κατά δύναμιν είς τόν ιερόν σκοπόν, τ^π
οποίον τό σωματείον τούτο προβάλλεται, οίι
μόνον ύπάρχουσι καί τίνες μή άποτελοΟντι;
μέλη αύτου, αλλά καΐ εξ αυτών είςέτι τών
εγγεγραμμένων καΐ θεωρουμένων μελών τη;
επιτροπής σχετικώς ολίγοι είσΐν οι εχοντι;
τόν προςή κοντά ζήλο ν προς κοινήν συνεργα-
σίαν καΐ τακτικώς είς τάς συνεδρίας προςιρ-
χόμινοι. Τίνα τά αϊτια της τοσαύτης αδια-
φορίας και προς τί ή από ικανών ετών πα-
ρατηρούμενη ολεθρία τινών άκηδία, ταΟτα
είναι ζητήματα, είς τά οποία πολλήν πρεπιι
νά στρέψη ό ημέτερος Σύλλογος προςοχην
καΐ καλώς μελετήσας αυτά νά προςπαθή«ΐΥ) οΟ
μόνον νά προλάβη τήν έπίδοσιν του καχου,
άλλ' εί δυνατόν, καΐ ριζηδόν νά έξαλιίψτ)
αυτό* διότι αϊ διάφοροι αύτου έπιτροπαΐ χαΐ
κατ' εξοχήν ή Φιλολογική είναι αί άρτη-
ρίαι του σώματος αυτού, διά τών οποίων χαΐ
μεταγγίζεται είς αυτόν ή ζωή και κίνησις, εαν
δέ ή εργασία αυτών χωλαίνη ή καΐ έκλειψη,
παραλύεται φυσικα> τω λόγω καΐ καταστρέ-
φεται 6 οργανισμός, αυτό τό σώμα, εΙς το
οποίον άνήκουσιν. *Έκαστος λοιπόν καυχώμι-
νος δτι είναι μέλος του Ελληνικού Φιλολογι-
κού Συλλόγου και θεωρών τούτο τιμήν ού/Ι
τήν τυχουσαν οφείλει νά ίχη βαθείαν την
συναίσθησιν του καθήκοντος αύτου καΐ να συν-
τελη είς δ τι δύναται ύπίρ αύτου. Σύμπαντες
δι όφείλομεν νά εχωμεν άείποτε κατά νοδν
δτι ύποχρεούμεθα ενώπιον θεού και ανθρώπων
ού μόνον άλώβητον νά διατηρώμεν τήν παρα-
δεδομένην ήμίν ίεράν παρακαταθήκην, άλλα
καΐ έπηυξημένην και δσον ενεστι βεβελτιωμέ-
νην νά παραδώσωμεν αυτήν είς τους μεταγε-
νεστέρους δπως καΐ ούτοι φιλοτιμηθώσι ν'άνα-
δεΐ)^θώσιν τ\^ώΊ ποίλφ κάρρονες. Προς τοδτο
δε πρό παντός απαιτείται σύμπνοια άδελφιχή
καΐ ισχυρά τις θελησις. Τούτων υπαρχόντων,
ό θεός θα ενισχύη τους πάντας είς τόν ίερ6ν
αγώνα καΐ θά εύλογη τά έργα πάντων ημών.
ΕΚΘΕΣΙΣ ΤΗΣ ΚΟΙΝΟΝΙΟΛΟΓ. ΕΠΙΤΡΟΠΗΣ
υπό Α. ΔΗΜΟΠΟνΛΟν
άναγ-νωσθεϊ(ία κατά τήν ^ΑΥΕ' έκτα•
κτον γενικήν συνεδρίαν τής 26ης 'Αχρι-
λίου 1902.
*Ερ[τιμε κύριε πρόεδρε,
*Η Κοινωνιολογική *Εηιτρο7ΐη υπό πρόιδρον
ΕΚΘΕΣΕΙΣ (ΑΡΧΑΙΟΛΟΓΙΚΗΣ ΕΠΙΤΡΟΠΗΣ)
69
εφέτος τόν κ. Γ, ^ΑποοτοΙΙδην καΐ γραμ(Λατ6α
τ6ν κ. *Α, ΔημόηονΙον άποτβλουριίνη έκ των
νορ^ο (Λαθών (/.Ελών του ήρίΕτέρου Συλλόγου
άρζα(χίνη των εργασιών αυτή; (χόλις περίΓ τα
τίλτο Ιανουαρίου συνικρότησεν Ιννέα βν δλφ
συνβίρίας, καθ' οίς τρία επιστημονικά ζητή-
|^ιατα έζητάσθησαν. ΚαΙ πρώτον η έπι-
τροττί) ή[Αών λαβουσα άφορμην έζ άνακοι-
νώσβως του κ. 2ν! Παρίτση περί του αν ή
ΈηίΟΗοηικίι "Αδεια είναι συστατικό ν στοι-
]^6ίον του μυστηρίου του γάμου, έζήτασε τό
ζήτημα τοΰτο λεπτομερέστατα και υπό πά•
σας αύτοΰ τας επόψεις καταναλώσασα προς
τούτο πέντε συνεδρίας, καθ' δσον καΐ 6 εκ
τών εταίρων κ. Μ, Καραβοκύρης έπο ιή σα το
{ίίαν άνακοίνωσιν έπΙ του αυτού θέματος και
πολλοί τών λοιπών εταίρων κατόπιν επιστα-
μένης και λεπτομερούς μελέτης του ζητήμα-
τος έζήνεγκον την έπ* αύτου γνώμην αυτών.
Τό προεδρεΐον μετά χαράς ευνόητου είδε την
ζωηρότητα καΐ τόν ζήλον• τών εταίρων εν ττί
έρεύνΥϊ του έν λόγφ θέματος καΐ μεθ' ύπερη-
φανίας δηλοί δτι τό- ζήτημα τούτο ούδαμου
μέχρι τούδε ούδ' εν αύτη τη σοφή ΓερμανίδίΕ
διηρευνηθη τόσον λεπτομερώς, 5σον έν τη
ημετέρΰ}: έπιτροττη, καθ* διον τουλάχιστον
αύτη γνωρίζει.
Δεύτερον θέμα ετέθη υπό συζήτησιν υπό
του κ. 'Ι, ΒαΙαΙα, περί του πώς δηλαδή ουνι-
σιαχαι ηροϊξ έν τη αλλοδαπή καΐ {δίί|: έν
Τουρκία μεταζύ ελλήνων καΐ ζένων μή Οθω-
μανών. ΚαΙ τό θέμα τούτο συνεζητήθη έν
τρισΐ συνεδρίαις μετ' αγαστής ζωηρότητας
πολλά τά καλά προοιωνιζούσης.
Τρίτη άνακοίνωσις, ίδιάζουσαν έχουσα δι' η-
μάς σημασίαν καΐ πολλήν την σπουδαιότητα
διά τό μη άσχολεΐσθαι συνήθως τους ημετέ-
ρους περί τά τοιαύτα ζητήματα, έγένετο υπό
του κ. Γ. *ΑηοοτολίΛον, άντικείμενον έχουσα
έν τφ πρώτφ μέρει, τω καΐ μόνφ άνακοινω-
θέντι, την αυγηγορίαν καΐ λογογραφίαν Ιν ταϊς
Αρχαίαις *Α^ναις, Ό κ. Γ. Αποστολίδης
εζήτασε τά τών δικαστηρίων καΐ διαδίκων
καΐ συνηγόρων έν τω άρχαίψ ίοστεφάνω
£στει, κατέδειξε τά αίτια, δι' α δεν άνεπτύ-
χθη ή νομική επιστήμη έν τη αρχαία Έλ>άδι
και δέν έμορφώθησαν έζ επαγγέλματος νομι-
κοί και δικηγόροι ως έν τη αρχαία 'Ρώμη
και ταίς νεωτέραις πολιτείαις.
Αύτη έν δυνατή συντομία ή εργασία της
ήμβτέρας έπιτ:οπής κατά τό λήξαν συλλο-
γικών ετος' αν κατά ποσόν φανη μικρά, κατά
ποιόν δμως έχει ύπίρ αυτής έξησφαλισμένον
τό άρχαίον ρητόν α ουκ έν τφ πολλφ τό ιυ,
άλλ' έν τφ ευ τό πολύ».
ΕΚΘΕΣΙΣ ΤΗΣ ΑΡΧΑΙΟΛΟΓ. ΕΠΙΤΡΟΠΗΣ
ύπό ΧΡ. Γ. ΠαΝΤΑΖΙΔΟΥ
άναγνωσθεΐσα 1?ΐχτά τήν ^ΑΥΗ' έκτακτον
γενικήν συνεδρίαν τής 3^5 Μαΐου 1902.
Έρίτιμοι έταΤροι,
Άφ' δτου ό έκτακτος ενθουσιασμός και ή
βαθύνοια του επιφανέστατου Γερμανού ^0-
Ιΐαηη ^. \νίηθ1ίβ1ΐηαηη έπετέλεσε τό μέγα
ϊργον νάποκαλύψη έκ δευτέρου είς την αν-
θρωπότητα τόν πολύτιμον θησαυρόν τής αρ-
χαίας τέχνης καΐ νά θεμελίωση καΐ διάπλαση
τελείως την έπιστημονικήν άρχαιολογίαν, τό
δέ σπουδαιότατον τών συγγραμμάτων αύτοΟ
€ή ΙατορΙα τής τέχνης ίν τγ\ αρχαιότητα,
1764*, κείται . μνημείον άίδιον τής πολυμα-
θίας, τής ευθυκρισίας και τής φιλοκαλίας
του ανδρός, νέα έκτοτε εδόθη τροπή ιίς τάς άρ-
χαιολογικάς σπουδάς και άνεγνωρίσθη ή τίχγη
ως ή υψίστη ακμή τής εθνικής μορφώσεως
λάου τίνος. [Ιάντες δέ βΐ φιλάρχαιοι φιλοτί-
μως ασχολούνται νυν περί τήν ϊρευναν πάν-
των τών αναφερομένων είς τόν βίον τών
αρχαίων λαών, είδικώτερον δΐ περί τήν μ^-
λέτην καΐ έρμηνείαν τών μνημείων τής τέχνης,
μάλιστα δΐ κατά τά τελευταία ϊτη, καθ* &
ή γή, αλλά καΐ ή θάλασσα άποδίδουσι πλεί-
στα σπουδαιότατα ευρήματα αρχαιολογικά
από αίώνων είς τους κόλπους αυτών κατακι-
κρυμμένα.
ΚαΙ 6 ημέτερος Σύλλογος ιύθύς από τής
συστάσεως αύτου τών πρωτίστων μελημάτων
κατά τό ενόν έκρινε τάς σπουδάς περί τε τά
πλαστικά καΐ τά λοιπά τής τέχνης μνημεία
τών λαών τής αρχαιότητος καΐ τών μέσων
χρόνων, και περί τήν μελέτην καΐ διευκρίνησιν
παλαιογραφικών κειμένων, καΐ περί τήν τοπο-
γραφίαν καΐ γεωγραφίαν καΐ τόν δημόσιον καΐ
(διωτικόν βίον του αρχαίου καΐ μεσαιωνικού
ελληνικού λάου. ΚαΙ ουκ ολίγαι τοιαυται
άζιολογώταται μελέται καΐ έργασίαι κοσμοΰ-
σαι τά τε Περιοδικά καΐ τά άοχαιολογικά
αυτών παραρτήματα καθιστώσιν δντως περι-
ζήτητα άπαντα τά δημοσιεύματα του ημε-
τέρου Συλλόγου. Διό καΐ σπουδαιότατον τμή-
μα του γεραρου ημών Σωματείου λογίζεται ή
*Αρχαιοίογικίι αύτου ΙηιτροτιεΙα,
70
ο ΕΝ ΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΟΥΠΟΛΕΙ ΕΛΛΗΝΙΚΟΣ ΦΙΛΟΑΟΓΙΚΟΣ ΣΤΛΛΟΓΟΣ
Αύτη κατά τό ληγον (χα' συλλογικόν έτος
μόλις {Αίσουντος Νοιμβρ(ου παρελθόντος κα-
ταρτίσασα τό έαυτης γραφείον, εκλεγέντος
ηροέδρον μϊν του κ. Α. Μοτάίηίαηη, Ια-
τρού, γραμματέως δΐ τοΟ κ. Χρ. Γ, Πάντα"
ζΐδον, ίπελάβετο των έαυτης εργασιών καΐ
συνεκρότησε κατά τό διαρρεύσαν πεντάμηνον
έητά εν 5λφ συνεδρίας.
ΚαΙ πρώτον μίν παρεπέμφθησαν προς με-
λέτην τη ημετε'ρο>ε επιτροπεία αΐ εν ταΐς είδι-
καΐς του Συλλόγου συνεδριαις άναγνωσθεΐσαι
καΐ ε!ς την άρχαιολογι'αν άναφερόμεναι έζης
ανακοινώσεις α') αΐ ηερί Κνζίκον τόπογραφι-
Ηοί χαΐ ίοτορικαΐ μελέταιτου κ. Κ. Μάκρη β')
ι} τϊερί της ϋέοβοκ τον Νικητιάτον τον κ. 'Ι. Μη-
λίοηονλον γ ') ηον Ικβιντο αΐ 'Ρονφινιαναί^ τον
κ. '/. ΜηΙιοπονλον και δ ') ^ πιρί Ιηιγραφάη^
της Τραηεζονντος^ του κ. Μ. Παρανίκα», Τού-
των δι αί μέν ανακοινώσεις περί Κυζίκου του
κ. Κ. Μακρή μελετώνται ετι.Έπι δέ των δύο
πραγματειών του κ. 'Ι. Μηλιοπούλου ό κ. Ξ,
Σιόερϋης έποιήσατο ταςπαρατι^ρ^σεις ταύτας.
α') Περί της θέσεως του Νικητιάτον εσφαλμε-
νην ευρίσκει την άλλαχου τοποθε'τησιν η είς
τό νυν Έσκι Χισαρ καλούμενον παράλιον τό
πέραν ττίς Άρετζους, του φρουρίου Νικητιά-
τον, προςαγαγών τους ύπίρ της γνώμης αυ-
τού λόγους• β) ό κ. Ξ. Σιδερίδης συμφωνεί
μέν τη γνώμη του κ. 'Ι. Μηλιοπούλου ηερΙ
των 'Ρονφινιανών δχι εκειντο είς Χαϊδάρ πασ-
σαν, άλλα διαφωνεί προς τόν κ. Ί. Μηλιό-
πουλον δτι ό μνημονευόμενος ναός του άγιου
'Τπατίου ητο μεσόγειος Ιπι τών φαινομένων
{ρειπίων εν τη έξοχη Κετσέογλου, ' έρειδόμενος
έπΙ τών προτασσομένων του Συναζαρίου αυ-
τού στίχων, καθ* ους θαλάσσης ίγγύ; εκείτο ό
άγιος Ύπάτιος.
Πλην τούτων ό κ. Ξ. Σιδερίδης έκ προς-
θηκών τίνων καΐ διασαφή^ιεων αύτου είς την
πρό διετίας έν τω Συλλόγφ άναγνωσθείσαν
πραγματείαν τοί>κ. Α. Π. Κεραμέως (ίΝαοι
(ν Κ/ττόΙει Ιν Ιτει 1593 καΐ 1604^> άνακοινοΰ-
ται τά περί της έν Γαλάτη ύπαρξάσης Ικ-
κΐηαΐας της Καατελλιωτίοοης , ης άγνωστος
διατελεί ή θέσις καΐ ή τύχη, Ιστορούμενα μέ-
χρι του 1625 και προςδιορίζων την θέσιν του
Καοτελλίον, άφ' ου πλησιάζουσα έπωνυμήθη,
καταδεικνύει έπΙ τη βάσει τουρκικών πηγών
δτι μετά τό πρώτον έξάμηνον του 1639 ό
Κάρα (= Κεμανκές) Μοναταφά ηαοοας μετέ-
τρεψε την έκκλησίαν ταύτην είς εργαστήρια
προςοδοφόρα τρυ τσαμίου, δπερ άνηγέρθη
τότε ύπερψον (φεβκανι) έπι της στέγης τώι
ενδοτέρων μερών της εκκλησίας καΐ καλού(«-
νον μέχρι του νυν Κάρα Μοναταφά παοά τζα-
μιοϊ άνεκαινίσθη ριζηδόν κατά τό τρέχον έτος.
Επίσης ό αυτός εταίρος έκ τών τοπογρα-
φικών αύτου Άστακηνών μελετών άφηγείτιι
τά περί της Μονής καϊ τον φρονρίον του άγίον
Γρηγορίον, ένθα φυλακισθείς απέθανε χαΐ
ετάφη ό λατινόφρων *Ιωάννης δ Βάκχος φθί-
νοντος του ιγ' αιώνος και ορίζων τίϊν θέ^ην
αυτού είς τό χωρίον Κοντζί καλούμενον νδν
της επαρχίας Νικομήδειας έπι της μεσημβρι-
νή; πλευράς του Άστακηνου κόλπου, αντι-
κρούει τους τοποθετοΰντας την μονην πβιρά
την έν Βυζαντίφ Άγίαν Σοφίαν.
Ό δι )ί, χ. Πανταζίδης άνακοινοΰται την
περί του υπό του κ. Ξ . Σιδερίδου δωρηθέντο; τω
Συλλόγφ ελλιπούς μονΰικω) χειρογράφου τοΰ
16°" η \Ί"^^ αίώνος γνώμην του μουσικοδι-
δάσκαλου κ. Ενατρ. ΠαπαδοηονΧον ίτιπάντ»
τά έν αύτφ είναι μέν της παλαιάς γρχφη;
της έκκλ. μουσικής, αλλά μετενηνεγμένα ηίη
ακριβώς κατά την νέαν σημειογραφίαν.
Πλην τούτων υπό της ημετέρας επιτρο-
πείας έξητάσθησαν καΐ τά έξης διάφορα αρ-
χαιολογικά αντικείμενα καΐ νομίσματα.
α') Έν τοις υπό του εταίρου κ. *Ιωαχάμ
Βαλαβάνη τφ Συλλόγφ δωρηθεΐσι τριάχαπα
καΐ δύο (32), έξ Αφρικής δέ προερχοριένοΐζ,
πηλίνοις άρχαιοΙογικοΤς άντικειμένοις^ ο κ. Α.
Μονάίτηαηη διακρίνων δύο μικρά πηλιν*
αγαλμάτια γνωματεύει δτι ταύτα παριστώσι
τόν Φοινικικόν θεόν Πέζ, ούτινος ή λατρεία
έπι τών μυκηναϊκών χρόνων έκ της * Αραβίας
μετηνέχθη είς την Αίγυπτον και τάς του Αι-
γαίου νήσους.
β') Έτερων δώδεκα (12) άρχαιοΐογιχώψ
αντικειμένων όπό του κ. *Ι. Βαλαβάνη επίσης
δωρηθέντων δύο μέν είναι σταλακτίται, ούο
πήλινα τμήματα, μία κεφαλή έκ σκληρού
μέλανος λίθου τών πτολεμαϊκών χρόνων, τα
δε λοιπά αμφίβολοι απομιμήσεις.
γ) Έπεθεωρήθη Ικμαγέιον γνψινον (άνί-
κον τω κ. 'Ι. Βαλαβάνη), αρίστης τέχνης,
τμήμα μετόπης βάσεως 0,35 καΐ ύψους
0,15, παριστών μάχην Ελλήνων καΐ Πίρ-
σών έκ τών τής Περγάμου τελευταίων ευρη-
μάτων.
δ ') Έξητάσθησαν προς κατάταζιν έν τ^
του Συλλόγου νομισματική συλλογή τά νομί-
σματα τάδε: 1) Δύο χρυσά νομίσματα, τό
μέν του Ούεσπασιανου, τό δε του Λυσιμάχου,
ΕΚΘΕίΕΙΣ (α1>ΧΘΙ0Λ0ΓΙΚΗΣ ΕΠΙΤΡΟΠΗΣ))
1\
προςφορα τοΟ άγιου 'Αμ,ασείας κ. *Αν^ίμον
*ΑΙβξούδη. 2) Νθ[Αίσματα δέ/.χ (10) ύπ' ά-
νωνύ[Αθυ δωρηθίντα, ών 'έν χαλκοϋν, εν ορει-
χάλκινον καΐ τών λοιπών αργυρών οκτώ εν
Σινώπης, 8ύο 'Α|Λΐ«ιοΰ, δύο του Άντωνίνου,
εν Κχππαδοκικόν, εν άιχφίβολον καΐ 1ν Βυ-
ζχντιακόν Νικηφόρου του Φωκά έκ τών θεω-
ρού αένω ν στρανιωτερων και αυτών τών χρυσών
(Ν. Ρΐιοοοδ ραΓ 8€ΐι1αιη)3βΓ§βΓ σ. 493
— 4). και 3) Ιΐε'νγε νο|Λίσα.ατα, προςφορα
τοίΐ κ. *Αλ. Σχεφοπονλου, ών τε'σσαρα χαλκά
και εν νεώτερον επάργυρον, ϊσως κόΐ(Αη[λα,
φε'ρον τό έτος 1660.
Τε'λος ό κ. *Ανδρ. Κοηάοης άνακοινοΰταιι
πληροφορίας τιψάς ηερί τών Ιτ Βα&νρρναΗΐ
πέριξ τών πλατάνων γενθ[Λένων κατ' αύτας
άψααχαφών, καθ* ας άνεσκάφησαν θε|Λέλ(α
οίκοδοριών, τάφοι, εν οίς καΐ σκελετός, βάσις
οικοδομής (ϊσως κινστε'ρνης), χάλκινα νο(Α{-
σματα, ών εν έχει τρεις κεφάλας καΐ ιν τφ
(χε'σφ Μ, δύο άγαλ(χάτια καΐ έπΙ του έτερου
τούτων ελληνική επιγραφή, ίς άναγινώσκον-
ται ευκρινώς έζ αντιγράφου προχείρου άΐ λέ-
ξεις : Άτιόλλοον, Έρμης, * Ιούλιος Ματροδώ-
ρον, νανται κτ. ΚαΙ εκ τούτων λαβών άφορ-
(Αην ό κ. Α. ΜοΓάΙΐηαηη παρατηίεΐ δτι τό
[ΐερος εκείνο ητο τό παλαιόν κατφκη^λένον,
υπήρχε δε καΐ βωμός^ ένθα εθυον εξερχόμενοι
οι παραπλέοντες εντεύθεν, και ή Δώς Ούριου
&ρα, ίπου κατόπιν μνημονεύονται καΐ μοταΐ,
ώ; οι τών πατριαρχών Ταραοίου και Φωτίου,
ΙΙρός δέ καΐ έξ άλλης αφορμής γίνεται λόγος
περί λιμένων αρχαίων πόλεων, δπου ό πυθμην
ανήλθε καΐ νυν φαίνεται ξηρά, ώς κατ* άνα-
κοίνωσιν του κ. Ά. Κοπάση έγένετο Ιν Φαλα-
σάρνοις και *Ιεραπύτνη της Κρήτης καΐ άλ-
λαχου.
Τοιαυται εν συντόμω εκθέσει αι του πεντα-
μήνου τούτου έργασίαι του αρχαιολογικού
τμήματος του ημετέρου Συλλόγου. Σήμερον
δέ, δτε οΐ αρχαιολόγοι και οι Ιστορικοί δια της
σκαπάνης καΐ της κριτικής μετά πολλού κό-
που καΐ επιμονής .αγωνίζονται εις την έξε-
ρεύνησιν τών εις αιώνας σκοτεινούς εστιών
πολιτισμού, αμύθητοι δέ αρχαιολογικοί θη-
σαυροί και σπουδαιότατα ευρήματα είς πάν-
τας τους κλάδους της αρχαίας τέχνης αναφε-
ρόμενα ανευρίσκονται εν χρυσοφόροις, πεδίοις,
ώς εν Βαβυλώνι, έν Κρψη, έν Περγάμφ καΐ
εν Πριήτη,•ί)ς αυτόπτης μάρτυς ό της επιτρο-
πείας ημών πρόεδρος θεωρεί τα πολυτιμότατα
κειμήλια ανώτερα και αυτών τών της Πομ^
πηίας καΐ ΉραπλεΙας αρχαιολογικών ανακα-
λύψεων, έλπίζομεν δτι θά δοθί} μείζων έν τ(Τ)
μέλλοντι σημασία καΐ προςοχή είς τάς άρ-
χαιολογικάς ημών μελετάς προς δυνατήν επί-
τευξιν του ευγενέστατου σκοπού του καθ* ημάς
πρεσβυγενους Σωματείου. Άλλα προς τούτο
απαιτείται συν τ% μαθήσει καΐ ζηλωτή παρά
πάντων ημών ενέργεια. I^&1)0Γ6IIIιι8 λοιπόν.
ΛΟΓΟΔΟΣΙΑ
ΤΩΝ ΚΑΤΑ ΤΟ ΜΑ' ΣΤΑΑΟΓΙΚΟΝ ΕΤΟΣ 1901-1902
ΠΕΠΡΑΓΜΕΝ&Ν ΕΝ Τ&ι ΣΥΛΛΟΓ&ι
άναγνωσθεϊίία κατά τήν ^ΑΥΓ έκτακτον συνεδρίαν τής έΛετείου εορτής
τζ 2^ Ιουνίου 1902 ύπό του τέως προέδρου
ΓΕΩΡΓΙΟΥ ΑΠΟΣΤΟΛΙΔΟΥ
Παναγιότατε Δέοηοτα,
θά (χοι έίτιτραπΥϊ δπως άνευ προοιμίου υπο-
βάλω την λογοίοσίαν του 41ου Ετους του
η(Λ6τέρου Συλλόγου.
ΔΙν έπεται δ(χως εκ τούτου δτι ή λογοδο-
σία [ΛΟυ 6ά ηναι ακέφαλος* διότι έν τφ σώ-
(Λατι αύτης πρέπει να περιέχηται ό νους, έχν
τυχόν εχη τοιούτον. Γνωρ{ζθ(Λεν δε δτι ούτε
πολύς νους ούτε ενίοτε κόκκος αυτού ευρίσκε-
ται έν τοίς προοιρΌις, δι' ών στερεοτύπως
επιζητείται ή εύνοια των ακροατών.
Της εύνοιας ταύτης ευτυχώς δέν στερείται
ό Σύλλογος• εγώ δε όπωςδήποτε εκπροςωπών
αυτόν άκό(Αη (^έχρι του τέλους της παρούσης
τελετής συμ[Λ8τέχω κατ* ανάγκην καΐ της
εύνοίας, ην φοβούμαι δτι δύναμαι ν' απολέσω
έάν χρονοτριβησωμεν έν μέσφ τοιούτου καύ-
σωνος εΕς προοίμια ουδέν άλλο προςθέτοντα εί
μη βαθμούς τινας θερμότητος είς τό θερμόμε-
τρον καΐ στενοχωρίας εΙς τους φίλους άκροατάς.
Νέα μέλη εφέτος εξελέγησαν 46* πέρυσι είχον
έκλεγή 40, μετ' άφαίρεσιν δε τών κατά τόν
κανονισμόν διαγραπτέων ό ολικός αριθμός τών
τακτικών μελών άνηλθεν είς 255. Τό ήμισυ
σχεδόν τών νεωστί εκλεγέντων αποτελείται έζ
επιστημόνων και λογίων καΐ τό έτερον ήμισυ
έξ έμπορων, τραπεζιτών, υπαλλήλων καΐ ανω-
τέρων υπαλλήλων.
Δέον να καταβάλληται διαρκής μέριμνα περί
αυξήσεως τών μελών, καΐ είναι δυνατόν δια
γενναίας ώθήσεως να άναβιβάσωμεν τόν αριθ-
μόν μέχρι 500* διότι πολλοί έκ τών ευπόρων
καΐ σημαινόντων και πολλοί έξ αυτών τών
επιστημόνων δυνάμενοι ή οφείλοντες να ελ-
θωσιν άρωγοΙ και συνεργοί είς τό Ιερώτατον
έργον του Συλλόγου άπαναίνονται, άλλα πολ-
λοί επίσης έκ τούτων προθύμως αποδέχονται,
έάν ύπάρχη ό παρορμών και πείθων.
Είναι άρα ζήτημα επίμονης και δραστη-
ριότητος ή κατάρτισις τοιαύτης φάλαγρς
μελών έκ μόνων τών έν Κων/πόλει βιούντων
και δρώντων ομογενών. Μεθ' δλην την φ{-
νουσαν οίκονομικήν κατάστασιν της εμπορία;
καΐ τών άλλων βιοποριστικών επαγγελμάτων,
ή ομογενής κοινωνία διατελεί ούσα πάλιν |αι-
γάλη καΐ πολυάνθρωπος. Ουδαμώς δέ βλέπο-
μεν μειωθϊίσαν τήν φιλοτιμίαν αύτης ου μόνον
προς διατήρησιν άλλα και προς προαγωγην
τών διαφόρων κλάδων τής κοινωτικης ημών
ζωής καΐ αύτενεργίας. Ούτε τα σχολεία ούτί
τα φιλανθρ. ιδρύματα λειτουργούσι σήμερον
νωθρότερον ή άτελέστερον τουναντίον θαυιια•
στον τυγχάνει δτι και έν ήμέραις δυςπραγίας
ου μόνον δεν ανακόπτεται ή τακτική αυτών
λειτουργία άλλα και προάγεται. Που κείται
τό μυστήριον του παραδόξου τούτου φαινομέ-
νου ; Νομίζω δτι δέν άπατώμαι ισχυριζόμενο;
δτι γίνεται τώρα μεγαλειτέρα περισυλλογή καΐ
συγκέντρωσις τών λανθανουσών μικρών δυνά-
μεων εκάστου άτομου τής κοινότητος. Καλόν
βεβαίως καΐ πάντοτε ένθαρρυντικόν είναι τό
διαφημιζόμενον παράδειγμα τών πλουσίων
παρεχόντων δωρεάς υπέρ οίαςδήποτε κοινωνι-
κής ανάγκης, άλλα πολύ άνώτερον καΐ δη
σταθερώτερον αποτέλεσμα παράγεται, δταν
εϊτε έκ τής άδηρίτου φοράς τών πραγμάτων
είτε έκ τής σώφρονος ηγεσίας τών ίθυντόρων
ύποβληθή υπό συστηματικώτερον διοργανι-
σμόν καΐ πειθαρχίαν ή φιλοτιμία παντός ένο-
ρίτου προς έκπλήρωσιν του συνόλου τών κοι-
νωτικών αναγκών.
Μία έκ τούτων ή άμέσω; επομένη της εκ-
κλησίας καΐ του σχολείου είναι διά τήν
ΛΟΓΟΔΟΣΙΑ ΤΟΤ ΤΕΩΣ ΠΡΟΕΔΡΟΤ (1901 — 1902)
^έ
Κων/πολιν έ Σύλλογος ούτος, συ(Λπλήρω[Λα
άτταραίτητον διχ την ένίσ^τυσιν της πν6υ|χα-
τικης ζωής και την συγκέντρωσιν των έ|χογ6-
νών έπ(ττημόνων των ενταύθα καΐ έν ταίς
έτταρχίαις δΐ6<ιπαρ(Λένων.
Ό άπθ[Λονούμ6νος 6πιστη(χων, ό άτυοφεύ-
γων την Ιπιστη|Λθνικήν έττικοινωνίαν μετά των
ό|χοίων του, ό φυγόκεντρος και οιονεί άσκη-
τεύων, τάχιον η βράδιον χάνεται δια την έττι-
στήμ,ην καΐ αύτη έγκαλείπει τούτον κεχηναίον
ταχύτερον η 5σον νομίζει. Δ'.ό, δσον ιύφροσύ-
νως ό Σύλλογο; δε'χεται ανακοινώσεις πάρα
των μακράν εύρισκομε'νων καΐ χαίρει δια την
προθυμίαν αυτών είς τό έτρικουρεϊν καΐ άντε-
πι^τέλλειν, τοσούτον λυπείται βλέπων πολλούς
και αγαθούς εκ των έν τη πρωτευούση επι-
στήμονας αποφεύγοντας την τε συνεργασίαν
και την άπλήν είςοδον καΐ την χάριν περιερ-
γίας τουλάχιστον θε'αν των τελουμένων εν-
ταύθα. Ό αρχιτέκτων κατεσκεύασεν αρκετά
ύψηλην την κυρι'αν πύλην του μεγάρου τούτου,
δπως άφόβως εΐςέλθη καΐ ή ύψηλοφρονεστάτη
κεφαλή ουδόλως κινδυνεύουσα ούτε να προς-
κρούση ούτε νά κύψη καν είςερχομένη. Δύνα-
μαι δε νά βεβαιώσω έρειδόμενος εις την έκ της
διετούς ηροεδρίας πείράν μου, δτι ή αξιοπρέ-
πεια παντός μέλους τηρείται έν τζ) περιβόλψ
τούτφ αλώβητος, είτε έχει είτε μη την κεφα^
Α^ν τοκάδα.
Καλόν νομίζω επίσης μετά την παρατήρη-
σίν μου ταύτην νά μνησθώ δτι μεταςύ των
νέων μελών του έτους τούτου αυθόρμητος καΐ
έξ ϊρωτος προς τά έλλ^ι^νικά γράμματα κατε-
λέγη ό εύπαίδευτος και προςη^^έστατος πρόξε-
νος τ-ης Αυστρίας κ. άβ ΖβρΗανονίίοΗ πολ-
λάκις έν μέσω χειμώνι και νύκτωρ παρακο-
λου&ή«τΛς τάς συνεδρίας ημών. Μεταφράσας
γερμανιστί την Φανοταν του κ. Βερναρδάκη,
ης άντίτυπον έδωρήσατο τη βιβλιοθήκη, απέ-
διιςεν δτι μετείχε της παρ' ήμΐν πνευματικής
κινήσεως και δια τούτο έθεώρησε καθήκον του
άμα τφ διορισμψ αύτοΰ εν Κωνσταντινουπόλει
νά γίνη μέλος του Συλλόγου. Όμοίως αξία
ίδίας μ,νείας είναι ή προςελευσις ώς μελών του
ίιρολογ. Ν. Μαχρώφ, διακόνου, και του πανοσ.
'/αιτα βουκόλωφ, άρχιμαν^δρίτου της αύτοκρ.
ρωσικής πρεσβείας.
Ε (ς την τάζιν τών έπιτ;μων μελών άνεδεί-
χθησαν ή Α. Ές. ό πρεσβευτής της Όλλαν-
δίας κ. άβ νβϋ&ΛβΗίη,ή Α.Μακαριότης ό /7α-
τριάρχης ^Ιεροσολύμων κ. Δαμιανός,•/) Α.Έξ.
ό έν Βερολίνω πρεσβευτής της Ελλάδος έν-
•Ελλ. Φιλ. Σύλλογος
ταΰθα δέ προςωρινώς διαμείνας κ. Κλέων *Αλ,
^Ραγκαβής, πατρφζων υιός του έγκυκλοπαι-
'δεικοτάτου καΐ περίβλεπτον θέσιν έν τη νεοελ-
ληνική φιλολογία κατέχοντος άοιδίμου ανδρός.
*Αλλ' άπώλεσεν έκ τών επίτιμων τόν ΣιΟΤά
Όη^βτίη, άλλοτε ενταύθα πρεσ&ευτήν της
Μ. βρεττανίας, εύμενεστάτην άείποτε διάθε-
σιν προς τόν Σύλλογον και αγάπη ν προς την
έλληνικήν παιδείαν έπιδειξάμενον, τόν γνω-
στότατον έλληνιστήν ΙΐΐΙββ θίτατά καΐ άρ-
χαίον καθηγητή ν του έν Παρισίοις πανεπι-
στημίου και τόν έκ τών ιδρυτών καΐ προέδρων
του Συλλόγου Σπ. Μανρογένην παοαάν, ία-
τρόν της Α. Α. Μεγαλειότητος του Σουλτά-
νου* προςέτι δέ τόν έν *Ρουμανία θανόντα
Χρ. Τοερλέντην, δντα έκ τών δωρητών, τόν έν
'Αμερικη θανόντα πρώην δ' ενταύθα διατρί-
βοντα καΐ μέλος ένεργόν έν τη ημετέρα Αρ-
χαιολογική επιτροπή λαβόντα Ζ)γ Α. ί,Οη^,
καΐ τόν άρχαϊον άντιπρόεδρον και πολλά μέν
μοχθήσαντα υπό του Συλλόγου, πολλά δε καΐ
κάλλιστα διδάξαντα άπό του βήματος τούτου
Νίκ. Φωτιάδην, κατά τήν κηδείαν του οποίου
άντεπροςωπεύθη ό Σύλλογος. Είς τάς συλλυ-
πητηρίους έπιστολάς του Συλλόγου απήντη-
σαν οί οίκείοι τών θρηνουμένων εύχαριστουντες.
ΈπΙ τω θανάτω του άοιδίμου Σπ. Μαυ-
ρογένους πασσά, τριπλήν ίδιότητα έχοντος,
ιδρυτού^ προέδρου τρις καΐ επιτίμου μέλους,
ώφειλεν ό Σύλλογος νά εκδήλωση πολλαχώς
τό πένθος και νά τιμήση τόν £νδρα. Έν γε-
νική συνεδρίο»: άνεγνώσθη ή υπό του {ατρου κ.
Κ, Κοκκολάτου, εφόρου της βιβλιοθήκης, βιΟ"
γραφιά του θανόντος, επιτυχώς είκονίσασα τάς
προς τόν Σύλλογον υπηρεσίας καΐ τήν έπι-
στημονικήν έν γένει δράσιν αύτου, ή δέ είκών
μετά πλαισίου δωρηθείσα υπό του υΙου, του
Έζ. ήγεμόνος της Σάμου *Αλεξ. Μαυρογί-
νους βέη, άνηρτήθη έν τη αίθούση τών συνε-
δριών. Τό δεκαπενθήμερον πένθος έτηρήθη
άνευ διακοπής τών συνεδριών τών Συλλόγου,
τώ/ εργασιών τών επιτροπών καΐ τών δη-
μοσίων μαθημάτων. Τήν νεωτεριστικήν ταύ-
την άπόφασιν έλαβε τό προεδρεϊον καΐ έπεκύ-
ρωσεν έν συνεδρία ό Σύλλογος καταργήσας τό
άλλοτε κρατούν εθος, καθ' δ τό πένθος έδη-
λουτο διχ τη; αργίας. ΊΙ αργία ώ; ενδειξις
τιμής πρό; άνδρας, τους οποίους έγκωμιάζο-
μεν καΐ γεραίρομεν έπΙ φιλεργία καΐ ευεργε-
τική ύπτέρ ημών εργασία, περιέ/ει πολύ τό
άσυμβιβχστως οξύμωρον. Ιΐοϊος συνέλαβε
πρώτος τήν (δέαν νά τιμήση τήν έργασίαν
Τυμο; ΚΙΓ 10
74
ο ΕΝ ΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΟΤΠΟΛΕΙ ΕΛΛΗΝΙΚΟΣ ΦΙΛΟΛΟΓΙΚΟΣ ΣΤΛΛΟΙΌΣ
του άλλου δζά της αργίας εαυτού ; Βεβαίως
©συλλαβών αύτην, έ[χφύτως εχλινε τυρός την
όκνηρίαν 6 ^\ δεύτερος ό άκουσας καΐ (χη•
δ(α[Λαρτυρηθε(ς έπΙ τη άλογία ταύτη αλλ ' α-
ποδεχθείς τό πραγ[Αα ώς ενδειξιν ήμερότητος
δήθεν και πολιτισ[Λου, ητο άφεύκτως οκνηρό-
τερος καΐ δεν έδυςκολεύθη να ευρη οπαδούς
καΐ (χιμητάς άλλους, δπως ταχε'ως έγκαθι-
δρυθη τό κράτος καΐ ή βία του έθί[Λθυ, ό'περ
υπόδουλοι την λογικην και δεν επιτρε'πει συ-
ζήτησιν. Δια τοΰτο ουδείς έφορος σχολής ή-
κούσθη θέλων να κατάργηση τό ύττειςελθόν
καΐ είς τα σχολεία πάγκοινον εθΐ(χον της παύ-
σεως των (χαθη[Λάτων πρ6ς ενδειζιν πένθους
έπι τω θανάτψ φιλογενοΰς οιουδήτινος, καίτοι
οι γέλωτες, αί φωναι και τα σκιρτή[Λατα των
[χαθητών, άγνοούντων ετι την ύποκρισίαν των
(Λεγαλειτερων, υποδέχονται [χετά χαράς την
άπροςδόκητον έορτήν της αργίας καταλήγου-
σαν πάντοτε ε (ς ευχας δπως τοιαύτα πένθη
εχωσι καθ' έκάστην.
Επίσης εν {δίο« γενική συνεδρία άνεγνώσθη
υπό του εταίρου ^ί. ' Οδ. Άνόρεάδον ή βιογραφία
του πέρυσι θανόντος Δημ. Μαίίάόον προέδρου
άλλοτε του Συλλόγου, τοΟ πολλαχώς καΐ έπΙ
πλείστα ετη δράσαντος επωφελώς. Τό κρά-
τησαν εθος τΐ(χητικης συνεδρίας προς άνάγνω-
σιν τής βιογραφίας εκείνων των εκλιπόντων
εταίρων ί ους θεωρεί άζίους ένεκα της. πολυ-
χρονίου προς τόν Σύλλογον άφοσιώσεως έχει
τούτο τό καλόν, δτι εκ διαλει^χριάτων ανελίσ-
σεται ζωηρά ή είκών του παρελθόντος και δια-
γράφονται πρόςωπα καΐ πράγματα, ών ή ^
άνά[λνησις είναι διδακτική δια τους νεωτέρους
εργάτας. Ή γνώσις του παρόντος κατ* ουδέν
είναι χρήσιρ.ος, δταν ή (χνήμη του παρελθόν-
τος σβεσθη.
Τέλος |Λνη[Λθνευτέον δτι ό θάνατος διέγρα-
ψεν εκ του (Αητρφου ή|χών τό όνο(χα Παύλου
του Στεφάνοβικ διατελέσαντος ^έλος άπό' του
1875, άλλ' ουδέν γενναίον θελήσαντός ποτέ
να δώση ή να πράζη υπέρ του Συλλόγου, καί-
τοι εγνώριζεν δτι ό άοίδιμος πατήρ του ητο
έγγεγρα|Λ(χένος χρυσοίς γρά(Λ|Λασιν έν τη στήλη
των δωρητών, Άπωλέσα(Λεν και τόν άρχαίον
καΐ αγαθόν ή(χών έταίρον Πέτρον Έξακον-
στον αποθανόντα έν Δρέσδη, όπου ειχεν εσχά-
τως έγκατασταθη.
ΚαΙ τό έτος τούτο έφάνη πολύ εύνοϊκόν δια
τήν ή(Λετέραν βιβλισ&ηκην, ίΐέρυσιν είχομεν
παραλάβει τήν σπουδαίαν εκ 2760 τό(χων
βιβλιοθ. του άοιδίμου */. Βαλέττα, Εφέτος
έδωρήθη ήμίν ή του άοιδίριου Ση. Μαυ^ί-
νους ηαααά υπό των τέκνων καΐ κληρονόργ
αύτου, άποτελουρ,ένη εκ 1396 τόμων κιλώ;
δεδεμένων, 379 τευχών και 1 126 σωμάτων
ιδίων αύτου συγγραφών καΐ διατριβών ιιαΐ
60 τουρκικών τόμων. Ή δωρεά συνβπληρώβη
διά της αποστολής τών θηκών, αϊτινες έτοπο-
θέτησαν έν τη αίθούση τών συνεδριών και ίια
της ατομικής δωρεάς εκ 45 τόμων του Έξ.
ήγεμόνος της Σάμου ^Αλεξ, Μανρογίψονς βΐη,
δςτις καΐ διαλέξεις και ανακοινώσεις εμβρι-
θείς άλλοτε άπό του βήματος τούτου έποιη-
σατο και τήν προς τόν Σύλλογον άγάπην χιΐ
έκτίμησιν ου παύεται διατρανών. ΙΙλεΐΦτοι
τών βιβλίων τούτων Ιατρικές ύλης πλουτί-
ζουσι τό ίατρικόν τμήμα και καθίστανται
λίαν χρήσιμα είς τά φίλεργα μέλη της Βιολο-
γικής επιτροπής.
Περατωθέντος ήδη καΐ του έν Γερμανία
έγερθέντος ζητήματος της διαθήκης τοΟ άοι-
δίμου *Ιωάν. *Αριστάρχον^ τέως πρειβευτον
της Ύ. Πύλης παρά τη αύλη του Βερολίνου,
έγένοντο αί δέουσαι ένέργειαι προς τε £λλα
πρόςωπα καΐ προς τό έν λνίβδ1)αάβη δικα-
στήριον, και οσονούπω παραδίδεται έν τω
Συλλόγω κληροδοτηθείσα πολυτιμότατη, ώ;
λέγεται, βιβλιοθήκη αύτου μετά τών χειρο-
γράφων.
Ούτω πλουτίζεται εκτάκτως ή ημετέρα
βιβλιοθήκη διά της συμβολής τριών ρευμάτων
έκ Λονδ/νου, Βερολίνου και Κων/πόλεως, χαΐ
τεκμήριον βέβαιον παρέχεται δτι διατηρείται
άκμαίον πάντοτε τό γόητρον τοΟ Συλλόγου,
και προς αυτόν αποτείνονται αί τελευταΐαι
περιπαθείς σκέψεις ανδρών βιωσάντων έν τξ
πίστει του ίδανικου και της άφθαρτου δυνά-
μεως τών ελληνικών γραμμάτων.,
Η ούτως έκδηλουμένη αγάπη τών νεκρών
φίλων ενισχύει ήμας έν τω εργφ. Αύτη διδά-
σκει τους ζώντας καΐ προςηλυτίζει υπέρ του
Συλλόγου θερμότερον καΐ πειστικώτερον παν-
τός λόγου.
Έκ δωρεών παρά 33 εταίρων, συγγρα-
φέων, επιστημονικών σωματείων, του έίτΐ της
Δημ. Εκπαιδεύσεως Υπουργείου της ΓαΙ-
λίας, της Ιεράς Μονής Αειμώνος κτλ. προς-
ετέθηιαν 226 τόμοι διαφόρων συγγραμμά-
των, έν οΓς 31 τεύ^^η δίπλα της ΜαραοΙείσν
βιβλιο^κης και 22 τόμοι δωρηθέντες υπό του
δικηγόρου κ. ^Αλεξ. Σηανδοϊνη^ 10 σώματα
Συμβολών ε (ς τήν ίστορίαν της Έκκλ. μου-
σικής υπό του συγγραφέως αυτών κ. Ι , /7απα-
ΛΟΓΟΔΟΣΙΑ ΤΟΓ ΤΕΩΣ ΠΡΟΕΔΡΟΓ (1901 — 1902)
75
ίοησνλον, καΐ 1ν χβιρόγραφον έλλιπη Ιχον
την «ρ/ην καΐ τό τέλος, πιθανώς της 17 η 18
6)ΐ«τοντα6τηρ^δος, δωρηθέν υπό του αντιπροέ-
δρου κ. Ξ, ΣίδερΙδον,
*Iδ{ς^ (ΐ,νημονιυτβον την Α. Έξ. τόν άρ-
χοντα Μ. Λογοθέτην Στανράχην βέην *Αρί•
στάρχην^ ούτινος η λαριπρα ίχ. 2 τό(Λων συγ-
γραφή α Φωτίου Πατρ. ΚωναταντινοντιόΙεως
Αόγοι ΧΟΛ *Ομιλίαι:ΰ 6κόσ(χησε την ηριετέραν
βιβλιοθηκην καΐ Ιτίμπαι τόν τ6 πολυρ.αθη
συγγραφέα, τόν ημέτερον Σύλλογον, ούτινος
ύπηρξβν αρχαίος πρόεδρος, καΐ την Μ. Έκ-
κλησίαν, •ίς διατελεί Μέγας Λογοθέτης* διότι
καΐ ανέκδοτους έπιστολας περιέχει και διαφω-
τίζει χρονολογικώς πολλά σκοτεινά σημεία δια
της εμβριθέστατης αύτοϋ Είςαγωγης. Διό δι-
καίως εύφημότατος λόγος πιρί του ουγγράμ-
|Λατος τούτου έγένετο υπό των αρμοδίων κρι-
τικών. Όμοίως την Α. Ε. τόν Σάβαν τχαοοαν ϊυ.
τών ολίγων επιζώντων ιδρυτών του Συλλόγου
άποστείλαντα τό τελευταίον αύτου κάλλιστον
σύγγραμμα, τα Πάΰη ιής ψυχής, 6περ περιέ-
χει ώς πυρήνα τβς διαλέξεις, ας πρό 40 ετών
νέος τότε ών άπηγγβιλεν εν τω Συλλόγω κατά
τό πρώτον της ιδρύσεως του έτος, καΐ δπερ
εύλαβώς άνατίθησι: «ταις Ιεραϊς ακιαΐς %ών
τιρός Κύριοτ άηοΛημησάηων ουναόέλφων μου
και συνίδρυτώτ του Ιν Κίοογ/ηόΙεί Έλλ. Φιλ,
Σνλλόγον^. Εύφρόσυνον και ζωηράν συγκίνησιν
τ,σθάνθη ο Σύλλογος Σδών δτι ούτε ό χρόνος,
ούτε η άπόστασις ούτε αί ποικίλαι άλλαι με-
λέται, δι' ών περικοσμεί τό πολιόν του γήρας,
κατώρθωσαν την Α. Έξ. τόν Σάβαν πασσαν
να έλαττώσγ) την πρώτην αύτου άγάπην προς
ίδρυμα, ούτινος είναι είς τών γεννητόρων. Τό
πόν7)μ.ά του είναι πληρις αναμνήσεων τών
πρώτων πνευματικών πανδαισιών του Συλλό-
γου και τρανόν μαρτύριον τών τρυφερών προς
αυτόν αισθημάτων του. Τό άκμαΐον καΐ
λιπαρόν γήρας είναι ϊσως ό εύλίμενος τό-
πος, δθεν καθορώνται και περιγράφονται
καλλίτερα τά πάθη. *Η νεότης καΐ ή άν-
δρικτ) ηλικία άποτελοΰσι τόν ενεργόν βίον
σαλευόμενον διαρκώς υπό τών παθών ώς έν
τρικυμία. Ώς δέν είναι ιύκολος ή περιγραφή
της τρικυμίας, ή γραφομένη εντός του κλυδω-
νιζομένου σκάφους δσον ή εκ της ζηρας καΐ
άπό του ασφαλούς γενομένη, ούτω φαίνεται,
ίσκεφθη και ή Α, Έξοχότης δτι ή αρίστη
περιγραφή τών παθών της ψυχής έδει νά γίνη
έν τφ λιμένι του γήρατος, και γέρων συνεπλή-
ρωσ§ν άριστα τό νεανικόν έργον.
Έκ τών πολλαπλών βιβλίων διενείμαμεν
282 τόμους και τομίδια υπέρ τών αρτισύστα-
των βιβλιοθηκών του Ζαηπείον Έθν. Παρθε-
ναγωγείου καΐ του Παρθεναγωγείου της Κοι•
νόιητος του Πέραν ώς καΐ διά τήν της Φίλο-
ητώχου * ΑδεΙφότητος Ταταούλων. Έχομεν δΐ
πληθύν τοιούτων καΐ βεβαίως οί διαδεχόμενοι
ήμας θά φροντίσωσιν δπως τά ενταύθα περιτ-
τεύοντα αθροιζόμενα κατά ομάδας διατεθώσιν
είς βιβλιοθήκας εκείνων ιδία τών σχολείων,
ένθα πραγματικώς αυτών έλεγχος γίνεται.
Πλην τών χάριν μελετών εις τήν βιβλιο-
θηκην ημών φοιτώντων, ών καλόν θά ήτο νά
σημειώται τούντευθεν δ αριθμός προς γνώσιν
στατιστικήν, 25 εταίροι εδανείσθησαν 96 διά-
φορα συγγράμματα.
Άλλα και δΓ επισκέψεως επισήμων τινών
προςώπων έτιμήθη ή βιβλιοθήκη ημών. Ό
παρεπιδημήσας Γερμανός στρατηγός κόμις
άβ ΟοΙίϊΙΒ περιειργάσθη τόν ώραϊον χάρτην
τών χερσαίων τειχών της Κων/πόλεως, ό δε
της θεολογίας προλύτης καΐ ακόλουθος της
γερμ. πρεσβείας Ργ. ^3^1ίβ1 τό θεολογικόν τμή-
μα. Έν γένει κατά τό έτος τούτο διά της δρα-
στηριότητος του εφόρου της βιβλιοθήκης ια-
τρού κ. ΙΓοκκοΑίίτον πολλή εργασία έπετελέσθη.
*Από τίνων ετών είχον συσσωρευθτί άναμίζ
τόμοι περί τους 2000 έκ τών ετησίως δωρου-
μένων, καταγραφέντες μεν αλλά μή ταζιθε-
τηθέντες έν τοις οίκείοις τμήμασιν. Φιλοτίμως
και φιλοπόνως πάνυ έγένετο ή ταζινόμησις,
τη συνεργασία του αρχαίου ημών υπαλλήλου
τοΙ5 τε γραφείου και τ^ίς βιβλιοθήκης κ. Κ,
Κρητικίδου^ δν καλεί δικαίως δεξιάν χείρα
του εφόρου • άλλ' ή δβζιά χρτρζει της αριστεράς
και τοιαύτη ητο ή του κ. Κοκκολάτου. Α-
πεδείχθη δέ άπαζ ετι προς πολλήν χαράν τών
εταίρων δτι αΐ δύο χβίρ6ς όμου έργαζόμεναι
φέρουσι τήν τάζιν και δτι ή τάξις αποκαλύ-
πτει, δσα ή αταξία έχουσα έπίκουρον τόν άχώ-
ριστον κονιορτόν καλύπτει μοιραίως τά πάντα.
Πράγματι, διά του τελεσθέντος τούτου μι-
κρού ηρακλείου άθλου, άνευρέθησαν οί 82
τόμοι οί •κ της δωρεάς της κ. Αλεξάνδρας
και Ευστρατίου Μαυρογορδάτου νομιζόμενοι
απολεσθέντες. ΠολλαΙ είκασίαι καΐ πολλοί
λόγοι έξηνέχθησαν και πολλά μέτρα ελήφθη-
σαν κατ' άλλοτρίων* αλλ* ιδού νυν άπεκαλύ-
φθησαν τά δήθεν άπαχθέντα βιβλία.
Έν τούτοις ό πλουτισμός της βιβλιοθήκης
καθιστοί άναπόδραστον πλέον τήν ανάγκην
διασκευής νέας αΙθούσης, κατασκευής νέων
76
Ο ΕΝ ΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΟΤΠΟΛΕΙ ΕΛΛΗΝΙΚΟΣ ΦΙΛΟΛΟΓΙΚΟΣ ΣΊΤΛΛΟΓΟ^
θηχών, άγορας ίπ(π>ων καΐ δαπάνης ου σριι-
κρας προς βιβλιοδέτησιν. Έχθ(Λ6ν ανάγκην
150 — 200 λιρών, 5πως γίνωσι πάντα ταύτα
καΐ χρησιμοποιηθεί ή Βαλέιτειος βιβλιοθήκη.
Έπικαλοΰριαι προς τούτο την γβνναιαν άντ(-
ληψιν παντός δυναρ,ένου, και ελπίζω δτι ή
ιπίκλησις δέν θα γίνη έπΙ ματαίφ.
Ύπβλδΐ'φθησαν ίκ τών πέρυσιν δριοθέντων
χαρτών Ζαφειροηούλον προς διανο[ΛΥ;ν, 13
(ΛΟνοι, ους θ' άναγκαοθνί ό Σύλλογος να δώσγ;
€{ς άλλους, τών πρώτων αΐτησάντων μη
προςδλθόντων προς παραλαβήν.
Ε (ς τό άναγνωστήρων αυτό 11 έφημερίδις
καΐ 22 περιοδικά έρχονται κατά το έτος τού-
το, άντΙ τών 8 καΐ 22 πέρυσι. Ή μικρά αύτη
αυζησις ουδόλως μεταβάλλει την πενιχρότητα
του αναγνωστηρίου ημών. Πρό δεκαετίας ο
αριθμός τών εφημερίδων ητο ό αυτός, άλλ' ό
τών περιοδικών σχεδόν διπλάσιος, 43, ών
πολλά έπΙ πληρωμή. ΚαΙ δμως ό τότε πρόε-
δρος, ό αείμνηστος Κ. Καλλιάδης, μετά πι-
κρίας εζεφράζετο δτι τό άναγνωστήοιον δέν
έσυχνάζετο ούτε έφερε τους προςδοκωμε'νους
καρπούς. Τί νά είπωμεν ημείς σήμερον !
Έκ της εκθέσεως του εφέτος άναδεχθε'ντος
την ίπιμελητείαν τών αρχαιολογικών και νομι-
σματικών συλλογών κ. Ξ. Σιδερίδου εξάγεται
δτι κατά τά δύο τελευταία ετη ή θεσις επιμε-
λητού τών συλλογών έχήρευε καΐ δτι έπΙ τρία
ϊτη πρότερον ητο μίν ή θέσις κατειλημμε'νη,
άλλ' αϊ σχε'σεις διετελουν και πάλιν διακεκομ-
μέναι. Ούτε τά ερμάρια, ούτε τό δωμάτιον
ειχον άνοιχθτί, αί δΐ κατά τά τελευταία ετη
γενόμεναι προςφοραΐ άνέμενον την κατάααζίν
των. Πλην τών ίν τη ύπαίθρφ αύλη 22 μαρ-
μαρίνων η λίθινων αγαλμάτων, ανάγλυφων
καΐ επιγραφών, τών έν τη είςόόφ 3, και 33
ετέρων λιθίνων τεμαχίων και 24 πλίνθων ενε-
πίγραφων, ύπάρχουσιν εΙς 4 ερμάρια διάφορα
πήλινα, υάλινα κλπ. αγγεία, λυχνίαι, ανερχό-
μενα 8?ς 245 συμφώνως τω καταστατικά). Ό
κ. Κεραμευς άλλοτε ειχεν αρχίσει την σύντα-
ζιν περιγραφικού καταλόγου, άλλ' είχεν αφή-
σει τό έργον άχρις αύζ. αριθ. 102. Έκτοτε
δεν έσυνεχίοθη ή εργασία. Είς τόν είρημένον
αριθμόν 245 προςετέθησαν 44 τεμάχια πηλί-
νων δοχείων, αγαλματίων, μαρμάρινων κεφα-
λών και λοιπών, άτινα προφρόνως εδωρήσατο
κατά τό έτος τοΰτο ό εταίρος κ. Ιωακείμ
Βαλαβάνης προερχόμενα εκ της χώρας τών
Φαραώ. Ε (ς την νομιαματικην συλλογήν είχον
δωρηθή πέρυσι παρ* άνωνύμρυ 10 νομίσματα.
έτερα 5 δωροΰνται εφέτος υπό του κ. *ΑΙίξ.
Στεφοπονλον. Ούτως ή συλλογή περιέχει νο-
μίσματα χρυσά 2, αργυρά 171, επάργυρα 2,
χαλκά 856, ορειχάλκινα 93, μολύβοινον 1,
τό δλον 1125* άλλα δέ πλην νομισμάτων,
μετάλλια 3, μολυβδόβουλα 20, δακτυλιολί-
θων αποτυπώματα 18, δακτυλίους 4. κο-
σμήματα φύλλων χρυσών δάφνης 2, 1 /αλ-
κουν, δραχμήν βάρους, και 1 χαλκουν γυναι-
κείον είδωλον.
Περιγραφικός τούτων κατάλογος δεν έγε-
νετο άχρι τοΰδε, μετά την γενομένην άλλοτε
υπό του κ. Κεραμέως άπόπειραν. Υπάρχει ίι
καΐ εις πολύτιμος κώδιξ ίτΐίγ ραφών κατι-
στρωμένος επιμελείς τών Αρχαιολογικών ίχι•
τροπών κατ* αύξοντα αριθμόν μετά σημειώ-
σεως της προελεύσεως έκαστης επιγραφής κι1
τών γενομένων παρατηρήσεων. Εις 1276 ανέρ-
χονται αί ούτω άντιγραφείσαι επιγραφαί. Ω;
βλέπετε, πολύν κόπον απαιτεί ή ευσυνείδητος
τών συλλογών τούτων τήρησις, ή σύντα^ι;
καταλόγων και ή περιγραφή, ό πλουτιτριο;
καΐ ή πρόχειρος χρησιμοποίησις αυτών προς
τους γνωρίζοντας νά μελετώσιν αύτάς χαι
νά έπωφελώνται.
Μετ' εύχαριστήσεως γνωρίζω ύμϊν, ίτι
ή * Αρχαιολογικοί Ιπιτροτζί) διέψευσε τά πιρΊ
αφασίας και νάρκης έν τη περυσινή μου λογο-
δοσίο}: λεχθέντα* διότι καταρτίσασα τό γρα-
φείον αύτ9ίς άπό του παρε>θόντος Νοεμβρίου
υπό πρόεδρον τόν διαπρεπή ίατρόν καΐ άρ-
χαιολόγον κ. Α. Μοτάΐπ/ίαπη και γραμμα-
τέα τόν καθηγητήν και άντιπρόεδρον του
Συλλόγου κ. Χρ. ΠανταζΙδην ουνεκροτησι 7
συνεδρίας. ΚαΙ πρώτον παρεπέμφθησαν πρές
μελέτην και αί έν ταίς είδικαϊς του Συλλόγου
συνεδρία ις άναγνωοθείσαι και είς την άρχαιο-
λογίαν άναφερόμεναι έζης ανακοινώσεις.
1) Περί Κνζίκον, τοπογραφικαι και Ιστο-
ρικαι μελέται του (ατρου κ. Κ. Μαχρή. 2)
περί της θέσεως του Νι^ψιάτον υπό του χ.
7. ΜηΙιοηούλον. 3) Που εκειντο αΐ 'Ρονφ^
ηανάί υπό του κ. *ί. Μηλιοηούλίη} επίσης χλΙ
4) Περί * Επιγραφών ιης Τραηεζονντος υπο
του κ. Μ. Παρανίκα.
Πλην τούτων ό κ. ώ. Σιδερίδης άνακοι-
νουται τά περί της έν Γα>ατ^. υπαρζάοης εκ-
κλησίας της Κοατελλιωιίοοης και περί όριομοΟ
της θέσεως του Καστελλ(ον, άφ* ου ώς πλη-
σιάζουσα έπωνυμήθη. Επίσης ό αυτός έκ τώ»
τοπογραφικών αύτου Άοιακψοάν μελει&τ
αφηγείται τά περί της μονής και του φρου-
ΛΟΓΟΔΟΣΙΑ ΤΟΤ ΤΕΩΣ ΠΡΟΕΔΡΟΤ (1901 — 1902)
77
ρ'ου του άγίον ΓρηγορΙον, ενθ* φυλακισθείς
απέθανε καΐ ετάφη ό λατινόφρων *Ιωάννης δ
ΒεχΗίος περί τα τέλη του 13°" αιώνος, καΐ
ορίζει την θέσιν αύτου είς τό χωρι'ον Κοντζ^
Ιπ\ της (χεσημβρινης πλευράς του *Αστακηνου
κόλπου. Ή δέ Α. Έζ. ό κ. *Α. Κοπάσης
άνακοινουται πληροφορίας περί τών έν Βαθυρ-
ρύακι πε'ριζ τών πλατάνων γενο(Λένων άνα^
οκαφών^ αιτινες εφερον είς φώς νορ.ίσ(Λατα,
άγχλ(Λάτια καΐ άλλα αρχαιολογικά άντικεί-
(χινα. Ό κ. ΜονάίΥηαηη εκθέτει ίίτι τό μέ-
ρος εκείνο ητο πάλαι κατφκηριένον καΐ υπήρχε
βωμός' εντεύθεν ή Διός ΟνρΙον οίκ^χ^ δπου
κατόπιν μνημονεύονται καΐ μοναι αί τών πα-
τριαρχών Ταρααίον και Φωτίου, Δεύτερον
έμελετηθησαν τα μνημονευθέντα αρχαιολο-
γικά αντικείμενα καΐ νομίιματα τα κατά τα
ίύο ετη δωρηθέντα καΐ καταταχθέντα είς τάς
συλλογάς ημών.
Εύχάριστον είναι επίσης τό άγγελμα δτι
και η ΦιλοΙογίκη Ιπαροπί} είργάσθη κατά τό
λήζαν έτος πλέον η κατά τά τρία προηγού-
μενα, έπεδείζατο 5έ θερμότερον ζήλον και μεί-
ζονα φιλοπονίαν υπό την προεδρίαν του αίδεσ.
Ιερέως Κωνστ. Καλλινίκου^ γραμματεύοντος
του καθηγητού κ. Δ, ΟΙπονομίδου, Συνεδρίαι
αύτης έγένοντο 15 καθ' ας : 1) μετά μελέτην
ίπισταμένην έζήνεγκε την εαυτής κρίσιν επΙ
τών δύο πονημάτων : α Βοηθός ιών διδασκά-
λων διά τάς δρ&ογραφικάς δθΗήοειςί> του κ.
'/. Τοικοπονλον και $ί Παράδεισος τώνπαίδωνΒ
του κ. Γ, Τσόβα, Τά Ιργα ταύτα σταλέντα
είς τάν Σύλλογον άνέμενον έπΙ πολύν χρόνον
την κρίσιν της επιτροπής, •ίς επι τέλους ηζιώ-
θησαν, δπως μη μαραίνηται ό ζήλος τών συγ-
γραφέων εκείνων τών επιθυμούντων νά περι-
βάλωσι τά έργα αυτών διά του κύρους τής
γνώμης του Συλλόγου. 2) * Απεφάσισε την
μίν εκδοσιν του Λυσίου ν' ανάθεση τω έν
Σμύρνη καθηγητή κ. *Αναστ. 2!άκ<;^, την δε
του Πινδάρου τω καθηγητή κ. θ. Σαλτέλγ}.
Αι αποφάσεις αύται διά του Συλλόγου άνε-
κοινώθησαν τοις είρημένοις καΐ έλπίζομεν 5τι
δέν θά Ρραδύνωσιν ύπερμέτρως εις την προ-
παρασκευην τών δύο τούτων εκδόσεων. 3)
Διεσκέφθη και συνεζητησε περί τή; αναθεω-
ρήσεως η απλώς άναδημοσιεύσεως του περί
γραμματικής τής καθαρευούσης νέας ελληνι-
κής προγράμματος του γενομένου κατά τό
1896 δια τόν Καραηάνειοτ άγώ^α, Άλλ' είς
ονδεμιαν οριστικήν άπόφασιν κατέλη^εν. Διότι
πέπρωται παρ* ημΐν πάν πρόγραμμα νά προ-
καλη Πέλλας λόγα^ν καΐ ναυάγια ΐργων. Φαί-
νεται δέ δτι ή Φιλολογ. επιτροπή ίθεώρησε
συναφές τό πρόγραμμα τούτο προς τό φλέγον
πρόγραμμα τής δημοτικής παιδεύσεως.
ΙΙοικιλωτέρα καΐ δαψιλεστέρα θά ητο ή ερ-
γασία άν άνασυνίστατο ό Ζφγράφειος άγων
δςτις δυςτυχώς από του θανάτου του μεγά-
λου ευεργέτου του Συλλόγου Χρηστ, Ιφέντη
Τΐφγράφου του καΐ χορηγού έπαυσε λειτουργών
και δςτις πολλην κίνησιν είχε δώσει είς τους
απανταχού του κράτους λογίους προς συλλο-
γην τής γλωσσικής ύλης θησαυριζομένους έν
τοϊς άρχείοις ημών καΐ πολύ τό γόητρον προς-
έδιδεν είς τόν Σύλλογον διευθύνοντα και βρα-
βεύοντα έργασίαν έζόχως φιλολογικην και δια-
φωτιστικην τής τε Ιστορίας τής γλώσσης και
τών πνευματικών του λάου χαρισμάτων.
Ό έκ τής *Ιταλίας κ. ΥίΙΟ Ρα1αη1)0 άπέ-
στειλεν ημίν λεξίλόγιον έν χειρογράφω, δπως
ύποβληθη είς τό Ζφγράφειον διαγώνισμα, νο-
μίζων/δτι τούτο διετηρεΐτο. Έδωρήσατο δέ
και δύο σώματα μεταφράσεων αύτου.
Μετά την εκδοσιν του Α' τόμου τών Ζών-
των Μνημείων γενομένην πρό δεκαετίας τή
άτρύτψ επιμέλεια καΐ μόχθω του κ. θ. Σαλ-
τέλη δέν εξεδόθη δεύχ-ερος, καίτοι ίχομεν υλι-
κόν άφθονον διά πλείονας τόμους. Αυπεϊται
ή Φιλολογική επιτροπή διά την ένεκα του
θανάτου του χορηγού παυτιν του χρησιμωτά-
του και έθνωφελεστάτου τούτου αγώνος, αλλά
λυπηρότερον δεν είναι δτι κατάκειται άδ^ιμο-
σίευτον τόσον άλλο ύλικόν συλλεγέν καΐ κριθέν,
καΐ εί; ά/.:ον ενδιαφέρον ομογενείς καΐ αλλο-
γενείς φιλολόγους, καΐ δίν ευρίσκεται ο χορη-
γήσων 100 λίρας δι' εκδοσιν του δευτέρου τό-
μου ; "Ισως πταίομεν ημείς μη διαφωτίσαντες
τους δυναμένους, η μη έκθέσαντες τό πράγμα
δπου δεί, η μη έπιμείναντες' έν ταίς άποπεί-
ραις. ΑΙ δωρεαΐ δέν έρχονται πάντοτε μόναι, ι
ως έπΙ τό πολύ άγρεύονται, καΐ τότε άπαιτουσι
τέχνην κυνηγού καΐ εύθυβολίαν.
Απαραίτητος είναι ό λόγος περί τής Ζφ-
γραφείου λεγομένης Βιβλιοθήκης έν εκάστη
λογοδοσία, διότι άποτελιί εν τών κυρίων με-
λημάτων τής Φιλογ. επιτροπής. Διά τής
εκδόσεως πέρυσι τής Αναβάσεως του Ξενο-
φώντος υπό του άοιδίμου καθηγητού του πα-
νεπιστημίου Ί. Ιΐανταζίδου ή Ζφγράφειος
απέκτησε τόν Η ' αυτής τόμον* άπό τής συστά-
σεως λοιπόν αυτής ήτοι άπό του 1885 έως
1901 εντός 16 ετών έξεδόθησαν 8 μόνοι τόμοι.
Κατά τό έτος τούτο ηρξατο ή εκδοσις του
78
ο ΕΝ ΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΟΤΠΟΛΕΙ ΕΛΛΗΝΙΚΟΣ ΦΙΛΟΛΟΓΙΚΟΣ ΣΓΛΛΟΓΟΣ
θ' τόιχου ύττό του κ. Δ, Βερναρδάκη, άττότε-
λβσαντος τόν 3®^ τό|/.ον του ΕύριπΙδον. Ή
εκδοσις δέν γίνεται ταχεία, (χή δυνα|χένου του
κ. Βερναρδάκη να παρα|Λ6νη εις Αθήνας και
έτ^ιστατνί αυτήν άλλ' εκ Μυτιλήνης πε'(Α7Γθντος
τας διορθώσεις. "Αγνωστον δ* ετι τυγχάνει άν
6 φιλόλογος κ. Π. Παηαγεωργίον ο άπό πολλών
ετών άναλαβών την συνέχειαν του Σοφοκλέους
θα εχη ετοΐ|χον δια τό προςεχές έτος τόν
προςεχή τόμον της βιβλιοθήκης ταύτης.
Ή βραδνπορία επιβάλλεται δια παν έργον,
δταν θέλωμεν να ηναι τοιούτον, ώςτε να φει-
σθη αύτου ό χρόνος κατά τό γαλλικόν λόγιον
αντιθέτως έκφράζον τήν αυτήν εννοιαν : β 1*6
ίβιηρβ η'όραΓ^ηβ ραδ οθ (^αΌπ β Μί
δδίηδίΐΐίί). Άλλα δεν πρε'πει να λησμονώμεν
και τό: μηδίν &γαν, δπερ ό Άριστοτε'λης ώρι-
σεν ώς μεοότητα, ειπών : €ΐν τιάοιν ή μεσάτης
Ιηαίνετόν' τά ό* Άκρα οΰτε δρ&ά οϋτε Ιπαινετά,
δΛλά ψεκτά** έζ ου διε'πλασε καΐ ό Όράτιος
τήν φημιαθειταν αύτου χρνσήν μεοότητα (βα-
Γβα ΐηβάίοοπίδΐδ). Παραδόξως ό βραδύς ού-
τος τών εκδοτών ημών τοκετός τείνει είς τήν
αύξησιν του κεφαλαίου της Ζψγρ. Βιβλιοθή-
κης, δπερ κατά τό 1885 κατατεθέν παρά τη
Έθν. Τραπέζη της Ελλάδος συνίστατο εκ
δρ. 182,974.85. Κατά τήν 31 Δεκεμβρίου
1900, ώς ανέφερα εν τη περυσινή μου λογο-
δοσία ανήρχετο είς δρ. 222,974.85 αύξηθέν
κατά 40,000 δραχμάς. Διαρκουντος του λή-
ξαντος συλλογικού έτους ηύξήθη κατά 10,000
δρ. περιπλέον εκ τόκων κεφαλαιοποιηθέντων,
ώςτε τήν 31 Δεκεμβρίου 1901 συνέκειτο εκ
δρ. 232,974.85. Διότι λοιπόν ελλείπει ή
χρνοή μεσότης εν τζ) τοκετψ τών λογίων, οι
τόκοι καίπερ προορισθέντες ετησίως διά νά
δίδωνται είς αυτούς καταφεύγουσι πάλιν εις
τό κεφάλαιον καΐ μονιμοποιούνται.
Διενείμαμεν εφέτος 1 30 τόμους τη; λαμ-
πράς ταύτης Ζωγρ. Βιβλιοθήκης είς διάφορα
σχολεία, δσα εχουσι βιβλιοΟήκας και καλώς
αύτάς διατηρουσι, και είς βράβευσιν μαθητών
συμφωνώ; τω προγράμματι.
Τήν αυτήν ω; και κατά τό παρελθόν έτος
δραστηριότητα και φιλεργίαν ανέπτυξαν τά
φιλότιμα μέλη της ΒίοΙογίκής έπιτροτιής υπό
τήν προεδρίχν του διακεκριμένου οφθαλμο-
λόγου κ. */. Μηίοτη, γραμματεύοντος του ια-
τρού κ. Ξ, Ζώτον. Συνήλθον είς 20 συνεδρίας,
κχθ' ας πλεϊσται κλινικαΐ παρατηρήσεις καΐ
πολλαΐ άζιολογώταται ανακοινώσεις έγένοντο
ι υπό τών μελών καΐ συνεζητήθησαν μετά της
συνήθους αύτοίς έμβριθείας. Αρκούμαι μόνο^
ενταύθα ν* αναφέρω τά ονόματα τών ττοιησα-
μένων τας κλινικάς παρατηρήσεις καΙ τ«;
ανακοινώσεις. Είναι δέ ούτοι οι ίατροι χ. χ.
Α. Γεωργιάδης, Α. ΜανονηλΙδης, Π. Παηαψι-
κολάον^ Ί, Μπίστης, *Ανδρ. 'Αντίτιας, θ. ΦΙω-
ρας, 77. ^Ιατρόηουλος,Ν. Νικολαίδης, Γ,Νσόίης,
Ξ. Ζωτος, *Α. Κρητικός, *Α, Γαβριηλίδης χαΐ
ό ^Τημικός κ. Π, *Αηερης, ήτοι έν δλφ 13. Ό
επιστημονικός έρως διατελεί ζωηρότατος παρΐ
τοίς ίατροϊς καΐ ύπεκκαίει τήν &μιλλαν, οΰδΐ
αποθαρρύνονται έκ της προϊούσης πληθώρας
αυτών έν τφ κέντρφ τούτίρ της πρωτευούσης,
κατανοουντες δτι μόνοι ο! υπολειπόμενοι έν τψ
άγων ι της επιστήμης δέν στεφανουνται.
θά ητο εύκτόν νά κατέχη όμοιος τήν σφο-
δρότητα έρως προς τήν ίδίαν εκάστου έπιστή-
μην τους νομικούς καΐ τους φιλολόγους.
Τόν πόθον, δν ή Βιολογική επιτροπή έςέ-
φρασε περί εκδόσεως τών εργασιών αυτής έν
τω Ιίεριοδικω του Συλλόγου κατά τριμηνίαν
έκδιδομένω, ούτως ώςτε είς τό τέλος του
έτους νά προςτίθηνται τά τεύχη έν τψ τέλει
του Περιοδικού, άπεδέχθημεν καΐ προέβη}αν
είς αίτησιν προς έπίτευξιν αδείας παρά τω
άρμοδίφ Ύπουργείω. Πέπεισμαι δτι οι διά-
δοχοι ημών θά πραγματοποιήσωσι τόν δί-
καιον τούτον πόθον.
*Γπό τήν προεδρίαν έμου, του κ. Μ. ία-
ραβοκνρον αν απλή ρ ώ σαν τό ς με κατά τήν μι-
κράν μου άποδημίαν και γραμματβύοντος τοδ
δικηγόρου κ. *Α. ΑημοηονΙον, ή Κοιψ(ονιο1ο•
γικί} έττιτροπί] ή συγκειμένη έκ νομομαθών καϊ
δικηγόρων είργάσθη συντονώτερον κατά τό
έτος τούτο, συγκροτήσασα 9 συνεδρίας άντΙ
τών 5 του παρελθόντος. ,
Πέντε (5) ανακοινώσεις άνιγνώοθηταν 1)
παρά του δικηγόρου κ. Χ, Άγηάδου περα-
τώταντος τήν πέρυσι άρξαμένην αύτου μελέ-
την ττερι τον Μουσουλμανικού Κληροψομοην
δικαίου Ιν σχεοει ττρδς τό 'Ρωμαΐκόν' 2) παρά
του δικηγόρου κ. Ν. Παρίτοη ύποστηρίξαντος
δτι έκ τών πηγών του Κανονικού ημών δι-
καίου δέν θεωρείται απαραίτητος ή ΙλιοχΟ'
πικη άδεια ώς συστατικόν στοιχείον του γά-
μου* 3) παρά του δικηγόρου κ. Μ. Καραβο^
κνροϋ ύποστηρίξαντος τήν άντίθετον γνώμην
δι' ανακοινώσεως. ΈπΙ τών δύο τούτων αντι-
θέτων γνωμών ζωηρά και εμβριθέστατη συζή-
τησις έγένετο έπι 5 συνεδρίας δι' άναπτύξείιΚ
τών εκατέρωθεν λόγων καΐ δι* έρεύνης έχι-
σταμένης και ερμηνείας τών σχετικών χωρίον
ΛΟΓΟΔΟΣΙΑ ΤΟν ΤΕΩΣ ΠΡΟΕΔΡΟΥ (1901 — 1902)
79
δυναμένης να συ(Απλγιρώσγι την άσάφειαν η τχ
χινά των άχρι τουδί ττραγματβυθβντων τό έν
λόγφ θέμα συγγραμμάτων παρ' ήμίν τε καΐ
παρά τοις Γιρμανοίς* 4) τταρά του δικηγόρου
χ. */. ΒαΙαλα περί ονοτάσεως τιροικός των έν
Τουρκι':}: Ελλήνων ύτ^ηκόων και 5) παρ' Ιμου
τό α' μέρος άνακοινώσδώς μου πβρί αντηγο-
ρίας και λογογραφίας, ίνθα έξητάσθησαν ο\
λόγοι Χι' ους δέν άνΕπτύχθη έν Αθήναις τό
ιτάλαι ή νομική επιστήμη ουδέ έμορφώθη τό
επάγγελμα του δικηγόρου ως έν *Ρώμγι, Έλ-
πίσωμ&ν δτι δοθείσης άπαξ της κινήσεως, ή
επιτροπή αύτη δέν θα καταλ(πη τό στάδιον
της έπ^τημονικης μελέτης καΐ ασκήσεως,
ήτις έχει ϊδια θέλγητρα {δανικώτερα των της
πρακτικνίς καΐ παρέχει εις τήν πρακτικήν
ωφελήματα σπουδαιότατα δι* ών πρώτον
αποφεύγεται ή στενότης καΐ πεζότης των
αντιλήψεων καΐ δεύτερον προςδίδεται έπιστη-
μονικόν κύρος εις τους λόγους και τάς γνώμας.
Συνεδρίαι του Συλλόγου έγένοντο 29, έξ ών
12 Βΐδίκαϊ καΐ 17 γενικοί, του δέ προεδρείου
20. Κατά τάς είδικάς συνεδρίας τάς ώρισμέ-
νας υπό του κανονισμού είς άνάγνωσιν καΐ
<Λ»ζή"Γνΐ^ιν επιστημονικών ανακοινώσεων, έγέ-
νοντο αϊ έζής.
1) ΊοτορικαΙ καΐ τοηογραφίχαϊ μελέιαι περί
Κυζίκου υπό του ίατρου κ. Κ. Μάκρη έν τρισΐ
συνεδρίαις μετά χαρτών καΐ πολλών φωτο-
γραφικών είκόνων τών σφζομένων λειψάνων
της μεγάλης τό πάλαι άκμης της πόλεως ταύ-
της. Τό ϊργον διατελεί υπό μελέτη ν παρά τη
Άρχαιολογικγ) έπιτροπνί, είς ην παρεπέμφθη.
2) Δύο πραγματειαι, συμβολαι είς τήν βυ-
ζαντιακήν άρχαιολογίαν και Ιστορίαν έν δυσΐ
συνβδρίαις υπό τίτλους : €ΐΤοϋ ίπειντο οΐ Ρου•
φαβίαναί:^, ^Ποΰ τό Νικηηατον* υπό του κ. */.
Μηλωηούλον επιτυχώς είς τοιαύτας μελετάς
ασχολουμένου καΐ μή οκνουντος νά καταστήστ)
γν€β>στά τω Συλλόγφ τά πορίσματα τών με-
λετών τούτων.
3) € Περί της ουν&ήκης των 'Αγίορηών
πατέρων μετά του Στεφάνου Κράλη της Σερ-
βίας 9 υπό του όσιωτάτου * Αλεξάνδρου Λαυ-
ριώτσυ. Πολλάς χάριτας οφείλει ό Σύλλογος τω
άκαταπονήτ<ί> τούτφ τών ανεκδότων κειμη-
λίων έζερευνηττ) καΐ φί)ω τών μεσαιωνικών
στΓουδών, άγαστζ) δέ έταίρω καΐ ζηλωτνί της
δάζης του Συλλόγου.
4) Του αΐδ. άββά Τοϊΐάίηί άβ Ουα-
Γβη^Ηί γαλλιστί: €7ξερΙ της καταμετρήσεως
του χρόνου*.
5) Του αντιπροέδρου κ. -Χρ. ΠανταζΙδου
είς δύο συνεδρίας €ηβρΙ του Ιν ΠαριοΙοις Αιε-
Ιχνους (1900) Συνεδρίου της Μέσης Παιδεύ-
αεως. *Η μελέτη αύτη διά τε τό έπίκαιρον καΐ
τάς διδομένας γνώσεις έπι τών σοβαρών του
του συνεδρίου συζητήσεων καΐ αποφάσεων ενέ-
χει πολύ τό χρήσιμον διά τά ημέτερα.
6) Του Έξ. '/. Καρολίδου €περϊ ηαι^ών
κατ* *Αρίστοτέλη * » Τόν Αριστοτέλη ο Κικέ-
ρων άπεκάλει ηοταμδν χρυοίου ^έοντος' διότι
πάσα φράσις έκ τών συντόμων καΐ συνεσπει-
ραμένων εκείνων του ίδιάζοντος αύτω ύφους
εγκλείει πολύτιμον εκάστη εννοιαν καΐ ούδε-
μίαν έχει λέξιν περιττήν. Έκ τοιούτου ποτα-
μού διωχέτευσεν ό εύμαθέστατος φίλος πολύν
•θησαυρόν ψυχολογικών γνώσεων και παρατη-
ρήσεων έκτακτου λεπτό τητος και αθανάτου
αληθείας του Σταγιρίτου φιλοσόφου.
7) Πέντε ανακοινώσεις υπό τίτλον : <*Επΐ'
γραφαΐ Τρατιεζουντος * , €* Ιωάννης Κάρυο-
φύλλης >, € ό Παφλαγονικός διάκοσμος >, « Νο-
μίσματα Τραπεζούντας :^, καΐ €τό Σηήλαιον
του Άγ. Ευγενίου Ιν Τραπεζουντιτ^ υπό του
γυμνασιάρχου Τραπεζουντος κ. Ματθαίου Πα-
ρανίκα, ό'ςτις μελαγχολικώς άγγέλλει ήμΐν δτι
αύται ένεκα του γήρατος του έσονται ίσως
αΐτελευταίαι χορηγίαι του προς τόν Σύλλογον,
δν άπό της ιδρύσεως του διαρκώς ύτηορέτησεν
άριστα είτε ένδημών είτε αποδήμων. Ελπίζω
δτι δέν θά ηναι αί τελευταίαι συμβολαί του
καΐ οφείλω ίδιαζόντως νά ευχαριστήσω τόν
σοφόν άνδρα άπό του βήματος τούτου, βπου
διπλην ιδιότητα συνέπεσε νά έχω ώς πρόεδρος
του Συλλόγου αποχωρών κχΐ ώς αρχαίος μα-
θητής αύτου ευγνώμων πάντοτε παραμένων.
8) Περί της Μονής του 'Ραγίου Ιν τή μη-
τροπόλει Παραμυύίας καΐ Φιλιατών υπό του
έν Μαργαριτίφ ίατρου κ. Δ. Παναγιωτίδου,
δςτις ως αντεπιστέλλον μέλος εργάζεται δο-
κιμώτατα.
9) Ό ιατρός κ. 'Α. Γαβριηλίδης έν είδικη
έκτάκτω συνεδρία καΐ έν ονόματι της Βιολο-
γικής επιτροπής συμφώνως τ/ί πέρυσι λη-
φθείσγ) άποφάσει καΐ επόμενος τω έγκαινιά-
σαντι τήν άπόφασιν ταύτην (ατρω καΐ πρώην
προέδρφ του 2^υλλόγου κ. *Αν, Χρηστίδη,
άνέγνωσεν έμβριθεστάτην πραγματείαν €περϊ
μικροβιολογίας Ιν τη δφ&αλμολογί(;ΐί* διανοίξας
εύρύτατον ορίζοντα του απείρως μικρού καΐ
άπαριθμήσας πληθύν επιστημόνων ερευνητών
διασπαρέντων είς τάς αχανείς του οφθαλμού
εκτάσεις προς άγραν του λανθάνοντος εκεί
80
ο ΕΝ ΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΟΥΠΟΛΕΙ ΕΛΛΗΝΙΚΟΣ ΦΙΛΟΛΟΓΙΚΟΣ ΣΤΛΛΟΓΟΣ
πληθυσμού των μικροβίων. *Έν τοιούτον συνέ-
λαβεν άνακαλύψας καΐ ο κ. Γαβριηλίδης.
Αναντιρρήτως ή γη ηρχισβ να φαίνηται καΐ
να ηναι μικρά δια τόν άνθρωττον άλλα χάρις
Είς τό μικροσκόπιον και τόνΡοθίβί/^ άνεφάνη
6 άπειρος ορίζων τών μικροβίων καΐ ή γη έμε-
γαλύνθη, και 6 κατακτητής άνθρωπος άνε'-
πνευσε βλε'πων νέας ηπείρους ανεξιχνίαστους
καΐ νέας θάλασσας έν μι^ μόνγ) σταγόνι ύδα-
τος. Τάς σταυροφορίας ταύτας ηγούνται οί
ίατροί σκεπτόμενοι να έζεύρωσιν αμήχανων νό'
σων φυγάς, καΐ κατατρίβωσι τον βίον έν τω
πολέμω κατά τών μικροβίων ϊνα μακροβίους
καΙΓσως αθανάτους ημάς καταστήσωσιν. Και
δια τό παμμήχανον τούτο του άνθρωπου έψάλη
ό αθάνατος νμνος του Σοφοκλέους* οί δε επό-
μενοι στίχοι τών στροφών νομίζει τις δτι εγρά-
φησαν δια τήν άρτιγενη μικροβιολογίαν.
« Παντοπόρος, άπορος επ ούδβν έρχβτοΐί,
τό μέλλον, "Αΐδαν μόνον
^λξειν ουκ έπάξηαι*
νόαων δ' άμηχάνοίν φυγάς
ξνμπέφραοται,
Έγένοντο λοιπόν 14 ανακοινώσεις υπό 5
εταίρων και 3 αντεπιστελλόντων και 1 μή
εταίρου. Έκ τούτων 3 ίατροί, 2 καθηγηταί,
2 κληρικοί και 2 λόγιοι. Μείζων βεβαίως εί-
ναι ο αριθμός τών τε άνακοινωσάντων καΐ
τών ανακοινώσεων του έτους τούτου πάρα-
βαλλόμενος προς τόν του παρελθόντος. Άλλ'
εξακολουθεί πάντοτε ό τών καθηγητών καΐ
φιλολόγων υπολειπόμενος, βπερ μαρτυρεί τήν
άδικαιολόγητον ψυχρότητα προς τόν φερώνυμον
Σύλλογον. Ό Σύλλογος έχει ως έμβλημα τήν
άρχαϊίίήν λυχνίαν, ήτις έχει ανάγκην ελαίου
παρά τών φιλολόγων δπως διατηρήται άσβεστος
ή φλόξ. ΙΙάσα άρνησις μένει αδικαιολόγητος
καΐ μόνον προφασιζόμενοι δύνανται να ειπώ-
σιν δτι φοβούνται, μήπως δίδοντες τό ελαιόν
των κατηγορηθώσιν ως ^ίτηοντες Ιλαιον ΙπΙ
τί]ν ηυράν,
Ό αντιπρόεδρος κ. Ξ. ΣίόερΙδης πολλήν
άγάπην καΐ φροντίδα προς τόν Σύλλογον έπι-
δείξας κατά τήν τριετή του αξιώματος του
ένάσκησιν καΐ γνώστης τών κατ' αυτόν, υπέ-
βαλε λεπτομερή εκθεσιν μετά περιλήψεως τών
γενομένων δημοσίων μα&ημάιων. *Ένεκα της
εγκαίρου καταρτίσεως του προγράμματος καΐ
της άγρυπνου επιμελείας περί τήν έκτέλεσιν
αυτού, διεξήχθησαν ανελλιπώς τα προς τό
δημόσιον καθήκοντα του συλλογικού βήμα-
τος. ΕΓχον έγγραφη 20 άγορηταΐ δι' 29 μα-
θήματα. Μετ' άναπλήρωσιν τών κωλυθέντων
14 έδίδαξαν 28 μαθήματα. Ό αριθμός ούτος
δέν υπολείπεται ουδέ της πρό δεκαετίας συλ-
λογικής περιόδου (ΐδ91 — 2) κατά τήν ιτροί-
δρίαν του αειμνήστου Κων, ΚαλΙιάδον, είς
ον άίδιον εύγνωμοσύνην οφείλει ό Σύλλογος
διά τόν θερμουργόν ζηλον καΐ τάς άλλας άρ6-
τάς του ανδρός γινώσκοντος νά κατακτδ^ την
υπέρ του Συλλόγου εύνοιαν του κοινού. Σχε-
δόν είναι ίσος, διότι κατά μίαν μόνην μονάίχ
είναι υποδεής.
1) Κατήρξατο του εφετινού κύκλου ο αΐί.
Ιερο κήρυξ κ. Κων, Καλλίνικος εύφραδώς, έν
γλώσση σαφεί άμα καΐ θερμγ) καΐ διά μαρτυ-
ριών εκ τε τών ιερών Γραφών και της θύρα-
θεν σοφίας άναπτύξας τό θέμα αυτού «ίΖερ!
τον θεού εν τ^ φύσει καΐ Ιν τφ άν^ρώτιφ*.
2) Ό Μ. Χαρτοφύλαξ κ. Μ. Γεδεών, ό
δι' άτρύτων έπΙ τριάκοντα ετη μελετών κε-
κτημένος άναμφιςβήτητον κύρος έν τη βυζαν-
τινολογία, έδίδαξε μετά της ιδιαζούσης αΟτφ
χάριτος τέσσαρα μαθήματα έκ της Ιστορίας
της Χριστιανικής Παιδεύσεοκ υπό τους έξης
μερικωτέρους τίτλους* α) <* Ελληνικά σχοΐύα
άηδ του Μ, Κωνσταντίνου μέχρι του ιε αίώ-
νος1^' β) ^Ε&ιμα καΐ νόμοι ίν χρήοει ηαρα
τοις σχολείοις τών Βυζαντίνοον^' γ') καΐ ϊ')
<Τδ ίργον της * Εκκλησίας έν τη συντάξει των
ηαρ ήμΛν εκπαιδευτικών ^εσμών^.
Ό κ. Γεδεών έορτάσας τήν τριακονταετή-
ρίδα της επιστημονικής του δράσεως άιπό-
λαυσε τής υπάτης τών λογίων ηδονής ΐδών
δτι ή Εκκλησία καΐ οί λόγιοι ημέτεροι τε
καΐ ξένοι, πλείστα σωματεία και σύλλογο:
καΐ ή ομογενής κοινωνία ανεγνώρισαν την τε-
λεσθεϊσαν σπουδαιοτάτην έργασίαν έν τη προ-
αγωγτ, τών καθ' ημάς μεσαιωνικών σ:;ουδών
καΐ τη διαφωτίσει πλείστων σημείων τών
νεωτέρων χρόνων, και έτίμησαν δικαίως τότε
έργον καΐ τόν έργάτην. Ό ημέτερος Σύλλο-
γος προφρόνως παρέσχε τήν αιθουσαν ταύτην
διά τήν πανηγυρικήν τελετήν και λόγω τιμή;
προς τόν έορτάζοντα έδωρήσατο τήν σειράν
τών έκδύσεων αυτού. Επιβάλλεται δε μοι
τό καθήκον Οπως ίδί(>: μνημονεύσω έν τη λο-
γοδοσία μου τήν έορτήν ταύτην του φίλου
εταίρου, ό'ςτις άττό πολλών δαψιλέστατα έχο-
ρήγησε τω Συλλόγφ έκ τών μελετών του
πολλά μοχθήσας και μοχθήσων ε τι υπέρ τού-
του ως ακάματος, τιμήσαζ δε καΐ τιμήσων έτη
πολλά ετη ακόμη, ώς ελπίζω, τό βήμα τούτο.
3) Ό Ιατρός κ. Σ. Ζαβιτσάνος ^ΠερΙ &-
ΛΟΓΟΛΟΣίΑ τον ΤΕΩΣ ΠΡΟΕΔΡΟΤ (1901 — 1902)
81
ύέιων* Ί]το ό άρι;.οδιώτατος νχ λάβγ) τον λό-
γον και διδάςγ, ϊτε δ'.' έργων ηδη άποδείζας
5τι η φιλανΟεωπίχ γίνετχι άληΟη;, ιί^ταν επι-
στημονικώς δ'.εςάγηται.
4) Ό καθηγητής κ. Δημοϋ&. ΟΙκονομίδης
είκονικώτχτα περιε'γραψε την περίεργον καΐ
διδακτικην σύνα|7.α ^Ιοτορίαν του βίου των
γερμανών φοιτητών^.
δ) Ό ιατρός κ. Γ, *ΑκεστορΙδης έδίδαξε
ρ,ετά της /αρακτηριζούσης αυτόν πρακτικό-
τητας τρία |ΛαΟη(Λατα• α) €ΤΙερϊ της Ιηιρροης
της γυμναστικής ίπΐ της νγιείας τών'άνύρώ-
πωτ». β) €Τά νεώτατατής γυμναστικής είδη
χαϊ ή έτζίδρασις αυτών Ιτιϊ του χαρακτηρος των
νέων ρ ' γ) €ΠερΙ Ιατρικών φιλανθρωπικών
Ιδρυμάτων Ιν Ευρώπη και παρ* 7)μΤν* πολλά
τα χρησιρ.α καΐ τα καλά έγκατασπείρας.
6) Ό καθηγητής κ. Νικήτας Παπαγιαννό-
ηουλος δύο |ΛαΟή|Λατα ^ΠερΙ των οπονδαιοτά-
τατν πορισμάτων της ί&νικής ημών Ιστορίας
κατά τγρ^ πρώτην περίοδον των μέσων χρόνων
ίιαλαβών είκονικώτατα τα των χρόνων του
*Ισνστινίανον.
7) Ό ίατρός κ. *Α. Τουργούτης έζακολου-
θησας εφέτος τα περί νευρικών τροφών πρα-
κτικώτατα (Ααθή|Λατά του κατέδειξε τάς έκ
της χρήσεως του καπνού βλαβιράς είς την
ύγείαν συνεπείας.
8) Ό λυκειάρχης κ. -Χρ. Χατζηχρήστου έκ
της δημοτικής ποιήοεως, ήτις δι' αυτόν είναι
τροοτ) ά(Λα και τρυφη, άπέδειζε καΐ κατά τό
ϊτος τούτο έν ενι |Λαθη[χατι πολλούς αγνώστους
|Λαργαρ(τας.
9) Ό καθηγητής κ. Λουίζας * Ηλιου συνε-
χισας τό άλλοτε διδαχθεν Οε'ιχα περί Τέχνης
ώ|ΑίλτΓΐσε περί της κοινωνικής ευθύνης καλλι-
τεχτούτ και συγγραφέων, πολλά τα κοινωνικώς
χρήσιμα διδάγρ.ατα έςενεγκών.
1 0) Ό δικηγόρος κ. *Ε. Κόλασης περί της
ίνδείας έν γένει και της ίν Παρισίοις επαιτείας
ίίαλαβών διγ)ρεσεν είς τε'σσαρα τα αϊτια της
ένδειας καΐ έζήτασε τα κατ' αύτης προτα-
βέντΛ υπό των οίκονθ(Λθλόγων μέτρα .
11) Ό κ. Γ! Παχτΐκος ειδικώς έγκύπτων
ι(ς ττ^ν μ,ελε'την της μελοποιίας τών χορικών
καΐ βραβευθείς εν ^Αθήναις δια τα παρ' αύτου
μιλοτΓΟίηθε'ντα χορικά της Ιφιγένειας εν Ταυ-
ροις δ:6λε'χθη περί του αρχαίου έλλην. δράμα-
τος ντιό μουσικήν Ιποψιν και περί μελοποιίας,
έρ|Λ7)νιύσας διά του ομίλου τών έρασιμόλπων,
δν διευθύνει, με'ρος τών βραβευθε'ντων αύτου
χορ(χ«ί>ν.
Έλλ. Φιλ. Σύλλογος
1?) ΙΙερΙ *1ερουοαλήμ ιστορικώς, άρχαιΟ"
λ,ογικώς και τοπογραφικώς, ώ μίλησε ν άναβάς
τό βημχ του Συλλόγου μετά πολυετή άποχην
ο καθηγητής κ. *Α•&. Δημητριάδης,
1 3) Ό δέ καθηγητής κ. *ΑΘ, Ιωάννου
τιερι τον γάμου τών άν&έων πραγματευθεις
εζηγειρε την οιλομάθειαν του ακροατηρίου δια
τοϋπεριε'ργου τούτου κεφαλαίου της βοτανικής.
1 'ι) Περί της επιρροής της σχολής κατά
του αλκοολισμού ηγόρευσεν έ την άστικην σχο-
λην Γαλάτσι διευθύνων κ. *Απ. *Αράπης,*Κ^'
φορούμενος παιδαγωγικών άρχων ύπέδειζε διά
παραδειγμάτων, οτι εν τν; διδασκαλία απάν-
των τών μαθημάτων διδάσκαλος παιδαγωγός
δύναται νά έμπνευση σωτηρίους αρχάς κατά
της μ.έθης και πολυποσίας καΐ νά φαννί ή
σχολή πολύτιμος σύμμαχος εν τω κατά του
αλκοολισμού πολέμω.
15) Ό δικηγόρος κ. Σάβας * Απόστολο-
γλονς άνε'πτυξεν επιστημονικώς άμα και πρα-
κτικώς τό περ\ πολυτελείας θέμα, έφ' ου πολυ-
τελέστατα σχόλια έσώρευσαν οΐ αιώνες δλοι,
μη επιτευχθείσης ετι γενικής συμφωνίας περί
του ορισμού αύτης. Κατέδειξε τους υπέρ καΐ
κατά της πολυτελείας λόγους, έζ ων συνά-
γεται δτι ανήκει ε!ς τό μέγα πλήθος τών
μικτών εκείνων πραγμάτων του κόσμου, άτινα
εχουσι συμπεφυρμένα εν έαυτοίς τό καλόν και
τό κακόν.
16) Κατά την πρακτικώς ώφέλιμον αύτου
πάντοτε μέθοδον έδίδαζεν ό ιατρός κ. Κ.
Κοκκολάτος, πώς διεξάγεται Ιν Ευρώπγι δ κατά
τής φθίσεως άγων,
17) Τρία μαθήματα ύπό τόν γενικόν τίτλον
Γνώθι σαυτόν, καΐ ύπό μερικώτερον: α') περί
τής φιλαυτίας, β ') περί τής ηδονής καΐ του κσ-
λοΰ καΐ γ ') περί τής πρώτης παιδικής ανατροφής,
έδίδαξεν ο καθηγητής κ. Σπ, Μωραιιης, τό
πρώτον άναβάς τό βήμα τούτο του Συλλόγου.
Κάτοχος, ως ολίγοι παρ^ ήμιν, παιδαγωγικών
γνώσεων εν τε τη θεωρία καΐ τη πράξει, διέ-
σ~ει:ε πολλχς εξ αυτών εκ δύο εναλλάξ πη-
γών άρυόμενος, τής προγονικής σοφίας καΐ τής
*Ιεράς Γραφής, μετά σεμνότητος λόγου στερ-
ρώς έχομένου τής ακριβείας τών εκφερομέ-
νων ιδεών.
18) Τέ)ος ό κ. Θρασύβουλος Καμαράδος
έθηκε την κατακλείδα, ως καΐ πέρυσι, τών
δημοσίων μαθημάτων, άναλύσας τόν *0(?^ΑΑοτ
του Σαικσπήρου ενώπιον πυκνού ακροατηρίου
καΐ δι* εύροίας λόγου μεστού ενθουσιασμού
και ευφάνταστων εΙκόνων καΐ έπειςοδίων πλεί-
Ύό^ος ΚΙΓ 11
82
ο ΕΝ ΚϋΝ2ΤΑΝΤΙΝ0ΓΠ0ΛΕΙ ΕΛΛΗΝΙΚΟΣ ΦΙΛΟΛΟΓΙΚΟΣ ΣΪΤΛΛΟΓΟΣ
στων συν6κράτη<τ$ν εύγλώττως άχρι τΑους
την προςοχην των ακροατών.
Ή οΐχσνομιχίι διαχείρισις κχτα τό ϊτος
τούτο περιωρι'σθη σχεδόν είς την εϊςπραζιν καΐ
δαπάνην τών τακτικών συνδρομών. Τό ίλον
τών εφετινών είςπράξεων ανέρχεται ε!ς Λ. Τ.
278. Έν δέ τφ ποσφ τούτφ δύο αόνον έκτα-
κτοι συνδρο(χαι περιλαίΛβάνονται, ή πάρα της
έν Λονδίνφ κ. Α, ΊωνΙδσυ εις Λ. Τ. 10.93
και η παρά του παν. γε'ροντος σκευοφύλακος
τοΟ Αγίου Τάφου κ. Εν^μίου είς Λ. Τ. 8.
Ή παρά του ί9ν. ηανεηιοτημίου ετησίως
"άλλοτε χορηγου(Λένη είςφορά καίτοι (/.ειωίΐδϊσα
είς δρ. 300 επαυσεν όλως από δύο ετών. Έ-
γένοντο δ(χως ένε'ργειαι καΐ προςωπικώς συνε-
νοήθην (ΐετά του πρυτάνεως κ. Σ, ΣαχελΙα-
ροπονλσν, Οπως άναγραφνί πάλιν ή (Αίκρά
άλλως τε αυτή χορηγία έν τώ προϋπολογισ(χψ
του πανεπιστημίου. Δέον νά σημειωθγ) και
ετέρα δωρεά έκ Λ. Τ. 25 γενομένη χάριν της
διακοσμήσεως τής αίθούσης' διότι έκ του άχρι
τούδε δαπανηθέντος διά την διακόσμησιν
ταύτην ποσού Λ. Τ. 40, ό Σύλλογος έπλή-
ρωσε μόνον 15 λίρας. Ό ελλιπής φωτισμός
συνεπληρώθη διά πολλών νέων φανών άεριό-
φωτός ^ νέα παραπετάσματα ευπρεπή αντικα-
τέστησαν τά παλαιωθέντα, έβάφησαν οί τοί-
χοι καΐ ανακαινίσεις άλλαι καθισμάτων καΐ
επίπλων ίσως δέ καΐ του δαπέδου της αιθού-
σης ετοιμάζονται. Πάντα ταύτα μαρτυρουσιν
δτι πρόκειται νά γίνη υποδοχή τις ενταύθα.
Πράγματι αναμένεται καΐ φθάνει εντός ολί-
γων ομερών οΙονεΙ νυμφίος της αίθούσης ταύ-
της εν μέγα όργανον (θΓ§αβ), τό τελειότατον
καΐ ώραιότατον καΐ πλουσιώτατον έζ 5σω^
είδε καΐ ηκουσεν ή πρωτεύουσα αυτή. Ή άζία
του έζετιμήθη είς 40,000 φρ. Έκτακτος
ποικιλία τών τόνων θά καταόειχθνί οσονούπω
έν ταίς συναυλίαις, αί τίνες διά τό μεγαλοπρε-
πές καΐ την πρωτοτυπίαν δέν θά έχουν εφά-
μιλλους άλλας έν τη πόλει ταύτγ). Άλλ' ας
μη προτρέζω εικονίζων από τούδε εντυπώσεις
ώχροτέρας τών πραγμάτων. Δύο πλεονεκτή-
ματα βέβαια προςπορίζονται διά του δργάνον
τούτου είς τόν Σύλλογον* τό πρώτον συνίστα-
ται είς τό νά ανάκτηση ό Σύλλογος την άρ-
χαίαν ευνοιαν καΐ εζιν του δημοσίου, προτι-
μώντος άπό τίνων ετών νά φοιτ^ είς την αϊ-
θουσαν της Γαλλ, Ενώσεως (ΙΓηΐοη Γραη-
ζίΐΐβθ) δι* ακροάσεις συναυλιών, παραστάσεων
ή άλλων και λησμονήσαντος την ήμετέραν
κομψήν και αρχαϊκού κάλλους αιθουσαν ταύ-
την, ήτις δέν μας $?δεν ακόμη μεγαλυνί^ντ»;
διά νά θεωρήται παρά του ομογενούς δημόσιον
μικρά καΐ στενόχωρος* τό δεύτερον είναι Ολι-
κώτερον διότι πρόςοδον ούχΙ μικράν βί\«
προςθέσβι είς τό ταμιεϊον καΐ συντείνει ιΐς τη>
βελτίωσιν τών οίκονομικών.
Περί τών οίκονομικών του Συλλόγου το
προεδρείον, έπικουρούντων καί τίνων έμπιίρ^)»
μελών, συνεσκέφθη, της πρωτοβουλίας ληφβιί-
σης υπό της Α. θ. Παναγιότητος, ήτις εν ττ,
μερίμνη Αυτής τίρός βελτίωσιν τών παραγόν-
των ζωής Εκκλησίας τε καΐ Γένους έμνή<ϊίιι
του Συλλόγου καΐ διά πατακίον έζεδήλωσβν
άφ' ενός την λύπην έπΙ τν) ανεπαρκείς τών
ημετέρων χρηματικών μέσων έπιδρώσν) έπιζη•
μίως είς αυτόν τόν προορισμόν του' Συλλόγου,
και άφ* έτερου εύηρεστήθη νά ύποδείζη («σ*
τινά θεραπείας. Είς τό σεπτόν πιττάκιον ευ-
χαριστοΰντες θερμώς την Α. θ. Π. άπηντη-
σαμεν διατυπώσαντες δσα άλλα πρόςφορα μίβΛ
διέγνωμεν. Πεποιθότες είς την πολύτιμον άρω-
γήν της Α. θ. Π. έλπίζομεν δτι πρακτικόν τι
αποτέλεσμα θά παραγάγωσιν αΐ γνώμαι αύτβιι
και τά σχέδια καΐ δτι ό νέος πρόεδρος μετά
τών νέων κοσμητόρων έπιλαμβανόμενος μετά
μείζονος ζωηρότητος του ζωτικού ζητήματος
τών οίκονομικών θά ήναι ευτυχέστερος έμοΟ
άγγέλλων επισήμως διά τής λογοδοσίας του
δτι ετέθη τό θεμέλιον. Τοιούτον δέ εσται ή
έζεύρεσις του πρώτου πυρήνος προς σχηματι-
σμόν κεφαλαίων προςοδοφόρων. 'Όταν έχ
τοιούτου κεφαλαίου άποκτήσωμ<ν πρόςοοον
έτησίαν 250 λιρών, ό Σύλλογος τότε διά τα-
κτικού προϋπολογισμού 500 λιρών άνέτως κ*ί
εύπρεπώς θά λειτουργη, τακτικώς εκδίδων τό
περιοδικόν του, και ούχΙ κατά διαλείμματα
πολλών ετών, παρασκευάζων την ίκδοσιν τών
Ζώντων μνημείων, υπέρ ων ουδείς μετά τον
θάνατον του άοιδίμου Χρηστ. Ζωγράφου έφί-
νη χορηγός, καΐ δαπανών υπέρ τών εργαζομέ-
νων διά την συλλογήν καΐ κατάταζιν του υλι-
κού, διότι άνευ δαπάνης ουδέ οΐ άρμοδιώτατοι
εταίροι δύνανται νά θυσιάσωσιν ύπέρμετρον
χρόνον. 'Τπεδείζαμεν δτι ή Φιλεκπαιδευτική
καΐ Φιλανθρωπική Αδελφότης, ήτις άλλως τι
στεγάζεται δωρεάν ενταύθα άπό ικανών ετών,
ήδύνατο και ίσως ώφειλεν έξ ίδιας ^ίουλή: τ,
και παροτρυνο(ανη ν.ά συντρέζγ) έκ τών πρώ-
των είς τήν πραγμάτωσιν αποκτήσεως τοιού-
του κεφαλαίου* διότι, έκτος τών είδικόν προο-
ρισμόν εχόντων κεφαλαίων των, οιατίθησι
χρήματα, τών οποίων ή πρόςοδος ίερώτερον
ΛΟΓΟΔΟΣΙΑ ΤΟΥ ΤΕΩΣ ΠΡΟΕΔΡΟΤ (1901 — 1902)
83
καΐ άσφηλίστιρον <τ/•οπόν θα έξεπληρου άφιε-
ρου|^^νη οριστικώς υπέρ ίου Συλλόγου η κα-
τατιμνομένη άρίεύουσα δι* σταγόνων αύχ-
(Αηρά τίνα χωρ(α.
Έάν, ως έλπίζομιν, γινώσκοντις την πρόο-
οον της ύποθέσβως, ή διαθήκη του άοιδ(|χου
*Αΐ€ξ. Γεωργιάδον έκτελΕοθγί κατά τό ίτος
τούτο, ίδού τό πρώτον και σπουδαίον κλήρο-
δόττ)μα {χ 1000 τρβριτρου λιρών, δπερ απαρχή
τοΟ προςοδοφόρου κεφαλαίου δύναται να γίνη,
•αν προλαβοΰσα άλλη δωρεά δέν καταλάβη
την τιμήν ταύτην.
Η τών οικονομικών ημών άνόρθωσις και
ή γινναία δλων προςπάθεια έν τη έπιτεύξει
ττ5ς κτησιως κεφαλαίου και ούχΙ μόνον δω-
ρεών τάς έφημίρους άνάγκας πληρουσών κατά
τό άχρι τούδε κράτησαν σύστημα, επιβάλ-
λεται εϊς τε τους εταίρους καΐ είς δλους τους
σοοαρώς περί τών κοινών μεριμνώντας ε^ς ους
αρκεί να ύπομνησθη ή μέριμνα καΐ πρωτοβου-
λία του ρε'κτου ημών Πρωθιεράρχου. Καίτοι δέ
άναντίρρητον δτι ο Σύλλογος διαθέτων πλείο-
να χρήματα ακμαιότερος εσται έν τη δράσει
αύταυ καΐ μείζον θά φαίνηται έχων γόητρον,
ούχ τζττον ^έν πρέπει νά πιστεύηται 5τι
μαρασμώδη βίον άγει καΐ δτι ή επιστημονική
τών μελών του μελέτη κανονίζεται ενταύθα
αναλόγως τών είςερχομένων είς τό ταμιεΐον
χρημάτων.
Ό Σύλλογος ευρίσκεται σήμερον υπό κρείτ-
τοναζ δρους δια τήν εκπλήρωσιν του κυριω-
δ*στάτου αύτου σκοπού, της τών γραμμάτων
χοιΐ έηιστημών καλλίεργίας. Εξαιρουμένων δύο
μόνων : 1) της Ιδρύσεως και υποστηρίξεως
σχολβίων, 2) Ιδρύσεως διαγωνισμών, πάντα
τά άλλα εδάφια του Ιου άρθρου, ένθα ανα-
γράφεται εν λεπτομερείς 6 οκσπός, ον επιδιώ-
κει ό Σύλλογος, εύχερέστερον καΐ προχειρό-
τερον εφαρμόζονται καΐ λειτουργουσι σήμερον
άσχ^έτως προς τό πάχος ή τήν ίσχνότητα του
προϋτΓολογισμού ημών.
Ό αριθμός τών ημετέρων επιστημόνων έν
τη φιλολογίς, τη ίατρικη, τη νομική, ταίς φυ-
σικομαθηματικαΐς έπιστήμαις είναι σήμερον
βνταυθα τετραηλάοίος, πιθανώτατα δέ πολλα-
πλασιώτερος ετι του πρό 40 ετών. Άλλα καΐ
τίοΐίστ^Ηως είναι ανώτεροι οί σύγχρονοι τών
πρό μ.ιας γενεάς επιστημόνων, εκτός εξαιρέ-
σεων μ.ονάδων τινών έκ τών πράγματι σοφών
άνδρων του παρελθόντος. Φρονώ δτι δέν εγ-
κωμιάζω χαριζόμενος ούτε υποτιμώ τους άρ-
χοιίους έκ φθόνου* διότι ό φθόνος έν στενώ
χώρφ πάντοτε κινείται καΐ σφαδάζει, ώς
παρετήρησεν ακριβέστατα ό Αριστοτέλης :
«τοϊς εγγύς και χρόνφ καΐ τόπφ καΐ ήλικίίΧΕ
καΐ δόξη φθονούσιν». Ή δόξα των λοιπόν,
μακράν ευρισκομένη, δέν δύναται νά γίνη άν-
τικείμενον φθόνου διά τους νεωτέρους. Περί
του χαρακτνίρος, βλέπετε, ούδένα παραλλη-
λισμόν ποιούμαι* διότι νομίζω δτι είμεθα σύμ-
φωνοι προτιμώντες κατά τούτο τους αρχαιό-
τερους. Έάν λοιπόν οί επιστήμονες αίσθάνων-
ται σφοδράν τήν εμφυτον ανάγκην της έν ενί
κέντρφ, οίος είναι σήμερον ο Σύλλογος μΙ τάς
έπιτροπάς του, συναντήσεως προς καλλιερ-
γίαν της ίδίας εκάστου επιστήμης, ουδεμία
αμφιβολία δτι ή επιστημονική παραγωγή
κατ' ανάγκην δέον νά ήναι καΐ μείζων καΐ
κρείττων ή κατά τήν πρό 25 ετών έποχήν.
ΚαΙ διά της στατιστικής ή αλήθεια αύτη έμ-
πεδούται καΐ δέν πιστεύω δτι γινομένης της
στατιστικής θά διαψευσθώ. Πρόχειρον άπό-
δειξιν ευρίσκω έν τφ παραλληλισμω του λή-
ξαντος έτους προς τό πρό δεκαετίας (1891 — 2),
τό όποιον έπΙ της προεδρίας του άοιδίμου
Κ. Καλλιάδου διηνύθη ομολογουμένως έν με-
γάλη ζωτικότητι και φιλεργίΰ}: τών μελών, έν
δραστηρίο: έξεγέρσει του γοήτρου του Συλλό-
γου καΐ μϊ προυπολογισμόν 1000 περίπου λι-
ρών είςπράξεων και δαπανών.
Έν τούτοις, έάν έξαιρεθη ή ηράκλειος δν-
τως εργασία ττίς εκδόσεως του Περιοδικού κα-
θυστερήσαντος έπΙ εξ συνεχή προηγούμενα
ετη, τών παραρτημάτων αύτου, του Α'. τό-
μου τών Ζώντων Μνημείων, ώς προς μέν τά
δημόσια μαθήματα καΐ τους άγορητάς, ώς
ηδη προείρηται, ουδεμία διαφορά υπάρχει
μεταξύ τών δύο συλλογικών ετών. Άλλ*
ώς προς τάς έπιστημονικας εργασίας άναμ-
φιλίκτως τό λήξαν έτος είναι ύπέρτερον κατά
πολύ του πρό δεκαετίας* διότι τότε 18
ανακοινώσεις περί διαφόρων επιστημονικών
θεμάτων έγένοντο καΐ μία συνεδρία είδική διά
τήν βιογραφίαν του άοιδίμου προέδρου /7α-
αηάτη. Ένφ κατά τό λήξαν έτος συμπερι-
λαμβανομένων τών έν ταίς μή ύπαρχούσαις
τότε έπιτροπαις Βιολογικοί καΐ Κοινωνιολο-
γική συνεδριών καΐ ανακοινώσεων, εχομεν
39 ανακοινώσεις και συζητήσεις έν 41 συνε-
δρίαις, και 2 γενικάς συνεδρίας διά βιογρα-
φίας δύο θανόντων προέδρων ήτοι ύπερδιπλά-
σιον δγκον επιστημονικής εργασίας τών μελών,
καΐ ταύτα ένω ό εφετινός προϋπολογισμός ητο
έκ τών (σχνοτάτων.
84
ο ΕΝ ΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΟΥΠΟΛΕΙ ΕΛΛΗΝΙΚΟΣ ΦΙΛΟΛΟΓΙΚΟΥ ΣΤΛΑΟΓΟΣ
Τα ανωτέρω είναι άκριβη, άλλ' «ον πάντα
Ιη* ακριβείας όέΐ μακρηγορεϊνι>. Ανάγκη δε
να καταλδίφθώσι πολλά εις τόν άκροατήν, ινα
αφ* εαυτού σκεφθη καΐ συλλογισθη. Την (δέαν
αύτην είχον έκφε'ρει έν τέλει της παρελθούσης
λογοδοσίας μου. Έδανείσθην ΐΛάλιστα καΐ ενα
στιχον του ΒολταΙρου βοηθητικόν είς την ανά-
πτυξιν της γνώμης μου ταύτης, ην ένόμισα
δτι επιτυχώς διετύπωσα. Πόσον 5μως έξε-
πλάγην συναντήσας κατά τύ/ην τόν Θεόφρα-
στον (παρά Δημ. Φαληρεϊ, 222), ό'ςτις με
άπέδειζεν δτι είμεθα ανίκανοι ο1 νεώτεροι και
αύτας τάς νομιζομένας πρωτοτύπους ίδέας να
έκφέρωμεν άρτίως καΐ στρογγύλως καΐ μετ'
αρχαϊκής τελειότητος. Καί με έδειξεν ό'τι πρό
23 αίώνων εγραψεν εκείνος.
Ύπείκων είς τόν κανονισμόν οφείλω ν' ανα-
κηρύξω τους νέους κοσμήτορας, ου'ς άνεβίβα-
σαν είς την διεύθυνσιν των του Συλλόγου αί
πρό μηνός γενόμεναι άρ/αιρεσίαι. Και είς μεν
το προεδρικόν άζίωμα επανήλθεν 6 προκάτοχος
μου και διακεκριμένος ιατρός κ. Μ. Ψαλίδας
και πεϊραν καΐ θέλησιν και άγάπην πολλην
δια τόν Σύλλογον έχων. Αντιπρόεδροι εξελέ-
γησαν οΐ καθηγηται κ. κ. Μηνάς Αν^εντό-
ηουλος καΐ Χρήστος Πανταζϋης, γενικός
γραμματεύς ο ίατρ£ς κ. Λημ. ΜανονηΜό^ις,
ειδικός ό δικηγόρος κ. ^Α. Δημό^ονΙος^^]*
βλιοφύλαξ ό ίατρός κ. Έ. Άμηελϋης, τχ-
μίας ό κ. ζ1. Λίηλιώιης και λογιστής 6 χ, ίί.
Παπαγιαννότιονλο ς .
Έν τέλει οφιΐλω να εκφράσω θέρμϋτάτ^^;
ευχαριστίας ^ράς τους συναδέλφους κοσρ.7;τ(ΐ-
ρας, ων ή συνεργχίτία καΐ άρωγη μο: ητ: :τί-
λύτιμος έν τη δι^υΟύνσει του Συλλ^γο'^ ιιιτϊ
τό ληςαν τούτο ΜΑ' έτος, πρό^ τους ττροί-
δρους, γραμματείς καί τά φΓ^εργα μΓ/,η τώ/
επιτροπών, προς τους άγορητας κχΐ τεύ; ϊί'
ανακοινώσεων επιστημονικών συνίίςφέρογτΛς
είς τό κλέος του Συλλόγου, προς τϊ-,ν ϊτ,ρ-
σιογραφίαν φιλότιμου μένη ν πάντοτε ί% ίί-
χηται δωρεάν τάς δημοσιεύσεις και ^^ά ιςκίΰη
τάς εργασίας αύτου, προς πάντας τον; ϊ«^
ρη-ίάς κάι τους υπ ε ρ των συμφερόντων τοί
Συλλόγου κοπιάσαντας άφανώς η ίκ τοϋ εμ-
φανούς, και προς πάντας τους εταίρ§υς ϊίΐ
την έπιδεχθείσαν προς με έπιιίκειαν ^χ\ ιύΐΜ-
νειάν των.
Επικαλούμαι, Ιΐαναγιώτατε, τά; ίύρς
της Υ. θ. Παναγιότητος ύπίρ της ευδύκψ^ι-
σεως του Συλλόγου και της ίνιοχύσεως τώγ
Ιργων αυτού.
ο ΕΝ ΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΟΪΠΟΛΕΙ
ΕΑΑΗΝΙΚΟΣ ΦΙΑΟΑΟΓΙΚΟΣ ΣΪΑΑΟΓΟΣ
ΑΝΑΓΝΩΣΜΑΤΑ
ΤΟΝ ΑΘ; Μ', ΜΑ' ΣΓΑΑΟΓΙΚΟΝ ΕΤΟΝ 1899-1902
ο ΓΟΡΓΙΑΣ ΤΟΪ ΠΑΑΤΩΝΟΣ και Η ΠΕΡΙ ΠΟΙΝΗΣ ΘΕΟΡΙΑ
ΑΝΑΚΟΙΝΟΣΙΣ
άπαγγελθεϊ<ία κατά τήν ^ΑΤΝΒ' έκτοικτον συνεδρίαν της επετείου εορτής
τή 4^ Ιουνίου 1900, υπό τοΟ νέου προέδρου
ΓΕΩΡΓΙΟΥ ΑΠΟΣΤΟΛΙΔΟΥ
ΎτΓβίκων τη βύμενεϊ ψηφίρ των εταίρων
άνέλαβον την ηρο$δρΙαν του γιραρου τούτου
Συλλόγου ουδόλως άγνοών, ώς ούδε ούτοι, δτι
δλως άπαράσκευος τυγχάνω 6{ς την ίκπλήρω-
σιν των σοβαρών της προεδρίας καθηκόντων
χαΐ δτι έρχομαι ύστατος δλων τών προκατό-
χων, οίτινες καΐ ώς [χέλη Ιδρασαν καΐ ώς πρόε-
δροι τό κλ^ος αύτου προηγαγον. Νθ(Λίζω δ|χως
δτι έν τη αδυναμία τη έμη οΐ εταίροι ελαθον
ζητηβαντες την {δίαν αυτών δύναμιν, δπως
άποδείζωσιν δτι Ιν άσ&ενεία ή δύναμις τέλειου-
ται. "Ανευ της πανσθενείας του γραφικού τού-
του ^ητού θα εκινδύνευεν ή μίν δύναμις αυ-
τών να τελείωση άντΙ να τελειωθη, ή δ' έμη
ασθένεια να νικήση άντΙ να ήττηθη.
Κατά την έπισημον σήμερον τελετήν, ήτις
ιΐναι ή επέτειος της Ιδρύσεως του Συλλόγου
ττανήγνρις, ό κανονισμός επιβάλλει είς τδν άρτι
εκλεγέντα πρόεδρον ώς πρώτην ύποχρέωσιν
την άνάγνωσιν έτζιατημονικης τίνος πράγμα-
χάος, Ή διάταζις αύτη θα ητο λ(αν έκφοβι-
στικη δια τό πανηγυρίζον άκροατήριον, αν
καΐ ε{ς αύτδ έπεβάλλετο σύναμα αντίστοιχος
υποχρέωσις ν* άκούογι την πραγματείαν ταύ-
την. Ευτυχώς ό κανονισμός έν σιωπή τούτο
παρέδραμε* γνωρίζομεν δΐ δτι πολλάς αλη-
θείας καΐ δη τάς σπουδαιοτέρας καλύπτει σω-
9ρόνως ή σιωπή, ήτις δια τούτο πολλάκις άνε-
γνωρίσθη εύγλωττοτέρα του λόγου και πάντοτε
έτιμήΟη ώς χρυσός ύπερ τόν άργυρούν λόγον.
Έν τη αμηχανία μου περί την εύρεσιν κα-
ταλλήλου όπωςούν θε'ματος ένεθυμήθην τόν
θείον Πλάτωνα καΐ την περί ποίνής ϋεωρίαν
του, ην έν τφ θαυμασίφ $ντως διαλόγφ Γορ-
γία ανελίσσει μετά της οΙκείας αύτω ύψηγο-
ρίας και αμίμητου τέχνης, και έσκέφθην Οτι
πραγματευόμενος τό θέμα ήδυνάμην να τεθώ
υπό την προστασίαν του Πλάτωνος καΐ τύ/ω
ασφαλώς τίίς υμετέρας έαν μη ίύμενούς, πάν-
τως δμως πλατωνικής ακροάσεως. Έάν δέ τό
ηερϊ ποινής ανάγνωσμα μου, άτεχνον καΐ
άκαλλη περιβαλλόμενον μορφήν, καταδειχθη
αυτόχρημα ποινή προς τους άκροωμένους καΐ
καταδείζη έμέ παραλόγως άδικούντα εκείνους
ακριβώς τους άκροατάς τους παρακολουθοΰν-
τας μετά προςοχτίς τόν λόγον μου, παρακαλώ
αυτούς να ένθυμηθώσι προς παρηγορίαν των
την σοφωτάτην άπάντησιν του Σωκράτους ε(ς
τό τεθέν αύτω δίλημμα, δτι προτιμά ν* άόΐ'
^η^ μάλλον ή ν* ^δικήοιι, διότι δνςτνχέστερος
δ άδικων ^ δ αδικούμενος.
Την άπόδειζιν της προτάσεως ταύτης, ης
άναγκαιον συμπλήρωμα επέρχεται ή έτερα
πρότασις, δτι οΐ άδικονντες είναι ά&λιώτατοι
(δυςτυχέστατοι), 8ταρ δίν τιμωρούνται και ήτ-
τον &9λιοι δταν τιμωρώνται, εύρίσκομεν έν τω
μνημονευθέντι διαλόγφ, ένθα 6 Σωκράτης δια
τηςίσχυράς αύτούδιαλεκτικης καΐ δι* αλληλου-
χίας επιχειρημάτων δι* Λδαμαντίνων δεσμών,
ώς λέγει, δεδεμένων, άκραδάντως θεμέλιοι τάς
δύο ταύτας αληθείας, ών ή δευτέρα περιλαμ-
βάνει την περί ποινής ^εωρίαν. ,Γνωρίζομεν
δι δτι ό Σωκράτης ου μόνον δια λόγων, άλλα
και δι' έργων, δια του βίου δλου, δι* αύτου
του μαρτυρικού προς την φιλοσοφίαν θανάτου
απέδειξε τάς περί τών αληθειών τούτων πε-
ποιθήσεις του, καΐ έκήρυζεν α δτι ούτος ό τρό-
πος άριστος του βίου, τήν δικαιοσύνην καΐ την
άλλην άρετήν άσκοΰντας καΐ ζτίν και τεθνάναι».
Ι
*Όταν γίνη προςβολή τών δικαίων είτε του
πολίτου είτε της κοινωνίας, αύτη ώς πολιτεία
συγκεκροτημένη επιβάλλει ποινην τφ άδικη-
σαντι ΙΙόθόν πηγάζει ή πού ερείδεται τό δι-
καίωμα του τιμωρείν, τό δίκαιον της ποινής;
Της απορίας ταύτης καΐ ερωτήσεως τήν ανάγ-
κην κυρίως δέν αίσθανόμεθα' διότι ό άνθρωπος
έν τη κοινωνί:}: έχει κεκτημένας τινάς κοινάς
αληθείας ιϊτε έκ της μακράς παραδόσεως είτε
88
ο ΕΝ ΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΟΤΠΟΛΕΙ ΕΛΛΗΝΙΚΟΣ ΦΙΛΟΛΟΓΙΚΟΣ ΣΥΛΛΟΓΟΣ
ίκ της θρησκείας, και δταν αύται συιχφωνώσι
κατ' ά(χφοτ6ρας τας πηγάς, αρκείται νά εϊπΥϊ
τό τη; * Αντιγόνης :
Ου γάρ τοι νυν γβ η άχ^ές, αλλ* άεΙποχΒ
ζ^ ταϋτα' η ουδβις οίδεν έξ δχου φάνη.
Τό διστιχον τούτο παραθέτει και ό *Αρίοτθ'
χίλης (*Ρητ. Α', ιγ', 2) όΐΛίλών περί του ούσει
κοινού δικαίου: αΈστι γάρ δ (/.αντεύονταί τι
πάντες, φύσει κοινόν δίκαιον καΐ άδικον, καν
|χηδε(Λία κοινωνία προς αλλήλους ή (χηδέ συν-
θήκη».
Ή ιδέα της ποινής είναι τόσον αναπόσπα-
στος άπό της ίδεας του αδικήματος και τόσον
περί τούτου ή θρησκεία και ή ιστορική άνέλιζις
της άνθρωπότητος συμφωνούσιν, ώςτε ουδεμία
απορία γεννάται, ούτε πολυπραγμονουμεν
ξενιζόμεθα μάλιστα έπι τω τιΟεμε'νω έρωτή-
μ,ατι. *Αλλ' ή φιλοσοφία τα πάντα θεωρεί
προβλήματα, και είναι άνήσυ;/ος και ζητη-
τική, ενόσω δεν λύστ, ταϋτα δια της ευρέσεως
του απωτάτου λόγου : «τό σύνΟετον με/ ρ ι των
άποσυνθε'των ανάγκη διαιρείν» (Άριστο*. έλ.
Πολιτ. Ζ', ιβ').
Πρώτος ό Πλάτων και αμέσως μετ' αυτόν
ό * Αριστοτέλης εν τη άρχαιότητι, εκ δέ των
νεωτέρων οί Όλλανδοι Οτοίίηβ και Ρη^βΥί-
άθτ(, οΐ "Αγγλοι ΗθΙ)1)68, ΣοοΗβ και Βένθαμ,
οί Γάλλοι /. /. Κοη88βαη, Οηίζοί και άλ-
λοι, οί Γερμανοί φιλόσοφοι ^άντιος χ.ώ.'Έγελος
και πλήθος ποινικολόγων, εν οίς ο ημέτερος
Σαρίηολος προέβαλον έκαστος ίδίαν θεωρίαν
ηερί ποινής.
*Η θεωρητική έρευνα εν τω ζητήματι τού-
τφ καΐ ή κατά καιρούς και κατ' έθνη έκδη-
λωθείσα διάφορος περί ποινής δικαιολογία
άπέδειζαν δτι ουσιωδέστατα τροποποιούνται
οί ποινικοί νόμοι καΐ μεταβάλλεται ή /ρήσις
καΐ αυτός πολλάκις ό σκοπός του σπουδαιό-
τατου μο/λου του κινουντος τήν ανθρωπότη-
τα εΙς πρόοδον και πολιτισμόν. Τοιούτος μο-
χλός αναγνωρίζεται ή λειτουργία της ποινικής
δικαιοσύνης. Δέν ύπάρ/ει επομένως ζήτημα
θεωρητικόν τοσούτον στενώς μετά των πρα-
κτικών συνδεόμενον, δσον τό προκείμενον.
^Έκαστος εννοεί πόσον διαφέρουσιν οί ποι-
νικοί νόμοι θεμελιούμενοι έπΙ οιαοόρου δικαιο-
λογητικής βάσεως τής ποινής. "Εξ τοιαυται
γενικώτεραι βάοεις, μή υπολογιζόμενου πλή-
θους ποικιλιών, υπέστη ρ ίχθησαν.
1) Τό δημόσιον συμφέρον, δπερ παρεστάθη
μάλλον συγκεκριμένον καΐ άπτότιρον τής
ιδέας του δικαίου. Κήρυξ επισημότατος τής
θεωρίας του ωφελίμου και του συμφέροντος
είναι ό "Αγγλος Βένθαμ (βΟΟίβ αίίΙίώΓθ).
2) Τό δίκαιον τής αμύνης τής κοινωνίας.
3) Τό ^Βοκρατικόν, τό έκ θεού τπιγάζον
καΐ θεωρούν πάν έγκλημα προςβολήν τίς
θεότητος.
4) Ή σύμβαοις η τό κοινωνικόν συνάλ-
λαγμα, δι* ου τό άτομον έζεχώρησεν είς τηι
πολιτείαν τα δικχιώματά του.
5) Ό ηθικός ίξάασμός, ή απόλυτος δι-
καιοσύνη και ή άπόδοσις κάκου είς τό καχόν.
6) *Η φιίαν^ρωηία και τό έλεος προς το
έγκλημα, οπ^ρ θεωρείται ως παραφροσύνη.
Αί θεωρίαι έπληθύνθησαν καΐ ένεκα της
φιλοτιμίας, ην οί νεώτεροι ποινικολόγοι έπι-
δείςαντο ε(ς μόρφωσιν έκαστος ίόίου συστή-
ματος. Διό έπήλΟεν ή ανάγκη τής κατατά-
ξεως αυτών ε!ς τρείς κατηγορίας* καΐ ίη
έ/ομεν 1) τάς απολύτους, 2) τάς σχετικας
καΐ 3) τάς μικτάς εξ αμφοτέρων η και ιχ
μόνων τών σχετικών. ΚαΙ αι μεν άηόΐνιοι
έκζητουσι τόν λόγον τής ποινής έν αύτφ τφ
δικαίω άφγιρημένως και ανεξαρτήτως πάσης
άμεσου ή εμμέσου ωφελείας δυναμένης νι
προκύψγ) έκ τής ποινής είτε δια τήν κοινωνίαν
είτε δια τόν τιμωρηθέντα.. Αί δέ σχειαω!
άποσκοπουσιν είς έπίτευξιν ώρισμένου τινός
σκοπού δια τής ποινής.
Όφείλω πριν ή επιληφθώ τών Πλατωνι-
κών ιδεών, να παραθέσω ομίν συνοπτικώτατ*
τινάς τών θεωριών τούτων, δπως κατάδηλος
ύστερον φαννί ή όμοιότης καΐ αΐ διαφοραι τών
εν τω Γοργία διδασκομένων.
Όσοι θεωρουσιν ως γενεσιουργόν λόγον της
κοινωνίας τών ανθρώπων τήν ούμβασιν ήτοι
τό Ηοινωνιχόν συνάλλαγμα (οΟΠΙγβΙ δΟ018ΐ1)ι
ούτοι κατ' ανάγκην έπι τής συμβάσεως ή 'ΐυν-
θήκης έρείδουσι τήν ποινήν. Ό "Αγγλος φιλό-
σοφος ίιΟΟίίβ άριστα ανέπτυξε τήν θεωρίαν
ταύτην, ήτις έν σπέρματι αναφαίνεται ίν τοις
συγγράμμασι τών Όλλανδών Γροτίου χαΐ
ΡαίΓβηάοΓΓ. Ό ΒεκκαρΙας καΐ δλοι σχεϊόν
οί δημοσιολόγοι του 18ου αΣώνος μετ' ενθου-
σιασμού ήσπάσΟησαν αυτήν, εύγλωττότατα όΙ
πάντων διετύπωσεν ό πολύς ^. ^. ΗθΙΙδδβ311.
Ούτος ί/υρίζεται δτι ή φυσική του άνθρώ::ου
κατάστασις είναι ή μόνωσις. Έν ττί μονώσει
έχει πλήρη και τέλεια άπαντα τα δίκαια*
Άλλα ταύτα είναι εκτεθειμένα είς τήν προς-
βολήν του πρώτου τυχόντος ομοίου του.
Συνερχόμενος είς χοινωνίαν οίκίίίκ βουλήσι:
ο ΓΟΡΓΙΑΣ ΤΟΊΓ ΠΛΑΤΩΝΟΣ ΚΑΙ Η ΠΕΡΙ ΠΟΙΝΗΣ ΘΕΩΡΙΑ
89
παραιτιΐται /Α^ρονς των δικαίων τούτων, δ:τως
τχ ΙοίΤίά συντήρηση και ασφάλιση. Συ(Αβάλ-
λεται λοιπόν δτι, έάν ποτί προ^βάλη τα δί-
καια ενός συγκοινωνοΰ, θέλει αποτίσει τη κοι-
νωνία ώς τί(Αη(χα ττίς παραβάσεως ταύτης
την θυσίαν του δλου η αντιστοίχου μέρους
τών ιδίων δικαίων. Ούτως ή ποινή τίκτεται
εκ ττίς συ{χβάσεως, έπιβαλλοριένη ώ; παίσα
συμπεφωνημένη ποινική §ήτρα κατά του πα-
ραβάντος την σύαβασιν.
Όλίγους οπαδού; άριθ(Αεϊ σήμερον ή θεω-
ρία ταυ κοινωνικού συναλλάγματος, ήτις άλ-
λοτε ενθουσιωδώς είχε παρασύρει τα πλήθη
καΐ πολλούς πολιτειολόγους. Έπανηλθομεν
πάλιν είς την πάλαιαν δοζασίαν 5τι ό άνθρω-
πος είναι φύσει κοινωνικός καΐ ούχΙ ^έσει η
σνμβάσει. Τόν εκτός της κοινωνίας άνθρωπον
τον μη δυνάμενον κοινωνεΐν η τόν μηδενός δεό-
μενον δι' αύτάρκειαν, ο Αριστοτέλης ηδη
αληθέστατα και είκονικώτατα άπεκάλεσεν Οτι
ϋν είναι Άν&ρωηος άλλ' είναι η Λ^ρίον η θεός.
(Πολιτ. Α'α').
Συγγενής τη θεωρί^}^ ταύτη είναι ή βασι-
ζόμενη έπι του δικαίου της Αμύνης. Διότι καΐ
αύτη προϋποθέτει κοινωνική ν συνθήκην και
δογματίζει δτι πρό τής συνθήκης ό εν τη φυ-
σική τϋς μονώσεως καταστάσει ευρισκόμενος
είχε τό δικαίωμα της αμύνης κχτα παντός
προςβάλλοντος τα δίκαια του, τό δέ δικαίωμα
τούτο εΙς κοινωνίαν συνελθών Ιξεχώρησε δια
τ^ συμβάσεως προς την πολιτείαν. *Η πολι-
τεία λοιπόν έπιβάλλουσα ποινήν,τζ) άδικήσαντι
Αμύνεται ώς άνηπρόςωπος του άδικηθέντος,
τό δέ δικαίωμα τούτο τη; άμύνη; ενασκεί Ιπω-
φελί'στερον και μετά μείζονος φειδού; και περι-
σκέψεως η αυτός ό αδικηθείς.
Ό Βενθχμ στηρίζει την ποινήν έπΙ τη;
ωφελείας, Κατ' αυτόν, καλόν είναι τό ήδν καΐ
τό νλίχώς ώφίλιμον, κχκόν δε τό μη ώφέλι-
μον. Πάσα περί δικαίου η αδίκου ζήτησις
ουδέν άλλο είναι είμη πρόβλημα ωφελείας και
ζημίας. Έάν ή πλάστιγξ βαρύνη προς τό
μέρος του ώφεΐίμου, εκεί είναι και τό δίκαιον.
Έάν προς τό μέρος της ζημίας, φευκτέον ώς
πόνσυ γενεσιουργόν. Φευκτέον λοιπόν τό αδίκη-
μα ούχΙ ώς καθ' εαυτό κακόν, άλλ'ώς προκα-
λούν την ποινήν, ην ή πολιτεία χάριν τη;
ΐδίο^ ωφελείας ώρισεν. 'Η ποινή κατά τήν
θεωρίαν ταύτην έστιν ωφελείας πρόζενος τη
κοινωνία. "Αρα ουδόλως μιλήσει αύτη περί
του δικαίου. Διότι έχουσα απλώς τήν ίσχύν
καταγνώσεται τήν ποινήν ώ; συμφέρουσαν.
Έλλ. Φι>. Σύλ>ογος
Ώ; συμφέρουσα ϊσται αναγκαία* ώς αναγ-
καία δέ εσται καΐ δικαία. Ό αδικών «Ιναι
Ιχ&ρός' δθεν έχθρικώς προςφέρεται αύτφ ή
κοινωνία διά της απειλές της ποινής, ήτις
είναι δτίλον ϊκφοβιστικόν. *Αν μεθ' δλον τόν
έκφοβισμόν πραχθη έγκλημα, πατάσσεται ό
δράστης, ίνα άποτραπώσιν οί λοιποί ομοίου
εγκλήματος διά του έμποιουμένου ίχ, ττίς ποι-
νής τρόμου.
ΚαΙ αϊ τρεις αύται θεωρίαι άνήκουσιν ε(ς
τήν κατηγορίαν τών σχετικο^ν' διότι τό ώφέ'
λιμον διά τόν άδικούμενον καΐ τήν κοινωνίαν
άνευρίσκουσιν έν τη ποινή. Αντίθετοι προς
ταύτας είναι αΐ Απόλυτοι, αϊτινες τόν λόγον
της ποινής έν αύτη τη ποινή έκζητουσιν ανεξαρ-
τήτως πάσης ίδέας ωφελίμου ή συμφέροντος.
Μίαν μόνην έζ αυτών θ* αναφέρω τήν του
Καντίου,
Ό Κάντιος πολεμει τό δόγμα τής ωφελείας*
αναγράφει ώς άζίωμα δτι ή απόλυτος δικαιο-
σύνη δέν επιτρέπει νά μεταχειρισθεί ή κοινω-
νία τόν άνθρωπον ώς πράγμα ένεκα τής τών
άλλων ωφελείας καΐ δοζάζων δτι ανάγκη νά
ζητηθη ό λόγος τής ποινής άλλαχου ήτοι Ικτός
καΐ ανεξαρτήτως τής κοινωνίας, ευρίσκει αυ-
τόν έν τη άπολύτφ δικαιοσύνη. Ούτω λοιπόν
ό άμαρτήσας, καίτοι ώς κοινωνικόν ον αυτός
έαϋτω τυγχάνει σκοπός καΐ τέλος, υφίσταται
δμως τήν ποινήν ένεκα τής απολύτου δικαιο-
σύνης* άδιάφορον δέ δλως αν αυτός η ή κοινω-
νία πορισθώσιν ώφέλειάν τίνα έκ τής τιμω-
ρίας. ΙΙασα κατά του δικαίου τίροςβολή δέον
ν' άνορθωθη. Ό ένοχος τιμωρείται ούχΙ διότι
ηθέλησε τήν ποινήν, ούχι διότι συμφέρει νά
τιμωρηΟη προς Ικφόβισιν, άποτροπήν ή σω-
φρονισμόν άλλων, ούχΙ διά τό ίουδα'ίκόν λό-
γιον του Καϊάφα συμβουλεύσαντος τοίς Ιου-
δαίοι; αδτι συμφέρει ένα άνθρωπον άπολέσθαι
υπέρ του λάου», άλλα τιμωρείται διότι ηθέ-
λησε καΐ έπραξε τό Αδικον^ ή δέ άδικος πραξις
δέον νά τιμωρηθη κατ' ανάγκην έπιβαλλομέ-
νην παρ' αύτου του. απολύτου δικαίου. Κατά
τον Κχντιον, δ σύ κατ' άλλου πράττεις κα-
κόν, πράττεις κατά σεαυτου, έάν εκείνον άτι-
μάζης, ατιμάζει; σεαυτόν, κλεπτών άλλον
σεαυτόν κλέπτεις, προςβάλλων ή φονεύων άλ-
λον προσβάλλει; ή φονεύεις σέ τόν ίδιον. Ή
ιδέα του ίλαιμοΟ, τ/<; εςαγνίσεως είναι αχώ-
ριστος τη; ίδέα; του αμαρτήματος.
II
"ΙΙδη ερχόμενοι είς τόν Πλάτωνα άνευρί-
Τυ|ΐος ΚΙΙ' 12
90
ο ΕΝ ΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΟΤΠΟΛΚΙ ΕΛΛΗΝΙΚΟΣ ΦΙΛΟΛΟΓΙΚΟΙ ΣΓΛΛΟΓΟΣ
9Κ0(χεν δτι πραηος ^ιετύπωσεν ύηοπείβΑίνικώς
την απόλυτον θεωρίαν της ποινής άποδειχνύων
την ποινην άναγκαίχν ούχΙ 5τάριν του άδικη-
θέντος ούτε χάριν της κοινων(ας, άλλα κυρίως
δια την ϋροίν της έν τ^ ψνχη του άδίχονντος
κακίας καΐ δια την βελτίωσιν αντον τον άδι-
κονντος, ' Αντικείμενικώς δέ ύπέδειξεν δτι ή
ποινή έχει τους χαρακτήρας του παράδειγμα•
τισμον, του ίκφοβιαμον καΐ της βεληώοεως
τών άλλων, όρώντων 5σα πάσχουσιν οί τιμω-
ρούμενοι, ήτοι ηρίθ(χησεν δλους τους χαρακτή-
ρας, ίσους αι σχετικαΐ θεωρ^αι ύπέλαβον ως
σκοπόν της έπιβλητε'ας ποινής.
Σύνηθες είναι τό λεγόμενον δτι ουδέν νίον
προβάλλουσιν οί νεώτεροι <τοφοΙ μη έζενεχθίν
ηδη παρά τών παλαιών, και δτι περί την έν-
δυμασίαν μάλλον τών αρχαίων ^δεών κατα-
γινόμενοι νομίζουσιν δτι υπό νέαν περιβολην
καΐ νέα κοσμήματα άλλοιουται συν τη μορφή
καΐ αύτη ή ουσία. Ή συνήθεια αυτή δέν άπαν-
τδ μόνον ε(ς τους νεωτέρους χρόνους, ούτε
ανήκει μόνον είς ήμας τους Έλληνας, οίτινες
διαθρυπτόμενοι έπι πατραγαθία καταχρώμεθα
πολλάκις τη συνήθεια ταύτη, άλλα και ε (ς
παλαιοτέρους χρόνους. Κατά τόν 18°^ αίώνα
συνήντησε ταύτην πολλάκις ό ευφυέστατος
ΒοΙταΐρος. Επειδή δέ εύρεν αυτήν ενοχλητικήν
κάπως ως άποκαλύπτουσαν πολλάς αύτου αλη-
θείας έστερημένας πρωτοτυπίας, τήν έζεδική-
θη δια του έξης χαρίεντος επιγράμματος, ού-
τινος παραθέτω εμμετρον μετάφρασιν:
ΧΗν^'β ηηβ οΗο^β οΒββζ ΙβΙΙβ ?
Χ' αηα(]ΐαίβ Ιοηΐβ οι βιηοΊ
νή)οηά : Ιβ V αϊ άίί αχ^ηηί (οί.
€* οαί ηην ρίαι^αηΐβ άοηζνΙΙο!
ηΐ((' ηβ νβηαίί'βΙΙο αρνί^ί ίποιΫ
Ι* αιο'αΐΝ άίί Ια €}ιο$β αναηΐ βΙΙβ.
Λέγω Η&τί βνμορφον ; — €Σίάσον, λέγ ή αρχαιότης'
Έγώ το είπα, §γώ πρώτη,*
Τί Τίβρίβργοζ Κυρά ! Δίν καταλάμβανα δτι
αν κατόπιν ηρχβτο δ^ ^ά ή το τότε πρώτη,
κ έγώ πρώτος ^Χεγα το λογάκι τό δικό της ;
Άλλα τό σκωπτικόν τούτο έττίγραμμα ου-
δόλως κωλύει νά θαυμάσωμεν τόν Γοργίαν του
Πλάτωνος* διότι ο άπό 24 αιώνων σφζόμενος
καΐ ήδυτάτην άπόλαυσιν παρέχων ε(ς πάντα
πεπαιδευμένοι πάσης έπο^ή; και παντός έθνους
διάλογος ούτος Ιγκλείδΐ ού/Ι ίν απέρματι^ ώ;
είπε πάντη εσφαλμένως ό ημέτερος Σαρίπο-
λος, άλλα μάλλον έν λαμπρω Μουσείω πάν
δ τι περί ποινής έδογμάτισαν οί μεταγενέστε-
ροι, και ώς καλλιτέχνημα, ώς διάταζις τών
άμφιςβητουμένων καΐ άτεοδεικτέων λόγων, ώς
διαλεκτική ανυπερβλήτου δυνάμεως, ώς εξαρ-
σις πάθους, δπερ γεννάται ούχΙ εξ αισθήματος
άλλ' ήρεμα εξ αυτών τών λογικών συνεπειών
της συζητήσεως, είναι ϊργον άπαράμιλλον έςιιί.
Ό Πλάτων εν τω Φαίδρφ υποδεικνύων
τους κανόνας, καθ' ους δέον νά συντάσσωντιι
οΐ λόγοι, συνοψίζει αυτούς έν τψ άξιώματι
δτι πάς λόγος πρέπει νά ήναι ώς πάς οργανι-
σμός ζών : αδείν πάντα λόγον, ώςπερ ζψον
συνιστάναι.» Τό αξίωμα τούτο εφαρμόζει ε!;
δλα τα έργα του ό δαιμόνιος φιλόσοφος. Εκεί-
νο δμως τό οποίον δέν ειπεν, άλλα διακρίνουσι
πάντες οΐ μελετώντες τους διάλογους του, εί-
ναι δτι οί Πλατωνικοί διάλογοι είναι αυτό-
χρημα δράματα. Ώς πάν δράμα έχει πλοκήν,
είκονίζει τα πρόςωπα διά του χαρακτηρος
καΐ τών ίδεών έκαστου, μεταχειρίζεται υ^ος
λόγου πρόςφορον δι' έκαστο ν, ορίζει τόν τό-
πον ώς πλαίσιον τής διεξαγόμενης δράσεως
καΐ έχει τήν δέσιν και λύσιν, ούτω δραματι-
κώς διεξάγει καΐ ό Πλάτων πάσαν συζήτησιν
ου μόνον τών περί ηθικής ίδεών τών ύτοχει-
μένων είς τήν άντίληψιν παντός άλλα καΐ
αυτών τών αφηρημένων καΐ μεταφυσικών
ίδεών. ΚαΙ τραγικός καΐ κωμικός ποιητής δει-
νότατος φαίνεται εναλλάξ έν τοις διαλόγοις
καΐ πραγματοποιεί δ τι ϊγραψεν έν τω Συμ-
ποσίφ, δπου ό Σωκράτης αναγκάζει τόν
*Αριστοφάνην καΐ τόν Αγάθωνα νά όμολογή-
σωσιν δτι ό αγαθός ποιητής δύναται εξ ίσου
ν α γράψν) καλά ς τραγφδίας καΐ καλας κω-
μωδίας^.
1. Ρίαννοη. Ι.ί11. ΟΓβοςυβ ρ. 3θ1. Ιιβδ (1ίΕΐθβ'αβ3
άβ Ρΐαΐοη βοηΐ άββ οοηαροβίΐίοιίδ (ΐΓ&πΐ3ϋφΐ65
άαηβ ΙουΙβ Ια Γογοο άυ ΙβΓίηβ, «γβηΐ ΙβϋΓ ^Λάη
1)ίβη (Ιβδδίηβ, ΙουΓ ηοβύά, ΙβαΓδ ρέπρβίίβδ βΐ ΙβοΓ
(1βηούιηβηΐ...ΡΐΛΐοη αάβρίογβ ανβο ιιη αΓί ίηοοιη•
ρ2ΐΓ&Ι)ΐ6 ΙοαΙβδ Ιββ ΓβδδΟϋΓββ άο οβ ^βηίβ ώ-ϋΐΜ-
Ιίςαβ ςυο Ια ηαΙΟΓβ Ιυί αν&ίΐ δί πεΗβιηβιιΙ (1βρ8Γ-
ί\.ι>—Ε6ηοΗνί€τ, ΡΗϋ. αηοίβηαβ. Ι. II ρ. 12. •Ιλ?
(ϋαΐοξ^υοδ (1β ΡΙαΙοη δοηΐ θβδ <ΒνΓ€8 ά^αν(, <1μ
/)θ(^Νί«?$, δβίοη Ιουίβ Ια ίοΓοβ βΙ Ια πΐ8§^ί6€θηΓ€ ά^
Ι' ί(1όβ ςαβ οβ ωοΐ ΓβρΓθββηΙο.., ΡΓβδβηΙβδ οοβοπιρ
άβδ βεβηβδ άβ Ια νίβ, άοηΐ Ια 1)6ααΐ6 φΐβίςυββ Γοίδ
ο$1 δϋρΓόιηβ, άοηΐ Ια ι^Γάοβ βδΐ Ιοϋ]οαΓ$ πανίδ-
δαηΐβ, 06δ άίαΐο^^αβδ δοηΐ 1ίΙ)Γβδ άαηδ Ιβυπ ιηαΓ-
οΐιβ... ίΐδ αρραΓίίβηηβηΙ αα ιηοη(]6 νίναηΐ ρ1ιιΙ<'•ΐ
ςυ' α Ια δοίβηοβ. Ι-ο Οονς/ία^ ρΓβδοηΙο « ΐ3ΐ*Γοί>
οΐ υηο ρΓί'άΙοαϋοη 6κ6/ίιηβ βΐ υη ^νανην ιώογλΙ
αΰίίοΐιηηοηί αοΗονύ» — Ό 'Λθίίναιος (Λιιιτν. ΙΑ* »β*)
/έγ€ΐ ο:ι ό ΙΙ/άζων ((Α([Αήθη του; μίμου; ιοΰ Σώ^ρο*
νος και οί διάλογοι του {χ^ουσι πολΰ τό δρβ|χ«τΐϊΐον.
ο ΓΟΡΓΙΑΣ ΤΟΤ ΠΛΑΤ0Ν02 ΚΑΙ Η ΠΕΡΙ ΠΟΙΝΗΣ ΘΕΟΡΙΑ
91
Οι δ(άλογο( ούτοι ιίναι κατά την γνώ(χην
των κριτικών πρότυπα ανέφικτα καΐ [χάτην
ζητεί τις έν οί^δήποτΕ φιλολογίι:»: οιουδηττοτε
βθνους διάλογον ενα δυνά[Χ6νον να καταταχθη
είς τό είδος των Πλατωνικών καΐ να παρα-
βληθη προς αυτούς. Ό ΜβΟβαΙαγ (ΕδδαγδΙ
δΪΓ ΙίνίΙΙίαΠΙ Τβΐηρίβ) /τυνομολογιϊ ταύτα
λέγων : «Ιη ΐΗβ ίΐΓΐ ο£ (Ιίίΐΐο^αθ, απ 8Γΐ
ίη λνΐιίοΐι, αδ ίί Ηαρρβαδ, ΡΙα(ο /αν βχ-
οβΙΙβά αΙΙ ίγιβη, αικί ίη \ν1ιίο1ι Ρβδοβΐ,
^θβΐ αηά αάπιΐΓίΐΜβ ίη οΙΙιβΓ τθδρβοΐδ,
ίδ ηοίΟΓίοιίδΙγ νβΓγ άββοίβηΐ».
Ή α(χ|χη του σκώμίΑχτος του Βολταίρου
οέν δύναται βεβαίως να στραφγι κχτα του
Πλάτωνος, ούϊε. δύναται ό Βολταΐρος καΐ αΐ
αλλαι φιλολογικαΐ έξο/ότητες των νεωτέρων
χρόνων να παραπονεθώτιν δτι τους προέλαβεν
ό Πλάτων γεννηθείς πρ6 αυτών, διότι ουδείς
ούδ' άπαντες όμου έν συνεταιριστώ 8ργαζό(Λε-
νοι θα έδωροφόρουν είς την ανθρωπότητα καλ-
λιτεχνήματα δμοια των του Πλάτωνος, είς ον
η φύσις δαψιλώς έχορήγησεν εύρυτάτην διά-
νοιαν κχι κρίσιν, δπως κυρίαρχη έν τη φιλο-
σοφί^>^, τά ενθουσιώδη αισθήματα του κάλου
καΐ της αρμονίας, 5πω; άναπαραστη'ϊη αυτά
έν τοϊς εργοις του, την πλαστικότητα καΐ δρα-
ματική ν τέχνη ν, την ποίησιν και μυθοπλα-
στίαν, τό λεπτόν είρωνικόν καΐ σατυρικόν
πνευρια, την άφέλειαν μετά του ύψους, την
χάριν μετά της υπάτης δυνάμεως του λόγου
καΐ των {δεών, την άνυπέρβλητον διαλεκτικην
δεινότητα, την λατρειαν των αρετών, την
δημιουργίαν τών {δανικών, είς δν ή τύχη έδω-
κε διδάσκαλον τόν Σωκράτη και πατρίδα τάς
' Άθηνας έν τη μεγίστη αυτών πνευματικοί
λαμπτϊδόνι.
III.
Διαλέγονται μετά του Σωκράτους τά έξης
τέσσαρα πρόςωττα* 1) Ό Γοργίας έκ Λεοντίου
τ75ς Σικελίας διάσημος ρήτωρ καΐ διδάσκαλος
της ρητορικής. Είχεν άποσταλή υπό τών συμ-
πολιτών του είς Αθήνας, ίνα πείση αυτούς
ε(ς συμμαχίαν κατά τών Συρακοσίων. Είναι
άλαζών καΐ υπερήφανος εζι τη κεκτημένη
φήμη, 5τι ευχερώς κα•. πειστικώς περί παντές
δύναται ν' άγορεύη' συγκατανεύει δε να δια-
λεχθη μετά του Σωκράτους, δςτις μετά πολ-
λής εύλαβείας προς αυτόν φαίνεται φερόμενος
ώς άδοζός τις προς ενδοξον άνδρα 2) Ό
ΠώΧκκ ές Ακράγαντος της Σικελίας μαθητής
του Γοργίου καΐ ακολουθών αυτόν έν ταΐς
άποδημίαις προς κτησιν γνώσεων και πείρας
καΐ συμμετοχήν δόζης. Είναι νέος, ζωηρός
καΐ θρασύς. 3) Χαιρεφών ό Αθηναίος, ό γνω-
στός ενθουσιώδης καΐ μανικός εταίρος του Σω-
κράτους, ό έρωτήσας τό μαντείον τών Δελ-
φών καΐ λαβών την άπάντησιν ίτι σοφώτατος
ανδρών ατλάντων είναι ό Σωκράτης. Ούτος
σπανίως μετέχει του διαλόγου κοσμίως καΐ
εύλαβώς προς τε τόν διδάσκαλόν του καΐ τους
άλλους φερόμενος, καΐ αποτελεί αντίθεσιν προς
τόν Πώλον, δςτις υπεραμυνόμενος του διδα-
σκάλου τίθεται υπέρ αυτόν καΐ άλαζονεύεται'
4) Καλλικλης ό Αθηναίος, πολιτευόμενος καΐ
αγαπών την ρητορικήν ούχι διά την έπίδειζιν
καΐ την έζ αυτής επαγγελματική ν δόζαν άλλα
διά τήν χρησιμότητα αυτής υπέρ τών πρα-
κτικών πλεονεκτημάτων τής πολιτικής, μετά
παρρησίας χλευάζων τόν Σωκράτη καΐ τάς
φιλοσοφικάς θεωρίας του καΐ άντιτάσσων εΙς
τά {δανικά περί ηθικής και δικαίου διδάγματα
τάς πρακτικάς ωφελείας, ας παρέχει τό δί-
καιον του {σχυροτέρου καΐ ή έπιτηδειότης έν
τη πάλη του βίου, και τάς ύλικάς απολαύ-
σεις, αϊτινες καθιστώσι τόν βίον εύδαίμονα.
Ό Σωκράτης μετά του Χαιρεφώντος μετα-
βαίνουσιν είς τόν οίκον του Καλλικλέους, ένθα
ό Γοργίας επρόκειτο νά κάμη Ιτζίόειξιν^ (ΟΟη-
ίέΓβηοβ), διάλεξιν, ώς θά έλέγομεν σήμερον.
Άλλα κωλυθέντες έν τη άγορ5ί φθάνουν αργά,
κατόπιν εορτής, ώς λέγει ό Σωκράτης, ή ώς
πρέπει νά φθάνη τις είς τόν πόλεμον καΐ ε{ς
τήν μάχην, κατά τήν δηκτικήν φράσιν, ην
αρχόμενος του διαλόγου ό Καλλικλής ρίπτει
προς τόν Σωκράτη ύπαινιττόμενος δτι έκ δει-
λίας προς τόν άκαταγώνιστον μαχητήν του λό-
γου, τόν Γοργίαν, έπήλθεν ή βραδύτης αύτη.
Ό Καλλικλής, παρ' ω κατέλυεν ό Γοργίας,
οΙονεΙ παραμυθών τόν Σωκράτη, λέγει δτι δύ-
ναται, δτα^ θέλη, νά ελθη και άκροασθη τους
επιδεικτικούς λόγους εκείνου. Άλλ' ό Σωκρά-
της αμέσως θέτει έν δευτέρα μοίρα τάς &ϊι-
όείξεις του ρήτορος καΐ μετ' άφελείας, ήτις
προςδίδει χάριν ε(ς τήν άμάθειαν, παρά δέ τφ
Σωκράτει καλύπτει ώς πέπλος διαφανής τήν
είρωνα μορφήν του, έρωτ51 έάν καταδέχηται
ό Γοργίας νά Λιαλεχ&η μετ' αύτου* διότι θέλει
νά μάθη «τίς ή δύναμις τής τέχνης του άν-
1. ^Επίδβίκννο^αί η ποιιΓσΟαι ίπιδβίξβίς τΙτο σανηθις
διά τους δίΛσήαους σοφιστάς πλάνητα βίον διάγοντας
άπό π(ίλιΐι»ς βίς πό^ιν. Αί ί7ςιδ£ίζιις βυιαι πολ)βίχις έγί-
νοντο επί (χισθώ χαι άναφέρΕίαι οκ ιιεληρώνοντο άντΙ
50 δρ. (ΜϋΙΙβΓ Έλλ. 1>«ΐΑ|ΐ. σιλ 332).
92
ο ΕΝ ΚΟΝΣΤΑΝΤΙΝΟΤΠΟΛΕΙ ΕΛΛΗΝΙΚΟΣ ΦΙΛΟΛΟΓΙΚΟΣ ΣΓΛΛΟΓΟΣ
Χρός χαΐ τί έστιν δ Ιπαγγίλλδται καΐ διδά-
σκει]». Ό Γοργίας /τυναινβί, προςθίτων έν
ιαγαλοπρίπεί ύπιροψι'ί^ζ δτι είναι ετοιρ,οζ να
οώση άττάνττιτιν εΙς παν ίρώτηρ.α, καΐ 5τι
ουδείς άπό πολλών ετών εύρε'θη νά τον ερώ-
τηση τί νέον η άγνωστον δι* αυτόν ^.
Άντψέτωποι λοιπόν τίθενται άφ' ενός ο
πάρα πάντων και έαυτοΰ θαυμαζόμενος καΐ
τα πάντα είδώς, καΐ άφ' ετέρου 6 φιλθ(Αά-
θειαν (χόνον έχων καΐ πβριεργίαν, δια δϊ της
διαλεκτικής καΐ τών βραχυλόγων απαντή-
σεων θέλων να άποκτδΐ σαφείς και ούσιαστι-
κάς γνώσεις τών πραγ(χάτων. Ή βραχυλογι'α
είναι απαραίτητος δρος της σαφήνειας τών
εννοιών. Ό δέ Γοργίας υπόσχεται αυτήν
άζιών δτι ουδείς άλλος δια βραχυτέρων λόγων
δύναται νά είπιτ, τα αυτά.
Ή ουζήτησις άρχεται περί της ξψορικής'
ό δέ Σωκράτης έν τη άπλοϊκότητί του συν-
άπτει τόν αγώνα έπι αύτου του εδάφους
του δεινού αντιπάλου, έπι αύτης της ί/Α-
χάτηχος του ανταγωνιστού*. Πλήρης κάλλους
καΐ χάριτος καΐ ευστροφίας διαλδκτικής εξε-
λίσσεται ό διάλογος, δτε έ Γοργίας ύπεν δίδει
βαθ(ληδόν καΐ πίπτει είς άντίφασιν.
Διότι ένφ {σχυρίσθη δτι ή ρητορική είναι
άπασών υπέρτερα, δτι δια της πειθούς κατ-
ορθοι τα πάντα, δτι δέν πταίει αύτη εάν τι
άδικον πραχθη δι' αύτης, κατόπιν ό{Λθλ•γεϊ
δτι ό ρήτωρ είναι αδύνατον να (χεταχειρισθη
αδίκως τήν ρητορικήν καΐ νά θελήση τό άδικον.
IV
Ενταύθα λήγει ή πρώτη πράξις καΐ άρ-
4. Ό Ιταλός Ρίο άβ 1η ΜίΓαηάοΙΙβ (1453—1494)
ξιάσημιος Ιιά προώρω άναπιύζϋ χαι \κ\ πολυμαθκία
ίχαυχατο ομοίως δη πιρι παντός ήδύνβτο να συζηττίστ)
μίΤΛ παντός. Είχι δέ ώς (^ητόν : ϋβ Οίηηί Γβ 8θίΙ)ί1ί.
Ό Βολταϊρος έπιχρίνας και ιίρωνίυθίΐς τήν μιγαλαυ-
χίαν ταύτην προςέθηχί χβΐ τό ρητόν : ^1 (]υίΙ)υδά3ΐη
αΐίίδ, δπιρ όλόχληρον ίχφέριται ώ; χλιυαστιχόν τών
οίομένων γινώσχιιν τα πάντα. Ό Δημτίτριος Μόσχος
"Βλλην {χ τών της Άναγιννίίσιως χαι ποιητής €Οδόχι•
μος (ίγραψιν Ιπιχόν ποίημα Έλενη) ητο φίλος χαι συν-
δαιτυμών τοΟ ΜίΓΕηάοΠβ (ΒΓαηβΙ άβ ΡΓββΙβ, Ορέοβ,
σελ 320—3).
2. Κιχέρων άβ ΟΓΗΙ. Ι, XI. «Τούτο μάλιστα Ιθαύμαζον
του Ιΐλάτωνος, άναγινώσχων τόν Γοργίαν του, ότι κατα-
γιλών χο\»ς ^ϊ{τορας έφαίνετό μοι αυτός αχρος {^ι{τωρ». Τό
αυτό σαμβαίνίΐ χαι ι ν τώ Φαίδρφ, ώς παραιηοίί ό Βη-
Γοη, 811Γ Γυηίΐέ άβ εοιηροβϋίοη ά^ηβ Ιβ ΡΙιβάΓβ :
«Β^ηβ ϋη ρΓβιηίβΓ άίβεουΓδ, ίΐ &αί Ια τΗέίοτίίΐηβ
5ΜΓ 8οη ρνορνβ ί€ΤΓαίη»,
χεται ή δευτέρα δια της παρεμ,βάσεως τοΟ
ΙΙώλου. Έκ τών πρώτων αύτου λόγων τ^
ενδιαφέρον εντείνεται και ή συζήτησις «Λί-
σταται ζωηρότερα ού μόνον ένεκα του όζέος
χαρακτηρος του ΙΙώλου, βαρέως φέροντος τήν
ήτταν του διδασκάλου του, άλλα καΐ έκ τής
σπουδαιότητος τών συζητου^χένων .
ΓΙαραθέσωμίν μικρόν άπότπασμα είςαγω-
γικόν της δ£υτέρας πράξεως ώς δείγμα τοΰ
ειρωνικού και ευτράπελου ύφους, δπερ συχνό-
τατα προςλαμβάνουσιν οΐ λόγοι τοΰ Σωκράτους
εν τζ) μέσφ τών σοβαρωτάτων συζητήσιων,
οιονεί προς άνάπαυλαν καΐ άναψυχήν ττ5ς έν-
τεταμένης προςοχής του παρακολουθοϋντοςαύ-
τάς• α ανάπαυλα γαρ της σπουδής γίγνίται
ενίοτε ή παιδιά» (Φίληβος, 30).
— «Και λοιπόν, ω Σώκρατες, αύτη ιιναι
πράγματι ή περί τη; ρητορικής δοξασία <ϊθυ,
ώς λέγεις τόρα; Διν βλέπβις δτ* ό Γοργίας
δεν έτόλμησε νά σοι άρνηθη δτι ό ρήτωρ όφιί-
λει νά γνωρίζγ) τό δίκαιον, τό κ(Μτ και τό
αγαθόν, καί, ίιότι εδέχθη δτι ό άγνοών αυτί
καΐ προςερχόμενος να μάθη τήν ρητορικήν
παρά τφ Γοργία θέλει διδαχθη καΐ ταυτοι
ύττερον παρά του ίδίου, έοάνη ενικά της
ομολογίας του εκείνης περιπλακεις είς άντίφα-
σιν, είς ην άρέσκβσαι νά φέρης τους άλλους
-δια τοιούτων ερωτημάτων ; Γνωρίζεις βεβχιχ
δτι δύςκολον εϊναι νά ευρέθη τις ομολόγων
δτι αγνοεί τα δίκαια καΐ δτι δέν είναι Ικανός
νά τα διδάξγ) είς άλλους, καΐ δράττεσαι άιιέ-
σως τοιούτων παραπειστικών ερωτήσεων, «ί-
τινες ένέχουοιν άγροικίαν πολλήν.
— *Ω θαυμάσιε Πώλε ; Δι' αυτό βί'βαια
πρέπει νά εχωμεν τους φίλους καΐ τα τέκνα,
διά νά μχς διορθώνητε σ€ΐς οι νεώτεροι χαΙ
ίν εργοις καΐ έν λόγοις, δταν ημείς πρβσβύτε-
ροι γενόμενοι ύποπίπτωμεν είς σφάλματα.
ΚαΙ αν τόρα έγώ καΐ ό Γοργίας έττλανήθη-
μεν, σύ παρών έπανόρθου τά εσφαλμένα,
διότι φαίνεσαι Ικανός δι' αυτό. Και έγώ προ-
θυμότατα δέχομαι νά συζητήσω μετά σου,
υπό ενα μόνον δρον.
— Ποίον ;
— Έάν περιστείλγις τήν μακρηγορίαν, ής
εδειξας δείγματα έν τη άρχη της συνδιαλίξεως.
— Κ χι τί ! δέν εχω δικαίωμα νά ιίπω
δσχ θέλω ;
— Λεινόν βέβαια, φίλε μου, θά ητο τό πά-
θημα σου, αν έκ της Σικελίας έρχόμΕνος ιίς
τάς Αθήνας, ίτου ή έλε-^θερία τοΰ λόγου «ι-
ναι ή μεγίστη καθ* άπασαν τήν Ελλάδα, εύ-
ο ΓΟΡΓΙΑΣ ΤΟΤ ΠΛΑΤΩΝΟΣ ΚΑΙ Π ΠΕΡΙ ΠΟΠίΗΣ ΘΕΟΡΙΑ
93
ρίίχκΐ'χο ου έστιρημβνος αύτης ενταύθα. Αλλα
ίζέταζι, σέ παρακαλώ, καΐτό άντίθβτον/Οταν
συ ρ-η απαντών βίς τό έρώτη|Λά [ΛΟυ μακρηγο•
ρης, δέν θα ητο επίσης ^βινόν τό {^ικόν μου
πάθημα, αν δέν μ$ Ιπβτρέπβτο ν' αναχω-
ρήσω καΐ να μη σ( ακούω ;
Ό Πώλος αρνείται 6τι 5ρος πρώτιστος της
^ψορίχής δίναι ή γνώσις του δικαίου και του
αγαθού, καΐ ισχυρίζεται 6τι μόνος σκοπός αυ-
τής είναι η ηείϋώ, και δια της πειθοίίς η επι-
βολή βπΐ τών άλ>ων καΐ η άπόκτησις δυνά-
μεως μεγίστης, ώςτε να πράττη 6 ρητωρ δ τι
αν αύτω δόζη βέλτιστον ίν ττ, πό>ει καταστρε'-
φων πάντα εχ^ρόν και άντίπαλον.
Άλλ' ό Σωκράτης αποδεικνύει δτι Άνευ της
γψί&σείος του δικαίου καΐ του άγαμου η ^ητο-
ρική ίέν είναι καν τέχνη» άλλ' άπλη Ιμηειρία»
είναι εϊόωλον μορίου ηοΐιτικής, είναι κολακεία
υποδυομε'νη την δικαιοσύνην και υπό τοιούτον
πρόσχημα ύτιοκριτικόν καταστρέφει την ψυχήν,
ώς η μαγειρική υποδύεται την ίατρικην προς
καταστροφην του σώματος. *Ώςτε, άν επρό-
κειτο να τεθη αγώνισμα ενώπιον παίδων ώς
κριτών η ενώπιον ανδρών ανόητων, ώς οί παί-
δες, τί^ τών δύο ό μάγειρος η ό ίατρός γνωρί-
ζει καλλίτερα τό ώφε'λιμον η βλαβερόν τών
φαγτοτών, ό ίατρός άφεύκτως θ* άπίθνησκε της
πβίνης, άλλα καΐ οι κριται δέν θ χ έβράδυνον
ν' άσθενήσωσι καΐ άποθάνωσιν Ικ της πολυ-
φαγίας τών λιχν^υμάτων και γλυκυσμάτων.
ΚοΙακείαν τούτο καλεί ό Σωκράτης και αίαχρόν
ονομάζει* διότι του ήδέος στοχάζεται άνευ του
βιλτίστου.
Μβτ* άλληλουχίαν σκέψεων επί της εννοίας
του ίιδέος καΐ Ανιαρού, του ωφελίμου και βλα-
βερόν καΐ μετά τόν καθορισμόν δτι πάσα πρά-
ζις γίνεται ούχι διά τό πραττόμενον άλλα διά
τίνα ^κοπόν, ό Πώλος δέν διστάζει να ομόλο-
γης δτι τό Αδικέίν τυγ/άνβΐ ο ν τό μεγιστον
τών κακών, άλλ* επιμένει δτι τό δδικείαϋαι
είναι ϊη μείζον, και προβάλλει τό γνωστόν
εκείνο δίλημμα, ούτινος έν άρ^η έμνησθην, είς
τόν Σωκράτη. Ούτος άπαντδ^ δτι δ«ν ήθελε
βεβαίως ούτε τό εν ούτε τό έτερον, άλλ' ό'τι
άν τω επεβάλλετο η ανάγκη να έκλέζη, θα
προυτίμα ν* αδίκηθ^ μάλλον η ν* άδικήοη.
Ή συζητησις ούτως είςε'ρχεται είς κύκλον
ίοεών ύψηλοτε'ρ<ι>ν τγ)ς ηθικής και του δικαίου
προς έπίγνωσιν της αληθούς εϋδαιμω'ίας Ιν τω
βί<(ΐ. Τίθεται προς λύσιν τό μεγιστον τών ζη-
τημάτων: ηώς βιωτέον: α Και γαρ τυγ/άνει
περί ών άμφιςβητουμεν (λέγει ό Σωκράτης)
ου πάνυ σμικρά δντα άλλα σχεδόν τι ταύτα,
περί ών εΐδέναι τε κάλλιστον, μί} εΐδέναι τε αΙ-
οχιστον, Τό γαρ κεφάλαιον αυτών έστιν^}Ί-
γνώακειν η Αγνοειν δςτις τε ευδαίμων Ιστι καΙ
δςτις μήτ^ (§ 27). Αμφίβολος τις προαίσθησις
καταλαμβάνει ημάς εν τη κρισίμφ ταύτη στρΰ-
φη του διαλόγου δτι ό Πώλος θριαμβεύει, ίάν
δέν έπιδείζη ό Σωκράτης σθένος ψυχγίς εκτα-
κτον και δύναμιν λόγου ύπερτάτην. Τό αδι-
κέίν, λέγει ό Πώλος, είναι κακόν, άλλα τό
άδικεΐσύαι είναι βεβαίως χεϊρον' διότι ό άδι-
κος έχων την έζο.υσίαν η την ίσχύν και μη
τιμωρούμενος ζη εϋδαιμόνως, εν (^ ό αδικούμενος
είναι δυςτυχής, ήτοι ζη ά^λί(ος. Φέρει δέ παρα-
δείγματα ιστορικά σύγχρονα, ιδία του * Αρ-
χελάου, καΐ επικαλείται μάρτυρας δλους του;
Αθηναίους καΐ αυτόν τόν Σωκράτην δτι θά
προυτίμων άπαντες να ίχωσι την θέσιν του
άδικουντος άλλ* εύδαιμόνω; ζώντος, παρά την
τών αδικούμενων καΐ δυςτυ^ούντων.
Άλλ' ό Σωκράτης ατάραχος προβαίνει ετι
περαιτέρω και καθιστοί δι' εαυτόν τό πρόβλημα
δυςχερέστερον προςθέτων νέον στοιχεϊον. Λέγει
λοιπόν είς τόν Πώλον αΠρόςεξε εάν ή δια-
φορά ημών συνίσταται είς τάς έζης προτάσεις.
Είπον εγώ εν τοίς έμπροσθεν δτι τό άδικείν
είναι κάκιον του άδικείσθχι, συ είπες τό άδι-
κΕίσθαι. Έγώ είπον δτι οΐ άδικουντες είναι
δυςτυχείς (άθλιοι), τούτο άντέκρουσας συ είπών
δτι οι άδικουντες άλλα μη τιμωρούμενοι είναι
εύδαίμονες. Έγώ τώρα προςθέτω δτι αυτούς
τους αδικούνται καΐ μί) τιμωρούμενους θεωρώ
δυςτνχεοΊάτους, τους δέ Αδικοϋντας μέν άλλα
τιμωρούμενους δλιγίίηερον δυςτυχεϊς^.
Ό Πώλος έπΙ τω άκούσματι του τελευ-
ταίου τούτου προςθέτου ίσχυρισμοϋ, αναφωνεί*
αΙΙώς λέγεις; Έάν άδικων άνθρωπος ληφθήΦ
κτλ. (δρ. § 473 Ο). •
Την θριαμβεύουσαν άδικίαν έχει σύμμαχον
ό Πώλος προς θρίαμβον της ίδικής του γνώ-
μης, δτι ή τοιαύτη αδικία είναι προφανώς
εύδαιμονικη, ένο) ή αδικία η συλλαμβανομένη
καΐ τιμωρουμένη παρέχει φρικτΙ,ν είκόνα άλ-
γηδόνων, βασάνων, ακρωτηριασμών καΐ θα-
νάτου. ^Εχει την κοινή ν γνώμην επίσης ύπίρ
εαυτού* διό επικαλείται την μαρτυρίαν ου μό-
νον δλων τών συμπολιτών άλλα καΐ δλων τών
συγχρόνων του εκλέγων παράδειγμα είκονι-
κώτατον κατά της αντιθέτου γνώμης του Σω-
κράτους, ήτις μένουσα μόνη, ψιλή καΐ ατο-
μική τολμ^ ν' άντιπαραταχθη κατά του όγ-
κου της κοινής γνώμης, ην εύφυώς ό Πλάτων
94
ο ΕΝ ΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΟΓΠΟΛΕΙ ΕΛΛΗΝΙΚΟΣ ΦΙΛΟΛΟΓΙΚΟΣ ΣΥΛΛΟΓΟΣ
άποκαλ6ίάλλαχου(ΙΙολ. Γ* 493) τ6μέγαζφον.
Ό Σωκράτ/)ς έν πρώτοις αντιτάσσει εΙς
τόν Πώλον δτι ούδεμίαν άζίαν άπο${^€ΐ εΙς
'τό ηοσόν ίτοι τό πλήθος τών μαρτύρων, άλλ'
ούτβ δίς τό ποών αυτών. Ή αλήθεια δεν
εξαρτάται, ώζ εν δικαστηριοις καΐ έν συνε-
λεύσεσι του λαοΟ δια παρατάξεως μαρτύρων
καΐ ψήφων: α Ενόσω σύ, ώ Πώλε, δέν με
έςαναγκάζεις ένα δντα να ομολογήσω, δε'ν σε
ωφελεί ή βοήθεια τών πολλών ψευδομαρτύρων
δπως με έξώστ,ς εκ της αληθείας. Έγώ εναν-
τίον σου ενα μόνον μάρτυρα θά φε'ρω, σέ τόν
ΓΛον, όμολογουντα την άλήθειαν τών λόγων
μου, και έάν δεν σοί τον φε'ρω, νομίζω δτι
ουδέν άξιον λόγου είπα έν τη συζητήσει. Τό
παράδειγμα σου είναι μορμολύκειον καΐ δχι
άπόδειξις. "Αλλως τε κακώς εθηκας τό ζήτημα
δτι ό επιτυχών αδίκως τής τυραννίδος είναι
εύδαιμονέστερος του αποτυχόντος, διότι μετα-
ξύ δύο αθλίων, δέν είναι δυνατόν να γίνη λόγος
περί εύδαιμονεστέρου/Αλλ* επιμένω είςτήνγνώ-
μην μου δτι άθλιώτερος τών δύο είναι ό επιτυ-
χών έν τη άδίκφ πράξει.» Του Ιΐώλου τότε
γελάσαντος, ό Σωκράτης προςθέτει : — «Γε-
λ^ς, φίλε μου, άλλο είδος πάλιν αυτό αποδεί-
ξεως καΐ έλεγχου, να γελ^ς χωρίς να έξελίγχης.»
Ενταύθα ακριβώς μέ τόν καγχασμόν του
Ιΐώλου, τόν συμβολίζοντα την θριαμβεύουσαν
άδικίαν καΐ τάς δοξασίας του μεγάλου ζί^ου,
γίνεται ή δέσις του δράματος καΐ έν τ% δε'σει
ταύτη εκφέρει ό Πλάτων δια του Σωκράτους
την περί ποίΐ^ς ι?βα>ρ/αν του. Άλλα προειςα-
γωγικώς δέον να άποδειχθώσι αϊ ίξής
δύο προτάσεις: 1) δτι μέγιστον τών κακών
είναι τό άδικείν και 2) δτι προτιμότερον είναι
τό άδικεΐσθαι ή τό άδικείν, είτα ώς συμπλή-
ρωμα τούτων ν* άκολουθήση ή άπόδειξις δύο
έτερων προτάσεων, έν αίς περιλαμβάνεται ή
περί ποχνής θεωρία* ήτοι 3) δτι ό δίκαιος ει«/αι
εύδαιμονέστατος, ό δέ αδικών δυςτυχέστατος'
4) δτι ό άδικων τιμωρούμενο; δηλ. ύποβχλ-
λόμενος είς ποινην είναι ήττον δυςτυχής του
ατιμωρητί άδικοΰντος.
Προς άπόδειξιν της πρώτης προτάσεως ό
Σωκράτης ερωτών λαμβάνει παρά του Πώλου
την έξης άπάντησιν, δτι τό άδικεΐσθαι είναι
κάκίον (χειρότερον κακόν), τό δε άδικείν είναι
μέν οΐσχιον άλλ* ούχι καΐ κάκιον. Βασιζόμε-
νος δέ είς την όμολογίαν δτι είναι αίσ/ρότερον
τό άδικείν, όμολογίαν, ην ό Πώλος αναγκά-
ζεται νά έκφέρη συμμορφούμενος τη κοινή
γνώμη καΐ τοίς κειμένοις νόμοις, παρατηρεί
ε!ς τόν Πώλον δτι ή διάστασις τών γνωμών
προέρχεται έκ τούτου, δτι κατά τόν Πώλον
άλλο είναι τό καλόν και άλλο τό αγαθόν, άλλο
τό κακόν καΐ άλλο τό αίσχρόν. Μεθοδιχως
έξακολουθών την διαλεκτικήν αναγκάζει αυτόν
να δεχθη : 1 ) δτι τό καλόν καΐ τό αγαθόν είναι
ταύτόν, ώς άφ* ετέρου τό κακόν και τό αίσ/ρόν
2) δη τό καλόν είναι αυτό τό αγαθόν τό ένε-
χον ηδονή ν τίνα, καΐ αισχρό ν είναι αυτό τό
κακόν τό περιέχον λύπην τίνα η βλάβην 3)
δτι αίσχρότερον λέγεται εκείνο δπερ υπερβάλλει
τό ^έτερον, είτε διότι παράγει περισσοτέρων
λύπην είτε διότι έχει μείζον κακόν, είτε δι*
αμφότερα. Επειδή δέ ώμολογήθη δτι τό άίι-
κείν είναι αίσχρότερον, έξεταστέον έάν εχη
την λύπην περισσοτέραν. *Αλλ* είναι βέβαιον
δτι ό άδικων δέν λυπείται περισσότερον τοΟ
αδικούμενου. Κατ' ανάγκην λοιπόν ϊχει μεί-
ζον τό έτερον στοιχβίον ήτοι τό κακόν. "Αρα
τό άδικείν είναι κάκιον. Επειδή δέ ουδείς
προτιμά τό κάκιον και τό αίσχιον του ήττον
κάκου καΐ ήττον αισχρού, έπεται δτι οίδείς
δφείλει ν α προτιμήογ} τό άδίκέίν, δπερ άπεδεί-
χϋη ϊχον σύναμα και αΙσχρότητα και καχίαψ
περισαοτέραν. Ούτως απεδείχθησαν αί ίύο
πρώται προτάσεις ορθώς Ιχουσαι. *Αλλ' ή
πρώτη χρήζε* μείζονος αναπτύξεως και λε-
πτομερεστέρας αναλύσεως, ής αμέσως έιτι-
λαμβάνεται έ Σωκράτης και συνδέει ταύττ,ν
μετά της τών δύο τελευταίων.
Ή αδικία είναι τό μέγιστον τών κακών
ένεκα της βλάβης, ην φέρει ε?ς την ψυχήν.
Μεταξύ πενίας, ήτις είναι κακόν χρηματιστι-
κόν, νόσου, ήτις είναι κακόν σωματικόν, και
αδικίας, ήτις είναι κα?ςόν ψυχικόν, ή αδικία
άναμφιλέκτως ομολογείται έκ τών τριών τού-
των κακών τό μέγιστον. Φέρει δέ βλάβην ένεκα
της διαταράξεως τον Ιν ήμΛν άγαμου, δπερ
ουδέν άλλο είναι ή 6 οΙκεΐος της ψνχης κό^
ομος Οί σοφοί λέγουσιν δτι και ουρανός, καΐ
γη, και θεοί, και άνθρωποι ένουνται δια της
φιλίας ήτοι αγάπης, δια τη; τάξεως καΐ συμ-
μετρίας, δια της σωφροσύνης καΐ δικαιοσύνης,
διό τό δλον τούτο κόσμον καλουσιν. *Άρα
άκοαμία κ κι ακολασία γεννάται έν τη ψ^χ?
του άδικουντος, δςτις μή πράττων τα προςή•
κοντά προς τε τους ανθρώπους και προς του;
θεούς γίνεται άδικος προς εκείνους και ανόσιος
προς αυτούς, παύει δέ ων προςφιλής προς
αμφότερους. Ό άδικων καθίσταται αδύνατος
προς κοινών ίαν, άλλ' ό μή ϊχων κοινωνίαν
στερείται του δεσμού της αγάπης του ένουντος
ο ΓΟΡΓΙΑΣ ΤΟΥ ΠΛΑΤΩΝΟΣ ΚΑΙ Π ΠΕΡΙ ΠΟΙΝΗΣ ΘΕΩΡΙΑ
95
τόν κόσ(χον. *Άρα στβρβίται ττιζ φιλίας θεού
και άνΟρώτυων αυτός ό συντριβών πρώτος τόν
^69(χόν τούτον.
Ή Ι^ιατάραζις αύτη της άρ(Χ.ονΐΛ75ς λβι-
τουργίας της ψυχής είναι νόσος, ώς καλοΰριεν
νοσον πασαν διατάραξιν τών λειτουργιών του
σώματος. Προς απαλλαγή ν της σω|Λατικής
νόσου εχορ.εν την, ίατρικήν καΐ ύ7Γθμιένθ|Λεν
άλγηΧόνας καί εγχειρήσεις χάριν του ωφελίμου,
ίπερ είναι ή άνάκτησις της ύγιείας. Προς
άτκχλίαγίιν ^Ι της άδιπίας, ήτις είναι ή ψυχι-
κή νόσος, αναγκαία τυγχάνει ή Τίοινη προς
άνάκτησιν της ύγιείας της ψυχής. Ή ποινί}
λοιπόν είναι ή Ιατροίή της ηονηράς χα\ αδίκου
ψυχής ή οο>φρονίζουοα αυτήν καΐ δικαιοχέραν
ηοίουοα, Ό κολαζόμενος πάσχει πρώτον δΙ-
χοία, διότι ίιετάραξε τόν κόσμ,ον της ψυχής,
δεύτερον δΐ αγαθά, διότι ωφελείται γινόμενος
βελτίων τήν ψυχήν καΐ άπαλλαττόρ,ενος της
αδικίας. Έπομε'νως ή ποίντ) είναι ή απαλλαγή
άπό της αδικίας, ήτοι από του μεγίστου κάκου.
*Άρα εύδαιμονίστατος είναι ό μή έχων κακίαν
εν τη ψυχνί, επειδή τούτο με'γιστον τών κα-
κών έφάνη, ήτοι πρώχιατος εν τη ^δαιμονί^ι
είναι ό δίκαιος ό έχων διαρκώς ύγια τήν ψυ-
χήν. Δ^τερος έρχεται ό άδικήοας άλλ' ίαιαλ-
ϊαττόμενος της αδικίας ' τοιούτος δέ ό νουθε-
τούμενος, ό ίπιπληττόμενος, ό τιμωρούμενος.
^Εσχατος δέ τη τάξει καΐ κάκιατα ζών είναι ό
ϊχοίτ άδίκίαν καΐ μη άηαλλαττόμενος. Ούτος
ομοιάζει προς πάσχοντα υπό μεγίστου νοσή-
ματος σωματικού καΐ φοβούμενον δίκην παι-
δός, τόν ίατρόν, τα φάρμακα καΐ τήν άλγει-
νήν έγ/είρητιν. Ό άτεοφέύγω^ τήν ποινήν τό
άλγβινόν μόνον με'ρος αυτής βλέτει, τυφλώττει
δε προς τό ώφε'λιμον και αγνοεί δτι ή συνοί-
κησις μετά ψυχής μή υγιούς άλλα σαθρας καΐ
άδίχου και άνοσίου είναι άθλιωτέρα κατά πολύ
της αθλίας ζωής μετά σώματος μή υγιούς αλλά
σχθρου καΐ εφθαρμένου. Έπομε'νως τό μί) τι-
μωρείσ&αι είναι ταύτόν προς τό Ιμμένειν Ιν τφ
χαχφ. Ώς δε ή ηοινη ώρίσθη 5τι είναι άηαλ-
λαγ^ άηό της αδικίας, ούτως ή ατιμωρησία εί-
ναι Υ) Ιμμονίι του κάκου καΐ δη του μεγίστου.
Ούτως άποδείκνυνται ορθώς εχουσαι καΐ
αΐ δύο τελευταίχι προτάσεις, 3^) και 4^ , του-
τε'ιτιν δτι οΙ άοικοΰντε; είναι δυςτυχεΐς καΐ 6τι
οί άδικουντες καΐ μή τιμωρούμενοι είναι απάν-
των δυςτυχέστατοι^.
Του Πώλου ύπείκοντος είς τήν άκαταμά-
χητον λογικήν και παραδεχόμενου τήν άλή-
θειαν τών προτάσεων, καθ ' ων εϊχεν άντιλέζει
καταγελάσας μάλιστα τής τελευταίας, ό Σω-
κράτης περατοί τήν . συζήτησιν μετ' αύτου είς
διπλήν άθυμίαν περιπεσόντος ένεκα τής τε
ήττης καΐ τής καταφρονήσεως τής τέχνης
έφ' η τόσον έσεμνύνετο. Διότι ταΰτα λέγει εν
κατακλείδι ο Σωκράτης: «ΈπΙ τό άπολογεί-
σθαι υπέρ τής αδικίας τής εαυτού ή γονέων ή
φίλων ή παίδων ή πατρίδος αδικούσης κατ*
ουδέν είναι χρήσιμος ή Ρητορική, καΐ δτι μάλ-
λον ήδύνατό τις νά ύπολάβη αυτήν χρήσιμον
διά τό εναντίον, δηλαδή δτι οφείλει τις μά-
λιστα μέν νά κατηγορη εαυτού, έπειτα δέ
τών οίκείων καΐ τών άλλων φίλων τών τυχόν
άδικούντων, καΐ νά μή άποκρύπτη άλλ' έζ
εναντίας νά φέρη είς τό φανερόν τό αδίκημα,
ίνα τιμωρη'9η καΐ υγιής γένηται, ν' άναγκάζη
δέ καΐ εαυτόν και τους άλλους μή άποδειλιδίν
άλλα γενναίως χάριν τής κτήσεως του αγα-
θού καΐ του καλού και μή υπολογιζόμενος τό
άλγεινόν νά ύποβληθη είς ποινήν, ώς είς ίατρόν
καυτηριάζοντα καΐ άποκόπτοντα" καΐ έάν μέν
ηναι άζιος ραβδισμών, νά παρίχη εαυτόν
είς ραβδισμούς, έάν δεσμών, νά τρίχη είς τήν
φυλακήν, έάν εξορίας, νά φύγη τήν πατρίδα
του, έάν δέ θανάτου, ν' άποθάνη, αυτός ών
πρώτος κατήγορος καΐ εαυτού καΐ τών άλ-
λων οίκείων καΐ μεταχειριζόμενος τήν ρητο-
ρική ν ακριβώς διά τούτο, ό'πως καταδήλων
τών αδικημάτων γινομένων άπαλλάττωνται
οί ένοχοι του μεγίστου κακού, τής αδικίας».
Διά τής εύγλωττου καΐ παθητικής άμα
ταύτης αποστροφής, ή φιλοσοφία εξευτελίζει
τήν ρητορικήν φήμην του Γοργίου καΐ του
Πώλου και καταισχύνει τήν τέχνην των.
Αίσθανόμεθα καΐ σχεδόν βλέπομεν τά χείλη
του Σωκράτους τρέμοντα υπό συγκινήσεως καΐ
σπινθηροβολούντας τους οφθαλμούς. Διότι
μετά τοιαύτην εξαρσιν τού προς τήν άλήθειαν
πάθους του, αι αύστηραΐ καΐ ακλόνητοι περί
δικαίου και ηθικής άρχαί του λάμπουσαι εκ
Α. Και έν τ^ Πολιηί» 6 Πλάτων ίξετάζβι μιτά
πολλής δυνά{Λ€<ι>ς τό προςφιλι; τω τ{ Βιδασχάλω χαι
έαυτ(^ θέμα οτι ή άδιχία λανθάνουσα χαί (χη δι5ο0σα
δίχην χαηρ^άζιται πονηοοτέραν την ψ.>7.^^ "^***'^ άδιχοΟν-
το; κχί ιίς ουδέν χαλον /υ^ιτέλιί• (ΰ. VIII και IX και
XIII και Γ' V βίρα και ποιηται χαΐ λογοποιοι χαχ^^^ζ
λίγουαι πιρι ανθρώπων τά μέγιστα, δη ίίσιν άδικοι μεν
ΐύδαίμονις δέ πολλοί, δίκαιοι δέ άθλιοι, και ώς λυσιτιλιί
τό άδιχίϊν, έάν λανθάνη, η δέ διπαιοαννη άΙΧότριον μεν
αγαθόν, οίχεία δΙ ζημία.•*)
96
ο ΕΝ ΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΟΤΠΟΛΕΙ ΕΛΛΗΝΙΚΟΣ ΦΙΛ0Λ0ΓΙΚ02 ΣΥΛΛΟΓΟΣ
του άφθόνω; $(Χ]^υθέντος άπο^βοίτοίου φωτός
κατισχύουν ίπ\ τέλους κοά επιβάλλονται καΐ
6{ς αυτούς τους επάγγελμα έχοντας την ηει^ώ.
Καταφαίνεται δ ' εν τοις λόγ'οις τούτοις ούχΙ
πλέον ή φιλοπαιγμων, άλλ' η σοβαρά καΐ με-
γάλης έννοίοις ειρωνεία* διότι ό ρήτωρ πρΙν
επιχείρηση την προς άλλους πειθώ οφείλει νά
πείση πρώτον εαυτόν, νά εχη τουτέστι πεποι-
θήσεις στερεάς καΐ ακλόνητους* άλλ' ή στε-
ρεότης αυτών εξαρτάται εκ τών περί δικαίου
καΐ ή^ίχής γνώσεων, αίτινες είναι το θεμέλιον
πάσης άλλης μαθήτεως. Οιονεί λοιπόν φαίνε-
ται λέγων ό Σωκράτης βτι ή ρητορική των
στερείται θεμελίων, καΐ ουδέν θαυμαστόν δτι
ευχερώς ηττάται εν τζ διαλεκτική υπό της
φιλοσοφίας, ήτις αποκαλύπτει την μεν ρητο-
ρικήν ώς άθεμελίωτον και έναέριον, τους δΐ
λόγους αύτης ώς λόγους του αέρος.
Τοιαύτη ή περϊ ποινής θεωρία τον Πλάτω-
νος, ήτις αποτελούσα την δέσιν του δλου δρά-
ματος κλείε». την δευτέραν αύτου πράξιν. Ή
τρίτη πράζις ετι δραματικώτερον διεξάγεται,
σφοδρότερον συγκρουόμενων τών αντιθέτων
ιδεών έπΙ του υψίστου προβλήματος της άν-
θρωπότητος* τό πρόβλημα τούτο διαφαίνεται
έν αύτγ) τη δέσει αλλ* ήδη σαφώς κα\ άπρο-
καλύπτως τίθεται ώς έξης : τίς δ Άριστος τρό -
πος ίου βίου καΐ τίς ή άλη^ς ευδαιμονία, ήτοι
πώς βιωτέον. Τό πρόβλημα τοΰτο αποτελεί
κυρίως τό θέμα και τόν σκοπόν του διαλόγου,
καΐ μετά τέχνης αμίμητου και διαλεκτικής
δυνάμεως υπέρτατης παρασκευάζονται ήρέμχ
καΐ μακρόθεν τα στοιχεία του αφανούς καΐ
κρυπτομένου έν άρχγ) ζητήματος, δπερ βχθ-
μηδόν διαγράφεται και μετ' αλλεπάλληλους
ελιγμούς καΐ συγκρούσεις βροντοφωνείται έν
τη άρχη της τρίτης τυ^άξεως. Έν τη τετάρτη
έρχεται ή λύσις ώς άποθέωσις τών ήδη έξενε-
χθεισών περί δικαίου και ηθικής αρχών* διότι
εκεί λαμπρώς εικονίζεται ό μυθολογικός "Αδης
μετά τών τριών αύτου δικαστών του Μίνωος,
του 'Ραδαμάν&υος και του ΑΙακον. Έκεϊ ό
ΙΙλάτων προςθέτει δτι ή ποινή εκτός του λόγου
της απαλλαγής άπό της αδικίας κα'ι του λό-
γου της βελτιώσεως έχει σύναμα και έτερον
σκοπόν, τόν παραδειγματισμόν τών Άλλων
όρώντων όσα πάσχουτιν οι τιμωρούμενοι, καΐ
τόν Ικφοβισμόν, και ότι /) ωφέλεια δι' άλγη-
δόνων και οδυνών γίνεται εις τους ιάσιμα
αμαρτήματα άμαρτάνοντας και ένθάδε καΐ εν
^'Αδγι : «ού γαρ οίον τε άλλως αδικίας άπαλ-
λάττεσθαι».
Ούτως ή δλη θεωρία υηοκειμενιχ&ς τύ
πρώτον καΐ δπολντως διατυπωθείσα, δηοια-
μενικώς είτα και οχεχικϋός προς τήν ώφέλειιν
της κοινωνίας συμπληρωθείσα, αποτελεί την
άρτιωτάτην περί ποινής θεωρίαν. Περί ταύ-
την, ώς περί τόν ήλιον οι πλανήτοιι, στρί-
φονται πάντες οι απολύτους ίδίάς δήβεν
θεωρίας διατυπώσαντες φιλόσοφοι καΐ ποινι-
κολόγοι.
Ό Αριστοτέλης ήσπάσθη τήν του διδα-
σκάλου του έγκλείσας αυτήν έν συντομωτάττι
καΐ επιστημονικώς άμέμπτφ φράσει : «Αί δί-
καιαι τιμωρίαι και κολάσεις άπ' αρετής μεν
(ίσιν, άναγκαϊαι δέ καΐ τό καλώς άναγχαίως
εχουσι* κάκου γάρ τίνος άναίρεοίς είσινί. Τι-
μωρία και κόλασις είναι αυτή ή ποινή, ήτις
καλείται τιμωρία μέν άπό της απόψεως του
τιμωρουντος, τήν άποζημίωσιν αύτου ώς πα-
θόντος σκοπούσα, κόλαοις δΐ άπό τής απόψεως
του υφισταμένου τήν ποινήν και πάσχοντος.
Τήν έξήγησιν τής διαφοράς ταύτης τών δυο
τούτων λέξεων, αϊτινες δεικνύουσι τας δύο
δψεις τής ποινής, άνευρίσκομεν παρ' αύτφ τω
Άριστοτέλει (Τητ. Α, 10).
Τήν του Κ αν τ ίου ήκούσατε πρό ολίγου χ*ι
δύνασθε νά κρίνητε δτι έπι πτερύγων Πλα-
τωνικών αΙωρείται. Ό δέ ^'Εγελος (Ηβ^Ι)
ό εξυμνηθείς φιλόσοφος του αΙώνος ημών δίν
λέγει τι νέον περί ποινής, ορίζων αυτήν δρ-
νηαιν άρνήσεο}ς, άφ* ού τό μεν δίκαιον θεω-
ρείται ^έσις, τό δε άδικον ή Άρνηαις τοΟ δι-
κχίου, ή δέ ποινή ώς άναγκχία άρνησις τήζ
αρνήσεως, ίνα βεβαιωθή τό δίκαιον. Κατά τί
άλλο διαφέρουσιν οΐ φιλοσοφικοί ούτοι ορισμοί
ειμή κατά τάς λέξεις καΐ τό ένδυμα άπό τών
ορισμών του Πλάτωνος καλέσαντος την μϊν
ποινήν άπαλλαγην άπό της αδικίας, ττι^ δΐ
άδικίαν τήν μή τιμωρουμένην έμμονίιν τον
κάκου ^ Δύναται τις μάλιστα νά είπη δτι 6
*Έγελος και αυτό τό ένδυμα Ιδανείσθη πάρα
του Αριστοτέλους είιτόντος δτι ή ποινή βίναι
άναίρεαις κακοΰ.
Δυνάμεθα λοιπόν έν πλήρει έπιγνώσβι νχ
συμπεράνωμεν δτι ό διάλογος «Γοργίοις» πε-
ριέχει τήν φιλοσοφικωιέραν, πειστικωτέραν και
καλλιεπεστέραν άμα πασών τών περί ποινής
θεωριών, δτι πρώτη έξηνέχθη χρονολογικώς
ύπό του Ιΐλάτωνος διδάσκοντος εν τω άλσει
τής Άκαδημείας του και μένει έςαεί πρωτί-
στη και καλλίστη πασών τών ά^ρι τούδε
ο ΓΟΡΓΙΑΣ ΤΟΤ ΠΛΑΤ0Ν02 ΚΑΙ Η ΠΕΡΙ ΠΟΙΝΗΣ ΘΕΩΡΙΑ
97
$ιαπλα<τθβ(σών ^^πό τβ τών ποινικολόγων καΐ
των φιλοσόφων 6λων τών Άκα^ηρ,ιιών καΐ
δλων τών Π αν (πίστη μίω ν, Ιν ταίς αίθούσαις
τών οποίων έδ(δαζαν ούτοι Ιχοντες τους τέσ-
σαρα; τοίχους ως ορίζοντα.
Άλλ' αν ο Γοργίας καΐ ο Πώλος καΐ
ημβϊς, υποθίτω, (Λβτ' αυτών έπείσθημιν πιρί
της όρθότητος τών Ευαγγελικών αρχών του
Σωκράτους, ό Καλλικλής, ' 6 πολιτευόμενος
τών Αθηνών, ου μόνον δίν πείθεται, άλλ'
εκλαμβάνει τόν Σωκράτη παίζοντα καΐ δχι
σπουδάζοντα, τους δΐ λόγους του γέμοντας
παραδοξολογίας καΐ σοφιστείας, καΐ εγειρό-
μενος μετά τόλμης, τρίτος αυτός και δεινό-
τερος παλαιστής του λόγου, Ισχυρίζεται δτι
καΐ ό Πώλος επαθεν δμοια τψ Γοργίΰ»: δεχθείς
ένεκα της εκ τών κειμένων νόμων προκαταλή-
ψεως τό άδοίέΐγ ώς άτίμότερον, καΐ ούτω {πε-
σεν είς την παγίδα καΐ τό δίκτυον της δια-
λεκτικής του Σωκράτους. Μετά παρρησίας
αποκρούει τάς εκ τών νόμων καΐ ^ής συνη-
θείας τών ανθρώπων {δέας περί δικαίου. Ή
φυοις αύτη αντίκειται, λέγει, τω νόμφ. Ή
φυοίς καθιεροί ώς δίκαιον την Ιοχυτ. Ό ίσχυ-
ρός κατ' ανάγκην Ιχει πλείονα του ασθενούς,
ή δε Ισότης^ είναι πλάσμα, ίπερ οί ασθενέ-
στεροι συνελθόντες έν κοινωνίο^ καΐ προς τό
συμφέρον εαυτών θέμενοι νόμους εδημιούργη-
σαν, δπως δεσμεύσωσιν ώς λεοντιδείς τους
ισχυρότερους καΐ κατορθώσωσιν ούτω, φαυ-
λότεροι αύτοΙ 5ντες, νά εχωσιν ίσότητα μετά
1 Ό Ευοιπίδης πυσον ώρχιοι $ι$οίσχΐι χαΐ γνωμο-
λογιΐ, σν»(λ^οονών ποιητιχώ; προς όσχ ίϊιαλιχκκώς ό
Σωχράτης ΙϊγιιΟι του; συναντάς•
Ισότητα ημάν, ή φίλους άιι φίλοις
πόίιιςτι πολβσι, συμμάχους τ € συαμά/οις
συνδίΐ. Τό γαρ Ταο¥ νόμιμον άνθρωποι ς Ιφυ.
Τω πλέστί δ' άβλ ηολέμιον καθίσταται
τοϋΙααοΌΨ, ίχ&ράς 6 * ημέρας κατάρχίτω,
(Φοιν. 534-543).
τών κρειττόνων καΐ ίσχυροτέρων. Οΐ Ιηαιτοι
καΐ οι ψόγοι είναι πλάσματα αυτών τών
ασθενών, Άλλ* ό {σχυρός έν τη φύσει δίκαιον
ονομάζει τό ίχβιν πΐέοτ τών £λλων καΐ άδι-
κίαν τό Ιχειν ολιγότερα.
Ούτως εξακολουθεί μετά μεγίστης παρρη-
σίας προς άνατροπην του δλου Σωκρατικού
οικοδομήματος καΐ μυκτηρίζει τόν Σωκράτη
έπΙ τν) μονομανεΐ κλίσει προς την λεπτολόγον
φιλοσοφίαν, ήτις είναι, ώς λέγει, καλόν μά-
θημα διά τους ελευθέρους νέους καΐ έν τη
νεότητι άσκούμενον, άλλ' ^χι καΐ διά τους
άνδρας, οίτινες έν τη κοινωνί(}: πρέπει νά
δρώσι προαγόμενοι είς δύναμιν καΐ πλούτη
καΐ τιμάς καΐ δχι νά καταγίνωνται ε{ς κομ-
ψότητας του λόγου καΐ της διανοίας διά τίς
φιλοσοφίας, ήτις αφήνει τόν οίκον πτωχόν, τόν
δέ νουν πλούσιον είς φλυαρίας καΐ ληρήματα.
Αυτά μέν είπεν ό πολιτευόμενος Καλλικλης
φρονών έν τφ μέρει δτι καΐ αυτός εξευτελίζει
καΐ συντρίβει την φιλοσοφίαν διά της ηοληι-
τικης. Οί Καλλικλεΐς ουδέποτε ίλειψαν, ούτε
άπεσύρθησαν αΐ ίδέαι των έκ ττίς κυκλοφο-
ρίας. Ύπάρχουσι δέ καΐ σήμερον και Ισως
μεταξύ ημών ουκ ολίγοι κλονιζόμενοι έκ της
σφοδράς αντιδράσεως τών αντιθέτων τούτων
(δεών, αϊτινες ένεκα της ασυνήθους τόλμης
καΐ της όρμης των προκαλούν θαυμαστάς καΐ
γεννώσι συνήθως την προς αύτάς ελξιν.
Πώς αντικρούει ταύτας νικηφό(ίως ό Σω-
κράτης, διδάσκει 6 Πλάτων έν τω τρίτφ
καΐ τετάρτφ μέρει του Γοργίου. Άλλα τούτο
υπερβαίνει καΐ τά δρια τνίς παρούσης διαλέ-
ξεως και τάς δυνάμεις μου. Είναι δέ και-
ρός, νομίζω, ν* αποδώσω ύμίν άντΙ της υπο-
μονής, μεθ* ίς με ήκροάσθητε, διπλήν την
χάριν, πρώτον νά συστήσω υμάς είς τόν Πλά-
τωνα, δπως μέ την απείρως καλλιτέραν αυ-
τού γνωριμίαν έζακολουθήσητε την συνέχειαν
έν πραγματική τρυφη καΐ απολαύσει, καΐ
δεύτερον νά παύσω πλέον έγώ τόν λόγον.
Έλλ. Φ.λ. Σύλλογος
Τόμος ΚΗ' 43
ΕΠΑΝΟΡΘΩΣΙΣ ΑΦΗΓΗΣΕΩΝ ΓΕΓΟΝΟΤΩΝ ΤΙΝΩΝ
ΕΙΠ ΑΪΤΟΚΡΑΤΟΡΟΣ ΙίΡΑΚΑΕΙΟΥ ΤΟΥ Α'
ύΛό
Η. Α. ΣΙΔΕΡΙΔΟΥ
(Άνεγνώσθη έν ταϊς συνεδρίαις ^ΑΤΚΘ' καΐ ,ΑΤΛΑ' ιής ι ης κα\ 15ης Νοεμβρίου ι399)•
α Ή εσφαλμένη άφήγησις χών νεωτέρων
Ιστοζίογζάφων•
. Βασιλεύοντος έν Κων/πόλει Φωκά του τυ-
ράννου (602-610) καΙ (χετ' αυτόν Ηρακλείου
του Καππάδθ)ςος, οΐ στρατηγοί του βασιλέως
της Περσίας Χοσρόου ΠαρβΙζ Ιτά τοσούτον
έζέτειναν τάς έπιδροριικάς προελάσεις αυτών
8!ς τας *Ασιατικάς καΐ Άφρικανικάς επαρχίας
των Βυζαντίων, ώςτε κατήντησεν εις αυτών,
ΣάΧτος η Σαην καλούμενος, έν ετει 616μ* ,
εως απέναντι της Κωνστ/πόλεως, εις την
Χαλκηδόνα^ ίδών 5(Λως ούτος τό αδύνατον της
καταληψβως ταύτης, έζήτησεν έπισκεψιν του
αύτοκράτορος 'Ηρακλείου* ταύτης εκτελεσθεί- '
σης, έλαβε πλούσια δώρα καΐ συ (/.παραλάβω ν
πρεσβείαν Βυζαντίων πρ6ς τόν Χοσρόην, σκο-
πούσαν τήν συνομολόγησιν ειρήνης άπήλθεν
έκ Χαλκηδόνος, άφου κατέλιπε (χέρος του υπ*
αυτόν στρατού; διτως είς πολιορκίαν διατηργϊ,
διαρκουντος του χεΐ(;-ώνος, την Χαλκηδόνα.
Κατά τό Ιαρ δε του έτϊοριένου ^[1^^ έτους
έλΟών κατ' έντολήν του Χοσρόου ό στρατηγός
Σάρβαρος μετά μακράν πολιορκίαν [Γίββων]
έκυρίευσεν αυτήν ^.
Ούτως α οι Περοαι τιαρέμενον ,ίστρατοπε^
δενμένοί ίν τη Χαλκηδόνι, απέναντι της Κων-
αταντινουπάλεως, πλέον ή δέκα ειη, μέχρι του
627ου ?Γονς». [Γίββων], ό δ' Ηράκλειος διετέ-
λει αυτόπτης των δτ,ώσεων και ην αύτήκοος τών
βλασ<ρη[Λΐών, όσας καθ' έκάστην διέπραττον καΐ
ές8στό(ΛΌυν οί Πέρσαι, οί καταορονηται του
έθνους τών 'Ρω(Λαίων και του ονόματος του
Χρίστου, σκηνουντες ου μόνον είς την Χαλκη-
δόνα, άλλα καΐ εις την Χρυοόπολιν και εις
τον ^νω Βόσπορον [1χΙ)βαη, Βναρβιιγοη] ,
Έν ώ δε ταυτκ έν τη Άνατολτ, συνέβαινον,
οί "Αβαροι έν τνί Δύσει πάσας σχεδόν τας έν
1, Σ(Ί)Ρ((ΐ(, Πατταρρηγότιονλος, Οηηΐίΐ.
τη *ΙλλυρικγΙ χερσονήσφ επαρχίας κατέδρα-
μον, μέχρις αυτών τών πρόθυρων της Κων-
σταντινουπόλεως προελθόντες. Ένεκα λοιπόν
τών προελάσεων έν μέν Άσί<χ τών Περσικών,
έν δ' Ευρώπη τών Άβαρικών δπλων, χαΐ
προς τούτοις της διακοπής της έζ Αίγυπτου
έπισιτίσεως της πρωτευούσης και της έν ταύπ),
τέλος, ένσκήψεως λοιμικής νόσου, ό Ηράκλειος
έν ετει 618*!* άπεφάσισεν όπως έπανέλθη είςτην
*Αφρικην και ασφάλιση εις την Καρχηδάνα
τό τε άτομον καΐ την έζουσίαν αύτου* καΐ /)τοι-
μάσθη μέν καθ* όλα, έπιβιβάσας έπι πλοίων
και τους θησαυρούς αυτού, άλλ' ηλλαζε γνώ-
μην, μεταπεισθείς υπό του πατριάρχου Σέργιο»
καΐ του λάου της Κωνστ/πόλεως [Πατιαρρηγό-
πουλος, Γίββων], και ανέλαβε τάς ήνίας της
κυβερνήσεως. Συνειδώς τό αδύνατον συγχρό-
νου κατ' αμφοτέρων τών έχθρων πολεμαίίς
δράσεως, προυτίμησεν ινα είρηνεύση μετά του
Χαγάνου τών Άβάρων* Λίαν ευτνχό^ ονχοι
ίέν παρετήρηοάν τους ίν τγί Χαλκηδόνι Ιστρσ-
τοπεδευμένους Πέρσας [Ι}ναρ61/νθή], χ*1
περί τα τέλη του 620®" έτους φ^νωμο-
λόγησαν είρήνην μετά του αύτοκράτοοος
Ίίρακλείου [Παπαρρηγόηουλος], 5ςτις εμει-
νεν ούτως ελεύθερος ίνα διάθεση τάς έν τ^
Εύρώτητ) ούσας στρατιωτικάς δυνάμεις κατά
του έν τη Ανατολή έχθροΰ. Παρασκευα-
σθείς λοιπόν καθ* άπαν τό 62 1<»^ έτος, έτοι-
μος ην κατά πάντα ^ρός έκστρατείαν, αρ-
χομένου του 622®" έτους* και δη τη έπιούσ(ΐ
του αγίου ΙΙάσχα ημέρα, τη δευτέρα, 5τ;
Απριλίου [Γίββων ^ Παπαρρηγόπουλος]^ έπιβι-
βάσας ει; στόλον, κατά μέν ,τον Σιβ\)β(ΙΜ,
πολύν στρατόν, κατά δέ τον Παπαρρηγόηου-
λον, ολίγας δυνάμεις, πρό τών οφθαλμών τών
μετά φόβου άμα καΐ εκπλήξεως θεωμένων τά
γιγνόμενα έκ της άντιπέραν παραλίας Περ-
σών, απέπλευσε του λιμένος της Κων/πόλιως.
ΕΠΑΝΟΡΘΩΣΙΣ ΑΦΗΓΗΣΕΩΝ ΓΕΓΟΝΟΤΩΝ ΤΙΝΩΝ ΕΠΙ ΗΡΑΚΛΕΙΟΤ ΤΟΤ Α
99
€ Ό Ηράκλειος ϋν είχε νά όίανυαγι δ6ί>ν μα-
κράν &α άηαντήσυ τσυς πολε/ΐΑΐονς' άντικρν
της βααάενοναης δλοί οΐ Ιηϊ της *Αοιανής ηα-
ραλίας λόφοί Ικαλνητοντο νηό Περσικών σκη-
νών και ταγμάτων. Στρατηγός κοινός ί]&ελε
πεοιπέσει τφ δντι εΙς τ6 λά&ος τον νά Ιηέλ^
ενϋν ίηι τους πολεμίους τοντονς' άλλ* 6 Ηρά-
κλειος ήννάησε τό Άκτιον ... ι [Πα παρρηγό-
ηονλος]. €Νίκη τών Περσών Ινώπιον της
ηρ€οτενούσης ^ά ^το ή τελευταία ήμέρά της
Ρωμαϊκής αίτοκρατορίας' ούδε φρονιμωτέρα
^ά ήτο ή εΙς τάς *Ασιανάς Ιηαρχιας είςίλασις,
καταΛευιομένον Ιν τοις νώτοις πολυαρίθμου
Ιπττικου διακόψαι δυναμένου τάς συγκοινω-
νίας^ [Γίββων] . Δια ταΟτα ό ^Ηράκλειος
συνέλαβεν έτερον άζιομνημόνευτον σχέδιον.
€Ποΰ Ι^λεεν δ Ηράκλειος; οΐ μίν ίηίστευον
εΙς άπόβαοιν εΙς τ^ν Χαλκηδόνα ή εΙς πλησιά-
ζονααν τγΙ πρωτευούση άκτην της ^Αοιανης
παραλίας' οΐ δί δλα}ς διαφόρου ήσαν γνώμης'
τό άκριβίς Ιν τούτοις ουδείς υποτιι&είς ^ν, διότι
δχραν Ιχεμυθίαν Ιτήρησεν δ αυτοκράτωρ, καΐ
πάντες Ιξεπλάγησαν δτε είδον τόν στόλον προς
τότ Έλλήςπονζον πλέοντα* [Βταρβί/ΤΟη] .
Ό Ηράκλειος έπλεε προς σΥ)|χεΐον λίαν
μ£ρ[,αχρυ9ρί.ένον* άφου Χέ υπέστη περί τόν
Έλλήςποντον (χεγάλην τρικυρ,ίαν [Γίββων,
Παηαρρηγόπονλος] , διε'πλευσετό Αίγαϊον, πα-
ρέπλευτε την Ψόδον, την Κύπρον [Ότα-
ρβί^νοη] κα\ κατέπλευσεν είς τόν *1σσικδν
χόληον, τόν νυν υπό μεν τών εγχωρίων
^Ιοχεντερούν, ύττό δέ τών Ευρωπαίων της
Άλ^ξανδρέηας καλούμενον αποβιβασθείς δέ
εΐζ τάς έξ αρχαιοτάτων χρόνων διάσημους
Πύλας Κιλικίας κα\ Συρίας, τάς και Άμανί-
δας έπιλεγομε'νας από του παρακειμένου *Α-
μανου δρους, κατέλαβεν αύτάς' διά της τοι-
αύτης ενεργείας ό Ηράκλειος δύο πράγματα
έινεδίωκε, πρώτον την από τών (δίων συνό-
ρων διακοπην της συγκοινωνίας τών μέχρι της
έν Γαλατία * Αγκύρας (;) προελΟουσών Περσι-
κών στρατιών, καΐ δεύτερον, ταύτης συντε-
λούμενης, την ματαίωσιν άφ' ενός πάσης έζ
αυτών έλεύσεο)ς επικουρίας εκείναις, καΐ άφ'
ετέρου τό αύτεξούσιον της έπιΟέσως κατά του
6/θρου διαιρεθησομένου εις αποσπάσματα
[^Ρ2V?/α1/^. Τό σχέδιον του Ηρακλείου έπέτυ-
νεν* οΐ έναντι τ^; Κωνσταντινουπόλεως εν τη
Ασιατικά; παραλία ίστρατοπεδευμένοι ΙΙέρ-
σαι, κατανοησαντες απειλούμενα τα νώτα
αυτών και κινδυνεύουσαν την μετά της ιδίας
γώρας επικοινωνίαν, οναγκάσθησαν ϊνα άνα-
ζεύςωσι καΐ δράμωσιν εις Κιλικίαν [Παπαρ-
ρηγοπούλας]" έν τω μεταξύ χρόνω ό Ηρά-
κλειος ίπορεύθη ε{ς την Καισάρειαν της
Καππαδοκίας, ενΟα τυ/ών δυςμεν9υς δεξιώ-
σεως παρά του στρατηγού του θέματος τού-
του, του Πρίσκου η Κρίσπου, επαυσεν αυτόν
καΐ κληρικόν κατέστησε [Σίβύβαη], και επι-
χειρη<ιας άκριβη έζέτασιν τών υπαρχόντων
εύρε δύο μονοί στρατιώτας έζ εκείνων, οϊτινες
στασίασαν τες έν ετει 602 τόν μίν Φωκαν
άνεκήρυζαν αυτοκράτορα, τόν δε βασιλεύοντα
Μαυρίχιον εκπτωτον [Παπαρρηγόπουλος] ,
β' Παρατηρηθείς έηΐ τής ανωτέρω
άφηγήοεως•
Την άφήγησιν ταύτην συνηρμόσαμεν στα-
χυολογησαντες τάς είδή'^εις άπό τών νεωτέρων
ιστοριογράφων της Βυζαντιακής αυτοκρατο-
ρίας, ήτοι άπό του Ι^βϋβαη^, του Γίββωνος^,
του ΡΐηΙα])^. του Παπαρρήγοπούλου^, του
Οτηαη^, του Ι)ταρβι/νοη^' καΐ του Βηνι/'^,
πάντων σχεδόν έν γένει θεωρουμένων ώς τών
σπουδαιότερων. Έγκωμιάζουσιν ούτοι όμογνω-
μόνωςτόν Ήράκλειον, έπιδείζαντα διά της ε(ς
Πύλας της Κιλικίας προςορμίσεως αύτου^ και
καταλήψεως αυτών εκτακτον στρατηγικην
εύφυίαν και τολμην, άντι της μέχρι τότε νω-
θρότητος, καί, περιγράφοντες την θέσιν τών
Πυλών, έζαίρουσιν δσα πλεονεκτήματα παρεί-
χεν αυτή κατά την περίστασιν έκείνην είς τόν
αυτοκράτορα του Βυζαντίου.
Έν τούτοις εις τίνα μέρη τών αφηγήσεων
τών ιστορικών τούτων παρετηρήσαμεν σπου-
δαίας διαφοράς* πρώτον την έν Χαλκηδόνι
1824—1830. Το|ΐ. 21 Έχδ. δϋΐηΙ-ΜΗΓίίη, Κιφάλ.
ι.νι-ι.νιι.
2. ΟίΙΙοη^ ΗίδΙοίΓο (1θ Ιίΐ άβοαίΐ. ο1 οίο Ια οΐιιιΐβ
άβ ΙΈηιρίΓβ Κοιτιαΐη ; ΐΓαά. Γ«υίζοΙ, Ρ8Π3. 1828.
Κΐφάλ. ΧΓΛΊ.
3. Ο. ΡίηΙαχι^ Α ΙιίδΙΟΓγ οί' (ίΓΟθοβ, βά. Τοζογ,
ΟχΓοΓά, 1870, χιφά>. IV, ^ 5—7.
4. Παηαρρηγόπουλος^ 'Ιατορϊα του 'ΒΙλλ. Ιθνους.
Άθτίν., 1880, τ Γ', σίλ. 227 χ. έ.
5. Οηχαη, Τΐιο ΒγζΗπΙίηο βιτιρίτο, Ι^οηάοη,
1889, σιλ 134-5.
0. Ι)Γαρΐ'ΐβΓοη, Ι,ΈιηρβΓοιίΓ ΗθΓ3θΙίιΐδ, Ρα-
Γίϋ, 1869.
7. Λ Β. Βηνιι^ ΙΗβΙοΓν οΓ ΙΙιο ΙαΙβΓ Κοηι&η
οηιμίΓο Γγοιπ Ατοαίϋιΐδ Ιο Ιγοπο, 395 Α. Ι). Ιο 800
Λ. Ο. Ι.οη(1οη, 1889, τ. II, οΟ . 209-230
8. 11>ήν ιοΟ Ι^^ΰβαη σιγήν άγοντος πιρι ταύτης.
100
ο ΕΝ ΚΩΝΣΤΑΝΤΊΝΟΥΠΟΛΕΙ ΕΛΛΗΝΙΚΟΣ ΦΙΛΟΛΟΓΙΚΟΣ ΣΥΛΛΟΓΟΣ
παρουσίαν τών Περσών ό μίν ΓΙββων ορίζει
ε (ς πλείονα τών δέκα ετών, από τοΟ 616°^
ϊτους μίχρι του 627<^, ο δΐ Ι^ύβαη (χόνον
$1ς Ιν ϊτος, από του θέρους του 616®^ Ρ•^ΧΡ'
του έαρος του 617*»" έτους, καθ* δ, λίγει,
εάλω ή Χαλκηδών καΐ άφου ελεηλατήθη έγκα-
τελείφθη, ώς ϊθος ην τοις Πε'ρσαις, ένζ> ό
Ι)ταρβ^νοη λε'γει αυτούς παρα(χένοντας ου
(χόνον έν ετει 620ν,καθ' σ^ έ(ίυνθηκολόγησεν
ό Ηράκλειος (/.ετά τών Άβάρων, άλλα και
εν ετει 622η> καΐ 623ψ, ό'τε κατειληφώς ην
τας Κιλικίας Πύλας, καΐ τότε (χόνον άνακλη-
θίντας υπό του Χοσρόου, τουθ* βπερ εις τόν
αυτόν ορίζει χρόνον καΐ ό Παπαρρηγόπονλος
(σελ. 255), ούχ δρ,ως λέγων άνακληθέντας,
άλλα κατ* ανάγκην ύποχωρήσαντας δια την
έν Κιλικίο^ παρουσίαν του Ηρακλείου^.
Δεύτερον οΐ έν λόγφ Ιστορικοί όρίζουσι (χΐν
δύο ίκπλους του Ηρακλείου, ένα έν ετει 622η*
καΐ έτερον έν ετει 623ψ , άλλ' 6 μέν Σβύβαη
τόν δεύτερον, ό δέ Παπαρρηγόηουλος τόν πρώ-
τον ορίζει γενόμενον την δευτέραν η[χέραν του
αγίου Πάσχα. Τρίτον την καταλαβοΰσαν
τόν στόλον τρικυμίαν λέγουσιν έπελθουσαν
6 (χέν Γίββων και Παηαρρηγόπονλος περί
τόν Έλλήςποντον, έν ω ό ΌταρβΙ/νΟΠ
περί τό ακρωτήριο ν της Ήραίας, του ΣίβύβαΗ
άγνοησαντος αύτην τελείως. Τέταρτον τόν
κατάπλουν είς τόν 'Ισσικόν κόλπον και την
κατάληψιν ^ών Πυλών επίσης άγνοουντες ό
Σιβύβαΐί,ο Γίββων καΐ ό Παπαρρηγόπουλος αν ευ
της ελαχίστης ά(χφιβολίας παραδέχονται καΐ
ορίζουσιν, ώς ελέχθη, έν ώ ό ΡίηΙαί^ έπιφυ-
λακτικώς λέγει δτι αΐ Πύλαι αύται ύποτίθεν-
ται ούσαι αί Κιλίκιαι η Συριαι. Πέρ,πτον την
παΟσιν καΐ τιμωρίαν του Κρίσπου εν φ ό
Σβύβαη ορίζει είς τό 622ον ϊ^ος, ό Ρίββων
καΐ ο Παηαρρηγότζουλος όρίζουσι πρό του τέ-
λους του 622ο« έτους. Έκτον την άπόφασιν
τίς φυγτ5ς του Ηρακλείου έκ Κωνστ/πόλεως
εύρο(χεν ΰποπτον. Έβδθ(χον καΐ τελευταίον
την άνεύρεσιν δύο (χόνον στρατιωτών έκ τών
υπό του τυράννου Φωκά στασιασάντων (χετά
πάροδον πλέον η είκοσιν ετών έθεωρήσα(χεν επί-
σης ύποπτον. Αι άσυ|χφωνίαι αύται τών έν
λόγω ιστορικών καΐ αί ύποψίαι περί της άκρι-
1. Σίλ. 125, 165, 169.
2. Και ό Μονάίπίαηη λέγει τους Πέρσας βλέποντας
τόν στίίλον, ου έπιβάς ην ό Έράκλίιος συν στρατω,
άναπλέοντα τόν Βόσπορον έν ετει 623ω ('Ελλ, Φ%Χ,
Συλλ. Άρχ. παραρτ. τομ. Κ — ΚΒ' σελ. 56).
βείας ένίων είδησεων διήγειραν την περιεργίαν
ή(χών είς έζακρίβωσιν τών ίστορου(χένων.*06Εν
άνετρέζα(χεν είς τας πηγάς, τό δέ πόρισ[«ι
τών ημετέρων ερευνών περιλα|χβάνθ[χεν έν τη
πραγματείΰ}: ταύτη, έκ τών προτέρων παρα-
τηροΰντες ό'τι και σχολιασταΐ τών πηγών καΐ
μεταγενέστεροι Ιστορικοί κοινώς υπέδειξαν την
έπί τε τών χρονολογιών καΐ έπΙ τών ειδήσεων
ύπάρχουσαν σύγχυσιν ε(ς τάς κυρίας π>ίγάς,
τας έξιστορούσας τα γεγονότα έπΙ της βχ«ι-
λείας του Ηρακλείου (610-641), του, κατ*
γενική ν κρίσιν, μεγίστου στρατηγού, ου μόνον
της έποχης αύτου, άλλ' δλου του κόσμου.
Τοιάδε η τοιάδε άντίληψις του κειμένου ταύ-
της η εκείνης της πηγής αφορμή έγένετο ανα-
κριβούς έξιστορήσεως τών συμβάντων, η άστο-
χου περί αυτών κρίσεως. Τας έπΙ του προχιι-
μένου πηγας διαιρουμεν. ημείς είς πρώτος χαι
δευτέρας' καΐ δευτέρας μέν θεωρουμεν δσας Ιν
γένει οί περί αύτας ένδιατρίβοντες μεταγραφχς
τών αρχαιοτέρων ύπολαμβάνουσιν, ήτοι τ6ν
Κεδρηνόν, τόν Ζο>ναράν, τόν 2Γ. Άμαρτωΐίάν»
τόν Γλνκαν καΐ τους λοιπούς* πρώτας δέ, κυ-
ρίως τόν τφ Ήρακλείφ σύγχρονον καΐ συνο-
δόν Γεώργιον τόν ΠισΙδην, τό Χρονίκίιιψ Πα-
σχάΐιον, άποδιδόμενον παρά τίνων ε!ς του αυ-
τού τόν κάλαμον, καΐ τους κατά ελαττον η
δύο αιώνας μεταγενεστέρους, τόν μοναχόν
Θεοφάνη καΐ τόν έν πατριάρχαις Κων/πόλεως
Νιπηφόρον, της *Αναμίκτου Ιστορίας [Ηί-
δίοπα ΜίδΟβΠα] θεωρούμενης βαρβάρου λα-
τινικής μεθερμηνεύσεως του ΧρονΐΜθΰτονθ$ο-
φάνους, ΈπΙ τοιαύτη λοιπόν βάσει προβαίνομεν
είς άνεύρεσιν τής ακριβείας τών έν τοις ίνω
υποδειχθέντων διάφορων γεγονότων.
/ Περί τής έν ΧϋΛκηδόψι ηοραυσίας
τών Περσών.
1 . Άπό τής συστάσεως της Βυζαντιακης
αυτοκρατορίας κατά πρώτον έν ϊτει 608*?
βασιλεύοντος του Φωκ3ί οί Πέρσαι υπό τόν
Καρδαρήγαν ύπερήλθον την 'Αρμενίαν καΐ
Καππαδοκίαν καΐ πολεμήσαντες έτρεψαν τα
τών *Ρωμαίων στρατεύματα καΐ παρέλαβαν
την τε Γαλατίαν καΐ την ΓΙαφλαγονίαν, μΑ
ηλϋον μέχρι Χαλκηδόνος Ιν μαινόμενοι άφαδώς
πάσαν ήλικίαν καΙ οΐ μίν Πέρσαι ίξω της ίκί-
Ιεως ίτνράννονν Ύωμαίους^ 6 ίέ Φωχας Ιτδσρ
τά χείρονα αύτοϊς Ιποίει φονεύων καί αίχμαΐφ•
τίζων [Θεοφάνης ετ. 6100]. Την είδησιν παρέ-
λαβον ό εν πατριάρχαις Νιχηφόρος[σ9ΐ.Ζ^ΕΚ\
ό Κεδρηνός [ε τ. ζ' Φωκά], καΐ ό Ζοίναρας
ΕΠΑΝ0ΡΘΩΣ1Σ ΑΦΗΓΗΣΕΩΝ ΓΕΓΟΝΟΤΩΝ ΤΙΝΩΝ ΕΠΙ ΗΡΑΚΛΕΙΟΤ ΤΟΤ Α
101
[XIV, ιΧ^' ά^^* ^ αοριστία του θδοφάνους
«ηλθον μέχρι Χ.», το κατά του Φωπα μίσος,
ίξ ου ό διασυρμός καΐ η παράστασις της τυ-
ραννικός αύτοϋ [^] ιπιτρέπουσιν, ϊσως, αν ούχΙ
Χυςπιστίαν τίνα περί του αληθούς της βΐδή-
σεως, την ύπόθδσιν 6μως καΐ παραδοχην δτι
ή ττροέλασις αύτη είχε κατοτττευτικόν μόνον
σκοπόν καΐ έκφοβιστικόν τών κατοίκων της
πρωτευούσης, ώςύποτίθησι και ό Ζ)ταρβΙ/Γθη
[σελ. 93], και επομένως άμεσος ην και ή
άποχώρησις αύτίξς' γνωστόν δΐ δτι ό Ηρά-
κλειος μετά την άνάρρησιν αυτού [6 Όκτω-
βρίου 610], κατφκησεν είς τα έν τ95 Ίερίο}: η
Ήραί^|^ ίκρο: [νυν Φενερ-μτταχτζεση] παλάτια,
εν οΐς έγεννήθη και τό πρώτον αυτού τέκνον
η *Εηΐ(ρανΙα^ καΐ έν οίς επΙ μακρόν χρόνον
διέτριψεν.
2. Αεντίρα ηροίΐαοις αναφέρεται εις τό
ϊτος 616°^, έπ' αυτού τού αύτοκράτορος Η-
ρακλείου* μνημονεύεται δέ αύτη μόνον υπό
του ΧρονίΗου Πααχαλίον είς τό δ' έτος τής
βασιλείας τού Ηρακλείου, ίνδικτ. γ* εν ετει
615 — 616*ί* διάτων έξης: καϊ Ιξαρχος τον
Πέρασν χαλού μένος Σαψ^ Ιως αίτής ΧαΙκη-
Λόνος ήλ&ε, και ΙτϊΙ τά μέρη Χρνοοντιόλεως καΐ
τον Μηκωνίσυ, κάί εϊς τήν άντιηέρας ΙβΙέηετο
χαΐ λαβών δώρα ηαρά τον βασιΐέακ Ήρα-
χλείσν, δι αύτον Ιν ηΐοίοις Ιγγίσαντος τφ λι-
μένι Χαλκηδόνος, άνεχώρηοεν Ιηαγγει-
λάμενος δτι Ιάν ηεμφ&ώοιν Ιξ ημών εΙς πρε*
οβείαν ηρ6ς Χοαράην τινές, εΙρήνη γίνεται κτλ.
Την είδησιν ταύτην παρελαβον ό πατριάρ-
χης Νικηφόρος, 6 Μιχαήλ Γλνκάς καΐ ό Γ,
*Αμίΐρτωλός, ΣάΧτον ονομάσαντες τόν Ιΐέρσην
στρατηγόν, καΐ μόνον τό της Χαλκηδόνος
ίνομα μνημονεύσαντες, ούχΙ δέ καΐ τά άλλα"
μάλιστα ό Νικηφόρος Ικτίνέστερον καΐ πλη-
ρεστερον ομιλεί, παρατιθεις καΐ τόν τρόπον
της παρουσιάσεως τού Σαίτου προς τόν *Ηρά-
κλειον καΐ τους κατά την συνέντευξιν αυτών
άνταλλαγέντας λόγους. Ό Θεοφάνης παρέ-
λειψε μέν τό γεγονός τούτο*, έ/ει δμως τάς
1. Τβδτα ζωηρώς ^χφράζιι ό /. Πισίδης [Ήρακλ.
Β*], ό Κεδρηνός άντιγράφιι τά παρά Θβοφάνκ, Ινώ ό
Ζωναράς παραλιίπκ, ό δί Νίχηφόρος λέγει : « . . . ώς
παροι πολλοίς αδισθχι δτι ΓΙέρσαι μίν τ^ιν φωμαίων αρ-
χήν Ιχτός χΛΓΐΛτ{|χαινον, Φωχας δε Ινδόν "/είρω τούτων
ίηοίιι».
2. 'Εϊαφαλ{Αένϋ>ς άντΙ στ' Ιτος βαα. 'Ηρ., ίνδιχτ. δ'.
3. Και επομένως χαι οΐ συνήθως άντιγράφοντκς αυτόν
Κβό^ηνός, Ζωναράς, Αναστάσιος Βιβλιο&ηχάριος,
έξης είδησεις: Τοντφ τφ ΐτει[6107] παρελαβον
61 ΙΤέρσαι τ^ν Αΐγντιτον καϊ *Αλεξάνδρειαν καΐ
Αιβνην ίωςΑΙϋιοπίας' καϊ λαβόντες αίχμαλωσίαν
ηολλί^ν και λάφυρα πάμπολλα κάί χρήματμ ύπέ'
στρεψαν την όέ Χαλκηδόνα ονκ ΐοχνοαν
παραλαβεΧν, άλλα φρονράν ίάσαντες τον
πολιορκεϊν άνεχώρηοαν, — Τούτφ τφ ΐιει
[6108] Ιοτράτενοαν οΐ Πέρσαι κατά Χαλ-
κηδόνος καϊ παρέλαβαν αντί^ν πολέμφ,
"Ότι εσφαλμένως εύρηται τό δνομα της
Χαλκηδόνος είς αμφότερα τά χωρία πρόδηλον
τυγχάνει* τά τείχη τγίς πόλεως ταύτης πρό
αιώνων κατηδαφισμένα ήσαν υπό τού αύτο-
κράτορος Ούαλεντινιανού' ατείχιστος δΐ πόλις
οποίαν άντίστασιν ηδύνατο άντιτάζαι, η άζία
πολιορκίας γενέσθαι και πολύμηνου μάλι-
στα, ώς έκ τών χωρίων τούτων πλανηθέντες
οι νεώτεροι ϊγραψαν ; Είς την πλάνην αυτών
συνετέλεσε προςέτι και ή ταυτότης τού χρόνου^
ετι δί καΐ κυρίως Ισως η υπό τού Νικηφόρου
ενοποίησις τών έν ταίς πηγαϊς δύο διαφόρων
ειδήσεων, σκοπήσαντος πιθανώτατα την συμ-
πλήρωσιν αυτών τό ορθόν τού παρά θεοφά-
νει ονόματος της πολιορκηθείσης καΐ πολέμφ
παραληφθείσης πόλεως έστι τό τίξς Καρχηδό-
νος, ώς φέρεται παρά τφ Κεδρηνω καΐ παρά
τφ Άναστ. Βιβλιοθηκχρίφ [σελ. 89 ΕΚ], ευ-
κόλως άλλως τε έννοούμενον εκ της 5λης είδή-
σεως. Τό χωρίον τούτο τού Νικηφόρου ίχει ώς
έζής: Σάίτος Ιξεπέμφ&η υπό Χοορόον Ιπϊ
Ύωμαίονς οντος εϊλε τί]ν ^Αλεξάνδρον, και
δλην τίρ^ ΑΤγνπτον ήνδραμοδίσατο, καϊ τί]ν έφαν
δπασαν μοΐραν κατεδηον καϊ δοριαλώτους ώς
πλείστους ήγε καϊ άλλονς άνηρει ονδεμι^ φει-
δόϊ εΙς αυτούς χρώμενος' ταντα τοίννν οντω
διατιθέμενος εΙς τό έπειτα πανοτρατι^ κατά
την Καλχηδόνος πόλιν ^θ« καϊ περιεκά-
θητο ταύτην χρόνον έπίονχνον, ήξίοντε
βασιλέα οΐ λόγων ίκέσύαι κτλ.
Προφανή εύρίσκομεν την σύγχυσιν τού Νι-
κηφόρου* ^ άπασών δ^ τούτων τών είδή^^εων,
άμα δι καΐ τών εξ ανατολικών πηγών υπο-
δεικνυμένων υπό τού άσιανολόγου 8<χίτΐί-
ΜαΗίη έν ταίς σημειώσεσιν είς την ύπ' αυ-
τού Ικδοσιν της Ιστορίας του Σιβ})β(Χη, τούτο
ημείς έξηγάγομεν, ότι έν ετει 616ν Σαί^ν η
ΣάΧτος, στρατηγός Πέρσης, ομώνυμος τφ έν
Άφρικη πολεμουντι κατά τό αυτό έτος η πο-
λεμήσαντι, διάφορος δμως αυτού, προήλασε
1. Τά χατά Θεοφάνη ?τη 6107, 6108 άντυτοιχουσι
τοις από ΧριστοΟ 616ν — 617φ χαι 617φ — 618<ϊ>.
102
ο ΕΝ ΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΟΤΠΟΛΒΙ ΕΛΛΗΝΙΚΟΣ ΦΙΛΟΛΟΓΙΚΟΣ ΣΤΛΛΟΓΟΣ
(χεν (Α6/ρι της Χαλκηδόνος, της απέναντι της
Κωνσταντινουπόλεως, σχών ό'ιχως συνεντευζιν
αυτόθι (χετά του *Ηρακλείου καΐ λαβών δώρα
άνεχώρησεν εκείθεν, ριετα πρεσβείας άπό μέ-
ρους του Ηρακλείου προς τόν Χοσρόην, 'ί"©ΰθ'
5π£ρ μαρτυρεί ΐδία ό Νικηφόρος λέγων : [Ό
Σάίτος] &ρας ίκ Χαλκηδόνος δηίοω
άπήΐαννε καΐ προς τά περοίκά ^^^η
Ιχώρεί' καϊ ?ως μεν της 'Ρωμαίων Ιτιέβαινε
γης διά τιμής ηγε καί θεραπείας ήξίου' τη
Περσική δ^ Ιμβαλών, ηέδας τ&ς ίκ σιδήροον
αντοϊς περιδεμένος δεσμώτας παρά Χοορόην
ίκόμιαεν [Σελ. 8, ΕΚ].
Έκ των ε(ρημένων λοιπόν πιστούμεθα 6τι
και ή δευτέρα αύτη προέλασις των Περσών
παροδική ην, ουδέ τις αυτών κατέμεινεν ε?ς
την Χαλκηδόνα εν ετει. 618η*.
3. Τρίτη προέλασις καΐ άναμφιςβήτητος
διαμονή τών Περσών εν Χαλκηδόνι αναφέ-
ρεται εν ετει 626μ*. Έν ω ηγεν ό Ηράκλειος
ακατάσχετος τόν πόλεμον εντός της Περσίας,
ό Χοσρόης έζαπέστειλε κατά της Κωνσταντι-
νουπόλεως πολυάριθμον στρατιάν, τάξας αρ-
χηγό ν τόν Σάρβαρον^, Αυτή ή παρουσία τών
Περσών ίν Χαλκηδόνι άσχετος έστι προς τάς
έρευνας ημών, και ό περί αυτής λόγος επο-
μένως περιττός.
4. Έκ τών είρημένων κατεδείχθη, φρο-
νοΟμεν, 5τι εν έτει 622 Η*, δτε ό βυζαντιακός
στόλος ε^έτλεε του λιμένος της Κωνσταντι-
νουπόλεως, φέρων κατά τών Περσών τόν
*Ηράκλειον καΐ τόν στρατόν αύτοΰ, ουδείς
τών εχθρών π^αρίστατο εις την Χαλκηδόνα,
και μάλιστα έν ετει 6ί23Η', ίσως ούδ* είς την
Βιθυνίαν' συμπεραίνομεν δε τούτο έζ δσων άνα-
γινώσκομεν είς τό Χρονικδν Παοχάλιον, είς
τό ια' έτος της βασιλείας του Ηρακλείου,
ίνδικτ. Γ^: Τούζφ τφ ίνιαντφ . . . Μαρτίφ ε*
καΐ κ τον μηνός» τη ήμέρ(]ΐ του Εϋαγγελισμον
της δεσποΐνης ημών Θεοτόκου, Ιξήί'&εν ίπι
τά ανατολικά μέρη δ βααιλενς Ηράκλειος &μα
τοΊς ανιόν τέκνοις Ήρακλείω καϊ * Επιφάνια
τη καϊ Ευδοκία και τη βασιλίοοη Μαρτίν(ΐι καϊ
Ιποίηοε ονν ανιοϊς την Πασχαλίαν εορτην πλη-
σίον της πόλεως Νικομηδείας. Αναμφιβόλως
δπως συν άπάσγ) τ% βασιλικτί οίκογενεία δια-
1. Όρθ'ίΓερον ^^α•/αρ(ΐ.7ΐάρζ, δπιρ ονθ[ΐα σημαίνει,
βασίλιιον (ΑΟνιυ^/.
2 Έν 5ί Τ' δίΐ/ΟηαίΓαι ο:ι εσφαλιαι ή •/ρονο)ογία
αϋ:η, γ|; τό όρθυν έστι ιγ' ε:ο; (3ασ. Ηρακλείου,
{νδικτ. ια', Ιηι 623ω.
τρίψγ) ό Ηράκλειος ΙπΙ ημέρας πλησίον της
Νικομηδείας και έορτάσγ) τό άγιον ίΐάσ^α,
πρέπει να ύποτίθη δτι πολύ μακράν ικιΐίΐν
άπειρον αι έχθρικαΐ ΠερσικαΙ δυνάμεις. Τι
ίστορούμενα λοιπόν υπό τών νεωτέρων δτι έν
ετει 616η* έπολιορκήθη ή Χαλκηδών, καΐ έν
ετει 617«ί* άλοΰσα έκυριεύθη υπό τών Περ-
σών, και δτι έκτοτε και έν ετει 620 Η», χιΐ
622 η» και μέχρι του 627ο" κατείχον αύτην
ο{ Πέρσαι, σκηνουντες ούτως απέναντι τών
απαθών και νωθρών κατοίκων και αρχόντων
της πρωτευούσης της Βυζαντιακης αύτοχρα-
τορίας, ελέγχονται δι' δσων έν τοις ανωτέρω
παρεθέμεθά στερούμενα υποστάσεως καΐ δλως
ανακριβή δντα.
δ' Περί τιΰν ίκ Κωνσταντιψουηόλεως
ίκηλων τοϋ Ήρατίλείον,
1. Ουτέ αί κύριαι πηγαί, ούδ' αϊ μεταιγε-
νέστεραι συμφωνοΰσιν είς τόν αριθμόν, είς τόν
χρόνον καΐ είς την διεύθυνσιν τών έκ της
πρωτευούσης έκπλων και. της κατά Περσών
πορείας τοϋ αύτοκράτορος Ηρακλείου. 01
νεώτεροι πάντες ομοφώνως δύο μίν παραδέ-
χονται εκπλους, άσυμφωνοΰσιν δμως εις τι
τόν χρόνον και την διεύθυνσιν. Ό Ι^βΟΜ,
δςτις ηγνόει τά έν ετει 1777<ί* τύποις εκδο-
θέντα τό πρώτον υπό του Φογγίνον έργα του
Γ, Πισίδον, έν οΓς έμμετρος άφηγησις της
κατά Περσών πρώτης εκστρατείας του Ηρα-
κλείου, ευρών ασυμβίβαστα τά κείμενα, μέρος
μεν του γεγονότος έζ υποθέσεων ίταζε, μέρος
δέ αορίστως εγραψεν* ούτω λέγει δτι ο Ηρά-
κλειος καθ' άπαν τό 621®^ έτος παρεσκευά-
ζετο, και θείς έπι ποδός πολέμου πολύν στρα-
τόν διεπέρασεν αυτόν εις την Άσίαν, προτι-
θέμενος δπως την άρχηγίαν άναλάβγϊ αρχομένου
του εαρος^' έορτάσας τό Πάσχα τνί δ' Α-
πριλίου του 622^" έτους, έπέβη πλοίου έν
τφ Βοσπόρφ και απ έπλευσε ν διά την Άσίαν,
εύφη μουντός του λαού της πρωτευούσης χαΐ
κχτευόδιον ευχόμενου [βιβλ. Ι^ΥΙ, § Π].
Κατά τόν χειμώνα του έτους τούτου ό μέν
στρατός έν Αρμενία παρέμεινεν, ό δ' Ηρά-
κλειος έπέστρεψεν εί; ττν Κωνσταντινούπολιν.
[αύτ. § V]. Τη κε Μαρτίου του επομένου
[623*^^] έτους απήλθε της πρωτευούσης καϊ
1. Ηιβλ ΕΜ, § XXII, έπόμίΕνος ιώ θ^οφάψα Ιι.
6ί12, μίτήνεγκε τά στρατεύματα της Εύρωστης ^» τψ
Άσίαν και διενσεΐνο θβον σννβργίί^ πάτα Πτ^σϋ^
χωρήσαι.
ΕΠΑΝΟΡΘΩΣΙΣ ΑΦΗΓΗΣΕΩΝ ΓΕΓΟΝΟΤΩΝ ΤΙΝΩΝ ΕΠΙ ΗΡΑΚΛΕΙΟΥ ΤΟΥ Α' 103
έορτάσας τό Πάσχα βν ΝικομΤίδδία, ϊλαβε
(χβτα δύο ημέρας την είς Άρρε/ίαν άγουσαν
[αύτ. § VI]. Ό Γψβων άφ' έτερου, δςτι;
Ιγνώρισβ τα ϊργα του Πιτίδου, ορίζει πρώτον
|λϊν εκττλουν η εκστρατειαν δύο ή(χέρας μετά
την έορτην τοΟ Πάσχα εν ετει 6 22 Η» δια τας
Κιλικίας Πύλας [σελ. 450 — 454], και δεύ-
τιρον εν ετει 623 V δια τόν Εΰζεινον [σελ,
455]. Ό ΏταρβΧ/ΤΟη πρώτον έν ετει 622μ>
δια τας Πύλας [σελ, 151 — 152], καΐ δεύτε-
' ρον τφ 623 Μ*, λήγοντος Ίανουαρίου-Μαρ-
τίου IX της Νικομηδείας, κεκαθαρμίνης ηδη
από των Περσών [σελ. 185]. Ό ΡΐΎΐΙαίΙ έν
τω προτεταγμίνφ τη *Ιστορ{α αύτου χρονο-
λογική) πίνακι [σελ. XXXI] ορίζει πρώτον
εκπλουν τη ε' Απριλίου 622, και δεύτερον
τη κε' Μαρτίου 623, δτε ήνώθη ό *Ηρά-
κλειος τψ έν Άρμινία στρατω.Ό δέ Βην^
την έπιουσαν του Πάσχα 622 δι' Έλλης-
πόντου είς Κιλικίας Πύλας πρώτον καΐ δεύ-
τερον λήγοντος Μαρτίου 623 [σελ. 223, 227,
230]. Ό Παπαρρηγόηονλος ορίζει πρώτον δια
τάς Πύλας τη δευτέρα ημέρα του αγίου Πάσχα
[σελ. 227], δεύτερον δέ δια τόν Ευξεινον
Πόντον κατά τό εαρ του 623®*^ έτους [σελ.
232], Τέλος ό Οτηο,η παραλείπων τάς ημε-
ρομηνίας, τάσσει έν ίτει 622*1* τόν πρώτον
εκπλουν δια την Κιλικίαν, καΐ τόν δεύτερον
εΕς τό έπόμενον έτος δια την Άομενίαν [σελ.
135—136].
2. Έζετάσωμεν ηδη τα έπΙ του προκειμένου
λεγόμενα τών Βυζαντινών συγγραφέων. Ένιοι
μόνον περί ενός και ένιοι περί δύο άπέπλων
λέγουσιν* ό Πισίδης Γεώργιος αναντιρρήτως
άςιοπιστότεροςθδωρητέος τών άλλων, ώς άκο-
λουΟήσας και έζιστορήσας την πρώτην έκστρα-
τείαν δια του ποιήματος εΙς τήν κατά Π^ραών
Ικσχρατείαν ΉρακΙείον του βασιλέως* τούτο ώς
καΐ τό έτερον *Ηρακλειάς, ήτοι εϊς την τελείαν
τιτώαιψ Χοορόον βαοιίέοος Περσών, πάρέχου-
σιν ήμΐν τάς έπομένας πληροφορίας. Ό ποιητής
άποτεινόμενος πάντοτε προς τόν Ήράκλειον
λέγει :
Πηγήν γάρ ζδεις τών κακών τήν Περσίδα•
καΐ δή τό ίτράγμα σχηματίζων έπλάβω
σαυτόν παρασχείν τοϊς ηρο αοτβως τόποις
ούχ ώς τι τερπνόν καΐ μάλιστα τοδ χρόνου
χβιμώνος δντος . . .
[Ήρακλ., Π, στ. 107-111 ' εκ τούτων δη-
λοΰται 5τι κατά τόν χειμώνα του 621 -622 ^^^
Ιτους, ήτοι κατά μήνα Δεκέμβριον ή 'Ια-
νουάριον ό Ηράκλειος διέτριβεν ε(ς τά παλά-
τια τής Ήραίας [έν τοις πρό άστεως τόποις],
τουΟ* όπερ υπέδειξε καΐ ό σχολιαστής του κει-
μένου, ο ΟΗβνοίηβ'
έορτάβας δέ τήν μεγίστην ήμέραν
έν Γ) τό κοινόν έξανέβτη τοδ γένους
[Έκστρ., Ι, στ. 132-.133], τό άγιο ν Πά-
σχα δηλαδή, ό ϊδιος έπεβιβάσθη πλοίου
τή δευτέρςί της εορτής ήμέρςι
[αύτ., Ι, στ. 154] και άπέπλευσεν έν συνο-
δίο}: καΐ άλλων πλοίων
καΐ δή παρέπλεις ευθύς ΉραΙας τόηουις
λέγει ό ποιητής [αύτ., Ι, στ. 157], και άφου
έλύτρωσεν έπΙ υφάλου προςκρούσασαν όλκάδα
ό Ηράκλειος, έξηκολούθησε τόν πλουν άπο-
τεινόμενος πάντοτε τω Ήρακλείφ ό ποιητής
λέγει
ού γάρ παρέσχες έγκοπήν ταϊς όλκάσιν
έως διελθών τήν όδόν τών (Γευμάτων
αύταΐς έίτέστης ταίς καλουμέναις Πύλαις
[αύτ. Π, στ. 8-10]. Άποβιβάσας ό ποιητής
ούτω τόν Ήράκλειον είς Άσίαν και έζιστο-
ρών τά εφεξής λέγει προς αυτόν έίτι
της σης έχρηζβν ή Λόλις παρουσίας
[αύτ. III, «τ. 314]
δθεν τοπώσας πάντα οώφρονι τρόπψ
καΐ τφ βτρατηγφ τόν στρατόν συναρμόοας
[αύτ., III, «τ. 336-337]
πάλιν προς αυτήν τήν πόλιν σου ουντόνως
τοσαΰτα πράξας καΐ κατορθώσας τρέχεις
[αύτ., ΠΙ, στ. 339 — 340]. Τάς άχρονολο-
γήτους ταύτας είδήσεις του Π^σίδου περί του
εκπλου και της επανόδου του Ίΐρακλείου
παραλαβών αυταίς έν πολλοίς λέ;εσι καΐ
φράσεσιν ό Θεοφάνης έχρονολόγησεν, όρίσας
έτος ίνδικτιώνος ι', βασιλείας Ηρακλείου ιβ',
τήν έορτήν του Πάσχα τη δ' Απριλίου, τόν
εκπλουν τη εσπέρα της δευτέρας ημέρας του
αγίου Πάσχα, ήτοι τνί ε' Απριλίου και
τήν έζ Ασίας άναχώρησιν διά τήν πρωτεύου-
σαν αρχομένου ή Ισταμένου χειμώνος. Ή χρο-
νολογία αύτη περιλαμβάνει τόν άπό Σεπτεμ-
βρίου του 621®** [(νδικτ. αρχήν] ή Όκτωβρίου
[βασιλείας ^Ηρακλείου αρχήν] μέχρι τέλους
Αυγούστου ή ε' Όκτωβρίου του 6220*^ έτους
χρόνον.Έγένετο λοιπόν ό εκπλους τηε' Απρι-
λίου του 622^"^ έτους, καθ* ο έτος άκοιβώς
τό άγιον Πάσχα έωρτάσθη τη δ' του είρημέ-
νου μηνός. Τήν παρά θεοφάνει ταύτην χρο-
νολογίαν ήκολούΟησαν καΐ οΐ άντιγράψαντες
αυτόν Κεδρηνός, *Αναστ. Βιβίιο^κάριος καΐ
104
1
Ο ΕΝ ΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΟΤΠΟΛΕΙ ΕΛΛΗΝΙΚΟΣ ΦΙΛΟΛΟΓΙΚΟΣ ΣΤΛΛΟΓΟΣ
Γ, Αμαρτωλός, συντό(χως Ιστορή<ϊ*ντ6ς τό
γ$γονός, καΐ ϊνιοι αυτών παραλιίψαντες τό
παρ' έκ&ίνφ Ισφαλμένως σημειούμβνον Ιτος
κοσμογονίας 6113 άντΙ του όρθου 6114 =
6130=622. Παρατηρητίον δτι (Αονος ό
Θεοφάνης καΐ οΐ αντίγραψαν τις αυτόν μνη-
(χονβύουσι των δύο ϊκπλων, του πρώτου
τούτου και του έφβζης ίστορηθησομένου δευ-
τέρου, οί δέ λοιποί σύγχρονοι καΐ μεταγενί-
στεροι μόνον ενός, του δευτέρου.
3. Τούτου του δευτέρου Ικηλον^ ο Γ, Πο-
αίδης σιγην άγει* εν άλλφ δέ ποιήματι παρο-
δικώς αναφέρει χρονολογίαν τινά, ήτις συμπί-
πτει ε{ς όρισμόν του εκπλου τούτου. Όμιλών
περί της έν ετει 626^ πολιορκίας της Κων-
σταντινουπόλεως υπό τών Άβάρων λέγει
περί του Ηρακλείου
ήδη γάρ 8ΪχΒ τρεις Ιτών περιδρόμους
κατααχραχτ\γων της άθέσμου ΠεροΙδος
[Ββΐ. ΑναΠΟ., στ. 250—251]• επειδή δέ
ώρισμένον εύρηται τό της πολιορκίας ταύτης
έτος, τό 626°^, πρό τριών ετών, ήτοι εν
ετει 623ψ έζελθών ην κατά της Περσίδος.
Τό Χρονικόν ΠαοχάΧιον δμως παρέχει ημΐν
τάς λεπτομερείας του δευτέρου τούτου εκπλου,
εν τω καΐ ανωτέρω [γ', 4] παρατεθειμένφ
χωρίφ, δπερ κατ* ανάγκην έπαναλαμβάνομεν
καΐ ενταύθα" '/νί. ι', ΐτος βασάείας Ήρα-
κίείον ια' . . . Μαρτίφ β' και η τον μηνός,
τγΐ ήμέρ(]^ τον Ευαγγελιομου . . . ΙξηΙ^εν ΙηΙ
τά ανατολικά μέρη δ βασιλεύς Ηράκλειος &μα
τοΧς αύτον τέκνοις Ήραπλείφ καΐ Έηιφανύ^ τ^
καϊ Ευδοκίί^ κα\ τη βαοιλίοσυ ΜαρτΙνί^ι κα\
ΙτϊοΙηαε σί^ν αύτοϊς την Παοχαλίαν έορτήν,
πληοίον της πόλεως Νικομηδείας' καΐ μετά
ττρ^ έορτην ανζός μ^ν δ βασιλεύς μετά Μαρ-
τίνης της βασιλίσσης ώρμησεν &τί τά ανατο-
λικά μέρη, συνόντος αντοϊς και *Ανιανον Δο-
μεστίκον του μεγίστου' τά δέ τέκνα αύτοϋ
νηέστρεψαν Ιν Κωνσταντινουηόλει. Ή χρο-
νολογία αύτη φωράται ανακριβώς έχουσα,
έν τφ Χρονικφ, άφ' εαυτής* ή δεκάτη ίν-
δικτιών [621 — 622] συμπίπτει, ούχΙ προς
τό δέκατον πρώτον έτος της βασιλείας του
Ηρακλείου [620—621, ίνδ. θ'], άλλα προς
τό δωδέκατον [621 — 622]* άφ' ετέρου τόν
κατά τό έτος τούτο [622] εκπλουν εχομεν
ηδη ώρισμένον έν τοις άνω. Τό Χρονικόν
Πασχάλιον αναφέρεται ε (ς τόν δεύτερον εκ-
πλουν τον εν ετει 623η* γενόμενον, καθ' ο
έτος τό Πάσχα έωρτάσθη ττ) κζ' του Μαρ-
τίου. Διορθωτέον λοιπόν νομίζομεν τό κείμ«-
νον του Χρονικού Πασχαλίου, καΐ άναγνω-
στέον {νδ. ια', έτους βασιλείας Ηρακλείου
ιγ', ώς φέρεται παρά θεοφάνει [ίτ. 6114]:
ΜηνΙ Μαρτίφ ιε, Ινδ, ια^ Λτιάροίς ό βαοιλενς
Ηράκλειος άηό της βασιλίδος κατά τάχος ΛφΙ'
κετο εΙς *Αρμενίαν, ένθα πάλιν έσφαλμένην εύ-
ρίσκομεν την ήμερομηνίαν ιε' Μαρτίου, άντΙ
κε', ημέρα του Ευαγγελισμού, ρητώς ονομα-
ζόμενη έν τφ Χρονικω Πασχαλίφ, καΐ τό
κατ* εκείνον ϊτος 6114 άντΙ του 6115, ίτι
δέ κα\ πάρα Κεδρηνφ είς τό ιγ' ϊτος της του
Ηρακλείου βασιλείας άναγράφοντι τόν δεύ-
τερον εκπλουν. Ε(ς τόν όρισμόν του εκπλου
τούτου ε(ς τό ρηθέν έτος ασφαλώς ημάς οδη-
γεί ου μόνον ή μαρτυρία του έτους [ιγ'] τζς
βασιλείας του Ηρακλείου, άλλα και η έορτη
του Πάσχα, συμπίπτουσα, ώς είπομεν, ττ,
27ώ Μαρτίου, ήτοι δύο ημέρας μετά την εκ
της πρωτευούσης εζοδον του Ηρακλείου * .
Επομένως ό Ηράκλειος τ^ κε' Μαρτίου 623
έςήλθε της πόλεως και άπεβιβάσθη, Ισως ουχί
είς Χαλκηδόνα η την Ήραίαν άκραν, άλλα
μάλλον είς τά ενδότερα του Άστακηνσυ κόλ-
που, πλησίον που της Νικομηδείας, την
έπιουσαν έξάπαντος, κστ' Μαρτίου, και έορ-
τάσας τ% κζ' τό Πάσχα, αυθημερόν ή ττιν
έπιουσαν, κη', δευτέραν της Διακαινησίμου,
ώς καΐ κατά τό παρελθόν έτος, έξεκίνησε βαί-
νων κατά ττίς Περσίδος διά της άπό Νικο-
μήδειας είς Άρμενίαν φερούσης. Αντιθέ-
τως προς ταύτα ό Νικηφόρος [σελ. 11,
Ε Η] λέγει Οίάηάρας διά του Εύξείνον, έττει-
ράιο διά της Λαζικης εις τ}) ν Περοικην άςβα^
λεϊνΐ>* τούτον ακολουθεί και ό Λέα3ΐν Γρομ-
ματικός [σελ. 1 49-1 50, ΕΚ], ορίζων την χνα-
χώρησιν μετά την έπιτέλεσιν της εορτής τοΐί
Πάσχα, ώς καΐ ό Γ. * Αμαρτωλός [σελ. 567,
εκδ. ΜαΓ^Η]* ό Ζωναράς, ό Βιβλω&ηκάριος,
ό Μανασσής καΐ ό Γλύκας ούδεμίαν εχουσι λε-
πτομέρειαν, η V* Ανωνύμου Σύνοψις Χρο^
νικίι^ λέγει μόνον δτι <ίδιά ^λάσσης άηήρετ^.
Καθ* ημάς τό Χρονικόν Πασχάλιον αξιόπι-
στος πηγή τυγχάνει* διό καΐ παραδεχόμεθχ
1. Βασιλίίας 'Πραχλίίου Ιτος ιγ'.
2. ΊΙ του Πάσ/« εορτή σανέπιπτι:
ττ) ίθ' Απριλίου Ιν ίτιι 621ω
ττ) δ' Απριλίου έν ε^βι 622ω.
ττ) χζ' Μαρτίου έν ετβι 623ω χαι
ττ; 16 ' ΆηρΊλίου Ιί ϊτ\\ 624φ.
3. Παρά Σά^(}, Μ67. Βιβλ., τ. Ζ', σιλ. 108.
ΕΠΛΝΟΡΘΩΪΙΣ ΑΦΗΓΗΣΕΩΝ ΓΕΓΟΝΟΤΩΝ ΤΙΝΩΝ ΕΠΙ ΗΡΑΚΛΕΙΟΤ ΤΟΓ Α' 105
πρώτον 6 /.πλουν Ιί *Ηραίας δια τάς ΠνΙας τγ)
β' Απριλίου του 622®'' έτους, και δεύτερον
ε}( Κων Ι πόλεως δια την Νικομήδειαν, και εξ
αύττίς πάλιν πορείαν δια την * Αρμενίαν ^ τνΐ
κε' Μαρτίου του βίΒ^^^' έτους, άμφοτε'ρας δέ
τάς κατά Περσών πορείας τη δευτέρα της
Διακαινησί(Λθυ έβδο[Λάδος γενομένας.
ε Περί τής καταλαβούαης τόν ατόλον
τρικυμίας.
Ό Σίβύβαΐί μη γνωρίτας τά κατόπιν έκ-
δοθε'ντα έργα του ΙΙισίδου, άγνοεΐ την τρικν-
μίαν^ υπό τούτου μόνον άναφερομένην. Του
Γίββωνος ή περιγραφή έχει ούτως* ονρίος
άνεμος ανήγαγε τόν ατόλον ϊξω του Έλλης-
πόντον' καταλείπων δ Ηράκλειος τάς αντί-
κας καΐ μεοημβρινάς άπτάς της Μικράς *Ααίας
Ιτιέδειξε την γενναιότητα αυτω) κατά τίνα τρι-
χνμίαν, έμψνχώοας τφ Ιδίφ παραδείγματι εϊς
χαρτερίαν καΐ Ιργασίαν τους τε αυνοδονς καΙ
τους Ιν τ^ '^εραπείς^, αυτοΰ τελουντας ευνούχους
[σελ. 451]. Άβασανίστως ταύτα παρέλαβε καΐ
ό Παπαρρηγόπουλος [σί\ . 229], ένω 6 Πτα-
ρβΐ/ΓΟη λέγει μεν δτι ό στόλος έπλεε προς
μεσημβρίαν, μέσον του Έλληςπόντου και
των Δαρδανελλίων, προςτίθησιν δμως δτι ή
τρικυμία κατέλαβεν αυτόν πρό του ακρωτη-
ρίου Ήρας [ΗέΓα, σελ. 151—152]. Της
είδήσεως ταύτης η μόνη πηγή, ό Πισίδης,
λέγει την τρικυμίαν έπελθρυσαν πρό του
ακρωτηρίου της Ήραίας, του νυν Φενέρ-μπαγ-
τσεση. Ό Γίββων σπεύδων άποβιβάσαι τόν
Ήράκλειον εΙς τάς Κιλικίας Πύλας, έξέβαλε
τόν στόλον του Έλληςπόντου, και εκεί έπή-
γαγεν αύτω την τρικυμίαν. "Αλλως δμως τά
πράγματα εχουσιν' ό Ηράκλειος ύποπτεύων
κατασκοπεύσεις καΐ φοβούμενος την άπο-
κάλυψιν τών βουλευμάτων αύτου, καίτοι
χειμώνος δντος, εν άρχη του 622^" έτους,
άτρηλθεν είς τά εαρινά εν τη Ήραιγ παλάτια,
τοις πρό του άστεως τόποις, καθ* ά ό αυτός
Πισίδης μαρτυριϊ εν τη Ήρακλειάδι [Ι, στιχ.
109 — 111] καΐ έώρτασε τό ΙΙάσχα' εντεύ-
θεν έπεβιβάσθη, καΟά είπομεν, του στόλου,
έφ' ώ ό Πιοίδης λέγει αύτω άποτεινόμενος.
Τή δευτέρς: δέ της εορτής ήμερα
οαυτόν ευθύς έμβαλών ταΐς όλκάσι
τόν ύγρόν έξέτεμνες εντόνως πόρον
καΧ δή ίταρέπλεις ευθύς Ήραίας τόπους
[Έκστρ. Ι, 154-7], Ιίαρεκβαίνων ενταύθα
ό Πισίδης διά δεκατριών στίχων ΙξνμνεΤ δσα
Έλ>. Φ«>. Σύλλογος
έργα έπετέλεσεν ίν τ^ Ήρα/ςι ό Ηράκλειος,
καΐ δι' έξήκοντα οκτώ δλων στίχων [170-238]
περιγράφει τόν σάλον καΐ την θαλασσοταρα-
χήν, νοτίου πνέοντος άνεμου, τό έπι υφάλου
εκεί που κάθισμα μιας όλκάδος, καΐ την
άπαλλαγην αύτης, οφειλομένην ε!ς την του
Ηρακλείου προςωπικην παρ-ουσίαν καΐ συναν-
τίληψιν. Τό γεγονός έχει ούτω παρά τφ
ποιητή :
Ήν μέν, νότου ίτνεύβαντος, εΙς τουναντίον
ίταλινδρομοΰντα σοντόνως τά [Γεύματα*
καΐ νύ§ άφεγγής, καΐ βράοαντα κύματα,
διπλήν ανάγκην τής ζάλης βίργάζετο
Φωνή δ* άπωθεν οξέων θρηνημάτων
τάς οάς κατεδρόντησεν ευσεβείς φρένας•
έκ κυμάτων δέ δυςτυχώς ωθούμενη
όλκάς Λροςεκίρτηβε ίτετραίω ίτάγω κτλ.
[Ι, στ. 170-173, 177-180]. Τό κείμενον
του Πισίδου σαφώς και ευκρινώς ορίζει την
υπό νοτίου ανέμου έγερθεϊσαν τρικυμίαν κατά-
λαβουσαν τόν στόλον του Ηρακλείου κατ*
αύτη ν την έσπέραν του απόπλου έκ της
Ήραίας άκρας καΐ ϊμπροςθεν αύτης' επομέ-
νως ανακριβώς φέρονται τά Ιστορούμενα δτι
εζωθεν του Έλληςπόντου κατελήφθη 6 στόλος
υπό τρικυμίας• άλλως τε στόλος τοιούτος, ώς
αμέσως θά δείζωμεν, ου μόνον δεν έζηλθε
του Έλληςπόντόυ, άλλ* ούτε και ηθροίσθη.
ς' Ό εΙς Πύλας πατάηλονς
τοϋ ΉραπλεΙον.
1 . *Από μόνου καΐ αυΟις του Πισίδου
γνωρίζομεν τόν είς Πύλας κχτάπλουν του αυ-
τοκράτορας ^Ηρακλείου. 'Λποτεινόμενος πάν-
τοτε προς τόν ήρωα αύτου συνεχίζει τά γε-
γονότα λέγων :
ού γάρ ίταρέαχες έγκοπήν ταϊς όλκάσιν
^ως διΛ&ών την όδόν τών ρευμάτων
αύταΐς έπέστης ταΐς καλουμέναις -Πύλαις
έλ^ών άπροςδόκητος ήμεροδρόμος
[Έκττρ., Π', στ. 8 — 11]. Ό θεο^^ίίνι^ς αν-
τιγράφων, ώς ειπομεν, τόν II ισίδην^ λέγει :
τελίσας ό Ηράκλειος την ίορΐϊ}ν τοϋ Πάαχα,
εύ&έως τγ} δευτέρί^ εσπέρας ίκκινήσας κατά
Περσίδος . . . άπάρας <5έ τής βασιλευούσης
πόλεως Ιζήλϋε κατά τάς λεγομένας
Πύλας, πλοί τί]ν πορείαν ποιήσαμε-
νος' ένιεν^εν ίέ ίπΐ τάς τών δεμά-
των χώρας άφικό μένος αντίλεγε τά
στρατεύματα και προςειί^ει αντοϊς
Τυ:ιο', ΚΙΙ' 14
106
ό ΕΝ ΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΟΥΠΟΛΕΙ ΕΛΛΗΝΙΚΟΥ ΦΙΛΟΛΟΓίΚΟΣ ΣΓΛχλΟΓΟΣ
νέαν ατρατείαν [ίτ. 6113]. Ό (Λετα-
φράζων αυτόν *Αν, Βίβλιο&ηκάριος [σελ. 90,
ΕΗ] γράφει Ιοοαπίΐ ςιιι άίοίΙυΓ ΡοΓίαθ.
Πλην δ' αυτού ουδείς άλλος Βυζαντινός συγ-
γραφεύς αναφέρει τόν είς ΙΙύλας κατάπλουν
του Ηρακλείου. Της λεπτθ[Λερ8ΐας ταύτης η
παράλειψις υπό των άντιγραψάντων τόν Θεο-
φάνη Κεδρηνον τε καΐ Ζωναρά, παραλαβόν-
των εν τούτοις τάς άλλας έπΙ του προκ8ΐ(Αένου
είδήσεις έχει τι τό περίεργον' ό Κεδρηνος λέ-
γει [σελ. 410, ΕΚ]• άηάρας.τοίνυν [δ Ήρά^
κλεως] της βασιλίδος προς Περσίδα χωρεί καΐ
διά των 'Ρωμαΐκών '&εμάτων διερχόμενος συν-
έλεγε στρατόπεδα προςτιϋεϊς αυτοΐς καϊ νέον
στρατόν' ο Ζωναράς άφ' ετέρου συντθ(Λώτερον
γράφων λέγει [XIV ιε']* άπορων ονν ό βασι-
λεύς . . . λαόν Ικ των '&εμάτων συνέΐεγεν . . .
2. Πρώτος, αν μη απατώ |Λεθα, ό σχολιά-
σας α εν τοις άνω ττλειστάκις έ|χνη(λθνεύσα(Λεν
ποιή|Λατα του Γεωργίου Πισίδου, ό Φλωρεν-
τινός Κβέρτσιος [Οηβτοίνβ] ύπέδειξεν εν ταϊς
είς τόν γνωστόν ή|χϊν στίχον [β', 10] ση(Χ8ΐώ-
σεσιν αυτοΰ, 5τι τάς Κιλικίας Πύλας ό ποιη-
τής νοεί. Ό Ηράκλειος, λέγει, κατ* ευθείαν
είς την Κιλικίαν κατηυθύνθη' εκτός δε πάσης
αμφιβολίας εύρηται δη ά; ό Πισίδης καλεί
Πύλας, αύται είσιν αΐ έν ττ, ιστορία διάση(χοι
έκεϊναι Πύλαι, αι καλούμεναι 'Αρ(Λενίας καΐ
Κιλικίας είτε Συρίας . . . καΐ ευρίσκει συμφω-
νούντα τω Πισίόγ) και τόν Θεοφάνη. Την
γνώμην ταύτην του Κβερτσίου άνενδοιάστως
παρεδέξατο και ο Γίββων, γράψας έν μίν υπο-
σημειώσει ότι ό όρίσας τό σπουδαΐον τούτο
σημείον των Πυλών της Συρίχς καΐ Κιλικίας
είναι ό Γ. Πισίδης, έν 8έ τω κειμένω δτι /)
της θέσεως ταύτης εκλογή προς άπόβασιν μαρ-
τυρεί προς τοις άλλοις την όρθην του *Πρα-
κλείου κρίσιν [ένθ' άν.]. Τόν Γίββωνα ηκολού-
θησαν οί μετ' αυτόν, έν οΐς και ό ή[^έτερος
Παπαρρηγύπονλος, παριδόντβς τάς λοιπάς
τών πηγών λεπτομερείχς και είδησεις, ελέγ-
χουσας τό ήμαρτημένον της γνώμης του
Κβερτσίον' μόνος ό ΡίηΙαίΙ Γκεφ. IV, § 7],
επιφυλακτικός φαίνεται, >έγων, νπετέ&η δτι
αί Πύλαι αύται ήσαν αΐ Κιλίκιαι η Σύριαι
[Άμανίδες], και ότι ό στρατός, μεθ' ου συν-
εξέπίενσεν ό Ηράκλειος έκ Κων/πόλεως άπά-
ρας άπεβιβάσΟη είς τόν 'ίσσικόν κόλπον.
3. Τάς Κιλικίας ΙΙύλας περιγράφει ό μέν
^Αθηναίος Ξενοφών έν τη * Αν α βάσει ούτως...
έξελαννει έτη Πύλας ι ης Κιλικίβς και της Σν-
ρίας' ηοαν δ^ ταϋια δύο τείχη . . . διά μέσον δί
τούτων ^εΤ ποταμός Κάρσος δνομα είρος πΐέ-
ϋρον • δηαν δΐ τό μέσον τών τειχαη^ ίισαν σιά-
διοι τρεις ' και παρελ^είν ουκ ήν βίφ' ην γάρ ή
πάροδος στεν^ καϊ τά τείχη άς τί]ν ΰάλατιαν
κα'&ήκοντα, νπερ'&εν δ* ί}σαν ττέιραι ήλίβατοι
[Α, δ, 4—5]. Ό δι Γ. Πισίδης [Έκ^.
Β', στ. 340—343] ως ίξής•
τάς Κιλικίας εΐςόδους
καΐ τήν δυςάντη καΐ καιεοτενωμένην
κρημνσΐς τε καΐ φάραγξι της όδοο θέοιν
άνατρέχειν ώρμησεν . . .
[ό τών Περσών αρχηγός]. Τοιαύτης >οιπέν
ούσης της τε παραλίου καΐ μεσογείου θέσεως
τών Πυλών της Κιλικίας, εστί ποτέ πιστδυ-
τόν δτι 6 Ηράκλειος ταύτην εζέλεςεν είς
άπόβασιν πολυαρίθμου στρατού; *ποΐα ρω-
μαϊκά θέματα διήλθε συλλέγω ν στρατόν νέον
και προςτιθείς αυτόν τω μετ'αύτου; δτι ίΐ
συνέλεξε μαρτυρεί ό συμπαρών Πισίδης έν
οΐς εξακολουθεί λογοποιών μετά την είς τάς
Πύλας άπόβασιν :
όμως ουνήλ,θον, ώςηερ έ§ όρους τινός,
πολλάς έχοντος έξοχάς τε καΐ θέσεις,
κρουνοί (δέοντες τφ ^ολυσχιδεΐ ηόρφ
εΙς ταύτό συντρέχουσιν έκ τών σχισμάτων,
[αύτ. στ. 66 — 69] οΐ νεοσύλλεκτοι, τών
οποίων, λέγει, αυτός μόνος ό Ηράκλειος γέ-
γονε προγυμναστής, οδηγός, στρατηγός, κτλ.
Έπειτα ό Πισίδης έπι της είδήσεως της περί
καταλήψεως δήθεν τών Πυλών ττ^ς Κιλικίας
υπό τών βυζαντικκών στρατευμάτων τάναν-
τία μαρτυρεί* περιγράφων την δύσκολον θέσιν
του Πέρσου αρχιστρατήγου καΐ τό κατ* ά)ΐο-
λουθίαν άμφίγνωμον αυτού λέγει*
τή δ* έξ ανάγκης τάς Κιλικίας εΐςόδους
καΐ τήν δυςάντη καΐ κατεστενωμένην
κρημνοΐς τε καΐ φάραγξι της όδοΰ ^έσιν
άνατρέχειν ώρμησεν άλλα κάνθάδε
ανατροπή κατείχε τήν γνώμην πάλιν
της Αρμενίας γάρ αυτόν ή διέξοδος
δδακνε, μήπως εντεύθεν είςβαλών φθάβ^
καΐ ίτάσαν άρδην ουνταράξης Περσίδα.
[Έκστρ. II, στ. 340—347]. Έκ τούτων
φαίνεται δτι εΙς τ^ν *Αρμενίαν μάλλον ή ύς
τάς Κιλικίας Πύλας εύρίσκετο ό ρωμαϊκός
στρατός κατά την πρώτην, τουλάχιστον, έχ-
στρατείαν τούτο δέ σαφέστερον ιστορεί ό
Θεοφάνης [ίτ, 6113, σελ. 255 ΕΒ]: δ Ά
Σάρβαρος ό τών Περσών στρατηγός λαβώψ
την έαντον δύναμιν ηλ&εν Ι ν Κιλικί(^, δηως
ΕΠΑΝΟΡΘΩΣΙΣ ΑΦΗΓΗΣΕΩΝ ΓΕΓΟΝΟΤΩΝ ΤΊΝΩΝ ΕΠΙ ΗΡΑΚΛΕΙΟΓ ΤΟΤ Α' 107
ίΐς 'ΡωμανΙαν ΙξεΙϋών τούτον^ περιτρέψη,
4. Ό Γ. ΠισΙόης τάς Κιλικίας Πύλας η
τας της ^Αρμενίας νοβι έν οίς λέγει εν τη
Ήρακλειά^ι :
άλλοι μέν ούν γράψοοσιν, οΐς δοκεϊ φίλον,
όρη φάραγγας καΐ οτενάς διεξόδους
καΐ τάς ιτετρώδεις έξοχάς καΐ δυςβάτους
δί* ών παοηΧ^ες ώς ίτνοή ταχυδρόμος,
&ς ούτε «έτραις έκ βελών άφιγμέναις
ένεστι βάλλειν, ούτε μήν όρύγμασι
τήν γην ύπογλύφοντες έλκύοαι κάτω•
άλλ' βΙοΙ τείχη τοις έναντίοις όρη,
τάς κλείς έχοντα της όδου πεφραγμένας.
Ό Κβέρτσιος σημειοί δτι ό ΙΙισίδης κλεϊς
ίννοεΐ τάς Κιλικίας Πυλας, τ* ς ότροίας ό
Θεοφάνης [αύτ. σελ. 258, ΕΚ] ονομάζει τάς
εΙς Περαίόα άγούαας χίειοούρας' άλλ' ό (χέν
Θεοφάνης λέγει δτι ταύτας έκράττ,σαν οί
ΙΙέρσαι νομίζοντες τούτον* Ιοχήοαι, εν ω ό
ΠωίΑης λέγει αυτόν ηαρείϋόντα αντάς' ταύτα
δμως αναφέρονται είς την δευτέραν έκστρα-
τείαν, ούχι είς την πρώτην περί τίς ήμΐν ή
έρευνα, ήτοι είς τά γεγονότα τα μετά τό
623®* έτος. Άλλα προκειμένου περί της άπο-
βάιεως είς Πύλας κατά την πρώτην έκστρα-
τείαν ό Πιαίδης, ώς ανωτέρω (1) είδομεν,
λέγει δτι εφθασεν εκεί ό Ηράκλειος άπρος-
δόκητος ήμεροδρόμος, τουτέστιν όδεύσας
η πλεύσας έπΙ μίαν, α άαγ δ'ίοαΓΠΘγ, ώς
εξηγεί την λέξιν ό Σοφοκλής έν τφ κατ' αυ-
τόν Ι,βχίοοη*. Πώς λοιπόν! από της Κων-
σταντινουπόλεως είς τόν Ίσσικόν κόλπον είς
μίαν μόνον ημέραν εφθασεν ό Ηράκλειος;
απερχόμενος δέ είς τοσούτον επίπονον πλουν,
είς τοσούτον μεμακρυσμένον σημείον, ηδύνατό
ποτέ όιατηρησαι μυστικήν την κίνησιν άπό
τάς άκοάς των Περσών, άπό τά δμματα τών
εν τε τη πρωτευούση και ταίς επαρχίαις αναμ-
φιβόλως Περσών κατασκόπων, ώς διενοείτο,
κατά την μαρτυρίαν του ΠισΙδου [Ήρακλ.,
Β', στ. 1 14-1 17] λέγοντος:
1 . Τόν 'ΙΙράχλιιον βιςβάλλοντα έξ 'Αρμίνίας ιις την
Ιΐιρσίδα.
2 Τόν Ιν 'Αλββνία το:6 οντά Ήράχλιιον.
3/0 Ώταρεχ^ΓΟη άνίΛίτυχώς μιτ^φοασβ τόν στί/ον^τ
ί1 3Γην3 οοοΓπβΓ ίηΓαϋ^3ΐ)1β βΐ ίηαΙΙβηάα, ίόία δΙ
την /έξιν ήμ€ροδρό|Αο;=:οουΓΠβΓ. Ό ΙΙκίι'ίης ϊναφί&ιι
όλχάδας ταχυδρόμους [ίκατρ. Α, 200], υιπβΐς ταχύ-
δρόμ<ηις [βύτ , Β. 208], ταχυδρόμους [Γ'342], βρα-
χνδρομον σκάφος [Γ' 1^81], ώς τίνοη ταχυδρόμος
[Ήρά«λ Β', 447]
μηδ* αύ γενέσθαι βλαπτικοίς κατασκόίτοις
έκδηλα τών σων σκεμμάτων τά δόγματα*
καλύπτεται γάρ ώς νέφος κατάσκοπος
όχλφ παρειςδύς καΐ δυςεύρετος μένει.
Ές απάντων λοιπόν τούτων πρόδηλον
καθίσταται, δτι πρόκειται ούχΙ περί τών Κι-
λικίων Πυλών, αλλά περί άλλων ομωνύμων,
κειμένων είς μικράν άπόστασιν άπό της Κων-
σταντινουπόλεως, ημερησίου μόνου πλου, είς
τάς οποίας ηδύναντο και διά ξηράς πορεύε-
σθαι* τοΰτο πάλιν έζάγομεν εξ ών ό Θεοφάνης
λέγει δτι είς Πύλας ό ΊΙράκλειος πΐοϊ την
ηορείαν ηοιηοάμενος μετέβη. Έφεζης γε-
νήσεται ημίν λόγος πώς έγίγνετο διά ζηρας
μετάβασις είς τάς ΙΙύλας, κειμένας έπι της
μεσημβρινής παραλίας του Άστακηνοΰ κόλ-
που* αύται πολλάκις μνημονεύονται και έν
προγενεστέροις και έν μεταγενεστέροις χρόνοις'
δθεν προς όρισμόν της θέσεως αυτών, ακριβή
δέ κατάληψιν της ιστορίας παρατιθέμεθα έν χρο-
νολογικγ) σειρ& δσας ημείς έγνωρίσαμεν μνείας.
ζ' Περί τών Πυλών.
Ώς γνωστόν, οι "Ελληνες γεωγραφουντες
ώνόμαζον Πύλας έν γένει, πάσαν στενην δι'
απότομων ορέων πάροδον η δίοδον, έπωνυ-
μουμένην μερικώτερον είτε άπό της χώρας
είτε άπό τών ορέων, οΓς αυτή παρακείμενη
έτύγχανεν" ούτως ε/ομεν Βαβνλα)νΙας Πύ-
λας, Κιλικίας Πύλας, ^Αμανίδας Πύλας, Συ-
ρίας Πύλας καΐ λοιπάς* επεκράτησε δέ ό τοιού-
τος ορισμός καίπαρά *Ρωμαίοις καΐ παρ^άλλοις
λαοίς. 01 Βυζαντινοί συ'^'γραφείς πάσας σχε-
δόν τάς άπό τών αρχαιοτάτων χρόνων καθιε-
ρωθείσας ονομασίας τών τοιούτων παρόδων
διετηρησαν άπαραλλάκτως. Πλην δμως τών
ονομασιών τών παρόδων τούτων, τινές έξ αυ-
τών, άκμάσαντες εΙς διαφόρους χρόνους, υπό
τό δνομα τών Πυλών, άναφέρουσι κώμην είτε
έμπόριον [λιμένα] ομιλούντες περί άπελεύσεων
έκ της Κωνσταντινουπόλεως είς της Μικράς
Ασίας τά ενδότερα, περί προςορμίσεως είς
αύτάς πλοίων διά τό πασίγνωστον δέ της θέ-
σεως αυτών φαίνεται περιττός θεωρηθείς υπό
τών συγγραφέων τούτων καΐ ό ελάχιστος περί
αυτών γεωγραφικός ορισμός, καΐ διά τούτο
οΐ έκδόται σχολιασταΐ τών κειμένων αυτών
διαφόρους έζήγαγον περί τών Πυλών τούτων
γνώμας καΐ είκασίας. ών ενιαι, ώς έν τη προ-
κειμένη περιπτώσει, ανακριβείς είσι καΐ δια-
στρέφουσι τά γεγονότα. Τών Πυλών τούτων
γνωσταΐ ήμϊν μνείαί είσιν αΐ επόμεναι.
108
ο ΕΝ ΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΟΤΠΟΛΕΙ ΕΛΛΗΝίίνΟΣ ΦΙΛΟΛΟΓΙΚΟΣ ΣΤΑΛΟΓΟΣ
1 . Έν ετει 360. Ό κακόδοξος ηατριάρχης
Μακεδόνιος την της Κοονοταντινοντιόλεως Ικ-
κληοίαν ίφαιρε&ε(ς, άντιπέραν της π<$-
λεως ηρός ε ω εις τι χωρίον, φ Πνλας
δνομα ΙτιΙ πολν διατρΙβων, κάκεΤσε την κατά
τον ^Αγίον Πνεύματος βίαςψημίαν άηνλφ
ατόματι ίξερενξάμενος κακώς τό βιονν ίξεμέ-
τρει, λογοπαικτών γράφει ό Νικηφόρος Κάλλί"
στος [Έκκλ. Ιιτ., θ', μ^']. Ό προςδιορι-
σμός της θέσεως των Πυλών, οίος υπό του
Καλλίστου δίδοται, επιβάλλει ημίν την άνα-
ζήτησιν αυτών ούχι έπι της ανατολικής του
Βοσπόρου παραλίας, άλλ* επι της του *Αστα-
κηνου κόλπου, του ακριβώς άντιπέραν της
πόλεως, προς εω. Έκ τών εφεξής παρατεθη-
σομενων μαρτυριών βεβαιωθησόμεθα περί τής
έπΙ τής μεσημβρινής παραλίας του .κόλπου
τούτου θέσεως τών Πυλών. Ή εν αύταίς
διατριβή του καθαιρεθέντος πατριάρχου είχε
λόγον, διότι την δόζαν αύτου πολύ μέρος ου
μόνον του εν Κωνσταντινουπόλει λάου ησπά-
ζετο, άλλα καΐ τών Ι ν Βι^ννίί^ και Θράκγι
καΐ *ΕλΧης7ΖΟντ€ρ και τών περικνκλφ Ι&νών^
και διότι ό τής Νικομηδείας μητροπολίτης
Μαραθώνιος, ου ενορία ήσαν αΐ Πύλαι, ην
ανάστημα αύτου, και Ις τοοόνδε . . . οηονδάΐος
ώφ&η τγΙ Λξακεδονίον αίρέοει, ώς και χρήμα-
οιν Ιδίοις ίπιδονναι κτλ. [ΚάλΙιστος' αύτ.]. *Η
περί τής ε!ς Πύλας διατριβής του Μακεδονίου
άφηγησις αορίστως φέρεται και πάρα τω
Σωζομενώ [ί^\ κα'] λέγοντι : άφαιρ^εϊς δ^
Μακεδόνιος την Κων/ πόλεως ίκκλησίαν εις τι
τιαρά Πύλας χωρίον διέτριβεν ξν&α και Ιτελεν-
τηοεν. Μη εννοήσας ο εκδότης δτι Πύλαι ην του
χωρίου τό όνομα, καΐ νομίσας δτι ό συγγρα-
φεύς ηνίσσετο τας πύλας τών τειχών τής βα-
σιλίδος πόλεως μεθηρμήνευσε λατινιστί ίη
Ιοοαιη ςαβιηάαπι 3αχ1α ιιΛίδ Γβ§ί36
ροΓίβδ 8Θ ΓθοβρίΙ, υΐ3ί(|αβ βχΐΓθίπυπι
άίθΠΙ θ1)ϋΙ. Είς την αύτην πλάνην υπέπεσε
και ό κ. 3/. Γεδεών, καίτοι έχων ύπ' δψει
την μαρτυρίαν του "Καλλίστου [κατά την ύπο-
σημείωσιν αύτου], γράψας δτι έ Μακεδόνιος
ίξωαι^εις άτιό τον ύρόνον διέτριβεν εΙς μικρόν
τι χωρίον ίξω τών πυλών της πρωτενον-
σης, ΙκιΤ ίέ διαδίδων την αίρεαιν αντον άπε-
βίωαεν [Πατρ. Πίν., σελ. 121].
2 . Έν ίζει 477—478. Ό αυτοκράτωρ Ζή-
νων άπό τής Ίσαυρίας ερχόμενος συνηντησε
τόν εναντίον αύτου σταλέντα στρατηλάτην
1 Νικ. Κα>λ. θ', ι^Χ'— Σωζόμενος- Δ' χζ'.
Άρμάτιον κατά Νίκαιαν τής Βι&ννίας, 8ώ-
ροις δε καΐ ύποσχέσεσι διαφθείρας αυτόν εξη-
κολούθησε την προς την πρωτεύουσαν ποριίαν
[θεοφάτης' 5969], είς ην ϊφθασε περάιας
άπό τών λεγομένων Πνλών^, Έκ τών εΙ^τί;-
οεων τών τριών τούτων συγγραφέων εύρίσχο-
μεν τάς Πύλας μεταξν Νικαίας και Κωτσιαν•
τινονπόλεως κειμένας, έν Βιθυνία επομένως,
όπερ έσημείωσε και ό Αονκάγγιος είς τό Χρστ.
Πααχάλιον,
3. *Εν Ιτει 585—613. Είς τόν βίον τοδ
οσίου θεοδώρον του Σνκεώτον, έορταζοαενου
τη κβ' Απριλίου ύπό τής ορθοδόξου Ανα-
τολικής Εκκλησίας, άναγιγνώσκομεν τά επό-
μενα : 'Ήν δϊ παραγενό μένος προς αντον [τίι
θεόδωρον] άπό Πνλών τών άνωθεν
Θεόδωρος ό βασιλικός στράτωρ, τόν νονν αυ-
τόν βεβλαμμένον άπό δαιμόνων βλάβης Ιν τφ
ο&ω αντον τφ ίν ταϊς Πνλαις, Και έτιεν-
ξαμένον τον ^είον ανδρός τφ είρημένφ στρά-
τορι ήλ'9εν ό νονς αύτον καΐ υγιής γεί'όμενος
ίδεή&η αντον ίνα είςερχόμενος Ιν τ^
βααιλίδι πόλει την πάροδον δια Πυ-
λών ποιήογ] Τφ Θεοδώρφ δδενονη εΐζ
Κωνσταντινονπολιν διά Δορνλέον πληαίον τής
μονής τής Παναγίας Θεοτόκον τών Καύαρών
ύτιήντηαεν αντφ καΐ ό προΐκετενοας θεόδω^
ρος και ήγαγεν αύζόν έν τφ ΙμπορΙω
Πνλών, ίν&α καΐ διάφοροι ανιφ ίγένοντο
&ανματονργίαι. ^Απήγαγε δε αντόν καΐ ίν ιφ
οίκω αύτον τφ δντι Ιν ταϊς^Ανω Πνλαις
προς τό Ιλενϋερώοαι αυτόν τής... δαιμονι-
κής . . . ανάγκης . . . Έκεΐ&εν τε Ιξελϋών, Ινέβη
εΙς πλοΊον τον περάοαι Ιπϊ την βαοι-
λίδα πόλιν^. Έκ του κειμένου τούτου γνω-
ρίζομεν την ύπαρζιν καΐ κώμης εϊτε συνοικίας,
ονομαζόμενης "^νω Πύλαι, διότι βεβαίως άφί-
σταντο τής παραλίας ήτοι του λιμένος, κα-
λουμένου αέμπόριον τών Πυλών» η άτϊλώς
«Πύλαι»• έκ τής πορείας του Θεοδώρου, ευ-
ρί^κομεν αύθις τάς Πύλας έν ττ, Βιθυνία κει-
μένας' ο δσιος έκ Αορνλαίον [τανΰν ΈτκΙ-σε-
χΐρ] ερχόμενος είς την Κωνσταντινούπολιν,
διήλθε την άποσιωπωμένην Νίκαιαν. έπλη-
σίασε την Μονήν τών Καύαρών ['] καΐ ίζ
1. Χρον. Πασχάλίον ε γ. 478 — Ίωάνν. ΜαλαΙάς*
σ£>. 32, Εν.
2. Θδόψίλος Ιωάννου* μνημεία άγιο)ογι>ίά, Ηινίηα,
1884. Β•ο; Θεοδ. ΣυχεώΓου § 129, 131, 132.
3. *Κν μ.ταγβνιστέροις γρονοτς αναφέρεται η Μο>η
αυτή επι τί) είς Λεύκας όδώ. *Επιοχ. θίοδ. Στονδίτον,
Α', Υ : άπό τά Καθαρά είς Λίβιανά, ίπειτ» ιΙ^Αίύχας
ΕΠΑΝΟΡΘΩΣΙΣ ΑΦΗΓΗΣΕΩΝ ΓΕΓΟΝΟΤΩΝ ΤΙΝΩΝ ΕΠΙ ΗΡΑΚΑΕΙΟΤ ΤΟΥ Α' 109
αύτης κατηλθεν εΙς τας Πύλας, άφ' ών ηλοϊ
ίΐς την Κωνσταντινούπολιν μετέβη.
4.— •^ΕνIΓ« 622. Ή περί ης ήμίν λόγος
ιτλοΐ (Λετάβασις του αύτοκράτορος Ηρα-
κλείου, αναφέρεται υπό του Πιοίδον καΐ του
θΒοφάνους, ών τα χωρία εν τοις άνω [ζ"', 1]
τραρατεθειμένα ε(σίν. *Από της Ήραίας εφθα-
σεν ό Ηράκλειος ήμεροδρόμος ε(ς τάς Πύλας
δ^ελ^ών την δδ6γ των γευμάτων των κατερ-
χομένων εκ του Βοσπόρου, άτινα νότου πνεύ-
σαντος παλινδρομουντα συντόνως ησαν^. Έκ
τε των προειρημένων καΐ τούτων των πλη-
ροφοριών δυνάμεθα όρίσαι την θέσιν των Πυ-
λών έπίτης μεσημβρινής παραλίας του Άστα-
κηνου κόλπου.
5. — *ΕνΆει 718. ΈπΙ αύτοκράτορος Λέον-
τος του Ίσαύρου, τον Μερδααάν άπό /7υ-
Ιών σνν τφ στρατφ των* Αράβων ξως Νι-
καίας χαϊ Νικομήδειας διατρέχοντας» οί ίν τω
Λιβφ χαΐ Σόφωνι δίκην Μαρδαϊιών κρυπτό*
μενοι . . . Άρχοντες . . . Ιφορμήσαντες, ΙκεΊ&εν
άηοδρασαι ΙηοΙησαν. Θεοφάνης• ϊι. 6209.
Ό εν τφ χωρίφ τούτφ μνημονευόμενος Λιβός
ητο παρά την Νίκαιαν, ως πληροφορούμεθα
εκ του Αιβανίον^, τα Λιβιανά ιιως τα υπό
θεοδ. ΣτουδΙτου [ενθ' αν.] αναφερόμενα καΐ
η Σιβύηβα του Λεονγκλαβίον [Ραπά. ΗΐδΙ.
ΤΐΙΓΟ. § 74], μεσόγειον χωρίον προς την Νί-
καιαν, ούτως επ' αύτου καλούμενον, και θεω-
ρηθεν υπ* αύτου ως ον ή δια τόν τάφον του
* Αννίβα περίφημος Λίβνααα, Τίθενται λοιπόν
αί Πύλαι, κατά ταύτην την μαρτυρίαν του
θιο^άνους, εντεύθεν μίν άφ* ενός μίν της Νι-
καίας καΐ άφ* έτερου της Νικομηδείας' ήσαν
άρα έπι του Άστακηνού κόλπου^.
6. — Έν Ιιει 797. Ό αυτοκράτωρ Κων-
σταντίνος, ό τής Είρηνης υιός, μαθών την
κατ' αυτού τεκταινομένην έπιβουλην είςήΐϋεν
εΙς τό χελάνδιον αύτον καΙ Ιηέρααεν εΙς Πύ-
λας, βουλό μένος εϊς τό &έμα των *Ανατθ'
Ιίχών ηροςφνγεϊνΚ Ό λόγος είναι περί τών
εν Άστακηνω κόλπφ Πυλών και ενταύθα. Ό
δι Θεοφάνης προςτίθησιν ό'τι και η βασίλισσα
ί.ΠίοίδηςΙχαιρ. Ι, συ. 157, 170, 471.-11, στ. 8 11.
2. ΙΙιρι της έαυτοΰ τύχηί, σ(λ. 47, Ικδ. ΗβίδΚϋ.
3 Ό Γοάρος, 6 του Θιοφάνους σχοΜ»αΓτ(ς, σηαιιοΓ
δτι άκβνη; οί σι>/γρα<ρ*ίς μαρτυροΟσιν δη αί ΙΙύλαΐΛϋ-
ται Ικίιντο ϊνα/τι της Κο>^σΓ/;:ο/ια>ς, βίς την 'Λσίαν.
4. θΜοφάγης' ίτ 6289. — *Αναστ, Βιβλιούηχάριος,
σελ. 165, ΕΚ. — /. Αμαρτωλός, σιλ. 609, Ικδ.
ΜυΓαΙΙ: ιξίπλβυσεν ίίς Πύλας.
συγχρόνως εζήλθεν έως του Τρίτωνος, εν Βι-
θυνία καΐ τούτου κειμένου* ό αυτός σχολια-
στής Γοάρος οδηγούμενος έκτουΚωνστ. Πορ-
φυρογέννητου [παρ* Όρτελίφ] έσημείωσε τάς
μεν Πνλας έπΙ του *Αστακηνού κόλπου κει-
μένας, τόν δε Τρίτωνα έπΙ της Προποντίδος.
7. Έν ϊιει 836, ΈπΙ Θεοφίλου αύτοκρά-
τορος δια^ληθείς ως βασιλειών ό Μανουήλ,
ονομαστότατος στρατιώτης λά^ρ(;^ της πόλεως
ίξελϋών μέχρι Πυλών, και τοις δημοοίοις
δχήμασιν Ιπιβάς άπηλϋε φυγάς μέχρι τών
κλειοούρων ΣυρίαςΛ Έκ του χωρίου τούτου,
αναφερομένου ε(ς τάς έπΙ του Άστακηνού
κόλπου Πύλας, γνωρίζομεν 5τι καΐ δημόσια
οχήματα, ταχυδρομικά δηλονότι, ήσαν είς
αύτάς* τοΰθ' 5περ πείθει ημάς δτι αΐ Πύλαι
ήσαν αφετηρία μεγάλης κεντρικής όδου άγού-
σης είς τά ενδότερα της Μικρας Ασίας* την
δέ γνώμην ημών ταύτην έπιβεβαιούσι, φρο-
νούμεν, καΐ αΐ έπόμεναι διατάζεις, ας άναγι-
νώσκομεν παρά τφ Πορφυρογεννήτφ Κων-
σταντίνφ.
8. 'Εν Άει 930—960. Ό ρηθεις έστεμμέ-
νος συγγραφεύς λέγει : *Ιατέον δτι δτε κελεύει
δ βαοιλενς περαααι εΙς Πύλας δρίζει τόν χό-
μιτα του σταύλου και καταβιβάζει τήν προμο-
οέλλαν εΙς Πύλας και ίνα προαποοτείλγ]
δύο βαοιλικούς, τόν μίν ίνα εΙς Πύλας του
διαπεράοαι τόν λαόν Προαποοτέλλει δί τους
βασιλικούς καϊ πάντας, ίνα υπαντήσωσι τγΙ βα-
σιλεί(} αύτου εΙς Πύλας * ΚαΙ ταύτα ε Ις
τάς επί του Άστακηνού κόλπου Πύλας ανα-
φέρονται* ό εκδότης σημειοι αύτάς τόπον έν
Ασία, πρώτον σταθμόν τών έκ της Κωνσταν-
τινουπόλεως περαιουμένων.
9. Ό αυτός συγγραφεύς γνωρίζει ημίν δτι
τω μεγάλφ κουράτορι ύποτέτακται. .. δ ξενο-
δόχος Πυλών [αύτ. σελ. 417, ΕΒ.]. Είχον
λοιπόν και ζενοδοχείον αΐ Πύλαι, χρησιμευον
αναμφιβόλως διά τους καταφθάνοντας πτω-
χούς οδοιπόρους, τουθ* δτιερ μαρτυρεί επίσης
την ημετέραν είκασίαν δτι ήσαν αφετηρία με-
γάλης κεντρικής εν Ασία οδού.
10. Την έπΙ του Άστακηνού κόλπου θέσιν
1. ^Ιέων Γραμματιχός' οελ 451—452 ΕΚ. Ό σ/ο-
λιασιής βύτοϋ» 0θΠΐ1)θή8 παρανο/ίσχ; τό /«οοίον ^ρ[>^ή'
νβυσί λαηνισιί οίαιη υΓΐ)ί8 ρΟΓίίβ. — Σνμ, Μάγιοτρος,
Θίοφ. ετ. ι', Ινθα ί) αύτη υπό τοΟ αύτοδ μιθερ(χηνιί«.—
Π Άμαρτωλός' σι). 705, Ιχ?). ΜπγηΙΙ : οίδίη ϋΓΐ)ί8
ρΟΓίίβ βΧ€β38ΪΙ.
2. Κ. Πορφνρ. 'Έκθ. β. τάξ, σιλ.274,1χδ. Κβί8ΐίϋ.
110
ο ΕΝ ΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΟΤΠΟΛΕΙ ΕΛΛΗΝΙΚΟΣ ΦΙΛΟΛΟΓΙΚΟΣ ΣΓΛΛΟΓΟΣ
τών Πυλών ριαρτυρβΐ και η μνημονδυομένη
σιιρα τών κορυφών τών ορέων, Ιφ' ών ηνά-
πτοντο φανοί προς άγγιλίαν εχθρικής επιδρο-
μής, γιτοι ή τών καμινοβιγλιων, ως ονομάζει
αυτά ό αυτοκράτωρ Νικηφόρος,^ από Συρίας
μέχρι Κωνσταντινουπόλεως. Ό προτελευταίος
άνήπτετο έπΙ της κορυφής του βουνού Μονκί-
λον η Μοοκίλον Ιηάνω των Πυλών κει-
μένου, από του οποίου έδέχετο τόν φανόν ή
τελευταία κορυφή, η του βουνού του άγίον
Αυξεντίου^ ^ νυν Καϊς-τάγ, ου μακράν της
Χαλκηδόνος.
11. Ό αυτός εστεμμένος συγγραφεύς γρά-
φει: *Ιοτέσν 8η τών φανών τούτων πάντων
άψάντων ενΰνς οί χαρτουλάριοί τών Ιξω σταύ-
λων καΐ υαφραμεντάρίοί ΙκαλΙγονν τά βασιλικά
Λλογα, καΙ τά βασιλικά οαγμάρια ευτρεηίααντες
εύ&υς Ικίνονν και κατήρχοντο είς την του βασι-
λέως άηάντησιν Ιν Πύλαις ' 6 δέ βασιλεύς Ιξήρ-
χετο μέχρι τών Πυλών τά δί βασιλικά σελ-
Α({ρια και οί δίρχοντες καΐ οί λοιποί οΐ άηό της
πόλεως εξερχόμενοι της ξηρ^ς, τιροελάμβα-
νον τόν βασιλέα εις Πύλας, [αύτ. ενθ* αν.].
*Ιοου λοιπόν δτι αί Πύλαι ήσαν σκάλα καΐ
αφετηρία κεντρικής, βεβαίως δέ καΐ συντόμου,
όδου από της πρωτευούσης είς τά Ανατολικά
μέρη, καΐ ως τοιαύτη ίν προτιμήσει ην κατά
τάς βχσιλικάς πορείας* ομολογείται προς τού-
τοις καΐ ή διά ξηράς είς αυτήν μετάβασις* μή
δέ ύποτεθη δτι ή μετάβασις έγίγνετο διά της
Νικομηδείας κοίΐ της του κόλπου αύτης περι-
στροφής* διότι να^ μίν φυσικώς τοιαύτη τις
ώφειλεν είναι ή πορεία, παράλογος δμως θά
ήναι διά τό μήκος της όδοϋ και τήν βραδύτητα
επομένως της είς Πύλας άφίξεως* είμεθα λοι-
πόν της γνώμης 5τι διασκέλισίς τις του κόλ-
που διά πλοίων ίγίγνετο από τίνος σημείου της
βορείου πλευρδς του *Αστακηνου κόλπου, κει-
μένου απέναντι τών Πυλών* τοιούτο δε ση-
μειον ήτο τό νυν μίν ΑΙλ-ΙσκελεσΙ λεγόμενον,
έπΙ δέ τών Βυζαντίνων Πελεκανόν, ώς εν
τοις περί αύτου άλλαχοΰ είδικώτερον πραγμα-
τευόμενοι άποδεικνύομεν.
12. 'ΕνΙτει 1071. Ό αυτοκράτωρ Διογέ-
νης 'Ρωμανός έπιχειρήσας ην κατά τό έτος
4 ΙΙιρι πΛραδρΟ'ίης πολέμου, χιφ. β'.
2. Κ. Πορφνρογ,, ενθ' βν. σ€>. 284, δς όνομάζΐι
χορυφάς . . . . ΑΓγ»λος, "Ολυμπο;, Κύοιζος, Μούκι)ος
ανω Πυλών χαΐ άγιο; Αυξέντιο;. — Ζωναράς' XVI,
β ', γράφων ΜώκιλοΓ, ώ; ό Ανώνυμος γλολ Σάθα,
Μεσ. Βιβλ., τ. Ζ' ^ελ. 144.
τούτο τήν έπΙ Τούρκους άτυχη έκείνην έκττρι-
τείαν* Ισχεν οΐιν κάνταΰ^α καινόν τίνα πάρα
τά εΐύισμένα ή του βασιλέοκ διαπεραίωοις
δρμον' ου γάρ [Ιξ Ήρίων] Ιν ταις ΠύΙαις
'καΐ τοις βασιλείοις δόμοις προςωρμίαατο,
οϋδ' Ιν Νέων κώμη, ....άλλ' εΙς ΈλενόηοΙ^Κ
Έκ της μαρτυρίας ταύτης μανθάνομεν ον
μόνον τήν επΙ του Άστακηνου κόλπου, ττρ^ς
μεσημβρία ν, θέσιν τών Πυλών, αλλά προς
τούτοις καΐ τήν ύπαρζιν αυτόθι βασιλείων
δόμων ήτοι παλατίων.
13. Έν ξηι 1078. Τους έκ Νικαίας [Ν.
Βρυέννιος, III, 22] τοίί Βοτανειάτου τιεζους
στρατιώτας παραγενο μένους ευ9ύμως Ιδίξατο
τό τε τών Πυ λών &στυ, και τό ίν Πραηέιω
καΐ αύτη Νικομήδεια^. Ό Βοτανειάτης έν
Άσίίκ ην κηρυχθείς αυτοκράτωρ, οί δέ στρα-
τιώται αύτου έκ Νικαίας κατηλθον είς τα
παράλια του Άστακηνου κόλπου* έκ του χω-
ρίου τούτου έζάγομεν δτι μετά τάς Πύλας ην
ή Πραίνετος καΐ μετ* αυτήν ή Νικομήδεια.
14. *Εν Ιτει 1145. Ό αυτοκράτωρ Μα-
νουηλ δ Κομνηνός κυρίευσα; και έμπρήσας τό
εν Λυκία [;] Φιλομίλιον * Ρωμαίων δέτινας μα-
κρού του χρόνου Ινταϋ&α ύπδ φρουραϊς χα&•
ειργμένους ενρών Ιλυέ τε τών δεσμών %ϋνς
άι^λίους καΐ φώς παρεΐχεν έλευ9ερον (Ία>άη.
Κίνναμος' Π , § ε] δ δΐ βασιλεύς τψ έη
τό Βυζάντιον ΐετο' ίν Βιϋυνί(^ τε γεγοτόκ ε*-
ταϋι^ά που τους έκ Φιλομιλίού, κα&άπερ (ΐρη*
ται πρότερον, δναρρωσϋέντας φκίσατο 'Ρω•
μαΐων, κτησείδιον αύτόΐς τών ίερών ητος
άλλαξάμενος σεμνείων, Ιν&α τε φρούριον ί»-
ωκοδόμησε καϊ Πύλας αυτδ καταη'όμαοεν [(άι.
§ θ]. Κατά πδίσαν πιθανότητα αί ΠνΙαι
κατεστράφησαν κατά τά ετη 1078 — 1085
έπΙ Βοτανειάτου, δτε οί Τούρκοι κατήλίον
μέχρι τών ακτών του Άστακηνου κόλπου^"
τήν σημαίνουσαν δέ θέσιν αυτών ό Μανουηλ
έκτιμών, έρημον δέ κατοίκων και ήρειπωμε-
νην βλέττων, εγνω τόν συνοικισμόν αυτών, καΐ
τήν οίκοδομήν φρουρίου* μέχρι δ* ανευρέσεως
4. Μιχ. ' ΑτταλΒίάτης' σιλ. 144 ΕΒ. Τό άρχι«βν
γρά|Α(ΐα τοΟ όνουιατος τών ΙΙυ)οΙ>ν έν τΛ ίλληνιχώ ««•
(ΐίνω μικρώ στοιχβίω τειύπωιαι, του έκδοτου άγ^;ο»ί9«-
ιο; ΓΟν γιωγροιφικόν αύτου /«ρβχτήρα, χβί μ£θίρ«ην«ί1-
σ»νΓος τήν φράσιν ηβςυβ βηίιο δά ααΐΓΐπ) βΐ Γβ^ίβ
(ΙοηίΟδ 3€€βδ8ίΙ.
2. Μιχ, !4Γταλβιάτι;ς• ατβλ. 268, ΕΒ. Όμε9ΐ3|Αη»ιύ-
σας τό κβίμ.ίνον ΡγΙΙαΓϋΠΙ ορρίθϋΠΙ Ιγραψιν ίντιΟθβ
3. ΜαναΙΙ, Εδβαί άβ οΙιγ. Βνζ.
ΕΠΑΝΟΡΘΩΣΙΣ ΑΦΗΓΗΣΕΩΝ ΓΕΓΟΝΟΤΩΝ ΤΙΝΩΝ ΕΠΙ ΗΡΑΚΛΕΙΟΤ ΤΟΥ Α
111
χλλων πνιγών θεωρητέος ό Κίνναμος σφαλλό-
|Χίνος, έν οίς άποδίοωσι την ο/ομασιαν των
Πυλών εις τόν Μανουηλ Κορ,νηνόν, άφου αύτη
προϋπήρξε* φαίνεται δέ δτι (Λη ευρίσκων οια-
θεσίμους τόπους προς χρ•ί<ϊΐν τών νεωςτί εγ-
χαθισταμένων, ό <ιυνοικίζων αυτούς αυτοκρά-
τωρ άντΙ χρημάτων Ιλαβε τοιούτους άπό τίνος
Μονής• τούτο τουλάχιστον ημείς δεχόμεθα.
Ιδ. 'Έν Ιηι 1159. Τον Μανουηλ Κομνηνόν
ίρτι μίτ ή κατά Βι^ννίαν είχε . . . πολίχνη, Ιη9α
χους έκ ΦΛόμιΙΙον δεσμώτας ' Ρωμαίων Ινοιχι-
αάμενος , ϊψ&η, Π ν λ α ι ταντυ τό δνομα
αυτόθι έγένετο συνάντησις τούτου καΐ πρε-
σβευτών του Σουλτάνου [αύτ., V, § β']. ΚαΙ
τούτο τό γεγονός δείκνυσιν ότι ήσαν αϊ Πύλαι
αφετηρία μεγάλης όδου μεταξύ τών Ανατο-
λικών μερών καΐ της πρωτευούσης.
16. Αύταί είσιν αί ή(/1ν γνωσται γενόμε-
ναι περί Πυλών ίστορικαΐ μνείαι" πληροφο-
ρίαν περί της θίσεως αύτης εύρομεν μίαν καΐ
μόνην πάρα Κοινοτ. Πορφνρογεννήτφ. Όρίζων
δ εστεμμένος συγγραφεύς την περιοχην του
Όψικίου θε'ματος λέγει" Ληό μ^ν της '&αλάο'
αης αρχομένου, τοντέοτι του Άοταπηνου κόλ-
που, . . . καΐ μίχρι του Τρίτωνος καΐ τών ορίων
Σιγριανής. . .καΐ τά μ^ κάτω καΐ παρά ^άλαο-
σα:ν άπό του*Αοτ(χκηνοϋ κόλπου καΐ τών κα-
λουμένων Πυλών καΐ εως του μεοογαΐον
^Ολύμπου προςαγορευόμενον . . . κατοικουσι
Βώυνοί^
η Περί Πυλών συμπέρασμα.
Έκ πασών τών μαρτυριών τούτων, κατερ-
χομένων μέχρι του 1 159**" ετου;, συνάγομεν
δτι αΐ Πύλαι ησχν κώμη κειμένη είς τό *Οψί'
χίον θέμα, τέταρτον την τάξιν, εντεύθεν μίν
της Πραινέτου, ανηκούσης είς τό γεΐτον πέμ-
πτον θέμα τών *Οπτιμάιων, εκείθεν δί της
ΈΙ^νοπόλεως, επι της μεσημβρινής παρα-
λίας του Άστακηνου κόλπου* δτι ήσαν και
"Άνω Πύλαι, συνοικία μικρόν άφεστώσα του
λιμένος* δτι ύπερθεν αυτών ητο ή κορυφή
Μσυκάος η Μώκάος, τό καμινοβίγλιον δτι
είς τάς ΙΙύλας ύπηρχον καΐ παλάτια, καΐ ξε-
νοδοχεία καΐ ταχυδρομικά οχήματα* δτι ήσαν
άφ«τηρία μεγάλης όδου της Ανατολής* καΐ
δτι, κχταστραφείιαι υπό εχθρικών ετιδρο-
4. ΙΙίρι Θίμ. Βιδλ. Ι, XXV, 2νΟα ό Ικδο:η; Βαν
όαύριος παραπέμπΕί ιίς τα παρατίΟέντα &ν τοις ανω
χι^ρία τοϋ Χρσν. Πασχαλίου^ ετ. 478, και του θεοφά-
ν<ηίς, Ιζ. 0113
μών, άνεκτίσθησαν υπό του αύτοκράτορος
Μανουηλ Κομνηνού, συνοικίσαντος έν αύταίς
τους έλευθερωθέντας δεσμίους έν Φιλομιλίφ
*Ρωμαίους, καΐ έγείραντος φρούριον. Έν τοϊς
μετά ταύτα χρόνοις ευρίσκομεν επίσης μνείας
της κώμης* τό δνομα δμως αυτής ουκ άπαντ^
πλέον μόνον, άλλα συνημμένον τφ τών /Ζν-
^ίίων, καΐ εστίν δτε και μονολεζεί Πυλοπύ&ία^.
'&' Περί ^Πνλοπυ^ίφψ* ή *Πνλών
χαΐ Πνύ'ίων*.
Υπό την έπωνυμίαν ταύτην έγνωρίσαμεν
τάς εξής μνείας:
1 . *Εν Ιτει 1199. Τό προς τους Βενετούς
υπό του αύτοκράτορος * Αλεξίου Κομνηνού χο-
ρηγηθέν χρυσόβουλλον τάσσει είς την επαρχίαν
Νικομήδειας Ιπίσκεψιν Πυλών καΐ Πυ&ίϋον^.
2. *Εν Ιτεί 1236. Σιγίλλιον τοΟ πατριάρ-
χου Γερμανού προςαφιεροί τήν κατά τά Πύλο-
πύ'&ια διακειμένην Μονην την Ζιγρίτζαν Ιπο-
νομαζομένην τη Μονή τών *Ρουφι[νι]ανών^.
3. Έν Ιτει 1281. ΈπΙ αύτοκράτορος Μι-
χαίιλ Παλαιολόγου ό πατριάρχης * Ιωάννης 6
Βέκκος, άπελθών έκ τών ϊξω τής Νικαίας,
Πυλοπυ^ίων τε επέβαινε και τ^ν ταχίστην ΰπο-
στρέφειν [εϊς τ^ν Κοον/πολιν] ΐγνω' ή γάρ της
* Υψώσεως έορτί} άπεΐργε του μη βραδύνειν^
4. Έν ΐιει 1302, Οι πειραταΙ αύτονυχεί
τη Πριγκίπων νήσφ προςίαχρυοι, καΐ ούχ δπακ
τους ίν αύτη πάλαι κατωκηκότας, άλλα καΐ
λαόν Ικανόν έκ Πυλοπυϋίων, άρτι τάς τών
Περσών Ικφυγόντα χείρας καΐ τηδε καταφυ-
γόντας ΙξανδραποδΙσαντες . . . . κτλ.*^ Έκτου
χωρίου τούτου μανθάνομεν, δτι οι κάτοικοι
τών Πυλοπυθίων φεύγοντες την τών αλλογε-
νών προέλασιν κατέφυγον είς τάς Πριγκιπον-
1. Ίϋαφαλμένω; ιίς διάφορα £ρθρα Εγραψκν 6 χ.
Μ. Γίδεών χατ* έπχνάληψιν ΠίΙοτίύ^ια [Πίλος ;]
άγνοήατβς ί) μή δου; προςοχήν βίς την τοΟ όνο'ματος
έτυ(χολογίαν, άτςαντ^&ντο; πλέον η ακοίξ βίς τον Ιΐβχυ-
μιέρη διτ)ρη(χένο>ς τι χαΐ μονολιξιΐ Βιά του υ, ώς χαι
ιίς τό χαΐ (^κ αυτού τοΟ ί$(ου άναδημοσιβυομκνον σιγίλ-
λιον τοΰ Πατριάρχου Γιρμιανοδ, Πυλοπν&ια γρα-
φοριένου.
2. ΡίΠαΓαιη βΐ ΡίΙΙιίοη* ΤδίΤβΙ βΐ Τ1ιοπΐ88, π«ρά
Μίβηιβ, Ρ. α., τ. 135, στ. 491.
3. Μΐ1ί1θ9ίο1ι βΐ ΜαίΙβΓ, ΛοΙα Μοη&8ΐ., τ. IV,
σιλ. 303—305
4. Γ. Παχνμέρης' βις Μι/., VI, § 25, ΙνΟα εσφαλ-
μένως τιτύπωται ΠολυπυΟίων.
5. Αντ., ίίς Άνδρον. IV, § 24, Ινθα πάλιν 6σφαλ|Αέ-
νως τβτύπωται Πηλοπυθίων.
112
ο ΕΝ ΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΟΤΠΟΛΕΙ ΕΛΛΗΝΙΚΟΣ ΦΙΛΟΛΟΓΙΚΟΣ ΣΓΛΛΟΓΟΣ
νήσους, καΐ εκ του έπο(Λένου δτι ήσαν και
τίνες παραμείνόίντις.
5. *Εν Ιτεί 1306. Ώς γάρ άπεκέκλειστο
μ^ν ή Ιξ Ηρακλείου καΙ Νεμικώμεος προς
τ^ν ΝΙκαιαν και αΐ παλαιαι κα\ ουνή&εις
δίοδοι εΙς δεινί]ν νποψίαν και πεϊραγ ^σαν...,
ή .... κατά Κίον κατάακιος καΐ σννηρεφης εΐ-
καίως πως τιολισύεΊσα διεχδρομ)} προς Νί-
καιαν ί^νοικτο, όντως Ιν φόβφ καΐ τότε μεγί-
στφ καΐ ύποψί(;ί' τά γάρ αυτά τοις Χαλκιδευοι
καΐ Άλιζόσι καΐ οΐ Βέβρνκες Ικ Πυλών και
Πυϋίων παρωνυμούμενοι Μπαοχον [αύτ. εί;
Άνδρ., V, §21]. Ό συγγραφεύς, καθ' ή|χας,
των προς Νίκαιαν παλαιών και συνήθων διό-
δων μίαν νοεί καΐ την από Πυλών άγουσαν,
έρημωθεΐσαν δια τους τότε πολέμους και έπι-
δρομάς, ένεκα τών όποιων ηνοικτο ή από Κιου
ε[ς Νίκαιαν οδός.
ι' Περί Πυλοην&ίων αυμπέρααμα.
1 . Ένταϋθα λήγουσιν δσαι περί Πυλοττυ^
&1ων γνωσταΐ ημών έγένοντο μαρτυρίαι' δι'
αυτών άποδείκνυται δτι ήμαρτημένως άπεδό-
θη ή επωνυμία αύτη, πρώτον, είς την αρχαιό-
τητα^ άφοΰ ευρίσκεται ανήκον είς τόν δε'κατον
τρίτον από Χρίστου αίώνα* δεύτερον είς τ ' αρ-
χαιότατα Πύθια θερμά^, διότι ταύτα ήσαν
μεσόγεια, πλησίον του *Αατακηνόυ κόλπου,
ώς ορίζει ό Στέφ. Βυζάντιος, καΐ ουχί ίπι του
Άστακηνου κόλπου, έφ* ου εκειντο αί Πύλαι.
Έλλείπουσιν είδήσεις έζηγουσαι την σύναψιν
τών ονομάτων τών Πυλών καΐ Πυθίων* είκά-
ζομεν δμως δτι αίτιον ταύτης εγένετο ή υπό
ενα διοικητήν υπαγωγή τών δύο ομόρων διοι-
κητικών περιφερειών, επελθούσα ό'τε οι Σελ-
τσουκίδαι, εν ετει 1078μ* , έπΙ Νικηφόρου
Βοτανειάτου, κατακτήσαντες τήν Νίκαιαν,
κατέστησαν αυτήν Σουλτανίκιον, και κατέλα-
βον, βεβαίως, καΐ πάσας τάς προς τήν Κων-
σταντινούπολιν οδούς, καΐ δή τήν τών Πυλών.
Τότε, είτε βραδύτερον, έν ετει 1095, δτε οΐ
πρώτοι σταυροφόροι, ήττηθέντες πρό της Νι-
καίας, υπέστησαν τόν φοβερόν Ικείνον δλεθρον
περί τήν Έλενόπολιν, γειτονοΰσαν ταίς Πύ-
λαις, ήρημώθησαν αύται, καΐ άνωκίσθησαν.
4. Μ. Γδδεών "Ε/γο. λίθοι χαΐ χίρά,αια, σ£λ. 12, χαι
Π. Μακρή' τό Κατιρλί, Κων/πολει 1889.
2. Νυν ΑΓουρΐι=Λαγ-7,«μ«ΙΑ, Σκαρλάχος' Κωνσταν-
τινούπολις, τ. Α' σιλ. 374 εν σημειώσει, γράψας, κατά
τόν Παχυμέρη φαίνβεαι, Πηλοπύθια, Γσως δεξάμενος
σύνθετον λέξιν Πηλός και ΙΙύΟια.
ώς ε^δομεν, έν ετει 1145Η* , υπό του Μανουηλ
Κομνηνού, υπαχθεΐσαι είς τήν διοίκησιν τών
Πυθίων, ή τούτων είς τήν έκιίνων, και ώς |χ{ι
επίσκεψις έκδοθείσαι είς τό εμπόριον τών Βε-
νετών, έν ετει 1199^ . Έκτοτε έπεκράτηαιν
ή σύνθετος αύτη επωνυμία μέχρις ου αί προε-
λάσεις τών Όθωμανών, κατά τας αρχάς του
δεκάτου τετάρτου αίώνος, τέλεον εζηφάνισιν
και τάς επωνυμίας καΐ τάς κώμας αύτάς* καΐ
αι μεν κώμαι βραδύτερον άνεκτίσθησαν χχΐ
κχτφκήθησαν, άλλα τά παλαιά ονόματα ύπο-
κατέστησαν νέα τουρκικά* καΐ ή μίν Έλι-
νόπολις ώνομάσθη Γιαϊλακ-αμπάτ, κοινώς
Γιαλ-οβα, τά Πύθια θερμά Ααγ-χαμάμ, αΐ ίΐ
Πύλαι, ώς ημείς πεπείσμεθα, Χεροέκ. Εί;
συμπλήρωσιν δέ της περί τών Πυλών ιστορίας,
ανάγκη καΐ περί τούτου νά είπωμεν.
χ ια' Περί τοϋ νΰν Χεραέκ,
Ή επωνυμία αύτη οφείλεται είς τόν Χερ-
σεκ-ογλΐ εϊτε Χερσεκ•ζατ^*Αχμ^πασσάν. Ού-
τος ή το υιός του Στεφάνου Κόοερης δουιώς
του Σαμπά [χακιμ Ερζεγοβίνης, κατά τόν
-Σεατ-δτ-τιν] , και αδελφός του ΟυΙερΙχαν
δουκός της Ερζεγοβίνης, Χερσεκ λεγομένγ;;
τουρκιστί* κυριευθείσης δε της χώρας έν ίτιι
1457η* υπό του Σουλτάνου Μεχμίτ Β\ ήχβη
είς τήν Κωνστ/πολιν καΐ έζισλαμίσθη' τά προ-
τερήματα καΐ ή πιστή υπηρεσία αύτου έφείλ-
κυσαν τήν εννοιαν καΐ προςοχήν του Πορθητοδ
της Κωνστ/πόλεως, δςτις εδωκεν αύτφ (λίαν
θυγατέρα αύτου είς σύζυγον καΐ τόν βαβ(^ώ1
Μπεγλερμπέγι 'Ανατολης' έπι του Σουλτάνου
Βαγιεζητ Β' δίς έχρημάτισε Καπουταν πίσ-
σας, και τρις βεζίρης* έπΙ του Σουλτάν Σι-
λήμ Α' άπαξ βεζίρης έπι διετίαν, παυβεΐς ϊε
απέθανε τω 1513η» ^.
Έν τη ίδιότητι αύτου, ναυάρχου καΐ στρα-
τηγού, διέγνω τά πλεονεκτήματα του τόπου,
καΐ καταστήσας αυτόν ίδιόκτητον βακούφίο^
[αφιέρωμα] έκτισε τέμενος [τζαμίον], έν ω χχΐ
τέθαπται, λουτρώνα, διάφορα εργαστήρια χαι
άγοράν [τσαρση], καΐ από του επωνύμου αύ-
1. Σχαρλάτος' Κων/τυολις, τ. Β' σιλ. 412 — 413. —
Σεατ-ετ-τίν τατζ-ου-τιβαρί/, τ. Α' σίλ. 218—219. —
ΗβΓίοΙΙοί' Βϊ\)\. ΟποηΙ., ίν λ. ΗοΓ^βΚ-ο^Ιί Λίιιηβά
ρ38€ΐΐδ ου:ο;, ώ; και ό * Ανώνυμο: [ηϊο* ΣχΦα,
Μβσσ. Β.ολ , τ. Ζ'σβλ. 529, Χαρσίογλης, Χαρσώ|)τ.ς].
λέγουσιν αυτοί σύζυγον θυγατέρα τοίί ΣουλτΛνονι Βχ*
γΐ£ζήτ Β'. — Χαρίτάΐ-Καπουτανάνΐ'Δεργιά' σιλ. 24. —
Σαλναμέ' ετοας 1294, τζβτβίλι σαταρέτ.
ΕΠΑΝΟΡΘΩΣΙΣ ΑΦΗΓΗΣΕΩΝ ΓΕΓΟΝΟΤΩΝ ΤΙΝΩΝ ΕΠΙ ΠΡΑΚΛΕΙΟΤ ΤϋΥ Α' 113
του ί^ωκ6 τό δνο^ΛΧ του χωρίου. Βρα^ύτερον
Χέ ό Σουλτάνο; Σελίιμ ό Α', ό έν ετει χιτζρ^
923 [1517] θειττίσας την κατ* έτος άποστο-
λην των σουλτανικών δώρων ταίς ίεραϊς τών
[Αουτουλ μάνων πόλεσι και της συνοδείας της
ίερδίς κα(χ.ήλου [(Λαχ[χΙλ] καΐ τών προςκυνητών^
άπό της Κωνστ/πόλεως^ έκτισε καΐ ξενώνα
(^χάνιον], έστρωσε δέ δια λιθόστρωτου έπι ημί-
σειαν ώοαν εξω του χωρίου την δια έλώδους
εδάφους άγουσαν όδόν είς Νίκαιαν. Κατ* αρ-
χάς ύττήγετο διοικητικώς ε(ς την διοικησιν του
σαντζακίου ΚοτζάΊλί' ην δέ ύπόχρεως ό διοι-
κητής, 5τε ή συνοδεία [σουρ-ρέ] εφθανεν, ίνα
συνοδεύτ, και αυτός ταύτην (^^έχρι του ^Αη-οζ-
χηρ. "Ηδη δέ υπάγεται εις την διοίκησιν τής
Νικθ[Α.ηδείας, ή δε συνοδεία έλαβε την άπό της
Χρυσοπόλεως δια θαλάσσης διεύθυνσιν. Ή
άπόστασις |ζεταζύ του χωρίου Χεραεκ καΐ του
ακριβώς άπε'ναντι αύτου κειριένου ΑΙί λογίζε-
ται ούσα πε'ντε μόνον μιλίων, ήτοι, καλζ) κω-
πηλάτη είς πλουν μιας ώρας^. Ό ΗαϊΠΥηβΤ
γνωματεύει δτι τό ΧερσΙκ έπε'χει την θέσιν
της Προνέκτσυ [ΙΙραινβτου]• αποκρούοντες την
γνώαην ταύτην, φρονουμεν μετά πεποιθήσεως
δτι έπε'χει την θε'σιν τών ΙΙυλών, χρησιμεύ-
σασα μέχρις εσχάτων, ως έπι της Βυζαντιακης
εποχής, αφετηρία συντόμου κεντρικής όδου
,της Ανατολής* ταύτην έν ετει 622η* άκολου-
θήσας καΐ ο αυτοκράτωρ Έράκλειος, κατά
Ιίερσίας όδεύων, άπεβιβάσθη ε!ς τάς Πύλας
ταύτας, και ούχΙ είς τάς Κιλικίας ΙΙύλας, έν
τζ> Ίσσικ<5> κόλπφ, καθά έσφαλμε'νως φε'ρεται
παρά τοΐ; νεωτε'ροις ίστοριογράφοις.
1. Κυρίως 6 Σονλτάνο; Μί/μέτ ό Α' έθίσπισε την
χατ' ϊτος χ»ηΙο των εν Μέχχα χαΐ Μεδίνη πτωχίΛν άκο-
στο^ην σηααντιχών -/ρηματιχ'Λν έπιχουρκι^ν. Άαλή'
χοί<ν'/-θϋλ-ά/παρ, τό{ΐ. Κ' σιλ. 181 πρ^λ. Χάμμβρ,
Ίστορ. Όδ. Αύ:οκρ. τόα. Β', σελ. 4*2 χλι σηα. κ6'.
2. ΜοΗ^αά^^α ά' 0*% Τ&1)1βαιι άβ Γ ΕΐΏρίι-β ΟίΙο-
ιηβη, Ραπ8, 1789-1790, τ. Β', σελ. 81 , β.βλ. V, 2, § XI.
3. Αίίχμϊι ΚίατΙη-τσβλβμπή' Τζι/Λν νουαα, σελ.
622. — Μβχμβί Έτίπ' ΜενασΙχ οι>λ /άτζ. σιλ. 25 — 26,
Ικ6ο(3ΐς Καίρου.— '£/?/Ιιά χότζα' ΤΗο ΐΓ^νεΙδ οΓΕνΙίγ»,
Ι^οηάοη, 1835, τ. Π, σιλ. 33.— ϋα/πηι^Γ, ϋιηΒΗοΙν
χτλ. ΡβδίΗ, 1818, σελ. 155. — Τ6χΊω\ Αβίβ ΜίηβϋΓΟ,
9%Χ. 70 — 71, ^χδ, ϋη. ΡίΗ., ΙσφαιλίΑενω; ορίζων εις τό
44δ7ον 2:ος την οΐχοδο'ΐην του τζαιχίου* το:ε Ιγίνιτο ή
άλ•ι>σ(ς της Ερζεγοβίνης υπό του Σουλτάνου Με/(ΑΐΓ
του Κ', Τσως δε χαι ί) αί/ιιβλωσία του ηρι ου ό λόγος.
.^ΑχμΒτ Ββφίκ' Λε/τζέϊ όσίλανή. — Σβατ-βΖ'τίν Τ«τζ
<Λτ τββαρί/, τ. Α', σε). 497. — Οί τά *Βι^νηκά9 γρά-
ψχντ€ς [ϊν Κων/ΛΟλιι, 1867] παρ^ίειψαν τό Χερσέκ,
βύδ' Ιγνο»ρ»σχν τάς ίΐύλας.
*Ε'λ. Φα. Σύλλογος
ίβ'. Παϋας καΙ τιμωρία τοϋ Πρίαπον.
Ε(ς την κατά τό έτος τούτο 622 παρου-
σίαν εν τη Ασία του αύτοκράτορος Ηρα-
κλείου τάσσει ο Ζ/β6βαΐ6 τό μεταξύ τούτου καΐ
του Πρίαχον επειςόδιον ΙκεΙνο, τό προκάλεσαν
την παυσιν καΐ την τιμωρίαν αύτοϋ. Ό
[Ιρΐσκος η Κρϊσπος ούτος ην κόμης τών έζ-
κουβιτόρων, γαμβρός έπΙ τ^ί θυγατρί Δομνεν-
τ^ίο(. του αύτοκράτορος Φωκά* μυστική προς-
κλήσει αύτοΰ, δυςανασχετουντος έπι τη
τυραννική πολιτεία του Φωκά, σταθερού δΐ καΐ
κηδομένου της σωτηρίας του κράτους, εξεκίνη-
σαν της Αιγύπτου πλοί μίν ό Ηράκλειος, πεζή
δέ ό Νικήτας, εξάδελφος τούτου. Αναγορευ-
θείς ό Ηράκλειος κατ* Όκτώβριον του 61 0 ^^^
έτους, διώρισε τόν Κρίσπον στρατηγόν της
Καππαδοκίας* ίπεί ίέ φήμ^ διέϋεεν ώς Πίρ-
οαι ΙηΙ ' Ρωμαίους οτρατεύονοίν . . , ο Ηρά-
κλειος, βουλόμενος συσκέψασθαι μετά του
Πρίσκου περί του πρακτέου, απέρχεται είς
την Καισάρειαν της Καππαδοκίας. Ό ΠρΙ-
σκος προςποιούμενος άσθένειαν, ψυχρώς ύπι-
δέχθη τόν αυτοκράτορα, καΐ ϊκαμεν αύτζ)
αύστηράς παρατηρήσεις έπΙ τη εκ της πρω-
τευούσης άποδημίί:}: αύτου* ο 'Ηράκλειος
δυςηρεστήθη μίν άλλ' απέκρυψε την όργήν
αύτου, μελετών εκδίκησιν' άμα δ* ώς εμαθεν
δτι έσκόπει ό Πρΐσκος, ε!ς Κωνσταντινού-
πολιν ερχόμενος, έπεσκέψασθαι τόν πεζή εζ
Αίγύπτου άφικόμενον Νικήταν, προςεκάλεσεν
αυτόν δπως ανάδοχος γένηται του υΙου αύτοΰ
Κωνοταντίνσυ Ηρακλείου, ου την γέννησιν εν
Καισαρεία εφθη μαθών. Αφιχθέντα τόν Πρϊ-
σκον και γενόμενον ενώπιον . της συγκλήτου
καΐ του πατριάρχου κατήγγειλεν ό Ηράκλειος
δι' ευφυούς τεχνάσματος και τύψας κληρικόν
εκειρεν. Του γεγονότος ό χρόνος ευκόλως εζα-
κριβουται' την γέννησιν του βασιλόπαιδος
Ηρακλείου [δευτέρου τέκνου] τό τε Χρον.
Πααχάλίον και ό Θεοφάνης, κατ' αυτό ϊσως,
όρίζουσιν είς την γ' Μαίου της ιε' Ινδικτιώ-
νος, νίτοι είς τό έτος 6 1 2**^ , β ' της του Ήρα-
πλείου βασιλείας^. Άφ' ετέρου την κουράν
του ΙΙρίσκου ώς έζής ορίζει τό Χρον. Παοχ.:
Ίνδικτ. ά, Δεκεμβρίου ε, ήμέρ(^ γ\ γέγονε
κληρικός δ ΠοΧοκος δ κόμης τών έξκουβιτό-
ρων, καΐ άνι αυιον γέγονε κόμης τών Ιξκου-
βιτόρων Νικήτας δ ττατρίκιος. *Η χρονολογία
αύτη συμπίπτει ακριβώς προς τό 6ΐ2''^ δτος,
καΟ' ο ή ε' Δεκεμβρίου μηνός ητο τρίτη. Ό
1. *ΚσΦχ)(ίέν^>; ;τ«ρ> θΒοφάνει 6103 άνχΐ 6104.
Τόμος ΚΙΙ' 15
114
ο ΕΝ ΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΟΤΠΟΛΕΙ ΕΛΛΗΝΙΚΟΣ ΦΙΛΟΛΟΓΙΚΟΣ ΣΓΛΛΟΓΟΣ
αυτοκράτωρ Ηράκλειος λοιπόν κάτα τό Ιαρ
τβυ 612®" Ιτους εύρηται |Λ6ταβχς είς την
Καισάρειαν, καΐ κατά Δεκδ'(χβριον [χήνα του
αύτοϋ έτους τιμωρησας τόν Κρίσπον, ε!ς την
θέσιν του οποίου, την στρατηγικήν, ^ιώρισε
τόν Φιλίτιπιπόν, γα(χβρόν του αύτοκράτορος
Μαυρικίου, (χονάσαντα εντολή του Φωκά.
Σφάλλεται επομένως ό ίιβΙ)βαη εις τό 622°^
έτος άναφε'ρων τ6 γεγονός, δπιρ ορθώς ώρι-
σαν Ό Γίββων [σελ. 432] και ό Παπαρρηγό-
ηονλος [σελ. 220] ε(ς τό 612°» έτος.
ιγ' Περί τής έκ Κωνστ/ηόλεως φυγής
τοϋ Ηρακλείου.
Μόνος ό πατριάρχης Νικηφόρος αναφέρει
την άπόφασιν του ^Ηρακλείου, 5πως φύγγ)
έκ της Κωνσταντινουπόλεως, δια των έζής:
Ταντα^σύ μικρα>ς ηνία τόν βασιλέα και ίτιε-
τάραττεν, Ιν οϊς κάί λοιμός τηνικαντα τγί ηολι-
τείφ Ιπεφνη βαρύτατος' ού γάρ ή Αΐγντιτος το
λοιηόν αντοις ίηεαίτιζεν, ίξ οΰ καΐ τά ηλεισια
των βαοιλικών ίπελελοίτιει οιτηρεοΐων Ιν τοντφ
κα\ νόσος λοιμώδης τοις ίν τη τιόλει Ιπισκή-
ψασα ^νάτφ τά πλή&η τά Ιν αντη διέφ&ει-
ρεν ών άηάντων ένεκεν πολλή δνς&υμία καΐ
απορία τφ κρατοϋντι περιεκέχντο καΐ οΐχε-
σϋαα διά ταύτα προς Λιβνην βονλομένφ ην,.,
κτλ. [σελ. 9, ΕΚ]. Καίτοι ό σοφός σχολιαστής
του κεΐ(Λένου Πετάβιος εσημείωσεν δτι ουδείς
άλλος αναφέρει την εϊδησιν ταύτην, εν τού-
τοις και ό Γίββων καΐ ό Παπαρρηγόπουλος
άσυζητίίτεί παρεδέξαντο καΐ ωρισαν αύτην ε!ς
τό 618°^ έτος, λέγοντες ό'τι ό Ηράκλειος το-
σούτον άπήλπισεν, ένεκα των προόδων εν μεν
τη Ασία των ΙΙερσικών, εν δε τυ) Ευρώπη των
Άβαρικών ^πλων, έτι δ^ και της διακοπής
της εξ Αίγύπτου έπισιτίσεως της τςρωτευού-
σης καΐ της εν ταύτη ένσκήψεως λοιμικής νό-
σου, ώςτε άπεφάσισεν έπάνοδον είς την *Αφρι-
κήν, έζασφαλίζων είς την Καρχηδόνα τό
τε άτθ(Αθν καΐ την έξουσίαν αύτοΰ' και ήτοι-
μάσθη μίν καθ' δλα καΐ έπεβίβ'ασεν ε(ς πλοία
τους θησαυρούς, αλλά μετήλλαζε γνώμην,
πεισθείς υπό του πατριάρχου Σεργίου και του
λάου της Κωνστ/πόλεως, καΐ αύθις ανέλαβε
τάς ηνίας του κράτους. ΙΙχτχι αύται αί ειδή-
σεις παρά Νικηφόρω ευρηνται. Ό Θεοφάνης
ομιλών περί τών εν έτει 6103 [6121 προόδων
τών Περσών και Άβάρων και της φθορά; τών
βυζαντιακών στρατευμάτων λέγει ότι ό Ηρά-
κλειος ταύτα Ιδών ίν άηορί<^ ψ τί δράσοι, τουθ*
όπερ εύλογον, νομίζομεν, ό'πω; Οεωρηθη άνα-
φερόμενον ε(ς τό σημειούμενον έτος επΙ ττ,
προςγενομένη εκείνη καταστάσει, καΐ φρονου-
μεν 6τι ό Νικηφόρος παρεμόρφωσεν δσα τό
Χρονικδν Πασχάλιον, ή τω Ήρακλείω σύγ-
χρονος αύτη πηγή, είς πολύ προγενεστέραν
έποχήν καΐ είς άλλας αίτίας αναφέρει. Ειπο-
μεν ανωτέρω δτι συν τφ Πέρση στρατηγέ
Σαήν η Σαίτφ άπερ/ομένφ έκ Χαλκηδόνος έν
έτει 616^ απήλθε και πρεσβεία έπι εΐρήνγ;
προς την Χοσρόην' ή πρεσβεία έκόμιζε κχΐ
γράμματα άπο τών αρχόντων της Κων/τιόΙεως
προς τόν τών Περσών βασιλέα, ούτινος τό
κείμενον ολόκληρον παρατίθησι τό είρημένον
χρονικόν γράφουσι λοιπόν οι άρχοντες σύν
άλλοις και τά επόμενα :
Και μετά τόν τον τν ράννον [Φωκά]
θάνατον, βονλη&έντος τοϋ ημών βασιλέακ [τον
Ηρακλείου] τους Ιδίους λαβείν συγγενείς και
προς τόν οικείον έν Άφρικη έπαναζενξαι πα-
τέρα, προτρέψαντός τε ημάς δν ^έλομεν ίπι-
λέξασ&αι βασιλέα, μόλις ταϊς αΐτήσεαιν ήμων
πεισ&είς, κατεδέξαχο την βασιλείαν κτλ. [έτος
615]. Μαρτυρεί τά τελευταία ταύτα κχΐ ό
Νικηφόρος [σελ. 4, ΕΚ] λέγων: Κ<ύ ανιός
[δ Ηράκλειος] ΚρΊοπον εις την βαοίλειοτ
άξίαν προύτρεηε μηδέ γάρ της βασιλείας &«-
κεν αυτός έληλυ&έναι &ρασκε, τίαασ9αι μαίλσν
Φωκάν της εΙς Μαυρίπιον καΐ τά Μανρικίον
τέκνα παρανομίας' δ δέ ουκ Ιδέχετο. "Ωςτε
κχτά τας μαρτυρίας ταύτας ούδεμίαν διάθεσιν
έδείκνυεν ό Ηράκλειος προς άνάβχσιν επΙ του
θρόνου της αυτοκρατορίας, ομολόγων τηνάπο-
στολήν αύτου περατωθειταν διά της καταλύ-
σεως τής του Φω^ά τυραγνίας, ϊσως οε κχΐ
ύποπτεύων τόν Πρίσκον η Κρίσπον, περί
ού ηδγ; ειπομεν, ώς βασιλειών τα. Την οιάθε-
σιν ταύτην ό Ηράκλειος έξεδήλωσεν αμέσως
με4ά την πτώσιν καΐ άναίρεσιν του Φωκά,
ενόσω έφερε μόνον τό στέμμα, τό οποίον
Στέφανος 6 τής Κυζίκου μητροπολίτης λαβών
ε κ τής έν * Αρτάκη εκκλησίας τής Θεοτόκου
άνήγαγεν εις αυτόν, έτι ένδιαιτώμενον εις
Ήράκλειαν μετά τίνων φευγόντων την τυραν-
νίαν του Φωκά [θεοφάνης' έτ. 6102], ήτοι
πρό τής ζ" "Οκτωβρίου του 610ου έτους, δτε
έγένετο ή στεψις αύτου. *Λνακριβώς λοιπόν
φέρονται και τά αίτια και τό 6ΐ8ον έτος τής
δήθεν παραιτήσεως ή τής έκ Κων/πόλεως φυ-
γής του ΊΙρακλείου* άλλως τε ή * Αλεξάν-
δρεια, ή Αίγυπτος άπασα, ή Καρχηδών άπΙ
του 6 1 4ου μέχρι του 6 1 6ου ύποπεσοΟσαι ησχν
εΙς την έζουσίαν τών Περσών, καΐ διά τούτο
ΕΠΑΝΟΡΘΩΪΙΣ ΑΦΗΓΗΣΕΩΝ ΓΕΓΟΝΟΤΩΝ ΤΙΝΩΝ ΕΠΙ ΗΡΑΚΛΕΙΟΥ ΤΟΤ Α
115
ακριβώς, νο(Αίζθ[Α3ν, παύσασα ην και η εκεί-
θεν έπισίτι^ις της ττρωτβυού'ίης• φεύγων δ* εξ
αύτης ό Ηράκλειος έν ετει 618φ ησφαλίζετο
εν χώρα κατεχθ(Αε'νΥ) υπό τών εχθρών αύτοΰ ;
Ή ανακρίβεια του γεγονότος έγκειται, ώς ει-
Χομεν, ε2ς τό κεί|χενον του Νικηφόρου, είς
ίττανόρθωσιν δε τούτου εστωσαν επαρκή τά
ρηθε'ντα.
ιδ\ Περί χής ανευρέσεως δύο μόνων
στρατιωτών ίκ τών έηΐ Φωκά.
Συαπεραίνει ό Παπαρρηγόπονλος [σελ. 2 Ι 9]
δτι δ στρατός δ τοσαϋτα διάπραξης έτίΐ Μαυ-
ρικίου κατορθώματα εϊχεγ νηοστή φ&οράν άν-
θρώποαν δεινοτάτην ^ μάλλον καύ* δλοκλψ
ρίαγ Ιξοντο)ύη, διότι δταν δ Ηράκλειος Ιηϊ
τον ηρδς Πέρσας πολέμου αντοϋ Ιπε-
χείρησεν Ιξέτασιν ακριβή τών υπαρχόντων
ταγμάτων, ίέν είρεν, ώς βεβαιοϋσιν, εΙμη δυο
καΐ μόνους στραηώτας Ιξ εκείνων οΐιινες Ιοτα-
σίασαν ίπΐ Φωκά. Την έζέτασιν ταύτην και
την άνεύρεσιν τών δύο στρατιωτών ό μεν
Κεδρηνδς παραλείπει, ο δέ Ζωναράς εκ του
θεοφάνους αντιγραφεί, ίνω ούδεν ό Νικηφό-
ρος λε'γει' ό Θεοφάνης δίς αναφέρει τό γεγο-
νός, τό πρώτον έν ετει 6094=602, αντι-
γράφων όσα κατωτέρω παρατεθήσονται εκ
του Σιμοκόττου, καΐ τό δεύτερον έν ετει
6103=61 1 • ό δε Ζωναράς μετά ταύτην την
ττραςιν λε'γει δτι ό ^Ηράκλειος στρατολογήσας,
Κρϊσπον στρατηγόν Καππαδοκίας προβάλλεται
καΐ στέλλει τούτον Ικέΐ [ΚλΥ , ιε']. Έγνωρί-
σααεν ηδη δτι ό Κρίσπος έν ετει 612<}ί έν
Κων/πόλει έλθών καθηρέθη και έν μοναχοίς
έτάχθη" ώςτε ού^ι ΙπΙ του προς Πέρσης πο-
λέμου, τουτέστιν έν ετει 622ω, άλλ' ένδε-
καβτίαν δλην πρότερον, ήτοι έν 61 1φ ετει έγέ-
νετο η περί η; ό λόγος έξέτασις καΐ άνεύρεσις
τών δύο στρατιωτών. Κυρία πηγή της είδη-
σεως ταύτης έστιν ό σύγχρονος θεοφύλακτος
Σιμοχάττης, 6 έζιστορησας την εΙκοσαετή βα-
σιλείαν του αύτοκράτορος Μαυρικίου" άφη-
γούμβνος την θανάτωσιν τούτου καΐ της συζύ-
γου'καΐ τών τε'κνων αύτου μονφδίαν οδυρμών
και θρήνων παρενείριι και καθαπτόμενος του
τότ6 στρατοΟ λε'γει ότι τών θυμάτων τ^ς κε-
φάλας κομίσαντες έπε'δειζαν ε!ς τάς έν τφ
Έβδόμω σκηνούσΛς στρατιάς* ίδει γαρ τοχ
μνοονς καΐ διά της θεωρίας μετασχεΤν τό άφι-
λάν^ρωπον στράτευμα, Χνα κη\ πάντας τους έηϊ
τσντψ καταμανέντας ή. . . του θεοϋ . . . άδέ-
Η€Κΐτος κρίσις τοις της άντιδόσεως οαγηνευογι
δικτύοις' δπαντες γαρ ή τών παλαμναίων εκεί-
νων μεγίοτοις τε καΐ ποικίλοις περιπεπτωκότες
κακοϊς τόν τηδε βίον κατέλυσαν . . . ποτί μίν
πυρί ονρανόθεν βαλλόμενοι. . . δλλοτε λιμοϊς
καΐ προνομη άναλισκόμενοι' οί δΐ πλείστοι στό^
μάτι ξομφαίας και ξίφους παραδιδόμενοι τήν
φιλάμαρτον ταύτην ζωην κατεστρέψαντο' καΐ
ού πρότερον Πέρσας τά της νίκης άπέλιπε πρΙν
&ν εΙς τό παντελές διεφθάρη ή φιλοτύραννος
εκείνη καΐ άνοσιωτάτη πληθύς' Ικανόν δί τ£«-
μηριώσαι τό λεχϋησόμενον , . . δπηνίκα προς
τόν 'Ραξάτην τόν πόλεμον Ιποιήσατο δ αίτο'
κράτωρ Ηράκλειος, Ιξέτασιν τον δπλιτικου
άνακρίνας δύο καΐ μόνους στρατιώτας τής φι-
λοτνράννον πληθνος νπολελειμμένονς Ιξενρε,
καίτοι μη πολλών μεοολαβησάντων τών χρό^
νων' Ιπει δ* Ινεόχμωοεν ετέρας δ χρόνος δυ-
νάμεις τό τε κακόν κατηνάλωτο, τά τής ενπρα-
γίας μεταπίπτει τοις Πέρσαις καΐ αναιρείται δ
βοβυλώνιος δράκων δ του 'ΟρμΙσδου Χοσρόης
και δ Περσικός καταπαύεται πόλεμος [βιβλ.
Η', κεφ. ιβ']. Συμπτύξας ταύτα 6 Θεοφάνης
[ίτ. 6094] λέγει. . . ώςτε δπηνίκα Ηράκλειος
ίβασίλευσεν Ιξέτησιν του δπλιτικου Ιποιήσατο
εΙς τό ακριβές, καΐ Ικ πάσης της πληύύος της
ευρεθείσης Ιπϊ της τνραννίδος Μανρικίου μετά
Φωκά ονχ ενρε περαιτέρω δυο ανδρών οδ-
τως οΐ τόν τύραννον προστησάμενοι Ιπι αύτου
άνηλώ&ησαν. Κατά ταύτα ή έζέτασις καΐ ή
εύρεσις τών δύο στρατιωτών ανάγεται ε!ς τόν
Δεκέμβριον του 626 έτους δτε ό Ηράκλειος
έπολέμησε προς τόν *Ραζάτην καΐ κατέστρεψε
του Χοσρόου τόν στρατόν^. Άλλ* εχομεν λό-
γους δπως παραδεζώμεθα τόν χρόνον τούτον
διά τό γεγονός ; προς τι ή έζέτασις αυτή έν
ετει 626(ί) έν καιρψ εκστρατείας ; Έννοουμεν
πληρέστατα την πρα^ιν ταύτην γιγνομένην
άμα τη καταλύσει της τυραννίας του Φωκα,
έπΙ σκοπφ προλήψεως πάσης ενδεχομένης δια-
ταράξεως της νέας τών πραγμάτων τάζεως
διά της συλλήψεως, καθείρξεως η καΐ έξοντώ-
σεως τών φίλα τφ έκθρονισθέντι διακειμένων*
μετά πάροδον δμως δέκα καΐ εξ δλων ετών
από της πτώσεως του Φωκά, είκοσι δέ καΐ
πέντε άπό ττίς κατά Μαυρικίου στάσεως, βύ-
ρίσκομεν άπίθανον καΐ άλογον' ώς ορθώς δέ
παρατηρεί καΐ ό Γίββων ή εκλειψις αύτη έστΙ
και όλως φυσική, άφου και έν καιρφ ειρήνης
οί στρατιώται ενός τάγματος είς διάστημα
1. Νιχηφ,, σιλ. 13. ΕΚ. — θβοφ,, Ιτ. 6118. —
Κβδρ., σιλ. 417 ΕΗ.
116
1
Ο ΕΝ ΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΟ ΥΠ ΟΛΕΙ ΕΛΛΗΝΙΚΟΣ ΦΙΛΟΛΟΓΙΚΟΣ ΣΥΛΛΟΓΟΣ
ϊλαττον η 20 καΐ 25 ετών καθ' ολοκληρίαν
άνανιουνται. Άλλ* έ Σψοκάττης έν τη μι-
γάλγ) αύτου συριπαθεία ύττϊρ των θυ[χάτων,
αγανακτήσει 5έ κατά των στασιαστών διε-
σκεύασβ τόν δλεθρον αυτών συν τω τών Περ-
σών, συγχρόνισα; τα γεγονότα, παραστή'ΐας
δτι ανίκητοι ήσαν οΐ Πε'οσαι ένόσφ εζων οΐ
κατά του Μαυρικίου στασιχσαντες, ά|Λα δ* ως
ούτοι έζηλείφθησαν άττό του προςώπου της
γης, ηττήθησάν καΐ οι ΙΙέρσαι. Έκ τών ε?ρη-
μένων ασφαλώς δυνά[χεθα δεζασθαι δτι η
πραζις αύτη ίγένετο (χετα την άνάρρησιν του
Ηρακλείου καΐ πρό του δίθρισ[Αου του Κρί-
σπου ως στρατηγού της Καττπαδοκίας, συ(χ-
φώνως τψ Ζωναρ^, ως είπο^χεν, ήτοι άρχο-
(χίνου του 611ου έτους.
ιε' Έηίλογος.
1 . ΚαΙ ηδη έφθάσαμεν εΙς τό τε'λος τ9ίς
πραγματείας ημών άττεβλέψαμεν, χάριν αύτης
της Ιστορίας, εις την έττανόρθωσιν τών περί
ων ημΐν λόγος έγένετο ανακριβώς έχουσών
άφηγη<ΐ6ων τών νεωτέρων ιστορικών, διότι
αύται κακώς επέδρασαν είς τας περί του με-
γάλου εκείνου ανδρός κρίσεις. Τα γεγονότα,
δσα ίν τοις άνω έζητάσαμεν, έπανορθούμενα
εχουσιν ως έπεται : Ό Ηράκλειος φρονών δτι
αποστολή αύτου η το ή κατάλυσις της τυραν-
νίας του Φωκά, ώ^υς έζεπλήρωσε ταύτην, τί)
ε' Όκτωβρίου του 610°^ έτους, αυτός μϊν
προς τόν πατέρα αύτου διενοείτο ίν' άπέλθη
παραλαβών τους οίκείονς, την μητέρα δηλο-
νότι καΐ την μνηστην αύτου, π:ριωρισμένας
ούσας είς τό της Νέας Μετανοίας καλούμενον
δεσποτικόν μοναστήριον ύπό του ύποπτεύσαν-
τος τα τεκταινόμενα Φωκα^, προτρέψας άμα
τους άρχοντας ϊνα έκλέζωσιν δν αν βούλωνται
βασιλέα, και συστήτας αύτοϊς τόν ΠρΤσκον,
στρατηγικην Ικανότητα και δόζαν ηδη άπό
τών χρόνων του αύτοκράτορος Μανριχίον κε -
κτημένην έχοντα* άλλ' οι άρχοντες καΐ ό πα-
τριάρχης Σέργιος αυτόν τούτον τόν Ήρά-
κλειον έζελέζαντο, καΐ τνί ζ" του αύτου μηνός
ϊστεψαν αυτόν καΐ την μνηστην αύτου Ευδο-
κίαν, εύλογηθέντος συγχρόνως καΐ του γάμου.
Μετά ταύτα έπεχείρησεν αμέσως την έζέτασιν
τών στρατιωτικών καταλόγων δπως άνευρο
τους επιζώντας συνεργούς του Φωκά* εύρε δΙ
δύο μόνον τοιούτους, βεβαίως ούκ έπ' άγαθω
αυτών, άλλα προς εζασφάλισιν πάσης ενδεχο-
1. θίοφάνης Ιτ.βΙΟΙ.-'^ναβτ.-Βι^ίλιοΛ,σιλ.δδΕΕ.
μένης κατά της επελθούσης νέας τάζεως από-
πειρας* δια τόν αυτόν δέ λόγον, τότε μεν, ιν
ετει 611*!*, έζαπέστειλε τόν Κρίσπον £{; την
Άνατολήν, ως στρατηγόν Καππαδοκίας, ύπο-
πτεύων αυτόν βασιλειώντα, τφ δ' ίποαίνφ
ετει, 612*!* , επισκεφθείς αυτόν έν τη Καισα-
ρεία χάριν συσκέψεως περί του πρακτέοι» κατά
τών Περσικών επιδρομών, και τυχών ψυ/ρας
υποδοχής και επιπλήξεις άκουσας παρά τοΰ
Κρίσπου, έβεβαιώθη περί τών υποψιών αύτοΰ'
διό και έλθόντα είς την πρωτεύουσαν κατηγ-
γειλεν αρμοδίως καΐ καθήρεσε, τάζας αυτόν ίν
μοναχοϊς είς την Μογ}]ν της Χώρας, τη ι'
Δεκεμβρίου του 612®'' έτους. Χηρεύ^ας έν
ετει 613η» , συνήψε γάμον μετά Μαριίτης, ιξ
αδελφής ούσης ανεψιάς αύτου* ο παράνοαος
ούτος γάμος, /) μελετώ μένη δήμευσις της πε-
ριουσίας τών εκκλησιών και ευαγών οίκων ύπίρ
τών πολεμικών αναγκών, παρήγ^γον τυρέ;
αυτόν δυςμένειαν του λάου, καΐ αύτη πάλιν
εκείνου δυςπιστίαν προς τους έν τη Κωνσταν-
τινουπόλει άρχοντας, ύποπτεύοντος άπόπει-
ραν κατά τής αρχής αύτοϋ' τούτου δ' ένεκα,
καΐ προςέτι δια την σιτοδείαν, την ενσκηψιν
τής λοιμικής νόσου, την έν Ευρώπη πρόοίον
τών Άβαρικών ορδών, είς τα πρόθυρα σχη-
νουσών τής Κωνσταντινουπόλεως, ό Ηρά-
κλειος παρέμενεν εν τη πρωτευούση αύτου,
και προςεπάθει δι' επανειλημμένων πρεσβειών
προς τόν Χοαρόην την επίτευζιν είρήνης, προ-
τιμών ταύτην τής τών Άβάρων, διότι καΐ
προϋπήρχον συνθήκαι μετά του Χοσρόου,
καΐ ηλπιζεν είς την άνανέωσιν, άφ' ου ηρετο
ή χρησιμεύουσα αύτω πολέμου πρόφασις, η
ύπίρ του εύεργετή^ταντος αυτόν Μαυρικίου,
αδίκως έκθρονισθέντος καΐ θανατωθέντος υπό
του Φωκά, ζητούμενη έκδίκησις* δια τοΟτο
δτε έν ετει 616<ί> ό Σαην η Σάϊτος ηλθεν ι!;
την Χαλκηδόνα, μετέβη ό *ΙΙράκλειος προ;
αυτόν, έδωκε δώρα και συναπέστειλε πρε-
σβείαν, έ$ έβδομήκον-ζα προςώπων συγκειαί-
νην κατά τόν Μιχαήλ Ρλνκάν, και κομίζουσ^^ν
γράμματα ούχΙ αύτου, άλλα τών αρχόντων
τής πρωτευούσης, βεβαιούντων τόν Χοσρόην.
δτι έζεδικήθη ή θανάτωσις του Μαυρικίου,
άνχιρεθέντος του τυράννου Φωκά, και δτι ό
νυν αυτοκράτωρ Ηράκλειος ούχΙ βίο* ΐδίχ κα-
τέ/ει τόν θρόνον, άλλα βία αυτών τούτων
τών αρχόντων καΐ του λάου, μόλις πεισθιΐς
υπό τών παρακλη'ΐεων αυτών και καταδεξά-
μένος τό στέμμα* δια ταύτα προςεκάλουν
τόν Χοσρόην είς την προτέραν ειρηνίκην συμ-
ΕΠΑΝΟΡΘΩΣΙΣ ΑΦΗΓΗΣΕΩΝ ΓΕΓΟΝΟΤΩΝ ΤΙΝΩΝ ΕΠΙ ΗΡΑΚΑΕΙΟΤ ΤΟΥ Α
117
βίωβιν, την ίπΐ Μαυρικίου συσταθεϊσαν εις
ταύτα δμως δτε ό Χοσρόης, ό δια τοϋ αί[Λα-
τος και τών δπλων του υπό του Μαυρικίου
σταλέντος βυζαντιακοΰ στρατού άνελθών ε{ς
τον Πδρ^ικόν θρόνον καΐ ϊκτοτε ίστάριενος
ίπ' αύτου, τους [ΛΪν πρέσβεις έφυλάκισεν, ε(ς
δέ τους άρχοντας διε(Αήνυσεν δτι: ον φείοομαι
υμδύν, Εως δν άρνήαηούε τόν ίοτανρωμέτον,
δν λέγετε θεόν εΐναι, και ηροςκννήοετε ιφ
'ΗΙίω, τότε 6 Ηράκλειος, συνέλαβε τολμηρό-
τάτην άπόφασιν, την κατάλναιν του Περσικού,
του αχανούς εκείνου, κράτους. Προς τούτο
ειρηνεύει έν ετει 621 Η* (χετά του Χαγάνου
τών Άβάρων, αδροί χρη|χατικη χορηγία, καΐ
καΐ οιαπερ^ τα κατ' αύτου ώρισμένα στρα-
τεύματα είς την *Ασίαν δια της Χαλκηδόνος*
αυτός δέ Ιορτάσας τό Πάσχα, τγ) έπιούση,
δευτε'ρα προς τό έσπε'ρας, ε' Απριλίου, 622,
συν τοις περί αυτόν επιβαίνει πλοίων εκ τών
παλατιών της Ήραίας, νυν Φε^Ιρ^μπαγτοεση,
νοτίου πνέοντος άνεμου* ένεκα του σκότους
καΐ τών κυμάτων έπΙ υφάλου προςκρούσασαν
έλκάδα άνελκύσας, καίτοι πληγωθείς τόν
πόδα, εξηκολούθησε τόν πλουν καΐ τη επαύ-
ριον, τρίτη, Γ' Απριλίου, άπροςδοκήτως
αποβιβάζεται είς τάς ίΐύλας, την παραλίαν
κώμην έπι της μεσημβρινής πλευράς του *Α-
στακηνοϋ κόλπου [του ΧερσΙκ σήμερον], άφε-
τηρίαν ουσαν συντομωτέρας κεντρικής όδου
χωρούσης ε[ς την Άνατολήν εντεύθεν προ-
χωρεί διερχόμενος τα διάφορα της ^Ανατολής
θέματα, και είς τόν εξ Ευρώπης περαιωθέντα
στρατόν προςτίθησι νέον [Θεοφάνης], καΐ
φθάνει είς την Άρμενίαν* καταλιπών εκεί
τόν δλον στρατόν είς δια^είμασιν, αυτός επι-
στρέφει ε!ς την Κωνστ/πολιν. Κατά τό έπό-
μενον έτος 623®^, τη κε' Μαρτίου, ημέρα
του Ευαγγελισμού της Θεοτόκου, καθ* ην
άγγελος πρωτοστάτης ούρανόθεν επέμφθη
ειπείν αύτη τό Χαίρε, αποχαιρετίζει τους βα-
σίλειους δόμους καΐ την πρωτεύουσαν, καΐ
απέρχεται είς τα μέρη της Νικομήδειας, ού/1
αύθις είς Πύλας, ώς συντομωτέρας εκείθεν της
προς Λαζικήν όδου* έορτάσας και πάλιν τό
ίΐάσχα, τη έπιούση, δευτέρα κη' Μαρτίου,
ϊλα€β την από της πόλεως εκείνης είς την
Λαζίχην και την Άρμε^ίαν άγουσαν, και
έν<ι^θ(1ς τω στρατω, συμμα^ησας καΐ τοίς
Τούρκοις, ώρμησε κατά της Περσίας* μετά
έζαίττϊ πάλην έξετέλεσε την άπόφασιν* κα-
τέΐναε τό δεύτερον Περσικόν κράτος.
2- Ούτω συνέβησαν τα γεγονότα, άτινα
οι νεώτεροι Ιστορικοί παρεμόρφωσαν ανακρι-
βώς άφηγηθέντες καΐ συμπεράναντες στρα-
τιωτικην κατάπτωσιν τών Βυζαντίνων και
άδράνειαν καΐ άπάθειαν του κρυψίνου καΐ
συνετού δντως Ηρακλείου. Ή στρατηγική
αύτου ευφυία, ή δόξα, η γενναιότης, ουδόλως
μειοΰνται, διότι άπεβιβάσθη είς τοσούτον ίγγύς
της πρωτευούσης σημείον, τάς έπΙ του Άστα-
κηνοΰ κόλπου Πνλας, άντι τών τέως Κιλικίων
Πυλών θεωρουμένων* τουναντίον κρατύνονται,
νομίζομεν, καΐ τέλειος γνώστης της τε ίδίας
καΐ της του λάου θέσεως φαίνεται 6 πράγ-
ματι μέγας εκείνος άνήρ* εμβαθύνας είς τά
αίσθήματα του λάου, εγνω την χρησιμοποίη*
σιν αυτών, άμα η αγέρωχος καΐ υβριστική
εκείνη του Χοσρόου άπάντησις ην φθάσασα*
επετράπη αύτω, έπι λόγφ δανείου, η από
τών ιερών εκκλησιών και τών ευαγών οίκων
άφαίρεσις τών κοσμημάτων, και εδόθη αύτω
ένορκος πίστις καΐ άφοσίωσις. Ό Ηράκλειος
είχε πεποίθησιν δτι ή ΐδία αύτου παρουσία έν
μέσφ τών υπηκόων άκατάβλητον ώφειλεν έμ-
πνεΰσαι αύτοίς θάρρος καΐ γενναιοψυχίαν, δτι
τά αίσθήματα ταύτα ήθελε διεγείρει και αν-
υψώσει 6 σκοπός της εκστρατείας, ό ύπίρ της
πίστεως κατά της πυρολατρείας, ό ύπίρ της
πατρίδος κατά του έπιδρομέως άγων. Άνα-
θείς λοιπόν την διοίκησιν είς τους αρμοδίους
άρ/οντας, της δέ πόλεως την φύλαζιν είς την
πολιοΰχον αυτής, την πάναγνον του Εσταυ-
ρωμένου μητέρα, καΐ παραλαβών την πολυ-
σέβαστον Άχειροποίητον ταύτης είκόνα, έξήλ-
θεν εΙς τό πλησιέστατον τη πολει εκείνο σημείον
της Ανατολής* έμπλεως πίστεως προς τόν θεόν,
άφοσιώσεως προς τόν Έσταυρωμένον καΐ πε-
ποιθήσεως προς την μητέρα αύτου, ώδευσεν
άνά μέσον τών την Τριάδα προςκυνούντων'
τούτων, αθρόων καΐ μετ* απερίγραπτου εν-
θουσιασμού προςερχο μένων και κατατασσό-
μενων είς τά στρατιωτικά σώματα, αυτός ό
Ηράκλειος εγίγνετο έκγυμναστής, στρατηγός,
οδηγός. Ούτως έπέτυχον θαυμασίως αΐ βλέ-
ψεις, έπραγματοποιήθησαν αί σκέψεις καΐ
αποφάσεις αύτου* μετά εξαετή πάλην έπΙ τών
έρειπίίον τών βασιλείων, έν τη πρωτευούση
του υπό την ενοπλον αύτου δύναμιν σφαδά-
ζοντος Περσικού εκείνου κράτους συγκατένευσεν
είς την είρήνην, την οποίαν έξελιπάρει ό ^4-
ρόης, ο τόν πατέρα αυτού Χοσρόην εκπτωτον
κηρύξας και φυλακίσας, και τότε έξαπέστει-
λεν είς την Κωνσταντινούπολιν την λαμηράν
άγγελτήριον έκείνην επιστολήν περί τής θεία
118
ο ΕΝ ΚϋΝΣΤΑΝΤΙΝΟΓΠΟΛΕΙ ΕΛΛΗΝΙΚΟΣ ΦΙΛΟΛΟΙΊΚΟΣ ΣΓΛΛΟΙΌΣ
συνάρσβι έπιτελεαθείσης νίκης, ης τί κεί^/ενον
ό βουλό|χ•νος εύρίσκβι εΙς τό Χρονικόν Πα•
σχάΐιον κοιΧ ττ,ν ιστορία ν του Παπαρρηγο-
ηονλον.
Σημ. Ή Ινταυθα {χ$ι$ομένη ίφημιρις Κωνσταντίνου-
ποΧις ιΐ/^• δη(Αθΐΐ€ϋσ€ΐ συντομωτάτην πιρίληψιν της
ανακοινώσεως έν τοις Βιαφοροις του φύλλου* Ιχ ταύτης
άφορμηθ«ις 6 ίν Πβτρουπ(>>ιι κ. Ά, Π, Κβραμενς Ιγρα-
ψιν ^μιν δ;ι χαλόν ιΐναι νά συαβουΑ(υ6'ό[ΐ€ν την προ 2 η
3 ιτών γβνομένην Ικδοσιν της ίσΓορίας του 6ίΙ)1)0Ι1 |ΐ«:ά
τΛν πλουσίων σημειώσκων του καθηγητοίΐ Ι. Β. ΒοΓγ.
Άναζηττίσιντις τήν τέως αγνωστον ^[ίΧν Ιχδοσιν ταύτην
ιυροαίν χαι έν σημειώσει 97 του Ε'τ(ίμου, έχδοθίνιοζτ^
1898, άνέγνο>μ&ν: Τον Κβέρτσιον ήΗοΧον&ηοαν Λοηίς οί
ίατορικοί έρμηνίύοαντβς τάς παρά ΠιοΙ^ιι Πύΐας ώς
τα; ΚιΧικίας' άΧλ * 6 Τα ^6 1 άπέδειξβν Οτι αντη η έ^.
νβία βίνοί εντελώς ίοφαΐμένη^ χαί δτι ή ίν ^Ιήψ ^ήκς
^το ίπι της μεσημβρινής ηΧευρας του χάΧχου της Νι•
χομηδείας [Ορα 8χΙζχιη^8}>βνίσΗίΒ άβν \νίϋη€τ ΑΜ.
ά63 \νί88. IX, ρ. ί64, ί852]. Άπό του 1852 λοιπά»
ητο δεδημοσιΐυμένη η παρβτϊ|ρησις τοδ Τ&£Γβ1, χαι ίν
τούιοις ούδ* αυτός ό ΒϋΓγ ιγνώρισβν αύτην τώ 188ίί,
δτ§ ίζέδωκβ τό δίτομον ^ργον αυιοΰ! Δ^ν ε?δομιν την
πραγμοιτβίαν τρ^ ΤαΙΓβΙ* ιύχαοιστουμίν δι τόν χ. Α Π.
Κεραμέα δια τ)^ν υπόδειξιν.
ΝΑΟΙ ΤΗΣ ΚΩΑΣΪΑΝΤΙΝΟΪΠΟΑΕΩΣ ΚΑΤΑ ΤΟ 1503 ΚΑΙ 16(14
ύηό
ΑΘ. ΠΑΠΑΔΟΠΟΥΛΟΥ ΚΕΡΑΜΕΩΣ
( ΑνεγνώβΟη έν τή ,ΑΤΜΤ' αυνβδρίΐί της ΐης Μαΐου 1900 ).
Ό λόγος ένταΰθα περί ενός άγνώττου (^^έχρι
τούδε καταλόγου τών ^ν Κωνσταντινουπόλει
ύφιστα(Αίνων Ιερών ναών έν ετει 1604η*• άλλα
πρΙν η περί τούτου ειπωα,εν δια η^χείς Ικανά
νο|Λίζομεν, άναγκαιότατον είναι να παρατη-
ρηθη» δτι 6 κ. Μ. Γεδεών, ό πολλά ττρό ετών
καΐ εσχάτως άφθονώτατα γράφων περί τών
από του 1453®*' ϊτους καΐ έξης ίν Κωνσταν-
τινουπόλει ναών καΐ τούτων τινάς μέν εύρί-
σκων €άπο^αν($ντας», άλλους δέ τινας νεω-
τέρους του 16®** αΙώνος, άλλους δ έ πάλιν πι-
θανώς βυζαντιακούς, φαίνεται προςπαΟών νά
γράφγ) περί αυτών ούχι σπανίως άςιωριατικφ
τζ) τρόπφ, καΐ τά μεν εαυτού παρχτηρή-
(χατα νά καθιστδ^ επιβλητικά, τινών δε τώ^
πρό αύτου τυχαίως τι γραψάντων εν άσφαλεία
καΐ τά παρατηρηριατα καΐ τά εύρη[>ί.ατα η
νά μυκτηρίζη, η νά καλύπτη υπό τόν πέπλον
της άνωνυ|Λίας. ΙΙαραλα|Λβάνει, λόγου χάριν,
συνεχώς καΐ αφειδώς έζ ή^χετέρων συγγραφών
καΐ εκδόσεων ειδήσεις αύτω πρωτοφανείς καΐ
χρησίμους ε (ς τό Βνζαντινόν ΉμεροΙόγων
αύτου, ου παράρτημα εσται και τό περί τών
ναών της Πόλεως υπόμνημα, καΐ αυτά μίν
τά ημέτερα βιβλία σημειουται συνεχώς βν
τάξει, τόν τούτων δμ,ωο συντάκτην άφήνΐι
άκατονόμαστον αν δε καί ποτέ άξιοι νά μνη-
μονεύη καΐ ημών ένιαχοΰ, πράττει τούτο ίνα
ταπεινοί εκεί τά ημέτερα ευρήματα, καίτοι
συμφέρει αύτφ τψ κ. Γεδεών νά ηναι προς
τους άναγνώστας τών έαυτοΟ πονημάτων καΐ
σαφής καΐ είλικρινής.
Πώς είναι δυνατόν ό κ. Γεδεών μέ κατα-
λόγους κιουρεκτζίδων και με την βοήβειαν
σπανίων τινών σημειώσεων και γραμμάτων
μόνον νά διακρίνγι τους χρόνους Ιδρύσεως,
€&ανής* ή ^γεννήσεως* ενός τίνος τών ιν
Κωνσταντινουπόλει ναών άπό του 15**" και
έξης αίώνος ; Είναι βεβαίως κατ* άρχχν
επαινετός ό ζήλος του κ. Γεδεών του νά
έρευνα, ώς δύναται, τό περί τών έν Κων-
σταντίνουπόλει ναών θέμα' άλλ' έν τοιαύτη
περιπτώσει οφείλει διά βραχέων νά κατα-
γράφτ, απλώς δτι συνήθροισε, καΐ τούτο άσχο-
λίαστον αν δέ τό τοιούτον θεωρ^ έργον
απλώς συλλογέως καΐ ούχΙ έπιστή μονός, πά»-
τως τό ^ώς δύναταΐ'^ δέν αρμόζει τφ έπιστή-
μονι τούτφ. ΙΙρέπει ό είδικώς ασχολούμενος
ΝΑΟΙ ΤΗΣ ΚαΝΣΤΑΝΤΙΝΟΤΠΟΛΕΩΣ ΚΑΤΑ ΤΟ .1593 ΚΑΙ 1604
110
περί την ί<Γτορ(αν των έν Κωνΐταντίνουπόλει
ναών να $χη υπ* δψει τόν έν ίτβι 1593η* συν-
ταχθέντα κχτάλογον τών τότε ίκίί υφιστά-
μενων [χοναστορίων κχΐ 46 ναών υπό του
ρώσου Τρύφωνος Καραμηέΐνίκοφ[^).*0 κατά-
λογος ου το;, ίςτις περιέχεται εν τίί Όρ#ο-
όόξφ ΠαλΰΜίτίνη Συναγωγή (έν Πετρουπόλει,
1888 τευχ. 27, σελ. 84—95), ορίζει καλώς
τας τοποθεσίας τών ναών εκείνων, ώς έκ περισ-
σού δέ ονομάζει χαΐ πάντας ανεξαιρέτως τους
έν αύτοϊς ύπηρ^τουντας ίερεις έν ετει ΙΒΘΒφ.
ΚαΙ τοσούτον ό Τρύφων είναι ^ι^ακτικός, ώςτε
χάμνει και διάκρισιν τών έγγαμων ιερέων καΐ
τών άλλων εκ μοναχών γενομένων ιερέων.
Λέγει ό κ. Μ. /βόβώνάζιωματικώς, δτι αούΧέν
μνημεΐον άρχαιότερον του 17°" αιώνος μαρ-
τυρεί την ΰπαρζιν έν ΔαιλοφαναρΙφ ναοΰ βυ-
ζαντινού, κειμένου 6που νυν ό πατριαρχικός
ναός» (Έκκλησ. Αλήθεια, τ. 20, σ. 34).
Και δμως διαψεύδει αυτόν ό Τρύφων, δςτις
ετει 1593η> είδεν ακμάζοντα έν Κωνσταντι-
νουπόλει καΐ ναόν του άγιου Γεωργίου είς
«Φενέρ-καπισί». Βέβαιοι πάλιν ο Γεδεών,
δτι € μνεία τών έν ΚοντοσκαλΙφ ναών άρχοίΐο-
τίρα πασών έστιν ή έν τζ> κώδικι τών ομι-
λιών Μελετίου Συρίγου» περί της πυρκαϊας
του 1660*>» έτους (Έκκλησ. Αλήθεια, τ.
20, σ. 59). ΚαΙ δμως αρχαιότερα πασών
είναι ή του Τρύφωνος έν ετει 1593. Εντεύ-
θεν είναι φανερόν, δτι ό κ. Γβίβών,^μή άρ-
τίούμΛΊος είς τό να δηλώνη απλώς καΐ άσχο-
λι'αστον δ τι αυτός γινώσκει, κινδυνεύει να
σιαψεύοηται συνε/έστχτα, τουθ' δπδρ συμ-
βαίνει συνεχώς έν τφ περί τών νχών της
Κωνσταντινουπόλεως πονήματί του. Δέν εί-
ναι ώςαύτως άξιοσύστατον να άγνο^ τόν
κοινότατον κατάλογον τών έν Κωνσταντινου-
πόλει ναών περί τό 1675°^ έτος, ον είχε
συντάξει τότε και δις έςέδωκε ό ΤΗοΥΥΐα^
ΒτηϋΗ (Οβ 6Γ96οα6 βοοίβδίαβ ΙιοάίβΓπο
βΙαΙα βρίβίοΐα, Ι,οικϋηί. 1678. Εκδόσεως
ΤΓ33βθΙΐ 1698, σελ. 37—39) {η, ετι δέ
τάς ΛβρΙ διαφόρων ναών της Πόλεως και του
Γάλατα είδήσεις τών περιηγητών του 16**",
του 17ο" καΐ του 18«" αΙώνος. Ό κ. Α-
6εών έ; εικασίας παραδέχεται, δη «ναός της
Θεοτόκου κατά την τοποϋεσίαν Αραμπατζή-
μέίδάη'^ ύπήρχεν έν τω 17η* αίώνι (Έκκλ.
Άλ-ήθεια τ. 20, σ. 28)* καΐ δμως ή ύπαρξις
αύτου είναι θεηκωτάτη έκ του καταλόγου
του δπΐίΐΐΐ. Ό κ. Μ Γεδεών (αυτόθι σ. 59)
γράφει πολλά ώςαύτως ττερί τίνος ναοΰ δήθεν
του αγίου Κάρπον, πάντα άθεμελίωτα. Ναός
του άγιου Κάρπου δεν ύπήρξεν έν τφ 17ψ
αίώνι, ό δι ΙΗίΟαΤί^β, δςτις εκαμεν αύτου
μνείαν καΐ είς δν ό κ. Γεδεών έστηρίχθη,
απλώς παρέλαβε τό ^δνομα του Κάρπου έκ
του καταλόγου του ΒτηίίΗ' άλλ' ό συγκρί-
νων τόν κατάλογον αύτου ττρός τόν έτερον
τοΟ Τρύφωνος αναγκάζεται να πιστεύη, δτι
ό 8τηίί}ΐ απλώς έκ μνημονικού σφάλματος
έσημείωσε ναόν του αγίου Κάρπου άντΙ του
αγίου Πολυκάρπου. "Άπαν λοιπόν τό περί
ναού του αγίου Κάρπου κεφάλαιον του κ.
Γεδεών απομένει του λοιπού ώς δείγμα της
εικαστικής αυτού ευφυίας.
Άναγκη είναι νά νοηθνί δτι συμφέρει πρό
τής έρεύνης της ιστορίας τών έν Κων/πόλει
ναών νά συλλέζγ, τις πρώτον δ τι περί τούτων
είναι προεγνωσμένον καΐ είτα νά σύνταξη τό
σχετικόν προς αυτά πόνημα, άποφεύγων άμα
και την περιττολογίαν καΐ την επιστημονι-
κώς άκαρπον είκχστικήν εύφυιολογίαν. Προς
τούτο κοινοποιούμεν ήμεΐς σήμερον ενα τέως
ατύπωτο ν κατάλογον τών Ιν Κων/πόλει ναών
Ιν ΐιει 1604<Ρ' Είς ^Αντώνιος Πατεράκης Αθη-
ναίος είχεν αντιγράψει τότε (καθά δε φαίνεται
έν Κων/πόλει) ενα τινά κώδικα του νομοκά'-
νονός Μανου^λ του Μαλαξου, δςτις ητο διη^
ρημένος εΙς κεφάλαια 308. Ό Πατεράκης
άπρπερατ(όσας τό άντίγραφόν του προςέθηκεν
ε(ς τό τέλος αύτου έ'να πίνακα τών πατριαρ-
χικών οφφικίων, δν καΐ έπέγραψεν ούτω. €Ίά
δφφίκια τής Μεγάλης ^Εκκλησίας, ώς εύρί•
σκονται τιμώμενα τήν σήμερον Ιν τη Μεγάλγι
ΈκκληοΙί;/. ΙπΙ τής πατριαρχείας του παναγιω-
τάτόυ πατριάρχου ημών αύ&έντου και δεσπό-
του καΐ οίκου μενικου πατριάρχου κυροϋ Τα^
φαίιλ κατά ,ζρ[ιβ] ΐιος Ιν μηνΐ ΙουνΙφ Ιν•-
δικτιώνος ί^ί». Ενταύθα είναι εσφαλμένος
καΐ ό αριθμός του έτους καΐ ό τής ίνδικτιώ-
νος. Τό έτος διωρθώσαμεν τη βοηθείο>ε έτερου
σημειώματος του Πατεράκη, τόν δΐ τής ίν-
δικτιώνος αριθμόν δ' άντΙ β' άφήνομεν άδιόρ-
θωτον, διότι άπαντα ούτω καΐ έν τψ έτέρφ
σημειώματι, καΐ καθά φαίνεται τό διττόν
τούτο σφάλμα προήλθεν έξ εσφαλμένου τής
ίνδι)ιτιώνος ορισμού έν Κων/πόλει ετει 1604«ί>.
Τέλος μετά τόν πίνακα τών οφφικίων εγρα-
ψεν ο Πατεράκης ενα κατάλογον τών έν τω
αύτζ) έτει υφισταμένων έν Κων/πόλει ναών,
δν καΐ έπέγραψεν ούτως* «^Ωδε αριθμούνται
αΐ Ικκληοίαι τής Πόλεως και του Γαλατά καΐ
τών Χασίων* ^)' μετά δέ τό τέλος αυτού εγρα-
120
ο ΕΝ ΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΟ ΓΠΟΛΕΙ ΕΛΛΗΝΙΚΟΣ ΦΙΛΟΛΟΠΚΟΣ ΣΓΛΛΟΓΟΣ
ψε ταύτα. αΤέλοςκαΙτφ θεφ δόξα.^ΕΐεΙειώ'
Λ; τό ηαρόν βίβλίον κατά τ6 έτηάκις χάιω -
ατφ (81θ), έκατοστφ δεκάτφ δευτέρφ Ινδικτιώ-
νος δΊ^ {βίο) Ιν μηνϊ Ιοννίφ «/?<? διά χειρός
* Αντωνίου Ιξ *Αύηνών, \ οϋνομα ΠατεράκΙη) ι .
-ΚαΙ ενταύθα ή ίνδικτιών είναι έσφαλ|Λένη•
άντΙ δέ του «Χ'ΐί» άναγνωστίον «β««30.
Ό κώδιξ του * Αντωνίου Πατεράκη υπάρ-
χει σΥ)(Χ6ρον έν Καέρφ, έν τη βιβλιοθήκη του
Όρθοδόξου Πατριαρχείου* ΑΙεξανδρείας' εϊδο-
ρ,εν $έ ημείζ αυτόν εκεί έν ετει 1888^. δτε
κατ' έπιθυ[Λ{αν του [χακαρίου πατριάρχου *Α-
λεζανδρείας Σωφρονίου >ςαΙ του Π εν τα πόλε ω;
[Λητροπολ{του Νεκταρίου εϊχομεν συγκεντρώσει
είς (δ(ας θ/ικας απαντάς τους τότε κώδικας
της βιβλιοθήκης εκείνης, συγχρόνως δΐ αρχί-
σει καΐ την σύνταζιν λετττομεροϋς αυτών πε-
ριγραφής υπό νέους τακτικώς βαίνοντας άριθ-
|χούς. Ή περιγραφή ή(Αών είχε φθάσει ρ-έχρις
αριθμού 79ου, συναποτελέσασα περί τας 200
σελίδας μεγάλου σχήματος, καΐ επειδή δλων
τών κωδίκων εκείνων ή περιγραφή ήδύνατο
να άνέλθη είς πενταπλασίας σελίδας, ό δέ
προς τοΰτο χρόνος ημών δίν ήτο διαθέσιμος
τότε, διεκόψαμεν αυτήν, ελπίσαντες δτι κατά
δεύτερον ε(ς Αϊγυπτον ταζίδιον θα είχομεν είς
τήν διάθεσιν ημών τοσούτον χρόνον, δτος θα
ήρκει είς τό να δοθη τέλος εΙς τό έργον, 5περ
έπεθύμει να ίδη τετυπωμένον ζών 6 μακάριος
πατριάρχης Σωφρόνιος. ΚαΙ ούτος μεν έν τψ
μεταξύ άπέθανεν έν είρήνη, ήμιν δέ τοις ετι
ζώσι οεν εδόθη ποσώς έκτοτε ευκαιρία να έπι-
σκεφθώμεν καΐ πάλιν τήν Αϊγυπτον. Οΰτως
ό κώδιξ του Αντωνίου Πατεράκη φέρει πι-
θανώς ετι τόν έν ϊτει 1888*ί* παλαιόν αύτου
390°^ {τΐ^') αριθμόν. Τέλος ό έν αύτω κατά-
λογος τών έν Κων/πόλει ναών (1604) έχει
κατά λέζιν ούτω, διατηρουμένου έν αύτω
καΐ του τονισμού και της γραφής αύτου του
Πατεράκη:
*Ωδε αριθμούνται αΐ έκκλησίαι της Πόλεως
καΐ του Γάλατα καΐ τών Χασίων.
1. *Αό7Ζ^ίύκαότρχνά» Ό Άγιος Δημή-
τριος.
2. *Αδριανονπόλεως (=πύλη). Ό
Άγιος Γεώργιος.
3. Ή Κυρία τών Ουρανών.
4. Παναγία Πείρου Βοεβόδα έκκληοία.
5. Καλλιγά ρίίΐ• "Αγιος Γεώργιος.
6. Κανανοίτ "Αγιος Δημήτριος.
7. Παλι/νον Παναγία.
8. Ταξιάρχης, ΠαπάΑουκά.
9. Ά2ζρειδιαν•ι. "Αγιος Νικόλαος.
10. Βνλομάίίγιδον. "Αγιος Δημήτριος.
11. Κογλϊον (^=Μογλ!ον). Παναγία.
12. ^Ροδίτης "Αγιος Γεώργιος.
13. Ύοϋ παπα Φντίλ(η) "Αγως Γεώρ»
γιος.
14. Αιγιαλός. "Αγιος Ιωάννης Πρόδρομος.
15. Φανάοιον. "Αγιος Γεώργιος.
16. Άγιας Ιΐό^τα. "Αγιος Νικόλαος.
17 — 18. Δη(ΐακέλιον• δ Χριστός καί ή
Παναγία.
19. Ψαροπουλία(=ψαροπωλεια). "^ίχιος
Γεώργιος. Τανυν ούκ εστί.
20—23. Κοντο<ίχάλιον (δίο). Ή Γιά
Κυργιακη. — Αγιος Νικόλαος. — ^Αγιος
*Ιωάννης ό Πρόδρομος. — 'Π'Ολτιίδα.
24. 'Αρ^ιένιδες. "Αγιος Νικόλαος,
25—26. Βλάγκα. Ή Παναγία.— 'ΟΆγιος
Θεόδωρος.
27—30. Ψωμαθεϊα. "Αγιος Γεώργιος.—
Ή Χρυααλι&ινη. — "Αγιος Νικόλαος. — Ό
Πολύκαρπος.
31, Κα^α^ιανία. "Αγιος Κωναταντϊνος.
32. Πελιγράδι Ή Παναγία..
33 — 35. "Εξη ΑΙάβ|ΐα()α• Ή Γοργοπίκος.
Ό Χριστός. — Ό "Αγιος Γεώργιος.
36. Ά<1π^ωκα€ΐτ^ινά• * Ο "Αγιος Γεώρ-
γιος.
37. Τόπι Καπκ^ιί. Ό "Αγιος Νικόλαος.
^ Τέλος της Πόλεως.
'Αρχή τών χορίων
38. ΧάίΙι Κειοΐ. 'Αγία Παρασκευή.
39. Ϊατα5οι>λα(δίθ). Ό "Αγιος Δημήτριος.
40. Αιπλοκιόνιον. Ό Γιος Νικόλαος.
41. *Ά γιος Φωκάς.
42. Ή Χώοα τών *Α<Ιο>(ΐατ(ι>ν•
43. Νεοχώριον. "Αγιος Γεώργιος.
44. Αε(>απεΐα•
45. Μπιονκ Δεοέ. Ή Πα Παρασκευή.
Γαλατάς.
46. Χρυσοπηγή.
47. Ό Γιος Γεώργιος.
48. * Πλέουσα (=ή Ελεούσα) Παναγία.
49. Ό Χριστός.
50. Ό "Αγιος Νικόλαος.
5 ι . Ό "Αγιος Δημήτριος.
52. Ό "Αγιος Ιωάννης δ Πρόδρομος.
53. Ή Παναγία.
54. Ό Χριστός ό Κρεμαστός.
55. Ή Καστελιώτησα.
Τέλος καΐ τω θεω δόζα.
ΝΑ9Ι ΤΗΣ Κ0ΝΣΤΑΝΤΙΝ0ΥΠ0ΛΕΩ2 ΚΑΤΑ ΤΟ 1 503 ΚΑΙ \ 6θ4
Ηί
Ό κατάλογος ούτος είναι αηουδαιότατος.
Ό Τρύφων βίδβν βν Κωνσταντινουπόλβι 46
ναούς (^) καΐ εΙς τους ίερβΐς αύτων έκ προς-
τάγριατος του μεγάλου ^ουχός της *Ρω<ι{ας
ί^ωχε διάφορα ποσά νο[Λΐσ|Λάτ(ι>ν* εδωχε
δε τοιαύτα χαΐ εις τους τότε παρεπιδη-
μουντας εκεί αητροπολίτας, επισκόπους καΐ
αρχιεπισκόπους. Πάντα ταύτα τα άτομα απα-
ριθμεί ό Τρύφων, παρατιθε'μενος και τα ονό-
ματα αυτών καΐ τα ποσά τών χρημάτων*
απαριθμεί δέ καΐ τάς μονάς και τους ναούς,
προςδιορίζων καΐ τάς ενορίας, εν αΤς ούτοι
ήσαν ίδρυμε'νοι. Μετά 12ετη 6 Αντώνιος Πα-
τεράκης συνέταζε τόν κατάλογον τών ναών, οι-
τίνες ύπηρχον εν ετει 1604ΐ*• ούτοι δέ πάντες,
οι εν Κωνσταντινουπόλει καΐ οΐ εν τφ Γαλατά,
ήσαν ούχΙ 46, άλλα 47. Άντιπαραβάλλων
δε τις τόν κατάλογον του Πατεράκη προς τόν
παλαιότερον του Τρύφωνος παρατηρεί, δτι
ναοί, ους αγνοεί 6 Τρύφων, είναι οί επόμενοι:
*ΑύηροΗαστρινά, Ό ^ Αγιος Αη μητριός,
Κανανου "Αγιος Δημήτριος,
ΞυλομάσγιΛοτ, "Αγιος Δημήτριος.
'ΡοδΙτης "Αγιος Γεώργιος.
ΚαΙΙιγαρΙα. "Αγιος Γεώργιος.
Παναγία Πέτρου Βοεβόδα ΙκκΙηοΙα.
Άγιας- Πόρτα. "Αγιος Νικόλαος.
Δημοκέλιον. Ό Χριατός. ΚαΙ ή Παναγία.
ΠεΙιγράδι. Ή Παναγία.
Τότιι-Καηισή . 'Ο'Άγιος Νικόλαος.
Ταταβούλα . * Ο "Αγιος Δημήτριος .
Γαλατάς. Ή *Ελεοϋοα Παναγία.
Ό δέ Πατεράκης έκ τών παρά τω Τρύ-
φωνι ναών αγνοεί τους επόμενους :
"Αγ. Γεώργιος εΙς Διπλοφανάρ -μαχαλεδά.
*Άγ. Δημήτριος εΙς 'Αχκερμ^ - μαχαλεδά .
Παναγία εΙς Παλάτια.
^Αγ. Γεώργιος εΙς Τόττ-Καπί.
"Αγ. Γεώργιος εΙςΚατακουζηνον-μαχαλεδά.
'Αγ. Παραοκενί} εΙς Μπελλι-μαχαλεδά.
Ή Κοίμηοις εΙς Γαλατάν.
Ούτως {κ του δλου αριθμού προκύπτει δια-
φορά ναών τίνων περιπλέον και διαφορά ονο-
μασιών, καΐ λαμβάνων τις ύπ' δψει την δια-
φοράν ονομασιών θάναγκασθη πάντως νά πα-
ραοβχθγ), δτι τών προονοματισθε'ντων ναών
τίνες αντικατέστησαν έτε'ρους ναούς. Ούτως 6
ιΐς Άχκερμέν μαχαλεδά "Άγιος Δημήτριος
ένίεχόμενον νά ηναι αυτός 6 ε(ς τά Άσπρο--
καστρινά {^). — *Η Παναγία ε(ς Παλάτια θά
(Ιναι πιθανώτατα ή Παναγία του Πέτρου
Έλλ. Φι>. Σύλλογος
βοηβόδα{^) ή εν βτει 1593 Μ» τής Παραμυθίας
ονομασθείσα καΐ έν τοίς δοηιτίοις τών Βλάχων
κειμένη. Τά οσπίτια ταύτα προςκαίρως εϊχον
μετατραπη εΙς Πατριαρχείον, άλλ' Ιν τφ
αύτω ετει ως μόνιμον Πατριαρχείον παρεχω-
ρήθη τζ> Ιερεμία μία γυναικεία μονή Ίωάν^
νου τον Προδρόμου. (^) Ό είς Τόπ-καπΙ
"Άγιος Γεώργιος ύπηρχεν εν ετει 1604^, άλλ'
ύπηρχεν εκεί άντ* αύτοϋ τψ αύτψ ετει ό
^ Αγιος Νικόλαος, δ ν αγνοεί ό Τρύφων, καΐ
άναγκαίως έχει ύποτεθή, δτι καταστραφέντος'
μετά τό 1593*^^ έτος του ναού του αγίου
Γεωργίου ίδρύθη κατόπιν άντ' αύτου νέος
ναός, ό του Αγίου Νικολάου. — Ό "Αγιος
Γεώργιος είς Κατακουζηνου μαχαλεδά θά γίνγ)
λόγου άντικείμενον κατόπιν. — Ή Κοίμηοις
εΙς Γαλατάν δύναται Ισως νά ταυτισθτ) προς
την Ελεούσαν του Πατεράκη. — Ή *Αγία
Παραοκευίι είς ΜπελλΙ μαχαλεδά είναι άγνω-
στος τφ Πατεράκγ)* επομένως θά είχε κατα-
στραφή μετά τό 1593**^ ετος' αυτό δΐ του
μαχαλά τό δνομα δέον νά ζητηθη σήμερον εν
τφ δρομολογίφ του νυν Βυζαντίου, ίκτός άν,
ως ύποπτεύομεν, ταυτίζεται με την συνοικίαν
Μηελιγράδι, ένθα κείται ή του Πατεοάκη
εκκλησία Παναγίας, ην αγνοεί ό Τρύφων
καΐ τότε αύτη θά ηναι κτίσμα νεώτερον του
1593®" ϊτους, γενόμενον ε(ς άντικατάστασιν
του καταστραφέντος έν τψ μεταξύ ναού τίς
αγίας Παρασκευής. (*) — Δύςκολον είναι νά
προςδιορισθγ) ό τοΰ Τρύφωνος ε(ς ΦενΙρ-Κα-
πισΐ "Αγιος Γεώργιος. Ό Πατεράκης γινώσκει
(ΐΦανάριον' "Αγιος Γεώργιος ι^' αλλά καΐ ό
Τρύφων γινώσκει έτερον "^Αγιον Γεώργιον είς
Διπλοφανάρ- μαχαλεδά* ομιλεί δέ πάλιν ίδί(^
ό Τρύφων περί του αγίου Γεωργίου του €εΙς
τόν ττύργον ΦενΙρ-καπιοί^ , λέγων δτι ε{ς τόν
ναόν τούτον εδωκεν έκ προςώπου του κυρίου
του τρείς χρυσούς, ίνα καίηται ελαιον Ιμ-
προςθεν της εκεί θαυματουργού του μεγαλο-
μάρτυρος είκόνος, τρείς δ' έτερους χρυσούς,
διά νά καίηται πάλιν εμπροςθεν αύτης κηρίον
του αύθε'ντου του* απαριθμεί και ετέρας αφιε-
ρώσεις, ίνα δι' αυτών άσφαλισθώσι τά προη-
ριθμημένα* έδωκε δέ καΐ εΙς τόν εκεί ηαηα
Γεώργιον Μπαλουρδέν έλεος τριών ώςαύτως
χρυσών, τό δλον χρυσού; 16• και προςτίθησιν
ό Τρύφων, δ^ι παντας αυτού; έδωκε διά τό
γενόμενον υπό του αγίου Γεωργίου Οαΰμα
ετει 1593μ*' του νχου δηλαδή τούτου κινδυ-
νεύσαντος τότε νά καταστραφώ, ό &γιος
Γεώργιος εμφανισθείς τω σουλτάνω καθ'
Τοριος ΚΙΓ 16
122
ο ΕΝ ΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΟΤΠΟΛΕΙ ΕΛΛΗΝΙΚΟΣ ΦΙΛΟΛΟΓΙΚΟΣ ΣΤΛΛΟΓΟΣ
ύπνους ηδυνηθη να μετατρέψγ) την κατά του
ναού προληφθείσαν άπόφασιν ίφ' ω και ό
σουλτάνος διέταζε να σταλνί είς τόν ναόν
τούτον κουρβάνιον ίκ δέκα προβάτων, πρό<
δέ καΐ λαμπάς ενός πουτίου, στησας ά(χα
ίκεί κανδήλαν άργυραν. Τό διήγη(Λα τούτο
φανεροί την άποδοθεϊσαν σουλτανικψ διατάγ-
(χατι ση|Λασ(αν τφ ναω του αγίου Γεωργίου,
τψ είς τόν πύργον του Φενίρ-καπισί' πρό-
κειται δι βεβαίως περί της ύστερον έπΙ Άχ-
(χίτ του Γ ' κρηρινισθείσης ίκκληοΐας του άγίον
Γεωργίου, "ίτις, ως ό Ύίρηλάντης ιστορεί (σ.
681),ύπηρχεν €&γ2 τφ τείχεί τφ κατά χ^ν πν-
λην του Φαναρίου^ καΐ ήτις ετει 1683η* ώνο•
(λάζε το απλώς αείς τον πύργον "Άγιος Γεώρ-
7<ος», αποτελούσα τότε περί έαυτην καΐ
ϋίνορίαν του Πνργουί> καλουμε'νην (Έκκλ.
Άλήθ. τ. 19, σ. 506 καΐ 510). Ενταύθα
ση[Λειωτέον, δτι πρέπει να διακριθη τίς των
δύο ναών αντικαθιστά τόν νυν πατριαρχικόν,
ό έτερος είς Φενέρ καπισί, η ό είς Διπλοφανάρ
[χαχαλεδά ; Ό 8τηί{Η κάμνει διάκρισιν δύο
ναών, του πατριαρχικού καΐ του αγίου Γεωρ-
γίου, δςτις ητο εγγύς του Φαναρίου' εννοεί
δι πιθανώς τόν του Μετοχίου του Άγιου
Τάφου. Ό Πατεράκης αναφέρει τόν του Φα-
ναρίου ^Αγιον Γεώργιον ύπονοών αναμφιβό-
λως τόν πατριαρχικόν άλλα μεταζύ αύτου
καΐ του Μουχλίου αναφέρει τόν'Ροί/τι^ν *Άγιον
Γεώργιον και τόν έτερον του πάπα Φυτίλη,
Ούτος δέ πρέπει να έξαιρεθνί, διότι μνημο-
νεύεται ίδία καΐ υπό του Τρύφωνος* εντεύθεν
επιτρέπεται ίσως ό πάρα τφ Τρύφωνι άση-
με ίωτος ' Ροδίτης "Άγιος Γεώργιος να ταυ-
τισθη μέ τόν εις Κατακουζηνοϋ μαχαλεδά,
καΐ επομένως να ταυτισθνί πάλιν μέ τόν νυν
του Μετοχίου του *Αγίου Τάφου ναόν, άφου
δα ό Δοοί9εος βεβαιοί, οτι ούτος ητο πρό-
τερον τών Κατακουζηνών, ί^ίχ^έ^ω^ί και τους
περί τούτον οίκους αυτών (Δοσιθέου ιστορία,
σ. 1175, 1191). *Αν ή συνταύτισις αύτη
δύναται να ύποστηριχθη, τότε άναγκαίως
έχει να πιστευθη δτι μεταζύ του 1593 καΐ
1604 ό ναός τών Καντακουζηνών έγένετο
μετόχιον του εν τω Άταβορίφ ^ρει της νήσου
'Ρόδου μοναστηρίου του αγίου Γεωργίου (δπερ
είς έπο/ην άγνωστον ήμίν καταστραφίν άνε-
καινίσθη μικρόν πρό του 1878°" έτους* τότε
ημείς έπεσκέφΟημδν τούτο) και είτα μετόχιον
του *Αγίου Τάφου. *0 'Ροδίιης "Άγιος Γεώρ^
γιος δεν αναφέρεται εν τω καταλόγω του
δηΐίΐΐΐ* έπομενο); φαίνεται δτι ολίγον χρό-
νον διετηρήθη ίν τω 17ν Τέλος ό του Τρύ-
φωνος είς Φενέρ-καπισΙ "Άγιος Γεώργιος δ^ν
υπόκειται είς άμφιβολίαν δτι είναι αυτό; ό
υπό του Πατεράκη τοποθετούμενος είς Φχνά-
ριον, ό του σημερινού δηλαδή Ιΐατριαρχείου*
άλλ* ό του Τρύφωνος είς Διπλοφανάρ-μχ/α-
λεδά *Άγιος Γεώργιος ποίος είναι, άφου Χεν
είναι δυνατόν ούτος να ταυτισθτι ούτε μΐ
τόν 'Ροδίτην του Πατεράκη, ούτε με τόν είς
Κατακουζηνοϋ- μαχαλεδά, και τούτο διότι
αύτός' ό Τρύφων διακρίνει αυτόν ώρισμένως
άπό του έτερου είς Διπλοφαναρ-μαχαλεδχ;
Κατεστράφη λοιπόν ο του Διπλοφανάρ-μα•/α-
λεδά μεταξύ τών ετών 1593 και 1604, η
Διπλοφανάρ-μαχαλάς του 1593 είναι του
Πατεράκη ή Καλλιγαρία, ένθα αυτός τοπο-
θετεί ενα ναόν του αγίου Γεωργίου, ουδόλως
ούτως ή άλλως έν τψ καταλόγφ του Τρύφω-
νος άναφερόμενον και τούτου κατόπιν έν τω
17η* αίώνι καταστραφέντος καΐ τών πραγμά-
των αύτου είς τόν του Φαναρίου μετακομι-
σθέντων "Αγιον Γεώργιον ή παράδοσις μετέ-
δωκεν αύτω ω; έσχάτην κληρονομίαν καΐ
τήν του Αιπλοφαναρίου δνομααίαν; (^)
Μέχρι τούδε προςεπαθήσαμεν να φέρωμεν
μίαν συμφωνίαν μεταζύ μερών τίνων του
καταλόγου του Τρύφωνος και του Πατεράχη'
δηλαδή
1) Ό είς Άσπροκαστρινά *Άγιος Δημή-
τριος δύναται να ήναι ό είς *ΑχκερμΙν-μα-
χαλεδά *Άγιος Δημήτριος* άλλα τα Άσπρο-
καστρινά αναφέρει καΐ άλλαχου ό Πατεράκης,
μεταξύ τών *Έξ Μαρμάρων καΐ του Τόπ-κα-
πισί* πάντως είναι τούτο δηλωτικόν ετέρας
τοποθεσίας ούτως ώςαύτω; Άσπροκαστρινά
καλούμενης ετει 1604 Η*. Έν τη τοποθεσία
ταύτγι υπήρχε, κατά τόν Πατεράκην, γαϊ>ς
του αγίου Γεωργίου. Ό Τρύφων αληθώς ετει
1593η» είδεν είς Έξ Μάρμαρα έν ττ θέσει
* Αοτροκαοτρινά (δίο), ναόν του αγίου Γεωρ-
γίου και είς τόν ίερομόναχον αύτου Παρθι-
νιον εδωκεν ενα χρυσούν, ενα δΐ έτερον είς
αυτόν τόν ναόν. Ό ναός ούτος δέν δύναται
να ταυτισθτι μΙ τόν είς Έζ Μάρμαρα έτερον
ναόν του αγίου Γεωργίου, δν ίδία σημειοϋται
ό Πατεράκης* διότι και αυτός ό Τρύφων ση-
μειοϋται τούτον ίδί^, ονομάζων κχΐ τόν ίν
αύτ<ί> υπηρετούντα ιερέα* άρα τα Άστροκα-
στρινά του Τρύφωνος και τα δεύτερα Άσπρο-
καστρινά του Πατεράκη έσχημάτιζον ΐδίαν
ένορίαν έγγύ; τών Έζ Μαρμάρων. Τα έτερα
λοιπόν Άσπροκαστρινά, ένθα ό του ΙΙατι-
ΝΑΟΙ ΤΗΣ ΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΟΥΠΟΛΕΩΣ ΚΑΤΑ ΤΟ 1593 ΚΑΙ» 1604
123
ράχΎ) ναός τοϋ άγιου Δημητρίου, η πιθανώς ό
ετιρος του Τρύφωνος βν Άχκίρμέν-μαχαλεδά,
ιτρίπει να ζητηθη βίς ένορίαν κειμένην (χ,εταξύ
της πύλης Ά^ριανουπόλεως καΐ του Τόπ-κα-
πισί, ένθα λήγει ό του Πατεράκη κατάλογος
τών εν τη Πόλει ναών. Τούτου δέ λαμβανο-
μένου υπ* 6ψει, ήμεις ταυτίζομεν εκείνον προς
τόν ναόν του άγιου Δημητρίου τόν εν τφ ση-
μερινό) ΣαρμαοΙπ^ δπερ καΐ ό Τρύφων καΐ ό
ΙΙατεράκης άγνοουσιν.
2) *Η ε(ς Παλάτια Παναγία τον Τρύφωνος
είναι αναμφιβόλως ή εν τψ καταλόγψ του
Ιΐατεράκη Παναγία του Πέτρου Βοεβόδα.
ΚαΙ σημειωτέον οτι ό Τρύφων κάμνει διάκρι-
σιν μεταξύ τών δύο ονομάτων, Παλάτια καΐ
Μπαλάτ. Παλάτια αναμφιβόλως εννοεί τα
οσπίτια τών Βλά/ων ηγεμόνων (^®).
3) Ό Ψοδίτης "Αγως Γεώργιος φαίνεταί
πως ών αυτός ό είς Κατακουζηνοϋ - μαχαλε -
δά[^^), αν και ή συνταύτισις αύτη δέν είναι
δυνατόν να ύποστηρι^θη σήμερον.
3) Ό είς Φενέρ-καπισΙ "Αγιος Γεώργιος
ιΐναι αναμφιβόλως ό του Πατεράκη είς Φα-
νάριον.
5) Ό είς Διπλοφανάρ-μαχαλεδά *Άγιος
Γεώργιος ημπορεί κάπως να ταυτισθη μέ τόν
εν τω καταλόγψ του Πατεράκη ναόν αγίου
Γεωργίου είς Καλλιγαρίαν [^') ^ αν και ή συν-
ταύτισις αυτή παρουσιάζει πολλάς απορίας.
Ό είς Ξυλομάσγιδον *Άγιος Δημήτριος δίν
αναφέρεται εν τω καταλόγφ του Τρύφωνος,
ό δβ Πατεράκης διακρίνει αυτόν άπό του έτε-
ρου *Αγ. Δημητρίου του καλουμένου Κανα-
νου. Κανανου δε *Άγ. Δημήτριος είναι αναμ-
φιβόλως ό του Κανάβη καλούμενος άπό του
ΙβδΗ***^ έτους, ό της Ξυλόηορτας. Τό Ξυλο-
μάσγιδον ό Πατεράκης τοποθετεί μεταξύ της
Άχριδιανης καΐ του Μουχλ2ου(^')• τούτο δέ
λαμβανόμενον ύπ' δψει φέρει ήμας είς την
ανάγκην να ταυτίσωμεν τόν είς Ξυλομάσγι-
δον *Άγιον Δημήτριον μέ την έκκλησίαν της
γυναικείας μονής Ιωάννου του Προδρόμου,
ήτις, ως ό Τρύφων βέβαιοι, ητο εκ πλαγίου
της Παμμακάριστου και καταστραφείσης ταύ-
της επετράπη περί τό 1593®^ έτος ή εκκλη-
σία αύτης μόνη να μένη ως ενοριακή, μετα-
βαπτιιθείσα τότε είς βνομα του αγίου Δη-
μητρίου* καΐ αν ή συνταύτισις αύτη είναι
επιτυχής, τότε πρέπει περί την Παμμα-
κάριστον να ύπάρχη καΐ σήμερον τόπος τις
καλούμενος Ταχτά τεπές' βεβαίως δέ τό Ξυ-
λομάσγιδον είναι μετάφρασις τοιούτου τινός
ονόματος, ίκτός άν τό Ξυλομάσγιδον εχη
μάλλον σχέσιν προς τό Μηαρμά•Ηαπί, ένθα
καΐ ναός αγίου Δημητρίου,
Τέλος νέοι ναοί της πόλεως, κατά τόν
Πατεράκην, συγκρινόμενου του καταλόγου
αύτου προς τόν έτερον του Τρύφωνος, είναι οί
επόμενοι"
1 . Κανανου "Αγιος Δημήτριος'
2. Άγιας Πόρτα, "^ Αγιος Νικόλαος.
3.4. Αημακέλιον, *0 Χριστός. Και ή Παναγία.
6. Τόπ κατϊΐσή. Ό "Άγιος Νικόλαος.
Δύο τών ναών τούτων, δ του Τοπ-καπισΙ
'Άγ. Νικόλαος καΐ η του Μπελιγραδίου Πα-
ναγία, φαίνονται άντικαταστήσαντες έτερους
ναούς, υπό του Τρύφωνος έν ταίς ένορίαις
έκείναις αναφερομένους* άλλ' ό του Κανανου
"Άγ. Δημήτριος είναι παράδοζον, πώς δέν
αναφέρεται υπό του Τρύφωνος, άφου δά εί-
ναι γνωστόν, δτι ούτος είναι αρκούντως πα-
λαιός. Έδη ετει 1597ψ ό Πηγάς ώνόμα-
ζεν αυτόν ναόν μοναστηριακόν (Κ Σάϋα^ Βιο-
γραφ. σχεδ. περί του πατριάρχου Ιερεμίου
του β', σ. πβ'). Τούτο οδηγεί ημάς να νο-
μι\ωμεν, δτι καΐ ό Τρύφων αυτόν γινώσκει,
διότι ούτος αναφέρει πραγματικώς μονήν τΟυ
αγίου Δημητρίου εγγύς της πύλης του Μπα-^
λατά, νοών αναμφιβόλως αυτήν την της Ξυ-
λόπορτας, την ύστερον είς άπλην μεταβλη-*
θείσαν ένοριακήν έκκλησίαν, αυτήν δηλαδή
τήν έν τω καταλόγφ του Πατεράκη Κανα-
νου λεγομένην ετει 1604Μ*καΙ ύστερον εκ πα-
ρετυμολογίας του Κανάβη μετονομασθείσαν,
περί τήν οποίαν καΐ ή φαντασία τινών έλλο-
γίμων έσχημάτισε μύθους ανατρέχοντας είς
βυζαντινή ν οίκογένειαν Καναβοϋ ή Καναβών,
ΚαΙ του ναού λοιπόν του Κανανου γνωστού
δντος τφ Τρύφωνι, ό εκ του καταλόγου του
Πατεράκη προκύπτων αριθμός ναών μεταγε-
νεστέρων του 1593®*^ έτους εν τγ) Πόλει πε-
ριορίζεται είς πέντε. — 01 του ΔιμακεΙΧίον
ναοί δέν είναι γνωστοί τω Τρύφωνι, άλλ' ουδέ
καΐ τήν ένορίαν αυτός Διμακελλίου γινώσκει*
ητον άρα αύτη ως κατοικία χριστιανών με-
ταγενέστερα του 1593®" έτους. ΚαΙ σήμερον
/) μνήμη αυτής είναι έζηφανισμένη* σημειώ-
σεως ό'μως άζιον είναι, δτι τό ακραιφνώς βυ-
ζαντινόν τούτο δνομα έσφζετο ετει 1604*ί*'
ό Βυζάντιος είχε προςδιορίσει αυτό είς Λ/πίτ-
παζάρ (Ή Κων/πολις, τ. 1 , σ. 439), (ΐ»)
άλλα κατά τόν Πατεράκην εκείτο μεταξύ
ΊΎ^^Άγιάς Πόρτας {^^) καΐ τών Ψαροπωλείων,
τουτέστι του Μπαλοί^κ-παζάρ.
124
Ο ΕΝ ΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΟΤΠΟΛΕΙ ΕΛΛΗΝΙΚΟΣ ΦΙΛΟΛΟΓΙΚΟΣ ΣΥΛΛΟΓΟΣ
Ση[Λ6(ώσεως £ζ(θν είναι έν τφ κατχλόγφ
του Πατβράκη, δτι δίν αναφέρεται αύτόΐι η
του *Εγρϊ καηΐ Παναγία, ην ό Τρύφων ονομά-
ζει, λέγων δτι τιμάται έπ' ονόματι της Κοι-
μήσεως της Θεοτόκου, αναφερών άμα καΐ
τόν Ιερέα αυτής ΙΙέτρον. Σημειώσεως ώςαύ-
τως άζιον είναι, δτι ό Πατεράκης αγνοεί καΐ
τόν ναόν του αγίου Γεωργίου του Ποτηρά, δν
ό Τρύφων αναφέρει ρητώς μέ τόν ιερέα του
Λημήτριον καΐ λέγει δτι κείται αέγγυς του
παλαιού Ιΐατριαρχείου», τουτέστι της Παμ-
μακάριστου• εύρε δε τότε δ Τρύφων (1593)
ώς νέον Πατριαρχείον την γυναικείαν μονην
Ιωάννου του Προδρόμου (αλλην τινά, ούχΙ
την προσημειωθείσαν εκ πλαγίου της Παμμα-
κάριστου), ε{ς ην εδωκεν εκ προςώπου του
κυρίου του 60 χρυσούς* έδωκε δέ καΐ τη ηγου-
μένη αυτής Καοοίανγι καΐ τω παρ* αύτη
παπ^ ^Ιωάννη ανά τρείς χρυσούς* απαριθμεί
καΐ ετέρας χρηματικας δωρεάς* άπασαι δΐ
άνήλθον ε{ς τό ποσόν ΘΟ-Ι-^δδ χρυσών, 5 άλ-
τυνίων καΐ 5 ντένεγκ* τφ δέ οίκουμενικφ
πατριάρχη '/βρβ/χ/ιςι τω ^β* Ιδωκε 500 χρυσούς.
Ή γυναικεία αύτη μονή, ήτις εν ϊτει 1593μ*
εδόθη τω πατριάρχη εΙς τόπον του παλαιού
Πατριαρχείου, τής Παμμο^χαρίστου, είναι πιθα-
νώς εκείνη, περί ης όμιλουσί τίνες του 16®^ αίώ-
νος περιηγηταί, η ένδον τής πύλης 'Αδριανου-
πόλεως, ήτις ϊτει 1637ψ μετεβλήθη είς τέμενος
του Μηαΐράμ πασά (Δοσιθέου Ιστορ/α, σ. 1 1 7 1 ),
(^^). Έκτος τής ετέρας έκ πλαγίου τής Παμ-
μακαρίστου μονής Ιωάννου του Προδρόμου,
ην ό Τρύφων εύρεν ετει 1593φ ήρπαγμένην
καΐ τόν ναόν αυτής ένοριακόν καταστάντα επ'
ονόματι του άγίον άημητρίον{^^)^ — ύτϋήρχεν
εγγύς πάλιν τής Παμμακαρίστου έτερα μονή,
ή τον άγΙον Γεωργίου. Ό Τρύφων ήτον εν-
τεταλμένος να δώση αύτη εκ προςώπου του
κυρίου του είκοσι χρυσούς* άλλ' ατυχώς εύρε
μόνην την έκκλησίαν αυτής άφειμένην εΙς τά-
ζιν ενοριακής, διό καΐ τους χρυσούς έδωκε τω
χειροτονηθέντι ύττό του πατριάρχου Ιερεμίου
ήγουμένφ τής έν τφ νησίφ Σφζοηόλεως μο-
νής Ιωάννου του Προδρόμου προς χρήσιν τής
άδελφότητος αυτής, ήτις, ώς είπε τω Τρύ-
φωνι δ Ιερεμίας, ήρίθμει τότε 130 πατέρας.
Ή εκκλησία λοιπόν εκείνη φαίνεται ούσα αύτη
ή του Ποτηρά, ην ο Τρύφων έχει έγγεγραμ-
μένην ίδίΰ}: εν τω γενικω Καταλόγω, σημειώ-
σας άμα εν αύτφ δτι κείται «εγγύς του πα-
λαιού Πατριαρχείου 10* ώς ιερέα δέ αυτής εύρε
παπά τίνα Δημήτριον. Υπήρχε καΐ έτερα
μονή Ιωάννου του Προδρόμου εγγύς τής πύ-
λης του ΜηαΧατά, είς ην ό Τρύφων ήτο εν-
τεταλμένος να δώση τεσσαράκοντα χρυσοΐ3ς•
άλλ' εύρε καΐ αυτήν (1593) κατεστραμμένων,
τής εκκλησίας μόνης άφεθείσης ώς ένοριχχής'
αύτη δΐ αναμφιβόλως είναι ή του Κυνηγώ),
ην ό Τρύφων έχει ώςαύτως καταγεγραμμένην
ιδία έν τω καταλόγφ τών ναών, παρασημειω-
σάμενος εκεί δτι κείται είς Μπαλάτ-καπι χαΐ
δτι τρείς έχει ιερείς* τούτων δ' ό πρώτος ώνο-
μάζετο Μητροφάνης, *Η δ' εκκλησία αύτη, η
πρότερον μεν μοναστηριακή, είτα δί γνωστή
υπό τό δνομα Κυνηγού, είναι άνευ αντιρρή-
σεως εκείνη, ην ό Πατεράκης ονομάζει €^1^-
γιαίός' *Άγιος ^Ιωάννης δ Πρόδρομος*, Τέλος
ό Τρύφων τα τής βίς Μπαλάτ-καπΙ μονής
Ιωάννου του Προδρόμου χρήματα εδωκεν
έτέρίκ μονή, τ^ του αγίου Δημητρίου, αν χαι
περί αυτής ούδεμίαν είχεν έντολήν έκ μέρους
του μεγάλου δουκός τής 'Ρωσίας* αύτη δΐ
ή του αγίου Δημητρίου μονή ητο, κατά τόν
Τρύφωνα, εγγύς του Μπαλάτ-καπί, και ώς
ελέχθη ανωτέρω δύναται να ταυτισθή με τόν
περί τήν Ξυλόπορταν τόπον, ένθα σήμερον
κείται ή του Κανανου καΐ κατόπιν Κανάβη
ενοριακή εκκλησία (^^).
Ενταύθα λήγει ή ημετέρα εργασία έπι τών
διαφορών, αϊτινες προκύπτουσιν έκ τής συγ-
κρίσεως του καταλόγου του Πατερχκη καΙ
του έτερου παλαιοτέρου του Τρύφωνος, κχΐ
ώς νομίζομεν έπήλθεν ίκανή συμφωνία μεταξύ
αυτών* υπολείπεται δΐ .να ειπωμεν ολίγας
τινάς λέζεις περί τών έτερων τής Πόλεως
ναών, τών έν τφ καταλόγφ του Πατερχχτ..
Πρώτον ό ϊνδον τής Πύλης Άδριανουκόλεως
"^Αγ. Γεώργιος είναι γνωστός τφ Τρύφωνι'
ώςαύτως ή Κυρία τών Ουρανών, ην ονομά-
ζει Κερά του Ούρανο(υ)• λέγει δ' δτι εκείτο
είς * Εδίρνϊ'Καηί' ώςαύτως ^ ΜηαΙκνου Πα-
ναγία, Ό Ταξιάρχης του ηαηα Λουχά, ό έν
τ<5> καταλόγφ του Πατεράκη σημειούμίνος,
είναι αναμφιβόλως ο παρά τφ Τρύφωνι «ση-
μειωμένος εγγύς τής πύλης Μηαλάτ * Αρχάγ-
γελος Μιχαήλ' ή εκκλησία αύτη δύναται ιτ:-
θανώς να ταυτισθή μέ τήν του *Αρχιοτρατήγ(ηί,
τήν €εϊς τήν Ζουρόπετραντ^ , ήτις είχε κ*η
ετει 1730μ* {Α. Ύψηλάντου, Τα μετά την
άλωσιν, σ. 327). Η Ή έν τ% Άχριδΐ(η§
εκκλησία αγίου Νικολάου είναι γνωστή κ«1
τω Τρύφωνι, λέγοντι δτι κείται έν τη ενορί^
Όχρι-μαχαλεδά. *Ως *Αχριτανών δε εκκλη-
σία του αγίου Νικολάου εθεωρείτο κατά τόν
ΝΑΟΙ ΤΗΣ ΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΟνΠΟΛΕΩΣ ΚΑΤΑ ΤΟ 1593 ΚΑΙ 1604
125
κ. Γεδ^ών ά;(ρι τών άρχων τοΟ Ιθ' αίώ-
νος η τών Ταξίαρχοι Ιν Βαλατ^ εκκλησία
(Μ. Γ., Έκκλησίαι τών Όρθοδόζων έν
Κων/πόλει, 1888, σ. 13). Τό ΚογΙίσν
(==Μογλίον) του Πατεράκη είναι βεβαίως
Ιβρδαδ οαΐβΐϊΐί' αυτός ό Τρύφων γινώτκει
Ποψαγίαν εΕς ΜούγΙία-μαχαΙεόά καΐ Ιερέα αυ-
τής ενα τινά Γεώργιον. Ό είς ΨαροπωλεΤα
ναός αγίου Γεωργίου, δςτις ίπΐ Πάτερ άκη
ί^ν ύττηρχεν, ητο άκ{Λαΐος επΙ Τρύφωνος
(1593), έχων είς ύπηρεσίαν αύτου δύο Ιερείς,
'ΕρβΑογίνην καΐ ΦίΧίπηον τόν δΐ του ναού
τόπον ονομάζει Μηαλνκ-Μηαζάρ. Γινώσκει
ώςαύτως την είς ΚοντοαχάΙιοτ Άγ. Κυρια-
κην* άλλα καΐ τόν τόπον τών ναών άγ. Νικο^
λίοι;(23), ΈΙηΙδος(^^), Προδρόμου {^^ καΐ
ονομάζει Κονμ-κατϊΙ' γινώτκει καΐ τόν είς
€*Αρμέηδ€ς^ δγ, Νίχόλαον, λε'γων αυτόν κεί-
μενον είς €Κονμ'καηϊΆρβΛέηκ»[^^), Γινώσκει
ώςαύτως τόν Βλάγκα'μαχαλεδά{^'^) και τάς
αύτου δύο του Πατεράκη εκκλησίας" άλλ* η
τούτων έιίέρα τιμάται, κατά τόν Τρύφωνα,
επ' ονόματι Θεοδώρου Στρατηλάτου καΐ Θεο-
δώρου Τήρίονος {^^) . Γινώσκει ώςαύτως τάς
είς Πααμάτω, εκκλησίας αγίων Γεωργίου (*^),
Νικολάου καΐ Πολυκάρπου' σημειουται δε
αύτου καΐ μίαν Παναγίαν, ήτις αναντιρρήτως
είναι ή έν τφ καταλόγφ του Πατεράκη Χρυ-
σαλιθινή. Την Καραμανίαν {^^) ο Τρύφων ονο-
μάζει Καραμάν-μαχαλεδά* ό αύτου δέ ναός
τών άγ. Κΰονσταντίνου και Ελένης είχεν ετει
1593 πέντε Ιερείς καΐ τρείς διακόνους. Τους
είς 'Έξ Μάρμαρα τρείς ναούς γινώσκει ώςαύ-
τως ό Τρύφων (^ι).
Έκ τών λοιπών ϊζω ττίς Πόλεως ναών ό
Τρύφων αγνοεί παντελώς τόν είς Τάτα-βούΙα
"Αγιον Λημήτρίον' επομένως δύναται ούτος
να θεωρηθη μεταγενέστερος του 1593**" έ-
τους ('*). Γινώσκει δμως ό Τρύφων την ΆγΙαν
Παραακενίιν €Χάς'κοΧδά'^{^^), Την έν τω Γα-
λάτη (^) Χρυοοηηγην ό Τρύφων ονομάζει
άπλως Εύαγγελισμόν, τιθέμενος αύτην πρώ-
την δευτέραν εκεί έκκλησίαν ονομάζει την
του άγ. Γεωργίου" τρίτην την Γέννηοιν τον
Χρίστου, ήτις αντιστοιχεί προς τόν άπλουν
€Χριστδντ^ του καταλόγου του Πατεράκη* τε-
τάρττον την του άγ. Νικολάου* πέμπτην την
της ^Απότομης τής Τιμίας Κεφαλής Ιωάννου
Προδρόμου ' έκτη ν την Έκοοτελέτταα (==Κα-
στελιώτισσαν), άνατεθειμένην τνί Γεννήσει της
Θεοτόκου* εβδόμη ν την της Μεταμορφώσεως,
ήτις αναμφιβόλως αντιστοιχεί προς τόν έν τζ)
καταλόγφ του Πατεράκη Χριστόν τόν Κρέμα-
στον όγδόην την του άγ. ΔημητρΙον* ένάτην
^ην της αγίας Παρασκευής, ουσαν άγνωστον
τφ Πατεράκη και επομένως καταστραφείσαν
μετά τό 1593®^ ίτος* δεκάτην την ττίς Κοι-
μήσεως της Θεοτόκου, ήτις φαίνεται αντιστοι-
χούσα προς την άπλήν του Πατεράκη Πανα-
γίαν άλλ' ή του Πατεράκη *Ελεοΰσα Πανα-
γία είναι παντελώς άγνωστος τφ Τρύφωνι*
επομένως δύναται αύτη να θεωρηθη μεταγε-
νέστερα του 1593°" έτους.
Περί τών έν τοίς χωρίοις ναών, ους απα-
ριθμεί ο Πατεράκης, ουδέν λέγει δ Τρύφων,
επειδή δέν είχε περί αυτών ώρισμένην τινά
έντολήν του κυρίου του. Έδωκεν δμως ελέη
χρηματικά του μεγάλου δουκός είς τήν μονίιν
Παναγίας τήν έν τφ Μαυρομόλφ(^^) ^ άπέ-
χουσαν της Πόλεως 15 τουρκικά μίλια* είς
τήν /Αοτήν Κοιμήσεως της Θεοτόκου τήν έν
τη νήσφ Χάλκγι' ώςαύτως είς τήν αύτου μο-
νή ν της Ζακαρχιπής Τριάδος* ητο εντεταλμέ-
νος νά δώσγ) καΐ είς τήν αύτου μονήν άγίον
Νικολάου, κατά τόν είς χείρας του δουκικόν
κατάλογον* άλλ' επειδή* αύτη άνεκαλύφθη μή
ούσα μονή, άλλ* απλώς κοινή του χωρίου ττίς
Χάλκης εκκλησία, τινά τών διά τήν μονήν
αγίου Νικολάου ώρισμένων νομισμάτων εδωκεν
είς τήν εκεί μονήν Γεωργίου του θαυματουρ-
γου, αν καΐ δέν ητο αύτη εγγεγραμμένη έν
τφ δουκικφ καταστίχφ του* εδωκεν δμως έζ
εκείνων καΐ είς τόν Ιερέα Νικόλαον της εκκλη-
σίας του αγίου Νικολάου τρεί; χρυσούς* ϊδω-
κεν ώςαύτως είς τήν Νέαν Μσνί)ν τής Χίου,
κατά θέλητιν του πατριάρχου *Ιερεμίου, τρείς
χρυσούς, έγχειρίσας αυτούς τφ ήγουμένφ
Μα)ϋσέί' είπε δέ τφ Τρύφωνι δ Ιερεμίας,
δτι ή μονή εκείνη ητο κτίσμα του βασιλέως
Κωνσταντίνου του Μονομάχου καΐ 5τι αριθμεί
180 πατέρας έξ ελεημοσύνης καΐ έργοχείρων
ποριζομένους τά προς τό ζην.
Δέν έπιθυμουμεν νά μεγαλύνωμεν τήν άζίαν
του καταλόγου του Τρύφωνος η του Πατε-
ράκη* συμπέρασμα δμως του δλου λόγου όμών
είναι δτι άνευ ακριβούς γνώσεως της χρηζομέ-
νης ύλης είς τήν ϊρευναν τ9ίς Ιστορίας τών Ιν
Κα}νσταντινουπόλει ναών, περιττόν καΐ παν-
τελώς άσκοπον είναι νά γράφγ) τις πιρί αυτών
άζιωματικφ τφ τρόπφ καΐ μΐ παντελώς αβά-
σιμους είκασίας.
ί26
ο ΕΝ ΚαΝΣΤΑΝΤΙΝΟΓΠΟΛΕΙ ΕΛΛΗΝΙΚΟΣ ΦΙΛΟΛΟΓΙΚΟΣ ΣΥΛΛΟΓΟΣ
Σ. Σ. Ε. Ή ανωτέρω αΰτη πραγματεία του κ.
Ά, Π, Κεραμεως παρεπέμφΟη εΙς τήν δκχρκή του
Συλλόγου Άρχαωλογικήν έπιτροπείαν, έν ^ ό εκ
μελών κ. .Ξ*. Α, Σιδβρίδηζ υπέβαλε τάς έπομένας'
ηιζρατηρήσβίς, άναφερομένας δπου του κειμένου
κείνται οΐ έν παρενθέσει αριθμοί (1 — 35).
(1). ΔΙς έλβΰκέφθη ούτος τήν Κωνβτανιινούίτολιν
καΐ τους *Αγ(ους Τόπους* τό ίτρώτον, έν έτει 1583Ψ
άκολουθήοας μετά Γεωργίου, τοΰ επικαλουμένου
Γραικον, τόν 'Ιβάν ΜατφαΙοβιτζ Μισβνίν, «εμφθέντα
ύΛΟ τοό Τσάρου Ίβάν Βαοιλείββιτζ (1533— ^ 5^4) βίς
διανομήν ελεών ταΐς άνά τήν Άνατολήν (ερ'αΐς
έκκληοίαις καΐ μοναίς υπέρ άνίχπαύβεως της ψυ-
χής του Τσάρβόιτς Ί6άν Ί6άνο6ιτζ• τό δεύτερον*
έν έτει Ι593Ψ» ^^^ ^ Μιχαήλ Άγάρπωφ, εντολή
του Τοάρου θ$οδώρον 'Ιβάνοβιτζ (1584—1598) εΙς
διανομήν χρηματικής βοηθείας τοις έν τή 'Λνατολή
ΠατριαρχεΙοις, ταίς Ιεραίς έκκληοίαις Κωνοταντινου-
πόλεως, καΐ ταίς έν τφ *Αθψ Ιεραίς μοναίς, ανερχο-
μένης εΙς 5504 χρυσών νομισμάτων, έπΙ τή βάσει
καταλόγου, συνταχθέντος βεδαίως κατά τήν έν δτει
15839 γενομένην διανομήν. *Η διμελής αύτη πρε-
σβεία διέμεινεν έν Κωνσταντινουπόλει τεσσάρας
μήνας, άπό τού Μαΐου έως τού Σεπτεμβρίου διανεΐ-
μασα 1760 χρυσά νομίσματα. *Εκ τούτων έπεται δτι
ό τού Καραμπέϊνίχοφ κατάλογος περιελάμδανε
μάλλον τάς έν έτει 1583Ψ ύφισταμένας έν Κων-
σταντινουπόλει εκκλησίας. [Τού Όδοιηορίποϋ τούτου
σφ^ονται ύπερδιακόσιοι χειρόγραφοι κώδικες καΐ
αριθμούνται τεσσαράκοντα εκδόσεις. Έκ των ι Προ•
λεγομένων», έν τή έκδόσει τής Όρ^οδόξσυ Πάλαι•
ατινής Εταιρείας ύπό Χρνσάνύον Λοπάρεφ],
(2). Τούτου έχοιχεν ύπ' δψει τήν έν Λονδίνψ άγ•
γλιστί έκδοσιν τοΰ έτους ΐ68ο ύπό τίτλον: Αη
αοοοαηΐ οί ίΐιβ ΟΓββΙί 38 Ιο ίΐβ άοείηηβ αηά πΐββ
θ( \νοΓ8ΐιίρ κτλ. Ό συγγραφεύς διέτριψεν έν
Κωνσταντινουπόλει κατά τό ι669ον έτος* παρά τού
παπά ^Ιερεμίου Γερμανοϋ (σελ. 40) πληροφορηθείς
παρατίθησι κατάλογον είκοσι καΐ έξ Ιερών εκκλη-
σιών έν τή κυρίως Κωνσταντινουπόλει καΐ έξ έν
Γ(χλατ4 ύπαρχουσών τοΰ καταλόγου τούτου τήν
παράθεσιν χρήσιμον έθεωρήσαμεν, διότι εφεξής
θέλομεν προςτρέξει εΙς αυτόν, διατηρούντες δσα
αυτός έχει ελληνιστί επώνυμα.
Έκκλησίαι έν Κωνσταντινουπόλει:
Ι, Ή πατριαρχική ίπ ονόματι τής Θεοτόκου.
2. Τοΰ άγίον Νικολάου, ού μακράν τής άγ. Σοφίας.
3• Τοΰ άγιου Γεωργίου.
4. Τής Παναγίας Χρυσαλειφεινής (γρ. Χρυσα-
ληθινής).
5• Τού αγίου Νικολάου.
6. Τού αγίου Κάρπου,
ΑΙ τέσσαρες (άρ. 3 — ό; αύται έκκλησίαι είσΐν εΙς
τάς προς τήν Προποντίδα οδούς, ού μακράν τής
πύλης Ψαμάϋια.
7. Τοΰ αγίου Κθ}νοταντίνου, έν τ^ Καραμανίς:
όδφ, πλησιέστατα τών *Επτά Πύργων.
8. Τής Παναγίας, έν τή όδφ Μπελγράτ.
9. Τής Παναγίας, έν τ^ Νές: όδφ (Νβ¥Τ-δΐΓ6€ΐ|.
10. Τής Παναγίας^ άλλη εκκλησία πλησίον τοδ
Τοπκαπή.
11. Τού αγίου Δημητρίου, έν τή όδφ τ^ χαλοο•
μένη ^Σαρμαοίκιον*.
12. Τοΰ αγίου Γεωργίου, παρά τήν ίτύλην Άδρια•
νουπόλεως.
13• Τής * Παναγίας τής κυρίας τοΰ ουραίου*, εΙς
τήν αυτήν όδόν(;)
14- Τού αγίου Δημητρίου, παρά τήν Ηϋλόβορταν
(\νοοά-ί^Ιβ).
15- Τής Παναγίας, παρά τό ΈγρικαπΙ ((^τοοΚβά-
1 6. Τής Παναγίας, εΙς Άραμπάτζ μεΙδάν, ήίοι
Άραδικήν άγοράν (ΑΓ3ΐ)ί2ΐη ΜαΓΐιβΙ-ρ1»εβ).
17. Τής Παναγίας, πλησίον τοΰ Μπαλίνι (Ββΐίηίΐ.
1 8. Τού αγίου Νικολάου, τών €*Αχριδιανών>,
19- Μετόχιον τον άγίονΤάφον,
20. Τής ^Παναγίας τον Μαγονλίον»
21. Τού παγίου Γβωργίον Ποτηρας»,
22. Τοΰ αγίου Νικήτα, παρά τήν οΐκίαν τοδ ήγΕ-
μόνος τής Βλαχίας.
23- Τής Παναγίας, παρά τήν οΐκίαν τοΰ ήγεμόνος
τής Μολδαβίας.
24- Τής Παναγίας, πλησίον τής Πατριαρχικής εκ-
κλησίας, καλούμενης προς διάκρισιν *ή μεπρά»,
2$, Τού αγίου Γεωργίου, πλησίον τού Φενέρ κοϋή
(Ι^ηΙβΓη-ΟταΙβ).
26. Τού αγίου Ιωάννου, ανήκουσα τφ πατριάρχη
^Αλεξανδρείας. ^^Μβτόχιον τής *ΑλΛξανδρΜΐς*.
•Υπήρχον ίτττά περίπου έκκλησίαι χριστισνικαΐ
καείσαι μέχρις εδάφους κατά τήν πρό δεκαπέντε
περίπου ή δεκαέξ ετών έκραγεϊσαν πυρκοΛάν, ιτλη-
σίον τοΰ Κοντοακαλίου εΙς τό Κουμκαπί (δαπά-ΟαΙβ)*
ένίων έξ αυτών τήν άνάκτισιν έπεχείρησ<Εν, επιτυ-
χόντες άδειαν τοΰ ΚάΙμακάμου, τού διοικητού δηλ€^
δ ή τής Κωνσταντινουπόλεως• άλλα διετάχθη ανα-
στολή, άντιταχθέντων τινών Ιμαμών καΐ άλλι»ν
ομοφύλων αύτοίς.
Έν Γαλατ(| έχουσιν επίσης έξ εκκλησίας.
Ι. ^Τής Παναγίας Καφατιανης*.
2. *Τοϋ Χρίστου Κρβμαστον»,
3. Τού αγίου Δημητρίου, πλησίον τοΰ Τοβχανά,
δπου οΐ Τούρκοι χύνουσι τά κανόνια αυτών.
4. Τοΰ αγίου Νικολάου.
5• Τού ^Χρίστου βίς ηιστανίαν» (γρ. Μποστάνια).
6. Τού αγίου 'Ιωάννσυ.
Έχουσι μικράν τίνα έκκληοίαν έν τφ Βα^ΗΌ, βίς
τήν οποίαν επιτρέπεται ενίοτε ή είςοδος εΙς δλληνα
Ιερέα καΐ ή λειτουργί<χ, ούς κοινωνεί, α>ς ότε ή
ΑγιώβΙη τών γαλιωτών (ό στόλος) επιστρέφει έκ
τών νήσων τοΰ Αρχιπελάγους ή έξ άλλης τινός
όμοίας χειμερινής εκδρομής.
ΙΙαραλείπομεν τάς έν ταϊς παρά τήν Κωνστανη-
νούπολιν ή έκατέραν πλευράν τού Βοσπόρου κ<Βμο-
πόλεσι καΐ χωρίοις υπάρχουσας εκκλησίας [σελ- 53
ΝΑΟΙ ΤΗΣ ΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΟΥΠΟΛΕΩΣ ΚΑΤΑ ΤΟ 1593 ΚΑΙ 1604
127
— 5^]• Ταδτά βίσι τά ύπό του ΣμΙ^ γραφόμενα*
έπβιδή δέ καΐ του καταλόγου τοδ Δουχαγγίον, κα•
τ<ιρτιβθέντος τφ ι6οοφ δτει περίπου, γενήσεται συ-
χνή μνεία παρατιθέμεθα καΐ τοδτον:
Ι Έκκληοια άγιου Γβωργίον, εΙς τό διπλοφάναρο,
έδρα πατριαρχική.
II Εκκλησία αγίου Γεωργίου &(1 ΤαΓΓίαι
III ^ » » ΗίθΓθ3θ1γπιίΙ&ιιί.
Γν » Θεοτόκου ίη δβΓΒίο ΛνβΐΗοΙιίδΒ.
V » » ίη Ρΐ8ΐβ2ΐ Μοϋοΐΐο.
VI » » Ηά 8υρΓ3άΐοΐ86 ΐΑΐα3 [δηλα-
δή τό Μουχλίον].
VII ΈκκΧηαία αγίου Γεωργίου Ίη ΡΙ»Ιβ3 (1Όίβ:ηοη[;]
VIII » Θεοτόκου άη Βαί^^ΐβ [φι^τη Β&ϋϋ νο-
03η1, ώς έφεξης λέγει],
IX Εκκλησία αγίου Νικολάου 3(1 ΡογΙηγπ Ιιίβ^ηΒ-
ΠΗΐη.
Χ » > Δημητρίου Α^ίθΓ3883Π.
XI 9 Θεοτόκου Ε^ή ΡογΙη
XII 9 > αά ΡοΓίαιη Ηδάπαηοροΐί-
Ιαηαιη.
ΧΠΙ 1 αγίου Γεωργίου νβΓ8α8 02ΐ8ΐβ11αιη
δβρίβιη ΤϋΓπαιη.
XIV Εκκλησία αγίου Κωνσταντίνου άβ 03Γ3ΠΐΗηίο.
XV 1) 9 Κάρπου Ρ80ΐη3ΐΗί&.
XVI » Θεοτόκου αά ββχ Μ3ΓΠ)3Γ&.
XVII 1 » Οουΐίαΐβ.
XVIII » » 8βΓ3)0 Βο§:(ΐ3ηίίΒ
Έν δέ τφ Γαλατ<|:
Ι ΟΗίήβίοΒ €!τ6ΐη&8ΐη6ηοδ.
II Ώβίρατδβ Οα/'αϋαηί,
ΠΙ 5. ΝίΰοΙαί αά ροΓΐ3ηι. Χηρέζι καπι<5(.
IV 5. ΒίηιΐίΗί.
V €ΗνΪ8ίθΒ στά μποστάνια.
VI 5. ΙοαηηχΒ οοηι1)α8ΐί καμένος.
νΠ 5. ΌΐτηϋΗί 3(1 038311ΙΙΐ1)38βί3.
[Όυ€3η£^ιΐ8; ΟΡ. ΟΙιγ. βι6λ. III, σελ. ι62, ΕΚ].
Τήν έκκλησίαν της Παναγίας *^'Αραγπαγτζή^^ ανα-
φέρει τό 6πό τοδ Μ. Γεδεών δημοσιευθέν α' σημείω-
μα του 164Β, μεταξύ των μνειών των ένορι&ν Έ-
γρικοΕ^τΙ κα\ πυλ^^ς Άδριανουπόλεως• ό Σμιΰ• τφ
1669 ΑΓ3ΐ)3^β μεΤ^άν, κακώς μεθερμηνευων ΑΓ3ΐ)ί3η
ΐη3Γ«βΙ-ρΐ30β — Άραδικί) «ϊιγορά = τσαρσί, μνημο •
νεύει μετά τήν τοδ ΈγρικαπΙ έκκλησίαν [ή τοδ έμ•
βατοικίου σημείωσις τφ 174© ονομάζει Παναγίαν
τοδ «•Αραμπατζι•με"!ντανίου» [Μ. Γεδεών Έκκλ, των
όρθ. έν Κ/πόλει, 1 888 σελ. 19]* ^ό δέ σιγίλλιον τοδ
πατρκ&ρχου Κ/πόλεως Σαμουήλ, έν έτει 1764» κατά•
λέγον τάς ενορίας, τάς συγκροιησάσας «φροντιστή-
ρια καΐ σχολεία τών ελληνικών μαθημάτων» συγκα-
ταριθμ.βί καΐ τήν ιΠαναγίαν τοδ Άραμπατζή-μείδα-
νίου» τρίτην μεταξύ τών €εΙς το Έδίρνεκαηή» έ§
ενοριών, ήτοι• ι) Παναγίας τοδ Έγρικαπή* 2) [Πανα-
γίας] τοδ Χαντζερλή' 3) [Παναγίας] τοδ Αραμπατζή
μέΙδανίου* 4) ^οΰ αγίου Γεωργίου [τοδ Έδρενεκαπή],
5) τοθ αγίου Δημητρίου Σαρμαοίκι, καΐ 6) της Κυρίας
τών οί>ρανών κατά τό Σαλμά δομπροδκι [αυτόθι,
σελ, 34]• *Εν τφ μετά χείρας έργψ αύτοδ ό Μ. /*-
δεόίν έν τούτοις λίαν συγκεχυμένως Ιστορεί τά περί
της εκκλησίας ταύτης ομιλών περί τής αποτεφρώσεως
τών συνοικιών Κοντοσκίχλίου, Βλάγκας καΐ Ύψω-
μαθείων κατά τήν πυρκαϊάν της ίο ή 1 1 Αυγούστου
τοδ 1782 έτους καΐ παρατηρών ότι τό σημείωμα τοδ
Πασχάλη, δημοσιευθέν έν σελ. 312 — 3^3 ")ζ «Ζωο-
δόχου Πηγής » τοδ Ιερέως Ευγενίου, λέγει καεϊσαν
τότε καΐ ♦Εκκλησίαν «Αρχιστρατήγων , , , ένφ
ιτοιαύτην έκκλησίαν άγνοοδμεν όπάρξασάν ποτέ
» κατά τά μέρη ταντα» /τά προειρημένα, δηλαδή τό
Κοντοσκάλιον, τήν Βλάγκαν καΐ τά Ύψωμαθεΐα],
επάγεται καΐ τά έξης: «μόνον ένα ναό ν προς τό
» μέρος τοϋτο γινώσκω, θανόντα κατά τόν ΙΗ' αΐώ-
»να, καΐ μάλιστα μετά τά μέσα αύτοδ, τόν ναόν
» τής Θεοτόκου τοδ *Αρσμπατ^ή•με"!δάνι• καΐ επειδή
» έν τφ περί σχολείων .... σιγιλλίφ τοδ πα•
» τριάρχου -Σαμουήλ . . αναφέρονται έξ έκκλησίαι
»περΙ τό Έδιρνέκαπι, σαφώς δέ γνωρίζονται
»ναοΙ [ονομάζει μόνον τους πέντε έκ τών
5 έξ] . ... υπήρχεν &ρα παρ* αΰταΐς καΐ ναός τής
» Θεοτόκου κατά τήν τοποθεσίαν *Αρ(χμπατζή-μΛδά•
β VI ο [σελ, 32•33]' άλλα τό σιγίλλιον |5ητώς ανα-
φέρει τήν έν λόγω έκκλησίαν τρίτην εΙς τήν σειράν,
καΐ ώρισμένως τάσσει αυτήν εΙς τάς περί τήν πύλην
Άδριανουπόλεως πυκνάς τών ημετέρων συνοικίας,
έν φ ό Λί. Γεδεών προς τά πυρποληθέντα τφ 1782
μέρη Κοντοσκ(χλίου, Βλάγκας καΐ Ύψωμαθείων γι-
νώσκει αυτήν, καΐ άφ' έτερου «πιστεύει ότι αύτη
» έστΙν ή εκκλησία τής Θεοτόκου κατά τήν πύλην
» Άδριανουπόλεως, ήν ό πολύς Δουκάγγιος άναφέ-
» ρει κατά τά τέλη τοδ ΙΖ ' αΙώνος β [σελ. 34]• Έν ψ
δέ ούτω (>ί\τΰύς αναφέρεται ή τοδ Αραμπατζή μεΙ•
δανιοδ εκκλησία έν τφ σιγιλλίφ τοδ 1764» ό Μ. />-
δεούν [σελ. 35] ^ροςτίθησιν αυτήν εΙς τάς πυρπολη-
θείσας τφ 1 730» ύπερ άν(χκρι6ές, διότι υπήρχε καΐ τφ
ΐ8ι6, αναφερομένη εΙς τήν τότε συνταχθεΐσαν δια-
θήκην τοδ Σεργίου Μ(χκραίου, κληροδοτοΰντος αύτ^
50 γρόσια [Σά^ας* Μεσ. Βιδλ., τ. Γ', σελ. ρη']. ΚαΙ
τήν μέν παρά Δουκαγγίφ XII θεωροδμεν ούσαν τήν
π(χρά Καραμπέΐνικοφ, αριθ. 1 8, «ΚυρΙαν τοδ ουρα-
νού, Έτιρνβκαπί», τήν ποιρά Πατεράκρ, αριθ. 3, €Κυ-
ρίαν τών ουρανών», τήν έν τφ α' σημειώματι «Κυ-
ρίαν Σοιλμάκωλον» [σελ. 2 1] καΐ τήν π<χρά Σμί&
«Παναγίαν της Κυρίας τοδ ούρανοδ εΙς τήν αυτήν
όδόν» [πύλης Άδριανουπόλεως, αριθ. 13]• έκείνην
δέ, τήν τοδ ^Αραμπατζή μέϊδάν, θεωροδμεν μάλλον
τήν παρά Δουκαγγίφ ύπό στ. VI τασσομένην εΙς τήν
ύπό στ. V όνομαζομένην θέσιν, τό Μοχλίον, συνψ-
δά καΐ ταϊς ανωτέρω παρατεθειμέναις μνείαις. Όθεν
πρόδηλος ή ένταδθα κρατήσασα σύγχυσις• ή δέ έν
τφ σημειώματι τοδ Πασχάλη αναφερομένη εκκλησία
ώς καεΐσα τφ 1782, τή ιοη Αυγούστου, τών *Αρχι-
στρατήγων, μήπως είναι ή παρ* Υψηλάντη [σελ. 628]
άπαντώσα εκκλησία τοδ Αρχιστρατήγου, ή κ(χεΐσα
δέκα οκτώ ημέρας πρότερον συν τφ μαχαλε Κεσμε-
καγι(|, κατά τήν πυρκαϊάν τής 23ης Ιουλίου τοδ αύ-
128
ο ΕΝ ΚΩΝΣΤΑΝΠΝΟνΠΟΛΕΙ ΕΛΛΗΝΙΚΟΣ ΦΙΛΟΛΟΓΙΚΟΣ ΣΓΛΛΟΓΟΣ
του έτους, ήτις έκραγβΐΰα ιέοωθεν του Ποιλατά καΐ
άναβαίνωντας κατέκαυοεν έως βίς τ6 Καρά γιουμ-
ροΰκι καΐ ΓενΙ παχτζέ», καΐ έούγχυοεν 6 Πασχάλης
τάς ίτυρκοέΐάς καΐ τάς θέοβις; ή μί\χως τό εντός τής
εκκλησίας Γής Παναγίας, της τών "Εξ Μαρμάρων,
ύίτάρχον τφ 1786 παρεκκλήσιο ν τού Αρχιστρατήγου
Μιχαήλ [ΟιβναΙίβν; νογβ^^β άβ Ια ΡΓοροηΙίάβ β1
άα ΡοηΙ-Ειιχίη, Ραπβ, ι8οο, σελ. 263], υπήρχε καΐ
πρότερον έν τή επίσης τφ 1782 καείση έκκλησίς: ταύ-
τη, καΐ τοΟτο ώς Ιδιαιτέραν έκκλησίαν έμνημόνευσεν
6 Παοχάλης; Τούτο νομίζομεν μάλλον βέβαιον.
(3). ^Αγνωστος ήμΐν άλλαχόθεν, ίτρός δέ καΐ ακα-
τάληπτος ή τοιαύτη επωνυμία τοδ Βοςπόρου* φρο-
νουμεν δτι έσφ(χλμένως έτέΟη ή λέξις, εϊτε άντΙ
Μτίογαζίων, ώς παρά τφ ήμετέρψ λίχφ τουρκιστί κα-
λείται 6 Βόσπορος = τ<ί μπσγάζια, εΙς πληθυντικόν
αριθμόν, είτε, όπερ καΐ βεβαιότεροι•, άντΙ χωρίων,
ώς κατωτέρω έν τφ καταλόγφ, πρό του άριθμοΟ
38, φέρεται €Άρχη τώγ χορίων*,
(4). Χάριν τών φιλιστόρων καΐ τών μεθ* ήμ&ς είδι•
κώτερον έγκυ>]ΓΟντων εΙς ακριβεστέρας έρευνας περί
τών έν Κωνσταντινουπόλει Ιερών εκκλησιών χρήσι•
μον ώςαύτιυς κρίνομβν καΐ τήν παράθεσιν τοδ κατά•
λόγου του Τρύφωνος ΚαραμΛέΐνικοφ, δςτις διακρίνει
μονάς καΐ εκκλησίας* τάς παρ* αυτών δ' επωνυμίας
λομβάνομεν άπαραλλάκτως* καΐ χάριν ευκολίας ση•
μειοδμεν αύξοντα αριθμόν.
[Σελ. 85]. ΐ• Μονή * Ιωάννου το0 Προδρόμου. Τα6•
την έδωκαν νδν τφ πατριάρχη άντΙ τού παλαιού Πα-
τριαρχείου. Ό κατάλογος τής διανομής το6 αύτο•
καρατορικοδ ελέους ώρ^εν εΙς 3^ μοναχάς 6ο
χρυσά νομίσματα• εδόθησαν λοιπόν δι* αυτήν τήν
μονήν, τή μέν ηγουμένη Κασσιανή κα\ τφ Ιερεί
•Ιωάννη άνά τρία χρ. ν., ταΐς δέ 28 μοναχαΐς άνά
2 εκάστη, $6 χρ. ν., καΐ διά τό άγίασμα τό ύπό τήν
έκκλησίαν ταύτην ι χρ. ν. δι' έλαιον, καΐ τφ σκευο-
φύλακι καΐ τφ φύλακι άνά ΐ χρ. ν. Έτι δέ τοις φυ•
λάττουσι τήν μονήν Γενιτσάροις, άνά ήμισυ τάλλη•
ρον, 5 φλωρία (άλτίν) καΐ 5 δένεγ• έν συνόλψ εδό-
θησαν 6$ χρ. ν.» 5 φλωρία καΐ 5 δένεγ.
2. Μονή ΤΟ0 Προδρόμου» *Ητο πλησίον τού πα-
λαιοί Πατριαρχείου, νύν δέ μετηνέχθησαν οΐ έν
αύτ^ μοναχοί εΙς τήν έκκλησίαν Δημητρίου τού θεσ-
σαλονικέως, διότι προηγουμένως κατέλαβον οΐ Τούρ-
κοι τήν μονήν. 'Ο κατάλογος τής διανομής τού αύτ.
ελέους ώρι^εν εΙς 30 μοναχάς 6ο χρ. ν. [σελ. 86].
ΚαΙ εδόθησαν εΙς τήν Εύγενίαν ήγουμένισοαν ταύ-
της τής μονής δι' έλαιον τής εκκλησίας δύο χρ. ν.
καΐ τή αυτή ήγουμενίσση καΐ τφ Ιερεΐ Νικόλη (;) αύτ.
έλεος άνά τρία χρ. ν. καΐ 26 μοναχαΐς $2 χρ. ν,,
άνά 2 έκαστη• έν συνόλφ εδόθησαν 6ο χρ. ν.
3. Μονή του Προδρόμου, "Εγγιστα τής πύλης
Μπαλατά• κατά τόν κατάλογον τής διανομής έπρεπε
νά δοθώσιν εΙς 20 μον,αχάς 40 Χρ. ν. 'Αλλά νύν
ενταύθα μονή ουκ έστι, τής εκκλησίας ενοριακής
γενομένης• διά τούτο άντ» αυτής εδόθη αύτ. έλεος
τή μον^ τοϋ Δημητρίου τού θεσσαλονικέως, τή έγ-
γιστα εκείνου καΐ τής πύλης Μπαλατά, καίπη μί|
εγγεγραμμένη έν τφ καταλόγφ τής διανομής. Έδό•
θησαν λοιπόν τή ήγουμενίσση ΕΙρήνη δι' ίλοαον ρέν
1 χρ. ν., δι* αύτ. έλεος δέ 3 ΧΡ- ν•., καΐ τφ «ακά-
Γεωργίψ, καΐ τφ διακόνφ Μανουήλ 3 ΧΡ• ν•» «^^ι^ 20
μοναχαΐς 40 χρ. σ, έν συνόλφ 47 ΧΡ• ^•
4- Μονή άγΙου Γβωργίου, ΕΙς τους άδελφο^ της
μονής τοδ μάρτυρος τού Χριστού Γεωργίου, τής §γ•
γιστα τού παλαιού Πατριαρχείου, ώριζεν ό κατάλο-
γος τής διανομής νά δοθώσιν 2θ χρ. ν. άλλ' έν
τούτφ τφ τόπφ ούκ έστι νύν μονή, τής έκκ}α)οΙας
γενομένης ενοριακής* άντ* αυτής εδόθη τό αύτ
έλεος εΙς τήν έν γ έκάρη ό πατριάρχης Ιερεμίας
μονην τοϋ Ίθ}άννου Προδρόμου, τήν έν τή Μαύρς
θαλασσή, άπό τής Κωνσταντινουπόλεως 170 μίλια
Κωνσταντινουπολιτικά άπέχουσαν, παρά τήν πόλιν
Σφζόπολιν δθεν εδόθησαν τφ ήγουμένφ ΜοτθαΙω
καΐ τοίς άδελφοΐς τής μονής ταύτης, άριθμούσης 130
μοναχούς, καθά λέγει ό πατριάρχος Ιερεμίας.
5. Μονή τής Παναγίας' καΐ
6. Μονή τοϋ ^αυματουργόΰ Νικολάου. Αύται κείν^
ται εΙς τόν λεγόμενον Μαυρομόλον, απέχοντα τής
Κ/πόλεως 15 τουρκικά μίλια* εδόθησαν κατά τόν
κατάλογον τής διανομής τού αύτ. ελέους 6ο χρ. ν.,
καΐ προςέτι τφ ήγουμένφ τής μονής τής Παναγίας
Ίωάσαφ καΐ τφ τής μονής τού Νικολάου Γερβασίφ,
άνά 3 ΧΡ• ν•» *^^ί^ ^^^^ μοναχοίς αμφοτέρων τών
μονών [σελ• 87] άνά 2 έκάστφ, 14 χρ.ν. έν συνόλφ
20 χρ. ν.
7• Μονή τής Κοιμήσβως τής θίοτόπον. Έν χ%
Άσπρη θαλασσή, έν τή νήσφ τής Χοιλκηδόνος, αχό
τής Κων/πόλεως είκοσι βέρστια* εδόθησαν κατά τόν
κατάλογον τφ ήγουμένφ Φιλοθέφ καΐ 20 μοναχοίς
40 χρ. ν.
8. Μονή Νικολάου ύαυματουργοΰ, Έν τ^ αυτή
νήσφ τής Χαλκηδόνος* κατά τόν κατάλογον τής
διανομής εδόθησαν εΙς αυτήν 40 χρ. ν. καΐ αδτη ή
έν τφ χωρίφ Χαλκηδόνος εκκλησία τοδ αγίου Νι-
κολάου τού θαυματουργού ενοριακή έγένετο, όχι
δμως καΐ ή μονή* άντ* αυτής τής μονής τού Νικολάου
εδόθησαν έκ τού αύτ. ελέους τφ τής αυτόθι, έν Χα}.•
κηδόνι, μονής Γεωργίου του ^υματουργοϋ, μή εγγε-
γραμμένης έν τφ καταλόγφ, ήγουμένφ ΆροενΙφ 3
καΐ τοις μοναχοΐς 14 χρ. ν., τφ δέ τής έν τφ κατα-
λόγφ τών μονών εγγεγραμμένης εκκλησίας τοδ
Νικολάου τού θαυματουργού παπφ Νικολάφ 3 ΧΡ• ^%
έν συνόλφ τή τε μονή τοδ Γεωργίου καΐ τή έκκλησί(^
τού Νικολάου 20 χρ. ν.
[9. Μονή τής Θεοτόκου έν Χίφ, Κατ» έντολήν τοδ
πατριάρχου Ιερεμίου τφ ήγουμένφ τής έν τή νήσφ
ΧΙψ, τής Κων/πόλεως άπεχούαη 6οο τουρκικά μίλια,
έν τή Άσπρη θαλασσή, μονής τής ύπεραγίας Θεοτό-
κου τής Νέας μονής, ΜωυσεΙ καΐ τοίς άδε>νφοίς 3 ΧΡ-
V. Είπε δ* ό πατριάρχης δτι τήν μονήν ταύτην ήγει•
ρεν ό βασιλεύς Κωνσταντίνος ό Μονομάχος καΐ δτι
είσΐν έν αυτή νύν 1 8ο μοναχοί έκ τών ΙδΙβν
κόπων καΐ τών έλεημοσυνών συντηρούμενοι.]
ΝΑΟΙ ΐΗΣ ΚΩΝΣΤΑΝΐΐΝΟΥΠΟΛΕΩΣ ΚΑΤΑ ΤΟ 15^3 ΚΑΙ 1604
1^9
[Σελ 9 ι]• Εδόθη αύτ. έλεος εΙς τους Ιερείς καΐ
δκζκόνους ιών επομένων ενοριακών εκκλησιών ιής
Κων/ίτόλεως καΐ δι* έλαιον κανδηλών :
1. Άγιου Γεωργίου, Φβνερ κατξωή, τφ παη<|
ΓεωργΙφ.
2. Αρχαγγέλου Μιχαήλ, έγγιστα της πύλης Μπα•
λατά, τφ παπφ Συμεώνι.
3- Άγιου Νικολάου, Άχρι (*Οχρΐ) μαχαλετά, τφ
Ιερομονάχψ Σεραφείμ καΐ τφ διακονώ.
4- Αγίου Γεωργίου, Έτρινέ καπή, τφ παπ^
*Ια>άννη.
5• Αγίου Δημητρίου, Άχκερμέν μαχαλετά, τφ
παπ<^ Παρα0κευ<^.
6. Αγίου Γεωργίου τοϋ Ποτηρά, έγγιστα του πα-
λαιού Πατριαρχείου, τφ παπφ Δημητρ(ψ.
7- Ύηεραγίας Θεοτόκου, Μουγλιά μαχαλετά, τφ
παπφ Γεωργίφ.
8. Αγίου Γεωργίου, Διπλοφαναρά μαχαλά, τφ
παπ(^ Γερμανφ καΐ τφ διακόνφ.
9. Άγιου Γεωργίου, Έξη•μάρμαρα, τφ παπ^
Μιχαήλ.
ΙΟ. Μεταμορφώαεο>ς τοΰ Χρίστου σον, '£ξη•μάρ-
μαρα, τφ παπφ Κωνβταντίνψ.
11. Αγίου Γεωργίου, *Εξη•μάρμαρα, Άστροκα-
στρινά, τφ (ερομονάχφ Παρθενίφ.
12. 'Ιωάτψου Προδρόμου, Μπαλάτ καπή, τφ παπί^
Μητροφάνει καΐ 2 άδελφοίς.
13• Άγιου Γεωργίου Φυτίλη, τφ παπί^ Ιωάννη.
14• Θεοτόκου, Ψαμάτια μαχαλά, τφ παπ^ Άρσε-
ν{ψ καΐ άδελφοΐς, δυοίν Ιερεδοι καΐ τφ διακονώ,
15. Αγίου Νικολάου, Κουμ-καπή, τφ παπ<^ Ιωάννη.
1 6. [<ιελ, 92]. Αγίου Πολυκάρπου, Ψαμάτια, τφ
«απ^ ΓεωργΙφ κα\ τφ διακόνφ.
17• Θεοτόκου, Γοργοπίκος κοινώς, Έξη -μάρμαρα,
τφ 9Τ(ζπ<| ΚωνοταντΙνφ.
1 8. Θεοτόκου, Κυρία τοΰ ούρανοϋ, Έτρινέ καπή,
τφ παπ^ Άλεξάνδρω.
19• Θεοτόκου, Τουμτζαλίου, τφ παπ^ Λαζάρφ.
2θ. Θεοτόκου, Παλάτια, τφ παπί^Ι θεοφάνει.
21. Κοιμήσεως τής Θεοτόκου, δγγιβτα Έγρικαπή,
τφ ίταπ^Πέτρψ.
22. Θεοδώρου Στρατηλάτου και Τήροιτός, Βλάγκα
μαχα}νετά, τφ παπ^ Άνδρες^.
23• Θεοτόκου, Βλάγκα μαχαλετά, τφ παπ^ θωμ<^
καΐ τφ παπ<^ Διονυο(φ.
24. Αγίου Νικολάου, αρμένικα, τφ παπ<^ Άνδρο•
νίκφ κα\ τφ παπφ Νίκο δήμω.
25- * Ιωάννου Προδρόμου, Κουμκαπή, τφ παπ<^
Γβυορ\ίω,
26. Θεοτόκου, * Ελπίδα, Κουμκαπή, τφ παπ^ Μα-
νουήλψ καΐ τφ διακόνφ.
27• Αγίου Γεωργίου, '^'αμάτια καπή, τφ παπ(|
θεοόώρψ.
28. Άγιομάρτυρος Κυριακής, τφ παπ(^ Σταύρψ κα\
τφ διακόνφ.
29• Αγίου Γεωργίου, Μπαλούκ παζάρ, τφ παπ<^
'Ερμογένει καΐ τφ παπφ Φιλίππω.
Έλ/. Φιλ. Σύλ/ονος
3θ. Αγίου Γεωργίου, Τοπκαπή, τφ παπί^ί Μιχ<χήλ.
31. Αγίου Νικολάου, Ψαμάτια μαχαλετά, τφ
παπφ Κλήμεντι.
32. Αγίου Γεωργίου, Καντακουζηνού μαχίΐλετά,
τφ παπ(| Γεωργίφ.
33• [<5ελ. 93•] * Αγίας Παρασκευής, Μπελη -μαχα-
λετά, τφ μοναχφ 'Ιωάααφ.
ΚαΙ εΙς τάς έν Γαλατ(|, τφ απέναντι τής Κων-
σταντινουπόλεως, έν τφ θαλαοοίφ οτενφ, έκκληοίας :
34• ΊΌΰ Ευαγγελισμού τής Θεοτόκου, Ευαγγελισμός,
τφ παπ(| Γρηγορίψ κα\ τφ διακόνφ.
35• Αγίου Γεωργίου, τφ παπ<| *Ιωάννη.
36. Γεννήσεως του Χρίστου ^ Γεννησις τοϋ ΧριστοΟ
σου, τφ παπ<|; ΚωνοταντΙνψ.
37• Άγίον Νικολάου, τφ παπ<| Συριανφ (;Κυ•
πριανφ*.
38. Απότομης τής τιμίας κάρας τοΰ 'Ιω, Προδρό'
μου, τφ μοναχφ Άνικέφ (;Άνικήτφ ή Άγ^-αίψ).
39• Κοιμήσεως τής Θεοτόκου, τφ παπ(^ Μανουήλ.
40. Γεννήσεως τής Θεοτόκου, * Εκοστελέτσα, τφ
ηαπί^ ΆνθΙμψ,
41. Μεταμορφώσεως τοΰ Σωτήρας, Μεταμόρφωσις^
τφ παπ(| Γεωργίφ.
42. Δημητρίου θεσσαλονικέως, τφ παπφ Μιχαήλ
καΐ τφ διακόνφ.
43• Αγίας Παρασκευής, Χασκιόίτά, τφ παπ<^
Γεωργίφ.
44• Κοιμήσεως τής Θεοτόκου, ή Κοίμηοις, τφ παπ<|
Άλεξάνδρφ.
Έν συνόλφ 44 Έκκλησίαι, βίς τάς οποίας εδόθη•
βαν δι* έλαιον 44 ΧΡ• '^'., άνά έν έκάβτη, καΐ εΙς
τους Ιερείς καΐ διακόνους αυτών, άνά 3 έκάβτφ
132 χρ. ν.
45• Τοις έν τή έκκληοίς: του βαοιλέως Κωνσταντί•*
νου και Ελένης τής μητρός αύτοΰ, Καραμαν Μαχα'
λετά^ πέντε ΙβρεΟοι καΐ τρεις διακόνοις, τφ π(χπ(|
θεοδοοίφ μετά τών αδελφών, δι* έλεος χρ. ν. 6,
καΐ τ^ έκκλησίίί δι' έλαιον ι χρ. ν.
46. ΕΙς τήν έκκληαίαν τοδ αγίου Γεωργίου, την έν
τφ Πνργψ Φενερ κ<ιπισή, έδόθηοαν ύπό τοΰ αύτθ|'
κράτορος προςθέτως εΙς τήν θαυματουργόν εΙκόνα
χρ. ν. 3» κα^ δίερα 3 δι* δλαιον εΙς άνάρτησιν βασι-
λικού κηροοτάτου πρό τής εΙκόνος κηροΟ ενός που-
τίου καΐ 5 γριδενίκ (ήμίσεος;)• εΙς τήν κατασκευήν
του κηροοτάτου καΐ εΙς τήν άγοράν του κηροΰ 7
χρ. ν., εΙς τρεις δαλίνας κανδήλας, έν αίς έλαιον
καίεται, έν τάλληρον εΙς τόν παπάν Γεώργιον Μπα*
λουρδεν χρ. ν. 3» έν συνόλφ 1 6 χρ. ν. καΐ έν τάλ-
ληρον, διότι νυν, έτει 7ΐθί (=15^3) ^ σουλτάνος
[κτλ. δοα παρατίθηοιν ό Α. Π. Κεραμευς],
Έν συνόλφ [οελ. 94] έδόΟη αύτοκρατορικόν έλεος
έν Κων/πόλει καΐ Γαλατί^ ι^Ις 46 έν δλφ εκκλησίας
δι* έλαιον κσΐ δια τους Ιερείς 199 ΧΡ• '^• «^άΐ έν
τάλληρον Κα\ ταΰτα μέν οΰίος• άνακεφαλαιοδντες
δ' ήμεΐς τάς δωρεάς εύρίσκομεν: ΕΙς τήν 6π' άριθ•
1—44 εκκλησίας χρ. ν. 44+^32 ε^ζ Ιερείς = χρ.
ν. 176, εΙς τήν ύπ* άριθ. 45Π"^ ΧΡ• '^• 7 *^^^ ε^ζ ^ή^
Τυμος ΚΙΓ 17
130
ο ΕΝ ΚΩΝΣΤΑΝΊΊΝΟΥΠΟΛΕΙ ΕΛΛΗΝΙΚΟΣ ΦΙΛΟΛΟΓΙΚΟΣ ΣΤΛΛΟΓΟΣ
ΰπ' αριθ. 46η ν χρ. ν. 1 6+ 1 τάλ , ι6 όλον χρ. ν.
198-}- 1 τάλ. Έοφίχλμένως δέ ό Καραμτζέΐνίχοφ ανα-
βιβάζει τόν αριθμόν των έλεηθεισών εκκλησιών εΙς
46, διότι τήν τελευταίαν του άγΙου Γεωργίου την ε¥
τφ Πύργφ Φενερ χαπιοή έταξε Λρώτην έν τφ κατά•
λόγφ• διά τοΰτο δέ διακρίνει ώς προς^έτως ύπό του
αυτοκράτορας δοθείοας, δοας έν τέλει αναφέρει δα-
πανάς, γενομένας διά τ6 Ιοτορουμενον θαΰμα.
(5) Ή έΛωνυμΙα αύτη *Αχκερμάν είναιπαραφθορά
της συνθέτου λέξεως *Ακ•κερμάν, ής ή μέν πρώτη
λευκό νζ^άοπρον, ή δέ δευτέρα, ταταροπερσίκής
καταγωγής, λαμβανομένη έν τΙ^ τουρκική άντΙ ίής
λέξεως χισάρ=φρούριον, κάστρον [* Αχμέτ Ββφήκ'
λεχτζέΧ όομανή, σελ. ΐοοΐ, έν. λ. 6^^» ένθα φέ*
ρονται παραδείγματα Άκ-Κερμάν, Καράκερμάν
Κερμάν-καγιά* πρόςθες Κερμάν-σάχ, Κερμάν έν
ΠερσΙς:]. Επομένως ή παρά Καραμπέϊνιχοφ συνοικία
Άχκερμεν καΐ ή παρ* αύτφ τε καΐ τφ Πατεράκγ) συν-
οικία Άσπροκαστρινά εΐναι μία καΐ ή αύτη, ώς καΐ ή
παρά τφ πρώτω εκκλησία του αγίου Δημητρίου εΙς
Άχκερμέν μαχαλετά (αριθ. 13) καΐ τφ δευτέρφ εΙς
εΙς Άσπροκαστρινά (αριθ. ΐ). Ευτυχώς γνωρίζει ήμίν
ό Καραμπέΐηκοφ τήν ^έσιν της συνοικίας, ουσαν εΙς
Έξημάρμαρα, ένθα τάσσει τήν εΙς Άσπροκαστρινά
έκκλησίαν τού αγίου Γεωργίου (αριθ. ΐΐ, καΐ παρά
Πατεράκυ αριθ. 36Τ, τήν παρά Δουκαγγίφ, πιθανώς,
νβΓδϋ8 ΟβδΙθΙΙυΐΏ δερίβιη ΤυΓπιη (ΟΡ. ΟΗγ. βιδλ.
IV, τμ. VIII. δ αν αριθ. 13).
. (6) ΟύχΙ πιθανώτατα άλλ* ακριβώς ή παρά Καραμ-
πέϊνΐΗοψ εκκλησία τής Παναγίας εΙς Παλάτια (αριθ.
2θ) είναι ή παρά Πατβράκυ τοΟ Πέτρου Βοεδόδα,
παρά Σμιΰ• (αριθ. 23) παρά τήν οΐκίαν του ηγεμόνας
τής Μολδαβίας καΐ παρά τφ Δονκαγγίω ΌβΐρδΓβο
δαΓβί Βο^^άίΐηίαβ (ένθ. άν. αριθ. 1 8). 'Αφοΰ έν έτει
1529 ό Πέτρος 'Ραρες ήγεμών τής Μολδαβίας άπο.
οτείλας προς τόν έν Βούδη εύρισκόμενον σουλτάνον
Σουλεϊμάν τόν Α Τεοτονλ Λογκοφέιην (θεόδουλον
Λογοθέτην ;'^ προςήχ εγκε τήν ύποτέλειαν της χώρας
αυτού* κατά τό έπιόν έτος ήλθον άμίρότεροι εΙς Κων-
σταντινούπολιν πλην δέ τών γενομένων αύτοίς
μεγάλων τιμών, ήξιώθησαν καΐ της αδείας κτίσεως
Ιδίου μεγάρου εΙς διαμονών τών εκάστοτε ερχομέ-
νων ηγεμόνων ή απεσταλμένων αυτών. Κατ* άκο•
λουθίαν συνεστάθη τό μέγαρον, Βογδάν αεράγί κλη•
θέν, διόη Βογδάν βιλαγιετή ώνόμασαν τίιν Μολ-
δαβίαν οΐ Τοίίρκοι, δτε, έπΙ ηγεμόνας Βογδάν Γ', τφ
1517 ό σουλτάνος Βαγεζήτ Κ έκυρίευσαν αυτής
[Α. ϋ. Χβηοροί ; ΙϋδΙοίη* (Ιβδ Ηουηιαίηδ ά& 1β
ϋ&οίο ΤΓ3.]'3ηο< Ρ3Π3, 1896 τ. Ι. σ. 297 — 8], άποτε•
λεοθεΐσα, βαθμιαίως, Χσως έκ διαφόρων οΙκοδομη.
μάτω\-, έν οΐς αναφέρεται καΐ οΙκΙα *Ραούλ τίνος
έκχωρηθείσα ύηό του κτήτορος Μιχαήλ Καντακουζη-
νού (+1572) τοις ήγεμόσι τής Μολδαβίας, ών οΐ
ύπά}.ληλοι κατωκουν εΙς αυτήν τφ 157^ κατά τήν
μαρτυρίαν τού Γερλ.άχ (Τ;ι^βΙ)υο1ι, σ. 456)* τότε
ήγέρθη καΐ ή εκκλησία τής Παναγίας, υπάρχουσα
καΐ κατά τήν προηγηθείσαν έπίσκε^^ιν τοΰ Καραμηέϊ•
νΐΗοφ, άφοΟ περιελήφθη εΙς τόν κατάλογον τών
βοηθειών. ΕΙς τά μέγαρα ταύτα κατέλυσαν χαρεχη.
δημήσαντες έπΙ χρόνον Ικανόν προς άνάκτηοιν τοδ
θρόνου αυτός ό Πέτρος 'Ραρές, τφ 1540— 4^»καΙό
νόθος αυτού υΙός Γιάνκος Σάσουλ (Ιωάννης Πέτρου
Σάξων) τφ 1580—81 (Χβηοροί, αότ. σ. 307, 3οβι
338)• ό τελευταίος άφιέρωσεν, ά είχεν ιδιόκτητο
όσπίτια, τόν οίκον τού 'Ράλλη ('Ραούλ;, εΙς τήν τότε
πατριαρχικήν έκκλησίαν, τήν μονήν τής Παμμίοϋ^α•
ρίστου όπό τόν δρον τού «ό αυτός κύριος Πέτρος
» βοεβόνδας, δτε σύν θεφ εΙς Κώστα ντινούπολιν
» έρχηται καταλύειν καϊ κονεύειν έ\' τοις όοπιτίοις
» αύτοϊς καΐ μένειν άνεμποδίστως καΐ τήν χρήοιν
» έχειν αυτών τών -όσπιτίων, άλλων προτιμώμενος «,
καθά διαλαμβάνει τό δοθέν αύτφ συνοδικόν γράμμα
τού πατριάρχου Μητροφάνους, έκδεδομένον ιμηνΐ
*Ιανουαρίω, Ινδικτιώνος κ'» (ι 580), έν φ λέγεται ιού•
θέντης ποτέ πάσης ΜπογδανΙας κύριος »Ια)άννης
Πέτρος Βοεβόνδας» [Μ. Γεδεών Χρον. πατριαρχ.
οίκου, σελ. 144 — ^45] Αυτά λοιπόν είναι ιτά όακί•
τια τών Βλάχων* εΙς τά όποια» έκάθισεν ό πατριάρ•
χης Ιερεμίας ό Β' δτε έκΤόδου έλθών εύρεν άφ^
ρημένην τήν Παμμακάριστον [ψευδθ'^α>^^βο(* χρον.
σ• 449» ^»^δ• ι8ι8], και ή οΙκία βτού Βλάχου• [άντΙ
Βλάτου' ρνα' επιστολή Μελετίου Πηγά] καΐ αυτί)
είναι ή εκκλησία τής Παναγίας, έν τ^ συνήλι^ν ή
τού 1593 μεγά>νη τοπική Σύνοδος* τής εκκλησίας
ταύτης τάς γνωστάς επικλήσεις •παραμυ^ίας, χβμμα-
καρίοτου, θεραπείας*, άπόρροιαν θεωρούμεν τής θλι-
βεράς εκείνης καταστάσεως τής Μεγάλης Εκκλησίας,
άνεστίου καΐ φερεοίκου διατελούσης άπό τού 1587,
καΐ παραμυθίαν καΐ θεραπείαν τών ών 6φ(στατο
δεινών έκ μόνης τής άειπαρθένου άπεκδεχομένης,
διό ή τφ ι6οι άναδειχθεΐσα πατριαρχική εκκλησία,
καίτοι έπ' ονόματι τού αγίου Γεωργίου τιμαϊμέ\•η,
έπευφημήθη τφ 1614, *ής Παμμακαρίστου, βεβαΐοος
καΐ διά τήν γνωστήν έκείνην άρχαίαν ιΐκόνα
[Κωνστάντιος- Έλάσσ. συ'^-^'ρ., σελ. 346]• έκαλείτο δέ
καΐ τής Παναγίας, τφ 1669, ώς μαρτυρεί ό Σμιί^
[ένθ' άν., αριθ. ι], καΐ προς διάκρισιν αυτής, Ας
Μεγάλης, έτερα πλησιάζουσα έκαλείτο Μικρά [αύτ.
αριθ. 24], ί^περ καΐ νεωτέρα μαρτυρία βέβαιοι [Μ,
Γεδεών Έκκλ. Βυζ. έξακριβούμεναι, σελ. 26],
(7) *Η ίΧδησις παρά τφ Καραμηέΐηκοφ [σελ. 85•έ>•
τί[ί ημετέρα απαριθμήσει έν σημ. 4. ύπ* αριθ. ΐ], άνα•
φέροντι απλώς Μονην Προδρόμου, τήν οποίαν ταο-
τίζομεν ημείς τή περικλεεί εκείνη Μονή τού Προ-
δρόμου τή έπικεκλημένη τής Πέτρας, *0 διανομείς
τής ^ωσικής αυτοκρατορικής βοηθείας ανακριβώς
έπληροφορήθη τά περί τούτου, άφοΰ, ώς γνωστόν,
άπαγορεύουσιν οΐ κανόλ ες τήν συ\ οίκησιν μοχ•αχ•ί;ν
αμφοτέρων τών φύί.ων έν μο\ ή, ή ήπατήθη έκ τής
εκεί παρουσίας τού Πατριάρχου καΐ τών περί αυτόν,
έν οίς ήσαν καΐ οί πατριαρχικοί γιανιτζαρο-φύλακες,
είτε χάριν τής διανομής τής βοηθείας, ιΤτε, όπερ κβΐ
πιθανώτερον, διά τήν γειτνίασιν τής Μονής Πέτρος
καΐ τών όσττιτίων τών Βλάχων, εΙς τά οποία, καδά
ΝΑΟΙ ΤΗΣ ΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΟΥΠΟΛΕΟΣ ΚΑΤΑ ΤΟ 1593 ΚΑΙ 1604
131
έν τή προηγηΟεΙοη αημειώοει διελάδομεν, έκάθιβε
τφ 1587Ψ ύ Παιριάρχης, καΐ τά ΟΛθία τφ 1581
αφιερώθηκαν εΙς τόν «ατμχαρχικόν ναόν τί|ν δέ
γΕΐΓνία<5ΐν αυτών μαρτυρεί ό ΓέρΧαχ, δ;τις, τφ Ι$7^ω
έχιακεφθείς τήν Μονήν, ομιλεί «ερί της εύρύτητος
καΙ εκτάσεως αυτής καΐ «ερί των έν αυτή καΐ τότε,
ώς κατ* άμφοτέρας τάς έ/τισκέψεις τού ΚαραμηέΐΫΐ'
κοφ, διαιτωμένων καλογραιών [ΤϋΓΟΟ^Γ., σιλ 190.
— Τβ^βΙίαοΗ, ϋ>. 455-456]. ΈπΙ τί| βάοει της μαρ-
τυρίας ταύτης ό Δρ Μόρτμανν, ΛραγματευΟεΙς «ερί
τής ι^έβεως της Μονής Πέτρας, έτοίτοθέτηβεν αυτήν
εΙς τό όροϊτέδιον, έφ' ου νύν μ|ν κήποι, πρότερο ν
δ* ήτο τ6 Βογδάν βεράϊον=:τά μέγαρα τών ηγεμό-
νων της Μολδαδίας['£'ΖΛ. Φά. Συλλ. Άρχ. παρ. Ιθ'
τόμου, οελ. 1—9. 12]. ΕΙς τοδτο. πλην τής Εκκλη-
σίας τής Παναγίας, περί ής . ώμιλήσαμεν εΙς τήν
προηγουμένην σημείωσιν, άνα\έρεται υπάρχον καΐ
ίΌΗτήριον του άγιου Νικολάσυ ΐΣχαρλάίος' Κ. ΓΙ, τ.
Α' α. 575]» εΙκόνα καΐ περιγραφήν τών ερειπίων του
όποίοο διέσψσεν ό Πασπάτης αποφανθείς άμα 6τι
^βίναι άρχαιον Βυζαντινοί κτίριον και ουχί Μολδαυί'
χστ, και εύρε&η ίδώ οπού πι{^νον το πάλαι ήτο Ιπι-
οήμου Βυζαντινού πατρικίου κατάλυμα* [Βυζ. μελ., σ.
361], Ισως τής οΙκογενείας του ανωτέρω μνημονευθέν-
τος 'Ραούλ ή •Ράλλη. Επειδή δέ οδΓε έν χ^ περιοχή
τοδ μεγάρου ούτε αμέσως συναφή αύτοΰ λέγει τήν
Μονήν τής Πέτρας ό Πρλαχ, άλλα σχεδόν γειτνιά-
ζουσσν, καΐ άφ* έτερου, επειδή αύτη ύφίστατο τφ
ϊ^3ϊψ» έ^ ή ^^^^ έξεφωνήθη ύπό τοΰ Μελετίου Συ-
ρίγου ό γνωστός λόγος, τό ύοτατον μνημονευομένη,
ι^εωροΰμεν αυτήν καταστραφείσαν κατά τήν μηνΐ
Αύγούστω τοΰ έτους 1 640 πυρκαϊάν, τήν άποτεφρώ-
σασαν τόν Μπαλατάν καΐ τό Φανάριον, δτε έκάη
τ6 μετόχιον τοΰ αγίου Τάφου καΐ «εηραι εννέα ^Εκ*
χλησίαι* [άοσί^ίος' δωδεκ., σελ. τ 174]• *<^^ ήρειπω•
μένην περιληφθεΐσαν έν τή περιοχή τοΰ Βογδάν σε•
ραγίου• διά τοΰτο τό βεβαίως περισωθέν τότε ευκτή-
ριο ν τοδ αγίου Νικολάου, δπάρχον τφ ιδΐ4 άκμαϊον,
μόνον μνημονεύεται* ούτω' λύεται ή απορία τοΰ Μ.
Γβ^Μων πώς ήγνοήθη τέως ή τής Μο\ ής Πέτρας
ΰπαρξις έν τφ Βογδάν σεραγίω [Βυζ. έκκλ. έξακρ.,
σελ• 6 1 — 68]. Ό Πατεράκης αγνοεί καΐ τήν Μονήν
τής Πέτρας καΐ τό εύκτήριον τοΰ άγΙου Νικολάου, δ
άγ-νοεϊ καΐ ό Καραμπέΐηκοφ,
ΐ8) *Η παρά Καραμπίϊνικοφ έκκ>νησ1α αγίας Πα-
ρασκευής εΙς ΜπελΙ μσχαλετά είναι ή 1^(1ς^^ Πάτε-
ράχγι (αριθ. 3^) Παναγία εΙς Βελιγράδι. Έν έτει^
1523 (χίχμάλωτοι έκ Βελιγραδίου μετοικισθέντες έν
τή όμωνύμω συνοικί(;^ τής Κων/πόλεως έναπέθηκαν
εΙς τήν άνεγερθεΐσαν ένταΰθα Έκκλησίαν τής Πάνα
γΐας τάς ύπ' αυτών συμπαραληφθεΐσας Ιεράς εΙκόνας
καΐ τό λείψανον τής όσίας Παρασκευής τής Νέας
[Χάμμερ' Ιστ. όθ. κρ., βι6λ. ΚΕ' Ζ3 έλλ. μετάφρ. τ.
Γ' ο 341—2), έορταζομένης τήΐ4 Όκτωβρίου, κατά
τόν Συνοξαριοτήν άπό τοΰ αγίου τούτου λειψάνου
ή Εκκλησία προςέλαδε κοινότερον όνομα Αγίας
Παρασκευής, ύφ' δ έγνώρισεν αύίήν ό Καραμπίϊνι-
κοφ κατά τήν πρώτην έπίσκεψιν τφ 1583 καΐ έση-
μείωσεν εΙς τόν κατάλογον τής διανομής τφ Ι593•
Έστω δέ μαρτυρία ή περίπτωσις αΰτη δτι ούχΙ ό
Πατριάρχης Ιερεμίας ό άπό Σοφίας (ι 539)» ^^ζ ^
Κωνστάντιος λέγει, παρέλαβε τό λείψανον εΙς τήν
Παμμακάριστον, τό τότε Πατριαρχείον, διά χρημα-
τικής προςφοράς προς τους πενομένους Σέρβους,
άφοΰ ό Γέρλαχ τφ 157^ ^^^ αναφέρει καΐ τοΰτο, ένφ
μνημονεύει τά καΐ νυν έν τφ Πατριαρχείω σφξό}ΐενα
[ΤαΓΟΟβ^Γ. σελ. 189], άλλ* *Ιερεμίας ό άπό Λαρίσσης.
Έμεινε δέ τό λείψανον έν τφ πατριαρχικφ ναφ
μέχρι τοΰ 1641 — 1644• ότε ό τότε πατριάρχης πάρε-
χώρησεν αυτό τφ αύθέντη τής Μολδαβίας Ιίασιλείω,
καταθέντι εΙς τόν έν 'Ιασίψ ναόν τών Τριών Ιεραρ-
χών [Κωνστάντιος- Κωνσταντινιάς, σελ. Ι45ι ^^^δ.
1 844• — '^^' Υψηλάντης- σελ. 1 45• 734• —Σκαρλά-
τος• }^ΙΙΙ, Α' 332'3•' — Λί• Γεδεών Χρ. π. ναοΰ, σελ.
201 — 203]. *Η Εκκλησία τιμάται εΙς μνήμην τής
Γεννήσεως της Θεοτόκου, πανηγυρίζει δέ τή 8 Σεπτεμ-
βρίου καΐ έν τή αυλή έχει παρεκκλήσιον μεθ* αγιά-
σματος, ώς καΐ δημοτικήν σχολήν ή οδός καλείται
Σαράι 6νή τζατεσή, οδός πρό τοΰ σερ αγίου, άγνω-
στου ήμΐν Ιστορικώς, παράδοσις δέ λέγεται δτι έν φ
τόπω ήγέρθη ή εκκλησία ήγείρετο προηγουμένως
?Γαλάτιον. ΊΙ εκκλησία καεΐσα άνψκοδομήθη τφ 1837.
(9) Ή παρά Καραμπεϊνικοφ εκκλησία τοΰ αγίου
Γεωργίου Διπλοφανάρ μαχαλετά είναι ή μετά δρ-
καετίαν γενομένη πατριαρχική, ώς [^ητώς μαρτυρεί
τό συνοδικόν γράμμα τοΰ πατριάρχου Ταφαήλ Β'
λέγον «νΰν , . . Πατριαρχείον έγένετο καΐ ώνομά-
σθη ό θείος ναός τοΰ αγίου μεγαλομάρτυρος Γεωρ-
γίου τοΰ Τροπαιοφόρου ό έν τφ Διπλοφανάρ ίψ . . .»
[*Α. ' Υψηλάντης' σελ. 1 237* "^Ρ^ ^^ ^•^^ παρά τφ
αύτφ αναφερομένων εκκλησιών «αγίου Γεωργίου
Φενέρ καπιοή [αριθ. ι]» κα\ «έν τφ Πύργω Φενέρ
καπισή» [αριθ. (46)] εΧπομεν ήδη δτι μία καΐ ή αυτή
είναι. Ό ΙΙατεράκης παρέλειψε τόν έν Διπλοφα-
ναρίψΆγιον Γεώργιον, ούχΙ βεβαίως έξ αγνοίας,
άφοΰ έγραφε τό «βιβλίον» αύτοΰ μετά έν έτος άπό
τής αναδείξεως αύίοΰ πατριαρχικής εκκλησίας, ά>Α*
ακριβώς έξ αύτοΰ τούτου, διότι έγένετο Πατριαρ-
χείον επομένως ό δν αναφέρει ύπ* αριθ. 15 εΙς
Φανάριον "Αγιος Γεώργιος είναι ό έν τφ Πύργφ
Φενέρ καπισί, τόν όποιον ό Καραμπέϊνικοφ, άριθ, 1
καΐ [40], ό Σμί^, άριθ. 25 καΐ ό Δουχάγγιος, άριθ. 2
άναφέρουσι, καΐ όν ό Ά, Υψηλάντης τοποθετεί «έπΙ
τής πύλης καΐ τοδ τείχους τοΰ ΦαναρΙου* καΐ βέπΐ
τφ τείχει τφ κατά τήν πύλην τοΰ Φαναρίουο ό Γέρ-
λαχ, δς διανυκτερεύσας παρά τφ προίσταμένω τής
εκκλησίας τοΰ άγιου Νικολάου Τζιμπαλί, τή έπιούοη,
15η Μαρτίου 1$7^* μετέβη εΙς τήν τοΰ α}^©!; /«ωρ^'ίοι;
έκκλησίαν, έστολισμένην δι* αρχαίων εΙκόνων καΐ
παρά τήν είςοδον έχουσαν κεχωρισμένον χώρον
διά δικτυοειδούς φράκτου, τεταγμένον διά ιάς γυ-
ναίκας [σελ. 469]• Ή εκκλησία αύτη είναι ή τοΰ Πύρ-
γου, καΐ αυτή νομίζομεν ότι είναι εκείνη εΙς ήν εύρε
τή 3© Μαΐου 1577 ^^^ άρχιμανδρίτην τής πατριαρ•
132
ο ΕΝ ΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΟΤΠΟΛΕΙ ΕΛΛΗΝΙΚΟΣ ΦΙΛΟΛΟΓΙΚΟΣ ΣΓΛΛΟΓΟΣ
χικής, μεθ* ου έίτεβκέφθη τόν μητροΛολίτην Νι-
καίας [0ελ. 95]• Κατά ιταράδοοιν, δημοοιευθεΐοαν
ύπό ΚνρίΙλου * Α&αναοιά^συ, ή έν τ^ ένορΙς[ του κατά
τό Δΐίτλοφάναρον Πύργου €έκκλΐ)θ(α τοδ Πύργου»
έίτονομαζομένη κατηθαφίσθη έν άγνώστψ έχει, κατ*
άνωτέραν έντολήν, διαοτραφείοης της αληθείας ίτερί
τής δκ^ταλαι έθιζομένης εξόδου των χριοτιανών έκ
της έκκληοΐας την νύκτα τοδ άγίον Πάσχα μετά ήμ-
μένων λαμπάδων μή δντος δ' έτερου έκεΐ ναού
πλην τοδ έν τφ μετοχίω του άγίου Τάφου, διωρίζβτο
Ιν αντφ 6 προεοτώς τ?ίς καταβτραφείοης εκκλησίας,
έκτελών τάς ένοριακάς πράξεις καΐ λαμβάνων τά
ενοριακά δικαιώματα• τοΰτο δέ διετηρήθη μέχρις
Αθανασίου Πατριάρχου Ιεροσολύμων, έφ' ού, διά τά
υπέρογκα χρέη τοΰ άγίου Τάφου, παρεχωρήθησαν
αύτφ καΐ τά ενοριακά εκείνης δικαιώματα [Δ$λτίον
της Ιστ. καΐ έθν, έτ. της Ελλάδος, τ. Δ', (1892) σελ.
2 1 6]. Ή πα^άδοσις αδτη έν τισιν ελέγχεται άνακρι-
κριβής- γράφει ό Μ. Γδδίών [σελ. 1 6] κατά τήν μετά
χείρας α6του σημείωσιν [βεβαίως άλλην ή τήν ά•
χρονολόγητον, τήν ύπό στοιχείον γ' δημοσιευομέ-
νην, διότι ταύτην ι^εωρεί άν ούχΙ σύγχρονον, άλλα
μικρφ της ετέρας (της ύπό στοιχείον β' χρονολο-
γουμένης τφ 1683) μεταγενεστέραν] ότι αναφέ-
ρει σαφώς ότι τοΰτο (ή κατεδάφισις) σννββη πρω-
^ησυργονντος τοΰ Άχμβτ ΚαλαιΙή πασά, δήΐά γβ
δη τφ 1704»' έβεξίρευσε δ' ούτος άπό Σεπτεμ-
βρίου μέχρι μεσουντος Δεκεμβρίου Ι704# δτε δέν
συνέπιπτεν άγιον Πάσχα, όπερ ορίζει ή παράδο-
σις. *0 έν ταύτη αναφερόμενος Πατριάρχης *Ιερο«
σολύμων Αθανάσιος έχρημάτισεν άπό του 1827 έως
τοδ 1844* Ρ•έχρΐζ αύτοΰ λοιπόν διωρίζετο καΐ παρά
τίνος διωρίζετο προεοτώς εκκλησίας έκλειψάσης άπό
ενός όλου καΐ τετάρτου αΙώνος; Ακριβέστερα
εύρίσκομεν τά Ιστορούμενα παρά Γβδβών [σελ. 4^]•
ότι τάς χριστιανικάς οίκογενβίας τοΰ Πύργου μετά
τό 1704 ίκαθ* όλην τήν ΙΗ' εκατονταετηρίδα καΐ
κατά τι μέρος, ώς ήκουσα, τής ημετέρας (Ιθ') οΐ Ιε-
ρείς τοδ άγίου Γεωργίου του μετοχίου τοδ άγίου
Τάφου» έπέβλεπον άφ* έτερου ό *Α, Υψηλάντης
Ιστορεί ότι Γεράσιμος ό προεστώς τής ποτέ εκκλη-
σίας ταύτης τοδ άγίου Γεωργίου, τής κρημνισθείσης
βασιλεύοντος Αχμέτ τοδ Γ' [1703— ^73°] εξελέγη
έν δτει 1787 [;] μητροπολίτης Πρεσρένας• καΐ ότι
βνεκα των τότε πολιτικών ταραχών μή μεταβάς έγέ•
νετο προεστώς τής έν Έδερνεκαπή εκκλησίας τοδ
άγίου Γεωργίου [σελ. 68 1]. Πιθανώς τής κατεδαφι-
σθείσης εκκλησίας ήσαν τά μηνΐ Αύγούστφ 1884 έξα•
χθέντα ού μακράν τής πύλης τοδ Φαναρίου τμήμα-
τα κιόνων καΐ κιονόκρανα [Μ, Γεδεών έν 'ΕηχΧ•
ΆΧηΜ(} τόμ. Δ' σελ. 62θ]. *0 * Α. /7. Κβραμενς
λανθάνεται γράφων ότι ό Σμι^ εγγύς Φαναρίου
ναόν τοδ άγίου Γεωργίου «βνιοβΓ πιθανώς τον τον
μετοχίου τοΰ άγίου Τάφον^, Ό ΣμΙ^ τόν τελευταϊον
τοδτον άνωνύμως μνημονεύει [αριθ. 19], άλλ* ανα-
φέρει κα\ τόν πλησίον τοδ Φενέρ καπή [αριθ. 2$]
Ιδιαιτέρως• τήν δέ πατριαρχικών έκκλησίαν καλεί
ούχΙ τοδ άγίου Γεωργίου, άλλα τής Παναγίας δι'
ούς ανωτέρω έξηγήσαμεν λόγους. Τοδ δέ λόγου
όντος περί τοδ πατριαρχικοδ ναοδ καΐ τοδ Σμίί^,
παρατιθέμεθα ένταδθα καΐ δύο σχεηκάς Ιστοριΐίάς
πληροφορίας περί αύτου. 'Ομιλών ό συγγραφεύς «ρ\
τοδ ναοδ λέγει δτι έν αύτφ ήτο τεθαμμένος ό αύτο•
κράτωρ *Αλέξιος Κομνηνός [σελ. 6ο]• καίτοι ό Σμι^
δέν λέγει πόθεν έμαθε τοδτο, άλλ* επειδή μετά τί|ν
φράσιν ταύτην γράφει: *' Επίσης μοι εδβιξαν ταΐίί-
ψανα τής αγίας Ευφημίας* κτλ. επιτρέπεται ή είκα•
σία ότι έδειξαν αύτφ καΐ τήν λάρνακα, τήν όίτοίαν
ύπεδείξαμεν άλλοτε σφζομένην έν τή Μονή τής
Παμμακάριστου, τφ 1580, καΐ άπεικονίσαμεν αυτήν,
κατά τόν Σχβάϊγγερ, έν τή περί τής Μονής ταύτης
πραγματείς: ημών ['ΕΙΙ. ΦιΧ. Σύλλογος, Παρ. Κ'—
ΚΒ' τόμου, σελ. 22], καΐ τήν οποίαν μετά τών λουτών
λειψάνων φαίνεται ότι απεκόμισαν οΐ ημέτεροι, 6ΐ£
ήναγκάσθησαν εΙς τήν έγκατάλειψιν τής μονής εκεί-
νης, όπερ μαρτυρεί ό ψευδό- Δωρό&εος : «έγλύτωοε
γοδν ό Νικηφόρος βιβλία, εΙκόνας, λείψανα, ιχοί
αλΙα δσα ήσαν μέσα^ [Βιβλ. Ιστορικόν, έκδ. ι8ΐ8,
σβλ. 4493* Ι^^ΧΡ^ λοιπόν τοδ 1669 έσφξετο ήλάρναξ'
τΐ άπέγινεν εφεξής; «πιθανώς κατεστράφη έκ τής έν
έτει 1720 σύμβασης πυρκαϊ&ς, έξ ής κατεκάη όλοντό
Φανάρι καΐ τό Πετρίκαπη καΐ ακολούθως καΐ ή Με-
γάλη *£κκλησ(α κα\ τά πατριαρχικά σπίτια καΐ όλα
τά πέριξ πατριαρχικά κατοικήματα* ['Α^. Ύψηλάι^•
της' ένθ' άν., σελ. 3Ι3• — •^• ΣαππεΧίων Πατμκική
βιβλιοθήκη, σελ. 31^]• *^ έτερα πληροφορία τού
ΣμΙ^ αναφέρει ότι ύπό τό τμήμα τοδ κίονος, έφ' οό
έφραγγελώθη ό Σωτήρ, ύπήρχεν όρειχαλκίνη «λάξ,
έγκεχαραγμένον έχουσα τό έπόμενον έξάστιχον
επίγραμμα, μαρτυροδν τήν καΐ έξ άλλων έργων
γνωστήν εύσέβειαν τοδ άοιδίμου εκείνου Παναγιώ•
του Νικοσίου, τοδ άνακαινίσαντος καΐ τήν έν Χάλκη
Ιεράν μονήν τής Θεοτόκου, εΙς τήν οποίαν καΐ τέ-
θαπται* τό επίγραμμα έδημοσίευσεν ό ΣμΙΘ [οβλ. 6ΐ]
ώς έξης:
Ν&τον δίδωχας εΙς μάστιγας, Παντάρχα,
Και πρόςωπον εΙς ραπισμάτων νβριν
Σην μαστίγωσιν προςφέρω σοι, οίχτίρμον,
"Ιν ΐΐεώς μοι εΧη Χατρεύοντί σοι,
και μάστιγας σου εξ εμοΰ άποστήσης
Παναγιώτης Νιχόσιος εύχεται,
*0 Δουκάγγιος ένθ* άν., αριθ. Ι αναφέρει τόν πα-
τριαρχικόν ναόν τοδ άγίου Γεωργίου ιείς τό Δι«λο•
φάναρο».
(10). Δέν εύρίσκομεν λόγους εΙς παραδοχήν δύο
συνοικιών ύπό τό όνομα Άσπροκαστρινά, όπερ, καθά
έρρήθη, μετάφρασις τυγχάνει τής τουρκικής έχωνο•
μίας Άκ•κερμάν μαχαλετά, ουδέ δικαιολογεί τοιαύ
την ύπόθεσιν ή παρά Πατεράκη μνεία υπάρξεως δύο
αυτόθι ναών, διότι ώς καΐ άλλαι (ή τοδ Κοομκίΐ^,
ή τών Ύψωμαθείων, ή τοδ Γαλατά), ούτω καΐ ή τών
*Ασπροκαοτρινών ήδύνατο νά έχη δύο έκκληαίας,
μάλιστα, άν τά όρια τής συνοικίας ήβάν βως
εκτενή, καΐ πλείονας τών δύο. ΕΙς τοός καταλόγορς
ν
¥
ΐ.|^
'^'
•-?3^Ι ^^^ ^-•^ ^^^. ό^ ϋ>•-^ ^Α^ Οϋ»• 10
^5> ο^
(.1:^1 \/^}\ ^V^ί) (.\ωι ι^ν» ϋΙ^Ι ,Μ^^^ ^^^1
<ΐϋ\ ^1 ο>. όί.νι όω ύ^^ 2^13^1 ώΐ>.> ό^υ
ΙιΙ Λ^ ^^1 νΙβΙΙΙ ^-1^0 (ί.>-»«^1 ^^5» ^>->)Ι ϋ^ί-
ίί>-1ΐ. •^ <»^.^Λ^^ βΛ<[.\Λ'Χ>. .1 <^ί^ <^»Μ) ^^}^^^\,^^ (\ύ 5
^)1 ^μ»-I^I ^ Α^->Ι/ 4ί->»-^ όν^Ι ^^γ^^Λ ^^
ΝΑΟΙ ΤΗΣ ΚΟΝΣΤΑΝΤΙΝΟΥΠΟΛΕΟΣ ΚΑΤΑ ΤΟ 1593 ΚΑΙ 1604
133
τοΰ χ£ Καραμτΐέ'ίνίχοφ καΐ του Πατίράπη, τοΛογρα•
φικήν τίνα ιακτικήν βειράν δέν βλέπομεν, τήν δέ
άχορίσν «ερί τής άγνοίοτς αμφοτέρων της έν Σαρ- .
μαβικίφ έκκληόίας τοδ άγΙου Δημητρίου, ης ή μέν
ένορΙα τυγχάνει γνωστή τφ 1648 εΙς τόν κατάλογον
τών κιουρεκταίδων /"Αίίώ»»• Έκκλ. βυζ. έξακρ. σελ,
21], ή δ* εκκλησία τφ 1669 είς τόν Σμί^, λύομεν
παραδεχόμενοι δη κατά τήν έιτοχήν της επισκέψεως
Λοτών, 1582 — 1593» ΐ6θ4, δέν ύπηρχεν ή εκκλησία
αύτη, ητρογενεστέρας ΛυρκαΤάς βορά γενομένη, καΐ
δη βραδότερον άνηγέρΟη.
Έν τοϊς άρχείοις της εκκλησίας ταύτης εΰρηται
καΐ άντίγραφον του αυτοκρατορικού φιρμανίου,
ούτινος ό μέν Γβδίών έδημοσίευσε τ6 κείμενον μεθ'
ελληνικής μεταφράσεως [ένθ» άν., σελ, 62—64],
ήμεΙς δ* ένταδθα ίτανομοιότυίτον, άτε δ^αφέρον μι-
κρόν τι εκείνου* έη\ της άνω άκρας τούτου υπάρχει
σημείωμα €$Ηχλισία οαρμαοϊκι-^' όπισθεν δέ, έπΙ του
πρασίνου υφάσματος, έφ* ου κεκολλημένον τυγχάνει»
εΙς δύο σειράς: ικηλισε φατικτε περη φατι σουλτα
μεμετ ζεμανη», ήτοι, καθ» ήμετέραν άντίληψιν,
•[τό παρόν εΐναι] τής εκκλησίας άπό τής αλώσεως ή
[τόν καιρόν τοΰ Πορθητοΰ]• άπό τόν καιρόν τοΰ
ΦατΙχ σουλτάνου Μεχεμέτ»• έπΙ δέ τοΟ αντιγράφου,
γεγρσμμένου διά τής αονλονς λεγομένης γραφής,
καΐ έν τισιν εσφαλμένου, Ιδίως δ* έν τ^ χρονολογίφ,
1197Ψ ^^ει έγίρας σημειούμενη, ύπάρχουσι τ& επό-
μενα σημειώματα• ό τίτλος τουρκιστί* άντίγραφον
του ύψηλοδ φιρμανίου άπαραλλάκτως έκ τοδ οΙκείου
τόπου [μαχαλιντέν] ληφθέν καΐ παρατεθέν όπισθεν
δέ ι) «τοδ πρώτου παλαιού μπαρατιοδ τής εκκλησίας
τό βουρέτη (ι=:άντίγραφον), όπου εΐναι μέ πράσινω
τυλιγμένων• 2) •τής εκκλησία του αγίου δημητρι
οαρμασίκι»• 3) «-έτερον οουρέτη». Υπάρχει προς τού-
τοις διά μολυδδίδος ή αριθμητική πράξις άφαιρέ•
σβα>ς 1284—1197=89» δ^' ής 6 γράψας ύπελόγιοε
πό<3α έτη ήσαν άπό τοδ 1 197 έτους έγίρας, δι* ου
έοφαλμένως χρονολογείται, ώς εΧπομεν, τό έγγρα-
φον, μέχρι του 1284, δτε τά περί τούτου ήρεύνσ,
Ποφάδοξον ότι τά διάφορα ταΰτα 'σημειώματα δέ-
χονται τό έ-^-γραφον σχετικόν προς τήν έν Σαρμα-
οικίιρ έκκληοίαντοδ αγίου Δημητρίου* οΐ δέ γράψαντες
φαίνεται ότι ουδέποτε έλαδον γνώσιν τοδ περιεχο-
μένου τοδ φιρμανίου καΐ έσημείωσαν τ' ανωτέρω
έΙτΒ κατ* άν(ζκριδή παράδοσιν είτε καθ* ύπόθεσιν ώς έκ
τής έν τοις άρχείοις όπάρξεως αύτοδ, κατατεθέντος
Ιοιος μετά τήν σημειωθεΐσαν ήδη έφ* ημών έν έτεί
1 640 πυρπόλησιν τής Μονής τής Πέτρας.
(41 1 Τρεις οίκους τών Καντακουζηνών περί τό Φα-
νάριον έγ\-ωρ1σαμεν ό ΓέρΧαχ [Τ8^βΙ)υ€ΐι, σ. 466]
λέγει όη τό Μπογδάν οεράγι ήτο οΐκος τοδ Μιχαήλ
Κίζντίΐκουζηνοδ [-{- 1578], πωλήσαντος αυτόν τφ
ήγεμ,όνι τής Μολδαβίας* ό Δοοί&εος [Δωδεκ. σελ.
Ι ι 75] ίοτορεί ότι τό ύπό τοδ *Ιεροσολύμων Πατριάρ-
χου θεοφάνους ποιηθέν μετόχιον τοδ άγΙου Τάφου
βήν οίκος των Καντακουζηνών, περιέχων έν αύτφ
κ€χΧ ομικροτάτην έκκληοίαν όσον μόνον περιέχεσθαι
τόν Ιερέα έν αυτή τήν θείαν Ιερουργίαν έπιτελοδν-
τα», αγορασθείς ύπό τοδ είρημένου ούχΙ πρό τοδ
1634» <1>ς νομίζομεν, καΐ πυρποληθείς *φ 1 640* ή δ* επι-
γραφή τής προς δυσμάς ύ•ύρας τοδ νδν *Εθνικοδ
Ίωακειμείου παρθεναγωγείου λέγει ότι ήτο οίκος τοδ
Γεωργίου Καντακουζηνοδ εγερθείς έκ βάθρων τφ
1626, *Εκ τίνος τών τριών τούτων οίκων έπωνυμήθη
ή συνοικία β Καντακουζηνού μαχαλέ»; Φρονοδμεν
έκ τοδ ύπό Δοοώέου αναφερομένου, πρώτον διότι
πλέον τοδ ενός φαίνονται δντες, καΐ δεύτερον διότι
ό Καραμπέϊνΐ)κοφ τήν αυτόθι έκκλησίαν ονομάζει
του αγίου Γεωργίου, ήν θεωροδμεν ούσαν τήν τοδ
μετοχίου τοδ αγίου Τόφου, τήν πυρποληθείσαν τφ
1640 καΐ άν<χκτιοθεϊσαν εφεξής, Διά ταδτα παραδε-
κτήν εύρίσκομεν ταύτης καΐ τής ύπ* αριθ. 1 2 τοδ
Πανβράχη εκκλησίας τοδ 'Ροδίτου άγΙου Γεωργίου
τήν συνταύτισιν, τήν οποίαν ό Ά. Π. Κβραμίνς δβΙ•
κνυσιν ώς μή δυνατήν υποστηρίξεως σήμερον. Ό
Αουκάγγιος ονομάζει τόν άγιον Γεώργιον α'Ιβροσο•
λυμίτην») [ένθ* άν., άριθ, 3]• Ό διάκονος Παϋλος ό
γράψας τό όδοιπορικόν τοδ Πατριάρχου "Αντιοχείας
Μακαρίου [1652] καλεί μονήν τής 'Αναοτάσβως
[=• Αγίου Τάφου] έπ' ονόματι τοδ αγίου Γεωργίου
ένδον τής πύλης Κάπρ, όπερ, νομίζομεν, κακώς
άνεγνώσθη εΙς τό άραδικόν χειρόγραφον άντ\
Φενέρ=:^^ άντΙ ν}* [έκ τοδ αποσπάσματος έν Εο1ιθ8
(ίΌπβηΙ, έτ. IV, Ι900 σελ. 44» ί»»^^ 8• ΡβΙπάβδ
δημοσιευθέντος].
(12) Πιθανώς άπό τής λατινοκρατίας έπεκράτησεν
ή επωνυμία τής τουρκιστί ^Εγρίπαπή ή Μπάμπ-ιγκέτζ
[Χατίκατελ-τζεβαμί, Α' σ. ΐ47. 3] ί^ύλης Καλλιγα-
ρίας, διότι οκυτοτόμοι κα\ υποδηματοποιοί έκεϊ είρ-
γάζοντο [Σκαρλ. Κων/λις, Α* σ. ^ζ^. — Πασπάτης,
"Αλ. Κων/λεως, σελ. 49» οην^• 2.—] τά Καλίγια, ώς
Πτωχοπρόδρομος ονομάζει τά υποδήματα [Βιδλ. Α'
στ, 155 ]ι ^^^ ^^δ φωμοΛκοδ θ3ΐοβυ8 κατά Κοραήν,
τά Πασονμάκια, ώς ό Αίουγκλάβιος γράφει [Ραββα -
πΐΰίξξ'ΐΈί' ΗίβΙ. ΡΕπά ΤυΓΟ. άριθ. 2θο, XII* πασού-
μια έκ τοδ τουρκικοδ [Κοραή' *Ατ. Ε' 279] »>*-*(» =
πέδιλα• λβχτζέϊ 6αμανή έν λ.] , αυτόπτης Ισως γενό-
μενος, δτε τφ 1587 έπεσκέφθη τήν Κωνστ/πολιν.
Ή πύλη Καλλιγαρίας αναφέρεται ύπό μόνου τοδ
Φραντζή [βι6λ. Γ' κ. β' Καλυγαρέας] έκ τών ημε-
τέρων, ύπό όλων δέ σχεδόν τών Λατίνων Ιστορικών
τής τελευταίας αλώσεως. Ό Καραμηέϊνίκοφ μνημο•
νεύει έν *Εγρικαπή έκκλησίαν τής Κοιμήσεως τής
Θεοτόκου [άριθ. 21 ], καΐ ό Αονκάγγιος ΌβίρΕΓΗβ
Ε^γΊ ΡοΓία [ένθ* άν., άριθ. 1 1], τήν οποίαν ό *Α.
' Υψηλάντης [σελ. 344] ονομάζει τοδ Ευαγγελισμού
τής Θεοτόκου* ταύτην αγνοεί ό Παιβράκης, τιθείς έν
τή ΚαλλιγαρΙςί έκκλησίαν αγίου Γεωργίου [άριθ. 5]»
άγνωστον άλλαχόθεν. Ό Γβδβών «θετέον, λέγει,
ενταύθα τόν ναόν του αγίου Νικήτα, υπάρχοντα
κατά τόν ΙΒ' αΙώνα», [αύτ. οελ. 58 — 59] > έν φ τους
οδαιμονάν ύποκρινομένους» περιώριζον, καΐ έν φ,
ϊσως, έν έτει 8ιο, ό αυτοκράτωρ Νικηφόρος αέν τφ
ξύλω κατησφαλίσατο ονν τοΐς τίάαχονσίΰ τόν άποπει•
134
ο ΚΝ ΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΟ ΓΠΟΛΕΙ ΕΛΛΗΝΙΚΟΣ ΦΙΛΟΛΟΓΙΚΟΣ ΣΓΛΛΟΙΌΣ
ραθέντα άνβλείν αυτόν, δςτις ι συλληφθείς καΐ ίτολλά
τιμωρηθείς, δαψοταν ΛροβφαοΙοατο « [θ$οφάνης' έΓ.
6303. Ό ΜηταΚ^ ΕβδΛΐ άβ ΟΚγ. Βγζ εξηγεί: πιαΐβοη
άβ Γου8 = φρενοκομβΐον]. Ό Γ^δεών [αύτ.] αναφέ-
ρει τό ού μακράν τοδ έν Έγρικαπή ναοδ της Θεο-
τόκου άγ(ασμα άγΙου Νικήτα, € μηδέν λείψανον οΐ-
κοδομης παλαιάς φέρον», δπερ έΰημειώθη καΐ ύ^τό
τοδ ΟΗβναΙίβτ έν τφ χάρτη τής Κωνοταντινουπό-
λβως. Ό δέ Σμι^ τφ 1669 λέγει έκκ>»ΐίοΙαν άγΙου
Νικήτα ίταρά τήν οΐκίαν του ήγεμόνος τής Βλαχίας
[αριθ. 22], άγνωστον ίταρ' άλλοις.
(Ι3ί "Ανακριβώς θεωρείται, καθ* ημάς, ή επωνυμία
τής συνοικίας ΜονχΙίον, τής 6πέρ τό Φανάριον, ώς
παρεφθαρμένη παραγωγή άπό του έ/τωνύμου τής
εκκλησίας οτής Αβσποίνης των ΜογσνΧιων^, μετατρα-
πέντος υπό τοδ λαοδ μονολεξεί • ΜονγονΧιώησσα,
ΜαγουΙίώιισσα, ΜονχΙιώασσα•. Μοχλόν παρά Σ,
Μακραίφ τφ ι8ι6 [ένθ* άν.]. Ό σουλτάνος Μβχεμέτ
6 Β' έν έτει 1457 έκστρατεύσας κατά τής Πελοπον.
νήσου κατέλαβε τήν πόλιν Τεγέαν αήν οΐ νΰψ Μο»
χΐίον καλοϋαι*• ύποτάξας καΙ τάς πέριξ χώρας
€* , ,&νδοας, , »γυναΧκας και ηαϊδας άπίστβίΧεν ίς την
ΚωνοζαντΙνου, καχοιχίζων πά<ίαν την %ξα} χώραν αυ-
τής, . .»• έπάνελθών τφ 145^ ^^ζ "^^^ Κωνσταντίνου•
πολιν €,,,χρ&τα μεν των ΙΓελοποννηαιων, ονς ηγο.•
γεν, 6σ<Η τονιφ έδόχονν διαφερειν τε κδν άΙΧων καί
τέχνας ήηιαταντο άπολεξάμενος ίνχ6ς κατοίΗΐζει τ-ής
ηόλεως, τους δε λοιπούς εν τγ} Τξω χώρ(]^» . . 9 [/Γρι-
τόβουΧος' ΠΙ, 5 4. 7• ΐ'• Ό Φραντζής γράφει Μου-
χλίον, 6 Χαλκοκονδύλης Μουχλήν, ό δέ τετυπωμένος
Σεατ-ετ-τίν [τ. Α', 4^4] ΜουντζελΙκ ^Ι*^ ό δέ χει-
ρόγραφος Μούχλα 4^ καΐ Μούντζελα 4^, όπερ ό
Ιταλός μεταφραστής Βρατούτα παρέλαδε γράψας
ΜαΟβ^βΙΐΗ. Μούντζελα [περ\ ου βλέπε Ηαηαπΰν,
Ηί8ΐ. θθ Γ Επίρ. ΟΙΙ., βιδλ. ΙΔ', σημ. ΙΕ']. "Εξω
τής Κ/πόλεως εντεύθεν τοδ Χατέμ-κιοϊ έτι καΐ νδν
Μούχλα τσαίρή καλείται ευρεία νομή• δίτως δέ οΐ έκ
Βελιγραδίου τής Σερδίας μετοικισθέντες ένδον τής
Κ/πόλεως συνέστησαν τήν συνοικίαν Βελιγραδίου,
οΰτω καΐ οί έκ Μοχλίου τής Πελοποννήσου τήν τοδ
Μο[υ]χλΙου, τήν Μουχλιό-μαχαλέ τοδ Καραμτζέϊνι-
κοφ ιάριθ. 7)» Κ/Μ/οχλίον τοδ Παιεράκη (αριθ. 1 1),
τήν πλατείαν Μουχλιό του Δονκαγγίον [ένθ' άν.,
αριθ. 5» ίί^ερί τήν ποτέ γυναικείαν μονή ν τής Θεοτό-
κου τής κτισθείσης μέν ύπό Μαρίας IΤαλα^ολογ^^η^,
τής δεσποΐνης των ΜογουλΙων, κατά τόν ΙΓ' αΙώνα,
επικαλούμενης δέ καΐ ένα δοτερον αίώνα [135^1 ^Πζ
Παναγιωτίσσης [Μί^Ι. βΐ ΜίιΙίβν^ Λ. Ρ. Ο. αριθ.
ΟΧΧΧνί, τ. Α',.σελ. 3*2— 7). «α^ μόνον έν τοίς
μετά τήν άλωσιν χρόνοις Μα[χ]γουλιωτίσσης, Μου-
χλιωτίσσης* έν έτει 152 τ αναφέρεται μάρτυς γάμου
^κάτοικων εΙς το Μογούλιον», ό δέ τήν άδειαν λαδών
(ερεύς ΛψάλΙων εις την Παναγίαν μον%^ πλησίον τοδ
Τιμίου Προδρόμου [αύτ. Β', σελ. 574]» τίνος αρά γε;
ί14). *0 Παιεράκης φαίνεται προτιμών των τουρ.
κιστί επωνυμιών τών συνοικιών τάς ελληνιστί ερμη-
νείας αυτών, ίσως καΐ έν χρήσει ούσας παρά τοίς
ήμβτέροις, ώς εΐκάζομεν έκ τής π(ζρά ΚαραμίίΜ^αωφ
μνείας τής συνοικίας *Αχκερμάν καΐ Άβχροκαοτρι-
,νών, μόνον Άσπροκαστρινών αναφερομένης 6x6
τοδ Πατεράκη' ούτως έφβξής αναφέρει ό αύτύς καΐ
συνοικίαν Διμακέλλιον^ άσχετον πρ6ς τήν έ«1 Βο•
ζαντίνων ιΛεωμακέλλιον», μεθερμηνεύων ιτάντ<ος
τουρκικήν έπωνυμίαν συνοικίας εΤ^ιψτε-καοάπ»,
κατά τάς έτι κα\ νδν έν χρήσει Τσιφτέ-χαδουζλάρ,
Τσιφτε-μπακάλ, Τσιφτε-φορούν, Τσιφτέ-τσεσμέ, ίΐία>
νυμίας συνοικιών ή οδών ούτω καΐ Ξολομάογιδον
γράψας μεθηρμήνευσε τουρκικήν έπωνυμίαν σονοι*
κίας Ταχταμβστζιτή, πληρέστερον έχουσαν Τσχτα•
μιναρε-μεστζιτή. καΐ κοινότερον Ταχτά μιναρέ* μία
τοιαύτη συνοικία υπάρχει σήμερον χοίρά, τό Μιην-
μπιρ διρέκ, έν Πεϊκχανέ, καΐ άλλη μβτ<ζξύ Φανο-
ρίου καΐ Μπαλατά, εΙς ήν τό Βλαχσεράγι [Κτιτορικόν
μεγ. σπηλαίου σ. 103, ΐο6]• προς νότον τής πλατείας
Καραγκιομρούκ υπάρχει τεκές Ταχτα-μιναρε-τεχιβσξ,
έπΙ τής όδοδ Πασάσοκαγή, ΣαλΙχ έφέντη τεκεσΐ^
κυρίως λεγόμενος• έν Έγιούπ Ταχτα•μιναρέ•μεσγζΐ{||
άνευ συνοικίας* έν δέ τφ χωρίψ Κιαγατχανέ καΐ έν
Κασημπασ^ Ταχτακατημεστζιτή [Χατ. ελ. τζεδαιιί,
Α' σ. 284. αριθ. 267• 3θ3. «Ρ^^• Τ Β' σ. 15, αριθ. 4).
Τόν *Α, Π. Κεραμέα ε6ρ(σκομεν ποιρανοήσαντα έν•
ταδθα τόν ΚαραμπεΧνικοφ λέγοντα τάδε: ιΕΙς τήν
πλαγίως τοδ παλαιού Πατριοφχείου [τής μονής τής
Παμμάκαρίστου] ύπάρξασαν μονή ν τοδ Ιωάννοο
Προδρόμου, άλλα νδν μετενεχθείσαν κατά τοδτον
τόν Ίανουάριον εΙς τήν έκκλησίαν Δημητρίου τοδ
θεσσαλονικέως, διότι προλαδόντως άφηρέθη άχ'
αυτών τοδ μοναστηρίου 6 τόπος, θά έδίδετο έκ τοδ
αύτοκρατορικοδ ελέους, κατά τόν κατάλογον, εΙς
τριάκοντα μοναχός 6ο νομ. χρυσά* καΐ εδόθησαν τή
ηγουμένη ταύτης τής Μονής ΕύγενΙς^ δι* έλαιον τής
εκκλησίας 2 νομ. χρυσά, αυτή δέ τ^ ήγουμέχ-η κοί
τφ Ιερεί Μ Ν/ικολ^ άνά 3 ΧΡ• νομίσματ<χ, καΐ άνά
δύο ταίς 26 μοναχαίς 52, έν συνόλω 6ο χρυσά νο-
μίσματα• [σελ 85—86, ένθα τήν άνβξήγητον λέξιν
ΓαΜ^Ηαρίβ άνέγνωμεν ΗϋΒΐιρίβ]. Ή περί ής ό λόγος
Μονή τοδ Ιωάννου Προδρόμου μετεβλήθη βίς μβσ-
τί,ίτιον ύπό τοδ άφ' ού έπωνυμείται Χαραμή Άχβάι
Λασά, έχοντος τό αξίωμα Γενίτσαρη άγασή, παοθέντος
συγχρόνως τφ τρΙς χρηματίσαντι μεγάλφ βεζίρς
Σιαδούς πασ(| πενθερφ αύτοδ τή 3^4 Δεκεμβρίου
1592=2513 'Ρεμπιουλεδέλ τοδ ΐοοΐ έτους έγΙρας
[Κιατιπ Τοελεμπή• Φε^,λεκέ, σελ. ίο. — Σαλναμέ τοό
έτους 1294* οελ. 3** εσφαλμένως 6 *ΑΙή Σατη, χατ.
έλτ^εΟαμί, Α' σελ. 38, 233 ύρίζει τήν παδβιν εΙς τό
έτος Ι003]. ΚαΙ τήν μέν μονήν τοδ Προδρόμου Ιοτο-
ρεί καΐ απεικονίζει ό Πααηάτης [Βυξ. μελ., σελ. 3θ3ΐ*
τήν δέ έκκλησίαν ταύτην τοδ αγίου Δημητρίοο ταυτί-
ίΐ,ομεν 1^ ύπό τοδ Πατεράκη Κανανοδ επιλεγόμενη
[αριθ. 6], τή έν τή Ξυλοπόρτη* κα\ τούτο διότι τή\'
παρά Καραμηέινικοφ [σελ. 86] άναφερομένην έτερον
μονήν τοδ αγίου Δημητρίου, ής τή ηγουμένη ΕΙρήνς
εδόθη δι* έλαιον μέν έν χρυσοδν, αύτ^ δέ δι' έλβος
3 κα\ τφ ίερεί Γεωργίω σύν τφ διακονώ Μανονί^λ 3
ΝΑΟΙ ΤΗΣ ΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΟΥΠΟΛΕΩΣ ΚΑΤΑ ΤΟ 1503 ΚΑΙ 1604
135
καΐ ταίς 2θ μοναχαΐς 40, έν ουνόλψ 47 ΧΡ^<^^ νομΐ•
βμ.αια, κειμένην έγροτα τής πύ*. η; Ν4παλστά κα\
της τότε μή ύχ<χρχο6σης αυτόθι μονής τοδ Προδρό-
μου [=^τής ιών Σιναϊτών]• ταοτίζομβν τί^ παρά ΠαΐΒ-
ράχι/ βίς Ευλομάογιδον [αριθ. ίο] , ήτοι εΙς Ταχτά-
μιναρέ, τήν μβταξύ Μπαλατά καΐ Φαναρίου συνοι-
κ(αν* ή έκκληοΐα αΰΓη πιθανώς είναι το μοναστηριού
6 Μέγας Δημήτριος, τ6 ύπό τοΰ έπιτηρητο^ του οΙ•
κουμενικοδ Πατριάρχου περικλεους Μβλβτίου Πηγά,
Πατριάρχου Αλεξανδρείας, αγορασθέν κατά τό 1597
\Σά^ας* Βιογρ. σχεδ. Ιερεμίου Β* πδ'], «υρποληθέν
δέ κατά τήν μεγάλην πυρκαϊάν του 1640, περί ης
άν€οτέρα> έγένετο λόγος. Ό Δονκάγγιος [ένθ* άν.,
άριθ» ίο] ονομάζει έκκληοίαν τοΰ άγΙου Δημητρίου
Α£ΓίθΓ&88&η ώς φέρεται εΙς τήν δκδοοιν της Βενε-
τίας άντΙ Α£^ίοΐ3383Γί, τήν ρπΐ ΛίονγΗΧαβίον, τφ
1587, κιχλουμένην ιΗ3|^ίθΙ)8Ζ&π ροΓίβ», τήν τοιαύ•
την έπα>νυμίαν της οποίας εξηγεί ιεΧτε αγίου, εΤτε
άγιον έμπόριον», μή έννοήαας δτι ήτο παραφθορά
της επωνυμίας ΆΧδάν οεράι καπιοή, μάλλον δέ κα"
κώς αντιληφθείς αυτής.
(15) ΕΙπομεν άνα>τέρω δη Αιμαπίλλιοτ ό Πατβ'
ρόκης μεθερμηνεύει τουρκικήν έπωνυμίαν συνοικίας
τινός ΤαιφτίΉασώτ, διαφυγοΰοαν τάς ημετέρας
έρευνας. ΓνωσταΙ εΐ^ιν έκ της Ιστορίας πολλαΐ με•
γάλαι καΐ αλλεπάλληλοι πυρκαΥαί, άποτεφρώσασαι
ούχΙ μόνον συνοικίας μετά ναών, τζαμΙων καΐ μεσ-
♦ζιτίίον, άλλα καΐ μέγιστα τμήματα της όλης πόλεως
έπ\ ημερονύκτια διαρκοΰσαι* οΐ χριστιανοί κάτοικοι
τών πυρπολούμε νω ν συνοικιών, άπορίςκ χρήματος
χαΐ αδείας «ρός άνάκτισιν μάλιστα τών εκκλησιών,
μετώκουν εΙς τάς έχουσας ναούς ενορίας* αΐ κτήσεις
αδτών βίς τάς πυρποληθείσας συνοικίας άπηλλο*
τριοΰντο ούτως ή άλλως, οί δέ δποκαθιοτώντες αύ•
τους παρβΐχον νέας επωνυμίας εΙς τάς μετατρεπόμε-
νος πολλάκις οδούς, καΐ τάς συνοικίας, είτε άπό τών
ονομάτων Ισχυρών προςώ.των, ιΐτε άπό νεοπαγών
κτισμάτων. Οδτως 6 Πατριάρχης Γβντάδιος 6 Σχο-
Ιάριο; κατέλιπε τόν ναόν τών αγίων Αποστόλων
διά τήν πέριξ έρήμωσιν ό ^}ηίΐΗ αναφέρει ναόν
της Θεοτόκου εΙς Γβνηγιολ [νέαν όδόν, αριθ. 9]• Ε^ς
τίρτ τοιαύτην κατάστ(χσιν άποδοτέον τήν έξαφάνισιν
εκκλησιών μνημονευομένων έν προγενεστέροις χρό•
νοις, ώς καΐ συνοιίίΐών, έν αίς καΐ ή του Διμ(χκελ-
λίου. Ό Πατβράκης ώφειλε νά γνωρίζη τήν έν
Έγρικαπή έκκλησίαν της Θεοτόκου, άφοΰ έγνώρι•
ζβν αυτήν ό Καραμηέϊ^ίχοφ' πρέπει λοιπόν τήν πα-
ράλετψιν νά θεωρήσωμεν άμνημοσύνην τοΰ Πατ$'
ρώηι, ή μάλλον νά ταυτίσωμεν τήν έν τφ Διμακελ-
λίφ,.τφ άγνώστφ εΙς τόν ΚαραμπΗψίΗοφ, έκκλησίαν
καΐ τήν έν Έγρικουιή; Έν τοιαύτη περιπτώσει όφεί•
λομεν ν* άναζητήσωμεν τήν έν τί^ αύτί^ συνοικία
6*6 τοΰ Πατίράπη άναφερομένην (αριθ. 1 8) έκκλη-
σίαν τοϋ Χριστού, άγνωοτον %1ς τόν Καραμπέΐνικοφ-
αΐ ιτρός τοΰτο προςπάθειαι ημών άπέδησαν φροΰδαι,
γνωριζόντων δη κατά τους χρόνους εκείνους
ανέφικτος ήτο ή άδεια οΙκοδομής νέων εκκλησιών,
καΐ επομένως τοιαύτην τινά μή δεχόμενων έπΙ τοΰ
προκειμένου* διό πιθανόν θεωροΰμεν ότι έπΙ μέν
τών έπισκέ4^εων τοΰ ΚαραμπέΙπποφ ήτο ήρειπωμένη
εκκλησία καΐ παρελείφθη ύπ* αύτοΰ, έπΙ δέ τοΰ /7ατε-
ράκη, έν τφ μεταξύ έπισκευασθεΐσα, υπήρχε, βραδύ•
τερον δέ, πυρποληθείσά ποτέ, έξέλιπεν, άφοΰ μετά
ταΰτα ουδεμία εΰρηται μνεία αυτής.
Μ 6). Ή τουρκιστί Άγιά-χαπιοή κα\ παρ* ήμΐν συ-
νήθως μόνον *ή Άγια*, παρά τήν οποίαν ή Τζου-
μπαλή καπουοή [Γζιβαλί], όπου εκκλησία άγΙου Νι-
κολάου, ή ύπ* αριθ. 1 6 παρά Πατίράκυ, ΔΙς άναφέρ ει
αυτήν ό Γέρλαχ ορίζων ι παρά τήν θάλασσαν, έπΙ
τοΰ Κερατίου κόλπου, έκτος τών τειχών κειμένηνο•
τή 15 *ΑπριλΙου 157^» κυριακζ τών Βαΐων, ήτο εΙς
αυτήν ό Πατριάρχης Ιερεμίας ό Β' [Τ38:βΙ)ϋθΙι, σελ.
178]* τή 14 Μαρτίου 1 5 78, παρασκευή, ό Γερλα/ προς•
εκλ^^θη 6πό τοΰ Ίω. Ζυγομαλά εΙς τήν έν τφ πα-
τριαρχικφ ναφ τής Παμμακαρίστου άκολουθίαν τοΰ
*Ακαθίστου• πορευθείς μετά τοΰ ΣχδάΙγγερ εΰρον
κλειστήν τήν πύλην Φενέρ•καπισή καΐ βιασθέντες
ύπό τών προςελθόντων έκεΐ, τοΰ μεγάλου οΙκονόμου
τοΰ Πατριαρχείου καΐ τοΰ προϊσταμένου τής εκκλη-
σίας τοΰ άγΙου Νικολάου, ήκολούθησαν αυτούς* τή
πρώτη ώρς: τής νυκτός είςήχθησαν διά μικράς τίνος
θύρας εΙς τόν ναόν, λαμπρώς έστολισμένον διά εΐ-
κονογραφιών, εΙκόνων, κανδηλών καΐ λαμπάδων, καΐ
έξυπηρετούμενον ύπό τεσσσάρων (ερέων καΐ τεσσά-
ρων αναγνωστών (ψαλτών, βεβαίως)• ΰπαρξις ναοΰ
αυτόθι δέν ύπετίθετο, διότι αθέατος καθίστατο ύπό
τών έγειρομένων κατ» άμφοτέρας τάς πλευράς οΐ-
κιών τών 'Ελλήνων, καΐ διότι, ώς απλή τις οΙκία,
μόνον μίαν θύραν είχεν* άφοΰ ήκροάσθησαν άπα-
σαν τήν άκολουθίαν διενυκτέρευσαν παρά τφ προε*
στώτι, δειπνήσαντες χορταρικά, αύγοτάραχον, αμύ-
γδαλα κτλ. [αύτ. σελ. 4^8]. Περί τό 1538 έτος, δτε
εύρίσκετο εΙς τήν Κωνσταντινούπολιν ό *Ιεροσολύ-
μων Πατριάρχης Γβρμανός, έ γνώρισε καΐ έξετίμησε
τόν παπά Σωφρόνιον, τόν ιέν τή έκκληοίς: τοΰ
άγΙου Νικολάου τή έγ^'ύς τοΰ τείχους τής Κωνσταν-
τινουπόλεως κατά τό λεγόμενον τουρκογραικιστί *Α•
γιακίχπισΐ έξωθεν ούση...» [άοαί^βος• Δωδεκ. σελ.
II 66, 1167] όντα, καΐ παραλαβών μεθ' έαυτοΰ, κα•
τέστησε διάδοχον τοΰ θρόνου. Παρά ταύτας όμως
τάς αρχαιότερος μαρτυρίας τής υπάρξεως τής εκ-
κλησίας τοΰ αγίου Νικολάου ό Καραμηέιγικοφ δέν
αναφέρει αυτήν. ΑΙτίαν τής παραλείψεως εΐκάξομεν
τήν έπομένην ό έν Μόσχα τφ 1593 ουνταχθείς κα-
τάλογος τής διανομής αυτοκρατορικού ελέους βάσιν
είχε τήν έν έτει 1582 γενομένην διανομήν κατ*
αυτήν, τίς οίδε διά ποίους λόγους, έξηρέθη ή έν
λόγω εκκλησία, καΐ επομένως έξηρέθη καΐ κατόπιν.
Ταύτην, νομίξομεν, όνομάΧ,ει ό Δουχάγγιο; τφ 1 68ο,
εσφαλμένως εΙς τήν Ξυλίνην Πύλην [Ότοΰν καπισή;]
3(1 ροΓίαηι 1ί^η3Π3ΐΏ [ένθ' άν., άριθ, 9]. *0 διάκο*
νος Παΰλο: [1652] τίθησιν υπεράνω τής πύλης Ά-
γιακαπή έκκλησίαν τής Παναγίας έχουσαν ένδον
καΐ άγίασμα, ήν ό 5. ΡβίνχάΗ νομίζει ούσαν τήν
136
ο ΕΝ ΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΟΤΠΟΛΕΓ ΕΛΛΗΝΙΚΟΣ ΦΙΛΟΛΟΓΙΚΟΥ: ΣΤΛΛΟΓΟΣ
ΠαναγΙαν Παλαιολόγου [αυτόθι, ο. 4^]» ^^9^ ήζ
έφβξής. ΠερΙβργος ή σιωπή του Παύλου «ερί της
έκκληοΐας τοΰ άγΙου Νικολάου έν *ΑγιακαίΓΐοΙ, ού
μέμνητ(;ι δΙς.
(17). Τήν εΙς Μηολουπ-παζαρ έκκλησίαν τοδ άγΙου
Γεωργίου αναφέρει καΐ ό Ιέρλαχ [ένθ' &ν., ο. 178]
γράφων τί^ 1513 Απριλίου 1579» ^^^ ^ Πίϊ'*^Ρ^^ΧΠζ
είχε λειτουργήσει ιΒβγ 81 ΟβΟΓ^βη βυίί άβη
ΡίδοΗΐηΒΓίί». Αφού δέ ό Παχεράκης [αριθ. 19) ση-
μειοΐ €τανΰν ουκ Ιση», εΐκά^ομεν δτι ό μέν τόπος
αυτής ήτον έτι εΙς χείρας των ορθοδόξων, τό δέ
οΙκοδόμημα ήρειπωμένον έκ τίνος αναμφιβόλως
πυρκαϊάς μεταξύ των ετών 1593 «'ί^ι^ ΐ6θ4' δι' ούς
δέ λόγους άναφέρομεν έν τί^ σημειώσει 15η μεί•
νασα εφεξής ήρειπωμένη, συμπεριελήφθη εΙς τήν
εύρεΐαν περιοχήν τοΰ ΓενΙ ^Βαλιτέ) τ^αμίου καΐ των
προςαρτημάτων αύτοΰ, άν μή έξ αρχής τής οίκοδο-
μής, μετά τ6 ι66ο, διαρκούσης αυτής, κατά τήν άνά•
κτισιν του πυρποληθέντος τμήματος έκ τής μεγάλης
εκείνης πυρκαΐάς, ήτις έκραγεΐσα τή 14 *ΙουλΙου τοδ
είρμένου έτους έν ' Αγιασμα καπισή άπεσβέσθη μετά
τρεις ημέρας εΙς Κουμ-καπή καΐ Ύψωμαθεΐα, άφοϋ
τά έν μέσφ άπετέφρωσε• τό ΓβνΙ τξαμίον άπεπερα-
τώθη έν έτει έγίρας 1074 [1663 — 1664]. Ούτως εξέ-
λιπε πάν Ιχνος τής εκκλησίας ταύτης. *0 τε Γν^λαχ
[σελ. 454] καΐ 6 Σχβάιγγερ [σελ. 104] όνομάζουσι
τήν γνωστή ν καΐ νυν πύλη ν Μπαλουκ<παζάρ•καπισή
= Ιχθυοπωλείων, όψαροπωλβίων ΚίδοΙί-ΐΏ&ΓοΚίΟΓ,
παρά τήν οποίαν, λέγουοιν αμφότεροι, έπΙ τής πα-
ραλίας Ιστατο αγχόνη• ό τελευταίος αναφέρει καΐ
μίαν άλλην πύλην Μπαλικ-καπή (1ε3 ΡίδΟΐιΙΟΓ, με-
ταξύ των πυλών Φενερ-καπή καΐ Άγια-καπή [αύτ.
σελ. 1 05].
(18) Ό Δοοίϋ•$ος λέγβι ταύτα: *τφ 1637 ^ποίηο$ν
6 Μπϋϋράμ πααας τζαμί την ^ Κωναταηινουπόλβι Ιχ-
κληαίαν τοΰ Προδρόμου την έσω^εν τής πύλης * Αδρια•
νου λεγομέί'ης, ήίΐς ήν μονή τών μοναζουσών γν^αι•
κών ». Τήν πληροφορίαν ταύτην εΰρήσομεν έκ
τών επομένων ανακριβή, παρά τήν ύπό τού Μ,
Γβδβών [αύτ. σελ. 65] άποδιδομένην τφ πολυσεβά-
στω ΠαΓριάρχη τών Ιεροσολύμων άκριβολογίαν
χρονογράφου καΐ άδιαφιλονίκητον Ιστορικήν γνώ-
σιν τών έν Κωνσταντινουπόλει. Έν πρώτοις δέν
έχομεν άλλην μαρτυρίαν, προγενεστέραν ή μεταγε-
νεστέραν τής αλώσεως, περί υπάρξεως μονής τού
Προδρόμου έσωθεν ή πλησίον τής πύλης Αδριανού•
πόλεως• δεύτερον δέ, τ^αμίον Μπαϊράμ πασά ούτε
νυν υφίσταται ουδέ καΐ πρότερον υπήρξε περί τήν
πύλην ταύτην ό Κοτζά Μπαϊράμ πασάς, χρηματίσας
τφ 1023 Γενίτσαρη άγασή, τφ 1636 καϊμακάμης
[ζ= διοικητής τής Κωνσταντινουπόλεως], έδεξίρευοε
μηνΐ 'Ραμαζάν 1046 [ηζ'Ιανουαρίψ-Φεδρουαρίφ
1637» κατά Χάμμερ ακριβώς τή 2 1 Ιανουαρίου 1637]*
καΐ τ^ 2 Μαρτίου τού αυτού έτους άπελθών κατά
τής Περσίας απέθανε τ^ 2713 'Ρεμπιουλεβέλ 1048
[ = 8 Αυγούστου 1638] έν Ίνονή τής ^Ανατολής,
Κοβμακάμης ών έπεμελήθη τής επισκευής τών τειχών
τής πρωτευούσης καΐ τής διοχετεύσεως των 6δάτ«>ν
τού ποταμού Λύκου διά τού πύργου Σουλοΰ χονίί,
π(ΐρ» δν ήγειρε καΐ γέφυραν διά ταύτα δέ καΐ ό πο-
ταμός εκλήθη άπ' αυτού Μπαϊράμ πασά τερβσή, καΐ
ή γέφυρα καΐ οΐ πέριξ λαχανόκηποι, ών κύριον
προϊόν αΐ άγγινάραι αΐ έπωνυμούμεναι ώςαύτβς
Μπα'ίράμ πασά. Ανήκων εΙς τό τάγμα τών δερ6ιο&ν
Κατρή άνήγειρεν υπέρ αυτών έν Δαούτ πασά «αρά
τό Χασεκή τζαμίον τόν φερώνυμον Μπαϊράμ «αοά
τεκεσή καΐ μετρεσέν, καΐ μαυσωλεΐον [τουρμπέ] , έν
φ κομισθείς έξ Ίνονή ό νεκρός αυτού κατετέθη»
ώς καΐ μιας -θυγατρός αυτού* εΙς τόν τεκέν,
προςεπωνυμούμενον κα\ Πασμ(ζκ •ι•σερίφ, διά τά
έν αύτφ διασφζόμενα Ιερά παρά μουσοολμά*
νοις πέδιλα καΐ άλλα αντικείμενα, προςεύχον-
ται κατά παρασκευήν, [Χάμμ$ρ' — Ιοααηΐη] Ιλ
ΤϋΓςυίβ. —*Αλή Σατή' χατ. έλ. τξεβ. Α'. 58—59•
— Άχμετ Μουχτάρ* Φέτχ£ τζελίλι Κωσταντινιγιέ,
^^^' 33*44 — 45• — Μετξμουάϊ τζεδαμή. — Μετζμοϋβ
τουκεγιά. — Σαλναμέ 1294]• Ό τεκές, ό προετοιμα-
σθείς Ιδιος τουρμπές (μαυσωλεΐον), ό μετρέσες, εΐβΐν
έκτισμένοι διά πελεκητής σκληράς πέτρας, έπΙ δόο
οδών κείμενα, εΙς τήν γωνίαν τών οποίων ήγειρε
μεγαλοπρεπή κρήνην καΐ νυμφαϊον (σεμπίλ). "Ανα-
φέρεται μέν ό Μπαϊράμ πασάς Ιδρυτής φιλανθρ€οπι•
κών οΙκοδομών έν ΚαισαρεΙςρ καΐ Άμασείςι καΐ αμ-
βώνων εΙς πολλά τεμένη, ούχΙ δμως έτερου μεστζι•
τίου ή τί,αμίου έν Καιν/πόλει• διά τούτο ανακριβή
έθεωρήσαμεν τήν πληροφορίαν τού Αοαϋέου^ ααφΖ'
πιγραφείσαν καΐ έν χειρογράφψ Πατμιακφ, έξ αυ-
τού Ισως αύτολεξεί πλην τού ονόματος τού Μπαϊράμ
πασά /"*/. Σακβλλίοιν* Πατμ. Βιβλ. σελ. 3ΐ^7•
(19) Προςτεθήτωσαν εΙς τά έν σημειώσει 14η φη-
μένα περί τής παρανοήσεως τού κειμένου τού Καραμ•
ηέίνΐΗοφ καΐ ταύτα : πώς ό άπ(ΐλλοτριώσας τήν μο^'ήν
έκείνην τού Προδρόμου κατέλιπε τήν έκκ>α)σ1αν
αυτής Ινα καταστξ ενοριακή, καΐ διατί αύτη ή>Ααξεν
έπωνυμίαν; Καθά εΧπομεν γενομένης τής απαλλο-
τριώσεως αΐ έν αυτή μοναχαΐ άπήλθον καΐ έγκατέ•
στησαν ίσως εΙς τήν ώςαύτως γυναικείαν μονήν τοό
αγίου Δημητρίου• εΙς έκατέρας τών οποίων, ήγουμέ•
νας καΐ μοναχάς, εδόθη χωριστά τό αύτοκρατορικόν
έλεος ύπό τού Καραμπέίψιχοφ,
(20) Παρενοήθη καΐ ενταύθα ό ΚαραμπίιπΜοψ'
δέν λέγει ούτος περί χειροτονίας, άλλα περί κού-
ρας (ποοτρΗΚβΗββ), νοών αναμφιβόλως όη εΙς
τήν μονήν έκείνην τού Προδρόμου, τήρ παρά την
Σφζόπολιν, Εκάρη μοναχός ό έκ τής έναντι Αγχιά-
λου καταγόμενος Ιερεμίας, καΐ έλαδε τό μοναχικόν
έκεΐ σχήμα, προαχθείς εφεξής εΙς διαφόρους εκκλη-
σιαστικούς βαθμούς μέχρι καΐ τού οΙκουμενικού πα-
τριάρχου. *0 *Α. Π. Κΐραμευς παρέβλεψε καΐ (ίοα ό
Χούααν&ος Λοπαρέφ, έκδοτης τού 'Οδοιπορικοό τοδ
Καραμπέϊνίχοφ, προήχθη έκ τού χωρίου τούτου νά
γράψη έν τοις προλεγομένοις [σελ. XII] 6τι μ6νο\•
έκ μόνου τού Καραμηέϊνικοφ '^'νωρίζεται τό γεγο*
νός, ότι 6 Ιερεμίας καταλοίων τόν ΰ^όνσν 9κά^ εΙς
ΝΛΟΙ ΤΙΙϊ; ΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΟΥΠΟΛΕΩΣ ΚΑΤΑ ΤΟ 1593 ΚΑΙ 1604
137
τήν έν λόγφ μονήν, ύηοοημειώοας δη ήγνόηοεν ό
Σά^ς που ό *Ιερβμ(ας Β ' ^.βίωοβ μετά τήν άποχώρη-
οιν αύτοϋ έκ του θρόνου. *Αλλά καΐ ό Αοπαρεβ ήπα-
τήθη έκλαβών τήν κουράν γενομένην μετά τήν έκ
του θρόνου άπομάκρυνσιν Πατριάρχης ούτως ή άλ-
λως καταλιμπάνων τόν θρόνον δέν έκείρετο, άλλ' ή
έξορ(α κατεδικάζετο ή ήοοχίς^ έν τινι μονή ιταρεδ(•
δοτό, καΐ έοην δτρ προεδρικώς εΙς μητρόπολιν άπο-
κοΟίοτατο.
(21) Ό ΚαραμπέίνΐΗοφ αναφέρει παρά τήν πύλην
ΜηαΧατα μονήν έπ* ονόματι του άγίου Ιωάννου
Προδρόμου, ύφιοταμένην μέν τφ Ι $82, καΐ διά
τοΰτο έγγεγραμμένην έν τφ καταλόγφ, μή ύπάρ•
χουσαν δμως τφ 1593» ^Πζ έκκληοΐας αυτής ενορια-
κής γενομένης, καΐ διά τοΰτο τήν διά τήν έν λόγφ
μονήν ώρισμένην βοήθειαν έδωκεν εΙς τήν ήγουμέ-
νην καΐ τας μοναχάς της πλησίον της αυτής πύλης
Μπαλατά μονής τοΰ άγΙου Δημητρίου, μή εγγεγραμ-
μένης έν τφ καταλόγω [οελ. 86], ώς έν τή 14η οη•
μειώοει ιΐίτομεν. Όρθώς ό * Α. Π. Κ$ραμ$νς παρατη-
ρεί δτι ή τοΰ Προδρόμου αΰίη εκκλησία είναι εκείνη,
εΙς τήν οποίαν ό Καραμηέίνικοφ έδωκεν έλεος
[αριθ. 12], ήν ό ΠαχΒράχης ονομάζει <»ΑΙγιαλόν>
[αριθ. Ι4]# καΐ ή οποία είναι γνωστή (ούχ\ δμως
α είτα») ύπό τό δνομα Κυνηγοδ' αΐ έπωνυμίαι αύται
φέρονται καΐ πρό της αλώσεως• εΙς έγγραφον τοΰ
1334 : «. • .περί τήν πόρταν τοΰ άγίου ένδοξου Προ-
δρόμου καΐ Βαπτιστοΰ κατά των Κυνήγωνβ• εΙς έτε-
ρον τοΰ Ι400: «...τόν πάνσεπτον καΐ θείον ναόν
τοΰ τιμίου μου ένδοξου προφήτου Προδρόμου καΐ
Βαπτιστοΰ Ιωάννου, τόν έξω της βασιλίδος ταύτης
τών πόλεων, πβρ* τον αίγιαλον της βασιλικής πύ-
λ^)ς. . . », δντα πιθανώς τόν κατ' έγγραφα τοΰ 1394
έπικεκλημένον καΐ βτοΰ κυροΰ Νικολάου» [ΜϋίΙο^ΊοΗ
6{ ΜύΙΙβτ ; Α. Ρ. Ο , τ. Ι, σελ. 568. — τ. Π, σελ,
391—3• *• II > «'ελ. 215 — 6]. ΕΙς άλλα τοΰ 1 686 καΐ
1689: • . . . Έκκληοίαν τοΰ τιμίου ένδοξου προφήτου
Προδρόμου κα\ Βαπτιστοΰ Ιωάννου έν τοποθεσίφ
Κυνηγού, έκτος τής πόλης λεγομένης Μπαλατά) καΐ
«... κατά τήν τοποθεσίαν Κυνηγού, έξωθεν τής πύ-
λης λεγομένης Μπαλατάο [Γβδεών αύτ. σελ. 50» 5^]»
καΐ «...έξω τοΰ Κυνηγού κατά τόν αΙγιαλόν» [^4.
77. Κίραμ$υς• Άνάλ. Ίερ. Σταχ. τ. Δ', σελ. 68, 69].
•Ενοριακή γενομένη ή εκκλησία αύτη έκάη τφ 1640*
άνβκτίσθη δέ μικρόν έπειτα «έν εΧδει οίκίαςί) καΐ
άφιερώθη 6πό των, άπό τής ενορίας βεβαίως έξαγο-
ρααάντων τόν τόπον εΙς τό όρος τοΰ Σινά* είτα, έν
ί,χΒχ. ΐ686, έκτίσθη μεσιτείς: τοΰ ^ώσου πρεσδευτοΰ
μεγαλειτέρα έπ' ονόματι τοΰ Σιναίου όρους κατά τό
σιγΙΧλιον τοΰ πατριάρχου Διοννοίον [Γεδεών αύτ.].
"Αδηλον τίνες ήσαν Λ έξαγοράσαντες τόν τόπον
καΐ άφιερώσαντες τήν έν εϊδει οικίας γενομένην
οίκοδομήν άλλ' επειδή καλεί ό μέν Σμΐ^, τφ 1669,
«|ΐ8τόχιον τής Αλεξανδρείας» έ*ν ονόματι του άγίου
Ίοϊάννου, προςτιθείς ότι άνήκεν εΙς τόν Πατριάρχην
Αλεξανδρείας, ό δέ Ι,α ^νο^^^^ τφ 1670, παρεκκλή-
οιον έπ' ονόματι τοΰ άγίου Ιωάννου, τοΰ Πατριάρχου
Έλ\ Φ.> Ιύν ογο;
Αλεξανδρείας παρά Λαμίφ [ένθ' άν., σελ. 219]»
ι Ικάζομεν δτι εΙς αυτόν είχε περιέλθει ή κυριότης,
ήτις, τφ ι686 οριστικώς μετεδιδάσθη εΙς δ έκτοτε
μένει Σίναιον όρος, ιής εκκλησίας άνακτισθβίβης
Ιΐεσιτεί(? παρά τζ κυβερνήσει τοΰ πρεσδευτο6 τής
'Ρωσίας, προτραπέντος ύπό τοΰ των Ιεροσολύμων
Λοοώεου [Αΐ Π. Κεραμενς• Άνάλ. *Ιερ. Σταχ. Α', 277]•
Σημειωθήτω δ* ένταΰθα δτι μία καΐ ή αυτή ή ν ή
Βασιλική λεγομένη Πύλη καΐ ή τοΰ Κονηγοΰ ή τών
Κυνηγών, ήν πολλοί διάφορον τής πρώτης έξέλα-
δον, πιστεύσαντες εΙς τόν Ιστορικόν Αούχαν λέγοντα
«οΐ δέ Βενετικοί έν τζ Βασιλική πύλη μέχρι τοδ Κυ-
νηγού συν 'Ρωμαίοις. . . έμάχοντοο [κεφ. 38]* ^ό έφ'
ήμίν άξιοπιστοτέρους θεωροΰμεν τόν ΠούοκουΧοτ,
[Ο'ρο1βθ8 βιδλ. IV, στ. ι8ι κ. έ.] ταυτίζοντα τάς
πύλας Ογηα|ροη καΐ Κβ^ία* τόν Γύλλιον, λέγοντα
μετά τήν πύλην Βλαχερνών [=*ΑΤ6ανσερά'ϊ καπουσή]
τήν Κυνηγού είτε Παλατινήν καΐ έπειτα τήν Φανσ-
ρίου [βιδλ. Ι, κ. XX], κα\ άλλαχοΰ «τήν Παλατινήν
ή Κυνήγιο ν πύλην, έξω τής οποίας ύπήρχον πλάτα-
νοι»• τόν ΓέρΙαχ^ τάσσοντα μετά τήν πύλην Φανα-
ρίου τήν τών Κυνηγών καΐ μετ* αυτήν τήν Βλαχερ-
νών [ΤΗ^βΐ3ϋθ1ι, σελ. 454] άνευ Ιδιαιτέρας μνείας
τής τοΰ Μπαλατά• τόν Σχβάιγγερ, άριθμοΰντα μετά
τήν Άϊνμπασάρ καπί τήν ΠαλατκαπΙ καλουμένην
άπό τοΰ παλατίου τοΰ Κωνσταντίνου καΐ κατόπιν
τήν τοΰ Διπλοφανάρου καΐ ΦενερκωπΙ [ΚοηδΙ&η-
Ιίηορβί κτλ. σελ. 104 — 105 έκδ. 1619]. Τήν ταυτό-
τητα τών δύο πυλών έξάγομεν καΐ έκ τών πατρκχρ-
χικών έγ^'ράφων, τών τε πρό τής αλώσεως κα\ τών
μετ' αυτήν τούτων τό τοΰ έτους 1334 αναφέρεται
κυρίως εΙς ναόν άγίου Δημητρίου, διακεΐμενον πλη-
σίον οΙκηματων περί τήν ηόρταν τοΰ άγίου καΐ ένδο-
ξου Προδρόμου καΐ Βαπτιστοΰ πατά τών Κυνηγών.
ΚαΙ λέγει μέν ό Μόρτμανν [Εΐβς. Τθ{). άβ 0/ρ1β, 5
6$] δτι ούτως έπωνυμήθη ή πόρτα διότι οδός άπ* αυ-
τής ήγεν εΙς τήν διάοημον μονήν τοΰ Προδρόμου
τής Πέτρας, έρειδόμενος έπΙ τοΰ έν λόγφ έγγραφου,
ήμεΐς δμως βεβαιότερο ν θεωροΰμεν διότι έγειτνία-
ζεν αύτΙ^ι ή ύπό τοΰ Νικολάου Χρησίμου έγερθεΐσα.
έπ' ονόματι τοΰ αύτοΰ άγίου εκκλησία λήγοντος τοϋ
Π ' η αρχομένου τοϋ ΙΑ ' αΙώνος, άφοΰ διεκδίκησις
δικαιωμάτων έπΙ τής εκκλησίας ταύτης έγένβτο έν
έτει Ι440 ύπό ορφανού διςεγγόνου τοΰ κτίτορος,
καθά διαλαμβάνει τό προμνημονευθέν έγγραφον
τοδ έτους τούτου. Τήν έν τφ χάρτη τοΰ Μόρτμανν
σημείοιμέΝ ην θέσιν τής εκκλησίας τοΰ Προδρόμου,
τοΰ μετοχίου τουτέστι τών Σιναϊτών πατέρων, έπΙ
τής μεταξύ τών πυλών Μπαλατά καΐ Άϊδάν σεράί
παραλίας, εΙς παραδρομήν άποδοτέον, άφοΟ έν τφ
κειμένω [5 66] όρθώς τάσσει αυτήν μεταξύ τών πυ-
λών ΦαναρΙου καΐ Μπαλατά έπΙ τοΰ αιγιαλού έξω
τών τειχών, παρά Αοοιϋέφ [έ\θ' άν.] «εΙς τό Φανάρι
έξω δπου τώρα είναι εΙς τήν Κ/πολιν μετόχι τών
ΣιναΧτών». *Η ύπό τοΰ Καραμπέινικοφ τοποθετούμενη
παρά τήν πύλην Μπαλατά μονή τοΰ άγίου Δημη-
τρίου, φρονοΰμεν δτι είναι ή οριζόμενη εΙς τό Ξύλο•
Τ(5μοςΚΙΓ 18
138
α ΕΝ ΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΟΓΓίΟΛΕΙ ΕΛΛΗΝΙΚΟΣ ΦΙΛΟΛΟΠΚΟΣ Σϊ*ΛΛΟΓΟΣ
μάόγιδον [έν τή ουνοικίςρ Ταχτα- μιναρέ] ύΛΟ τοδ
Πηχεράκη, ηζρ\ της όττοΐας διελάβομεν έν τή 14 οη-
μειώβει, ούχΙ δέ ή ητολύ απέχουσα της πύλης Μπα-
λατ6 έκκληοία του αγίου Δημητρίου, ή έν Ξυλοπόριη,
ή καΐ τοΰ Κανάβη λεγομένη, παρά τφ Πατεράχυ
γραφομένη Κσνανοο άντΙ ΚαναβοΟ Ισως, ή 6πο(α
λέγεται ύπό του διακόνου Παύλου ώραΐα κα\ μεγάλη
πλησίον του αγιάσματος της Παναγίας τών Βλαχερ-
νών ούσα [ένθ» άν,, σελ. 48].
(22) Έν σελ. 684 ό αυτός Υψηλάντης γράφει:
€ . . . την Ζουλόπβτραν, βχκληοίαν του Άρχιοτρατήγον,
άλλως αγίου Νικολάου 9.
(23) Ό Σμί^ αναφέρει έκκλησίαν του άγιου Νικο-
λάου κειμένη ν ο 6 μακράν της άγ(ας Σοφίας, ίίάν
κ<ιλώς εν&υμώμαΐ'» προςτιθείς [αριθ. 2]• ταύτη ν ήμεΐς
ταυτίξομεν τή έν Κουμκαπή παρά Καραμπέινικοφ
αριθ. 15, έν Κοντοσχαλίψ παρά Πατερήκγι αριθ. 21
τασσομένη. Περί αυτής εύρηται εΙς τό ύπ* αριθ. 17
χειρόγραφον της έν Λέσβω Ιεράς μονής του Αειμώ-
νος τό έξης σημείωμα: ^αχλζ' Ινδ, «»?« μηνι μαρτίφ
» ήγοράαύη το παρόν βιβλίον δίά/αυνδρομής τοϋ πανό-
» αιωτάτου πνΙευματ/ΐΜοΰ και ίεράρχου κυροϋ Φιλο-
» ^έου άπό λειμωνος μοναοτηρίου καΐ ϊοχί[ν] το τταρον
» άΛΟ του νΰν άναηόοηαοτον από την αύτην μονήν,
» "Ετος τό αυτό ίμβατίκωσαν και την ίκκληοίαν του
> αγίου Νικολάου τοϋ ίν τφ Κοντοοκαλίφ όιά συνόρο-
» μής και συνηγορίας Μανουηλ Λατίνου πατριαρχεύον'
» τος Κυρίλλου έν Κωνοταντινουπόλει^ [Έλλ, Φιλ,
Σύλ., Μαυρογ. Βι6λ, ύπό Ά. Π. Κεραμέως, τ. Α',
σελ. 37•]• Παρετήρησεν ήδη 6 Γεδεών [σελ. 70] ότι ή
σημείωσις τοΟ 1648 [σελ. 2ΐ] δέν αναφέρει τήν έκ-
κλησίαν ταύτην, τήν οποίαν όμως έπεσκέφθη ό διή-
μερον έν Κουμκαπή διαμείνας τφ 1652 διάκονος
Παύλος [ένθ* άν., σ. 47]» καΐ τήν οποίαν λέγει καεί•
σαν τφ ι66ο ή ύπό Ά. Π. Κεραμέως δημοσιευθείσα
ση^είωσις [Δελτ, Ιστ. καΐ έθν, έτ, τής Ελλάδος, Β'
446*447]* φαίνεται δ έ ταχέως άνοικοδομηθεΐσσ, άφοδ
τφ 1 669 ύπήρχεν έπΙ Σμίί^, μή συγχέοντα αυτήν
μετά τής έν 'Υψωμαθρ.ίοις ετέρας εκκλησίας του
αγίου Νικολάου [αριθ. 5], '^ήζ παρά Καραμπέιηκοφ
αριθ. 3ί» «αρά Πατεράκη αριθ. 29, κα\ διακόνφ
Παύλφ (σελ. 47]•
(24) Μνεία τών έν Κονιοσκαλίφ ταώκ αρχαιότερα
πασών έστιν ή έν τφ κώδικι τών ομιλιών Μελετίου
Συρίγου, λέγει ό Μ. Ιεδεων [σελ. 70], τφ 1 66ο, ή
Από Ά, Π. Κεραμεως δημοσιευθείσα* υπάρχει όμως
καΐ προγενεστέρα ταύτης κατά ένα αΙώνα περίπου,
δύο εκκλησιών, της Ελπίδος καΐ του αγίου * Ιωάννου,
Περί τής πρώτης άναγινώσκομεν τά επόμενα εΙς τό
Ημερολόγιο ν του Γέρλαχ [σελ. 164] : ^18 Μαρτίου
15Τ6' παρέστην σήμερον εΙς λειτουργίαν τοϋ Πατριάρ-
χου εν τ// έκχληοίί}, τής Έλπίδος' ^χει ανιη μίαν μότον
άγίαν Τράπεζαν άνευ ««κοΊό)»» ώί πάσαι αί έκκληοίαι
τών ορϋοδόξων είναι μικρά, έχουσα εικόνας τοϋ Χρί-
στου, τής Θεοτόκου, τών αρχαγγέλων Γαβριήλ και Μι-
χαήλ^ τοϋ Βασιλείου, τοϋ Χρυσοστόμου, του Ι^αζιανζη-
νοϋ, τοϋ Δημητρίου κ. λ. Έν τφ προαύλιο} και εν τφ
νάρ^κι τε^αμμένοι είσι προϊστάμενοι τής μονής χαι
τής εκκλησίας* πρό τής εΙκόνος τής Παναγίας καιη
διαρκό^ κανδήλα' ίντός και έκτος τής έκκληοίας τίρΐ
πολλά ϋολωτά δωμάτια, κρήναι καί κινστέρναι*. Κατά
τήν πυρκα'Ιάν τής ίο Νοεμβρίου 16$ 2, τής άΐτοτε*
Φρωσάσης τά μεταξύ Κουμκαπή καΐ Ότοΰν τβαροί
[= Ουρούν τσαρσί;], α( έκκλησίαι Κουμκαπή διεοώ*
θησαν διό 6 παρεπίδημων Πατριάρχης Αντιοχείας
Μακάριος παρακληθείς έλειτοόργησεν εΙς τήν έκκ>α).
σίαν τής Παναγίας έν τή έρήμφ, τήν οποίαν ό 5.
ΡεΙνχάέϋ θεωρεί ώς τήν τής Ελπίδος [διάκονος
Παϋλος' αυτόθι, σελ. 45» 46]. Λείπει ή εκκλησία αύτη
έκ του καταλόγου τοδ Σμίθ, ούσα μία τών καεισών
επτά τφ 1055 »<«^' αυτόν, ή τφ 1 66ο κατά τόν Δοοί-
ϋεον [ ^Α, Π, Κεραμευς' Άνάλ. 'Ιερ. Σταχ. τ. Α'
σελ. 28 1] καΐ τό σημείωμα εΙς τάς ομιλίας του ΣορΙ•
γου. Περί δέ τής δευτέρας έν τζ εφεξής σημειώβει.
(25) Αμέσως μετά τήν περιγραφήν τής Ελπίδος
6 Γερλαχ γράφει καΐ τά εξής. «ΕΙδον σήμερον τψ
έκκλησίαν τοϋ Χρυσοστόμου, άλλοτε ποτέ μεν ΰπάρ-
ξασαν κυρίως μονήν μοναχών και μοναστριών, νυν ϋ
μόνον μοναστριών, υπό τοϋ πατριάρχου συντηρουμένων,
έστι δε ευρεία πλατεία, κατά τμήματα έκτισμένη, δι ην
ό πατριάρχης έδωκε πεντακιςχίλια δουκάτα, δια ν ά•
φε&β αυτφ και ταΧς μοναχαΐς και μη άνεγερΰή τέμενος
άλλοφύλλων^. Καίπερ χοό Γέρλαχ μή ορίζοντος σο νοι•
κίαν, δυνάμεθα έν τούτοις άνενδοιάστως να τάξο)•
μεν αυτήν έν ή καΐ ή τής Ελπίδος ήτο, έν Κουμκαιή
[Κοντοοχαλίω] καΐ νά ταυτίσωμεν, αποδίδοντες εΙς
έσφαλμένην πληροφορίαν τού Γέρλαχ τήν έποη-υ-
μίαν Χρυσοστόμου *Ιωάννου άντΙ Προδρόμου Ιωάν-
νου, τή παρά Καραμπέινικοφ, αριθ. 2$ « Ιωάννου
Προδρόμου" Πρόδρομος^ έν Κουμκαπή, τ^ παρά Πα•
τεράκγι^ αριθ. 2 1 « "Αγιος *Ιο>άννης ό Πρόδρομος εΙς
Κοντοσχάλΐ'»* έπ' αυτών μοναχαΐ δέν υπήρχαν, τής
συντηρήσεως αυτών κατάστασης, φαίνεται, αδυνάτου.
Ό παρεπίδημων έν Κ/πόλει Πατριάρχης Αντιοχείας
Μακάριος, έλειτούργησε Κυριακήν τίνα καΐ εΙς τήν
έκκλησίαν ταύτην, άδείςι πατριαρχική• ό κλήρος τών
λοιπών εκκλησιών τής συνοικίας, μετά λαμπάδοίν
καΐ θυμιαμάτων κατέλθω ν εΙς τήν άποβάθραν, όπε-
δέχθη τόν έκ Γαλατά διά πλοίου έλθόντα Πατριάρ-
χην, ώδήγησεν εΙς τήν έκκλησίαν καΐ συμμετέβχβ
τής τελετής, μεθ' ή ν παρετέθη γεύμα [διάκονος Παϋ-
λος, αυτόθι σελ^ 45 — 46]. Δέν αναφέρεται ή εκκλη-
σία αύτη ύπό του Σ|ιΙΘ [1669]» καεΐσα κατά τόν Αο-
σί&εον [Ανέκδοτα τεμάχη,,. ύπό Ά, Π. Κεραμέης
εκδοθέντα έν Α' τόμω τών *Αναλ, 'Ιερ. ΣταχοοΧο-
γίας, σελ. 28 1] έν έτει 1659» [ακριβέστερο ν όμα^ς
1 66ο, 14 Ιουλίου, ώς λέγει ^ν τή ΔωδεκαβΙβλιρ δ
αυτός], όςτις γράφει συνάμα δη σύν ταίς ά>^ο»ς
καείσαις είδωοεν ό βεζίρης ΰέλημα και ταϊς ΙφίΛ•
ί σαν3, δ-τερ χρΓ]ξει επιβεβαιώσεως.
(26) Κατά τήν έν τφ Αελτίφ τής *1στ. χοι Ιίΐ'.
^ίαιρείας προλεχθεϊσαν σημείωσιν τού Ά. Π. Α'ιρα-
μέως άπετεφρώθη καΐ αύτη τφ ΐ66ο• ή οημεία>οις εΙς
τήν Βλάγχαν τάσσει αυτήν: <τόν άγιον Νικόλασν ιόν
ΝΑΟΙ ΤΠΣ ΚΟΝΣΤΑΝΤΙΝ0ΥΠ0ΛΕΩ2 ΚΑΤΑ ΤΟ 1593 ΚΑΙ 1604
139
ίν *Αρμβνίθ4ς•, ένφ ό ΚαραμηέινίΗοφ λέγει, άνακρι-
6ώς καθ* ημάς, εΙς Κουμκαηή [αριθ. 24].
(^27) *Η έν ΒΧάγχ€ΐ. έκκληοΐα της θίοτόΗου, ή παρά
Καραμτιέίνίχοφ αριθ. 2$, Πατ^ράκη αριθ. 23 αναφέ-
ρεσαι εΙς τήν τοΟ 1648 οημείωαιν του άγιοταφίτικοδ
χειρογράφου καΐ ύπό του διακόνου Παύλου, τφ 1652
λέγοντας εΙς Κουμκαηή δύο εκκλησίας της Πανα-
γίας [ένθ. άν., σελ. 47] ' ^ Λ^• /«ί»ώ•' [ομχ, σελ. 12]
γράφει δτι καΐ αύτη ή έκκλησ(α ιάίτέθανε προδήλως
μηα το §τος 1683 η χάί χαχόπινι, ένφ γνωρίζει 'τό
δημοσιευθέν σημείωμα υπό τοδ Α, /7. Κεραμίως,
. καθ* δ έκάη καΐ αύίη μετ' ΛλΛων δύο έν Βλάγκα
εκκλησιών τφ 1 66ο, καΐ διά τούτο υπό του Σμι{^ πα-
ραλείπονται.
(28) ΤρΙς ό ΓέρΧαχ έν τφ ΉμερολογΙψ [σελ. 21;,
359» ΑΟβ] περιγράφει έκκλησίαν άγιου θίοδώρου,
όνομάζων ούτω τήν μονή ν του Προδρόμου έν τοις
2'τουδίου, τό νΰν Ίμροχόρ τζαμιοή. παρά τήν έν
ΎψωμαΜοις έκκλησίαν τού άγΙου Κωνσταντίνου,
Προδήλως 6 συγγραφεύς έσύγχυσε τ6 όνομα τού
πάτρωνος της μονής αγίου κα\ τ6 τού θβοδώρσυ
Στουδίτου τού ηγουμένου αυτής τού ακαταμάχητου
εκείνου ύποστηρικτού τής προςκυνήσεως των αγίων
εΐκόνατν κατά τάς είκονομαχικάς έριδας.
(29) Τήν έν Ύψωμα&βίοίς έκκλησίαν τού αγίου
Γεωργίου πρό τού Καραμπέίνιχοφ αναφέρει 6 Γβρλαχ
επανειλημμένως• .« 7]} 23η Απριλίου 1577 ήλ^μ$ν,
λέγει, 8ΐς την έλλϊΐνΐΗήν ίχΗληοΙαν του άγιου Γβωργίου'
ή ίΐχών του άγιου ίϊναι Ιζφγραφημένη Ιπι τοϋ τοίχου
6*α μιχρών τετραγώνων ίπιχρύοφν τμημάτων πλακός
[εννοεί διά μουσαΧκού], ϊχουοα χρεμαμένην ώραίαν
μεταξίνην αχέπην. Ή ^πχληοΐα ην χατάμεοτος ίξ ίχα•
τοντάδων γυναιχών χαΐ παίδων μεταξύ των γυναιχών
ήοαν πλέον ί} δεχα Καραμανιώτισσαι, πλουοιώτερον
χεχοομημεναι τών παρ' ήμΐν ήγεμονίδων,,.• [Ταρβ*
ΒηοΗ, σελ. 339* παραλείπομεν τήν περιγραφήν του
στολισμού αυτών]. Τί^ 17 Νοεμβρίου 1577 παρέστη
εΙς βάπτισιν έλληνικήν έν τ^ αυτή έκκλησίς^, κεκο•
σμημένη δι* εΙκόνων τού Χριστού, τού Προδρόμου,
τής Θεοτόκου, τού Θεοδώρου Στουδίτου, τού Μεγά-
λου Κωνσταντίνου καΐ τής μητρός αυτού Ελένης,
τού Αθανασίου καΐ πολλών άλλων. « *Η ίχχληοία
αντη ^οτιν ή περί ης εν τοΐς άνω ώμίληαα τοϋ αγίου
Κωνσταντίνου, ή ίπίοης χατεχομένη υπό Τούρχων [=
τουρκόφωνων, Καραμανιωτών] • ετησίως χατά την
εορτην τοϋ άγίον Κωνσταντίνου περιάγονται ίν αύη")
όστ& τίνα, ώς άγια λείψανα τοϋ Κωνσταντίνου, Ιφ φ
6 λαός ώς μαινόμενος χα^ίοταταΐ9 [σελ. 405 — 6]• 1*9
24(;) Απριλίου 1578 μετέδη μετά τού Σχδά'ίγγερ, εΙς
τ6ν παρά τα τείχη ναόν τού αγίου Γεωργίου, έν τφ
χωρίω [= συνοικίς:] Κσραμανίςί, οίκουμένφ ύπό
Καραμανλίδων Ελλήνων, γνωριΧ,όντων τήν Τουρ-
κικήν μόνον γλώσσαν. ..Ό ναός έχει εύρε'ιαν αύ•
λήν καΐ νάρθηκα, δη ου Ιστανται αΐ γυναίκες• εντός
δ* έχει πηγήν ^^εραπεύουσαν τους έκ πυρετού πά-
σχοντας... Πολύς κόσμος προςήλθεν έπΙ τί^ εορτή...
[σελ. 4^4" άντΙ 24 Απριλίου γραπτέον 23] *Η εκκλη-
σία αύτη τού άγιου Γεωργίου είναι ή κοινώς λεγο-
μένη €0 Κυπαρισσάς*, 6 έν τή Κυπαρίσσφ άγιος
Γεώργιος, περί ής καΐ 6 διάκονος Παϋλος γράφει Οτι
είναι ή αρχαιότατη τών ύπό τών Χριστιανών διατη-
ρηθεισών εκκλησιών, δη ωραία μουσαϊκή εΐκών τού
αγίου Γεωργίου υπάρχει, δη έχει άγίασμα, καΐ τό
λείψανον τής αγίας Άνασταβίας τής Φαρμακολυ-
τρίας, έορταζομένης τή 22 Δεκεμβρίου, καΐ περιγρά-
φει τόν τρούλλον αυτής [αύτ., σελ. 47]• Περίεργος
ή ύπό Σμι^ παράλειψις αυτής, ένφ ό άουχόγγιος
[ι68ο] αναφέρει 8 ΟβοΓβρϋ νβΓβυδ (^βίβΐΐϋΐπ
ββρίβιτι ΤυΓπυηι (αύτ. αριθ. 13).
Έκάη καΐ αύτη έν έτει 1782• τό σημείωμα τού
Πασχάλη ονομάζει αυτήν πάγιος Γεώργιος Παρμα-
χαΐίή* [Ευγένιος Ιερεύς* ή Ζωοδόχος Πηγή, έν Κων/
πόλει ς:ωπς', σελ. 3ΐ3]' ουνοικία τοιαύτη αυτόθι
άγνωστος εΐναι σήμερον. Ή έκκληοία άνεκτίσθη τφ
αωλδ', φροντίδι τού τότε πατριάρχου Κωνσταντίου '
Α' , δςτις αναφέρει τά κατ* αυτήν έν τί^ Κωνσταντι-
νιάδι* ύπερθεν τής θύρας έχαράχθη τό έξης επίγραμ-
μα ποιηθέν ύπό τού διδασκά>^ου τού Γένους Νικο-
λάου Λογάδου:
Ναός τά πρόσ&εν ήν μεν ίν Βυζαντίψ,
έν Κυπαρίσσφ τοϋ χλυτοϋ Γεωργίου*
άλλ * ήν λυπηρον πάοιν αρχαίων φίλοις,
ώς άγνοοΰσι ποϋ ποτ' είχε τήν ύέσιν
Κωνστάντιος δέ, πατρκχρχών τό χλίος,
τοϋτον δή είναι εύστόχως τεχμήρατο
εκ τής τταλαι&ς τής δε καλλίστης ύόλου
χάχ κυπαρίσσου, τής χαείσης προ. χρόνων
δς πρώτυ όρμιΙ χαι άρρωγή άπλέτφ
χαινον χαϋιστ^ εΙς δπερ κάλλος βλέπεις,
*ΑΧλ ' ώ τροπαίων χλήσιν ώς μάρτυς φέρων,
' τήρει ΰπερ^εν τών νοητών ΰηρίων
και ττατριάρχην και δσους χριστωνύμων
κατ τον Ιαμβίσαντα ταϋτα Λοτγάδην,
όμοϋ δε χτίστην τοϋδε^ τής τεχνουργίας
και Νιχόλαον τεχτσΡα Νιχητάδην,
^Οίωλδ' κατά μήνα Μάίον.
Έν τή περιοχή τής εκκλησίας υπάρχει νΰν άγία-
σμα έπ* ονόματι τής Μεταμορφώοεως τιμώμενον,
καΐ έπΙ τού διακόνου Παύλου, τφ ΐ65β, υπάρχον έτι
δέ καΐ ή δημοτική ενοριακή σχολή.
(30) Επανειλημμένως αναφέρει ό Γέρλαχ τήν
έκκλησίαν ταύτην τους έν τί^ συνοικίςί ταύτη οίκούν-
τας λέγει έλθόντας έκ Καρα)ΐανίας, ορθοδόξους μέν
Έλληνας Οντας, άλλ' ουδόλως ή ελάχιστα ελληνι-
κά γνωρίζοντας, τήν τουρκικήν δ' όμιλούντας• ή
συνοικία καΐ ή οδός άπό τής πατρίδος αυτών έπωνυ•
μήθη [Τα^βΒυοΗ, σελ. 173. ι86. 484]. ΟΙ Καραμα-
νιώται έχουσιν ωραίας^ μεγάλας κα\ ευρείας οΙκίας
μετά ωραίων κήπων, έκτεινομένων μέχρι τών φυλα-
κών τού Επταπυργίου [σελ. ι86]. Ή εκκλησία είναι
αρχαία οΙκοδομή, έστολισμένη διά πολλών εΙκόνων,
έν αίς καΐ ή τού Με^'άλου Κωνσταντίνου καΐ τής
μητρός αυτού Ελένης, φερόντων τά αυτοκρατορικά
στέμματα, κεκοσμημένα διά χρυσού καΐ αδαμάντων,
140
Ο ΕΝ ΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΟΓΠΟΛΕΙ ΕΛΛΗΝΙΚΟΣ ΦΙΛΟΛΟΓΙΚΟΙ ΣΓΛΛΟΓΟΪ
κατά «ήν εορτή ν αύτων, 21 Μαΐοϋ, εκτίθενται τά έν
κιβωτίφ φυλαοοόμβνα άγια λείψανα του άγ. Κων-
βταντίνοϋ, όστουν κα\ δάκτυλος* έκ του έκκληοιά-
οματος, λέγει, άλλοι μέν έπ' ώμων λαμ6άνουσι τά
λείψανα, άλλοι πλησιάζοντες πρηνείς έπΙ του εδά-
φους §Λΐίττον, έν ω άλλοι βόσσωμοι δτρεχον, τους
τοίχους άλλοι έψηλάφουν τινές «άλιν ώχρίων κα\
τάς δυνάμεις αυτών έχανον, έν μ. έτεροι καθίοταντο
ώς μανιώδεις• έλεγον δ' δη οΐ ύφιβτάμενοι τήν
οκληράν ταύτην κατάοτασιν, ήδύναντο νά γνωρίβωοι
τό ίτολύ ή ολίγον των αμαρτιών αυτών ύπήρχον
δμως καΐ οΐ, ώς παίδες, ουδαμώς επηρεαζόμενοι
[οελ. 348, 4θ6]. Μετά τήν άπόλυοιν της έκκληβίας
παρετίθετο γεδμίχ, "Ενδον της εκκλησίας 6πήρχε καΐ
άγίαβμα εΙς δ καταβαίνοντες βαθμίδας τινάς προς.
ήρχοντο καΐ κατά τήν μνήμην του αγίου οΐ πυρέβ•
βοντες έλοόοντο, καΐ άνήρτων κηρία, τρίχας καΐ
^άκη [οελ. 499]• Ό ΓέρΙαχ παρέστη εΙς λειτουργίαν
του Πατριάρχου τή ιη Απριλίου 157^» καθίσαντος
έπειτα εΙς πλούσιο ν γεδμα [οελ. Ι73]' ^^^^ έπεοκέ-
φθη τήν έκκληοίαν τζ παρασκευή τής Διακαινησίμου,
27η Ιδίου μηνός καΐ έτρυς [οελ. ΐ86]• τή 21 Μαΐου
1577 [οελ. 348] καΐ 1578 [σελ. 499]• Την αρχαιό-
τητα τής εκκλησίας μαρτυρεί γράμμα τοδ Πατριάρ-
χου Μητροφάνους Γ' εκδοθέν έν έτει κοσμογονίας
,ζοζ'= -|- 55^8-1- 1569. ούτινος τό διατακτικόν έδη•
μοσίευσεν έκ χειρογράφου τοδ ημετέρου Συλλόγου
ό *Α, 77. Κίραμευς [Παράρτ, Κ— ΚΒ* τόμ., σελ. 95»
χειρ. II, αριθμός 5]» ημείς δέ παρατιθέμεθα τό
Ιστορικόν αότοδ μέρος «... 01 έπ της Καραμανίας
Μαβίατατοι ΐΒρ^Χς, οΐ ψάλλοντες $Ιοιν έν τφ οββασμίφ
ναφ τοϋ μ$γφλου μου Κωνσταντίνου, άνατρέηοντΒς την
άρχαίαν ίν αύίοίς τόξιν και συνη^Βίαν και βονλόμβνοι
καίά βουληοιν την εαυτών ηορβυ$σ^ι . . . τιρος άλλη-
λονς μαχαις και σκα^^δάλοις διηνβχέσιν ίαυτονς έκδβ-
δώκαοιν ώςτβ τον νέον κατά χρόνον ίβρατβύοντα όλι-
γωρεΐν τους γέροντας και ηροτιμαα^αι και τίροκα&έζβ-
ο^ί έν τί ταΐς ίεραΐς συνάξεαι καί άπανταχοΰ δια τό
φ^οαι τίνος τούτων δφφιχίοις Ιχκληοιαοτικοϊς τιμη^
ΰήνοί. . . Άηελϋονοα ή μηριότης ημών μετά τών χα-
ΰευρεύέντων ένταΰ&α ΐερωχάτων αρχιερέων, και τών
εντιμότατων τή^ κα&' ημάς Μεγάλης Εκκλησίας κλη-
ρικών, εντός τοΰ ύείου ναοΰ του Μεγάλου Κωνσταντί-
νου . . . τέλος δε πάντταν μηδέν ευροϋσα ίτερον αΤτιον
ακανδάλα)ν, , , εΐ μη το ϋέλειν τους έχοντας όφφίκια
ηροτιμαα&αι τών ηρογενεατέρων ιερέων, και γηραιών
6ντων, άπεφήνατο, γνώμη τών παρατυχόντων αρχιε-
ρέων και (ίπερτίμοιν, είναι την έπικρατήσασαν άρχαίαν
τάξιν αυτών άτταραοάλευτον, ήτις ήν άηο τής αλώσεως
τής Κωνσταντινουπόλεως και μέχρι τοϋ νυν, . . και έπε-
δό^ εΙς άαφάλειαν τοις δηλω^εΤσιν ίερεϋσι τοΰ μεγά-
λου μου Κωνσταντίνου του έν τή Καραμανί^. τό παρόν
γράμμα, — *Εν έτει ^ζοζ' ». Άπασαι αΐ μνεΐαι τής
εκκλησίας ταύτης λέγουσιν αυτήν τιμώμενη ν έπ'
ονόματι μόνον τοΰ Κωνσταντίνου* ώςτε σφάλλεται ό
Καραμπέινικοφ όνομάϊ^ων αυτήν Κωνσταντίνου καΐ
τής μητρός αύτοδ Ελένης [αριθ. 34)• Ό Γεδεών
λέγει τφ 1 888 ότι μέχρι πρό έξηκοντοιετίας [1827—8]
ή Μεγάλη Εκκλησία προς τους ένταΰθα κατοί-
κους Αέγραφε τάς εγκυκλίους τουρκιστί» [Έκκληοια•
στική *Αλήθεια, έτ. Η' σελ. 2θθ], τουτέοη δι' έλλΐ|•
νικών χαρακτήρων ιΐς τουρκικήν γλώσσαν. Ό διά-
κονος Παϋλος Ιστορεί δη άδείς: τοδ Πατριάρχοο
Κων/πόλεως Παΐοίου, αΙτήσει δέ τών Ύψωμαθειω-
τών, ό παρεπιδιμων Πατριάρχης ΆντιοχεΙ(ΐς Μα-
κάριος έλειτούργησε τή πρώτη Κυριακή τής νΓ,βΓεΙας
τών Χριστουγέννων εΙς τήν έκκληοίαν τοδ άγίοο
Κωνσταντίνου χειροτονήσας κα\ διακόνους* ήτο,
λέγει ό Παϋλος, αξιοσέβαστος αρχαιότατη οΙκοδομή,
λιθόκτιστος, έχουσα υψηλούς θόλους καΐ με'^'άλας
εΙκόνας τοδ Χριστοδ, τής Θεοτόκου, τοδ αγίου Νικο-
λάου καΐ τοδ Προδρόμου, τής εποχής, ώς έλεγον
τοδ μεγάλου Κωνσταντίνου* έτιμάτο δέ ώς Ιερόν
λείψανον ή δεξιά χεΙρ τοδ έν βασιλεδσι πρώτου τούτου
χριστιανοδ [Ινθ' άν. σελ« 47]• Περί του αγιάσματος,
όπερ ό Γέρλαχ αναφέρει, ουδέν λέγει 6 ΠαϋΙος'
περ\ δέ τής επωνυμίας Καραμάν μαχαλέ λέγει ότι
οΰτως εκλήθη διότι ό σουλτάνος Μεχμϊτ Β" έγκατέ•
στησεν αυτόθι μετανάστας έκ Καραμανίας [αύτ. σελ
48]• τότε συγχρόνως, νομίζομεν, έπέτρεψεν αύτοίς
καΐ τήν άνέγερσιν εκκλησίας, έπΙ ερειπίων προγενε-
στέρας έξάπαντος, τοδθ' όπερ εμφαίνει καΐ ή τοο
γράμματος τοδ Πατριάρχου Μητροφάνους φράβι;
αάπό τί^ς αλώσεως», ούχΙ πρό αυτής. Ό Δουκάγγιος
αριθμεί XIV «^^.€οηί(ίαηΙίηί άβ ΟίαναηχαπΐοΒ.
(31). Τοϋ Α, 77. Κερααέως καταπαύοντος τάς περί
τών εκκλησιών Πόλεως παρατηρήσεις αύτοδ, προς-
τιθέμεθα αύταΐς καί τινας άλλας ημετέρας χάριν της
Ιστορίας.
Ι . Εκκλησία αγίου Νικολάου έν ' Υψωμα^είοις, Ή
παρά Καραμπέινικοφ αριθ. 31» Πατεράπη 29, διοϋίόνφ
Παύλφ [σελ. 47]» Σμί^, Χσως, 5 1 έκάη μετά τών άλ-
λων τφ 1782 κα\ άνωκοδομήθη έπι της πατριαρχίας
Κωνσταντίου τοδ άπό Σιναίου (τοδ Α')* ύπερθεν τής
θύρας έπΙ μαρμάρου εδρηται κεχαραγμένη ή επο-
μένη εΙς τεσσάρας σειράς, δύο συλλαδών τής τελευ-
ταίας λέξεως χαραχθεισών κάτωθεν ταύτης*
Ό ναός οντος Νικολάου αγίου έχν^ουρουεϊται ηό6φ
[ζηλω χε άγαστφ
τών ενοριτών συνδρομή και δαπάνη κά ιουναοωχ π
[χριστεποίνυμων Ο
έπ* άρχιύύτου τοϋ πρώτου Κωνσταντίου σοφοί χροο-
[π^'ους και κλέους ΒΥΖΝΙ
ους πάτερ σώζε πειρατιων βίου και άνταμείβωτ μττα
[πό^υ πΧονοίιος.
Προδήλως ό άμαθης λιθοξόος διέστρε^Ι^ε τήν θέ-
σιν καΐ λέξεων καΐ γραμμάτων καΐ στίχων, έν οίς
παρενέθηκε τήν αρχικώς έν τέλει ύπάρχουσαν χρο-
νολογίαν έκ τής έν χί^ τρίτη γραμμή διακρίοεα^ς
*ιοϋ πρώτον Κωνσταντίου» εΐκάξομεν ότι ή ούντσξις
τής επιγραφής έγένετο μετά τήν άπό τής «οτριαρ•
χείας παραΐτησιν τούτου, 15 Αυγούστου 1834. ^^^
του διαδόχου αύτοδ Κωνσταντίου τοδ άπό Τορνό'
ΝΑΟΙ ΤΗΣ ΚΟΝΣΤΑΝΤΙΝΟΥΠΟΛΕΩΣ ΚΑΤΑ ΤΟ 1593 ΚΑΙ 1604
141
6ου, τού καΐ Β', [ι8 ΑύγούοΓου 1834 δως 26 Σεπτεμ-
βρίου 1835]* αρχικώς Χβως είχεν ούτως;
* Ο ναός οδίος ΝΐΗοΙάον άγιου
Ιχ νέον άνβγβίρίΐαί ηό&φ ζήΧφ τε
άγαστφ τών Ιτορίΐώτ, οννδρομγΙ και
δαηάτη χριατ»ηωνυμων ,
£τ* άρχιϋντου τοϋ πρώτον Κωνστμντίον,
οοφοϋ προοπνονς (;) και κλέους ΰνζαντίον
ους, πάτερ, αωζε πβιρατιων βίον
και άνταμείβον μετά πόΰ^ον πΧονοίως
κα Ίανοναρίον μωλΙ;).
Ένδον της έκκληο(ας ίτρός τόν άριστερόν τοίχον
έοτι νΰν άγίαομα της Ζαοοδόχον πηγής.
2, Άγιασμα της Αναλήψεως εν 'Υψωμα&είοις, Τζ
8η Μαΐου 1578 [ή ν εύρ(<5κομεν ουμπίπτουβαν τή
έορτ^ ταύτη] έπεοκέφθη αυτήν ό Γέρλαχ κειμένην
«ίίαρά τό Έίτταπύργιον εΙς τ6 Ύψωμαθεϊον», καΐ
ήκοοοΕ τήν θείαν λειτουργίαν [αυτόθι, οελ. 489]"
ώςτε έκτοτε έφερε καΐ ταύτην τήν έπω^υμίαν ή αυ-
τόθι έκκληοΐα της Παναγίας της Χρυοαληθινής, ή
«αρά Κοίραμπέϊνικοφ β της Παναγίας Ψαμάτια μαχα•
λεδά» [αριθ. 14], παρά Πατεράκ'η [αριθ. 28] καΐ
Σμι& [αριθ. 4] Χρυοαληθινή, ης αρχαιότερα μνεία
εύρηται έν έτει 1566 [Γεδεών αύτ., οελ. 75]" Ί ^«"•
τότης αυτών αναφέρεται καΐ έν έ-^-γράφψ του 1791
['Εκκλ. *Αλήθ., έτ^ ι', σελ. 229]. Ή παρά τφ δια-
κονώ Πανλω, τφ 1652, αναφερομένη ^κκληοΐα της
Θεοτόκου έν 'ΥψωμαθεΙοις, περί της οποίας ό ΡϋΙνί-
άάί, μή εύρίσκων αυτήν σήμερον, έρωτ^ μήπως εί-
ναι ή τών "Εξ Μαρμάρων ενοριακή εκκλησία [ένθ'
άν., σελ. 47]» ε^ν-αι ή της *Αναλήψεως επιλεγόμενη.
Καεΐσα καΐ αύτη τφ 1782 [σημεΐίομα Πασχάλη]
άνεκτίσθη έπΙ πατριάρχου Κωνσταντίου Α' του άπό
Σιναίου κατά τό έξης επίγραμμα :
Ναον τόν δε δαμέντα χρόνφ, φδ" εΤσατο αϋ&ις
εις δγε κάλλος όρ§ς τών πό&ος εινορίων
ζήλος τε σπονδή τε χριατοΧατρών όμο&ρήακων
τους Χριστός οφζει γή&εν άειράμενος,
οίκονμένης ^ώκφ Κωνστάντιος οπότε ηστο
ευ πατριαρχενων ΰειοτέρ^ σοφίη.
Τον ήαΐν, Λόγε, δηναιόν μάλη τήρεε οώον,
δρ^οτομοΰντα λόγον σής γε άγα^σννης
και αρχιτέκτονα Κα}νστανίΙνον
^αωλβ' Μ[α]ρ[τίου] α\
*Εξωθεν του αριστερού κλίτους τού ναού υπάρχει
όμώνυμον άγίασμα.
3• * Μικρή εκκλησία Παναγία τον Παλαιολόγου ι*.
Ταότην άναφερομένην έν τή σημειώσει γ' τού χει-
ρογράφου της βιβλιοθήκης Τού Άγιοταφιτικοΰ Μετο-
χίοϋ [Γεδεών, σελ. 26] εΐκάξει ό έκδοτης αυτής κει-
μένην μεταξύ ΦαναρΙου καΐΜπαλατά [άντ. σελ 17].
έ3Τ€ΐδή όμως ό Σμί& ορίζει ί» μικράν» έκκλησίαν Πα-
ναγίας πλησίον τής πατριαρχικής, προςτιθείς δτι
ο^χο> κα}^εΐται προς διάκρισιν άπό τής τελευταίας,
έχ* Χσης κατ* αυτόν, ώς έν τή 9Ώ οη}ΐειώσει λέγομεν,
τής Παναγίας [αριθ. 24]. διά τούτο περί τόν πα-
τριιζρχικόν ναόν ζητητέα ή θέσις αυτής* είπομεν δέ
ήδη έν σημειώσει ΐ6η δτι τήν ύπό Παύλου τού διακό-
νου άναφερομένην έκκλησίαν τής Παναγίας μεθ* α-
γιάσματος υπεράνω τής πύλης Άγια-καπή 6 Ρβ-
(ηάέ» θεωρεί ώς τήν τού Παλαιολόγου [ένθ* άν.,
σελ. 4^]• Ό ΏβΙαοροίχ^ τφ 1670 ών έν Κ/πόλει,
λέγει πέντε παρεκκλήσια [βαοβίΐα] υπάρχοντα πλην
τών ναών τό τρίτον δέ καλεί τής Παναγίας τού
Παλαιολόγου [παρά Ααμίφ, σελ. 2ΐ8]. *0 Αουκάγ -
γιος αριθμεί Ι7ην έκκλησίαν τήν τής Παναγίας
Οου1)α1β [κατά τήν έκδοσιν τής Βενετίας]• έάν άνα•
γνωοθ^ Τοονμ^αΧί» έπεται δη εννοεί ταύτην τήν
(μικράν», διότι αναφέρει ύπ' αριθ. 8 τήν τού Βαλί•
νου άα Βαί^ΐβ, (ίϋ3ΐΐι Ββΐΐϋ νοοαηΐ, νοών τήν καΐ
Χαντσαρλή λεγομένην [Σκαρλάτος• ΚΙΠ, τ. Α', οελ.
578(9] γνωστήν καΐ εΙς τόν διάκονον Πανλον [αύτ.],
έκτος άν τήν λέξιν ΟουΙ)α1β δεχθώμεν ώς εσφαλ-
μένως τυπωθείσαν άντΙ τοδ Μπελλή = Βελιγραδίου.
Ό Γεδεών προς τούτοις θεωρεί αυτήν ούσαν μίαν
τών εννέα εκκλησιών, αΐηνες καείσαι κατά τό 1640,
έμειναν κατά τόν Αοσί&εον, ήφανισμέναι [αύτ. σελ.
35]» ένφ ορίζει τήν άναφέρουσαν αυτήν άχρονολό-
γητον γ' σημείωσιν σύγχρονο ν ή μικρφ μεταγενε-
στέραν τής β' σημειώσεως, φερούσης χρονολογίαν
τό 1683 έτος [σελ. 15]* έπεται λοιπόν δτι δέν έκάη
ούδ' έμεινεν ήφανισμένη έκ τής έν έτει 1640 πυρ•
καϊάς, ή, άν έκάη, άνφκοδομήθη μεταξύ τών ετών
1640—1652 ή 1 669, αφού αναφέρεται υπάρχουσα
έτει ϊ652, 1669, 1670 ΐ68ο, 1683 καΐ ότι ανακριβώς
λέγεται δτι καΐ αύτη έκάη τό 1640 μείνασα μετά
τών άλλων οκτώ ήφανισμένη* περίεργον δέ καΐ
άνεξήγητον δι* ημάς τό δη δέν άναφέρουσι τήν έκ-
κλησίαν ταύτ>,ν ούδ' ό Καρομπέϊνικοφ ούδ* 6 Πατε'
ράκης.
•4ι * Εκκλησία τής θεοτόκον τής Πηγής, Πρώτος ό
Γύλλιος [1546] λέγει, δτι έπώνυμον «Χρυσοπηγήο
δίδοται ΐ;1ς πηγή ν γειτονεύουσαν πύλη τών τει-
χών, δη τούτο είναι παραλλαγή τοδ τής Χρυσής
Πύλης, ής τό τε δνομα καΐ ή θέσις ήσαν ά^*νωστα
τότε καΐ δεν {υπάρχει ήδη ή εκκλησία εκείνη τής Θεο-
τόκου Πηγής, ή ύπό τού Προκοπίον αναφερομένη, δτι
έκειτο «άγχιστα τζ τών Χρυσών καλουμένων πυλών»
[περί κτισμ., βιβλ. Ι, κεφ. III], κτίσμα τού αυτοκρά-
τορας Ιουστινιανού [Οβ Ιομ. 0/Ρθ1θθ8, βι6λ. IV,
κεφ. VIII]. Μετά τόν Γνλλιον γράφει ό Γέρλαχ εΙς
τό Ήμερολόγιον χ^ ζη Απριλίου 1 576 [ούση παρα-
σκευή τής Διακαινησίμου εβδομάδος, τή καθιερωμέ-
νη εΙς τήν έορτήν τής Ζωοδόχου Πηγής], δη τήν
πύλην Σηλυβρίας τών χερσαίων τειχών τίνες όνομά-
ζουσι Χρυσήν Πύλην, καΐ δη άπό τής επωνυμίας ταύ-
της εκλήθη καί τις παρακείμενη πηγή, αθρόους προς-
ελκύουσα κατά τήν έορτήν ταύτην Έλληνας τε καΐ
Αρμενίους καΐ πολλά θαύματα τελούσα* διό καΐ τών
ασθενών οΐ θεραπευόμενοι λέγουσιν αυτούς τή θεο-
τόκω ανήκοντας [:ΐΓπωληθέντας εΙς τήν Παναγίαν
(-Ιφιερωθέντας), ώς ό κοινός λαός λέγει]. Περί τής
πύλης Σηλυβρίας ομιλών ό Γέρλαχ λέγει δτι ού μα-
κράτ υπάρχει εκκλησία τής Παναγίας καΐ αναφέρει
142
ο ΕΝ ΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΟΓΠΟΛΕΙ ΕΛΛΗΝΙΚΟΣ ΦΙΛΟΛΟΓΙΚΟΣ ΣΤΛΛΟΓΟΣ
τό άγίαβμα καΐ ιά θρυλούμενα κΒρΧ τών έν αύιφ
Ιχθύων [βελ. 185 — 186]. Ή έκκληαΐα αύτη βεβαίως
είναι ή τ^^ Ζίύοόόχου Πηγής, ή έν ΒαΧουπΚίφ, περί
ής 6μως, ό μετά βνδεκα έτη έπιοκεφθείς τήν Κ/πολιν,
τφ \$%Τ,ΑΛουγΗλάβιος λέγει δτι ήτο κατεστραμμένη,
των θεμελίων αυτής καΐ των αυτόθι «(χλατίων της
Πηγής μέχρι τότε υπαρχόντων, ούν αυτή τή πηγή,
ή ν Χρυσοπηγήν έκάλει ό ελληνικός λαός, έν μεγά-
λη βυρροή επισκεπτόμενος αυτήν είς ώρισμένην του
έτους έποχήν, ώςεί ό ναός τ?\ς Παναγίας ακέραιος
έτι όφίστατο εκεί [Ραηά. ΗίβΙ. Τυιε Ν" 2θθ, XVI).
»Εν έτει 1652 ό διάκονος ΠαΟλος ούν τφ Πατριάρχη
Αντιοχείας Μακαρίφ μετέβησαν, εΙς τό ΒαλουκλΙ
άγίασμος, όπερ έκαλείτο ^η Ζωοτόκο πηγή* , καχν^^^ον
βαθμίδας τινας καΐ έπιον έκ του Ιαματικού ύδατος
[ένθ* άν,, σελ. 48]. *Υπήρχε λοιπόν έπΙ ΓερΧαχ εκεί
εκκλησία ή Οχι; άφοΰ οΐ άλλοι περιηγηταΐ λέγουσι
τάναντία; ό Ιερεύς Ενγέηος γλ'ωρίοας τήν μαρτυ-
ρίαν του ΛίονγκΙαβίου, λέγει, άντιφάσκων, ότι 9να6ς
μέγας θβκ ΰπήρχεν, εΙμη μόνον τα θεμέλια αύτοΰ»!
[ Ή Ζωοδόχος Πηγή, Κ/πόλει ς^ωπς' σελ. 8$ ], καΐ
δτι πρώτος άπό τής όιλώσεως ό μητροπολίτης Δέρ•
κων Νικόδημος ήγβίρβ μικρόν νάΐσκον [σελ. 86]* παρά
ταύτα δμως τό ύπ' αύτοΟ δημοσιευόμενον συνοδικόν
έγγραφο ν τοΰ Πατριάρχου Κ/πόλεως ΠαϊοΙον^ του
έτους 1727» τάσσον τήν έκκλησίαν της Πηγής αέξω
της Χρυσής Πύλης ήτοι κατά τό Σηλύδρι καπίο, προ-
δίδωσΐ πως τήν ύπαρξιν έκεΐ πρότερον εκκλησίας έν
οίς λέγει: «έν δέ τφ άνακαινίζειν ιά μέρη τα ΟΒοα'
^ρωμένα^ παμπάλαιος Ιερά καΐ σεβασμία εΐκών της
ύπεραγίας Θεοτόκου ευρέθη Μον τοϋ τοίχου ανω&εν,
χατα τό μέρος τοΟ βήματος» [αύτ., σελ. 226] καΐ πα•
ρακατιών «τήν εύρεθεΐσαν, ώς ιΤρηται, πάλαιαν καΐ
σεβασμίαν καΐ θαυματουργόν εΙκόνα Μον τ^ϋ τοί-
χου,. »1^ [σελ. 227]• έ•^ τούτων εΐκάζομεν δΛ δέν
ήτα μέν < ακέραιος ή έηΧ Βυζαντίνων διάσημος
εκείνη εκκλησία της Θεοτόκου της Πηγής, ώςτε νά
δικαιολόγηση ό Αεουγκλόβιος τήν συρροήν τοΰ λαού,
ύπήρχεν δμως τοιαύιη. ώς καΐ ό ΓέρΙαχ μαρτυ•
ρεϊ, σαθρωθεΐσα ύπδ του πανδαμάτορος χρόνου,
μέχρις ου, τφ 1726-1727, 6 (ψηθείς μητροπολίτης
Δέρκων Νικόδημος άνεκαίνισεν αυτήν. Τήν προτέ-
ραν ύπαρξιν της Εκκλησίας μαρτυρούσιν αναμφι-
σβητήτως καΐ τά αυτοκρατορικά σουλτανικά Δια-
τάγματα, τά δημοσιευόμενα • ύπό τοΰ Ευγενίου [ένθ*
άν.]• τό ύπό στ. Γ' λέγει δτι έν τοις άρχείοις ευρέθη
καταγεγραμμένον ύπό χρονολογίαν έγίρας 1004=
1595/^ δτι ή εκκλησία τοδ Βαλουκλή μετά τοϋ αγιά-
σματος, κειμένη έξωθεν της πύλης ΣηλυβρΙας [σελ.
229] ανέκαθεν άπό άλώσεο^ς [έγγρ Β'] άνηκε ν εΙς
τους ορθοδόξους Έλληνας [έγ^'ρ. Δ', του 1703
έτους, 2$ — 24 έτη πρό τής ύπό τοΰ Νικόδημου άνα•
καινίσεως]. Ό Σεοτίνι λέγει μέν δτι ήτο ή εκκλησία
έν μέρει πεπτωκυΐα, τφ 1778 γράφων, άλλ* επειδή
ομολογεί λύπην διότι δέν έπεοκέφθη τό πεφημιομέ-
νον άγίασμα ϊνα Τδη τους Ιχθύς, ή μαρτυρία αύτοΰ
στερείται υποστάσεως [8€8ΐιηί; ΙβΙΙποδ απΓ Ια δίοίΐρ
βΐ 1η ΤϋΓςϋίβ, ΡΒΓίδ 1789, ^. Γ* σ. 87, 89], καδΑς
καΐ ή τοΰ ΟιβυαΙ'ίβν [ένθ' άν., σελ. ιοί] περί μόνον
ερειπίων υπάρξεως [τφ 1786]. Σημειωτέον δέ δη ή
επωνυμία Χρυσοπηγή έφεύρεσις φαίνεται ούοα το6
ΓυΧλίου, έπαναληφθείσα ύπό ^οΰ ΓέρΧαχ, τοδ Λεοϋγ»
κΧαβίου καΐ τοΰ Δουκαγγίου καΐ τοΰ έκ .των ήμετέρβν
* Αγαπίου Αάνδου έν σελ. 302 — 3^3 *ήζ «*Λμ£φτίο-
λών σωτηρίαςο' [έκδ. 1 817]» ούδαμοΰ πρότερον /,
εφεξής άπαντώσα* αναφέρεται |ΐόνον εκκλησία κοί
μονή Χρυσοπηγής έν τφ Γαλατ<^ έν τοΙς μετά τί|*•
άλωσιν καΐ αύτη χρόνοις, περί ής εφεξής.
(5). *ΕκκΧηαία άγιου Μηνά εν * Υψωμα^είοις. Αρ-
χικώς ήτο τετιμημένη έπ* ονόματι τοΰ άγιου Πολυ-
κάρπου, κα\ ούτως αναφέρεται ύπό τοΰ Καραμχέΐη-
κοφ [αριθ. ΐ6, καΐ Πατεράκη αριθ. ^ο], Ό Σμιά ίΐί.
παραδρομής ή ανακριβούς άντιλή^'εως ονομάζει
Κάρπου [αριθ. 6], τοΰθ* όπερ, ώς παρετήρησεν ί|δη
ό *Α. Π. Κεραμευς, παρέλαβε καΐ ό Δουκάγγίος
άριθμήσας έκκλησίαν 8. Οηπρββ, Ρ88ηΐ9ΐΗί3 [αυτόθι,
XV], κα\ άπ* αύτοΰ ό Μ. Γεδεών, δςτις καταλήγει
εΙς συμπέρασμα «δτι ό ναός Κάρπου καΐ Παπόλοο,
6 αρχαιότατος, έστΙν 6 κατόπιν άγιος Πολύΐία^;ιος,
ό σήμερον άγιος Μηνάς τών *Υ>|τωμαθείων, 1σα>ς χι•
λιετίαν αριθμών άπό 'τής τών ^{^μελίων αύτοό κατα-
βολής» [αυτόθι, σελ. 72~74]• Κατά τόν Παοχόΐψ
έκάη καΐ ούτος τφ 1782• έν τούτοις ό (7/ίβί?αϋίΓ, τφ
1786, εύρεν αυτόν 'ύφιστάμενον καΐ έμέτρησε τήν
διάμετρον τοΰ ^όλου αύτοΰ, ούσαν 36 ποδών «αρε•
τήρησε προςέτι καΐ τό ύπόγειον τοΰ ναού καΐ τό έν
αύτφ εΙς όνομα τοΰ άγΙου Μηνά άγίασμα [σ. 263).
ώς λέγει* επειδή δμως καΐ ό *Α^. ΎψηΧανίΨΐς καΐ ό
Πατριάρχης Κωνστάντιος αναφέρει τήν με^-άλην ταυ-
την πυρκαΚάν τοΰ 1782, άποτεφρώσασαν καΐ την έκ-
κλησίαν τοΰ αγίου Γεωργίου τοΰ Κυπαρισσά, πλη-
σιέστατα τή τοΰ αγίου Πολυκάρπου ούσαν, ύ«όνοιοι
ήμίν γίνεται μήπως ό Ο.ΙιουαΙίβν παρέλαβε ν όσα περί
τής τελευταίας γράφει έκ προγενεστέρας πηγίίς,
Χσως τοΰ Οηΐβ$, ού τά συγγράμματα καΐ πληροφο-
ρίας πολλάκις αναφέρει. *Εκτός πάσης αμφιβολίας
\νεωροΰμεν δτι ή άπό τών άρχων τοΰ παρελθόντος
[Ιθ'] αΙώνος κρατούσα έπίκ>νησις τής εκκλησίας
«τοδ αγίου Μηνά*, ώντί τής αρχικής τοΰ άγίοο Πο-
λυκάρπου προήλθεν άπό τής τοΰ αγιάσματος* αΐτίαν
δέ τούτου δεχόμεθα ότι ή μέν εκκλησία έπυρπολήθΐ)
Ι£α1 ήρειπιώθη καΐ επομένως έπαυσε ν 6 περί αότης
συνεχής λόγος, ύπελείφθη δμως τό άγίασμα, καΐ
προςερχόμενος εΙς (ΐύτό 6 λαός καΐ τελών πεφακλή•
σεις καΐ άλλας Ιεροτελεστίας συνεπώς τόν «ϊ^ιον
Μηνάχ', τόν πάτρωνα αύτοΰ, έπεκαλεϊτο* τούντεδθβν
δ* έκράτησε τό όνομα καΐ έπΙ τής βραδύτερον άνοι•
κοδομηθείοης έκκληοίίχς καΐ μέχρι σήμερον, μολονότι
λέγεται καΐ « τών άγιων Μηνά και ΠοΙυκόρηου ». ΕΙς
τήν γνώμην ημών ταύτην συνςίδουσι μέν α( διάφο-
ροι μνεΐαι αΐ παρατιθειμέναι ανωτέρω καΐ κα>νθΰσαι
αυτήν τοΰ άγΙου Πολυκάρπου, αντιστρατεύεται δ* έν
μέρει τό άκόλουθον Ιαμβικόν επίγραμμα κεχαρα^*
μένον έπΙ μαρμάρου, υπέρ τήν -δύραν τής έκκ>αισίας.
ΝΑΟΙ ΤΗΣ ΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΟ νΠΟΛΕΩΣ ΚΑΤΑ ΤΟ 1593 ΚΑΙ 1604
143
συντβθέν ύ>τό ιού άοιδ(μου δι9αοκάλου τοδ Γένους
ΝυέοΙάσυ τον Αογόόσυ:
*Ην μβν μέγιστος φδε τοις ηρό(τ&εν δόμος
Μην& αγαατοίί χαί κλέος των μαρτύρων,
τοϋ δβ φ^ρέντος τφ χρόψφ τ* ήρίΐηόίος
μ*Ηροτ δόμησαν τοϊς δ$ άμφ' έρίΐπίοις'
καί τοΰδί αν καέντος τΐδη έκ νέου,
άνίΜΐίσαηο βίς δπερ βλέηεις σχέδος,
τό τηνιχαϋια του σοφον Κωνσταντίου
«^ πατρΜίρχβνοντος έν 'Ρώμη νέ(}..
Καλός τ' 6 ναός, καλή προ&νμία >
τών αυνδραμόντων ευσεβών έν τφ ^ργφ.
Και γοϋν απαντάς σώζε Ιχ τών πιδύνων,
μάρτυς ά^Χητά, και Αογάδην εσχάτως.
* Αρχιτέκτων (;) Κωνστα^'Τής ΓχοΧασιγμάζης.
^ Μηνι Αεκεμβρίφ, 1833.
Κατά τοοΓΟ ανέκαθεν ί\το του αγίου Μηνά έκκΚη-
<3ΐα• καΐ 6μα>ς οΰΓβ ή Λρώτη ούτε ή δευτέρα [1844]
έκδοοις της ΚωνοταντινιάΛος του γεραρου Πατριάρχου
λέγει τήν έκκληοίαν του αγίου Μηνά, άλλα ώς πάντες
οΙπρόαύτοΟτοό άγΙου Πολυκάρ/του. Έν έτει 1878 —
1879 τεβσαράκοντα βήματα άπό της έκκληαίας άνω•
ρύχθησαν τέσσαρες ελληνιστί ενεπίγραφοι επιτύμ-
βιοι λίθοι, περί ών αναφέρει ή έκθεσις τού έτους
εκείνου της Αρχαιολογικής επιτροπείας τού ημετέρου
Συλλόγου, έν σελ. 170 τού ΙΓ' τόμου τοϋ περιο•
δικού αυτού.
6. ' Αγιασμα τον άγιου *Ιωαννου τοϋ ΐϊροδρόμσυ.
Γράφει ό ΓέρΧαχ εΙς τό Ήμερολόγιον τή 29 Αυγού•
στου 1577» *^«θ' ή ν άγομεν τήν μνήμην της απότομης
της τιμΙας κεφαλής τού Προδρόμου, ότι, «όπισθεν τής
άγΙας Σοφίας εΙς τόν πύργον τού τείχους» ύπήρχβν
άγίαομ<χ, πανηγυριξόμενον τή ήμέρς: ταύτη όπό τών
ημετέρων ό τού τζαμίου τής αγίας Σοφίας μοντεβε-
Χής [διαχειριστής επίτροπος] είχε τεταγμένον έμμι-
βθον Τοΰρκον έπΙ τού αγιάσματος, έσκεπασμένου
διά μαρμσρίνης πλακός• είχεν ούτος παρ* α6;φ πή-
λινα δοχεία, τά όποια πληρών έκ τού αγιάσματος
έδιδεν άντΙ π>νηρωμής εΙς τους άθρόω; προςερχομέ-
νους άνδρας τε καΐ γυναίκας, πίνοντας, πλυνομέ-
ναυς, λούοντας τά γεγυμνωμένα τέκνα αυτών καΐ
σταοροκοπουμένους πρό τού τείχους έφ' ου άνήρτων
^άκη, τρίχας καΐ νήματα κεκλωσμένα [σελ. 377] Τό
άγίασμα τούτο έξηφανίσθη σήμερον.
7. Άγιασμα τής Θεοτόκου τών ΒΙαχερνών, ΈπΙ
ΓνΙλέου (1545—9) έδείκνυον οΐ Έλληνες άγίασμα
βλύζον έτι έν τόπφ καλουμένίϋ τών Βλαχερνών τά
κατά τήν άφιξιν αυτού δρώμενα θεμέλια Ιεράς εκ-
κλησίας εφεξής άνωρύσσοντο καΐ έξηφανίζοντο [ϋβ
Ιορ. 0/ροΙοο9. βι6λ. IV, κεφ. V]. Τή ι Μαΐου
1 57^ ύ ΓέρΧαχ έπεσκέφθη αυτό, εύρισκόμενον εντός
πβριαιρισμένης αυλής, κατοικουμένης υπό πολλών
Αθίγγανων ή πηγή ήτο θολοσκεπής καΐ κατακεχω-
σμέν-η. ^αμιξομένη ύπό πλήθους Ελλήνων τε κα\
Τούρκων^ \>εωρούντων τό ύδωρ αυτής θεραπεύον
τους έκ πυρετού ή άλλης ασθενείας πάσχοντας•
έλέγείο ότι τής άλλοτε ύπαρχούσης εκεί εκκλησίας
καΐ ανακτόρων τά μάρμαρα άποσπασθέντα μετά
τήν άλωσιν ύπό τών κατακτητών έχρηοίμευοαν
εΙς άλλ'ας Ιδιωτικάς ή δημοσίας οίκοδομάς, καΐ δτι
διά τών σωζόμενων τότε θολοσκεπών διαδρόμων
καΐ υπογείων κατήρχοντο αθέατοι οΐ βασιλείς άπό
τού παλατΙου εΙς τά παράλια τού κόλπου [ένθ* άν.,
σελ. 341. 454—455]• ^^^ * διάκονος ΠαϋΧος, τφ
1652, λέγει τό άγίασμα εύρισκόμενον έν κλειστφ
οίκοδομήματι, κατοικουμέχ'φ ύπό φυλής Αθίγγανων,
παρημελημένον καΐ σχεδόν λελησμονημένον όλί•
γιστα λείψανα τής αρχαίας εκκλησίας ύπήρχον, ή δέ
πηγή ήτο έν ύπογείφ χρησιμεύοντι άλλοτε ώς θυ•
σιαστηρίφ /^5?. Ροίνίάοα ένθ. άν, σελ, 48* δικαίως
έπΙ τή τελευταίς: είδήσει απορεί ούτος]. Περ\ τά τέλη
τού ΙΖ' αΙώνος [1687 — 1 7θϊ] κατά τόν Κάντε μίρην
τό άγίασμα έφυλάσσετο ύπό Τούρκου διανέμοντος
τό ύδωρ αυτού άντΙ πληρωμής [παρά ΟΗθναΙιβν,
ένθ' άν,, σελ. 272]. Ό ΣκαρΧ&τος λέγει ότι εΙς τόν
περίβολον τούτον τού ποτέ ναού τών Βλαχερνών
κατφκουν άχρις ου πρό πολλού Γύφτοι• άλλ• ή φι•
λόκαλος καΐ φιλόχριστος συντεχνία τών Γούνα•
ρέων , . . έφιλοτιμήθησαν εσχάτως, άγοράσαντες τόν
τόπον, ίνα έξοικίσωσιν εκείθεν τους ^υπαρούς τού•
τους Μαδιανίτας καΐ περιτοιχίσαντες τόν περίβολον
,.. κτλ. [Κ/π. τόμ. Α', σελ. 59 Ο•
(32). Ή εΙς ΤατάβονΧα εκκλησία τού αγίου Δημψ
τρίου υπήρχε πρό τής επισκέψεως τοδ Καραμηέινικογ.
ΔΙς έπεσκέφθη αυτήν ό ΓέρΧαχ τφ 157^» τήν 1 2
Ιουνίου καΐ τήν 29 ΌκτωβρΙου, μνήμην αυτής κει•
μένης ο έκτος τού Πέραν ή Γαλατά•, δτε είδε καΐ
πολύν κόσμον προςελθόντα* σημειοί ότι έπΙ μέν τής
θύρας ήτο εΙκονισμένος 6 άγιος Δημήτριος, εντός δέ
πολλαΐ εΙκονες [ένθ* άν,, σελ. 2θ8, 397]• Άπό τής
εκκλησίας έκαλείτο καΐ χωρίον ό άγιος Δημήτριος
ύπό τών Ευρωπαίων περιηγητών μέχρι τέλους τού
ΙΗ' αΙώνος [ΟαΙΙαηά, δββϋηί, ΟΗβναΙίβν, δςτις
αναφέρει • αμπελώνας τού αγίου Δημητρίου», καΐ
άλλοι]. *Η ύπό τού Δουκαγγ^ου [ένθ" άν., σελ. ΐβζ]
αναφερομένη εκκλησία τού αγίου Δημητρίου έν Κα•
σημπασά φαίνεται ούσα ή έν Ταταδούλοις,
(33) ΚαΧ 6 ΓέρΧαχ έγνώρισε τό Χάσκιοϊ' ούτω, λέγει,
ονομάζεται τουρκιστί τό έξω τού Γαλατά κείμενον
χωρίον ^Άγία Παρασκευή*, άπό τής αυτόθι μικράς
άκαλλούς εκκλησίας παρωνυμούμενον, έχούσης καΐ
νεκροταφείον έλληνικόν τί^ 26 *Ιουλίου, τού έτους
1577» μετέβη εΙς τήν έκκλησίαν, αγομένης τή ήμέρς:
ταύτη τής εορτής τής είρημένης αγίας, καΐ είδε χι-
λιάδας Ελλήνων τε καΐ Τούρκων αμφοτέρων τών
φύλων παρετήρησεν ανηρτημένα πολλά ό^()χΜρΰ^
καΐ Χρυσά ομοιώματα ανθρώπων, βραχιόνων, πο-
δών κτλ. εΙς τήν εΙκόνα τής θεομήτορος, ουδέν δέ
εΙς τήν τού Χριστού* εΙς τό είκονοστάσιον ήτο ή τής
άγΙας Παρασκευής εΐκών, έ^ω δέ τού χωρίου έπώ•
νυμον άγίασμα εΧς τι ύπόγειον πολύ χωρούν ύπό
τόν λόφο ν καλείται θΙ^ καΐ 8. νβηθΓβηοΙ» [ένθ' άν.,
σελ, 247» 34ΐ» 3^8, 485]. Ό ΓέρΧαχ δέν λέγει ύπό
τίνων ούτω καλείται* ό έκδούς καΐ σχολιάσας τόν
144
ο ΕΝ ΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΟΓΠΟΛΕΙ ΕΛΛΗΝΙΚΟΣ ΦίΛΟΛΟί'ΙΚΟΣ ΣΥΛΛΟΓΟΣ
άρχαίον χάρτη ν Κων, πόλεως [1566— 1574] ψευδώ-
νυμος Οαβάίοίηα έν σβλ. 8 οημειον ότι ή τοιαύτη επω-
νυμία Ιτίχλικί^ τυγχάνει μεοαιωνική, μετάφρασις της
έλλιν^ικής, άντΙ 8. ΥοοβΓάί, καΐ δτι ή εκκλησία
ήτο άλλοτε άπωτέρω του χωρίου έπΙ του λόφου,
έν φ τόπψ δείκνυοιν ό χάρτης• μετσβληθείσης ταύτης
εΙς τεκκέν, άνεκτίοθη ένδον του χωρίου ή νυν ύπάρ-
χουοα' άγνοουμεν πόθεν ή τελευταία είδηοις* έκ
τοδ ΆΙή Σατή γνωρίζομε ν δη 6 έν Όκ μεΧτάν
τεκκές ήγέρ$η ύπό τοϋ οουλτάνου Βαγιεζήτ β',
τέως μεοτζίτιον έγερθέν ύπό του Πορθητού [Κατίκατ
έλ τζεβφή, Β', σελ. 1 8]. Ό διάκονος Παύλος, έτει
1653» έπεοκέφθη τήν έν Χάοκιοΐ έκκλησίαν της
αγίας Παραοκευης μετά τού Πατριάρχου *Αντιο-
χείας Μακαρίου* άφοΰ δ' ανέγνωσαν τριςάγιον έπΙ
τοΟ τάφου τοδ Παυλάκη, Καπουκεχαγιά τοϋ ήγεμό•
νος της ΜπογδανΙας Βασιλείου, θανατώσαντος αυτόν
προδοσίας λόγω, επεσκέφθησαν τό παράλιον αυτού
μέγοερον, έκτισμένον έπΙ πασσάλων, ώς αΐ παρόμοιοι
τής Κων/πόλεως οίκοδομαΐ, περιλαμβάνον ;ίαρεκ•
κλήσιον, μαρμάρινο ν λουτρώνα καΐ κήπον άρδευό-
μενον δι* αύλάκων έκ πλίνθων χρωματιστών [ένθ*
άν. σελ, 48* «ερί οΙκοδομών παραλίων έπΙ πασσά-
λων δρα Ύψηλάντην, Τά μ. τ, άλωσιν σελ• 622/3 ] .
*0 ΙΙαυλάκης ούτος πιθανώς είναι ό πυρίτζης Παυ-
λάκης, ούτινος, τοϋ τε πατριάρχου Παρθενίου [β']
τοδ άπό *Ιωαννίνων καΐ τών μητροπολιτών συνυπο-
σχετικόν προς λύσιν τινών διαφορών, άπό 3 1 Μαΐου
1049» εύρηται έν τζ τού Δοσιθέου Νομική συναγωγή
[Σά&ας' Μεσ. Βι6λ., τ. Γ', σελ. 483], ό Πανλάκος, 6
διαβαλών προς τόν βεζίρην ψευδώς μετ' άλλων
τόν είρημένον Πατριάρχην [Ύψηλάντης' αύτ., σελ,
152] ώς άλληλογραφούντα μετά τής (Ρωσικής κυ-
βερνήσεως [Ζ, Μα^ς' Κατάλογος πατριαρχών Κων-
σταντινουπόλεως, έν Αθήναις 1884, αελ. 131]» έφ*
ω εύρε τόν θάνατον τζ ίο Μαΐου 1 65 1 [Γεδίών Π.
Π.σελ. 577]• Τελευταία περιγραφή τού Χάσκιοϊ έγέ•
νετο ύπό τού Μ. Γίδ^ών [έν Έγγράφοις λίθοις καΐ
κεραμίοις, Κων/πόλει, 1893 <58λ. 135"~^39]•
(1^4). Περί τών έν Γαλατ(^ εκκλησιών Ιδιαιτέραν
συνετάξαμεν διατριβήν προςεχώς άνακοινα?θησομέ •
νην εΙς τήν ήμετέραν έπιτροπείαν.
(35). ΈπΙ ΓνΙλίον εΙς τόν ^Μανρον Λ/ο7ον> ύπήρ-
χον δύο έκκλησίαι* μία έπ* ονόματι τού αγίου Νικο-
λάου καΐ άλλη έπ* ονόματι τής Θεοτόκου [Ρ. Ο^ΙΙαια ;
ϋθ Βοδρ. ΤΙίΓδοίο, βι6λ. Π, κεφ. XIX, σελ. 219,
έκδ. 1632], ευρισκομένη έν δάσει καστανέων, έξ ών
Καστανιώτισσα, έπωνυμεΐτο [κεφ. XX, σελ. 22θ],
Ό Ι ερλαχ τφ 1577» ονομάζει τό χωρίον ιΚαστα-
νιαΐ παρά τήν Μαύρη ν θάλασσαν») καΐ λέγει ότι τή
15 Αυγούστου, έορτί^ τής Κοιμήσεως τής Θεοτόκου,
έπανηγύριξεν ή αυτόθι εκκλησία, προςερχομένων
δεκακιςχιλίων Ελλήνων αμφοτέρων τών φύλων
[ένθ' άν., σελ. 373 1• Έν φ δέ ούτος αγνοεί τήν
άλλην έκκλησίαν, ό Καραμττέινικοψ, τφ 1593» ανα-
φέρει, καΐ τάς δύο, (καθά εΐπομεν έν σημειώσει 4ζΙ
ύπ» αριθμόν 5 »ί«^ 6) ένθ' άν., σελ. 86—8;. Ό
Πατριάρχης Αντιοχείας Μακάριος καΐ ό διάκονος
αύτου Παύλος, τφ 1652, ήλθον εΙς «7Γ<φα-τας>
του Βοσπόρου, •β/ς την μονηψ τοϋ Μαυρομολίον*, ής
ή εκκλησία ήτο αρχαία καΐ ευρεία, τετιμημένη έχ*
ονόματι τής Κοιμήσεως τής Θεοτόκου, έχουσα ίν
μέν ένδον τής εκκλησίας άγίασμα, έτερον δέ έ«6ς
αυτής, εΙς τό όποιον καΐ ύπήρχεν εΐκών τής θεομή*
τορος τής Παντανάσσης [ένθ'άν. σελ. 48/9]•Μετ*αύ•
τους έπεοκέφθη τήν μονήν τής Παναγίας τού Μαύρου
Μόλου ό Γ. 8ηιίίΙι, τφ 1669, καΐ ηαρά. τού ήγου•
μένου αυτής Μακαρίου έλαβε τάς έπομένας πληρο-
φορίας: προ 50 η 60 Ιτ&ν (1619 -^1609) καλάριρος
Ιχ Βουγιουκτερε περιφερόμενος ανά μέσοψ ίχτεηίνς
άΐοους άνεϋρεν άγίαομα, ^ψ^ παρετήρηοε που ίζφ•
γραφή μενην και εΙκόνα τής Θεοτόκου" γψωο^Μα η
άνενρεσις αντη ίνέπληοε χαρ&ς παντός τους όρύοδόξορς
τών πέριξ, διότι ίπηλή&ενσεν ή παρ* αύτοϊς αρχαία χα-
ράδοσις περί υπάρξεως εκεί εκκλησίας ή μονης' Ιφ* φ
κόποις, και άναλώμααι πολλοίς ίλαβον αδειαν καΐ άνη•
γειραν την νπάρχονοαν οίκοδομήν' το γηπεδον άνηηει
εΙς τό ίν Κι'πόλει χζαμίον τον σονλτάψ Μηαγιαζήτ,
εΙς ο άποτίνουσιν ειηοίως μίσ&ωμα τριάκοντα δολλα-
ρΐων δπως Ιχωαι δε την προοιααίαν και την εννοιατ
τοϋ Βοοταντζή μπασή εις οϋ τήν δικαιοδοσίαν υπάγε-
ται ή τών στομία>ν τον Βοσπόρου φνλαξις, προςφε-
ρουσιν ανιφ μηνιαίως δέκα όρμα^ονς κηρίων (ωψ
εκαοτος ^χει βάρος άπό δύο μέχρι τριών άγγλικ&ν λι•
τρων) πρόβατα και έρίφους. Εις τόν Πατριάρχην, &ταξ
τοϋ έτους έρχόμενον και λειτουργούντα, προςφέρονο*
πεντακόσια άσπρα, *Εν τ^ μον^} διαιτόϋνται 35 μοναχοί,
έν οΤ; ίπΐά ιερείς. Έν έτει 1661-1662 6 ννν οουλτά-
νος Μεχεμετ έξελ^ών εΙς κυνηγεσίαν έν τοις περί τοτ
Ενξεινον μέρεσιν έατά&μευσεν εΙς πλησίον της μονής
κρήνην μετά σύσκεψιν τών μοναχών 6 ζαηιρότερος
ανέλαβε και ήλθε μετά σεβασμοϋ προς τόν οσυλτάνον,
προςκυνήσας και έπιείκειαν έπικαλεσάμενος προςηνεγκεν
αύτφ ολίγον τνρόν και κάλατ^ν κερασιών ό μονάρχης
άποδεχί^όΐς τήν προςφοραν άπέτεινεν αύτφ λόγους τι-
νάς' επαινέσας δέ τήν εΙς τά πάτρια έμμονήν αυτοϋ,
δείξηζ τ Λ πίριξ εν ήμικνκλίφ δια τής χειρός εχάρισεν
«<ν τήν /ΙΟΙ ι)»• και ό είαξεν ενα τών υπ αυτών την ενερ-
γέ ιαν τώ»^ δεόντων δπως γίνωσι κτήμα τής Μονής'
αντη μεγάλης άπήΧαυε φήμης παρά τοις τών πέριζ
και τής πόλεως κατοίκοις, οί όποϊχη άπειροπληύ^
προςήρχοντο τή 15 Ανγονοιου, μνήμυ τής έκκλη-
οίας [ένθ' άν., σελ, 103-105]. Τά αυτά περίπου
λέγει καΐ ό \ν/ιαΙβν έν έτει 1675 επισκεφθείς τήν
Μονήν, ύποχρεωθεϊσαν μέν εΙς παροχήν κέρα-
σίων διά τά ανάκτορα, άπαλλαγείσαν δέ τού φό-
ρου. [Ο. λΥΗαΙβν; νογΒβ^β βη Οπίπιαίίε οΙο. Αιη-
δίοράατη, 1689 τ. Ι σελ, 176 — 7]• Τά Ιστορούμενα
περί τής μονής ύηό τού Οθωμανού Ιστοριογράφου
'Ρασίί άπό τού έτους έγ. Ι026 μέχρι τής κατεδαφν-
σεως αυτής έν έτει 1 1 26 [=1617 — Ι7Ι4] «αρέλαδεν
ό Ηαυηηοκ [0/ροΙ αη(1 ϋοΓ ΒοδρΙκ, II, σε>>. 265Ι.
ό Υψηλάντης [σελ. 292 — 293]. ό Σκαρλάτος [χ. Β',
σελ. 176, σημ. 2], δςτις, ή ό δν αντιγράφει ΠαΐΛ-
Η ΒΕΛΙΑΝΗ, ΤΑ ΠΕΛΑΣΓΙΚΑ ΑΤΤΗΣ ΤΕΙΧΗ ΚΑΙ Η ΜΟΝΗ
145
}ηετ^ Λαρηρμήνευοε τόν ΤασΙτ, μή λέγοντα Ιλι της
βααιλείας του ΒαγιαξΙτ Β' τφ 1026, άλλ' έκ τοδ βα•
κουφίου τοΟ τζαμίου ΒαγιβζΙτ Β ', ώς καΐ ό Μακά-
ριος έδήΚωοεν εΙς τόν Σμί^. Τό ερείπια της κατεδα-
φΐοΟείοης μονής είδεν ό 8€$ίίηί τφ 1778 [ένθ' άν.,
βελ. 307]» *^<*^ ^ ΤίπΊοηί τφ 1844» εΙς τόν όίτοΐον
είΛον ότι έν τινι άρχα(φ κτιρίψ, όμοΐφ ΟΛηλαίω,
έκέί ήοαν Λολλά κρανία* ουδέν έν τούτοις διέκρι•
γβν 6 αυτός λέγει δτι άρχαιότερον ήτο μόλος έκεΐ
καΐ κατά τήν διάβασιν έπλ^^ρωνον φόρον, έξ ου
έκαλεΐτο βοΐιβίΐθ άβ οοιηιηβΓΟΘ [Νοαν. ρΓοηι. άαηβ
1β ΒοβρΗ. 0/ρ1β, 1844, τ• Ι, οελ. 282, 284• τουδζάρ-
Ιβκελεοή ;]. Καίτοι δέ «εριορίοαντες τάς παρατηρήσεις
ημών εΙς τους μετά τήν άλωοιν χρόνους, έν τούτοις
χρήσιμον θεωρούμεν τήν παράθεοιν τοδ επομένου
χωρίου επιστολής τοί) Θεσσαλονίκης Ευσταθίου, ανα-
φερομένου, νομίζομεν, εΙς τήν τοδ Μαύρου μόλου
μονήν. Τφ Γονδέλψ κνρΐφ Αέοντι, — . . Ό παρών ουκ
οίδ^ βΓιβ ήλιόκανοτος, ίϊζβ και &λλως εΙπίΤν μβλανό^
Χί»ονς' αρχήν , ϋς ήδη ^λ&ών βίς ήμας, και ώς έκ
φίλων άποδεχύείς, το μεν πρώτον βίς μαυροκαλόγη-
ρσν έτιμήτ&η, άρτι δε και είς Μαυροηγούμβνον τοΰτο
δη τ6 ίν ηρο'&ύροις της Μεγαλοηόλεωζ' και δια
τοΰτο επι μνήμης ήμΐν». [Μίρηβ, Ρ. 6. τ, 136, στ,
1302, έπιοτ. λε*].
-®8β-
Η ΒΕΑΙΑΝΗ, ΤΑ ΠΕΑΑΣΓΙΚΑ ΑΠΗΣ ΤΕΙΧΗ ΚΑΙ Η ΜΟΝΗ
Δ. Α. ΠΑΝΑΓΙΩΤΙΔΟΥ
(Άνεγνώσθη έν τή ,ΑΤΛΔ' συνεδρίς: τής 13ης Δεκεμβρίου 1899)
Α' Τό χωρίον
Μίαν καΐ ή(Λ{σΕΐαν ώραν μακράν της 17α-
ραμυυΐας προς Α κείται έπΙ κλιτύος του Κο-
ρύλλον δρους τό χωρ{διον ΒέΙιανη, δπερ σύγ-
κειται εζ είκοσι περίπου οικογενειών καΐ γεώ-
μορόν εστίν αγάδων έκ Παραμιυθίίίς. ΟΣκι'αι
|χικραι και άθλιαι, (/.όλις καθίστανται άνεκται
τοις κατοίκοις δια των περικυκλούντων αύτας
κΤί^ων (χετά των οπωροφόρων δένδρων, εάν
δε προςελκύωσι τους περιηγητας καΐ γίγνηται
ττεοί αυτών λόγος, τοΰτο κατορθουσι δια των
άρναιοτήτων, αΐτινες κείνται αύτόσε, και δια
της ίερας Μονής της τΐ(ΛωΐΛένης έπ' ονό(Λατι
^Ιίοάννον τον Προδρόμου.
ΚαΙ εντός (χέν αύτου του χωρίου, ουδέν
άρχαιολογικόν άντικείιχενον να σηρ,ειώσωρ,εν
ί^^ορεν, πλην της παλαιάς κρήνης (Βενετικής
[;]) τής κεΐ(χε'νης έν τη κορυφή καΐ έν (λέσω
λίθων ογκωδών καΐ άλλων καταπεσόντων έκ
του πελασγικού φρουρίου, ώς καΐ του αρχαίου
τάφου του ε!ς τους πόδας του* άλλ' έν τη φο-
ρΧ τής κλιτύος προς τήν πεδιάδα διακρίνον-
ται, ώς συνε'/εια, ερείπια οΙκήσεως αρχαίας
ούκ ολίγα, Κ)ς καΐ κατά [/έρη λιθόστρωτος
Έλλ. Φιλ. Σύλλογο;
οδός ανερχομένη προς τό φρούριον, άτινα, άν
ουχί τι έτερον, έπφεβαιοΰσι τουλάχιστον τήν
κοινήν παράδοσιν δτι τό χωρίον άλλοτε συν-
έκειτο έκ πεντακοσίων περίπου οίκιών.
Πότεκατεστράφη ουδόλως γνωρίζομεν Ιστο-
ρικώς γνωστόν έστι μόνον, 6τι πολλοί τών εν-
τεύθεν φυγόντων κατοίκων μετέβησαν και άνε-
δείχθησαν είς Παξούς και Κέρκνραν καί τίνες
τούτων διετήρησαν και έν τη ξένη τό δνομα
τής πατρίδος, Βελιανϊταί και έν ταύτη προς-
αγορευό|Αενοι. Έκ τής εΙς Βενετικάς δέ τότε
κτήσεις μετοικεσίας ταύτης εξηγείται Ισως καΐ
τό γεγονός ότι ή παρακείμενη Μονή διετέλει
υπό τήν προστασίαν τών έν Παξοίς Βενετών,
και έν ώ ή Τουρκική κυριαρχία κατείχε τήν
χώραν ταύτην όλόκληρον καί οί Βενετοί δέν
ήσαν πλέον μήτε εις Πάργαν,
Β' Τά, Πελασγικά, ιείχη.
*Υπεράνω του χω:!θυ ακριβώς κείνται σώα
έν πολλοίς τά Πελαογικά τείχη τής ΒέΙιανης,
ώς καλούνται, εις το αυτό ύψος προς τό τής
Ιίαραμυθίας φρούριον και 8ή απέναντι τούτου.
Είς θέσιν έρυμνήν οίκοδομηθέντα περιλαμβά-
ΤόμοςΚΙΓ 19
146
ο ΕΝ ΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΟΤΠΟΛΕΙ ΕΛΛΗΝΙΚΟΣ ΦΙΛ0Λ0ΙΊΚ0Σ5 ΣΓΛΛΟΓΟΣ
νουσι πεδίον αττοκρημνον, συνόβόμενον μβτα
του ΒΑ ύψου[Λένθυ άποτόμως δρους δια (χικράς
όμαλτίς λωρ{δος γτίς, συνεχείας αύτου, Ινθα
ίζέρχεταί τις δια της ενταύθα κατά τό μέσον
του τείχους της ακροπόλεως πύλης. Ή ύπίρ
την κρήνην κυρία ειςοδος του φρουρίουκατα
την ΝΔ πλευράν του δυςχερης κατά τι έττίν
έν τΥ) χνέδφ καΐ εκ της ανωφέρειας του μέ-
ρους καΐ έκ της πληθύος των ογκωδών λίθων
της πύλης, υπερθύρου καΐ παραστάδων κτλ.
των πεπτωκότων εκπαλαι, δι* ων φράσσεται
αύτη• άλλ' άνελθών τις ευρίσκεται αμέσως εις
μικρόν ελεύθερον χώρον, μεθ* ον άρχονται αί
ποικίλαι διαιρέσεις του πεδίου, διακρινόμεναι
ε(ς κατά μήκος προς την άκρόπολιν βαίνουσαν
κυρίαν όδόν, την καΐ ευθείαν, είς τάς εκατέ-
ρωθεν οικίας, προφανώς νεωτέρας, ε{ς τόν πρό
της ακροπόλεως έτερον ελεύθερον χώρον, εις
τμημά τι παράπλευρον τών δεξιά οίκιών προς
τό κατώτερον μέρος του φρουρίου καΐ είς την
άκρόπολιν αυτήν.
Ή της ακροπόλεως ΒΑ πλευρά, ευθεία, κίί^ι
έχουσα μήκος εκατόν πεντήκοντα περίπου""
ποδών, διατηρείται ολόκληρος σχεδόν έν καλ-
λίστη καταστάσει μεγαλοπρεπής, είς θαύμα-
σμόν ίζεγείρουσα τόν επισκέπτην. Πολλαχου
ενταύθα μετρούνται εννέα σειραΐ λίθων, πολ-
λαχου δ* επτά μόνον. ^Άνωθεν της σειράς της
βάσεως προς την βόρειον ίδίως γωνίαν, ένθα
καΐ τετράπλευρος πύργος προεξέχει, μέγιστοί
είσιν οί λίθοι, ϊχοντες δύο μέτρα πλάτος καΐ
δύο τοιαύτα μήκος, γενικώς δέ τών μέν κατω-
τέρων στίχων οί λίθοι είσΐ τετράγωνοι καΐ ως
έπΙ τό πλείστον κανονικοί ανταποκρινόμενοι
είς την ιοοδομικίιν τειχοδομίαν τών αρχαίων,
τών δε ανωτέρων μικρότεροι καΐ πολύγωνοι,
άνακαλουντες την ηοίνγωνικί^ν ούτοι τει/ο-
δομίαν αυτών. Επίσης ακέραιοι διατηρούνται
καΐ προςόμοιόν έστι καΐ μέγα τμήμα της ΒΔ
πλευράς του φρουρίου μετά ε(ςεχούσης γω-
νίας. Κατά την πλευράν ταύτην άξιαι παρα-
τηρήσεως αΐ έπΙ του τείχους και κατ' αποστά-
σεις κάθετοι μικραι τρεις αύλακες, αϊηνές ε{σι
μάλλον κοίλαι προς την κορυφήν, εξαφανίζον-
ται δι καθ' 6'σον κατέρχονται προς την βάσιν*
είς τί άραγε εχοησίμευον ; μήτοι ώς έκχυνό-
μενα καΐ έκσφενδονιζόμενα υγρά έν πολιορ-
κίαις ; ή μη έκ τών ύετίων υδάτων έσχηματί-
σθησαν ; Έπι τών λοιπών μερών του φρουοίου
ή λείπει εντελώς τό τείχος περιττόν κριθέν εξ
ύπαρχής, ώς έκ τη; απόκρημνου θίσεως, ή
ελάχιστον διατηρούνται και κατά μέρη ώς πε-
χ:
πτωκός και ϊνθα ην χρήσιμον, ώς έκ ττ5ς κλίσεως
του εδάφους, ιδίως κατά την ΝΑ πλευράν.
Έν τη άκροπόλει αύτη τρείς διακρίνονται
πύλαι, ή έπΙ τ^ς ΒΑ πλευράς περί ης ανω-
τέρω είπομεν καΐ ήτις δια^/)ρει και τάς παρα-
στάδας καΐ του υπερθύρου τόν ογκώδη τετρά-
πλευρον επιμήκη λίθον, καΐ αι δύο άλλαι έπι
του ΒΔ τμήματος, ή μέν βορειότερα μιχρά,
έντετειχισμένη διά λίθων μεταγενεστέρων υπό
τών ποιμένων, ή δέ δυηκωτέρα μόλις ύποση-
μειουμένη μεταξύ τών περί αύτην ερειπίων
του τείχους. Ούτω λοιπόν ϊχομεν έν τω φρου-
ρίφ δλφ τάς τρείς ταύτας πύλας καΐ την τη;
κυρίας εΐςόδου' άλλη τις δέν διακρίνεται, πι-
θανώτατον δμως δτι ύφίστατο τοιαύτη ΝΑ
προς τό προς την Μονήν όμαλόν έδαφος, ίνθιν
καΐ ήδη είςέρχονται οι έκ της Μονής ερχόμε-
νοι ενταύθα.
Ή σπουδαιότης της αρχαίας ταύτης θέ-
σεως, ήτις έχει μήκος μέν τετρακόσιους καΐ
έπέκεινα πόδας, πλάτος δέ εκατόν πεντήκοντα
μΐ τοιαύτα πελασγικά τείχη, και ήτις ένέ-
κλειεν όλόκληρον πόλιν έν τη άρχαιότητι, λίχν
καταφανής έστιν. Άλλα ποία πόλις εκείτο
^νταυθα καΐ πώς έκαλείτο ; Ό Π. ^Αραβανα-
νΰ(ς φρονεί 5τι ην ή Μήλια ή ΜύΙια, έκ τοδ
Μι4λια δέ λέγει, χαριεντιζόμενος βεβαίως, έγέ-
νετσιεύκόλως Μηλιανί] καΐ τροπή του μ ε{ς ^
γέγονί Βηλιανή καΐ Βέλιανη. Ό δΐ άγγλος
Αήχ, ί^ φαίνεται άκολουθούσιν οί ίατροί Α.
Πάλλης^(ύ */. Ααμπρίδης, δέχεται δτι ίκειντο
ενταύθα \ί Έλενοί, συσχετίζων επίσης την
νέαν ονομλτίαν προς την άρχαίαν. Έλλειπου-
σών άποδειν*»*^ 8^* '^^^ άζΐ^η^ς ποριζομένων
καΐ μαρτυρίί^ν έκ συγγραφέων, φρονουμεν ότι
και ή πρώτηΚ'νώμη καΐ ή δευτέρα δέν εχονται
υποστάσεως Λαι δτι έν τω λεκανοπεδίω Πα-
ραμνι^ίας- Φαν^ρΙον πρό πάντων τάς του 2τρά-
βωνος πόλεις α^ον ν' άναζητήσωμεν ΚΙχνρστ,
Βσνχαίηον, *Λλατρίαν, Πανόοοίαν καΐ βο-
τέας, ων ή χώρ* καθήκει, κατά τόν γεωγρά-
φον τούτον, μέχ^ θαλάσσης και έξ ων μόνον
της Κιχίρου και* πιθανώς καΐ τής Πανδοαίας
αί θέσεις γνωσταί^' είσιν, τής πρώτης είς τό νυν
-Καστρί του Φανοίρίου θετικώς και τής δευτέ-
ρας απέναντι τήςί Βέλιανής μας Γσως, μεταξύ
Ζελετιον καΐ Σεβαστού καΐ Παγκράτης. Ποία
δ' έκ τών άνωτέριω πόλεων εκείτο έν τη Βέ-
λιανη αύτη, ή κάΐ αν άλλη τις έτύγχανεν έπΙ
τέλους, αφ* ου αί, άνασκαφαι πολλάκις πολλά
τά απρόοπτα έπαρουσίασαν, μόνον έπιγραφχΐ
και άλλα αρχαιολογικά ευρήματα ήδυναντο
Η ΒΕΛΙΑΝΗ, ΤΑ ΠΕΛΑΣΓΙΚΑ ΑΪΤΗΣ ΤΕΙΧΗ ΚΑΙ Η ΜΟΝΗ
147
να (χαρτυργ^ίίωσίν• άλλα καίτοι ΐγίνοντο πολ-
λάκις λάθρα άπόπβιραι ανασκαφών (χβρικών
καΐ επιπόλαιων υπό χωρικών καΐ ποιμένων, ως
ϋχθ(Λ€ν έκ παραδόσιως, καΐ συστΥ)(Λατικωτέρα
τις άλλη προς ιϊκοσιν ετών υπό ιδιοκτήτου
αγρών ίπι του πβδίου Ίμβραημ Πρνψιου, ού-
ϊέν προηλθιν ι{ς φώς, ούδ' ή τύχη δ' αύτη
δια της φοράς του χρόνου ύπιβοήθησεν δπω<
άποκαλυφθη ή[χιν τό δνθ|Λα της αρχαίας ταύ-
της πόλεως.
Τα άνακαλυφΟέντα ή άνακαλυπτό(Χ£να ιίς-
έτι ινίοτι υπό τών χωρ:κών νομίαματα, ως
ίπΐ τό πλείστον είσιν :
^Ητιειρωτίκά χάλκινα φέροντα άφ* ενός την
κεφαλήν του Διός προς δεζιά ή αριστερά, καΐ
άφ' έτερου τόν κεραυνόν εντός στεφάνου εκ
δάφνης ή δρυός καΐ ΑΠΕΙΡίΙΤΑΝ, ή έχοντα
άφ' ενός τήν κεφαλήν Διώνης προς αριστερά
καΐ είς τό εμβαδόν δεξιά όρμαθόν στίξεων ήμι-
κυκλικόν, είς τα δπισθεν δε τόν κεραυνόν μετά
του στεφάνου καΐ ΑΠΕΙΡΩΤΑΝ είς διάφορα
είδη γραφής,
Άμβρίζκίας χχΚκινχ με τα στοιχεία ΑΜΒΡ,
Κααοωηαίωψ μέ τήν λε'ζιν ταύτην, ώ; καΐ
εν με κεφαλήν προς δεξιά καΐ άφ' έτερου άε-
τόν ίπτάμενον, εκατέρωθεν της κεφαλής του
οποίου ύπάρχουσι Β και Α καΐ δύο μέ κεφα-
λήν προς δεξιά πυργοφόρον (;) άφ* ενός καΐ
άφ' έτε'ρου άετόν εκατέρωθεν του οποίου ΕΒ
και Α, πάντα χάλκινα,
£οραιί^ιαΜ{!, άργυρουν μέ τόν Πήγασον καΐ
τήν *Αθηνάν ζυγίζοντα δύο καΐ ήμίσειαν δραχ-
μάς, η μέ τόν Πήγασον καΐ τήν Άφροδίτην,
μικρότερα τά καΐ πλείονα,
ΦΛίηηον χάλκινα,
^Αλεξάνδρου ί^γυ^χ μικρά,
ΨωμαΪΗά έξ ων 'έν ΜΑΧΙΜ1Νυ$,
Βνζαττιακά και
Βενετικά τίνα παρειςφρήσαντα τίς οίδέ πως.
*Αλλά και έτερον, ξένον, άργυροΰν της 'Ρό-
δου ζυγίζον περί τήν μίαν δραχμήν άνευρεθη
ενταύθα* έπΙ της μιας πλευράς έχει τόν "Ηλιον
κατά πρόςωπον μέ τήν πλουσίαν διακεχυμέ-
μένην κόμην αύτου, έπΙ της ετέρας δέ ρόδον
μετά καΐ ίδιαιτέρου κλώνου, έφ' ου κάλυξ,
και τρίποδος προς τήν ρίζαν ϊνθα Ρ καΐ Ο , ύπερ-
θεν δέ τούτου ευκρινώς τό δνομα ΕΥΚΡΑΤΗΣ•
ΙΙοία αρά γε περιπέτεια ή συναλλαγή ϊφερε
τό νόμισμα τούτο τών 'Ροδίων ένταϋθα ; Μή-
πως έπΙ τών Μακεδόνικων χρόνων καΐ δή του
Μεγάλου Αλεξάνδρου ήλθεν ;
Μετά του νομίσματος τούτου ευρέθη καΐ
ωραία λυχνία πήλινος διατηρούσα τόν πρωτο-
γενή αυτής έρυθρωπόν χαρακτήρα.
Επίσης ευρέθη ου πρό πολλού υπό ποιμε-
νόπαιδος εντός του φρουρίου δακινίχόλώος μι-
κρών διαστάσεων βαθέος ερυθρού χρώματος,
ελλειψοειδής, εφ* ου έγγεγλυμένος ην Άρίων(;)
έπΙ δελφίνος, ώς καΐ τεμάχιον έπάργυρον μέ πα-
ραστάσεις ανδρών νεωτέρας εποχής. ΙΚρπί^ δέ
τις έκ χαλκού, κυκλοτερής, ης ή ολική διά-
μετρος 10 ην ύφεκατοστόμετρα, είχβν επΙ τής
προσθίας όψεως τά έξης: ΈπΙ του όεξιου γυ-
μνού ώμου πρανούς Σατύρου έπακουμβουντος
είς τήν γήν διά τών κνημών καΐ τών άκρων
χειρών, ούτινος δέ διακρίνονται κάλλιστα τά
ευμεγέθη ώτα, πατεί διά του άριστεροδ πο-
δός έτερος γυμνός τοιούτος, ίςτις τόν δεξιόν
πόδα στηρίςει έπι του εδάφους καΐ δςτις δίά
μέν τής αριστεράς χειρός τής υπέρ τήν κεφα-
λήν του ανυψούμενης κρατείται έκ του στελέ-
χους κεκαμμένου κλήματος ε(ς τό £κρον του
οποίου σταφυλή, διά δέ τής δεξιάς έκκβνοί
ύδρίαν μικράν περί τήν ρίζαν του κλήματος,
περί δ ενταύθα ελίσσεται δφις^ έχων τό ήμισυ
σχεδόν του σώματος αύτου είς τό κενόν τετα-
μένον. Έτερα ύ6ρΙα μεγαλειτέρα κείται αρι-
στερά ορθία. Ή δλη πρόςοψις τής πόρπης
ταύτης φαίνεται δτι ην επίχρυσος, ψήγματα
δέ χρυσού καΐ ήδη αρκετά ύπάρχουσιν. ΈπΙ
του οπισθίου δέ μέρους είναι έν τζ> μέσφ ορι-
ζόντιος σωλήν εσχηματισμένος έκ σύρματος
λεπτού, διά τούτου δέ έκρατεΐτο βεβαίως διά
βελόνης είς τήν θέσιν της δτε έφέρετο έπΙ του
σώματος.
Προςέτι έν τω φρουρίφ παρατηρείται πλη-
θύς κεράμων συντετριμμένων, ίδίως προς τήν
άκρόπολιν* είσΐ δ' αύται μεγάλαι καΐ παχείαι,
ουδέν τι δ' έξαιρετικόν παρουσιάζουσι, πλην
διαφόρων μικρών έπ' αυτών οπών.
Έκτος δέ του φρουρίου καΐ αμέσως υπό τό
χωρίον είς χέρσον τινά άγρόν του Φώισυ
Μπίπα καλούμενον, άνεκαλύφθη τάφος τις,
ίςτις ήνοίγη πρό εξ ετών περίπου καΐ δή ενώ-
πιον ημών, ευρεθέντων εκεί τυχαίως μετ\άλ-
λων επισκεπτών τών αρχαιοτήτων Βέλίανης,
ούτινος καΐ έν άρχη έμνήσθημεν. Άπετελείτο
έκ πολλών ογκωδών λίθων λελαξευμένων μέν
άνετϋΐμελώς κατά τάς έσωτερικάς καΐ τάς προς
συναρμογήν πλευράς, ακατέργαστων δέ καΐ
άμορφου $ψεως έξωτερικώς, έπικεκαλυμμένος
μάλιστα διά τών χωμάτων του είς τήν αυτήν
έπιφάνειαν έκτεινομένου ήδη άγρου, πλην τής
νοτιοδυτικής πλευράς, ήτις προς τήν διερχο-
148
ο ΕΝ ΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΟΤΠΟΛΕΙ ΕΛΛΗΝΙΚΟΣ ΦΙΛΟΛΟΓΙΚΟΣ ΣΤΛΛΟΓΟΣ
μένην ίχ,ίΐ αμέσως ό^όν χεΐται χαι έζ ης έφ^^"
νβτο πρΙν ως λίθος τις μέγας μόνον. Ό χρόνος
άπέσπασδ και τίνα άλλα τμήματα γης και αϊ
γβΐρβς των χωρικών, άφ' ου απεκαλύφθη 5τι
οέν ητο λίθος άπλους, άλλα τάφος αρχαίος,
έκύλισαν τόν ενα έκ των δύο του καλύμ-
ματος λίθων ενώπιον μας. Εντός 6'^ρέθησαν
οστά κρανίου και συντρίμματα πηλίνων δο-
χείων καΐ μιας λυχνίας, προςέτι ακέραια και
δύο μικρά δοχεία πήλινα, ες ών τό μίν ίν
δίωτ6ν μΐ ποικίλματα γραμμωτά μελανά,
θραυσθεν έν τη έζαγωγ-ζ κατά τόν λαιμόν είς
δύο και ούτινος τό υψος 16 ύφεκτ. τό πλάτος
κοιλίας 6 , ύψος λαιμού μόνον 5 , πλάτος στο-
μίου αύτου 1^2» πλάτος βάσεως 5Υ2» '^^ ^^
έτερον κεχρωματισμένον ομοίως, ήττον δμως
εάδιάκριτον, με ύψος 10, πλάτος στομίου 1,
καΐ πλάτος βάσεως 2 ύφεκτ.
Άλλα καΐ παρά την έκκλησίαν της Βέλια-
ΊΎ^ς Άγιος Νίχόλαος έν τη όδω, ήτις άγει ε(ς
την Μονην τετράπλευρόν τι έστιν έκ λίθων με-
γάλων ε(ς την έπιφάνειαν δεζιά τω άνερχο-
μένφ, μακροσκελές, πιθανώτατον νασυ τίνος
έρείπιον, ως καΐ έτερον έρείπιον τοιούτον κατά
την όδόν την άγουσαν έκ της Μονής εις τό
φρούριον αριστερά.
Προς συμπλήρωσιν τέλος των τοιούτων αρ-
χαιοτήτων της Βέλιανης δέν θεωρουμεν πε-
ριττόν να παραθέσωμεν ενταύθα, όσα ό ί7ου-
κεβίιΐ λέγει (Υογβ^θ βη ΟΓέοβ Τ. IV. θ1ΐ.
VI.) περί αυτών, έν μεταφράσει, ην φίλος τις
ϊχων τό σύγγραμμα έπέστειλεν ήμίν, έζ ών
δηλοΰται δτι πλείονα τα άνακαλυπτόμενα
ήσαν τότε έπΙ της έποχης του. α Οι χωρικοί
καλλιεργούν τες την γη ν έν τω μέσω των έν
έρειπίοις οΙκοδομών της έζορύττουσιν είδωλα
χάλκινα, ρόπαλα, μαχαίρας έκ του ΐδίου με-
τάλλου και μέχρι των Ίνρρηνικών αγγείων,
τα όποια άνακαλύπτουσιν έρευνώντες ελλη-
νικούς τάφους. Μεταζύ των αντικειμένων τού-
των της αρχαιότητος, τα όποίά μοι προςε-
φέρθησαν, ειδον εν σφυρίον έζ ορειχάλκου έκ
τών δύο μερών κοπτερόν, μέ βάρος ε$ (6) λί-
τρων, προςόμοιον προς τό τών εργατών του
λίθου* κατά την βάσιν ην ούτως κεκαμμένος
έξ αρχαίας εποχής, ώςτε έθραύετο ε(ς την έλα-
χίστην σύγκρουσιν* ούτως δέν ήδυνηθην έζ αυ-
τών να διατηρήίΐω κανέν.»
Γ. Ή Μονή.
Φρουρός έπΙ της αρχαίας Ιερας γης και τών
ερειπίων τούτων υπάρχει καΐ ενταύθα έξ αμνη-
μονεύτων χρόνων ή παρακείμενη προς Α Μο-
νή, ης ό ευκτήρως οίκος έπ* ονόματι του άγίοι»
*Ιωάννον τον Προδρόμου σεμνύνεται. Τοίχος
δεν περιβάλλει τόν χώρόν της, ό δέ ναός νέος
άκομψος και ελεεινός έστιν υπό σεισμών μχλι-
στα διαρραγεις πρό πολλοΰ' δπισθεν Ομως τών
δωματίων σψζονται ετι οί τοίχοι της πα-
λαιάς, ωραίας καΐ μικράς βυζαντιακής εκκλη-
σίας, ην αναίσθητος καλόγηρος κατέστρεψεν,
ίνα άνεγείργ) την ηδη ύφισταμένην μετά τοδ
έπι της ΝΔ προςόψεως δλως άνωθεν της κυ-
ρίας πύλης ονόματος τούτου δια κεράμων :
Ι ΑΙΩΝΗΙΛΕΙΕΡΟΜΧ. ^
ώς και άνω επίσης της ανατολικής μικρϊς
ίζωθεν
Λεονιίου
Ιερομόνα-
χου ι8.8.
Εντός του ναού του Λεοντίου πρό της
ωραίας πύλης έπΙ του εδάφους ηΐάξ έστι μαρ-
μάρινος λευκή ημικυκλική έφ' ης άναγινώσκον-
ται σαφώς
ΕΤΟΥΟ ,ΖΡΛΗ
(7138 Κ. Κ.=:1630 Μ. Χ.) καίητις έκτου
παλαιού ναού ενταύθα μετεφέρθη και πιθχνώς
μας παρέχει την μόνην περί τής Μονής χρο-
νολογικήν σημείωσιν. Ό 7. Λαμπρίδης (Ιΐιρι
τών έν Ήπείρψ άγαθοεργημάτων Τόμ. Α',
σελ. 50) λέγει Οτι ό ευκτήριος οίκος τής Μο-
νής (ό παλαιός βεβαίως) τω 738 ώκοδομηβη
άλλ' άγ\»ίοΰμεν που στηρίζεται.
Ό ιερομόναχος Λεόντίος 6 τόσον προςπι-
θήσας να διάσωση τό δνομά του ην έκ ΣεΙίΛ-
νης (ή μη τη ρ αύτου ην έζ Όσδίνης), κακώς
δέ έξεμέτρησε τό ζήν του, καείς έν ω ητήί-
νει ε (ς την Μονην τής ΜίχΙας είς ην άπό
τίνος ήγουμένευε, παραιτηθείς μετά τριάκοντα
όλα ετη τής Βέλιανης υπέρ του από εικοσι-
πενταετίας μέχρις έπ' έσχατων Αοσν9έον τοο
έκ Σέλιανης επίσης, και άπελθών έκείσε μίτ«
πολλού πλούτου, περί ου ώς υπάρχοντος ί^ίΐ
τών ημερών του μαρτυρεί καΐ η έςής σημιίω-
σίς του, ήτις είς έζώφυλλόν έστι ΙΙηδοιλίου
τής Μονής έν τνί μητροπόλει ΙΙαραμυθίζ;
ηδη άποκειμένου : €ΚαΙ τό παρόν βιβϋον
υπάρχει Λεοντίου Ιερομόναχου καΐ ήγουμίνον
τής ίερας Μονής Προδρόμου Βέλιανης και άηό
την άνωμαλίαν .. , εις 1854 Ιχάλαοαν τό Ιερότ
μοναστήριον, τό ίκαψαν κάί του ίπήραν το
βιόν Από γιδοπρόβατα 936 : μεγάλα, Ιξ ώτ
τα κατζίκια και τά αρνιά, γείάδες 83, βώδια
Η ΒΕΛΙΑΝΗ, ΤΑ ΠΕΛΑΣΓΙΚΑ ΑΤΤΗΣ ΤΕΙΧΗ ΚΑΙ Η ΜΟΝΗ
149
καματερά 15, τουρ μα φοράδες 50, χώρια γεν^
νήματα, λάδια, άαήμια καΙ &Ιλο βανταΐηκι καΐ
^λ^α καΙ κά&ομαι εΙς ΒοίνΙκον εΙς τό μετό-
χιστ 1866. *Ιαν. 12. ηγούμενος Λεόντιος.*
*Άλλον ήγονμενσν γνωρ{ζθ|Λ6ν μόνον τόν
πρ6 του Λδοντίου Κνριλλον, δςτις ην Ικ τοΟ
πάρα τό Καρβοννάρι μικρού χωρίου Γκορο-
βεΛ^άτ, καΐ βςτις λέγεται δτι ήγουαένευσεν
ίνταυθα περί τα πεντήκοντα ετη. Ώς εκ τηζ
μνημονευθείσης καταστροφής του 1854 όποτε
ιζηφανίσθησαν και τα έγγραφα καΐ βιβλία,
ουδεμία άλλη ειδησις διεσώθη περί άλλων
ηγουμένων και άλλων περιπετειών καΐ συμ-
βάντων.
*Η Μονή κέκτηται και δγια λείψανα θαυ-
ματουργά. ΈπΙ του καλύμματος της όλης
αργυράς θήκης αύτου είσι τά• εξής εν κεφα-
λαίοις γράμμασι μέ τινας ανορθογραφίας :
€Αϋτη ή θήκη υπάρχει της ίερας Μονής
Ιωάννου του Προδρόμου Βάλχανη, ίηαρχία
Παραμυϋίας δια δαπάνης της αυτής Ιεράς Μο-
νής καϊ ΤΕ^οιΙκεκει^αμένον Κήτζχου Ρί-
ζου και συζύγου αύτου ΦωτινίΙς επιμελείας
ίέ Αεοντίου Ιερομόναχου του νυν ηγουμένου
τής αυτής Μονής καΐ ευσεβών Χριστιανών,
Έκατα<5κεβα<5τη διά χειρύς Νικολάου
Παπά Χρ!' Γκέρτζου Καλαριτιότη 1835
Μαρτίου 22 Παραμυ^ία^.
Έντ6ς δί τής θήκης επι αργυράς επιπέδου
πλακός κινητής είσι τα εξής ί^^ια λείψανα δι'
αργύρου προςδεμένα εν αύτη, ίνα μη κινώνται
καΐ πίπτουσιν :
1) Αύο μικρά δοτά (τεμάχια εκ των τής
κεφαλής (;)), πέριξ δέ τά γράμματα* €τοϋ
άγΙου Χαραλάμπου^.
2) Έν τεμάχιον δστοϋ μικρδν (εκ των ά-
κρα>ν(;)) καΐ πέριξ: «Γου άγιου ΓεωργΙον^.
3) Έν άργυρουν εξόγκωμα ε(ς μέγεθος φα-
σιόλου και πέριξ: ^Μύρος του άγ. Δημητρίου.
4) Δύο μικρά δοτά και πέριξ: «Τον αγίου
Παρ&ενίου*.
5) Έν μέγα πλατύ ίκ τής κεφαλής και πέ-
ριξ: «Τον αγίου ^Ιωάννου του Χρυσοστόμου^.
Μετά των ιερών λειψάνων τούτων έστΙ καΐ
ξύλινος σταυρός μικρός καΐ πλατύς, έχων δε-
ξιόθεν τόν άγιον Παντελεήμονα καϊ άριστερο-
θβν τόν *Άγιον Τρύφωνα, ύποκάτω δε είς την
βάσιν έγγεγλυμμένας παραπλεύρως τάς λάρ-
νακας των δύο τούτωνάγίων μετά τών ονο-
μάτων ούτως: € Αγιος Παντέλ.^ ^Αγιος Τρνφ^
Τά άγια ταύτα λείψανα συχνάκις παρα-
λαριβάνουσιν οι χωρικοί εν τοις πέριξ προς
έξυγίανσίν των καΐ θεραπείαν ασθενών καΐ
πολλοί μεταβαίνουσι καΐ είς την Μονήν είς
προςκύνησίν των, μάλιστα κατά την έπέτειον
πανήγυριν αυτής, ήτις τελείται την 24 Ιουνίου.
Τό δέ οίκοδόμημα τής Μονής ούχι σπου-|
δαίον ηδη' ή μόνη δ* εύπορία της είναι τό
ελαιον, Ιξ ου έςοδεύει κατά διετίαν, εάν ή
έςοδεία καλή, περί τάς 2,000 κανάτες, μέ-
τρου εγχωρίου διά τά υγρά, περιλαμβανού-
σης ή ύποθετούσης χωρητικότητα δέκα λί-
τρων (1333 δράμια).
Ή Μονή θεωρείται κυρίως κτήμα του υπό
ταύτην χωρίου Βοϊνίκου, ένθα έχει καΐ Μετόχι
χρησιμεύον ήδη ώς σχολείον, εΙς ου τόν διδά-
σκαλον χορηγεί μισθοδοσίαν κατ* έτος, από
του 1874 κυρίως, γρόσια χίλια περίπου. Ή
Μεγ δμως του Χρίστου Εκκλησία διά πρά-
ξεως Της πρό 20ετίας έδωκε δικαιώματα
δ'μοια επ' αυτής καΐ είς τό χωρίον Βέλίανη
καΐ εΙς τήν πόλιν Παραμυθίας* τό παρελθόν
δ' έτος έπακτώθη υπό τής 'Ι. Μητροπόλεως
διά τριετίαν προς 80 περίπου είκοσάφραγκα
τό έτος, εκ -.ής πακτώσεως δέ του πρώτου
έτους ου μόνον έχορηγήθη καΐ είς τόν διδά-
σκαλον Βελ}ανης ποσόν 300 γρ. ώς καΐ είς
τόν τής Καρυώτης 200, (τά χωρία ταύτα
πρότερον δέν διετήρουν σχολεία), άλλα καΐ ο
τέμπλος του ναού κατεσκευάσθη μή υπάρχων
καΐ τά δωμάτια ηύπρεπίσθησαν.
Τοιαύτα καΐ τοσαΰτα καΐ τά περί τής Μο-
νής, είς ην πολλάκις τό θέρος μεταβαίνουσιν,
δπως τταραθερίσωσιν οίκογένειαι έκ Παραμυ-
θίας, άναπνέουσαι τήν καθαράν άτμόσφαιραν
του υψηλού τούτου μέρους παρά τά σημαν•
τικά Πελασγικά τείχη καΐ εν μέσω δένδρων
εκ κέδρων καΐ πίτυος καΐ πίνουσαι τό διαυγίς
και κατάψυχρον ύδωρ τής Κερασιάς ιδίως,
δπερ αναβλύζει έν μέσφ λίθων και χαλίκων,
εξ ών σκέπεται τό έδαφος δλον. *Αξία δΐ
σημειώσεως έστιν ή πληθύς αύτη τών λίθων,
ή έκ του δρους καταρρεύσασα,τίς ο!δε πότε,
έκ δεινού σεισμού καταστρεπτικού έπισυμβάν-
τος εις τά μέρη ταύτα, και ώς άλλα τινά του
τμήματος Παραμυθίας, ώς εΙς Πλακωτήν περί
τό Γρουομπάνι, ένθα οί σωροί τών τοιούτων
λίθων έν μέσω τών καταστραφεισών ύπ' αυ-
τών οίκιών έναργώς είς μεγάλας μόνον σει-
σμικές δονήσεις δύνανται ν' άποδοθώσιν.
Ύπό τοιαύτην σωρείαν λίθων έν τη Μονή
τής Βέλιανης, πριν ή ετι φθάση τις ακριβώς
εΙς αυτήν, φέρεται έκ παραδόσεως δτι υπάρ-
χει μικρή λίμνη κατακεχωσμένη, ης τά ρέοντα
150
ο ΕΝ ΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΟΤΠΟΛΕΙ ΕΛΛΗΝΙΚΟΣ ΦΙΛΟΛΟΓΙΚΟΣ ΣΤΛΛΟΓΟΣ
ύδατα ήδη ύπογίίως, και κατά τ6ν 'Αχέρον-
τα ποτα[χόν πάρα τό Γλυκύ, κατά την ιδίαν
δη[Λώδη παράδοσιν, έκβάλλοντα, ήδύναντο
διοχ€τ£υόρΐ6να όλόκληρον την κάτωθι πεδιάδα
ν' άρδιύσωσι, μεταβάλλοντα αύτην από αυχ-
μηρά; εΣς παράδεισον.
Όλ(γον άνωθι της Μονής, είς λίαν άπό-
κρημνον χαράδραν του δρους, υπάρχει έν
σπηλαίφ μικρέν παρεκκλήσιον του *ΑγΙον ^Αρ-
σενίου, δςτις, λίγουσιν οι χωρικοί, ησκήτευσεν
ενταύθα έν άπο(χ8[Λακρυσ(Αε'ν7ΐ έποχη καΐ είς ου
τό δνομα πολλοί ορκίζονται. Άλλ' επειδή ό
'Άγιος Αρσένιος δέν έζησε κατά τά αε'ρη
ταύτα, δέον νά υποτεθνί δτι ενταύθα ην σπήτη
επ* ονόματι του * Αγίου τούτου, εν ιζ έμόνα-
ζον μοναχοί της Μονής Βέλιανης, έζ ης ίξηρ-
τητο, ή 5τι μονάζων τις* Αρσένιος έν άρετχΐς
έπαφηκε τό δνομά του είς την σκήτην ταύ-
την. Όπως δήποτε ή επέτειος του *Αγίου
Αρσενίου (8 Μαίου) θεωρείται τοπική έορτη
κατά τά μέρη ταύτα καΐ πολλοί έκ τών πέ-
ριξ μεταβαίνουσιν ε{ς την σκήτην προς πανη-
γυρισμόν, οΐ μέχρι δε του έκκλησιδίου του
εντός του βράχου μετά δυςκολίας ανερχόμενοι
αφηγούνται πολλά τά περίεργα, περί υπάρ-
ξεως εκεί άντρου μετά λεκανών, αίτινες έπΙ
πλήρεις ύδατος, και περί σταλακτιτών χαΐ
άλλων φυσικών καΐ υπερφυσικών αντικειμένων
κατά την άντίληψίν των.
3)0€:
ΦΙΛΟΣΟΦΙΚΑΙ ΙΔΕΑΙ ΤΟΥ ΠΙΝΔΑΡΟΥ
ύηό
ΜΑΤΘ. ΠΑΡΑΝΙΚΑ
(*Ανεγνώοθη έν ιή ^ΑΤΛΖ' ουνβδρίς: της 24ης Ιανουαρίου 1900).
Είναι γνωστόν είς τους έγκύψαντας ε(ς την
μελέτην τών ποιημάτων του Πίνδαρου οίαν
θέσιν κατέχουσιν έν αύτοίς αΐ λεγόμεναι γνώ"
μαι, τά γνωμικά, ώς συνήθως λέγομεν Την
γνωμολογιπην σοφίαν, λέγει δ Κ, Ο. ΜύΙΙβΤ,
τί]ν άνενρίσκονσαν Ιν τη ηοικιλίί^ καΐ άνωμα-
λίφ τών δν&ρωηίνων πραγμάτων νόμους στα-
Ιμερους καΐ κανόνας, άτιαντώμεν σνχνην άπδ
της Ιποχης τών έητά σοφών ίν τε τφ βΐφ
και τη ηοιήσει τών Ελλήνων, μάλιστα <5έ
έν ταϊς έλεγείαις και τοις άρχαιοτέροις τών
μελοποιών. ΑΙ γνώμαι ίχουσι παρά Πινδάρφ
σχήμα παροιμιών ή απευθύνονται εν&έως ώς
παραινέσεις προς τδν νικητήν' ενίοτε δέ, διε
θέλει δ ποιητ}}ς νά Ιμβάλη εΙς τήν ψνχην του
νιχητοϋ ηθικόν τι παράγγελμα, εκφέρει την
παραίνεσιν ώς ίδιον έαυτου πόθον^Κ ΚαΙ τάς
γνώμας ταύτας του μεγαλώνυμου ποιητου
1. Ίατορ. της Έλλ. Φιλ. τόμ. α', 337 της έλ).
μκταφρ. Α. Κυπριανού, 1x5. α'.
επιμελώς έκ τών ποιημάτων αύτου άπανθί-
σαντες καΐ εις σύστημα κατατάξαντες πάρα-
τίθεμεν έν τοις έφεξης αποδεικνύοντας, βτι,
ω ς ό 'Ό μηρός, ούτω και ό κύκνος τών Θηβών
πάσαν μέν άρετίιν μετ* επαίνων Αναφέρει, τία-
σαν δι κηκίαν ψέγει και αποδοκιμάζει. Μετά τά
βραχέα ταύτα είςερχόμεθα εις τά καθ' έκαστα.
*Αρχόμεθα άπό του θεοϋ. Οι θεοί καΐ ο:
άνθρωποι κατάγονται μίν έκ μιας μητρός,
είσΐ δέ διάφορα γένη* οι μεν θεοί άθάνιτοι
και ουράνιοι, οι 8έ άνθρωποι θνητοί καΐ μά-
ταιοι, μηδέν*.
β "Εν ανδρών,
έν θβών γένος• έκ μιας δέ ίτνέομβν
ματρός αμφότεροι* διείργβι δέ πάσα κεκρνμένα
δόναμις, ώς τό μέν ουδέν, ό δέ χάλκεος ό(}φαλές
μένει ουρανός.» [αΐέν έδος
Νεμ. ς', 1—7 (δ*^^, Η8Γΐιιη£^).
2. ΙΙιρι γινέσιως τών θιών παράβαλι ΒΐίϋΗΗοΙ^*^
άϊβ 8ί111ίοΙιβ\νβΙΐ3ηδ€ΐι.άβ8Ρίη€ΐ3Γθδ αηά Αβ$€ΐϊτ-
1θ8 8. 72, 170.
ΦΙΛΟΣΟΦΙΚΑΙ ΙΔΕΑΙ ΤΟΤΤ ΠΙΝΔΑΡΟΪ*
151
Των θβών άνώτβρος «Ιναι ό Ζευς. Ό Ζευς
τών θίών υπέρτατος, τών αθανάτων βασ(-
λίύς (Νβμ. Ε' 60), έπΙ τών νερελών του ου-
ρανού )ΐαθη(Χ€νος βίναι παττόρ, κύριος πάντων
καΐ σωτηρ (ΊοΘ[Α. Δ' 162 — 163). Μόνοι οί
θίοί βίσιν απαθείς κακών. (Πυθ. Ι', 38).
Τυ5 βουλησβι του Διός έγένοντο οί άνθρω-
ποι καταγό(Λενοι εκ του Δευκαλίωνος καΐ της
ϋνρρας, καταβάντωνέκ του Παρνασσού (χετά
τόν κατακλυσ(ΛΟν .
β φέροις δέ ΠρωτογενβΙας
Α0Τ61 γλώοβαν, ΐν* αίολοβρόνια Διός αίοα
Πύρρα Δευκαλίων ιβ Παρναοοδ καιαβάντε
δόμον έθεντο ιτρώτον, άνερ δ* ευνάς όμόδαμον
κηοοάβθαν λίθινον γόνον
Λαοί δ' όνύμαοθεν.» (Όλ. θ', 41-46).
Ό Ζευς καΐ οΐ άλλοι θεοί είσιν αϊ;ιοι και
ίοτηρες τών αγαθών τοϊς άνθρώποις, καΐ
άπ* αυτών εξαρτώνται τα πάντα. *Εκ &ε(ΰν
γάρ μηχαναί πάααι βροτίοας άρεταις καΐ σο-
φοί κάΙ χεραΐ βίαται περίγίωσοοΐ τ' &ρυν ...»
(Πυθ. Α' 72—80).
Ό Πίνδαρος λέγει τζ> Άρκεσιλάφ* τιαντί
μ^ ^6ν οΧΐίον νηερτίύέμεν (Πυθ. Ε', 31).
Ό Ζευς εκτελεί τάς βύχάς τών ανθρώπων,
δι* δ τέλειον καλεί αυτόν ό ΠινΧαρος. (Πυθ.
Α'. 177). Ό Ζευς παρέχει τοίς άνθρώποις
ταύτα καΐ εκείνα ως θέλει, αυτός φροντίζει
περί αυτών, αυτός είναι κύριος αυτών (Πυθ.
Δ'62 — 3), αυτός κυβερνδ καΐ διευθύνει την
τύχην τών φίλων αυτφ ανδρών Διός τοι νόος
μέγας κνβερνφ δαίμων ανδρών φίλων. (Πυθ.
Ε' 153 — 4). Τη εύνοίί}: τών θεών άλλα έπ'
άλλου άγαθα έρχονται τοίς άνθρώποις' Λλλα
ό' ίη Άλλον Ιβαν άγαμων, ηολλαι ί* όδοϊ ονν
ύεόις ενπραγίας. (Όλ. Η' 14— 16). Ό Πίν-
δαρος εύχεται τψ Διί, ίνα διαμένγ) πάντοτε
ευγενής έαυτω, τη Κορίνθφ και τψ νικητή
Ξενοφώντι(Όλ. ΙΓ'35— 8).Τόν Δία ώφειλ'ε
νά σιβηται ό άνθρωπος περισσότερον, ώς συνε-
βούλευεν ό Χείρων τω Πηλείδη* μάλιστα μ^
Κρονίδαν βαρυόπαν στεροηάν κεραυνών τε
ηρντανιν, &εών σέβεα&αι. (ΙΙυθ. ζ"' 24 — 7).
Αύτφ εύχονται οί άνθρωποι ίνα δώση αύτοίς
τα αγαθά καΐ άπομακρύνη τάς νόσους (Όλ. Η '
162 — 4)• την δέ εύνοιαν τών Θεών έλκύουσιν
οί άνθρωποι δια θυσιών καΐ ευχών. (Όλ. Ζ '95).
Οί θεοί και τά αδύνατα καθιστώτι δυνα-
τά, ή δε δύνα(Λΐς αυτών εκτελεί καΐ τα
παρ'ίλπίδα καΐ δρκον τελεί &εών δύναμις και
τδν παρ* δρκον καΐ τταρ* Ιλτιίδα κούφαν κτίσιν.
(Όλ. ΙΓ' 114—5) ύεφ δ^ δυνατόν Ικ μελαί-
νας νυκτός άμίαντον δρσαι φάος, κελαινεφέί
δί σκότει καλύψαι κα^αρδν άμέρας σέλας,
(Άποσπ. σελ. 241 ΗΗΓίαη^).
Την άρχην καΐ βάσιν τών πραγ(Λάτων ύπο-
τίθησιν ό θεός, άφ* ου εξαρτάται καΐ τό
τέλος* άρχαΐ βέβληνται &ι9€ά>ν.(Νε(λ. Α', 11).
Έγώ (Λέν εύχομαι καΐ ελπίζω, λέγει ό Πίν-
δαρος, τό τέλος δμως απόκειται τοίς θεοίς.
Νυν Άπομαι μ^ έν ^εφ γε μάν τέλος, (Όλ.
ΙΓ', 143 — 4)* έμοί δί .θυμάσαι &εών τελε*
σάντατν ουδέν ποτέ φαίνεται Ιμμεν άπιστον,
(Πυθ. Γ 91—3). Ή ευσέβεια δέ είναι καθή-
κον προς τους θεούς έπαγόμενον επαινον καΐ
δόζαν. Οί Έμμενίδαι επαινούνται υπό του
Πινδάρου, διότι εύσεβεί γνώμη φυλάττουσι
τάς τελετάς τών μακάρων. (Όλ. Γ'62 — 8).
Ό άνθρωπος οφείλει ϊχειν πεποίθησιν είς
τόν θεόν, ώς 6 'ίάσων θεώ πίσυνος εκτελεί την
διαταγην του Αίήτου. (Πύθ. Δ' 383).
Τη βοηθείί}: τών θεών καλής αρχής γενο-
μένης έπεται καΐ τέλος καλόν* γλυκί) δ* δν^ρώ-
παιν τέλος άρχά τε δαίμονος δρννντος αΰξεται.
(Πυθ. Γ 18—20).
Οί θεοί μεταβάλλουσι τά ανθρώπινα κατά
βούλησιν*^^ φ&ονεράϊς Ικ ^εών μετατροπίαις
Ιπιχύρσαιεν. (Πυθ. Γ 36). Ταχέως δ'έκτελουσι
καΐ συντέμνουσι τόν δρόμον. (Πυθ. Δ' 110).
Ό θεός είναι Ιφορος καΐ επιμελητής τών
βασιλέων. (Όλ. Α', 164). Τζ) Διΐ εύχεται ό
ποιητής ίνα τηρη την εύανδρίαν καΐ εύνομίαν
τών πόλεων. (Όλ. Ε', 33—41. Νεμ. Β',
65 — 68). Ό Ερμής ητο Ιφορος τών αγώνων.
(Όλ. ς" 136). Ό θεός καΐ αί θεαΐ χάριτες
παρέχουσι την νίκην έν τοίς άγώσιν (Όλ. Η',
18—20. ΙΔ', 4, 11. Νεμ. 5, 38. Πυθ. θ',
144). Ή ευτυχία τΟυ θεού βοηθουντος παρα-
μένει μακρότερον (Νεμ. Η', 30).
Ό θεός διευθύνει πάντα κατά σκοπόν παρέ-
χων ίκάστφ κατά την ίδίαν βούλησιν. (Πυθ.
Β' 89-96). Ό θεός διά τών μαντείων, θε-
σφάτων, σημείων καΐ τεράτων δείκνυσι την
θέλησιν αύτοΰ* (Όλ. Η', 51— 55. Πυθ. Δ',
31 — 38, 1 17). Ό * Απόλλων είναι πάνσοφος,
άψευδης καΐ παντογνώστης* Γνφ δ* αυτόδεν
πάντα ΐσαντι νόφ' ψευδέων ί' ούχ άπτεται,
κλέτττει τέ νιν ου &εός, ού βροτός ίργοις οντε
βουλαΤς' (Πυθ. Γ'. 49—43. θ', 67—77).
Ό Θεός δέν άπατάται, άμαρτάνει δέ τις
νομίζων, δτι θέλει άπατηση η διαφυγή αυτόν.
ΕΙ δϊ &ε6ν άί^ρ τις ίλπεται λαΜμεν ίρδων,
άμαρτάνει. (Όλ. Α', 98—100).
Ό άνθρωπος οφείλει μη κακολογείν τόν
152
ο ΕΝ ΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΟΓΠΟΛΕΙ ΕΛΛΗΝΙΚΟΙ ΦΙΛΟΛΟΠΚΟΣ ΣΓΛΛΟΓΟΣ
θβόν (χήτε έρίζειν προς αυτόν (Όλ. Α', 53,
78 — 80). *ΑΗέρδεια λέλογχαι ^αμινά κακαγό-
ρος' (Όλ. Α', 80). Χρίι δί προς &ε6ν ούκ
ΙρΙζειν 8ς άνέχει πού μίν τάκείνων, τοτ* αν&ις
έτέροις Ιδωκε μέγα^ κΰδος . ( Πυθ . Β Ί 6 2 - 1 6 5) .
Τό λοιδορβίν τους θεούς θεωρείται κακόν Έπεϊ
καΐ λοιδορήσαι &εονς αίαχρά σοφίη. (Όλ.
θ', 55—56).
Ό άνθρωπος οφείλει ζητεΐν πάρα θεού τα
πρέποντα* Χρή τά Ιοικότα παρ* δαιμόνων
μαστεύειν Λ^αταϊς φραοίν, (Πυθ. Γ', 84). Πριν
ό θεός (ΐτείλγ) χαραν ε!ς τον άνθρωπον, δοκι^χά-
ζει αυτόν δια ουςτυχιών.(Άποσπ. 68°^ σ.258).
Ή οργή των θεών δίν ματαιουται. Χόλος
δ* ουκ άλί&ιος γίγνεται παίδων Διός, (Πυθ.
Γ', 16 — 17). Τό πεπρωμένον άφευκτον. Τ6
μόροιμον οϋ παρφνκτόν. (Πυθ. ΙΒ', 53).
Σχήσει τ6πεπρωμένον*{Άποσπ,ΊΙ^'* σ, 259).
Και ό δρκος προς τους θεούς είναι (χε'γας
καΐ απαράβατος. (Όλ. Ζ', 116). Με'γας καΐ
κρατερός βρκος ό Ζευς |χεγιστος. (Πυθ. Δ',
275 — 276). Και τους φίλους τψ θεω άνδρας
όφε(λθ{Λ8ν φοβείσθαι. "Ισον μίν &ε6ν Άνδρα τε
^εφ φίλον ΰποτρ^σα*. (Άποσπ. 66**^ σελ. 258).
Ό βασιλεύς , Μετά θεόν ή υψίστη των έν
άνθρώποις τΐ(Λών είναι ή βασιλεία και ανώτε-
ρος άρχων ό βασιλεύς. Τ δ δ* (οχατον κορν-
φονται βαοιλευσιν, (Όλ. Α', 174). Ό βασιλεύς
άρχων της χώρας οφείλει είναι δίκαιος, κρατών
τό σκηπτρον της δικαιοσύνης, αγαθοεργός,
φιλαλήθης, ελευθέριος, κ8κοσ(χη(/.ε'νος άρεταϊς
παντοίαις καΐ δη ποιήσει καΐ (χουσικη, ώς
Ίέρων ό Συρακούσιος. (Όλ. Α', 17 — 24, ζ"
163. Πυθ. Α', 162—176). Όφείλει είναι
πρίμος προς τους πολίτας, ρ.ή φθόνων τους
αγαθούς καΐ τών ξένων θαυμαστός πατήρ.
(Πυθ.Γ', 100—103). Όφείλει δικάζειν τους
λαούς κατά τό δίκαιον, ώς ό Αίσων. (Πυθ. Δ',
250 — 5. Όφείλει είναι συνετός, [χαλακώς (α-
σθαι τά τών πόλεων δεινά και τάς στάσεις και
επιεικής προς τους ά(Λαρτάνοντας ώς συ(Λβου-
λεύειό Πίνδαρος τόν Άρκεσίλαον, βασιλέα της
Κυρήνης. (Πυθ. Δ ', 433-456). Τοις Βαττιά-
δαις, βασιλευσι της Κυρήνης αυτός ό *Απόλλων
εδωκεν έζωραίζειν, καλλιεργεϊν και αύξάνειν
τήν χώραν της Λιβύης και φρόνΐ[Λος κυβερνάν
την πόλιν της Κυρήνης. "Εν^εν δ* νμμι Λα-
τοίδας ^ορεν Λίβυας πεδίον ου^^ ϋεών τιμαΐς
δφέλλειν κ&στν χρυσο&ρόνου διανέμειν ϋεΧον
Κυράνας δρ&όβουλον μήτιν ίφευρομένοις.{1\\>^ .
Α. 427—432).
Οί αγαθοί βασιλείς είσι καλοί κυβερνηται
ίν δ* άγα&οΊοι κείνται πατρακάι κεδναί ποίίων
κυβερνάσιες (Πυθ. Γ, 130— 133). Ό ζενι-
πάτης βασιλεύς τών Έπειών Αυγείας ειίί
καΐ τήν πόλιν αύτου καταστρεφοριένην χιΐ
αυτός έφονεύθη διά τούτο. (Όλ. ΙΑ '. 54 — 60).
Ώς ό βασιλεύς ούτω καΐ οί πολίται οφεί-
λουσιν είναι άγαθοι και φιλοπάτριδες,ώςΨαΟ-
(χις ό Κα[Λαριναΐος αύξων τήν πατρίδα αύτοΟ
και βοηθών αύτη καΐ τοις συ(Απολίταις.(Όλ.
Ε', 7). Ό καλός πολίτης οφείλει είναι κόσρ;
τη πατρίδι, ούτω δέ συ(χβθυλ8ύει καΐ τους
υιούς αύτου εύεργετεϊν τήν πατρίδα καΐ ύπε-
ραμύνεσθαι της φίλης πατρίδος κατ' εχθρών
καΐ δοξάζεσθαιέκτούτου.(Ίσθ|Λ.ζ"',42 — 50).
Ό καλός πολίτης οφείλει εύεργετείν και τους
ξένους κατέχων τό (χέτρον εν τε τη γνώμη,
τοις εργοις καΐ τ9ί γλώσση. ("Ισθ(Α.Ε*86-93).
Ό Δη(/όφιλος εν Κυρήνη ην μεν νέος έν νέοις,
άλλ' έν ταίς βουλαίς γέρων έκατοντούτης,
φιλαλήθης, άψευδής και της ύπερηφανείας
εχθρός^ (Πυθ. Δ '. 464—474). Ό Πίνδαρος
έπεθύμει πρότερον άλλων νά ύμνηση τήν πα-
τρίδα αύτου, τάς Θήβας, καΐ τόν πατριώτην
αύτου Ήρόδοτον νικήσαντα Ισθμοί άρματι.
(Ισθμ.Α'. 1—5).
Μετά τήν βασιλείαν καΐ τήν πατρίδα έρ-
χεται ή στενωτέρα καΐ περιωρισμένη πατρίς
έκαστου, ό οίκος, ή πατρώα Ιστία. Έν τω
οΓκφ οίΗουσιν οί γονείς, οί αδελφοί καΐ οικείοι
ημών, πάντες σεβαστοί καΐ αγαπητοί.
Ό γάμος θεωρείται Ιερός και τίμιος. Κο-
ρών ίς, ή θυγάτηρ του Φλεγύου μιγεΐσα πρό-
τερον το> Άπόλλωνι, έξεφαύλισεν αυτόν μι-
γεΐσα είτα ξένω παρά τήν θέ)νησιν του πατρός
αυτής έφ' φ και έθανατώθη ύπό του Απόλ-
λωνος. (Πυθ.Γ'). Δι' δ ή μοιχεία ϊ^τθιστον.
(Πυθ. ΙΛ', 11—20).
Ό γάμος έγ.νετο κοινή συναινέσει ώς του
Ιάσονος καΐ της Μηδείας. (Πυθ. Δ', 366). Οί
αγαθοί άγαπώσι τους καλούς και ένδοξους γο-
νείς αυτών. Τι φίλτερον κεδνών γονέων άγα-
&οις;{'Μ. Α'. 6).
ΛΓσων ό πατήρ του Ιάσονος, ΐδών αυτόν
μετά πολλών ετών πάροδον Ικλαυσεν έκ χα-
ράς* Τόν μ^ είςελ&όντα ϊγνον δφ&αλμοί πα-
τρός, Ικ δ' αρ* αύτου πομφίληξαν δάκρυα γη-
ραλέων γλεφάρων, δν περί ψυχάν Ιπεί γάϋησεν
έξαίρετον γόνον Ιδών κάλλιστον άνδρϋον . (\1'Λ •
Δ', 197—203).
Διαγόρας ό *Ρόδιος, πύκτης αγαθός, /4*ο-
λούθει πάντοτε τάς συμβουλάς τών αγαθών
γονέων αύτου, δι* δ εύχετα•. τω Διί, ίνα ίωση
ΦΙΛΟΣΟΦΙΚΑΙ ΙΔΕΑΙ ΤΟΥ ΠΙΝΔΑΡΟΥ
153
αύτώ τι^χην καΐ παρά τών συμπολιτών καΐ
ξένων, διότι ητο τίμιος και ταπείνόφρων.
Αίδοί τε οί αΐδοίαν χάριν καΐ ποτ* αστών καΐ
ηοτΐ ξένων, ίηεΐ νβριος Ιχϋράν όδόν ενάντιο-
ρεΧ, αάφα όαείς &τε οΐ ηατέρων δρ&αΐ φρένες
Ιξ άγαμων Ιχραον. (Όλ. Ζ', 160— 166). Οί
βιίοι καΐ εξάδελφοι ήσαν έπίσγ,ς αγαπητοί,
ώς οΐ του Ιάσονος, δς έφιλοξένησεν αυτούς.
(Πυθ. Δ', 204—216). ΚαΙ ό γαμβρός επίσης
τίμιος. (Όλ.Ζ', 1 — 11).
Ό υΙός ίθυσιάζετο ίπέρ του πατρός, ώς ό
Άντίλοχος ύπερ του πατρός αύτοΰ Νέστορος,
έφ* ω καΐ λίαν επαινείται υπό του Πινδάρου.
(Πυθ. ζ", 40 — 62). Τό γενναίον φρονημάτων
πατέρων έπιπρέπει φύσει καΐ τοϊ^ παισί. Φυ^
το γενναίοι επιτρέπει έκ πατέρων παιοΐν Ιήμα,
(Πυθ. Η', 64 — 66). Και ή νίκη του πατρός
επιφέρει χαραν και τψ υίψ• ή νίκη του Ιέρω-
νος δέν είναι χαρά άλλοτρία τζ) υΐω αύτου
Δεινομένει' χάρμα δ* ούκ άΐλότριον νιπαφορία
πατέρος, (Πυθ. Α', 111—112).
Ή (χ;^ρο, μεταζύ συγγενών κακόν, οί δέ
συγγενείς οφείλουσιν άγαπάσθαι καΐ μη έρίζειν
άλληλοις τ, μάχεσθαι. Ό Ιάσων λέγει τψ
Πελία, δτι καΐ αϊ μοΐραι αύταΙ αίσχυνόμεναι
διά την εχθραν τών συγγενών άποστρέφουσι
τό πρόςωπον. (Πυθ. Δ. 232—241).
Και οί καλοί γείτονες εύχάριστον εΐ δϊ
δένεται ανδρός άνήρ τι, φαϊμεν κε γείτον* Ιμμε-
ναι νόφ φιλήοαη* άτενέϊ γείτονι χάρμα πάντων
Ι;κίίίον.(Νεμ. Ζ', 232—241). ΚαΙ διά την
εύτυχίαν τών ζένων οί αγαθοί ευφραίνονται.
(Όλ. Δ', 7—9).
Μεταβαίνομεν δ' ηδη είς την άφηγησιν τών
ετών, αις δει κοσμεΙσΟαι τόν ίνθρωπον, καΐ
τών κακιών, ας δει φεύγειν. Έν γένει ρητέον,
ίτι αϊ μεγάλαι άρεταί, τά μεγάλα κατορθώ-
ματα, είσΐν αξιέπαινοι καΐ πολυύμνητοι* άρε-
Ι ται δ* αίει μεγάλαι ποίύμν&οι, λέγει ό Πίνδαρος
Ι (Πυθ.θ', 120).
Ι Ή καλή άγα}γή τών παίδων παρ' άνδράσιν
άγαθοις επαινείται παρά Πινδάρφ. Ό *Ιάσων
εΓκοσιν ένιαυτούς διαμείνας παρά τζ) Κενταύ-
ρφ Χείρωνι άπήλαυσε διδασκαλίας καΐ αγω-
γής ορθής παρά τε τη μητρί καΐ συζύγφ καΐ
ταίς άγναίς κόραις αύτου ουδέν έργον ουδέ
λόγον εύτοάπελον εκείνα ις ειπών. Φαμι διδα-
οκαλίίχν Χείρωνος οΐαειν' &ντρο&ε γάρ νέομαι
παρ' ΧαρικΙονς καΐ Φιλύρας, ίνα Κενταύρου
με Ηοΰραι έρεψαν ά)'ναί' είκοσι ί' ΙκτεΙέσας
ίνιαυτσυς οΰη Ιργον οϋι* ίπος Ικχράπελον κεί-
νοισινειπώνίκόμανοΐκαδε.(ίι^^Ο. Δ', 167-172).
Έλλ. Φιλ. Σύλλογο;
άρε
ΚαΙ την Ιατρικί^ν επαινεί ό Πίνδαρος, ην
ίασκεν ό Χείρων* πολυπήμονας άν^ρώποι-^
σιν Ιάσ&αι νόσους (Πυθ. Γ', 65 — 6),καΙτην
ερευναν του φιλοσόφου, δς πέταται τά τε γάς
^ερι^εν καΐ ΰπερ^εν ερευνών ουρανού ϋ'* ϋπατ
Άστρα (Άποσπ. 47«>ν<χι^. 253), ΚαΙ την μου-
σικην, την συγκινούσαν θεούς καΐ ανθρώπους
άψυχα τε καΐ άλογα (Πυθ. Α', 1—28).
Ή φρόνησις αγαθών καΐ ευτυχίας πάρο-
χος• ό *Ραδάμανθυς ηύτύχησε, διότι ην φρό-
νιμος και ούχΙ άπατεών.(Πυθ. Β', 133-137).
Ό φρόνιμος καΐ εύθύγλωσσος άνηρ πανταχού
έζέχει, ό δέ άπατεών καταδικάζεται. (Πυθ.
Β', 148-50, 157). Ή σύνεσις έκ φύσεως είναι
πολλού λόγου άζιον, ό δέ φύσει συνετός εννοεί
τά πράγματα κάλλιον τών άλλων οοφός δς
πόλλ' είδώςφυφ (Όλ.Β', 162).
Οί σοφοί και δίκαιοι καΐ την θεόθεν δεδο-
μένην δύναμιν φέρουσι κάλλιον τών άλλων,
ως Άρκεσίλαος, ό βασιλεύς της Κυρήνης* σο-
φοϊ δέ τι κάλλιον φέροντι καΐ τάν ^εόςδοτον
δύναμιν ' σΐ δ* Ιρχόμενον Ιν δίκφ, πολύς δλβος
άμφινέμεται' τό μ^ δτι βασιλείς Ισοι μεγάλαν
πολίων, ίχει συγγενίς 6φ9ολμός αΐδοιότατον
γέρας, τε^ τοϋτο μιγνύμενον φρενί. (Πυθ. Ε',
15,22). Την σοφίαν δμως την φυσικην αυξά-
νει ή ορθή αγωγή, ο πόνος η ή επιμέλεια
και ή διδασκαλία (Όλ. Ζ', 96). Άνόητον
θεωρείται τό μη προδιδαχθήναι (Όλ. Η ', 73)•
διότι οί μέν πεπειραμένοι θεωρούνται έξοχοι, ό
μακρός χρόνος διδάσκει αυτούς νά διαθέτωσι
καλώς τά προκείμενα, οί δΐ άπειροι είναι κοΰ-
φοι(Νεμ.Γ', 132— 133. Ολ. Η', 74), διότι
ο χρόνο; είναι μάρτυς καΐ διδάσκαλος απάν-
των σοφώτατος. (Όλ. Α', 51, ΙΑ', 85).
Άλλ* οί άνθρωποι δέν εχουσι πάντες πά-
σας αύτάς τάς ιδιότητας, ό μεν είναι ικανός
εις τούτο, ό δέ εις εκείνο, δι' δ δέν βιάζεται
ή φύσις. Τό άριστον πάντων ή σοφία, ή τε-
λειότης, είναι δύσκολος, αίπεινή. Τό δ^ φυ^
κράτιστον Άπαν πολλοί δ^ διδαπταις άν&ρώ-
ποαν Αρεταις κλέος ώρουσαν άρέσϋαι' Άνευ δέ
^εον σεσιγαμένον οϋ σκαιότερον χρήμ ?καστον
έντί γάρ &λλαι όδα^ν δδοί περαίτεραι μία δ'* ούχ
άπανιας δμμε δρέψει μελέτα' σοφίας μίν αΙ-
πειναί. (Όλ.θ-', 151—161).
Τά πράγμκτα του επιγείου τούτου βίου
είσιν Άδηλα κχΐ ευμειάβληχα' ροαϊ δ* δλλοτ*
δλλαι ευ&νμιάν τε μέτα και πόνων Ις Άνδρας
ϊβαν (Όλ. Β', 64—66)• και άλλαχου, έν δϊ
μι^ μοίρ(} χρόνου Άλλοτ"* άλλοΊαι διαι^&ύοσαισιν
ανραι. (Όλ. Ζ', 270). ΚαΙ Άλλα δ' έπ' Άλλον
Τό{ΐος ΚΗ' 20
154
ο ΕΝ ΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΟΥΠΟΛΕΙ ΕΛΛΗΝΙΚΟΣ ΦΙΛΟΛΟΓΙΚΟΣ ΣΓΛΛΟΓΟΣ
ίβαν άγα&ών, ποίλαΐ ό' δδοί ούν ιίβοΓς ενπρα-
γίας. (Όλ. Η', 14— 16). Ή αύτη καΐ Ιση
Ευτυχία δέν ερχεταί ποτέ είς τους ανθρώπους,
τερπνόν ό' έν άν&ρώποις ΐοον ΙσοετοΛ ουδέν
(Όλ. Η ', 64)• τα πράγμ-ατα τω χρόνω μετα-
βάλλονται, αΙέν δϊ κνλινδομέί'αις ήμέραις άΐλ*
ίλλοτ* Ιξ άλλάξεν. (Ίσθ. Γ', 24—26)• ΆΙλοτε
δ' άλλόίος οίρος πάντας άν&ρώηονς έπαίσσων
Ιλαύνει. (Ίσθ. Γ', 33—34). 01 άνθρωττοι δ^
γνωρίζονα τά μέλλοντα, τό με'λλον άδηλον,
τρε'φονται δ' έλπίσιν, αϊ γε μ^ν άνδρα)ν ηόλλ*
&νω, τά δ* αν κάτω ψεύδη μεταμώνια τάμνον-
ααι κνλίνδοντ* Ιλπίδες' σνμβονλον δ* οϋηώ τις
ίπίχ&ονίων πκηδν άμφΐ πράξιος Ιασομένας
ευρεν &εό&εν, των δί μελλόντων τετνφλωνταί
φραδαί' πολλά δ* άν&ρώποις παρά γνώμαν
ϊπεοεν, Ιμπαλιν μϊν τέρψιος, οι δέ άνίαραΐς
άντικύροαντες ζάλαίς έολδν βαϋν πήματος έν
μικρφ πεδάμειψαν χρόνω. (Όλ. ΙΒ', 5 — 1 &).
Τ{ ε?[Λ8θα οΐ έφγ)(Λεροι άνθρωποι; μηδέν,
οναρ σκιάς, μόνον δταν 6 θεός στείλη δόξαν
καΐ λαμπρότητα, τότε έπε'ρχεται φως καΐ
βίος τερπνός* Ιν δ* δλίγφ βροτών τό τερπνόν
αϋξεται' οντω δέ καΐ πυτνεΧ χαμαΐ άποτρόπφ
γνώμα σεαειομένον' έπάμεροι' τι δέ τις; τΐ δ*
οί τις; σκιάς δναρ δνϋρωποι' άλΧ' δταν αΐγλα
δίόςδοτος ϊλ'&γι, λαμπρόν φέγγος επεστιν άν-
δρών και μείλιχος αΙών.
Ή ΙπΙ γης ευτυχία τών ανθρώπων στηρί-
ζεται βεβαίως έπΙ του πλούτου, του μεγά-
νορος καΐ ευρυσθενέος, ώς αποκαλεί αυτόν ό
Πίνδαρος• (Όλ. Α', 4. ΙΙυθ. Ε', 1). Δ^α
τούτο είναι ανάγκη να άναφε'ρωμεν έν έκτάσει
οπωςδήποτε τάς περί τούτου γνώμας αύτου.
Ό χρυσός είναι τέκνον του Διός, 6έν τρώγει
αυτόν ούτε σης, ούτε κίς, ώς κράτιστον δέ
κτήμα κατε'^ει τάς καρδίας τών ανθρώπων.
Διός παις ό χρυσός, κιϊνον ου σης ονδε κις
δάπτει . . . δάμναται δέ βροτέαν φρένα καρ-
τιστον κτεάνων {Άπο^π . 6ϋσ£Λ.250)*χρ^^ατα
χρήματ* άνήρ' (Ίσθμ. Β ', 1 5 — 8). Κέρδει και
σοφία δέδεται. (ΙΙυθ. Γ', 77).
Ό πλούτος παρε'χει δύναμιν τοίς άνθρώ-
ποις μεμιγμένος άρεταΐς, άληθης δόζα και
λαμπρότης γίγνεται εις τον άνθρωπον δμάν
πλούτος άρεταϊς δεδαιδαλμένος φέρει τών τε
κσΧ τών καιρόν, βαϋεΐαν υπέχων μέριμναν
άγροτέραν, άστηρ άρίζηλος, ίινμώτατον άνδρι
φέγγος*, (Όλ. Β' 100 — 6). Ό πλούτος εν-
ρυσ&ενης δταν τις άρετη κεκραμένον κάμαρα
βροτήσιος άνί]ρ πότμον παραδόντος ανιόν
άνάγη πολύφιλον έπέταν. (ΙΙυθ. Ε ', 1 — 5). Τό
δόλιον κε'ρδος κακόν, έρχεται κατόπιν η γα-
τάνοια. (Πυθ. Δ', 222—36). Ό πλούσιος
οφείλει να είναι ελευθέριος, ώς λέγει έ Πίνία-
ρος τω *Ιέρωνι. (Πυθ. Α', 175—180). Ό
φιλάργυρος θνήσκει άδοζος* ('Ιαθμ. Α',
96 — 100) τφ χρυσώ καΐ η σοφία δέδετοα.
(Πυθ. Γ', 77).
*Η ευτυχία του ανθρώπου απαιτεί κόησ»^
άνευ καμάτων ουδέν γίνεται* ηόνοϊψ οί τις
απόκληρος Ιστιν οντ ϊσεται. (Πυθ. Ε' 66-67).
ΕΙ δέ τις δλβος έν άνϋρώποισιν, Άνευ καμά-
των οϋ φαίνεται.. {Γί^^. ΙΒ' 49— 51). Έ»ν
δέ τις ευτυχή μετά μικρού κόπου, ό θεό;
δίδωσι τούτο κατά τάς ίδίας αύτου βούλας
τόν μέν άνυψών, τόν δέ καταβιβάζων' εΐ γάρ
τις έσλά πέπαται μη συν μακρφ πόνφ, πολλοίς
σοφός δοκεϊ πεδ* άφρόνατν, βίον κορυσσέμεν
δρ&οβούλοισι μηχαναΐς, τά ί* ουκ Ιπ* Ανδράοι
κεϊιαι' δαίμων δί παρίσχει &λλοτ* δλλου υπερ-
ώε βάλλων δΜον δ* υπό χειρό^ μέτρφ χστα-
βαίνει. {η^^^. Η', 107—117). Έάν δέ τις
μετά πόνων ευτυχή, υμνείται και έπαινείτιι
υπό τών μεταγενεστέρων. Ει δί συν πόνωτις
εν πράσσει, μελιγάρνες ϋμνοι νστέροίν άρχα
λόγων τέλλεται και πιστόν δρκιον μεγάλαις
άρεταϊς, (Όλ. Γ, 4—9. Πυθ. Δ ' 305— 309).
Οί πράττοντες έργα αγαθά καΐ κοινωφελή
υφίστανται δαπανάς καΐ πόνους, έφ' ω και
επαινούνται επιτυγχάνοντες* αΐεΐ δ* Ιμφ* Αρε-
ταισι πόνος δαπάνα τε μάρναται προς Ιργστ
κινδύνω κεκαλυμμένον' οΐ δε τυχόντες οοφοι
και πολίταις ϊδοξάν ξμμεν. (Όλ. Ε ', 29 — 33).
Ό καταβάλλων ζήλον, δαπάνην και πόνον
προς κτησιν αρετής είναι άζιέπαινος, διό οφε:-
λομεν έπαινείν τους κοπιώντας και άγιΟΐ
πράττοντας και εχθρούς δντας. (ΙΙυθ. θ',
12— 16. Ίσθμ. θ' 58— β2).Όΐ τιμώντας τάς
άρετάς δοξάζονται. (Όλ. ς"', 125—126).
Δεν δύναται εις άνθρωπος να λάβη την ίΰ-
δαιμονίαν άπασαν, ούδένα τοιούτον έγνώρυα,
λέγει ό Πίνδαρος* είς έχει τούτο άλλος άλλο*
φν^ δ* έκαστος διαφέρομεν βιοτάν λαχόντες, 6
μίν τά, τά ί* Άλλος τυχεΧν ρ* ?ν^ αδύνατον εν-
δαιμονίαν δπασάν άνελόμενον ουκ ϊχω εΐηιϊτ,
τίνι τούτο Μοίρα τέλος ξμπεδον ώρεξε. (Νΐ(ΐ.
Ζ', 107 — 115).
Δέν γίνονται πάντοτε δσα θέλομεν οί ίν-
Ορωτοι, ούτε η γη παράγει πάντοτε καρττού;»
ούτε τα δένδρα φέρου7ΐν όλα άνθη ευώοτ,
άλλ' άλλάσσουσιν* ούτω καΐ τό γένος τών
ανθρώπων άγει ή μοίρα* ουδείς γινώσκιι τας
βουλό^ς του θεοϋ, διό πρέπει να ζητώμιν τά
ΦΙΛΟΣΟΦΙΚΑΙ ΙΔΕΑΙ ΤΟΤ ΠΙΝΔΑΡΟΓ
155
[ΐίτροον τών κβρ^ών, μαν{α ^έ είναι ή Ιφετις
τών ανέφικτων. (Νεμ. ΙΑ', 62 — 78).
Οί θεοί δίδουσι τοις άνθρώποις εν αγαθόν
και δύο κακά. (Πυθ. Γ', 116-9, 149). Παν-
τός ϊργου ή άρχη έστω αγαθή, ίνα καΐ τ6 τέλος
γίνηται τοιούτον, άρχρμέτον δ' Ιργον προς-
ωποΫ χρη Μμεν τηληνγές . ( Όλ . ζ" ' 4 -5) * ναν-
(Ηψορήτοίς δ* άνδράοί πρώτα χάρις Ις ηλόον άρ-
χομέτοις ηομπαϊσν Ιλ&ΒΪν οίρον' ίοιχότα γάρ καΙ
τάχυτ^φερτέρουνόοτου τνχΒίν{{\κ»Η,^. '>63-68).
Ό άνθρωπος οφείλει να οτέργυ τά ηαρόντα,
δ τι τ^ρτϊνδν Ιφάμερον διώκων Ικαλος ίηείμι
γήρας εΐς τε τδν μόροψον αΙώνα (Ίτθα. Ζ'
64 — 67)• να παρατηργ) τό βιχπροβθεν αύτου
έργον τό πρό ποδός Ιργον οχοηέΐν δρειον άεΐ
χρήμα Ιστϊν (Ίσθ. Ζ' 22 — 81)* νά εύ/αρι-
στηται εις (χέτριον πλουτον, (χετρια αγαθά, τά
τι σώ[Λατος και της ψυχής* βοηθών τους φί-
λους, νά (χη ζητη τά μιγάλα καΐ ανέφικτα,
άλλα τα πρέποντα, να ρ,ή θέλη νά γείνη
θεός* χρ}} τά Ιπακότα πάρ δαιμόνων μαατενέ-
μεν ^ναταϊς φρααΐν, γνόντα τά ηάρ ηοδός
οίας ίσμίν αϊόας. (Ι•^^• Γ' 84—8)• μί}
φΆα ψνχά βίον ά&άνεησν σπενδης, τάν δ*
ίμπροσ^ετδντίειμηχανάν, (Πυθ.Τ\ 44 — 48)
ονχ Ιραβίαι πολύν Ιν μεγάρφ πΐοντον καια-
Ηρνψαις Ιχειν, άλλ* Ιόντων εν τε πα^εϊν καΙ
δκσνοαι φίλοις Ιξαρκεων . (Νε ^λ . Α ' , 44 — 47).
Ύγίεντα ^ εΐης δλβον Άρδει ίξαρκίων κτεά-
τεοι καΐ είλογίαν .προςτν&είς μη ματεναγι ϋεδς
γετίο&αι, (Όλ. Ε', 54—8). Ό ζητών τά
ριεγ:^λα καΐ μη πρέποντα αύτω καταπίπτει•
τά μακρά δ^ είτις παττταίνει, βροχνς Ιίικέσ&αι
χαΐκόπεδον ^εών Ιδραν δτε πτερόεις ίρριψε
Πάγασος δεοηόταν έ9έΙοντ Ις ονρανον στα-
ύβίσύς ΙλύεΤν μεΰ'* δμάγνριν Βελλερεφόνταν
Ζηνός' τδ δί παρ δίκαι γλυκν πικροιάτα μένει
τεΧευτά. ('Ισθρι. Ζ', 64 — 77). Ν χ ύτοφέρ•Γ,
τά έπερχόριενα αύτφ^ νά (χήλακτίζη προς κέν-
τρα, νά άναττρέφηται τοις άγαθοΐς* φέρειν
δ* Ιλαφρώς ύπανχένιον λαβόντα ζνγδν άρήγει
πΟτί κέντρον δέ τοι λακτιζέμεν τελέ&ει δλΐύ&η
ρδς όΐμος' άδόντα δ* εΤη με τοις άγα&οΐς όμι-
Ιεϊν, (ΙΙυθ. Β', 172—176).
Ή υπερηφάνεια σφάλλει πολλάκις τόν αν -
θρωπον έκ τών αγαθών ώς καΐ ή άτολαία,
άΙΙά βροτών, τδν μίν κενεόφρονες ανχαι έξ
άγαμων Ιβαλον' τδν δ* αί κατά με μφϋ Μ Άγαν
Ισχυν οΙκεΙων παρέοφαλε καλίϊτν χειρός ίλκων
δπίσσω ϋνμδς Άτολμος Ιών. (Ν6[χ. ΙΑ', 46 —
52). Ή μετριοφροσύνη είναι άζιέπαινος.
(Ίσθ|χ. Γ^ 1—4).
Έάν τις τών ανθρώπων (^.ετά πόνου καΐ
δαπάνης πράττη ϊργα θεάρεστα ττι βοήθεια
τών θεών λα[Λβ/νει δόξαν καΐ είς τό ύψιστον
της ευτυχίας Ικό[Λενος θ80τΐ|Λος γίνεται. *^Β'ί
γάρ τις άνϋρώπα)ν δαπάν(ΐ τε χαρείς καΐ τιύνφ
πράσσει ϋεοδμάτονς άρετάς, συν τε οΐ δαίμων
φυτεύει δόξαν ίπήρατον Ισχατιάς τ} δη πρδς
δλβου βάλλετ Άγκυραν ^εότιμος Ιών, (Ί<5θ(Λ.
Ε', 12—16).
Ό νέος οφείλει νά έργάζηται έν τάζει καΐ
οικαιοσύνν), ίνα ευτυχή καΐ εχγ) καλόν γήρας*
ίκ πόνων δ* οΐ συν νεύτητι γένωνται σύν τε
ί/κςι, τελέ&ει προς γήρας αΙών άμέρψ ϊστω
λαχών πρδς δαιμόνων ^αυμαστδν δλβον, (Νειχ.
θ', 96 — 99). Οί τοιούτοι νέοι και δοξάζονται.
Νέων δί μεριμναι σύν πόνοις είλισοόμεναι
δόξαν ενρίσκοντι, λάμπει δ^ χοόνφ Ιργα με^ αΙ-
9έρ* δερ&έντα. (Άποσπ. 70 σελ. 258).
Όλίγοι τινές λαμβάνουσιν άπονον χαράν,
αλλά τούτο 5έν είναι έπαινετόν ό πονήσας
γίνεται προνοητικώτερος* €<5 πονήσας νόφ καΐ
προμά^ειαν φέρει*. ('Ισθ^ι. Α', 56 Όλ. ΙΑ',
35 — 6). Έν γένει ό βίος τών ανθρώπων είναι
πλήρης άλγεινο)ν, δύο δέ τοι ζωας &ωτα μοϋνα
ποιμαίνει βίον Άλγιστον, εύαν&εϊ σύν δλβω «Γ τις
εΐ) πάσχων λόγον Ισλδν άκούοι' μη μάτευε
Ζευς γενέοΑαι' πάντ Ιχεις, ει σε τούτων βΛΟΪρ*
Ιφίκοιτο καλόν ^ατά ι^νατοίσι πρέτιει. (Ίσθμ.
Δ', 14 — 20). ΕΙ γάρ &μα κτεάνοις πολλοίς
Ιπίδοξον &ρηται κϋδος, ούκ &νδ^ (σιι πόρσω
^ατόν ΐτι σκοπιάς Άλλας Ιφάχρασ&αι ποδόνν,
(ΝείΛ. Θ'. 100—4). Έ ευτυχία φέρει λήθην
δεινών καΐ αύτου τοΐΤ θανάτου* ^λάϋα Λέ τών
Ιν δίκίΐ. και παρά δίκαν πεπραγμένων πότμφ
σύν ενδαίμονι γένοιτ δίν τά γάρ γενόμενα ούκ
απογίνονται. (Όλ. Β', 32—3). *Αίδα τις λά-
&εται Άρμενα πράξαις άνηρ. ( Όλ . Η ' , 88 — 9) .
Ό δίκαιος και ελευθέριος πανταχού τψά-
ται και ευτυχεί, ώς θήρων ό Άκραγαντϊνος.
(Όλ. Β', 179—180).
Διά την έλευ&ερίαν επαινούνται οΐ Αθη-
ναίοι ο» επί τε Σαλαιχίνι και Μυκάλη και
Ιΐλαταιαίς, ώςπερ αδαμάντινοι στηρίζαντες την
ελευθερίαν τής Ελλάδος παρέδοσαν τοίς άλλοις
άνθρώποις. "Οδι παίδες *Λϋηναίων Ιβάλλοντο
φαεινάν κρηπΧδ* ελευθερίας . . . ώ τ άδαμαντί•^
νοισιαλοις στηρίξαντες. {'Ακο'Ίπ, 4 σελ. 221).
Ή Θέμις, θεχ τής δικαιοσύνης, καλείται
σώτειρα, πάρεδρος του Ξενίου Διός, έν Αίγί-
νγ) ίδίως άσκουαένη, εςοχ' ανθρώπων, τη πα-
τρίδι του Αιακού του δικαιοτάτου βασιλέως,
(Όλ. Η', 26—28).
156
ο ΕΝ ΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΟΤΠΟΛΕΙ ΕΛΛΗΝΙΚΟΣ ΦΙΛΟΛΟΓΙΚΟΣ ΣΤΛΛΟΓΟΣ
Τουναντίον 6 άδικος Πδλιο^ς κατηγορείται
δια την άδικίαν, άλλα τΐ(Λωρείται κατόπιν.
*Εν τί μεν Λ^των φρένες ώκντεραι κέρδος
αΐνησαι ηρ6 δίκας δόλων τραχείαν ερπόντων
ηρδς ΙηΙβδαν δμως, (Πυθ. Δ', 229—231).
Ή ηρόνοία, προμήθεια επιφέρει άγαθχ τοις
άνθρώποις. €*©» ί' άρετάν Ιβαλε καΙ χάρμαχ
άν^ρώποις Προμα&έως αΐδώς^ .(Όλ.Ζ ',77-9) .
Ή εύγνωμοαύί'η επαινετή* α&γει δ^ χάρ^ζ
φίλων ηοΐνυμος άντι ϊργων δποιζομένα. (Ιΐυθ.
Β', 3σ — 3). Τδν εύεργέταν άγαναΐς άμοιβαϊς
Ιηοιχομένονς τίνεο&αι. (Ιΐυθ. Β', 43 — 4).
Ή αμαρτία κακόν, φευκτόν και άνυπόφο-
ρον. Ό Αίσωπος οργισθείς δια την κακήν
διαγωγήν της Εύάδνης πιέσας τήν άνίκφρα-
στον οργήν του έπορεύθη ε?ς τό μαντείον ινα
ίρωτήση περί του ανυπόφορου τούτου κακοϋ.
*ΑλΙ* 6 μ^ν (Αϊηντος) Πυ&ό^άδε ίν '&νμφ
ηιέοαις χόΐον ον φατδν δξεί(ΐι. μελέτί^ι (^χετ
Ιών μαντευαόμενος ταύτης πέ^ δίΐλατον πά9ος
(Όλ. ς-', 62—66).
Ή νβρις, ή αλαζονεία και ή &νοια κακόν
καΐ τιμωρίας άζιον. Έτιμωρήθη ό Ίζίων
Ιρα(τθεΙς της 'Ήρας* ϊμα^ε δϊ ααφϊς (δ
Ίξίων)' ενμενέσι γαρ παρά Κρονίδαις γλνκύν
ελών βίοτον μακρόν οΰχ ύπέμενεν δλβον, μαι-
νομέναις φραοΐν "Ηρας δτ Ιράσατο. • , .τάχα
δί πα'&ών έοικότ άνηρ Ιξαίρετον Ιλε μόχ&ον,
(Πυθ. Β', 45 — 55). Τό γινώσκειν εαυτόν, τό
άφοραν τό μίτρον και κατά τήν ηλικία ν ζη-
τεϊν κάλλιστον Χρί^ όέ κατ* αύτδν αΐ^ν παν-
τός δράν μέιρον. (Πυθ. Β', 63—4) ι»εό&εν
άραίμαν καλαη^ δυνατά μαιόμενος έν ^Αιχ^
(Πυθ. ΙΑ', 79—80).
Τό κέρδος είναι άρεττόν, δταν λαμβάνηται
παρ' άλλου έκόντος. (Πυθ. Η', 18—22). Ή
βία καΐ τόν ύπερήφανον και μεγάλαυχον κα-
ταβάλλει, ως τόν Κίλικα Τυφώνα καΐ τόν
βασιλέα των Γιγάντων, οι τίνες κατεβλήθησαν
υπό του κεραυνού και τών τόξων του Απόλ-
λωνος. (Πυθ. Η', 21—7).
Ή ταραχή τών φρενών παράγει κακόν καΐ
άμαρτίαν, ως ό Τλη πόλεμος χολωθείς εφό-
νευσε τόν θείον αύτου Λικύμνιον €αί δί φρε-
νά>ν ταραχαΐ παρέπραγξαν καΐ οοφόν^, (Όλ.
Ζ', 54—55). Ή ειλικρίνεια καλόν. Ό Πίν-
δαρος ενόρκως καΐ αληθώς επαινεί τόν Θήρωνα
περισσότερον τών άλλων. (Όλ. Β', 174 — 6).
Ζεν πάτερ, άλλα κελενύοις άπλόαις ζωάς
Ιφαπτόμενον ^ανών ώς παίοΐ κλέος μί] τό
δύςφαμον προςάψω, (Νεμ. Η', 64 — 67).
Ό φθόνος, εταίρος ματαίων ανδρών, κα-
κόν καΐ επίψογον, οΐ δί φθονεροί μισοΰσι τους
αγαθούς* άλλ* αΤνον Ιβα κόρος ου ίέκ^ ουν-
αντώμενος, άλλα μάργων γάρ ανδρών τό Ια-
λαγήσαι έ&έλων κρύφον τε ϋέμεν Ισλόν καΐόίζ
Ιργοις. {Όκ. Β', 81—86)• δψσν δί λύγου
φ&ονεροϊσι άπτεται δ* έσλόν άεί, χειρόνεοί όέ
οδκ Ιρ/ί« (Νεμ. Η', 39—41).
Ό ψόγος κακόν καΐ τιμωρίας άξιον ό ψο-
γερός Αρχίλοχος έτιμωρήθη δια τήν καχήν
και φιλόψογον ψυχήν έβύ Λέ χρεών φεύγαν
δάκος άδινόν κακαγοριών' είδον γάρ ίχάς Ιιά
τά πόλλ* Ιν άμαχανίί^. ψογερόν *Αρχίλοχσν βαρν-
λόγοις ϊχ»εοι πιαινόμενον (Πυθ. Β', 96-102).
ΚαΙ ή παρά τό πρέπον καύχηοις κακόν
κάί τό καυχάα&ΟΛ παρά καιρόν μανΙαίΜ*
ύπόκρέκει (Όλ. θ', 56 — 7).
Τό συμμορφουσθαι τοίς εθεσι τών πόλεων
καλόν ό Αμφιάραος έλεγε τω υΐψ αύτοΰ* ώ
τέκνον, ποντίου ^ρός πετραίου χρωτΐ μάλκηα
νόον προςφέροϊν πάοαις ποϋεσοιν δμίλει' τφ
παρεόντι δ* έπαινήσαις εκών ΆλΙοτ άλλ€Λα
φρόνει. (Άποσπ. 6 σελ. 238).
Τό Ιρίζειν τοίς άνωτέροις κακόν χαλεπότ
δ* Ιρις άν&ρώποις δμιλεΤν κρεισοόνων, (Νεα.
Ι', 119 — 120)• νεΐκος δί κρεισοόνων άπο-
&έοϋαι δπορον, (Όλ. ΙΑ', 61— 2).
Τά οϊκεΐα κακά ταράττουσι τόν άνθρωπον,
ούχΙ δί τά ξένα* τό γάρ οΙκεΤον πιέζει ηάψύ*
δμώς' ευύύς ί* άπήμων κραδία κάδος άμφ*
αλλότριων. (Νεμ. Α', 81—4).
Όλίγοι τών ανθρώπων μένουσι πιστοί, ίνα
μετάσχωσι τών κινδύνων τών άλλων, λέγΕί
τω Διι ό Πολυδεύκης• παϋροι δ* Ιν ηόνφ
πιστοί βροτοόν καμάτου μεταλαμβάνειν (Νεμ.
Γ, 130—121).
Ή *Αλή&εια, ή *Ατρέκεια (ακρίβεια), ή Αι-
καιοούνη, ή ΕΙρήνη, ή Ευνομία μεγαλόδοζοι.
*Η Αλήθεια θυγάτηρ του Διός. (Όλ, ΙΑ', 8)*
άρχί] μεγάλης αρετής. (Άποσπ. 44, σε>.
252). Ή 'Ατρέκεια διευθύνει τήν πόλιν τών
Αοκρών Ζεφυρίων. (Όλ. ΙΑ', 21). Ή Ευνο-
μία, ή μεγαλόδοξος, θυγάτηρ τίς θέμιδος.
(Όλ, θ', 23—25). Ή Ησυχία, θυγάτηρ
τη: Δίκης. (Πυθ. Η', 1 — 4). Και ή σώτειρχ
Τύχη θυγάτηο του Ελευθερίου Διός. (Όλ,
ΙΒ'", 1— 19).'
Δέν ωφελεί πάντοτε τό λέγειν τήν άλή-
θειαν, καΐ ή σιωπή πολλάκις εν καιρώ σοφώ-
τατον * οϋιοι &παοα κερδίων φαίνοιοα πρόσωηον
άλά&ει άτρεκής, καΐ τό σιγάν πολλάκις ίστι αο-
φώτατον Ιν καιρφ νοήσαι (Νδμ. Ε', 28 — 31).
Τό μέτρον άριστον έν παντί' εκαστον πράγμ*
ΦΙΛ020ΦΙΚΑΙ ΙΔΕΑΙ ΤΟν ΠΙΝΔΑΡΟΥ
157
ϊχιι τό [χέτρον αύτοΰ, άριστον δ* /είναι τό να
ιννοηση τις αυτό* ίηεται δ* Ιν έκάοτφ μέτρον'
νοησαι ό^ καιρός δριστος . (Όλ. ΙΓ', 65-66).
ΚαΙ τό (Ληδέν άγαν άξιον επαίνου* οοφοί δί,
κάΙ τό μηδίν Λγαν Ιηος αϊνηοαν ηεριαοώς,
Ή ενθουσιώδης τόλμη και αύνεαις σφζει τόν
άνθρωπο ν* τόλμα ζαμενί^ς και ούνεοις ηρό-
αχαηος Ιαάωσεν . (*Απόσπ. 67 σελ. 258).
Οι δυνατοί Ιρωτες καλόν, ώς οΐ κακοί (Χ8|/.-
πτοί καΐ τΐ|Λωρ{ας άζιοι. Τήν Τιτυόν έφόνευσεν
η "Αρτεαις δφρατις των ίν δυνατφ ψιλότατων
ϊραται. (Πυθ. Δ', 149-152)• ό Ίζίων ετιαω-
ρήθη' εύναί δϊ ηαράτροποι Ις κακότατ ά&ρόαν
Ιβαλόν τϊοτε κάί τόν Ιδόντα, (Ιΐυθ. Β', 65 — 6,
Πυθ. Γ', 17—27.)
Πρέπει να παραηορώμεν τα ϊργα καΐ την
άξίαν, ούχΙ Χέ τό φαινόμενον. Έργΐνος υΙός
του Κλυμίνους περιεφρονηθη υπό των Λημνιά-
Χων δια τας λεύκας αύτοΟ τρίχ^ας' έκτελέσας
5(Λως τόν αγώνα και έλθών προς την 'Τψιπύ-
λην, ίνα λάβη τό βραβείον είπεν* οντος Ιγώ
ταχντάτι' χείρες δέ καΐ ήτορ ίσον φύονται δί
χαΐ νέοις Ιν άνδράοι ηολιαϊ ^αμά καΐ παρά τόν
άλικίας πρέποντα χρόνον. (Όλ. Δ', 37 — 42.)
Τα ανθρώπινα πάντα επιφε'ρουσι κόρον καΐ
χρήζουσιν αναπαύσεως" άλλα γάρ άνάπαναις Ιν
παντί γλυκεία Ιργφ' κόρον δ* ίχει και μέλι και
τά τέρπν' &νύεα αφροδίσια. (Νψ, Ζ', 102-6.)
Ό άνθρωπος ίπιθυ(Λεΐ γήρας εύθυριον υιών
παρισταριένων Ό Πίνδαρος εϋχεται τφ Ψαύ-
μιδι γήρας εϋ9υμον μέχρι τελεντής νίων παρι-
στάμενα. (Όλ. Ε', 44—5.)
Μωρός έστιν ό καταφρονών τα επιχώρια
καΐ προτιρ,ών τα ξένα* ίση Α' φυλον Ιν άν-
ύρώποις ματαιότατον, ϋςτις αΙσχύνων Ιπιχώρια
ηεττταίνει τά πόρσω μεταμώνια ύηρεύων άκράν-
τοις έλπίσι. (Πυθ. Γ', 29—33.)
Τά καλά και τερπνά νά ίεικνύω^Λεν παντί
τζ) λαψ, τά οέ ουςτυ^ή(χατα νά κρύπτωμεν
τούτο δέ τοι Ιρέω' κοΛών μίν &ν μοΧράν τε τερ-
ττνόν Ιν μέσου χρη παντΙ λαφ δεικνύναι' Ιν δέ
τις άν^ρώποισι &εόςδοτος &ια προςτύχ;η, ταύ-
τον ακότει κρύτττειν ξοικεν. (Άποσπ. σελ. 2 3 9.)
Ή μέ&η κακόν και ταρακτικόν των φρε -
νών. Οί Κένταυροι και οΐ Λαπίθαι εν τω γά-
μφ του Πειριθόου καΐ της *Ιπποδα|)ΐείας οινον
πιόντες εταράχθησαν τάς φρένας. (Άποσπ.
22 σελ. 245).
Ή στάσις κακόν, εξ η; έκπίπτων τις στε-
ρείται των οικείων καΐ απέρχεται της πατρί-
οος αύτου ώς Έργοτέλης ό *Ιριεραϊος. (Όλ.
ΙΒ', 21—22.)
Τόν έχθρόν οφείλει τις δΓ οιωνδήποτε μέ-
σων νά καταβάλτί' χρί^ θί παν ίρδοντα μαυ-
ρώσαι τόν Ιχ&ρόν. (*Ισθ|χ. Γ'. 94.)
Ή συκοφαντία και δολιόίης κακόν Ιχ^ρά
δ* &ρα πάρφασις ί]ν καΐ πάλαι, αίμύλων μύ-'
ύων όμόφοιτος, δολοφραδής' κακοποιών δνβι-
δος' δ τό μ^ λαμπρόν βιάται, των ό' άφέντα)ν
κϋδος άντείνει σα^ρόν. (Νε^Λ. Η', 58 — 62).
Ό άνθρωπος οφείλει παρατηρεϊν πάντοτε
τόν καιρόν, την κατάλληλον περίστασιν καΐ
στιγρ,ήν καιρός παντι πράγματι είναι σοφώτα-
τον τών αρχαίων παράγγελ(Λα, ό καιρός παν-
τός ΐχει κορυφήν. (Πυθ. θ', 123).
Ή φυίακί) της περιουσίας άριστον επαι-
νείται ό Γηρυόνης ώς άγωνιζό|Λενος φυλάζαι
τά ανήκοντα αύτα)* ού γάρ Ιοικός άρπαζο μέ-
νων τ(ύν Ιόντων και^ήσ&αι παρ* έστίξΐ καΐ κακόν
Ιμμεναι. (Άποσπ. 5 σελ. 222).
Ό χρόνος είναι άριστος σωτήρ τών δικαίων
ανδρών. (Άποσπ. 12 σελ. 244).
Ή ξενία αγαθόν καΐ επαίνων άξιον. Ό
Πίνδαρος επαινεί Ψαυρν τόν Καριαριναίον,
ώς τρέφοντα ί :πους, πολύ φιλόξενον καΐ κα-
θαρά γνώιχγ) δεδοιχένον είς την είρηνικήν εύτυ-
χίαν τών συμπολιτών αύτου. θεός εϋφρων εΐη
λοιπαϊς εϋχαϊς (Ψαύμιος), Ιπεί μεν αΐνέω μάλα
μϊν τροφαϊς έτοιμον ίππων χαίροντα τε ξενίαις
πανδόκοις καΐ προς ήσυχίαν φιλόπολιν κα^ρ^
γνώμα τετραμμένον. (Όλ.Δ', 21 — 25). ΚαΙ
θρασυβουλον τόν Άκραγαντίνον επαινεί επί-
σης διά την φιλοξενίαν ουδέποτε ξενίαν οίρος
ΙβΛπνενσηι; ύπέστειΧ* Ιστία άμφι τραπέζαν.
(Ίσθ. Β', 58—60).
Τό λα(/.πρότερον ό'ιχως πάντων τών αγαθών
παρά τω ριεγάλω άοιδφ είναι ή νίκη εν τοίς
έθνικοίς άγώσιν. Ό νικών εν αύτοίς διάγει
εύθύριως τόν λοιπόν βίον ένεκα τών βραβείων
του αγώνος. Ό νικών δί λοιπόν άμφι βιότου
Ιχει μελιτόεσαν εΰδίαν άέ&λων γ* ξνεκεν. (Όλ.
Α', 150-3). Ή επιτυχία έν τοις άγώσιν άπαλ-
λάττει τόν νικητήν δυςχερειών καΐ δυςτυχιών,
τό δϊ τυχείν πειρώμενον Αγωνίας παραλύει
δνςφόρων πόνων, (Όλ. Β', 97—100). Ό
δι υίΛνος του Όλυριπιονίκου είναι μακροχόνιος
δόξα [Αεγάλων αρετών* άλλ* ώ Κρόνου παΤ,
ολύμπιον ίκαν δέκεν Χαρίτων ϋ•* ζκατι τόν δε
κώμον χρονιώτατον φάος εύρυσ^ενέων αρετών
Ψαύμιόςτενίκαςόχέων. (Όλ. Δ', 10—21).
Ευδαίμων κχΐ ύμνητός ό άνήρ εκείνος, δς διά
της ανδρείας αύτου τύχη τών άθλων, άξιωθη
δι ίδεΐν καΐ τόν νεαρόν υίόν αύτου νικητήν
επίσης. Ευδαίματν όέ και ύμνητός ούτος άνί^ρ
158
ο ΕΝ ΚΩΝΣΤΑΝτίΝΟνΠΟΑΕΙ ΕΛΛΗΝΙΚφΣ ΦΙΛΟΑΟΓΊΚΟΣ ΣΓΛΛΟΓΟΣ
γίγνείΜ σοφοΐς, δς &ρ χεραιν ί} ηονών άρετ^
χραχήσαις τά μέγκη άέ&Ιων Άγι τόλμ(^ τε καΐ
οϋένεί Ηοί ζώκον Ιιι τεαρόγ κατ αίσαν νΐόν
Τδ>η τνχόντα στεφάνων Πν^ων, (Πυθ. Γ,
40 — 48). Ή άθλονικία, λέγει άλλαχοΰ, φυ-
λβΐ την φδην, την δεξιωτάτην οτταΧόν των
στεφάνων καΐ άρβτών. (Ν€|χ. Γ', 12 — 15).
Ή 06 χο^ά [Λδτά την έπιτυχίαν κχι ό ϋμνος
Ιπ\ τούτω άριστον. 'Άριατος ενφροούνα π<5-
νων κεκριμέτων Ιατρός, αΐ δ^ σοφαΐ Μοιαάν
^γατρες άοιόοΐ ^έλξαν ην άηιόμεναι. (ϋψ,
Δ', 1 — 5. *0 ύ(Λνος ποιεί τόν άνθρωπον ίσον
τοις βασιλευαιν ένεκα τών καλών αύτοΰ έργων.
"Υμνος Αέ τών άγα&ών Ιργμάτούν βαοιλενοιν
ιοο6αίμονατεύχείφώτα.{^ι\ι, Δ', 135-137).
Ό ύ(Λνος είναι νέκταρ τών Μουσών προς-
98ρό|Λενον τοις νικηταίς. (Όλ. Ζ', 12 — 17),
δια τών ύ|Λνων η άρετη διαιωνίζεται. (Πυθ.
Γ', 163). Ό Πίνδαρος λέγει τω *Ιέρωνι.
* Οτίί&όμβροτσν ανχημα δόξας οίον άποιχομέ-
μένων Ανδρών δίαιταν μαννει καΐ λογίας καΐ
άοίδοΧς, (Πυθ. Α', 176—179). ΚαΙ πλείστα
έτερα οεικνύουσι την άζίαν καΐ δυν^χιν τών
ύμνων. (Νερι. θ', 12—16).
Έν γένει ό ϊηαινος ριετά τα καλά ϊργα
καθίστησι τόν άνδρα μακάριον μακάριος,
8ς Ιχείς και μετά μέγαν κάματον λόγοον φερτά-
των μνημεία, (Πυθ. Ε', 57—60).
ΚαΙ επΙ πάσι τούτοις τοίς έπιγείοις άγαθοίς
του κόσ(Λου έρχεται ο ι^άνατος, Ό θάνατος
είναι κοςνός τοίς πασιν, ώραιοις, πλουσίοις,
πτωχοίς καΐ ρω^χαλέοις* ϋνάακομεν δμώς
άπαντες. (Ίσθ(Λ. ζ" 67). *Λφνεός, πενιχρός
τ ε ενάτου πνίας δμα νέονται, (Νεμ. Ζ',
37 — 8). ΕΙ δέτις δλβον Ιχων μορφ^ ηαρα-
μενεται δλλους Βντ άέ&λοισι άριστενων ίηέδειξε
βίαν, ι^ατά μεμνάα^ω περισιέλίων μέλη καΐ
τελευτάν απάντων γαν Ιπιεοαόμενος . (ΝείΛ.
ΙΑ', 20 — 26). *Άπαντες θνητκουσιν ερχόμε-
νοι ε(ς τόν λυσι'πονον θάνατον, και τ6 μίν
σώμα θνήσκει, ή δε ψυχή μένει, μένει, διότι
αύτη είναι έκ θεοΰ* όΑ/ϊ/ςι ό' δηαντες αίοςι
λνσίηονον μετανίοσονται τελευτάν, και σώμα
μίν πάντων ξπεται ^ανάτφ εϋρνο&ενει, ζωόν
δ' ϊιι λείπεται αΙώνος εϊδωλον τδ γάρ Μάτι μό-
νον ίκ ϋεών. (ΆποστΓ. 3 σελ. 192),
Ή ημέρα του θανάτου άδηλος* οϋτοι βρο
τόάν κέκρααι πείρας οΰτι ι^ανάτον, σδδ* άσύχι-
μον άμέραν δπότε, παϊδ* Άλίον, άτειρεΤ ονν
Αγα^φ τελεντάσομεν. (Όλ. Β', 58—63). Ό
θάνατος επέρχεται άδοκήτως είς τόν μη περι-
μένοντα αυτόν, καΐ είς τόν περιμένοντα Χιν
επέρχεται ταχέως. Ό Αίας καΐ ό Νεοπτόλι-
μος άπέθανον νέοι παραγνωρ<σθέντες μ^ν ύχ^
τών συγχρόνων, αλλά τιμηθέντες μετά θάνχ-
τον χάριτι τών θεών. "Αλλά κοιν^ γάρ Ιρχε•
ται κΰμ *Αίδα, πέσε δ* άδόκψον έν χαί δο-
κέοντι, τιμά δ^ γίγνεται ών &εδς άβρδιν ιΛξα
λόγον ,τε&νακότα)ν. (Νεμ. Ζ', 59Γ — 65). Ό
,Πίνδαρο< παραδέχεται την μετά &άνατον ζίοίιν
έν "Αδη, τών ηρώων 5μως και ημιθέων εν τιίς
νήσοις τών Μακάρων κατά την μίτεμψύχωσιν.
Οί κακοί τιμωρούνται πρώτον έν ιτι γη, κτα
έν τω ^'Αδγί. Οι αγαθοί τίμιοι παρά θεοίς,
έχοντες πάντοτε φώς, ούτε γεωργοΰντες, ούτε
ναυτιλλόμενοι, νέμονται βίον άδακρυν χβΐ
άνοσον, ένφ οί κακοί φοβερώτατον πόνον ύπο-
φέρουσιν. *Όσοι δέ ήδυνήθησαν μει'ναντες τρις
έν έκατέρφ βίψ, εν τε τη γη και τψ 'Αδη,
νά τηρήσωσι την ψυχην αυτών εντελώς [ΐα-
κράν της αδικίας, ούτοι μεταβαινουσιν εις
την άκρόπολιν του Κρόνου, είς τάς νησοο;
τών Μακάρων, είς τόπους χλοβρούς, άνθεσιν
εστεμμένοι τας κεφάλας κατά την ορθην
κρίσιν του δικαστού τών νεκρών 'Ραδα-
μάνθυςς. (Όλ. Β', 106—152)• ψυχαί
δί άοεβέα^ν νπονράνιοι γαία πωτώνται έτ
δλγεοίΛ^ φονιοις νπδ ζενγλαις Αφύκτοις κακ&ψ,
εναεβέων δ* επουράνιοι ναίοιοαι μολπαίς μά-
κάρα μέγαν άείδοντι Ιν νβχνοις, (Άποσ;υ. 4
σελ. 193). Ός αν όσι'ως καΐ. δικαίως βιώβη
έχει καλην ελπίδα* γλυκεία οί καρδίαν άτάλ-
λοίαα γηροτρόφος ανναορεϊ *Ελπίς, δ μάλίστα
ϋνατών πολύοτροφον γνώμαν κνβερν^ (Ά-
ποσπ. 53 σελ. 255).
ΚαΙ τάς ψυχάς τών βν τη αλλοδαπή τελευ-
τησάντων είθιζον διά μυστηριωδών τελετών
άνακαλείν ε(ς την πατρίδα. Ο Ι1ελ{ας λέγει
τω *Ιάσονι ακέλέται γάρ έάν ψυχάν κομίξαι
Φρίξος Ηι^όντας προς ΑΙήτα ^οΛάμους, δ^μα
τε κριού βα&ύμαλλαν άγειν . . . ταυτά μοι Λ»-
μαστός δνειρος Ιά>ν φωνειΐ> . (Πυθ. Δ', 263-8),
ένθα ό σχολιαστής παρατηρεί* «βίος ^ τώτ
τελεντησά^'των ίπ αλλοδαπής, εΐ καΐ ^ τά σώ-
ματα εΐη παρ αντοΊς, τάς γοϋν ψυχάς διά τνωψ
μυστηρίων ανακαλείσαι καΙ ώςπερ συμαλεον'
σας εΙς τίιν πατρίδα διαπεραιουν3 .
Ή δόξα τών τε^τεώτων λάμπει χαΐ εχ του
τάφου* κατακρύπτει ό' ού κόνις συγγότων
κεδνάν χάριν, {Όλ. Η'^ 96—97).
Τοιαυται αϊ Ιδέαι του Πινδάρου.
ΤΑ ΠΕΡΙ ΓΓΝΑΙΚΟΣ ΠΑΡΑ ΠΑΑΤΟΝΙ ΦΙΑΟΣΟΦΟΪΜΕΝΑ
ύπό
ΧΡΗΣΤΟΥ Γ. ΠΑΝΤΑΖΙΔΟΥ
( ΑνεγνώοΟη έν ταΐς ^ΑΤΝΗ' καΐ ^ΑΤΟΑ' ουνεδρίαις της ιίης Δ/βρίου 1900 καΐ 24ης 'Αιτριλίοϋ 1901)
§ Α' ΕΙςαγοίγή.
Φύσει κοινωνία τ(}) θήλει και τω άρρενι
(λάλιατά έστιν. Αδύνατον δε τό ί^ηλυ άνευ
τοΟ άρρενος η τό άρρεν άνευ του θήλεος,
ώςτε έζ ανάγκης αυτών η κοινωνία συνέστηκε*
και ίν ^Α^ν τοις άλλοις ζωοις άλόγως τούτο
υπάρχει καΐ έφ' δσον μ,ετε'χουσι της φύσεως
ίΐζ\ τοσούτον καΐ τεκνοποιίας χάριν, εν^τφ
άνθρώπφ δε μάλιστα ου μόνον του είναι άλλα
και του ευ είναι σύνεργα άλλήλοι^ τό θήλυ
και τό άρρεν έστι καΐ ή τών τε'κνων κτη-
σις ου λειτουργίας ένεκεν τη φύσει μόνον ούσα
τυγχάνει, άλλα και ώφελίας. Ούτω προφκο-
νόμηται έκατέρου ή φύσις, του τε ανδρός καΐ
της γυναικός, προς την κοινωνίαν^.
Και επΙ πολύ μέν ουκ είδότων τών πατέρων
τα εκγονα, ταύτα έκαλουντο άπό τίς μητρός^
4. *Αρί4ηοτ. Οίχον. Α, γ, ί — 3. Πιρι /νταιχος χαθό-
>οο ορα : Μ"» /βιΐί/ ά'ΗένχοοιινΙ — Τ^ ίβτηΐΏβ ηΓ-
ΓπΗηοΙιΐβ. Βηιχβΐΐββ. 1860.— Ρ. Ι,βνο^-ΒααηΙΊβη —
Ιλ ΐΓ8ΐν3ί1 (Ιβδ ίβιηιηβδ. Ρεγϊ». 1873. Ενη, ί,β^οκνέ
— ΗίδίοίΓβ ιηοΓ&Ιβ άββ ί6ΐηΐΌ63. 7« βάίΐ. Ρπηβ
ί882. Ενη. ΐΑίροην^—Ύό πιρΐ γυναιΧίΛν ζ*!Γημ«
μιιά ηλϋ'στων προςΟηχών χβι ση;ΐ€((ϋ9ΐα>ν υπό Χρ. Γ.
Παηαζίδϋν. 'Λθιίνησιν. 1884 —Ρακ/ Οίί/β — έΐυάβ
βατ Ια εοη(1ίΙίοη άβ 13 Γβπΐϊηο— 2β ί;(1. ρ^Γ Α. Εβ-
ηιβίη. Ρίΐηβ. 1885.-6^. ΒνβΗίΙίαΰ — Ιλ ^^ηά\ύ^η
οίτΐςαβ βΐ ροΐίΐίςαβ άβ 1& ίβαιπιβ. Αίχ. 1886 —
Ιέοη βίναπά — ϋβ 1η οοπίΐίΐίοη (1β3 ΓβπιΐΏβ3
ΡβΓίβ. ^2^.—^€αη'^ι^ ΟΗαηνίη—ΈΧιιάβ ΗίδΙοπςυβ
βΟΓ Ιβδ ρΓοίβδβίοηδ 3606831 Βίβδ 3αχ ίθπίΓηββ. Ρβηβ.
1892. — ΗβηΗ Αία>*ΐοη— Ρβνοΐιοΐο^^ίο όβ Ια Γβηηπιο.
Ρατί». 1900 χΓ>.
2. *Ά;ι« ση{χ€(ώ9ΐω; ά άνΐ^ί&ιι Ηρόδοτος, Λ, 173:
€Λύχιοι χαλιου7ΐ άπό τ<ών (ΐητί'ρων έαιοΓοΰ; χαί οΰ/ι
Λΐώ τών πατέρΜν. ΗΙΐροριίνου δε έτίρου τόν πλησίον
τίί *Γη, χβταλέξιι ί«υτόν μητρόθιν». Ιίβρβ. χαι Νικό-
Ιαοψ Δαμαακψον Ιν Ί. Στοβαίου Άνθολ. ΜΔ': «Οί
Λύχιοι έχαλοΰντο μητροθιν χαί τάς κληρονοιχίας ταις
καΐ εντεύθεν τό μψρικόν δίκαιον^ ^ άπό δί
του πατριαρχικού βίου καΐ παρ' άπα^ι
τοις βαρβάροις τό θήλυ καΐ τό δοΰλον την
αύτην είχε τάζιν*, έργον δέ καΐ κλέος της
γυναικός ην ή τεκνοποιία, έκαστου τότε
πλείους αγομένου γυναΐκας'. Πάρα δε τοις
παλαιοίς "'Ελλησι*, παρ' οίς η πολυγαμία ουκ
θυγατράσι χ«ι ούχι τΦις υίοΐς χατέλβιπον» χαι «τ«ς γυ-
ναιχας μάλλον η τους ανΒρας τιμΟσι». ίΣαυρομάτοιι $έ
ταΐ{ γυναιξί τα πάντα πιίθονται ως δβσποίναις». ΚαΙ τό
{χνημιον&υόμενον πολιμιχόν τών * Λμαζάί^ωνί^Ίος τοιαύ-
της γυναιχοχρατίβς έστ'ι παράδιιγμα. *Αλλά και χατά
τ^ν 1ΙΓ ίχατονταιτηρίδα παρά τισι λαοι-ς 1ν *Αβί^ χαί
Άμβριχί} τοις τέχνοις τό όνομα τί[ς μητρός μιτιδίβοτο
(Λίοηίβ5ς[Ηΐβϋ-Ε3ρΓϋ (Ιββ 1*018. Κ^' χ§φ. *' χαι
^α^^Λβ^-I»3 Εβιηιηβ }\χ%^^ σβλ. 516 — 517).
1. "Ορα πλιίω παρά /. /. ΒαοΗο^βη-Ό^ί^ ΜυΙΐ€Γ-
ΓβοΙιΙ. 8ΐιιΙΐ€Τ3Γΐ. 1861.
% *Αρκηοτ. Ιίολιτ. Α', α, 5. Πρβλ. χαΐ Γβτέα. Γ'.
16 : Ιΐρός τόν £νδρα σου ή άπο9τροφι| σου χαι αυτός
σου χυρ(€ύσει>.
3. Γίνέσ. ΙΤΊ— 2χαϊ Λ' 1. ΙΙοβλ. χαι Ε Ι.Θ-
ΐροΐΐνέ— -Χρ. Πανταζΐδου σιλ. 67 χαί 68.
4. ΙΙιρι γυνοίχός παρά το*ς π€ΐλαίθΐς ΙπιΟι: Αν»,
ΗοΐίίίΛαι/β-— Ι.β9 Γβιηιηθδ άιι (βιηρβ ρ£ΐ88β. 1862. —
/. ίβ ΗαίηηονίίΙβ. Ιλ ίβιηηιβ άαηβ ΓαηϋςαίΙό.
1865 — €ί. Βαύ^Γ']^ Γβηιπίθ άαηβ ΓΙηάβ αηΐϊςιιβ.
Ρ3Π8.1864.--ΙΛ ίοηιΐΏβ 1)ί1)Ιί(|υβ.1866.— Ιλ Γβιηπιβ
ΟΓβοςιιβ, 2 νοί. 2β βάίΐ. 1872. Εα Γοπιηιβ Κο-
ΐΏΗίηβ, 2β έάίΐ. 1877.— 5α6ίί(<βΓ-ΙιΗ άοηηα 8ρ8Γ-
ΙίΐΏΗ. 1879. — £Α)ί(ί8 ββ /ίαο/Γ€Γ-Ι.β άΓοίΙ (1β 13
ΓβΐΏΐηβ (Ιαηϊ Ι^αοΙίςαΐΙέ. 1880. — Χβιι?τ/-Οβ οίνίΐί
οοη(1ίϋοηβ ιηυϋθΓυηι |^Γ8β€3πιΐϊΐ. 1885.-^4. Ηη-
8ίΓβ/-0οηάϋίοη 30€ί3ΐβ άβ 1β ίβιηιηβ άβραίβ Γβη-
ϋςαίΐέ 3υ9(ΐϋ'ά ηο8 3οιιγ8. Ρ3Π8. 1887. — Οΐίο Ηβηηβ
ατη ΒΗί^η-Όϊβ ¥γά\ι \η άβΓ ΚυΙΙυπ^βδοΙιίοΗΙβ,
ΒβτΠη, 1892, σιλ. 1—168 —ι^ι^^ ΒκαΗη-Ώ\& Εγηο-
οηΓΓβ^ο ίηι ΑΙΙβΓίιιτη (ΑΓοΙιίν ίΰΓ δοζίβΐ Οβ8θΙζ8^β-
1)ϋη8^ υη(1 δΐΒΐί8ΐί1ί. ΒβΓίίη. 1898, σιλ. 155—178.—
ΚαΗ Π. 8οΛαί6/ί?-ϋ!β Ργηο ιιώ ΑΙΙβΓίυΐΌ.
ΚακΙβηώβ. 1898.
ί.
160
ο ΕΝ ΚΩΝ5ΤΑΝΤ1Ν0ΤΠ0ΛΕΙ ΕΛΛΗΝΙΚΟΣ ΦίΛΟΛΟΓίΚΟΣ ΣΥΛΛΟΓΟΣ
είθισται^, κατά μίν την θεογονίαν Γαίία εύ-
ρύστεργος* {/.ετά τό χάος πρώτη έγένετο, πάν-
των εδος ασφαλές αθανάτων., οι είχον κάρη
νιφόεντος Όλύ|Λπου, 'Ρέα %\ ην η (χήτηρ του
πατρός ανδρών τε θεών τε Πανελληνίου Δι6ς
καΐ καθόλου γυναίκες παριστώσί τό κάλλος,
τας χάριτας, την σοφίαν, τας μούσας, την
δ(κην καΐ άλλας ενεργείας καΐ ίδιότητας, ου-
δαμώς των άλλων θεών κατώτεραι^. ΈπΙ δέ
τών ήρωιχων χρόνων τιμή καΐ σέβας τζ) θήλει
άπενέμετο, ώς έν τοις του θείου αοιδού ϊπεσι,
τη Ίλιάδι καΐ μάλιστα τη 'Οδυσσείοκ, ηπερ
πάσα έπαινος γ' έστι της σώφρονος ΙΙηνελό-
πης, τρανώς καταδείκνυται*. Μίαν έφίλουν
κσυρώΐην Ιίλοχον οί ΆχαιοΙ και ή ανδρός και
γυναικός έν τω γάμφ όμοφροσύνη άριστον ελο-
γίζετο.
ού μέν γάρ τοΰγε κρεΐβοον καΐ άρβιον
ή δθ* όμοφρονέοντε νοήμασιν οίκον έχητον
άνήρ ήδέ γυνή*.
^Ακράτου δέ και άδολου τών συνεύνων ΐρωχος
τεκμήριον περίδοζον πλην της Πηνελόπης και
*Αι^δρομάχη ή *Έκτορος, ηπερ προς τόν κορυ-
θαίολον άνδρα δάκρυ χέουσα προς άλλοις καΐ
τά δε ελεγεν'
'Εκτορ, άτάρ ού μοί έοοι πατήρ καΐ «άτνια μήιηρ
ήδέ καοίγνητος, ού δέ μοι θαλερός παρακοίτης^
^Αρήτη δέ η του μεγαλητορος βασιλε'ως τών
Φαιάκων Άλκίνου συνετή γυνή τών τε ομι-
λιών πασών ίδί(:>: τε καΐ δημοσία μετείχε καΐ
τα μέγιστα έτιμάτο υπ* αύτοϋ του * Αλκίνου
και τών φίλων παίδων τ^οά τών λαών, οιπερ
ώς θεαν αύτην έπευφημουντες ύπεδε'χοντο άνχ
τό άστυ διαβαίνουσαν^. ΚαΙ άλλα πλείστα
καΐ κάλλιστα γυναικείας τιμής καΐ ελευθερίας
παρ* Όμήρφ παραδείγματα.
Άλλα τά έν τοις όμηρικοίς ποιήμασιν ήμερα
καΐ ηδε'α περιγραφόμενα ηθη τών Αχαιών
4. Πρβ>. Ήροδ. Β 92 και Ιί' 39, 40.
2. Ήσιόδ. στ. 117-19.
3. €1. ^5αίίβ^— Ι.ΕΓβιηιηβθΓβοςυ6,τό|/.Β,σ8>.431.
4 Ιίβρΐ της 'Ο.υιηρικής γυναικός δρα: Ρ. Η. ΟΗαΥη-
?>οι^/ίη-έΐιΐ(1β8 δϋΓ 1β8 ίοιηπαββ ά'ΗοηιβΓβ 1854 —
&ναηά8ανά'Όα Ηοιηβποίβ πιαϋοπί^υδ. 1859. —
κι. Τ, Ταγκαβή-Ύον καθ' "Ομηρον οίχιακόν βίον. Έν
Λιψία. 1883, σβλ. 63—79. ΙΙοβλ. και τ,^ίτέραν ριβ-
λέτην: Ή γυνή κα&* "Ομηρον, βν •Κί[ρυχι» Κο)ν/«ο-
λδως 1893. Τβυ/. Μαρτίου, σιλ. 333-337.—
5. Όδυασ. Ζ, <3Ζ. 183-185.
6. "Επιθιτηνβελχτιχήνσκηνήνέν'Ιλ.Ζ, στ. 395 495.
7. Όδυσ. Η, στ. 65-77.
απέβησαν υστερΟν σκληρά καΐ δυςκατάλλαχται
τό μέν ίμφυλίων ερίδων τό δέ καΐ πλείονος
προς τους Άσιανους επικοινωνίας ένεκεν. Μό-
νοι δι οι Δωριείς^ εν τε τη Κρήτη, τη Σπάρττ)
καΐ τη μεσημβρινή Ίταλίο*: ήγουντο τόν γυ-
ναικεϊον νουν καλλιεργίας έπιδεκτικόν καΐ τας
γυναίκας μάλλον θεραπεύοντες όεσηοΐνας προς-
ηγόρευον*• και τών φιλοσόφων οί Πνάαγόραοι
ισην άξίαν άμφοτέροις τοις φύλοις άπεδίίο-
σαν^. Πάρα δέ ταΐς ^ΙωνιχαΧς της Έλλάϊος
πολιτείαις έν ύποτελεί(>: ην τό θνίλυ γένος χαΐ
αΐ 'Ιάδες συν τη ελευθερία απώλεσαν καΐ τί|ν
ηθικην εκείνην άξιοπρέπειαν της καθ' "Ομη-
ρον γυναικός έν τη γυναικωνίτιδι τό πλείττον
περικλεισθεϊσαι*. ΚαΙ του γάμου έξ αρχής έν
ηττονι μοίρα παρά τοις "Ιωσι τιθεμένου, τίιν
σεμνην τών αγνών δεσμών προστάτιν Δήμη-
τρα ή Αφροδίτη αντικατέστησε καΐ παρ*
πασι μέγα έδύναντο αί έζ Ιωνίας ίιαιραι^'
Διό και οΐ *Αθηναίοι άπροκαλύπτως ελεγον*:
«τάς μέν ίιαίρας ηδονής ενεκ* εχομεν, τ«ς ίέ
τιαλλαπάς της καθ' ήμέραν θεραπείας του σώ-
ματος, τάς δέ γυναίκας του παιδοποιεΐββαι
γνησίως και τών ένδον φύλακα πιστην εχειν».
§ Β' Ή γυνή έν 'Α^ήναις*
Ή (ωνικη ήδυπάθεια έν * Αττική συνήθης
ην έπΙ Σόλωνος. Άλλ* δτε μετά τά Μηδιχά
οί Αθηναίοι μεγαλοψυχότεροι προς άρετην γι-
νόμενοι καΐ εκ τών έργων φρονηματισθέντίς
πάσης ηπτοντο μαθήσεως^, τό δέ κλεινόν χ*1
ίοστέφανον άστυ πρυτάνεων ην της οίηΑκ»
1. α. Ο. ΜηΙΐ€ν'Τ)ΊΒ ΌοπβΓ, II, 4 § 2-4.
2 Πλουτάρχ, Αυπουργ. ιδ' 2. ^Αλλ* ή έν Σκάρτη
έλιυθβρία χαΐ δύνα(χις τών γυναικών έκ'^νιγΜ γυΨΟΡ/Ο"
χρατίαν χ αϊ πολλά δΐί^χιΓτο υκο τών γυναιχών Ιι?1 τής
ά^/ή; Λΐζ<!α Κχί:οι τί διαφέρβι γυναιχας *?χ.*ί^ ί
τους άν/ονΓϊ; Ολο ιών γυναικών αρ'/ισθβι; ('^ί^ΐΛ.
Πολ.τ. Β', ς", 5—11).
3. Πρβλ. Φίντυος Πυι^γορΒίας Ικ το5 Περί γννβι-
χός σωφροσύνας (Ργη^μ. ΡΜΙοδ. βΓΑΘΟΟΠίΠΙ τόρ.. Β'
ϋίίΐοΐ σελ. 36 — 37): «Πολλοί μέν ισω; δοξβζονπ δη
ουκ Ευάρ|ΐοστον γυναιχΐ φιλοσοφέν, ώςπερ ούδ' ί:;πΐβ€ν
ουδέ δαμ,αγορίν* έγώ δέ τα μέν τίνα νομίζ<ϊ> ανδρός ημιν
Ι^δια, τά δέ γυναιχο'ς, τά δέ χοινά ανδρός χαΐ γνναιιο;,
τά δέ μάλλον γυναιχός η ανδρός . . . •
4. Ήρ. Βασιάδου. — ΠιρΙ του Έλλην. Πολιπσμ»»
και Παιδείχς (ΠιριοΒιχόν Έλλ. φιλ. Συλλόγου Κ/πο-
>ίω; Τυμ. ΙΤ' σίλ. 284).
5 Εηι 0«Γίίίί5-Οπ6θΗ. ΟβδοΙιίοΙιΙο, μετάφρ. Ι^^
Σ. π. Λάμπρου 1899. Τόμ. Β' σελ. 363 χαΐ 599.
6. Δημοσ&. κατά Νεαίρ. σ4>. 1386, 20.
7. Άριοτοτ. Πολιτ Ζ, <7 , 6.
ΤΑ ΠΕΡΙ ΓΥΝΑΙΚΟΣ ΠΑΡΑ ΠΛΑΤΟΝΙ ΦΙΛΟΣΟΦΟΥΜΕΝΑ
161
κοινόν ηαιδεντήριον καΐ μουαεΧον και της 'ΕΙ -
ΙάδοςπαΙδευοίς^^ καΐ τών ηθών έπΙ τα βελ-
τίω τραπθ(ΐένων, ό γάμος θ$ΐ(λός πολιτικός
μέγιστος έλογίζετο καΐ ή Άθηνα(α ίτιματο**
ίι6 ίη και αΐ ^Ατθίδες δέσποιναι άμαθίαν
|ΐετα σωφροσύνης [χαλλον αίρούμεναι δυςμε-
νώς διέκειντο προς τάς εζ Ιωνίας φοιτώσας
εταίρας, αίπερ ποικίλοις θελγητροις την τών
Αθηναίων κατέσκαπτον οίκιακην εύ$αΐ[Λ0-
νίαν .
Α2 κέραι 1ν Αθήναις ^ιαμένουσαι οίκοι
πάρα ταίς μητράσιν έ(ΐ.άνθανον νήθειν, ρά•
πτειν, ποικίλλειν καΐ άλλα οικιακά έργα έπι-
τελείν, προς δέ έ^ιδάσκοντο γραφήν καΐ άνά-
γνωσιν, άδειν δέ καΐ όρχεϊσθαι καΐ κιθαρί-
ζειν^. Πεντεκαιδεκέτεις δ ' είς γά[Αον άγόμεναι
ήσαν μέν αδαείς .καΐ άπειροι άλλ' ίκ του πα-
τρφου οΓκου άπίφερον με'γιστον αγαθόν, τό
σαχρροτεϊψ, την κρηπΐδα ταυ την της οίκιακης
ευημερίας. Και ή γυνή του 'Ισχομάχου, ως
μνημονεύεται εν τφ ήθικωτάτφ καΐ τερπνο-
τάτφ (Άκσψομιχφ του Ξενοφώντος, της τοΟ
οΓκου διοικήσεως μετασχεϊν κληθείσα άπεκρί-
νατο*: «τί δ' αν έγώ σοι δυναίμην συμπρ^ζαι ;
τίς δ* ή έμή δύναμις ; αλλ* εν σοι πάντα εστίν
εμόν δ' εφησεν ή μήτηρ ϊργον είναι αωφρο^
νύψ>. Εικονίζονται δ' αί 'Αθηναίαι ύπ6 συγ-
χρόνων πεζογράφων και ποιητών άγαθαί,
πλήρεις φρονήματος, φίλαι του οίκιακου βίου,
φιλάδελφοι, φίλανδροι καΐ φιλόστοργοι μητέ-
ρες, θαυμαστοί δέ καΐ λαμπροί είσιν οΐ γυναι-
κείοι μεγάλοι τύποι, ους έν αίγλη καΐ μέγα-
ί
4. ΠΧάτ. ΙΙρωταγ. 337ά.-^ίοί. Σ^ηβΙ. Ι Γ, 27 —
βονχ. Β, 4ί. Ιΐρβ χαΐ Κ, Ρ. /ΓβΓηιαηη-ΟθδοΗίοΙιΙβ
αηάδγβίβιη άβΓ ρΐαΐοη. ΡΙιίΙοδορΙηβ, σιλ. 87 σημ. 15.
2. Εί^, ΟΗΠίηβ, αύιόβί, σιλ. 597—599. ΙΙιρι δέ
της γυναικός Ιν Άθιίναις δρα: ναηά€ηβ8~ΏΒ ^υ^β
ί3ΐηί1ί3Γυιη βριιά Αΐΐιβηίβηδβδ. Ι.βγάβ, 1864.— Χαί-
Ιίετ-Ιοί ίβΐΏΐΏβ (1308 Ια ίβιηίΠβ ΑΐΗβηίβηηβ, 1875.
— Ήρ. Βαοιάδον, αυτόθι, σιλ. 288 — 298 — Ρ,
ατανά-νέάιιοΛίϊοη ΑΙΙιβηίβηηβ, σιλ. 75—83.
3. 0Γα$1)€τρ6τΈηΐΒΐϊ\ιη^ υη(1 ϋηΙβιτίοΗΐ ίιη
Μ&βδ-ΑΙΙβΓίϋΓη, Γ' 508.— ΑΓ. θ'οΛηιίίίί— ΟβδοΙιίοΗΐβ
άβΓ Ρ2ε<ΐ38^ο^ί1ί-4β Ααίΐ. τόμ. Α',ΟοΒίΙιβη, 4890 σβλ.
550 — 554. ΠβρΙ δΐ τής Αθηναϊκής παιδιύσιως καθόλου
«ρ?. Λ. ΟτατηβΓ'Όβ βάιιοβίίοηβ ρυβΓΟΓϋΐη βραά
ΑΐΗβηίβπδβδ. Ματ\){ΐτ^. 1833.— ΤΙ^. ΌίΙίαηΙΰν^ΐ'ν—
Ι)β βρΗβΜδ Αΐϋοίδ. ΟοΙϋη^βη. 4863. — ΡαηΙ Οί-
ταΓίί- Ι,'βάυοΒίίοη ΑΐΗέηίβηηβ 3ϋ Υ^ οΐ IV** δίοοίο
3νΕηΙ ]. α 2ο βά Ραπδ. 4891.
4. Οίκον. Ζ, 44. — ΙΙίρι δέ τής ΐν τώ οιλο) ανδρός
χ»ί γυναικός αυμπράζιως δρα αύτόθ», Γ' 40 — 13.
Έλ>. Φι>. Σύλ)ογο;
λοπρεπείοίί περιέγραψαν οΐ τρεις μέγιστοι Αθη-
ναίοι τραγικοί^.
§ Γ' Γβνίκή ηερί γυψαικός ΜαΙ ηαιδβίΰίς
δόξα τοϋ Πλάτωνος.
Την δέ κοινίιν περί γυναικείας άρετ95ς δό-
ξαν, δτι δει αυτήν την οίκίαν ευ οίκείν σφ-
ζουσάν τε τα ένδον καΐ κατήκοον ούσαν του
ανδρός*, ορίζεται δι* δλου του Οίκονομικου 6
Ξενοφών, κύριον τών γυναικών έργον θεωρών
την Ινδον του οϊκου διοίκησιν®, καίπερ απο-
φαινόμενος*: «ουκ αν ϊχοις διελειν πότερα τό
έθνος τό θήλυ η τό άρρεν πλεονεκτεί». Όςαύ-
τως δέ και ό λογιώτατος τών φιλοσόφων
*Αριστοτέλης^ ομολόγων τό θήλυ άσθενέστε-
4. Πρβ. Χ, Πανταζίδον. Γυναικιίοι χβρακτηρις
παρά τΛ Σοφοκλβι. Έν Ήμιρολογίω «Άβτήρ τής
Ανατολής ο. 4898 σιλ. 48—59.
2. Πλάτωνος ΜΙν. 74β.
3. Οίκονομ. Ζ, 23, 28: ΐΉ φύσις— ^ίγη μέν χαΐ
θάλπη και όδοιπορίας χαι ατρατιίας τοΰ ανδρός τό σώμα
και την ψυ/ήν μάλλον δύνασθαι χαρηριϊν κατισκιύασιν,
ώςτι τα ίξω Ιπέταξβν αύτώ 2ργα• τη δέ γυναιχι ?ίττον
τό σώμα δυνατόν προς ταΰτα 'φύσας τα Ινδον ίργα αύτ|}
προςτάζαι μοι δοκιΐ ό Θκός. . . . Δια δέ τό την φύσιν
μή προς πάντα ταύτα αμφοτέρων %Ζ πιφυκέναι, δια
τοδτο και δέονται μάλλον άλλ>(λων καΐ τό ζιυγος ώφι-
λιμώτΕρον έαυτώ γίγένηται, α τό Ετερον έλλβίπιται τό
ετιρον δυνάμινον».
4. Αυτόθι, Ζ, 26.
5. Πολιτ. Α, ι, 4. ιΤό τι γάρ αρριν φύσΐι τοδ θι{-
λβος ηγιμονικώτιρον». — Αυτόθι, β. βΚαι πασιν ίνυπάρ•
χιι μέν τό μόρια τής ψ«χής, άλλ* Ινυπάρχιι διαφιρ(ίν-
τως. Ό Ι'έν γάρ δο0)ο; δλως ούκ ί/ιι τό βουλίυτικόν,
τό δδ θήλυ Ιχιι μίν, άλλ* άηυρον ό δΐ παις ίχιι μέν,
άλλ' άτβλές». — Αυτόθι, 8. •0ύ/^ ί] αύτη σωφροσύνη
γυναικός και ανδρός, ούδ' άνδρίΐα και δικαιοσύνη, καθά-
πιρ ώιτο Σωκράτη;, άλλ' η μέν άρ•/ική άνδριία, ή δ*
&πηρ€τική. Όμοίως δ' Ι/βι και πιρί τάς άλλας. . . . »—
Οίχονομ. Α, γ, 4. «Ούτω προωκονόμηται υπό τοδ θιίου
έχατέρου ή φύσις, τοδ τι ανδρός και τής γυναικός, προς
την κοινωνίαν.. Δΐέίληπται γάρ τω μη βπι ταύτα πάντα
'/ρήσιμον 2/ιιν την δύναμιν, αλλ* Ινια μέν έπί τάναντία,
ΐί'; τ-βύτό συντιίνοντα" τό μέν γάρ ίσ/υρότιρον, τό δ*
άσθϊνέστκρον έποίησιν, Γνα τό μέν φυλακτικώηρον τ] διά
τόν φόβον, τό δ* άμυντικώτιρον διά την άνδριίαν, και τό
μέν πορίζη τά Ιξωθιν, τό δέ σώζι^ τά Ινδον και προς
τήν έργααίαν τό μέν δυνάμβνον ίδραιον ιΐναι, προς δέ
τάς ΙξωΟεν θυραυ/ίας βσΟ«νί;, τό δέ προς («έν τάς ϊ;συ-
χίας Τ,ιΐρον, προς δι χας χινηαίΐ; Ογιιινόν* και πιρι τών
τέκνων την μέν γένισιν Γόιον, την δέ ώφέλιιαν κοινήν*
τών μίν γάρ τό θρέψαι, τών δέ τό παιδκδσαί έστιν».
Πβρι τά ζώα ίστορ. Θ' α' 2 — 4. β . . . Έν πάσι δ*
δσοις ιστι γένίσι τό θήλυ και τό «ρριν, σ/εδόν ή φύσις
Τόμος ΚΗ' 24
162
ο ΕΝ ΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΟ ΥΠ ΟΛΕΙ ΕΛΛΗΝΙΚΟΣ ΦΙΛΟΛΟΠΚΟΣ ΣΥΛΛΟΓΟΣ
ρον τό σώμα καΐ την ψυχην ύποδεβίττερον
άφορίζδΐ ταύτη (χόνα τα Ινδον Ιργα καΐ ιπιμβ-
ομοίως διέστησι το ήθος τών θηλβιών κρός το τών αρρέ-
νων* μάλιστα Βέ (^Λ'^ίοον ΙκΊ τε τών ανθρώπων χαι τ(Γ>ν
μέγιθος ίχοντων χαι των ζωοτόκων τβτραποΒων* μαλα-
χώτίρον γαρ το ηθός Ιστι το τών θηλιιών, χαϊ τιθασιύβ•
ται θάττον και προςίβται τάς Τ,'^Ρ*^ μάλλον, και μαθη-
τιχώτβρον. . . . Άθυμότιρα δ£ τα θιτίλβα πάντα τών
αρρένων . . . Έν 51 τοις άλλοις γένβσι τα θτί)ια μαλα-
χώτιρα χαι χαχουργότιρα χαι ήττον άπλα χαι προπιτέ-
στιρα χαι πιρι την τΑν τέκνων τροφην φρονησηχώτιοα,
τα δ' άρρβνα έναντίως θυμωδίστερα χαι άγριώι:€ρα χαι
άπλούστιρα χαι ήττον επίβουλα. Τούτων δ' ^/νη μέν
τών ηθών έστιν έν πάσιν, ώς ιίπδϊν, μάλλον δε φανβρώ-
τιρα Ιν τοις Ιχουσιν μάλλον ήθος και μάλιστα Ιν άν-
θρώπω* τοΟτο ""(λο Ιχκι την φύσιν άποτετελεσμένην, ώςτι
χαΐ ταύτας τάς εζκις είναι φανερωτέρας εν αύτοις* διόχερ
γυνή ανδρός έλεημονέστερον και άρίδαχρυ μάλλον, ειι οέ
φθονερώτερον χαι μεμψιμοιρότερον, χαΐ φιλολοίοορον
μάλλον χαΐ πληχτιχώτερον. "Εστί δε χαι δύςθυμον μάλ-
λον τό θήλυ του άρρενος χαι δύςελπι χαι άναιδέστερον
χαι ψευδέστερον, ευαπατητότερον δέ χαι μνημονιχώτερον,
ίτι δ' άγρυπν($τερον χαι οκνηρότερον και δλως άκινητυ-
τερον το θήλυ του άρρενος, καΐ τροφής έλάττονο'ς έσην».
Πρβ και ΙΙολιτ. Γ, γ, ΊΟ και άλλα/ου. Έν ουκ ολί-
γοις δί τοδ Αριστοτέλους -/.ωρίοις, έν οΓς γίνεται άρρενος
χαι θγ|λεος σύγχρισις, ίσότης τις έ^ τι|| διάφορα διαφαί-
νεται χαΐ πλεονεκτεί το άρρεν καθ* δ τι ένυπάρ'/ει ίσχυ-
ρότερον, το δί θήλυ καθ' δ τι λεπτότερον. "Ορα ΙΙερι
ζώων μορίων Β, β, ζ. — Περί τα ζώα *Ιστορ. Δ, ια,
5—7.— Αυτόθι Δ, β, 9, 42— Ζ, α,'3.— Των μετά τά
φυσιχάΘ) θ, 1, 6. — Περί ζώων γενέσεως Λ, β. — 'ΡΓτορ.
Α, ι, 6. — Ό δε Χαιρωνευς φιλόσοφος ό τους ένδοξους
άνδρας υμνήσβς ούκ έπιλάθετο και των Οηλειών, αλλ* Ιν
ιδίω ?ργω τβς των Γυναιπών άρβτάς έξαίρων μίαν είναι
χαι την αυτήν ανδρός τε και -{υναικός άοέΐήν αποφαίνε-
ται αναγραφών: ιΤί δέ; έαν ποιητιχήν η μιμηκκήν
άποφαίνοντες ου/ έιέραν [ΐεν ανδρών, έτέραν δε γυναι-
κών ουσαν, άλλα την αύΓτ]ν, τά Σαπφούς μέλη τοις
Ανακρέοντος, η τά Σιβύλ/ης'λόγια τοις Βάκιδος άντι-
παραβάλλωμεν, εξει τι; αίηάαασΟαι δικα((>>< ιήν από-
δειξιν, δτι χαίροντα και τερπόα.ενον επάγει τη πϊστει τον
άκροαττ[ν ; ουδέ τοΰιο άν ιίΉοις. Και μην ούκ εα:ιν
αρετής γυναικείας και ανδρείας όιοιόιητα και διαφοράν
άλλοθεν καταμαθειν μάλ)ον, η βίους βίοις, και πράξεσι
πράξεις, ώςπερ εργχ (ΐεγάλης τέγνης παρατιθέντα, άμα
και σκοποϋντας, εί τον αύϋόν Ι/ει /αρακτήρα και τύπον
ή Σεμιράμιδος μιγαλοπραγμοσύνη τή Σεσώατριδος, η ή
Τανακυλλίδος σύνεσις τη Σερουίου του βασι)έο>ς, η το
Πορκίας φρόνημα τω Βρούτου, και τω ΙΙέ/οηίοου τ6
Τιμοκλείας, κατά την κυριωτάτην ομοιότητα και δύνα-
μιν. Επειδή διαφοράς γε ιδίας αί άρεταΐ οιά τάς φύαϊΐς
λαμβάνουσι, και συν£ςομοι^ΐ^νται τοϊ; υποκίιμένοις έΟίσι
και κράαεσι σωμάτων και τροφαις και διαίταις ά)λο)ς
γάρ άνδριϊος ο Ά"/ι))εύς, άλλως ό ΛΓας' και φρόνησις
λγ)(Λατα, συνεπαγόρ.δνος τό του ποιητοδ^:
αγυναιζΐ κό<ΐ(χον ή σιγή φδ'ρδί».
Άλλ' ό θβΐος του σοφωτάτου Σωκράτους
(χαθητης καΐ του Χριστιανισριου πρόίροαος
πιάτων^ τχΐς πατρίοις ταύταις παραίό«σι
καΐ τοις τοιαύτα φρονουιιν άντιταττό|Αΐνος
καΐ την ύποτβλειαν της γυναικός άποκηρύττων
ισότητα έν τ% ^ιαφορ^ της φύσεως των Χύο
φύλων αποδέχεται* καΐ άζιών την αύτην άρ-
ρενος τε και θήλεος παίδευσιν κακώς λέγει
τους την γυναίκα άπείρζαντας παντός έπιττ,-
δεύ(χατος νομοθέτας καί φησι πάντων άνοη-
τότατα γίγνεσθαι τό |χη πάση ρώρ,η πάντχς
ό(/.οθυ|Λαδόν έπιτηδεύειν άνδρας γυναιςΐ ταύτα*
σχεδόν γάρ ολίγου πάσα .ήριισεια πόλις άντΙ
διπλασίας ούτως εστί τε και γίγνεται έκ τών
αυτών τελών και πόνων^.
Ό η[Αέτερος φιλόσοφος έτυριολογών* τάς
λε'ζδίς : άνηρ από της άνω ροής, γννη άπό τ^ίς
γονής και ^Ιν άπό της θηλής άνοαολογέί (χεν
πολλαχου^ τους άνδρας και τας γυναίκα;
Όδυσσέως ου*/ όμοια τη Νέστορος, ούδε δίκαιος ώςαύ-
το)ς Κάτων και "Αγησίλαος, ούδ' Είρ»ίνη φίλανδρος ώ;
'Άλκηστις, ουδέ Κορνηλία μεγαλόφρων ώς Όλυμπιάς'
ά/λά μή παρά τούτο πολλάς καΐ διαφόρους ποισΰμεν αν-
δρείας και φροντίσεις και δικαιοσύνας, άν μόνον του λόγον
του οικείου μηδεμίαν αί καθ' εκαυτον ανομοιότητες έκ-
βιάζωσιν». Και άλλα*/ ου (Έρωτ. Κ Γ, 10—13) 6 αυτός
φησιν : (Τ "Ατοπον ούν τό γυναιξίν αρετής φάναι μηδ'
άλλης μετεΐναι* τί δέ λέγειν περί σωφροσύνης καϊ συνέ-
σεως αυτών, Ιτι δέ πίστεοις καί δικαιοσύνης, οπού καί
τό άνδρείον καί τό θαρραλέον και τό μεγαλόψυ*/ον έν
πολλαίς επιφανές γέγονεν ; . . . Και γάρ φιλότεχνοι καί
φίλανδροι και τό στερητικόν δλως έν αύταις• ή δ^ φύσι;
γυναιχί περιΟείσα '/άριν όψεως χαϊ φωνής πιθχνότΓ,τα κ»ι
μορφής έπαγωγόν είδος, ττ) μεν ά<ολάστω προς ήοοντ,.
χαι άπάτην, τη δέ σώφρονι προς ευνοιαν ανδρός χαι φι-
λίαν, μεγάλα συνήργησεν 1>•
1 . ΣοφοκΙ, ΑΓαντ στ. 293. Πρβ. και θουκ. Β. 45. 2.
2. Περί της Πλατ{ύνίχής ψίλοοοφίας καθό>ου επτ6ι:
Κ. Ρν. Ηβηηαηη — (^^%^\\\ύ\^^ χχηά δγδίοιη (Ι^γ
Ι)1αΙοηί8θ1ιβιι ΡΗί1ο8ορ1ιίο. ΗοίάβΙΙ)βΓ^. 1839.— /Ι.
€Ηαί(μΐ6ί.—1^ νίβ 6ΐ 1θ8 όοΓίΙδ (1β Ρ1»Ιοη. Ραπ5.
1871. — Ν.Κοτζιά — Ίστορ. τή; φιλοσοφίας τόμ. Α', «'
Αθήναις. 1876. σελ. 402-548 —^ί/. Ζ^ΙΙνκ—Όϊν
Ρ1ιί1θ8θρΙιί6 (ΙοΓ ΟηβοΗοη, Β, β, 4« ΑαΠ. Ι^θΐρζί^.
1880. σελ. 389-982.— ^//Γ. ΓοηίΙΙβν'-ΐΆ ρΠυο-
δορίιίβ άβ ΡΙδΙοη, 2<^ βιΐ. 4 τόμ. 1888— 89.— Ι^γ.
Γ^6'ί>6'Γ!<;6\7^*— ^'ί^δΐ-ΐιίοΐιΐο άοΓ ΡΙιίΙοδορΙπβ. Α, ί^
ΛιιΓΙ. ΒοΓίίη 1894. σε>. 137— 189.-Κ. ΡΐΊ^ϊ(ΐ4ηΎ
— ί^οοΓ8ΐθ8 υηοΐ ΡΙαΙο. ΤϋΙ)ίη£:οη. 1896.
3. Νομ. Ζ, 805α.— Πρ?. Αυτόθι, 7, 781».
4. Κρατύλ. ΚΠ, 414λ.
5. Πολ. Ε, 423α «ού/ι ή αύτη, άλλ' ετίρχ φύσις
ΤΑ ΠΕΡΙ ΓΤΝΑΙΚΟΣ ΠΑΡΑ ΠΛΑΤΩΝ! ΦΙΑΟΣΟΦΟΥΜΕΝΑ
163
πλιΐστον κεχωρισρ,ένους και την του ανδρός
φύσιν χρείττω, άσθβνεστέραν 8^ την της γυ-
ναικός, άλλα καΐ τορώς κηρύττει: «γυναίκες
ριέν τοι πολλαΐ πολλών ανδρών βελτίους είς
πολλά».
Εντεύθεν ορμώμενος και θεωρών πρώτον
και σπουδαιότατον της πολιτείας έργον καΐ
καθηκρν ύψιστον την τών πολιτών τροφην
καΐ ηαιδείαν^ ουδέν γαρ χωρίς ορθής παι-
δείας σώζει τα έθνη, άλλ* οία ή παιδεία
τοιαύτη και ή τύχη άνθρώιτων τε και εθνών
καΐ πολιτειών » μεγίττην τυνίστησι φροντίδα
χαΐ ίπιμε'λειαν περί τε την τωματικην ρώμην
καΐ την ψυχικην εύεζίαν αρρένων τε καΐ θη-
λδ'ων^. Έπει δέ παιδεία έττίν ή παίδων όλκη
γιιν«ιχός τι χαΐ άνδρόςΐ — Αυτόθι, (1 «δαοίως διισπαρ-
μέναι αί φύσιις Ιν άαοροΓν τοΐν ζώοιν χλι πάντων μι«ν
[ϋΐέ/ιι γυνή Ιπιτηδ€υ(Λάτων κατά φύσιν, πάντων 81
άνϊ(ρ, ίηι πασι δΐ άσθίνέοτιρον γυνή άνδρυ;». — Αύιόθι,
4563 €Και γυν«ιχός «ρα και άνδρό; ή αυτή φύσις ίίς
φυλβχήν πυ'>6ί•>ς π) ην δι« άαθίνίστέρα η ίι/υροτέρα
ίΐη'ν» — Νόα. ς, 781 Β ιού γ» ρ ηαισι.• αόνον ^στιν αν τό
ηίοί τ«ς γυναίκαις άκοσιιη'τως πιριορώμινον, δσω δέ ή
6>ί).ιΐΛ ί-,ι^Γν φύσις έστι προς άρβτήν γβίρων της τών αρ-
ρένων, τοσούτφ διβφέριι γ,οΗ^ τό πλέον τ] διπλάσιον
ιι»αι>. — Τιμ. 42ε-€ «Λιπ)ής δε ουιης της ανθρωπινής
φύαίίος τό χρϋχτο'Φ -ιοιουτον βιη γένος, δ και Ιπιιτα χί-
χ).ϊ|σοιτο άνη'ρ . . . χ«ί 6 μεν €υ τον προς»[χοντΛ '/ρόνον
^ιαύ;, πάλιν ιις την ζυννομου πορβυθιις οΓχησιν ίστρου,
^ίον έύδαίμονα χαΐ συνν|θη ϊ^οχ' σφαλιίς δέ τούτων βίς
γυναικός φύσιν Ιν τ^ί διυτέρα γινέσίΐ [ϋΓββχλοΓ, μή
Χ3υό(ΐινός τ« Ιν τούτοις κακίας, τρόπον δν χαχύνοιτο
χατά την όμοιότη,τα της του τρόπου γβνέσεως ιις τιν*
τοιαύτην άιι (χιταβαλοΓ θηρίου φύσιν». — Αύιόθι, 90θ
Χϊΐ 9ΐ3 «Τών γινομένων ανδρών όσοι διΓ/οΙ και τόν
βίον άδίχως διηλθον, κατά λόγον τόν ιιχότα γυναΐκίς
αίΓΐφύοντο έν τίί διυτέρα γινίσιι. Και χατ' έκίΓνον δη
τόν χρόνον δια ταύτα θιοί τόν της ξυνουσίας Ιρωτχ
ί:•κτι}ναντο, ζώον τό {ΐεν ιν ήαίν, τό δ* Ιν ταίς γυναιξί
σαστήσαντί; Ιμψυ'/ον.
1. Κύθύφρ 2ά. — ΙΙοΜτ. Λ, 4251). — Ν'ψ. Λ,
7663; •"Ανθρωπος η;ιιρον, διιως μην παιδείας μεν όρ-
•ϊή; τυχόν και φύσιως ίύτυγοΟς, θιιότατον ημιρώτατόν
τι ζώον γίγνεσθαι φι)ιΐ, μη ίχανώς δε ή μή κα)ώς τρα-
φ^ΐί άγριώτατον όπόσα ©ίει γη. ^Ων ενικά ού δεύτερον
ού^ί πάρεργον χήν παίδω/ τροφην τόν νομοθέτην εάν
γίγνισθ»!». — Ιΐιρί της πατά Πλάτωνα ηαίόίΰϋίως
κϊθόλο;* παράβχ'/ι: Βαπηανά — Οαίά αρϋίΐ Ογ8οοο8
άβ ίοΒίίΙυΙίοηβ ρυοροΓϋπι ββηββΓίΙ ΡΙαΙο. ΟπΙόίΐηΗ.
1860.— Ζ,. \ναΐ}ηαηη—Έ,γύ(Λ\Μϊ\ζ υη(1 ϋηΐβιτίοΐϊΐ
5οί ΡίαΙοη. Οίοδβοη. 18β8 — Λα^•/ Ηί;ηιηί1\—\)'Λ^
ρ3β(!3^ο^ί8€ίιβ 8>•8ΐβιη Ρΐ3ΐοη8 ίη Ηοίηβη ΗαυμΙζπ-
2^βη. ^βη^. 1871. — Στινρΐδωνος Μωραΐτον — Ή κα:ά
Πλάτωνα τροφή χαί παιδεία. Έν Άθ»(ναις. 1874. —
τε καΐ άγωγη προς τόν υπό του νόμιου λό-
γον ορθόν είρη[Λίνον και τοίς επιεικέστατοι;
καΐ πρεσβυτάτοις δι' ε^Λπειρίαν «υνδεδογμιένον
ως δντως ορθός εστίν, άρ/η τών εν ττ πόλει
ακρότατων άρ/ών πολύ ριεγίστη κρίνεται ο
προκριθείς της παιδείας ίτζίμελψής πάσης θη-
λειών τε καΐ αρρένων^. Πολιτεία δέ καΐ παί-
δεία κατά Πλάτωνα άρρηκτως συνδε'ονται^*
όρθην γαρ παιδείαν προςαγορβύει μόνην την
προς άρετην εκ παίδων παιδείαν, ποιούσαν
Ιπ<θυ(χητην τε καΐ Ιραστην του πολίτην γενέ-
σθαι τέλεον, άρ/εαθαί τε και αρχειν 8πιστά(Αε-
νον μετά δίκης, την δε είς χρη|χατα τείνουσαν
ητινα προς (σ/ύν τίΓ'καΙ προς άλλην τινά σο-
φίαν άνευ νου καΐ δίκης βάναυσόν τ* είναι καΐ
άνελεύθερον και ουκ άζίαν τό παράπαν παι-
δείαν^.
Άλλ' ό θείος Πλάτων εν τε τη ΠολιτεΙ<ι,^
καΐ τω Τιμαίφ^ σκοπούΐΑενος καταστησαι την
πόλιν κοινην τοις .πάσι τροφόν, άζιοϊ τού< πο-
λίτας (χη ε/ειν (διας οίκίας και ουσίας, αλλά
κατά την παροΐ(Λίαν 6τι δει πάντα δτι μάλι-
στα κοινά τά τών φίλων ποιεϊσθαι, κοινάς καΐ
τάς οίκίας καΐ γυναίκας καΐ τά τίκνα καΐ τάς
χαράς και τάς λύπας, ε;ριλίγων^ έν κβφα-
λαίοις. «Τους ούτω τραφε'ντας ελέχθη που μήτε
χρυσόν μήτε ίργυρον μήτε άλλο ποτέ μηδέν
κτήμα εαυτών ίδιον νομίζειν δεϊν, άλλ' ώς
επικούρους μισθόν λαμβάνοντας της φυλακής
παρά τών σφζομε'νων υπ* αυτών, δσος σώ-
φροσι με'τ{>ιος, άναλίσκειν τε δη κοινή καΐ
ξυνδιαιτωμένους μετ* αλλήλων ζήν, έπιμέλειαν
ίχοντας αρετής διά παντός.. ΚαΙ μέν δη καΐ
περί γυναικών έπεμνήσθημεν, ώς τάς φύσεις
τοίς άνδράσι παραπλησίας εΐη ζυναρμοστίον.
ΡαιιΙ ΤαηηνΓχ^—ν^άχχοζΧχοη ΡΙβΙοηίοίβηηε (Ηβνπβ
ρΗΠοβορΙιίςαβ, Νοιμβρ 1880, σι λ. 517— 530, Μάρτ.
1881, σιλ. 283-299, Αύ^. 1881, οβλ. 151-168 χαΐ
Λιχ. 1881 , σι> 615— 030)— Α'. ^οΛ^ίίίί— ΟβδοΜοΜβ
(ΙβΓ Ρ3Ρ(ΐ3βτο^ίΐ4. Τόρι. Λ' 4« αυίΐ. ΟοΒίΗοη. 1890,
σι> . 637 - 674. — Α . ΜαζαναΗίβ — Όίβ ρΐαίοηίοΐιβ
ΡδΒίίαβΌ^τίΙί. ΖϋΓίοΙι. 1900
1. Νόα. Β. 659(1. ς", 765ά-β.
2 Μινέ^ 238ο α11ο)ιτιία γάρ τροφή άνθρώκων
εστί, χα)ή (ΐέν αγαθών, η δ* ίναντία χαχίΛνβ. — Νόμι Ζ'
804(1 ίΠάντ' άνδρα και παΐόα κατά τό δυνατόν, ώς
της πό/•<•»ς ι»άλ/ον η τών γεννητόρων οντάς, παιδιυ•
τεον £ς άνΛγκης». — \\ρ^ χχ\ Πο>ιτ. Δ, 423(1, 424».
3. Νό{Α. Α,643β-644α καί653.-Μρ?. καί Μέν. 91&.
4. Γ, 41.Κ Λ, 419, 423, 425 κ. .έ. Ε, 451-458.
5. Τιμ, 17-19.
6. Αυτόθι, 181)- β.
164
Ο ΕΝ ΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΟΥΠΟΛΕΙ ΕΛΛΗΝΙΚΟΣ ΦΙΛΟΛΟΓΙΚΟΣ ΣΥΛΛΟΓΟΣ
καΐ τα έπιτηδβύματα πάντα κοινά κατά τβ
πόλιμον καΐ κατά την άλλην ίίαιταν δοτβον
πάσαις. Τί δέ δη τό πβρί της παιδοποιίας ; η
τοΟτο μίν διά την άηθειαν τών λβχθίντων
Ευμνημόνευτον, δτι κοινά τά τών γάμων και
τά τών παίδων πασιν απάντων $τ{θ6(Α6ν, (Αη-
χανωμίνους, δπως (Αηδείς ποτέ τό γεγενημίνον
αύτφ (οίο>: γνώσοιτο, νομιουαι δέ πάντες πάν-
τας αυτούς ομογενείς^ άδελφάς μέν καΐ αδελ-
φούς δσοι περ αν της πρεπούσης εντός ηλικίας
γιγνωνται, τους δ ' έμπροσθεν κχΐ άνωθεν γο-
νίας τε καΐ γονέων προγόνους, τους είς τό κά-
τωθεν Ικγόνους παΐδάς τε ίκγόνων ; . "Οπως
δέ 'δη κατά δύναμιν ευθύς γιγνοιντο ως άρι-
στοι τάς φύσεις, άρ' ου μεμνήμεθα ώς τους
άρχοντας ϊφαμεν και τάς άρχουσας δεϊν είς
την τών γάμων σύνερζιν λάθροϊε μηχανάσθαι
κλήροις τισίν, δπως οι κακοί χωρίς οίτ' αγα-
θοί ταϊς όμοίαις έκάτεροι ξυλλήψονται, και μη
τις αυτοίς έχθρα διά ταύτα γίγνηται, τύχην
ηγουμένους αΐτίαν της ζυλλήψεως;»
Άλλ' έν τφ μεγαλοπρεπεί Πλατωνικω εργφ
καΐ λογοτεχνικφ άριστουργήματι, τγ) ΠοΙι-
τείφ, πλείσται ίνεισι παλαιαί τε καΐ άλλότριαι
θεωριαι ^, Άριστόξενος ^ δε φησιν «πάσαν
σχεδόν έν τοις του Πρωταγόρου γεγράφθαι αν-
τιλογικοϊς», χαλεπόν δέ όρίσασθαι^ οπό-
σας ό Πλάτων (δίας εαυτού έζενήνοχε γνώ-
μας ίν τη Πολιτείο}:. Αυτός δ* ούτος εν τοις
Νόμοις σκέψεσι σοφωτέραις της ίδανικης άφι-
στάμενος πολιτείας και τοις πράγματι προςαρ-
μοζό μένος, την μίν κοινότητα τών χρημάτων
1. Πρβ. •-ίίΛ/ναιΌι; Δβιπν. ΙΓ', 2. ιΈν Άθτίνβις
πρ£5τος Κέχροψ (Λίαν Ινι Ιίζβυξιν, άνέδην τό προτιρον
ούσών τΑλν συνοΒων χαΐ χοινογααίων ^ντων». Αυτόθι,
ΙΒ, 14 «θιόπομπος δ'έν τ^ μ.γ' τών Ιστοριών και
νό(Αθν βίναι, φηαί, παρά τοις Τυρρηνοΐς χοινάς ύπάρχβιν
τάς γυναϊχας• τρέφβιν δε του; Τυρρηνους πάντα τά γι-
νόμινα παιδία, ουχ.€ίδότας οίου πατρός έστιν έχάστου».
ΝίΚοΧάον Ιν /. Σίοβαίον Έχλ. Γ' «Γαλακτοφάγοι
σχυθιχόν Ιθνος αοιχοί τι ιισι .. χοινά Ι/οντις τά τι χττ[-
ματα και τάς γυναιχαςι. Άριοτ, Πολιτ. Β, δ, 1
ΐΦαλέας ό Χαλχηδόνιος τουτ' ιίςϊ)νιγχι Γ,ρ&τος' φησι
γάρ διϊν Γσας βΤ/αι τάς κτιΊσιις τΛν πολιτών». Ώςαύ-
τως Γσαι ήσαν αί χτ>1σιις χαΐ παρά τοις Σπαρτιάταις
{Πλοντ, Λυχ. 8 και 12) χαΐ ή Λακωνική έφαίνιτο
πάσα πολλών άδιλφών βΤναι. Παράβχλε δε και τά πβρι
γάμου τών Αμαζόνων (Σχράβ. ΙΑ, 504),
2. Διογ, Αοερτ. Γ', 37.
3. Πρβ. ΤΓ. ϋΛΗβί - ΟηβοΙι. Ι,ϋΙβΓδίΙυΓβ^ββ-
οΐΐίοΐΐΐβ. Μιταφρ. Α. Κώνστα, τόα. Α' έν Αθήναις,
1900, σιλ. 817, σημ. 1.
αίρει^ καΐ νόμφ περιστέλλει την της κτη«ω;
έλευθερίαν άρκούμενος ώρισμένω άριθμφ τιτ-
ταράκοντα καΐ πεντακιςχιλίων κλήρων, άντΙ
δέ τγίς κοινότητος γυναικών καΐ πα^οων τα
κατά τόν γάμον και την πόλιν έττιμελεστάττι
καΐ άκριβειτάτνι θεσπίζει νομοθεσί^'.
§ Δ' Τά κατά %όν γάμοψ.
Κοινωνία Χύο δντων της του είδους διχιω*
νίσεως στοχαζο μένων έστιν ό συνήθης του γά-
μου δρος. ΒΙηΐ'&νμΙαν δ* ά&αναοίας τούτον ο
Πλάτων οριζόμενος*, ή θνητή φύσις, λί-
γει, ζητεί κατά τό δυνατόν άεΐ τ' είναι χν
αθάνατος• δύναται δε ταύτνι μόνον τη γενί-
σει, δτι άεΐ καταλείπει νέον άντΙ του πα-
λαιού* τό γάρ γενέσθαι κλεινόν καΐ μη άνω
νυμον κεΐσθαι τετελευτηκότα του τοιούτου
εστίν επιθυμία* καΐ διά της παιδογονίας άθχ-
νασίαν και μνήμην και εύδαιμονιαν ώς οίοντα;
άνθρωποι, αύτοίς είς τόν έπειτα χρόνον πορί-
ζονται. Διό καΐ εαυτών τά δύο φΰλα μεγάλα
προνοουσι καΐ ύπερ τών παίδων κινδύνους
κινδυνεύουσι και χρήματα έτοιμοι είσιν άνα-
λίσκειν καΐ πόνους πονεϊν ούςτιναςοδν καΐ
ύπεραποθνήτκειν πολλάκις*. *Αν δέ, προ;-
επιλέγει^, άρα τις μη πείθηται Ικών, άλλό-
τριον δέ αυτόν και άκοινώνητον Ιν τ*^ πόλει
ίχγ) καΐ άγαμος ων γένηται πεντεκαιτριακον-
τούτης ζημιούσθω κατ'ένιαυτόν εκαστον, δ (χέ-
γιστον μίν τίμημα κεκτημένος εκατόν δραχ-
μαίς, ό δέ τό δεύτερον έβδομήκοντα, τρίτον
δέ έζήκοντα, ό δέ τό τέταρτον τριάκοντα*
τούτο δ' έστω της "Ηρας ιερόν- Ό δέ μή έκ-
τίνων κατ* ένιαυτόν δεκαπλάσιον οφειλέτω,
πραττέσθω δέ ό ταμίας της θεοΰ, μή έκπράζας
δέ αυτός οφειλέτω, καΐ έν ταϊς εύθύναις τοΟ
τοιούτου λόγον ύπεχέτω πάς. Είς μέν ούν
χρήματα ό μή θέλων γαμεΐν ταύτα ζημιου-
ται, τιμής δέ παρά τών νεωτέρων άτιριο;
πάσης εστί καΐ μηδείς υπακούει αύτζ> έχων
τών νέων.
1 ΝόΐΑ. Ε', 739ά
2. Την πβρι πο)ιιιίας διδασχαλίαν τοϋ ΙΙ)άτω7θζ
δρα έν Ε. ΖβΙΙβν-ΏΊβ ΡΗίΙοδορΙιίβ άβΓ ΟηβεΙιβη,
αϋ:ό6ι, σιλ. 892—925. ΙΙιρι δι τών Πλατωνιχων Ιν
τι 1^5 Πολιτιία και τοϊς Νόμοις από κοινωνικής οψ<?«ς
Οίωριών ΙπιΟι : ΗοΙ). ΡορΛ/ιηαπη-ΟβδοΙιιοΙιΙβ θβδ
αηΐίΐίβη Κοπιηηυηίβιηηβ ιιηά δαζί^ϋβοοοδ, τόα. Λ
Μαηοΐιβη. 1893, σιλ. 269—581
3. Νό... Λ, 7211) -Συριπόσ. 207ά.
4 Συριπόσ. 208β.
5. Νόμ. ς•, 774&-1). Πρβ. και Λ, 721ά.
ΤΑ ΠΕΡΙ ΓΥΝΑΙΚΟΣ ΠΑΡΑ ΠΛΑΤΩΝΙ ΦΙΑΟΣΟΦΟΤΜΕΝΑ
165
"Ινα Χ* άπό τών ιΐς γάμου κοινωνίαν συν-
απτομένων έζέλγ) την άγνοιαν, χάριν οίκειό-
τητος κοά γνωρίσεως αλλήλων συνίστησι Λ;-
οιών συνόδους, καθ' άς^ της τοιαύτης σπουδή;
ενεχα χρή και τάς παιδιάς ποιιισθαι κόρους
χαΐ κόρας, χορεύοντας τε και χορευούσας καΐ
αμα δη θεωρούντο^ τε καΐ θεωρούμενους μετά
λόγου τε και ηλικίας τινός έχούοης είκυίας
προφάσεις, γυμνούς καΐ γυμνας μεχριπερ αίδους
σώφρονος έκαστων. ΚαΙνομίζων* μέτριον χρό-
νον άκμης τα εϊκοσιν ετη ττι γυναικί, άνδρι
ί4 τα τριάκοντα, τάττει^ γάμου δρον είναι κό-
ρη μίν άπ6 έκκαιδεκα ετών εις είκοσι, τόν μα-
χρότατον χρόνον άφωρισμένον, κόρφ δέ άπό
τριάκοντα μέχρι τών πέντε καΐ τριάκοντα*.
Άπό τών /)ρ(*>(>^ών χρόνων'^ φαίνεται τό
της ηροίχός εθος καΐ οΐ νόμοι Σπάρτης καΐ
Αθηνών μνημονεύουσι τών κατ* αυτήν ®.
ΣόΙωτ ίϊ ου βουλόμενος μισθοφόρον, ούδΐ
ώνιον είναι τόν γάμον, άλλ' έπΙ τεκνώσει και
χάριτι καΐ φιλότητι γίγνεσθαι τόν ανδρός καΐ
γυναικός συνοικισμόν, εκελευεν Ιμάτια τρία
και σκεύη μικρού άζια έπιφέρειθαι την νύμ-
οην'. Άλλα πολλάκις παρά τόν νόμον τού-
τον ίζητείτο προΐξ ουκ ολίγη* διό δη ό ήμε'-
τερος φιλόσοφος παραινεί® εύδόζους γάμους
γαμείν ου φεύγοντας τόν τών πενήτων, μηδί
4. Νο(χ. ς-, 771 ά— 772η.
2. Πο)«τ. Ε, 4βΟβ.
3. Νομ. ς-, 7851).
4. Ζηηΐ 6 Πλάτων μη παρά χαιρόν γίγνισθβι τους
9\>νοιχΐ9μούς, οκως ιυφυίΐς χαι ιύτυγεις γένωνται ο{
ί:«ϊ2«ς (Πολιτ. Η, 546<1). Και έν Σπάρτη ό νομοθέτης
Ιτβξιν έν άχμαις τ©ν σωμάτων τους γάμου; ποιιισθαι,
Γνα χα γβννώμινα ώιιν ισχυρά. {Ξενοφ. Πολιτ. Ααχ(-
δβιμ. Α, 6). Ό δε ΆρίστοχΒλης (ΙΙο>ιτ. Α, ιδ. 3--6)
φησίν: €*Εϊστι δ* 6 τών νέων συνδυασμός φαύλος προς
ϋχνοποιίαν. Έν δσαις γίρ τών πολιών έπιχωριάζιται
τό ν^ους συζιυγνύναι χαι νέας, άτιλιΐς χαΐ μιχροι τα σώ-
ματα ιίσιν... "Ετι δΐ χαι προς σωφροσύνην συμφΙρίι τάς
(χδί^ΐις ποιιισθαι κρισβυτέραις* άχολασιοιιραι γαρ ιΐναι
δοχοΰσι νέαι χρησάμιναι ταίς συνουσία»;.. . Λιό τάς (ΐΐν
άρμόττίι πιρι την τών Ο'τωχαίδιχα ετών ή/ιχίαν συζιυ-
γνύναι, του; δε επτά χαι τριάκοντα η μιχρόν.. 5. Πρβ.
χαι Ήαίοδον ("Εργ χαι Ήμέρ. στ. 695—698).
5. Πρβ, Ίλ Ζ, 193. Όδ. Β, 133 χαι θ, 320.
6. Πρβ. ΣαΙΙίβν — Αυτόθι, ιίςαγίογήν χχί σιλ. 19
Χ. έ. — Ρ. αάβ^ Αυτόθι, οιλ 48 χ. έ —Ι^β^οηνέ—
ΠαηαζίδοΌ, σι). 35 — 37 χαΐ τάς αυτόθι παραπομπάς.
7. ΠΙσύτ, Σόλ. Κ, 8.
8. Νόμ. ς", 7738— β χαι 774ο. —Πρβ. χαι Πο-
λιτιχ. 3101).
διώκοντας διαφερόντως τόν τών πλουσίων^* ό
γαρ δια χρήματα γάμος ύβρις μίν γυναιξί,
δουλεία δέ ταπεινή καΐ ανελεύθερος τοις γή-
μασι γίγνοιτ' αν. ΚαΙ ό μέν πειθόμενος εν
τών καλών δρώη τουτ* αν* ό δε μη πειθόμε-
νος, η διδούς ή λαμβάνων πλέον ή πεντή-
κοντα άξια δραχμών εσθητος, ό δέ μνας, ό
δε τριών ήμιμναίων, ό δέ δυείν μναίν, ό τό
μέγκττον τίμημα κεκτημένος, οφειλετω μΙν
τφ δημοσίφ τοσούτον έτερον, τό δέ δοθέν ή
ληφθίν Ιερόν έστω της *Ήρας τε καΐ του
Διός, πραττόντων δε οι ταμίαι τούτοιν τοϊν
θεοιν η παρ' εαυτών έκαστους την ζημίαν εκ-
τίνειν. *Εγγύην^ δ* είναι κυρίαν πατρός
μέν πρώτον, δευτέραν πάππου, τρίτην δΐ
αδελφών όμοπατρίων εάν δέ μηδϊ εΙς τ) τού-
των, την προς μητρός μετά τούτο είναι κυ-
ρίαν ώςαύτως• εάν δ' άρα τύχη τις άήθης
συμβαίνγ), τους εγγύτατα γένους άεΐ κυρίους
είναι μετά τών επιτρόπων*.
Προςήκουσαι δέ τελεταϊ και ίερουργίαι κατά
τόν γάμον νομοθετητέαι είσι και έορταί τίνες,
Ιν αΐς συνάγομεν τάς τε νύμφας καΐ τους νυμ-
φίους, καΐ θυσίαι και ύμνο», ποιητέοι πρέποντες
τοίς γενομένοις γάμοις*. ΙΙερΙ δέ τών εστιά-
σεων οίλους μέν χρή καΐ φίλας μη πλείους
1. Και ό Χαιρωνευς (Περί παίδων άγωγης, 19) πα•
ραινών τους γονείς έγγυασθαι τοις υίοις γυναιχας μ>1τι
ιύγίνεστέρας πολ?ώ, μ»|τ§ πλουσιωτέρας (τό γαρ τήν
χατά σαυτον Ιλα σοφόν) έπάγιι ως οΓγι μαχρώ χριίττους
εαυτών λα;(θάνοντες ου τών γυναιχών δνδρις, τών δι
προιχών 'ΐου/οι λανθάνουσι γιγνόμινοι. Και άλλαγου
(Γαμ. Παραγγέλματα, 22) την γυναιχα παραινιΓ δβϊν
μη προιχί, μηδί γένει, μηδ^ χάλλιι πιστεύιιν, άλλ' εν
οΤ; άπτισθαι μάλιστα του ανδρός, ομιλία τι χαι ^θιι χαι
συμπεριφορά* χαι ταύτα εύάρμοστα χαι £λυπα χαι προς-
φι)ή παρέχειν. Ιωάννης δέ ό Χρνσορρήμων (έν τώ ιίς
Μάζιμον έγχωμ•ω, δ') χατά τών προϊχα ζητούντων λίγβι
ο Ό μεν ιΰπορον λαβών γυναίκα δέσποιναν μάλλον Ιλα-
6εν τ) γυναιχα, ό δέ όμότιμον η πίνβστέραν λαβών, βοη-
θόν χαι σύμμαγον ελαβι χαι πάντα είς τ))ν οΐχ'αν είςτ)-
γαγι τά αγαθά . Γυνή γάρ σ*•)φρί•»ν χαι έπιειχής χαι
μετρία, καν πένης η,τήν πενίαν π)ούτου βέλτιον διαθεί-
ναι δυνήσεται, ώ;πιρ ή διεφθαρμένη και αχό) αστός χαι
φίλερις, χάν μυρίου; ιΰρη θησαυρού; ένδον χειμένους,
άνέιιου παντό; τά^/ιον έχφυσι^σασα χαι συμφοραις μυ-
ρίαις μετά τη; πενίας περιβάλ)6ΐ τόν άνδρα».
2 ΙΙρβ. περί έγγύης (?. ΟίΙΙβΗ -Έ2ίηά\)\1θ\\ άβΓ
ΟηβοΗ. δΙααΙδΗΐΙοΓίΙιϋιηβΓ, Μετάφρ Ν. Γ. Πολίτου,
Ιν ΆΟηναις, 1899, Τόμ. Α, σ5>. 233 χαι τάς αυτόθι
παραπομπάς.
3 Νόμ. ς-, 774ά--β.
4. Νό{ΐ. 7, 774β. Πολιτ. Ε, 459β.
166
ο ΕΝ ΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΟ ΓΠΟΛΒΙ ΕΛΛΗΝΙΚΟΣ ΦΙΛΟΛΟΓΙΚΟΣ ΣΓΛΛΟΓΟΣ
πέντε έκατέρων συγκαλδΐν, συγγενών όέ καΐ
οικείων ώςαύτως τοσούτους άλλους έκατέρων*
άνάλωμα δε {Λη γίγνεσθαι πλέον η κατά την
ούσίαν μηδενί, τω (χΐν είς χργ)(Λατα μέγίστφ
μναν, τψ δ' η{Λΐσυ του τοσούτου, τω δ' έφε-
ζής ούτω, καθάπερ υποβέβηκεν έκχ^τ<{) τό
τί(ΛΥΐ(Λα. Και τον (χεν πειθόμενον τω νόμφ
χρη πάντας έπαινεϊν, τόν δε άττειθουντα κο-
λαζόντων οΐ νθ(Λοφύλακες ως άπειρόκαλον ^ντα
και άπαίδευτον των περί 'τας νυ|;.φικάς Μού-
σας νόριων^.
Μετά ταυ τ α πολλά παρε'χει υγιεινά και
ή&ίχά παραγγε'λ[χατα. *Ρητώς απαγορεύει
την με'θην καΐ' παραινεί ει^.φρονα μάλιστα εί-
ναι νύμφην και νυμφίον μεταβ6λην ου σμι-
κραν βίου μεταλλάττοντας, άμα δε καΐ τό
γεννώμενοι 5πως δτι μάλιστα έζ έμφρόνων
άεΐ γίγνηται. Και προς τούτοις 6εί μη των
σωμάτων διακεχυμένων υπό μέθης γίγνεσθαι
την παιδουργίαν, άλλ* εύπαγές, απλανές
ήσυ/αιόν τε έν μοίρ^>^ συνίστασθαι τό φυόμε•
νον* ό δι διψνωμε'νος αυτός τε οέρεται πάντγ)
και φέρει, λυττών κατά τε σ'ώμα ;<.λ: ν^χτόν.
Σπείρειν ουν παράφορος άμα και κακός ό με-
θύων, ώςτ* ανώμαλα και άπιστα καΐ ουδέν
εύθύπορον ήθος ουδέ σώμα έκ τών εΙκότων
γεννωη ποτ' άν. Διό μάλλον μεν όλον τόν
ένιαυτόν καΐ βίον χρη, μάλιστα δέ όπόσον άν
γέννα ^^ρόνον, εύλαβεϊσθαι καΐ μη πράττειν
δσα νοσώδη έκόντα είναι μήτε όσα ύβρεως η
αδικίας έχόμενα' είς γαρ τών γεννωμένων ψυ-
χάς και σώματα άναγκαίον έζομοργνύμενον
εκτυποΰσθαι και τίκτειν πάνητ) φαυλότερα.
Νομίσαντα δ* είναι χοή τόν γαμουντα ταίν
οίκίαιν ταίν έν τω κλήρφ τήν έτέραν οΓον
νεοττών έγγένησιν καΐ τροφήν, χωριοθέντα
από πατρός και μητρός και τών της γυναι-
κός οίλείων, τόν γάμον εκεί ποίδίιθαι καΐ τήν
οικησιν και τήν τροφήν αυτού και τών τέκνων,
οιονεί είς άποικίαν άφικομένους αυτού; οίκείν,
έπισκοπούντάς τε άμα και έπισκοπουμένους,
γεννώντας τε και εκτρέφοντας παίδας, καθά-
περ λαμπάδα τόν βίον παραδίδοντας άλλοις έζ
άλ>ων, θεραπεύοντας χει θεούς κατά νόμους^.
§ Ε' *Η πρώτη τροφή καΙ παιδεία.
Τ» ς δέ φέρουσας Ιν γααιρί μάλιστα πασών
τών γυναικών δίίν ^εραπεύειν παραινεί εκείνον
τόν ίνίαυτόν, όπως μήτε ήδοναίς τιαι πολ-
λαίς άμα και μάργοις προς/ρήσεται ή κύ*
ούσα μήτε αύ λύπαις, τό δέ ίλεων καΐ ευ-
μενές πρί^όν τε τιμώσα διαζήσει τόν τότε
χρόνον^. Και τίθησι νόμον τήν κύουσχν πε-
ριπατείν, τό δέ γενόμενον πΐάττειν τε οίον
κήρινον, έως ύγρόν, καΐ μέ/ρι δυοίν ίτοΐν
στταργανάν καΐ τάς τροφούς τά παιδία τ,
προς αγρούς ή προς ιερά ή προς οίκείους άεί
πη φέρειν, μέ/ρι περ άν Ικανώς ϊστασθχι δί>-
νατά γίγνηται καΐ τότε διευλαβουμένας, ετι
νέων δντων μη πη βία έπερειδομένων στρέφη-
ται τά' κώλα, έπιττονεϊν φέρουσας, έως άν
τριετές άποτελεσθη τό γενόμενον*. Συμφέ-
ρει δέ ή κίνησις ου μόνον τω σώματι, άλλα
και ττι ψυ/η' δ δή, φησί, και εξ εμπειρίας
λαβουσαι αί μητέρες και τροφοί, ήνίκ* άν βου-
ληθώσι κατακοιμίζειν τά δυςυπνουντά, ού)τ
ήσυχίαν αύτοϊς προςφέρουσιν, άλλα χίνησιν
και ου σιγήν, άλλα τίνα μελωδίαν κρατεί
γαρ ή του έξωθεν κίνησις και απεργάζεται
γαλήνην καΐ ήσυχίαν εν τη ψ'^/?. Καθόλου
δέ πάντα δει τά περί τήν τι^ήνησιν τών γε-
νομένων ποιείν^ καΐ διανοείσθαι ώς δτι καλ-
λίστους και αρίστους είς ούναμιν άποδειζομέ-
νους παίδας τ/, πόλει*.
Είς μέν τοίνυν τήν του τρί' ετη γεγονότος
ήλικίαν κόρου καΐ κόρης ταύτα, 6σα νόμιμα
και έθίσματα, είτις ακριβώς άποτελοί και μή
παρέργως /ρωτο, ου σμικρά είς ώφελίαν γί-
γνοιτ* άν τοις νεωςτι τρεφομένοις. Ενταύθα
δέ γενόμενος ό δαιμόνιος άνήρ νομοθετεί παι-
διαγωγεία τοιαύτα, οία μόλις πρό έξηκονταε-
, τίας τό πρώτον ίδρύσατο ό πολύς Φροίβελος
παιδιακους κήπους (ΚίηάθΓ^ΒΓίβΠ) ταύτα
καλέσας, τήν τε μεγίστην παιδαγωγικών τών
παιδιών άζίαν άνομολογών και τήν γυναίκα
προκρίνων έττιτηδειοτάτην περί τήν της πρώ-
της ηλικίας παίδευσιν^. Τριετεί δέ δή, φησί,
και τετραετεί καΐ πενταετεί καΐ ϊτι έζετεΐ ήθει
ψυχής παιδιών δέον άν είη* παίδια! ό* είσΐ
τοις τηλικούτοις αυτοφυείς τίνες, άς έπειθαν
συνελθωσιν αυτοί σνεδόν άνευρίσκουσιν. Λια-
τάττει δέ συνιέναι όμου είς τα κατά κώμας
Ιερά δείν πάντα ήδη τά τηλικαυτα παιδία από
τριετούς μέ/ρι εξ ετών, κοινΤ; τά τών κώμη•
τών είς ταύτόν ε<α';τα, τάς δέ τροφούς ίτι
1. Νόμ- '^'. 775α— ο.
2. Νυ>. Τ', 7750—6 χαι 770α— 1).
1. Νό;. Ζ, 79•2ο.
2 Ν'>α. Ζ, 789ο. 1^?. χα» 79θ€-(1.
;ϊ. ν;.! ζ. 79ΐΜ-β, ΙΟίο-ά, 792(1~β.
4 Ν'Ηΐ. 7', 78Η(1-ο.
5. Νοα. Ζ', 793ο κ«1 794α— (1.
ΤΑ ΠΕΡΙ ΓΤΝΑΙΚΟΣ ΠΑΡΑ ΠΛΑΤΟΝΙ ΦΙΛΟΣΟΦΟΤΜΚΝΑ
167
των τηλίΛούτων κοσ(χιότητός τδ και ακολα-
σίας ιίπ|Χ€λ6ίσθαΓ των δέ τροφών αυτών καΐ
της αγέλης συμπάσης των δώ^ξκα γυναικών
μίαν έφ' Ικάστν) τετάχθαι κοσ|Λθυσαν κατ' ενι-
αυτόν τών προιιρη μένων, ας αν τάςωσιν οΐ
νορ,οφύλακες* η δέ καταστασα άρ^ιτω φοι-
τώσα ιίς τό Ιερόν εκάστης ημέρας και κολά-
ζουσα άεΐ τόν άδικουντα. Μετά δέ τ6ν έςέτη
χαΐ την Ιζέτιν διακρινέσθω ηδη τό γένος έκα-
τέρων' κόροι μ^ν μετά κόρων, παρθένοι δ^
ώςαύτως μετ* αλλήλων την διατριβήν ποιεί-
οθωσαν' προς δέ τά μαθήματα τρέπεσΟαι
χρεών έκατέρους, τους μέν άρρενας έφ' ίηπων
διδασκάλους καΐ τόξων καΐ ακοντίων και σφεν-
δονήσεΰος, εάν δέ πγι συγχωρώσι, μέ/ρι γε μα-
^σεως και τα θήλεα, και δη τά γε μάλιστα
πρ6ς την τών δήλων χρείαν.
§ ζ" Δει τήν γνναϊπα τών αυτών μετέχειν
ηαιδευμάτων ηαΐ τά αυτά άσπεΐν.
*Ίνα δέ δείζγι 6 σπουδαιότατα παιδαγωγικά
δόγματα παρέ/ων ήμϊν φιλόσοφος ότι δύναται
και ή γυνή, προςηκόντως ασκούμενη, τών αυ-
τών μετέχειν τιαώενμάτων , πάμπολλα φέρει
παραδείγματα, μάλιστα δέ τό τών μελών δε-
ξιόν καΐ τό άριστερόν^' τά γε γάο περί πό-
δας τε καΐ τά κάτω τών μελών ουδέν διαφέ-
ροντα εις τους πόνους φαίνεται, τά δέ κατά
χείρας άνοια τροφών και μητέρων οΓον χωλοί
γεγόναμεν έκαστοι. Της φύσεως γαρ έκατέρων
τών μελών σχεδόν Σσορροπούσης αύτοι διά τά
ηθη διάφορα αυτά πεποιήκαμεν ουκ ορθώς
χρώμενοι. Διαφέρει δέ πάμπολυ μαθών μη
μαθόντος και ό" γυμνατάμενος του μη γεγυ-
μνασμένου. Καθαπερ γάρ ό τελέως παγκρά-
τιον ήσκηκώ; ή πυγμήν ή πάλην ουκ άπό μέν
τών αριστερών αδύνατος έστι μάχεσθαι, χω-
λαίνε•. δέ και έφέλκεται πλημμελών, οπόταν
αυτός τις μεταβιβάζων έπΙ θάτερα άναγκάζη
διαπονεΐν, ταύτόν δη τουτ' οϊεται, και εν
δ^τλοις και έν τοις άλλοις πασι χρή προςδοκάν
ορθόν, δτι τόν διττά δει κεκτημένον, οΓς άμύ-
νοιτ' αν και έπιτιθεΐτο άλλοις, μηδέν άργόν
τούτων μηδέ άνεπιστήμον εάν είναι κατά ού-
νααιν. Γούτων δη πάντων την επιμελειαν
άρχούσαις τε και άρχου^ι δει γίγνεσθαι, ταίς
μέν εν πχιδιαΐς τε και τροοαΐ; έτ'.τκόποι; γι-
γνομέναις, τοις δέ περί μαθήματα, όπως άρ-
τίποδες και άρτίχειρες πάντες τε καΐ πάσαι
γιγνόμενοι μηδέν τοις ϊθεσιν άποβλάπτωσ'
τάς φύσεις εις τό δυνατόν.
Παραδεχόμενος δ' ό Πλάτων Λύο έν τφ
άνθρώπφ φύσεις, οωματιχίιν καΐ χμνχικην^
δίττά καΐ τά μαθήματα* ορίζεται, τά μέν
δσα περί τό σώμα, γυμναστικής, τά δ' εύψυ-
χίας χάριν, μουσικής . Τά δέ γυμναστικής αύ
δύο, τό [ύν δρχησις, τόδέπάΑι;. Της ορχήσεως
δι άλλη μέν μούσης λέζιν μιμούμενων, τό τε
μεγαλοπρεπές φυλάττοντας άμα και ελεύθερον,
άλ^η δέ ευεξίας έλαφρότητός τε ένεκα καΐ
κάλλους τών του σώματος αύτοΰ μελών κριι
συνακολουθούσης εΙς πάσαν την ^ρχησιν ίκα-
νώς. Και τά άπ' ορθής πάλης άπ' αυχένων
καΐ πλευρών έξειλήσεως μετά φιλονικίας τε
καΐ καταστάσεως διαπονούμενα μετ' εύσχή-
μονος ρώμης τε και υγιείάς ένεκα, τά ΙγκόΙ-
τιια μάλιστα παίγνια, ταύτα είς πάντα δντα
χρήσιμα ου παρετέον, ούδ' δσα έν τοις χοροίς
έστιν αύ μιμήματα προςήκοντα. 'Ά δη πάν-
τως μιμεϊσθαι πρέπον άν ειη κόρους τε άμα
και κόρας, πολέμου τ' έν χρεία καΐ έορτ-ών
εν«κα^. ^Άπασαν δέ, φησί*, μηχανητέον
μηχανήν, όπως άν ήμΐν Οΐ παίδες μήτε έπι- ,
θυμώσιν άλλων μιμημάτων άπτεσθαι κατά
ορχήσεις ή κατά μελφδίας, μήτε τις αυτούς
πείσγ) προςάγων παντοίας ήδονάς. ΕϋφημΙαι
δέ και ευχαι τοις θεοίς και ϋμνοι καΐ έγκώβΛία
περί τε θεούς και περί δαίμονας και ήρωας
πρέποντα είσι τά περί την μουσικήν του νο-
μοθέτου βουλήματα. Μετά γε μην ταύτα,
τών πολιτών όπόσοι τέλος εχοιεν του βίου
κατά σώματα ή κατά ψυχάς έργα εξειργα-
σμένοι καλά και επίπονα καΐ τοις νόμοις εύ-
πειθείς γεγονότες εγκωμίων αυτούς τυγχά-
νειν πρέπον άν εϊη. Ταύτα δέ πάντα έστω
κοινά άνδράσι τε και γυναιζίν άγαθοϊς καΐ
άγαθαϊς διαφανώς γενομένοις*. Έτι δέ θη-
I
Ι
1. Νόμι. Ζ, 794ίΙ~705(1.
1. Ιΐ€&ι της ΙΙλατϋ,νικης ψυχής Ιπιθι Ε. ΖβΙΙβν,
ΑΰιόΟι, !£>. 817 κ. έ. χαί "843—863, χαί Χ. /ΖοΛα-
μάρκον. Περί τών τριττών ιίδών της ψυ/ης παρά
Π)άτωνι. Έν Λιύία. 1875.
2. Οί έν Αθήναις πβρι την τοδ γβνο[Λίνου τροφτίν
τ£ κχϊ παιδίίαν τΐΓαγ|Λ£νοι νό|Αθΐ παρϊ)γγιλΛον τώ πατρι
\ί υιουσική και γυμναστική παιδεύειν τους παίδας [Πλάχ,
Κρίτ. 50(1). Ι1λάτο>ν δι ηγιΓιαι χαλιπόν ιυρεΓν βίλτίω
Ι της υηο ιού πο/)ου γεονου εΟρημιένης παιδείας. α'Έστι
ι δίηου η α£ν επΙ σ»•')ίΐασι γυ(λναστιχ>|, η δ* έπΙ ψυ*/_^
. (ίουοιχή» (ΙΙο)ιτ. Η, 376θ).
Ι 3. Νοα. Ζ, 7ί»5(1— 7960.
1 5. Νο.ι. Ζ, 79ί)α— 802ιΙ.
168
ο ΕΝ ΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΟΥΠΟΛΕΐ ΕΛΛΗΝΙΚΟΣ ΦΙΛΟΛΟΓΙΚΟΥ ΣΥΛΛΟΓΟΣ
λβίαις τ6 πρέπουσας ώδας άρρεσί τε νωρίζει
τύπφ τινί διορςσάμενος, καΐ άρμονιαις Οη και
ρυθ(χοΐς προςαρ(χόττει. Τό (λίν δη (χεγαλοπρε-
πίς καΐ τό προς την άνδρείαν ρε'πον άρρενω-
πόν καλών, άρρεσι, τό δε προς τό κόσ(Λΐον
καΐ σώφρον (χαλλον αποκλίνον ϋηλνγενέστερον
δν, θηλείαις, άποδίδωσιν^.
Έζής δε τούτοις οίκοδθ(Λίαι μ^ν είρηνται
γνμνααίων άρια και διδασκαλείων κοινών
τριχη κατά [χέσην την πόλιν, εζωθεν δΐ Ιπ-
πων αυ τριχη περί τό άστυ γυ(Λνάσιά τε καΐ
ευρυχωρία τοξικής τε καΐ τών άλλων άκρο-
βολισμών ένεκα διακεκοσ(χη[Λένα ιχαθη'τεώς τε
ά|Λα καΐ [χελε'της τών νέων. Έν δε τούτοις
πασι διδαακάλονς εκάστων πεπεισίΛένους [χι-
σθοις οίκουντας διδάσκειν τε πάντα οσα προς
πόλεμιόν έστι μαθήρΐ-ατα τους φοιτώντας ό'σα
τε προς (χουσικήν^. «Τα αυτά δ^ δη, φησί^,
και περί θηλειών ό [χέν έ(ΛΟς νό(χος αν είποι
πάντα, δσα περ και περί τών αρρένων, ίσα
καΐ τάς ^λείας άσκεϊν δεΤν' καΐ ουδέν φοβη-
θείς ειποψ' αν τούτον τόν λόγον ούτε Ιππικής
ούτε γυμναστικής, ως άνδράσι πρέπον αν είη,
γυναιζΐ δέ ουκ άν πρέπον». Άκούων γαρ δη
μύθους παλαιούς πέπεισται' οίδε δε δτι μυ-
ριάδες γυναικών εισι τών προς τόν Πόντον,
ας Σανρομάτιδας καλουσιν, αις ούχ ίππων
μόνων αλλά καΐ τόξων κοινωνία και τοις άν-
όράσιν Ιση προςτεταγμένη ίσως ασκείται.
ΚαΙ διακελεύεται έν τούτοις ως δη ηαιδείας
τε καΐ τών &1λων δτι μάλιστα κοινωνεΐν τό
^λυ γένος ήμιν τφ τών αρρένων γένει.
Ισχυρίζεται δέ ως δυνατή φύσις ή θήλεια
τη του άρρενος γένους κοινωνησαι ε(ς άπαντα
τα έργα* καΐ πάντων μίν μετέχει γυνή έπιτη-
δενμάτα)ν χ,χτχ φύσιν, πάντων δέάνήρ. 'Αλλ'
έν άπασι πολύ κρατείται, ώς έπος είπεϊν, τό
γένος του γένους. Ουδέν άρα έστιν επιτήδευμα
τών πόλιν διοικούντων γυναικός διότι γυνή,
ούδ' ανδρός διότι άνήρ, άλλ' ομοίως διεσπαρ-
μέναι αϊ φύσεις έν άμψοίν τοίν ζώοιν. ΚαΙ ώς
εστίν άνήρ, ό μεν ευφυής προς τι, ό δέ άφυής,
εστί καΐ γυνή* ιατρική, ή δ* ου, και μουσική,
ή δ' άμουσος φύσει, γυμναστική δε καΐ πολε-
μική, ή δέ άπόλεμος και ου φιλογυμναστική,
φιλόσοφος τε καΐ μισόσοφος, και θυμοειδής, ή
δ' άθυμος καΐ φυλακική γυνή, ή δ' ού*^. Διό
1. Νόμ. Ζ, 802(1—6.
2. Νοιχ. Ζ, 80ίο— (Ι.
3. Νόμι. Ζ, 804ά-805ο.
4. Πολιτ. Ε, 4510-455». Νόα. Τ', 781(1.
5. Πολ(τ. Ε, 4551)— 457α.
δη καΐ μετά θάρρους διακελεύεται, βσα περ
καΐ περί τών αρρένων, Ισα καΐ τάς θηλείας
άσκείν δείν. "Όταν γάρ μη, λέγιι^, μετέχω-
σιν άνδράσι γυναίκες κοινή της ζωής πάσης,
τίνα έτέραν τάζιν ημείς αύταίς προςτάξομεν ;
Πότερον ην θράκες ταίς γυναιξί χρώνται καΐ
πολλά έτερα γένη, γεωργεΐν τε καΐ βουκολείν
καΐ ποιμαίνειν και οιακονειν μηδέν διαφιρέν-
τως τών δούλων ; η τό γε δη παρ' ήμίν ώδι
περί τούτων γιγνόμενον ; εΙς ^ινα μίαν οίκη^^ν
συμφορήσαντες τό λεγόμενον πάντα παρέδο-
μεν ταίς γυναιζΐ διαταμιεύειν τε καΐ κερκί-
δων άρχειν καΐ πάσης ταλασίας, η τό τούτων
δη διά μέσου, τό λακωνικόν ; κόρας μίν γυ-
μνασίων μετόχους ούσας άμα καΐ μουσικής
ζην δείν, γυναίκας δε αργούς μεν ταλασίας,
ασκητικό ν δ έ τίνα βίον καΐ ουδαμώς φαυλον
ούδ' ευτελή διαπλέκειν, θεραπείας δέ καΐ τχ-
μιείας αύ καΐ παιδοτροφίας εϊς τι μέσον άφι-
κνείσθαι, τών δ' είς τόν πόλεμον μη κοινωνού-
σας, ώςτε ούδ' ει τίς ποτέ διαμ.άχεσθαι περί
πόλεως τε και παίδων αναγκαία τύχη γίγνοι-
το, ούτ* άν τόζων, ουτ* άλλης κοινωνήσαί
ποτέ βολής μετά τέχνης δυνάμεναι ουδέ ασπί-
δα καΐ δόρυ λαβοϋσαι μιμήσασθαι την βεόν,
ώς πορθουμένης αύταίς της πατρίδος γενναίως
άντιστάσας φόβον γε, εί μηδέν μείζον πολε-
μίοίς δύνασθαι παρασχείν έν τάξει τινΙ κατο-
φθείσας. αΤαυτ* ουν, προςτίθησιν-, υμών τους
νομοθέτας ό μέν βουλόμενος έπαινείν έπαινεί-
τω* τό δ' έμόν ούκ αν άλλως λεχθείη τέλεον
γάρ καΐ ού διήμισυν δείν τόν νομοθέτην είναι,
τό θήλυ μέν άφιέντα τρυφάν καΐ άναλίσκειν
διαίταις άτάκτοις χρώμενον, του δ' άρρενος
έπιμεληθέντα τελέως σχεδόν εύδαίμονος ήμισυ
βίου καταλείπειν άντι διπλασίου τη πόλει».
Ούκουν νόμον τίθησι μη άμελείσθαι τά περί
ΊΟ^' πόλεμον γυναιξί δείν, έπιμελείσθαι δέ
πάντας τους πολίτχς καΐ τάς πολίτιδας. Και
γυμνάσια τίθησι καΐ τά περί τόν πόλεμον
άπαντα τοίς σώμασι διαπονήματα τοξικής τε
καΐ πάσης ρίψεως και πελταστικής τε καΐ
πάσης οπλομαχίας καΐ διεξόδων τακτικών
καΐ στρατοπεδεύσεων καΐ δσα είς Ιττπικήν
μαθήματα συντείνει* πάντων γάρ τούτων
διδασκάλους τε είναι δεί κοινούς, άρνυμένους
μισθόν παρά τής πόλεως, και τούτων μαθη-
τές του; έν τη πόλει παίδάς τε και άνδρας,
κχΐ κόρας και γυναίκας πάντων τούτων έπι-
1. Νον. Ζ, 805α— 806ρ.
2. Νό(Α. Ζ, 806ο.
ΤΑ ΠΕΡΙ ^ΥΝΑI1^0Σ 11 ΑΡΑ ΙΐΛΑΤΟΝί ΦίΛΟίεΟΦΟΤίίΕΝΑ
^έ§
στη^Αονας, κόρας (χϊν ούίτας ετι πα'ίαν ίύ^ί βν
5πλοις δρχησιν^ και ρι.άχην (χιριελεττοκυίας,
γυναίκας $έ διεξόδων και τάξεων και θέσεως
χαι αναιρέσεως δπλων ημ(χένας, ιΐ [χηδενός
ένεκα, άλλ' εί ποτέ δεήσειε πανδη^χεί τ^άσγ) τη
Χυνά(χει καταλείποντας την πόλιν εξω στρα-
τεύεσθαι, τους φυλάζοντας παϊδάς τε καΐ την
ίλλην πόλιν Ικανούς είναι τό γε τοσούτον,
έξωθεν πολεμίους είςπεσόντας ρώ(Λη τινί (Λε-
γάλγϊ καΐ ^ίο(., ανάγκην παρασχείν περί αύτης
της πόλεως την δια(χάχην γίγνεσθαι* πολλή
γάρ που κακία πολιτείας ούτως αίσχρώς τας
γυναίκας είναι τεθρα[Λ{χένας, ως (Λη^' ώςπερ
δρνιθας περί τέκνων |/.αχομένας προς ό τιουν
των Ισχυρότατων θηρίων εθέλειν άποθνήσκειν
τε καΐ πάντας κινδύνους κινδυνεύει.ν, άλλ' ευ-
θύς προς {ερά <ρερο{χένας πάντας βω(χούς τε
καΐ ναούς έ(χπιπλάναι καΐ δόξαν του των αν-
θρώπων γένους καταχεΐν, ως πάντων δειλό-
τατον φύσει θηρίων εστίν*.
1. Και δύο δή ιών όρχτ{σιων τοάν χαλίδν ιΐδη χατι-
αιηαβτο, τό μίν πολιμιχόν πνρρίχηψ, τό δέ Είρηνιχόν
ΙμμΟΜίΟΨ (Νόμι. Ζ, 814(1-'816).
2 Νό{χ. Ζ' 81 3ά — 814ο. — ΟΟτω δή χαβόλου δ
φιλόσοφος τα π€ρι τόν πόλιμιον γυναιξί μη άμιλιισθαι
Β(Γν διαχ€)ιυό(ϋνος, όρίζιται έξης ποιχίλα γυμνάσια χαι
αθλήματα, χορούς τε χαι αγώνας μουοικούς, τους δι γυ*
μνίΜούς, γ%ί¥αικ9ίας τι ίορτάς χαι ά&Χα νικητήρία, Νόμ.
Η, 828ο ιΔώδβχα μ£ν έορτάς ιΐναι τοις δώδιχα θιοΐς,
ων αν ή φνλή έχάστη επώνυμος \ . . . "^/ο^οχίΐ τι χαι
αγώνας μουσιχούς, τους δι γυμνιχούς . . . γυναιχιίας τβ
έορτάς όσας χ<^ρ<ς ανδρών προςι{χιι χαι δσας μή.». —
8291)-6 «Διΐ τοίνυν πόλιν Ιχάστου μηνός νο0ν χιχτημέ-
νην σιραπόισΟαι μη Ιλαιτον μιας ημέρας, πλιίους δέ,
ώς αν χαι τοις άρχουσι ξυνδοκί}, μηδίν χιιμώνας ή
χαύματα διευλαοουμίνους, αυτούς τβ άμα χαι γυναιχας
χαι παΐόας χαι χατά μέρη χαί τινας άιι παιδιάς μηχα-
νασθαι χαλ»ς άμα θυσίαις, Οπως άν '^ίγνωνται μά/αι
τινές Ιορταστιχαί . . . Νιχηττ{ρια δέ χαί άριστιια έκα-
στους τούτων διϊ διανέμιιν εγκώμια τι χαΐ ψόγους ποιιιν
άλλήλοις . . . Τά αυτά δβ λέγω στρατιίας τι πέρι χαι
της έν ποιιίσισι παρρησίας γυναιξί τι χαί άνδράσιν
ομοίως γίγνεσθαι διϊν». — 833θ-ά «Τριττά άθλτ(ματ^,
2ν μ£ν παιδιχόν, εν δέ άγίνιίων, εν δέ ανδρών. Γυναιξί
δέ, χόραις μεν άνήβοις γυμναις σιάδιον χαΐ δίαυλον χαι
ιφίππιον χαί δόλιχον, έν αύτώ τώ δρόμφ άμιλλωμέναις,
ταις δί τριαχαιδιχέτισι μέχρι γάμου μινούσης κοινωνίας,
μη μαχρόιιρον ιΓ-ίΟσιν ετών μηδ* ϊλατιον όχτωκαίδικα*
ποιίΕούστ) δε στολ^ ταύτας Ισταλμένας χαταβχιέον έηί
την άμιλλαν τούτων τών δρόμο)ν. Και τά μιν πιοι
δρόμου άνδράσι τι και γυναιξί ταύτα Ιστω* τά δε χατ*
ίσ/ύν . . . τά περί όπ)ομαχ{αν . , . (834& — (1ΐ. Ταύτα
χαι περί θητειών ϊστω νομοθετούμενα τών μέχρι γάμου...
τόξοις χχί πέλταις χαί άκοντίοις χαί λίθοι; χαί σφενδό-
Έλλ. Φιλ. Σύλλογος
Ζ' Περί έδωδής καΙ ηόαεως
καΙ σωφροσύνης ηαραγγέλματα.
Τά δη (χετά ταύτα πειρώμιενος φράζειν έν
πόλει διαφερούσγ) τών πολλών εσθ[Λένν], τίνα
χρη τρόπον ζην τά ίδια πράττοντας, έζου-
σίαν δε έκάστοις (χη είναι την ήμέραν ζην
5πως αν έθέλν) καΐ πάντα διά τάξεως δείν
γίγνεσθαι, φησί δεϊν Ιν σνσοιτίοις ηάντας καΐ
πάοας την δίαιταν ποιεΐσθαι. Σνσσίτία δ* εΐη
κατεσκευασι^ένα χωρίς μΙν τά τών ανδρών,
εγγύς δ' έχόμενα τά τών αύτοΐς οικείων, παί-
δων τε ά(Λα θηλειών καΐ τών [χητέρων αύ-
ταις, άρχουσι δε καΐ άρχούσαις εΓη προςτε-
ταγμένα λύειν εκάστοις τά συσσίτια πάντα
καθ' έκάστην ήμέραν θεασα(χένους καΐ ίδόντας
την διαγωγήν την τών συσσιτίων, μετά δΐ
ταύτα σπείσαντας τόν τε άρχοντα καΐ τους
άλλους οΤς αν τυγχάνγ) θεοϊς ή τότε νύξ τε
και ημέρα καθιερωμένη, κατά ταύτα ούτως
οίκαδε πορεύεσθαι^.
Προς τούτοις ό Πλάτων πολλά περί τών
κατ* οΐκίαν διοικήσεων λέγων καΐ ουκ ολίγα
περί τε Ιδωδης και ηόοεως παοαγγέλλων
άπλαϊς τε καΐ λιταίς τροφαίς καΐ ύδροποσίαις
χρησθαι παραινεί καΐ καθόλου συνίστησι την
ναις άμιλλωμένων . . . Μονίπποις δέ 2θλα τιθέντβς,
πώλοις τι άβόλοις χαί τελείων τε χαί άβολων τοις μέσοις
χαί αύτοις δή τοις τέλος Ιχουσι χατά φύσιν τής χώρας
δν την Ιππιχήν άποδιδοϊμιν . . . Τοξότης δ^ αφ* Γππων
Κρής ουκ άχρηστος ούδ* ακοντιστής, ώςτε Ιστω χαί
τούτων παιδιας χάριν Κρις τε χαί αγωνία . . . θηλιίας
δ^ περί τούτων νόμοις μέν χαί ΐπιτάξεσιν ούχ άξια βιά-
ζεσθαι της κοινωνίας. Έάν δέ έξ αυτών τών Ιμπροσθεν
παιδευμάτων εις ίθος ιόντων ή φύσις ένδέχηται χαί μή
δυςχεραίντ) παΐδας η παρθένους χοινωνεΤν, έάν χαί μή
ψέγειν».
*Αλλα δέ μαθν|ματά * είσι τοις δεκαετέσι γενομένοις
παισίν έπί τρία Ιτη γραφή και άνάγνωσις, προς δε δή
μαθν|ματα £λυρα ποιη(ών κείμενα έν γράμμασι, τοις μέν
μετά μέτρων, τοις δ* άνευ (Ρυθμών {Νόμ. 8101)), εΤτα δΐ
ή λογιστικτ], ή άριθμητικτ), ή γεωμετρία, ή αστρονομία
χαί αυτή ή φιλοσοφία (Πολ. 522θ, 52521— 530θ. — Νόμ.
81 Τβ— 822(1). Μή δε βία παραινεί τους παιδας έν τοις
μαθϊ{μασιν, αλλά παίζονταις τρέφειν (Πολ. 5366), τήν
δε διδασκαλίαν δβίΗηκην γίγνεσθαι (Κρατ. 4301) —
431& «τό δεΐξαι λέγω εις τήν το>ν οφθαλμών αΓσθησιν...
είς τήν τη; ακοής αυ αΤσΟηαιν καταστήσαι») και μεθόδω
χρήσθαι τή πεοίωνύμω ήό/) γενομένη /«αΜί'ςι.
Περί δε της κατά Πλάτωνα μουσικής και γυμναστικής
χαί τών άλλων μαθημάτων δρα πλείω Κ. 8θΗΐηίάΐ8,
αυτόθι, σελ. 660—668. Σ, Μωραίτου^ αυτόθι, σελ. 46
χαί ί. χαί Α, Μαζατα1χί$^ αυτόθι, σελ. 40 χαί έ.
1. Νόμ ς-, 780&-781&. Ζ, δ06β.
Τόμος ΚΗ' 22
ι.
1
1^0
ο ΕΝ ΚΩΤ^ΣΤΑΝΤΙΝΟΥΠΟΛΕΙ ΕΛΛΗΝΙΚΟΥ ΦΙΛΟΛΟΓΙΚΟΙ ΣΤΛΛΟΓΟΓ
τό σώμα έπιρρωννΰσαν δίαιταν καΐ την τούτο
παρασκευάζουσαν έπιτήδδίον πιίνάν τε καΐ δί-
ψαν ύπθ|Αέν6ΐν καΐ ψύχος καΐ θάλπος καΐ πά-
σας τάς του καιρού [χεταβολάς^. ΈπΙ πασι
όέ αίσχρόν ηγείται τό όλην διατελείν ηντινουν
νύκτα εύδοντα καΐ όντινουν των πολιτών καΐ
μιη φανερόν είναι πασι τοϊς οίκέταις έγειρόμε-
νόν τε καΐ έζανιστάμενον άεΐ πρώτον, καΐ δη
καΐ δέσποιναν έν οΜο^ υπό θεραπαινίδων έγει'-
ρεσΟαι' τίνων καΐ (χη πρώτην αύτην έγείρειν
τάς άλλας. Έγειροριένους δέ νύκτωρ δεί πάν-
τας πράττειν τών τε πολιτικών (χερη πολλά
καΐ τών οΙκονο[Λΐκών, άρχοντας μίν κατά πό-
λιν, δεσποίνας δέ καΐ δέσποτας έν ίδίαις οί-
κ{αις• ύπνος γάρ δη πολύς ούτε τοις σώμιασιν
ουΐε ταίς ψυχαίς ή(χών ούδ' αύ ταις πράζεσι
ταΐς περί ταΰτα πάντα άρμόττων εστί κατά
φύσιν* καθεύδων γάρ ουδείς ούδενός αζιος,
ουδέν (Ααλλον του (χη ζώντος* αλλ* δςτις του
ζην ή(Λών καΐ του φρονείν μάλιστα εστί κηδε-
μών, έγρήγορε χρόνον ως πλείστον, τό προς
ύγίειαν αύτου μόνον φυλάττων χρήσιμον. Έ-
γρηγορότες δέ άρχοντες έν πόλεσι νύκτωρ φο-
βεροί μέν κακοίς, πολεμίοις τε άμα και πολ(-
ταις, αγαστοί δέ και τίμιοι τοις δικα(οις τε
καΐ σώφροσιν, ωφέλιμοι δέ αύτοίς τε και συμ-
πάση τ% πόλει *.
Ώς δέ δει σίτων και πωμάτων άμετρων
καΐ ύπνου πολλού εϊργεσθαι, ούτω καΐ τών
πολλούς είς έσχατα βαλλουσών επιθυμιών
άπέχεσθαι καΐ τών αφροδισίων εγκρατείς είναι
νόμος Πλάτωνι κείται ^. ΚαΙ παγχάλεπον μέν
τούτο, αλλ* ουκ ϊστιν υπέρ άνθρωπον' ϊσμεν
γάρ πάμπολλους άθλητάς, κάκιον τάς ψυχάς
πεπαιδευμένους, τά δέ σώματα πολύ μάλλον
σφριγώντας, αφροδισίων, ώς λόγος, ου πώ-
ποτε άψασθαι έν όλη τνί της ασκήσεως άκμη.
01 μέν άρα νίκης ένεκα πάλης και δρόμων
και τών τοιούτων έτολμησαν άπέχεσθαι λεγο-
μένου πράγματος υπό τών πολλών εύδαίμονος,
οί δέ ημέτεροι παίδες άδυνατήσουσι καρτερείν
πολύ καλλίονος ένεκα νίκης, ην ημείς κχλλί-
στην έκ παίδων προς αυτούς λέγοντες έν μύ-
θοις τε καΐ έν ^-η^χαι καΐ έν μέλεσιν άδοντες,
ώς εΙκός κηλήσομεν ; Της ούν τών ηδονών νί-
κης εγκρατείς δντας φαμέν αν ζην εύδαιμόνως,
ήττωμένους δε τουναντίον άπαν. Και ου δεί
χείρους ήμίν είναι τους πολίτας ορνίθων καΐ
άλλων θηρίων πολλών, οί κατά μεγάλας άγί-
λας γεννηθέντες μέχρι μέν παιδογονίας ήίίιοι
καΐ ακήρατοι γάμων τε άγνοΙ ζώσιν, δτιν
δ* είς τούτο ηλικίας ελθωσι, συνδυασθέντε;
άρρην θηλεία κατά χάριν και θήλεια άρρίν:
τόν λοιπόν χρόνον όσίως καΐ δικαίως ζώσιν,
εμμένοντες βεβαίως ιαίς πρώταις τίς φιλίις
όμολογίαις. Έάν δ' ούν υπό τών άλλων Ελ-
λήνων καΐ βαρβάρων τών πλείστων διαοθίί-
ρωνται την λεγομένην άτακτον Άφροδίτην^
4. Πολιτ. Γ, 403-405. Νο>. Β, 666-668.
2. Ν(ίμ. Ζ, 807ά-808ο.
3. Νόιχ. ς•, 783ο-β. Η, 83%-β.
1. Δύο ιίσιν ΆφροΒίται' ιη μέν γέ/;οιι πρβσβυιίρα
καΐ άμιι|τωρ Ουρανού θυγάτηρ, ί)ν δέ χαι Ουρανίων Ιπο-
νομάζομίν, ή δι νβωιέρα Διός χαΐ Διώνης, ?|ν $€ Πίν-
δημον χαλουμιν* άναγχαίον δη χαΐ τόν {ρωτά τόν μέν τζ
έίί'ρα συνιργόν πάνδημον ορ6<&ς χαλιίσθαι, τόν δ' ουρά-
νιον» (Σαμπόσ. 180(1 — β). Μιχρϊΰ δέ χατέρω «μίμητοκ
6 θιίος άνηρ νμνον ποι«Γ τώ ούρανίω ^ρωτι, ον φηντ
θ(δλν χαι πρισβύτατον χαΐ τιμιώτατον ιΤναι %ις Αριτ^ς
χαι ιυδαιμονίας χτησιν άνΟρώποις χαΐ ζώσι χοιΐ τιλιυττ]•
σασιν (197θ — β). Όρίζίται δέ ^ν τ© Συμιεοσίω ό χβιβ
Πλάτωνα έρως ίπι^μία τοϋ χαλοΟ (211 θ) ΐάφ* ίνός
ΙτςΙ δύο χαι άπό δυιιν έπΙ πάντα τά χαλά σώματα χαΐ
Λκο τών χαλδλν σωμάτων ΙκΙ τά >αλά ιπιτηδιύματα χαΐ
άπό τών χαλών έπιτηδ^υμάτων έπΙ τά χαλά μαθι[μ«τα
Ιςτ' &ν άπό τών μαθημάτων Ιπ' ΙχιΓνο τό μάθημα τι-
λιυττ|9Τ], δ έστιν ούχ £λλοα η αυιοϋ» έχιίνου του χαλο»
μάθημα». Ό δ* έπΙ τά χαλά σώματα χαι τάς χαλάς ^
χάς έ^/ως τριττός άλλαχοΟ (Νομ. II, 8371) — ά) λίγιται:
ΐ6 μέν τοΰ σώματος έρών χαι της ώρας χαθάπιρ όπώρας
π€ΐνών έμπλησθήναι παραχιλιύβται έαυτώ τιμήν ουδι-
μίαν απονέμων τώ της ψυχής τίθϋ του έρωμένον ό δέ
πάριργον μέν τ))ν του σώματος Ιπιθυμίαν Ιχων, ορών δέ
μάλλον τ] έρών, τί) ψυχτ) δέ οΰτως της ψυ/ή; ίπιτ»6*-
μηχώς υβριν ήγηται την πιρί τό σώμα τοδ σώματος
πλησμοντ|ν, τό σώφρον δέ χαι άνδρίΐυν χαι αίγαλοερί-
ηές χαι τό φοόνιμον αΐδούμινος άαα χαι σίβομίνο;
άγνεύειν άβί μ«0' άγν«ύοντος του ερωμένου βούλοιτ' άν,
6 δέ μι/θκις έξ άμφοιν τρίτος έρως ουτο; έσην». Καίτοι
δέ λέγιι (Συμποσ. 1791)) δτ^ Οπίραποθν^^σχΕίν γι μόνοι
έθίλουσιν οί (ρώντις ου μόνον δτι άνδρις, άλλα χαι αί
γυναΤχις, τούτου δέ χαι η ΙΙιλίου Βν^άχΎ^ "Αλχη^τις
ίχανήν μαρτυρ(αν παρέχεται Οπερ τοΰδε τοϋ )όγοι> είς
τους "Ελληνας Ιθελτ{σασα μόνη Οπερ του αυτϊ;ς ανδρός
άίίοθανείν», αλλ* άείποτε βουλόμενος άγνεύειν τόνίρώντ»
μεθ* άγνεύοντος του ερωμένου, παραχατιών (1314 — €"
προςτίθησιν: «Ό μέν ουν της πανδ*|μου Άφροδίτι^ ώ;
αληθώς πάνδημος έστι χαΐ έξεργάζεται 5 τι αν τύχι^'
χαι ουτός έστιν, ον ο{ φαδ)οι τών ανθρώπων έρώσιν.
'Κρώσι δ' οί τοιούτοι πρώτον μέν ούχ ήττον γυναιχών
η παίδων, Ιπειθ' ών και έρώσι τών σωμάτων μχ^ιιν τ;
τών ψυ'/ών ... Ό δέ της Ουρανίας πρώτον (*έν ου
μετεχούσης Οτ|>εος, άλλ' άρρενος μόνον — χαι Ιστιν ούτος
ό τών παίδων έρως — έπειτα πρεσβυτέρας, ΰόρεως χμοί-
ρου. "Οθεν δη έπΙ τό άρρεν τρέπονται οί έχ τούτου τβδ
έρωτος επιπνοι, τό φύσει έρρωμενέστερον χαΐ νοδ» μαλ-
ΤΑ ΠΕΡΙ ΓΥΝΑΙΚΟΣ ΠΑΡΑ ΠΛΑΤΟΝΙ ΦΙΛΟΣΟΦΟΥΜΕΝΑ
171
ίν αύτοίς όοώντές τι καΐ άκούοντβς (χίγιστον
ίυναμένην καΐ ούτω δη (αυ) δυνατοί γίγνωνται
χίΐτακρατβιν, νό(χους ιτ^' αύτης μηχανάσθαι
χρή, ρ,η άναίδεκαν ένβιναι τη των αφροδι-
σίων χρήσει, μηδίνα δΐ τολμ.31ν ριηδενός
αιττεσθαι των γενναίων άρια χαΐ ελευθέρων
πλην γαμέτης έαυτου γυναικός ^. .
Ένταΰθα δέ περί αφροδισίων του λόγου
δντος άναγκαίον σημειώτασΟαι καΐ τόν Πλα-
τωνικόν νόμ,ον του κατά φύσιν χρησθαι τη
της παιδογον/ας συνουσία. Καίτοι δε πολλοί
πολλά αδίκως του Σωκρ,άτους κατεΐπον ^,
άλλ* δλος αύτοΰ ό βίος καΐ ίσα ό Αλκιβιά-
δης περί της έγκρατείας καΐ σωφροσύνης του
ανδρός μαρτυρεί^, πάσης μομφής κρείττω
άποδείκνυσι τόν δη δικαιότατον και σωφρονε-
στατον καΐ έγκρατε'στατον Σωκράτην. ΚαΙ
ό Πλάτων ρητώς νουθετεί *κατα φύσιν χρησθαι
τη της παιδογονίας συνουσίΰ}:, του μέν άρρενος
άπεχομε'νους μη κτείνοντάς τε εκ προνοίας τό
των ανθρώπων γένος μηδ ' ε{ς πέτρας τε καΐ
λίθους σπείροντας, άπεχομένους δέ άρούρας
θηλείας πάσης, ίν η μη βούλοιτ* αν σοι φύε-
οθαι τό σπαρέν. Ό δη νόμος ούτος διηνεκής
μέν γενόμενος άμα καΐ κρατήσας, λέγει, μύ-
ρια άγαθα εχει' κατά φύσιν μϊν γαρ πρώτον
κείται, λύπης δέ ερωτικής καΐ μανίας καΐ
μοιχειών πασών καΐ σωμάτων καΐ σίτων εϊρ-
γεσθαι ποιεί τών ημετέρων πάντων, γυναιζί
τε αυτών οίκείους εΓναι καΐ φίλους" άλλα τε
πάμπολλα, αγαθά γίγνοιτ* άν, ε( του νόμου
τις τούτου δύναιτο εγκρατής είναι ^.
)ον Γ/ον άγαπώντβςι. Ώςαύτ(•κ δ^ χ*» χβι* * Αριστο-
τέλη 6 Ιρως ΙστΙ της φιλίας (χαλ'λον η τοΰ συνίιναι χαι 6
μάλλον ίρών οΰ μοίλλον Ιπιθυμιι της συνουσίας (ΙΙολιτ.
β, β, 45.— *Αναλυτ. Προβλ. Β, κδ, 9.— Τοπ. 7,
ζ, 3). Και ό Πλούταρχο; άφ^Γλ^ την συνουσίαν από του
Ιρωτος (Έρωτ. Δ, 3 — 5). Πιρι δι τοδ ΠλατωνιχοΟ
Ιροιτος χαθόλου ιπιθι πλιίω Α, ΡοΗΐΙΙέβ, αυτόθι, τό^.
Λ', σιλ 108—424 — Αά. 0»ί6ηάον('\)^τ ρΐαίοηίβοΐιβ
Εγο8. 8οΜβδ^ί|^. 4874. — ΒίΒΐϋοΗβν-Έχο^ ϋηά
Ετίιβηηΐηίβ Βθί ΡΙ&Ιο. 1894.
4. Νόμ. Η, 8408—844(1.
2 ΙΙρβ. Εά. Ζ6ΐΐ€Γ, αυτόθι σ•λ. 69 σημ. —Ρ.
βίάβ, αυτόθι σβλ 74 χαι Ρ. Μαηίβραζζα — Ιί'απιουΓ
(13113 ΓΗαιη&ηίΙβ. Λλ. 147.
3. ΙΙ>άΕ. Συμπόσ. 249ά: ίΟυτος τοσουιον πιριβ-
γί/ΐτό τι χαι χατιφρόνησι χαί χατιγέλασι της £μης ώρας
χαι υόριοκν.. ιυ γαρ Τστι ουδέν πιριττότιρον χαταδιΒαρ-
θηχώς άνίβτην μιτά Σωκράτους η ιί μετά πατρός χα-
θ€θΰον η άδιλφοΰ ττρβσβυτέ&ουΐ
4 Νομ. θ, 838β-8391)
5. ΙΙρβ. χαί Φαιδρ. 240 0-6, ίνθα λέγβται παίδι-
Ενταύθα δΐ ό θειος άνηρ καΐ τα περί σω-
φροσντης ανδρός καΐ γυναικός διακελεύιται.
Καίτοι δ' άείποτε μόνη ή μη σώφρων γυνή
δίκην εδίδου και μέχρι του νυν πάρα τό χρι-
στιανικόν δόγμα, δπερ Ισότητα πλήρη τ]ών
δύο γενών κηρύττει ^, ό άκοσμων άνηρ διατε-
λεί ανεύθυνος, μάτην δί βο& 6 της εκκλησίας
μέγας πατήρ, έ πολλά υπέρ τών γυναικών
συνηγο ρή σας Γρηγόριος δ Ναζιατζηνός * : α Ου
δέχομαι ταύτην την νομοθεσίαν, ουκ επαινώ
την συνήθειαν. Π(ής συ σωφροσύνην μίν απαι-
τείς, ουκ άντειςφέρεις δέ; πώς ο μη δίδως
αΐτεϊς;», καΐ αύταΙ αΐ νεώτεραι νομοθεσίαι
μάλλον την γυναίκα κολάζουσιν ' ' ό Πλάτων
αίρείται Ιηισκότιονς γυναίκας έπιμελουμένοις
δικαίως της σωφροσύνης ανδρός τε καΐ γυναι-
κός καΐ έξαγγελλούσας ει τίς τίνα όρ^ προς
άλλ' άττα βλέποντα άνδρα η γυναίκα τών
παιδοποιουμένων η προς τα τεταγμένα υπό
τών εν γάμοις θυσιών τε καΐ Ιερών γενομένων.
Είςιουσαι δ* είς τας οίκίας τών νέων αΐ γυναί-
κες τα μέν νουθετουσαι, τά δέ καΐ άπειλουσαι
παυόντων αυτούς της αμαρτίας καΐ άμαθίας.
Έαν δέ άδυνατώσι, προς τους νομοφύλακας
ίουσαι φραζόντων, οι δ' είργόντων. Έάν δέ
καΐ έκείνοί πως άδυνατήσωσι, προς τό δημό-
σιον άποφηνάντων, άναγράψαντές τε καΐ ομό-
σαντες η μην άδυνατείν τόν καΐ τόν βελτίω
ποιείν. Ό δέ αναγραφείς άτιμος έστω, μη
έλ<ι>ν έν δικαστηρί<ί) του; έγγράψαντας, τών
δε' μήτε γαρ είς γάμους Ιτω μήτε ε{ς τας
τών παίδων επιτελειώσεις, άν δέ ϊη, πλη-
γαίς ό βουληθείς άθφος αυτόν κολαζέτω.
Τά αύτα δέ καΐ πιρΙ γυναικός έστω νόμιμα*
τών εξόδων γαρ τών γυναικείων καΐ τι-
μών καΐ τών είς γάμους καΐ γενέσεις παί-
δων φοιτήσεων μη μετεχέτω, εάν άκοσμουσα
ώςαύτως άναγραφγ; καΐ μή ελη την δίκην.
"Οταν δέ δη παίδας γεννήσωνται κατά νό-
μους, εάν αλλότρια τις περί τά τοιαύτα κοι-
νωννί γυναικι ή γυνή άνδρί, έάν μέν παιδο-
ποιουμένοις ετι, τά αυτά επιζήμια αύτοίς
έστω, καθάπερ τοίς ετι γεννωμένοις είρηται'
μετά δέ ταύτα ό μέν σωφρόνων καΐ σωφρο-
χοΓς έρααιης πάντων άηδέστατον, χαι Ιοώ^ί μ^ν βλαβι-
ρό^ τ( χαι αηδίας, /ήζας δέ του Ιρωτος ιις τόν Ιπιιτα
γρόνον άπιστος, χαι Νόμ. Η, 836ο.
4. Γαλάτ. γ, 28; («0.5κ Ινι δραιν χαι θήλυ, πάντις
γαρ (ίίχιις ιΤς ίατβ έν Χριστώ ΊησοΟ».Ι1ρβ. Ματ^, ιθ'5•6•
2. Λόγ. ΛΖ, 6 και 7.
3. ΙΙροβλ. Ι,βροην^ — Πα,νταζΙδον, αυτόθι, σιλ. 64•
ι 172
ο ΕΝ ΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΟΥΠΟΛΕΙ ΕΛΛΗΝΙΚΟΣ ΦΙΛΟΛΟΓΙΚΟΣ ΣΓΛΛΟΓΟΣ
νουσα εΙς τα τοιαύτα Ιστω πάντα 8ύδόκΐ(Λθς,
ό δέ τουναντίον έναντίως τιμάσθω, μιάλλον
δέ άτΐ(χαζέσθω ^. Καθόλου δέ παραινεί παι-
δβύεσθαι τους πολίτας την δικαιοσύνην, την
σωφροσύνην καΐ την φρόνησιν, την άδι-
κίαν καΐ την ύβριν καΐ την άφροσύνην έκ
παντός τρόπου έκτρίβοντας καΐ έξωθουντας'
φθιίρβι γαρ ήμας άδικ(α καΐ ύβρις μ$τ'
αφροσύνης, σώζει δϊ δικαιοσύνη καΐ σωφρο-
σύνη μετά φρονήσεως*; καΐ πάσα επιστήμη
χωριζόμενη δικαιοσύνης καΐ της άλλης αρε-
τής πανουργία ου σοφία φαίνεται*.
§ Η' Ποινυίή νομοΰ'εσία,
Ώςαύτως καΐ εν άπάση τ95 Πλατωνικγ)
ηοινικγ} νομο^εαίί^, καταφαίνεται ή πρεσβευο-
μένη άρρενος τε καΐ θήλεος ίσότης. α*Α δέ
γίγνεται μϊν όλιγάκις Χέ, αν δια θυμόν πα-
τήρ η μήτηρ υΐόν η θυγατέρα πληγαϊς η τινι
τρόπφ βιαίφ κτείνγ), καθάρσεις μέν τάς αύτάς
τοις άλλοις καθαιρέσθω καΐ ένιαυτούς τρεις
άπενιαυτεΐν, κατελθόντων δέ των κτεινάντων
άπαλλάττεσθαι γυναικά τε άπ' ανδρός καΐ τόν
άνδρα από γυναικός, καΐ μήποτ* ετι κοινή
παιδοποιήσασθαι μηδΐ ζυνέστιον ών εκγονον η
άδελφόν άπεστέρηκε γίγνεσθαί ποτέ μηδϊ κοι-
νωνόν ιερών. Ό δλ άσεβων τε περί ταύτα καΐ
άπειθών υπόδικος ασεβείας γιγνε'σθω τω έθε-
λοντι. Γυναίκα δέ γαμετήν έάν άνήρ δι* ορ-
γήν κτείνγι τινά τις, η γυνή ίαυτγίς άνδρα
ταύτόν του ώςαύτως εργάσηται, καθαίρεσθαι
μίν τους αυτούς καθαρμούς, τριίτεις δΐ άπε-
νιαυτήσεις διατελείν. Κατελθών δί δ τι τοιού-
τον δράσας τοις αύτου παισίν Ιερών μή κοινω-
νείτω μηδέ ομοτράπεζος γιγνέσθω ποτέ, άπει-
θών δι ό γεννήτωρ ή ό γεννηθείς ασεβείας αυ
υπόδικος γιγνέσθω τω έθε'λοντιϊ)*. Τα αυτά
δ* ώςαύτως νομοθετεί ^, έάν αδελφός άδελ-
φόν ή άδελφήν ή αδελφή άδελφόν ή άδελφήν
θυμω κτείν/). Περί δΐ των έκ προνοίας γιγνο-
μένων τραυμάτων και φόνων, φησί, γονέας
δ' άν παίς ή δούλος δεσπότην ώςαύτως έκ
προνοίας τρώση, θάνατον είναι τήν ζημίαν'
καΐ άν αδελφός άδελφόν ή άδελφήν ή αδελ-
φή άδελφόν ή άδελφήν ώςαύτως τρώση καΐ
δφλη τραύματος έκ προνοίας, θάνατον είναι
1. Νόμ. ς•, 784.
2. Νο>. Ι, 9063.
3. Μίνέξ. 246β.
4. Νίίμ. θ, 8680-6.
5. Νόμ. θ, 866β.
τήν ζημίαν' γυνή δε άνδρα εαυτής έξ επί-
βουλης του άποκτείναι τρώσασα, ή άνήρ τίίν
έαυτου γυναίκα, φευγέτω άειφυγίαν. Και πιρί
της κτήσεως λαμβάνει πρόνοιαν, έάν [ΐΐν
υίείς ή θυγατέρες αύτοίς ωσι παίδες ίτι, τονς
επιτρόπους έπιτροπεύειν και ως ορφανών των
παίδων έπιμελείσθαι, έάν δέ άνδρες, μή έπά-
ναγκες έστω τρέφεσθαι τόν φεύγοντα υπό των
έκγόνων, τήν δέ ούσίαν αυτούς κεκτησβχι'
προς δε καΐ περί κληρονομίας άπαιδος, 6;τις
άν τοιαύταις συμφοραίς περιπέση, τους σνγ-
γενείς συνελθόντας μέχρι ανεψιών παίδων τον
πεφευγότος άμφοτέρωθεν προς τε ανδρών καΐ
προς γυναικών κληρονόμον ε!ς τόν οίκον τού-
τον τη πόλει τεσσαρακοντακαιπεντακιςχιλιοστέν
καταστησαι βουλευομένους μετά νομοφυλάχων
καΐ Ιερέων^.
Έν άπάσαις δΐ ταίς τών δύο γονέων σχέ-
σεσι, μοίλιστα δέ δή έν οΤς λέγει περί τε πα•
τροκτόνου και μητροκτόνου, ων ονδεμίαν
ποιείται διάκριαιν^ παρά τήν κοινήν δόξαν^
σαφώς κηρύττει δτι έν τη παιδογονία' η
μήτηρ δύναται ίσον καΐ ό πατήρ. Έάν δ' άρα
τις, λέγει*, είς τοσούτον άκρατης θυμού γί-
γνηται προς τους γεννήσαντας, ώςτε μανίαις
οργής τών γεννητόρων τολμήσαι κτείναί τιν»,
έάν μεν 6 τελευτήσας πρΙν τελευτησαι τόν
δράσαντα φόνου άφίη εκών, καθάπερ οΐ τόν
άκούσιον φόνον έζεργασάμενοι, καθαρθείς και
τάλλα δσα περ εκείνοι πράξας, καθαρός έστω*
έάν δι μή άφη, πολλοίς ένοχος έστω νόμοις ί
δράσας τι τοιούτον καΐ γάρ αίκίας δίκαις ταίς
έσχάταις ένοχος άν γίγνοιτο καΐ ασεβείας ώς-
αύτως καΐ ιεροσυλίας, τήν του γεννήτου ψυχήν
συλήσας' τψ γάρ πατροφόνφ η μητροκτόνω
μόνψ ούδ' άμυνομένφ θάνατον μέλλοντι υπό
1. Νόα. θ, 877ΐ3-β.
2. Έν ταίς Αίοχνλον βυμενίσιν Όρέτη» φονί•!»;
τοχέως ου λογίζιιαι άΛΟκτβίνα; τήν {χητέόα.
ονπ έστι μήτηρ ή κ$κλημίνον τέκνου
τοχ8νς, τροφός δβ κύματος νβοοΛόρου'
τίκτει δ' ό ^ρφακων στ. 658-660.
Και Άθηνα τούτω ά{χύνιι λέγουσχ'
ψήφον δ' ^Ορέοτγι τήν δ* εγώ προςύήϋομοα'
μήτηρ γάρ οντίς ίατίν ή μ' ίγείνατο,
το δ' &ρο»ν αΙνώ πάντα, στ. 735 — 7^.
Το δ' άνώτατον τών παλαιίι^ν διχασττίριον, ίι'Άραοζ
Πάγος, έηιχυροΓ τήν δόξαν ώς ή μτ|τηρ τροφός Ιβχι «ϊ
ου γβννήτρια.
3. Πρβ. Τ«μι• 91α: βζί^ον τό μιίν έν ή(χΓν, τό δ'
έν ταίς γυναιξί συστησαντις Ιμψυγον».
4. ΝοίΛ. Θ, 869η7— Ο.
^
ΤΑ ΠΕΡΙ ΓΓΝΑΙΚΟΣ ΠΑΡΑ ΠΑΑΤΩΝΙ ΦΙΛΟΣΟΦΟΥΜΕΝΑ
173
τών γονέων τιλιυτη^κϊθαι παρέζει νόμιος ουδείς
χτιΐναι τόν πατέρα η αητέρα, τους ιΐς φως
τί;ν εκείνου φύσιν άγαγόντας, αλλ* ύπθ(χεί-
ναντα τα πάντα πάσ/ειν πρ(ν τι Χραν τοιου•
τον νθ(Λθθετη<ιει. Κείνθω δη τφ πατέρα η
(χ>)τέρα άποκτείναντι Ουμω θάνατος ή ζημιία.
Προς δέ ό Πλάτων επιτρέπει γυναικί ελευ-
διρα (χαρτυρείν καΐ συνηγορείν, Ιαν υπέρ τετ-
ταράκοντα ετη ή γεγονυΐα, καΐ δίχην λαγχά•
νειν, εαν άνανδρος η' ζώντος δέ ανδρός έξέ-
στω μ,αρτυρησαι μ,ονον
•Ι
κανην
την
γυναίκα λογίζεται ό φιλόσοφος και προς διο(-
κησιν καΐ άρχην πόλεως. ΚαΙ έν μέν τη (δα-
νική πολιτεί(^ πάρα τους φύλακας τάττει και
τας φνλακίδας, ίνα συνοικώσι και συμφυλάτ-
τωσι' γυναικός γαρ και ανδρός ή αύτη φύσις
8(ς φυλακην πόλεως, εαν καΐ η αύτη τροφή
καΐ παιδεία άποδοθη. Τό αυτό δη γίγνεται
καΐ τοις φύλαζι κυσίν αί γαρ θηλειαι τών
φυλάκων κυνών συμφυλάττουσιν άπερ αν οΐ
άρρενες φυλάττωσι, καΐ συνΟηρεύουσι καΐ
ταλλα κοιντ) πράττουσι' και ούκ οίόμεθα δείν
τας μέν οίκουρείν ένδον ώς αδυνάτους δια τόν
τών σκυλάκων τόκον τε καΐ τροφήν, τους δΐ
πονείν τε και πάσαν έπιμέλειαν εχειν περί τα
ποίμνια*.
Έν δέ τοις Νόαοις αίρείται άρχουσας γυ-
ναίκας πρώτον μίν κατά την τροφην καΐ παι•
δείαν της πρώτης ηλικίας, περί τίς ειρηται, ιζ
τών τροφών αυτών καΐ της αγέλης συμπάσης
τών δώδεκα γυναικών μίαν εφ* ίκάστη τετά-
χθαι, κοσμούσαν κατ* ένιαυτόν τών προειρη-
μένων, ας αν τάξωσιν οι νομοφύλακες, ή δέ
καταστάσα άρχέτω φοιτώσα είς τό ιερόν έκα-
στης ημέρας κολάζουσα άει τόν άδικουντα,
ίουλον μέν καΐ δούλην καΐ ξένον καΐ ζένην
αύτη διά τίνων τών τ^ς πόλεως οίκετών, πο-
λίτην δέ αμφισβητούντα μίν τχι κολάσει προς
τους αστυνόμους έπΙ δίκην άγουσα, άναμφι-
σβητητον δέ δντα και τόν πολίτην αύτη κολα-
ν,έτω^. Είτα δέ ορίζεται γυναίκας κυρίας
ιών γάμων επιμελουμένας της σωφροσύνης
τών γάμφ συνφκισμένων, ων μικρω πρότεοον
έμνησθημεν, ΚαΙ δρον ηλικίας τών μεν άρ/ου-
σών τάττει τα τετταράκοντα ετη, τών δέ
1. Νο^χ ΙΑ,937&.
2. Πολιτ. Ε, 451(1, 4533, χ. έ•
3. Νο>. Ζ, 7941).
πολεμικών, βσοα αν φανώσιν ίκαναί, Ιπειδάν
γεννήσωσι παίδας, τό δυνατόν και πρέπον
έκάσταις προςτάττει μέχρι τών πεντήκοντα
έτών^. *Αν δέ ταίς άρχούσαις καταλέζωμεν
καΐ τάς ΙερβΙας, ούδαμόθεν τάς γυναίκας όρώ-
μεν υπό του Πλάτωνος άπειργομένας.
§ Γ *Εηαογος.
Τοιαύτα τά τιερί γνναίκός ηαρά ΠΙάτωνι
φάοσοφούμετα, απερ ουδεμίας έζ ων Γσμεν
του αύτου υποκειμένου ετέρας ίδίας πραγμα-
τείας γενομένης διά βραχέων ενταύθα κατελέ-
ζαμεν. ΚαΙ πολλοί μέν τό πάλαι πολλά κατά
τών γυναικών ελεγον^, αλλ* 6 ημέτερος φι-
1. ΝόΐΛ. ς-, 7851).
2. Ό ατυχών συζιύξιων ενιχιν μιοσγντης λιγό-
γινος Ευριπίδης ;:ολλά χαχά τό γν^νχιχβιον φυλον άγοριύιι*
Όςτίς γυψαΐχα τών ηρίν εΐρηκίν κακώς
^ νϋν Χίγει τις ή ηάΧΐΨ μέλλβί λέγαψ,
αηαψτα ταϋτα ουντι^βις ίγώ φράσω*
γένος γαρ ο^τ» πόντος οΰτβ γή τρέφει
τοιάνδ',όδ' ά$ί ονντυχών επίοτατοί, (Έχάβ.
[στ. 1178-82).
Και συνθιις άίταντα ταύτΛ προς πολλοίς «λ/ο»ς και
τάδι λίγίΐ
Γυνή τε πάντοίν άγριώτατον κακάν, (Φοίν.άίτοιπ θ '
Δεινή μεν άΧκη κυμάτων ^αλααοίων,
δειναι δη πόταμου και πυρός θερμοί πνοαί,
δεινον δε πενία, δεινά δ* άΐλα κακά μυρΙα,
αλλ* ουδέν δεινάν, ώς γυνή, κακόν,
οτΛ* αν Χάγος δείξειεν' εΐ δέ τον ^εών
70δ* ϊοτι πλάσμα, δημιουργός ών κακών
μέγιστος ϊστω και βροτοΐς δνςμενής. (Α(ό).
[ίποσ. Ιθ').
Μή άρχού(χινος δέ τούτω τία ψο'γω, δν αυτός χατά
τών γυναιχΛν πο«βί, χαί άλλους προς τούτο παραχιλιύί-
ται δυστν|νους χαι ου σοφού; χχλών έχΐίνους, οΓτινις
παύσονται χαχώς γυναίχα )έγοντ€ς { '/. Στοβ. Άνθολ.
0Γ'»1). Δ«ό δή 6ν τβί; του * Αριστοφάνους θδσ(Α0-
φοριαζούσαις (στ. 545—550 χαι 714—810) αΐ γυναίκις
χατηγοροΰσι του Ευριηίδου, δς πολλά χαχχ Βέδραχιν
Ιπιτηδις ιΟρίσχων λόγου;, οπού γυνή ηοΊτ\ο'Λ {γένιτο,
Μίλανίππας ποιών Φαίδρας τ«, Ιΐτ,νΐ'όπ',ν δέ ου πο>-
ποτι έποίησιν, οτι γυν)) σώφο^ιν Ιδοξιν βΐνβι• χαι διά
πο>)ών ά|Αυνό|ΐιναι χαι της τι γυναικός χαι τάνδρό;•
έχάστου ερ^α χαι βίου; παραβάλ^ουοαι (ηιλέ ι^ουσιν*
Οντως ήμεΧς πολν βελτίους τών ανδρών ενχόμε^ ' είναι.
'Λλλ' όμολογητέον ώς Κύριπίδης )έγιι μέν δτι της
χαχής γυναιχός χάχιον ουδέν γίγνιται .άλλα χαι «ΈσΟλής
δ* ουδέν ιις Οπιρβολην πέφυχΕν αμκνον» {'Ι. Στοβ.
'ΛνΟολ. Ξιθ', 11), χαι άλλβ/ου ράλιστα δ* €ν τί\
*Αλχτ5στιδι ιυμι^έστιρον Ιχιι προς τάς γυναίχας. Παρά
^--»•^-
174
ο ΕΝ ΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΟΥΠΟΛΕΙ ΕΛΛΗΝΙΚΟΣ ΦΙΛΟΛΟΓΙΚΟΣ ΣΤΛΛΟΓΟΣ
λ09οφος, χα(π6ρ ομολόγων σοφωτέρους μίν
χχ\ φρονιμωτέρους ^ τους £ν$ρας, οβΛίκράν
δ'ιχον διάνααν^ χαΐ φλυαρίαν χχΐ μρίροΐο'
γίαν^ κχ\ δειλίαν ^ καΐ άκραχολίαν^^ λα-
^ραίότερον Χϊ καΐ ΙπικίΙοπώτβρον τό θήλυ, εί-
θισμίνον δί ^ε^νχός καΐ σκσϊΒΐψόν ζην, εις
φως δ' άγόμενον ^ίΰ^ πασαν άν-τι'στασιν άντι-
τεϊνον • καΐ καθόλου άσ&ετέστεροτ ^ του
άρρενος, δοζάζει τά ηερί γυναικών πολν ΙΙμει-
νον &ν Ιχεαν, εΐ νόμων ετυχ^εν η τα νυν καΐ
όρων ταλασιουργούς καΐ χερνήτιΧας και ύφαν-
τρ{ας καΐ σκυτοτόμους και Ιματιοπώλι^ας και
άρτοπώλιδας καΐ λαχανοπώλι^ας καΐ στεφα-
νοπώλιδάς καΐ παν^οκευτρίας καΐ μαίας κα\
£λλας άλλα άσκούσας, ετι δΐ καΐ αύλητρίδας
καΐ ψαλτρι'ας καΐ κιθαρίστριας καΐ ορχηστρί-
δας • καΐ πλην τών κοινών έταιρών γυναίκας
ίλευθερίως πεπαι^ευμένας ττολλγ) τη χάριτι
περί πολιτείας καΐ τέχνης και φιλοσοφίας Χια-
λεγομένας, οϊα ή ^Ααηαοία ®, θαυμάζων ί4
τό κρητικόν καΐ λακωνικόν, κόρας γυμνασίων
μετόχους ούσας άμα καΐ μουσικής ζην 8είν ι<>,
καΐ άκούων τα περί τών Σαυρομοττί'ϊων καΐ
Αμαζόνων, πείθεται πάντα, ίσα περί τών
αρρένων, ΐοακαΐ τάς ^ΙεΙας άσπέίν δεΐν, άρχειν
τε τών ενίον έργων και ίπι μελημάτων καΐ
τών πολιτικών μετέχειν καΙ* τών είς τόν πό-
λεμον κοινωνειν, τα αύτα δε ίιδακτέον καΐ
πάση ρώμη πάσας ομοθυμαδόν τάς γυναίκας
έπιτηοεύειν άνδράσι ταύτα* δυνατή γαρ ή
βαλε χαΐ ΉσΜσ¥ ("Εργ και Ήμ. ατ. 702—3), έν
οΤς λέγΐι•
Ού (άν γάρ τι γυναΐΗος ανηρ ληίζη* αμειγσν
τής άγα^ς, τής δ' αϋ τβ καπής ου ρίγιον αΙΧο,
Όςαύτως 51 Φωκυλίδης και Σιμωνίδης 6 *Α(Αθργϊνος
μιτά δρ(|λ€Γς ΐάμβοος Ιπαινοΰν^^ς την §η μβΧίααης δ^ιον
λογοι.' τϊί γυνβικί Ιίηαινον ποιουσιν.
4. Κραχ. 392ο-ά:
, 2 Πολιτ. Ε. 469(1.
3. ΙΙολ. Η, 549(1
4. Νομ. Α, 6391) *Απολ. 351).
5 Νομ. Ε, 731(1.
6. Νομ 7, 781η— ο.
7. Πο>»τ Ε, 455(1, 45713. Νο.. ΙΑ, 9173
8. \\ρ^. ΡαηΙ Οαίναιιά — ί,Η πίδΐίη (Ι'οΒυνρβ
ίηοΐυβίπβΐΐβ (Ιαηβ Γαηοίβηηβ ΟΓβοβ ΡδΠ3. 1900
σιλ. 150, 165-168x0.1 181.
9. Πβρι * Ασπασίας τής Μιλησίας ορα ΙΤΧουτ<ίρχον,
Πβρ(χ>. κδ', — Ββος ά€ ΡοΗ(ΐχένβ$ — Αβραβίβ (1β
Μίΐβί. Ρ8Π5. 1872. — ΕΓη. Οχιτϋα^^ αυτόθ», Τβ(ΐ.
Β', σιλ. 639-641. ΙΙρβ. χαΐ/. Οιαπνίη, αιύτ(;6ι,α.48.
10. Νόμ Ζ, 8061).
φύσις ή θηλεια τη του άρρενος γένους κοινω-
νήσριι ε!ς άπαντα τά έργα, ίάν ή αίτ^ι 1^097^
κα\ ηαώεΐα άποδσ&γΐ, και έχει ώς ή φαλακρών
και κομητών φύσις* διό δη γελοΐον άν εΐγ],
ίάν φαλακροί σκυτοτομώσι, μη Ιάν κομηταζ,
έάν δ* αύ κομηται, μη τους έτερους *. ΚιΙ
ούτως αποκρούων την της γυναικός ύχοτί-
λειαν • Ισότητα άξιοι παρά την διαφοραν
της φύσεως τών γενών <ϊού γάρ ήμισυ μόνον
εστίν αν τό περί τάς γυναίκας άκοσμήτΐώ;
περιορώμενον, 5σφ δε /) θηλεια ήμΐν φύσι;
έστι προς άρετην χείρων της τών αρρένων,
τοσούτφ διαφέρει προς τό πλέον η διπλά^ιον
είναι» ^. Ουδείς δέ τών τε πάλαι και νΰν *
1. Πολιτ. Ε. 451(1-454(1.
2. Καίτοι «ουκ 2νι 4ρσ•ν χβι $ΐί>«» (Γαύΐ. γ',28),
χίκραγβ τό αχβϋος τής ίχλογής, άλλα κατά τον αυτό*
άποσεολον Οττοτάασβσθαι δι7 τάς γυναίκας ταίς άνΚρκΦΐν
{Έφισ. ι', 22 — 33) και ο•3< ίξίατι «τίί γυναιχΐ διί«-
ακιιν, ουδΙ αυθίντδίν ανδρός» (ΤιμόΟ. Α' β, 12)* χολ-
λοι δε τ<ι^ν πατίρκα^* της εκκλησίας άρχηγον άμίμηΙαζ
ΧΜ δν χαταδβέστβρον την γυναίκα ικάλισαν (ΚυρΰίΧον
Κατ»1χ. ΙΓ' — */. Χρυαοοτόμου, ιγκώμ. βίς Μά^ιαον δ',
5τι δέ Λο'γ. Ι. ιις τό Α' κιφ. τής Γιν. και ΙΓ' ιίς ιό
Β' Χ6Φ. — ΤίρτυΧλιατοϋ Οβ οαΙΙα ίβιηίηβΓαιη, Α,
1. — Πρβ. και Σιιοχβη Ι^άϋΌ—ΐΑ ίβιηΐΏβ (Ιβνδίηΐ 1β
ΡαΗθίηβηΙ. Ρ&Πδ 1898. σβλ. 3)• και ί) ληγούσης τή;
Τ' έκατονταιτηρίδος ΐν Μακωνία τής Γαλλίας Σύνοδος
Ιβηκι τό ζήτημα: ή γννη ίχβί ψυχήν; Ιΐοό; δέ κβΐ ί»
τΑ κανονιχώ τής Δυτικής εκκλησίας δικαίω φέρίται
(ΟΗϋδβ ΧΧΧΠΙ. ν, 13 καΐ 14): ιΜϋΙίβΓ ηοη ββΐ
Γ&οΐα αά Ιτηα^ϊηβιη Οβί. — Ηίη€ 3ρρ&Γ6ΐ ςαβιη&ά•
ιηο(1υιη 8υΙ)(1ί1^8 ίβιηίηαβ νίΗβ 6ί ρβηβ ^ιηιι1λ5
Ιρχ β88β νοίϋβπΐ υΧΟΓββ» Άλλ' 6 θ€θλόγο; Γρηγό-
ριος ώδι (Λογ. ΔΖ' 6 καιί 7) Οπίρ τών γυναικών λζο•
φαίνιται: «ΕΓς ποιητή; ανδρός και γυναικό^, ιΓς χο5ς
άμφότιροι, ιί^ών μία, νόμος ιΓς, θάνατος ιΓς, ανάστα•
σις μία. Ου τό μεν άσθβνέατιρον ευρέθη, τό δε ίσχυρό-
τερον αμφότερους σώζει Χριστός τοίς χάΟισιν. Ένον•
ται μεν ου/ οί δύο, φησίν, εις σάρκα μίαν, χαΐ η μία
σαρξ έγέτω τό όμο'τιμον.
3 Νόμ. ς-, 7811).
4. Έπι τοϋ Ιηποτιομοϋ ή γυνή τ© ερωτι ήρχε τών αν-
δρών και κατά τους νεωτέρους χρόνους πολ)οί ήγο^ντοτήν
φύστν ούδεμίαν δ/λην ισ/ύντ) τά θέλγητρα μόναταίςγυναι^
πΛρασ/ιίν (3. /. Εοη^αβαα^ έπιίΐβ, \ .—Μοηί€$(}ίΜη
— ΕδρπΙ (1β8 Ιοίδ, ΙΤ', 2)• καθόδου δ^ ουκ ολίγο», ώ; &
Ρνοηάΐιοη χβί ό μισογύνης φιλόσοφος ΒοΗορβηΗα'ΜΤ^
δν υποτε/ΐς χαί καιώκρον ό^^ίζονται την γυνβί*» (ορχ
Σηοϊβη Σβάϋΰ, αύ:όθ•, σελ 4) Άλλα χαί 0«ρ τών
γυναιχίον πολ>οι πο/λα ί/ραψαν. ("Ορα κχί ί€^οαν€ —
Πανταζίδου, αυτόθι, σέ>. χ'— κδ'). Τών δε δη υοίτβ^-
νιστών τινε; (πρβ. Αη(ί. Β€ΐ)βΙ—ΏΊβ ΡΓ«ϋ ϋη(1 δο-
ζί&ΐίδίηυδ. δΐυϋ^^βαΐ. 1891) πάρα τήν επιμι>ιστ»τν
ΛΥΣΙΟΥ Ο ΠΡαΤΟΣ ΔίΚΑΝίΚΟΣ ΛΟΓΟΣ
17^
κερΙ γυναικός έφιλοιόφηιεν (ίριεινον καΐ θχυ-
[ίασιώτερον η ο μηδέν των ηερι γυναίκας ζη-
τημάχξσν άνβζέταστον καταλιπών δα({ΑΟνιος
νους του δικαίως θ6ωρου(Λένου πρώτου νπ«ρ-
μάχου ^ της δη λβγοριένης γυναιπείας χΒίρα-
φεσίας καΐ υπάτου γυναικιατοϋ * θιίου Πλά-
τωνος. Καίτοι δέ καθ* απαντάς τους χρόνους
πλβίσται γυναίκβς τνερί τδ τα γράμμιατα, τας
έπιστηριας, τα διάφορα έπιτηδβύματα, τόν
πόλ6(ΐον και την πολιτικην άρίστην ευδόκιμη-
σιν βπεδείζαντο ^, αλλ* άειποτβ ανδρών νο-
μοθετούντων κατά τών γυναικών ή νομοθεσία.
Δώ νυν κατά την ληζασαν μάλιστα εκατόν-
τών χ»τά τόν γά(ΐον χαι την πόλιν ΙΙ)«τίι)νιχήν μιάλι-
*σΓ« έν τοΓ; Νομιοις νομοθισίαν του ποβγαχιιχου βίοα
χολυ άφΐ9τάμ.ινοι κοινότητα μάλλον χτιι{.σβ(ϋ; χαΐ γυναι-
κών φαίνονται ηριαΰΕυοντις.
1. Πρρ. ΣίΙι^ Βταϋη — ϋίβ ΓΓ»αβηΓΓ3§^β ίιη ΑΙ-
(βτΐυπι, αύτο'Οι, σιλ. 168.
2. Δια τοΰ γνταικ»ατης (]^υναιχίζ(αν γ| φιλογύ/ης)
άχοδοτέον &ν ι?η το: ίθΐηίηίδίβ.
3. Όρα Οϋο Ηβηηβ ατη ΛΛι/η. Αυτόθι.
ταετηρίδα ουκ ολίγοι ^ φιλόσοφοι, πολιτικοί
καΐ κοινωνιολόγοι, άνδρες τε καΐ γυναίκες, ετχ
δέ σύλλογοι καΐ έταιρειαι καΐ πολιτείαι δει-
νούς υπέρ της ελευθερίας καΐ (σότητος τών γυ-
ναικών αγωνίζονται αγώνας, καΐ πολλαχου
ηδη της Ευρώπης καΐ ^Αμερικής η γυνή τών
αυτών άκροωμένη μαθημάτων καΐ τάς αύτας
υφισταμένη γυμνασιακάς καΐ πανεπιστημιακας
δοκιμασίας κτάται όσημέραι ηΐείω εν τε τη
κοινωνί^ καΐ τη πολιτεία δίκαια •, καΐ της
Πλατωνικής δόξης ως &τι κα\ γυνή γυμναστι-
κή καΐ μουσικί} καΐ Ιστρικί^ καϊ φιλόσοφος καΙ
πολεμική και φυλακική καΐ αρχική και δει των
αυτών καΐ δ άνηρ μετέχειν ηαιδευμάτα>ν καΐ
Ιηιμελημάτων καΐ τά (Λτά άσκείν ^ προςδο-
κ31ται ή εν πολλοίς κατίσχυσις καΐ ηεριφα^
νής νίκη.
1. "Ορα ι. Ιβάηο, αυτόθι σβλ. 8—40 χαι 278—314.
2. "Ορα Ιβαηηβ ΟΗσηνίη, αυτόθι. — Σβοη (τηί"
ναηά, αυτόθι.
3. Πολιτ. Ε, 451ο— 457α. Νόμ. ς" 781(1—7851).
Ζ, 805ά-80β1).
ΛΥΣΙΟΥ
Ο^ΠΡΟΤΟΣ δικανικός ΛΟΓΟΣ
"ΪΙΙΕΡ ΐΟΪ ΕΡΑΤΟΣΘΕΝΟΥΣ ΦΟΝΟΪ ΑΠΟΛΟΓΙΑ,,
ύπό
ΓΕηΡΓΙΟΥ ΑΠΟΣΤΟΛΙΔΟΥ
(Άνβγνώσθη έν τή Κοινωλαολογιΐίή έίτιτροίτείς: κατά τάς ουνβδρίας τής 27ης Φεβρουαρίου 1
κα\ 3ΐΠζ Μαρτίου 1901).
ΜΕΡΟΣ ΠΡΩΤΟΝ
Ι.
Όφείλομέν να ό(Αθλογησωρ.8ν δτι ολίγοι εκ
τών ημετέρων νθ[χθ(χαθών άναγινώσκουσι τους
οιασωθέντας δικανικούς λόγους τών Ελλήνων
ρητόροίν και λογογράφαιν, ελάχιστοι γινώ-
σκουσι πόση τέρψις καΐ τρυφή καΐ $ι$α9καλ{α
τύναμα εγκλείονται ίν αύτοϊς, καΐ ουδείς, νο•
(Λίζω, ήτχολήθη είς (χελέτας περί αυτών, δπως
καταστήση γνωιτήν καΐ την έν τη δικανική
εζοχον τών προγόνων καΐ δικαίαν φήμην•
Είναι άληθίς δτι ή πλήρης καΐ ευχερής κα-
τανόησις τών δικανικών λόγων προςαπαιτεϊ
^ϊίί
ί%
ο ΕΝ ΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΟΤΠΟΛί:! ΕΛΛΗΝΙΚΟΙ: ΦίΛΟΛΟΓΙί^ΟΣ ΣΤΛΛΟΓΟί:
την γνώσιν του *Αττίκσυ δικαίου, *Αλλα τό
δίκαιον τοΰτο, τότε δνΐ[χόσιον και ίδιωτικόν,
είναι, παράοοζον είπεΐν, δλως άγνωστον έν αύ •
τ^ τνί κοιτίδι, ένθα άνεπτύχθη καΐ ηκρ,ασεν
έπΙ αιώνας, και ουτε στοιχειώδες καν περί
τούτου βιβλιον εχομεν, άπαραέτητον διά τε
τους φιλολόγους καΐ τους δικηγόρους τους έπι-
χειρουντας να μελετησωσιν εκείνους.
Έάν εξαιρέσω τάν έττΐ εμβρίθεια καΐ πο-
λυ(Λαθε{ο}: διαπρέψαντα μεταζύ τών ημετέρων
νομικών /. Α» Τυηάλδον, διατριβάς αξιόλογους
επι τίνων θεμάτων του δικαίου τούτου γρά-
ψαντα, (οίον έν Άθηνα, 1889, Τ. Α'. τεύχος
γ' και δ' περί του νόμου του Σόλωνος περί
διαθηκών), έκδόντα δέ καΐ έρμηνεύσαντα τους
πρό τίνων ετών εν Γόρτυνι της Κρήτης άνευ-
ρεθέντας έπΙ στήλης Νόμους, καΐ τον 'Αρεο-
παγίτην *Αχ, ^Αγα&όνικον εκδόντα τό 1891
την ευτυχώς εσχάτως άνευρεθείσαν έν τφ
Βρεττανικψ Μουσείφ έπΙ τριών κυλίνδρων πα-
πύρου πραγματείαν του ^Αριοτοτέλονς περί
Πολιτείας 'Α^ναίων, ούδένα εγώ τουλάχι-
στον άλλον γινώσκω έκ τών ημετέρων πολυ-
πληθέστατων νομικών έπιδείζαντα εφεσιν η
ενδιαφέρον προς μελετάς δικαίου αυτόχθονος
δι' ήμας^.
Άπό τεσσάρων αΙώνων έν Γαλλί^ τό πρώ-
τον, είτα έν Όλλανδίι:»: καΐ τελευταίον έν Γερ-
μαν(ο>: καΐ πάλιν έν Γαλλίι:}: έγένοντο εΕδικαΙ
ϊρευναι έπίτοΰ Αττικού, τουκατ' εξοχήν Ελ-
ληνικού δικαίου. Τα εκ τών επιγραφών μνημεία
έπλούτισαν σπουδαιότατα καΐ διεφώτισαν τόν
κλάδον τούτον της συμμιγους επιστήμης, ένζ
φιλολογία καΐ νομική συμφύρονται χημικώς
ένωθεΐσαι. Επίσης ουκ ολίγα έκ τών άνακα-
λυφθέντων κατά τόν 1 9*^^ αίώνα αρχαίων συγ-
γραμμάτων παρέσχον συμβολήν άνέλπιστον
είς τήν συμπλήρωσιν πολλών κενών του μελε-
τωμένου δικαίου, έκ της ^Αντιδόσεως του Ισο-
κράτους^ ην ό ημέτερος φιλόλογος Μουστοξύ-
δης έν άρχγ) του αίώνος άνευρε, μέχρι της μνη-
μονευΐϊείσης Πολιτείας Αθηναίων του Αρι-
στοτέλους της ανευρεθείσης κατά τό τέλος του
αίώνος. Ούτω τό μάλλον άκρωτηριασθίν
μνημεϊον της ελληνικής αρχαιότητος, τό Άτ-
1. Έξαίρισιν ίυφημον ποιητίον δια τόν χ. Γ. Σάρρον,
δςτις πρό τριακονταιτίας λκο του βί|(χατος τοδ Έλλ.
Φιλ. 5\>>λόγον> ό{Αΐλτ|σας περί του θεσμοΟ της Είςαγγε-
λίας γενιχήν έπιθεώρησιν τοϊί 'Λττιχου δικαίου εποιτίσα-
το' η δε άξιολογωτάιη αυΓου με>ε'ιτ) Ιδημοσιεύθη ΐν Τόμ.
Ζ' τοϊί Περιοδικού του ήμιιέρου Συλλο'γου.
τικόν δίκαιον, δια της ακαμάτου εργα-
σίας τών άρχαιολογούντων, αποκαθίσταται
βαθμηδόν, διαγραφομένων τών γραμμών κιΐ
τοιΓ καλλιτεχνήματος τούτου, δπερ δεν ητο
δυνατόν νά ύστερήστ) παρά τψ άκρως φιλοσο-
φήσαντι έλληνικφ κόσμφ.
Πόσοι έκ τών ημετέρων γερμανομαθών νο-
μικών (καΐ είναι μέγας ό αριθμός αυτών έν
Ελλάδι) ήδύναντο νά μεταδώσωσιν έκ της
πλουσίας παρά ΓερμανοΙς βιβλιογραφίας τοδ
Αττικού δικαίου τάς αναγκαίας γνώσεις και
τά βοηθήματα, 5πως καταστγ) πρόχειρος χαΐ
επαγωγός ή άνάγνωσις τών δικανικών ρητό-
ρων; ΚαΙ δμως ουδείς ούτε νομικός ούτε φι-
λόλογος "Έλλην ευρέθη άχρι τούδε έπιχειρή-
σας τοΰτο. ,
Έν Γαλλίΰίΐ, δπου άνεζωπυρώθη ό έρως τών
σπουδών της κλασικής αρχαιότητος, πολλοί φι-
λόλογοι καί, 5περ θλιβερόν ειπείν διά την φιλο-
τιμίαν τών ελλήνων δικαστών και δικηγόρων
καΐ καθηγητών τής νομικής, πολλοί επιφανείς
δικηγόροι καΐ λειτουργοί τής γαλλικής θέμι-
δος καΐ καθηγηταΐ περιπαθώς καταγίνονται
είς μελετάς τοιαύτας και προάγουσιν έπιζή-
λως τήν έπιστήμην του Αττικού δικαίου.
Άπό 27 ετών ό /?. Όατβ^ίβ, τότε άπλους
δικηγόρος, νυν δέ μέλος του Ακυρωτικού καΐ
του Ινστιτούτου τής Γαλλίας, έδημοσίευσεν
εις δύο τόμους τους δικανικούς λόγους του
Αημοσύένους μετά πολλών χρησιμωτάτων
νομικ'ών παρατηρήσεων, εΙς ετέρους δύο τό-
μους τους πολιτικούς λόγους, τό 1893 έμβρι-
θέστατον σύγγραμμα Ιαι βοίβΠΟβ άϋ άτοϋ
βη Οτέΰβ, καΐ εσχάτως μετά πολλών και
σοφών σημειώσεων τήν άρίοτην μετάφρασιν
του ^Ισαίου , ην μόνον φιλομαθής καΐ γνώστης
του 'ΑτΓίκ.οΟ δικαίου ήδύνατο νά φιλοτε-
χνήσω), καθιστών γνώριμον καΐ είς ημάς τους
έλληνας τήν φυσιογνωμίαν τών κληρονομικών
δικών πλείστας δε και σοφωτάτας πραγμα-
τείας περί διαφόρων του ελληνικού δικαίου
ζητημάτων έδημοσίευσεν είς περιοδικά, ιταρέ-
σχε τήν συνεργασίαν του και εΙς πολύτιμον
συλλογήν τών νομικών Ιηιγραφό^ επιδιδόμε-
νος και είς άλλαςσυγγραφάς περί δικαίου. Έτε-
ρον άρχαιότερον μέλος του Ακυρωτικού, ό
Ό68]ανάίη8, διά τής περί Αημοούένους-κ^^γ-
ματείας του, ην έδημοσίευσε τό 1862, άπέ-
δειξεν δτι γινώσκει έν πρωτοτύπφ τόν Δημο-
σθένην καλλίτερον παντός ημετέρου Αρεοπα-
γίτου καΐ ό'τι άγαπΧ πλειότερον παντός ελ-
ληνος δικαστού νά έρευνδ τά μυστήρια και
ΛΥίΐΙΟΤ Ο ΠΡΩΤΟΣ ΔΙΚΑΝΙΚΟΣ ΛΟΓΟΣ
177
τάς καλλονας της δικανικής των Ελλήνων
τέχνης.
Έκ των Γάλλων φιλολόγων ο πολύς Ε^^
2&ί\ ό ΤΗ. ΚβίηαοΗ, έ Ηβηη \νβίΙ καΐ
άλλοι πολλοί δεν άπηζίωσαν να είςέλθωσιν είς
τα άδυτα του Αττικού δίκαιου και να συζη-
τησωσι μάλιστα θέματα δικανικά μετά πολ-
λής οξυνοίας. Ό ^θίΐ ϊχει δώσει την πρώ-
την μετάφρασιν του άνακαλυφθε'ντος τό 1888,
μεταξύ του δντως ^θησαυρού των αιγυπτιακών
παπύρων, δικανικού λόγου του 'Υπβρε/ίου του
έπιγραφομένου ακατά * Α9ηνογένουςι> καΐ γνω-
στού μόνον έκ των επαινετικών κρίσεων του
αρχαίου κριτικού καΐ συμβούλου τής βασιλίσ-
σης Ζηνοβίας εν Παλμύρα. Ό Γαλάτης ούτος
φιλόλογος άναλύσας τό έργον κατά τά πλεί-
στα αύτου άνευρεθέντα με'ρη συζητεί, έάν ή
άγωγη δόλου (ή αοΐίο άοΗ του *Ρωμ. δι-
καίου) ύπήρχεν η μη εν τη νομοθεσία τών
Αθηνών .
Δεν άπαιτουμεν παρά τών ημετέρων φιλο-
λόγων τοσαύτην πολυμάθειαν, αλλά δίν είναι
άπορον και λυττηρόν τά μέγιστα ότι ένεκα
ραστώνης περί την καλλιεργίαν τής δικανι-
κής λογοτεχνίας τών αρχαίων ευρισκόμεθα εν
πληρει άγνοίο: τών καλλονών αυτής και άκούο-
μεν μόνον τά ονόματα τών φημισθέντων λο-
γογράφων, Αντιφώντος, Λυσίου, Ισαίου, Ισο-
κράτους, Δημοσθένους, Υπερείδου καΐ ει τίνος
άλλου, ώςεί ούτοι ήσαν ζένοι προς ή μας, ένφ
καταφώρως έλεγχόμεθα ημείς ξένοι προς τους
προγόνους καΐ προς την τέχνην των ;
Ό καθηγητής του δικαίου ΒαΓΓΪΙΙβαα καΐ
ό ΟαίΙΙθίηβΓ διά πλείστων διατριβών εσα-
φήνισαν πολλά του Αττικού δικαίου μέρη.
Εσχάτως δέ έξέδωκεν είς τεσσάρας τόμους
5λον τό άστικόν δίκαιον τών ^Αθηναίων ό εν
τω ΙΊανεπιστημίφ τής ΝειΠΟΥ καθηγητής κ.
Ββαΐΐοΐΐβΐ, 6ςτις την φιλολογίαν τό πρώτον
σπουΧάσας καΐ μέλος τής εν Αθήναις Γαλλικής
Σχολ-ής διατελέσας επεδόθη βραδύτερον είς νο •
μικάς σπουδάς καΐ λαβών δίπλωμα νομομα-
θούς καΐ εδραν καθηγητού τής νομικής απέ-
δειξε διά τής θαυμασίας ταύτης τετράτομου
συγγραφής ότι άπητείτο σύμπραξις δύο επι-
στημών προς άναπαράστασιν πλήρη του αστι-
κού Αττικού δικαίου.
Τ6 σύγγραμμα τούτο του Ββααοΐΐοΐ είναι
δντως πολύτιμον βοήθημα, διά την σαφήνειαν
και την εύμέθοδον διάταξιν τής ύλης, είς τόν
μελετώντα τους δικανικούς ρήτορας. Μανθά-
νοντες την σημασίαν τών νομικών δρων καΐ
']αλ. Φ.λ. Σύλ)ογος
γινώσκοντες την κρατούσαν Νομοθεσίαν άκο-
λουθούμεν εύχερέστερον τά νομικά επιχειρή-
ματα καΐ κατανοουντες άπαντα τά μέρη του
λόγου εύρίσκομεν έπαγωγοτχτην την άνάγνω-
σίν του και έκτιμώμεν ετι μάλλον δλην την
δύναμιν, την χάριν, την πολυμήχανον λογικήν
καΐ εύκαμψίαν τών ρητόρων και λο'γογράφων.
Μελετώμεν τό 'Ρωμαϊκόν δίκαιον, διότι
είναι τό κάλλιστον και άθάνατον προϊόν τής
κοσμοκράτορος 'Ρώμης καΐ διότι παριστο^ την
βαθμιαίαν εξέλιξιν καΐ πρακτικήν εφαρμογήν
τών περί δικαίου ίδεών του αρχαίου κόσμου
την συντελεσθείσαν τνί συμπράξει τής ελληνι-
κής φιλοσοφίας και τών ρωμαίων νομοδιδα-
σκάλων. Οΐ βάρβαροι κατακτήσαντες την
'Ρώμην κατεκτήθησαν υπό του "Ρωμαϊκού δι-
καίου* διότι τούτο έπΙ πολλούς αίώνας αντι-
κατέστησε παρά τοίς βαρβάροις συνείδησιν
καΐ λογικήν. Διά του Μεσαίωνος τό *Ρωμαϊκόν
δίκαιον εφθασεν άχρι του νεωτέρου πολιτισμού
ζωντανόν πάντοτε και άκμαίον, καί μας οδη-
γεί βτι, ώς πολύπειρος πλοηγός και ναύτης
έγγηράσας είς ιστιοφόρα οδηγεί άσφαλέστερον
τά μεγάλα ατμόπλοια τής σήμερον.
*Όλη ή κολοσσαία αύτη εργασία είναι άπο-
τεθησαυρισμένη είς τάς γνωστάς Συλλογάς του
Ιουστινιανού καΐ άλλας Πηγάς, άλλ' είναι πε-
ρίεργον δτι εξαιρέσει ολίγων λόγων του Κίχέ'
ρωνος, ουδείς δικανικός λόγος διεσώθη τών
*Ρωμαίων δικηγόρων ούτε τών Βυζαντίνων
κατόπιν. Οί του Πίίνίου δικανικοί λόγοι,
έφ* οΓς ούτος μέγα έφρόνει, άπωλέσθησαν,
εν ω αί έπιστολαί του διεσώθησαν .
Τουναντίον, ουδεμία συλλογή τών έν Ελ-
λάδι νόμων περιήλθεν άχρις ημών, άπωλέοθη
μάλιστα και ή λαμπρά περί Νόμων πραγμα-
τεία του θεοφράατον^^ άλλ' εχομεν ευτυχώς
αρκετούς δικανικούς λόγους. Έν αύτοίς προ-
βάλλει ζωντανή καΐ ζωηρότατη είκών τών έν
Αθήναις πρό 23 αίώνων δικών, τό δέ δίκαιον
παύει ον άψυχον καΐ ήρεμον ώς άγαλμα έν
Μουσείφ αλλά λαμβάνει σάρκα καΐ όστα, έμ-
ψυχου ςαι ώς ή Γαλάτεια του μύθου, καΐ
μετά πάθους συζητεί ενώπιον τών Ήλια-
στών, τους οποίους βλεπομεν μέ τάς βακτη-
ρίας άνά χείρας προςέχοντας είς τόν αγώνα,
και ακουσίως μεταςύ τών δύο διαμαχομένων
1. Ι^α ρ^Γΐβ άϋ Τΐ'άίΙό άββ Ιιοίβ ((1β ΤΙιβορΗπαδΙο)
α ύΐό υη ^Γαηά ηιαΙΗουτ, ηοη ηιοίηδ β^ΓαικΙ ροαί-
οΙγο (ΐυβ ΐ'βΙΙϋ άα Γοοαβϋ (Ιοδ ΟοηδΙίΙαΙίοηδ οοιηρο-
80 ρΒΓ Λπδίοΐβ. Η. ])αΓϋΗΐ(\ δοίοηοΘ άθ ΒγοιΙ ρ. 7.
Τόμος Κ1Γ 23
1_
178
ο ΕΝ ΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΟΥΠΟΛΕΙ ΕΛΛΗΝΙΚΟΣ ΦΙΛΟΛΟΓΙΚΟΣ ΣΤΛΛΟΓΟΣ
δικαίων παραΦυρθ(Λ6νους υπό του εζεγείροντος
Ισχυρότερου πάθους.
ΚαΙ ϊχομβν τό πβρίεργον δντως τοΰτο φαι-
νόμενον. Έν 'Ρώμγ) και εν Κ/πόλιι, ένθα ύπερ
πασαν χώραν άνεπτύχθη καΐ έφηρμιόσθη τό
δίκαιον έν πάσαις ταϊς σ/έσεσι των κάτοικων
της κοσμοκράτειρας *Ρώ(Λης καΐ της (χεγάλης
Βυζαντιακης αυτοκρατορίας, ένθα νο(Αθδι-
δάσκαλοι πολλοί καΐ έξοχοι καΐ δικαστήρια
ούχΙ ικ του πλήθους άλλ* εκ πεπειραρ,ένων
νομικών συγκείμενα καΐ δικηγόροι εξέχοντες
έπΙ εύγλωττία και νομομαθείς άνεδείχθησαν,
έπΙ σειράν α(ώνων, και ένθα μένει άκεραιον. τό
μεγαλοπρεπές μνημείον του κατεργασθε'ντος
δικαίου υπό την έπιβάλλουσαν μορφήν του
ΟΟΓραδ 3αη8, των Βασιλικών, τών Νεα-
ρών, καΐ τών άλλων Βυζαντιακών συλλογών,
ούδΐν υπάρχει δυνάμενον νά μας δώση ζων-
τανήν εΙκόνα οιαςδήποτε ιδιωτικής δίκης,
άλλ' ούτε δημοσίας δίκης, πλην τών ολίγων
του Κικέρωνος λόγων.
Έν Αθήναις 5μως, ήτοι έν δημοκρατία
μιας πόλεως, ιξς ό πληθυσμός δέν ύπερε'βη τάς
400 ή 500 χιλ. κατοίκων συμπεριλαμβανομέ-
νων τών πολυπληθών δούλων, ένθα τα δικα-
στήρια είχον την φυσιογνωμίαν εκκλησίας
του λάου συγκείμενα έκ του πολλού πλήθους',
καταρτιζόμενα δια κλήρου καΐ έστερημένα φυ-
σικώς νομικών γνώσεων, ένθα ούτε νομοδιδά-
σκαλοι ούτε δικηγόροι ύπήρζάν ποτέ, διότι οΐ
συνήγοροικΛΪ οΐλογογράφοι τών Αθηνών δια-
φέρουσιν ουσιωδώς τών δικηγόρων της 'Ρώ-
μης καΐ της συγχρόνου εποχής, καΐ ένθα ου-
δεμία συλλογή νόμων συστηματική περιεσώθη,
παρέχεται ήμίν ή ήδυτάτη αύτη άπόλαυσις
του θεασθαι τό δίκαιον κινούμενον καΐ ζών,
παλαίον δια την νίκην, άναπτύσσον πάταν
αύτου τήν ίσχύν, ην άρύεται έκ τών νόμων,
έκ της ακαταμάχητου λογικής, έκ τών εικό-
των, έκ της φιλοσοφικωτέρας τών πραγμάτων
έπισχιοπήσεως, έκ του αίσθήματος τής φιλοπα-
τρίας ή έξ άλλων παθών, και λαμβάνον σύμ-
μαχον τήν ρητορικήν μΙ τα τεχνάσματα της
καΐ τό σαγηνεΰον κάλλος του λόγου. Οί δια-
σωθέντες δικανικοί λόγοι τών Αττικών ρητό-
ρων έζηγουσι τήν περίεργον αντίθεσιν του φαι-
νομένου τούτου κχΐ έγκλείουσι δια του; *Έλ-
ληνας μοναδικόν τζ) οντι θηταυρόν τρυφής καΐ
άπολαύσεως έκ τών εντυπώσεων του αρχαίου
δικανικού κόσμου. Βλέπομεν ούτω τό δίκαιον
ούχι έν τγ) θεωρητικνί καΐ ψυχρά αύτου έκφάν-
σει, δι' ην ή επιστήμη μετά τών θεραπόντων
αυτής ενδιαφέρεται και ασχολείται, άλλ' εν
τ^ ένεργψ βίφ, έν τη πράξει, κατά τήν ένερ-
γοτέραν αύτου έξωτερίκευσιν, πάνοπλον, έπι-
τιθέμενον και άμυνόμενον, £πως έλκύσγ) ύ^ερ
εαυτού πάντα θεατήν και άκροατήν. ΟίονεΙ
δια κινηματογράφου βλέπομεν ου μόνον τήν
έζωτερικήν φυσιογνωμίαν, καΐ τάς κινήσεις δι-
καστών καΐ διαδίκων, αλλά, δπερ θαυμα-
στώτερον,τήν κίνησιν καΐ τους παντοίους ελιγ-
μούς τής διανοίας προς παράστασιν καΐ κατί-
σχυσιν του δικαίου. Επειδή δέ ή καλλιλογία
έρχεται επίκουρος προς μείζονα του δικαίου
άνάδειζιν, οι δικανικοί λόγοι προςλαμβάνουσιν
έν μέρει καΐ τό θέλγητρον, 5περ παρέχει η
άνάγνωσις αρχαίου δράματος.
*Αν οί έλληνες δικανικοί ρήτορες ήσκοΰντο
περισσότερον είς τήν τεχνικήν τών νόμων χ«-
τάτμησιν, έρμηνείαν καΐ άνάπτυξιν καΐ εζων
διαρκώς έν ατμόσφαιρα πλήρει άρθρων και
νομολογίας δικαστηρίων και λεπτοτήτων δικο-
νομικών, ως ζώμεν ήμεις οΐ νεώτεροι και ως
εζων οί ρωμαίοι νομοδιδάσκαλοι, δίν θά παρή-
γον βεβαίως τά αριστουργήματα αυτά, άτιν*
θαυμάζουν σήμερον οί ζένοι. ΑύτοΙ οί έν έπιγνώ-
σει θαυμάζοντες όμολογοΰσιν δτι ή σύγχρονος
έν Γαλλίο): δικανική ρητορική, ακριβώς ενεχα
τής ειδικής νομικής πολυμαθείας, κατέστη
ανίκανος νά καταλάβη θέσιν ίδιάζουσαν έν τη
συγχρόνφ ιστο^ίοι^ τής φιλολογίας: «Γέΐο-
ςιιβηοβ άα ΜΓΓβαα έοΐιαρρβ άβ ρίοδ
βη ρΐαδ ά Ια ΙίΙΙέΓαΙιΐΓΘ. ΕΠβ δβ ρΐαοβ
οα 1)ίβη Ηον8 άβ Ι'αΗ ραΓ Ια οοηΐνο-
νβτΒβ ΐηηάΐί^ηβ, οα αα άβββοηβ άβ Γαή
ρίΐΓ 1θ8 §ΐΌδ β/βί8,ί> Σαη8οη, ΗίδΙ. άβ
Ια ΙίΙΙβΓαΙαΓβ ίΓαηςαίδθ.
*Ώςτε ή διάσωσις μέρους τών δικανικών λό-
γων οφείλεται είς τούτο, δτι οί έλληνες ρήτο-
ρες καΐ έν τη δικανικτί διετήρησαν τό γενικόν
καΐ φιλοσοφικόν καΐ έξανθρωπιστικόν πνενμα
τής φυλής των καΐ δέν περιεκλείσθησαν είς
είδικάς μελετάς τών νόμων κατατριβόμενοι
είς λεπτομερείας προς ζημίαν τής ελευθέρας
κινήσεως τής διανοίας, των καΐ καταλείποντε;
τόν εύρύτατον αυτής ορίζοντα. Είναι αληθές
δτι καΐ ό διοργανισμός δημοκρατικών δικα-
στηρίων έκ 200, 500, 1000 ή καΐ ενίοτε
1500 πολιτών παρεκώλυσε πασαν τάσιν προς
είδικάς τών νόμων σπουδάς καΐ ενίσχυσε τήν γε-
νικήν μόρφωσιν, ης ανώτατα μαθήματα ήσαν
ή ρητορική και ή φιλοσοφία καΐ ακρότατοι
διδάσκαλοι οί σοφισταΐ καΐ οί φιλόσοφοι. Τά
ϊργα λοιπόν ρητόρων ή λογογράφων ούτω
ΛΥΣΙΟΥ Ο ΠΡΩΤΟΣ ΔΙΚΑΝΙΚΟΣ ΛΟΓΟΣ
179
παιδευοιχένων άπαγγ6λλό(Χ6να ενώπιον τοιού-
των πολυπληθών δικαστών έκ του πολλού
πλήθους είλημμιένων, δέν ηδύναντο να γρ*-
^ώσι δι δλίγονς ούτε να περιοριοθώσιν εντός
του ατενον χύχλσυ τώψ νόμων καΐ της έρ(χη-
νβίας αυτών, άλλα εΐχον κατ' ανάγκην την
σφραγίδα και τόν τύπον του γενικού πνεύ-
[Λατος, δπερ διαπνέει δλα τα είδη της φιλο-
λογίας έθνους τινός, καΐ εγράφησαν δια τό
ΐίληθος τό νοούν, σκεπτόμενον καΐ κρίνον.
Δια τοϋτο απετέλεσαν καΐ ταϋτα (χέρος ού-
ίΐωδε'στατον της θαυ (Λασίας φιλολογικές πα-
ράγωγης της λεπτογείου 'Αττικ75ς, καΐ ως
καλλιτέχνη (χατα φιλολογικά αττικού |χέν πνεύ-
ματος, παγκοσμίου δέ έντρυφησεως, διεσώθη-
σαν ύπ^ρ της άνθρωπότητος δλης.
II
Προτιθέμενος να αναλύσω τόν πρώτον δι-
κανικόν λόγον του ΛνσΙον, τόν έπιγραφόμενον
ιΤπέρ του *Ερατοσ^ένονς φόνον Απολογία:^
οφείλω να προτάξω ολίγα τινά περί του ρήτορος.
Ό Λυσίας είναι ό δεύτερος μετά τόν Αντι-
φώντα φημισθείς ώς λογογράφος, νεώτερος
εκείνου κατά 30 ετη. Έγεννηθη κατά τό
457 π. Χ. εκ πατρός Κεφάλου, Συρακοσίου,
φίλου του Περικλέους, κατά προτροπην άύτοΰ
έλθόντος είς Άθηνας καΐ ίγκαταστάντος ουχί
ώς πολίτου, αλλ* ώς μετοίκου.
Δεκαπενταετης ίστάλη είς θουρίους της
Ιταλίας άποικος μετά πολλών Αθηναίων,
αλλά μετά την συμφοράν ττίς είς Σικελίαν
άτυχους εκστρατείας τό 413 π. Χ. ηναγκά-
σθη νά έπιστρέψγ) είς Αθήνας ώς άττικίζων
χαΐ νά εγκατάλειψη την άποικίαν, ένθα υπερ-
ίσχυσαν ο ι ολιγαρχικοί. Υπέρμαχος τών δη-
μοκρατικών θεσμών καΐ πολέμιος τών ολιγαρ-
χικών, υπέστη αυτός και ή οίκογένειά του τά
πάνδεινα ίπΐ τών Τριάκοντα τυράννων (404
π. Χ.), είδε τόν άδελφόν του Πολέμαρχον
φονευόμενον υπ* αυτών, την περιουσίαν του
διαρπαζομένην, τό εργοστάσιόν του δπλων
καΐ ασπίδων επίσης διαρπαζόμενον, και αυ-
τός μόλις εσώθη εκ βεβαίου θανάτου. Έπα-
νελθών μετά τών εκ Φυλής κατελθόντων, φί-
λος ων και οπαδός του Θρασυβούλου, εΐδε
πάλιν τάς Αθήνας δημοκρατουμένας, άγανα-
κτών δ^ έπΙ τγ) παρουσί(χ του Ερατοσθένους,
ενός τών Τριάκοντα, αύτου εκείνου, ό'ςτις
συνέλαβε τόν Πολέμαρχον καΐ έγένετο αίτιος
του θανάτου, γραφί]ν φόνου υπέβαλε κατ' αυ-
τού ενώπιον του εν Δελφινίφ δικαστηρίου τών
ήλιαστών καΐ αύτοπροςώπως υπεστήριξε την
κατηγορίαν. Ό λόγος ούτος σώζεται και άπ-
ηγγέλθη τό 403 π. Χ. πάντες δΐ οί σωζόμε-
νοι λόγοι φέρουσι χρονολογίαν νεωτέραν. Έκ
τούτου καΐ εξ άλλων τεκμηρίων είκάζομεν δτι
ό Λυσίας έπεδρθη εΙς την λογογραφίαν ήτοι
την παρασκευήν δικανικών λόγων απαγγελ-
λομένων παρά τών διαδίκων η παρά συνηγο-
ρουντος ρήτορος μετά τό 404 π. Χ., δτε κα-
τεστράφη τό πλείστον της περιουσίας του,
χάριν πορισμού τών προς τό ζην, δτι πιθα-
νώς ηνοιξί σχολήν, εν -ζ έδίδ^σκε την ρητο-
ρικήν επΙ μισθω, αποκαλούμενος διά τούτο
σοφιστής, ώς έχομεν περί τούτου μαρτυρίαν
εν τω κατά Νεαίρας λόγφ, τω ψευδωνύμως
φερομένψ επ' ονόματι του Δημοσθένους καΐ
άπαγγελθέντι 30 ετη περίπου μετά τόν θά-
νατον του Λυσίου, και δτι έκτοτε παρέλα-
βεν ό Λυσίας τό συντετμημένον και γοργόν
ύφος, άποβαλών την ηερίοδον καΐ τους ξυθ-
μους καΐ τόν μέγαν φόρτον τών άντιθέσεατν
ήτοι τό πρότερον αύτου ύφος, δπερ καΐ έκ
τών επικρίσεων του Πλάτωνος εν Φαίδρφ
διαφαίνεται καΐ ίν τω Έπιταφίφ ήτοι εν
πανηγυρικω λόγφ, γραφέντι περί τό 387 π.
Χ., έν μέρει επικρατεί, διότι παρετήρησεν
δτι τό ^ος ήτοι ή ηθογραφία τών έν τφ δι-
καστικω άγώνι προςώπων δέν επιτυγχάνει διά
τών μακρών περιόδων καΐ της ρυθμικής αυ-
τών παρατάξεως, άλλ' απαιτεί σύντομον την
φράσιν, όιαλελυμένην τήν λέξιν, τό δΐ τιά&ος
έλευθερίαν κινήσεως καΐ γοργότητα ζητούν δίν
δύναται νά ύποκύπτγι είς την δουλείαν τών κα-
νόνων και είς τας συνθήκας της περιοδολογίας.
Απέθανε περί τά 378 π. Χ. ζήσας περί
τά 80 έτη καΐ άποκτήσας φήμην διασήμου
λογογράφου κατά την τελευταίαν είκοσιπεν-
ταετίαν του βίου του. Έφέροντο λόγοι αύτου
425, εξ ων γνησίους έλεγον 303 οί κριτικοί
Διονύσιος και Καικίλιος οί επΙ Αυγούστου άκ-
μάσαντες. Έλέγετο δΐ δτι δίς μόνον ήττήθη
καΐ 6 θρύλος ούτος βέβαιοι την μεγάλην φή-
μην, ης άξιος δντως φαίνεται ό Λυσίας καΐ
έκ τών ολίγων διασωθέντων λόγων του.
Κατάγεται λοιπόν ό Λυσίας έκ της Σικε-
λίας καΐ ηύδοκίμησεν έκ τών πρώτων είς την
τέχνην του λόγου την ύπίρ πάσαν άλλην τέ-
χνην και Ιπιστήμην τιμωμένην έν Ελλάδι,
καΐ ιδία είς τό δικανικόν είδος. Είναι άξιον
παρατηρήσεως δτι ή πρώτη πατρίς της ρη-
τορικής είναι ή Σικελία καΐ ή πρώτη κοιτίς
της φιλοσοφίας καΐ της Ιστοριογραφίας τά
ελληνικά παράλια της Μικράς Άσία^ καΐ α(
180
ο ΕΝ ΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΟνΠΟΛΕΙ ΕΛΛΗΝΙΚΟΣ ΦΙΛΟΛΟΓΙΚΟΣ ΣΤΛΛΟΓΟΣ
παρακδ£(Λ6ναϋ νήσοι. Οί Αθηναίοι £(Ιαύ(Λαζον
την τέχνη ν καΐ την σοφίαν των έκ της Με-
γάλης Ελλάδος καΐ έκ της ΜικροΙς Ασίας
έρχορ,ένων* έπλήρωσαν δε πολλά δίδακτρα
βίς τους φημισθέντας ρήτορας, φιλοσόφους
καΐ σοφιστάς, τόν Γοργίαν καΐ Πώλον, τόν
*Αναξαγ6ραν και Παρμενίδην και ^Ζί^νωνα,
τόν Πρωταγόραν, Πρόδικον Ίηηίαν και τό-
σους άλλους πριν η μεστωθέν και ώρΐ(Αάσαν τό
άττικόν πνεύμα παραγάγη την έξαισίαν είς
πάντα τα εϊδη φιλολογίαν του, κτ>5[Αα ές
άεΐ του (χε'λλοντος, καΐ πρΙν η δώση ε (ς την
φιλοσοφίαν δύο γίγαντας υποβαστάζοντας αυ-
τήν δΓ δλων των αίώνων, τόν Πλάτωνα καΐ
τόν ^Αριστοτέλη.
III
Ή ύπόθεσις του προκεΐ(χε'νου δικανικού λό-
γου έχει ώς έξης : Ενφίλητός τις, Αθηναίος
αστός, αγαπών τους αγρούς του καΐ τήν οί-
κιακήν του ήσυχίαν, απλοϊκός τα ηθη και
προτιμών τάς σχε'σεις μάλλον τών φίλεργων
καΐ τών αγροτών παρά τών πολιτικών καΐ
τών κομψευομε'νων είχε τό ατύχημα μετά
παρίλευσιν ολίγου χρόνου από του γάμου του
και της αποκτήσεως τε'κνου να μάθν) ό'τι ή
σύζυγος του Ιμοιχεύετο υπό τίνος νεανίου κομ-
ψού, Έρατοα&ένονς καλουμένου, τόν όποιον
αυτός ούτε έγνώριζεν ούτε είχεν ΐδεϊ ποτέ.
Αποφασίζει να συλλαβή τους ενόχους έπ* αύ-
τοφώρφ, και το κατορθώνει τη συνεργίο»: της
υπηρέτριας, ήτις ητο ή πρώτη συνεργός της
τελούμενης εν τω οΓκω του μοιχείας. Φο-
νεύει αμέσως εν αύτω τω συζυγικω κοιτώνι τόν
Έρατοσθένην, παρόντων μαρτύρων, ους έφερε
μεθ* εαυτού, και δίδει τέρμα αίματηρόν ε(ς
τήν εύτυχίαν του μοιχού εκδικούμενος τήν ίδι-
κήν του άτυχίαν.
Ό νόμος ρητώς δίδει τό δικαίωμα είς τόν
σύζυγον να φονεύσγι τόν μοιχόν, εάν συλλάβν;
αυτόν έπ' αύτοφώρφ. Ά>λ' οί συγγενείς του
Ερατοσθένους διατεινόμενοι ότι ό φόνος δεν
έγένετο κατά τους νόμους καΐ 5τι δι' ενέδρας
άρπασθείς τήν νύκτα εκ της έδου ο Ερατο-
σθένης και βία εις τήν οίκίαν είςα/θεις καΐ
καταφυγών εις τήν έττίαν έδολοφονήθη παρα-
νόμως και ασεβώς, είςήγαγον κατηγορίαν
κατά του ΕύοΓλήτου.
Ή δίκη αύτη διεζάγεται ενώπιον του έπΙ
Δελφινίφ δικαστηρίου όπερ ητο άρμόδιον δι'
έκείνας τάς περί φόνου δίκας, έν αίς ό κατη-
γορούμενος ώμολόγει μεν τήν πράξιν άλλ'
ήζίου δτι κατά τους νόμους έφόνευσεν, ώς λέ-
γει ό 'Αριστοτε'λης (Αθηναίων Πολιτ. §. 57):
«οίον μοιχόν λαβών, ή εν πολέμφ άγνοήσας,
η εν άθλφ αγωνιζόμενος».
Τήν προανάκρισιν έξετέλει ό δεύτερος άρ-
χων, ό λεγόμενος βασιλεύς, προς δν είςήγοντο
αΐ κατηγορίαι (γραφαΐ) καΐ παρ' ου παρειτέα-
πόντο κατά τάς περιστάσεις. Οί άλλοι ίκ προ-
νοίας (προμελέτης) φόνοι, οί διά δηλητήρια-
σεως φόνοι και ο εμπρησμός παρεπέμποντο χζΐ
ένεγράφοντο εις τήν βουλήν του Αρείου Πά-
γου* οί δέ ακούσιοι φόνοι και αϊ γραφαΐ βον-
λενσεως είςήγοντο είς τό έπΙ Παλλαδίω δικα-
στήριον.
Ό Εύφίλητος λοιπόν κατηγορούμενος επί
παρανόμφ φόνφ καΐ κινδυνεύων περί της
ζωής, αν άπεδεικνύετο ό ισχυρισμός τών κα-
τηγόρων, προςέφυγεν εις τόν δεζιώτατον >ο-
γογράφον της εποχής του και λαβών τόν γρι-
πτόν αυτόν λόγον του Λυσίου απαγγέλλει ό
ίδιος τήν ύπεράσπισίν του. *Τποθέτομεν οτι
τον άναγινώσκει μάλλον η τόν άποστηθΐζιι.
Διότι θά ητο δύσκολος εις τόν άπλοϊκόν αυ-
τόν 'Αθηναίον ή άποστήθισις, καΐ επικίνδυνος
διά τήν ζωήν του ή ατελής μνήμη καΐ ή σύγ-
χυσις έν τχι άπαγγελίο»:.
IV
Τό προοίμιον είναι συντομώτατον. Ούτι
παράκλησιν προς τους δικαστάς διατυπώνει,
ούτε ζητεί τήν έπιείκειάν των, άλλα μετά
θάρρους απαιτεί παρά τών δικαστών να εχω-
σιν εν τγι δίκ/) ταύτη τήν αυτήν γνώμην, ην
θά είχον, αν ήσαν ε (ς τήν θέσιν του κατηγο-
ρουμένου και είχον πάθει τό πάθημα του.
Διότι τότε είναι βέβαιος 5τι ή άγχνάκτησίς
των δέν θά εχη δρια καΐ ότι θά εύρωσιν καΐ
αυτόν τόν θάνατον μικράν τιμωρίαν διά τους
μοιχούς. Περί του αδικήματος της μοιχείας
ου μόνον έν Αθήναις άλλ' έν άπάση τη Ελ-
λάδι και έν δημοκρατία καΐ έν ολιγαρχία τ;
αυτή τιμωρία επιβάλλεται καΐ εις τους Ισχυ-
ρούς και ε(ς τους αδυνάτους και εις τους κα-
λούς καΐ εις τους χειρίστους αδιακρίτως. Δεν
θά ευρέθη λοιπόν, λέγει, ουδείς τών δικαστών
διατεθειμένος νά συγχώρηση τους ένοχους τοι-
ούτου εγκλήματος ή νά τους θεωρη άζίους μι-
κροτέρας τιμωρίας, θ' άρκεσθη λοιπόν μόνον
ν* άποδείξη, 5τι ό Ερατοσθένης έμοίχευε τήν
γυναίκα του, ήτίμαζε τόν οίκον καΐ τά τέκνα
του καΐ 5τι ουδεμία έχθρα προϋπηρχεν ούτι
επραζε χάριν χρημάτων η άλλου κέρδους δ τι
έπραζεν.
Είςέρχεται δέ αμέσως εΙς τήν άφήγησιν τών
ΛΥΣΙΟΥ Ο ΠΡΩΤΟΪ ΔΙΚΑΝΙΚΟΣ ΛΟΓΟΣ
181
^πραγματικών γεγονότων, του Ιστορικού της
υποθέσεως, ώς λίγομεν (τημερον.
Αδύνατον να ειτητ) τις καλλ(τερον, ζωηρό-
τ«ρον, εναργέστερον καΐ μετά μείζονος αφελούς
χάριτος την Χιηγησιν αύτην. Την παραθέτω
Ιν μεταφράσει, καίτοι άπόλλυται ούτω καΐ
εξατμίζεται πολύ μέρος της έπανθούσης χάρι-
τος και της θελκτικωτάτης αφέλειας του λόγου.
«Έγώ λοιπόν εξ άρχης θά σας εκθέσω δλα
τα κατ'εμΙ ούδΐν παραλείπων καΐ λέγων δλην
την άληθειαν' διότι μόνην μου σωτηρίαν νο-
μίζω, εαν δυνηθώ νά σας είπώ δλα τα γενό-
μενα. Έγώ, ώ Αθηναίοι, δταν απεφάσισα
να νυμφευθώ καΐ επήρα γυναίκα είς τόν οΓκόν
μου, κατ* άρχας έφερόμην προς αύτην ούτως,
ύςτε μήτε νά την δυςαρεστώ μήτε νά δει-
κνύω δτι εΤμαι πρόθυμος να κάμω δ τι θέ-
λει εκείνη, αλλά την παρεφύλαττον δσον
ητο δυνατόν καΐ ημην φυσικά είς προςο-
χήν. Άφου δμως απέκτησα τέκνον, είχα
πλέον ίμπιστοσύνην είς εκείνην καί την παρέ-
οωκα δλα τά πράγματα μου, νομίζών δτι
αύτη είναι ή μεγίστη οίκειότης μεταξύ των
συζύγων. Έν άρχγ) λοιπόν ητο ή καλλίτερα
δλων τών γυναικών διότι καΐ οίκονόμος δεινή
ητο καΐ φειδωλή, μετ' ακριβείας πάντα διοι-
κούσα. Έπηλθε τότε ό θάνατος της μητρός
μου• καΐ ό θάνατος αυτός ίγένετο ή αίτια
δλων τών συμφορών μου' διότι την κηδείαν
ηκολούθησεν ή σύζυγος μου και τότε την είδεν
αυτός ο άνθρωπος καΐ μετά τίνα καιρόν την
διαφθείρει* παραμονεύων την ύπηρέτριάν μου
πορευομένην είς τήν άγοράν, την ώμίλησε,
την έδελέασε με τάς προτάσεις του καΐ έφερε
την καταστροφήν αυτήν.
Πρώτον μϊν (διότι πρέπει νά σας παρα-
στήσω, κύριοι δικασταί, καΐ του το) διπλην κα-
τοικίαν αποτελεί τό σπιτάκι μου [ΐϊ δύο πα-
τώματα Γσα τα άνω μί τά κάτω καΐ κατά
τόν άνδρωνίτην και κατά τόν γυναικωνίτην.
"Οταν μας εγεννήθη τό παιδίον, ή μήτηρ το
έθήλαζε. Διά νά μη κινδυνεύη δέ αύτη κατα-
βαίνουσα τήν κλίμακα, δταν είχεν ανάγκην
του λουτρού, Ιγώ έμενα είς τό άνω πάτωμα,
αϊ δι γυναίκες είς τό κάτω. Και τόσον πλέον
το είχομεν συνειθίσει, ώςτε πολλάκις ή σύ-
ζυγος μου επήγα IV ε κάτω νά κοιμηθτί διά νά
βυζάντ) τό μωρόν'καΐ νά μή φωνάζη.
Έπι πολύν καιρόν 'τοϋτο έγίνετο, και έγώ
καμμίαν ύποψίαν δεν έλαβα, αλλά ήμην τό-
σον ηλίθιος, ώςτε ένόμιζα δτι ή γυναίκα μου
είναι ή σωφρονεστάτη δλων τών έν τ9ί πόλει
γυναικών. Ήμέραν τίνα, κύριοι δικασταί,
ήλθον είς τόν οΙκόν μου άπροςδοκήτως εκ του
εξοχικού μου κτήματος. Μετά τό δείπνον, τό
μωρόν ίκλαιε δυνατά καΐ έφώναζεν. Ή υπη-
ρέτρια επίτηδες εκαμνεν αυτό νά πονη και νά
κλαίγ), διότι ό Άνθρωπος ήτο μέαα, δπως κα-
τόπιν δλα τα έμαθα. Έγώ ίλεγα είς τήν γυ-
ναίκα μου νά ύπάγγ) κάτω καΐ νά ήμερώση τό
παιδίον με τό βυζί. Εκείνη δμως κατ' αρχάς
δϊν ήθελε καΐ εκαμνεν δτι μέ πολλήν εύχαρί-
στησιν μ' εβλεπεν ύστερον από τόσον καιρόν.
ΚαΙ επειδή Ιγώ μΙ θυμόν την έλεγα νά κα-
ταβη: — Βέβαια, μϊ απήντησε, διά νά ηειρά-
ζης έδώ την μικράν όούΐην (παιδίσκην)• καΐ
Άλλοτε δά με&να μένος δέν την Ισερνες;!^ — ΚαΙ
έγώ μ^ν έγέλασα, εκείνη δέ εγείρεται καΐ ανα-
χωρούσα κλείει τήν θύραν καΐ προςποιουμένη
δτι άστείζεται κλειδώνει καΐ πέρνει τό κλειδί.
'Όλ' αυτά δίν έφεραν καμμίαν ίδέαν ούτε
ύποψίαν είς τόν νουν μου, και καθώς έφθασα
κουρασμένος άπό τήν εξοχήν, έκοιμώμην ευ-
χάριστα. 'Όταν έξημέρωσεν, ήλθεν εκείνη καΐ
ήνοιξε τήν θύ: αν. Επειδή την ήρώτησα, διατί
τήν νύκτα αΐ θύραι έτριζαν, μ| άπήντησεν δτι
ό λύχνος ό παρά τό παιδίον είχε σβύσει κ'
έπηγαν ν^ ανάψουν άπό τά γειτονικά. Έγώ
έσιώπων καί τα επίστευα. Μ' έφάνη δέ δτι
έβαζε ψιμύθιον είς τό πρόςωπον, ένψ ό αδελ-
φός της εί/εν αποθάνει καΐ δέν είχον περάσει
ακόμη 30 ήμέραι. Άλλα καΐ δι* αυτό δέν
την έκαμα παρατήρησιν καΐ σιωπήσας έξτίλθα
του οίκου μου.
Μετά ταύτα, κύριοι δικασταί,- ένφ έν τφ
μεταξύ παρήλθε καιρός τις καΐ έγώ εύρισκό-
μην πολύ μακράν άπό του νά εννοήσω τήν
συμφοράν μου, έρχεται προς έμέ μία γραία,
ή οποία, ώς έμαθα κατόπιν, είχε σταλτί παρά
τίνος γυναικός, τήν οποίαν έμοίχευεν εκείνος.
Ή γυνή αύτη οργιζομένη και νομίζουσα
έαυτήν ήδικημένην, διότι δέν έφοίτα πλέον
εκείνος, ώς άλλοτε προς αυτήν, παρεφύλατ-
τεν, εως δτου άνεκάλυψεν ποίον ητο τό αίτιον.
*Η γραία λοιπόν πλησιάσασά μοι λέγει: —
Εύφίλητε, μή νομίσης δτι έρχομαι προς σέ
παρακινούμενη άπό άνόητον περιέργειαν. Ό
άνθρωπος ό άτιαάζων σέ καΐ τήν γυναίκα σου
είναι και ίδικός μας εχθρός. Λάβε τήν δούλην
σου, ή οποία πηγαίνει είς τήν άγοράν καί σας
ψουνίζει, υπόβαλε την είς βασάνους καΐ θά
μάθης δλα. Ό άτιμάζων σε είναι ό Ερατο-
σθένης ό έκ του δήμου Οίης. Αυτός δχι μόνον
τήν γυναικά σου διέφθειρεν, άλλα καΐ άλλας
ι^
182
ό ΕΝ ΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΟΥΠΟΛΕΙ ΕΛΛΗΝΙΚΟΣ ΦΙΛΟΛΟΓΙΚΟΣ ΣΤΛΛΟΓΟΣ
πολλάς, διότι αυτό βίναι τ6 ίπάγγελμά του
καΐ η τέχνη του».
Είττεν αυτά, κύριοι δικασταί, καΐ ϊφυγε.
Ταραχή αμέσως με κατέλαββ καΐ δλα μου
ηρχοντο εΙς τόν νουν καΐ ημην μεστός υποψίας
συλλογιζόμενος πώς έκλειδώθην &1ς τόν κοι-
τώνα, ενθυμούμενος ό'τι την νύκτα έκείνην
^έκρότουν και αί δύο θύραι, ή αυλειος η
προς τόν δρόμον, καΐ ή της οίκίας η προς
την αύλήν, τό όποιον ουδέποτε άλλοτε είχε
γίνει, και σκεπτόμενος την ίστορίαν του ψι-
μυθίου. "Όλ* αυτά εστριφογύριζαν είς τόν
νουν μου και έπληθυναν αί ύποψίαι μου.
Είςελθών είς την οίκίαν μου διέταξα την
δούλην νά με άκολουθήσγ) είς την άγοράν, την
ώδήγησα είς Ινός φίλου μου καΐ εκεί την είπα
δτι γνωρίζω δλα τα συμβαίνοντα εΙς την οί-
κίαν. — «"Ακουσε, την εΐπα' έχεις νά έκλέζης
εν εκ τών δύο' η νά μαστιγωθτ,ς καΐ νά ρι-
φθης «ίς τόν μύλον διαρκώς βασανιζομένη εκεί,
η νά είπνίς βλην την άληθειαν καΐ νά μη πά-
θης τότε κανέν κακόν, τουναντίον δέ καΐ νά
σε συγχωρήσω τά σφάλματα σου. Όχι λοιπόν
ψεύματα, άλλα τγ;ν άληθειαν, λέγε με». —
Κ* εκείνη, κατ* αρχάς μίν ήρνείτο και έλεγε
νά την κάμω 6 τι θέλω, διότι τίποτε δϊν
εγνώριζεν. *Άμα δμως εγώ έπρόφερα τό δνομα
του Ερατοσθένους καΐ είπα δτι αυτός ε?ναι 6
φοιτητί]ς της γυναικός μου, έζεπλάγη αμέσως
νομίσασα δτι επακριβώς γνωρίζω δλα. Τότε
πλέον έπεσεν είς τους πόδας μου καΐ λαβουσα
τόν λόγον μου δτι ουδέν κακόν θά πάθη, μέ
διηγήθη πώς κατά πρώτον μετά την κηδείαν
6 Ερατοσθένης ηλθεν είς όμιλίαν μαζί της,
πώς αφ* ου έδίστασε καΐ ήρνήθη εν άρχγ;, έπι
τέλους εδέχθη τάς προτάσεις καΐ ώμίλησε την
κυρίαν της, πώς εκείνη μετά παρέλευσιν χρό-
νου επείσθη, τίνι τρόπφ είςηρχετο ό εραστής,
καΐ δτι κατά την έορτήν τών θεσμοφορίων,
εμού απόντος είς την εξοχήν, έπηγεν ή ίδική
μου μετά της μητρός εκείνου είς τόν ναόν, και
δλα τά άλλα δσα έγένοντο, αϊ άφηγήθη λε-
πτομερώς. — «Πρόςεξε, την είπα, κανείς νά
ρ.ή τα μάθη αυτά* διότι άλλως τίποτε εζ
όσων μ* έξωμολογήθης δεν δύναται νά βε-
βαιωθη. Εννοώ δλ' αυτά νά με απόδειξης
επ* αυτοφώρω. Οι λόγοι σου δέν με ωφελούν*
τά έργα πρέπει νά γίνουν φανερά, αν πράγ-.
μάτι έγένοντο».
Συνεφώνησεν ίΐς αυτά, και παρήλθον εν
τω μεταξύ 4 ή 5 ήμέραι Πρώτον
επιθυμώ νά σας διηγηθώ τά γενόμενα κατά
την τελευταίαν ήμέραν. Έχω φίλον |ΐου
στενόν τόν Σώστρατον* τόν συνήντησα ερχό-
μενον από την εξοχήν τό εσπέρας μετίι την
δύσιν του ηλίου. Γνωρίζων δέ δτι τοιαύτην
ώραν δεν θά εύρισκε πλέον φαγητόν είς την
οίκίαν του, τόν προςεκάλεσα νά δειπνήσωμιν
μαζί. Και Ιλθόντες είς τήν οίκίαν μου άνέ-
βημεν είς τό άνω πάτωμα καΐ έδειπνουμεν.
Άφ* ου δέ έφαγε καλά, εκείνος μεν άνεχώρη-
σεν, εγώ δΐ έπλάγιασα.
Ό Ερατοσθένης, κύριοι δικασταί, είςέρχε-
ται και ευθύς ή δούλη μ* έξυπνιΧ καί με λε'γιι
δτι είναι μέσα. ΚαΙ έγώ είπών προς αυτήν νά
προςέχη τήν θύραν, κατέβην σιγαλά καΐ εξέρ-
χομαι και πηγαίνω είς του δεΤνος και όάνος
καΐ άλλους μϊν εύρον, άλλους δέ δεν εύρον ως
άποδημουντας. Παραλαβών δέ δσον τό δυ-
νατόν περισσοτέρους εκ τών ευρεθέντων ίβά-
διζον* και λαβόντες δδδας εκ του πλησίον
παντοπωλείου είςερχόμεθα, διότι ή θύρα του
κάτω οίκίσκου ητο ανοικτή καΐ προητοιμα-
σμένη από τήν ύπηρέτριαν. Σπρώξαντες τότε
τήν θύραν του κοιτώνος, οί μέν πρώτοι ειςελ-
θόντες είδομεν αυτόν πλαγιασμένον δίπλα είς
τήν γυναίκα, οΐ δΐ κατόπιν δρθιον και γυμνόν
έπΙ τής κλίνης. Έγώ, κύριοι δικασταί, πλη-
γώσας ρίπτω αυτόν κάτω καΐ τάς δύο του
χείρας στρέψας προς τά οπίσω καΐ δέσας τόν
ήρώτων διατί ατιμάζει τόν οίκον μου. Και
εκείνος ώμολόγει δτι αδικεί, αλλά παρεκάλει
καΐ Ικέτευε νά μή τον φονεύσω αλλά νά λάβω
χρήματα. Τόν απήντησα: «τ — Δ^ν είμαι έγώ
ό φονεύων σε, αλλ* ό της πόλεως νόμος^, τόν
όποιον συ παραβαίνων εθεώρησες τάς ήδονάς
σου ανωτέρας του νόμου καΐ έπροτίμησες νά
πράξης τοιούτον έγκλημα άτιμάζων τήν γυ-
ναίκα καί τά τέκνα μου, παρά νά πείθεσαι
είς τους νόμους και νά ήσαι κόσμιος». — Ούτω,
κύριοι δικασταί, εκείνος επαθεν δ τι διατάσσουν
οί νόμοι διά τους τοιαύτα πράττοντας, δχι
άρπασθεις έκ της όδοΰ, ουδέ καταφυγών είς
τήν έστίαν, ώς λέγουσιν ούτοι οΐ κατήγοροι.
ΚαΙ πώς θά ητο δυνατόν, άφ' ου πληγωθείς
εντός του κοιτώνος επεσεν αμέσως κάτω, έγώ
δε περιέστρεψα τάς δύο του χείρας καΐ ήσαν
μέσα τόσοι άνθρωποι, τους οποίους ητο αδύ-
νατον νά διαφύγγ) μήτε σίδηρον μήτε ξύλον
μήτε άλλο δπλον έχων διά νά υπερασπισθώ
1. ^Ητο χοινη χαι συνήθης ή φοάσις αδτη Ιν χάϊη
περιπκόσιι παραβιάσεως νό|Αθυ. Τήν άπομ^ιιται χΜμι•
χώτατα καί 6 *Αριστοφάνης, Έχκλ. 1055.
ΛΥΣΙΟΥ Ο ϋΡαΤΟΣ δικανικός ΛΟΓΟΣ
183
αυτόν κατά των είςελθόντων. Άλλα, νθ(Λ{ζω,
γνωρίζετε, κύριοι Χικασταί, 6τι οΐ άδικα πράτ-
τοντες ποτΐ δεν ομολογούν δτι ο Ι αντίδικοι
των λέγουν την άλήθειαν μΙ τα ψεύδη των
δ(χως και παρόριοια μηχανήματα κατορθώνουν
νχ εγείρουν την άγανάκτησιν και την όργήν
των άκουόντων ψεύδη λεγόμενα κατά τών
εχόντων τό δίκαιον υπέρ εαυτών.
V
Πόσον φυσικώς ετέθη έν άρχνί της διηγή-
σεως ή άττερίττως ριφθεϊσα φράσις δτι ό θά-
νατος τίς μητρός του Εύφιλήτου εγένετο δι'
αυτόν ή αίτια ίλων τών κακών. Και πόσον
βαθέως συγκινητικήν ίννοιαν περιέχει ή δι'
ελαχίστων λέξεων είκονιζομένη σκηνή της κη-
δείας. Διότι ταύτην άκολουθήσαιχ κατά τα
εβιμα της πόλεως ή σύζυγος του επεσεν υπό τό
λάγνον βλέμμα Ικείνου του άνϋρώηου (του
Ερατοσθένους δηλ. ούτινος τό δνομα δέν θέ-
λει να προφέργι] )^α*ι ^χρόνφ διαφθείρεται».
Ή μη τη ρ του ένόσφ εζη, ήτο ό φύλαξ άγγε-
λος της συζυγικής του ευτυχίας* διό η καΐ ή
σύζυγος του τότε ήτο ηαοών βείτίατη καΐ οί-
κονόμος δεινή, και φειδωλός, και ακριβό^
πάντα διοικουαα, Ό θάνατος δμως της μητρός
καΐ ή κηδεία, ήτο θάνατος καΐ κηδεία της
συζυγικής του ευτυχίας καΐ αρχή τών μελλου-
σών συμφορών.
Πόστων ένάργειαν έχει ή συντομωτάτη πε-
ριγραφή του διηίον οίκιδίου, της σκηνής ταύ-
της, δπου τό δράμα εκτυλίσσεται.
Ή ύττηρέτρια, ήτις ήτο δούλη, εικονίζεται
ως τό πρώτιστον όργανον τής μοιχείας. Δια
του 6ργάνου τούτου έπαίχθη πάντοτε ή διωδία
του μοιχού καΐ τής μοιχαλίδας καθ' δλους
τους αιώνας. Άλλ* ενταύθα έχει τοΰτο τό
πρωτότυπον και δλως ίδιάζον δτι ή υπηρέτρια
μεταχειρίζεται τό άθφον βρέφος, τό σύμβολον
τής τιμής του οίκου, ώς εγερτήριον προκαλούν
τήν μητέρα ν' άφήση τήν συζυγικήν κλίνην
καΐ καταβγ) κάτω εΙς τήν κλίνην τής ατιμίας.
Έξοχος είναι ή κωμωδία τής γυναικός,
ήτις ακούει μέν καΐ γνωρίζει δτι ό κλαυθμός
καΐ ή γοερά φωνή του παιδίου επίτηδες βα-
σανιζομένου υπό τής δούλης είναι τό βέβαιον
σύνθημα δτι ό εραστής είναι μέσα (ένδον έστΙ)
καΐ ανυπομονεί νά τον (δνί, άλλα προςποιεϊ-
ται δτι δέν θέλει ν' άποχωρισθη του συζύγου
έλθόντος μετ* άπουσίαν πολλών ήμερων εκ
τής εξοχής.
Έξοχωτέρα και μοναδική ακολουθεί σκη-
νή, τήν οποίαν δίν άπαντα τις είς τους ευ-
φυέστατους κωμωδιογράφους ουδέ είς τόν Βο-
κάκκιον. Ό σύζυγος προτρέπει τήν γυναίκα
νά καταβη διά νά ημέρωση τό βρέφος, τήν
παρακαλεί ν' άφήση τάς τρυφερότητας, απο-
ρεί πώς ένζ) ομιλεί παρ' αύτφ επιτακτικώς
τό πατρικόν φίλτρον, δεν εξεγείρεται παρ' ε-
κείνη τό μητρικόν φίλτρον, δπερ είναι τό
άγνότερον, τό άγιώτερον καΐ τό• έπιτακτικώ-
τερον δλων τών αίσθημάτων, καΐ επι τέλους
οργίζεται καί την διατάττει νά καταβη,
άγνοών ό δείλαιος δτι διά τών ίδίων χειρών
την βοηθεί καί την οδηγεί νά πέση ε(ς τάς
άγκάλας του άνυπομονοϋντος εραστου.
Λαμβάνει τότε ύπάτην έντασιν ή ψυχολο-
γική κωμφδία τής απίστου γυναικός. Ένφ
φαίνεται αύτη ύπενδίδουσα εις τάς διαταγάς
του συζύγου προς |κτέλεσιν του μητρικού δή-
θεν καθήκοντος, δέν αναχωρεί πριν ή καλώς
καΐ έπιτηδειότατα εξασφαλισθη κατά δύο κιν-
δύνων, Πρώτον κατά πάσης ύπονοίας δυναμέ-
νης νά έγερθη έν το) πνεύματι του ανδρός, καΐ
δεύτερον κατά πάσης τυχαίας αύτου κατά
τήν νύκτα άφυπνίσεως καΐ αίφν ιδίας εμφα-
νίσεως. Έπρεπε καΐ ό σύζυγος νά κοιμά-
ται ήσυχος καΐ ασφαλώς κεκλεισμένος είς τό
άνω πάτωμα, καΐ αυτή ήσύχως και άδεώς
νά παραδοθη είς τάς άγκάλας του εραστου
κάτω. ΓΙρΙν ή κλείση τόν κοιτώνα καΐ λάβη
τήν κλείδα ώφειλε νά κλείδωση καλώς τόν
νουν και τήν συν είδη σιν του άγαθοΰ συζύγου
της. Και τοΰτο επιτυγχάνει διά τής ζηλοτυ-
πίας, ην σοφίζεται αίφνης και υποκρίνεται θαυ-
μασίως άντιστρέφουσα τά πράγματα, αυτή
έκφέρουσα ύπονοίας κατά τής πίστεως του
συζύγου : αϊνα σύ γε πειροίς ενταύθα τήν
παιδίσκην καΐ πρότερον δή μεθύων είλκες
αυτήν». Έξ ενστίκτου γνωρίζει δτι ή άντε-
πίθεσις μετατρέπει τήν έπίθεσιν είς άμυναν
καΐ μετά πανουργίας ύπενδίδουσα είς τάς
διαταγάς του ανδρός, τήν στιγμήν τής απο-
χωρήσεως αντεπιτίθεται κατ' εκείνου διά του
δπλου τής ζηλοτυπίας επι του πεδίου τής
αμοιβαίας συζυγικής αγάπης καΐ ούχΙ τής
προς τό τέκνον στοργής, θέτει ούτω τόν σύ-
ζυγον είς θέσιν αμυνομένου καΐ ευχαριστημέ-
νου μάλιστα εκ του παρθίου τούτου βέλους,
δπερ ρίπτει αναχωρούσα* διότι τό βέλος τής
ζηλοτυπίας προξενεί πόνον είς τόν ρίπτοντα
καΐ ήδονήν είς τόν λαμβάνοντα ώς κολακεύον
τήν φιλαυτίαν τούτου* ενταύθα δέ ή ηδονή
παρέχεται διπλή, διότι έν τη ζηλοτυπία τής
γυναικός ό άνήρ βλέπει σύναμα μετ' εύαρε-
I
Ιέ4
ο ΕΝ ΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΟΥΠΟΛΕΙ ΕΛΛΗΝΙΚΟΣ ΦΙΛΟΛΟΓΙΚΟΣ ΣΥΛΛΟΓΟΣ
σκ6(ας την βεβαιότητα περί της πίστεως αυ-
τής ώς συζύγου. 'Αφου (Λετα τοσαύτης πει-
στικότητας ή άπιστος γυνή έξευρε την κλείδα,
ΧΓ ίς έξησφαλι'σθη κατά πάσης ανησυχίας
του πνεύματος καΐ των αισθημάτων του συ-
ζύγου, παίζουσα κλείει την θύραν καΐ απερ-
χόμενη κλειδώνει και λαμβάνει την κλείδα
του κοιτώνος.
Ό Εύίρίλητος την στιγμήν έκείνην γελ^.
Είναι ευχαριστημένος, διότι έχει τόσον καλην
γυναίκα. Είναι φανερόν ότι αύτη τον άγαπδί
πολύ περισσότερον παρά αυτός* διότι τον ζη-
λοτυπεΐ και διότι επέμενε να θυσιάση τ6 μη-
τρικόν φίλτρον ε (ς την συζυγικην στοργην καΐ
τρυφερότητα* ουδεμία δέ άμφιβολίοί χωρεί περί
της πραγματικής ζηλοτυπ^'ας, διότι πραγμα-
τικώς τον έκλείδωσεν. Είναι κατευχαριστη-
μένος, και περιμένει να παύσωσιν οΐ επίμονοι
κλαυθμυρισμοί του βρέφους, δια να παραδοθεί
έν μακαριότητι είς τόν ύπνον. *Η παρουσία
μόνη τής μητρός ησύχασε τό βρέφος κάτω,
ησύχασε και τόν άθωον σύζυγον επάνω. Και
ούτω μετά τόν γέλωτα, ό'ςτις έζέσπασε παρά
τω άνδρΐ έκ τής εύαρέστου δι' αυτόν σκηνής
τής ζηλοτυπίας καΐ μετά την έπελθουσαν γα-
λήνην και ησυχίαν, τελείται κάτω άφόβως ή
μοιχεία.
Την νύκτα ηκουσε κρότον ασυνήθη των
δύο θυρών τής οίκίας του, αλλά τφ δίδεται
ή έξήγησις την πρωίαν, ό'τι σβεσθέντος του
λύχνου του παρά τό παιδίον μετέβησαν είς
τους γείτονας καί τον ηναψαν. Ό άπόνηρος
σύζυγος πιστεύει και σιωπά και δέν φαντάζε-
ται δτι ο σβεσθεις λύχνος ητο ο τής συζυγι-
κής τιμής, 6 λύχνος τής ευτυχίας του.
Βλέπει κατόπιν ψιμΜιον ε(ς τό πρόςωπον
τής γυναικός του, ένφ δέν ειχον ακόμη παρ-
έλθει 30 ημέραι άπό του θανάτου του αδελ-
φού της* αλλά και πάλιν δέν ύποπτεύει την
άπάτην, τής οποίας έμβλημα κλασικόν είναι
τό ψιμύθιον.
Βλέπει λοιπόν χωρίς νά βλέπγ), καΐ θά έζ-
ηκολούθει νά ηναι τυφλός καΐ ενινχής, αν
δεν έρρίπτετο φως άπό τόν έρωτα μιας άλ-
λης άγνωστου γυναικός, ερωμένης του αύτου
μοιχού, του κομψευόμενου Ερατοσθένους, του
κατακτητοΰ των καρδιών, του έχοντος ίπάγ-
γελμα και τέχνην την μοι/είαν.
Ό έρως έφόνευσε την συζυγικην πίστιν.
Ό έρως φονεύει καΐ τόν μοιχόν. ΚαΙ ή πα-
λαιά αύτη δίκη αποδεικνύει, 6 τι μυριάκις
έκτοτε απεδείχθη, οτι δηλαδή ό άπατώμενος
Ιρως εΐναι οξυδερκέστερος του άπατωμένον
συζύγου και έρχεται επίκουρος είς αυτόν ίι'
αποστολής αγγέλου, Ό άγγελος εν τγι προ-
κειμένγ) δίκη παρέστη υπό μορφή ν γροΛϋον.
Τό δε γραέδιον κατά τους νεωτέρους χρόνους
καΐ τήν σήμερον ακόμη λαμβάνει συνήθως
τήν μορφήν ανωνύμου Ιπίοτολής, Είναι περί-
εργος ή διά τών αίώνων έζέλιζις του αύτοΰ
πράγματος διά ποικίλων μεταμορφώσεων.
Ή κωμφδία δταν φθάση είς τήν ύψίστην
αυτής έντασιν, μεταμορφοϋται καΐ αύτη είς
τραγφδίαν, ώς τό ύδωρ μετά τόν βρασμόν γί-
νεται ατμός. Τό αυτό δέ δργανον, τό όποιον
τόσον ωραία έπαιξε τόν αχοηόν τής μοιχείις,
ή ύτζηρέτρια, έχρησίμευσε και εΙς τήν τραγι-
κήν λύσιν και επαιξεν έμμουσότατα τό θρη-
νώδες έμβατήριον, φόνευομένου του μοιχού έν
τφ μέσφ τών ηδονών του.
"Αξιον προςοχής είναι δτι ό Λυσίας, πι-
στός ε!ς τό ενστικτον τών συμπολιτών τοδ
άποτροπιάζεσθαι σκηνάς άγριότητος και θεά-
ματα ανθρωποκτονιών, ούτε καν αναφέρει την
λέξιν φόνος έν τφ προοιμίω του, ούδε περι-
γράφει λεπτομερώς τήν αίματηράν λύσιν, άλλ'
αρκείται είς μίαν φειδωλήν φράσιν, δτι πα-
τάξας καΐ ρίψας κάτω εκ τής κλίνης τόν
μοιχόν καΐ δέσας όπισθεν τάς χείρας, τζ> ει-
πεν, δτι τον φονεύει δχι αυτός, άλλ' 6 νόμος
τής πατρίδος, Αφήνει δέ είς τους δικαστας ν»
έννοήσωσι τά μετά ταύτα ώς τετελεσμένον
φόνον, λέγων : «ούτως, ώ άνδρες, εκείνος
τούτων ετυχεν, ώνπερ ο1 νόμοι κελεύουσι τους
τά τοιαύτα πράττοντας».
VI
Είναι αδύνατον νά μή θαυμάστρ τις τήν
(σ/υράν έντύπωσιν, ην εμποιουσι και σήμερον,
μ^τά ττάροδον 23 αίώνων, αί τέσσαρες αύτΐί
σελίόες. ΙΙώς μέ τόσην συντομίαν, με τοιαύ-
την αφελή καΐ άπροςποίητον φράσιν, άνευ ου-
δενός πάθους ρητορικού φαινομένου, άνευ ρη-
τορικών κοσμημάτων και άνευ ψυχολογικών
παρατηρήσεων, πώς άνευ παρουσίας ούδενός
ίχνους τέχνης προδιδομένης, κατορθοΰται η
θαυμασίως ζωντανή αύτη είκών, ήτις θά ένο-
μιζέ τις είναι χθεσινή, καΐ είς τήν οποίαν πα-
ριστάμεθα άκροαται άμα καΐ δικασταί, έτοι-
μοι ν' άθωώσωμεν τόν κατηγορούμενον με εν-
διαφέρον ζωηοότατον διά τό πάθημα του ;
Τό μυστήριον έγκειται είς τούτο, δτι ό Λυ-
σίας γνωρίζει νά κατόπτευση τήν άνθρω-ί'/τν
φύσιν, ώς λέγει προςφυώς 6 αρχαίος κριτιχέί
Διονύσιος 6 Άλικαρνασσενς : (κκράτιστος θτ;
ΛΤΣΙΟΤ Ο ΠΡΩΤΟΣ ΔΙΚΑΝΙΚΟΣ ΛΟΓΟΣ
185
πάντων έγένβτο ρητόρων φύσιν ανθρώπων κα-
τοπτ»ΰσαι χαΐ τα προςη*οντα ίκάστοις άπο-
δουναι πάθη τ( χαΐ ηθη καΐ ίργα.» Γνωρίζιι
νά ψυχολογνί πολύ καλλίτιρα ηριών των Χι-
δαχτόρων χαΐ δικηγόρων, οι όποιοι άρκούριβθα
ε{ς την έπ^δβιζιν του γυ[χνασια}ίθυ απολυτή-
ριου του βλβαιουντος ίκίτημίύς 6τι ηχούσαμεν
Ικ τών εδωλίων του γυρινασίου τό [χάθημα τής
ψυχολογίας τό κατ* έξοχην άψύχως διδα-
σιςόμβνον.
Ό Λυσίας καΐ οΐ συνάδελφοί του λογογρά-
φοι ηναγχάζοντο ίιιάστοτβ δια πάσαν υπόθε-
σιν χαΐ δια πάντα πβλάτην νά παρασκευά-
(τωσι τόν λόγον, άφ' ου έμελέτων καλώς τα
στοιχεία της κρινομένης δίκης, καΐ ίσπούδαζον
επιμελώς τόν χαρακτήρα, την κοινωνικην θέ-
σιν, τά ηθη, τάς εζεις καΐ έν γένει τό πρόςω-
πον πρώτιστα μέν του πελάτου είτα δΐ τό του
αντιδίκου. Ό Λυσίας πρώτος καΐ μετ' αυτόν
ό Ισαίος, ό 'Τπερείδης, ό Δημοσθένης καΐ οί
άλλοι πολυπληθείς ποιηταΐ δικανικών λόγων
κατέκτησαν δικαίως την φήμην ηθογράφων
άριστα είκονιζόντων τους πελάτας. : ΤδΐΙβΠΐ
άβδ Ιο^ο^αρΗβδ ΑΙΙιβηίβηδ ίι άθδδίηβΓ
Ιβδ β^ΐΓβδ άβ ΙβαΓδ οΐίβηίδ. {ΐΜυ^οη-
1.ίΙΙ.ΡΓαηοαίδβ ρ. 900). Ό δΐ πολύς λνβίΐ
άναλύων τόν άνευρεθέντα λόγον του Υπερεί-
δου κατά Άθηνογένους (Εΐαάβδ δΠΓ Ι'Λη-
ΙίςαιΙέ ΟΓβοςαβ ρ. 313) λέγει : «Οβ ςαί
άίδΗη^β Ιβδ ιηβιΙΙβαΓδ Ιο^ο^Γ&ρΗβδ ά'
Αΐΐιέηβδ, οβ ςαί ίαίΐ 1β ρΐαδ ^Γαηοΐ
οΙι&Γΐηβ άβ ΙβαΓδ βΟΓίΙδ, ο'βδί 1β Ιαίβηΐ
ΙοαΙ (ΐΓαιηδιΙίςαβ άβ δβ ιηβΙΐΓβ ά Ια
ρΐαοβ άαοϋβηΐ, άβ ρρβηάΓβ δοη Ιίΐη^α^β,
δοη Ιοη, δοη αοοβηί, ά' βηΐΓβΓ άαηδ δα
ρβαα. Κίβη η' βδΐ ρΐαδ βιηαδαηΐ ηαβ
ά' βηΙβηάΓβ αη άβδ οΠβηΙδ άβ Ι,νοίαδ
(πρόκειται περί της δίκης ταύτης καΐ περί του
Ευφιλήτου) βΧρΟδβΓ δβδ ΙΪΙβδανβΠίαΓβδ άο-
ΓηβδΙίςαβδ, ταοοηΙβΓ ανβο αηβ άέϋ-
οίβαδβ ]κ)ηΙιοηίΐιβ οοιηπιβ ί1 δ' βδΐ Ιαίδδβ
ΐΓοιηρβΓ ραΓ δα ίβπίΓηβ, οοιηπιβ, ί1 α
έΐό δίιηρίβ βΐ ΟΓβάαΙβ. ί.β ρβΓδοηηα^β
(}αί ραΗβ αίπδί ηοαδ αιηαδβ, ηοαδ ίαίΐ
πΓβ ά δβδ άόρβπδ; ιηαίδ ο'βδί άαη8 8οη
ιηίέτέΐ φΐβ δοη ΚαΗΙβ Βοη^Ιεην Ιηχ
Έχουν την ευΛρεπεστάτην άρε την της ηθο-
ποιίας, Δέν ευρίσκω λέγει πάλιν ό Άλικαρνασ-
σεύς, ουδέν πρόςωπον παρά τω Λυσία άρηθο*
ηοίτμον ούτε ϋψυχον, Ό δγκος, τό ξενικόν
διχ τόν διάδικον ύφος του λόγου, καΐ τό έπι-
Έλλ. Φι>. Σύλλογος
τετηδευμένον, καταστρέφουσι την ηθοποιίαν
καΐ άποδιώκουσι τό όμοιάληθες καΐ την πειθώ.
Ή πειθώ δέν προέρχεται εκ της δεινότητος
του λέγοντος τόσον, δσον ίκ της φυσικότητος*
θαυμάζομεν δέ τους καλούς ηθοποιούς ακριβώς,
δταν φαίνωνται φυσικοί.
Αϊ φράσεις του λόγου είναι σύντομοι καΐ
διαλελυμέναι άρμόζουσαι εις τό στόμα του
Ιίύφιλήτου, 5ςτις έκ της (διαζούσης αύτου
αγάπης προς τους αγρούς και τόν άγροτικόν
βίον δίν έχει βεβαίως την άνωτέραν παιδείαν
και μόρφωσιν τών άρεσκομένων είς την άγο-
ράν, τά γυμναστήρια και ε(ς τα άλλα κέντρα
τών συζητούντων. *Ίσως δέ έκ της ύπερβαλ-
λούσης ταύτης αγάπης περιώρισε την προς
την σύζυγον, καΐ ερχόμενος κατάκοπος έκ της
έξοχης δεν ηδύνατο ν ' άγρυπνη δσον έδει προς
τά εν τφ οίκφ συμβαίνοντα.
Ή περιοδολογία τών πολιτικών ρητόρων,
η σοφή τέχνη της κατασκευγίς περιόδων, είναι
δλως περιττή καΐ μάλιστα επιζήμιος διά τόν
έπιδιωκόμενον σκοπόν του εύαρμόστως λέγειν
προς τά πρόςωπα καΐ την περίστασιν, δπως
καταφανή ή πιθανότης τών αφηγουμένων καΐ
έπέλθγ) εντεύθεν ή πειθώ.
Φαίνεται λοιπόν ό προκείμενος λόγος ώς
άχεχψίτευτος' είς δλους τούς Ιδίώτας, τους μη
καλώς δηλαδή πεπαιδευμένους, καΐ είς ουκ
ολίγους τών φιλολόγων, δσοι δίν έχουν πολλήν
τριβήν περί λόγους, λέγει αύθις ο Άλικαρνασ-
σεύς, τοιαύτη αληθώς ΐδέα επικρατεί δτι έγρά-
φη άν6ηιτηδ$ντως καΐ δχι κατά χέχνην, μάλι-
στα κάηως αυτομάτως καΐ ώς Ιτυχεν, Έν τού-
τοις είναι κατ' εξοχήν έργον τεχνικώτατον :
^ττεποίηταί γάρ αύτω τοντο τό άηοίητον, κα\
δίδεται τ 6 λελνμένον παΐ Ιν αντφ τφ μη δο•
κεΐν δεινώς κατεοΗενάσ&αι τό δεινόν ίχει.»
Διά τούτο δέ είναι δυςμίμητος, καίτοι έχει
τήν φράσιν εύκολον καΐ άπλτίν.
Ή κατ' εξοχήν τέχνη είναι συνήθως κε-
κρυμμένη καΐ δέν φαίνεται. Όμοιάζει τάς
ελαφρώς καμπύλας γραμμάς της βάσεως του
Παρθενώνος, καΐ τόσον καλλίτερα κρύπτεται,
δσον δέν συνοδεύεται μέ κοσμήματα καΐ άλ-
λην πολυτέλειαν, άλλ' είναί τι απλούν ^ άρμο-
νικόν, άβίαστον, ή δέ προςοχή δέν σταματ^
ε(ς ούδεμίαν λεπτομέρειαν έξέχουσαν άλλα
προςκολλάται είς τό δλον τό γοητευον καΐ έν-
τυπούμενον, ώς εν ώραίον καλλίγραμμον σχ^ί-
μα. *Η τέχνη του Λυσίου είναι λοιπόν αόρα-
τος ώς καΐ αϊ καμπύλαι του Παρθενώνος.
Έκ της πολυλογίας καΐ της παλιλλογίας,
Τοιιος ΚΪΓ 24
186
ο ΕΝ ΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΟΓΠΟΛΕΙ ΕΛΛΗΝΙΚΟΣ ΦΙΛΟΛΟΓΙΚΟΣ 2ΓΛΛ0Γ0Σ
ην 6 Εύφίλητος, ώς πάς πελάτης, έκένωσεν
άναποφεύκτως είς τόν ύπο[Λθνητι>ιόν δικηγό-
ρον του, 6 Λυσίας έσταχυολόγησεν δσα τφ
έχρειάζοντο καΐ απέρριψε πλήθος βέβαια υλι-
κού άχρηστου ϊσως σέ καΐ 6πιζη(Λ(ου. Εξε-
τάζων δι διάφορα σηριεΐα επίκαιρα και άνα-
λύων ψυχολογικώς τους λόγους καΐ τάς πρά-
ξεις τών δρασάντων προςώπων έδωκε την
πρέπουσαν φυσιογνω(Αίαν και γλώσσαν εις
εκαστον και (χέ φαινόμενη ν άτη(Λέλειαν κατέ-
ταξε τεχνικώτατα τα γεγονότα, ώςτε τό 5λον
ν' άποτελέση άριστούργη^Λα τέλειον |Λη δεό-
μενον προςθήκης η αφαιρέσεως (Αητε λέξεως
τίνος μήτε εικόνος.
Την άπλην, άλλα βαθεϊαν έντύπωσιν προ-
ξενούσαν φράσιν, δτι ό θάνατος της μητρός
ητο ή αρχή τών συμφορών, όλων, είναι εύρε-
σις του Λυσίου. Ούτος άφεύκτως διεσκεύασε
τήν χαριτωμένην εΙκόνα του ψιμυθίου προς
διπλούν χαρακτηρισμόν της τε άπλοϊκότητος
τών σκέψεων του άφελοΰς πελάτου καΐ της
προϊούσης άναιδείας της γυναικός του, ήτις
άναθαρρήσασα χάνει τήν πρώην εύκοσμίαν
καΐ φειδωλίαν της, άψηφεί τό πρόςφατον
πένθος καΐ προδίδεται, βχι δμως παρά τφ
άπλοϊκω Εύφιλήτφ, δτι γυμνάζεται δια του
ψιμυθίου να άρέσκη ε(ς κάποιον. ΚαΙ ή θελκτι-
κωτάτη περιγραφή της σκηνής, καθ' ην τη
προτροπή του συζύγου ή μοιχαλις συναινεί
δήθεν άκουσα να κατέλθη άλλα πρΙν ή κα-
τέλθγ) τόν κλειδώνει εκ ζηλοτυπίας δήθεν προς
τήν παιδίσκην καΐ εκ πείσματος, είναι προϊόν
της ψυχολογικής παρατηρητικότητος του Λυ-
σίου καΐ διεπλάσθη προδήλως παρ* αύτου τό-
σον φυσική προς άνάδε^ξιν του χαρακτηρος
έκατέρου τών συζύγων.
Ε{μΙ βέβαιος ό'τι άν έδίδετο τοιαύτη ύπό-
θεσις με δμοια στοιχεία του ιστορικού αύτης
είς τους Έλληνας δικηγόρους της σήμερον,
ουδείς εξ ημών θα κατώρθου να άγορεύσγ) ή
γράψγ) τήν άφήγησιν με τόσην ένάργειαν,
άλήθειαν και χάριν. ΔΙν λέγω μέ τόσην συν-
τομίαν* διότι ή ελλειψις κλεψύδρας έγένετο
ίσως αιτία της μή ασκήσεως ημών είς τό
ολίγα χαΐ καλά λέγειν, και διότι γενικώς κρα-
τεί ιδέα θαυμασμού προς τόν έπι πολλήν ώραν
αγορεύοντα.
Έν τούτοις τό σύμμετρον είναι τό πάν.
Οι αρχαίοι έμελέτων δια να ήναι συμμετρικοί
και σύντομοι και καλλιτέχναι του λόγου. Σή-
μερον ή συντομία θεωρείται τεκμήριον ελλεί-
ψεως μελέτης καΐ γνώσεων, ή δΐ πολυλογία
τεκμήριον δεινότητος και πολυμάθειας, και γί-
νεται πολλή κατάχρησι^ αύτης παρ' ήμίν ίΐαΐ
{δίως παρά τοίς γάλλοις δικηγόροις. Έν Γαλ-
λία, δπου ή ευφράδεια καΐ ή κομψότης τοΰ
λόγου είναι ευρέως διακεχυμένη πάρα τφ ίι-
κηγορικφ κόσμφ, λησμονείται συχνότατα η
εμβριθής του ΜοπίββφΐΙβΗ παρατήρησις:
«δ τι λείπει είς βά&ος εν τω λόγφ, μας το
δίδουν είς μήκος οί ρήτορες». Και υπομονή,
εάν με τό λεπτυνόμενον και μηκυνόμενον σύρ-
μα χρυσού ενός γραμμαρίου παρουσιάζωσι
πολλά και ωραία κομψοτεχνήματα οι χρυσο-
χόοι ούτοι του λόγου, καΐ δεν θέτωσι τήν ^ι-
λοτιμίαν και δόξαν αυτών είς τό να μεταβά-
λωσι τό γραμμάριον βάρους είς μεγίστην εχ-
τασιν λεπτεπίλεπτου μόνον σύρματος. Δικαίως
άρα λαμβάνων άφορμήν εκ τίνος λόγου τον
Ισαίου ό ΡίβΤνΟΠ (ί,ίΙΙβΓ* βΡβΟφΙβ ρ.
4^7-28) αναφωνεί: «Οοπιΐ^ίβη (1'ανοοαΐ5
ααΓαίθηΙ ΐ3βδθίη ά'αρρΓβηάρβ άΊδββ ά δβ
άβίαΐΓβ άθ ΙοαΙβδ Ιβδ δΐιρβΓίβΙβΙίοηδ, άθ
Ιοιίδ Ιβδ ΟΓΠβιηβηΙδ άβ ιηααναίδ ^ούΐ
ςιιί άόραΓβηΙ ΙβαΓδ ρ1αί(ϊογβΓδ βΐ δΐιτ-
ΙουΙ ^Θ οβΙΙθ ρΓοΙίχϋβ ςαί βδΐ Ια ρβ^β
άβ νέΙο(ΐηβηοβ ]ηάίοίαιτβι>.
Φοβούμαι μή εκ τών άχρι τούδε λεχθέντων
δύναταί τις ορθώς να συμπεράνη δτι δέν είναι
δύςκολον ν' άναλύσωμεν δικανικόν τίνα λόγον
του Λυσίου καΐ να έξάρωμεν τάς καλλονας
καΐ τάς άλλας άρετάς της αφανούς τέχνης
του επιφανέστατου τούτου λογογράφου, άλλ'
δτι είναι μάλλον δύςκολον μελετώντες αυτόν
ν * άποκτήσωμεν μίαν τουλάχιστον τών πολ-
λών του αρετών, τήν ανντομίαν, και ούτω
άποφύγωμεν τό όξύμωρον του έπαινείν ταύτην
δια της πολυλογίας.
ΜΕΡΟΣ ΔΕΥΤΕΡΟΝ
Ι.
Μετά τήν διήγησιν, ό άπολογούμενος Εύ-
φίλητος επικαλείται ύπϊρ Ιαυτου τρεις ΝόβΑονς,
καΐ παρουσιάζει μάρτυρας επΙ δύο θεμάτων.
Του πρώτου Νόμου, δν άναγινώσκει ό γραμ-
ματεύς του δικαστηρίου, τό κείμενον οέν
ύ'τυάρχει, άλλ'" ή εννοιά του σαφηνίζεται ίν τω
λόγω* τμήμα του κειμένου αποτελεί ή φρά^τίζ
ή έν τω έπιλόγφ ευρισκομένη: αίάν τις [ΐοι-
χόν λάβγ), δτι άν ούν βούληται χρησθαιϊ.
Κατά τήν εννοιαν του νόμου ό σύζυγος συλ-
λαβών έπ' αύτοφώρφ τόν μοιχόν, έδικαιοδτο
ή νά τον φονεύσ/), ή νά τον δέσμευση μι
κρατήσγ) έν τω οϊκω του βοηθούμενος υπό τών
ΛΥΣΙΟν Ο ΠΡΩΤΟΣ ΔΙΚΑΝΙΚΟΣ ΛΟΓΟΣ
187
θεραπόντων η τών φ{λων καΐ {Λίτά συίχφωνιαν
πιρί τΐ(χγ)[Λατος άποζημίώτεως δια την γενο-
[λένην ύβριν νά τον απόλυση, η τε'λος νά τον
ύποβάλη ε(ς άτιμωτικάς τινας σωματικάς ποι-
νάς καθιερωθείσας υπό της συνήθειας.
Ό Εύφίλητος θέλει ν ' άποδείξη εν πρώτοι^
δτι δίν ένόει νά λοόβη χρήματα πάρα του
μοιχού, δτι ο μοιχός ώμολόγει μεν δτι αδικεί
άλλα παρεκάλει νά μη φονευθη έτοιμος ων νά
πλήρωση χρηματα' ως λύτρα της ζωής του,
καΐ δτι έπΙ του νόμου βασιζόμενος έπέβαλεν
αύτω την τιμωριαν έκείνην, ην οι Αθηναίοι
νομοθετούντες έθεώρησαν δικαιοτάτην κατά
των τοιαύτα έπιτηδευόντων.
Τα γεγονότα αυτά αποδεικνύει διά της
προςαγωγης τών μαρτύρων, ους εκ της γει-
τονίας την νύκτα του δράματος παραλαβών
ώδήγησε προς βεβαίωσιν της επ' αύτοφώρφ
συλλήψεως του ενόχου.
Μετά την άκρόασιν τών μαρτύρων, οϊτινες
άνε'βαινον επί τίνος βάθρου η βήματος και κα-
τεθετον την μαρτυρίαν, ήτις πολύ προ της
δικασίμου κατά την γενομε'νην ενώπιον του
άρχοντος προανάκρισιν έλαμβάνετο γραπτή,
άναγινώσκονται υπό του γραμματέως οι έζής
δύο νόμοι, εκ τών φονικών λεγομένων του
Δράκοντος.
Ό πρώτος, είλημμένος εκ της στήλης τών
έζ Αρείου Πάγου, διαρρήδην λέγει, δτι δέν
καταδιώκεται έπι φόνω δ φονεύων τόν μοιχόν
τόν συλληφθέντα μετά της νομίμου αύτου
συζύγου, ΙηΙ δάμαρτι. Ό Νομοθέτης τόσφ
μάλλον δίκαιον έθεώρησε τούτο, προκειμένου
περί τών νομίμων συζύγων, δσον την. αυτήν
τίμωρίαν ορίζει καΐ δταν πρόκηται περί τών
παλλακών, ών ή άζία ελάττων τυγχάνει της
τών γαμετών γυναικών. €ΕΓναι δέ πρόδηλον,
προςθέτει 6 Λυσίας, δτι αν ό Νομοθέτης ήδύ-
νατο νά εύρη μείζονα ποινήν διά την μιτ'
εγγάμου γυναικός μοιχείαν, θά διετύπου
τοιαύτην άλλ' άφ^ ου δεν είναι δυνατόν νά
έξευρεθη ανωτέρα ποινή, ήρκέσθη νά εξο-
μοίωση άμφοτέρας)).
Του νόμου τούτου τό κείμενον εύρ(σκομεν
παρά Δημοσθένει κατά Άριστογείτονος ^53
έχον ώς έξης : α Έάν τις άποκτείνη έν άθλοις
χκων, ή έν όδφ καθελών ή εν πολέμφ άγνοή-
σας, ή Ιπϊ όάρμαη ή ίηΐ τιαλΙακΊ} ί}ν &ν
έι* ίλεν&ίροις παιοΐγ ϊχη^ τούτων ξνεκα μη
φεύγειν κτείνανταϋ,
Ό Δημοσθένης ωραιότατα εξηγεί τόν δι-
καιολογητικόν λόγον του νόμου τούτου ώς
προς τό άκαταδίωκτον του φονέως έν τη μοι-
χεία: Πολεμουμεν, λέγει, προς τους εχθρούς
διά νά μη πάσχωσιν αΐ γυναίκες ημών, αϊ μη-
τέρες, αι άδελφαΐ και αί θυγατέρες ύβριστι-
κόν τι ή ασελγές* παρά τών πολεμίων. Άλλ*
δταν οι φίλοι και οΐ συμπολϊται παρά τόν νό-
μον άτιμάζωσι και διαφθείρωσι τάς οικογε-
νείας ημών, κατ' ανάγκην ό Νομοθέτης Ιξο-
μοιόΐ αντονς ττρός πολεμίους και ίπιτρίπει νά
φονενσωμεν καϊ τοντονζ. Διότι γένος κυρίως,
φιλίων καΐ πολεμίων δέν υπάρχει, άλλ' είναι
αϊ πράξεις αΐ όρίζουσαι τίς ό πολέμιος και τις
ό φίλος. Διό δικαίως ο νόμος τόν ποιουντα
έργα εχθρού έν τη τάξει εχθρού κατατάσσει
καΐ επιτρέπει τόν κατ* αύτου φόνον».
Πρό του Δημοσθένους ό Ξενοφών έν Κύρου
Παιδεί^ (III, 1, 39) εκφέρει την αυτήν δι-
καιολογίαν, δπερ μαρτυρεί δτι έν τη κοινη
συνειδήσει ούχΙ μόνον τών Αθηναίων, άλλ*
δλων τών Ελλήνων, παρ* οίς ο αυτός νόμος
περί τιμωρίας μοιχού ίσχυεν, ό φόνος του
μοιχού έλογίζετο δοιρς, ώς ό του πολεμίου έν
πολέμφ : αΟύδ* οι ταΐς εαυτών γυναιξί λαμ-
βάνοντες συνόντας άλλοτρίους άνδρας ου
τούτο αίτιώμενοι αυτούς κατακαίνουσιν ώς
άφρονεστέρας ποιουντας τάς γυναίκας, αλλά
νομίζοντες άφαιρέίο&αι αυτούς την προς εαυ-
τούς φιλίαν, διά τούτο ώς πολεμίοις αϋτοϊς
χρώνται*.
Είτα ζητεί την άνάγνωσιν καΐ έτερου νόμου
κελεύοντος τάδε : <ϊ Έάν τις άνθρωπον ελεύ-
θερον αίσχύνη /ϊ/ςι, διπλην την βλάβην (άπο-
ζημίωσιν) όφείλειν* έάν δέ γυναίκα, έφ* αίςπερ '
άποκτείνειν εξεστιν, έν τοίς αύτοίς ένέχεσθαι».
Ό Λυσίας δϊν ακριβολογεί έπι της φαινό-
μενης ταύτης διακρίσεως ώς νομομαθής, αλλά
δράττεται αύττίς ώς ψυχολόγος και θηρεύων
νά έπιτύχη τόν στιγματισμόν του εγκλήμα-
τος της μοιχείας καΐ νά προκαλέση τήν άγα-
νάκτησιν τών δικαστών, ερμηνεύει ώς έξης
τόν νόμον : «Άκούετε, ώ άνδρες δικασταί,
πόσον έλαφρότερον τιμωρούνται υπό του νό-
μου οι δράσται βιασμού από τους πείθοντας.
Είς τους διά πειθούς διαφθείροντας επιβάλλε-
ται ό θάνατος, ένω είς τους βιαστάς διπλή ή
άποζημίωσις. Διότι ο Νομοθέτης έσκέφθη δτι
οι βιασταΐ μισούνται υπό τών βιασθέντων,
ένω οΐ διά της πειθούς διαφθορείς διαφθεί-
ρουσι τάς ψυχάς^ καΐ κατορθουσι τάς άλλο-
1. Πάρα Ξίνοφ, Συμπ. VIII, 20 άπαντα 5] αυτή
ωραία ίδέα ομοίως σχιδόν έκφιρομένη : ίΚαι μΓ,ν δη γι
1
188
ο ΕΝ ΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΟΤΠΟΑΕΙ ΕΛΛΗΝΙΚΡΓ ΦΙΛΟΛΟΠΚΟΣ ΣΓΛΛΟΓΟΣ
τρίας γυναικοις να φίρωνται οίκϋέτιρον ττρός
εαυτούς παρά πρ6ς τους ίδιους άνδρας, να ο(-
κιιοποιηθώσιν έλόκληρον την ξένην οίκογέ*
νβιαν καΐ να καταστήιωσιν άδηλους τους παΐ-
δας, 6(ς ποίους άνήκουσιν, ιΐς τους άνδρας. η
εις τους μοιχούς. Δικα{ως λοίττόν δι' βλα
αύτα 6 νόμος ώρισε τόν θάνατον ώς τιμώ-
ρ{αν. Οι μέν νόμοι, ώ άνδρις δικασται, δχι
μόνον δέν λέγουν δτι έγώ έπραξα άδυςόν τίνα
πράζιν, άλλα τουναντίον, μέ διατάσσουν νά
τιμωρήσω, ως έτιμώρησα. Παρ' υμών τώρα
εξαρτάται εάν πρέπη νά θεωρήσητε τούτους
έγκυρους καΐ Ισχύοντας, η νά τους άποκηρύ-
ζητε ώς μηδενός λόγου άξ(ους. Έγώ νομίζω
δτι δλαι αΐ πόλεις θέτουσι νόμους, ίνα, οσάκις,
άποροϋμεν περί τίνων πραγμάτων, προςτρί-
χωμεν εΙς αυτούς κα» σκεφθώμεν τι δέον νά
πράζωμεν. *Αλλ' είδομεν αύτοΙ ο( νόμοι ποιον
δικαίωμα δίδουν είς τους ούτως αδικούμενους.
Άξιώ δτι ύμεϊς θά εχητε την αύτην γνώμην
μΐ τόν Νομοθέτην διότι άλλως τοιαύτην
έζουσίαν θά δώσητε είς τους μοιχούς, ώςτε
θά κάμητε καΐ τους κλέπτας νά λέγωσιν δτι
είναι μοιχοί, βέβαιοι δντες δτι εάν τοιαύτην
αίτίαν είς εαυτούς άποδίδωσι και λέγωσιν δτι
ώς μοιχοί είςέρχονται εΙς τάς άΧλοτρίας οι-
κίας, ουδείς θά τολμηση νά τους ίγγίσγ)/ ΚαΙ
βέβαια, δλοι θά μάθουν δτι οι μέν περί μοι-
χείας νόμοι επήγαν είς τό καλόν, η δέ ψήφος
ή ίδική σας είναι δτι οφείλει τις νά φοβηται*
διότι ή ψήφος σας είναι ή έχουσα τό μέγιστον
εν τη πόλει κύρος». Είναι δντως ωραία ή πα-
οάταζις ίνταΰθα της ίφευρετικότητος ίσχυρών
ενθυμημάτων καΐ της ευφυΐας του Λυσίου.
Τό έπΙ της διαφοράς του βιασμσυ νομικόν
επιχείρημα θά έζελέγζωμεν κατωτέρω.
Π
Έρχεται κατόπιν είς την άναίρεσιν του
σπουδαιότατου λόγου της κατηγορίας. Οί κα-
τήγοροι δντες συγγενείς του φονευθέντος Ερα-
τοσθένους διατείνονται δτι τόν μοιχόν δι* Μ-
όρας και εκ προμελέτης προςεκάλεσε την νύ-
κτα έκεινην ό Εύφίλητος διά της ύπηρετρίας,
καΐ άρπαγέντα εκ της όδου καΐ καταφυγόντα
εΙς την έστίαν παρανόμως έφόνευσεν. Τόν ίσχυ-
σμόν τούτον λογικώς τό πρώτον, είτα δέ διά
μαρτυρικών αποδείξεων Ισχυρώς αντικρούει :
α Έγώ, ώ άνδρες δικασταί, θά έθεώρουν
οα βιάζΐΐαι, άλλα πΐ(θ£(, Βιά τοΟτο μάλλον (χιαητέος.
*0 |Α^ν γάρ β»βζό|Αΐνος, εαυτόν πονηρβν άποδιικνύΐΓ
6 5^ π|ίΟων την του άνο(πΐ(6ο;ιίνου ψυγήν Βιαφθβίριιι.
ώς δικαίωμα μου νά συλλάβω μέ οίονδήποτι
τρόπον τόν διαφθείραντα την γυναικά μου.
*Αν τό πράγμα περιωρίζετο μόνον είς λόγους
καΐ ουδεμία πράξις είχε γίνεΓ, θά είχον Λι-
κον διατάσσων την ύπηρέτριάν μου νά τον
προςκαλέοη. Άλλ' αν τά πάντα είχον δια-
πραχθη καΐ αν πολλάκις .ούτος είχεν είςέλθει
είς τόν οίκον μου, συλλαμβάνων οώτόν με
οποιονδήποτε τρόπον, φρονώ δτι ορθώς θα
έσκεπτόμην καΐ θά επραττον. *Αλλά σας λέγν
δτι ψεύδονται καΐ είς τούτο, ευκόλως δΐ θά το
έννοήσητε έκ τών κατωτέρω* Σας είπον καΙ
πρότερον δτι ό στενός μου φίλος Σώστρατος
ίρχόμενος έκ της έξοχης περί δυσμάς ηλίου
με συνήντησε* τόν προςεκάλεσα είς.τό δεΐιπον
καΐ άφου σονεδείπνησεν, ένόμισε καλόν ν*άνχ-
χωρήση καΐ άπηλθεν. Τώρα, ώ άνδρες δικα-
σταί, αν έγώ την νύκτα έκείνην έπεβούλευον
τόν Ερατοσθένη, σκεφθητε* δίν θά ητο δι*έμέ
καλλίτερον νά δειπνησω μάλλον έκτος της οί-
κίας μου, παρά νά φέρω κοιΐ ενα φίλον συν-
δαιτυμόνα ; Διότι δέν θά έτόλμα εκείνος να
είςέλθη είς την οίκίαν μου αίσθανόμενος την
ύπαρξιν εκεί του συνδειπνουντος. Έπειτα θα
άφηνα τόν φίλον μου νά φύγη μετά τό δεί-
πνον καΐ νά μείνω μόνος καΐ έρημος, η θά
τον έλεγα νά μείντ) διά νά με βοηθηση είς
την τιμωρίαν του μοιχού ; Τρίτον, δέν νομί-
ζετε δτι από της ημέρας ακόμη θά παράγ-
γελλα τους φίλους μου και θά τους έλεγα νά
συνέλθωσιν είς την πλησιεστέραν οίκίαν ενός
έξ αυτών άντΙ νά τρέχω την νύκτα έδώ
καΐ έχει, αμα ένόησα την ελευσίν του, μη
γνωρίζων ποίον θά εύρω κατ' οίκον καΐ
ποίον εξω ; ΚαΙ άπόδειξις δτι ύττηγα είς του
Αρμοδίου καΐ εΙς του δεινός την οίκίαν, ένψ
αύτοΙ άπεδήμουν καΐ δέν το έγνώριζα* άλλους
δέν εύρον έν τη οίκία των. Έλαβον λοιπόν
δσους ηδυνηθην καΐ έβάδιζον. *Αν έκ τών
προτέρων έγνώριζα, δέν νομίζετε δτι θά ημην
προπαρεσκευχσμένος και μέ ύττηρέτας καΐ μέ
φίλους προϊδεασμένους, διά νά είςέλθωμεν
δσον τό δυνατόν ασφαλέστατα (διότι που
ηξευρα δτι δέν έχει καΐ εκείνος δπλον τι;) καΐ
ενώπιον δσον τό δυνατόν περισσοτέρων μαρτύ-
ρων επιβάλω την τιμωρίαν; Άπόδειξις φανερά
δτι δέν έγνώριζον τί θά συνέβαινε την νύκτα
έκείνην, είναι δτι παρέλαβα μάρτυρας ίσου;
ετυχον. Καί μοι άνάβητε τούτων μάρτυρεςί.
Έκ της ακροάσεως τών μαρτύρων του βι-
βαιούντων 1) τίνι τρόπφ προςεκλήθησαν την
νύκτα έκείνην υπό του Ευφιλήτου.και έβάλ-
ΛΥΣΙΟΥ υ ΠΡΩΤΟΣ ΔΙΚΑΝΙΚΟΙ ΛΟΓΟΣ
189
σαν εις τόν οίκον* 2) πώς ίίΧον την σκηνην
της συλληψιως καΐ του φόνου του μοιχού, /)
απολογία συ|Χ7Γληρουται ώς προς τα δύο επί-
χαιρα ττ,ς κατηγορίας καΐ καθίσταται νικη-
φόρος [ατά την άπόδβιζιν δτι ούδβμιία ενέδρα
ουδέ προ(Λβλέτη ύπηρξβ, καΐ δτι ό (Αοιχός
ίφονιύθη πληγείς καΐ πισών άπό της συζυγι-
κής κλίνης διθκις τας χείρας καΐ αποτελειω-
θείς ενώπιον της κλίνης, ούχι δέ καταφυγών
ε{ς την έστίαν καΐ άρπασθεις εκείθεν.
Σημειωτέον δτι ό άπολογούμενος ευθαρσώς
Ισχυρίζεται δτι κατά τόν νόμον είχε τό δι-
καίωμα μέ ένέδραν καΐ δόλον καΐ οιονδήποτε
τρόπον να συλλαβή τόν μοιχόν έπ' αύτοφώρφ,
άρκει να Ιτελίο^ καΐ ηρότερον οιη'άντηαις καΐ
μοίχ$Ια, καΐ ομολογεί δτι θα είχεν άδικον αν
συνετε'λει δολίως να γίνγ) η ηρώιη συψάηηοις
τύν εραστών καΐ διαπραχθτί κατ' αύτην ό φό-
νος του μοιχού.
Κατά τόν Γαλλ. Ποιν. Νόμον (άρθ. 324)
καΐ τους έρμηνευτάς αύτου, ό φόνος του μοι-
χού θεωρείται δολοφονία και τιμωρείται ώς
τοιαύτη, Ιαν ό σύζυγος μαθών την μελετω-
αίνην συνέντευζιν, άντΙ να ματαίωση αυτήν,
λαμβάνγ) ίκ τούναντίου δλα τα μέτρα και ίκ
προμελέτης παρασκευάζη την εκδίκησιν καΐ
εκδικείται. Ό Γάλλος Νομοθέτης συγχωρεί
την α{φνιδίαν Ιζέγερσιν του πάθους καΐ την
£μεσον αυτού έκδήλωσιν δι' επιθέσεως κατά
του μοιχού επΙ σκοπφ φόνου. Άλλ* ούτε βα-
σάνους ή ^ληγας ουδέ ακρωτηριάσεις επιτρέ-
πει• διότι ή βία δια του τρόπου τούτου δέν
είναι πλέον αυθόρμητος αλλά λελογισμένη,
καΐ ό Ικδικητής μετατρέπεται ε(ς τύραννον
αίμοχαρη, αγριον καΐ άπάνθρωπον, τερπόμε-
νον έπΙ τνί θέα βασάνων καΐ ακρωτηριασμών.
ΑΙ διαφοραΐ αύται εξηγούνται ένεκα ετέρας
διαφοράς ουσιώδους μεταξύ του Αττικού καΐ
του ΓαλλικοΟ δικαίου ώς προς τό δικαίωμα
φόνου κατά του μοιχού. Ό Γαλλικός νόμος
θεωρεί τόν φονέα του μοιχού ώς σνγχωρητέον
(βΧΟΙΙδδΙ^Ιβ) και επομένως τιμωρούμενον μέ
την ίλαφροτέραν ποινήν του πλημμελήματος,
εν ώ τό Άττικόν δίκαιον κηρύττει αυτόν δλως
άχαταόίωκτον (μη φεύγειν, καϋαρίίν είναί τον
φόνου). Την φράσιν χαϋαράς τάς χεΧρας μετα-
χειρίζεται ό Ανδοκίδης, δταν συμφώνως τω
του Σόλωνος νόμψ φονεύση τις τόν την δήμο-
κρατίαν καταλύσαντα, ή τόν αρχήν τίνα άρ-
ξαντα καταλελυμένης της δημοκρατίας* τόν
δέ τοιούτον φόνον καλεί δοιον καΐ ευαγή. (ΙΙερΙ
μυστ. § 45 — 6).
ΚαΙ ο{ "Ρωμαίοι δ<ά της ΙιβΧ ^α1^α ανε-
γνώρισαν τό δικαίωμα ε (ς τόν πατέρα νά
φονεύστ, την θυγατέρα του ϊγγαμον ουσαν ανγ~
χράνως μετά τον μοιχον' ο δέ σύζυγος έδι-
καιοϋτο νά φονεύση μόνον τον μοιχάν, καΐ
τούτο άν ήτο τάξεως υποδεεστέρας ή κακών
προηγουμένων, ούχΙ δέ την σύζυγόν του. *Η
παράδοξος αύτη διάκρισις εξηγείται ένεκα
της πατρικής εξουσίας παρά 'Ρωμαίοις, ήτις
έξηκολούθει Ισχύουσα καΐ μετά τόν γάμον της
θυγατρός.
Έν Αθήναις λοιπόν και κατόπιν* εν 'Ρώμγ)
κηρύσσεται ή αύτη αρχή του άκαταδιώκτον, ο
δέ φονεύς είτε σύζυγος έν Αθήναις είτε πατήρ
έν 'Ρώμγ), θεωρείται κα&αρός φόνου τελεσθέν-
τος κατά του μοιχού. Μή ύπαρχουσών δέ
διακρίσεων περί προμελέτης καΐ ενέδρας έν τφ
*Αττικφ νόμψ, έχει δίκαιον ό Εύφίλητος λέ-
γων δτι ήγεπαι έαντόν οωφρσνεΊν, έάν δι* οίου-
δήποτε τρόπου ϊστω καΐ εκ προμελέτης καΐ
έκ δόλου συλλαβή τόν μοιχόν.
Έν τούτοις μεθ' δλον τό υπέρ έαυτοϋ
γράμμα του νομού συναισθάνεται δτι ή κοινή
συνείδησις θά ητο εναντίον του, άν προμελε-
τών τόν φόνον παρεσκεύαζε διά της δούλης
τήν ηρώτην τίΐεσιν της μοιχείας* διό τήν πε-
ρίπτωσιν ταύτην εξαιρεί έκ της αρχής, ην θέ-
τει. ΈπΙ του προκειμένου δμως Ισχυρίζεται
δτι ουδεμία προμελέτη και προπαρασκευή
υπήρχε κατά τήν νύκτα εκείνην, καΐ τούτο
απέδειξε διά τε λογικών επιχειρημάτων καΐ
διά μχ^τύοων. ΚαΙ δντως τό γεγονός δτι δέν
έκράτητΕ τόν φίλον του Σώστρατον, ή νυκτε-
ρινή κρυφία του έξοδος προς περισυλλογήν
μαρτύρων τυχαίων, καΐ ή ματαία έπίσκεψίς
του ε{ς οικίας φίλων, ών ήγνόει τήν άποδη-
μίαν, μαρτυρουσι σαφέστατα δτι τήν νύκτα
έκείνην εξ άπροςδοκήτου έγένετο δ τι έγένετο*
αί δέ καταθέσεις τών αυτόπτων μαρτύρων
έβεβαίωσαν δτι ό φόνος έγένετο, ώς συντόμως
περιγράφει αυτόν ό κατηγορούμενος, καΐ δέν
υπήρξε καταφυγή του θύματος εις τήν έστίαν
καΐ βεβήλωσις ταυ ίερου τούτου ασύλου.
Καίτοι απεδείχθησαν τά ουσιώδη ταύτα
γεγονότα, ούχ ήττον ό Λυσίας δέν νομίζει
έξαντληθείσαν τήν άπολογίχν θέλει νά άρη
καΐ τήν έλαχίστην ύπόνοιαν, ην ή κατηγορία
άφήκε τυχόν ε!ς τό πνεύμα τών δικαστών, και
προς τούτο νέα δείγματα της δεξιότητος καΐ
ευφυίας του παρέχει μαρτυρουντα νουν γεννη-
τικόν καΐ ήσκημένον ε(ς τήν έξέτασιν παντός
ζητήματος άπό πάσης δυνατής απόψεως. Έάν
190
ο ΕΝ ΚΩΝΣΤΛΝΤΙΝΟΤΠόΛΕΙ ΕΛΛΗΝΙΚΟΣ ΦΙΛΟΛΟΓΙΚΟΣ ΣΓΛΛΟΓΟΣ
δεν στρέφωσι τα πράγριατα, στρίφει ό νους
πε^Ι τά πράγματα* καΐ δταν 6 νους ηναι εύ-
στροφος, οζύς καΐ διορατικός, ανακαλύπτει
νέα έπιχειρημιατα υπέρ θε'[χατος, δπερ οί άλλοι
ένόμιζον εζαντληθε'ν. Λα(Λβάνει λοιπόν την
ύπόθεσιν, οΐαν ,οί κατήγοροι έπλασαν, καΐ
εξετάζων αύττ,ν καΐ άναλύων αποδεικνύει δια
της ίσχύος της λογικής δτι, εάν τα λεγόμενα
των κατηγόρων θεωρηθώσι προς στιγμήν
άληθη, τό έγκλημα μένει άνευ ούδενός σκο-
πον, άνευ ονόεν&ς ίΐατηρίον καΐ δλως άνε-
ζήγητον.
αΤώρα σκεφθήτε καθ* εαυτούς περί της
υποθέσεως ταύτης, ερευνώντες άν ποτε> εκ-
τός της παρούσης, έγένετο έχθρα τις άλλη
μεταξύ έμου και του Ερατοσθένους. Δέν θα
εύρητε καμμίαν. Διότι ούτε με εσυκοφάντησέ
ποτέ η μηνυσιν εναντίον μου ύπέβαλεν, ούτε
ενήργησε ποτέ να διωχθώ η Ιζορισθώ έκ της
πόλεως, ούτε είχεν ιδιωτικήν τίνα δίκην μετ*
εμοϋ, ούτε έγνώριζε κακήν μού τίνα πράζιν,
ην φοβούμενος εγώ μη τυχόν μάθη τις παρ*
εκείνου έπεθύμουν νά τον εξολοθρευτώ, ούτε
άν επραςα 6 τι έπραξα, ήλπιζον νά λάβω
παρ* εκείνου χρήματα* διότι ύπάρχουσί τίνες
ένεκα χρημάτων έπιβουλεύοντες θάνατον προς
αλλήλους. Τόσον δέ ολίγον δύναταί τις νά
όμιλγί δτι υπήρξε διαφορά τις μεταξύ ημών
ένεκα ύβρεων ή παροινίας ή άλλως πως δσον
ουδέ ειχά ποτέ ίδεί τόν άνθρωπον ουδέ άπαξ,
αλλά διά πρώτην φοράν την νύκτα Ικείνην.
Τί λοιπόν ; ήθελα εγώ νά τρέξω τόν κίνδυνον
τοιαύτης δίκης, άν εκείνος δέν ε,πραττε τό
μέγιστον τών αδικημάτων κατ' εμού;»
Ειτχ επιφέρει διά μιας φράσεως εν σφοδρόν
καΐ άπροςδόκητον ράπισμα κατά της υποθέ-
σεως δτι 6ήθεν ό Ερατοσθένης έκ του βωμού
άρπασθείς ασεβώς και παρά τους νόμους έφο-
νεύθη. «Και πώς, εάν ηθελον εγώ ν' ασεβήσω
καΐ παρά τους νόμους νά φονεύσω αύτον, θά
προςεκάλουν μάρτυρας διά νά βεβαιώσουν την
ασεδειάν μου, άφ* ου ήδυνάμην νά μη φέρω
ούδ* ένα μάρτυρα, άν επιθυμούν νά διαπράξω
άδικον φόνον ;ΐ)
Τό επιχείρημα εν τη συντομία του είναι
μέγιστον και καταρρίπτει ώς άπίθανον και
άφύσικον και όλως αδύνατον τόν ίσχυρισμόν
τούτον τών αντιδίκων. Είναι δέ σύναμα χα-
ρακτηριστικώτατον της τάσεως τών Άττι*
κών ρητόρων, οϊτινες δέν ήρκουντο είς την
αλήθειαν την βεβαιουμένην διά τών μαρτύ-
ρων άλλ* έχαιρον και ένησμένιζον πλειότε-
ρον, δταν διά της ευστροφίας του νου κχ
του λόγου περιτρέχοντες την χώραν τών ώ«5-
των εφερον εκείθεν 2σχυρά ίνϋυμήματα ήτοι
νικηφόρα έκ της λογικής εξετάσεως τοΰ
πράγματος επιχειρήματα. Διά τούτο δέ άπι-
κλήθησαν υπό τών αρχαίων ΐντεχνοι μέν απο-
δείξεις αί έκ τών εΙκότων άρυόμεναι, αιεγψοι
δέ αί επΙ τών μαρτυριών, ^^ών εγγράφων και
τών δρκων ερειδόμεναι.
III
Διατί δμως ο Λυσίας παρέλειψεν δλως τί}ν
μαρτυρίαν της δούλης; Διά της μαρτυρίας
ταύτης θά έβεβαιουτο διχαστικώς δτι ποΧίάχΐζ
ό μοιχός είχεν είςε'λθει πρότερον ε!ς τόν οίκον
του Εύφιλήτου. Τούτου δέ βεβαιουμένου, δέν
υπηρχεν ούτε λογική ©ύτε νομική ανάγκη νά
έπιμείνγ) μετά σθένους είς την άπόδειξιν δτι
άπρομελετήτως τήν νύκτα εκείνην έγένετο η
έπ' αύτοφώρφ σύλληψις και ό φόνος του μοι-
χού, και είς τάς ετέρας έκ τών εικότων απο-
δείξεις, ων αί δύο τελευταία* ενέχουν τήν ι(ς
άτοπον άπαγωγήν. Πράγματι ή έν τω παρελ-
θόντι πολλαπλή μοιχεία δέν είναι αποδεδειγ-
μένη αλλ* εκφέρεται διηγηματικώς καΐ μόνη
ή φυσικότης, ή αφέλεια και τό όμοιάληθες του
λόγου δίδουν είς τήν διήγησιν κάτι τι πλέον
της πιθανότητος.
Τήν μαρτυρίαν της δούλης έδικαιουτο νά
απαίτηση και ή κατηγορία. Μετά θετικότη-
τος δυνάμεθα νά βεβαιώσωμέν δτι δέν έζήτη-
σαν οί κατήγοροι τήν έμφανισιν της δούλης
φοβηθέντες δτι ή μαρτυρία ταύτης θά έστρέ-
φετο κατά τών ίσχυρισμών τούτων καΐ θά ητο
υπέρ του άπολογουμένου" διότι άν έζητείτο ή
δούλη, ώφειλεν άφεύκτως νά γίνη πολύς λόγος
περί της σπουδαιότατης ταύτης μαρτυρίας,
έν φ έν τφ προκειμένφ λόγφ ουδέν απολύτως
αναφέρεται. ΚαΙ άν ήρνεϊτο ό Εύφίλητος
προκαλούμενος νά φέρη Τ/ήν δούλην, ώφειλεν
ό Λυσίας νά δικαιολόγηση τήν άρνησιν, περί
ου επίσης ουδεμία λέξις υπάρχει.
Γνωστόν δτι αί μαρτυρίαι τών δούλων
ελαμβάνοντο διά βασάνων καΐ εθεωρούντο
μείζονος αξίας ή αί τών ελευθέρων. Διά πϊ-
σαν δέ σωματικήν βλάβην, ην ηθελον ύπο<ιτη
οί δούλοι βασανιζόμενοι, ίνα είπωσι τήν άλη-
θειαν, έδίδετο άποζημίωσις είς τόν κύριον αΟ-
τών. Συνήθως έζητείτο παρά του αντιδίκου ή
προςαγωγή του δούλου του. Άλλ' έπετρέπετο,
δπως έπικαλεσθη τις τήν διά βασάνων μαρτυ-
ρίαν του ιδίου δούλου, άν συνηνει είς τοΰτοό
αντίδικος. ΙΙαράδειγμα περί τούτου βλεπόταν
ΛΥΣΙΟΥ Ο ΠΡΩΤΟΣ ΔΙΚΑΝΙΚΟΣ ΛΟΓΟΣ
191
έν τφ προς 'Ονήτορα Α § 27 λόγφ του Δη-
μοσθένους, Έν τη προκειμβνγ) Χίκγ) ο Εύφίλη-
τος ηδύνατο να παραδώσγ) την δούλην του εις
βάσανον, δττως ληφθη ή μ.αρτύρ(α της ύτυό του
δίκαστηρίου, αν συντ,νεί εϊτε άττητει τούτο η
κατηγορία, άλλ' ουδέν έγένετο και άγνοουμιεν
τό αίτιον.
Έπεται ό Ιηίλογος, δςτις καλείται καΐ
ίπάνοδος πάρα Πλάτωνι (Φαϊδ. § 267 ά).
Είναι σύντομος ως και ό πρόλογος και μετά
τόλμης μείζονος καθάπτεται των άτοπων
συνεπειών, &ς ή προς τους μοιχούς επιείκεια
του δικαστηρίου ηθελεν επιφε'ρει. Ό κατηγο-
ρούμενος δίν έχει πλε'ον ανάγκην της ενμενείας
των δικαστών προς άκρόασιν της απολογίας
του' την έχουν ηδη ακούσει. Άλλα φοβείται
μήπως τόν κείμενον και ισχύοντα νόμον δεν
έφαρμόσωσι καΐ μήπως φανη τότε ό νόμος
κείμενος μόνον προς ένέδραν κατά τών τιμίων
πολιτών.
«Έγώ μεν, ω άνδρες δικασταί, νομίζω
δτι την τιμωρίαν ταύτην έπραξα ούχι ώς
ιδίαν και υπέρ έμαυτου άλλ' υπέρ της πόλεως
άπάσης• διότι οί τοιαύτα διαπράττοντες,
βλε'ποντες ποία είναι ή αμοιβή τών τοιούτων
αμαρτημάτων, ολιγώτερον θ' άμαρτήσωσι και
θ' άδικήσωσι προς τους άλλους, εάν βλέπωσιν
υμάς έχοντας τήν αυτήν γνώμην. Εί δέ μη,
πολύ καλλίτερον είναι τους μεν κείμενους νό-
μους νά έζαλείψωμεν, να θέσωμεν δέ άλλους,
οιτινες τους μεν φυλάττοντας τάς εαυτών γυ-
ναίκας θά τιμωρώσι, θά δίδωσι δέ πλήρη έλευ-
θερίαν είς τους θέλοντας ν' άπολαύωσιν αυτών.
Διότι τοΰτο είναι πολύ δικαιότερον,παρά νά Α^β-
δρενωνται ο! πολίται υπό τών νόμων, οίτινες
εχουσι μέν ρητήν διάταζιν λέγουσαν «εάν
τις μοιχόν λάβη, δ τι αν βούληται χρήσθαι»,
άλλα καθιστώσι τόν δικαστικόν αγώνα πολύ
δεινότερον διά τους αδικούμενους ή διά τους
ατιμάζοντας και καταισχύνοντας παρά τόν
νόμον τάς άλλοτρίας γυναίκας. Και ΐδού
τόρα ίγώ κινδυνεύω τήν ζωήν μου, τήν
περιουσίαν μου, τό πάν, διατί ; διότι έπειθό-
μην είς τους νόμους της πατρίδος μου».
IV
Τοιούτος ό μικρός άλλ* άρτιος και πειστι-
κώτατος διά τήν άθωωσιν του κατηγορουμένου
Εύφιλήτου δικανικός λόγος του Λυσίου.
Νομίζει τις δη ό απλοϊκός άττός έγραψε
τόν λόγον τούτον καΐ δχι ό Λυτίας* τόσον
κρύπτεται η (^\^σιο^(>^(ύ^Λx καΐ ή τέχνη του
λογογράφου, διά νά φαίνηται άπ' άρχης μέχρι
τέλους ζωντανή ή φυσιογνωμία, τό λεκτικόν,
τό ήθος καΐ αυτό τό ήρεμον πάθος του κατη-
γορουμένου. Ουδέν ρητορικόν σχήμα, ούδαμοϋ
σχετλιασμοί και επιφωνήματα, δγκος λί^ίων
ούόαμου, άλλα μικραι φράσεις έγκλείΰυσαι
(σχυρά νοήματα, συνδεδεμέναι μετ' άφΑους
χάριτος, καΐ τόση είλικρινής πεποίθησις περί
του δικαίου, ώςτε τολμδ^ έν τη άφελείχ του
ό κατηγορούμενος νά εκτραπη και ε[ς ευτρά-
πελους τινάς υπαινιγμούς και είς επικρίσεις
υφάλμυρους κατά τών δικαστών, έάν τυ^όν
τον άδικήσωσι παρορώντες τους περί μοι-
χείας νόμους.
Ό γέλως χαλαρώνει τήν αυστηρότητα του
δικαστού, δταν ούτος, ώς οΐ. σημερινοί Ινορ-
κοι, προςλαμβάνηται εκ του πλήθους και δεν
έχτ) τήν εδραν δικαστού έζ επαγγέλματος.
θά έγέλασαν δέ αναντιρρήτως οί ήλιασταί,
δταν ήκουσαν τήν εύφυά φράσιν δτι δλοι οί
νυκτοκλέπται τών Αθηνών συλλαμβανόμενοΕ
και θέλοντες νά σωθώσι θά κραυγάζωσιν δτι
είναι μοιχοί και ούχι κλέπται, καΐ δτι δεν
ήλθον νά ' κλέψωσι τό χρήμα άλλα τήν τι-
μήν του οίκοδεσπότου, πράγμα υποδεεστέρας
άζίας. Τοιαύτην κραυγή ν θά προκαλέστ, και
τοιούτον επιχείρημα θά έμπνεύσνι ε(ς τους
νυκτοκλέπτας ή άπόφασις, έάν τυχόν αύτη
καταδικάση τόν Εύφίλητον ώς αδίκως φονιύ-
σαντα τόν Έρατοσθένην.
Ή σατυρική αύτη ευτραπελία είναι λίαν
εύστοχος καΐ δέν στερείται νομικής βάσεως.
Κατά τους νόμους τόν έν καιρώ νυκτός ιίςερ-
χόμενον εΐς τήν οίκίαν και συλλαμβανόμενον
κλέπτην ό οίκοδεσπότης δικαιούται άποΐνΐ νά
φονεύστ)* ^Νύκτωρ φώρα εΙς οΐκίαν είςιάντα
Ιπ\ κλοπή χρημάτων Ιάν έΧών χτεΐνη τις χα-
λαρός ?στω>. Τήν διάταζιν άπαντώμεν παρά
Πλάτωνι (Νομ. θ' 874 1)), άλλ' άναγνωρί-
ζομεν ώς άνήκουσαν είς τήν ίσχύουσαν έν
Άττικνί νομοθεσίαν. ΆναμνησθεΙς αύτης ό
Λυσίας επιτηδείως ύπα<νίσσεται δτι άποτιλέ-
σματα της επιεικούς προς τήν μοιχείαν απο-
φάσεως τών δικαστών εσται ή σπουδή καΐ
προθυμία τών νυκτοκλεπτών νά "προςτ^οιώνται
τους μοιχούς, έάν συλλαμβανόμενοι θΐλωσι
ν' άποφύγωσι τόν θάνατον. Διό έτόνισε τό
επιχείρημα τοΰτο ύποδείζας δτι πάντες οί πο-
λίται φοβούνται τάς αποφάσεις τών δικαστη-
ρίων περισσότερον και αυτών τών νόμων* ^ή
ψήφος τών δικαστών Ιστι πάντων τών έν τ^
πόλει κνριωτάτη*,
Διά της φράσεως ταύτης δηλουται ή τών
192
ο ΕΝ ΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΟΥΠΟΛΕΙ ΕΛΛΗΝΙΚΟΣ ΦΙΛΟΛΟΓΙΚΟΣ ΣΤΛΛΟΓΟΣ
δίχαστηρίων τιαντοδνναμία, ίς (χνει'αν ποιεί-
ται καΐ ό Αριστοτέλης (Πολιτ. 'Αθηνα{ων
§ 45) λέγων δτι απέναντι της βουλής, του
παν^τθενους τούτου σώματος του παρασκευά-
ζοντος τους νό(Λθυς και διοικούντος τα τγ)ς
πόλεως, ηγέρθη ή δικαστική εζουσι'α οργανω-
θεισα δια των τεταγμιένων δικαστηρίων καΐ
άποκτήσασα κΰρος άνώτερον της βουλής :
α Ό δέ δήμος άφείλετο της βουλής τό θανα-
τοί3ν καΐ δεΐν καΐ χρημασι ζημιουν καΐ νόμον
εθετο άν τίνος άδικείν ή βουλή καταγνφ η
ζημιώσγ), τάς καταγνώσεις καΐ τας έπιζημιώ-
σεις είςάγειν τους θεσμοθέτας εΙς τό δικαστή-
ριο ν καΐ δ τι &ν οΐ όίκασταΐ ψηφίσωνται, τοϋιο
κύριον βΙνα<». Συνάμα δηλουται καΐ η λανθά-
νουσα έννοια της δικαοτικής, ώς λέγομεν σή-
μερον, νομολογίας, καθ' ην δια τών αποφάσεων
ερμηνεύονται οι νόμοι η συμπληρουνται εν
δεδομένοις ζητήμασι, καίτοι σπανίως έν τοις
δικανικοίς λόγοις αναφαίνεται ή συγκε5τυμ8νη
πως έννοια περί υπάρξεως νομολογίας ές ομο-
ειδούς λύσεως τών αυτών ζητημάτων. Ό ορ-
γανισμός και τό πολυμελέστατον τών δικα-
στηρίων παρεκώλυσαν έν Αθήναις την έμπέ-
δωσιν της νομολογίας και την εντεύθεν άνά-
πτυζιν της τε νομικής επιστήμης καΐ τών
ειδικών νομικών.
V
Όφείλομεν να εξετάσω μεν εαν τό έπι της
διαφόρου ποινής βιααμον καΐ μοιχείας ερειδό-
μενον επιχείρημα του Λυσίου βάλλνι εις σκο-
πόν, καΐ εάν ηναι νομικώς βάσιμον. Νομίζο-
μεν δτι ενταύθα ό Λυσίας συγχέων επίτηδες
μερικάς διακρίσεις καΐ ομοιότητας, ίξαίρων δΐ
μίαν μόνην, ηθέλησε να έξεύργι έπιτηδείως εν
επιχείρημα πλειότερον υπέρ του άπολογουμέ-
νου, έχον νομική ν την χροιάν αλλά σφάλλον
έν τη εφαρμογή. Εντεύθεν βλέπομεν πόσον ήτο
ευχερές προς δικαστάς κληρωτούς και άγνοουν-
τας τόν νόμον να παρουσιάζη ό λογογράφος
ρήτωρ, ό κρυπτόμενος δπισθεν του πελάτου,
ερμηνείας νόμων καΐ έφαρμογάς ούχΙ πάντοτε
ακριβείς.
Τόν βιαστήν συλλαμβανόμενον έπ' αύτο-
φώρ<|> δικαιούται νομίμως να φονεύση ο πατήρ,
ό υίός, ό αδελφός ή ό σύζυγος, ώς και ό βια-
ζόμενος αμυνόμενος εαυτόν δικαιούται νά τον
φονεύσγ). Ό παρά Πλάτωνι (Νομ. θ' 874 β)
απαντών νόμος, εάν μη κατά γράμμα τουλά-
χιστον κατ' εννοιαν, είναι ό εν Αθήναις (σχύών
περί βιασμού νόμος. Έχει δέ ούτω: «Έάν
έλευθέραν γυναίκα βιάζη τις ή παίδα περί τα
αφροδίσια, νηποινι τεθνάτω υπό τε του ύβρι-
σθέντος βία καΐ υπό πατρός η αδελφού η
υίέων. Έάν τε άνήρ έπιτύχη γαμέτη γυναικί
βιαζομένη, κτείνας τόν βιαςόμενον ίστω κα-
θαρός έν τφ νόμφ^. Επομένως ουδεμία διά-
κρισις βια.στοΰ η οιαφθορέως υπάρχει έν τη
προκειμένη περιπτώσει, καθ' ην ό σύζυγος έζ
ϊσου δικαιούται "νά φονεύση χποινί τόν έπ'αύ-
τοφώρφ συλλαμβανόμενον είτε μοιχόν είτι
βιαστήν διότι δεν ητο δυνατόν ό Νομοθέτης
ν' απαίτηση παρά του συζύγου έν τοιαύται;
στιγμαίς δικαίας άγανακτήσεως και νομίμου
αυτοδικίας, δπως έξετάση, άνακρίνη και άνευ-
ρη διαστολάς έν τη τελούμενη κακοήθεια. Έ
εχθρική πραξις ή προςβάλλουσα την οίκογε-
νειακήν τιμήν έτιμωρείτο αύθωρεί δια θανά-
του υπό του ύβρισθέντος συζύγου, δςτις δέν ητο
δυνατόν νά θεωρη τήν βίορν έλαφροτέραν της
διά πειθούς διαφθοράς, ήτις έστιν ή μοιχεία.
Τήν ταυτότητα ταύτην ύπερπηδών ό Λυ-
σίας,, προςκολλαται είς έτερον νόμον ορίζοντα
τήν υπό τής πολιτείας έπιβλητέαν ποινήν κατά
του βιαστου, δταν ούτος ίίν σννελήφ&η έπ'
αύτοφώρφ ή συλληφθείς ίέν ίφονεν^ υπό τοΰ
ύβρισθέντος* ή επιβαλλομένη τότε ποινή είναι
διηλή άηοζημίωσις (διπλή ν τήν βλάβη ν όφεί-
λειν), ήτοι πληρωμή 200 δραχμών, τη;
απλής βλάβης οριζόμενης είς 100 δραχμάς.
Είναι δντως ελαφρά ή ποινή αύτη και ορθή η
έπιφερομένη παρατήρησις ότι ό νόμος του;
βιαζομένονς (ήτοι τους βιαστάς) ίλάχτοτος ζη-
μίας άξίονς ήγήσατο είναι ή τους τίεΐ&οψϊος.
Σφάλε ρώς δμως διατείνεται καΐ τό σφάλμι
επίτηδες διαπράττει, δταν λέ-^ητ) δτι ό νόμος εΙ;
μεν τους πείθοντας επιβάλλει ποινήν θανάτου,
ε(ς δέ τους βιαστάς διπλήν άποζημίωσιν.
Διότι, ώς ρηθήσεται κατωτέρω, γινομέντ,ς
δίκης ή μοιχεία τιμωρείται μέν βαρέως, άλλ'
ούχΙ διά θανάτου και προδήλως συγχέει, χάριν
μείζονος έξάρσεως τής αύστηρότητος του νό-
μου προς τους πείθοντας, τάς περι-πτώσεις,
Ιφ αϊςτιερ άποκτεινειν Ιξεστι (τω συζύγφ δη-
λαδή), μΐ τήν δλως άλλοίαν περίπτωσιν της
υπό του νόμου επιβαλλομένης ποινής τφ
βιασμο).
VI
Συνοψίσωμεν ήδη τάς περί μοιχείας διατά-
ξεις του Αττικού δικαίου.
Φαίνεται δτι πρό τής νομοθεσίας του Δρά-
κοντος, 6 σύζυγος ο φονεύων έπ' αύτοφώρφ
τόν μοιχόν ήναγκάζετο ν' άπέλθη τής πόλεως
έπί τίνα χρόνον καΐ μετά τέλεσιν θρησκευτικής
ΛνΣΙΟν Ο ΠΡΩΤΟΣ ΛΙΚΑΝΙΚΟΣ Λ0Γ02
193
τίνος κχθχρσβως έττανήρ/Ετο κα&αρ6ς του φό-
νου κχΐ ητο άκχταδίωκτος.
Ό Δράκων ινο|χοθ6τγισ6 τό πρώτον τίνες
ιΐνχι οι δοίοί φόνοι, έν οΓς κχτετάσσβτο καΐ ό
κχτ* του (χοιχου, αν δίδπράττδτο Ιπ αύτο-
φώρφ, Ικ Ιργφ, &ο&ρα Ιν &ρ&ροις ίχων, έν τω
συζυγίκφ οίκω είτε καΐ άλλα^^ου, εκτός έν
πορνείφ. Ό ούτω φονεύων τόν μοιχόν σύζυ-
γος έλογιζετο καθαρός και άκαταδίωκτος.
Εννοείται 5τι έν τνί κοινή συνειδήσει των
Ελλήνων ή έσιότης του φόνου εν τι<τι περι-
πτώσεσιν ειχεν άναγνωρισΟί) άπό αρχαιοτάτων
/ρόνων και άνεφερετο ω; παράδειγαα ή οίκη
του (χητροκτόνου Όρε'στου του όΐΛΟλογούντος
|χέν τόν φόνον άλλα κηρυχθεντος αθώου δια
πλειονοψηφίας υπό των θεών:- αού γ>ρ αν τά
γε μ,ή δίκαια ψηφίσασθχι». (Λημ. κ. 'Λρι-
στοκράτους § 74).
Ό Σόλων έτήρηιε τους φονιχονς λεγόμε-
νους νό|χους του Δράκοντος, προςέθηκε δε νο-
(ΐοΟετών 5 τι είχον ηδη κχΟιερώτει τχ ϊ6ι|λχ,
ν' άχοπε'ιχψγ) δηλ. ό σύζυγος παραχργ^αχ δια-
ζευγνύμενος την ριοιχαλίδχ έπι ποιντί άιιμίας'
άλλα δεν έδικαιουτο νχ παρακράτη*^ την
προίκα. Τά μοιχάγρια κχΐ ή άτταίτησις του
συζύγου περί επιστροφής των ίδνών, άηνα
κατά την σύστα/ιιν του γάμου ό σύζυγος έδιδε
ττ, οίκογενεία της νύμφης οιονεί ω; τίμημα
της αγοράς, ισχύον έπΙ της ομηρική; εποχής,
καΐ άτόπως ήθβλησάν τίνες έκ τών παλαιών
αυτών εθίμων να συμπεράνωσιν δτι ο σύζυγος
κατά τό Άττικόν δίκχιον έδικαιουτο ν' άπο-
ζημιωΟγ) διά την μοι/είαν παρακρατών την
προίκα (Ββαιίΰΐιβί, Όγ. ρΓΐνό Κορ. Αΐΐΐ.
Ι ρ. 318). Δημ. κατά Νεαίρας §. 52:
€κχτά τόν νόμον, δ; κελεύει, έάν άποπίμπη
την γυναίκα, άποδιδόναι την προίκα, έάν δέ
μη, έπ* εννέα οβολοίς (18 %) τοκοφορείν».
*ΙΙ μοιχαλίς δέν ήδύνατο νά παρίσταται
είς τό δημόσιον μέ κοτμήμχτα κχΐ πολυτελή
ένδύαχτα, διότι πάς πολίτης έδικαιουτο νά
τ* άφαιρίση προπηλακίζων αυτήν, άλλ' ύπε-
χριουτο νά φίρ/) ταπεινήν κχΐ χρονδροειδή
έσθήτα καΐ νά μη είςε'ρχητχι είς του; ναούς
έπΙ ιτοινη ύβρεως, προπηλακισμοΰ καΐ πάσης
καχώτεως, πλην θανάτου, υπό του τυχόντος.
Ιδού τό κείμενον του νόμου, δπερ εύρίσκομεν
έν τ<ξ> κατά Νεαίρας λόγφ τψ έπ' όνόμχτι του
Δημοσθένους φερομένφ § 86 — 7. αΈπειδάν
δέ Σλγ) τόν μοιχόν, μη έ^ίστω τφ έλόντι συν-
οικείν τη γυναικί. Έάν δέ συνοικη, Άτιμος
ίστω. Μηδέ τη γυναικί έζ$στω είςιίναι εΙς τά
Έλλ. Φα. Σύλλογος
Ιερά τά δημοτελή, έφ' η αν μοιχός άλω* έάν
δ* είςίγ), νηποινι πασχέτω 5 τι αν πάσχη,
πλην θανάτου».
Έν τ(7> είρημε'νφ λέγφ εύρίσκομεν έρμη-
νείαν και δικχιολογίαν του νόμου άζιοσημείω-
τον καΐ άςιανάγνωστον ϊχουσαν ως ίζής :
« Έφ' η γχρ αν μοιχός άλω γυναικί, ουκ εζε•
στιν αύτη έλΟίίν είς ουδέν τών ιερών τών δη-
μοτελών, είς δ ^αΐ την ζένην καΐ την δούλην
έλΟείν εςουσίαν εδοσαν οΐ νόμοι και θεασομέ-
νην καΐ ίκετεύουσαν είςιίναι' αλλά μόναις
ταύταις άτ^αγορεύουσιν οι νόμοι ταίς γυναιζΐ
μη είςιε'ναι είς τά ιερά τά δημοτελή, έάν δέ
είςίωσι καΐ παρανομώτι, νηποινί πάσχειν υπό
του βονλομένον δ τι αν πάσχη π^^ι^ν ϋανάτον'
καΐ εδωκεν ό νόμος την τιμωρίαν υπέρ αυτών
τω Ιι^τνχόντι' διά τούτο δ' έποίησεν ό νόμος
πλην Οχνάτου, τάλλα ύορηθΕίταν αυτήν μη-
δχμοΰ λαβείν δίκη ν, ίνα μη μιάσματα μηδ'
άαεβήματα γίγνηται έν τοίς Ιεροϊς, ίκανόν φόβον
ταίς γυναιξί παρασκευάζων του αα>φρονεΧν καΐ
μηδίν άμαρτάνειν άλλα δικαίως οίκονρεϊν, δι-
δάσκων ώ;, αν τι άμάρτη τούτων, άμα έκ τε
τ^^ οΙκίας του ανδρός έκβεβλημένη εσται καΐ
έκ τών Ιερών τών της πόλεως*.
ΙΙαραΟετομεν και δ'τα ο Αίτχίνης κατά Τι•^
μάρχου § 176 κχΐ Ιτ. λε'γει περί του ίδίου
νόμου σχφηνίζων την έζχίρετιν € ηΐην' '&ανά-
τον* ως εννοούσαν καΐ τό μη άνάπηρον ποιή-
σαι την τυπτομε'νην καΐ αίκιζομίνην μοιχα-
λίδα : αΣόλων 6 τών. νομοθετών ενδοξότατος
γέγραφεν άρχαίως κχΐ σεμνώς περί τής τών
γυναικών εύκοσμίας. Τήν γαρ γυναίκα, έφ* '?^
αν άλω μοιχός, ουκ εο& κοσμεί'ϊΟχι ουδέ είς τα
δημοτελή ιερά είςιέναι, ίνα μη τάς άναμαρ-
τήτους τών γυναικών άναμιγνυμένη διαφθείρη.
Έάν δ' είςίη ή κοσμήται, τόν έντυχόντα κε-
λεύει καταρρηγνύναι τά Ιμάτια καΐ τόν κό-
σμον άφαιρείσθαι καΐ τύπτειν, είργόμενον θα-
νάτου καΐ του άνάπηρον ποιήσαι, άτιμων τήν
γυναίκα κχι τόν βίον άβίωτον αύτη παρα-
σκευάζων^ρ.
Τοιχύτη ητο ή τιμωρία τής μοιχαλίδος,
πολύ φοβερωτέρα οίαςδήττοτε φυλακίσεως,
διότι πάς πολίτης κατά πάιαν στιγμήν εί/ι
τό δικαίωμα νά τήν έπιβάλη κατά τής τολ-
μώσης νά έζε'λΟη του οίκου μοιχαλίδος* ητο
ϊν είδος Ιΐ/ηοΗ κατά τής ατιμίας διαρκές καΐ
άπχράγραπτον. ΊΙ ατιμία έπήρχετο αυτοδι-
καίως μετά τήν έπ* αύτοφώρψ σύλληψιν του
μοιχού καΐ άνευ ουδεμιάς δικαστικής αποφά-
σεως κατά τής μοιχχλίδος.
Τυμος ΚΙΓ 25
19^
ο ΕΝ 1{ΩΝ2ΤΑΝΤΙΝ0ΥΠ0ΛΕ1 ΕΛΛΠΝίΚΟΣ ΦΙΛΟΛΟΠΚΟΣ ΣΓΛλΟΓΟ^
Άλλ' {ρωταται : ύττγίρχβν η ου γρ^φή μοι-
χείας κατ* ανιής ; Μόνος 6 ονζνγο; ύι και 5Α-
λοι ιίςηγον τοιχύτην γραφτ,ν ;
Καίτοι δίν εύρίσκομεν ρητην |χαρτυρ(αν έν
τοΙς δικανικοί; λόγοις καΐ πάρα τοί; ποιηταί;
καΐ τοίς συγγραφίΰσι της κλατικη; εποχής,
•ούχ ήττον ορθότερα φαίνεται ή γνώμη ή δε-
χθ(Αένη δτι υπήρχε τοιαύτη γραφή. Πράγμα-
τι, δταν δέν ύπάρ/η (χοι/εία έπ' αύτοφώρφ,
δταν αδύνατος διατελη ή καταδιωξις (/.οιχου,
ιϊτε διότι άπέθχνεν ιϊτε διότι παρεφρόνησε,
πώς άνευ δίκης θ' άποδείςη ό σύζυγος δτι
ίνεκα μοιχείας αποβάλλει την σύζυγον ; πώς
Οχ κατχστγ) γνωττή έπι ατιμία κχΐ άποκλει-
σμω τών ιερών ή Αθηναία ή άτιμάζουτα τόν
συζυγικών οΓκον καΐ συγχρόνως δια του εγκλή-
ματος τούτου άαεβονσα προς την Ορηικείχν
καΐ τιθεμένη ώς παν μίασμα υπό την έπιτή-
ρησιν πΛντός πολίτου χάριν προφυλά^εως τών
θεμελιωδών ηθών της πόλεως ; Έν Έφε'σφ
υπήρχε ρητός νόμος κελεύων δτι ή κατχδικα-
σθείσα έπΙ μοιχεία σύζυγος «χάνε την προίκα.
ΚαΙ τό παιγνιώδες του Λουκιανού ίργον, Αις
κατηγορούμενος, έν ώ παρίσταται ή 'Ρητορική
κατηγορουμένη έπΙ μοιχεία δύναται ϊιως να
βχρύνη είς την πλάστιγγα ύπίρ της γνώμης
ταύτης.
Όφείλομεν δέ να δε^θώμεν δτι πλην του
συζύγου καΐ άλλοι καΐ μάλιστα ό πρώτος τυ-
χών πολίτης έδικαιουτο να κινήσωσι την γρα-
φήν μοιχείας. Διότι τότε μόνον υπάρχει κύ-
ρωτις του νόμου του καταγινώσκοντος άτιμίαν
ε(ς τ6ν σύζυγον τόν άνεχόμενον να συνοικη
μετά μοιχαλίδος. *Άλλως τε ή λέξις γραφή
αποδεικνύει δτι πρόκειται περί δημοοίας δίκης,
καΐ ούχΙ περί Ιδιωτικής.
Ό *Ρωμαϊκ6ς νόμος, ή Βυζαντιακή κχΐ αϊ
νεώτεραι Νομοθεσίαι ρητώς έπιτρέπουσι την
συγγνώμην του ανδρός ύπίρ τής μοιχαλίδος,
την δε συγγνώμην θεωρουσιν άποδεικνυομέ-
νην καΐ σιωπηλώς καΐ δη δια τή; συνοική-
σεως. ΊΙ τάσις τών συγχρόνων Νομοθεσιών
είναι ή αύξουσα υπέρ της μοιχείας επιείκεια.
'ΙΙ επιείκεια δέ αύτη εινοΊ ή υπονομεύουσα
τόν γάμον καΐ χλευάζουσα την Ιερότητα του
θεμελιώδους τούτου κοινωνικού θεσμού, και
ουχί, ώ; Ιπιπολαίως τινές σκέπτονται, τό
πλήθος τών διαζυγίων, θχ η το μυριάκις προ-
τιμότερον ν* αύ^ηθώσι καΐ πρό πάντων κχτα-
στώσι λογικώτεροι καΐ ψυχολογικώτεροι ο!
απηρχαιωμένοι λόγοι του διαζυγίου, να ανα-
γνωρισθεί ώς φυ'ίικώτατος λόγος διαζυγίου ή
αμοιβαία συναίνεσις μετά έλεγχου τής σταίε-
ρότητος αυτής, να δεκαπλασιασθ/) ό άρΛπέ:
τών διδομένων διαζυγίων, πάρα να παρι<ιτά-
μεθα μάρτυρες τής ατιμωρησίας τής μοιχείας
(διότι ^Ιναι εμπαιγμός τής ποινής ή δια προς-
τίμου 50 φράγκων ποινή, ώς συμβαίνει σή-
μερον έν Γαλλία), καΐ του θεάματος μοι^α-
λίδος πορευομένης καΐ πάλιν πάρα τό πλενρόν
του εύσπλαγχνικου συζύγου.
^Αντιθέτως προς ταύτας ή Αττική Νομοθε-
σία ου μόνον άπηγόρευσεν είς τόν σύζυγον την
συγγνώμην προς την μοιχαλίδα, αλλ* έκήρυζίν
αυτόν ατιμον, ίάν συνοικη μετά γυναικός, η; η
απιστία θεωρείται ασέβεια και προσβολή ου/Ι
του ανδρός μόνου, αλλ* αυτή; τής πόλεως δλτς
τής έδραζομένης έπΙ του γάμου κχΐ τής γ«-
μικής πίστεω;, καΐ ήτις δια τούτο έκπίτετει
ταυτοχρόνως τής τε οΙκίας του άνόούς χχΐ
τών τή; πόΐεως Ιερών. ΊΙ τοιχύτη άντίληψι;
του γάμου παρ* *Αθηναίοις είναι πολύ Ισχυρό-
τερα τής βραδύτερον δια του μυστηρίου χχί
τή; ιερολογίας υπό του χριστιανισμού είςχ-
χθείσης καΐ πολύ λογικωτέρα προς τήν ιΛι-
μένην αρχήν τής ίερότητος του θεσμού. Έαν
ήναι Ιερός ό γάμος και έαν πρώτον στοιχιίον
αύτοΰ ήναι ή συζυγική πίστις, δι'ήςμόντ;;
γνήσια τέκνα γεννώνται καΐ διαιωνίζουσι τό»
όΐκον καΐ τό γίι^ος, ή ϊλλειψις τής πίστεως
παρά τής έγγαμου γυναικός αποτελεί άνατρο-
πήν ρ'.ζικήν του γάμου, καΐ δικαίως ο νόμος
έν * Αθήναις εΙ\αι αμείλικτος καΐ επιβλέπει
μετά μείζονος αύστηρότητος τήν τιμήν του
οϊκου και δέν επιτρέπει είς τόν οίκοδειπόττ,ν
συμβιβασμού; καΐ έπιείκειαν έπι του θεμελιώ-
δους δόγματος τή; πολιτείας, ήτοι έ:;1 τί;
ίερότητος του γάμου. Ταυτοχρόνως εξηγείται
ή μεγίστη νομοθετική διαφορά μεταξύ άνίρός
κχΐ γυναικός, προκειμένου περί μοιχείας* ό
άνήρ ό έγγαμος δέν λογίζεται μοιχός ουδέ τι-
μωρείται, έάν συνάψγ) σχέσεις μετά γυναικάς
άγαμου, διότι ουδείς κίνδυνος έκ τών σχέσεων
τούτων προςγίγνεται είς τόν οίκον.
Έν τούτοις ουδόλως έπετρέπετο ό φόνΟς
τής μοιχαλίδος. *ΙΙ οργή κχΐ τό έγχειρίϊιοι»
του προςβληθέντος συζύγου έπρεπε κατά τ6
έπ' αυτοφώρω ϊγκλημα νά στραφώσι χατέ
του μοιχού μόνου. Ούτε φυσικόν ούτε λογικών
φαίνεται είς ήμας σήμερον νά περιστΛλτ,ται
νομοθετικώς ή ορμή κχΐ άγανάκτησις του συ-
ζύγου προς τήν συλλαμβανομένην μοιχχλίίχ
έπΙ τοσούτον, ώ;τε ν'άρκεσθν; μόνον είς τήν
ίμετον άποττομπήν αυτής έκ του οίκου, κιιΐ
Γ^
ΛΥΣΙΟΥ υ ΠΡΩΤΟΣ ΔΙΚΑΝΙΚΟΣ ΛΟΓΟΣ
195
να δεικνύηται αυτως έπιείκβίχ και προνθ(χιχκη
θέσις προς την μοιχαλίδα, τζ; τό ϊγκλημα εί-
ναι βαρύτιρον η τό του (χοιχου δια τόν σύζυ-
γον. Τα 'οθη δίχον ηδη πρό του νόμου διδάξει
του; ^Αθηναίους, δτι η γυνή είναι υποδεεστέρα
πολύ του ανδρός, οιονεί παιδίον ουδέποτε ένη-
λιχιούμενον, δτι ή νομική προςωπικότης είναι
άτελεττάτη χρήζουσα διαρκούς κηδεμονίας και
κυριότητος, καΐ δτι επομένως ητο φυσικώτερον
τότε να σκεφΟώαιν δτι είναί τι άνόσιον τό φο-
νεύειν παιδίον καΐ δσιον τό φονεύειν τόν εζω-
θεν είςπηδώντα έχθρόν καΐ άπατώντα τό θήλυ
τούτο, δπερ δίν έλογίζετο τότε τό τίμισν του
ανδρός άλλ' ίσως τό τέταρτον καΐ κάτι όλιγώ-
τερον. Ή άγανάκτησις δλη καΐ δλων κατά
της άπατηΟείσης μετετρέπετο ε(ς περιφρόνησιν,
η; ή υπάτη μορφή ητο η άημία. Την τοιαύ-
την των ηθών μόρφωσιν ηκολούθησε και ό νό-
μος, δςτις, ώς ειρηται, μεταξύ τών οσίων φό-
νων δεν απαριθμεί καΐ τόν της μοιχαλίδος'
άρα 6 εν τίί αίφνιδία αγανακτήσει φονεύων
αύτην σύζυγος είναι φονεύ; καΐ τιμωρείται ω;
τοιούτος^. Ι
Τινές ημφισβητησαν τούτο παραπειθόμενοι
Ικ τών παρ' Έρμογένει καΐ άλλοις ρήτορσι
τεχνογράφοις μνημονευομένων* π. χ. παρ*
Έρμογένει άπαντ5έ ή φράσις : «εξήν δ* άπο-
κτιννύναι καΐ τόν μοιχόν καΐ την μοιχευο-
μένηνΐ). Άλλ* άν πράγματι υπό του νόμου
επετρέπετο τοιούτος φόνος, ούτε 6 σχετικός
νόμος ό πάρα Δημοσθένει κατά Νεαίρας ούτε
τα έν § 87 του λόγου τούτου θα έγράφοντο
ώς εγράφησαν. Ουδέν παράδειγμα ούτε ύπό-
νοιαν καν περί τοιούτου δικαιώματος άνευρίσκο-
μεν έν ταίς άμέσοις πηγαΐς του Αττικού δι-
καίου. Δέον να λεχθνί δτι αμφίβολος καΐ
θΑερά τυγχάνει ή πηγή ή εκ τών τεχνογρά-
φων. 01 τεχνογράφοι ούτοι οΐ πολύ βραδύτε-
ρον της 4ης κχΐ της 3ης ίκατονταετηρίδος
π. Χ. γράψαντες, διδάξαντες η σχολιάσαντες
περί ρητορικής, πλάττουσιν άπειρίαν θεμάτων
και παραδειγμάτων προς έκγύμνασιν τών
μαθητών καΐ άσκησιν ς(ς έφαρμογην τών τεχ-
νολογικών δρων, και δέν Οεωροΰσιν εαυτούς
1. Έν 'Ρώ(ΐ7) ή Ιοχ ^υ1^^ι τ/ορτίγιι τώ κατρί τό δι-
χχίιομα του φονίύκν ίπ* αυτοφοί&ω τόν μοι*/όν Οπό ιόν
οοον τοίίφονιύίΐν συγ•/ρόνι•>ς και την |ΐθΓ/αλίδα Οΐίγ«:^ρα
του. Ό σύζυγος έδιχαιουτο ν« φονιύση τόν μοι/όν, ίδία
διβν άνήχιν ίίς χοινωνιχώ; υποδια τάξιν, η χακών προη-
γου^λένων, άλλα φονιύων ττ,ν σύζυγον του ητο υποοιχο;
ΧΛΐ ιοωζίτο διχ /.άρ»ιθ{.
υπόχρεους έν τνί δημιουργί€^ τών θεμάτων να
τηρώσι πιστην καθ' δλα άνάμνησιν του Ατ-
τικού δικαίου. Παραθέτω εν εκ τών πολλών
προς άποδειξιν τούτου.
Ό Μαρπελλίνος σχολιάζων τάς ατάοεις
{'Ρητ,ΈΙλ. Ικδ. λΥαΙζ 1833 Τ. IV σελ.
472) λέγει τάδε: «Έστι δέ ό έξ απάτης
ούτος στοχασμός. ΙΙρεοβευτης άπεδήμ'Οσεν
επανήλθε μελανειμονών. Έρετο αυτόν ό δή-
μος διατί μελανειμονεί ; 6 δΐ φησί, μοιχόν ίπΐ
τη γυναικί καταλαβεΐν, εΤναι δέ τόνδε. Κατέ-
λυσεν (διορθωτέον ε (ς κατέλευοεν) εκείνον ό δή-
μος. "Τστερον κρίνων ο άνηρ την γυναίκα
μοιχείας ούχ είλε' καΐ κρίνεται απάτης υπό
του δήμου. Ζητοΰμεν ου ν ενταύθα, εί ηπάτησι
κτλ.» Έκαστος βλέπει πόσας άνακριβείας καΐ
απίθανους καΐ αδυνάτους υποθέσεις επλαττον
οΐ τεχνογράφοι δια να έξαρκώσιν ε!ς την γινο-
(ανην μεγίστην κατανάλωσιν ρητορικών γυ-
μνασμάτων επΙ ώρισμένων δικανικών θεμά-
των. Ούδαμου έν τφ Άττικφ άλλ' ούδ' έν
άλλφ έλληνικω δικαίφ εύρίσκομεν Ιχνος επι-
τρέπον την παραδοχην ώ; πιθανού γεγονότος
παρομοίου, οΓον ό υπό του δήμου λι^οβοΐι-
αμός του μοιχού, άνευ δίκης, έπΙ τη άπλγ}
καταγγελία ενός άστου έστω καΐ πρεσβευτου*
οί πρεσβευταΐ δεν άπετέλουν τάξιν ^ξέχουσαν
τών αστών, αφ* ου πολλάκις καΙ έκ τών ηθο-
ποιών εξελέγησαν τοιούτοι.
VII
Ό σύζυγος συλλαβών έπ* αύτοφώρφ άλλα
μη φονεύων είχε τό δικαίωμα αύτοδικών να
πράξγ) κατά του μοιχού δτι θελήσ*/), δτι &¥
βονληται χρήοΟαι,
ΚαΙ πρώτον δεσμεύων έκράτει αυτόν έφ* δσον
ηθελεν, έγκάθειρκτον έν τ<7> οΓκφ του. Δεύτε-
ρον, τω επέβαλλε βοηθούμενος υπό οίκετών η
φίλων του διαφόρους σωματικας καΐ άτιμωτι-
κας ποι^άς, {δίως την ^αφανίόωαιγ καΐ τόν
παρατιΐμόν διά τέφρας. Φαίνεται δτι επετρέ-
πετο πάτα άλλη κάκωσις καΐ πληγή καΐ
ακρωτηριασμός, άλλ* η ημέρωσις τών ηθών
έπήνεγκε την κατάργησιν αυτών βαθμηδόν
καΐ από τών Μηδικών πολέμων καΐ εντεύθεν
έιτεκράτησαν ώς κλασικαΐ ποιναί τής κλασικής
εποχής αϊ μνημονευθείσαι σωματικαΐ ποιναί,
^αφανίδωσις κκΐ τταρατιλμός, Ό Αριστοφάνης
συχνότατα μνημονεύει αυτών. Έν δέ ταίς
Νεφέλαις παριστ^ τόν "Λδικον λόγον ώς οξύ-
νουν καΐ έφευρετικώτερον τού Δικαίου λόγου
κχΐ ώς παράδειγμα φέρων την περίπτωσιν
196
ο ΕΝ ΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΟΥΠΟΛΕΙ ΕΛΛΗΝΙΚΟΣ ΦΙΛΟΛΟΓΙΚΟΣ ΣΥΛΛΟΓΟΣ
μοιχού συλλα(Λβανθ(χένου λέγιι: ((*ΊΙ(Λαρτ6ς,
ηράσβης, έμοίχευσις λιγάκι, ϊττειτα- συνιλή-
φθης; Είσαι χαοιίνος, διότι εΐσαι αδύνατος
πδρΐ τό λέγβιν. *Αν συμμορφωθείς μΐ την
{δικήν μου ^ιδασκαλίαν, ζήθι κατά φύσιν,
σκιρτά, γέλα, ούδΐν αίσχρόν νόμιζε. *Αν συλ-
ληφβνίς ώς μοιχός, άμέσω; Ο* άντιλβξγ.ς, δτι
δίν ϊττραζβς αδίκημα* καΐ ϊττειτα θά το ρίψγ,ς
δΙς τόν Δία, άφ* ου κα\ εκείνος έκυριεύθη υπό
του ερωτβς καΐ των γυναικών, καΐ θα ειπγ,ς:
πώς; θνητός ών δύναμιν μεγαλειτέραν του
Θεοΰ δύναμαι να εχω;»
Τρίτον έκράτει τόν μοιχέν δε'σμιον καΐ διε-
πραγματεύετο μετ- αύτοϋ περί της πληρω-
μής αποζημιώσεως. Μετά τόν όρισμόν του
ποσού, αν τοΰτο δεν ητο ετοιμον, ελάμβανε
δύο έγγυητας έκ τών φίλων του μοιχού, ό'πως
ασφαλώς και Ιμπροθε'σμως γίνη η καταβολή
της αποζημιώσεως παρ' αυτών εν περιπτώσει
δυςτροπίας του μοιχού. Ή δι* αποζημιώσεως
χρηματικής ίκανοποίησις είναι ίδε'α είςχωρή-
σασα βαθέως πάρα ίοις *Άγγλοις καΐ σεβα-
στή εν * Αγγλία, εν ώ μυκτηρίζεται 4ν Γαλλία
καΐ καταγελαται, ούδενός Γάλλου άτυχους
συζύγου τολμώντος να διατύπωση αίτησιν
περί αποζημιώσεως. Έτερα όμοιότης τών
*Αγγλικών ηθών προς τα εν Αθήναις είναι
δτι ή κοινή γνώμη εκ τών προτέρων τάσσε-
ται υπέρ του συζύγου και κατά του μοιχού
καΐ τη; μοιχαλίδος, έν φ δίν συμβαίνει τό
αυτό έν Γαλλί(^.
Είκονικόν παράδειγμα του τρίτου τούτου
τρόπου αυτοδικίας εύρίσκομεν έν τω αύτφ
λόγω κατά Νεαίρας § 64 καΐ Ιπ.,
ΈπαΙνετός τις έζ *Άνδρου, παλαιός ερα-
στής της ΝεαΙρας^ ητ^ς ητο άλλοτε δούλη
καΐ εταίρα άλλ' άπό τίνος συνέζη μετά .του
Στεφάνου ^ ελθών ε!ς Αθήνας μετέβη παρά
τΎΐ αρχαία αύτοΰ φίλη. Ό Στέφανος συλλαμ-
βάνει αυτόν ώς μοιχόν έν τω οίκω του ούχΙ
μετά της Νεαίρας αλλά μετά της θυγατρός της
Φανούς καλούμενης, τόν δεσμεύει καΐ έπΙ
ύποσχέσει πληρωμής 3000 δραχμών (ίσο^υ-
ναμουσών τουλάχιστον προς 6000 φρ. σημε-
ρινά) τόν απολύει λαμβάνων 'δύο έγγυητάς.
Άλλ' ό Επαινετός καί τοι πλούσιος, δίν
ηθέλησε νά πλήρωση* διότι έβεβαιώθη δτι ό
Στέφανος δι* αίσχροκέρδειαν και έξ επιβουλής
συνέλαβεν αυτόν χωρίς νά εχη τό δικαίωμα,
ώς μη ών μήτε σύζυγος νόμιμος της Νεαίρας,
μήτε πατήρ της Ουγατρός αυτής. Διό είςάγει
γραφήν προς του; θεσμοθέτας ττερϊ τον αδίκως
είρχύί^ναί συμφώνως τώ νόμφ λέγοντι: «έάν
τις αδίκως είρξη ώς μοιχόν, γράψαοθαι πρό;
τους θεσμοθέτας αδίκως είρχθήναΐ' καΐ ιίν
μίν έλη τόν εϊρ ζάντα και δόζη αδίκως έπιβι-
βουλευσθαι, άθωον είναι αυτόν καΐ του; έγ-
γυητάς άπηλλάχθαι της έγγύης. Έάν δέ δόξγ)
μοιχός είναι, παραδουναι αυτόν κελεύει του;
έγγυητάς τω έλόντι, έπι δέ του δικαστηρίου
Λνεν Ιγχείρίδίον χρήσθαι δ τι αν βουληθη ώ;
μοιχφ δντι.» Ό Στέφανοςι ίδών δτι καΐ η
παράνομος συμβίωσις του καΐ ή άδικος είρχτη
θ' άπεδεικνύοντο δικαστικώς, συνήνεσε ν*
συμβιβασθη ύπείκων εΙς την διαιτητικήν από-
φασιν αυτών τούτων τών εγγυητών, καί
έλαβε χιλίας μόνον δραχμάς λόγφ βοηθεία;
διά την ύπανδρείαν τής Φανούς, ουτ/)ς διε-
ζευγμένης άπό του πρώτου ανδρός της* έ
δέ Επαινετός παρητήθη τής δίκης καΐ απέ-
συρε (άνελέσΟαι) την άγωγήν του άδίκω; είρ-
χθήναι.
Έν τω αύτω δικανικφ λόγφ εύρίσκομεν
καΐ έτερον νόμον ορίζοντα δτι δεν λογίζεται
μοιχεία ούδ* επιτρέπεται ή σύλληψις μοι/ου,
πολλω δέ ήττον ό φόνος αύτου, μετά γυναι-
κών, ότιόααι 8ν Ιπ* ίργασιηρίον παύώπαι^
τουτέστιν δσαι εχουσιν επάγγελμα τό δέχεββαι
του; ξύνοντας και εύπορουσιν έκ τούτου του
εργαστηρίου (πορνείου), προς δέ μετά γυ-
ναικών δσαι « Ιν τγί ίγορξ. ηωλώοί τι άποτιε-
φασμέί'ως*, "Ιΐςτε αί έν τη άγορί^ γυναΐκε;
αι πωλουσαι φανερά εδώδιμα η άλλο τι, έζω-
μοιουντο κατά τά ηθη καΐ τους νόμους τών
^Αθηναίων προς τάς έταιρικώς ζώσας.
Άλλα ποία ητο ή υπό τών νόμων επιβαλ-
λομένη ποινή κατά του μοιχού του μη συλ-
ληφθέντος έπ* αύτοφώρφ ; Αύτοδικίαν πλέον
κατ* αύτοΰ δέν ήδύνατο νά άσκηση ό σύζυγο;.
"Ωςτε ώφειλεν νά ύποβάλη γραφην μοιχείας
εΙς τους θεσμοθέτας και μετά άνάκρισιν κα'ι
έξέτασιν μαρτύρων καΐ εύρεσιν άλλων αποδεί-
ξεων νά ϊδη την δίκην είςαγομένην ενώπιον δι-
καστηρίου τινός *Ηλιαστών. Τις ητο ή ύττό
του δικαστηρίου επιβαλλομένη ποινή ; Εινχι
περίεργον δτι ούδεμίαν σαφή διάταζιν πιρί
ταύτη; εχομεν» Οι φρονούν τες δτι ποινή ία-
νάϊον κάτεγινώσκετο, επικαλούνται τό χωρίον
του Λυσίου έν τω κατά 'Αγοράτου λόγω §
66 : «καΐ ελήφθη μοιχός και τούτου θάνατο;
ή ζημία εστίν». 'Αλλ* ή έννοια του χωρίου
τούτου δύναται νά έκληφθη , άριστα άχαφερο-
μένη εΙς τήν έπ* αυτοφώρω σύλληψιν (ελήφβτ)
του μοιχού, ον έδικαιουτο διά θανάτου νά
ΛΤΣΙΟΓ Ο ΠΡΩΤΟΣ ΔΙΚΛΝΙΚΟΣ ΛΟΓΟΣ
197
τιμωρήση 6 σύζυγος. Έζ αναλογίας δίν δυ*•
νάμεθα να ^υ^.π6ράνω(Χ6ν την ποινην θανά-
του, λόγφ δτι ο Σόλων την αύτην ποινην
έπέβαλί κατά των ηροαγωγών, οιτινβς την
εαυτών άναίδβίαν παράσχοντες έττΐ (χισθφ κα-
τορθουσι να φερωσιν εις άααρτίαν τους έζ-
αμαρτάνειν (χέν έπιθυμουντας όκνουντας δμως
καΐ αίσχυνομένους τάς συνεντεύξεις (Αίσχ.
κατά Τιμάρχου § 184). Ούτε τό παρά
Ξενοφ. (Άπο(χν. Β', Ι, § 5) χωρίον βοηθεί
προς λύσιν της απορίας: «ώςπερ οΐ μοιχοί
είςέρχονται είς τας είρκτας^ είδότες δτι κίν-
δυνος τφ μοιχεύοντι, δτι ό νόμος απειλεί πα-
θείν καΐ ενεδρευθηναι καΐ ληφθε'ντα ύβριοθή-
ναι». Αρνητικώς δμως εκ τών χωρίων τού-
των εξάγεται δτι ποινή βεβαίως βαρεία άλλ'
ούχΙ θανάτου κατεγινώσκετο κατά του μοι-
χού. Έκ του συνόλου δΐ τών σχετικών περί
μοιχείας διατάξεων προςεπικυρουται ή γνώμη
αυχγ), ήτις είναι καΐ ή μάλλον κρατούσα σ*/)-
μερον (Ββααοΐΐθΐ αυτόθι).
*Η σύζυγος ουδέν δικαίωμα αγωγής κατά
του ανδρός είχε έπΙ παραβάσει της συζυ-
γικής πίστεως, ούτε την παράβχσιν ταύτην
ηδύνατο να προβάλλη ως λόγον διαζυγίου
κατά του ανδρός. Ή άνισότης τών δικαίων
ανδρός καΐ γυναικός κατά τό Άττικόν δί-
καιον δε'ν μας ξενίζει* διότι καίτοι βελτιωθεί-
<ϊ»ς της νομικής θέσεως της γυναικός παρά
ταίς νεωτέρας Νομοθεσίαις, ή άνισότης τών
δικαίων εξακολουθεί ε(ςε'τι παρά ταίς πλεί-
σταις εξ αυτών καΐ δέν φαίνεται μέλλουσα
ταχέως νά έξαλειφθτ) μεθ* δλον τόν πάταγον
τών κοινωνιολόγων καΐ μεΟ' δλον τό έλκυστι-
κόν παράδειγμα της προϊούσης ίσότητος, δπερ
έξ Αμερικής εκπορεύεται διδακτικώτατον καΐ
ούχΙ σπανίως διασκεδαστικώτατον•
VIII
Ό κατά Νεαίρας λόγος, έξ ου πολλά περί
τών Αθηναϊκών νόμων διαφωτίζονται καΐ
πολλά περί του βίου τών Αθηναίων εικονί-
ζονται, περιέχει καΐ εν εύρημα άναφερόμενον
ι{ς εν έπειςόδιον του ίδιωτικου βίου του Λυ-
σίου. Ούτος εν ηλικίκ μάλλον γεροντική ερω-
τοτροπεί μετά τίνος εταίρας ΜετανεΙρας κα-
λούμενης. Ταύτην είχε γνωρίσει έν Κορίνθφ
εν τφ οίκω της Νικαρέτη;, ήτις παραλαμβά-
νουσα παιδίσκας έξεμεταλλεύετο την νεότητα
1. *ΙΙ >έξ«; είρκτη σηιιαίν£ΐ ^/τα^/Οx τό Ισώ;ερον της
οΐχία; χιί ού/ι τό δί3μωτ»1ριον.
και τό κάλλος αυτών. Πολλά φαίνεται έδα-
πάνα δι* αύτην καΐ πολύν χρόνον έχανε μετα-
βαίνων είς Κόρινθον. Δις εσκέφθη νά προςκα-
λέση την Νικαρέτην καΐ την Μετάνειραν είς
Αθήνας έπΙ τη προφάσει τών Έλευσινίων
Ιορτών, δπως μυήση την φίλην του είς τά μυ-
στήρια. Άλλ' επειδή η το νυμφευμένος έχων
σύζυγον την επ' αδελφή άνεψιάν του θυγατέρα
του Βραχύλλου καΐ συνωκει μετά της ζώσης
ετι γηραιάς μητρός του, δεν ηδύνατο νά φι-
λοξενήσγ) την έρωμένην παρ* Ιαυτω, ούτε
ύπηρχον κατά την έποχήν έκείνην ξενοδοχεία
δυνάμενα νά διευκολύνωσι την ύπόΟεσιν. Κα-
τέφυγεν λο'.πόν είς τόν Φιλόστρατον εκ Κο-
λωνού, στενόν του φίλον, δςτις ήτο άγαμος
(τίθεος) καΐ πιθανώς λίαν νεαρός. Τούτον πα-
ρεκάλεσε νά παραλαβή τό έκ Κορίνθου διά
θαλάσσης ίρχόμενον έράσμιον φορτίον καΐ το-
ποθέτηση ασφαλώς καΐ φιλοξενήση, ίνα καΐ
αυτός ο Λυσίας φιλοξενηθη εν τη φωλεδ εκεί-
νη τών γεροντικών ερώτων, διά τό άσκαν-
δάλιστον.
Άλλα πόσον είναι παράδοξος ή τύχη τών
ανθρωπίνων πράξεων ! Μετά τόσας προφυλά-
ξεις προδιδούσας την ήικημένην φρόνησιν του
Λυσίου, τό πράγμα διέφυγε βεβαίως την
γνώσιν της υπεργήρου μητρός καΐ της^ συζύ-
γου του, καΐ άπέθανον αύταΙ μίν έν πλήρει
άγνοίκ του έπειςοδίου τούτου ό δΐ Λυσίας έν
πλήρει βεβαιότητι δτι άπαρατήρητον καΐ
άσχολίαστον παρήλθε τό τέχνασμα του. ΚαΙ
δμως μετά 30 ή 40 ετη ^γέρθη υπό του φι-
λοδίκου Απολλοδώρου, ον έ Δημοσθένης εσχε
πελάτην καΐ άντίδικον εναλλάξ, ή κατά της
Νεαίρας δίκη. Επειδή ή Νέαιρα αύτη παιδί-
σκη ούια είχεν ακολουθήσει έκ Κορίνθου την
Νικαρέτην καΐ Μετάνειραν είς Αθήνας συνε-
πεία της προςκλήσεως του Λυσίου, υπήρχε
μέγα συμφέρον έν τη δίκη νά γνωσθη ή κα-
ταγωγή, ή ποιότης καΐ τό παρελθόν της
Νεαίρας, δπως έκδικηθη ό Απολλόδωρος τόν
έχθρόν του Στέφανον τόν παρανόμως μετ' \ύ-
τής συζώντα.
Ό δικηγόρος, δηλαδή ό λογογράφος του
ενάγοντος, ζητών άνεΰρεν ευτυχώς ετι ζώντα
τόν Φιλόστρατον καί τον παρεκάλεσε νά μαρ-
τυρήση τό πρό τριών και πλέον δεκαετηρίδων
συμβχν έρωτικόν έπειςόδιον του Λυσίου. Ού-
τως έπροδόθη τό μυστικόν, ή δΐ μικρά αύτη
Ιστορία του σκανδάλου έγένετο κτήμα της
παγκοσμίου Ιστορίας, ήτις εύαρέστως περισυλ-
λέγει πάν δ τι είκονίζει καΐ χρωματίζει τόν
198
ο ΕΝ ΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΟΥΠΟΛΕΙ ΕΛΔΗΝΙΚΟίΙ ΦΙΛΟΛΟΓΙΚΟΣ ΣΥΛΛΟΓΟΣ
ίδιωτικόν βίον των ίπισήρ^ων ανδρών προς
χαραν παντός φιλαρχαίου, δυναμένου ούτω
να καυχάται δτι ου μόνον γνωριμίαν άλλα
ΛαΙ στενην φιλι'αν ϊχει μετά των ένδόζων αν-
δρών, αφ* ου γνωρίζει τα μυσπκά των.
Ό Λυσίας εν τφ μνημονευθε'ντι λόγφ κατά
Νιαίρας αποκαλείται σοφιστής ήτοι διδάσκα-
λος της ρητορικής παιδεύων άλλους καΐ γρά-
φων λόγους. Ή προςωνυμι'α σοφιστής έντιμος
ούσα κατ' άρχας έζέπεσε βραδύτερον καΐ δη εν
ταίς ήμε'ραις του Ισοκράτους έφαίνετο άτιμα-
ζομένη καΐ ίπικρινομέν^. (Περί Άντιδ. § 235).
IX
Δέν σώζεται ό λόγος, ονή κατηγορία άπηγ-
γειλεν Ιν τη προκειμένη δίκη, ούτε γινώσκομεν
άλλοθεν τίς η το ή ψήφος τών δικαστών μετά
την άκρόασιν τής απολογίας. Έν τούτοις ου-
δόλως άμφιβάλλομεν δτι ο άτυχης Εύφίλητος
ηθφώβη δια μεγίστης πλειονοψηφίας, καΐ θερ-
μώς ευχαρίστησε τόν Λυσίαν πληρώσας ϊσως
μετά γενναιότητος τ6ν λογογράφον καΐ τιμή-
σας αυτόν δι* εστιάσεως.
Μαρτυρίας δέν εύρίσκομεν περί τών είς λογο-
γράφους συνήθως πληρωνομένων αμοιβών. Οι
κατά τους χρόνους του Λυσίου φημην κεκτη-
μένοι σοφισταί, δεινοί περί τό λέγειν καΐ ποι-
ούμενοι διαλέξεις, ώς λέγομεν σήμερον, η Ιπΐ'
δείξεις, ώς ελεγον τότε, έπληρώνοντο ούχΙ 50
δραχμάς δι* Ικάστην ίττίδειξιν (οοηί^Γβηοβ) *
ώς λέγει ό Μύλλερος (σελ. 332), άλλα πολύ
μείζονα ποσά* διότι ό Ιππίας εν ολίγω χρόνω
είςέπραζεν εξ επιδείξεων 15,000 δραχμών
έν Σικελία και 10,000 δραχ. εξ έν4ς μικρού
χωρίου Ίνυκοΰ (Πλάτωνος *Ιππ. μείζων 282).
Άλλ* ώς διδάσκαλοι τής ρητορικής έλάμβανον
συνήθως 1000 δραχμάς παρ* εκάστου μαθη-
τού. *Όσον δέ πλειότερον έφημίζετο ό σοφι-
στής, τοσούτον πλείονες συνέρρεον οι μαθηταΐ
καΐ Ιδωροφόρουν βασιλικώς τόν διδάσκαλον,
ώς λέγει ό Πλάτων (Φαίδρ. §. 266 ο). Ό
*Ισοκράτης ευδοκίμησε πλέον παντός άλλου ώ;
διδάσκαλος τής ρητορικής, ειχεν ύπερ τους
100 μαθητάς εκ τών ενδοξότερων καΐ πλου-
σιωτέρων οίκων, συνέρρεον δε καΐ πολλοί νέοι
εκ τής Ασίας και του Πόντου διώκοντες την
δόξαν μαθητού παρά τοιούτψ πεφημισμένω
διδασκάλω. Έλαβεν, Ιαν άληθίς τυγχάνη τό
παρά Ψευδοπλουτάρχφ φερόμενον, 20 τά-
λαντα (= 120,000 δρ.) παρά του Νίκο-
κλέους βασιλέως τών Κυπρίων ώς άμοιβήν δια
τόν λόγον τόν γραφέντα προς αυτόν. *Η πλη-
ρωμή αύτη Ισοδυναμούσα παρ'ήμίν προς Α.Τ.
20,000 περίπου, θεωρείται μυθώδης χαΐ
μόλις πιστευτή, καίτοι παρά βασιλέως προ-
ερχομένη. Γινώσκοντες δμως θετικώς δτι τ*
προς τους σοφιστάς πληρωνόμενα δίδαχτρχ
ήσαν κατ* άποκοπήν 1000 δραχμαί, συμπε-
ραίνομεν δτι ή τών λογογράφων αμοιβή ίιι
συνήθη δικανικόν λόγον θά η το μικρότερα τοΟ
ποσοΰ τούτου, ποικίλλουσα κατά τήν σπου-
δαιότητα τής δίκης, τήν φήμη ν του λογογρά-
φου καΐ τήν περιουσίαν του πελάτου. Εννοείται
δε δτι ούδε ή ελαχίστη σύγκρισις ώς πρές
τάς είςπραττομένας άμοιβας και τα εκ τοΰ
επαγγέλματος κέρδη δύναται νά γίνη μεταξύ
τών λογογράφων τών *Αθηνών και τών δικτ<-
γόρων τής *Ρώμης. Έν *Ρώμη κατά τ«ς
τελευταίας ημέρας τής Δημοκρατίας και επΙ
τών Αυτοκρατόρων συνεκεντρώθησαν κολοσ-
σιαία συμφέροντα, έσωρεύθησαν πλούτη αμύ-
θητα, καΐ αϊ δίκαι έγένοντο πολυπληθείς και
τεράστιοι κατ* δγκον. Ό Κικέρων ώς δικηγό-
ρος εκέρδισε πλείονα ή ώς ανθύπατος τη;
Κιλικίας, δπου κατά τα δύο ετη τής άρχης
του επιεικώς καΐ δικαίως κυβερνών ώκονόμησι
περί τάς 500,000 φράγκων. Ό Τάκιτος
(άβ ΟΓαΙθΠΐ311δ VIII) μνημονεύει δύο περί-
φημων δικηγόρων του Μαρκέλλου καΐ τοΟ
Κρίσπου ζώντων έπι Βεσπεσιανου, οϊτινες Ιχ
τής δικηγορικής αυτών πολυετούς εργασίας
απέκτησαν περιουσίαν έκάτερος 300,000,000
σεστερτίων Ισοδυναμούντων μέ 60 εκατομμύ-
ρια φράγκων, ήτοι ποσόν τεράστιον, δπερ ίσως
ουδέ οΐ σήμ.ερον ονομαστότεροι τών Γάλλων ή
τών "Άγγλων δικηγόρων ώνειρεύθησαν ούδ' εν
αύτω τώ Αονδινφ, δπου σφύζει ή καρδία τής
κοσμοκράτορος * Αλβιόνος.
Ό Πλάτων έν τω Φαίδρφ μαρτυρεί δτι ί
Αυσίας έχαιρε φήμην δεινού περί τό γράοειν,
άλλ* επικρίνει τήν τέχνην του και προτιμί
τόν 'Ισοκράτην νεώτερον δντα του Λυσίου και
ύποσχόμενον μείζονα εύδοκίμησιν ώς έχοντα
τό ήθος γενικώτερον, τήν δέ διάνοιαν φιλοσο-
φικώτερον διατεθειμένην. Διό προτρέπει τόν
Λυσίαν νά τραπη έπι τήν φιλοσοφίαν μιμού-
μενος τόν άδελφόν του Πολέμαρχον, έαν θέλη
νά γίνη τέλειος λόγων συγγραφεύς.
Αί περί τής ρητορικής τέχνης ίδέαι του
Πλάτωνος είναι πάντοτε αύστηραι και ίν
πολλοίς διαλόγοις υπό τό αυτό πνεύμα άλλα
κατά διάφορον εκάστοτε τρόπον εκφέρονται
σφοδραΐ επικρίσεις κατά τών διδασκάλων τής
ρητορικής καΐ κατά τών γραψάντων τάς λί-
ΝΙΚΑΙΑ, ΜΙΚΡΑ ΝΙΚΑΙΑ η ΝΙΚΙΤΣΑ
199
γθ(Λένας τέχνας. 'Υινάρχιι δε έν τφ Μενβξβνφ,
5;Γθυ λαμιτρόν δείγριχ της ρητορικής του δει-
νότητας παρέτ/εν ό Πλάτων, η ομολογία 6τι
ο Σωκ.ρά^/)ς όεΐ τιροςηαίζεί τους ^ήιορας. Μνη-
[χονεύει ό Πλάτων ώ; εξέχοντας του; συγ-
χρόνους αυτοϋ θεάδωρον Ικ Βυζαντίου, δ ν
άττοκαλιΐ βε'λτιιτον λογοδαίδχλον Βυζάντιον
άνδρα, και τόν ίκ. Χαλκηδόνος θρασύμαχον/ίκι-
δεζιον να κιννί καΐ κατχστέλλη τάς οργάς του
ακροατηρίου, δυάδα ενδοξον εκ του ημετέρου
Βοσπόρου όραωαε'νην. Μνημονεύει καΐ άλλους
άρχαιοτε'ρους, τ^ν Γοργίαν, τύν Πώλον, τόν
ΙΙρόδικον, τόν διδάσκαλον του Γοργίου Τι-
σίαν, αλλά παραδόςως λησμονεί τόν άρχαιό-
τερον 6λων, τόν διδάσκαλον του Τισίου, τόν
πατέρα της λογογραφίας» άκμασαν τα έττι των
Μηδικών καΐ έπΙ του ^Ιέρωνος (470 π. Χ.) έν
Συρακούσαις, δπου δια τό πλήθος των δικών
έξήσκει έπικερδώς την τέχνην, τόν πρώτον
συγγραφέα μικρού και συντόμου βιβλίου ττερί
της ρητορικής τέχί'ης. Ου μόνον παρ* *Έλ-
λησιν άλλα και πάρα πάση τη άνθρωπότητι
άι^οτελεί σταθμόν επισημότατον τό μικρόν
εκείνο βιβλίον, διότι είναι τό πρώτον γραφών
ϋεωρητίΗόν βιβίίον ττερί της τέχνης, ώς λέγει
ό πολύς Μύλλερος έν τη Ιστορία τής Έλλ.
Φιλολογίας.
*Αν παραδόξως έλησμονηθη υπό του Πλά-
τωνος τό δνομα του πατρός τής λογογραφιας,
καθήκον δχομεν ημεϊ; άπαντες νά το γνωρί-
σωμεν και νά το ένθυμώμεΟα δια παντός.
Ώνομάζετο Κόραξ. *ίΙτο λοιπόν πεπρωμένον
να δχωσι τόν Κόρακα ώς άπώτατον κοινόν
πρόγονον καΐ γενάρχην οί ρήτορες και δικη-
γόροι πάσης χώρας και φυλής καΐ ητο πεπρω-
μένον νά δοθη αφορμή μίν ε(ς τους φιλοσκώμ-
μονας νά προφέρωσι μειδιώντες την παροι-
μίαν α από κάκου κόρακος κακόν ώόν)), εις δέ
τους κακολογουντας τό επάγγελμα νά προς-
φύγωσιν είς γενεχλογικόν επιχείρημα δτι ο1
δικηγόροι ελκουσι τό γένος έκ Κόρακος, άρα
κοράκων έργα τελουσιν έν τη κοινωνία.
Ό Πλάτων, ό'ςτις θεωρεί άξίους θανάτου
τους έπι κέρδει συνηγοροΰντας έν τοίς δικα-
στηρίοις, αν γράφων τόν Φαίδρον ένεθυμείτο
τό δνομα του γενάρχου τούτου, ητο αδύνα-
τον νά μή τοζεύση αυτός πρώτος καυστικώ-
τατον σκώμμα, ένεκα τής παρηχήσεως τοδ
ονόματος, στέλλων ζώντας ή νεκρούς δλους
του; δικηγόρους εις κόρακας.
-&δ«-
ΝΙΚΑΙΑ, ΜΙΚΡΑ ΝΙΚΑΙΑ ή ΝΙΚΙΤΣΑ
υπό
Γ. Ι. ΛΑΜΠΟΥΣΙΑΔΟΥ
(Άνεγνώσθη έν τή ^ΑΤΕΑ' ουνεδρία τής 26ης ΦεδρουαρΙου 1901).
ΈπΙ τής μεγάλης στρατιωτική; όδοΰ από
Άδριανουπόλεω; εί; Κωνσταντινούπολιν καΐ
μεταξύ Χαυοας και Βαβά-ΕοκΙ κείται μικρά
γεωργική κώμη, γνωστή υπό τήν έπωνυμίαν
ΚουλεΙί, Ταύτην ο ΗβΙΙθΤί, ό του Χάμμερ με-
ταφραστής έν τοϊ; γεωγραφικοί; αύτου πίνα-
ζιν ονομάζει ΜιναρεΙί-κωΤ (1830). Έν τη
θέσει τής κώμης ταύτη; εκείτο τό πάλαι ή
πόλις Νίκη, ή τι; βραδύτερον μικρά Νίκαια καΐ
Νίκιτοα έπι τό ύποκοριστικώ τερον έπωνομά-
σθη, κχθά τά πράγματα μαρτυρουσι και οί
επιφανέστατοι τών νεωτέρων σοφών παραδέ-
χονται, πλην ενός, του Γοίριτζικ, Ούτος το-
ποθετεί τήν μικράν Νίκαιαν έν η σήμερον
κείται θίσει ή κώμη Χαυσα, τοϋθ' δπερ δέν
δίναι αληθές* διότι έν τη θέσει ταύτη κατά
τόν δ' αίώνα, δτε ή μικρά Νίκαια ήκμαζεν,
ώς θέλομεν ίδει, εκείτο ό πρώτος άπό Άδρια-
νουπόλεως σταθμός, ό γνωστός υπό τό θρακι-
κό ν δνομα Ούστουδιζός, ου μνημονευουσι μέν
δύο τών αρχαιοτέρων οδοιπορικών, τό του
Άντωνίνου καΐ τό *Ιεροαολυμιτικόν, οημειοί δέ
κάλλιστα ό Αΰγουοταιος πίναζ, ό γνωστός υπό
τό δνομα ΤαΙηΙα Ρββίηρβνιαηα, βραδύ-
δοο
ο Είί ΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΟΤΠΟΛΕΙ ΕΛΛΗΝΙΚΟΣ ΦΙΛΟΛΟΓΙΚΟΥ ΣΊΤΛΛΟΓΟί
τερον δέ, ήτοι κατχ τόν ζ" α(ώνχ, ά;ΓΟ Ου-
στουδιζοϋ (ΛΕτεβληθη είς Ίζνειόώνα, Τζωίδην η
Τζώιδον εΙς την διοίκησιν ύτΓχγοιχένη του
ήγεμόνος της ^Αδριανουπόλεως, (χετα δΙ της
Αρβελτον, Πλωηνοντιόλεως κχ\ ^Αγχιάλου άττε-
τε'λει (Αΐ'αν κοιχιτεϊαν, ίδιαίτερον έχουσα έττί-
σκοπον. 'ΙΙ πόλις αύτη μνημονεύεται μέχρι
του ι' αΙώνος, καθ* δν χρόνον ουδεμίας η ελά-
χιστης μνείας άξιουται η μικρά Νίκαια* βρα-
ούτερον δέ καταστραφεϊσα υπό των Βουλγά-
ρων δλως παρήκμασε καΐ κατεστράφη, άντ*
αύτης δ' αναφαίνεται Ιπ\ τής Ιστορικής σκη-
νής η Νίκαια.
Έν τγί θε'σει λοιττόν της κώμης ΚονλελΙ
εκείτο κχτα του; συγγραφείς τής των αυτο-
κρατόρων τής 'Ρώμης βιογραφίας ο ΟαΥΠρίο
πιανϋηίβηοί, ένθα ό ΑικΙηος τα> 315 ένί-
κησε τόν Μαξέντίον. Ενταύθα τη 3 Ιουλίου
323 συνεκροτηθη μάχη κρατερά μεταξύ Κων-
αιαντίνον τον Μεγάλου και του γαμβρού αυ-
τού Αικινίον, ίξ η; ίζήλθε Οριαμβδύων ό Κων-
σταντίνος καΐ μετ' αύτοΰ ό Χριστιανισμός, δ/
έξεττροςώττει. Είς διαιώνισιν δέ τής περιφα-
νούς ταύτης νίκης εκτισεν ό Κωνσταντίνος έν
τη θέσει ταύτη και ττόλιν, ην όμώνυμον τη
Νίκη προςηγόρευσεν. *Π πόλις δ* αυτή έτ^Ι
τής μεγάλης στρατιωτικής όδου κειμένη καΐ
πλείστων προνομιών απολαύουσα, ταχέως
φαίνεται είς άκμην καΐ πολυανθρωπίαν έπιδώ-
σασα. Τεκμαιρόμεθχ δέ τοΰτο εκ των έν αύτη
συμβάντων ού πολύ μετά την κτίσιν αυτής,
δτε ούδενός ετέρου τών παρ* αύ-την κειμένων
θρακικών πόλεων μνεία γίγνεται. Τω δντΓ
ευθύς μετά τόν θάνατον του ΜεγάλΙ)υ Κων-
σταντίνου, έπΙ του υΙου καΐ διαδόχου αύτοϋ
Κωνσταντίου, έκθρασυνθέντες οι *ΑρείανοΙ πεί-
θουσι τον αυτοκράτορα έν τη πόλει ταύτη
€Ηατά του '&είου συμβόλου σννοδον αιρετικής
συσιήσασ&αι φάλαγγας* τω 3^ι5. *ΙΙ ψευδο-
σύνοδος αύτη τάς μίν άττοφάσει; τής Α' Οι-
κουμενικής συνόδου ανέτρεψαν, έξέθετο δέ έτε-
ρον δρον πίστεως υπό εμπνεύσεις *Αρειανάς.
Τόν δρον δέ τούτον οί μίν τών Όρθοδό^ων έκ
φόβου, οί δέ τίνες και φενακισθέντες καΐ δι'
υποσχέσεων δελεασθέντες άπεδέ^αντο καΐ έν
αύτ(Τ> υπέγραψαν*, οί δέ μη βουληθέντες συν-
θέσθαι τούτοις είς τάς εσχατιάς τή; γής εξό-
ριστοι διεπέμφθησαν ^. *Ένεκα δέ τή; έν αύτη
συνελθούσης ^/£υδοσυνόδου ταύτης ή πόλις
4. Μέγαζ Ά&ανάαιος Γομ. Α'. θίοδ. Κνρου Β'. »γ'
611—620. Στινρ, Μήλια σ^^λλογή Ίιρ. Σννοδ. Λ'260.
Νίκη μετωνομάσθη μικρά Νίκαια, κατ* άντί-
θ£σιν προς την μεγάλην τών Βίθυνών μητρί-
πολιν, έν ή ή Α' συνελθοΰσα Οίκουμενιχη
σύνοδος τφ 325 ώς αιρετικούς τους Άρειχ-
νούς κατεδίκασεν, άφοΰ άλλως τε έκ τής όμω•
νυμίας ταύτης πολλάς ηδύναντο οί *ΑρειχνοΙ
νά άρυσθώσι τάς ωφελείας προς παραπλάνησιν
τών στερρώς τής Όρθοδοζίας άντεχο μένων κχΐ
ύπό απειλών και διωγμών μη π το ου μεν ων.
Τής πόλεως ταύτης μνείαν ποιούνται ΣΦ
φανός δ Βυζάντιος έν τοις Ρεωγραφικοΐς, τό
*Ιεροσολυμιτικδν όδοιπορικόν^, ό Προκόπιος
έν τω περί κτισμάτων *, Εύσέβιος ό Παμφί-
λου, 6 Μέγας *Α9ανάσιος, Θεοδώρητος δ Κύρον,
*Αμμιαν6ς Μαρκελλϊνος, *Άννα ή Κομνηνή, ό
Βιλλεαρδονΐνος και πλήθος άλλο εκκλησιαστικών
πατέρων και χρονογράφων ύπό ονόματα κχτχ
τό μάλλον καϊ ήττον παρηλλαγμένα, άτινχ
έ;τιμελώς καταλέγει ό Αουκάγγιος έν τοίς ύπο-
μνήμασιν αύτου είς τάς συγγραφάς "Άννης
τής Κομνηνής. Έκ δ^ τών νεωτέρων ο Αρον*
ζεν, 6 Σηροϋνερ, ό ΠαπαρρηγότισυΙος,ί *£λ.
Σταματιάδης, ο Γοίριτζιχ καΐ πολλοί άλλοι.
Τφ 378 (>Ουάλης διήλθε δια τής πόλεως
ταύτης εκστρατεύων κατά τών έπιδραμόντων
την Θράκη ν Γότθων, Έν ταύτη δέ στρατο-
πεδεύων ϊμαθε κατά πρώτον, δτι οί Γότθοι
διαφόρους πόλεις τής Αυτοκρατορίας εκπόρθη-
σαν τες έκ τίς 'Ροδόπης διηυθύνοντο κατά
τής Άδριανουπόλεως^. Κατά δέ τά μέσα του
ε' αίώνος Λέων δ θρ^ξ παραχωρεί είς κχ-
τοικίαν την Νίκη ν τοίς δύο τελευταίοις γόνοις
τών Άρσακιδών, Άρταβάνω καΐ Κλιέτη» οί-
τίνες έκπεπτωκότες τής αρχής συνεπεία στά-
σεως είχον καταφύγει είς Κων/τίολιν μετά τών
οικογενειών των. Οί τλήμονες έν τη πόλει
τχύτη μετά του θρόνου άπέβαλον καΐ πάντα
αυτών τ' αγαθά καΐ δη καΐ αύτάς τάς συ-
ζύγου; αυτών, ας κατά την έν Νίκη διατρι-
βην διηρπασαν πχρ' αυτών*.
Τω δέ 8 1 2 Κρουμος ό ηγεμών τών Βουλ-
γάρων έπιχειρήσας τρομεράν άνά την θράκην
επιδρομην άλλας τε αυτής πόλεις έληίσατο
καΐ δη και την μικράν Νίκαιαν, ης τους κχ-
τοίκους, ώς καΐ τής * Αδρ/τυόλεως καΐ Δεβελτου
καΐ Βουλγαρίαν απήγαγε^. Τω δέ 815
1. «λ. 229.
2. δ'. ια'. σίλ. 306.
3. Άμ, ΜαρχΒλΙνος, \Λ, 363.
4. Κεδρηνος Β', 183 χαΐ Θεοφάνης, 452.
5. Περωδ. Φά. ΣνλΧ. νψ, ΚΛ' «λ. 9.
ΝΙΚΑΙΑ, ΜΙΚΡΑ ΝΙΚΑΙΑ τ) Ν1ΚΙΤΣΑ
201
Μονρτάγων ό διαδεξάιχενος τόν Κρου[Αον, βλέ-
πων δη οι αίχμ,άλωτοί προςηλυτίζουσι του;
Βουλγάρους εΣς τόν Χριττιχνι<ΐ(χόν ττροςηνέχ^θη
προς αυτούς ώ|ΛΟτατα καΐ άπχνθρωπότατα,
τ6ν δ* έπίτκοπον της [ΛΟίράς Νικαίας Λέοντα
άπέκτεινεν^. Φαίνεται δ[χω; δη ή πόλις αύτη
ταχε'ως άνΑαβεν από της τελευταίας κατα-
στροφής* διότι περί τα τέλη του ΐδίου αίώνος
επι Λέοντος τον σοφον (886 — 911) ή (χικρά
Νίκαια άνυψώθη εις άνεξάρτητον άρχιεπισκο-
πήν, είτε δια την μεγάλην αυτής έπίδοσιν,
είτε καΐ εις ενδειζιν τΐ(Λής δια την είς την πί-
στιν του Χρίστου σταθερότητα, ην οΐ κάτοι-
κοι αυτής έν ττί υπό των Βουλγάρων αίχρια-
λωσία δεινώς δοκιριασθε'ντες ίπεδείζαντο.
ΈπΙ δέ των Κοανηνών ή μικρά Νίκαια
ήκμαζε, πολλάκις δ* έπεσκέψατο αύτην καΐ
όρμητηριον κατε'στησεν έν τω δεινω κατά
των Κουμάνων πολέμφ 6 αυτοκράτωρ *ΛΙέ-
ξίος δ Κομνηνός^. Κατά δε την δ' σταυρο-
οορίαν (1204) ύπετάγη καΐ αυτή μετά των
λοιπών πόλεων τής Θράκης ε(ς του; Σταυρο-
φόρους και συμπεριεληφθη μετά τής Άδρια-
νουπόλεως είς τόν κλήρον των Ενετών.
Τφ 1 205 έπεσκέψαντο αυτήν κατά τής
Άδριανουπόλεω; στρατδύοντε; δτε* αυτο-
κράτωρ του Βυζαντίου Βαλδουίνος, ώς καΐ ο
δόγης τής Ένετίας Έρρΐπος Αάνδολος, Ό δέ
Βιλλεαρδουΐνος έν τη συγγραφεί αύτου τών
κατά την έκστρατείαν ταύτην αποκαλεί την
μικράν Νίκαιαν Νίζ, Έν ταύτη δ' έστρατο-
πεδεύσατο μετά του Μανασή δί Λίολη και
του Γουλιέλμου Βράνιελ καΐ 80 ετέρων σιδη-
ρόφρακτων ιπποτών καΐ ό Βάλεαρδουϊνος,
την προφυλακην αποτελούντες του αύτοκρά-
τορος Βαλδουίνου, δν άνέμενον, δπως άπό
κοινού βαδίσωτι κατά τής έπαναστατησάσης
ατίθασου Άδριανουπόλεως*. Πράγματι δέ
καΐ ούτος μετά του Δανδόλου και τής συνο-
δίας αύτου άφικόμενος είς Νίκιτσαν, δπως
κατ* εκείνους τους χρόνους ή πόλις αύτη ύπο-
κοριστικώς έκαλείτο, ουνεκάλεσε συμβούλιον
στρατιωτικόν, έν' ω απεφασίσθη, δπως βαδί-
σωσιν αμέσως κατά τής στασιασάσης πόλεως*
η δι κατεσπευσμένη αύτη καΐ τολμηρά άπό-
φασις έγένετο, ώς γνωστόν, ή αίτία τή; ο!κ-
1. Παπαρρηγ. Γ\ 591. Κάρολος Χοηφ Σλαΰοι ^ν
Ελλάδι σιλ. 35. Νικόδημος Συναξαριστής Β' 57 — 58.
2. Άννα Κομνηνη Α', 331), 382 Β'. 21 χαί 23.
3. ^Εηαμην, Σταματιάδου ίστορία τη; άλώσιως του
Βυζαντίου ύπό τών Φράγκων σιλ. 86—87.
τράς αποτυχίας τών Σταυροφόρων καΐ του
ολέθρου του Βαλδουίνου.
Ου μετά πολλά δ' ετη, τφ 1207, ό έπΙ
ώμότητι και μισελληνισμφ διαβόητος ήγεμών
τών Βουλγάρων *Ια}αννίοσης, 6 διά πυρός καΐ
σίδηρου διελθών σύμπασαν την Θράκην καΐ
Μακεδονίαν, έκυρίευσεν άλλας πολλάς ελλη-
νίδας πόλεις καΐ δη καΐ την Νίκιτσαν, ης τους
μέν κατοίκους ώμώς άπέσφαζεν η έζηνδραπο-
δίσατο, την δέ πόλιν κατηδάφισε καΐ έζηφά-
νισε τέλεον άπό του προςώπου τής γής μετά
καΐ πλήθους ετέρων. Τουλάχιστον έπΙ τών
τελευταίων Παλαιολόγων, δτε η Θράκη ητο τό
θέατρον εμφυλίων πολέμων καΐ λεία τών ξέ-
νων επιδρομέων, ουδαμώς γίγνεται μνεία τής
πόλεως ταύτης ύπό τών ιστοριογράφων. Συν-
οικισθδίσα δέ βραδύτερον ύπό τών περί αύτην
κωμών, τψ 1361 έάλω και αύτη ύπό του
ετέρου τών δύο μεγάλων στρατηλάτων του
Σουλτάνου Μουράτ του Λ', του Χ" 'Ιλβεκή,
και προςετέθη είς τχς έν Ευρώπη κτήσεις τής
Όθωμανικής Αυτοκρατορίας* άπό τίνων δ' ε-
πάλξεων τών ηρβ(7ΐΐωμένων τειχών αυτής έλαβε
την έπωνυμίαν Κονλελί^ ην καΐ μ^χρι τής
σήμερον διατηρεί. Ώνομάζετο δ* ώς είπομεν
καΐ Μιναρελί-κ:οϊ άπό του έν αύτη τεμένους,
δπερ ανάγει την αρχήν αύτου είς τους πρώ-
τους τής κατακτήσεως χρόνους. Επειδή δέ
τότε τεμένη δέν ήγείροντο, ειμή είς πολυπλη-
θείς κωμοπόλεις καΐ κώμας, εντεύθεν ευλόγως
προαγόμεθα νά είκάσωμεν, δτι κατά τους χρό-
νους τής αλώσεως αυτής θά διέσωζεν ίχνη
του παρελθόντος μεγαλείου καΐ θά είχε ποιάν
τίνα σπουδαιότητα. ΚαΙ ήδύνατο μέν καΐ
βραδύτερον νά προαχθή καΐ αύθις, καΐ είς μέ-
γεθος καΐ πολυανθρωπίαν νά έπιδώση* άλλ' ή
κτίσις τής Χαυσής ύπό του Σόκογη ΜεχμΙτ
Πααά τφ 1475 μέγα εΙς τούτο επέφερε πρός-
κομμα. Έκτοτε δέ μένει γεωργική καΐ άση-
μος κώμη ύπό Μωαμεθανών καΐ Χριστιανών
οικουμένη, διασώζουσα ίχνη του αρχαίου αυ-
τής μεγαλείου, άτινα συν τω χρόνφ έζίτηλα
γίγνονται. Σημειωτέον δμως δτι πρέπει νά
διαστέλλωμεν τήν κώμην ταύτην ετέρας ομω-
νύμου, ΚουλελΙ' Βουργάζ, ήτις, ού μακράν αυ-
τής κειμένη , ώνομάζετο άλλοτε -Χ" *Ιλβ£κή'
Βουργάζ είς τιμήν τ'ου κατακτήσαντος αυτήν
γενναίου στρατηλάτου. ΙΙαρά ταύτην συνε-
νουνται οι άπό Κωντταντινουπόλεως άφ' ενός
καΐ Δεδέ-άγάτζ άφ' ετέρου σιδηροδρομικαΐ
γραμμαί, σώζονται δέ καΐ ερείπια τών ένδοξων
αυτής τειχών πολλού λόγου δξια.
Έλλ. φα. Σύλλογος
3>0<Β
Τόνος ΚΙΙ' 26
ϋΕΡΙ ΤΙΙΣ ΕΙΣ ΡΩΜΗΝ
4Γ ΕΛΛΗΝΩΝ ΙΛΪΡΩΝ ΕΙΣΟΛΟΪ ΤΗΣ ΕΠΙΣΤΗΜΟΝΙΚΗΣ ΙΑΤΡΙΚΗΪ
ΕΠΙ ΤΗΣ ΚΥΡΙΑΡΧΙΑΣ ΤΩΝ ΡΩΜΑΙΩΝ
ύπό
ΑΝΑΣΤ. ΧΡΗΣΤΙΔΟΥ
(*Ανεγνώσθη έν τζ ^ΑΤΞΤ' συνεδρία της 1 2ης Μαρτίου 1901).
Ή Βιολογική Ιπιτροπη του ημετέρου Συλ-
λόγου επιθυμούσα ενίοτε νχ εξερχηται άπό
της τροχιάς των 6λως ειδικών αυτής ασχο-
λιών έττρότεινε και ό Σύλλογος ένέκρινεν ό'πως
δίς του έτους έν άρχνί καΐ εν τέλει τών εργα-
σιών αυτής δι* ενός τών μελών έν ειδική συνε-
δρία, άναγινώσκει ίηιοτημονιχην τιραγματείαν
γενικού Μιαφίροντος, άναφερομένην δέ ιδίως
εις την άρχαίαν ίατρικην. Όφείλω να ομο-
λογήσω δτι τοιαύτη άνακοίνωσις δια τό βρα-
χύτατον του χρόνου ητο, αδύνατος καΐ δι' αυτό
ώφειλε ν' άναβληθη εις την εναρζιν του συλ-
λογικού έτους 1901 — 1902* άλλ' ίνα μη
παρέλθγι άνεγκαινίαστος ό μετά τόσων ελπί-
δων άρζάμενος αΙών προςε'φερον τα πρωτό-
λεια ταΰτα τής φιλοπροόδου προθυμίας τής
Βιολογκής επιτροπής, βέβαιος ων δτι κατά
πολύ υπολείπονται τών προςδοκιών αυτής*
πλην έπΙ τη έλπίδι δτι τό φιλομαθές τοΰτο
άκροατήριον δέν θέλει δικάσει εκ του μέρους
τό δλον, ουδέ δυςανασχετήσει έπΙ τω τολμή-
ματί μου, παρακαλώ όπως μετ' ανοχής άκρο-
άσηται Ιστορικήν περίοδον πολιτισμού μονα-
δικήν αληθώς έν ττ) παγκοσμίφ ιστορία, ήτοι
Περί της εΙς *Ρώμην δι* Ελλήνων Ιατρών
εΐςόόον τής Ιτζιαχημονικής Ιατρικής Ιπι τής κυ-
ριαρχίας τών ΨωμαΙων.
"Όπως διεξέλΟωμεν τό είδικόν τούτο ζή-
τημα έν γενικαίς μόνον γραμμαϊς, ανάγκη να
δώσωμεν, ως διά σκιαγραφίας, εικόνα τής
καθόλου καταστάσεως του 'Ρωμαϊκοΰ κρά-
τους, (δίως δε τής 'Ρώμης, μικρόν πρό τής
άφίζεως τών πρώτων ιατρών και τής εγκαθι-
δρύσεως τής επιστημονικής Ιατρικής, ήτις από
τριών περίπου αίώνων έν τη κλασική κοιτίδι
επιτυχώς έκαλλιεργεΐτο. Αύτη άπό του 240 —
80 π. Χ. καΐ μετά ταύτα, ήτοι άπό τής ενώ-
σεως τής Ιταλίας άπάσης και τών Λιβυκών
πολέμων παρίστησι την ύψίστην πολιτιχην
άκμήν* διότι κατ* αυτήν έπεδείχθη ου μόνον
δύναμις έκτακτος καΐ θελήσεως ίσχυρά έκδή-
λωσις, άλλα καΐ παγκόσμιος κυριαρχική επιρ-
ροή πολιτική καΐ στρατιωτική* συν τη πολι-
τική δμως λάμψει κχΐ τω άπαραμίλλφ μεγα-
λείφ είςέρρευσεν έν τφ ίταλικω έδάφει χλι
πλούτος αμύθητος και πάν αγαθόν συνεπα-
γαγόν βαθεϊαν του αρχαϊκού καθεστώτος άλ-
λοίωσιν* ή μετά τήν ήτταν ιδίως του μεγά-
λου στρατηλάτου Αννίβα κατάκτησις τής
Αφρικής και μέρους τής Ασίας έν χρόνφ
βραχυτάτφ έκπληκτικήν παρήγαγε τήν με-
ταβολήν του ιδιωτικού βίου* διότι ή ι!ςροη
πλήθους ανθρώπων, τά τε ήθη και τήν φύσιν
διαφόρων, παρά λαω μεθυσθέντι έκ τής νίκης
μεγάλων στρατειών συναπεκόμισε καΐ πάντχ
τά ηθικά ελαττώματα τών ηττημένων λαών.
Ταύτα και ο\ μετενεχθέντες θησαυροί αποτέ-
λεσμα εσχον καΐ τήν άνισορροπίαν έν τη δια-
νομή του πλούτου καΐ τήν διάκρισιν του πλου-
σίου καΐ πτωχού* εντεύθεν ή μεταβολή του
γνησίου ρωμαϊκού χαρακτήρος τών αρχαιοτέ-
ρων χρόνων έπΙ βλάβη τής !σότητος καΐ τής
ελευθερίας δια τής ιδρύσεως κληρονομικής αρι-
στοκρατικής τών πλουσίων τάζεως, ήτις προ-
χειρότερον προς διακυβέρνησιν μέσον είχε τήν
πίεσιν καΐ τήν άδικίαν' επειδή δέ έν άπάσαις
ταΐς τάξεσι του πληθυσμού, έν 'Ρώμη πρό
πάντων, ηύζήθησαν αί άνάγκαι του βίου,
άναγκαίως καΐ φυσικώς συμπαρηκολούθηβε
ταύτας ή επιθυμία τής πολυτελείας, τής ύπερο-
υ
ΠΕΡΙ ΤΗΣ ΕΙΣ ΡΟΜΗΝ ΕΙΣΟΔΟΤ ΤΙΪΣ ΕΠΙΣΤΙ1Μ0ΝΙΚΙ1Σ ΙΑΤΡΙΚΠΣ
203
χης, των άττολαύσεων, επομένως και ή άπλτ,•
στία του κέρδους* τών νέων τούτων πολιτικών
καΙ κοινωνικών δρων μοιραίον άκρλούθηΐΛα
έγίνβτο και ή (χεταβολη τών συναισθηιχάτων
και φρονημάτων του ρωμαϊκού λάου προς την
Ελλάδα καΐ τους *Έλληνας, διότι ου μόνον
ώριμώτβύος προς άφομοίωσιν έγιγνετο άλλα
καΐ έπι μάλλον συνεδέετο δια της συγγενείας
εν τβ τη γλώσ<Π) καΐ τη θρησκεία.
Ό ελληνικός πολιτιαμος κατά τους ε (ρη μέ-
νους χρόνους τταγκόσμιον είχε τ6 κΰροί^ τοιού-
τος δ* ών κατά νόμον ουσικόν ώφειλεν, ε{ς
έθνος μάλιστα συγγενές, νά έπιβληθη" εντεύ-
θεν αϊ μετά τών Ελλήνων σχέσεις έγίνοντο
συχνότεραι καΐ φιλικώτεραι* ή ελληνική γλώσ-
σα κατέστη ανάγκη διά τε τους πολιτικούς
καΐ λογίους "Ρωμαίους καθώς καΐ είς τάς εμ-
πορικάς καΐ εργατικας τάξεις, διά δέ τόν άφι-
λοκερδη έρωτα προς έκμάθησιν αύτης παντα-
χόθεν έσπευδε και *τό πλήθος τών διδασκάλων,
τους οποίους πάντες και μάλιστα οί ευγενείς
προυθυμοποιουντο παντί τρόπψ νά τιμήσωσιν
ή έπιδεικτικώτερον νά περιτίοιηθώ'ΐι' συνέτεινε
δι προς τούτο καί τις εθνική τών 'Ρωμαίων
ύπερφιλαυτία γαργαλιζομένη έκ τών διαδιδο-
μένων και πιστευομένων τρωικών παραδόσεων,
δι' ών άπεδεικνύετο ή μετά τών θεών συγγέ-
νεια, προςέτι καΐ ή φιλοδοξία της δι' Ελλή-
νων <τοφών διαιωνίσεως τών εν τε είρήνη και
πολέμφ ενδόξων αυτών πράξεων* ή το δέ ή
δύναμις τών πραγμάτων ούτως (σχυρά, ώςτε
καΐ οί μάλλον αχαλίνωτοι κχι φανατικοί εν
τινι μετρώ ύπέκυπτον, διότι αυτός 6 Κάτων 6
κατά τών ελλήνων λογίων εξεγερθείς καί,
μετά την μετάγγισιν της ζωοποιού δυνάμεως
του ελληνικού πνεύματος έν τη ρωμαϊκή φι-
λολογία, άξιώσας δτι ή Λατινική φιλολογία
οφείλει νά παραμείνη καθαρά *Ρωμαϊκή, αυ-
τός, λέγομεν, ό Κάτων, διαρκούσης της πο-
λιορκίας του Τάραντος, αυτός τβ έσπούδαζε
την έλληνικήν φιλόσοφίαν και τόν υΐόν αύτοΰ
έδίδασκε τήν έλληνικήν γλώσσαν.
Ειπομεν ό'τι εις τήν άκαταγώνιστον προ-
θυμίαν καΐ επιθυμίαν τών 'Ρωμαίων προς τά
Ελληνικά γράμματα παμπληθεΐς εσπευδον
διδάσκαλοι της Ελληνικής γλώσσης και άλλοι
λόγιοι χαι σοφοί' επειδή δ' εκ τών ανθρωπί-
νων όρμων φυσικωτάτη είναι καΐ ή ροπή του
προςέρχεαΟαι κχΐ προςκολλάσθαι τω πλουσίφ
και ίσχυρω, οΐ ασθενέστεροι ή υποκείμενοι ή
οι έπιζητουντες τύχην και ,εύμάρειαν βίου
συνέρρεον έν *Ρώμγ), Ιγένετο δ' ούτως ή αιω-
νία πόλις κατ* εξοχήν κέντρον τών εκ τε της
Ελλάδος, Μικράς Ασίας, Συρίας καΐ Αι-
γύπτου προςφύγων, δπου, εκτός τών διδαακά•
λων, τζαίδαγωγών, φιλοσόφων, Ιπιστημόνων
καΐ τεχνιτών, κατηλθον και ντιηρέται, ή&ο•
ποιοι, τνχοδιώκται καΐ άλλα αμφιβόλου ποιό-
τητος στοιχεία, έν δέ ταϊς παραλίαις πόλεσι
ναυται καΐ έμποροι. Πώς λοιπόν ή αρχαία
τών ηθών αύστηρότης νά μή μειωθη, νά θερ-
μανθη δέ λαθραίως καΐ αθορύβως 6 σπόρος
της διαφθοράς και ν' άλλοιωθη 6 πνευματικός,
ηθικός και θρησκευτικός βίος ; Έν τφ με-
ταιχμίφ τούτω ακριβώς της από της αύστη-
ρότητος κκι έμβριθείας μετατροπής προς τήν
επιπολαιότητα,, άπό της ευγενούς ύπερηφα-
νείας και του πατριωτισμού ε!ς τόν κουφον
έγωισμόν, έκ της άπλότητος είς τήν πολυτέ-
λειαν και τήν έπιδεικτικήν μεγαλοπρέπειαν
και έκ τη; πατροπαράδοτου εύσεβείας εΓς τήν
άμφιβολίαν και τήν άθρησκίαν ήτοι ιΐς τήν
από του υγιούς και ανθηρού κοινωνικού βίου
εις τόν νοσηρόν καΐ έκλελυμένον, ακριβώς
λέγομεν, έν τψ ίστορικω τούτω σταθμψ εΐζή-
γετο εις Ύώμην και ή Ελληνική φιλοσοφία,
ηοίηοις και τ(χνη^ αί έν τω πλούτφ τών επι-
φανών εύροΰσαι ίσχυρά μέσα διαδόσεως κάΙ
ύπερο)τής.
Της φιλοσοφίας τών χρόνων εκείνων δύο
ήσαν α ι τιρωτοοτατονσαι ΣχολαΙ: ή του *£π<-
κονρον καΐ ή της Στοάς' και ή μέν Στωική
φιλοσοφία διά τίνων τροποποιήσεων της αυ-
στηρά; ηθικής, χάριν τών ανεπτυγμένων τά-
ξεων, ή δ* Επικούρειος, τής οποίας οί οπαδοί
πολυπληθέστεροι και τό σύστημα κοσμοπολι-
τικώτερον και έπιπολαιότερον, διά τών περί
θεών και ανθρώπων θεωριών, εν γλώσση δη-
μώδει διδασκομένων, συνετέλεσαν καΐ αύται,
ούν τη αναπτύξει του πνεύματος εις τήν θρη-
σκευτικήν άδιαφορίαν και τόν κλονισμόν των
ηθικών του λάου πεποιθήσεων έπι τοσούτον,
ώςτε, δυνάμεθα είπεΐν, δτι τά είρημένα φι-
λοσοφικά συστήματα, παρά λαω απείρως ετι
ε/οντι προς τας υψηλάς θεωρίας, επιβλαβέ-
στατα έπέδρων' έπι τά ήθη και τχς θρησκευ-
τικές ίδέας* ήτο τούτο σήψις, ά}λ' ή σήψις
αυτή, τήν οποίαν ό Κάτων διέκρινεν έν τη
'Ρωμαϊκη κοινωνία, είχε γενικωτέρας τάς
άφορμάς. 'ΙΙ Ρωμαϊκή κοινωνία διά τους
προεκτεθέντας λόγους ήτο ήδη έδαφος προω-
ρισμένον ει; άποσύνθεσιν, τήν οποίαν οιουδή-
ποτε φιλοσοφικού συστήματος ή είςαγωγή
ή^ύνατο νά συμπλήρωση* άλλως πολύ πρό
204
ο ΕΝ ΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΟνΠΟΛΕΙ ΕΛΛΙΙΝΠνΟΣ ΦΙΛΟΛΟΠΚΟΣ ΣΓ.νΛΟΓΟΣ
της Ι^ρύσιως είδιχών φιλοσοφικών στολών,
έγένιτο η δια τών ελληνικών γρα(Α|Λάτων
(χόρφωσις καΐ άγωγη του νικηφόρου τούτου
λ«ου, συνβπώς η πρ6ς τ6 φιλοσοφείν Ιφ&σις
ητο ηδη κοινή, διότι είναι γνωστόν δτι, δταν
τό πρώτον εξ Αθηνών κχτήλθον ίΐς Έώμην
οι διαση[χότερο( τών συγ;^ρόνων φιλοσόφων
(155 π. Χ.), 6 Άκαδηιχαϊκό; Καρνεάδης,
ό Περιπατητικός Κριτόλαος καΐ ό Στωικός
Διογένης ο Βαβυλώνιος, δτως πείσω σι την
'Ρωμαϊκην Σύγκλητον να έλαττώστ) την έκ
500 ταλάντων άποζη(Αίωσιν, ε(ς την οποίαν
οι ^Αθηναίοι κατεδικάσθησαν έπΙ τη κατα-
στροφή του Ώρωπου, δπερ καΐ κατώρΟωσαν,
οι ε!ρη[Λβνοι φιλόσοφοι (Αε/ρις ου τύ/ωτι της
αιτηθείσης ακροάσεως διελε'γοντο δη{χοσίως
ελληνιστί περί διαφόρων φιλοσοφικών ζητη^λά-
ίων, οι δέ συρρεύσαντες άκροαταΐ τελείως ην-
νόουν τα λεγόμενα* ώ;τε δια την τοιαυτην του
ελληνικού πνεύιχατος κατάκτησιν αδίκως οΐ
γεροντότεροι ύπέθαλπον άοβεστον κατά τών
Ελλήνων (Λίσος, (χάλιστα ό αρχαϊκός Κάτων
δςτις, έκ πατριωτικής οδύνης, άλλα μετά
πολιτικού πνεύματος, εμίσει την φιλοσοφίαν,
την ποίησιν και τάς τε'χνας μόνον διότι έδιδά-
σκοντο υπό ζένων μισητών έλθόντων να κα-
ταστρε'ψωσι τό έθνος τ&ν ^Ρωμαίων μετ' εν-
δομύχου πεποιθήσεως έγραφε προς τόν υΐόν
αύτου €5π οΐ "Ελληνες είναι τών άί'ϋρώηων οΐ
μάλλον χακοηοιοί' ίάν είςαγάγωσιν* , έλεγε,
«παρ* ήμΐν τάς εαυτών τέχνας τό ηάν ι^ά κα-
ταοτραφγ} κηΐ τό κακόν Ισται χεΐρον, Ιάν μας
ατείλωαι και τους Ιατρούς των ώμοσαν την
κατασιροφί]ν πάντων τών *ΡωμαΙων δια της
Ιατρικής»,
Πράγματι από της έπΙ της σκηνή; παρα-
στάσεως τών δραματικών έργων του * Ανδρό-
νικου καΐ της εις 'Ρώμην έλεύσεως τών τριών
φιλοσόφων ήτοι άπό του 240 — 155 π. Χ. ή
Ελληνική *Ιατρικη έγκαταλιμπάνουσα την δευ-
τε'ραν αυτής πατρίδα, την Άλεζάνδρειαν, και
παρακολουθούσα τοις νικηταίς έγκαθιδούετο
έν Έώμη.Άμε'σως τότε καΐ αί πρώται άπό-
πειραι κατ' αυτής καΐ δεινή ητο ή θε'σις τών
πρώτων είςηγητών' διότι ου πρό πολλού δια
συγκλητικής αποφάσεως άπηλαύνοντο άπό
του ρωμχίκου εδάφους φιλόσοφοι καΐ επιστή-
μονες* ά>λ' ή άπόφασις αύτη, ως είκάζεται,
δέν έξετελε'σθη κατά τών ε^ρημενων σοφών,
έθεωρήΟη δμως άναγκαιότατον να εφαρμοσθη
κατά τών {ατρών* πριν δ' ειττωμεν του; λό-
γους του; πραγματικούς, έπάναγκδς να άνα-
δράμωμεν εις την παναρχαίαν Ιγχώριον ιών
* Ρωμαίων Ιατρικήν,
Οί 'Ρωμαιοι άπό άμνημονίύτων χρόνων
εζων άνευ ιατρών, ιιχον δμως όπωςδήποτι
(ατρικήν τίνα τε'χνην στοιχειώδη συνισταμέ-
νην είς την κατά παράδοσιν θεραπευτικήν* ό
οικοδεσπότης ραΙβΓίπΐηίΙίαβ ^ ητο ό Ιατρός
τής συζύγου, τών τέκνων και τών δούλων,
αν δε δι' οιονδήποτε λόγον ήδυνάτει να θε-
ροτπεύσγ) ίζήτει τότε την βοήθειαν τών φίλων
και μάλιστα τών γειτόνων και ενίοτε του πρώ-
του τυχόντος. Πολλάκις έζέθετον τόν ασθενή
πρό τής θύρας, ως τούτο ιίθίζετο παρά τοις
άρχαίοις άσιατικοΐς λαοίς μάλιστα τοί; Άσσυ-
ρίοις, διτως, άν τις τών διερχομένων έγνώ-
ριζέ τι λόγου άςιον, συμβουλεύση τά δέοντα.
Τά ιατρικά βιβλία ήσαν απλή σύνοψις συν-
ταγών και εμπειρική αναγραφή συμπτωμάτων.
Τής πρωτογόνου ταύτης Ιατρικής στήριγμα
ητο ό υπό του φανατικού Πλινίου θαυμχζό-
μενος Κάτων, δςτις και τόν ίατρόν έπαγγελ-
λόμενος έκήρυσσεν, δτι ύπερβάλλουσαν ειχεν
έμπιστοσύνην εΙς τήν ίατρικήν δύναμιν τών
λάχανων ποικιλοτρόπως παρασκευαζομένων,
προς ύμνον δ* αυτών και όλόκληρον έγραψε
κεφάλαιον, εν 6^ δμως μετά φιλαληθείας ώμο-
λόγησε καΐ «ΟΙΏΠΘδ 00 ΙΏρΟδαί» ήτοι πάντα;
(αύτου τους ασθενείς) εθαψεν. Τοιαύτη Ιατρι-
κή έπήρκει μόνον εν δσφ τά αρχαϊκά ήθη και
ή σωματική ρώμη τών *1^ωμαίων ήκμαζε* τότε
μόνον άδεώς ήδύναντο νά έπικαλώνται χάι
τήν εύσπλαγχνίαν τών οίκείων καΐ αλλότριων
θεών ή νά προςέρχώνται είς τόν έν τι^ νήαφ
Τιβερίνη ναόν του ^Απόλλωνος καΐ εκεί κοι-
μώμενοι κατ* δναρ νά μανθάνωσι τ* άναγ-
καιουντα φάρμακα, έφ' ω καΐ αί εύγνώμονε;
προςφοραΐ αναθημάτων πολυτίμων τών Ιωμε'-
νων οφθαλμών, ρινών, βραχιόνων, σκελών καΐ
ποδών* έν τούτοις και αυτή τών θεών ή έ;:ί-
κλησις και ε (ς τόν ναόν αθρόα προςέλευσις καΐ
διανυκτέρευσις έθεωρήθη σπουδαίον βήμα ενη-
μερώσεως, διότι τό μαντειον ουδέποτε ήθελε
συγχωρήσει, ως άλλοτε έγένετο, ήτοι τόν θά-
νατον 170 άΟφων οικοδεσποινών ως α(τίων
θανατηφόρου επιδημίας, δτε γνωστόν ήδτ, ητο
δτι τά περί τήν 'Ρώαην έλη ήσαν διαρκής
μολυσματική έττία. Τοιαύτη ιατρική υπό του;
νέους δρους του κοινωνικού βίου ητο αδύνατον
νά στηριχθ/,* έδει νά ύποκύψη εΙς την έμο-
φώνω; άνεγνωρισμένην έπιστημονιχήν Έλ-
ληνικήν Ιατρικήν, τήν οποίαν μόνος ό Κί-
των καΐ οί όμόφρονες αύτου ήρνουντο' διχ
ΠΕΡΙ ΤΗΣ ΕΙΣ ΡΩΜΠΝ ΕΙΣΟΔΟΥ ΤΠΣ ΕΠΙΣΤΗΜΟΝΙΚΗΣ ΙΑΤΡΙΚΗΣ
205
τούτο, δτβ *Έλλην ίατρός βνβφανίοθη τό πρώ-
τον έτΓαγγβλλό μένος θβραττβίαν δια τέως άγνω-
στων αύτοίς φαρμάκων, κατ* άντιπαράθίσιν
ττρός την έκ παραδόσεως διισιδαίμονα, μαγι-
κην καΐ πολλών ανόητων λεπτολογιών μιστην
Ιγχώριον 'Ιατρικήν, έφρικιασαν οΐ π*ρΙ τόν
Κάτωνα* διατί ; διότι ο ιατρός ητο "ΕΙΙην —
Ιοού ο λόγος, δτι ητο φυσικόν καΐ άναγκαίον
να έκδιωχθώσιν άπό του ρωμαϊκού εδάφους οι
νέοι ίατροι': 1) διότι ήσαν Έλληνες καΐ 2)
διότι εζήτουν άμοιβην, πάσα δ^ χρημάτων
ζήτησις ητο κατάχρησις εμπιστοσύνης απώς,
ελεγεν ό Κάτων, ίέν ίρκη δη δίά της τ^χιι;ς
και της φιλοαοφίας διαφθείρει χά 9ι&η καΐ δη-
λητηριάζει την ψνχί]ν ήμων, Ιδον ι^ ηλήρης
ελαττωμάτων και ανυπόφορος αΰιη φνλ^ χα-
τακυριενει τάρα καϊ της ζωής ημών καΐ δήλη•
τηριάζει τό οώμα' άρκεΐ τό όξύ καΐ φϋορο-
ηοών δηλητήριον των ποιητών κάί καλλίχε-
χνώιν^' καΐ επειδή αι κατηγορι'αι αύται εξη-
λέγχοντο γελοΐαι έφεύρισκον άλλας : «ίσιω 61
"Ελληνες Ιατροί δίν είναι φαρμακεΊς κα\ δόλο-
φόνοι' ζητοναιν δμως, &νευ αμφιβολίας, νά
πωλήοωσι την νγείαν κα\ την ζωην του 'Ρω-
μαίου πολίχου Ιπι χρήμασιν, ώςεί ή ζωη αυ-
τού ίΐναι εμπόρευμα ' §(}διοϋργοι! ύέλουν
ν άποτελέσωαι τάξιν κοινωηκίιν διαφέρουοαν'
ϋέλονοι νά καταοιήσωαι μονοπώλιον δ τι εις
πάπας άνήκει' άοεβεΤς ϋέΧοντες ν άντικαχα-
σχήοωαι τους προοτάιας χής δημοσίας υγείας
^εανς' ζηλόχυποι δ^ της δόξης ημών καΐ τών
τταραδόοεοίν ϋηρεύουσι την καχαοχροφην της
αρχαίας ξωμαϊκής τέχνης•^,
*Υπό τό κράτος τών αδίκων τούτων περί
της Ελληνικής Ιατρικής αίτιάσεων έγκαθί-
σταντο εν 'Ρώμη Ιατροί, τών οποίων διαση-
μότερος ητο ό τω 219 π. Χ. έκ Σπάρτης
ΪΚ^ω'^^Αρχάγαθος, άνηρ τολμηρός, πλήρης πε-
ποιθησδως είς τας γνώσεις αύτοΰ καΐ πρό πάν-
των είς την χειρουργικήν έμπειρίαν. Τοιαύτα
θέρων εφόδια, άνευ μέσων επαρκών καΐ φή-
μης, ώφειλε νά υπερνίκηση τάς προλήψεις του
λαοΰ καΐ την άντίδρασιν τών Κατωνικών* καί
το κατώρθωσε δια της ικανότητος καΐ της
συμπεριφοράς αύτου έπΙ τη βάσει του λατινι-
κού .αξιώματος : ίηΙθΓΠρβΙΟηΙίίΙ ΠΠΙγΙΧ
ΠΙβάίοΟΠΙΠΙ, ήτοι : ή κατά/ρησις τροφός
τών {ατρών* αληθώς ή πολυτέλεια, ή κραι-
πάλη και ή πολυώνυμος διαφθορά ή δια τών
ξένων αοιδών, μουσικών, αύλητριών και ορ-
^ηστρίδων είςα^θείτα καΐ κυκλοφορηθεϊσα ανέ-
πτυξαν νοσήματα οργανικά, πάρα γυναιξί δέ
ίδίως, εν τώ μεγάλφ έκείνφ κοινωνικώ σάλω,
εν ω ό βίος ητο αέναος σωματική καΐ ψυ-
χική συγκίνησις, τας ποικιλωτάτας τών νευ-
ρικών παθήσεων* πασαι αύται αΐ νοσηραΐ
καταστάσεις άπήτουν Ιατρούς σοβαρούς καΐ
άρτίως με μορφωμένους, πάς δέ προς θερα-
πείαν λάου, άγαπώντος περιπαθώς την ζωήν
μετά τών απολαύσεων προςερχόμενος, εθεω-
ρείτο εύπρόςδεκτος. Ό Άρχάγαθος λοιπόν
καλώς συγκεκροτη μένος, επιτήδειος καΐ γνω-
ρίζων τό μυστήριον της επιτυχίας, δπερ ην ή
περιποίησις του πτωχού καΐ άμαθους λαοΰ,
τοσαύτην απέκτησε φήμην, ώςτε καΐ ΥνΙηΘ"
νύίΗΐΙ$ ήτοι ίατρός τών τραυμάτων έπωνο-
μάσθη. Έκέρδισε τήν έμπιστοσύνην έπιοίήμων
ανδρών, απέκτησε τίτλον ^Ρωμαίου πολίτου,
δια δημοσίων δέ εξόδων συνέστησεν Ίατρείον,
εν τφ όποίφ μικρας μόνον εγχειρήσεις έξετέ-
λει ή φάρμακα παρεσκεύαζεν^.
Ό Άρχάγαθος έθριάμβευσεν, άλλα καΐ οΐ
πολέμιοι επιτυχώς είργάσθησαν οι τών αρ-
χαίων θεραπευτικών παραδόσεων υπέρμαχοι
μετά τών εμπειρικών συνασπισθέντες κατηγο-
ρούν άποκαλοΰντες αυτόν ΟίΙΓΠίΓβΧ ήτοι δή-
μιον, διότι, κατά τόν Πλίνιον, μετά σκληρό-
τητος εκοπτεν ή εκαυτηρίαζε τας πληγάς τών
ασθενών κατηγορία τοιαύτη κατά θεραπείας
λογικής ητο αστήρικτος καΐ πιθανωτέραν α-
φορμή ν είχε τήν έπΙ τη παρεχομένη ίατρικ^ί
θεραπεία άπαίτησιν πληρωμής, τήν οποίαν
έπιτηδείως εξεμεταλλεύθησαν οι εχθροί αυ-
τού* είναι δ* άλλως καί μέχρι σήμερον αρκετά
δημοτική ή δυςνροπία καΐ άρνησις πληρωμής
τών κόπων του ίατρου* προς τό θράσος τούτο
τών αντιπάλων αύτου μή δυνηθείς ν* άντεπε-
ξέλθη ό Άρχάγαθος καΐ φοβηθείς εγκατέ-
λειψε τήν πόλιν καΐ άνεχώρησεν.
Δια της αναχωρήσεως του Άρχαγάθου δέν
συναπηλθε καΐ ή Ελληνική ίατρική, τουναν-
τίον έγένετο μονιμωτέρα ένεκα της συχνής
προςελεύσεως ίατρών, οίτινες κατά τάς αρχάς
της 1ης π. Χ. έκατονταετηρίδος τοσούτον
έπληθύνθησαν, ώςτε διά νόμων έκανονίσθησαν
τά τών άπειρων και αμελών. ΚαΙ επειδή τά
ονόματα τών πλείστων είναι άγνωστα ως τά
τών συγχρόνων του Άρχαγάθου, περιοριζόμεθα
1. Οί αρχαίοι άνιι φαρμαχιίων ιΤ/ον του; ^ιζοτό-
μους, φαρμαχοπώλας χαι βοτανιχους πίϋ)ουντας τάς
πρώτας ουιίας, α; οΐ ιατροί κις φάρααχα παρισχεύαζον*
φαρμαχίία, ώ; αυτά στ!α•ρον Ιννοουνται, τό πρώτον άπό
τη; ^πογης τών Αράβων μνημονιύονται.
206
ο ΕΝ ΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΟΥΠΟΛΕΙ ΕΛΛΗΝΙΚΟΣ ΦΙΛΟ ΛΟΓΙΚΟΣ ΣΓΛΛΟΓΟΙί
β!ς τους σπουδαιότερους, τών όττοιων ίπιφανέ-
στίρος ύττηρξεν έττΐ των χρόνων του Σύλλα 6
* ΑσκΙητιιάδης, Ιΐρουσαεύς την πατρίδα, ζή-
σας τό πρώτον έν Άλεξανδρείί}:, είτα εν *Αθή-
ναις, ένθα καΐ περί την ρητορικην ησκήθη*
ηδη διάσημος ως (ατρός προςεκληθη υπό του
βασιλέως Μιθραδάτου, προυτίμησεν δ(Αως μετά
την^ πολιτικην μεταβολην κάΙ μετονομασι'αν
της Ελλάδος εις έπαρχίαν της Αχαίας, την
έν 'Ρώμγ) ίγκατάστασιν, ένθα δέν εύρε φιλό-
ξενον ύποδοχήν, διότι οί ΚατωνικοΙ δεν τον
ηνίχθησαν ως εκ των κατ' αύτοΰ αφειδώς εκ-
τοζευθεισών ύβρεων καταφαίνεται•' «εχομεν,
ελεγεν ό Πλίνιος, 5 τι άζίζομεν ουδείς γνω-
ρίζει τί συμφέρει εΙς την ύγείαν αύτοΰ* περι-
πατουμεν μΙ ξένα σκέλη καΐ χανόμεθα εν τφ
πλήθει των ίατρών.)) Ό *Ασκληπιάδης ητο
άνηρ υπέροχος, συγγραφεύς γονιμώτατος, ευ-
φυέστατος καΐ ό εύγλωττότατος τών ανθρώ-
πων, δια τούτο καΐ τάχιστα εγένετο φίλος
και ίατρός του Κράσσου, Κικέρωνος, Μάρκου
Αντωνίου καΐ Λουκρητίου, ευεργέτη; καΐ
αυτό τούτο τό ειδωλον τών "Ρωμαίων, οΐτι-
νες καΐ την μεγαλοφυΐχν αύτου ανεγνώρισαν
καΐ την μνήμην σεβαστήν διεφύλαξαν. Μαθη-
τής της περιβλέπτου Αλεξανδρινής Άκαδη-
μείας, της δια μεγάλων ανακαλύψεων, μάλι-
στα έν τη άνατομί(χ του ανθρώπου λαμπρυν-
θείσης, κατηρτισμένος ώς άριστα - δια τ^ς
μελέτης τών διαφόρων φιλοσοφικών συστημά-
των καΐ μάλιστα του Επικούρου, έδημιούρ-
γησε σύστημα θεραπευτικόν επιτυχώς προς-
αρμοσθίν εΙς τάς έξεις και τάς επιθυμίας τών
"Ρωμαίων ταχέως κατενόησε τήν ζηλοτυ-
πίαν τών εμπειρικών και αντελήφθη τό ύπε-
ρήφανον καΐ μισόξενον ετι τών δεσποτών του
κόσμου* δθεν και δια λεπτότατης καΐ περι-
ποιητικωτάτης συμπεριφοράς, δια πειθούς καΐ
εύγλωττίας καΐ της πρακτικής εφαρμογής
γνωστού ίατρικου αξιώματος: Ιΐΐΐο ΟθΙβΠ-
ΙβΓ, 3α01ΐη(}θ : ήτοι θεραπεύειν ταχέως,
ασφαλώς καΐ εύαρέστως, δια της παθολογίας
μάλλον ή της χειρουργικής, . παρηγόρησαν,
ενεθάρρυνε και συνεπάθησε τοις άσθενέσι, δια
φαρμάκων δε ολίγων πλην εύαρέστων καΐ
τφ στομάχω ανεκτών κατέκτησε τας καρ-
δίας και τήν εύγνωμοσύνην του ρωμαϊκού λαοΰ*
συνέστησε τόν περίπατον, τα λουτρά, τας
άνατρίψδίς ή χειρομαλάξεις, τήν μουσικήν,
τήν οποίαν έπεδείκνυεν εκ τών ώφελιμωτάτων
θεραπευτικών μέσων, τήν γυμναστικήν, ύδρο-
θεραπείαν, τας επαλείψεις, τόν οίνον και πρώ-
τος κατά τόν ΜϋΙΙβΓ έτραχειοτόμησεν. Έκ-
τος τών είρημένων έσυστηματοποίησεν έν τ^
Ιατρική τήν περί ατόμων θεωρίαν επΙ ταύ-
της στηρίξας τό θεραπευτικόν αύτου σύστημ*
καΐ πρόδρομος γενόμενος της Μεϋοδοίής Ια-
τρικής Σχολής' δια ταύτα πάντα και τα πο-
λυπληθή αύτου συγγράματα, άτινα δυςτυχώς
άτίωλέσθησαν, έλατρεύετο ώς δν ύπερφυσικόν,
πολλοί δέ ΘΛοντες καΐ εξ αυτών τών "Ρω-
μαίων να τιμήσωσιν εαυτούς προςελάμβανον
τό δνομα του Άσκληπιάδου καΐ αναφέρονται
δέκα τέσσαρες τοιούτοι Άσκληπιάδαι, περί
πλέον δέ αναρίθμητοι θιασώται καΐ μαθηται
μέχρι τών χρόνων του Γαληνού επιζήσαντες.
Ό Άσκληπιάδης δια τής απαγορεύσεως τών
λίαν θερμών, μάλιστα τών ίδρωτικών, εμε-
τικών καΐ καθαρτικών ήτοι δια τής εγκατα-
λείψεως τών ενεργητικών φαρμάκων, χρήσεως
δέ τών διαιτητικών, προςέτι δέ καΐ δια τών
πολλών θεραπειών, άφήκε μετά θάνατον
μνήμην άληστον απέθανε δέ μή άσθενήσας,
διότι αναφέρεται όμόσας να μή άσθενήση
ποτέ* πράγματι άπέθανεν έν προκεχωρηκυία
ήλικίί): ένεκα τραύματος.
Ό θάνατος του (ατρ^ΰ Άσκληπιάδου συμ-
πίπτει περί τάς τελευταίας ΙΟετηρίδας του
δημοκρατικού πολιτεύματος τών "Ρωμαίων
ήτοι τήν σπουδαιοτάτην περίοδον τής λήξεως
τής Δημοκρατίας• καλοΰμεν δ' αυτήν σπου-
δαιοτάτην ού μόνον δια τήν απειλουμένων
μετατροπήν ή κατάλυσιν του τέως κυβερνη-
τικού συντάγματος, άλλα και δια τήν βαθεϊαν
τών ηθών καΐ φρονημάτων του ρωμαϊκού λαοΰ
άλλοίωσιν. "Οποία δ* ητο αύτη; "Ως έν ττί 3η
έκατονταετηρίδι ούτω χαΐ ετι πλέον εν τη
παρούσγ) 6 πλούτος ηύξησε καΐ συν αύτω τχ
συνήθη κακά : έκτακτος τών κακώς καΐ παρα-
νόμως κτηθέντων σπατάλη ήτοι απίστευτος
τραπέζης πολυτέλεια καΐ κραιπάλη, μεγάρων
μεγαλοπρεπών άνέγερσις και θεαμάτων άπό-
λαυσις, σύν αύτοΐς δΐ ηθών έκλυσις, του ίερου
οικογενειακού δεσμού διάλυσις, συνοικεσίων
έλάττωσις καΐ διοτζυγίων αύξησις* άρχοντες
και λαός κοσμοπολιτικοί, τεκμήριον τούτο τής
εξαφανίσεως τής ευγενεστέρας μορφής του
εθνικού έγωϊτμου καΐ τής αξιοπρέπειας, τούτου
ένεκα καΐ η κατά του ελληνικού πολιτισμού
όσημέραι άπάμβλυνσις τής αντιπάθειας καΐ
άντ' αυτής ή προς τόν έκπολιτισμόν και άχρι-
βέστερον ειπείν ε (ς 6 τι έλληνικόν ή έλλη-
νίζον έξαλλος ορμή. Πάντες δε οί λόγφ πλού-
του, κοινωνικής υπεροχής καΐ πολιτικής θέ«ως
Γ
ΠΕΡΙ ΤΗΣ ΕΙΣ ΡΩΜΗΝ ΕΙΣΟΔΟΤ ΤΗΣ ΕΠΙΣΤΗΜΟΝΙΚΗΣ ΙΑΤΡΙΚΗΣ
207
ύπιρέχοντίζ η καΐ εκ (/.αταιότητος προς άπο-
(Λί'μησιν καΐ έπίδειζιν ορμώμενοι έκ των λογίων
Ελλήνων προςελάμβανον διδασκάλους τ, συνο-
δούς έν τοις περιπάτοις* ίντεΰΟεν καΐ εν τφ
άστει, προς τό φιλοτάραχον τών δούλων καΐ
του λοιτΓου λάου πλήθος^ λαός ολόκληρος λο-
γίων "Ελλήνων άνα την πόλιν καΐ τας οίκίας
συνωστίζβτο καΐ τών οποίων ή παρουσία εθεω-
ρείτο ούχΙ πολυτέλεια άλλ* ανάγκη επείγουσα"
άλλ' έν τφ πλήθει δΐ τούτφ τφ έκλεκτφ καΐ
συρφετός, ονόματι Ελληνικός, άνευ πίστεως
καΐ πατρίδος, γνώσεις μόνον και τέχνην διδα-
σκάλου άνταζίαν τών καιρών έχων καΐ ούδΐν
πλίον. Έν τοιαύττ, πολυωνύμων στοιχείων
συρροή δέν ητο αφύσικος καΐ ή τών περι-
τριμμάτων του ίατρικου κόσμου προςέλευσις,
τών οποίων πολλοί εγκληματίαι άνευ τύψεως
συνειδότος επΙ τό βιομηχανικώτερον την Ιερω-
τάτην τών τεχνών άσκησαν τες και δια πολ-
λών παρανομιών τα δικαστικαχρονικα της πό-
λεως πληρώσαντες.
Έν τω ίατρικφ τούτφ κυκεώνι ακμαίος
τότε έπεφάνη ιατρός δ θεμίσσων, μαθητής
του Άσκληπιάδου, δ άπλοποιήσας τό του δι-
δασκάλου σύστημα καΐ μετά πολλών άλλων
πρακτικώς καΐ επιστημονικώς συνεργασθείς καΐ
τιμηθείς• εκτός του θεμίσσωνος καΐ τών συμ-
μαθητών αύτου, ών τα ονόματα άγνωστα,
διέπρεψαν κατά τα υπό τών συγγραφέων μνη-
μονευόμενα, ό Κρατερός, περί του οποίου το-
σαύτην ό Κικέρων είχεν έμπιστοσύνην ώςτε
ίλεγε : ΟναίβΤΟ ατβάο' 6 Άλεξίΰοτ, περί του
οποίου ο αυτός ρήτωρ βεβαιωθείς τα περί του
θανάτου του εγραφεν €οϊογ δυςτνχημα δ ϋά-
γάτος τον *Αλεξίωνος' άπίατεντος ή ϋλΐψΐς
μον' δίν ϋά δυνηθώ νά εδρω Άλλον Ιατρόγ
σνμηα^τικόν, μειλίχιον, ενπροςήγορον, οοβα-
ρόν καΐ ίκανόν* ' ήτο δ * ό Άλεξίων εκ τών
(ατρών τών άφωσιωμένων ε!ς ώρισμένας οι-
κογενείας, μεθ* ών διετέλει έν στενωτάτη οί-
κειότητι. Έκτος τών είρημένων διάσημος ίατρός
7) το δ ΑομΙτιος, δ τόν έν στιγμγ) απελπισία;
φάρμακον προς αύτοχειρίαν ζητήσαντα μέγαν
του κύριον σώσας δια της προθύμου αναγρα-
φής άβλαβους ποτού* ό Κλεάψι^ς, δ απο-
πειραθείς τήν ραφήν ττίς φοβέρας πλη-
γής, ην αυτός ούτος δ Κάτων δ νεώτερος
χατα της ίδίας κοιλίας κατήνεγκεν' δ *Αν-
τίοτιος, δ τόν θάνατον του Καίσαρος έκ
τί5ς μιας και μόνης άλλα θανατηφόρου
πληγής έπιβεβαιώσας* πολλοί δ' άλλοι, έν
οΓς καΐ Έλληνορρωμαιοι, οΐτινες, δπως κρα-
ταιδ>θνί ή ίατρική αυτών ύπόληψις, συνέ-
γραφον ελληνιστί.
Ή Ελληνική Ιατρική άπό της άνιδρύ-
σεως της Αυτοκρατορίας εγκαθιδρύεται επι-
σήμως. Ή άπό του *Αρχαγάθου άρξαμένη
απονομή της τιμής του "Ρωμαίου πολίτου
έπΙ του Ιουλίου Καίσαρος υπό τών έφιεμέ-
νων προςκτάται δικαιώματι καΐ ή ανοχή
αυτών άπό Αυγούστου γίγνεται δόγμα. Τότε
πλέον "Ελληνες μετά 'Ρωμαίων συνδυαζόμε-
νοι εργάζονται τάς ίπποκρατικάς θεωρίας προς
τάς νεοφανείς τών Μεθοδικών νά συμβιβά-
σωσιν. Έλληνες ίατροι προςέρχονται είς συ-
νάφειαν προς τήν καθεστηκυίαν αρχήν καΐ τήν
καισαρικήν πόλιν, δια δΐ της προςκτήσεως
δικαιωμάτων πολιτικών αποκαθίστανται και
δημόσιοι λειτουργοί ή αξιωματικοί έν τοις
άνακτόροις* καΐ ύπάρχουσι μεταξύ αυτών
κενόδοζοι καΐ ημιμαθείς φθονοΰντες καΐ αντι-
πολιτευόμενοι, άλλ' οί ικανώτεροι ύπερέχουσι
καΐ άξιουνται μεγαλειτέρας τιμής καΐ ύπολή-
ψεως* τοιούτος ό ομώνυμος του *Ασκληπιά-
δου 'Αρτόρίος δ κατά τόν Πλούταρχον φίλος
του Καίσαρος επονομασθείς, διότι έν κρισι-
μωτάτγ) στιγμ?) εσφσε τόν Αύγουστον, δςτις
τίς οίδε τίνα κατά φρένα έχων ή τί κακόν
προαισθανόμενος δέν ήθελε νά έζελθη της
σκηνής• πράγματι δ Άρτόριος αντιληφθείς
τών φοβερών στιγμών προςηλθε τφ Καίσαρι
καΐ επεισεν αυτόν ν' άκολουθήση έπΙ τη δια-
βεβαιώσει δτι υπό της Αθηνάς διετάχθη νά
τον συνοδεύση έν τω μέσω του στρατού* ή
φοβερά στιγμή ήτο ή μεγάλη έν Φιλίπποις
μάχη, μεθ* ην δ μέν Αύγουστος νικήσας κατ-
έλυσεν τό ττολίτευμα τών *Ρωμαίων, δ δέ
μετά του Αντωνίου ηττηθείς μεγαλόψυχος
Βρούτος ηύτοκτόνησεν άφου πρώτα ύψώσας
τους οφθαλμούς προς τόν ούρανόν Ιφώνησε
τό ταυ Εύριπίδου :
Ώ τλημον αρετή, λόγος άρ* ήσθ, έγώ δέ οβ,
Ώς έργον ήσκουν, σύ δ' άρ' έδούλευσας τύχη.
Μετά τόν θάνατον του 'Αρτορίου ίατρός
του Αυγούστου έγένετο δ ^Ακρων καΐ μετ'
αυτόν δ απελεύθερος Αγτώνως Μυς δ πάντας
τους προκατόχους ύπερβαλών. Ούτως ανα-
φέρεται 5τι δ Αύγουστος ήσθένησέ ποτέ καΐ
έξ ήπατίτιδος, επειδή δέ τά συνήθη γνωστά
θεραπευτικά μέσα ήτοι θερμά επιθέματα,
λουτρά καΐ ατμόλουτρα ε!ς ουδέν ισχύον,
έζήτησε τήν συμβουλήν άλλου (ατρου Έλλη-
νος απελεύθερου, προτείναντος τούτου τήν δια
1
208
ο ΕΝ ΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΟΥΠΟΛΕΙ ΕΛΛΗΝΙΚΟΣ ΦΙΛΟΛΟΓΙΚΟΣ ΣΤΛΛΟΓΟί:
ψυχρών λουτρών καΐ άλλων άντιφλογιστικών
μέσων θεραπείαν αλλ* ό Αύγουστος περι^ίώς
ίχων πρόζ τα ψυχρά τά τε εσωτερικά καΐ τα
εξωτερικά προυτίμησε την του Μυός συ(χβου-
λην ήτοι την δι* ελαίου έτνάλειψιν, την έφι'-
δρωσιν καΐ την πρό του φλέγοντος ηλίου θε'ρ-
(χανσιν την καΐ ήλίωσιν υπ6 τών {ατρών κα*-
λουμίνην ή θεραπεία Ιττέτυχεν, ό Μυς ύπερε-
πλούτησεν, ώνθ(χάσθη πολίτης ^Ρωμαίος,
ευγενής, έγε'νετο ιατρός του Βιργιλίου και
άλλων έξοχων ανδρών, υστατον δϊ πάντων
καΐ έθεοποιήθη.
Πώς ή έκτακτος αύτη τών ίατρών επιτυ-
χία κατά του; χρόνους ους διερχό(/εθα; Είχε
λόγον γενικώτεοον την φιλοσοφικήν κχΐ φυ-
σιογνωστικήν (χόρφωσιν τών (ατρών, ρ,όρφω-
σιν, την οποίαν καΐ ή σύγχρονος (ατρική άπό
του 1 8°^^ α!ώνος στερρώς ακολουθεί καΐ έν τφ
τω ρ,έλλοντι ακολουθήσει. Πράγματι εκ τής
Ιστορίας της ίατρικης καΐ της φιλοσοφίας
γνωρίζομεν, δτι οί φιλόσοφοι και ΐδίως οι
αρχαιότεροι πρό του Σωκράτους έπωνομάζοντο
καΐ φυσικοί• διότι και περί τας φυσικας ενιοι
δι καΐ είς την ίατρικήν ένέκυπτον, άνευ προ-
θε'σεως πρακτικής εφαρμογής καΐ μόνον προς
άπόκτηιιν πληρέστερων περί φύσεως γνώ-
σεων* την αυτήν όδόν ήκολούθουν καΐ οί
ΕατροΙ απασχολούμενοι συγχρόνως περί τά
φυσικά καΐ τάς ύψηλάς φιλοσοφικές θεωρίας
καΐ πολυμερή την παίδευσιν αυτών άπεργα-
ζόμενοι. *ίΙ τάσις αύτη φιλοσόφων καΐ ίατρών
ή καΐ έπΙ του Αριστοτέλους καΐ κατά του;
Αλεξανδρινούς καΐ *Ρωμαϊκού; χρόνους διαρ-
κέσασα, ήτοι ή ταυτόχρονος έν τη φυσικνί καΐ
φιλοσοφία τών ίατρών ένασχόλησις καΐ έρευνα
αρχήν είχε παλαιοτέραν κατά την όμολογίαν
του Ιπποκράτους διατεινομένου δη ίη τά
προς οοφίην Ιν Ιητρίκη πάντα, ήτοι τά υψη-
λότερα καΐ δυσκολώτερα τών έν ττ) φύσει
προβλημάτων έν αύτνί κχΐ δι* αύτη; άναζητη-
τέα. Αύτη ή περί (ατρική; γνώμη κχΐή πολυ-
μάθεια καΐ αί πολυμερείς τών έν (ατροϊς επιφα-
νών" ανδρών γνώσεις έπέσυρον τήν έμπιστοσύ-
νην καΐ έκτίμησιν τών "Ρωμαίων, διά τοιού-
των δ' επιστημόνων έξεκαύθη ό προς τά
γράμματα καΐ τάς έπιστήμας ζήλος αυτών
και κατέστησε τάς (ατρικάς γνώσεις στοιχείον
ελευθέρας αγωγής. Προς τά είρημένα σχετίζε-
ται καΐ τό περί του φιλοσόφου Φαβωρ^ον έν
*Ρώμ/ι άναφερόμενον, δςτις δταν εμαθεν, δτι
τών ακροατών τις έκ της τάξεως τών συγκλη-
τικών έγέννησεν υίόν, προςήλθεν αμέσως μετά
τών ομιλητών δπω; συγχαρτ) και έκφραση
τήν ελπίδα, δτι ή μήτηρ μόνη θά θηλάοη
τό τέκνον της* δταν δ' ή μήτηρ ήρνήθη, τότε
πρό του ακροατηρίου αύτου ώμίλησε περί τοΟ
υποχρεωτικού θηλασμού υπ* αυτών τών μη-
τέρων, τήν δ' έμιλίαν του ταύτην δι* ενός
τών ακροατών εγραψεν ήτοι, ώς ήθελε τις
εϊπει σήμερον, τύποις έξέδοτο, καΐ ου μόνον ό
Φαβωρΐνος αλλά καΐ άλλοι 'Ρωμαίοι λόγιοι
άπεμιμουντο τους Έλληνας σοφούς, ώς ό
Ανλος Γέλλιος, ο Πλίνιος καΐ ο! φιλίατροι ώς ό
Κέλαος, συγγραφεύς επίτομου δημώδους έρα-
νίσματος της καθ* Ίπποκράτην (δίως ιατρι-
κής σφζομένου, δι* ου έδίδασκε τους συμπολί-
τας αύτου τήν πρόχειρον θεραπείαν τών ασθε-
νειών αυτών. Άλλ* άφώμεν τήν ιστοριχήν
ταύτην παρέκβασιν και ελθωμεν είς τους ημε-
τέρους (ατρούς έν τη ενασκήσει της τέχνης.
Ίί οίκογένεια του Αυγούστου καΐ μετι
τόν θάνατον αύτου στοιχούσα ταίς παραδό-
σεσιν 6τίμ«λ τους ιατρούς, τών οποίων είς
(διαζόντω; ήτο και ό Ενδημος' μόνος δε ό
Τιβέριος δέν τους ήγάπα, μάλιστα δέ τους
έχλεύαζε καΐ άπέφευγεν,' ίσως διότι υγιής καΐ
αθλητικός ών δίν είχεν αυτών ανάγκην* ήνεί-
χετο δμως, δι χ τήν έπιττημονικήν φήμην,
τήν χάριν καΐ εύγλωττίαν, τόν ίατρόν Χαρι-
κλή, τόν όποιον κχί ποτέ διέταξε νά χρτΊ^ι-
μοποιήση τά φάρμακα διά του; ανόητους* ο
Χαρικλής ήτο καΐ ευφυής και τολμηρός λίαν.
*Ως γνωστόν ο Τιβέριος έμπαθώς ήγάπα την
πολυτέλειαν έν τη τραπέζη καΐ έτρωγε παρά
φύσιν καΐ κατά κόρον* ήμέραν τινά έκ της
κραιπάλης ήσθένησεν, ό δέ Χαριχλής, ίνχ
βεβαιωΟη τήν κατάστασιν της υγείας καΐ την
πιθχνότητα της προςδοκωμένης τελευτης,
αναλόγως δέ είδοποιήση εγκαίρως τόν άνυ-
πόμονον Κχλιγούλαν, έπενόησε στρατήγημα
ριψοκίνδυνον ήτοι τήν έσπέραν μετά τό δεί-
πνον αποχωρών προςεποιήθη, δτι θε'λει ν* ά-
σπασθνί τήν χεΐρα του Τιβερίου* έγονυπέτησε
καΐ λαβών έπιτηδείως αυτήν ϊθετο τόν δά-
κτυλον έπΙ της κερκιδικής αρτηρίας του αντι-
βραχίου διά νά βεβαιωθη έκ του σφυγμού την
κατάστασιν του ασθενούς* ό Τιβέριος ένόησε
τό τέχνασμα καί τον έκράτησε διά νά τον
βεβαίωση περί του εναντίου, αυτοστιγμεί δε
διατάσσει νά παρατεθη πολυτελέστατη τρχ-
πεζα, δτε καΐ κατεβρόχθισβ φοβέρας ποσότη-
τας τών παρατεθέντων φαγητών* ό Χαριχλής
δμως έν τη ματαία καΐ απελπιστική ταύττρ
του Τιβερίου άποπείρα διέκρινε πλέον σαφώς
ΠΕΡΙ ΤΗΣ ΕΙΣ ΡΩΜίΙΝ ΕΙΣΟΔΟΥ ΤΙ1Σ ΕΠΙΣΤίΙΜΟΝΙΚΠΣ ΙΑΤΡΙΚΗΣ
209
την σβεννυ|Λέντ,ν αυτού ζωην κχτδ7τρα(Χ(χένγ)ν
ηδγ) ΙΗ τ€ τη; ηλικίας και των καταχρήσεων.
Ό διαδεξάμβνοζ αυτόν Κλαύδιος ίατρόν
είχε τόν Ξενοφώντα, δςτίί, ίδιωτεύων ίατρός
καΐ άνεζάρτητον βίον προτΐ(χών, βία προςε-
λήφθη κχΐ ιατρός τη; αύλης διίϊλασιασθε'ντο;
και του υπό του Αυγούστου τοϊ; ίχτροίς αυ-
τού προςδιορισΟί'ντος έττιΧόιχατος. Ό Ξενο-
φών, ε{ καΐ πλουτον πολύν άπε'κτησε, δέν
ηύχαριστείτο και την προς την βασιλικήν
ο^κογένειαν ύπηρεσίαν {χεγάλην θυσι'αν 8νό(χι-
ζε' καΐ ήιχέραν τινά, ούχΙ βεβαιώ; δια την
άχαριστίαν ταύτην, άλλα δι' άλλους λόγους,
ίσως εκείνους ους αναφέρει ό Τάκιτος, την
δήλη τη ρ (ασι ν του Κλαυοίου τ9ί υποκινήσει της
'Αγριππι'νης, ά|χα τν) αναγορεύσει του Νέρω-
ρωνος ήναγκάσθη να εγκατάλειψη την 'Ρώμην
καΐ να έπιστρίψη ε?ς την πατρίδα αύτου Κών.
ΈπΙ της βασιλείας του Νέρωνος ήλαττώθη
πολύ ή έν τνί αύλη τών ίατρών επιρροή ούχΙ
τόσον δια τήν διαγωγήν του Ξενοφώντος,
δσον δια τήν ίδιότροπον καΐ άκατάληπτον
φύσιν του νέου Καίσαρος* ίν τη πόλει δ^Λως
ιζων καΐ ησκουν τό ίατρικόν έργον πολλοί
ακέραιοι καΐ άφωσιωμένοι ίζανχγκάζοντες τόν
σεβασ^Λον, τήν αγάπη ν και τήν ύπόληψιν τών
Έωμαίων" τοιούτος ήτο καΐ ό έπΙ Τιβερίου
καΐ Κλαυδίου άκ(Λάσας Σκριβώνιος Λάργος,
μαθητής τών (χεγάλων ^Αλεξανδρινών άνα-
τόαων Ηροφίλου καΐ Ερασιστράτου και συγ-
γραφεύς πολλών συγγρα(Λ}Λάτων, γνώστης
ιτών ιδιοτήτων του ήλεκτρισ(χου και έπινοητής
της υπό τό δνομα διάχυλον^ γνωττή; αλοιφής*
η άφοσίωσις αύτου καΐ τών συναδέλφων προς
τήν έπιστήμην η το τοσαύτη, ώ;τε ό σύγχρο-
νος αύτου φιλόσοφος Σενέκας εξ αυτών τών
αρετών αύτου άφοραώαενο; έγραφε* α δύο
παρ* ήαϊν τάζεις ανθρώπων προςφιλών καΐ
τιμωμένων ύπάρχουσιν' ή τών ίατρών καΐ ή
τών διδασκάλων* πάρα τών ίατρών άγοράζο-
μβν αγαθόν άνεκτίμητον, ζωήν κχΐ ύγείαν* οίχς
υπηρεσίας παρ^χουσιν ήμίν, οϊχν υπομονήν,
γβνναιότητα καΐ άφοσίωσιν δεικνύουσιν* ούδέ-
ηοη οργίζονται κατά τών φρενοπαθών, ουδέ-
ποτε δυςαρεστουνται άκούοντε; τάς αράς τών
τϊυρεσσόντων, δταν άπαγορεύωσιν αύτοίς τα
ψνχρά»" περί δέ του ίδιαιτέρου του ίατρου
ίγραφεν: αο ιατρός μου έδειξε περισσοτέραν
σομπάθειαν παρ* δ τι ή θέσις αύτου έπέτρεπεν*
ιδιοχείρως παρείχε μοι τα φάρμακα καΐ ανη-
συχεί δι' ίμέ' πάντοτε παρών, καί, Ιν ταΐς
χρισιμωτϊραις στιγμαίς, ίξετέλει καΐ τήν
ΈΧλ. Φ»λ. Σύλλογος
μάλλον δυςάρεστον υπηρεσίαν* μετά συγκι-
νήσεως ήκουε του; αναστεναγμούς καΐ δέν
ήτο μόνον ίατρός άλλα καΐ φίλος* είς μάτην
Ιζήτησα νά τον αμείψω* θχ παραμείνη ο πι-
στωτής μου, .διότι ή οφειλή '^ης κχρδίας βά
υφίσταται»* τί δέ καΐ περί τών ασυνειδήτων
ελεγεν ; «εΙς τόν ίατρόν τόν σφυγμομετρουντα
μόνον, τόν έπισκεπτόμενον ώς επισκέπτεταί
τίς τίνα κχτ' οίκον, τόν διατάσσοντα τί οφεί-
λω νά πράξω και τί ν' αποφύγω άνευ ενδια-
φέροντος πρό; με, είς τόν (ατρόν τούτον χρεω-
στώ μόνον χρήματα, διότι δέν προςηλθεν ώς
φίλος άλλ' ώς συνταγογράφος* πολλάκις βλέ-
πομεν ίατρού; οίτινες, αφ* ου προηγουμένως
Ιξηρέθισαν κχΐ έπεβάρυναν τό νόσημα, ίνα
δια της μετά ταύτα θεραπείας ίξασφαλίσωσι
τιμχς ανωτέρας, τελευταίον μετά τόσα βά-
σανα δίν κατώρθωσαν καΐ τόν άσθενη νά
θεραπεύσωσιν».
Ό Σενέκας τελείους ίατρού; έθεώρει τού;
περί πάσαν Ιπιστήμην ίδίως τά φυσικά εγκρα-
τείς « τού; προςαρμόζοντας προς τήν (ατρικήν
τέχνη ν τήν εκάστοτε (σχύουσαν φιλοσοφικήν
Οεωρίαν, οία ήτο έπΙ τη; Δημοκρατίας ή
Στωϊκή καΐ έπΙ τη; Αυτοκρατορίας ίδίως ή
Επικούρειος. Δυςτυχώς ούχι πάντες οι παρά
του λάου τιμηθέντες έγένοντο αντάξιοι του
Άσκληπιάδου, θεμίσσώνος, Σκριβωνίου Λάρ-
γου καΐ άλλων, διότι αναφέρονται καΐ οί ίν
πάσνι έποχ^ εξευτελίζοντες τό Ιερόν της ία-
τρικής δνομχ, τοιοΰτος ήτο έκ τών διαβόητων
ό έπΙ Νέρωνος κχΐ Ικ Λυδίχ; καταγόμενος
Θεσσαλός ό ν^^ανι»;;• σύγχρονος της τών
Μεθοδικών καΐ ΙΙνευματιστών διαμάχης, άνήρ
ίνευ ανατροφής καΐ παιδεύσεως, τύπος τυχο-
διώκτου δια ραδιουργιών τό πλείστον καΐ ίπι-
τηδείας συμπεριφοράς κατορθώσας νά είςχω-
ρήση κχΐ άποκτήσγ) τήν εύνοιαν καΐ φιλίαν
τών μεγάλων, έν οΤ; κχι του Νέρωνος προς δν
άπετόλμησε καΐ νά ίπιστέλλη. Ό Θεσσαλός
έν βραχυτάτφ χρόνψ καΐ έπΙ τ% βάσει τοϊ3
Μεθοδικού συστήματος εγκρατής γενόμενος
θεραπευτικής τίνος εμπειρίας μετήρχετο τόν
ίατρόν, ούχΙ ώ; θΙ αληθείς επιστήμονες οί
έπιτάσσοντες τους άσθενεϊ; ώς ό στρατηγός
τους στρατιώτας ή ώς βασιλεύς τους υπη-
κόους αύτου, άλλα κατ* εναντίον δλως τρόπον.
Έπεθύμουν οΐ ασθενείς νά λουσθώσιν άνευ α-
νάγκης θεραπευτικής ; τό έπέτρεπεν* έζήτουν
τά ψυχρά; ενέκρινε χιόνα καΐ πάγον* ήθελον
οίνον; δέν ήρνείτο* ούτω απέκτησε πελατείαν
μεγάλην καΐ μαθητάς πολλούς* μεταξύ δ' ά-
Τομος ΚΙ Γ 27
διΟ
ο ΕΝ ΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΟΤΠΟΛΕΙ ΕλΛΠΝΙΚΟΣ ΦίΛΟΛΟΓίΙίΟΣ ΣΤΛΛΟΓΟΣ
(Λαθών αυτός εύμαθης καΐ πονηρές ανέπτυσσε
μετά χάριτος καΐ πεποιθήσεως νέας δήθεν
θεωρίας και υπέσχετο να διδάξη την (ατρι-
κην εντός εξ μηνών, ούτω δέ προςείλκυε πολ-
λούς άεργους καΐ φιλόδοξους. Κατά τας ίατρι-
κας έπισκε'ψεις παρηκολουθείτο υπό συμμορίας
μαθητών ήτοι υφαντών, σχοινοποιών, μαγεί-
ρων, κρεοπωλών και βυρσοδεψών ποθούντων
εν έζαμηνψ να ποτισθώσι τα νάματα της
επιστήμης. Ό Θεσσαλός τραχύς προς τους
μικρούς, αναίσχυντος και υπερήφανος προς
τους μετριόφρονας, θρασύδειλος καΐ κόλαζ ού-
τιδανός προς τους ισχυρούς κατεπίκρανε δια
προςβολών η περιφρονήσεως τους άλλους ια-
τρούς καΐ αυτού; τους διδασκ3^λους, τών
οποίων ήκολούθει μεν τα διδάγματα, δέν έπί-
στευεν δμως* έγωϊττικώτατος άπεκάλει εαυ-
τόν ίατρονίκην καΐ διεκήρυσσεν δτι οι προ-
κάτοχοι κατ' ουδέν την Ιπιστήμην ωφέλησαν*
ητο ένΐ λόγψ τών συγχρόνων ό χείριστος,
τύπος της άγυρτείας, δια της οποίας έπιτη-
δείως ίκάλυπτε τας πολυειδεΐς της ανατροφής
αύτου ελλείψεις καΐ επετύγχανεν εντεύθεν καΐ
πολλαι προςωνυμίαι υπό τών είδότων εδόθη-
σαν αύτω, Ιν οΓς και τα επίθετα τρελλός, α-
νόητος, φιλάργυρος καΐ αναίσχυντος, έν δΐ
ταίς συγγράμμασι του Γαληνού άπαντδ^ και
ή λέζις : δνός,
Ό Νέρων έγνώριζε, φαίνεται, τόν χαρα-
κτήρα του Θεσσαλού καΐ έν έσχάτγι άνάγκγ)
προυτίμα έμπειρικόν τίνα *Ανδρόμαχον, δςτις
δι' εμμέτρου ποιήματος ελληνικού, άφιερω-
Οέντος τω Νέρωνι, ύμνησεν και την υπό του
Νικάνδρου κατά τόν ΜϋΙΙβΓ, έπινοηθείσαν
και μέχρι σήμερον παγκοσμίως γνωιτήν άλοι-
φήν την ϋηρίαχήν, την εξ 60 διαφόρων συ-
στατικών κατασκευαζομένην, κχΐ έν τνί δη-
μώδει ίατρικη έν πάσγ) άρρωττία πανάκειαν
Οεωρουμένην. Έκ τής αλοιφής ταύτης, υπό
μορφήν καταποτίου ελάμβανε κατά πασαν
πρωίχν εν ό Νέρων, ίςτις, διά τας θεραπευ-
τικάς αυτής ωφελείας κχΐ δια νά έξοργίση
τόν θεσσαλόν ως άλλοι παραδέχονται, ώνό-
μασβ τόν Άνδρόμαχον άρχιατρόν, δπερ ήτο
άπλοΰς τιμητικός τίτλος και έσήμαινε τόν
Ιατρόν του άρχοντος, ού/Ι δΐ τόν πρώτον έν
τη επιστημονική αξία, εί και είς τά δμματα
του λάου ή κολακευτική αυτή (διό της άπέφε-
ρεν είς τόν κάτοχον ούχι ευκαταφρόνητα κέρδη.
Άπό δέ τών χρόνων του Νέρωνος μέχρι Μάρ-
κου Αυρηλίου καΐ έπέκεινα άπειρον υπήρξε τό
σμήνος τών &)»νρτων. Αναλφάβητοι, αυτό
τούτο βαναυσουργοί ήτοι βαφείς, σιδηρουρ-
γοί, υποδηματοποιοί, λεπτουργοί, θηριομάχοι
έπΙ ζημίί>: τών αληθών επιστημόνων άπηνώς
υπό τών σατυρικών σκωπτόμενοι, έπεχείρουν
θεραπείας ασθενών είδικας και άποτυγχάνον-
τες• έπανήρχοντο είς τό άρχαίον επιτήδευμα*
τοιούτοι άνεφαίνοντο ήδη καΐ έπΙ τών ήμερων
του Κικέρωνος, δςτις και έκπληκτος τότε,
ήρώτα «ύπήρχον . αρά γε και έπι Ιπποκρά-
τους άλλοι μίν ιατροί τών εσωτερικών ασθε-
νειών, άλλοι τών πληγών και τραυμάτων και
άλλοι τών οφθαλμών;» Πράγματι κατά του;
μνημονευομένους χρόνους παρατηροΰμεν ο/ι
μόνον παθολόγους, χειρουργού; καΐ οφθαλμία-
τρου;, αλλά και πολλούς είδικούς δι* εκαστον
τών μελών του σώματος θεραπευτάς ή:οι:
οφθαλμίατρους ίατρεύοντας διά φαρμάκων καΐ
άλλους δι' εγχειρίσεων, οδοντοϊατρούς και ο-
δόντων έκριζωτάς, ίατρούς καταγμάτων,
εξαρθρώσεων και συριγγίων, κηλοτάκτας, στα-
φυλοτόμους, εύνουχιστάς και έγχειρητάς τών
ασκητικών, σύν αύτοίς και γυναίκας, τών
οποίων αί σοφώτεραι δίν κατεδέχοντο την
προςωνυμίαν τής μαίας* είς τήν επάγγελμα -
τικήν ταύτην ποικιλίαν συνετεΤ,εσαν βεβαίως
οΐ Μεθοδικοί άπλοποιήσαντες διά του συστή-
ματος αυτών τήν θεραπευτικήν, συνειργάαθη-
σαν δμως άπροςδοκήτω; καΐ (ατροί σεβαστοί
ως ό Σκριβώνιος Λάργος καΐ ό Αιοςχονρίδης
διά τή; άσκοπου διανομή; τοίς τυχοϋσι συν-
ταγών, έν ταίς όποίαις άνεγράφοντο καΐ λε-
πτομέρειαι θεραπευτικά! κχΐ συμπτωμάτων
περιγραφαί, συνεβοήθησαν δέ και φαρμακο-
πώλαι μή άρκούμενοι είς τήν πώλησιν τών
υπό τών συλλογέων κομιζομένων αύτοίς βοτά-
νων, αλλά παρασκευάζοντες επίσης φάρμακα,
τά οποία άλλοτε μόνοι οι Ιατροί έδικχιουντο.
Πλην ο άμεσος δημιουργός τή; θλιβερά; ταύ-
της καταστάσεως ύπήρξεν ό γνωστός ήμίν
Θεσσαλός μετά τών επικινδύνων αύτοΰ μαθη-
τών, οίτινες ήσαν καΐ πολλοί και διαφέροντος
επιτήδειοι έν τγ) ρί>ίδιουργίο>ί και τνί ασυνειδη-
σία τής εκμεταλλεύσεως τών εύπίστων. Ιστο-
ρική αληθώς εποχή, δτε ακριβώς ή ίατρική
έθεωρήθη τό άπλούστατον τών επαγγελμάτων,
καΐ ή μέν επιτυχία έξηρτδίτο έκ τών πολλών
ασθενών, ή δέ δυσκολία έν τω ανταγωνισμέ .
Έν τω συρφετψ τούτφ τών άγυρτευόντων
ίατρών καΐ του έκπίπτοντος Εατρικου γοήτρου
ύπήρχον και άνδρες επιφανείς, ακέραιοι καΐ
άφωσιωμένοι ε(ς τό εαυτών καθήκον, πολλοί
δ' έξ αυτών έπΙ Τραϊανού καΐ Αδριανού άχμά-
ΠΕΡΙ ΤΠΣ ΕΙΣ ΡΩΜΗΝ ΕΙΣΟΔΟΥ ΤΠΣ ΕΠΙΣΤΗΜΟΝΙΚΗΣ ΙΑΤΡΙΚΗΣ
211
Φοιντες, ι[; τους οποίους τα σκότια τών αγυρ-
τών τιχνάσματα φρίκη ν καΐ άγανάκτητιν
ίνιποίουν" πολλούς τοιούτους (Λβτά αββασμου
άναφίριι έν τοις Συμποσιακούς ό Πλούταρχος
ως τόν ΜοαχΙωνα, Τρύφωτα, Νικίαν και Ζώ-
πνρον, τους οποίους δικαίως καΐ άζίως ίτί-
μων οΐ 'Ρωμαΐοι, λέγει Πλίνιος ό νεώτερος.
Τοιούτοι ήσαν ό Πέλοψ καΐ Σάτυρος οΐ δι-
δάσκαλοι του Γαληνού ^ τών οποίων τί3ν μνή-
μην μετά σεβασμού καΐ ευγνωμοσύνης διεφύ-
λαξιν ο μέγας καΐ ευγνώμων μαθητής* πάν-
τες ούτοι *καΙ χάριν ίαυτών καΐ ύπ^ρ της επι-
στήμης συνέτριβον τους μη γανωμένους πρά-
ζεΐζ άγυρτικας καΐ σκανδαλώοεις εζορκίζοντες
τα θύματα, δπως άποφεύγωσι τους έν ταίς
πόλεσι και τοις νωρίοις πολυπληθείς τοιού-
τους* επι τούτφ οέ συνέτασσον καΐ διένεμον
οδηγίας πώς να θεραπεύωσιν αύτοΙ εαυ-
τούς καΐ μη Ιμπίπτωσιν είς χείρας τοιαύτης
μάστιγος• οΐ τολμηρότεροι καΐ πορρωτέρω ίβαι-
νον: τους περίεφρόνουν ή προυκάλουν παρά την
κλίνην του ασθενούς την παρουσίαν αυτών,
δκως καΐ την ΐδίαν έπιστημονικήν ικανότητα
έπιδείζωσι καΐ την φιλοχρηματίαν και άμά-
θειαν αυτών έζελέγζωσι καΐ κατάδηλον τοίς
πασι καταστήσωσιν, ούτω δ*εσφζον του; α-
σθενείς άπό τών χειρών τοιούτων καθαρμάτων*
τοιούτος πάντας τους συγχρόνους και πλεί-
στους τών αρχαίων ίατρούς ύπερβαλών, ύττήρ-
ζε καΐ ό ηολνίστωρ καΐ φιλόσοφος Γαληνός,
Ό Γαληνός ήτο φιλόδοξος, μετείχε δΐ καΐ
οίήσεώς τίνος ώ; εκ της μελέτης τών συγγραμ-
μάτων αύτου διαφαίνεται, άλλα καΐ ό προς
προς την επιστήμην έρως αύτου άμετρος καΐ
ό προς τους πάσχοντας οίκτος ειλικρινής* υπό
τό κράτος ποικίλων αΙοθημάτων άνεθ£μελίωσε
τας αρχαίας ίτποκρατικάς διδασκαλίας, δι*
αναπαραστάσεως και είς άτοπον απαγωγής
τών τριών και κυριωτέρων ίατρικών αίρέσεων
έν σχετικω συγγράμματι επεχείρησε να κατα-
συντρίψη τό Μεθοδικόν, Έμπειρικόν και Δογ-
ματικών σύστημα και ν* άναστηλ-ώση την άρ-
χαίαν ίατρικήν τους κατά την άφιξιν κακώς
ύποδεχθέντας αυτόν εζηυτέλισεν, εις τους άν-
τιφρονουντας άλλ' αμαθείς καΐ φιλοχρήμα-
τους ήρνήθη τόν τίτλον ίατρου, μόλις αυτού;
πωλητάς βοτάνων άνεχόμενος* τού; αμαθείς
πρό τών ομμάτων του κόσμου εγελοιοποίει
και διά τη; ύ;7θδείζ$ως τών εαυτών καθηκόν-
των συνέτριβε καΐ ού μόνον αυτού; ηλεγχεν,
άλλα καΐ τους πλουσίους ώνείδιζε, διότι άσυν-
αισθητώς έκ τών ίατρών προςεκάλουν ούχΙ
τους ικανούς καΐ σοβαρούς, άλλα τους έν και-
ρψ υγείας τους οίκους αυτών συχνάζοντας,
τους κολακεύοντας καΐ ταπεινουμένους ή προ-
θύμως έν τη θεραπεία είς τάς παραλόγους
απαιτήσεις καΐ επιθυμίας τών ασθενών υπο-
κύπτοντας, τουθ' δπερ δέν συνεβιβάζετο προς
τάς παραδόσεις και τό αξίωμα της Ιατρικής.
Έκ της πλησμονή; τών μνημονευομένων
αγυρτών και τών ενεργημάτων αυτών κατά
την περίοδον ταύτην του 'Ρωμαϊκοϋ κράτους
άφορμώμενος καΐ την αίτίαν του φαινομένου
επιζητών έν άρθρω τινί : Ι,α βπ ά'απ
ιηοηάβ 6 βαβίοη Ώβ8θ1ιαγηρ8 ού πρό πολ-
λού έγραφεν : «"Οταν αΐ κοινωνίαι φθίνωσιν,
ό άνθρωπος μη έχων σκοπόν τίνα νά έκπλη-
ρώτ(ΐ καΐ μη ένθαρρυνόμενος υπό ιδανικού τί-
νος καταλαμβάνεται υπό του φόβου του θα-
νάτου καΐ υπερβαλλόντως φροντίζει περί τοΟ
φθίνοντος σώματος αύτου* διά τούτο ό άγυρ-
τικώτατος Θεσσαλός ώνόμασεν εαυτόν ίατρο-
νίκην, *Ηράκλ6ΐτός τις εκλήθη πρώτος ίατρός
του αίώνος καΐ Όμηρος τής ^Ιατρικής» * ουδέν δέ
παράδοξον λέγομεν καΐ ημείς, έάν έν τοιαύτη
καταστάσει πραγμάτων οί (ατροί έκέρδιζον
πάμπολλα, ασθενείς δέ καΐ μετά θάνατον διέ-
τασσον την έξακολούθησιν τής πληρωμής του
(ατρου.
*Η κοινωνική αυτή φθίσις έν *Ρώμη έγέν-
νησε και έτερον κίνδυνον τόν σοβαρώτατον καΐ
άπειλητικώτατον, ες βσων ήπείλησάν ποτέ τόν
*Ρωμαϊκόν λαόν* κατά τους χρόνους, ους διερ-
χόμεθα, μάλιστα έπΙ Άντωνίνου, μέγας καΐ
δεισιδαίμων φόβος πρό αοράτων έχθρων κατε-
κυρίευσε τας τών ανθρώπων ψυχάς, περί τοι-
ούτων δ' έχθρων σπουδαίον ίδίω; έποιουντο λό-
γον μάγοι καΐ ψευδοπροφήται' καΐ επειδή,
ώ; καΐ ανωτέρω ελέχθη, έκαστος την έαυτοΰ
ΰπαρζιν έθεώρει ύπατον τών αγαθών, δταν δέ
τις δι' αυτό καΐ μόνον φοβήται καΐ τρέμη έζ
ανάγκης γίγνεται δεισιδαίμων καΐ εύητιστος,
άνεπτύχθη κατ* άκολουθίαν νοσηρότατη ψυ-
χολογική κατάστασις εύνοήσασα τόν θρίαμ-
βον άνθρώττων διά μαγικών τεχνασμάτων
την θεραπείαν τών ασθενειών έπιτηδευομέ-
νων, προςεκολλήθησαν δ' ε(ς τούτους καΐ οί
έν πάση κοινωνί^ επιτήδειοι, οί λαθραίως
πανταχού είςχωρουντες, οΐ εκμεταλλευόμενοι
πάν ιερόν καΐ δσιον κχι τους τιμίους έργάτας
τής επιστήμης διαβάλλοντες και παραγκωνί-
ζοντες. Την ψυχοπάΟειαν ταύτην του λαοί3
ύτέθαλπον καΐ αί άνώτεραι τάξεις, αυτός δέ
ό Άντωνίνος τού; φανατικωτέρους τών άσθε-
212
ο ΕΝ ΚΟΝΣΤΑΝΤΙΝΟΤΠΟΛΕΙ ΕΛΛΙ1ΝΙΚ0Σ ΦΙΛΟΛΟΠΚΟΣ ΣΥΛΛΟΓΟΣ
νών συνιβούλιυι να προςιύχωνται έν τφ ίν
Έττι^αύρφ 'ΑσΗλητίίείφ άνακαινίσθίντι £λ-
λοτβ έτ^Ι Μάρκου Αυρήλιου ίξ ιύγνωριοούνης
προς τους θιούς* ^ιότι έν όνιίρφ ύπέ^ιιζαν
«ύτψ τό κχτά της ζάλης καΐ αίμοπτυσιας
φάρ(ΐαχον• κατ' άκολουθι'χν ταιούτων φαντα-
στικών {άσιων συν$υασθίντις καΐ οΙ ίβρΕίς
μβτα των έν Πβργάμφ καΐ ΤιβΕρίνη συνα-
δέλφων, άφ' ινός εΙς τό (χωρόπιστον του λάου
στηριζό(χΐνοι, αφ* έτερου ώφιλού|Λβνοι καΐ έκ
των άγυρτικών δη(χοσιιυ(χάτων τών ύ:τό ψιυ-
$ιατρών πιρί θβραιτβιας άοθινειών έν ίιραις
βιβλιοθηκαις συλλ€γο[Λένων άπίτολμων, ώς οι
(χάγοι καΐ οί ψβυδοττροφηται, θιραπιίας συ(ΐ-
βουλιύοντβς τό θδίι^ Χ^Ρ*^' ύτοδβικνυόμινον
φάρ(Λακον. Κατά της καταστάσιως ταύτης,
ήτις παρισκβύασι την παρακ(Λην της επι-
στήμης κχΐ βραδύτιρον την άρα^ωσιν και
σχβοόν παντβλη ϊκλειψιν τών έπιττημόνων
Ιατρών, ι(ργάοθησαν άνινδότως οΐ τότι ιύσυ-
νιίδητοι (ατροί τό μϊν δι* ιίρωνβιας η πιρι-
φρονησιως, τό δΐ δι* έπιστή(Λης κατάφωρον
ποιουντές την άουνιίδητον και' καταστρβπτι-
κην έκίδρασιν έπΙ τ^ς κοινωνίας, έκ τών φα-
νατικών $1 καΐ κατά ττίς τάζβως ταύτης τών
πλάνων καΐ λυμιώνων κατιζαναατάντων ίίς
ητο καΐ ό Γαληνός, ό τελιυταϊος έκ τών έν
'Ρώμη διαπριψάντων καΐ (χβτά τόν Άσκλη-
πιάδην ό πρώτος τών συγχρόνων αύτου.
Ό Γαληνές ό κοιΐ 'Λσκληπιάδης υπηρζαν
άναντιλέκτως οί ηεριχλείστατοί τών Ελλή-
νων ίατρών έν *ΡώρΐΥΐ, της δβυτίρας $έ πβριό-
Χ«υ της έν *Αλιξανδριία άκμης της (ατρικής
οί επιφανέστατοι. Πιρί αυτούς ώς πβρι πολι-
κού; άστίρας στρ/φβται καΐ ή λοιπή μεγαλώ-
νυμοςπλιιάς τών (ατρών αμφότεροι ρήτορβς,
φιλόσοφοι καΐ περί πατάν άλλην παίδευσιν
εγκρατείς περί ίατρικης ώ; επιστήμης ειχον
τήν ύψηλήν εννοιαν, δτι μίτά τη; φιλοσο-
φίας ηνωμένη πρέ;ρει να '/^^^Τη ϊ^* και έ ία-
τρό; άνταξίως^ κατά τόν *ίπποκράτην, φιλά-
αοφος Ισόΰεος άποκαλήται.
Συγγραφείς γονιμώτατοι και άρχηγέται
σχολών έγένοντο δημιουργικοί ϊν τε τη τέχνη
καΐ τν5 επιστήμη * ό μέν Άσκληπιάδης
είςήγαγεν έν τη ίατρικη τήν περί άτόρ,ων
θεωρίαν, ό δέ Γαληνός άνέστησε δια πολλών
μελετών τόν 'Ιπποκρατισμόν καΐ είςήγαγε
τας τρει; του Πλάτωνος ψυχάς* αμφότεροι
διεκρίνοντο έπΙ εύγλωττία, εύπροςηγορία, εμ-
βρίθεια, ψυχραιμία καΐ έπιφυλακτικότητι* δεν
άπώκνησχν σφοδρώς να έπιτεθώσιν ό μεν
κατά τών Κατωνικών, ό δε κατά του Θεσσα-
λού καΐ τών ομοίων αύτζ), άλλ' ό Γαληνός
όρμητικώτερος χαΐ εμπαθέστερος, δια τήν
προς τόν 'Ιπποκράτην λατρείαν, κατηνέχβη
καΐ κατά του εφάμιλλου αύτφ Άσκληπιάοβυ
του άργηγου τής Μεθοδικής αίρέσεως αδίκως,
φρονοΰμεν, καΐ άνευ λόγου άποχρώντος' κ*1
του μίν Άσκληπιάδου τό μέγα ίνομα και
τών "Ρωμαίων τήν λατρείαν δεν ήδυνήθη τό
παράπαν να μείωση ό θαυμαστής του *Ιππο-
κράτους και του Αριστοτέλους, ε(ς τας μεθέ-
πειτα δμως γενεάς σχεδόν είπείν έλησμονήθη
δια τήν άπώλειαν τών πολλών αύτου συγ-
γραμμάτων, τό δέ του Γαληνού καΐ ή δημο-
τικότης δια της περιοωσεως τών επιστημονι-
κών αύτοΟ έργων παρέμεινε δημοφιλές και
αληστον καΐ είς τα ένδότατα τη; Ανατολή;.
*ΙΙ έπίδρασι; τών είρημένων ανδρών έ?;1
τόν *Ρωμαϊκόν λαόν συνεδέθη καΐ προς σπου-
δαίας μεταβολας σχετιζομένας προς τήν τύχην
τών άλλων έν *Ρώμη Ιατρών διότι ώ; μετά
τόν θάνατον του Άσκληπιάδου οί "Ελληνες
ίατροί απέκτησαν τίτλους καΐ δικαιώματα
*Ρωμαίου πολίτου, ούτω μετά τόν θάνατον
του Γαληνού ή καΐ ζώντος ίτι, έαν άληθεύη
ή παράδοσις της υπέρ τόν αίώνα ζωής αύτου,
έγένετο έπΙ Αλεξάνδρου Σεβήρου και βραδύ-
τερον έπΙ Διοκλητιανου επίσημος έγκαθίδρυ-
σις ττίς Ιατρικής υπηρεσίας έν τη αύλ9|ί και ορ-
γανισμός ίατρών, δημιουργία ύπουργημάτων
μετά ιεραρχικού προβιβασμου και ώρισμένης
μισθοδοσίας. Ό αρχίατρος ώς τοιούτος πραγ-
ματικώς έΟεωρήθη, άλλοι δέ είς περιωπήν άν-
ταζίαν τής καισαρική; λαμπρότητος άνηλθον,
έπλούτισαν καΐ έτιμήθησαν καΐ ασύδοτοι ώ;
οί ευγενείς άνεγνωρίσθησαν άλλα πάντα ταύ-
τα τα χάριν ατομικών λόγων γιγνόμενα. και
αύταΙ αί υπέρ τών υπηκόων και ίοίφ τών
απόρων τάζεων μέριμναι, περί διορισμού τών
δημοσίων ή δημοσιευόντων ή καθ* ημάς δη-
μοτικών ίατρών, ώ; άλλοτε έν αρχαιότεροι;
χρόνοι; έν Σπάρτη και Αθήναις, κατ* ούδΐν
προηγον τό εογον τη; επιστήμη; καΐ τήν αξιο-
πρεπή θέσιν τών ίατρών έπΙ Βαλεντινιανοΰ
μάλιστα ούδ * έφρόντιζον πλέον περί ικανών
ίατρών και έθεραπεύοντο έκαστος υπό τσΰ
τυχόντος άγύρτου, ούτως ώ;τε οί σοβαροί
έπιστήμονε; ήραιώθησαν καΐ ή περαιτέρω
δράσι; τών Ελλήνων ίατρών έζηφανίσθη.
Ενταύθα κλείοντε; τήν ίστορικήν ήαών
άφήγησιν και έν βλέμματι άναδρομικω έπισκο-
πουντες τήν κατά τόν μακρότατον τούτον
ΠΕΡΙ ΤΗΣ ΕΙ2 ΡΩΜΙ1Ν ΕΙΣΟΔΟΤ ΤΙΙΣ ΕΠΙΣΤΠΜΟΝΙΚΙΙΣ ΙΛΤΡΙΚΠΣ
213
χρόνον άλληλεπίΧρασιν επιττήμης καΐ κοινω-
νίας έν 'Ρώμγ) παρΛτηρούριβν, 6τι άπ' χρχ^ίς
της χτίσιως της *Ρώ(χης καΐ παλαιότιρον
ύπηρχβν {«τριχη Ιτιιχώριος η (χαλλον ^Ετρον-
αχοζή, ΐβρατικη, διιτιδα{(χων, ίπΐ προλήψιων
η της ιύρίβνβίας τών θδών βατιζοιχένη, ανίκα-
νος 5(χο)ς να θβραπΕυτίΤ) τα δδίνα τών 'Ρω•
[λαίων* δτι δια της πολιτικής ώριαότητος καΐ
της άκμης μ$τα τών συμπαρομαρτούντων
αγαθών μοιραίως η μάλλον κατά νόμον φυσι-
σικόν, κατηρζατο η δη έπΙ της Δημοκρατίας
λανθάνουσα καΐ ιπβιτα φανβρά παρακμή* δτι
ακριβώς τότε κατηλθον ιίς 'Ιταλίχν καΐ κατά
προτίμησιν εΙς 'Ρώμην ^κ τών παρακειμένων
ύ^^ηκόων χωρών πολλοί σοφοί "ΕλΙηνες, ίν οί;
καΐ Ιατροί άντιπράττοντβς καΐ βχθμηδάν άνα-
τρέποντβς Χιά πολλών αγώνων καΐ ίργων επι-
στημονικών την έΐϊΐ τών προλήψιων βασιζο-
μένην θιραπβυτικην τών εγχωρίων* βτι έπΙ
της Αυτοκρατορίας μιτα τών κατελθόντων
Ιατρών συνέρρευσαν καΐ πολλοί ανάξιοι τοΟ
(ατρικου ονόματος κερδοσκόποι μετά δόλου
καΐ δι' άπληστίαν χρημάτων έφαρμόσαντες
τα από χρηστού του συνειδότος έπινοηθίντα
θεραπευτικά συστήματα και παραίτιοι γενό-
μενοι του σχηματισμρΰ και πολλαπλασιασμού
τών αγυρτών καΐ απατεώνων άσυγκρίτως
χειρόνων τών μαθητών του Κάτωνος καΐ τών
συγκριτικώς ήθικωτίρων Ιερέων, τους οποίους
μετά σθένους αληθώς κατεττολέμητεν ό ΓαΙη-
ψός, άλλα δίν συνέτριψεν, επομένως ουδέ την
Έπιστήμην είς τό άρμόζον ΰψος, εΣς δ ήτέ-
ζεν ή ευγενής αύτου καΐ θερμουργός διάνοια,
άνεβιβασεν* ή β αθεΐα του "Ρωμαϊκού λάου
άλλοίωσις, ή δια συναγωνισμού κορυφωθίίσα
διαφθορά, ή δια τών μάγων κοΑ ψευδοπρο-
φητών, έν τοιούτοις χρόνοις γενικής σήψεως,
εΰνοηθεϊσα γνωττή δεισιδαίμων νοσοφοβία καΐ
ή ψευδοσοφία 1ν χρόνοις ανωμαλιών καΐ με-
γάλων ταραχών, ϊτι δέ ή καταστροφή της
Αλεξανδρινής Βιβλιοθήκης, εφυγάδευσαν από
της παγκοσμίου πόλεως πάσαν Τέχνην καΐ
Έπιστήμην, αϊτινες συν τη 'Ιατρικγ) εύρον
προςωρινόν άσυλον έν τΥϊ Νέα "Ρώμη* ή αρ-
χαία καΐ υπερήφανος 'Ρώμη, ή αΙωνία πόλις,
δια της ιδρύσεως του Ανατολικού 'Ρωμαϊκου
κράτους σχεδόν είπβΐν έξεμηδενίσθη, μετά
^χιλιετηρίδα δμως δια τής * Αναγεννήσεως τών
Γραμμάτων καΐ Τεχνών, έν εύρυτέρφ χώρφ
παρεσκευάσΟη ή γόνιμος εκείνη καΐ ευτυχι-
σμένη γη της Ιταλίας, έν •^$ άνεζωογονήθη
και έκαλλιεργήΟη, ίκείθιν δέ δια διηνεκών
μελετών καΐ προςπαθειών τών ανά την Δύσιν
εθνών, ίδίως κατά τό 2ον ήμισυ της 1ΙΓ καΐ
καθ'δλην την Ιθ' εκατονταετηρίδα ήχθη είς
βχθμόν επιστημονικής καΐ τεχνικνίς τελειότη-
τος τοιούτον, ώ;τε ου μόνον άτόμοις και λ^οις
σωτηρίους δωρεΐται συμβουλάς, άλλ* άπτε-
ται καΐ τών ύψΓστων ζητημάτων συμφώνως
τφ "Ιπποκρατική άςιώματι, δτι καΐ «πβ^ι
φύσεως γνώναί τι ΰαφ^ς οϋόαμό^εν ΆΙλοϋεν
^ι^αί 5 Ιξ 'Ιατρίχής^.
Χημ. Πηγ«ι τηε μιλΙ^ης ταύτης Οπτ)(;*ζαν ίχτός τδ^ν
συγγραμμάτων τοΟ ΓαΧηνοΰ χαί τίνων &λλων αρχαίων
χαι τα έηόμινα:
ΟηοΓοΙο Οΰνίοηι: δίοπα (ΙβΙΙα 11.ίΗθΓίΐΙϋΓα Ι^αϋη».
ΜηΙΙ^ν'8: Η3η(11)υοΗ ά^Γ Μαδβίβοΐιβη ΛΙΙβΓίΙιυηΐδ
\νί986ηδ€ΗαΛ.
Κ. ΝίοοΙαΙ: ΟβδοΙηοΙιΙο (Ιβΐ' ιΌηιίδοΙιβη Ι^ίΙβΓΗΐϋΓ.
Κ. 8ρνβη()€ΐ: ΙϋδΙοίιο (1β Ιβ Μόάοοίηρ
Η. Ηαΐ'^εν: ίβΙαΊ^υοΙι ιΙογ β^βδοΗΙοΙιΙβ (ΙβΓ Μοάΐοίπ
Ο, Ό(ίΓ€)ηΐ6Γ(ΐ : ΗίδΙοίΓΟ (Ιοδ δοίβηοβδ ηιβάίοβίοδ
Μόάίοίηβ: Ηίδίοίρβ βΐ ΌοϋΙηηοδ
Ε. ΌιψθΗ\β: Μ^ιΐοοίηβ βΐ Μοβαπδ άβ Ι' αηοίεηηβ
ΚοίΏβ.
Λί. ΑΙΙβνΙ: Ι.βδ Μβάβοίηβ Οπβοδ έ Ηοηιο.
'Αγ. Χρηοτίδον: Γυναιχιιο^ογίας : Εί, αγωγή χαι
Σημίιώΐκς.
^ -^,
ΕΠΙΜΕΤΡΟΝ
(Ανακοινώσεις έν τή Αρχαιολογική Έπιτρο/τεΙςι)
ΒΓΖΑΝΤΙΝΗ ΕΝ ΣΑΜΩι ΕΠΙΓΡΑΦΗ^
ύπό
ΛΟΥΔΟΒΙΚΟΥ ΒΥΡΧΝΕΡ
Έπ(θυ[Λθυντες, δττως συνκςφίρωμιν καΐ
ημείς τό {φ* η(λΐν ε!ς την πνευματι>ςην παν-
δαισιαν του Συλλόγου, ου καυχώμεθα δτι ίσμέν
εταίρος, άποστέλλομεν ώ; ϊρανον φωτογραφι-
κόν άηείκααμα τέως άνεπόότον βυζαντινής
Ιηιγραφης Ιν Σάμφ ευρεθείσης.
Δυςτυχώς αΐ περί της νήσου ταύτης καΐ
του ομωνύμου θε'ματος^ περιγενόμεναι ήμίν
είδήσιις τοσούτον ανεπαρκείς τυγχάνουσιν,
ώςτι ουδέ τα ονόματα απάντων έν γε'νει των
στρατηγών, τουτέστι των στρατιωτικών διοι-
κητών καΐ τών πολιτικών άρ/όντων, τών
εκάστοτε είς την διοίκησιν του θε'ματος Σά-
μου γενομε'νων είσΐν ήμίν γνωστά. Έκ της
γνώσεως τούτων μεγάλως θα διηυκολύνετο
καΐ ό καθορισμός της έπο/ης, καθ' ην ή πα-
• ροΰσα επιγραφή έγένετο. Τούτων ούτως εχόν-
των περιοριζόμεθα ίνταυθα, πρΙν ή προβώμεν
•(ς τήν δημοσίευσιν της προκειμένης επιγρα-
φής, είς τήν άναγραφήν τών στρατηγών εκεί-
νων, ών τα ονόματα άπαντώσι σποράόην
παρά διαφόροις συγγραφεΰσιν, ή δι' άλλων
μνημείων περιεσώθησαν /)μίν.
1. Ή παρούσα Βιατριβή εστάλη προ διετίας υπό
του διδάχτορος Λουδοβίκου Βΐ'ινοΐιηϋν^ μέλους άν•
τιπιστίλλοντος τοδ })|*ετέρου Συλλόγου έν Λίονάχω ώ;
πνευματικός Ιρανός έιχι τί| ΒΟετηοίδι του Μ. Χαρτοφύ-
λαχος κ. Μ, Γβδεών. Κατ* έντολήν του συγγράψαντος
ανακοινωθείσα είς τήν ΆρχαιοΧ. Έηιτροπίίαν δημο-
σιεύεται ένταΰθα.
2. Συνέστη Ικι Λέοντος του Σοφού (880-911). Πρβλ.
Οί'ΙζοΓ, Βίο Οβπθδί» ίΙβΓ ΙϊνζαηΙΙηίδοΙιοη Τΐιοηιοη-
νβΓίαδδυηβ^ έν ΛΙ)!)!. (ΙβΓ ρΐιίΐοΐ — Ιιίδίοΐ'ίδοΐιοπ
Οΐαδδο άαν Κ. 8αΓΐίδ. ΟοδοΠδοΙι. (Ιογ λΊδδοηδοΙι.
(1899) σ. 127.
Κατάλογος στρατηγώγ
τοϋ θέματος Σάμου, ών τ& ονόματα
διεσώΰ^σαν.
1) Κωνσταντίνος 6 ΠασπαΙάς, δςτις εν ετιι
889 αί/μαλωτίζεται ίπΐ Λε'οντος του έκτου
(πρβλ. Συνε'/. του λεγομένου Συντόμου Χρο-
νικού Γεωργίου του Μονάχου σ. 852, εχί.
Βόννης καΐ εκί. Μουραλτίου Ε' ^' σ. 770/1
καΓτούς μεταγενεστε'ρους τους εντεύθεν άρυ-
σαμένους τας ειδήσεις).
2) 'Ρωμανός, περί ου εν τη Συνέχεια του
λεγομένου Χρονικού συντόμου Γεωργίου τοδ
Μονάχου εκδ. Μουραλιίου Ε' ζ"' 6. 704
άναγινώσκομεν τάδε* «Όκτωβρίω μηνΐ» (του
έτους 911) αγε'γονε πόλεμος ναυμαχικός Ίμι-
ρίου Λογοθε'του μετά Δαμιανού καΐ Λέοντος
τών Άγαρηνών στρατηγού δντος έν Σάμω
*Ρωμανου του μετά ταύτα βασιλεύοντος».
3) Βασίίειος δ * Αργυρός, ος στρατηγός ών
της Σάμου, εκπέμπεται έν ετει 1003 ίνα
καταπολέμηση Μέλην, δυνάστην τίνα τών
εποίκων της Βάρεως, ό'ςτις δπλα κατά Ρω-
μαίων αϊοει* (πρβλ. Κεδρηνον ϊκδ. Βόνν.
Β', 457)!
4) ΑαυΙδ δ άηο *Αχριδών, δςτις έν ίτει
1023 στρατηγών Σάμου, τους την Λημον έπι-
δραμόντας 'Ρώσους κατασφάζει. {Κεδρηνον
Τόμ. Β'. εκδ. Βόνν. σ. 479).
5) Γεώργιος δ θεοδωροπάνος, 6 στρατηγός
Σάμου, δςτις άμα Βίριβόη, τω στρατηγουντι
της Χίου, έτρέψατο τους Πετζινάκας έν ετει
1028- (πρβλ. ΚεδρηνοϋΒ'. σ. 484).
6) Εύοτάΰιος δ Χαροιανίτης, ο; ετει 1 087
«πατρίκιος, στρατηγός καΐ προνοητης Σάμου»
ών, έποιήσατο την παράδοσιν του ήμίσεος
ϋΤΖΛΝΤΙΝΗ ΕΝ ΣΑΜΟ ΕΠΙΓΡΑΦΗ
215
κάστρου του λδγθ[Λ6νου Παντιλίου έν τνί νήσφ
Λέρφ προς τους αντιπροσώπους του όσιωτάτου
κυρου Χριττοδούλου (Πιττάκιον της μονής
του θεολόγου ιν ΙΙάτμφ δημοσ. έν τΥ) Έκ-
κίησιαοηπΐ] *Αλη&εΙα Δ' (1883) κχΐ ΑοΙα
θΐ Οίρίοπίίΐΐίΐ ^Γδοαι ηιβάϋ ίί^νί δαοΓα
βΐ ρΐΌίαηα θάίά. ΜίΜοήοΗ βΐ ΜύΧΙβν
VI, 34).
7) Κωνατανηνος, βχσιλικός πρωτοσπαθά-
ριος καΐ στρατηγός Σάμου, (πρβλ. σιγίλλιον
δημοσιευθέν υπό Α. ΜοΓάΙΠίαΠΠ έν τοις
μνημείοις του έν Κων/πόλει Έλλ. Φ:λ. Συλ-
λόγου, Παράρτ. του ΙΓ' τόμ. 1881 σ. 47).
Ό κ. ΜοΓάΙΐηαηη είκάζει, δη τό σιγίλλιον
τούτο έγένετο έντολη του Κωνσταντίνου του
Πασπαλα (ιδε αρ. 1).
8) Πακσυριανός^ ενδοξότατος πατρίκιος καΐ
στρατηγός της Σάμου, ου τό δνομα σώζεται
έν χειρογράφφ του δεκάτου αιώνος {ΒβΤΥίαΥ-
άΗ8 άβ Μοηίβηοοη, Ραΐαβο^ραρίιία
^οοοα, Ραπδϋδ, 1708 σ. 46).
9) ΈπΙ έτερου σιγιλλίου λίαν λελωβημε'-
νου άνε'γνω ό κ- Α.Σαβατώ (ΙοοΠΟ^ΓαρΙήθ
ά' ιιηβ οοΐΐβοΐίοη οΗοίδίβ άβ άη^ ιηϋΐβ
ιηβάαϋΐβδ ΓοΐΏβίηβδ, Ι3νζαη1ίηθδ
θΐο. δ. ΡοΙθΓδΐ3θαΓ§ 1847 — 1860.
Ρΐαηοΐΐθδ άθδ Ρ1οΐϊΐΐ3δ βΐ δοβααχ
ΙίίΓΟδ Ι αρ. 17. τκ'απρι πραιποο
ΡΙΠΠΙΚΟΙΤΒΕΟΤΑΡΧ ΕΟΤΡΑΤΗΓΟΟ
ΟΛΜΟΥ = Πατρίκιος πραιπόσιτος έπΙ
τ[οϋ] κοιτ[ώνος] β6<ϊτάρχ[ης] [Κ]* στρα-
τηγ[ός] Σάμου. Φαίνεται δτι τό σιγίλ-
λιον τούτο ανήκει ε(ς τόν 8 η 9 αΙώνα^.
Έκτος των ανωτέρω μνημονευθέντων
στρατιωτικών αρχόντων του θε'ματος
Σάμου παραδίδουσι τα ΑοΙίΙ Οΐ ϋί-
ρίοιηαΐα ^Γαβοα πιβάϋ ίυνί ΜΊΜο-
ήοΗ οΐ ΜίάΙβΥ Υί. σ. 111/3 τό
δνομα πολιτικού τίνος υπαλλήλου του
πράκτορος (ι=ε{ςπράκτορος) Σάμου Πη-
γονίιου,
Συμπληρουντες τόν κατάλογον τού-
τον δημοσιενομεν ένταυθχ τό δνομα τέως
αγνώστου άρχοντος Σιεφάνου του λαμ-
ηροτάτου, μεθ* δ ετεται τό του γραμματέως
Κωναιαηίνου νηοδίακύνου . Την άνχκάλυψιν
του νέου τούτου ονόματος ορείλομεν είς ένεπί-
γραφον πλάκα έν Σάμφ άνασκαφείσαν, έξης
προέρχεται ή κατωτέρω έπιγρχφή. Ενταύθα
έπιτραπήτωσαν ήμϊν προειςαγωγικώς ολίγα
τινά περί του επισήμου τούτου μνημείου. Κατά
την έν ετει 1896 έν Σάμφ διατριβήν ημών
προςήλθε χωρικός τις άρχαιοκαπηλεύων Κων^
αταντΧνος ΠασσαμιχάΙης ονόματι φέρων ήμίν
ένεπίγραφον πλάκα εκ πωρίνου λίθου ύπολεύ-
κου είς τρία τεθραυσμένην. Ή πλάξ, η; μέρος
ην δι* άμμοκονίας κεχρισμένον, εναπόκειται
νυν έν τω Μουσείφ του Αιμένος Βά9ίος της
Σάμου έχουσα υψος 67,5 εκατοστών του
γαλλικού μέτρου, πλάτ. 62 και πάχος 5.
Τό σχήμα αύτης έστι τετράπλευρον. Τό δέ
μέγεθος τών στοιχείων άβαθώς έγκεχαραγμέ-
νων ποικίλλει από 4,5 μέχρι 8 εκατοστών
του μέτρου. Ό χωρικός ούτος, δςτις ώς κα-
τοικίαν έχει καλύβην κειμένην έν τη παρά
την Γλυφάδαν όδω τη άγούση άπό ΤηγανΙον
ε!ς Χώραν εύρε την πλάκα άνασκάπτων ϊδιον
οΐκόπεδον μεταξύ του αίγιαλου καΐ της θα-
λάσσης κείμενον ου μακράν της θέσεως Δόηχα
(ϊδ. κάτω).
Ενταύθα παραθέτομεν φωτογραφικόν άπεί-
κασμα'ίτης επιγραφής, ήτις ευρηται έπι του
έτερου μέρους *τής*πλακός
4. Σημ. Μ«σ:Λχίδο«. Πρβλ. χαΐ Κοναβ Εΐ. Οποο^αοβ
1900, σ. 469, 482.
\ ίγένβΐο τ6 ϊργον
του τ [οι] χον τούζου ονν
όλον, του πέλματος χαΐ
του Ιμβατοΰ ίηΐ
5. Στεφάνου του λαμηρ[οτάτου)
ίνδ(ΐΗτίώνος) ζ" γραμμ(ατέω;) Κωνσταν
τίνου ύ7ΐοδιαΗ(όνου),
ίϋ6
ο ΕΝ ΚΩΝΣΐΑΝΤίΝΟΓΠΟΛΕΙ ΕΛΛΗΝΙΚΟΣ φίΛΟΛΟΠΚΟΣ ΣΓΑλΟΓΟ^
ΟύχΙ άσκοποΜ θδωροΟ|Λεν τίιν παράθισιν
παρατηρή'Τδών τίνων προς διευκρίνητιν της
χρονολογίας του έ7Γΐγράρΐ(χχτος.
στίχ. 1) Ό τύτρος «■{■ έγβνετο τό ϊργον»
ίττι κοινές καΐ άλλων έτυιγροιφών• πρβλ. έν
τψ 0. Ι. Ο. α') την ύπ' άριθαόν 8648 έπι-
γραφήν (έν ναφ εύρβθειιχν), έν Υΐ φέρεται ή
φρά<τις• α•}• τοϋτο τό ίργον έγένετο» ένεχα-
ράχθη δέ τό έτρίγραμμα περί τό έτος 577.
Β') την ύ^νάριθμόν 8649, έν γί έπίτης άνα-
γινώσκεται α-|- τούτο τό έργον έγίνετο» γ')
την \^η αρ. 8827 (ίΐπί έγε'νετο τούτο τό
έργον» καΐ δ') την υπ* άρ. 8863 «•}• έγένετο
η κ δεκ τ> *ΙΙ τελευταία επιγραφή έχα-
ράχθη ετει 648. Των έτερων δύο επιγραφών
οηλονότι της ύπ' άρ. 8649 κα\ 8827 δέν
δυνάμεθα δυςτυχώς να όρίσωμεν την χρονο-
λογίαν διότι έν τφ ΟοΓρίΙδ αί περισσότεραι
έπιγραφαΐ άποτυποϋνται δια τυπογραφικών
στοιχείων μη έζεικονιζόντων πανομοιοτύπως
τό τών γραμμάτων του πρωτοτύπου σχήμα.
Πέμπτον παράδειγμα έχει ενεπίγραφος πλαζ
της Κώ έν Πανδώρας τ: Ιθ' (1868—69) σ.
47, «Ύπ^ρ εύχγ)ς κχΐ σωτηρίας παντός του
κλήρου καΐ του λάου έγένετον (δίο) τό έργον
τούτο έιτε\ (δΙο) του όιειοτάτου (δίο) ημών
Επισκόπου ΆρίστοΗράίονι>' ό μακαρίτης
ΣακελΙΙων σημιιουται δτι τα γράμματα είσι
τής πέμπτης μ. Χ. έκατονταετηρίοος.
στίχ. 2) Τό σύστημα τνίς ύφέν γραφής ί$
τών δύο στοιχείων Ο καΐ Υ άπαντδ^ έν ταίς
εξής έτιγραφαις• α') άρ. 8544 του 0.1.6.
χαραχθείση έν ίτει 235 ' καΐ β') αυτόθι υπ*
άρ. 8628 χρονολογουμένη ετ. 521 κχΐ έν τφ
χειρογράφφ τφ έμπεριέχοντι συγγράμματα
ΔίοςΗονρίδου, δπερ άνάγετχι εί: τό ίτος 506*
(πρβλ. 6ανάΙΙιαιΐ86η, ΟποοΙιί^οΗο Ρα-
Ιαο^ΓαρΙιΊο σ. 187).
Ίί ανορθογραφία τη; λέξεως ΤΓΧΟΥ προ-
έρχεται προφανώς έκ παραδρομή; τουγλύττου,
δςτις μετά την άποπεράτωτιν του Τ ύττερπη-
δήσας την δίφΟογγον ΟΙ ηρξατο χαράσσων
αμέσως τό στοιχείον Χ, άλλα κατιδών, ως
φαίνεται, εγκαίρως πως την πλάνην ήθελησεν
έκ τών ενόντων να θεραπεύσνι τό κακόν διό
καΐ γαίρειν έάσας την ορθογραφίαν απεφάσισε
να διασωσγ) τόν φθόγγον μεταγραφών τό Χ
εΙς Υ έστω καΐ μη τέλειον.
στίχ. 3) ΙΙερΙ τής λέξεως α πέλμα» ΐδε
κατωτέρω.
στίχ. 4) «Έμβατης» σημαίνει εΐςοδος.
στίχ. 5) Έπειδη έν τη επιγραφή μνεία
γίνεται ίηινεμήαεως δέν θίγω τό ζήτημα,
ποίοι άρ/οντες εφερον τόν τίτλον «λαμπρό-
τατος» πρό τής εποχή; Κωνσταντίνου του
Μεγάλου. Περί τούτου του ζητήματος ό κ.
Ό^Φν ΗΐνβοΙίβΙά έπραγματεύθη νεωβτΐ
έν τρις 8ίΙζαη§δΙ)βποΙιΙβ άβΓ Κ. ΡΓβυίδ.
ΑΙ^ΒάβΓπίβ άθΓ \νίδδβηδο1ΐ3ίίβη ζα Βθγ-
ϋη XXV 1891, 581 έπ. ΈπΙ Κωνσταντί-
νου έκτος τής τιμητικής προςαγορεύσεως «λαμ-
πρότατος» δέν έγίνετο χρήσις άλλης καΐ δια
του; ανωτάτους ακόμη άρχοντας. Μετά τόν
Κωνσταντίνον δύο άλλοι ακόμη τίτλοι απο-
νέμονται τοις ανώτατα αξιώματα κατέχου«ι
δήλα δη ίΙΙϋβίΗε (=1λλούστριος, έπιφανή<,
ένδοξος, παριφανή;) και βρβοΐαύΐΐίβ (περί-
βλεπτος).
•Η δέ ΝοΙίΙία Όί^ηαίαπι (έκδ. 8€6€ΐί)
έν τοί; κεφαλαίοις ΧυΐΙ, ΧΙ.ΙΧ καΐ XIV
αναφέρει ως «λαμπρότατους» αξιωματούχους
τους ΟΟΠδαΙαΓβδ, του; ρΓ9Βδίάβδ καΐ του;
κορρέκτφρας .
Τόν τίτλον «λαμπρότατος» (οίαπδδίπΐυδ)
εφερον κατά ττ,ν έποχήν του Ιουστινιανό!} του
Α' οΐ έπαρχοι του ίεροΰ πραιτωρίου, οί άπό
υπάτων χομμερκιάριοι τής Καρίας, Λυκίας,
'Ρόδου καΐ Χερσονήσου. Ή δέ €Λαμ7ΐρόηις
του γέι^ονς^ (οΙαΓίΙαδ "^βηβΓΙδ) άπενέμετο
κατά τό 71 κεφάλαιρν τών «Νεαρών» τοί;
κόμησι, τοις δημάρχοις (ΙπΙ^Ιΐηίδ) καΐ λοι-
ποΐς βαθμούχοις νβίδί (ϊπί βΐϋ ΟΟΠδίδΙαίΐΙ
ΗθΙΤ)ίηβδ). Κατά δε τόν Κώδικα (Ι. IX ΙίΙ,
13) εφερον προςέτι καΐ οΐ νβΟΐΟΓβδ ρΐΌΥΐη-
οίίΐηίΓη τόν τίτλον τούτον. Σκρινιάριός τις
φέρει αυτόν (πρβλ. έπιγραφήν του ΟοΓραδ
Ι. Ο. άρ. 8835 ένθα φέρβται: «έπΙ Βιγιλίου
του λαμπρότατου σκρινιαρίου καΐ πατρός».
Τό σύττημα τή; αποκοπή; τών λέξεων διχ
έπικλινου; γραμμή; άπαντδ^ έν τη παρούσϊ}
επιγραφή εν ταΐ; λέξ2σι συγκεκομμέναι;: λοςμ-
προτά του καΐ ύποδιακόνου.
Έν τοί; <ιτίχ. 6 καΐ 7 τα στοιχαά είσιν
έπιμηκέστερα. Μετά την συντεμνομένην λέςιν
ΙΝΔ γράφεται τό σήμα τή; συγκοπής * καΐ
έν τη επίσης συγκεκομμένη λέξει ΓΡΑΜΜ
τίθεται τό ίδιον ση μείον συγκοπή; άνωθεν
τών δύο Μ έπΙ έκατέρου αυτών.
^διαιτέρω; μνείας άξιον τυγχάνει τό σχήμα
του αριθμού 5 (στίχ. 6), τό οποίον κατά τίς
μεταγενεστέρας έποχάς έγράφετο ούτω; $ή ^.
ΒνΖΑΝ'ΠΝΗ ΕΝ ΣΑΜί^ ΕΠΙΓΡΑΦΗ
ηι
Γενικώς παρατηρητέον, δτι τό έπίσημον
τούτο [Λνημεϊον διακρίνεται δια τ4 εκλεκτών
του ύοους, Ιπ\ τνί σχεδόν άνεττιψόγφ ορθο-
γραφία καΐ έπΙ ττ. κομψότητι των στοιχείων.
Ή ρ,νεια του ετου< τ^5; επινείλήσεως δέν
παρέχει ακριβή καθορισμών της εποχής, καθ*
ην έγένετο τό επίγραμμα. *Ανάγκη να κρί-
νωμεν, αν δέν ύπάρχωσιν άλλα γνωρίσματα.
Σημειωτέον, δτι 6 γλύπτης' ου μόνον ουδα-
μώς εποιήσατο χρήσιν τών τόνων καΐ τών
τρνευμάτων, άλλα και τας λέζεις δ^ν έγραφε
κεχωρισμενας άτ^' αλλήλων. Τό σχήμα του
στοιχείου /^/\ κ^Ι του αριθμού ^^ παραπέμ-
πουσιν ήμας είς τας αρχάς τής μεσαιωνικής
ίποχής. Ή ύφ* εν γραφή άπαντ^ άπαζ, ή δΐ
συγκοπή έγένετο αποκλειστικώς εν ταΐ; άγο-
ραίαις λέξεσιν. Ό τύπος « •|• έγένετο τό έρ-
γον» άπαντδ^ ήδη έν έπιγραφαΐς του έκτου
καΐ έβδομου αίώνος.
Έκ τών ανωτέρω έζάγεται τό συμπέρα-
σμα^ δτι δίν είναι δυνατόν να καθορισθνί μετ'
ακριβείας ή εποχή, κατά τήν οποίαν έχαρά-
χβη ή πλαζ αυτή* άλλ' είκάζομεν, ημείς του-
λάχιστον, καΐ οί φίλοι κ. κ. Γονλ, Λάρφ$λδ
καΐ θεόδ, Πρέγγερ συμφωνουσιν ήμΐν, δτι τό
επίγραμμα έγένετο κατά τόν έκτον ή εβ'δομον
αιώνα μ. Χ.
Ευκόλως δίν δυνάμεθα να άποφανθώμεν
τίνα δ^ρχήν είχε «Στέφα,νος ό λαμπρότατος»,
τής επιγραφής ούδένα ύπαινιγμόν του αξιώ-
ματος αύτου ποιούμενης. Ώς γρχμματέχ ε/ει
ό Στέφανος ύποδιάκονόν τίνα Κωνσταντϊνον
ονόματι. Δια τοΰτο φαίνεται• δτι η το πολιτι-
κός υπάλληλος. ΙΙιθανόν να διήγε διαρκώς ό
Στέφανος έν Σάμω καΐ δια τούτο ω; τοις
πχτι γνωστού παρελείφθ/) ή προςθήκη του
αξιώματος αύτου.
Εις ποίον κτίριον ανήκε ν ό τοίχος, τό ηέΐ^
μα και ό Ιμβατής; Περί τούτων δεν δυνάμεθα
ν' άποφανθώμεν οριστικώς, διότι κατά τας έν
Σάμφ διατριβας ήμώ; κατά τα- ίτη 1888,
1896 καΐ 1900, δίν ήδυνήθημεν να εξετάσω -
μ•ν ά^^ριβώς τό μέρος, ένθα κείνται τα ερείπια,
εντός τών οποίων εύ:έθη ή πλάξ, του μέρους
τούτου κατάφυτου όντος υπό αμπελώνων. Οι
δέ χωρικοί, ώς τό ε!κός, δέν έπέτρεπον τήν
καταστροφήν τών άμτελώνων των χάριν τών
όρέξίων ενός αρχαιολόγου.
Τήν λέξιν πέλμα μεταχειρίζονται οί συγ-
γραφείς τής Βυζαντινή; εποχής ίδίί>: προς
καθορισμόν τής του ιπποδρόμου κονίστρας,
σπανιώτερον δέ τής του θεάτρου. Ή αρχαία
Έλλ. Φιλ. Σύλλογος
πόλις τής Σάμου ειχεν εύρύχωρον θέατρον
έπι τής νοτίου κλιτυος του δρους Καστέλλί
πλησίον του σπηλαίου Παναγίας ΣτιηΙίανής.
Άπίθανον φαίνεται, δτι κατά τήν Βυζαντινήν
έποχήν έκτίσθη έν Σάμφ νέον θέατρΟν εγγύ-
τατα του αίγιαλου.
"Άρά γε άπε τέλει τό πέλμα μέρος ιππο-
δρόμου; Τεμάχιον αναθηματικής επιγραφής
εύρεθέν έν^ τοις έρειπίοις του Ηραίου δεικνύει
ίχνη ονόματος άγνωστου τινός, μεθ* ο έπεται
ή λέξις ασυνωρίδι»^. *Ότι έτελοΰντο έν Σά-
μφ Ιππικοί αγώνες κατά τήν άρχαίαν έπο-
χήν διδάσκουσιν ήμας ενεπίγραφοι πλάκες
δημοσιευθείσαι έν Ο. Ι. 6. Π. σ. 212 άρ.
2248. Έκ τούτου μεν του τεμαχίου δέν επι-
τρέπεται δπως συμπεράνωμεν δτι έτελοΟντο έν
Σάμω Ιππικοί αγώνες — "Ισως ο αναθεμένος τήν
πλάκα ταύτην ένίλησεν άλλαχου — Αι δέ του
0. Ι. (χ. έπιγραφαί, είς ας άρτι παρεπέμ-
ψαμεν έμφαίνουσιν δτι ήγωνίζοντο οί αρχαίοι
Σάμιοι αρματοδρομία.
Ουδέν κωλύει ημάς δπως ύποθέσωμεν δτι
κατά τόν έκτον αίώνα ου μόνον οί κάτοικοι
τής πρωτευούσης τής Βυζαντινής επικρατείας
άλλα και τών σπουδχιοτέρων πόλεων τών
επαρχιών κατεγίνοντο είς τήν άμαξοδρομίαν.
ΚαΙ δια τοΰτό έσμεν πεπεισμένοι δτι δ Ιμ-
βατ}]ς καΐ τό πέλμα ήσαν μέρη ίτιποδρόμον ευ-
ρισκομένου έν τω χώρφ τών ερειπίων τής θέ-
σεως Αόνχία,
. Τελευταίως έκφράζομεν τήν εύχήν δπως ή
κυβέρνησις τής νήσου Σάμου αγοράζουσα τό
μέρος τούτο προβεί εις ακριβή καταμέτρησιν
καΐ έξερεύνησιν του πεδίου του κειμένου με-
ταξύ του λιμένος Τηγανιού καΐ τής Ρφας
Κολωνίας (Ήραίτου δρμου). Διότι άδιστά-
κτως πιστεύομεν δτι ανυπολογίστου ωφελείας
πρόξενος θα καθίστατο ή διαφώτισις τής ίστο-
ρίας μιας τών ενδοξότερων του Ελληνισμού
πόλεων. Πλησίον δέ του μέρους, δπου ευρέθη
ή πλάξ, διεσπαρμένα κείνται τά ερείπια πε-
λωρίου κτιρίου Βυζαντινής εποχής. Τούτου
του οικοδομήματος έσώθησαν τρεις κολοσ-
σιαίας άντηρίδες, τάς οποίας ναΰται παρα-
πλέοντες τόν αίγιαλόν ώνόμασαν Δόνήμ ένεκα
τής όμοιότητος αυτών προς τρείς μεγάλους
οδόντας χάσματι κεχωρισμένους.
"Όςτις άνασκάψγ) τό περί τήν άρχαίαν τής
Σάμου πόλιν έδαφος, εύρήσε^ πάμπολλα λεί-
ψανα τής πρφην καλλονής αυτής καΐ μάλι-
1. Βϋΐ. ΟοΓΓοδρ. Ηέΐΐύη. V (1881), 488 άο. 13.
Τόι^ος Κ1Γ 28
218
ο ΕΝ ΚΩΝΣΤΛΝΤίΝΟηίΟΛΕΙ ΕΛΛΗΝΙΚΟΣ ΦίΛΟΛΟΙΊΚΟΣ ΣνΛΛΟΓθ£
στα ερείπια κτιρίων. Ούδ»(Λία δέ των αρ-
χαίων 'Ιάδων πόλεων κέκτηται καταλληλότε-
ρον ο!κο$ό|Λη(/.α πρές διατηργϊαιν των εύρηαά-
τών ίδία των βχρέων καΐ ογκωοών έπιστυ-
λίων και κρηπίί^ωμάτων, οία ειόον κατά τό
1900, δτε Τηγχνιώταί τίνες είργάζοντο προς
άνε'γερσιν οΙκοδοΐί.ν)(Λάτων εν τφ χώρω, έν φ
πρώην ύι^ηρχον αμπελώνες καταστραφε'ντες
υπό θεομηνιών.
Τό δε περί ου ό λόγος οίκοδόρ.ηα.ά ε^ϊτι
έπιθαλάσσιον φ^^ούριον ηρηαωμένον και /αλα-
σμένον, του οποίου σώζονται πληιίον του
α(γιχλου και νυν ευρύχωρος περίβολος καΐ
θόλοι τίνες τ,αιχαλασ|Λε'νοι, ών ή επισκευή
απαιτήσει εύτελεστε'ρας δαπανάς η ή αετα-
φορά τών ογκολίθων είς την νυν πρω-
τεύουσαν.
ΔΙΑΦΟΡΑ ΣΗΜΕΙΩΜΑΤΑ
ύπό
ΒΑΣΙΛΕΙΟΥ Α. ΜΥΣΤΑΚΙΔΟΥ
Α' ΜΗΤΡΟΠΟΛΙΣ ΠΑΡΟΝΑΞΙΑΣ
Τα κάτωθι δύο έγγραφα άντεγράψχ(Λεν
πρό ετών Ικ της Νομικής Συναγωγής του
Δοαιϋέον της άποκεΐ(Λ8νης καΐ επιμελώς φυ-
λαττθ(Λένης έν τω Ινταυθα Μετοχίω του 11α-
ναγίου Τάφου, έφιέ|Λενοι να συλλεζωίΑεν πλη-
ροφορίας περί τών Κυκλάδων και Σποράδων
κατά τάς πρό ημών τρεις τελευταίας εκα-
τονταετηρίδας. ΚαΙ περί Σικίνον καΐ περί
"Ανδρου κχΐ περί Θήρας ομοίως έδημοσιεύσα-
μεν πληροφορίας πρό δεκάδος ετών έν τω
Παρναοοφ καΐ τω ΑεΙτίω ττίς "Ιστορικής και
Εθνολογικής Εταιρείας, περιοδικοΐς τών
Αθηνών^. Σήμερον δημοσιεύοντες τα έγγραφα
ταΰτα, ε[ς την Ιστορίαν τη; αρχιεπισκοπής
ΙΙαροναξίας άφορώντα, έπαφίεμεν τα περαι-
τέρω έτερα τω φίλφ κ. //. Ζ^ρλέντη^ τω
ειδικώς περί της ιστορίας της αρχιεπισκοπής
ταύτης άσχοληθίντι και η δη ήμίν την εκδο-
σιν μεγάλου έργου έπΙ τούτω άγγείλαντι.
Τών έγγραφων τούτων έκδεδομένων κατά
Μάρτιον του 1603 μέμνηται ό κ. Σά&ας έν
τνί Μεσαιωνικ{} Βιβλωϋήκυ, ούχι δμως καΐ
ό κ. Σεδεώί^ έν τοις Π. Πίναξιν αύτου ^.
1. ΙΙίρΙ "Σικίνον ϊν. Θ* σ. 401—413 πβρι "Ανδρου
Ιτ. Θ* σ. 292-301• ιι^μ Θήρας £ν Διλτ. Έθν. Έ:αι.
ρίία; τ. β' σ. 020 κ. έ.
2. Σά&α σ. 551, Γεδεών II. Π. σ. 554.
Αμφότερα έγένοντο έπΙ πατριάρχου 'ΡαφαηΙ
(1603 — 1607), 6;τι; φαίνεται ίδίως μεριμνη-
σας περί της έμπεδώσεως καΐ της τάξιω;
πολλών πραγμάτων έν ττ) μητροπόλει Παρο-
ναζίας, ως μαρτυρουσι τα σφζόμενα εγ-^^ραφι,
ατινα προς άσφάλειαν μονών η ναών Ιν ΙΙάρφ
καΐ Νάζφ έγένοντο*.
Έκ τών' έγγραφων τό |/έν άφορ^ ε!ς την
καθαίρεσιν του Παροναξίας *Αϋα%'ησίου, τό δΐ
είναι υπόμνημα εκλογής του διαδόχου αύτου
^Ιωακείμ του έκ Χίου, του κατά Σεπτέμβριον
του 1606 τόν θρόνον παραιτησαμένου^.
1. "Ορα τ» παρ* Σάΰ*;^ μνημονιυομίνα Μβο. ΒιβΙ.
τ. Γ'σ. 552, 553. (1ϋ03, 1004) χαΐ Αβ«ώκ 77.77.,
σ. 544, άλλ* χαΐ Έκχληα, "ΑΧήί^, τοΟ 1899. Έν α^ι^^
(<3. 22) ιδημοσιιύΟη Εΐ£ρον σ^γιλλιηΰδις γράμμα Οπό ^οΰ
σι6. άνίου Ι!ιλαγ<ον£ίχς χ Ιωακείμ νου Φσροπούλον
πιρί Μονής Ιν Χίω Ό αυτός σϊβ. έχδότης άναγρβφιι
και τρεις ετέρας ποάζιις Ιιζ\ 'Ρ«φ«ηλ γενόμενα;, ρί;
άναγραφομένας θΙ έν τοΐ; Π II. το£» χ. Γεδεώτ. ΤοΓ;
ιύχαιροΟσιν ίατοριοδίφαι; χαια^είπομιν νλ σνιμπ^ηρώ-
σωσι τα )οιηά.
2. Έ^τός τών παρά τώ Σάΰ(^ μνημονευομένων β»-
τό^ι (σ. 554) μητροπολιτών Παροναξίας πρβλ. χαί 7ί•
ροοοίυμ. Βιβλιοθήκης της υπό του χ. ΠαπαδοχονΙοΰ
Κεραμέως πεφιίοπονημένης το'μ. Δ', Ινθχ άνβξέ:ίτ>ι
τώ 1615 ό Νικηφόρος, τώ 1622 παραιτούμενος δ
Ίωοηφ χαι άντ* αύτοϋ έχ)εγο'μενος ό Ιερεμίας δϋτρι-
βων χατά τό 1624 εν Κωνσταντινουπόλΐι.
ΔΙΑΦΟΡΑ ΙΠΜΕΐαΜΑΤΑ
219
'Ρα^αηλ Ιλέω θεον, άρχιεηίακοπος Κων-
σιαηινουτϊόΐεως, Νέας 'Ρώμης παι Οίκον-
μενιχός Πατριάρχης,
'Κίζϋ^τ, συνολικώς προκλΟη[χένγις της ημών
(ΐβτριότητος, συνιδριαζοντων αύτη κχΐ τών
παρ&υρβΟέντων ΐΕοωτάτων άρ/ιβρέων κχΐ ύπιρ-
τίμων τών έν άγι'φ ΙΙνεύαατι αγαπητών
άδβλφών καΐ συλλ$ιτουργών, τών καΐ ύττο-
γ{!άψαι (Λίλλόντων, ίγένβτο καΐ άπ€φάνθη
συνοδικώς τβ καΐ κανονικώς παντιλης καΐ
τιλβία καΟαίριτις κατά του μητροπολίτου
Παροναξίας * Αθανασίου, και ίκπτωσις του τε
θρόνου καΐ της άρχιερωιύνης αύτου, άναγ-*
καίον καΐ προςηκον κρίνομεν ενταύθα κατά- .
γράψαι και διάδηλα παιι ποιησαι κ»1 τα
τ?αρ' αύτου τολμηθίντα ίργα τα τοιαύτην
αύτω προζενήσαντα καθαίρεσαν τβ και ϊκπτω-
σιν, καϊ δη λέγομίν' ίμαρτυρηθη πάρα πολ-
λών άρ/ιιρβων καΐ κληρικών, και άλλων
χρι^ιτιανών αξιόπιστων μιτά αφορισμού, δτι
πολλάκις διαμηνυθείς δια γραμμάτων πα-
τριαρχικών παραγενεσθαι καΐ άπολογηθηναι
ι{ς 6σα χρεωστών ην ίγκαλούμενος, καΐ άργ(ί>ί
καθυποβαλλόμενος πάρα τών κατά καιρούς
πατριαρχών, κατεφρόνησε ταύτης της αργίας
καΐ άδεώς έλειτούργει, πράγμα ποιών άτο-
πον, καΐ τοις άρχιερευσιν άνάρμοστον καΐ
καθαιρέσει πρόζενον, Ιξ ων εν εστί καΐ τό
παρ* αύτου έκδοΟίν οίκειόχειρον αύτου τνίς
ομολογίας εγγραφον, τό προς τ6ν Κ. Νικό-
λαον τόν Καρβούνην, έν ω και δι* ου φαίνε-
ται αληθώς, 5τι ύπίσχετο μίν με'/ρι του τε-
ταγμένου καΐ διωρισμίνου καιρού πληρώσχι
και άποδ'^υναι τάς ά; ώφειλεν αύτίζ πε'ντε
χιλιάδας, η είναι και ύπάρχειν αύτοκαθαί-
ρετον, ούδε'ποτε δέ μέχρι του νυν, ηθί'λησεν
αύτα πληρώσαι, άθετησας καΐ την ίδίαν ταύ-
την ύπογρχφην, και ταύτα ου 7 αν πιστην και
έμμάρτυρον παρά τε του ευγενέστατου Κ.
Γεωργίου Λουκά καΐ ετέρων άςιοπίστων, άλλα
και οί κατά καιρού; παραγεγονότες εζαρχοι
πατριαρχικοί, έζ ών οί πλείονες παρόντες
μετά φόβου Θεού καΐ ά)ηθείας αύτοΙ έπιστώ-
σαντο και εα^ρτύρησαν άκηΐίοέναι και πεπλη-
ροφορήσθαι παρά τών εντοπίων κληρικών καΐ
λοιπών πάντων χριστιανών είναι αυτόν δια-
βόητον έπ* αίσχραίς καΐ παντοίαις άλλαις
πράξεσι και έργασίαις άθιμίτοις, καΐ ενοχον
καΟαιρέσεως, εί και παντοιοτρόπως φεύγων
ίε:, η>ευθερουτο της παιδείας, ην αύτω συν ο-
δικώς καΐ κανονικώς τόγε νυν έχον έπεθηκα-
μεν. Εις γαρ την περί τούτου δηλωσιν καΐ
διηνεκή την άσφάλειαν, έγένετο καΐ ή πα-
ρούσα καθαίρεσις.
*Ε*^ Ιτει ,ίοια' μηνΐ ΜαρτΙφ *1νδΐΗτί&νος <ί,
ΕΤΕΡΟΝ
Της άγιωτάτης μητροπόλεως ΙΙαροναζίχς
απροστάτευτου και βστερημένης γνησίου άρ-
χιερέως καΐ ποιμένος πνευματικού μεινάσης,
άτε του πάλαι μητροπολίτου αύτης ^Αϋανα^
οίον, καθαιρέσει καθυποβληθέντος συνοδική,
δι* ά πεποίηκεν ατοπήματα, παλαιά τε καΐ
νέα, άπερ αντίκρυ έν τω συνοδικω της καθαι-
ρέσιως εμφαίνεται γράμματι, ημείς καΐ νεύ•
σει Οίϊκγ) έπΙ συστάσει της μεγάλης Εκκλη-
σίας συνελθόντες προτάσει του παναγιω-^άτου
ήμίν αύθίντου και δισπότου του οίκουμενικου
πατριάρχου ΚυροΟ 'ΡαφηίιΙ συνήλθομεν έν
τω πατριαρχικω ναϊΓ) του ρεγαλομάρτυρος^
καΐ έποιησαμεν ψήφους κανονικάς είς την
τοιαύτην μητρόπολιν έν αΓ; έθηκαμεν πρώτον
μίν τόν άπό Χίου Ιερομόναχον 'Ιωακείμ, δεύ-
τερον τόν *Αροέ%Ίον ιερομόναχον άρχιμανδρί-
την καΐ τρίτον τί^^Ίωακειμ Ιερομόναχον καΐ
πρωτοσύγγελον Κυζίκου' όθεν καϊ κατεστρώ-
θησαν έν τφ ίερο) κώδικι.
*Εν ίΐει ,ζρια'.
ΚαΙ τό έπόμενον εγγραφον άναφερόμενον
είς την άρχιεπισκοπην Παροναξίας έκδεδομέ-
νον δέ τω 1653 έπΙ πατριάρχου ΠαΥαΙον, του
άπό Λαρίσης είναι άςιόλογον διότι έ; αύτου
μανθχνομεν τα ο/όματα όφφικιάλων της Μ.
Έκκληιίας άγνωστα έζ άλλων πηγών*. Και
τούτο έληφθη έκ τη; Νομικής Σνναγωγής.
αΊΙ|χεΙς οΐ γραφείς κληρικοί γράφομεν καΐ
ύπογράφοαεν ίδίαις ημών χερσίν, ίνα όψεΓϊΟτι
ευρέθη γράμμα γραφέν έπί τη; πατριαρχείας
του παναγιωτάτου ημών αύθέντου καΐ δεσπό-
του του οίκουμενικου πατριάρχου κ. κ. Ιΐαϊ-
σίου, έπι καθαιρέ'^ει, καΐ του όφφικίου στερήσει
του παπα Γεωργίου σακελαρίου ΙΙαροναζίας,
και προβιβασμψ ε(; τό οφφίκιον αυτό του παπά
Δανιήλ* ό γράψας τό γρά(/.|Λα έκεϊνο οποίος
άν εΐη του κλήρου, εϊη υπό καθαίρεσιν. *Όθεν
καΐ περί τούτου έγράψαμεν έν τω παρόντι
κώδικι -της μεγάλη; του Χρίστου Εκκλησίας
έν ετει^ αχνγ' Ψέβρουαρίω ε', *Ινδικτιώνος Γ'.
1. Τοίί »λΙ νυν πατιι«ρ"/ικου νβου ιοϊί άγίον Γίωργίου,
2. Τλ ονό|ίατα (ΐΰνον έξη(ΐοα({ύθηααν έν τοις ΧροΠ'
Ηοΐς του II οίκου καΐ Ναού του χ. Γβδεών.
220
ο ΕΝ ΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΟΥΠΟΛΕΙ ΕΛΛΗΝΙΚΟΣ ΦΙΛΟΛΟΓΙΚΟΣ ΣΓΛΛΟΓΟΣ
Ύ ό μίγας χαρτοφύλαξ Γεώργιος αύτοθιλή-
τως ύπΰ<ιχθ(χαι παιδβύβαθαι, ώ; άνωτ/ρω ει-
ρηται* ■{- ο μέγας ρήτωρ της μεγάλης Εκκλη-
σίας ^Ιωάννης στίργω την αύτη ν παιδείαν
γράμματος οικειοθελητου ιύρεθβ'ντος έπΙ ύπό-
θε'σει τοιαύτγ) : -Ι* ό πρωτέκδικος της μεγάλης
Εκκλησίας είναι υπό παιδείαν των άνωθεν
ευρεθέντων ημετέρων γραμμάτων εις αυτήν
την ύπόθεσιν -{- ό πρωτονοτάριος της μεγάντ,ς
Εκκλησίας ΦΙΙιηπος στέργω την αύτην παι-
δείαν ■{■ 6 λογοθέτης της Μεγάλης Έκκλησίις
Νικόλαος' ο ύπομνηματογράφος της μεγάλτ.ς
Εκκλησίας Κωνσταντίνος στέργω την αύτην
παιδείανί.
Β' ΑΝΕΚΔΟΤΟΝ ΣΙΓΙΑΑΙΟΝ ΙΩΑΝΝΙΚΙΟΓ Β'
ΚΑΤΑ ΤΟ 1653
Τ6 κάτωθι τό πρώτον ηδη δημοσία γνωρι-
ζόμενον σιγιλλιώδες εν μεμβράνη γράμμα έγέ-
νετο έπΙ Ιωαννικίου του Β' τό τρίτον ηδη
τόν πατριαρχικών οίκουμενικόν θρόνον κο-
σμουντος^ προς έμπέδωσιν της ανωμάλου κα-
ταστάσεως της ιεράς Μονή; του αγίου Νικο-
λάου εν Αενώίω της Πελοποννήσου. Τό εγ-
γραφον τούτο, άγνωστον τψ κ. Γεδεών^^
διορθοϊ καΐ την μηνολογίαν της έπΙ τόν πα-
τριαρχικών της Κων/πόλεω; θρόνον τρίτης
άναρρήσεως του *Ιωαννικίου, ίκτός άν τι τυ-
πογραφικών άβλέπτημα εν τοις 77. Πίναξιν
ύπειςέδυσεν. Κατά τό εγγραφον ημών σαφέ-
στατα διακρίνεται μην ό Ιούνιος.
Τό εγγραφον παραδίδομεν εΙς την δημο-
σιότητα άντιγεγραμμένον ύφ' ημών αυτών
κατά τό 1886 εν τη Άθήνησιν Έθνικη Βι-
βλιοθήκη υπό την έπίβλεψιν του μακαρίτου γε-
ραρου παλαιογράφου '/. ΣακεΙΙίωνος οικειο-
θελώς εργαζομένων. Είναι δΐ εν πολλοίς ση-
μείοις, ως διαβλέπει ό αναγνώστης, διεφθαρ-
μένον καΐ έζίτηλον^.
Περί του ανιοϋ μοναστηρίου υπάρχει άρ-
χαιότερον σιγίλλιον εν μεμβράνη έπΙ Κυρίλλου
του Λουκάρεως έκδεδομέγον τω ^ζρλ(=1622)
ϊτει, καΐ νεώτερον άμα έπΙ Γρηγορίου του
Ε' κατά τό 1798, αμφότερα μη σημειούμενα
παρά Γεδεών, ΚαΙ τό μίν πρώτον, τό καΐ άο-
χαιότερον, εδημοσιεύσαμεν πάλιν ήμεΐς έν τφ
1. Γιδιών Π Π. σ. 582.
2. ΑΜ^ι: άτίό Ιουλίου 1053 — Ί7 Μαρτίου Ί 054.
3. Τό Ιγγρβφον φυλάτίεται Ιν τί) ΈΟν. Βιδλιοθ»(κτ|
υπ* άρ. 1400, ώ; ίν τώ δηιιοαιιυΟίνη Καταλόγφ των
Χβιρογράφοιν κατά τό 1892 φέρεται.
Έξέστω δ' ημΐν υ/ϊομνήσχι ο:ι πχνομοιότυπον της
υπογραφής του πατριάρχου τούτου έδη|Αοσιίυσχ[ΐ£ν χό
Γ,ρώτο^ Ιν τω ΙΙεριοδικω του ΈΧλ. ΦιλοΧ, Συλλόγου
τθ|χ. ΚΖ' σ. 388 ιν ίδίω πίναχι.
πονήματι ημών τψ φέροντι την επιγραφής*
^ΊοτορικαΙ ΕΙδήοεις πε:ι Κουρού-τσεσμε» ε<
\\θήναις 1888 σελ. 96—981, τό δΐ δεύτε-
ρον μένει άνέκδοτον καΐ φυλάττεται έν τη
Έθνικη Βιβλιοθήκη ύπ' αρ. 1461.
Τό σιγίλλιον ϊχει ώδε :
Ίωαννίκίος, Ιλίω Θεον, άρχιεηίσκοηος
Κωνσταντινουπόλεως ι Νέας * Ρώμης και Οί-
κονμενικός Πατριάρχης.
Και τούτο εκκλησιαστικής φιλοτιμίας προ-
τέρημα πάντη ελευθέρας άποκαθισταν Ιερας
καΐ σεβασμίους μονάς, εν αίς του * Υψίστου
θεού τό δνομα υμνείται καΐ εκθειάζεται, εν
αίς τελεται καΐ μυσταγωγίαι αδιαλείπτως
διαπράττονται, δι' ων θίός θεραπεύεται και
ψυχαΐ τών ευσεβών αφέσεως αμαρτιών και
χάριτος θείας καταριούνται. Τί γαρ αν άλλο..
ρόν ομοΟ και σωστικώτερον οικουμενικής εκ-
κλησίας προστάτη πνευματικοί [κηδο]μένης
έργον είη, ως τό φροντίζειν καΐ έπιμελεισθαι
της σωτηρίας καΐ διηνεκούς διαμονής τών
ιερών καΐ σεβασμίων μονών; Αύτη δε ή δια-
μονή καΐ διηνεκής διάρκεια ουκ άλλως εζει
τό μόνιμον, εί μή δια τελείας ελευθερίας άσυ-
δο'σίας τε καΐ άνενοχλησίας τών κατά σφα-
λεράν εζιν είωθότων κατεπεμβαίνειν, τών
τοιούτων σεβασμίων μονών. ΙΙρός γάρ τοις
άλλοις^ οΓς έπάναγκες τους ενασκούμενους
κοσμοφυγάδας πατέρας . . . σΟαι καΐ τόν νουν
διατηρεΐν άδιάσπαστον της προς τό θεϊον ένώ-
[σεως;] τούτο μέγα καΐ χοειωδέστατον τό μή
δηλονότι άπαιτεΐσθαι- παρ'ούδενός τι (δύο λέ-
1. Έν τώ σιγίΑλίω τούτω προςυπογράφουιι τώ Λο,»•
χάρει χαι οΐ πατριάρ/αι, 'Ιερουσαληιχ Θεοφάνης χζί
'Λντιο/ίίας Κύριλλος, Αι υ?:ογραφαί ίζιδόθηβαν έν
πανομοιοτύηω υφ'* ηαων Ιν χώ πιρι Κονοού-ταεομ»
βιβΧω.
ΔΙΑΦΟΡΑ ΣΗΜΕΙΩΜΑΤΑ
221
ζίΐς)• τό γαρ όχληρόνκάν ελάχιστον γ), πάντως
οχληρόν [εστί καΐ] ούποτε (ΑΕταβάλλιι την ίδι'αν
φύσιν, ώςτε άπαιτού(χινον ρ,η ένοχλβΐ
£τοπα χαΐ φθοράς τα
παραίτια ί>ν τήν αν( ^) τοις νουν
καΐ διά)ίρίσ(ν «ίληχόσιν, €{ ρ,η 8ιά τελείας
αφαιρέσεως. Έγνωσται τοίνυν * (/.ονη
τελείας ελευθερίας τών σεβα-
σ(χίων μονών, άτε θεοΰ 8ύδο>^ία τους ενασκού-
μενους ίθυνούση καΐ περισκεττούση . • άγρύ-
πνοις τα ενδεώς έχοντα θεραπείας, την πρός-
φορον επιμέλειαν προςάγουσαν .... {άσεώς τε
καΐ όιορθώσεως, δτι κατά την έιταρχίαν του
'Ρε'οντος^ υπάρχει θεία καΐ •ερα
μονή τιμώμενη εις δνομα τοΟ Ιν άγίοις πατρός
ημών Νικολάου του εν Μύροις, καΐ έττο-
νομαζομίνου Λεωνίδου ήτις πρό
χρόνων μίν αμνημονεύτων υπό την σταυρό-
πηγιακην έλευθερίαν τελούσα άτε πατριαρχική
καΐ κατ' έτος παρέχουσα τη μεγάλη Εκκλη-
σία άσπρα μόνα είκοσι καΐ εκατόν και
κατά μίν τό φαινόμενον εδόκει ελευθέραν είναι
την ρηθεισαν μόνην ώς ολίγον τι δίδουσα, τη
δ' άληθεία καΐ μάλα υπό δουλείαν άνελεύθε-
ρον καΐ ένόχλησιν άκατάπαυστον διατελούσα
ύπ^ίρχε' τών γαρ κατ* έτος πεμπομένων υπό
της μεγάλης Εκκλησίας έξάρχων πατριαρ-
χικών προς τας ας εκείνου του κλήμα-
τος ουκ ίφησυχαζόντων επΙ τη λήψει τών
είκοσι καΐ Ικατόν εκείνων άσπρων, άλλα τα
ύπϊρ δύναμιν της μοντίς καΐ τών αύτη ένα-
σκουμένωνί απαιτούντων, καΐ διαβραδυνόντων
έν αύτη έζόδου καΐ ζημίας δτι πλείστης, πα-
ρεΐχον άφορμας τη μονή, εξ ων, ώς έπληρο-
ρορ[τ;θημεν] ή άναχώρησις τών πατέρων και
ερήμωσις της ίερας μονής ήπειλείτο. Τούτου
χάριν φροντίζοντες της συστάσεως καΐ συντη-
ρήσεως της ίερας μονής ταύτης ώς χρέος ϊχον-
τες άπαραίτητον καΐ προς Θεόν υποσχέσεις
διασώζειν δο[ον...] ήμίν τους εν οΓς υμνείται
θεός εύκτηρίους οΓκους, άποφαινόμεθα γνώμη
κοινή συνοδική τών παρατυχ[όντων] Ιερωτάτων
αρχιερέων τών καϊ• ύπερτίμων τών έν άγίφ
πνιύματι αγαπητών αδελφών καΐ συλλειτουρ-
γών ίνα, άπό του νυν και είς τό έζής έφ* δσον
1. Σισητεός τό (ΐέρο; τοΰτο, «λλβ ξ| ΙξίτΓ,)α όλως.
3. *Ρέθ¥τος και Πραοτοΰ οηραν ιπισχοπων άιιό τοδ
Ί740 έδημοσιβύσΛ|ΐιν έν ταις ιΊστορικβιΓς πβ^ι Κουρού-
Τίϊίσμ• ιίδϊίσβσι» σιλ. 95 ΆΟην, 1888.
6 ήλιος τόν ίδιον διατρέχει κύκλον, εΐη καΐ
διαμένοι ή σεβασμία αύτη καΐ Ιερα μονή τι-
μώμενη ε!ς δνομα* του εν άγίοις πατρός ημών
Νικολάου του έν Μύροις ασύδοτος, άκαταζή-
τητος, ανενόχλητος καΐ άκαταπάτητος πάρα
παντός προςώπου ιερωμένων ή λαϊκών έξαρ-
χικώς πεμπομένου προς τα έκεισε καΐ πάντη
ελευθέρα, μνημονευομένου/ μόνου του κατά
καιρόν προστατεύοντος της μεγάλης Εκκλη-
σίας οίκουμενικου πατριάρχου δνομα καΐ
μηδέν ούτε πολύ ούτε ολίγον χρεωστεϊν δι-
δόναι τινί, ώς φιλανθρωπίαν καΐ έλεημοσύνην
πατριαρ^ικήν ελευθέραν γεγονυΐαν καΐ τε-
λείω; άσύδοτον μηδενός τό παράπαν τολ*
μώντος, όσφδήποτε κ,αιρφ άνατρέψαι τό ήμέ-
τερον τούτο συνοδικόν έλεος, ή διασεΐσαι τους
έν αύτη όσιωτάτους πατέρας καΐ ένοχλησαι
άσπλάγχνως καΐ κακοήθως ιερωμένου ή λα)ί-
κου, πράττοντος ή συνενεργουντος ή συναινοΰν-
τος έπΙ ανατροπή της παντελούς ελευθερίας
της ιεράς μονής ταύτης έν βάριι άλυτου αφο-
ρισμού του άπό θεού ΙΙαντοκράτορος. ΈπΙ
γαρ τούτφ γέγραπται τό παρόν πατριαρχικόν
συνοδικόν σιγιλλιώδες γράμμα καΐ εδόθη τοις
όσιωτάτοις πατράσι τ9)ς ίεράς μονής ταύτης,
. εΙς δήλωσιν και βεβαίωτιν της παντελούς αυ-
τής ελευθερίας έν Ιτει σωτηρίφ α^ χ*»* ν*" γ***,
ει δέ συμβαίη καΐ κατά συναρπαγήν ληφθή-
ναι έτερον γράμμα οίωδήποτε καιρώ άκυροϋν
τό παρόν ήμέτερον γράμμα, άκυρον εϊη καΐ
άνίσχυρον καΐ άντ' ούδενός λογιζόμενον.
*Εν μψ'Ι Ίοννίφ ^Ινδιχτιώνος οι'.
Ίωαννίκιος ΈΙέφ θεον, *Αρχί€7ζίοκοπος
Κωνατανηνοντιόλεακ, Νέας Ρώμης καΙ 01-
Ηονμεηκός Πατριάρχης,
\ Ό Καισαρείας "Ανθιμος.
Ι Ό Ηράκλειας Μελέτιος.
•{• Ό Σμύρνης Μακάριος.
\ *0 Κνζίκον "Ανθιμος.
-{- Ό ΝικομηδεΙας Κύριλλος.
-- Ό Χαλκηδόνος .... ήλ.
-}- Ό Προνσης Κλήμης.
Ό Χίου ΙΙαρθένιος.
Ό Προΐλάβου Μελέτιος.
Ό ΦίλιπηουπόΙεως Γαβριήλ.
7 Ό Φιλίηηων κα\ Δράμας Λαυρέντιος.
-{•Ό Νεοκαιααρείας Κοσ|/άς.
-{- Ό Αρνστρας Μακάριος.
Ό ΙΙαγκράτιος.
222
ο ΕΝ ΚΟΝΣΤΑΝΙΝΟΓΠΟΛΕΙ ΕΛΛΗΝΙΚΟΣ ΦΙΛΟΛΟΓΙΚΟΣ ΣΓΛΛΟΓΟΣ
Γ' ΕΠΙΓΡΑΦΙΚΑ
Κατ' Άπρίλιον του 1898 ίκομίσθη ίΐς τό
Αύτοκρατορικόν Μουσεΐον έζ 'ΑλβξανδρεΙας
της κατ* *Ισα6ν (Άλεζανδρέττας) κατά τό
(λέρος Μπονρνάρ μηααΐ της κωμοπόλεως ταύ-
της ανευρεθείσα μικρά Ιπιτνμβιος ατήλη, η ης
καΐ ίν τψ ΕνρετηρΙφ των {κ (Λαρ(Λάρου λίθων
ενεγράφη υπ* αριθ. 826.
Αύτη έχει ύψος 0,32 καΐ πλ. 0,18 έκα-
τοστομέτρων. *Αίτω(χα, δπερ έν τω κίντρω
φέρει ρόδακα* γυνή, ήτις κάθηται έν τω άρι-
στερφ της στήλης, Ιπ\ του επιστήθιου συνε'χει
δια της αριστεράς τό ί(χάτιον• ή δεξιά χεΙρ
επΙ του δεζιου γόνατος προς τα κάτω νεύουσα.
*Υπό την παράστασιν ίγκε/άρακται επι-
γραφή δίστιχος' ύψος των γρα|Χ|χάτων 0,1
έκατοστομ.,τουΦ (χόνον έχοντος διπλάσιον(0,2).
Ή επιγραφή ϊχει ώδε:
ΦΟΥΟΕΙΝΙΑΑΛΥΠΕ
ΧΑΙΡΕ
Κατ' Αύγουστον του αύτοΰ έτους ε(ς ώρ'.αίαν
περίπου άπόστασιν από της ΠριστΙνης έν γη-
πέδφ άνήκοντι ώρολογοποιφ τινι Άδαμ άνε-
καλύφθη σαρκοφάγος έ; ύπολεύκου τιτανο-
λίθου ριήκους σπιθα(Λών ένδεκα ^ πλάτους δέ
πέντε. *Υπό ταύτην τετράγωνος περιοχή, έν η
κάτωθεν εύρηται ή έξη; λατινική επιγραφή,
ην κατέχομεν έξ αντιγράφου. Τό ύψος 0,50
και πλ. 0,54 εκ. του (χέτρου, των δέ γρα(Λ-
(χάτων 0,055*
Ο Μ
1. ΟνΑίΜΑΡνί.
ίνενίΧΑΝΙ-ΧΧν
ΟνΑΐνΑβΑΝνβ
ΕΤΝΑΝΕΑ6Α
5. ϋβΙΒίνίνΕ (ου:ω)
Ρ Ο
Τα Ο. Μ. είναι τα έπι επιτύμβιων επι-
γραφών συχνότχτα γρά[χματα άντι Όί8 Μα-
ηϊΙ)η8=^θεόίς καταχ&οήοις.
Κατά τήν ρωι/αϊκήν έποχήν συχνότατη
έγένετο χρήσις καΐ των ελληνικών γρα(Α(Λάτων
θ. Κ, άτινα αναγράφονται έπΙ του (ϋτώττου
τών επιτύμβιων επιγραφών τών ελληνιστί κιι
λατινιστί συντεταγμένων^. Έπισης εύρηνται
και συντετμημένα ι αί λέξεις, χαρ άσσο μένων
μόνων τών γραμμάτων ΘΕ ΚΑ ή θ. ΚΑΤ.
Ενίοτε άπαντο^ και ΔΜ (=Λ{ις Μάνιβους)
άντΙ τών λατινικών ϋΜ, εσθ' δτε δέ ευρί-
σκομεν έν έπιτυμβίοις έπιγραφχΐς έν άμφοτέ-
ραις ταΐς γλώσσαιςσυντεταγμέναις και Ο.Θ.Κ.Μ.
Τά έν τέλει της επιγραφής Ρ. Ο. κείνται
άντι του ίαοίβηάιιιπ οαΓανίΙή οαι-ανβπιτίί.
*Η επιγραφή συμπληρωτέα ώς έξης :
0/'ίΐί<7 ΙΛ[αηίΙη$]
0/αί//.•<7 ΝΑ«/βη*ι/ί?7 Μ^^^^^^-
Ία» νίχ[Ίΐ] αηηυ8 Ι.ΧΧν
€ΐ Ηαηβα Οα-
Ή βίΐί νΐνβ
ψ [(κλοίηΙη)}!] 0[ηΓανϋΤΗηΙ]
Ή επιγραφή της Α'-Β' εκατονταετή•
ρίδος. Τό δνομα ΜδΙΓαΠυδ συχνότατον καΐ
ΜαΓαϋαδ καΐ Μαηιΐϋηαδ-ϋηα καΐ Μβ-
ΓϋΙϋδ, ή παρά μεγ: ΜαρνΙΙις. Και ΜάρνΙ-
λος συχνότατον και έν συγγραφευσιν, ώς εστίν
ίδείν έν τψ Λεξικφ του Ραρο-ΒβΠδθΙΟΓ,
και έν έπιγραφαϊς, ώς π. χ. έν τη ύπ' αρ.
1 18 της έπΙ Μαιάνδρου Μαγνησίας^. Έν τ^
Ιστορίί»: δέ άρίγνωτον τό δνομα, διότι τοΰτο
εφερεν 6 έκ τών 'Ρωμαίων δημάρχων ύπε-
ναντιωθεις ε(ς τήν άνακήρυζιν του Καίσαρος
ώς βασιλέως καΐ δημοσίου: κηρύςας δτι ό
Καίσαρ ούδενός τοιούτου (διαβήματος) είχεν
ανάγκην*.
Τό γυναικείον δνομα Ναηβα είναι έπιτό-
πιον, άπαντ^ καΐ έν επιγραφή τών αυτών
μερών (πρβλ. 0. Ι. ί<., τ. III, παράρτ. II,
υπ* άρ. 8239 ΡπζΓβη).
1. Ο0γ<ο; Ι{Α£τρ-ίΟη 6πο του άναγι-βί/βντο; τό βυοϊ,ΐΑΧ
βις την Διιύθονσιν τον Λ. Μουσο'ου.
1. Στ^ίλη έΛίτύμβιος |*ε:Λ λατινιχης Ιπιγραφης Ικ 5
σδίρών (ίζάρ'/α Ιν τω Α. Λίουσ.ίω, ή ης ί/4ΐ έν τ*ϊς
δ^σΐν «κραις ανω τη; ?:«ρ«στάσ€ως τ* γρ««ΐ[ΐχια θ. Κ.
Πίριγριφη άτιλτ,ς /της στί[λη; δη(Αοσ•.ιύιηι Ιν ιώ Κ»-
τβ>(>γω τών ΜοηαιηοηΙ» ίυπόι•αίΓθ5 του Α. Μο^ιιίου
(ίκ* «ρ. Ί25 3ίνευ ττ;ς Iπιγραφή^.
2. Ο. Κβηι. Πίβ ΙηΗΓίιπΠοπ ν Μα^ηοδΪΗ ηπϊ
ΜίΡίΐηάοΓ- Ιν Βίρολίνω, 1900.
3 ΙΙαρΛ 4ίωνί Κασσίφ ΜΔ,9(Γάιο; Έπίδ*©; Μαί-
ρυλλος). ΜΙτιΟι χαι τά π»ρά ΠΙοντ, Ιν βίω Α'αΜϊ. ;ξ» 61
ΔΙΑΦΟΡΑ ΣΗΜΕΙΩΜΑΤΑ
223
Κατά Μάϊον του 1899 προςηχΟη ή[ΑΪν έν
τω Αύτοκρατορικω Μουσειφ Ικτυπο'* οίΑοίω-
(χα έττΐ χάρτου επιτύμβιου παραστάσεως [χετ'
επιγραφής. Κατά την έπΙ του χάρτου κατα-
(χετρησιν τό ύψος της [χαρμαρι'νης πλακός
ανήρχετο [χόλις ε!ς 0,22 έκατοστό[Α8τρα, των
δι γραμιχάτων της επιγραφής είς 0,1. Ώς
ιζην εκ χάρτινου άποτυπώ[χατος εΐκάσαι, έν
τ§ πλακί εικονίζεται παράστασις ορθία άντω-
πός χιτώνα και Ιαάτιον π8ρφεβλη(Αίνη, δια
μεν της αριστεράς κρατούσα έγχειρίδιον (;)
δια δε της δεζιας δίδουσα πράγμα τι (δυςδιά-
κριτον) ε{ς κύνα* ό λαιμός καΐ ή κεφαλή
του κυνός προτείνεται ακριβώς προς τήν δί-
δουσαν χ<ΐρ&• Παρά τήν παράστασιν αριστερά
(δεζια τφ προςβλέποντι) ίσταται θεράπων
κατά τό ανάστημα μικρότερος (0,7 έκμ), ως
έν τη τε'χντι είθισται. Άμε'σως κατά τήν βά-
σιν υπό τήν άνάγλυπτον παράστασιν φέρεται
.καθ* δλον τό πλάτος της πλακός (=0,19 ί)
ή έςής δίστιχος επιγραφή.
ζητιχοο- γιοοΟΕί
ΛΙΑΝΟΥ. ΕΝΙΑΥΤΟΥ
Τό δνομα Ζώτιχος είναι πολλφ σπανιώτε-
ρον έν ταίς έπιγραφαίς, ή τό Ζώοιμος^ ου
κοινότερον τό Ζωσιμάς, εξ ου πάλιν τό δνομα
Ζώσας έν 0. Ι. Ο. δ. 1777 και θ. Ζωσώ,
Ζωσάρισν έν έπιγρ. ΙΙάρου. (ΑΐΙΐ. Μίΐΐΐβίΐ.
τ. ΙΗ', σ. 13).
Τό θηλ. Ζωτίχη άπαξ ευρομεν έν έπιγρ.
τγις Πάρου δημοσιευθείση συν τοις ανωτέρω
έν Αΐΐΐ. ΜίΙΙΐ. τ. ΠΓ,σελ. 18, ένω τό θ.
Ζωοίμη συνηθεστερον. ("Ορα^ίνίίίΛ, τ. Γ'.
σ. 339) Πρβλ. και τους τύπους Ζωσίμα και
Ζωσίμώ^ έκ του Ζωσιμάς,
Τα έκ της ρίζης Ζω-(Ζωσ'ζωός') γενόμενα
χύρια έν ταΐς έπιγραφαϊς λίθων τε καΐ νομι-
σμάτων μόνον άπαντώντα είναι τάδε ^.
Ζωαγόρας.
Ζώαρχος (έπιγρ. Μαγνηιίας ΚβϊΊΙ, 67).
Ζώανδρος.
Ζώβεις-Ζώβειτος ^.
Ζώβιος καΐ Ζωβίη (έν ΡαΙΟΗ, Ιη80Γίρ1;
οΓΟοδ, Όξφόρδη 1891).
Ζωγίνης^.
1. Πρβλ. χα\ ^βοΛ/β/— /μγ/;— ΟΐΊΟϋΙι. ΡοΓδο-
ηοηπαπιοη £ν Γοτίγγτ; 1894, σ. 133.
2. ΣαίυΞΰΗβιν Β. Ιηδοΐ'ίρΙ : οπο δορί. ΡοηΙί
Εϋχίηί, τ. Α' ίπιγρ : 67.
3. ΐΜΐΐββοΗβιυ Β. ΙπδΟΓ.: Πθ^ηί Βοί^ροπαπί, έν
ΠΐΓρουπ({λιι τ. Β' σ. 64.
Ζωγόνη.
Ζώηλος.
Ζώης (Εφέσου) καΐ Ζώη {ΚαώβΙ, Ερί^Γ:
Ογ3Θ0^ 350) καΐ Ζόη (ΑΛ. ΜίΐΙΐ.
1888, 242) καΐ Ζωή.
Ζωίλιος.
Ζωίλος, Ζωίλα (καΐ Ζόιλος) έπΙ νομι-
σμάτων^.
Ζώκυπρος (0. Ι. 6. 455).
Ζωνας.
Ζώνϊ,(;) (Κίΐϋ3θ1, Ερ. Ογ. 130—360).
Ζωπάς — άδος'^.
Ζωπυρας.
Ζωπυρίων — και έπι νομισμάτων*.
Ζώπυρος — (πύρα — εινα — ίνα — ρΙς —
ίσκος — ικός) και έπΙ νομισμάτων*.
Ζωσάμμιος.
Ζωσάριον.
Ζώσας — α^.
Ζωσιμάς.
Ζωσίμα — η.
Ζωσιμιανός — νείδης.
Ζωσιμίων.
Ζώσιμος καΐ έπΙ νομισμάτων ^ καΐ Ζώ-
σημος ^.
Ζώσιππος.
Ζωσισόνυμος®.
Ζωσους.
1. ϋ3ΐα1ο£^ οΓΟρβοΚ Οοίηθ, Ιοηία, 1892 χαΐ θα-
Τ\α 1897 του ΒριττανιχοΙΙ Μουσιίου, Κώ, Πριήνης,
Στρατονίχείας, Τήνου χαι * Αγκύρας τί|ς Φρυγιχής ίν
ίν διτζλίί γραφι^ ΒΙχηηβΓ Κ1βίη3ϊ> : Μϋηζ., χαΐ Δυρρα-
χίου• δρα \νί88βη8Η ΜίΐΗοΗ : αυβ Βοβηίοη υ ΗβΓ-
ζβ^ονίηα, τ. 7ος 214.
2. Μαγνησίας Ικ\ Μαιάνδρω. ΛΐΗ : Μίΐΐΐβίΐ : Ιθ',
σ. 21. Α'σ. 204.
3. 'ΙίΙφίσου. "Ορα καΐ έν *Επιγραφάίς Μαγνησίας τίίς
ίηΐ Μαιάνδρω &>:ό Κβνη συ/νόν.
4. ΙηΗ. ΒΐΗΥΠβν, ΟπθοΗ : Μΰηζοη 150,449 χαΐ
τοΟ αύιοΰ ΚΙβίηαδ: Μϋηζοη έν Βιέννη χαι 631η1ο^
Βρίιτ. Μ. Ιοηία, 1892. Στρατονίχβίας, Έφβοου, Σμύρ-
νης, Έρυ&ρών, Μιλήτου, Μαγνηοίας ^π^ Μαιάνδρφ
(<αί έν ΈτΕίγραφαΐς Κβτη σύνηθις. Και έηί νοριισ|ΐάτων
Δυρραχίου. "Ορα νΥίδδ : Μίΐΐΐιβίΐ αυ8 Βοδηίοη α ΙΙογ-
ζο£;ονίηα, σ. 215).
5. Β. Οογγ: ΗβΠ. τ. ΙΛ' σ. 610 «Ζωσά υΙός, Ζω-
σαςί έκιγρ. * Αφροδιοιάδος»
6 Έλαίας, Στρατονιχβίας, Λαοόιχείας, χαι 'Ιβρα»
ηόλεως τής Φρυγίας, /. ΒΙιηύβν Κίοίηαβ: Λί. χαι έν
ταις Έτίίγραφαΐ; της Μαγνησίας. "Ορα Κβνη αυτίίθι.
7. Έν ΣαΙυ8€Ϊΐ6ΐυ Ιηβο. Κοβ^ηί Βθ8ρ. αυτόθι σ. 69.
8. ΛΙΙι: ΜϋΙιοίΙ. 1891 τ. ΙΣΤ, 180 |χ£τ» έρωτη.
(χατιχου.
224
ο βΓί ΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΟΥΠΟΛΕΙ ΕΛΛΗΝΙΚΟΣ ΦΙΛΟΛΟΓίΚΟΣ ΣΓΛΛΟΓΟΣ
Ζαχτώ.
Ζωτικός — η, κα^ ε^Ι νο(Αΐσ[Αάτων ^.
Ζώτι/ος — ίχ^ϊ^•
Ζφττ^ς(α Ι. Ο. Αάίΐ. 2197).
Ζωώ — ους {ΚαίύβΙ, Ερ. ΟΓΟΰοα 812).
διφθόγγου έν ταίς Ιττιγραφαίς.
Τό βνο|Λχ *£νίαντΟς δέν άτταντδ έν ταίς
Συλλογαΐς των Ελληνικών Επιγραφών (0.
Ι. 6.) Ύϊ τφ ΑεΧτΙφ της 0. Η. η ταίς *Ανα-
κοινώσεαι τον Άθήνησι ΓβρίΛανικου Ινστι-
τούτου, καΐ έν τω υπό Ραρβ-ΒβΠδβΙβΓ
συντεθειμένφ Λεζικω τών Κυρίων Όνθ(χάτων.
Ταϋτα προ^^βίρως.
Κατά τό 1899 ό γενικός διοικητής Θετ-
<ιαλον{κης έξοχώτατος 'Ριζά ηασσας συν τφ
εύγενεί αύτοΰ υΐζ) ^ΙαμΙτ βέη ετεμψαν ε(ς τό
Αύτοκρ. Μουσείον οιαφόρους στήλας έ;υιτυ(Λ-
βίους [χικράς τε καΐ (χεγάλας ένειπγράφους.
ΑΙ στ^λαι αύται έκ [χαρ^χάρου κατεχωρίσθη-
σαν έν τω Εύρετηρίφ τών μαρμάρων υκ * άρ-
1004 — 1027. Τας (ίπουδαιοτε'ρας τών επι-
γραφών κατά διαταγην της διευθύνσεως του
Μουσείου καΐ αύτου του άποστείλαντος φιλαρ-
χαιοτάτου ανδρός κατετάζαμεν καΐ άντεγρά•
ψα[Αεν καΐ ητοψάσαμεν προς εκδοσιν έν τφ
του Συλλόγου περιοδικφ' μ{α [χόνον αυτών ή
υπ* αρ. 1018 είναι λατινική. Έν τψ (χεταξυ
αρχαιολόγος Γάλλος ό φίλος κ. ΡβΓίίη'ζ^ί,νυν
καθηγητής του πανεπιστήμιου Ναηογ προ-
λαβών έδημοσίευσεν έν τοίς ΜβΙαη^Οδ (1'Αγ-
οΙιβο1ο§Ιβ βΐ άΉίδΙοίΓβ (τ. XX, σ. 223—
233) τάς σπουδάιοτε'ρας κχΐ καλλιτέρας.
"Ωςτε ή(χίν ουδέν υπολείπεται ή ή άνακοί-
νωιις τών έςής δύο, ω; ή πρώχη £λλην τινά
φαίνεται ε^ουσχ την άνάγνωσιν, ή δε άλλη
εμεινεν ά^^έκδοτος.
ΦΡΟιΤαΝ
ΝΙΚΟΠΟ
ΛΙΑΝηΝΙ
Τ-Ι ι Δ ι Α Γ γ
5) ΝΕΚΙΜΝΙ
[ας χάρί]Η
1. *Αη(η)ίας, (νυν Α1)ί3). "Ορα /. Β Ια ηΐΰ Γ, ΚΙοΊ-
η88. Μ. Ι, 215. Και έν έπιγραφβϊς της Μαγνησίας
έπΙ Μαιάνδρω. "Ορα Συλλογήν τών επιγραφών 6ίίό
Κβηι, Βιρολ*. 1900, 4ον.
2. Σ. Σ. Ε. χαι Ιν έτΓίγρ. Κυζί^ου 3. ΗοΙΙ. 8ΐυά.
1903 σ. 75, Ζωτίχψ
Ύπ' άρ: 1021 του Ευρετηρίου τών μαρ^
μάρων,
Πλ: 0,25, ϋψος σφζό[χ: 0,20 ΰψος ίέ
γραμμ, 0,035.
Δύο τειχάχια προςαρ[χόζοντα• κάτωθι τό
[χάρ[χαρον τεθραυσμίνον.
Φρόντων
ΝΐΗοηο
λιανή Νι,..
τγΐ ΙδΙ<^ γυ-
νεχΐ μνί
[ας χάρι]ν.
Όνθ(χα γυναικών Ννκόηολις γνωστόν. Τ6
(χάρ(χαρον άριστα δεικνύει δτι ρεταζύ του πρώ-
του Ν καΐ του δευτέρου υπάρχει παρεντεθει-
(χίνον έν ιχικροτέραις διαστάσεσιν τό Η. Λοι-
πόν ΝΐΗοπολιανγ} ; Έν τοιαύτη περιπτώσει
τίνι τρόπφ συ(χπληρωτίον τα λοιπά δύο
γρά|Χ[χατα ;
Ιίαρατηρητέα ή 0{χαλή ενωσις του Ν καΐ
Τ, του Τ καΐ Η και του Ν (χετα του Ε.
Ή δι δευτέρα επιτύμβιος πλαζ {χετ' άνα-
γλύπτου παραστάσεως κοινής καΐ διστίχου
επιγραφής καταγεγραμμένη ύπ' άρ: 1004
έχει υψος μίν 0,34, πλάτος μέγιστον 0,5δ
καΐ πάχος 0,5. ΊΙ άνάγλυπτος παράστασις
έκ τών συνήθων έν παρομοίοις μνημείοις, κεί-
ται έν κοιλότητι άνευ περαιτέρω διακόσμου.
Δύο άνδρες είκονίζονται κατ' ενώπιον άνακε-
κλιμένοι έπΙ της κλίνης παρ' άλλήλοις άρμο-
νικώς* ό δεζια καθεστηκυίας ηλικίας πωγω-
νοφόρος έπερείδεται δ:α του αριστερού άγκώνος
έπΙ προςκεραλαίων, δια δέ της δεζιας αύτου
τεταμένης έκ τών δπισθεν έπΙ τών ώμων
συνέ/ει κκ\ συγκρατεί μετά τίνος περιπαθείας
περί τόν λαιμόν τόν προς τα αριστερά επίσης
άνακλινόμενον σύντροφον, νεώτερον 5μως τού-
τον καΐ άγένειον. 01 δάκτυλοι της χειρός
κείνται έπΙ του δεζιοίί ώμου του νεωτέρου
εταίρου. Αμφότεροι ούτε κόσμημα ούτε κά-
λυμμα έπΙ της κεφαλής εχουσι, τουναντίον δέ
πυκνήν τρέφουσι κόμην, κρατουσι δέ έν τ^
άριστερδί παλάμη έκάτερος άπλήν αβαθή και
πλατείαν φιάλην.
Απέναντι πάρα τους πόδας αυτών κατά
τό άριστερόν άκρον τής κοιλότητος κάθηται
έπΙ έδρας γυνή, κατά τό πλείστον δμως
έχουσα κατ* ενώπιον τό πρόςωπον, πο-
δήρη δε καΐ μέχρι του άγκώνος χεφιδωτόν
ΔΙΑΦΟΡΑ ΣΗΜΕΙΩΜΑΤΑ
2^5
χιτώνα καΐ ί|Λ,άτιον φέρουσα άνέχει δια της
άριττερας ολίγον τι την άκραν του ύπίρ την
χδφαλην διήκοι^τος [[Λατίου καΐ τούτο ί^α
άτβνίζη πως προς τα προςφιλη αύτη δντα,
την δέ δβζιάν αναπαύει έπΙ των άνω (Λ(ρών
του μηρού ϊναντι του άκρου της κλίνης.
*Η υπό την κοιλότητα ιπιγεγραμιχένη επι-
φάνεια δέν είναι πολύ λεία* τό ύψος τών έγ-
κεχαραγρ,ένων γραρ,μάτων ολίγον τι υπερβαί-
νει τό εν ίκατοστόν του (χίτρου. Ή επιγραφή
έχει ώδε :
ΙΟΥΛΙΑΚΑΛΠΟΥΡΝΙΑΑΥΞΠΝΙΤηΑΝΔΡΙ
ΕΚΤΠΝΑΥΤΟΥΜΝΕΙΑΟΧΑΡΙΝ
ητοι : * Ιουλία Καληονρνία Αϋξοίνι τφ άνδρΐ
Ιη τών αντον μνείας χάριν
Επιγραφή του Α' — Β' ιχ.Χ. αίώνος.
Τό $νθ(χα Καληονρνία είναι σπανιώτερον
και αντιστοιχεί τω συ/νοτε'ρφ έπΙ του άνόρός
Καλτίονρνιος. Πρβλ. Ο. Ι. Ο. *ΙούλΛς Καλ^
ηονρνιος, αυτόθι, 3990 καΐ τας συναφείς ση-
μειώσεις περί της οικογενείας. Έπίοης καΐ
3989 η ορθότερον εν ΜίΙΐΗβίΙ. του 'Λθήνησι
Γερμ. ^Ινστιτούτου του 1888 σ. 238. Επί-
σης εύρηται καΐ Καληόρνιος καΐ Καληονρία-
νός, καΐ Καρηονν(ν)ιαν6ς εν ΑγοΙι. Ερ.
ΜίΙΙΙι. ααδ ΟβδΙ. Ιθ' σ. 223—4.
Τό $νομα Αϋξων φαίνεται ήμΐν νέον εν
τφ γνωστψ Αεξικφ τών Κυρίων ονομάτων
Ραρβ-ΒβηδβΙβΓ δέν σημειουται 1ν ίπιγρα-
φαϊς, ούδ' ίν ταΐς προχείροις ήμίν Συλλογαίς.
Όνομα Αυξάνων άπηντησαμεν Ιν έπιγρ.
Άμοργον (Β. 0. ΗόΠβηίςιΐθ ΙΕ ', 606, πρβλ.
α Ι. Ο. 3665) καΐ ίν ίπιγρ. Κνζίκον (ΙΜίΙ-
Ιΐΐθίΐ. ΙΓ', 304 καΙΙΣΤ', 438, 439). ΚαΙτό
δνομα^ίίίάΐΌνσασπανιώτατον μϊν άλλ* όπως-
δήποτε άνεγνώσθη. *Όρα Ο. Ι. 6. 3827
Κ. βάά. Ευρέθη καΐ Αϋξιμος, σπανιώτατον
πάλιν, εν επιγραφή Θεσσαλονίκης* έιημειωσά-
μεθα δί καΐ τό Ανξη μετά παραπομπής εΙς
Άρχαιολογ. ^Εφημερίδα Αθηνών 1900 σ.
63,64, άλλα μη εχοντις υπ* δψιν νυν τό βι-
βλίον άδυνατουμεν να έςελέγζωμεν τό πράγμα.
Περί του τύπου Ικ τών Ιδίων (υπαρχόντων,
άνοΛωμάτων κλ.^ ουδέν λέγομεν, διότι κοινός
καΐ εύχρηστος• άλλ' έν τούτοις ή φράσις «ίκ
τών ιδίων αύΐον* £ΐναι ασυνήθης, ώς ήμίν
φαίνεται* ^πιθυμιι ή Ι. Καλπουρνία να δη-
λωθεί 6τι τό μνημιίον άνε'στησεν ούνΐ ίκ τών
των ιοίων αυτής, αλλ εκ των του συί,υγου,
άτινα κατέλιπεν αύτγ; ; Δέν εχομεν καιρόν,
Ιίλ έξετάσωμεν τό πράγμα.
Έλλ. φα. Σύλλογος
Προς τοις άνω, εστωσαν Ιχ. της αύτης
Συλλογής καΐ α Ι έξης δύο Ιπιγραφαί:
Τπ' αριθ. Ευρετηρίου ί 020 πλαζ έχει ύψος
μίν 0,24, πλάτος 0,40, φε'ρει δέ την έξης
έπιγρ αφή ν :
ΑΡΜΟΝΙΑΕΙΜ-Ι
ΤαΐΔίη-ΑΝΔΡΙ
ΜΝΕΙ[α•ΧΑΡΙΝ
ητοι
Αρμονία Έρμη (;)
τφ Ιδίφ άνδρϊ .
μνείας χάριν.
τό Α εν τω ^ περιέχεται λησμονηθίν.
*ΙΙ έπομίνη πλάξ ύπ' αρ. 1007 μετ' επι-
γραφής ομοίως φέρει και παράστασιν άνάγλυ-
πτον έχει ύψος μεν 0,39, πλάτος δέ 0,25.
Ή παράστασις εν κοιλότητι εικονίζει ίν
έκγλύφφ προτομήν γυναικός κατ' ενώπιον
ό δεζιά χειρ από του καρπού φαίνεται έκτος
του ίματίου, όπερ περιβάλλει την παράστα-
σιν. Τε'χνη μετριωτάτη. ΚαΙ ή ύποτεταγμίνη
δίστιχος επιγραφή είναι εν γίνει τήν τε γρα-
φήν καΐ τήν συμμετρίαν τών γραμμάτων
ακανόνιστος* διότ: ένω τα πρώτα γράμματα
της πρώτης σειράς εχουσιν ύψος ενός κχΐ ήμί-
σεος εκατοστομ. τα τελευταία μόλις ενός,
επίσης καΐ της δευτε'ρας άλλα μικρότερα καΐ
άλλα μεγαλείτιρα.
ΑΕΟΝΤΙΣΕΑΥΤΗΜΝΕΙ
ΑΣΧΑΡΙΝ 9
ήτοι
ΑεονιΙς έαντ{} μνεί-
ας χάριν.
Τα γράμματα Μ, Ν και Ε συνημμένα.
Ή ύπ* αριθ. 1009 του Ευρετηρίου τών
μαρμάρων της έκ θεσσαλονίκης αποστολή;
εγγεγραμμένη στήλη προέρχεται έκ Κοπανό-
βονι χωρίου ού μακράν τής Νιαούσης (ΝΑ).
Περιγραφή τής στήλης ταύτης μικρά συν ττ)
έπ* αυτή; επιγραφή έδημοσιεύθη ήδη έν ταϊς
Άνακοινώοεαι του 'Αθήνησι Γερμ. Ινστιτού-
του (1898, σ. 164) υπό του έν Μονάχω
λογίου δΡ^ί κ. Λ. Βύρχνερ, εταίρου του Συλ-
λόγου, κατά φωτογραφίαν έπιδοθείσαν αύτο)
υπό του μαθητού ημών κ. Βαγλαμαλή. Νυν
έχοντες αυτό τό μνημεϊον ύπ' δψιν προςτιθέ-
μέθα δτι ή στήλη έχει ύψος μέν μέγιστον 1 ,03
πλάτος δέ 0,40 μ. Ύπό τό αέτωμα μετ* α-
κρωτηρίων αμέσως ή τρίστιχος επιγραφή.
υμος ΚΠ' 29
226
ο ΕΝ ΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΟΥΠΟΛΕΙ ΕΛΛΙΤΝΙΚΟΣ ΦΙΛΟΛΟΓΙΚΟΣ ΣΤΛΛΟΓΟΣ
Τψος γρα(Χ}χάτων 0,150. Ό χαράκτη; έξβ-
τράπη της στοιχηδόν γραφής, διότι έν μίν τω
2φ στίχφ ίν τη λέζιι έαντ[φ] έλησ|ΑΟνησ6 τό
Υ δπερ κατ* ανάγκην προςέθηκεν έπΙ του Α,
έν δέ τω τριτφ πάλιν έπανβλθών ιΐς την κανο-
νικην των γραμ[χάτων χάραζιν ϊγραψε ΖΟΝ
ΕΠΟΙΟΕΝ. άντΙ ζώτ και Ιηοίησετ. Άλλ'
άμφοτέρας ταύτας τας αβλεψίας αύτου διώρ-
θωσεν άριστα χαράζας ε!ς τό Ο έκ των κά-
τωθεν |χίχρι του κε'ντρου μικρόν Ι, φ , παρεμ-
βαλών δέ έν τψ ρ.εταζύ των γραμμάτων
Ο και Ο χώρφ έτερον Ι μχκρότερον και ύψη-
λέτερον καΐ έπι^ιορθώσας αυτό ούτως ώςτε
άπήρτισε κανονικην την σύνδεσιν του Ι καΐ
του Η, 1_|. Μεταγράφομεν αύθις δλην την έπι-
γραφήν
Κλεοπάτρα Φίλιππου
Αιοννοόδοτος Τάρεως έαντ[φ]
Ζών ΙποΙηαε,
Τό δνομα Ίάρις — εως άγνωστον ημίν αλ-
λοθεν. Έν τούτοις καίτοι έν τη επιγραφή
φέρεται Τάρις μη άναγνωττέον Τά^ις ; άλλα
καΐ τό δνομα τοϋτο άγνωστον.
*Γπό την έπιγραφην έν διπλαίς έπικειμί-
ναις κοιλότησιν αϊ παραστάσεις, περί ων γί-
νεται λδγος έν ταις 'Ανακοινώαεοίν .
Έκ των άνω επιγραφών γινώσκονται τρία
ονόματα : 'Εηαυτός, Αϋξων, Τάβις Κ
Έπιγραφας έκ θεσσαλονίκης καΐ των πί-
ριζ άπό του 1889 έδημοσίευσε τακτικώς μίχρι
1. Ό χ. Π. ΙΙβπαγιωργίου Ιν τή * Αναγνώσει θίσ-
αολονίχης ίιιιγραφών {Η$ι$θ(χένων πιντιχαίδίχβ ( Ά&η^
νάς τ. ΙΕ' σ. 35 και ίζής) πολλά νέα χύρια ονίί[Αατα
οίίπω IV τοις Λιξιχοις χαταχι/^ωρισμένα έβήλωσιν.
του 1900 έν τφ αύτφ περιοδικώ του Άίη-
νησι Γερμ. Ινστιτούτου ό τέως αυτόθι νΟν ϊΐ
έν Σμύρνη γεν. πρόξενος της Γερμανίας χς-
λυμαθης κ. Ι. ΜΟΓάΙίπαηη, άλλας δΐ πΛιν
έν διαφόροις περιοδικοίς ό γνωστότατος ένθίί-
σαλονίκγ) λόγιος κ. Πέτρος Παπαγεωργίου,
αμφότεροι εταίροι του ημβ'^έρου Συλλόγου.
Κατά 'Απρίλιον του 1899 (1315) ηγ^ίλ•
θη είς τό Α. Μουσεϊον δτι έν τω προαυλίφ
του τεμένους τοΟ χωρίου ΓκιομπΙλ υπαγο-
μένου ε (ς τόν δήμο ν Μανχάς της ύποδιοική-
σεως Πανόρμου του νομού Προύσης ευρέ^
ενεπίγραφος πλαζ. *Η επιγραφή, ως ηδυνήβη-
μεν έκ του συναποσταλέντος αντιγράφου να
έζελέγζωμεν, έχει ώδε :
, ΚΛΗΠΙΑΔΟΥΑΝ
ΔΡΟΝΕΙΚΟΥΙΕΡΟΜΕ
ΝΟΣΠΡητΟΣΤΟΝΘΕ
ΟΝΕΚΤΩΝΙΔΙΟΝ
ΑΝ ΕΘΗΚΕΝ
ήτοι
[6 δεϊνα]
[Άα]κΙηπιάδον Αν^
ίρονεΐκον Ιερ[ώ] μέ-
νος πρώτος τόν θε-
6ν Ικ ιών ΙδΙ[ω]ν
άνέ&ηκεν'
Άγνοουμεν έαν έδημοσιεύΟη που η επιγρα-
φή* Ιερωμένος και ιερασάμενος καΐ ίερι/σάμε-
νος• 0. 1. Ο. 2455, 4026, 4039, 4,069.
έκ του Ιεράομαί,=€ί[ά ιερεύς, μυριόλεκτον.
-&8©-
το ΜΓΛΟΠΟΤΑ.ΜΟΝ
ΧΤΛΛΟΓΗ ΙΣΤΟΡΙΚΟΝ ΜΝΗΜΟΝΕΤΜΑΤαΝ
ύπό
ΑΛΕΞΑΝΔΡΟΥ Ε. ΛΑΥΡΙΩΤΟΥ
1.
Έκ της Δια9ήχης του όιίου *Α9ανασίον
του *Α9ωνΙτον ΚτΙτορος της Μ. Λαύρας^,
... Έση δέ κα\ άλλο τόίτιον της Λαύρας
άχίχον ώςεί μίλια δέκα κρημνώδες τε κα\ ύλώδες
καΐ αυτό τετυχηχός Μυλο^όταμος οΰίω 5τρος•
αγορευόμςνον, δττερ έκκαθάραντες καΐ καθομ<ιλ(•
σαντες της υποκείμενης ύλης καΐ των πετρών, έκ-
κληοίαν τε καΐ κελλ(α Κίΐκεΐσε έπ* ονόματι το6
άγίοΌ μεγαλομάρτυρας Ευσταθίου δειμάμενοι έν
τάξει τε καΐ χρήοει Μετοχίου πείτοιήκαμεν, αμπε-
λώνα Τ6 έκείοε κατεφυτεύοαμεν, λόγφ νάματος κα\
οίνου μεταλήψ-εως ένεκα, τών τε διά τό τοδ Κυρ(ου
δνομα προςκαρτερούντων έν τζ Λαόρα αδελφών
κα\ τών έπιδημούντων ξένων. Έχρήν δέ ημάς κατά
τήν προςήκουβαν άρχαίαν τών πατέρων άκρίδειαν,
άπεριοπάοτους είναι καΐ πραγμάτων έκτος* τ6 γάρ
άχερίοπαβτον, άφροντιοτότερον τ6 δέ άφρόντιστον,
άτ(χραχώτερον* τ6 δέ διά πάντων τούτων συναγόμε•
νον παρεκτικόν καταοτάοεως τελεωτέρας καΐ μείζο-
νος, πλην πολλαΐ τήν ημών ταπείνο^σιν αΐτίαι προς
τοΟτο έξεκαλέοαντο, τό τήν του όρους παράλιο ν
είναι κρημνώδη τε καΐ άλίμενον αφ* έκατέρων
μερών τών τε προςσρκτίων κα\ τών προς μεοηίΐ-
βρίαν, μιλίων έπέκεινα όγδοήκοντα* δίκην γάρ
χερρονήβου τό όρος προς τό πέλαγος σταΓρικφ
σχήματι παρατείνεται, τών έν τφ πελάγει νήοων
Λήμνου τε κσΐ 'Ιμδρου, θάβου καΐ τών λοιπών
επέχον πολλφ τφ διαοτήμο^τι, ώς διά τοϋτο, χειμώ-
νος έπιγινομένου μή δύναοθαι πλοΐον μήτκ έκ τοΰ
όρους προς τήν ήίτειρον ώςτε έμπορεύεοθαι τό τών
αναγκαίων χρειώδες, μήτε πάλιν εκείθεν προς τό
δρος άφΐχθαι ή καθορμιοθήναι τό παράπαν, τφ τάς
παραλίους εκατέρωθεν άλιμένους τυγχάνειν άλλως
τε δέ διά τής ξηράς τάς Ιδίας χρείας ουγκομίοαοθαί
τίνα παντελώς άμήχανον, τοΰτο μέν διά τό της
όδοΟ μήκος, τούτο δέ διά τό εΐναι ζφοις τό όρος
σχεδόν άδιόδευτον άπό γάρ της ηπείρου μέχρι της
τοΰ δρους άκρας της προς ή>αον άνίσχοντα, της θα-
λάσοης πλείστον έγκολπουμένης, ένθα καΐ ή Λαύρα
Ί. *ΙΙ διαίΐηχϊ) έγρΛφη έηΐ τής βχσιλιίας Ιωάννου
Τζιμιοχή (969 — 976)• σώζίΓβι δι τό πρωτοΓυπον έν
τή Μοντ|.
Ιδρυται διάστημα έστι πλεΐον ή έλαττον μιλίων εκα-
τόν. Τούτου ένεκα αμπελώνα προήχθημεν καταφυ-
τεδσαι διά τό της χρείας απαραίτητο ν καΐ μάλιστα
εΙς τήν της εκκλησίας καρποΓρορίαν. ΕΙ γάρ καΐ
δοίημεν ^ςρδίαν καΐ έμπορίαν γενέσθαι, όπερ άμή-
χανον, άτιμο ν, καΐ άΓοπον τοί}το καταστοχαζόμενοι
λελογίσμεθα πέμπεσθαι τους μοναχούς οΤνον έμπο•
ρεύεσθαι έν τε κώμαις καΐ πόλεσι, συνεχώς τε έπιχω•
ριάζειν τοϊς κοσμικοίς, συναγελάζεσθαί τε καΐ συν•
διαιτάσθαι αύτοίς, εντεύθεν καΐ γυναιξίν άδεώς προς•
ομιλεΐν κα\ τάς άπό τής τούτων έντεύξεως βλάδην
καΐ δοςωδίαν μηδαμώς διαδιδράσκειν.
... .ΕΙ δέ ποτέ συμβαίη διά τίνα άδελφόν μικρό-
ψοχίαν ή καΐ άκηδίαν, ταύτα γάρ συμβαίνει τοϊς
ήσυχάζουσιν, όλιγωρήσαί τίνα καΐ δέοι προς καιρόν
τίνα μεταβληθήναί τε καΐ παρηγορηθήναι μικρόν καΐ
εαυτόν άνακτήσασθαι, Ινα πάλιν άκμαιότερον
τών πόνων άντιλάδοιτο καΐ τής Ιδίας
ενεργείας άνθέξοιτο, προτρεπέσθω παρά τοΰ
προεστώτος έξιέναι προς μεταβολή ν εΙς Μυλοπότα-
μον, βουλόμενος καΐ αυτόν τή μεταβάσει τοδτό που
ι^ρραπεύεοθαι προςηκόντως καΐ πρόςτό εύθυμον έπα•
\ άγεοθαι οΐ δέ προς τήν τοιαύτην διαγωγήν άδυνά-
τ.••ς έχοντες έχέτωσαν τής υποταγής κα\ άγωνιζ"έ-
σθωσαν ώς άθληταΐ καΐ μάρτυρες, Ινα μή τέλεον
άμφοΓέρων έκπέσωσί' μαρτύρομαι γσρ*πάσιν αύτοΐς
έ\ ώπιον θεοΟ καΐ αγγέλων δτι οΐ προςκαρτεροδντες
έν ιή άνοθεύτψ υποταγή καΐ μένοντες έν τή αγάπη
τοΰ Θεοϋ, κα\ τή προς αλλήλους στοργή ού δεύτεροι
τών άκρως αγωνιζομένων έν ήσυχίςί έλθοιεν, άλλα
καΐ υπέρτεροι εύρεθήσονται καΐ τών άγωνίων στε-
φάνων άξιωθήσονται παρά τοΰ άγαθοΟ καΐ άδεκά•
στου κριτοΰ.
2.
Έκ του βίου του άγιου *Α9αναοίου,
Σύνηθες τφ ΠατρΙ τοις έν τφ Μυλοποτάμψ μονα-
χοίς παραβάλλειν έπισκέ>1'εως χάριν, "Εν καΐ τών
ύπό τήν Λαύραν φροντιστηρίων τό ΜυΧοηόταμον* ό
ώς μέγας αληθώς καΐ σοφός Ιατρός οΙκονομία τινί
θειοτέρς:, τοις έν τφ Μυλοποτάμψ προς έπίοκεψιν
έπιφοιτάν μοναχοΐς, οις καΐ τόν θβόδωρον, εκεί δέ
καΐ ούτος τφ Τιμο&εφ συνήν, οία καΐ καλών τών
άλλων ταύτης δεόμενον προςεπισκέπτεται καΐ τά
τοδ πάθους πυνθάνεται.
2?8
ο ΕΝ ΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΟΥΠΟΛΕΙ ΕΛΛΗΝΙΚΟΣ ΦΙΛΟΛΟΠΚΟΣ ΣΥΛΛΟΓΟΣ
Έλ του ΚώδίΗος της Μ. Λαύρας.
Έν έτβι, ^ξκβ' (=1514)» 6 έν τζ καθ' ημάς *Αγ((? Βα-
σιλική Μβγά?^η Λαύρς^ Εντιμότατος έν Ίερομονά•
χοις κυρ Θεόφιλος εραστής ών της ησυχίας ίνα μά> .
λον άίτερισΛάστως τα τής αρετής αύτφ έίτιτεΐνηται
ήτήσατο κατ» δμ^τροσθεν της ημετέρας Συνάξεως, Ινα
δοθ1||| αύτφ ή του Μυλοποτάμου Μονή του οίκειν έν
αυτή καΐ κατά δύναμιν «εριέπειν καΐ συσταΐνειν
αυτήν, καΐ εδόθη αύτφ ίταρ' ημών έπΙ τής ζωής αυ-
τού ύλης του οίκεϊν έκεΐσε καΐ ίχειν καΐ τά κατά
συνήθειαν ψωμΙα τρία, μετά δέ τίνων χρόνων πάρα-
δρομάς γενομένου αύτου Μητροπολίτου Τορνόδου
θεΐςί προνοίς|[, ούκ άφήκε τήν του ΜυλοΛοτάμου
«αντελώς Μονήν, άλλα κα\ μάλλον κρεϊττον πε•
ριεΐ/τεν αυτήν καΐ τά «τρός σύστασιν κα\ ζωάρκειαν
χορηγών κατά καιρούς εκείθεν. Έ;τεΙ δ' ούκ οΤδαμεν
όπως κατά τό ,ζλε' (=1527) έτος μετά των άλλων
κακών ών έπραξαν οΐ δια θαλάσσης κουρσαραΐοι
έν τφ άγΐφ δρει τούτφ καΐ ταύτην καΐ του Μυλοπο-
τάμου Μονήν πυρίκαυστον εποίησαν. Έλθών δέ ό
πανιερώτατος μητροπολίτης Τυρνόδου καΐ συναλγή•
σας ήμίν τής συμφοράς, καΐ έπικαμφθείς τή Μονή,
διά τάχους ώς είχε κρείττονα πολύ ή πρότερον είρ.
γάσατο ταύτην καΐ έπεί ούκ έστι δυνατόν κατέχε•
σθαι ύπό ενός ή δύο καΐ τριών διά τόν φόδον τών
κουρσαραίων, άλλα πολλών χρεία οΙκεϊν έκείσεν,
έπαρακάλεσεν 6 πανιερώτατος μητροπολίτης τήν
ήμετέραν Σύναξιν, Ινα μετά θάνατον αύτοΰ έπέ-
χουν τήν τοιαύτην μονήν οΐ ευρισκόμενοι έκεΐσε
τούτου καλόγηροι έως παροχήν δέκα προσώπων.
Δεσπόζεσθαι• δέ παρά τών κατά καιρούς Καθηγου-
μένων τής αγίας ταύτης Λαύρας καΐ ύποτάσσεσθαι
τούτοις, καΐ εύχακτούντων μέν καΐ κατά θεόν πολι-
τευόμενων έπαγάλλεοθαι τή τούτου σωτηρίςί, άπει•
θούντων δέ καΐ σκανδαλιζομένων έπανορθουν καΐ
είρηνεύειν αυτούς. ΕΙ δ* ού πείθοινο έξωθείν παντε-
λώς τής Μονής, παρέχειν τε καΐ τά κατά συνήθειαν
παροχής τρία μουξούρια κατά μήνα σϊτον ή άλευρον
ώς ιίπομεν δέκα προςώπων. Είτα πάλιν άποκαθί•
στασθαι καΐ τήν Μονήν ταύτην εΙς τήν τοιαύτην
Λαύραν.
4.
Έκ του Προςκυνηταρίον ιής Λαύρας ύπό
Μακαρίου Τρίγώ^'η (1772).
*Αφοΰ δέ άπεράσης άπό τό Μαναστήριον Βαρα-
κάλλου εύρίσκοντες πάλιν τόπον τής Λαύρας, Μύλο•
ηόταμον καλούμενον, εΙς τόν όποΐον είναι κάβτρον
στερεόν καΐ έχει πύργο ν, καΐ τά τείχη του είναι δυ-
νατά* έχει καΐ έκκλησίαν μέσα του άγίου Ευστα-
θίου. *0 τόπος ούτος είναι πο>Λά υγιεινός, εύκρατος
κα\ τερπνότατος κα\ έφύτευσεν 6 άγιος Ά^αατύοιος
αμπέλια. Πλην τώρα έμεγοίλύνθη, καΐ έστολίοθη μέ
πολλών λογιών φυτά κάρπιμα. Ευρίσκονται δέ πάν-
τοτε έκεΐ Ικανοί αδελφοί διά νά έργάζωνται καΐ νά
φυλάττουν τόν τόπον. Έκεΐ αντίκρυ εΙς τόν ποταμόν
εΐχεν ό άγιος λουτρά διά τους ευγενείς καΐ καλομα-
θημένους καΐ διά τους ασθενείς, εΙς τόν όποιον τό-
πον τώρα είναι αμπέλια, ή δέ περιοχή τοδ Μύλο-
ποταμού διαλαμβάνεται εΙς τά δεκτά βασιλιιίά χρο-
σόβουλλα παλαιά τε καΐ νέα.
5•
Έλ του άνΕκδέτου συγγρά|Λ,ΐλατος του Κ.
ΦρεαρΙτον « ΠερίηΧονς Μακεδονίας καί ^ΕΙΙάσ-
αογος *Αοίας^, Πανδώρα, 1863. Τό|Λ. ΙΛ.
. . . Δύο όδοΙ φέρουσιν άπό τοδ Φιλόθεου εΙς Κα•
ρυάς ένθα τό τοϋ "Ορους Συνέδριον. Ή μέν κατω-
τέρα διά τοΟ Μοναστηρίου τών Ίδήρων, ή δέ ανω-
τέρα διά τοΰ ΚουτλουμουοΙου. Προετίμηοα τήν δεο•
τέραν μετά τίνος μικράς παραλλαγής χάριν επισκέ-
ψεως Μονυδρίου τινός, του Μυλοποτάμου, ού τήν
θέσιν οΐ μοναχοί περιέγραφον ώς μοναδικήν. Μετά
τρία περίπου τής ώρας τέταρτα έν τφ μέσω συβκίου
δάσους έφάνη τό Μονύδριον τούτο έγκαταλελειμ-
μένον νΰν Ή φιλέρημος αηδών είναι ό μόνος αί'τοό
μελωδικός οΙκιστής, θρηνούσα τοδ αληθώς τούτου
Παραδείοου τήν έγκατάλει>^ιν.
Ιδού αληθής τόπος ψ•υχικής αναπαύσεως, χαράς,
καΐ ακίνδυνου ευδαιμονίας. '^Ο άνθρωπε ποσάκις
έκζητών ύποθετικήν εύτυχίαν, παρέρχεσαι τάς άνοι-
κτάς τής άληθοΰς μακαριότητος πύλας... Ενταύθα
δένδρα καρποφόρα καΐ άγρια, θάμνοι παντοίοι καΐ
άνθη ποικιλόχροά είσι πανταχού μίγδην διεσπαρμέ-
να. Παρά τήν άμφιλαφή καστανέαν φύεται ή ι^^I>^^
κα\ (^οδόχρους μηλέα, παρά τήν ούρανομήκη ιπ3πά•
ρισσον ή χρυσή πορτοκαλέα, παρά τήν βαθύσκιον
πλάτανον ή γλυκεία συκή, ή άμυγδαλέα καΐ ή ^οιά,
πανταχού δέ ό κόμαρος κολοσσιαίον έχων ενταύθα
ανάστημα πορφυρίζων τήν φύσιν μέχρι τών <1ιφθ•
τάτων κορυφών παρέχει αύτόματον εΙς ίτάχτας
τροφήν. Πάσα δέ αύτη ή ζωγραφική φύσις έμψυ
χούται ύπό απείρου πλήθους πτηνών, άφόδως ενταύ-
θα ώς εΙς τι άσυλον προςφευγόντων, μελφδικβός δέ
καΐ παναρμονίως ψαλλόντων νυχθήμερον.
Σ, Σ, Ε, Τά υποΧειφϋ'έντα τών αναγνωσμάτων τών συλλογικών ετών Μ' καΙ ΜΑ' σνμ^τΜριλ^-
φ^σονται έν τ φ ^σον ονπω δημοσίΒνομένφ ΚΘ' τόμφ.
ΤΕΛΟΣ τον ΚΗ ΤΟΜΟΓ
ΠΙΝΑΞ ΤΩΝ ΠΕΡΙΕΧΟΝΕΝΩΝ
ΙΔΡΓΤΑΙ, ΜΕΛΗ, ΕΓΕΡΓΕΤΑΙ, ΔΩΡΗΤΑΙ, ΠΡΟΕΔΡΟΙ, ΚΟΣΜΗΤΟΡΕΣ,
ΕΠΙΤΡΟΠΑΙ, ΕΠ1ΜΕΑΗΤΑΙ
ΣβΧ.
ΙδρυταΙ του Συλλόγου . • γ
Ταχτικά (χΑη ! (
Έπίτψά. [λέλη • .' ^ (β
Άντ67Γ^σ76λλοντα μέλη . . • . κ
Μεγάλοι Εύεργέται, ΕύεργεΓαι, Μεγάλοι Δωρηταί, ΔωρηταΙ του Συλλόγου κΓ
ΠρόεδροΓ του Συλλόγου (1861—1 902) κΓ
Κοσριήτορες, Διαρκείς Έπιτροτταί, Έπιμεληταί. , κζ
ΠΡΑΚΤΙΚΑ ΚΑΙ ΕΚΘΕΣΕΙΣ
ΤΩΝ ΣΤΛΛ0Γ1ΚΩΝ ΕΤΩΝ Λθ', Μ' ΚΑΙ ΜΑ' 1899-1902
Πρακτικά του Λθ' συλλογικού έτους άττό Μαίου 1899 μέχρι Μαίου 1900 (<ιυνεδρ(α
,ΑΤΚς-', 14 Ιουνίου 1899— , ΑΤΝΒ' 4 Ιουνίου 1900) 3
Έκθετι; Φιλολογικής Επιτροπής, υπό */α). ΒαΙαβάνη 20
Έκθεσις Συντακτικής Επιτροπής, υπό *Ιω. ΒαΙαβάνη 21
Έκθεσις Κοινωνιολογικτίς Επιτροπής, υπό Κ. Αονβαρη 21
Έκθεσις Διαχειρίσεως Ταμιείου, υπό Δ, 77. Μηλιώχον 23
Λογοδοσία τών κατά τό ΛΕ' συλλογικόν έτος 1899 — 1900 πεπραγμε'νων εν τψ
Συλλογφ, υπό του τέως προέδρου Μιχαίιλ Ψαλίδα 24
π ΠΙΝΑΞ ΤΩΝ ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΟΝ
Πρακτικά του Μ' συλλογικού έτους άπό Μαίου 1900 {^ίχρι Μαίου 1901 (Συνβίρία ^^
>ΤΝΓ', 19 Μαίου 1900— ΑΤΟΖ', 27 Μαίου 1901 24
Έκθεσις Κοινωνιολογικΐΐς Επιτροπής, υπό Κ. Δονβαρη 43
Έχθειις Διαχειρίσεως Ταμιείου, υπό Α, Π, ΜηΙιώτου ^ 44
Λογοδοσία τών κατά τό Μ', συλλογικόν έτος 1900 — 1901 πεπραγρ,ενων εν τω
Συλλόγω υπό του προέδρου Γεωργίου ^ΑηοατοΧίδου • • • . • ^ 45
Πρακτικά του ΜΑ' συλλογικού έτους άπό Μαίου 1901 (χίχρι Μαίου 1902 (Συνεδρία
>ΤΟΗ', 11 Ιουνίου 1901— ΑΥΓ, 2 Ιουνίου 1902 54
Έκθεσις τ^ς Φιλολογικής Επιτροπής, υπό Δ. ΟΙκσνομίδου 67
Έκθεσις της * Αρχαιολογικής Επιτροπής, υπό Χρ. Γ. Πανταζίδον. 69
Έκθεσις τής Κοινωνιολογικής Επιτροπής, ύτ^ό Άρ. Δημοηούλου 68
Λογοδοσία τών κατά τό ΜΑ' συλλογικόν έτος 1901 — 1902 πεπραγμένων εν τψ Συλ-
λόγφ υπό του τέως προέδρου Γεωργίου ^Αηοστολίδου 72
ΑΝΑΓΝΩΣΜΑΤΑ
ΤΩΝ ΣΤΛΛΟΓΙΚΩΝ ΕΤΩΝ ΛΘ', Μ' ΚΑΙ ΜΑ' 1899-1902
Ό Γοργίας του Πλάτωνος καΐ ή περί ποινής θεωρία, υπό Γεωργ, 'Αποστολίδου 87
Έπανόρθωσις άφηγήσδων γεγονότων τινών έπΙ αύτοκράτορος Ηρακλείου του Α' ύττό
Ξ. Α. ΣιδερΙδου 89
Ναοί τής Κων/πόλεως κατά τό 1593 καΐ 1604, ύπό '^Λ Π• Κεραμέως 118
Παρατηρήσεις ε!ς την προηγουρ,ένην άνακοίνωιιν του κ. Άθ. Π. Κερα[χέως, υπό
Ξ. Α. Σιδερίδου 126
Αι ΦιλοσοφικαΙ (δέαι του Πινδάρου, υπό ΜαΊ&. Παρανίκα 145
Τα περί γυναικός πάρα Πλάτωνι Φιλοσοφούμενα, ύπό Χρ, Γ. ΠανταζΙδου 159
Λυσίου ό πρώτος δικανικός λόγος *Γπέρ του Ερατοσθένους φόνου Απολογία, ύπό
Γ, ΆηοοτοΙίδου 175
Νίκαια, Μικρά Νίκαια η Νίκιτσα, ύπό Γ /. Ααμηοναιάδου 199
Περί τής ε(ς 'Ρώμην δι' ελλήνων ιατρών Είςόδου τής Έ πίστη [ιονικής ίατρικής, ύπό
*Αναστ, Χρηατίδου ...... ^ 202
ΠΙΝΑ2 ΤΩΝ ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΩΝ ΠΙ
Σβλ.
Βυζαντινή έν Σά[χφ Επιγραφή, υπό Αουδ, Βύρχνερ 214
Διάφορα σγ)(Χ(ΐώ(χατα, ύπδ Β. Α. Μνστακίδου, (Α' Μητρόπολις Παροναζίας, Β'
Άνέκδοτον Σιγίλλιον Ίωαννιχ(ου του Β' κατά τό 1653, Γ "Επιγραφικά). • 218
Τό Μυλοπότα(χον (συλλογή ιστορικών |ΛνΎ)(Λθνευ(χάτων), υπό *Αλεξ. Ε. Αανριώτσυ. . • 227
ΕΡΓΑΣΙΑΙ βιολογικής ΕΠΙΤΡΟΠΗΣ
(ΠΑΡΑΡΤΗΜΑ του ΚΖ' τό(Χ0ν) 1-216
Πίναξ των π5οΐ£χθ[Λίνων του ΚΗ' τόμου * • • • • • Ι -III
^
Γ
ΒΙΟΛΟΓΙΚΗ ΕΠΙΤΡΟΠΗ
ΕΡΓΑΣΙΑΙ ΤΩΝ ΕΤΩΝ 1899-1902
ΒΙΟΛΟΓΙΚΗ ΕΠΙΤΡΟΠΗ
ΕΡΓΑΣΙΑΙ ΤΩΝ ΕΤΩΝ 1899-1902
--^*<«>•ί5>•*^
ΣΤΝΕΔΡΙΑ ΝΕ'
20 'ΟκτωβρΙον 1899.
Προβδρία Μ. Ψαλίδα, προέδρου του Συλλόγου.
Άμα τή ένάρ^ει τής συνεδρίας ό γραμ-
ματεύς άναγχνώόκει έπι<$τολήν τοϋ κ. Φ.
ΦϋΦΖΐάδον, δι' ής υποβάλλει ποφαίτησιν
άπό τής προεδρίας τής Επιτροπής.
Ό κ. Πρόεδρος τοΟ Συλλόγου, συνψδά
τφΚανονκίμφ, αναβάλλει τήν εκλογή ν τοϋ
νέου προέδρου εΙς τήν προςεχή <$υνεδρίαν.
Μετά ταύτα ό κ. Κ. ΕΙενΰ^ερίάδης άνα•
γινώσκει πραγματείαν ηερί όηια&ιοϊρΐ'
δυίής σκληρστομής, ύηό τοϋ καΰ^ητοϋ
Η. ΠανΛ ίφαρμοα^είοης ηρός '&εραηΒίαν
γΧαυπώματος αίμορραγικοϋ, έχου(5αν ώς
επομένως :
Κνριοι,
Ή αντρείος κερατοειδεκτομί^ άττό τίνων
ετών ίχιι ε{ς€λθβ( έν τη κλινική του όμονινοΰς
καθηγτιτοϋ της όφθχλριολογίας κ. /7ανα, εγ-
χείρησης καΐ αύτη υπό του αύτου ιπινοηθιίσα
κχΐ σχουσα ώς άποτίλκτμα την (τημαντικην
έλάττωιιν του περιεχομένου τών φιαλιδίων
του άνατομοπαθολογικοΰ εργαστηρίου της
κλινικής αύτου.
Ή νεωτέρα εγχειρητική οφθαλμολογική
κατάκτησις έγκειται ίν τη δηισ^ιοϊριόοίΐ}
σκίηροτομη, εγχειρήσει σχεδόν νέα, προκυ-
ψάση \κ τον δτι πατ^ι τάς τομας βολβών
απλών σκληροτομηθέντων προηγουμένως χά-
ριν πειραματισμού, είχε παρατηρηθή δτι άντΙ
της τομής του σκληρωτικου τό πλείστον ή τομή
άφεώρα την βάσιν τοϋ κερατοειδούς, ένεκα ελ-
λείψεως Ικανού διαστήματος, της Ιριδος παρα-
κωλυούσης ούτω την κατά τόν σκληρωτικόν
είςαγωγήν του μαχαιρίου. Κρίνας λοιπόν ό κ.
Πάνας δτι προτιμοτερον καΐ λυσιτελέστερον
θα ητο, αν τό μαχαίριον είςήγετο δπισθεν τ^ίς
Ιριδος, δπως προςβχλτ, τόν σκληρωτικόν μετά
αείζονος βεβαιοτητος, άπεπειράθη καΐ επέτυχε
θαυμασίως, (δίο^ε χκτά του αιμορραγικού γλαυ-
κώματος, την θεραπείαν τής κακοηθέστατης
μορφής τών γλαυκωμάτων, της υποχωρούσης
μόνον είς την έξόρυζιν. Έν τισι τών περιπτώ•
σεων, άφορώσαις ού μόνον είς γΙανκωβΛα αίμορ-
ραγίχόν, άλλα καΐ είς τό παιδικόν λεγόμενον
γλαύκωμα, την βουφ&αΐμίαν ή ϋροφϋαΐμίαι^
λεγομένην,προϊουσαν τηνπορείαν καΐ παραπλή-
σια προς τα του καθαρού γλαυκώματος Φ^μ-
πτώματα έμφανίζουσαν, είς ταύτας ό κ. Πάνας
εφήρμοσε την νέαν αύτου έγχ«ρητικήν μέθοδον.
Καταπεισθέντες λοιπόν καΐ ημείς ύπό τών
λαμπρών δντως αποτελεσμάτων, άτινα συνε-
πήγετο ή κατά τους ύποδεΓχθέντας κανόνας
ύπό του κ. Πάνα γενομένη όπισ^κΗ^κΙιχ^
ακίηροτομή, έπεδόθημεν είς την πειραματικήν
ίκτέλεσιν τής έν λόγφ έγχειρήσεως, ής τάς
μεγάλας δυςκολίας δίν έβραδύναμεν να κατα-
νοήσωμεν, γνωστού δντος δτι τό μαχαίριον
οφείλει νά δ(έλθη (πισθεν τής Ιριδος χωρίς
ο ΕΝ ΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΟΤΠΟΛΕΙ ΕΛΛΗΝΙΚΟΣ ΦΙΛΟΛΟΓίΚΟΣ ΣΥΛΛΟΓΟΣ
νίς τραυ|Λατ(σγι τό άκτινωτόν σώρια, πολύ-
τΐ|χον άγγιιοβριθίς καΐ λίαν εύαίσθητον του
όφθαλ(Λθυ όργανον. Συν τφ χρόνφ λοιπόν χαΐ
τη βοηθείί}: των διδαγμάτων του κ. Πάνα,
κατωρθώσαμεν να Ικτβλίσωμιν ίκανάς, £νευ
τραυματισμού του ακτινωτού σώματος καΐ
της Ιριδος, σκληροτομας π&ιραματικάς.
Μη δυνάμενοι έπΙ του παρόντος να είς-
έλθωμεν ε{ς λεπτομέρειας της έν λόγφ έγχει-
ρησεως καΐ χωρίς να Ιχωμεν την άπαι'τησιν να
προβώμεν, πρό της από των χειρών τοίϋ σο-
φού διδασκάλου εκδόσεως λεπτομερούς καΐ σα-
φούς περιγραφής ταύτης, ε(ς την δημοσιευσιν
αύτης, άρκούμεθα σήμερον μόνον έπι' τίνος
περιπτώσεως προςωπικης, ικανόν ένεχούσης
τό διαφέρον υπό την εποψιν της έξελε'γζεως
τών αποτελεσμάτων της νέας ταύτης μεθόδου.
*Η Ιστορία του αρρώστου ημών, δν ηκο-
λουθήσαμεν έπί τίνα χρόνον, έχει ώς έξης:
Πρόκειται περί αρρώστου ηλικίας 50 ετών,
γεωργού έκ Μικρας *Ασίας, αρθριτικές κρά-
σεως μετά τών κυριωτάτων εκδηλώσεων άθη-
ρωματώδους έκφυλίσεως τών αγγείων αρκετά
καθαρώς έκσεσημασμένων (ημικρανίας, αντι-
στάσεως υπό τόν δάκτυλον τών κροταφικών
καΐ κερκιδικών αρτηριών κτλ.). Τό άναμνη-
στικόν αύτου ούδεμίαν από συφίλιδος μό-
λυνσιν παρέχει. Ουδεμία προηγήθη νόσος
σπουδαία, πλην μικρών τίνων ελαφρών, ασή-
μαντων δλως καΐ παροδικών.
Πρό της εμφανίσεως τών γλαυκωματωδών
συμπτωμάτων έν χρόνοις πολύ άπομεμα-
κρυσμένοις (1895) ο άρρωστος ηρξατο παρα-
πονούμενος δια κεφαλαλγίαν ήμικρανικής μορ-
φής, έπί τινας ημέρας διαρκέσασαν καΐ λή-
ζασαν κατά μικρόν είς την έμφάνισιν τών
πρώτων γλαυκωματοειδών συμπτωμάτων,
συνισταμένων ε(ς πόνους περικογχικούς, υψω-
σιν της οφθαλμικής πιέσεως, έμφάνισιν κύκλων
κεχρωματισμένων περί την φλόγα κηρίου κτλ.
Μετέβη είς Σμύρνην προς έπίσκεψιν οφθαλ-
μολόγου, δςτις συνεβούλευσε χρησιν θερ-
μών επιθεμάτων μετά κολλυρίου πιλοκαρπί-
νης νιτρικής 1 : 100. Ή κατάστασις, ολίγον
βελτιωθεϊσα, διετέλεσε τοιαύτη έφ' ίκανόν χρό-
νον μετά μόνης της διαφοράς δτι ή οξύτης της
οράσεως ηρζατο επηρεαζόμενη σπουδαίως, δτε
την νύκτα της 20 Νοεμβρίου 1898 κατελήφθη
υπό πόνου την εντασιν ικανού κατά τόν άριστι-
ρόν όφθαλμόν, μη έπιτρέψαντος τφ άρρώστφ
να άναπαυθη έστω και έπ' ελάχιστον. Έν τξ
περιστάσει ταύτη ή δρασις ηρζατο σπουδαίως
έλαττουμένη έν τφ νοσουντι όφθαλμφ, κατα-
λήζασα εις τελείαν τύφλωσιν. Ή δείνωσις
τής καταστάσεως/ ήνάγκασε τόν πάσχοντα
καΐ τους περί αυτόν να προςκαλέσωσιν Ιατρόν,
δτε και προςεκλήθημεν παρά τω άρρώστφ,
ον εύρομεν έν ελεεινή καταστάσει, υποφέροντα
σφοδρώς έκ πόνων περικογχικών καΐ όλου τοΟ
αριστερού ημιμορίου της κεφαλής άνευ διακο-
πής. Ή αυξησις της ένδοφθαλμίου πιέσεως ην
λίαν κατάδηλος και τό κορικόν πεδίον έξηλειμ-
μένον. Ή κόρη σχεδόν ακίνητος έν διαστολή.
Τό όφθαλμοσκόπιον αδυνατεί να φωτίση τόν
βυθόν του οφθαλμού, έχοντος τεθολωμένον τό
περιεχόμενον αύτου. Έν τψ δεζιω ατροφία,
αρχομένη του κροταφικού ημιμορίου της οπτι-
κής θηλής μετά κοιλάντεως. Όπτικόν πεδίον
ηλαττωμένον κατά τό έξωτερικόν τμήμα.
Πίεσις ένδοφθάλμιος μικρόν ηύζημένη.
Βλέποντες λοιπόν την περίστασιν έπφάλ-
λουσαν ήμίν ταχεϊαν ένέργειαν ήρκέσθημεν,
άντΙ παντός άλλου δρ αστήρ ιωτέρου μέσου, είς
την έσωτερικήν χρησιν φαρμάκου κατά του
πόνου καΐ ώς τοιούτον 'έκρίνάμεν την άντιπν-
ρίνην μετά της χλωράλης ώς έπεται :
ΑηΙίργηηβ 1 .50 ζΤ.
ΟΜοΓοΙβ Ι.ΟΟ ^.
ΡοΙίοη ΒΓΟίη&Ιίςαβ δίΓορβαββ ΙδΟ.ΟΟ |τγ.
£η ρΓβηοίΓβ βη 4 άοβββ ά υηβ ΗβιΐΓβ ά'ίηίβηηΐΐβ.
Έκτος της κατά του πόνου θεραπείας ένε-
δείκνυτο και ή πρόκλησις διαφορήσεως, δι* ο
καΐ έχορηγήσαμεν εσωτερικώς την πιλοκαρπί-
νην ε!ς καταπότια λαμβανόμενα την πρωίχν,
πρό της άπό της κλίνης εξεγέρσεως, μετά κυ-
πέλλου θερμού τεΐου.
Μετά την έκτε'λεσιν τών φαρμακευτικών
τούτων οδηγιών, ό άρρωστος έδείκνυεν ικανά
σημεία βελτιώσεως, δυνηθείς ούτω νά άνα-
παυθη ολίγον. Ή βελτίωσις δμως αύτη πρός-
καιρος μόνον ητο, διότι μετά πάροδον ολίγων
ημερών νεωτέρα προςβολη μετά τών αυτών
περί-ου φαινομένων άνεφάνη. Κατά την ί ξι-
τασιν, γενομένην αυθημερόν, διαγινώσκοαεν
δτι ή ένδοφθάλμιος πίεσις ειχεν αύξηθη μεγά-
λως, έν ταύτζ) δε και φαινόμενα φλεγμονώδη
ΒΙΟΛΟΓΙΚΗ ΕΠΙΤΡΟΠΗ (ΣΥΝΕΔΡΙΑ ΝΕ')
άπό του έπιπβφυχότος χαΐ κ&ρατοβ(^ουζ 1|Χφα-
νιζονται, συ(ΛπληροΟντα την νοσολογικην $1-
κόνα τοΟ δυςτυχοΟς άρρωστου, κατατρυχθ[Αέ-
νου ούτως. Ή όζύτης της όράσιως, εΐπθ|ΧΕν,
ητο (Ληδέν έν τζ> πάσχοντι οφθαλ{Λφ, παρα-
[ΐ€(νασα ρ^έχρι τοΟ Υ4 ^^ '^ζ^ ίτέρφ, τφ δβζιφ.
Ή οφθαλμοσκοπική έξέτασις ούδΐν έπίτρΕ-
ψβν η{Λΐν να παρατηρήσω(Λβν, διότι ητο αδύ-
νατον να φωτισθη ό βυθός τοΟ οφθαλμού,
εν€κα της αίμορραγίας, ιν φ τουναντίον έν τφ
δεξιφ ηδυνάμεθα να διακρ^νωμεν καθαρώτατα
την κοίλανσιν της οπτικής θηλής και τα
ύπεραιμικα ολίγον φλεβικά αγγεία. Ούδαμοϋ
$μως ηδυνηθημεν μετά μακράν καΐ λεπτομερή
έξέτασιν να άνακαλύψωμεν, έστω καΐ την έλα-
χίστην, αιμορραγ(αν του αμφιβληστροειδούς.
Έχοντες λοιπόν πρό ημών άρρωστον, ύφι-
στάμενον τό δεύτερον ηδη προςβολην αίμορ-
ραγικην του χρονίου γλαυκώματος καΐ μη
δυνάμενον να ανάκτηση την προ^τέραν αύτου
υγίειαν καΐ ήσυχ(αν, έσκίφθημεν δτι, αν μίν
ηκολουθουμεν τα πάλαια της οφθαλμολογίας
δόγματα, καθήκον έπιστημόνικόν ειχομεν να
έζορύζωμεν τόντ^άσχοντα οφθαλμόν όλοτελώς,
έχοντες έκ τών προτέρων ύπ' δψιν τα επακό-
λουθα της τοιαύτης εξορύξεως υπό τε αίσθη-
τικην εποψιν καΐ δσον άφορδ την μέλλουσαν
δύςκολον πρόςθεσιν τεχνητού βολβού. Μη θε'-
λοντες δμως ένεκα τών σοβαρών τούτων λόγων
να στερήσωμεν τόν άρρωστον του οφθαλμού
αύτου, δύο έτερα έβλίπομεν προβάλλοντα ζη-
τήματα. Να άναδράμωμεν είς την τελευταίως
εφαρμοσθεϊσαν μέθοδον του κ. Πανά, τουτ' ε-
στίν ε (ς την δπια^ιοΐίριδυζ^ν σχληροτομίιν η
να προβώμεν είς την έκτίλεσιν ετέρας, ανω-
τέρω μνημονευθείσης, έγχειρήσεως, κτήματος
του αύτου κ. Πάνα, της σνν&έτσυ κερατοειόΜ-
τομής; Έχοντες λοιπόν άμφοτέρας ύπ* δψιν
ώς τό μόνον εν τη περιστάσει καταφύγιον,
έσκέφθημεν δτι προτιμότερον θα ητο, προβαί-
νοντες έκ τών άπλουστε'ρων είς τα συνθετώ-
τερα, να προημήσωμεν την έκτέλεσιν της
δτασ^ίόίρίΛΐΗής ακληροτομής, ένεκα ίσχυροτά-
του λόγου, δτι δηλαδή έπωφελούμεθα την
περίστασιν δπως έκ του σύνεγγυς σπουδάσω-
μεν τα θεραπευτικά πλεονεκτήματα της νέας
έγχειρησεως, επιφυλασσόμενοι έν αποτυχία:
ταύτης να προβώμεν εις την δευτέραν, την
ημιεξόρυξιν, ούτως είπειν, του βολβού, ήτοι
την ονν^ετον χερατοειδ&αομήν.
Ός κατά πρώτον έπεχειρήσαμεν την δο-
κΓμην της ομολογουμένως δυςκόλου ταύτης
έγχειρήσεως, δέν κατωρθώσαμεν να άποφύ-
γωμεν την κατά την είςαγωγήν του μαχαι-
ρίον τρώσιν της Ιριδος κατά την μεσότητα.
ταύτης. Μεθ' δλην δμως την βραδύτητα, ην
κατά τό φαινόμενον ενέχει τοιαύτη τομή τ^ίς
ίριδος έ[ς οφθαλμόν ήδη έζ αιμορραγίας εσω-
τερικώς κινδυνεύοντα, δέν δυνάμεθα νά άρνη-
θώμεν καΐ τήν μικράν εύνοϊκήν συμβολήν αύ-
ττίς προς έπιτυχίαν αποτελέσματος ευχάριστου,
δπερ ακριβώς έπορίσθημεν. Κατά τήν τρώσιν
της ίριδος λοιπόν τό έκχυθέν αίμα έζηλθε διά
τών δύο τομών, της εΐςόδου καΐ εξόδου του
μαχαιρίου, μετά τών ένδοφθαλμίων υγρών,
προς εύκολωτέραν δ' αυτών ίζοδον εΙχομεν
κρατήσει έν τη τομή τό μαχαίριον έπΙ τίνα
δευτερόλεπτα.
Της έγχειρήσεως περατωθείσης, ουδέν μετ* αυ-
τήν δυςάρεστον φαινόμενον ειχομεν παρατη-
ρήσει καΐ άπήλθομεν καταλείποντες τόν άρ-
ρωττον άσηπτικώς έπιδεδεμένον, καΐ παραγ-
γείλαντες αύτω τήν έπΙ 48ωρον έν τη κλίνη
διαμονήν έν πλήρει ησυχία ψυχική καΐ σωμα-
τική, προς αποφυγήν νέας αιμορραγίας και
αυξήσεως της ένδοφθαλμί'^υ πιέσεως, κατελ-
θούσης μετά τήν έγχείρησιν κάτω του φυσιο-
λογικού.
Τήν αυτήν νύκτα τά πάντα καλώς βαί-
νουσιν, ό άρρο>στος κοιμάται ήσυχος μέχρι
πρωίας. *Η αυτή κατάστασις καθ' δλον τό
διάστημα τών 48 ωρών, μετά τό πέρας δ' αυ-
τών έπισκεπτόμεθα τόν άρρωστον, ουδέν άπό
τού έγχειρηθέντος οφθαλμού παραπονούμενον.
Αϊρομεν τόν έπίδεσμον και π(ίάγματι παρα-
τηρουμεν ύποτονίαν καταφανή, έζάλειψιν τών
οδυνηρών φαινομένων, άλλ' ό βυθός δέν φωτί-
ζεται. Μή παρουσιαζόμενης ανάγκης δευτέ-
ρας τού οφθαλμού έπιδέσεως, άπήλθομεν σύ-
στησαν τες τζ) άρρώστφ άκραν ήσυχίαν έπί
τινας ημέρας, μετρίαν χρησιν κολλυρίου πιλο-
καρπίνης και προςοχήν εις τόν γαστροεντερι-
κόν σωλήνα προς αποφυγήν φόρτου καΐ -δυς-
πεψίας. Έπαναβλέπομεν τόν άρρωστον μετά
δέκα ημέρας και λίαν ευχαρίστως παρατη-
ρούμεν τήν παραμονήν τών αυτών σύμπτωμα-
ο ΕΝ ΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΟΤΠΟΛΕΙ ΕΛΛΗΝΙΚΟΣ ΦΙΛΟΛΟΠΚΟΣ ΣΥΛΛΟΓΟΥ
των (χετα (χόνης της διαφοράς δτι ή ένδοφθάλ-
(χιος πίεσις είναι του αύτου βαθ(ΐ.ου προς την
του έτερου, γλαυκω(χατικου καΐ τούτου, οφθαλ-
(χου. Ή οφθαλ{ΐοσκο7Γΐκη έξβτασις παρουσιάζει
(χικράν τίνα Χιαύγειαν, είςελΟουσαν ε{ς τόν βυ-
θόν του έγχειρηθέντος οφθαλμού. Των συ(χ-
πτω(χάτων τούτων ουδόλως βντων . άνησυχα-
(χτικών, ηρχέσ6η[χεν εις ττ,ν έξακολούθησιν
της χαθημερινγίς θεραπείας δια της ένσταλά-
ξεως κολλυρίου πιλοκαρπίνης προςτιθε{Λένης
ως προφυλακτικής καΐ της κατά την πρωίαν
λήψεως τών διαφορητικών, ως ανωτέρω έμνη-
{χονεύθη.
ΈπΙ 15 ή(χε'ρας ό άρρωστος ουδέν παρε-
πονήθη* την δεκάτην 6(χως ηρξατο αίσθανό-
(χενος πόνους τινάς, αλλ* ούχΙ τόσον εντόνους,
ώςτε να σπεύσγ) προς συνάντητιν ή[χών. Έν
τούτοις την νύκτα της αύτης ή(χέρας προς-
βάλλεται πάλιν υπό πόνων, (χή δυνηθείς (χέχρι
της πρωίας να κοΐ(χηθγ5. Έπισκεπτόμεθα τόν
άρρωστον καΐ παρατηρου(χεν ηύζηιχένην την
ενδοφθάλ|χιον πίεσιν ούχΙ δ[χως ως έν άρχη.
Ή οφθαλ[χοσκοπική έζε'τασις αποδεικνύει σκο-
τεινοτε'ραν την χροιάν του βυθού, (χαρτύριον
νε'ας, άλλα (χικράς αιμορραγίας, ήτις ούχ
•ίττον εμπνέει αμφιβολίας. Μη πιεζόμενοι
πολύ υπό της ανάγκης δπως έπέμβωμεν ^ει-
ρουργικώς, άνατρε'χοντες είς την ανωτέρω μνη-
μονευθείσαν ούν&ειον κερατοειδεκτομήν, άπε-
φασίσαμεν δπως άντεπεζέλθωμεν δια τών
Ιατρικών μέσων, άλλα δραστηρίως: Ενστα-
λάξεις κολλυρίου πάοκαρηίνης μετά Ιζ^ρΙνης,
κατά την συνταγήν του κ. Αύαάίβ^ ιδρωτο-
ποιά εσωτερικώς καΐ καθαρισμός του εντερικού
σωληνος δια καθαρτικού κλύσματος.
Μετά τινας ημέρας έπαναβλέπομεν τυ/αίως
τόν άρρωστον, έχοντα καλώς καΐ ουδέν άπό
του οφθαλμού παραπονούμενον καθ' δλον το
διαρρεύσαν χρονικόν διάστημα. Ή ένδοφθάλ-
μιος πίεσις, κατελθουσα, παραμένει σχεδόν φυ-
σιολογική, ό δέ δι* οφθαλμοσκοπίου φωτισμός
αποδεικνύει διαύγειαν του βυθού μείζονα πως.
Έκτοτε δεν έπανείδομεν τόν άρρωστον, έν
τούτοις έπληροφορήθημεν περί της ελλείψεως
νεωτέρων προςβολών.
Ή περίπτωαις, ήτις έγένετο τό θέμα της
παρούσης ανακοινώσεως, ένέ/ει τούτο τό δια-
φέρον, δτι πρώτη έδημοσιεύθη προς ύποοτή-
ριζιν τών ενθαρρυντικών αποτελεσμάτων της
περί ης ό λόγος έγχειρήσεως, περιγραφείσα
μόνον έν τη κλινική διδασκαλία: υπό τοδ χ.
Πανά άπό δύο μόλις ετών.
Ενώπιον λοιπόν τοιαύτης εγχείρησε»;,
δυναμένης πολλάκις να σφση όφθαλμόν κατα-
δικαζόμενον εις τελείαν άπώλειαν, δέον να
έζάρωμεν τό πρωτότυπον και δημιουργόν
πνεύμα του κ. Πανά, ζητουντος έν τ§ επι-
στήμη πάντοτε τό νέον καΐ ώφέλιμον έν ταύτω
υπέρ της άνθρωπότητος, προς έπικύρωσιν εκεί-
νου, δπερ πλειστάκις κατά την έν το) νοσοκο-
μείφ ΗόίβΙ-ΌίβΗ διδασκαλίαν αύτοΰ είπιν,
δτι δηλαδή ή πρόοδος της ημετέρας Ιηνηη-
μης ηραγματοηοίέααι ούχΙ άποκλείστίκό^ χοϋ
μόνον δίά της αναγνώσεως, άΐλά μάλλον δίά
της κα'&ημερινης παρατηρηαεοκ.
Σκέψεις καΐ σνμπεράαματα. Άγνο-
ουντες έζ ίδίας πείρας άλλας περιπτώσεις &«-
σύίοϊρίδικης σκληρστομής ή μόνον δσας παρη-
κολουθήσαμεν έν τη κλινική του κ. ΙΓατα,
προςτιθεμένης καΐ της ημετέρας, δεν δυνά-
μεθα να σχηματίσωμεν ακόμη σταθεράν ίδέαν
και πεποίθησιν περί της αποτελεσματικής ή
μή δράσεως της προκειμένης έγχειρήσεως τών
αιμορραγικών γλαυκωμάτων, δΓ δ και άνι-
μένομεν τήν έπίσημον δημοσίευσιν ε(ς Ιδιαί-
τερο ν τόμο ν υπό του κ. Πανά, άναγγείλαντος
αυτήν άπό του παρελθόντος έτους.
Έν τούτοις δμως έπιτραπήτω να άναγρά-
ψωμεν σκέψεις τινάς άγουσας εις συμπερά-
σματα ποικίλα και περίεργα.
Καθ' ημάς, τό αποτέλεσμα της δτϊίΟ&ΚΗΟΐ'
δικής οκληροτομής ήσαν ενθαρρυντικά ογδοή-
κοντα έπΙ τοις εκατόν τουλάχιστον. Έπειίή,
αν αφαιρέσω μεν μίαν περίπτωσιν παιλχον
γλαυκώματος, ήτοι βονφ&αλμίας, καθ' ής ανω-
φελής έδείχθη ή έγχείρησις, έν τρισίν άλλαι;
περ'.πτώσεσιν, άφορώσαις αίμορραγικόν γλαύ-
κωμα, τα προκύψαντα αποτελέσματα κατι-
δείχθησαν λίαν Ικανοποιητικά. Έκ τών τριών
τούτων περιπτώσεων έν μέν ταίς δύο ή έγχεί-
ρησις έπήνεγκεν άμεσον τών πόνων παΰ«ιν
καΐ άναστολήν της τών συμπτωμάτων κατα-
στρεπτικής πορείας, έν τη τρίτη δμως, άφο-
ρώση γυναίκα 50 ετών, δέν ήδυνήθη ν* άπαλ-
λάξη αυτήν άπό τών βασάνων, δθιν τα
φαινόμενα έξηκολούθουν υφιστάμενα και μετά
ΒΙΟΛΟΓΙΚΗ ΕΠΙΤΡΟΠΗ (ΣΤΝΕΔΡΙΑ ΝΕ')
την έγχιίρησιν Ιιςί τινας (χόνον ημέρας, 20-25
(ΐβτ' ίντάσβως {ΐετριωτίρας νυν, μόνον δε (Χδτα
κα6η[χιρινην χρησίν πιλοκαρπίνης ηδυνήθησαν
συν τφ χρόνφ να έζαφανισΟώσιν.
*Αν πράγματι ή δηισ&ιόίριδίΗη οκίηροτομ^
ένίχη τι τό λίαν διαφέρον, σωτηριον καΐ και-
νοφανές, βγχΕίται έν τφ γεγονότι δτι έφαρ-
μοσθιισα βττου η άπλη σκληροτομή η ίρι-
δεχτομη μβτα τών μυοτικών έδείχθησαν ανω-
φελείς, Ιπήνεγκε βελτίωσιν καταφανή καΐ
άναστολην της εξορύξεως.
Έν τούτοις μεθ' δλην την εύεργετικην Χρα-
σιν αύτης κατά της ττροόδου του αιμορρα-
γικού γλαυκώματος, ευρισκόμεθα ττρό γεγο-
νότος λ{αν περιέργου, τουτ' εστί του φνσιολο'
γΐΜον μηχανισμού, του δεσπόζοντος του φαι-
νομένου. Και αληθώς, εάν λάβωμεν υπ* $ψιν
ου μόνον την θεωρ(αν του κ. Πάνα, στηριζο-
μένην έπΙ της Α&ηοωματώδοϋς Ικφνλίσεως
τών αγγείων, άλλα καΐ τας άλλας τας . εν
τφ νευρίχφ συστήματι, {δίως τω ανμηα'^τίχφ
(Αύαάϊβ, ΒίβΙίναξΙ κτλ.) η τω λνμφαηκφ
τον βολβού (ΟαΙβΖΟΙϋβΙίί) η τα> ίκκρηικφ
(Οτά(β) η τέλος τη ηα&ολογικη προςφναει
της βάοεοκ της ϊριδος πρ6ς τον σκληρωτικόν
(άπόφραξις της Ιρίδοκερατοειδονς γωνίας του
\νώ6τ, Κηίββ βΐ Ρήβ8ίΐ6ί^'8τηίίΗ), βλέ-
πομεν δτι ουδεμία τούτων συνάδει προς τα
αποτελέσματα τα από της δπωι^ιοϊρίδικης
οκΐηροτομής έν τψ αίμορραγικφ γλαυκώματι,
προκύπτοντα, ως καΐ τα άπό της άπλης σκλη-
ροτομης η της ίριδεκτομης έν τζ) άπλφ η
φλεγμονώδει γλαυκώματι. Διότι, αν πράγ-
ματι έν τω αίμορραγικω γλαυκώματι ώς
πρώτη αίτια, κατά τον κ. Πανάν, ερχηται τό
αθήρωμα, τότε πώ; είναι δυνατόν νά -εισθώ-
μεν δτι ή οπισθιοϊριδική σκληροτομία δύναται
ριζικώς νά άναστείλν; κακόν εις γενικήν κατά»
στασιν του οργανισμού έχον την αρχήν ; Πώς
είναι δυνατόν οφθαλμό;, παθολογικά κεκτη-
μένος άγγεςχ, νά έςασφαλισΟνί έττι μακρόν διά
οκΐηροτομίας 6ηιο9ίθϊριδικής η διά τη; δηι-
ο&ίας σκίηροτομής κατ* άξονα (πχρακδντή-
σιως) η διά της δφ&αΐμοτομίας, άφ' ου τό
καθ' εαυτό αίτιον ουδόλως αιρετχι ριζικώς ;
Έάν μεν αί μνητθείται εγχειρήσεις έπενερ-
γώσιν εύνοϊκώς έπι του αιμορραγικού γλαυκώ-
ριατος διά της άρσεως τη; μεγάλης πιέσεως
και της εξαφανίσεως τών πόνων, τότε προς
τίνα λόγον καΐ απλή σκληροτομή, ηροα&Ια η
δπιο&Ια, νά μη έπενέγκη τό αυτό θεραπευτικόν
αποτέλεσμα ;
• Τούτων ούτως εχόντων, βλέπομεν δτι μεθ'
δλας τάς έγχειρητικάς μεθόδους, αίτινες κατα-
φανώς έπΙ τών γλαυκωμάτων, καΐ ιδίως του
αιμορραγικού, έπενεργουσι λυσιτελώς, ουδέν
γινώσκομεν ώς προς τόν μηχανισμόν αυτών,
δςτις σήμερον παραμένει ετι μυστήριον.
Ό κ. 'Ιατρόηουλος άναγινώ(ίκει άν(χκοί-
νωΰιν ηερί χρονίον γλαυκώματος καίτρα^
χηλίχής γαγγλιεπτομής, έχουβαν ώς έ^ής:
Ώς γνωστόν, τό πρωτογενές άπλουν χρό-
νιον λεγόμενον γλαύκωμα, καίτοι κατατάσσε-
ται μεταξύ τών υπό τό κεφαλαιώδες δνομα
του γλαυκώματος γνωστών παθολογικών τοΰ^
οφθαλμού καταστάσεων, παροιφάζει πλεί-
στας καΐ κατά τό μάλλον η ητΛν ουσιώδεις
διαφοράς, άπό του οξέος και ύποξέος γλαυκώ-
ματος καΐ άπό τών αρκούντως ποικίλων μορ-
φών του δευτερογενούς γλαυκώματος. Τοσού-
τον, ώστε τό χρόνιον γλαύκωμα, κυρίως είπεΐν,
εν καΐ μόνον σύμπτωμα παρουσιάζει, τάς αλ-
λοιώσεις της θηλής του οπτικού νεύρου, συνι-
σταμένας πάντοτε είς ίδιάζουσαν άτροφίαν
αυτής μετά κοιλάνσεως σημαντικής* ελλείπει
δέ χαρακτηριστικώτατον σύμπτωμα τών λοι-
πών γλαυκωμάτων, ή αύξησις της ένδοφθαλ-
μίου πιέσεως. Τό τοιούτον δέ βεβαίως έδωκε
τότνον ανέκαθεν εις πολλάς θεωρίας και δοξα-
σίας περί της φύσεως και της γενέσεως της
οφθαλμική; ταύτης νόσου, περί ων ενταύθα
ούτε καιρός ούτε ανάγκη υπάρχει δπως γείνη
λόγος, έστω καΐ συντομώτατος. Ακριβώς
δμως, δπως αποσιωπήσω ταύτα, παραθέτω
ώς συμπέρασμα τών περί του ζητήματος τού-
του γνώσεων ημών την επικρατούσαν γνώμην,
δη ή αίτιολογία τών διαφόρων μορφών του
γλαυκώματος, ϊσω; δέ και τής μιας μόνης μορ-
φής, του χρονίου γλαυκώματος, είναι και σκο-
τεινή και πολύπλοκος. *Η δέ γνώμη αύτη
μέχρι τινός ύ::οστηρίζεται και υπό τή; θερα-
πευτικής τή; είρημένη; νόσου.
Διά μέν τό πρωτογενές ο;ύ γλαύκωμα και
^
ο ΕΝ ΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΟΤΠΟΛΕΙ ΕΛΛΗΝΙΚΟΣ ΦΙΛΟΛΟΓΙΚΟΣ ΣΓΛΛΟΓΟΣ
τάς πλείστας περιπτώσεις του δευτέρου η (ρι-
δεκτομη καΐ ή σκληροτομή έγίνοντο τό άσφα-
λίστερον αμα χαΐ σωτηριωδέστερον Ιαμα, τ6 δέ
χρόνιον γλαύκωμα σχεδόν Ιζ ολοκλήρου ώς καΐ
περιπτώσεις τινές τών λοιπών μορτών χεινται
ε{ςέτι ερμαιον της θεραπευτικής ημών αγνοίας.
Τούτο βεβαίως εκίνησε κατά τα τελευταία
ετη καΐ τόν κ. ΒΙχαον^ δπως διστάστ, περί της
κοινώς πιστευομίνης φύσεως του γλαυκώμα-
τος, σχεδίαση έτίραν θεωρίαν καΐ ύποδείζη
νέαν θεραπείαν, έζ ιζς δμως ουδέν Ιγένετο τ6
δφελος. Τούτο εκίνησε καΐ τόν κ. }ναΙί6Τ^
ττίς Όδησσου καΐ άλλους, δπως δώσωσι μεί-
ζονα σημασίαν ε!ς τόν άρθριτισμόν έν τη νόσφ
ταύτη καΐ ζητησωσι νέαν θεραπείαν ίν τη
χρήσει της πιπεραζίνης και £λλων ομοίων
φαρμάκων. Τέλος, παραλείπων πλείστας αλ-
λάς δοκιμας δευτερευούσης άξιας, επιμένω είς
την σπουδαιοτάτην πασών.
Πρό διετίας ό Αύοάΐβ^ τών Παρισίων
έποιήσατο τολμηρότερον άλμα είς τό επικρα-
τούν ε{ςέτι σκέτος, ώς μίτον λαμβάνων λίαν
έλκυστικήν θεωρητικήν παράστασιν της αιτιο-
λογίας της νόσου έν γένει. Τουτ' ίστι, στηρι-
ζόμενος έπι τών γνωστών άπό του ΟΙΟΑίάβ
Ββτηατά γενομένων πειραμάτων έπι του
τραχηλικού τμήματος του συμπαθητικού καΐ
τών έζ αυτών έν τφ οφθαλμφ παραγομένων
μεταβολών, έσχεδίασε θεωρίαν, δι' ής παρε-
δέζατο πηγήν πάσης μορφής του πρωτογενούς
γλαυκώματος νοσηρας (έρεθιστικάς) καταστά-
σεις του συμπαθητικού ώς καΐ συγγένειαν της
νόσου ταύ^/1ς προς την έζοφθαλμίχν, εκ τού-
του δέ εξήγαγε συμπέρασμα θεραπευηκόν την
πιθανήν θεραπείαν του γλαυκώματος δια της
έκτομης του τραχηλικού τμήματος του συμ-
παθητικού, ιδίως δέ του ανωτάτου αύτου
γαγγλίου.
1. Β/τσος.— Ιιβ ξ^ίβυοοπιβ ρΗιηίΙίΓ β* Ια ρβρίΐ-
ΙίΙβ £[1αυεοιη3ΐ6υδβ (Αηηα1β3 άΌοϋΙίδΙίςυο, ΛούΙ
1894).— Ι^β ^ΙαυοοίΏβ ρηηιίΐίί βη ΟπβηΙ (ΑιχΗίνββ
άΌρΙιΙαΙηιοΙοβτίο, ^3ην^β^ 1897).
2. ΤΓα//βΓ — ΤκιίΙβηιβηΙ ιηβάίοβΐ άα 8^ΐ3αοοιηβ
(1.3 ΟΙίηίςυβ 0ρ1ιΐ3ΐΐΏθ1ο^ί(]α6, 10 ϋβοβιηΙίΓ0 1898).
3. ^6αίΖίβ.— ΝδΙαΓβ άιι 8Γΐ»υοοπιβ-ΕχρΗ€3ΐίοη
άβ Γβοϋοη οϋΓβΙίνβ άβ ΙΊπάβοΙοπιίβ (Οοη^Γβδ άβ
8οοίβΙβ ΓΓ3ΐις3ί8β (ΙΌρΗΙβΙιηοΙοβ^ίβ, 1897. — Ιη ΟΙί-
ηίςιιβ ΟρΜβΙίυοΙ., 10 ^ιι^η 1897).
*Αν καΐ ή θεωρία αύτη, ώς έξηνέχθη, ίιτο-
λεμήθη δι' ϊλλειψιν συνοχής υπό του Οο/ίίνροι^^
καΐ άνεθεωρήθη δια νέας λογικτίς υπό του χ.
ΜηΙστη\ ούχ ήττον έπιτυχίαι τινές σοβαροί
της έπι τοιαύτης θεωρίας βασισθείσης νέας 9ι-
ραπευτικγίς άγωγης ηύξησαν τό περί αύτης
διαφέρον τών οφθαλμολόγων, δέν έβράδυναν
δέ τίνες έζ αυτών να δοκιμάσωσι την νέαν
θεραπείαν του γλαυκώματος*.
Ούτω λοιπόν έν πρώτη δοθείση ευκαιρία
έπεζητήσαμεν καΐ ήμεις να έφαρμόσωμεν την
έκτομήν του ανωτάτου τραχηλικού γαγγλίου,
ελλείψει ασφαλέστερου μέσου, αποτυχόντων
δέ τών τέως γνωστών ίαμάτων.
Ή ημετέρα περίπτωσις ϊχει ώς έξης :
Ό •/. Π., έκ του πάρα την Προικόννησον
νησιδίου Κουτάλεως, ετών 56, λεμβουχος, έγ-
γαμος, απολαύων άκραν ύγίειαν καΐ ούδέποτ(
παθών σύφιλιν, χαρακτηρος ευαίσθητου χαΐ
έκ της ημερησίας αύτου εργασίας ζών, προς-
ηλθεν είς την ήμετέραν κλινικήν τό πρώτον τ^
26 Ιανουαρίου έ. Ι. παραπονούμενος έπΙ ίμ-
βλυωπία, άρζαμένη άπό έτους* κατ' αρχάς
παρετήρησε νέφος παροδικόν έν τω άριστιρω
όφθαλμω, δπερ ακολούθως έγένετο μόνιμον
και ηύζανε βαθμηδόν άπό δέ 6 μηνών η
ό'ρασις αύτου ϊμενε σχεδόν ή αυτή.
Κατά την έξέτασιν εύρον έν τφ άριστιρω
όφθαλμφ τα σημεία γλαυκώματος ήσυχου,
ήτοι γλαύκωμα χρόνιον άπλουν : τόνος ελά-
χιστα υπέρ τό φυσιολογικόν, οξύτης οράσεως
Υδ άνευ ύέλου, όπτικόν πεδίον περιωρισμέ-
νον συγκεντρ.ικώς είς τό ήμισυ περίπου, κόρη
συνεσταλμένη τη χρήσει έζερίνης*, κερατοειδής
διαφανής, έσωτερικόν του βολβού διαφανές,
πρόσθιος θάλαμος φυσιολογικών διαστάσεων
καΐ θηλή του οπτικού νεύρου σαφώς παρου-
•τιάζουσχ γλαυκωματικήν άτροφίαν μετά κοι-
1. (7α>ηροΛ.— δοοίβΐβ ΓΓ3ηςίΐί8β άΌρΙιΐ3ΐιηοΙο^ίβ
(δόαηοβ (Ια 4 Μίΐί 1898).
2. Μπίατης.— ί.θ ξ^ΐ3υοοΐΏθ ρηιηίΗί οη Οπβηΐ-
Οπβ^ίηβ ηβΓΥβυβο. — ΕχρΙίε3(ίοη ιΐβ Γ3εΙίοη ϋοτί-
ϋνβ (1β ΓίΓί(1βεΙοπιίβ(Αηη. (1Ό€α1..8ορΙβπιΙ>Γβ1898).
3. Όό^ηχοΙίέΗ. — 8γιιιρ3ΐΗβ(ΗοΐΏίβ (ΐ3ηδ Ιο 038
άβ £^ΐ3υεοιη6 (Αηη. άΌουΙ., Μαπδ 1899).
4. Τ/)ν προτεραίαν ιίγβ συμβονλ€υΟή εηοον σ»να-
δελφον, δςτις προςωρινιΓ»; άνέ]τρΛψ•ν ίζερίντ,ν χχι ποού-
ιιινεν ίριδεχτομίίν.
ΒΙΟΛΟΓΙΚΗ ΕΠΙΤΡΟΠΗ (ΣΥΝΕΔΡΙΑ ΝΕ')
9
λάνσβως ση(χαντίκης^. Ουδέν δέ άλλο ύπηρ-
χβν, ουτβ 6ρ6θισ(χος, ούτε πόνοι, ούτε δα-
χρυρροία, ούτε χρω[Λατοψ(α ώς εξ Ιριδος. Ό
δεξιός οφθαλ(χός ουδέν θετικόν σημείον έπα-
ρουσ^αζεν ειχεν οξύτητα οράσεως άκεραίαν
τη χρήσει ύέλου -|- 1 , οπτικόν πεδίον πλ-ίίρες,
τόνον φυσιολογικόν, (χόνη δε ή θηλή έφάνη
χατά τι ύποπτος άνευ ώρισ[Λίνου σημείου.
Έπι τούτοις έγε'νετο πρότασις ίριδεκτθ(χης
καΐ τη συγκατανεύσει του πάσχοντος έξετελε'-
σθη την έπιούσανν κατά την στιγμήν της έγ-
χειρήσεως η κόρη εύρίσκετο ετι εν ελαφρά
μυ^ριάσει.
Μετά έβδομαδιαίαν άποθεραπει'αν ό ασθε-
νής άτίηλθε καλώς έχων, άλλ' επανήλθε την
10 Μαρτίου έπΙ δεινώσει του κάκου. Ό δε-
ξιός οφθαλμός εύρίσκετο ίν τη αύτη κατΛ-
στάσει, άλλ'ό αριστερός ητο χείρων η άλλοτε*
τόνος σαφώς ηύξημένος εΙς -}- 1 καΐ πλέον,
βολβικός έπιπεφυκώς εν παθητική υπεραιμία
(φλέβες τινές έξωγκωμέναι) άνευ φωτοφοβίας
η δακρύρροιας, κερατοειδής και έσωτερικόν
του βολβού θολερώτεροι του φυσιολογικού,
θηλή έν τη αύτη καταστάσει, όπτικόν πεδίον
στενώτερον, οξύτης της οράσεως Υβ άνευ
ύέλου' πόνοι δμως και ερεθισμός παντελώς
ελειπον.
Τότε έκρινα ώφέλιμον νά ενεργήσω νέαν
έπ6μ.βασιν, καθ* δσον μάλιστα, του ασθενούς
μη δυναμένου νά διαμένη έν τη πόλει, ουδέ νά
έπανε'λθη έν καιρφ τφ δέοντι ευχερώς, υπήρχε
φόβος μη έπιδεινωθη ή κατάστασις. Έξετέ-
λεσα δέ κατά ποοτίμησιν την προσθίαν άνω
σχλγ)ροτομήν.
Ό πάσχων απέρχεται μετά ολιγοήμερον
άποθεραπείαν, ύπισχούμενος νά έττανελθη ευ-
θύς ώ; δυνηθη' επανέρχεται δέ την 4 Ιουνίου
εν τη έξης καταστάσει*
Δ.Ό. Έν τη πρώτη καταστάσει.
Ά. Ό. — Τόνος μάλλον ηύξημένος (τ=-{-2
περίπου), οξύτης της οράσεως λίαν ήλαττω-
μέντϊ (διακρίνει μόνον τους δακτύλους ιΐς άπό-
στασιν 1 μέτρου), παθητική υπεραιμία περί
τον κερατοειδή (ίδια δέ περί την κάτω
ήμιπεριφέρειαν ζωηρότερα), κόρη, διαφανείς
1. Κατ» την οφθαλμοσχοπικήν ιξέτασιν Ινιστά)αξα
σταγόνας τινάς όαατροπίνης.
Έλλ. Φιλολ. Σύλ/ογος. Το'Ηίος ΚΙΓ
μοϊραι και βυθός έν τη αύτη καταστάσει
περίπου.
Ύπό τοιούτους δρους ουδέν έτερον προς
δοκιμήν εύρον καλλίτερον τής μονοπλεύρου
γαγγλιεκτομής' διότι, του κάκου περιοριζό-
μενου είςέτι έν ένι και μόνφ όφθαλμω καΐ άφι-
κομένου σχεδόν είς τό τέρμα τής σταδιοδρο-
μίας αυτού, ή ακίνδυνος τυγχάνουσα μονό-
πλευρος δοκιμή τής πολλά ύπισχνουμένης νέας
αγωγής ήδύνατο τουλάχιστον νά καθοδήγηση
ημάς κάλλιον προς διάσωσιν του έτερου οφθαλ-
μού, δςτις, κατά τά εγνωσμένα, καίπερ δια-
τελών ετι υγιής, έκινδύνευε τά μέγιστα νά
προςβληθη άπό στιγμής είς στιγμήν ύπό τής
αυτής όφθαλμολοιγου νόσου. Έφ' ώ καΐ έξη-
γήσας τό πράγμα αρκούντως τφ πάσχοντι,
συνεβούλευσα αύτφ νά ζητήση τήν γνώμην
καΐ έτερων συναδέλφων.
Ούτω λοίπόν έμείναμεν σύμφωνοι μετά τών
κ. κ. ΜηΙστη καΐ ΓαβριηλΙδον δπως έκτελεσθη
έτερόπλευρος γαγγλιεκτομή του τραχήλου•
Έπι τούτφ δέ ό ασθενής είςήχθη είς τό ϊερβ-
μίειον νοσοκομεϊόν καΐ ή έγχείρησις ιξετελέ-
σθη άμέμπτως έπΙ παρουσία πολλών ειδικών
τε και μή ύπό του κ. Ψαλίδα τη 10 Ιουνίου.
Καίτοι δέν ελήφθησαν τά μέτρα του Ζίτη^
τηβττηαηη^ προς έξακρίβωσιν τής δράσεως
του ηλεκτρικού ρεύματος έπΙ του εΙργ)μένου
γαγγλίου, ούχ ήττον δμως κατεβλήθη πάσα
προςπάθεια δπως μηδεμία διαφυγή ημάς
μεταβολή έν το> όφθαλμω κατά τε τήν έγχεί-
ρησιν καΐ μετέπειτα.
ΤΙ έγχείρησις έγένετο εν τω ύπογενείφ
τριγώνψ ως εξής-: τομή επιμήκης του δέρ-
1. Ζίγπηίϋπηαηη. — ΟΙ^θγ βίηβη Ραΐΐ νοη Ηβ8€-.
οΐίοη (1β8 ξ^Ηη^Ιίοη οοΓνίοαΙο *8αρΓβπιυπι βγιηρ&ΙΙιίεί
(Οίβ ορΗΐα1ιιιοΙθ)ο^ίδ€ΐιο ΚΙίηίΙί, 5 Αυ^ϋβΐ 1899).
2. Τπάρχοϋσι χαι οί προ;ΐ(λώντις τήν Ιπέμβασιν
ταύτην οκισΟιν το(3 στιρνοχ^ειδοαχσΓΟίΐζίτου (χυ(5ς, θβω-
ροΰντις τήν όδόν ταύυην συντονοτ^'-αν και Ιτι άχινδυ-
νοτέραν. ΜβΓα χατάλληλον έπι τά πλάγια τοποθέτησιν
τής χιφαλής χαΐ τοδ τραχτ|λθϋ δια προςχιφαλαίων έχ-
τιλίϊται τομή του δέρματος εις μήχος 12 πβρίπου 6^χα-
τααέτρων άπό τής μαστοιιδους άποφύσιως προς τά χάτω
άχριβώς χατά τήν διιύθιινσιν του οπισθίου χίίλους τοΟ
στιρνοχ)$ιδομαστοιιδίτου' φθάνων τις (ΐς τον υποδόρβιον
συνιχτιχόν ίστόν άπάγιι τους χατ' έπιπολήν χλάΒους
τοίί τρα/ηλιχοΰ πλέγίχατος χαι Σδία τον τραπέζιον χλά-
δον του παλίνδρομου χκίμκνον προς τά χάτω μβτά τοδ
Β. Ε. 2
10
ο ΕΝ ΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΟΤΠΟΛΕΙ ΕΛΛΗΝΙΚΟΣ ΦΙΛΟΛΟΓΙΚΟΣ ΣΥΛΛΟΓΟΣ
ματος του τράχηλου [Ληκους 10 — 12 ύφεχα-
τορ,ίτρων άπό του ύψους του συστοίχου σκέ-
λους του ύοΕίδοΰς έστοϋ μέχρι της (Λβσότητος
του τραχήλου (τουτ' Ιστι χατα την φοράν
καΐ απέναντι των [Χ(γάλων άγγβίων του τρα-
χήλου)* ακολούθως διάνοιζις καΐ ά7Γοχωρισ{ΐός
των ΤΓδριταινιών καΐ τών μυϊκών στιβάδων
καΐ απαγωγή του δέματος των μεγάλων αγ-
γείων προς την μέσην γραμμήν τη βοηθεία
ψαλιδίου κλειστού καΐ τυφλαγκιστρων ακρι-
βώς ανωθι και απέναντι της εξωτερικής ή
όπισθ(ας γαστέρος του διχαστηρος' τέλος δπι-
σθεν του άπαγομένου δέματος τών μεγάλων
αγγείων καΐ νεύρων ενεφανίσθη έν τψ βάθει
καΐ έζετάμη δια ψαλιδίου τό ευκόλως διά τε
τό μέγεθος, τό <ιχημα κχΐ την χροιαν άνα-
γνωριζόμενον πρώτον τραχηλικόν γάγγλιον
του συμπαθητικού. Ή δλη έγχείρησις, έκτελε-τ
σθείσα υπό τό χλωροφόρμιον, έπίρατώθη δι'
Ιφαρμογγίς ραφών έπΙ της εξωτερικής τομής
καΐ επιδέσμου αντισηπτικού έν διαστήματι 20
περίπου λεπτών της ώρας. Ή αποθεραπεία
υΛηρξεν απλούστατη και σύντομος καΐ ό πά-
σχων εντός εβδομάδος εξήλθε του νοσοκομείου.
Μετά την έγχείρησιν ταύτην ή έξέτασις
τών οφθαλμών του ημετέρου ασθενούς έγένετο
δίς, τη 20 Ιουνίου και τη 27 Ιουλίου.
Σημειωτέον δέ δτι ουδεμία σχεδόν παρετη-
ρήθη μεταβολή αξία λόγου, ούτε έπΙ τα χείρω
ούτε έπΙ τα κρείτω.
27 Ιουλίου. Δ. Ό. — Φυσιολογικός καΐ
ήσυχος.
Ά. Ό. — Έλαφρα πτώσις του ανωτέρου
σηρνοχλιιδομαστοίΐδίτου τί| βοηΟεία αύλαχομτίλης και
.τυφλαγχίσϊρου. Άχολούθως προς όδηγίαν ζητούνται ή
Ισω σφαγϊτις, ή 5σω χαρωτ'ς χαι το πνιυμονογαστριχόν
όπισθεν τοδ οπισθίου χιίλους τοδ στιρνοχλιιδομαστοει-
δίτου, διότι τά όργανα τ αυτά ιισιν ιύχρινη χαΐ χιΓνται
άχριβιΰς προ του ζητουμένου συμπαθητιχοδ. Τήν σφαγί-
τιδα διαχρίνιι τις αμέσως έχ της χυαντ{ς χροιάς, τήν
χαρωτίδα διά της αφής μάλλον χαι τό πνιυμονογα^τρι-
χόν Ιχ του 6μαλ(7ις χυλινδριχοδ σχ»[ματος, χιίμενον παρά
τά δύο ταύτα μεγάλα άγγιΓα* απαιτείται προςοχτ} τις
δπως μή συγγυθή μετά το(3 συμπαθητικού, ούτινος τό
πρώτον γάγγλιον Ιχει δλως χαραχτηριστιχήν δψιν, δν
σωμάτιον άτραχτοειδίς χαι |^οδέρυθρον έν ε1!δει μιχρου
μυός, συνεχιζόμενον δΐ προς τά χάτω διά χορμου συγ-
χριτιχώς ισ/νοτάτου χαι φέροντος τριχώοεις έχβλασττ[-
σιις. Τά επίλοιπα της έγχειρήσεώς είσι χοινά.
βλεφάρου, κόρη 1ν ελαφροί μυδριάσει, τόνος
περίπου -{- 1 , φλέβες εξώγκωμέναι περί τ6ν
κερατοειδή, όξύτης της οράσεως περίπου η
αυτή (βλέπει τους δακτύλους είς άπόστασιν
50 ύφεκατο μέτρων)* άλλως δέ ο οφθαλμός
διατελεί ήσυχος.
Ή περίπτωσις αύτη απέναντι τών λοιπών
μέχρι τούδε δημοσιευθεισών και τούτων ολί-
γων μέν, άλλα στεφθεισών υπό επιτυχίας τινός,
μένει τρόπον τινά ουδέτερα, διότι ούτε καλόν
έφάνη εκ της επεμβάσεως ταύτης ούτε κακόν
^ μάλλον ουδεμία προφανής μεταβολή επηλ-
θεν έν ^α> όφθαλμφ υπό τε φυσιολογικήν χαι
παθολογικήν εποψιν. Άλλα καΐ δια τούτο
έχει τό διαφέρον, διότι τό ζήτημα της γαγ-
γλιεκτομης κείται τήν σήμερον έπι του τά-
πητος, ή δέ περί της επεμβάσεως ταύτης γνώ-
μη τών οφθαλμολόγων θέλει σχηματισθη
πληρέστερον διά της αντιπαραθέσεως τών τι
θετικών καΐ αρνητικών περιπτώσεων. Πσως δΐ
δια της παραθέσεως αυτών θέλει ευρέθη κχΐ
τρόπος προς διάκρισιν μορφών επιδεκτικών ή
μή ωφελείας έκ της τραχηλικής γαγγλιεκτο-
μίς. Ή περίπτωσις αύτη έχει καΐ τούτο τό
ίδιάζον, δτι, ενώ ό Δ. Ό., εκληφθείς έν άρχη
ως ύποπτος, διατηρείται μέχρι τούδε υγιέστα-
τος, ό αριστερός καΐ μετά τάς είρημένας σο-
βαράς επεμβάσεις κατέληξε σχεδόν είς τό
μοιραίο ν τέλος.
ΣΥΝΕΔΡΙΑ Νς•'
27 ^Οκτωβρίου 1899.
Προεδρία Μ. ΨΑΛΙΔΑ.
Ό κ. πρόεδρος του Συλλόγου άγγέλλει
δη ένεκα τής παραιτήσεως τοΟ κ. Φωνίά'
δον ή Βιολονική Επιτροπή προβαίνει εΙς
έκλογήν νέου προέδρου.
Γενομένης δέ μυστικής >^ηφο(ρορι<χς,
πρόεδρος εκλέγεται ό κ. '/. Σιώτης.
Ό κ. Ίαχζόηονλος έρωτςι, άναφορικώς
προς τήν άνακοινωθεΐσαν πραγγιατείαν
του κ. Έλευΰ'εριάδον, τίνες λόγοι ήνάγ-
κασαν τον καθηγητήν κ. Πανάν νά έκλέ^
τήν νέαν ταυτην μέθοδον: Υπάρχει ένδει-
^ίς τις Ιδιαιτέρα έκτος τών ήδη γνωστών;
Ό κ. Ελευθεριάδης άπαντ^ δτι ούδεΙς
Γ ■
ΒΙΟΛΟΠΚΗ ΕΠΙΤΡΟΠΗ (ΣΤΝΕΔΡΙΑ ΝΖΟ
11
έτερος λόγος υπάρχει, εΙμή οΐ γνωβτοΧ
περί επεμβάσεως έπΙ των αΙμορραγικών
γλαυκωμάτων λόγοι, δπως έκλέ^ιι τήν
νέαν ταότην μέθοδον.
ΣΥΝΕΔΡΙΑ ΝΖ'
3 Νοεμβρίου 1899.
Προεδρία Ι. ΣίΩΤΗ
Ό κ. ^Ελεν^ριάδης, επανερχόμενος
εΙς τό ζήτημα τής δηίσ^ωϊρίδίκής απλή"
ροτρμής, άναγινώβκει τά επόμενα:
Κν^τοι,
Όσον άφορ^ τό τεχνικόν μέρος της όπι-
σ&ιοϋριδίχης οκληροτομής^ δπερ έν συντόμ(}>
πβριεγράψχμβν κατά την άνακοίνωσιν ημών,
συμπληροΟμιν αύτην διά τίνων λιπτομιριιών.
Έν πρώτοις ιίχομεν Λπβι δτι ό χώρος,
ίνθα γίνεται η έγχείρη'τις, είναι ό οπίσθιος θά-
λαμος η μάλλον η προσθία τούτου μοίρα, ή
μεταξύ της όττισθίας επιφανείας της ίριδος κχΐ
της προσθίας του βλεφαρωτου σώματος.
Εργαλείων Χϊν εχομεν ανάγκην πλην μιας
λαβίδος οδοντωτής προς προςήλωσιν τοιΙ βολ-
βού καΐ ενός μαχαιρίου του ΰττά^β, γνωστού
κχτα την έγχείρησιν τών καταρρακτών.
Πρό της Ινάρζεως της ίγχειρήσεως είναι
σπουδαιότατον δπως δυνηθώμεν να όρίσωμεν
μαθηματικώς τό σημείον, έφ' ου θα θεσωμεν
την αίχμην ίνα ένεργήσωμεν την παρακέν-
τησιν του σκληρωτικου χιτώνος. Ακριβώς
δ' εΕς τό σημείον τούτο ττίς ενάρξεως της έγ-
χειρησεως καΐ είς τό τελευταίον, ήτοι τ^ς
κατά τό άντίθετον σύστοιχβν σημείον του
βολβού εξόδου του μαχαιρίου, έγκειται ό σπου-
δαιότατος χρόνος. Διότι, αν ή παρακε'ντησις
γένηται κατά τό σημείον, δπερ γενικώς λαμ-
βάνεται ή αφετηρία της συνήθους προα^ιοΧρι-
όρίής, ούτως είπείν, σκληροτομης, τότε ούδΐν
σχεδόν ποιουμεν, επειδή ή αίχμη του μαχαι-
ρίου θέλει διέλθει* δ ιά του προσθίου θαλάμου,
ετι θεΤ,ομεν δμως κατά την είςαγωγην διά
του αύτου σημείου νά διευθύνωμεν ολίγον
προς τά οπίσω την αίχμήν, δπως ύπερβώ(χεν
την ιριν, τότε, μη ευρισκόμενοι αρκούντως
δπισθεν αύτης, ε!ςερχόμεθα έκ τών εμπροςθεν
διαπερώντες την βάσιν αύτης, ην άφαύκτως
τέμνομεν καΐ επομένως έπιπλεκόμεθα δι* αΐ-
μορραγίας ού μόνον δυςμενους ώς προς την
νόσον αύτην καθ' εαυτήν, αλλ* ετι καΐ ε^ς
ημάς αυτούς, μη δυναμένους νά έξακολουθή-
σωμεν την έγχείρησιν εν μέρει καταμέστφ αί-
ματος.
Έκτος δμως τών δύο σπουδαίων τούτων
λόγων, ή τοιαύτη είςαγωγη του μαχαιρίου ου-
δόλως φαίνεται πληρούσα τάς ενδείξεις της
δπισ&ίοϊρίδικής ΟΗληροτομης, κατά τούτο δια-
φερούσης ακριβώς της ηροσ&ίας συνήθους
σκληροτομγίς, ώς άφορώσης τό τμ^μα του
σκληρωτικου, τό αντιστοιχούν είς τό διάμεσον
διάστημα μεταξύ ίριδος καΐ βλεφαρικού σώ-
ματος. Ούτος δ* είναι ό κυρίως λόγος, ό προ-
τρέψας τον κ. Πανάν δπως σκεφθτί την ίκτέ-
λεσιν της δηιο'&ιοίρίδίκης οκληροτομής, επειδή
παρετήρησεν δτι καθ* άπάσας τάς £λλας, τάς
μέχρι τήν σήμερον γενομένας, ή τομή άπέ-
βλεπεν ούχι κυρίως τόν σκληρωτικόν, αλλά
{χαλλον τήν βάσιν του κερατοειδούς, του μα-
χαιρίου διερχομένου πρό της ίριδος. *Αν δμως
λάβωμεν υπ* δψιν τήν γενικώς σήμερον παρα-
δεδεγμένην θεωρίαν της παθογενείας του γλαυ-
κώματος, ήτις έγκειται εν τη ραφή της βά-
σεως της ίριδος προς τόν κερατοειδή! (θεωρία
του Κηίβ8)^ τότε βλέπομεν δτι ή νεωτέρα
σκληροτομή, ήτοι ή δπισ&ιο*ΐριδϋάι έχει μεί-
ζονα λόγον προτιμήσεως, επειδή ή οδός, ην
ανοίγει έκτων δπισθεν, είναι καταλληλότατος
ώς προς τήν προςβολήν της άποπεφραγμένης
όδου τών έκκρινΟμένων υγρών.
Ένεκα λοιπόν πάντων τούτων ή είςοδος
τ>ίς αίχμης πρέπει νά γείνη 1 Υ^ — 2 χιλιο-
στό μέτρα δπισθεν του χείλους του κερατοειδούς.
Έτερος, επίσης σπουδαίος κανών, δν πρέ-
πει νά τηρήσωμεν, αποβλέπει τόν τρόπον,
καθ* δν θέλομεν κρατεί τό μαχαίριον, επειδή,
ώς είχομεν είπεί, κατά τήν διαβασιν θέλομεν
έχει άφ' ενός μέν τήν ίριν, αφ* ίτέρου δέ τό
βλεφαρικόν σώμα καΐ τόν φακόν, άπερ δέον
νά σεβασθώ (ΐεν ή έν ανάγκη τραυματίζοντες
τό μάλλον έπιδεκτικόν τραυματισμόν, δπερ
είναι ή ίρις.
Έχοντες λοιπόν υπ* δψιν δτι τό όπίσθιον
τοίχωμα του εγχειρητικού π^δίρν αποτελείται
12
ο ΕΝ ΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΟΥΠΟΛΕΙ ΕΛΛΗΝΙΚΟΣ ΦΙΛΟΛΟΓΙΚΟΣ -ΣΥΛΛΟΓΟΣ
έξ οργάνων άζίων σεβασμού, τό δέ πρόσθιον
έκ της ίριδος (χη έπιπλικούσης την ίγχείρησιν
δια του ελαφρού αύτης τραυματισμού, στρέ-
φομεν επομένως τυρός αύτην τό βλαβερόν
τμήμα του μαχαιρίου. Κατά την είςαγωγην
λοιπόν τό μαχα(ριον θε'λει έχει προς τα εμπρός
τό αίχμηρόν αύτου μέρος, δθεν ώθοΰμεν κατά
μικρόν της παρακεντη<ιε<ι>ς γενομένης, μέχρις
δτου είδομεν την αίχμην προβάλλουσαν εν τψ
κορικφ πεδ{(|), είτα δια δεξιών τίνων κινήσεων,
σκοπόν έχουσών την προς τα πρόσω άπωσιν
της ίριδος, προχωρουμεν έως ου έξέλθωμεν εκ
του αντιθέτου μέρους μεταξύ της βάσεως της
ΙΙριδος του βλεφαρωτου σώματος.
Έν τούτοις δεν δυνάμεθα ενίοτε να άπο-
φύγωμεν την τρώσιν της ίριδος. Έν τοιαύττ)
περιπτώσει δίν πρέπει να ταραττώμεθα πο-
σώς (του τραυματισμού μικρού δντος), άλλα
να έξακολουθώμεν την ίγχείρησιν μέχρις άπο-
περατώσεως, μη λαμβάνοντες υπ* βψιν την
μικράν ποσότητα αίματος, έκρέοντος δια της
τομής η άπορροφωμένου κατόπιν. Έν ένι λό-
γφ προς .αποφυγήν βλάβης του βλεφαρικού
σώματος επιτρέπεται μικρά τις της ίριδος
τρώσις.
ΠροςδιορισμοΙ λοιπόν του σημείου της εις-
όδου, παρακέντησις καΐ άντικέντησις άνευ
τραυματισμού τών μνημονευθέντων οργάνων
είναι ό σπουδαιότατος χρόνος της έγχειρη<τεως.
Ούχι ελάσσονος δμως αξίας είναι και ό δεύ-
τερος χρόνος, ήτοι ό της εξαγωγής του μα-
χαιριού, διότι οι αύτοΙ λόγοι καθιστώσι λε-
πτην καΐ δύςκολον την είςαγωγήν. Επομένως
πρέπει κατά την έξαγωγ•)|ν να τηρώμεν την
αύτην, οϊαν καΐ κατά την είςαγωγήν, διεύθυν-
σιν του μαχαιριού, του αιχμηρού μέρους πάν-
τοτε προς τα κάτω και εξω έστραμμένου δν-
τος. Ό χρόνος δμως της εξαγωγής του μα-
χαιριδίου πρέπει να ηναι ελάχιστος.
Μεταξύ του πρώτου χρόνου, της είςαγωγης
τοϋτ* εστί, καΐ του δευτέρου, της εξαγωγής^
παρεμπίπτει λεπτομέρεια τις αναγκαία, περι-
γραφής. Τό μαχαίριον δηλονότι, εύρισκόμε-
μενον εντός τών τομών της είςόδου καΐ εξό-
δου, δύναται να παραμείνη ολίγα δευτερόλε-
πτα, 4" — 5", μεθ' δ επακολουθεί η εξα-
γωγή. Πολλάκις δμως διενεργουμεν κινήσεις
Τ^νάς όριζοντίρις έχουσας την φοράν και σκο-
πουσας την διευρυνσιν τών στομίων της είςο-
δου και εξόδου, τουθ' δπερ δμως εφαρμόζει
ό κ. Πανάς,
*Αλλ' εκτός τών μνημονευθέντων εγχειρη-
τικών κανόνων προςτίθεμεν καΐ έτερον, ήτοι
τόν προςδιορισμόν του σημείου, καθ' δ γίνε-
ται ή παρακέντησις. Έάν διαιρέσωμεν την
επιφάνειαν του κερατοειδούς είς τρία τμήματα
δια δύο οριζοντίων γραμμών, τότε τό έγχει-
ρητικόν πεδίον αποτελεί τό κατώ'τερον τριτη-
μόριον, ή δέ διεύθυνσις του μαχαιρίου έχει ως
κανόνα την άφοριστικήν γραμμήν του κατω-
τέρου καΐ μέσου τμήματος.
Έχοντες λοιπόν υπ* δψιν τό τόξον, οπιρ
αφορίζεται έν τψ /κατωτέρω τριτημορίφ τής
επιφανείας του κερατοειδούς, προςέχομεν ινα
μη κατά την είςαγωγην του• μαχαιρίου καΐ
την έκτέλεσιν τών κινήσεων ή εφαρμοζόμενη
δύναμις /) μεγάλη καΐ σχηματίσω μεν κρημνόν.
Τοιαύτη τις έν ταίς λεπτομερείαις αύτης
τυγχάνει ή δηισ&ιοΐριδικ^ ακληρρτομή, ης η
αφετηρία έγκειται έν τ^^ άκριβεί καΐ έπιτυ/εΐ
προςβολγ) της Ιριόίκής γ<ονΙας, τυγχανούσης
άποπεφραγμένης ένεκα προςφύσεως μετά του
κερατοειδούς, αποτελούσης την πασίγνωστον
ουλώδη §αφίιν τον ΚηίβΒ»
*Ώςτε και πάλιν ύποστηρίζομεν δτι ουδείς
νεώτερος λόγος ή θεωρία ηγαγε τόν κ. Πόρο»
είς την έφαρμογήν της χειρουργικής ταύτης
αγωγής κατά του αιμορραγικού γλαυκώμα-
τος. Είτα δε άναδιφώντες τό περισπούδαστον
καινεώτατον σύγγραμμα, τό εκδοθέν τω 1898
ύπ' αύτου τε καΐ του πρώην επιμελητού της
κλινικής αύτου κ. ΣΗΐνΐ^ηβαπά^, τό περιέ-
χον έν έκτάσει έρεύνα^ς παθολογικοανατομαχς
και κλινικάς, παρατηρουμεν τρόπον τινά την
γενικήν ίστορίαν πάντων τών γλαυκωμάτων,
τάς διαφόρους τέως έξενβ/θείσας θεωρίας χαΐ
θεραπείας, αίτινες έφηρμόσθησαν καΐ εφαρ-
μόζονται υπό τών διαφόρων συγγραφέων. Έν
ένΙ λόγφ παρατηρουμεν δη μάλλον παραδε-
κτή κατά Παναν θεωρία φαίνεται οίίώΑ^
^αφίι τον ΚπίβΒ^ εις ην δμως μετά προηγου-
μένην λεπτομερή άνάπτυξιν της άρτηρίοσπίη-
1. ΚβοΙιβΓοΙιβδ δΐηαίοιηίςυβδ βΐ ο1ίηίφΐβ8 δοτ
1β ^Ιαϋοοηιβ βΐ 1β8 ηβορίΗδίηβδ ίηίΓδοοοαΙίΐίΓβδ ρίτ
3/. Ραηαβ βΐ Ό^ ΚοοΗοη ΏαυΐρηβαΗά. Ραπδ, 1898.
η
ΒΙΟΛΟΓΙΚΗ ΕΠΙΤΡΟΠΗ (ΣΤΝΕΔΡΙΑ ΝΖ')
13
ρώαεως προςτίθησι καΐ την ΙζοίΛησιν του ΰ«-
Ιώόονς σώματος* υποστηρίζει ^ τούτο Ιρειδό-
{ΐινος ιπΐ της φυσιολογίας του αμφιβληστροει-
δούς, $ντος Ιχτοδερμιχης προελεύσεως, 5θεν
χ€χτη(ΐίνου έκκριτιχάς ιδιότητας, πειραρ,ατι-
χώς. άποδειχθείσας χατα την δια ναφθαλίνης
πρόκλησιν χαταρράχτου.
*Ώςτε οΰλ(Μης φαφίι του Κηί68 (χετά άρ-
τηριοσχληρώσεως τών ά[χφιβληστροειδιχών αρ-
τηριών χαΐ αυξήσεως της έχχριτιχης ιδιότητος
του- βλεφαριχου σώματος χαΐ του αμφιβλη-
στροειδούς έπενεγχούση; ούτως ύδαρεστέραν
σύσιαοίψ του ίελώδονς σώματος χαΐ ποιάν
τίνα ΙζοΙόησιν τούτου, τοιούτος τις είναι, χατά
Πανάν, ό φυσιολογικός μηχανισμός, δν άπό
πολλού τουλάχιστον διδάσκει και φαίνεται
άσπαζόμενος εν τζ) άνωτίρω συγγράμματι,
εν ω, χαίπερ νεωτάτφ, δίν περιέλαβεν δμως
τό απασχολούν ήμας ζήτημα της θεραπείας
τον αίμορραγιχου γλαυκώματος δια της οπι-
σθιοϊριδικης σκληροτομης.
Και εν τα> περί άνατομοπαθολογικης εξετά-
σεως του αιμορραγικού γλαυκώματος κεφα-
λαίφ, παρατηρουμεν επίσης δτι ουδόλως εξε-
τάζεται ή οπισθιοϊριδική σκληροτομή, αλλά
μόνον περιορίζεται ό κ, Πανάς ύποστηρίζων
την άρτηριοσκλήρωσιν, ίδίως την κεττρίκίιν
άριηρίαν, έπ* αυτοφώρω άποδειχθείσαν νοση-
ράν, πασών τών £λλων αρτηριών (χορειοει-
δους, βλίφαρωτου σώματος καΐ Ιριδος) υγιέ-
στατων άποδειχθεισών.
Έκτος δμως πάντων τούτων τών παρατε-
θέντων καΐ άποδεικνυόντων τόν τρόπον, καθ' δν
έσκέφθη ό κ. Πάνας, άναφέρομεν εν περιλήψει
την ίστορίαν αυτήν καθ' έαυτήν της όπισθιοϊ-
ριδικης σκλνιροτομης.
Ό κ. Πανάς περιέγραψε ποτέ ήμϊν δύο
αρρώστους, εξ ών ό πρώτος, εξ αιμορραγικού
γλαυκώματος πάσχων ηλικίας 50 ετών, υπέ-
στη επανειλημμένως πάσας τας άντιγλαυκω-
ματικάς εγχειρήσεις μετά συνδυασμού τών
μΛ>ωτικών άνευ ούδενός αποτελέσματος* ό δΐ
δεύτερος, γυνή, την αυτήν έξέλιξιν τών συμ-
•τττωμάτων έμφανίζουσα μετά τήν έφαρμογήν
πασών τών γνωστών θεραπευτικών κατά του
γλαυκώματος αγωγών, ούδΐν προςεκτήσατο
τό όφελος, εν φ συγχρόνως ό οφθαλμός αύτης
καταδικάζεται είς έξόρυξιν.
Οι άρρωστοι ούτοι είναι ίκεΐνοι, περί ών
ώμιλήσαμεν έν τη πρώτη ανακοινώσει δια μα-
κρών, επειδή εσχομεν την εύκαιρίαν να παρα-
κολουθήσωμεν αυτούς εκ του σύνεγγυς.
Προϊόντος του λόγου ό κ. Πάνας αναφέρει
συγγραφείς τινας άποπειραθέντας νά έξη-
γήσωσιν, ανεπιτυχώς δμως, τό άνίατον του
αΙμορραγικου γλαυκώματος. 'Αναφέρει τάς
ίδίας καΐ τάς του κ. Όν/ΰΙ^ηβαηά παρα-
τηρήσεις επΙ γλαυκωματωδών οφθαλμών, ους
άνατέμνοντες άνεκάλυψαν τάς άθηρωματώ-
δεις αλλοιώσεις της κεντρικής αρτηρίας μετά
ή άνευ της ουλώδους ραφής του Κηϊβ8. Κα-
ταλήγει δέ διά τών έξης* Ή παϋολογιχη
άνατομικί} μέχρι της σήμερον ούδ^ τό ουσιώ-
δες καΐ ηειατικάν, δσον άφορ^ τό κακόηθες
της πορείας του αΙμορραγικου γλαυκώματος,
άπέδειξεν. Ερχόμενος είτα έπΙ τήν διαίρεσιν
τών γλαυκωμάτων, διακρίνει ταύτα είς δννα»
μικά καΐ οργανικά, τά και κακοηθέστερα τών
πρώτων, εί καΐ ό Οτά^β πρό της άνακαλύ-
ψεως της θεραπευτικές επιδράσεως της Ιριδεχ-
τομής άπεφαίνετο περί του κατά γενικόν
κανόνα ανιάτου τών γλαυκωμάτων. Ένδια-
τρίβων επί τίνα ρ.όνον λεπτά περί τήν άνά-
πτυξιν τών προμνημονευθεισών διαιρέσεων,
μεταβαίνει είς τήν έπιθεώρησιν τών διαφόρων
μέχρι της σήμερον γνωστών θεραπευτικών άν-
τιγλαυκωματικών μεθόδων θεραπείας, ίξ ών
φαίνεται προτιμών τήν σκληροτομήν άντι τ9ίς
ίριδεκτομης, ούσης ενίοτε βλαβεράς ου μόνον
ένεκα της αΙμορραγίας, ην παράγει, αλλά
προςέτι καΐ τών οπτικών διαταραχών, ας επι-
φέρει τοις εγχειρουμένοις.
*Εξ άηασών τών Ιγχειρήσεο}ν κατά του
γλαυκώματος ή ώφεΐιμωτάτη εΙς τόν άρρω-
στον καΐ δλιγώτερον ίπιφέρουσα τραυματισμών
ύναι ή σκληροτομή. Τοιαύτη τις ην ή έν εϊδει
αφορισμού εξενεχθείσα γνώμη του κ. Πάνα.
*Όσον δ' άφορδ τήν επινόησιν της οπισθιο-
ιριδικης σκληροτομής, ή ιστορία έχει ούτως :
Παρά τινι διπλωμάτη (εξακολουθεί ό κ.
Πανάς), παρουσιάσαντι αιμορραγίας του αμ-
φιβληστροειδούς καΐ παθόντι μετά ταύτα
γλαύκωμα αίμορραγικόν, ή θεραπευτική α-
γωγή κατά πάντας αύτης τους τρόπους έφαρ-
μοσθείσα κατεδείχθη ανίσχυρος καΐ ό βολ-
βός κατεδικάσθη είς έξόρυξιν, κατ' ούδένα
14
ο ΕΝ ΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΟΥΠΟΛΕΙ ΕΛΛΗΝΙΚΟΣ ΦΙΛΟΛΟΓΙΚΟΣ ΣΤΛΛΟΓΟΣ
τρόπον παραίικτου γ«νο(χ,ένου υπό του πά-
σχοντος. Έν τοιαύτη περιπτώσει ό κ. Πάνας
ουδόλως άνέδραμεν εις την ίριδεκτομην, ώς
άντενδεικνυΟριένην. Έσχίφθη λοιπόν δτι κατά
δεύτερον λογον έρχεται η σκληροτθ{ΐή (ή κοι-
νή), ώς προτΐ(Λθτίρα καΐ λυ^ιτελεστέρα.
Κατά την προσθίαν σκληροτομην ό σκοπός
ημών είναι να $ιανο{ζω(ΐ.εν την άποφραγείσαν
έδόν τών εκκριτικών προϊόντων του βλεφαρι-
κού σώματος καΐ της Ιίριδος, ήτοι την βάσιν
αύτης, έν άλλοις λόγοις την ιριδικί)ν γαονίαν,
Άλλ* έν τγ) συνήθει καταστάσει τών γλαυ-
κωμάτων ; καΐ ίΧίως τών οργανικών, εχομεν
άνατομικας αλλοιώσεις έδραζούσας έν τη ίρι-
Χικη γωνιοϊί καΐ προκαλούσας την ουλώδη ρα-
φήν του ΚηίβΒ^ την σπανίως έλλείπουσαν.
Ένεκα λοιπόν τούτου του λόγου, βλέποντες έκ
τών εζω την ίριν κ%1 προςπαθοϋντες να έκ-
τελέσωμεν την σκληροτομίαν διευθύνοντες έμ-
προσθεν ττίς ίριδος τό μαχαιριον, ουδόλως
άνταποκρινόμεθα προς τόν σκοπόν ημών, της
διανοιζεως τουτ' εση της (ριδικης γωνίας,
επειδή τό μαχαίριον διέρχεται 2 σχεδόν χι-
λιοστόμετρα πρό αύτης.
*Ινα προςβάίωμεν λοίηίή^ τό Ιηίκαιρον τούτο
ρηβΛΟον της βάαεως της ϊριόος όιά της δίανοί-
ξεως της Ιριδίπης γοίνίας πρέηει νά δίίλ&ωμετ
δτησ^εψ της Ιριδος διά τον δπισ&Ιου θαλάμου.
Ιδού λοιπόν ή βλη έξε'λιξις της ύποθε'σεως
της εφευρέσεως της όπισθιοϊριδικνίς σκληροτο-
μ>)ς, ής ή θεωρία στηρίζεται, ώς είπομεν, έπΙ
δεδομένων γνωστών. *Αν ίμως ό κ. Πάνας
εχη προς άνακοίνωσιν νεωτέρας έπιστημονι-
κας έρευνας, τοΰτο δέν είμεθα είς θέσιν νά
γνωρίζωμεν, ένεκα δΐ τούτου ήρκέσθημεν είς
τά μέχρι της σήμερον τουλάχιστον γνωστά.
Προςτίθεμεν δέ προς συμπλήρωσιν της με-
λέτης ταύτης, 6'τι ή περί ης ό λόγος δηιοϋιοϊ•
ριδίΜίι οκληροτομί] έχει μεγίστην την άναλο-
λογίαν προς την υπό του κ. θοΙβΖΟνΟΒίίΙ
διενεργουμένην καΐ εις απωτέρους χρόνους υπό
του ΗαΠξΙβηΙί. ΚαΙ ή μέν θεωρία της σκλη-
ροτομης του κ. Πανά καΐ ΟαΙβΖΟίυβΙίί σχε-
δόν είναι ταυτόσημος, άφορώσα την διάνοιξιν
της άποφραγείσης ίριδικής γωνίας καΐ του
8θΗΐ6ΐη, ή έκτέλεσις όμως της έγχειρήσεως
είναι διάφορος, γινομένη, κατά μέν τόν κ. Πα-
ναν, έν τω κατωτέρφ τριτημορίφ του κερατο-
ειδικου επιπέδου διά του μαχαιρίου τοΟ
βτά^β, ώς ήδη ελέχθη, κατά δέ τόν χ.
ΘαΙβΖ0ν)$1ίΙ, έν τοις τέσσαρσιν άκροις τοδ
καθέτου καΐ οριζοντίου μεσημβρινού, του αν-
τιστοιχούντος είς 4 σημεία σταυροειδώς άΐίίν-
αντι αλλήλων κείμενα έπΙ της περιφερΕί'ας
του κερατοειδούς, Τό μαχαίριον δμως εινκι
διάφορον ενταύθα, όμοιάζον προς λόγχην 1«ι-
μήκη, στενήν, κεκυρτωμένην.
Υφίσταται δέ αναλογία μεγίστη ή ταντό-
της σχεδόν της σκληροτομης του κ. κ. (ϊα-
ΙβΖΟνοέΙά καΐ Ηαη^βπΗ' μετά μόνης τίς
διαφοράς βτι ή θεωρία, αφ* ης αμφότεροι ώρ-
μήθησαν, είναι άλλοία. Ό μέν Θαΐβζονΰύχ
όρμδίται έκ γνωστής θεωρίας, έν φ ό Ηαη-
^βηΐί έποιήσατο πρό πολλού διάφορον δλ«ς
άτομικήν θεωρίαν. άποβλέπουσαν αποκλειστι-
κώς τόν βλεφαρικδν μνν. Ένόμιζε τοϋτ' ίστιν
δτι τό γλαύκωμα είναι διάστασις του περι-
βλήματος του βολβού, πίεσις επομένως του
περιεχομένου αύτου καΐ ταύτα πάντα ΙηκΛ
σπασμωδικής συστολής του βίεφαρίδικον μυός.
Νομίζων λοιπόν δτι δι* ίνός λογχοειδους μα-
χαιρίου ήδύνατο νά άποκόψη τόν έν σποισμω-
δικγ5 καταστάσει μυν, επεχείρησε τήν περί ης
ό λόγος σκληροτομήν διά του ίδίου αύτου μα-
χαιρίου (ομοίου καθ' δλα τζ> του κ. Οοΐβ"
ΖΟΚ^δΛί), ουδόλως ύποπτεύων δτι ούτως
ενεργών μετά αίσίου αποτελέσματος έςετέλιι
τήν διά της όπισθιοΐρ ιδικής σκληροτ6μης σή-
μερον έπιτυγχανομένην διάνοιζιν τών άποπε-
φραγμένων εκκριτικών οδών.
Καταλήγοντες δέ προςτίθεμεν δτι τό γνω-
στόν ήμίν οφθαλμικόν πάθος, δπερ καλεί-
ται γλαύκωμα αίμορραγοών, τυγχάνει χίαηίά^
συνδρομή, δπως καΙ πολλοί δλλαι Ιν τ^ Ιπι-
οτήμη, μετά φαινομένων βολβιχδίν ότΙ βΜίν
όμου συνυπαρχόντων, δτϊ δέ τίνων μ&νον το6-
το}ν Ιν τη νοσολογική του βολβού εΐκόνι Ιμφα-
νιζομένων καΐ τί^ν άφορμήν αυτών Ιχάντα)ΐν
τδ μεν Βν τισι σημείοις τήν σήμερον γνωστόίς,
τό δε Ιν άλλοις πλείοσιν ΐσακρ ών ή άψαχάλρ-
ψις απόκειται εΙς τό μέλλον,
Ό κ. Τράνζας άναγινώβκει παρατήρη-
ΰιν Ιριδερημίας.
ΑΙ περιπτώσεις της συγγενούς ίριδερημίας
ΒΙΟΛΟΓΙΚΗ ΕΠΙΤΡΟΠΗ (ΣΥΝΕΔΡΙΑ ΝΖ')
15
ιΤναι -ηδγι αρκούντως πολυάριθμοι, άφου τφ
1888 ηΧη ό Ρβΐ86Τ άνεβίβαζε τόν άριθ(χόν
των γνωστών περιπτώσεων εις 35* 6 δ' αριθ-
μός ούτος ηύξήθη έκτοτε δια νεωτέρων δημο-
σιευμάτων. *Αν δι κρίνω σκόπιμοννά αναφέρω
λέξεις τινάς περί προςωπικτίς τίνος παρατη-
ρήσεως, αποβλέπω μόνον εις ιδιάζοντα τίνα
σημεία, άτινα τό περί ου ό λόγος περιστατι-
χόν ένειχεν. Πρόκειται περί παιδός τίνος, ώς
δεκαετούς, φέροντος δεξι^ μίν τελείαν ίριδε-
ρημίαν, άριστερδ^ δΐ μερικήν. θολερότητες
συγγενείς, βαθείαι, έν είδει ταινίας κυκλοτε-
ρους λευκοφαίου, κατέχουσι τό περιφερικόν μέ-
ρος του κερατίου, θα ελεγέ τις δτι αΐ θολε-
ρότητες αύταΓόρίζουσι την μοΐραν του κερα-
τίου, ην ήδύνατο ή Τρις να ύπενδύση εσωθεν,
του προσθίου θαλάμου έκλείποντος. Ό αρι-
στερός οφθαλμός επαθεν ίκ τελείου καταρρά-
κτου, ό δϊ δεξιός φέρει θολερότητας, κατά τόν
όπίσθιον πόρον ίδία συγκεκεντρωμένας. Αϊ
θολερότητες του τε κερατίου καΐ του φακού
είναι σχετικώς συ/ναΙ κατά την ίριδερημίαν.
Πλην τούτων όμως ό ασθενής ημών παρου-
σιάζει και διπλην πλάκα ξηρωτικηι/ επι του
επιπεφυκότος του βολβού παρά τό σκληροκε-
ρατικόν χείλος προς τα εξω, άνάλογον προς
την έπΙ ήμεραλωπίας, της ίδιοπαθοΰς, παρα-
τηρουμένην (την του Βίίοί λεγομένην), καί-
περ σμικράν τό μέγεθος. Ή ξήρωσις αύτη
υφίσταται από διετίας αμετάβλητος* ό παίς
δι δίν είναι καχεκτικός. Σημειώ την έπιπλο-
κήν ταύτην, διότι φαίνεται ούσα λίαν σπανία,
αν κρίνω έκ του δτι ικανά συγγράμματα καΐ
μονογραφίαι ετι δέν ποιούνται μνείαν της επι-
πλοκές ταύτης.
Ίδιαίτατα ^πέσ^/)σα την προςοχήν μου έπΙ
των άκτινοειδών προβολών του ακτινωτού
σώματος. *Ως γνωστόν, έπΙ ίριδερημίας και
άφακίας δια του οφθαλμοσκοπίου είναι πολ-
λάκις δυνατή ή άμεσος κατόπτευσις τών
άκτινοειδών προβολών, δπερ, φυτιΟλογικώς
εχόντων τών πραγμάτων, είναι αδύνατον.
Ύπάρχουσιν δμως ικανοί παρατηρηταί, οίτι-
ν.ες βεβαιουσιν δτι εν άλλαις περιπτώσεσιν
απέβη αδύνατος ή παρατήρησις τών άκτι-
νοειδών προβολών, καίτοι προς τούτο μίτεχει-
ρίσθησαν πάντα τα δυνατά μέσα. Επειδή δΐ
ίν τισι περιπτώσεσι καΐ ή συναρμογή ην ελ-
λιπής, έξήγαγον τό συμπέρασμα δτι τό άκτι-
νωτόν σώμα, καΐ δή αϊ άκτινοειδείς προβολαΐ
συχνά έπΙ ίριδερημίας είναι άτροφικαί, έφ* ω
καΐ αόρατοι τω όφθαλμοσκοπίφ. "Αλλοτε
δμως ή συναρμογή υφίσταται, καίτοι αϊ άκτι-
νοειδείς προβολαΐ ήσαν αόρατοι.
Τί λοιπόν πρέπει νά παραδεχθώ} τις, προκει-
μένης περιπτώσεως τίνος τοιαύτης ; Ό ασθε-
νής ημών λόγου χάριν διά του οφθαλμοσκοπίου
ούδ* ίχνος Ιπαρουσίαζεν άκτινοειδών προβολών,
συναρμογήν δμως είχεν εναργή. Έχει άκτι-
νοειδείς προβολάς ό ίριδερημικός ημών ή ουχί ;
Τήν λύσιν του προβλήματος τούτου, δπερ δέν
είναι άδιάφορον, έπετύχομεν, συνδυάσαντες
τήν όφθαλμοσκόπησιν τών περιφερικών μοιρών
του βυθού του οφθαλμού διά συγχρόνου δα-
κτυλικής πιέσεως, ήπίας βεβαίως, της εξετα-
ζόμενης μοίρας του ακτινωτού σώματος ϊ-
ξωθεν. Διά του μέσου τούτου εναργέστατα
κατείδομεν σειράν μελαίνων επάρσεων μετά
τών κενών μεσοδιαστημάτων, είκόνα δηλαδή
πανόμοιον ττίς υπό του Ρη€ΐΐ8 έν τφ πολύ-
τίμφ αύτου συγγράμματι έξεικονιζομένης εν
τω περί (ριδοδιαλύσεως κεφαλαίφ. Ή πίεσις
λοιπόν τοΟ βολβού κατά τήν άκτινικήν μοίραν
καθιστή δυνατήν τήν έξέτασιν τών άκτινοει-
δών προβολών διά του οφθαλμοσκοπίου.
Μετά ταύτα άναγινώ(ίκεται άνακοίνω-
($ις περί νεφρορραγίας ηεριοδίκής νενρΐ'
9ί^ς Λρχής (νεφρορραγίας ηερίοΛικής γεν*
ρ^9φής), άποβταλβΐβα ύπό τοϋ Ιατρού κ.
'Ραγκαβή Τσοηάναγλον.
Κν^τοτ»
Παρά τισι μέν τών συγγραφέων άπαντΛ ό
έν δυσι λέξεσιν άταφης καΐ γενικός δρος αίμα^
τουρία ούσιαοτική, χωρίς νά δηλώτη τόν τό-
πον, έν ώ τελείται ή αΙματουρία, ουδέ τήν
αϊτίαν καΐ τήν διάρκειαν αύττίς. Παρά τισι δέ
έκσημαίνεται μέν ό τόπος διά του επιθέτου
νεφριπή, δέν δηλουται δμως ή διάρκεια καΐ ή
αίτία αύτης.
"Αλλοι δέ τω δρω τών προρρηθέντων συγ-
γραφέων έ:;ιπροςτιθείσιν επίθετα διοριστικά
καΐ της αιτιολογίας χωρίς καΐ ούτοι νά λά-
βωσιν υπ* δψιν τόν τρόπον ττίς εμφανίσεως
αύτης. Όθεν ό επιστημονικός δρος έπρεπε νά
Ύ)ναι ό ανωτέρω μνημονευθείς.
16
ο ΕΝ ΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΟΥΠΟΛΕΙ ΕΛΛΗΝΙΚΟΣ ΦΙΛΟΛΟΓΙΚΟΣ ΣΓΛΛΟΓΟΣ
ΆντΙ λοιπόν του τοιούτου εκτενέστερου
δρου προτΐ(ΛΟτερος είναι ό ύφ* ημών προτοιβείς
δεύτερος, απλούστερος καΐ περιεκτικώτερος,
σαφηνίζων την ούσίαν του ζητή[χατος, χωρίς
να άφήση τό πνευ(χα έναιωρούριενον έπΙ αορι-
στίας καΐ αβεβαιότητος, ό ανωτέρω έν παρεν-
θέσει δεύτερος δρος, ό δηλών πρώτον τό (χίρος,
|ν ω γίνεται ή αΙ(χατουρία, δεύτερον την πε-
ριοδικότητα καΐ τρίτον την αίτιολογίαν της
τοιαύτης αιματουρίας.
Ιδού έν έλίγαις λέζεσιν η κλινική είκών :
Πρόκειται περί ανδρός Χ, ηλικίας 45 έτ'ών.
Έκ του κληρονομικού ούδε'ν.
Έκ του ατομικού σύφιλις έν ήλικίί|ε 25 ε-
τών, υποβληθείσα είςθεραπείαν έπΙ πολλά ετη.
Πατήρ τεσσάρων τέκνων μηδέν παρουσια-
ζόντων .
Πρό οκτώ ετών ήσθάνθη πρώτην φοράν
βάρος κατά την άρισχεράν νεφρικην χ<ί>ραν,
δπερ προϊόντος του χρόνου έγένετο λίαν αίσθη-
τόν. (Τό βάρος τούτο ην περιοδικόν).
' Άττετάβη εΙς συνάδελφον έφαρμόσαντα
έπ* αύτου την είδικην θεραπείαν, την υδραρ-
γυρική ν.
Έκτοτε τό βάρος μετεβλήθη είς πόνον πε-
ριοδικόν. 'ΕΙνετοπίζετο δέ άλλοτε μέν κατά την
άριστεράν νεφρικην χώραν, άλλοτε δέ έν χω
Ιερζ) όστω, άλλοτε έπΙ της πρόσθιας η οπι-
σθίας λαγονίου άκάνθης, μη έχον τύπον κω-
λικου τών νεφρών καΐ μη παρακολουθούμενον
υπό αΙματουρίας, συμβαινούσης περιοδικώς
άνευ πόνου. Τα ουρά του παροξυσμού, έξετα-
σθέντα πολλάκις χημικώς τε καΐ μικροσκοπι-
κώς, έδείκνυον έλαχίστην αύζησιν του ουρικού
οζέος καΐ ελάχιστα λευκώματα. Τό δέ της αι-
ματουρίας μόνον ερυθρά αιμοσφαίρια άφθονα.
Διό ό ασθενής υπεβλήθη υπό τίνος μέν
συναδέλφου έπΙ μακρόν χρόνον είς άντιαρθρι-
τικήν, υπό τίνος δέ είς άντιβριχθείαν θερα-
πείαν. Αι θεραπειαι αύται ουδόλως επέδρασαν
έπΙ της περιοδικότητος του πόνου και τγ5ς
αιματουρίας της άνευ προηγουμένου πόνου.
Τοιαύτη είναι ή παρούσα κατάστασις του
ασθενούς, δν παρακολουθουμεν έπΙ τρία ετη
τακτικώς, της αίματουρίας συμβαινούσης κα-
τά διμηνίαν ή ένωρίτερον ή καΐ άργότερον, ώς
και του πόνου επίσης.
Ουδέν έκ τών άλλων οργάνων.
Τα ανακλαστικά φαινόμενα φυσιολογικά.
Ή γενική κατάστασις καλή.
Έκ δέ τών αναλύσεων τών ούρων χημιχώς
τε και μικροσκοπικώς, έκτος τών ερυθρών αι-
μοσφαιρίων είς τα της αίματουρίας ουδέν τι
τό πάθολογικόν.
Αποκλειομένων του κομμώματος, τών δγ-
γων, της φυματιώσεως καΐ της παρασιτικής
εκτοπίσεως του νεφρού δια της ειδικής θερα-
πείας, άμφιχείρου εξετάσεως, γενικής κατα-
στάσεως καΐ μικροσκοπικής έρεύνης και τ^
μή έν Αίγύπτφ διαμονής του ασθενούς, υπο-
λείπονται νόσοι τινές, έν αις άπαντ^ ή κλινική
αύτη είκών ώς συμπτωματική. Είναι δ' αυται'
Πρώτον. Ή λιθίασις ή νεφρική, έν η πολ-
λάκις παρατηρείται αιματουρία ου μόνον κατά
τόν κωλικόν, αλλά καΐ άνευ αύτου, ένεκα της
παρουσίας λίθου τινός μικρού έμπεπαρμένου
έν τω νεφρικφ όστ$ δι' υπεραιμίας.
Άλλ* είναι αρνητική πρώτον ή έξέτασίζ
τών ούρων καΐ δεύτερον ή πορεία της νόσου,
καθότι έπρεπε τουλάχιστον κατά τά αυτά ετη
να εχωμεν κωλικούς τών νεφρών καΐ μετά
τας οχήσεις ενοχλήσεις.
Αεύτερσν. Ή σκλήρωσις του νεφρού. Έν
αύτη συμβαίνουσι συνηθέστερον ύπεραιμικαΐ
τάσεις αρκούντως Ιντονοι, δυνάμεναι νά κατα-
λήζωσιν εΙς Αιμορραγίαν ένεκα της συμπαρο-
μαρτούσες άρτηριοσκληρώσεως και καθ* ην
ενίοτε ή τελευταία. αύτη νεφρορραγία πρωτα-
γωνιστεί τόσον, ώςτε φέρει είς κίνδυνον την
ζωήν ώς έκ της επαναλήψεως καΐ αφθονίας
ταύτης.
*Αλλά σκλήρωσις νεφρική (χρονία διάμεσος
νεφρίτις), δυναμένη νά διαρκέση έπΙ τόσα ετη
άνευ τών συμπαρομαρτούντων αύτνί συμπτω-
μάτων, τουλάχιστον τών μικρώτ καλουμένων
σημείων της βριχϋείας νόσου, καΐ λευκώμα-
τος, έστω καΐ ελαχίστου, δυςκόλως, νομίζομεν,
δύναται νά ύποστηριχθη.
Ό ασθενής, δέν είναι άρτηοιοσκληρωτικός,
ούτε αίμοφιλικός.
Αποκλειομένων τούτων καΐ πάσης άλλης
οργανικής αλλοιώσεως, υπολείπεται αύτη ώς
οντότης νοσολογική, ην δέον νά άποδει'ζωμεν.
Έκ της ατελεύτητου περιγραφής της ασθε-
νείας καΐ έκ τών αυτομάτων δακρύων του
ασθενούς καΐ έκ ττίς μεγάλης φροντίδος της
ΒΙΟΛΟΓΙΚΗ ΕΠΙΤΡΟΠΗ (ΣΓΝΕΔΡΙΑ ΝΖ')
17
χαθη(Λερινης προς έξίτασιν των ουρών καΐ έκ
της χρήσεως χαΐ (χβτατροπης των χειρών αυ-
τού εν ελλείψει δοχείου είς τούτο, άναγνωρί-
ζθ(ΐεν Ιν «ύτφ έδαφος νευρι^ίόν.
Τούτου άποδειχθίντος, δυνά[χεθα, αν καΐ
ούχΙ ευκόλως, να έξηγήσω^εν τον τε πόνον
τόν πιεστικών καΐ την άνευ τούτου νεφρορρα-
γίαν την περιοδικήν δια του έρεθισριοΰ τοΟ
συ(χπαθητικου πλέγματος.
Ώς είναι γνωστόν, τό συμπαθητικών δρ^
διττώς έπΙ των αγγείων : άγγειοσυσταλτικώς
δια τών καταληκτικών {νών του έπΙ του με-
σαίου κύκλο τε ρους μυϊκού χιτώνος τών αγ-
γείων, του αγγειοδιασταλτικού Ιχοντος κατα-
λυτική ν ένίργειαν έπι του άγγειοσυσταλτικου'
εκ της {σοσταθμήσεως δΐ τούτων προκύπτει
ό αγγειακός τόνος.
Είπομεν δτι τό περί ου ό λόγος πρόςωπον
είναι συφιλιδικόν, υποβληθέν μίν έπΙ πολλά
ετη είς τήν είδικήν θεραπείαν, άλλ' ϊχον τόν
ίόν, τόν φιλουντα να έντοπίζηται έπΙ του με-
σαίου χιτώνος τών σπλάγχνων.
Ή δ' εκλεκτική αύτη έντόπισις εξαρτάται
εκ της ήττονος αντιστάσεως του οργάνου ώς
εκ της διαμαρτίας περί τήν διάπλασιν. ΙΙαρά
τφ ήμετέρφ ασθενεί φαίνεται δτι μεθ' δλην
τήν είδικήν θεραπείαν, ένεκα της αρχικής δια-
μαρτίας, έττηλθεν ελαφρά τις άλλοίωσις του
μεσαίου χιτώνος τών αγγείων του αριστερού
νεφρού και ώς εκ ταύτης διατάραξις τίίς Ισορ-
ροπίας του τόνου του αριστερού νεφρού.
Ερεθισμός τις, άναχωρών εκ του δευτε-
ρεύοντος ηλιακού πλέγματος, του νεφρικού,
εαν μίν ούτος ηναι ασθενής, έπιπροςτεθείς είς
τήν οδη διαταραχθείσαν ίσορροπίαν του. τόνου,
συνεπάγεται τήν ύπερενέργειαν του άγγειοσυ-
σταλτικοϋ καΐ επομένως κάματον, δθεν καΐ
τόν πιεστικόν πόνον, έάν δΐ ηναι λίαν έντονος,
τήν ρηξιν τών αγγείων, άρα τήν νεφρορρα-
γίαν τήν άνευ πόνου, ώς συμβαίνει έν τζ)
ήμετέρφ περιστατικφ.
Ό κ. Άυ. ΧρηστΙδης ποιείται άνακοί-
νωσιν οΒζΙ άζωτονρικοΰ διαβήτον.
Ό κ. Γ.Πασχαλίδης σχετικώς προς τήν
άνακοίνωβιν ταύτην αναφέρει παρατήρη-
($ιν ^ωτουρίας παςά φρενοβλαβείς θερα•
πβυθείσης δι' απομονώσεως, έχουσαν ώς
έπεται-.
Έλλ. Φιλο) . Σύλ/ογο;. Το'ιιο; ΚΠ'
Ό ασθενής, ετών 28, ητο παλαιός* αύνα-
νιστής κατά πρώτον καΐ θρησκομανής είτα.
Καίπερ αύνανισθείς έπΙ πολλά ϊτη, έχει κρδ-
σιν ρωμαλέαν* κατόπιν άτυχους έρωτος ίπαθε
τάς φρένας και καταστάς μανιώδης επικίν-
δυνος είςήχθη υπό τών συγγενών καΐ ο!κείων
είς τό έν Σισλίφ Κωνσταντινουπόλεως γαλ-
λικόν φρενοκομείον. Εντεύθεν μετά τετράμη-
νον νοσηλείαν κατέφυγεν είς Αθήνας, πάσχων
μεν αρκούντως ετι τάς φρένας, άλλα χωρίς να
ηναι επικίνδυνος. Ή θρήσκο μανία έζηκολού-
θει, ώς καΐ ή νυμφομανία, αΤς προςετέθη καΐ
μεγαλομανία* ό ασθενής είχεν άμνησίαν, δέν
έγνώριζε τό γινόμενον 2χ2, έν ώ ητο ανε-
πτυγμένος, καΐ δή περί τα λογιστικά* ό φρε-
νολόγος κ. Καίσαρας συνεβούλευσεν ύδροθερα-
πείαν καΐ φάρμακα εσωτερικά βρωμιουχα καΐ
άρσενικουχα* ό ασθενής δέν ποιείται χρησιν τών
φαρμάκων κατ* Αρχήν, φοβούμενος δηλητη-
ρίασιν, αποφεύγει ώςαύτως τήν ύδροθεραπείαν'
έκ φόβου. Έχει πολυφαγίαν καΐ πολυδιψίαν
καΐ πολυουρίαν καΐ άνδρικήν ανικανότητα*
τρώγει εν ζενοδοχείφ 5 — 8 — 10 μερίδας φα-
γητού καΐ είναι Ικανός να τρώγη μέχρις εσπέ-
ρας, αν δέν κωΧυθη. Έν τοις θυλακίοις αύτου
φέρει ξηρά οπωρικά ινα τρώγη αενάως* δέν
εννοεί αν χορταίνη καΐ έρωτέ;^ τους παρακα-
θημένους αν έχόρτασεν. Γίνεται άνάλυσις τών
ούρων, άποδεικνύουσα τόν πάσχοντα άζωτου-
ρικόν ό ιατρός διατάσσει θεραπείαν σχετικήν,
άλλα και ταύτην δέν εννοεί νά έφαρμόση ό
πάσχων, θεωρών εαυτόν ύγιέστατον πάντων
τών ανθρώπων τό τε σώμα και τάς φρένας.
Μετά διαμονήν 4 μηνών εν Αθήναις, ή κατά-
στασις τών φρενών αύτου όλονέν βελτιουτάι
ώς έκ της απομονώσεως του ασθενούς καΐ τνίς
αλλαγής τόπου διαμονής. Μεθ' εξ μήνας
κατέστη σχεδόν υγιής τάς φρένας καΐ τό
σώμα, δέν είχεν ούτε πολυφαγίαν ούτε πολυ-
διψίαν ούτε ελλειψιν ανδρικής Ικανότητος, τό
μνημονικόν αύτου έπανήλθεν ολίγον εξέφραζε
δέ τήν έπιθυμίαν νά έγκατασταθγ) ώρισμένως
έν Αθήναις δττως έμπορεύηται αυτόθι* οι συγ-
γενείς κατώρθωσαν να φέρωσιν αυτόν είς τήν
πατρίδα, ένθα μετά ικανούς μγί^ας βίου ήσυ-
χου ένυμφεύθη και έτεκνοποίησεν. Άκολού-
1 θως, πάντων καλώς έ/όντων, έττέρχεται ό μέ-
Β. Ε. 3
18
ο ΕΝ ΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΟΤΠΟΛΕΙ ΕΛΛΗΝΙΚΟΣ ΦΙΛΟΛΟΙΊΚΟΣ ΣΓΛΛΟΓΟΣ
γας σβΐ(Τ(ΛΟς του 1894, έξ ου φοβηθεΊς άπόλ-
λυαι τάς φρίνας Ικ νέου ολίγον κατ' ολίγον
ίνδυ επικινδύνων [χανιακών συρ-πτωμάτων κχ\
έγκλβίβται αύθις έν τφ φρινοκομείφ Σισλίου.
ΣΥΝΕΔΡΙΑ ΝΗ'
10 Δεκεμβρίου 1899.
Προεδρία Ι. ΣίΩΤΗ
Ό κ, Π. ΠαηανίΗολάον άνακοινοΟται
5τερίπτω($ιν ατρησίας χής ^ινός.
Ό κ. 'Ιατρόηουλος άναγινώβκει τήν
έ^ής άνακοίνωβιν :
Τη 29 Όκτωβρίου προςγίλθεν Όθω(Λανός
τις έκ Τραπεζουντος, γρα(Χ(Λατδύς κυβερνητι-
κός, ετών 26 και πάσχων τέν δεζιόν οφθαλ-
(χόν από 7 περίπου {χηνών.
Κατά •την στιγμήν έκείνην ώδύρετο ό πά-
σχων, βασανιζό[χενος υπό σφοδρότατων πόνων,
ίδραζόντων έν τφ δεξιω όφθαλμφ καΐ τη
ό(/.ωνύ{Χ(|) (χοίρα της κεφαλής και διαρκούντων
από δύο ή[χερών, καΐ ούτε νλ φάγη ηδυνήθη
ούτε να κοΐ(χηθη, διό καΐ έπεκαλεΐτο ταχυτά-
την συνδρθ(χήν. Έν γένει δέ ητο λίαν εκνενευ-
ρισ(χίνος, έχων τα χείλη ως και την γλώσσαν
ξηράν κτλ.
Κατά την εςε'ταιιν του οφΟαλιχου παρ ε τή-
ρησα δτι ό κερατοεΓδης ητο πανταχού σχεδόν
αρκούντως θολερός και αναίσθητος και έπα-
ρουσίαζεν έλαφρόν βχΟιχόν σταφυλώ[χατος κα-
θολικού, ο δέ σταφυλωιχατώδης τανυσμός ην
καταφανής (χόνον κατά τήν άνω ή|χιπεριφέ-
ρειαν του κερατοειδούς. Ταυτο/ρόνως υπήρχα
σφοδρά ενεσις αγγείων κύκλφ του κερατοει-
δούς, ήτις έφαίνετο προερχθ[χε'νη (χαλλον έκ
παθητικής υπεραιμίας, ούχΙ δ* εκ φλεγμονής*
έν γίνει δέ έφαίνετο πάσχον ως προς τήν κυ-
κλοφορίαν* αποκλειστικώς τό πρόσθιον τμήμα
του βολβού.
Ό πρόιΟ'.ος θάλαμ.ος σχεδόν έλειπε παντε-
λώς, μόλις δέ προς τά κάτω έφαίνετο δτι
ύπήρχεν άβ^Οδ'στατόν τι διάστημα μεταξύ
ίριδος και κερατοειδούς• ολόκληρος λοιπόν ή
ιρις προέβαλλε τοσούτον, ώ;τε ητο έφηρμο-
σμε'νη έπΙ τής οπίσθιας επιφανείας του «ρι-
τοειδοΰς. Έν δέ τζ> κέντρφ του κερατοειδοϋ;
ή θολερότης ητο πυκνοτε'ρα καΐ δέν έπέτρι^ιι
νά φανη ή κόρη* άλλ' έκ τής άναδρο|χιχτ);
έπισκοπήσεως τής παθήσεως έγίνετο φανβρέν
δτι ή κόρη ητο πεφραγμένη κατά τό μαλον η
ήττον ένεκα προσθίων συνεχειών, σχη|«ιτι-
σθεισών προηγουμένως ένεκα διατιτραινούση;
κεντρικής έζελκώσεως του κερατοειδούς, έζης
έν γ^νει έπήγασε και ή παρούσα κατάστασι;.
Πολύ δέ πιθανόν δτι υπήρχε και κεντρικόν :ι
συρίγγιον του κερατοειδούς, έζ ου διηνεχώς
έζεχείτο τό ύδατώδες ύγρόν και ούτω, κινοϋ
τηρουμένου του προσθίου θαλάμου, προέβαλδν
ή ίρις έζ ολοκλήρου προς τά πρόσω καΐ έφηρ-
μόσθη έπι τής οπισθίας επιφανείας του κερα-
τοειδούς. Ό πάσχων μάλιστα αναφέρει δτι
δύο (ατροί έξήτασαν αυτόν, ό μέν έν άρχτ^
τής παθήσεως, ό δέ τελευταίως, και δτι
έκλεισε πρό εβδομάδος οπήν, έζ ής έξεχεϊτο
τό ύγρόν του οφθαλμού, έκτοτε δέ ήρξατο ό
οφθαλμός νά γίνηται οδυνηρός. Τούτου δέ γε-
νομένου, ό είρημένος συνάδελφος προέτεινεν
αύτφ τήν έζόρυζιν ως τό μόνον μέσον τής ησυ-
χίας του πάσχοντος καΐ τής εξασφαλίσεως του
έτερου οφθαλμού.
Προς τούτοις διέκρινα καΐ μικράν διήθησιν
αίματόχρουν κατά τήν χώραν τής άνω περι-
φερείας τής κόρης, έσκέφθην δέ δτι ύπήρχεν έν
τψ οπισθίφ θαλάμφ συλλογή ού μόνον άφθο-
νου ύδατώδους υγρού, άλλα και αίματος. Ό
δέ τόνος ην λίαν ηύξη μένος.
Τέλος έξετάσας ως προς τήν δρασιν, εύίον
αυτήν εντελώς έκλιπούσαν έν τω δεξιω οφθζλ-
μω, του αριστερού διατηρούντος αυτήν άκε-
ραίαν, άλλ' ό πάσχων έβεβαίωσεν δτι μέχρι
πρό 5 — 6 ήμερων διέκρινεν είςέτι τό διάχυτον
φώς διά του πάσχοντος οφθαλμού.
Έν τοιαύτη λοιπόν καταστάσει του οφθαλ-
μού τούτου ή πρώτη ένδειξις ητο πώς νέ
έλαττωθη ό τόνος του βολβού, δπως κατα-
πραϋνθώσιν οι πόνοι καΐ ό ερεθισμός αύτου.
Μή υπάρχοντος δέ προσθίου θαλάμου προςιτςυ
είς σκληροτομήν, έμενε νά δοκιμασθη κατά τχ
εγνωσμένα και ή ο^ιοθία σκληροτομή. Άλλ' α-
ρίστη πραςις υπήρξε κατά τήν περίπτωσιν
ταύτηνή διά τού οπισθίου θαλάμου έ;;έμβασις,
διότι ό μέν πρόσθιος ελειπεν, έν δέ τφ ο«ι-
Γ ■
ΒΙΟΛΟΓΙΚΗ ΕΠΙΤΡΟΠΗ (ΣΥΝΕΔΡΙΑ ΝΗ')
19
σθίφ ύττηρχε (Α£γίστΥ) συλλογή ύγρου καΐ ή
ιίςαγωγη του {χαχαίρι'ου ητο απλούστατη.
"Ωςτε ή πρωτοβουλία του καθηγητού Πάνα
ου {χόνον ιδωκέ {ΐοι τό θάρρος να έ(Λπήξω τό
[χαχαιριον καΐ ίίς τόν οπίσθιον θάλχ(χον, άλλα
να ποιήσω καΐ (χίαν προςθήχην, $οχ(;Λάσας
την άγωγην αύτου καΐ έπΙ δδυτβρογενοΰς
γλαυχώ[Λατος.
Του πάσχοντος 'λοιπόν συναινβσαντος είς
δ,τι ηθελον εγκρίνε», προς κατάπαυσιν των πό-
νων, πλην της εξορύξεως, εννοείται, προέβην
είς την έκτέλεσιν της υπιριδικίς σκληροτομης.
Ένε'πηξα δέ τό (χαχαίριον του (χΥά^β οριζον-
τίως εκ των εξω προς τα εσω κατά -;ην χορ-
ίην του οριζοντίου μεση(χβρινου, διηλθον ευχε-
ρέστατα δπισθεν της Ιριδος ουδέν α{σθανό[χενος
κώλυμα και εξελθών έκ του- απέναντι αντι-
στοίχου ση{ΐείου έποίησα τομην του σκληρωτι-
κου Χιά πριονοειδών κινήσεων ριήκους δύο πε-
ρίπου χιλιοστό αέτρων κατά την διεύθυνσιν της
άνω ήμ,ιπεριφερείας του κερατοειδούς. Ή τθ(Λη
αύτη ητό λίαν οδυνηρά παρά την χρησιν της
κοκαίνης, αμέσως δέ διέκρινα πίδακα άχρόου
καΐ ύδάρεστάτου ύγρου, άναβλύσαντος Ικ του
ανοίγματος της τομής και ακολούθως συνί-
ζησίν τίνα της προβολής της ίριδος καΐ της
σταφυλωματώδους καταστάσεως του κερα-
τοειδούς.
Ακολούθως ενήργησα καΐ Ινεσιν μορφίνης
εΙς τό μέτωπον εξ ενός περίπου έκατοστο-
γράμμου διά πάν ένδεχόμενον, διότι ό σκοπός
μου δέν ητο ή δοκιμή, άλλ' ή ασφαλής κατα-
πράϋνσις των πόνων.
Μετά ήμίωρον άνάπαυσιν ό πάσ/ων άπηλ-
θεν είς τα ίδια, έπανελθών δέ την έπιουσαν
διηγήθη μετ' εύχαριστήσεως την λαμπράν
δρασιν της εγχειρήσεως, κοιμηθείς έπΙ 14 συνε-
χείς ώρας καΐ ανακουφισθείς καθ' δλα.
Ακολούθως ειδον τόν ασθενή επί τινας
ημέρας πάντοτε καλώς βαίνοντα, άλλ' έκτοτε
απώλεσα αυτόν και αγνοώ τίνα έσονται τά
άπωτέρω αποτελέσματα τ^ίς περί ης ό λόγος
επεμβάσεως.
Τό βέβαιον είναι δτι ή αγωγή αύτη δει-
κνύει αμέσως τήν ώφέλειαν αύτης« διό καΐ επΙ
τοιαύταις περιπτώσεσι θεωρητέα έκ τών κατε-
πειγόντων θεραπευτικών μέσων.
Τέλος έχω να προςθέσω δτι ή περίπτωσις
αύτη εδωκέ μοι καΐ τους λόγους, δΓ ους ό
καθηγητής Πανάς επεχείρησε τήν υπιριδικήν
σκληροτομήν έπΙ αιμορραγικών γλαυκωμάταΐν.
*Η πηγή τών ένδοφθαλμίων υγρών είναι τό
βλεφαριδικόν σώμα και ή εκκρισις γίνεται έν
τψ όπισθίφ θαλάμω, άφ' ετέρου δέ ή σκλη-
ροτομή μέχρι τοϋδε έξετελείτο δπως διευκο-
λύνγ) τήν εξοδον τών υγρών είτε έκ του ττρο-
σθίου θαλάμου είτε έκ του οπισθίου τμήματος
του βολβού, άλλ* έν άμφοτέραις ταίς περιπτώ-
σεσι τό σημείον της έκροης κείται μακράν της
ττηγης, ώς έκ τούτου δέ υπάρχει τόπος είς
πλείονα κωλύματα. Επομένως, δταν ή σκλη-
ροτομή γείνη ακριβώς διά του οπισθίου θα-
λάμου, τότε τά σημεία της ττηγης καΐ ττίς
έκροης κείνται εγγύτατα αλλήλων και ό αρι-
θμός τών κωλυμάτων έλαττοΰται σπουδαίως.
Έάν δέ εν τισι περιπτώσεσιν ελλείψει προσθίου
θαλάμου ή ένεκα άλλων λόγων άποβαίνη
δυνατή καΐ χρήσιμος ή διά του οπκίθίου θα-
λάμου σκληροτομή, διατί να μή έκτελήται
πάντοτε, δπου ενδείκνυται ή σκληροτομή έν
γένει, άφ* ου έκπληροί κάλλιον πάσης άλλης
τόν σκοπόν της έγχειρήσεως ταύτης ;
Ό κ. ΨαΛίδας αναφέρει περίπτωσιν
ηαρωψνχίας κατά βάΰ^ος τοΰ μέύον δα"
κτύλον μετά φλεγμονής τοΰ ΰιίλακος τι5τ
τενόντων τοϋ μέσον δακτύλου καΐ τής
ΛϋΛάμης. "Αμα τή εΐςόδψ τοϋ ασθενούς
έν τφ νοσοΗομείφ Ιερεμία ό κ. ΨαΛίδας
έποίησε τάς ένδεικνυμένας τομάς• τήν
μεθεπομένην δμως ήμέραν ό ασθενής
κατελήφθη ύπό (λίγους, πυρετί)ϋ καΐ πάν-
των έν γένει τών συμπτωμάτων, τών δη-
λούντων γενικήν τής οικονομίας λοίμω ξιν.
Προέβη εΙς νέας τομάς καΐ διέταζε κινι-
νην καΐ Ιτεϋλικόν νάτριον. Εντός 48 ω-
ρών τά γενικά συμπτώματα υπέστησαν
σπουδαίαν ΰφεσιν, άλλ* ενεφανίσθησαν έκ
νέου μετά 3 ή 4 ήμερων πάροδον. 'Υπε-
χώρησαν καΐ πάλιν εΙς τήν αυτήν θερα-
πευτικήν άγωγήν, σήμερον δέ ό ασθενής
δύναται νά θεωρηθή Ιαθείς.
ΈπΙ τζ εύκαιρίςι ταύτη ό κ. Ψαλίδας
αναφέρει καΐ δύό άλλα περιστατικά ποφω-
νυχιών, άπερ παρετήρησεν έν τφ έλλη^
νικφ ΈΌη^ίκφ ΝοσοΗομείφ. Έκ τούτων
20
ο ΕΝ ΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΟΤΠΟΛΕΙ ΕΛΛΗΝΙΚΟΣ ΦΙΛΟΛΟΓΙΚΟΣ ΣΥΛΛΟΓΟΣ
ό μέν 5τρά)Τος ά(ίθενής έπαρουσίαΰβ τήν
αυτήν κλινικήν εικόνα, ήν καΐ ό ανωτέρω.
Ό δέ έτερος» Λάβχων έκ παρωνυχίας τοΟ
μέ(5ου δακτύλου μετά φλεγμονής της πα-
λάμης καΐ του βραχίονος, κατελήφθη τήν
ήμέραν της έν τφ νο<$οκομείψ εΐςόδου
ύίτό ρίγους, έντονου Λυρετοϋ, μετά βη-
χός καΐ πόνων κατά τάς άρθρώβεις, τήν
έπομένην θάνατος. Κατά τήν νεκροψίαν
διπλή πνευμονία καΐ πϋον έν μι^ των αρ-
θρώσεων. Τό τελευτοΛον τούτο περιστα-
τικόν είναι καθ' δλα δμοιον προς 4 άλλα,
μνημονευθέντα ύπό του νβΐΊίβηΐΙ έν τφ
έν Νανσύ Χειρουργικφ Συνεδρίψ. Τά τοι-
αύτα ΰοβαρά επακόλουθα παρατηρούνται
ώς έπΙ τό πλείβτον έν ταΐς παρωνυχίαις
τού άντίχειρος και τού μικρού δακτύλου, ή
δέ γνωβτή ανατομική κατα(ίκευή των θη-
κών τών τενόντων τών δυο τούτων δα-
κτύλων δύναται νά έ^ηγήση μέχρι τινός
τήν σοβαρότητα τών έν αύταΤς αναπτυσ-
σομένων παρωνυχιών.
Αψαράκης. — Δυςτυχώς αί έργατικαΐ
τάζεις ΰποφέρουσι συχνότερον τών άλ-
λων, τά δ* επακόλουθα τών παρωνυχιών,
ώς π. χ. ή μερική ή πολλαπλή άγκύλωσις
τών δακτύλων είναι έτι συχνότερα ένεκα
τής αμελείας αότών τούτων τών άρρω-
στων, προςτρεχόντων τοϊς Ιατροΐς πάν-
τοτε σχεδόν αργά. Αναφέρει καΐ περί-
πτωσιν κατά βάθος παρωνυχίας μετά σο-
βαρών φλεγμονωδών φαινομένων τού
βραχίονος καΐ τής παλάμης.
Ό κ. Τσάντας αναφέρει περίπτωσιν
φλεγμονής τού δείκτου• διό παρετήρη-
σεν έν τφ όμωνύμψ όφθαλμφ χοριοαμφι-
βληστροειδίτιδα σηπηκήν άνωθεν τής
ώχρας κηλιδος υπήρχε πλάξ λευκή έ^οι-
δηματική μεγέθους τής θηλής, πλησίον δέ
αυτής καΐ πέριξ μικραΐ αίμορραγίαι τού
αμφιβληστροειδούς. Ό ασθενής ουδέν έτε-
ρον αΐτιολογικόν έπαρουσίαξ,εν.
Ό κ. Σιάηης αναφέρει τρία περιστα-
τικά, ων τό μέν παρετήρησεν έν τζ κλινική
τού κ. ΜεΧαγχ^οίνοϋ μετ' επιπλοκής φλε-
βίτιδος καΐ έπιφυλάττεται νά λ(χληση έν
έκτάσει• τό δεύτερον δέ ποφατηρηθέν παρά
κυρί(ί, άποθανούση, άφ' ού έπαρουσίασε
γενικά φαινόμενα λοιμώξεως* καΐ τό τρί-
τον παρ* αδελφή ελέους μετά έντονων
φλεγμονωδών φαινομένων ή τελευταία
αύτη Ιάθη μετά καθολικής τής χεφός
άγκυλώσεως.
Ό κ. Νούλης παρατηρεί δτι αί πάρω•
νυχίαι είναι σπανιώτεραι έν ταϊς μικραΐς
έν γένει πόλεσιν. Φρονεί δέ δτι ό αλκοο-
λισμός έχει σχέσιν προς τήν σοβαρότητα
τού νοσήματος• έρωτ<^ δέ άν οΐ μνημο-
νευθέντες ήσαν αλκοολικοί.
Ό κ. Τζάνχας φρονεί δτι τά γενικά
φαινόμενα δέον νά άποδοθώσι μάλλον
είς τάς τοξίνας τών στρεπτόκοκκων.
Ό κ. Άηίρ^ς θεωρεί τά γενικά φαινό-
μενα οφειλόμενα εΙς τήν κακήν συνή-
θειαν τών άρρωστων, μεταχειριί^ομένων
σηπτικάς ουσίας προς έπίδεσμον.
Ό κ. ΨοΛϋας φρονεί δτι αί παρω-
νυχίαι είναι τριών βαθμών, έξ ών αί κατά
βάθος είναι πάντοτε .σοβαρώτεραι, αί δέ
έξ ύστερογενούς μολύνσεως, ώς οΐ ση-
πτικοί επίδεσμοι• ύπάρχουσιν δμως και
προφανείς προδιαθέσεις.
Ό κ. Μανονηλϋης άναγινώσκει πρα-
γματείαν ηε^Ι τής ^εροΛΒίίΐς τής μασχί'
τιδος διά τής μ6&ό6ον τής έκ&Ιίψεΰ^ς.
Κνριοι,
Πρόκειται π€ρι νεαρχς κυρίας πρωτοτόχου^
παθούσης ηδη ιτρό τίνων μηνών ολίγας ημίρ*4
μβτά την κύησιν απόστημα του δεξιού μαστού.
Παραπονείται έπΙ παθησει του αριστερού
μαστού, άναφανείση τό πρώτον πρό πε'ντε η-
μερών καΙ συνοΧευομε'νν, ύπό ρίγους και πυρε-
τού. Τά πυρετικά φαινόμενα είναι παροζυ-
στικά, επέρχονται δέ καθ' έκάστην, ότΙ μιν
την ημέραν, ότέ δέ την νύκτα. Συγχρόνως ό
μαστός διωγκώθη, έγε'νετο δέ λίαν επώδυνος.
Κατά την έςέτασιν αύτου παρατηροΰ|ΐ$ν
δύο διογκώσεις, ών ή μέν, μεγέθους μανδαρι-
ν ίου, ευρίσκεται κατά τό άνω μέρος του μα-
στού, ή δέ, μικρότερα ωου, γειτνιάζει τη
πρώτη ολίγον προς τα κάτω και εσωθιν αύττ,;
κειμένη.
ΑΙ διογκώσεις αύται είναι όδυνηραι ττ, πιέ-
σει, προςφύονται δέ τω δέρμα η ούτως, ώςτι
τούτο μεταξύ δύο δακτύλων συμπιεζόμενον ε-
ΒΙΟΛΟΓΙΚΗ ΕΠΙΤΡΟΠΗ (ΣΥΝΕΔΡΙΑ ΝΗ')
21
χιι τι τό παρβ(χφ£ρ^ς προς φλοιόν πορτοκαλιού
(ρβαη ά'οναηρβ τών γάλλων συγγραφέων).
Αξία προςοχης ιιναι καΐ ή κατάστασις της
&ηλης, τ, τις και παχυτίρα του φυσικού δίναι
καΐ οδυνηρά κατά την ψηλάφησιν, κ(καλυ[Λ-
|ΐ4νη δέ υπό πυωδών ικκρισβων, άποκλειουσών
τους πόρους τών γαλακτοφόρων αγωγών.
Έν γίνιι δι ό υπό ιζέτασιν ρ,αστός είναι
κατά πολύ θεριχ,ότβρος του έτίρου καΐ παρέχει
πάντα τα σημεία της φλεγ(Λθνώδους επεξερ-
γασίας.
Τούτου τεθέντος, ίζητήσα(Λεν να καθορίσω-
|αν τα δρια της τοιαύτης επεξεργασίας, διότι
εκ του καθορισμού αυτών εξηρτατο και ή θε-
ραπευτική, ην θα έφηρ(Αόζθ(Αεν* ίδού δΐ πώς:
Δια της κατά τα τελευταία ταύτα ετη μελέ-
της τών διαπυήσεων του μαστού σαφώς καθω-
ρίσθη και τό ζήτημα του πρώτου εντοπισμού
τών πυογενών μικροβίων καΐ ούτω δυνάμεθα
σήμερον νά διακρίνωμεν δύο αφετηρίας της
κατά τόν μαστόν φλεγμονής. ΚαΙ ότΙ μέν
μόνον οι γαλακτοφόροι αγωγοί προςβάλλονται
(γαλακτοφορίτις του Βηάίή), ότέ δϊ τό λυμ-
φατικόν του μαστού σύστημα πρώτον φλεγ-
μαίνεται είτε τό εν ίπιπολη (3.1)168 αΓέοΙαίΓβ
βΐ ρβΠ-αΓόοΙ&ίΓΘ τών γάλλων συγγραφέων),
εΓτε τό κατά βάθος (α1)ίβ8 ίπίΓβ^Ιαηάα-
ΙαΪΓβ).
Ή δί διαπύησις του διαμέσου συνδετικού
Ιστοϋ επέρχεται συνήθως κατόπιν της τών
γαλακτοφόρων αγωγών ούτως, ώςτε τα απο-
στήματα του μαστού δύο συνήθως παρουσιά-
ζουσι στάδια : τό μίν πρώτον γαλακτοφορίτι-
δος μόνης, τό δέ δεύτερον προςβολγίς του περι-
βάλλοντος διαμέσου συνδετικού ιστού. Έν τνί
διακρίσει τών δύο τούτων σταδίων της νόσου
έγκειται ή κλείς της τε προγνώσεως καΐ της
θεραπείας αύτγίς, διότι κατά μέν τό πρώτον
στάδιον χειρισμοί απλούστατοι, ή κατά ΕπάΐΗ
με&οδιχίι ίκϋΐνψις τον μαστού, δύναται νά
άποτρέψτ, τό κακόν, έν ώ κατά τό δεύτερον
στάδιον απαιτείται έπέμβασις χειρουργική.
Πρώτος 6 ΒηάίΐΙ εν τοις κλινικοίς αυτού
μαθήμασιν εμελέτησε την γαλακτοφορίτιδα,
κατείδε τό δυνατόν τη; εξαγωγής του πύου
διά της θηλής καΐ συγχρόνως άπέδειξεν δτι ή
δι ' βκθλίψεως τελεία κένωσις τών γαλακτοφό-
ρων αγωγών αναχαιτίζει τά φαινόμενα της
διαπυήσεως καΐ την παραγωγην του αποστή-
ματος. Ούτως έπΙ 9 περιπτώσεων μαστίτι-
δος κατώρθωσε νά θεραπεύση 8 διά τ>!ς άπλ^Ις
Ικθλίψεως.
Έκ τών ανωτέρω προκύπτει ίτι ή εφαρ-
μογή της μεθόδου τοΟ ΒηάίΥΙ μόνον κατά την
αρχήν της παθήσεως δύναται νά εφαρμοσθεί,
πρΙν ή ετι ό συνεκτικός Ιστός συμμετάσχω της
φλεγμονώδους επεξεργασίας* τούτο δ' επέρ-
χεται συνήθως κατά την τρίτην ή τετάρτην
ήμέραν ( Σαγποητβίίβ) .
Είδομεν δέ ήμίϊς την ασθενεί, περί ής ο
λόγος ίνταυθα, την πέμπτην ήμέραν από της
άρχης της παθήσεως, καθ' ά δέ χαι έκ τών
αντικειμενικών φαινομένων εξήγετο, ύπηρχον
προκαταρκτικά τίνα συμπτώματα φλεγμονής
του συνεκτικού ιστού.
Έν τούτοις έκρίναμεν 5τι ήδυνάμεθα νά
δοκιμάσω(^ι^ν τουλάχιστον την μέθοδον του
Βηάίη. Έξετελέσαμεν δε την μεθοδικήν εκ-
θλιψιν ούχΙ κατά τόν κλασικόν τρόπον, συν-
θλίβοντες τόν μαστόν έκ της ρίζης προς την
θηλήν διά τών δύο χειρών, άλλα διά χειρι-
σμών μαλάξεως της μέν αριστεράς παλάμης
ύποστηριζούσης τόν μαστόν, έν ώ ή δεξιά
έξετέλει μαλάξεις ήπιας μέν κατ* αρχάς, είτα
δέ βχθυτέρας. Ούτως έπετυγχάνομεν εκάστοτε
καΐ εύκολώτερον καΐ άν•=υ πόνων την έξαγω-
γήν του πύου. Εξέρχεται δέ τούτο συνήθως
κατά σταγόνας, διακρίνεται δέ του γάλακτος
καΐ κατά τούτο και έκ της μεγαλειτέρας συνο-
χής αυτού καΐ έκ του χρώματος καΐ έκ της
λεγομένης δοκιμής του υδρόφιλους βάμβακος,
ύφ' ου τό πύον δίν απορροφάται έξ ολοκλήρου
ώς τό γάλα.
ΚαΙ έκαστη μέν έκτέλεσις της μεθοδικής
του Βηάίη έκθλίψεως διήρκει καθ* ίσον έξη-
κολούθει καΐ ή του πύου έκκένωσις, έπαυε δέ
μετ* αύτης.
Τοιαύται εκτελέσεις έγένοντο έν δλφ τέσ-
σαρες, άπαξ καθ* ήμέραν. Άπό της δευτέρας
έκθλίψεως τά τε ρίγη καΐ 6 ιτυρετός έξέλιπον,
ό δέ μαστός έγένετο άπαλώτερος. Την πέμ-
πτην ήμέραν έπαύσαμεν τάς εκθλίψεις, διότι
ουδέ σταγών πύου έξήρχετο. Μεθ* έκάστην
εκθλιψιν έποιούμεν έπίδεσμον άναρτώντα και
πιέζοντα ελαφρώς τόν μαστόν. Δώδεκα μεθ*
έκάστην μάλαξιν ώρας ή ασθενής μετεχειρί-
22
ο ΕΝ ΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΟΤΠΟΛΕΙ ΕΛΛΗΝΙΚΟΣ ΦΙΛΪ^ΛΟΓΙΚΟΣ ΣΤΛΛΟΓΟΣ
ζ$το άπαξ προς έκμύζητιν του παραγο(/.6νου
γάλακτος σικύαν, καθ' ά ό ί£^ΤΟηx άλλοτε
συνιβούλιυσε, προτ([Λών αύτην της ΙκΟλ^ψεως.
Άλλ' /) σικύα άπο^Λυζ^ σχβίόν ρ,όνον γάλα,
την $ί ίχκ&νωσιν του πύου ρ,όνον οι δάκτυλοι
κατορθουσιν.
Μ6τδχ6ΐρ(σ&η(Α6ν δέ την σικύαν ώςτι συ(/.-
πληρωματικόν μίσον, (Αη δυνάμενοι να έκτε-
λώμεν την μεθοδικην εκθλιψιν δις της ήμίρας,
καθ' ά ό Βίΐάζη συμβουλεύει.
"Οπως ποτ' αν ή, η ασθενής ημών, φέρουσα
μαστίτιδα προκεχωρηκυϊαν, άκολουθουμένην
υπό ρίγους καΐ πυρετού, έθεραπεύθη δια με-
θόδου απλούστατης, ην πάς τις θα ηδύνατο
να έκτελίση, σώζων ούτω εκατοντάδας δλας
μαστών εκ τών αποστημάτων καΐ τών παρε-
πομένων αύτοΐς επιπλοκών.
Ό κ. ΨαΛίΛας λέγει δτι, καίτοι έγίνω-
6κε τήν μέθοδον ταύτην, ουδέποτε δμως
μετεχειρίσθη αυτήν. Αναφέρει περίπτω-
σιν ασθενούς έκ 'Ραιδεστου, έγχειρηθείσης
ύπ* αύτοϋ, νομίΐ,ει δέ δη §ν έκ τών κυ-
ριωτάτων Ι,ητημάτων είναι, έάν αί γυναί-
κες όφείλωσι νά θηλάϊ^ωσι μετά τήν έγ-
χείρησιν αποστημάτων του μαστού ή ου.
Προςτίθησι δέ δτι ή θεραπεία επιτυγχάνε-
ται ταχύτερον, δταν ή γυνή θηλάΐ,ηται.
Ό κ. Μανονηλίδης λέγει δτι ή γυνή,
ής ανέφερε τήν παρατήρησιν, έ^ηκολού-
θησε νά θηλάί^η, άλλα τό βρέφος εντός
ολίγων ήμερων έπαθεν έκ γαστροεντε-
ρίτιδος. Προςθέτει δέ δτι προτιμότερον
πάντοτε είναι νά γίνηται ή έκθλιψις δΙς
τής ημέρας.
Ό κ. Σιώτης αναφέρει δτι ή μέθοδος
αύτη έπΙ τό πρακτικώτερον έφηρμόϊ,ετο
έν Κωνσταντινουπόλει παρά τίνων μαιών,
άλλ* οί Ιατροί άλλοτε έκώλυον αυστηρώς
τήν τοιαύτη ν έμπειρικήν θεραπευτική ν.
ΣΓΝΕΔΡΙΑ Νθ'
17 Νοεμβρίου 1899.
Προεδρία Ι. ΣίΩΤΗ.
Ό κ. Ίατρόηουλος άνακοινοϊ τήν έ^ής
περίπτωσιν Ιριδερημίας:
ΙΙρό ενός έτους ακριβώς έν Μακροχωρίφ
είδον άπαξ καΐ έν παρόδφ παξδα 9 ετών διχ-
φερόμενον {διως κατά τόν άριστερόν ο^θ^ιλ-
μόν, δςτις ου μόνον ην ελαττωματικές, άλλα
καΐ επασχεν. Μετά την πρόχειρον έζετασιν
και παραγγελ(αν της θεραπείας βλέπων παρέ
τ<5> πάσχοντι οφθαλμούς άςίους λεπτομερεστε'-
ρας εξετάσεως, συνέστησα τοίς περί αυτόν δπως
όδηγηθη καΐ ε{ς την έμην κλινικην. Τοδτο
δμως έβράδυνε, μόλις δέ τη 24 Μαΐου έ. ί.
εΙδον τόν παΐδα τό δεύτερον, έλθόντα παρ*
έμοί, τότε δέ ελαβον τάς έζής σημειώσεις*
Ιωάννης Δ, Το., ετών δέκα, γεννηθείς έν
Βλάγκ(|ε Κωνσταντινουπόλεως καΐ κάτοικος
Μακροχω:ίου, ορφανός πατρός από 5 ετών,
φαιόζανθος καΐ λεπτοφυους λυμφατικής κατα-
σκευής. Ή μήτηρ ύγιης και εύρωστος, αΐ δύο
άδελφαΐ επίσης καλώς εχουσιν, ό δέ πατήρ ην
μύωψ μεγάλο β άθμιος.
'Ιριδερημία σχεδόν πλήρης και διπλή, νυ-
σταγμός μεθ* οριζοντίων παλμών καΐ δρασις
καςκή. Κατά πρώτην δψιν οί δύο οφθαλμοί δια-
φέρουσι μεγάλως, διότι ό μέν δεζιός διατηριΐ
ιάς φυσιολογικάς διαστάσεις αύτοΰ και την
διαφάνειαν του κερατοειδούς, ό δέ αριστερός
είναι έν καταστάσει βουφθάλμου, μη επιτρέπων
την ευχερή και πλήρη σύγκλεισιν τών βλεφά-
ρων, {δίως έν καιρφ ύπνου, έχει δέ τόν κερα-
τοειδή σπβυδαιως τεθολωμένον. Άλλα κατά
την μαρτυρ(αν τής μητρός μέχρι του πέμπτου
έτους τής ηλικίας, ό'τε ηρξαντο χειρουργικαΐ
επεμβάσεις έπΙ μόνου του αριστερού οφθαλμού,
ουδεμία υπήρχε διαφορά έν τοις δύο οφθαλ-
μούς, η δέ κατάστασις του δεζιου οφθαλμού
παραμένει μέχρι τούδε οϊα ην κατά τό πρώ-
τον έτος τής γεννήσεως, δτε ή προφανής ανω-
μαλία τών οφθαλμών τό πρώτον έφείλκυσε
την προςοχην τών γονέων, ιδία δέ τής μητρός
βεβαίως. *Η δε μαρτυρία αύτη έχει αναμφι-
βόλως σπουδαιον κύρος ώς προς την ίριδερη-
μίαν η ύπέρμετρον πλατυκορι'αν, τόν νυστα-
γμόν, την κακήν δρασιν καΐ την διαφάνειαν
του κερατοειδούς, διότι αί καταστάσεις αύται
είσι λίαν προφανείς και εύληπτοι ε{ς πάντα
κοινόν παρατηρητην και ετι μάλλον ε{ς την
μητέρα, ης την προςοχην έφείλκυσε βεβαίως
ίσχυρότερον ή σοβαρά ελαττωματική κατά•
ΒΙΟΛΟΓΙΚΗ ΕΠΙΤΡΟΠΗ (ΣΤΝΕΔΡΙΑ ΝΘ')
23
στασϋζ τη; οράσεως του πρώτου, νυν δέ [χόνου
άρρενος τέκνου, αύτης.
. Λετηομέρεκη Δ. Ό. — Ή {ριδ6ρν){Λ(α είναι
σαφέστατη, άλλ' ούχΙ πλήρης, διότι διακρίνε-
ται κατά την περιφέρειαν παρυφή εύρους ενός
καΐ πλέον χιλιοστό [χέτρου, ώς (αοι δεικνύει ή
εν τψ έ(Λφ βιβλίφ παρατεθειμένη είκών, ης
άπομΐ(λησιν παραθέτω καΐ ενταύθα* έπο(/.ένως
καλύπτεται 6 περί τόν φακόν χώρος (^έχρι της
περιφερείας αύτου καί τι πλέον/
Ό φακός δέν είναι τελείως διαφανής, άλλα
φέρει κηλίδας ή θολερότητας μελανωπης δ-
ψεως, άραιοτέρας κατά την περιφέρειαν και
πυκνοτέρας κατά τό κέντρον, τό πλείστον εύ-
θυτενείς και άκτινοειδεις περί τό κέντρον κει-
(ΐένας, ίδραζούσας δέ εν τοις οπισθίοις στρώ-
μασι λίαν εγγύς τφ οπισθίφ περιφακίφ, ήτοι
παρουσιάζει κατάστασιν δπισ&Ιον ηοΧικον ΰ-
ηοχνματος. Ή δέ προσθία επιφάνεια αύτου
δίν είναι σφαιρική, άλλα προβάλλει κωνοει-
δώς, ήτοι συνυπάρχει καΐ φακόκωνος (ΙθΠΐί-
ΟΟηβ) αρκούντως έκδηλος.
Ό βυθός, καίπερ δυςόρατος, φαίνεται υγιής
καΐ φυσιολογικός. Αϊ διαστάσεις του βολβού
είσι φυσιολογικαί, ώς καΐ ό τόνος αύτου. Βλέ-
πει δέ ό οφθαλμός ούτος τους δακτύλους είς
άπόστασιν μέτρου, δπερ εξηγείται αρκούντως
υπό της καταστάσεως του φακού.
Λετηομέρειαι !4. Ό. — Ήδη ένωρίτατα τό
παιδίον ειχεν ύποβληθη είς τήν έξέτασιν του
καθηγητού της οφθαλμολογίας του έν Αθή-
ναις Πανεπιστημίου,, ούτος /δέ είχε συστήσει
αποχή ν τελείαν άπό πάσης επεμβάσεως. Άλλα
κατά τά πέμπτον έτος τη; ηλικίας οφθαλμο-
λόγος νεαρός, εζετάσας τό παιδίον, έγνωμο-
δότησεν υπέρ τγίς επεμβάσεως και κατέπεισε
τους γονείς δπω; συγκατανεύσωσιν είς αυτήν,
ώς λέγει ή μήτηρ, ίδίως κατά τόν άριστερόν
οφθαλμόν, διότι διέκρινε κατάπτωσιν της ο-
ράσεως εν τφ όφθαλμω τούτω καΐ θόλωσιν
του φακού, τουτ* εστίν άνάπτυζιν ύποχύματος.
Της έγχειρήσεως γενομένης άνευ επακολου-
θών^ παρετηρήθη βελτίωσις, άλλα βραδύτερον
επήλθε πάλιν κατάπτωσις της οράσεως και
εκρίθη αναγκαία δευτέρα επέμβασις* ταύτης
δέ μή άρκεσάσης, εγένετο καΐ τρίτη. Πιθανώς
ή εξαγωγή του ύποχύματος είχε γείνει πρό
της ώριμάνσεως, αϊ δέ δεύτεραι επεμβάσεις
έγένοντο ένεκα δευτερογενούς ύποχύματος. Έκ
τούτων Ομως ουδεμία προςεγένετο ωφέλεια, τό
δ* επιόν έτος, ήτοι μηνάς τινας μετά τήν τρί-
την επέμβασιν ή μήτηρ παρετήρησεν δτι ό
βολβός έμεγεθύνετο, έν ο^ ή δρασις έμενε κακή.
και βαθμηδόν κατέπιπτεν. Άλλα του θερα-
πευτου απουσιάζοντος καΐ αναμενόμενου επι-
μόνως, μόλις μετά εν έτος καΐ πλέον υπεβλήθη
τό παιδίον είς έτερον οφθαλμίατρον' τότε δέ
έγένοντο έπανειλημμέναι κατά μακρά διαστή-
ματα παρακεντήσεις του προσθίου θαλάμου
μετά βελτιώσεως τίνος της οράσεως καΐ στά-
σεως του κάκου.
Πιθανώτατα λοιπόν ένεκα τών πρώτων
Ιπεμβάσεων, ίδία δέ της τρίτης, επήλθε γλαυ-
κωματική κατάστασις, ή; τό έπακολούθημα
ύπήρξεν ό παρών βούφθαλμος. Πράγματι δέ
νυν ό αριστερός οφθαλμός παρουσιάζει βου-
φθαλμικήν κατάστασιν, διότι ή αύξησις τών
διαστάσεων είναι γενική καΐ κανονική* κατά
τήν βάσιν του κερατοειδούς διά διαβήτου. ευ-
ρέθη διάμετρος 16 χιλιοστομέτρων.
Ό κερατοειδής είναι τόσον θολερός, ώςτε
ουδέν διακρίνεται ευκρινές έν τψ δπισθεν κει-
μένη χώρφ ή άλλως προσθίφ θαλάμφ, ίδίως
δέ έν τφ κέντρφ υπάρχει νεφέλιον ευμέγεθες,
ώς συνήθως εναπολείπεται ένεκα έπιπολαίας
κερατίτιδος• διά δέ πλαγίου φωτισμού επι-
τυγχάνεται είςέτι «σωθεν ή διάλαμψις του
σκληρωτικου. Έκτων ασύμμετρων θολεροτή-
των του κερατοειδούς καταφαίνεται δτι έγέ-
νοντο φλεγμονώδεις επεξεργασίαι του κερατο-
ειδούς άλλοτε άλλης εντάσεως καΐ εκτάσεως
κατά τε τάς χειρουργικάς επεμβάσεις καΐ αν-
εξαρτήτως τούτων, καθ' δσον ό βολβός μετά
τήν τρίτην επέμβασιν εγένετο παθολογικός καΐ
διετήρησε πάντοτε βαθμόν τινα' ερεθισμού μετά
δακρυορροίας κτλ.
Τε'λος υπάρχει καΐ μοίρα του βολβικου επι-
πεφυκότος, έχουσα δψιν ώς έπι ξηροφθαλμίας
καΐ τεταγμένη εκατέρωθεν του οριζοντίου με-
σημβρινού του κερατοειδούς έν σχήματι δύο
οξέων τριγώνων, ών αΐ βάσεις συμπίπτουσι τ9!
άντιστοίχφ περιφερείί>ε του κερατοειδούς (πε-
ρίπου του σχήματος τούτου <0>)• "Οσον
δ' άφοροι είς τήν γένεσιν της μερικής και (διΰ-
σχήμου ταύτης ξηρώσεως, ευθύς ώς αντελή-
φθην τό σχήμα αυτής, έσκέφθη^^ περί της δρά-
24
ο ΕΝ ΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΟΤΠΟΛΕΙ ΕΛΛΗΝΙΚΟΣ ΦΙΛΟΛΟΠΚΟΣ ΣΓΛΛΟΓΟΣ
σεως των βλεφάρων. Πράγ(χατι δέ, παρατη-
ρήσας [χετα ρ.ε(ζονος προςοχης, εύρον 8τι χΐ
άνω και κάτω πλευραί, συνεχιζό(Λενα( ίδίί^,
ίλά(Αβανον τό σχη(λα σχισ(Λης στενγ>ς βλε-
φάρων, δτε ^ί προζεκαλείτο ό πάσχων να
συγκλείτη τα βλέφαρα του αριστερού οφθαλ-
(χοΟ, ό βολβός {[χενεν ακάλυπτος, ακριβώς
αντιστοίχως τη είρημίντ, ξηρωτικη (λοίρα συν
τη (ϋ,εσαζούση του κερατοειδούς, τα δέ χείλη
τών βλεφάρων ϊσταντο παραλλήλως ταϊς
πλευραίς αύτης η συνέπιπτον αύταίς. Τοϋτο
ηρκεσεν δπως πεισθώ, δτι ή ζηρωσις αύτη δέν
είναι συγγενής, άλλ' έγεννήθη δτε έπηλθεν ή
βουφθαλ(Λία, διότι τό περί ου ό λόγος τ(Λ^(χα
του βολβού (χένει άκάλυπτον υπό τών βλεφά-
ρων και έπθ(Λένως τηρείται ξηρότερον καΐ επη-
ρεάζεται διηνεκώς υπό τών άτ(χοσφαιρικών
ρ,εταβολών.
Μετά τινας συμπληρωμαηκάς έξηγήί^εις
του κ. 'Ιατροηούλου περί τής ταυτότητος
του άρρώ<$του, ό κ. Τσάντας, άναγνωρί-
^ων δτι ή παρατήρηβις αναφέρεται εΙς
τόν αυτόν άρραχ^τον, δν καΐ αυτός έ^ή-
τα<$ε, μετά τής διαφορ&ς δτι εύρε και
έν τοΙς δύο όφθαλμοϊς ^ηρωτικήν πλάκα,
αδυνατεί νά παραδεχθή τήν παθογενικήν
έ§ήγη<$ιν τοΟ κ. Ίατροηούλου.
*0<ίον δ' άφορφ τήν έπΙ τοϋ βολδοϋ
έλαφράν διά τοΟ δακτύλου πίε<$ιν, ήν
αυτός μετεχειρί<$θη καΐ ήτις έπέτρε>^εν
αύτφ νά Ιδη τ(άς βλεφαρικάς προβολάς,
δέν είναι επικινδυνότερα εκείνης, ήν οί
οφθαλμολόγοι καθ* έκά<$την μεταχειρί-
ί^ονται προς έ^έτα<$ιν τών γλαυκωματι•
κών οφθαλμών.
Ό κ. 'Ιατρόηουλος λέγει δτι δέν μετε-
χειρίσθη τήν πίε<$ιν ταύτην, διότι έθεώ-
ρηβεν αυτήν ού μόνον περιττήν, άλλα και
έπικίνδυνον.
Μετά ταύτα ό κ. Π. 'Αηέρης, άναγινώ-
6κεχ άν(χκοίνω<$ιν ηερί νέου χρόηου Ληο'
λυμάνσεως τοϋ κύτους τών άτμοηλοίοίν•
Είναι πασίγνωστον δτι οί (ΐυς, δταν άνα-
φαίνωνται είς {χεγαν άριθ[ΛΟν εν τψ κύτει του
πλοίου, άποτελουσι μάστιγα, έζ η; αδύνατος
σχεδόν είναι η απαλλαγή. *Αποβαίνουσι δέ
αληθής συμφορά έν καιρφ πανωλικης έτιδη-
μίας, διότι, κατά προςφάτους παρατηρήιιις,
τα τρωκτικά ταύτα συντείνουσι μεγάλως £ΐς
τήν διάδοσιν της πανώλους. "Απαντα τα («-
σα, ών έγένετο χρησις μέχρι της σήμερον δπως
άπαλλαγώσι τα πλοία από τών μυών, ήσαν
ανεπαρκή, διότι τα χρησιμοποιηθέντα στιρε*
ή ρευστά δηλητήρια, δέν επιτυγχάνουσι ν*
προςβάλλωσιν αυτούς έν ταΐς άπροςπιλά-
στοις όπαις, είς άς καταφεύγουσιν. Αι δικ
βλαβερών αερίων έγκαπνίσεις ού μόνον είναι
επικίνδυνοι τψ ένεργουντι αύτάς, άλλα συχνά-
κις είναι καΐ ανεπαρκείς, διότι τά τρωχτιχχ
ταύτα μόλις αίσθανθώσι τήν οσμήν τών αε-
ρίων τούτων καΐ πρΙν ή οί άτμοι συγκεντρωθώ-
σιν άποτέλεσματικώς, απομακρύνονται προς-
ωρινώς του κύτους.
Έκ τών αρχών τούτων ορμώμενος, καΐ ιδία
έκ παρατηρήσεως τυχαίας, έπενόησα μέθοδον,
δι* ης είναι δυνατόν άφεύκτως πλοίον νχ α-
παλλαγή πάντων τών μυών. Τι5ς μεθόδου δε
ταύτης δυνατόν νά γείνη χρησις καΐ έν καιρφ
συνήθει καΐ έν έπιδημί^ πανώλους, και ιδία
δταν πρόκηται περί άτμοπλοίου μεμολυσμίνου
έκ της νόσου ταύτης.
Ή μέθοδος μου συνίσταται έν τη χρήσει
του ανύδρου ανθρακικού οξέος (άέριον άνθρα-
κικόν οξύ).
Γνωστόν δτι τό άνθρακικόν οξύ χωρίς να
γ)ναι άέριον δηλητηριώδες, δέν είναι κατάλ-
ληλον ε{ς τόν ζωϊκόν βίον και επομένως είναι
άσφυκτικόν. Άφ' ετέρου ως έκ της πυκνότα-
τος αύτου, ουτης μείζονος της του ατμοσφαι-
ρικού αέρος (κατά μίαν καΐ ήμίσειαν φοράν),
εκτοπίζει τούτον έν τοις κκτωτάτοις αύτοΰ
στρώμασιν.
Τούτων ούτως εχόντων, έάν τοποθετήσω-
μεν έν τψ βαθυτάτφ μέρει του κύτους πλοίου
συσκευήν παράγουσαν άνθρακικόν οξύ, φιάλην
ή δοχεϊον περιέχον άνθρακικήν τίνα ενωσιν,
μάρμαρον π. χ. μεθ' ύδατος περιέχοντος ύδρο-
χλωρικόν ή θειικόν ή έτερον οξύ, ή άλλο χη-
μικόν σώμα δυνάμενον νά παραγάγη στεριόν
ή ρευστόν άνθρακικόν οξύ, αν μη θέλωιχεν νά
εχωμεν έπΙ του πλοίου μεταλλικά οξέα, τό
άνθρακικόν οξύ ένεκα της πυκνότητος αύτου
θα έκτοπίση βαθμηδόν τόν αέρα, τόν περιε-
χόμενον έν τφ κύτει, δθεν θα ελθη στιγιιή,
ΒΙΟΛΟΓΙΚΗ ΕΠΙΤΡΟΠΗ (ΣΤΝΕΔΡΙΛ ΝΘ')
25
καθ' ην τα βαθύτερα (/.ερη αύτου θά πληρω-
θώσιν αποκλειστικώς έκ του αερίου τούτου,
συγχρόνως 81 πάντα τα τρωκτικά, δσα θα εύ-
ρίσκωνται εκεί, θα πάθωσιν άσφυξίαν. Έπει-
ίη δέ είναι δυνατόν αριθμός τις (χυών να ευ-
ρίσκεται εν άλλοις του πλοίου (χέρεσιν, ώφέ-
λΐ[Αθν θα ητο να τοποθετηθη εν τω κύτει και
πρ6 της ενεργείας κατάλληλόν τι δε'λεαρ (κά-
ρυα, τυρός, λίπος κτλ.), δπως οί |^.ΰς έλκυ-
σθώσιν εκεί. Τ-ζ βοηθεία άνη(Λ(Λε'νου κηρίου,
τοποθετουμε'νου εν υψει τινί, θα δυνάριεθα να
γινώσκωι/,εν (χέχρι τίνος με'ρους του κύτους ό
άηρ έξετοπίσθη δια του ανθρακικού οζε'ος,
διότι η φλόξ του κηρίου σβε'ννυται ευθύς (χετα
την ϊκλβιψιν του οξυγόνου. ΙΙερατωθείσης δέ
της ενεργείας ταύτης, πρέπει ό χώρος του κύ-
τους να άερισθγϊ (χετά τινας ώρας, δπως δυ-
νηθεί να είςέλθτ) άνθρωπος και άποσύρη τα
πτώματα τών έζ ασφυξίας παθόντων (χυών.
Ό αερισμός ούτος δύναται νά γείνη δι' αε-
ραντλίας, δια θερμάνσεως του εν το) κύτει
άερος η τΑος δια παντός άλλου μέσου άερι-
σμοΟ. "Οπως βεβαιωθώμεν περί του αποτελέ-
σματος, δυνάμεθα νά ένεργήσωμεν την δια του
ανθρακικού οζέος δοκιμην δίς η τρις κατά συνέ-
χειαν, μεσολαβούσης διακοττης μιας ημέρας.
Ή μέθοδος αύτη ενέχει τά έξης πλεονε-
κτήματα :
Ι^ν. Οι μυς, δταν άρχίσωσι νά στενοχω-
ρώνται εκ της ελλείψεως αέρος, δέν ίχουσ:
πλέον την δύναμι»^ νά φύγωσι, παραλύου-ι καΐ
άποθνήσκουσιν εκεί. (Τό άνθρακικόν οξύ προ-
καλεί ταχέως την άσφυζίαν τών ζώων, δταν
ό άηρ περιέχγ) έζ αύτου τό τρίτον του δλου
δγκου αύτου). Έν τούτοις, αν μεταξύ αυτών
κατορθώσωσί τίνες νά διαφύγωσιν, ούτοι, έγ-
καταλείποντεί τό κύτος του πλοίου, φεύγουσι
μακράν. Διά τούτο δέ δπως άποφύγωμεν τόν
κίνδυνον της μεταδόσεως του μολύσματος εξ
ενός πλοίου εΙς έτερον η είς την ξηράν, ή διά
του ανθρακικού οξέος ενέργεια δέον νά γίνη-
τα: έν ανοικτή θαλασσή, δηλαδή εν αποστάσει
ενός η δύο μιλίων από του λιμένος. Ου/ ήττον
η μέθοδος αύτη δέον νά προτιμάται κατά τόν
εξοπλισμόν τών πλοίων, δτε οί μυς δύνανται
ακόμη νά είςβάλωσιν ε{ς τό κύτος.
2°^. Ή δαπάνη της παραγωγής του αν-
θρακικού οξέος είναι μικρά.
Έλλ. ΦΓ/οΑ. Σύ''/ο•>^ος. Τθ;)ΐος Κ Π
3^^. Τό άνθρακικόν οξύ είναι σχεδόν άο-
σμον, άφλεκτον καΐ ούχΙ δηλητηριώδες.
4®''. "Ένεκα τών (διοτήτων του άεργου τού-
του είναι δυνατόν νά επιβλέπηται καΐ κατα-
μετρήται η παράγωγη αύτου τΎ^ βοηθείοχ: κη-
ρίου άνημμένου, χρησιμεύοντος συγχρόνως καΐ
ως άντιδραστικοΟ καΐ ώς σημείου προειδο-
ποιησεως.
5<*^. "Ενεκα της πυκνότητος και της εξα-
πλώσεως αυτού, ώς αερίου, τό άνθρακικόν οξύ
είςδύει πανταχού, εις πάντα τά διαμερίσμα-
τα, τάς οπάς καΐ τά διάκενα και κατά προ-
τίμησιν εις τά βαθύτερα.
6°^. *Όταν οι μυς προςελκύωνται τΤ) βοη-
θεία δελεάτων, άποθντρσκουσιν έπΙ τόπου,
τουΟ' δπερ σπουδαιότατον, διότι δέν μολύ-
νουσι τά άλλα μέρη του σκάφους διά τής σή-
ψεως τών πτωμάτων αυτών. Ούτω δέ υπο-
λείπεται μόνον νά άπολυμανθώσι τά πτώματα
διά διαλύσεως αντισηπτικών καΐ νά ριφθώσιν
είτα εις την θάλασσαν. Έν τούτοις, ώς απέ-
δειξαν αι έργασίαι σοφών υγιεινολόγων, του
έκ Νεαπόλεως Μοντεφονζου καΐ του έκ Μο-
νάχου Αεόνε, τό άνθρακικόν οξύ παρακωλύει
την άνάπτυξιν μικροοργανισμών καΐ επιβρα-
δύνει επομένως την σήψιν. "Οθεν ή κατα-
στροφή τών μυών δύναται νά γείνη, δταν τό
άτμόπλοιον εύρίσκηται έν πλω καΐ ηναι πλή-
ρες εμπορευμάτων, διότι τό άνθρακικόν οξύ
δίν προςβάλλει τά εμπορεύματα.
7''ν. ^ΑερισθΙν τό κύτος, είναι δυνατόν ου
μόνον νά κκτο'κηθ/ί υπό τών ανθρώπων, άλλα
και ούδδμίαν (διαιτέραν οσμην παρέχει, ώς
συμβαίνει διά του οανικού οξέος, του χλωρίου,
του θειώδους οξέος κτλ., διαδιδόντων κατά τό
μάλλον η ήττον όιμην προςβαλλόντων δέ καΐ
τά εμπορεύματα.
8®^. Ή μέθοδος αύτη δύναται νά εφαρμο-
σθεί μ^χρι βαθμού τίνος έν τοις ύπογείοις τών
οΙκιών και τών καταστημάτων.
Τό τυχαίον γεγονός, τό συντέλεσαν ε (ς την
άνακάλυψιν της μεθόδου ταύ^/)ς και χρητιμεύον
Ι άμα ώς πείραμα άποδδίξεως, είναι τό εξής :
1 Κατά τάς άρχας του Νοεμβρίου 1899 πα-
ρετηρείτο έν Τεργέστη έπι του ατμόπλοιου
Ι Πόλεως Μυτιλήνης θανάτιμον κρούσμα πανώ-
I λους. Αυστηρότατα υγιεινά μέτρα ελήφθησαν
αμέσως. "Οτε ηθέλησαν νά προβώσιν εί; την
15. Κ 4
26
ο ΕΝ ΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΟΤΠΟΛΕΙ ΕΛΛΗΝΙΚ02 ΦΙΛΟΛΟΓΙΚΟΙ ΣΓΛΛΟ^ΟΪ
άπολύ(Λχνσιν του κύτους δέν βύρον νβκρούς
ρ,υς, άλλ* βύθυς ώς άφήρισαν πίθους σάκχαρο -
γλβύκους έν πληρβι ζυμώσει, «ύρον Ικβΐ πλήθος
μυών ν&κρών, θανατωθέντων αναμφιβόλως
δια του διττανθρακικου οζ^έος, £π(ρ δι&ζέφβυ-
γβν έκ τών πίθων.
Ακριβώς λοιπόν προτείνω να έφαρμοσθη
επιστημονικώς η τυχαία αύτη καταστροφή
τών ,μυών^.
Ό κ. ΨαΛίδας άνακοινοΧ παρατήρη<$ιν
γυναικός πασχούσης πρό τριών περίπου
μηνών ύπ' ό^έος νοσήματος, έκληφθέντος
έπί τίνα χρόνον ώς τυφοειδούς πυρετού.
Ή ασθενής αΰτη έφερε καΐ Ινώματα της
μήτρας καΐ μολρνότι προυτάθη αύτΐϊ έγ-
χείρησις δέν συγκατένευσεν.
Τρεις συνάδελφοι, δν ό εις γυναικολό-
γος, άπεφάνθησαν οΐ μέν δύο πρώτοι
υπέρ τοΟ τυφοειδούς πυρετού, ό δέ τρίτος
υπέρ έμπυήσεως Ινώματος έν τζ μικρφ
λεκάνη. Κατά τήν πρώτην έπίσκε>1τιν της
ασθενούς ό αγορεύων άπέκλινε μάλλον
προς τόν τυφοειδή πυρετόν, καίτοι ή θερ-
μομετρική κλιμα^ δέν ήτο καθ* δλα σύμ-
φωνος προς τήν του τυφοειδούς, 3 ή 4 *^0ί^^
συνέχειαν ήμέραι απυρεξίας καΐ ενίοτε
τήν πρωΐαν. Τρεις ή τεσσάρας μετά τήν
πρώτην ταύτην έπίσκε>|ην ημέρας άφθο-
νος έκ τού απευθυσμένου κένωσις υγρού
δοςωδεστάτου, έκληφθέντος πύου ύπό τής
οικογενείας. Ή επισταμένη δμως έ^έ-
τασις τού υγρού τούτου άπέδει^εν δτι δέν
συνίστατο έκ πύου. Κατά τήν έ^έτασιν
τής ασθενούς το ήπαρ ευρέθη αρκούντως
έ^ωγκωμένον και πρό πάντων κατά τόν
άριστερόν λοβόν παρά τφ όρθφ κώλψ
καΐ ίκανώς έπώδυνον κατά τήν πίεσιν έν
τφ άναμνηστικφ τής ασθενούς δΙς ή τρΙς
1. Σημ. Σννταχτ, ^Επιχροτΐής, Περί τών (χυών, ώς
• φοοέων τών λοιμιχών ν({9ων, άναγινώσχομιν παρά
Στράβωνι ΙΓ', 18. Ιν Α' τορω, σιλίδι 224 τής σΓ6060-
τύπου €χ$οσ(ως Τβηϋπβτ) τά έξης : «Οΰδε το τών
μν&ρ πλήθος Γδιον (τών Ίβτ^ρων), άφ' ου χαι Ιοιμιχοί
νόοοί πολλάκις ηκολοίτ&ηοαν. Συνέβη δ' έν τή Καν τα-
βρί^ τοΰτο παρά 'Ρωμαίοις, ώςτι χαΐ μισθούς αρνυσθαι
μνοϋηροϋντας προς (χίτρον άποδιιχθίν, [χαι] διισώ-
ζοντο μόλις».
κωλικοί ηπατικοί. Ή διάγνωσις τυφοει-
δούς έγκατελείφθη τότε καΐ άντ* αυτής
ετέθη ή τής χολοκυστίτιδος, ήν παρβδέ-
^αντο καΐ έτεροι συνάδελφοι.
Όλίγας μετά ταύτα ήριέρας ό ασθενής
άπέβαλεν έκ τού απευθυσμένου χολόλι•
θον μεγέθους ψού περιστεράς.
Ή χημική τού λίθου έ^έτασις άπέδει^εν
δτι συνίστατο έκ χολοστερίνης.
Τό περιστατικόν τούτο ενέχει δύο πνά
τά διαφέροντα• πρώτον ή διά τής φυσι-
κής οδού έξοδος χολολίθου τοιούτων δια-
στάσεων, και δεύτερον ή παντελής έλλει-
χίης Ικτερικών φαινομένων καθ* δλην τήν
διάρκειαν τής ασθενείας.
Ό χολόλιθος οδτος επιδεικνύεται π(χρά
τού κ. ΨσΛίδα τοις παρούσιν.
Ό κ. Νούλης νομί]^ει πιθανωτέραν τήν
ύπόθεσιν συμφύσεως τής χοληδόχου κύ-
στεως μετά τού εντερικού σωλήνος, λίαν
παραδεκτήν καΐ έκ προηγουμένων δημο-
σιευθέντων περιστατικών.
Ό κ. 'Αηέζης λέγει δτι λίθοι, έκ κα•
θαράς χολοστερίνης συγκείμενοι, εϊναι
σπανιώτατοι, σύγκεινται δ* ώς έ^τΐ τό
πλείστον έκ χολικών ό^έων κοΛ φιι^ςφο•
ρικών ή ανθρακικής βάσεως. Ύπάρχουσι
μάλιστα καΐ παραδείγματα, ώς τό ΟΛΟ
τού κ. ΔάλΙα ανακοινωθέν, λίθων έτι
μεγαλειτέρων διαστάσεα)ν, αυξανομένων
δμως έκ τής έπιπροςθέσεως στρωμάταιν
αλάτων ούχΙ χολικών κατά τήν έν τφ
έντέρφ διαμόνήν τών λίθων.
Ό κ. Σίώνης, επισκεφθείς τήν άρρω-
στον, λέγει δτι ό πυρετός δέν ήτο δια-
λείπων, άλλα συνεχής μετά τίνων διακο-
πών μιας ή δύο ήμερων. Ό τύπος ούτος
τής θερμοκρασίας προέτρε>^εν αυτόν νά
παραδεχθώ μάλλον έμπύησιν έν τή μικρφ
λεκάνΐ} ή τυφοειδή πυρετόν.
Ό κ. Λιμαράκης έρωτ^ &ν ό πυρετός
έξηκολούθει μετά τής κενώσεως καΐ 4ν
ύπήρχον ίδρωτες.
Ό κ. Ψαλίδας άπαντ^ δτι ό πυρετός
έξηκολούθήι μετά τάς κενώσεις καΐ ίδρω-
τες άλλοτε μέν ύπήρχον, άλλοτε δέ ούχι.
Προςθέτει δέ άμα δτι ^ίγη δέν προη•
γούντο τού πυρετού, ύπήρχον δέ ένίοτβ
ΒΙΟΛΟΓΙΚΗ ΕΠΙΤΡΟΠΗ (ΣΥΝΕΔΡΙΑ Ξ')
27
έ|ΐ6τοι κατά τάς παροξύνσεις καΐ πόνοι
διαρκείς παρά τήν χοληδόχον κύ^τιν.
ΣΥΝΕΔΡΙΑ Ξ'
25 Νοεμβρίου 1899,
Πρθ6$ρ(α Ι. ΣίΩΤΗ.
Ό Κ. ΤράΡτας, άναφορικώς προς τήν
Ανακοίνωβιν του κ. 'Ιατροηούλου, λέγει
δτι τήν ταινίαν, ήν έϊ^ωγράφησεν ούτος
ώς κατέχουβαν τήν θέσιν τής Ιριδος, θεω-
ρεί ύπερβολικήν. Έξήτα<$εν έκ νέου τόν
Αρρωβτον καΐ παρουσιάζει πκ^τήν εΙκόνα
τής νυν καταστάσεως των οφθαλμών αύ-
τοΟ' ό περιφάκιος χ(ϊ)ρος είναι λίαν κατα-
φανής. ΚαΙ ό μέν Αναγνωστάκης έξήτασε
τόν άρρωστον έν ήλικίςι 5 μηνών καΐ
επομένως δέν ήδόνατο νά εγχείρηση αυ-
τόν τότε, μή υπάρχοντος καταρράκτου,
ένιρ ό έτερος Ιατρός ένεχείρησεν αυτόν
πολύ βραδ6τερον καΐ ένεκα καταφανούς
τότε καταρράκτου.
Ό κ. Νσύλης, αναφερόμενος εΙς τήν ά-
νακοίνωσιν τοϋ κ. 'Αηέρη^ έρωτ^Ι Λν έν
τφ περιστατικφ, δπερ έδωκεν άφορμήν εΙς
τήν άνακοίνωσιν, μόνον τό άνθρακικόν όξύ
προυκάλεσε τόν θάνατον τών μυών ή καΐ
τά αΙθυλικά αέρια, προκαλούντα ενίοτε
δηλητηριάσεις παρ* άνθρώποϊς καταγινο-
μένοις εΙς τήν οίνοποιΐαν, ώς ι^αΐ αυτός
παρετήρησε παρά τινι άρρώστψ ; Ούτως
ή άλλως, καίτοι τό άνθρακικόν όξύ έχει
πολλά προτερήματα, όφείλομεν νά άναμεί-
νωμεν τά πρακτικά αύτου αποτελέσματα.
Ό κ. Σίώτης αναφέρει δτι άλλοτε οΐ
έλληνες ναυτικοί κατέστρεφον τους μϋς
έν τοις πλοίοις διά τοϋ ανθρακικού οξέος-
προς τούτο δέ ήναπτον πυράν έν τοις κό-
τεσι τών πλοίων άγνοεϊ δμως έάν οΐ
ναυτικοί έξακολουθώσιν έφαρμόΐ,οντες
τήν μέθοδον ταύτην.
Ό κ. ΣγουρόαΤος λέγει ότι ή μέθοδος
αύτη είναι έν χρήσει καΐ νύν έτι, ή κατα-
στροφή δέ τών μυών είναι γνωστή παρά
τοις ναυτικοϊς ημών. Προς τούτο οί ναυ-
τικοί θέτουσιν έπΙ πλακός σιδήρου γαιάν-
θρακας Ανημμένους μετά διαφόρων Αλ-
λατν εύφλεκτων υλών.
Ό κ. Πασχαλίδης^ λαμβάνίον άφορμήν
έκ τών τελευταίων τούτων, προτείνει δ-
πως ή Βιολογική Επιτροπή άσχοληθζ καΐ
περί τήν δημώδη Ιατρικήν, ήτις βεβαίως
στηρίζεται έπΙ μακρότατης πείρας.
Ό κ. 'Αοίέρης λέγει δτι τόν θάνατον
τών μυών δύναταί τις νά άποδώση θεω-
ρητικώς εΙς τό άνθρακικόν ό^ύ, διότι καΐ
εΙς μικράν ποσότητα τό ό^ύ τούτο εΐναι
Ικανόν νά προκαλέσΐ] τήν άσφυ^ίαν τών
μυών πιθανόν δμως καΐ τά αΙθυλικά αέρια
νά ενήργησαν έν τφ γνωστφ περιστατικφ.
*Ως προς τήν δημώδη δμως μέθοδον, αύτη
ενέχει τόσα κακά, ώςτε νά καταδικάΐ,ηται
άφ' εαυτής. Έκτος τού φόβου τής πυρκαϊάς,
έχόμεν καΐ τήν άνάπτυ^ιν έν μεγάλαις
ποσότησιν οξειδίου τού άνθρακος, δπερ,
ώς γνωστόν, είναι δηλητηριωδέστατον, έν
τή πρακτική δέ μεθόδψ τούτο βεβαίως
ενεργεί, διότι άλλως, δταν σχηματισθίϊ άρ-
κετόν άνθρακικόν ό^ύ, τό πύρ σβέννυται
ένεκεν έλλείψ•εως επαρκούς οξυγόνου.
Έκτος τών άλλων προτερημάτων τής
νέας ταύτης μεθόδου έχομεν καΐ τό έ^ής•
δυνάμεθα νά άπολυμάνωμεν πλοιον διά
τού ανθρακικού ό^έος καΐ κατά τόν πλουν
τό άνθρακικόν ό^ύ κέκτηται τήν Ιδιότητα
νά βραδύνη τήν σήψιν.
Τελευτών δέ υποστηρίξει τήν πρότασιν
τού κ. ΠασχσΛίδου, συνυποστηριζομένην
καΐ παρά τού κ. Σιώτη, περί δημώδους
Ιατρικής.
Ό κ. 'Αηέρης ύπισχνείται δτι λίαν προς-
εχώς θά ύποβάλη καΐ πρακτικάς λεπτό
μερείας καΐ τά αποτελέσματα τών πειρα-
μάτων αυτού.
Ό κ.Ίατρόηουλος έκφράϊ^ει τήν εύχήν
δπως διά τής Βιολογικής Επιτροπής προ-
ταθώσιν ώς επίτιμα τού Συλλόγου μέλη
οΐ καθηγηταΐ //ίΓδ6βί*3ί τού Βερολίνου και
Παν&ς τών Παρισίων.
Ή πρότασις υποστηρίζεται καΐ παρά
τού κ. ΠασχοΛίδου, γίνεται δέ αποδεκτή
παμψ•ηφεΙ καΐ άποφασίί^εται δπως σταλή
επιστολή έπΙ τούτψ προς τό Προεδρείον
τού Συλλόγου.
28
ο ΕΝ ΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΟΤΠΟΛΕΙ ΕΛΛΗΝΙΚΟΣ ΦΙΛΟΛΟΓΙΚΟΣ ΣΤΛΛΟΓΟΣ
ΣΓΝΕΔΡΙΑ.ΞΑ'
1 Δεκεμβρίου 1899.
Προεδρία Ι.ΣίΩΤΗ.
Ό Κ. Τράντας λέγει δη δέν έχομεν έ-
τέραν μέθοδον δπως ίδωμεν τάς βλεφα-
ρικάς προβολάς, πλην της προτεινομένης,
διά δακτυλικής δηλαδή πιέσεως.
Ό κ,Ίατρόηουλος άηαντα^ δτι τήν μέ-
θοδον ταύτην ού μόνον περιττήν, άλλα
καΐ έπικίνδυνον θεωρεί, δέν παραβάλλει
δ' αυτήν προς τήν τονομετρικήν πίεσιν,
καθότι έν τΐ^ περί ής ό λόγος μεθόδψ καΐ
πίεσις μείϊ^ονος βαθμού απαιτείται καΐ ή
χώρα, έν η ή τονομετρική πίεβις ενασκεί-
ται, δέν είναι ακριβώς ή αυτή προς έκεί-
νην, έφ' ής δέον νά πιέσωμεν προς κατό-
πτευσιν τών βλεφαρικών προβολών αμ-
φιβάλλει δέ αν ό κ. Τράντας ήδυνήθη
νά ϊδη αύτάς και διά τής μεθόδου, ήν έ-
φαρμόϊ^ει ένεκα τών θολεροτήτων του
φακού. Τελευτών δέ λέγει δτι ουδέ τήν
τής μαλά^εως πίεσιν δυνάμεθα νά συγ-
κρίνωμεν προς τήν πίεσιν τής μεθόδου
του κ. Τράνζα,
Ό κ. Τράντας άπαντ^•
Είπον ηδη έπαν6ΐλγ)(Λαένως δτι η δακτυ-
λική προςπίεσι; Εξωθεν τη; άκτινωτικής χώ-
ρας είναι πάντοτε ακίνδυνος. Πρέπει δε να
σγ)(Λειώσω δτι την ελαφράν πίεσιν εκτελώ δια
του δακτύλου καΐ ούχι δι' εργαλείου τινός.
Πλειστάκις εξετε'λεσα τα πειράρ.ατα ταύτα
άνευ ούδΐ του ελαχίστου κινδύνου. Εννοείται
δτι και η ελαχίστη χειροπραξία και αύτη η
έκστροφη του βλεφάρου δύναται νά άποβγ)
επικίνδυνος εν ώρισ^λέναις περιπτώσεσιν* επα-
φίεται δμως τφ κλινικώ η 8κτί(Λησις τών εξαι-
ρετικών τούτων περιπτώσεων. Ή πίεσις, ην
εφαρμόζω έπΙ του βολβού, δέν είναι μείζων
τής κατά την χειρομάλαζιν του βολβού η τής
αναγκαίας προς έξέτασιν τής εσωτερικής πιέ-
σεως αύτοΰ. Γινώσκομεν δέ καλώς πόσον είναι
καθημερινής χρήσεως αί χεφοπραξίαι αύται
καΐ πόσον είναι ακίνδυνοι.
Τήν μέθοδον έςέθηκα τω διασήμω όοθαλ-
μολόγφ κ. Ζ/αηίίο/ί, ζητών 7νληροφορίας, ίδ;α
βιβλιογραφικάς, ούτος δέ, χαρακτηρίζων τήν
μέθοδον προς έξέτασιν τών άκτινοειδών προ-
βολών ως «οβΓίΗίηβιηβηΙ ηουνβΐΐβί χαΐ
«ΐΓέδ-ίηΐΘΓβδδβηΙβ», ούδένα λόγον ποιείται
περί ελαχίστου ατοπήματος η κινδύνου, δυνα-
μένου νά προέλθιτ) εκ τής μεθόδου ταύτης, χχί-
τοι ό Εδιος ανέλαβε νά δοκιμάση αυτήν.
Όσον άφορδ^ τας υποψίας, ας έχει ό χ.
συνάδελφος περί του ίριδερημικου, δτι αί θολε-
ρότητες του φακού ήδύναντο νά μη έττιτρί-
ψωσι τήν κατόπτευσιν τών άκτινοειδών προ-
βολών, εχω τ^ν τιμήν νά βεβαιώσω αυτόν δτι
ούδ* ίχνος αμφιβολίας επιτρέπεται έπΙ τοΟ
σημείου τούτου, διότι πλειστάκις εβεβαιώίη-
μεν περί τής ύπάρςεως τών άκτινοειδών προ-
βολών καΐ δντως ό φχκός είναι αρκετά άχόρι
διαφανής, ώςτε νά δύναταί τις νά κατίδη αύ-
τάς, αρκεί νά συμμορφωθη προς τ6ν τρόπον,
ον συνιστώμεν. Ευτυχώς ή κατόπτευσις τών
άκτινοειδών προβολών διά τής δακτυλικής
πιέσεως δέν είναι σπάνιόν τι* δύναταί τις και
παρά παν τι ύγιώς εχοντι άνθρώπω νά κατίίτ;
αύτάς πιέζων τον βολβον εζωθεν.
Ό κ. Ίατρόηονλος λέγει δτι δβον ά-
φορ(^ τό διαφανές του φακοϋ, ναι μέν δέν
έπειράθη νά ϊδη τάς βλεφαρικάς προβο-
λάς, άλλ' αμφιβάλλει καΐ πάλιν, διότι δέν
ήδυνήθη νά ϊδη παρά τφ αύτφ ασθενεί
βαθυτέρας ^ώνας του οφθαλμού.
Μετά ταύτα άναγινώσκεται παρατήρη•
σις τυφοειδούς πυρετού, άποβταλείσα ύΛύ
τού κ. Τοοηάνογλον.
Ό κ. Μανονηλίδης έκφράϊ,ει τήν εύ•
χήν δπως αί αποστελλόμενοι πρα-^-ματείαι
δι* είςηγητού παρουσιάϊ,ωνται τ^ΈπιτροΛζ
καΐ συ^ητώνται.
Έκ τούτων λαμβάνων άφορμήν ό κ.
Λιμαράκης εκφράζει τήν εύχήν δπως ό
έν τψ βακτηριδιολογικψ Ινστιτούτα) χα•
ρασκευαζόμενος άντιδιφθεριτικός όρος
γείνη προςιτός πάσι τοϊς Ιατροϊς διά της
παρακαταθήκης ποσότητος τίνος έν τοίς
κεντρικοίς φαρμακείοις.
Μετά ταύτα ή Επιτροπή ύποδεικνίιει
τψ Συλλόγω έπιμελητήν τής όργανοθήκης
τον καΐ τέως τοιούτον κ. Στ. Βραχάμην.
ΒΙΟΛΟΓΙΚΗ ΕΠΙΤΡΟΠΗ (ΣΥΝΕΔΡΙΑ ΞΒ' ΚΑΙ ΕΓ')
29
ΣΥΝΕΔΡΙΑ ΕΒ'
8 Δεκεμβρίου 1899,
Προεδρία Ι. ΣίΩΤΗ.
Ό Κ. πρόεδρος άγγέλλει τόν θάνατον
του Σταύρου Σταματιάδον και διακόπτει
τήν σονεδρίαν, προς ένδει^ιν πένθους.
ΣΥΝΕΔΡΙΑ ΞΓ'
15 Δεκεμβρίου 1899,
Προεδρία Ι. ΣίΩΤΠ.
Ό κ. Ψαλίδας άνακοινοΐ πσ^ρατήρησιν
κατάγματος άηλοΰ κατά τό κάτω αιεμ'
ηψημόριον τής κνήμης η(ΐρά δβκαεξαετεΐ
ναντόηαιδι.
Ούτος ό ναυτότταις πρά 15 περίπου ήαε-
ρών, κατ' άκολουθίαν πτώσεως, επαθεν άπλουν
κάταγιχα της κνηριης, δπερ παραγνωρισθέν
εθεραπεύετο δια μαλάζεως (χόνον υπό εμπει-
ρικού και άνευ ουδεμίας άλλης έπιδε'σεως η
ακινησίας, ό δε ασθενής καθ* δλον τό διάστημα
τοΰτο έβάδιζε μίν, άλλα μετά πολλής δυςκο-
λίας και πόνου* δτε δε την 1 5 ημέραν προςηλ-
θεν είςτηνημετέραν θεραπείαν, ηδυνάτει πλέον
να βαδίζη, έπύρεσσε και ηλγει σφοδρώς κατά
την πάσχουσαν κνημην, ήτις ητο έξωδη-
κυία, ίδία κατά τό κάτω αύτης πεμ,πτημό-
ριον, δπου υπήρχε καΐ ανώμαλος κίνησις, δη-
λουσα την λύσιν τη; συνεχείας του οστού.
ΈπΙ της χώρας ταύτης υπήρχε μεγαλειτε'ρα
και προπετεστε'ρα ή έξοίδησις μετά σαφούς
κλυδασμου, διηνοίχθη εύρε'ως καΐ έξέρρευσεν
άοθονον πύον μετά μυκητωδών σαοκών καΐ
τεμαχίων οστού. Μετά τινας ημε'ρας νε'α απο-
στήματα άνεοάνησαν εν διαφόροις με'ρεσι του
σώματος, κχι ίδία έπΙ των άδε'νων του τρα-
χήλου, ύπογ.ενείων κλπ., άτινα διηνοίγησαν
εγκαίρως, δυςτυχώς δμως 6 πυρετός έξηκο-
λούθει πάντοτε σφοδρός, τίργενικη κατάστασις
έδεινοΰτο καΐ ό ασθενής απεβίωσε μετά συμ-
πτωμάτων γενικής μολύνσεως (ΐηίβοΐίοπ
^βη^ΓβΙβ).
Βεβαίως, άν ό ασθενής εγκαίρως ύπεβάλ-
λξτο 6 ?ς κατάλληλο ν θεραπείαν, τό άποτέλ^Εσμα
θά ητο αϊσιον καΐ ό ασθενής θά εθεραπεύετο*
άλλ* αΐ άδέξιαι μαλάζεις και ή διαρκής κά-
κωσις των τραυματικών επιφανειών του κα-
τεαγότος οστού ένεκα τής βαδίσεως προυκά-
λεσαν τραυματικήν οστεομυελίτιδα τής κνήμης
καΐ εκ ταύτης τήν γενικήν μόλυνσιν ή λίμω-
ξιν και επομένως τόν θάνατον. Αι μεθο-
δικά! μαλάζεις έπΙ καταγμάτων συνιστών-
ται υπό σοβαρών χειρουργών, ώς τών Σ,ίΙΟΟβ
ΟΗατηροηηίέτβ και άλλων, μετ' επιτυ-
χίας, άλλα δυςτυχώς οΐ ενταύθα εμπειρικοί,
ούδεμίαν γνώσιν επιστημονικήν έχοντες, έφαρ-
μόζουσι ταύτας ώς καΐ τάς λοιπάς επιδέσεις
έπΙ τών καταγμάτων Ιμπειρικώς καΐ ώς έπι
τό πλείστον γίνονται πρόζενοι κάκου και άφί-
νουσι τα κατάγματα να θεραπεύωνται κατά
τύχην καΐ επομένως τα θεραπευόμενα υπ* αυ-
τών μέλη καθίστανται ίσοβίως δύςχρηστα
καΐ πολλάκις άχρηστα.
Ό κ. Άηέρης παρατηρεί δτι ή ϋπαρξις
τών εμπειρικών έ<$τιν αρχαιότατη• από
του 1 862 επετράπη αύτοΐς, καθώς εΙς τους
έν τή ΑΙγυπτιακζ Άγορ^ (ΜισΙρ ΤβαρσΙ)
πωλητάς αρωμάτων ή φαρμάκων τινών
καΐ ή ελευθέρα έ^άσκησις του επαγγέλ-
ματος αυτών.
Ό κ. *Λν. ΧρηστΙδης έρωτ^ εΙς τίνα αΐ-
τίαν αποδίδει ό κ. ΨοΛίδας τήν έ^οίδη<$ιν
τών τραχηλικών αδένων.
Ό κ. Λίμαράκης έρωτ^ έάν ή μάλα^ις
ήναι ή κυριωτάτη αΙτία τής διαπυή<ίεως.
Άλλ' ϊνα κρίνη τις τήν μέθοδον του Σηβα8
ΟΗαρηροηηίέτβ, οφείλει νά συμβουλευθώ
τάς στατιστικάς του είρημένου χειρουργού
καΐ τών μαθητών αύτοϋ. Έν τ1^ περιπτώσει
δέ του κ. Ψαλίδα έρωτ^ &ν ή όστεομυελϊ-
τις προηγήθη τής διαπυήσεως του πώρου.
"Οσον δ' άφοροι τους εμπειρικούς, γινώ-
σκει έκ πείρας δτι πάσαι αί κακώς έχουσαι
πωρώσεις οφείλονται αύτοΐς.
Ό κ. ΨαΛίδας απαντών λέγει δτι ή
έ^οίδησις τών αδένων έθεωρήθη ώς μετα-
στατικής φύσεως καΐ είχε χαρακτήρα ση-
πτικό ν και δτι ομολογουμένως τά αποτε-
λέσματα πιθανώτατα θά ήσαν διάφορα,
&ν ή μάλα§ις έξετελείτο παρ* εΙδήμονος-*
ΙατροΟ και συνεδυάϊ,ετο μβ^ά τής σχετι-
30
ο ΕΝ ΚΩΝΣΤΑΝΉΝΟΥΠΟΛΕΙ ΕΛΛΗΝΙΚΟΙ ΦΙΑΟΛΟΠΚΟΣ ΣΥΛΑ0Γ02
κής άκινη<ϊίας• δόον δ* άφορήΐ τήν οστεο-
μυελίτιδα, φρονεί δη αδτη χροηγ*ήθη καΐ
ύπήρ^εν ή αΙτία τής γενικής μολύνσεως.
Ό κ. Άψ. Χρηαχϋης άνακοινοΐ δτι έκ
τών 6ο τυφικών, των νοσηλευθέντων έν
τοις Έθνικοϊς Φιλανθρωχικοΐς Καταστή:
μασιν άπό τής αρχής τοϋ χειμώνος, ούδεΙς
απέθανε, καίτοι ή έφετεινή επιδημία ήτο
σχετικώς κακοηθεστέρα τής περισυνής,
καθ* ήν έκ τών 8ο τυφικών 4 άπέθανον
έκ διαφόρων περιπλοκών. Έκ τών τής
παρούσης περιόδου εις έπαθεν έν πλήρει
αναρρώσει έκ μέσης ώτίτιδος καΐ απέθανε
μετά μηνιγγικών φαινομένων (αφασίας,
άνισοκορίας κλπ.). Φρονεί δέ δτι ό τυφο-
ειδής πυρετός ευρίσκεται προς τό παρόν
έν ύφέσει.
Ό κ. Αψα^άκης φρονεί δτι ό τυφοειδής
πυρετός προς τό παρόν ευρίσκεται έν έ-
πιτάσει, παρ• ήμϊν δέ είναι μάλλον ένδη-
μικόν νόσημα, ώς ό κοκκίτης καΐ ή άνε-
μοευλογία.
Ό κ. ΨαλίΛϋίς λέγει δτι έν Κοντοσκα-
λίψ υπάρχει επιδημία παρωτιτίδων τε-
λευταίως δέ παρετήρησε τρία περιστατικά
παρά τή αυτή οίκογενείςμ
ΣΤΝΕΔΡΙΑ ΞΔ'
22 Αίχεμβρίον 1899.
Προβδρία Μ. ΑΜΠΕΛΙΔΟΤ.
Ό κ. Λψαράπης αναφέρει παρατήρησιν
διφθεριτικής παραλύσεως τών άκρων παρ*
άνδρΐ τεσσαρακοντούτει. Ό έν λόγψ άρ-
ρωστος προςήλθεν εΙς τό Ίατρεϊον τής Φα-
Χοητώχον Αδελφότητας τό^ Κνριό^ τοϋ
Πέραν ένεκα παραλύσεως τοϋ υπερωίου
Ιστίου. Έ ν τφάναμνηστικφ αναφέρεται πρό
μηνός περίπου πάθησις τοϋ λαιμοϋ μετά
πόνου καΐ πυρετού* ή κατάστασις αδτη
διήρκεσεν έπ* ολίγας μόνον ημέρας. Μετά
4 ή 5 επισκέψεις εΙς τό Ίατρείον ήναγκάσθη
νά οίκουρήση καΐ νά προςκαλέση Ιατρόν,
δςτις έ^κρίδωσε παράλυσιν τών κάτω ά-
κρων διφθεριτικής φύσεως, δπως είχε χα-
ρ(ΐκτηρισθή καΐ ή παράλυσις τοϋ υπερωίου
Ιστίου. Δύο περίπου μήν(χς άπό τής πρώτης
αύτοϋ έπισκέ>|^εως άπέθνησκεν έκ παραλύ-
σεως τής Κ(χρδίας, άφ' ού πρότερον έπαρου-
σίασε καΐ ποιράλυσιν τών άνω άκρο)ν. Ό
κ. Αψαράκης αναφέρει τό περιστατικόν
τοϋτο, καθώς καΐ έτερον, προς ύποστήρι^ιν
τής γνώμης, ήν έ^ήνεγκε κατά τίνα συ^
τησιν έν τή Αυτοκρατορική Ιατρική Έτσι-
ρείφ περί τής σχετικής βαρύτητος τής δι-
φθερίτιδος παρά τοις ένήλιξιν.
ΣΥΝΕΔΡΙΑ ΞΕ'
29 Δεκεμβρίου 1899,
Προιδρίχ Μ. ΑΜΠΕΛΙΔΟΓ.
Ό κ. ΐί. ΠαηαγίΗοΧάοΌ άνακοινοΐ τήν
έ^ήζ ^^(^ ^ερααηίας τής ννητεριψής Ιτ^ν-
ρήύΒως τΛν ηαΙΛωτ δώ, (ιψοίής ίκεμβά'
ύΒως παρατήρησιν
Πρό 5 7Γ€ρ{που ριηνών ττροςβχληθιαν παρ* ο(-
χογ&νε{(^, Ιν 'ί^ δβχαττινταέτιος έφηβος Ιττασχιν
άπό πολλού υπό έπ(|χόνου χαΐ άνυπο^ατου βη-
χος, ουδόλως ύποχωρούστις &{ς Ισωτ&ριχην
χρίίσιν κατάλληλων φαρμάκων.
Ή δψϋς του νίου έ^β^κνυβν δτι υπηρχον
χρόνια κωλύματα της δ(ά της ρινός αναπνοής,
η δ' 1π([χβλης {ριυνα ίδειζε δια της όπιβθίοζ
ρινοσκοπη<τ(ως την ύπαρξιν λίαν ανεπτυγμέ-
νων άδενοβιδών 1κβλαστη9€(*>ν, άφ' ών άρ-
κετόν ύγρόν, καταρρε'ον προς τόν λάρυγγα,
προυκάλει την βήχα καΐ ύπεθάλπετο άφ' ετέ-
ρου χρόνιος υπερτροφικός κατάρρους της ρινός.
Ή τότε τελεσθεϊσα άφαίρετις τών δγχων
τούτων ίλυσε τάχιστα την τε βήχ* χλΙ τόν
ρινικόν κατάρρουν* άλλ* έκεινο, δπερ ώς γενι-
κού διαφέροντος έπεθύμουν νά τονίσω εν*
ταυθα, είναι δτι ό νέος έθεραπεύ&η ομοίως
άποτελεσματικώς {κτοτε άπό τακτικής τυχτε-
ρινής ί^^ουρήοεαΚρ κατατρυχούσης αυτόν άπό
μικράς ηλικίας.
Ή περίπτωσις αύτη σίιν έτέρφ τινί όμοί^
περιστατική μ(τ^ β^Χ^( επιμόνου (ου αΙτία
ύπετέθη παρ* άλλων συναίε'λοων διόγκωσις
τών παρά την τραχείαν άρτηρίαν λυμ.φατικών
αδένων), συχνότατα υποτροπιαζούσης φλυ-
κταινώδους κερατίτιδος καΐ Ιι^ονρήσ8α>ς ννκτχ-
ρανής παρά παιδί οκταέτει, άποτελβ^μΑτιχώς
ΒΙΟΛΟΓΙΚΗ ΕΠΙΤΡΟΠΗ (2ΥΝΒΔΡΙΑ ΒΒ*)
31
πρό ενός ίτους ύποστάντι την έγχβ(ρησιν τών
ά{Αυγδαλών του ΐΜΒοΜία, ιττιρρωνύουσι την
γνώμην π«ρΙ της αίτιολογιχγίς σχίσιως τών
άδινο&(δών Ιχβλαστησ&ων μιτα τ^Ις Ινουρη-
σβως ττίς νυκτβριν^ίς, ην σχέσιν τό πρώτον ό
α. Μ. Μα]ΟΤ (1884) ύπέίιιξι, λόγον θιω-
ρησας του φαινομένου την ύΐΓ&ριτλήρωσιν τοΟ
αίριατος δια δ(θζΐ(δ(ου του £νθρ«κος εν&χιν
ελαττωματικής άναπνο^Ις.
Ό Ζίβτη έπικύρου (1885) τό γβγονός καΐ
παρι^βχετο καΐ την έρμηνβίαν ταύτην, έν ψ ό
ΒΙοοΗ βραδύτερον (1889) ένόμιζιν δτι ή αι-
τία αύτη πρέπει να άναζητηθτξ έν τη ερεθι-
στική άδυναμίί^ (Γβίζ1)αΓβ δοΐΐ^έίοΐΐβ) τοι-
ούτων αρρώστων. Ούτοι ύπνώττουσιν άνησυ-
χώτιρον, ενυπνιάζονται ζωηρότερον, αΙσΟά-
, νονται δέ τότε την Ιπειζιν εις κένωσιν της
κύστεως, δταν έν βαθεί ύπνφ ούίέν α{<ιθάνων-
ται. Την γνώμην ταύτην παραδέχεται καΐ ό
ΚότηβΤ. Πολλοί είτα ρινολόγοι ίιά στατι-
στικών ακριβών έβεβα(ωσαν την σχέσιν ταύ-
την της νυκτερινής ένουρήσεως (χετά τών αμυ-
γδαλών του ΣιΗΒοΗΗα καΐ την σχέσιν ταύτην
ίκύρωσαν δια θεραπείας αποτελεσματικής, δ-
θεν 4ν έκαστη περιπτώσει ένουρήσεως νυκτερι-
ν^ΐς επιβάλλεται ακριβής ρινοσκοπικη Ιρευνα.
Διότι ου μόνον άδενοειδείς έκβλαστησεις, άλλα
καΐ παθήσεις αύτου του κύτους της ρινός (οίον
ύπερτροφίαι τών ρινικών κογχών, έξοστώσεις
του διαφράγματος κτλ.), κωλύουσαι την δια
της ρινός άναπνοήν, δύνανται να άποβώσιν
άφορμαΐ νυκτερινής ένουρησεως {ΟτόΥίύβοΙί)
παρά προςώποις νευρικώς προδιατεθειμένοις.
Ακολούθως ό κ. ΜανονηλίΛης άναγη-
νώ<ΐΚ6ΐ άνακοίνωβιν ηερί τής Οώδονς
ήΛα%ο*αΛΧηνυ€ίΙς κί^ρώσεως τό^ ηαίδων•
*Από οκτώ ηδη μηνών παρετηρησα καΐ
ηδυνηθην έκτοτε να παρακολουθήσω δύο κιρ-
ρώσεις ύπερτροφικάς ήπατος καΐ σπληνός, κιρ-
ρώσεις του αυτού τύπου, έπιλθούσας άμοο-
τβρας παρά παισίν, άτ^ό ετών διατελουσιν υπό
την έπήρειαν του έλείου μιάσματος.
Έπειδη δέ κρίνω δτι τό ζήτημα τών έλω-
δάίν εν τΤ| χώ;^ ημών δέον νά μελετηθτι, ινα,
βέ μη τι ^λο, γνωρίσωμεν ακριβώς ύπό
τίνας χαρακτήρας ούτοι παρουσιάζονται ώς
έπΙ τό πλείστον καΐ τίνες αΐ μάλλον συνήθεις
άπομεμακρυσμέναι αυτών Ιπιπλοκαί, λεπτο-
μερέστερον ΙπΙ σχετικού προς τους έλώδεις ζη-
τήματος θα ενδιατρίψω.
Ιδού αί κλινικοί παρατηρήσεις, έφ* ων στη-
ρίζω τό θέμα μου.
Παρατήρηαις α\ Ό ασθενής θ. Κ, κάτοι-
κος Κατιρλί (παρά την Γιάλοβαν), ηλικίας
14 Ιτών, είναι ορφανός πατρός, αποθανόντος
πρό διετίας έν τφ Έθνίκφ Νοσοκομείφ Ιζ
ασθενείας, προκαλεσάσης οίδήματα κατά τά
άκρα. Ή μήτηρ ϊχει καλώς, ώς καΐ τέσσα-
ρες αδελφοί* τρεις άλλοι άπέθανον, είς έκ δι-
φθερίτιδος, έτερος έζ οίδήματος καΐ ό τρίτος
εξ ίρυσιπέλατος' ό ασθενής προςέρχεται ήμΐν
τη 17 Απριλίου 1899.• Μέχρι πρό ίνός Ιτους
είχε καλώς, δτε προςεβλήθη ύπό ίλωδών ττυ-
ρετών, άφ* ών ουδέποτε έκτοτε απηλλάγη,
διότι καΐ ουδέποτε έποιήσατο χρίίσιν κινίνης.
Ούδΐν παρουσιάζει στίγμα συφίλιδος.
Κατάχρησιν οινοπνευματωδών ποτών Ιποι-
ήσατο κατά μεγάλα χρονικά διαλείμματα (ίσως
άπαξ τοΟ μηνός) κατά τό παρελθόν ϊτος, μό-
νον κατά τάς μεγάλας έορτάς, δτε καΐ ήδύ-
νατο να εύρίσκη αυτό δωρεάν. Άπό τεσσαρά-
κοντα περίπου ήμερων ή μήτηρ του ασθενούς
παρετήρησεν δτι ή κοιλία αυτού έξογκούται,
δθεν ζητεί σήμερον τήν συμβουλήν ημών.
ΚαΙ κατ* αρχάς μέν ό ασθενής ήσθάνθη
πόνους ίσχυρούς κατά τήν έπιγάστριον χώραν
μετά ναυτιάσεως. Οι πόνοι ούτοι ήσαν συνε-
χείς, διήρκεσαν δί περί τήν εβδομάδα. Έν
τούτοις ό ασθενής έξηκολούθησεν εργαζόμενος,
δτε κατά τό τέλος της εβδομάδος παρετήρησε
τήν κοιλίαν αυτού έξογκουμένην μικρόν κατά
μικρόν καΐ εντός ολίγου λαβούσαν διαστάσεις
ασυνήθεις. Ή διόγκωσις αύτη έμετριάσθη
κατά τι ακολούθως, σήμερον δί κατά τήν έξέ-
τασιν ημών σημειούμεν τά έξής'
Γενική κατάστασις ελαττωματική, χείλη
ωχρά, πρόςωπον καταβεβλημένον. *Η κοιλία
κατά τό ύπερομφ«λικόν τμήμα αύιγίς είναι,
ούτως είπεϊν, ήπλωμένη, έν φ κάτωθεν τυγ-
χάνει φυσιολογική, ώςτε προςομοιάζει μέν τη
κοιλί^ τών βατραχοειδών, αλλ* ώς έν άντι-
σ^φη. Ό θώραξ είναι διηυρυσμένος κατά
τήν βάσιν αυτού,
32
ο ΕΝ ΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΟΥΠΟΛΕΙ ΕΛΛΗΝΙΚΟΣ ΦΙΛΟΛΟΓΙΚΟΣ ΣΥΛΛΟΓΟΣ
ΈπΙ της έττιγαστρικης χώρας παρατη-
ρου}Α6ν τας υποδορίους φλέβας διβ<ιταλ(Χ6νχς,
συ(λπε7τλ8γ(λίνας δ' ώς κεφαλήν Μεδούσης.
Κατά την έπικρουσιν υπάρχει ά(Λβλυτης
ου (/.όνον κατά τα υποχόνδρια κάτω των
πλευρικών τόξων,* άλλα καΐ κατά την επιγα-
στρικην χώραν. Και ο {λέν σπλην κατε'ρχεται
του πλευρικού τόζου κατά πέντε δακτύλους,
η δ^ κατά τό τίπαρ άμβλύτης, άρχορ,ένη από
του τετάρτου μεσοπλευρίου διαττή(Αατος επΙ
της [χαζικης γραρΐ(^-ης, εξακολουθεί έπΙ τρεις
δακτύλους κάτω των τελευταίων πλευρών.
Μεταξύ του ήπατος καΐ του σπληνός δίν
υπάρχει ζώνη ισχυρά, τών δύο οργάνων εφα-
πτόμενων αλλήλων. Κατά την ψηλάφησιν
τό [Λεν ήπαρ είναι λείον καΐ διατηρεί την
καθόλου (Λορφολογίαν αύτου, ό δε σπλην δι-
σκοειδής (Λάλλον όριζοντείως καΐ κατ' έπιφά-
νειαν διωγκω[Λένος η καθέτως.
Όσον δ' άφορ^ τά λοιπά 5ργανα, ούδΐν τό
άξιον ίδίας μνείας. Έν τοις ούροις δίν άνεύ-
ρομεν ούτε λεύκωμα ούτε σάκχαρον* άλλα
στοιχεία δέν ήδυνήθημεν νά άναζητή^ωμεν.
"Ικτερος δέν υπάρχει. Ό ασθενής δέν παρα-
πονείται περί του στομάχου, ή λειτουργία τών
εντέρων είναι κανονική, θερμοκρασία κατά την
έξέτασιν φυσιολογική, σφυγμοί 80.
Διεγνώσαμεν κίρρωσιν ήπατικήν καΐ σπλη-
νικήν έλώδους φύσεως καΐ συνεβουλεύσαμεν
ίωδιουχον σύνθεσιν καΐ κινίνην.
Έκτοτε τον ασθενή έπανείδομεν πολλάκις.
Μέχρις εσχάτων ή κατάστασις αύτου δεν έπε-
δεινώθη, άπ* εναντίας παρετηρήσαμεν σχετι-
κήν τίνα βελτίωσιν. Έν γένει δμως ή κλινική
είκών της νόσου μένει ή αυτή.
(Ύ. Γ. Ό ασθενής απέθανε δύο μήνας
μετά τήν παροΰσαν άνακοίνωσιν. Πληροφο-
ρίαι-περι του τρόπου του θανάτου έλλείπουσιν).
Παρατήρησις β\ Ό έτερος των ασθενών
ημών, ηλικίας 7 ετών, γεννηθείς εν Κων-
σταντινουπόλει, εν τη καλούμενη Σ αρή-Γκιου-
ζελή (παρά τό ΦατΙχ) συνοικί^^: της πόλεως,
ένη τό ελειον μίασμα επιπολάζει.
Ό πατήρ του μικρού ασθενούς έχει καλώς*
ή μήτηρ αύτου απέθανε κατά τόν τοκετόν*
ώδηγήΟη ήμίν υπό της τροφού αυτού, ήτις
έπληροφόρησεν ημάς ότι άπό τίνων μηνών ό
παίς ούτος παρουσιάζει έλείους παροξυσμούς,
οιτινες ύφίσταντο είςέτι, επερχόμενοι καθ' ε-
κάστην έσπέραν. Κατά τήν είςβολήν αυτών
ό μικρός ασθενής άλγεί κατά τήν έπιγάστριον
χώραν, παρουσιάζει κεφαλαλγίαν, άλλοτε δέ
και ήμ^ι, συγχρόνως δέ, κατά τήν τροφόν,
καΐ ή κοιλία διογκουται περισσότερον του
συνήθους.
Κατά τήν άντικειμενικήν έξέτασιν άνευρί-
σκομεν τήν κοιλίαν ανεπτυγμένη ν κατά τό
άνω αυτής τμήμα, τόν θώρακα διηυρυσμένον
κατά τήν βάσιν αύτου. Έκ του ομφαλοΟ
ανέρχεται προς τήν ξιφοειδή άπόφυσιν σύμ-
πλεγμα φλεβών διεσταλμένων. Τό ήπαρ κα-
τέρχεται του πλευρικού τόξου κατά τρείς δα-
κτύλους, ή δέ κατά τήν μαζικήν γραμμήν
άμβλύτης είναι 16 ύφεκαστόμετρα. Ό σπλήν
διωγκωμένος δισκοειδώς, ανεπτυγμένος μάλ-
λον κατά τήν όριζόντειον αύτου διάμετρον.
Ουδέν τό ίδιαίτερον έκ μέρους τών πνευ-
μόνων και της καρδίας.
Κατά τήν έξέτασιν του λαιμού δεξιόθεν
και δπισθεν τής γωνίας τής κάτω σιαγόνας
άνευρίσκομεν αδένας τινάς διωγκωμένους.
"Ικτερος δέν υπάρχει. Ή γενική κατά-
στασις μετρία.
Αϊ λειτουργίαι τών εντέρων κανονικαί'
ενίοτε δυςκοιλιότης.
Εσπερινή θερμοκρασία 37,6.
Έν τοις ούροις ούτε λεύκωμα ούτε σάκχα-
ρον ύπάρχουσιν.
Άνεγράψαμεν κινίνην και ίωδιουχον κχ-
λιον, τόν μικρόν ασθενή έπανείδομεν άπύρε-
τον, άλλα τά αντικειμενικά φαινόμενα δέν
ήλαττώθησαν έπαισθητώς.
Αί δύο αύται παρατηρήσεις έπιτρέπουίΐν
ήμίν νά καθορίσωμεν ακριβώς τόν τύπον τής
αντιδράσεως του ήπατος καΐ του σπληνός
κατά τήν χρονίαν μαλαρίαν παρά παισίν. Έχ
τών συγγραφέων, ους ήδυνήθην νά συμβου-
λευθώ περί του ζητήματος τούτου, ό ΐΜν^-
ναη έν τφ μεγάλω αύτου περί έλωδών πυ-
ρετών συγγράμματι (1893) ούδένα λόγον
ποιείται περί τοιαύτης διπλής ύπερτροοίχής
κιρρώσεως, ήτις ιδιαίτερα παρουσιάζει χαρα-
κτηριστικά παρά παισίν. Ό ΟΗαΐί^ατά εν
τη μεγάλη παθολογία ΟΗανοοΙ-ΒοηοΗατά,
αναφερών τάς εργασίας τών ΚβΙοΗ και Κχβ-
ΐΐβν περί έλωδών παθήσιων του ήτατος, δ:-
η
ΒΙΟΛΟΓΙΚΗ ΕΠΙΤΡΟΠΗ (ΣΓΝΕΔΡΙΛ ΞΕ')
33
ίωσιν IV τίλβι την κλινικην ιίκόνα της έλώ-
δους χφρώτεως των ενηλίκων μ,ετ άσκίτου.
Οί ΒίΙύβτί βΐ ΒβΙ'πίΟηί, οίτινις ανέγρα-
ψαν εν των τελειότατων καΐ εκτενέστατων
τ(ΐη[Λάτων του Ιβ^^" τόρ,ου του συγγράμριατος
της παθολογίας και θεραττευτικης Βτοηατ-
άβΐ, ευρίσκονται ίν τφ αύτω ση[/.εί({>, δσον
άφορί τας έλώδεις ηπατίτιδας, καΐ περιορί-
ζονται (χνη(Λθνεύοντες τας εργασίας των ηδη
μνημονευθε'ντων συγγραφέων ΚβΙοΗ βί ίίίβ-
ΠΘΤ και ΐΜυβταη,
ΑΙ έργασίαι των άνω συγγραφέων έγενοντο
ως έπΙ τό πολύ εν θερριοίς κλί(χασι, καΐ (χ,άλι-
στα εν Άφρικη. Ώς εκ τούτου ίσως πολ-
λά ίλλείπουσιν έν τοις συγγράμμασιν αυτών.
Ό [Αεγας ΟΗατοοΙ από πολλού διεΐδε τας
τροποποιήσεις, ας τό κλίρ,α, ή εθνικό της, τό
γένος δύνανται να έπενέγκωσιν έπΙ ώρισμένου
παθολογικού τύπου και απέδιδε (χεγάλην προς-
οχην εις τάς συγκριτικας παθολογικας μελε-
τάς, τάς γενομιένας υπό ξένων συγγραφέων
τούτου τεθέντος, δέν υπάρχει παθολογική ενά-
της, δυναμένη τοιαύτας *νά ύποστγ) τροπο-
ποιήσεις, οίας ό έλώδης. Έπι παραδείγματι,
ό ίιανβταη έν τω συγγράμματι αύτοϋ περί
έλωδών βαίνει μέχρι του σημείου του να άρ-
νηθτ) την ύπαρζιν τών υπό τό ΰνομα ϊΐΐΆτ
ηίίβδΙβΙίοηΒ Ιατνββδ εκδηλώσεων του έλώ-
δους, αίτινες συνηθέστατα ίν τοις εύκραέσι
χλ{μ.ασι. καΐ δη παρ* ήμιν, τυγχάνουσιν, ώς
£λλοτε άνέπτυζα έν Ιδιαιτέρα μονογραφία
πρό της Αυτοκρατορικής Ιατρική; Εταιρείας.
Άλλ' ελθωμεν έπΙ τό θέμα ημών.
ΕΓς και μόνος συγγραφεύς ηδυνηθη να με-
λεττό^ τ^άς έλώδε'.ς ηπατίτιδας έν τόττφ εύ-
χραεί, ό Σ,αηοβνβαηχ^ συλλέξας τας πλεί-
σταις τών παρατηρήσεων αύτου έν Γαλλία,
5τ€ Ιν τισιν αυτών χώραις οΐ έλώδει; ηκμα-
ζον πρό ετών. Έν τω περισπούδαστα) αυ-
τού συγγράμματι περί τών παθήσεων του
•ήπατος άνεύρομεν τόν παθολογικόν τύπον τής
τϊίΓΛτίτιδος πάρα τοις παισίν, δςτις, έκτος
ελαχίστων διαφορών, συμφωνεί πληρέστατα
τζϊ -ήμβτέρφ. *Η περιγραφή αύτη του ί,αη-
ΟΘΤθαηχ διημφιςβητήθη υπό τίνων συγγρα-
φέοιν, οϊτινες τάς παρα^/1ρήσεις ταύτας έθεώ-
ρτ^σαν άναγομένας εις ύπερτρφικχς άλκοολι-
κας ηπατίτιδας. Τουναντίον αϊ ήμέτεραι
Μί/λ. φ..)ολ. Σύλλογο;. Τυ>ς ΚΙΓ
παρατηρήσεις καΐ περί του ζητήματος τούτου,
ώςκαΐ περί άλλων, πληρέστατα συνδυάζονται.
«Ή έλεία κίρρωσις του ήπατος παρατη-
ρείται, λέγει ό συγγραφεύς ούτος, κατά τά
πρώτα ετη τής ζωής, συχνότερον κατά την
έφηβικήν ήλικίαν παρά παισίν, οϊτινες διέμε-
νον έν χώρα έλώδει. Ό παις δύναται, ώς και
ό ένήλιζ, νά παρουσιάστ) κίρρωσιν ήπατικήν
και σπληνικήν έλειώδους φύσεως, και χωρΐ^
ακόμη νά παρουσιάτ)() προηγουμένως πυρετι-
κού; παροξυσμούς.
Έ μαλαρία, προςτίθησιν ό ΙιαηοβΤβαηΧ,
δπως ό αλκοολισμός, παρουσιάζεται υπό δύο
μορφάς αλληλοδιαδόχους και διακρινομένας
αλλήλων, την μέν συμφορήσεως, την δέ σκλη-
ρώσεως* τά ύπεραιμικά φαινόμενα τών πυρε-
τικών παροξυσμών άνήκουσιν είς τήν πρώτην
περίοδον τής μαλαρίας* ή σκλήρωσις του
σπληνός, του ήπατος, τών πνευμόνων, ή
κατά πλάκας άορτίτις, είναι τά συνήθη προϊ-
όντα τής δευτέρας περιόδου, ήτοι δέν προη-
γούνται άναγκαίω; και πυρετικοί παροξυσμοί.
Ή έλώδης ήπατϊτις τών παίδων διακρί-
νεται, κατά τόν ΣαηοβΤβακχ, έκ τής διογκώ-
σεως του ήπατος καΐ έκ της σημαντικής μεγε-
θύνσεως του σπληνός. Ύπάρχουσι διαταρά-
ξεις στομαχικαί, τό δέρμα είναι ώχρόν καΐ
παρουσιάζει χροιάν κιτρίνην, αίθαλόεσσαν,
ύποϊκτερικήν, ή άνάπτυξις δέ κωλύεται.
Πράγματι, οί μικροί ασθενείς είναι ολίγον ανε-
πτυγμένοι, σχετικώς πρό; τήν ήλικίαν αυτών,
αί αίμορρχγίαι είναι συνήθεις ύπ' αυτούς τους
δρους, παράγονται δέ είτε υπό τό δέρμα, ή
είναι ρινικαί, ή και σπλαγχνικαί.
*ΙΙ καθόλου έξέλιξις τής νόσου είναι βρα-
δύτατη παρά τφ παιδί, εάν δεν έπενέγκγι τόν
θάνατον, τροποποιεί δμως τήν άνάπτυξιν, ώς
τοΰτο παρετηρείτο άλλοτε έν δοΙο^Πβ πρό
τών νεωτέρων προόδων τής καλλιεργίας. 01
παίδες του διαμερίσματος τούτου προςβεβλη-
μένοι έξ ογκώδους κοιλίας, ώ; τούτο αύτοΙ
έσήμαινον, διέμενον ώς έπΙ τό πλείστον μι-
κροί, φιλάσθενοι και ίσχνοί (εντελώς).
Ανεξαρτήτως τής εξελίξεως αυτής, ή έλώ-
δης ηπατική κίρρωσις διακρίνεται ύττό 8ποψ:ν
διαγνωστικήν έκ τής υπέρμετρου αναπτύξεως
του ήτατος καΐ ιδία του σπληνός, έκ τής
μεγάλη; αναιμίας, έ/. του ελαφρού ίκτερου
Β. Κ. 5
34
ο ΕΝ ΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΟνΠΟΛΕΙ ΕΛΛΗΝΙΚΟΣ ΦΙΛΟΛΟΓΙΚΟΣ ΣΥΛΛΟΓΟΣ
καΐ Ιξαιριτικώς έκ του άσκίτου. ΟΙ χαρακτή-
ρες ούτοι κωλύουσι πασαν αύτης σύγχυσιν
(Λβτά τής αλκοολικής υπερτροφικής κιρρώσεως,
ίς καΐ ή έζΛιξις είναι ταχύτερα καΐ η αναι-
μία ήττον καΐ έν φ τό ήπαρ, καΐ ιδίως 6
σπλην, ουδέποτε προςλα(χβάνουσι λίαν σημαν-
τικας διαστάσεις».
Ανέγραψα τό πλείστον της περιγραφής του
ίιαηοβΤβαηχ ίνα κατίδητε την συγγένίιαν
των έ(χών περιπτώσεων ρ,ετα των του ρηθε'ν-
τος συγγραφέως. Μόνον τόν έλαφρόν ϊκτερον,
περί ου αναφέρει ό συγγραφεύς, δίν παρετη-
ρησα, καθ' δλα δέ τα άλλα αϊ παρατηρήσεις
ή(χών ταυτίζονται.
*Όσον άφορ^ την διαφορικήν διάγνωσιν,
{λίαν μόνον προςθήκην ποιούμαι.
Αποδίδω δηλαδή μεγάλην σημασίαν είς
τήν μορφήν του έλώδους σπληνός, ήτις αρκεί
καΐ μόνη να έπιτρέψη τήν διάγνωσιν. Ώς
ήκούσατε, έν άμφοτέραις ταίς περιπτώσε-
σιν ό σπλήν ήδΰνατο να παραβληθτζ προς
πλακούντα, ην δΐ ηύξημενος μάλλον κατά
τήν ίγκαρσίαν αύτοΰ διάμετρον ή κατά τάς
£λλας, τουθ* 5περ μόνον εν τω έλώδει παρα-
τηρείται. αΤούς χαρακτήρας τούτους του
σπληνός άνέγραψεν άλλοτε μετά θαυμαστής
ακριβείας ό Ηβηάη^.
Αυτούς τούτους τους χαρακτήρας δυνάμεθα
να χρησιμοποιώμεν μετά τών αναμνήσεων
καΐ προς διάγνωσιν σπληνικτίς καΐ ηπατικής
λευχαιμίας παρά τοί; παισίν, ότάκις έν τη
πράζει δεν δυνάμεθα να προςφύγωμεν εις τό
μικροσκόπιον.
Ώς προς τό θεραπευτικόν μέρος, τό μόνον
μέσον, δπερ παρέσχε μοι αποτελέσματα αξιό-
λογα— καίτοι προέκειτο περί ενήλικος — είναι
ή κλιματοθεραπεία έν ύψει 800 μέχρι 1000
μέτρων υπέρ τήν θχλασσαν, δυναμένη, εννοεί-
ται, να συνδυασθεί μετά της υδροθεραπείας,
της χρήσεως της κινίνης καΐ του ιωδιούχου
καλίου .
Ό κ. *Αν. Χρηστίδης λέγει δη ή αΐτιο-
λογία της υπερτροφικής κιρρώυεως ένε-
κεν έλειογενοΟς μιάσματος δέν επιδέχε-
ται άμφιβολίαν συμβαίνει δμως τό αυτό
πρόςωπον, έκτος της έλειογενοϋς αύτόυ
προελεύσεως, νά ήναι καΐ πότης ούχΙ έκ
τών τυχαίων και τότε έπι της κλίνης δεν
βΐναι δυνατή ή διάκρισις. Εΐχεν άοΟενη
τοιούτον, αποθανόντα έκ πνευμονίας•
κατά τήν νεκρο>|Ηαν ευρέθησαν και άπει-
ρα φυμάτια έν τοις πνεύμοσιν. Είναι δυ-
νατόν τό αυτό πρόςωπον έκτος της ελαίου.
καχεξίας, τοϋ άλκοολισμοΟ, νά έπαθε κοά
σύφιλιν καΐ τότε απορεί τις που νά άπο-
δοθς ή αΐτιολογ-ία τής υπερτροφικής κιρ-
ρώσεως* έτυχε δέ νά ϊδη καΐ τοιούτον
ασθενή.
Ό κ. Μανουηλίδης συμφωνεί τω κ.
Χρηατϋιι ώς προς τό δύςκολον τής κλινι-
κής διαγνώσεως• δσον δμως άφορ^ τήν
άνατομικήν παθολογ-ίαν, ό ΐΜηο^ηαηχ
περιέγραψε λεπτομερέστατα τους μικρο-
σκοπικούς χαρακτήρας έκαστης μορφής.
*0 κ. Άμηβλίδης προςθέτει δτι πρό ε-
τών, ευρισκόμενος έν έλώδεσι μέρεσι,
παρετήρησε πλείστα περιστατικά κιρρώ-
σεως υπερτροφικής παρά παισίν. Συχνάκις
τήν ύπερτροφίαν του ήπατος συνώδευε
καΐ υπερτροφία του σπληνός. Ενίοτε δμως
ό σπλήν ήτο φυσιολογικός. Έν γένει οΐ
περί ών λόγος άρρωστοι άνεπτύσσοντο
κακώς, ώς έπΙ τό πλείστον δέ ήσαν κα-
χεκτικοί.
*0 κ. Χ(ΐηστίδης περί τών έπιπολαί,οϋ-
σών νόσων αναφέρει δτι, έν ώ πρό δέκα-
πενθημερίας ό τυφοειδής πυρετός εύρί-
σκέτο έν ύφέσει, οιπό τίνος έν τψ Έθνικω
Νοσοκομείψ είςήλθον 1 2 τυφικοί. ών ό
εΙς άπέθανεν έκ πνευμονίας.
Ή έν σελίδι ι γ μνημονευομένη ηερί
άξωτουρίΗοΰ διαβήτου άνακοίνωσις τού
κ. Άν. Χξηστίδον έχει ώς έπεται-
θέλω πραγματευθη πδρι τοΟ άζωτουρικοΰ
διαβήτου, ύτι τής πρωτοπαθούς άζωτου-
ρίας, και περιγράψει δση μοι δύναμις ττ,>ί
ακριβή είκόνα νθ'Γ/)ματο;, περί ού και τα εκ-
τενέστατα τών νοσολογικών συγγραμμάτων,
ει καΐ ικανά, δίν άναοέρου'τιν έμως και πολλά*
έπι τούτω θέλω στηριχ^θή ν χι υιέ ν έπι τών
συγγραμμάτων ανδρών επιφανών, άλλα και
ΒΙΟΛΟΓΙΚΗ ΕΠΙΤΡΟΠΗ (ΣΥΝΕΔΡΙΑ ΞΕ')
35
{πι πβριπτώσεως ά<ιθ6νους άζωτουρικου, ον
ηύτύχησα να παρακολουθη^τω ρ-^χρι "^0^ πί-
λους της ζωής• δέν αρνούμαι δτι μια καΐ μόνη
π6ρ{πτω<τις δέν άρκδί πρ6ς τόν σκοπόν, ου
στοχάζομαι, αλλ* βταν άναλογισθγ) τις δτι
σπανίως τό νόσημα άπαντ^ ιν τη {διωτικη
πράξει, θέλει δικαιολογηθή η προθυμία μου.
Ή περιπτωσις Ιχει ώδε:
Ασθενής !4., ηλικίας 45 περίπου ετών καΐ
οζοπώληςτό επάγγελμα, προςηλθε κατά 8βριον
του 1896 εις τό Έθνικόν ημών Νοσοκομεΐον,
αίτιώμενος, δτι από 3 περίπου ετών αισθά-
νεται κόπωσιν τών κάτω άκρων, κατά πασαν
δε πρωέαν άπό της κλίνης έγειρόμενος χαύ-
νωσιν, ζάλην και ναυτίαν, ήτις, άμα άρχο-
με'νης της καθημερινής εργασίας, μικρόν κατά
μικρόν συμπαρηρχετο. 'Έξ μήνας μετά τά
είρημένα συμπτώματα, ήτοι άπό 2 Υ2 ^^ών
άπό του θανάτου της συζύγου αύτου, τοσαύτην
ητθάνθη λύττην, ώςτε ηρζατο ένοχλούμενος
και υπό αϋπνίας, να κοιμάται δέ μόλις 2 — 3
ώρα^ τό πολύ καθ' δλον τό ήμερονύκτιον η
κατάστασις αύτη του ασθενούς διήρκεσεν εν
άπό της ήμε'ρας•του δυστυχήματος έτος, δτε,
μη δυνάμενος πλέον να άντιστη, έζήτησε συμ-
βουλήν ιατρού, δςτις συνεβούλευσε να πλη-
σίαση γυναίκα" συνεμορφώθη, πλην άπό της
πρώτης δοκιμής ήσθένησεν εκ βλεννορροίας,
θεραπευθείσης μέν, άλλ* ούχΙ και άνευ έπακο-
λουθημάτων, διότι έσχε σπερματόρροιαν, ης
ένεκα απώλεσε την άνδρικήν αύτου Ικανό-
τητα* έκτοτε, ήτοι άπό 1 Υ2 έτους, ό ασθενής
φρονεί τήν πραγματικήν αρχήν τής παρούσης
αύτου ασθενείας.
ϋαρονοα κατάοτασις. Ό ασθενής έχει θώ-
ρακα $ύρύν καθ* δλας τάς διαστάσεις και
οίονει μετέωρον, δύςπνοιαν ώςεί ασθματικού
και παλμούς, παραπονείται δέ καΐ έπι άκατα-
νικήτφ πείτ]] καΐ ηολνφαγί(;ί, ή μάλλον βον-
λι/ίΐίί^ άνευ χορτασμού* αυτός ό ασθενής, χα-
ρακτηρίζων τό αίσθημα τούτο, βεβαιοί δτι
δεν ϊχει είδησιν τών εΙς τόν στόμαχον είςα-
γομένων τροφών, διότι χάνονται ώς εν κατα-
βόθρα τινί* τό αίσθημα τής πείνης τοσούτον
είναι, ώςτε εν τέταρτον τής ώρας μετά τήν
λήψιν τών βρωμάτων πιέζεται εκ τής ανάγ-
κης νέας τροφής, ίνα δέ κατανίκηση το^ύτην
εξ ιδίας πρωτοβουλίας μεταχειρίζεται εσωτε-
ρικώς και μ^τ' επιτυχίας, ώς λέγει, σκόροδα
καταπραύνοντα όπωςουν την πείναν συν
αύτη βχει ηολνονρίαν, ήτοι ουρεί συχνά καΐ
άφθονα, κατά πάσαν δΐ ούρησιν καΐ αμέσως
μβτ* αύτην, σχεδόν πάντοτε, ϊχει α!ίσθημα
άκούσιον αφροδισίας ηδονής, η παρακολουθεί
ροή μικρά, ήτοι σταγόνες λευκού καΐ πυκνοΰ
ύγρου, συν αύτω δέ αμέσως ταχυπαλμία
καΐ δύςπνοια, άλγεινώς πιέζουσα καΐ εξαν-
τλούσα τόν ασθενή• δσφ δ' ολιγώτερον ουρεί,
τόσφ και μετριώτερον υποφέρει* τελευταίον
άπό 2 Υ2 μ^^'ών ϊχει δίψαν άκατάσχετον καΐ
ηολνηοοίαν, ήτοι καταπίνει 5 — 6 λίτρας ύδα-
τος χωρίς νά έλαττώται ή όπωςδήποτε ικανο-
ποιήται τό τής πολυδιψίας αίσθημα, τουναν-
τίον δέ αισθάνεται εν έαυτφ καυσιν καΐ στβ-
γνότητα χειλέων καΐ γλώσσης καταθλιπτικήν.
Έκτος τών συμπτωμάτων τής πολυφαγίας,
πολυουρίας καΐ πολυδιψ/ας, παραπονείται πολ-
λάκις επΙ ναυτία, αϋπνία, στενοχωρί^, άδυ-
ναμίι:»: καΐ άλγει προς τό βάθος τών νεφρι-
κών χωρών.
Κατά τήν έξ αντικειμένου έξέτασιν τό
πρώτον είς τήν δρασιν ημών ύποπίπτον είναι
ό μετεωρισμός τής κοιλίας, επιπόλαιον άνα-
σάρκα και ίδία τών άκρων ή έξοίδησις, ης
ένεκα ό ασθενής δυςκόλως περιπατεί καΐ δυς-
κολώτερον κάμπτει τάς αρθρώσεις τοΰ γόνα-
τος καΐ του ταρσού* προτιμεί νά 'κάθηται και
ανησυχεί κατακλινόμενος* τά κάτω άκρα καΐ
ίδία αΐ κνήμαι, ένεκα τής έξοιδήσεως, ϊχουσι
τό δέρμα τεταμένον, έξηλκωμένον καΐ άλγουν,
εκ τών απειραρίθμων δ' ελκών άφθονώτα-
τος ρέει ορός, τό πλείστον κάκοσμος, ένεκα
μετ' ου πολύ έπιγιγνομένης άποσυνθέσεως* οι
μαστοί ανεπτυγμένοι και μετέωροι, ώςεί κόρης
δεκαεπταετους* ή άπηωρημένη κοιλία ϊχει
περιφέρειαν 1 μέτρου καΐ 20 ίκ. μ., ό μη-
ρός 68 — 72 έ)1. μ. καΐ ή τής κνήμης 48 — 53
ίκ. μ. τό βάρος τοΰ ασθενούς, κατά Σεπτέμ-
βριον 98 χιλιόγρ., κατά Όκτώβριον 112 χιλ.,
απέναντι 45 χιλ. έν τη άρχη του νοσήματος*
ή έξέτασις τών πνευμόνων αρνητική, οι τής
καρδίας τόνοι βύθιοι, αδύνατοι, άλλα φυσιο-
λογικοί* ή επίκρουσις δεικνύει άμβλύτητα καρ-
δίας άρκετήν, οΐ δέ σφυγμοί 90 — 100 καΐ
ενίοτε 110* διά τής έπικρούσεως τής κοιλίας
διακρίνομεν ήχον ασθενώς τυμπανικόν, υγρόν
36
ο ΕΝ ΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΟΥΠΟΛΕΙ ΕΛΛΗΝΙΚΟΣ ΦΙΛΟΛΟΓΙΚΟΣ ΣΤΛΛΟΓΟΣ
}* άσκητικόν ουδέν* η^^ρ }(ΐΓλασ{ως διωγκω-
[λίνον, άλλ' ούχΙ και σπλήνα.
Μιτά παρΛιυσιν τριών μηνών, -ητο*. από
Ιανουαρίου αρχομένου 1897, ο άσθινης βχβι-
ροτέριυσβν, ήτοι ήσθάνετο πλείονα έζάντλησιν
καΐ δυςφορίαν δίχβν άρρυθμιαν και διαλείψεις
σφυγμών, ών ό αριθμός έποίκιλλεν 1 10 — 135,
πολλάκις και άβουλήτως αύτου αί χβΐρε; αυ-
τού έστρέφοντο περί τόν καρπόν και προς τα
ίξω' άπό της 5 — 8 Ιανουαρίου παρετηρείτο
σχετική της πείνης ίλάττωσις, ναυτίαι η εμε-
τοί καΐ ιδρώτες θερμοί καΐ ενίοτε ψυχροί καΐ
άφθονοι, δθεν καΐ έλάττωσίς τις της πολυου-
ρίας* άπό της 9 — 12 προς τοις είρημένοις
έπιπροςτίθενται καΐ κενώσεις υδαρείς πολλαί*
άπό της 13 — 15 διάρροιαι ακατάσχετοι αί-
μοβαφεις, έλάττωσις τών ουρών, παραλήρημα
καΐ φόβος θανάτου* ετρωγεν ολίγον, μόνον ίνα
μη άποθάνη, ως έλεγε, και επινεν εν χιλιό-
γραμμον ύδατος* τη 16 ούδΐν εφαγεν, ου-
δόλως ούρησε, μόνον ύδωρ επιεν άφθονον καΐ
άπέθανεν.
Νεκροψία, α Παχύ στρώμα λίπους ύτοδό-
ριον* εσω του θώρακος καΐ επΙ της επιφανείας
του στέρνου καΐ κατά μήκος στρώμα λιπώδες
μέχρι 3 ^ο '^^^ μέτρου* πνεύμονες κατά φύ-
σιν, καρδία υπερτροφική, υπό λεπτού στρώ-
ματος λίπους καλυπτόμενη, ίνδοκάρδιον κατά
φύσιν καΐ άνευ αλλοιώσεων βαλβιδικών εν τω
μεσεντερίφ λίπος άφθονον* άσκητικόν ύγρόν
ποσώς* •ίπαρ καΐ νεφροί σχεδόν διπλάσιοι*
σπλήν δέ καΐ πάγκρεας φυσιολογικά* εν τφ
έγκεφάλω, ήτοι επι της παχείας μήνιγγος,
κηλίς λευκή και πεπαχυμένη».
Τοιούτο τό ίστορι>ιόν της νόσου καΐ ή νε-
κροψία* πριν δ' είςέλθωμεν είς τάς λεπτομε-
ρείας, λέγομεν δτι ό πρώτος μελετήσας, έζα-
κριβώσας και άπό τών άλλων διαβητών τον
άζωτουρικόν άποχωρήιας είναι ό \νί11ί8 κατά
τό 1838. Περιλήψεις δέ της ασθενείας ταύ-
της εύρηνται έν τοις μεγάλοις συγγράμμασι :
ΤΓαίΙέ άβ Μέάβοίηβ: ΟΗαναοί-ΒοηαΗανά
1. 1. ΜϋΟΟαχαΐ, Ραιίδ, ρ. 461 /.αι ΤΓαίΙβ
άβ ΤΙιέΓδρβαΙίςαβ : Ρ. ΒνοηαάβΙ βοί.,
Ραπδ, ρ. 351.
ΑΙτιοΙογΙα, Αίτίαι αναφέρονται λόγοι ηθι-
κοί, επήρεια οινοπνευματωδών ποτών, μετα-
βολαΐ θερμοκρασίας, αυνανισμός και παράσιτα
του εντερικού σωλήνος* παρά τφ ήμετέρω
ασθενεί οθική αφορμή ύπήρχεν ή έπΙ τω θα-
νάτφ της συζύγου θλΐψις, άλλ* ή αιτία αύτη
πρέπει νά θεωρηθη δευτερεύουσα καΐ τυχαία,
διότι ό ασθενής ώμολόγησεν ήδη δτι εξ μή-
νας πρό του οικογενειακού δυςτυχήματος εσχι
φαινόμενα ζάλης, ναυτίας και χαυνώσεως, εν
δ' έτος μετά ταύτα βλεννόρροιαν καΐ τελευ-
ταίον σπερματόρροιαν* κατ' άκολουθίαν τ6
νόσημα έγκατέστη πολύ πρότερον ή ως έφρόνιι
ό ασθενής, ή δέ σπερματόρροια τόν Ιζήντλησε
συνεζουδενώσασα καΐ τήν άνδρικήν ικανότητα,
ήτοι υπέστη τό δεινόν ακουσίου αυνανισμού,
ό όποιος, προς τη ήθικη άφορμτ, της επι τξ
άπωλεία της συζύγου θλίψεως καΐ του πικρού
της άνικανότητος αίσθήματος μετά ταύτα,
δύναται νά θεωρηθη επιβοηθητικός έν ττ, σχο-
τειννί καθ' ημάς αιτιολογία του νοσήματος
παρά τ<ϊ> ήμετέρω ασθενεί.
Συμπτωματολογία. Τά συμπτώματα του
άζωτουρικου διαβήτου, τά και ουσιωδέστερα,
είναι ή πείνα μετά της πολυφαγίας, ή δίψα
μετά της πολυποοίας καΐ ή πολυουρία* εκτός
αυτών οι ασθενείς ταλαιπωρούνται και υπό
νευρικών διαταραχών, ήτοι υπό συνεχούς ή
διαλειπούσης κεφαλαλγίας ή νευραλγιών μεσο-
πλευρίων και τών κάτω άκρων* υπό δερμικτ,ς
ύπεραια&ηοίας, ήτοι κνηαμον, άλλοτε (ίτσιοΛ/-
οίας έν ττ, αφτί μετ* άλγους υπερβολικού, εστί
δ' δτε έκ της του θερμού ευαισθησίας επί τε
του δέρματος καΐ του βλεννογόνου* εν τισι
περιπτώσεσιν έκ διαταραχών τών κινητικών
νεύρων* υπό τρόμου, σπασμωδικών κινήσεων,
τοπικών ή γενικών* εκ ταραχών του αγγειο-
κινητικού συστήαατος, ήτοι ίδοώτων άφθονων
καΐ διαρροιών καΐ έκ τών αίσϋητηρίων, ήτοι ις
άγευσίας καΐ άπωλείας της οσφρήσεως, εξ άμ-
βλυωπίας και φωτοφοβίας* προς τοί; συμ-
πτώμασι τούτοις συμπαρομαρτεί τοίς μεν
άνδράσιν ή αν ικανότης, ταίς δέ γυναιξιν ή
τών εμμήνων έπίσχεσις.
Τοιαύτα τά συμπτώματα του άζωτουρικου
διαβήτου. άτινα δέν εμφανίζονται πάντα
όμοΰ, άλλα κατά μικρόν έν τη προϊούστ] εξαν-
τλήσει, πότα δί και πώς έφανερώθησαν παρά
τω ήμετέρψ ασθενεί.
Τό πρώτον σύμπτωμα ύπηρξεν ή πείνα
μετά της πολυφαγίας, τραπείσης είς βουλιμίαν,
6Ι0Λ0ΓΙΚΗ ΕΠΙΤΡΟΠΗ (ΣΤΝΕΔΡΙΑ ΕΕ')
37
δτ% ό άσθινης ούδ((λ(αν ιιχιν αϊσθησιν κόρου*
τΐΛ^' έχάστην καΐ ίζίκις της ή(λ6ρας τρώγων :
χρίας [χέχρις 900,0 άρτον 1 72" 2 Υϊ ^'-
τρών μ,ετά ροφη[χατος όρύζης, πλβιστάκις καΐ
5, τι δήποτβ Ιτί του π6ρισσιύ[χατο; έν τη αί-
θούσγ) καΐ έκ του μαγιιρβίου έν{οτ6, ήτοι: πο-
σότητα τροφών πολλαπλασίαν της έν τω Νο-
9θχο[χ.6{φ ώρίΦμ,ίνης ανωτάτης (χερ^δος* ή $(ψα
η πολυδιψία (Α6τά της πολυποσίας, ήτις, κατά
τόν ΒίοΗανάίέτβ (ΤΓ&ίΙέ βοΐ., ΒνοηαάβΙ),
Ικ τών πρώτων τγ!ς άσθ&νε{ας φαινομένων,
συνβδυάσθη παρ'ημίν βραδύτατα, ήτοι 2^2
(χηνοις πρό του θανάτου, δπερ παρ* ασθενεί
βουλιρ,ιώντι καΐ πολυουρικφ λίαν σπάνιον,
άφ' ου 6 ηαίτβρος άζωτουρικός άπ* άρχης της
νόσου είχε πολυουρίαν, ?,τις δίν ητο δυνατόν
ν' άποδοθη είς τας υδαρείς τροφάς : τόν ζω-
(χόν, τό ρόφη(Λα καΐ τό γάλχ, τα συν τη στε-
ρεή τροφή λαμβανόμενα, διότι βραδύτερον,
συνδυασθείσης καΐ της πολυποσι'ας, τα άπεκ-
κρινόμενα ουρά μετά της εκ τών κάτω άκρων
διαφορηφβως ήσαν άφθονώτερα τών είςαγομέ-
νων υγρών κατ* άκολουθι'αν η ιζ^ιγησις της
πολυουρίας δίον να άποδοθη τη παθογόνφ
αιτία του νοσήματος.
Τρίτον η πολυουρία ανήρχετο με'χρι 5 Υχ
χλγρ. άπε'ναντι 30 — 40 χλγρ. , ως παρ' άλλων
ίατρών παρετηρήθη' την σχετικην ταύτην ο-
λιγότητα του άπεκκρινομένου ούρου έζηγώ εκ
της ταυτοχρόνου έζοιδήσεως (δια, τών κάτω
άκρων τεραστίως διογκωθέντων, δθεν έγένετο
διάτασις του δέρματος μεγάλη κ«1 έζέλκυσις
καθολική, έξ ίς διεφορείτο άφθονώτατος ορός,
ον καΐ δι* αόπλου οφθαλμού διέκρινε τις έπω-
δύνα>ς δια τόν άσθενγ] παροχευόμενον αν δέ
και τόν όρόν τούτον ηθέλομεν έπιπροςθέσει,
β£βοιίως ή όλικη ποσότης τών Ιζερχομένων
του ίλου οργχνισμου υγρών ανήρχετο είς πο-
σόν ίιπλάσιον κατα την ούρησιν σχεδόν πάν-
τοτβ* ε{ς τό τέλος έςηρχοντο σταγόνες τινές
λευκού καΐ πυκνού ύγρου μετά συγχρόνου
αίσθ^ϊσεως 'ίοπικής ηδοντίς, η παρηκολούθει
αμέσως δύςπνοια μετά παλμών τό ύγρόν
τούτο λευκόν, πυκνόν. ώς είπον, και σπερμα-
τοΕίΒές την συστασιν, ητο η εκκρισις του προ-
στάτου η τελευταίον λείψανον της εκκριτικγ^ς
λειτουργίας τών σπερματογόνων αδένων πιθα-
νώς, λέγομεν δέ τα^ανώς, διότι μετ* έπιστα-
μένην έζέτασιν του ιζήματος τών ουρών,
επιμελώς έπΙ τούτφ συλλεγομένων, υπό του
κ. ^Απέρη ουδέν άνευρέθη σπερματοζφΰφιον.
Άλλα πώς να εξηγήσω μεν την άμα τη ου-
ρήσει καΐ ίδίοίζ τών ολίγων σταγόνων του
σπερματοειδους ύγρου άκούσιον ήδονήν ; κα-
θ* ημάς, απλούν νευρικόν φαινόμενον, ητοι
κατ' άντανάκλασιν αυτόματος διέγερσις του
κέντρου της γενετησίου αίσθητικότητος, ητις
ητο πικρά είρωνεία έν τοις τόσοις του ασθε-
νούς βασάνοις• τίνι δέ τρόπω νά έζηγηθη
ή δύςπνοια μετά της ταχυπαλμίας, ή επακο-
λουθούσα τό φαινόμενον της ηδονής ; έπεθύ-
μουν νά συνδυάσω ταϋτα πάντα προς την
πολυουρίαν και την κατάστασιν τών νεφρών,
διότι τοιαύτη ερμηνεία έν άναλόγοις συμπτώ-
μασιν έγένετό μοι γνωστή ή του εκ Βαρσοβίας
(ατρου /. Ρανίη$Η έν τη Κβναβ άβ Μβάβ-
οίηβ (νοί. III, ρ. 219—243, 1899), περι-
γράψαντος περιπτώσεις ασθενών μετά φαινο-
μένων ταχυπαλμίας και ασθματικής δυςπνοίας'
ούτω ό ρηθείς ίατρός παρετήρησε ταΰτα παρά
πάσχουσιν έκ του ουροποιητικού συστήματος
. καΐ έκάλεσε την δύςπνοιαν, την προερχομένην
έκ της έπισχέσεως τών ουρών έν τη κύστει,
ένεκα υπερτροφίας του προστάτου : ΟβίΗγηβ
νββίοαΐ, ητοι άσθμα κυστικόν, διότι οσάκις ή
κύττις διά του καθετηρος έκενουτο, και τά
δυςπνοϊκά φαινόμενα του ασθενούς έβελτιουν-
το' παρά τω ήμετέρφ κατεδείχθη διά της νε-
κροψίας υπερτροφία μόνον τών νεφρών καΐ
αφθονία ουρών άνευ προστατικής υπερτροφίας,
τά δέ ούρα ελευθέρως και άνευ επεμβάσεως
έζήρχοντο, ώςτε εκ τε της καταστάσεως τών
ουροποιητικών οργάνων και της εκκρίσεως αυ-
τών ουδεμία λογική έζήγησις παρέπεται* τού-
των ένεκα μόνη ή της καρδίας κατάστασις,
ήτοι ή λιπώδης υπερτροφία καΐ μερική πάντως
έκφύλισις και τό έν τη κοιλία άφθονον λίπος
και τό ύπερτροφικόν ήπαρ, τό προς τά άνω
πιέζον καΐ εξωθούν τό διάφραγμα, δύνανται
φυσικώτερον νά έξηγήσωσιν ου μόνον την πα-
ροδικήν κατά τήν διούρησιν δύςπνοιαν καΐ
ταχυπαλμίαν, άλλα καΐ τήν σχετικώς μετρίως
άσθματικήν κατάστασιν, ης ένεκα ό ασθενής
προυτίμα νά κάθηται' εις τήν άνεπάρκειαν
της καρδίας φυσικώς αποδοτέα και ή έξοίδησις
τών κάτω άκρων {δίως και διάτασις του δέρ-
38
ο ΕΝ ΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΟΥΠΟΛΕΙ ΕΛΛΗΝΙΚΟΣ ΦΙΛΟΛΟΓΙΚΟΣ ΣΥΛΛΟΓΟΣ
(Αατος, δθεν ή έξέλκωσις αύτου και του ο ρου ή
άπέκκρισις.
Παρχλειπων άλλα τίνα δευτερεύοντα φαι-
νόμενα, εκτός του ιστορικού και των δοθεισών
φυσιολογικών εξηγήσεων, ευκόλως έρ(Ληνευο(Λέ-
νων, παρατηρώ δτι, κατά τόν ΒΟΗοΗατά,
υπάρχει και η μη πολυουρικη άζωτουρία,
ιδίως είς νε'ας κόρας άπαντώσα και χαρακτη-
ριζόμενη δια γενικής αδυναμίας, υποχονδρίας,
ανίας, δια ξηρότητος και γεώδους χρώματος
του δέρματος, αναισθησίας προς το ψΰχος,
δυςπεψίας, ανορεξίας κάΙ άπισχνάνσεως, ένθα
η ποσότης της ουρίας ευκολύνει την διάγνωσιν.
Αιάγνωοις. Ή διάγνωσις του άζωτουρικοΰ
διαβητου στηρίζεται έπι τών κυριωτάτων της
πολυφαγίας, πολυποσίας και πολυουρίας συμ-
πτωμάτων καΐ ιδία έπι της άναλύσίως τών
ούρων, εν οΐς, κατ' άζιοπίστους συγγραφείς,
εύρίσκομεν ούρίαν άνερχομενην Ιντός ϋί4 ωρών
μέχρις 150,0, επΙ πλέον αύξησιν τών ουρικών
αλάτων και ιδία τών χλωρικών και φωςφο-
ρικών, προς τούτοις δΐ και του ουρικού οζέος,
πυκνότητα ποικίλλουσαν μεταξύ 1,040 —
1,050* πάρα τω ημετέρφ ασθενεί τα ουρά
πυκνότητα ειχον 1,022 — 1,025, ούρίαν εν
μιδ& λίτρ!^ 29,50—35 απέναντι 18—24 εν
φυσιολογικούς ούροις, όλικην δέ ποσότητα εν 24
ώραις άπαξ 87,50* προς τη ουρία δις Ι'χνη
λευκώματος καΐ άπαξ ζακχάρεως 2,80 εν
μιο^ λίτρα* ουσίας δε στερεάς 47,25 — 53,59
εν μιδ λίτρχ καΐ 133,97 εν 24 ώραις. Έκ
τών πλεοναζόντων συστατικών ήσαν τά οξέα,
τ6 φωςφορικόν και τό ούρικόν οξύ, εκτός του
θειικού, ου ϊχνη μόλις διεκρίνοντο* είς ταύ-
την δι τών οξέων την αύξησιν οφείλεται και
η ολική οξύτης, εΙς 9,87 άνελθουσα άπαξ εν
24 ώραις απέναντι 4,0, τό άνώτατον εν φυ-
σιολογικούς ούροις, δθεν και (σχυρώς όξεϊα τών
άζωτουρικών ούρων ή άντίδρασις.
Τοιαύτα τά συστατικά έν τοις ούροις του
ημετέρου άζωτουρικοΰ, ήτοι σύμφωνα προς τάς
παραττηρήσεις τών κλινικών διακρίνονται δέ
τά ούρα του άζωτουρικοΰ διαβητου τών του
σακχαρώδους, δτι έν τω τελευταίω τούτω τό
σάκχαρον είναι τό κατ' εξοχήν ούρολογικόν φαι-
νόμενον εν ποσότητι ποικιλλούτ(), άλλα διαφέ-
ρουσι καΐ άλλως* έπΙ τη βάσει χημικής ανα-
λύσεως τών ούρων δύο ταυτοχρόνως νοσηλευο-
μένων ασθενών, εκτός του σακχάρου, ταύτα
διεκρίνοντο καΐ διά τήν ύπερβάλλουσαν τών
αλάτων ποσότητα, ήτοι έμπεριεΐχον στερεάς
ουσίας 60 — 106,18 έν μι^ λίτρα καΐ άπας
178,78 έν 24 ώραις* όλικήν οξύτητα 1,26 —
2,90 έν μια λίτρ^>^, ήτοι έλάττωσιν τών οξέων
έν σχέσει προς τά άλατα, δθεν και ή ελαφρώς
ύποξεία αλκαλική τών ούρων του ζακχαρώδους
διαβητου άντίδρασις* κατά ταύτα διακρίνονται
ώς προς τά ουρολογικά <7υστατικά αμφότεροι
οι είρημένοι διαβήται, διακρίνονται προςέτι
και ο! λοιποί* ούτω ό ίποίος, εν ο^ τά ουρί
ανέρχονται είς 4 — 5 και σπανίιος 20 λίτρας,
φυσιολογικά τήν σύστασιν, έχοντα πυκνό-
τητα 1,002 — 1,012, άντίδρασιν μή χαρά-
κτηριστικήν, στερεάς ουσίας έν φυσιολογική
αναλογία και χρώμα άνοικτον ώςεΐ του ΰί α-
τός, χαΐ ή φωςφατσυρία, έν η τά ούρα ανέρ-
χονται μέχρι 4 και 5 λιτρών μετά φωςφορι-
κών αλάτων πολλών άλλ' ή φωςφατουρία
διακρίνεται κλινικώς και κατά τούτο, δτι δεν
συνοδεύεται υπό πολυφαγίας, ήτις είναι πάν-
τοτε σχετική προς τάς απώλειας του οργα-
νισμού.
Ό άζωτουρικός διαβήτης δέν δύναται να
συγχυθη μετά της ατροφίας τών νεφρών, ήτις,
και δταν προςωρινώς ετι έκλειψη τό λεύκωμα
έκ τής αφθονίας τών ούρων, ανερχομένων
πολλάκις είς 4 — 5 λίτρας, παρέχει έν ττί
καθόλου καταστάσει φαινόμενα αϊροντα πα-
σαν άμφιβολίαν ουδέ μετά του πολυκνατεώ-
δονς νεφρού, διότι ούτος, έάν τύχη και μό-
νον ό έτερος εκφυλισθείς, δπερ σπανιώτατον,
απεκκρίνει μεν άφθονον ούρον έμπεριέχον
ενίοτε και λεύκωμα (δρα π^ρι πολυκυστεώ-
δους νεφρού Βιολογ. Έπιτρ. Ιίαράρτ. Κθ
τόμ. του Έλλη ν. Φιλολογ. Συλλόγου), δια-
κρίνεται δμως ούρολογικώς και κλινικώς, διό-
τι οι ασθενείς έν τω νοσήματι τούτω πολυ-
ποτοΰσι και πολυουρουσι, πολυφάγοι δμως δεν
είναι* περιπλέον ό άζωτουρικός διαβήτης δδν
πρέπει νά συγχέηται μετά τής δευτεροπαθούς
συμπτωματικής άζωτουρίας, ήτις συνυπάρχει
πολλάκις τφ σακχαρώδει διαβήτη, τη άρθρί-
τιδι, έν τη συμφορήσει του ήπατος* ίδια δέν
πρέπει νά συγχέηται τη συμπτωματική άζω-
τουρία τής ύπερλιπώσεως (ΙΙλήρες σύστημα
θεραπ. κτλ. Α. ΗοΜπ, μετάφρ. Ά Καϋι-
ΒΙΟΛΟΓΙΚΗ ΕΠΙΤΡΟΠΗ (ΣΓΝΕΔΡΙΛ ΖΕ)
39
βωκά τ.Α', 1896), ως δι)^αίως παρατηρεί ο
Α. ΗοΜη (σελ. 193), ό δέ ήμιετερος άζωτου-
ρικός διαβήτης δίν δύναται να θεωρηθη συΐΑ-
πτωαατικός δια τήν τυχαίαν σύ(/.πτωσιν της
λιπώσεως (ούιία καΐ παθογένεια του αζώτου -
ρικου διαβήτου)•
1) διότι ό ασθενής 'ί,δη δέν ητο ύπερλιπώ-
δης' 2) διότι ή παρούσα αύτου λ(πωσις είναι
έπιγενες προϊόν, έπιπλακέν κατά τήν διαδρο-
μήν της ασθενείας* 3) ναι [χΐν οί ύπερλιπώ-
δεις ένεκα ύπερδιατροφης τρώγουσι πολύ,
άλλ' ούχι και πάντες είναι πολυφάγοι (αυτόθι,
Α. ΜαίΗΐβΗ, σ. 204)• παρ' ήΐΛΪν δέ ή πολυ-
φαγία ύπήρςεν αρχαιότερα της συΐί.πτω(Λατι-
κης λιπώσεως, άλλως δ' είναι γνωστόν ότι
ούχΙ *και παρ ' άπασι τοίς ύπερλιπώδεσι συνυ-
πάρχει αφθονία ουρίας, τουναντίον (μάλιστα
παρετηρήθη και ύπαζωτουρία (αυτόθι, Α,
ΜαίΗίβΗ, σ. 202)• ή περίπτωσις αύτη του
άζωτουρικου διαβήτου δεν δύναται να (χή
διακριθ^η από της ύπερλιπώσεως και ένεκα
άλλων, ών έ[/.νήσθη[Αεν συμπτωμάτων, διότι
εν τη τελευταίο^ε ταύτη τα κλινικά φαινόμενα
είναι δλως διάφορα.
Πρόγνωαις. Ό Κί€Ηανάϊένβ{χ^τό^{) ανα-
φέρει ια'τιν άπας δι' εκχυλίσματος νάοδου
καθ' έκάστην ε,ίς 8 — 30, 0 λαμβανομένου• ανα-
φέρονται προςέτι θεραπεΐαι δια παρεμπτώ-
σεως όςέων νοσημάτων, πλην ή πρόγνωσις του
άζωτουρικου διαβήτου, των ελαχίστων εξαι-
ρέσεων μή υπολογιζόμενων, είναι πάντοτε
χειρίστη• ή συνήθη; διάρκεια του νοσήματος
είναι ετη δέκα, άλλ' αναφέρονται και 20 —
40, άλλ' είναί τι λίαν σπάνιον εν τη ημε-
τέρα περιπτώσει ό θάνατος έπηλθε τρία ή
τουλάχιστον- δύο άπό της άρχης της νόσου,
ήτοι κατά τέσσαρα πέμπτα βρα^^ύτερον του
μέσου όρου της διαρκείας* ή όςεία αύτη
διαδρομή εξηγείται εκ της συγχρόνου επι-
πλοκής της καρδιακής έκφυλίσεως καΐ κατ'
άκολουθίαν της λειτουργικής ανεπαρκείας*
τοιαύτη βραχυτάτη διαδρομή, φυσική άλλως
εκ των δεδομένων τής νεκροψίας, δίν παρε-
τηρήθη ετι, τουλάχιστον τά υπ* όψει μου
συγγράμματα ούδΐν άναφέρουσιν.
θεραπεία. Αύτη είναι 1) διαιτητική. Ή
παράτασις τής ζωής των άζωτουρικών οφεί-
λεται πρό πάντων ιίς τήν πολυφαγίαν, επο-
μένως τό είδος των τροφών δέον ν' άναπλη-
ροί τήν άπώλίίαν των λευκωματοειδών, των
δια του διχασμού είς ούρίαν μετατρεπομένων.
Ούτω τροφή των ασθενών δέον νά ήναι αί αζω-
τούχοι ούσίαι, αΐ αμυλώδεις, λιπώδεις και τό
σάκχαρον, περί ου ιδιαιτέρως πραγματεύεται
ό Α, ΗοΜη εν τω* άνω είρημένφ συγγράμ-
ματι (σελ. 194)• άπόπειραι γαλακτοποσίας
χειροτερεύουσι τον ασθενή, μή δυνάμενον νά
άντίσχη, καΐ αν ετι πολλάς λίτρας μετ' αφθό-
νου άρτου ε(ς τόν στόμαχον είςαγάγη, ως ή
ύφ'ήμών γενομένη δοκιμή άπέδειζεν 2) φαρ-
μακευτική. Φάρμακα έδοκιμάσθησαν : τό εκ-
χύλισμα νάρδου, τά όπιούχα, ή θειική κινίνη,
τό άρσενικόν, τό βρωμιουχον, τό φωςφόρον
και ή άντιπυρίνη, ή τελευταία εν χρήσει συν-
ετή διά τήν καταθλιπτικήν έπι του νευρικού
συστήματος έπίδρασιν. Ημείς έδοκιμάσαμεν
τό εγχυμα δακτυλίτιδος εν μικρ^ ποσότητι
και έπ' ελπίδι κανονικωτέρας λειτουργίας τής
καρδίας και κατ' άκολουθίαν τών νεφρών
άνευ ουδεμιάς ωφελείας, τής ποσότητος τών
ούρων τριπλασιασθείσης• ή καφείνη ουδέν
δφελος προςεπόρισεν, επίσης και τά οπιουχα*
τό εγχυμα νάρδου μετά τής άντιπυρίνης
συγχρόνως λαμβανόμενα είς ουδέν συνετέλε-
σαν, χωρίς δμως, ή μέν νάρδος 6,0 έν έγ-
χύριατι, ή δ' άντιπυρίνη 1-^2,0 είς ζηρία
ήλάττουν κατά Υ3 '^^^ ^^^' έκάστην άπικ-
κρινομένην ποσότητα του ούρου* άλλ' τ
βδλτίωσις αύτη ητο φαινομενική, καΐ τά
φάρμακα άπόπειραι φαρμακοδυναμικά! άνευ
ωφελείας, διότι ή έλάττωσις αύτη τών ούρων
άντεσταθμίζετο διά μείζονος τών άκρων έςοι-
δήσεως, επομένως διά τής άφθονωτέρας δια-
φορήσεως του ορού άπό τών έζωγκωμένων
άκρων. Ούτως εκ τής απατηλής ελαττώσεως
τών ούρων ουδέν εφαίνετο αγαθόν, μόνον
έβεβαιούτο δτι, αυξανομένης τής ποσότητος
τών ούρων, έσμικρύνετο τών οίδηματικών
άκρων ή περιφέρεια, ήτοι μετά τήν άπόκρισιν
5 λιτρών ούρου ώρισμένη περιφέρεία του μη-
οού είχε περίπου 55 εκ. μ., τουναντίον Ιλατ-
τουμένης ηύςανεν, ήτοι: έπΙ δύο λιτρών ούρου
ή αυτή περιφέρεια του μηρού είχεν 68 Υ2
περίπου εκ. μ. Συνέβη προςέτι, έλαττωθέν-
τος του ποσού τών ούρων εΙς 750,0 μετά
πόσιν 5 λιτρών ύδατος, μέρος μεν νά άπικ-
40
ο ΕΝ ΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΟΥΠΟΛΕΙ ΕΛΛΗΝΙΚΟΣ ΦΙΛΟΛΟΙΊΚΟΣ ΣΥΛΛΟΓΟΣ
χρ{νηται δια των κάτω £κρων, (Λέρος $1 $(ά
του εντερικού σωληνος καΐ δια γδνικης έφι-
δρώσβως. Ή ίσωτβρικη χρήσις της άντιπυ-
ρι'νης είς τους ταυτοχρόνως θιραπβυο μένους
σακχαρώδεις διαβητικούς ητο δλως διάφορος*
έν ω, ώς ανωτέρω εΓπθ(χεν, είς τους άζωτου-
ρικούς ουδέ προςωρινήν προςεπόριζεν άνα-
κούφισιν, είς τους σακχαρώδεις ου [χόνον την
πολυουρι'οιν ηλάττου, άλλα καΐ τό σάκχα-
ρον, είς τόν έτερον (χάλιστα των ασθενών,
παντελώς εστη και έπΙ βραχύν χρόνον έξηφα-
νι'σθη, δπερ δέν συνέβη καΐ δια την ούρίαν
του άζωτουρικου' καΐ είναι (χΙν αληθές δτι
είς τους σακχαρώδεις συ|χβάλλεται έν πολλοίς
και ή δίαιτα, δμως δια προςεκτικης (Λελέτης
του ασθενούς έπΙ της κλ(νης πείθεται τις δτι,
έν άντιδιαστολγ) προς την ούρίαν, έν τφ
σακχαρώδει διαβήτη ή άντιπυρίνη ουσιωδώς
επενεργεί ε{ς την (χείωσιν του σακχάρου.
Ή έν σελίδι 1 8 αναφερομένη ύΛΟ τοΟ
κ. ΠίΐηανίΗολάου ηερί^ηωας ατρησίας
τής ξι,νός έχει ώδε*
Κι/ριοτ,
Ό κ. Ν. Σ., έκ Καρπενησίου, υπάλληλος,
ετών 35, παραπονείται δτι άπό γενετής αδυ-
νατεί να άναπνεύσγ) δια του αριστερού ρώθω-
νος. Αναπνοή δια του στόματος τελείται
μόνον έν τζ περιπτώσει δι' οξέος ρινικού κατάρ-
ρου άποκλεισθη καΐ ό δεζιός ρώθων, δτβ συνί-
σταται κεφαλαλγία καΐ καρηβχρία μετ* ασ-
θματικών πολλάκις φαινομένων. Την βλένναν
άπό τής αριστεράς ρινικής κοιλότητος έκ-
χέει ό άρρωστος κύπτων την κεφαλήν ίσχυρώς
προς τα κάτω. Είςπνοή η εκπνοή δια του
ρώθωνος τούτου δλως ακατόρθωτος, άποφρασ-
σομένου του δεζιου.
Παροναα κατάοταοις. Έκτος έλαφρας σκο-
λιώσεως τής ρινός κατά την κατωτάτην αυτής
μοίραν ουδέν τό ίδιαίτερον παρατηρεί τις έπΙ
του προςώπου*. Πλατυπροςωπία ηπειρωτικής
μορφής.
' Ρινοσκότιησις τιροαθία. 'Αριστερόθεν. 'Ρώ-
θων κατά την ειςοδον λίαν έστενωμένος ένεκα
παρεγκλίσεως του ρινικού διαφράγματος προς
τά αριστερά κατά τό 'Ιακωβσώνειον δργανον
κόγχαι ούχΙ ύπερπλαστικαί* είς τό βάθος κατά
τόν κάτω ρινικόν πόρον βλέννα φαιόχρους,
ην αδυνατεί τις διά μήλης και βάμβακος να
ώθηση προς τά οπίσω ένεκεν άνυπερβλήτο\^
εμποδίου, δπερ αποκλείει τελείως τό φαρυγ-
γικόν στρμιον τής ρινός εΙς άπόστασιν ίιΛ
τής είς τόν ρώθωνα ε^ςόδου 6 ύφιχατοστομί-
τρων κατά τήν κατωτάτην καΐ 7γ, ύφεχ.
κατά τήν άνωτάτην αύτου μοίραν : τό έμιρο-
διον πανταχού οστείνης αντιστάσεως εχιι
άρα διεύθυνσιν έκ τών άνω καΐ οπίσω, προς
τά κάτω καΐ πρόσω μετά ελαφρώς κυρτής
πρόσθιας επιφανείας. Δεζιόν ρινικόν κύτος ευ-
ρύ* ή λίαν υπερτροφική κάτω ρινική χόγχί')
αδυνατεί νά έγγίστ) τό προς τά αριστερά πα-
ρεγκλίνον διάφραγμα.
Φατνιακή άπόφυσις τής άνω γνάθου ίν
σχήματι υ, ύπερφα χθαμαλή, οδόντες έν
κανονική θέσει.
Ψίνοαχόηησις δηια^Ια, Δεζιά χώνη φυσιο-
λογική. Τό πλαίσιον τής αριστεράς χώνης είς
μικράν άπόστασιν άπό του δπισθεν χείλους
του διαφράγματος καταλαμβάνει παραπέτα-
σμα ελαφρώς ροδιζούσης χροιάς, δπερ είς τό
μέσον του ανωτέρου αύτου ήμίσεος φέρει αβα-
θές βοθρίον μεγέθους φακής, ρινικαΐ κόγχαι
αφανείς, εύσταχιανή σάλπιγζ καΐ ροσεμμυλέ-
ρειον βόθριον φυσιολογικά. Διά τής αφής άπο-
δείκνυται τό παραπέτασμα τούτο πεπαχυμέ-
νον κατά τό μέσον αύτου έν εγκάρσια διευθύν-
σει. Έλαιον καρυοφύλλου, είςαγόμενον μέχρι
τής οσφρητικής μοίρας του άποπεφραγμένου
κύτους, ούδεμίαν διεγείρει αϊσθησιν οσμής.
Ακουστική δύναμις εκατέρωθεν ίση, φυσιο-
λογική, οφθαλμοί φυσιολογικοί. Στήθος μετρτ,-
Οέν έν τζ) έπιπέδφ τών μαστών μέχρι τής μέ-
σης γραμμής παρέχει αριστερά περίμετρον 46
ύφεκ. δεζιά 50 ύφεκ. Ό άρρωστος δεζιόχειρ.
ΣΥΝΕΔΡΙΑ Ξζ-'
15 Ιανουαρίου 1900.
Προεδρία Ι. ΣΐϋΤΗ
Ό κ. Γ. Σγονρδαϊος άνακοινοί τά έξης*
Κνριοΐ9
Ό ασθενής, δ ν παρουσιάζω ύμίν, προςηλ-
θεν είς τό γαλλικόν νοσοκομείον τ>ί 9 Ιανουα-
ρίου έ. ϊ. Πρό 7 ήμερων, δηλαδή τήν 1 Ία-
ΒΙΟΛΟΓΙΚΗ ΕΠΙΤΡΟΠΗ (ΣΤΝΕΔΡΙΑ ΞΖ')
41
νουαρίου ιβληθη κατά την κεφαλήν άττό 15
[χετρων καΐ ^εζιόθεν ύττό (Λολυβδίδων (σκα-
γιών). Αμέσως (χετα τόν τραυ(Λατισ(ΛΟν απώ-
λεσε τάς αισθήσεις προς ώραν.
Την ή(Λε'ραν της είςόδου παρετηρή<Γα(Λεν
πολλαπλας πληγάς, κυρίως κατά τό δεξιών
ήμισυ τί]ς κεφαλής. Ό δεξιός οφθαλμός φέρει
ολίγον υπεράνω του εξωτερικού κανθου τραύμα.
Εξόφθαλμος, λαγόφθαλμος, χύμωσις, του ε-
πιπεφυκότος καΐ εξοι'δησις του άνω βλεφάρου.
Κερατοειδής κεκαλυμμένος υπό υπολειμμάτων
καταπλασμάτων, ων αφαιρεθέντων συναφη-
ρέθησαν καΐ τα πρόσθια πέταλα του κερα-
τοειδούς.
Πρόσθιαι συνέχειαι της ίριδος. Ό αριστε-
ρός οφθαλμός έπαρουσίαζε γενικήν έκχύμωσιν
τοΟ επιπεφυκότος, ήτις άνεφάνη τρεις ή τεσ-
σάρας ημέρας μετά τόν τραυματισμόν. ΑΙμό-
πτυσις ελαφρά άπό της ημέρας του τραυμα-
τισμού, διαρκέσασα 10 ημέρας.
Άπό της επομένης ημέρας του τραύματος
ό άρρωστος ήσθάνετο άδιάπτωτον φύσημα
κατά τήν δεξιάν κροταφικήν χώραν, παρλ
τόν όφθαλμόν, δπερ καΐ αντικειμενικώς διά
του στηθοσκοπίου καθ' δλην τήν χώραν άπό
του βολβού τούτου μέχρι της συστοίχου μα-
στοειδούς άποφύσεως καΐ έπι του βολβού αί-
σθητόν έγένετο, υπό τήν μορφήν φυσήματος
συνεχούς μετά συστολικών επιτάσεων ό βολ-
βός δίν έπαρουσίαζε σφύζεις.
Τήν 1 1 Ιανουαρίου έγένετο υπό τών κκ.
άβνη καΐ Γαβριηλίδον έξεντέρωσις του οφθαλ-
μού τούτου (ένεκα της στενής γειτνιάσεως
τραυμάτων διαπυηθέντων) μετά ραφών του
σκληρωτικου χιτώνος.
Μετά τήν έγχείρησιν διά πιέσεως έπΙ του
σκληρωτικου ήσθάνετο τις έλαφράς σφύξεις,
χχθώς καΐ ε(ς τήν τροχλιακήν χώραν.
ΣΥΝΕΔΡΙΑ ΞΖ'
19 Ιανουαρίου 1900,
Προεδρία Ι. ΣίΩΤΗ
Ό κ. Ά. Γαβριηλίδης άναγινώσκει πρα-
γ^ατείαν ηερί άνα^ίλαατίκής μετά ηερί'
γβ€ίφήζ νέον μίκροβίου τίοηοή^ονς φλυ-
Μτα,ίνης.
Έλλ. ΦΓ/οΛ. Σύλλογος. Το'αο; Κ II
ΚΐΓβΙΟΙφ
Ή λέξις άνάπλααις, εύχρηστος έν τη ίατρι-
κγ) εκπαλαι, σημαίνει δύναμιν φυσιολογικήν ,
αυτομάτως ενεργούσαν προς άναγέννησιν καΐ
έπιδιόρθωσιν καΐ άρμογήν, ώς δηλουσι τά χω-
ρία, έν οΤς αύτη άπαντο^ παρά τφ πατρί της
ιατρικής. €^Εση δί ταϋτα τά έξής' ^Πύρεξις
δϊ Ηα\ δίάταοις αοϋ άνάπλαας παΐ τά δλΧα κατά
φύοιν^' € Τά ίέ μίνυϋήματα ηουΐύ ηροςλαμ-
βάνοντα του ύγιίος ΙηιδεΤν ώς &ν Ιξ επιδρο-
μής τά ξυνταχέντα πλέον ή αυτά Ιμινύ&ει, &λ-
λοίχι τγ\ Ιηιδέοει παραλίάξαντα Ικκϋνειν Ις
τήν αϋξηοίν καΐ άνάπίαοίν τών ααρκών ηοιή-
οηται* ((ΕαΥΓβδ οοπιρίέΐβδ άΉιρροοΓαίβ
ραΓ Ε. Ιΐίίνέ. Ραπ8, 1841, ί. III, ρ. 318
καΐ 332 Κατ* ίητρών). Ή χειρουργική διε'-
πλασε τόν δρον άναπίαοτικήν, δηλουσαν τήν
διά χειρουργίας διόρθωσιν έλλειπούσης ή κατα-
στραφείσης τινός μοίρας του σώματος ή του
δέρματος δι* έτερου τμήματος αύτοΰ.
Ή δέ εφαρμογή τών τοιούτων εγχειρήσεων
είναι τόσον πολύτροπος καΐ έν πλείστοις του
σώματος μέρεσιν εφαρμοζόμενη, ώςτε εν τών
σπουδαιότατων της εγχειρητικής κεφαλαίων
αποτελεί τό περί άναπλαστικης.
Ή άναπλαστική εσχε τήν γένεσιν παρά
τοις *Ινδοΐς, παρ* οίς έξ αμνημονεύτων χρό-
νων έπεκράτει τό βάρβαρον εθιμον του άκρω-
τηριάζειν τήν ρίνα προς τιμωρίαν. Έν δέ
τών σπουδαιότατων γεγονότων, πρό δύο αΐώ-
νων ετι εκτελεσθέντων, είναι δτι ό βασιλεύς
^Οα^Α:α, κυριεύσας τήν πόλιν ΚίδΙίροΟΓ ττίς
νήσου Κεϋλάνης, ήκρωτηρίασε τήν ρίνα πάν-
των τών κατοίκων της πόλεως εκείνης. 01
*Ινδοι λοιπόν είχον τήν εύκαιρίαν νά σκε-
φθώσι περί άναπλαστικνίς ρινών, πρώτοι δέ
παρ' αύτοίς οί ιερείς επλαττον ρίνας και
μετά τούτους ή τάξις τών αγγειοπλαστών
(Κονπίαδ). *Εκ τών *Ινδιών λοιπόν καταγό-
μενη ή άναπλαστική διεδόθη συν τφ χρόνφ
παρά πασι τοίς λαοίς* καΐ πρώτοι παρέλαβον
αυτήν, φυσικψ τω λόγφ, ο! Αίγύπτιοι, παρ* οΐς
καΐ ή έν γένει ίατρική προκεχωρηκυία ήτο,
ώς δύναταί τις νά συμπεράνη έκ του παπύρου
του ΕΙ)6Τ8, αναγομένου είς τό 1552 π. Χ.
και έκ τών μαρτυριών τών έςη; χωρίων του
Ηροδότου,
* Ή δι Ιητρικη κατά τάδε οφι δέδαοται'
Β. Ε. ϋ
42
ο ΕΝ ΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΟΤΠΟΛΕΙ ΕΛΛΗΝΙΚΟΣ ΦΙΛΟΛΟΓΙΚΟΣ ΣΥΛΛΟΓΟΣ
μιης νόαον έκαστος Ιψρός Ιστι Ηοί ου ηλε-
όνων, πάντα δ* Ιητρών Ιατι ττλέα' οΐ μίν γάρ
δφ&αλμών ΙητροΙ κατεστάσι, οΐ ίέ κείραλής, οΐ
ίΙ οδόντων, οΐ δί των κατά νηδύν, οι δΐ των
άφανέων νονσων* (Β', 84). € Κύρος τιέμψας
ηαρά ^Άμαοιν αϊιεε Ιητρόν δφ&αλμών, 8ς
εΐη Άριστος των ίν ΑΙγνπτφτ^ (Γ', 1). Παρά
τοις Αίγυτττίοις ύπήρχον β&βχίως καΐ ρινο-
πλάσται, ώς (Μαρτυρεί ό Γαληνός, αναφερών
δτι ή ρινοπλαστικη ήτο γνωστή καΐ ένηργεΐτο
υπό τών Αίγυτττίων. Μετά τους Αιγυπτίους
πρέπει να άνα$ρά{Λω[Λεν (χεχ^ρι του τε'λους του
πρώτου [χετά Χριστόν αιώνος, {^έχρι του ΚεΙ'
οίον, ίνα ευρω(ΐ.εν σαφέστατα άναγραφο(Λένην
την άναπλαστικην μέθοδον, ώς αύτη εύρηται
εν τψ θ' κεφαλαίο) του Ζ' βιβλίου, ένθα ανα-
φέρεται άναπλαστικη ου (Λονον της ρινός, άλλα
καΐ τών χειλέων και του ώτός* άναπλαστικη
έκτελου(χένη δι' ολισθήσεως δέρματος, παρα-
λαμβανομένου εκ του γειτνιάζοντος τόπου.
Μετά τόν Κέλαιον, ίνα ευρωμεν άληθη
άναπλαστικήν, πρέπει νά άνέλθωριεν [χέχρι
του 1442, δτε έν τοις Αηηαΐβδ ιηαηάί άβ
Ρίέτνβ Ηαηζαηο έ\&φχβ άβ Ιιαοβρα
άπαντώ(χεν τον σικελόν Βταποα εκτε-
λουντα άναπλαστικάς εγχειρήσεις της ρινός*
μετά τούτον τόν υΐόν αύτου *Αντώνιον, δςτις
διά δέρματος του βραχίονος επλαττε ρίνας,
προς δέ εξετέλει καΐ άναπλαστικάς χειλέων
καΐ ώτων (ΤίναύοβοΗΙ, ΗίδΙΟΙΓβ άβ Ια
ΙιίΙΙβΓαΙίΙΓΟ ΙίΗϋβηηο). Τούτου; διαδό/ε-
ται ή Οίκογένεια τών καλαβριωτών Βθ]αηθ,
ώς αναφέρει ό * Αλέξανδρος ΒβΥΙβάοΐΙΐ κατά
τό 1539 (Όβ ΓΟίποίΙίΓα οριΐ8. ΑπΗίοιηία
1ϋ3. IV, αψ. XXXIV, Βα^^ϋ, 1539), και έπΙ
τέλους τον Οαβρατά ΤαρΙίααΟΖζί, καθηγη-
τήν της χειρουργικής του ίΐανεπιστηιχίου της
Βολωνίας, έκδόντα και π£ρισπούδαστον δίτο-
μον σύγγραμμα τω 1597 έπιγραφόμενον Όβ
αινίοπιπι ο}ηνην(}ία ρβν ίηβίΐίοηβπι,
νβηβίϋβ. Μετά τόν Τα()1%αοοζζΐ καΐ τους
συγχρόνους αύτω Ιβαπ ΒαρίίβΙβ Οοτίββί,
Γναηαο {ΊηύΙύ άοπ ΙιανηΊο^, 1561, ρ.
460), μέ/ρι του 1816 ούΧεν σπουδαΐον εύρί-
σκομεν περί της άναπλαστικης, ώςτε ό άγγλος
συγγραφεύς Οανρηβ έςεδωκε τό περί ρινο-
πλχστικής ε-γον και έδωκε νέαν ώθησιν ε!ς
ττζ άναπλαστικάς έγ/ειρήσεις.
Κατ* αυτούς δέ μόνους τους χρόνους ανα-
γράφεται ή πρώτη εφαρμογή τ^ς άνάπλαττι-
κης επι τών βλεφάρων. Έ σύντομος αίτη
ιστορία της άναπλαστικης έγένιτο ώς σχετι-
ζόμενη προς τό θέμα ημών, προς δέ ίνα
καταδειχθτι σύναμα πόσον είναι δύςκολος η
σύλληψις νέας ιδέας καΐ υπαρχόντων ίίη
κεκτημένων παραπλήσιων εκείνης, προς ίΐ
καΐ ένδείζεων ύπαγορευουσών γεγωνυία τγ,
φωνή την έφαρμογην της άναπλαστικη; κχΐ
έπι τών βλεφάρων.
Τω δντι άπό τών παλαιότατων χρόνων μέ-
χρι του 1818 σιγή επικρατεί πιρι της άνα-
πλ αστικής τών βλεφάρων, έν ω περί της
ρινός, τών ώτων καΐ τών χειλέων ύπηρχον,
ώς ειδομεν, σπουδαία έργα. Και δμως μεταζί
τών δύο εγχειρήσεων ύπηρχεν εν μόνον βηρ,
και τούτου, λέγω μάλιστα, τό ήμισυ ην τε-
τελεσμένον υπό του Κελσίου^ καΐ ί^άταπ του
πατρός. Και πράγματι, ό μέν Κέλσιος ανα-
γράφει ώδέ πως την έγχειρητικήν δι* έπιδιόρ-
θωσιν λαγοφθάλμου.
«Όταν ό λαγόφθαλμος γ,ναι άποτε'λεσμα
ελλείψεως ολίγου δέρματος, δύναται νά διορ-
θωθγ,• προς τούτο κάτωθεν της οφρύος άγομεν
καμπύλη ν τομήν, ης αί κεραίαι είναι έστραμ-
μέναι προς τά κάτω. Ή εντομή δέον νά γείντ;
μέχρι του ταρσού, προςεκτέον δέ μη αυτόν
βλάψωμεν, ίνα μη πρόκυψη ανεπανόρθωτος
πτώσις. Ή εντομή λοιπόν πρέπβι νά διαλαμ-
βάνγ) μόνον τό δέρμα, ίνα, άνοιχθείσης της
πληγής, το βλέφαρον κατέλθ/ι. Έν ταυττ,
λοιπόν έπιθβ'τουσι ξαντόν ίνα έμποδίσωσι τό
μέν τήν σύμπτυζιν της πληγής, τό δέ έπιβοη-
θήσωσι τήν άναγέννησιν σαρκίων, άτινα θά
άναπληρώσι τό κενόν και ούτω θά διευκολύ-
νωσι τό βλέφαρον νά καλύπτη τον οοθαλμόν.
(ϋβ Ιβ πίθάβοίηβ, ϋνΓΘ νΐΙ,?;βοΙίοη VII).
Ό δέ ί,βάναη έν σελίδι 440 του Γ' τόμου
τών ΜβΐηοίΓβδ άβ ΓΑθ51(ΐΘΠΐίβ άβ οΐιί-
ΓΙΙΓ^ίβ τοιν Παρισίων περιγράφει τό περι-
στατικόν καΐ τήν έγχείρησιν, ην έζετέλεσβ
κατά τό 1739 επΙ νέου, δςτις, ένεκα δακρυϊ-
κού συριγγίου κακώς έγχειρηθέντος και ές επι-
πλοκής όγκου κατά τόν εσω κανθόν έν έκ-
1 στροφγϊ, ει/ ε σημαντικόν έκτρόπιον κατά τόν
! έσω κανθόν μετά ούλης. Παρ* αύτω λοιπόν,
Ι άΐ)* ου τό ποώτον άφήοεσε τόν δνκον καΐ τό
ΒΙΟΛΟΓΙΚΗ ΕΠΙΤΡΟΠΗ (ςΤΝΕΔΡΙΑ ΞΖ')
43
βλιφαρον κατά τι ηνωρθώθη' ίνα δΐ τελείως
λείψγ) τό ίκτρόπιον, δύο (χηνας μετά την πρώ-
την έγχείρησιν ένεχείρησεν ώς έξη; : « Ό σκο-
πός [Λου, λέγει, ητρ να έκτάμω τό μικρόν
χείλος των δύο βλεφάρων από των δακρυϊκών
σημείων μέχρι περχ της αρχαίας ούλης, να
αφαιρέσω βλην την ούλη ν και να κατα-
στήσω αίμάσσον δλον αυτό τό μέρος, ίνα πορι-
σθώ ταχείαν έτυούλωσιν δια ραφών .... ΐρχΐ"
σα την τομήν πάρα τό δακρυϊκόν σημεϊον του
κάτω βλεφάρου και ίίγαγον αύτη ν μέχρι τών
πλαγίων της ρινός. Τα αύτα έποίητα και είς τό
άνω βλέφαρον. Ούτω περιέγραψα τρίγωνον, ο
και αφήρεσα .... μετά ταύτα συνήγαγον τα
χείλη της πληγής καΐ συνέρραψχ αυτά. Δια
τών δύο τούτων εγχειρήσεων ελειψεν ή ασχή-
μια, ης τα Γχνη και δυςκόλως αναγνωρίζονται.
Προϋπαρχουσών λοιπόν τοιούτων προκα-
ταρκτικών εγχειρήσεων, έλειπε μόνον μικρόν
τι, άλλα μέγα εν ταύτω' ελειπεν η άντίληψις
νέας ιδέας και ή εφαρμογή τη; άναπλαστικης,
ώς προείπομεν, έπι τών βλεφάρων. Ταυ την
προώριστο να εκτελέστ) μεν τω 1809, περι-
γράψω δε τζ> 1818 δ (7. Κ Ονάβ (Κΐιίηο-
ρΐΗδΙίοΙί, ρα§. 15. 1809, ^οαΓηΒ1 θΐο.
ν. ΟτάΙβ βΐ λΥαΙίΗΘΓ, II, ρ. 18, 1818).
«Συχνά, λέγει ο ίτΓα/β, παρουσιάζεται α-
νάγκη όπως η άνάπλασις τών βλεφάρων γείνγ)
δια μεταφυτεύσεως, δπως αύτη εκτελείται εις
τα χείλη δια του δέρματος τών μήλων. Πρό
πολλών ετών εσχον την εύκαιρίαν να κάμω
τοιούτο τι πείραμα είς εν βλέφαρον καταστρα-
φεν ένεκα ελκώδους βλεφαρίτ-.δος. Ό βολβός
του οφθαλμού ήτο εν μεγάλω κινδύνψ* δτε ή
ασθένεια έθεραπεύθη, άνέλαβον την άναπλα-
στικην του ελλείποντος βλεφάρου, προςαρμό-
ζων προς αυτό τό γειτνιάζον δέρμα. Άγνοών
πρργενεστέραν τοιαύτην έγχείρησιν, κατειχό-
μην υπό φόβου, διεσκεδασθέντος 5μω; εκ τη;
παντελου; επιτυχία;)).
Την έπιτυχίαν τοιαύτη; έγχειρήσεω;, γνω-
σθείση; μετά τίνα ετη πανταχού τη; Ευρώ-
πης, έμιμ.ήΟησαν και έφήρμωσαν ει; την βλε-
φαροπλαστικήν, τα; διαφόρου; μεθόδου; τη;
άναπλαστικη;, πρό; δε επενόησαν νέου; τών
μεθόδων τρόπου;, φέροντα; τα ονόματα τών
έπινοησάντων αυτού;, ών τίνα; άναφέρομεν
καΐ ενταύθα*
1818 Ότοηάί, ^οα^ηα1 άβ ν. (?Γά/β βί
ΤναΙίΗβτ, ι. Π, ρ. 99.
1828 ΌβΙρβοΗ, ΟΙιίΓαΓ^ίβ οϋπίςαβ άβ
ΜοηΙρβΙϋβΓ, ι. Π, ρ. 221—225.
1829 Ρήοΐίβ, ϋΐθ ΙιβΙΐΓβ νοη άβπ Αα-
§βηορβΓ. ρ. 264.
1829 Ηψβτη ι/ ΜοΙβναβ, ΒΙβρΙιαΓΟ-
ρΐβδίΐβ (ρυΙ)ϋθίΐΙίοη βη 1834).
1829 ΐαη^ΐίβη, ΕβΙΐΓθ νοη άβη Αυ^β-
ηορβΓΗΐίοηβη.
1829 ΜαΙυαηί^ ΜβηιοίΓθ δαΓ ΓθοΙιό-
ρίοη, ^οα^ηα1 ΟβηβΓβΙ άο Μβά.
1830 8ίταηΙ),— ί83ί ΒΙαοιχιβ, —ί83ο
ΙοΙ)βνί, — 1835 ΌιΙΙαώααΙι άαηδ άίίϊβ-
ΓΘηΐ8 ΐΓαίΙβδ ά'ορίιαίπιοΐο^ίθ.
1839 Αη7ΐ. ά'ΟαιΙιβϋφΐβ, 1. 1, ρ. 239.
— 1844 ρ. 42 και 224.— 1841 ρ. 130.—
1843 ρ. 139 καΐ 80.-1846 ρ. 40—1849
ρ. 224.— 1859 ρ. 51.-1851 ρ. 121.—
1872 ρ. 62.-1887 ρ. 106—1895 ρ. 47.
1836 ΒΙαηάίη, ΤΗέδθ άθ ΟοηοοαΓδ,
ΡβΓΙδ.
1841 Ηΐ^ανά^ Τΐιέδβ άβ ΟοηοουΓδ,
ΡαΐΊδ.
1842 8β}Ύβ, Ύναιίά δαι• 1'αΓΐ άβ τβ-
δΙααΓθΓ Ιθί^ άίίϊοΓπιίΙβδ άβ Ιίΐ ί&οβ.
ΜοηΙρβΙΠβΓ.
1843 Αΐϊΐ'^ηοη βί Βαπηι^ανίβη, Αηη.
άο Ια δοοΐβΐΘ άβ Μέά. άθ βαηά. 1844.
1849 Ιούβτί ίΐβ ΐΜτηύαΙΙβ, ΎταιΙέ άβ
0\\ινην§'\β ρΐαδίίίΐυβ.
1856 Βητονο, Βθδθ1ΐΓθίΙ)υη^ βίηβρ
ήβαβη ΐΓίΐπδρ. ΜθΙΙι., ΒβΓϋη.
1856 ΌβηοιήΙΙΐ6)\ Βαΐ. άβ Ια δοοιβίβ
άβ ΟΙιίΓυΓ^ιβ ρ. 399, 465, 547 και 1863.
1854 Ρ. ΗαηιίΙΙοη, Νβ\ν-ΥθΓΐί ^οιι^-
ηαΐ οί Μβάίοίηο, Ι. XIII, Νβ\ν δβπβδ,
ρ. 169.
1860 ί:αζβ/Κ Τΐιβδβ άβ Ραπδ Νο 110.
1860 ΟαζβίΙβ Μβάίοχιΐβ άΌπβηΙ, ρ. 68
και 1873 ρ. 136 και 1899 δβαηοβ άα 6
.ΙαηνίβΓ.
1863 Ββν, Τΐιύ^β άβ Ραιίδ.
1865 ΟαΗΗΐιΐΒ, ΤΗβδβ άβ ΡαΓίδ.
1866 ΟηινβίΙΙβν,ΎΙιί'Ββ ά'Α^Γέ^αΙιοη,
ΡαΐΊδ.
1872 ΟΙίίβν, Αοαάβιηίβ άβ δοίβηοβ
άβ Ραηδ.
44
ο ΕΝ ΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΟΓΠΟΛΕΙ ΕΛΛΗΝΙΚΟΣ ΦΙΛΟΛΟΓΙΚΟΣ ΣΤΛΛΟΓΟΣ
1813. Μανίίη, Τΐιέδβ άβ Ραπδ.
1874 ΤΜβΤΒοΗ, ΑγοΗ. ί. Κΐίη. ΟΠιγ.
ΚΙ). XVI, 8. 323 βί ΟθπίΓδίΙ. ίΰΓ ΟΙιίΓαΓ^.
1886 )^αι 1888.
1889 Ββτ^βτ, Οοη^έδ Ρραηςαίδ άβ
ΟΙιίΓυΓ^ίβ.
1889 νάΐηάβ, ΑγοΙιιυ ά'ορίιαίιηοΐ.
1894 ΡαηοΒ, ΤραίΐΘ ά'ορίιαίπιοΐο^ίβ,
ι. II, ρ. 166.
1897 ναΙηάβ'Βούίη, Ιραίΐέ άβ Τΐιβρα-
ρβιιΐίςυβ, ρ. 55.
1899 ΒίΒίιβ, Κβναβ ιηβάίοορΙιαΓίηα-
οβαΐίφίβ.
1900 ΡΓβδδβ Μβάίοβίβ, ρ. 12.
Ή (Λελέτη των άρθρων καΐ συγγρα(χ.(Λάτων
τούτων 6(ς τόν θέλοντα να ένσκηψη εις τό
περί άναπλαστικης ζητ7ΐ(Λα θα πορ(σγ) έπαρ-
κεττάτην γνώσιν περί ίου θέματος, και δη
περί άναπλαστικης των βλεφάρων. Έν αύτοίς
περιγράφονται ιστορικά, εγχειρητικοί κανόνες
καΐ τρόποι, περιστατικά σπουδαία, συριβου-
λαι, κρίσεις καΐ επικρίσεις, διάφοροι μέθοδοι,
άρχαίαι καΐ νέαι, δ, τι άλλο επιθυμεί τις περί
του ζητήματος και έπΙ τΛους διαιρέσεις καΐ
υποδιαιρέσεις κτλ. κτλ.
Καθ* ημάς, ή άναπλαστικη διαιρείται είς
δύο, εΙς αύτοηλαατίχτιν καΐ έτεροπίαστίκήν' καΐ
περί μεν της έτεροπλαστικης ουδείς λόγος εν-
ταύθα* περί δϊ αύτοπλαστικης, οτοι περί α-
ναπλάσεως δια μεταφυτεύσεως κρημνού, λαμ-
βανομένου έξ αύτου τούτου του πάσχοντος,
θα είπωμέν τίνα κεφαλαιώδη.
Ή δέ αύτοπλαστικη διαιρείται είς δύο, ε(ς
άναπλαστικην δι* έμμισχου κρημνού καΐ είς
άναπλαστικην δι* άμίσχου* τούτων δέ ή πρώ-
τη υποδιαιρείται είς τους έξ^ίς τρόπους.
23ν ϊνόικόν. Κατ* αυτόν ό προςαγόμενος
δερμικός κρημνός προς έπιδερμάτωσιν της έ-
στερημένης τοιούτου επιφανείας λαμβάνεται
εκ του γειτνιάζοντος μέρους, μεθ' ου συνέχεται
δια τροφοφόρου μίσχου, δια της συστροφής
δι αύτου φυτεύεται ό κρημνός έν τφ έπιδερ-
ματώσεως χρείαν εχοντι μέρει.
Τόν γοΛλικόν η του Κελαίον, ένθα ό κρημνός
μεταφυτεύεται δι' ολισθήσεως και προςελκύσεως .
Τ&ν Ιταλικόν η τον ΤαξίΗαοΟΖΖί. Ούτος
διαφέρει τών προηγουμένων, καθόσον ό κρη-
μνός συνέχεται μετ* απομεμακρυσμένου προς
την έπιδερμάτωσιν μέρους και προςάγεται ιΐ;
αυτό δια ποικιλοτρόπων και αλλόκοτων διαβί-
σεων του σώματος.
Ό δεύτερος, ό δι* άμίσχου κρημνοΟ, ήτοι
ένθα ό μεταφυτευόμενος κρημνός είναι τελείως
άπηλευθερωμένος, υποδιαιρείται είς τους Ιξης
τρόπους, τ&ν όερμικόν, δπου ό κρημνός απο-
τελείται έκ πασών τών στιβάδων του δέρμα-
τος, τ^ Ιτιιδερμικάν, τόν όερμοεπίδίρμρώψ
καΐ τόν κεράτίνσν.
Προκειμένου δέ περί της αξίας ενός εκά-
στου τρόπου, λέγομεν δτι πάντες είναι καλοί,
διότι έκαστος ϊχει ενδείξεις εφαρμογής, ων η
τήρη<τις μόνον εξασφαλίζει τελείαν έπιτυχίαν.
Άλλ* ό άριστος πάντων, ό αριθμών τας ιρο-
λυπληθεστέρας ενδείξεις καΐ μακροβιωτέρας η
μάλλον τελείας επιτυχίας, είναι ο ινδικός, καΐ
δη ή τροποποίησις, καθ' ην ή περιστροφή του
μίσχου είναι μικρά. Τών διαφόρων τούτων
τρόπων έξετελέσαμέν τινας και αυτών τάς
παρατηρήσεις άναγράφομεν ενταύθα.
Παρατήρηοις α\ Ό κύριος ΑΓ. Α., είχοσιν
ετών, έγεννήθη έν Βαγδατίφ, δπου έν ηλικία
5 ετών προςεβλήθη υπό φύματος του τόπου
έν διαφόροις σημείοις του προςώπου' τούτων
εν μεν έφθειρε τόν δεξιόν όφθαλμόν, κατάστη-
σαν αυτό άτροφικόν μετά συμβλεφάρου' έτερον
δέ, τό έπΙ του άνω βλεφάρου του αριστερού
οφθαλμού, συνερρίκνωσεν αυτό, έξ ου μικρό;
λαγόφθαλμος δύο χιλιοστομέτρων . Δια μι-
κρούς τοιούτους λαγοφθάλμους ή τών αρχαίων
εγχειρητική αγωγή αρκεί προς έπιδιόρθωσιν.
Αύτη περιγράφεται υπό διαφόρων συγγρα-
φέων, υπό του ΚεΙοΙον, ως £ΐδομεν, υπό του
ΠανΙον ΑΙγινητον έν τφ περί χειρουργού μέιποψ
βιβλίψ (β. Βήαη, Ραπδ, ΜϋΟΟΟν, ρ. Π 0)
και υπό του ΆετΙου ώς έξης* «περί λαγοφβάλ-
μων Δημοσθένης. Λαγόφθαλμοι καλούνται ε^
ων άνέσπασται τό άνω βλέφαρον καΐ άνέφγεν
ό οφθαλμός έν τφ καθεύδειν καθάπερ τών λι-
γωών ....... θεράπευε IV δέ αυτούς μηνοιιοη
τομήν κατά της ούλης δλης έμβάλλοντα ώ;
τό μέν κυρ τόν της τομής άνω* τάς δέ κεραία;
κάτω προς τους ταρσούς βλέπειν, έπειτα Χια-
στέλλειν ξύσμασιν όθονίων την διαίρεσιν και
κατάγειν κάτω τό βλέφαρον και ίσον ποιείν τω
κατά φύσιν σχήματι » (ϋίβ ΑΐΙ^βΠ-
Ιιβίΐΐίΐιηάβ άβδ Αβϋηβ ααδ Αιηίάδΐ νοη
ΒΙΟΛΟΓΙΚΗ ΕΠΙΤΡΟΠΗ (ΣΤΝΕΛΡΙΑ ΞΖ')
^, Ηίνβοΐιύβνρ, Ι,βίρζί^, 1899, ρ. 174).
Έν τω ηΐΑετέρφ περ(<ττατικώ καΐ ημείς, διε-
λόντες την ούλην και Χιαστήσαντες την πλη-
γην δια συναγωγή; τών ελευθέρων χειλεων
τών βλεφάρων άντΙ όΟον(ων τυρός βιβαιοτέραν
έπιτυ/ιαν έφηρ|ΑΟτα|χεν έπ' αύτης ά^λην έττι-
οερμίδα, συ|/φώνως ταίς διατάξε'/ΐ του προς
67Γΐδ6ρ|χατι<τ[Λ6ν τρόπου του Ηβνβϊ'άΐη (Βπΐΐ.
άθ Ια δοοίβίο άβ ΟϊιίηΐΓ^ίο 1869, 8 Οβ-
€ΘΠΐΙ)Γβ). Το άποτέλ£Τ|Λα η το τε'λειον, ό λα-
γόφθαλ(Αθς δεν ύπάρ/ει ρε/οι σηΐΛερον, καίτοι η
έγχείρησις έτελε'σθη κατά λΐάρτιον του Ι8!)7.
Παρατήρησις β\ Κύριος */. εκ Χα/επίου,
22 ετών, έτχε προ ετών ένεκα φύματος του
Χαλεπίου έκτρόπιον του άνω βλέφαρου, κατα-
λείπον άστεγη τόν κερατοειδή. Τούτον ένΙ/ει-
ρησα^xεν πρό 18 μηνών δια του άα^σ/ου δερ-
(Αΐκου τρόπου. Προς του το διετε-ΛΟυιεν τν,ν ούλην
κα6*δλον το α,ηκος, έμεγεΟύναιχεν την πληγην
όιά πολυαρίθμων παραλλήλων μ,ικρών εντομών,
μετά ταύτα κατεσπάσαμεν τό ελεύθερον χεί-
λος του βλεφάρου και έκρατήσαμεν την πλη-
γην τεταμένη ν διά συναγωγής τών δύο γα-
λε'ων τών βλεφάρων, ήτοι άντι της ταριορρα-
φίας, της συνήθως έκτελουμε'νης κατά τάς
τοιαύτας περιπτώσεις, έπλησιάσαμεν τά χείλη
τών βλεφάρων διά ραφών, ώςτε ταύτα νά
προςεγγίζωσι προς άλληλα. Τήν προκύψασαν
πληγην μετά αίμοστασίαν γενομένην διά
πτυγμάτων βεβαπτισμένων έν άσηπτικψ τε-
χνητφ όρο) έπληρώσαμεν διά χρημνου αφαι-
ρεθέντος εκ της έπιτροχλιακής χώρας, κατόπιν
έρράψαμεν αυτήν αρμοδίως καΐ έπεθέσαμεν
έπίδεσμον ζηρόν άσηπτικόν. Μετά 4 ημέρας ή
άνάηίαοις έγένετο, άφγ)ρέσαμεν τάς ραφάς
καΐ έπεδέσαμεν τόν * Ιπηοκράτονς δφύαλμόνΚ
1. 'Οφ'&αλμος Ιπποκράτους ιιναι ΙπίδισίΑος ενός
οφθαλαοΟ, πιριγρ«φοιχ€νος ώς έξης παρ* Όρ€φαοΙφ:
ΐΤίλαμώνος άνάρτησις προς την χριίαν, της αρχής δια-
χρατου(Λένης ίχ πλαγίων της χιφαλής, άπό ίνίου άγίται
λοξή Οπό )οβόν ώτός του πλησίον και τοτι κατά του
οφθαλμού, του διορ^νου σι^^πης, ιΐτα Ιπι τό αέτωπον
άνάγιται, άπό του (Αΐτώπου ΙπΙ τό βρβγμα, άπό του
βρίγαατος €πΙ ίνίον, άπό ινίου μ€τ<•»πιαία κυχλοτιρής
πιριείληαις, ιπι τέλος τοϋ όμματος γινομένου χατά τά
άποληγοντα του βρέγματος». Βπί^ΗοηαΙίβν βΐ Όαναη-
16Τ(/, ι. ΙΠΙ, Ρ38Τ. 293. Ραπδ, ΜΟαΟϋΙ,ΧΙΙ. ΙίΙΜ
(ΕανΓβ3 οοιηρίοΐβδ ά' Ηίρροοναίβ Τ. III, Ρθπβ,
4841, σιλ. 290. Τα δ( ιΓδέα (ίπιδέσμίον) άπ)ή, σχέ-
Μετά 7 ημέρα; άπηλευΟερώσαμεν τά βλέφαρα
και ό άαθενης άπήλθεν ε/ ων ώραΐον βλέφα-
ρον. Αγνοώ δε αν μέχρι σήμερον τό βλέφαρον
τούτο εύρίσκηται ίν ίτιαρκεΐ καταττάτει" ευ-
καιρον όμως ενταύθα νομίζω νά αναφέρω τό
άρθρον του κ. Αά]β)ηίαη, έν ω πλεϊσται
διαρκείς έπιτυχίαι αναφέρονται, έπιτευχθείται
όια του αμισ/ου τροπο^^ και της συναγωγής
(ΑΓοΙιΐν. ά'όρΗίϊιαΙπιοΙ., 1897. ρ. 487).
Έν τη περιπτώιει ταύτη προετιμήσαμεν
τόν άμισχον δερμικόν τρόπον, διότι έπι της
κροταφικής χώρας υπήρχε βαθεΐα ούλη εκ
δοθιήνος Χαλεπίου, ήτοι ύπήρχεν άντένδειζις
διά τήν προτίμησιν του (νδικου τρόπου.
Παρατήρηοις γ. Κύριος Α. Α. είςέρχεται
είς τό νοσοκομείον ένεκα έρυσιπέλατος του
προςώπου* μετά τινας ημέρας προςκαλούμεθα
μετά του κ. ΜίΙΙΐη^βη δπως έξετάσωμεν εν
συνδιασκέψει τους οφθαλμούς αύτου' έπαρου-
ίϊίαζε τά έςής. Τά 4 βλέφαρα ήσαν έμπεπ'^η-
μένα, τό Υ^ του αριστερού κερατοειδούς έπ*
ίσης, τό δέρμα του μετώπου ητο άποκεκολλη-
μένον υπό αθροίσματος πύου, δπερ διά δύο
συριγγίων ήνοιγεν άνωθεν τών δύο κανθών του
άνω αριστερού βλεφάρου. Πάντα τά γάγγλια
του αριστερού λαιμού ήσαν διαπεπυημένα, έπ'
ϊσης ύπήρχεν έμπύησις είς τό πέλμα του αρι-
στερού ποδός, όθεν πρό της ασθενείας έξεκρί-
νετο ύγρόν τι ύποπτον. Ό αριστερός οφθαλμός
ητο έν προπτώσει ώς εκ τής έμ,πυήσεως της πυέ-
λου. Είς έπίμετρον δε τούτων ό δυςτυχής κατε-
τρύχετο υπό βρογ/οπνευμονίας. Τά γενικά συμ-
πτώματα ήσαν ανάλογα προς τό μέγεθος τών
κακών τούτων. Ό δεξιός βολβός ήτο ανέπαφος,
καΐ δτε -ήδη τά άνω φαινόμενα ήσαν έν υπο-
χωρήσει, αναφαίνεται πρόπτωσις και του δε-
ξιού οφθαλμού, ώς εκ τής έμπυήσεως της
γλήνης* άξιοσημείωτον δτι άμ.φότεραι αϊ έμ-
πυήσεις έπαρουσίαζον πάντα τά συμπτώματα
ταύτης εκτός των πόνων, καΐ πίεσις έπΙ του
βολβού ακόμη ήτο ανώδυνος. Ό βυθός του
βολβού ήτο φυσιολογικός, ή δέ δρασις καλή.
*Η θεραπεία συνίστατο, έκτος τών κατά
τής βρογ/οπνευμονίας διατεταγμένων ύπό
του κ. Ευϋνβούλη, είς τά κατά τών έμπυή-
παρνον, σιμά, οφθαλμός, βόμβος χαι ^μίτομον άρμόζον
τό (Ιδος τω ιΐδβι χαί τω πάθιι του έπιδβομένουο.
46
ο ΕΝ ΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΟΤΠΟΛΕΙ ΕΛΛΗΝΙΚΟΣ ΦΙΛΟΛΟΠΚΟΣ ΣΤΛΛΟΓΟΣ
σβων υπό του κ. ΜίϊΙίϊί^βη χαΐ η[;.ών πρα-
^θδντα, ήτοι κενώσεις των πύων, σωληνώτβις,
πλύσεις άντισηπτικαί, έπιθε'(Αατα ψυχρά, καυ-
τηριάσεις, έκκοπη προπτώσεως Ι'ριδος κτλ. κτλ.
Τούτων τελεσθε'ντών, ό (χΐν δεζιός οφθαλ(ΑΟς
έσώθη παντελώς, ό δΐ αριστερός φέρει λεύ-
κωμα συμφυΐς καΐ είναι εν έζωτερικω στρα-
βισμω, τό βλε'φαρον είναι εν έκτροπίψ καΐ ό
κερατοειδής άστεγης.
Δια τό έκτρόπιον λοιπόν έπε/είρησα άνα-
πλαστικήν, λαβών τον είΛίχισ^ον κρη(χνόν έκτου
κροτάφου. Ή εγχείρησις έγε'νετο κατά τα κε-
κανονισ(Αένα, εκτός ό'τι άντι της ταρσορρχφίας
προετΐ|Λήσα|χεν την ανμβολην των βλεφάρων.
Ή έπέ(Λβασις έγένετο ττ, 8 ΔεκείΛβοίου
1899* |χετα 10 ή|χε'ρας ο άσ&ενής άπηλΟε του
νοσοκο[Λείου καΐ σηαδρον φε'ρει εν βλε'φαρον
καλώ; στεγάζον τόν κερατοειδή, ό κρηο-νός 5-
(Λως είςε'τι είναι κατά τι παχύτερος του φυσιο-
λογικού βλεφάρου, προς δέ και σ|/.ικρά πτώσις
υπάρχει κατά τόν εζω κανΟόν.
Παρατήρηοις δ'. Κόρη 23 ετών, εν [Λίκρι^
ηλικία εΙς πυρ πεσουσα, έκάη είς τό πρόςωπον
καΐ φε'ρει ϊχνη εκτεταμένα έπι του μετώπου,
έπι με'ρους του δεξιού κροτάφου και μήλου*
του αριστερού οφθαλμού τό μίν κάτω βλέ-
φαρον είναι εν μετριφ έκτροπίφ κατά τόν εσω
κανθόν, τό δε άνω βλε'φαρον εν τελείφ έκ-
τροπίφ. σώΐ^ονται δε αύτου τρίχες τινές κά-
τωθεν της οφρύος, καΐ ταύτης φερούσης τινάς
μόνον προς τό μεσόφρυον. *Η κόρη αύτη πρό
ετών είχεν ύποβληθή είς τήν δι' άμίσχου δερ-
ματικού τρόπου βλεφαροπλαστικήν, άλλ' ή
έγχείρησις δίν επε'τυχεν, έκ δΐ τών μετα-
φυτευθε'ντων έμειναν μόνον δύο νησίδια.
Ή περίπτωσις αύτη, ώς εκ του μεγέθους
τών απωλειών του βλεφάρου, υπάγεται ε(ς
εκε(νας, περί ων ο ΚέΙοιος εκφράζεται ώδε
πως* «Έν περιπτώσει λαγοφθάλμου, δπου
μεγίστη μερίς του βλεφάρου ελλείπει, ουδεμία
έπιδιόρθωσις είναι δυνατή» (Βιβλ. Ζ', κεφ. 7).
Ό αφορισμός ούτος ήμπόδισε τους μεταγενε-
στε'ρους νά σκεφθώσι περί διορθώσεως τών
τοιούτων καταστάσεων* άλλ* ο Κέλσίος διά
τών ανωτέρω δέν άπηγόρευσε ρητώς τήν έγ-
χείρησιν, διότι ταύτην υπονοεί, καθώς εξ άλλων
παρεμφερών χωρίων αύτου εξάγεται, έν οΓς
προκειμένου περί ρινός, ώτων καΐ χειλέων ρη-
τώς λέγει (δβοΐ. ΙΧ)* (ϊ5ταν ή ελλειψις ηνιι
μεγάλη, ή έπέμβασις είναι ανωφελής, διότι
θά πρόκυψη μεγαλειτέρα άσ/ημία». Έ κ τού-
των έπεται, δτι είναι υπερβολικός πως ό ζή-
λος τών υπερασπιστών αύτου, εκείνων, οϊτινις.
βασιζόμενοι επί του πνευματικού χαρακτήρος
του Κελσίου, σεβαστότατου καΐ ήμίν, ύποδει-
κνύουσιν δτι δέν απαγορεύει τήν εγχείρηιιν.
Είναι βεβαίως αληθές δτι διά της έγχ^ιρή-
σεως δέν θά πλάσωμεν νέον βλε'φαρον πεπροι-
κισμένον διά τών ανατομικών καΐ φυσιολογι-
κών αύτου προτερημάτων, αλλά δέν τίρέπει και
διά τούτο νά άποκρούωμεν πατάν επέμβχσιν,
ήτις δέν δύναται νά δημιουργήση βλέφαρον,
ώς δργανον, θά κατασκευάση δμως παρεμρ^-
ρέ^ τι προς αυτό καΐ θά προφύλαξη τόν μέν
βολβόν άπό δυςαρεστοτάτων επιπλοκών, προς
δέ θά παράσχη ε{ς τόν πάσχοντα σχετικήν
εύμορφίαν.
Ευρισκόμενοι λοιπόν απέναντι τοιούτου πε-
ριστατικού άνελάβομεν τήν έγχείρησιν και
προετιμήσαμεν τόν εμμισχον ίνδικόν τρόπον,
μολονότι ό μίσχος κατείχε το υπό ουλώδους δέρ-
ματος* σημειωτέον ότι τό δέρμα ένταυθχ ήτο
κινητόν (Βαάαΐ, Αηη. ά' ΟοαϋδΙ. 1895 ρ.
47). Έλάβομεν τόν κρημνόν έκ τής κρο-
ταφικής χώρας και μετεφυτεύσαμεν αυτόν
είς τήν χειρουργικήν πληγήν τήν προκύψασαν
εκ τής κατασπάσεως του ελευθέρου χείλους του
άνω βλεφάρου. Ενταύθα ήμεθα ήναγκασμένοι
νά κάμωμεν ταρσορραφίαν κατά τόν εξω καν-
θόν, τόν δέ εσω, τόν αντιστοιχούντα εις τό
έκτρόπιον του κάτω βλεφάρου, νά διχτείνω-
μεν διά προςκολλήσιως του νήματος επΙ του
μήλου. Τά επακόλουθα ήσαν ευνοϊκά, ή
άνάπλασις του κρημνού έγένετο κατά φύτιν,
τό έκτρόπιον του άνω βλεφάρου έξηλείφθη
όλοτελώς, τό βλέφαρον αντικατεστάθη υπό
κρημνού κινητού κατά τι έκ τής κινήσεως
του μετωπιαίου μυός. Σήμερον τεσσάρας μή-
νας μετά τήν έγχείρησιν μεθ' δλην τήν σμί-
κρυνσιν του αρχικού κρημνού τό καλλαισθητι-
κόν αποτέλεσμα είναι άσυγκρίτως άνώτερον
τής πρό τής εγχειρήσεως αηδούς καταστά-
σεως αλλά δέν είναι καΐ εκτακτον, καΐ μάλι-
στα διά νέαν κόρην, διότι τό βλέφαρον προς
τόν έξω κανθόν ευρίσκεται έν πτώσει ώς έκ
του πλάτους του μίσχου, δπερ ιίχεν ληφθη
ΒΙΟΛΟΓΙΚΗ ΕΠΙΤΡΟΠΗ (ΣΤΝΕΔΡΙΑ ΞΖ')
47
πλατύτερον του δέοντος Ικ φόβου (Λη η δια-
τροφή του κργ)(Λνου γι'νη άνεταρκής, ετυίσης
προς τόν ε^ω κανθον αΐ βλεφαρίδες άπτονται
του σκληρωτικου, προς δέ 6 κργ;(Λν6ς έλκεται
υπό της κροταφικής .χειρουργική; ούλης. Κατ'
αύτας η νε'α θα εΙςέλθη εκ νέου είς τό νοσοκο-
[Λείον δια τό έκτρόπιον του ιίάτω βλεφάρου καΐ
ίΡΐστεύθ[Λεν συν ττι επανορθώσει αύτου να βελ-
τιώσωαεν καΐ τό έλάττω^χα του άνω βλεφάρου.
Παρατήρησις ε. Ό κύριος Ε. Α., ετών 15,
υπάλληλος εν κρεοπωλειω, είςε'ρχεται είς το
γαλλικόν νοσοκθ(Αείον ττί 30 Ιουλίου 1899.
Διηγείται 6τι πρό 5 η[χερών είδεν &1ς το άνω
και ϊζω (χέρος του άνω αριστερού βλεφάρου
φλύκταιναν χρώ(χατος (χελανωπου* εξυσεν αυ-
τήν δια των ονύχων, διότι έκνιζε, και την
επαύριον τό βλε'φαρον έγίνετο θίδη{χατώδες• οΐ
περί αυτό διέγνωσαν κακοήθη φλύκταιναν
{δαλάκή και ώδήγησαν αυτόν παράτινι γραία,
φη[Λΐζορ.ένγ) έπι θεραπευτική τούτων. Αύτη
επέθεσεν άλοιφην καΐ στυππίον και έπέδεσεν.
Άλλ' άντι ιάσεως τό κακόν έδεινουτο, διό καΐ
προςέτρεζαν προς τόν κ. Νούλην^ ίςτις κατα-
νοησας την σοβαράν θέσιν του πάσχοντος ώδη-
γησεν αυτόν είς τό νοσοκθ(Λεϊον, ό'που έν συν-
διασκέψει μετ* αύτου παρετηρησα(Λεν τα έξης:
Τό άριστερόν ήμισυ της κεφαλής, τό με- '
τωπον, τα τέσσαρα βλέφαρα, ή βάσις της
ρινός καΐ τό άριστερόν πρόςωπον μέχρις της
κλειδός ήσαν σφόδρα έζωδηκότα. Τό οίδημα
ητο λεΐον, στίλπνόν, ροδόλευκον* τό άριστερόν
άνω βλέφαρον οίδηματώδες, σκληρόν, μέλαν
6λον, έκτος στενής ταινίας κατά τό ελεύθερον
χείλος. Κατά τό άνω καΐ εξω τμήμα του βλε-
φάρου ύπήρχεν ακανόνιστος πληγή, ήτις δέν
έζέκρινβ πύον, θερμοκρασία 39*^5. Ό πάσχων
ητο έν μανία. Τα ούρα δέν ιίχον ούτε λεύ-
κωμα ούτε σάκχαρον. Διεγνώσαμεν κακοήθη
φλύκταιναν του βλεφάρου καΐ αμέσως ίνα
σφσωμεν την ζωήν του πάσχοντος καΐ τό μή
γεγαγγραινωμένον ελεύθερον χείλος του βλε-
φάρου, έσχάσαμεν αυτό καΐ την κροταφική ν
χώραν δια θερμοκρατήρος, προς δέ ένεπήζαί•,
μεν αυτόν είς τό ύψηλότατον μέρος του οίδή-
ματος έπΙ του προςώπου καΐ του βλεφάρου
καΐ έπιθέσαμεν σπληνία βεβρεγμένα εντός δια-
λύσεως άχνης υδραργύρου. Εσωτερικώς έγρά-
ψαμεν ϊλαιον καθαρτικόν, κινίνην, ροΐίοϊΐ
ΟΟΓάίαΙβ αοΐάαΐββ. Τήν επαύριον τό οίδημα
ητο ολιγώτερον,ή θερμοκρασία κατέπιπτεν, έν
τέσσαρσι διαφόροις σημείοις του οιδήματος
ενήργησα ενεσιν δύο κυβικών έκατοστομέτρων
διαλύσεως φανικού οξέος 2,5 ^/ο καΐ διέταξα
να γίνωνται καθ' έκάστην ψεκασμοί.
Τήν έπομένην επεχείρησα νυγμούς καθ' δλον
τό οίδημα. Μικρόν κατά μικρόν τό γεγαγ-
γραινωμένον μέρος άπέπιπτε και αύλαξ βαθεία
έφάνη κάτωθεν της οφρύος καΐ τό βλέφαρον
εχαινε και έξετρέπετο. Μετά 26 ημέρας ή
εσχάρα ειχεν άποπέσει, τό έκτρόπιον ηύξανε
κχι ύπ' αυτό προήλαυνεν έπι του βολβού δί-
κην κήλης ό έπιπεφυκώς του βλεφαρικού κόλ-
που. Τούτον άνετάξαμεν καΐ προέβημεν είς
ταρσορραφίαν έλπίζοντες να προλάβωμεν ή
τουλάχιστον να σμικρύνωμεν τό μέγεθος του
έκτροπίου (Ι,β Βοΐΐοοίΐ, ΐΗέδβ άβ ΡάΠδ.
1876), άλλα δυςτυχώς ή συρρικνωτική δύνα-
μις της πληγής ητο μείζων ή ή άντίστασις τών
ραφών και εντός δύο ήμερων τό βλέφαρον έξε-
τράπη πάλιν καταλείπον τάς ραφάς έπΙ του
κάτω βλεφάρου. *Η συρρίκνωσις τής ουλώδους
πληγή; προεχώρει καΐ τέλος τό ελεύθερον
χείλος του βλεφάρου ηλθεν είς έπαφήν μετά
τής οφρύος, έξ ου προέκυψε τέλειον έκτρόπιον
άλλ* ή παρουσία τής κήλης του επιπεφυκότος
του βλεφαρικού κόλπου προεφύλαττεν άρκετόν
μέρος του βολβού. Ό νέος εξέρχεται του νο-
σοκομείου καΐ επανέρχεται μετά 35 ημέρας
ίνα ύποστη άναπλαστικήν έγχείρησιν. Ύπό τό
χλωροφόρμιον, έποιήσαμεν έντομήν καθ* 5λον
τό μήκος τής ουλής καΐ δια πολυαρίθμων μι-
κρών εντομών καΐ ανατομών έμεγεθύναμεν τήν
πληγήν ούτως, ώςτε να έπαναγάγωμεν ευκό-
λως τό ελεύθερον χείλος του βλεφάρου είς τήν
φυσιολογικήν αύτου θέσιν έξ ου προέκυψεν αρ-
κετά μεγάλη επιφάνεια, ην έπρεπε να έπιδερ-
ματώσω μεν. Προς τούτο έποιήσαμεν έντομήν,
άρχομένην έκ τής εξω γωνίας τής χειρουργι-
κής πληγής, διήκουσαν προς τόν κρόταφον,
αμέσως κάτωθεν τής έν αύτφ θερμοκαυτη-
ρείου ουλής, κάμπτουσαν άμβλέως πρό του
άνω τμήματος του ώτός, έπανερχομένην προς
τήν γωνίαν καΐ λήγουσαν είς άπόστασιν ενός
έκατοστομέτρου άπ* αυτής.
Μετά ταΰτα ύπεδείραμεν τήν περιγραφεί-
σαν έντομήν καΐ είχομεν κρημνόν, δν στρέψαν-
48•
ο ΕΝ ΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΟΓΠΟΛΕΙ ΕΛΛΗΝΙΚΟΣ ΦΙΛΟΛΟΓΙΚΟΣ ΣΤΛΛΟΓΟΣ
τις πβρι τόν (/.ι'σχον καθ' ημικύκλιον Ιφηρμό-
σα(Λ6ν έπΙ της πληγής αί(Λθστατου|Λένης υπό
πτυγ[Λατίου, καΙ δια ραφών συν£κρατή<ϊα[Λ6ν
αυτόν έπ' αύτης. Επίσης συνηγάγομεν τα
χείλη της κροταφικής πληγής δια ραφών
και περάσαντες παχύ και πλατύ ά|Λ|χα κατά
τα άκρα δια βελόνης καθ' έκατε'ρου τών
άκρων διετρησαμεν δΓ αυτών τον τε κρη-
ρ,νόν καΐ τό βλέφαρον κατά τα πέρατα της
κάτω πλευράς αύτοΰ, ούτως ώςτε τα δύο άκρα
του άαιχατος έςερ-/ό|χενα δια της βλεφαρικής
σχιτρ.ης να δεθώσιν έπΙ πτυγ(/.ατίου εις τόν
ι^ννόδον^α. Ακολούθως έπεδέσα|χεν άιη-
πτικώς.Μετά Α ήαέρας, οπότε καιη άνάπλασις
του κρηιχνου έγε'νετο, άφτ^ρέσαμεν τάς ραφάς,
μετά [χίαν τάς του κροτάφου και την έβδόμην
τό έπι του κυνόδοντος τείνον νηα,α, 5περ ειχεν
αφήσει ϊ/^νος έπΙ του κρημνού βάθους ϊσου προς
τάς διαστάσεις αύτοΰ. Μετά τινας ημέρας ό
ασθενής εξέρχεται του νοσοκομείου έχων μέχρι
της σήμερον βλέφαρον ώραίον και επαρκές.
Έν ττ, περιπτώσει ταύτγ), άν καΐ διεγνώ-
σθη κακοήθης φλύκταινα, επεθυμήσαμεν νά
μικροβιοσκοπησωμεν' και μετά 18 ώρας, ήτοι
5 η 6 ημέρας μετά την έμφάνισιν της φλυ-
κταίνης, έποιήσαμεν παρασκευάσματα εκ του
ύγρου και του αίματος φυσικού χάσματος
κειμένου ε(ς τά μεθόρια της άπηνθρακωμέ-
νης χώρας καΐ του οιδήματος, και εϊδο-
μεν ότι δέν ύζηρχον τά γνωστά μικρόβια
της κακοήθους φλυκταίνης, άλλ' άντ' αυτών
εύρίσκετο έν άφθονίΕ»: βακτηρίδιον παρουσία-
ζόμενον υπό μορφήν κοκκοβακίλλου, μήκους
1 μ. 5 εως 2 μ, 3. Ούτος χρώννυται έντο-
νώτερον κατά τά άπεστρογγυλωμένα αύτου
άκρα καΐ δεν κρατεί την χρώσιν βΓαίΠ. Έκτος
τούτου ύπηρχον και τίνα όλιγιστα αθροίσματα
κόκκων μειζόνων τζ) μεγέθει τών κοινών στα-
φυλόκοκκων διατηρούντων τό ΟΓοΙΠΙ.
Καλλιεργία έπι φυτοκόλλης (Α^αρ) εις θερ-
μοκρασίαν 22^ — 36^ εδωκεν άφθονους αποι-
κίας σχήματος δίσκου, μεγέθους 2,5 χμ. και
χρώματος λευκωποΰ καΐ κλίνοντος προς τό
ώ/ρόν κατά τό κέντρον, ό'που και παχύτερος
είναι ό δίσκος. Ή σύστασις αύτου ητο (ςώ-
δης, ό δέ σωλήν άοσμος. Καλλιεργία εντός
ζωμού έδωκε ταχεΐαν άνάπτυξιν καΐ λευκήν
έπίπαγον. Ή μελέτη αύτη δεν ηρκει δπως
εχωμεν συμπέρασμα τι" έπρεπε νά προ^/ώ-
μεν είς έκτενεστέραν ερευναν. Προςδρααόν-
τες λοιπόν ε^ς την εύμένειαν του συναδέλφου χ.
Νίοοίΐβ, διευθυντού του ενταύθα αυτοκρατο-
ρικού μικροβιολογικού φροντιστηρίου, και ΙηΙ
μετά του φροντιστου Νονρη-βέη έσπουδάσχ-
μεν τό μικρόβιον καΐ εϊδομεν τά έξης: Ό
κοκκοβάκιλλος ούτος ρευστοποιεί τον πεττηγιΐδ-
νον ορόν και την εκ ζωοκόλλης πηκτήν εντός
48 ωρών δεν πηγνύει τό γάλα, ζυμοϊ τό
γαλακτοσάκχαρον είς 37^ και ζνί ώς άναερό-
βιον. Μικρά τις αποικία έπι Α^(ΧΤ κεχυμεντ,
εντός 1 κ. ε. ζω μου και ένοφθαλμιζομένη
κατά τό Υ^ο αύτου υπό τό δέρμα της κοιλίις
ίνδοχοίρου φονεύει αυτόν εντός 21 ωρών.
Τάπεριγραφέντα χαρακτηριστικά ουσιωδώς
διαφέρουσι τών του γνωστού μικροβίου κακοή-
θους φλυκταίνης, διότι τούτο παρουσιάζεται
έν μέν τω οργανισμοί ύπό τό σ^ημα βακτη-
ριδίων, ενίοτε έναρθρων, διατηρεί την χρώσιν
του βραπί, έν δε ταίς καλλιεργίαις παρου-
σιάζεται ώς μακρά νήματα και συμπλέγ(Αατα
αυτών, μετά διαιρέσεως και σπόρων ή ανιυ
αυτών, ώς οΛγΘ άβ δαΙαΓΠΘ, ώς επίχρι-
σμα λευκωπόν μΐ πλευράς οδοντωτάς, πή-
γνυσι τό γάλα, ρευστοποιεί βραδύτερον την
πηκτήν, είναι άερόβιον καΐ φονεύει τόν ίνδό-
χοιρον είς 36 ώρας' άλλ' ή ανατομική παθο-
λογία αύτου διαφέρει της ύπό του κοκκοβα-
κίλλου φονευθέντος ίνδοχοίρου, επομένως ουδε-
μία σχέσις ουδέ σύγχυσις είναι δυνατόν νά γίντ,
αύτου μετά τουπεριγραφέντος κοκκοβακίλλου.
(Συνέχησγ ίδε Ιν οβλ, 210),
ΣΥΝΕΔΡΙΑ ΞΗ'
26 ^Ιανουαρίου 1900.
Προεδρία Ι. ΣίΩΤΗ
Ό κ. Π, 'Ιατρόηονλος ποιείται άνακοί-
νωσιν 9τες1 βλεφαροηλαστίκής ^χείξή'
σεως, έχουσαν ώδε:
Κι/ριοΐ9
Κρίνω καλόν νά εκθέσω ύμίν μεταζύ άλλων
ήττονος άζίας περίπτωσιν μεγάλου ουλώδους
έκτροπίου του δεξιού άνω βλεφάρου, θεραπευ-
θέντος επιτυχώς διά της άναπλαστικής μείόδου.
Ό πάσχων Γεώργιος Σ,, εκ Σαράντα Εκ-
κλησιών Θράκης, βουλγαρόπαις δεκαεξοιέτης
ΒΙΟΛΟΓΙΚΗ ΕΠΙΤΡΟΠΗ (ΣΤΝΕΔΡΙΑ 2Η ')
49
έν ήλικι'ο»: 5 ετών έκάη τό πρόςωπον κατά διά-
φορα [χίρη, Ι^ίως δέ κατά τό δδξιόν η(ΐισυ
του {ΐ,ετώπου• έντβυθεν παρήχθησαν παχείαι
καΐ έκτ6τα(Χ£ναι ούλαί, συνεπαγαγουσαι Χυς-
(Αορφίας έν τφ προςώπφ, καΐ ίδι'ως περί τόν
διζιόν όφθαλ[ΛΟν. Προςήλθε δΐ εις τό έν τφ
Πε'ραν θεραπευτήριον την 30 Ιουλίου 1896.
Κατά την έςε'τασιν εύρομεν έν τφ δεξιω ο-
^θαλμω έκτετα(Λενον έκτρόπιον του άνω βλε-
φάρου, ού είχεν άνατραιτη κυρίως τό εζω
ή[Λ(μόρ(θν, καΐ (χάλιστα εις [λίγιττον βαθ(χόν,
διότι ή ούλώίης σύσπασις, άρχομε'νη έκ της
κροταφικής (χοιρας του μετώπου είχε δράσει
κυρίως έπΙ του εζω τριτημορίου του ελευθέρου
χείλους του βλεφάρου καΐ ε (ς βαθμόν τοιού-
τον, ώςτε τό τμήμα τοϋτο δια της ανατροπής
είχε μετατεθή παρά την ούράν τής οφρύος,
ήτις, επίσης Ικανώς μετατεθείσα προς τά άνω,
ητο ουλώδης καΐ σχεδόν γυμνή τριχών. Έν
ττί Ιζωτερικγ) μοίρα τής περικογχικής χώρας
τό άνω ήμισυ όλόκληρον ην ουλώδες και άμε-
τακίνητον, επίσης και ή ΰπερθεν τής οφρύος
χώρα. Τά λοιπά μέρη, ώς καΐ ό εσω κανθός,
είχον κατά φύσιν.
*Αφ' έτερου υπήρχε και έλαφρόν έκτρόπιον
του ελευθέρου χείλους του κάτω βλεφάρου,
πιθανώς ένεκα του ογκώδους χαλαζίου, του
ίδράζοντος έν τφ μέσφ του βλεφάρου καΐ φλε-
γμαίνοντος από τίνων ημερών. Συν τούτοις
παρετηρείτο καΐ έπιπεφυκίτις χρονία καταρ-
ροϊκη μετ' εκκρίματος βλεννώδους σημαντι-
κού. Ό οφθαλμός ούτος άλλως ην ακέραιος
και ύγιης, έχων καλην καΐ την δρασιν.
Προς θεραπείαν, άφ' ού έφωτογράφησα τόν
πάσχοντα, ηρξάμην από του χαλαζίου* εσχα-
σα αυτό εσωθεν καί, μετά την κένωσιν του
τό πλείστον μίν σαρκιώδους, έν μέρει δέ πυώ-
δους περιεχομένου τη βοηθεία ξύστρου καταλ-
λήλου, άπέζεσα επιμελώς την κοιλότητα.
Μεθ'δ εντός εβδομάδος τη χρήσει καΐ πλύ-
σεων διά διαλύσεως βορικούχου 3 ®/ο» "^^ κάτω
βλέφαρον επανήλθε τελείως ε!ς την φυσιολο-
γικών κατάστασιν, εκλιπόντος και του ελα-
φρού έκτροπίου. Τότε προέβην είς την θερα-
πείαν καΐ του άνω βλεφάρου διά τής άναπλα-
στικής μεθόδου, διότι άλλως ην αδύνατον να
άναταχθ^ τό είρημένον βλέφαρον. Καίτοι δέ
έν τη προτιμότερα χώρ:»:, ήτοι προς τά άνω
•Ελλ. Φιλολ. Σύλλογο;. Τοαο; ΚΠ'
καΐ εζω, δίν έφαίνετο ποσώς ό κατάλληλος
κρημνός προς αύτοπλαστικήν διά μίσχου, £1α-
βον τοιούτον Ιη της ηαροηίου χώρας, δ ους
αύτφ μήκος πλέον των 6 ύφεκατομέτρων, έ-
νεκα τής του μίσχου από του έξω κανθοϋ απο-
στάσεως, ούσης πλέον τών 2 ύφεκατομ., εύρος
δέ 2 καΐ ^2 ύφβκατομ. έν τφ μέσφ* ή διεύ-
θυνσις του κρημνού ην περίπου έκ τών άνω
ευθέως προς τά κάτω καΐ εζω, τής κορυφής
κειμένης ίσοϋψώς τφ λοβίφ του ώτός. Ή χώρα
αύτη προετιμήθη, διότι έχει τό δέρμα λεπτο-
φυέστερον. Μετά την άποψίλωσιν του κρημνού
άπεκολλήθη τό έκτροπιασθίν τμήμα του βλε-
φάρου άπό τών ίσχυρών προςφύσεων διά το-
μής οριζόντιας, αρχομένης άπό του προσθίου
χείλους του μίσχου καΐ ληγούσης προς τά εσω
συστοίχως τφ εσω κανθφ. Ακολούθως προς-
ηλώθη . έπι του κάτω βλεφάρου διά μεσαίας
ταρσορραφής εκτάσεως 5 χιλιοστομέτρων.
Μετά ταύτα δέ μόνον έπεστρώθη ό κρημνός ίν
τη οΙκεία θέσει προςήκόντως καΐ έφηρμόσθησαν
αί άναγκαΐαι ραφαΐ εκατέρωθεν. Ό δέ μίσχος
αφέθη ικανώς χαλαρός ένεκα τής μεγάλης συ-
στροφής, διότι ό κρημνός, μετατιθέμενος έπΙ
του βλεφάρου, έποιήσατο στροφήν περί την
βάσιν πλέον τών 120 μοιρών εΓχον μάλιστα
κατά νουν νά αποκόψω την έκ τούτου προκύ-
πτουσαν πτύχωσιν του μίσχου μετά την Ιασιν,
άλλ' ουδέν τοιούτον έδέησεν. Ό κρημνός ή-
νώθη κατά πρώτον σκοπόν άριστα και άνευ
ουδεμιάς ανωμαλίας. Ή δέ ταρσορραφή ήρθη
μετά 2 μήνας, ίτε και άπήλθεν ό πάσχων
φωτογραφηθείς έκ δευτέρου. Αί δύο φωτογρα-
φίαι, άς παρουσιάζω, προέρχονται έκ τών εί-
ρημένων δύο φωτογραφήσεων. Τέλος ή χώρα,
ή δανείσασα τον κρημνόν, συνερράφη καΐ ίάθη
άριστα, ουδέν ϊχνος δείζασα μετέπειτα. Ή δέ
έγχείρησις άπασα έγένετο δι' υποδορίων ενέ-
σεων κοκαίνης.
Ακολούθως ό κ. Ά. Άψζίηας έπΙ τοΟ
αότόΟ θέματος άνακοινοΟται τά έ^ής :
Κι/βίοι,
Την έζής έκ πολλών άναπλαστικήν έγχεί-
ρησιν κατά τό λήξαν έτος έξετέλεσα έν τφ
νοσοκομείφ τών Παίδων του *ΑγΙον Γεωργίου.
Ό Ισαάκ Χαίμ, ηλικίας 16 ετών, είςήλθεν
Β. Ε. 7
50
ο ΕΝ ΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΟΤΠΟΛΕΙ ΕΛΛΗΝΙΚΟΣ ΦΙΛΟΛΟΓΙΚΟΙ ΣΥΛΛΟΓΟΣ
ίΐς τό νοσοκο(Α6ΐον περί τα τέλη του Νοεμ-
βρίου 1898. Διηγείται δτι πενταετής την ήλι-
κίαν έπαθε πολλαπλά και βαθέα έγχαύ(/ατα
της αριστεράς χειρός, πεσών εντός άνθρακιας
και δτι πάρα την θεραπ€ΐαν η χεΙρ ε(Χ8ΐνε κε-
κλιισ(χένη. Κατά τό 1897 συνάδελφος τις
επιχειρεί να θεραπεύση την δυςμορφίαν ταύ-
την δι' άναπλαστικης έγχειρήσεως, (/.εταχει-
ρισθείς |Λΐκρα επιδερμικά {χοσχεύ^χατα. Ή
έπουλωτικη εργασία διήρκεσε περί τους τρείς
[λήνας άνευ βελτιώσεως.
Παρουαα κατάστααις. Ή άκρα χείρ, ατρο-
φική ούσα, παρουσιάζει κάμψιν των δακτύλων
ένεκα ουλώδους συσπάσεως' τούτων τα άκρα
σχεδόν έγγίζουσι τήν επιφάνειαν του θε'ναρος.
Επίσης παρατηροΰμεν συνδακτυλίαν ουλώδη
των τριών τελευταίων δακτύλων.
ΈγχεΙρηοίς. Ταύτην έξετίλεσα μετά ττίς
συνήθους άσηψίας, άκολουθήσας τήν ίταλο-
γερμανικήν μέθοδον, δια τιροςηείάαεως, προ-
τιθέμενος να προβώ βραδύτερον είς τήν έγ-
χείρησιν της συνδακτυλίας. ΈπΙ του παρόν-
τος ή κατάστασις του μέλους άπήτει να προς-
τεθγ) αρκετή επιφάνεια υγιούς δέρματος εντός
της συνεσπασμένης παλάμης. Προς τοΰτο δια
καταλλήλων τομών ΙπΙ των δυςμόρφων ούλων
εκτείνω τους δακτύλους και άφ' ου άπήλλαζα
τό έγχειρητικόν πεδίον παντός ουλώδους ίστου,
έσχημάτισα εύρείαν τετράγωνον επιφάνειαν
αιμάσσουσαν, έτοίμην να δεχθη τό μόσχευμα.
Τούτο, άποτελούμενον έζ απάντων των στοι-
χείων του δέρματος και αύτοϋ του υποδορίου
συνδετικού ίστου, ελαβον εκ της δεζιας μαζι-
κής χώρας, εν η δια τριών βαθειών τομών πε-
ριέγραψα κρημνόν κατά" τι μείζονα της πλη-
ρωτέας επιφανείας, ήτοι 30 — 35 τετραγ. έκα-
τοστομ. εκτάσεως. Συρραφή του νέου τραύ-
ματος, είτα ραφή του κρημνού προς τα χείλη
της τραυματικής επιφανείας της παλάμης.
Τήν ενάτην ήμέραν άπέκοψα τήν βάσιν του
κρημνού και συνεπλήρωσα τήν έγχείρησιν. Ή
θρέψις του μεταμοσχευθέντος δέρματος καλή,
εν τούτοις προςεκτικώτερον εξετάζων παρε-
τήρησα δτι τούτο έστερείτο παντελώς της φυ-
σικής του δυνάμεως και δτι μόλις μετά παρέ-
λευσιν 30 — 35 ήμερων από της έγχειρήσεως
ή αϊσθησις επανήλθε τελεία καθ' άπαν τό μό-
σχευμα, άρξαμένη από της περιφερείας προς
τό κέντρον. Τό αυτό παρετήρησα καΐ εν άλ-
λαις όμοίαις άναπλαστικαίς έγχειρήσεσιν.
ΣΥΝΕΔΡΙΑ Ξθ'
9 Φεβρουαρίου 1900,
Προεδρία Ι. ΣίΩΤΗ
Ό κ. Άν. Χρηστίδης ηοχείταχ άνακοί-
νω<5ΐν ηερί ουσίας κοΛ ηα&σγενείας τοϋ
ύζωτονρΐΗοϋ διαβήτον, έχουσαν ώς έ^ς*
Κι/ριοι,
Ουσία του άζωτουρικου διαβήτου, ώς χχΐ
δια του ονόματος ετι υπονοείται, είναι ή πα-
ρουσία έν τω ούρφ της ουρίας εν αναλογία
τοιαύτη, ώςτε να θεωρηθη παθολογική. Ή
ουρία, σταθερόν στοιχείον του φυσιολογικού
ούρου, είναι τό τελικόν προϊόν της όζιδώσεως
τών ατελώς όζιδουμένων λευκωματικών ον-
σιών, ήτοι του ουρικού οξέος, της κρεατίνης,
καΐ εύρηται ίν άναλογί^ 2.30 ^/^ περίπου,
ποικίλλει δΐ αναλόγως τών είς τό σώμα είςα-
γομένων τροφών* καΐ δια μέν τών λευκω|Αα-
τούχων και κολλωδών ουσιών αυξάνει, δια δΐ
τών λίπών και ύδατανθρακούχων έλαττοΰται
καΐ ουδέποτε ελλείπει και μετά τελείαν άπο
τών σιτίων άποχήν, αλλά δαπάνη τών Ιστών
του οργανισμού, κατά τόν ]νηηάί (Ρΐίγδίο-
Ιο^ίβ, σελίδ. 380, εκδ. β', 1868), αναπα-
ράγεται. Ή ουρία, κατά τόν ^6η8βι1ίηβ
(ΤΓαίΙβ βΙΟ. ΒνοηανάβΤ) αυξάνει συνήθως
έν τοίς οξέσι νοσήμασι καΐ έλαττοϋται έν τοις
χρονίοις καΐ ταίς καχεξίαις, δπερ είναι άπο-
τΑεσμα ζωηρας ή μή λειτουργίοις τών οργά-
νων του άνθρωπου* ή ουρία, κατά τόν ΑΙΙ)6Τ(
ΗοΜη (Σύστ. θεραπ., σελ. 194, μετάφρ.
Ά, Α. ΚαλλίβωΗα), παρατηρείται προςέτι και
παρά τοίς ήπατικοίς, άρθριτικοίς και δυςπεπτι-
κοίς, κατά δέτόνΛίαίΛίβί/ (αυτόθι, σελ. 206),
καΐ έν τη ύπερλιπώσει" έν ταίς είρημέναις
άσθενείαις ώς συμπτωματική. Ή ουρία δύ-
ναται νά κατε'λθη και κάτω του φυσιολογικού,
ήτοι νά ύπάρχη ύπαζωτουρία, ώς τοΰτο συμ-
βαίνει, κατά τόν Ηβί^ηββ (δέίΓι. Μβίϋο.,
Νο 26, 1897) έν ^γκοις χρονίζουσι και τήν
φύσιν διαφόροις, τουθ' δπερ δεικνύω τήν ά-
ΒΙΟΛΟΓΙΚΗ ΕΠΙΤΡΟΠΗ (ΣΥΝΕΔΡΙΑ Ο')
51
όράνειαν Ιν τη λειτουργίοί αυτών τούτων των
οργάνων παρά τζ) πά(τχοντι.
Άλλ' έν τω άζωτουρικψ διαβήτη διακρι-
νθ(Χ6ν €{δ(κήν πάθηαιν, συνιστα(χίνγ)ν ουσιωδώς
έν τούτφ : δτι έν τοίς οΰροις τών άρρωστων
εύρίσκομεν ουσιώδη της ουρίας αυξησιν, ήτοι
παθολογικών πλεονασμόν ουχί συμπτω^Αατι-
κόν, ήτοι άνεζάρτητον κλινικήν εικόνα, δια-
κρινομίνην έκ της χρονίας αύτης διαδρθ(Λης
καΐ της βαθείας του οργανισμού αλλοιώσεως*
τούτου οΰτως έχοντος, ευκαιρον τό έρώτη[χα :
έν τίσιν οργάνοις ανευρίσκεται ή παθογόνος
αύτου εστία; ΜακροσκοπικαΙ δια νεκροψιών
αλλοιώσεις παθολογικαΐ παρετηρήθησαν, έν
δέ τω ήμετέρφ ασθενεί έβεβαίώθη κατά την
νεκροψίαν λίπωσίς τις ττίς καρδίας καΐ διόγ-
κωσις τών νεφρών καΐ του ήπατος* αλλ* αί
αλλοιώσεις αύται, (χή ούσαι πρωτοπαθείς, δέν
δύνανται να θεωρηθώσιν έκ πρώτης απόψεως
και ώς έδρα του νοσήματος* ούτω έν τη ήμε-
τε'ρα περιπτώσει ή λι'πωσις της καρδίας ητο
καΐ αύτη απόρροια τών αίτίων, δσα συνέδρα-
(ΐον ιΐς παραγωγήν καΐ έναπόθεσιν τών έν τη
κοιλία και άλλαχου λιπαρών στρωμάτων είναι
δέ γνωστόν άλλως δτι λίπωσις καΐ έκφύλισις
του καρδιακού μυός ούτε σπάνιον φαινόμενον
είναι, ούδε συνωδεύθη ποτέ δια σημαντικής
ποσότητος ουρίας έν τοις ούροις* ή υπερτρο-
φία τών νεφρών δέν δύναται να χρησιμεύση
ήμίν δπως χαρακτηρίσωμεν αυτούς πηγήν εί-
δικήν της άζωτουρίας, ώς δέν είναι δυνατόν
τους κατά τόν σακχαρώδη διαβήτην παρατη-
ρούμενους υπερτροφικούς νεφρούς νά έκλάβω-
μεν καΐ παραγωγούς του σακχάρου* οι άζω-
τουρικοί νεφροί, ώς και οι διαβητικοί καΐ
οι ηπατικοί, ώς αποκαλεί τους υπερτροφικούς
νεφρούς έν τη ήπατογενεί λευκωματουρία ό
Τβί8$ί6ρ8 (δβιη. Μβά., Νο 36, 1899), είτε
μηχανικώς είτε καΐ έν μέρει φυσιολογικώς λει-
τουργοΰσιν, ύπερτροφοΰσιν ένεκα άπαύστου καΐ
ύπερβαλλούσης άπεκκριτηρίου εργασίας, έν
δε τη παράγωγη καΐ τφ πλεονασμω της ου-
ρίας, έν αντιθέσει προς την άρνητικήν γνώ-
μην τών πρό 30 ετών φυσιολόγων (Ζ/. ΗβΤ-
ηιαηη^β Ρΐιγδίοΐοβίβ, σελίδ. 117, εκδ. δ',
1872), ανεπαισθήτως συμβάλλονται* άλλ'
ουδέ τό ήπαρ δύναται νά θεωρηθη παθολογική
ανατομική ύπόστασις έν τφ άζωτουρικφ δια-
βήτη, διότι γινώσκομεν πλέον έκ τών νεωτέ-
ρων ερευνών, δτι πανταχού του σώματος, ήτοι
έν σύμπαντι τφ κυτταρικψ συστήματι, τζ>
άποτελουντι τά δργανα του ανθρώπου, κατ*
άκολουθίαν και έν τοίς σπλάγχνοις, γίγνεται
ουρίας παραγωγή, ακριβώς καθώς καΐ τό
σάκχαρον δέν είναι μόνον προϊόν ήπατογενές*
ώςτε αί είρημέναι της καρδίας, τών νεφρών
και του ήπατος αλλοιώσεις δέν είναι, καθ* ε-
καστον ή καΐ έν συζυγία, τό κυρίως παθολο-
γιχόν έδαφος του άζωτουρικού διαβήτου, άλλ*
άλλοθι που, καΐ τοιούτον είναι άπαν τό σύμ-
πλεγμα του κυτταρώδους Ιστου, έζ ου σχημα-
τίζονται τά δργανα του ανθρώπου. Είναι ήδη
γνωστόν έκ της φυσιολογίας, δτι ό σχηματι-
σμός ικανών οργανικών σωμάτων είναι προϊόν
άμε σον τών εΙς τό σώμα ημών είςαγομένων.
τροφών: ώς τό λίπος, τό σάκχαρον, πολλαΐ
δ* άλλαι, ώς τό γλυκυγόνον, αί άμιδικαΐ συν-
θέσεις, παράγονται διά της καύσεως έν τοις
κυττάροις καθ* δλον τόν όργανισμόν, δτε
κατά τήν έναλλαγήν άφομοιούνται δσα τψ
οργανισμω χρήσιμα και αποβάλλεται πάν τό
ανωφελές και βλαβερόν, εντεύθεν δέ πλημ-
μελής άφομοίωσις διαταράσσει τήν θρέψιν'
πρωτοπαθής δμως κυτταρική άλλοίωσις καΐ
απεκκριτική διατάραζις γενν& παθολογικάς
του δλου οργανισμού καταστάσεις καΐ κατ'
άκολουθίαν εμμονον, κατά τόν Βον,οΗατά,
διατχραχήν τών θρεπτικών μεταλλαγών, ήτοι
τάς θρεπτικάς λεγομένας νόσους, έν αΐς κατα-
τάσσονται δ τε σακχαρώδης καΐ ό άζωτουρι-
κός διαβήτης, δτε απεκκρίνεται, τη επιδράσει
και του νευρικού συστήματος, τό τε σάκχαρον
και ή ουρία, ώς απέδειξαν αί μελε'ται τών
σοφών ώς, έν άλλοις, καΐ του Ανποζαη καΐ
ΑΙύβΗ ϋούτη.
ΣΥΝΕΔΡΙΑ Ο'
1 Μαρτίου 1900.
Προεδρία Ι. ΣίΩΤΗ.
Περί της πραγματείας του κ. Γ. Νούλη
προκειμένου, ό κ. *Αν. Χρηατίδης, επανερ-
χόμενος εΙς δσα είπε κατά τήν προηγου-
μένην συνεδρίαν, ώς προς τήν έκδοσιν
καταλλήλου βιβλίου προς διάδοσιν τής
52
ο ΕΝ ΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΟΤΠΟΛΕΙ ΕΛΛΗΝΙΚΟΣ ΦΙΛΟΛΟΙΊΚΟΣ ΣΥΛΛΟΓΟΣ
υγιεινής, προςθέτει δτι δέν αποκρούει καΐ
τήν διά διδασκαλίας καΐ άλλων μέσων
διάδοσιν του ωφελίμου τούτου κλάδου
τής Ιατρικής.
*0 κ. ΜανονηλΙδης προτείνει δπως ή
έκθεσις στολή τή Κεντρική Πατριαρχική
Εκπαιδευτική Επιτροπή διά του Προε-
δρείου του Συλλόγου.
Ό κ. πρόεδρος παρακαλεί τόν κ. Νού'
λην νά διατύπωση έκ νέου τάς προτάσεις
αύτοϋ, ό δέ κ. Νούλης επαναλαμβάνει δτι
α') πρέπει νά διδάσκηται ή υγιεινή άπα§
τής εβδομάδος έν τή τελευταίςι τά^ει του
Γυμνασίου καΐ του Σχολαρχείου* καΐ β')
δπως αί των διαφόρων σχολών έφορεΐαι
έπιφορτίϊ,ωσιν ενίοτε Ιατρούς προς έπί-
βλε>1ην τής υγιεινής καταστάσεως των
ύπ* αυτών έφορευομένων σχολών.
Ό κ.*^.ν. Χρηατίδης λέγει δτι δεν δυ-
νάμεθα νά έπιβάλωμεν αυτό ταϊς έφο-
ρείαις» άλλ' απλώς νά έκφράσωμεν εύχήν.
Ό κ. Νούλης ύπομιμνήσκει δτι ή Κεν-
τρική Εκπαιδευτική Επιτροπή τών Πα-
τριαρχείων εργάζεται προς σύντα^ιν γε-
νικού Κανονισμού τών σχολών, ωςτε ή
περίστασις είναι κατάλληλος δπως ύπο-
βληθή αυτή πρότασις προςθήκης τής διδα-
σκαλίας τής υγιεινής.
*0 κ. Ζώτος απορεί πώς έν Κωνσταν-
τινουπόλει δέν υπάρχει διδασκαλία τής
υγιεινής έν ταΐς σχολαϊς, καθώς καΐ έπί-
βλε>1/ις αυτών ύπό ύγιεινήν έπο-ψιν, άφ* οδ
έν τισι τών επαρχιών καΐ ή υγιεινή διδά-
σκεται καΐ ή έπίβλε-ψις επιτελείται* φέρει
δέ παράδειγμα τάς σχολάς τής Άδρια-
νουπόλεως.
Αποφασίζεται παμψηφεί * ϊνα γραφή
επιστολή προς τό Προεδρείον καΐ άπο-
σταλή αύτφ τό υπόμνημα μετά τής ευχής
δπως φροντίση περί τών περαιτέρω.
Μετά ταύτα ό κ. *Αν. Χρηστίδης έκτί-
θησι τζορατηξήσεις &€ ηνος νεκροψίας.
Κν^ιοι,
Υποβάλλω τό άποτέλεσίΛχ νεκροψίας, γε-
νομένης σήμερον ΙπΙ γυναικός άποθανούτιης
ύπό τα έξης συμπτώματα :
Γραία Μαριγώ Α, ύπερογδοηκοντουτις και
από πέντε μηνών πάσ/ουσα ύπό αδυναμίας
και ίμέτων ίν{οτε• κατά την εν τω Νοσοκο-
με{φ ημών νοσηλδίαν παρεπονείτο περί τών
αυτών περίπου* πόνον τίνα δεν είχε, παρελη-
ρει δμως ενίοτε* φάρμακα δεν έλάμβανεν,
άλλ' ουδέ τροφην ήθελε, δυςκοίλιος πάντοτε
ουδέ δι' επαναληπτικών κλυσμάτων άποπα-
τοΰσα' κατά την έζέτασιν τά έν τζ» θώρακι
δργανα ουδέν είχον τό άνώμαλον, ίπΐ δέ της
επιγαστρίου χώρας ψευδής παρετηρείτο σκλη-
ρία* ύπό αύζουσαν εζάντλησιν άπεβίωσεν.
Νεκροψία, «Τό χρώμα του πτώματος ώςεί
ηλιοκαυμένον, ουδέν άλλο σημείον έδείκνυε*
μετά τό άνοιγμα του θώρακος εν μέν τη δεξιΛ
θωρακική κοιλ(Λττϊτι ύγρόν όροϊνώδες άφθονον,
έν δέ τη αριστερά ουδόλως* έπΙ του δεζιου
πνεύμονος καΐ έπι του κάτω λο6ου εριπροσθει
δγκος ώςεί φου μικρού όρνιθος τό μέγεθος,
ανερχόμενος μέχρι της επιφανείας αύτοΰ* διά
καθέτου τομής αποκαλύπτεται κοιλότης έμ-
περικλείουσα ύγρόν παχύ καΐ χρώμα σοκολά-
τας, η περιφέρεια του δγκου τραχεία κβΐ
έπιπολαίως έξηλκωμένη" έν τη κοιλί^ διαχρί-
νομεν στόμαχον όπωςουν διευρυσμένον καΐ τεί-
νοντα κάτω προς την νεφρικην χώραν ό
πυλωρός ελεύθερος, άλλα του δωδεκαδάκτυ-
λου ή μεταξύ του κατιόντος και του κάτ«
οριζοντίου τμήματος καμττη μετά της κεφα-
λής του παγκρέατος προςπεφυκυΐα ακριβέ-
στατα προς την χώραν, ην καταλαμβάνει η
χοληδόχος κύστις, καΐ αποτελούσα δγκον
σκληρόν, ίσον περίπου τό μέγεθος προς τό τοδ
πνεύμονος ' χοληδόχος κύστις άπουσα* τομή
κάθετος αποκαλύπτει ήμίν κοιλότητα έαπεριέ-
χουσαν μικρούς τινας χολολίθους, ων ό μβγ*-
λείτερος είναι ώςει λεπτοκαρύου' τό πάχος
του δγκου τούτου ικανό ν ώς 4 χιλ. (ΐ. και
λευκόν τό χρώμα* ή αύλαξ του τμήματος τον
δωδεκαδάκτυλου, ίΐ και έστενωμένη, έπέτρεπδ
την δίοδον τών υγρών* τό ήπαρ ολίγον μικρό-
τερον του φυσιολογικού και λείον την έπιφά-
νειαν, άλλ' ύπ' αυτήν διακρίνει τις δγκου;
τινάς, 3 ή 4, άναπτυχθέντας έν τφ μεγάλφ
λοβψ καΐ έν τψ μεσαίφ αύτοΰ τμήματι, διότι
ούδένα άλλον εύρομεν έπΙ του έτέρ•υ ήμίσ&ος
προς την περιφέρειαν, καθώς και είς τόν άρι-
στερόν λοβόν, ελεύθερον τε'λδον παντός νεοπλά-
σματος* τομή έπ' αυτών άπεκάλυπτεν δγκον
ΒΙΟΛΟΓΙΚΗ ΕΠΙΤΡΟΠΗ (ΣΥΝΕΔΡΙΑ ΟΑ')
53
σχληρόν και τό χρώ{Αα λευκόν τα νεφρά μι-
κρά χαΐ ατροφικά, σπλην μικρός* ού^έν Ικ
του λοιπού εντερικού συστήματος, ούδ' άπό
τών γεννητικών οργάνωνα.
Ή νεκροψία αύτη, φρονώ, διδάσκει ημοίς ίτι
νεόπλασμα, πιθανόν την άρχην αύτου έχον έκ
του δωδεκαδάκτυλου, κατέλαβε την κεφαλήν
του παγκρέατος καΐ την χοληδόχον κύστιν,
προς την οποίαν συμφυέν κατέστρεψεν ανάλο-
γος δευτεροπαθής διάθεσις εν τφ πνευμόνι,
δθεν και τά πλευριτικόν ύγρόν, εν δε τω ηπατι
προς την φοράν γραμμής αγομένης από της
χώρας της χοληδόχου κύστεως ευθύ προς τα
άνω" εκτός αυτών, καταστραφε(σης της χο-
ληδόχου κύστεως, ή εν αύτη συνάθροιζα μένη
χολή ηδύνατο νά διέρχηται ίΐς τόν έντερικόν
σωλήνα χωρίς νά απορροφάται καΐ προκαλγ)
Γκτερον ή δΐ άνεύρυνσις του στομάχου εξη-
γείται τό μέν διά της σχετικής στενώσεως της
εντερικής αύλακος, τό δέ εκ της γενομένης
καμπής ένεκα της προςφύσεως' η περίπτωσις
αυτή δέν λέγω δτι είναι μοναδική» πάντως
5μως σπανιωτάτη.
Ό κ. Μανουηλίδης λέγει δτι τά νεο-
ηλάύματα του δωδεκαδοικτύλου είναι
(ίΛανιώτατα, ώςτε περιορι^όμεθα έν τή
ηΒρχΛχώύΒχ ταύτη εΙς δύο υποθέσεις: νεό-
χλα(5μα τής χοληδόχου κύβτεως ή τού
παγκρέατος. Έν τοΙς τελευταίοις τούτοις
υπάρχει ίκτερος βαθύς, ή δέ δευτεροπαθής
γ-ενίκευσις τού ήπατος έχει χαρ(χκτίίρας
Ιδίους, αΐ άνά τό ήπαρ μεταστάσεις όμοιά-
ζουσι προς κηλίδας κηρίου• ώςτε έν τή
περιπτώσει ταύτη πιθανωτέρα ύπόθεσις
βιναι ή του νεοπλάσματος της χοληδόχου
κύστεως.
Ό κ. Νούλης ύπενθυμίί,ει δτι ή συνύ-
παρ^ις καρκίνου τής χοληδόχου κύστεως
καΐ χολολιθιάσεως δέν είναι σπανία, ή
δέ διάγ^ωσις αυτών είναι δυςκολωτάτη.
ΣΓΝΕΔΡΙΑ ΟΑ'
8 Μαρτίου 1900.
Προεδρία Αν. ΧρΗΣΤΙΔΟΤ.
Ό κ. Γαβριηλίδης όμιλει ηερί %&¥
§ψίύΒωψ διςιωδίΛύχ^η^ ύδρ€ίργύρον κατά
%&ψ συφιλιδίΜ&ν ίπδηλώαεο^ν τοΟ δ'
φ^αΐμοϋ:
Παρηλθον ηδη πέντε ετη, άφ' δτου έδημο-
σ(ευσα έν τη ΓγΟΠΟΘ Μέάίοίΐΐβ βΐ Ροτίδ
Μέάίοαΐ 25 ^αην^β^ 1895 άρθρον περί της
θεραπείας τών συφιλιδικών κατά τους οφθαλ-
μούς εκδηλώσεων διά τών ενδομυϊκών ίνέσεων
του διςιωδιούχου ελαίου* έν τω τέλει του άρ-
θρου τούτου ύπάρχουσι συμπεράσματα υπέρ
τών ενέσεων* εις τό 5®^ τούτων προτρέπομεν
νά γίνωνται αϊ ενέσεις καθ' έκάστην η τρις
της εβδομάδος (εκάστη ενεσις περιέχει 4 χι-
λιοστόγραμμα διςιωδιούχου υδραργύρου εντός
1 κυβικού ύφεκατ. ελαίου). Έν ^ϊ ηεριατάσεσι
βαρείοίς άνθ* ενός καθ ' έκάστην 2 κυβικά ύφε-
κατόμετρα. *Από του χρόνου εκείνου μέχρι
σήμερον έζακολουθώ νά προτιμώ τάς ενέσεις
ταύτας, διότι πάντοτε έμεινα ηύχαριστη μένος
έξ αυτών καΐ επομένως δέν περι^ίλθον είς την
ανάγκην νά αναζητήσω ώφελιμώτερον μέσον.
Άπό τίνος δμως, άντΙ νά 2χω ως βάσιν θε-
ραπείας ενεσιν 1 κυβικού ύφεκατοστομέτρου
καθ' έκάστην, παρεδέχθην βάσιν θεραπείας
ενεσιν 2 κυβ. υφεκατ. καθ' έκάστην, άβλαβη
τοις πάσχουσι καΐ έπωφελεστέραν. Προς ύπο-
στηριξιν της τοιαύτης θεοαπευτικής άγωγτίς
ήδυνάμην ν* αναγράψω πλείσθ' ίσα παραδεί-
γματα συφιλιδικών εκδηλώσεων του οφθαλ-
μού, αρκούμαι δμως είς τρία μόνον.
Παράδειγμα α'. Κύριος Μ, Τ., ναύτης, 22
ετών, είςέρχεται είς τό γαλλικόν νοσοκομεΐον
του Ταζιμίου πρό 2 ετών ένεκα παντελούς
απώλειας της οράσεως του δεζιου οφθαλμού.
Πρό ενός έτους είχε μολυνθή, πρό 6 δέ μηνών
είχεν εκδηλώσεις γενικάς, ων ένεκα ένοσηλεύθη
καΐ εθεραπεύθη έν τω νοσοκομείφ υπό του κ.
Νέί^ δι' υδραργυρικής αλοιφής.
Κατά την έζέτασιν είδον δτι άπας 6 κερα-
τοειδής ^το διη^μένος' είχε δέ χρώμα λευκό-
φαιον ή ήμιδιαφάνεια αύτου επέτρεπε νά δια-
κρίνωμεν είς τό άνω μέρος τής ίριδος δγκον
χρώματος έρυθρόφαιον. Τά έπιπολής καΐ βα-
θέα αγγεία του σκληρωτικου ήσαν σφόδρα
ύπεραιμικά, ένειμένα. Πόνοι περικόγχιοι μέ-
τριοι. Έκ μέρους τών οφθαλμών ουδέν άλλο
σύμπτωμα, αλλ* άρκουσι τά υπάρχοντα ϊνα
54
ο ΕΝ ΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΟΥΠΟΛΕΙ ΕΛΛΗΝΙΚΟΣ ΦΙΛΟΛΟΓΙΚΟΣ ΣΥΛΛΟΓΟΣ
κά(χω την διάγνωσιν κομμιώματος της ϊρίδος.
Ύπέβαλον λοιπόν τόν ασθενή εις ενέσεις 2
καθ* έκάστην. ΈπΙ του 6φθαλ(ΐοΰ εφήρμοσα
θερρια ύγρα σπληνία, σικύας του ΗβίΐνίβΙοΐΐρ
Ιπ\ του κροτάφου* ανέγραψα δέ ^νατακτσν
άτροηίνης.
Την Αψ ήμέραν των ενέσεων, επειδή έπαι-
σθητή τις βελτι'ωσις δεν έφαινετο, εθηκα 6
βδέλλας έπι του κροτάφου καΐ τριών κυβ. εκ.
ενεσιν ενήργησα* την 5^^ ήμέραν ό κερατοει-
δής εγένετο διαφανέστερος, ή δρασις ήτο Υ^»
ό δε δγκος διεκρίνετο κείμενος κατά τήν έσω-
τερικήν ζώνην της ίριδος. Μετά ενεσιν 50 εν
δλω κυβ. ύφεκ. δυςιωδιού)^ου ελαίου ο ασθενής
εξέρχεται του νοσοκομείου, έχων δρασιν ^3*
οπισθίαν συνέχειαν ε(ς τό άνω μέρος της Ιρι-
δος, ην και ενέσεις άτροπίνης υπό τόν επιπε-
φυκότα δέν ήδυνήθησαν να άποσπάσωσιν.
Παράδειγμα β\ Κυρία Χ, ετών 40, πρό
μηνών είςέρχεται είς τό γαλλικόν νοσοκομείον,
παρουσιάζουσα άλωπεκιάν και κομμίωμα χα-
ρακτηριστικόν κατά τό εσω καΐ κάτω μέρος
της ζώνης της αριστεράς ίριδος μετά συνε-
χειών. Ή δεξιά ίρις φέρει ε(ς τό κάτω μέρος
αύτης λεπτήν συνέχειαν διηγείται 5τι πρό
15 ήμερων ήσθάνετο πόνους περικογχικούς
και βολβικούς, από μηνός πίπτουσιν αί τρίτες
της κεφαλής αυτής, πρό 6 δε μηνών έσχε
■ροδάνθην, ην αμέσως έπηκολούθησαν φαρυγγι-
κά! καΐ στοματικαΐ εκδηλώσεις* ύπεβάλομεν
και ταύτην εις ενέσεις 2 κυβ. ύφεκ. καθ' έκά-
στην, κατά τήν 10 ενεσιν τό κομμίωμα εξη-
λείφθη χωρίς να άφήση ίχνος, της δέ άτροπίνης
μή δυνηθείσης να διευρύντ) τελείως τήν κόρην,
ενήργησα ενεσιν υπό τόν επιπεφυκότα, άλλ'
άνευ αποτελέσματος. Κατά τήν τελευταίαν
ενεσιν, ήτοι τήν 21 , δευτέραν ενεσιν άτροπίνης
ενήργησα άνευ αποτελέσματος. *Η ασθενής
ίάθη, νυν δε είναι υπό θεραπείαν δια ΙΚ.
Κατά τάς πρώτας ημέρας της είςόδου αυτής
είς τό νοσοκομείον είχε λάβη 20 γρ. Ι Κ.
Παράδειγμα γ\ Νέος Κ, ετών 13, προςέρ-
χεταί μοι πρό 2 ετών φέρων καταφανή συμ-
πτώματα συφίλιδος και δεζιάν ίρϊτιν ορο-
πλαστικήν μετά συνεχειών. Βυθός αόρατος,
δρασις Υιο> ί^^*^^ '^'^^ 6 ενεσιν δρασις ^/^ μετά
τό τέλος της θεραπείας υπεβλήθη εις ΙΚ θε-
ραπείαν.
Ό κ. Γεωργίάδης λέγει δη είναι πεΛει-
<5μένος περί των λαμπρών αποτελεσμά-
των των ενέσεων κίχλομέλιτος έ| δσων
εΐδεν έν τή κλινική του ΡοηηιΪΘΤ, αναφέ-
ρει δέ καΐ δυο περιπτώσεις ασθενών, τοΰ
μέν πάσχοντος έ^ Ιρίτιδος συφιλιδικης
μετά τελείας σχεδόν άμαυρώσεως, του δέ
έκ συφίλιδος κληρονομικής (κερατίπδος
παρεγχυματώδους), Ιαθέντων δι* ενέσεων
καλομέλιτος, έν α πάσαι αί άλλοι ύδραρ-
γυρικαι παρασκευαΐ ουδέν έσχον αποτέ-
λεσμα.
Ό κ. *Ιατρόηονλος αποδέχεται τάς ενέ-
σεις διςιωδιουχου υδραργύρου• δπως ό κ.
Γαβριηλίδης, οΰτω καΐ αυτός ούτος ποι^-
ται ενέσεις 2 γραμμάρια έν ταϊς βαρείαις
περιπτώσεσιν. "Απαξ μόνον παρετήρησε
γαγγραινώδη άμυγδαλίτιδα παρ* άρρώ-
στψ, ψ έποίησεν 20 ενέσεις έκ 2 κβ^ χω-
ρίς νά παρουσίαση ύδραργυρικάς εκδη-
λώσεις. Κατά τήν δευτέραν δμως σεφάν
τών ενέσεων έπήλθεν ή γαγγραινώδης
άμυγδαλϊτις.
*0 κ. Νικολαΐδης φρονεί δτι, δπως ή
νόσος τυγχάνει ποικιλόμορφος, οΰτω κοα
ή θεραπεία ποικίλη πρέπει νά ή ναι• άλ-
λαις λέξεσιν, ό Ιατρός πρέπει νά ή ναι εκ-
λεκτικός* αναφέρει δέ έιά τούτοις και
περίπτωσιν άρρωστου μετά τριτοπαδών
φαινομένων, παρ* φ $0 δλαι ενέσεις εΙς
ουδέν ίσχυσαν έν ψ ή κλασική θερα-
πεία διά τών εντριβών καΐ του Ιωδιούχου
κ(χλίου έπήνεγκε ταχείαν τήν ϊασιν. Ό
περί υύ ό λόγος άρρωστος ένυμφεύΟη
μετά παρέλευσιν έτους, τό δέ νεογέννη-
τον, έξετασθέν επισταμένως παρ* αυτού,
ουδέν ΰποπτον σημείον έφερεν.
Ό κ. Γεωργιάδης αναφέρει περί τοϋ
ζητήματος τούτου γνώμην τοϋ Ροίΐιηύβτ,
δςτις κατά βαρείας περιπτώσεις προτιμφ
πάντοτε τό καλόμελι.
Ό κ. Μανονηλίδης λέγει δτι έξ δσων
είδε καΐ έκ πείρας γινώσκει, αί έκ καλο-
μέλιτος ενέσεις είναι αί άποτελεσμαπκώ-
τεραι* έν έναντίφ περιπτώσει μεταχειρί-
ζεται πάντοτε τάς έντριδάς.
*0 κ. Ζό^ος λέγει δτι ή μεγάλη διάδο-
σις τών ενέσεων .παρηγκώνισε τήν χρή-
ΒΙΟΛΟΓΙΚΗ ΕΠΙΤΡΟΠΗ (ΣΥΝΕΔΡΙΑ ΟΒ')
55
βιν των εντριβών, έχρυ^ών αποτελέσματα
λαμπρά, μάλιστα δέ καΐ ή γνώμη του έν
Βρυ^έλλαις καθηγητού των συφιλιδικών
νοσημάτων ΒαίΙΙβί είναι αύτη• άπό τίνος
μεταχειρίϊ,εται μόνον τάς έντριβάς, άφ' ού
έδοκίμασεν έπΙ πολύ πάσας τάς άλλας
μεθόδους.
Ό κ.'ΙατρόΛουλος αποδέχεται μέν δτι
πάντοτε ό υδράργυρος ενεργεί, άλλ' ή
ταχεία ή μή ενέργεια αύτοϋ εξαρτάται έκ
της γενικής υγιεινής καταστάσεως του
άρρωστου.
Ό κ. ΠατίανικολάΌν λέγει δη καθ' δ-
λον τό πρακτικόν αύτοϋ στάδιον μετεχει-
ρίσθη μόνον τάς έντριβάς κατά τό παρά-
δειγμα των έν Γερμανία, σχεδόν αποκλει-
στικώς μεταχειριί,ομένων αύτάς. "Επειτα
δέ ή προτίμησις αύτη βασίζεται έπΙ της
υποθέσεως δτι ό υδράργυρος κατά τάς
έντριβάς διέρχεται διά τών λυμφατικών
αγγείων, δπου, ώς γνωστόν, ό συφιλιδι-
κός Ιός έχει τήν κυρίαν αύτοϋ έστίαν,
έν (Ι διά τών ενέσεων είςέρχεται ταχύτε-
ρον ό υδράργυρος εΙς τό κυκλοφορικόν
σύστημα καΐ ταχύτερον απεκκρίνεται.
*0 κ. Άν. Χρηστίδης φρονεί δτι πάσαι
αί μέθοδοι πρέπει νά χρησιμοποιώνται α-
ναλόγως τών περιστάσεων καΐ προς άπό-
δειξιν αναφέρει 3 περιπτώσεις παραπλη-
γίας συφιλιδικής, ων ή πρώτη Ιάθη δι* ενέ-
σεων καλομέλιτος, ή έτερα δι* εντριβών,
έν ώ ή τελευταία έθεραπεύθη δι* εντρι-
βών, άφ' οδ εΙς μάτην πρότερον έγένετο
χρήσις ενέσεων. Έν τούτοις προςθέτει
δτι δέν πρέπει νά άμεληθή ή έν γένει τό-
νωσις του οργανισμού, διότι έν έτερα
περιπτώσει μετά κομμιωμάτων ήβωδών
καδ! δλον τό σώμα αί έντριβαι έπήνεγ-
κον τήν ϊασιν τότε μόνον, άφ' ου καταλ-
λήλως έτονώθη ό οργανισμός.
Ό κ. Γεωργιάδης αναφέρει περίπτωσιν
άρρωστου, ού ό μέν πατήρ ήτο αλκοολι-
κός, ή δέ μήτηρ φθισική, Ιαθέντος δι* ενέ-
σεων καλομέλιτος, άφ* ού πρότερον έγέ-
νοντο αύτώ ενέσεις ορού.
ΣΓΝΕΔΡΙΑ ΟΒ'
15 Μαρτίου 1900.
Προεδρία Ι. ΣίΩΤΗ.
Άναγινώσκεται παρατήρηαις ηερυηώ'
ΟΒως τής νόσου %οϋ ΟΐΙΙββ άβ Ια Τοη-
νβΙΙβ, άποσταλεΐσα ύπό τού κ. 'Ραγκαβή
ΤαοηάνογΧου.
Κν^ιοι,
Πρόκειται περί ανδρός Χ., ηλικίας 46 ετών,
Αρμενίου, έκ Μερζουφούνης της Μ. Ασίας.
Έκ του κληρονομικού ουδέν. Έκ του ατο-
μικού βλεννόρροια έν ηλικία 23 ετών. Ουδέν
έτερον. Πατήρ 4 τε'κνων καλώς εχόντων.
Πρό 3 ετών διαμένων εκεί ήσθάνθη δυςκο-
λίαν περί την γραφήν, ήτις, προϊόντος του
χρόνου, μετεβλήθη είς πόνον καΐ είτα ε{ς συ-
σπασιν τών δακτύλων.
Πρό 10 (Ληνών, κατ* άκολουθίαν ηθικής
συγκινήσεως καΐ οζέος νοσήματος (γρίπττης,
κατά τό λέγειν του ασθενούς), ήσθάνθη τρο-
[χώδ«ς κινήσεις τών χειλέων καΐ ακουσίας της
(Λασήσεως καί τίνων προςωπικών (χυών. Αί
κινήσεις αύται κατά μικρόν ηύζήθησαν τόσον,
ώςτε ο ασθενής ήναγκάσθη να εκρίζωση τους
οδόντας προς αποφυγήν της δυςαρέστου έντυ-
πώσεως έκ της συγκρούσεως τούτων. Συγχρό-
νως δέ καΐ ή γλώσσα προςωθεΐτο, δηλαδή
ένεφανίζετο πρό ττίς σ/ισμης τών χειλέων καΐ
ό λόγος έν ττί ένάρζει καθίστατο δύςκολος ουχί
κατά την άρθρωσιν, άλλα κατά την έκπομπήν
της πρώτης λέξεως φράσεως τίνος.
Παρούσα κατάοτασίς. Διά της έπισκοπή-
σεως παρατηρουμεν α') συσπάσεις κανονικάς
καΐ συνεχείς τών αμφίπλευρων «ζυγωματικών
β') τών βυκανητών γ') τών μασητήρων
μυών (κινήσεις μασήσεως)* δ') πρόωσιν της
γλώσσης, δηλαδή έμφάνισιν αύτης κατά την
χειλικήν σχισμήν καΐ άπόσυρσιν* ε') τό άπό-
τομον καΐ τό δύςκολον της προφοράς της πρώ-
της συλλαβής της. πρώτης λέξεως φράσεως
τίνος, ένεκα τη; συσπάσεως τών γναθοχειλι-
κών μυών και προςφοράν της χειρός προς τό
στόμα, ίνα άποσπάσγ) τά συσπασθέντα χείλη.
Κατά τήν άπόσπασιν καΐ έκπομπήν της πρώ-
της συλλαβής ακούεται ό χαρακτηριστικός
ήχος παϊ, οπότε εξακολουθεί ομιλών άπταί-
56
ο ΕΝ ΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΟΤϋΟΑΕΙ ΕΛΛΗΝΙΚΟΣ ΦΙΛΟΛΟΓΙΚΟΣ ΣΥΛΛΟΓΟΣ
στως μ-έχρι της λήζεως της φράσεως η δια-
κόπτεται έκ νέου υπό συσπάσεως κλπ.
Αί κινήσεις αύται άλλοτε (χϊν είναι άποριε-
|Λθνω(χέναι, £λλοτε δέ συν$ε$υασ(Λέναι άνα δύο
η τρεις, άλλοτε συνεργοί καΐ (χάλιστα (χετα
συγκινήσεις και κοπώσεις. Αί α{σθήσεις φυσιο-
λογικαί. Αί ανακλάσεις ηύ^ημέναι. Αί κόραι
φυσιολογ^καί. Ή διάνοια καθαρά. Δέν έξά-
πτεται, ουδέ προφέρει ύβριστικάς λέξεις. Πα-
ρουσιάζει την κλασικήν γραφοσύσπασιν. Ου-
δέν εκ των άλλων οργάνων. Ή άπόσπασις
της προςοχης και ή έπίδρασις της βουλήσεως
παύουσι προςωρινώς τινας τών σπασμωδικών
κινήσεων ούτω, εν ω γράφει ό ασθενής, παύει
ή κίνησις της (χασήσεως, ως καΐ δταν πιέσω-
(χεν ά(Αφιπλεύρως τους (χασητηρας (χΰς δια
τών χειρών, όποτε και ευχερώς συνδιαλέγεται.
Έκλει'πουσι ταύτα πάντα εν καιρώ ύπνου.
Αιάγνωσις, Απέναντι της τοιαύτης είκόνος
δέον να σκεφθώμεν :
Α') την χορειαν του 8ί^άβηΗαηΐ. Άλλ'
εαν άναλύσω(Λεν την κλινικήν είκόνα αύτης,
βλέπομεν δτι ό ασθενής δέν ανήκει εΙς τόν
τύπον τούτον.
Ή χορεία είναι ή αιφνίδια [χετάβασις τών
συσπάσεων μυικγίς στιβάδος ε{ς έτέραν, ή
ανεξάντλητος ένεργητικότης τών (Λυών, ή
ταχύτης, μεθ* ης συσπάσεις τινές ερ,φαίνονται
καΐ εξαλείφονται, ή βραδύτης καΐ ή άδεξιό-
της τών εκουσίων κινήσεων, αί αντιφάσεις, ας
παρουσιάζει τό (ΛΟρφάζον πρόςωπον αίφνιδίως,
ή αδράνεια εν ταίς παύλαις τών σπασμών.
Ό ημέτερος ασθενής ουδέν έκ τούτων πα-
ρουσιάζει, αλλ* άπ' εναντίας άναπαρίστησι πι-
στώς πράξεις λογικάς του συνήθους βίου.
Β') τήν ρυθμικήν χορείαν, ην καΐ έμελέ-
τησεν ό ΟΙίατοοί καΐ κατέταξεν είς τήν
ύστερίαν.
Έν αύτΥ) δέν παρατηρούνται κινήσεις άλο-
γοι, άντιθετικαί, παράδοξοι, άλλα συστημα-
τικαί, κανονικαΐ καΐ συνέχεις, εχουσαι σκοπόν
ώρισμένης λειτουργίας.
Γειτνιάζει πολύ ή είκών αύτη προς τήν
ήμετέραν' άλλ' ό ασθενής δέν είναι πρώτον
υστερικός, καθότι ουδέν ίκ τών στιγμάτων
εύρίσκομεν έπ* αύτοϋ καΐ έπειτα ή πορεία της
έκδηλώσδως τγίς είκόνος εν τζί ήμετέρφ περι-
στατική δέν συνδυάζεται προς τήν άνω* ελλεί-
πει δηλαδή εξ αυτής τ6 αιφνιδίως ε{ςβάλλειν
καΐ παράγειν πλήρη και τελείαν εικόνα, ώς
προςβολή υστερική.
Γ') τήν χρονίαν χορείαν, τήν τών ενηλί-
κων ή τήν του Ηηηϋη^ίογι,
Ή νόσος αύτη έμελετήθη υπό του Ην(£ΐ^
άρνηθέντος τήν παθολογικήν αύτης οντότητα,
κατατάξας αυτήν είς τήν του Βΐ^άβηΗαΐη.
Ιδού ό χαρακτηρισμός της νόσου ταύτης
κατά τόν Ηΐΐηίίη^ίοη : α') ή κληρονομικό-
της• β') άρχεται δια συνήθους τρόπου, φθί-
νει είς τήν άκμήν, παρακολουθούμενη συνη-
θέστατα υπό ψυχικών διαταράξεων καΐ κατα-
λήγει είς θάνατον. Δέν παρατηρείται ίασις.
^Άρχεται δέ ή νόσος μεταξύ τών 30 καΐ 40
ετών, σπανίως μετέπειτα.
' Ό δέ Ηηβί συγκεφαλαιοί ώδε : κληρονο-
μικότης, πορεία χρονία, καταλήγουσα είς την
έξασθένησιν τών διανοητικών λειτουργιών και
ενίοτε είς άνοιαν. Παρουσιάζει δέ τας αύτας
κινητικάς διαταράξεις της του 8χ{άβηΗαΜ.
Είναι δμως ενταύθα αί κινήσεις συνηθέ-
στατα βραδύταται καΐ ήττον εκτεταμένοι.
Ή έπίδρασις της βουλήσεως έν αύτη είναι
μείζων, δθεν έλαττοί ή σταματ^ τας ακου-
σίας κινήσεις. Έν τψ ήμετέρφ ασθενεί ελλεί-
πει α')ή κληρονομικότης• β') αί κινήσεις αυ-
τού κατ* ούδένα τρόπον παρουσιάζουσι του;
χαρακτήρας τών χορειακών κινήσεων, δηλα-
δή τό άρρυθμον, τό άνώμαλον, τό άσύνεργον.
Δ ') τόν προςωπικόν σπασμόν καΐ τήν μορ-
φήν αύτου τήν νόσον του τίχ ή τήν του ΟίΙΙβ
άβ Ια ΤοηνβΙίβ, ήν και έχει ό ημέτερος
ασθενής.
Ό σπασμός 6 κλονικός του προςώπου,
έχων ώς σημεϊον της αναχωρήσεως τόν οφθαλ-
μό ν (τάς αίσθητικάς ίνας του τριδύμου), μετα-
δίδεται εΙς τόν πυρήνα αύτου καΐ εκείθεν είς
τόν γειτνιάζοντα του προςωπικου καί, αν ό
ερεθισμός ηναι έντονος, δύναται να δονήοη
καΐ τους γειτνιάζοντας πυρηνοις του ττνευμο-
νογαστρικου, του παραπληρωματικού, του υ-
πςγλωσσίου και ώς έκ τούτου κίνησις έν τφ
σφιγκτήρι τών βλεφάρων, τφ ζυγωματική,
τω βυκανίτη• ή γλώσσα εμφανίζεται πρό τη;
χειλικής σχισμής, παράγεται λαρυγγικός τις
ήχος (λύγξ), δηλαδή σειρά ανακλάσεων άνιυ
ελαχίστης λειτουργικής συστηματοποιήσιως•
ΒΙΟΛΟΓΙΚΗ ΕΠΙΤΡΟΠΗ (ΣΤΝΕΔΡΙΑ ΟΓ')
57
Έν τφ ή[χ$τέρφ πδριστατικώ όφθαλρχας
χιντό^ιις δέν παρατηρο(>(Λ6ν• καίτοι τοΰτο τό
βη{£6ΐον δίν δύναται να θβωρηθη άττόδειζις
$ιαφοριχγ{ς διαγνώσιως, καθότι παριτηρηθη-
σαν τικικοί, ϊχοντις καΐ όφθαλ(Λ(κάς κινήσιις.
Τά προςβλκύον την προςοχην ημ•ών ένταϋθα
ιιναι ή αυτόματος πραζις, η συνδι$υα9(χένγ) ,
ή βύσυνιίδητος, ή φλοιϊκή, η συστΥ)(Λατική , η
ψυχική, ούτως ιίιηίν, καθότι ή βούλτ,σις του
άνθινους δύναται, ϊστω καΐ προςωρινώς, να
έΐλίΓοδ/ττι τάς τικικάς ταύτας κινήσιις, δπιρ
ίέν <τυ[Αβα{ν$ι Ιν τφ αττασμω, δντι άνακλα-
Φτιχω φαινομίνω. Έλλβίπδΐ δμ,ως έκ της κλι-
νικής ημών βΐκόνος ή κοπρολαλία η κρονομα-
νία, κατά τόν ΜοίώίηοΐϋαόΗ, ήτις δύναται
Ισίος καΐ έν τφ μίλλοντι να πραγματοποιηθεί
η καΐ έλλίττη δλως παρ' έγκιφαλικοίς ήττον
ιξησθίνημένοις, ώς 6 ημέτερος ασθενής.
Ό κ. Μαψουηλίδης ποιρατηρβΐ δη διά
τήν άπουΰίαν τοϋ κ. Τσοηάψογλον άπο-
βαίνει αδύνατος ΐίίίόα ϋυΧ^ί\ττ\6ις. Έν τού-
τοις λροςθέτβι δτι έκ τής άναγνώίίεως της
πεφατηρή<56ως δέν εξάγεται όαψώς ή γε-
νο|ΐένη διάγνω<$ις περί άβθενείας τοϋ
ΟίΙΐ€& άβ Ια ΤοητβΙΙβ, διότι δύο έκ των
κοριωτάτων χοιρακτηρκ^τικών αυτής έλ-
λβίΛουβΓ τά \ΐΑ>χικά δηλαδή φαινόμενα
καΐ ή πρώτη έμφάνκίις τής ά($θενείας
κατά τήν ποιιδικήν ή τήν έφηβικήν ήλικίαν.
Ό κ. πρόεδρος προτείνει δπως παρα-
κληθή ό κ. ΤαοηάψογΙσνς^ Ινα, εΐ δυνατόν,
παραΰτή κατά τήν προςεχή συνεδρίαν και
δώ<}η τάς άπαιτουμένας δια<5αφή<5εις.
*Οβον άφορ(|^ τήν άπάντησιν προς τάς
ύΛό τής Κοινωνιολογικής Επιτροπής ύπο-
βληθεί(ίας ερωτήσεις, οΐ κ. κ. Γ^ω^ιόΛης
καΐ ΝΐΜολαΟης άναγινώ0κου($ιν έκα<5τοι
τήν Ιδιαιτέραν αυτών έργασίαν.
'Αποφαβίϊ,εται δπως έκπονήσωίίι συνο-
πτεκήν άπάντΐ|<ίιν, ήτις μετά τήν έγκρκίιν
τής Βιολογικής Επιτροπής νά άποίίταλή
διά τοϋ Προεδρείου τή Κοινωνιολογική.
Περί τών έπιπολαζου<ίών νόβων ό κ.
Άψ• Χζηατίδης παρατηρεί δτι ή επιδη-
μία τοϋ τυφοειδοϋς πυρετού εξακολουθεί
ύφκίταμένη άπό τοϋ Σεπτεμβρίου 1899•
'ΕΙπήλθε ποια τις ύφε<ίις περί τό δεύτερον
' 'Ελλ. Φι>ο>.. Σύλλογο;. Τοίχος ΚΙΓ
δεκαπενθήμερον τοϋ Νοεμβρίου, κατά
τήν στατιβτικήν τών Εθνικών Φιλανθρω-
πικών Καταστημάτων.
Ό κ. Μανουηλίδης λέγει δτι υπάρχει
επιδημία Ινφλουέντβας, άλλ' ευτυχώς έ•
λαφράς.
Ό κ. Ψαλίδας παρατηρεί δτι πρεεγμα-
τικώς ή εφετινή Ινφλουέντβα είναι ελα-
φρά. Κατά τήν έπιδημίαν τοϋ παρελθόν-
τος έτους έπεκράτει ή γαστροεντερική
μορφή, παρετηρήθη δέ καΐ ώς επιπλοκή ή
σκωληκοειδιτις.
Ό κ. Χρηατίδης λέγει δτι ή εφετινή
Ινφλουέντβα παρουβιά]^εται μετά βρογχι-
κών ώς έπΙ τό πολύ φαινομένων.
Ό κ. Ίατρόηουλος προςθέτει δτι παρβ-
τηρήθη<ίαν εφέτος έξοιδήσεις τών τραχη-
λικών αδένων ώς έπιπλοκαΐ τής γρίππης.
Ό κ. Σίώτης λέγει δτι ή παροϋβα Ιν-
φλουέντσα έφερε καλοήθη χαρακτήρα, έν
(Χ. πρό δύο ετών ήτο κακοήθης.
ΣΥΝΕΔΡΙΑ ΟΓ'
22 Μαρτίου 1900.
Προεδρία Μ. ΑμπΕΑΙΔΟΥ.
Ό κ. ΜανονηΙίδης άναγινώσκει τήν
έ^ής παρατήρη<5ιν ΛερυηώοΒως πατά ηΧΛ"
χας αηληρώοεως μετά ηαραια^σεων*
Κν^ιοι,
Πρόκειται περί γυναικός ηλικίας 48 ετών,
τό κληρονομικόν παρουσιαζούσης. Οι
ουι
ύ^Ιν
τέσσαρες αδελφοί καΐ άδελφαΐ αύτης ζώσι καΙ.
εχουσιν ύγιώς.
Αύτη ύττέφερε πρό του γάμου αύτης έζ έλω-
δών πυρετών καΐ ίζ αναιμίας. *Ητο &* ανέ-
καθεν μάλλον νευρική. Ή ασθενής αρνείται
καΐ συφίλιδα καΐ αλκοολισμών, άλλ' ουδέ στί-
γματα τών δύο τούτων διαθέσεων ύπάρχουσιν.
Κατά τήν πρώτην αύτης ήδη κύησιν, άπό
του πέμπτου μηνός ήρζατο παρουσιάζουσα
οιδήματα κατά τά άκρα, βαθμιαίως κατάλα-
βαν: α τό σώμα, κχΐ δή και τήν κεφαλήν. Έν
τούτοις ήδυνήθη νά τέκττ) ασφαλώς νήπιον μι-
κρόν μίν καΐ ασθενές κατά τόν τοκετόν, επι-
ζήσαν δμω; και καλώ; έχον ΙπΙ του παρόντος.
Β. Κ 8
^
58
ο ΕΝ ΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΟΥΠΟΛΕΙ ΕΛΛΗΝΙΚΟΣ ΦΙΛΟΛΟΓΙΚΟΣ ΣΤΛΛΟΙΌΣ
ΚαΙ τα οίδή^Αατα Χΐ της (χητρός παντελώς
Ιζέλιπον [χβτά τόν τοκετόν.
Τρία [χετα ταύτα ετη επήλθε δευτέρα κύ-
ησις καΐ νέα πάλιν οίδήΐ^ατα, έν γένει δέ
έπαρουσίασε τη>) αύτίϊν καΐ προηγουμένως ε(-
κόνα καΐ ϊτεκε τέκνον καλώς ίχον.
Μετά τόν δεύτερον τοκετόν η ασθενής εσχι
δύο άποβολάς, την (χέν κατά τόν δεύτερον ττίς
κυήσεως μήνα, την δέ κατά τόν τέταρτον.
Βραδύτερον επέρχεται νέα εγκυμοσύνη καΐ
πάλιν οιδήματα, ών ένεκεν η ασθενής ϊτεκε
προώρως, 15 δηλαδή ημέρας πρό του τέρμα-
τος, νεογνόν τεθνεώς.
Τότε ηναγκάσθη να ζήτηση την συμβουλην
(ατρου, δστις ύπέβαλεν αύτην εΕς την γαλα-
κτικην δ(αιταν, καΐ δη και συνεβούλεσεν αύτην
να αποφυγή νέαν έγκυμοσύνην.
Πράγματι δ' έκτοτε ουδέποτε έκυοφόρησεν.
Άλλ* από του τελευταίου αυτής ' τοκετού,
από τριών δηλαδή Ιτών, ουδέποτε ηδυνήθη
να διαπεράστι κλωστην δια τής οττής βελόνης,
ουδέποτε ηδυνήθη ^νά πλέζη. Συγχρόνως δΐ
τους περί αύτην δέν διε'λαθεν, ώς την άρρω-
στον, ελαφρά τρομώδης τής κεφαλής κίνησις,
ήτις βαθμιαίως αύζάνουσα και είς αυτήν ίπΐ
τε'λους έγένετο έπαισθητή.
' Άπό του παρελθόντος δέ έαρος καΐ ή τών
άκρων τρομώδης κίνησις τοσούτον έπετάθη,
ώςτε αποβαίνει αδύνατον τη αρρωστώ να φέ-
ρη κύαθον πλήρη καφί.είς τό στόμα* έν γένει
δι παρετήρησεν δτι τά τρομώοη ταύτα φαι-
νόμενα επιτείνονται και οσάκις είτε συγκινηθη -
είτε συγχισθη. Συγχίζεται δε δια την πάρα-
μικράν αίτίαν, τουλάχιστον δίς τής ημέρας.
Σπανιώτερον γελ^, άλλ' ό γέλως αυτής εΤναι
ακράτητος, μέχρι λιποθυμίας βαίνων. Παρα-
πονείται δ' επίσης καΐ δι' ϊλιγγον, δςτις έκτοτε
είναι τρσουτον ίσ/υρός, ώςτε ή ασθενής κιν-
δυνεύει νά πέση κατά γης. Ό ίλιγγος ούτος
επέρχεται συνήθως άπαξ ή δις του μηνός.
Άλλ* δ, τι κυρίως λίαν διαφέρει έν τη κλι-
νική αυτής Ιστορία είναι δτι- παρουσιάζει ψυ-
χικά φαινόμενα λίαν περίεργα. Ούτως άπό
καιρού είς καιρόν έχει παραισθήσεις (Ιΐαΐΐυοί-
ηαΐΐοη) τής ακοής κατά τήν νύκτα. Ενίοτε,
κατά τήν νύκτα, νομίζει δτι εςω τής οίκίας
φωνή τις καλεί αυτήν, άλλοτε δέ δτι κρούουσι
τήν θύραν. Εγείρεται καΐ'ή αυτή φωνή εξα-
κολουθεί κράζουσα, τρέχει τότε ε!ς τό παρά-
θυρον και ανοίγει αυτό, άλλ' ούδεΙς αποκρίνε-
ται. *Αν ήκουσε κρουομένην τήν θύραν, κατέρ-
χεται, ανοίγει αύτην, άλλα καΐ πάλιν ούδένα
βλέπει. Σημειωτέον δτι τών πραγμάτων τού-
των έχει ακριβή συνείδησιν καΐ έκτίθησιν
αυτά μετά μεγάλης λεπτομέρειας.
Έχει δ* έκτος τών παραισθήσεων τούτων
καΐ φόβους παθολογικούς (ρ1ΐθ1}ίβδ). Όντως
άπό δύο ετών έσκέπτετο νά συμβουλευθη Πα-
τρόν, άλλα δέν έτόλμα, διότι έφοβείτο μη ού-
τος διανοίξη τό κρανίον αυτής. Αυτήν ταύτην
τήν έγχείρησιν φοβούμενη, κυρίως απέφυγε να
παρουσιασθη καΐ πρό υμών κατά τήν έσπέραν
ταύτην. Ουδέποτε δύναται νά μείνη μόνη έν
τη οίκίοχ είτε κατά τήν νύκτα είτ« κατά την
ήμέραν' αν δέ ποτέ τούτο συμβη, εξέρχεται
τής οίκίας.
Συγκινείται δέ, ώς είπομεν, εύκολώτατα
καΐ κλαίει συχνότατα σχεδόν άνευ αίτιας.
Κατά τήν άντικειμενικήν έξέτασιν τής ασθε-
νούς έσημειώσαμεν τά εξής :
Τήν κεφαλήν φέρει πάντοτε προς τά κάτω,
άποφεύγουσα τήν τρομώδη αυτής κίνησιν.
Ότε δμως κατά τήν έξέτασιν αναγκάζεται
νά άνυψώση τήν κεφαλήν, ό τρόμος είναι κα-
ταφανής. Χαρακτηριστικώτατος δέ καΐ ό τρό-
μος τών άνω άκρων, επερχόμενος μόνον κατά
τάς έκουσίας αυτών κινήσεις. Ούτω πρ\ν ή
συλλαβή άντικείμενόν τι έπι τραπέζης κείμενον,
ή χειρ πλανάται περί αυτό έπί τι χρονικόν
διάστημα. Επίσης ή ασθενής δεν δύναται νά
φέρη είς τό στόμα ποτήριον πλήρες ύδατος.
Και έν γένει δ' 6 τρόμος είτε τής κεφαλής είτε
τών άκρων παρουσιάζει καΐ χαρακτήρας του
τρόμου τής κατά πλάκας σκληρώσεως.
Άλλα και ο λόγος τής αρρώστου τυγχάνει
χαρακτηριστικώτατος" δταν όμιλή ή ασθενής,
τονίζει έφ* εκάστης συλλαβής ώςβΐ ίδιαιτέραν
καταβάλλουσα προςπάθειαν καθ* έκάστην συλ-
λαβήν (ραΓοΙβ δΟαηάβέ τών γάλλων συγγρα-
φέων). Έχει δ' ό λόγος αυτής καί τι τό μονό-
τονον ένεκα ιδιαιτέρας ποιότητος τής φωνής.
Τρομώδη; κίνησις τής γλώσσης δεν υπάρ-
χει, ή δέ μάσησις καΐ.κατάποσις φυσιολογικαί.
Φαινόμενα έκ μέρους τών κάτω άκρων δέν
ύπάρχουσιν. Ό βηματισμός είναι φυσιολογικός.
*Η ασθενής πληροφορεί ημάς δτι δύναται
!
ΒΙΟΛΟΓΙΚΗ ΕΠΙΤΡΟΠΗ (ΣΓΝΕΔΡΙΑ ΟΔ')
59
νί περιπατγ! έπΙ ώρας χωρίς να χουρασθη.
Τα ανακλαστικά φαινόμινα (Ιναι επίσης φυ-
σιολογικά κατά τα χάτω £χρα, άλλα καΐ κατά
τα άνω ίεν φαίνονται ιπαισθητώς ηύξγ){Αένα.
Ή κατά τά άκρα καΐ τόν κορ|Λ6ν αισθη-
σις φυσιολογική.
Κατά την έζβτασιν των οφθαλ(χών, ικτός
μικρας άσθενωπίας, η άσθινης $έν παρουσιάζει
ούτΕ στένωσιν του οπτικού πεδίου, ούτε δυς-
χρωματοψίαν* αΐ αντιδράσεις της κόρης είναι
φυσιολογικαί. Ό .νυσταγμός ελλείπει.
Έκ μέρους των ώτων ουδέν το άζιον ση-
μειώσεως σήμερον. Προ τίνος δμως καιρού
είχε βόμβον συνεχή, καί τίνα δε κώφωσιν'
τά φαινόμενα ταϋτα παρηλθον, άφ' ου διήρ-
κεσαν έπι δύο σχεδόν μήνας.
Ουδέν τό ίδιαίτερον εκ μέρους τών λοιπών
οργάνων. Τά ουρά δέν περιε'χουσιν ούτε λεύ-
κωμα ούτε σάκχαριν, αλλά σχηματίζουσιν
ίκανην ύποστάθμην αλάτων.
Πολλάκις ίσως τινές εξ υμών άπηντήσατε
την κατά πλάκας σκληρωσιν θά έπεθύμουν
λοιπόν νά μ^θω αν παρετηρήσατε καΐ φαι-
νόμενα ψυχικά ώς τά ανωτέρω μνημθ)^ευ-
θε'ντα' τό κατ^ έμέ, πρώτον νυν βλέπω τοιαύ-
τα μεταξύ πολλών -περιπτώσεων, ας ηδυνη-
θην άλλοτε έκ του σύνεγγυς νά μελετήσω.
Οι συγγραφείς ους ηδυνηθην νά συμβουλευθώ
περί του θέματος τούτου, παρέρχονται αυτό
σχεδόν εν σιγή, οΐ μέν θεωρούν τεςτά καθαρώς
ψυχικά φαινόμενα λίαν σπάνια, οί δέ διαμ-
φιςβητουντες και αύτην την υπαρξιν αυτών.
Κατ* άρχην δέν δύναμαι νά εννοήσω πώς
ή κατά πλάκας- σκλή ρ ωσις, ήτις αναλόγως
της εντοπίσεως αυτής δύναται νά δώση γέ-
νεσιν εΙς πολλάς καΐ ποικίλας κλινικάς μορ-
φάς, δέν θά ήδύνατο ενίοτε καΐ ψυχικά φαι-
νόμενα νά παρουσιάζγ), σκληρωτικών τίνων
πλακών έντοπιζομένων π. χ. κατά τόν μετω-
πιαίον λοβόν. Σήμερον γινώσκομεν έκ πολλών
παραδειγμάτων δγκων ή άλλων παθήσεων του
λοβού τούτου δτι πλειστάκις φαινόμενα ψυ-
χικά άπαντώσι κατά τάς αλλοιώσεις αύτου.
"Ετερον σημεϊον, δπερ έπιθυμουμεν νά
διευκρινήσωμεν, είναι τό έ;ής. Αιτιολογικώς
εις τίνα έκ τών δύο ενεργειών δυνάμεθα να
άποδώσωμεν εν τη περιπτώσει ημών την κατά
πλάκας σκληρωσιν, ή ε(ς τό ελειον μίασμα ή
είς έπιλόχειόν τίνα λοίμωζιν, ήτις πιθανή
τυγχάνει, καίτοι αϊ περί τούτου πληροφορίαι
της ασθενούς είσι λίαν σκοτειναί. Κλίνω μάλ-
λον υπέρ της δευτέρας υποθέσεως, διότι τό
ελειον μίασμα είναι πολύ άρχαιότερον καΐ
παροξυσμοί αυτού δέν έπήλθον από του γά-
μου της ασθενούς.
Ό κ/Αν. Χρηστίδης παρατηρεί δη τάς
>}/υχικάς διαταράζεις έν τή είρημένη άβθε-
νεία δέν νομίζει συνήθεις καΐ θεωρεί λίαν
διδακτικόν, άν ή ασθενής ήδύνατο νά
προςέλθη εΙς τόν Σόλλογον.
Ώς προς τάς έπυτολαζούσας νόσους έν^
σχέσει προς τήν έν τζ προηγουμένη συνε-
δρίες συΐ,ήτησιν περί της γρίππης, ό κ. Μα-
νουηλίδης λέγει δτι έκτοτε παρετήρησε
δύο περιστατικά γρίππης μετά γαστροεν-
τερικών φαινομένων, διαρροίας δηλονότι
καΐ παθολογικών εκδηλώσεων έκ μέρους
του φάρυγγος και λάρυγγος. Ή μία τών
ασθενών τούτων ήτο νέα, είναι δέ τό
πρώτον περισταηκόν έντονου γρίππης,
παρατηρηθέν ύπ' αυτού παρ' ένήλικι.
Είτα εγκρίνεται ή προς τήν Κοινωνιο-
λογικήν ΈπιτροΛήν επιστολή.
ΣΥΝΕΔΡΙΑ ΟΔ'
29 Μαρτίου 1900.
Προεδρία Ι. ΣίΩΤΗ.
Ό κ. Χρηστίδης λέγει δτι άπό 24 ετών
δέν παρετήρησε περίπτωσιν κατά πλάκας
σκληρώσεως. Μεταξύ δμως τών 26 περι-
πτώσεων, &ς συνήγαγε καΐ έδημοσίευσεν
έν τφ ΥθρΗ. Λογ λναΓ§[1)αΓ^ΘΓ ρΗγδίΙί.
ΐΏΟίΙ. ^Θ8Θΐ8ο1ιαί•ΐ. (Ν. Ε. Χ.- Βά. 4875),
υπάρχει καΐ περίπτωσις, έν η παρετηρειτο
γέλως καΐ κλαύμα άνευ αιτίας, ώς παρά
τω ασθενεί του κ. Μανονηλίδου. ΈπΙ δύο
δέ άλλαις περιπτώσεσι μόνον γέλως.
Ό κ. Άν. Χρηστίδης παρουσιάΐ,ει καρ-
δίαν ασθενούς 35ετοϋς, αποθανόντος έκ
πορφύρας αιμορραγικής πρό ήμερων έν
τψΈθνικφ Νοσοκομείψ και λέγει τά έ^ής:
Τό άνάτομικόν παρασκεύασμα, δπερ επι-
60
Ο ΕΝ ΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΟΤηΟΛΕΙ ΕΛΛΗΝΙΚΟΣ ΦΙΛΟΛΟΠΚΟΣ ΣΤΛΛΟΓΟΣ
δκχνύωυμΐν, άνη)(β( ^Ιζ ασθενή^ ον έγώ (χΙν
ζώντα δίν βίδον, ούδ* έξήτασα, αλλ* άττοθα-
νό>ττΛ ινεκροτόμησα• (Χού τό Ιστορικόν αύτου.
Ε, Μ,, ίτών 35 καΐ την τέχνην λιπτουργός,
Χιηγιίται δτι άπό 6 (Ληνών ηρξαντο η αδυνα-
μία καΙ α{ διάρροιαι, αιτινες περιοδικώς ίνηλ-
λάσσοντο προς δυςκοιλιότητα καΐ πόνους κοι-
λίας• άπό τίνος βήχει ολίγον, δυςπνέει καΐ
δυςφορεί έχων καΐ πυρετόν [χεχρι 37.5 τό
άνώτερον* τρώγει ολίγον και απεχθάνεται
τό κρέας* σπανίως ίδρόνει' ουρά φυσιολογικά.
Μετ' όλιγοή|Λερον εν τφ Νοσοκοιχείφ διαμονην
ίξηλθε καΐ (χετά τίσσαρας η(Λίρας έπανηλθεν
έν άγωνίΰ^, δτε και αύθηριερόν άπέθανεν.
Νξχροψία, ΈπΙ του δέρ(χατος κατά τόν
θώρακα, την ράχιν, τους ώ|Λθυς και τόν άνω
δεζιόν βραχίονα εγκατεσπαρμένα ι πολλαί,
ούχΙ πολυπληθείς, πΐτέχιαι, ων τίνες εχουσαι
[χίγεθος φακής* (χετα την τομην του θώρακος
έκ τών πνευμόνων ο μέν δεζιός φαίνεται ογ-
κωδέστερος του αριστερού καΐ μετά την εζαί-
ρεσιν συστέλλεται είς τό ήμισυ* 6 αριστερός
είναι μόλις τό Υ3 του φυσιολογικού και μετά
την άφοςίρεσιν διατηρεί τόν δγκον αύτου. Έκ
του δεζιου δια τομής εξέρχεται ύγρόν υδαρές,
έρυθρόχρουν καΐ άηρ συγχρόνως, εν ψ έκ του
αριστερού ούδϊν παρόμοιον υπάρχει* αμφοτέ-
ρων τών πνευμόνων'αΐ επιφάνειαι, καθώς και
αΐ δια τομής τοιαυται, εχουσι χρώμα στακτό-
χρουν η μολυβδόχρουν, αλλ* ο αριστερός, εκτός
του δτι έν τη άφη είναι άδρομερης την συ-
στασιν, ϊχει τόν ιστόν ένιαχου πεπυκνωμένον,
προςέτι δέ διακρίνει τις νησίδια μέλανα λίαν
μικρά, τα στόματα πάντως τών τεμνομένων
φλεβών* έκ τών θωρακικών κοιλοτήτων ουδέν
ύγρόν επίσης κοιί έν τω περικαρδίφ. Ό καρ-
διακός μυς μετρίως διωγκωμέγος άνευ αλλοιώ-
σεων βαλβιδικών έχει έπι του ένδοκαρδίου αμ-
φοτέρων τών κοιλιών και τών κόλπων πλήθος
πετεχιών δια του γυμνού οφθαλμού άριστα
διακρινομένων, έν αύτφ τω καρδιακω μυΐ
νησίδια διαφόρου μεγέθους μέχρι φακής, έν
τοις μυϊδίοις (ΐΓαΐ3βθαΐ8β ΟαΓΠβθθ) μικρότερα
καΐ χρώματος βαθύτερου ερυθρού καΐ διαφέ-
ροντος του παρακειμένου* ήσαν αυτό τούτο
εκχυμώσεις* ήπαρ καΐ νεφροί φυσικοί τό μέ-
γεθος και αναιμικοί, σπλήν μόλις τό ^/^ του
φυσικού μεγέθους* ό στόμαχος τοΟ ήμίσεος
μικρότερος φέρει ραβδώσεις πολλάς χα} έχει
τόν βλεννογόνο ν άναιμικόν* έν τοις λεπτοίς
έντέροις άραιαΐ έκδοραι φακής χαΐ φασολίου
τό μέγεθος* μεσεντερικοί αδένες διωγκωμένοι
μίχρι λεπτοκαρύου* έκ της κύστεως ουδέν».
ΈπίκρίΟίς. ΠρΙν η ειπώ τινα-έπΐ της προ-
κειμένης περιπτώσεως Όμολογώ τό ατελές της
παρατηρήσεως κλινικώς καΐ άνατομικώς* εδιι
να γείνγ) πάντως ή μικροσκοπική έζέτασις του
αριστερού ιδίως πνεύμονος, τών μεσεντερίων
αδένων καΐ κατ* έζοχήν του καρδιακού μνός*
πράγμα τό γε νυν δυςεπίτευκτον* περιπλέον τό
ανεπαρκές του αναμνηστικού καΐ τό ατελές τιίς
κλινικής μελέτης τών σφυγμικών φαινομένων,
άπερ έπΙ συρρικνώσεως του αριστερού- πνεύ-
μονος παρετηρήθησαν, καθιστώσι την μεν κρί-
σιν δυςχερη, τήν δ* άπόφανσιν δογματικήν.
Ή μακροσκοπική έζέτασις του αριστερού
πνεύμονος παράγει ήμας να παραδεχθώμεν
δτι προύκειτο πιθανώτατα περί σκληρώσεως
ή κιρρώσεως ή χρονιάς διαμέσου πνευμονίας
πρωτοπαθούς, διότι εκ τε του ατελούς ανα-
μνηστικού καΐ τών ολίγων κλινικών φαινο-
μένων, άλλα πρό πάντων έκ του αποτελέσμα-
τος της νεκροψίας δέν δυνάμεθα να παρα-
δεχθώμεν τοιαύτη ν τινά δευτεροπαθή, επειδή
ούτε πλευρίτις ή πνευμονία καθαρά, ούδ*
άλλη τις κατάστασις οργανική, προπαρα-
σκευάζουσα τήν του πνεύμονος κίρρωσιν,
άλλα καΐ περί συφίλιδος ουδέν γινώσκομιεν*
έκ δέ τών αφορμών, δσαι προκαλουσι πρ«»το-
παθώς τήν διάμεσο ν πνευμονίαν και κατ' ά-
κολουθίαν τήν κίρρωσιν, και τοιαυται είναι
αί δια πνευμοκονιάσεως, άναγκαίως όφείλομεν
να παραδεχθώμεν τήν έκ της τέχνης του θα-
νόντος δικαιολογουμένην, δηλαδή τήν ε^ςπνοήν
κόνεως, έν οίκοδομαΐς νέαις συνήθως αιωρού-
μενης και πληρούσης τήν άτμόσφαιραν, ώς
τούτο συμβαίνει ε {ς λιθοζόους, μεταλλευτές
ή έργάτας ανθρακωρυχείων ή άνθρακαποθη-
κών κτλ., αναπτύσσεται δέ τό νόσημ» κχΐ
έτερομερώς καΐ συνίσταται είς ύπερπλασίαν
του διαμέσου συνεκτικού Ιστοΰ, δςτις, φειδόμε-
νος τών τοιχωμάτων μερικών αγγείων, εξα-
λείφει τόν έλαστικόν ιστόν και φέρει τήν κα-
ταστροφήν τών λοβίων καΐ άλλας μεταβολάς.
Κατ* άκολουθίαν της συρρικνώσεως ταύ-
της του αριστερού πνεύμονος, ό δεξιός άναγ-
ΒΙΟΛΟΓΙΚΗ ΕΠΙΤΡΟΠΗ (ΣΥΝΕΔΡΙΑ ΟΔ')
61
χαιως διηυρύνθη καΐ έγίνετο αυτό τούτο έμ-
φυσηματικός, ή δέ χαρ^ία άττίναντι τοιούτων
παθολογικών (ΛΕ'ίαβολών καΐ δυςκολιών της
χατα τόν πν&ύ(χονα κυκλοφορίας του αίματος,
όπωςουν ύπιρετρόφησβν. Κατά τα «ιργ)(χίνα,
κύριον νόσηρ,α θεωρητέον την κίρρωαιν του
αριστερού πνεύμονος μετά δευτεροπαθούς εμ-
φυσήματος του δεξιού και μικρας υπερτρο-
φίας καρδιακής, τα δΐ έν τη κοιλί(^ ευρήματα,
-ήτοι αί εκδοραι του λεπτού έντε'ρου καΐ ή
διόγκωσις των μεσεντερίων αδένων, είτε ου-
- τοι θεωρηθώσι φύσεως φυματικής ε?τε μάλλον
αποτέλεσμα των άπαύστων διαρροιών, δέν
είναι Ικανά νά άπαρτίσωσι διάφορον την εί-
κάνα του σχεδόν άπυρίτου τούτου νοσήματος.
Άλλ' αΐ πετίχιαι οποίαν τινά εχουσι ση-
μασίαν καΐ πώς επέπλεξαν την δλην νόσον ;
Περί τών πετεχιών της καρδίας, ας ουδέ-
ποτε έν νεκροψίαις συνήντησα, μέχρι τούδε
ουδέν ϊτι άνέγνων, φρονώ δ' δτι είναι καΐ
εκ τών σπανιωτάτων παθολογικών αλλοιώ-
σεων του καρδιακού μυός. Αί πετέχιαι, κλι-
νικώς καΐ συνήθως επι του δέρματος άπαν-
τώσαι, είσΐ φαινόμενον βαθείας του οργανι-
σμού, μάλιστα δέ του αίματος, αλλοιώσεως,
5θεν καΐ σημείον κάκου προγνωστικού εν τε
ταίς πυαιμικαις καΐ τοξικαίς άσθενείαις' σπα-
νιώτερον παρατηρούνται καΐ έν χρονίοις νοσή-
μασι, π. χ. έν τη χρονία νεφρίτιδι, καΐ είδον
τοιαύτην τινά, αλλά και εν αυτί) ενυπήρχε
στοιχεΐον τοζικόν, τό έν τω αϊματι κυκλοφο-
ρούν λεύκωμα και ποσότης, έστω καΐ ελαχί-
στη, ουρού, άτινα δεν πρέπει νά θεωρηθώσιν
5λως ξένα είς την έκδήλωσιν του φαινομέ-
νου, δπερ έν τη ήμετέρΰ»: περιπτώσει δέν συμ-
βαίνει* ώςτε πάντων τών δρων ττίς παράγω-
γης του φαινομένου τών πετεχιών ελλειπόν-
των, την αίτίαν της εμφανίσεως αυτών πρέ-
πει ν* άναζητήσωμεν έν τη τετραημέρφ έκτος
του Νοσοκομείου διαμονή• οποία τις αύτη
είναι δύςκολον ν* άποφανθώμεν, μετά περισ-
σοτερας δμως πιθανότητος τοιαύτην πρέπει
νά ποιραδεχθώμεν έξωτερικήν τίνα ή μάλλον
έσ»τερικήν αύτοδηλητηρίασιν ήδη ό ασθενής
εΙχ# κίρ^ωσιν του αριστερού πνεύμονος, εμφύ-
σημα δευτεροπαθές μετά μικράς υπερτροφίας
της καρδίας, έκτος τών μικρού λόγου κοιλια-
κών ανατομικών αλλοιώσεων, ήτοι κατάστα-
σιν παθολογικήν σοβαράν μέν,- άλλ' άνεκτήν
ετι τφ ασθενεί* πλην διά της επιπλοκής της
μολύνσεως του οργανισμού δΓ ίου, ον άδυνα-
τουμεν νά όρίσωμεν, έττηλθον τά φαινόμενα
τών πετεχιών καΐ τών εκχυμώσεων, {δίί« του
καρδιακού μυός, επενεγκόντα ταχύτερον τόν
θάνατον.
Μανουηλίδης• Έκτος τών δευτεροπα-
θών πορφυρών ύπάρχουσι καΐ πρωτοπα-
θείς ή καΐ μάλιστα τοιαϋται μεθ' αίμορρα-
γχών ύπά τους υπεζωκότας* καΐ τό περι-
κάρδιον, καΐ αϊτινες φέρουβι τόν θάνατον
μετ* ολίγας ημέρας, ώςτε κατά τήν πε-
ρίπτωσιν ταύτην τείνει νά παραδεχθή τήν
πορφύραν ώς πρωτοπαθές νό<ίημα.
Ό κ, Νούλης λέγει δτι εΙς άνθρωπο ν
καχεκτικόν μολυιίματική τις άβθένεια καΐ
ή ρατραΓΑ πρου^ένησε τόν θάνατον πολύ
ταχύτερον. "Οσον άφορ(^ τάς έ^ελκώ(5εις
έν τοϊς έντέροις, αδται δύνανται νά ώΰιν
ή τυφικαΐ ή φυματικαί. ΕΙς τόν άρρωστο ν
τούτον φρονεί δτι ό θάνατος έπί^λθεν ή
ένεκα δηλητηριάσεως έκ τονικού μόλις
αρχομένου νοσήματος (τυφικοϋ ή φυμα-
τιώσεως) ή έξ αίμοδιαλύσεως, καθώς τοιού-
τον θάνατον φέρουσι πολλά δηλητήρια,
ώς π. χ. ό χαλκός, μόλυβδος κλπ.
Ό κ. Μαναυηλίδης τάς εξελκώσεις τάς
έντερικάς αποδίδει εΙς τάς αΙμορραγίας
τής πορφύρας.
Ό κ.Χρτ^ίδης λέγει δτι αΐ εξελκώσεις
έν τοις έντέροις δέν ήσαν αληθείς εξελ-
κώσεις, άλλ' άποδοραΐ του επιθηλίου (βΓΟ-
8ίοη8)• ήσαν έλκη κατσρροϊκά (πιθανώς)*
τό μικροσκόπιον θά έξήγει τήν φ<)σιν αυ-
τών. Ή μακροσκοπική έξέτασις τοϋ θώ-
ρακος ήτο χαρακτηριστική κιρρώσεως
(κατά τήν τομήν τοΟ πνεύμονος αίμα δέν
έξήρχετο), ό ασθενής ήτο λίαν καταβε-
βλημένος κατά τήν νέαν αύτου είςοδον
εις τό Νοσοκομεΐον. Ή παντελής καχε-
ξία, έν ή εύρίσκετο, καΐ αί έπΙ τής καρδίας
παρατηρούμεναι εκχυμώσεις παρέσχον
ύπονοίας δτι κατά τόν έξω τοϋ Νοσοκο-
μείου βίον αότοϋ έπαθε μόλυνσίν τίνα.
Ό κ. Σίώτης λέγει δτι πράγματι τό
περιστατικόν είναι πολύ διαφέρον ύπό
62
ο ΕΝ ΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΟΤΠΟΛΕΙ ΕΛΛΗΝΙΚΟΣ ΦΙΛΟΛΟΓΙΚΟΣ ΣΓΛΛΟΓΟΣ
κλινικήν έποψιν. Κατά πάσοίν πιθανότητα
ό άρρωστος έ^ηντλημένος ήδη θά έπαθεν
έ^ω του Νοσοκομείου μόλυνσίν τίνα, ήτις
θά έπήνεγκε και τόν ταχύν θάνατον.
Ό κ. ΧρησχΙδης λέγει δτι κατά τήν
νέαν αύτοϋ εϊςοδον εΙς τό Νοσοκομειον
ήτο αναίσθητος.
Ό κ. Γεωρ^ιάδης έρωτ(^ τό άναμνη-
στικόν της πρώτης έν τψ Νοσοκομεία)
διαμονής, διότι ή υπερτροφία αύτη τής
καρδίας είναι ανεξήγητος, και άν ύποτεθή
έτι ή ραρριίΓα ώς πρωτοπαθές νόσημα,
ήτις έπήνεγκε και τόν θάνατον.
Ό κ. Χρηστίδης λέγει δτι ήτο ύπό με-
λέτην ό ασθενής. 01 ίδρωτες, αΐ καταρ-
ροϊκαΐ διάρροιαι έκράτόυν έν αμφιβολία
τήν γνώμην των συναδέλφων. Ή υπερ-
τροφία τής καρδίας φυσικοδιαγνωστικώς
δέν ήτο δυνατόν νά καθορισθη, διότι έν
μέρος αυτής έκαλύπτετο ύπό του έμφυ-
σηματικού πνεύμονος καΐ δέν ήτο δυνα-
τόν νά έ^ετασθς.
Περί των έπιπολαζουσών νόσων ό κ.
Χρηστίδης αναφέρει περιστατικόν έρυσι-
πέλατος του ώτός. Πρόκειται περί ασθε-
νούς 6ο ετών, ειςελθόντος εις τό Νοσο-
κομειον μετ' έ^οιδήσεως τοΟ ώτός, επώ-
δυνου θερμότητος, έρυθρότητος* ό ασθενής
λέγει δτι κατεκλίνετο έν ύπογείω τήν
νύκτα, δτε πρωΐαν τινά βλέπει έπΙ του
κοιλύμματος τής κεφαλής (φεσίου) αρκετά
δήγματα μυός, καΐ έπΙ του ώτός 2θ τοιαύ-
τα. Πιθανόν τό ερυσίπελας νά προήλθεν
έκ των δηγμάτων τούτων. "Όμοιο ν πε-
ριστατικόν παρετήρησεν άλλοτε παρά τε-
τραετει παιδίψ μεθ' ενός μόνον δήγματος.
Ό κ. Σγονρδαϊος λέγει δτι πιθανόν νά
πρόκηται περί φλέγματος.
Ό κ. Νούλης λέγει δτι έπιπολάί,ει τό
ερυσίπελας.
Ό κ. Γεωργίάδης παρατηρεί ότι έκ των
δερματικών νοσημάτων τό συνηθέστε-
ρον απαντών είναι ή ψώρα. Δέν παρέρ-
χεται έβδομάς χωρίς νά παρατηρή 5 — 6
περιστατικά είτε έν τή πολυκλινική τοΰ
νοσοκομείου Ιερεμία εϊτε και έ^ω αυτού.
ΣΥΝΕΔΡΙΑ ΟΕ'
5 *ΑπρΜον 1900.
Προεδρία Γ. ΝΟΥΛΗ.
Ό κ. Άν. Χρηστίδης άναγινώσκει τήν
έπομένην ηερί σχέσεων τό^ ^ιας^^ρωτ
μικροβίων ηρός άλληλα πραγματείαν.
*Γπό τόν τίτλο ν Πέρι τής σχέσεως των μο-
λυσματικών νοσημάτων έδηυ!.οσιιύσα(Λ6ν τω
1888 έν ττ) Κβναβ Μβάίοο-ΡΙιαηηΗΟβα-
Ιίοΐυβ (σελ. 57) συντομωτάτην μελε'την της
αιτιολογικής σχε'σεως αυτών και ύπεστηρίςα-
(χεν έπι τη βάσει των τότβ μικροβιολογικών
ερευνών δτι μικρόβια ρύσεως διαφόρου δύναν-
ται νά συνυπάρ)τωσιν έν ένι και τω αύτω ορ-
γανισμω και να προκαλώσιν εκαστον συμπτώ-
ματα ίδια* ούτω ι^. χ. ασθενής, νοσών έζ
οστρακιάς, δύναται συγχρόνως να ίχη ττ,ν
ίλαράν Ύ\ την εύλογίαν και έ ευλογιών να
προςβληθη καΐ έκ τής ιλαράς. Ή κλινική
παρατηρησις έβεβάίωσε προςε'τι την ύπαρξιν
μικροβίων δυναμε'νων να ττροκαλε'σωσι δύο δια-
φόρους ασθενείας, π. χ. την πνευμονίαν κχΐ
την ενδοκαρδίτιδα η τόν έπιλόχειον πυρετόν, τό
μικρόβιον του τυφοειδούς έρισυπέλατος τι τής
διφθερίτιδος. Εντεύθεν τα συμπεράσματα:
α') τα μικρόβια, είςβάλλοντα ε!ς τόν άνθρώ*
πινον οργανισμόν, πολλαπλασιάζονται καΐ προ-
καλοΰσι συμπτώματα νοσηρά* β') συνυπάρ-
χουσι και συζώσι' γ') γίνονται αίτία και άλ-
λου, ό'λως διαφόρου, νοσήματος* περί του τε-
λευταίου τούτου συμπεράσματος αί γνωμαι
είναι δεδιχατμε'ναι• οι μεν αρνούνται την
μεταμόρφωσιν τών μικροβίων, οι δβ, ώς ό
ΙΙύρρβ, καθηγητής ηδη έν Βερολίνα και
γνωστός βακτηριολόγος, παραδε'χεται χύτην
μετ' άλλων ώς έν έκτάσει έπραγματεύθη έν
τώ Συνεδρίω τών φυσιοδιφών κα! Ιατρών έν
λνίϋδΜάβη τφ 1889. Τα μικροβιολογικά
ταύτα πορίσματα έν εύρεί με'τρψ και δια νε'ων
παρατηρήσεων έπεβεβαίωσαν και νεώτεροι
γάλλοι έρευνηταί, ώς ό Ραηβ, ΝαΐΟΟίΙΐ,
ναιΙΙαηί και ίδία ό ΟΗίίΓηη (Τι^ίΐίΙό άο
ΡαίΠοΙο^ίβ ^ΘΠθΓίΐΙβ ΟΗ. ΒοιιοΗαΓά,
τόμ. Β'), ύποστηρίζων και την άλληλοβοτ;-
θειαν τών μικροβίων έν τγ) ίδία έκαστου έςε-
ΒΙΟΛΟΓΙΚΗ ΕΠΙΤΡΟΠΗ (ΣΤΝΕΔΡΙΑ ΟΕ')
63
λι'ξιι (σ. 108). Έν δέ κχι (χόνον έπιθυ(χοΰ(Χ6ν
δια κλινικών παρατη^ή^ιεων ίδιαιτίρων να
ύποστηρίζωμεν -/ίτοι την έν τφ αύτω άτόμφ
συνύπαρξιν καΐ συ(χβ(ωσιν των (Λίκροβίων. Τα
ττρόςωπα, τα χρη(ΐΐ|Χ£ύσαντα ή(χίν, ήσαν ά-
παντα έλδίοπαθή η έλιιοπαθή καΐ καχε-
κτικά. Ούτω
α') Ασθενής, κάτοικος Μέτρων και πολλά-
κις παθών διαλείποντας, νυν δέ φέρων καΐ
σπλήνα ίκανώς διωγκωριένον, ηλθεν είς τό
ήμ.έτερον Νοσοκομεΐον καΐ ένοσηλεύθη ευλο-
γιών ούχΙ τόσον ελαφρώς* προςεβλήθη δέ την
14^ν ή[ΐέραν άπό της είςόδου, δτε μόλις 6 πυ-
ρετός της ευλογίας κατέπιπτεν, υπό διαλειπόν-
των πυρετών, διακρινθ|Λένων δια των τριών
κλασικών συριπτω^χάτων και ύποχωρησάντων
τνί κινίνη.
β') Ασθενής, εκ Νεαπόλεως της Μικρας
Ασίας, παθών άλλοτε υπό έλειογενών, ένοση-
λεύθη έν τζ) ήμετέρφ Νοσοκθ(Λείφ έπΙ τυφοει-
δεί λίαν χαρακτηριστική) εν τε τοις συ(Λπτώ-
[ΙΛ91 καΐ τοις διαγνωστικοίς σημείοις* την δέ
27^^ ήμε'ραν άπό της ασθενείας προςεβλήθη
υπό έλειογενους πυρετού διαλείποντος ύπό
τύπον συνεχώς τριή(Λερον διαρκίσαντος καΐ τη
κινίνη ύποχωρήσαντος.
γ') Ασθενής, έκ Καρπενησίου, παθών άλ-
λοτε ύπό διαλειπόντων, ένοσηλεύθη έπΙ τυ-
φοειδεΐ πυρετφ, διακριθέντι καΐ διχ της έντε-
ρορραγίας* την ^Ίψ άπό της είςόδου προς-
εβλήθη ύπό διαλείποντος πυρετού τον τύπον
συνεχούς καΐ ίάθη διχ της κινίνης.
δ') Ασθενής, καχεκτικός ένεκα έλειογενοΰς
ασθενείας καΐ φε'ρων σπλήνα πελώριον ένοση-
λεύθη έπι χαρακτηριστικωτάτφ τυφοειδεί, χω-
ρίς να πάθη δ|χως και προςβολήν έλειογενή, ε!
καΐ έφερε την σφραγίδα της ελομιάνσεως.
ε') Ασθενής, έξ Άντιβάρεως, φύλαξ κή-
πων έν Γκιόκ-Σουγιού, υπέστη άλλοτε έλώ-
δεις πυρετούς καΐ φε'ρει ήδη σπλήνα διωγκω-
μενον, ένοσηλεύθη έπΙ πνευ|Λθνία δεξιά, {χετά
την άποδρθ(Αήν δ* αυτής προςεβλήθη ύπό
διαλειπόντων ύποχωρησάντων .τη κινίνη.
Ές αυτών τών πέντε περιπτώσεων απο-
δεικνύεται τρανώς α') δτι έπΙ εδάφους έλειο-
•παθοΰς δύναται να ζήση και να δράση και
έτερον δλως διάφορον [χικρόβιον, π. χ. ιχεταζύ
άλλων τό τής πνευμονίας, τό του τυφοειδούς
καΐ τής ευλογίας, ως έγένετο παρά τοις ή(χε-
τέροις άσθενέσιν, είτε ούτοι άλλοτε επαθον
είτε καΐ διατελουσιν ύπό τό βάρος τής έλώ-
δους καχεζίας και μετά λανθανόντων ή άδρα-
νούντων έν τοίς παρεγχυματώδεσιν οργάνοις
πλασμωδίων β') δτι μετά την έζαφάνισιν του
νέου είςβολέως, ήτοι μετά την άποδρομήν του
νοσήματος ή άρχομένην άνάρρωσιν αφυπνίζε-
ται τό πλασμώδιον τής έλομιάνσεως, έκτος αν
τό τελευταίον τούτο έκ προηγουμένης θεραπείας
τέλεον κατεστράφη, ως τούτο συνέβη έν τη δ'
περιπτώσει* γ') δτι τό πλασμώδιον τής έλο-
μιάνσεως επανέρχεται είς την κυκλοφορίαν καΐ
έκδηλουται δταν ό ανθρώπινος οργανισμός έν
τψ προηγηθένχι περί υπάρξεως άγώνι έξαν-
τληθη' δ') δτι τό πλασμώδιον δέν καταστρέ-
φεται καΐ έπΙ του ισχυρότατου (ου, οΓος είναι
καΐ 6 τυφικός καΐ ό τής ευλογίας, και ύπάρ-
χουσι παρατηρήσεις έπικυροΰσαι ούχι τόν <!ν-
ταγωνισμόν, άλλα τόν αυναγωνισμόν τών μι-
κροβίων προς καταστροφήν του άνθρωπου,
ήτοι έν τψ άγώνι τρύτφ περί ζωής καΐ θανά-
του διαδέχονται άλληλα καΐ δρώσι πού μεν
συγχρόνως εν τινι τών ασθενειών, πού δέ ανεξ-
αρτήτως και κατά διαδοχήν τοιαύτην συν-
εργασίαν μικροβίων παρετήρησεν ό ^^ατήρ
Σανβναη καΐ πολλοί στρατιωτικοί ίατροί
έν λίαν θερμαίς και έλώδεσι χώραις (Έγχει-
ρίδιον περί έλειογ. νοσηλ. σ. 186. Μετάφρ.
Σ. Σ, Άρφάνη, 1899)* όμοίας δΐ παρατηρή-
σεις έδημοσίευσαν και ιατροί αμερικανοί :
ούτω έν τψ 1φ άρθρφ του ΟβΠίΓαΙΜαΙΙ ίίΐΓ
ίηηθΓΘ Μβάίοίη του 1900 αναφέρεται ό
\ναΗίη^{οη, έν 13 περιπτώσεσιν άποδείξας
την συνεργασίαν του πλασμωδίου και του τυ-
φικοΰ μικροβίου δια τής ανευρέσεως τούτου
καΐ τής αντιδραστικής δοκιμής ΥίάαΙ του
ετέρου• ομοίως τό ΒθΐΙίηβΓ Κΐίηίδοΐΐβδ
\νοθ1ΐβη8θ1ΐπίϊ έν τω 14 αριθ. του 1900
αναφέρει περίπτωσιν δημοσιευθείσαν έν Νέα
Τόρκη (Μβά. ^ου^η. 10 Φεβρ.) ύπό του
Ββναϊ18, παρατηρήσαντος πάλιν τόν συνδυα-
σμόν τύφου καΐ έλείου μιάσματος παρά στρα-
τιώτη του τελευταίου κουβαϊΛου πολέμου,
δτε έπΙ 1 1 ημέρας έπενέμετο τόν ασθενή
ό τυφοειδής πυρετός καΐ αίφνης κατά την
πορείαν αύτου έπεφάνη ό ελειογενής διά
καθημερινών ριγών καταρχόμενος' οΒβναπβ,
64
ο ΕΝ ΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΟΤΠΟΛΕΙ ΕΛΛΗΝΙΚΟΣ ΦΙΛΟΛΟΓΙΚαΣ ΣΥΛΛΟΓΟΣ
άφου δια κινίνης κατέστρεψε τα πλασμώδια
του έλδίογενοδς έθεράπενσεν είτα τόν τυ-
φοειδή, συ|Λπλγ)ρωσαντα τό στάδιον τών δια-
δρό(Αων, -ήτοι ρ.έχρΐζ έζαφανισ(χοΰ καΐ του
τυφικου (Λίκροβιου* ο Ββναπβ περί της συνεν-
οχής αμφοτέρων τών μικροβίων έβεβαιώθη
δια της ανευρέσεως του εν τω αίματι πλα-
σμωδίου καΐ του τυφικου (ου δια της κατά
νίάαΐ δοκιμής.
'Ώςτε τα μικρόβια εν τα> οργανισμφ τών
ανθρώπων συνεργάζονται έν ταυτοχρόνφ συν-
δυασμω η διαδέχονται άλληλα εκ περιτρο-
πής, ί, ώς ανωτέρω εΓπομεν, τό λανθάνον
καΐ προςωρινώς υποχωρούν, αφ* ου τό νεωστί
είςβαλόν συμπλήρωση τόν χρόνβν τής εξελί-
ξεως αύτου, αναφαίνεται κεκρυμμένον τέως*
ούτω εν ταΐς ήμετέραις περιπτώσεσι τό έλεο-
γενές πλασμώδιον άνεφάνη καΐ δια πυρετού
έξεδηλώθη, αφ* ου, εξαφανισθέντων τών μι-
κροβίων του τύφου, τής πνευμονίας καΐ τής
ευλογίας, ή τής αντοχής δύναμις του κυττα-
ρικού ίστοδ ημβλύνθη κατ* άκολουθίαν καΐ ή
άμυνα του οργανισμού έν τω κύκλφ.
Ό κ. ΜύνονηΙίδης λέγει δη έΐίέ6χτ\βε
τήν Λροςοχήν αύτοϋ έπΙ τής <ίχέ<ίεως τσΟ
έλωδους μιάσματος καΐ τών έίτιγβνών
αύτφ νόβων, πρό πάντων δέ του τυφοει-
δοϋς πυρετού• έν γένε^ δέν παρετήρησε
μείζονα (ίοδαρότητα τοϋ έπιγενοΟς νοσή-
ματος ένεκα τής προϋπάρ^εως τοϋ έλείου
μιάβματος παρ* ήμίν τόύλάχκίτον, διότι,
κατά τους ευρωπαίους συγγραφείς, καΐ
μάλιστα τοϋ Σανβναη, σπουδάσαντος τήν
σχέσιν ταύτην τοϋ έλείου νοσήματος προς
έπιγενεϊς ασθενείας έν ταΐς άποικίαις ή
προΰπαρ^ις τοϋ έλώδόυς πυρετοϋ προςδί-
δει μεγάλην σοβαρότητα εΙς πάντα τά
έπιγενή νοσήματα, τυφοειδή πυρετόν,
χειρουργικά τραύματα ή καΐ άπλα κτλ.
Ό κ. Χζήστος Χζηστίδης αναφέρει
παρατήρησιν άσθενοϋς νοσηλευομένου έν
τφ γαλλικφ νοσοκομείφ, πάσχοντος έκ
τυφοειδούς πυρετοϋ, προςβληθέντος δέ
άλλοτε ύπό έλώδους μιάσματος• Περί
τά τέλη τοϋ τυφοειδοϋς πυρετοϋ έπαρου-
σίασε χαρακτηριστικούς πυρετικούς πα-
ροξυσμούς, οϊτινες ένέδιδον μόνον εΙς
τάς υποδορίους ενέσεις κινίνης.
Ό κ. Άν. Χζψηίό^ συμφωνεί τφ κ.
ΜανσνηΙίΛιι καΐ προςθέτει δτι, έκτος
τών παρατηρήσεων, άς άνέφερεν, έχει
καΐ δύο άλλους τυφικούς μετά προυπάρ-
ξεως έλώδους μιάσματος, Ιαθέντας χω-
ρίς έκ τούτου νά παρουσιάσίυσι σοβοφό-
τητά τίνα.
Ό κ. Νούλης ομολογεί δτι ουδέποτε
παρετήρησε σύγχρονον ΰπαρξιν οστρα-
κιάς καΐ ευλογίας, άλλως τό τοιούτο
σπανίως παρατηρείται καΐ έν αύτοίς έπ
τοις νοσοκομβίοις τών παίδων. Ουδεμία
δμως υπάρχει αμφιβολία περί συνυπάρ-
ξεως διαφόρων μικροβίων καΐ άπόδειξις
ή διφθερίτις, ή γρίππη κτλ. "Ενεκα της
σχέσεως δμως τοϋ τυφοειδοϋς πυρετού
προς τήν έλώδη μίανσιν, όφείλομεν νά
έξετάσωμεν τάς επιδημίας τοϋ τυφοει-
δούς πυρετοϋ έν έλώδεσι μέρεσιν. Έν
αΰτοίς τυφοειδής πυρετός είναι βαρύτα-
τος, ώς καΐ ή πνευμονία.
Ό κ. Χρ. Χςηαχίδί^ ασπάζεται τήν
γνώμην τοϋ κ. Νούλη ώς προς τήν σχέ^ν
τοϋ τυφοειδούς προς τό έλώδβς μίασμα
καΐ αναφέρει δτι τοιαύτην σσβ(χρα>τάτην
έπιδημίαν παρετήρησεν έν Θεσσαλία έν
τοις έκεΐ νοσοκομείοις.
Ό κ. Μαρονηλίδης λέγει δτι ή ΰπότού
κ. Χρ. Χρηατίδσν μνημονευθείσα επιδη-
μία δέν δύναται νά ληφθή ύΛ*ό>1ην προς
σύγκρισιν ένεκα τών διαφόρων άλλων
περιστάσεων, ύφ' &ς ένοσηλεύοντο οΐ
τυφικοί ούτοι. "Όπως δμως καΐ προηγου-
μένως είπε, λαμβάνει ύπ' δ>1ην τάς έν
τή περιοχζ τής πρωτευούσης μόνον πα-
ρατηρηθείσας επιδημίας τοϋ τυφοειδούς
πυρετοϋ.
Μετά ταϋτα ό κ. Χρ. ΧρηστίΛης άνα-
γινώσκει παρατήρησιν καΐ παρουσιασθεί
τά σχετικά φωτογραφήματα εξανθήματος
βαρείας μορφής, προελθόντος έκ τής λή-
>}/εως άντιπυρίνης έν μικρ(|1 δόσει.
Ό κ. Γεωργιάδης ύπομιμνησκει ότι καΐ
άλλα έτι φάρμοικα, ώς ή κινίνη προκα-
λοϋσι δερματικά ερυθήματα. Ή άνππυ-
ρίνη δμως προκαλεί καΐ κηλίδας μελοάνας.
Ό κ. ΜανονηΙίδης έτυχε νά Ιδη τόν
άρρωστον, περί οδ ώμίλησεν ό κ. Χρ.
Γ
ΒΙΟΛΟΓΙΚΙΙ ΕΠΙΤΡΟΠΗ (ΣΤΝΕΔΡΙΑ ΟΖ*)
65
Χςηστϋης^ ομολογεί δέ δη ουδέποτε
«αρετήρησεν δμοιον Λερκ^ταηκόν, εκ-
φράζει δέ τήν εύχήν δπως τουλάχιστον
μία έκ των ύπό του κ. Χρηατίδου ληφθει-
6ώγ φωτογραφιών δημοβιευθή διά του
Περιοδικοί).
Ό κ. Γ. Σγονρδαΐος αναφέρει δμοιον
σχεδόν περιστατικόν, παρατηρηθέν ύπ' αυ-
τού έν τοΙς νοβοκομείοις τής Λυών. Ή
περί ής ό λόγος άρρωστος, υπηρέτρια, τζ
<$υμβουλή της οίκοδεσποίνης αυτής είχε
λάβει κά>|/αν άντιπυρίνης κατά πδβαν πι-
θανότητα ήμίβεος γραμμαρίου. Τήν αυτήν
έβπέραν έπαρουσίαΰε κατά πλάκα ερύ-
θημα περί τό στόμα καΐ εντός αότοΟ, έφ' ού
άνεπτύχθησαν μετ' ολίγας ώρας φλύκται-
ναι, διοιρραγβισαι καΐ μεταβληθεϊσαι εΙς
πλατέα έλκη. ΈπΙ τρεις κατά συνέχειαν
ημέρας ή μάσησις καΐ ή λαλιά παρεκω•
λύοντο.
ΣΥΝΕΔΡΙΑ ΟζΓ'
12 ^Αηράίου 1900,
ΠροβΧρια Ι. ΣίαΤΗ.
Ό κ. ΔελΙαγραμμάτίΗΰ^ς αναφέρει πε-
ρίπτωσιν νεφρολί'&ίάσεως δεξίΰίς, έχου-
σαν ώδε:
Ή νβφρολιθίασις έξηγγΑθ/) διά των χαρά-
κττορί'ττικών χωλι^ών, οίτινβ; δίχω; καΐ ίκ της
έ'ίρας αυτών ηδύναντο να Οβωρηθώσιν ώ;
ο<ρ6ΐλόρ.6νοι ύς σκωληκοειοίτιδα. Ό άρρωστος,
παρ* ω παρετηρηθη τούτο, έςη/.οντούτη; την
ήλικίαν, κατελήφθη ύκό ίι/υρου πόνου έδρα-
ζοντος κατά την δεζιάν ύπογαστρικήν χώραν
κατά τό ρ,εσον νοητής γραμαης, άγθ(χ.ένης άπό
του ομφαλού ε{ς τήν προσθίαν άνωτε'ραν είλεα-
κήν άκανθαν. Ό πόνος ούτος, ισχυρός καΐ
παροξυστικός, έπηλθεν αυτόματος, κατά δέ τά
μιχρά διαλείμματα προεκαλεΐτο διά της πιέ-
σεως ήττον ίσχυρός* ό άρρωστος είπεν δτι υπο-
φέρει άπό τίνων ήμερων Ιζ άδιαθε^τίας μετά
πυρετού, ίςακολουθουντος έλαορου μέχρι της
ήμβρας της έπισκε'ψεως, υπέφερε δ' εκ δυςκοι-
λιόττοτος, άλλ* ο μεν πυρετός καΐ ό πόνος ώφεί-
λοντο είς γρίππην, ην επαθεν εν Αθήναις τήν
ήμέραν της εκείθεν αναχωρήσεως αύτου, ι{ς
Έ>.λ. φιΛο) Σύλλογος. Τοιιος ΚΙΓ
ταύτην δ * ώφειλετο πιθανώς καΐ ή επίμονος
δυςκοιλιότης. Ή έζέτασις των ούρων κατέ-
δειζεν εκτός πολυαρίθμων ουρικών άποθεμά*
των ακανόνιστου μορφής καΐ πολυάριθμα αι-
μοσφαίρια. Φαίνεται λοιπόν δτι μικρός λίθος,
κατελΟών έκ του δεζιου νεφρού, παρέμεινεν
επί τίνα χρόνον εν τφ συστοίχψ ούρηττίρι
καθ' ο μέρος ούτος, πρΙν είςδύσνι είς τήν μι-
κράν λεκάνην, χιάζεται μετά των κοινών εί-
λεακών αρτηρίας και φλεβός ολίγον ανωτέρω*
του σημείου/ καθ' ο αύται διχάζονται εΙς
ίσωτερικάς καΐ έζωτερικάς. Σημειωτέον δτι
ό πόνος μετεδίδετο κατ* έπινέμησιν προς
τόν δεξιόν νεφρόν και επαυεν άμα τ^ πιέσει
το(3 κυστικού άκρου του δεζιου ούρητηρος. Ή
μετέπειτα πορεία της νόσου κατέδειξε τό ορ-
θόν της διαγνώσεως* ό άρρωστος πρώτην φο-
ράν κατελήφθη υπό πόνων τοιαύτης φύσεως.
ΣΓΝΕΔΡΙΑ 07/
19 Άτιράίσν 1900.
Προεδρία Γ. ΝΟΓΛΗ.
Άναγινώβκεται άποσταλεΐβα παρά τοΟ
κ. ΝίΗ. Γ. ΜοΗρϋου ηΰίρατήρησις ηερί
ηεριητώαεως έγΗεφαΧοψοηίαίας έηιΛημί'
κής μηνιγγίτώος είςβαΐούσης παΐ Ιηξάσης
δίκην ύμενογόνου πνευμονίας•
Μετά ταύτα ό κ. Άν. Χρηαχίδης άναγι-
νώσκει πραγματείαν Περί καρΗίνον τό^
τραχειοβρογχίΗών αδένων καΐ δεντεροηα'
ϋΌϋς τοιούτον έν τφ ήηατι, έχουσαν ώδε:
"Αρρωστος, Αημήχρως Μ., ηλικίας 50 ετών,
άνθρακοπώλης, είςηλθεν είς τό Νοσοκομείον
τη 22 Μαρτίου καΐ απεβίωσε τη 12 Απρι-
λίου. Βέβαιοι δτι άπό 40 ήμερων άλγεΐ κατά
τόν δεξιόν θώρακα ένεκα τραύματος, δπερ
αυτός ούτος διά πτύου ακουσίως κατήνεγκεν
άπό 25 δέ ήμερων έχει βράγχος φωνής, ολί-
γον βή/α καΐ αδυνατεί.
ΊΙ κλινική εζέτασις άπέδειξεν αριστερά
κχι έν τω άνω λοβω ύτταμβλύτητα καΐ άνα-
πνοήν ασθενή, έν τω δεξιω πνευμόνι καταρ-
ροϊκούς ήχους, κενώσεις τακτικάς, ούρα φυ-
σιολογικά, δεξιά έπΙ της 5^« πλευράς μικράν
Β. Ε. 9
66
ο ΕΝ ΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΟΤΙΙΟΛΕΙ ΕΛΛΗΝΙΚΟΣ ΦίΛΟΛΟΓΙΚΟΣ ΪΫΛΛΟΓΟ^:
διέγχωσιν, εχουσαν δγκον καρύου [χικροϋ πε-
πλατυσ(χένου, ένθα δίά της εξετάσεως δια-
κρ(νει τις κριγ(χόν καΐ κλυδασ(ΛΟν, παραδέχε-
ται δέ κάταγ(χα και έκ του αναμνηστικού
κυρούμενον. Ή(χέρας τινάς (χετά την πρώτην
έζέτασιν διακρίνεται ά(Λβλύτης εν τνί βάσει
του αριστερού θώρακος, ένθα καΐ παρακέντη-
σις γενομένη παρηγαγεν ύγρόν ορώδες μέχρις
120 γραμ. συγχρόνως ηρξατο ή άπόχρεμψις
άφροπυωδών ολίγον δυςόσμων, έκ δέ των απο-
χρέμψεων ήσαν και τίνες αίμοβαφεϊς* πυρετόν
είχε προς τό εσπέρας 37,2 — 3, κατά τας
τελευταίας δέ ημέρας 38* θεραπευτικώς ελάμ-
βανεν άποχρεμπτικά, κατά δέ του κατάγμα-
τος έφηρμόσθη ο κατάλληλος επίδεσμος* μετά
σχετικην βελτίωσιν ούδεμίαν προδιδούς κα-
χεξίαν απέθανε σήμερον,
«Μετά τό άνοιγμα του θώρακος έβεβαιώ-
σαμεν ύγρόν ορώδες εν τω άριστερω ημιθωρα-
κί<|)• είτα άφηρέσαμεν τους πνεύμονας, ων ό
αριστερός άνω λοβός παρουσιάζει δια της το-
μής απόστημα ευμέγεθες, έχον τόν περιφερι-
κόν πνευμονικόν Ιστόν πεπαχυσμένον καΐ σκλη-
ρόν όπωςουν την σύστασιν, περί πλέον δέ μι-
κρά ογκίδια πέριξ μεγέθους έρεβίνθων καΐ
λευκών εντός μετά τομήν κατάλληλον καΐ εν
τψ δεξιω επίσης πνευμόνι παρόμοια σκληρά
τοιαύτα εν τμήματι, ενθχ οί μεγάλοι βρόγχοι
αποσχίζονται* πάντα τά τραχειοβρογχικά γάγ-
γλια, αποτελούντα εν σύνολον, σκληρά καΐ
διωγκωμένα μέχρι λεπτοκαρύου τό μέγεθος
και λευκά την όψιν μετά την τομην* έπΙ του
έπιπολής πετάλου του υπεζωκότος κ»ι δεζιά
δγκον έχοντα περιφέρειχν πενίταφράγκου έπηρ-
μένον μέν, αλλά και πεπλατυσμένον, έδρά-
ζοντα δε έπι της 5^^ καΐ 6ΐ« πλευράς, σκλη-
ράν την ύφην καΐ μετά τομην λευκόν την δψιν'
διά βαθυτέρας τομής προς τόν θώρακα άνα-
καλύπτομεν κάταγμα τών είρημένων δύο
πλευρών καΐ τόν οστίτιν ίστόν διηθημένον
έκ της αύτης ουσίας, εξ ης καΐ ό δγκος' τό
ήπαρ, σχεδόν διπλάσιον καΐ περιφερικώς λείον,
εμπερικλείει αρκετούς όγκους τό μέγεθος ώοΰ
μικρού όρνιθος, λευκού; την δψιν, τινάς δέ έν
αρχομένη τήξει, άλλους δε τγ) όπωςούν ίσχυρα
του δακτύλου πιέσει ευκόλως αποβάλλοντας
την εαυτών συνοχήν* έπι του δεξιού λοβού
και προς τό κατώτερον χείλος κύστιν μεγά-
λην πυγμής τό μέγεθος, έμπεριέχουσαν ορώ^ις
υγρόν καΐ πλήθος μέγα κυστιδίων διαφόρου
μεγέθους* έν τοις λοιποίς συστήμασιν οΟίΐν
τό ουσιώδες]).
^ΕπΙκριοίς, ΈπΙ του αποτελέσματος της
νεκροψίας ταύτης παρατηρώ, δτι ή άξίωβις
του άρρωστου ητο ή θεραπεία του κατάγρ-
τος τών πλευρών, δπερ Ιπαθεν έκ του ίιι
του πτύου τραύματος* ή δε τοπική έξέτασις,
άνευρουσα κριγμόν και κλυδασμόν, άνωθεν
του κατάγματος προελθόντα, ώς ήλπίζετο,
έκ συναθροίσεως αίματος, έπεκύρου τά λεγό-
μενα του ασθενούς καΐ ικανοποιεί εν τινι (χέ-
τρψ τάς αξιώσεις της κλινικής* συνετέλεσαν
προςέτι είς τήν άπάτην, εΐ και ή δευτερο-
παθής πλευρίτις τοΟ αριστερού ήμιθωραχίου
εμενεν ανεξήγητος καΐ έξ αύτης της ύπαμ-
βλύτητος του άνω λοβού του πνεύμονος, και
αϊ κάκοσμοι αποχρέμψεις, άποδοθεισαι ύφ'
ημών είς , χρονίαν βρογχίτιδα, εύνοηθείσχν
και έκ της ίδιότητος του ασθενούς ώς άνθρα-
κοπώλου. *Η νεκροψία ανέτρεψε τάς υποθέσεις
καΐ κατέδειξεν ήμΐν δτι και τό ορώδες εκείνο
ύγρόν δέν ητο δλως τυχαΐον προϊόν.
Κατά τά υποδειχθέντα ανατομικά παρα-
σκευάσματα, αρχικώς προύκειτο περί καρκίνου
πρωτοπαθούς τών τραχειοβρογχικών γαγ-
γλίων, ου κλινικώς τά είδικά συμπτώματα
συμπίπτουσι προς τά του πρωτοπαθούς καρ-
κίνου του πνεύμονος* ενταύθα εν καΐ μόνον
τοιούτον ύπηρχε, τό βράγχος* αί δέ αίμο-
βαφείς αποχρέμψεις, δίς μόνον παρατηρη-
Οείσαι, δέν ήσαν καΐ χαρακτηριστικαί, διότι
αύται μετά τών άποχρεμπτομένων σχημα-
τίζουσι πηκτήν έν τω βάθει του πτυελοδο-
χείου, τουθ' δπερ δέν έγένετο* περιπλέον δεν
συνωδιύετο ύπό σταθερού βηχός καΐ δυς-
πνοίας, άπαντώσης συνήθως έν τοίς πρωτο-
παθέσι του πνεύμονος καρκίνοις, περί ών, ώς
καΐ περί της χαρακτηριστικής καχεξίας έν
έκτάσει άλλοτε καΐ έν είδικη μελέτη είπον
τά δέοντα (ββζβΙΙβ Μέάίοιίβ άΌπβηΙ,
Ν« 19 βΐ 20, 4899), καΐ άπερ, εί κα\ εν-
ταύθα περί δευτεροπαθούς του πνεύμονος
προύκειτο καρκίνου, ώφειλον νά σημειωθώσιν
όπωςδήποτε.
*Ήδη προβάλλεται τό ερώτημα: μή τυ-
χόν είχομεν πρωτοπαθή του πνεύμονος καρ-
ΒΙΟΛΟΓΙΚΗ ΕΠΙΤΡΟρΗ (ΣΥΝΕΔΡΙΑ ΟΖ')
67
κι'νον ; Έκ τοΟ άποτβλίσματος της νεκροψίας
κυρ (α έ'δρα θβωρητία τ6 σύστη(Αα των τρα-
χειοβρογχικών γαγγλίων, δθεν ^βυτέροπαθώς
ίιηθηθη ό άριστβρός λοβός, εν φ καΐ τηζις
του δγκου έγίνετο καΐ άττοστηματοποίησις,
βα^θ(χη$όν δέ βραδύτερον αϊ κάκοσμοι απο-
χρέμψεις και >) δευτεροπαθής πλευρίτις' ίκ
της αύτης αρχικής εστίας εγένοντο καΐ αΐ
του δεζιου πνεύμονος διηθήσεις, ή του δεζιου
υπεζωκότος καΐ των δύο πλευρών, ών ή τη- -
ζις ύπηρζεν άφορ(Αή καΐ αΙτία του κατάγ(χα-^
τος, ούχΙ δε τό δια πτύου τραύμα* εντεύθεν
και τα εν τ<|> ηπατι καρκινώματα, μόνη
δέ ή κύστις, ήτις ητο κύστις ύδατίδων,
έγκατέστη ανεξαρτήτως καΐ πολύ πρό του
καρκίνου άνεπτύχθη. *Ότι έδρα πρωτοπα-
θής του καρκίνου αναντιρρήτως ήσαν τα
τραχειοβρογχικά γάγγλια απέδειξα εμμέσως
δια της άνω ρηθείσης μελέτης μου, δτε έν
τρισι περιπτώσεσι πρωτοπαθούς του πνεύμο-
νος καρκίνου ούδαμου του υπεζωκότος δευτε-
ροπαθείς παρετήρησα διηθήσεις, βέβαιοι δέ ό
Τονβά άξιωματικώς λέγων που, δτι ουδέποτε
έν πρωτοπαθέσι καρκίνοις του πνεύμονος πα-
ρατηρούνται δευτεροπαθ«ΐς τοιούτοι έν τφ ύπε-
ζωκότι, έν <!> τουναντίον, δυνάμεθα είπείν,
οί έν τοις γαγγλίοις την γένεσιν αυτών έχον-
τες δια του λυμφατικού συστήματος μετα-
φυτεύονται δευτεροπαθώς εις τάν πνεύμονα,
τόν υπεζωκότα καΐ άλλαχου. *Έτερον ερώ-
τημα προβάλλεται : Όποία ή φύσις του
$γχου ; Βεβαίως μόνη μικροσκοπική έζέτασις
δύναται να λύση την άπορίαν ταύτην, πλην,
φρονουμεν, δυνάμεθα άλανθάστως να παρα-
δβχθώμεν δτι προύκειτο περί καρκίνου έγκε-
φαλοειδους* φύσει ο δγκος ούτος αυξάνει και
αναπτύσσεται ταχέως, τήκεται καΐ άποστη-
μα,τοποιεΐται ευκόλως καΐ τούτου ένεκα συνο-
δεύεται και υπό ελαφρών πυρετικών κινήσεων*
τουτ' αυτό έγένετο καΐ ενταύθα είς την τα-
χείαν δέ άνάπτυξιν του καρκίνου παρά τω
άρρώστφ τούτφ άποδοτέαν και την ελλειψιν
ου μ-όνον τ^ς καχεξίας, ήτις μόνον διά χρο-
νίου εξελίξεως τών νοσημάτων ως τά πολλά
εγκαθίσταται, άλλα καΐ την σχετικήν εύεξίαν
και εύτράφειαν.
Μετά τά ολίγα ταύτα, εφιστώ την ύμετέραν
^ροςοχήν, δπερ λίαν ουσιώδες, είς τά σχετικώς
ολίγα παθολογικά φαινόμενα ασθενούς πρό ενός
περίπου μηνός εργαζομένου καΐ σχετικώς εύε-
κτοΰντος καΐ κατ' άντιπάράθεσιν την διά της
νεκροψίας άποκαλυφθείσαν καταστροφήν δια-
φόρων συστημάτων του οργανισμού ύπούλως
καΐ σιωτηολώς, άνευ παθολογικών εκδηλώσεων
επισήμων, υπό του νοσήματος ύπονομευθέντος.
Ό κ. ΠαηανίΗολάον λυπεϊται, λέγει,
διότι δέν έγένετο παρά τφ άρρώβτψ ου-
δεμία λαρυγγο<ίκοπική έ^έτασις* καθώς
έν τη παρατηρήσει του κ. ΧρηατΙδον ανα-
φέρεται, ύπήρχον βλάβαι τής φωνής, οίον
δυςφωνία κτλ., ήτις προήλθεν έκ πιέσεως
ή παθήσεως τού παλίνδρομου νεύρου του
πλανητικού. Τοιαύται παθήσεις του παλίν-
δρομου ούχΙ σπανίως άπαντώσιν έν τφ
άνευρυσμφ τής αορτής, τζ διηθήσει τών
τραχειοβρογχικών αδένων καΐ έν τζ συ-
ριγγώδει σκληρώσει τών κορυφών τών
πνευμόνων.
Ό κ. Νούλης έκφράί^ει τήν γνώμην δτι
πρόκειται Ισως έν τζ περιπτώσει ταύτη
ούχΙ περί καρκίνου, άλλα περί τοπικής
φυματώδους επεξεργασίας τών αδένων
ό πυρετός, ό παρατηρηθείς παρά τφ είρη-
μένψ άρρώστφ, εξηγείται κάλλιον διά
τής τελευταίας ταύτης υποθέσεως, Ό
Ι»οοοα(1 περιέγρα\|τεν άλλοτε τοιούτου
είδους φυματιώδεις επεξεργασίας κατό-
πιν .Ισχυρών κτυπημάτων.
Ό κ. Λιμΰίζάκης φρονεί δτι ή μικρο-
σκοπική έξέτασις του ανατομικού πάρα-,
σκευάσματος του κ. Χζησχίδσυ δύναται
νά άρη πάσαν άπορίαν. "Οσον δ' άφορη:
τήν πρωτοπαθή διήθησιν τών αδένων, ό
χρόνος τής εμφανίσεως του βράγχους
είναι σπουδαϊον διακριτικόν σύμπτωμα.
Ό κ. Άν. Χρηστίδης, απαντών τφ κ.
ΠαηανίΗολάου ομολογεί δτι έκ τών υστέ-
ρων άναγνωρίί,ει δτι ή λαρυγγοσκοπική
έξέτασις ητο αναγκαία και ενδιαφέρουσα,
δυςτυχώς δμως τό κάταγμα μόνον, δι' δ
ό ασθενής είχε προςέλθει εΙς τό Νοσο-
κομεϊον, επέσυρε τήν προςοχήν αύτοϋ.
Ώς προς τήν ύπόθεσιν δμως του κ.
Νσύλη, λέγει δτι δι* αυτόν ούδ' ή ελαχί-
στη αμφιβολία υπάρχει περί τής καρκι-
νώδους φύσεως τής διηθήσεως. ΚαΙ ή
68
ο ΕΝ ΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΟνΠΟΛΕΙ ΕΛΛΗΝΙΚΟΣ ΦΙΛΟΛΟΙΊΚΟΣ ΣΓΛΛΟΓΟΣ
σκληρότης των γαγγλίων κσΐ ή δευτερο-
παθής διήθηβις του ήπατος άΛ:οδεικνύου<ίι
τρανότατα δτι πρόκειται ,περί νεοπλά-
σματος. Γινώσκει δτι καΐ έν τή φυμα-
τιώσει υπάρχει δευτεροπαθής διήθησις του
ήπατος, άλλ* οΐ μικροσκοπικοί χαρακτή-
ρες είσι πάντη διάφοροι* μικραΐ καΐ πολλα-
πλά! διηθήσεις, έν ψ έν τφ καρκίνω όλίγαι
καΐ μεγάλαι, δπως έν τφ περί ού ό λόγ-ος
περιστατικφ, "Οσον δ'άφορ(^ τό ν πυρετό ν,
κάλλιστα εξηγείται έκ τοϋ έν τφ ύρι-
στερφ πνευμόνι σχηματισθέντος αποστή-
ματος. ^^^^^
ΣΥΝΕΔΡΙΑ ΟΗ'
26 ^ΑηριλΙον 1900.
Προ6δρ(α Γ. ΝΟΓΛΗ.
Ό κ. Ανδρέας ΆνχΙηας αναφέρει τάς
έπομένας χζεΧς ηεριητώσεις άηοαχημά'
των τοϋ ήηατος*
Κύριοι,
Παρατήρησίς Α\ Τηλέμαχος Τ., ηλικίας 23
ετών, υποδηματοποιός, διαμένων από τριών
ετών έν Άλιξανδρβίίϊε. Άσθενή^τας ίκ τίνος
εντερικής διαταράξεως επανακάμπτει είς την
πατρίδα αύτου Τένεδον, ίπου τό πρώτον έπε-
σκέφθην αυτόν. Παραπονείται έπΙ πόνφ κατά
τό δεζιόν ύποχόνδριον καΐ την δεζιάν ώμο-
πλάτην. Ή έξε'τασις αποδεικνύει αυςησιν του
δγκου τοϋ ήπατος, ουδέν 5μως σημείον ώρι-
φμένον ανευρίσκω έπώδυνον και κλυδάζον.
Σπλην μετρίως διωγκωμένος. Ιΐυρέσσει με-
τρίως* η εσπερινή θερμοκρασία ην 38,5^, ή
πρωϊνη 37,5^' ουδέν τό έζαιρετικόν από του
αναπνευστικού συστήματος, πλην ρόγχων τι-
νών κατά την βάσιν του δεζιου πνεύμονος.
ΚαΙ ως έκ τών συμπτωμάτων καΐ ως έκ του
τόπου της προελεύσεως του άρρωστου ύπώ-
πτευσα ήπατικόν απόστημα, άλλα μετά τίνος
επιφυλάξεως, καθ* δσον δέν ήδυνάμην να
αποκλείσω εντελώς τό ελειον μίασμα, του
άρρωστου παθόντος άλλοτε έλείους πυρετούς.
Συνέστησα την έν τη έξοχη διαμονήν καΐ
ανέγραψα την κινίνην καΐ την ίρβ(χΙ μετά
του ΚβΓίηβδ ΐηίηβΓαΙ, άπερ ένόμιζον τότε
ως είδικά φάρμακα κατά τών αποστημάτων
του ήπατος!
Δέκα η δώδεκα ημέρας μετά την πρώτην
έπίσκεψιν ό άρρωστος επανέρχεται διηγούριι-
νος δτι άπό της προτεραίας άποχρέ(ζπτιτβιι
άφθονα πυώδη και αιμόφυρτα πτύελα, ων
δείγμα έκόμισέ μοι. Δέν μοι εμεινεν ή ελαχί-
στη αμφιβολία δτι τό απόστημα έκενοντο
διά τίνος βρόγχου. Ή πυώδης άπό/ρ6•Αψις
έξηκολούθησεν υφισταμένη έπί τινας ημέρας,
ό πυρετός κατέπεσε καΐ ό άρρωστος έπέστρι-
ψεν είς τα ίδια καλώς έχων.
Τό περιστατικόν τούτο είναι διαφέρον ώ;
προς την εκβασιν του αποστήματος. Γνωττόν
δτι τά αποστήματα του ήπατος, άφιέμενα ε!;
Ιαυτά, εχουσι την τάσιν να διανοίγωνται είη
προς τά (ξω είτε εντός τών τζαρακαμέι^ων
δργάνων, πλην έάν ό θάνατος έπέλθη προτοδ
τό απόστημα ύπερβη τά δρια του νίπατος,
τουθ'δπερ συμβαίνει 56**^ έπΙ τοις 100, κατά
τόν ΗοηΐΒ, Ή διά του πνεύμονος και τών
βρόγχων διάρρηξις του αποστήματος είναι,
ως γνωστόν, ή συνηθέστατη πάσης άλλης έκ-
βάσεως* δταν δέ απλώς ή συγκοινωνία προς
τά εξω ηναι βρογχική μόνον, ελάχιστα ίΐ
τό παρέγχυμα του πνεύμονος ένδιαφέρηται,
τότε ή πρόγνωσις είναι ευνοϊκή και ή ίασις
επέρχεται ταχεία, ως συνέβη νυν.
Παρατήρησις Β\ Αημήτρως /Ι, ηλικίας 12
ετών, έξ Ηπείρου, είςέρχεται είς τό Νοσοχο-
μείον τών Παίδων του Άγίον Γεωργίου, τ^
17/1 Μαρτίου φέρων κατά τήν ήπατικήν
χώραν συρίγγιον. Οι γονείς διηγούνται, και
ό παίς αυτός, τυγχάνων ευφυέστατος, δτι
πρό 1 Υ2 έτους έν ω συνέπαιζε μετ' άλλων
συνομηλίκων έλαβε κτύπημα ίσχυρόν διά ρο-
πάλου κατά τό δεξιόν ύποχόνδριον άνευ θλά-
σεως τών περιφερικών απαλών μορίων. Μιτζ
τινας ημέρας παρετήρησε κατά τήν πληγ£ί-
σαν χώραν, λίαν έπώδυνον ούσαν, έξοίδησιν,
ην βραδύτερον οΐ ίατροι της πατρίδος αύτου
εσχασαν, άποφηνάμενοι περί αποστήματος του
ήπατος* κατά δέ τήν άφήγησιν τών γονέων
πύον άρκετόν, ώςει 500 γραμμάρια, εξήχθη.
Έκτοτε μένει συρίγγιον, δΓ δ προςήλθεν ίνα
συμβουλευθη ημάς.
Εξετάζοντες τοπικώς τόν άρρωστον, πα-
ρατηρουμεν έν τω δεξιφ ύποχονδρίφ δύο έ*.
του μ., δεξιόθεν της παραστερνικης γραμ-
μής, διασεσωληνωμένον συρίγγιον, διήκον σχε-
ΒΙΟΛΟΓΙΚΗ ΕΠΙΤΡΟΠΗ (ϊΤΝΕΔΡΙΑ ΟΗ')
69
δόν οριζοντίως έκ των πρόσω προς τα οπίσω
καΐ ολίγον προς τα άνω είς βάθος 11 — 12
6». του [Χ. Ή αντιστοιχούσα χώρα ιΐναι ολί-
γον έπηρ(Αέντ,, ούσα η έδρα καταφανούς πα-
ραπλεύρου κυκλοφορίας. Τό άνα(Ανηστικόν καΐ
ή έξέτασις του συριγγίου πείθουσιν δτι πρό-
κειται περί αποστήματος τραυματικού του
ήπατος ενεκχ θλάσεως αύτου.
Ή θεραπεία, ην εφήρμοσα, είναι απλού-
στατη : άπόξεσις καλή δια του τε'μνοντος κο-
χλία ρίου και πλύσις αντισηπτική* άντι δέ
του ελαστικού σωλτίνος ενώθηκα απλώς είς τό
στόμιον του έλκους τεμάχιον γάζης. Ή έπού-
λωσις έπηλθε ταχύτατη, μετά 8 ημέρας. Ό
παις άφηκε τό νοσοκομείον ύγιώς έχων. Ή
επαρσις της αντιστοίχου τω συριγγίφ χώρας
είχε καταπέσει και ή φλεβική παράπλευρος
κυκλοφορία ήλαττοΰτο ήμερα τη ήμερα μέχρι
τελείας αύτης εξαλείψεως.
Τό περιστατικόν τούτο νομίζω διαφέρον
δια δύο λόγους* πρώτον καΐ κυρίως δια τήν
τραυματικήν αύτου αρχήν* γνωστόν δέ δτι
αΐ εκ τραύματος πυώδεις ηπατίτιδες είναι
λίαν σπάνιαι. Δεύτερον δε δια τό θεραπευτι-
κόν αποτέλεσμα απλής άποζέσεως του συριγ-
γίου, δπερ έπΙ μήνας εμενεν άθεράπευτον.
'Όσον θεωρώ καΐ εγώ ανωφελή καΐ κινδυ-
νώδη τήν άπόζεσιν δια τέμνοντος οργάνου
τών άποστηματικών κοιλοτήτων του ήπατος,
ήν πρώτος εφήρμοσε ν ό ΤσαγκαρόΧας αμέσως
μετά τήν σχάσιν αυτών , τοσούτον ή θεραπευ-
τική αύτη μέθοδος φαίνεταί μοι δίδουσα
κάλλιστα αποτελέσματα, εφαρμοζόμενη κατά
τήν άποθεραπείαν, οπότε ή κοιλότης μετα-
βάλλεται ε!ς συρίγγιον. Τήν πορείαν ταύτην
ήκολούθησα και εν τζ) άκολούθφ περιστατικά)*
Παρατήρησις Γ\ *Αχάλενς Σφ., ηλικίας 30
ετών, εκ Τενέδου, κρεοπώλης, είςέρχεται είς
τήν κλινικήν ημών τήν 1/14 Μαρτίου 1900
σναλείς παρά του (ατρου της νήσου κ. Γιαν-
ψονίάτον, έζ ου εχω ακριβές τό αναμνηστικό ν
του αρρώστου. Έν ολίγοις διηγείται ούτο;
δτι από του Αυγούστου του παρελθόντος
έτους έπασχε δυςεντερίαν, άπό του Όκτω-
βρίου δε ήσθάνετο πόνον έντετοπισμένον έν
τ<5> δεζιω ύποχονδρίω, ταυτοχρόνως δέ πυρε-
τός καΐ ιδρώτες έβασάνιζον αυτόν τακτικ,ώ-
τατα, τής εσπερινής θερμοκρασίας κυμαινό-
μενης μεταξύ 40^ καΐ 39,5^. Διαγνούς έπΙ
τέλους ο Ιατρός απόστημα του ήπατος, μίαν
ή δύο εβδομάδας πρό τής ενταύθα έλεύσεως
του αρρώστου, εξήγαγε διά δύο παρακεντή-
σεων πύον γρ. 250 τό δλον. Ή παρούσα
κατάστασις του άρρωστου είναι ή έξής' Όψις
γεώδης καχεκτική μετά ικτερικής χροιάς
του σκληρωτικου χιτώνος τών οφθαλμών.
*Αλγεί αυτομάτως καΐ τη πιέσει κατά τήν
ήπατικήν χώραν. Τό ήπαρ ηύξημένον τόν
δγκον καΐ κατερχόμενον μέχρις άνωθεν του
ομφαλού, κλυδάζει καταφανώς κατά βάθος.
Ουδέν εκ μέρους του αναπνευστικού συστή-
ματος, πλην υγρών τίνων ρόγχων κατά τήν
βάσιν του δεξιού πνεύμονος* ό άρρωστος δέ.
άπό τίνος ενοχλείται υπό βηχός. Ή έξέτασις
τών ούρων άπέδειξεν νπερδιπίαοίαν την ποσό-
τίμα τής ουρίας και χολής αίσθητήν ποσό-
τητα. Ουδέν εκ του εντερικού σωλήνος, σχέ-
σιν έχον προς τήν προηγηθείσαν δυςεντερικήν
κατάστασιν. Ουδέν εκ του κυκλοφορικού συ-
στήματος, πλην τής συμπαρομαρτούσης ταίς
τοιαύταις νοσηραίς καταστάσεσιν ατονίας του
καρδιακού μυός.
Τής χειρουργικής επεμβάσεως κριθείσης
απαραιτήτου, προέβην τη 2/15 Μαρτίου εις
τήν ριζικήν θεραπείαν, ήτοι τήν εύρείαν διά-
νοιξιν του ηπατικού αποστήματος, άκολουθή-
σας τήν μέθοδον του 8ίνθΤηαΐ^βνΈίίίΐ6,
μετά τροποποιήσεις, ήν συνεβούλευσαν ό Ζ)β-
/οηίαί'ηβ, ΒοηίΙΙ])^ Ιχ^οηά καΐ άλλοι.
Προς τόνωσιν του πάσχοντος ενήργησα ενέσεις
φυσιολογικού ορού είς άρκετήν ποσότητα.
*Εγχείρησις, Αναισθησία διά χλωροφορ-
μίου. Ή πρώτη δοκιμαστική παρακέντησις
διά βελόνης τής συσκευής Ροίαπί, γενομένη
τρεις δακτύλους κάτω τών δεξιών νόθων
πλευρών είς τήν έπέκτασιν τής μαζικής γραμ-
μής, δίδει εξοδον είς πύον παχύρρευστον
οδηγούμενος υπό τής παρακεντήσεως ταύτης
τέμνω κατά στρώματα οριζοντίως τους αντι-
στοίχους ιστούς είς εκτασιν 10 — 12 έκ. μ.,
ήτοι τό δέρμα, τους μυς μετά τών απονευρώ-
σεων και τό περιτόναιον, προς δ ούδεμίαν
έχει πρόςφυσιν τό ήπαρ, καθ* δσον ή διά του
δακτύλου εξέτασίς μοι επέτρεψε νά αντιλη-
φθώ. ΠρΙν ή τάμω τό ήπαρ συνέρραψα τό
περιτόνιον προς τήν Γλυσσώνειον θήκην ίνα
70
ο ΕΝ ΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΟΥΠΟΛΕΙ ΕΛΛΗΝΙΚΟΣ ΦΙΛΟΛΟΓΙΚΟΣ ΣΤΛΛΟΓΟΣ
προστατεύσω την μεγάλην πιριτονιακην κοι-
λότητα ((χέθοδος Όβ/οηίαίηβ). Είτα τέρω
τόν• ηπατικόν Ιστόν ίιζ\ της όΧηγοϋ βελόνης,
ης την ση(χασίαν πάντες γινώσχετε, ε(ς βάθος
2 έκ. τοΟ (Α., οπότε έζε'ρχεται ποσότης 500
γρ. πύου παχύρρευστου καΐ αΙ(χοφύρτου. Δια
της αναρροφητικής συσκευής του Ροίο,Υΐί οέν
ηδυνήθην να έζαγάγω άλλο πύον, καίτοι (χε-
τεχειρίσθην την παχυτε'ραν βελόνην. Άπο-
σύρας ταύτην καΐ εξετάσας δια του δακτύλου
την κοιλότητα, . παρατηρώ (πλην των άνω-
|χαλιών καΐ των κατά διαφόρους διευθύνσεις
ύπαρχουσών χορδών) αμέσως υπό τόν δά-
κτυλον και προς τα δεξιά της τομής έτε'ραν
. έπιφάνειαν λείαν και καταφανώς κλυδάζου-
σαν. Έπ* αύτης δια του μαχαιριού φέ^ω εύ-
ρείαν τομην ένοοσαν τάς δύο άποστηματικάς
κοιλότητας, καθ* δσον αναμφιβόλως ήσαν δύο,
η κενωθεισα ηδη, ή καΐ μικροτ/ρα, καΐ η τε-
λευταΐον διανοιχθεισα, ή μείζων, διότι έζ αυ-
τής εξήχθη η τεραστία ττοσότης πύου μετά
έσφακελωμένων ίσ-ίών, 3 Υ2 χιλιόγραμμων
τουλάχιστον. *Ώςτε ή δλη ποσότης υπερέ-
βαινε τάς 4 λίτρας. Είτα διεσωληνωσα διά
διπλού παχέος ελαστικού σωληνος την κοιλό-
τητα καΐ άπέπλυνα αύτην επιμελώς δι' ελα-
φράς διαλύσεως άχνης υδραργύρου. Επίδε-
σμος ασηπτικός.
Ή μικροσκοπική έξέτασις του πύου έδειξε
την ύπαρξιν σταφυλόκοκκων*
Μετά την έγχείρησιν ο πυρετός ηρξατο
ελαττούμενος, κατέπεσε μέχρι του φυσιολο-
γικού, εδειξεν επί τινας ετι ημέρας διακυ-
μάνσεις αντιστοιχούσας είς την άπόπτωσιν
γεγαγγραινωμένων ίστών του παρεγχύματος
και άπό της 14/27 Μαρτίου μέχρι της 1/14-
Απριλίου, δτε άφηκε τό νοσοκομείον, διετέλε-
σεν απύρετος. Τάς πλύσεις της κοιλότητος
ενήργουν του λοιπού άσηπτικώς δι' άπλου
ορού φυσιολογικού άπεστειρωμένου. Την
1 4/27 Μαρτίου κατά την πλύσιν έξηγαγον
άπό της κοιλότητος μέγα τεμάχιον, ως ήμί-
σειαν παλάμην, ηπατικού ίστου έσφακελω-
μένου, δπερ άπέφρασσε τά χείλη του τραύμα-
τος, καθ' δν χρόνον άπέσυρον τους σωλήνας
όπως καθαρίσω αυτούς. Άπό της στιγμής
εκείνης ό πυρετός δεν άνεφάνη πλέον καΐ η
έπούλωσις τής πελώριας κοιλότητος έβαινε
ταχεία. Ουδεμία χολορραγία καθ' δλην την
άποθεραπείαν.
Τη 25/7 Απριλίου άπέξεσα διά του κο-
χλιαρίου την σμικρυνθεισαν ηδη κοιλότητα
άφήσας ένα μόνον σωλήνα* 35 ημέρας μετ»
την έγχείρησιν ό άρρωστος, άναλαβών σχε-
δόν πλήρεις τάς δυνάμεις αύτοΰ, μη ένοχλού-
μένος υπό του βηχός άνεχώρησε φέρων συ-
ρίγγιον 10 έκ. μ. βάθους ελάχιστα πυορροουν.
Καθ* ας δε άρτίως εχω πληροφορίας ο άρ-
ρωστος ευρηται εν πληρει αναρρώσει, τό δΐ
έλκος εν τψ έπουλοίΐσθαι.
Τό διαφέρον της τελευταίας ταύτης πα-
ρατηρήσεως έγκειται καΐ έν άλλοις μέν, ΐδίω;
δμως είς τό μέγα ποσόν του έξαχθέντος πύου
καΐ είς την ταχύτατη ν έπούλωσιν η σιρ-
ρίκνωσιν τής άποστηματικής κοιλότητος, ως
επίσης καΐ την ταχυτάτην άνάρρωσιν του πά-
σχοντος, ον έπιθανάτιον σχεδόν ένεχείρησα.
Έν» τούτοις αναφέρεται περίπτωσις καθ' ην
ηπατικόν απόστημα περιείχεν άνω των 8 λί-
τρων. Ή ιστορία τών αποστημάτων τον
ήπατος διά τών εργασιών και άλλων μίν συγ-
γραφέων, αλλά καΐ τών ημετέρων Καρϊούΐη,
Τσαγκαρόλα, ΚαραβΙα, είναι σχεδόν πλήρης
υπό τ ε παθολογικην καΐ συμπτωματολογικην
εποψιν. Νομίζω δτι πρέπει νά τονίσω τοΰτο,
δτι, τής διαγνώσεως άπαξ τεθείσης, η θερα-
πεία δέον νά ηναι χειρουργική καΐ άμ$σος,
εκτός αν τό απόστημα κατέχη θέσιν άπροςπέ-
λαστον, δπερ σπανιώτερον συμβαίνει.
ΣΥΝΕΔΡΙΑ Οθ'
3 Μαίον 1900.
Προεδρία Ι. ΣίΩΤΗ.
Ό κ. Παηανυίολάον αναφέρει τήν άκό-
λουθον ηερί άντανα$€λαατίΗθϋ λαρνγγο'
οΛάσμον παρατήρησιν:
Κνρτοι,
ϋρό 10 μηνών παρετηρησα .κύριον 35
ετών πάσχοντα άπό 3 ετών. υπό τά έξης πε-
ρίεργα φαινόμενα : κατά τό δειττνον, κατά ττ,ν
κατάποσιν, κατά τάς πρωϊνάς άποχρε'μψεις
άπεφράσσετο πολλάκις αίφνιδίως ό λαιμός αυ-
τού ούτως, ώςτε δέν ηδύνατο επί τίνα δευτε-
ρόλεπτα ν' άναπνεύσγ)• κατάστασις άνυπόφβ-
δίΟΛΟΓίΚΗ ΕΠΙΤΡΟΠΗ (ΣΤΝΕΔΡΙΑ ΟΘ')
71
ρος, ίμβάλλουσα αυτόν %1ς αβγάλην άνησυ-
χι'αν. Τρί(Αηνος β{$(κη θ«ρ*πβ{α πάρα (χυνα-
δέλφφ της πόλεως ή[Λών, <τυνιστα(Αένη είς
γαργαρισ(χούς, ψεΛασ^Λους καΐ καυτηριάσεις
του 9άρυγγος(;) ε!ς ούδίν ίσχυσαν 6 ηδη
ύποχονδριαχός γενόμενος άρρωστος ά(Λφέβαλλε
περί του προςεχους [χέλλοντος τ^ίς ζωής αύτου,
υπόθετων 5τι ανίατος τις προς (χοιραΐον τίλος
φέρουσα πάθησις εμφωλεύει εντός του λάρυγ-
γος αύτου.
Ό πάσχων έκτος έλαφράς τίνος υπεραιμίας
του φάρυγγος ουδέν παρουσιάζει σημειον του
λάρυγγος, δι* ου να ύποπτεύσγ) τις ύλικην
πάβησιν τών νεύρων του λάρυγγος η των κέν-
τρων αυτών. — Τό διάφραγμα της ρινός κατά
την όπισόίαν αύτου μοιραν κλίνει έπΙ τα αρι-
στεροί, άπό δέ της κυρτότητος ταύτης προέ-
χει άκανθα οστεΐνη, εφαπτομένη της υπερ-
τροφικής κάτω αριστεράς ρινικής κόγχης, ώςτε
δυςχερης άπέβαινεν ή δια του ρώθωνος τού-
του αναπνοή. Κατά τό ^ινοφαρυγγαίον κοί-
λωμα ολίγη βλέννα προερχομένη άπό της ρι-
νός ένεκα του ελαφρού αύτης κατάρρου.
Κατά την έπαφήν του οπισθίου φαρυγγικού
τοιχώματος διά βάμβακος προςηρμοσμένου είς
τό άκρον μήλης, ό άρρωστος ήγέρθη άποτό-
μως, εξέτεινε τό σώμα αύτου, ερριψε την κε-
φαλήν προς τά οπίσω, αν έστρεψε τους όφθαλ-*
μούς, ερριπτάσθη τηδε κάκεισε μάτην ζη-
τών άπ' άκρου είς άκρον τον δωματίου νά
άναπνεύση. Ή κατάστασις αύτη διήρκεσεν
έπΙ 10" — 12", καθά ηκούσθησαν πολλάκις
βραχείς, διακεκομμένοι λυγμοί αναπνευστικής
τάσεως* ολίγον κατ' ολίγον ή αναπνοή έλαβε
την κανονικήν αυτής τροχιάν ό άρρωστος
περιεχύθη τέλος υπό ίδρώτος ψυχρού. Πρό
έμου άνεπτύχθη κατάστασις, οίαν παρατηρεί
τις ενίοτε, δταν άδέζιοι χείρες βιαίως έντινά-
ξωσι φάρμακόν τι εντός του λάρυγγος ένίων
ν€υρικών ατόμων, ήτο& λαρυγγόσπασμος άρ-
κβτά έντονος, δμοιος προς τήν κατάστασιν
ίκιίνην, ή-ςις τοσάκις έπΙ τριετίαν ήδη άνήρ-
πασεν αυτόν άπό δαιτός προκειμένης.
Επειδή τό φχινόμενον τούτο έπήρχετο
πολλάκις κατά τήν κατάποσιν, συνηθέστατα
δέ κατά τήν άπόχρεμψιν στερρώς επΙ του
φαρυγγικού τοιχώματος προςκεκολλημένου
βλεννώδους εκκρίματος, προερχομένου, κατά
τήν γνώμην μου, άπό του ελαφρού χρονίου
ρινοκατάρρου, διετάχθησαν πλύσεις τής ρινός
διά φυσιολογικής διαλύσεως μαγειρικού άλα-
τος κατ' οίκον καΐ έκαυτηριάσθη έπτάκις,
άπαξ καθ* εβδομάδα, διά τριχλωρικου οξέος
(ΒΟίά. ΐΓΪθ1ΐ1θΓίΙΟβΙίθαΐ1ΐ) ή υπερτροφική
αριστερά κάτω ρινική κόγχη αύτου. "Εκτοτε
ό* άρρωστος εμενεν ελεύθερος τής όχληροτάτης
αύτου ταύτης παθήσεως.
Προύκειτο λοιπόν ενταύθα περί ανάκλαση^
χου λαρυγγοοηάομσν παρ* Ινήλίκι, ίνεκα
ντίερτροψίκον κατάρρου της φινός ή του ερεθι-
σμού του άπό τούτου έπΙ τόν φάρυγγα καταρ-
ρέοντος εκκρίματος. Τήν περίπτωσιν ταύτην
έκρινα κατάλληλον ν* ανακοινώσω, ώς λίαν
σπανίαν διότι ολίγισται περιπτώσεις λαρυγ-
γοσπάσμου ανακλαστικού παρ' ενήλιξιν ένεκα
ρινικής παθήσεως έδημοσιεύθησαν (8θΥηηΐ6Τ'
ύνοάί, Ηο(γηαηη, Ηβνι^ηρ, ΒηαηΙί),
Ό κ. Τξάντας άναγινώβκει άνακοίνω-
6ιν ηερί διαφαηισμοϋ τών ήμιδ$αφανών
τοιχωμάτων τοϋ βολβοϋ εΙς άπάντησιν
τής έτακρίόεως του κ. Γαβριηλίδον.
Κι/ριοτ,
Τη 4 Μαρτίου 1898 έπαρουσίασα παιδί-
σκην έγχειρηθείσαν έκ διπλού συγγενούς κα-
ταρράκτου, εφ* ης επέδειξα διάφορα πειρά-
ματα, άπεδείκνυον δέ τό δυνατόν τής διαφω-
τίσεως μέρους τών τοιχωμάτων του βολβού.
Έκ τούτων έξήγον τό συμπέρασμα δτι δύνα-
ταί τις τόν πλάγιον φωτισμόν νά /ρησιμο-
ποιήσγ) ώς διαγνωστικήν μέθοδον, άφου εν
περιπτώσεσιν δπου εχομεν ανάγκην νά γνω-
ρίζωμεν αν τά τοιχώματα του βολβού ήναι ή
μή διαφωτίσιμα, τουθ* δπερ επιδιώκει και ή
μέ&οδος τής ίπαφης,
Σημειωτέον ό'η τά πειράματα ταύτα, καΐ
καθ' έαυτά κρινόμενα, δεν ήσαν άμοιρα δια-
φέροντος. Όντως βραδύτερον, τόν *Ιούνιον του
1898, ό καθη-^ροτής /ίΐ>δθΛ6βΓ^ έπαρουσία-
ζεν έν τγ) Φυσιολογική Εταιρεία του Βερολί-
νου ασθενή έξωφθαλμικόν, ίνα έπιδείξτ) τό
φαινόμενον του ανεστραμμένου είδώλου διά
τής διαφανείας τών τοιχωμάτων.
*Ίδωμεν λοιπόν τίνα είναι τά μειονεκτήματα
τής περί ης ό λόγος μεθόδου κατά τόν κ. Γα-
βριηΙΙΛην καΐ κατά τής ανακοινώσεως μου
καθόλου.
72
ο ΕΝ ΚΩΝΣΐΆΝΤΙΝΟΤΛΟΛΕΙ ΕΛλΰΝίΚΟϋ ΦΙΛΟΛΟΠΚΟΣ ΣΤΛΛΟΓΟΣ
Έν πρώτοις θεωρώ ττεριττόν να έπΐ(χιίνω
είς τό ζήτη(Αα της προτεραιότητος της μεθό-
δου (χου, διότι ούδεραν επιδέχεται ά(Λφιςβή-
τησιν, ούτε ε!ς τό φαινόμενον του άνεστρα(χ-
[χένου είδώλου της φλογός τηςλα(Απάδος• διότι
ευκόλως πείθεταί τις δτι ουδέποτε ωκειοποιή-
θην αυτό. Σημειώ μόνον δτι ανακριβώς απο-
δίδεται τό πείραμα τω ΗβΙτΗΟΐίζ τ, τω ΥοΙΙ^-
γηαηη, διότι ό Μα^βηάίβ ηδη τω 1816
έγινωσκε τούτο.
*Όθεν ελθωμεν αμέσως εις την ούσι'αν.
1) Μέγα μειονέκτημα ανευρίσκει ό κ. Γα-
βριηλίδης δτι η μέθοδος είναι ανεφάρμοστος
έπΙ οφθαλμών, ων ό φακός είναι τεθολωμένος,
πασχόντων δηλαδή εκ καταρράκτου, έν πε-
ριπτώσεσι δηλαδή καθ* ας κατά τόν συνάδελ-
φον εχομεν ανάγκην να προςδράμωμεν είς την
μέθοδον ταύτην. Και λοιπόν σπεύδω ν* απαν-
τήσω δτι τό μειονέκτημα τοΰτο δίν υφίστα-
ται. Πλείστα πειράματα έγένοντο, έξήτασα
πολυαρίθμους καταρρακτικούς, ου μόνον ατε-
λείς καταρράκτας, άλλα καΐ ωρίμους, καθ' ην
ώραν δηλαδή έγχειροΰμεν αυτούς, απεκόμισα
δέ την πεποίθησιν δτι η διαφώτισις τών τοι-
χωμάτων είναι κατά κανόνα δυνατή* δύναν-
ται νά μοι προςαγάγωσι αριθμόν τίνα καταρ-
ρακτικών καΐ αναλαμβάνω νά επιδείξω επΙ
τούτων τό δυνατόν της διαφωτίσεως. Έν τω
πίνακι, δν υποβάλλω, βλέπει τις αριθμόν τίνα
καταρρακτικών εξετασθέντων μετ* αποτελέ-
σματος δια της μεθόδου.
Έπεδείξαμεν δ' άλλοτε πρό της Βιολογικής
Επιτροπής καταρρακτικόν, παρ* ω διά της
διαφωτίσεως του σκληρού εζωθεν διεφαίνετο
μέλαινα γραμμή, αντιστοιχούσα προς την
πριονωτήν περιφέρειαν (οΓδΙ δθΓΓδίΙα)• εντεύ-
θεν ταύτης ύττηρχε προς τά πρόσω και ετέρα
ζώνη, ήτις βεβαίως έφωτίζετο' παρά τισι τών
καταρρακτικών δύναταί τις ν* άντιληφθη πλην
της κυκλοτερους μελαίνης γραμμής και δοκί-
δας μελαίνας κατά διαστήματα ίσα από τής
μελαίνης γραμμής άρχομένας καΐ βαίνουσας
προς τά πρόσω, αντιστοιχούσας δέ προς ύπερ-
σωρεύσεις μελαγχρωστικής κατά φύσιν αύτόθι'
παρατηρουμένας. Δύναταί τις ούτω νά εχη
πρό αύτου τοπογραφικήν είκόνα τής διαθέσεως
του ακτινωτού σώματος έπΙ ζώντος διά τής
^ου ημών, τουθ* δπερ δι' επιδείξεις άνα-
τομικάς δεν είναι άχρηστον ενίοτε μάλιστα
έπΙ παθολογικών περιπτώσεων ό προςδιοριτ(ΐ6ς
τών ορίων τής ΟΓΕ δβΓΓδίΙα είναι αναγκαίος.
Ούτω έπι τής έγχειρήσεως οίΙίοΙΟΠίίβ, της
κατά του γλαυκώματος, η άναγνώρισις της
μελαίνης γραμμής δύναται νά όδηγήση μέχρι
τίνος σημείου δέον ή τομή νά προβη, ίνα ρ,
ύπερβγ) τά δρια του ακτινωτού σώματος.
*Αλλά καΐ από γενικής απόψεως, δταν γνω-
ρίζει τις τά δρια τών διαφόρων μερών παντός
οργάνου έν τω άτόμφ τφ υπό έξέτασιν, η ω-
φέλεια μοι φαίνεται αύτόδηλος.
Καταλήγομεν λοιπόν είς τό συμπέρασμα
δτι τό μειονέκτημα τής μή διαφωτίσεως τοδ
καταρράκτου δέν υφίσταται* τουναντίον μά-
λιστα ή διαφώτισις έπ' αύτου είναι δυνατή
καΐ προσωτέρω ή παρά τοίς εχουσιν ύγιά τόν
φακόν. Έζασθενούται μέν τό φώς διερχόμε-
νον διά του ήμιδιαφανους σώματος, άλλ' αρ-
κεί νά μεταχειρισθώμεν φακόν ίσχυρόν καΐ νά
διαστείλωμεν τήν κόρην, ίνα έπιτύχωμεν την
διαφώτισιν κατά γενικόν τουλάχιστον κανόνα.
Είναι δέ πλείσται αϊ περιπτώσεις, έν αΓς
ενδείκνυται τότε ή χρήσις τής μεθόδου ταύ-
της καΐ πολλάκις ημείς εσχομεν περιστατικά.
Μνημονεύω ίδίως τά τραύματα του βολβού τα
έπιπλεκόμενα μεθ' αιμορραγιών του υαλώδους
ύγρου και καταρράκτου* ένόσφ τό αίμα έπλημ-
μύρει τόν βολβόν, τά τοιχώματα ήσαν δλως
αδιαπέραστα υπό του φωτός, δσον δμως προέ-
βαινεν ή άπορρόφησις του αίματος, τοσούτον η
διαφώτισις έπΙ μάλλον και μάλλον ήτο δυνατή.
2) Ό κ. Γαβριηλίδης ευρίσκει άνεφάρμο-
στον τήν μέθοδον έπι οπισθίων συνεχειών,
καθιζημάτων περιφακίου, παχέων εξιδρωμά-
των, λευκωμάτων του κερατίου, έπι νεφελίων
και κηλίδων αύτου. ΈπΙ πληθύος περιπτώ-
σεων, δπου αί συνέχειαι τής ίριδος δέν είναι
παμπληθείς, ή έπι ιζημάτων περιφακίου ή
νεφελίων του κερατίου, ή μέθοδος τής διαφω-
τίσεως είναι δυνατή* επίσης έπι έλαφρας
θολώσεως του κερατίου, ώς έπΙ οξέος γλαυ-
κώματος ή έπΙ ξηρώσεως κερατίου, ή δίαφώ-
τισις είναι δυνατή, ένω ή οφθχλμοσκόπησις
δύναται νά ήναι αδύνατος.
3) *Γπαρχουσών αιμορραγιών του υαλώ-
δους ύγρου, ή μέθοδος κατά τόν κ. Γαβριηλί-
δην είναι ανεφάρμοστος. *Αν αί αίμορραγίβι
ΒΙΟΛΟΓΙΚΗ ΕΠΙΤΡΟΠΗ (ΣΥΝΕΔΡΙΑ Οθ')
73
ηναι άφθονοι, δντως ή διαφώτισης είναι αδύ-
νατος, Ή ίδιότης 5(χως αύτη ακριβώς παρέχβι
ένδ£{ζβις ώφελίμιους τω κλινικψ• διότι δια της
οιαφωτισεως των τοιχω(Αάτων θα παρακο-
λουθώ την κατάστασιν τών αί(Λθρραγιών* δσον
αύται^άπορροφώνται, τοσούτον τα τοιχώιχατα
διαλά(χπουσιν έπι μάλλον δια της (χεθόδου.
Είναι πολύτιμος η συμβολή έπΙ τοιούτων πε-
ριπτώσεων, εαν μάλιστα δι* άλλο κώλυμα
(καταρράκτης λ. χ.) ή οφθαλμοσκόπησις ηναι
αδύνατος.
Ό καθηγητής Πανάς Ιδημοσιευσε (ΑγοΗ.
άΌρΙΐ. 4896) περίπτωσιν, δπου η έξε'τασις
διά της μεθόδου του φωτισμού δι* επαφής
(ΐΑΖηρβ'Ββηββ) έδε{κνυε την ύπαρξιν δγκου
του ακτινωτού σώματος. Έγένετο έξόρυζις
καΐ άντΙ του δγκου άνευρέθη λεπτή στιβάς
αίματος* ογκίδιον δί άνευρέθη έν τη ωχροί
κηλίδι' τό γεγονός τούτο δίν έχρησιμοποιήθη
ίνα κηρυχθγ) ή μέθοδος του ΣιαηξΙ6-Ηβη88
άχρηστος, άλλ' ίνα έξακριβωθώσιν αΐ περι-
στάσεις, δπου ή αδιαφάνεια δύναται να πα-
ρατηρηθη. Τό αυτό ρητε'ον καΐ περί της μεθό-
δου ημών. Ενταύθα οφείλω να παρατηρήσω
δτι επί λεπτών εκχυμώσεων του βολβού ή δια-
φώτισις του σκληρού διά του φακού δέν πα-
ρεμποδίζεται.
4) «Όσάκις τα οστά του ίίόγχου η της
ρινός προεξέχουσιν, ή μέθοδος δέν χρησιμεύει
αρκούντως». *Ότε ίν τυΙ ανακοινώσει ημών
έλεγομεν δτι μέρος του βολβού καΐ ούχΙ δλον
τόν βολβόν δυνάμεθα να φωτίσωμ£ν, βεβαίως
τχ κωλύματα ταύτα εϊχομεν ύπ' δψει. Μήτοι
ή μέθοδος του φωτισμού δι' επαφής είναι δυ-
νατόν να εφαρμοσθη είς δλον τόν βολβόν ;
χρτοσιμοποιεί τις δσον ή φυιική θέσις του βολ-
βού επιτρέπει. Δέν είναι δμως και άςία περι-
φρονήσεως ή μοίρα, ην δυνάμεθα να διαφωτί-
σωμ,εν. Δέν πρέπει άφ* ετέρου να λητμονώμεν
τους ΙζωφΟαλμικούς, παρ* οίς ή ε^έτασις διά
ττ^ς μεθόδου ταύτης είναι έντελεστάτη. * Ακρι-
βά^ δι παρά τούτοις συμβαίνει πολλάκις να
ιχωμ.εν ανάγκην να μάθωμεν αν ύπάρχη δγ-
κος τις ή ουχί.
Είς τους έχοντας απλώς προβλήτας τους
οφθαλμούς, αλλά καΐ είς ουκ ολίγους στατομε-
τριχά^ς κανονικού; έχοντας όφθχλμούς, ή έςέ-
τασις είνα: δυνατή καθ' δλην την περιφέρειαν.
Έλλ. Φίλο). Σύλλογο;. Τόμο; ΚΙΓ
5) Τελευταίον μειονέκτημα θεωρεί ό κ. /α-
βριηΙΙδης δτι διά ταύτης δέν εϊναί ποτε δυ-
νατόν νά φωτισθγ) ό βολβός είς εκτασιν εύρυ-
τέραν της εξεταζόμενης υπό του οφθαλμοσκο-
πίου. Ή μέθοδος αποβλέπει δλην την μοίραν
του βολβού την δυναμένην νά διαφωτισθη,
είτε προςι-ί-ήν τφ οφθαλμοσκοπίψ είτε μή'
ούδΐ μειοί την άζίαν της μεθόδου τούτο* διότι
ή οφθαλμοσκοπική έξέτασις δίν αποκλείει την
χρησιμότητα πάσης άλλης μεθόδου* αν ύπάρ-
χγ) άποκόλλησις του αμφιβληστροειδούς καΐ
ύποπτεύωμεν την ν^ταρξιν δγκου ύπ' αυτόν,
προς ταίς ένδείζεσι ταίς οφθαλμοσκοπικαϊς,
εχομεν απόλυτον ανάγκην νά γνωρίζωμεν άν
τά τοιχώματα ηναι διαφανή ή μή, τουθ' δπερ
ή εν λόγφ μέθοδος κατορθοί διά την προςιτήν
αύτη μοίραν.
*Από της προκαταρκτικής ημών ετι ανα-
κοινώσεως διεκρίναμεν την διαφώτισιν τών
τοιχωμάτων τοΟ βολβού τήν γινομένην διά
«εντόνου φωτεινού κώνου]», δπερ κατορθουται
τη χρήσει ίσχυρου φακού, ώς έζεφράσθην, άπό
του πειράματος του είδώλου τής φλογός (Μα-
^βηάίβ'-νοΙΙίΎηαηη). ΚαΙ τό μίν είδωλον
τής φλογός άρχήθεν εθεωρήσαμεν ώς δυνάμε-
νον νά χρησιμεύση προς προςδιορισμόν τών
οφθαλμοσκοπικών ορίων ' διά του οφθαλμο-
σκοπίου δηλαδή δυνάμεθα νά ίζετάσωμεν μέ-
χρι του σημείου, δπου τό είκόνιον τής φλογός
δύναται νά διαφαίνηται προς τά πρόσω έπΙ του
σκληρού χιτώνος. Όντως δέ, τούτο τό πεί-
ραμα έχρησιμοποιήθη ύ^ό του ΌοηάβΤβ προς
άνεύρεσιν του προςθίου δυνατού οφθαλμοσκο-
πικού όρίσυ. *Ότε δμως μετεχειριζόμεθα συγ-
κεντρωτικόν φακόν προς διαφώτισιν τών ήμι-
διαφανών τοιχωμάτων του βολβού, παρετη-
ρήσαμεν δτι φωτίζομεν ούτω καί τι πλέον του
οφθαλμοσκοπικού ορίου, προσωτέρω δηλαδή
του μέρους, μέχρις ου τό είδωλον τής φλογός
του πειράματος του Μαρβηάίβ^νοΙΙζΥηαηη
είναι όρατόν επΙ του σκληρού.
*Εν τψ πινάκι, δν υποβάλλω πρό υμών,
εκθέτω τά αποτελέσματα καταμετρήσεων έπΙ
100 περιπτώσεων, όπου έν (δίαις στήλαις
βλέπει ^ις τά δρια τής διαφωτίσεως έπΙ έμ-
μετρώπων, μυώπων καΐ ύπερμετρώπων ώς
καΐ έπΙ καταρρακτικών, *Αν αφήσω κατά μέ-
ρος τους καταρρακτικούς, δπου συχνά, ώς
Ο. Ε. 10
^'
74
ο ΕΝ ΚαΝΣΤΑΝΤΙΝΟΤηΟΛΕΙ ΕΛΛΗΝΙΚΟΣ ΦΙΛΟΛΟΓΙΚΟΣ ΧΤΛΛΟΓΟΣ
1ί-,
φαίνίται ίν τφ πίνακι, κατορθουτΛΐ ή δια-
φώτισες μέρους (η χ,χΊ Λου Ιστιν δτβ) του
ακτινωτού σώ(Αατος κατά τρόπον άναντιρρη-
τον, βλέπομ^ν δτι τ6 ό'ριον της διαφωτισιως
προςβγγίζει τφ χβίλιι του κβρατιου σχετικώς
πλβίον έπΙ ύπΕρμετρώπων τούναντ(ον έπΙ (ΐυ-
ώπων^ ή ίκτασις της (χη 55ιαφωτιζθ(χ.ένης μοί-
ρας του σκληρωτικου ιΐναι σχετικώς ευρύτερα,
έν ψ οΐ έμμέτρωπες κατέχουσι τ6 μέσον με-
ταξύ τών δύο τούτων άκρων* ρητέον δμως δτι
καΐ αΐ εξαιρέσεις δέν είναι ολιγαι* ύπάρχουσι .
μύωπες, ών η διαφώτισις είναι προσωτέρα
της τών έμμετρώπων καΐ ούτω καθεξής. ΕΙ-
δον έμμέτρωπα, ου τό δριον της διαφωτίσεως
{φθάνε μέχρι 4 χμ. (τταρουσιασθέντα έν τη
' Βιολογική Έπιτροτρη).
Κατά τόν π(νακα τούτον ή δια του φακοΰ
διαφώτισις ίττΐ έμμετρώπων κυμαίνεται με-
ταξύ 5 Υ2 ύ^οχιλιοστομέτρων καΐ 7 ^/^ ύττοχ.
από του χείλους του κερατίου.
Ένεκα τών καταμετρήσεων τούτων ηδυ-
νηθημεν απ* αρχής τής προκαταρκτικής ανα-
κοινώσεως μας ν* άποοανθώμεν δτι δυνάμεθα
να φωτίσωμεν δια του φακού (=8ντόνου φω-
τεινού κώνου) υπέρ τα οφθαλμοσκοπικά δρια.
Τη 16 Όκτωβρίου 1898 εν τη αυτοκρατο-
ρική Ιατρική Εταιρεία εξετέλεσα καταμε-
τρήσεις πρό τών μελών* δια φακού 30 διο-
πτριών συγκεντρών τό φώς διεφώτιζον μέχρι
6 ύτΓοχμ., έν ω τό είδωλον τής φλογός έσβέν-
νυτο ύποχιλιοστόμετρά τινα περαιτέρω.
Έν ω λοιπόν δια του φακού φωτίζομεν
μέχρι 5 ^/^ — 7 Υ^ ύποχμ. από του χείλους
του κερατίου, είναι γνωστόν εκ τών καταμε-
τρήσεων του Όθηάβν8, του ΟνΟβΠΟΐν, του
ΌτΗΟ/άΙί καΐ άλλων ε τι δτι τό ειδωλον τή;
φλογός του πειράματος του Μα^βηάίβ- ΥοΙΙ^'
τηαηη απέχει του χείλους του κερατίου άπό
7 ^2 — 9 72 ύποχμ. Τό δριον τοΰτο κατά την
γνώμην πάντων τούτων συμπίπτει προς τά
δρια, ά διά του οφθαλμοσκοπίου δυνάμεθα νά
προςεγγίσωμεν.
*Ωςτε πάντες συμφώνως άναγνωρίζουσιν
δτι έπΙ έμμετρώπων τά οφθαλμοσκοπι^ίά δοια
καΐ τά του ειδώλου συμπίπτουσι κυμαινόμενα
μεταξύ 7 Υ2 — ^ 72 ^^^Χ!^• Είπομεν δμως
ανωτέρω δτι διά του φακού τά δρια τής δια-
φωτίσεως κυμαίνονται μεταξύ 5 Υ2 — ^ Υ2
ύποχμ. Υπάρχει δηλαδή διαφορά 2 περίπου
ύποχλ. μεταξύ οφθαλμοσκοπικής έξετάβιως
ώς προς τό πρόσθιον δυνατόν δριον και της
διά φακού διαφωτίσεως, αφ* ου άπεδε(ζοΐ|αν
δτι διά του φακού φωτίζομεν πλέον τών ορίων,
είς ά είναι δυνατή ή συγκρότησις του ειδώλου
τής φλογός.
Περί δέ του φακού τών 30 διοπτριών α-
παντώ δ τι άρχήθεν υπεστήριξα δτι 6 φωτει-
νός κώνος δέον νά ήναι έντονος* άφίεται τω
παρατηρητή νά κάμη χρήσιν φακοΰ μάλλον
ή ήττον ισχυρού κατά τάς περιστάσεις* ίτι
δμως θέλει τις νά φθάση τό ΙΏΒΧίίΠαΐΏ, χρε*
πει νά κάμη χρήσιν ώς οΓόν τε ισχυρότερου
φακού. Ουδέποτε είχον ορίσει την δύναμιν τοΰ
φακού έν διοπτρίαις.
Πώς δμως συμβαίνει ώςτε ή διά του φα-
κού διαφώτισις νά ύπερβαίνη τά οφθαλμοσκο-
πικά δρια, πώς δηλαδή έν ώ διά του οφθαλ-
μοσκοπίου έξετάζομεν μέχρι 8 — 9 ύποχρ.
άπό του χείλους του κερατίου, ώς πάντες πα-
ραδέχονται, διά του φακού φωτίζομεν μίχρι
6 ύποχμ. ; Είναι πιθανόν δτι οφείλεται κατ«
μέρος είς τό διάχυτον φώς, δπερ διά του ήρ-
διαφανους χείλους του κερατίου ή και διά τη;
ίριδος ακτινοβολεί ται κατά τήν δι* ισχυρού
φακού συγκέντρωσιν φωτός, έν ω τφ όφθαλ-
μοσκοπουντι δέν είναι χρησιμοποιήσιμον.
Άλλα καΐ άλλως δυνάμεθα νά έπεκτείνω-
μεν τό έδαφος τής διαφωτίσεως διά του φα-
κού. Έαν προςπιέσωμεν αρμοδίως τήν άκτινω-
τήν χώραν, ώςτε νά είςωθήται προς τόν οπτι-
κόν άξονα του βολβού, έπιτυγχάνομεν ευκόλως
νά φωτίτωμεν μέγα μέρος του ακτινωτού σώ-
ματος και ίδού δτι δεν είναι αληθές δτι εινα:
φυσικώς αδύνατον τό πράγμα. Άν προς ίχι-
τυχίαν του σκοπού προςφεύγωμεν είς μέσα, ά
προς τούτο θεωρουμεν πρόςφορα, τούτο οεν
είναι αμάρτημα, νομίζομεν.
Ειδομεν τίς ή το ή αξία τών αντιρρήσεων
του κ. Γαβριηλίδσν κατά τής μεθόδου καθό-
λου. Ή ατέλεια του πειραματισμού ήγαγε τόν
κ. συνάδελφον είς επικρίσεις, ας θ' άπέοιυ-
γεν, άν συνεμορφουτο αυστηρώς προς τόν τρό-
πον του πειραματίζεσθαι, δν ήκολθ'^θ/,σχ{ίίν.
Άν ήτο αληθές λ. χ. δτι ό καταρράκτης κω-
λύει τήν διαφώτισιν, βεβαίως ή μέθοδος 6ί
έχανε μέγα μέρος τής χρησιμότητός της*
ΒΙΟΛΟΓΙΚΗ ΕΠΙΤΡΟΠΗ (ΣΤΝΕΔΡΙΑ ΟΘ')
75
άλλ* εϊδομιν δτι τούτο είναι πιπλαντ^ιχίνον
καΐ νοριίζω δτι ή διβυχρίνητις του ζητήματος
τούτου, ή πιριγραφή της μέλαινης γραμμής
του 0Γ3 δβΓΓδίΕ, ή διάφορα τών ορίων της
οια φαχου διαφωτίσβως πρ&ς τ^ν του ειδώλου
της φλογός ή καΐ υπό του ΣΗτηαΐΐΙί καθιερω-
θείσα θα ηρκουν και ταύτα μόνα να δείζω^ιν
δτι ουκ επι ματαίφ άπησχόλησα υμάς δια του
ζητήματος της διαφωτίσεως τών ήμιδιαφα-
νών τοιχωμάτων του βολβού.
Άλλ' ή μέθοδος ε/ει και τάς πρακτικας
αύτης έφαρμογάς καλώς χειριζόμενη* ειπομεν
πόσον μας έχρησι'μευσεν επΙ αίμοφθάλμων,
τραυματικών η μη, περιπτώσεων, δπου τό
οφθαλμοσκόπιον άπεκλειετο. Πλην τούτου ή
μέθοδος έβοήθησεν ημάς ε{ς την διάγνωσιν α-
ποκολλήσεως του χοριοειδούς καΐ ακτινωτού
σώματος. Έν τοιαύταις περιπτώσεσιν ως καΐ
έπΙ διαρρήξεων του προσθίου μέρους του χο-
ριοειδούς και του ακτινωτού σώματος ου μό-
νον παρέχει καλας πληροφορίας ή μέθοδος
αύτη, άλλα προφανώς υπερτερεί της «μεθόδου
δι' επαφής». ΔΙν εσχον την εύκαιρίαν να ΐδω
περίπτωσιν άλλοτρίου σώματος τών τοιχω-
μάτων δυναμένην να διαγνωσθη δια της με-
θόδου, πειραματικώς δμως πολλάκις έπείσθην
περί του πράγματος* εννοείται δΐ δτι τό άλ-
λότριον σώμα δέον να ηναι ευμέγεθες και ιδίως
να πρόςκηται τοίς τοιχώμασιν εν αίς μοίραις
ταύτα είναι διαφωτίσιμα, άλλως φυσικ(1|> τζ)
λόγφ δεν υπάρχει ενδειξις.
Άλλ' ή εν λόγφ μέθοδος παρέχει και έτέ-
ραν έκδούλευσιν* δια τών <^υζητήσεων περί
όριου διαφωτίσεως δια φακού ήχθημεν προς
άπόδιιζιν του δυνατού της διαφωτίσεως του
ακτινωτού σώματος να έπινοήσωμεν την πίε-
σιν τούτου δια ραβδίου ή του δακτύλου, ήτις
δντως εύρύνει εξόχως την διαφωτιζομένην
χώραν. Ταύτην δμως τγ.ν άτλουστάτην μέ-
θοδον μεταχιιρισθέντες κα^ά την όφθαλμο-
σκόιτησιν, εϊδομεν δτι τό ζήτημα, περί δ μά-
την πολλοί ενησχολήθησαν, του δυνατού της
εξετάσεως δια του οφθαλμοσκοπίου του ακτι-
νωτού σώματος και δη του ΟΓΒ 8βΓΓΗΐ£1, του
άκτινοειδους κύκλου, τών άκτινοειδών προβο-
λών, αΐτινες μέχρ: τούδε ζηλοτύπως άπεκρύ-
πτοντο από της εξετάσεως ημών (πλην εξαι-
ρετικών περιπτώσεων), τό ζήτημα τούτο ήτο
ήδη λελυμένον δια τ^!ς δακτυλικνίς πιέσεως
καΐ δια παντός λελυμένον. ΚαΙ όμολογοΟμ&ν
δτι ύπίρξεν ε(ς ημάς ή αρίστη Ικανοποίησις.
Πιναξ
καταμετρήσεων προαϋίον όρίον διαφαηίοεως
τών ήμιδίαφανίον τοιχωμάκαν τον βολβού,
ΜΠΙΠΒΣ
1) Α. *Ανδρ., έιών 55. Μυωιτ(α — 20 νηοχ,
Διά φ(χκοδ διαφωτίζεται ρ^χρι. . • • • • 7
2) Δ. Γ., έτ. 19. Μ.— 9 Δ.
Είδωλο ν φλογός πρδς τά Ινδον μέχρι 10 V»
Ι ν » » έξω » 11
Διά φακοΟ διαφωτ. μέχρι 8
Ι » » μβτά ιτ(β0ΐν μέχρι • • 5
Μβτ* άτρο)τ(νης ή διαφορά βίναι μικρά•
Βολβός Λροέχων Ιρις καστανόχρους•
3) Α. Μ. ετών 48. Μυα>χ(α Ιοχυρά•
'Ιρις καΰτανόχρους.
ΕΙδωλον φλογός σχηματ(ζ6Τ€η μέχρι. 8 V»
Δια φ<χκοΟ άνευ χρήοεως άτροιτίνης . 7 Υ,
» 1 μετά χρήβιν » , 6 V,
111 πίεοιν τοιχωμάτων• • 4
4) Σ. Π., έτ. 20. Μ.— 7 Δ., Ιρις μέλαινα.
ΕΙδωλον φλογός μέχρι 9
Διά φακού άνευ άτρο)τ(νης μέχρι • . • • 7
5) Π. Μ., έτ. 21. Μ. 17 Δ.
ΕΙδωλον φλογός μέχρι 97,-10
Διά φοκου μέχρι 77,- 8
6) Μ. Π. έτ. 70. θολερότητες φοκοδ Μ— 1^
Διά φΟκου φα>τ(ζ. (τά 2 ύποχ. οκιερά) 4
> Ι μετά πίεοιν μέχρι 5
7) Η. Υ. έτ. 19 Μ— 2,75 μετ» άβτιγμ. καθέτου— 0,50.
Διά φακοΟ 6
8) Ο. Κ., έτ., 16. Μ- 5,50 Δ.
Διά φοκου β ν*
9) ΚίΓ., έτ. 70. Μ— 6 7, Δ. θολερ. φακού.
Διά φοκου 4
10) Φ. Ι. έτ. 19. Μ.— 2,50 Δ. μετ' άοτιγμ. 1 Δ.
ΕΙδωλον 9
Διά φακο6 7
11) Ν., έτ. 72. Μ— 20 Δ. θολερ. φΟκοδ.
Διά φακού 5
12) Γ. Ε., έτ. 50 κυανόφθ. Μ.— 6 Δ.
ΕΙδωλον 9
Διά φ<χκο6 7
> 1 μετά «τιέοεως μόλις 4--5
13) Στ. Ν., έτ. 29, μελανόφθ. Μ.— 12 Δ.
ΕΧδωλον 97,-10
Διά φοκοΟ 8
14) Έλ. 1. έτ. 26. Μ-1 Δ.
ΕΙδωλον 87,
4»ά φακρο ..,...,..,...., ^ . 7»
76
ο ΕΝ ΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΟΤΠΟΛΕΙ ΕΛΛΗΝΙΚΟΣ ΦΙΛΟΛΟΓΙΚΟΣ ΣΓΛΛΟΓΟΣ
ΒΜΙΜΒΤΡΔΠΒΣ
1) *Ι. Δββιτ., ετών 46. νηοχ.
Διά φακοΰ Λιαφα}τ(ζ6ται μέχρι 6
2) Π• Π. έι. 18. Έχει ΙρΙτιδα όρρώδη μβθ»
Ι^ημά^ων έπΙ κερατίου καΐ «ροοθίου θα-
λάμου θολεροΰ* ΐρις μέλαινα.
ΕΙδωλον φλογός μέχρι 8
Διά φακού ι 7
» » μβτ* άτροηΐνην 6
3) Α. Ζ. έτ. 40, κυανόφθαλμος
είΛωλον 8
Διά φοκου 6 V,
> » μβτά μυδρίαΰΐν 5
4) Α. Τ. έν. 25. Ίρις καβτανόχρους.
Διά φακοδ 6
5) Ι. Κ. έτ• 46, καοτανόφθαλμος
ΕΙδίυλον άπλοδν 8
Διά φακοδ 6 7,
6) Δ. Ύό. έτ. 30. Λεύκωμα κερατίου ιτεριγε•
γραμμένον κυανόφθαλμος.
Διά φακοδ 5
Ό έτερος τών οφθαλμών είναι μέλας (έτε-
ρόγλαυκος). Π&οα διαφώτ, αδύνατος.
7) Ο. Π. ετών Ί8, κυανόφθαλμος.
ΕΙδωλον 8
Διά φακοδ 6 7»
8) Σ. Στρ., ετών 19, κυανόφθ(ΐλμος•
Διά φακοδ 6
9) Δ. Τβ. έτ. 24.
Διά φακοδ 3 7»
» » ^4 πιέβει 5 7»
ΕΙδωλον 7 7,
10) Β. »Ε16., ετών 42, κυανόφθ.
ΕΙδωλον 9
Διά φθ(κοδ 7 7,
> » ^4 πιέσει 5
11) Α. Ζ. ετών 48.
Διά φακοδ 5
12) Ζ. Χ. ετών 38.
ΕΙδωλον καΐ άνευ άτροηίνης 4
*ΕλΙ τών 0Γ3 86ΓΓ^ΐΗ καταφανής έξωθεν μέ-
λαινα γραμμή τή διαφωτίσει* τό είδωλον
έπ• αυτής γίνεται ελλειψοειδές μετά με-
γάλου άξονος οριζοντίου* πρό ταύτης γΙ-
νεται έκ νέου κανονίκόν (στρογγύλον).
Ή σκιερά απέχει τοδ χείλους τοδ κερ.
6 7, ύηοχ., είναι δέ πάχους 1 7, ύποχ.
Διά φακοδ 4
13) 1. Αν. ετών 28.
Διά φακοδ , 5
14) Π. Διά φακοδ 5
15) Δ. Γ. ετών 8. Κατάρρους άνοΙξεως,Ύπερ•
χρωμΙα.
ΕΙδωλον δέν παράγεται, διά φακοδ μετά
μυδριάσεως μόνον φωτίζεται άμυδρώς ... 8
15) Ζ. Δ., ετών 16.
Διά φακοδ . , . . . . , . . , . ^ . , , , 6
16) Γ. Π. ετών 48. ^.
ΕΙδωλον , 8
Διά φακοδ ρ•|^
ΥΠΕΡΜΕΤΡϋΠΕΣ
1) θ. Σολ., έτ. 24. Ύπερμ. + 2 Δ.
Διά φακοδ διαφωτίζεται μέχρι 7
2) Όλ. Τσ., έτ. 7. Στραβισμός έσωτ. έπάλλη-
λος μελανόφθαλμος, + 5,50 Δ.
Διά φακοδ 4
3) Χ. Εύστ., ετών 30. + 2 Δ.
Ηδωλον 7 V
Διά φακοδ 5—5 V,
4) Χ. Δ , ετών 35, κυανόφθαλ., + 3 Δ• μετά
άστιγμ. + 1,50 Δ.
ΕΙδωλον 6 γ^
Διά φακοδ 5
» » μετά μυδρίασιν 4 V,
> » καΐ μετά πίεσιν 2 '/,
5) Π. Γιοδ., έτ. 50. Καστανόχρους* + 3 Δ.
ΕΙδωλον 7 V
Διά φακοδ 5 '/ι
6) Χ. έτ. 55. Γλαύκωμα* πρ. θάλαμος άβαθης•
Διά φ<χκοδ , 4
7) Γ. Ν., έτ, 19. Κασταν. Υ + 3 Δ.
ΕΙδωλον 7
Διά φακοδ 4 ^Ί
8) Χ. Ζ. ετών 50.
Διά φακοδ μέχρι 4
(τά 2 ύποχ. σκιερά σχετικώς).
9) Δ. Δ. έτ. 50 + 1,5 Δ.
ΕΙδωλον 77,
Διά φακοδ 6
10) Ή. Άν. έτ. 27. μελανόφθ. -μ'4 Δ. Στρα-
δισμός έσωτ. εόθειασθείς δι'έγχειρήσειος.
Είδωλον 7
Διά φακοδ μετ' άτροπίνης 5 *;',
11) Σ. Χ. έτ. 30. Υ + 4 Δ.
Εϊδωλον 7
Διά φακοδ καΐ έσω καΐ έξω 5
12) Μ. Δ. έτ. 46. κυαν. + 1.5 Δ.
ΕΙδωλον . 7
Διά φακοδ 5
13) Μ. Τρ., έτ. 16. Υ. 4- 5 Δ.
ΕΙδωλον ' 5
Διά φακοδ 3 V,
14) Κ. Κλ., ετών 40. Υ -+- Ι Δ.
Διά φακοδ 4
15) Γ. Ν. έτ. 45* Υ. + 1.50.
Διά φακοδ 6,50
16) Σ. Άς. έτ. 30. + 1.50.
Διά φακοδ 6^
17) Μ. έτ. 63 Υ. -μ Ι Δ.
Διά φακοδ 5,50
τό έν ύποχ. σκιερόν.
ΚΑΤΑΡΡΑΚΤΑΙ ΔΡΙΜΟΙ
1) Ι. κ., ετών 60. Παρουσιάσθη πρό τής Βκ)•
ΒΙΟΛΟΓΙΚΗ ΕΠΙΤΡΟΠΗ (ΣΤΝΕΔΡΙΑ ΟΘ')
77
λογικής τ^ 30 Δ/6ρίου 1898* ό καταρρά-
κτης ήν ούτω προηγμένος, ώςτβ τή έίπ-
ούο^ ένεχειρήθη έν τφ Νοοοκ. νηοχ,
Διά φακού φα)τ(^6ται |ίέχρι 3-3 7*
Τά 0Γ81 86ΓΓ31& διαφαίνονται ώς οκιερά
γραμμή έξέχουοα των πέριξ πεφα>τιομέ-
νων μερών* ή φωτιζόμενη μοίρα το6
ακτινωτού 6* είναι μελαγχρουοτέρα τού
χοριοειδούς.
2) Δ. Μ. έτ. 60. Καταρρ. ΰπερώριμος.
Διά φακού • 3 '/«
3) Μ. Π. έτ• 70. Κατάρ. ύπερώρ.
Έλάχιοτα φωτίζεται• βϋνυπάρχει γλαύκω-
μα Ιβως καΐ θολερότης ύαλώδοος υγρού
έξ αιμορραγιών.
4) Α. Β. έτ. 42 Καταρ. περιφ<χκοφακικ6ς ύπε-
ρώριμος άπό ίΟ ετών.
Διά φακού μετά μυδρίαοιν 3
ΟΐΈ 86ΓΠΐΐ3 ώς οκιερά γραμμή.
5) Β. 'Ε!6. Κατάρ. παθολογικός• έτ. 42.
Διά φακού (οκιερά γραμμή) 3
6) Γ. Τ. έτ. 58• κυανή Ιρις. καταρρ. ώριμος.
Διά φ(Χκού '. 2 7,
Ή οκιερά γραμμή ανεπαίσθητος.
7) Ν. Χ., ετών 61.
Διά φακού 3
8) Γ. Δ , ετών 60.
Διά φακού (οκιερά γραμμή) 3 V,
*0 έτερος τών οφθαλμών φέρων πεπαλαιω-
μένον κατ<χρρ. είναι ήττον διαφωτίοιμος.
9) Μ. Μ., ετών 55.
Διά φακού 3 7*
Ή οκιερά έξεικάζεται μόλις.
10) Δζ. ετών 66.
Διά φακού 3 7» *
*Η οκιερά δέν είναι αΙσθητή.
11) Γ. Π. ετών 48.
Διά φ(χκοΰ άμυδρώς 3
Ή σκιερά γραμμή έκδηλος.
12) Σ. Ας. ετών 30. Καταρρ. τραυμ.
Διά φ(χκού μετά μυδριάοεως αναγκαίας
κατά κανόνα έπ\ καταρρακτικών .... 3
Ή οκιερά γραμμή πλάτους 1 7» ύποχ. εύ•
ρηται 67» — 7 ύποχ. πέρα τού χείλους
τού κερατίου. ΚαΙ προς τά έξω (κροταφι-
κήν μοΐραν) ταύτα καίτοι άοθενέστερον.
Πρδς τάνω καΐ κάτω ή διαφώτιοις δυνα-
τή• ή οκιερά γραμμή ούχΙ αΙσθητή.
13) Μ. ετών 62. Καταρρ• παθολογικός μετά
προςφύοεων Ιριδος καΐ θολερ. κερατίου.
Διά φακού 4
Σκιερά γραμμή αμυδρά.
14) Κ Διά φοϋίού 3
Σκιερά γραμμή καταφανής απέχουσα 6 7,
6Λοχ. άπό τού χείλους τού κερατίου• άπό
5 — 3 ύποχ. άπό τού χείλους τού κερα-
τίου ή διαφώτισις ασθενής.
15) Α. Δ. Κατ<χρ. τραυμ. μετά προςφόσεων
Ιριδος• κυανόφθ. νχοχ,
Διά φακού 3 7«
Ή οκιερά ασαφής.
16) Ν. Κ. Καταρ. μοργάνειος. Αδύνατος ή
διαφώτισις.
17) Κ. Γ. Καταρ. τραυμ. μετά προςφύσεων
^ιδος. Διά φακού 6
18) Σ. Διά φακού άμυδρώς 3 7«
19) Π., ετών 58. Διά φακού φωτίζεται μέχρι
χείλους τού κερ. Ή σκιερά γρ. εύρηται 5
ύποχ. πέρα τού χείλους τού κερ.
20) *Αν. ετών 65. Διά φακού 6 7»
21) Καταρ. μετά αποφράξεως κόρης.
*Αδύνατος ή διαφώτισις.
θολερότητες ΦΑΚΟΥ (χαΐ &α>ρθ( «αταρ.).
1 ) Ζ. ετών 50. Γλαύκωμα•
Διά φακού 3
Σκιερά γραμμή καταφανής.
2) Γ. Β. ετών 70 θολ. φακού περιφερικαί.
Διά φακού 3 7»
Άπό 6 7» ύποχ. έως 3 7» ζ<ί>ν•η ήττον
λαμπρά έν διαφωτίσει.
3) Δ. Μ. 60, θολ. φ. περιφερ. Όξ. όρ.=7ιο.
Διά φακού 3 7»
4) Δ. 'Αλ., ετών 75. Γλαύκωμ<χ.
Διά φακού 4
Ή σκιερά γραμμή αίοθητή.
5) Μ. Π. ετών 70.
Διά φθ(κού 4
6) Κ. Π. ετών 59.
Διά φακού (σκιερά γραμμή) 3 ' ',
7) Σ. Κ., ετών 63. ο. δ• καταρ. ατελής. •
Διά φακού • 3 V»
ό. άρ. καταρρ. δευτερογενής (ιη6ΐη1)Γ3-
ηυΐϋ). Ίριδεκτομία.
Διά φ(χκού 2 7»
Ή σκιερά γρ. λίαν έκδηλος.
8) Φ. Ζ., ετών 50 κυανόφθ.
Διά φακού 2
Σκιερά καταφανής.
9) Βιζ.. ετών 70.
Διά φακού '. 4
10) Ν. Γ., ετών 68. κυανόφθ.
Διά φ(Χκο^ 4
Ό έτερος τών οφθαλμών έχει καταρ. σχε-
δόν ώριμον φωτίζεται δ* ούτος μέχρι
της στεφάνης τού κερατίου,
ϋ) Δ. Π. ετών 60.
Διά φακού 3 '/,
Ι^ιερά γραμμή αίοθητή.
12) Π. ετών 70• θολ. περιφερικαί.
Διά φακού 3 V»
Σκιερά γραμμή αΙσθητή.
13) Ν. ετών 72. Μύωψ— 20 Δ.
Διά φακού , 5
78
Ο ΕΝ ΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΟΤΠΟΛΕΙ ΕΛΛΗΝΙΚΟΣ ΦΙΛΟΛΟΓΙΚΟΣ ΣΤΛΛΟΓΟΣ
14) Κ. Κ. ετών 27. ^ποχ.
Διά φακού , 2 7*
Σκιερά γραμμή ουχί.
15) Δ. Γ. ετών 55.
Φα}γ(ξεται μοΐρά ης κα\ εντεύθεν της ουμ-
φανοΰς <η(ΐερδς γραμμής.
16) Δζ. ετών 66, ^ολ. φ. κεντρυςαΐ.
Διά φακοΰ 6 */,
17) Μ. Β. Διά φακού 3
18) Εύθ.. ετών 45.
Διά φακού 3
Σκιερά ούχΙ.
19) θ. Π. έτ&ν 58. Καταρ. ατελής• μετρώ ν
δακτύλους «ρό Ο, μ. 20.
Διά φακού μέχρι χείλους κερατίου διαφο•
τίξεται. ΣκιεραΙ γραμμαΐ δύο, ή μέν τών
ΟΓΗ 8βΓΓ3ΐ3 4 */»— ^ */» ύποχ. ίτέρα το6
χείλους τού κερατίου, ή δέ άνήκουβσ τ^
ί^^ζί! ^4ζ Ιριδος (1-2*/» ύΛοχ. πέρα τού
1ίιη1)β).
ΑΦΑΚΙΑ (μ€τ* ΙγχβΙρησκν χαταρ. <η>νιήΟως).
1) Κ. Μ. ετών 66.
Διά φ<χκού 3 »/^
Σκιερά γραμμή τού ογ» δβιτθίθ αΙσθητή.
2) Ι. Κ. ετών 60.
Διά φακού 3 */»
Σκιερά γραμμή αίοθητή.
Ταύτα καΐ Αν κ(ΐλυφθή τ6 κολόδωμα της
Ιριδος.
3) Π. ετών 76. Έξάρθρωοις φακού καΐ θολε-
ρότητες υαλώδους.
Διά φακού 3 V»
4) Β. Π. ετών 50• έξηρέθη καΐ ίτερίφάκιον
Ιριδεκτομ((χ.
Διά φακοΟ 3 V»
Σκιερά γραμμή αΙσΟητή καΐ άν κ(χλυφθή τ6
κολόδωμα της Ιριδος.
5) Κ. ετών 60. 'Εξηρέθη ό καταρράκτης άνευ
Ιριδεκτομ(ας.
Φωτ(ζ. διά φακού 3
Σκιερά γραμμή αίοθητή.
6) Π. ετών 65. Ίριδοτομή
Διά φακού 3 V»
Σκιερά γραμμή.
7) Λ. Τ. έτ. 62. Γλαύκωμα μετ' έγχ. καταρ-
ράκτου. Κεράτιος θολερός• εξιδρώματα
κόρης λεπτά.
Διά φακο6 3
Σκιερά γραμμή ούχΙ.
8) Έλ. Ί. έτ. 26. ΜβΓη1)Γ3ηϋ1β.
Διά φακού 4 */,
Ή οκιερά γραμμή τού 0Γ8 δβΓΓΗΐβ κατα-
φανής άπέχουοα τού χείλους τού κερα-
τίου 7 V, ύποχ.
9) Δξ: ετών 66.
Διά φακού ; 3 */,
Σκιερά γραμμή αφανής.
10) Π. Π. ετών 55. ΦαιαΙ Ιριδες. νχαχ.
Διά φ(χκού 5
Σκιερά γρ. ούχ(.
11) Ας. ετών 30.
Διά φακού προς τά £οω όπου 6 πρόοθιος
θάλαμος λίαν βαθύς 6
, Πρδς τά δξο) δπου τδ οκέλος της Ιριδος
έπεκολλήθη τή τομή καΐ ό θάλαμος
επιπόλαιος 3
Πρό της έγχειρήοεως έφα>τ(ξετο έπίοης
μέχρι 3
12) Ά6. Ό πρόβθιος θάλαμος έπΙ 8 ημέρας
έμεινεν άβχημάηοτος* ή διαφώτιβις διά
φακο6 τότε £φθ(ζνε μέχρι τής οτεφάνης
τού κερατίου• κύκλος ουοτοιχών τή ^ίζη
της Ιριδος ήν ό άμυδρότερον φωτιζόμε•
νος. Σκιερά γραμμή δέν διευκριν^εται.
13) Μ. Β. Καταρρ. μυωπικός εξαιρεθείς.
Διά φ<χκοΟ 3
Σκιερά γραμμή ουχί.
14) *Αφακία συγγενής έπΙ άλφού, δτε ό φω-
τεινός κώνος προςπίπτει έπΙ χείλους
οκληρού, διαχύνεται τό φώς, ώςτε όλος
ό βολβός μεταβάλλεται εΙς έρυθράν
Οφαΐραν.
Διά φακού, ώς ουνήΟως, φωτ^εται μέ
χρι τού χείλους τού κερατίου.
Ό Κ. Γαβριηλίδης άναγινώσκει χραγ-
ματείαν ηεζί βσυβωνίΗοϋ Ιοψσϋ ικινά
τους βυζαντιΟΗούς χρόψονς.
Έπει^η και πάλιν άνεφάντ, ό βουβωνικός
λοΐ(χός IV Αίγύπτφ, χρίνω ευκαιρον να εξα-
κολουθήσω ^ την περί αύτου κατά τους βυζαν-
τιακούς χρόνους ϊρευναν. Την <7πουίαιοτάτ»)ν
τών περιγραφών περί τοιούτου λοιμού . ποιεί-
ται ό εξ Επιφανείας της Συρίας Ενόγρως ό
Σχολαστικός (άποθ. [Λετά τό 593), δςτιζ ιν
σελίΧι 2752 του τόμου 80 της ΙΙχτρολογίχζ
του Μί^ηβ. περιέγραφε τον έ-Ι Ιουστινιανού
παγκόσμιον λοιμόν ώς έξης:
€Περϊ λοίμικον πά&ονς. Άφηγησομαι οι
και τά περί της έπισκηψάσης τούτο Χεύτε:ον
και πεντηκοστόν έτος και πάσαν γην έπινε|ΐη-
θείσης. Της γαρ *Ανχι6χσν προς Περσών αλού-
σης, ετεσιν ύστερον δύο, πάθος έπείη(χτισι
λοιμώδες, εν τισι μίν συμφερόμενον τω ύχό
θονΗνδίδον γραφίντι, Ιν τισι δέ πολλω διαλ-
λάττον. Και ηρχθη μέν εξ Αιθιοπίας, ώς νυν
1) "ΕργααΙαι Βιολογικής "Επιτροπής 1898'Ί899,
άνατν;ςωσις Ιχ τοΟ τόρι. ΚΖ', σβλίδ. 1^.
ΒΙΟΛΟΓΙΚΗ ΕΠΙΤΡΟΠΗ (ΣΤΝΕΔΡΙΛ ΟΘ')
79
έλίγετο. Την δέ πασαν ά(Α0ΐβαί6ν $ΐ6$ρα(Λ6ν
ο^χουριένην, ούδένας ανθρώπων, οΐμ,χι^ απεί-
ραχτους του νοση(χατος καταλβλοιπός. ΚαΙ
ϊνιαι [ΛΪν πόλίΐς έπΙ τοσούτον κατεφχβθηιαν,
άχρι καΐ του παντάπασι κενας οίκητόρων
γενέσθαι. Έστι ίί ου έπιλαβό(Α6νον τό πά-
θος κουφότερον {χετήλθεν. Ούτε δέ κατά πε-
ριοδέν τίνα τεταγ(Λ<νην ένέσκηπτεν, ούτε αύ
έτΓίσκηψαν ό(Λθίως άπεχώρει. Άλλα τινας
{χέν τόπου; χειμώνος άρχο(χένου κατείχεν,
έτερους δε ηρος διατελούντος, άλλους δέ θε-
ρίζοντας, ίνιαχη δε καΐ (χετοπώρου προϊόν-
τος. Και εστίν ένθα (χε'ρους πόλεως άψάμε-
νον, των γε άλλων άπήλλακτο [Λερών* καΐ
ην {δεΐν εν ου νοσούση πόλει, ίνίας οίκιας Ις
ύπ€ρβολην φθειρο(χίνας. Έστι δε ου (χιας η
δύο φθαρεισών οίκιών, τό λοιπόν της πόλεως
απαθές (ΐε(Λενηκει. Ώς δί γε ες τό ακριβές
έπισκέψαντες κατειλήφα(χεν, αϊ απαθείς (χει-
νασαι οίκίαι κατά τόν έφεζής ένιαυτόν μόναι
έπεπόνθεσαν. Τό δέ πάντων παραδοζότατον
τούτο ην, δτι ύ γε συνέβαινε τών ε2ληρΐ(Λέ-
νων πόλεων οίκήτορας έτέρωθεν διάγειν, ένθα
τό πάθος ουκ επίσκηψε, κάκεινοι (λόνοι τοίς
τταθηρ'Ο^ιν ηλίσκοντο, οι εκ τών κρατηθει-
σών πόλεων εν ταίς άπαθέσι πόλεσι διαι-
τώ(χενοι. ΚαΙ ταύτα (χέν πολλάκις εν ταίς
περιόδοις τών κύκλων τών καλου(Λένων έπι-
νεριησεων, ταΐς πόλεσι καΐ τοις έτέροις εγι-
νοντο τόποις. Μάλιστα δέ πανωλεθρία σχεδόν
τοις άνθρώποις ένέπιπτεν, εν η δευτέρω ετει
τ^ς πεντεκαιδεκαετηρίδος του κύκλου. Ώς
καΐ εμέ τόν ταύτα συγγράψαντα... κατ* αρ-
χάς (Λεν ούν του τοιούτου πάθους ληφθηναι
τοις καλου(Λε'νοις βουβώσιν, ές χα[Λαιδιδα-
σκάλου ετι φοιτώντχ' άποβαλείν δέ εν τοις
διαφόρως έπισκήψασι τοιούτοις πάθεσ<, πολ-
λούς τε τών έζ έ(Λθυ προελθόντων, καΐ γα(Λε-
τγ)ν καΐ της λοιπής συγγενείας, οίκε'τας δέ
καΐ χωρίτας πα[Λπόλλους• ώςπερ τών κύκλων
ταϋν έπινε(Λήσεων τάς ες έ(Λέ συ(Λφοράς (Λερι-
ζθ[χε'νων. Ότε δ' ούν ταύτα εγραφον, δγδοον
και πεντηκοστόν τη; ηλικίας άγων έτος, ού
πρόσω τούτων δύο χρόνων, ηδη τετράκις
βπισκηψαντος του πάθους άνά την *Αηίόχον,
ΙκίΧ τέταρτος άπ' αρχής διήλθε κύκλος, άπέ-
βχλον θυγατέρα, τών προτέρων άνευ, καΐ
τόν έξ αυτής προελθόντα. Τό δέ πάθος εκ
διαφόρων νοση(Λάτων συνέκειτο. Ένίοις (λεν
γαρ εκ τής κεφαλής άρχόμενον, καΐ όφθαλ-
|Λθύς αίματώδεις, και οίδαινον πρόςωπον άπερ-
γαζό(Λενον, ές τόν λαιμόν καηρει, και τόν
άλισκό(Λενον εξ ανθρώπων άπέπε(χπεν. *Άλ-
λοις ρύσις γαστρός έγίνετο. ΤισΙ δέ βουβώ-
νες έπανίσταντο, πυρετοί τε ένθεν εξαίσιοι*
και διήμεροι η τριταίοι άπέθνγισκον, ϊσα τοις
[Ληδέν πεπονθόσι φρονουντές τε καΐ τό σώμα
συγκείμενοι. *Έτεροι παράφοροι γινόμενοι
τόν βίον άπετίθεσαν* καΐ άνθρακες δέ έξαλ-
λόμενοι, τους ανθρώπους ήφάνιζον. Έστι δέ
ού καΐ άπαξ καΐ δίς τίνες κρατηθέντες καΐ
διαφυγόντες, αύθις κρατηθέντες άπώλλυντσ.
ΚαΙ τα ές τάς μεταλήψεις δέ διάφορα, καΐ
λόγον υπερβαίνοντα. Οί μέν γαρ τφ συνείναι
μόνον καΐ συνδιαιτάσθαι έφθείροντο* οί δέ
καΐ προςαψάμενοι μόνον* οι δέ, και είσω του
οίκήματος γενόμενοι* άλλοι δέ κατά άγοράν.
Ένιοι δέ εκ νοσουσών πόλεων πεφευγότες,
απαθείς μεμενήκασι, τοίς ού νοσοΰσι την νό-
σον μεταδόντες. Οί δέ τό παράπαν ούχ* ήλω-
σαν* πολλοίς δέ συνδιαιτηθέντες νοσοΰσι, καΐ
πολλών ού νοσούντων μόνον, άλλα καΐ τετελευ-
τηκότων προςαψάμενοι* οί δέ, και σπουδήν
δπως άπώλλυντο δια την παίδων ή οικιών
πανωλεθρίαν ποιούμενοι, καΐ δια τούτο μάλι-
στα έναλινδηθέντες τοίς νοσουσιν, δμως ώςπερ
ανταγωνιζομένου του πάθους προς την βου-
λήν, ουκ έκρατήθησαν. Ένεμήθη τοίνυν, ώς
μοι λέλεκται, μέχρι τθΰ δευρο, δύο καΐ πεν-
τήκοντα χρόνους τούτο τό πάθος, άπαντα τά
πρώην νικήσαν. Φιλόστρατος γάρ θαυμάζει
δτι γε πεντεκαίδεκα ό κατ' αυτόν έκράτησε
λοιμός. Και τά εξής δέ άδηλα, έκείσε ιόντα,
ού ό θεός ευδοκήσει, ό καΐ τάς αιτίας έξεπι-
στάμενος, καΐ ποί φέρονται. Έγώ δέ ό'θεν
έξέβην έπάνειμι, καΐ τά λοιπά του Ιουστι-
νιανού φράσω^Λ.
Ώς βλέπεται, καίτοι ή περιγραφή του
ΕύαγρΙον είναι κατά πολύ συντομωτέρα τής
του ΠροΗΟτιίου, τόσον ζωηρώς περιγράψαντος
τόν λοιμόν τού 543, είναι έν τοσούτω άξιο-
λογωτάτη μελέτη* διότι πάσα πρότασις αύ-
1. 'Ίδβ πιρί τοΰ κτεί 'Ιουιτινιανοΰ λοιμού παρά
Γΐίοργίω Κιδρηνώ (0. 8. Β.— Β' τ(ίμος 34, σιλίδ. 03δ•
άνάγιι αυτόν τώ λα' Ιτβι βασιλιίας 'Ιουσϊΐνιανοδ•—
Γδβ και σιλ. 775.
80
ο ΕΝ ΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΟΤΠΟΛΈΙ ΕΛΛΗΝΙΚΟΣ ΦΙΛΟΛΟΓΙΚΟΣ ΣΤΛΛΟΓΟΣ
τ^ΐς είναι (Αεστη έ7Γΐστη(Λ0 νίκης έννο(ας, προς
δέ παρ* αύτ^ 6ύρ{σκο(Λ6ν γνώσεις συναφείς ταΐς
παρ' Υ){χ.ΐν νυν ϊεσποζούσαις γνώσεσι, περί των
τρόπων δηλαδή της (χεταδόσεως του νοσή(Λα-
τος,- περί ανοσίας η ούχΙ κτλ. Και κατά τόν
ΕΆάγριον η καταστρεπτ^κότης της νόσου ήτο
τόσον (Λεγάλη, ώςτε καΐ πόλεις ολόκληροι κε-
ναι οίκητόρων έγε'νοντο, τόσον δέ φαίνεται
σφοδρόν τό κακόν καΐ κακοήθης ή (χορφή αυ-
τού, ώςτε 6 εξ αύτου φόβος ήτο (Λίγας καΐ
είχε καταλάβει πασαν την ο^κου(χίνην. Αλ-
λόφυλοι καΐ αλλόθρησκοι, άγνοουντες τί να
κάαωσι καΐ προς τίνα να προςδράμωσι προς
αποφυγήν της νόσου, κατέφευγον είς ασυνήθεις
και απαραδέκτους ύπ' αυτών έςορκισ[χούς, ώς
κατάδηλον γίνεται εκ του έξης χωρίου θεο^
φυλαχτού του Σιμοκάττον, (του συγγράψαντος
από της άρχης του Μαυρικίου 582 ρ•έχρις
εκθρονίσεως του Φωκά 602 μ. Χ.) «έπεί δΐ
(Χοαρόης) διέγνω ειναί τινας των έαλωκότων
εκ του έθνους τών τούρκων, Ις βασιλέα έπε(Α-
πει Μαυρίκιον, τήν 'Ρωμαίων στηλιτεύων άλ-
κήν, άπαρχάς τι της νίκης προςφέρων τψ αύ-
τοκράτορι, εκεχάρακτο δϊ τοίς (χετώποις εκεί-
νων τό του κυριακοϋ έπίση(χον• σταυρός δέ
τούτο τοίς πρεσβεύουσι τήν τών χριστιανών
θρησκείαν κατονο(Αάζεται• έπύθετο γουν ό αυ-
τοκράτωρ τί αν εΐη τούτο τοις βαρβάροις τό
σήμαντρον, οΐ (χέν ουν εκ τών [χητέρων τού-
το άποκληρώσασθαι ίφασκον, λοιμού γαρ τοις
προς τη εφ Σκύθαις κρατερού ενδη(χήσαντός
τινας τών Χριστιανών είςηγήσασθαι τούτφ
δητα τω τύπω τών [χειρακίων έγκεντησαν
τα μέτωπα* τών δε βαρβάρων [Ληδαμώς τήν
είςήγησιν παρωσαμενων, σωτηρίαν εκ της
συμβουλίας άντελάμβανον » (ΟοΡρίΙδ δοίρΐ.
Βγζ., εκδοσις Βοπη. τόμ. 22, σελ. 225),
Έτερον σημείον άξιον προςοχης εν τνί πε-
ριγραφή του ΕυαγρΙόν είναι δτι ή νόσος ίνα
εξαφανισθη τελείως χρειάζονται ετη πολλά
και έπομε'νως δεν πρέπει να μείνη τις αμέ-
ριμνος, έάν επιδημία τις παύση κυριαρχούσα*
διότι είναι δυνατόν να υπάρχη αυτή εν τινι
γωνία έν ύπολανθανούση καταστάσει ή πλα-
νοδίω μορφή καΐ να έπανέρχηται από καιρού
είς καιρόν μΙ μορφήν έπαισθητήν. Τήν άλή-
θειαν ταύτην εύρίσκομεν καΐ κατά τόν λοιμόν
του 1348. Δούκας δ Μιχαήλ, ό συγγράψας
Ιστορίαν από 1355 — 1462 μ. Χ., άνοιφέρει
λοιμόν μετά βουβώνος συμβάντα κατά τό 3ον
έτος της νυμφεύσεως *Ιωάννου υίου του Αία-
νουί]λ /7αλαιο>1<ί;Όυ(1 348-1 482) μετά της ρω-
σίδος "Αννης, ες ιίς καΐ αυτή έτελεύτησε, μέγα
πένθος καταλιπουσα τοίς πολίταις (ΟοΓρΟδ
δΟΓ. βγζ., τόμος 21 , σελ. 28). Ό λοιμός ούτος
είναι αρά γε συνέχεια ή μάλλον τελευταΐον
λείψανον του έπι Καντακουζηνού καΐ Νικηφό-
ρου περιγραφέντος ήτοι του 1348; Έπειίή
δι καΐ ό Μανουί^λ έγεννήθη κατά τό 1348,
έπεται δτι τουλάχιστον έπι τέτο&ρτον αίώνος
ό αυτός λοιμός από καιρού είς καιρόν έξεδη-
λουτο, μετ* ευμενέστερου χαρακτηρος βεβαίως.
ΚαΙ ταύτα μίν παρά Βυζαντίνοις. "Οπως
δέ καΐ κατά τήν πρώτην διάλεξίν μου θ*
περιγράψω ούχΙ πλέον τό παθογόνον μικρό-
βιον του έκ βουβώνος θανατικού^, άλλ' έτερον
δυνάμενον νά χρησιμεύση ώς προφυλακτικόν
καταστρέφον τους μυς.
Τό μικρόβιον τοϋτο είχε περιγραφή κατά
τό 1892 ύπό τουΣόββν {ΟβΠίΤΒΜ. ίϋΓ
ΒαΙίΙβΓίοΙ. 4899 η» 4 καΐ 5) τελευταίως $έ
ύπό του /. Όαηψζ (Αηη. άβ ΓΙηδΙίίαΙ
Ρα8ΐβητ 4900 ρ. 493), δςτις διά δια-
φόρων τρόπων έν χρήσει έν τη μικροβιολογική
τέχνη κατέστησε παθογόνον" διά τους μυς άβ-
Οαΐηαηαβ, ταΐαδ και λευκόν καΐ μετά ταυτ*
επειραμάτισε καΐ έν τοις ύπονόμοις ώς έξης*
έν υπονόμφ 160 μέτρων μήκους και 3 πλά-
τους ετέθησαν 200 μυς άβΟΙΙΠΙίΐηυδ• μετά
τινας ημέρας διεσκόρπισαν έν τη ύπονόμφ τε-
μάχια άρτου φέροντα καλλιεργίας του έν λόγω
μικροβίου καΐ εντός 8 ήμερων έπιδημί* άνε-
φάνη έν τη ύπονόμφ. Τότε έκ νέου διεσκόρ-
πισαν νέαν δόσιν μικροβίων, οί ποντικοί άπέ-
θνησκον καΐ πάντες έξηφανίσθησαν έκτος 8,
οιτινες, ώς φαίνεται, έδραπέτευσαν. Έκ τοδ
πειράματος τούτου έπεται δτι είναι δυνατόν
νά χρησιμοποιηθη τό μικρόβιον του ΙίΟ^ΙΙβΤ
προς καταστροφήν τών μυών και ούτω βα
εχωμεν ϊν περιπλέον μέσον ^ προφυλακτικό»
χρησιμοποιηθησόμενον ύπό τών . κυβερνήσεων
μετά άλλων νεωτέρων πειραματισμών. Ήμίΐς
1. Κβναβ ά'Ηγ^ίύηβ 189^, αυγουαιος. Ιοπ^α
13 ρΓορΗγΙπχίβ άβ 1» ρβδίβ αα ιηογβη άβ Ιβ βαρ-
ρΓβδδίοη άβ8 Γ&18 βΐ άβδ 80ϋΠ8.
ΒΙΟΛΟΓΙΚΗ ΕΠΙΤΡΟΠΗ (ΣΓΝΕΔΡΙΑ Π')
81
ίέ ώ; {διώται προφυλακτίΛόν (χισον ιίς δσχ
πέρυσιν (ΐττοριβν δέν ιχομιν νά προςθβσωαιν, ώ;
Ιστορικόν ίριως θα αναγράψω 6 τι έποίιι άλ-
λοτι ό ρωααιος αυτοκράτωρ ΚόμμοΛος (180
— 192 (Χ. Χ.), ώ; μαρτυρεί Λί«;|^αήΑ δ Γλύκας
ίν σέλίΧι 450 δια των έξής^' αίγένιτο τρόττφ
τοιούτφ' κατ' έκεινο καιρού νόσημα τη πόλιι
λοιμώδες έιτίσκηψε* πτοηθείς ούν μη ποτέ καΐ
αυτός τψ τοιούτφ φθοροποιψ διαφθαρείη νο-
σηματι, μύροις πολυτι'μοις κατεχρησατο καΐ
την μ^ν του νοσήματος βλάβην ίξέφυγεν,
άλλα κατωφερης εντεύθεν είς αφροδίσια γέ-
γονεν». Βεβαίως ημείς ποιούμενοι χρ>ί<τιν των
αρωματικών θα προςπαθήσωμεν να έκλέζω-
μεν ρ,εταζΰ αυτών ούχΙ τα διεγερτικά προς
οργασμόν, άλλα τα άλεξιέντομα.
ΣΤΝΕ ΔΡΙ Α Π
10 Μαίου 1900.
Προεδρία Ι. ΣίΟΤΗ
Ό κ. Σίώτης επιδεικνύει φόν μονοε-
τούς όρνιθος μεγέθους λεμονιού, παρου-
σιάΐ^ον τό Ιδιαίτερον χαρακτηρισηκόν δτι
εντός αυτού έμπεριείχετο έτερον ψόν
τέλειον καθ* δλα.
Ό κ. Τράντας παρουσιάΐ,ει άρρωστους
τινάς μετ αλλοιώσεων τού κερατοει-
δούς (νεφέλωμα) καΐ τού φακού (καταρ-
ράκτης), παρ* οΐς τό φαινόμενον τού
πλαγίου διαφωτισμού είναι καταφανές,
περαιτέρω έτερους άρρωστους μετ' αλ-
λοιώσεων τού περιφερικού πεδίου τού
βυθού τού οφθαλμού (χοριοαμφιβληστρο-
ειδϊτις περιφερική συγγενής συφιλιδική),
αϊτινες έγίνοντο όραταΐ διά τού οφθαλ-
μοσκοπίου, δτε ό οφθαλμός κατά τά σύ-
στοιχα μέρη διά τού δακτύλου έπιέ^ετο
έξωθεν.
Ό κ. Ά. Γαβριηλίδης άπαντ(]^ εΙς τήν
τελβυταίαν άνακοίνωσιν τού κ. Τράηα
διά των έ^ής :
4 . ΟοΓρυβ δοΓ. Βγζ. το{Αου 27 σ*λίς 500. Μιχαήλ
του ΠνΜά Βίβλο;. Χρονικά παρά τώ αΰιώ συγγραφιι
κιρι λοιμιχών νόαων αναφέρονται Ιν σιλίδι 513, 598,
615 χαι δββιΐοδ τιλιυταίου Ικ\ βοών.
Έλλ. Φιλολ. Σύλλογος. Τόμος ΚΠ '
«Τόν βουλόμινον να μελδτή^ τό παρόν
ζήτημα τοβαρώς παραπέμτυομβν ιΐς την ΟδΙ-
ζβΙΙβ Μβά. άΌρίβηΙ (δόαηοβδ άα 2, 14
βΐ 21 ΟοΙοΐ3Γβ 1898, ρ. 276, 295, 345), είς
τό τΓβριοδικόν τη; Βιολογικής Έττιτροπής (έρ-
γασιαι 1898—1899, <τιλ. 4, 35, 46, 50,
71) καΐ δις τα πρακτικά του τρέχοντος ίτους.
Άλλ* δπως διιυκολύνωμιν τόν άναγνώστην
προς κατανόησιν του δλου ζητήματος θβωρου-
μιν άπαραιτητον να έπιιτήσωμιν την προςο-
/ην αύτου έπι' τ^νων ούιιωδών σημιίων της
άπαντήσιως του κ. Τράντα,
1) Ό αξιότιμος συνάδελφος επιμένει έν τη
νέα αύτου ανακοινώσει 5τι καΐ Ιν τγ) προκα-
ταρκτική αύτου ανακοινώσει διέκρινεν εντονον
φωτισμόν «τη χρήσει ίσχυρου φακοϋ», άλλ*
ούίαμοΰ άπαντ^ ή φράσις «τη χρήσει ίσχυρου
φακού Ι, άλλα μόνον «φακού συγκεντρωτι*
κου». ΚαΙ τφ δντι ό κ. Τράντας εποιήσατο
τό πείραμα του δια του φακού του οφθαλμο-
σκοπίου του 0(ΐΙβΖ01ϋ8ΐ€ί/^ ήτοι 16 διοπτριών
(τοΰτο ονομαστι δέν αναφέρεται, ώς περιτ-
τό ν, άφ' ου ίβλέπομεν τόν γνωστόν φακόν).
Σήμερον δ^ έν τη νέί}: του ανακοινώσει λέγει
δτι αάφίεται τφ παρατηρητή να κάμη χρή-
σιν φακού κατά τό μάλλον ή ήττον (σχυροΰ
κατά τάς περιστάσεις». Έκ τούτων κατα-
φαίνεται ή σπουδαιότης της χρήσεως (σχυροΰ
φακού, ούχ ήττον οΰτε τόν αριθμόν των διοπ-
τριών ευθύς ίξ άρχ^ς προςδιώρισεν, ούτε βρα-
δύτερον (Συνεδρία 13 Ιανουαρίου 1899), ευ-
καιρίας δοθείτ/)ς, εδωκεν εξηγήσεις.
ΙΙαρά δ^ τά λεγόμενα, επιμένομεν δτι καΐ
μέ φακόν 30 διοπτριών, προς δέ καΐ μέ φώς
1)βΟ Αηβν δταν τις πειραματίση ακριβώς, ώς
λέγει ό κ. Τράνξας, δηλαδή «αί φωτειναί α-
κτίνες νά προςπίπτουν έπΙ τής κόρης » , ουδέ-
ποτε θά φωτίση τις πέρα τών οφθαλμοσκο-
πικών ορίων.
2) Παρατηρητέον επίσης δτι τό έν τ^
πρώτη ανακοινώσει λεχθ^ν «μέγα μέρος του
βολβού δύναται νά έξετασθη» δίν συμφωνεί
προς τό έν τη νέα « έλέγομεν δτι μέρος του
βολβού καΐ ούχΙ δλον τόν βολβόν » .
Τοιούτον τίνα περιορισμόν αποδίδει και είς
την μέθοδον δΓ επαφής, δπερ δέν είναι βάσι-
μον, καθότι ήμεις άπό πολλού μεταχειριζό-
μενοι τό φωτοφόρον του ΗοοΗοη-ΣΗίνί-
13. Ε. 11
82
ο ΒΝ ΚΩΝ2ΤΑΝΤΙΝ0ΓΠ0ΛΕΙ ΕΛΛΗΝΙΚΟΣ ΦΙΔΟΛΟΓΙΚΟΣ ΣΤΛΛΟΓΟΣ
ξΐηβαΐίά δυνά(Χ6θχ να διαφωτίτωριεν την κό-
ρην πανταχόθεν ό δε κ. Τράντας εν τω άνα-
φερομε'νφ χωριφ Ιχρήσατο τω φωτοφόρφ
του ΗοοΗοη κλ\ ού/ΐ των Σ,αηρβ'-ΙΙβηΒβ,
ώς γράφει* διότι τό χωρίον του καθηγητού
Πανά έχει ως έξης: ((ά Γαίάβ (Ια ρβΐίΐ
ρΙιοΙορίιΟΓθ άβ ΗοοΗοη-Όηνίρηβαηά,
αρρίίςαβ δααοβδδίνβπιβηΐ ααχ βχΐΓβιηί-
Ιέδ (1θ8 ιηβπάίβηδρπηΌίραυχ....)) (Αγ-
οΐιίνθδ ά'ΟρίΜιη. 1896, ρ. 466).
Έπειδη δΐ ό κ. Μανονηλιδης έζήτησε προς-
αγωγην παραδειγμάτων, αναφέρω τίνα Ιζ
αυτών συντόμως, άλλ* ικανά ίνα εδραιώσω
την άλήθειαν των ισχυρισμών μου, δηλαδή
της μέχρι σήμερον αχρηστίας της μεθόδου.
Τάς εξετάσεις έκτελουμεν ως έζης' Συγ-
κεντρουμεν έπΙ της κόρης, φυσικής ούσης,
ήτοι άνευ διαστολής δι' όματροπίνης, τό
φώς τής λυχνίας, τής χρησιμευούσης είς την
οφθαλμοσκοπικήν έζέτασιν, δια φακού -|- 16
διοπτριών, καθ* ον τρόπον καΐ εν τω πλαγίφ
φωτισμφ. Δηλαδή πράττομεν ακριβώς δπως
ό κ. Τράντας έπειραμάτισεν ενώπιον τής Βιο-
λογικής Επιτροπής τη 4 Μαρτίου 1898.
Παράδειγμα α'. Κυρία Γ. Σ., 52 ετών,
φέρουσα εν τφ δεξιφ όφθαλμω καταρρά-
κτην τέλειον, από έτους ήδη δέν διακρίνει τα
αντικείμενα. Ό πειραματισμός παρ* αύτνί
ϊδειζε τελείαν ελλειψιν τής δια διαλάμψεως
εικόνος.
Παράδειγμα β\ Κύρ:ος Μ, 65 ετών, φέρει
Ιν μεν τω άριστεοω όφΟχλμψ καταρράκτην
τέλειον ενταύθα υπάρχει παντελής ελλειψις
του φαινομένου, εν δέ τω δεςιω όφΟχλμω φέ-
ρει καταρράκτην ατελή μόλις άρχίζοντα' ό
ασθενής δέν είναι είς θέσιν να όδηγήται μόνος
καλώς* ενταύθα άμυδρώς αναπαράγεται ή
είκών, ήτις είναι αδύνατον να χρησιμοποιηθώ
πρακτικώς. Έάν άντΙ τής συνήθους λυχνίας
λάβωμεν τό φώς εντόνου εστίας άεριόφωτος
μετά Ι3β0 ΑηβΥ^ τότε ή είκών σαφώς ανα-
παρίσταται και δύναται νά χρησιμεύσγ) ε(ς
καταμετρήσεις.
Παράδειγμα γ\ Κυρία Δ Κ., ετών 55, φέ-
ρουσα εν τω δίζιω οφθαλμφ καταρράκτην τέ-
λειον μέν, άλλα μαλακόν, ώ; ή έγχίίρησις
άπέδειξεν. ΙΙείραμα διά 1)60 ΑίίβΓ, παντελής
ελλειψις τής εικόνος. ΊΙ γυνή αύτη επαρου-
σιάσθη εν τη συνεδρία τής 4 Νοεμβρίου 1898
τής Αυτοκρατορικής Εταιρείας (Οοζ. Μβά.
(ΙΌπθηΙ, ρ. 314. αηΐΐθβ 43™^), έν η πα-
ρόντες ήσαν οφθαλμολόγοι τε καΐ ό κ. Τράμπας,
καΐ έδείξαμεν σαφέστατα δτι ή είκών ίΐν
άναπαρήγετο. ΈπΙ δέ του υγιούς οφθαλμού
καταμετρήσεις εποιήσαμεν.
Παράδειγμα δ'. Κύριος Χ., έπλήγη κατά
τήν οφθαλμικήν χώραν έ$ ικπυρσοκροτήσ£<ιΚ
πυροβόλου, φέρει διαατολην τής ίριδος μιτα
ΙριδοδιαΙνσεως, καταρράκτην τέλειον μαλα-
κόν επΙ του σκληρού κατά τήν εζω μοίραν
έν αποστάσει 3 χ. μ. τής περιφερείας του
κερατοειδούς υπάρχει μΑαινα κηλις έκ πυρί-
τιδος. Πείραμα διά φωτός κηρου και 1)6€
ΑΗβν αποτέλεσμα άρνητικόν. Και ό ασθε-
νής ούτος έπαρουσιάσθη πρό τής Αυτοκρατο-
ρικής Ιατρικής Εταιρείας (έν συνεδρία τής
2/14 Όκτωβρίου 1898. Ο^ζ. Μθά. άΌ-
ΓίβηΙ, ρ. 276), ένθα παρών ην καΐ ό κ.
Τράντας .
Σημειουμεν δέ ενταύθα δτι. τό παρόν πα-
ράδειγμα είναι τό πρώτον παρουσιασθέν ως
έχον άμεσον σχέσιν και πρακτικήν ώφε'λειαν,
έλπιζομένην υπό τής μεθόδου τής διαλάμψιως
διότι προύκειτο νά προςδιορίσωμεν αν τω δντι
έν τζ) όφθαλμω ή έπΙ τών τοιχωμάτων αύτου
ύπάρχγ) ζένον σώμα.
Τόν καταρράκτην τούτον έξγ,ρέσαμιν και
έκ νέου έπειραματίσαμεν, αλλά, καίτοι η
Ιρις ήτο διεσταλμένη, καίτοι ύπήρχεν Ιρι-
δοδιάλυσις, καίτοι ό φακός έλειπε, δεν τ-
δυνήθημεν νά διαφωτίσω μεν τόν σκληρόν |χέ-
χρι τής μέλαινης κηλΐδος τής πυρίτιδος* η
είκών του 1)60 ^ΗβΤ ε μεν εν έν άποστά^ί;
7,5 χ. μ. μακράν τής περιφερείας του κι*
ρατοειδοΰς.
Παράδειγμα ε\ Κύριος Χ, φέρει πλαστικην
ίρίτιδα μετά συνεχειών και ίζημα κατά την
κόρην. Τό πείραμα, τελεσθέν ενώπιον τής Αυ-
τοκρατορικής Εταιρείας, παρόντος και τοΰ χ.
Τράντα, εδωκεν αρνητικά αποτελέσματα (63Ζ.
Μβά. άΌπθπΙ, 1898, ρ. 340).
Παράδειγμα ς\ Κυρία Α, Μ., 22 ετών* φέ-
ρει έπι τοΰ κέντρου τοΰ αριστερού κδοατοΕί-
δοΰς λεύκωμα μετά συνεχειών απόλυτος δλ-
λειψις τής είκόνος.
Παράδειγμα ζ\ Κύριος Γ,, έκ τών Γανδ-
ΒΙΟΛΟΓΙΚΗ έΠΙΤΡΟΠΠ (ΣΥΝΕΔΡΙΑ ΠΑ')
83
χώρων, φέρει λ&ύχω|χα παρακιντρικόν των
προσθίων στιββίδων του κιρατοιιδους. Πκ'ρα-
(ΐα δια ρ,έν τ^|ς φλογός της λυχνίας απουσία
της ιίχόνος, ί(α Χέ της του 1}βΟ ΑηβΤ σκιά
φωτιινη πατά τι, Ιίς (χηΧβν πρακτικόν ζή-
τημα ίυναμίνη να χρησιμεύσγ) . Τό λεύκωμα
εχρωματισαμεν και εκ νέου έπειραματίσαμεν*
τότε ή μέν φλόζ της λυχνίας εδωκεν άμυϊραν
σκιάν φωτεινήν ως τ>5ς του 1)60 Αηβν, έν φ ή
φλόξ του 1)80 ΑηβΤ έδωκε τμήμα εικόνος έν-
τονωτέρας η ή κατά τόν πειραματισμών άνευ
χρώσεως. Τό πείραμα τούτο διδάσκει ήμας
ίτι τα λευκώματα, ώς εκ της ήμιδιαφανείας
και της διασκεδάσεως των ακτίνων, βλά-
πτουσι κατ' ούσίαν τόν πειραματισμόν.
Παράδειγμα η\ Γυνή, φε'ρουσα εκτασιν
κυκλιχήν του προσθίου τμήματος του σκλη-
ρωτικου, προς δέ καΐ μελαίνας κηλίδας δια-
φαινομε'νας δι* αύτου (των κηλίδων τούτων
τό μήκος ητο 7 χ. μ. από τής περιφερείας
του κερατοειδούς). Ό πειραματισμός δέν ήδύ-
νατο να καταδείζη την διάφορον εντασιν τής
είκόνος τής σχηματισθησομένης ότΙ μέν επΙ
των μελαίνων κηλίδων, ότΙ δέ ίντός αυτών,
διότι κατ* ούδεμίαν των διευθύνσεων ή εΣκών
έπλησίαζε προς τας κηλίδας. Κατά τόν πει-
ραματισμόν παρών ην καΐ ό κ. Τράηας,
Παράδειγμα ύ\ Κυρία Μ., 45 ίτών, φε'-
ρουσα συγγενή μελαγχρωστικήν κηλίδα επΙ
του επιπεφυκότος του αριστερού οφθαλμού,
εύρισκομε'νην έν αποστάσει 6,5 χ. μ. από τής
περιφερείας του κερατοειδούς* επανειλημμέ-
νως πειραματίσαντες έπ* αυτής δέν ήδυνήθη-
μεν να πλησιάσωμεν τή κηλίδι την είκόνα
τής φλογός, ή είκών έμενε πάντοτε κατά 2
χ. μ. μακράν τής κηλίδος.
Παράδειγμα ι\ Νέος ίτών 18 φέρει επΙ του
ϊξω τμήματος του σκληρού έν αποστατεί
8,5 χ. μ. τής περιφ$:ε•α; του κερατοειδούς
πλάκα ζηράνσεως* αδύνατον να διαφωτίσω-
μεν την πλάκα ταύτην δι χ του πειράματος.
Ό αυτός νέος παρουσιάζεται την δευτέραν
του Θωμά του ένεστώτος έτους, μέ συμπτώ-
ματα φλογιστικά ένεκεν τρώσεως του κερα-
τοειδούς εξ έκπυρσοκροτήσεως πυρίτιδος κατά
την ήμέραν του ΙΙάσχα* προς θεραπευτικόν
σκοπόν ένεστάζαμεν άτροπίνην, καί, επωφε-
λούμενοι τής διαστολής, έπειραματίσαμεν έκ
νέου, αλλά πάλιν ή εΙκών δέν κατωρθώθη νά
σχηματισθγ) έπΙ τής ζηράνσεως.
Έκτος των πειραματισμών καΐ καταμε-
τρήσεων τούτων έζετελέσαμεν εκατοντάδας
άλλας, άλλα πάντοτε τό πλησιέστατον δριον
τής διά διαλάμψεως εικόνος εύρίσκετο από τής
περιφερείας του κερατοειδούς έν αποστάσει
8,7 χ. μ. *Άπαξ εύρομεν άπόστασιν 8,5 χ.
μ. Έπι δέ νέον, φανερώς προπετεϊς έχοντος
του; οφθαλμούς, έμετρήσαμεν κατά τό έσω-
τερικόν τμήμα του βολβού άπόστασιν 7,5
χ. μ.• έπ' αύτου του προςώπου την αυτήν ά-
πόστασιν διεφωτίσαμεν εξετάζοντες καΐ διά
του οφθαλμοσκοπίου. Δις έπΙ γραιών μετ* ο-
φθαλμών υγιών δεν ήδυνήθημεν ουδέ μίαν εί-
κόνα νά άναπαραγάγωμεν.
Τάς καταμετρήσεις ημών ποιουμεν διά δια-
βήτου και μετά ταύτα μετρουμεν τό άνοιγμα
τών σκελών έπΙ χιλιοστομέτρων.
Τά ολίγα ταύτα παραδείγματα μεταξύ εκα-
τοντάδων άλλων, πιστεύω, άρκουσιν ϊνα δια-
φωτίσωσιν υμάς, διότι ούκέν τω πολλω τό ευ.
ΙΙεραίνοντες δέ λέγομεν καΐ πάλιν: «έάν
τις ^έλη νά έλπίση τι εκ τής μεθόδου ταύτης,
πρέπει έκ βάθρων ν' άνακαινίση τόν πειραμα-
τισμόν, ήτοι νά αύξηση μέν μεγάλως την ίν-
τασιν του φωτός, νά μετατρέψγ) δέ τόν φακόν
ε(ς οπτικόν έργαλείον ή μηχάνημα».
>ι<
ΣΓΝΕΔΡΙΑ ΠΑ'
6 * Ιουνίου 1900,
ία Μ. Ψαλίδα
Ύπό τήν προβδρίαν τοϋ κ. ΨϋΛΙδα^
προέδρου τοϋ Συλλόγου, (ίυνελθόντα,τά
μέλη τής Βιολογικής Επιτροπής προέβη-
σαν διά μυστικής ψηφοφορίας εΙς τάς τής
Επιτροπής ταύτης αρχαιρεσίας, καθ' &ς
πρόεδρος μέν εξελέγη ό κ. *Αψααχ. Χρη-
σχίδης, γραμματεύς δέ ό κ. Π. 'Ιατρό'
ηονλος.
84
ο ΕΝ ΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΟΓΠΟΛΕΙ ΕΛΛΗΝΙΚΟΣ ΦΙΛΟΛΟΓΙΚΟΣ ΣΓΛ ΛΟΓΟΣ
ΣΥΝΕΔΡΙΑ ΠΒ'
1 Νοεμβρίου 1900,
Προεδρία Α ΧΡΗΣΤΙΔΟΓ
ΈπΙ τή έπαν<χλήψ•ει τά)ν έργαίίιών τής
ΈπιτροΛής ό κ. πρόεδρος λέγει τά έ^ής•
«Ώς γνωρίζετε, ή Βιολογική Επιτροπή
μετρ ει ηδη πέμπτον έτος από της συστάσεως
αύτης, καθ' ίλον δί τό διάστημα τούτο άπί-
δειζε καΐ φιλεργ(αν ουκ εύχαταφρένητον καΐ
προαγωγην βαθμιαίαν λίαν άζιοσημείωτον.
Σήμερον δι έπΙ τη ένάρξει της νέας περιόδου
μετά χοιρας βλέπω έκδηλουμένην την αυτήν
προθυμ(αν καΐ ουδόλως αμφιβάλλω $τι μεθ'
δλας τας αντίξοους περιστάσεις ή Επιτροπή
ημών καΐ εφέτος θέλει ίργασθη μετά της αύ-
τ^ς ζέσεως, δπως συνέχιση τήν ήδη εύχλεώς
διανυθεΐσαν όδόν υπέρ της επιστήμης καΐ του
κοινού κάλου. *Όθεν εκφράζων ύμϊν ευχαρι-
στίας θερμάς έπΙ τη τιμή και εμπιστοσύνη,
ων ήξιώβη τό νέον προεδρεϊον, σπεύδω νά ομο-
λογήσω δτι, ώς ευρισκόμεθα υπό τόν ζυγόν
πολλαπλών ελλείψεων, μόνον τη εύμενείοχε ταύ-
τη καΐ τ^ πολλάκις ήδη εκδηλωθείση φιλοπο-
νία^ καΐ συμπνοία υμών πεποιθότες άνελάβο-
μεν τό δυςχερίς τοΰτο έργον.
Ακολούθως ό κ. ΜανονηΧίδης εκθέτει
ηερίτηωύίψ Ιαχίάδος, ένδιαφέρουσαν διά
τήν θεραπευτικήν άγωγήν, δι' ής Ιάθη ό
ηάόχων. Άλο πολλών μηνών ό έν λόγψ
ασθενής έθερίχπεόετο Λνευ αποτελέσμα-
τος και έμενε μάλιστα κλινήρης ένεκα
των σφοδρών πόνων, ύφ' ών κατετρύ-
χετο. Ή Ισχιάς κατείχε τό δε^ιόν σκέλος
μεθ' απάντων τών συνήθων συμπτωμάτων
(επώδυνα σημεία τοΟ ΥαΙΙείχ, σημείον
του ΣΜ8βφιβ κτλ.), έπΙ πλέον δέ υπήρχε
καΐ ατροφία του μέλους. Τά αντανακλα-
στικά φαινόμενα ήσαν φυσιολογικά, έ-
λειπε δέ τό σημείον τοϋ ΒαϋηΒΐίΧβ (ανώ-
μαλος πελματική άντανάκλασις). Έν τή
γενική καταστάσει επίσης πλην αρτηριο-
σκληρύνσεως ουδέν παρετηρείτο τό πα-
θολογικόν (ούρα φυσιολογικά κτλ.). Έν
συντόμψ προέκειτο σαφώς περί νευρίτι-
δος Ισχιαδικής. Προς θεραπείαν λοιπόν,
αποτυχόντων πάντων σχεδόν τών συνή
θων θεραπευτικών μέσων (^τεκασμοί χλω-
ριούχου μεθυλίου, μιχλά^εις, λουτρά, διά-
φορα αναλγησίας πάροχα φάρμακα, Ιω-
διούχα κτλ.), έγένετο σκέψις περί εφαρ-
μογής παλαιάς τίνος καΐ αδίκως παρημε-
λημένης μεθόδου, τής του ΤνοηΛβίΙα, ήτις
άλλοτε παρείχε πολλάκις εύάρεστα απο-
τελέσματα έπΙ έντονων Ισχιάδων. Σκοπός
τής μεθόδου ταύτης είναι ή αναίμακτος
τάσις τοϋ πάσχοντος Ισχιαδικού νεύρου
(έΐοη^αΐίοη) δι' υπέρμετρου κάμψεως τοΟ
μηρού έπΙ τήν κοιλίαν, τηρουμένου τοϋ
δλου σκέλους έν πλήρει έκτάσει. Επειδή
δέ άπητείτο προς τούτο βία μεγάλη κσΐ
οδυνηρά, ό πάσχων έναρκώθη δι' αΙθέρος•
μάλιστα κατά τήν έκτέλεσιν τής τάσεως
ταύτης τοϋ νεύρου κατηνέχθησαν καΐ
Ισχυροί κτύποι κατά τοϋ νεύρου διά τού
ώλενικοϋ χείλους τής χειρός. Διά τής
επεμβάσεως ταύτης, γενομένης τζ συν-
δρομή τών κ. κ. Σακίΐζ καθηγητού καΐ
ΣγονρΛαίον, ό ασθενής άνεκουφίσθη αμέ-
σως, μετ' ολίγας δέ ημέρας επανέλαβε
τήν έργασίαν αύτοϋ.
Ό κ. θ. Άπεσχορίδης αναφέρει δτι
συγγενής αύτοϋ, πάσχων έπΙ μοικρόν έξ
επιμόνου Ισχιάδος, Ιάθη έπΙ τέλους διά
χλιαρών λουτρών έκ θίχλασσίου ύδατος.
Περί τών έηιηολαζονσώγ δέ νόσων λα-
βών τόν λόγον ό κ. Νούλης αναφέρει
περίπτωσιν οστρακιάς διετούς παιδίου,
καθ' ήν ουδεμία άλλη πηγή .μολυσμοΟ
ευρέθη, εΙμή δτι τό παιδίον τούτο κατε-
κλίνετο άπό τίνος έπι κλίνης αγορασθεί-
σης έκ παλαιοπωλείου τοϋ ΜπΙτ•ΠαΙ>άρ•
κατά δέ τήν διαβεδαίωσιν τών κατοίκων
ουδέν παρόμ,οιον κρούσμα είχε προηγηδή
έν τή οΙκία εκείνη. Ακολούθως περί τυ
φοειδοΰς πυρετού αναφέρει δτι παρετη-
ρήθησαν ίκαναί περιπτώσεις άνά τήν πό•
λιν κατά τό παρελθόν τρίμηνον διάστημα,
πάσαι καλώς άπολήξασαι, πλην ενός ώϊο-
θανόντος τήν Ι5η>^ ήμέραν. Κατά τήν πα-
ρατήρησιν αύτοϋ πάντες σχεδόν έποι-
ούντο χρήσιν τοϋ ύδατος παλαιών υδρα-
γωγείων.
Μαψονηλίδης. Ακριβώς δ τι ύπώπτευον
ΒΙΟΛΟΓΙΚΗ ΕΠΙΤΡΟΠΗ (ΣΤΝΕΔΡΙΑ ΠΓ')
85
έπικυροί ή παρατήρη<ίις τοϋ κ. Νούλη.
Εΐχον παρατηρή($6ΐ έπίβης δτι οΐ πλείστοι
των παθόντων τυφοειδή πυρετόν θερα-
πευθέντες ύπ' έμοΟ κατά τήν ενταύθα
έ^ά<ίκησίν μου, δέν έπινον ύδωρ των Δέρ-
κων, έ§ ου έσχημάτΐ0α τήν Ιδέαν δτι τό
ύδωρ τοΟτο είναι ύγιεινότερον των λοι-
πών εΙς κοινήν χρήβιν προχείρων υδάτων.
Νούλης. Δέν δύναται τις βεβαίως νά
είπη δτι οΐ πίνοντες ύδωρ Δέρκων δέν
πάσχουσι τυφοειδή, διότι έγώ τουλάχι-
στον παρετήρησα δύο περιπτώσεις, δπου
οΐ παθόντες έποιούντο χρήσιν τοϋ ύδατος
τούτου. Ούχ ήττον όμολογητέον δτι τό
ύδωρ των Δέρκων είναι καλλίτερον ύπό
τήν έποψιν ταύτην. "Ισως δέ ή διαφορά
αύτη προέρχεται έκ τούτου, δτι έν τοις
παλαιοϊς ύδραγωγείοις συχνότερον καΐ
εύχερέστερον (!>ήγνυνται οΐ υδραγωγοί
σωλήνες καΐ εντεύθεν συχνότερος ό μο-
λυσμός του ύδατος.
Χρ. Χρηστέδης. Παρετηρήσαμεν τελευ-
ταίως 5 κρούσματα τυφοειδούς έν τή
αυτή οΐκίςι, ένθα έγίνετο χρή<ίις ύδατος
Δέρκων.
ι Μαγονηλίόης. Τό βέβαιον είναι δτι
δυςκόλως εξελέγχεται ή δράσις του ύδα-
τος, ένεκα τής μεγάλης ποικιλίας τών
υδάτων, ών γίνεται χρήσις παρ* ήμϊν.
ΆκΒοτορίδης. Φρονώ δτι τό ύδωρ
τών υδραγωγείων πρέπει νά ήναι πλέον
ύγιεινόν, διότι τούτο άερίϊ,εται περισσό-
τερον, ούτω δέ διά τόύ οξυγόνου του
αέρος όξιδούνται αΐ όργανικαΐ ούσίαι
καΐ τά έκ τής άποσυνθέσεως αυτών νι-
τρώδη άλατα μετατρέπονται εΙς νιτρικά,
&περ είναι ήττον βλαβερά τών πρώτων.
Ώς γνωστόν δέ τούτο επιτυγχάνεται διά
τών υδροστατικών πύργων, δπερ είναι
τέχνασμα βυ)[,αντιακόν.
Νούλης. θέμα δύςκολον νά συ^ητηθή*
ό αερισμός τών ποσίμων υδάτων βεβαίως
είναι χρησιμώτατος, τινές μάλιστα προέ-
τειναν τήν άπολύμανσιν, ούτως είπεϊν,
τών ποσίμων υδάτων διά του όξονίου.
ΣΥΝΕΔΡΙΑ ΠΓ'
8 Νοεμβρίου 1900.
Προεδρία Α. ΧΡΗΣΤΙΔΟΥ
Ό κ. ηρόεδρος παρουσιάζει άνατομίκόψ
ηορασπεύασμα τής τελικής μοίρας τών λε-
πτών εντέρων μήκους 5 — ^ ύφεκατομέ-
τρων, προερχόμενον έκ νεκροχίήας γυ-
ναικός, πασχούσης έκ στενώσεως τού λε-
πτού έντερου μετά τών έ^ής παρατηρή-
σεων
Ή άσθινης Φωτεινί^ Α., ετών 32 καΐ ϊγ-
γαρς, προςελθουσα είς την παθολογικών κλι-
νίκην τών Έθν. Φιλανθρωπικών Κατα<ττημά-
των πρό ολίγων ημερών, Χιηγηθη ημιν ίτι πρό
τετραμηνίας ήσθάνθη πόνους ίν τ9) κοιλ(^ καΐ
βορβορυγμούς, έττηλθε ίΐ συνάμα καΐ διάρροια*
ακολούθως μετά ενα περίπου μήνα προςετέθη
καΐ δυςκοι>ιότης εναλλασσόμενη προς την οιάρ-
ροιαν. Ούίΐν δέ έτερον είχε να προςθέση δια
τό άναμνηστικόν.
Κατά την ημετέραν έζέτασιν η ασθενής
έφαίνετο λίαν εζηντλημένη καΐ αναιμική- Έκ
του θώρακος ουδέν σημειον νοσηρόν θερμο-
κρασία 370— 37^3• ^ΐν ϊβηχε ποσώς, ούδ'
εβηξέ ποτέ, ώ; (σρρίζετο. Έκ ττίς κοιλίας
τό μόνον άζιοσημείωτον ητο η πολλάκις τ>ίζ
ημέρας καΐ ττίς νυκτός κατά παροξυσμούς
διάτασις τών εντερικών ελίκων (έζ έμπνευμα-
τώσεως) συνοδευομένη ύπό σφοδρότατων πό-
νων κ7\ τάσεως προς εμετον συνάμα δΐ δίψα,
ελλειψις κενώσεων καΐ ίνίοτε εμετοί. Έκ δέ
τής ψηλαφησεως ουδέν τό θετικόν έζηγετο.
Ό στόμαχος ουδέν φάρμακον Ιδέχετο, ή δέ
διά τοΟ άπηυθυσμένου διάκλυσις προυκάλει καΐ
αύτη άμεσον τόν εμετον.
Ακολούθως έδίχθη μέν άπαξ 60 γραμμά-
ρια κικίνου ελαίου, παραμείναντος έν τφ στο-
μάχφ περί τάς 40 ώρας, έπι τε'λους δ* έπήλ-
θεν εμετός και κενώσεις τινές, αλλά ^γχρό-
νως καΐ η κατάπτωσις ητο τοσαύτη, ώςτε
επήλθε και ό θάνατος. Ώς διάγνωσις ετέθη
στένωσις του λεπτού εντέρου πιθανώς φυμα-
τιώδης.
Έν δέ τη νέκροψί(ϊ:, τής τομής του θώρα-
κος μη έπιτραπείσης, ηνοίχθη μόνον ή κοιλία*
και πάντα μέν τά έν αύτη ίργανα εΙχον κατά
φύσιν, πλην του λεπτού έντερου καΐ (δίως της
1
86
ο ΕΝ ΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΟΤΠΟΛΕΙ ΕΛΛΗΝΙΚΟΣ ΦΙΛΟΛΟΓΙΚΟΣ ΣΥΛΛΟΓΟΣ
κατωτάτης αύτου (χοιρας, δπου ύφ€κατό(Χ6τρά
τίνα πρό του τυφλού ^ιικρίνετο στένωσις μό-
λις έτΓίτρέπουσα την έλευθέραν δίοδον πτερού
δρνιθος. *Άνωθ6ν της στενώσεως ταύτης τό
εντερον η το άν8υρυσ(Α8νον καΐ πεπαχυσ^λένον,
κάτωθεν οΐ λεπτότερον καΐ στενώτερον. ΈπΙ
του βλεννογόνου της χώρας ταύτης παρατη-
ρούνται τγ)δε χχκεΐσε φυ(χάτια, ακριβώς δέ
κατά την στε'νωσιν η μάλλον πρό της εΐςόδου
ταύτης υπάρχει οριζοντίως έλκος κυκλοτερίς
φυματιώδες.
Ή διάγνωσις είχε τεθή ώς πιθανή ΙπΙ τγ,
βάσει της γενικής καταστάσεως του ασθενούς,
Οιότι ουδέν θετικόν σημεΐον έδικαιολόγει αυ-
τήν. Τό δέ φυματιώδες έλκος ώς και τα λοιπά
διάσπαρτα φυμάτια έθεωρησαμεν ώς δευτερο-
παθή, επειδή αφ* ενός μεν δέν άν6τάμομεν τα
έν τφ θώρακι δργανα, δπου πιθανώτατα ητο
ή πρωτοπαθής έδρα της φυματιώσεως, καίτοι
τα κλινικά φαινόμενα άπίκλειον τοιαύτην ύπό-
νοιαν αφ* έτερου δέ ή πρωτοπαθής φυματίω-
σις του εντερικού βλεννογόνου θεωρείται σπα-
νία. Άλλ* είτε πρωτοπαθής είτε δευτεροπαθής
η φυματίωσις έν τοις έντέροις, προςβάλλει
τους μονήρεις η τους αθρόους του Ρβί^βΤ αδέ-
νας, συνεπάγουσα έξέλκωσιν έκτεταμε'νην και
δι* ουλώδους συρρικνώσεως στένωσιν, ήτις πά-
λιν προκαλεί τα γνωστά κλινικά φαινόμενα».
Μανονηλίδης. Τά υποκειμενικά συμ-
πτώματα, άτινα έμνημονεόθησαν έν τζ
περιπτώσει ταύτη, είναι πράγτιατι έκ των
έμφαινόντων στένωσιν έντερικήν. Υπάρ-
χει δμως καΐ έτερον σημεϊον, άντικειμε-
νικόν, δπερ, δέν γνωρίϊ,ω άν παρετηρή-
θη, ύποβοηθεί σπουδαίως τήν διάγνωσιν
στενώσεως* ή δέ άκριδής διάγνωσις έχει
σημασίαν κατά τοϋτο, δτι χειρουργική τις
έπέμβασις δύναται νά ή σωτηρία του ασθε-
νούς έν τοιαύταις περιπτώσεσιν. Τό ση-
μεϊον τοϋτο συνίσταται εΙς πρόκλησιν τυμ•
πανισμοϋ καΐ ελικοειδών κινήσεων μετά
βορβορυγμοϋ διά κτύπων ελαφρών, έπι
τής κοιλίας ενεργούμενων διά των δα-
κτύλων. Παρετήρησα εσχάτως ασθενή /
ετών, παρουσιάΐ,οντα τό σύμπτωμα τοϋτο
καταφανέστατα• αρχή τής νόσου δέν κα-
τωρθώθη νά προςδιορισθζ, άλλ' ήδη άπό
δύο μηνών ό παις ούτος παρεπονεΐτο διά
φαινόμενα δυςπεπτικά μετ' επιμόνου δυς•
κοιλιότητος. Ενίοτε ύπήρχον παροξυσμοί
μετά τυμπανισμοϋ τής κοιλίας, βορβορυ-
γμών καΐ πόνων, συμπίπτοντες μετά τής
λήψεως στερεών τροφών. Έν τινι τοιού-
τψ παρο^υσμφ έπήλθον καΐ έμετοι κο•
πρανώδεις. 'Οσάκις δέ ελαμβάνοντο τρο•
φαι υδαρείς, τά υποκειμενικά συμπτώματα
δέν άνεφαίνοντο. Λίαν πιθανώς έν τή
περιπτώσει ταύτη προέκειτο περί στενώ-
σεως ένεκα έλκους φυματιώδους καΐ ή
γενική θρέ'ν}/ις συνηγορεί υπέρ τοιαύτης
υποψίας. Κατά τόν ΝοΙηα^βΙ, τά μονήρη
ταϋτα έλκη τών εντέρων είναι συχνά,
θεωρητέα δέ ώς δίδοντα πρό παντός άλ-
λου γένεσιν εις στενώσεις.
Δελαγραμμάτικας. Έπεθύμουν νάμάθω,
άν ή πάσχουσα είχε παρατηρήσει ποτέ
κόπρανα σκωληκοειδή ή ανάμικτα βλέννη
αΙματηρ(}1. Ή περίπτωσις αύτη έχει τοϋτο
τό Ιδιάζον, δτι ταχέως έπήλθεν ή στένω•
σις και λίαν σύντομος ύπήρ^εν ή διαδρομή.
Μαψονηλίδης. ΈπΙ στενώσεως τοϋ λε-
πτού έντερου τά σκωληκοειδή κόπρανα
δέν παρατηρούνται, διότι τά κόπρανα εί-
ναι δλως υδαρή τήν σύστασιν έν τοις λε-
πτοίς έντέροις και επειδή έχουσι νά δια-
δράμωσι πολλήν άπόστασιν μέχρι τής κε-
νώσεως αυτών, έχουσι τόν καιρόν νά
μεταβάλωσι πολλαχώς τήν μορφήν.
*4. Χξηστίδης. Φυμάτια ύπήρχον πολ-
λαχοϋ τοϋ βλεννογόνου, αΙματηρά κό-
πρανα ουδέποτε παρετηρήθησαν, μόνον
βλεννώδη ενίοτε* επίσης ουδέποτε κόπρα-
να σκωληκοειδή. Ή ασθενής είχε μάλ-
λον έμέτους. "Οσον άφορα τήν διαδρο-
μήν, καΐ ήμεις ύποθέτομεν δτι ή αρχή πρέ-
πει νά ητο παλαιά, άλλ' έν τή περιγραφή
έσημειώσαμεν δ τι ύπ' αυτής ελέχθη. Έίτί-
κρουσιν τής κοιλίας δέν ήδυνήθημεν νά
ένεργήσωμεν, διότι εΙς έλαχίστην έπίψαυ-
σιν παρετηρεΐτο μεγάλη σύσπασις τών
κοιλιακών τοιχωμάτων καΐ έπήρχοντο
έμετοι δπως καΐ διά κλυσμάτων. Τέλος
και ή χειρουργική έπέμβασις δέν ήδύνατο
νά δοκιμασθζ. διότι ή πάσχουσα ητο λίαν
έ^ηντλημένη.
Περί τώ¥ έηιηολαζοναό^ γόαωψ ό κ.
ΒΙΟΛΟΓΙΚΗ ΕΠΙΤΡΟΠΗ (ΣΥΝΕΔΡΙΑ ΠΔ')
87
Δελαγραμμάτικας αναφέρει δη παρετή•
ρήσε τρεΙς κεριηχώόεχς νεφρίτιδας ονείας
των παίδων, ώς αΐτίαν δέ ύηώητευόε τήν
όστρακιάν, άν καΐ τά λοιπά φαινόμενα
ταύτης έλειπον μόλις οΐ γ-ονεΐς. ειχον πα-
ρατηρή(ίει έλαφρόν τι εξάνθημα. ΈπΙ τού-
τω έρωτας, μήπως υπάρχει άνά τήν πόλιν
επιδημία τις ό(ίτρακιάς. Έν ταΐς είρημέ-
ναις περιπτώσεβιν ά^ιοσημείωτον ήτο δτι,
καίπερ προκειμένου περί έλαφράς οστρα-
κιάς, ή νεφρίτις ήτο βαρεία μεθ' αίματου-
ρίας διημέρου έν μι^ περιπτώσει, μετ'
άνουρίας δέ έφθημέρου καΐ διημέρου έπΙ
των δύο έτερων.
Ό κύριος Σγουρδαΐος παρετήρησεν έν
Γαλατ(3ι εντός εβδομάδος δύο περιπτώσεις
παρωτίτιδος έν δυσίν οικογενείοις άνευ
προςβολής έτερων μελών έν τζ μι(}1 πε-
ριπτώσει ή παρωτίτις είναι διπλή καΐ τεί-
νει νά λήξη εΙς έμπύησιν.
ΣΥΝΕΔΡΙΑ ΠΔ'
15 Νοεμβρίου 1900.
Προεδρία Α. ΧΡΗΣΤΙΔΟΓ
Ό Κ. 17. ΪΙαηαηΗολάον παρουσιάζει
παρασκεύασμα μεγάλου κυατεώδονς ηο'
λύηοδος έξαφεθέντος έκ της [ί)ΐνικής κοι-
λίας γυναικός συφιλιδικής καΐ ακολούθως
περιγράφει τήν περίπτωσιν ταύτην ώς έξης•
αΐΐρό 2 περίπου μηνών ή άττό Οινόης του
Εύζβίνου κυρία Α. Μ. μέ συνιβουλεύθη δια
κεφαλαλγίαν εντονον κχΐ καρηβαρίαν, άμαύ-
ρωσιν του άριττερου οφθαλμού, δυςηκοίχν
χαΐ άπόφραςιν της ρινός τελείαν. Ηλικίας
29 ετών, υττανδρος από 13 ετών, μήτηρ 3
υγιών τέκνων καΐ ενός αποβιώσαντος από
διαρροίας είς ήλικίαν 1 Υ2 ε^θυς. Πρό 7 ετών
κατόπιν ίξοι^ή<7(ως της ρινός κατά την άνω-
τέραν αύτης μοίραν, καθίζησις αύτης' πρό 11
μτονών ισχυρά επιληπτική κρίσις, ήτις δλν
έπαλιγκότητε διχ τΤί; χρήσεως ίωδιούχου κα-
λίο\>. Κατά τας είδήσεις του οίκείου (ατρου
Ιθβραπεύετο άντισυφιλι^ικώς διαφοροτρέπως.
Άντίδρασις κόρης του αριστερού οφθαλριου
ρ,όνον κατά τήν πρόςπτωσιν φωτεινών άκτί-
νων έπι τήν του ^εζιου υγιούς ' — ατροφία
του οπτικού νεύρου.
*Ρΐς έφιππιοειδής (8α11β1ηαδβ), διάφραγ(Αα
αύτης (χόνον κατά τό.πρόσθιον δερ^λάτινον αυ-
τού ρ,έρος εις ρ,ηκος 1 ύφεκατο[Λ. σώον, δπισθεν
αύτου είς τό ουτωςΐ [χονθ|χερές καταστάν ρι-
νικόν κύτος [ΐ,έγας πολύπους, έκχέων δΓ έλα-
φρας πιέσεως άφθονον ύγρόν ριυζώ^ες' πρός-
φυσις αύτου εντός του αριστερού 'ίγ^λορείου
άντρου. Φαρυγγορρινική κοιλότης πεπληρω-
(χένη υπό του νεοπλάσματος, έφαπλου{χένου
έπΙ τήν [χαλακήν υπερώαν και κατερχοριένου
(λέχρι της βάσεως της κιονίδος* οπίσθιον χεί-
λος του ρινικού $ιαφράγρ.ατος άόρατον. Κα*-
τάρρους εύσταχιανών σαλπίγγων.
Ή έζόρυξις έγένετο τήν έπιουσαν διά του
άμβλέος αγκίστρου του ΐΑΐη^β, τό όποιον
άλλοτε παρέσχε (χοι λα(Λπράν ύπηρεσίαν καΐ
εις εκριζώσεις όπισθορρινικών ίνωμάτων, απερ
ό βρόχος ήδυνάτει νά περιβάλη ώς Ικ των
προςφύσεων και του (χεγάλου αυτών ίγκου.
Μετά τήν έξαγωγήν αύτου δια του στό(χα-
τος φαίνονται οι ρώθωνες μόνον κατά τήν
προσθίαν αυτών μοΐραν ε!ς μήκος 1 υφεκατ.
κεχωρισμένοι : χόνδρινον καΐ όστέϊνον μεσόρ-
ρινον, πάσαι αΐ ρινικαΐ, κόγχαι και τό άριστε-
ρόν άντρορρινικόν διάφραγμα άποπεπτωκότα,
αριστερός σφηνοειδής κόλπος, λαβύρινθος καΐ
ίγμόρειον άντρον ηνεφγμένα' από του δαπέ-
δου του τελευταίου τούτου έζεφύετο 6 κυστι-
κός ούτος πολύπους, δν βλέπετε είς μέγεθος
μήλου, συρρικνωθείς είς τό ^/^ του αρχικού
αύτου δγκου.
Τήν περίπτωσιν αναφέρω διά τήν από τγίς
συφιλίδος μεγίστην φθοράν του σκελετού της
ρινός, διά τό μέγεθος (πορτοκαλίου) του δγ-
κου και τήν σπανιωτάτην αύτου εκφυσιν από
του ίγμορείου άντρου•.
Μετά ταύτα ό κ. Ψαλίδας άναγινώσκει
τήν έ^ής άνακοίνωσιν, άποδεικνύουσαν
τήψ ϋηαρξιγ ηεριτνφλέηδος άψβξα^ήτως
ακωληποαδίτιδος :
«Λαμβάνω τήν τιμήν νά υποβάλω ύμίν πε-
ρίπτωσιν λίαν χαρακτηριστικήν καθαρας πρα>-
τοηα^οϋς περίτνφίίϊΐδος, ην θεωρώ σπανίαν
καΐλίαν διαφέρουσαν, διότι συμβάλλεται εναρ-
γώς είς τήν παραδοχήν της νόσου ταύτης,
άνευ παθολογικής τίνος συμμέτοχης της <Γχω-
δ^
ο ΕΝ ΚΩΝΣΪΑΝΤΙΝΟΥΠΟΛΕΙ ΕΛΛΗΝΙΚΟΣ ΦίΛΟΛΟΓίΚΟΣ ΣΥΛΛΟΓΟΣ
ληκοβίΧους άποφύ<ηως* έττι τούτφ έττιτρίψα-
τέ (χοι Χια βραχέων να αναφέρω τ(να επί-
καιρα τΓίρΙ ταυ ζητή(χατος, συ(Λμορφού(ΐι-
νος καΐ προς τό υπό συζήτησιν τεθέν θέμα
της σκωληκοιιδίτιίος. ΟΙ παλαιότεροι (Συγ-
γραφείς, περιγράφοντες γενικψ ονόρ,ατι φλί-
γμοαν του εΙΙεαΗου βόθρου, 9υ(λπεριελά{Λβανον
αδιακρίτως τας παθήσεις του τυφλού έντερου,
του περιτυφλικου ιστ•υ, της σκωληκοειδούς
άποφύσεως, τας είλεοψωΐτιδας, τάς παρα^^η-
τριτι^ας ώοθηκιτιδας κτλ., άνευ διακρίσεως
τών διαφόρων τούτων νοσημάτων ((ττίβοΙΙβ
ΡαΙΙίοΙ. ίηΙβΓΠβ καΐ άλλαχου).
Νεώτεραι δμως ίρευναι περί της φύσεως
τ>ίς νόσου κατώρθωσαν να άποχωρήσωσιν άπ'
αλλήλων τας διαφόρους ταύτας παθήσεις καΐ
καθώρισαν άκριβέστερον, ούτως ειπείν, τάς
περί τό τυφλόν, υπό διαφόρους βμως υποθέ-
σεις καΐ θεωρίας. ΚαΙ οΐ μέν ένετόπιζον τ/,ν
πρωτοπαθή ε'δραν του νοσήματος είς αυτό τό
τυφλόν εντερον, οΐ δέ είς τόν περιβάλλοντα
αυτό κυψελώδη Ιστόν, έζού καΐ αί τότε γεννη-
θεΐσαι θεωρίαι τ>ίς ένδοτυφλικίίς καΐ έξωτυ-
φλικγϊς αρχής τούτου, εντεύθεν καΐ δλη ή ονο-
ματολογία: Ί\)φΧίτίς, ΤυφΙοενχΒριΐίς, Περί-
τνφΧίτις, ΠαρατυφΧαις κ. τ. τ. *Άλλαι πάλιν
καΐ νεώτεραι ίρευναι κατά τάς δύο τελευ-
ταίας δεκαετηρίδας, καΐ ίδίως αμερικανών
χειρουργών, έπιχειρησάντων την διάνοιζιν της
κοιλίας πρωίμως πως έπΙ φαινομένων περιτυ-
φλίτιδος, ώ; καΐ αΐ μετ' έπιστάσεως παθολο-
γικοανατομικαΐ παρατηρήσεις, τείνουσι νά ά-
ποδείζωσιν ίτι ή πάθησις δέν εδράζει πρωτο-
παθώς ούτε ίν τω τυφλψ έντέρφ ούτε εν τφ
περιτυφλικφ κυψελώδει Ιστφ, αλλ* αποκλει-
στικώς έν αύτη ταύτη τη σκωληκοειδει ά-
ποφύσει, καΐ ίτι πάσα άλλη φλεγμονή περί
τό τυφλόν ή άλλαχου είναι δευτεροπαθής. Έκ
τούτου δέ έγεννήθησαν και πάσαι αί διάφοροι
καΐ γνωσταΐ νέαι θεωρίαι περί γενέσεως καΐ
αναπτύξεως τίς σκωληκοειδίτιδος ώς της κυ-
ρίως καΐ πρωτοπαθούς νόσου, ε( και αΐ δογμα-
τικαΐ γνώμαι περί του ζητήματος τούτου σο-
φών διδασκάλων καΐ διαπρεπών συγγραφέων,
αρνουμένων κατηγορηματικώς την ύπαρξιν
πρωτοπαθοΟς περιτυφλίτιδος είναι γνωσταί,
έν τούτοις νομίζομεν δτι καΐ τοιαύ^/) άπο-
κλειστικότης είναι υπερβολική, καΐ δτι τυ•
φλιτις ή πεοιτυφλΐτις δύναται νά ύπάρζη χλ^
πρωτοπαθώς ώς οντότης νοσολογική χαι
ανεξαρτήτως πάσης παθήσεως της σκωληκο-
ειδούς άποφύσεως, μετά ίδίων κλινικών φαι-
νομένων καΐ συμπτωμάτων καΐ τών ποικίλων
αύτης εκβάσεων.
Είναι αληθές δτι αί δευτεροπαθείς περί•
τυφλίτιδες είναι πολύ συχνότεραι ένεκα σκω-
ληκοειδίτιδος καΐ πολύ συχνότερον αί τοιαΟ-
ται λήγουσιν εις πύησιν καΐ επιβάλλουν
την χειρουργικήν έπέμβασιν, δτε καΐ παρέ-
χεται ή ευκαιρία της εξακριβώσεως τών πα-
θολογικών αλλοιώσεων, τουθ* δπερ δέν συμ-
βαίνει είς τάς καθαράς περιτυφλίτιδας, αίτι-
νες, ώς ήπιώτεραι, θεραπεύονται σχεδόν πάν-
τοτε, καΐ επομένως αί παθολογικαΐ αύτης
αλλοιώσεις δέν γίνονται επαρκώς γνωσταί.
Έν τούτοις δμως κλινικαΐ παρατηρήσεις καΐ
άνατομικοπαθολογικά ευρήματα, παρατηρη-
θέντα υπό χειρουργών έν καιρφ χειρουργικής
επεμβάσεως, προςέτι δέ και νεκροψίαι, απέ-
δειξαν μετά βεβαιότητος την ύπαρξιν καθα-
ρας καΐ εντελούς περιτυφλίτιδος.
Τοιαύτην τινά περίπτωσιν εσχομεν καΐ η-
μείς την εύκαιρίαν νά παρατηρήσωμεν έν
καιρφ έγχειρήσεως, την δέ παρατήρησιν ταύ-
την επιτρέψατε μοι νά ανακοινώσω ύμΐν συν-
τόμως.
'Ιατορίκόν άσ&ενονς. Τη 12 Ιουλίου ό ΖΣ
Ε. είςήλθεν ε(ς τό νοσοκομείον Ίερζμία ασθενής,
36 περίπου ετών, παραπονούμενος δια σφο-
δρούς κωλικούς της κοιλίας πόνους, οίτινις
έβχσάνιζον αυτόν άπό τετραετίας, έθεραπεύιτο
δέ έν τη πόλει ώ; πάσχων έκ κωλικών τοΟ
ήπατος, άνευ ούδενός αποτελέσματος. Ό
ασθενής κατά την έν τψ νοσοκομείω εΓςοδόν
του ήτο μέν ωχρότατος, άλλ' ούδ^μίαν ίκτερι-
κήν χρώσιν εφερεν έπι του δέρματος ή τών
επιπεφυκότων* ήτο απύρετος, ούίέν τό κληρο-
νομικόν εφερε' σύφιλιν ή άλλην τινά οξειαν η
σοβαράν νόσον δέν υπέστη. Πρό 4 περίπου
ετών τό πρώτον έκ πόνων ισχυρών κατά την
δεξιάν είλεακήν χώραν μετά δυςκοιλιότητο;
επιμόνου, έμέτων, πυρετού κ. τ. λ. ήναγκά-
σθη νά μείνη κλινήρης θεραπευόμενος έπΙ πολ-
λάς ημέρας• άπό του χρόνου δέ εκείνου περί-
που χρονολογεί και την παρουσαν πάβησίν
του. Οι πνεύμονες, ή καρδία, οι νεφροί ίχουσιν
ΒΙΟΛΟΓΙΚΗ ΕΠΙΤΡΟΠΗ (ΣΓΝΕΔΡΙΑ ίΐΔ')
89
ύγιώς• τα ουρά ουτβ λιόχωμα ουτβ σάκχαρον
ούΧέ χολην έριπβρ(έχου<τ(ν. Τό ίτταρ έντιλώς
άνώδυνον κατά την π{«σιν καΐ περιωρισ(Αένον
ίΐς τα φυσιολογικά του δρια, Όύδ€ΐΑ{α δ^ ιύαι-
σθησία η έζόγκωσις ύττηρχι κατά την χοληδό-
χον κύστιν. Τουναντίον δΐ 6ύρθ(Χ6ν την εδραν
του πόνου πολύ κατωτέρω, ήτοι κατά την
χώραν του διζιου ιίλβακου βόθρου. Έκβΐ ύττ^Ιρ-
χβν Ιπώδυνον ση(Χ8ίον κατά την π{«σιν καΐ
έκ(ΐθιν «ίχον την άρχην αυτών αΐ αυτόματοι
κωλικαΐ κρίσεις, αίτινις ίπανελααβάνοντο πολ-
λάκις της ηρ.έρας ρ,ίτά βορβορυγμών, συ|χ-
πίπτουσαι μετά των περισταλτικών κινήσεων
των εντέρων, καταφανών γενορ.ένων {δίως εκα-
τέρωθεν του επώδυνου σηρ.ε(ου, έν τφ δεζιφ
είλεακφ βόθρφ' ούδερ.{α δέ άντίστασις η διή-
θησις παρετηρείτο έν τη χώρ^^ ταύττ).
Έκ της άνω κλινικγ(ς εικόνος του ασθενούς
έπε(σθη|Λεν δτι τό ήπαρ καΐ ή χοληδόχος κύ-
στις ύγιώς είχον καΐ δτι ή πάθησις εδράζει
εν τ$ δεξιφ είλεακφ βόθρφ. Λαβόντες δέ
ύπ' δψιν την σταθεραν εδραν τών πόνων κατά
τάς χαρακτηριστικάς περισταλτικάς κινήσεις
τών εντέρων, κατελήζαριεν ε(ς την διάγνωσιν
ουλώδους συμφυοεως (1)ήάβ οίοαΙηοίβΠβ)
Ιττερίκης Είικος κατά τόν δεξιόν είλεακόν βό-
θρον. Ός θεραπευτικόν δέ μέσον προετείνα-
|χεν τψ ασθενεί την διά λαπαροτομίας λύσιν
τί)ς συμφύσεως ταύτης, καΐ την έγχείρησιν
ταύτηνέξετελέσαμεν. Ιδού δ^ τό αποτέλεσμα.
*Εγχείρηοίς. Μετά την διάνοιξιν τής κοι-
λίας διά τομής έπΙ της λευκής γραμμής, πα-
ρεμερίσαμεν τά ϊντερα προς τά αριστερά καΐ
άνω. Ούτως εύρέθημεν απέναντι τής μεγάλης
λίκάνης, είς τό βάθος τής οποίας παρετηρή-
σαμεν τό τυφλόν καΐ τό ανιόν κώλον, ούτινος
τό κατώτατον τμήμα, ήτοι δύο ύφεκατ. άνω
τής ίπΐ τούτου είςόδου του λεπτού έντερου,
κατείχετο υπό ίσχυρου ουλώδους ίστου, του
περιτοναίου έκτεινομένου από του βάθους
του είλεακου βόθρου, έγκαρσίως προς τό εν-
τβρόν καταλαμβάνοντος όλόκληρον τό πλάτος
αύτοΰ, καΐ δίκην ταινίας ίσχυράς είχεν αυτό
προςπεφυκός ε(ς τό βάθος τή; λεκάνης.
Έ σκωληκοειδής άπόφυσις ευρέθη ελευ-
θέρα πάσης συμφύσεως εντός του κύτους του
περιτοναίου. Ουδέν Ιχνος βλάβης προςφάτου
η παλαιοτέρας εφερεν, ήτο εντελώς υγιής,
Έλλ. Φίλο). Σύλλογος. Τήιος ΚΗ'
δσον ή μικροσκοπική έςέτασις επέτρεπε να
διαβεβαίωση.
*Ηπαρ καΐ χοληδόχος κύστις επίσης ευρέ-
θησαν έν φυσιολογική καταστάσει' διά τής
αμέσου δέ έπιψαύσεως τής χοληδόχου κύ-
στεως ουδέν Ιχνος λίθου έν αύτη παρετηρήθη.
Άπεπερατώσαμεν τήν έγχείρησιν διά τής
αφαιρέσεως τής ουλής καΐ απελευθερώσεως
του έντερου* μεθ' ο θέσαντες καΐ ραφάς προς
ενωσιν τών χειλέων του προκληθέντος τραύμα-
τος του περιτοναίου, έκλείσαμεν τήν κοιλίαν.
Ή αποθεραπεία ύπήρξεν όμαλωτάτη καΐ ό
ασθενής έγκατέλιπε τό νοσοκομεϊον 15 ημέ-
ρας μετά τήν έγχείρησιν, ίαθείς εντελώς.
Ώς παρατηρείτε, ή περίπτωσις αύτη δύ-
ναται νά θεωρ']|θη μία έπΙ πλέον άπόδειξις
ηρωτοηα^ονς ηερίτνφϋτιΛος' αΐ δέ άνατο-
μοπαθολογικαΐ αλλοιώσεις, τάς οποίας εύρο-
μεν κατά τήν έγχείρησιν, έπιβεβαιουσι τούτο*
διότι ή περί τό τυφλόν παρατηρηθεϊσα ουλή
βεβαίως είναι προϊόν προϋπαρζάσης φλεγμο-
νής καΐ μάλιστα σπουδαίας κατά τήν χώραν
ταύτη ν άλλως καΐ ό ασθενής μας ώμολόγη-
σεν δτι πρό χρόνου πολλού είχε πάθει τοιαύ-
την τινά φλεγμονήν, ήτοι περιτυφλίτιδα.
Έν τη περιπτώσει δέ ταύτη ή περιτυφλί-
τις φαίνεται πρωτοπαθής, διότι άνεπτύχθη
ακριβώς περί τό τυφλόν καΐ κατέληξεν ε{ς τον
σχηματισ,μόν τής ουλής, ην διά τής έγχειρήσεως
έλύσαμεν. Ε?ναι πρωτοπαθής καΐ ούχι από-
τοκος σκωληκοειδίτιδος, διότι ή σκωληκοειδής
άπόφυσις ευρέθη κατά φύσιν έχουσα άνευ ού-
δενός ίχνους προςφάτου ή άρχαιοτέρας βλά-
βης, άλλως δέ είναι δύςκολον νά ύποτεθη δτι
σκωληκοειδιτις, προκαλέσασα καΐ μακράν
αυτής ύλικάς άνατομικάς αλλοιώσεις, οίας
εύοομεν έν τ9^ παρούση περιπτώσει, είναι δυ-
νατόν νά έγκαταλίπη τήν σκωληκοειδή άπό-
φυσιν άνέπαφον καΐ εντελώς κατά φύσιν
ϊχουσαν .
Ναύλης. Ή παρατήρησις του κ. ΨΰΛίδα
είναι ακριβής καΐ αποδεικνύει (51πα§ έτι
δη ύΛάρχει περιτυφλϊτις, ύγιώς έχούσης
τής σκωληκοειδούς άηοφύόεως, Άλλ' ή
άΐΐ6ψΌ6ΐς αύτη, δπως καΐ πολλά έτερα
άδενώδη όργανα, έχει μικροβιοφάγον
Ιδιότητα καΐ εντεύθεν ή ποικιλία τής <$κω-
ληκοειδίτιδος. Επειδή δέ διά τής Ιδιότητος
β. Ε. 12
90
ο ΕΝ ΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΟΓΠΟΛΕΙ ΕΛΛΗΝΙΚΟΣ ΦΙΛΟΛΟΓΙΚΟΣ ΣΥΛΛΟΓΟΣ
ταύτης πολλάκις κατορθοί νά διατήρηση
τήν εαυτής ύγίειαν, ένφ προςβάλλονται
αΐ γειτονικαΐ χώραι, δέν δυνάμεθα ευκό-
λως νά άρνηθώμεν δτι ή πηγή του κακού
είναι πάντοτε αυτή ή άπόφυβις κ&ν έτι
αδτη φαίνηται άβλαβης.
Ό κ. Μανουηλίδης έρωτ^^Ι άν πρό τής
παθή<ίεα)ς υπήρχε διαταραχή τις τής λει-
τουργίας των εντέρων, ώς διάρροια, δυς-
κοιλιότης κτλ. Όποια δέ ήτο ή θέσις τής
άποφύ<ίεως ;
ΛιμίΐράΗης. Φρονώ δτι ό κ. Ψαλίδας
<ίυνεϊ,ήτη<ίεν αρκούντως τήν συνύπαρ^ιν
τής σκωληκοειδίτιδος καΐ άπέδειξεν δτι
ουδέν ύπήρχεν έν τή σκωληκοειδεΐ άπο-
φύ<ίει. Διότι άλλως, επειδή μάλκίτα πολ-
λάκις επήλθε παρό^υν<ίις του κακοϋ, ή
άπόφυ<ίις αύτη ώφειλε νά έχη απαραιτή-
τως αλλοιώσεις τινάς, τουλάχιστον έκ
παλαιών προςβολών.
ΨΰΛίδας. Έπανοιλαμδάνω δτι ού μόνον
ή άπόφυβις εΐχεν δλως φυσιολογικώς, ευ-
ρισκομένη έν τή οίκείςι θέσει καΐ διευ-
θύνσει, ούσα δέ δλως ελευθέρα προςφύ-
σεων καΐ ευκίνητος, άλλα καΐ τά ίχνη τής
παρελθούσης φλεγμονής έκειντο αρκούν-
τως μακράν, ήτοι περί τήν αρχήν του
παχέος έντερου ώς δύο ύφεκατόμετρα
άνω του τυφλού. Σημειωτέον δέ δτι καΐ
ήμεις, ύποπτεύόντες πάθησίν τίνα τής
σκωληκοειδούς άποφύσεως, ήρευνήσαμεν
παντοιοτρόπως καΐ δσον ήδυνάμεθα τήν
κατάστασιν αυτής* άλλ* εδρομεν αυτήν
τόσον κοιλώς έχουσαν, δσον και έπΙ παν-
τός υγιούς άνθρωπου. Περί δέ τής προτέ-
ρας εντερικής καταστάσεως, ό ασθενής,
σφόδρα έκνενευρισμένος έκ τής νευρα-
σθενείας, ήν έγέννησεν ή πάθησις αύτη,
δέν ήδύνατο νά πληροφόρηση ημάς σα-
φώς* έν γένει δέ έθεώρει εαυτόν καλώς
έχοντα πρό τής πρώτης προςβολής.
Νούλης. Έν τή περιπτώσει ταύτη σπου-
δαιότητα έχει ή έπανάληψις τών προςβο-
λών, ούχι δμως και ή άπόστασις τής έδρας
τών ύπολειφθεισών αλλοιώσεων άπό τής
υποτιθεμένης αρχικής πηγής αυτών. Οΰτω
καΐ έπΙ ελκών τού στομάχου αί προςφύσεις
πολλάκις ευρίσκονται ίκανώς μακράν.
μετά δέ τήν ϊασιν τού έλκους άποτελούβι
τά μόνα ϊχνη τής παρελθούσης παθήσεως.
Ακολούθως ό κ. πρόεδρος εκθέτει περί-
πτωσιν, ένθα ή δράσις τής κινίνης παρου-
σιάϊ,ει ΙδιάΙ^ουσαν μορφήν διά τών έ^ής:
α Ώς γνωστόν ή θδίικη κινίνη ϊχβι ίδιάζου-
<τάν τίνα δρασιν έττί τ(νων οργανισμών, προ-
καλούσα π. χ. την έμφάνισιν τών έμμηνων η
καΐ μητρορραγίας αληθείς, αίματουρίαν, κν{-
δωσιν κτλ. Παρετήρησα δμως μίαν περί-
πτωσιν, ης όμοίαν δέν είδον περιγραφείσάν
που. Γυνή 40 περίπου ετών, ίκανώς άνεπτυ-
γμε'νη καΐ έν μέτρφ νευροπαθής, έγγαμος κχι
έχουσα τήν εμμηνον αύτης ρύσιν, οσάκις λαμ-
βάνει τήν κινίνην καΐ είς μικράν ετι ίόσιν
(25 ύφεκατογράμμων), αισθάνεται άνησυχίαν
καΐ πίεσιν έν τη περικαρδιακη χώρα καί, τό
σπουδαιότερον, έζοιδαίνονται τά χείλη, τέ
βλέφαρα καΐ τό λοβίον του ώτός, δπερ κατα-
λαμβάνεται καΐ υπό κνησμού καΐ έφιδρώσεοκ
ζωηράς. Τά φαινόμενα ταΰτα είχον παρατη-
ρήσει ήδη πρό δεκαετίας συνοδευόμενα χχι
υπό λεπτού κοκκώδους εξανθήματος και δια-
τηρούμενα σχεδόν πάντοτε έπι διμηνίαν μετ*
τήν παυσιν της χρήσεως κινίνης. Τήν κυρίαν
ταύτην ειδον πάλιν πρό 4 μηνών, άπουσιάζου-
σαν έκτοτε καΐ άρτι έπιστρε'ψασαν έκ ΙΙάφρας,
ένθα προςεβλήθη υπό ίσχυρών διαλειπόντων
καΐ μή δυναμένη νά άνεχθη τήν διά κινίνης
θεραπείαν ήναγκάσθη νά άπέλθγ). Ακολούθως
έθεραπεύθη δι' αφεψημάτων κίνας, άπαζ δΐ
έλαβε καΐ κινίνην είς δόσιν 30 — 50 ύφεκατο-
γράμμων και προςεβλήθη έκ νέου υπό παρο-
μοίων φαινομένων. Τήν φοράν ταύτην άνι-
φάνη εξάνθημα κοκκώδες περί τόν τράχηλον
μετά σκληρύνσεως τίνος του υποδορίου συνε-
κτικού ίστου, διατηρηθέν μόνον έπΙ 4 — 5
ή μέρας. Επίσης είχεν ενοχλήσεις είς τό υποχόν-
δριο ν και τά σκέλη, άπερ ήσθάνετο σκληρά».
Ψαλίδας. Περίπτωσιν μετ* αναλόγων
συμίττωμάτων έκ κινίνης παρετήρησα Λρ6
πολλών ετών έν Αθήναις βοηθός ών του
ΜακΗδ^ Εϊχομεν χορηγήσει κινίνην κατά
τό σύνηθες εΙς πάσχοντα έξ έλειογενους
πυρετού διαλείποντος, μετ* ολίγον δέ
προςεκλήθην κατεπειγόντως προς έπίσκε-
ψιν τού είρημένου* τψ δντι εδρον αυτόν
έχοντα πρόςωπον μελανωπόν Κ(χ1 έ^ψδη•
ΒΙΟΛΟΓΙΚΗ ΕΠΙΤΡΟΠΗ (ΣΤΝΕΔΡΙΑ ΠΔ')
91
κότα τά χείλη καΐ τά βλέφαρα* κατ αρχάς
δέ δέν έηίότΕΌβα δη τούτο προήλθεν έκ
τής κινίνης, διό ώς παρήλθεν ή κατάστα-
<ίις αΰτη μέχρι τής έΛΐού<ίης έχορηγτ|<ία-
μεν ίτάλιν τήν κινίνην τότε πλέον έδε-
βαιώθην δτι τό αίτιον ήτο ή κινίνη, διότι
καΐ πάλιν εντός ολίγου άνεφάνη<ίαν τά
αυτά φαινόμενα.
Σημειωτέον δμως δτι παρόμοια συμ-
πτώματα παρετηρήθησαν έπΙ ώρισμένων
ατόμων καΐ έ^ άλλων ουσιών, Ιδίως έκ
τροφών. Ούτω βραδύτερον έγώ αυτός
παρετήρησα έν Σινώπη κύριόν τίνα δλως
ύγιά, δςτις διη>•εϊτο δτι οσάκις μέν εύρί-
σκετο έν 'Ρωσίςι έτρωγε κρέας τακτικώ-
τατα καΐ άβλαδώς, δτε δέ έπέστρεφεν εΙς
Σινώπην, τήν γενέτειραν χώραν, δέν ήδύ-
νατο νά φάγη κρέας άνευ δυςαρέστων
έπακολουθημάτων, Ιδίως δέ κνιδώσεως
καθ* δλον τό σώμα. Μή πιστεύσας εΙς τά
λεγόμενα, παρεκάλεσα αυτόν νά ύπο-
βληθή εΙς δοκιμασίαν ύπ* εμού καΐ ακο-
λούθως έχορήγησα κρέας νωπότατον καΐ
απλούστατα παρεσκευασμένον. Τότε λοι-
πόν παρετήρησα δτι ή κνίδωσις άνεπτύχθη
εντός ολίγου σαφέστατα. Εντεύθεν ορ-
μώμενος φρονώ δτι ό μηχανισμός τής
ενεργείας πρέπει νά ήναι κοινός εΙς τε τήν
κινίνην καΐ τάς τροφόις έπΙ ώρισμένων
Ιδιοσυγκρασιών, πιθανώς δέ πηγήν έχει
τόν στόμαχον.
Σίάηης. Αί δερματικαΐ εκδηλώσεις τής
δράσεως τής κινίνης δέν είναι σπάνιαι καΐ
ποικίλλουσι μεγάλως. Ήμεϊς παρετηρή-
σαμεν δΙς ανάλογα φαινόμενα έπΙ χορη-
γήσει κινίνης. Τήν δέ σύγκρισιν ενερ-
γείας τροφών καΐ φαρμάκων δέν ευρίσκω
επιτυχή, διότι έπΙ τών τροφών ενεργού-
σιν αί πτωμαΐναι, έκ δέ τών φαρμάκων
τά άλκαλοειδή.
Ναύλης. Επίσης παρετήρησα περιπτώ-
σεις μετά φαινομένων έ^οιδήσεως τών
χειλέων καΐ τής [ί)ΐνός καΐ πέμφιγος τών
χειρών, ώς καΐ άλλας μορφάς χρήσεως
κινίνης σχετιϊ,ομένας πολλάκις εΙς πάθη-
σιν τών νεφρών. "Εν τινι περιπτώσει έπΙ
τζ χρήσει κινίνης έπειρά^ετο ό στόμαχος
καΐ έπήρχοντο έμετοι κλπ., άλλα καΐ εν-
ταύθα ό πάσχων είχε λευκωματουρίαν καΐ
πρό ταύτης άφθονίαν ουρικών αλάτων έν
τοις οΰροις.
Μανονηλί&ης. Παρετήρησα καΐ πλάκας
μελανοδερμικάς ένεκα χρήσεως κινίνης•
ό πάσχων ήν νευρικός καΐ έπαρουσίαΐ,ε
πλάκας μελανοδερμικάς έπΙ τής (ϊάχεως
τών χειρών έπΙ τή χρήσει κινίνης• ό αδελ-
φός αυτού, πρψην φρενοβλαβής, έπασχε
τά αυτά έκ τού αυτού φαρμάκου, περι-
πλέον δέκαι έκ τού στομάχου.
Άηέξης. Δέν ευρίσκω άσχετον τήν
σύγκρισιν τού κ. ΨαΛίδα περί ενεργείας
τροφών καΐ φαρμάκων φρονώ δτι αΐ τρο-
φαΐ καΐ τά φάρμακα, ώς ή κινίνη, ή άντι-
πυρίνη κτλ., έχουσι τόν αυτόν λόγον.
Φρονώ δ' δτι τά φαινόμενα ταύτα παρατη-
ρούνται έπΙ τών δυςπεπτικών. Τούτο Ισως
εξηγεί διατί άλλοτε έδίδετο τυπικώς κα-
θάρσιον πρό πάσης χορηγήσεως κινίνης,
δπερ ήτο αποτέλεσμα Ισως τής πείρας.
Όθεν έπεθύμουν νά έξετασθή &ν έπΙ
τοιούτων ατόμων έγένετο θεραπεία αντι-
σηπτική διά καθάρσεων κτλ. πρό τής χρή-
σεως κινίνης. Προτείνω μάλιστα νά δοκι-
μασθΐ^ 'τούτο, άν δέν έγένετο μέχρι τούδε.
Λψαράκης. Έν τζ περιπτώσει τού κ.
Χρηστίδαυ ά^ία σημειώσεως είναι ή δί-
μηνος διάρκεια τών φαινομένων. Επίσης
παρετήρησα περίπτωσιν κυρίας, ήτις μετά
χορήγησιν κινίνης είχεν ερύθημα πολύ-
μορφον. Μή λησμονώμεν δτι καΐ τό νευ-
ρικόν σύστημα λαμβάνει μέρος συντελε-
στικόν προς έκδήλωσιν τοιούτων φαινο-
μένων, ώς ερυθημάτων πολυμόρφων ή
όΐ,ωδών κ. άλ. Άλλα καΐ αΐ τροφαΐ έχου-
σιν αύται καθ* έαυτάς ένέργειάν τίνα,
δυνατόν δέ καΐ αΐ πτωμαΐναι νά έχωσι
τοιαύτην Ικανότητα, άλλ* ούχΙ πάντοτε έ^
αυτών νά πηγάξη τό κακόν. Άφήσωμεν
κατά μέρος δτι καΐ αί ενέσεις τής κινίνης
ύποδορίως έχουσι τήν δράσιν τούτου έπΙ
τών αυτών ατόμων, άλλα πρό πάντων
ά^ιοσημείωτον είναι δτι ή έπίθεσις Ιωδο-
φορμίου καΐ άλλων αντισηπτικών ουσιών
έπΙ τών τραυμάτων προυκάλεσαν ενίοτε
παρόμοια φαινόμενα.
Σιώτης. Ώς προς τήν χρήσιν καθαρ-
92
ο ΕΝ ΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΟΥΠΟΛΕΙ ΕΛΛΗΝΙΚΟΣ ΦΙΛΟΛΟΓΙΪΪΟΣ ΣΓΛΛΟΓΟΣ
6ίου σημειωτέον δτι κυρία τις, έφ' ής πα-
ρετήρησα τήν Ιδιά)[,ου<ίαγ ταύτην ένέρ-
γειαν της κινίνης, ελάμβανε τακτικώς
καθάρ<ίιον Λρό έκαστης χρήσεως κινίνης
καΐ δμως έπήρχοντο τά φαινόμενα.
Γαβριηλίδης. Φρονώ δτι έν τοιαύταις
περιπτώσεσιν ενδείκνυται ή τε^ςνητή έ^οι-
κείωσις προς τήν κινίνην δι' ενέσεως ορού
ϊ^ψων, εΙς & προηγουμένως έχορηγήθη έπί
τίνα καιρόν ή κινίνη.
ΈπΙ τών έπιπολαΐ,ουσών νόσων ό κ. Λι-
μοζάκης αναφέρει περιπτώσεις άνεμοευ-
λογίας καΐ ίκανάς γρίππης μετά ποικίλων
μορφών.
ΣΥΝΕΔΡΙΑ ΠΕ'
22 Νοεμβρίου 1900,
ΠροιΧρία Α. ΧρΗΣΤΙΔΟΓ
Ο κ. Χρ. Χρησχίδης παρουσιά)[^ει ά^α'
τομίΗ&ψ ηίΐραστίεύασμα προερχόμενον έκ
νεκροψίας περιπτώσεως τής νόσου τοϋ
Α<ϋ8θη καΐ συνιστάμενο ν έκ τών επινε-
φριδίων καΐ τής κορυφής τόϋ αριστερού
πνεύμονος.
Ό κ. Μανουηλίδης παρατηρεί — Τόν
ασθενή τούτον εΐδον πολλάκις έν τφ Γαλ-
λικφ νοσοκομείψ. "Ά^ιον δέ σημειώσεως
είναι ή ταχύτης τής εξελίξεως τής νόσου.
Πλην τής μεγάλης καταπτώσεως καΐ τής
ταχέως επελθούσης μελανοδερμίας δέν
ύπήρχον έτερα συμπτώματα Ιδιάζοντα.
Βεβαίως ή νόσος αύτη δέν είναι λίαν χρο-
νιά, άλλ* ούχΙ και τόσον ό^εΐα. Ή ημετέρα
περίπτωσις ή ανακοινωθείσα πέρυσιν έν
τη Αυτοκρατορική Ιατρική Έταιρείςι, μο-
λονότι συνυπήρχε καΐ καρκίνος τής μή-
τρας, διήρκεσεν έφ' Ικανόν χρόνον. Εν-
ταύθα σημειωτέον προς τούτοις καΐ τόν
ϊλιγγον τόύ ασθενούς, δςτις προυκάλει
συχνάκις τήν άπώλειαν τής Ισορροπίας
καΐ τήν πτώσιν αυτού, διότι ούδαμού ση-
μειούται τών σχετικών συγγραμμάτων
καθ* δσον γνωρίζω. ΈπΙ τούτω ύπωπτεύ-
σαμεν μή ι!ι;τήρχε καΐ έτερον τι νόσημα,
ϊσως φυματίωσις εγκεφαλική• περί τούτου
δμως δέν ήδυνήθημεν νά βεβαιωθώμεν
διά νεκρολίήας. Ό Κβηάτι αναφέρει περί-
πτωσιν ταχείας έ^ελί^εως μετά βολβικής
παραλύσεως καΐ εξηγεί τούτο διά τής α-
πορροφήσεως τοξινών. Ώς προς τήν συρ.-
πτωματολογίαν άξιον σημειώσεως είναι
πάντοτε τό χαρακτηριστικόν έντονον άλ-
γος, τό παραγόμενον αίφνης κατά τήν
πίεσιν έπΙ τών• υποχονδρίων, διότι διευ-
κολύνει μεγάλως τήν διάγνωσιν.
ΣΥΝΕΔΡΙΑ Πς-'
29 Νοεμβρίου 1900.
Προεδρία Α. ΧρΗΣΤΙΔΟΥ
Ό κ. Άν. Γαβριηλίδης άναγινώσκει ά-
νακοίνωσιν ηερί τΑν Ιατρΐ9ίό^ γτώϋ^ωψ
καΙ ιδίως τΑν η^ρΐ όφ^αλμαϋ ηαρά τοΙς
ΒνζατίΙψοις σνγγραφβϋαιψ, έχουσαν δέ
ώςέξής:
Κνρτοτ»
Δ(Ερχό[Λ(νός τις τους Βυζαντίνους συγγρα-
φείς &ύρ(σχιι εΙς αυτούς χωρία ε(ς την {ατρι-
κην αναφερόμενα, έζ ών τίνα σταχυολογησας
άναποινοϋμαι σήμερον ττρός ύμας χαΐ δη αυ-
τούσια ώς είναι διατετυπωμίνα υττό τών συγ-
γραφέων, ούχΙ δι κατά παράφρασιν' ίιότι τ6
πρωτότυπον ΘΛγει μάλλον, νομίζω, της ψης
άτέχνου παραφράσεως είς την νυν γραφο-
μένην γλώσσαν καΐ διότι ούτω άττοφευγεται
ί) ελαχίστη άλλοίωσις του νου του συγ|^ρα-
φέως, μένει δί έλευθερωτέρα ή χρίσις του
άναγνώστου.
Έκτος τούτου θ' αποφύγω έν τη εζιλίζει
τών πραγμάτων και πάσαν έπίκρισιν* Χιότι
κρίσις τών {δεών εκείνων γινομένη ύφ' η(χών,
οϊτινες ζώμεν ολόκληρους αιώνας μετ' αυτούς
καΐ βασίζομεν τχς κρίσεις ημών έπι γνώσεων
αγνώστων κατά τους χρόνους Ικείνους, έπί-
κρισις λέγω και κατάκρισις τών ίδεών ίχιίνων
εϊναι άδικος και άλογος. Τίς θα κατα)ΐρίντ(ΐ
τώρα τας γνώσεις, τάς ΐδέας, τας θεραττείας,
τας δοξαζομένας, γραφομένας καΐ εκτελούμε-
νας πρό τών ανακαλύψεων της ανατομικής,
τής παθολογικής ανατομίας τών μικροβίων
καΐ τών αντισηπτικών θεωρουμένας τότε μίν
ορθας νυν δΐ έσφαλμένας, διότι εχομεν νέον
κριτήριον την άνατομικήν, την μικροβιολογίαν,
ΒΙΟΛΟΓΙΚΗ ΕΠΙΤΡΟΠΗ (ΣΥΝΕΔΡΙΑ ΠΓ')
93
την άντισηψίαν ; Τις θχ ψέζη καΐ θα (Αβμφθη
νυν τους (χιγάλους προγενκττέρους οφθαλ(Λθλό-
γους, διότι ίέν δίΕγίγνωσκον τα παθή(Αατα του
βυθρυ του οφθαλμού στ$ρου(^ι^νους τοδ όφθαλ-
(ΐοσκοπιΌυ ;
Τουναντίον θα επέκρινε τις δικαίως άλλους
συγγραφείς, συγγράψαντας έπΙ τη βάσιι προ-
γινιστέρων συγγραφέων, δτι στηριζόμενοι ΙπΙ
των κοινώς καΐ γενικώς τότε παραδεδεγμέ-
νων ως ορθών, παρέλειψαν η ίπιπολαίως διε-
ξ>ίλθον τα ορθώς ϊχοντα καΐ ουσιώδη, παρέ-
λαβον δέ και διέτριψαν ε{ς τα ασήμαντα καΐ
επουσιώδη. Τοΰτο δίν είναι δυσχερές, άλλα καΐ
ίπΐ τών τοιούτων ζητημάτων δΙν θα χρονο-
τριβησωμεν, διότι τό ήμέτερον έργον δίν είναι
να Ιπικρίνωμεν η να συγκρίνωμεν τους Βυζαν-
τινούς συγγραφείς, καΐ δη μη Ιατρούς δντας,
άλλα να καταστήσω μεν γνωστά, περί δσων
έγραψαν έν σχέσει έστω καΐ απομεμακρυσμένη
προς την {ατρικην (φιστώντες την προςοχην
πλειότερον είς τα οφθαλμολογικά χωρία.
Τούτων ούτω προλεχθέντων άρχόμεθα άπά
του μεγάλου Φίοτίον του Πατριάρχου Κων-
σταντινουπόλεως. Ό Φώτιος ίν τη Μυριοβί-
βλφ (Μί^β τόμος 103 σελ. 41) πραγμα-
τεύεται περί τών συγγραμμάτων του 'Ορεί•
βα<|{ον καΐ άλλων προκειμένου δέ περί Όρει-
βασίου λέγει τα έξης" (Αυτόθι, σελ. 708-720).
«Όρειβασίου βιβλία »
« Κελεύσαντί σοι, θειότατε αύτοκράτρρ
Ιουλιανέ, τους τψ θαυμασίφ Γαληνω χρησί-
μους είς την {ατρικην τέχνην γεγραμμένους
λόγους συντεμειν ε(ς ελαττον, προθύμως ύπη-
κουσα. Τοις τε γαρ μετιέναι την τέχνην ταύ-
την προαιρουμένοις, ώς αυτός φησιν, ούτε δί
φύσεως επιτηδείας, ουθ* ηλικίας άρμοζούσης
τετυχηκόσι, πολλάκις δέ βύδέ τών πρώτων
μαθημάτων άρξαμένοις, καΐ δια ταύτα άδυ-
νάτως εχουσι τους κατά διέςοδον λόγους ίκ-
μανθάνειν, αρκέσει τα νυν γραφησόμενα, χρό-
νου τε βραχυτέρου προς την Ικμάθησιν χρή-
ζοντα, καΐ την νόησιν εύπετεστέραν εζοντα
τψ την συναίρεσιν είς βραχυλογίαν ουκ άσαφτ)
γβνήσεσθαι. Τοις τε έν προπαιδεία γεγενημέ-
νοις κάΙ μήτε ύπό φύσεως μήτε ηλικίας κω-
λυθεισι τελείαις χρήσεσθαι ταΐς διδασκαλίαις,
άρμόζοι αν ή τοιαύτη σύνοψις έπ' αυτών τών
Ιργων της μλν χρβίας επειγούσης, έν βραχεί
δε της αναμνησεως τών * αναγκαιοτάτων γε-
νομένης ΐ).
Ούτω μίν 6 Όρειβάσιος έν ταύτη τη πραγ-
ματεία προιμιάζεται, υποσχόμενος έκεινα μό-
να συναγαγείν, & τών άρεσκόντων έστΙ τφ
άνδρΐ καΐ προς την ίατρικήν άφορ^ τέχνην τε
καΐ τ9ίς τέχνης μεταχείρισιν. Πεττόνηται δέ
αύτψ ή τοιαύτη σπουδή έν λόγοις . . .
Του αύτοΟ Πραγματεία έν λόγοις έβδο-
μήκοντα.
Ή δέ δευτέρα πραγματεία 'Ιουλιανφ μέν
καΐ αύτη την προςφώνησιν ποιείται.
ΚαΙ τό μέν προοίμιον τούτο παραλείπομεν
διότι εμπεριέχεται έν τψ πρώτφ τόμφ του
ΌδΙΓβΐηΒβΓ^, παραθέτομεν δέ μόνον εν χω-
ρίον δπου υπάρχει μικρά τις διαφορά μεταξύ
τών δύο συγγραφέων.
Φώτιος, «καΐ τοϋτο πράττειν ώςοΤός τέ εΙμι
προθύμως δΐέγνωκα. Περιττόν δέ νομίσας εί-
ναι καΐ παντελώς εύηθες τό έγγράφειν τα αύ-
τα πολλάκις καΐ τών άριστα συγγραψάντων
καΐ τών μή• ομοίως τό ακριβές έζεργασαμέ-
νων, μόνα τα τών άμεινον είπόντων συνάζω,
μηδέν ών Γαληνός είπε παραλιπών, καθότι
τών συγγραψάντων απάντων ε{ς τάς αύτάς
υποθέσεις αυτός κρατεί. . . .ι>
ΌανβΥτώβΤξΙ , «καΐ τούτο πράττειν ώς οίος
τέ είμι προθύμως διέγνωκα, χρησιμωτάτην
ύπολαμβάνων ϊσεσθαι την τοιαύτην συναγω-
γην τών έντυγχανόντων έτοίμως έζευρισκόν-
των τό εκάστοτε τοίς δεομένοις ώφέλιμον.
Περιττόν δέ νομίσας είναι καΐ παντελώς εύη-
θες τό έγγράφειν τα αυτά πολλάκις καΐ τών
άριστα συγγραψάντων καΐ τών μή ομοίως τό
ακριβές έζεργασαμένων, μόνα τα τών άμεινον
ερπόντων συνάζω [τα] πάλαι Γαληνφ μόνφ
ρηθέντα, μηδέν παραλιπών, τάζας, καθότι...»
Μετά ταύτα ό Φώτιος επιλαμβάνεται τ^ς
προς τόν υΐόν του Όρειβασίου Εν<Ιτάθιον
προογματείας, τ^ς οποίας αναφέρει τάς έπι-
γραφάς τών θεμάτων.
Μετά την άπαρίθμησιν τών θεμάτων ττίς
Συνόψεως ό συγγραφεύς μεταβαίνει είς τό
προς τόν λογιώτατον Ενναητον βιβλίον, τό
όποιον είναι συντομία τών προς τόν Εύστάθιον
εννέα λόγων είς τεσσάρας* και περαίνει δια
τών έζης επικρίσεων έπΙ τών έργων του Όρει-
βασίου* «Φράσεως δέ χαρακττίρα λέγειν του
94
ο ΕΝ ΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΟΤΠΟΛΕΙ ΕΛΛΗΝΙΚΟΣ ΦΙΛΟΛΟΓΙΚΟΣ ΣΥΛΛΟΓΟΣ
λόγου ά[Λα τι άπο^ον καΐ πβριττόν βίναί δο-
κεί' ϊκ ΤΕ γαρ διαφόρων καΐ παντοδαπών
αύτψ τα <τυντάγ(Αατα ^υνηθροισται, καΐ Ια-
τρός άγηρ ου του ίν λόγφ κάλλους καΐ της
«οφ{ας εύθύνας άν τινι τών σωφρονούντων
παράσχοι, άλλ' εϊτι τών κατά την Ιατρικην
έργων ουκ ορθώς διηλθεν ούδ' επεδείξατο»....
Ό Φώτιος περαίνων τόν λόγον περί Όρει-
βασίου πραγματεύεται περί του Θέωνος του
αρχίατρου τον * ΑΙεξανδρέακ και (χετα ταύτα
περί *ΑετΙον τον *Αμίδηνον του κόμιτος του
Όψικίου. Του τελευταίου τούτου δίδει λεπτό-
μερεστίραν άνάλυιιν ώςτε είς τόν επιθυμούντα
να άσχοληθη έμβριθώς εΙς τα έργα του Άε-
τίου η παρούσα εκθεσις του Φωτίου δύναται
να παράσχη μεγάλα βοηθήματα είς την κα-
τάταζιν και διαίρεσιν τών κεφαλαίων καΐ να
χρησιμεύση ώς επίκουρος μικρός μίν άλλ' ούχΙ
περιφρονητός είς τό εν Παρισίοις άρχαιότερον
χειρόγραφον τοϋ ια' αίώνος καΐ είς τό έν Βα-
τοπεδίφ του *Άθω του ιδ' αίώνος. Και ο
μέν Άέτιος συνέγραψε περί τα 540, 6 δΐ
Φώτιος εζησεν από 820 μέχρις 898. Ή κρί-
Ίΐς του Φωτίου περί του βιβλίου του Άετίου
είναι εύνοϊκωτάτη, καΐ δικαίφ τω λόγω ώς
εξάγεται εκ τών έν ττί σελίδι 733 αναφερο-
μένων .
αΚαΙ $σα γ^ ΙμΙ είδέναι, 6 προκείμενος του
ανδρός πόνος τών μέν Όρειβασίου συνό-
ψεων, ην τε προς τόν Εύστάθιον καΐ ην προς
Εύνάπιον έγραψε, τοις πασι κρατεί* α(τιολο-
γίαις τε γαρ προέχει καΐ διαγνώσεσι και προ-
γνώσεσι καΐ προςδιορισμοίς καΐ τφ της θερα-
πείας πλάτει. Ου τούτων δέ μόνων έν υπέροχη
έραται, άλλα καΐ ήτις αύτφ τών Γαληνού
βιβλίων σύνοψις έφιλοπονήθη, και ταύτης επι-
κρατεί το> τε ε(ς έλάττονα ίίγκον ταύτην
συνεστάλθαι καΐ τω σαφεστέραν παρέχειν
την διδασκαλίαν, καΐ τω περί πλειόνων πα-
θών διαλαμβάνειν ταύτην μάλλον η έκείνην.
Της δέ τω αύτω άνδρΐ είς έβδομήκοντα βι-
βλία συντεταγμένης την άλλην άμιλλαν ουκ
εύλαβουμένη, ϊσως αν έλαττωθείη οίς τε τα
της ανατομικής έγχειρήσεως μη παραδραμού-
σης εκείνης αύτη παρατρέχει, και την θεω-
ρίαν της τών μορίων χρείας, φιλοσόφου μάλ-
λον ούσαν σπουδής η θεραπείας έργον, ώςαύ-
τως παρήλθε. Τής αυτής δέ ταύτης καΐ τής
προειρημένης τών Γαληνείων συνόψεως τοδ
κρατείν αν υπαναχωρούσα εΐη. Άλλα γ«ρ
εγωγε φαίην αν ώς κατά την παρουσαν τών
ανθρώπων ρι^θυμίαν και την περί τα άλλα
μάλλον όρμην η περί ών η θεραπεία κατορ-
θωθείη τοις κάμνουσι, ταύτην έκμελετάν την
συν αγωγή ν τών £λλων μάλλον σπουδασμάτων
χρή, μάλιστα γε δσοις μη προς τό βάθος τής
(ατρικής θεωρίας ελάσαι καΐ την κατά φυσιο-
λογίαν σοφίαν τε καΐ άλήθειαν σκοπός έστιν
άνευρείν, προς μόνην δέ την τών σωμάτων
θεραπείαν η πρόθεσις άφορ^, καΐ μηδέν τών
περί αύτην έπι της χρείας ύστερείν. Τοις γ«ρ
τάς (άσεις νόσων απελάσεις ελομένοις έμφχ-
νίζειν δι* έργων τούτο τό βιβλίον επιμελώς
μεταχειρίζεσθαι δει, καΐ την σχολην είς αύτλ
συντεταγμένην ϊχειν, καΐ δγε με ισθείς τη πα-
ραινέσει έν αύτη τί) πείρίϊε τό κέρδος εύρησει».
ΚαΙ ταύτα μέν πάρα Φωτίφ* διατρέχοντις
δέ τους τόμους άπαντώμεν άλλους συγγρά-
ψαντας συστηματικώτερον περί ιατρικής, τέν
Ιϋελέττον τόν Μονα2ζδν καΐ τόν Νεμέ-
ίίιον έπίσκοπον Έμέσης. Ό Μελέτιος τ,το
Μοναχός έν τη Μονή τής αγίας Τριάδος τής
Τιβεριουπόλεως τής μεγάλης Φρυγίας, συνέ-
γραψε δέ «ερί τΛς το€? άνθρώπον κα•
ταίίκενΛς (Μί^β τόμ. 64 σελ. 1076—
1309).
Πότε δμως συνέγραψε δέν είναι ακριβώς
γνωστόν. Άλλ' δμως παρά τψ Μεγάλω Βασι-
λείφ ευρίσκομεν έπιστολην άπευθυνομένην προς
Μελέτιον τόν άρχιατρόν. Ταύτην ο Βασί-
λειος ίγραψε κατά τα τέλη τής ζωής του
(•{- 379), επομένως αν η παρούσα επιστολή
είναι προς τόν ήμέτερον Μελέτιον, έπεται δτι
ούτος περί τα τε'λη του δ' αιώνος ειχεν ηδη
κεκτημένη ν την φήμην, έζ άλλου δέ ό Μελέ-
τιος έν τφ προοιμίφ αύτου αναφέρει τόν Βχ-
σίλειον (Μί^Θ τόμ. 32 σελ. 70δ).
Τό σύγγραμμα του Μελετίου είναι περίλη-
ψις καΐ ουδέν περιέχει τό νέον αυτός δέ ό
συγγραφεύς εκφέρει την γνώμην ταύτην λέγων
δτι συνέγραψε την παρουσαν σύνοψιν, ούχώς
καινόν τι έπινοήσαντος περί φύσεως άνθρωπου
φυσιολογήσαι, άλλα σύντομον καΐ ανελλιπή
πραγματείαν έκθέσθαι τοις φιλομαθέσι και φι-
λοπόνοις βουλομένου. Συγγραφών δέ ταύτην
σκοπόν εθετο να συναγάγη έπΙ τό αυτό τας
ΒΙΟΛΟΓΙΚΗ ΕΠΙΤΡΟΠΗ (ΣΤΝΕΔΡΙΑ Π?•')
9&
πιρί φύσ&ως του άνθρώττου $(6σ77αρρ.ένας γνώ-
σβις πάρα διαφόροις συγγραφιυσιν, ώς παρ*
Ίππακράτει, Γαληνψ, Σωχράτει, Μεγάλφ
Βασ(λι{(}>; Γρηγορίφ, Χρυσοστόριφ, Κυρίλλψ
χαΐ παρ' £λλθ(ς.
Έπιλαβόμενος δέ της συγγραφής ό Μελέ-
τιος (ΐβτά τίνα προλεγόριενα αρχίζει Ικ του
Τ{ς έστιν ^Άνθρωπος. «"Ανθρωπος γαρ έστι,
φασί, ζψον λογικόν θνητόν, νου και έπιστή-
(ΑΥ)ς δεπτικόν* ζφον |χίν 6τι χαΐ ό άνθρωπος
ούσ{α εστίν έμψυχος αισθητική ' ούτος γαρ δρος
ζώου* λογικόν δΐ ίνα χωρισθη των αλόγων,
καΐ θνητόν, ίνα διαστη των αθανάτων λογι-
κών ήγουν των αγγέλων τό δί νου καΐ επι-
στήμης δεκτικόν, δτι δια μαθήσεως προςγ(-
νονται ημίν αΐ τίχναι και Ιπιστημαι, εχουσι
μϊν δύναμιν δεκτικήν, την δέ ένέργειαν κτω-
μένοις εκ των μαθημάτων. Τό δε άνθρωπος
ΰνομα, πάρα τό εναρθρον έχει φωνήν, των
£λλων ζώων απάντων άνάρθρως καΐ άσημάν-
τως φωνούντων. Τινές δέ παρά τό άθρεΐν καΐ
λογ{ζεσθαι άπερ δπωπε, τουτε'στι παρά τό
βλεπειν κατά νουν καΐ λογίζεσθαι τά δέοντα*
τών άλλων ζώων μη προνοουμένων η μη λο-
γιζομένων. 'Άλλοι δέ παρά τό άνώθειν τόν
όφθαλμόν, ήγουν ανω αϊρειν* η παρά τό δρω
τό βλέπω, η πράττω, £δρωπος καΐ £νθρωπος*
η παρά τό άνω ρέπειν, άνάρροπός τις ών».
Ώς βλέπετε εύθυς έζ άρχης καταφαίνεται ή
τάσις του συγγραφέως προς τό όρίζειν και
έτυμολογειν .
Άλλ* ήμεις παραλει'ποντες ίνταυθα πλεί-
στα κεφάλαια άφικνούμεθα είς τό περί δφ&αΐ-
μων (σελ. 1161), Ινθα ό συγγραφεύς μετά
μικρά τίνα γενικά, επιλαμβάνεται της σημα-
σίας τών διαφόρων χιτώνων του οφθαλμού,
τών Ινεργειών αυτών καΐ του σκοπού, περί
τών υγρών του οφθαλμού, περί τών οφθαλμι-
κών δρων, περί χρωμάτων, περί βλεφαρίδων,
περί μυών καΐ περί οράσεως. Ευλογον δέ νο-
μίζομεν να παραθέσωμεν τό πλείστον του
κειμένου ώς έχει, δπως καΐ οΐ μη δυνάμενοι
να πορισθώσι τό σύγγραμμα του Μελετίου
άπολαύσωσιν αύτου.
α . . . . Δει εΐδέναι ουν από του εγκεφάλου
εκφέρεται δύο νεύρα, τά οπτικά προςαγορευό-
μενα* πρώτον μέν γάρ ταύτη τ9) αίσθήσει
πέμπει ό εγκέφαλος νεύρα, έπειτα δί καΐ τφ
παντί σώματι. Διαφέρει δέ ταύτα τών άλλων
νεύρων δτι τά μέν εν τψ παντι σώματι
νοστά τε έστΙ καΐ άκοίλια, τά δέ τών οφθαλ-
μών αύλακοειδη καΐ τετρημένα, ινα σωλή-
νων δίκην τό οπτικόν πνεύμα παρά τόν
όφθαλμόν οχετεύωσιν. Ταύτα τοίνυν έμβάλ-
λονται και ε(ς τους λεγόμενους θαλάμους τών
οφθαλμών, θάλαμος δέ λέγεται τό εσω του
οφθαλμού, εν φ οι χιτώνες ένουνται, καΐ
αυτό τό φως Ιν<Ηκει Διασχίζεται δέ
τά νεύρα είς τους θαλάμους, ώςπερ εΐ τις
λαβών πάπυρον, ταύτην, είς λεπτά κατατε-
μών διασχίζει, άναπλέκει τε πάλιν, καΐ ποιεί
χιτώνα τόν λεγόμενον αμφιβληστροειδή, δμοιον
άμφιβλήστρφ, δργανον δέ τούτο θηρευτικόν
ίχθύων. Μετά τούτον δέ τόν χιτώνα έστι
δεύτερος χιτών λεγόμενος φαγοειάής, δτι ραγί
σταφυλής εοικε κατά τό σχήμα. ΚαΙ καθά-
περ εκ της σταφυλής όρώμεν τά μέν εσω δα-
σύτερα, τά δέ εζω λεία, ούτως και ίπΐ τής ρα-
γοειδους εστίν ίδείν. Έκπέφυκε δέ ούτος έκ
τής λεπτής προςαγορευομένης μήνιγγος* έκ δέ
τής παχείας ό κερατοειϋής' ώνόμασται δέ ού-
τως, διά τό παρεμφέρειν τοις κέρασι, κατάτε
τό χρώμα* λευκόν γάρ έστι καΐ δτι είς κτηδό-
νας αναλύεται ώςπερ εκείνα* καΐ δτι μιμείται
την εκείνων διαφοράν. Ό δέ Ιτίΐηεφνκώς από
του κρανίου λεγομένου ύμένος έχει τινά ίκ-
φυσιν, ήτοι αρχήν έχει από τίνος μοίρας τής
παχείας μήνιγγος έζιούσης διά τών είρημένων
του εγκεφάλου ραφών, τής στεφανιαίας, καΐ
τής λαμβδοειδβυς. Έστι δέ ή χρεία τών εί-
ρημένων χιτώνων τοιαύτη* ό άμφβιληστροει-
δής, στήριγμα έστιν ίνδοθεν του παντός σώ-
ματος του οφθαλμού* 6 δέ έπιπεφυκώς έξω-
θεν* μεταξύ δέ τούτων είσίν, ό μέν κερατοει-
δής προς τφ έπιπεφυκότι εξω, 6 δέ ραγοειδής
προς τω άμφιβληστροειδεί έσω. Χρεία δέ του
μέν ραγοειδούς, ίνα κατ' αύτου τοιί τρήματος
τής κόρης γένηται, δι' ού τό οπτικόν εζεισι
φως* συμβάλλεται δέ καΐ άλλως περιθάλπων
τό κρυσταλλοειδές ύγρόν* δι* δ καΐ δασύς εν-
δοθεν έγένετο καΐ σπογγώδης, ίνα μήτι λυ-
μάνηται τής κόρης* αλλά καΐ διά τό δυνη-
θήναι φλέβας ύποδέξασθαι πλείονας. ΕΓτα
επειδή τοιούτος ων εμελλεν έμποδίζειν τφ
οπτικφ πνεύματι είς τό έζιέναι, διά τούτο
τέτρηται έξωθεν, καΐ πυκνός έστι, προς τό μή
96
ο ΕΝ ΚΩΝΣΤΑΝΤΐΝθηΐΟΛΒ:ΐ ΈΛΑΗΝΙΚ02 ΦΙΛΟΛΟΓΙΚΟΣ ΣΤΛΛΟΓΟΣ
9υγχωρ€ΐν διαφοριίσθαι τ6 πνίυμα. Άλλα
χαΐ χατά τ6 χρώ(Αα 'τταραιχυθΕίται τάς έχ των
ό(χίτρων διακρίσεων καΐ συγκρ ίσιων βλάβας,
τφ (χίλας τε αμα είναι χαΐ λβυκός' διακρίνε-
ται γαρ ύπό τών άγαν λευκών* συγκρίνεται
δέ υπό τών άγαν (λελανών. Του δέ κυανού η
καΐ έκατίρου (χετίχων χρώ(Αάτος ε{ς συ(Α(Αε-
τρίαν ανάγει τόν όφθαλ(χ6ν καΐ παρα(χυθεΐ-
ται. Ό κερατοειδής δέ έγίνετο, ϊνα σφίγγη
καΐ άποφράτττ) τό στόρ,α της κόρης, ϊνα ρ.η
δι* αυτό τα υγρά εκχέοιντο* αλλ* ψελλεν έρ.-
ποδίζειν τψ όπτικφ πνεύ(χατι καΐ ούτος προς
τό έζιέναι* δια τούτο (χάλιστα έδεήθη εκ δια-
φανεστάτης ουσίας τόν κερατοειδγ) γενέσθαι.
ΚαΙ ώςπερ όρώ(χεν δτι τών κερατίνων ενδοθεν
φανών περιεχόμενος ό λύχνος τό φώς τό οί-
κεΐον εζω πέρ.πει, {χηδέν έ(Αποδίζοντος τ$ λύ-
χνφ του σώρ.ατος, ούτω κάνταυθα ό κερατοει-
δής, διαφανής ών, ουκ έρ.ποδίζει τό οπτικόν
πνευ(^ια διεζιίναι. Δια ταύτην την αίτίαν καΐ
ό έπιπεφυκώς ου πάντα περιλα(Αβάνει τόν κε-
ρατοειδή, άλλα κυκλφ περισφίγγων αυτόν
καΐ περιλα(Αβάνων, (λοιράν τίνα αύτου κύκλο-
τερη άφίησιν^ ίνα δι' αύτης έξακοντίζη τό
οπτικόν πνευρ,α. Ότι δέ καΐ ό κερατοειδής
φύσει λευκός έστι, δηλον έκ του παχυνόρ,ενον
αυτόν λευκαίνεσθαι* παχύνεται δέ έν ταις
λευκώ (χασι* φαίνεται δέ δ(Αως (λέλας, ου δια
τήν οίκείαν φύσιν, αλλ* δτι υποκείρ.ενος αύτφ
ο ραγοειδής νοθεύει αύτου τό χρώμα. ΕίσΙν
ούν οΐ δύο μέν λευκοί, ήγουν ό κερατοειδής
καΐ ό έπιπεφυκώς, (λίλανες δέ ο( δύο, δ τε αιχ•
φιβλητροειδής, καΐ ό ραγοειδής• περί (χέν τών
χιτώνων της τε έκφύσεως καΐ του αριθμού,
καΐ της χρείας αυτών, καΐ της ονομασίας αύ-
τάρκως ειρηται* Είπωμεν δέ περί τών έν αύ-
τοις δντων υγρών είσΐ δέ τα του οφθαλμού
υγρά τόν αριθμόν τρία. ΚαΙ πρώτον μίν ίστι
τό υαλώδες, δ καΐ κατά τό μέσον έγκειται του
οπτικού πόρου* δθεν αΐ διεσπαρμέναι Ινες
ποιουσι τόν αμφιβληστροειδή* καλοΰσι δέ υα-
λώδες τούτο τό ύγρόν, δτι περ παραπλήσιόν
ίστιν ύάλω, κατά τε τό χρώμα καΐ κατά τήν
σύστασιν. Μετ* εκείνο δέ έστι τό λεγόμενον
κρυσταλλοειδή ύγρόν ^αΐ έχει αύτου τήν ονο-
μασίαν παρά τό έοικέναι κρυστάλλφ* κρύ-
σταλλος δέ έστι πεπηγός ύδωρ* έοικε δέ τούτφ
κατά τε τό χρώμα καΐ κατά τήν σύστασιν'
συμβάλλει δέ τό ήμισυ, καΐ οΓον έμπέποφται
τό υαλώδες ύγρόν μετά του κρυσταλλοει{ο(>ς.
Έστι δέ καΐ τρίτον ύγρόν έν τψ οφθαλμφ καΐ
καλείται φοειδές, παρά τό έοικέναι τφ λεκτ$
καΐ λευκίρ του φου. Χρεία δέ εστί του ύκλω•
δους διττή* καΐ γάρ καΐ ύπέστρωται τψ χρυ-
σταλλοειδεΐ καΐ τρέφει αυτό. Τό δέ ώοειδίς
έπιτέγγει τε τό κρυσταλλοειδές, συνεχώς υχό
τών ενεργειών ξηραινόμενον* άλλα μήν χαΐ
πρόβολος αύτου γίνεται, ώςτε μή αμέσως αυ-
τό τψ πέριξ ομιλών αέρι βλάπτεσθαι ύπ' αύ-
του. Έστι δέ τούτο τό ωοειδές λεπτόν χαΐ
άερώδες, ώς μή έμποδίζειν τω όπτικφ πνιύ-
ματι φερομέν(|> ιταρά τήν κόρην. Τό δέ κρυ-
σταλλοειδές έστι μεσαίτατον περιλαμβανόμ-
νον ύπό τών δύο υγρών και τών λοιπών ιίρη-
μένων χιτώνων* καΐ αυτό έστι τό άντιλαμβι-
νόμενον καΐ τών πρωτουργών μορίων της
όπτικγίς δυνάμεως^.
Τό δέ οπτικόν πνεύμα τό έν τοις όφθαλ(Αθί;
άπό του εγκεφάλου, φέρεται έν αύτοις, και
διττήν αποτελεί τήν χρείαν, μίαν μέν, ίνα
πληροί τόν οφθαλμόν καΐ βγκον άπεργάζη-
ται. • . . .δευτέραν δέ, ϊνα έζακοντιζομένου έχ
της κόρης γιγνώσκωμεν μακρόθεν τάς τών α!-
σθητών σωμάτων ίδέας.τε καΐ χρείας και ίνα
ό οφθαλμός άλλοιοί ταύτα, καΐ διαπορθμεύη-
ται παρά τό κρυσταλλοειδές ή τούτων χροιά,
καΐ επικρίνει δέ ταύτα ώς βασιλεύς ο ίγαίτ
φαλος
"Ιδωμεν δέ πώς γίνεται τό μέλαν χρώμα
καΐ τό γλαυκόν, και τά λοιπά πάντα
1. ΔιασαφιΙνισίς τις {ΐάλιστα ινταυθχ $Ιναι ιυλογος'
δΐ({τι τών πρωτουργών μορίων της οπτιχης (ννά(Αΐως ιν
γ$νιχ7{ πληθυντιχτ} ^νΐχ^ιι σπουδαιοτάτην σημααίχν χκΐ
Οποδιιχνύϋ δτι οι αρχαίοι άποχλκστιχώς χαι μόνον ιίς
το χρυσταλλοιιδ^ς δέν άπέδιδον την οπτιχ^ν δύναμιν*
Ιν ω η δΐ({ρθωσις της φρά9€ως €ΐς τον ίνιχόν άρι^όν,
τό πρωτουργόν μόρην, (ώς χαΐ^ έν 6πο9ημ€ΐώβιι ίν τω
Χ€(μένω Οπάρχ$ι), θ£ωρ$ί άπαραίτητον τήν υχαρξιν το$
χρυσταλλοιιδοδς δια τήν δρασιν, δπιρ χαι οί άρχαΐ•ι
ΙπρΙσβιυον, άλλως τι χαι παρ* αυτι^ τΐςλ Μ(λιτί(|» ου•
δαμοΟ άλλαχοΰ διαφαίνιται δτι άπέδιδον οί άρ/χΓοι χαι
ιίς άλλα Οργανα τήν δρασιν τουναντίον μάλισ:β ό χρυ-
σταλλοβιδής πιρφάλλιται Οπό θβραπόντων χαι δια^
λάττιται πανταχόθιν.
Πώ; τό χωρίον βΤναι γ€γραμμένον αρά γι ιΐς 7.•*•
ρόγραφα πιριέχοντα τά του Μιλιτίου χαι ιύρισχόμττα
άλλαχοΟ, ώς έν τζ Βιβλιοθνίχΐ) *Ι$ροαολύμων χαΐ έν τξ
Βιβ) ιοΟιΙχτ) Βιτοπιδίου ;
ΒΙΟΛΟΓΙΚΗ ΕΠΙΤΡΟϋΠ (ΣΥΝΕΔΡΙΑ Πί')
&7
Ίδ<ι>(Χ6ν ούν και τόν δρον των όφθαλ|Λών
καΐ τας ονορ,χσίας αυτών, καΐ τάς παράγω-
γάς. Όφ6αλ[^ο{, φησ^, είσΐν οΐ συνεστώτβς έκ
τβσσάρων χιτώνων και υγρών διαφερόντων
τριών, νευρώδεις, αισθητικοί τών υποκειμένων
χρω(Αάτων καΐ (χεγεθών καΐ σχημάτων. Ου μό-
νον δέ οφθαλμοί λε'γονται, άλλα καΐ φάη κατά
τόν ποιητην, καΐ όμματα, καΐ δοοε καΐ ώπες.
ΚαΙ οφθαλμοί με'ν Ό δε έπι-
πεφυκώς χιτών Ισγάδες καλείται πάρα τψ
ποιητή, Διαφέρει δε δψις ορά-
σεως, δτι ή μίν δρασις δρισίς τις είναι
δοκεί η τους δρους τουτέστι τα πέρατα τών
σωμάτων καταλαμβάνουσα, ή δέ ΰψις, αψις
τίς έστι καΐ ψαυσις τών ορατών κατανόη-
σιν ποιούμενη ΑΙ δέ περί αυτόν
τρίχες βλεφαρίδες προςαγορεύονται* ου μό-
νον γαρ κόσμον παρέχουσιν τοις οφθαλμοίς,
άλλα και κόνιν και κάρφος, καΐ πάντα τα
προςπίπτοντα τοις οφθαλμοίς έξωθεν απο-
κρούονται, καΊ ουκ εώσι παρενοχλεΐσθαι αυ-
τούς υπ* ούδενός' αΐ δε υπεράνω τών οφθαλ-
μών έζοχαι, εν αίς αί τρίχες ίστανται στοιχη-
δόν, οφρύες καλούνται ήτοι ώπόρρυες, πάρα
τό τους ώπας φρουρειν έζ βμβρων καΐ ίδρώ-'
των. Έστι δέ καΐ άπορον έν αύταίς, δτι αΐ
μίν της κεφαλής τρίχες αύξουσί τε καΐ άπο-
κβίρονται. Αύται δέ αί βλεφαρίδες δια τό μίν
κωλύειν η παρεμποδίζειν τους οφθαλμού;, ώς
ίπΐ τών έσχατογηρων, έκωλύθησαν αύζάνεσθα*.
παρά του τεχνουργου της πάντων δημιουργίας.
Ιίολλήν δέ καν τοις οφθαλμοίς κατχ τό
χρώμα και τό μέγεθος πέφυκεν έτερο της^.
1. Γνωρίζομιν οτ\ ό «υτοχράτωρ Αναστάσιος {\ 548
μ. Χ.) 6 Α* ΐτίίχαλιϊιο χαΐ Δίχορος, διότι ιΤχβν ανό-
μοιους τάς χορας τιΐλν οφθαλμών. Πιρι αυτού 6 μ^ν
Ζωναράς λιγίΓ ιΔίχορος δί έχαλ€ΐτο 6 Αναστάσιος
δτι ανόμοιας άλλιίλαις ιΐχι τάς χορας τιΛν οφθαλμών*
τ^ μίν γάρ ην τό χρώμα μιλάντιρον, ί^^^ λαία προς
τό γλαυχότιρον Ιχρωματίζιτο•• ό δέ Μι/αήλ ό Γλυ-
χ5ς• ΐΟ^τος μέν ούν (6 Αναστάσιος) Δίχορος έλέγιτο'
την γάρ έτΙραν χόρην «τυχιν ε/ ων μέλαιναν, γλαυχ<ί/ ρουν
$1 την άλλην (ΟοΓραβ 8οηρΙ. Βγζ. τομ. 27 σελ. 481).
Ό δί 'Εφραίμ 6 Μοναχός 1ν στί/οις τά έξης :
οΰτως Αναστάσιος ϊσχι τό τί^ίχος
δςτις Ιπωνομάζιτο δίχορας θέσιν
οίς ούχ όμοιας Ισχίν ομμάτων χόρας
άλλα μιλαντέραν μέν αυτών Οατέραν
γλαυχην δέ λαιάν, ώς έπίσημον φέρον.
Τόμ. 42, σ. 54, στίχ. 4054).
Έλλ. Φιλολ, Σύλλογος. Τόμος ΚΙΓ
Και περί μέν του χρώματος αυτών είρηται*
περί δι του μεγέθους νυν εστίν είπεϊν
Οι δέ τους οφθαλμούς κινουντες μύες *ξ
είσι τόν αριθμόν, δύο μίν οΐ περιστρέφοντας
5λον τόν οφθαλμόν, από του μεγάλου κανθοϋ
αρχόμενοι, και είς τόν μικρόν τελευτώντες.
Οι δέ τέσσαρες κινοΰσιν αυτόν κατ' ευθείαν*
ό μέν εις άνατε^νων, ό δΐ άλλος κατασπών*
άλλος έπΙ δεξιά κινών, καΐ άλλος έπ' αρι-
στερά. Έστι δέτις καΐ έτερος έβδομος, δςτις
αυτόν στηρίζει τόν οφθαλμόν, έπειδ' αν ακρι-
βώς βλέπειν τι σώμα μικρόν δε'ήθώμεν ε(ς
δρασινί^....
Μετά ταΰτα ό συγγραφεύς πραγματεύεται
περί Όράσεως ήτοι περί της δια τών οφθαλ-
μών γινομένης ενεργείας. Τό αυτό δέ θέμα
εύρίσκομεν καΐ παρ' έτέρφ συγγραφεί, Νεμε-
σί(|), έπισκόπφ Έμέσης της Κοίλης Συρίας
(400) περί Φύαεως άν^ρώηον, παρ* ώ τό
περί Όράσεως θέμα διεξοδικώτερον, λεπτο-
ΠλιΓσΓΟί άλλοι συγγραφιΓς γράφουσι πιρι του ση-
μείου τούτου, άλλ* Ιζ αυτών αναφέρομιν τόν 'Ιωάννην
Μαλαλάν (Μί^^ηβ, Τ. 97, σελ. 580), δςτις πιριγράφΕί
τόν Άναστάσιον ώς έξης*
ιΠίν δέ μαχρός πάνυ, χοντόθριξ, ιυστυλος, στογγύλο-
ψις, μιζοπόλιος την υ,λ^ομ χαί τό γένιιον, έν τώ δίξιώ
όφΟαλμώ ϊχων τήν χόρην γλαυχην Ιν δέ τώ άριστιρώ
μέλαιναν, τΊλιίους Εχων οφθαλμούς χαΙ τό γέν$ιον αύτου
πυχνώς έχίίρατο». Τό χωρίον τουτό μας διδάσχβι οτι
η χόρη τοΟ αυτοχράτορος ητο φυσιολογιχτ|, αλλά ταύτην
μιτιχβιρίσθησαν οΐ Βυζαντινοί συγγραφιϊς, ώς χαι άλλοι
προγίνέσηοοι, άν&υ της λέζβως «Τρις».
Έν τώ συγγράμματι του Μαλαλά άπαντώμιν πλη-
Οΰν φυσιογνωμιχών πιριγραφών χαΐ μιτ' αυτΟν έπίθιτα
οφθαλμών τά έξης: μιγάλους Ιχουσα οφθαλμούς, ιύό-
φθαλμος, μίγαλόφθαλμος, οίνοπαιΓς τους οφθαλμούς
ϊχων, μιλάγχορος, μιχρόφθαλμος, ιύόφρις, βαθιις ίχων
οφθαλμούς, γλα^χόθαλμος, ιυχροος τό σώμα χαΐ τους
οφθαλμούς (σιλ. 91, 103, 104, 105, 106, 256, 258,
259, 277, 280, 281. 290, 295, 298, 299, 303, 311,
313). 'Άν χαΐ η τεαρέχβασις του λόγου έπι(;ιτάθη 6πέρ
τό δέον, παραχαλώ, σύγγνωτέ μθ( προχιιμένου πιρι φυ-
σιογνωμιχών πιριγραφών νά αναφέρω ότι η συγγραφιυς
"Αννα η Κομνηνη έν τί| 'Λλιξιάδι πιριγράφουσα τους
οφθαλμούς τοϊί πατρός της *Λλιξίου χαι της μητρός της
Ιϋρήνης λέγιι (Βοηη. Τυμ. 38 σ»λ. 144 χαι 146).
ΐ'ΙΙ μέν τοι Τρις τών οφθαλμών θάλατταν έμιμιΐτο
γαληνιώσαν έν βχθυχύμονι διαθίσ•ι τό χυανοΰν έξαυγά-
ζουσα* άντέστιλβί δέ τό λίυχόν τών όμμάτο)ν χύχλω ττ[ς
Γηδος χαι χάριν άπέλαμπον άμαχον χαι ήδονην αφατον
άνβδίδουν ταις οψίσι* τοιούτοι μέν τοι την ίδέαν Είρτ[νη
χαι Αλέξιος»•
Β. Ε 13
98
ο ΕΝ ΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΟΤΠΟΛΕΙ ΕΛΛΗΝΙΚΟΣ ΦΙΛΟΛΟΓΙΚΟΣ ΣΤΛΛΟΓΟΣ
(Λ6ρίστ«ρον καΐ χΛλλιτδρον εκτίθεται. Ούτος
έν τφ πβρί "Οψεως λέγει τα έξης (Μί^ΠΘ,
τό|Λος 40, σελ. 637 — 649)* «Ή δψις όμω-
νύμως λέγεται καΐ τό αίσθητήριον κχΐ ή δύ-
να|χις η αίσθητιχή. "Ιππαρχος δί φησιν ακτί-
νας από των οφθαλμών άποτεινομε'νας τοις
πέρασιν εαυτών, καθάπερ χειρών έπαφαίς
καθαπτούσαις τοις εκτός σώμασι, την άντί-
ληψιν αυτών προς τό όρατικόν άναδιδόναι]^.
Οι δέ γεωμέτραι κώνους τινάς άναγρά-
φουσιν εκ της συν εκπτώσεως τών άκτίνων γι-
νόμενους, των εκπεμπόμενων δια τών οφθαλ-
μών. ΙΙέμπειν γαρ ακτίνας τόν μεν δεζιόν
όφθαλμόν έπΙ τα αριστερά, τόν δέ άριστερόν
επΙ τα δεξιά* άπό δέ της συνεμπτώσεως αυ-
τών άποτελείσθαι κώνον, δθεν ομού μέν πολλά
περιλαμβάνειν ορατά την δψιν, βλίπειν δέ
ακριβώς εκείνα, ενθχ αν συνεμπε'σωσιν αί α-
κτίνες. Ούτω γουν πολλάκις, όρώντες είς του-
δαφος, ούχ' όρώμεν τό έν αύτφ νόμισμα κεί-
μενον, ατενίζοντες επι πλείστον, εως αν αΐ
συμβολαι τών άκτίνων έν έκείνω γε'νωνται τφ
μέρει, ϊνθα κείται τό νόμισμα, καΐ τότε τνί
θέα προςπίπτομεν αυτού, ως τότε πρώτον
άρζάμενοι προςέχειν. Οι δε Επικούρειοι, εί-
δωλα τών φαινομένων προςπίπτειν τοί; ο-
φθαλμοίς. Αριστοτέλης δέ, ουκ εϊδωλον σω-
ματικόν, άλλα ποιότητα δι' αλλοιώσεως του
πέριζ αέρος άπό τών ορατών άχρι της δψεως
παραγίνεσθαι. Πλάτων δέ, κατά συναύγειαν,
του μεν έ^ τών οφθαλμών φωτός έττΐ ποσόν
απορρέοντος είς τόν ομοιογενή αέρα, του. δέ
άπό τών σωμάτων άντιφερομένου, του δέ
περί τόν μεταζύ αέρα, εύδιάχυτον 6'ντα καΐ
εύτρεπτον, συνεκτεινομένου τω πυροειδεί της
δψεως. Γαληνό; δέ, συμφωνώ; Ιΐλάτωνι, περί
τής δψεως έν τω έβδόμω της Συμφωνίας λέ-
γει, γράφων ούτω πω; σποράδην. «Είτυερ γαρ
είς τόν όφθαλμόν άφικνείτο μοίρα τι; η δύνα-
μίς η εϊδωλον η ποιότης τών όρωμένων σωμά-
των, ουκ αν του βλεπομένου τό μέγεθος εγνω-
μεν, οίον δρους, εί τύχοι, μεγίστου. Τηλικού-
του γαρ είόωλον έμπίπτειν τοί; οφθαλμοί;
ημών παντάπασιν άλογον άλλα μην καΐ τό
πνεύμα τό οπτικόν ούχ οΐόν τε τοσαύττν
ίσχύν έκκρινόμενον λαμβάνειν, ώ; περι^είσθαι
παντι τω βλεπομένω. Λείπεται ούν τόν πέ-
ριξ αέρα τοιούτον Οργανον ημίν γίνεσΟαι καθ'
ον όρώμεν χρόνον, όποιον ίν τω σώματι τό
νευρον υπάρχει τό οπτικόν. Τοιούτον γάρ τι
πάσχειν εοικεν ό περιέχων ήμοίς άήρ' η τε γάρ
αύγη του ηλίου ψαύουσα του άνω πέρατος
του αέρος διαδίδωσιν είς δλον την δύναμιν,
η τε δια τών οπτικών νεύρων αύγη φερομένη,
την μέν ούσίαν Ιχει πνευματικήν, εμπίπτουν*
δέ τψ περιέχοντι καΐ τη πρώτη προςβολη την
άλλοίωσιν εργαζομένη διαδίδωσιν άχρι πλεί-
στου συνέχουσα έαυτην άχρις αν είς άντιτυ:;ές
έμπέση σώμα. Γίνεται γάρ ό άηρ δργανον τω
οφθαλμφ προς την τών όρωμένων διάγνωσιν
τοιούτον, οΓόν περ έν έγκεφάλφ τό νιυρον
ώςτε ον έχει λόγον ό εγκέφαλος προς τό νευ-
ρον, τούτον εχειν τόν όφθαλμόν προς τόν αέ-
ρα εψυχωμένον υπό της ηλιακής αυγής. *Οτι
δέ πέφυκεν ό άηρ τοις πλησιάζουσι σώμασι
συνεξομοιουσθαι, δήλον έκ του καΐ πυρροδ
τινός η κυανού η και αργύρου λαμπρού διαφε-
ρομένου, φωτός δντος, υπό του διενεχθέντος
άλλοιουσθαι τόν άέρα)>.
Πορφύριος δέ έν τψ /Τέρί αίσ^σεως, ούτι
κώνον, ούτε είδωλον, ούτε άλλο τί φησιν αί-
τιον είναι του όραν, άλλα την ψυχην αύτην,
έντυγχάνουσαν τοίς όρατοίς, έπιγινώσκειν έαυ-
την ούσαν τά ορατά, τφ την ψυχην συνέ-
χειν πάντα τά δντα καΐ είναι τά πάντα ψυχην
συνέχουσαν σώματα διάφορα. Μίαν γάρ βουλό-
μενος είναι πάντων ψυχην την λογικήν, ειχό-
τως φησι γνωρίζειν έαυτην έν πασι τοίς ούσιν.
Όρκ δέ /) δψις κατ* ευθείας γραμμάς, αίαθί-
νεται δέ, κατά πρώτον μέν λόγον, τών χρω-
μάτων, συνδιαγινώσκει δέ αύτοίς καΐ τό κε-
χρωσμένον σώμα, και τό μέγεθος αύτου, χαΐ
τό σχήμα, καΐ την χώραν, ένθα εστί, καΐ τό
διάστημα, καΐ τόν αριθμόν, κίνησίν τε χχΐ
στάσιν, και τό τραχύ καΐ λείον, καΐ τό όμαλόν
καΐ άνώμαλον, και τό οξύ και τό αμβλύ, χαΐ
την σύστασιν, είτε ύδατώδες, είτε γεώ^ι;
έστιν, οίον ύγρόν η ξηρόν. ϊό μέν ούν ΐίιον
αυτής αίσθητόν έστι, τό χρώμα* διά μόνης
γάρ τής δψεως τών χρωμάτων αντιλαμβανό-
μεθα, ευθέως δέ συν τφ χρώματι καΐ τό χι-
χρωσμένον σώμα και τόν τόπον, έν ω τυγ-
χάνει όν τό όρώμενον, και τό διάστημα, τό
μεταξύ του τε όρώντος και του όρωμένου'
όπόσαις γάρ τών αίσθησεων συνεμφαίνεται χ«ι
τό σώμα, ταύταις ευθέως καΐ ό τόπο; συνίια-
ΒΙΟΛΟΓΙΚΗ ΕΠΙΤΡΟΠΗ (ΣΤΝΕΔΡΙΑ ΠΓ')
99
γινώσκεται, ώς τη άφη καΐ τη γβύσίΐ* άλλ'
αύται (χϊν τότδ μόνον, δταν προςπβλάιωσι τ^ϊ)
9ώ(Αατ(, αισθάνονται, πλην των έξης διορι-
σθησθ(Λ6νων• δψις δΐ καΐ πόρρωθβν. Έπιΐ οέ
πόρρωθιν άντιλα^ιβάνεται των {Χ(ων αισθη-
τών, άναγκαιως ίττηκολούθησδ, τό μόνην όραν
καΐ τό διάστημα, τό δϊ μέγεθος τότβ μόνην
διαγινώσχβιν δταν τό φαινόμενον όύνηται όια
μιας προςβολης περιλαβεΐν έν οΓς οε μείζον
τί ίστι τό όρώμενον η κατά μίαν προςβολην
πιριλαμβάνισθαι, εν τούτοις (ή δψις) οείται
καΐ της μνήμης καΐ της διανοίας. Κατά με'-
ρος γαρ αυτό θεωμένη και ούχ ύφ* εν δλον,
άναγκαίως εις έτερον άφ' ετέρου μεταβαίνει,
και τό μϊν εμττϊιττον άεΐ κατά την μετάβασιν,
αίσθητόν έστι* τα δΐ έμπροσθεν ίωραμε'να η
μνήμη διαφυλάττει. Συνάγει δέ αμφότερα η
διάνοια, τό τε αίσθητόν καΐ τό μνημονευτόν.
Του μίν ουν μεγε'θους διχώς αντιλαμβάνεται
ποτΐ μέν μόνη, ποτΐ δέ μετά μνημ'ϊΐς ί^*^
διανοίας" του δϊ αριθμού των όρωμένων, του
ύπίρ τρία η τέσσαρα, του κατά μίαν προς-
βολην μη όρωμένου, και των κινή<τεων και
των σχημάτων των πολυγώνων, ουδέποτε
μόνη αλλ* άεΙ μετά μνήμης και διανοίας. Ου
γαρ δύναται τα πέντε καΐ εξ καΐ ίπτα και
πλείω χωρίς μνήμης συναγαγειν. Ούτως ούόέ
τα εξάγωνα καΐ οκτάγωνα καΐ πολύγωνα
σχήματα. ΚαΙ ή κίνησις δε κατά μετάβασιν
γινομένη, τό μ4ν έχει πρότερον, τό δε δεύτε-
ρον. Ένθα δέ πρότερον έστι και δεύτερον καΐ
τρίτον, τούτο μνήμη μόνη διαφυλάττει* τό
δέ άνω καΐ κάτω και το άνώμαλον και όμα-
λόν, ώςαύτως δέ και τό τραχύ καΐ τό λείον,
καΐ τό οζύ και τό αμβλύ, κοινά της άφης και
της δψεώς έστιν, επειδή και μόναι τόν τόπον
διαγινώσκουσιν. Χρήζουτι δέ καΐ διανοίας. Μό-
νον γαρ εκείνο τό κατά μίαν προςβολην προς-
πΐπτον τη αίσθ/)σδΐ, μ'^νης αίσθήσεως έργον
εστί* τα δέ κατά πλείου; οΰ μόνης, άλλα και
μνήμης μετά διανοίας, ώ; έμπροσθεν έδείχθη.
Των δέ διαφανών καΐ μέχρι του βάθους
διικνεΐσθαι πέφυκεν ή δψις, αέρος μέν πρώτον
καΐ μάλιστα* δλον γάρ διεζέρχεται* δεύτερον
δέ ύδατος ήρεμουντός τε καΐ καθαρού* τους
ιχθύς γουν νηχομένους όρώμεν ήττον δέ διά
ύαλου και τών άλλων τών τοιουτοτρόπων,
δήλον δέ, δτι πεφωτισμένων* και εστί καΐ
τούτο ίδιον αύτης. Μη άπατη<χη δέ τινοις, ώς
καΐ τών θερμών η άντίληψις δψεώς ίστιν, ίπει-
δη τό πυρ όρώντες, ισμεν ευθέως, δτι καΐ
θερμόν έστιν. *Αν γάρ έπΙ την πρώτην 5ψιν
άναγάγης τόν λόγον, εύρήσεις, ώς τότε, δτε
πρώτον η δψις έθεάσατο τό πυρ, μόνου τοΟ
χρώματος καΐ σχήματος ίσχε την άντίληψιν"
προςελθούσης δέ καΐ της άφης, έγνωρίσαμιν,
δτι και θερμόν έστιν, δπερ διεφύλαζεν ή μνή-
μη παραλαβοΰσα παρά της άφης* νυν ουν,
δταν θεασώμεθα πυρ, ουδέν άλλο βλέπομεν, ή
τό <ιχ>ίμα και τό χρώμα του πυρός* ή δέ
διάνοια συμπαραλαμβάνει τοις όρωμένοις διά
της μνήμης και την θερμότητα. Ό αυτός λό-
γος και εκ του μήλου. Εί γάρ ούχ υπό μόνου
του χρώματος και σχήματος ειδοποιείται τό
μήλον, αλλά και της όσμης, καΐ της κατά
την γεύσιν ποιότητος, ουχί, καΐ τούτων ή δ-
ψις αντιλαμβανόμενη, οίδεν, δτι μηλόν έστιν
άλλ' ή ψυχή την μνήμην άποσωζει, την εκ
της οσφρήσεως τε και γνώσεως, άμα τι τφ
θεάσασθαι συνεπινοεί καΐ ταύτα τω σχήματι
καΐ τω χρώματι. Όταν ουν κήρινον μήλον
νομίσωμεν άληθινόν είναι μήλον ούχ ή δψις
έστιν ή έζαπατωμένη, άλλ' ή διάνοια. Ή γάρ
δψις έν τοις ίδίοις αίσθητοίς ου διεσφάλη' τό
τε γάρ χρώμα καΐ τό σχήμα συνείδεν. ΑΙ μέν
ουν τρεις τών αίσθήσεων, ή τε δψις και ή
ακοή καΐ ή δσφρησις τών εζωθεν καΐ μη προς-
πελαζόντων αντιλαμβάνονται, διά μέσου του
αέρος* ή δέ γεΰσις ουκ άλλως αίσθάνεται, έάν
μή προςομιλήση τω αίσθητφ* ή δέ άφή έπαμ-
φοτερίζει* καΐ γάρ πλησιάζουσα τοίς σώμασι,
και δια μέσης εσθ' δτε ράβδου. Ποτέ μέν ουν
ή δψις της έπιμαρτυρίας χρήζει τής τών άλ-
λων αίσθήσεων, δταν η τό φαινόμενον έπιτε-
τεχνημένον προς άπάτην, ώς έ^Ι της γραφής.
Γραφικής γάρ έργον άπατήσαι την δψιν ίζο-
χαίς ουκ ούσαις καΐ κοιλώμασιν, ιί τό πρά-
γμα τοιαύτην έχει την φύσιν* ένθα χρεία προς
διάγνωσιν, μάλιστα μέν της αφής, εσθ' δτε
δέ και της γνώσεως ή οσφρήσεως, ώς έπΙ του
κηρίνου μήλου* ποτέ δέ καθ* έκάστην έναργώς
παρίστησι τά φαινόμενα, δταν μή πόρρωθεν
όρδ^' τόν γουν πύργον, τόν τετράγωνον, στρογ-
γύλον όρ5^ πόρρωθεν* σφάλλεται δέ και όταν
δι' άχλύος ή καπνού βλέπωμεν, ή τίνος τών
παραπλήσιων τών έπιθολούντων την δψιν. Ό-
100
ο ΕΝ ΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΟΤΠΟΛΕΙ ΕΛΛΗΝΙΚΟΣ ΦΙΛΟΛΟΓΙΚΟΣ ΣΥΛΛΟΓΟΣ
γ,οΐίύζ κα(, ίταν δι* ύδατος κινου(χένου, καΐ
γαρ ίν ττί θαλασσή την χώττην ώς κ6κλασ(χέ-
νην 6ρ?• ομ,οίως καί, δταν διά τίνος διάφα-
νους ύλης βλέτΓΥ), ώς έπΙ τών Ιςόπτρων καΐ
της ύαλου καΐ τών άλλων τών τοιουτοτρό-
πων η δταν οζίως κινηται τό όρώμινον συν-
ταράσσβί γαρ την δψιν ή ταχεία κ(νησις,
ώς στρογγυλά τα |χη στρογγυλά βλίττειν
καΐ ώς έστώτα τα κινού(Α6να• η δταν η
διάνοια προς άλλοις άσχοληται, 'ώς έπΙ του
προθ6(Λίνου ρ,Ιν συντυχβϊν φίλφ, καΐ συντυ-
χόντος |χέν, παρελθόντος δέ αυτόν τψ την διά-
νοιαν αύτοΰ προς ετέροις είναι. Ουκ εστί δΐ
ούδΐ τούτο διαμάρτημα της δψεως, άλλα του
νου. Ή (χΐν γαρ είδε καΐ άπήγγειλεν ό δΐ
νους ου προςέσχε τοις άτταγγελθεϊσιν . Τεσσά-
ρων δέ μάλιστα πρ6ς εναργή διάγνωσιν η δψις
χρήζει, άβλαβους αίσθητηρι'ου, συ(Λ|χίτρου κι-
νήσεως καΐ διαστή|χατος, άε'ρος καθαρού καΐ
λαρ.πρου.])
Ενταύθα ό Νε(χέσιος περαίνει τόν λόγον
περί δψεως καΐ επιλαμβάνεται του περί άφης
και πλείστων άλλων φυσιολογικών καΐ φιλο-
σοφικών ζητημάτων, άτινα παραλείπομεν μη
εξαιρουμένων ακόμη καΐ δσα τζερί κυκλοφορίας
γράφει, Έκ τών άνω βλε'πομεν δτι ό Νεμέσιος
αναφέρει τας θεωρίας του όράν, δυςτυχώς
δμως καΐ αυτός την του ^Αριστοτέλους αβρό-
χοις ποσΐ διέρχεται* συνάγει δ' έπΙ τό Λυτό
πλείστας γνώσεις της φυσιολογικής οπτικής
τών αρχαίων ούχι δμως και δλας* διότι ο\
αρχαίοι έλληνες έγνώριζον καΐ είχον θίξει πλεί-
στα δσα οπτικά θέματα. Τούτων συντόμως
καΐ αυτοσχεδιάστως εκαμεν μνείαν ό αείμνη-
στος Ανδρέας Αναγνωστάκης (Μελέτη περί
οπτικής τών αρχαίων, Άθηναι, 1878). Δι' δ
μελέτη περιλαμβάνουσα δλας τάς περί οπτι-
κής καΐ δράσεως γνώσεις τών αρχαίων καΐ
Βυζαντίνων θά ήναι έργον έπιθυμητόν και
ώφΑιμον* παρακαλώ λοιπόν και προτείνω
τη Βιολογική Επιτροπεία δπως ανάθεση τοι-
ούτον τι έργον τζ) γραμματεί κ. Ίατροπούλφ,
δςτις εν έκτάκτφ γενική και επισημφ συνεδρία
του Συλλόγου νά μας παρουσίαση την μελέτην
ταύτην .
Πλην τών δσων διεζηλθομεν ύπάρχουσιν
πάρα τοίς Βυζαντίνοις καΐ πλήθος άλλων ο-
φθαλμολογικών καΐ εν γένει ίατρικών, θα εϊπω,
ούχΙ σπουδαίων γνώσεων, άλλα χωρίων Ιχόν-
των ποιάν τίνα σχέσιν προς την όφθαλμολο-
γίαν καΐ την Ιατρικην. Τα χωρία ταύτα
συνάδουσιν προς τάς πολεμικάς εζεις, συμφο-
ράς, συνηθείας, περιπετείας του καθημερινού
βίου κτλ. τών Βυζαντίνων ήτοι χωρία αναφε-
ρόμενα ε (ς τραυματισμούς καΐ ακρωτηριάσεις,
είς διαφόρους γενικάς καΐ ίδιωτικάς ασθενείας,
ε{ς έζορύξεις οφθαλμών προς τιμωρίαν, σφετε-
ρισμόν, εκδίκησιν κτλ. κτλ. Τό πλτίθος τών
χωρίων τούτων είναι αρκετά εύχρ(θμον, ώςτε
αν ήσαν άζια σπουδαίας αναγραφής καΐ αν
ίπάσχιζέ τις μεΟοδικώς νά τα σύνδεση, βχ
εγραφεν εκτενεστάτην πραγματείαν* άλλα
τοιαύτη τις μελέτη ίκτός του δτι είναι δυςχε-
ρης, γινομένη, ώς έκάμαμεν μέχρι σήμερον,
ήτοι ώς ξηρά βΛεϋτη, θά έπεζέτεινε τό έργον
τούτο υπέρ τό δέον καΐ 6 κόπος θά ητο δυςα-
νάλογος προς την προκυψομένην έπιστημονι-
κην ώφέλειαν' διά τούτο θά αρκεσθώ νά ανα-
φέρω τά χωρία ταύτα βιβλιογραφικώς, πα-
ραθέτων καΐ την ύπόθεσιν, περί τ^ς οποία;
πραγματεύονται έκαστοι, ίνα εν άπωτέρφ μέλ-
λοντι λυσιτελώς χρησιμεύσωσιν είς ΙηοτηΐΜψ
καΐ ύψηλοτέραν τινά μελέτην έπΙ του ιατρικού
πνεύματος τών Βυζαντίνων άλλα πρό τζς
τοιαύτης μελέτης πρέπει νά προηγηθη καΐ νά
πολλαπλασιασθη ή ξηρά μελέτη η συλλέγουσα
τά στοιχεία, έπΙ τών οποίων θά βασισθη ή
επιστημονικωτέρα μελέτη.
Σημ, ΟοΓραδ δοηρΙοΓϋΐΏ ΒγζααΙίη. Τό(ΐος 1 «λ.
19, τραυματισμός στέρνου — 22, τραυματισμός χιφαλης
— 69, π9ρΙ λοιμώδους νόοον η μοοφης ρ€Γηίά6α$6
εβΓ6ΐ)Γ08ρίη3ΐ6 έλώδους μιάσματος — 79, τραύμα Πα-
πάρας — 98, άσχλητζίάδαι — 261, γ$νν7[σ€ως παιδίο« —
289, πκρί Διοςκόρου χαί Άλιζάνδρου — 297, λοιμώδους
νόσου.
Τόμ. 2, σβλ. 67,ποδαλγίας — 146, ΐχρίζωσχς όδο'ντ•»ν
— 391 , νόοημα του βαοιίέως 6ρ ΔιδυμοτίΙχφ,
Τόμ. 3, σελ 432, νόσημα ζοϋ βασιλέως — 434, χιρι
όφΟαλμίας χαι ί)λίου — 557, ερυσιπέ^ατος — 597, χβρΐ
δηλητηρίων.
Τόμ. 4, σιλ. 48, περί λέπρας — 49, Λβρι Χοιμο^ —
67, νόσημα νεφρών — 102, πβρι μαατιγώσΜωψ — 1 Ϊ5,
{άτριχοι χαυτήρες — 333, τυφλώσεως — 336, εκιν^'ώ-
σεως — 24, περί φρενοβλαβίας.
Τόμ. 5, σελ. 32, περί εξορύξεως — 41 χαί 88, τ^ΰοι;
βλεφάρου — 114, ιΐτίρωσις οφθαλμιΓιν — 124, χι»τηβ»ς
όφθ. — 145, χαϋοις βλ$φάρω¥ — 153< χόνις έν ό^χλμοίς
— 177, περί άσθματος — 122, τυφλοβιβάρια.
Τόμ. 6, σελ. 40, όξυδερχης όφθ. — 44, νοσοχομιείον
ΒΙΟΛΟΓΙΚΗ ΕΠΙΤΡΟΠΗ (ϊΤΝΕΔΡΙΑ ΠΓ')
101
χαΐ πτω'/οχομιίου — 45, βλάβη μήτρας βασιλίδος Ει-
ρτ(νης — 49, νόσημια βασιλέως — 93, στέρησις οφθαλ-
μών— 150, νόσος χαρΒίας — 201, σιίρησις οφθαλμών
— 206, δραϋΐς με&υόντοίν — 431 , μαρασμός οπτικής
βύγης χαΐ 443-446. — 374, πΒρϊ σταγγονρίας — 546,
χιρι τιρβχων — 550 χαΐ 554, πάθος σπληνος.
Τομ. 7, σιλ. 835, νόσημα νίφρών — 882, δρασις γλαα-
Χίίς — 870, νόσος Πατριάρχου 'Ισιδώρον — 1027, στρα-
βισμού — 1040, βαφαι δψιων — 1109 και 1315, π€ρι
άβλιψίας.
Τόμ. 8, σβλ. 297, ταρί όράσβως — 431 , ηίρΐ ^ςόητρον
—Γ 215, πιρι ιατρών.
Τόμ. 11, σβλ. 117, ^ινοτομίας — 156, τυφλώσιως.
Τόμ. 12, σιλ. 21, φαρμαχιίας — 386, άφόδιυσις όφθ.
— 424 τύφλωσις.
Τόμ. 14, σιλ. 76, άηαγωνιαμος ίντάοβοος φωτός.
Τόμ. 15, σιλ. 205, λοιμός ΙπΙ ♦Αντιόχου του Έπιφανοδς
— 305, ίατροι $ίδότις τονς αέρας τ7}ς εαυτών γώρας —
325, δυςιντιρίας — 394, νόσημα σπληνός — 436, καυ-
λοτομίας.
Τόμ. 16, σιλ. 255, ίκτύφλωσις — 386, 6δέρου — 523,
νδρωπος — 607, Βυςιντιρίας.
Τόμ. 18, σιλ. 52, έτιροφθαλμίας-^207, ποδάγρας —
193, πιίρωσις οφθ. — 351, τύφλωσις — 50 χα'ι 114, νόμος
«αρά Πέρσαις 2πι χατο)(ης θρόνου — 368, νόαημα ίξ
&ρτων — 437, τράχυνσις οφθαλμών.
Τόμ. 19, σιλ. 304, άχροτηριασμοι χίΐρών χαί γλώσ-
σης — 347, λιμός και θάνατος.
Τόμ. 20, σβλ. 100, εποφθαλμιάς — 292, φρούριον ια-
τρών— 315, θερμών πηγών Βιθυνίας.
Τόμ. 21, σελ. 17, ^ξορ. όφθ. — 46, παραβλώψ— 186,
Ι?ορ. χαΐ ϊκγλυψις — 223, ποδαλγίας — 48 χαί 186,
ίίχγλνψις οφθαλμών.
Τόμ. 22, σελ. 37, περί δακρύων — 214, τμήσις ώτός
κβί ^ινός και 218 — 206, ιατρός δ ποταμός — 8 και 10,
οφθαλμών πι|ρωσις.
Τόμ. 23, σελ. 54, φΐίγμονη χειρός — 123, τραύμα
οφθ. — 184, στέρησις όφθα'^μών — 191, άμαυρώσεως —
192. χαΰσις όφθ. — 239, άορασίας — 2^3, περί τέρατος
— 374, στέρησις όφθ, — 438, εξορύξεως — 456, άπόσβε-
σις οφθ — 508, άορασία — 555, άμαύρωσι; — 595, εξο-
ρύξεως—660, τύφλωσις — 737, άρθρίτιδος — 776, νέ-
χρ«ι>σις όψεων.
Τόμ. 24, σελ. 24, και 64, στέρησις ομμάτων — 82
άφαίρεσις όφθ. — 191 , έκτύφλωσις — 192, τυφλωσις —
193, ακρωτηριασμός ^ινός και χειλέων — 404, παρα-
βλώψ— 413, κάταγμα σκέλους Ιωάννου Πατριάρχου
— 484, στέρησι; όφθ. — 493 και 528, τύφλωσις.
Τόμ 25, σελ. 50, άρρωστεΐν πΒριχνματί — 59, τυ-
φλών— 72, /οιμου — 154, τύφλωσις — 192, νόσημα νε-
φρών— 167, τύφλωσις — 391, νόσημα βασιλ. Μιχαήλ —
525, *ληγη νεφρών.
Τόμ. 26, σελ. 9, κέντησι; όφθ — 104, πήρωσις όφθ. —
190, δ Μανουήλ φλεβοτομών — 288, Ικχοψις όφθ. — 24,
φΧεγμοτη χβιρός *Ιωάντσυ Κομνηνοΰ — 90, φάρμαχον
άχεσώδυνον βλεφάρων.
Τόμ. 27, σελ. 54, τέρατος — 58, περί Γριδος— 7(?,χοί.
ψίύψία νοοημάτωψ όφΜίμών— 83, ιχτέρου — 95, Τααις
6ψΜ.μίας οφ$ως δια μαλά^ρον και 109 — 319, λεύ-
κωμα Τωβίτ — 430,' τυφλός Ιϊ^γενετης, Χριστός και Γα-
ληνός — 507, τέρατος — 513, λοιμοΟ — 553, έξόρ. όφθ.
— 560, τέρατος— 575, άψ^ραχίαΌΐς — 578, δ μονόφθαλ-
μος — 566, λοιμική βοών — 588, δδρωπιχής — 592,
έχτύφλωσις — 598, λοιμική νόσος — 615, τέρατος — 624
σίδηρος πεπυραχτωμένος κατά στομάχου.
Τόμ. 29, σελ. 52, έλικοβλέφαρος — 191,όφθαλμορύ-
κτης — 236, σβέσις κορών — 251, όμμα χαριτοβλέφαρον,
βλέμμα σταλάττον τέρψιν — 11, ^ξόρυξ, 47, τύφλωσις—
143, έξόρ. — 165, τύφλωσις.
Τόμ. 31, σελ. 26, περί έπταμτ[νο>ν βρεφών— 35, περΊ
δράσεως Γβιδος και κέρχωπο; κόρης — 68, Κύαμος εις
όφθαλμίας — 69, ήπαρ χαΊ καρδία γυπός κατά επιληψίας
— 108, περί οσκληπιαδών, περί ό^οντάγρας.
Τόμ. 32, σελ. 8, περί επιληψίας Ευδοκίας Βασιλίσσης
— 13, λοιμώδους νόσου — 55, άποτυφλώσεως — ^.66, θα-
νάτου λέοντος έξ υδέρου.
Τόμ 33 σελ. 88, ίστίααις όφΜίμώτ^ϋΒ, άποτυ--
φλώσεως — 241 , εξορύξεως — 328, ίατίααις όφ^αίμων
— 356, έχτυφλώσεως — 390, στέρησις οφθαλμών — 433 ,
και 919, τέρατος — 449, περί νοσοκομείου — 355, στρε-
βλώσεως οφθαλμών — 649, δυςεντερίας — 652, Ικτυ-
φλώσεως.
Τόμ. 34, σελ. 41," άμβλυωπία εγκρατής 68—190,
ίαματήριον Σολομώντος — 191 , λεύκωμα Τωβίτ και χολή
— 213, Ιπποκράτης και αδελφός Σώσανδρος ίππια-
τρός — 214, λοιμώδης νόσος — 278, *Αρχέ)αος χαί φυ-
σιολογία — 310, άρθρίτιδο; Αύγάρου — 446, ευνουχι-
σμός Ώριγένους — 449, διφυία Άβίτου — 447, λοι-
μού - 500, Ιχχοψις όφθ. — 503, έξόρυξ — 532, Όρΐι- ^
βάσιος Ιν Δελφοϊς — 540, ήπατοσχοπίας — 541, έπι-
γλαυκίζοντες όφθ. — 548, μονόφθαλμον τέρας — 625,
οφθ. γλαυκοί και χβροποί μετρίί•>ς Αναστασίου δικόρου
— 675, λοιμού — 695, τέρας «βλέφαρον και άόφθαλμον
— 698, γηροκομεΤον λωβών — 776, βουβώνος λύμη —
781, ίκτύφ)ωσις Καλλινίκου Πατριάρχου — 802, δυς-
εντερίας.
Τόμ. 35, σ•λ. 10, περί πάθους Χορδάψον — 26,
τυφλώσ^ως — 273, κοιλιαχόν νόσημα Λέοντος — 271 ,
αιμορραγία ^ινός και αιδοίων — 308, κατακάρδιος νόσος
— 320, περί τέρατος — 404, πιρι εξορύξεως — 415,
ανθρακιάσεως — 499, λοιμός έν Καππαδοκία — 519,
περί καθαρσίου φαρμάκου — 609, λοιμικής νόσου — 724,
τέρατος κύκλωπος — 725, λοιμού.
Τόμ. 36, σελ. 6, ιυφλώσεοις — 38, τέρατος — 41 »
τυφλώα^ως — 124, π<ρι τττωχών χαΐ Ιατρών — 451,
περί ^ευματισμοΰ καί κωφότητος.
Τόμ. 38, σελ. 21 , άποτυφλώσεο)ς — 48, εξορύξεως
— 56, στέρησις ομμάτων.
Τόμ. 39, σελ. 11, στέρησις όφθ. — 158, εξορύξεως
— 276, οδύνη ποδών.
Τόμ. 40, σελ. 32, εξορύξεως — 39, άπώ>εια όφθ —
176, Γασις λεπροΟ — 290, έκτύφλωσις — 345, τό μέγα
θανατικόν — 408, τυφλώσεως — 413, τέρας άόμματον
καί άβλέφαρον — 240 — 446, περί άρθρίτιδος — 552
χαί 651, λοιμού — 673, ανατομής ζώντος προς κατα-
Φκοττησαι την του ανθρώπου κατασκευήν
102
ο ΕΝ ΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΟΤΠΟΛΕΙ ΕΛΛΗΝΙΚΟΣ ΦΙΛΟΛΟΓΙΚΟΣ ΣΤΛΛΟΓΟΣ
Τό{Α 42, σιλ. 62, λοιμού —127, σβέσιω; όφθ. —
269, σιραβισαου — 283, τυφλώσιως — 344, σβΙ^ις ό-
/ φΟαλμγΑν.
Τομ. 43, σιλ. 402, ίξβφέσιως όφ6. — 256, λιύχωμα
Τωβιτ — 259.
Τόμ. 44, σβλ. ^^4, λοιμώδης νόσος — 244, τμτ,σις
χ£ΐρών — 433, «μβλυωπία χαι δρβσις νυκτός χαλλιτέρα
"^ήζ "^ήί ^(Α^Ρ«ί — 466, νομοθισία πιρι δούλων νοαούν-
χων —569, &Λογραφτ) οφθαλμών.
Τόμ. 45, σιλ. 84, πιρι λοιμιχής — 425. ίύπιρίστρο-
φον βλέπιιν — 428, χβυλοτομίβς — 466, βονβώρος
λύμη έπιΛιοντίου — 287, αιμορραγία ^ινός χαΐ αιδοίων,
— 826, τέρατος.
Τόμ. 46, σίλ. 42, ίξορύξιως — 45, Ιχχόψβως όφθαλ.
— 84, ποδαλγίας.
Τόμ. 48, σιλ. 5, λοιμοί χαι λιμού — 40, άρΟρίτιδος
' — 248, λοιμός Ιν Ίωαννίνοις — 221, /οιμός £ν "Αρττ^
— 224 . λοΐ|)^ς €χ δευτέρου εν Ίωαννίνοις — 225, εξο-
ρύξει; όφθαλμΰλν.
Τόμ. 49, σ•λ. 30, λοιμού — 35, ποδαγριχη νόσος —
185, λοιμού — 244, τεράτων.
Πατρολογία Μί^ηβ. Τόμ. 80, σελ. 342 εως 332,
ι:ερι λέπρας.
Τόμ. 20, σελ. 685, περί έπισχηψάσης νόσου — 973,
περί τυφλώσεως.
Τόμ. 24, σελ. 4284, περί φύσεως ανθρώπου φιλοσο-
φικής.
Τόμ. 32, σιλ. 1069, ιπιστολη Πασινίχω ίατρω.
Τόμ. 64, σελ. 4064, εύ/ή προς τους πάσ/οντας υπό
δαιμόνων, χαι |ΐς έχάστην άσθένιια/.
Τόμ. 52, σελ. 654 , έπιστολ», Τμνητίω ίατρΛ — 736,
επιστο)ή Θεοδώρω ίατρ€5.
Τόμ 86, σελ. 2400, πιρι οφθαλμού — 2076, περί
οφθαλμού — 2752, λοιμιχου πάθους.
Τόμ. 94, σελ. 948, περί ιατρών.
Τόμ. 96, σελ. 61, περί ιατρών χαι ιατρείας — 247,
περί οφθαλμών. .
Τόμ. 94, σελ. 900, περί αέρος χαι άνεμων — 933,
περί αίσθ}{σεως.
Τόμ. 95, σελ. 4097, πιρί άνθρωπου χατασχιυής, ού/ί
ίατριχώς.
Τόμ. 404, σελ 4028, περί )έπρας.
Τόμ. 406, σελ. 424, περί ιατρών.
Τόμ. 436, σελ. 952 χαί 953, περί ιατρών. •
Τόμ. 403, σελ. 460, περί Γαληνού αίρέσεο»ν.
Κατόπιν ό κ. Ίατρόηονλος παροη^ίιάί,ει
δ^ έλαιογ-ραφικάς εΙκόνας παθολογικών
αλλοιώσεων του βυθοϋ του οφθαλμού ύπ'
αύτοϋ παρασκευασθείσας μετά φωτογ-ρα-
φίας του πάσχοντος καΐ δύο οπτικών πε-
δίων, ακολούθως δέ εκθέτει ηεζίητωαιν
Ιδι,άζονααν Ινώδους άμφίβληστροείδίτί-
δος ηροεί^ούαης έξ είςβολής τοϋ έγκε-
φαλονατίΐαίου ύγροϋ εΙς τόν βν&όν τοϋ
δφΰ'οΛμοϋ ίχουσαν ώς έξής'
Κνριοι,
Ή ποικιλία τών οφθαλμοσκοττιχών ιίκόνων
ώς κχ\ της παθογδνβίας, της άλλως ου» ολί-
γον σκοτεινής, έν τη ίνώδει άμφιβληστροιιίί-
τιδι είναι αρκούντως μεγάλη. *Από ίύο ετών
καΐ πλέον ϊχω υπό συνεχή παρατηρητιν περί-
πτωσιν λίαν {διάζουσαν κχΐ αν μη πρωτοφα-
νή, δπερ αγνοώ είςέτι, τουλάχιστον σπχνιω-
τάτην, αποτελούσαν δε δλως νίον τύπον της
ε(ρημένης παθήσεως του οφθαλμικού βυθοΰ.
Τη 13 Ιουλίου 1898 προςήλθεν είςτηνή-
μετέραν κλινικήν ό κ. ΚΙ. Α., υιός συναοΑφου,
ετών 18 καΐ μαθητής του Αύτοκρ. Λυκείου του
Πέραν, έν ω χρόνφ έπεσκέπτετο εκ περιτρο-
ΤΓτίς καΐ έτερους είΧικοΰς συναδέλφους της
πρωτευούτης, παραπονούμενος από μηνός καΙ
πλέον δι' άμβλυωπίαν του Δ.Ό. άναπτυχβεί-
σαν άποτόμως.
Άναμνηστοίόν. Ό ασθενής διηγείται ήρν
δτι πολλάκις ήσθένησε σοβαρώς, ήτοι εχχθιν
εύλογιοειδίς έν μικρδ ηλικία, τυφοειδή πυρε-
τόν τψ 1890, πλευρίτιδα μεθ' ικανού εξιδρώ-
ματος τψ 1 893 καΐ τελευταίως (τόν Ίανουζ-
ριον του 1898) εντονον όξείαν βρογχίτιδα
μετ* αΙμοπτύσεων. Έν τούτοις μέχρι τοΟδε η
υγεία αύτου είναι πλήρης, έπΙ πλέον έχει εύ-
σαρκίαν ασυνήθη δια την ήλικίαν ταύτη ν. Ση-
μειωτέον μόνον δτι ή εύσαρκία αύτη φαίνεται
σύμφωνος προς τε την ίδιοσυγκρασίαν καΐ τον
χαρακτήρα του ασθενούς, καθ* ίσον μάλιστ*
καΐ ο πατήρ αύτου έχει από πολλού εύσαρκίαν
προφανή καΐ κράσιν πληθωρικήν. Τε'λος υπάρ-
χει καΐ τοΰτο τό άςιον σημειώσεως, δτι ό νεα-
νίας ούτος, φίλος ων της λεμβοδρομίας, του
κολυμβαν καΐ καταδύετθχι, ήοέσκετο πολΰ να
καταδύηται είς τήν θχλατιχν πηδώ ν από (ΐε-
γάλου ύψους καΐ διαμένων ύ-ό τό ύδωρ δ^ν
ήδύνατο πλειότερον. Ουδεμία σύφιλις, ούτι
κληρονομική, ούτε επίκτητος.
Τήν τελευταίαν Κυριακή ν του μηνός ΜχΙου
1898 προςκεκλημένος ει; τίνα φιλικήν οίχο-
γένειαν, μίαν ώραν μετά τό γεύμα ό ασθενής
ήσθάνθη τό πρώτον αίφνης ίσχυρόν άλγος ίν
τω δεξιω οφθαλμζ) διάρκεσαν επί τίνα (χί-
νον λεπτά, έπηκολούθησεν δμως είς τούτο κα-
ταφανής έρυθρότης του οφθαλμού τούτου {ΐΐτα
δακρυορροίας καΐ φωτοφοβίας. Περιπλέον δέ
παρετήρησεν δτι ή δρασις του οφθαλμοί ητο
ΒΙΟΛΟΓΙΚΗ ΕΠΙΤΡΟΠΗ (ΣΤΝΕΔΡΙΑ ΠΓ')
103
λ{αν ηλλοιω(χίνη. Εντός ολίγων δ(χως η(Χ6-
ρών πάντα τα συμπτώματα ταύτα έζέλιπον,
ττλγϊν της άμβλυωπίας, ήτις εμεινεν.
Κατά την Ιζέτασιν τ>5ς 13ΐ« Ίουλ(ου 1898
ό μέν Ά. Ό. ητο ύγιης καΐ Ιαμέτρωψ, ιϊχΕ
Χι την οξύτητα της όράσιως άχεραίαν. Ό δέ
Δ. Ό. 6ΐχ6 την έζωτβριχην δψιν φυσιολογι-
κην, την διάθλασιν έρ.(Χ£τρωπιχην, την οξύ-
τητα της οράσεως = Υ7> '^^^ κόρην άντιδρώ-
σαν καλώς και ίσο μεγέθη προς την του *Α.Ο.,
έν τφ βυθω βμως παρβτηρουντο αλλοιώσεις,
ήτοι θηλή του οπτικού νεύρου έν μέρει μίν
εύχρινης χαΐ καθαρά, εν μέρει δέ θολερά, υπό
την περιοχην της ώχρας κηλΐδος Ικανόν πλή-
θος έπαρματίων η κάλλιον εΙπείν φυσαλίδων
μετά περιεχομένου ημιδιαφανοϋς καΐ έχουσών
άλλων £λλο μέγεθος καΐ σχήμα, χρωμ^ δέ
λευκόν ελαφρώς γλαυκόν πλείσται εκ τού-
των άθρόαι, κατωτέρω αυτών* μία μεμονω-
μένη και μεγίστη πασών, έχουσα δλως την
δψιν ωραίας σφαιρική; φυσαλίδος, ετεραι δέ
μιχρόταται κείμεναι τηδε κάκεισε περί τάς
μείζονας έν είδει αστερισμού* αφ* έτερου
νεφέλωμα τι καταλαμβάνον τό μεταξύ τών
φυσαλίδων και της απέναντι περιφερείας τής
θηλής διάστημα, ένθα διακρίνονται έν θολερό-
τητι αϊ έρυθραΐ διαδρομαι τών υποκειμένων
μεγάλων αγγείων.
Καταφανέστατα αϊ αλλοιώσεις αύται εδραν
είχον έν λεπτοτάτω στρώματι κειμένφ άνα-
μέσον τών αγγείων του αμφιβληστροειδούς
καΐ του υαλώδους ύμένος* αϊ δε φυσαλίδες
έφαίνοντο προέχουσαι πρ6ς τό υαλώδες σώμα.
Αι άθρόαι φυσαλίδες ύπενθύμιζον αρκούντως
την δψιν καΐ τό <τχήμα προςφάτων εκφυλι-
στικών πλακών τής λεύκωμα τουρικής άμφι-
βληστροειδίτιδος. Έπειδη μάλιστα τών συνα-
δέλφων τις είχε χαρακτηρίσει την πάθησιν
δια τοιούτου τίτλου, ό πάσχων, λόγου γενο-
μένου περί ούρων, έδειξε δελτίον εξετάσεως
τών ούρων οΛτοΰ γενομένης ηδη κατά σύ-
στασιν του συναδε'λφου. Έν τούτοις τα ουρά
έν τφ δελτίφ τούτφ έσημειούντο ώ; δλως
φυσιολογικά.
Ώς προς την διάγνωσιν κχι την θεραπείαν
λαβών ύπ' δψιν την άπότομον είςβολην του
κάκου, την ώραν του ετου; καθ ' ην συνέβη,
την ήλικίαν καΐ την γενικην κατάστασιν του
πάσχοντος έθεώρησα λογικώτερον να υπο-
θέσω μάλλον δτι έλαβε χώραν αιμορραγία
τις έν τή θήκη του οπτικού νεύρου, είς ην
έττηκολούθησε διήθησις του όρροΰ δια τής
περιφερείας τής θηλής, διό καΐ συνέστησα κα-
θάρσιον, έφαρμογην βδελλών έπΙ τοΟ δεξιού
κροτάφου, έσωτερικήν χρήσιν διαλύσεως Ιω-
διούχου νατρίου κτλ. έλπίζων δτι εντός ολίγου
ηθελον ΐδει άπερροφημένην την ε{ρημένην
διήθησιν .
Κατά την έξέτασιν τής 23η« Ιουλίου 1898
εύρον έλάττωσιν τής Όξ. τής οράσεως είς
1/10, ή δέ έξέτασις του οπτικού πεδίου απέ-
δειξε σκότωμα ευρύ είς τό άνώτερον εσω τε-
ταρτημόριον, ένω τό ύπόλοιπον ητο δλως φυ-
σιολογικόν. Έν τω βυθψ αϊ άθρόαι φυσαλί-
δες ειχον συνενωθή είς μίαν μεγάλην, εχου-
σαν την περιφέρειαν άκανονίστως στρογγύ-
λην. *Όςτε τό δλον εύρίσκοντο δύο μεγάλαι
φυσαλίδες, ή μέν μείζων κειμένη προς τα
άνω καΐ κάτω καΐ εξω, ή δ' έλάσσων (πρώην
μείζων) προς τα κάτω τςαΐ εσω. Ή πρώτη
εφερεν έν τφ μέσφ σκιεράν αύλακα διήκουσαν
δΓ δλου του πλάτους καΐ πιθανώς προερχο-
μένην έκ τής ατελούς συνενώσεως τών αθρόων
φυσαλίδων τής 13ΐ» Ιουλίου. Νυν διέκρινε
τις, ώς έκ τής ήμιαδιαφανείας του περιεχο-
μένου, δια μέσου τής μείζονος φυσαλίδος την
έρυθρωπήν σκιάν τών υποκειμένων αγγείων.
Τέλος ή έλάσσων φυσαλις έφαίνετο ολίγον τι
αύξηθείσα κατ' δγκον και έχουσα καταφανε-
στέραν την νεφελώδη άλω αυτής.
Την 31ΐ^ Ιουλίου ή μείζων φυσαλίς ηλλα-
ξεν αρκούντως την μορφήν αύξηθείσα και
κατ' δγκον.
Την 12'Ί^ Αυγούστου ή μείζων φυσαλίς
έφαίνετο ήττον προέχουσα και μάλλον έξη-
πλωμένη η άλλως είπειν ητο μάλλον πεπλα-
τυσμένη και είχε μείζονα εκτασιν. Ή δ' έλάσ-
σων είχεν επίσης απολέσει τό σφαιρικόν αυτής
σχήμα' έφαίνετο ολίγον επιμήκης, διετήρει δέ
την νεφελώδη άλω.
Κατά τό ρ.ηνιαϊον τούτο διάστημα τής
ημετέρας παρατηρήσεως καΐ αΐ μικραΐ έν είδει
αστερισμού κείμεναι φυσαλίδες απέδειξαν με-
ταβολάς, (δίως δέ παρετήρησα δτι τινές μέν
έξέλιπον ή μετέβαλον μέγεθος, νέαι δέ τίνες
άνεφάνησαν τέως μη ύπάρχουσαι.
104
ο ΕΝ ΚύΝΣΤΑΝΤίΝΟΤΠΟΛβΐ ΕΛλΗΝίΚΟΪ ΦίΛΟΛΟΓίΚΟ^ ΣΥΛΛΟΓΟΣ
Έν τφ (χβταζύ (χάλιστα συνάδελφος τις
Ιθεσε την διάγνωσιν κυστικέρκου. *Αλλα κατ
έ(Αΐ ούτε η ίψις των ^υσαλ{$ων η ό αριθμός
καΐ αΐ (χεταβολαΐ αυτών, ούτε ή κατάστασις
τνίς θηλής, τό άναρηστικόν καΐ η πορεία,
ούδ^ν έν συντομία συνηγορεί ύπίρ τοιαύτης
διαγνώσεως. "Αλλως τε νομίζω δτι ο κυστί-
κερκος ουδέποτε παρετηρήβη παρ' ήμϊν.
Άπ' εναντίας δλη η πορεία ύπεδείκνυεν ηδη
δτι διήθησίς τις ύγρου δια της περιφερείας της
θηλής διηνεκώς ελάμβανε χώραν, περιπλίον
άνευρίσκοντο σημεία άποδεικνύοντα δτι καΐ
άπορρόφησίς τις έτελείτο διηνεκώς. Μήπως
ή έν τη θήκη του οπτικού νεύρου αιμορραγία
έπανελαμβάνετο από καιρού είς καιρόν, ή
μήπως επρόκειτο να ελθη εΙς φώς νέον τι γε-
γονός ; Ούτω πως ετίθετο μάλλον τό πρό-
βλημα της διαγνώσεως. 'Αλλά είς ύποστήρι-
ζιν της πρώτης υποθέσεως δέν άνευρίσκοντο
πολλά επιχειρήματα, ούτε καν υποκειμενικά
τίνα συμπτώματα, ώς τούτο συνέβη είς τόν
ασθενή κατά την Ινρ^ρζιν.
Ακολούθως ό πάσχων επαυσεν έπΙ εξ πε-
ρίπου μήνας ερχόμενος εΙς έζέτασιν. Επαν-
ήλθε δέ την 12*ν Μαρτίου 1899. Κατά την
έξέτασιν ταύτην άνευρον ικανά στοιχεία δπως
προβώ εΙς βεβαιοτέραν διάγνωσιν.
ΑΙ δύο φυσαλίδες ειχον συνενωθή τελείως
εΙς μίαν κατά πολύ μείζονα αμφοτέρων τών
προηγουμένων, δπερ άπεδείκνυεν δτι αϊ φυσα-
λίδες αύται, ηύζανον διηνεκώς κατ' όγκον καΐ
έπΙ τε'λους μη εχουσαι ίδια τοιχώματα απετέ-
λεσαν δλως μίαν συλλογήν ύγρου. ΚαΙ τφόντι
διέκρινε τις θύλακα αληθή πλήρη ύγρου ήμι-
διαφανους καΐ άφίνοντος όρατήν ώς ύπέρυθρον
σί^ιάν την διαδρομήν τών παχύτερων έκ τών
υποκειμένων αγγείων. Τό σχήμα του θύλακος
τούτου ήτο λίαν χαρακτηριστικόν και δέν επέ-
τρεπεν άμφιβολίαν δτι ύγρόν τι όρρώδες διά
μόνης τής βαρύτητος αύτοϋ διήνοιγε τόπον
δπισθεν του υαλώδους ύμένος αναλόγως τής
εύχερέίας, δι' ής ύπεχώρουν κατά διάφορα
σημεία αϊ προςφύσεις του ύμένος τούτου. Πε-
ριπλέον, έν τη νεφελώδει περιοχή τών είρη μέ-
νων αλλοιώσεων διέκρινε τις δύο αγωγούς διη-
θήσεως δσον γραμμής τό πάχος καΐ όφιοειδους,
συνάγοντας τό ύγρόν από τής περιφερείας τής
θηλής προς την άνω έζωτέραν γωνίαν του εί-
ρη μένου θύλακος. "Ισως δέ ύπήρχον και άλλοι
τοιούτοι συνάγοντες προς την άνω έσωτέραν
γωνίαν, αλλ* υποθέτω δτι δέν ήσαν ορατοί,
επειδή τό άντίστοιχον τμήμα του θύλακος ητο
κατά πολύ ίσχνότερον. Τέλος ή θολερότης του
βυθοϋ είχεν επεκταθή από τής θηλής προς την
περιοχή ν τής ώχρας κηλίδος.
Ό πάσχων ουδέν έτερον ειχεν αίσθανθη
μέχρι τής ημέρας εκείνης πλην τής αύζήσειας
τής άμβλυωπίας• ΙΙραγματικώς κατά την ευ-
θείαν προςήλωσιν ή άμβλυωπία ήτ^ μεγίστη,
στρεφόμενης δέ τής κεφαλής προς τά άνω ή
όζύτης τής οράσεως έφθανε δυςκόλως είς
Υιο• 'Ι'^ οπτικόν πεδίον είχε πάλιν τό αυτό
σκότωμα ώς άλλοτε, του υπολοίπου διατηρου-
μένου ύγιους. Ή κόρη έφαίνετο κάπω< χα-
λαρά και τη χρή<ΐ6ΐ όματροπίνης διετηρήθη
έν διαστολή έπΙ μίαν εβδομάδα.
Έκ τών διδομένων τούτων συνεπέρανα ίτι
τό έγκεφαλονωτιαίον ύγρόν είχε διανθίζει άνω-
μάλως δίοδον προς τόν βυθό ν του οφθαλμού
καΐ διηθείτο ακαταπαύστως δπισθεν του υα-
λώδους ύμένος αναλόγως τής βαθμιαίας απορ-
ροφήσεως ή του χώρου, δςτις Ισχηματίζετο ύζ
τά κατωφερή μέρη του βυθού.
Ό πάσχων ήλθεν ακόμη άπαζ ή δις κατ*
τους πρώτους τρείς μήνας και έγένετο άφαν-
τος έκ νέου έπΙ εννέα περίπου μήναις, μόλις
δέ την ΙΟην Μαρτίου 1900 κατώρθώσα νά
έπανεύρω αυτόν. Την 22αν Απριλίου έπι-
ρχτωσα τήν άπεικόνισιν τής νέας καταστά-
σεως, ήτις ήτο ή εξής.
Ό βυθός είχεν δψιν εκτάκτως άξιοθέατον.
Αί αλλοιώσεις είχον άποκ^/)σει μείζονα ίκτα-
σιν καΐ ποικιλίαν. Τό μάλλον άξιον σημειώ-
σεως ήτο ό σχηματισμός νέου θύλακος ομοιά-
ζοντος προς εμβαδά καΐ έχοντος την βάσιν (την
εύρείαν μοίραν) προς τά άνω, διά ταύτης Χ^
συνεχιζόμενου μετά του παλαιού θύλακος της
προηγουμένης είκόνος, ήτις είχεν ηδη καθιζή«ι
μετά ίκανήν νέαν αύζησιν δγκου. Ή δέ κο-
ρυφή έστραμμένη καΐ πάλιν προς τά κάτω
και ολίγον τι προς τά εζω προεςείχεν αρκούν-
τως έν τω ύαλώδει σώματι λοζώς έκ τών άνω
προς τά κάτω καΐ πρόσω, είς τρόπον τοιού-
τον, ώςτε ό μείζων άςων του θύλακος διι
παραλλακτικών κινήσεων έφαίνετο σχηματίζων
οζείαν γωνίαν 20 περίπου μοιρών μετά του
ΒΙΟΛΟΓΙΚΗ ΕΠΙΤΡΟΠΗ (ΣΤΝΕΔΡΙΑ ΠΓ')
105
τοιχώ(Λατος του βυθού. Λίαν πιθανώς ό πα-
λαιός θυλας έζωγκώθη η και δίδρράγτ, προς
τό υαλώδες σώ(λα ίν ττ) κατωτάττ) (Λοίρα και
Ιντβΰθεν. παρήχθη ό νίος ούτος θυλαξ. Ση-
{χειωτέον £|χως δτι ή κορυφή του νέου τούτου
θύλακος Ιφαίνετο δλως ά(Λ6τακινΥ)τος, δπερ
δίν συνηγορεί υπέρ της έν τα> ύαλώδει σώ(χατι
ρήζεως του παλαιού.
*Αφ* έτερου οι λεπτοί αγωγοί, οι συνάγον-
τες τό ύγρόν κατ* ευθείαν ε!ς τόν θύλοικα,
ήταν όρατώτεροι κατ' άμφοτίρας τάς πλευ-
ράς καΐ (Λάλιστα ύπερπληρωθέντες σφόδρα
έσχημάτισαν πολυαρίθ(Λθυς φυσαλίδας έν είδει
κορ,βολογίου τεταγμένας άλλ* άνισομεγεθεις.
Αϊ φυσαλίδες αύται ούτω τεταγμε'ναι καΐ
δια του προςπίπτοντος φωτός (χεγάλως λα(Λ-
πυρίζουσαι ύπενθύ(Λΐζον τάς απαστράπτουσας
φωτεινάς πο{Λφόλυγας πυροτεχνήματος.
Τελευταϊον άξιον σημειώσεως ητο ή κα-
ταφανής άνάπτυζις Νώδους ίστου καθ' βλην
τήν πάσχουσαν περιοχήν του βυθού του εν
λόγω πάσχοντος. Αποτέλεσμα δε τούτου
άπτότατον ητο ή μεγάλη μετατόπισις κεν-
τρικών τίνων αγγείων ένεκα συσπάσεως του
ουλώδους τούτου Ιστοΰ. *Άλλως τε διεκρί-
νοντο καλώς αΐ εύθυτενεΐς {νώδεις γραμμαΐ
ύποτείνουσαι από άκρου ε{ς άκρον καΐ καλύ-
πτουσαι πλείστας ύποκειμένας λεπτομέρειας.
Ή μετατόπισις των αγγείων ητο ήδη αρ-
κούντως ορατή τη 12 Μαρτίου 1899 αλλ* ά-
νευ της περαιτέρω σπουδαιότατης αυξήσεως
δεν ήθελεν έχει πολλήν οημασίαν.
Τυ) δέ 22? *Απριλίου ό θυλαξ έφαίνετο
ήττον πεπληρωμένος, τό δέ πρόσθιον αύτου
τοίχωμα ολίγον τι καθιζημένον, αί ίνώδεις
γραμμαι παχύτεραι καΐ ή πάσχουσα χώρα
ήττον ευκρινής.
Τε'λος κατά τήν τελευταίαν ίξέτασιν (9
Ιουλίου 1900) ή άνάπτυξις του ίνώδους
Ιστοΰ εδίίκνυε μεγάλην πρόοδον και ή πά-
σχουσα χώρα ώς καΐ αυτή ή θηλή ολόκληρος
ήσαν μάλλον τεθολωμέναι, τα δέ δύο σκέλη
του θύλακος είχον εύρυνθη πλειότερον καΐ
καθιζήσει αρκούντως. Σημειωτέον επίσης δτι
από της 10ΐ« Μαρτίου 1900 παρετηρουντο
και αγγεία τίνα νεόπλαστα' τοιούτον τι είρπε
κατά τήν ίξω πλευράν του θύλακος, έτερον
δί άναμέσον τών σκελών αύτου.
Έλλ. Φίλο). Σύλλογος. Τοαος ΚΙΓ
Πάντα τα είρημένα άποδεικνύουσιν δτι ή
ίνώδης άντίδρασις άρξαμένη λίαν ενωρίς,
καίπερ αόρατος έν άρχη, απέβη έπΙ μάλλον
καΐ μάλλον καταφανής, πιθανώτατα δΐ διά
του χρόνου θέλει κατορθώσει νά περιλάβη
δλην τήν περιοχήν της διηθήσεως καΐ νά από-
φραξη ίσως διά συνουλώσεως τήν έν τνί θηλή
σχηματισθεί σαν ρωγμήν. Τότε δέ θέλομεν έχει
πλήρη ίνώδη άμφιβληστροειδίτιδα.
Τό οπτικόν πεδίον της 22«ί Απριλίου 1900
δέν παρουσιάζει μεγάλην διαφοράν, πλην
στενώσεως τίνος τών ορίων της υγιούς μερίδος.
Ό πάσχων δεν βλέπει πλέον τίποτε κατά τό
σημείον της προςηλώσεως, έχει δμως τό προ-
τέρημα νά διατηρη φυσιολογικόν τό έξωτερι-
κόν ήμισυ του δεξιού οπτικού πεδίου. Εν-
νοείται δτι ο Ά. Ό. μένει πάντοτε υγιέστα-
τος. Σημειωτέον μόνον δτι κατά τήν τελευ-
ταίαν έξέτασιν γενομένην τη 9 Ιουλίου 1900
(εκ του προχείρου έν τη εξοχική κατοικί(^) ό
πάσχων άνεμνήσθη καΐ ετέρου υποκειμενικού
συμπτώματος, δπερ παρετήρησεν ενίοτε* του-
τέστιν οσάκις κύπτη τήν κεφαλήν προς τά
πρόσω, π. χ. στηρίζων τό μέτωπον έπΙ τρα-
πέζης, καΐ διαμένη έν τοιαύτη θέσει έπί τίνα
λεπτά, κατά τήν άνέγερσιν ή δρασις άμφοτέ-
ρωθεν καθίσταται άμβλυτάτη' τούτο δέ διαρ-
τ^ίΐ έπί τίνα λεπτά καΐ ακολούθως επανέρχεται
βαθμηδόν εις τήν προτέραν κατάστασιν. Ε-
πειδή δμως ό τόπος καΐ ή ευκαιρία ήσαν ακα-
τάλληλοι προς έξακρίβωσιν του φαινομένου
καΐ λεπτομερεστέραν έξέτασιν, άνέβαλον αυ-
τήν παρακαλέσας τόν πάσχοντα νά ελθη έπΙ
τούτφ ε(ς τήν κλινικήν. *Αλλά τοΰτο εΣςέτι
δέν έγένετο.
Έν συντόμφ ή παρατήρησις αύτη δέν ευρί-
σκεται ε{ςέτι -είς τό τέλος, άλλ'α και ούτως
έχουσα ρίπτει ήδη ικανόν φως έπι της παθο-
γενείας πολλών περιπτώσεων ίνώδους άμφι-
βληστροειδίτιδος, έν αις εμεινεν αύτη σκο-
τεινή. ΚαΙ τζ) δντι, άφου παραδεχόμεθα τήν
διήθησιν του όρρου διά του ήθμοειδους πετά-
λου έπι αιμορραγιών συμβχινουσών έν τη θήκη
του οπτικού νεύρου, διατί νά μή παραδεχθώ-
μεν και τήν υπό τινας ευνοϊκούς ό'ρους βιαίαν
είςβολήν του εγκεφαλονωτιαίου ύγρου, δπερ
φυσιολογικώς ήδη άφικνείται μέχρι του οπι-
σθίου τρήματος του σκληρωτικου ; Διότι προς
Β. Β. 14
106
ο ΕΝ ΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΟΥΠΟΛΕΙ ΕΛΛΗΝΙΚΟΣ ΦΙΛΟΛΟΓΙΚΟΣ ΣΤΛΛΟΓΟΣ
τούτο απαιτείται απλώς ελαφρότατη ρηζις
του ηθ(Λθ€ΐδρυς πετάλου δια παροδικής τίνος
υπέρμετρου αύζη<τεως της πιε'σεως εντός του
κοαν{ου η εντός της θήκης του οπτικού νεύ-
ρου. Κατ' άκολουθιαν προς έξήγησιν της ποι-
κιλίας των τύπων της ινώδους ά(λφιβληστροει-
δίτιδος δυνά|Λεθα να παραδεχθώ(Αεν ε(ςβολάς
άλλοτε ^άλλης εκτάσεως. Είναι δε φυσικώτα-
τον δτι αποτέλεσμα τοιαύτης διηθήσεως εσται
άντιδρασις παραγωγός ίνώδους η κάλλιον εί-
πείν ουλώδους ίστου. Τέλος είναι πρόδηλον
δτι συγγενείς τίνες διαθέσεις η άνατομικαΐ
καταστάσεις λαμβάνουσιν επίσης σπουδαίον
(λέρος εν τη παθολογική ταύτη εξελίξει.
Τράντας. Ή περίπτω<$ις αυτή, ώς άνα-
ίττύίίσει τήν παθογένειαν ό κ. συνάδελ-
φος, είναί τι πρωτοφανές και ώς έκ τούτου
πρέπει νά βασανισθζ πολύ πρΙν ή παραδε-
χθώμεν αυτήν κρίνω δέ προτιμότερον νά
ϊ,ητήσωμεν τήν έ^ήγησιν του φαινομένου,
εΐ δυνατόν, δι* απλούστερων τρόπων.
Βεβαίως έάν άληθεύη ή έ^ήγησις του κ.
Ίατροηούλου, (!)ίπτεται πολύ φως έπΙ της
παθογενείας της άμφιβληστροειδίτιδος
ταύτης, ούσης είςέτι έν πολλοίς σκοτεινής.
Άλλ' έν τζ προκειμένη περιπτώσει γεν-
νώνται πολλαΐ άπορίαι.
Έν πρώτοις είναι δυςχερές νά παραδε-
χθώμεν τήν είςβολήν ύγροϋ έκ τής θήκης
τοϋ οπτικού νεύρου προς τόν βυθόν τού
οφθαλμού και μάλιστα διηνεκώς, άφ* οΰ
ή έν τφ όφθαλμφ πίεσις' είναι πολύ ανω-
τέρα τής τού εγκεφαλονωτιαίου υγρού.
Ό 8οΗηιίάΙ ΗίπιρΙβτ ύπεστήρι^εν άλλοτε
δτι έν τή τελική μοίρφ τού οπτικού νεύ-
ρου κατά τό ήθμοειδές πέτ(χλον ύπάρ-
χουσι πόροι φυσικοί• άν δέ τούτο ήτο α-
ληθές. Ισως ήτο δυνατόν νά έννοήσωμεν
πώς τοιαύτη τις διήθησις έλαβε χώραν.
Άλλ' ό Σβύβν, ούτινος τό κύρος έν τοι-
ούτοις Ι,ητήμασιν είναι άναμφισβήτητον,
αρνείται πάντως τήν ύπαρ^ιν τοιούτων
πόρων. "Ώςτε απαιτείται ίί)ή5ίς τις, δπερ
άλλως αδύνατον ένεκα τής μείζονος πιέ-
σεως, ήτις επικρατεί έν τφ όφθαλμφ.
Έπι όγκων τού εγκεφάλου επέρχεται
αύ5η<5ΐς τής πιέσεως ταύτης τού εγκεφα-
λονωτιαίου υγρού, άλλα τότε επέρχεται
οίδημα τής θηλής τού οπτικού νεύρου Κ(χ1
περίσφιγ^ις αυτής έ^ άμεσου πιέσεως έπΙ
τού νεύρου τούτου. Αναλόγως δέ και ή
δρασις προςβάλλεται έν συνόλψ, έν φ έν
τζ προκειμένη περιπτώσει ουδέν τοιού-
τον παρατηρείται. *Άν ή μεγάλη πίεσις
τού εγκεφαλονωτιαίου υγρού παρήγε τοι-
ούτον ι^ήγμα, διατί τότε έπΙ όγκων τού
εγκεφάλου ή εΙς άλλας παθήσεις συνο-
δευομένας ύπό ύψ^ηλής πιέσεως ένδοκρα-
νίου νά μή παρατηρήται ή βλαστική ή
Ινώδης άμφιβληστροειδίτις; Παρά τφ α-
σθενεί τούτψ άν μίαν στιγμήν παραδε-
χθώμεν δτι δι* οιονδήποτε λόγον παρή-
χθη απότομος ΰψ^ωσις τής τάσεως τού εγ-
κεφαλονωτιαίου υγρού καΐ παρήγετο τό
όποθετικόν τούτο (ϊήγμα, μετά τήν πάρο-
δον τής θυέλλης ταχέως τό έγκεφαλονο)-
τιαίον ύγρόν θά έ^ωθείτο οπόθεν ήλθε,
διότι φύσει ή τάσις τού εγκεφαλονωτιαίου
υγρού είναι κατωτέρα τής ένδοφθαλμίου
πιέσεως. Έπειτα έπΙ τόσα δτη νά υπάρχω
τοιαύτη ανώμαλος συγκοινωνία καΐ μά-
λιστα δι* αγωγών κτλ. καΐ νά μή προέλ-
θωσιν έκτενέστεραι βλάβαι, ώς άποκόλ-
λησις τού αμφιβληστροειδούς, μοι φαίνε-
ται δλως άπίθανον.
Προςέτι φρονώ δτι υπάρχει απλούν μέ-
σον προς άπόδει^ιν &ν όντως αΐ φυσαλί-
δες είναι πλήρεις εγκεφαλονωτιαίου υ-
γρού. Πιέζοντες διά τού δακτύλου έξω-
θεν τόν βολβόν άναπτΰσσομεν μεγίστην
τάσιν ένδοφθάλμιον, ύφ' ήν οφείλει ή νά
έ^ωσθή ή νά άπορροφηθή έπι τόπου τό
έγκεφαλονωτιαίον ύγρόν καΐ έν τοιαύτη
περιπτώσει διά τού όφθοιλμοσκοπίου θά
ιδωμεν Ιδίοις όμμασι τήν μεταβολήν ταύ-
την διά τής κενώσεως των φυσαλίδων.
Έν συντόμφ υποθέτω μάλλον δτι έν
τή περιπτώσει ταύτη άνεπτύχθη τοπική ης
παθολογική εστία έ^ αίμορραγίας τοϋ αμ-
φιβληστροειδούς, συφιλίδος ή λευκωμα-
τουρίας, αποτέλεσμα δέ ταύτης ύπήρξεν
ή άμφιβληστροειδίτις αύτη.
'Ιατρόηουλος. Διά τόν μηχανισμόν τη;
είρημένης είςβολής τού εγκεφαλονωτιαίου
υγρού εΙς τόν βυθόν πρέπει νά λάδωμεν
ύπ' ό'ψ'ιν δτι, ύπό τους συνήθεις μέν 6-
ΒΙΟΛΟΓΙΚΗ ΕΠΙΤΡΟΠΗ (ΣΤΝΕΔΡΙΑ ΠΓ')
107
ρους ή πίεβις του ύγρου τούτου έν τξ
κρανιακή κοιλότητι εΐνο^ι ότέ μέν κατά τι
κατωτέρα ότέ δέ ϊ<5η ίτρός τήν επικρα-
τούσαν έν τψ όφθαλμφ* κατά τήν βιαίαν
δμως έκΛνοήν καΐ Ιδίως τήν παρατετα-
μένην, ώς έίτΐ άνεγ•έρ<ΐεως βαρών ή έν
καιρφ καταδύ<$εως έν θαλάΜη (δπερ έν
τζ ίτροκειμένη ΛερίΛτώσει (Συνέβαινε πολ-
λάκις), ή πίεσις αδτη δύναται νά ύπερτε-
ρήσΓ| κατά πολύ της του οφθαλμού. Ε-
πειδή δέ έπΙ βραχέα μόνον χρονικά δια-
στήματα ηΰ^ανεν ύπερμέτρως ή πίεσις
τοϋ εγκεφαλονωτιαίου ύγ•ρου, ή τε κυ-
κλοφορία καΐ λειτουργία τοϋ οπτικού
νεύρου δέν ήδύναντο νά διαταραχθώσιν
ώςτε δταν λέγωμεν δτι διηνεκώς διηθεΐτο
τό ύγ-ρόν τούτο προς τόν βυθόν, σημαίνει
δτι τούτο έγίνετο επανειλημμένως καΐ
πλειστάκις καθ' δλον τό διάστημα της πα-
ρατηρήσεως. Φαίνεται δτι, ώς έπΙ κηλών,
προητοιμάσθη ή οδός διά των επανειλημ-
μένων ώσεων κατά του ήθμοειδούς πε-
τάλου, έπΙ τέλους δέ επήλθε καΐ [ί>ή^ις,
ήτις ύπήρ^εν οδυνηρά, ούτω δέ έγένετο
ή πρώτη είςβολή. Άπα^ τούτου γενομέ-
νου, καθ* έκάστην παροδικήν αΰ^ησιν τής
πιέσεως τού υγρού τούτου ένεκα οιου-
δήποτε αγώνος ήτοι βεβιασμένης εκπνοής
είςέρρεε ποσόν τι εΙς τόν βυθόν. Τό πο-
σόν τούτο δέν ήτο μέγιστον βεβαίως, ώς
φαίνεται καΐ έκ τών εΙκόνων, αιτινές εΐ-
σιν εΙς τό τετραπλάσιον ή πενταπλάσιον
τοϋ φυσικού μεγέθους. ΕΙς ταύτα συμφω-
νούσι και τά οπτικά πεδία, ένθα βλέπο-
μεν δτι μόνον τά αμέσως ενδιαφερόμενα
μέρη τού βυθού έχουσι τό σκότωμα. Άπο-
κόλλησις δέ τού αμφιβληστροειδούς δέν
ήδύνατο νά συμβί^, διότι τό ύγρόν διε-
χόθη όπισθεν τού υαλώδους ύμένος καΐ
τούτον μόνον άπεκόλλησεν.
Πάσαν άλλην φυσικωτέραν έ^ήγησιν
ήθελον δεχθή ευχαρίστως, διότι είςβολή
τοϋ εγκεφαλονωτιαίου υγρού εΙς τόν βυ-
θόν μοι φαίνεται επίσης πρωτοφανής, άλ-
λα τά γεγονότα είναι τόσον Ι^ωηρά, ώςτε
έπιβάλλουσι τήν έ^ήγησιν, ήν ύπέβαλον
ύμίν. Πιθανώτατα 6Όγγενί\ς τις λεπτο-
φυΐα τής υφής τών περί τό ήθμοειδές πέ-
ταλον ίστών κατά έκτακτον συγκυρίαν
παρά τφ ήμετέρφ πάσχοντι μεγάλως
συνετέλεσεν εΙς τήν έ^έλι^ιν τών είρη-
μένων αλλοιώσεων. "Ισως δέ ή παροδική
άμαύρωσις, ήν παρατηρεί ό πάσχων καΐ
άριστερόθεν δταν κύπτη τήν κεφαλήν έπί
τίνα λεπτά, μαρτυρεί όμοίαν κατάστασιν
άλλ' εΙς ελάσσονα βαθμόν.
Τράντας. "Οτε εΐπον δτι ή πίεσις τού
εγκεφαλονωτιαίου υγρού είναι φύσει κα-
τωτέρα τής ένδοφθαλμίου, ένόουν τήν
έν τή θήκη τού οπτικού νεύρου πίεσιν.
Φρονώ δέ δτι ενόσω δέν υπάρχει ηύ^η-
μένη πίεσις έπΙ τού υγρού τούτου, αδύνα-
τον νά είςδύση τούτο καΐ νά παραμένη
έν τφ βυθφ τού οφθαλμού. Ή δέ διείς-
δυσις τού ορρού τού αίματος διά τού
ήθμοειδούς πετάλου έπΙ αΙμορραγίας έν
τζ θήκη τού οπτικού νεύρου είναι γεγο-
νός είςέτι άμφισβητούμενον. Τέλος ή θό•
λωσις τής οράσεως, ήτις επέρχεται εΙς
τόν πάσχοντα οσάκις κύψ^η τήν κεφαλήν,
δύναται νά έ^ηγηθή πολύ άπλούστερον
διά παροδικής κυκλοφορικής διαταραχής•
παρά πολλοίς δέ άτόμοις καΐ δή άναιμικοϊς
συμβαίνει τούτο χωρίς νά παραδεχθώμεν
έντόπισιν τού εγκεφαλονωτιαίου υγρού.
'Ιατρόηονλος. "Οταν ή πίεσις τού εγ-
κεφαλονωτιαίου υγρού έν τζ κρανιακή
κοιλότητι ήναι Ιση τή ένδοφθαλμίω, έν τή
θήκη τού οπτικού νεύρου ή πίεσις δέν δύ-
ναται νά ή διάφορος, π&σα δέ έκτακτος
αύ^ησις τής πιέσεως έν τφ κρανίφ θέλει
μεταδοθή κατά τό μάλλον ή ήττον τα-
χέως και εΙς τήν θήκην τού οπτικού νεύ-
ρου. "Οσον δ' άφορ^ τήν παροδικήν άμαύ-
ρωσιν παρά τφ ασθενεί τούτψ πιθανόν
νά προέρχηται έκ κυκλοφορικών διατα-
ραχών, άλλα φαίνεται Ι,ωηροτέρα καΐ
διαρκεστέρα τού συνήθως παρατηρουμέ-
νου, διό συνδυάζεται κάλλιον προς τήν
λοιπήν πάθησιν αυτού. Ούχ ήττον τό σύμ-
πτωμα τούτο είναι είςέτι ύπό παρατήρη-
σιν, επιφυλάσσομαι δέ προςεχώς νά σας
δώσω θετικώτερα διδόμενα.
Μετά ταύτα ό κ. Άν. Χρηαχίδης εκθέ-
τει τήν έ^ής περίπτωσιν καρκίνου τής χο'
ληδόχον κύστεως:
108
ο ΕΝ ΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΟΤΠΟΛΕΙ ΕΛΛΗΝΙΚΟΣ ΦΙΛΟΛΟΓΙΚΟΣ ΣΥΛΛΟΓΟΣ
Κνριοι,
Τυ) 20 Σ6πτ$(χβρ{ου βίςηλθβν ίΐς τό ηΐΛέτε-
ρον Νοσοκθ|Χ6ίον η Λιθ. Κ Π., Ιγγαμος καΐ
ετών 65 παραττονουμέντ,, δτι άπό 7 .[χηνών
ϊχ€ΐ πόνον εις τό έπιγάστριον, 6(Λέτους ενίοτε
(χετα διογκώσεως της κοιλίας, οίδημα των
κάτω άκρων άνευ άσκιτικου ύγρου, πυρετόν^
κυ(Ααινό(Λενον εν άρχη (χΐν τη; νοσηλείας με-
ταξύ 37—38, περί δέ τό τέλος 37—37.2 η
3/10" διΛρροείται κατά διημερον η έξέτίχσις
του θώρακος ητο αρνητική, έν τη κοιλία 6
σπλην φυσιολογικός, άλλα τό ήπαρ προέχον
μεγαλείτερον του φυσιολογικού καΐ άλγεινόν
τη πιέσει !δίως προς τόν μικρόν αύτου λοβόν
έπΙ τη ψηλαφήσει αίσθάνεταί τις άνωμαλίαν
της επιφανείας καταφανή. Ουρά φυσιολογικά.
Τό σύνολον της ασθενούς, τό ελαφρώς ίκτε-
ρώδες της χροιάς του δέρματος καΐ ή προϊούσα
κατάπτωσις, μετά την άρνητικην δοκιμαστι-
κην παρακέντησιν πολλάκις επαναληφθεϊσαν,
επέτρεψαν ημίν την διάγνωσιν ^ου -καρκίνου
του ήπατος.
Ή ασθενής τη 29 Όκτωβρίου άπήλθεν,
άλλ' δμως επανήλθε τη 12 Νοεμβρίου τέλεον
έζηντλημένη καΐ έχουσα, συν τοις προειρημέ-
νοις συμπτώμασιν, ϊκτερον βαθύτερον, ήπαρ
ύπερδιπλάσιον καταλαμβάνον τό 1/3 της κοι-
λίας, μεγάλην τών δυνάμεων καταβολην καΐ
σχετικην ισχνανσιν εν τη πολυσαρκία, ήτις
διέκρινε την άρρωστον μετά παρέλευσιν ημε-
ρών επτά ηρζατο εμούσα τό γάλα εν ώ διέ-
κρινε τις γλοιώδεις στακτοχρόους υλας, διερ-
ροεϊτο ισχυρώς και τη 25τΐ υπό άστραπιαίαν
έμφάνισιν περιτονικών συμπτωμάτων άπεθανεν.
Νεκροψία, Μόνη ή κοιλία ηνοίχθη και μετά
την τομην βλέπομεν παχύ στρώμα λίπους σκέ-
πον πάσας σχεδόν τάς έλικας τών εντέρων, τό
δέ μεσεντέριον και τό έπίπλοον οιονεί λιπωδώς
έκπεφυλισμένον ίν τη κοιλότητι της κοιλίας,
εκτός ινώδους καΐ ορρώδους άλλα κακόδμου
εξιδρώματος, διακρίνομεν ήπαρ πελώριον κα-
λύπτον τό πλείστον του στομάχου καΐ μέρος
της άνω μοίρας τών εντέρων, ιπΐ δέ του μι-
κρού λοβού αύτου οζίδιά τίνα μεγέθους λεπτο-
καρύου μικρού. Δι' επιτηδείας άρσεως του ήπα-
τος εκ της κάτω περιφερείας παρατηροΰμεν
πρόςφυσιν της χοληδόχου κύστεως προς τό
αμέσως άπό του πυλωρού άρχόμενον τμήμα
του δωδεκαδάκτυλου, συγχρόνως ρήγμα πρ6ς
την πρόςφυσιν εξ ης αναβλύζει κιτρινόχρουν
ύγρόν διά τής αφαιρέσεως του ήπατος καΐ
του στομάχου βλέπομεν δτι ό χώρος τής )το-
ληδόχου κύστεως είναι διπλασίως διηυρυσμένος
έχων τό έπιπολής εσω στρώμα μέλαν, πεπχ-
χυμένον, σκληρόν καΐ ίνιαχου έςελκωμένον,
ένω τό εντερον διηθημένον μίν και φέρον οζί-
διά τίνα, άλλ' δχι και διάτρητον, επιτρέπον
δι καΐ την ελευθέραν δίοδον του μικρού δακτύ-
λου* ίντός του χώρου τής χοληδόχου κύστεως
λίθος επιμήκης μεγέθους δσον ωου περιστέρας
περίπου* άπας ό την χοληδόχον κύστιν περι-
βάλλων όι^ατικός ιστός μέχρι 4 — 5 ύφεκ. τι-
λείως διηθημένος καΐ την δψιν λευκός, έπΙ ϊϊ
του λοιπού σώματος σποραδικά τίνα ογκίδια
φύσεως κακοήθους* διά τομών κατ^ διαφόρους
διευθύνσεις εξέρχεται χολή υδαρής λίαν και
άπό τών χολαγωγών απορρέουσα, 6 ηπατικός
ιστός υπό τής χολής διηθημένος έχων χρώμα
ίκτερικόν καΐ εύδιάθρυπτος λίαν" εν τοίς λοι-
ποίς οργάνοις τής κοιλίας ήτοι ό σπλήν και
οί νεφροί φυσιολογικοί* χροιά δέρματος
Ικτερική.
Ή περίπτωσις αύτη του καρκίνου τής χο-
ληδόχου κύστεως μετά προςφύσεως προς τό
λεπτόν εντερον καΐ μετά ρήξεως του χοληδό-
χου σάκκου μετά περιτονίτιδος φέρει εις την
μνήμην μου Ιτέραν περίπτωσιν, άνακοινω-
θείσαν ύμιν τό παρελθόν έτος* τότε πρού-
κειτο πάλιν περί γραίας ασθενούς ύπερ τα 60
ετη άγούσης, ήτις μετά ολιγοήμερον νοσηλείαν
και μετά συμπτωμάτων διαρροίας καΐ τδλιίας
εξαντλήσεως άνευ ίκτερου και πόνου έπι τοί)
έπιγαστρίου, ώς ενθυμούμαι, άπέθαν^ν. Κατχ
την νεκροψίαν ευρέθη μέρος του άρ/ικου ταη-
ματος του λεπτού εντέρου κατέχον την βί-
σιν τής χοληδόχου κύστεως, ούτως ώςτί
πάν δ τι άπό του ήπατος κατήρχετο διωχι-
τεύετο αμέσως διά του προςπεφυκότος λ6:Γτοδ
εντέρου καΐ διά τούτο ό χώρος ητο κενός χο-
λής καΐ χολόλιθος ουδέ εΓς. "Αλλάς δευτιρο-
παθείς εκδηλώσεις του καρκίνου ϊν τε τω
ήπατι καΐ τοίς παρακειμένοις οργάνοις δέν εν-
θυμούμαι δυςτυχώς, απολεσθέντος του χειρο-
γράφου* κατά την έσπέραν έκείνην τής ανα-
κοινώσεως παρετήρησα δτι προύκειτο "«ρ:
πρωτοπαθούς καρκίνου του λεπτού έντερου
ΒΙΟΛΟΓΙΚΗ ΕΐυΤΡΟΠΗ (ΣΥΝΕΔΡΙΑ ΠΖ')
109
ιτροςφυέντος τη χοληδόχφ κύ^τει, ην καΐ καθ'
ολοκληρίαν κατίστρεψεν. Έκ τών άζιοτίμων
συναδέλφων εΓς παρετηρησε τότε, δτι ένεκα
ττ^ζ σπανιότητος πρωτοπαθούς καρκίνου του
δωδεκαδάκτυλου πιθανώτερον είναι, δτι ό
καρκίνος εκ της χοληδόχου κύστεως την άρχην
εσχεν έτερος συνάδελφος παρετηρησεν δτι συ-
χνότερον οι καρκίνοι της χοληδό/ου κύττεως
παρατηρούνται (Λετα χολολίθων, τουΟ' όπερ
συ(χπεραίνω, δτι χολόλιθοι προκαλουσι την είς
καρκίνον διάθεσιν.
ΚαΙ ταύτα μϊν ούτως, ηδη δέ όποια τα εκ
της νεκροψίας συιχπεράσ(χατα ημών ;
Κατά τους παθολογικούς ανατόμους τό ήπαρ
ιΤναι συνηθίστερον έδρα δευτεροπαθών του καρ-
κίνου εκδηλώσεων, εν δέ τη ημετέρα περιπτώσει
δπως διακρίνωμεν δτι υπήρχε δευτεροπαθής
και ούχι πρωτοπαθής καρκίνος του ήπατος,
ώφείλομεν να γνωρίζωμεν που πρωτοπαθώς
τό νόσημα έπενέμετο' τούτο ητο αδύνατον,
διότι ναΙ μ^ν δίν ειδομεν την ασθενή εν άρχη
του νοσήματος οπότε τα διαγνωστικά φαινό-
μενα είναι ανεπαρκή, πλην και τό μέγεθος
του ήπατος καΐ η διάκρισις τών ογκιδίων
έπΙ του. μικρού λοβοΰ εδικαιολόγει τό πρωτο-
παθές του νοσήματος εν τω ηπατι* δτι δέ ό
κακοήθης δγκος από της χοληδόχου κύστεως
άρχην είχεν, αποδεικνύεται ιδίως ένταϋθα, ού
μόνον έκ τών σχετικών μικρών αλλοιώσεων
του λεπτού εντέρου, άλλα καΐ έκ του τρόπου
της διηθήσεως του ηπατικού (στου, δςτις έν
συνεχεία μετά της χοληδόχου κύστεως έζεφυ-
λίσθη, ολίγα δέ καΐ διάσπαρτα ογκίδια έΐ'/εν
έν τω λοιπω ήπατικω σώματι, τοΰθ* δπεο πα-
ρατηρείται έν τφ καρκίνφ της χοληδόχου κύ-
στεως. Ή νεκροψία ηγαγεν είς φώς και χο-
λόλιθον ευμεγέθη επεξηγούν τα έν μέρει και τόν
μικρόν πυρετόν, δςτις δμως καΐ άνευ αύτου
γεννάται ένεκα τών αναγκαίων εξελκώσεων
της κύστεως, δίν δύναται δμως να θεωοηθη
καΐ προδιαθέτουσα αίτία του καρκίνου, ώς
φαίνονται παραδεχό^ιενοι παθολόγοι τινές έν
οΓς καΐ (ατρός τις περισυλλέξας 25 περιπτώ-
σεις, ας έν ίατρικω περιοδικω κατά τό θέρος
τούτο έδημοσίευσε καΐ δπου συγχρόνως εύρε
και χολόλιθους• διότι ή συνύπαρξις χολολί-
θων δέν είναι ασύνηθες εύρημα κατά τόν
Κΐ6ΐ)8 καΐ εξηγείται νομίζομεν επαρκώς έκ
καταστάσεως του ένδοχοληδόχου στρώματος,
ούτινος ή διάκρισις η τα καρκινωματώδη κύτ-
ταρα δύνανται ν' άποτελέσωσιν άφορμήν η και
πυρήνα χολολίθων, άλλως δέ καΐ εν άλλαις
κοιλότησι σχηματίζονται λίθοι, καΐ κινδυνω-
δέστεροι μάλιστα, άλλ' ουδέποτε εθεωρήθησαν
προδιαθέτουσα αιτία του κακοήθους δγκου'
δτι δέ συνηθέστερον άπαντ^ 6 καρκίνος της
χοληδόχου κύστεως παρά γυναιξί καΐ τούτο
δέν δύναται να θεωρηθη βέβαιον* καΐ τούτο
μόνον διά γενικωτέρων καΐ άκριβεστέρφν στα-
τιστικών δυνατόν είναι ν* άποδειχθη, δπερ
άπίθανον, ούδενός ανατομικού ή φυσιολογικού
λόγου επιτρέποντος τοιαύτην τινά προτίμησιν.
ΣΥΝΕΔΡΙΑ ΠΖ'
6 Δεκεμβρίου 1900.
Προεδρία Κ. Μακρη
Ό κ. Άν. Γαβριηλίδης παρου<ΐιάξει
ασθενή 28 ετών φέροντα εκτεταμένη ν διά-
θε($ιν της δε^ιδς παρειδς έ^ άκτινομυκιά-
ϋεως.
Ό κ. Ά. *Αντίηας Λαρου<ΐιάΙ,ει φωτο-
γραφικήν εΙκόνα έτερου πά($χοντος έ^
άκτινομυκιάί^εως του Λροςώπου καΐ άνα-
γινώ(5κει άνακοίνωσιν ηερί άπτίΥομυΗίά'
σεως, μετά περιπτώ($εως ής έπεδεί^ατο
προηγουμένως τήν εΐκόνσ, έχουσαν ώς
Κι>ρτοΐ9
ΙΙερι της καινοφανούς ταύτης νόσου ουδε-
μία, καθ' δσον γνωρίζω, κλινική μελέτη, επί
τη βάσει ώρισμένης περιπτώσεως, έγένετο
άχρι τοΰδε παρ* ήμίν, τό έπ* έμοί δέ, οφείλω
νά ομολογήσω, δτι τό περιστατικόν τούτο
είναι τό πρώτον δπερ είδον κατά τήν έξάσκη-
σιν του επαγγέλματος, και δπερ κλινικώς διέ-
γνωσα πριν ή ή μικροσκοπική ερευνά μοι επι-
βεβαίωση τήν διάγνωσιν ταύτην. Είς τήν
αυτήν κατηγορίαν βεβαίως υπάγονται καΐ
πολλοί τών εταίρων, εί μή πάντες. Τούτο δΐ
ουχί διότι ή νόσος αύτη τυγ/άνει τώ> σπα-
νιωτάτων παρ' ήμίν, άλλα διότι δέν εχομεν
επιστήσει είςέτι τήν προςοχήν ημών είς τήν
άνίχνευσιν ούτως είπείν αυτής μεταξύ ποικί-
110
ο ΕΝ ΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΟΤΠΟΛΕΙ ΕΛΛΗΝΙΚΟΣ ΦΙΛΟΛΟΓΙΚΟΣ ΣΤΛΛΟΓΟΣ
λων άλλων παθήσεων μιθ' ών δύκόλως συγ-
χέεται. Έαν λάβω υπ* δψιν τα κλασιχα συγ-
γρά(Χ(Λατα, τα πραγ}ΐατευό(Λενα περί τγίς
άκτινομνκιάαεως καΐ !δ(ως τό πλήρες βιβλ{ον
του εν Λυών καθηγητού κ. Α. ΡοπΟβΙ, βλέ-
πω δτι ή νόσος αύτη άπαντ^ έφ' δλων τών
ση(Λειων της Ευρώπης καΐ τών άλλων έν γέ-
νει χωρών της γης. Ό κ. ΡοπΟθΙ φρονεί
μάλιστα, ώς |χοι έγραψε πρό ενός έτους, δτι
καΐ παρ' ή(Λίν ή ύπαρζις της νόσου ταύτης θα
ηναι πιθανωτάτη• διό καΐ ήρξάμην έκτοτε,
παρακινού(Λενος υπό της γνώ(χης του σοφού
καθηγητού καΐ λίαν ώς προς τό ζήτη(Λα άρ-
(Λοδίου, προςέχων είς τα ύποπτα περιστατικά.
Δ^ν ίβράδυνα δέ να ικανοποιηθώ* διότι τόν
παρελθόντα Μάιον παρετήρησα τόν. περί ου ό
λόγος άρρωττον, δν και εσχον την τΐ(λήν να
παρουσιάσω ε?ς την Αύτ. 'Ιατρ. Έταιρείαν
εν τινι τών τελευταίων συνεδριών αύτης.
Ες και ελλε{πουσι παρ' ή(Αΐν κλινικαΐ πε-
ριπτώσεις Ακτινομνχιάαεως, ίν τούτοις ό παρα-
τηρητικώτατος εταίρος κ. Γαβριηλίδης^, τόν
Φεβρουάριον του 1898 παρουσίασεν ήμϊν εν-
ταύθα (Λίκροσκοπικόν παρασκεύασμα άκτινο-
μύκητος, ον εύρε κατά την έζέτασιν πύου άπο-
σταλέντος αύτω πάρα συναδέλφου καΐ παρα-
καλουντος να αναζήτηση τό (Λίκρόβιον της
φυματιώσεως, καΐ άφορμην λαμβάνων έκ της
μικροσκοπικής ταύτης έρεύνης, άνέγνω έν τη
αύτη συνεδρία πραγματείαν περί οφθαλμικής
άκτινομυκιάσεως^ άζίαν λόγου.
Ιδού ή ηαρατήρησις. Μην. Σπύρος, ίτών
64, ξυλουργός τό επάγγελμα, ορμώμενος εκ
Σίφνου κάτοικων ενταύθα (έν Γαλάτη) από
παιδικής ηλικίας. Τη 22 Μαίου 1900 παρου-
σιάζεται είς τό χειρουργικόν τμήμα του ία-
τρείου της Φιλ. Άδελφότητος φέρων κατά
την δεξιάν σιαγόνα και τόν λαιμόν έζοίδησιν
και έλκη* διηγείται δε δτι πρό πέντε μηνών
παρετηρησεν δτι ή δεξιά αυτού παρειά, άνευ
1. "Οο ττρακτ. Βιολ. 'Κπ. 4 Φεβρ. 1898, συνε?>. ΚΤ'.
2. Οι Εύροίπαιοι ώνο(Αασαν την νόσον ταύτην αοΐί-
ηοπιγοθ8β, αοΐίηοίηγοοδίβ. Ό Χασιώτης, ακτινομυ-
κητίασιν^ 6 χ. Γαβριηλίδης άΗτινομυχήτωσιν» Νοαίζω
δη δε»/ Θλ η:ο τταράλογον ν» διαιηρτίσοιίΑΐν κ«ι ήμιΓς
τόν ορον τών Ευρωπαίων, άκτινομύκωσίς, η τό άχτι
νομυχίαοις, κατά τό λιΟίασις, άφου υπάρχει )έ^ις ελλη-
νική [λυχος χαι μιυχος.
αφορμής η οΙουδηποτε τραύματος, ηρξατο νΐ
άλγγ) και να έξοιδαίνηται, δτε άνεφάνησβιν
μικρά αποστήματα περί την δεξιάν γωνίκν
του στόματος καΐ άλλαχοΰ του προςώπου,
άτινα αυτομάτως εξελκωθέντα κατέλιπον ού-
λας καΐ συρίγγια. Επίσης παρετηρησεν Ιξ
άρχης δτι δίν ηδύνατο να άνοίξη τό στόμ«
δπως άλλοτε* αρνείται δτι εσχε και σύφιλιν,
ερωτώμενος δΐ βέβαιοι δτι ύπέφερεν εξ οδον-
ταλγιών ας προςεπάθει να κατευνάση Λάκψίοψ
συνήθως δζθ¥ §ητινώδονς ξύΐον. Κατά τ«ς
αρχάς Μαίου έπειδη η διόγκωσις η περί τ4ν
λαιμόν κυρίως ελάμβανε διαστάσεις, οΐ δΐ πί-
νοι επίσης καθίσταντο ισχυρότεροι, είςηλθιν
εΙς τι τών ενταύθα νοσοκομείων, οπόθεν μιτ*
δέκα ημέρας άπεπέμφθη χωρίς την έλαχίστνιν
να δεχθη έπέμβασιν, της παθήσεως, φαίνεται,
έκληφθείσης ώς κακοήθους τινός δγκου. Ούτως
έχων προςηλθε τη 22 Μαίου εις τό ίατριΐον.
Παρονσα κατάοτασις. Ιδού τί παρουσίαζεν
ο άρρωστος, δτε τό πρώτον εξητασα αυτόν.
Φλεγμονώδη έξοίδησιν σκληράν, πού δΐ κχΐ
κλυδάζουσαν, άνώμαλον της δεξιάς μοίρας
του προςώπου και του τράχηλου, είς διάφορα
δέ σημεία ούλας είςεχούσας καΐ συρίγγια μιτ'
άκανονίστων η άποπεφραγμένων στομίων. Ε{-
δικώτερον παρετήρησα κάτωθεν της δεξιαζ
γωνίας της κάτω σιαγόνος μέγαν φλεγμονώδη
δγκον τό μέγεθος ώου χηνός, καταφανώς κλυ-
δάζοντα. Επίσης δπιαθβν του λοβίου του
δεξιού ώτός παρατηρούνται δύο ιχικροί μαλα-
κοί, κλυδάζοντες δγκοι. Δια της άφίΐς και
της*έλαφράς πιέσεως, παρατηρώ δτι οΐ πέρι;
ΙστοΙ παρουσιάζουσιν οιδηματώδη σύστασιν
ύπόσκληρον. Τό στόμα πχρουσιάϊίει τρίομίν
μεγάλου βαθμού, του μεταξύ τών κοπτήρωι»
ανοίγματος μη υπερβαίνοντος τα 8 — 9 χιλ.
του μ.. Έ δια του δακτύλου έξέτασις τη;
κοιλότητος του στόματος αποδεικνύει τέν
βλενογόνον κατά φύσιν έχοντα και μόνον όί-
ξιόθεν τραχύτης μικρά είναι αίσθητη αντιστοί-
χως προς τας έξωθεν βλάβας. Οΐ δύο τελευ-
ταίοι γομφίοι έλλείπουσιν. Τά ύποκείμινα
οστά εχουσιν ύγιώς, καίτοι έκ πρώτης δψιω;
φαίνονται ταύτα πεπαχυμένα, διότι ή μήλη
δια τών συριγγωδών ελκών είςαγομένη 0£ν
συν αν τδΐ ούτε άπολύματα οστών, ούτε γυμνην
αυτών έπιφάνειαν. Ή γενική κατάστασιςκαλή.
ΒΙΟΛΟΓΙΚΗ ΕΠΙΤΡΟΠΗ (ΣΤΝΕΔΡΙΑ ΠΖ')
111
Άττίναντι τοιαύτης είκόνος καΐ τοιαύτη;
παθήσιως Ιδιορρύθμου διέγνωσα άχτινομνκΐά^
αιγ τοΟ προςώττου επιφυλαχθείς να έτυιβι-
βαιώτω την διάγνωσιν ταύτην καΐ δια (Λίκρο-
σκοπικης έζετάσεως. Αύτη γενο[Λε'νη ύιτό του
κ. Γαβριηλ{δου υπήρξε καταφατική.
Πορεία χαΐ ϋεραηεία. Μετά την σγάσι^
των διαφόρων αποστημάτων, ών τό μέγιστον
εκείτο ως είπον κάτωθεν της γωνίας τής σια-
γόνος, την άπόζεσιν καΐ την διασωλήνωσιν
αυτών ύπέβαλον τόν άρρωστον εΙς την δια του
ιωδιούχου καλίου θεραπειαν ε!ς δόσεις (χεγά-
λας, 4 — 6 γρα(Χ(χ. καθ* έκάστην. Καίτοι ή
λήψις του φαρμάκου τούτου έπε'φερεν ίωδισμόν
εντονον μετά έπιστάζεων κλπ., εν τούτοις τό
αποτέλεσμα ύπήρζε ταχύ καΐ εύνοϊκόν. Ση-
μειωτέον δμως δτι ταχεία επίσης ητο καΐ ή
έμφάνισις νέων αποστημάτων ε(ς διάφορα
άλλα σημεία της πασχούσης μοίρας του
προςώπου' μέχρι τούδε δέ διήνοιζα τέσσαρα
η πέντε έτερα τοιαύτα, ών τό σπουδαιότατον
άμα καΐ χαρακτηριστικώτατον εκείτο εν τη
κροταφική χώρα. Ή έπούλωσις και άποξή-
ρανσις ενίων αποστημάτων υπήρξε ταχύτατη
καΐ εντελής, άλλων δμως ετι και νυν βραδύνει
πάρα την χειρουργικήν θεραπείαν καΐ τας
γενναίας δόσεις του ίωδ. καλίου. Έν γένει
δέ ή βελτίωσις ε(ς τόν άρρωστον είναι λίαν
καταφανής και ό βαθμός του τριαμσϋ ήλατ-
τώθη επαισθητώς.
Συμπέρασμα. ΚαΙ εκ της }μής περιπτώσεως
καΐ έκ της τυχαίας υπό του κ. Γαβριηλίδου
γενομένης ευρέσεως του άκτινομνκψος εντός
πύου αποστημάτων του στέρνου καΐ του ήπα-
τος, εξάγεται δτι καΐ παρ' ήμίν ή άκηνομν-
χίααις τυγχάνει ούχΙ σπανίως άπαντώσα καΐ
6τι αν έπιστήσωμεν τήν προςοχήν, και δή οί
των επαρχιών συνάδελφοι, είναι δυνατόν να
πολλαπλασιασθώσιν αϊ έίμοιαι παρατηρήσεις.
Τό πρακτικόν συμπέρασμα εσται, δτι διαγι-
νώσκοντες εύκολώτερον τήν νόσον, του μικρο-
σκοπίου ίπικουρούντος, θα δυνάμεθα καΐ να
θεραπεύωμεν αυτήν λογικώτερον, του ιωδιού-
χου καλίου άποδειχθέντος δια πλείστων πα-
ρατηρήσεων λίαν δραστ,ικου καΐ σχεδόν είπείν
ένδικου φαρμάκου, δταν συμπαρομαρτη και ή
χειρουργική θεραπεία.
ΈπΙ τνί ώκΛίρίο^ ταύτη ίπιτραπήτω μοι
να προςθέσω ολίγα τινά περί της άκτινομυ-
κιάσεως, καΐ ΐδίί^ της κροταφο-προςωπίπής
μορφής. Γνωστόν δτι ή νόσος αύτη, άπαντώσα
καΐ παρά τοις κατοικιδίοις ζφοις καΐ τψ άν-
θρώπφ, είναι μολυσματική οφειλομένη είς
μύκητα του γένους τών φοοπόρων. Ό μύκης
ούτος εμφανίζεται εν τοίς ζώσιν ίστοίς υπό
μορφήν κιτρίνων σφαιρικών σωματείων, ών
στοιχεία τίνα διευθύνονται προς τήν περιφέ-
ρειαν αυτών άκτινηδόν, εξ ου καΐ ή προςωνυ-
μία άκτινομνκης. Συνηθέστατη δέ ούσα παρά
τοίς βουσίν, ών τάς σιαγόνας καΐ τήν γλώσ-
σαν προςβάλλει κατ' εξοχήν, εντοπίζεται παρά
τω άνθρώπφ ώς έπι τό πλείστον ε(ς τό πρόςω-
πον καΐ τόν λαιμόν ούχ ήττον προςβάλλει
πλείστα άλλα ί^ργανα και δή τά γειτνιάζοντα
προς τόν πεπτικόν σωλήνα καΐ τάς άεροφόρους
οδούς, καθ' δσον διά τών οδών τούτων είςδύει
εις τόν οργανισμόν ό μύκης.
Οί άσχοληθέντες περί τήν μελέτην της
νόσου ταύτης είναι πλείστοι, ούτως ώςτε καΐ
ή απλή αυτών άπαρίθμησις ήθελε καταλάβει
πολλάς σελίδας. 'Αρκούμεθα μόνον νά παρα-
πέμψωμεν είς τό πρό δύο ίτών εκδοθέν σύγ-
γραμμα του καθηγητού Α. ΡΟΠΟΘΙ καΐ Ια.
ΒβΓίΐΓά {Ύναϋέ οϋπίοιαθ άβ ΓαοΙίηοιηγ-
€08β ΙιαιηαιπΘ. ΡδβαάοαοΙίηυιηγοοδβ βΐ
ΒοίΓγοιηγοοδθ, ΡαΓίδ, 1898), έν ψ πλην
τής εκτενούς και επισταμένης μελέτης του
ζητήματος ευρίσκει τις καΐ λεπτό μερεστάτην
βιβλιολογίαν. Νεωτέρα ταύτης μελέτη είναι
ή του κ. Κ. ΒΙαΠΟΐΐαΓίΙ δημοσιευθείσα έν
ΑγοΙι. άθ ΡαΓαδίΙοΙο^ίβ 1889, II, Ν^ 3,
ρ. 329. Οαβίςαβδ οαδ ά'αοΐίηοιηγοοδβ.
^Ιστορικώς εξετάζοντες τό ζήτημα ύπεν-
θυμίζομεν απλώς ό'τι ή πρώτη παρατήρησις
άκτινομυκιάσεως του ανθρώπου ανήκει ε(ς τόν
ΙδΓ&βΙ, δημοσιευθείσα τω 1870 έν τοίς Βιρ-
χωβείοις άρχείοις. Μετά δέκα ετη ό ΝοΟΕΓά
και ΙιΙΙΟβΙ παρουσίασαν ενώπιον τής Ιατρι-
κής Άκαδημείας τών Παρισίων τόν πρώτον
έν Γαλλία άκτινομυκιώντα. *Ώςτε καΐ ημείς
μεθ* δλην τήν άτε'λειαν τών μέσων ημών δέν
ύστερήσαμεν πολύ τών άλλων, καθ* δσον ευ-
ρισκόμεθα είς τήν εύάρεστον θέσιν νά παρου-
σιάσωμεν τω καθ' ημάς Ιατρικω κόσμω τήν
πρώτην, ώς νομίζω, περίπτωσιν άκτινομυκιά-
σεως του ανθρώπου διά του μικροβιολογικού
ΙΙ'^
ο ΕΝ ΚΟΝΣΤΑΝΤΙΝΟΥΠΟΛΕΙ ΕΛΛΗΝΙΚΟΣ ΦΙΛΟΛΟΓΙΚΟΣ ΣΥΛΛΟΓΟΣ
έλεγχου έττικεκυρωμενου. Είναι αληθές ό'τι
πολλοί των ενταύθα συναδέλφων θα άναρινη-
σθώσιν δτι τοιαύτα δ(Λθΐα περιστατικά συνήν-
τησαν κατά την Ιζάσκησιν του επαγγέλματος,
χωρίς να δυνηθώσι να καθορίσωσι την φύσιν
του νοσήματος. Σημειωτέον εν τούτοις δτι
από του 1857 ηδη 6 Εβΐ3βΓΐ εν τω άνατο-
μοπαθολογικω αύτοΰ άτλαντι περιγράφει και
εΙκονίζει ακριβέστατα τους κιτρ(νους κόκκους
καΐ τόν άκτινομύκητα, άτινα εύρεν εντός
πύου σταλέντος αύτω υπό του 1.01118 τω
1848* το πύον προήρχετο εξ αποστήματος
των θωρακικών τοιχωμάτων. Ό δέ Η&ΓΖ
(άθ Μαηίοΐΐ) εδωκεν ε(ς τό παράσιτον την
προςωνυμιαν ΒΟΐίηΟΙΠγΟΘΒ 1)θνί8.
Κατά την τελευ-ίαιαν ταζινόμησιν, ην πα-
ραδέχεται ο ΡοπΟΘΙ, ή άκτινομυκίασις δια-
κριτέα. ε (ς Ίραχηλοττροςωπικήν, '&ωρακικήν,
κοάιακί^ν καΐ όερμαηκήν. Ώς έπιπλοκάς δϊ
των μορφών τούτων περιγράφουσι τας εντο-
πίσεις του μύκητος εν τοις δατέοις, τω Ιγ-
κεφαλονωτιαίφ Άξονι, τοις ουροηοιογεννητι-
κοίς δργάνοις, τω ηπατι καΐ τοις αίσ^τηρίοις
δργάνοις, εντοπίσεις, ώς εϊπομεν, σχεδόν πάν-
τοτε δευτεροπαθείς, τοΟ δια μεταστάσεως μο-
λυσμου άποδειχθέντος δυνατού. Σημειωτέον
δτι εΙς την τραχηλοπροςωπικήν μορφήν ανα-
φέρεται καΐ ή άκτινομυκίασις του στόματος
εν γένει καΐ της γλώσσης.
Έκ τών διαφόρων στατιστικών του Ιΐϋοΐΐ
(έν Αυστρία), Μθ08ΐ3Γα^^βΓ (ίν Γερμανία),
δθ1ίθ1θ\ν (έν Τωσία), ΟΰάθΓ (δν Ελβετία),
εξάγεται δτι ή άκτινομυκίασις προςβάλλει
συνηθέστερον τό πρόςωπον καΐ τόν λαιμόν,
έπΙ 100 δέ περιπτώσεων άΐ 55 περίττου ανά-
γονται είς την τραχηλοπροςωπικήν μορφήν.
Έν Γαλλία τα μέχρις εσχάτων γνωστά περι-
στατικά άκτινομυκιάσεώς ανήρχοντο είς 67,
ων τα 54 της τραχηλοπροςωπικης μορφής,
ήτοι 85 έπΙ τ6ΐς εκατόν. Άλλα καθά φρονεί
ό κ. ΡοηΟβΙ πολλά περιστατικά άκτινομυ-
κιάσεως της σκωληκοειδούς άποφύσεως καΐ
του τυφλού εντέρου έμειναν απαρατήρητα,
ου ένεκα ή αναλογία αύτη δέν συμφωνεί προς
τάς τών λοιπών συγγραφέων.
Όπωςδήποτε ή συχνότατη αύτη Ιντόπισις
του άκτινομύκητος είς τό πρόςωπον καΐ τόν
λαιμόν περιλαμβάνει καΐ τά τυπικώτατα καΐ
τά χαρακτηριστικώτατα περιστατικά. Είςδύει
δέ ό μύκης είς τόν οργανισμόν διά του βλενο-
γόνου του στόματος και του φάρυγγος καΐ
καταλαμβάνει την παρειάν, τάς σιαγόνας, τό
ύοδιδίς όστουν κλπ. Σπανίως που αναφέρονται
παραδείγματα καθ* ά τό πρόςωπον καΐ 6 λαι-
μός έμολύνθησαν αμέσως, εξ απλής επαφής
μεμολυσμένων υπό του παρασίτου αντικειμέ-
νων. Τό μολυνον ξένον σώμα είναι συνήθως
στάχυς, ό δε ενοφθαλμισμός συμβαίνει, άλλοτε
μίν έν ένι χρόνω* τό ξένον δηλαδή σώμα, δπερ
παράγει την λύσιν τής συνεχείας του βλενο-
γόνου, παρασύρει ταυτοχρόνως τό παράσιτον
έν τοίς Ιστοϊς* άλλοτε δέ ό μηχανισμός τής
ένοφθαλμίσεως είναι διάφορος* π. χ. ρί*
προϋπάρχουσα έξέλκωσις ή τερηδόνες οδόντων,
διευκολύνουσι την ε(ς τόν οργανισμόν είςοδον
του μύκητος διά τής μασήσεως ή άλλοίας τι-
νός όπωςδήποτε επαφής φυτικών ώς τά πολλά
ουσιών υπό του παρασίτου μεμολυσμένων.
Άξιον σημειώσεως είναι τό εξής, δτι ο δοΐ-
Ιπιαήη, ό Κέ^ηίβΓ, ό ΑιηπιβαίΓορ, ο II-
ϋϋΐΐ, έγχειροΰντες άκτινομυκιάσεις τής περί
την σκωληκοειδή άπόφυσιν χώρας, εύρον τε-
μάχια στάχυος κριθής εντός του πύου και κί-
τρινα κοκκία. Επίσης ο Βθ8ΐΓδΠ1 εύρεν έν
τ^ ωοθήκγ) στάχυν κριθής υπό άκτινομυκήτων
κεκαλυμμένον ή ωοθήκη είχε μολυνθή δευτε-
οοπαθώς έκ τής σκωληκοειδούς άποφύσεως*
πειραματική ούτως είπείν άπόδειξις. Φορείς
δμως του παρασίτου πλην τών δημητριακών
καοπών καΐ τής φυτικής κόνεως, είναι και ό
φλοιός τών ξύλων, και αυτά τά υγρά καΐ πε-
παλαιωμένα ξύλα, ή τά νεοθχλή κλαδία τών
ακανθωδών δενδρυλλίων. Είς την έμήν περί-
πτωσιν, ώς είπον, φαίνεται δτι δζος ρητινώ-
δους ξύλου υπήρξε τό μέσον του μολυσμου.
Τής άκτινομυκιάσεως ταύτης του προςώπου
οι συγγραφείς περιγράφουσι δύο μορφάς, την
όξείαν, σπανιωτάτην ούσαν, καΐ την ύποξείαν
ή χρονίαν, ήτις είναι και ή συνηθέστατη.
Τής πρώτης ολίγιστα περιστατικά υπάρχου-
σιν, άναφέρομεν δμως ώς τύπον την Ιξής πα-
ρατήρησιν του Κθ8ΘΓ.^ «Απόστημα ογχώ-
δες μετά σκληρά; βάσεως και επιφανείας τι-
Ί. Ηοββν Κανί, ζ\νβί Καΐΐβ νοπ 3ουΐ6Γ Αΐίΐίηο-
ηιγοοδβ ; Όβυΐβοΐιβ ΐΏβά. λΥοοΙίΘηβοΙιηΛ: 1886.
ΒΙΟΛΟΓΙΚΗ ΕΠΙΤΡΟΠΗ (ΣΥΝΕΔΡΙΑ ΠΖ')
113
τα(Λίνης, άνατττυχθέν έν ολίγαις ή(χέραις έν
ττ) άριστβρδ^ ύττογναθίψ χώρα πάρα γυναικί
πενττοκοντούτιδι άνευ προφανούς αΙτίας. Τα
δρια του άποστη(Λατος συνέχονται προς λίαν
(χκληραν περί αυτό διήθησςν έκτεινθ(Χ8νην (χέχρι
του (χίσου του λαιμού και καταλαμβάνουσαν
εξ άλλου (χέρους την γλώσσαν. *Ύπαρζις (χε-
γάλου τρισμου. Κατά την σχάσιν του άπο-
στηαατος, τό εκχυθέν πύον περιείχε τους
χαρακτηριστικούς κίτρινους κόκκους του άκτι-
νορ,ύκητος».
Είς άλλας περιπτώσεις ση(Λειοΰται πυρετός
έντονος καΐ παραλήρημα* ό δε ΡΟΠΟΘΙ φρο-
νεί δτι ή φλεγμονώδης έζίλιζις της νόσου Ιν
τη οζεια ταύτη μορφή οφείλεται μάλλον είς
συνδυασμόν μικροβίων, ή ε(ς εντονόντινα τάχα
μολυσματικήν δύναμιν του παρασίτου, καθά-
περ έφρόνει ό Κο^θΓ^; Ή διάγνωσις αύτης
μόνον δια της μικροσκοπικής εξετάσεως είναι
δυνατή.
Της δέ χρονίας άκτινομυκιάσεως του προςώ-
που, τα τρία τέταρτα σχεδόν τών δλων πε-
ριπτώσεων περιλαμβανούσης, ή συνηθέστατη
μορφή είναι ή κροταφοσιαγονική, καθ* ην τό
κέντρον τών αλλοιώσεων ευρηται περί τήν άρ-
θρωσιν της σιαγόνος, άλλ' ούχΙ έν αύτη τη
αρθρώσει. Ή κλινική δέ καΐ μόνη έξέτασις
οδηγεί τόν ίατρόν ε(ς τήν διάγνωσιν της κλα-
σικής ταύτης μορφής. Τήν συμπτωματολο-
γίαν ταύτης άναφέρομεν δι' ολίγων.
Ή πάθησις έκδηλουται τό πρώτον υπό
άλγους μάλλον ή ήττον εντόνου καΐ ενίοτε
διαλείποντος κατά τους τελευταίους γομφίους,
οίτινες ίνίοτε είναι τερηδονισμένοι, πολλάκις
δμως καΐ υγιείς, ή δπισθεν της κάτω γωνίας
της σιαγόνος. Δεύτερον σύμπτωμα είναι ό
πρόωρος τριομός. Οι άρρωστοι άδυνατουσι να
διανοίζωσι τό στόμα, ή δέ σύσ;ρασις αυτή
διαρκεί μέχρι της αποθεραπείας. Είς τόν άρ-
ρωστόν μου παρετήρησα ίλαττούμενον τόν
τρισμόν οσάκις τα συρίγγια καΐ τά αποστή-
ματα έθεραπεύοντο δια της χειρουργικής επεμ-
βάσεως καΐ της γενναίας δόσεως του ιωδιού-
χου καλίου* ίπετείνετο δέ οσάκις νέον από-
στημα άνεφαίνετο, ή οσάκις έγίνετο έπίσχεσις
τής πυώδους εκκρίσεως δι* άτόφραζιν τών συ-
1. Όοα ΤΓΗΐΙβ άβ πιβοΐ., ΟΠαποοΙ βΐ ΒουοΙίΒΓά.
Έλλ. Φιλολ, Σύλ/ογος. Τόμος ΚΙΓ
ριγγωδών πόρων. Τό σύμπτωμα τοΟτο είναι
παθογνωμονικόν της άκτινομυκιάσεως, είναι
δέ συνέπεια ερεθισμού του μασητηρος μυός
καΐ του κροταφικού υπό του παρασίτου, δπερ
αναπτύσσεται εν τφ μυειλήματι κατ* αρχάς
βραδύτερον δΐ έν αύτφ τφ μυϊκφ Ιστφ. Τρί-
τον στοιχείον προς διάγνωσιν της παθήσεως
ταύτης είναι ή μετά διηθήσεως όιόγκωας
της κροταφικής καΐ σιαγονικής χώρας, διόγ-
κωσις δλως ίδιάζοντος χαρακτήρος, παρέ-
χουσα καΐ τήν έντύπωσιν (το) έζετάζοντι)
ηα^οεως ΙΛιορρν&μον καΐ άαννήι^ους, όμοια-
ζούσης προς διάχυτον σάρκωμα, τέλος πάν-
των παθήσεως μή κλασικής. Είς τήν διόγκω-
σιν ταύτην, ής ή σύστασις κείται μεταξύ τοΟ
φλεγμονώδους οίδήματος αφ* ενός, καΐ έξ άλ-
λου τής σκληρίας τών στερεών νεοπλασμάτων,
αντιστοιχεί βλενογόνος του στόματος κατά
φύσιν έχων. Επίσης τά υποκείμενα οστά,
τουλάχιστον έν τη άρχη τής νόσου, ίχουσιν
ύγιώς μή ύπαρχούσης περιοστείπδος οδοντο-
φατνιακής, μήτε παχύνσεως του όστου. Βρα-
δύτερον ή ηεριαιαγονΐτις αύτη προςβάλλει καΐ
τόν σκελετόν. Είς τόν ήμέτερον άρρωστον,
καίτοι ή νόσος χρονολογείται από ενός περί-
που ϊτους, ή προςεκτική καΐ επανειλημμένη
έξέτασις διά τ^ν συριγγίων καΐ δια του στό-
ματος απέδειξε τήν ελλειψιν αλλοιώσεων τών
οστών. Τέλος πολύτιμον σύμπτωμα τής άκτι-
νομυκιάσεως έν τη άρχη αυτής είναι καΐ ή
απουσία άόενίηδος' εάν βραδύτερον τά γάγ-
γλια προςβληθώσι, τότε πρόκειται περί δευ-
τεροπαθούς μολύνσεως υπό σταφυλόκοκκων,
στρεπτόκοκκων κλπ., καθ'δσον είναι γνωστόν,
δτι τά λυμφατικά αγγεία δέν χρησιμεύου-
σιν είς τήν μετάστασιν του παρασίτου, εί μή
είς λίαν εξαιρετικές περιπτώσεις.
Έν περιλήψει, άλγος περί τήν κροταφοσια-
γονικήν χώραν μετά τών ρηθεισών παραλλα-
γών, πρόωρος καΐ διαρκής τρισμός, διόγκωσις
μετ* ιδιαζούσης διηθήσεως τών άλισκομένων
ιστών καΐ άκεραιότης του σκελετού, ταύτα είναι
έν τη άρχη τή; μορφ^; ταύτη; τής άκτινομυ-
κιάσεως τά στοιχεία τά όδηγουντα είς τήν
διάγνωσιν και επιβάλλοντα τφ ίατρω τήν
άναζήτησιν τών άκτινομυκήτων, Βραδύτερον,
δταν αποστήματα καΐ συρίγγια επίμονα σχη-
ματισθώσιν, είναι δυνατόν νά ϊδη τις τά κί-
Β. Ιϋ. 15
114
ο ΕΝ ΚΩΝΣΤΑΝΉΝόΤΠΟΑΕΙ ΕΛΛΗΝΙΚΟΣ ΦΙΛΟΛΟΓΙΚΟΣ ΣΤΛΛΟΓΟΣ
τρινα σώματα έν τη πυώδες έκκρίσει αυτών,
όττότε πάσα αμφιβολία αίρεται.
Πρόγνωοις. Ή πρόγνωσις της προςωπο-
τραχηλικης άκτινομυκιάσιως δέν είναι τόσον
σοβαρά, ίν ίσφ αί βλάβαι περιορίζονται ε (ς
τόν τόπον, έν φ τό πρώτον έγκατεστάθη τό
παράσιτον. Ε (ς πολλας παρατηρήσεις αναφέ-
ρονται άρρωστοι σχόντες την νόσον από ετών
έντετοπισμένην άνευ επιπλοκής ουδεμίας.
*Όταν δέ πάρα την άρμόζουσαν θεραπείαν αΐ
βλάβαι έπιμίνωσιν έν ό'λη τη δράσει αυτών,
τότε φανερόν, δτι ή δύναμις του μολύσματος
είναι μεγάλη. Αί μεταστάσεις συμβαίνουσιν
8(ς τάς χρονίας ταύτας μορφάς, εξαιρετικώς
δέ ε{ς τάς οξείας καταστάσεις. Έν γίνει τό
προγνωστικών εξαρτάται έκ της φύσεως καΐ
του βαθμού της εκτάσεως της νόσου, έκ της
επιδράσεως τών δεντεροπαϋδ^ μολύνσεων καΐ
έκ της αρχικής μολυσματικής δυνάμεως
(νίΓαΙθηΟβ) του παρασίτου. Είναι Ιπομίνως
δύσκολον να άποφανθη τις ώρισμένως περί
της προγνώσεως• διότι πλην της άκτινομυκιά-
σεως της γλώσσης καΐ τών δακρυϊκών αγω-
γών, ουδεμιάς άλλης εντοπίσεως του άκτινο-
μύκητος την ίασιν δύναταί τις να βεβαίωση
έκ τών προτέρων, παρά την έφαρμογήν της
καταλλήλου θεραπείας. Τουναντίον ή πρόγνω-
σις είναι κακή, δταν αί βλάβαι έδράζωσι περί
τάς τ% βάσει του κρανίου γειτνιάζουσας χώ-
ρας, διότι εντεύθεν συμβαίνουσιν έπιπλοκαΐ
θανατηφόροι ε(ς τάς ημισείας τών περιπτώ-
σεων ! ^Ηττον βαρεΐαί είσιν αί μορφαι τών
απαλών μορίων.
θεραπεία, Είδικόν κυρίως είττεϊν φάρμακον
κατά της άκτινομυκιάσεως δέν ευρέθη είςέτι'
έννοουμεν χημικήν τίνα ούσίαν, ή προϊόν
καλλιεργίας δπερ νά ενεργή σταθερώς έπΙ
τών πασχόντων ιστών, έξηλκωμένων ή μή,
καθάπερ τό ίωδ. κάλιον κατά της συφίλιδος,
η 6 ορρός του Ββΐΐηη^-Κοαχ εις την δι-
φθερίτιν. Έν τούτοις τό ίωδιοΰχον κάλιον
εσωτερικώς λαμβανόμενον έν μεγάλη δόσει
έφάνη καΐ ενταύθα πλειστάκις άποτελεσματι-
κόν κχΐ τό φάρμακον τούτο κυρίως αναγρά-
φεται συνήθως προκειμένης άκτινομυκιάσεώς
τίνος. Άλλ' δμως ή χειρουργική έπέμβασις
είναι τών ων ουκ άνευ, διότι δταν τις περιο-
ρισθη είς την ξηράν άναγραφήν του Ιωδ. κα-
λίου, τό αποτέλεσμα είναι μηδέν εις τα ϊύο
τρίτα τών περιπτώσεων άκτινομυκώσεως τρχ•
χηλοπροςωπικης έξηλκωμένης και μεμολυ-
σμένης. Είς τά τρία τέταρτα τών περιτττώ-
σεων προςφάτου άκτινομυκιάσεως ή Ιχσις
έπηλθε διά του συνδυασμού του ίωδιού/ου
καλίου καΐ της χειρουργικής θεραπείας, είςτό
εν δε τέταρτον απλώς διά του ιωδιούχου κα-
λίου. Ό κ. ΡοηΟβΙ μάλιστα, εξετάζων λι-
πτομερώς τό ζήτημα της καταλλήλου θερα-
πείας της άκτινομυκιάσεως, τείνει νά παρα-
δεχθη τό ίωδιοΰχον κάλιον ώς φάρμακον
έπιβοηθητικόν μόνον της χειρουργικής θερα-
πείας, ην θεωρεί άπαραίτητον και πρωτίστων.
Συνίσταται δε αύτη είς την έξαίρεσιν, εί
δυνατόν, ολοκλήρου της εστίας του άκτινο-
μύ κήτος ^, είς την εύρεΐαν σχάσιν τών απο-
στημάτων καΐ άπόξεσ<ν η διά του θερμοκαυ-
τ9)ρος καυτηρίασίν τών τοιχωμάτων αυτών
καΐ τών συριγγίων, είς την πλύσιν ή έπάλει-
ψιν αυτών δι' αντισηπτικών ουσιών, ίδίί}: ίΐ
δι' άχνης υδραργύρου, βάμματος (ωδίου,
χλωριούχου ψευδαργύρου, ή νιτρικού αργύρου.
Άναφέρομεν χέλος, δτι πρώτος ο ΒίΠΐΌΐΙΐ
εφήρμοσε τάς ενέσεις της λύμφης του Κώχ
(Ια1)6Γ0αϋηθ) κατά της άκτινομυκιάσεως
της κοιλίας, φαίνεται δ* δτι είς την περί-
στασιν ταύτην, ώς και εις τινας άλλας ετέ-
ρων ίατρών, ή φυματίνη επέφερε την ίχσιν.
Άλλ' επειδή πλην τών ενέσεων τούτων έγέ-
νοντο καΐ τομαΐ και αποξέσεις κλπ. τών
εστιών έπανειλημμέναι, κα'ι επειδή τό μεμχ-
κρυσμένον αποτέλεσμα είς τάς είδικάς ταύτας
περιπτώσεις εμεινεν άγνωστον, προς δέ αν
λάβωμεν ύπ' βψιν δτι αί μεταπτώσεις (ρβοί-
άίνβδ) είς τάς κοιλιακάς μορφάς είναι συνή-
θεις, επιτρέπεται νά άμφιβάλλη τις περί της
ίαματικής δυνάμεως της ΙαΒβΓΟαΙίπβ. Άλ-
λως τε απέναντι τών ευάριθμων τούτων επι-
τυχιών, δύναταί τις νά άντιτάξη πλείονχ
άλλων συγγραφέων, καθ' ά ή φυματίνη εδω-
κεν αρνητικά δλως αποτελέσματα. Τό βί-
βαιον μόνον είναι τούτο, δτι ή λύμφη αύτη
αντιδρά επί τε τών άκτινομυκιώντων και τών
1. Παράβ. ΤΓπίΙβιηβηΙ άβ Γαοϋηοηινοοδθ, |λγ
ΝβΙΙοΓ, ^αί: ΤΓαίΙβ άα ΙΙιβΓαρβαΙίςυο ρ3Γ ΑΙί^βΗ
ΗυΙ)ίη. Γαδο. V.
ΒΙΟΛΟΓΙΚΗ ΕΠΙΤΡΟΠΗ (ΣΥΝΕΔΡΙΑ ΠΖ')
115
φυ(Λατ(ώντων όμοιοτρόπως. Τα προφυλακτικά
κατά του άκτ(νθ(χύκητος μέτρα άπορρέουσιν
έξ αύτης της αιτιολογίας της νόσου. ΔΙν
έκτ$ινό(Α£θα δριως ίπΐ πλέον, διότι ή έξέτασις
του σπουδαίου τούτου κεφαλαίου ηθελιν άγάγει
ημάς πέρα των ορίων, άτινα προδιεγράψαμεν
δια την συντομον ημών ταύτην μελέτην, της
οποίας σκοπός είναι να δοθη απλώς μία .
νύξις τοίς έταίροις πάσης είδικότητος προς
επιμονωτέραν άνίχνευσιν και εύρυτέραν καΐ
παρ* ημιν σπουδην της άκτινομυκιάσεως.
Ψίΐλίδας. Ή παρατήρηβις αυτή είναι
(ΤΛουδαία ύπό πολλάς επόψεις. Καίτοι έ^α-
6κώ τό επάγγελμα άπό πολλών ετών, έν
δέ ταΐς διαγνώσεσι τών διοίφόρων περι-
πτώσεων λαμβάνω πάντοτε ύπ* όψιν τήν
πάθησιν ταύτην, ουδέποτε ηύτυχησα νά
παρατηρήσω αότήν μέχρι τοϋδε.
Γαβριηλίδης. Προκειμένου περί της
όνομασίας,' δι* ής πρέπει νά έκδηλωθζ ή
ύπό τών άκτινομυκήτων προκαλούμενη
πάθησις, ύπομιμνήσκομεν δτι τά πλείστα
τών ονομάτων τών νόσων λήγουσιν εΙς
ϊτις, ία, ί€Μίς. Τούτων αΐ πρώται δύο κατα-
λήγεις σημαίνουσι τό πάσχον όργανον,
ώς όφθαλμία, νεφρίτις ή τό αίτιον της πα-
θήσεως ώς διφθερϊτις (νόσος έκ διφθέρας).
Τά δέ εΙς Ιασις λήγ-οντα ονόματα είσιν
ουσιαστικά Νηματικά (έκ τών εΙς ιάω, ιώ
καΐ ιώμαι βημάτων) καΐ σημαίνουσιν ότι
πάσχει τις δ τι καΐ τό όνομα δήλοι, π. χ.
λιθίασις, έλεφαντίασις κτλ. Κατά ταϋτα
λοιπόν έκ του άκτινομύκητος δυνάμεθα
νά σχηματίσωμεν άχτινομυκητΐτις ήτοι
νόσημα ούτινος τό αίτιον είναι ό άκτινο-
μύκης συμφώνως προς τό διφθερΧτις κτλ.
ή άκνινομνίΗητίασίς κατά τό λιθίασις, έλ-
μυνθίασις (έκ του άκτινομυκητιώ = πάσχω
τό έκ του άκτινομύκητος νόσημα). Τά δέ
ονόματα άκτινομυκήτωσις καΐ άκτινομύκη-
σις άντΙ νά σημαίνωσι πάθησιν έ^ άκτινο-
μόκητος δηλούσι παραγωγήν άκτινομύκη-
τος, διό ή χρήσις αυτών είναι καταλληλό-
τερα διά τάς καλλιεργίας.
Μανονηλίδης. Επιθυμώ νά επιμείνω
μ&λλον έπΙ της κλινικής εΙκόνος τής πα-
θήσεως ταύτης, διότι είναι αρκετά σταθερά
καΐ πολλάκις άνευ μικροσκοπικής εξετά-
σεως επαρκεί Λρός ασφαλή διάγνωσιν
Ό κ. Άντίπας επέμεινε δικαίως έπΙ καλ-
λίστου συμπτώματος, όπερ είναι ό τρι-
ν^μός, καίτοι όμως άπέδωκε τούτον εΙς τήν
διήθησιν του μασητήρος μυός, ό ασθενής
του κ. Γαβριηλίδου είχε τήν πάθησιν μα-
κράν τής χώρας ταύτης. Επίσης ώς προς
τήνπρόγνωσιν σημειωτέον δτι ύπό τίνων
θεωρείται σοβαρωτέρα ή όσον συνήθως
πιστεύεται. Ό Ροηοβΐ τής Λυώνος έπα-
νείδε πολλούς πάσχοντας δι' ύποτροπήν
του κακού καΐ γενίκευσιν κατόπιν καλής
τοπικής χειρουργικής έπμβάσεως, Τό άσφα-
λέστατον θεραπευτικόν μέσον είναι έν
τούτοις πάντοτε ή έγχείρησις.
Άκεστορίδης. Επειδή ή πρώιμος διά-
γνωσις έχει μεγάλην σπουδαιότητα διά
τήν θεραπείαν, καλόν είναι νά Ι^ητηθώσι
τοιαύτα μέσα καΐ έν τή* εξετάσει τών ού-
ρων, ένθα πιθανόν ν' άπαντώσι σπόροι
κτλ.•Ώς δέ προς τήν θεραπείαν νομίϊ,ω
δτι τό θείον είναι είδικόν μυκητοκτόνον,
Ιδίως δέ έπΙ μυκήτων ανεπτυγμένων. "Ο-
θεν άξιοσύστατα λίαν καΐ διά τήν πάθη-
σιν ταύτην είναι τά θειούχα λουτρά, αΐ
θειούχοι ενέσεις, καΐ Ιδιςι αι πλύσεις διά
διαλύσεως θειώδους οξέος.
Κ. ΜοΜζής. Βεβαίως δέν είναι απίθα-
νος ή παρουσία του μύκητος τούτου καΐ
έν τοίς ούροις, άλλα προς τούτο καΐ οΐ
νεφροί καΐ ή κύστις πρέπει νά ώσι προς-
βεδλημένοι.
Γαβριηλίδης. Ύπάρχουσι πράγματι καΐ
περιπτώσεις ένθα τά όργανα ταύτα ευρέ-
θησαν δευτεροπαθώς προςβεδλημένα.
Ακολούθως ό κ. Γαβριηλίδης εκθέτει
τήν περίπτωσιν άκτινομυκητίχιδος τής
πάτω γνάθου καΙ τής παρεε^ έχουσαν
ώςέξής:
Ό κύριος Χ. Π. 25 ετών έκ Κων/πόλεως,
όίτε έφοίτα έν τνί ανωτέρα Έμπορικνί Σχολή
τών Παρισίων ύπέφερεν έζ οδονταλγιών του
πρώτου κάτω δεζιου τραπεζ(του περί τας αρ-
χάς του 1898* τά άλγη δι' άκεσωΧύνου τινός
φαρμάκου, φαρμακοποιός τις καττ,ύναζε καΐ
έθεράπευεν* άλλα μετά τίνα χρόνον αισθάνεται
δριμείς πόνους; διαφόρους η οΐ του οδόντος,
καΐ συνάμα αναφαίνεται απόστημα κατά την
116
ο ΕΝ ΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΟΤΠΟΛΕΙ ΕΛΛΗΝΙΚΟΣ ΦΙΛΟΛΟΓΙΚΟΣ ΣΤΛΛΟΓΟΣ
ούλοπαρ€ΐακην αύλακα απέναντι του οδόντος.
Τό άπόστη(Λα σχάζβται υπό τίνος συναδέλ-
φου )^αΙ δυςώδις πύον έκχβίταΐ' ό δέ άσθ$νης
ίαθβΐς η (χαλλον (Λη ένοχλούμενος πλέον υπό
των πόνων δέν ίκβάλλει τόν οδόντα πάρα την
συ(Λβουλην του Ιατρού.
Κατά Μάϊον (χηνα του αύτου Στους ϊρχβ-
ται $ίς Κων/πολιν καλώς έχων, ϊνθα ^χετά δί-
(Ληνον διαριονην επανέρχονται αί οδονταλγ(αι
καΐ νέον άπόστηρια αναφαίνεται, ούτινος τό
δυςώδες πύον συνάδελφος τις κενοί καΐ συμ-
βουλεύει τον πάσχοντα να Ικβάλ/ι τόν οδόντα,
ον έθεώρει αίτι'αν του άποστη(Λατος. Άλλα
μετά 15 ημέρας, νέον απόστημα αναφαίνεται
έπΙ της άνω σιαγόνος άνωθεν των δυο πρώτων
καΐ τών τραπεζιτών καΐ έπΙ της οστείνης ύ-
περφας. Τα αποστήματα ταύτα σχάζονται
καΐ οΐ οδόντες έκβάλλονται, αλλ* ημέρας τινας
μετά ταύτα τό απόστημα της κάτω σιαγόνος
αναφαίνεται, δπερ σχάζεται, ό δί ασθενής απέρ-
χεται είς τάς Αθήνας, δπου εκ νέου αναφαίνε-
ται απόστημα άνώδυνον δια πρώτην φοράν,
κείμενον έν τη δεζι& παρει^ απέναντι του ο-
δόντος καΐ προέχον αρκετά ώςτε ό χειρουργός
νά κάμγ) την σχάσιν δια του δέρματος* μετά
την σχάσιν έττηκολούθησαν πλύσεις διά βορι-
κου οξέος, αϊτινες γενόμεναι έξωθεν δέν εζήρ-
χοντο διά του στόματος. Ό ασθενής μετά
την Ιασιν επιστρέφει ε(ς Κων/πολιν καΐ μετά
20 ημέρας νέον απόστημα άνώδυνον αναφαί-
νεται, τό όποιον κενουται διά συριγγίου άνα-
φανέντος ολίγον τι άνωθεν της χειρουργικής
εντομής• οπότε έπΙ τέλους οΐ δύο κάτω τρα-
πεζΐται έκβάλλονται, αλλά τά κατ' επανάλη-
ψιν αποστήματα έζακολουθοΰσιν, ών τό τε-
λευταίον κενοΟται υπό του πάσχοντος προχθές
τό εσπέρας καΐ χθϊς κατά συμβουλήν του συ-
ναδέλφου κ. Εύθυβούλη μοι φέρει τό πύον προς
άναζήτησιν άκτινομυκήτων.
Τό πύον ητο αίματηρόν, ούχΙ κάκοσμον,
ποσότητος ενός κοχλιαρίου της τραπέζης καΐ
εμπεριείχε δύο μόνον ορατά σφαιρίδια ήμιδια-
φανή κιτρινόλευκα. Ή μικροβιοσκοπική έζέ-
τασις τούτων ϊδειξε την ύπαρζιν άκτινομυ-
κήτων καΐ του λοιπού νομίζομεν δη δίν θα
βασανίζωμεν τόν πάσχοντα, προς δέ και δεόν-
τως θά θεραπεύσωμεν αυτόν (Ηαράρτημα 1 ο^
του τόμου ΚΖ' σελ. 80, 1896—1898).
*Ως θεραπεία έγράφη (ωδιουχον κάλιον ιίς
μεγάλην δόσιν πρό του νά προςτρέζωμεν $ίς
χειρουργικά μέσα. Ή έζέτασις του αρρώστου
εδειζε δύο συρίγγια μη κοινωνουντα μετά της
κοιλότητος του στόματος καΐ της σιαγόνος καΐ
τούτο ϊσως διότι ή διαδρομή τών συριγγίων
είναι ακανόνιστος• άλλως τε έπΙ της σιαγόνος
είς την θέσιν του οδόντος υπήρχε λευκόν τι
σημεΐον, τό όποιον δμως κατ* έκείνην την στιγ-
μήν δέν έδιδε πύον. *Η πέριξ χώρα τών συ-τ
ριγγίων ητο οίδηματώδης άνευ τριχών και
ανώδυνος.
Άντίηας. Έίτεθύμουν νά δοκιμαοθί^ έν
τή περιητώ(}ει ταύτη ή διά Ιωδιούχου κα-
λίου θεραττεία, διότι τό νόσημα είναι
έλαφρόν.
ΜοΗ^ς. Επειδή ή άκτινομυκητίαΰις εί-
ναι νό<ίος τών κατοικίδιων Ι,φων, Ιδίως
τά)ν βοών, πι^έπει νά έ^ετάϊ,ωνται μετά
μείζονος προςοχής οΐ έκ τών επαρχιών
πάσχοντες.
Γαβριηλίδης. Συνήθως πάσχουβιν οΐ πε-
ριποιούμενοι περιστεράς.
Περί δε τών καθημερινών παρατηρή-
σεων ό κ. Άηέρης αναφέρει νέαν νόθευσιν
του καφέ, τήν βαφήν καφέ κακής ποιότητος
διά πράσινης άνιλίνης προς άπομίμησιν της
χροιάς καλοϋ καφέ. Ευτυχώς ή βαφή, ήν
παρετήρησε κατ* οίκον, δέν ητο άρσενι-
κοϋχος, ώς συμβαίνει πολλάκις ή πράσινη
άνιλίνη νά περιέχη καΐ άρσενικόν. Όπως-
δήποτε ή νόθευσις είναι σοβαρά, ούχΙ τό-
σον διά τό δηλητηριώδες, άλλα διότι κινδυ-
νεύει τις ν* άγοράζη καφέ κακής ποιότητος.
Ό κ. ΨσΛίδας παρετήρησεν εφέτος τήν
βαφήν τών τεταριχευμένων έν κυτίοις
λαχανικών, άλλ' ευτυχώς φαγών έ^ αυ-
τών δέν έπαθε τίποτε.
ΣΥΝΕΔΡΙΑ ΠΗ'
13 ΑεκεεμβρΙου 1900.
Προεδρία Α. ΧΡΗΣΤΙΔΟΤ
Ό κ. Τράντας επανερχόμενος εΙς τήν
ηερίητωαν τοϋ ίλαριώντος τού έχοντος
ίξάνϋΐίίαιν έηιηολαίαν τοϋ κερατοείδαϋς
εκθέτει τά έ^ής:
ΒΙΟΛΟΓΙΚΗ ΕΠΙΤΡΟΠΗ (ΣΥΝΕΔΡΙΑ ΠΗ')
117
Έν σχέσδΐ προς τ4ν παρουσιασθέντα ίν-
ταΰθα πρ6 6βδθ(Λάδος άσθβνή, δςτις έπαρου-
σι'αζδ λείψανα στικτής κιρατίτιδος ένεκα Ιλα-
ράς, εχω να εϊπω λέξεις τινάς έπΙ του παρόντος
περί τ^ς παθήσεως ταύτης, επιφυλασσόμενος
να κά(Λω βραδύτερον Ικτενεστέραν άνακοίνωσιν.
* Υπενθυμίζω εν πρώτοις δτι πρό τίνων
ίτών Ιν ττ) Έπιτροπτί ταύτη γενομένου λόγου
ΤΓβρΙ Ιλαράς ως έπιπολαζούσης νόσου περιέ-
γραψα δύο πιριπτώσεις έπιπλακείσας μετ*
έπιπολαίας τινός κερατίτιδος, ίς τα ίδιάζοντα
σημεία έσημείωσα τότε. Επειδή δέ ούδαμου
άνεύρισκον περιγραφείσαν τήν άλλοίωσιν ταύ-
την ως ίκδήλωσιν της ιλαράς, ένόμιζον ό'τι
προύκειτο περί σπανίας τινός επιπλοκής. Βρα-
δύτερον εσχον τήν εύκαιρίαν να ίδω δύο ετέ-
ρας περιπτώσεις, ας καΐ άνεκοίνωσα έν τη
Αύτοκρ. 'Ιατρ. Εταιρεία. Έκτοτε θέλων να
σχηματίσω (δέαν κατά πόσον ή επιπλοκή
αύτη είναι συχνή, εξήτασα έν γένει πάντα
προερχόμενον ιλαριώντα ε(ς τό Έθνικόν Νο-
σοκομεΐον. Ούτω πλην των 4 προμνημονευ-
θεισών περιπτώσεων έζήτασα 19 ετι ίλαριών-
τας παραπονουμένους ή μή έκ της οράσεως
αυτών. Έκ τούτων δύο προςεβλήθησαν έκ
βρογχοπνευμονίας, ων ό μϊν εις καΐ απέθανε
παρουσιάσας κατά τήν ιλαράν διπλήν κερα-
τομαλάκυνσιν μετά ζηρώσεως του επιπεφυ-
κότος, ό δι είναι -είςέτι υπό παρατήρησιν,
παρουσιάζει δέ διήθησιν του κερατίου τείνου-
σαν να λάβη τους χαρακτήρας της μαλακύν-
σεως. Έκ τών υπολειπομένων 17 ίλαριώντων
εΕς 12 ύπήρ/εν ή στικτή κερατίτις επιπόλαια
μάλλον ή ήττον έκδηλος, συνοδευομένη ώς
έπΙ τό πολύ υπό ερεθιστικών φαινομένων έντο-
νων, φωτοφοβίας, δακρυορροίας κτλ. αναλό-
γως της πληθύος τών στιγμάτων και της
έπιπολαιότητος αυτών. *Ότε τα στίγματα
ήσαν αραιότατα καί πως έν βαθυτέροις στρώ-
μασι, τα ερεθιστικά φαινόμενα ήδύναντο καί
νά λείπωσιν εντελώς καΐ ό άοθενής δι* ουδέν
παρεπονεϊτο, ώς ό ασθενής, ον ειδετε.
Ή συχνότης της κερατίτιδος τούτης είναι
ούτω μεγάλη, ώςτε να δυνάμεθα να κατα-
λογι'σωμεν τήν κερατίτιδα ταύτην μεταξύ τών
τακτικών ανμητωμάτων της Ιλαράς καΐ ούχι
ώς άπλήν έπιπλοκήν αυτής, άφου άπαντδ
πλέον ή 70^/0. Τα συγγράμματα άναφέρουσι
ποικίλας έπιπλοκας καΐ δή έκ του κερατοει-
δούς κατά τήν ιλαράν, ώς διηθήσεις, εξελκώ-
σεις, άποστημάτια μετά [ρίτιδος καΐ ύποπύου,
κερατομαλακύνσεως, φλυκταίνας κτλ. σύμ-
πτωμα δμως της Ιλαράς δίν άναφέρουσιν ή
μόνον εν, τήν έπιπεφυκΐτιν. Νομίζω δτι, ώς
έκ τών παρατηρήσεων μου εξάγεται, πάρα
τη έπιπεφυκίτιδι δέον να καταλεχθη καΐ δεύ-
τερον οφθαλμικόν σύμπτωμα της Ιλαράς, ή
κερατϊτις ή σπκτ^ ΙηιηολαΙα, Μολονότι από-
λυτον παθογνωμονικήν άξίαν δέν εχουσι τα
συμπτώματα, εν τούτοις έν δυςχερέσι διαγνω-
στικαΐς περιστάσεσι, καΐ τοιαυται δέν είναι
σπάνιαι είς τας εξανθηματικές νόσους, τό
σύμπτωμα τούτο δύναται να συμβάλη είς τήν
ορθήν διάγνωσιν. Επίσης δύναται έν περι-
πτώσεσιν, δπου ή έξάνθησις του δέρματος
εξέλιπε, τα δέ στίγματα έξακολουβουσιν υφι-
στάμενα, νά δώση νύξιν δπως αναγνωρισθώ
άνελιχθείσα ήδη Ιλαρά. Ή κερατϊτις αύτη εξη-
γεί κάλλιστα τήν εντονον φωτοφοβίαν και τήν
δακρυόρροιαν* . γνωστόν δτι δσφ έπιπολαιο-
τέρα είναι ή κερατΐτις, τοσούτφ και έντονώτερα
τα ερεθιστικά φαινόμενα. Άφ* ετέρου είναι
γνωστόν πόσον ή φωτοφοβία είναι έντονος είς
τους ίλαριώντας καΐ δλως δυςανάλογος προς
τήν συνήθως έπερχομένην έ; έπιπεφυκιτίδων.
Τήν φωτοφοβίαν ταύτην οί συγγραφείς άνα-
φέρουσι και άποδίδουσι συμφώνως προς τήν
γνώμην του ?θ1ΐΠΐίάΙ ΚίπίρΙθΓ είς τό μι-
κρόν τής ηλικίας τών ασθενών, οί παίδες δηλ.
είναι ευαίσθητοι λίαν προς τό φώς. ΚαΙ ό μέν
μικρός βαθμός τής φωτοφοβίας βεβαίως δύ-
ναται και ούτω νά έξηγηθη, άλλ' ό λίαν έν-
τονος καΐ μάλιστα ε(ς τους ενήλικας εξηγεί-
ται νυν πολύ φυσικώτερον δια τής στικτής
κερατίτιδος τής ούτω συνήθους πάρα τοις
ίλαριώσιν.
Είτα ό κ. *Αν. Γαβριηλϋης άναγινώ-
όκει τήν έ^ής συμπληρωματικήν άνσηοί'
νωαιν ηερί τής Ιατρίκής παΐ τών ίατρώψ
κατά τους βυζαντιοηούς χρόνους.
*Η έξάσκησις τής Ιατρικής τέχνης έν Βυ-
ζαντίφ ευθύς άπό τής εγκαθιδρύσεως του Με-
γάλου Κωνσταντίνου έλαβε διάφορον φάσιν
118
ο ΕΝ ΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΟΥΠΟΛΕΙ ΕΛΛΗΝΙΚΟΣ ΦΙΛΟΛΟΓΙΚΟΣ ΣΤΛΛΟΓΟΣ
της πρότερον έζασχήσεως. Ούτος ώς άπόγο-^
νος ανδρών αυστηρών έν τω δικαίφ έφερε
(χεθ' εαυτού και τους εν *Ρώ(χγι ίσχύοντας νό-
ρ,οος, οίτινες διελά(Λβανον καΐ περί τών ια-
τρών, οι δέ (Λετά ταύτα αυτοκράτορες έθε-
σμοποποίησαν τα τών ιατρών, αρχίατρων καΐ
της ιατρικής, ώς φαίνεται εκ τών κωδίκων
Θεοδοσίου καΐ Ίουστιανου.
Τό δνο(χα αρχίατρος ητο ευχρηστον πάρα
τοις *Ρω(λαίοις καΐ ώνομάζοντο ούτως οΐ τών
αυτοκρατόρων ίατροί. Ό Άνδρόμαχος 'ό'ςτις
ητο ίατρός του Νέρωνος ώνομάζετο αρχία-
τρος, ό δέ * Αντώνιος ό Ευσεβής ώνέμαζεν
αρχίατρους καΐ άλλους (χη προςκεκολλη μένους
είς τό πρόςωπον του αύτοκράτορο;. Παρά
τοις Βυζαντίνοις ό τίτλος ούτος έγενικεύθη
ετι περισσότερον, διεκρίθη λεπτό (χερε'στερον
και υπό θετικωτέρων νό(χων υπεβλήθη. Παρ'"
αύτοϊς ύπήρχον διάφοροι βαϋμίδες αρχίατρων,
αρχίατροι του αύτοκράτορος, ίατροί καΐ άρ-
χιατροί του Παλατίου, ίατροΙ καΐ άρχιατροΙ
της δημαρχίας, τών σχολών καΐ τών γυ-
μναστηρίων.
Οι άρχιατροΙ έλάμβανον τόν τίτλον τούτον
κρινόμενοι και αυστηρώς, εκ της επιστημονι-
κής άζίας αυτών, υπό άλλων αρχαιοτέρων,
καΐ έν τη τάζει ταύτη προήγοντο βαθμολο-
γικώς κατ' αρχαιότητα. Είχον δε δικαιώ-
ματα ιδιαίτερα, απέναντι τών νόμων καΐ
διατάξεων του δικαστηρίου, απέναντι τών
φορολογιών, τών στρατιωτικών καΐ διαφόρων
άλλων κοινωνικών υποχρεώσεων, τινά μάλιστα
τών δικαιωμάτων τούτων, δι' ανωτέρους έζ
αυτών, εμενον καΐ κληρονομικά. Απέναντι
δμως τών δικαιωμάτων τούτων οι νόμοι
προέβλεπον καΐ περί τών καθηκόντων αυτών,
περί τών μισθών καΐ πληρωμών, περί τών
αμοιβών τών ιατρών, περί του υπευθύνου η
^χι αυτών, περί της αμίσθου καΐ εντίμου νο-
σηλείας τών πτωχών, περί τών αριθμών αυ-
τών καΐ διαφόρων άλλων, άτινα εμπεριέχον-
ται έν τοις ρηθείσι κώδιξιν. Άρχιατροί τίνες
υποχρεωτικώς ειχον και μαθητάς, δι' ο και
έπληρώνοντο υπό της κυβερνήσεως" οι δε μα-
θηται έπρεπε νά ύποστώσι και εξετάσεις ίνα
τύχωσι του δικαιώματος του έξασκεϊν την τέ-
χνην του ^Ασκληπιού* αν δέ τις έξήσκει άνευ
της τοιαύτης δοκιμασίας κατεδιώκετο υπό τών
νόμων καΐ ύπεβάλλετο ε{ς χρηματικόν πρός-
τιμον μϊ δλην δΐ την ποινήν του νόμου
ύπηρχον βεβαίως, ώς πάντοτε καΐ πανταχού
και άγύρται' άλλως τε καΐ αύτη ή ΰπαρξις
του νόμου μας διαβεβαιοί τούτο* διότι δίν ητο
ανάγκη νά ύπάρχη ποινικός νόμος, αν δεν
ύπηρχον άγύρται' ύπηρχον λέγομεν και άγυρ-
ται έξασκοΰντες λάθρα -η και αναφανδόν Ιτην
ίατρικήν τοιούτος ητο και ό παρά 'Ιγνατίφ
τω Μυριναίφ ^ ονόματι Ουράνιος τό γένος
Σύριος, δςτις και έν Κων/πόλει μετήλθε την
ίατρικήν έκτος τών τοιούτων ύττηρχον και
ιερείς, οϊτινες κληρονομικώς μόνον γινώσχον-
τες την ίατρικήν μετήρχοντο ταύτην, εως
δτου ό Πατριάρχης Λουκάς ό Χρυσοβέργης
έξέδωκε συνοδικήν άπόφασιν ττ^ 8 Δεκεμβρίου
1157, διά της οποίας άτρηγορεύετο εΣς τονς
Ιερείς νά μετέρχωνται τήν ίατρικήν.
Έκτος τών ανωτέρω ρηθεισών τάξεων τών
αρχίατρων, ύπηρχον ίατροΙ και αρχίατροι
στρατιωτικοί αφιερωμένοι αποκλειστικώς εΙς
τόν στρατόν, αύτοΙ δε ήκολούθουν τά στρα-
τεύματα έν ταίς έκστρατείαις και ένοσήλευον
και έθεράπευον τους στρατιώτας, του; αξιωμα-
τικούς καΐ αυτούς ετι τους αυτοκράτορας.
*Ότε ό βασιλεύς Ανδρόνικος Γ' ό Παλαιό*
λόγος ή Νεώτερος (1328 — 1341) διέτριβεν
έν Διδυμοτείχφ, προςεβλήθη υπό οξέος τινός
νοσήματος, τό οποίον οι Ιατροί καλουσι
κεφαλικόν σύμπτωμα, (ύπό νο,σήματος περί
τήν κεφαλήν άνευ φρενίτιδος ή μηνιγγι-
κών συμπτωμάτων), αναφέρεται ό ίατρός Βσ-
ρνς ώς ό εμπειρότατος τών συνοδευόντων τό
στρατόπεδονίατρών. Ούτος έξετάσας τόν βα-
σιλέα εθετο άπελπιστικόν προγνωστικόν. Προς-
δόκιμος ην άποθανεϊν και έν έσχάτοίς κινδύνοις
ευρισκόμενος αφέθη ό Ανδρόνικος εις τήν πρό-
νοιαν του θεού ύπό τών μή ίατρών' {τε δέ ίεν
ύπηρχον πλέον σφύξεις καΐ ήρχισαν τά άκρα
αύτου νά ψύχωνται «και κνημαι μεν έμελαί-
νοντο άχρι γονάτων, πήχεις δέ χειρών ουδέν
ήσαν αψύχων άπεοικυίαι βλέφαρα τε τών φυ-
σικών έκλυθέντα τόνων, καθίετο του μέτρ•υ
πλέον και ρις άπωξύνετο έπΙ πολύ καΐ κρότα-
φοι συνεπεπτώκεσαν' καΐ πανθ* 6σα τελευτης
τεκμήρια παίδες ίσασιν ιατρών γινόμενα ην
1. "Εχδ. Βόννης, τόμος 1, σιλ. 127.
ΒΙΟΛΟΓΙΚΗ ΕΠΙΤΡΟΠΗ (ΣΓΝΕΔΡΙΑ ΠΗ')
119
όραν, ώς καΐ αυτούς καΐ της προθεσμίας οίη-
θηναι πρότερον τδλ6υτη<Τ€ΐν• δσα μέν ούν ην
αναγκαία προς ταφην, πάντα ηδη ιπιπόριστο
καΐ ούδΐν ην έτερον ούδε'να προςδοκαν πλην
ταφής.» Τότε 6 βασιλεύς έζήτησεν ύδωρ της
Ζωοδόχου ΓΙηγης, τό όποιον καΐ προςεφέρθη*
ό δέ πιών γΐ9ύ•^α.σΒ καΐ ψεινε (^έχρις δρθρου
άφωνος καΐ ακίνητος μόλις άναπνέων, οπότε
προςελθών ό των ίατρών προε'χων και πείσας
εαυτόν δτι ϊσφυζεν άαυδρώς ό βασιλεύς,
προςεκάλεσε καΐ τόν άλλον δμιλον τών ια-
τρών,• οίτινες έζεπλάγησαν (χετα τοί/ προέχον-
τος ίατροϋ έπΙ τη αναβιώσει του Ανδρόνικου.
Μιτα ταύτα ίζελθών ό βασιλεύς εκ της κατα-
στάσεως ταύτης, ήτις βεβαίως ητο ληθαργία
τις, έζησε μέχρι του 1341 ^,
Έν εκστρατεία εύρίσκομεν επίσης τόν (α-
τρόν θεόκτιοτον. Ούτος, δτε "Αρζης ό υπασπι-
στής του Βελισαρίου ίν μάχη κατά τών Γότ-
θων έπληγώθη δια τόξου μεταξύ της ρινός
κάΙ του δεξιού οφθαλμού καΐ τό τόξον εμεινεν
έμπεπαρμίνον έν τη χώρα ταύτη καΐ Οί (ατροί
ηπόρουν αν έπρεπε να άφαιρέσω^ιν την ακίδα
του τόξου ούχΙ ίνα σώσωσιν τόν οφθαλμόν
τόν όποιον είχον καταδικάσει άλλ' αδπως
μη υμένων τε καΐ νεύρων τρησεσιν άνδρα
της Βελισαρίου οΙκίας άριστον διαφθείρωσιχ),
τότε λέγομεν ό θεόκτιστος πιέσας κατά
τόν αυχένα απέναντι της ακίδος χαΐ προκα-
λ^σας άλγη τψ "Αρζη διέγνωσεν δτι ή άκΙς
του βέλους δ^ν είναι μακράν του δέρματος
καΐ επομένως είναι δυνατόν νά σφση αυτόν τε
και τόν οφθαλμόν αύτου. ΙΙρός τούτο διά κα-
ταλλήλου εγχειρήσεως άφηρεσεν την ακίδα, ό
δι ^Αρζης {άθη2.
Έτερα τάξις ίατρών καΐ αρχίατρων καΐ
άλλων τιτλούχων ητο, ώς προείπομεν, οί προς-
κβκολλημένοι εΙς τό παλάτιον και άφωσιωμέ-
νοι ε!ς τό πρόςωπον του βασιλέως και του οί-
κου αύτου. Ούτοι άπετέλουν μέλος του παλα-
τιού, άπήλαυον ίδιαιτέρας τιμής καΐ κατεΐχον
ιδίαν τάξιν έν ταϊς παρατάξεσι καΐ έπισημοις
τελεταϊς του παλατίου. Ό αυτοκράτωρ Κων
1. "Εκδ. Βόννης *ϊ. του Καταχουζηνοΰ τοα. 2, σιλ.
391—411- τυ(χ. 3, αιλ. 557 το|χ. Ί5, σβλ. 305 Ιωάν-
νου Μαλβλα* τομ. 23 Νιχτίτα Χωνιάτου, σελ. 54* τομ.
26 Ιωάννου Κιννάμου, σιΧ. 24 χ.τ.λ.
2. Τόμος 19, Πί^οχοπίου, σιλ. 152.
σταντί^ος ό Πορφυρογέννητος (905 — 959) έν
τη εκθέσει της βασιλείου τάξεως προκειμένου
περί τελετής, έν αΤς 61 βασιλείς άπίασιν' έν τη
έκκλησί^ λέγει ακαΐ τα ενδοθεν της χαλκης
πύλης ε(ς τόν μέγαν θόλον δεξιά μέν ισταντο
τό ίατρείον έπερχόμενον τοις δεσπόταις, αρι-
στερά δι οί της παλαίστρας.»
Έκτος του τίτλου του αρχίατρου άλλοι
εφερον καΐ άλλους τίτλους ώς τό του 'Αχτουα-
ρίον και Κόμιτος κτλ. Άκτουάριος ητο τί-
τλος λειτουργού δεθείς δέ είς ίατρόν αντιστοι-
χεί προς τό ΟΟΠββίΙΙβΓ Πΐβάίοαί. Ή χρησις
του τίτλου τούτου ανάγεται είς τόν 1 3°^ αίώ-
να' εΤς δέ έκ τών επιφανών ίατρών, ό όποιος
διαφερόντως ϊφερε τόν τίτλον αυτόν ώςτε
νά ηναι γνωστότατος υπό τό όνομα Άκτουά-
ριος, είναι ό Ιωάννης Ζαχαρίου 6 έπΙ Μιχαήλ
Η' του Παλαιολόγου καΐ Άνδρονίκου Β'
Παλαιολόγου άκμάσας και συγγράψας.*4κτον(ί-
ριος ητο και Νικόλαος δ Μνρεψός, Περί τού-
του .ό Ιστορικός Γεώργιος Άκροπολίτης ανα-
φέρει δτι δτε αυτός εξηγεί προς τόν αυτοκρά-
τορα Ίωάννην καΐ την Είρήνην την τότε γενο-
μένην εκλιιψιν ηλίου άντέλεγεν αύτφ εσφαλ-
μένως ό ίατρός, δν καΐ χαρακτηρίζει ό ιστορι-
κός δια τών έξης* «άνηρ ηκιστος μέν φιλοσο-
φίας μετάσχων, άκρος δέ την οίκείαν τέχνη ν
καΐ μάλιστα την διά πείρας γινωσκομένην,
πάνυ δέ ούτος ηγαπάτο τη βασιλίδι (Είρήνη)
άκτουαρίου δέ είχε τιμήν»^. Του Μυρεψου σφ-
ζονται σήμερον τα περί συνταγών κατά τών
φαρμάκων κατά τών ασθενειών.
^Έτερος Άκτουάριος αναφέρεται ό Καβά^
οΛας^ έν τη περιγραφή του θανάτου του αύ-
τοκράτορος Μιχαήλ Η' του Παλαιολόγου.
Έτερος τίτλος, ώς είπομεν, ητο ό τίτλος
του Κόμιτος τών αρχίατρων, ον εφερεν ό
μνημονευθείς έν τ^ τελευταίος: ημών ανακοι-
νώσει *Αέηος. Ό δέ Άέτιος ώς γνωστόν,
έγεννήθη έν Άμίδη της Μεσοποταμίας, έ-
σπούδασε τήν ίατρικήν έν Άλεξανδρεία καΐ
άποκατέστη έν Κωνσταντινουπόλει έπΙ Ιου-
στινιανού, έν τη αύλη του οποίου έξετιμήθη
διά του τίτλου Κόμιτος του Όψικίου. Συνέ-
γραψε δέ τετράβιβλον έμπεριέχον 16 λόγους.
1. Τόμος 29, σίλ. 68.
2. Τόμος 24 σιλ. 530.
120
ο ΕΝ ΚΟΝΣΤΑΝΤΙΝΟΤΠΟΛΕΙ ΕΛΛΗΝΙΚΟΣ ΦΙΛΟΛΟΓΙΚΟΣ ΣΤΛΛΟΓΟΣ
Των λόγων τούτων εΙς την Ιλληνικήν έζέδω-
κεν 6 ΑΙάβ του; 8 τψ 1534 έν Βενβτ^α, τήν
9ον ό Μουστοξύδης καί Σχινάς τψ 1816 έν
Ένετίί^, τ4ν 12ον 6 Κωστομοίρης 1892 έν
Παρισίοις. Τοϊς οφθαλρ,ολόγοις συνιστώμεν τό
υπό του ΗίΓ8θ1ΐ1)βΓ2 εκδοθέν βιβλίον, τ6
διαλαμβάνον την οφθαλμολογιαν παρά Άετίφ
1899 ένΛιψ{(^. Τα δέ άλλα βιβλ(α (χε'νουσι
δυςτυχώς μέχρι σηρρον ανέκδοτα.
'Τπό τό δνομα Άέτιος εύρίσκοριεν πάρα
τοις Βυζαντίνοις καΐ έτερος άναφερό(Λενον υπό
του Έρ(Λε(ου Σφζομένου του Σαλα(Αΐνιου
(Μί^θ ι. 67 σελ. 1085), δςτις λέγει περί
αύτου. «Έν τούτφ δέ καΐ ό Άέτιος (ό αίρε-
τικός) προς των έτεροδόζων έθαυμάζετο δια-
λεκτικός τις ών καΐ συλλογίζεσθαι ικανός, καΐ
πΐρΐ τας Ιριδας των λόγων άσχολικώς καΐ
άτεχνώς ταύτα σπουδάζων. Ά(Λέλει τοι ως
ρ^διως περί θεού διαλεγό(λενος, £θεος παρά
τών πολλών ένομίζετο. ΦασΙ δέ αυτόν ίατρόν
δντα τά πρώτα έν Αντιόχεια τών Σύρων.
Ό Άέτιος ητο προγενέστερος του Χριστιανού
άπέθανεν έν Κωνσταντινουπόλει τω 363 έπΙ
Ιουλιανού του ΙΙαραβάτου, δςτις καΐ τόν ει-
χεν ανακαλέσει έκ της εξορίας.
01 τίτλοι, ους άναφέρο(Αεν, άποδεικνύουσιν
αρκετά περί της τιριης καΐ ύπολήψεως, ης άπή-
λαυον οι {ατροί κατά τους βυζαντιακούς
γρόνους. Άλλα καΐ πολλοί τών βασιλέων ειχον
γνώσεις ίατρικάς* καΐ ό Μανουήλ ό Κομνηνός
εΤ/ε την ικανότητα ν' άντικαταστήση Ιν α-
νάγκη καΐ χειρουργόν, ως εξάγεται έκ του έξης
νωοίου του *Ιωάννου Κιννάμου :^ «Τότε και
Βαλδουίνφ κατεάγησεν ή χειρ άπ' αιτίας
τοιαςδε. ... ην έν τω παραυτίκο: καταδήσας
βασιλεύς τά είκότα τε έπιμελησάμενος ολίγαις
υττερον άπήλλαξεν ημερών ην γάρ καΐ τά γε
τοιαύτα πολλούς τών διά βίον περί την ία-
τρών άναστραφέντων παρελαύνων τέχνην*
άμέλει καΐ φλέβας είδον αυτόν εγωγε τέμνοντα
καΐ φάρμακα νοσουσι τεχνιτών απορία παρε-
χόμενον, ηδη καΐ τά πολλά τών Άσκληπια-
δών συνειςενεγκάμενον επιστήμη, άπερ άγνω-
στα ταύτη του παντός εμενεν αίώνος, τών
δσα έπιχέεσθαι πέφυκε καΐ δσα ποτά, ά και
εξεστι τψ γε βουλομένω έκ τών κοινών άπο-
ί. Έχδ. Βόννης, τόμος 25, σιλ. 190.
λέγεσθαι νοσοκομείων, ά ξενώνας καλβΐββχι
εθος εστίν».
ΊατροΙ δέ έκτος τών δσων άνεφέραμεν ^
υπήρξαν καΐ οί έξης*
Δημήτριος ό Πετιαγωμέτος, δςτις κατά Χια-
ταγην του Μιχαήλ Η' Παλαιολόγου συνέ-
γραψε περί ποδάγρας,
Θεοφάνης δ Νόνος, δςτις συνέγραψε χατα
έπιταγην Κ. Πορφυρογέννητου καΐ περί θι-
ραπείας τών νόσων.
Θωμάς ο ίατρός ητο πάνυ φιλούμενος ύπ6
του Ιουστινιανού", έφερε δέ τόν τίτλον άσηκρι-
τοΰ ήτοι μυστικοσυμβούλου (Βόννης τόμ. 15,
σελ. 625).
^Ιάκωβος δ Κόμις και αρχίατρος ο έξ Αλε-
ξανδρείας επικαλούμενος Ψύχριντος ητο πεφι-
λημένος ίατρός Λέοντος Α' του θρακός (457
— 474), ηγαπάτο δέ καΐ υπό της συγκλήτου
καΐ τών πολιτών (Βόννης τόμ. 15, σελ. 370)
ως άριστος ίατρός καΐ φιλόσοφος, ητο δέ έξο-
χος έπΙ διαγνώσεσι καΐ θεραπευτική, είχε δέ
έκμάθει την ίατρικην παρά του ίατρου πατρός
αύτου Ησυχίου του έκ Δαμασκού.
Καισαρείας δ αρχίατρος (Πατρολογία Μΐ-
βΠΘ, τόμ. 35 σελ. 756) +369, αδελφός του
Γρηγορίου του θεολόγου, δςτις έν τφ έπιταφίφ
αύτου τάττεται εΙς την πρώτην έν (ατροίς τά-
ξιν, ητο δέ σεπτός φίλος καΐ ίατρός του
1. Ό 'Ορβιβάσιος ητο αγαπητός Ιουλιανού τοδ Πα-
ρββάιου, ου χαΐ ιατρός έγένιτο χαΐΛ διαταγην δ1 β.):οδ
συνέγραψιν ίΛίτουην τΛν έργων του Γαληνού ξ» χαΐ
^πηύζησκ κατά διυτέραν διαταγην δΓ απανθισμάτων τών
λοιπών ιξόχων [ΐέ/^ρι τότι γνωστών (ατρών, συνίγριψι
δέ τ)) ν Σύνοψιν προς τόν υίόν αυτοϋ ΚύστάΟιον χαι τ»
Εύποριστα προς τόν φίλον ά;ια χαι βιογρά^ν αΟ:ον
Ευνάπιον τόν έχ Σάρδεων της Λυδίας. Μιτά τόν 6«»ϊ-
τον του Ιουλιανού συ{Αβάντα Ιν «χατρατ£ία χατ« τώ*
ΓΙιρσών τή ?5 *Ιουνίου 363, ό Όριιβάσιο; ιξωρίαβι;
υπό του Ούαλιντίνου χαι Ουάλεντος οπόθεν έπέστοί^
χατά τό 367, χαι απέθανε μετά τά 395, όποτε γοονο)ο•
γείται η προς τόν Ευνάπιον αύτου συγγραφεί.
Ό δέ Εύνάπιο; (347—414 {Χ. Χρ.) χατά ταξίδιί»
τι εις Άθ^ίνας άσθενιίσας χαι ύπό του ιατρού Αίαχϊνο»
του Χίου ίαθίΐς Ιτράπη προς την ίατριχην χαι έγένετο αϊ-
θητης του Όρε»?3ΐσίου* συνέγραψί δέ χαι τοΰ; ^ίονς
του Όρειβασίου, Ζ»ίνωνος του Κυπρίου, Μάγνου το3
εξ Άντιο/είας της υπέρ τόν Εΰφράτην χαι *Ιωνιχο3 τώ»
έχ Σάρδεων. ('Α^στερδάμο» '18•22 εχδοαις βίων Ε«ν*-
πίου, Ιδέ χαι Βίννης τόαος 14, σελ. XIX χ«ί Φωτίοο
βιβλιοθ/ίχη).
ΒΙΟΛΟΓΙΚΗ ΕΠΙΤΡΟΠΗ (ΣΤΝΕΔΡΙΑ ΠΗ')
121
Κωνσταντίνου Β', Ίοβιανου καΐ Ούαλεντι-
νιανου.
Ό Τρίβουνος, Βςχις η το λόγιος τβ καΐ την
τέχνην την ίατρικην ούδβνός ησσων, είχι σταλή
ύ^τό του Ιουστινιανού προς τόν Χοσρόην χαλ$-
πώτατα νοσουντα καΐ έθεράπιυσβν αυτόν τότβ
όΧοσρόης προύτιινιν αυτόν ναζητή<πι δ τι θί-
λιι, ό δί Τριβουνος €ήτ€ΐ άλλο ούδίν τών
πάντων χρηριάτων η ώςτβ οι *Ρω(Λα{ων τών
α{χ(Λαλώτων τινας Χοσρόην άφιΐναι• ό δέ άλ-
λους τι τρις/ιλ{ους άφηκι και ίσους ττρός ίνομα
έξγ)τήσατο ιν τοις αίχμ,αλώτοις λογιμους δν-
τας• κλέος τι (^ΐ-ίγα έκ του ϊργου τούτου ιίς
πάντας ανθρώπους ό Τριβουνος ϊσχίν». (Βόν-
νης τόμος 19 σιλ. 504).
ΣίοΙνιος (ό Β ' πατριάρχης Κων/πόλιως από
995 — 998), άνηρ έλλόγΐ(χος καΐ ίατρικης
τέχνης ηκων ι [ς τό άκρότατον. (Βόννης τόμ.
35, σιλ. 448).
'Υμνητιος αρχίατρος έν επιστολή υπό *Ι.
Χρυσοστόμου. (Πατρολογία Μίρΐθ τόμ. 52,
σιλ. 651).
*ΕληΙδιος Ιατρός θιυδιρίχου. (Βόννης τόμ.
19, σιλ. 12).
*Άγ&ίμος ίατρός. (Βόννης τόμ. 14, σιλ.
238, έν δί σιλί^ι 273?) αναφέρεται και τό
δνομα μαίας Μαρίας).
Θεόδωρος ίατρός. (Βόννης τόμ. 14, σιλ.
306, τόμ. 22, σιλ. 264).
ΝίπόΙαος 6 ΚαλΙίΗΐής, Μιχαί^λ δ Παντίχνης
και ΜιχαίιΙ δ^ΕκτομΙας, οΐ τριϊς ούτοι αναφέ-
ρονται ώς κορυφαίοι τών ιατρών υττό της
*Άννης της Κομνηνού. (Βόννης τόμ. 39, σιλ.
365—383, ϊδικαίσιλ. 701, 702).
Θεόδωρος ίατρός (ιν Πατρολογία Μί^ΠΘ,
τόμ. 52, σιλ. 736. Επιστολή προς αυτόν
Ίωάνν. Χρυσοστόμου).
ΠαοΙνικος ίατρός (Πατρολογία Μί^Πβ τόμ.
32, σιλ. 1069. Επιστολή προς αυτόν του
Μιγάλου Βασιλιίου).
Στέφανος ίατρός. Ούτος πέμπιται πρισβιυ-
της προς Χοσρόην υπό του *Ρωμανου κατά
την πολιορκίαν της Εδέσσης τψ 544 μ. Χ.
(Τόμ. 18, σιλ. 271).
Ματ&αΧος ό μοναχός και ίατρός ϊγραψι
πιρί έφφικίων του παλατιού. (Βόννης τόμ.
37, σιλ. 110 και 213, 217, 113).
Περδίκκας. Ούτος γινομένου σιισμου έπΙ
Έλλ. Φιλο>. Σύλλογος. Τθ(ΐος ΚΗ'
Μιχαήλ Η' του Παλαιολόγου ιλιγιν «δτι μό-
νον ού τό την γην σιίεσθαι άλλα καΐ τό μη
καταπίπτιιν έκιίνοις τό δρος τοιαύτα πράτ-
τουσιν (άνοσιουργηματα) ϊλιγε τεθηπέναι»• Χι'
δ καΐ «ποινήν ισχι την ίκτομην της ρινός:».
(Τόμ. 24, σιλ. 486).
ΚριτόηουΙος ίατρός. Ούτος άναφέριται έν
τγ5 ιτςιστολγ) του καρδιναλίου Βησσαρίωνος
προς τόν παιδαγωγόν τών υΙών του κυρ Θωμά
^Γί^ογ' «δια τούτο ιΐναι χριία να φροντίζγ^ ή
ιύγένιιά σου μιτά του άρχόντου του Κριτο-
πούλου του ίατρου τούτο* δπου κατά τό πα-
ρόν ϊχιτι την φροντίδα τών Αύθιντοπούλων».
(Τόμ. 36, σιλ. 417).
Γαληνδς ίατρός τις άναφιρόμινος υπό Γ.
Κιδρηνου. (Τόμ. 47, σελ. 41).
ΣΥΝΕΔΡΙΑ Πθ'
20 Δεκεμβρίου 1900.
ΠροιδρΙα Α. ΧΡΗΣΤΙΔΟΤ
Ό κ. ΠαηανίΗολάον εκθέτει νέ^ν μέ*
^οδον ^ερΰί^αυτίκήν τής δξείας μέσης
φλεγμονώδους ωτίτιδας, τήν δ£ άησμυζή-
σεωςώς έ^ής:
Μέση φλιγμονώδης ώτίτις θιωρητέα πάν-
τοτι ώς λίαν σοβαρά νόσος, ίδίως ώς επιπλοκή
οστρακιάς, ιλαράς, διφθιρίας, γρίππης, πνιυ-
μονίας, κοιλιακού τύφου κτλ. Ή θνησιμότης
κατ* αυτήν κατά ΒαρΙίβΓ καΐ ΚοθΓΙΙΘΓ ιίναι
πιρίπου 2,5 7ο. Ό ΡίΙΙ άνιΰριν έν 9000
νικροτομίαις 53 πιριπτώσιις θανάτου από
έμπυήσιως του ώτός* ήτοι ιίς 158 ανθρώπους
αποθνήσκει ιΓ; από ίμπυήσιως του ώτός. Ό
ΰΓαΐ3ΘΓ ιύριν ίν πρωτοκόλλοις 40,000 νι-
κροτομιών 232, ών αίτία του θανάτου άπι-
δίδετο ιίς πάθησιν του ώτός, ούτως ώςτι ιίς
172 αντιστοιχεί 1 θάνατος προιλθών άπό πα-
θήσεως του ώτός. Τήν σχέσιν ταύτην τ^ίς
θνησιμότητος θεωρδΐ ό Ογπ13ΘΓ σμικράν,
διότι μέγας αριθμός μοιραίως ληγουσών επι-
πλοκών παθήσεων του ώτός δεν νεκροτομειται
ή ή σχέσις αύτη τών επιπλοκών προς τήν
κυρίαν πάθησιν κατά τήν νικροτομίαν δέν κα-
θίσταται γνωστή.
Β. Ε. 16
122
ο ΕΝ ΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΟΤΠΟΛΕΙ ΕΛΛΗΝΙΚΟΣ ΦΙΛΟΛΟΓΙΚΟΣ ΣΥΛΛΟΓΟΣ
Έπέρχβται δ^ τό μοιρχίον τέλος, ώς γνω-
στόν, έ'νδκα ένδοκρανιακών επιπλοκών (περι-
καΐ ένδο(χηνιγγικών καΐ εγκεφαλικών άποστη-
(χάτων, (Ληνιγγ(τιδος, θρθ(χβοκολπ{τιδος, πυαι-
(χ{ας, σηψαψίας), ένεκεν επισχέσεως του πύου
καΐ διοχετεύσεως αύτου δι' ευνοϊκών άνατο[χι-.
κών οδών εντός του κρανίου η πρό πάντων δια
χρονιάς διαβρώσεως του εσω οστείνου τοιχώ-
ματος του (Λέσου ώτός κατά τι ση(Λείον αύτου.
*Όθεν ανάγκη πάσα δπως δι* εγκαίρου ευ-
ρείας παρακεντήσεως του τυ(Λπάνου δώμεν
ταχεϊαν διέςοδον τφ έζιδρώ(Λατι καΐ δια κα-
ταλλήλου (χεταθεραπειας προλάβω(χεν πασαν
χρόνισιν του νοσήματος.
Ή μεταθεραπεία αύτη αποτελεί τό σπου-
δαιότατον μέρος της θεραπείας. Ανέκαθεν έζε-
τελείτο αύτη δι' αντισηπτικών πλύσεων άπό
του έζωτ. άκουστ. πόρου ή άπό της εύστα-
χιανης σάλπιγγος ή και άπ' αμφοτέρων καΐ
δι' Ιμφυσήσεως αέρος κατά τόν ΡοΙίΙζβΓ. Ή
πολυπραγμοσύνη δ* αύτη ύπεχώρησεν είς την
ζηράν λεγομένην θεραπείαν, ην ό Ηαγδίϊΐαηπ,
ό Ηαα^ κλ. κατά την δεκαετηρίδα ταύτην
συνέστησαν. Αύτη συνίσταται είς την άπλην
άποξήρανσιν του άκουστ. πόρου δι' άσηπτου
άλλ' ούχΙ αντισηπτικού βάμβακος καΐ χαλα-
ρας είςαγωγης γάζης χινολιναφθολούχου ά-
παξ, δίς ή τρις της ημέρας αναλόγως του
ποσού του εκκρίματος. Αι εμφυσήσεις αέρος
κατά την μέθοδον του ΡοΙίΙΖΘΓ γίνονται είς
έκείνας μόνας τάς περιπτώσεις, παρ* αΤς ή α-
κοή δέν αναλαμβάνει καΐ τοϋτο μετά παρέ-
λευσιν τών 14 πρώτων ήμερων ρις καΐ ρινο-
φαρυγγικόν κοίλωμα δέον νά ώσι προς τούτο
ύγιά. Διά της μεθόδου ταύτης κατά τόν
Η&ΙΙ^ ου μόνον αΐ έπιπλοκαΐ εκ μέρους της
μαστοειδούς άποφύσεως και αϊ άλλαχού σπα-
νιώτεραι κατέστησαν, άλλα κ^αΐ ή διάρκεια
της φλεγμονώδους ώτίτιδος άπό 5 — 6 εβδο-
μάδων συντέμνεται είς 2 — 4 εβδομάδας.
*Από ενός καΐ πλέον έτους θεραπεύω τάς
οξείας μέσας ωτίτιδας κατ* ιδιόν τίνα τρόπον,
δν συντόμως προς ώραν άνακοινώ ενταύθα.
Μετά την παρακέντησιν ή αύτόματον διάτρη-
σιν του τύμπανου και άποζήρανσιν του άκουστ.
πόρου δι* άσηπτου βάμβακος απομυζώ τό έκ-
κριμα μεθ* όλονεν αυξούσης δυνάμεως διά του
τυμπανοκινητήρος του ΚίΓΟίΐηβΓ, αφού τό
μέχρι του άκρου δι' ελαστικού σωλήνος περι-
βεβλημένον ώτοσκοπικόν αυτού χωνίον άιρο-
στεγώς αρμόσω τω έξωτερικω άκουστ. πόρφ
προςέχων διά της υαλίνης πλακός του εργα-
λείου μη κατά την άπομύζησιν τό 8κμυζώ|Λΐ-
νον ύγρόν κατέλθγ) εντός του ελαστικού σω-
λήνος, είς τό μέσον του οποίου άλλως τε υπάρ-
χει υαλίνη σφαίρα πλήρης βάμβακος δυναμέ-
νου νά κωλύσγ) και περαιτέρω μέχρι του στό-
ματος ροήν αύτου. *Αποκαθαίρω πάλιν δια
βάμβακος τόν άκουστ. πόρον και επαναλαμ-
βάνω τό πείραμα μέχρις δτου δϊν έκρέει πλέον
άπό της σχισμής τής παρακεντήσεως ύγρόν τι.
Αποκλείω είτα χαλαρώς διά βύσματος βά{Λ-
βάκος, δπερ προηγουμένως έμβαπτίσας εν οί-
νοπνεύματι ήναψα μέχρις άπανθρακώσεως τών
μάλλον περιφερικών αύτου ινών.
Ή ευνοϊκή έπίδρασις του τρόπου τούτου
τής θεραπείας τής μέσης ώτίτιδος φαίνεται
εκ τής διαρκείας πρό πάντων. Έκ τών 20
περιπτώσεων, ας έθεράπευσα κατά την διάρ-
κειαν του έτους τούτου, μία μόνη (μόνη αιμορ-
ραγική ώτϊτις) διήρκεσε 2 εβδομάδας. Άξίαν
ίδιας μνείας θεωρώ περίπτωσιν μέσης ώτίτι-
δος μετά μαστοειδίτιδος και ερυθράς διηθήσεως
τής χώρας τής μαστοειδούς άποφύσεως είς
εκτασιν μετζιδιέ διαρκείας 25 ήμερων άνευ
διατρήσεως του τύμπανου εντελώς ίαθείσαν
κατά την άνω μέθοδον εντός εβδομάδος, καΐ
έτέραν περίπτωσιν άφορώσαν τόν συνάδελφον
κ. Κ.. Τούτον πάσχοντα άπό μέσης ώτίτιδος
μετά δριμύτατων πόνων συνεβούλευσχ άπό
τής πρώτης /)μέρας παρακέντησιν, ήτις ένε-
κεν ασυμφωνίας τών συναδέλφων έγένετο εν
απουσία μου μετά 5 ημέρας* άλλ* ο! πόνοι
διήρκεσαν ετι έπΙ δύο ημέρας μ' δλην την
άφθονον τρήσιν του εξιδρώματος. Προςκληθεις
νυν άπεμύζησα άφθονον ύγρόν οί πόνοι έπαυ-
σαν έπΙ ήμέραν δλην, άλλ' έπανήλθον είς ολι-
γωτέραν εντασιν. Τό πείραμα δεν Ιπανελήφθη
ένεκα τών πόνων ους προυξένησεν, ώ; μοι
φαίνεται, ένεκα τής σμικρότητος τής παρα-
κεντήσεως. Έπι 15 ημέρας έθεραπεύετο νυν
ό άρρωστος διαφοροτρόπως, ή δέ παράτασις
αύτη δέν συνέφερεν είς αυτόν. Διηύρυνα τότε
τήν σχισμήν τής παρακεντήσεως και απομύ-
ζησα άπαξ έτι τό ύγρόν, δπερ άφθονον έζέρ-
ρευσεν άπό τής επομένης ούδ' ϊχνος ίκκρίμα-
ΒΙΟΛΟΓΙΚΗ ΕΠΙΤΡΟΠΗ (ΣΥΝΕΔΡΙΑ Ι^')
123
τος πλέον ή ακουστική δύνα(χις δια καθετη-
ριασμών της εύσταχιανης σάλπιγγος έπανηλθεν
εις τό φυσιολογικόν 15 η(χέρας μετά ταΰτα
παλιγκότησις της νόσου. Παρακε'ντησις την
πρώτην ημέραν καΐ άπομύζησις του έζιόρώ-
ματος^ ίτ^ερ άφθονον εκρέει νυν έπΙ μίαν ημέ-
ραν, η δ' άκοη άττοκατέστη ολίγας ημέρας
μετά ταύτα τελεία. — Ό άρρωστος (άθη ριζι-
κώς βραδύτερον από του χρονίου αύτου ά-
σθματος δια της έκριζώσεως πολλών μικρών
κινητών πολυπόδων της ρινός και ιδίως δια
άποτομτίς τών οπισθίων άκρων τών κάτω
ρινικών κογχών. —
Ή διάρκεια τών ούτω υπ* Ιμου θεραπευ-
θεισών ώτιτίδων είναι σμικρά κυμαινόμενη
εντός 10 ημερών, άπαξ άνελθουσα ε(ς 2 εβ-
δομάδας. Συντέμνεται δέ η διάρκεια αύτη*
διότι, αν 6 ΪΙβμ^ δια της άποζηράνσεως μό-
νον του εζωτ. άκουστ. πόρου συνέτεμε ταύ-
την άπό 5 — 6 εβδομάδων είς 2 — 4, ημείς
δια της άπομυζη'ϊεως ΙτιεκτεΙνομεν την ξηράν
ταντην ϋεραπείαν και πέρα τον τνμηάνον,
ίφ* δλον τό μίσον ονς, ως δύναταί τις να
πεισθή άπό της ποσότητος του άπομυζωμένου
εξιδρώματος* αύτη εστί πολλάκις τοιαύτη
ώςτε δέν δύναταί τις να πιστεύση δτι προέρ-
χεται μόνον άπό του κύκλου του τύμπανου,
άλλ' ίτι τό μαστοειδές άκρον ύπήρξεν η μεγα-
λειτέρα αύτου δεξαμενή.
Είτα ό κ. Μεξχαάρης εκθέτει ηερυηώ'
σεις τινάς ένδιαφεροόβας άλλοτρίων <τω-
μάτωτ χοϋ κολεοϋ.
θ. Άχεστορϋης, — Διά τήν δευτέραν
περίπτωσιν ά^ιον σημειώσεως είναι ή αν-
τοχή του κηρίνου πεσσού έπΙ 50 ολόκληρα
έτη, διότι &ν ήτο έκ μετάλλου ή άλλης
τινός οργανικής ουσίας, τάχιστα ήθελε
διαβρωθή ύπό τών έκκρινομένων υγρών.
*4ν. Χρηστίδης. — Ακριβώς διά τήν
δευτέραν περίπτωσιν έχω νά προςθέσω
δτι έν ταϊς έπαρχίαις, δπου διασώί,εται
περισσότερον ή αρχαία Ιατρική, γίνεται
μάλλον χρήσις τοιαύτης θεραπείας. Διότι
αναφέρεται παρά τοις άρχαίοις. Ιδίως δέ
παρ' Ίπποκράτει ()ΐ\τώς περί χρήσεως
καρπών, ώς μήλων κτλ. προς τοιούτους
σκοπούς. Ενθυμούμαι δέ δτι έν Τραπε-
ζούντι πρό ετών πολλών απήντησα πά-
σχουσαν, ήτις είχε κάμει χρή<ίιν μήλου
προς θεραπείαν προπτώσεως της μήτρας.
Τό μήλον είςαχθέν πρό μηνών, εΐχεν ήδη
περιέλθει εΙς πλήρη σήψιν καΐ προυκάλει
έκκρισιν δύςοσμον.
Μανουηλζδης. — Τό δεύτερον άλλό-
τριον σώμα ενδιαφέρει κυρίως διά τό μα-
κρόν χρονικόν διάστημα της έν τφ κόλπφ
διαμονής, άλλως αλλότρια σώματα ποι-
κιλώτατα ανευρίσκονται συχνάκις έν τφ
κολεφ γυναικών. Ενθυμούμαι γαλλίδα
φέρουσαν πεσσόν έκ ^ύλου σκληρού λει-
ανθέντος άπό ι$ ετών. Έτέραν γραΐαν
φέρουσαν πεσσόν κοινόν, δςτις δμως ένε-
κα συρρικνώσεως τού βλενογόνου τού
κολεού ώς έκ τής ηλικίας συνεκρατειτο
τόσον Ισχυρώς, ώςτε μόνον διά χειρουρ-
γικής επεμβάσεως έ^ήλθεν.
Μερταάρης. — Ό κόλπος φαίνεται συ-
χνάκις άνεχόμενος τά αλλότρια σώματα,
δταν μάλιστα ταύΐα έχωσι λείαν τήν έπι-
φάνειαν καΐ δέν είναι πορώδη. Πολλάκις
δέ παρετήρησα τοιαύτας περιπτώσεις.
ΣΥΝΕΔΡΙΑ ^'
10 Ιανουαρίου 1901.
Προεδρία Αν. ΧΡΗΣΤΙΔΟΤ
Ό κ. ΠαηαπΗολάου αναφέρει πάσχον-
τα Ιη μέθης ωτίτιδας μετά ηνρετοϋ, ένθα
ή άπομύΐ,ησις ήρκεσε καΐ τόν πυρεττόν νά
άρη καΐ τήν ϊασιν νά έπιταχύνη μεγάλως,
έπελθούσαν εντός 3 ήμερων.
Ό κ. Μανονηλίδης άναγινώσκει άνα-
Ηοίνωσιν ηερί τής έηηρείας τοϋ έΐείον
μιάσματος έηΐ τοϋ στομάχου.
Ακολούθως ό κ Πρόεδρος εκθέτει τήν
γνώμην τής επιτροπής περί προτάσεως
τού κ. Γαδριηλίδου έχουσαν έν περιλή-
>1/ει ώς έ^ής:
«ΔΙς τού έτους, ήτοι έν αρχή καΐ τφ
τέλει τής περιόδου τών συνεδριών νά
άπαγγέλληται έν είδικζ συνεδρίςι τού
Συλλόγου καΐ έ^ ονόματος τής Βιολογι-
κής Επιτροπής σοβαρά επιστημονική πρα-
γματεία γενικού διαφέροντος καΐ σχέ-
σιν έχουσα προς τάς βιολογικάς έπιστή-
124
ο ΕΝ ΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΟΤΠΟΛΕΙ ΕΛΛΗΝΙΚΟΣ ΦΙΛΟΛΟΙΊΚΟΣ ΣΥΛΛΟΓΟΣ
μας των τε αρχαίων καΐ χ&ν νεωτέρων.
01 άνακοινοόμενοι νά ήναι εΐ δυνατόν ό
Πρόεδρος ή ό Γραμματεύς ή καΐ κωλυο-
μένων τούτων &λλα μέλη τής Επιτροπής
εκλεγόμενα διά μυ<ίτικής \)τηφοφορίας.
ΣΥΝΕΔΡΙΑ ^Α'
17 *ΙανουαρΙον 1901
Πραίδρία Αν. Χρηςτιδογ
Ό κ. ΜανονηλΙδης λέγει τά έ^ής ηερί
τών ίηιηοΧαζονσΛν νόσων:
Ή χατα την παρουσαν χειμβρςνην πιρ{οδον
άναφανεϊσα γρίππη πολλά τα άξια σημιιώ-
σιως παρέσχβ, πολλαΐ δί έκ των ημετέρων
περιπτώσεων ηδύναντο να χρητΐ(χεύσωσιν ως
θέ[χατα [Λερικωτέρων μελετών. Κατά την έσπέ«
ραν ταύτην θέλω περιοριιθη είς γενικότητας
τινας σκοπόν έχουσας να καθορίσωσι μάλλον
τόν έπιδημικόν χαρακτήρα του παρόντος χει-
μώνος. Περί της ενάρξεως ττίς έν λόγφ έπιδη-
μ{ας σημειωτέον βτι από της δευτέρας δεχα-
πενθημερίας του παρελθόντος Δεκεμβρίου ή
γρ(ππη ελαβεν ίπιδημικόν χαρακτήρα. Αι
πλείσται δΐ τών περιπτώσεων αϊ καΐ εντονώ-
τεραι παρετηρήθησαν κατά τό τέλος του ε(-
ρημένου μηνός καΐ κατά τάς αρχάς του τρέ-
χοντος, ακριβώς δτε ή πόλις ημών εκαλύπτε-
το υπό τι5ς χιόνος. ΚαΙ αϊ πλείσται μίν περι-
πτώσεις ϊσχον ώς γενικούς χαρακτήρας τους
εξίζ* ρ^Υ'ίΟ μβτά πυρετού, πόνους κατά την
όσφυν καΐ κατά τόν θώρακα καΐ (δίως κατά
την ώμοπλάτην, πόνους κατά τά άκρα (άρ-
θραλγίαι καΐ μυαλγίαι), κατάρρου; φαρυγγι-
κούς, λαρυγγοτραχειακούς η βρογχικούς και
γαστροεντερικούς. Ό πυρετός εις τινας περι-
πτώσεις έκυμαίνετο μεταξύ 39^ καΐ 40^, είς
τάς πλείστας δμως μεταξύ 37® καΐ 38^,5.
Ή καθόλου πυρετική έξέλιξις βραχεία, η δέ
άνάρρωσις μακρά μετά γενική; καταπτώσεως
τών δυνάμεων καΐ {διως νευρικής ατονίας.
Ώς ιδιαιτέρους έντοτρισμούς κατά μέν τό
άναπνευστικόν σύστημα δέν παρετηρη'τα σχε-
τικώς πολλούς* έκτος περιπτώσεων τίνων πνευ-
μονίας δίν ανευρίσκω τάς πνευμονικάς έκείνας
συμφορήσεις, αίτινες ήσαν τόσον συχναί έν
άλλαις έπιδημίαις. Κατά δέ τόν γαστροεντε-
ρικόν σωλήνα σημειωτέον ώς συχνήν έντόπισιν
την έντεροκωλΐτιν, ,ητις επιπλοκή πλειστάχις
παρέτεινε τά πυρετικά φαινόμενα. Αύτη δέ
πρέπει νά άναζητηθη μετά προςοχής, διότι
άλλως δύναται νά παρέλθη απαρατήρητος.
ΑΙ κενώσεις είναι λίαν δύςοσμοι καΐ παρουσιά-
ζουσι βλένας, ή κοιλία καθόλου είναι επώδυ-
νος κατά την ψηλάφησιν, ΐδί^ κατά τά υπο-
χόνδρια καθ* δλην τήν διαδρομήν του παχέος
έντερου. Τέλος υπάρχει ανορεξία πλήρης, έπΙ
πλέον δέ αϋπνία καΐ λειποθυμίαι. Πάντα δέ
τά φαινόμενα ταΰτα ου μόνον δέν ένδίδουσιν
είς τήν κινίνην καΐ τά συνήθη άντινευρικά,
άλλα καΐ επιτείνονται* ένδίδουσι δέ μόνον εΙς
επανειλημμένα ελαφρά καθάρσια καΐ τάς έν-
τεροκλύσεις.
Ώς προς τά δργανα τής κυκλοφορίας παρε-
τήρησα περίπτωσιν γαγγραίνης ξηράς του άνω
άκρου καΐ γνωρίζω παρομοίαν περίπτωσιν
κατά τό κάτω άκρον παρατηρηθεϊσαν υπό συν-
αδέλφου. Έν άμφοτέραις ταύταις ταίς περι-
πτώσεσιν ή πάθησις προςέβαλε γυναίκας ηλι-
κίας μεταξύ 50 και 60 ετών. Έν τη ημετέρα
περιπτώσει υπήρχε καΐ σάκχαρον είς τά ούρα.
Κατά τους λόγους τής ασθενούς πρό τής γρίπ-
πης αυτής δι* ουδέν παρεπονεΐτο, επομένως
προέκειτο περί διαβήτου λανθάνοντος, δςτις
βεβαίως και παρεσκεύασε τό έδαφος είς τό
μολυσματικόν νόσημα. ΑΙ τοιαΰται γάγγραι-
ναι ένεκα τής γρίππης δέν φαίνονται συ-
χναί. Ό λνίά&Ι έν τγ) παθολογία του ΟΙΐ&Γ-
ΟΟΐ καΐ ΒοΐΙϋΙίαΓά ούδεμίαν ποιείται περί
αυτής μνείαν. Παρομοίαν περίπτωσιν γαγ-
γραίνης ολοκλήρου του κάτω σκε'λους παρε-
τήρησα άλλοτε έν Λυών, έν τη χειρουργική
κλινική του ^β^)0ι11αγ. Επιπλοκής εκ τών
νεφρών και του ήπατος παρετήρησασπουδαιο-
τάτην περίπτωσιν μετά του συναδέλφου κ.
Σγουρδαίου.
Ό ασθενής ετών 45 και αλκοολικός την
τρίτη ν ήμέραν τής γρίππης ήτθχνθη ίσχυ-
ράν όσφυαλγίαν, ή δέ έξέτασις άπέδειξεν έν
τοις ούροις τήν παρουσίαν ί^ανοΰ ποσού λευ-
κώματος. Τήν επαύριον άνεφάνη και ίκτερος,
τό δέ ήπαρ ήτο λίαν διωγκωμένον καΐ έπώδυ-
νον 6 ίκτερος ητο βαθύχρους μετά τών συνή-
θων χολοχρωστικών ουσιών και δή μεγάλης
ποσότητος ούροχολίνης έν τοις ούροις. Μετά
ΒΙΟΛΟΓΙΚΗ ΕΠΙΤΡΟΠΗ (ΣΓΝΕΔΡΙΑ Ι^Β')
125
τινας ημέρας ίπηλθβ βελτίωσίς τις εν τγ) κατα-
στάσβι του ασθενούς, άλλ' αύτη ητο πρόςκαιρος
καΐ ό θάνατος έπηλθε (χετα φαινομένων γενι-
κής τοζαιμίας και καρδιακού κολλάψου.
*Ως σττανίαν έκδήλωσιν της παρούσης έπι-
ίημίας παρετηρησα πάρα δύο άδελφοίς μικρας
ηλικ{ας εξάνθημα οστρακιοειδές καθ' δν και-
ρόν ή μήτηρ αυτών προςεβάλλετο υπό της
συνήθους μορφής της γρίππης. Τό εξάνθημα
τούτο συνδεόμενον και υπό φαρυγγίτιδος κατ'
έπιπολην νεκρωτικής μετά ψευδομεμβρανών
κατά τας άμυγδαλας παρηλθεν εντός 48 ωρών
μόλις παρασχόν άσημαντον λεπίδωμα' η φα-
ρυγγϊτις επίσης εύκολώτατα ένέδωκεν εΙς τινας
αντισηπτικούς γαργαρισμούς, ή δέ θερμοκρα-
σία δίν υπερέβη τους 38®, Δύο δέ άλλοι παί-
δες της αύτης οικογενείας έμειναν άθικτοι ώςεί
μαρτυρουντες κατά πάσης ύποθέσεω; πραγμα-
τικής οστρακιάς.
Τέλος σημειωτέον ότι αΐ ρινοφαρυγγίτιδες
ήσαν συχνόταται, ενίοτε δε έπεπλάκησαν υπό
σοβαράς διπλής πυορροϊκης επιπεφυκίτιδας .
ΣΤΝΕΔΡΙΑ ι^Β
24 Ιανουαρίου 1901.
Προεδρία Αν. ΧρηΣΤΙΔΟΤ
Ό Κ. 2Γ. 'Αηέξης παρουσιασθεί φορητό ν
έ§ άργιλλίου πτυελοδοχεΐον του Βθγπ-
Ιιβίιη.
Ό κ. Νούλης παρατηρεί δτι τό πτυε-
λοδοχεΐον τοϋτο θά ήτο εύχρηστότερον,
&ν είχε τό <ίχήμα πεπλατυσμένον, ώςτε
νά φέρηται ευκόλως έν θυλακίω.
Ό κ. θ. 'Αχεατοζίδης λέγει δτι ή Επι-
τροπή πρέπει νά συστήση αυτό δημοσίςι
εΙς τους προςερχομένους εΙς τόπους δη-
μοίίίων (Συναθροίσεων, ένθα συνήθως πα-
ρατηρεί ης δη τό κοινόν πτύει άδιαφό-
ρως έπΙ του δαπέδου.
Ό κ. Νούλης συνιστ^ξΐ νά γίνη λόγος
δπως τεθώσι πτυελοδοχεΐα έν ταΐς αίθου-
σαις των σχολών.
Ό κ. 'Αηέ^ης παρατηρεί δτι πάντοτε
προς διάδοσιν καΐ γενίκευσιν τοιούτων
υγιεινών αντικειμένων έν άρχζ υπάρχει
δυσκολία τις, διότι π. χ. έν τή περιπτώσει
ταύτη σοδαρώς άποφεύγουσι τήν χρήσιν
ϊνα μή ώσι φανεροί, οΐ δέ μή πάσχοντες
Ινα μή παρε^ηγώνται. Άλλα καΐ δέν εί-
ναι αδύνατος ή διάδοσις, διότι άμα παρ-
έλθη ή πρώτη ' έντύπωσις, τό ώφέλιμον
επιβάλλεται. Ή δέ τιμή είναι μικρά, δσον
δέ διά τό σχήμα, φαίνεται δτι προετιμήθη
τοϋτο διά τήν εύρυχωρίαν τής χοάνης.
Βεβαίως δέ καΐ ώς προς τούτο θέλει επ-
έλθει βαθμηδόν ή δέουσα βελτίωσις. Τέ-
λος μή λησμονώμεν δτι ή περί τήν κατα-
σκευήν επιμέλεια καΐ ακρίβεια τοιούτων
αντικειμένων δέν πρέπει νά θυσιάξηται
χάριν τής εύτελείας τής χρηματικής ά^ίας,
διότι άλλως καθίστανται επιβλαβέστατα.
Ό κ. θ. ΆπεύχοζΙδης ύπομιμνησκει δη
έν Ευρώπη καΐ έν τοις δημοσίοις λου-
τροίς ύπάρχουσι πτυελοδοχεία έπΙ τών
τοιχωμάτων έν εΤδει οπών, δπως πτύω-
σιν οΐ λουόμενοι και μή μολύνωσι τό
ύδωρ τών λουτρών, ένθα πολλοί οί λουό-
μενοι.
Ό κ. Παηαν^Ηολάον αναφέρει δτι ανέ-
καθεν συνηθίί^ει νά συνιστ(]ΐ εΙς τους πε-
λάτας αύτοΟ, τους πάσχοντας έκ μολυ-
σματικής νόσου, δπως φέρωσι φιαλίδιον
εύρύστομον διά τά πτύελα, άπαγορεύων
αύτοίς νά πτύωσιν εντός [!>ινομάκτρου.
Ευρίσκει δμως δη τό παρόν μετάλλινον
πτυελοδοχεΐον είναι πολύ άνώτερον καΐ
πράγματι ά^ιοσύστατον. Προςθέτει δέ δτι
έν Γερμανίςι επιβάλλεται ύπό τών δη-
μαρχιών δπως εύρίσκωνται πτυελοδοχεία
πολλά καΐ έν τοΙς δημοσίοις κήποις καΐ
περιπάτοις.
Ακολούθως ό κ. Άν. Χρηστίδης εκθέ-
τει περίπτωσιν γρίηηης μετ έγκεφοΛ^πών
άΐλοιώσεων έχουσαν ώς έξης;
Ό ά'ίθενης Γ. Δ., 22 ετών, επανήλθε τη
28 παρελθόντος Δεκ8(Λβρίου εΙς τό Έθνικόν Νο-
σοκομείον παραπονούμενος δτι από 4 ημερών
έχει πυρετόν, κεφαλαλγίαν, βήχα έλαφρόν,
πόνους [χελών, ζάλην καΐ ναυτίαν.
Κατά την έζίτασιν έκτος καταρροϊκών ρόγ-
χων ουδέν έτερον έν τοις πνεύμοσιν. Αλκοο-
λικός δίν ητο ούτε συφιλι^ικός. Ό πυρετός
κατέπεσε ταχε'ως, άλλ' από της δευτέρας
ημέρας παρετηρήθη βραδυγλωσσία τις κα
ι
126
ο ΕΝ ΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΟΥΠΟΛΕΙ ΕΛΛΗΝΙΚΟΣ ΦΙΛΟΛΟΓΙΚΟΣ ΣΥΛΛΟΓΟΣ
συγχρόνως άδυνα(χία χβιρών καΐ ποδών. Την
τρίτην ήμέραν τα φαινό(Χ6να ήσαν έντονώ-
τιρα, ή δβζια χεΙρ ασθενεστέρα της αριστε-
ράς, επΙ πλέον τά τε άνω άκρα καΐ τα κάτω
την (χΐν αΓσθησιν είχον άκεραι'αν, την $έ κι-
νητικότητα ούχι'* δ ασθενής περιεπάτε•. τρέ-
(χων καΐ ελαφρώς κά(χπτων τόν κορ|χόν, ώςεί
ητο οίνοβαρής. Τό φαινό|χενον τών γονάτων
φυσιολογικόν^ εν δΐ τοις οφθαλ(χοϊς αϊ κόραι
έλειτούργουν καλώς, και η δρασις ητο άκεραία.
Μετά 8 ημέρας ή κατάστασις αυτή ηρζατο
βελτιούμενη βαθμηδόν, την δε 30^^ από της
είςόοου εξηλθεν ό ασθενής τελείως υγιής.
Φαινόμενα εκ του νευρικού συστήματος πα-
ρατηρούνται ούχΙ σπανίως και εν τη γρίππη
καΐ αναφέρονται περιπτώσεις μετ' εγκεφαλι-
κών αλλοιώσεων. Έν τη ημετέρα περιπτώ-
σει επίσης εσκέφθην δτι ελαβον χώραν τοιαυ-
ται αλλοιώσεις, δτε άνέγνωσα έν τη δβΠίαίηβ
Μβάίοαίβ (Άρ. 52, 1900) περίληψιν μελέ-
της, ης τό πρωτότυπον ανήκον εΙς τόν ΟαΙΙ-
ΐηαηη έδημοσιεύθη έν τη ΝβαΓΟί. ΟθηΐΓβΙ-
1)1αΙΙ, 1 Αυγούστου 1900. Ό κ. ΟιιΙΙπιαηη
δημοσιεύει δύο περιπτώσεις, ων ή μία είχε
τα επόμενα συμπτώματα. Ό ασθενής Ιδ^^'ΐ^
την Αψ εβδομάδα μετά τήν προςβολήν της
γρίππης ήσθάνθη άδυναμίαν μεγάλην ε (ς τήν
δεζιάν κνήμην, έδυσκολεύετο επίσης είς τήν
χρησιν του ομωνύμου βραχίονος. Εντός 15
ήμερων ή αδυναμία ηΰςησε, προςεβλήθη δΐ
και τό άριστερόν άκρον, ούτως ώςτε τό βά-
δισμα ητο δυςχερίς και δτε εστηρίζετο έπΙ
βακτηρίας* ό ασθενής έβάδιζεν ακριβώς ώς
οί μέθυσοι. Συνυπήρχε τε'λος ζάλη, καΐ πά-
ρεσις οφθαλμικών τίνων μυών* ακολούθως
ήρζατο ή βελτίωσις και εντός 15 άλλων ήμε-
ρων έπηλθεν ϊχσις πλήρης. Έν τη δευτέρα
περιπτώσει ή ασθενής 54 ετών προςβληθείσα
υπό γρίππης τόν Δεκέμβριον 1899 κατείχετο
μετά ταύτα υπό νευρικής αδυναμίας καΐ δια-
ταραχής της λαλιάς, μή δυναμένη νά άρ-
θρωση ώρισμένας λέγεις. *Η ασθενής αύτη
παρεπονεϊτο ίδίως δι' άδυναμίαν του δεζιοϋ
ημιμορίου* κατά Μάρτιον δΐ του 1900 κατε-
λήφθη αίφνιδίως υπό γενικής αδιαθεσίας ακο-
λουθούμενης υπό εμέτων, οίτινες έπανελαμ-
βάνοντο καθ*εκάστην πρωίαν τακτικώς. Μετά
δύο μήνας κατελήφθη υπό σφοδρότατης κε-
φαλαλγίας, δτε καΐ ή του δεζιου ήμψορίοίί
πάρεσις μετεβλήθη ε(ς τελείαν ήμιπληγίχν
μετ* έπαισθητης ελαττώσεως καΐ της αΙ^η-
τικότητος* προςέτι πλην της δυσκολίας της
λαλιάς είχε βραγχνήν τήν φωνήν καΐ ίυς-
καταποσίαν* έκ τών οφθαλμών ουδέν. ΤΛος
μετά 15 ημέρας άπέθανεν ή ασθενής. .
Ή ημετέρα περίπτωσις ούσα ελαφρότερα;
μορφής παρομοιάζει τη πρώτη του κ. ΟΐΐΙ-
Ιπΐ&ηη, δςτις άπέδωκεν αυτήν κατά συμπέ-
ρασμα λογικόν εΙς οζείαν έγκεφαλίτιν κιτα
τήν οπισθίαν μοϊραν τής βάσεως έντοπισθείσαν
καΐ άπολήζασαν είς Γασιν, τήν δε δευτέρχν
και βαρυτέραν, καίτοι μή δυνηθείς νά νεκρο-
τομήση, θεωρεί ώς αποτέλεσμα έγκεφαλίτιδος
αρχικώς τοπικής είτα δΐ επεκταθείσης εις τας
γειτονικά ς χώρας τής οπίσθιας μοίρας τής
βάσεως.
Ή έν το> έμφ παθολογικω τμήματι επιδη-
μία τής γρίππης είχεν έν γένει χαρακτήρα η-
πιον. Κυριώτερα δέ φαινόμενα ήσαν ζάλη,
ναυτίαι, εμετοί, κεφαλαλγίαι, πυρετός συνή-
θως ανερχόμενος μέχρι 38 ^ σπανίως δΐ μέχρι
40^ καΐ 40^,5, πόνοι τών μελών καΐ οσφυαλ-
γία, ποτΙ δυςκοιλιότης καί ποτέ ελαφρά εύ-
κοιλιότης. Συνήθης μορφή ητο ή θωρακική
μετά βρογχίτιδος, βρογχοπνευμονίας ή καθα-
ράς πνευμονίας. Έν τινι μάλιστα περιπτώσει
έπήλθον κχΐ ίσχυραΐ αποχρέμψεις αίματος
καθαρού. Λεύκωμα έν τοίς ούροις παρετηρήθη
καί έν προηγουμέναις έπιδημίαις, τήν φοράν
δε ταύτην δίς μόνον* άπαζ δέ βαθύς ίκτερος».
Νούλης. — 01 συγγραφείς παρετήρησαν
μικράς αιμορραγίας εΙς τάς κοιλότητας
του εγκεφάλου, <$χεδόν έκχυμώ<$εις και
μικράς φλογιβηκάς επεξεργασίας, δι' ων
εξηγούνται αΐ παραλύσεις. Ενθυμούμαι
ασθενή παθόντα Ισχυράν γρίππην φαρυγ-
γολαρυγγικήν μετά πυρετού 4^^ ολιγοή-
μερου* τήν ιοη^ ήμέραν επήλθε παράλυ-
σις του εξωτερικού ορθού τού αριστερού
οφθαλμού, ήτις κατόπιν Ιάθη τελείως.
^;γνεδρια Ι^Γ'
31 * Ιανουαρίου 1901.
Προεδρία ΑΚί ΧΡΗΣΤΙΛΟΓ
Ό γραμματεύς άναγινώσκει περιγρα-
ΒΙΟΛΟΓΙΚΗ ΕΠΙΤΡΟΠΗ (ΣΥΝΕΔΡΙΑ Ι^Δ')
127
φήν περιπτώ<5εα)ς άμανρώσεως τελείας
μετά της νεκροτομίας 6ταλε\6αν ύπό του
κ. Γ. Ταιραγγέλου εσωτερικού Ιατρού τού
Εθνικού Νθ(ίοκομείου έχουσαν ώς έ^ής :
Α. Δ... έκ Προύσης, εγγα(χος, ετών 38,
υφαντής. Προςήχθη έν τω ήμετέρω Νοσοκο-
μβίφ τνί Ιΐτΐ Ίουλίου 1900, έν πληρει άσυ-
ναρτησίο»: καΐ παραληρήματι. Παρουσίαζεν
έλαφραν πάρεσιν του δεξιού ημιμορίου του
σώματος καΐ τελείαν άμαύρωσιν. Έκ των λοι-
πών συστημάτων ουδέν σχεδόν παρουσίαζεν.
Τυ) 7τϊ Αύγουστου, έγένετο οφθαλμοσκοπική
ιξέτασις παρά του οφθαλμολόγου του ημετέ-
ρου Νοσοκομείου κ. Α. Τράντα, ήτις άπεκά-
λυψιν άρχομένην άπόχρωσιν της οπτικής θη-
λής {δία έκ τών ινδον.
Ή αύτη κατάστασις της ασυναρτησίας καΐ
του παραληρήματος μετά φαινομε'νων προϊόν-
τος μαρασμού έξηκολούθησεν έπΙ 5 περίπου
μήνας, δτε τη 14!) Δεκεμβρίου, ύπε'κυψεν ιίς
άριστεράν βασικήν πνευμονίαν.
Ή νεκροτομία, γενομένη ύπό του ίατρου του
ημετέρου Φρενοκομείου κ. Άποστολίδου, απε-
κάλυψε τά έξης : ή σκληρά μήνιγξ ήτο λίαν
πεπαχυμένη. Μεγάλη εγκεφαλική συμφόρησις.
*Άφθονον έγκεφαλικόν ύγρόν ώςεί έγκεκυστω-
μένον έπι της αριστεράς κινητικής ζώνης καΐ
αιμορραγίαι τριχοειδείς.
Άθηρωμάτωσις τής βασικής αρτηρίας του
εγκεφάλου καΐ τών πρωτευόντων αυτής κλά-
δων. Κατά τό άριστερόν ήμισφαίριον μέγα
χάσμα δπερ κατελάμβανε τήν βάσιν του β'
επιμήκους μετωπιαίου γύρου μέχρι τής έ'λι-
κος του ΒΓΟΟα. Εις αμφότερους τους ίνια-
κούς λοβούς απώλεια εγκεφαλικής ουσίας έκ
νεκρώσεως, δίκην χασμάτων, καταλαμβανόν-
των αριστερά μεν άπαντα τόν (νιακόν λοβόν
κατά τήν έξωτερικήν αύτου έπιφάνειαν, δεξιά
δέ μένει αβλαβές μικρόν τι μέρος τής γωνίας
του Σνιακου λοβού. Εναποθέσεις τιτανωδών
αλάτων κατά τάς μαλακυνθείσας χώρας του
αριστερού Εδίως ίνιακου λοβού. Ή εσωτερική
επιφάνεια του αύτου λοβού ώς χ,χί οι άτοα-
κτοεοείς και γλωσσοειδείς γύροι αμφοτέρων
ήσαν ακέραιοι, πλην του αριστερού σφηνοει-
δούς, ον ή μαλάκυνσις είχε κατά τό πλείστον
καταστρέψει.
Ό κ. Πρόεδρος συμπληρών τήν περι-
γραφήν ταύτην αναφέρει δτι ό περί ού ό
λόγος αποθανών ούτε άλκοολκ^μόν ειχεν
οΰτε σύφιλιν.
ΣΥΝΕΔΡΙΑ ι,Δ'
7 Φεβρουαρίου 1901
Προεδρία Αν. ΧρΗΣΤΙΔΟΥ
Ό κ. ΠαηανίΗολάον παρου($ιά^ει ασθε-
νή όθωμανόν 55 ετών περίπου πά(ίχοντα
άπό πολλού έκ πολλαπλών Ινωδών πο-
λυηόδων τής δεξιάς [οινικής κοιλίας καΐ
χοάνης, οϊτινες διά τού χρόνου έπήνεγ-
κον σημαντικήν παραμ6ρφω(ίιν τών εξω-
τερικών καΐ εσωτερικών (οινικών τοιχω-
μάτων έπεκτεινομένην μέχρι τής μετω-
πιαίας χώρας. Ό κ. Παπανικολάου επιφυ-
λάσσεται νά παρουσίαση αυτόν καΐ βρα-
δύτερον μετά τήν δέουσαν θερ(χπείαν,
έφ* ής έλπίί,ει μεγάλην βελτίωσιν καΐ τής
είρημένης διατροφής πλην τής αποκατα-
στάσεως τής αναπνευστικής λειτουργίας
τής ^ινός, ήτις μέχρι τούδε διατελεί τε-
λείως πεφραγμένη.
Ό κ. ϋ. 'Ληέρης ί,ητεϊ πληροφορίας
περί τού τελευταίως παρατηρηθέντος θα-
νάτου λυσσοδήκτου τινός έκ Ταταούλων,
δςτις ειχεν ύποβληθή καΐ εΙς τήν προφυ-
λακτικήν διά τού άντιλυσσικού ορρού θε-
ραπείαν.
Νούλης. — Ειδον τόν αποθανόντα τήν
προτεραίαν τού θανάτου (5 Φεβρουαρίου)
έν συμβόυλίω μετά τής Α. Ε. τού Ζωη-
ρού πασά καΐ νομίϊ,ω δη είμαι εΙς θέσιν
νά παράσχω καλάς τινας πληροφορίας. Ό
παθών διδάσκαλος τό επάγγελμα τήν
έσπέραν τής 19 Ιανουαρίου 190 1 κατήρ-
χετο έκ Ταταούλων, δτε κύων τις καθ' ό-
δόν χωρίς νά πατηθή ή νά λάδη άφορμήν
τίνα επετέθη κατ' αυτού καΐ έδηξε τήν
κνήμην τό δήγμα έπήνεγκε καΐ μικράν
αίμορραγίαν, τόσον ώςτε εδέησε νά γίνη
καΐ μικρά τις περίδεσις αντισηπτική. Τζ
22 Ιανουαρίου 1901 ήτοι τήν τετάρτην
ήμέραν άπό τής δήξεως κατά σύστασιν
τού Ιατρού αυτού ό παθών μετέβη εΙς τό
ενταύθα αύτοκρατορικόν λυσσιατρεϊον
128
ο ΕΝ ΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΟΓΠΟΛΕΙ ΕΛΛΗΝΙΚΟΣ ΦΙΛΟΛΟΠΚΟΣ ΣΤΛΛΟΓΟΣ
καν υπεβλήθη τακτικώς εΙς τάς ένέ<5εις
του άντιλυ<$(ίικού όρροΟ* ό κύων δή^ας
κατόπιν καΐ ^αλακτοπώλην τινά έφονεύ-
θη καΐ υπεβλήθη εΙς τήν δέου<ϊαν έξέλεγ-
§ιν, ής αγνοείται είςέτι τό άποτέλε<5μα.
Τά φαινόμενα της έκδηλώ<$εως της λύ<$-
<5ης παρετηρήθη(ίαν κυρίως τήν 4 Φε-
βρουαρίου άλλα καΐ τό έ<$πέρας της 3
Φεβρουαρίου έφάνη έχων διέγερσίν τίνα,
Ιόως εύρκίκόμενος ύπό τό κράτος του
φόβου, ό δέ προςκληθείς Ιατρός περιω-
ρίίϊθη τότε νά τον καταπραΰνη. Τήν 4
Φεβρουαρίου πρωΐαν ή φωνή ήτο ήλλοι-
ωμένη καΐ βραχνή καΐ παρηγγέλθη νά
κάμη λουτρόν χλιαρόν ακολούθως τά
φαινόμενα ηΰ^η(ίαν εΙς έντα<$ιν. Τήν 5
Φεβρουαρίου δτε έγ-ένετο τό <5υμβού-
λιον, τά κάτω άκρα τ\6αν παρετικά, έ^
ού δυςκινη(ίία μεγί<5τη, υπήρχε δυςκατα-
ποσία τις τοΟ ύδατος, ή δέ διάνοια ήτο
καλή. Ό θάνατος επήλθε μετά 48 ώρας
έκ παραλύ(ίεως τής καρδίας. Έν τζ περι-
πτώσει ταύτη ά^ια σημειώσεως είναι ή τα-
χεία έμφάνισις των συμπτωμάτων, ή σχε-
τική έλλειψις τής ύδροφοβίας καΐ ή υπερο-
χή τών παραλυτικών φαινομένων.
Ό κ. Πρόεδρος παρατηρεί δτι σπανιώ-
τατα έπήρχοντο θάνατοι μεταξύ τών θε-
ραπευομένων έν τφ λυσσιατρείψ έπΙ τής
διευθύνσεως του Ζωηρού πασά, οΐ ολίγοι
δέ ούτοι άπέθανον, διότι εΐχον προςέλθει
βραδύτατα, τινές δέ ήσαν λυκόδηκτοι. Τήν
δέ παραλυτικήν ταύτην μορφήν ό Ζωηρός
πασάς θεωρεί ώς τήν δεινοτάτην καΐ
σπανιωτάτην μορφήν, άπα^ παρατηρήσας
αυτός.
ΣΥΝΕΔΡΙΑ ΙχΕ'
14 Φεβρουαρίου 1901.
Προδδρία Αν. ΧΡΗΣΤΙΔΟν
Ό Κ. 2Τ. Κελαϊδίτης περί έπιπολαζου-
σών νόσων εκθέτει ηερίητωαιν δηλητη'
ριάαεως έκ φανικοϋ οξέος έχουσαν ώς
Κοράσιον εξαετές πρ.οςεβλήθη εξ οστρακιάς,
ήτις διελύθη εντός ολίγων ημερών εξαλειφθέν-
των του τε εξανθήματος και του ττυρετου*
κατά τήν περιοδον ταύτην ευρέθη άπαξ καΐ
λεύκωμα έν τοϊς ουροις. Μετά τινας ί(χως
ημέρας τό κοράσιον ήρξατο έκ νε'ου να πυ-
ρεσσγ), συγχρόνως δέ καΐ να βήχτί' κατά την
ττερίοδον ταύτην επεσκέφθησαν πολλοί συνά-
δελφοι τήν μικράν ασθενή, διότι τα φαινόμενα
δέν έξηγουντο επαρκώς και ό πυρετός έπέ|Αε-
νεν. ΕΙς έκ τών πρώτων συναδΑφων απεφάν-
θη δτι παρετήρησε ψευδομεμβράνας έν τφ
φάρυγγι, δπερ δέν έπεβεβαιώθη ούτε ύπ'έμου
ούτε υπ* άλλων. Τά ουρά έξετασθέντα και
πάλιν είχον φυσιολογικώς. ΈπΙ τέλους δμως
ήλθεν ε {ς φώς ή πηγή του κάκου άπροςδοκή-
τως, διότι επρόκειτο περί δεξιάς (χέσης πυορ-
ροϊκης ώτίτιδος, ήτις έπι τέλους εληξεν βίς
διάτρησιν του τύμπανου καΐ ώτόρρροιαν αφθο-
νώ τάτην, άτε του κορασίου δντος καΐ κράσεως
χοιραδικής. Τότε παρηγγέλθησαν διαπλύσεις
του ώτός διά βορικούχου διαλύσεως και βύ-
σματα έκ φανικούχου βάμβακος χάριν αντι-
σηψίας. Ακολούθως δμως μετά 10 περίπου
ημέρας παρετηρήθη δτι τά ούρα της πασχού-
σης ήσαν μελανά, οι δέ προςκληθέντες συνά-
δελφοι ήδυνάτουν νά έξηγήσωσι πώς παρή-
γετο ή μελανουρία αύτη.Τά ούρα εξεταζόμενα
δέν ένεϊχον ούτε λεύκωμα ούτε άλλο τι προϊόν
παθολογικόν. Ένφ δμως διήρκει ούτω πως ή
μελανουρία, είς τών συναδέλφων ευρισκόμενος
έν τω φαρμακείφ ένθα ήγοράζοντο τά φάρ-
μακα της πασχούσης πχρετήρησεν δτι ήγορά-
ζετο καΐ βάμβαξ φανικουχος διά τρίτην φο-
ράν προς χρησιν κατά τής ώτορροίας, υπο-
πτευθείς δέ ώς αιτίαν τής μελανουρίας τήν
χρήσιν του βάμβακος τούτου έσπευσε νά απα-
γόρευση τούτο συστήσας άντ' αύτου βορικοΰ-
χον βάμβακα. Παραδόξως δέ από της έπιού-
σης ημέρας τά ούρα ήρξαντο νά άνακτώσι
τήν φυσικήν χροιάν και τήν τρίτην ή(χέρχν
άπό τής απαγορεύσεως κατέστησαν ταχέως
φυσιολογικά καΐ κατά τήν χροιάν.
Π. 'Αηέρης. Ή ίταρατήρησις αύτη είναι
λίαν Λερίεργος, διότι ή δηλητηρίασις έ^ήλ-
θεν έκ μηδαμινής ποσότητος φανικοΟ ό-
^έος, δύσκολο ν δέ ν* άποδοθζ εΙς άλλην
αΙτίαν, διότι τά ούρα οΰτε λεύκωμα ένεϊ-
χον, ούτε άλλο τι εξηγούν τήν τοιαύτην
χρήσιν, περιπλέον δέ ή Γασις έπήλθεν εύ-
ΒΙΟΛΟΓΙΚΗ ΕΠΙΤΡΟΠΗ (ΣΥΝΕΔΡΙΑ Ι^Γ')
159
θύς ώς διεκόπη ή χρίί<5ΐς τοΟ φανικούχου
βάμβακος. Φαίνεται δέ δτι έπΙ δηλητηριά-
βεως διά φανικοΟ ό^έος, ϊνα έπέλθη ή με-
λανούρια δέν απαιτείται ή άπορρόφησις
μεγάλου Λο<5οϋ φανικοΟ ό^έος, δπερ άλ-
λως τε προκαλεί τήν μελανουρίαν έμμέ-
<5α>ς, δηλ. προκοιλεΐ κυρίως ετέρας άπο•
συνθέ<$εις έν τφ αϊματι, α'ίτινες έκκρινό-
μεναι διά τών ούρων χρωματίξουσιν αυτά.
Ό κ. θ. ^Απεατοζϋης φρονεί δτι δέν
είναι άπίθανον νά έπήλθεν ή παραγωγή
αίματίνης έ^ άπο<$υνθέ<$εως τοϋ αίματος
έν καιρφ της οστρακιάς, έ^ ής άποκρινο-
μένης διά των ούρων νά έπήλθεν ή χρώ<$ις
τούτων. Προςθέτει δμως δτι δύναται νά
έ^ηγηθίΐ ή μελανουρία αύτη διά τοΟ φα-
νικοΟ ό^έος, έάν παραδεχθώ τις δτι ή πα-
θολογική κατάστα<$ις των νεφρών είχεν
ήδη ετοιμάσει τό έδαφος διά τής παρελθού-
σης όστρακιώδους νεφρίτιδος. Αμφιβάλλει
δέ διά τήν δράσιν τοΟ μικρού ποσού φα-
νικοΟ ό^έος, διότι ήδη καΐ εΙς τά φυσιολο-
γικά ούρα υπάρχει ποσόν τι φανικοΟ
ό^έος.
Ό κ. Π. *Ιαχρόηαυλος ύπομιμνησκει τήν
μεγίστην άπορροφητικήν Ικανότητα τής
επιφανείας τοΟ μέσου ώτός άφ' ενός καΐ
τήν άφθονωτάτην ώτόρροιαν μετά δια-
βρώσεως τοΟ τύμπανου διά τήν περίπτω-
σιν ταύτην προςθέτει δέ δτι τό έν τφ
βαμβάκι περιεχόμενον ποσόν φανικοΟ
ό^έος δέν είναι άνά^ιον λόγου, διότι ένφ
αΐ Ισχυρόταται διαλύσεις είσΐ 5 Υο» οΐ
φανικοΟχοι βάμβακες ένέχουσι 5 — ίο γ^,
ένεκα δέ τής αφθονίας τής ώτορροίας τό
βύσμα διαβρέχεται τελείως καΐ ένεκα τής
θερμότητος μεταδίδει ευκόλως τό φανι-
κόν ό^ύ εΙς τό άφθονον έκκριμα τό έπα-
νακάμπτον ευκόλως εΙς τό κοίλον τοΟ
μέσου ώτός ένεκα τής διαβρώσεως τοΟ
τύμπανου.
ΠαηανίΗολάσυ. Επίσης φαίνεται μοι
περίεργος ή σχέσις φανικούχου βάμβακος
καΐ μελανουρίας. Έγώ κάμνω συχνοτά-
την χρήσιν φανικούχου βάμβακος, Ιδίως
δέ εΙς τήν (ήνα έπιπωματώσεις κατόπιν
εγχειρήσεων δι'άφθονωτάτου φανικούχου
βάμβακος καΐ ουδέν τοιούτον ένθυμοΟ-
Έλλ. Φίλο). Σύλλογος. Τώιος ΚΙΙ'
μαι. ΕΙς τό μέλλον θέλω Ι^ητήσει πλχ)ρο-
φορίας περί τών ούρων τών πασχόντων,
παρ* οΐς γίγνεται χρήσις φανικούχου βάμ-
βακος.
ΚελαϊδΙτης. 01 νεφροί έν τή περιπτώσει
ταύτη, φρονώ δτι συνετέλεσαν πολύ εΙς
τήν έκδήλωσιν τής μελανουρίας ταύτης,
διότι προςφάτως ακόμη τά ούρα ειχον
παρουσιάσει λεύκωμα. Επίσης σημειωτέον
δτι ή ώτόρροια ήτο άφθονωτάτη, τόσον
ώςτε ή μήτηρ τής πασχούσης ήναγκά|^ετο
νά άνανεώνη τό βύσμα τοΟ ώτός 4*^^^ ι^<3ΐΙ
5»^Κ τής ημέρας. Όθεν παρατηρώ δτι ή
σύγκρισις τής περιπτώσεως ταύτης πρέπει
νά γίνη μόνον προς ετέρας, ένθα ή
ώτόρροια άφθονος καΐ μετά διαβρώσεως
τοΟ τύμπανου, αναπτυχθείσα δέ κατόπιν
οστρακιάς.
ΣΥΝΕΔΡΙΑ ΐ,ς-'
28 Φεβρουαρίου 1901,
ία Αν. Χρηςγιδογ
Ό κ. ΜανονηλΙδης εκθέτει περίπτωσιν
έντερίκής άηοφράξεως ένεκα έλμίνθων
έχουσαν ώς έ^ής:
ΠαρΕτηρησα προ τίνων η[Λΐρών κόρην πίν-
ταιττί, ήτις άπό της προτβραιας παρβπονείτο
δια πόνους κατά την κοιλίαν καΐ 6(χέτους ακα-
τάσχετους καΐ δη χοπρανώδεις. Ή φυσιογνω-
μία έν τούτοις ητο καλή, οΐ σφυγμοί 8έν ύπιρ-
ίβαινον τους 90, ή δέ μήτηρ μοι έζιστόρησι
τά προηγού(χ.6να ώς έξης*
Άπό πολλών μηνών ή μικρά άσθινής πα-
ριπονιίτο δια πόνους περιομφαλικούς έπιρχο-
μίνους ατάκτως καΐ ασχέτως προς την τρο-
φήν. ΑΙ κ6νώσ6ΐς ήσαν άνίκαθιν τακτικαΐ καΐ
ουδέν τό (διαίτιρον έπαρουσίαζον* απαζ μόνον
η δίς ή άσθδνής άπέβαλβ δύο έ'λμινθας. Άπό
4 ή(Λ6ρών οΐ πόνοι έγ•'νοντο διαρκέστ€ροι καΐ
έντονώτιροι, έπηκολούθησαν δέ οΐ ΐ[Λΐτοι, ών
οΐ τ€λ(υταιοι (χετά κοπρανωδών έμεσμάτων.
Ή έπισκόπησις τη; κοιλίας έδείκνυεν έλα-
φρόν μετεωρισμόν καΐ κάτωθεν του ομφαλού
έλαφράς περισταλτικάς κινήσεις κατά τά λε-
Β. Ε. 17
130
ο ΕΝ ΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΟνΠΟΛΕΙ ΕΛΛΗΝΙΚΟ^: ΦΙΛΟΛΟΓΙΚΟΣ ΣΓΛΛΟΙΌΣ
πτα ϊντιρα, όποϊαι παρατηρούνται συνήθως
κατά τας αποφράζεις.
Δια της ψηλαφήσεως ανεύρισκε τις κατά
την χώραν ταύτην δύο η τρεις (χικρούς όγ-
κους (Λεγε'θους φου βρνιθος και ελαστικούς κατά
την πίεσιν, ούχΙ δΐ λείους την έπιφάνειαν. Οι
δγκοι ούτοι καΐ ή κοιλία εν γε'νει ήσαν ανώ-
δυνοι κατά την ψηλάφησιν. Έκ με'ρους των
άλλων οργάνων ουδέν άζιον λόγου.
Ενώπιον της κλινικής ταύτης εΙκόνος ουδό-
λως ά|χφέβαλον δτι προύκειτο περί τολυπών έλ-
[λίνθων έπενεγκουσών σχετικήν έντερικήν άπό-
φραζιν. Έχορήγησα κατ* άκολουθιαν σαντονι'-
νην [Λετά καλο(^ι»ελάνου εΙς δύο δόσεις. Καίτοι
δέ ή πάσχουσα η^χεσε την πρώτην δόσιν του
φαρ(χάκου, έκράτησεν δ(χ.ωςτήν δευτέραν, ήτις
και έπήνεγκε τό ποθού(Λενον άπθτέλεσ(Λα. Την
έπιοΰσαν ϊρ,αθον δτι έζεβλήθησαν τριάκοντα
περίπου σκώληκες, ή δέ πάσχουσα ήδυνήθη
νά λάβγι καΐ ολίγον γάλα χωρίς νά έ(Λε'σγ).
Έζετάσας δέ έκ νέου, ανεγνώρισα τολύπην
σκωλήκων κατά την σιγ(χοειδή κα(χπην του
παχε'ος έντερου, ένφ ή θερ(χοκρασία ητο
37^,5. Έχορήγησα νε'αν δόσιν σαντονίνης
καΐ αϊ έναπολειφθείσαι ελμινθες άπεβλήθησαν
άπασαι, ή 8έ ασθενής έχει καλώς. Την ττερί-
πτωσιν ταύτην έθεωρησα διδακτικήν έττΐ τνί
υποθέσει δτι αν τα πράγματα προυχώρουν
ϊτι (Λάλλον καΐ κατέληγον ε (ς όλοτελή άπό-
φραζιν, ϊσως καΐ ή διάγνωσις ηθελεν άποβή
δυςχερεστέρα καΐ ή θεραπεία έπορ.ε'νω; επι-
σφαλής» .
Ό κ. Π. Κελαϊδίτης αναφέρει δύο πε-
ριπτώ(ίεις άηοψζάξεως έξέλμίνΰ^ων. Έντή
πρώτη περιπτώ<$ει προύκειτο περί γραίας,
ήτις κατελήφθη ύπό πόνων κατά τήν κοι-
λίαν, τυμπανισμοϋ καΐ έμέτων, δηλ. φαι-
νομένων περιτονίτιδος, ή δέ κοιλία ουδέ
τήν έπί>]/αυσιν έδέχετο. Όθεν έν άρχί^
έγένετο απλώς ένεσις μορφίνης. Ακο-
λούθως διά της λ|/ηλαφή<$εως διεκρίνετο
δε^ιόθεν δγκος κινητός, δςτις επελήφθη
ώς όγκος τις της ωοθήκης. Άλλ* ή διαβε-
δαίωσις της θυγατρός της πασχού<5ης δτι
άλλοτε είχε σκώληκας, παρεκίνηβε τήν
δοκιμαστικήν χρήσιν <$αντονίνης μετά κι-
κίνου ελαίου. Πράγματι δέ άμέ(ίως άπε-
βλήθη μεγάλη τολύπη έλμίνθων έκ 2θθ
περίπου, είτα δέ κατά διαλείμματα μικρά
έτερα 300 περίπου καΐ οΰτω μόνον έξη-
λείφθη ό δγκος εκείνος.
Έν τζ δευτέρ(!: περιπτώσει ή πάσχουβα
ήτο χωρική τις έγγαμος πά<$χουσα έ^ έ-
μέτων, καΐ πολλάκις τά έμέ<$ματα ήσαν
κοΛρανώδη. Ό κ. Κελαϊδίτης εΐδεν αυτήν
έν τψ χωρίψ καΐ διά πρώτην φοράν έ(ίκέ-
φθη περί εγκυμοσύνης, καθ' δσον μάλιστα
ήτο νεόγαμος, έχορήγησε δέ μορφίνην
και άντισπασμωδικά φάρμακα, καΐ μή
επερχόμενης βελτιώσεως ήπόρει τί ποιη-
σαι, δτε κατά τίνα έμετον επεβλήθη καΐ
εις σκώλη^. Τοϋτο ήρκεσε διά νά διά-
γνωση τό αϊτιον τοΟ κάκου. Δυςτυχώς
δμως δέν έφερε φάρμακα μεθ' εαυτού,
οδτε ύπήρχον τά κατάλληλα έπι τόπου*
μόλις δέ περιερχόμενος δλον τό χωρίον
καΐ άνευρων έν βοτανοπωλεϊον (άχτάρι•
κον) άνεκάλυψεν έκεΐ είκοσάδα δισκίων
σαντονίνης• ταύτα λοιπόν λειοτριβηθέντα
καΐ χορηγηθέντα ήρκεσαν νά θερ<χπεύ-
σωσι τήν πάσχουσαν δι' αποβολής πολυα-
ρίθμων έλμίνθων.
ΔελαγραμμάχΜΟς. Αί τοιαυται περιπτώ-
σεις κατά τούτο ένδιαφέρουσι κυρίως, δη
πολλάκις αΐ έλμινθ^ίς γίγνονται αϊτιαι σο-
βαρών διαγνωστικών πλανών* διό καλόν
είναι πάντοτε, προκειμένου μάλιστα περί
πτωχών πασχόντων έκ της κοιλίας, νά
σκεφθώμεν περί έλμίνθων. Ένθυμοϋμ(χι
πάντοτε ζωηρότατα τοιαύτην τινά περί-
πτωσιν, ην πρό ετών πολλών παρηκολου-
θησα έν τινι χειρουργική κλινική. Γυνή τις
έχουσα κοιλιακήν πάθησιν είςήλθεν εΙς
τήν είρημένην κλινικήν, έγένετο διάγνω-
σις φυματιώδους περιτονίτιδος, διότι παρε-
τηρούντο μερικοί δγκοι καΐ άμβλύτης με-
ρική, υπήρχε δέ και πυρετική κίνησις.
"Όθεν έγένετο λαπαροτομία και ουδέν
ευρέθη έν τφ περιτοναίψ. Τότε δΐηρέθη
τό έντερίκόν τοίχωμα έπι τή Ιδές: δτι αί
αλλοιώσεις κατελάμδανον τό τοίχωμα
τούτο, έπΙ τέλους δέ άνεκαλύφθησαν το-
λύπαι έλμίνθων, αϊτινες εξήχθησαν διά
της οδού ταύτης! Ευτυχώς δέ μή επελθού-
σης επιπλοκής, ή πάσχουσα Ιάθη και ούτως»
ό δέ πυρετός άπεδόθη εΙς έλώδη μίανσιν.
ΒΙΟΛΟΓΙΚΗ ΕΠΙΤΡΟΠΗ (ςτνεδρια ^^ς^')
131
Ετέρας ηεριπτώόεις μικρότερου διαφέ-
ροντος εΐδον δύο.
Πρό τίνων ετών έξασκών έν Θροίκη
προςεκλήθην εΙς χωρίον τι δι' ασθενή χω-
ρικόν πάσχοντα έκ δυςκοιλιότητος επιμό-
νου άνευ φανεράς αίτιας. Μή έχων μετ'
έμαυτοϋ έτερον τι εΙμή καταιονητήρα φο-
ρητόν, έχρησιμοποίησα προςωρινώς προς
λύσιν τής κοιλίας, άλλα ταχέως ένόησα
δτι το αίτιον ήτο ή έλμινθίασις, διότι ή
διάκλυσις τού απευθυσμένου προυκάλεσε
τήν έ^οδον πολλών έλμίνθων καΐ ή δυς-
κοιλιότης έπαυσεν.
Επίσης εΐδον παιδίον πάσχον έκ δυς-
κοιλιότητος καΐ πόνων τής κοιλίας, θερα-
πευθέν διά τών άνθελμινθικών.
Μανονηλίδης. Διάφοροι συγ-γραφεϊς ά-
ναφέρουσιν δτι αΐ έλμινθες δύνανται'νά
προκαλέσωσι πυρετόν, προερχόμενον έ^
απορροφήσεως τοξινών. Έν τζ έμή περι-
πτώσει ύπήρχεν επίσης πυρετός.
*Αν, Άντίηας, Έκ πείρας γνωρίϊ,ω δτι
ή έλμινθίασις είναι κοινότατη έν ταΐς έπαρ-
χίαις• δύναται τις νά είπη δτι 90^0 ^^ ^^"
θρωποι έχουσιν έλμινθας, πολλάκις δε
παρετήρουν δτι ή έλώδης κατάστασις ε-
λάμβανε τύπον τυφοειδούς έπι έλμινθιών-
των, ένφ έν Κων/πόλει τούτο ειναί τι
σπάνιον. Ή μεγάλη δέ αύτη διαφορά έγ-
κειται βεβαίως εΙς τόν διάφορον βίον, δν
διάγουσιν οΐ έν ταϊς έπαρχίαις.
Π. ΚελαϊδΙτης. Αί έλμινθες προκαλού-
61 πυρετόν καΐ πολλάκις υπό τύπον τυ-
φοειδούς ή δυςεντερόειδούς εντερικού
κατάρρου. Εΐδον παιδίον πάσχον έκ δυς-
εντερίας μή ύποχωρησάσης εΙς ΐ5ή»^ερον
τακτικήν θεραπείαν συναδέλφου. Λαβών
τούτο ύπ* όψιν έσκέφθην νά χορηγήσω
σαντονίνην, διότι έν ταις έπαρχίαις ή έλ-
μινθίασις είναι συχνότατη. ΚαΙ τψόντι άπε-
βλήθησαν άφθονοι έλμινθες καΐ έπαυσαν
ταχέως αΐ βλενώδεις καΐ αίματηραΐ κε-
νώσεις.
'.4ν. Χρηστίδης. Περίπτωσιν άνάλογον
προς τάς είρημένας παρετήρησα άλλοτε
έν Τραπεϊ,ούντι. Παις γ^^^\ς έπασχεν έκ
νόσου πυρετικής, δι* ήν έν συμβουλίω
πολλών συναδέλφων είχε τεθή ή διάγνω-
σις μηνιγγίτιδος• ό πυρετός έκυμαίνετο
άπό 39^—40^• Έγίγνοντο δέ καθ' έκά-
στην συμβούλια έκ πλϊειόνων συναδέλ-
φων. Ή κατάστασις εθεωρείτο σοβαρωτά-
τη καΐ ήδη είχε κοινοποιηθή καΐ εΙς τόν
πατέρα δτι ή λή^ις έφαίνετο κακή. Πλην
τής επιθέσεως πάγου έπΙ τής κεφαλής εδό-
θη έλαφρόν καθάρσιον έκ καλομελάνου,
συνάδελφος δέ τις είχε προτείνει νά δοθή
καΐ όλίγη σαντονίνη Βραδύτερον έγέ-
νοντο κατά διαλείμματα καΐ κλύσματα,
ώς έκ τούτου δέ ήρ^αντο νά έ^έρχωνται
έλμινθες εΙς πολλάς τολύπας διαδοχικάς
και ούτως, ώ τού θαύματος, ολίγον κατ'
ολίγον τό παιδίον ανέλαβε πρΙν ή παρέλ-
θωσι ΙΟ ήμέραι.
Νούλης. Ό Μβίοΐιηίοοίϊ ύπεστήρι^εν δτι
πολλαΐ σκωληκοειδίτιδες προέρχονται έ^
ενσφηνώσεως σκωλήκων ή τεμαχίων αυ-
τών εντός τού τυφλού έντερου. Παράδο-
ξος δέ ή άντίθεσις ήν παρατηρώ, δτι έν
ταϊς έπαρχίαις ή μέν έλμινθίασις είναι συ-
χνότατη, ή δέ σκωληκοειδΐτις σπανιωτάτη.
ΕΙς υμάς λοιπόν εναπόκειται διά νέων πα-
ρατηρήσεων ή νά άναιρεθζ ή γνώμη αΰτη
τού ΜβΙοΗπίοοίΤ ή νά έπιβεβαιωθή.
Ό κ. Μανονηλίδης εκθέτει νέαν περί-
πτωσιν έλώδους δυςπεψίας προς έπικύρω-
σιν προηγουμένης ανακοινώσεως.
*0 κ. *Λν, Χρηστίδης εκθέτει τό ίστορι-
κύν οικογενείας τινός, ής πάντα τά μέλη
άπέθανον ή ί,ώντες πάσχουσιν έκ νοση-
μάτων τού κυκλοφορικού συστήματος.
Πατήρ Ν. Π. έκ Βσφεοχωρίου, «ήτης άπέ•
Θάνε ν έκ καρδιακού νοσήματος ήλικ(ας 65 ετών
Μήτηρ (αύί,υγος Ν. Π.) άπέθανεν έξ ημι-
πληγίας ηλικίας 45 *
Τέπνα Ν. Π.
1 Κωνσταντίνος άπέθ. έξ ήμιπλ. ήλ. 40 •
2 Γεώργιος πότης > > > 5® »
3 Ελευθέριος » > έκκαρδ.νοσ. » 43 *
4 Εύά'^-γελος » » ο > » 42 >
5 Χρήστος » » » » » 5^ »
6 Δημήτριος » * ^§ ήμιπλ. » 5<^ >*
7 Σμαράγδα » » » 5^ »
8 Κυριακή > » » 5^ •
9 Άννα ζώσα καΐ πάσχουσα μόνον έξ όζαΐνης,
Ή έκ τού κυκλοφορικού συστήματος
κληρονομική διάθεσις δέν αποκλείει τήν
φυματίωσιν. Ό Ελευθέριος άπώλεσεν &ν
132
ο ΕΝ ΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΟΥΠΟΛΒΙ ΕΛΛΗΝΙΚΟΣ ΦΙΛΟΛΟΓΙΚΟΣ ΣΥΛΛΟΓΟΣ
Αρρβν καΐ έν θήλυ τέκνον έκ φυματιώ-
σεως ηλικίας 12 ετών, ή δέΣμαράγδα δυο
θήλεα τέκνα 17 καΐ 30 ετών.
Ό αδελφός Δημήτριος του Ν. Π. απώ-
λεσε δύο υΙούς 30 καΐ 40 ετών καΐ έγγο-
νήν 12 ετών έκ φυματιώσεως.
Ό έτερος αδελφός Αντώνιος απώλεσε
κόρην 1 6 ετών έκ φυματιώσεως, αυτός δέ
ών ηλικίας 6ο ετών έχει περιοδικάς αίμο-
πτύσεις άνευ αλλοιώσεων.
ΣΥΝΕΔΡΙΑ \τ
7 Μαρτίου 1901
Προίδρία Γ. ΝΟΥΛΗ
Ό κ. Π. ΠοίηανίΗολάου άνακοινοϋται
ηερί όγηωδβστάτου ηαραμορφωτικοϋ ηο'
λύηοδος τής ξινός.
Κνρτοτ,
Τό παρασκεύασμα τούτο, 1 1 5 γραμμαρίων
πιρίπου, έζηχθν) κατά 'Ιανουάριον ι. ί. άπό
της ρινός του 55"ο"« αρρώστου, ον παρου-
σιάζω ύμιν την ίστέραν ταύτην. ΈπΙ τούτου
παρατηριϊται δτι τό δεζιόν μίρος της ρινός
ιΐναι διωγκωμένον λ(αν, η χώρα του διζιου
δακρυϊκού όστου καΐ μίρος της στέγης της
οφθαλμικής κόγχης ιίναι μαλακά καΐ στε-
ρούνται του υποκβιμίνου φυσιολογικώς όστου,
ο σύστοιχος οφθαλμός υπέστη ίκτόπισιν έλα-
φράν προς τά πρόσω καΐ έπίσημον προς τά
ϊζω, πβραιτέρω δτι 6 αριστερός ρώθων ίστίν
εντελώς κεκλεισμένος, διότι τό ρινικόν διά-
φραγμα έκτοπισθίν προς τά αριστερά απέ-
κλεισε τούτον. Άφ* ετέρου βλέπετε δτι ό δε-
ξιός ρώθων έχει καταστη παμμέγιστον σπή-
λαιον διά συντήζεως διαφόρων οστών. *Από
του ρώθωνος τούτου εξήχθη ό σκληρός ώς ξύ-
λον εκείνος δγκος, τόν όποιον θ' άποκαλέσητε
μετ' έμοϋ ΐνωμα. Τοΰτο επλήρου δλον τόν
δεξιόν ρώθωνα διά διαφόρων πλοκάμων έκ-
φυομένων εκ της εξωτερικής μοίρας της δε-
ξιάς χοάνης καΐ τό ρινοφαρυγγαίον κοίλωμα
διά του σώματος αύτου. Ό άρρωστος ϊπα-
σχεν άπό τίνων ετών άπόφραξιν τελείαν της
ρινός, καθ' ης έπανειλημμέναι επεμβάσεις
μετά προςκαίρου αποτελέσματος έγένοντο υπό
τε είδικών καΐ χειρουργών. Ένεκα της προϊού-
σης παραμορφώσεως του προςώπου καΐ τίς
συντήξεως τών οστών της βάσεως του κρα-
νίου προυτάθη υπό χειρουργού της πόλεως
ημών προειςαγωγική τις έπέμβασις άπό του
προςώπου προς άφαίρεσιν του δγκου υπό
του ίδίου χειρουργού, ίγκαταληφθεΐσα δτε ό
άρρωστος ηθέλησε νά ύποστη την {πέμβασιν.
Την εξέλκυσιν του δγκου τούτου έξετέλεσα
άνευ προκαταρκτικής επεμβάσεως τίνος, κατ*
ευθείαν διά της φυσικής ρινικής όδου καΐ άπ-
ετελείωσα σχεδόν διά του τυφλού αγκίστρου
του Ιι&η^β εντός ολίγων λεπτών. Κατά την
άφαίρεσιν διά του ψυχρού βρόχου ύπερπλα-
στικών τίνων σαρκίων βραδύτερον συνέβησαν
δύο σφοδρόταται αίμορραγίαι, ας μόλις διά
μεγάλου ασφαλώς την τεραστίως διευρυνθεΐ-
σαν δεξιάν χοάνην άποφράσσοντος Βελοκείου
πωμάσματος κατώρθωσα νά περιστείλω.
Βλέπετε δτι εναντίον της κοινώς παραδε-
δεγμένης γνώμης δτι ρινοφαρυγγαΐα ίνώματα
μετά συνεχειών ίντός τών ρινικών κοιλοτή-
των καΐ συντήξεως οστών δέον νά χειρουρ-
γώνται διά προκαταρτικών επεμβάσεων, ήδυ-
νήθην διά τών φυσικών οδών, διά μόνου σχεδόν
του αγκίστρου του ίι&η^β, νά χειρουργήσω
άποτελεσματικώς την παρουσαν περίπτωσιν
(νώματος. Ή μικρά μου πείρα έπΙ δύο ο-
μοίων περιπτώσεων, καθ' ας ένεχείρησα προ-
ηγουμένως διά τών φυσικών οδών διά του
αύτου εργαλείου, δι' ου ευκόλως τις διαλύει
τάς συμφύσεις, μέ έδίδαξεν δτι τά ίνώματα
του ρινοφάρυγγος είναι δυνατόν νά χειρουρ-
γώνται διά τών φυσικών οδών, αρκεί ο χει-
ρουργών νά Υ) γνώστης της λεπτής ρινολογι-
κής τέχνης. Νομίζω δτι συν τω χρόνφ θχ
καταστώσι περιτται αί άγροίκοι άπό του
προςώπου, της ρινός καΐ της υπερώας προεις-
αγωγικαΐ επεμβάσεις. (Πλείω δρα: Ιΐανίλλήν.
ίατρ συνέδριον Αθηνών 1901 και Κβνΐΐβ
πίθάίοορΙιαΓΠΐ. 1901).
Ό κ Μακρής έρωτ(^ περίτής καλλιτέ-
ρας μεθόδου, ήτις πρέπει νά έφαρμοσθή
προκειμένου περί εξαιρέσεως πολύποδος
έχοντος εκτεταμένος σχέσεις μετά τής
ύπερψας ήτοι τοϋ πυθμένος τής (4ινικής
κοιλίας, και έπΙ τή ευκαιρία ταύτη αναφέ-
ρει πάσχουσαν 30 ετών έξ '-Αφυσίας^ ήτις
ΙψΒ^η^
."^^
ΒΙΟΛΟΓΙΚΗ ΕΠΙΤΡΟΠΗ (ΣΥΝΕΔΡΙΑ Ι^Ζ')
133
είχβ πολύποδας τής (ανός κατέχοντας έ^
ολοκλήρου τήν (ϊινικήν κοιλίαν, εΙς βαθ-
μόν ώςτε ήτο δυ<$χερές νά έπεμβή διά
των ψΌ6ίκών οδών. Έν τί^ περιπτώσει
ταύτη ό κ. Μακρής προυτίμη<$ε τήν διά τής
ύπερφας έπέμβα<$ιν διανοί^ας ταύτην διά
βταυροειδοΟς τομής χάριν εύχερε<$τέρας
εξαιρέσεως. Φρονεί δέ δτι ή διά τών φυ-
σικών οδών έπέμβασις είναι συνήθως ή
προτιμότερα, άλλ' ούχΙ πάντοτε αποκλει-
στικώς.
Μανονηλϋης. — Νομίζω δτι πρέπει νά
γίνη διάκρισις μεταξύ πολυπωδών έκβλα-
στήσεων καΐ Ινωμάτων. ΑΙ μέν πρώται
εξαιρούνται διά τών απλών τρόπων καΐ
διάτων φυσικών οδών, τά δέ Ινώματα διά
διανοίξεως τών απαλών μορίων τής (!>ι-
νός. "Οσον δ' άφορ<^ τήν έπικίνδυνον
αίμορραγίαν δέν θά ήτο καλλίτερον νά
προληφθώ δι* άμεσου εφαρμογής του βύ-
σματος του Ββΐΐοο μετά τήν έγ-χείρησιν;
ΠαηαψίΗολάον. — Ή (ϊινολογία άλλοτε
διέκρινε δύο χρόνους εΙς έκάστην χειρουρ-
γικήν έπέμβασιν εντός τής (ϊινός, τήν προ-
παρασκευαστικήν έγ^είρησιν καΐ τήν κυ-
ρίως έγ^είρησιν. Άλλα διά του χρόνου
έγένετο μεγάλη πρόοδος προς άπλοποίησιν
τών τοιούτων περίπλοκων επεμβάσεων.
Όλίγον κατ ολίγον ήλαττώθη ό αριθμός
τών περιπτώσεων, ένθα απαιτείται προ-
παρασκευή καΐ τήν σήμερον σπανιώτατα
καταφεύγουσιν εΙς ταύτην οΐ (ϊινολόγοι.
Βεβαίως οΐ χειρουργοί έκτελοϋσι τοιαύτας
περίπλοκους εγχειρήσεις, άλλ* οΐ (ϊινολό-
γοι άποφεύγουσι ταύτας σκοπίμως καΐ τήν
σήμερον έπιτυγχάνουσι σχεδόν πάντοτε.
* Ακριβώς έν τζ ήμετέρςι περιπτώσει πρού-
κειτο περί Ινωμάτων πληρούντων άπασαν
τήν δεξιάν ^ινικήν κοιλίαν καΐ εΙς βαθμόν
τοιούτον, ώςτε είχε παραχθή εκτεταμένη
εξωτερική παραμόρφωσις, συνάδελφος δέ
τις χειρουργός προυτίθετο νά διανοίξητά
μαλακά μόρια τής [!)ΐνός προς έξαίρεσιν
αυτών.
Ό κ. Σγονρδαϊος έρωτ(^ &ν είναι δυνα-
τή ή δι* απλού αγκίστρου έξαίρεσις τών
Ινωμάτων τής οροφής του φάρυγγος τών
εχόντων μίσχον παχύτατον.
Μαοζζής. — Μεθ* δλα ταύτα φρονώ δτι ύ-
πάρχουσι περιπτώσεις καθ* &ς αποβαίνει
ευχερεστέρα ή διά τού στόματος έξαίρεσις.
ΠαηανίΗολάου. — Έν περιπτώσει πλα•
τυμίσχων Ινωμάτων τής οροφής τού φά•
ρυγγος ή έξαίρεσις επιτυγχάνεται όιπλού-
στατα διά τού γαλδανοκαυτήρος, έχοντος
σχήμα εϊτε αγκύλης εϊτε μαχαιρίου• π. χ.
έν τζ παρούση περιπτώσει έν άποτυχίςι
τού κοινού αγκίστρου ήθελε γ^νει ούτω.
Διά δέ τήν περίπτωσιν τού κ. Μακρή μή
Ιδώ ν ταύτην δέν δύναμαι νά εΙπω πλείο-
νος Τό ϊ,ήτημα είναι νά όρισθή κατά πό-
σον ό (ανολόγος ήθελε δυνηθή νά εξαί-
ρεση διά τών φυσικών οδών καΐ άνευ με-
γάλων τομών ευχερώς, δπου ό χειρουρ-
γός σχεδόν αδυνατεί.
Μετά ταύτα ό κ. Μακρής εκθέτει περί-
πτωσιν βαρέος καΐ επιπεπλεγμένου τραύ-
ματος τού μηρού, καθ'ήν καίτοι είχον ήδη
άναφανή προςβολαΐ τετάνου καΐ ή κατ(ίί-
στασις έκρίνετο βαρύτατη, ή λελογισμένη
χειρουργική έπέμβασις έδρασε τοσούτον
εύνοϊκώς, ώςτε ουδεμία αμφιβολία μένει
δτι έκ ταύτης προήλθεν ή σωτηρία τού
πάσχοντος. Ό τραυματισμός παρήχθη τυ-
χαίως έν κυνηγίψ διά πυροβόλου δπλου
πλήρους χόνδρων κατά τόν μηρόν παρά
νεανίςι 19 ετών έν Προύση* τό μηριαίον
όστούν είχε προςβληθή σπουδαίως* ό κ.
Μακρής [προςεκλήθη τήν 2θήν ήμέραν, έν
τφ μεταξύ δέ είχε γίνει πάσα δυνατή αν-
τισηπτική θεραπεία* ό πάσχων έπύρεσσεν
ήδη καΐ φαινόμενα τετανικά εΐχον άνα-
φανή άπό εβδομάδος, συνιστάμενα έν αρ-
χή εΙς τριγμό ν καΐ ερχόμενα κατά παρο-
ξυσμούς αραιούς, ακολούθως άνεφάνη
όπισθότονος καΐ άλλοι τετανοειδείς σπα-
σμοί. Άντι τελείας απραξίας πρό τοιαύ-
της εΙκόνος προυτιμήθη ή έπέμβασις, καθ*
ην διηυρύνθη τό τραύμα καΐ διεπρίσθη τό
ελεύθερον άκρον τού κάτω τμήματος τού
κατεαγότος μηριαίου οστού, εξήχθησαν δέ
καΐ παρασχίδες τινές. Τήν έπιούσαν πα-
ρετηρήθη έπίτασις τών φαινομένων, άλλ'
άπό τής δευτέρας ημέρας ήρξατο ή βελ-
τίωσις καΐ τήν ιοην ήμέραν εΙχον έκλεί-
\]/ει τελείως.
134
ο ΕΝ ΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΟΥΠΟΛΕΙ ΕΛΛΗΝΙΚΟΣ ΦΙΛΟΛΟΓΙΚΟΣ ?ΥΛΛΟΓΟΣ
Ό Κ. Ιίούλης έρωτ(^ &ν προυκειτο
περί γνησίου τετάνου ή περί τετανοει-
δών σπασμών.
Ό κ. Μακρής φρονεί δτι ήτο γνήσιος
τέτανος, άλλ' έχων χρονίαν μάλλον τήν
πορείαν, ούχΙ δέ ύ^ύς.
Ό κ. ΜανουηλΙδης έρωτ<5: πόσας ημέ-
ρας μετά τόν τραυματισμόν παρετηρήθη
ή αρχή του τετάνου, ύπομιμνί^σκει δέ δτι
ή έκδήλωσις τής νόσου ταύτης γίνεται
τάχιστα μετά τόν τραυματισμόν.
Ό κ. Μακ^ς άπαντ(^ δτι εΐχον παρέλ-
θει ΙΟ — 15 ήμέραι τουλάχιστον δσον δ*
άφορ<5: τήν έίτφασιν προςθέτει δτι ή διάρ-
κεια αυτής είναι άλλοτε άλλη καΐ δέν
προςδιωρίσθη είςέτι ακριβώς. Αναφέρει
δέ χάριν παραδείγματος άραβα τρωθέντα
διά πυροβόλου δπλου κατά τόν δε^ιόν
αντίχειρα έν Σίπκςι κατά τόν 'Ρωσοτουρ-
κικόν πόλεμον, δςτις έπαρουσίασε τετα-
νΑκά φαινόμενα μετά τήν εΙς τήν πρω-
τεύουσαν άφι^ιν, ήτοι πολλάς ημέρας μετά
τόν τραυματισμόν, απέθανε δέ τήν τρί-
την ήμέραν.
Ό κ. Μανονηλίδης παρατηρεί δτι ό
είρημένος τραυματίας μή έχων τήν δέου-
σαν περιποίησιν ήδύνατο νά μολυνθώ καΐ
βραδύτερον, αναφέρει δέ χάριν παρα-
δείγματος, δτι έν Λυών παρασκευαστής
τις έν τφ έργαστηρίψ του άντιτετανικοϋ
όρροϋ μολυνθείς ποτέ, μετά 2 ώρας προς-
εβλήθη ύπό τών τετανικών φαινομένων,
έσώθη δέ διά τών ενέσεων τοϋ ορρού.
Ό κ. θ. Άπεσχορίδης άνακοινοϊ νέαν
μέθοδον προς έπίδεσιν τών τραυματικών
επιφανειών, συνισταμένην εΙς τόν σχημα-
τισμό ν χημικών ενώσεων έν γεννώμενη
καταστάσει έπΙ τών προςβεβλημένων
ίστών. ΈπΙ τοϋ παρόντος δοκιμάζει τήν
ένέργειαν θειούχων μεταλλικών ενώ-
σεων του μολύβδου, επέτυχε δέ οΰτω
τήν ϊασιν εκτεταμένων εγκαυμάτων, συ-
φιλιδικών καΐ φαγεδαινικών ελκών. Ή
μέθοδος αύτη συνίσταται εΙς τήν έμπότι-
σιν τοϋ πάσχοντος ΙστοΟ διά διαλύσεως
ό^ικου μολύβδου ο,5 ή ι ^ο ^^^ ^ή^
μετά μίαν ή δύο ημέρας διαβροχήν αυ-
τών δι' ύδατος ύδροθειούχου ή διά διαλύ-
σεως πολυθειούχου κ(χλ(ου κατά τήν αυ-
τήν άναλογίαν. Διά τοϋ τρόπου τούτου
σχηματίί,εται έπΙ τών Ιστών στερεόν επι-
κάλυμμα έκ θειούχων ενώσεων τοϋ μο-
λύβδου προφυλάττον αυτούς άπό της είς-
βολής τών μικροβίων ού μόνον μηχανι-
κώς άλλα καΐ διά τής αντισηπτικής καΐ
φυσιολογικής αύτοϋ ενεργείας έπΙ τών
άγγεχων καΐ τών κυττάρων. Οΰτω πως
επιτυγχάνεται ταχεία θεραπεία τών γυ-
μνών επιφανειών άνευ χρήσεως τών
συνήθων αντισηπτικών.
Ό κ. Άηέρης παρατηρεί δτι ή μέθοδος
τοϋ κ. Άκεστορίδου στηρίϊ^εται έπΙ ορθό-
τατης αρχής, άλλ* επειδή τά μέσα, ων
τήν χρήσιν συνιστ^^, έχουσιν ελαττώματα,
φρονεί δτι είναι δυνατόν νά άντικατα•
σταθώσιν ύπό άλλων ουσιών, αΐτινες έ•
χουσι μέν τάς αύτάς άρετάς, ούχΙ δέ καΐ
τάς έλλείψ'εις• έπΙ παραδείγματι ή μέ-
λαινα χροιά έχει τι τό δυςάρεστον καΐ
άν έγίγνετο χρήσις ουσιών λευκοχρόων,
θά ήτο ήττον δυςάρεστος ή όψις κτλ.
Ό κ. ΆκεστορίΛης άπαντ^ δτι τόν μέ-
λαινα χρωματισμόν προτιμά προς διάκρι-
σιν τών ορίων τής πασχούσης μοίρας, ή
δέ άσχημία δέν είναι μεγάλη, άλλως τε
ταχέως εξαλείφεται.
ΣΥΝΕΔΡΙΑ ι^Η'
Μ Μαρτίου 1901
Ιΐροεδρία Αν. ΧριιςΤΙΛΟΤ
Ό γραμματεύς άναγινώσκει περιγρα-
φήν ασθενούς μετά φαινομένων έττερίκής
στενώσεως άποσταλεϊσαν ύπό τοϋ κ. 'Ρ.
Τσοηάνογλον έχουσαν ώς έξης:
Κι>{)τοτ,
*Από τίνος παρακολουθώ περίπτωσιν τίνα
ίκανώς οιαφέρουσαν ύπό κλινικην Εποψιν, έπει•
Χη δε φαίνεται σχετιζο^χε'νη {χετά της <ιιιςη-
τήτεως, ήτις εγινεν έν τη Έπιτροπγ, ταύττ;
κατά την συνεδρίαν της 8ΐ« Νοεμβρίου 1900
διά την περί στενώσεως του λεπτού ιντερου
άνακοίνωσιν του κ. *Αν. Χρηστίδου, εθεώρησα
βίΟΛΟΓίΚΗ ΜΠίΐΡΟίΙΠ (ΣΤΝίΐΔΡΙΑ Ι^Η')
135
καλόν να έκθίσω όμίν αύτην ϊχουσαν ώς έξης :
*Αναμνηστίχάν. Παίς ηλικίας 12 ετών κά-
τοικος έν Κοντοσκαλίφ εκ γονιών νιυροαρθρι-
τικών. Άττό γενετής (χέχρι σή(χιρον ουδέν
νόση[Λα οζύ έπαρουσι'ασεν, έκτος συχνών γα-
στροεντερικών διαταραχών. Πόνους ουδέποτε
ήσθάνθη ό παίς, υπήρξε δέ ανέκαθεν ίσχνός
συχνάζων τακτικώς ε!ς τα {Λαθήρ.ατά του.
Πρό 7 (χηνών παραθερίζων έν Πριγκίπφ
Ινεκα παρεκτροπής περί την δίαιταν η(Αεσε
καΐ τα έ[χέσ[Λατα είχον οιμην κοπρανώδη.
Τότε οίκριβώς προςκληθείς (τυνάδελφός τις καΐ
έζετάσας τόν ασθενή τίθησι διάγνωσιν περί
στενώσεως τών εντέρων, προτείνει δέ συνα[Λα
την χειρουργικην έπέ(χβασιν. Ό παίς τότε
έζύγιζε 16 όκάδας. Περί άλλων λεπτομερειών
της τότε κλινικής είκόνος οΐ γονείς δέν είναι
ιΐς θέσιν να δώσωσι πλείονας πληροφορίας.
Μετ* ολίγον δρ,ως γενθ(Αένου συριβουλίου υπό
έτερων συναδέλφων, αναιρείται η περί στενώ-
σεως διάγνωσις καΐ τίθεται υπόνοια τις περί
φυ^χατιώδους περιτονίτιδος.
Τόν ασθενή είδον πρό δύο μηνών δια πρώ-
την φοράν. Έζύγιζε 18 όκάδας. Δια τής έπι-
σκοττησεως εβλεπον παίδα μετρίου αναστήμα-
τος, ούχΙ τόσον ίσχνόν ούτε καχέκτην άλλ' ή
κοιλία αύτου εκαμνεν αμέσως έντύπωσιν είς
τόν παρατηρητην, διότι ητο σπουδαίως με-
τεωρισμένη καΐ βατραχοειδης. Γραμμή τις
ημικυκλική έχώριζεν αυτήν είς δύο τμήματα
ή μάλλον τό μέγα τόζον του στομάχου διε-
γράφετο έπι τής κοιλίας σαφώς άνωθεν του
ομφαλού. Ό στόμαχος ητο έν τυμπανισμφ.
Άπό καιρού είς καιρόν ήκούετο βορβορυγμός
λίαν έντονος, παταγώδης, δν παρακολουθεί
πολλάκις λίαν έκδηλος περισταλτική κίνησις
τών εντέρων, αρχομένη έκ του στομάχου καΐ
μεταβαίνουσα είς τήν άριστεράν ή δεςιάν λα-
γόνιον χώραν ή έκ μιδς τούτων καΐ μή πα-
ρακολουθούμενη υπό πόνου καΐ φυσών.
Δ(ά τής έλαφράς δακτυλικής έπικρούσεως
τής κοιλίας δυνάμεθα να προκαλέσωμεν ταύτα
τα φαινόμενα &νεν δμίος ορισμένης Ιντοηί-
ύίΰος, Ή δ' έπίκρουσίς μας έδιδε τυμπανισμόν
γενικόν, ούδαμου δ' άμβλύτητα. Ή δέ ψη-
λάφησις ούδαμου άντίστασιν μυϊκήν. Τέλος ή
κοιλία ητο μαλακή, τα έντερα έν έμπνευμα-
τώσει, συλλογή δέ υγρού ούδαμου παρετη-
ρείτο. Γάγγλια ελειπον. Αί κενώσεις τακτικαί,
ή γενική κατάστασις σχεδόν καλή.
Απέναντι τοιαύτης κλινικής είκόνος κλίνει
τις πράγματι προς τήν πρώτην διάγνωσιν.
Άλλ* έ^ν παρακολούθηση τις τόν παίδα έπΙ
πολλας ημέρας ώς ειχον τήν εύκαιρίαν να
πράξω, εχω να κάμω ουκ ολίγας ενστάσεις
ώς προς ταύτην.. Εφήρμοσα έπΙ 11 ημέρας
ήλεκτρισμόν έφ' δλης τής κοιλίας. Τήν δ^υτέ-
ραν ήμέραν εΙδον τόν ασθενή μετά παροχήν
καθαρσίου έχοντα τα αυτά φαινόμενα* τήν
τρίτην καΐ τετάρτην 4 καΐ 5 ώρας μετά τήν
λήψιν τών τροφών έχοντα τά αυτά φαινόμενα*
τήν δεκάτην ήμέραν ή κοιλία περιήλθεν είς
δλως φυσιολογικήν κατάστασιν καΐ οΐ βορβο-
ρυγμοί έπαυσαν. Ελάμβανε δ' ό παίς κατά
διαταγήν μου άλλοτε μέν ύγράν, άλλοτε δέ
στερεάν τροφήν καΐ δή φάρμακα στυπτικά άνευ
επιδράσεως τίνος έπΙ τής κλινικής είκόνος.
Μετά ταύτα δέν ειδον τόν ασθενή έπΙ, 1 3
ημέρας, είτα έπανήλθεν ίχων τ' αρχικά φαι-
νόμενα. Εφαρμογή ηλεκτρισμού έπΙ 3 ημέ-
ρας καΐ είτα διακοπή μή προςελθόντος του
πάσχοντος. Μετά μίαν εβδομάδα προςκαλού-
μαι μετά σπουδής διά συμβούλιον ίατρικόν
καθ* δτι ό παίς ήμεσε καΐ τά έμέσματα ώζουν
κοπρανωδώς. Τότε τίθεται τό ζήτημα τής
χειρουργικής δοκιμαστικής επεμβάσεως προς
τελείαν διάγνωσιν υπό τών συναδέλφων μου
είς ους έξέθηκα τάς κατωτέρω σκέψεις μου καΐ
τάς ύπονοίας μου. Έν πρώτοις ουδεμία αμ-
φιβολία δτι έν τφ περιστατικφ τούτφ ή έν-
τόπισις τής στενώσεως είναι δύσκολος καθ' δτι
άπασα ή κοιλία είνε μετεωρικυία, αϊ περι-
σταλτικαΐ κινήσεις παρατηρούνται καθ' δλην
τήν κοιλίαν, ούδαμου δ ' άντίστασιν μυϊκήν καΐ
πόνον έντετοπισμένον εχομεν διότι είς μίαν
τοιαύτην περίπτωσιν καθ' ην έπήλθον δίς κο-
πρανώδεις έμέσεις άφεύκτως έπρεπε νά &χω-
μεν πόνον έντετοπισμένον ή περισταλτικήν
τίνα κίνησιν σταθεράν εις τίνα μοίραν του έν-
τερου, δπου καΐ ή στένωσις.
Δεύτερον, Ή διατροφή δέν είχε καμμίαν
έπίδρασιν έπΙ τών φαινομένων είτε υγρά, είτε
στερεά, προςέτι καΐ ή χρονολογική διάβασίς
των δ^ν έπιδρδί έπΙ τήν κλινικήν είκόνα, ώς
συμβαίνει είς τάς έκδηλους στενώσεις ών εσχο-
μεν καΐ ημείς εν παράδειγμα. Προύκειτο περ^
136
ο ΕΝ ΚΩΝΣΤΑΝΤίΝΟΓΠΟΛΕΙ ΕΛΛΗΝΙΚΟΣ ΦΙΛΟΛΟΓΙΚΟΣ ΣΓΛΛΟΓΟΣ
ενός γβωργοΟ ιζ Ύοσκάτης 6(Αθγ6νους ηλικίας
47 ετών. Ούτος βΐχδν 6 — 7 ώρας (Αετα την
ληψιν τών τροπών κωλικόν έντοττιζόμενον κατά
την πορείαν του ανιόντος κώλου (χετα βορβο-
ρυγμών, εγχειρηθείς δ'άττέθανεν εντφ Γαλλικψ
νοσοκομείφ ίζ εττιθηλ. ίπεζεργασίας.
Τρίτον. Έχορ,εν την τελείαν έπάνοδον της
κοιλίας ε(ς την φυσιολογικην θέσιν. Πώς είναι
δυνατόν (χηχανικόν τι έμπόδιον να έζαλειφθη
Ιπί τινας η|χέρας καΐ να άναφαίνηται είτα;
Τέταρτον. Περί εξωτερικής πιέσεως, περί
δγκου δέν πρόκειται ό λόγος ούτε περί ουλώ-
δους φυ(Λατ. περιτονίτιδος, καθότι ή κοιλία
είναι πλαδαρά, ύγρόν δίν έ(Απεριέχει, γάγγλια
έλλείπουσι, πυρετική κίνησις δέν υπάρχει ούτε
παρατηρου(Λεν σκληρότητα. Ύπό τοιούτων
σκέψεων παρακινού[χενος {θηκα την ύπόνοιαν
δτι (χηπως πρόκειται έδώ περί (χεγίστης ατο-
νίας του γαστροεντερικου σωληνος (χετά (χυα-
τροφίας τών τοιχω(Λάτων ενεκ,α αρχικής όο•
λιχοεντερίτιδος η χαλαρας ιχεγάλης κοιλίας
κατά τόν ΜβΓ&η (ως προς τόν δρον τούτον),
οΐ δ' άπό καιρού εις καιρόν κοπρανώδεις ψετοι
είναι άποτέλεσ(χα της (χεγίστης ταύτης ατονίας
καΐ ίμπνευματώσεως καΐ τάσεως προς στρόφον!
Έπειδη δ' έγένετο (χνεία καΐ του καθηγη-
τού Νοίΐΐηδί^θΐ έν ττ) συζητήσει ταύτη περί
τών σχημάτων τών πελέθρων αναφέρω σχετικά
τίνα. Ούτος συνιστδ^ την κανονικήν ψηλάφησιν
τ^ίς κοιλίας (χέχρις ού ι\ίοω^ί>9 έπώδυνόν τίνα
θέσιν^ οπότε δέον να έπικρούτωμεν. Κατά την
ψηλάφησιν δέον να έπιστΓ,σω[Λεν την προςο/ήν
(χας είς την (Αυϊκήν άντίστασιν, ή ης αν καΐ δέν
είναι παθογνω[Λθνικόν σηαείον διαφωτίζει δμως,
δτι δπΐ€θεν ταύτης υπάρχει τι τό παθολογικόν
καΐ είτα δέον να παρατηρήσωιχεν παροζυσμόν
τίνα. ΑΙ περισταλτικαΐ κινήσεις γίνονται αί-
σθηταΐ δια της έλαφράς δακτυλικής έπικρού•
σεως έν τη οίκεία χώρα. Δίόει (χεγάλην ση(Λα-
σίαν είς τό σχή(Λα τών πελέθρων. αθα λάβω
άπαζ είςέτι άφορ(Λήν ν' αναπτύξω είς ύ|χας
δτι λεπτόν τό πάχος γραφίδος έχοντα πελέθη
δίν δηλουσι τοπικήν στένωσιν του γαστοεντεοι-
κου σωλήνος, διότι επέρχονται και έπΙ άλλων
συσπαστικών καταστάσεων. Άλλ' ή ταινιοει-
δής πεπιεσμένη μορφή αύτου μαρτυρεί περί
πραγματικής στενώσεως β.
Είς τήν περίπτωσιν του άξιοτίμου συνα-
δέλφου κ. *Α. Χρηστίδου δυνάμεθα να προςθέ-
σωμεν δτι αϊ πρωτοπαθείς φυματιώσεις τών
εντέρων δϊν είναι τόσον σπάνιαι καΐ δτι ταύ-
της διακρίνομεν τρείς μορφάς, την διαρροϊκήν,
τήν δυςεντερικήν καΐ τήν κοπροστατικήν.
Είς τήν τρίτη ν ταύτην μορφή ν ή σκλήρω•
σις του έντερου δύναται ν' αναπτυχθώ πρ«-
τοπαθώς κάτωθεν του υγιούς βλενογόνου ύμέ-
νος καΐ να έπιφέρη τήν στένωσιν.
ΜανονηΙίδης. Ή παρατήρησις τοΟ κ.
ΤσοΛάνογλου άφορ(]1 μικρόν άΰθενή, τόν
όίτοΐον παρετήρησα καΐ έγώ τό πα(5ελθόγ
θέρος, τά δέ κατ* αυτόν άνεκοίνωσα εν-
ταύθα έπΙ τζ εύκαιρίςι αναλόγου άνακοι•
νώ<$εως τοΟ κ. Χρηΰτίδου. Έν ολίγοις
τότε εξέθεσα τά συμπτώματα τοϋ μικρού
άρρώ(ίτου, περί ού σήμερον ό λόγος, ήτοι
τήν δυςκοιλιότητα, τόν μετεωρισμό ν μετά
περισταλτικών κινήσεων τοΟ λεπτού έν-
τερου, τους βορδορυγμούς και τους παρο-
^υστικούς πόνους τους επερχόμενους ή
προκαλούμενους διά τής \|/ηλαφήσεα)ς ή
διά τής απλής διά τών δακτύλων έπικρού-
σεως. Κατά τους παροξυσμούς τούτους αΐ
έντερικαΐ έλικες έΐ^ωγραφοϋντο σαφέ-
στατα καθ' δλην τήν ύπομφίχλικήν μοΐρσν
τής κοιλίας ήτις ελάμβανε σχήμα σφαι-
ροειδές. Τά κατά τόν στόμαχον δέν ήδυ•
νήθημεν νά καθορίσωμεν σαφώς διά λό-
γους ανεξαρτήτους τής θελήσεως ημών.
Ήδυνήθημεν δμως νά προκαλέσωμεν
λίαν ευκόλως γλουγλουκισμόν καταφανή
ύπό τόν όμφαλόν καΐ προερχόμενον έκ
τής υπεράνω τής στενώσεως άνευρύνσεα>ς
του έντερου μετά στάσεως τών υγρών.
Τόν γλουγλουκισμόν τούτον ποφετηρή•
σαμεν δτε μετά τινας μήνας άπό τής πρώ-
της ημών εξετάσεως προςεκλήθημεν παρά
τψ ασθενεί ένεκα τής κατά πρώτον εμφα-
νίσεως φαινομένων αποφράξεως μετά κο-
πρανωδών έμέτων. Ή δ* άπόφραξις αδτη
είχε προέλθει μετά χρήσιν τροφής συνι-
σταμένης έκ παστουρμά καΐ όπωρών. Α-
κολούθως εΐδον τόν ασθενή μετά τοΟ κ.
Χορασαντι^ή κατόπιν καθαρσίου καΐ διαί-
της διά ^ευστών τροφών (γάλίχκτος, ί,ω-
μου κτλ.) ή κοιλία ήτο μίχλακή κοιΐ ή
ψηλάφησις εύκολος, τόν δέ μετεωρισμόν
ΒΙΟΛΟΓΙΚΗ ΕΠΙΤΡΟΠΗ (ςΤΝΕΔΡΙΑ Ι^η')
13ί
μετά τών περκίταλτικών κινήσεων ατε-
λώς μόνον ήδόνατό τις νά προκαλέση.
Τό τυφλόν έντερον δέν ήτο διηυρυβμέ-
νον, ώς ουδέ τό κώλον, καθ' δλον τό τό-
^ον τοϋ όποιου ούτε όγκος τις άνευρί-
σκετο, ούτε περι<5τ(χλτικαΙ κινήσεις πρου-
κ<χλοϋντο διά τής απλής δακτυλοεπικρού-
σεως, ώς συμβαίνει έν γένει εΙς τάς στε-
νώσεις τοϋ παχέος έντερου. Έν τοιαύτη
καταστάσει κατέλιπον τόν ασθενή ύπό
τήν (ϊευστήν δίαιταν τά μετά ταύτα ό κ.
συνάδελφος αναφέρει λεπτομερώς, ώς δέ
ήκούσαμεν ούτε ό τυμπανισμός ούτε αΐ
μετά βορδορυγμοΟ παρο^υστικαΐ συστολαΐ
τών εντερικών ελίκων ούτε οΐ κοπρανώ-
δεις έμετοι έ^έλιπον. .
Ή διάγνωσις, ή ν ευθύς έ^ αρχής έθεσα
έν τζ περιπτώσει ταύτη, ήτο ή περί στενώ-
σεως.τίνος έν τφ λεπτφ έντέρω, χωρίς νά
ένδιατρί\|/ω εΙς τά τής φύσεως αυτής. Έν
τούτοις έκλινα πάντοτε νά γνωμοδοτήσω
περί έντετοπισμένης φυματιώσεως, διότι
αί τοιαΟται στενώσεις συχνότατα άπαν-
τώσι παρά τοΙς παισΐ κατά τόν Νοίΐιηα^βΐ
καΐ διότι έν τψ ίστορικφ τοϋ ασθενούς
δέν ήδυνήθην ν' άνεύρω άλλας αΙτίας
στενώσεως.
Ή διάγνωσις αύτη έγένετο τελευταίως
παραδεκτή καΐ ύπό τοϋ κ. Χορασαντϊ^ή,
δςτις έπΙ μακρόν έ^ηκολούθησε μετ έμέ
νά έπισκέπτηται τόν πάσχοντα. Έν τού-
τοις ό κ. Τσοπάνογλου κρίνει άλλως πως
τά πράγματα διά σειράς επιχειρημάτων.
Διά τό πρώτον επιχείρημα απαντώ δτι αΐ
περισταλτικαΐ κινήσεις καΐ ό μετεωρισμός
εξαρτώνται έκ τής μοίρας τοϋ έντερου
καθ* ήν εδράζει ή στένωσις• έάν π χ.
έδράί^η κατά τήν τελευταίαν μοϊραν τοϋ
λεπτού έντερου, ό μετεωρισμός εκτείνε-
ται καθ' δλον τό λεπτόν έντερον καΐ αΐ
περιστίχλτικαΐ κινήσεις παρατηρούνται καθ*
δλην τήν υπεράνω τής στενώσεως μοίραν,
ταύτόν εΙπεΐν καθ* άπασαν τήν κοιλίαν.
Τό δεύτερον επιχείρημα «δτι ή διατροφή
εϊτε υγρά εϊτε στερεά, δέν έχει καμμίαν
έπίδρασιν έπΙ τών φαινομένων» δέν εξά-
γεται ούτε έκ τής έμής παρατηρήσεως
ούτε έκ τής τοϋ κ. συναδέλφου, διό καΐ
Έλλ. Φιλολ. Σύλλογος. Τόμος ΚΠ'
λογικώς δέν δύναται νά συϊ^ητηθξ. Κατά
τρίτον λόγον ό κ. συνάδελφος δέν έννοεΧ
τήν τελείαν έπάνοδον τής κοιλίας εΙς τήν
φυσιολογικήν κατάστασιν• ««πώς είναι δυ-
νατόν, λέγει, μηχανικόν τι έμπόδιον νά
έξαλειφθζ έπί τινας ημέρας και είτα νά ά-
ναφαίνηται;». Ή μαρτυρία τών συγγρα-
φέων περί τών χρονιών έκ στενώσεως εν-
τερικών αποφράξεων, βασιϊ^ομένη έπΙ πλη-
θύος παρατηρήσεων, τοιαύτην δίδωσι τήν
κλινική ν αυτών εΙκόνα, οι δέ λόγοι ί,ητη-
τέοι έν τή τροφή (στερεί^ καΐ μετά υπο-
λοίπου ή [Ρευστή καΐ άνευ υπολοίπου) καΐ
έν ταΐς σπασμωδικαϊς καταστάσεσιν, αϊ-
τινες συνηθέστατα έπιπλέκουσι τάς στε-
νώσεις* παράδειγμα συχνότατον αΐ πυλω-
ρικαΐ στενώσεις. Τό τέταρτον επιχείρημα
στηρίΐ,εται έπΙ υποθέσεων αρνητικών έπΙ
τούτψ ύπενθυμίϊ,ω δτι μετά τήν ΐασιν αί
τοιαϋται περιτονίτιδες δύνανται νά κατα-
λίπωσιν ουλώδεις περισφίγξεις τών εντέ-
ρων. Έάν δέ πρόκηται ένταϋθοι, δπως
καΐ έν τζ περιπτώσει τοϋ κ. Χρηστίδου,
περί ουλής συνεπεία έλκους έντετοπισμέ-
νου έν τινι μοίρςι τοϋ έντερου, τά πράγ-
ματα επίσης κάλλιστα δύνανται νά έξη-
γηθώσιν.
"Οσον δ* άφορ^ τά έκ τών επιχει-
ρημάτων τούτων συμπεράσματα τοϋ κ.
συναδέλφου, σημειωτέον δτι ό ΜαΓί&η
ούδαμοϋ αναφέρει ώς έπιπλοκήν τής προ-
εχούσης κοιλίας τών δυςπεπτικών νεο-
γνών (νθπίΓθ ίηίυπιβδΟθηΙ) τοιαύτην τινά
πάθησιν, άλλ* ούτε άλλος τις συγγραφεύς,
καθ* δσον γνωρίζομεν, αναφέρει τοιούτο
τι ένεκα δολιχοεντερίτιδος.
Μακρής. — "Όπως εξετέθη καΐ άνελύθη
ύπό τοϋ κ Μανουηλίδου ή περίπτωσις
αύτη άναμφίβολον δτι πρόκειται περί
φυματιώδους έντερίτιδος καΐ στενώσεως•
βεβαίως δέ είναι δυνατόν καΐ διά φυμα-
τιώδα;ϋς περιτονίτιδος νά έπέλθη συγκόλ-
λησις εξωτερική τών ελίκων. Περίπτωσιν
δμως εντερικής ατονίας, καθ' ήν νά έπέλ-
θωσι κοπρανώδεις έμετοι, ουδέποτε παρ-
ετήρησα.
Μανονηλίδης. Εσχάτως έγένετο χει-
ρουργική έπέμβασις έν τψ Γαλλικω
Β. Ε 18
138
ο ΕΝ ΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΟΥΠΟΛΕΙ ΕΛΛΗΝΙΚΟΣ ΦΙΛΟΛΟΓΙΚΟΣ ΣΥΛΛΟΓΟΣ
Νοσοκομείω έπΙ γυναικός πασχούσης έκ
φαινομένων εντερικής βτενώσεως* άνευ-
ρέθησαν δέ πέντε βτενώ<$εις του λεπτού
έντερου μετά υπερτροφίας καΐ άνευρυ-
($μοϋ υπεράνω έκά<$της <5τενώσεως, εΙς
τρόπον, ώςτε τό έντερον ήτο κομβολογιο-
ειδές, ύπήρχον δέ περισταλτικαΐ κινή<$εις
κατά τήν ψηλάφησιν και διά της δακτυ-
λοπλή^εως καΐ δμως ουδεμία ανωμαλία
καΐ ούδεΙς δγκος ήσαν αντιληπτοί. Ακρι-
βώς δέ εΙς τάς άτονικάς καταστάίίεις μετά
κοπροβτά<$εως έπι γερόντων δεν ύπάρ-
χουσι περκίταλτικαΐ κινήσεις.
Σγονρδαΐος. Υπενθυμίζω δτι έν τζ πε-
ριπτώσει ταύτη άνωθεν του πρώτου στε-
νώματος του έντερου ή υπερτροφία καΐ
ό ανευρυσμός των εντερικών τοιχωμάτων
άπετέλει δγκον μεγέθους μικρού πορτο-
καλιού καΐ δμως δέν ήτο αντιληπτός διά
τής ψηλαφήσεως.
ΣΥΝΕΔΡΙΑ ι^Θ'
21 Μαρτίου 1901
Προβδρια Α. Χρπςτιδου
*0 κ. Άν. Χρηστίδης άναγινώσκει τάς
έ^ής « Κλινυιάς ηαρατηρήαεις έΐώδονς
καχεξίας παρά ηαιοί ηροςήβθίς>:
Έν τψ Έγχειρίδίφ ηερί έλειογενών νοση-
μάτων (Μετ. Ε. Ε. Άρφάνη, σ. 113) ό Ι,α-
νβΓιΐη καΐ τελευταΐον ό Καρδαμάχης, 6 ττολ-
λα καΐ σπουδαία περί των έλειογενών γράψας
(Ίατρ. Προόδου τευχ. 1^^ 1900), παραδέ-
χονται καχεξίαν έλώδη όςείαν παρ* άρρώ-
στοις μη ύποστασι σεσαοηνιτμένους διαλείπον-
τας καΐ μη μονίμως, άλλα παροδικώς μόνον
έν έλώδεσι μέρεσι διαμείνασιν* ημείς φρονου-
μεν δτι τοιαύτην τίνα κατάστασιν ώς όζεΐαν
έλομίανσιν δυνάμεθα να χαρακτηρίσωμεν, κα-
^εζίαν δ* έλώδη νά παραδε^Οώμεν την /ρο-
νίαν έλείου μολύτματος έπίδρασιν επί του αν-
θρωπίνου οργανισμού, εΐ'τε αύτη φανερουται εκ
διαλειμμάτων διά πυρετικών κινήσεων, είτε
πρωτοπαθώς και άνευ παροζυσμών έν έλειογε-
νε'σι τόποις και άνευ διακρίσεως ηλικίας, ώς
και παρά παισίν, εγκαθίσταται* υπό τοιχύ-
την εννοιαν και όρισμόν τής έλώδους κα^εςίας
ύποβάλλθ(Λεν τάς έπο(χε'νας τρείς παρά προςη-
βοις παρατηρήσεις.
Παρατήρηαις α. Ασθενής έκ ΓΙαραρθίις,
ετών 14, έπι πολλά ετη υπέστη διαλείποντας
και προςήλθεν είς τό ή(Λέτερον Νόσο κο μείον τ^ν
9/βριον του 1899, 6πως θεραπευθτί έκτης
έσχατης αύτου αδυναμίας* ό άρρωστος άναι-
[Λΐκώτατος, ώχροκίτρινος καΐ έρρυτιδωμενος
βίχεν 6'ψιν γέροντος και ϊφερε σπλήνα τετρα-
πλάσιον περίπου τό μέγεθος, διερροείτο άπαυ-
στως καΐ πολλάκις τής ημέρας* διαρκώς απύ-
ρετος* κατά Ίανουάριον του 1900 άσθενήσας
υπό Ιλαράς προςεβλήθη και υπό βρογχοπνευ-
μονίας, έξ ης καΐ άπέθανεν.
Νεκροτομία, Είχε σπλήνα τό μέγεθος τε-
τραπλάσιον καΐ μή υποχωρούντα και σκληρόν
ήπαρ φυσικόν, αλλά καΐ αυτό σκληρότερον*
πανταχού των πνευμόνων διήθησις βρογχο-
πνευμονική* έν τοίς λοιποϊς οργάνοις μακρο-
σκοπικώς ουδέν άξιον σημειώσεως.
Παρατήρηαις β', * Αλκιβιάδης Φ., ετών 13,
ράπτης έκ Μυτιλήνης, εΙςήλθε τ^ 7υ) 9βρίου
του 1898 είς τό Νοσοκομείον. Διηγείται ίτι
από 6 ετών έπΙ μήνας οκτώ κατ' έτος υπο-
φέρει καθ' έκάστην υπό διαλειπόντων* ήΧτ,
άπό ήμερων οκτώ πυρέσσει και άποχρέμπτε-
ται βλενοπυώδη, έχει ιδρώτας και διαρροεί-
ται. — Ό άρρωστος είναι αδύνατος, άλλ' όχι
και τόσον καχεκτικός, έχει τραχείαν την ά-
ναπνοήν έν τοίς άνω λοβοίς του πνεύμονος,
καρδίαν κατά φύσιν, σπλήνα πελώριον μέχρις
ομφαλού διήκοντα, ήπαρ επίσης διωγκωμένον
και μέχρι τριών δακτύλων κάτω του θωρα-
κικού τόξου* έχει πυρετόν υπό τύπον συνεχή
προς διαλείποντα έναλλάσσοντα έπι ημέρας 1 2,
δςτις, μετά ημέρας 9, έπανελήφθη έπΙ ώρας
12, ότε ό άρρωστος συγχρόνως ήσθάνθη ζρι-
στερόθεν έκ τών πνευμόνων πόνον καΐ πτύελα
τινά αιμόφυρτα άπεχρέμψατο' τότε παρετη-
ρήθη ή μεγίστη τής κόρης τών οφθαλμών όια-
στολή 20ωρον διαρκέσασα' τ*^ 2ν; ΙΟβρίου
έβεβαιώθη νέα του σπληνός και του ήπατος
διόγκωσις* ττ, 4υι άλγος είς τόν άριστερόν θώ-
ρακα και τρίζοντες έν τνί βάσει και άνευ πυ-
ρετού* τνί 15νι διαρκής κεφαλαλγία, άλγος
ΒΙΟΛΟΓΙΚΗ ΕΠΙΤΡΟΠΗ (ΣΤΝΕΔΡΙΑ ^Θ')
139
καθ'δλον τό σώ(χα καΐ αιμωδία του άνω δδ-
ξιου άκρου, τη 22ο: κοιλία τ6τα(Λένγ).
Κατά 'Ιανουάριον του 1899, έκτος δια-
σττάρτων συριττόντων Ιν τοις πνεύμοσιν, έπι-
κρουστικώς καΐ άκροαστικώς ούδεν τό παρχ
φύσιν, εν τη κοιλία δαως κχι πολύ κάτω των
υποχονδρίων άμβλύτης* καθ' ^Ον τόν Φε-
βρουάριον και Μάρτιον τ6 ήπαρ συγχέβται έν
τοις όρίοις αύτου προς τα του σπληνός και
συναμοότερα άποτελουσι ζώνην πλατείαν δια
γυμνού οφθαλμού διακρινομένην κατά τους
μήνας Άπρίλιον και Μάϊον ό ασθενής είχε
πολλάκις οσφυαλγίαν και διερροεΐτο μετά
πόνων κοιλιακών κατά τον τελευταΐον τού-
τον μήνα ό άρρωστος περίπατων η συνδια-
λεγόμενος ησθάνετο ζάλην καΐ δύςπνοιαν έξα-
ναγκάζουσαν αυτόν να κατακλίνγιται' έν τφ
σημείω τούτω της ασθενείας γενομε'νης εξετά-
σεως του ασθενούς έπιστοποιηθη άμβλύτης
καρδίας σχεδόν διπλασία άνευ φυσήματος μίν
έν τοις τόνοις, άλλα μετ' αρρυθμίας τινός* /) νε'α
αυττ) κατάστασις μετά των λοιπών φαινομέ-
νων από τ^ιών περίπου μηνών παρακολουθού-
μενη υπό στομαχικών διαταράξεων πολλάκις
μάλιστα έντεριχών, δι' επιμόνου θεραπείας
και σποραδικών βελτιώσεων έπΙ τε'λους εντελώς
έθεραπεύθη καΐ ό ασθενής μετά φυσιολογικών
ορίων ήπατος καΐ σπληνός εξήλθε τη ΙδΤϊ Ιου-
λίου 1 899 απολαύων μέχρις ώρας άκρας υγείας.
Παρατήρηαις γ\ Γρηγόρως» εκ Παραμυ-
θίας, ετών 13, παντοπώλης, ειςήλθεν είς τό
Νοσοκομειον τη 22ΐ1 Ιουνίου 1898. Διηγείται
δτι έπΙ πολλά ετη πολλάκις έν τη πατρίδι
υπέστη διαλείποντας* τελείως έξηντλημένος,
σχεδόν έν μαρασμψ έχει δψιν γαιώδη καΐ χα-
ρακτηριστικόν τόν τύχον της έλείου καχεξίας*
ό σπλην πελώριος κατελάμβανε τα ^/.^ της
κοιλίας, τό -ηποϋο επίσης ίκανώς διωγκωμένον*
κατά τό πεντάμηνον της νοσηλείας αύτου τε-
τράκις προςεβλήθη, μετά 10 — Ιδημέρων δια-
λείψεων, υπό συνεχών πυρετών και από της
11ης Αυγούστου έταλαιπωρηθη και ύπό λίαν
επιμόνου εντερικού κατάρρου διαρκέσαντος
καΟ' 5λον τό διάστημα της ζωής του ασθε-
νούς* από τής 20 Σεπτεμβρίου διαρκώς είχε
βρογχίτιν Ιωςου τη 19?ϊ Νοεμβρίου, μετά
πενταήμερον πυρετόν, άπέθανεν εκ βρογχο-
ττνευμονίας.
Νεκροτομία. «Έχει σπλήνα τεράστιον καΐ
σκληρόν, έν ώ διακρίνει τις δι* άοπλου οφθαλ-
μού τάς (νώδεις δοκίδας, η^^αρ επίσης μέγα
καΐ σκληρόν, χρώματος μάλλον βαθέως ερυ-
θρού καΐ στεγνόν έν τφ πνευμόνι καΐ τη αρι-
στερά βάσει διηθησις βρογχοπνευμονική μετά
εστίας πνευμονικής, έν δέ τη περιφερείο: του
λοβοΰ άτελεκτασία* του δεξιού πνεύμονος ή
ακρότατη περιφέρεια έμφυσηματώδης' έν τοις
λοιποϊς οργάνοις μακροσκοπικώς ουδέν άξιον
σημειώσεως:^.
*Η άφήγησις τών τριών τούτων κλινικών
παρατηρήσεων τής χρονίας έλειογενους μιάν-^
σεως η ταύτόν ε(Λεϊν έλώδους καχεξίας, πα-
ρέχουσί μοι τό ένδόσιμον να παρατηρήσω τινά
καΐ πρώτον έπΙ τών συνήθων κλινικών φαινο-
μένων τά επόμενα :
Πυρετός έν τη α' παρατηρήσει, τουλάχι-
στον παρ' ήμίν έν τω Νοσοκομείφ, δεν έση-
μειώθη, τουθ* 5περ φανερώς δεικνύει, δτι ο
ασθενής αλλοιώσεις μέν του αίματος καΐ τών
άλλων οργάνων είχε, πλασμώδια δμως ουχί,
δθεν και ή παντελής απυρεξία έν τη β ' περι-
πτώσει καΐ έν οκταμήνω χρονικω διαστήματι
ό πυρετός άπαξ μόνον έν άρχη καΐ έπΙ μόνον
ημέρας 13 έβεβαιώθη* ένω έν τη γ ' περιπτώ-
σει καΐ έν πενταμήνφ χρονικφ διαστήματι ήτοι
από τής 22*5 Ιουνίου μέχρι τής 24^« Νοεμ-
βρίου ό πυρετός τετράκις έσημειώθη* α' από
τής 22«< Ιουνίου μέχρι τής 29^« Ιουλίου ήτοι
έπΙ 34 ημέρας λογιζόμενης καΐ τής μικρας
παροδικής απυρεξίας* β' από τής Ιΐΐί Αυ-
γούστου μέχρι τής 24^ό του αύτου ήτοι ημέρας
1|4• γ' από τής 7^> Σεπτεμ,βρίου μέχρι τής
1*55 Όκτωβρίου ήτοι ημέρας 25 καΐ δ' άπό
τής 5^^ Νοεμβρίου μέχρι τής 18')« του αυ-
τού ήτοι ημέρας 14 μη λογιζομένου του
τελευταίου πενθημέρου πυρετού συμπίπτοντος
καΐ ανήκοντος λογικώς είς τάς πνευμονικάς
αλλοιώσεις.
Έκ τών θερμομετρικών τούτων κλιμάκων
είς καχέκτας ασθενείς ένεκα έλείου μιάσματος
εξάγεται δτι α') ο πυρετός δέν είναι άναπό-
φευκτον κλινικόν στοιχεϊον τής έλώδους καχε-
ξίας* β') δτι ό πυρετός, ώς καΐ ό Σανβναη
παρετήρησε (σ. 92 και 110), δεν έχει τύπον
σταθερόν καΐ μεταπίπτει άπό συνεχούς είς
διαλείποντα, ώς δεικνύει ή θερμομετριιςή κλϊ-»
140
ο ΕΝ ΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΟΥΠΟΛΕΙ ΕΛΛΗΝΙΚΟΣ ΦΙΑΟΛΟΓΙΚΟΣ ΣΓΛΛΟΓΟΣ
(χαξ του 2^^ άσθενους' γ') δτι ρ συνβχής πυ-
ρετός 6(ς έλοπαθεϊς καχέκτας, ώ; παρ* Υΐ(χίν
ενταύθα, δύναται να ύπενδυθη περ(εργον τύ-
πον κανονικότητος, ώς η θερ(Λθ[χετρΐ}ίη κλί[Λαζ
του 3°^ αρρώστου ζωηρώς ΗαΙ πειστικώς εικο-
νίζει καΐ ένθα παρατηρουμεν, δτι εκάστη πυ-
ρετική περίοδος διαγράφει σχη(χα η(χικυκλικόν,
ών τό εν του έτε'ρου διαφέρει κατά τό ύψος
της θερμοκρασίας καΐ την ακτίνα, 5θεν και η
(Λίκρά η (χακρά διάρκεια της είςβολης* πάσα δ*
αύτη η ή(χικυκλικη συνεχής πυρετική κίνησις
προςθ(Αθΐάζει τη ημικυκλική κλίμακι της τυ-
φικης περιπτώσεως, περί ης άλλοτε είπον τα
δέοντα, καΐ διαγράφει τόν κύκ).ον αύτης άνευ
ρίγους καΐ σπανίως μετ' εφιδρώσεων, ώς καΐ
παρ' άλλων παρετηρηθη, μετά πείσμονος δ*
αντιστάσεως ε(ς την δύναμιν των μεγαλειτέ-
ρων δέσεων της κινίνης. Τοιαύτη ή φύσις του
πυρετού είς δύο των ασθενών ημών.
Άλλα συμπτώματα, έπιμονώτατα αάλι-
στα, κατεδείχθησαν και ε(ς τάς τρεις ημών
παρατηρή<ϊ6ΐς αί διαταράζεις δλου του γα-
ατροεντερικοϋ σωλήνος πού μέν ελαφρώς, που
δέ σοβαρώς• κοινά δέ συμπτώματα έσημειώ-
θησαν τα βρογχικά μετά τών πνευμονικών,
'ίτοι αΐ βρογχίτιδες, αί συμφορήσεις, αΐ βρογ-
χοπνευμονίαι καΐ η καθαρά πνευμονία, οπόθεν
καΐ ό θάνατος τών δύο ασθενών, διά του
οποίου καταφαίνεται τό τρωτόν τών πνευμό-
νων είς τους ελοπαθεϊς καχέκτας* και την
γνώμην ημών ταύτην δέν μειοΐ ή επιπλοκή
της ιλαράς, ήτις παρ' /)μίν έχρησίμευσε και
ώς αφορμή τών βρογχοπνευμονικών συμπτω-
μάτων τών έπενεγκόντων τόν θάνατον.
Έκ τών άλλων συμπτωμάτων ενδιαφέρου-
σα έφάνη ήμϊν ή όύςπνοια μετά της ατονίας
είς τόν 2^^ άσθενη συνδιαλεγόμενον η περιφε-
ρόμενον εν τνί αίθούση ή τφ κήπω' την έζή-
γησιν παρέσχεν ήμίν ή έξέτασις, δτε έβεβαιώ-
σαμεν την καρδιακήν άμβλύτητα άνευ φυσή-
ματος άλλ* αρρυθμίας τινός είς τους τόνους,
άμβλύτητα όφειλομένην είς παροδικήν της
καρδίας άνεύρυνσιν, ήτις, κατά ΓιανβΓδίη (σ.
166), παρατηρείται είς τάς έλώδεις καχε-
ξίας, περιέγραψε δέ έπΙ τη βάσει νεκροτομίας
πρό δύο περίπου ετών ('Ιατρ. Πρόοδος 1898,
σ. 140) και ή δεσποινίς ίάτραινα Πάνα-
γιωτάτον έπΙ ^λοπαθοΰς αρρώστου χποθα-
νόντοςέζ επιπλοκής όζείας ένδομυοκαρδίτιδος.
Έπι της άνισοκορίας του 2°" ασθενούς δεν
ενδιατρίβω θεωρών αυτήν τυχαίον καΐ π«ρο-
δικόν άνακλαστικόν φαινόμενον.
Περί της θεραπείας τών τριών ημών άρ-
ρωστων παρατηρώ δτι αύτη έγένετο συμπιω-
ματικί) καΐ ^Ιδική* και συμπτωματικώς κατά
της διάρροιας έδοκιμάσθησαν πάντα τά στυ-
πτικά φάρμακα, εν οΤς τό δπιον, τό βισμούθιον,
ή τανίνη, τόγαλακτικόν οζυ καΐ άλλα άνευ απο-
τελέσματος* κατά τών ΑΤίομαχυζών διαταρά-
ξεων : τά πικρά, τό ύδροχλωρικόν οξύ, τι
αλκαλικά, ή ναφθόλη κτλ. μετ' άμφφόλου
ωφελείας, εκτός του 2°" ασθενούς, δςτις σχε-
τικώς έβελτιουτο' κατά τών βρογχικών χαι
πνευμονικών φαινομένων τάς σικύας, τά άπό-
χρεμπτικά άνωφελώς διά τους θανόντας και
άνυσίμως διά τόν επιζήσαντα. Είδικώς κατά
της καχεξίας άνεγράφησαν αφεψήματα της
κίνας, ό σίδηρος, τό άρσενικόν κτλ. καΐ ή κι-
νίνη είς μικράς δόσεις άνωφελώς διά τόν 1®^,
μετ' ωφελείας είς τόν 2<^^, ένω είς τόν Β*** και
αί μεγαλείτεραι δόσεις εξ 1,5 είς ουδέν ήνυον
τό ανωφελές της κινίνης είς τάς έλώδεις κα-
χεξίας παρετήρησε καΐ ό ΙίΒνβΓαΠ, ό δέ &1-
έαΙίθΓ (ΑΓοίιίνθδ άβ Μβάβοίηβ βΐ άε
Ρ1ΐ9ΓΓηαοίβ ΜίϋΙβίΓβ, 1899 Ν° 1) μελε-
τήσας εν τόποις ελειογενέσι τήν έπίδροισιν της
κινίνης αποφαίνεται δτι ή εσωτερική χρή^ΐζ
της κινίνης είς αναιμικούς καχέκτας ή διαρ-
ροουντας ουδόλως ωφελεί, δτι δέ μόνον δι»
τών ύποδορείων ενέσεων -δυνάμεθα νά Ιπιτύ-
χωμεν' αΐ παρατηρήσεις ημών κυροϋσι την
γνώμην του δαΜίίβΓ, άλλ' ημείς Θεωρο0(αν
καΐ έτερον παράγοντα ούχ ήττον ίσχυρόν συν•
τελεστήν της ανεπαρκείας της διά της κινίνης
θεραπείας καθώς και της άλλης συμπτωματι-
κής ώς ανωτέρω είδομεν* γνωρίζομεν ήδη ίτι
οΐ δύο τών άρρωστων ήσαν καΐ εκτάκτως
αναιμικοί καΐ διαρροοΰντες, είχον δμως συγ-
χρόνως και άλλας δευτεροπαθείς αλλοιώσεις,
ώς επεισεν ημάς ή μακροσκοπική κατά τήν νε-
κρό το μίαν έπισκόπησις* αν ε•ς τόν 2**^ άσβινη
και κατά τόν πυρετόν και εν τη καχεξία και
αί μικραι δόσεις της κινίνης ένήργουν, τοΟτο
είχε λόγον τόν μικρόν βαθμόν της καχεξίας εν
αναφορά προς τους έτερους δύο, οίτινες ώς εκ
περισσού είχον καΐ δευτεροπαθείς άνατομικχς
ΒΙΟΛΟΓΙΚΗ ΕΠΙΤΡΟΠΗ (ΣΥΝΕΔΡΙΑ ^^/)
141
άλλοιώσΐις• κατεδείχθη δΐ τιλευταίον τούτο
δια της έφαρ(λθγ>5ς του •ί)λεκτρισ(ΛθΟ Ιπ\ του
κυριωτίρου σπλάγχνου τοί5 σπληνός, διότι έν
φ είς τόν 1«>ν μετά ΙδΊΐ^'Ρ^^ αύτου χρησιν
ελαχίστη του σπληνικού δγκου έλάττωσις κα-
τωρβώθη, ε(ς τόν 2*^ έν ίσω χρονικφ διαστή-
(χατι ύπίρ τό ηρσυ ηλαττώθη, βραδύτερον δ'
έφθασε καΐ μ.έχρι των φυσικών ορίων, δττερ
δε'ον να εξηγηθη, δτι είς τόν τελευταΐον τού-
τον ε?χθ[Λεν σπλήνα (Λαλλον συ(Λπεφορη[Λένον,
έν φ πάρα τφ έτέρφ ύπερίσχυεν ή ινώδης
υπερπλασία ως ταύτην παρετηρησα(Λεν έκπε-
φασμε'νην λίαν κατά την νεκροτομίαν* ώςτε τό
ανεπαρκές της κινίνης πρέπει ν' άποδοθχ) είς
άλλας δευτεροπαθείς (χαλλον άνατο(χικας αλ-
λοιώσεις της χρονίας καχεξίας έπιδρώσης κάτα
τό (χαλλον η ήττον βαρέως καΐ έπΙ της προ-
γνώσεως των ασθενών.
Κατά ταύτα ή πρόγνωσις έπΙ καχεξίας
ίλώδους έν ώρισμένφ σταδίω της ελονοσίας
και έν τη παιδική η προςηβφ ήλικίίϊε, κατ*
άναλογίαν προς τους ενήλικας και εϊδθ|χεν
τοιούτους, πρέπει να θεωρηται -βαρεία. 01
άρρωστοι άπόλλυνται ως τα πολλά ένεκα τών
δευτεροπαθών αλλοιώσεων, οΤαΐ είναι ή υπερ-
τροφική κίρρωσις του σπληνός και αι συ(Λπα-
ρόμαρτουσαι άνατομικαΐ και τίαθολογικαΐ αλ-
λοιώσεις, αΐ άτροφικαι καΐ ενίοτε ύπερτροφι-
καΐ κιρρώσεις του ήπατος συνήθεις είς χώρας
έλώδεις. ώς τών συναδέλφων τινές παρετήρη-
σαν, αϊ τών αυτών σπλάγχνων ά^χυλοειδείς εκ-
φυλίσεις, ό|χοίως δέ κςιτά ΕανβΓδΙΠ (σ. 231)
καΐ αϊ τών νεφρών* συν αύτοίς αί δευτεροπα-
θείς ά(Λυλοειδείς εκφυλίσεις τών έπιπολης τρι-
χοειδών αγγείων καΐ τών σ(χικροτάτων αρτη-
ριών, τών έπ<Οηλίων, τών μυϊκών ϊνών καΐ άλ-
λων άδενωδών σω^χατίων του εντερικού σωλη-
νος, ών ένεκα αι ακατάπαυστοι διαρροϊκαΐ κε-
νώσεις, ούτωςΐ κλονίζόυσι καΐ συντρίβουσι τόν
ήδη κατεστρα(Χ(Λένον οργανισμόν (λάλιστα τόν
νεαρόν, ώςτε ό άρρωστος διά τε τής προϊού-
σης εξαντλήσεως καΐ τών άλλων επιπλοκών
του πνεύμονος τελευταίον καταστρέφεται.
Μακρής. Έπεθύμουν κάλλιον νά βε-
βαιωθώ &ν καΐ αΐ τρεις περιπτώ<$εις ανή-
κουν εΙς τήν έλώδη μίανβιν ή εΙς τήν
λευχαιμίαν, ένθα επίσης παρατηρούνται
τοιαύτα συμπτώματα συμπεριλαμβανομέ-
νης καΐ της έ^ογκώσεως τού σπληνός ή
σπληνομεγαλίας. Ή δέ όμοιότης τών δύο
ν νόσων είναι τοσαύτη, ώςτε διά μόνων τών
συμπτωμάτων είναι δυςχερής ή διάγνωσις•
έν μέσον υπάρχει ασφαλές προς σαφή
διάκρισιν αυτών δηλ. ή μικροσκοπική έξέ-
τασις, περί ταύτης δέ ενταύθα δέν έγένε-
το λόγος. Έν τζ μ4 περιπτώσει ή κινίνη
ενήργησε καΐ πιθανώτατα επρόκειτο περί
έλώδους μιάνσεως, άλλ* αΐ δύο έτεραι,
ένθα ή κινίνη έφάνη αδρανής, παρέχουσι
τόπον εΙς άμφιβολίαν. Τούτο υποστηρίξει
τών έμών περιπτώσεων ή έ^ής. Νέος κά-
τοικων άπό πολλών ετών έν Κων/πόλει
πρό έτους ήσθάνθη πόνον κατά τό άριστε-
ρόν ύποχόνδριον και έπΙ τέλους δγκον έν
τή αυτή χώρςι* άφ* έτερου έσχε πυρετικήν
κίνησιν διαλείπουσαν έπί τίνα καιρόν. Έν
τφ μεταξύ έχορηγήθη κινίνη ύπό συνα-
δέλφων, άλλ' άντΙ βελτιώσεως έχειροτέ-
ρευσεν ή κατάστασις, δτε δέ προςήλθεν
ό πάσχων εΙς έμέ άνεύρον μεγίστην έ^όγ-
κωσιν τού σπληνός, καταλαμβάνοντος ήδη
δλην τήν άριστεράν κοιλίαν μέχρι λαγό-
νος. Προς μείζονα βεβαιότητα έγένετο
καΐ μικροσκοπική έ^έτασις τού αίματος
ύπό τού ΝίοοΠβ, ούτος δέ πλασμώδιον μέν
τού Ιι&νβΓαη άνεύρεν ουδέν, άλλα μεγά-
λην αύξησιν τού αριθμού τών λευκών αΐ-
μοσρΓΥφίων. Ό ασθενής ζή έτι, άλλ* όλο-
νέν φθίνει. Έδοκίμασα καΐ τάς ενέσεις τής
κινίνης, έξ ών προήλθε μικρά τις σμί-
κρυνσις τού σπληνός.
Μανουηλίδης. Ώς προς τά εντερικά
φαινόμενα έ^ έμής πείρας γνωρίζω περί-
πτωσιν γυναικός 22 ετών, ήτις έπαρου-
σίαξε συν τοις άλλοις συμπτώμασι καΐ
διάρροιαν δυςεντεροειδή μή ύποχωρήσα-
σαν εΙς ούδεμίαν θεραπείαν καΐ έπΙ τέ-
λους προκαλέσασαν τόν θάνατον. "Οσον
άφορ^;: τήν διάγνωσιν συμφωνώ τφ κ. Χρη-
στίδη. διότι τό τε χρώμα τό γαιώδες, τό
ιστορικόν κτλ. δλα είναι χαρακτηριστικά
τής έλώδους καχεξίας, ένφ ό ασθενής τού
κ. Μακρή ουδέποτε έπαθεν έλώδη πυρε-
τόν, είχε δέ τήν χροιάν ώχράν πελιδνήν,
ώς γ-νωρίξω έξ όψ-εως. Άλλ* είναι δυνα-
τόν νά έπέλθη λευχαχμίακαΐ κατόπιν έλω-
142
ο ΕΝ ΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΟΥΠΟΛΕΙ ΕΛΛΗΝΙΚΟΣ ΦΙΛΟΛΟΓΙΚΟΣ ΣΥΛΛΟΓΟΣ
δώ ν πυρετών ενθυμούμαι ναύτην νεα-
ρόν, δςτις είχε πάθει μερικούς πυρετούς
άλλ' έπΙ τέλους είχε τόιαύτην μεταβολήν,
ώςτε ή χροιά έγένετο ώχρόλευκος, τό αί-
μα ήτο λευκό ν ώς γάλα σχεδόν απέθανε
δέ έν τψ Έθνικφ νοσοκομείψ. Τέλος ση-
μειωτέον δτι οί πυρετοί είναι αποτέλεσμα
και των επιπλοκών τής λευχαιμίας, ένφ
οΐ καχέκται έ^ έλώδους μιάσματος δέν
θεραπεύονται πάντοτε διά κινίνης.
Ά, ΧρηστΙδης. Τά φαινόμενα έφάνη-
σαν ήμϊν τοσούτον σαφή, ώςτε ούδ' άνε-
μνήσθημεν τού μικροσκοπίου. Καθ' έκά-
στην δέ τυγχάνουσιν έλώδεις καχε^ίαι καΐ
δέν δυσκολευόμεθα νά διαγνώσωμεν αύ-
τάς. Επίσης εΐδομεν και λευχαιμίας, ένθα
έ^ όψ^εως ήδη διεκρίναμεν περί τίνος
επρόκειτο. Επομένως δέν αμφιβάλλω πο-
σώς δτι αΐ είρημέναι τρεις περιπτώσεις βά-
σιν έχουσι τήν έλώδη καχε^ίαν. Περί δέ
τών εσωτερικών φαινομένων σημειωτέον
δτι οΐ ασθενείς εΐχον απλώς διαρροϊκάς
κενώσεις, ούχΙ δέ δυςεντεροειδείς. "Ελκη
δέν άνευρέθησαν καΐ ό βλενογόνος ήτο
αναιμικός, ούτως εΙπεΐν ήτο λειεντερία.
ΣΥΝΕΔΡΙΑ Ρ'
4 ^Απριλίου 1901,
Προεδρία Αν. ΧρηςτΙΔΟΥ
Ό κ. Εΰεληϋης παρουσιάζει π(φα
σκεύασμα ήπατος μετά πολλαπλών μικρών
αποστημάτων νέου 24 ετών, δςτις ασθε-
νών άπό 1 5 ήμερων είχε καταφύγει τρεις
ημέρας πρό τού θανάτου εΙς τό Έθνικόν
Νοσοκομείον. Κατά τό διάστημα τούτο ό
πυρετός έκυμάνθη περί τους 39°» ^δ ήπαρ
ήτο όλίγ-ον διωγκωμένον καΐ ελαφρώς
έπώδυνον τζ πιέσει* δυςεντερικά δέ φαι-
νόμενα εϊτε πόνοι κατά τήν σκωληκοειδή
άπόφυσιν έλειπον. Ή παρακέντησις τού
ήπατος ύπήρ^εν αρνητική, έν τούτοις ό κ.
Εύελπίδης άπέδωκε τόν θάνατον εΙς από-
στημα τού ήπατος. Ή νεκροτομία απέδει-
ξε προς τοϊς άλλοις καΐ προςφάτους προς-
φύσεις ελίκων τινών τού λεπτού έντερου
περί τό τυφλόν καΐ τόν είλεόν, ύπεραι-
μίαν τών περί τήν σκωληκοειδή άπόφυβιν
μερών, άλλ' ούδαμού έξέλκωσιν. Άχό
τής σκωληκοειδούς άποφύσεως τμηθείσης
άνέθορε Ιχωροειδές ύγρόν, κατά δέ τήν
βάσιν αυτής ευρέθη άλλότριον σώμα με-
γέθους φασιόλου καΐ άνώμαλον κατ* έίτι-
φάνειαν. Μετά τήν έκθεσιν τών λεπτο-
μερειών τούτων ό κ. Εύελπίδης έρωτή:
έάν ή πάθησις τού ήπατος δύναται νάθεω-
ρηθή δευτερεύουσία έναντι τών ελαφρών
αλλοιώσεων τής σκωληκοειδούς άποφύ-
σεως και τών εντέρων.
Οί κ.κ. Άν. Χρηστίδης καΐ ΜανονηΙΙ-
δης λέγουσιν δτι τά αποστήματα είναι με-
ταστατικά, καίτοι δέ κατά τήν σκωληκοει-
δή άπόφυσιν και τάς γειτονικάς μοίρας
τών εντέρων σχετικώς είναι μικραΐ αΐ αλ-
λοιώσεις, πιθανώς όμως πηγή τού κακού
έγένετο ή παρουσία τού αλλότριου σώμα-
τος κατά τήν βάσιν τής σκωληκοειδούς
άποφύσεως.
Ό κ. ΠαηανίΗοΙάου θεωρεί τά πολλα-
πλά ηπατικά αποστήματα ώς μεταστατικά
κατ* άναλογίαν προς εκείνα τά πυαιμικά
μεταστατικά αποστήματα, άπερ ενίοτε
έπιγίγνονται μέση ώτίτιδι άνευ έξελκώ-
σεως ή άλλης σπουδαιοτέρας βλάβης έν
τζ κυρία παθήσει. Τό πύον, λέγει, απορ-
ροφάται εΙς τάς σπανίας ταύτας περιπτώ-
σεις διά τών τριχοειδών αγγείων καΐ με-
ταπηδά}: εΙς τήν κυκλοφορίαν, προκαλούν
οϋτω μεταστατικά αποστήματα καθ' δλον
τόν οργανισμόν. Ή πυαιμική αύτη κατά-
στασις έθεραπεύθη πολλάκις δι* εγκαίρου
χειρουργικής επεμβάσεως κατά τής πρω-
τογενούς παθολογικής εστίας.
Ό κ. Άηέρης μακροσκοπικώς έ^εΓά^ων
θεωρεί τό άλλότριον σώμα ώς όστεώδες,
αναλαμβάνει δμως νά έ^ετάση αυτό καΐ
μικροσκοπικώς προς πλείονα έ^ακρίβωσιν.
ΣΥΝΕΔΡΙΑ ΡΑ'
η ΆπράΙον 1901.
Προεδρία Κ. ΜαΚΡΗ
Ό κ. Μανονηλίδης αναφέρει άναφορι-
κώς προς τήν περίπτωσιν τού κ. Τσοπάν-
ΒΙΟΛΟΓΙΚΗ ΕΠΙΤΡΟΠΗ (ΣΊΤΝΕΔΡΙΑ ΡΑ')
143
ογ•λου δη γενομένης της χειρουργικής
έΛεμβά<ϊεως ύπό του κ. Καμπούρογλου
ευρέθη όγχος κατά τό κατώτερον Λέρας
του λεπτού έντερου, δςτις προήρχετο έ^
υπερτροφικής είλεοτυφλικής φυματιώ-
ϋεως- ό χειρουργός περιωρίσθη εΙς τόν
($χηματι<$μόν άναστομώ<ϊεως εντερικής.
Ό κ. ΕΰεληΙδης παρατηρεί δτι καλόν
είναι νά ληφθώσι θετικώτεραι πληροφο-
ρίαι, ϊνα μή περιπλακί^ ή συΙ,ήτη<ϊις.
Ακολούθως ό κ. ΕύεληΙδης άνακινών
τό ζήτημα της έρυθροφωτοθεραπείας έν
τή εύλογΊοι συνι<ϊτ(}: δπως έφαρμοσθή ύπό
των συναδέλφων και έν τή Ιλαρ^^: ής επι-
δημία αρκούντως ϊ,ωηρά παρατηρείται ήδη
έν τή πρωτευού($η, δέν πρέπει δέ νά παρ-
έλθη άνευ δοκιμής τοιούτων θεραπευτικών
αγωγών, οιτινες ύπκϊχνουνται καλόν τι,
δπου αΐ τοιαϋται εύκαιρίαι δέν ύπάρχουσι
πάντοτε. Οΰτω πως δύναται νά κατανοηθή
καΐ ή πραγματική ά^ία τής έρυθροφωτο-
θεραπείας.
ΜοΛζζής. Ή δοκιμή αϋτη δέον νά γίνη
συγκριτικώς προς τάς άλλας θεραπείας
καΐ μάλιστα έπΙ βαρειών μορφών.
ΕΰεΙηίδης. Ακριβώς εΙς τοιαύτας βα-
ρείας μορφάς εννοώ νά δοκιμασθζ, διό
καΐ συνιστώ τήν δοκιμήν έν καιρφ επιδη-
μίας, δτε άπαντ^ τις παντοίας μορφάς τής
νόσου. Έκ τών μέχρι τούδε δοκιμών ενά-
γεται δτι ή ωφέλεια τής έρυθροφωτοθε-
ραπείας παρατηρείται εΙς τάς βαρείας
μορφάς.
ΜανονηλίΛης. Ός προς τήν εύλόγίαν
αΐ γνώμαι είναι ακόμη δεδιχασμέναι. Συγ-
γραφεύς τις αναφέρει δτι έν τινι έπιδημίςι
δι^ρεσε τους εύλογιώντας εΙς δύο τμή-
ματα δπως θεραπεύση εΙς εν έ^ αυτών
διά του ερυθρού θαλάμου, εΙς δέ τό έτε-
ρον διά τών λοιπών μεθόδων, καΐ εύρεν
δτι ή έρυθροφωτοθεραπεία έδωκε χείρονα
αποτελέσματα.
Ώς προς τήν ίλαράν ά^ιον μελέτης εί-
ναι κατά πόσον αΐ έπιπλοκαΐ δύνανται νά
προληφθώσι διά τής μεθόδου ταύτης, διότι
άνευ τούτων ή Ιλαρά δέν είναι σοβαρά
νόσος.
ΕύεΙηΙδης. Διά τάς δύο περιπτώσεις
ένθα έδοκίμασα τόν έρυθρόν θάλαμον
ιδού τί συνέβη. Ό πρώτος ασθενής ήλθεν
εΙς τό νοσοκομεϊον έν άρχζ τής νόσου
καΐ πράγματι τό αποτέλεσμα υπήρξε θαυ-
μάσιον, διότι ό πυρετός εντός ωρών εξέ-
λιπε τελείως* ένψ έπΙ του δευτέρου προς-
ελθόντος μετά τήν έμφάνισιν του εξανθή-
ματος δέν παρετηρήθη ή αυτή ευνοϊκή
έπίδρασις. Ώς προς τήν σκέψ-ιν του κ.
Μανουηλίδου σημειωτέον δτι, δταν ή νό-
σος άπαξ κατευνασθή, βεβαίως προλαμ-
βάνονται και αΐ έπιπλοκαί. Τέλος έν τη
κατ* οίκον εφαρμογή τής φωτοθεραπείας
ταύτης, επειδή δέν είναι δυνατόν νά πα-
ρασκευάση τις έρυθρόν θάλαμον συστη-
ματικόν, οΐ συνάδελφοι δύνανται προς τή
λοιπή θεραπείςι νά παραγγέλλωσι τήν
χρήσιν παραπετασμάτων έξ ερυθρού υφά-
σματος εΙς τά παράθυρα του δωματίου
του άσθενοϋντος.
Μετά ταύτα ό κ. Εύελπϋης προκειμέ-
νου περί τών έπιπολαϊ,ουσών νόσων άνα-
κοινοι τήν διά παρακεντήσεων θεραπείαν
τής εγκεφαλονωτιαίας μηνιγγίτιδος, ανα-
φέρει δέ δτι εΙς τάς ολίγας περιπτώσεις,
ένθα αυτός εφήρμοσε τήν μέθοδον ταύ-
την, τά αποτελέσματα ουδόλως υπήρξαν
ευνοϊκά.
Μανουηλϋίης. Ή διά παρακεντήσεως
θεραπεία ήτο άλλοτε έν μεγάλη χρήσει
έπΙ φυματιώδους μηνιγγίτιδος, άλλ* έπΙ
τέλους έγκατελείφθη, διότι τά αποτελέ-
σματα ήσαν τοσούτον κακά, ώςτε οί πά-
σχοντες άπέθνησκον ένίότε καΐ έξ αυτής
τής παρακεντήσεως. Διά ταύτα έσχημάτισα
γνώμην δυςμενή διά τήν μέθοδον ταύτην.
Τφ δέ 1898 είχον εκθέσει πέντε περιπτώ-
σεις εγκεφαλονωτιαίας μηνιγγίτιδος, έξ
ών αΐ τρεις είχον απολήξει εΙς ϊασιν, ή δέ
θεραπεία συνίστατο εΙς θερμόλουτρα καΐ
τήν χρήσιν τών υδραργυρικών (καλομε-
λάνου καΐ εντριβών τεφρ&ς αλοιφής). Τά
λουτρά Ιδίως ώφελούσι προς καταπράυν-
σιν τής διεγέρσεως, έν η ευρίσκονται οί
πάσχοντες.
Εύεληίδης. ΈπΙ φυματιώδους μηνιγγί-
τιδος πράγματι έγκατελείφθη, διότι ή εφαρ-
μογή είναι παρηγορική, άλλ' έπΙ τής έγκε-
144
ο ΕΝ ΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝόΥϋΟΛΕΙ ΕΛΛΗΝίΚΟΣ ΦίΛΟΛΟΓίΚΟΣ ΣΤΛΛΟΓΟΣ
φαλονωτιαίας μορφής Αεριμένεται ουσιώ-
δης ωφέλεια, 'Αφ' έτερου καΐ διαγνω<ϊτι-
κήν ά^ίαν έχει ή παρακέντη($ις προς βα•
κτηριολογικήν έ^έταίίιν, άν καΐ ταύτης τά
αποτελέσματα δέν είναι πάντοτε θετικά.
Μανουηλίδης. *Ως προς τήν διάγνωσιν
καΐ ανεξαρτήτως της βακτηριολογικής εξε-
τάσεως δύο σπουδαία σημεία ύπάρχουσι
ιον ή κρυοσκοπική μέθοδος και 2ον ή έξέ-
τασις των λευκοκυττάρων.
Γαβριηλίδης. ΈπΙ δύο περιπτώσεων τοΟ
κ^ Εύθυβούλη έξετάσας τους οφθαλμούς
ουδέν εδρον, έξετάσας δέ τό έγκεφαλο-
νωτιαίον ύγρόν άνεϋρον μηνιγγοκόκ-
κους του \νβί88βη1)Βυιη διά τε απλής και
παρεσκευασμένης μικροσκοπικής εξε-
τάσεως.
Μακρής. Έτυχε χά εφαρμόσω επωφε-
λώς τάς έντριβάς έπΙ μηνιγγίτιδος, άλλα
πιθανόν έν τή έμή περιπτώσει επρόκειτο
περί συφιλίδος εγκεφαλικής.
Ακολούθως ό κ. Μακρής ανακινεί τό
^τημα τής μή ανοχής τής κινίνης ύπό τί-
νων Ιδιοσυγκρασιών, έρωτ^ δέ τί πρέπει
νά κάμη τις έν τοιαύτη περιπτώσει. ΈπΙ
παραδείγματι αναφέρει δύο περιπτώσεις,
άς παρετήρησεν έν Αρτάκη* οΐ πάσχοντες
έπΙ τή χρήσει τής κινίνης είχον κεφαλαλ-
γίαν, έμέτους, δυςφορίαν γενικήν κτλ. ή
χρήσις άντιπυρίνης καΐ Ιτεϋλικοϋ νατρίου
ύπήρξεν ανωφελής. Έν τοιαύτη θέσει ευ-
ρισκόμενος απέναντι τών ασθενών αύτοϋ
ό κ, Μακρής έσκέφθη νά χορήγηση τήν κίτ
νίνην διά του απευθυσμένου, παρετήρησε
δέ δτι αί ενοχλήσεις ήσαν έλαφρότεραι•
τέλος έδοκίμασε και τάς ύποδορείους ενέ-
σεις καΐ τό αποτέλεσμα υπήρξε λίαν εύ-
νοϊκόν, ένω αΐ ενοχλήσεις ήσαν μΐ|δάμι-
ναί. Προς έξήγησιν του φαινομένου τού-
του παραβάλλει τήν άντίδρασιν τοϋ στο-
μάχου έπί τίνων ώρισμένων τροφών, ωού,
τυροϋ κτλ. παρά τισιν άτόμοις καΐ φρονεί
δτι τοιούτον τι συμβαίνει και διά τήν κι-
νίνην.
Μανουηλίδης. ΑΙ παρατηρήσεις αύται
είναι όρθόταται* παρετήρησα Ιδίως τήν έμ-
βοήν τών ώτων έπΙ στομαχικής χρήσεως
τής κινίνης παρά τφ αύτψ άτόμω, ένφ διά
τών ενέσεων ουδεμία τοιαύτη ένόχληοις
ύπήρχεν. 'Αλλά ύπάρχουσι καΐ αΐ περιπτώ-
σεις τής αίμοσφαιρινουρίας, ένθα οί συγ-
γραφείς συνιστώσι και άλλα μέσα, ώς τό
κυανουν του μεθυλενίου ^/^ γραμμάριον
δι' ημέρας εσωτερικώς, τήν ύδροχλωρικην
φαινόκολλαν ή τάς ενέσεις τοϋ φανικού
οξέος (Οίβυ1&Γογ).'
Μακρής. Ώς προς τό κυανουν του ιιε-
θυλενίου πρέπει νά προειδοποιήται ό χά-
σχων περί τής χρωστικής αύτου δράσεως
έπΙ τών ούρων, άτινα χρώννυνται κυανδ,
προς αποφυγήν πάσης παρεξηγήσεως ό-
χληράς. Τοιούτον τι συνέβη εΙς ασθενή
μου Πέρσην μεγιστάνα πάσχοντα άΛΟ
πολλού έξ Ισχιάδος καΐ έλθόντα εΙς τήν
πόλιν ημών προς θεραπείαν παρ' αύτφ
λοιπόν εΐχον δοκιμάσει τάς ενέσεις τού
κυανού τοϋ μεθυλενίου καΐ αίφνης διά
νυκτόζ προςεκλήθην παρά τφ ασθενεί
εσπευσμένως ώςεί επρόκειτο περί σο6α-
ρωτάτου γεγονότος• δ τε ασθενής καΐ οί
περί αυτόν ώς και συνάδελφοι προςκλη-
θέντες πρό έμοϋ εύρίσκοντο έν δυςχερεί
θέσει έπΙ μόνψ τφ κυανωπφ χρωματισμφ
τών ούρων.
Έν τέλει ό κ. Μανουηλίδης ύπομιμνη'-
σκει τήν παρουσίαν σπουδαίας επιδημίας
τυφοειδούς πυρετού μετά μεγίστης θνησι-
μότητος.
ΣΓΝΕ ΔΡΓ Α ΡΒ'
18 'Αηράίον 1901
Προεδρία ΑΝ. ΧρηΣΤΙΔΟΤ
Ό κ. ΜανουηλΙδης άναψέρει ηβρίητω-
αν ηανώλους, ήν παρετήρησε μετά τού κ.
Δικαίου έν Γαλατ<|1 τή ι/^ ^ρ. μ. Ό πά-
σχων Δ. Σ. ετών 35 κ^'^ κάτοικος τής πρω-
τευούσης, ης ουδέποτε άπήλθεν άπό ενός
καΐ ήμίσεος έτους, ήτο εργάτης έν παντοι-
οπωλείψ καΐ μακαρονοποιείψ, ένθα φαί-
νεται δτι αφίχθησαν τελευταίως εμπορεύ-
ματα προερχόμενα έκ Σμύρνης. Πτώματα
μυών δέν άνευρέθησαν ποσώς έν τω είρη•
μένψ καταστήματι, ένθα διενυκτέρευε
μετ' άλλων συνεργατών ανέκαθεν καΐ ό
δΙΟΛΟΓΙΚΠ ΕΠΙΤΡΟΠΗ (ΣΥΝΕΔΡΙΑ Ργ')
145
πάσχων. Ή αρχή της νόσου έγένετο τζ
Ι3'3 τρ. μ. δτε ό ασθενής ήσθάνθη ^Ιγος
Ισχυρόν, εΙς δ έπηκολοόθησε πυρετός καΐ
γενική κατάστασις, οϊα παρατηρείται συ-
νήθως έπΙ σοβαρών μόνον λοιμώξεων. Ό
πυρετός έκυμαίνετο υπεράνω των 39^ ^
σφυγμός ήτο ασθενής καΐ συχνός ( 1 46) καΐ
ή γλώσσα ξηρά. Τά φαινόμενα ταύτα έ^η-
κολούθησαν μέχρι της ι/Πζ τρ. μ. άνευ
έντοπισμοϋ. Τήν ήμέραν ταύτην ό ασθε-
νής ήσθάνθη πόνους κατά τάς άνω μηριαίας
χώρας καΐ συγχρόνως παρετήρησε δύο
όγκους κατά τό τρίγωνον του Σκάρπα*
άφ' έτερου δμως ή γενική κατάστασις
έβελτιοΟτο, της μεν θερμοκρασίοις κατελ-
θούσης εΙς 3^^ του δέ σφυγμού εΙς ιΐ2
κατά τήν έσπερινήν Ιατρικήν έ^έτασιν
μετά του κ. Δικαίου* οΐ δύο βουδώνες
ήσαν ωοειδείς κατέχοντες τό τρίγωνον
του Σκάρπα καΐ διήκοντες έκ τών έ^ω
προς τά έσω. ΚαΙ τό μέν δέρμα δέν
προςεφύετο έπΙ τών όγκων τούτων, άλλ'
ήτο έρυθρόν, ή δέ ψ-ηλάφησις προυκά-
λει πόνον. Ή έ^έτασις τών κάτω άκρων
καΐ τών γεννητικών οργάνων ουδέν απέ-
δειξε τό άξιον σημειώσεως. Ενώπιον
τοιούτων συμπτωμάτων καΐ τών προηγη-
θέντων έπΙ τετραήμερον φαινομένων σο-
δαράς λοιμώξεως ή διάγνωσις πανώλους
έφαίνετο κλινικώς αναμφίβολος, κατά δέ
τάς τελευταίας πληροφορίας τό κροόσμα
τούτο έπεδεδαιώθη και υπό του κ. ΝίοοΙΙθ
μικροβιολογικώς.
Περί της μεταδόσεως της νόσου ό κ.
Μανουηλίδης υπενθυμίζει χαρακτήρας τι-
νας έπΙ τών οποίων επέμειναν δύο συγ-
γραφείς μελετήσαντες τήν έπιδημίαν της
πανώλους έν'Αλεξανδρεία. Τούτων ό μέν
Οθ8ΐοΗΗο1ι παρετήρησεν ότι ή έμμεσος
μετάδοσις ή διά τού οΙκήματος δηλονότι,
τών ενδυμάτων καΐ άλλων πραγμάτων
μολυνθέντων υπήρξε συχνότερα της άμε-
σου ήν άπαξ μόνον παρετήρησεν. Ή δέ
συμβολή τών μυών υπήρξε μοναδική, οσά-
κις ή νόσος άνεφάνη εις άπομεμονωμένα
οικήματα κατοικούμενα ύπό ολίγων ψ-υ-
χών, προφανής δέ κατά τάς δύο επιδη-
μίας, αϊτινες άνεφάνησαν ή μέν έν στρα-
Έλλ. Φίλο) Σύλλογο;. Το:ιος ΚΙΓ
τώνι, ή δέ έν άλευρομύλψ. Ό δ* έτερος
τών συγγραφέων, ό κ. Βαλασόπουλος,
Ιατρός τού έλλην. νοσοκομείου Αλεξαν-
δρείας, καταπολεμεί τό απόλυτον τής γνώ-
μης τών συγγραφέων, οϊτινες διετύπωσαν
δτι ή νόσος μόνον διά τής διειςδύσεως
τών παθογόνων μικροβίων έν τφ δέρματι
κατόπιν δήξεως ύπό ψ-ύλλων δύναται νά
μεταδοθή, φρονεί δέ δτι καΐ διά τού γα-
στροεντερικού σωλήνος καΐ τών αναπνευ-
στικών οδών καΐ διά οίαςδήποτε πληγής
τού σώματος επέρχεται ή μόλυνσις, καθ* &
εξάγεται έκ τών πολυπληθών αυτού πα-
ρατηρήσεων.
ΣΥΝΕΔΡΙΑ ΡΓ'
2 Μαίου 1901,
Προεδρία II. ΚελαΪΔΙΤΟΤ
Άναφορικώς προς τήν μόνην ηερίητω"
σιν ηανώλονς, ήτις άνεφάνη έν τ^ πρω-
τευούση καΐ περί ής ό κ. Μανονηλίδης
έδωκε τάς πρώτας πληροφορίας, ό κ. Π.
Κελαϊδίτης προςέθηκεν δτι πράγματι ε-
πρόκειτο περί αληθούς πανωλικού κρού-
σματος, διότι έπεβεδαιώθη δι' δλων τών
μέσων, άτινα διαθέτει τήν σήμερον ή Επι-
στήμη χάρις εΙς τόν κ. Νικόλ, δςτις περί
τά τοιαύτα έχει Ικανότητα άνεγνωρισμέ-
νην. *Ηδη αμέσως μετά τήν μικροσκοπι-
κήν έξέτασιν ό κ. Νικόλ έδεβαίωσε περί
τής φύσεως τής νόσου, διότι άνευρέθη-
σαν μικρόβια εΙδικά τής πανώλους βη
ηανβΙΙθ.
Έν ούδεμι^Ι: άλλη άδενίτιδι τά μικρό-
βια ταύτα παρουσιάΐ,ονται ύπό τοιαύτην
μορφήν. Επίσης έν τζ καλλιεργίοι παρε-
τηρήθη ό πολλαπλασιασμός τών αυτών
μικροβίων, τήν δέ έπιούσαν γενομένου
ενοφθαλμισμού εΙς χοιρίδιον, τό ξψον
τούτο απεβίωσε μετά 24 ώρας. Κατά ταύτα
ουδεμία αμφιβολία επιτρέπεται περί τής
περιπτώσεως ταύτης, ευτυχώς δμως ουδέν
νέον κρούσμα άνεφάνη.
Ακολούθως προς άντιπροσωπείαν τής
Βιολογικής Επιτροπής έν τψ Πανελλη-
Β. Ε. 19
146
ο ΕΝ ΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΟΤΠΟΛΕΙ ΕΛΛΗΝΙΚΟΣ ΦΙΛΟΛΟΓΙΚΟΣ £ΤΛΛ0Γ0ΐ2
νίψ Ιατρικφ συνεδρίψ εγκρίνεται να προ-
ταθώσιν εΙς τόν Σύλλογαν οΐ κκ. Τ. Σγουρ-
δαϊος και Π. Παπανικολάου.
ΣΥΝΕΔΡΙΑ ΡΔ'
7 Νοεμβρίου 1901.
Προεδρία Γ. ΑΠΟΣΤΟΛΙΔΟΥ,
προέδρου του Συλλόγου
Τά παρόντα μέλη τής Επιτροπής προ-
βαίνου(ίιν εΙς αρχαιρεσίας καΐ γενομένης
μυστικής χ^ηφοφορίας εξελέγησαν, πρόε-
δρος μέν ό κ. Ί. Μηίστης, γραμματεύς
δέ ό κ. Ξ. Ζώτος.
ΣΥΝΕΔΡΙΑ ΡΕ
14 Νοεμβρίου 1901.
Προεδρία Ι. ΜΠΙΣΤΗ
Κατά τήν έναρξιν τής συνεδρίας ό κ.
Πρόεδρος έκφράΐ^ει προς τά μέλη τάς εύ'
χξίριστίας του έπι τζ έκλογζ του ώς προέ-
δρου διά των έξης :
Φίλοι Κνριοι,
Ευχαριστώ Ύ(Λας θεριχώς καλέσαντάς (χε
δια της λίαν τιμητικής ψήφου Υμών, να προ-
εδρεύσω των κατά το έτος τούτο συνεδριών
τής Βιολογικής Επιτροπής. Μετά θάρρους
αναλαμβάνω τα τ% προεδρία του διακεκριμε'-
νου τούτου τμήματος του Ελληνικού Φιλο-
λογικού Συλλόγου αναγόμενα καθήκοντα, έχων
πλήρη πεποίθησιν εΙς τήν *Γμετε'ραν πρόφρονα
συνδρομήν, δι* ης επιτευχθήσεται μείζων ετι
πρόοδος έν τνί ήμετε'ρα έπιτροπτ/. Όντως,
κύριοι, ή Βιολογική Επιτροπή δια τών αξιο-
σημείωτων έργων αυτής κατε'κτησεν ήδη τήν
έκτίμησιν πάντων, Έν αύτη άνεκοινώθησαν
έμ^ιθεΐς πραγματείαι άναγόμεναι ε(ς τήν πα-
θολργίαν, χειρουργίαν, οφθαλμολογίαν, ώτο-
λογίαν, '/ημείαν κλπ. κλπ., αίτινες πάνυ εζε-
τιμήθησαν υπό του επιστημονικού κόσμου*
προς έπίρρωσιν δέ τών λεγομε'νων μου έπι-
τραπήτω ν' άναφε'ρω, ότι ό εν Βερολίνω πο-
λύς καθηγητής τής οφθαλμολογίας ΗίΓδ-
θ1ΐΐ3βΓ§ ό άπειρίαν σοφών έργων αριθμών,
γνώστης δ' άριστος τής γλώσσης ήιχών Ιζη-
τησε δι' εμοΰ πρό τίνος χρόνου τά έργα της
Βιολογικής Επιτροπής, έπιθυμών, ώς εγραψΕ
νά ποιήσηται μνείαν αυτών έν τω υπ* αυτοί
έκδιδθ|/ένω άρχαίω περιοδικω συγγρά(Α|χατι,
τφ ϋβηΐΓα11)1αΙΙ £αΓ ρραΐίΐίδοΐιβ Αυ^εη-
ΙΐβϋΙίΙΐηάβ, έκδηλων ούτω τήν προς αυτά
πολλήν αύτοϋ έκτίμησιν.
Ούτως ή Βιολογική Επιτροπή άποβαίνιι
ου μόνον ωφέλιμος τοις μέλεσιν αυτής, ίιι
τών έν αύτη μετ' άκαδημεικής λεπτότητος,
διεξαγόμενων ποικίλων συζητήσεων, αλλά χαΐ
παράγων ούχΙ ασήμαντος εΙς τήν καθόλου
πρόοδον τής ίατρικής και τών συναφών ταύτη
επιστημών. Άλλ* ή έκ τών άνακοινουμε'νων
έργων απορρέουσα ωφέλεια μειωθήσεται έπαι-
σθητώς, έάν ταύτα δέν δημοσιεύωνται εγκαί-
ρως έν τακτικφ του Συλλόγου περιοδιχφ
συγγράμματι. Τήν ελλειψιν ταύτην. τήν τόν
ζήλον τών έριτίμων εταίρων δικαίως έπηρεά-
ζούσαν, βαθέως συναισθανόμενοι έλπίζθ{ΐεν
νά άρωμεν τη πεφωτισμένη συνεργασία τών
υπό τής Βιολογικής Επιτροπής έπΙ τφ σκοπώ
τούτφ εκλεγέντων έριτίμων κυρίων Μ, Ψαλίδα
καΐ /. Σιώτη, ώς και τη * Υμετέρα άρωγη.
Τούτου δέ κατορθουμένου υπό μείζονος τι-
μής περιβληθήσεται ή Βιολογική Επιτροπή,
καΐ επομένως ό Ελληνικός Φιλολογικός Σύλ-
λογος, υπέρ ου δέον πάντες νά μοχθώμεν.
Κατόπιν ό κ. Γεωργιάδης παρουσιάζει
ασθενή, κόρην 2ο ετών, ύπηρέτριαν, μέ
Ι,ίοΐιβη Γα1)βΓ ρΐαη κατά τά δύο αντιβρά-
χια καθώς καΐ κατά τήν έσωτερικήν έπι-
φάνειαν τών δύο μηρών. ΚαΙ κατά μέν τά
αντιβράχια κατά τήν καμπήν τοϋ αγκώνας
καΐ το έσωτερικόν πρό πάντων μέρος αυ-
τού άπό τής άρθρώσεως του άγ'κώνος ολί-
γον άνωθεν 2 ύφ. μέχρι του ορίου τής πα-
λάμης. Κατά δέ τους μηρούς, κάτωθεν τής
βουβωνικής χώρας ίο ύφ., μέχρι τής κατά
γόνυ άρθρώσεως 2 ύφ. κάτωθεν, κατά
τήν έσωτερικήν έπιφάνειαν αυτών το
εξάνθημα ήτο συμμετρικώς διατεταγμέ-
νον και κατά τά 4 Ρ-έρη* όπωςδήποτε
στοιχεία παρετήρει τις έπΙ του ενός άνπ-
βραχίου τά αυτά ακριβώς καΐ έπί τοΟ άλ-
λου μέ τήν αυτήν έκτασιν καΐ τήν αυτήν
ΒΙΟΛΟΓΙΚΗ ΕΠΙΤΡΟΠΗ (ΣΤΝΪΙΔΡΙΑ ΡΕ')
147
διάταξιν τού εξανθήματος, καθώς καΐ έπΙ
των δύο μηρών, βαθύτερα δμως κεχρωμα-
τιβμένον. *Έν ένΐ λόγψ το εξάνθημα ί\το
βυμμετρικώτατα διατεταγμένον, τούτο
μέν λόγ•ψ των διανομών, τούτο δέ λόγψ
της εκτάσεως τών στοιχείων.
Άπαντς: δέ . τό νόσημα καΐ έπΙ τών
δύο φύλων καΐ εΙς πολλά άτομα της αυτής
οικογενείας πρό πάντων έπι ατόμων νευ-
ρικών και μάλιστα κατόπιν συγκινήσεων.
ΑΙ εντοπίσεις αύται τού .τοιούτου εξαν-
θήματος δύνανται νά προκληθώσιν έπΙ
τών ατόμων τούτων, τών νευρικών, έκ
του ερεθισμού, τόν όποιον παράγουσιν αί
έπανειλημμέναι προςτριβαΐ ή ερεθισμοί•
ούτω, π. χ., 6ν δμοιον περιστατικόν έν
σχήματι λαιμοδέτου περιορισθέντος εΙς
τά μέρη έκεϊνα, τά όποια ευρίσκονται εΙς
διαρκή έπαφήν ή ερέθισμα μέ τό περι-
λαίμιον.
"Οσον δ*άφορ(}: τήν παθογένειαν αυτού
μολονότι ύπάρχουσι τρεις θεωρίαι, νευρι-
κή, δυςκρασική καΐ παρασιτική, ό κ. Γεωρ-
γιάδης φρονεί, βασιζόμενος έπΙ τών πα-
ρατηρήσεων τού ΚθΘΐ3ηβΓ, ΒβδπίβΓ καΐ
Ιαοςυβί, δτι κατά μείί,ονα λόγον, πρέπει
νά παραδεχθώμεν τήν νευρικήν θεωρίαν
τού νοσήματος — στηριζόμενος έπΙ τού
δτι, καθώς ^αΐ έπΙ της περιστάσεως ταύ-
της, δτι τό άτομον είναι νευρικόν, και
καθώς διηγείται παρετήρησε τούτο κατό-
πιν ψ•υχικής διαταράξεως, έπΙ τού αφόρη-
του κνησμού, έπΙ τού αποτελεσματικού της
υδροθεραπείας (διότι ή άρρωστος κατόπιν
της υδροθεραπείας, καταιωνήσεως χλιαρ&ς
35^ έπΙ της σπονδυλικής στήλης βαίνει
καλώς) καθώς καΐ έπΙ τού αποτελεσματι-
κού τών κατευναστικών τού νευρικού
συστήματος φαρμάκων, τά όποϊά τη άνε-
γράφησαν, ώς και έπί της δυνατής εντοπί-
σεως τού εξανθήματος κατά τήν σφαίραν
της διανομής τών νευρικών διακλαδώσεων.
Είτα τόν λόγον λαμβάνει ό κ. Μανονη-
λέδης καΐ περιγράφει ώς έξης δύο περι-
στατικά ασθενών πα(^όντων άπό άσΰ^μα
δνςηεητιπόν.
ΙΙρό ίτους περίπου πρεσβύτης Οθωμανός
ηλικίας 65 ετών προςηλθε νά με συμβουλευθη
δια δυςττνοϊκα φαινόμενα παροζυιτικα επερ-
χόμενα δ'•ς του νυχθημίρου, πρώτον μετά με-
ση(Λβρίαν κατά την όγΧόην περίπου ώραν
τουρκιστί και δεύτερον κατά τό μεσονύκτιον.
Ό ασθενής είναι πολυφάγος, δεν είναι αλκοο-
λικός, εΐ/ε δέ καλώς μέχρι πρό έτους. Άπό
της έποχτίς ταύτης ηρχισβ να παρουσιάζη
δυςκοιλιότητα επίμονον καΐ αΓσθημα στενοχω-
ρ(ας, του οποίου αφετηρία είναι τό δεζιόν ύ^ο-
χόνδριον, οπόθεν ανέρχεται καΐ εντοπίζεται
ύποκειμενικώς δπισθεν του στέρνου. Τότε ο
ασθενής αίσθάνεται δτι δίν δύναται να άνα-
πνεύσγ) άρκΙτόν αέρα, εξέρχεται του οΓκου
αύτου κατά την ημέραν, εγείρεται της κλίνης
του κατά την νύκτα ανοίγει τό παράθυρον καΐ
περιπατεί έν τω δωματίφ. Μετά μίαν είτε
δύο ώρας τά δυςπνοϊκα φαινόμενα παρέρχον-
ται χωρίς ούδεμίαν άπόχρεμψιν.
Έκτος τών φαινομένων τούτων ό ασθενής
παραπονείται δια συχνουρίαν, ήτις είναι τοιαύ-
τη ώςτε ενίοτε δέν προφθάνει να καταφυγνι
μέχρι του ουρητηρίου καΐ βρέχεται. Ό προ-
στάτης άδην δέν είναι διωγκωμένος, τα δέ
ουρα δέν περιέχουσιν ούτε λεύκωμα ούτε σάκ-
χαρον. Παρουσιάζουσιν άντίδρασιν ύπόζυνον,
σχεδόν άλκαλικην καΐ περιέχουσι πολλά άλα-
τα. Κατά δέ τό άναπνευστικόν σύστημα ου-
δέν τό άνώμαλον αν ευ ρίσκο μεν.
Έκ μέρους της καρδίας άζιον μόνον ση-
μειώσεως είναι δτι ή άορτη παρουσιάζει κατά
την έπίκρουσιν άμβλύτητα μεγαλειτέραν της
συνήθους, ό δέ κατά τήν άορτικήν έστίαν
δεύτερος καρδιακός τόνος είναί πως τυμπανι-
κός. Ή καρδία δέν φαίνεται ηύξημένη, δέν
άνευρίσκομεν δέ κατά τήν άκρόασιν οΰτε καλ-
πασμόν ούτε φύσημα.
Αί περιφερικά! άρτηρίαι είνΛι σκληραί, άλλ'
ό σφυγμός δέν είναι τεταμένος.
Έλθωμεν είς τόν γαστροεντερικόν σωλή-
να. Ειπομεν ηδη δτι ό ασθενής παρουσιάζει
δυςκοιλιότητα επίμονον. Ή γλώσσα είναι
έπίχριστος καΐ πικρά. Κατά τήν ψηλάφησιν
της κοιλίας τήν προσοχήν επισύρει δγκος κυ-
λινδρικός κατέχων τό δεζιόν ύποχόνδριον. Ή
σύστασις του δγκου τούτου είναι αρκούντως
σκληρά» φαίνεται δέ έδράζων έπΙ του ανιόντος
κώλου και είναι κινητός. Έν τφ πνεύμίτι
ημών κατόπιν της εξετάσεως ταύτης Ιγεννήθη
148
ο ΕΝ ΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΟΥΠΟΛΕΙ ΕΛΛΗΝΙΚΟΣ ΦΙΛΟΛΟΓΙΚΟΣ ΣΤΛΛΟΓΟΣ
ή υπόνοια κακοήθους δγκου. Διό άναγράψαν-
τις ίΐς τόν ασθενή ϊλαιον κ(κινον έπΙ τρεις
κατά συνέχειαν τ.(χίρας καΐ συμβουλεύσαντες
τροφήν ίλαφραν συνιστα|χένην εκ γάλακτος,
φυτικών ουσιών καΐ λευκών κρεάτων, παρικα-
λέσαμεν αυτόν να ύποβληθη ε(ς δευτέραν (α-
τρικήν εζετασιν (χετά τρεις ημέρας.
Μετά τό χρονικόν τούτο διάστημα ό ασθε-
νής κατότΓΐν επανειλημμένων κενώσεων εβελ-
τιώθη σημαντικώς. Τα δυςπνοϊκά φαινόμενα
είχον σχεδόν έκλιπει, ή δέ έζέτασις της κοι-
λίας άπε'δειζεν δτι ο δγκος, ώς άνωτε'ρω εγέ-
νετο λόγος, έπαισθητώς ήλαττώθη. Μετά
προςεκτικήν ψηλάφησιν έπείσθημεν δτι επρό-
κειτο περί του τυφλού εντέρου, τό όποιον εδρα-
ζεν ολίγον ύψηλότερον του συνήθους καΐ ήτο
πλήρες κοπράνων κατά τάς πρώτας έζετάσεις.
Συνεβουλεύσαμεν τότε τω ασθενεί εκτός του
κικίνου ελαίου λαμβανομένου από δύο κοχλιά-
ρια του καφί έκάστην έσπέραν και μάλαζιν
καθημερινήν της κοιλίας (πΐαδβΒ^β), εσωτε-
ρικώς δέ διάλυσιν υδροχλωρικού όζέος. Μετά
μίαν εβδομάδα έπανείδομεν καΐ πάλιν αυτόν
ώς ίμάθομεν ή βελτίωσις έζηκολούθησε, των
δυςπνοϊκών φαινομένων ίχνη μόνον απέμειναν,
ο ύπνος ήτο τακτικός καΐ συνεχής μέχρι πρωίας.
ΚαΙ μετά ταϋτα παρηκαλουθήσαμεν τακτι-
κώς τόν ασθενή επί τινας μήνας καΐ έπείσθη-
μεν δτι τά αποτελέσματα της θεραπείας είς
τήν οποίαν ύπεβάλομεν αυτόν ήσαν διαρκή.
Ή περίπτωσις αΰτη οφείλει νά καταλεχθη
καθ* ημάς είς τά δυςπεπτικά άσθματα, τά
οποία κατά πρώτον ό Ηβηοοίΐ νομίζομεν
περιέγραψεν. Τά τοιαύτα άσθματα παρατη-
ρούνται συνήθως ε(ς τους Ιζ αρτηριοσκληρύν-
σεως πάσχοντας καΐ ύπ' αυτήν τήν εποψιν
βεβαίως δύνανται νά ύπαχθώσιν ε(ς τήν κατη-
γορίαν τών εζ αύτοδηλητηριάσεως δυςπνοιών,
τας οποίας περιέγραψεν ό ΗαοΙίαΓά καΐ αΐ
όποίαι ένδίδουσιν είς τήν γαλακτικήν δίαιταν.
Ώς ίκ τών κλινικών δμως αυτών χαρακτήρων
δύνανται νά άποτελέσωσιν ενίοτε (διαιτέραν
παθολογικήν οντότητα ώς εν τνί ημετέρα πε-
ριπτώσει. Αναντιρρήτως τά δρνανα τά όποια
ετάχθησαν διά νά εξουδετερώσιν ώς καΐ έκκρί-
νωσι τάς τοξίνας,ώς τό ήπαρ καΐ οΐ νεφροί,
δίν ειχον φυσιολογικώς παρά τω ήμετέρφ
ασθενεί αλλ* ώς εκ τών υστέρων απεδείχθη διά
τίνος κανονικής λειτουργίας του γαστροεντιρι-
κου σωλήνος ήσαν είςέτι επαρκή προς τόν σκο-
πόν αυτών, ούτως ώςτε ή άμεσος αιτία τών
ασθματικών φαινομένων οφείλει νά άποδοβη
εΙς τήν κατά μείζονα του συνήθους λόγον γέ-
νεσιν τοζινών εν τφ γαστροεντερικω σωλήνι.
*Υπό τήν εποψιν ταύτην τά πειράματα τοΟ
δίΓΟυρ είναι άξια λόγου νά μνημονευθώσιν
ενταύθα. Ό συγγραφεύς ούτος προκαλών ττ,ν
δυςκοιλιότητα είς γέροντας παρετήρησε σειράν
φαινομένων ώδε : άπό της δευτέρας είτε τρίτης
ημέρας γλώσσαν επίχριστον, δύςπνοιαν συνε/η
ή παροζυστικήν κατά τήν πέμπτην ήμέριν
καρηβαρίαν, νάρκην, καταπόνησιν, άγρυπνίχν,
εφιάλτας, ίλιγγον, έπι τέλους δε κώμα.
*Άλλως τε τό δυςπεπτικτόν άσθμα άπαντ^
καΐ παρά νέοις ενίοτε, τουθ' δπερ αποτελεί
σπουδαίον επιχείρημα περί τής αύθυπάρζεως
αύτου. Παρετήρησα άλλοτε νέον τριακονταετή
άπό καιρού πάσχοντα έκ νυκτερινού άσθμα-
τος, διά τό οποίον υπεβλήθη είς τήν συνήθη
άντιασθματικήν θεραπείαν.
Κατά δέ τήν περιγραφήν του αρρώστου 8
ίατρός άναποφεύκτως κατέληγεν δτι έπρόκει-
κειτο περί του ίδιοπαθσυς λεγομένου άσθμιτος.
Ό ασθενών δηλαδή έξηγείρετο κατά τό με-
σονύκτιον, είχε τήν συνήθη ορθόπνοιαν, τό
στήθος αύτου έβραζε καθ' ά έλεγε καΐ εβηχεν.
Κατά τήν πρώτην έζέτασίν μου, έπιιίή ό
ασθενών ύπέκειτο συνεχώς είς κόρυζαν, εχρινι
καλόν νά παραπέμψω αυτόν είς είδικόν συνά-
δελφον, ό οποίος διέγνω άγγειοκινητικήν κό-
ρυζαν και συνεβούλευσεν άτροπίνην μετά στρυ-
χνίνης άλλ' άνευ ωφελείας. Ό άρρωστος επα-
νήλθε προς με και τήν φοράν ταύτην εξετάσας
αυτόν επισταμένως εύρον τήν κοιλίαν προέ^του-
σαν, τόν στόμαχον άνευρυσμένον, τά δε υπο-
χόνδρια αντέχοντα. Εί/ον δηλαδή προ Ιμαυ-
του τήν εικόνα τής κοιλιακής πληθώρας, ως
ώνόμαζον αυτήν λίαν χαρακτηριστικώς οί αρ-
χαιότεροι ίατροί. Ό ασθενής ώμολόγησεν Οτι
είχε τυμπανισμόν και βάρος μετά τό οαγη-
τόν, ανεπαρκείς δ' άποπατήσεις. Ούτε ή χαρ-
δία, ούτε οί νεφροί παρείχόν τι τό άνώμαλον.
Τπέβαλον τόν ασθενή είς τακτικήν και ίλα-
φράν δίαιταν, επέμεινα είς τήν τακτικήν καθ
έκάστην άποπάτησιν, εντός δ' ολίγου μετά με-
γάλης εύχαριστήσεως είδον τά λαμπρά ε^Ι
ΒΙΟΛΟΓΙΚΗ ΕΠΙΤΡΟΠΗ (ΣΤΝΕΔΡΙΑ ΡΓ')
149
του άσθ|χατος άττοτιλέσιχατα της θεραπείας
ταύτης. Πράγ(χατι 6 ασθενής ουδέποτε έκτο-
τε, από ενός καΐ η(Λίσεος δηλαδή έτους, πα-
ρουσίασε πλέον ασθματικά φαινό(Λενα.
Αι παρατηρήσεις αύται, τας όποιας είχον
την τΐ(Λην να υποβάλω είς την κρίσιν ύμιών,
κύριοι, παρουσιάζουσι κοινούς τινας χαρακτή-
ρας. Αμφότεροι οΐ ασθενείς ήσαν δυςπεπτικοί
κατά την γενική ν σημασίαν της λε'ζεως, αμ-
φότεροι είχον δυςπνοϊκά φαινόμενα επερχόμε-
να μετά τά γεύματα και συνδεόμενα ούτω
μετ* ανωμαλιών της πε'ψεως. Άλλα παρά μεν
τφ γε'ροντι τά δυςπνοϊκά ταϋτα φαινόμενα
παρουσιάζοντο υπό κλινικην εΙκόνα καθαράς
δυςπνοίας άνευ συμπαρομαρτούντων συμπτω-
μάτων, ύπενθυμίζοντα την τοξικην δύςπνοιαν
του ΗαοΙίαΓά παρά δέ τφ νε'φ ή εΐκών προς-
ωμοίαζε προς τό ίδιοπαθίς λεγόμενον άσθμα.
Μεταζύ των δύο τούτων τύπων παρενείρον-
ται πλείστοι άλλοι εν τη ίατρικη πράξει. Ού-
τω λ. χ. συνηθέσταστα άπαντώσιν η στενο-
χώρια και αΐ μεγάλαι άναπνοαΐ μετ* α(σθη-
ματος ελλείψεως άε'ρος παρά πλείστοις δυςπε-
πτικοΐς μετά τά γεύματα. Παρ' άλλοις τό
λεγόμενον δυςπεπτικόν άσθμα παρουσιάζε-
ται υπό μορφην συχνών καΐ επιπόλαιων ανα-
πνοών μετά κυανώσεως, σφυγμού μικρού και
ταχέος, ψύξεως τών άκρων, αύξή^^εως του
δευτέρου πνευμονικού τόνου κατά την καρδίαν,
ήχου καλπασμού κατά την δεζιάν καρδίαν,
ϊστι δ' δτε δέ καΐ φυσήματος κατά την τρι-
γλώχιν βαλβίδα μετά παροδικής άσυστολίας.
Την μορφηγ ταύτην περιέγραψαν είς μεν τους
παΐδας ό ΗβΠΟΟίΐ, είς δέ τους ενήλικας ό
ΡοΙβίη μετά του ΒαΠΘ.
Έκ τούτων εξάγεται δτι τό δυςπεπτικόν
λεγόμενον άσθμα η ψευδόασθμα δεν είναί τι
άνίατον υπό κλινικην εποψιν. Συνεπώς καΐ ή
παθογένεια αύτου δέν είναι πάντοτε ή αύτη,
ότϊ μέν αηχανικης φύσεως ούσα (ύπερπλήρωσις
του στομάχου η διεύρυνσις αύτου δΓ αερίων
αναπτυσσομένων κατά τάς παθολογικας ζυ-
μώσεις), δτε καΐ ε(ς τά κατ' άνάκλασιν φαινό-
μενα αναγόμενη (τύπος ΡοΙαίπ), ότΙ δέ καΐ
εις αύτοδηλητηρίασιν άρχης γαστροεντερικής.
ΣΥΝΕΔΡΙΑ Ρς-'
28 Νοεμβρίου 1901
Προεδρία Κ. ΜΠΙΣΤΗ
Ό Κ. Α. Άντίηηας ποιείται τήν έ^ής
άνακοίνωυιν Περί τής άνατάξεως τών
έκ τής ηοττεΐας νόσου κυφώοεων.
€^Εγραψα δϊ ίχήηόβς τοντο"
> Μολά γαρ ηολ ταντα τά μα&ή•
• ^μανά Ιαχιν α, αβιρη^ίντα,
» άηορη^ίηα έφάνη, κα» ί»'
> &σσα ήηορή^*.
ΊηηοΜράτης, ηβρί 'Άρϋρ<αν,
Ό πάταγος, δςτις ήγέρθη κατά τά τελευ-
ταία ετη περί τής μηχανικής θεραπείας τών
κυφώσεων, τών έκ της φυματιώδους σπονδυ-
λίτιδος προκυπτουσών, ηρξατο από τίνος χρό-
νου κατευναζόμενος, οι δέ άγαν θιασώται τής
καλούμενης μεθόδου του Οδΐΐοΐ ίδόντες τά
πόρρω αποτελέσματα του εΜειααμον τής
κυφώσεως και τής συνοχής τούτου διά γυψί-
νων στηθόδεσμων, ηναγκάσθησαν νά όμολο-
γήσωσιν δτι η μέθοδος αύτη δίν είναι εφαρ-
μόσιμος είς πάσας αδιακρίτως τάς περιπτώ-
σεις, ως εν άρ/Τ] επιστεύθη, ουδέ τά αποτελέ-
σματα άξια του θορύβου τόν όποιον προε-
κάλεσαν.
Έφαρμόσας κάγώ την μέθοδον ταύτην ίπΐ
τρία ηδη ετη εν τω νοσοκομείφ τών παίδων
τοϋ Άγ. Γεωργίου, δπου εσχον την εύκαιρίαν
νά έ;:τάσω καΐ ε(ς θεραπείαν υποβάλω ικανόν
αριθμόν μικρών άρρωστων πασχόντων την
ηοτχείαν νόοον κρίνω καλόν νά εκθέσω ύμίν τί
έκ της ατομικής πείρας έδιδάχθην καΐ τί δέον
νά έλπίζη τις έκ τής περιλαλητου μεθόδου.
^Ιστορικώς ενδιαφέρει νά γνωρίζωμεν δτι
καταχρηστικώς /) μέθοδος ώνομάσθη του
ΟαΙοΙ, διότι ούχι πρώτος ό εν ΒβΓθ1ί-8αΓ-
ΜβΓ χειρουργός ούτος, άλλ' άπό χρόνων πα-
λαιότατων έπειράθησαν ο1 ίατροί νά έλαττώ-
σωσι διά διαφόρων μέσων την έκ του ποττείου
κάκου κύφωσιν.
Είναι γνωστόν, δτι οι μέν τών επιστημό-
νων παραδέχονται τήν κύφωσιν ως μοιραίαν
συνέπειαν τής καταστροφής τών σπονδυλικών
σωμάτων καΐ δτι ουδεμία δύναμις δύναται νά
άντιστη ε (ς τόν σχηματισμόν αυτής : άλλοις
λόγοις, δταν τό πρόσθιον μέρος τής σπονδυλι-
150
ο ΕΝ ΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΟΤΠΟΛΕΙ ΕΛΛΗΝΙΚΟΣ ΦΙΛΟΛΟΓΙΚΟΣ ΣΤΛΛΟΓΟΣ
κης στήλης καταστραφώ , ουδέν (χέσον ισχύει
να διακρατ^ση τό δια βίας άναταχθέν άνώ-
τιρον ή(Λΐ(ΛΟριον. Έπθ(Λίνως ή θιραπΕυτική
αγωγή της τάζβως ταύτης τών Ιατρών τόν
έξης σκοττόν Ιπιδιώκει : να έ(Λ7Γθδίσγ) τήν αυ-
ζησιν της ήδη παραχθείσης κυφώσεως, να
καταπολε|χήσΥΐ τήν έμιφάνισιν αύτης, ε! ουνα-
τόν, να υποβοήθηση τήν λόρδωσιν προς άντιρ-
ρόπησιν της κυφώσεως* αυτήν δ|χως ταύτην
τήν κύφωσιν ουδόλως έγγιζουσιν. Ή [χεθοδος
αυτή γενική ούσα επιτυγχάνει κατά τό (Λαλ-
λον καΐ ήττον.
Έτερα τάζις (ατρών, ολιγαριθ(Λθτ8'ρα, επι-
ζητεί τήν άνάταζιν της ράχεως δια βιαίας
άνυψώσεως του ανωτέρου τ|χήαατος της κε-
κα[Λ[χένης σπονδυλικής στήλης, καΐ δια της
διαστάσεως τών δύο ή(χΐ|Λορ{ων αύτης, κατ*
αυτήν τήν έστίαν της βλάβης. Ούτω πράτ-
τοντες έλπίζουσι τήν παραγωγήν οστεώδους
ίστου δυναμένου να συγκράτηση εν φυσική
συνοχή τα δύο τα,ήματα κατά τήν πρώτην
αυτών θέσιν.
*Η (δεα λοιπόν αύτη δέν είναι προϊόν του
πνεύριατος τών νεωτέρων χρόνων 6 πατήρ της
Ιατρικής "Ιπποκράτης^ εν τφ περί 'Άρ&ρων
βιβλίφ αύτου, εν ω έζαίρετα περιγράφει τας
ιναθήσεις τών σπονδύλων, αποφαίνεται ώς ακο-
λούθως τόν λόγον ποιούρνος περί της κατά-•
οείοεως. α'Όσοισι δέ εκ καταπτώσεως ράχις
κυφουται, όλιγα δΐ τούτων έκρατήθη, ώςτε
εξιθυνθηναι. Τούτο (χέν γάρ, αί εν τη κλίιχακι
κατασε(σεις ούδένα πω έξιθυναν, ώνγε εγώ οι-
δα'χρέονται δέ οι (ητροί [ζάλιστα αύτη ούτοι
οι επιθυμιέοντες εκχαυνουν τόν πολύν όχλον
τοΐσι γάρ τοιούτοισι ταύτα θαυμάσια εστίν, γιν ή
κρεμά μενον ίδωσιν, ή ριπτεόμενον, ή δσα τοϊσι
τοιούτοισιν εοικε, καΐ ταύτα κληίζουσιν αΙεί,
και ούκέτι ανχόίοι μέλει όποιον τι απέβη άπό
του χειρισματος, είτε κακόν, είτε αγαθόν. 01
μέντοι Ιητροι οί τά τοιαύτα επιτηδεύοντες
σκαιοι είσιν, ους εγωγε εγνων* τό μέν γάρ
επινόημα άρχάΐον και έπαινέω εγωγε σφόδρα
τόν πρώτον έπινοήσαντα.ϋαι τούτο και άλλο
πάν δ τι μη/άνημα κατά φύσιν έπενοήθη*
ούδεν γάρ μοι άελπτον ει τις καλώς σκευάσας
καλώς κατασείσειε, καν έζιθυνθήναι».
1. "Ορ. 'Ιπτε. πιρι "Αρθρων, Ιχδ. ΙιίΙίΓΟ, ΡαΓΙδ,
4844, τομι. IV, σίλ. 482 *. έ.
Εις αμέσως δ* έπόμενον κεφάλαιον περι-
γράφει τόν τρόπον ττ^ς κατασει'σεως, τόν άρ-
μοδιώτερον κατ' αυτόν. Έν τψ 47<? κεφα-
λαίφ του αύτου βιβλίου περιγράφει τόν *Αα-
ναγχαομ6ντ^ ήτοι μηχάνημα δια τήν Ιξί&ννοι»
τών κυφώσεων μετά τάσεως καΐ άντιτάσεως,
ευφυέστατης δέ έπινοήσεως. Επιτρέψατε μοι δΐ
νά αντιγράψω μίαν περικοπήν του κεφαλαίου
τούτου, έν η καταφανές γίνεται δτι ουδέν απο-
λύτως οι νεώτεροι προςέθηκαν είς δσα οί ημέτε-
ροι πρόγονοι έγίνωσκον περί του άπασχολουν-
τος ημάς ζητήματος. Ό πάσχων κυφωτιχός
έτοποθετεϊτο πρηνής έπι (σ/υράς πλατείας σα-
νίδος• δύο βοηθοί ήσχολουντο διά τήν τάσιν
και άντίτασιν γινομένην κατά τήν ίξιν της
σπονδυλικής στήλης, δΓ ιμάντων άπό τών
μασχαλών άφ' ενός καΐ αφ* έτερου άπό τών
ίσχίων, £νωθεν τών γονάτων και άπό τών
σφυρών.
«...Τόν δέ ίητρόν χρή ή άλλον δςτις ισχυ-
ρός και μή άμαθης, έπιθέντα τό θέναρ της
χειρός έπΙ τό ύβωμα καΐ τήν έτέρην χείρα
'προςεπιθέντα έπι τήν έτέρην, καταναγΛάζειν
(=7υιέζειν), προςζυνιέντα, ήν τε ές (θύ ές τό
κάτω πεφύκη καταναγκάζεσθαι, ήν τε προς
της κεφαλής, ήντε προς τών ίσχίων. Και άσι-
νεστάτη μέν αύτη ή ανάγκη* άσινές δέ και
έπικαθίζεσθαί τίνα έπΙ τό κύφωμα κλπ...» Δυ-
νατωτάτην δμως θεωρεί τήν πίεσιν γινομένην
διά του μηχανήματος, καθ' δ σανις χριο^ι-
μεύουσα ώς μοχλός πιέζει τό κύφωμα παρεν-
τιθεμένου μεταξύ τούτου καΐ εκείνης σμικροΰ
σκυτίνου υποκεφαλαίου* τήν δέ συσκευήν ταύ-
την κρίνει ώς τήν καταλληλοτάτην, καθότι οι'
αυτής δύναταί τις νά κανονίση τήν πίεσιν.
ΙΙαρακατιών δέ λέγει :αΈπειράθην δε δήποτι
ύπτιον τόν άνθρωπον κατατείνας, άσκόν άφύ-
σητον ύποθιίναι υπό τά ύβωμα, καπειτα αύλω
εκ χαλκείου ές τόν άσκόν τόν ύποκείμενον
ένιέναι φυσαν. Άλλα μοι ούκ εύπορεϊτο' δτβ
μέν γάρ ευ κατατείνοιμι τόν άνθρωπον, ήσ-
σάτο ό ασκός και ούκ έδύνατο ή φύσα έςαναγ-
κάζεσθαι* και άλλως ετοιμον περιολίίθαίνεινην,
άτε Ις τό αυτό άναγκαζόμενον, τότε του άν-
θρωπου υβωμα καΐ τό του άσκοΟ πληρουμένου
κύρτωμα. *Ότε δέ μή κάρτα κατατείνοΐ(χι
τόν άνθρωπον, ό μέν ασκός υπό της φύσης
έκυρτουτο, ό δέ άνθρωπος πάντη μάλλον έλορ-
61ΟΛ0Γ1ΚΗ ΕΠΙΤΡΟΠΗ (ΣΥΝΕΔΡΙΑ ΡΓ')
151
ΧαίνΕτο η τζ ξυνίφβρβν. Έγραψα δέ Επίτηδες
τούτο* καλά γαρ και ταύτα τα (Λαθήρ.ατά
έστιν α πΕίρηθέντα, άττορηθΕ'ντα Ιφάνγ) καΐ δι'
ασσα ηπορήθη.»
Απηχήσεις δί τών Ιπποκρατικών συσκευών
καΐ [Λεθόδων έζηκολούθησαν δια τών αιώνων
ύφιστάμεναι η τροποποιού|χεναι κατά τας έ|χ-
πνεύσεις τών διαφόρων ιατρών.
Ό εκ 'Ρουε'νης ΑΐΙΓΓβΠ είς νεωτε'ραν έπο-
χήν (1771) Εφήρ(Λθσε (Αηχάνημα κατάλληλον
να εύθειάση τόν κορμόν £νευ βίας και να πα-
ρακώλυση τας κινήσεις* ώριζε δϊ διαρκή κα-
τάκλισιν [λίχρι τελείας άγκυλώσεως τών πα-
σχόντων σπονδύλων.
Επίσης ό έκ της αυτής πόλεως ϋανίά
έπειράθη δι* ενός προςκεφαλαίου δπερ ετοπο-
θίτησεν υπό την κύφωσιν, να έπιτύχη του
αύτοΰ σκοπού. Άλλ ο άρρωστος έπιθυ[χών
σφόδρα να Ιαθη απέκρυψε τάς άλγηδόνας καΐ
άπέθανεν ίκ τών συνεπειών τής διαρκούς πιέ-
σεως καΐ τής προόδου τής νόσου.
Έν Γερμανία καΐ ίν Αγγλία δ(Λ0ΐαι άπό-
πειραι έγένοντο από τών πρώτων ήδη ή (χε-
ρών του παρελθόντος αίώνος. Ούτω ό ^Β^^'
(ΤραΐΙέ άβδ (ϋδΤοΓίηίΙβδ, 1816) ρητώς
λέγει εν σχέσει προς τάς ανατάξεις τών κυρ-
τώσεων τής σπονδυλικής παθήσεως. ΐ'Όταν,
λέγει, διά τής γενικής θεραπείας καΐ τής έν
τη κλίνη ησυχίας, εύτυχήση ό ιατρός νά επί-
σχη την πρόοδοι τής φλεγμονής ή την δια-
πύησιν τών οστών καΐ τών απαλών μορίων,
δύναται τότε νά άσχοληθη (αν μη ύπάρχη
ήδη άγκύλωσις) είς τό νά ελάττωση ήρεμα
καΐ βαθμηδόν την κύφωσιν . . . *Αλλά τότε
μόνον έπεμβαίνομεν, δταν πεισθώμεν δτι
ουδείς υφίσταται κίνδυνος από τών οστών,
οπότε ίξώύνομεν τήν κύρτωσιν διά τής ύπτίας
κατακλίσεως καΐ διά μηχανήματος πιέζοντος
τήν κύφωσιν.
Ό ΗβΓΓΙδδΟη συνέστησε προς τάς ύπτίας
κατακλίσεις τήν τάσιν καΐ τήν- άντίτασιν
καΐ τάς διαρκείς ή βραχυχρονίους έπΙ του
κυφωτικου δγκου πιέσεις. Ό ΒαπίρίΐβΜ
συνέστησε τήν πρηνή έπΙ τής κοιλίας κατά-
κλισιν.
Ό Υαυ^βΐ (ΤΓαίΙβ άβδ ιηαΐαάίβδ άβ
Ια ουίοηηβ νβΓΐβ1)Γα1θ^ 1824), νομίζει φυ-
σικήν τήν ίδέαν περί του εφικτού τής ανα-
πτύξεως τών κυφώσεων δι* επαρκούς μηχανικής
έπ* αυτών πιέσεως* προςτίθησι δε δτι καΐ τήν
γνώμην ταύτην ασπάζονται πολλοί Ιατροί.
Ό αι11βΐ3βΓΐ; ά' ΗατοοατΙ τφ 1858
άπέστειλεν είς τήν χειρουργικήν έταιρείαν τών
Παρισίων δύο παρατηρήσείς ιάσεων τής ποτ-
τείας κυφώσεως δι* ελαστικής πιέσεως.
Τψ 1895 ό ΟΗίραυΙΙ περιγράφει (Μέάβ-
Οίηθ ΜοάβΓηβ Ν"" 20) κατά πρώτον άνά-
ταξιν, ην έζετέλει τφ 1893 παρά παιδί ηλι-
κίας 7 γ, βτών πάσχοντος εκ θωρακικού ποτ-
τείου κάκου έν ενεργεία διατελούντος.
Τελευταίος έρχεται ό ΟβΙοΙ, δςτις τω
1896 άναγινώσκει ενώπιον τής Ιατρικής Ά-
καδημείας υπόμνημα «περί τών μέσων του
ανάτασσε IV τήν κύφωσιν (Ιξΐ'&ύνειν) έπΙ τη
βάσει 37 εγχειρήσεων καΐ περί τών μέσων
του προλαμβάνειν αυτήν». Αντιθέτως δΐ
προς τόν ΟΙΐίρ&ϋΙΙ ό ΟαΙοΙ ούδεμίαν τότε
εύρισκεν άντένδειξιν ε(ς τήν έφαρμογήν του
διαναγχαομον.
Έκ τούτων καταφαίνεται δτι ή θεραπευτι-
κή αγωγή μή διαφυγοΰσα τήν οξυδερκή άντί-
ληψιν του ημετέρου Ιπποκράτους, τεθείσα δ^
κατά διαφόρους έποχάς είς χρήσιν, πάν άλλο
ή μέθοδος του ΟαΙοΙ δέον νά όνομασθη, καί-
τοι όμολογητέον δτι ή διάδοσις καΐ ή είς με-
γάλην κλίμακα πειραμάτισις αυτής οφείλεται
)ε7ρίως εις τόν χειρουργόν τούτον.
*Ας ρίψωμεν τώρα εν βλέμμα είς τάς άτο-
μικάς μου παρατηρήσεις. Έκ τών είκοσι παι-
δίων αμφοτέρων τών φύλων, άτινα ύπέβαλον
είς θεραπείαν, καΐ ών ή ηλικία έκυμαίνετο με-
ταξύ 2 καΐ 14 ετών, τών μέν ή κύφωσις πε-
ριωρίζετο είς τους οσφυϊκούς σττονδύλους, τών
δέ κατείχε τήν θωρακικήν μοίραν τής σπονδυ-
λικής στήλης. Τρίτη τάξις προςήλθε μετά κυ-
φώματος όσφυοθωρακικου, τοτέ μέν δεικνύον-
τος βλάβην μείζονος αριθμού θωρακικών σπον-
δύλων ή οσφυϊκών, τοτέ δέ τανάπαλιν. Τέλος
παρετήρησα μίαν περίπτωσιν ποττείας νόσου
τραχηλικής μετά οπισθοφαρυγγαίου αποστή-
ματος ε(ς παΐδα ηλικίας 2 Υ, 6"^^^• Είς άπά-
σας ταύτας τάς περιπτώσεις ή νόσος έχρονολο-
γείτο από μηνός μέχρι τεσσάρων ετών. Τινά
περιστατικά συνωδεύοντο υπό διαφόρων αθροι-
στικών αποστημάτων, καθ' ας μοίρας του
σώματος συνήθως εμφανίζονται, άλλα μετά
15ί^
ο ΕΝ ΚΩΝΣΤΑΝΤίΝΟΓίίΟΛΕΙ ΕΛΛΗΝΙΚΟΣ ΦΙΑΟΛΟΓΙΚΟΣ 1:νΛΑθΓθ^
συριγγίων κχΐ ίνια (χετά παροριαρτούιης ίσχιο-
αρθροκάκης.
Ύπό ϊποψιν αιτιολογίας σηριβιώ (λίαν περί-
πτωσιν φυ[Αατιώδους σπονδυλίτιδας, ην προς-
φάτως είδον, καθ' ην ή κύφωσις άνεπτύχθη
ούτως είπειν υπό τα δ(Α(Λατά [χου. Τό πόττειον
κακόν έδράζον κατά την οσφυοθωρακικην χω-
ράν ύπήρζε τό επακόλουθη [/.α οστρακιάς, την
οποίαν παις ηλικίας 5 ετών επαθεν ολίγας ήμε'-
ρας πρό της ε|χφανίσεως της φυμιατιώδους νό-
σου των σπονδύλων. Εφήρμοσα πρό δύο μη-
νών κατάλληλον εκ γύψου έπίδεσμον μετά την
ύποχλωροφόρμιον άνάταζιν της κυφώσεως.
Παραλείπω την γενικήν θεραπείαν είς ην
υπεβλήθησαν οί άρρωστοι κατά τό δυνατόν,
ως γνωστόν, επίσης δέ και την θεραπείαν τών
εκ καθέσεως αποστημάτων διά παρακεντήσεων
καΐ ενέσεων και τά τοιαύτα, και περιορίζομαι
είς τό κύριόν μου θε'μα, την μηχανικήν δηλο-
νότι άνάπτυζιν, ή εύθείασιν ή άναστήλωσιν
τών κυφώσεων.
Τόν συνεκτικόν έπίδεσμον έπέθετον κατα-
κλίνων τόν άρρωστον πρηνη επι δύο προςκε-
φαλαίων καΐ πιεζων, μετά την νάρκωσιν, διά
του θίναρος επι του ύβώματος, καθ* δν χρόνον
τρεις βοηθοί ήσχολούντο είς την τάσιν καΐ αν-
τίτασιν, ο τρίτος διά την κεφαλήν. Όταν
επρόκειτο νά συμπεριλάβω εν τφ γύψω καΐ
ταύτην, τότε έποιούμην χρησιν της συσκευής
του δαγΓβ δι* άτελη άνάρτησιν του παιδίου,
άπό της κεφαλής μόνον ού/ι δέ και άπό τών
μασχαλών. Χάριν περιεργίας σημειώ, δτι
μετά την περιτύλιξιν περί τόν κορμόν της
πρώτης ή δευτε'ρας γυψοφόρου ταινίας παρε-
τήρησα πάντοτε την περιναϊκήν άναπνοήν,
δπερ πρακτικώς έχει σημασίαν τινά κατά την
διάρκειαν της έγχειρήσεως. Αίφνίδιον θάνατον
ούδένα εσχον κατά την έπέμβασιν, δπερ είς
άλλους συνέβη ούχΙ σπανίως.
ΚαΙ κατ* αρχάς μέν συμφώνως προς τάς
επαγγελίας του ΟαΙοΙ καΐ τών οπαδών αύτοΰ
ένόμισα, ότι είναι δυνατόν νά επιτύχω τόν
εν^ειασμόν της σπονδυλική; γωνίας κχθ' οιαν-
δήποτε μορφήν καΐ θεσιν και χρονιότητα της
νόσου. Ούτω λ. χ. έπεφάθην νά άνατάςω
κυφώσεις θωρακικάς, ανωτέρας καΐ μέσας
κυρίως, αλλά τό συμπέρασμα τών παρα-
τηρήσεων μου είναι τελείως άποθαρρυντικόν
διότι είτε πρόςφατοι ήσαν αι κυφώσεις αύται,
είτε πεπαλαιωμέναι, είτε 6 στηθόδεσμος συμ-
περιελάμβανε καΐ την κεφαλήν εϊτε μή, ειτι
οι άρρωστοι εβάδιζον, είτε έτήρουν την ορι-
ζοντίαν κατάκλισιν έπΙ μήνας, η εκβασις ητο
ή αυτή, δηλαδή σχεδόν ίση τω μηδενί. Έν
πρώτοις σημειωτέον, δτι ή υπό νάρκωσιν τ£-
λεία άνάταζις παλαιών έν γένει κυφώσεων
παρά την έζωτερικήν βίαν (ην ειρήσθω εν
παρόδο) ούδ' ό Οδΐΐοΐ πλέον συνιστ^) κχΐ τάς
αντιθέτους έ'λςεις είναι αδύνατος είς πάσας τας
περιπτώσεις, είς προςφάτους δέ παθήσεις είναι
καΐ εύκολος καΐ ταχεία* επίσης δέ καΐ οσάκις
ή νόσος άκμάζη παρά την χρονιότητα αυτής.
Ούτω π. χ. είς τό νοσοκομείον προςελάβομιν
την 7 Άπριλ. 1899 κόρην ηλικίας 5 ετών
πάσχουσαν ποττείαν νόσον θωρακοσφυϊκήν
μετά κυφώσεως σχηματιζούσης γωνίαν 90®
καΐ περιλαμβανούσης τους 3 — 4 τελευταίους
θωρακικούς μετά τών δύο πρώτων οσφυϊκών
σπονδύλων. Γενική θρέψις κακή. Ή πρώτη
έμφάνισις του δγκου έχρονολογείτο άπό ενός
καΐ ήμίσεος Ιτους' και δμως ό εύθειασμος
τής ράχεως έγένετο, υπό χλωροφόρμιον, άφ*
έαυτου ούτως είπείν, άνευ πιέσεως έπΙ τής
κυφωτικής γωνίας, απλώς υπό του Ιδίο«
βάρους του σώματος τής παιδός, στηριζόμε-
νων, κατά τά συνήθη, έπι δύο προςκεφα-
λαίων άφ' ενός μέν τών μηρών άφ' έτερου οΐ
τής ανωτέρας μοίρας του θώρακος και χωρίς
νά έπιδράστ) ή τάσις καΐ ή άντίτασις.
Άλλα είτε εύκολος καΐ τελεία είναι ή άνά-
ταξις είτε δύςκολος και ατελής, ουδέν προ-
δικάζει περί τής εκβάσεως, διότι τό πάν έγ-
κειται έν τη συνοχή, εν τη συγκρατήσει τοδ
εύθειασμοΰ και έν τη διά τής όστεοποιοΰ
επεξεργασίας τελείο}: ίάσει διά συμφύσεως τών
άοθρικών καΐ ακανθωδών αποφύσεων τών
σπονδύλων και τής πωρώσεως τών σωμάτων
κλπ. Είναι λοιπόν δυνατή ή τοιαύτη συγκρά-
τησις διά του στηθεπιδέσμου ; Όμολογώ δτι
παρ'δλην την έπιμέλειαν ην κατέβαλον δέν
είδον αγαθά αποτελέσματα ως προς την ΰο}-
ραπίχην εννοείται μορφήν τής νόσου. Διότι
δταν μετά τινας μήνας ηνοιγον τόν έπίδεσμον
εύρισκον την κύφωσιν όμοίαν ώς και πρό της
άνατάζεως, αν μή ηύξημένην' ενίοτε ήναγ-
καζόμην νά ανοίξω παρά τόν καιρόν τόν
ΒΙΟΛΟΓΙΚΗ ΕΠΙΤΡΟΠΗ (ΣΤΝΕΔΡΙΑ ΡΓ')
153
στηθόδίσ(Αθν, διότι έσχάραι έσχηματίζοντο
υπ αυτούς^ συριττεραίνετΕ δέ ευκόλως τό άνια-
ρόν των τοιούτων έϊτειςοδίων. Ούτω λ. χ. συνέ-
βη ίΐς την περίπτωσιν της κόρης, ην πρό ολί-
γου άνίφβρα. Την 15ΐ^ Απριλίου 1899 εφήρ-
μοσα τόν γυψεπίδεσμον, την δέ 2*^ Ιουνίου,
ήτοι (ζετά ένα καΐ η («συν (χηνα αντελήφθην
τα σημεία έσχαρών, καίτοι τό κοράσιον ετήρει
την όριζοντίαν κατάκλισιν και πάρα την τάσιν
καΐ άντίτασιν την διαρκή είς ην ύπέβαλον
αυτήν προς περισσοτέραν άσφάλειαν. Του έπι-
δβ'σμου άνοιχθε'ντος παρετήρησα καΐ έκτετα-
[χένας έσχάρας καΐ άναπαραχθεΐσαν τήν κύ-
φωσιν. Πρέπει εν τούτρις να σημειώσω δτι εΙς
τήν καχεκτικήν ταύτην άρρωστον ή νόσος
διετέλει ακμάζουσα καΐ τό αποτέλεσμα νέας
άνατάζεως καΐ τόυ νέου επιδέσμου, δν κατε-
σκεύασα μετά ένα μήνα, ύπηρξεν άγονον,
ένεκα απουσίας πάσης επεξεργασίας οστεο-
ποιου. Ή £ρρωστος απέθανε βραδύτερον εκ
γενικής φυματιώσεως.
Επίσης δίν είδον άγαθώτερα αποτελέσματα
οσάκις συμπεριέλαβον εν τφ συνεκτικψ έπιδέ-
σμφ καΐ τό ίνίον μετά της κάτω σιαγόνος,
τουναντίον ή δυςφορία των αρρώστων είναι
μεγάλη άναγκάζουσα τόν (ατρόν καΐ δι' άλ-
λους λόγους ταχέως να άπαλλάξη τόν λαι-
μόν. Τήν δια σύρματος αργυρού πρόςδεσιν
των ακανθωδών αποφύσεων προς άλλήλας δίν
επεχείρησα, καίτοι ό ΟΙΐίρδΙΙΐΙΙ συνιστ^ αυτήν
από πολλού^. Τουναντίον τετράκις έζετέλεσα
τήν διέκπρισιν των αποφύσεων τούτων, καΐ
τούτο ίνα ελαττώσω τήν πίεσιν υπό του επι-
δέσμου, πράγματι δέ εσχον τίνα καλά άπο-
τίλέσματα ώς προς τήν αποφυγήν των έσχα-
ρών, ούχΙ δμως καΐ ώς προς τήν έγκράτησιν
της εύθειάσεως τών θωρακικών κυφώσεων, αϊ-
τινες, επαναλαμβάνω, δυςκολώτατα αν μή
ουδόλως Ιξΐ'&υνόμεναι συγκρατούνται δι* οίου-
δήποτε επιδέσμου.
Είναι αληθές δτι είχον πάντοτε τόν φόβον
μήπως δεν εφαρμόζω τήν μέθοδον ώς έδε(,
άλλα τάς τύψεις μου διεσκέδασε περιστατικόν
τό όποιον θα σας αναφέρω συντόμως. Εις τό
\. Ό ΓβΓαΒβυΓ Ιδίδασχί τώ 1897, δτι προτιμότι-
ρον Οχ ητο νά καταρρίπττ) τις ενθ£ν χαι ενΟ•ν τάς ακαν-
θώδους άποφύσβις, (οςτβ 6ύχολώτ€<5ον νά Ιπιτευ/Οί} ή
/όοδω^ις της κυφώσιως «ίδιαναγκαζομβί'ης^.
Έλλ. Φι)ο>. Σύλλογο;. Τόαος ΚΙΓ
νοσοκομεΐον πρό ίνός καΐ ήμίσεος έτους προς-
ηλθε παϊς ηλικίας 10 ετών φέρων γύψινον στη-
θόδεσμον, δςτις δια τρίτην φοράν πρό δύο μη-
νών είχεν έφαρμοσθτί υπό ονομαστού έν Παρι-
σίοις χειρουργού πλείστον καΐ πρώτιστα πάν-
των εργασθέντος περί του ζητήματος καΐ πρώ-
του μάλιστα όρίσαντος τάς ενδείξεις καΐ αντεν-
δείξεις της μεθόδου. ΟΙ γονείς έζήτησαν τήν
συμβουλήν μου, διότι ο παις από τίνος ήσθά-
νετο πόνους κατά τήν ράχιν καΐ διότι αντε-
λήφθησαν πυώδους εκκρίσεως διελθούσης τόν
γύψον. Εδέησε νά ανοίξω αμέσως τόν έπί-
δεσμον, δςτις είχε πάχος τουλάχιστον δύο δα-
κτύλων καΐ βάρος ύπερβολικόν, — αυτόχρημα
τοίχος! — καΐ ή πίεσις τοΟ οποίου παρήγαγεν
έκτεταμένας έσχάρας έπΙ του κυφωτικου δγκου
σχηματισθέντος υπό τών μέσων θωρακικών
σπονδύλων. Ό αυτός δέ χειρουργός έφήρμο-
σεν ευθύς εξ άρχης της νόσου του περί ου ό
λόγος παιδός τήν κατάλληλον θεραπείαν, ήτις
ώς βλέπετε ήστόχησεν εντελώς^. *Αλλα καΐ
διαφόρων άλλων χειρουργών παρατηρήσεις
άγορεύουσιν υπέρ της γνώμης ην ένταϋθα υπο-
στηρίζω.
Τουναντίον δμως συμβαίνει εΙς τάς όσφυ'ί-
κάς και όσφυοθωρακικάς κυφώσεις. Είς τάς
περιστάσεις ταύτας, ΐδία δέ τάς οσφυϊκάς ή
διά γυψίνου επιδέσμου συνοχή της άνατάξεως
είναι εφικτή άείποτε σχεδόν, τά δέ αποτελέ-
σματα τών επεμβάσεων μου υπήρξαν έν γένει
λαμπρά• υποθέτω δέ δτι αν καΐ άλλοι χει-
ρουργοί εσχον έπιτΟχίας τινάς έκ του διαναγ-
κασμον^ αύται βεβαίως σχέσιν εχουσι προς
τήν τάξιν ταύτην τών κυφώσεων. ΚαΙ τούτο
διότι ή οσφυϊκή φυματίωσις δι* οίαςδήποτε
μεθόδου καΐ αν θεραπευθη, καΐ εΙς μηδεμίαν
θεραπείαν αν μή ύποβληθη, εύκολώτερον τών
άλλων μορφών θεραπεύεται καΐ μικράς μόνον
προξενεί κυφώσεις, άρκει ή πάσχουσα χώρα
νά τεθϊί είς άκινησίαν καΐ ο άρρωστος νά τή-
ρηση τήν όριζοντίαν κατάκλισιν, υπό καλούς
υγιεινούς δρους, μέχρι της τελείας τών φυμα-
τικών σπονδύλων συμφύσεως. Τό συμπέρασμα
τούτο εξάγω έκ τών έμών παρατηρήσεων,
τό αυτό δέ προκύπτει και έκ της μελέτης τών
4. Τόν άρρωστον τούτον ι?δομιν βραδύτιρον έν συμ-
βοϋλίι.> ΐΑΐτά του κ.. Αί, Ψαλίδα.
Β. Ε. 20
154
ο ΕΝ. ΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΟΓΠΟΛΕΙ ΕΛΛΗΝΙΚΟΣ ΦΙΛΟΛΟΓΙΚΟΣ ΣΥΛΛΟΓΟΣ
νιω^τΐ εκδοθέντων συγγραριμάτων, {δ(ως του
ΜέηαΓά^ καΐ του ^2ι1οί;^ δςτις άπό της
πρώτης αύτου άναχοινώσβως |χ(τέβαλ6 βαθ-
μηδόν έπαισθητώς τό σύστημα, περιώρισε τας
ένδδΐξδίς καΐ ϊπαυσεν αίσιοδοζών, τουλάχιστον
προκειμένου περί των πεπαλαιωμένων κυφώ-
σεων, ας δέν επιχειρεί τούντευθεν να διαναγ-
χάογι, Ό ΟαΙοΙ ε[ς τό μνημονευθίν έργον
λέγει περί του είδους τούτου των κυφώσεων :
αδί Ια άίίίοΓίηΐΙβ ίαιί άα ρΓΟ^Γόδ ϋ ίααί
ίηίβΓνβηΪΓ βΐ ίαίΓβ ιιη ΓβάΓβδδβπιβηΙ
ρανίιβΐ, δ' αΐ3δΙθηίΓ αα οοηίΓαΐΓβ άεηδ
Ιθδ νίβϋΐβδ §ίΐ3ΐ30δί1θδ άέ]Βί δοαάββδ».
Άπόδειζις δΐ των μετρίων αποτελεσμάτων
αύτου του ΟδΙοΙ είναι τόδε : παρά τό μέγα
πλτίθος των πασχόντων την ηοττείαν νόοον,
ους ύπέβαλεν είς την Ιπποκρατικην μέθοδον
καΐ παρά τους εύνοϊκωτάτους υγιεινούς δρους
ύφ* ους εργάζεται εν τω άλιρράντφ αύτου
νοσοκομείφ, έπι 204 σχετικών παρατηρήσεων
πενιχρόν μόνον αριθμόν έχει να έπιδείζγ) ήμΐν
Ιξί^ύναεων, τελείως συγκρατηθεισών. «Είκοσι,
λέγει που ό χειρουργός ούτος, των ύπ' εμοΰ
έγχειρηθέντων βαδίζουσιν* είχον δέ ούτοι κυ-
φώσεις μικρας η μετρίας χρονολογουμένας άπό
μηνών τίνων μέχρι τριών ίτών. Χάριν προφυ-
λάζεως φορουσιν ετι μικρούς στηθόδεσμους,
άλλα καΐ άνευ τούτων δύνανται νά βαδίζω-
σιν ορθώς». Ό λακωνισμός ούτος αρκεί νά
διαφωτίσγ) ημάς περί της αξίας τών χθες
ακόμη διατυμπανιιΟέντων θαυματίων αποτε-
λεσμάτων της πανάρχαιας ταύτης θεραπευτι-
κής αγωγής.
Ό ϋαΟΓΟΟίαβΙ^ μαθητής του ΟαΙοΙ, εν
τγ) ίναισίμφ αύτου διατριβνί παρουσιάζει ολί-
γας τινάς μόνον παρατηρήσεις ίάσεων έπι
200 — 300 περιπτώσεων. *Αλλ' αί παρατη-
ρήσεις αύται είναι τόσφ βραχυλόγως συντεταγ-
μέναι ώςτε ούδΐν συμπέρασμα άπ' αυτών εξά-
γεται, καθότι λείπει ή ηλικία του παιδίου, ή
εποχή της εμφανίσεως της νόσου καΐ τό σττου-
δαιότατον, κατά τήν γνώμην μου, ή ακριβής
έδρα της φυματιώσεως και ό αριθμός τών βε-
βλαμμένων σπονδύλων ούχ ήττον αναγκάζε-
ι . Εΐϋάο ρΓ^Ιίςαβ δϋΓΐο Μ&Ι-άο-ΡοΙΙ, 1900, Ραπβ.
2. 1.β8 πιαίδάΐθδ ςα' οη 3θί£^ηβ ά ΒβΓοΙ< , 1 900. Ρηπ3.
3. Ι,ο ΤΐΈϋοπίΡυΙ (Ια ΜαΙ-άο-ΡοΗ, 1898. Ρηπ8.
ται ό αυτός συγγραφεύς νά όμολογήση δτι
α ίσον ή κύφωσις εδράζει προς τα κάτω τ09ω
εύκολωτέρα καΐ τελειότερα γίνεται ή σύμπηξις
μετά τήν άνάταξιν* δσον άφορ^ δμως τάς αυ-
χενικά ς και τραχηλοθωρακικάς φυματιώδεις
παθήσεις τών σπονδύλων, τό ζήτημα μένει
άλυτον». Είδομεν δέ ανωτέρω, δτι και δταν
ετι πρόκηται περί θωρακικής σπονδυλαρθρο-
κάκης, πάλιν τό ζήτημα τών λυσιτελών άνχ-
τάξεων μένει άλυτον.
Άλλα καΐ πολλοί άλλοι χειρουργοί, οί
νίηοβηί; (άβ 1.γοη), Οίνβΐ (άβ ΒΓθδΙ),
Υαΐρίυδ \νο1Γ, ίοηηβδοο, Ι,οΓβηζ, Ρΐιο-
ΟΗδ, ΒΓαη, ΒΓΟΟα κλ., έφαρμόσαντες είς (ΐί-
γάλην κλίμακα τήν μέθοδον άπό της ανακοι-
νώσεως του ΟαΙοΙ κατέληξαν εις τό συμπε'-
ρασμα, δτι τά οριστικά αποτελέσματα αύττ5ς
είναι μηδαμινά, εΓς τινας δε περιπτώσεις η
εφαρμογή αυτής ύπήρξεν αμέσως θανατηφόρος.
"Ωςτε συνοψίζων εν ολίγοις τά άνωτε'ρω
δύναμαι νά είπω δτι ή μέθοδος τής άνατά-
ξεως τών κυφώσεων, έφεύρεσις παρφχημένης
εποχής, και είς ολίγας μόνον περιστάσεις εφαρ-
μόσιμος ούσα μετ' αγαθών εκβάσεων, απο-
τυγχάνει τέλεον έκεϊ κυρίως, δπου εχομεν μεί-
ζονα ανάγκην αυτής, δηλαδή είς τάς έκφανείς
θωρακικάς κυφώσεις.
Ό κ. Νούλης, προςφέρει έν όνόμαπ
τής Αυτοκρατορικής Ιατρικής εταιρείας α-
ριθμόν τίνα τών ύπ* αυτής έκδοθβκίών
εγκυκλίων ηρός μελέτην τδ^ διαφόρων
ύόάτων τής ΛύτοΗρατορίας.
ΣΥΝΕΔΡΙΑ ρζ'
28 Νοεμβρίου 1901.
Προεδρία Ι. ΜπίΣΤΗ
Ό κ. Μανονηλίδης ποιείται τήν έ^ς
άνακοίνωσιν ηερί τής έηΐ τοΰ ΙγκεφαΙι-
Ηον φΐοίον έηενεργείας τ&γ βρωμσχο'
τοξινών•
Κατά τό παρελθόν θέρος είδον ασθενή 65
ετών, δςτις κατάχρησιν μέν αλκοολικών ποτών
σχεδόν ουδέποτε εκαμεν, έκτος μεταξύ του
17ο« και 18<»" έτους τής ηλικίας αύτου, Μ
20 δ^ ετών δέν καπνίζει.
ΒΙΟΛΟΓΙΚΗ ΕΠΙΤΡΟΠΗ (ΣΥΝΕΔΡΙΑ ΡΖ')
155
Ήόη νδώτατος έν ηλικία: 12 ετών παρου-
σίχσι [Αβτά τό γβΟ(Λα κρίσβις σπασ|χ.ωδΐ)ίας
(χετ' άπωλβίας της συνιιδή^ιως* αϊ κρίσιις αύ-
ται διήρκβσαν πιρί τα δύο ϊτη.
Βραδύτβρον κατά τό 17 — 18<*^ βτος τα
αύτα φαινό(ΛΕνα έπανβλήφθησαν διαρκέσαντα
την φοράν ταύτην έπΙ 3 — 4 ϊτη, ένβδωκαν
ο' έπΙ τΛους τη χρητει καθαρσίων.
Έκτοτβ από 40 δηλαδή ετών ο ασθενής
δςτις προςέχει πάντοτε εις την τροφήν του έπι-
λητϊτικα (χεν φαινόμενα δεν παρουσίασεν άλλα
συχνάκις 5 — 6 ώρας (χετα τα γεύματα έπε'ρ-
χεται ε{ς αυτόν σκοτοδινη μετ' αμνησίας. Λη-
σμονεί τα ονόματα τών τέκνων αύτου, δύνα-
ται δμως να συνδιαλέγηται. Τα συμπτώματα
ταύτα διαρκουσι 'περί την ώραν παρε'ρχονται
δε τη βοηθεία διττανθρακικου νατρίου. Ό
ασθενής, δςτις παρουσιάζει δυςκοιλιότητα έπί-
μονον, παρετήρησεν δτι κατά την έποχην
τών σταφυλών, δια τών οποίων δύναται να
άποπατη καθ* έκάστην τακτικώς έχει κάλλι-
στα δι' ουδέν τών ανωτέρω συμπτωμάτων
παραπονούμενος.
Κατά την άντικειμενικην έζέτασιν της κοι-
λίας εσημειώσαμεν : στόμαχον διευρυσμένον καΐ
παρουσιάζοντα γλουγλουκισμόν 5 ώρας μετά
τό γεύμα. Κώλον κατιόν εν σπασμωδική κα-
ταστάσει, τυφλόν γλουγλουκίζον. Ύποκείμε-
νικη δρεζις ανώμαλος, τυμπανισμός μετά τά
γεύματα, σπανιώτερον πόνοι, ουδέποτε εμετοί.
Γλώσσα πικρά, ήπλωμένη (βίβίββ), επίχρι-
στος εΙς τό μέσον. Κόπρανα σκληρά καΐ μικρά
ώς πυρήνες έλαιών. Κατά την έζέτασιν τών
λοιπών οργάνων εσημειώσαμεν : Πνεύμονες
ελαφρώς εμφυσηματικοί, καρδία κατά φύσιν
ίχ^σα* άρτηρίαι μετρίως έσκληρυμμέναι άνευ
ίσχυρας αρτηριακής τάσεως κατά την ψηλά-
φησιν. Τά ούρα δίν περιέχουσιν ούτε λεύκωμα
ούτε σάκχαρον.
Τό ενδιαφέρον τό όποιον τά τοιαύτα περι-
στατικά παρουσιάζουσιν ούδένα λανθάνει. Είναι
γνωστόν όπόση σημασία αποδίδεται σήμερον
ιΐς τάς εκ του γαστροεντερικου σωλήνος αύτο-
δηλητηριάσεις προς έξήγησιν είτε της συχνό-
τητος είτε της εντάσεως τών επιληπτικών πα-
ροξυσμών. Ή δέ κατά τό παρελθόν έτος έν
ττί θεραπευτική εταιρεία τών Παρισίων υπό του
ΜαίΧΤίοβ Ιίβνγ γενομένη επΙ του θέματος
τούτου άνακοίνωσις ίκανόν προυκάλεσε τό
ενδιαφέρον. ΈπΙ τη εύκαιρίο): ταύτη πολλά
μέλη της εταιρείας ταύτης λαβόντα τόν λόγον,
εν οΓς ό ΜαΙίΐίβα, ό Κθΐ3ίη, ανάλογους παρα-
τηρήσεις πλείστας δσας προςήγαγον. Βραδύ-
τερον ό ΜαΠΓίΟΘ ΕθΥγ εν ταις ίστορικαίς έπΙ
τοΰθέματος τούτου έρεύναις αύτου άπέδειζεν δτι
άπό τών αρχαιοτάτων χρόνων ανάλογοι πα-
ρατηρήσεις εγένοντο. Ούτως ό Γαληνός προ-
κειμένου νά παράσχη τάς ίατρικάς αυτοΰ φρον-
τίδας είς νέον γραμματικόν, παρουσιάζοντα
κρίσεις επιληπτικάς, συνεβούλευσεν αυτόν νά
μεταχειρισθη δλα τά μέσα δσα θά έπέτρε-
πον αύτω καλήν πέψιν. (Γαληνού Βιβλ. VII.
άφορ. 10 και βιβλ. V, κεφάλ. V).
Τούτου τεθέντος δυνάμεθα νά προβώμεν
περαιτέρω καΐ νά παραδεχθώμεν παρά τη
ίδιοπαθεί λεγομένη επιληψίο;: καΐ έπιληψίαν
άρχης καθαρώς γαστρο-εντερικης ; Ό ΑΙΙίβΓΐ
Κθΐ3ίπ άπαντα δτι δέν γνωρίζει τοιαύτα πε-
ριστατικά. Έν τούτοις ό Μαχ δίποΙΟΠ έν
τψ περί στομαχικών παθήσεων τελευταίφ
συγγράμματι αύτου αναφέρει δύο περιστατι-
κά λεπτομερή τοιαύτης επιληψίας. Φρονώ δϊ
δτι ή προηγηθείσα παρατήρησις ημών ανάγε-
ται είς την αυτήν κατηγορίαν. Έν αύτη
πράγματι πρόκειται περί ασθενούς έπΙ ικανά
ετη πάσχοντος κρίσεις έπιληπτικάς, αϊτινες
συνεπεία καταλλήλου διαίτης καΐ θεραπείας
άπό 40 ετών δέν άνεφάνησαν πλέον. *Αν ή
επιληψία του ασθενούς τούτου άνηκεν είς τάς
λεγομένας Ιδιοπαθείς είναι βέβαιον δτι ίζ οίας-
δήποτε άλλης αφορμής θά έπήρχοντο έπιλη-
πτικαί τίνες κρίσεις κατά τό διαρρεύσαν μα-
κρόν χρονικόν διάστημα.
Ότι δέ έν τη ημετέρα: περιπτώσει ή επιλη-
ψία ητο αυτόχρημα γενέσεως γαστρο- εντερι-
κής καΙ έκ τούτου εξάγεται δτι συνεπεία κα-
κής πέψεως καΐ νυν ετι ό ασθενών παρουσιά-
ζει συμπτώματα αποδοτέα ε(ς την έπΙ του
εγκεφαλικού φλοιού βλαβεράν έπενέργειαν τών
γαστρο-εντερικών τοξινών, οΓαι ή σκοτοδίνη,
ή ίδιαιτέρα αμνησία, τά οποία άλλοτε δίν
είναι σπάνια παρά τοίς νευρικώς προδιατεθει-
μένοις δυςπεπτικοίς.
156
ο ΕΝ ΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΟΥΠΟΛΕΙ ΕΛΛΗΝΙΚΟΣ ΦΓΛΟΛΟΓΙΚΟΣ ΣΤΛΛΟΓΟΣ
ΣΥΝΕΔΡΙΑ ΡΗ'
5 Δεκεμβρίου 1901
Προεδρία Ι. ΜπίΣΤΗ
Ό κ. Ά. Γεωργιάδης παρουσιασθεί άοΰ^ε-
νή ηάαχονχα έξ άκρομεγαλίας έφ' ού άνα^
ΗΟίνοϋταί τά έ^ής:
2ν. 71 Έκ Χ(ου ετών 38, άγαμος, υγιής
πωλητής έ(Απορ6υ|Λάτων• Ούδΐν τό κληρονο-
(χικόν παρουσιάζει. Πατήρ καΐ μήτηρ υγιείς.
Διηγείται δτι πρό 1 Ο ετών ηρχισε να αίσθά-
νηται δτι δίν ητο οποίος ητο πρότερον ένφ
προηγου|Λένως τίποτε Χεν τον έϊίούραζεν, ήδη
ηρχισε να αίσθάνηται κόπωσιν γενικήν καΐ
σπανίως κεφαλαλγίαν.
Έκτοτε μετά 2 — 3 ετη παρετήρησε κάπως
((Λολονότι καθώς λέγει είχε πάντοτε μεγάλας
χείρας) δτι αί χείρες του ήρχισαν να αύζάνω-
σι τόν δγκον καθώς καΐ οΐ πόδες. Ή αύζησις
δι αύτη προυχώρει πολύ βραδέως* άλλ' από
2 Υί ^'*^^^ 'ίρχ'^δ πλέον να γίνηται κατάδη-
λος φθάσασα μέχρι της ύττερτροφιας, την οποίαν
παρατηρουμεν σήμερον. *Από 2Υ2 ^^^^^ '^^'
ρετηρησε συνάμα δτι καΐ ή ρίς του ηρχισε ν'
αύξάνη τόν δγκον, καθώς καΐ τό κάτω χείλος,
επίσης άπό της αύτης εποχής ηρχισε να αΐ-
σθάνηται λειτουργικάς διαταραχάς συνισταμέ-
νας εΙς δύςπνοιαν καΐ δυςχέρειαν περί τήν προ-
φοραν των λέξεων. Τήν προςοχήν έστρεψε προς
τό κοίλον τοΟ στόματος, παρετήρησε δέ δτι ή
γλώσσα άπέβαλε τό φυσιολογικόν σχήμα δπερ
είχε πρότερον καΐ δτι ηρχισε να αύξάνη τόν
δγκον, καθώς καΐ ή σταφυλή καΐ τό ύπερώιον
ίστίον. Ή δι φωνή του έγινε τραχύτέρα καΐ
ολίγον ένρινος.
Επίσης παρετήρησεν δτι ή γενετήσιος ορ-
μή ήρχιζε να έξασθενη άπό 2 Υ3 ^τών. ΚαΙ
δτι δίν ητο δπως πρότερον δηλ. ήττον ικανός
προς έργασίαν, ήσθάνετο ζάλην καΐ εζήτει
πάντοτε ν* άποφεύγγι τόν κόσμον.
Παρούσα καχάσταοίς. Ό άρρωστος παρου-
σιάζει ίκανήν ύπετροφίαν τών χειρών περιορι-
ζομένην μόνον ε!ς τήν χείρα χωρίς να προχω-
ρά καΐ πέραν τοδ μετακαρπίου. Ή υπερτρο-
φία αύτη δίν άφορ^ μόνον τήν επιδερμίδα καΐ
τό δέρμα, άλλ' δλους τους ιστούς καΐ τά οστά
νωρίς τό σχήμα τών χειρών νά είναι μεταβε-
βλημένον (χωρίς δηλ. νά πο^ρουσιάζη αυξησιν
του σκελετού κατά τάς αρθρώσεις τών φαλαγ-
γών). Επίσης υπερτροφία τών ποδών. Κα[λ-
μία διαταραχή της αίσθητικότητος, της κινη-
τικότητος, ούδΐ τροφική.
Παρουσιάζει ρίνα ύπερτροφικήν (μεγέθους
διπλού καρύου), κάτω χείλος ύπερτροφ<κόν,
γλώσσαν ηύζημένην τόν δγκον, σταφυλήν και
ύπερώιον ίστίον επίσης πλατέα, πεπαχυμένα.
Έκ μέρους του λάρυγγος τίποτε τό ίδιαίτερον.
Έκ μέρους τών οφθαλμών ο κ. Μπίστης,
ούδΐν εύρεν τό παρά φύσιν.
Καμμία τεαραμόρφωσις. έκ της σπονδυλικής
στήλης, ούτε έκ της κεφαλής, ούτε του λοι-
πού σκελετού.
Ή ύπερτρίχωσις τήν οποίαν φέρει ο άρ-
ρωστος καΐ ή οποία παρατηρείται έπι τ^ίς
νόσου (τήν οποίαν διεγνώσαμεν) είναι συγ-
γενής. Τό πέος ηύξημένον τόν δγκον (μολο-
νότι ο άρρωστος λέγει τό εναντίον). Κατά τι
πλάγια του λαιμού παρατηρείται αύξησις τώ)»
ιστών. Διάνοια διαυγής. Ούτε λεύκωμα είς τα
ούρα ούτε σάκχαρον (άλλη άνάλυσις λεπτο(Αΐ-
ρεστέρα δίν έγένετο).
Υποκειμενικά δε συμπτώματα παρουσιά-
ζει ζάλην καΐ ανικανότητα προς έργασίαν.
Ό άρρωστος αιτιάται δύςπνοιαν (καΐ πρό
πάντων. τήν νύκτα). Δυςχέρεια περί τήν προ-
φοράν.
Έζ δλης αύτης της κλινικίίς είκόνος και ιχ
τών συμπτωμάτων τούτων, τά οποία παρου-
σιάζει 6 άρρωστος φρονώ δτι πρόκειται περί
του νοσήματος εκείνου δπερ πρώτος τω 1885
περιέγραψε^ ό Ρ.'ΜαΠΘ καΐ δπερ φέρει κχΐ
τό δνομά του ΙΏβΙαάίβ άβ ΜαΠΘ, ή άκρο-
μεγαλία {ΑοτοπιέςάΙίβ).
Τό νόσημα τούτο περιέγραψε πρώτος ό
Ρ. Μαπθ τω 1885. (Μαπβ — Κβλτιβ
άβ Μθά. 1886). ΑΙ κατόπιν Ιργασίαι
του Μαπηβ8θο, ΥίΓοΙιο^, ΕγΙ), Μίη-
ΙίΟαδΙίγ έπεβεβαίωσαν τήν υπαρξιν της νό-
σου ταύτης υπό τό δνομα του πρώτου περι-
γράψαντος ώς ((Ιϊΐδΐΐαάίβ άβ Μαπβ» χαρα-
κτηριζόμενης κυρίως υπό υπερτροφίας κανονι-
κής (ούχΙ συγγενούς) τών άκρων άνω κάτω
και της κεφαλής έν γένει. Είς τό έργον αύτου
ό Μαπβ περιέγραψε λεπτομερώς δύο περι-
στατικά ιδικά του καΐ 5 άλλας ανακοινώσεις
ΒΙΟΛΟΓΙΚΗ ΕΠΙΤΡΟΠΗ (ΣΥΝΕΔΡΙΑ ΡΗ')
157
δημοσίΕυθδίσας κατόπιν υπό διάφορα ονόματα
υπό άλλων ήτοι του δααΟΘΓοίίβ, ΑΗί)βΓΐ,
ΓπβάΓβίοΙΐ, ΕΛ, ΗθηΓΟί. Αποδεικνύει
δι δτι η πάθησις αύτη διαφέρει ουσιωδώς του
(Λυξοιδήματος, ΙβοηΙί&βίδ οδδθα, πιαίαάίβ
088Θ118Θ άθ Ρα^βΙ, (χετά των οποίων οί
άλλοι συγγραφείς συνε'χ^ον την άκρομεγαλίαν.
Τα προδρομικά συμπτώματα της νόσου
συνίστανται ε(ς κόπωσιν γενικήν, άπάθειαν
διανοητικήν, ύπνηλίαν, κεφαλαλγίαν. Πάρα
τη γυναικί εν τών προδρομικών συμπτωμά-
των είναι ή αμηνόρροια. Κατόπιν ίνός χρονικού
διαστήματος 3 — 10 ετών παρατηρούνται αΐ
ύπερτροφιαι (καΐ δυςμορφιαι), αΐ όποϊαι άρ-
χίζουσι από τας χείρας — τους πόδας (κα-
τόπιν), ενψ επΙ του ημετέρου άρρωστου κα-
θώς διηγείται ηρχισαν όμου νάύπερτρε'φωνται,
καΐ καταλήγουσιν εις τάς του προςώπου (καΐ
της κεφαλής εν γίνει) καΐ του θώρακος. Ή υπερ-
τροφία αύτη άφορ^ δλους τους Ιστούς (επιδερ-
μίδα, δίρμα, συνεκτικόν ίστόν, μυς και οστά).
Έν τούτοις δμως παρά την ύπερτροφίαν τα
σχήματα τών άκρων διατηρούνται άνευ αλ-
λοιώσεως αυτών π. χ. αι χβίρβς είναι ηύζη-
μεναι ύπερτροφικαί, χωρίς δμως να παρατη-
ρώνται εξογκώσεις ανώμαλοι κατά τάς αρ-
θρώσεις. Ή υπερτροφία τών χειρών δίν προ-
χωρεί πίρα του μετακαρπίου. Τό λοιπόν μέ-
ρος ητοι*τ^ άντιβράχιον ή είναι ολίγον έζωγ-
κωμίνον (είς τόν ασθενή τούτον διόλου) ή μένει
φυσιολογικόν.Οί δνυχες είναι μικροί, πεπλατυ-
σμένοι μέ ραβδώσεις καθέτους. Αΐ αύταΙ παρα-
μορφώσεις παρατηρούνται καΐ είς τους πόδας.
Τής κεφαλής τό ίνιακόν κύρτωμα είναι έζωγ-
κωμένον. Ή διάμετρος ή κάθετος άπό τής
κεφαλής μέχρι του κάτω χείλους τής κάτω
σιαγόνος είναι ηύζημένη, ή δέ κάτω σιαγών
^ υπερτροφική προεξέχουσα προς τα κάτω καΐ
εξω ούτως ώςτε αί συστοιχίαι τών οδόντων
δέν εφαρμόζονται, τα χείλη έξωγκωμένα καΐ
πρό πάντων τό κάτω χείλος είναι έστραμμέ-
νον προς τα κάτω καΐ εζω. Ή ^Ις έξωγκω-
μένη καΐ υπερτροφική.
Είς τό κοίλον του στόματος ή γλώσσα
είναι υπερτροφική, παρίσθμια, ύπερώιον ί-
στίον, ή σταφυλή, ή ύπερφα, άμυγδαλαί
είναι υπερτροφικά. ΑΙ παραμορφώσεις αύ-
ται προκαλουσι λειτουργικάς διαταραχάς
έπ,αισθητάς, είς την όμιλίαν (καθώς βίς τόν
άρρωστον τούτον δςτις συνεπείς τής υπερτρο-
φίας τής γλώσσης παρετήρησεν δτι δέν δύνα-
ται άπό καιρού ευχερώς να προφέρη τάς λέξεις)
την μάσησιν, την κατάποσιν. Τα βλέφαρα εί-
ναι έξωγκωμένα, ώς καΐ τα μήλα, τό μέτωπον,
τα ώτα. Τπερτροφίαι ανάλογοι παρατηρούν-
ται καΐ επι τής κεφαλής. ΈπΙ του λάρυγγος
επίσης, ή δε φωνή του προςλαμβάνει ίδιαίτερον
ηχον, ο οποίος γίνεται αισθητός πρό πάντων
εΙς τάς γυναίκας.
Παραμορφώσεις, ύπερτροφίαι παρατηρούν-
ται καΐ έπΙ τής σπονδυλικής στήλης. Κύφω-
σις άύχενοθωρακική μετά κλίσεων τής κε-
φαλής προς τά ίμπρός. Δύναται νά συνυ-
πάρχη καΐ βαθμός σκολιώσεώς μετά διαφόρου
κλίσεως του σώματος, επίσης παρατηρούνται
αλλοιώσεις καΐ ύπερτροφίαι του στέρνου, πλευ-
ρών, ωμοπλάτης.
Αί διαταράξεις έκ μέρους του οφθαλμού εί-
ναι ίδιαιτέρως άξιαι λόγου και τούτο ώς εκ
τής παθογενείας τής νόσου συνιστάμεναι είς
την . πίεσιν του οπτικού χιάσματος υπό του
υπερτροφικού αδένος^ — πόνοι όπισθοκογχικοί,
ελαφροί εξόφθαλμοι, υπεραιμία τής θηλής φέ-
ρουσα άμβλυωπίαν ή καΐ τελείαν τύφλωσιν,
ήμιωπία κροταφικής, επίσης υπερτροφία τών
μυών. Οί οφθαλμοί συνήθως μικροί καΐ βυθι*
σμένοι ή έξωγκωμένοι.
Επίσης παρατηρούνται καΐ διαταράξεις έκ
μέρου; τών γεννητικών οργάνων, έξασθένησις
γενετησίου ορμής μέχρι άνικανότητος, (καθώς
είς τόν άρρωστον ό οποίος άπό δύο καΐ πλέον
ετών παρετήρησε εξασθένησιν τής γενετ. ορμής).
Υπερτροφία του πέους. Ατροφία τών μα-
στών, στείρωσις.
Επίσης περετηρήθη πολυουρία, σακχαρου-
ρία, πεπτωνουρία και συχνάκις φωσφατουρία,
βουλιμία, πολυδιψία (συμπτώματα διαβήτου).
Ή αδυναμία ή οποία παρατηρείται καθί-
σταται γενική. Μολονότι δέ ή διάνοια μένει
φυσιολογική, πάσα διανοητική εργασία είναι
αδύνατος• ο άρρωστος περιπίπτει είς τελείαν
άπάθειαν. Γίνεται ύποχονδριακός καΐ απο-
θνήσκει έκ μαρασμού, έάν άλλη νόσος δέν πα-
1. Επίσης παριτηρτ|θη μύωσις, τό σημιίον το(3 Αγ-
^γ11-Ηθ1)βΓΐοη, άνώ|χαλος ατένωσις τουοητιχοΟ πιΒίου,
158
ο ΕΝ ΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΟΥΠΟΛΕΙ ΕΛΛΗΝΙΚΟΣ ΦΙΛΟΛΟΓΙΚΟΣ ΣΥΛΛΟΓΟΣ
ραπίση καΐ συντομεύσγ) (καΐ ^(ακόψγ) την
πορβίαν της νόσου), π. χ. φυματιωσις των
πν6υ[χόνων.
Τό τρρογνωστικόν πάντοτε κακόν, ό θάνα-
τος επέρχεται πάντοτε άλλα βραδέως — μετά
20 καΐ 30 ετη.
Ή υπερτροφία τών ποδών, χειρών, κάτω
χείλους, γλώσσης, σταφυλής, υπερωίου Ιστίου,
ρινός• καΐ δλη ή συμπτω(Λατολογία αΰτη ανή-
κει είς την νόσον ταύτην, ήτοι εις την άκρο-
(χεγαλίαν ριολονότι ενταύθα δέν άπαντ^ τό
σύμπτωμα εκείνο δπερ σχεδόν πάντες (εκτός
ολίγων εξαιρέσεων) ο! περιγράψαντες την νόσον
αναφέρουν, ήτοι ή κύφωσις ή αυχενική. Πάντα
όέ τα λοιπά συμπτώματα τά Ιπ\ του άρρω-
στου παρατηρούμενα άπαντώσιν επι της προρ-
ρηθείσης νόσου.
Παρατηρείται αρκετός αριθμός νοσημάτων
τά οποία προςομοιάζουσι τη άκρομεγαλία
ώς π. χ. τό μυζοίδημα' άλλ' ή υπερτροφία
του τελευταίου πάθους είναι καΐ γενική καΐ
άφορ^ αποκλειστικώς τους μαλακούς Ιστούς,
ένψ τά οστά εχουσι κατά φύσιν παρατηρούν-
ται εις τό μυζοίδημα διαταραχαΐ έγκεφαλικαί,
ό θυροειδής άδήν είναι υπερτροφικός και τό
οίδημα του προςώπου είναι χαράκτη ρ ιστικόν.
"Όσον άφορ^ την παθογένειαν της νόσου,
(δού τί έλεγε πριν ή ο Μαπβ περιγράψω καλώς
καΐ όρίση την νόσον. Ή παθογένεια της νό-
σου είναι ακόμη λίαν σκοτεινή. Άρχίζε-ι άπό
του 18ο" και 35<>" ετών. Δέν είναι συγγενής. Ή
άμεσος κληρονομικότης παρετηρήθη άπαξ μό-
νον. Ε[ς τους τοιούτους άρρωστους παρετηρή-
θησαν δτι επαθον άπό νοσήματα κοινά (εξαν-
θηματικούς πυρετούς, σίφυλιν, ρευματισμούς).
Ή δι θεωρία του μυξαδένος του εγκεφάλου υπό
Μαπβ είναι εκείνη, ήτις ανταποκρίνεται κα-
λώς είς δ τι γνωρίζομεν σήμερον περί της νό-
σου ταύτης. Πρόκειται περί δυςτροφίας συ-
στηματικής του άδενος καΐ συνεπώς ε(ς την
παραμονήν εν τφ οργανισμω τοξινών, αί όποίαι
θά κατεστρέφοντο εν φυσιολογική καταστάσει
υπό του μυξαδένος, ενώ εν παθολογική κατα-
στάσει του άδενος αί τοξίναι αύται ^ επενερ-
γουσιν έπΙ τών οστών.
Άναφέρομεν δέ και τήν θεωρίαν ΥβαΜβ
1 Λέγουσιν ό ΜαΓίβ χαΐ Μαπηβδοο.
και Ιίαηηοίδ, οίτινες λέγουσιν δτι εκ τοδ
θυροειδοΰς άδενος εξαρτώνται αί παθήσεις τη;
άκρομεγαλίοις, δπως αί του μυξοιδήματος.
Παρετήρησεν δτι ό θυροειδής άδήν είναι πάν-
τοτε βεβλαμμένος έν τν) άκρομεγαλίο:, — ατρο-
φικός, ώςτε ή υπερτροφία του μυξαδένος
ή ύποφύσεως είναι δευτεροπαθής εις τήν πά-
θησιν του θυροειδους άδενος* άρα λέγουσιν ίτι
ή ύπόφυσις θά είναι δργανον άναπληρωματι-
κόν του θυροειδους άδενος — και καθώς είναι
γνωστόν ηείραματικώς ή άφαίρεσις του θυροει-
δους άδενος ακολουθείται υπό ύπερτροφίαζ
τής ύποφύσεως. Εις τήν θεράπευαν μετεχιι-
ρίσθησαν τό άρσενικόν, σίδηρον καΐ ύδροθε-
ραπείαν. Ό 8α&ΓΐΖ παραγγέλλει τήν εργοτί-
νην. Σήμερον δμως μεταχειρίζονται, ώς ϊχ
τής παθογενείας τής νόσου, μυξαδενίνην — η
ύποφυσίνην — καθώς ό ΜίΙΠβ παρετήρησεν
αποτελέσματα λίαν ευνοϊκά εκ τής χρήσεως
ΙαΜθΙΙβδ ρίΙαίΙαίΓθδ.
Ό κ,Κελαϊδίτης παρατηρεί δη ό κ. Γεωξ'
γιάδης δέν έκαμε λόγον περί τών αιμορ-
ραγιών άς ό ασθενής τον παρου<ήασεν.
Ό κ. Μανουηλίδης παρατηρεί δτι ή
υπερτροφία τοΟ θυρεοειδούς άδενος εΙς
τους άκρομεγαλικούς είναι βπανία Σπά•
νιαι είναι επίσης καΐ αί αίμορραγίαι. Ό
ασθενής οΰτος παρουσίασεν αιμοπτύσεις.
Τούτο καθιστή τήν παρατήρησιν ένδιαφέ-
ρουσαν.
Ό κ. ΣγουρδαΤος λέγει δτι τό Ινίον
τού ασθενούς είναι λίαν άνεπτυγμένον.
Ό κ Νούλης αναφέρει περίπτωσιν
άκρομεγαλικήν, τήν οποίαν παρετήρησεν
είςτό 1 896 έν Αθήναις, δπου ό ασθενής κα-
τά πρώτον παρουσίασεν οφθαλμικά φαινό-
μενα, άτροφίαν τού οπτικού νεύρου κλπ.
καΐ κατόπιν έ^εδηλώθησαν τά λοιπά συμ-
πτώματα τής άκρομεγαλίας• ώςτε έντοώθα
ή οφθαλμική πάθησις προηγήθη τών λοι-
πών συμπτωμάτων.
Ό κ. Μανονηλίδης δέν παραδέχεται
δτι ή βρογχοκήλη προδιαθέτει εΙς τήνάκρο-
μεγαλίαν. Έν Ι,γοη δπου υπάρχουν πολ-
λαΐ βρογχοκήλαι, ή άκρομεγαλία άποεν-
τ(^ σπανιώτατα. ΕΙς διάστημα γ ετών πα-
ρετήρησε μίαν μόνην ώςτε ή ΰπαρ^ις τής
βρογχοκήλης θεωρηθήτω απλή σύμπτωσις.
ΒΙΟΛΟΓΙΚΗ ΕΠΙΤΡΟΠΗ (ςΤΝΕΔΡΙΑ ΡΘ')
159
Ό κ. Γαβριηλίδης, λέγει δη δέν ήξευ-
ρει έάν ήναι σύμπτωσις ή προδιάθε<ϊις, ή
ταυτόχρονος ΰπαρ^ις βρογχοκήλης καΐ ά-
κρομεγαλίας. Άλλ' δμως πρόκειται περί
νοσημάτων τής αυτής οΙκογενείας. "Οσον
άφορα τήν παθογένειαν των δυο τούτων
ασθενειών δέν είναι ακόμη γνωστή. Ό
Μαπθ παρετήρησε βελτιώσεις τινάς διά
τής χρήσεως της θυρεσειδίνης.
ΣΥΝΕΔΡΙΑ ΡΘ'
19 Δεκεμβρίου 1901.
Προιδρια Ι. ΜΠΙΣΤΗ
Ό γραμματεύς άναγινώσκει μελέτην
του κ. ΦΧωρδ, ηερί τής ηροΧούοης άνι-
Ηανάτητος 7<0ν }τνναικ<0ν προς γΰΛούχη^
αν %ών τέκνων των.
Κνριοι,
Δέν αμφιβάλλω δτι πολλοί των κυρίων
ιτυναδΑφων, και μάλιστα οΐ νίώτεροι, πολ-
λάκις θα ϊλαβον άφορμην, κατά την πρακτι-
κην του επαγγέλματος των έζάσκησιν, να πα-
ρατΎ)ρήσω<τι φαινόμβνον τό όποιον Ισως πολύ
σπανιώτβρον έκίνει την προςοχην των παλαιο-
τέρων {ατρών. Και ίκαμε βιβαιως ό καθιΐς
κατ' ΐδίαν τάς σκέψεις του καΐ έξήνιγκεν Γσως
καΐ γνώμην τινά οιανδήποτε είς κύκλον κατά
τό μάλλον η ηττον εύρύν, πιθανόν δέ καΐ να
ύπέδειζεν ενίοτε ε?ς τους ενδιαφερομένους τα
άτοπα, τα όποια ένόμισεν ίτι προκύπτουσιν έκ
του φαινομένου τούτου, η καΐ ίσως ουδέ τούτο
καν επραξεν, άλλ' ηρκέσθη μόνον είς τό να σε(-
ση τους ώμους, άπορων περί του πρακτέου,
καΐ δμως τό φαινόμενον αρχίζει να λαμβάνγ)
καΐ παρ' ήμΐν ευρείας διαστάσεις καί μοι φαί-
νεται άξιον να έπασχολήση δχι μόνον μονομε-
ρώς ενα εκαστον (ατρόν, άλλα καΐ δλους τους
ιατρούς έν συνόλφ, καΐ τούτο διά νά καταστη
δυνατή ενέργεια η οποία νά ημπορέση μέ τόν
χρόνον νά έμποδίση καΐ την περαιτέρω αυζη-
σιν του κάκου. Τό φαινόμενον τούτο είναι ή
παρατηρούμενη καΐ βαθμηδόν προϊούσα αύξη-
σις του αριθμού των μητέρων εκείνων, αΐ
όποίαι δέν ημπορούν πλέον νά θηλάσουν μόναι
τά τέκνα των η ένεκα παντελούς ελλείψεως
γάλακτος έν τοις μαστοίς των η ένεκεν ανε-
παρκούς παράγωγης αύτοϋ καθιστώσης άναγ-
καίαν την διατροφην τών νεογνών μέ ξένον
γάλα, ευθύς άπό τών πρώτων ημερών η
εβδομάδων.
Ατυχώς διά πολλούς καΐ ποικίλους λόγους
είναι αδύνατον νά γίντ) παρ* /)μϊν στατιστική
τις απογραφή, ή•όποία νά στηρίζηται έπΙ βά-
σεων καί πληροφοριών ασφαλών, έκ τών
οποίων νά ήμπορώμεν νά κρίνωμεν πόση είναι
αύτη ή αυξησις και ποίαν έχει συνάφειαν
μέ άλλας παρεμπίπτουσας ασθενείας ή καΐ
άλλους λόγους, προκαλουντας καΐ επιβάλλον-
τας, ούτως είπεϊν, την άδυναμίαν ταύτην.
Ε{ς άλλας δμως χώρας, είς χώρας δπου ή
έρευνα ή φυσιολογική, ή έρευνα ή συστημα-
τική είναι εΙς τόν υπατον βαθμόν προηγμένη,
ετέθησαν ήδη άπό Ικανού αϊ βάσεις τοιαύτης
τινός έρεύνης και έξ αυτών λαμβάνων άφορ-
ίχήν προςέρχομαι ενώπιον υμών, δπως προκα-
λέσω ζητήσεις παρομοίας καΐ παρ' ήμΐν,
επειδή τρέφω τήν πεποίθησιν δτι καΐ ή πα-
ραμικρά συμβολή έκ μέρους τών συναδέλφων
της ημετέρας πόλεως θά συντέλεση καΐ αυτή
είς τό νά έπιχυθη πλειότερον φώς έπΙ του
υπό Ιρευναν ζητήματος.
ΚαΙ άναφορικώς μέν προς τό Ιστορικόν
μέρος αύτου παρακαλώ νά μοι έπιτραπη ν*
αναφέρω δτι ό ιίδικώτατα ασχοληθείς έπΙ του
θέματος τούτου ύ. V. Βαπ^β (Μπουγκε),
καθηγητής τη; Φυσιολογίας έν τω Πανε-
πιστημίω της Βασιλείας, μοΙ έζήτησε πρό
καιρού στατιστικάς τινας πληροφορίας, σχε-
τικάς πρό τό ζήτημα, άποστείλας μοι συγχρό-
νως καΐ άντίτυπον του λόγου του δν είχεν
απαγγείλει έν τη Ιατρική έταιρ,εί(>: της Βα-
σιλείας, έχων ώς θέμα τήν €ά6ξονοαν &ν\κα^
νότψα τών γυναικών προς γαΐούχηοίν των
τέκνων των' τά αΐιια της ανικανότητας ταύτης
καΐ τά μέτρα προς άποτροπί]ν αύτής^, *Αλλ*
ένφ ήσχολούμην είς τήν συλλογήν τών πλη-
ροφοριών τούτων, έσκέφθην δτι δσους κόπους
καΐ αν κατέβαλλον, δσην προθυμίαν και αν
άνέπτυσσον καΐ εύσυνειδησίαν περί τήν συνα-
γωγήν ακριβών τοιούτων, πάλιν τό έργον μου
θά παρέμενεν ατελές, σμικρόν, άσήμαντον,
αν δέν έκίνουν καΐ τών άλλων συναδε'λφων τό
ενδιαφέρον, μέ τήν βοήθβίαν τών οποίων τό
160
ο ΕΝ ΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΟΥΠΟΛΕΙ ΕΛΛΗΝΙΚΟΣ ΦΙΛΟΛΟΓΙΚΟΣ ΣΤΛΛΟΓΟΣ
ποσόν της εργασίας βύκόλως θα ηδύνατο να
πολλαπλασιασθη .
ΚαΙ παραπί[Λπω ρ,έν υ[χας προς πληρΕστέραν
κατανόησιν του θί(Λατος ((ς τδν ανωτέρω (χνη-
(Αονβυθίντα λόγον του φυσιολόγου Μπουγκι,
ομολογώ δέ δτι χαΐ εγώ εις αυτόν θα προς-
τρέζω, προςπαθών εν τοις κατωτέρω να εξη-
γήσω 8{ς ύ(Αάς την εννοίαν καΐ τόν της ζητου-
(λένης έρεύνης σκοπόν.
ΈπΙ του πίνακος Α ο Μπουγκε συνηγαγεν
ίλας τάς αναλύσεις του γάλακτος, αϊ όποιαι
Ιγιναν ρ.ίχρι τούδε. Έξ δλων των ασφαλών
αναλύσεων του γάλακτος τών διαφέρων θη-
λαστικών έχει υπολογίσει την κατά (χίσον
δρον άζίαν έκαστου γένους καΐ κατέταξεν αυ-
τήν κατά την ζφολογικην κλί(Λακα.
Πίναξ Α
100 μέρη γάίακτος περιέχουν:
μαζώδη
σώματα
λίηος
γοΛαιαο-
αάΜχα-
ρον.
χΜφρΛ
ίνθρωΛος 1.6 3.4 6.1, 0.2
χύων..^ 7.3 11.9 3.2 1.3
γαλή 7.— 4.8 4.8 1.—
χίίνιχλος 10.4 16.7 2.— 2.5
ίνδόχοφος 5.2 7.1 2.2 0.8
χοίρος 5.1 7.7 3.3 0.8
ΓπΛος 2.— 1.2 5.7 0.4
δνος 2.2 1.6 6.— 0.5
βοϋς... 3.5 3.7 4.9 0.7
«ϊξ 3.7 4.3 3.6 0.8
πρόββτον... 4.9 9.3 5.— 0.8
Ιππέλαφος 10.4 17.1 2.8 1.5
χαμηλός 4. — 3.1 5.6 0.8
λάμα , 3.9 3.2 5.6 0.8
διλφίν 7.6 43.8 — .— 0.5
(γλοβιοχέφαλος μέλας)
Είς τόν' πίνακα τούτον παρατηρου(Λεν ίν
πρώτοις συ|χφυρ[ΛΟν καΐ ποικιλίαν, ως προς
την ποσωτικην σύνθεσιν, λίαν άξιοση|χε(ωτον.
Τό αθροισ(Λα τών λευκωματοειδών ουσιών είς
(λίν τόν £νθρωπον εινλι (Λονον 1.6%. έζα-
πλάσιον δέ είς τό γάλα του κονίκλου. Τό πο-
σόν του λίπους εΙς (χέν τό γάλα του ϊππου
(φορβάδος) είναι [χόνον 1. 2%, ε!ς τό γάλα
δέ του κυνός τό δεκαπλάσιον αύτου ,καΐ είς
τό του δελφίνος εγγύς του τεσσαρακονταπλα-
σίου. Τό ποσόν του σακχάρου είς τό γάλα του
ανθρώπου είναι άφθονον, τρΙς δ(Λως ολιγώτερον
είς τό του κονίλλου. Ένφ τό ποσόν της τέ-
φρας είς τό γάλα του κονίκλου είνε τουναν-
τίον δωδεκάκις περισσότερον πάρα είς τό
γυναικειον γάλα.
Αι άζιοση[Λείωτοι αύται διαφοραί, λέγει ό
Μπουγκε δέν έζηγηθησαν (^.έχρι τούδε, ουΧί
έδοκί(Λασέ τις να τάς εξήγηση άκόριη. Κατά
τάς έν βτει 1874 υπό του Βΐΐη^β^) δημο-
σιευθείσας αναλύσεις τό φαινό(Λενον τούτο δίν
είχε διαφύγει την προςοχήν του καΐ είχε πα-
ρατηρήσει δτι αί ποσωτικαΐ διαφοραΐ της συ-
στάσεως του γάλακτος διαφόρων ζφων ηΧύ-
ναντο να εξηγηθούν τελεολογικώς, τουλάχιστον
έν (λέρει, άπό την όιάφορον ταχύτητα της ά-
ναπτύξεως των θηλαζόντων, "Όσφ ταχύτερον
τό νεογνόν αυξάνει, τόσφ (χεγαλείτεραι είναι
καΐ αί άνάγκαι του είς τροφάς, καταλλήλους
είς την κατασκευήν τών Ιστών, είς λεύκωμα
και εΙς άλατα. "Άρα και τό γάλα πρέπει να
εχγ, καΐ διάφορον την σύνθεσιν, ώς δεικνύουν
οι έξης υπ* αύτοΰ του Βΐΐϊΐ^β εξακριβωθέντες
αριθμοί :
Πίναξ Β
100 μέρη γάλακτος περιέχουν :
άνθρωπος
Γ ππος . • .
βους....
Χ9νΗωμα
1. 4 .
0.22
1. 8
0.41
4.-
0.80
9. 9
1.31
Ηφρα
Τό βρέφος αυξάνει ώς γνωστόν, βραδύτε-
ρον του πώλου, ό πώλος βραδύτερον του μό-
σχου καΐ ό ρ.όσχος βραδύτερον του κυνός.
Ζητών να βεβαιωθτ,, αν ή τοιαύτη σχέσις εχτρ
γενικόν κύρος, ό ΒΐΙΠ^β προέτρεψε τους (χα-
θητάς του Ργ58€ΙιΘΓ'' καΐ Αΐ3(1βΓΐΐ&1άβη»
να εξακριβώσουν δΓ επιμελών σταθ{χίσεων την
ταχύτητα της αυξήσεως τών κατοικίδιων
ζφων καΐ την διάρκειαν της γαλουχίας καΐ
να επιχειρήσουν και άλλας αναλύσεις του γά-
λακτος. Τό ο^ποτέλεσιχα τών ερευνών τούτων
βλέπετε έπΙ του πίνακος Γ.
1. Βυη§ο, ΖβίΙδοΙιπίΙ Γ. Βίο1ο£ίίο Βά. Χ. 8.
295. 1874.
2. ΡΓυ8θ1ιβΓ, ΖοίΙβοΙιηΓΐ ί. ρΐινδίοΐ. ΟΙιβιηίί
Βά. 24. 285. 1897.
3. Αΐ3(1θΓΐΐ3ΐάβη, ΖβίΙδοΙιπΛ Γ. ρΐιγδίοΐ. ΟΙιβηιίθ,
Βά. 26. δ. 408. 1899.
ΒΙΟΛΟΓΙΚΗ ΕΠΙΤΡΟΠΗ (ΣΓΝΕΔΡΙΑ ΡΘ')
161
Πίναξ
Γ
Πόοοίήμίραι
«π<ατονη€α
νά 6ίηλ€Μία-
100 ί
^
σ^χόβόρος
τον σώματος
τον ψβογνοΰ.
λβνΜωμα
τ^φρατ
<ττ«ρν
φωσφο'
ριπότόξυ
ανθρωιςος .
180
1.6
0.2
0.033
0.047
{κιζος . , . ,
60
2.-
0.4
0.124
0.131
βοδς
47
3.5
0.7
0.160
0.197
οι1?ξ
'22
3.7
0.8
0.197
0.284
κρόβατον.
15
4.9
0.8
0,245
0.293
χοίρος . . .
14
5.2
6.8
0.249
0.308
γαλή . . . .
9 7,
7.-
1.-
—
—
χύ«ον ....
9
7.4
1.3
0.455
0.508
χόνιχλος . ,
»Τ«ι »
6
10.4
2.5
ι Λ .
0.891
0.997
... 2ί^^
Τό άποτέλ£<ΐ(Λα τών έριυνών τούτων άρα
εύρέ&η σύμφώνον [χε τας προσδοκίας του
ΜτΓοΟγκε. Άπό τα διάφορα στοιχεία της τε'-
φρας παρίλαβεν εν τφ ανωτέρω πινάκι (χόνον
τό άσβέστιον καΐ τό φωσφορικόν οζύ, διότι
αυτά κυρίως χρησιμεύουν εις την διάπλασιν
τών Ιστών, ένφ τα χλωριούχα άλατα έχουν
προς τούτοις καΐ την σπουδαίαν έντολην να
συνεργάζωνται είς την έκ^λήρωσιν τών καθη-
μερινών λειτουργιών του θηλάζοντος, πρό
πάντων δέ είς την άπόκρισιν τών ουρών.
*Άρα τό ποσόν τών αλάτων τούτΑ)ν δέν βαίνει
παραλλήλως μΙ την ταχύτητα της αυξήσεως,
ως κατωτέρω θε'λει άποδειχθη.
ΑΙ δέ ασυνήθεις διαφοραΐ του ποσού του
σακχάρου και του λίπους εντός του γάλακτος
τών διαφόρων θηλαστικών εξηγούνται έν μέρει
Γσω; και από τας κλιματολογικας συνθήκας.
Τό βούτυρον, ώς γνωρίζετε, έχει πλέον ή
διπλην θερμότητα καύσεως παρά τό γαλα-
κτοσάκχαρον. Κατ* άκολουθίχν και τά ζωα
τών ψυχρών κλιμάτων ε/ουν περισσοτεραν
ανάγκην λίπους. Οΐ κάτοικοι τών θερμών
κλιμάτων ημπορούν να εκτελέσουν τάς λει-
τουργίας των, καΐ πρό πάντων τάς μυϊκάς, μέ
υδατάνθρακας μόνον. Ούτως εξηγείται ϊσως
καΐ δια τί τό γάλα τών κατοικίδιων ζώων, τά
οποία κατ' αρχάς εζων είς θερμά κλίματα —
ή κάμηλος, ή λάμα, 6 ίππος, ό δνος — περιέ-
χ§ι άφθονον μϊν σάκχαρον, ολίγον δί λίπος,
ένω τά ζ'μα τών ψυχρών κλιμάτων έχουν
πολύ λίπος καΐ ολίγον σάκχαρον (ίδε πίνακα Α).
Ή σύστασις του ανθρωπίνου γάλακτος μά;
δίδει νά εννοήσωμεν δτι ή κοιτίς του ανθρω-
πίνου γένους εκείτο είς την χώραν τών τροπι-
Έλλ. Φιλολ. Σύλλο/ο;. Τώιος ΚΙΙ'
κών, περί τούτου δέ συνηγορούν καΐ άλλα
γεγονότα. Τό άφθονον λίπος του γάλακτος
του δελφίνος έχει διπλούν λόγον. Αυτός ο
δελφιν δχι μόνον ένδιαιτάται είς τά βόρεια
κλίματα, αλλά ζη και εντός του ύδατος,
περιβρέχεται δηλαδή υπό καλλιτέρου θερμα-
γωγοΰ παρά τους κατοίκους της ατμοσφαίρας,
προς συντήρησιν άρα της θερμότητος του σώ-
ματος του έχει ανάγκην μεγαλειτέρας πηγής
θερμότητος, υπό την μορφήν λίπους.
Άλλ* αυτή ή σκοπιμότης περί τήν σύστα-
σιν του γάλακτος προβαίνει καΐ περαιτέρω
ακόμη. Έάν π. χ, παραβάλωμεν τήν σύστα-
σιν της τέφρας του γάλακτος μέ τήν σύστασιν
ίλης της τέφρας του θηλάζοντος, θά ΐδωμεν
δτι τό θηλάζον παραλαμβάνει δλα τά στςι-
χεία της τέφρας ακριβώς είς δσον ποσόν βά-
ρους έχει ανάγκην αυτών προς διάπλασιν τών
ιστών του :
Πίναξ Δ. ΚΓΩΝ^
100 μέρη τέφρας περιέχουν
Κάλιον Κ,Ο
Νάτριον Ν, Ο
'Λσοέσηον Ο&Ο. . . .
Μαγνησί» Μ^Ο. . . .
Όξίδιον σ.δ. Ρβ,Οβ
Φωαφοριχόν οξΰ Ρ, Οβ
Χλώριον 01
Κννά'
ρίον ολί-
γων ω-
ρών
11.4
10.6
29.5
1.8
0.72
39.4
8.4
ηίλα
κννός
15.—
8.8
27.2
1.5
0.12
34.2
16.9
ΑΓμα
Ρίννός
3.1
45.6
0.9
0.4
9.4
13.3
35.6
Όρρός
αίματος
πννός
2.4
52.1
2.1
0.5
5.9
47.6
Πίναξ Ε. κόνικλος*
100 μέρη τέφρας περιέχουν
Κβ.
Ν,Ο.,
Ο&Ο.
Ρβ.θ3
Ρ, Ο,.
01...
Κόνι-
κλος 14
ήμερων
Γάλαχο-
νίπλου
ΑΤμαπο-
νίπλου
10.8
10.1
23.8
6.-
7.9
31.4
35.-
35.7
0.8
2.2
2.2
0.6
0.23
0.08
6.9
41.9
39.9
11.1
4.9
5.4
32.7
Όρρός
αίματος
Μονίπλον
3.2
54.7
1.4
0.6
3.—
47.8
1. Ον. Βαη£^6. ΖϋίΙδοΙιπΠ Γ. ρΐιγβίοΐ. ΟΗβιηίβ.
Βά. XIII. σίλ. 401. 1889 χαί ϋα Βοίβ,ΛΓοΙιίν. 1886.
σιλ. 539.
2. Ο. ν. Βαη^β ΖθίΙβοΙιπΓΐ Γαρ Βίο1θ£^ίβ Βά. Χ.
σίλ. 323. 1874 χαι Α1)(1βΓΐια1άβη, ΖοίΙδοΗπίΙ ί.
ρΗγδίοΙ. Οΐιβιηίο. Βά. XXVI. σιλ. 499. 1898.
Β. Ε. 21
162
ο ΕΝ ΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΟΓΠΟΛΕΙ ΕΛΛΗΝΙΚΟΣ ΦΙΛΟΛΟΓΙΚΟΣ ΣΓΛΛΟΓΟΣ
Αύτη η συ(χφων{α βίς την σύ<ττασ^ν ττίς
τίφρας του τε θηλάζοντος καΐ του γάλακτος
ιΤναι κατά τοσούτο (Λαλλον θαυ(Λαστη, καθ* ί-
σον ή τέφρα του αίματος καΐ (χάλιστα η τέφρα
του όρρου, οπόθεν βέβαια παραλαριβάνεται τό
ύλικόν προς σχη(Λατισ(ΛΟν του γάλακτος, απο-
δεικνύεται έχουσα όλως Χιάφορον σύστασιν.
Ή φύσις άρα έχάρισεν ε {ς τό επιθηλιακόν
κύτταρον του (χαστοΰ αύτην την θαυ(χασίαν
ιδιότητα, την ιδιότητα δηλονότι να συνα-
θροίζη άπό τόν δλως διάφορον την σύστασιν
όρρόν του αί(Λατος δλα τα στοιχεία της τέφρας
ε{ςέκε(νην ακριβώς την σχέσιν του βάρους των,
ε(ς ην έχει ανάγκην αυτών καΐ τό.θηλάζον.
Που δι ημπορουμεν να ευρωμεν τόν λόγον
αύτης της σκοπιμότητος ; Ό λόγος αυτός,
κατά τόν ΒαΠβθ, ευρίσκεται είς την τελείαν
οίκονομιαν του οργανισμού. Ό μητρικός ορ-
γανισμός δέν παραχωρεί τ(ποτε τό όποιον* νά
μη ημποργ) νά χρησιμοποίηση τό βρέφος. Παν
περίσσευμα οιουδήποτε στοιχείου του γάλα-
κτος θά ητο σπατάλη, πάν δΐ έλλειμμα αυ-
τού θά ητο επίσης ακόμη μεγαλειτέρα σπα-
τάλη. Έάν π. χ. παραδεχθώ μεν προς στιγμήν
δτι τό ποσόν του ασβεστίου ητο τό διπλάσιον
του πραγματικού, τό βρέφος πάλιν δίν θά
ίχρησιμοποίει παρά μόνον τό ήμισυ του ποσού
τούτου, θά έδιπλασίαζεν άρα ό μητρικός ορ-
γανισμός, άνευ ανάγκης, τήν εργασίαν του διά
ν' αφομοίωση τό άσβέστιον άπό τήν τροφήν.
Έάν δέ, άπ' εναντίας, παραδεχθώμεν δτι το
άσβέστιον ητο τό ήμισυ του πραγματικού, πάλιν
ή σπατάλη θά ητο ακόμη μεγαλειτέρα, επειδή τό
βρέφος τόρα άπό δλα τά λοιπά του γάλακτος
στοιχεία δίν θά κατώρθου νά χρησιμοποίηση
παρά μόνον τό ήμισυ. Τό έτερον ήμισυ θά κα-
τεσπαταλάτο ματαίως. Έκτος τούτου πρέπει
επίσης νά λάβωμεν ύπ' δψιν και τό δτι, ένεκα
της τελείας αναλογίας τών συστατικών της
τέφρας του τε γάλακτος και του θηλάζοντος,
τάπορροφητικά και τάποκριτικά δργανα του
τελευταίου τούτου είς ελάχιστον βαθμόν επι-
βχούνονται υπό τη; λειτουργίας των.
*Υπό τήν ετΓοψιν δμως ταύτην Γσως θχ
φανη ό'τι τό μικρόν ποσόν του σιδήρου, τό
περιεχόμενον εις τήν τέφραν του γάλακτος,
ματαιώνει δλην τήν θαυμαστήν σκοπιμότητα
της αρμονικής συνθέσεως της τέφρας του γά-
λακτος καΐ της τέφρας του βρέφους. Τό ποσόν
του σιδήρου είς τήν τέφραν του γάλακτος του
κυνός είναι έ]^άκις μικρότερον παρά εις την
τέφραν του νεογέννητου κυναρίου. Έπρεπι
λοιπόν νά παραδεχθώμεν, δτι καΐ άπό δλα τα
λοιπά στοιχεία της τέφρας του γάλακτος μό-
νον τό εν έκτον ημπορεί νά χρησιμοποιηβη,
καΐ δτι τά λοιπά ^^ κατασπαταλώντας
Πάν δ τι μας φαίνεται άσκοπον εΙς τήν
ζωντανήν φύσιν λόγον έχει τήν άγνοιαν ημών,
ένεκα της οποίας δίν εδώκαμεν προςοχήν ιΐς
συνεργοΰντά τίνα παράγοντα και δεν τον
έλάβομεν υπ* δψιν. Χρήσιμος απεδείχθη πάν-
τοτε ή άναζήτησις τοιούτου τινός κρύφιου
παράγοντος. Ημπορεί κανείς νά κάμη οιαν-
δήποτε και αν θέλη παρατήρησιν εναντίον της
τελεολογικής έζηγησεως τών φαινομένων της
ζωντανής φύσεως, — άδιάφορον, — εν δμως θ'
άναγκασθη νά όμολογήση, — θά όμολογήση την
μεγάλην εύρετικήν άζίαν, τήν γονιμότητα
της μεθόδου ταύτης. Έπι της θεωρίας λοι-
πόν αυτής στηριζόμενος και ο Βΐΐη^β έζή-
τησε ν * άνευρη τόν παροραθέντα τούτον παρά-
γοντα καίτον εύρεν, ώςθά ΐδωμεν κατωτέρω^.
Κατά τήν γέννησίν του τό βρέφος φι'ρΕί
εντός τών Ιστών του μεγάλην παρακαταβη-
κην σιδήρου. Άπό αυτήν τήν παρακαταβη-
κην έξοδεύει και ούτως ημπορεί νά μεγαλώση,
καίτοι τρεφόμενον μέ τροφήν χωρίς σίδηρον.
Έάν παραβάλωμεν τους Πίνακας Δ καΐ Ε,
θχ ίδωμεν δτι ό 14 ήμερων ήλικίαν ε/ων
κόνικλος δέν έχει πλέον τόσον σίδηρον ίσον
καΐ τό νεογέννητον κυνάριον. Είς τό νεογέν-
νητον κυνάριον τό ποσόν του σιδήρου τής τέ-
φρας είναι έ^απλάσιον του τής τέφρας του
γάλακτος, είς δέ τόν 14 ήμερων ήλικίαν
έχοντα κόνικλον είναι μόνον τό τριπλάσιον
του σιδήρου τής τέφρας του γάλακτος.
Ό Βυη^θ έφόνευσε καΐ άπετέφρωσε πολ-
λού; θηλάζοντας κονίκλους είς διάφορα στά-
δια ηλικίας καΐ έζύγισε τό ποσόν του σιδήρου
εν αύτοίς. Εύρε δέ δτι τό ποσόν του σιδήρου
κατά τήν ώραν τής γεννήσεως είναι άφθονώ-
τατον καΐ δτι κατόπιν ©λιγοστεύει βαθμηδόν
μέχρις δτου, κατά τό τέρμα τής γαλουχίας,
1. Ο. ν. Βϋηβ^β. ΖβίΙδοΙιπΛ Γ. Ρΐιγδίοΐ. ΟΙιβπιίβ,
Βά. 16 σβλ. 177. 1892 χαΐ Βά. 17 σιλ. 64.
ΒΙΟΛΟΓΙΚΗ ΕΠΙΤΡΟΠΗ (ΣΥΝΕΔΡΙΑ Ρθ')
163
?αρΙ τα (ΐίσα τηζ τετάρτης εβδομάδος φθάση
6 {ς τό κατώτατο ν αύτου δριον. Άλλα τότε
άχριβώς άρχ{ζουν καΐ οι νεαροί κόνικλοι να
τρώγουν νωπά λαχανικά, σιδηρούχα, καΐ τό
ποσόν του σιδήρου αρχίζει καΐ αυτό πάλιν
ν' αύξάνη, καθώς δεικνύει ό Π(ναξ Ζ.
Πίναξ Ζ
κόνικλος
ΗΧυαα τον ζφον
*Ε(λβρυα αναλόγως της «υζ
ρους του σώμιαιος . . .
1 ώραν μιίτά τή-
\ Ι^ριέραν »
4 ίϊΐλέρβς »
5 » »
β » >
7 > »
Μ > >
13 » >
17 > »
22 > »
24 » »
27 > >
35 » >
41 > »
46 » »
74 > >
γίν
Χίλιοστόγραμμ, ¥ε.
(σιδήρον) βΐς ΙΟΟγραμμ,
βάρους του σώματος.
σιω; τοίϊ βί- ί 6.4
1 8.5
9.—
ησιν
18.2
13.9
9.9
7.8
7.5
6.—
4.3
4.5
4.3
4.3
3.2
3.4
4.5
4.2
4.1
4.6
ΙΝΔΟΧΟΙΡΟΣ
ΗλΛπία τον ζφου
*Εριβρν>α .
6
ώρας
ΧίΧίοσχόγραμμ, σι^οον
•Ις 100 γοαμμ. σώματος.
4.6
4.4
5.6
5.3
5.—
μιτ* την γέννησιν. . . . . ... 6. —
ΐν,ίΐμέραν
3 ίιμέρας
5 »
9 »
15 »
22 »
25 »
53 »
5.4
5.7
5.7
4.4
4.4
4.4
4.5
5.2
Αυτός ό πίναξ ριας δεικνύει, δτι οΐ (νδόχοι-
ροι, υπό την εποψιν ταύτην, διαφέρουν παν-
τελώς άπό τους κονίκλους. Οι ίνδόχοιροι, ώς
γνωστόν, γεννώνται άνεπτυγρ,ένοι ηδη, |χέ
ανοικτούς όφθαλ(Λους καΐ πυκνην την γουναν.
Ευθύς άπό την πρώτην ή(Λέραν τρε'^ουν κατό-
πιν της μητρός των καΐ [χόνοι των αναζητούν
την φυτικήν καΐ σιδηρουχον τροφήν των. ΔΙν
έχουν λοιπόν καρ.ρ.ίαν ανάγκην της παρακα-
ταθήκης του σιδήρου. Ό πίναξ πράγματι
δεικνύει, δτι καΐ είς τους Ινδοχοίρους κατά την
στιγμήν της γεννήσεως των είναι μίν τό πο-
σόν του σιδήρου μίγιστον, άλλ' ώς παρακατα-
θήκη είναι πολύ μικρόν. Ή φύσις μόνη της
εδώ παρέχει εΙς ημάς παράδειγμα έπικυρουν
τελείως τήν γνώμην του Βΐΐη^β περί ττίς ση-
μασίας της παρακαταθήκης του σιδήρου.
. Τήν σκοπιμότητα τνίς εναποταμιεύσεως του
σιδήρου έν το) οργανισμό) του νεογνού πρέπει
ν* άναζητήσωμεν Ισως καΐ ε(ς τό ίξής: Ή
άφομοίωσις τών οργανικών ενώσεων του σι-
δήρου είναι βέβαια δύσκολος. Δια τούτο καΐ
ό μητρικός οργανισμός μετά φειδους έξοδεύει
τήν άποκτηθεϊσαν παρακαταθήκην. Έκεϊνο
δέ τό όποιον δίδει εΙς τόν παιδικόν όργανισμόν
ημπορεί νά το δώση κατά δύο τρόπους, ή διά
του πλακουντος ή διά του μαστού. Ό πρώ-
τος τρόπος προτιμάται ώς ασφαλέστερος.
*Αν εδιδεν δλον τόν σίδηρον διά του μαστού,
τά βακτηρίδια θά τον έλιρστευον καΐ θά τον
κατέστρεφον εντός του πεπτικού σωλήνος τοΟ
βρέφους πριν ή ακόμη προφθάση ν* άπορροφη-
Θυ). Είςερχόμενος δμως ό σίδηρος διά του πλα-
κουντος ε(ς τόν όργανισμόν του παιδίου δέν
διατρέχει τόν κίνδυνον νά πάθη τι τοιούτον.
Αυτή ή εκτεθείσα όμοιότης της συστάσεως
ττ5ς τέφρας του γάλακτος καΐ της τέφρας του
θηλάζοντος παρατηρείται μόνον εΕς τά ταχέως
αυξάνοντα θηλαστικά, ε (ς τόν κόνικλον καΐ είς
τόν κύνα, όχι δμως καΐ είς τά βραδέως ανα-
πτυσσόμενα, είς τόν βουν καΐ εΕς τόν £νθρω-
πον. Τό τοιούτον οίκοθεν άλλως εννοείται,
αφ* ου τά συστατικά της τέφρας ίχουν νά εκ-
πληρώσουν διπλούν σκοπόν. Δέν χρησιμεύουν
μόνον είς τήν διάπλασιν τών Ιστών, άλλα συγ-
χρόνως διαδραματίζουν σπουδαίον πρόςωπον
καΐ είς τάς καθημερινάς λειτουργίας του θηλά-
ζοντος, ίδίως δέ εΙς τήν ούροποίησιν καΐ τάς
άλλας αποκρίσεις. Μαζί μέ τά ούρα πρέπει
καθ* ήμέραν ν' άποχωριοθώσι καΐ σημαντικά
ποσά χλωριούχων αλκαλίων. Ή διάλυσις της
ουρίας, άνευ αλάτων, θά έβλαπτε τό ίπιθή-
λιον της ουροδόχου κύστεως. Αραιά δΐ διά-
λυσις χλωριούχων αλκαλίων, καθώς δλοι ο(
164
ο ΕΝ ΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΟ ΓΠΟΛΕΙ ΕΛΛΗΝΙΚΟΣ ΦΙΛΟΛΟΓΙΚΟΣ ΣΥΛΛΟΓΟΣ
Ιστολόγοί γνωρίζουν, άφίνει ά|Χ6τάβλητα παν-
τός εΙ^Ους κύτταρα. Δια τούτο βίς τους ζών-
τας Ιστούς ποτϊ δέν άπαντώμεν διαλυσβις ορ•*•
γανοιών ουσιών, αΐ όποΐαι να [χη συνοδεύων-
ται καΐ άπό χλωριούχα άλατα /Οσω λοιπόν τα-
χύτερον αυξάνει τό θηλάζον, τόσφ περισσότε-
ρον πρέπει να έκδηλώται είς την σύστασιν του
γάλακτος καΐ ό κυριώτερος σκοττός, ή τάσις
δηλαδή προς διάπλασιν τών Ιστών, δσφ ίέ
βραδύτερον αυξάνει, τόσφ εύκρινεστερον πρέ-
πει να φα(νηται εγγύς της πρώτης καΐ ή δευ-
τέρα τάσις, ή παροχή δηλαδή χλωριούχων
αλκαλίων προς παρασκευην τών ςυρων.
Μέ τόν* προϋποθετικόν τούτον συλλογισ(Λ6ν
συμφωνούν καΐ τα γεγονότα, τα όποια συνη-
γαγεν 6 Βΐΐη^Θ από τόν πίνακα Η.
Πίναξ Η.1
100 μέρη τέφρας περιέχουν:
♦«1
11^
11.4
10.1
15.-
22.1
1^
κ,ο..
10.8
8.9
35. 2
Ν.Ο..
6.-
10.-
10.6
7.9
8.8
13.9
10. 4
ΟβΟ..
35.-
33.5
29.5
35.7
27.2
20.-
14. 8
ΜβΟ.
2.2
1.3
1.8
2.2
1.5
2.6
2. 9
Ρβ,Ο,•
0.23
1.-
0.72
0.08
0.12
0.04
0.18
ΡΑ-
41.9
37.7
39.4
39.9
34.2
24.8
21. 3
α...
4.9
8.4
8.4
5.4
16.9
21.3
19. 7
Φαίνεται δτι ή τέφρα τών θηλαζόντων δ-
λων τών θηλαστικών έχει την αύτην περίπου
σύστασιν. Άλλα ή σύστασις της τέφρας του
γάλακτος άπό την της τέφρας του θηλάζοντος
διαφέρει κατά τοσούτο ιχάλλον, καθ' δσον βρα-
δύτερον αναπτύσσεται τό θηλάζον και μάλι-
στα πάντοτε υπό μίαν καΐ την αύττ/ν εποψιν,
είναι δηλαδή πλουσιωτέρα εις χλωριούχα καΐ
1. Ή άνάλυσις της τέφρα; του βρέφους Ιγινιν Οπό
του Κάμιριρ (ΟβίϊΐθΓβΓ) χαι Ιδημιοσιιύθη ίν τη ΖβίΙ-
8θΙιπΛ Γαρ Βίοίοι^ίβ. Βά. 39, σελ. 186. 1900. Έ τέ-
φρα προτ|ρχίτο άπό θήλυ άρτιον Ρρί(^ος^ γιννηθέν άσφυ-
χτιχόν χαι έχπνβίϊσαν αμέσως (ΐετά τόν τοχετόν. Ό Κ«-
[ΛΕρερ άνέΧυσβ την τέφραν χαΐ Βευτέρου βρέφους, αρρινος
τούτου, χαι ευρβ τό αυτό άποτέλεσ|ΐα. Προ του Κάμι-
ριριρ την τέφραν νεογνού άνέλυσεν 6 Ηυ^0αη6η(| χαι
χατέληξεν εις τα αύτα συμπεράσματα (Γδε Οοίηρίβί
Γβηάϋδ. 24 »νη1 1899). Ή άνάλυσις της τέφρας του
χονίχ>ου Ιγινεν Οπό του Α1)ά6Γΐΐ3ΐά6η, αΐ δέ λοιπαι
νπ* αντοϋ του Β\1Ώ^&.
ενδεεστέρα ε[ς φωσφορικά καΐ τιτανώδη άλατα.
Είς τόν κόνικλον, του όπο(ου τό βάρος διπλα-
σιάζεται εντός εξ η^χερών άπό της γεννήσεως
του, ή σύστασις της τέφρας του γάλακτος
σχεδόν δίν διαφέρει άπό την της τέφρας τοΟ
θηλάζοντος. Είς τόν κύνα, του όποιου τό βά-
ρος διπλασιάζεται εντός εννέα ή [Λερών, αρχί-
ζουν ηδη να υπερτερούν τα. χλωριούχα, τα
χρησιμεύοντα είς την παρασκευην τών ουρών,
έν<5> τό φωσφορικόν οζύ καΐ τό άσ€έστιον, τα
όποια χρησΐ(Λεύουν εΙς την διάπλασιν* τών Ι-
στών, αρχίζουν βαθ(Ληδόν να υποχωρούν. Έτι
(χάλλον καταφανείς παρουσιάζονται αί διαφο-
ραΐ αύται είς τό γάλα της άγελάδος, της
όποιας τό σώ[Λα διπλασιάζεται εντός 47 ή(α-
ρών καΐ τελευταϊον εΙς τόν άνθρωπον, του
οποίου τό βάρος του σώματος διπλασιάζεται
180 ημέρας μετά την γέννησίν του.
ΑύτοΙ οΐ αριθμοί άρκουν είς τό ν' άποίιί-
ξουν δτι ή σύστασις του γάλακτος είναι εν τών
μεγίστων θαυμάτων της φύσεως. Είς αυτούς
βλέπομεν μΐ πόσην φρόνησιν καΐ μέ πόσην
έπιμέλειαν ή φύσις προςηρμοσε την σύστασιν
του γάλακτος είς τας διαφόρους άνάγκας τών
διαφόρων γενών τών θηλαστικών. Έκ τούτου
δέ ημπορουμεν να έξαγάγωμεν και τό πρα-
κτικό ν πόρισμα, δτι τό γάλα είς τα θηλαστικά
δέν ημπορεί ν * αντικατασταθεί μέ τό γάλα
έτερου γένους χωρίς να βλάβη τό θηλάζον καΐ
ίδίί^ δτι τό βόειο ν γάλα δέν ημπορεί ν' άντι-
καταστήσγ) τό γάλα της μητρός. Παρετηρήβη
άλλως τε τούτο κχΐ πρακτικώς και πάντις
φροντίζουν να καταστήσουν τό βόειον γάλα
τεχνητώς δσον τό δυνατόν όμοιότερον ::ρος
τό άνθρώπινον, άραιώνοντες αυτό μΐ ύδωρ,
άναμιγνύοντες μέ σάκχαρον κτλ.
Πολλοί ίατροί ισχυρίζονται δτι, εάν ή δια
ξένου γάλακτος τεχνητή διατροφή γίνηται
επιμελώς κ•χ1 καλώς, τά παιδία άναπτύιτον-
ται επίσης καλώς, καθώς και τά δια μητρι-
κού γάλακτος διατρεφόμενα.*Όσον και αν μας
φαίνηται τοΰτο έκ τών προτέρων άπίθχνον,
πάλιν δέν ημπορουμεν νά το άρνηθώμεν έφ
δσον στατιστικώς δέν άποδειχθτι ή άλήθιιι
του εναντίου. Διά νά γίνη δέ μία τοιαύτη
στατιστική, δεν θά ηρκει νά παραβάλωμεν
την άνάπτυζιν τών παιδίων κατά τχ πρώτα
μόνον ετη της ηλικίας των. θά ήτο ανάγκη
ΒΙΟΛΟΓΙΚΗ ΕΠΙΤΡΟΠΗ (ΣΤΝΕΔΡΙΑ ΡΘ')
165
ν* ηρ,πορώμεν νά παραβάλωμεν καΐ ίΐς τα
τεχνητώς και εις τα φυσικώς τρεφό(Αενα παι-
δία την 5λην πορείαν τοΟ βίου των.
Άλλα καΐ αν άκέ[χη ηθελεν άποδειχθη,
δτι ή χαλί} καΐ Ιπιμ8λί]ς δίεξαγωγί] της δια-
τροφής των παιδιών δια τεχνητού γάλακτος
άρκεϊ είς την ανάπτυζίν των, δπως και ή φυ-
σική δια του μητρικού γάλακτος, πάλιν πρέ-
πει να (Λη λησ|Λθνώμεν δτι είς τό πολύ πλή-
θος του λάου η τεχνητή γαλουχία ουδέποτε
ημπορεί να διεζαχθη μΙ την άπαιτουμένην
έπιμίλειαν δια τ6ν άπλούστατον λόγον, δτι
δίν ημπορουμεν ν* αντικαταστήσω μεν τό ίσχυ-
ρόν ενστικτον της μητρικής στοργής μέ μίαν
μηχανην του δοχίΐΐβΐ. Μόνον δταν ή μήτηρ
κράτη τό παιδίον ε{ς τάς άγκάλας της, τότε
μόνον καΐ ή επιμέλεια αύτοΰ &ά ην^ι επαρκής.
Αυτό ζητεί καΐ η φύσις. Τό τέκνον πρέπει να
ηναι άναπόσπαστον από την μητέρα. Τότε δέ
καΐ ή μητηρ είναι ηναγκασμένη νά το περι-
ποιήται ως τόν Ιαυτόν τη; καΐ περισσότερον
ακόμη, να θυσιάζηται υπέρ του τέκνου της.
Ε {ς τό αυτό συμπέρασμα καταλήγουν και
τα πορίσματα τής στατιστικής ερεύνης. Δια
τό Βερολίνον^ π. χ. απεδείχθη, δτι η θνησιμό-
της τών τεχνητώς τρεφομένων παιδίων εΙς τό
πρώτον Ιτος τής ηλικίας των είναι έξάκις με-
γαλειτέρα τής τών φυσικώς θηλαζόντων . "Ισως
τα πράγματα δίν είναι τόσον άσχημα είς αλ-
λάς πόλεις. Άλλα γνωρίζομεν πολύ καλά και
ούδιίς θά το άρνηθνί δτι είς τόν πεπολιτισμένον
κόσμον εκατοντάδες χιλιάδων βρεφών κατ' έτος
αυτό τούτο φονεύονται μέ τό βόειον γάλα. Οι
είδωλολάτραι τής αρχαιότητος έπέτρεπον την
βρεφοκτονίαν, ήμεϊς δέ οΐ χριστιανοί τής σήμε-
ρον βασανίζομεν τα τέκνα μας μέχρι θανάτου.
Γεννάται λοιπόν τώρα τό ερώτημα: Δια
ποίον λόγον αΐ γυναίκες δεν βυζάνουν τα τέ-
κνα των ; ΙΙολλαΙ βεβαίως το αποφεύγουν από
φιλαρέσκειαν η διότι ανόητοι άνθρωποι τας
απέτρεψαν. Αί τοιαυται μητέρες — ας λεχθη
τοί>το προς τιμήν των γυναικών — δέν είναι
πολλαί. Έν Ευρώπη, καθώς λέγει και ο
Βΐΐη^θ, πολυαριθμότεραι είναι εκείναι αΐ
όποίαι δι* οίκονομικούς λόγους αναγκάζονται
1. ^Ιτατιιηκή έπιτηρίς τη; πά)€ως του Β<ρο>ίνοϋ
Διπλούν τιυ/ο; XVI χαι XVII. Στατισηχή τών ι ιών
1889 χ*1 1890. ΒβΓίίη 1893, σβλ. 30καΙ 148.
νά μή θηλάσουν τα τέκνα των. Εργάζον-
ται εξω τής οίκίας των και δέν ημπορούν.
Άλλα καΐ αύται δέν είναι πολλαΙ εν συγκρί-.
σει προς τό σύνολον. Αί πλείσται τών γυναι-
κών, αΐ όποίαι δέν θηλάζουν τά τέκνα των,
είναι, λέγει ο Βΐΐη^θ, πράγματι εκ φύσεως
ανίκανοι νά το πράξουν.
Είς τό μαιευτήριον τής Στουτγάρδης^ π. χ.
ύπήρχον μόνον 23 — 25% μητέρες, αί όποίαι
ημπορούν νά θηλάσουν τά μικρά των, δηλαδή
τόσον μόνον ώςτε αάν τό βρέφος ητο υγιές,
τό έβδομαδιαίον ζύγισμα του μέ μόνον τό
βύζαγμα τής μητρός, να δεικνύη άρκετήν αυ-
ζησιν του βάρους του».
Αί γυναίκες αύται μένουν, ώς γνωστόν, μόνον
δέκα ημέρας είς τήν κλινικήν μετά τόν τοκε-
τόν. 'Αλλ' επειδή βυζάνουν τά παιδία των
επαρκώς επι δέκα ημέρας, δίν έπεται εκ τού-
του δτι θά ημπορέσουν νά τα θηλάσουν καΐ
έπΙ εξ μήνας ή εν έτος. Κατά στατιστικήν
τίνα του ΗθΡάθ^θΠ ή κατάστασις δέν είναι
καλλίτερα καΐ είς τάς εύπορωτέρας τάζεις τής
κοινωνίας Στουτγάρδης. Ό Ηβ§&Γ* αναφέρει
δτι έν τω μαιευτηρίφ του Φριβούργου μόνον
τά 54 % τών λεχωίδων ημπορούν νά θηλά-
σουν τά μικρά των επαρκώς έπΙ δέκα ημέρας.
Δέν υπάρχει δε αμφιβολία, δτι ο αριθμός εκεί-
νων, αί όποίαι ημπορούν νά θηλάσουν τά τέ-
κνα των επΙ εννέα μήνας, είναι αδύνατον νά
ύπερβιτίνγ) τό ήμισυ του ανωτέρω ποσοΰ, δη-
λαδή να ηναι ανώτερος τών 30%, Έξ άλ-
λων πόλεων στατιστικαΐ πληροφορίαι τοιαύτγις
φύσεως δέν έγιναν μέχρι τούδε γνωσταί.'Αλλά
εξ δλων τών πληροφοριών, τατς οποίας έζήτησε
καΐ ελαβεν ό Βΐΐη^θ, συνάγεται δτι είς τάς
πόλεις τής κεντρικής Ευρώπης ή πλειονότης
τών γυναικών εν γένει είναι ανίκανος νά θηλά-
ση. ΚαΙ ή αν ικανό της αυτή αυξάνει καθημέ-
ραν. Ό ΒίβάβΓΐ^, ό γνωστός παιδίατρος του
Βερολίνου, έξήτασε τό ζήτημα τοΰτο ιστορι-
κώς καΐ κατέληξεν είς τό συμπέρασμα δτι
είς τους αρχαίους χρόνους ή τεχνητή θρέψις
1. Έπίτηρίς του (ΐατίυτη&ίου τής Στουτγάρδης του
1879, σίλ. 31 καΐ 32 χαΐ του 1880, σίλ. 24.
2 ΑΙΓγ. Ηβ^ΕΓ— Μαστοί καί ^Ιασμός, Ιν ϋβαΐ3θ1ιβ
πιβάίο.' \νοοΙιβη8θΙιπη. 1890, σιλ. 539.
3. ΡΗ. ΒίβάβΓί. Ή ^ρέψις τών παιδίων εν τβ βρε-
φιχϋ ηλίκΐί}. Έχδοσ.ς III. δΙαΙΙ^ΗΓί. 1897.
166
ο ΕΝ ΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΟΤΠΟΛΕΙ ΕΛΛΗΝΙΚΟΣ ΦΙΛΟΛΟΠΚΟΣ ΣΤΛΑΟΓΟΣ
τών βρεφών ητο έντβλώς άγνωστος. Μόλις
πιρί τα 1500 αναφαίνονται τα πρώτα σημεία
της τεχνητής διατροφής τών βρεφών εν Γερ-
(χανία. ΚαΙ δ|Λως ουδέποτε ούδα[Λου εΐδθ[Αεν
λεγό(χενον άχέ(Λη 5τι είς τους παρελθόντας αιώ-
νας τα τρία τέταρτα τών παιδίων άπέθανόν
ποτέ της πείνης, τό όποιον βεβαίως θα συνέ-
βαιναν, αν ή άνικανότης τών γυναιχών προς
γαλουχίαν ητο καΐ άλλοτε τόσον διαδεδομένη
δσον και την σήμερον. "Αρα αΐ γυναίκες της
Ιποχής εκείνης είχον ακόμη την Ικανότητα ταύ-
την, δπως καΐ την σήμερον ακόμη την έχουν
είς χώρας, τών οποίων οΐ κάτοικοι δέν έζεφυ-
λίσθησαν ακόμη. Παρ* ίατρών εγκατεστημέ-
νων είς τα ενδότερα της Μικρας Ασίας μαν-
θάνομεν, δτι μεταξύ τών Τούρκων, τών Αρά-
βων, τών Κούρδων καΐ τών Αρμενίων τών
μερών εκείνων ή τεχνητή θρε'ψις τών βρεφών
είναι άγνωστος. ΚαΙ ό Βαπ^θ αναφέρει τήν
μαρτυρίαν του μαθητού του ίατρου 01ΐΠ8ΐ
λέγοντος, δτι εάν μήτηρ τις είς τα μέρη εκείνα
δέν ήμποργ) να θηλάση τό βρέφος της ιΓτε
διότι έμεινε πάλιν έγκυος είτε διότι προςεβλήθη
υπό μαστίτιδος, παραδίδει τό βρέφος της είς
τήν γειτόνισσαν δια νά το θηλάση.
Φαίνεται λοιπόν δτι αυτή ή άνικανότης
έγεννήθη παρ' ήμίν κατά τους τελευταίους
αίώνας. ΔΙν ευρισκόμεθα άρα μακράν άπό τήν
πηγήν του κάκου. Δέν είναι δύσκολον νά την
εύρωμεν. Αυτός ακριβώς ό λόγος παρεκίνησι
τόν Βΐΐη^6 νά έπιχειρήστ) τήν στατιστικήν
Ιρευναν. Ό Βΐΐη^β έπεθύμει πρό παντός ν'
άνακαλύψγ), αν ή άνικανότης προς γαλουχίαν
ηναι κληρονομική ή αν συμβαδίζη και μέ
άλλα εκφυλιστικά συμπτώματα, διότι ναΙ
μίν πολλάκις είχον ύποτττευθή τήν κληρονο-
μικότητα, άλλα δέν είχεν είςέτι γίνει καμ-
μία έρευνα μέ αριθμούς. Έτύπωσε λοιπόν
δελτία ερωτήσεων καί τα άπέστειλεν είς τους
ίατρούς δλων τών χωρών δπου ομιλείται ή
γερμανική γλώσσα, είς τήν Έλβετίαν, τήν
Αύστρίαν καΐ τήν Γερμανίαν καΐ διένειμεν
αυτά καΐ μεταξύ τών μαθητών του. Τά δελ-
τία ταύτα είχον τάς έξης ερωτήσεις:
Κνρια Λ. Ω.
4 Άριθαός τών τέχνων.
2. [Ι'ίαα Ιθι{λασι μόνη χαί πόσον χαιρόν^
1. "Λν Τ) τροφή τών πβιδίων ητο ποιχίλη, πρέπει
3. Λόγοι της (χή γάλου*/ ί«ς. (Νά λίχθί| (ιά ποίον
λόγον ή γάλου-/ ία δκχόπη πρό του 9ου μηνός),
α') δεν ήθέ/ησι νά θηλάστ).
β') δεν ημπόρεσε νά θηλάση.
1) δι* άνεπαρχη ϊχχρισιν'.
2) δι' ξλλειψιν θηλών.
3) διά πάθησιν τών θηλών.
4) διά ποιους άλλους λόγους;
4. Πόσα τέχνα εΤχεν ή μήτηρ της Κας Α. Ο.
Πόσα Ιθν|λασεν ή ιΒία ; Πόσον χαιρόν; Πόσα Κεν
Βεν ή^βληοΒ νά θηλάση ;
Πόσα δεν ήμηάρβοβ νά θηλάση; Και διά ποίους
λόγους ;
Τό ποσοστόν τέχνον της ητο ή Κα Α. Ω. ;
5. Κληρονομιχαί άσθένειαι της Κας Α. Ω., τών γονέων
χαί τών αδελφών της χαί έν γένει της οίχογενείχς
της, ιδίως φ^ίοίς, νβυριχαι πα^οίΐς, ψΌχ(ύό»ίς,
ποδάγρα, χαρχίτος, διαβήτης. Πρέπει ρητώς νέ
δηλωθτ! &ν αΐ ανωτέρω άσθέν(ΐαι δέν υπάρχουν εις
τήν οίxογ^νειαν.
α') χληρονομιχαί ασθένεια; της Κας Α. Ω.
β') χληρονομιχαί άσθένειαι του πατρός τήςΚας Α Ω•
γ') χληρονομιχαί άσθένειαι της μητρός της Κας Α. Ο.
δ') χληρονομιχαί άσθένειαι τών αδελφών της Κας
Α. Ω.
Πρέπει νά δηλωθτ} ^ητώς αν δεν ητο δυνατόν νά
)ηφθουν ασφαλείς πληροφορίαι περί τίνος τών
ανωτέρω μελών της οίχογενείας.
6. Κατάστασις τών όδόντοιν. Πόσοι οδόντες λείπουν;
(χχριβής αριθμός αυτών). Πόσοι εΤναι έφθαρμένοι;
(άχριβής αριθμός χαί τούτων). Νά δηλωθι} δε χβί ή
ήλιχία της Κας Α. Ω χατά τήν έπο/ήν της εξετά-
σεως τών οδόντων.
7. Κατανάλωσις οινοπνεύματος παρά της Κας Α Ω. χβί
παρά τών γονέων της. Νά δηλωθη δ^ αν τά οινο-
πνευματώδη ποτά λαμβάνων ται ταχτικά, είς τί ποσόν
επάνω χάτω, χαί 21ν έκτος του συνηθισμένου ποσού,
λαμβάνωνται ίχτάκτως χαί μεγαλιίτερα άχόαη ποΜ.
α') χατανάλωσις οινοπνεύματος υπό της Κας Α. ύ.
μέ/ρι της γενντίσεως του τε)ευταίου της τέ*νο«.
β') χατανάλωσις οινοπνεύματος υπό του πατρός της
Κας Α. Ω. μέ'/,ρι της γεννήσιως της θυγβτρός
του Α. Ω.
γ') χατανάλωσις οινοπνεύματος υπό της μητρός της
Κας Α.Ω.μέχρι της γεννήσεως της χόρης της Α Ο.
Πρέπει νά δηλωθ?ί ρητώς οίν δεν ητο δυνατόν ν»
ληφθούν πληροφορίαι άχριβεις πε&ί του υπό τίνος
τών ανωτέ(.ω μελών χαταναλισχομένου οινο-
πνεύματος.
8. Έθνος χχί φυλή |αν λατινιχτ), γερμανιχή, σημιτιχήχτλ )
Ύαογραφη τοϋ Ιατροΰ.
νά ταξινομηθούν τ» παιδία χαθ*ήλιχίαν χαί νά δηλω6$
δι' εκαστον -/οιρίσιά πώς Ι/ει διατραφή.
2. *Κδώ πρέπει νά καταλογισθούν χαί έχεινα τά πβι•
δία, είς τά όποΐχ δίδει μεν τό γάλα χαί ή μήτηρ, αλλ»
τό γά/α της αυτό δ^ν έπαρχιΓ, ώ;τε γίνεται ανάγκη να
τοις δοθ:^ συγχρόνως χαί ξένον γάλα.
ΒΙΟΛΟΓΙΚΗ ΕΓΠΤΡΟΠΗ (ΣΤΝΕΔΡΙΑ ΡΘ')
167
Έκ των 2000 δελτίων, τχ όποια τώ έπ<-
στράφησαν, ο ΒαΠ^Θ λέγει δτι (χόνον 665
•ίϊ(Απόρ6<τε να χρητιμοττοιη^τη δια την στατιστι-
κήν του, διότι τα λοιπά δέν περιείχον ακρι-
βείς πληροφορίας. Έπρόςεζε δέ πολύ εις την
όρθην των περιπτώσεων ταζινό(χησιν καΐ πρό
πάντων ιίς τό να έςακριβώοη ποιαι γυναίκες
έπρεπε να θεωρηθούν ως ΙκαναΙ προς γαλού-
χη<τιν καΐ ποΐαι δχι.
Ενέγραψε λοιπόν είς την στατιστικήν του
ώς ίκανάς τάς γυναίκας έκείνας [χόνον, αΐ
όποίαι έχουν θηλάσει τα τέκνα των έπΙ εννέα
{χηνας χωρίς ν' αναγκασθούν νά τοις δώσουν
καΐ άλλο γάλα* ώρισε δέ τόν χρόνον της γα-
λουχίας είς εννέα [χηνας δια τους έξης λόγους.
*Αν ώριζε τόν χρόνον έλιγώτερον — π. χ. εζ
(χηνας — εύκολα, καΐ (χάλιστα οσάκις τα τέ-
κνα θα ήσαν ολιγάριθμα, θα είςεχώρουν καΐ
ανίκανοι (χεταξύ τών Ικανών, έπειδη συχνά
συμβαίνει αΐ γυναίκες να ημπορούν νά θηλά-
ζουν τα πρώτα τέκνα των έπΙ εξ μήνας, νά
στειρεύη δέ τό γάλα των εΙς τά κατόπιν γεν-
νώμενα τέκνα. Άλλ' αν επερνεν ώς δριον
ι^ιρισσότερον καιρόν — εν έτος π. χ., — ^δίν θα
χατώρθωνε νά συναθροίση επαρκή αριθμόν ΐκα-
ψ&τ δια την στατιστικήν του, διότι είς πολλά
(χίρη επικρατεί η συνήθεια νά διακόπτηται ή
γαλουχία μετά τόν ένατο ν μήνα, αν καΐ
ύπάρχη ακόμη γάλα είς τους μαστούς, η νά
προςτίθηται είς τό γάλα καΐ άλλη τροφή είς
τρόπον ώςτε νά μή ήμπορώμεν νά όρίσωμεν
αν τό μητρικόν γάλα ήτο άρκετόν διά την
γαλούχησιν .
Διήρεσε λοιπόν ό Βαη^β την στατιστικήν
του •!ς δύο κατηγορίας, είς τάς Ιπανάς καΐ είς
τάς άνίχάνονς, Είς τάς Ικανάς συμπεριέλαβεν
δλας τάς μητέρας, αΐ όποίαι έθήλαζον Ολα τά
τέκνα των ΙπΙ εννέα μήνας καΐ έκείνας ακόμη
αΐ όποίαι ίχουν θηλάσει τά περισσότερα τέκνα
των έπΙ εννέα μήνας καΐ ίδίως αν ταύτα ήσαν
τά τελευταία των τέκνα, έχουν δέ άναγκασθη
νά μή δώσουν τό γάλα των είς τά λοιπά διά
λόγους δευτερεύοντας ή δι* δζεϊάν καΐ δχι χρο-
νίαν άσθένειαν. Έκείνην λοιπόν τήν μητέρα ή
οποία είχε πέντε τέκνα καΐ τό μίν πρώτον
έθήλασεν έπΙ εν έτος, άλλ' είς τό δεύτερον δέν
Ι^κε γάλα ένεκα μαστίτιδος, είς δέ τό τρίτον
ίκαμε τό ίδιον επειδή έφοβήθη μή πάθγ) πάλιν
μαστίτιν, εθόλασεν Ομως επαρκώς τό τέταρ-
τον καΐ τό πέμπτον τέκνον της, αυτήν τήν
μητέρα ό ΒαΠ^Θ θεωρεί Ιπανήν. *Η μία μή-
τηρ ίχει τρία τεκνα' τό πρώτον έθήλασεν έπΙ
εννέα μήνας, είς τό δεύτερον βμως επαθεν αΐ-
μορραγίαν μεγάλην και ό ίατρός την συνεβού-
λευσε νά μή το θηλάσγ), έγαλούχησεν δμως τό
τρίτον τέκνον επί έτος χωρίς δυσκολίαν* καΐ
αυτή ή μήτηρ κατατάσσεται υπό του ΒΐΙΠ^β
μεταξύ τών ικανών. *Η μία πτωχή μήτηρ
έχει εξ τέκνα* τά πρώτα δύο θηλάζονται επΙ
εννέα μήνας, τό τρίτον καΐ τό τέταρτον δμως δέν
γαλουχούνται, επειδή ή μήτηρ των χρεωστεί
νά έργασθη εςω της οίκίας, γαλουχούνται δμως
έπΙ εν έτος τό πέμπτον καΐ τό έκτον καΐ ή
τοιαύτη μήτηρ είναι, κατά τόν ΒΐΙΠ^β, ικα-
νή. Συμπεριελήφθησαν προςέτι είς τήν στατι-
στικήν ώς ΙκαναΙ καΐ δσαι μητέρες δέν έδωκαν
γάλα είς τά μικρά των ετκ εννέα μήνας μό-
νον διά τόν λόγον δτι έμειναν έγκυοι πρό του
ένατου μηνός.
'Αλλ' αν μία μήτηρ έθήλασε μίν τό πρώ-
τον τέκνον της έπΙ εν έτος, είς τό δεύτερον
δμως έχασε τό γάλα της μετά εννέα μήνας,
είς τό τρίτον μετά εξ μήνας καΐ είς τά κατό-
πιν ακόμη ένωρίτερον, ή τοιαύτη μήτηρ θεω-
ρείται υπό του Βαη^β ανίκανος. Αυτά τά
πράγματα βλέπομεν συχνά είς οικογενείας φυ-
ματιώντων. * Ανικάνους θεωρεί προςέτι καΐ τάς
μητέρας έκείνας, τών οποίων τό γάλα παρ* δλας
τάς ειλικρινείς προςπχθείας των δ^ν έξήρκεσεν
ευθύς εξαρχής είς διατροφήν τών τέκνων των^.
ΕΙς τήκ στατιστίπήν τον ό Βηη^β δίν πα-
ροΛαμβάνει καθόλου τάς περιπτώσεις εκείνας,
κατά τάς όποιας δέν εγινεν ό θηλασμός διά
λόγους δευτερεύοντας, δι' υποχρεώσεις κοινω-
νικάς, δι* άνάπαυσιν καΐ φιλαυτίαν ή τη συμ-
βουλή τών ίατρών καΐ έκείνας κατά τάς
οποίας τά μίν πρώτα τέκνα έγαλουχήθησαν,
τά δέ λοιπά δχι, διά λόγους δευτερεύοντας.
ΕΙς την οτατιστοζήν τον ηαρέΐαβε μόνον τάς
άΙη&ό}ς Ι9ζανάς καΙ τάς αναμφισβητήτως άΐΊ-
1. Μιταξύ τών ανικάνων υηιλογισίν ό Βαη^β καΐ
τας ολίγας Ικβίνας, αϊ όποίαι δι'Ιλλιιψιν τ) αλλάς παθϊ[-
σιις τών θηλών τών μαστών δίν ήμπορβσαν νά θηλά-
σουν τά τέκνα των. Σχοπβύιι Βέ, ά[λα ώς συναθροίστ)
άρκιτον στατισηχόν υλιχόν, νά τας πραγματ€υθ|Ι ιδιαι-
τέρως.
168
ο ΕΝ ΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΟΤΠΟΛΕΙ ΕΛΛΗΝΙΚΟΣ ΦΙΛΟΛΟΓΙΚΟΣ ΣΓΛΛΟΓΟΣ
χάνους καϊ αύτάς μόνον παρέβαΧε ηρός άλλη-
λας. "Οίας δ^ χάς αμφιβόλους περιπτώσεις
Ιξγ\ρεσεν άπό την στατιατιπήν του. Εύρε δε, έπΙ
τη βάσει των ανωτέρω λεχθβ'ντων, εν τοις
δελτι'οις του 182 ικανά; καϊ 483 ανικάνους.
Άπό τας 182 ίκανάς κατώρΟωσε να λάβη
ακριβείς πληροφορίας ττερί των μητε'ρων των
8(ς 127 περιπτώσεις, απεδείχθη δέ δτι εις
126 περιπτώσεις ητο καΐ ή (χήτηρ ίκανη να
θηλάσγ), είς (Λίαν δέ και μόνην περίπτωσιν
έλέγετο δτι η.(Λήτηρ ητο ανίκανος.
Έκ των 483 άνι^^άνων ελχβεν ακριβείς
πληροφορίας περί της" ικανότητος της (χητρός
εΙς 257 περιπτώσεις, έκ τούτων δέ εΙς μέν
111 περιπτώσεις (43.19%) ή μήτηρ ητο
Ικανη να θηλάση, ένο> είς τας λοιπας 146
περιπτώσεις (56.81 %) ητο ανίκανος. Τό
πράγμα ημπορουμεν ν* άντιληφθώμεν καλλί-
τερον δια του έξης πίνακος θ.
Θ«γ«τηρ ιχανη
182 ΛΕριπτώσιις.
Μτίτηρ ίχανή 126 περ.=
99.2 '/ο
Μήτηρ Λνίχανο; 1 πιρ.=
0.87ο.
Μίΐτηρ ίχανή 126 + 111
=237 περιπιώσιις.
Θυγάτηρ ίκανη 126 περ.
=53.2»/,.
θυγάτηρ ανίκανος 111
πιρ.=46.87ο.•
Θυγάτηρ ανίκανος
483 πιριπτώπεις.
-Μτ|τηρ Ικανή 111 πιρ.=
43.2•/..
Μτ[τηρ ανίκανος 146 πιο.
=56.8»/..
ΜτΙτηρ ανίκανος 146 + 1
=147 πιριπτώσίΐς.
Θυγάτηρ Ικανή 1 πιρ.=
0.7»/,.
Θυγατηρ ανίκανος 146 πιρ,
=99.3 7ο•
ΚαΙ δίν άρνούΐΛίθχ (χΐν δτι οι άριθαοί αύτοι
είναι μικροί, άλλα πρε'πει νά ό(Λθλογήσω[/.εν
δτι δεικνύουν φανερά πλέον την κληρονομικό-
τητα της άνικανότητος. Όταν (Λΐ'α (/.ήτηρ δεν
ηριπορη να θηλάση τό βρε'φος της, καΐ η θ•>-
γάτηρ της δέν θα η(χπορε'σγ) νά το πράξη και
τό προσόν αυτό χάνεται ανεπιστρεπτί δι' δ-
λας τάς έπερχθ(χένας γενεάς. Μίαν καΐ (Λονην
εξαίρεσιν παρατηρουμεν άνωτε'ρω, αλλά και
αύτη, καθώς λε'γει Βυη^Θ, στηρίζεται (Λονον
ΙπΙ των πληροφοριών της μητρός. Ό ίατρός
ό όποιος τφ είχεν ανακοινώσει αύτην την πε-
ρίπτωσιν, έδήλωσε μεν δτι ή μήτηρ ητο πάν-
τοτε ύγιης και ρωμχλε'α, άλλα συγχρόνως και
διεβεβαίωσεν ό'τι κανίν άπό τα πε'ντε τέκνα
της δέν ημπόρεσε νά θηλάση επαρκώς. Τα δύο
έπροςπάθησε νά θηλάστ, έπΙ ημέρας τινάς, άλλ'
ηναγκάσθη νά τοις δώσν; συγχρόνως καΐ βόειον
γάλα. Τά δ^ λοιπά τρία, κατά την συμβου-
λην του ίατρου, ουδέ καν εδοκίμασε νά τχ
θηλάσγ). ΚαΙ εδώ λοιπόν δεν εχομεν τελείαν
άπόδειζιν, δτι η γυνή αύτη πράγματι ητο
ανίκανος νά θηλάση. Πολύ πιθανόν νά μη
ηθέλησε νά . το όμολογήση. Ή θυγάτηρ της
έθήλασεν δλα της τά εζ τέκνα, άλλα μεν επΙ
εν έτος καΐ άλλα έπι 15 μήνας. Ή ίκ πα-
τρός μάμμη της ητο επίσης ίκανη καΐ πι-
θανόν η θυγάτηρ νά έκληρονόμησε την ικανό-
τητα διά του πατρός άπό της πατρόθεν μάμ-
μης της. Κληρονομικαι άσθένειαι δεν ύττηρ-
χον ε(ς την οίκογένειαν ταύτην.
*Άξιαι πολλού ενδιαφέροντος είναι αΐ περι-
πτώσεις εκεΐναι, κατά τάς οποίας /) μεν μη-
τηρ ημπορεί νά θηλάση, ή δέ θυγάτηρ δχι.
Έδώ ευρισκόμεθα πλησιέστατα των αίτιων
της άνικανότητος και είς αύτάς τάς περιπτώ-
σεις χρεωστουμεν νά έπιστήσωμεν δλην την
προςοχήν μας.
Τπό τό πνεύμα τοϋτο έξητασεν 6 Βΐΐη^β
την στατιστική ν του, δπως καθορίση τό ζήτη-
μα της σχέσεως της άνικανότητος ταύτης μΐ
τάς μάλλον εζηπλωμένας κληρονομικάς ασθε-
νείας ή τάς κληρονομικάς προδιαθέσεις προς
ώρισμένας ασθενείας, ώς την φυματίαχην, τάς
κληρονομικάς νευροπα^εΙας και τάς ψυχώσεις.
Κατέταξε δέ τά πορίσματα του ώς έξης, διαι-
ρέσας τάς έξετασθείσας οικογενείας είς τρεις
ομάδας.
•Ομάς Ι.
^Ιίι^η;^ και ϋ^άτηρ άμφότεραι ικανοί.
Πδοιπτώσίΐ; έν δ>ω 126. Πβρι κληρονοαικών άσβί-
νιΐίϋν έν τη οίκογβνίία Γ/.αβΕ πληροφορίας ιίς 118 ^ι-
ρικιώ'ζας. ΙΙιρι φυματιώσεως της θυγατρός είς 1 πιρι-
πκοσιν (Οδ^^/ο), πβρι νευροπαθβίας ιις |λίαν περίπτωσιν
(0 8°/^), :τερι φυ^χατιώσεως τοΟ πατρός είς τρεις περι-
πτώσεις (2.5 7ο)> '^^Ρ^ νευροπαθείας είς (χίαν περίπτωσιν
(0.8 ν©)» '^^Ρ^ φυματιώσεως της μητρός είς πέντε περι-
πτώσεις (4.2 7ο)» ^^Ρ^ νευροπαθείας είς τρεις περιπτώ-
σεις (2.5(7ο)5 'ϊίρί φυματιώσεως των αδελφών τη; θυ-
γατρός είς 8 περιπτώσεις (6.8 '/ο)» '^^Ρ'^ νευροπαθείας ει;
εξ περιπτώσεις (5 1 ^|^), ξτοι :
Θυγάτηρ μήτηρ παττίρ αδελφοί
φυματίωσι; 0.8 7ο ^-^^ο 2.5 7ο 6.8».
νευριχαί άσθί'νειαι 0.8 ",ο 2.5 7ο 0.8 7ο 5.1 •/«
•0|ΐάς 2.
Μήτηρ ίπανή, ή 6$ θυγάτηρ άνίπαψος.
Περιπτώσεις έν δλω 111. "Ελαβε Εε άχριβεις πληρο-
φορίας περί χλ,ηρονομιχών ασθενειών της μεν θ'^γατρό;
ΒΙΟΛΟΓΙΚΗ ΕΠΙΤΡΟΠΗ (ΣΤΝΕΔΡΙΑ ΡΘ')
169
%ίς 401 ηρικτώσίις, τής δέ |ΐητρό; ιις 99 πιριπτώσιις,
του πατρός ιις 89 χαι τών άδ^λφιον Είς ΙΟΟ πιριπτώσιις.
θυγάτηρ (Αϊίτηρ πατϊ{ρ άδιλφός
φυματίωσις 6% 5% 57ο 24 7ο
νίυριχαι «σθίνβιαι 417ο 6% 'ΛΌ ^ 7•
•Οιιάς 3.
Μήτηρ χαί &υγάτηρ άμφότίραι ανίκανοι»
Πίριπτώσεις ίν δ/ ψ 146. ΙΙβρΙ κληρονομικών άσθέ-
ν&κΐ^ν έν τή οίχογινκί^ Ιϊαοιν άκριβιΐς πληροφορίας εις
422 περιπτώσεις.
Θυγάτηρ μτίτηρ παττ|ρ άδε)φός
φυματίωσις 7.4 7ο ί7.5 7ο 15.4 7ο Ί7.2 7ο
νιυριχαΐ άσθένειαι 9.0 7ο 9. - 7ο 2.5 7ο 2.5 7ο
Δέν φαίνεται λοιτόν η φυματίωσις καΐ αί
νευρικαΐ άσθένβιαι να $(α$ρα[Λατ{ζουν λίαν
σπουδαϊον πρόςωπον ίΐς την αίτιολογίαν της
κληρονθ(Χΐκής ανικανότητας προς γαλουχίαν.
Φαίνονται (χαλλον ώς συ{Χ7Γτώματα συμβαδί-
ζοντα (Λέ την ανικανότητα, (χαλλον ώς συνί-
π•ιαι καΐ αύταΙ των αγνώστων αίτιων. Τάς
χσθβνείας αύτας βλ67το(Χ6ν συχνότβρα είς τους
απογόνους παρά είς τους προγόνους των πρδς
γαλούχησιν ανικάνων.
Δια τούτο ηναγκάσθη 6 Βΐΐη^θ να στρέψγ)
καΐ άλλαχου την προςοχήν του καΐ εστρεψεν
αύτην είς ασθενείας, αί όποίαι είναι τόσον συ-
γΜχί δσον καΐ αύτη η άνικανότης προς γαλού-
χ-ησιν. Μία τών ασθενειών τούτων είναι η
φ&ορά τών δδόνκύτ. *Οτι ή νέκρωσις τών
οδόντων είναι κληρονομική, μαρτυρεί και ή
μεγαλειτίρα στατιστική έρευνα, η οποία έγινε
μέχρι τούδε, δημοσιευθείσα ύ-ό του παρισιανου
όδοντοϊατροΰ Ρ. ΌυΙ)θί8^. Ό οδοντοϊχτρός
ούτος καταδεικνύει δτι αί αξιοσημείωτοι δια-
φοραΐ της καταστάσεως τών οδόντων είς τους
διαοόρους νομούς της Γαλλίας δέν προε'ρχον-
ται ούτε άπό την διάφορον τροφην, ούτε άπό
το πόσιμον ύδωρ, ούτε άπό την σύστασιν του
εδάφους, ούτε άπό την γεωγραφικην θό'σιν,
άλλα προε'ρχονται κυρίως άπό την διάφορον
φυλην, μ^ άλλους λόγους δηλαδή άπό την κλψ
ρονομικότψα. Πολύ πιθανόν η θρε'ψις τών
οδόντων, ή ελλιπής καΐ η ανεπαρκής εκκρισις
του γάλακτος να έχουν μίαν και την αύτην
αίτίαν» την άνετταρκή δηλαδή άφομοίωσιν του
4. Ρ. Οϋΐοοίβ. 0οπιρ1θ3 Γοηίΐϋδ (Ιϋ [Η-ρπιίβΓ
Οοηι^Γββ άοηΙβίΓθ ίηΐ6Γη3ΐίοη&1, Ιοηα ά Ρβπ».
Ραη3. 4891. ρ. 45.
Έλλ. Φιλολ. Σύλλογος. Τόαος ΚΙΓ
ασβεστίου. Κατά την γαλούχησιν ή γυνή
αναγκάζεται ν ' άφομοιώβη περισσότερον γάλα
παρά κατά την εγκυμοσύνην. 'Όλοι δέ ηξεύ-
ρουν δτι οΐ οδόντες φθείρονται ευκόλως κατά
την κύησιν, ηζεύρουν δέ επίσης βτι καΐ κατά
την γαλούχησιν καταστρέφονται οί οδόντες.
Συνεπείοίί δέ του γνωστού τούτου φαινομένου
είς πολλά μέρη κατά την έκλογην τροφών προς-
έχουν κυρίως είς την κατάστασιν τών οδόντων.
Ταΰτα πάντα παρώρμησαν τόν Βΐΐη§β
νά ποφαλάβγ, είς τα δελτία της στατιστικής
του καΐ την κατάστασιν τών οδόντων. Ζητεί
δέ να όρισθη δχι μόνον ό ακριβής αριθμός τών
πεσόντων και έφθαρμένων οδόντων, άλλα καΐ
ή ηλικία της γυναικός καθ' δν καιρόν έζητά-
σθησαν οΐ οδόντες της. Τοιαύτας ακριβείς
πληροφορίας περί της καταστάσεως τών οδόν-
των έλαβε διά μέν τάς Ικανάς προς γαλού-
χησιν είς 151 περιπτώσεις, μεταζύ τών όποιων
εύρίσκοντο 17 γυναίκες, αί όποίαι δέν είχον
κανένα δδόντα μήτε Ιφ^ρμένον μήτε έλλυιή, διά
δέ τάς ανικάνους ελαβεν ακριβείς πληροφορίας
είς 388 περιπτώσεις, μεταξύ τών οποίων μία
και μόνη γυνή υπήρχε, της οποίας οΐ οδόντες
ήσαν 5λοι ακέραιοι καΐ ανελλιπείς — ίουδαία,
ηλικίας δεκαεννέα ετών, ή οποία είπεν είς τόν
Βυη^θ δτι τό μόνον της τέκνον ημπόρεσε νά
θηλάση μόνον επΙ οκτώ ημέρας.
Ό μέσος αριθμός τών έφθαρμένων οδόντων
είς τάς ίκανάς καΐ είς τάς ανικάνους προς
γαλούχησιν ητο, αναλόγως τη; ηλικίας, ο έξης :
21 — 25 έτοιν ,. ΙκαναΙ 3.7 ανίκανοι 46.4
26-30 » > 5.4 » 46
31-35 » » 9.4 > 47.9
36-40 » » 42.1 » 24.3
41-45 » » 43.5 » 24.8
46-50 » » 49 » 25.3
54-55 » > 24.9 » 25.4
56-60 » » 17.4 Β 28.4
Ή σηπεδών λοιπόν τών οδόντων θεωρείται
ύττό του Βαπ^β ώς κληρονομικόν σημείον της
έκφυλίσεως, βαίνον έκ παραλλήλου μέ τήν
ανικανότητα προς εκκρισιν γάλακτος. Δέν
κατωρθώΟη δμω; ά/,ίμη νά καθορισθη ποίου
είδους είναι ή αιτιολογική σχέσις τών φαινομέ-
νων τούτων.
Έςακολουθών περαιτέρω τάς έρευνας του
ό ΒΐΙΠ^Θ έστρεψε τήν προςοχήν του καΐ είς
τήν ονφάιν. Είς τούτο παρωρμήΟη κα» υπό
Β. Ε. 22
170
ο ΕΝ ΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΟΥΠΟΛΕΙ ΕΛΛΗΝΙΚΟΣ ΦΙΛΟΛΟΓΙΚΟΣ ΣΤΛΛ0Γ02
της πληροφορία; του ΒίβάθΓΐ, λέγοντος δτι
η τεχνητή διατροφή των παιδιω,ν ηρχι^β περί
τα 1500. Κατ* έκείνην περίπου την έπο/ην
ειχεν αρχίσει να διαδίδηται. ε{ς την Εύρώπην
καΐ ή σύφιλις. *Αλλά παρητηθη άπό την έζε'-
τασιν του ζητήματος υπό την εποψιν ταύτην
δχι (Λονον διότι παρετήρησεν οτι είς χώρας,
δπου ή σύφιλις είναι πολύ έξηπλωρ,ε'νη, ή τε-
χνητή διατροφή ^ών παίδων είναι άκό(Αη
άγνωστος, άλλα καΐ διότι απεδείχθη πολύ
δύσκολον να λάβη ακριβείς πληροφορίας περί
συφιλίδος εν ταΐς οίκογενείαις.
Με πολλήν δ(χως έπιστασίαν ήρεύνησε τήν
έπίδρασιν του άλκοολισ(Λθυ έπΙ της άνικανό-
τητος προς γαλούχησιν. Ώς προς τόν τρόπον
της χρήσεως του ο(νοπνεύ(χατος υπό των δια-
φόρων (χελών της οίκογενείας διακρίνει τε'σσα-
ρας κατηγορίας. Ε (ς τήν πρώιην περιλαμβά-
νει δσα μέλη δεν πίνουν οίνόπνευμα κα&* ?ξιν,
δηλαδή καθημερινώς. Είς τήν δεντέραν αριθ-
μεί τους «α^* ?ξιν μετρίως πίνοντας. Είς τήν
λέζιν δέ μετρίως δίδει αρκετά εύρείαν εννοιαν,
διότι συγκαταλέγει μεταξύ αυτών τους πίνον-
τας καθημερινώς ολιγώτερον των δύο λίτρων
ζύθου, ή μιας λίτρας οϊνου ή αναλόγου ποσού
άλλων ποτών. Είς τήν τρίτην λογίζονται οι
κα^* Ιξίν υηερμέτρως πίνοντες, δηλαδή πλέον
τών δύο λιτρών ζύθου ή μιας λίτρας οΓ^ου
ή άλλων ποτών, καθ' ήμέραν. Ή τετάρτη κα-
τηγορία περιλαμβάνδΐ τους πότας, τους σω-
στού; μέθυσους. Τοιούτου; θεωρεί μόνον τού;
υπό τών γονέων των, των συγγενών των, τών
γνωρίμων των, ή κχΐ υιτό του οικογενειακού
των ίατρου χαρακτηρισΟέντας ώ; με&ύσονς.
Διαιρεί λοιπόν τας οίκογενείας πάλιν είς τρεί<^
ομάδας, δπω; επτραζε τούτο καΐ κατά τήν
έξέτασιν τη; σχέσεω; μεταζύ τη; άνικανότη-
το; πρό; γαλούχησιν καΐ τη; φυματιώσεω; κλ.
Όμάς Ι.
Μήτηρ και &νγάτηρ άμφότεραι ίκαναι'.
Πιριπτώσεις Ιν δ/ ω 126. Ιίβρι της καταναλώσεως
οΐνοπνιύαατος ελαοί π/ηροφορίας υπό μεν της θυγατρός
ε'ς 116 Πέριπ:ώ76ΐς, υιτό δε ιη; μητρός είς 90 περιπιώ-
σ«ι; και υπό του πατρό; είς 89 περιπτώσ-ις :
θ-»γάτηρ ί^η'ηρ πατη'ρ
'Ο/.• χ»θ• ε;.ν 00.3 »;„
63 3°/»
49 4"/.
μίτρίω; χ»0' ε;ιν 37. "/„
32. »/,
40 5•/.
άαέτρο'ς χοΟ' εξιν 0 9°/,
3.3 "/ο
5.6 »/ο
-ιίΟυσοι 1 7°/„
1.1%
4-57.
Όζΐάς 2.
Μήτηρ Ικανή, ϋνγά-νηρ δ^ ανίκανος.
Περιπτώσεις εν δλω 111. *Έλ«βε πληρο^ρίας
περί της καταναλώσεως οινοπνεύματος υπό μεν της θ«-
γατρός είς 99 περιπτώσεις. Οπό 81 της μητρός είς 86
περιπτώσεις και 6πό του πατρός είς 79 περιπτώσεις :
Θυγάτηρ μ^ί^ηρ πατ/ίρ
'ΌΛ^ καθ• εξ.ν 36.4% 34 9% ^6 57ο
μειρίως καθ ' ε^ιν 56.6 % 60 5 % 1β.5 %
άμέτρως καθ' εξιν 3. — 3.5% 20.2%
μέθυσοι 2. 7ο ^-^70 "46.87.
'Οξίάς 3.
Μήτηρ καΐ &υγάτηρ άμφότβραι ανίκανοι.
Περιπτώσεις εν δλω 146. Έλ^ίφθησαν πληροφορίαι
περί της καταναλώσεως οινοπνεύματος υπό μεν της Θ.4-
γατρός ρίς 131 περιπτώσεις, υπό δε της μητρός είς 119
περιπτώσεις και υπό του πατρός είς 113 περιπτώσεις:
Θυγάτηρ μη^ηρ παττίρ
•Ό/.ι χ»θ• εξιν 26.77ο ^7.6 7ο ' 9.7 7ο
μείρίως καθ* εξιν 67.9 7ο 79.8 7ο 56 6 7ο
άμέτρως καθ* εξιν 3.87ο — ' ^^^ο
μέθυσοι 1.57ο 2.57ο 24 87ο
Εί; την Χευτέραν ομάδα βλε'πομεν καθαρά
καθαρά την αίτιολογικην σχέσιν μεταξύ αλ-
κοολισμού και ανικανότητα; ττρό; γαλουχίαν.
ΊΙ μητηρ είναι ακόμη Ικανή, άλλ' ή θυγάτηρ
δ^ι πλέον. Ή αιτία τη; κληρονομηθείση;
ανωμαλίας πρέπει νά ζητηθη εις τόν πατέρα.
Και εΙς 47^ /ο, δηλαδή εΙς τάς ήμίοεις ττερίησυ
τών ηεριητώαεων δ πατήρ εϊναι κεκηρνγ μένος
μέ&υαος. Ε(; αυτά; πρέπει ακόμη νά προςθέ-
σωμεν και τά 207ο» ^τε ό πατήρ ήτο^ μέ-
τριο; πότη; κχΐ θά ευ:ωμεν άθροισμα 67 ^/^,
δηλαδή τά ^/^ δλων τών περιπτώσεων, κατά
τά; όποι'α; αίτιο; τη; άνικανότητος προς γα-
λόυχι'αν τών τέκνων «ίναι ό πατήρ. ΚαΙ ό
άοιθμό; ϊσω; είναι μικρότερος του πραγματι-
κού, διότι ή φιλοποσία αποσιωπάται συνήθως
υπό τών ενδιαφερομένων.
Εί; τάς οίκογενείας δέ, δπου και ή μήτηρ
κα; ή θυγάτηρ ημπορούν νά θηλάσουν, ή φι-
λοποσία του πατρός είναι σπανία. Ό Βΐΐη^
μόνον τεσσάρας περιπτώσεις άνεκάλυψε χαΐ
είς αύτάς ακόμη αμφιβάλλει, αν ό πατήρ ητο
ηδη πότης καθ' ην έπο^τήν είχε σπείρει τήν
κόρη ν. του. Είς τάς δύο τών τεσσάρων τούτων
περιπτώσεων μόνον ή πρεσβυτέρα θυγάτηρ
είχε γάλα, α•, νεώτεραι δμως δχι πλέον. Ήμ-
πορουμεν νά ν^οθέσωμεν εδώ δτι ό πατήρ
μετά τήν γέννησιν της πρώτης του θυγατρός
ΒΙΟΛΟΓΙΚΗ ΕΠΙΤΡΟΠΗ (ΣΥΝΕΔΡΙΑ Ρθ')
171
κατέστρεψε την ύγε(αν του δια της [Λε'θης εΙς
. βαθ(ΛΟν ώςτε αϊ νεώτεραι θυγατέρες του να
(Λη εκπληρώνουν πλέον την όααλην λειτουργίαν
της γαλουχίας.
Το φαινό(χενον τοϋτο (χάς επιτρέπει να ρί-
ψωμεν εν βλέ(Α[χα εις την πορβίαν της έκφυ-
λίσεως. Έαν ό πατήρ ηναι (χέθυσος, ή θυγά-
τηρ χάνει την ικανότητα να γαλούχηση τό
τέκνον της καί την χάνει άνεπιστρεπτει δι*
δλας τας μετέπειτα γενεάς. Αύτη δέ η άνικα-
νότης δέν είναι φαινόμενον μονομερές. Συνο-
δεύεται καΐ μϊ άλλα σημεΐχ της έκφυλίσεως,
ιδιαιτέρως 5μως μΙ την άνεπάρκ€ΐαν προς άν-
τιστασιν εναντίον παντοειδών ασθενειών, της
φυματιώσεως, των νευρικών ασθενειών, της
φθοράς τών οδόντων. Τα τέκνα τρέφονται
ανεπαρκώς καΐ τοιουτοτρόπως αύζάνει ή έκ•
φύλισις από γενεάς είς γενεχν καΐ έπι τέλους
μετ' ατελεύτητους βασάνους επιφέρει καΐ την
καταστροφην του γένους.
*Ας έζετάσωμεν ηδη αν έπι ττ, βάσει τών
ανωτέρω εκτεθέντων ηναι δυνατόν να γίνη τι
προς δμνναν άπό της έκφυλίσεως και ^δί'α προς
αποφυγήν της ανικανότητας προς γαλού/ησιν.
Δια να προφυλαχθώμε^ από τας χρονιάς
ασθενείας, από τάς κληρονομικές πηρώσεις καΐ
βλάβας, υπάρχουν μόνον δύο τρόποι, πρώτον
η Άρσις τών αΙτίων καΐ δεύτερον ή ανατροφή.
ΚαΙ δσον μέν άφορ^ είς τό πρώτον ό Βαπ-
^β ώς μίαν τών κυριωτέρων αίτιων της άν ι-
κανότητος προς γαλούχησιν θεωρεί τον άλκοο-
Ιισμόν. Δέν λέγει δτι είναι ή μόνη αίτία, διότι
υπάρχουν βεβαίως καΐ πολλά άλλα αίτια,
άλλα λέγει δτι ό αλκοολισμός είναι εκείνη ή
αίτία η οποία αμέσως αίρεται από τό μέσχ>ν.
*Ας σηκώσωμεν λοιπόν άπό τό μέσον τό
οίνόπνευμα καΐ τότε θα ημπορέσωμεν να
ιδωμεν καθαρά δλα τα λοιπά αίτια, νά
τα μελετησωμεν καΐ ν* άπομακρύνωμεν καΐ
ταύτα.
Προκειμένου δέ περί της ανατροφής πρέ-
πει νά μη λησμονώμεν δτι καΐ η ζώσα φύσις
βλη διατηρείται ύγιης καΐ ακμαία, δταν καλ-
/ιεργήται καΐ άνατρέφηται. Διά νά διατηρή-
σωμεν τους κήπους και τα ενυδρεία μας, ανα-
φωνεί 6 Βαπ^θ, τα περιποιούμεθα καί τα
καλλιεργουμέν. Και ό άνθρωπος επίσης δέν
έχει καν έ ν άλλο μέσον διχ ν* απαλλαγή άπό
την κληρονομικήν του καχεζίαν παρά την
καλλιέργειαν καΐ την άνατροφήν.
Πολύς καιρός ακόμη θά παρέλθγι εως ου ή
κοινωνία άπονίψγ) άπό τό πρόσωπον της δλας
τάς άσχημιζούσας αύτην προλήψεις καΐ απαλ-
λαγή άπό τάς έλεεινάς ανοησίας, αΐ όποίαι
εμποδίζουν την γενικην έφαρμογην της τοιαύ-
της ανατροφής. Αιότι διά νομοθετημάτων
δέν είναί ποτέ δυνατόν νά γίνη καμμία πρόο-
δος, άν δέν προηγηθη εν τη κοινωνία, εν δλη
τη κοινωνία, πρόοδος διανοη-ίικη καΐ ηθική.
Διά τούτο θ* άργήση ακόμη νά βάλη ρίζας
είς την συνείδησιν του λάου ή απλούστατη
αλήθεια, δτι ι^ γέννηοις άο&€νών παΐ Ικ-
φνλισ μένων τέκνων είναι τό βαρντατον ϊγ^
κλήμα» τό δηόΐον δ Άν&ρωηος ημπορεί νά δια^
ηράξγι. Προς τό παρόν συμβουλάς μόνον ήμ-
πορουμεν νά δώσωμεν, διότι υπάρχουν βέβαια
άνθρωποι, είς τους οποίους δέν είναι άδιάφορον
άν τά τέκνα των ηναι ύγιη ή εκφυλισμένα!
Αυτούς τους ανθρώπους τουλάχιστον ήμπο-
ρουμεν άπό τώρα νά συμβουλεύσωμεν λέγον-
τες, δτι δ νγιης Άν&ρωπος, δ δτζοϊος &έλει νά
Ιχη απογόνους υγιείς, χρεωστεΤ
1^^ νά μη νυμφεύηται κόρην άηό οίκογέ-
νειαν φυματιώντων.
2ον. γ^ μ^ νυμφεύηται κόρην άπό οίκο-
γένειαν νευροπαθών καϊ
3°^• νά μη νυμφεύηται κόρην με&ύαου.
Κατά φυσικόν λόγον καΐ ή κόρη έχει τό
δικαίωμα ν* απαίτηση τά ίδια άπό τόν μνη-
στήρα της. Άλλ' έφ' δσον αΐ νεανίδες ανα-
τρέφονται συστηματικώς εν πλήρει άγνοί^^:
τών σπουδαιότερων ζητημάτων του βίου,
χρεωστούν τουλάχιστον οΐ γονείς νά συναι-
σθάνωνται, δτι αύτοΙ έχουν καθήκον νά σκέ-
πτωνται τά ζητήματα ταύτα καΐ νά φρον-
τίζουν περί της βιοτικής ευτυχίας τών θυγα-
τέρων των.
Ή μόνη ενστασις, ή οποία ημπορεί νά
γίνη είς τάς ανωτέρω, κατ' έμέ, ορθοτάτας
παρατηρήσεις του Βαη^Θ, είναι δτι τό ύλι-
κον τής στατιστικής του δεν είναι ακόμη τόσον,
ώςτε νά έπιτρέπη την έξαγωγήν συμπερασμά-
των τοιαύτης ολκής. Και δμως δσον και άν
ηναι μικρόν, μοι φαίνεται δτι ε^ει πληρέ-
στατον δίκαιον. Και άντι νά πτοηθη άπό τό
μέγεθος του προβλήματος, εξακολουθεί άκό-
172
ο ΕΝ ΚΩΝΣΤΑΝΉΝΟΤΠΟΛΕΙ ΕΛΛΗΝΙΚΟΣ ΦΙΛΟΛΟΓΙΚΟΙ ΣΥΛΛΟΓΟΣ
(Λη άόχνως συλλίγων και παρακαλεί δλους
τους οπουδήποτε συναδέλφους να βοηθήσουν
αυτόν είς τό φιλανθρωπότατον έργον, άπο-
στέλλοντες δσον τό δυνατόν ακριβείς πληρο-
φορίας συ[λφώνως μΙ τό δείγ[χα του δελτίου,
τό όποιον σας υπεβλήθη. Εύχης έργον θα
ητο, νθ(Λίζω, αν καΐ οι συνάδελφοι της πό-
λεως ήριών, προς αυτό τό συ[χφέρον της καθ'
ή[Λας κοινωνίας, ένέκυπτον είς την (χελίτην
του ζητήματος τούτου καΐ παρεΐχον την'πο-
λύτΐ(Λθν αυτών σύ(Λβολήν εΙς τόν φιλάνθρωπον
φυσιολόγον της Βασιλείας.
ΣΥΝΕΔΡΙΑ ΡΓ
9 * Ιανουαρίου 1902.
Προεδρία Ι. ΜπίΣΤΗ
Ό κ. Πρόεδρος παρακαλεί τόν κ. Νού-
λην δπως καταλάβη τήν θέ<$ιν του προέ-
δρου καΐ άνακοινοϋται ηερίηιωοίν τραν^
μα%*Ηθϋ ένοψ&όΛμον.
Ό τραυματικός ένόφθαλμος αποτελεί πά-
θησιν σπανίαν ετι, χρτ,ζουσαν περαιτε'ρω με-
λέτης, (δίως δ' ώς προς την παθογένειαν αυ-
τής. Ώς τραυματικός ένόφθαλμος δέον να
έκσημαίνηται ή εμμέσως μόνον ένεκα τραύ-
ματος της γειτονίας του οφθαλμού έπιγιγνο-
μένη έμβύθισις αύτοΰ εν τω κόγ^^φ, ώς ιδία
παρατηρείται έπΙ τρώσεως του άνω κογχικου
χείλους. Συνεπώς υπό την ανωτέρω έπωνυ-
μίαν δέον να μη συμπεριλαμβάνηται ό ενό-
φθαλμος, δςτις είναι επακόλουθος άμεσου έπι
του οφθαλμού τραύματος, ώς π. χ. έπΙ ε!ς-
δύσεως όζέος αντικειμένου έν τω κόγχω ή
έπΙ τρώσεως του οφθαλμού δια κέρατος βοός.
Έν τοιαύταις περιπτώσεσι παρίτηρήθη δτι τό
τραύμα επήνεγκε την ε(ς την ρινικήν κοιλότητα
ή τό Ιγμόρειον άντρον έκβολήν του οφθαλμού.
Γνησίας, ώ; είπεΐν, περιπτώσεις τραυματι-
τικου ένοφθά).μου, ό ϋαΐΐίπογ^ συνήθροισε
περίπου τεσσαράκοντα. Ταύταις δέον να προς-
τεθνί καΐ ή επομένη περίπτωσις :
Ό κ. Ν..., ηλικίας 58 ετών, έλαβε δια
τέμνοντος οργάνου διάφορα τραύματα, ων εν
ένετοπίζετο κατά τό άνω δ«ζιόν κογχικόν χεί-
1. Όαυίηογ.ϋο ΓθηορΙιΐΒίπιίο ΐΓαυιηαΙίςυο.Ιδθθ.
λος. Δύο μετά τόν τραυματισμόν ημέρας
έπισκεφθέντες τόν ασθενή παρετηρήσαμεν εις
τόν οφθαλμόν και την περιοφθάλμιον χώραν
τά έζής: Έν τφ άνω κογχικψ χείλιι
κατά τό ειω τρίτη μόριον αύτου ύφίστατο
τραύμα γραμμοειδές κάθετον μήκους 1 ε. μ.
αφορών μόνον τά μαλθακά μέρη' τό άνω
βλέφαρον ητο έξφδηκός, ό βολβός δ* αυτός
πλην ευρείας έκχυμώσεως ούδεμίαν άλλην
άλλοίωσιν εφερεν. *Ένεκα δέ τής γενικής του
αρρώστου καταστάσεως δέν έπεχειρήσαμ<ν
την οφθαλμοσκόπησιν αύτοΰ άρκεσθέντες ιΐς
την πρόχειρον εζέτασιν τής οξυδέρκειας, ήτις
ούδεμίαν κατεδείκνυεν άλλοίωσιν. Σημειω-
τέον δτι ό βολβός κατά την προς τά πρόσω
καΐ κάτω κλίσιν τής κεφαλής δέν μετέβαλε
θέσιν, πίεσις δ* έπΙ του κογχικου χείλους ού-
δεμίαν προυκάλει εύαισθηιίαν, δι* ης ήδυνά-
μεθα νά παραδεχθώμεν κάταγμα του οστού.
Μετά παρέλευσιν δέκα από του τραυμα-
τισμού ημέρας τό τε οίδημα του βλεφάρου
καΐ τό έκχύμωμα του βολβικοϋ επιπεφυκότος
σχεδόν έξηλείφθησαν, ό δέ άρρωστος έπαρου-
σίαζε τά εξής φαινόμενα: Ό δεξιός οφθαλ-
μός ήδράζετο 4 χιλιοστόμετρα βυθιώτερον
του αριστερού οφθαλμού Ιν τω κόγχω, εφαί-
νετο δέ καθόλου σμικρότερβς* ή βλεφαρική
σ/ισμήητο στενωτέρα, του ύψους αυτής ανερ-
χομένου κατά την προς τά πρόσω Ιξιν του
βλέμματος είς 1 1 χμ. έν ω τό ύψος τής σχι-
σμής του αριστερού ητο 14 χμ. ΑΙ κινήσεις του
βολβού κατά φύσιν ϊχοντος την δψιν είχον την
αυτήν ώς και οί του υγιούς οφθαλμού εκτα-
σιν' διπλωπία καΐ κατά τήν δΓ έγχρόου ύαλου
έξέτασιν δέν ύφίστατο. Ή τάσις του οφθαλ-
μού ητο φυσιολογική, τό εύρος τής κόρης ίσον
τζ) τής κόρης του υγιούς οφθαλμού και ή άν :ί-
δρασις αυτή; κατά φύσιν/Η οξυδέρκεια ανήρ-
χετο κατ* αμφότερους τους οφθαλμούς εις
^ βελτιούμενη ε•ς | τη προςθέσει -|-1 .50 δΐ'.-
πτρίας. *Η εκτασις του οπτικού πεδίου ητο
φυσιολογική. Τό οφθαλμοσκόπιον ούδεμίαν του
βυθού του οφθαλμού άνεύρισκεν άλλοίωσιν.
Έκ τών άναγραφέντων συμπτωμάτων οή-
λον γίγνεται, δτι πρόκειται πεοί περιπτώσεως
κυρίως τραυματικού Ινοφϋλάμου έπισυμβαν-
τος μετά τρώσιν έλαφράν τού άνω κογχικου
-/είλους άνευ κατάγματος τών όστείνων του
ΒΙΟΛΟΓΙΚΗ ΕΠΙΤΡΟΠΗ (ΣΤΝΕΔΡΙΑ ρΓ)
173
κόγ3^ου τθίχωριάτων, δι* ου ηδυνατο να πρό-
κυψη αυζητις της• πδοΐδκτικότητος αύτου,
συνεπώς δ' ή έ(Αβύθισις του βολβού. Έν τη
πβριπτώσει ταύτη δεν ύφ{στατο πάρεσις του
άνυψωτηρος του βλεφάρου, ώς παρετηρηθη
έπ{ τίνων περιπτώσεων, ούτε τοιαύτη των
όφθαλ[Λΐχών (Λυών, ώς π. χ. ύττηρχεν έπΙ της
περιπτώσεως του ΜαΙίΙαΙίΟ^^, δςτις αναφέ-
ρει και ελαφραν στένωσιν του οπτικού πεδίου,
ην ο ημέτερος άρρωστος, ώς έρρήθη, δεν έπα-
ρουσίαζεν. Τό αρνητικών αποτέλεσμα της
οφθαλμοσκοπικής εξετάσεως του βυθού συμ-
φωνεί προς τάς παρατηρήσεις των συγγρα-
φέων, καθ' ας ούτος εν γένει είναι φυσιολογικός.
Προς εξήγησιν της γενέσεως του τραυματι-
κού Ινοφθάλμου άναγράφομεν τας έζης θεωρίας:
Ό ίί£ΙΠ§^ αποδίδει την άνάπτυξιν του
τραυματικού ένοφθάλμου είς εύρυνσιν του κόγ-
χου, ένεκα κατάγματος η καταβυθίσεω; μοί-
ρας του οστεΐνου τοιχώματος. Έν τη περι-
πτώσει ταύτη ό οφθαλμός έμβυθίζεται τη έ-
πηρεία της ατμοσφαιρικής πιέσεως. Ή θεω-
ρία αυτή είναι ή δστείνη.
Ό ΟβδδΠβΓ^ και ό Ι,0\ν* έμόρφωσαν την
θεωρίαν της συοηάοΒως του κογχικου Ιστού.
Κατά την θεωρίαν ταύτην εν τω κογχικω
ίστφ αναπτύσσεται φλεγμονώδης επεξεργασία
οφειλομένη τφ τραυματισμω του περιοστέου.
Ή τρίτη θεωρία είναι ή νευρική. Κατά
ταύτην ό δοίΐ&ρηη^βΓ^ ύποτίθησιν ότι βλά-
βη τις τών ινών του συμπαθητικού νεύρου πα-
ράγει ένόφθαλμον διά παραλύσεως του κογ-
χικου μυός του ΜϋΠθΓ. Τουναντίον ό ΒβθΓ^
παραδέχεται ούχι παράλυσιν αλλά διέγερσιν
1. Μαΐίΐαΐίοΐίν. Ββ ΓβηορΙιΙ»1πιίβ ΐΓΗαπίΗΐίςαβ.
Κΐίηίφΐβ ορΜαΙιηοΙ. αριθ. 4, 1898.
2. Ιλπ^. ΤπιυιηαΙίο βηορΗίαΙιηοδ >νί11ι ΓβΙβηΙίοη
οΓρβΓίβοΙ αοαϋγ οί νίδίοη. ΤΓαηβαοϋοηβ οίΐΐιβ
ορΗίΗΐΐΏοΙ. δοδίβΐγ τόμ. IX σε). 41.
3. ΟβδδηβΓ. ΕηορΙιΐΗίπιυβ ΐΓ&υιηαΙίουδ. ΑγοΙιϊυ
ΓΟγ Λυ^€η1ιβί11ίυη(1βγ τόα XVIII σελ. 297.
4. Ι.δ\ν. ΒβίίΓΗβ^ ζϋΓ Ι^βΗΐ'β νοη Εηορίιίαΐηιαδ.
1890.
5. 8οΗΗρπη§^βΓ. ΒβίΐΓΒβ• ζϋΓ 0α8αί8ΐίΚ (1β3 Εηο-
ρΙι1α1ΐΏυ8 ΐΓΗϋπΐΗΐίουδ. ΚϋπίβοΗβ ΜοηαΙδ1>1ίϋΙβΓ
ΓϋΓ Λϋβ^οηΙιβίΙΙνυηάΘ ιομ XXXI σβλ. 309
6. ΒβθΓ. δΐϋίΐίβη αΐ3βΓ άβη ΐΓααιη&ΙίδοΙιβη Εηο-
ρ1ιΐ3ΐηιυ8. Αιτίιίν Κιγ Λαβ^βηΐΐϋίΐΐίαηάβ XXV σελ.
315.
του συμπαθητικού νεύρου. Διά ταύτης παρά-
γεται σπασμός τών αγγείων, ώς ίκ τούτου δ*
ελλιπής θρέψις του κογχικου ίστου, ην παρα-
κολουθεί έμβύθισις του οφθαλμού. Ό Κοίΐ-
ΠΙβΓ^ άπέδωκε τόν υπ* αύτου παρατηρηθέντα
ένόφθαλμον είς εξαφάνισιν τ τουλάχιστον έλάτ-'
τωσιν του λιπώδους ίττου του κόγχου, συνε-
πεία τροφικής διαταραχής επακόλουθου νευ-
ρική βλάβη παραχθείση υπό του τραύματος.
Ό Ηίΐηΐγ καΐ ΓηοΙίδ^ εξήγησαν την γένε-
σιν του ένοφθάλμου έπΙ περιπτώσεως τίνος, εκ
της έπ' αύτης υφισταμένης παραλύσεως του
μείζονος καΐ ελάσσονος λοζου μυός.
Ό ΜβΙίΙδίΙίΟλν^ παραδέχεται περιφερικην
βλάβην του συμπαθητικού, επειδή δεσυνυπάρ-
χουσι καΐ παρέσεις τών οφθαλμικών μυών,
προς έζήγησιν αυτών ύττοτίθησι την βλάβην
έδραζομένην καθ* δ μέρος τά ενδιαφερόμενα
νεύρα άποτελοΰσι δέσμην, ήτοι είς χπόστασιν
4 περίπου χμ. πρό του οπτικού τρήματος και
ακριβώς δτυισθεν τοΟ βλεφαριδικου γαγγλίου.
Κατά τό μέρος τοΰτο τά οφθαλμικά νεΰρα
περιβάλλουσι τήν οφΟαλμικήν άρτηρίαν. Έάν
ηοη βλάβη τις δ:αρρήςη τό άγγείον τούτο, θά
πρόκυψη αιμορραγία, έταγομένη πρώτον μέν
έζόφθχλμον είτα δε διά νευρικής διεγέρσεως
ισύσπασιν μυϊκήν. Διά της αιμορραγίας προκύ-
πτει, ώ; παραδέχεται όΜ&1ίΙα1ίΟ\ν, βλάβη τών
νεύρων τών διελαυνόντων τήν χώραν ταύτην.
*ΚπΙ της ήμετέρχς περιπτώσεως, ώς εκ
της ανωτέρω περιγραφής εξάγεται, δίν δύνα-
ται νά έφαρμοσθη ή οστείνη θεωρία, καθότι
ουδέν φχινόμενον επέτρεπε νά συμπεράνωμεν
βλάβην τών όστίένων τοιχωμάτων του κόγ-
χου, δυναμένη ν νά άρη τήν φυσιολογικήν σχέ-
σιν του χώρου του κόγχου προς τό περιεχόμε-
Ινον αύτου. Φρονουμεν ό'μω;, ώς ανωτέρω έρ-
ρήθη, δτι ή τοιαύτη περίπτωσις δέον ν' άπο-
κλείηται τών κυρίως περιπτώσεων του τραυ-
ίματικου ένοφθάλμου.
ί ΚαΙ ή θεωρία τής συσπάσεως του κογχικου
ίστου, ένεκα φλεγμονής αύτου ήκιστα είναι
ίέφαρμόσιμος έπΙ τής προκειμένης περιπτώσεως,
|έπειδή τό διαρρεύσαν από τής τρώσεως δε-
I 1 . ΚοΗηηβΓ. ϋϋ 038 ά'βηορΗίαΙιηίβ ΐΓδυΐΏπϋςυβ.
1\ηηα1β8 ά' Οουΐίδΐ. ΟοΙοΙ^Γβ 1899.
Ι 2 Γυ€ΐΐ8. λΥίοηοΓ ΚΠηΐβοΙιβ Μοη3ΐ8θΗηΓΐ. Α.10.
Ι 3. Μ^ΙίΐΗΐίΟΐίν. 1.00 οίΐ.
174
Ο ΕΝ ΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΟΤΠΟΛΕΙ ΕΛΛΗΝΙΚΟΣ ΦΙΛΟΛΟΓΙΚΟΣ ΣΤΛΛΟΓΟΣ
καήΐΑΐρον χρονικόν διάστημα ιΐναι λί*ν βραχύ
προς ίτυντέλεσιν τοιαύτης ίπεζβργασιας. Ιίβραι-
τέρω τοιαύτη φλεγμονή ϊδδί να παρακολου-
θηται ύττό συριφύσεων του βολβού πρ6ς τους
περιβάλλοντας αυτόν Ιστούς μετά συνεπούς
περιορισμού των κινήσεων του οφθαλμού. Ή
ευκινησία δμως του βολβού διετηρηθη έπι των
πλείστων παρατηρηθεισών περιπτώσεων, ως
καΐ έπι της ήμετε'ρας, τουθ' δπερ αποκλείει
την έπΙ ταύτης παραδοχην τψ^ς φλεγμονώδους
του Ιστοϋ τοδ κόγχου συσπάσεως.
Ή νευρική θεωρία ή έρειδομίνη έπΙ της
παραλύσεως του συμπαθητικού τυγχάνει ή
μάλλον προςφορος προς διασάφησιν του αιτίου
του τραυματικού ένοφθάλμου. Ε (ς την έδραίω-
σιν της θεωρίας ταύτης συμβάλλουσιν αί τε
γνώσεις ημών εκ της φυσιολογίας καΐ άίκλινι-
καΐ παρατηρήσεις. Έάν τμηθγ) ή τραχηλική
μοίρα του συμπαθητικού νεύρου, προκύπτει
συστολή της κόρης, καΐ έμβύθισις του βολβού
εν τω κόγχω. "Ενεκα της έμβυθίσεως^ά βλέ-
φαρα πλησιάζουσι προς άλληλα κατά τι καΐ
ή βλεφαρική σχισμή φαίνεται ώ; εκ τούτου
ήττον της κατά φύσιν εύρεϊ». ΚχΙ ή μίν συ-
στολή της κόρης αποδίδεται ε(ς παράλυσιν του
διαστολέως της κόρης, ή δέ εμβύθισις του
βολβού είς τήν παράλυσιν του κογχικου μυός
του ΜύΙΙβΓ. Περαιτέρω παρατηρείται δια-
στολή των αγγείων του ήμίσεος του προςώ-
που κατά τήν παράλυτον πλευράν, ώ; καΐ
άνύψωσις της θερμοκρασίας.
Τά αποτελέσματα των φυσιολογικών τοΟ-
^ των πειραμάτων βεβαιούνται διά τών κλινικών
παρατηρήσεων, άφ' δτου ή ίκτομή του συ;Λ-
παθητικου έφηρμόσθη έ* τη θεραπευτική καΐ
έπΙ του εξόφθαλμου μείά βρογχοκήλης, του
γλαυκώματος καΐ της επιληψία;. Ούτως ό
^α^)0α1αγ^ παρετήρηιε, μετά έκτομήν του
συμπαθητικού έπΙ έπι/ηττικου τίνος, τήν άνά-
πτυζιν ένοφθάλμου. 'Ό αυτός συγγραφεύς έξ-
ετέλειεν έπΙ έςοφθάλμου μετά βρογχοκήλης
τήν αυτήν έγχείρησιν, καΐ εσχεν ώς αποτέλε-
σμα τήν έξάλειψιν του εξόφθαλμου. Επίσης
ό ^οηηθδ^Ο* ϊσχε καλά αποτελέσματα έπΙ
1. ΐ2ίΙ}οα1αγ. Ι.» ββοϋοη άα 8γιιιρ3ΐΗί(}υθ οβΓ-
νίοαΐ άΒη8 1β3 είΤβΙβ 8ϋΓ Ια νίβΐοη οΗβζ ΓΗοιηιηβ.
Ι,γοη ηπίέάίοαί. 10 Νον. 1895.
2 ^οηηβ8^ο. Ι.& Γβββοϋοη ΙοΙαΙβ β1 ΒίΙ&ΙβΓπΙβ
εξόφθαλμου της νόσου του Βαδβάο^, διά,της
εξαιρέσεως του αυχενικού συμπαθητικού.
Έκ τούτων καταφαίνεται, 6τι εν τω συμ-.
παθητικω νεύρφ δέον ν' άναζητησωμεν τό αί-
τιον του τραυματικού ένοφθάλμου και δή εΙς
παράλυσιν καΐ ούχΙ διέγερσιν αύτοΟ, ώς φρο-
νεί ό ΒββΓ, καθότι έπΙ της τελευταίας, ώς
φυσιολογικά πειράματα δεικνύουσι, προκύπτου-
σι τάναντία ή έπι της παραλύσεως, ήτοι δια-
στολή της κόρης, μείζων εύρυνσις της βλεφι-
ρικης σχισμής, σπασμοί τών αγγείων καΐ
εξόφθαλμος.
Ή παρατήρησις ημών αποτελεί άξιοση-
μείωτον συμβολήν είς τήν νευρικήν θεωρίαν,
ήτοι τήν παράλυσιν του συμπαθητικού, ην ιν
τη προκειμένη περιπτώσει παραδεχόμεθαώςτό
αίτιον της γενέσεως του ένοφθάλμου. Ενταύθα
ούτε κάταγμα τι του κόγχου ούτε φλεγμο-
νή του ιστού αύτου ούτε παράλυσίς τις οφθαλ-
μικού μυός, δύνανται νά ληφθώσιν ύπ' όψει,
ώς έκ του Ιστορικού του αρρώστου εξάγεται.
*Ως προς τήν εδραν της βλάβης του συμπα-
θητικού, ώς ό ΜαΜαΙίΟλν καΐ ΚοΙιιηβΓ,
φρονουμεν, δτι αύτη δέον νά ηναι περιφερική
καΐ ένδοκογχική, καθότι ή τομή του τραχη-
λικού συμπαθητικού επάγεται πλην του ένο-
φθάλμου καΐ ταραχάς άγγειακάς, αίτινες
δμως έλλείπουσιν έπι του τραυματικού -ένο-
φθάλμου. 'Έχοντες δέ υπ* δψει δτι κατά τους
φυσιολόγους αΐ έν τφ κόγχφ παραλλαγαΐ της
θέσεως του βολβού εξαρτώνται έκ της δρά-
σεως του κογχικου μυός ΜύΠβΓ, παραδίχό-
μεθχ ώ; πρόςφορον προς έξήγησιν της γε-
νέσεως του ένοφθάλμου έτυι της ημετέρας
περιπτώσεως τήν θεωρίαν του δοΐϊίΐρπη-
^ΘΓ, καθ' ην υπό τήν έπήρειαν του τραύ-
ματος του κογχικου χείλους, προκύπτει βλά-
β/) τις τών συμπαθητικών ινών μετά συνε-
πούς παραλύσεως του κογχικου μ'^ός του
ΜϋΙΙθΓ. Δέν διελευκάνθη δμως είςέτι κατά
ποίον τρόπον δύναται νά έπενεργήση τοιούτον
τραύμα και προκαλέση παράλυσιν τών τόν
ρηθέντα μΰν έννευρούντων συμπαθητικών ίνών.
Και δταν μέν τό τραύμα ηναι τοιούτον ώςτε να
πρόκυψη αίμορραγία ένδοκογχική, μάλιστα όέ
ΜαΓ8, 1897.
ΒΙΟΛΟΓΙΚΗ ΕΠΙΤΡΟΠΗ (ΣΤΝΕΔΡΙΑ Ρΐ')
175
καθ* δ (Λέρος φρονεί 6 ΜαΜάΙίΟ^, τότε ηδύ-
νΛτο να παραδεχθη τις δτι ή έκχυθεϊσα πο-
σότης αίματος πιε'ζουσα τάς συίΛτταθητικχς
Ινας παραλύει αύτάς* έν τοιαύτη τ^εριπτώσει
καταληπτή επίσης εσται καΐ η επί τίνων
περιπτώσεων παρατηρηθεΐσα πάρεσις των
όφθαλ|Λΐκών [χυών. Άλλ' έν τη. περιπτώσει
ή^χών η ύπόθεσ'.ς αΰτη δέν είναι δυνατή, καθ-
ότι επ' αυτής ελειπον φαινόριενα ένδοκογχι-
κής αιμορραγίας . Ημείς προς εζήγησιν της
έπΙ του συμπαθητικού επήρειας του τραύμα-
τος ύποτιθε'μεθα, ότι δι* αύτου ενεργείται
ερεθισμός έπΙ του ύπερκογχίου νεύρου, δςτις
μεταβιβαζόμενος δια του βλεφαριδικουγαγγλίου
εΙς την συμπαθητικήν ρίζαν αύτοϋ παρακω-
λύει την λειτουργίαν αύτης καΐ επάγεται
παράλυσιν τών τον κογχικόν μυν του ΜϋΠθΓ
έννευρούντων συμπαθητικών ίνών. Είς την
ύπόθεσιν ταύτην άγόμεθα εκ της παρατηρή-
σεως δτι ό τραυματικός ενόφθαλμος αναπτύσ-
σεται ίδία έπι τραύματος του κογχικου χεί-
λους έντοπιζομε'νου κατά την κυριαρχίαν του
ύπερκογχίου νεύρου, ώς συνέβη επΙ του ημε-
τέρου άρρωστου. *Αν ή επίσχεσις της λει-
τουργίας της συμπαθητικής ρίζης υφίσταται
έπΙ μακρότερον χρόνον, τότε δύναται να πρό-
κυψη έκφύλισις τών συμπαθητικών (νών καΐ
επομένως ό ένόφθαλμος να καταστη μόνιμος.
Την ύπόθεσιν ημών ταύτην ίσως δύναται να
υποστήριξη καΐ ή υπό του Β]ΟΓ8ΐΓ0Π1^ είς
νευραλγίας του τριδύμου νεύρου άπτοδιδομένη
περίπτωσις ενοφθάλμου.
Ή ηρόγνωοις του τραυματικού ενοφθάλμου
δύναται καΐ προς την δρασιν ν« ήναι κακή,
εάν ούτος άναπτυχθη ένεκα κατάγματος τών
τοιχωμάτων του κόγχου ή ένδοκογχικής αι-
μορραγίας.
Έν ταίς περιπτώσεσι ταύταις δήλον είναι
δτι δύναται να έπέλθη βλάβη του οπτικού
νεύρου, συνεπαγόμενη την άτροφίαν αύτου.
Ούτω δ* εξηγείται δτι περιπτώσεις τινές κατ-
έληξαν είς τύφλωσιν. "Όταν δμως πρόκηται
περί ενοφθάλμου, οφειλομένου είς την άνωθι
ρηθείταν αίτίαν, τότε ή• πρόγνωσις ώς προς
την δρασιν του οφθαλμού δύναται να θεωρηθη
1. β3υΓ8ΐΓ5ιη.Γα11 οΓ ν38οηιοΙοπ3ΐι Εηορίιίαίιηϋβ.
1]ρ33ΐ3. ΙαΚαΓβίυΓίη. ίΟΠι, τόα. Χ σίλ. 378.1875.
καλή, επειδή απλή μόνον παράλυσις του συμ-
παθητικού δέν δρδ^ έπιβλαβώς έπΙ την δρα-
σιν, ώς κατεδείχθη εκ τών άχρι τοϋδε έπΙ
παθήσεων (π. χ. επιληψίας) μετά φυσιολογι- .
κής οράσεως τελεσθεισών έκτομών του συμπα-
θητικού. ΚαΙ ή ημετέρα περίπτωσις επιτρέπει
να τεθη υπό την εποψιν ταύτην πρόγνωσις
καλή, ώς προς την δρασιν, καθότι παρήλθεν
ηδη τρίμηνον διάστημα άπό της εμφανίσεως
του ενοφθάλμου, χωρίς ή οξυδέρκεια να άλ-
λοιωθη πως. Ή πρόγνωσις δμως δίν δύναται
να θεωρηθεί επίσης εύνους καΐ οτον άφορ(2
αυτήν τήν του βολβού έμβύθισιν καΐ ίδίΰ}: δ*
δταν αύτη υφίσταται πρό άρκουντος χρόνου,
ώςτε αΐ παραλυθεισαι ίνες του συμπαθητικού
να υπέστησαν ηδη εκφύλισιν. ΈπΙ του ημε-
τέρου τουλάχιστον άρρωστου εχομεν έλαφράν
μόνον βελτίωσιν του ενοφθάλμου.
Ώς προς την ^εραπείαν του τραυματικού
ενοφθάλμου 6 ϋαΠΘΓ^ ίξετέλεσε τήν τενον-
τοτομίαν τών ορθών μυών, ίρειδόμενος έπΙ
της παρατηρήσεως δτι αύτη έπΙ του στρα-
βισμού παρακολουθείται υπό εξόφθαλμου.
Ή θεραπεία δμως αύτη καί περ βελτιουσα
τόν ένόφθαλμον, είναι συμπτωματική μό-
νον, μή πληρούσα τήν ενδειξιν, ήτις απορ-
ρέει εκ της πιθανωτέρας αίτιας τής νόσου,
ήτοι τής παραλύσεως του συμπαθητικού.
ΙΙρός ταύτην ενδείκνυται ή επι ίου τραχη-
λικού συμπαθητικού εφαρμογή του ηλεκτρι-
κού ρεύματος, δι' ου ό ΚοΙίΠΙΘΓ * ϊσχεν
έλάττωσιν του ενοφθάλμου άξιοσημείωτον.
ΚαΙ όμδίς έφαρμόσαντες άοθενές συνεχές
ρεύμα ετχομεν έπι του ημετέρου άρρωστου
έλαφράν βελτίωσιν του ενοφθάλμου αυτού.
Ό κ. Γαβριηλίδης έπιβεβαιοϊ άπό Ιδίας
άντιλή'4^εως τήν. διάγνωσιν τής παθήσεως
καΐ αναδεικνύει τήν σπουδαιότητα τής
παρατηρήσεως διά τήν σπανιότητα αυτής.
Ό κ. Νούλης αναφέρει δτι ό Ιπποκρά-
της ήδη επεδίωκε νά έ^ηγήση δτι έπέρχε-
.ται καταστρεπτικός ένόφθαλμος ένεκα
τραύματος τοϋ ύπερκογχικοΟ νεύρου* διά
δέ τής εργασίας του κ. Μπίστη μανθάνο-
μεν δτι καταστροφαι οφθαλμών έπιγί-
1. ϋαποΓ. ϋΠη. ορΙιΙ»1ιιιο1. άρ. 4. 1898.
2. ΗοΙιηιβΓ. 1.00 οίΐ Ι-οο.
176
ο ΕΝ ΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΟΥΠΟΛΕΙ ΕΛΛΗΝΙΚΟΣ ΦΙΛΟΛΟΓΙΚΟΣ ΣΓΛΛΟΓΟΣ
γνονται έκ παθήσεως τοϋ συμπαθητικοΟ
νεύρου. Έρωτ^ ρ,ήπως ήτο δυνατόν διά
τής θυρεοειδίνης, ής χρήσις επιτυχής γί-
νεται κατά τής νόσου τοϋ Βα8β(1ο\ν, ήτις
κατά τάς νεωτέρας δά θεωρίας σχέσιν
έχει προς τό συμπαθητικόν, νά έπέλΟη
βελτίωσις εΙς τόν ένόφθαλμον.
Ό κ. Γαβριηλίδης γνωρίζει δτι κατό-
πιν χρήσεως θυρεοειδίνης έπήλθον παθο-
λογικοί αλλοιώσεις τής θηλής του οπτι-
κού νεύρου.
Είτα ό κ. Ποίηανιχολάου λέγει τά έ^ής :
Πάντες γνωρίξομεν τήν άδημονίαν ήν
αισθάνονται οί άρρωστοι δταν ό Ιατρός
έπιζητζ διά μαχαιριδίου νά διανοί^η έστω
καΐ έν ελάχιστον απόστημα αυτών. Ή
αδημονία αύτη παρά τισιν άσθενέσι κορυ-
φοϋται εΙς πανικόν, Ιδίςι δταν πρόκηται νά
γίνη χρήσις μαχαψίου εντός τοϋ λαιμού,
ούτως ώςτε πολλάκις ό Ιατρός άπα^ άνα-
σπάσας μάχαιραν άναγκάΐ,εται άπρακτος
νά βάλη αυτήν αύθις εντός τής θήκης καΐ
νά φύγη ϊσως περίλυπος διά τήν μή έπι-
τέλεσιν τοϋ σκοπού αυτού. Άλλ* έκτος
τοϋ φόδου τών άρρωστων καΐ ό Ιατρός
έστιν δτε καταλαμβάνεται ύπό δειλίας
τινός, δταν διά τοϋ μαχαιριδίου σκοπή
καΐ κατά τους κανόνας ακόμη τής τέχνης
νά διανοί^η άμυγδαλικόν ή περιαμυγδα-
λικόν τι απόστημα• ό φόδος προέρχεται
Ιδίως άπό ένδεχόμενον τραυματισμόν
κλάδου τινός τής ο^νιούσης φαρυγγαίας
αρτηρίας κατά τό πρόσθιον ύπερωιον τό-
^ον. "Αλλοτε ή αμηχανία τοϋ Ιατρού είναι
μεγάλη δταν ή ύπ αυτού γενομένη έγ-
χείρησις άντΙ πύου μόνον σταγόνας τινάς
αίματος έφερεν εΙς φώς. Τούτο δυςτυχώς
συμβαίνει και εΙς αυτούς τους μάλλον δο-
κίμους περί τά τοιαύτα. Ό έγγηράσας π.χ.
έν τή λαρυγγολογίςε καθηγητής Μ . δοΐιιηίάΐ
αναφέρει δτι κατορθώνει νά διανοίγη επι-
τυχώς 95 ^0 Λεριαμυγδαλικά αποστήματα
διά τοϋ μαχαιριού, ούτως ώςτε αποτυγ-
χάνει 5^0-
Αί άποτυχίαι αύται. Ιδίως άπό 3 ετών
ήδη, μέ ήνάγκασαν ν αλλάζω πορείαν έν
τή εγχειρήσει τών αποστημάτων τούτων
καΐ ν* ακολουθήσω τήν άντίθετον φοράν
εκείνης, ήν συνήθως άκολουθοϋσι ταίιτα
προς αύτόματον έκκένωσιν διά τής αμυγ-
δαλής. Προς τούτο είςάγω δσον τό δυνα-
τόν βαθέως τό άκρον μι&ς όρθογωνί<ος
κεκαμμένης μήλης διά τών ανωτέρω Ιδίως
κρυπτών τής αμυγδαλής άλληλοδιαδόχως
μέχρις δτου παρατηρήσω πυον έκρέον
παρά τήν μήλην. Τότε διά τής κρύπτης
εκείνης είςάγω τό (ϊύγχος κεκλεισμένης
λαβίδος εντός τής αμυγδαλής εΙς έφικτόν
βάθος καΐ διανοίγω είτα τά σκέλη αότης,
τό δέ πύον έκρέει τότε διά τής διευρυν-
θείσης οδού άκωλύτως. Ή άνίχνευσις του
πύου απαιτεί Ικανήν ύπομονήν έκ μέρους
πρό παντός τοϋ Ιατρού* ενίοτε δμως ού-
τος οδηγείται δι' εκκρίματος, δπερ ανα-
βλύζει διά τίνος κρύπτης, νά έπιτύχη τά-
χιστα τοϋ επιδιωκομένου σκοπού, τής εκ-
κενώσεως τοϋ αποστήματος διά τής μεθό-
δου ταύτης. Τήςμεθόδουταύτηςέποιησάμην
χρήσιν επιτυχή έν άρχζ κ(χΙ εΙς έκείναςτάς
περιπτώσεις παρ* αΐς ήστόχησα τοϋ σκοπού
μου διά τοϋ μαχαιρίου, ούτως ώςτε τούτο
παρ* έμοϋ άπό πολλού ουδόλως λαμβάνε-
ται ύπ όψιν εΙς τήν διάνοιξιν τοιούτων
αποστημάτων.
Ή μέθοδος αύτη, ής χρήσιν ποιούμαι
άπό 3 ετών, εΐχεν ήδη έπινοηθή καΐ δημο-
σιευθή σχεδόν ώς περιέγραψα ύμιν ταυ•
την έν άγνοίςι μου έν τή Μΰηοΐι. ιηβίΐ.
λνοοΗβηβοΙιπίΙ, 1896, ύπό τοϋ 3. Κίϋαη
καΐ Καδαΐΐ: (ΜβΓΟΓβάί ^ηβάίοαί. 1893), μό-
λις δ* εσχάτως μοι έγένετο γνωστή.
"Εκρινα δμως κα},όν ν' αναφέρω αυτήν
ενταύθα, διότι άλλαχόθεν (ΕδϋΗΐ, Μαΐίΐίϋβδ
άα ΡΙι&Γγηχ. 1901) κατακρίνεται αδίκως.
ΣΥΝΕΔΡΙΑ ΡΙΑ'
23 ^Ιανουαρίου 1902.
Προιδρία Ι. ΜΠΙΣΤΗ
Ό κ. 'ΙατρόηουΧος άνακοινούται ηερί
Δίονίνης έν τ^ Όφ^αΛμιατρικ^ τάδε:
*Η διονίνη καίτοι (Λετρεΐ δύο (ζόλις ίτη
αφότου είςηχθη ώς θεραπευτικών μέσον έν τυ)
οφθαλμιατρική, ταχέως ανεδείχθη ανωτέρα
ΒΙΟΛΟΓΙΚΗ ΕΠΙΤΡΟΠΗ (ΣΤΝΕΔΡΙΑ ΡΙΑ')
177
των κοινών Επαίνων, ίι' ων συνήθως περιθάλ-
πεται, ως νεογε'ννητόν τι βρε'φος, παν νέον
φάρ(χακον έν τη πρώτη έ(Λφανίσει. Επειδή
δέ παρατηρώ δτι παρ' ή[χίν δεν έγένετο είςέτι
έν ούδενΐ περιοδικω ή σωματειφ ή αρμόζουσα
περιγραφή τών θεραπευτικών ίδιοτήτων καΐ
αρετών, τών ίνδείζεων και τών θετικών ή αρ-
νητικών άποτ8λεσ(Αάτων αύτης, σπεύδω να
κινήσω τό διαφέρον υμών ύπίρ του νέου τούτ
του φαρμάκου δια συντόμου εκθέσεως τών
περί αύτου μέχρι τούδε είρημένων καΐ τών
πορισμάτων ατομικής μετ' αύτοΰ γνωριμίας.
Ή διονίνη ως χημικόν σώμα ήτο γνωστόν
από ικανών έτών,^ αναφέρεται δΐ ό γάλλος
χημικός ΟππίαίΙΧ ως παρασκευάσας αυτό τό
πρώτον τφ 1880 υπό τό δνομαΟοάθΙΙΐγϋπθ.
Κατατάσσεται εις τήν ο^κογένειαν της μορ-
φίνης καΐ της κωδείνης, ένθα ή μίν κωδείνη
έχει τύπον μεθυλομορφίνης (0^^ Η^® (ΟΗ')
ΝΟ^+Η^Ο), ή δέ διονίνη αίθυλομορφινης
(01^ Ηΐ« {ΟΕή Ν08, ΗΟΙ^+Η^Ο) ύδρο-
χλωρικής. Σημειωτέον δμως δτι ή μίν κω-
δείνη^ μετά τής μορφίνης ευρίσκονται έν τη
ένοργάνφ φύσει (ως άλκαλοειδή του οπίου),
ένω ή διονίνη παρασκευάζεται υπό της τέχνης
δια χημικών αντιδράσεων καταλλήλων έπΙ
της μορφίνης καΐ αντικαταστάσεως ενός ατό-
μου* Η τής ρίζης (Ο^^ Η^» ΝΟ^+Η^Ο) δια
της μονοδυνάμου πνευματορρίζης του αίθυλίου
(ΟΉδ).
Άλλ' ή ε(ςαγωγή αυτής είς τήν θεραπευ-
τικήν προς άντικατάστασιν τής κωδείνης καΐ
τής μορφίνης έλαβε χώραν μόλις τ<^ 1898*,
οφείλεται δέ είς τήν γνωστήν ^δη (ΡοαοΙίβΙ)
καΐ ίδιάζουσαν ύπεροχήν τών φαρμακοδυνα-
μικών ιδιοτήτων, ην παρουσιάζουσι πασαι
αΐ αίθυλικαΐ ενώσεις έν συγκρίσει προς τας
μεθυλικας καΐ μή άλκαλικάς ενώσεις έν ταίς
διαφόροις σειραις τών πολυατομικών ενώσεων
του άνθρακος. Πράγματι δέ τφ 1898 ό
1. Μνιία αύιοϋ γίγνιται χαι έν τζ Χημίίβ Α. Χρη-
στοίχάνου ("Εχδ. 1889. Τ. II, σιλ. 830) έν τώ πιρι
μιορφίνης χιφαλαίω μιτβξΰ τών παραγώγων ίνώσιων
ταύτης δπό τό ίνομα αίΟυλοαιΟίρος ττ5ς μοεφίνης (Ο'^
Η«8 ΝΟ' Οα» Η*+Η'0).
2. Οϋ/_ ητιον και η κω5ι(νη παρδσχίυάαίΐη τι/νητώς
Ιχ της μορφίνης.
1.1. νοη Μβπηβ^ — ΜθΓΐί'δ Βοποίη. 1898, 8. 10.
'βλλ. Φ,λο). Σύλλογος. Τυμος ΚΙΓ
Μβπη^ πρώτος παρακινηθείς έκ τής θεω-
ρίας ταύτης έμελίτησε τάς <|;^σιολογικας καΐ
κλινικας (διότητας τής διονίνης^αΐ έβεβαιώθη
εμπράκτως περί τής ορθ,ότητος εκείνης. Εύ-
ρεν δτι τό άλκαλοειδές τούτο είχε σπουδαία
προςόντα. Έν πρώτοις ή διαλυτότης αύτου
ητο πρλύ ύπερτίρα έν συγκρίσει προς τήν μορ-
φίνην, τήν ήρωίνην, τήν περονίνην καΐ τήν
κωδείνην (100 με'ρη ύδατος 15® διαλύουσι
14 μ. διονίνης), έξ ου ταχυτε'ρα άπορρόφησις
καΐ άπίκκρισις. ΈπΙ.δέ του οργανισμού ένήρ-
γει πολύ ήπιώτερον άμα καΐ άποτελεσματι-
κώτερον έν πολλοίς ή ή μορφίνη καΐ ή κω-
δείνη. Τούτου ένεκα εΙςήχθη ταχέως έν τγ)
παθολογίί}: υπό τών δοΙίΓΗβάβΓ καΐ ΚΟδΙβ
προς άντικατάστασιν τών είρημένων ναρκω-
τικών (δίως έπΙ τών στηθικών νοσημάτων,
έπΙ τών μορφινομανών, έπΙ τών μελαγχολικών
κατά τα στάδια τών διεγέρσεων κτλ.^.
*Αλλ' αν και έν τη παθολογί(^ ή διονίνη
επέδειξε σπουδαία πλεονεκτήματα, έν τη
οφθαλμιατρικοί δμως άνέτειλεν αίφνης ώς
αστήρ θεραπευτικός πρώτης δυνάμεως, ένεκα
ιδιότητος άκεσωδύνου δλως Ιδιαζούσης. Πρώ-
την άπόπειραν εφαρμογής τής διονίνης έν
τη οφθαλμιατρική έποιήσατο τφ 1899 ο
έν ΒΓΘδΙαα οφθαλμίατρος \νΌ1£Γ1)ΘΓβ*, άπε-
πλανήθη δμως έξ ετέρας ούκ ευκαταφρόνητου
ιδιότητος του φαρμάκου του να προκαλη
συχνάκις ορρώδη έξοίδησιν (χήμωσίν), ενίοτε
μάλιστα έντονωτάτην, του επιπεφυκότος εϊτε
έν μέρει εϊτ^ έν συνόλφ μήτε τών βλεφάρων
εξαιρουμένων. Διό έν ταϊ; πρώταις αύτου
μελέταις εξαίρει ούτος τήν λυμφαγωγόν Ιδιό-
τητα τής διονίνης συγκρίνων αυτήν προς τήν
δράσιν τών υπό τόν επιπεφυκότα ενέσεων του
χλωριούχου νατρίου καΐ του χυανιούχουύδραρ-
1. Ή χΡ^^'« "^^^ διονίνης ιΐναι παρόμοια τί} τής
χωδίΐνης Δίδιται έφ' άπα? μέ/ρι 0,03 γρ. χάι δις η
'^Ρ'ί ^η« ήΐΑ^ρβς 0,01 γρ. μέ/ρι 0,02 γρ. Άλλα χρη-
σιμοποιιϊται αρισια χαΐ εις υκοδοριίους ένέσιις 0,15
γρ. μέχρι 0,03 γρ. έκάατοτι. Έλι τών μορφινομανών
ή δοσις ηοικίλ)*! άνα)υγω; χοΟ έθισμοΰ του πάσχοντος
άπό 0,05 γρ. μέ/ρι 0,10 γρ. χαί 1 γραμμαρίου δι' ημέ-
ρας. Πιρι της /ρτίσιος τίίς διονίνης έν τϊ| παθολογία
ιυρίσ/.6ΐ τις πολλά έν τ^ διδαχτοριχτ^ διατριβιΡ} του Κπ-
^β^ν51ζ^ «Όβ 1η ϋίο;ιίηβ — ΤΙιβδβ άβ Ρβπδ. 1900.
2. \νο1ίΓ1)θΓ8τ~\νοο1ιβη8θΗηΠ ίϋΓ ΤΗβΓΒρίβ υηά
Ηγδ^ίβηβ άβ3 Λυ^^οη. δβρί. υ. ΟοΙ. 1899.
Β. Ε. 23
'^^Γ^'^νιΐΡίν^ρ
178
ο ΕΝ ΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΟΤΠΟΛΕΙ ΕΛΛΗΝΙΚΟΣ ΦΙΛΟΛΟΓΙΚΟΣ ΣΤΛΛΟΓΟΣ
γύρου, φρονών πβρί αύτη; ότι δύναται να
χργ)σΐ(Λθποιηθνί δττου αύται ένΧι(κνυνται καΐ
να άντικαταστησγ) αύτας ένεκα της ευχερε-
στέρας ίφαρ(Λθγης. ΈπΙ τη βάσει Χέ των
πρώτων $οχΐ[Λών συνέστησε την χρησιν τγϊς
διονίνης ίΐς κολλύριον 10% εν τη θεραπεία
των τραυ[Λάτων του οφθαλμού ώς έπουλω-
τικόν, της εξαιρέσεως του κρυσταλλώδους
φακού »πΙ (χυώπων ώς άπορροφητικόν, ιδίως
δι έπΙ φλεγμονών καΐ έζελκώσεων του κερα-
τοειδούς 5που ό έπιπεφυκώς μένει άφλέγμαν-
τος. Ταύτα δέ χωρίς τα αποτελέσματα των
δοκιμών αύτου νά ώσι λίαν εναργή, ένφ αφ*
έτερου η ιδιάζουσα παυσώδυνος ίδιότης διε-
λάνθανεν αυτόν εντελώς.
Αμέσως μετ' αυτόν ό ΒαπβΓ^, ο έπινοη-
της τών υπό τόν επιπεφυκότα ενέσεων, πα-
ρακινηθείς ύπό τών είρημένων παρατηρή-
σεων περί λυμφαγωγου δράσεως της διονίνης
έσπευσε να δοκιμάση αυτήν κατά τας ενδεί-
ξεις του \ν^θΙίΠ)βΓ^ καΐ έπεβεβαίωσε μϊν τήν
χημωτικήν δρασιν του εν λόγψ άλκαλοειδους,
άλλ' ούδεμίαν παρετήρησεν ώφέλειαν ώςτε νά
συγκριθη προς τας ύπό τόν επιπεφυκότα ενέ-
σεις. Επίσης καΐ ούτος ούδΐν αντελήφθη έκ
της ιδιαιτέρας ιδιότητος, ήτις πρόκειται νά
καταστήση τήν διονίνην φάρμακον πολυτιμό-
τατον έν τ^ί οφθαλμιατρική. Έν τούτοις, επα-
κολουθών ό^ϋβΠβΓ τά πειράματα αύτου διά
της διονίνης παρετήρησεν αίφνης, κατά τήν
θεραπείαν ρευματικής τίνος ίριδίτιδος οδυνηρό-
τατης καΐ επιμόνως άνθισταμένης είς τήν
συνήθη θεραπείαν διά της άτροπίνης, της
άντιπυρίνης καΐ του ίτεϋλικου νατρίου, ότι
διά της εμβολής διονίνης άναμέσον τών βλε-
φάρων ε(ς ποσότητα ίσην κεφαλή καρφοβελό-
νης οι τε πόνοι έν βραχ£ί κατηυνάσθησαν
δπως μή άναφανώσι πλέον, ή δέ φλεγμονή
του οφθαλμού έν όλίγαις ήμέραις διελύθη τε-
λείως. "Αμα τη παρατηρήσει ταύτη ή χρήσις
της διονίνης έγένετο σκοπιμωτέρα καΐ εντός
μηνός πλεΐσται περιπτώσεις οδυνηρών οφθαλ-
μικών παθήσεων απέδειξαν Οτι τό φάρμακον
τούτο είναι κατ' εξοχήν άκεσώδυνον, ενεργούν
1. ΌαηβΓ. Ββ Ια Ώίοηίηβ βΐ (1β δοη «εΐίοη 8ϋΓ 1»
οίΓουΙαϋοη ΙγηιρΙϊ&Ιίςυβ άβ ΓομΙ (ΟΙίηίςιιβ Ορίιΐίΐΐ-
ιηοΐοβ^ίςυο, 1891*, ρ. 265).
κατά βάθος έπΙ του οφθαλμού ταχέως και διαρ-
κώς, αντιθέτως τη κοκαίνη καΐ λοιποίς τοπι-
κοίς άναισθητικοίς του οφθαλμού, άτινα ένερ-
γουσιν έπιπολαίως καΐ έπΙ βραχύτατον χρόνον.
Τήν πρώτην άνακοίνωσιν αύτου ό ΒδΤίβΓ
περί της άκεσωδύνου ιδιότητος της διονίνης
έποιήσατο τήν 6 Μαρτίου 1 900 έν τη Όφθαλ-
μολογικη Εταιρεία τών Παρισίων^, ένθα εκ-
θέτει προς τοις ίλλοις καΐ παρατηρήσεις τινβς
περί της ευεργετικής δράσεως του νέου φχρ-
μάκου έπΙ Ιριδίτιδος, {ριδοκυκλίτιδος, ελκών
καΐ φλεγμονών του κερατοειδούς* υποδεικνύων
ελλείψει περιπτώσεων καΐ τήν έφαρμογήν αύ-
του έπι οδυνηρών γλαυκωμάτων.
Ακολούθως ό ϋαπβΓ προέβη καΐ εΙς συγ-
κριτικάς παρατηρήσεις έπΙ τών συγγενών
άλκαλοειδών, κωδεΐνης, περονίνης, ηρωίνης,
μορφίνης καΐ άκοίνης^.Έκ τούτων ή κωδιίνη
ευρέθη όλως αδρανής, ή ηρωίνη και ή περο-
νίνη ασθενείς καΐ βραδείαι τήν δρασιν, οχλη-
ραΐ δϊ τζ) οφθαλμω δίκην άλλοτρίου σώματος
(ώς δυςδιάλυτοι), ή μορφίνη ερεθιστική άλλα
καΐ αρκούντως άκεσώδυνος, ενίοτε Ομως έπη-
νεγκε καΐ λίαν επικίνδυνα φαινόμενα γενικής
δηλητηριάσεως. Ή άκοίνη εΙς κόνιν λίαν καυ-
στική ούσα, έν διαλύσει 1% έχει ικανήν παυ-
σώδυνον δρασιν και μάλιστα Οπου έρχεται ό
εΕς τήν διονίνην εθισμός. Δηλητηριάσεως φαι-
νρμενα ελαφρά παρετηρήθησαν δίς καΐ έξ
ενσταλάξεων κολλυρίου 5^0 ηρωίνης καΐ άι^αζ
βαρύτερα έξ ύπό τον επιπεφυκότα ενέσεως γρ.
0,005 όπως και έπι ενσταλάξεων κολλυρίου
μορφίνης (ήτοι ώχρότης του προςώπου, ψυ-
χρός ίδρώς, λιποθυμίαι καΐ είτα εμετοί έπΙ
δίωρον). Ένφ ή διονίνη και διά τό εύδιάλυτον
καΐ διά τήν αποτελεσματικότητα καΐ δια τό
όλως άκίνδυνον είς τόν οργανισμόν ευρέθη
άσυγκρίτως υπέρτερα απάντων τών είρημένων
είτε είς ενσταλάξεις κολλυρίου 5% και ΙΟ^οι
ί. ΌΗΓΙβΓ. Βθ8 ΕΠΗί^έδίςαββ 0€υΐ2ϋΓ68 €ΐ βη
ραΓίίουΙίβΓ άβ 1β Οίοηίηβ (δοβίβΐβ άΌρΙιΙβΙιη. άβ
ΡΒΠδ, δέβηοβ άβ 6 ΜβΓβ 1900— ΟΙίηίςαβΟρΙιίΑίιη.
1900 ρ. 52, 61).
2. Όαυίηογ— ΑοΙίοη 3η&Ι|^65ί»πΐ6 <1β Ια Οίοηίηβ
(Οϋη. ΟρΙιΐΛΐιη. 1900 ρ. 80).
3. ϋΗΓίβΓ— ΝοανβΙΙβ ηοΐβ δϋΓ Ιβδ αηίϋ^έδίφίβδ
βΐ οη ρΗΓίίοϋΙίβΓ δΟΓ Ι» Οίοηϊηβ (Οΐίη. ΟρΙιίΑίιη.
1900 ρ 77».
ΒΙΟΛΟΓΙΚΗ ΕΠΙΤΡΟΠΗ (ΣΥΝΕΔΡΙΑ ΡΙΑ')
179
ιΐτβ «ίς έριβολην κόνβως, €ΐτε δίς ϊνεσιν 0,01
γρ. υπό τόν έπιττιφυκότα. Ή διάλυσις ΙΟ^ο
Χεν ητο λίαν ευσταθής ι διό προετΐ|Λήθη ή
διάλυσις 5%.
Ώς προς την ένεργειαν της διονινης 6 ΒίΙ-
ΠβΓ φρονεί δτι οφείλεται είς την δια των
λεμφικών αγγείων άπορρόφησιν καΐ ταχεϊχν
κατά βάθος είςχώρησιν αύτης εν τω οφθαλ[Αω.
Δέν είναι δέ δυνατόν να παραδεχθη τις δτι είς-
δύει ε(ς την γενικην κυκλοφορίαν και ακολού-
θως ενεργεί έπΙ του οφθαλμού, διότι η ένε'ργεια
περιορίζεται ακριβώς εις τόν τόπον της εφαρ-
μογής καΐ Ιν η περιπτώσει αμφότεροι οι οφθαλ-
μοί άλγοϋσιν, η εν ένΐ οφθαλμφ εφαρμογή ούδε-
μ(αν παρέχει ώφίλειαν δια τόν έτερον οφθαλ-
μόν. Επίσης καΐ ή εκ τών ενσταλάξεων δη-
λητηρίασις δεν εξηγείται δια μόνης της μετα-
φοράς δια τών δακρυακών αγωγών είς τόν
φάρυγγα καΐ εκείθεν είς την κυκλοφορίαν, διότι
τό φαινόμενον παρουσιάζεται εκ μικρας ποσό-
τητος, ένφ ύποδορείως καΐ εσωτερικώς πολύ
μεγαλείτερα ποσά δίν φέρουσι παρόμοιον απο-
τέλεσμα. Ούτε δια τοπικής απορροφήσεως υπό
τών αιμοφόρων αγγείων του οφθαλμού δέν
φαίνεται πιθανή ή τόσον ταχεία δρασις. Πι-
θανωτέρα θεωρείται ή δια τών λεμφοφόρων
οδών είς τό έγκεφαλονωτιαίον ύγρόν είςχώρη-
σις του φαρμάκου, διότι εκείθεν καΐ ή δρασις
έπΙ τών νευρικών κέντρων επέρχεται ως τάχι-
στα. Όλίγον μετά ταύτα ό ϋαχβπΙ^βΓ^βΓ^ δη-
μοσιεύσας μελέτην περί διονίνης μετά 19 πε-
ριπτώσεων επιμένει κυρίως έπΙ της λυμφαγω-
γου ίδιότητος αυτής, αναφέρει δ^ δτι συχνά-
κις επιφέρει παροδικόν ερεθισμόν τής ρινικής
βλενομεμβράνης μετά πτερνισμάτων συχνών,
διό καΐ θεωρεί έπικίνδυνον τήν χρήσιν αυτής
έπι έξελκώτεων του κερατοειδούς καΐ εγχειρή-
σεων ίριδεκτομίας ή καταρράκτου. Τήν παυ-
σώδυνον ενέργειαν ό ϋ€ΐΧβηΐ3βΓ§βΓ ταυτίσας
μετά τής αναισθησίας (ως έπΙ κοκαίνης και
τών ομοίων) ούδαμου άνευρε σαφώς. Έν γέ-
νει δέ συνιστ^ τό φάρμακον ως καθαρώς λυμ-
φαγωγόν κατά τών παθήσεων του κερατοει-
δούς δπου δέν υπάρχει πρόςφατος λύσις τής
1 . ΌαχβηΒβΓβτβΓ ίΚββ^βηβΒϋΓΐτ)— ΙΙβΙ^θΓ <ϋβ Είη-
ινίΓΚυη£^ άβ3 ϋΐοηίη (\νοο1ιβη8θΗπΓΐ ΓϋΓ ΤΙιβΓ.
υηά Ηγ§τ. άβ3 Αυβ^ββ. 10 Μαί 1900).
συνεχείας ή απώλεια του επιθηλίου (τραυματι-
σμοί καΐ έλκη πρόςφατα), προς διάλυσιν τών
θολεροτήτων του ύδατώδους ύγρου καΐ του υα-
λώδους σώματος καΐ άπορρόφησιν τών φλοιω-
δών στρωμάτων του κρυσταλλώδους φακού
μετά τνίν Ιξαίρεσιν αύτου.
Ό δέ Α. Ον^βϊβ^ του Βερολίνου μετά έφαρ-
μογήν τής διονίνης έπΙ 200 περιπτώσεων εύρεν
εξ αυτής άνυσιμότητα έν πάσαις ταϊς παθήσεσι
του κερατοειδούς πλην τών τραχωματικών, έπΙ
χρονίου ξηρού κατάρρου του επιπεφυκότος, έπΙ
ίριδίτιδος καΐ ίριδοκυκλίτιδος (έν συνδυασμζ^
μετά τής άτροπίνης) καΐ έπΙ θολεροτήτων του
υαλώδους σώματος. ΚαΙ ούτος παρατηρεί τήν
έρεθιστικήν δρασιν του φαρμάκου έπΙ του ρινι-
κού βλενοϋμένος.
Ό \νο1ίΠ)ΘΓ§ αναφέρει περίπτωσιν κε-
ρατομαλακίας μετά ξηρώσεως έπΙ νεογνού
καχεκτικού, ένθα ή διονίνη διά τής αντιδρά-
σεως, ην παρήγαγε, συνετέλεσε τά μέγιστα
είς τήν Γασιν (λΥοοΙίβηδοΙίπίΙ: ί, ΤίΐβΓ. Π.
Ηγ^. άβδ Αυ^θδ. 1900).
Ακολούθως έν συζητήσει περί διονίνης λα-
βούση χώραν έν τ9ι συνεδρίοε τής βΐί Αύγου-
στου 1 900 του οφθαλμολογικού τμήματος του
διεθνούς ίατρικου συνεδρίου Παρισίων έπΙ τη
σχετική περιληπτική ανακοινώσει του ΒαπβΓ
ο ΝβΠδΟΐίαΙβΓ (έκ 'Ρώμης) έμέμφθη του
φαρμάκου διά τήν προκαλουμένην σφοδροτά-
την ενίοτε καΐ τρομακτικήν διά τόν ασθενή
χήμωσιν του βολβικου επιπεφυκότος, βασιζό-
μενος κυρίως επί πειραμάτων παρά κονίκλοις.
Ό δε ^0^^[δ προςέθηκεν δτι καΐ άραιότεραι
διαλύσεις ήρκεσαν εις τινας αύτου περιπτώσεις
νά δράσωσιν έξ Ισου άνυσίμως καταπαύσασαι
σφοδρούς πόνους έπι οξυτάτης ίριδίτιδος καΐ
τούτο άνευ έξοιδήσεως του επιπεφυκότος. Διό
προύτεινεν δπως γίγνηται χρήσις έν αρχή
έλαφράς (^2 %) ^^'^ βαθμηδόν πυκνοτέρας
διαλύσεως μέχρι 5 % έν ανάγκη. Ό δίπΐί
έν Ιταλία (ΒοΠβΙίηο άΌοπϋδΙίοα. ^αη.
1901) περιέγραψε σειράν περιπτώσεων, ένθα
σαφέστατα καταφαίνεται ή άκεσώδυνος ενέρ-
γεια τής διονίνης, ίδίως δέ έπΙ δύο περιπτώ-
σεων αίμορραγικου γλαυκώματος καΐ μιας
1. Α. ΟΓίΐοΓβ — Όίοηίη ίη άβΓ Αυ^βηΗβΠΙίυηάβ
(ΌβαΙοΙιβ ιηβά. λΥοοΙιοηδοΙιηίΙ. Ν© 12, 1900).
180
ο ΕΝ ΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΟΤΠΟΛΕΙ ΕΛΛΗΝΙΚΟΣ ΦΙΛΟΛΟΓΙΚΟΣ ΣΥΛΛΟΓΟΣ
άπλου γλαυκώ(Λατος οί πόνοι βξέλιπον ταχέως
καΐ οριστικώς δια της εφαρμογής της διονίνης
είς.κόνιν ίν άρχη είτα είς κολλύριον 6 %.
Σημειοϊ δέ, δτι έπΙ γλαυκώ(Λατος η διονινη ου
(Λονον κατέπαυσε τους πόνους, άλλα κατεβί-
βασε καΐ την ένδοφθάλμιον π{ε<ιιν. ϊ
Είτα ό νβΓίηβδ^ περιέγραψε σειράν 101
περιπτώσεων ίφαρ(χογης της Χιονίνης, καθ' άς
(χεγάλη ήτο ή ωφέλεια ΙπΙ τών ελκών του
κερατοειδούς, έπΙ παρεγχυ(Αατώδους καΐ πυώ-
δους κερατίτιδος μετά ύποπύου. ΈπΙ της
παννώδους κερατ(τιδος ή ωφέλεια . δίν ητο
άμεσος, αλλ* ή διονινη έφάνη καΐ ενταύθα
διευκολύνουσα την μετέπειτα ίνέργειαν έτερων
φαρμάκων, ως της πρωταργόλης καΐ της δια-
λύσεως άχνης του υδραργύρου. Κατέπαυσε δέ
καΐ τάς ενοχλήσεις δι' ας τόσον παραπονούν-
ται οΐ πάσχοντες Ιξ εαρινού κατάρρου. Επί-
σης εύρεν ώφε'λειαν μεγάλην έπΙ ίριδίτιδος καΐ
{ριδοκυκλ(τ(δος.
Ό ΥβΓΠΙβδ ποιήσας' καΐ ίστολογικήν
Ιζέτασιν τμημάτων, άτινα άπέκοψεν έκ του
έζοιδηθέντος επιπεφυκότος, παρετήρησε την
μεγάλην διεύρυνσιν τών αιμοφόρων αγγείων,
πρό πάντων δι τών λεμφικών, ων ή διάμε-
τρος ητο πενταπλάσια καΐ δεκαπλασία της
φυσιολογικής.
Ό Α. ΤβΓδΟη βραδύτερον^ περιέγραψε
δύο περιπτώσεις γλαυκώματος, μίαν αίμορ-
ραγικου ένεκα λευκωματουρικης άμφιβλη-
στροειδίτιδος καΐ έτέραν οξέος πρωτοπαθούς,
εν άμφοτέραις δϊ ή διονίνη ένήργησεν άποτε-
λεσματικώτατα ως άκεσώδυνον φάρμακον
καΐ μάλιστα έπΙ τγι χρήσει διαλύσεως 2^2%•
Ό δί ϋ&ΓΙβΓ τελευταίως περιέγραψε πε-
ρίπτωσιν^ ρευματικής (ριδίτιδος οξυτά^ς καΐ
οδυνηρότατης καθ' ην αι ενσταλάζεις κολλυ-
ρίου έκ διονίνης Ο,ΙΟγρ., θειικής άτροπίνης
Ρ,Οδγρ. καΐ ύδατος άπεσταγμένου ΙΟγρ. δίν
ένήργουν, ούτε ακολούθως αί ενσταλάζεις δια-
λύσεως 5Υο διονίνης. Έπί τινας ημέρας διήρ-
1. Ιι. ΥβΓίηβδ. Οίοηίη ίη άβΓ Λυ§^6η1ιβΐ11ίυη(1β
('^οοΙιβηβοΙιηΛ ίϋΓ ΤΙιθγ. υηά Ηγ^. άβδ Αυβ^βδ.
ΓβΙ)ΓυΗΓ 1901).
2. Α. ΤβΓδοη (ΟΗη. ΟρΙιΙαΙίΏ ρ. 212, 1901).
3. δοοίβΐβ ά' Ορίιίαίιη. ίΓαηςίΐίδβ άβ Ρδπδ—
ΒβΗηοβ άα 8 ΟοΙοΙ^Γβ 1901,
κει ούτω ή κατάστασις, ένφ Ιγίγνετο χρη^ις
φενασετίνης, κινίνης καΐ ίτεϋλικού νατρίου,
δτε αίτησαν το ς του πάσχοντος ενεσιν μορφί-
νης ε(ς τόν κρόταφον, ό ΒΗΓΪβΓ ενήργησιν
ϊνεσιν διονίνης εκ 0,02γρ., την δέ έπιουσαν οί
πόνοι έζέλιπον δια παντός.
Τόν παρελθόντα Δεκέμβριον ο (χΟΙίρΠίΒΐ^
περιέγραψε περίπτωσιν δευτερογενόΟς γλαυ-
κώματος οξυτάτου μετά Τ-|-3, πλήρους
άμαυρώσεως και πόνων ισχυρών, δπου αί
ενσταλάζεις κολλυρίου 5 ^/^ διονίνης κα-
τεπράϋναν τελείως του; πόνους* άλλα βρα-
δύτερον εκτελεσθείσης σκληροτομίας πρ6ς ρι-
ζικωτέραν δήθεν Ιάσιν οΐ πόνοι επανήλθον σφο-
δρότεροι, τότε δέ ή διονίνη δεν ένήργει πλέον
ε(ς ενσταλάζεις, ούτε ενεσις μορφίνης 0, 02 γρ.
έπήρκει προς καταπράϋνσιν αυτών, ένφ ό τό-
νος ειχεν ηδη κατέλθει εΙς +1. ΈπΙ τείους
έζετελέσθη οπισθία παρακέντησις του βολβού
(εΙς άπόστασιν 15 χμ. άπό του κερατοειδούς
προς τα άνω κχΐ εσω) καΐ ενεσις 0,02γρ.διο-
νίνης υπό τόν επιπεφυκότα. Τούτο προυκάλε-
σε μέν ζωηράν αίσθησιν καύσεως έν τψ οφθχλ-
μφ, άλλ,' έν βραχεί έπήλθεν ή γαλήνη και ο1
πόνοι έζέλιπον δια παντός. ΤΑος ό δοΐΐΙίβΓ,
ίν διδακτορική διατριβή*, είδικώς πραγμα-
τευομένη περί διονίνης Ιν τη^ οφθαλμιατρική
έπι τη βάσει πειραμάτω^ν γενομένων έν τω θε-
ραπευτικψ έργαστηρίφ της *Ιατρΐ)^ής Σχολής
της Λυώνος καΐ κλινικών παρατηρήσεων του
οφθαλμολογικού τμήματος του καθηγ. Ο&γβΙ,
αναγνωρίζει επίσης την κατά βάθος καΐ διαρ-
κώς δρώσαν άκεσώδυνον ίδιότητα αυτής και
αναφέρει άνα μίαν περίπτωσιν ζώνης οφθαλμι-
κής οδυνηρότατης, έλκους του κερατοειδούς
μετά πόνων ίσχυρών, αποστήματος του κερα-
τοειδούς μετά πόνων ένδοφθάλμων, γλαυκώ-
ματος οδυνηρού μετά ίριδεκτομίαν, ίριδοχο-
ροειδίτιδος μετά παροζυσμών άλγους, [ρι8ίτι-
δος ρευματικής άλγεινοτάτης παρά την χρή'ϊΐν
άτροπίνης, (τεϋλικού νατρίου, άντιπυρίνης και
ενέσεως μορφίνης, ίριδίτιδος μετά έζαίρεσιν ύπο•
χύματος, φλεγμονής μετά έγχείρησιν έπι του
βολβού, έν αίς άνεζαιρέτως ή διονίνη κατέ-
1. ΟαυρίΠαΙ (01ΐ3ΐοη 8υΓ δαόηβ)— Οΐίη Ορίιΐβΐιη.
1901 ρ. 359.
2 δουΙίθΓ—ΤΙιβδβ άβ Ι,^^οη. 1901.
ΒΙΟΛΟΓΙΚΗ ΕΠΙΤΡΟΠΗ (ΣΥΝΕΔΡΙΑ ΡΙΑ')
181
παυσβν οριστικώς τρύς πόνους καΐ συνβτέλεσεν
είς την ταχεϊαν Ιασιν^.
Δια τών περί διονίνης [λελετών ίν τΤί
Όφθαλ(χολογίο}ζ τα τοπικώς έπΙ του οφθαλμού
ενεργούντα ναρκωτικά φάρμακα Χιεκρίθησαν
. είς.δύο τάξεις.
Α^) Κνρίξος άναια^τικά, ως η κοκαίντ) , ί)
εύκαίνη, ή όλοκαίνη, ή τροπακοκαίνη καΐ η
άκοΐνη, άτινα ένεργουσιν απλώς άναισθητικώς
καΐ κατά τό μάλλον η ήττον έπιπολα(ως καΐ
προςκαίρως έπΙ της ελευθέρας επιφανείας του
βολβού, ε{ς τρόπον ώςτε ένζ) προκαλοΰσιν
άναισθησίαν χειρουργικην (προς διαίρεσιν δια
μαχαιρ{ου κτλ.), ουδόλως καταπαύουσιν άλ-
γηδόνας, άπ' εναντίας παροζύνουσιν αύτάς,
επΙ Χέ ηρεθισμίνων οφθαλμών (π. χ. ή κοκαΐ-
νη) άπολλυσι καΐ την άναισθητικην ικανότητα.
Β<^) *ΑχεαώΛννα, ως ή διονίνη κατ' εξο-
χήν, ή μορφίνη καΐ ή ηρωίνη (ή υδροχλωρική)
ολιγώτερον, άτινα χωρίς να προκαλώσιν άναι-
σθησίαν ίπιτρέπουσαν χειρουργικάς επεμβάσεις
καταπαύουσιν άλγηδόνας του οφθαλμού τα-
χέως καΐ διαρκώς.
Ώς προς τήν κατά βάθος είςχώρησιν δίν
δύναταί τις νά διακρίνη τήν αυτήν αντίθεσιν,
διότι καΐ τά πρώτα είςχωρουσι ταχέως κατά
βάθος δπως ένεργήσωσιν έπΙ τών νεύρων της
ίριδος (διαστολή της κόρης) και του προςαρ-
μοστηρος μυός (παράλυσις της προςαρμογης)
δσον καΐ τά δεύτερα δπως καταπραυνωσιν
άλγη έχοντα εδραν ε!ς τό έσωτερικόν του βολ-
βού. Σημειωτέον δμως δτι τά άκεσώδυνα
ούδεμίαν παραλυτικήν δράσιν εχουσιν επΙ της
προςαρμογης, άπ' εναντίας δέ διεγερτικήν.Ή
διονίνη φαίνεται ^υντελουσά πως εΙς τήν δια-
στολήν της κόρης, ένφ ή μορφίνη σαφώς συ-
στέλλει αυτήν. Ό μηχανισμός της άκεσωδύ-
νου δράσεως της διονίνης ήθελεν ίσως έξηγηθη
καΐ διά μόνης της χημωτικης ή λυμφ αγωγού
αυτής ιδιότητος, όμοίας ούσης προς τήν τών
έκδορίων και των ύπό τόν επιπεφυκότα ενέσεων
υδραργυρικής διαλύσεως, αλλ* ε{ς τοΰτο ά^τι-
λέγουσιν αΐ περιπτώσεις ένδοφθαλμίου άλγους,
Ινθα αΐ ενέσεις αύται είς ουδέν ώφελουτιν, ένω
1. 11>τίρη πραγματιίαν πιρί της διονίνης ιυρίσχτ) τις
και Ιν τώ νέω Ιρνω τοΟ ϋ3ΠβΓ οΐιβςοηβ άβ ΤίΐβΓ&-
ρβαϋςαβ οοϋΐΕίΓβ. 4901. Ραηβ* β«λ. 30, 37, 101.
ή διονίνη καταπαύει αυτό καΐ δι* ελαφρών
κολλυρίων ν2νο Χ^Ρ'^ί ποσώς νά παρουσιασθη
έξοίδησίς τις του έπιπεψυκότδς ή άντίδρασις
έπαισθητή. Αξιοσημείωτος επίσης κατά τόν
ΒδίηβΓ εΓναίι ή ύπνοφόρος ίδιότης καΐ αυτών
τών ενσταλάξεων κολλυρίου δ^ονίνης έν ταίς
διαφόροις περιπτώσεσιν.
Αι εμαΐ παρατηρήσεις χρήσεως της διονίνης
έγένοντο από του θέρους του 1 900 έπΙ δεκάδος
περιπτώσεων.
Ιον) ΈλληνΙς έγγαμος Α. Δ. εκ Σηλυ-
βρίας, 42 ίτών, μήτηρ πολλών τέκνων, εύ-
σαρκος καΐ αίματώδης και νευρική, έχουσα δέ
έν μίν τψ Δ. Ο. άστιγματισμόν ύπερμετρω-
πικόν -)-3, έν δΐ τφ *Α. Ό. άστιγματισμόν
ύπερμετρωπικόν -)-7 μετ* άμβλυωπίας έξ
άνοψίας είχε πάθει από του 1898 επανειλημ-
μένως αιμορραγίας άφθόνους-βν τφ ύαλώδει
σώματι τοΟ Δ. Ό., αιτινες έν άρχη άπερρο-
φώντο σχεδόν τελείως, άλλ* αί τελευταίαι
έπέμενον έπΙ πολύν χρόνον, έπΙ τέλους μεταξύ
άλλων εγένετο /ρήσις καΐ κολλυρίου 2 ^/%^/ο
διονίνης κατά τό θέρος του 1900, άλλ' ουδέν
αποτέλεσμα άξιον λόγου παρετηρήθη.
2<»') Αρμενία χήρα 75 ετών, Σ. Κ. εκ του
Πέραν άπολέσασα ήσύχως καΐ βαθμιαίως τήν
δρασιν του Ά.Ό. τόν Σεπτέμβριον του 1900
κατελήφθη αίφνης ύπό σφοδών πόνων Ιν τω
*Α.Ό. έφ* ω προςκληθείς συνάδελφος τις ενέ-
κρινε χειρουργικην έπέμβασιν ((ριδεκτομίαν).
Άλ/.λ έν μέστ) κερατοτομία (κατωτέρ(^) ισχυ-
ρά ένδοφθάλμιος αιμορραγία πληρώσασα αί-
ματος καΐ αυτόν τόν πρόσθιον θάλαμον ήναγ-
κασε τόν χειρουργόν νά διακόψη τήν έπέμ-
βασιν. Επειδή δέ ή πάσχουσα διηνεκώς έβα-
σανίζετο ύπό τών πόνων, έγένετο πρότασις
εξορύξεως, αλλά καΐ ταύτης απορριφθείσης,
διότι ή κατάστασις τής καρδίας δέν επέτρεπε
τήν χλωροφόρμησιν, άπεχώρησεν ο συνάδελ-
φος άπρακτος.
"Όταν είδον τήν είρημένην ασθενή (10
Νοεμβρίου 4900), 6 Δ. Ό. έφαίνετο φυσιολο-
γικώς έχων και μετά καλή; οράσεως, άλλ' ή
πάσχουσα παρετήρει ενίοτε σκοτισμόν τής
δράσεως σύντομον, ή δέ κόρη άντέδρα καλώς.
Ό *Α. Ό. ήτο σκληρότατος, ό κερατοειδής
ελάχιστα τεθολωμένος και Ικανώς αναίσθητος
είς τήν έπαφήν έφερε προς τά κάτω θολερό-
182
ο ΕΝ ΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΟΤΠΟΛΕΙ ΕΛΛΗΝΙΚΟΣ ΦΙΛΟΛΟΓΙΚΟΣ ΣΤΛΛΟΓΟΣ
τητα γρα(Α(χο€ΐδη κυρτην καΐ (χήκους 4 ύχ.(Α.
μβτα ερυθρού αημ,ιίου ως άπά πήγ^Λατος α!-
ματηρου «(ΑττΕτταρμένου Ιν τω 1στζ> του κβρα-
τοδίδους. Τούτο ητο τό (χέρος της ττροβιρημέ-
νης κιρατοτο[χης, πιθανώς $ί τό αίμα της
εσωτερικής αίρ,ορραγίας Ιξδχείτο είςέτι έκεϊ-
θβν, διότι καΐ έν τφ πυθμένι του προσθίου
θαλάμου ύπηρχιν ύφαιμα όνυχοειδές. Ή κόρη
ακίνητος διαμέτρου 3 ύχ.μ., ό βυθός άφώτι-
στος, ό βολβός ολίγον υπέρυθρος ενβκα πάθη-
τικτίς συμφορήσεως ίπιπολαιων τινών φλεβών
τοΟ σκληρωτικου, δακρύρροια άφθονος καΐ
πόνοι ακατάπαυστοι κατά περιόδους δϊ άπο-
βαινοντες αφόρητοι μέχρι λιποθυμιών συν
τούτοις αϋπνία διηνεκής, Ιξέγερσις νευρική,
ναυτίαι κτλ. Την 15 Νοεμβρίου έζετέλεσα
οφθαλμοτομίαν κατ* ίσημερινόν, ήτις καΐ
έπήνεγκε ταχέοτς ήσυχίάν πλήρη έπΙ 15 ημέ-
ρας. Ακολούθως δμως πάλιν άνεφάνησαν οί
πόνοι αύζηθέντες βαθμηδόν σχεδόν εΙς την
πρώτην εντασιν. Τότε δΐ άντΙ δευτέρας οφθαλ-
μοτομίας είς παραμονάς ταξιδίου ευρεθείς (20
Δ/βρίου 1900) εφήρμοσα την διονίνην εΙς κόνιν
δίς καΐ ακολούθως ανέγραψα κολλύριον 5%•
Έκ της πρώτης εφαρμογής παρετήρησα δτι
ή πάσχουσα άνεκουφίσθη αρκούντως και έκοι-
μήθη κατά δίωρα διαστήματα* χήμωσις ου-
δεμία, άλλα μόλις μικρά τις άντίδρασις Ικ
του επιπεφυκότος. Μετά ενα μήνα είδον την
πάτχουσαν ούχΙ τελείως καΐ διαρκώς ήσυχον,
άλλ* ή κατάστασίς της ητο φορητή, είχε δηλ.
ενίοτε πόνους μετρίας εντάσεως καΐ μικρας
διαρκείας καΐ χρησιμοποιούσα από καιρού είς
καιρόν διάλυσιν διονίνης (0,25) μετά πιλοκαρ-
πίνης (0,05) καΐ κοκαίνης (0,05) έν ύδατι
(10,0) διήρχετο τόν καιρόν της (ενσταλάξεις
τρΙς της ημέρας). Άλλα κατά μήνα Μάϊον
1901 έπήλθον καΐ πάλιν πόνοι σφοδρότατοι
μάλιστα μετά αιμορραγίας τοιαύτης, ώ;τε
τό αίμα πλήρωσαν τόν πρόσθιον θάλαμον
έζεχείτο στάγδην έκ του σημείσυ της πρώτης
κερατοτομής• φαίνεται δΐ δτι ή τομή εκείνη
ουδέποτε συνουλώθη τελείως έ'νεκα της ηλι-
κίας της πασχούσης καΐ της υπερτονίας του
οφθαλμού, αν καΐ ή ανοικτή αυτή θύρα είς
ουδέν συνετέλεσεν ώς 'πρός την έλάττωσιν της
υπερτονίας. Έν τγί περιπτώτει ταύτν; προέβην
εις νέαν οφθαλμοτομίαν και ακολούθως έπέ-
βαλον έπιμονωτέραν χρήσιν του ανωτέρου
κολλυρίου (ενσταλάξεις 6**« της ημέρας). ΈπΙ
τη θεραπεί(^ ταύτη έπήλθεν άνακούφισις βσον
καΐ κατά την πρώτην φοράν, άλλα μετ' ολί-
γον παρημελήθη τό κολλύριον. Τόν Σεπτέμ-
βριο ν ίσχε πάλιν άνησυχίαν τινά καΐ πάλιν
επανέλαβε τό κολλύριον. άλλα την φοράν
ταύτην μετά ολιγοή|Λερον χρήσιν επήλθε πλή-
ρης ησυχία έν τφ οφθαλμω καΐ πριν ή έςαν-
τληθητόφάρμακον, διεκόττηήχρήσιςαύτου.Έν
τούτοις ίκτοτε ό οφθαλμός ούτος διατελεί τε-
λείως ήσυχος. Μόνος ό Δ. Ό. άπό του παρελ-
θόντος θέρους ήρξατο άμβλυωπών βαθμηδόν
καΐ άνωδύνως ένεκα αιμορραγικής άμφιβλη-
στροειδίτιδος, τελευταίως δέ ή δρασις έκυμαί-
νετο άπό Υιο (^«χΡ' Υδο-
Ή πάσχουσα είναι έν γένει άθηρωματική,
καρδιακή καΐ λίαν νευρική και εύδιέγερτος,
τό δέ αιμορραγικόν αυτής γλαύκωμα δι' έμΐ
ύπήρζεν έκ τών δυςχερεστάτων περιπτώσεων.
3) Έλλην υποδηματοποιός έκ Καδήκιοϊ
Γερ. Κ., 40 ετών, έγγαμος, καλής κατα-
σκευής, άνευ αλκοολισμού καΐ συφιλίδος,
αίφνης αντελήφθη τόν Φεβρουάριον 1901 με-
γάλη ν άμβλυωπίαν έν τφ Δ.Ό. Πρό τούτου
ουδέν άλλο ειχεν είμή ίσχυρόν κατάρρουν ρινο-
βρογχικόν και έβηχε σφοδρώς νυκτός καΐ
ημέρας. Τήν 3 Μαρτίου 190 1 ό μέν Ά. Ό. ητο
εντελώς υγιής, έχων δρασιν καλήν καΐ διάθλασιν
— 0,75. ΌδέΔ. Ό. έζωτερικώς ϊχων καλώς
(κόρη άντιδρώσα αρκούντως) έν τω βυθφ δμως
έτταρουτίαζεν άπειρίαν μικρών αιμορραγικών
εστιών ποι;4•'λου σχήματος καΐ μεγέθους• μία
έν τγί ώχρ^ κηλϊδι είχε τό σχήμα καΐ τό μέ-
γεθος αυτής περίπου, δύο ετεραι ευμεγέθεις
κείμεναι ύπερθεν καΐ κάτωθεν τής υγιούς θη-
λής του οπτικού νεύρου ήσαν επιμήκεις κατά
τήν δ:εύθυνσιν τών αγγείων. Αι πλεϊσται τών
αιμορραγικών τούτων κηλίδων εκειντο έπΙ της
διαδρομής τών φλεβών, αίτινες πάσαι ήσαν
κιρσωδώς εις τό διπλούν καΐ .τριπλούν έξωγ-
κωμέναι, ώςεί υπήρχε δυςχέρειά τις περί τήν
κυχλοφορίαν τής κεντρικής φλεβός, ένω αί
άρτηρίαι ήσαν (σχναί. 'Γττήρχον κχι μι-
κρά! κηλίδες λευκαΐ επι του αμφιβληστροει-
δούς, Γχνη πιθανά παλαιών αιμορραγιών.
Όξ. τής Ό. Υδοι διάθλασις— 0,75. Έν τ^
ρινική κοιΚίο^ κατάρρους χρόνιος μεθ* ύπερτρο-
ΒΙΟΛΟΓΙΚΗ ΕΠΙΤΡΟΠΗ (ΣΥΝΕΔΡΙΑ ΡΙα')
1δ3
φρας του βλενογόνου ίδίως δεξιόΟδν, φάρυγξ
υγιής, ουρά φυσιολογικά, γενική κατάστασις
άριστη. Έν τφ δεζιω τμήματι του τριχωτού
[χετώπου ύττηρχεν αθήρωμα άπό ιτολλών ετών,
[χεγέθους καρύου, άκίνητον καΐ σφόδρα τιτα-
[χίνον. Ό ασθενής αποστέλλεται (χετά συντα-
γής Ιωδιούχου νατρίου. Άλλα τήν 12 Απρι-
λίου 1901 αναφαίνονται πόνοι εν τψ Δ. Ό.
έπιτεινόριενοι βαθμηδόν, συνάδελφος δε', δν
συνεβουλεύθη (Λετ' ολίγας ή [χέρας, αναγράφει
πιλοκαρπίνην συνιστών αύτφ τήν έζόρυςιν ώς
τήν (χόνην ριζικήν θεραπείαν. Τότε επανέρχε-
ται ε!ς έμέ (19 Απριλίου) κατατρυχό(χενος
ήδη νυχθη(χερ6ν υπό σφοδρότατων πόνων καΐ
όδυρό(χενος, αναφέρει δέ δτι επι τ% χρήσει της
πιλοκαρπίνης έπεδεινώθη ή κατάστασις αύτου.
Τήν φοράν ταύτην έ βολβός ήτο σκληρό-
τατος (Τ. -)-3) (χετά ενέσεως κυανωπής τών
περικερατίων αγγείων και ήρεθισ(χένος• κερα-
τοειδής διαφανής και αναίσθητος εΙς τήν άφήν,
κόρη συνήθους δια(χέτρου καΐ ακίνητος, βυθός
σκοτεινός, δακρυρροέα άφθονωτάτη καΐ αίσθη-
σις καύσεως* πόνοι βύθιοι ακατάπαυστοι, κατά
περιόδους δΐ σφοδρότατοι από του Δ.Ό. προς
τήν κεφαλήν άκτινοβολουντες καΐ άφαιρουντες
τόν υπνον του πάσχοντος* ουδέν ση^χείον ύπερ-
κογχικης ή ύποκογχικης νευρίτιδος. Ή ευκαι-
ρία ήτο κατάλληλος δια τήν έφαρ{χογήν της
διονίνης, καθόσον καΐ ό πάσχων άπέστεργε
τήν χειρουργικήν έπέ(χβασιν. Ή πρώτη Ι(χ-
βολή κόνεως διονίνης έπήνεγίίεν έν άρχη ερε-
θισ(χόν τίνα του όφθαλ|χου (χετά καύσεως καΐ
έζοιδήσεως του επιπεφυκότος [χετρίας, άλλα
τήν έπιουσαν εύρον εξαίσιον άποτέλεσ(χα, διότι
ό πάσχων άνω(χολόγει δτι [χικρόν (χετά τήν
έφαρ[χογήν της κόνεως έπηλθεν ευφορία έν
τψ οφθαλ(χω καΐ ακολούθως πλήρης ησυχία,
ήτις έπέτρεψεν αύτζ) να κοψηθη καλώς (χέχρι
της πρωίας, παρετήρει δ|χως δτι άπό (χιάς
ώρας βάρος καΐ αισθησις πιέσεως ήρζαντο να
άναφαίνωνται έν τζ) όφθαλ|χφ και πέριξ. Ή
«(χβολή της κόνεως έπανελήφθη καΐ τούτο καθ'
Ικάστην έπί τινας ή^χέρας, ούτω δέ ό πάσχων
διετέλει έν τγ) αύτνί ησυχία άνευ διακοπής καΐ
έκοΐ[χάτο καλώς, ακολούθως δέ ένεκα της
κυριακης διακοπείσης της χρήσεως διονίνης
οΙονει έπΙ δοκΐ(χγί, (χόλις τήν πρωίαν της δευ-
τέρας (ήτοι (χετά 42 ώρας) ήρζατο να άν α-
φανή ένόχλησίς τις έν τώ όφθαλ|χ<(>, δπερ έσή-
(χαινεν δτι ή ενέργεια της διονίνης έγένετο διαρ-
κεστέρα ή έν άρχ? της εφαρμογής. Ή εφαρ-
μογή της κόνεως έζηκολούθησε καθ' δλην τήν
δευτέραν εβδομάδα, καίτοι ό πάσχων διετέλει
ήσυχος, ό τόνος ήδη είχεν αρκούντως έλατ-
τωθη (Τ-|-2), ώςαύτως καΐ ή δακρυρροία, ό
δέ οφθαλμός κατά τάς πρώτας ήμερας έρυ-
θρωπότερος γενόμενος ένεκα της αντιδράσεως
προς τήν διονίνην, ακολούθως έλευκάνθη καΐ
πάλιν δπως καΐ πρότερον ή καΐ πλειότερον. Τήν
τρίτην εβδομάδα ένεπιστεύθην τήν έφαρμογήν
της διονίνης είς αυτήν τήν σύζυγον του πά-
σχοντος, δπως άπαλλάζω αυτόν του κόπου
της καθημερινής επισκέψεως, άναγράψας κολ-
λύριον διονίνης 5 ®/ο μετά πιλοκαρπίνης καΐ
κοκαΐνης (άνά ^/^^/ο) καΐ παραγγείλας χρησιν
της κόνεως κατά διήμερον, άφοϋ έξήρεσα καΐ
τό άθέρωμα της κεφαλής. Τήν τετάρτην εβδο-
μάδα παρήγγειλα να παύσωσι τήν χρησιν της
κόνεως καΐ να περιορισθώσιν ε{ς τό κολλύριον
(δ'^^ί της ημέρας) καΐ έπΙ τέλους μετά τινας
εβδομάδας ό πάσχων διατελών πάντοτε ήσυ-
χος επαυσεν τήν χρησιν καΐ του κολλυρίου άνευ
της συμβουλής μου.
Έπανεϊδον αυτόν τήν 10 Αυγούστου (1901)
καλώς ϊχοντα ώς προς τους πόνους, ό βολ-
βός έξηκολούθει να ήναι σκληρός (-|"2) καΐ
αναίσθητος είς τήν άφήν αρκούντως, ή δακρυρ-
ροία ελαφρά μίν άλλα δέν είχε εκλείψει, φλέ-
βες δι τινές κιρσώδεις καΐ όγκωδέστεραι του
συνήθους παρετηρουντο έπΙ του σκληρωτικοΰ
περί τόν κερατοειδή, ή κόρη εμενεν δπως έν τη
άρχνί τής προςβολής μετρία καΐ ακίνητος καΐ
ό βυθός σκοτεινός* έν γένει δέ ό οφθαλμός εύρί-
σκετο έν καταστάσει ανώδυνου γλαυκώματος.
Ό πάσχων είχεν ϊλθει να συμβουλευθή,
αν τ<|> έπετρέπετο ή εργασία. Συνέστησα
αύτω να έργάζηται μετά προςοχής καΐ άβιά-
στως, να εχγ) δέ πρόχειρον τό κολλύριον του
δπως το χρησιμοποίηση ανάγκης τυχούσης.
Τελευταίαν φοράν είδον αυτόν τόν παρελ-
θόντα Δεκέμβριον* ή κατάστασις του πάσχον-
τος ήτο καλή, είργάζετο ήδη αρκούντως καΐ
ούδεμίαν χρησιν φαρμάκου έποιείτο πλέον* ό
βολβός ητο αρκούντως σκληρός (Τ-}-2 περί-
που), αίσθησις του κερατοειδούς βελτιωμένη,
δακρυρροία μικρά* υπήρχε δέ και ύπόχυμα
ί84
ο ΐίΝ ΚΩΝΣΤΑΝΤίΝΟΥΠΟΛΕΙ ΕΛΛΗΝΙΚΟΣ ΦΙΛΟΛΟΙΊΚΟΣ ΣΤΛΛΟΓΟΣ
σχεδόν ώριμιον, έν(^ ό Ά.Ό. ήτο πάντοτε• εν-
τελώς φυσιολογικός.
4) ΈλληνΙς 60 Ιτών Μ. Ιχ, Σκουτάρεως,
άπό (Ληνός βασανιζομίνη υπό πόνων εν τφ Α.Ό.
προςηλθε τόν 'Ιούνιον του 190ΐ. Ό Δ. Ό.
ήσυχος καΐ φυσιολογικός. Έν τω Ά.Ό. εύρον
γλαύκωρ(.α οζύ οουνηρίν (χετ' απώλειας της
οράσεως, (λετά νευραλγίας του ύπερκογχικου
και ύποκογχικου νεύρου και (χετ' οδονταλγίας
αριστεράς, βολβός σκληρός (Τ.-|-2), κόρη διε-
σταλ(Αένη, πόνοι διηνεκείς, αϋπνία, ερεθισμός
του οφθαλμού καΐ δακρυρροία ασήμαντοι,
βυθός θολερός καΐ δυςφώτιστος, κοίλανσις
θηλής ασήμαντος.
Εφαρμογή κόνεως διονίνης καΐ επιχρίσεις
διαλύσεως μενθόλης περί τόν όφθαλμόν ηρκε-
σαν να καθησυχάσωσι ταχέως την πάσχουσαν,
ίδίως μετά την δευτέραν έφαρμογήν. Μετά
την τρίτη ν έφαρμογήν εδόθη κολλύριο ν διονί-
νης 5 ^/ο δια την περαιτέρω χρτίσιν, άλλ'
έκτοτε δέν επανήλθεν ή πάσχουσα, πιθανώς
άπαλλαγεϊσα τών ενοχλήσεων του οφθαλμού.
5) Όθωμανός διδάσκαλος (χότζας) Μ.
60 ετών έκ Σταμπούλ πάσχων από του 1898
έζ ύποχύματος του Ά. Ό. προςήλθεν εις Ι^ί
δπως συμβουλευθη περί τούτου τόν Άπρίλιον
του 1900, διότι Ινδός τις αγύρτης, κατά .
καιρούς την ΙΙόλιν επισκεπτόμενος, είπεν αύτψ
δτι τό ύπόχυμά του δίν ίπεδέχετο εγχείρησιν,
καίτοι ό οφθαλμός ούτος ούδίν τό άνώμαλον
εΤχεν. Έπι δέ τ^ διαβεβαιώσει μου δτι ή ϊασις
αυτού ητο ασφαλής όλονέν άπεφάσιζε να έγ-
χειρηθγ) καΐ πάλιν μετεμελείτο. ΈπΙ τέλους
δμως τόν Μάϊον 1901 κατέπεισεν αυτόν έτε-
ρος αγύρτης, έζασκών τόν καταβυθιστήν ύπο-
χυμάτων νά τον εγχείρηση κατά τήν μέθοδον
αυτού, λέγων αύτψ δτι θά βλέπη καλώς δπως
πρότερον άνευ της χρήσεως βοηθητικής ύαλου,
ένω ημείς οι άλλοι (οΐ επιστήμονες) έγχειρούμεν
δήθεν κατά τρόπον απαιτούντα τήν χρησιν
ύάλών κτλ. Μετά ταύτα δμως έρχεται καΐ
πάλιν νά με συμβουλευθη, διότι καίτοι είχον
παρέλθει υπέρ τάς τρείς εβδομάδας άπό της
έγχειρήσεως, ό οφθαλμός δεν /)σύχαζεν, ή δέ
δρασις έν άρχτί καλή ούσα όλονέν ερθινεν.
ΙΙαρετήρησα τω δντι δτι ό φακός εκείτο κα-
ταβεβυθισμένος έν τω κάτω τμήματι δπισθεν
της Γριδος, ή κόρη ήτο ανώμαλος καΐ ό βολβός
ήρεθισμένος και επώδυνος εΙς τήν έπαφήν μετά
περικερατίού. ενέσεως, δακρυορροέας καΐ βυ-
θίων πόνων (ίριδοκυκλϊτις). Ή δΐ δρασις
βελτιούμενη έπαισθητώς διά ύαλου, προς με-
γάλην εκπληξιν του πάσχοντος, ύπελείπετο
πολύ του φυσιολογικού (Υιο)• ΈπΙ τγ) χρήσει
κολλυρίου 2 Υ2 διονίνης έπΙ 10 ημέρας ή ησυ-
χία έπανηλθεν, άλλ^ ή δρασις βαίνουσα άδια-
κόπως έπΙ τά χείρω, επΙ τέλους ωχετο άπιουσοι.
6) Όθωμανις Ιγγαμος Ε., 26 ετών, έκ
Σκουτάρεως είχε προςέλθει τό πρώτον τζ)
1898 ένεκα άμβλυωπίας αρχομένης, ή δέ
έξέτασις είχεν άνεύρει τήν Ιναρζιν ύποχυμά-
των, δθεν άνεμένετο ή ώρίμανσις αυτών προς
εγχείρησιν. *Αλλά τόν 'Ιούνιον του 1901
προςκληθείς είς τήν κατοικίαν αύτης εύρον δτι
ό Δ. Ό. εγχειρηθείς διά καταβυθίσεως υπό
άγύρτου καταβυθιστοϋ ήτο σφόδρα ήρεθισμέ-
νος μετά φαινομένων ίριδοκυκλίτιδος όδυνη-
ράς. Ή πάσχουσα παρέπονείτο διά πόνους
ίσχυρούς έν τφ Δ. Ό. άκτινοβολουντας καθ'
δλην τήν δεξιάν μετωπιαίαν χώραν, άφαι-
ροΰντας τόν ύπνον καΐ βασανίζοντας αυτήν
νυχθημερόν άπό πολλών ήμερων. Ή δέ δρα-
σις καλή ούσα, κατ* αυτήν, αμέσως μετά
τήν εγχείρησιν εΓχεν ήδη καταπέσει πολύ*
διά γυμνού οφθαλμού έμέτρει δακτύλους ε!ς
άπόστασιν μέτρου καΐ διά φακού -}-12 διο-
τ^τριών εΙς άπόστασιν δύο περίπου μέτρων
ύπήρχεν αϋσθησις ιπταμένων μυιών, Ινεσις
ζωηρά περί τόν κερατοειδή, μεγάλη εύαισ^-
σία του βολβού ε(ς τήν έπαφήν κατά τήν
ζωνην τών βλεραοιδικών προβολών ΐδίως
προς τά κάτω κχ•. Ι;<ο, ένθα εκείτο καΐ ό
φακός όρώμενος δια του οφθαλμοσκοπίου*
ή κόρη συνεσταλμένη και ακίνητος ώςει έχουσα
προςφύσεις διεστάλη καλώς διά της άτροπί-
νης, δτε έγένετο και πληρεστέρα έζέτασις του
βυθού. Προς θεραπείαν έν άρχη έδοκιμάσθη-
σαν ή άτροπίνη και τά υπέρθερμα επιθέματα
έπί τινας ημέρας, άλλ' ουδεμία παρετηρήθη
βελτίωσις καΐ καταπράϋνσις. Έν τφ βυθφ
παρετηρείτο θόλωσις του υαλώδους σώματος
καΐ υπεραιμία του χοροειδους, ό δέ φακός
έφαίνετο ώς πάλλευκόν τι σώμα. Έπι
τέλους άνεγράφη κολλύριον 5^/^ διονί-
νης και τότε αμέσως άπό της πρώτης νυ-
κτός εκοιμήθη καλώς ή πάσχουσα καΐ έξε'λι-
ΒΙΟΛΟΓΙΚΗ ΕΠΙΤΡΟΠΗ (ΣΥΝΕΔΡΙΑ ΡΙΑ')
185
πον οΐ πόνοι, ό $έ έρ(θί9[Λ6ς του οφθαλ[Λου
έ(Λΐτριάσθη (Λβγάλως. Τό φάρ[Λακον είχβ δια-
κοπή (χετα [χίαν έβδομάΧα, άλλα (χετά τινας
ή (Λίρας ό σύζυγος ήλθε νά (χοι άναγγείλη την
εκ νέου έ[χφάνισ(ν τών πόνων καΐ της αϋπνίας*
τότε καΐ πάλιν άνεγράφη τό κολλύριον διο-
νίνης καΐ πάλιν η ενέργεια υπήρξε ταχίστη,
παραταθεισης δΐ της χρήσεως αύτοΰ (Αετά
(χήνα επήλθε πλήρης ή καταπράυνσις του
οφθαλμού, (χόνον ή δρασις εμεινεν ελαχίστη.
7) ΈλληνΙς Π. Β. 35 ετών, ράπτρια έν
Τοπχανέ, (χή παθουσα ούτε σύφιλιν ούτε ρευ-
[χατισριους από ενός (χηνός είχεν εν τψ Δ.Ό.
ίριδιτιν οδυνηράν, δταν είδον αυτήν τήν 30
Νοε(χβρίου 1901* ύπηρχεν «ρ^θισμίς του
οφθαλμού σημαντικός μετά φωτοφοβίας και
δακρυρροίας, ή κόρη ητο ακίνητος καΐ πλή-
ρης συνεχειών, ό βυθός σκοτεινός καΐ ή δρασις
κακή. Ένεσις περικεράτιος καταφανής, ύδα-
τώδες ολίγον τι θολερόν, κεφαλαλγία καΐ αϋ-
πνία. Προς θεραπείαν αύττίς έθεσα διάγνωσιν
ρευματικής ίριδίτιδος καΐ ανέγραψα εσωθεν
καθάρσιον καλομελάνου καΐ άντιπυρίνην καΐ
τοπικώς πλην θερμών επιθεμάτων καΐ κολλυ-
ρίου άτροπίνης εφήρμοσα κόνιν διονίνης* συν
τούτοις εφηρμόσθησαν καΐ βδέλλαι εΙς τόν
δεξιόν κρόταφον. Ό ερεθισμός καΐ αι ενοχλή-
σεις ίπαυσαν από της πρώτης ημέρας καΐ
ίντός πέντε ήμερων είχε διαλυθη τέλεον ή
{ριδΐτις, διεστάλη χ<ανονικώς ή κόρη και άπερ-
ροφήθησαν τα εξιδρώματα. Έκ της διονίνης
επήλθε και οίδημα σαφίς του επιπεφυκότος
προς τα κάτω μόνον, εξέλιπε δέ την τρίτην
ήμέραν έκτοτε ουδεμία υποτροπή.
8) Έλλην εμπορορράπτης Χ. Γ. έκ Φα-
ναρακίου, 40 ετών, έγγαμος ουδέν σημείον
συφιλίδος παρουσιάζων, ρευματικής δέ διαθέ-
σεως καΐ ύπερμετρωπικός από τριετίας έχει
έπανειλημμένας προςβολάς ρευματικής Ιριδίτι-
δος, οτϊ μίν έν τφ Δ. Ό., ότΙ δϋν τω'Α.Ό.
Έν άρχη ή νόσος ητο μόνον έν τφ Δ.Ό. έπΙ
1ν ϊτος καΐ πλέον, επιμένουσα δέ παράτας ποι-
κίλας θεραπείας κατά τό λέγειν του πάσχον-
τος ύπεχώρησεν έπι τέλους ταχέως καΐ ανε-
πιστρεπτί δια τής χρήσεως άντιπυρίνης μετά
κινίνης, επανειλημμένων καθαρσίων, θερμών
λουτρών και εφαρμογής βδελλών είς τόν κρό-
ταφον. Μετά πολλούς μήνας δμως ενεφανίσθη
'βλλ. Φιλο>. Σύλλογος. Τοαος ΚΗ'
ή νόσοςέντψ^Α.Ό., όδέ πάσχων άνευ τής συν-
δρομής του ίατρου τη βοηθεία τών προειρημέ-
νων συνταγών έθεράπευεν αυτός εαυτόν κατά
τό μάλλον ή ήττον άποτελεσματικώς. Άλλα
τελευταί(Ας έν νέα υποτροπή έν τφ αύτφ όφθαλ-
μφ (του Δ. Ό. διατελούντος πάντοτε έν καλή
καταστάσει) μάτην έποιείτο χρήσιν αυτών
από 15 ημερών, άντΙ δέ βελτιώσεως παρατη-
ρών χειροτέρευσιν τής οράσεως καΐ αυξησιν
τών πόνων τ^ροςήλθεν έκ νέου ζητών ίατρικήν
συνδρομήν(10 Δεκεμβρίου 1901).
*Όταν είδον αυτόν έγόγγυζε δεινώς δια τους
πόνους, ό οφθαλμός ητο κατέρυθρος καΐ ούδε-
μίαν ήνείχετο έπαφήν, κερατοειδής καΐ ύδα-
τώδες ύγρόν ολίγον θολερόν, κόρη μικρά καΐ
ακίνητος παρά την σκοπολαμίνην, ης έποιειτα
χρήσιν ένεκα τών συνεχειών, ό βυθός σκοτει-
νός, ή δρασις κακίστη. Αμέσως εφήρμοσα
κόνιν διονίνης (εξ ης ήαθάνθη έν άρχν} καΰσιν
δριμ*ίαν και επήλθε έξοίδησις του επιπεφυκότος
ικανή καΐ τών βλεφάρων, καταφανής) καΐ
παρήγγειλα βδέλλας είς τόν κρόταφον, καθάρ-
σιον κα\ ενσταλάξεις κολλυρίου διονίνης καΐ
σκοπολαμίνης. Ή άνακούφισις ήλθε ταχίστη,
τήν νύκτα έκοιμήθη καΐ εντός τριών ήμερων
άνευ ουδεμιάς υπερβολής ό οφθαλμός απέβη
ήσυχος καΐ πάλλευκος' μόνη ή διαστολή τής
κόρης δέν ητο πλήρης, πιθανώς ένεκα τής
παλαιότητος προςφύσεών τίνων, ή δέ δρασις
βελτιοϋται διηνεκώς μέχρι σήμερον.
9) Έλλην έκ του Πέραν Κ. Ξ. 56 ετών,
έγγαμος, λογιστής άλλοτε, έχων έκ μικράς
ηλικίας Ισχυράν μυωπίαν έν άμφοτέροις τοις
οφθαλμοίς, άπό πολλών δ* ετών άμαύρωσιν
του *Α. Ό. ήνωχλείτο παροδικώς υπό ερεθι-
σμού του οφθαλμού τούτου μετά δακρύρροιας
παρερχομένου δια τής ησυχίας καΐ» θερμών
επιθεμάτων. Τελευταίως δμως (τόν Όκτώ-
βριον 1901) κατά τήν έν Προύσγ) διαμονήν
παθών τόν αυτόν έρεθισμόν και ποιησάμενος
χρήσιν κολλυρίου άτροπίνης κατά σύστασιν
συναδέλφου άντΙ βελτιώσεως διέκρινεν έπ^-^
δείνωσιν, διότι πρ^ς τη συνήθει ενοχλήσει
προςετέθηταν καΙ πόνοι βύθιοι του βολβού
μετά αίιθήσεως βάρους είς τό μέτωπον έμπο-
δίζοντες και τόν ύπνον.
Όταν είδον αυτόν τήν 7 Νοεμβρίου ό Δ.
Ο. ητο εντελώς ήσυχος, ό δ' Α. Ο. έπαρου-
Β. Ε. 24
186
ο ΕΝ ΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΟΓΠΟΛΕΙ ΕΛΛΗΝΙΚΟΣ ΦΙΛΟΛΟΠΚΟΣ ΣΓΛΛΟΓΟΣ
σίαζε τα σημβία ερεθιστικού δευτερογενούς
γλαυκώματος, ύπερτονίαν έλαφράν--|-1, δα-
κρυρροίαν, ενεσιν κυανωπην περικεράτιον, ύπε-
ραι^Λίαν (λίκράν του επιπεφυκότος, κερατοειδή
ολίγον τι θολερόν, πρόσθιον θάλαμον άβαθη,
ιριν άτροφικήν καΐ τεταμένην, κόρην (χετρίαν
καΐ άκίνητον εκ παλαιών προςφύσεων, φακόν
παθόντα ύπόχυ(Λα πρό πολλού χρόνου, νυν δέ
τό πλείστον άπορροφηθέντα και άποτιτανω-
θέντα, βολβόν ολίγον τι επώδυνον κατά την επί-
ψαυσιν της ζώνης των βλεφαριδικών προβολών.
Προς θεραπείαν άντι παντός άλλου ανέγραψα
κολλύριον 2Υ2νο διονίνης, αύθηριερόν δέ έξε'-
λιπον οί πόνοι, ή αϊσθησις του βάρους καΐ ή
άυπνία, ακολούθως εβελτιώθη ή δακρύρροια
και ή υπερτονία, άλλ' επειδή τα τελευταία
ταύτα φαινό(Λενα καΐ (χετά ίκανην χρήσιν της
διονίνης δεν εξε'λιπον, καίτοι ό πάσχων διετέ-
λει ήσυχος, προς πληρεστε'ραν θεραπείαν και
προς προφύλαζιν άπό υποτροπών έζετελε'σα-
(χεν καΐ παρακε'ντησιν του προσθίου θαλάριου,
της ίριδεκτθ[Λής (χη αποδεκτής γενο[Λ8'νης. Έκ
ταύτης ό'μως ούτε βελτίωσις ούτε δείνωσις πα-
ρετηρηθη. Έφ' ω ο πάσχων έζηκολούθησε την
χρήσιν τής διονίνης συνδυασθείσης (χετα πιλο-
καρπίνης καΐ κοκαένης* άπό του μηνός δέ Δε-
κεμβρίου δέν έπανεϊδον αυτόν.
10) Άρμε'νιος Α. Α. εκ του χωρίου Τσεγ-
κιλ^ρ Γιάλοβας, γεωργός έγγαμος 33 ετών
καΐ δλως ύγιης έχων, τον Όκτώβριον 1901
κόπτων ζύλα ελαβεν έκ τεμαχίου ζύλου ίσ/υ-
ρόν κτύπον ε(ς τόν άριστερόν οφθαλμόν, εξ ου
παρήχθη εκτεταμένον εύθύγραμμον τραύμα
τής παρειάς και του κάτω βλεφάρου καθε'τως
κατά την διεύθυνσιν τής ρινοπαρειακής αύλα-
κος, ούτινος συνε'χειαν αποτελούν, παρήχθη
και τραύμα του βολβού κατά την εσω περι-
φέρειαν του κερατοειδούς, ώς εκ τής ουλής
καταφαίνεται. Έν τν) πρώτη στιγμή επεσεν
αναίσθητος και συνήλθε την επιουσαν, ώ; λέ-
γει. Ακολούθως εφλεγμάνθη ό οφθαλμός και
πρό πάντων είχε διηνεκώς πόνους άφοοήτους,
οίτινες έβασάνιζον αυτόν νυχθημΞρόν. Μετχ
ενκ μήνα μη βλε'πων ούδεμίαν βελτίωσιν ήλ-
θεν είς την πρωτεύουσαν και συνεβουλεύθη
συνάδελφον είδικόν. Μαθών δέ παρ* αύτου δτι
ή κατάστασις του οφθαλμού ούδεμίαν άλλην
έπεδε'χετο θεραπείαν πλην τής εξορύξεως.
δπως άποφύγη ταύτην προςήλθε καΐ είς εμί
τη 12 Δεκεμβρίου 1901 παρακαλών ν' απαλ-
λάξω αυτόν τών πόνων.
Ό Δ. Ο. ητο εντελώς φυσιολογικός. Ό
Α. Ο. έπαρουσίαζε τα φαινόμενα τραυματι-
κού ενοφθάλμου καΐ ίριδοκυκλίτιδος οξείας.
Ήδη έξωθεν διεκρίνετο δτι άριστερόθεν ό
οφθαλμός μετά τών βλεφάρων εκείτο πολύ
βαθύτερον του Δ. Ο., τά βλέφαρα έφχί-
νοντο έχοντα τάς αυτομάτους κινήσεις καΐ
την αίσθησιν άκεραίας, ούχ ήττον ένεκα του
ενοφθάλμου καΐ του ερεθισμού του βολβού τό
άνοιγμα αυτών ητο όυςχερές και περιωρισμέ-
νον, έπαρουσίαζον δέ δυςκαμψίαν ίδιάζουσαν
ώςεί έπι νεκρού οφθαλμού μετά την έμφάνι-
σιν τής νεκρικής δυςκαμψίας και ^'^'^ρούμενα
παντός μαλθακού ύποδορείου λιπώδους ιστού.
ΈπΙ τής παρειάς καΐ του κάτω βλεφάρου
έφαίνετο σαφώς ή ούλη του δε'ρματος, ώς έρ-
ρήθη άνωτε'ρω' 6 βολβός έφαίνετο ολίγον τι
μικρότερος, σαφώς δε μαλθακώτερος του ετέρου
και ητο σφόδρα ήρεθισμένος κατ' έπιπολήν καΐ
κατά βάθος αλγών και διά τής έπιψαύσεως' ό
κερατοειδής, τό πλείστον διαφανής, είχε θολε-
ρότητα προς τά εσω και άνω, ένθα ητο καΐ
ολίγον σταφυλωματώδης• πρόσθιος θάλαμος
βαθύς, κόρη συνεσταλμε'νη και ακίνητος έκ
συνεχειών παλαιών και φακός διαφανής. Ουλή
δέ του σκληρωτικου έπιπολαία καΐ μήκους 6
περίπου ύχμ. περί την εσω καΐ άνω περιφε'-
ρειαν του κερατοειδούς καΐ αρκούντως ήρεθι-
σμε'νη ύπεδείκνυε τόν τραυματισμόν του βολ-
βού. Όρασις ουδεμία.
Έν τη καταστάσει ταύτη του πάσχοντος
έδοκίμασα νά καταπραΰνω τους πόνους καΐ
την άϋπνίαν δι* εμβολής κόνεως διονίνης
καθ' έκάστην έτρι τριήμερον, ακολούθως δέ
ένεκα τής επικειμε'νης απουσίας μου ανέ-
γραψα κολλύριον 2 Υ2 % '^ί^^ ενσταλάξεις
6>«^« τής ημέρας μετά θερμών πλύσεων του
οφθαλμού διά βορικούχου διαλύσεως.
Την επιουσαν τής πρώτης εφαρμογής έ
πάσχων πλήρης χαράς διηγείτο δτι άνεκου-
φίοθη εντελώς και έκοιμήθη άριστα, ή δέ έκ
τής διονίνης άντίδρασις ητο επουσιώδης. Εν-
τός δέ τών 10 ήμερων πρό τής αναχωρήσεως
μου ό οφθαλμός είχεν ήδη απαλλαγή παντός
ερεθισμού καΐ ένοχλήσεως. Ούχ ήττον παρήγ-
ΒΙΟΛΟΠΚΗ ΕΠΙΤΡΟΠΗ (ΣΥΝΕΔΡΙΑ ΡΙΑ/)
187
γιιλα αύτώ να 7Γΐρΐ(Λ6{νγ) (Χδχρι της επανόδου
μου. Όταν ιπανΕίδον αυτόν την 12 τρίχ. (χ.
ητο εντελώς ήσυχος καΐ Ικοψοίτο χαλώς, δεν
είχεν δ(χως διακόψει την χρτίσιν του κολλυρίου.
Τότε δέ άφου έμεινε μ{αν εβδομάδα άνευ φαρ-
μάκου άττηλθεν εΙς τό χωρίον του έπΙ τω δρφ
να έπανέλθγ) εΙς πρώτην υττοτροπην η τουλά-
χιστον μετά τινας μήνας. Ό οφθαλμός δέν
ίδείκνυε πλέον σημεία ερεθισμού, ούτε εύαισθη-
σίαν ε{ς την έπίψαυσιν, επε'μενε μόνον ό ενό-
φθαλμος, καΐ τ.φόντι δέν είχόν τι περιπλέον να
πράξω την στιγμήν εκείνην.
Τγίς διονίνης χρησιν έποιησάμην καΐ ε?ς
τινας περιπτώσεις ίπουσιωδεστέρας. Δύο περι-
πτώσεις ελκώδους κερατίτιδος προςφάτου έπΙ
τη χρήσει κολλυρίου 2 Υ^ ^ο διονίνης έθερα-
πεύθησαν ίν τάχει, αλλ* ουδέν διέκρινα τό
ιδιάζον εν άμφοτέραις ταΐς περιπτώσεσιν
επήλθε την έπιουσαν μικρά έξοίδησις του
επιπεφυκότος ύπό τόν κερατοειδή ίδίως. Ε-
πίσης δύο περιπτώσεις φλυκταινώδους κερα-
τίτιδος περιφερικής μικρών παιδίων (άθησαν
ταχέως δια κολλυρίου 2 ®/ο εύκολώτατα καΐ
άνευ υποτροπής.
Τέλος εν τινι περιπτώσει κοκκιώδους έπιπε-
φυκίτιδος τριτοετούς άνευ φανερών κοκκιάσεων
παρ* άτόμφ αρθριτική 55 ετών μετά παροδι-
κών παροξύνσεων θεραπευομένων ύπ' έμου δια
πλύσεων βορικούχων καΐ καυτηριάσεων δια
νιτρικού αργύρου (2^/ο), κατά την τελευταίαν
παρόζυνσιν, ένθα ύπήρχον εξελκώσεις του κε-
ρατοειδούς άνευ παννώδους καταστάσεως καΐ
πόνοι οχληροί άφαιροΰντές καΐ τόν υπνον διά
δέ τών καυτηριάσεων έπιτεινόμενοι, (δοκίμασα
την διονίνην "Ϊ^Ι^^Ιο μ«•6τ' άτροπίνης (1 7οο)
επί τινας ημέρας* καΐ τφόντι επήλθε ταχέως
άνακούφισις επαρκής, ακολούθως δέ κολλύριον
πρώτα ργόλης έπήνεγκε την πλήρη διάλυσιν
τής παροξύνσεως πολύ ταχύτερον ή άλλοτε.
Ό αριθμός τών έμών παρατηρήσεων δέν
είναι σπουδαίος, ούχ ι^ττον και έκ τούτων μό-
νον αντιλαμβάνομαι δτι τό νέον τούτο φάρ-
μακον παρουσιάζει ίδιότητάς τινας ενδιαφέ-
ρουσας, άςούδΐν τών μέχρι τούδε εν τωοφθαλ-
μφ τοπικώς χρησιμοποιηθέντων ή επιδεκτικών
χρησιμοποιήσεως φαρμάκων παρουσιάζει και
αίτχνες εν ώρισμέναις δυςχερέσι περιπτώσεσι
τόν μ^ν πάσχοντα γοητεύουσι, τόν δε (ατρόν
ώς από μηχανής θεός άπαλλάσσουσι μεγίστης
αμηχανίας. Έγώ τουλάχιστον είς τάς πλεί-
στας τών ολίγων τούτων περιπτώσεων εν άμη-
χανίίίζ κατά τό μάλλον ή ήττον μεγάλη ευρε-
θείς, ήσθάνθην την εύεργετικήν ταύτην καΐ δι*
εμέ και διά τόν πάσχοντα δράσιν τής διονίνης,
ώς ίατρός δέ αΙσθάνομαι χαράν μεγάλην ίπΐ
τηνέΰ*: ταύτη κατακτήσει τής οφθαλμιατρικής.
Ιδίως εν τη δευτέρα περιπτώσει του αίμορρα-
γικοΰ γλαυκώματος, ίν τη δευτέρα περιπτώ-
σει τής καταβυθίσεως καΐ εν τη του τραυμα-
τικού ένοφθάλμου μετά ίριδοκυκλίτιδος ή συν-
δρομή τής διονίνης ητο θαυμασία.
Ή διονίνη λοιπόν εν τ9) οφθαλμιατρική
κατά τά ε!ρημένα είναι φάρμακον παρουσιά-
ζον δύο {διότητας κυριωτάτας, την άκεσώδυ-
νον καΐ την λυμφαγωγόν, δι' ων καταπαύει
πόνους εδράζοντας εντός του βολβού καΐ συν-
τελεί εΙς την ταχείαν διάλυσιν καΐ άπορρόφη-
σιν βυθίων φλεγμονών και εξιδρωμάτων. Ή
πρώτη {διότης είναι ή ασφαλεστέρα καΐ κατα-
φανεστέρα, καν ετι γίνη χρήσις ελαφρών κολ-
λυρίων, διότι ουδέποτε σχεδόν λείπει, ένω ή
λυμφαγωγός συχνότατα δέν είναι καταφανής,
καΐ δταν ύπάρχη, ποικίλλει μεγάλως ώς προς
τόν βαθμόν, έπΙ δέ τη χρήσει ελαφρών κολλυ-
ρίων (Υ2 — 2Υο) δέν είναι και καταφανής.
Όσον δ* άφορ^ την ίξοίδησιν του επιπεφυκότος
έπΙ τη χρήσει κόνεως ή ισχυρών κολλυρίων ου
μόνον δέν είναι συχνή, άλλα καΐ εκλείπει μετά
τινας ημέρας καίπερ τής χρήσεως παρατεινομέ-
νης, ουδέν δέ τό Ιπικίνδυνον ή βλαβερόν παρε-
τήρησα. Έάν ό πάσχων ή οΐ περί αυτόν κακώς
διατεθώσιν έπΙ τη δυςαρέστω δψει του οφθαλ-
μού, ή διαβεβαίωσις του ίατρου περί του
ακίνδυνου και τής ταχείας εξαλείψεως αρκεί
προς καθησύχασιν αυτών. Τέλος ούδεμίαν
παρετήρησα ερεθιστικήν δρασιν έπι του ρινι-
κού βλενοϋμένος ούτε πταρνισμούς κτλ. Έν-
τύπωσίν μοι εκαμεν ή υπνωτική δράσις τής
διονίνης διά του οφθαλμού" πάντες οΐ πά-
σχοντες, έφ' ων εφηρμόσθη ή διονίνη και οϊ-
τινες ένεκα ένοχλήσεως του οφθαλμού δέν
εκοιμώντο, έκ τών πρώτων άνέκτησαν τόν
υπνον. Ταΰτα προς τό παρόν θεωρώ επαρκή,
βεβαίως δέ διά πλειοτέρων παρατηρήσεων θέ-
λουσιν έπιτευχθή μείζονες διασαφήσεις περί τε
του τρόπου τής δράσεως καΐ π$ρΙ τή^ ο^νυσΐ-•
188
ο ΕΝ ΚΩΝΪΤΑΝΤΙΝΟΥΠΟΛΕΙ ΕΛΛΗΝΙΚΟΣ ΦΙΛΟΛΟΓΙΚΟΣ ΣΓΛΛΟΓΟΣ
(χωτέρας χρησιμοποιήσεως του νέου φαρμάκου,
άλλα τα μέχρι τουδβ γνωρίσματα αύτου
είναι επαρκή δπως καταταχθη μεταξύ των
πολυτιμότατων φαρμάκων της Όφθαλμια-
τρικής τόγε νυν.
ΣΥΝΕΔΡΙΑ ΡΙΒ'
6 Φεβρουαρίου 1902.
Προεδρία Π. ΚεΛΑΪΔΙΤΟΤ
Ό κ. ΠαηανίΗολάου παρου(ίιάζει ασθε-
νή έγχειρηθέντα ύπ αύτοϋ και δίδει περί
αύτοϋ τάς έ^ής λεπτομερείς εξηγήσεις :
Ή κ. Β. Χρ. 26 ετών, την οποίαν παρου-
σιάζω υ μίν σήμερον, κύριοι, διέτρεξε τόν εσχα-
τον κίνδυνον ένεκα μιας ρινίτιδος του δεξιού
ρώθωνος. Αύτη παρουσιάσθη εν τφ γραφείφ
μου τη 20 Νοεμβρίου 1901 πάσχουσα από 8
ήμερων υπό ρινίτιδος της δεξιάς ρινικής κοι-
λότη'τος,, από 4 ήμερων ώταλγίαν και από
2 ήμερων ώτόρροιαν δεξιόθεν. Ή ίξέτασις
άπέδειξεν όξείαν ρινΐτιν του δεξιού ρώθωνος
μετά οξέος εμπυήματος του συστοίχου ίγμο-
ρείου άντρου, διάτρησιν του τύμπανου μετά
βαθείας ερυθρότητος και καθιζήσεως του ακου-
στικού πόρου κατά την ανω καΐ οπισθίαν αυ-
τού μοΐραν, την δΐ μαστοειδή χώραν κάτωθι
της κροταφικτίς γραμμής έπώδυνον τνί πιέσει
επισήμως. Ή διάγνωσις ημών έσημειώθη ώς
κολπΐτις του ίγμορείου άντρου, μέση ώτίτις καΐ
μαστοειδίτις οξεία συνεπεία ρινίτιδος οξείας.
Πρό πάσης επεμβάσεως χειρουργικές έπεχει-
ρήσαμεν την δι' απλούστερων μέσων θεραπευ-
τικήν άγωγήν ΙπΙ της μαστοειδίτιδος εν άρχη
δπως έν ένδεχομέν/ι αποτυχία τούτων έπέμ-
βωμεν τό ύστατον χειρουργικώς. Προς τούτο
διηυρύναμεν καΐ τό σμικρόν τρήμα του τύμ-
πανου προς άνετωτέραν έκροήν του πύου καΐ
ώπλίσαμεν την άρρωστον δι* απλούστατου
άπομυζητήρος του ώτός, του οποίου από πολ-
λού οί άρρωστοί μου ποιούνται χρήσιν είς
παρομοίας παθήσεις, διετάξαμεν πλύσεις του
ακουστικού πόρου και επιθέματα πάγου έπΙ
της μαστοειδούς χώρας καΐ εναντίον της ρινι-
κής παθήσεως εμφυσήσεις όρθοφορμίου ανά
δίωρον. 'Τπό την επίδρασιν τοιαύτης θερα-
ΤΡείας κατηυνάσθησαν μϊν αί άλγη δόνες, άλλ*
ή ώτόρροια καΐ ή ευαισθησία της μαστοειδούς
χώρας κατά την πίεσιν διετηρείτο αν καΐ έν
σμικρω βαθμζ) έπΙ πολύ, ούτως ώςτβ ή διά-
τρησις ην περ συνεβουλεύσαμεν, εφαίνετο ανα-
πόφευκτος. ΈπΙ τη προτάσει ταύτης ή άρρω-
στος ετράπη άλλην θεραπείας άγωγην παρ*
άλλοις συναδέλφοις. Κατά την 19 Δεκεμβρίου
1901 δμως προςεκλήθην και αυ^ις δια τάς
άνυποίστους άλγηδόνας της αρρώστου, ας ει-
χεν από 4 — 5 ήμερων κατά τό δεξιόν ους,
την μαστοειδή καΐ την βρεγματικήν χώραν* από
τίνων ήμερων πυρέσσει και εσχε ρίγη την προ-
τεραίαν, σημεία, άπερ ήδύνατό τις έν τη πα-
ρούση περιπτώσει ν' άποδώση {δίως είς έπι-
πλοκήν φλεβοκολπίτιδός τίνος.
Τη 20 Δεκεμβρίου 1901 έγένετο ή έγχεί-
ρησις βοηθουντος τ-ου άξιοτίμου συναδέλφου
κ. Γαληνού έν τφ αύστριακφ νοσοκομείφ.
Μετά την άφαίρεσιν τών έπιπολης στιβάδων
του οστού άνέθορεν άφθονον πύον υπό πίεσιν
εύρισκόμενον, έν ω άφθονοι επλεον φαιαΐ σαρ-
κώδεις έκβλαστήσεις (^ΓΒΠαΙαΙίοηδ), μετά
την διά ξύστρου άφαίρεσιν τών οποίων παρε-
τηρήθη δτι 6 σιγμοειδής κόλπος ήτο γυμνός
είς μικράν εκτασιν αλλά φυσιολογικός την
δψιν. Ετέθη επίδεσμος ίοδοφορμιούχου γάζης
άσηπτος. Ούχ ήττον $μως ή πυρετική κατά-
στασις 39^ — 40*^ μετά επανειλημμένων παρο-
ξυσμών ρίγους έπεδεινώθησαν ούτως ώςτε ή
παρακέντησις του σιγμοειδούς κόλπου καΐ ή
διάνοιξις αύτου ένδεδειγμέναι, αν μή τρείς
ημέρας μετά τήν έγχείρησιν δίν παρουσιάζετο
2 έκμ. έμπροσθεν του τράγου του έγχειρη-
θέντος ώτός και κατά τό πρόσθιον χείλος του
επιδέσμου έρυσιπελατώδης διήθησις του δέρ-
ματος, ήτις προβάσα μέχρι του αντιστοίχου
ώτός εν έντόνφ πυρετω εληξεν εντός οκτώ
ήμερων, καθ* ας τά χείλη του χειρουργικού
τραύματος έμειναν πάντοτε ελεύθερα τοιαύτης
επεξεργασίας.
Ή άρρωστος ίάθη από περισσοτέρων ημε-
ρών άνευ ετέρας επιπλοκής καΐ άνευ παρα-
μορφώσεως έπι της μαστοειδούς χώρας ώς
βλέπετε. Ή ρινίτις καΐ ή κολπίτις του ίγ-
μορείου άντρου ίάθησαν σχεδόν άφ' εαυτών.
*Αν έπΙ της προηγουμένης περιπτώσεως
εκ περιεργίας έσπεύδομεν διά τά ανωτέρω
φαινόμενα νά έπέμβωμεν χειρουγικώς έπι του
ΒΙΟΛΟΓΙΚΗ ΕΠΙΤΡΟΠΗ (ΣΤΝΕΔΡΙΑ ΡΙΒ')
189
σιγίλοιι^ους κόλπου, θα διβτρέχομίν, κύριοι,
τόν ϊσχατον κινδυνον της Ιΐςαγωγης παθογό-
νων στοιχείων εντός τγίς κυκλοφορίας του άρ-
ρωστου κοιΐ ίσως τό (Αοιραίον αύτης τέλος,
τοϋθ* δπερ είς πολλούς συνέβη. Φρονώ δτι έν
τοιαύταις περιπτώσεσιν 03>είλομεν να η{χεθα
καιροσκοπικοί, (ΐάλιστα 6ταν κατά την έγ-
χείρησιν ό άπογυρωθείς κόλπος φαίνεται |ΐ.α-
κροσκοπικώς τουλάχιστον ύγιώς έχων.
Ό κ. Μανονηλίδης περί χών έπιπολα-
ξου<ίών νόσων παρατηρεί δη άντΙ της
Ιλαρ&ς, όστρακι&ς καΐ κοκκίτου, υπάρχουν
καΐ πολλά περιστατικά τυφοειδούς πυρετού.
Ό κ, Γ. Δ. ΝίΗολάίδης άναγ^νώσκει τήν
έ^ήζ Ανακοίνωσιν:
Καίτοι τοίς πασι γνωστού θέματος ίπιλα(χ-
βάνομαι, ούχ ήττον δ(Λως, επειδή γεγονότα
τίνα καΐ φαινόρ,ενα της νόσου ουπω ϊτι καθο-
ρισθέντα διαφεύγουσι πολλάκις την προςοχην
πολλών Ιατρών, οίτινες πρό απροχώρητου
πολλάκις καΐ οίονεΐ διαιωνιζόμενης της κα-
ταστάσεως της ασθενείας ευρισκόμενοι, άδημο-
νοΰσι καταφερόμενοι κατά τών πλύσεων, ως
προκλητικών κυστιτίδων καΐ πολλών άλλων
σοβαρών επιπλοκών, αν καΐ ούχΙ τόσον αδί-
κως, καΐ άποροϋσιν* όποτέραν όδόν να τρα-
πώσιν, ευκαιρον έκρινα, κατόπιν μακράς πεί-
ρας καΐ παρατηρήσεως να εκθέσω έν ολίγοις
τα έμα πορίσματα, ηερί ηνων ύεραηευηχών
τίίημμείειών Ιτ τγ} όξείζ^. βλετορροίφ
Και πρώτον προς κατανόησιν τούτων άρ-
ζομαι της παθολογικοαν ατομικής επεξεργα-
σίας τών γονοκόκκων ίν τω βλενογόνφ ύμένι,
εκουσίως παραλείπων, ώς γνωστόν καΐ ούχΙ
τοσούτον τνί περιστάσει χρήσιμον τόν τρόπον της
μολύνσεως. ΚαΙ ηδη πάντες γνωρίζομεν δτι
μετά την μόλυνσιν καΐ τόν χρόνον της έπφά-
σεως άρχονται τα πρώτα φαινόμενα φλεγμο-
νώδους επεξεργασίας, ήτοι έρυθρότης τών χει-
λέων, κνησμός, έκτρόπιον, κτλ. άπερ, ώς καΐ
άλλα γνωστά τυγχάνοντα, παραλείπω. Έλ-
θωμεν νυν καΐ παρακολουθήσωμεν έν ολίγοις
την βιολογικήν έζέλιζιν . τών γονοκόκκων έν
τω βλενογόνψ ύμένι. Ό γονοκόκκος άμα τγ)
έγκατασκηνώσει έν τφ έπιθηλίφ του βλενογό-
νου, άρχεται πολλαπλασιαζόμενος καταπλη-
κτικώς έπιπολης χωρών άμα και, κατά βάθος
δια μέσου της τών επιθηλιακών κυττάρων
συγκολλητικής ουσίας η καΐ αύτου του πρω-
τοπλάσματος αυτών, έζικνούμενος μέχρι του
θηλώδους σώματος του βλενογόνου. Ενταύ-
θα άπ6 σκοπού παραλείπω την περαιτέρω
πορείοϋ,ν αυτών έξ ίς προκύτττουσιν αί διάφο-
ροι έπιπλοκαί, ώς οι βλενορροϊκοί ρευματισμοί
κτλ., τουθ* δπερ προδήλως αποδεικνύει δτι
ό γονοκόκκος είςερχόμενος έν τη κυκλοφορίοχ
δύναται απανταχού του σώματος να όδευση
προκαλών διάφορα παθολογικά φαινόμενα.
ΚαΙ ταύτα μέν τα ολίγα έστω, δπως εχωμεν
σαφή την είκόνα της οζείας γονορροϊκής ού-
ρηθρίτιδος πρ6 ημών, ίνα έρμηνεύσωμεν καΐ
κατακτήσω μεν καταληπτην την σύγκρισιν
προς τε την δια τών πλύσεων θεραπείαν έν τη
οζείο}: καταστάσει καΐ την δια τών διουρητι-
κών, έζ ης συγκρίσεως καΙ τα πλεονεκτήματα
ή μειονεκτήματα έκατέρας.
Ουδείς αγνοεί δτι μετά την γενίκευσιν του
νεωτέρου καλουμένου συστήματος ' πάσα γο-
νορροϊκή ούρηθρΐτις υποβάλλεται είς την θε-
ραπείαν τών πλύσεων έν τ^ όζεί^ περιόδω
πλην της ύπεροξείας, γιγνομένην κατά τους
γνωστούς κανόνας.
Βεβαίως δέν δυνάμεθα να άρνηθώμεν τα
πλεονεκτήματα της έπΙ τών φλεγμονωδών
φαινομένων επιδράσεως του ΐ/Μ. Καλίου καΐ
ίδίω: αύτου δια τής καταστολής πλείστων
φαινομένων, οΓα τό περί την ούρησιν ό8υνη-
ρόν αίσθημα του καυστικού πόνου, τάς επώ-
δυνους στύσεις καΐ τα παραπλήσια τούτοις,
καθώς καΐ την πρόςκαιρον έλάττωσιν της
πυώδους ρύσεως. Ούχ ήττον δμως μεθ' δλην
τη* εύεργετικήν έπίδρασιν του τοιούτου, ώς
καΐ άλλων φαρμάκων, τό προςποριζόμενον έζ
αυτών κέρδος σπάνιον και ελάχιστον αποβαί-
νει έν ταΐς πλείσταις τουλάχιστον τών τοιού-
των περιπτώσεων. Ταύτα δέ έπΙ τών ακο-
λούθων παθολογικοανατομικών παρατηρήσεων
της βιολογικής εξελίξεως τών γονοκόκκων βα-
σιζόμενα έπιρρωνύουσι την ύπόθεσιν ταύτην.
*Άμα τη εκδηλώσει τής μολυσματικής ούρη-
θρίτιδος, οΐ ρηθέντες κόκκοι είςδύουσιν εις τα
βαθύτερα στρώματα, ώς ανωτέρω άνε,πτύ-
χθη, ένθα έγκατασκηνουντες καΐ ανεπηρέαστοι
δντες είς την μικροβιοκτόνον έπίδρασιν τών
^***^
190
ο ΕΝ ΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΟνΠΟΛΕΙ ΕΛΛΗΝΙΚΟΣ ΦΙΛΟΛΟΓΙΚΟΣ ΣΥΛΛΟΓΟΣ
φαρμάκων, έξακολουθουσι την έπεξιργασιαν
αυτών, άνταγωνιζόμιενοι έτίρωθίν καΐ προς
την φαγοκυττάρωσιν. Τα διάφορα μικροβιο-
κτόνα φάρ[χακα καΐ ιδιαίτατα τό έν ευρεία
κλ((Λα<( χρησΐ(Λθ7Γθΐούμενον Τ/Μ. Κάλι, ούτι-
τος ή έπενε'ργεια λ(αν έπιπολης, ώς έκ της
στυπτικής αύτου ίδιότητος τυγχάνει, δρ^, φο-
νεύει καΐ άποκαθαίρει τόν βλενογόνον κατ'
επιπολην καΐ (χόνον, χωρίς να δύναται έν τού-
τοις να είςδύσν) ε(ς τους βαθύτερον κείμενους
γονοκόκκους καΐ προςβάλγ) αυτούς, οιτινες
άνεπηρε'αστοι έζακολουθουσι τ6 έργον αυτών
αναπτυσσόμενοι καΐ πολλαπλασιαζόμενοι, δια
δ^ του προς την εζω έπιφάνειαν του βλενο-
γόνου φερομε'νου ρεύματος της διαπυήσεως,
μηχανικώς καΐ ούτοι φερόμενοι την τέως κα-
θαρθεΐσαν έπιφάνειαν μολύνουσι καΐ αύθις καΐ
ούτως εξακολουθεί παρατεινομ'ένη έπι πλείστον
ετι χρόνον ή υπό τό κράτος της θεραπείας εύ-
ρισκομε'νη νόσος μέχρι τελείας εξαφανίσεως
του γονοκόκκου καΐ ίάσεως της νόσου. Δυς-
τυχώς δμως πολλάκις δλως άντικρυς συμβαί-
νόυσι τα πράγματα, διότι ένφ συχνότατα
μετά ολιγοημερον θεραπείαν παύει φαινομενι-
κώς πάσα ρύσις και παν φλεγμονώδες φαινό-
μενον θεωρηθείσης της θεραπείας ως ληξάσης,
μετά διακοπην 2 — 3 η καΐ πλέον ημερών
άρχονται και αύθις επανερχόμενα τα αύτα
φαινόμενα, η δέ νόσος εΐζ έαυτην εγ/.αταλιμ-
πανομένη δύναται να λάβτ) μορφην έςυτάτην,
ώςεί ουδόλως ή προηγηθείσα θεραπεία είχεν
έπ* αύτης ούδ' έπ' έλά/ιστον επιδράσει.
Επαναλαμβανόμενης δέ ταύτης δύνανται να
έπέλθωσι τα αύτα και πάλιν φαινόμενα μέ-
χρις άλλοτε άλλου χρόνου της λήξεως της
νόσου. ΈπΙ του σημείου τούτου της περιοδι-
κής ίάσεως και επαναλήψεως της διαπυήσεως
επιθυμώ να επιμείνω, ίνα κατανοήσωμεν την
ένεργητικήν έπίδρασιν, ην ή φύσις δια της
διαπυήσεως ασκεί έν τνί προκειμένη περιπτώ-
σει της οξείας καταστάσεως προς άπαλλαγήν
τών βαθύτερων στρωμάτων τών βριθόντων
άπό τών ολέθριων τούτων μικροοργανισμών,
άτινα στρώματα είναι τό όρμητήριον αυτών
κατά πάσης έξωθεν θεραπευτικής αγωγής ης
διακοπτόμενης έξορμώσι δια του φέροντος αυ-
τούς ρεύματος. Ή διαπύησις λοιπόν, ην πο-
λεμουμεν καΐ πειρώμεθα παντοίοις μέσοις ν'
άνακόψωμεν, ώς τούτο γενικώς ύφ' απάντων
δυςτυχώς γίνεται^ δίν φρονώ δτι δεν θα ητο
σκόπιμος, διότι ούτως άντλουμεν προς πίθον
Δαναίδων. Τότε μόνον θα απέβαινε λυσιτε-
λής ή άμεσος δια τών πλύσεων έπέμβασις καΐ
αποτελεσματική, αν άμα τη εκδηλώσει τών
πρώτων υποκειμενικών συμπτωμάτων ή καΐ
αντικειμενικών έσπευδε πάραυτα ό ασθενής,
ούτως ώςτε τών γονοκόκκων έπιπολης τοΟ
επιθηλιακού στρώματος του βλενογόνου ευρι-
σκομένων να δυνηθη πάν μικροβιοκτόνον φάρ-
μακον να επίδραση επωφελώς. Δυςτυχώς
δμως τοιαυται περιπτώσεις άμεσου επεμβά-
σεως λίαν σπάνιαι συμβαίνουσιν, ώς έν τη
πράξει παρετήρησα, και έφ' ων αι πρώτοι
θεραπευτικαΐ άγωγαΐ θριαμβευτικαΐ άποβαί-
νουσιν, απαλλασσομένων τών ασθενών εντός
βραχυτάτου διαστήματος.
Όποίον τό κέρδος του χρόνου και οποία ή
υπεροχή τών δι' αμέσων πλύσεων έν συγκρίσει
προς τήν δια τών διουρητικών έν άρ•/η ; ΚαΙ
πρώτον ώς προς τόν χρόνον δυςτυχώς δύνα-
μαι να όμολο•^ήσω και εξ επιστημονικής από-
ψεως καΐ αληθείας, αν καΐ θιασώτης της νέας
μεθόδου, δτι ουδόλως έπωφελήθην του χρόνου,
πλην εξαιρετικών περιπτώσεων εγκαίρου επεμ-
βάσεως, ώς ανωτέρω ειρηται. Καθότι κατά
τοσούτον επωφελεστέρα και ταχυεργοτέρα α-
ποβαίνει ή ενέργεια τών μικροβιοκτόνων φαρ-
μάκων καΐ ίδίως του Υ/Μ. Καλίου καθ* βσον
ή χρησις τούτων ήθελε γίνει βραδύτερον κατά
τόν χρόνον της παντελούς εξαφανίσεως τών
φλεγμονωδών φαινομένων. Έτερον δμως α-
ναντιρρήτως έξαιρέτως σπουδαίον πλεονέκτη-
μα άποδοτέον εις τό Υ/Μ. Κάλιον, ίδίως τήν
έξάλειψιν του πόνου και τήν πρόςκαιρον άνα-
στολήν τών φλεγμονωδών φαινομένων, άτινα
ουσιωδώς άνακουφίζουσι τόν πάσχοντα. Έξ
ου συνάγεται δτι δέον νά προβαίνωμεν είς τήν
έφαρμογήν τών πλύσεων και έν αύτη τη οξεία
καταστάσει της προσθίας ουρήθρας συνήθως
δι* ελαφρών διαλύσεων, νά διευκολύνωμεν δέ
άμα και τήν διά τών διουρητικών διαπύησιν,
εύλαβούμενοι άείποτε τήν οπισθίαν ούρήθραν
και τήν κύστιν, είς ην μόνον μετά τήν πά-
ροδον τών οξέων φλεγμονωδών φαινομένων
συγχωρείται νά είςδύωμεν, δπως ούτω διά
της τοιούτφ τρόπφ γενομένης πλύσε<ι)<
ΒΙΟΛΟΓΙΚΗ ΕΠΙΤΡΟΠΗ (ςΤΝΕΔΡΙΑ ΡΙΓ')
191
καθαρίσω [Χβν άπασαν κατά (χη^ος την ου-
ρήθραν. Διότι αεθ' δλας τάς παρατηρή-
σεις των ανά την Έσπερίαν είδικώς ασχο-
λουμένων, δτι δέον εύθυς άπό της 3 ^«
ή|χίρας να έπεκτείνωμεν τάς πλύσεις καΐ
(Λέχρι της κύστεως, ίνα προλάβω(χεν την επΙ
την οπισθίαν ούρήθραν επέκτασιν αύτης, δυς-
τυχώς ή πείρα (χοι άπέδειξεν, ίτι τό πλείστον
ίλως τουναντίον συμβαίνει, δτι διά των προ-
ώρων ένδοκυστικων πλύσεων εύκολώτερον καΐ
ταχύτερον δύναται αύτη νά έπεκταθη διά
του έπΙ του βενογόνου διερεθισμου αυτών.
Ούτω δέ λεληθότως πως άφίνομεν και (χε'ρος
της συμπληρώσεως του θεραπευτικού ημών
ίργου είς την άρωγήν της φύσεως, ήτις διά
του ρεύματος της διαπυήσεως όλονέν μας
προςάγει τόν εχθρόν, ίνα προςιτός καταστη
εΙς τά ίοβόλα θεραπευτικά ημών με'σα. Έάν
δέ τουναντίον πειρώμεθα διά πυκνών διαλύ-
σεων καυστικών τε καΐ στυπτικών ν' άνακό-
ψωμεν την διαπύησιν καταπολε μουντές ούτω
τό φαινόμενον καΐ μη δυνάμενοι νά πλήζω-
μ»ν αυτόν τούτον τόν εχθρόν καΐ φρονουντες
δτι τάχιστα θ' άφιχθώμεν εΙς τό προςδοκώ-
μινον τέρμα, άπατώμεθα, διότι ή παροδική
εκείνη αναστολή αναφαίνεται ως πρότερον
καΐ χείρων. — Τό τελικόν άρα πόρισμα έστιν,
δτι έφ* δσον τη βοηθείίχ της διαπυήσεως δέν
έπιτελεσθνί ή έν τζ) βάθει τελεία απαλλαγή
τών ίστών άπό τών μικροβίων, μάτην κατα-
πονουμεν τόν πάσχοντα καΐ έπιφέρομεν διά
τών δριμέων φαρμάκων καταστρεπτικάς αλ-
λοιώσεις του βλενογόνου, άγνοούντες που κυ-
ρίως εδράζει ό κυρίως παθολογικός παράγων.
Έζ ου έπεται δτι τήν διά τών διουρητικών
πάλαιαν θεραπείαν δέον ου μόνον νά μή άπο-
σχορακίσωμεν απολύτως, άλλ* Ιχοντες άρω-
γόν καΐ ταύτην νά συνδυάζωμεν μετά της διά
τών πλύσεων καΐ ούχΙ τών ενέσεων, καθότι μάλ-
λον επιβλαβείς άποβαίνουσιν αύται ή ωφέλιμοι.
Ό κ. Μανου^λίδης παρατηρεί δη έν
τή εξηγήσει του κ. Νικολαΐδου περί της
ενεργείας του μικροβίου, πρέπει νά λη•
φθή ύπ' δψ-ει καΐ ή σπουδαιότης του
εδάφους.
Ό κ. Α. ΝίΗολαΐδης απαντών λέγει δτι
δέν αρνείται τήν βπουδαιότητατοϋ εδάφους,
άλλα έν τζ σημερινή άνακοινώ<ίει του
ηθέλησε απλώς νά συγκρίνη μόνον τάς
δυο θεροιπευηκάς μεθόδους, καΐ έν τή έρ-
μηνείςι αυτών ανέφερε τάς άνατομοπαθα-
λογικάς άλλοιώ<ίεις.
Ό κ. ΜανονηΙίδης έρωτ^ έάν οίγο-
νοκόκκοι υφίστανται μετά τήν θερειπείαν.
Ό κ.ΝίΗοΙάίδης λέγει δτι εΙς τάς πλεί-
6τας περιστάσεις υπάρχουν.
Ό κ. ^ΑψτωψακόηουΙος έρωτ^, έπΙ
ποίων κλινικών σημείων πρέπει νά βασί-
ϊ,ηταί τις διά νά άρχίση τάς πλύσεις.
Ό κ. ΝίΗολαΐίης παρατηρεί δτι αί πλύ-
σεις δύνανται νά γίνουν καΐ έν τή άρχί^,
προς άνακούφισιν τοϋ ασθενούς.
Ό κ. Κελαϊδίτης παραδέχεται τά λε-
χθέντα ύπό του κ. Νικολαΐδου καΐ συμφω-
νεί πληρέστατα δτι αί πλύσεις δέν ίκανο-
ποίησαν αυτόν πάντοτε, άν καΐ πολλάκις
έκαμε χρήσιν αυτών. Τελευταίως έσχε
τήν εύκαιρίαν νά έφαρμόσΐ] τήν δι ένέ-
αεων ύ'βρμοτάτου ύδατος θεροιπείαν της
βλενορροίας έπΙ δύο περιστατικών θερα-
πευθέντων τοϋ μέν εντός 1 5 ήμερων, τοϋ
δέ εντός ίο ήμερων.
Ό κ. Ζώτος λέγει δτι δέν είναι τόσον
ενθουσιώδης διά τάς πλύσεις, αί όποϊαι
πολλάκις, δσον επιμελώς καΐ άν έφαρμο-
σθώσιν, άντΙ καλών αποτελεσμάτων έπι-
φέρουσι περιπλοκάς. Ή χρή<$ις τοϋ σαλο-
λίου εσωτερικώς εΙς δόσιν 3 γραμμαρίων
καΐ ενέσεως ρεσορσίνης (ΓΘΒΟΓοίηθ) προς
37ο» ^Φ έδωκε λαμπρά αποτελέσματα εΙς
περιστατικά ονείας καΐ χρονίας κατα-
στάσεως.
ΣΥΝΕΔΡΙΑ ΡΙΓ'
13 Φεβρουαρίου 1902,
Προείρία Ι. ΜπίΣΤΗ
Ό κ. Μηίστης λέγει τά έ^ής:
Έπδθύμουν, κύριοι, να παρουσιάσω ύμίν
άρρωστον μετά έρπητος ζωατήρος δφ&αλμικοΰ
έντοπιζομένου κατά την διαδρομην του δευ-
τέρου κλάδου του τριδύμου νεύρου και επιτ^λε-
κομένου ύπό ερττητος τοϋ κερατοειδούς. Ό
άρρωστος δμως δέν επαρουσιάσθη καΐ αναγ-
κάζομαι νά μνημονεύσω απλώς της παθήσεως
αύτου. Ό άρρωστος έδήλωσεν δτι πρ6 ήμερων
102
ο ΕΝ ΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΟΓΠΟΛΕΙ ΕΛΛΗΝΙΚΟΣ ΦΙΛΟΛΟΓΙΚΟΣ ΣΥΛΛΟΓΟΣ
Υΐσθάνετο άλγη κατά την γειτονίαν του αρι-
στερού οφθαλ|ΐου, καΐ εν τω όφθαλ[Λφ αύτω,
είτα δ^ (ΐετα πυρετικών φαινομένων παρετή-
ρήσε την εμφάνισιν εξανθήματος, 5περ κατά
την Ιζέτασιν συνίστατο εκ φυσ9^λλ{δων, των
πλείστων κατά ομάδας διατεταγμένων και
έδραζομένων έπΙ του κάτω βλεφάρου, της £νω
γναθικής χώρας άχρι του άνω χείλους, καΐ
της ζυγωματικής χώρας. Τό εξάνθημα χωρεί
άχρι της μέσης γραμμής, τουθ' δπερ χαρα-
κτηριστικόν ' διά την εν λόγω πάθησιν. ΈπΙ
του κερατοειδούς ύφίσταντο μικραΐ ίσον κεφα-
λή καρφίδος καΐ έπιπολής κείμεναι κηλίδες,
αϊτινες δηλουσι τάς θέσεις, εν αίς ήδράζοντο
πρότερον φυσαλλίδια. Ή περίπτωσις αύτη
παρουσιάζει τόδε τό ενδιαφέρον, δτι ή έξάνθη-
σις ενεφανίσθη έν τη διαδρομή του δευτέρου
κλάδου του τριδύμου, έν ω αύτη παρουσιάζε-
ται συχνότερον έν τη κυριαρχί^ του πρώτου
κλάδου του τριδύμου νεύρου. Γνωστόν δ' είναι
δτι πρόκειται περί φλεγμονώδους παθήσεως του
τριδύμου νεύρου, καΐ δή του τε κορμού αύτου
ώςκαΐ του γασσερείου γαγγλίου, καΐ του ακτι-
νωτού γαγγλίου. Ή αΙτία δμως της φλεγμο-
νής ταύτης είναι ώς τά πολλά άγνωστος. Έπί
τίνων περιπτώσεων 6 ερπης ζωστήρ του
οφθαλμού έπαρουσιάσθη μετά ψυξιν ώς καΐ
χρησιν αρσενικού. Πιθανώς έπΙ του ημετέρου
άρρωστου ή ψυζις ν' άπετέλει τό αίτιον φλεγ-
μονής του τριδύμου νεύρου.
Ό κ. Νούλης προςθέτει δτι έν τ^ αΐ-
τιολογίοι της ασθενείας ταύτης έγένετο
έ^έτασις του ύγροϋ του εγκεφαλονωτιαίου
μυελοϋ (κντταροδιαγνωσηκή).
Ό κ,Μηίστης σχετικώς προς τήν άνα-
κοίνωσιν ήν έποιήσατο ό κ. Ίατρόπουλος
έν τξ| προηγουμένΊ] συνεδρίςι λέγει δτι ή
διονίνη είναι σπουδαίος επικουρικός παρά-
γων, πρέπει δέ νά συνδυάζηται μετά της
αναλόγου θεραπείας έν έκάστφ περιστα-
τικφ. Αναφέρει περιστατικόν γλαυκώμα-
τος ό^έος δπου μετά τήν Ιριδεκτομίαν έπαυ-
σαν οΐ πόνοι ϊνα επανέλθουν πάλιν. Τότε
έγένετο χρήοις της διονίνης εΙς διάλυσιν
5^0• Ουδεμία δμως επήλθε βελτίωσις.
Ό κ. 'Ιατρόηουλος λέγει δτι εΙς δσα
περιστατικά ύπήρχον σφοδρά άλγη ενήρ-
γησε καλώς ή κόνις.
ΣΤΝΕ ΔΡΙ Α ΡΙΔ'
20 Φεβρουαρίου 1902.
Προεδρία Ι. ΜπίΣΤΗ
Ό κ. ΝούΙης υποβάλλει τι^ιραχηςήσεις
τινάς έπΙ τοϋ ύροινώδους ηλευριτοίοΰ
εξιδρώματος,
Ό κ. Μανονηλΐδης λέγει δτι τά περι-
στατικά τοϋ κ. Νούλη είναι ενδιαφέροντα
Ιδίως τά έν Ίωαννίνοις, τά έδώ είναι συ-
ί,ητήσιμα. ΈπιπλοκαΙ πλευρίτιδος έκ >^υ-
^εως δύνανται νά άναφανώσι κ(ύ μετά
πολύν χρόνον. Αναφέρει περιστατικά Ιδι-
κά του, έκ τών όποιων 4 ασθενείς έθερα-
πεύθησαν, οΐ δέ 3 άπέθανον. Επομένως ή
μικρότατη αΰτη στατιστική φέρει θνησιμό-
τητα 40^0» ή δ' ^^ '^^Κ νοσοκομείοις είναι
μεγαλειτέρα. "Οσον δ' άφορ(ίΙ τήν παθο-
γένειαν, άπάσας τάς πλευρίτιδας ά κ. Μα-
νουηλίδης θεωρεί ώς φυματικάς, ώς ή κυτ-
ταροδιαγνωστική καΐ ή πειραμάτισις δει-
κνύει τούτο.
Ό κ. Μακρής λέγει δτι βεβαίως τά Πε-
ριστατικά του κ. ίίούλη είναι ενδιαφέρον-
τα. Ασθενείς πλευριτικοί έκ >ΐΓύ^εως είς-
ερχόμενοι εΙς τά νοσοκομεία είναι δυ-,
νατόν νά γίνωσιν φυματικοί. Ό κ. Νούλης
δμως άπέδωκε μεγάλην σημασίαν εΙς τό
έγχειρητικόν μέρος. Έν τοίς νοσοκομείοις
ή έγχείρησις γίνεται μέ δλας τάς άπαιτου-
μένας άντισηπτικάς προφυλάγεις. Και ή
φυματική ένοφθάλμισις τών πλευριτικών
δέν οφείλεται εΙς τήν έγχείρησιν άλλ' εΙς
άλ)).ας αΙτίας.
Ό κ. ΝίΗολαΐδης αναφέρει περιστατι-
κόν πλευριτικού άπό τοϋ 1898, ί,ώντος
είςέτι. Ό ασθενής ούτος υπέστη δύο προς-
βολάς, έ^ ών έθεραπεύθη εντελώς.
Ό κ,^Αηίηας λέγει δτι τό θέμα είναι
ενδιαφέρον διά τήν συχνότητα αυτών, συμ-
φωνεί δέ πληρέστατα μετά τοϋ κ. Μανουη•
λίδου ύποστηρίζονίος, δτι αΐ πλευρίτιδες
είναι φύσεως φυματιώδους, νομίζει δμως
δτι ό κ. Μανουηλίδης έτυχε περιστατικών
πολύ δυςαρέστων. Αναφέρει διάφορα πε-
ριστατικά θεραπευθέντα, ών τό έν πρό ίο
ετών υπεβλήθη εΙς παρακέντησιν. Ό ασθε-
νής ί,ζ.
ΜΙΤ^,^^ίν*^^
ΒΙΟΛΟΓΙΚΗ ΕΠΙΤΡΟΠΙΙ (ΣΤΝΒΙΡΙΑ ΡΙΕ')
193
Ό κ. Ζώτος εύρί6κει δτι ό κ. Μανουη-
λίδης είναι πολύ απαισιόδοξος εΙς τό ζή-
τημα των πλευρίτιδων. ΚαΙ θά ήτο λυπη-
ρόν &ν δλαι αΐ πλευρίτιδες ή<ίαν φυμα-
τιώδεις. Αναφέρει δύο περιστατικά πλευ-
ρίτιδος έκ ψύξεως παρατηρηθέντα πρό 6
ετών καΐ εντελώς θεραπευθέντα διά τοΟ
ΙτεϋλικοΟ νατρίου, ών τό &ν υπεβλήθη καΐ
εΙς παρακέντησιν.
Ό κ. Κελαϊδίτης αναφέρει διάφορα πε-
ριστατικά πλευρίτιδων εντελώς θερ<χπευ-
θέντα, αύΓός δ' ό Ιδιος έπαθε πρό 35 ετών.
Ό κ. Κρητίκύς λέγει δτι είναι δύςκο-
λον νά θεωρήσητιςώςμήφυματικήν πλευ-
ρΐτιν εΙς ήν δέν ήκολούθησε πνευμονική
φυματίωσις μετά ι ή 2 έτη, καθότι καΐ
15 — 2θ καΐ 25 έτη μετά προςβολήν πλευ-
ρίτιδος άνεπτύχθη πολλάκις φυματίωσις
ίτνευμονική.
Ό κ. Μηίατης γνωρίί,ει άπό του 1883
πλευριτικό ν έκτοτε δέ παρήλθον 19 έτη
καΐ ό ασθενής ϊ,ή έχων κάλλιστα.
Ό κ. Νσύλης λέγει δτι δσα ελέχθησαν
ύπό του κ. Άντίπα καΐ τοϋ κ. Ζώτου χρη-
σιμεύουν ώς άπάντησις εΙς τά ύπό τοΟ κ.
Μανουηλίδου λεχθέντα. Περί δέ τής παρα-
τηρήσεως τοϋ κ. Μακρή δτι ή έγχείρη-
σις έν τοΙς νοσοκομείοις γίνεται ύπό
κ(χλλιτέρους δρους, βεβαίως ουδεμία υπάρ-
χει αμφιβολία, καΐ εΙς ταύτην δέν οφεί-
λεται ή ένοφθάλμισις τής φυματιώσεως εΙς
τόν πλευριτικόν άλλ* εΙς τό περιβάλλον
καΐ εΙς άλλας αίΓίας.
ΣΥΝΕΔΡΙΑ ΡΙΕ'
27 Φεβρουαρίου 1902.
Προεδρία Ι. ΜπίΣΤΗ
Ό κ. ΠαηανίΗολάου άνακοινοϋταιτάδε:
Ό 26'^*ΐ« ούτος Χίος, τόν οποίον βλέπιτί,
έπυορρόει κατά τό διζιόν ους άπό 17 ίτών.
Προς θίραπείαν της ώτορροίας ταύτης και τής
άπό ταύτης δυςηκοίας βθεραπεύβτο ίν Αθή-
ναις πάρα ειδικών συναδέλφων έπι ίκανόν χρό-
νον καΐ διαφοροτρόπως* διάφοροι χειρουργικαΐ
επεμβάσεις άπό του ακουστικού πόρου έγε'νον-
το έπΙ του ώτός τούτου άνευ δμως του ποθου-
Έλλ. Φιλολ. Σύλλογος. Τόιιος ΚΙΓ
μένου αποτελέσματος. Ό άρρωστος ηκουβ,
τη 8ΐϊ Ιουλίου 1902, τό ωρολόγιο ν άπό της
κόγχης του ώτός καΐ έφερε συρ(γγιον κατά τόν
άκουστικόν πόρον παρά τό τύμπανον οδηγούν
προς τόν θόλον του κοίλου του τυ(Απάνου.
Εκείθεν κατέρρεε πύον δύςοσ(χον.
Ή ώτόρροια αύτη άπό πρώτης δψεως έφα£-
νετο δτι θα έλύετο διά τής ριζικής ίγχειρήσΜΗ
του δίΒΡίίΘ άπό τής (χαστοειδους άποφύσεως*
έδοκΐ{Λάσθη^αν δ(Αως έν άρχη έπΙ δύο [Λήνας
άνωφελώς πλύσεις του ώτός διά διαλύφΐ(ΐ»ς
σωζοϊδολικου νάτριου, είτα δΐ εΙς ταύτβες
προςετέθη ή άπθ[Λύζησις του πύου δι* ενός
άπορ,υζητήρός μιου καταλλήλου προς άπο(Λύ-
ζησιν εζιδρωρ,άτων του ώτός ύπό τών ΐδίων
άρρωστων. Ένα μήνα περίπου (χετά την χρή•
σιν τούτου επαυσεν ή ώτόρροια καΐ διατελιι
ηδη άπό 5 [χηνών περίπου τό ους ίλως διόλου
ζηρόν, ή δέ ακουστική αύτου δύνα{ΐ,ις άνυψώ-
θη διά καταλλήλου θεραπείας είτα ούτως ώς-
τε τό αυτό ώρολόγιον ακούεται άπ^ 30 ίκρι.
*Ιδού, κύριοι, και (χία χρονιωτάτη περί*
πτωσις ώτοπυορροΐχς ίαθεϊσα οριστικώς ήδη
άπό 5 (χηνών όφθαλ[χοφανώς διά τών άπθ(χυ-
ζήσεων. Ή (χέθοδος αύτη έπΙ τών όζειών ώτι-
τίδων τό πρώτον εφαρ^χοσθείσα επιτυχώς,
έκοινοποιήθη ύπ' Ι|χοϋ έν άρχη τοϋ παρελθόν*•
τος έτους πρό τών άζιοτί(χων (χελών ευαρίθ-
μου συνεδριάσεως τής Βιολογικής επιτροπής
και κατά τό θέρος 1901 ϊν τινι τεύχει τής
α*Ιατρικής Προόδου!) Σύρου, έν ω συνάμα
κατά παράδοζον συγκυρίαν έδημοσιεύετο περί-
ληψις εργασίας του έν Κυδωνίαις τής Μικρας
Ασίας αξιότιμου συναδέλφου κ. Κ.Έλευθεριά-
δου άποσταλείσης είς τό κατά Μάϊον γενόμενον
ίχτρικόν συνέδριον πραγματευομένη ακριβώς
περί τής αυτής μεθόδου θεραπείας τής οξείας
μέσης ώτίτιδος. Γνωστόν δτι ό κ. Ελευθεριά-
δης πρΙν ή εγκατασταθεί εσχάτως έν Κυδω-
νίαις έπρακτίκευεν έν Κωνστ/πόλει μ^χρι ^ρό
1 γ, δ'Γους.
Ό κ. Κρητικός περί φυματιώδους ηο•
λυνευρίτιδος άνακοινοΟΓαι τάδε:
Αι φυματιώδεις πολύν ευ ρ ί-: ι δ ες είναι μίν
γνωσταΐ άλλ' ούχΙ και συχναι έν τη ίατρικη
φιλολογία, σχών δέ τελευταίως την εύκαιρίαν
Β. Κ. 25
194
ο ΕΝ ΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΟΓΠΟΛΕΙ ΕΛΛΗΝΙΚΟΣ ΦΙΛΟΛΟΓΙΚΟΣ ΣΥΛΛΟΓΟΣ
να παρατηρήσω δυο τοιαύτα περιστατικά,
Ιχρινα καλόν να αναφέρω ύμϊν ταύτα, κυρ{ως
ενβκα τών ιδιαιτέρων περιστάσεων, ύφ' ας άνε-
πτύχθησαν, καΐ τών προβλη[χάτων, άτιναηδύ-
ναντο να γεννήσωσιν υπό αίτιολογικην εποψιν.
Περίπτωσις Α', Ίβραη(Α Ισμαήλ, γρα-
φεύς, ηλικίας 25 ετών. Έκ του κληρονομι-
κοί/ ουδέν, φίλος δέ τών οίνοπνευματωδα^ν.
Ουδέποτε ενθυμείται να ήσθένησε μέχρι της
ηλικίας 20 ετών, δτε επαθεν από βλενόρροιαν
ίαθείσαν εντός ολίγου χρονικού διαστήματος,
άνευ ουδεμίας επιπλοκής. Πρό δύο δέ ετών
επαθεν έζ αναιμίας, ως λέγει, ήτις Ιάθη τη
χρήσει φαρμάκων. Έκτοτε ήτο υγιής μέχρι
τών μέσων Όκτωβρίου 1901, δτε μετά ψυ-
ζιν ήρχισε να βήχχι καΐ να εχη ελαφρά φρίκη
καΐ ολίγους ιδρώτας νυκτερινούς. Είκοσιν ημέ-
ρας μετά την εναρζιν της νόσου Ισχεν αρκετά
άφθονους αΙμοπτύσεις, αϊτινες ύπεχώρησαν τη
χρήσει ενέσεων έργοτίνης. Τότε εύρισκε τις είς
την κορυφήν του δεξιού πνεύμονος τραχύτητα
της αναπνοής καΐ ελαφράν υπαμβλύτητα τη
ίπικρούσει. Είκοσιν ημέρας άπό της παύσεως
της αίμοπτύσεως, ήτοι τη 21 Νοεμβρίου
έπαναβλέπομεν τόν άρρωστον παράπονου-
μενον δι' άδυναμίαν, εύκολόν κόπον, ιδρώτας
νυκτερινούς καΐ βήχα.
Τη εξετάσει άμβλύτης είς την δεξιαν κο-
ρυφήν καΐ τραχύτης της αναπνοής. Μικρόβια
Κοοίΐ ίν τοις πτυελοις. Τω χορηγουμεν φωσφο-
ρικόν σω'τίκρεας (ρΐίοδρίΐαίθ'άθ ΟΓ^ΟδΟΐθ) εν
έλαίφ μυραίνης, τό όποιον 6 άρρωστος ήνεί/ετο
λαμπρά. Ήσθάνετο τάς δυνάμεις του έπανερ-
χομένας καΐ ήδύνατο να περιπατη /ωρις να
πνευστι^, ώςπρότε^ον, δτε τη 5/18 Δεκεμβρίου
άναγκαζόμεθα να διακόψωμεν τήν χορήγησιν
του φαρμάκου ένεκα της επελεύσεως διάρροιας.
Ό άρρωστος είχε λάβει εν συνόλφ εντός 12
περίπου ήμερων 30 γραμμάρια φωσφορικού
σωσικρέατος.
Ημέρας τινας κατόπιν παυσάσης τής διαρ-
ροίας έπεχειρήσαμεν να έπαναλάβωμεν τό
φάρμακον, άλλ' αμέσως επελθούσα διάρροια
ήνάγκχσεν ημάς εις την άποχήν άπό τής επα-
ναλήψεως τής απόπειρας.
Τά πράγματα εβαινον ούτω;, δτε τήν νύ-
κτα τής ΙΤ/ΒΟ'ί^ Δεκεμβρίου 1901, μείνας εξ
ανάγκης έπΙ τρίωρον, εντός αυλής κεκαλυμ-
μένης υπό μαρμάρων, ήσθάνθη τήν έπομένην
τό πρωί, έγειρόμενος τής κλίνης, πόνους κατά
τους «πισθίους μυς τής κνήμης, καΐ κατά τά
σφυρά, οίτινές τονήνώχλουν κατά τήν βάδισιν.
Έξετάσαντες τόν άρρωστον τήν 19/2*^
Ιανουαρίου 1902 εύρίσκομεν έκ μέρους τών
κάτω άκρων πλαδαρότητα τών μυών τής
κνήμης περισσότερον έκπεφρασμένην δεξιά,
και πόνον κατά τήν πίεσιν τών μυϊκών μα-
ζών τής κνήμης καΐ του περονιαίου καΐ ίγνυϊ-
κου νεύρου. Ό άρρωστος ήδυνάτει να κινήση
τους δακτύλους τών ποδών, αΐ παθητικαΐ κι-
νήσεις του άκρου ποδός ολίγην μόνον άντίστα-
σιν έπαρουσίαζον, αΐ δέ τής κνήμης καΐ του
μηρού έτελουντο μετά πολλής αντιστάσεως.
Οί πόδες του άρρωστου καθήμενου εΙς τό άκρον
τής κλίνης εκρέμαντο ελαφρώς, αποτελούντες
μετά τής κνήμης γωνίαν ολίγον μείζονα τής
συνήθους. Αυξησις τής αντανακλάσεως τής
έπιγονατίδος καΐ έκ τών δύο μερών. Σημείον
του Β2ΐΙ)ίη8ΐί:ί ούτε θετικόν ούτε άρνητικόν,
τών δακτύλων τών ποδών διαμενόντων ακι-
νήτων κατά τόν έρεθισμόν του πέλματος.
Έλλειψις κλόνου του ποδός. Ή αίσθησις είς
τόν πόνον, τό ψύχος, τήν θερμότητα και τήν
άφήν ανέπαφος. Έλλειψις του σημείου του
ΚοίηΙίβΓ^. Τό βάδισμα του άρρωστου ήτο
ελαφρώς καλπαστικόν (δίβρρα^β). Ουδέν νο-
σηρόν σύμπτωμα εκ μέρους τών μηρών,
του κορμού, τών άνω άκρων και τής κεφα-
λής. Ηύξημένη έφίδρωσις του κορμού χαΐ
τών άνω και κάτω άκρων. Έκ τών άλλων
συστημάτων έκ μέν του αναπνευστικού άμβλύ-
της και ρόγχοι ύποτρίζοντες καί τίνες κριγμοί
εΙς τήν δεξιάν κορυφήν. Τό πεπτικόν σύστημα
και τό ούροποιητικόν ανέπαφα. Ή κύστις καΐ
τό ορθόν έλειτούργουν καλώς. Πυρετική κίνη-
σις τό εσπέρας μεταξύ 37^,5 και 38^,5. Τό
κυκλοφορικόν σύστημα άνέπαφον. Σφυγμοί
76—84.
Είς τάς 3/16 Ιανουαρίου 1902 έπιδεί-
νωσις τής γενικής καταστάσεως του άρρωστου,
δςτις έχει άπιτχνανθή καταφανώς, άπό τίνων
ήμερων. Μετά κόπου πολλού κατέρχεται τής
κλίνης καΐ δέν δύναται πλε'ον νά σταΟτρ βρθιος,
έχων τους πόδας πλησίον αλλήλων. Πλαδα-
ρότης τών μυών του άκρου και του κορμού.
ΈπΙ τών &νω Άκρων παρατηρεί τις έξα-
ΒΙΟΛΟΓΙΚΗ ΕΠΙΤΡΟΠΗ (ΣΥΝΕΔΡΙΑ ΡΙΕ')
19δ
σθίνησιν τών (ΐυών καΐ πλαδαρότητα, ίδίως
Χέ ι{ς τους (χυς της άκρας χβιρός, ινθα πα-
ρατηρβϊται άρχη ατροφίας του θέναρος καΐ
όπισθίναρος καΐ τών (χεσοστίων. Ό άρρωστος
δέν δύναται να σχηιχατίσγ) εΙς κώνον τους
δακτύλους τών χιιρών, ουδέ δύναται να κόψη
τας τροφάς του δια του [Λχχαιρίου, σφίγγει
δι την χείρα του παρατη ρητού λίαν ασθενώς.
Αϊ παθητικαΐ κινήσεις του βραχίονος καΐ του
αντιβραχίου παρουσιαζουσιν άρχετήν άντίστχ-
σιν, αΐ της άκρας χειρός καΐ τών δακτύλων
ουδε{χίαν σχεδόν. Έζασθε'νητις καΐ τών μυών
του κορμού του άρρωστου, 5ςτις κατακεκλι-
[χίνος δέν δύναται να άνακχθίση άνευ της
βοηθίίας τών χειρών του.
Τα κάτω &κρα είναι λίαν ίζησθενη|Λένα.
Δυςκόλως σύρει αύτα ό άρρωστος έν τη κλίνη,
δέν δύναται δέ να έγείρη τό κάτω άκρον τετα-
(χένον άνω τη; επιφανείας της κλίνης του.
"Οταν δι κχθηται είς τό χείλος της κλίνης [ά
κρεριαμένας τας κνή|Λας, οι πόδες καταπί-
πτουσι πλαδαρώς σχηματίζοντες λίαν ά[Α-
βλείαν γωνίαν (χετα της κνή(Αης του εζω χεί-
λους του ποδός έστρα(/.(χίνου προς τα κάτω και
ίζω. Ό άρρωστος δέν δύναται να κάαψη ούδΐ
νά έκτείνη τόν πόδα κχι τους δακτύλους του
ποδός. ΑΙ δέ παθητικά! κινήσεις του (χηρου
καΐ ή πρ6ς κ'ά(Λψιν της κνήμης μικράν παρου- •
σιάζουσιν άντίστασιν, η εκτασις δΐ της κνήμης
καΐ α'ι παθητικαι κινήσεις του άκρου ποδός καΐ
τών δακτύλων ούδεμίαν.
ΆντανακΙάαεις, — Αι μϊν τών άνω άκρων
αντανακλάσεις* είναι ανέπαφοι, ή δέ άντανά-
κλασις της επιγονατίδος είναι ηύξημε'νη έκα-
τε'ρωθεν. Δϊν υπάρχει κλόνος του ποδός, οΐ δΐ
δάκτυλοι του ποδός ουδέ εκτασιν ουδέ κάμψιν
υφίστανται κατά τόν έρεθισμόν του πέλματος.
ΑΙα&ητιχότης. — Ιΐόνοι κατά την πίεσιν τών
μυϊκών μαζών και τών νευρικών κορμών. Ση-
μείον του Ιιβδέ^β. Μικρά ύττεραισθησία του
δέρματος τών κάτω άκρων, εις δλα δέ τά
άλλ^ί μέρη ή αισθησις ύφ' δλας αύτης τάς
μορφάς (ψύχος, άφή κτλ.) είναι ανέπαφος.
Μνϊχη αϊα^αις, — Ό άρρωστος έχει πλη-
ρεττάτην γνώτιν τη; θέσεως τών άκρων του,
άλλα δέν δύνχται γα σταθη μέ κεκλεισμένους
του; οφθαλμούς, ως καΐ έν γένει ή ο:θία στά-
σις τφ είναι αδύνατος.
Βάδισμα. — Τό βάδισμα του άρρωστου είναι
καλπαστικόν. Βαδίζων δηλ. (πράγμα άλλως,
δπερ πράττει μόνον, δταν ύποστηρίζηται η
στηριζόμενος έπΙ της κλίνης του) ανεγείρει
τους πόδας ύπερμέτρως καΐ κατόίτιν εγγίζει
τό εδαφο'ς πρώτον δια της άκρας του ποδός
καΐ είτα διά της πτέρνης.
"ΑΙΙα συστήματα, — Έκ μέρους της κεφα-
λής καΐ τών είδικών αΙσθήσεων ουδέν τό πα-
θολογικώς άξιοσημείωτον. Έκ δέ τών άλλων
συστημάτων τό μίν κυκλοφορικόν άνέπαφον,
έκ του πεπτικού άνορεζία καΐ δυςκοιλιότης, έκ
δέ του αναπνευστικού άμβλύτης καΐ ρόγχοι
υγροί μετά κριγμών είς την δεξιάν κορυφήν.
Ή κύστις καΐ τό ορθόν λειτουργουσι καλώς.
Τά ούρα δέν περιέχουσι λεύκωμα.
ΆντΙδρασις είς τό ήλεκτρικόν ρεΰμα. — Οι
μυς του θέναρος, οπισθέναρος καΐ οΐ «μεσό-
στεοι της χβιρός δέν άντιδρώσιν είς τό φαρα-
δικόν ρεύμα ώς καΐ οΐ μυς τγίς κνήμης καΐ οΐ
του άκρου ποδός.
Πυρετική κίνησις ανερχομένη τάς εσπέρας
μέχρι 38^,5 — 39^ καΐ συνοδευομένη υπό
ιδρωτών άφθονων.
θεραπεία. — Τελευταίως έγένετο χρήσις ταν-
νικου σωσικρέατος (ΙαππαΙβ άβ ΟΓέΟδΟΐβ)
καΐ στρυχνίνης.
Άπό δέ τη; 10/23 Ιανουαρίου μέχρι της
16/29 του αύτου μηνός 1902 ό ασθενής
ήσθάνετο εαυτόν κάπως καλλίτερον. Ή γενι-
κή κατάστασις είχε πως βελτιωθη. Αι χείρες
του ήσαν ολίγον δυνατώτεραι καΐ ήδύνατο νά
κόπτη τό κρέας διχ του μαχαιρίου, δπερ
προηγουμένως δέν ήδύνατο νά πράξη. Έκίνει
επίσης τους πόδας του εύκολώτερον έν τη κλί-
νη και ήδύνατο νά έγείρη τεταμένον τό κάτω
άκρον άνω της επιφανείας της κλίνης, πράγμα
αδύνατον αύτφ προηγουμένως. Ό βήξ καΐ ή
άπόχρεμψις είχον έλαττωθή. Ή πυρετική
δμως κίνησις ολίγον μόνον είχεν έπηρεασθη.
ΚαΙ τά λοιπά συμπτώματα άτινα ανωτέρω
ήριθμήσαμεν έμειναν στάσιμα. Άπό της
16/29 Ιανουαρίου μέχρι της 1/14 Φεβρουα-
ρίου, αιμοπτύσεις έπανειλημμέναι τφ έπηλθον,
μόλις ύποχωρήσασαι ταί; ένέσεσιν εργοτίνης.
*Η πυρετική κίνησις έκτοτε ύψώθη μέχρι 39^
καΐ 39*^,5 τάς εσπέρας, ό ασθενής δέ άπι-
σχνάνθη καταφανώς. Αί αιμοπτύσεις ύπεχρέω-
196
ο ΕΝ ΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΟΤΠΟΛΕΙ ΕΛΛΗΝΙΚΟΣ ΦΙΛΟΛΟΓΊΚΟΣ ΣΤΛΛΟΓΟΣ
σ«ν ή|^ας να παύσω (ΐιν τό σω9(κρβας. Εις τας
7/20 Φίβρουαρίου 1902 έζβτάσαντις τόν
άρρω^τον ιύρίσκομιν την γβνικην κατάστασιν
λίαν χιφοτερεύσασαν χαΐ καταφανή άπίσχναν-
σιν δλου ^ου σώματος τοΟ άρρωστου, δςτις
{Αΐτα κόπου πολλού δύναται να άνακαθίση,
κα{τοι βοηθού(Χ6νος δια των χιιρών του. Έκ
μέρους της κιφαλης καΐ του λαιμού ουδέν τ6
παβολογικώς άξιοσημβίωτον έκτος της άπι-
σχνάνσβως, έκ δέ τών £νω άκρων άπίσχνανσις
καΐ ατροφία ίδι^ τών μυών του θέναρος, όπι-
βθίναρος καΐ τώνμβσοστέων, της χβιρ^ς προς-
αμοίαζούσης ούτω τη τών πασ/ όντων υπό
μυϊκής ατροφίας ( ΑΓΒΠ-ϋαοΙίβηηβ) . Μδγάλη
επίσης άπίσχνανσις καΐ διάχυτος ατροφία μυϊ-
κή κατά τα κάτω άκρα. Ό άρρωστος δίν
δύνατοα να σταθη δρθιος ουδέ να περιπατήση.
Ή. άντανάκλασις του γόνατος έξακολουθιι
ούσα ηύζημένη, Οΐ πόνοι κατά την πίισιν τών
μυών καΐ τών νιύρων ίξακολουθουσιν.
Έκ τών άλλων συστημάτων ανορεξία,
δυςπιψια καΐ δυςκοιλιότης έκ του πεπτικού.
Σφυγμοί 88 άρκετα ίσχυροί. Καρδία φυ-
σιολογική .
Έκ του αναπνευστικού. — Βήξ ασθενής.
Άμβλύτη^ καΐ ρόγχοι ύγροΙ καΐ κριγμοί πρ6ς
την δεζιαν κορυφήν, είς την άριστεραν δέ
ύπαμβλύτης καΐ τραχύτης της αναπνοής.
Πυρετός 89ο.— 39^5 τάς εσπέρας καΐ Ιδρώ-
τες νυκτερινοί.
Παρσναα κατάσταοις. Έπιδείνωσις τής γι-
νικής καταστάσεως. Έπίτασις τής άπισχνάν-
σεως καΐ τής μυϊκής αδυναμίας. Τα λοιπά
συμπτώματα έκ μέρους τών άνω καΐ κάτω
άκρων καΐ του κορμού τα αυτά. Έπίτασις
τής ανορεξίας. Ό βήζ καΐ η άπόχρεμψις
ίχουσι περισσεύσει. Ό πυρετός ανέρχεται τάς
ίσπέρας μέχρι 39^,5. Σφυγμοί 100. Τά υπό
τών πνευμόνων φαινόμενα εχουσι περισσεύσει
ήτοι : προς μέν τά δεξιά οΐ ρόγχοι καΐ οΐ κρι-
γμοί άφθονώτεροι, άμβλύτης δέ και τραχύττ.ς
τής αναπνοής έκ τής αριστεράς κορυφής.
ΠερΙτνιωαις Β\ Ταχήρ .... κλητήρ, 60
Ιτών. Έκ του πληρονομ^κοΰ ουδέν. Καταχρα-
στής άλλοτε τών οινοπνευματωδών, μετρίαν
χρήσιν έποιείτο τελευταίως αυτών, έπΙ του
παρόντος δ' απέχει. Ουδέποτε ένθυμείται νά
ήσ&ένησεν.Πρό τριών περίπου μηνών ήτοι κατά
τάς αρχάς Δεκεμβρίου 1901 ήρχισε νά βήχη
καΐ νά αίσθάνηται εαυτόν καταβαλλόμενον,
παρετήρησε δέ τήν έποχήν έκείνην καί τίνος
αίματηράς γραμμάς έν τοις πτυέλοις του.
Τόν εϊδομεν διά πρώτην φοράν τη 4/17
Ιανουαρίου 1902 παραπονούμενον δι* άδυνα-
μίαν, ιδρώτας νυκτερινούς, άνορεξίαν και ολί-
γον βήχα.
Άμβλύτης καΐ τραχεία αναπνοή κατά την
κορυφήν του αριστερού πνεύμονος. Μικρόβια
Κοοίΐ έν τοις πτυέλοις. Τφ διατάσσομεν φω-
σφορικόν σωσίκρεας 2—3 γραμμάρια δΓ ημέ-
ρας, στρυχνίνην καΐ κρέας ώμόν 200 — 300
γρ. δι' ημέρας. Μετά μίαν εβδομάδα επανέρ-
χεται λέγων δτι αΙσθάνεται τάς δυνάμεις του
καλλιτέρας, δτι ό βήξ ήλαττώθη και οΐ ιδρώ-
τες σχεδόν έζέλιπον. Τά τών πνευμόνων φαι-
νόμενα στάσιμα. Τφ παραγγέλλομεν τήν έζα-
κολούθησιν τής αυτής θεραπείας.
Τόν έπαναβλέπομεν μετά μίαν εβδομάδα,
λέγοντα δτι αί δυνάμεις του σχεδόν εντελώς
έπανήλθον, δτι ό βήξ έχει κατά πολύ έλατ-
τωθή καΐ δτι ή άπόχρεμψις σχεδόν έξέλιπεν,
δτι έτρωγε μετά πολλής ορέξεως, άλλ' δτι
από τής προηγουμένης ημέρας είχε 3 — 4 κε-
νώσεις διαρροϊκάς.
Είχε λάβει έν συνόλφ σχεδόν 30 γρ. φωσφο-
ρικού σωσικρέατος. Άναστέλλομεν τήν χρήσιν
τούτου καί τφ χορηγοϋμεν ολίγον βισμούθιον.
Μετά δύο ημέρας παυσάσης τής διαρροίοις
χωρηγουμεν ολίγην στρυχνίνην και κρέας ώμόν.
Επανέρχεται δέ τη 18 Ιανουαρίου και
τη 10 Φεβρουαρίου παραπονούμενος διά πό^
νους κατά τά σφυρά καΐ τους πόδας, οιτινές
τον ήνώχλουν κατά τήν βάδισιν. Μικρά πλα-
δαρότης τών μυών τής κνήμης εκατέρωθεν,
αίτινες είναι καΐ ελαφρώς επώδυνοι τη πιέσει.
Έλάττωσις τής αντιστάσεως κατά τάς παθη-
τικάς κινήσεις του άκρου ποδός καΐ τών δακτύ-
λων. Άντανάκλασις του γόνατος φυσιολογική.
Ουδέν παθολογικόν από του λοιπού σώματος.
Τά πνευμονικά φαινόμενα τά αυτά.
Τη 5/18 Φεβρουαρίου 1902 ό άρρωστος
προςκαλεϊ ήμας παρ' έαυτω καθότι δένήδύνατο
νά ελθη μέχρι ημών. Εύρίσκομεν έλαφράν
πλαδαρότητα τών μυών τςυ δεξιού αντιβραχίου
καΐ τών μυών του θέναρος καΐ οπισθέναρος εκα-
τέρωθεν. Οι μυς του δεξιού αντιβραχίου και τών
ΒΙΟΛΟΓΙΚΗ ΕΠΙΤΡΟΠΗ (ΣΤΝΕΔΡΙΑ ΡΙΕ')
197
δύω χειρών ήσαν ελαφρώς επώδυνοι τη πιίσιι.
Ή άντιστασις είς τάς παθητικας κινήσεις της
χειρός καΐ τών δαχτύλων αρκετή. Ό άρ-
ρωστος σφίγγει την χείρα άρκετα δυνατά,
ολίγον ί(ΐως άσθενίστερον δια της δεξιάς χει-
ρός. Ουδέν δμ,ως τό παθολογικόν από τών βρα-
χιόνων και τών (χυών της κεφαλής του λαΐ[Λθυ
χαΐ του κορμού.
Κάτω δχρα. Πλαδαρότης τών (χυών τών
μηρών καΐ τών κνημών. Του άρρωστου καθή-
μενου εΙς τό χείλος της κλίνης, οί πόδες του
καταπίπτουσι πλαδαρώς σχηματίζοντες μετά
της κνήμης άμβλεϊαν γωνίαν. Έλάττωηις της
αντιστάσεως κατά τας παθητικας κινήσεις. Ό
άρρωστος δυςκόλως κινεί τους δακτύλους τών
ποδών του. 41 άντανάκλασις του γόνατος ολί-
γον ήλαττωμίνη . Δέν υπάρχει κλόνος του ποδός,
οΐ δί δάκτυλοι μένουσιν ακίνητοι κατά τον έρε-
θισμόν του πέλματος. *Η αϊσθησις της άφης,
του ψύχους, του πόνου ανέπαφοι. Πόνοι κατά
την πίεσιν τών μυών καΐ τών νευρικών κορ-
μών τών κάτω άκρων. Σημείον του Ι^Οδό^Πβ.
Ό άρρωστος δέν δύναται νά σταθη δρθιος
μέ τους πόδας πλησίον αλλήλων. Βάδισμα
καλπαστικόν. Έκ του αναπνευστικού συστή-
ματος βής ασθενής, μετ* ολίγης άποχρέμψεως
πυώδους. Άμβλύτης τη έπικρούσει και τρχ-
χύτης της αναπνοής κατά την άριστε.ράν κο-
ρυφήν. Κυκλοφορικόν καΐ πεπτικόν ούστημα
λειτουργοΰσι καλώς. Ή κύστις και τό άπηυ-
θυσμένον ανέπαφα. Πυρετός 37^,2. Όλίγοι
ιδρώτες νυκτερινοί. Σφυγμοί 80.
Εις τάς 15/28 Φεβρουαρίου έπανβίδομεν
τόν άρρωστον, δςτις παρεπόνβίτο δτι ή δρε-
ξίς του ήλαττώθη καΐ ο βήζ του έπερίσσευσεν
ολίγον. Τα λοιπά συμπτώματα τά αυτά.
ΚαΙ ηδη, κύριοι, μετά την εκθεσιν τών
συμπτωμάτων άτινα και οί δύο άρρωστοί
μου επαρουσίασαν, τό φυσικόν συμπέρασμα,
ώς προς την διάγνωσιν, είναι ή πολυνευρίτις.
Ή αιτιολογία δμως της πολυνευρίτιδος
ήδύνατο νά δώσ•/; χώραν ί(ς συζητήσεις. ΚαΙ
παρά τοί; δύο άρρώστοις μου συναντώνται
τρία στοιχεία, εις εκαστον τών οποίων ήδύ-
νατο τις νά σκεφθγί αναζητών τό αίτιον της
πολυνευρίτιδος.
Τά τρία ταύτα στοιχεία, εΐναι: τό ο(νό-
πνευμα, ή φυματίωσις και τρίτον τό φωσφο-
ρικό ν σωσίκρεας, γνωστοΟ τυγχάνοντος δτι
τινές κατηγορουσι τό φάρμακον τούτο, ώς
δυνάμενον νά δώση χώραν είς πολυνευρίτιδα.
Και ώς προς μίν τό οΙνόπνευμα ίκ τών άρ-
ρωστων μου, ό μέν πρώτος φίλος ών άλλοτε
τών οινοπνευματωδών δέν εποιείτο πλίον
χρησιν από 5 — 6 μηνών. Ό δέ δεύτερος
καταχραστής τών οινοπνευματωδών πρό ει-
κοσαετίας. Τόρα τελευταίως μετρίαν μόνον
χρησιν εποιείτο αύτου, από δύο δΐ μηνών
απέχει. Είς ούδίνα δ* έκ τών δύο παρουσιά-
ζονται άλλαι βλάβαι Ικ του οΝοπνεύματος
προελθουσαι.
Ώς προς δέ τό φωσφορικόν σωσίκρεας κα-
τηγορουσι μέν τίνες αυτό δτι μετά μακράν
χρησιν, κατά τόν ΙιΟΓΟί δέ 3 — 4 εβδομάδας
μετά καθημερινήν χρησιν 4 γρ. ήτοι μετά
την ληψιν άνω τών 80 γραμμαρίων, δύναται
νά φέργ) συμπτώματα πολυνευρίτιδος, ό Τΐ-
80η δμως βασιζόμενος ίπΐ της όμοιότητος
τών πολυνευριτίδων τών αποδιδόμενων είς τό
φάρμακον τοΰτο μετά τών παρατηρουμένων
μετά μακράν χρησιν αρσενικού, αποδίδει ταύ-
τας ε{ς τό άρσενικόν μάλλον, καθότι παρετή-
ρησεν δτι αΐ πολυνευρίτιδες αύται βραδύνουσι
πολύ νά έμφανί'^Οώσιν, δταν τό φωσφορικόν
σωσίκρεας μόνον ίχορηγείτο, ενεφανίζοντο δέ
ταχύτερον δταν ό άρρωστος είχε λάβει προηγου-
μένως η ελάμβανε συγχρόνως μετά του φω-
σφορικού σωσικρέατος καΐ σκευασίαν τινά άρ*
σενικοϋχον.
Ό δέ ΒβΓΠΐΐβίπΐ Ιξ δλων τών αρρώστων,
είς ους εχορήγει τό φωσφορικόν σωσίκρεας
λέγει δτι άπαζ μόνον παρετήρησε συμπτώ-
ματα πολυνευρίτιδος παρά τίνΐ νέ^»: φθισική,
ήτις αμέσως πρό της χορηγήσεως του φωσφο-
ρικού σωσικρέατος έθεραπεύετο δι' ενέσεων κα-
κοδυλικου νατρίου (οΒΟΟάγΙβΙβ άβ δΟΠάβ).
Τά συμπτώματα δέ τη; πολυνευρίτιδος επήλ-
θον μετά τρίμηνον άνευ διακοπής θεραπείας,
κατά δόσιν καθημερινήν τριών γραμμαρίων
ήτοι μετά τήν ληψιν 270 περίπου γραμμα-
ρίων του φαρμάκου.
Έκ τών ημετέρων αρρώστων ουδέτερος
έλαβε πρό του φωσφορικού σωσικρέατος ή
μετ' αύτου σκευασίαν τινά άρσενικουχον, τό
φάρμακον δέ ήτο σκευασία καθαρώς χημική
του εργοστασίου ΜβΓίί. Τά συμπτώματα
198
ο ΕΝ ΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΟΤΠΟΛΕΙ ΕΛΛΗΝΙΚΟΣ ΦΙΛΟΛΟΓΙΚΟΣ ΣΤΛΛΟΓΟΣ
έπηλθον [Αετά την ληψιν 30 (χόνον γραμμα-
ρίων φαρμάκου, ώςτβ ίΐν $ύνατα( τις ν* άπο-
δώσγ) 6(; αυτό την πολυνίυρίτιν. Μένει ηδη
τό τβλευταϊον στοιχείον ή φυματίωσις, κατά
την πόρευαν της όπο(ας εχουσι καΐ υπό άλλων
παρατηρηθη τοιαύτα συμπτώματα πολυνευ-
ρίτιδος, οφειλόμενα είς την υπό των φυμα-
τιωδών τοζινών προςβολην των περιφερικών
νεύρων.
Πάρα τοις ήμετέροις δέ άρρώστοις αΐ το-
ζΐναι τών μικροβίων του Κώχ προςέβαλον
τα περιφερικά νεύρα, πλίον ευάλωτα Ιτως
καταστάντα ίκ της προηγουμένης χρήσεως
τών οινοπνευματωδών ποτών.
Ό κ. Μανονηλίδης λέγει δη τόν ένα έκ
τών ασθενών του κ. Κρητικού έτυχε καΐ
αυτός νά έ^ετάση• έΛαρουσίαϊ,ε δέ τφ δντι
δλα τά συμπτώματα τής πολυνευρίτιδος.
Τοιαϋται παρατηρήσεις είναι πολύ σπά-
νιαι. Παρετήρησε προς τούτοις δτι αΐ τοι-
αϋται πολυνευρίτιδες είναι κυρίως καθα-
ρώς αίσθητικαί, υπάρχει δμως καΐ άλλη
μορφή εΙς ήν δέν παρατηρείται παρά μό-
νον οίδημα εΙς τά άκρα. "Οσον άφορ(}:
τήν παθογένειαν πρέπει νά λάδη κανείς
ύπ' δψ•ιν καΐ τό οΙνόπνευμα άλλα καΐ τά
φάρμακα άτινα έλαδεν ό ασθενής.
Ό κ. Κρητίχός έτυχε νά δώση καΐ εΙς
άλλους ασθενείς τό ρΐιοδρίιαίβ άβ 0Γέ030ΐβ,
χωρίς νά παρατήρηση δμως συμπτώματα
πολυνευρίτιδος.
Ό κ. Άπεατορίδης λέγει, δτι ούδεΙς
λόγος έγένετο περί της καταστάσεως τών
νεφρών, άλλα μόνον περί κύστεως.
Ό κ. Κρητικός λέγει δτι χημική άνά-
λυσις τών ούρων δέν έγένετο.
ΣΥΝΕΔΡΙΑ Ρίς-'
6 Μαρτίου 1902.
ΙΙροεδρία Ι. ΜπίΣΤΗ
Ό κ. ΠαηανίΗοΙάου εκθέτει ηεριοτα-
τιπόν αυμφύαεων συγγενών τοϋ έηάρμα'
τος ίής εΰαταχιαπής σάληιγγος μετά τοϋ
διαφράγματος ώς έ^ής :
ΙΙρό τριών ετών έπαρουιίασαπρότών άζιοτί-
μων μελών της Βιολ. επιτροπής ρινικού σπανιω-
τάτην περίπτωσιν συγγενούς ατρησίας χώνης.
Έπεθύμουν, κύριοι, ηδη πρό πολλού να πα-
ρουσιάσω ύμίν περαιτέρω μίαν περίπτωσιν
συγγενούς συνεχείας τών έπαρμάτων τών
εύσταχιχκών σαλπίγγων (ίΟΓαδ ίαΙ)21β, Ιυ-
Ι^βη'^αΙδΙ) μετά του οπισθίου /είλους του
ρινικού διαφράγματος, άπολέσας δμως όυςτυ-
χώς τόν αρρωστον ένεκεν ετέρας παθήσεως
αυτής (πλευρίτιδος) από τών οφθαλμών πρό
πολλού, αναφέρω αυτήν απλώς σήμερον ώς
μοναδικήν, διότι ούδαμου εν τη βιβλιολο-
^ίο^ είδον να γίνηται λόγος περί παρομοίας
ανωμαλίας.
Ή Ιδ^'ΐί Γ. Κ. δια σφο^ραν κεφαλαλγίαν
από 6 μηνών παΐραπονεΐται πάρα τφ συνα-
δέλφω κ.ΡανΙθςΙίδΙ, δςτις ύποπτεύσας ρινικήν
πάθησινάπέστει>.εν αυτήν προς είδικήν έξέτασιν.
Προςθία ρινοσκόττησις. — Βλενοϋμήν της
ρινός εν γένει μάλλον ατροφικός, μέσαι ρινι-
καΐ κόγχαι άμφοτέρωθεν παχεΐαι, πεπιεσμέ-
ναι προς τά κάτω και εσω εφάπτονται στερεώς
τοϋ ρινικού διαφράγματος. Κατά τους φαρυγ-
γικούς πόρους τών ρινικών κοιλοτήτων συμ-
μετρικώς εκατέρωθεν παρατηρεί τις ανά ενα
δγκονάποφράσσοντα τούτους μέχρι του κατω-
τέρω Υ^ μορίου αυτών, δι' ου ή μήλη δια-
περαται μέχρι του ρινοφαρυγγαίου κοιλώματος.
Οι δγκοι ούτοι δέν είναι δυνατόν ν* άττοκολ-
ληθώσι διά της μήλης από του διαφράγματος,
μεθ* ου διατελουσιν εν συνεχεία.
Ή οπίσθια ρινοσκόπησις δεικνύει δτι είς την
θέσιν τών έπαρμάτων τών εύσταχιακών σαλ-
πίγγων (ΙοΓα8 ίαΙ)αβ, Ιαΐ3βη^α1δΙ) ύψουν-
τχι δύο ερυθροί δγκοι, οίτινες συμμέτρως συνέ-
χονται έκχτέρωΟεν τζι διαφράγματι μέχρι της
στέγης του ρινοφαρυγγαίου κοιλώματος• τό
κάτω Υ^ μόριον αύτου μένει ελεύθερον συνε-
χείας, αϊ ρινικαΐ κόγχαι έκ τών όπισθεν αόρα-
τοι, τουναντίον ή ειςοδος είς τήν εύσταχιακην
σάλπιγγα φαίνονται έναργώς κατά τήν κάτω
καίοπισθίαν έπιφάνειαν τών εξογκωμάτων τού-
των τό βοθρίον του ΚοδβαΠίϋΙΙβΓ έν φυσιο •
λογικγ^καταστάτειώς καΐ ή ακουστική δύναμις.
Ό κ. Μανονηλίδης αναφέρει Λερϋττω-
<5ιν ημικρανίας θεραπευθεισαν διά τών
αλκαλικών.
Ό κ. Ζώτος αναφέρει περιστατικόν
τυφοειδούς πυρετού, θεραπευθέντος άνευ
ΒΙΟΛΟΓΙΚΗ ΕΠΙΤΡΟΠΗ (ΣΤΝΕΔΡΙΑ ΡΙΖ')
ί99
ουδεμιάς θεραπευτικής επεμβάσεως, 8ιά
μόνης τής γαλακτοθεραπείας.
Ό κ. Κελαϊδίτης ευρίσκει δη τό περι-
στατικόν τούτο δέν είναι σπάνιον, διότι
καΐ αυτός ό ϊδιος γνωρίζει πολλά περι-
στατικά" τυφοειδούς πυρετού, θεραπευ-
θέντα άνευ φαρμάκων.
Ό κ. Μανονηλίδης παρατηρεί δτι εφέ-
τος ή θνησιμότης τού τυφοειδούς πυρετού
δέν είναι τόσον μεγάλη έν συγκρίσει προς
τήν ίτού παρελθόντος έτους. ΚαΙ είςέρχεται
εΙς λεπτομερή άνάπτυ^ιν των διαφόρων
θεραπευτικών μεθόδων τής ασθενείας
ταύτης, εταίρων τά καλά τής μεθόδου
τού ΒΓαηά.
Ό κ. Νούλης συμφωνεί μέ τόν κ. Μα-
νουηλίδην δσον άφορ^ τήν διαφόράν τής
θνησιμότητος τού τυφοειδούς άπό πέρυσιν,
εφέτος ή θνησιμότης είναι μικρότερα.
"Οσον δ* άφορ(}:τήν θεραπείαν ή κινίνη εί-
ναι πολλάκις χρήσιμος εΙς τούς τυφοειδείς,
Ιδίως έν Ανατολή, δπου τό έλώδες στοι-
χειον είναι τόσον σύνηθες.
Ό κ. Άχεστορίδης συνιστ(^ τήν. ανάγ-
κην τής καθημερινής εξετάσεως τών ού-
ρων, τών οποίων τό είδικόν βάρος εΙς
τήν κρίσιμον έποχήν είναι μικρόν (6) καΐ
αυξάνει προοδευτικώς μέ τήν καλλιτέρευ-
σιν τής ασθενείας, ανερχόμενο ν εΙς 1 2,
1 6, ϊ8. — Όλιγουρία καΐ εΙδικόν βάρος μι-
κρόν, κακά συμπτώματα. — "Όσον άφορ^
τά λουτρά ταύτα είναι εντελώς ενδεδειγ-
μένα Ιδίως εΙς τάς νεφρικάς παθήσεις.
Ό κ. Κρητιπός συμφωνεί πληρέστατα
μέ τόν κ. Άκεστορίδην διά τήν καθημερι-
νήν έ^έτασιν τών ούρων, και έφιστ^^ τήν
προςοχήν εΙς τήν αΰξησιν τού αθροίσμα-
τος τών στερεών ουσιών τών ούρων, προ-
μηνύουσαν προςεχώς καΐ αίσίαν έκβασιν
τής ασθενείας.
ΣΥΝΕΔΡΙΑ ΡΙΖ'
20 Μαρτίου 1902,
Προεδρία Ι. ΜΠΙΣΤΗ
Ό κ. Μηίατης αναφέρει περίπτωσιν
Έξαρ^ρήματος τοϋ φακοϋ έν τφ ύαλοεί'
δει σώματι, ώς έπεται:
Λα|Αβάνω, κύριοι, τίΐν τιμήν να παρου-
σιάσω υμϊν άρρωστον ηλικίας 60 ετών καΐ
φέροντα άπό τριετίας περίπου έξάρθρημα του
φακού έν τφ ύαλοειδεΐ σώ(χατι τοϋ αριστερού
οφθαλμού άναπτυχθέν ένεκα ίσχυρου άμβλίος
τραύματος κατά τήν οφθαλμικήν χώραν' έ
άρρωστος έπαρουσίοίζε τότε, ώς τώρα, ίριδο-
δόνησιν, άνευρίσκετο δ^ τότε διά του οφθαλ-
μοσκοπίου 6 φακός έν τφ ύαλοειδεί σώματι,
δςτις δμως ηδη ένεκα τη^ θολερότητος του
κερατοειδούς δέν δύναται να παρατηρηθγι.
Μετά παρέλευσιν μηνών τίνων άπό του έξ-
αρθρήματος έπαρουσιάσθησαν συμπτώματα
γλαυκώματος, άτινα τελείως κατεπολεμήθη-
σαν διά τών ένστάξεων πιλοκαρπίνης, ην ό
άρρωστος κατά τήν συμβουλήν ημών έζηκο-
λούθει έφαρμόζων καΐ επΙ μακρόν μετέπειτα
νρόνον. Συνεστήσαμεν τότε τω πάσχοντι, δτι
έδει νά προςτρέζγ) είς ημάς, άμα ώς έπαρου-
σιάζοντο πόνοι κατά τόν οφθαλμόν έπΙ τω
σκοπώ νά προβώμεν είς τήν έκτέλεσιν ίριδεκ-
τομης. Μόλις δμως πρό ημερών τίνων έπα-
ρουσιάίΑτ) έν τφ οφθαλμολογικά) τμήμχτι τοϋ
ΊατρβΛυ της Φιλόπτωχου Άδελφότητος τοϋ
Πέραν ό άρρωστος δεικνύων τήν παρόϋσαν
τοϋ οφθαλμοϋ κατάστασιν, ήτοι αυξησιν της
ένδοφθαλμίου πιέσεως --(-2, μερικήν θολερό-
τητα τοϋ κερατοειδούς συνεπεία φυσαλλιδώ-
δους κερατοειδίτιδος, αποτόκου τροφικών δια-
ταραχών, τρόμον της ίριδος, φβρούσης τά
φαινόμενα φλεγμονής κχΐ άλγη εντονόί κατά
τήν περιόφθαλμον χώραν* ή οζύτης της ορά-
σεως κατεστράφη τέλεον/Αλλαιςλεξεσι πρόκει-
ται περί απολύτου δευτεροπαθούς γλαυκώματος .
Τήν περίπτωσιν ταύτην έκρινα καλόν νά
παρουσιάσω, καθότι διά ταύτης δείκνυται τό
μεμακρυσμένον αποτέλεσμα τής έν τφ ύαλο-
ειδεί σώματι διαμονής τοϋ φακοϋ. Έτοι πα-
ρατηροϋμεν δτι ό οφθαλμός έπΙ διετίαν καΐ
πλέον ϊφερε τόν φακόν αύτοϋ έν τω ύαλοειδεί
σώματι άνευ αντιδράσεως τίνος, ούχ ίττον
αυτή τέλος έπισυνέβη καΐ κατέληζεν είς τήν
διά τοϋ γλαυκώματος άπώλειαν τής οράσεως.
Γνωστόν δτι προς ιασιν τοϋ ύποχύματος έπε-
χειρεϊτο παρά τοίς άρχαίοις καΐ επιχειρείται
καΐ σήμερον ετι παρά μή ιατρών ή καταβύ-
θισις αύτοϋ έν τφ ύαλοειδεΐ σώματι. ΚαΙ πό-
σον αύτη είναι ολεθρία τω ούτως έγχειρου-
δοό
ο ΕΝ ΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΟηίΟΛΕΐ ΕΛΛΗΝΙΚΟΣ ΦΙΛΟΛΟΓΙΚΟΣ ΣΓΛΛΟΓΟΣ
μένΐ}) έφθαλ(χώ πβριττόν να ειττωμεν, καθότι
τούτο άπιδείχθη ηδη ύττό πολλών. Έκίϊνο
δ(χως, δπερ Ιπειιεν ημάς να άναφέρωμεν την
περίπτωσιν ταύτην, εστίν δτι καΐ ση(Λερον ετι
εν οφθαλμολογικοί; συγγράμμασιν αναγράφε-
ται μεταζύ των εγχειρήσεων του ύποχύματος
και ή καταγωγή του φακοΰ, καίπερ ομολο-
γουμένως έπΙ περιωρισμένων περιπτώσεων. *Η
επακολουθήσασα επιπλοκή εν τη περιπτώσει,
ην δέον τις πάντοτε ν' άναμε'νη, δεικνύει σα-
φώς, δτι ή βγχείρησις αύτη δε'ον να μνημο-
νεύηται άπό ιστορικής μόνον απόψεως, καθότι
δι' αυτής εντελώς σχεδόν καταδικάζεται ή
ύπαρζις του οφθαλμού μετά μάλλον ή ιξττον
μακρόν χρόνον.Έρρήθη δ' ανωτέρω δτι υφίστα-
ται ίρϊτις ελαφρά, ήτις εΙς έρεθισμόν του ρα-
γοειδούς ύμένος αποδοτέα, προκληθείσα εκ
της καταβυθίσεως του φακού. Ή φλεγμονή
δμως αύτη δίν είναι και δλως ακίνδυνος, δια
τήν άνάπτυζιν συμπαθητικής φλεγμονής του
ετέρου υγιούς οφθαλμού. Έκ τούτων κατα-
φαίνεται, δτι καΐ άπό τής σπουδαιότατης
ταύτης απόψεως καταδικαστέα ή καταβύθι-
σις του φακοΰ. ν
Ό κ. Νούλης λέγει δτι παρετήρησε πε-
ρισσότερα των ΙΟ περιστατικών τοιούτων
εΙς τά όποια ή καταβύθισις έγένετο ύπό
πρακτικών, έχουσα ώς συνέπειαν τήν κα-
ταστροφών του όφθαλμοΟ.
Ό κ. Μανουηλίδης αναφέρει 8ύό περι-
στατικά ύηεραΐ(Τ&ησ(ας τοΰ στομάχου.
Τό πρώτον τούτων παρετήρησε παρά νέω
28^^^*, δςτις δέν παρείχε σημεία ούτε αλκοο-
λισμού ούτε νευροπάθειας.
*Η ασθένεια ήρζατο άπό δύο ετών, ο δ^
ασθενής αποδίδει αυτήν έκ τοΰ δτι αμέσως
μετά τά γεύματα εργάζεται κεκλιμένος επΙ
μικροσκοπίου.. Παραπονείται δέ κυρίως δι'
έμέτους επερχόμενους αμέσως μετά τήν λήψιν
τών τροφών καΐ μή συνοδευόμενους ούτε ύπό
ναυτίας ούτε ύπό πόνων. Είναι δΐ οι εμετοί
μερικοί ήτοι μέρος μίν τών τροφών αποβάλ-
λεται, μέρος δ* αυτών διατηρείται. Τούτο δ'
έζηγεί και τήν γενικήν εύεζίαν του ασθενούς.
Έκτος τών έμέτων παραπονείται δι' έρυγάς
τινας ώς έπι τό πολύ άνευ οσμής, και διά με-
τεωρισμόν, έπακολουθοΰντα επίσης τά γεύματα.
Ουδέν τό άνώμαλον κατά τά έντερα. Κε-
νώσεις τακτικαί. Ό χημισμός του στομάχου
έχει φυσιολογικώς. Άντίδρασις του (χΰΐΐΐΐ-
1)ΙΙΓ^ σαφής. Όλική οζύτης 1,80. Ύδρο-
χλωρικόν οξύ 0,45 έπι 1000. Όργανικά οξέα
κατά φύσιν.
Τό δέ δεύτερον πβριστατικόν άφορ5 χυρίαν
νευροπαθή εγκυμονούσαν άπό δύο περίπου μη-
νών δυςπεπτικήν δέ συνήθως. Άπό τεσσαρά-
κοντα ήμερων υποφέρει έκ πόνων κατά τόν
στόμαχον, έξ έμέτων ακατάσχετων, έκ σια-
λορροίας. Τά δε συπτώματα ταύτα επέρχον-
ται αμέσως μετά τά γεύματα. Εις ούδεμίαν
θεραπείαν έκ τών συνήθων υπεχώρησαν μέχρι
τούδε έστω καΐ έπι μικρόν.
Είς άμφοτέρας τάς περιπτώσεις ίχομιν
σύντονα αποτελέσματα διά τής ύδροθεραττείας
καΐ τοΰ βάμματος ιωδίου μετά χλωροφορ-
μίου άφ* ενός (1^ πιρίπτωσις), του νιτρικού
αργύρου μετ' άτροπίνης άφ* ετέρου (2* πιρί-
πτωσις).
Ουδεμία αμφιβολία δτι αμφότερα τά πε-
ριστατικά ήσαν τής αυτής φύσεως. Έκ τού-
των δέ καΐ έξ άλλων λαμβάνοντες άφορμήν
φρονοΰμεν δτι πάντες οί Ιμδτοι τής εγκυμο-
σύνης δεν πρέπει νά άποδίδωνται εΙς αύτο-
δηλητηρίασιν καΐ δτι πολλοί αυτών οφείλονται
είτε είς νευρικήν ύπεραισθησίαν του γαστρικού
βλενοϋμένος είτε είς άνωμαλίαν του χημισμού.
Παράλληλος προς τήν αΐτιολογιαν θβραπιία
δίδει λίαν εύάρεστα αποτελέσματα ώς έν τφ
ανωτέρω περιστατικοί, έν ώ εντός δύο ήμερων
ή ασθενής απηλλάγη τών έμέτων αυτής.
Ό κ. Νούλης λέγει δτι εΙς τά πολλά
καΐ ποικίλα θεραπευτικά μέσα, τά όποια
αναφέρει ό κ. Μανουηλίδης διά τήν θε-
ραπείαν τών ακατάσχετων έμέτων, επι-
θυμεί νά προςθέση καΐ τό ιηβηϋιοί, τό
όποιον εΙς ψ^εκασμούς ή καΐ εσωτερικώς
δίδει καλά αποτελέσματα.
ΣΥΝΕΔΡΙΑ ΡΙΗ'
27 Μαρτίου 1902.
Προεδρία Ι. ΜπίΣΤΗ
Ό κ. ^. Γνι)9ρ49/Λέδ9/ς άνακοινοΟται ηερί
παταμετρήσεως τοϋ φυοΜΟϋ μεγί&ονς χΛϋ
ΒΙΟΛΟΓΙΚΗ ΕΠΙΤΡΟΠΗ (ΣΥΝΕΔΡΙΑ ΡΙΗ')
201
μίΗροοΗοηυίών άπιχειμένων 6Α μάνου
τοϋ ηροςοψ&ξχΙμίΗΟϋ μυίρομέτρον.
Κνριοι,
Ή κατα(Λέτρησις της (χεγεθυντικης δυνά-
(χεως του (χικροσκοπίου καΐ του (Λβγέθους τών
[χιχροσκοπιχών άντ()(ε((χένων γίνβται κατά κα-
νόνα οια του συνδυασμού δύο (χικρθ(Λέτρων, του
άττικείβΛενιχον καΐ του προςοφ&αίμικον. Του-
τ<ι)ν ό συνδυασμός είναι αναπόφευκτος. «Οη
ηβ δαυραίΐ 8β ρ&δδβΓ άβ οβδ άβαχ ίη-
8ίπιπιβηί8; βιηρίογόδ βηδβιηΐ)!© ίΐδ
δΘΓνβηί έ άόίβΓίηίηθΓ 1β ροιινοΐΓ αιη-
ρϋβαηΐ άυ ιηίοΓΟδοορβ ανθο οΐιαςυβ
θ1}3θθΙΐί» λέγει καΐ ό Οΐΐ. Κθ1)ίη εν τω
ΤΓ&ίΙβ άα ΐΌίοΓΟδοορβ. 1871. ρ. 201. .
Είναι λοιπόν ίττάναγκες να γνωρίζωμεν τα
(Αίκρόμετρα ταύτα.
Τό άντικειμενικόν μικρόμετρον είναι υαλίνη
πλάξ, ίπΐ της οποίας τό Βν χιλιοστό μειρον εί-
ναι διηρημένον είς 100 Ισα (χέρη, επομένως
ίκάστη ύποδιαίρε^ις Ιχει πραγματικόν μέγεθος
ενός εκατ. του χιλιοστομ. καΐ άξίαν^ 10 μ.
Τό προςοφθαλμικόν μικρόμετρον είναι ίπί-
σης υαλίνη πλάξ, ίπΐ της οποίας τό ϊν χάΛΟ-
στόμειρον είναι διηρημένον είς 10 Ισα μέρη,
επομένως ίκάστη ύποδιαίρεσις ϊχει πραγματι-
κόν μέγεθος ενός δεκάτου του χιλιοστομέτρου
καΐ άζίαν 100 μ, δλδ. μία αύτου υποδιαίρεσις
είναι δεκαπλάσια της μιας του αντικειμενικού
μικρομέτρου.
Τό μικρόμετρον τούτο κείται εν τη θήκη
προςοφθαλμίου φακοϋ, δςτις μεγεθύνει δεπώας
ούτως ώςτε τό πραγματικόν μέγεθος καΐ ή
άςία τών υποδιαιρέσεων φαίνονται ήμίν δέκα•
πλασίως μεγεθυμένα, ήτοι βλέπομεν τό μικρό-
μετρον φέρον διαιρέσεις χιλιοστομετρικάς,
δηλ. τό δλον αξίας 1000 μ. Τό δέ μέγεθος
μιας ύποδιαιρέσεως αύτου συγκρινόμενου μετά
μιας του αντικειμενικού μικρομέτρου παρου-
σιάζεται έκατοηατιΐάσιον.
Δια του συνδυασμού λοιπόν τών δύο τούτων
μικρομέτρων όρίζομεν ως εϊπομεν την μεγε-
θυντικήν δύναμιν του μικροσκοπίου καΐ τό μέ-
γεθος τών αντικειμένων.
1. Ή μονάς της χατα(Λΐτρι{αια>ς του ιιβγίθους τι7»ν
(χιχροσχοπιχών άντ»χίΐμιένων, άντιστοι^ίΐ τ:ρ6ς ίΐ' χιΧω-
ατότ του χιλίοστομέτρου (νιοοο ΧΗ"••^^^)» οημιιιοΟται δέ
διά τοί5 γράμαατο; \ι.
Έλλ. Φιλο>. Σύλλογος. Τόμος ΚΗ'
1) Προςδιορωμός μεγε^^ύνοεως μικροσκο-
ηΐον. Προς τούτο όπλίζομεν τό μικροσκόπιον
δι' οιουδήποτε ήριθμημένου αντικειμενικού φα-
κού και δια του προςοφθαλμίου του φέροντος
τό μικρόμετρον άνυψουμεν τόν εσωτερικόν σω-
λήνα είς την διαίρεσιν 160* καΐ θέτομεν ίπΐ
της τραπέζης του μικροσκοπίου τό άντικειμε-
νικόν μικρόμετρον, ως αν επρόκειτο να έξε-
τάσωμεν άντικείμενόν τι* μετά ταύτα κατά-
τάττομεν καΐ προςαρμόζομεν τό μικροσκόπιον
ούτως ώςτε να βλέπωμεν ευκρινώς τας ύποδιαι-
ρέσε^ς τών δύο μικρομέτρων* τότε μετρουμεν
τας υποδιαιρέσεις του προςοφθαλμικου μικρο-
μέτρου, ας καλύπτει μία μόνη ύποδιαίρεσις του
αντικειμενικού, καΐ ύποθέσωμεν λ. χ. δτι αύτη
καλύπτει 1 0 υποδιαιρέσεις του προςοφθαλμικου.
Δηλαδή κατωρθώσαμεν να ΐδωμεν τό ?ν
εκατοστά τον χάιοστομέτρον μέγα δσον τα
δέκα χιλιοστόμετρα, άλλα 10 χιλιοστόμετρα
(10, χμ. 00) είναι ϊσα μΐ 1000 εκατοστά του
χιλιοστομέτρου, άρα ή μεγεθυντική δύναμις
του μικροσκοπίου μετά του είρη/αένου αντικει-
μενικού φακού καΐ του προςοφθαλμικού είναι
1000 διαμέτρων.
Τήν αυτήν πράξιν έπαναλαμβάνοντες και
μετά τών λοιπών αντικειμενικών φακών, ους
εχομεν, όρίζομεν δηαξ διά παντός τάς με-
γεθύνσεις συλλογιζόμενοι ώς ανωτέρω* τουτέ-
στι πολλαπλασιάζοντες εκάστοτε έπΙ 100 τόν
αριθμόν τών καλυπτομένων υποδιαιρέσεων του
προςοφθαλμικου μικρομέτρου, άτε αυτών δν-
των ώς προείπομεν έκατονταπλασίων του
αντικειμενικού.
2) Καχαμέιρηαις μικροσκοττιχών άντικειμέ-
νων.Τών πραγμάτων εχόντων ώς ανωτέρω ήτοι
έχοντες μεγέθονσιν 1000, ειπομεν δτι μία
ύποδιαίρεσις του άντικ8ΐμε;^>ικοΰ καλύπτει 10 '
τού προςοφθαλμικού. Επειδή μία ύποδιαίρε-
σις τού αντικειμενικού έχει άζίαν 10 μ, έπεται
δτι 1 0 υποδιαιρέσεις του προςοφθαλμίου εχου-
σιν άζίαν επίσης 10 μ, άρα καΐ ή μία αυτού
ύποδιαίρεσις έχει .άζίαν 1 μ. Έτοι, εάν εξε-
τάζοντες άντικείμενόν τι μέ μεγέθυνσιν 1000
βλέπωμεν δτι τούτο κατέχει μίαν ύποδιαίρεσιν
τού προςοφθαλμικού, λέγομεν δτι τό πραγ-
ματικόν μέγεθος του αντικειμένου εκείνου είναι
ίσον μΐ 1 μ.
Κατά τόν άνω τρόπον εξετάζοντες τό άντι-
Β. Ε^26
202
ο ΕΝ ΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΟΥΠΟΛΕΙ ΕΛΛΗΝΙΚΟ^ί ΦΙΛΟΛΟΠΚΟΣ ΣΥΛΛΟΓΟΣ
κ€([Χ(νΐ)(6ν [(χικρό(Α6τρον καΐ δια των λοιπών
φακών, ών τας (χιγβθύνσβις γνωρ{ζθ(Χ6ν, όρ{-
ζομεν άπαξ διά παντός την άξιον εΙς μ, (Λίας
ύτΓοδιαιρέσεως του 7Γροςοφθαλ(Χ(}ίου μιχ,^ομί^
τρου Χι* ίκάσττ,ν (χεγέθυνσιν τούτου δέ γνω-
στού δντος, 6ύρ{σκο(Λδν τό (χέγεθος τών (χι-
χροσχοπικών άντικει^χένων ηολλατιίασίάζοντες
εκάστοτε την άξίαν μιας νποδιαιρέσεως έηΐ τόν
αριθμόν τών ντζό τον αντικειμένου καΐνπτομί-
να)ν ντιοόιαιρέσεων.
Γνωστής δΐ ούσης της αξίας της (χιας ύπο-
διαιρίσεως του προςοφθαλ(Λΐ}(ου (χικρομέτρου
τό άντίκ6ΐ(Χ6νικόν τίθεται δια παντός εΙς
άχρηστίαν .
ΚαΙ Ι^έχρι [χΐν τούδε βαίνομεν κανονικώς
διότι ϊχθ(χεν εν άντικειμιενικόν (χικρό(χετρον.
Όταν δμως είμεθα (χακράν τών κέντρων
η δι* οιονδήποτε άλλον λόγον δίν δυνά[χεθα
να ευρωριεν άντικεΐ[χενικόν τι {χικρότερον, τότε
δίν εΓ(χεθα εις θέσιν να (χετρήσωμεν τα αντικεί-
μενα μας. Έάν $μως καταφύγωμεν εις αριθ-
μητικούς τινας υπολογισμούς, εύρίσκομεν ευχε-
ρώς τόν τρόπον της καταμετρήσεως του μεγέ-
θους τών μικροσκοπικών αντικειμένων άνευ
της αρωγής του αντικειμενικού μικρομετρου.
Τίνι τρόπφ λοιπόν δυνάμεθα να καταμε-
τρήσωμεν τό μέγεθος τών μικροσκοπικών
αντικειμένων δια μόνου του προςοφθαλμικοΰ
μικρομετρου, άνευ τής βοηθείας του αντικει-
μενικού ; τοΰτο είναι τό κύριον θέμα περί του
οποίου θά με έπιτρέψητε νά σας ομιλήσω.
Καταμέτρησις διά μόνου του προςοψ&αλ-
μικον μικρομετρου (τρόπος της ανάγκης).
Είναι γνωστόν καΐ βάσιμον εκ τών ανωτέ-
ρω δτι υπό μεγέθυνσιν 1000 διαμέτρων μία
ύποδιαίρεσις του προςοφθαλμικοΧί μικρομετρου
αξίζει ΙμκαΙ δτι άντικείμενον φυσικού μεγέ-
θους 1μ κατέχει τό διάστημα μιας ύποδιαιρέ-
σεως του προςοφθαλμικου μικρομετρου.
Συνεπώς άντικείμενον 2 μ υπό την αυτήν
μεγε'θυνσιν θά κατέχγ) 2 υποδιαιρέσεις καΐ ούτω
καθ* έξης, τουτέστι, €Τ6 φυσικ&ν μέγε&ος του
αντικειμένου ιΐναι άνάΐογον του άριϋμοΰ τών
καλυπτομένων υποδιαιρέαεων του μικρομετρου,
της μεγεϋύνοεως μενούαης αμεταβλήτου^,
Εύνοητον επίσης είναι, δτι έαν αΐ καλυ-
πτόμεναι ύποδιαιρε'σεις με'νωσιν αμετάβλητοι,
τότε της μεγεθύνσεως του μικροσκοπίου έλατ-
τουμένης, πρέπει τό φυσικόν μέγεθος του
αντικειμένου νά αύξάνη αναλόγως. Έάν π. χ.
έχωμεν μεγέθυνσιν 500, τότε άντικείμενον τι
διά νά καλύπτ/) μίαν ύποδιαέρεσιν, πρέπει νά
εχγ) μέγεθος 2 μ καΐ ούτω καθ* έξης, του-
τέστιν €Γό φυοικόν μέγε&ος τον άντικειμέ-
νου είναι Ιν άντιστρόφφ λόγφ της μεγεϋύνοεως
τον μικροσκοπίου, της ύποδιαιρέσεως μενσύ-
σης αμεταβλήτου*.
Στηριζόμενοι λοιπόν έπΙ τών δύο τούτων
κανόνων καΐ έπΙ τη βάσει δτι άντικείμενον 1 μ
κατέχει μίαν ύποδιαίρεσιν έπΙ 1000 μεγεθύν-
σεων, λέγομεν :
Έάν διά μεγέθυνσιν 1000 τό 1 χ. μ. (ήτοι
μία ύποδιαίρεσις του μικρομετρου) αναλογεί
είς άντικείμενον 1 μ, διά μεγέθυνσιν ^Μ τά υ
χμ (ύποδιαιρ. του μικρομ.) είς πόσον μέγεθος
(αξίας είς μ) αντικειμένου Αμ άναλογουσιν ;
Προς τοΰτο λύομεν την άναλογίαν :
Μ
1000
) =
1(χ : Αιι
έξης
Μ
ϋΧίΟΟΟ = 1μ
υ'χΙΟΟΟ
Αιι
Αμ.=
Μ
(1)
Ό τύπος ούτος δήλοι δτι
Προς εδρεσιν του μεγέ&ους αντικειμένου
τινός μ^ οΧαν δήποτε βίεγέδυνσιν πολλαπλάσια-
ζομεν τόν αριθμόν τών καΧυπτομένο^ν υπο-
διαιρέσεων του μικρομετρου ΙπΙ 1000 και τό
γινόμενον διαιροϋμεν διά της μεγεθυντικής Λ;-
νάμεως του μικροσκοπίου.
Σημ, Ώς βλέττίϋ, χαι £νιυ της αρωγής του άντι-
χ€ΐ[λβνιχοΟ μιχρομιέτρου Βυνά(χκθθ( νά 6ρίσω[ΐ«ν τό (λέγι-
θος τών [λίχροσχοτςιχών άντιχιιιχένων.
Ό ορισμός θ|Λως οΰτως άπαιτ(Γ την Ιχ τών προτέρων
γνώσιν τ?ίς ριβγιθυντιχής δυνάμεως του μιχροσχοπίο»
ήτις ιΐναι^πάντοτι γνωστι{' διότι τα (χιχροσχόπια χατά
την αγορά ν Ι αυτών συνοδίύονται υπό μιγκθυντιχοΰ πίνα-
χος, ίίς τόν όποιον δύναται τις νά Ιχτ) έριπιστοσύνην,
εάν προέρχηται εξ εργοστασίου εμπιστοσύνης (Ζβίδβ,
νβι•ίο1ί-Ιί888ΐηβ, ΙίβίΙζ, Ναοΐιβΐ, ΚβίοΙιβΓ ι^ταξυ
άλλων) χαι μάλιστα άφοΰ εΟρίσχετ^ι χαι Ιν άνάγχν^, συνη-
θέσΐατα δε αί την σήμερον Ιχδιδόμεναι μεγεθύνσεις είνχι
άχριβεις. Έάν δε τις χατά την βάσανον αυτών εύρίσχει
μιχράς τινας διαφοράς, τοΰτο προέρχεται έχ του δη ό
οφθαλμός του βασανίζοντος είναι διάφορος του τόν πίναχα
χαταστρώσαντος ή ότι δεν ήχολούθησε τόν αυτόν τρόπον
δν χαι ό πρώτος.
Εφαρμογή α' ) Εξετάζοντες αίμοσφαίριόν
ΒΙΟΛΟΓΙΚΗ ΕΠΙΤΡΟΠΗ (ΣΓΝΕΔΡΙΑ ΡΙΗ')
203
τι άνθρωπου (χ4 (χεγέθυνσιν ο(α\ιδή7^οτε, 400
π. χ., βλίπθ(Χ6ν δτι τούτο καλύτττιι 3 υπο-
διαιρέσεις του (χικρο(χέτρου• άντικαθιστώντες
ταύτα &{ς τόν τύπον ιχθ(Χ£ν :
3χ;ΐ000
Αμ =
400
= 7μ5
ήτοι τό [χέγιθος του έξετασθίντος αΙ(χοσφαι-
ρίου είναι 7|α5.
β') Έστω η (χεγεθυντικη δύναμιις του (χι-
κροσκοπίου ? 650 καΐ δτι εις διπλοβάκιλλος
του ΜοΓΗΧ κατέ/ει 2,5 διαιρέσεις* άρα τό
μέγεθος αύτοδ είναι 3 (λ 8 .
Γνωστού δντος του τύπου του μεγέθους
τών αντικειμένων, δυνάμεθα Ιζ αύτου να
{χωμεν καΐ τους τύπους της μεγεθυντικής δυ-
νάμεως τών μικροσκοπίων, καθώς καΐ τόν
τύπον τοί3 αριθμού τών καλυπτέων υποδιαι-
ρέσεων :
3x1000
Μ=Γ
καΐ
υχΙΟΟΟ
Αμ
(2)
•Εφ. Μ=-
7.5
-=400
Α'^ΧΜ ,, ,„ 7.5x400 ^
(3) Έφ. 0= =3
1000 ' ' ^ 1000
Πόρισμα. Έκ του πρώτου τύπου
Αμι^τ-
υχΙΟΟΟ
Μ
δυνάμεθα να ευρωμεν και τόν τύπον της άζίας
μιας ύποδιαιρέσεως. Ύποθέσωμεν δτι τό άντι-
κείμενον άντΙ να καλύπττ) υ διαιρέσεις καλύπτει
μίαν μόνην' ίν τοιαύτη δε περιπτώσει η αξία
της μιας ύποδιαιρέσεως συμπίπτει μετά της
αξίας του μεγέθους του ζητουμένου αντικειμέ-
νου. 'Αντικαθιστώντες λοιπόν ε(ς τόν άνω τύ-
πον τό υ δια της μονάδος εχομεν τόν ζητού-
μενον τύπον :
1x1000
Ακ=-
Μ
(4)
δςτις δηλοί δτι προς εύρεσιν τη; αξίας ε!ς μ
μιοις μόνης διαιρέσεως του μικρομέτρου έν οία-
δήποτε δεδομένη μεγεθύνσει πρέπει να διαι-
ρέσωμεν τό 1000 δια τ^ίς δεδομένης μεγε-
θύνσεως.
Έφαρμόζοντες λοιπόν τόν τύπον είς τας
διαφόρους μεγεθύνσεις εχομεν τόν έξης πίνακα :
ϊϋναξ
Αξία βίς μ
ίς μ»άς νπο-
Αξία βίς μ
ΟΜΛρίοίως
1000
Ι,χ.
250
4
950
1.05
200
5
900
1.11
170
5.88
850
1.17
125
8
800
1.25
100
10
780
1.28
85
11.7
750
1.33
70
14.28
700
1.42
50
20
650
1.53
35
28
620
1.61
25
40
600
1.66
10
100
570
1.72.
1
1000
550
1.89
1100
0.99
500
2
1250
0.8
450
2.2
1300
0.76
430
2.3
1500
0.66
400
2.5
1800
0.55
380
2.6
1900
0.52
300
3.3
Κατά τόν πίνακα τούτον ίνα ευρωμεν πό-
σων μ είναι άντικείμενόν τι, πολλαπλασιά-
ζομεν την άξίαν εις μ της μιας ύποδιαι-
ρέσεως ίπΐ τόν αριθμόν τών καλυπτομένων
υποδιαιρέσεων.
Οΰτω ίπειδη ίπΐ μεγέθυνσιν 400 η αξία
μιας υποδιαιρέσεως είναι 2 μ 5 καΐ Ιπειδη τό
αίμοσφαίριον καλύπτει 3 υποδιαιρέσεις τό μέ-
γεθος αύτου είναι 2 μ 5χ3=7 μ 5.
Σημ. "Οταν δέν Ιχη τις χαι προςοφθαλμιχόν (Αίχρο'-
μιτρον χαι πάλιν δύναται να χατα(Λ«τρ?{9Τ) τα αντιχιί-
(Λίνα. Έν τοιαύττ] πιριπτώσιι πρέπιι ^ δια τουφωτιινου
θαλάμου να ζωγραφ?{σ|) τό άντιχιίαΐνον %\ς τήν άπόστα-
σιν της ιυχρινούς όράαιως, η δια τοΟ ενός οφθαλμού ^ζι-
τάζων συνάμα δια τοΰ έτερου, να μιτρτ[9Τ) τό ζφγραφη-
θ^ν δια χιλιοστομέτρ'ον χαι μιτά ταϋτα νά {φαρμ(ίσ7]
οσα ανωτέρω ιΤηομιν. Β«6αίως {) τοιαύτη χαταμέτρησις
Οπολιίπιται ττ^ς δια τοΟ μιχρομέτρου τιλουμένης.
Ό κ. Μανο%ηιΧϋίης φρονεί δη διά τής
λαμΛράς ταύτης μεθόδου δέν είναι δυνα-
τόν νά όρισθή τό πραγματικόν μέγεθος
τών μικροσκοπικών αντικειμένων μετ'
απολύτου ακριβείας καΐ δτι θά πρόκυψη
πάντοτε ελάχιστον λάθος.
Ό κ. Γαβριηλίδης απαντών λέγει δτι
έάν ό οφθαλμός δέν δύναται νά ύπολο-
γίση τό μεταξύ τών υποδιαιρέσεων άντι-
κείμενόν, τότε είναι δυνατόν νά προκύ\1η;ι
λάθος τι, άλλα τό λάθος τούτο δέν είναι
δυνατόν νά θεωρηθζ λάθος. "Αλλως τ^
204
ο ΕΝ ΚΩΝΣΤΑΝΉΝΟΤΠΟΛΕΙ ΕΛΛΗΝΙΚΟΣ ΦΙΛΟΛΟΓΙΚΟΣ ΣΤΛΛΟΓΟΣ
καΐ αυτά τά μεγέθη τών μικροβίων δέν
είναι σταθερά άλλα ποικίλλου^ι πλειό-
τερον του δυνατόν προκύψαντος λάθους
έκ τής καταμετρήσεως τής σφαλεράς
εκτιμήσεως τών υποδιαιρέσεων.
Ό κ. Ίατρόηουλος όυνο'^τίΧ^ει τάτής με-
θόδου του κ. Γαδριηλίδου καΐ ανάγει τόν
ύπ' αύτου υποδειχθέντα τόπον εΙς γενικώ-
τερον καΐ δλως άλγεδρικόν διά τών έξης :
Ή πραγματι{α του κ. Γαβριηλίδου εί-
ναι άρτιωτάτη, ή δέ (χίθοδος ην «{ςάγει
προς κατα(Λέτρησιν τών (Μικροσκοπικών άν-
τικ€ΐ(Λένων βίναι η πρακτικωτάτη πασών.
Μόνον, δσον άφορ^ τους έν αύτη βύρισκομε-
νους τύπους, (χοΐ φαίνεται δτι είναι δυνατόν να
καταστησω(Αεν αυτούς γενικωτέρους καΐ χρη-
σ((χους διά οιανδήποτε περίπτωσιν. Άρκει
προς τούτο να είςαγάγω^χεν εις τους τύπους άλ-
γεβρικώς εκτός τών προςδιοριστέων ποσοτήτων
καΐ τας αντιστοίχους (χονάδας της συγκρίσεως,
αϊτινες λαμβάνονται δλως αυθαιρέτως καΐ εί-
ναι έπιδεκτικαΐ πάσης μεταβολής, διότι βά-
σις της μεθόδου ταύτης είναι ή σύγκρισις διαφό-
ρων προςδιοριστέων ποσοτήτων προς αντιστοί-
χους δεδομένας ως μονάδας συγκρίσεως.
*Όθεν θέσωμεν ως δεδομένας μονάδας συγ-
κρίσεως Α (μέγεθος αντικειμένου), Μ (μεγέ-
θυνσις) καΐ Υ (ποσότης μικρομετρική). Είτα
{στωσαν α τό μέγεθος οΙουδήποτε αντικειμέ-
νου, μ οιαδήποτε μεγέθυνσις μικροσκοπίου καΐ
υ ο αριθμός τών αντιστοίχων μικρομετρικών
διαιρέσεων.
Κατά τάς διαφόρους περιπτώσεις εν καΐ
μόνον έκ τών στοιχείων τούτων δύναται να η
άγνωστον. Λάβωμεν δέ την περίπτωσιν ένθα
άγνωστον είναι τό α.
Τότε τό πρόβλημα τίθεται ως έξης :
Άντικείμενον μεγέθους Α είς μεγέθυνσιν Μ
καλύπτει ποσότητα μικρομετρικήν Υ. Ζητεί-
ται τό μέγεθος α οιουδήποτε αντικειμένου,
δπερ είς μεγέθυνσιν μ καλύπτει υ τοιαύτας
ποσότητας μικρομετρικας (υποδιαιρέσεις).
Έν τη περιπτώσει ταύτη τό άγνωστον α
εξαρτάται έκ δύο σχέσεων, της τών μεγεθύν-
σεων καΐ της τών μικρομετρικών ποσοτήτων.
Έαν ύποτεθη ή απλή περίπτωσις ένθα τα
μικρομετρικα ποσά είναι ϊσα (υ==Υ), ή άζία
του μεγέθους του αντικειμένου εξαρτάται μό-
νον έκ του λόγου τών μεγεθύνσεων καΐ θέλει
είναι διάφορος• όνομάσωμεν αυτήν ά. Τότε
δέ έχομε ν την άναλογίαν Α;ά=μ;Μ (Ι),
έττειδή τα μεγέθη τών αντικειμένων είναι αν-
τιστρόφως ανάλογα τών μεγεθύνσεων.
Ένψ, δταν τα μικρομετρικα ποσά ωσι διά-
φορα, τότε ή αξία του μεγέθους ά θέλει τρο-
ποποιηθή αναλόγως προς αυτά, δηλ. εάν όνο-
μάσωμεν α τήν νέαν ταύτην άξίαν, θέλομεν
έχει τήν άναλογίαν ά;α=Υ; υ (II), επειδή
τά μεγέθη τών αντικειμένων είναι κατ ' ευθείαν
ανάλογα τών μικρομετρικών υποδιαιρέσεων.
Άλλ' έκ τών δύο είρημένων αναλογιών
πολλαπλασιάζοντες αύτάς δρον προς δρον ϊχο-
μεν νέαν άναλογίαν.
Αά:άΛ=|χΥ:Μϋ
καΐ δι' απλοποιήσεως
Α:Λ=μΥ:Μυ (ΠΙ),
έξ ής εχομεν τήν άξίαν τοΟ μεγέθους του ζη-
τουμένου αντικειμένου είς πάσαν περίπτωσιν.
ΑΜυ ^
Έκ του γενικωτάτου τούτΟυ τύπου δυνά-
μεθα δι' απομονώσεως νά λάβωμεν τύπους
δίδοντας τήν άξίαν οιουδήποτε έκ τών λοι-
πών πέντε στοιχείων. ΙΓ. χ.
ΑΜ« ^
ΑΜ ^ '
καΐ ούτω καθεξής αναλόγως τών περιπτώ-
σεων, αίτινες ενδέχεται νά παρουσιασθώσιν.
Έάν έν τφ είρημένφ τύπφ (Ι) ύποτεθη δτι
τά μικρομετρικα ποσά Υ καΐ υ είναι ίσα τη
μονάδι, τουτέστι τά αντικείμενα Α καΐ α κα-
λύπτουσι μίοίν καΐ μόνην ακριβώς μικρομετρι-
κήν ύποδιαίρεσιν, τότε ή αξία του α μετα-
βάλλεται. Καλούντες αυτήν α' εχομεν δι'
άπαλείψεως τών Υ καΐ υ τόν τύπον
, ΑΜ •
« = (4)
(*
Ό τύπος ούτος δίδει τήν άξίαν του μεγέ-
θους αντικειμένου καλύπτοντος υπό μεγέθυν-
σίν τίνα μ του μικροσκοπίου μίαν καΐ μόνην
ύποδιαίρεσιν, τουτέστι δίδει τήν άξίαν ήτις
αντιστοιχεί είς μίαν μικρομετρικήν ύποδιαί-
ρεσιν διά μεγέθυνσίν τίνα μ. Ούτω δ& χρη-
ΒΙΟΛΟΓΙΚΗ ΕΠΙΤΡΟΠΗ (ΣΥΝΕΔΡΙΑ ΡΙθ')
205
σΐ(χεύ6ΐ προς χατάστρωσιν πίνακος τών ίια-
φόρων άζιών, ας λα(χβάν6ΐ ή μικρομ&τριχη (ΐο-
νάς δια τας διαφόρους (χβγεθύνσιις.
. Άφ* έτίρου ίπβιδη ή όλικη (χεγέθυνσις του
(χικροσκοπίου κατά (χεγάλην ττροςέγγισιν είναι
γενικώς Γση τψ γινομενφ τών μεγεθύνσεων
του προςοφθαλ(χ{ου φακού καΐ του αντικειμε-
νικού, δυνάμεθα να προςδιορ^σωμεν οιονδή-
ποτε έζ αυτών, εάν τα δύο Ετερα ώσι γνω-
στά. Διότι καλούντες Μ την όλικήν μεγέθυν-
σιν, Π την του προςοφθαλμίου καΐ Π την του
αντικειμενικού, εχομεν
Μ=:ΠΟ (1)
Π=-
0=-
Ο
Μ
Π
(2)
(3)
Τε'λος ίσον άφορ& τας παρατηρήσεις του κ.
Μανουηλίδου, βελτίωσι'ς τις είναι ε^ςέτι δυνα-
τή, νομίζω. Ό κ. Γαβριηλίδης μεταχειρίζε-
ται προςοφθάλμιον μικρόμετρον (εν συνήθει
χρήσει), ούτινος αΐ υποδιαιρέσεις παρουσιάζον-
ται τφ παρατηρητή υπό τό μίγεθος χιλιοστο-
μέτρων. Δυνάμεθα λοιπόν να δώσωμεν ε{ς
αύτάς πολύ μικροτέραν άζίαν χωρίς να κατά-
στήσωμεν δυςδιακρίτους οΰτε αύτας ούτε τό
ύποκείμενον προς καταμίτρησιν άντικείμενον.
Π. χ. ίάν δώσωμεν είς αύτας άζίαν γ,ο Χ^"
λιοστομέτρου (άντΙ Υ^ο), αΐ υποδιαιρέσεις θέ-
λουσι παρουσιασθη υπό τό μέγεθος Υ, χι^τμ.
Άλλ' ίν άνάγκγ) δύναταί τις να προβη καΐ
περαιτέρω δια την βελτίωσιν ταύτην της
ακριβείας, δίδων είς τας υποδιαιρέσεις άζίαν
Υβο ^^^ Υιοο χιλιοστομέτρων, διότι καΐ τότε
ετι αί υποδιαιρέσεις είναι αρκούντως ευδιάκρι-
τοι. *Όσον δέ δια τό καταμετρούμενον άντι-
κείμενον θα τεθη ούχΙ υπό τάς διαιρέσεις άλλα
παραπλεύρως αύταίς, άρκεϊ να εργασθη τις
μετά τίνος προςοχης. *Άλλως τε τούτο ως
συντόμως γιγνόμενον εκτελείται άκόπως. Πει-
ρατέον.
ΣΥΝΕΔΡΙΑ ΡΙΘ'
3 Απριλίου 1902,
Προεδρία Ι, ΜΠΙΣΤΗ
Ό κ. ΜανουηΙίδης ομιλεί ηβρί Ληατη'
λών βγκων τοϋ στομάχου.
Κνριοΐφ
Τελευταίως ϊτυχε να παρατηρήσω μετ'
άλλων συναδέλφων πεντηκοντουτιν άσθενν!,
ίσχνήν καΐ καταβεβλημένη ν, ύποφέρουσαν δ*
εκ πόνων κατά τόν στόμαχον και έκ διαρροίας.
Ή ασθενής αύτη ίφερεν ολίγον τι κάτωθεν
καΐ προς τα δεζιά τοϋ ομφαλού δγκον κυλιν-
δροειδη, τόν όποιον κατά την αυτήν έξέτασιν
άλλοτε μίν σαφώς ήσθανόμεθα κατά ψηλά-
φισιν άλλοτε δέ ουδαμώς. Ό δγκος ούτος συν-
δυαζόμενος μετά τής καχεκτικής καταστά-
σεως της ασθενούς καΐ της διαρροίας παρείχεν
υπόνοιας περί κακοήθους νεοπλάσματος. Κατά
τήν έμφύσησιν του στομάχου διεπιστώθη ίτι
τό δργανον τούτο ήτο καθέτως μετατοπισμένον,
δτι δέ ή αντιστοιχούσα προς τόν περίεργον
τούτον ϊγκον χώρα ήτο ή του πυλωρού" ό
δί γαστρικός χημισμός απέδειξε τήν ύπαρξιν
παντελούς μέν ελλείψεως ύδροχωρικου όζέος,
αφθονίας δΐ οργανικών οξέων. Ή ασθενής
υπεβλήθη έπί τινας ημέρας είς τήν γαλακτι-
κήν δίαιταν μεθ' ην καΐ πόνοι καΐ διαλείπων
δγκος καΐ διάρροια ύπεχώρησαν, ή δέ γενική
κατάστασις ταχέως εβελτιώθη.
Ή παράδοξος αύτη πάθησις οφείλεται είς
σπασμωδικήν σύσπασιν του πυλωρού, έγένετο
δέ γνωστή ύπό του πολλού διδασκάλου μου
ΒοανβΓβΙ. Παρατηρείται δέ κατ' αυτόν
σχεδόν πάντοτε υπό τους αυτούς δρους ήτοι
είς γυναίκας ίσχνάς, καΐ άπό πολλού πάσχου-
σας Ιξ εντόνου ύπερχλωρυδρίας, παρ* αίς ό
πυλωρός ένεκα της προς τά κάτω πτώσεως
αύτοΰ καθίσταται προςιτός τη ψηλαφήσει.
Κατά τους οδυνηρούς παροξυσμούς της
ύπερχλωρυδρίας ή ψηλαφούσα χεΙρ -αισθάνε-
ται, κατά τόν συγγραφέα τούτον, εν τη ύπό
του πυλωρού κατεχόμενη θέσει, μικρόν δγκον
κυλινδρικόν» κινητόν, πάχους δα)ίτύλου, ίπώ-
δυνον τη πιέσει, στερεόν τήν σύστασιν άλλ' ούχΙ
καΐ σκληρόν. Ό μικρός ούτος δγκος υπενθυ-
μίζει παντάπασιν ύπό ίποψιν μορφής και
συστάσεως τό συνεσπασμένον κατιόν κώλον
ένίων σπασμωδικών δυςκοιλιοτήτων. Δέν είναι
δι διοιρκής* κατά τήν προςεκτικήν και παρα-
τεταμένην ψηλάφησιν ή χεΙρ αίσθάνεται αυ-
τόν έξαφανιζόμενον είτα δέ άναπαραγόμενον,
τοΰθ' δπερ αποδεικνύει ίτι οφείλεται είς σύ-
σπασιν μυϊκού τίνος οργάνου. *Άλλως τε ή
'^ ι ■■!« Ι ^ΙΙίρι ρ^
206
ο ΕΝ ΚΩΝΣΤΑΝΠΝΟΥΠΟΛΕΙ ΕΛΛΗΝΙΚΟΣ ΦΙΛΟΛΟΓΙΚΟΣ ΣΥΛΛΟΓΟΣ
|Μ ^
ίζαφάνισις -ηίς διογκώσεως συρ,πίπτβι (χετά
της ελαττώσεως του πόνου.
Ή γνώσις του πυλωρικού τούτου σπασμού,
επιλέγει 6 ΒοΐΐνβΓβΙ, Χίν στερείται σημα-
σίας προς αποφυγήν ίυνατ>5ς Χιαγνωστικ>5ς
συγχύσεως μετά νεοπλάσματος η ουλώδους
σκληρύνσεως του πυλωρού.
ΈπΙ του αύτου θέματος σπουδαίαν άνέ-
γνωσεν άναχοίνωσιν ό καθηγητής 01)Γαζ1;80ν
έν τζ) τελευταίφ προς τιμήν του ΡίΓΟ^ΟΐΙ
συνεορ{φ τών ρώσων ιατρών. Κατ* αυτόν ό
συνεσπασμένος πυλωρός παρουσιάζεται οτΙ μ^ν
υπό μορφην κυλίνδρου μεγέθους άντίχειρος,
ότ^ δέ, ΐδί(^ κατά την γαστρόπτωσιν, υπό
μορφην πυρηνος μεγέθους καρύου. Κατά την
ψηλάφησιν παρουσιάζει σύστασιν χόνδρου ητις
κατά 5 — 10 δευτερόλεπτα έλαττουται, ίπΐ
τέλους δ* εξαφανίζεται μετά παράγωγης λε-
πτότατου βορβορυγμοδ. Κατά την πρώτην
έξέτασιν τείνει τις νά ίκλάβγ) τόν κύλινδρον
καΐ κυρίως τόν πυρήνα ώς καρκίνον άλλα μι-
κρά προςοχη άρκεΐ προς αποφυγήν της πλά-
νης ταύτης.
Σχετικώς προς την κλινικην σημασίαν του
φαινομένου τούτου, ίν ψ ό ΒοΐΐνβΓβΙ τόν σπα-
σμόν του πυλωρού θεωρεί ώς την συνηθεστάτην
αίτίαν τών γαστραλγιών, ο ρώσος συγγραφεύς
παρετήρησεν αυτόν εις ασθενείς μη Ινοχλου-
μένους ίκ πόνων καΐ ε{ς ύγιώς έχοντα άτομα.
Φρονεί ίν τούτοις δτι ηύζημένη οζύτης του
γαστρικού χυμοϋ, ώς έν τη γαστροπτώσει,
είναι δυνατόν νά έπενέγκγ) ένεργητικωτέρας καΐ
. μάλιστα παρατεταμένας συστολάς του πυλω-
ρού, καίτοι μη δυναμένας νά καταταχθώσι
μεταξύ τών παθολογικών φαινομένων. Έν
τέλει δι θεωρεί άναμφισβητητον την υπό
παθολογικόν τύπον υπαρζιν του σπασμού του
πυλωρού εΙς τινας περιπτώσεις, ας ανάγει είς
κινητικην νεύρωσιν. Αίσθάνεταί τις τότε ϊγκον
δςτις εμμένει καΐ τόν όποιον θά έτεινε νά θεώ-
ρηση ώς καρκίνον είμη υπό την έπίδρασιν γε-
νικής θεραπείας εντελώς έξηφανίζετο.
Κατά την ήμετέραν περίπτωσιν ή διαλεί-
πουσα σπασμωδική σύσπασις του πυλωρού
ώφείλετο εις πάθησιν του στομάχου, ώς ε?ς τάς
παρατηρήσεις του ΒοΐΙΥΘΓθΙ. ΚαΙ δέν επρό-
κειτο μίν περί ύπερχλωρυδρίας, αλλ* οίκοθεν
ίννοεϊται δτι ή αύξησις τών οργανικών όζέων
την οποίαν άνεύρομεν δύναται νά εχη τά αυ-
τά αποτελέσματα δσα καΐ ή του χλωρυδρικου
οξέος. Τούτο δέ εξάγεται καΐ ίκ της κλινικής
παρατηρήσεως. Ασθενείς άντιχλωρυδρικοί μετ'
οργανικής ύπεροξύνσεως παρουσιάζουσιν οδυ-
νηρούς παροξυσμούς ώρας τινάς μετά τά γεύ-
ματα απολύτως ώς καΐ οι ύπερχλωρυδρικοί.
"Όσον δ' άφορ^ τάς παρατηρήσεις του 013ΠΙ-
ζΙδΟν παρ' αίς ό ττυλωρικός σπασμός ύπηρχεν
άνευ γαστροπαθείας, ώς τι φαινόμενον μη πα-
θολογικόν, δυςκόλως πείθουσι, διότι ούδαμου
του υπομνήματος αύτου γίνεται λόγος περί
χημισμού του στομάχου, δςτις ίν τούτοις είναι
αναγκαίος προς διάγνωσιν λανθανουσών ενίοτε
παθήσεων του στομάχου. *Ότι δμως εΙς τινας
έξαιρετικάς περιστάσεις δυνατόν ό πυλωρόσπα-
σμος εκ κινητικής νευρώσεως νά εξαρτάται,
τούτο δέν θεωρουμεν άπίθανον.
ΣΥΝΕΔΡΙΑ ΡΚ'
17 'Απράίου 1902.
ρία Ι. ΜΠΙΣΤΗ
Ό κ. Μηίστης άν(χκοινουται ηερίπτω'
αν ηερικΙείαΒως ηαΐ άηοκίείσβως νής
κόρης μετά ύηοχσνίας τοϋΐ ύφ&οΛμοϋ^
καθ' ήν ένεκα τής ελλείψεως προςθίου
θαλάμου έ^ετέλεσεν Ιριδεκτομήν διά της
μεθόδου του &αγβΙ, έπΙ της οποίας ή τομή
τελείται έκ τών έ^ω προς τά έ^ω διά
πριονοειδών κινήσεων μετά τού μαχαιριού
τοϋ Ογ&θΓθ. ή αγωγή αΰτη φαίνεται λίαν
λυσιτελής έπΙ παρομοίων περιχτώβεων
καΐ ό κ. Μπί^της συνιστ^^Ι αυτήν. Ή ασθε-
νής μετά τήν Ιριδεκτομήν ήρίθμει δ(χκτ6-
λους εΙς άπό^τασιν 2 περίπου μέτρων, ό
δέ βολβός έλαβε φυβιολογικωτέραν σύ-
στασιν. Τό εύχάριστον αυτό αποτέλεσμα
παρέμεινεν έπΙ 7 ρήνας, δτε ή άρρωστος
παθοϋσα, ώς έκ τοΟ Ιστορικού καταφαίνε-
ται, κοιλιακόν τϋφον άπώλεσεν αύθις τήν
δρασιν του οφθαλμού αύτοΟ, τοϋ καΐ μό-
νου άλλως χρησίμου, του έτερου τυφλοϋ
ήδη δντος. Ή έ^έτασις τής άρρωστου άπέ-
δει^εν, δτι ή κόρη ή τεχνητώς σχηματι-
σθείσα άπεκλείσθη αύθις ύπό εξιδρώματος,
ό δέ βολβός κατέστη μαλθακώτερος ή
βίΟΛΟΓΙΚΗ βΠΙΤΡΟΠΗ (ΣΤΝΕΔΜΑ ΡΚα')
ή1
πρότερον,5ήτοι υπήρχε φθίσις του βολδοϋ.
Προς έ^ήγησιν της άναφλέ^εως της Ιριδο•
κυκλίτιδος, έν έλλείψ'ει ετέρας καταφα-
νούς αΙτίας, παραδεχόμεθα, δτι ή λοιμώ-
δης νόσος, έξ ής ή άρρωστος έπαθε καΐ
μεθ' ήν άπωλέσθη ή δρασις, διά των κατ'
αυτήν άναπτυχθεισών τοξινών απέβη ή
αΙτία τοϋ νέου εξιδρώματος του καλύψαν-
τος τήν κόρην. "Αλλαις λέξεσιν αΐ έν τή
κυκλοφορίςι εύρισκόμεναι τοξίναι ένετο-
πίσθησαν έν τφ πάσχοντι όφθαλμφ, δςτις
άπετέλει είδη Ιοουδ ιηίηοΓίδ Γβ8ίδΙβηΙΪ3θ.
Ίατρόηουλος. "Όσον άφορ<^ τήν έν-
δειξιν τής γενομένης έγχειρήσεως έπε-
θύμουν νά γνωρίσω εΙς ποίαν θέσιν εύρί-
σκέτο ή ΐρις όπισθεν τοΟ κερατοειδούς,
τουτέστιν άν ένεκα τής τελείας προςφυ-
σεως της κόρης ή ΐρις προεξείχε κύκλφ, ή
δέ κόρη έκειτο εΙς τό βάθος έν εϊδει
κρατήρος.
*0 κ. ΜηΙανης απαντών λέγει δτι δλον
τό διάφραγμα της Ιριδος όμοιοτρόπως
ήπτετο τής όπισθίας επιφανείας τοΟ κερα-
τοειδούς.
ΣΥΝΕΔΡΙΑ ΡΚΑ'
22 Μάιου 1902.
Προβδρία Ι. ΜΠΙΣΤΗ
Ό κ. ΠοΛανίΗοΙάου παρουσιασθεί ιον)
θερειπευθέντα 24ετίί νέον έγχειρηθέντα
ύπ' αύτοϋ τή ίο Απριλίου δι* όξείαν μα-
στοειδΐτιν συνεπείς: (ί)ΐνίτιδος καΐ μέσης
ώτίτιδος οξείας. ΑΙ ύψηλαΐ διακυμάνσεις
τής θερμοκρασίας συνοδευόμεναι ύπό πα-
ροξυσμών ρίγους παρεΐχον άφορμήν νά
ύποθέση τις δτι προύκειτο περί συναθροί-
σεως πύου περί κόλπον τινά ή φλεγμονήν
τίνα αύτού τού κόλπου. Ή διάρρυσις έδει-
ξεν δτι πολλαΐ κυψέλαι τού μαστοειδούς
λίαν άπέχουσαι αλλήλων καΐ ή διπλόη
τού λεπιδοειδούς εύρίσκοντο ούχΙ έν συ-
νέχει διαπυήσει ύπό έντονον πίεσιν ώς
καΐ τό άνοιχθέν μικρόν μαστοειδές άν-
τρο ν. Ή εκτεταμένη διά της επεμβάσεως
απώλεια όστεΐνης ουσίας μόλις διακρίνε-
ται μετά τήν ϊασιν ούτως ώςτε ή εντεύ-
θεν παραμόρφωσις τής μαστοειδούς χώ-
ρ(χς ανεπαίσθητος.
2ον) 556^ή κύριο ν μετά μεγάλης άπω-
λείας ουσίας κατά τήν άριστεράν μαστοει-
δή χώραν συνεπείφ χειρουργικής επεμ-
βάσεως, τού οποίου τό Ιστορικόν έχει ψδβ:
Τή 8 Ιουλίου 1901 έπαρουσιάσθη έν τψ
γραφείψ τού κ. Παπανικολάου ό άρρω-
στος παραπονούμενος δτι άπό 5 μηνών
συνεπείςι γρίππης άλγει κατά τήν άριστε-
ράν μαστοειδή χώραν χωρίς νά ύποφέρη
ποτέ σημαντικώς άπό τού συστοίχου ώτός
ούτε διά πόνους ούτε δι' ώτόρροιάν τίνα.
Επανειλημμένως χειρουργικαΐ επεμβά-
σεις ύπό τό χλωροφόρμιον έγένοντο κατά
τήν χώραν ταύτην (Δρ Δάλλας), τών
οποίων ή τελευταία διήνοιξεν απόστημα
κατά τόν τράχηλον κάτωθι τής κορυφής
τής μαστοειδούς άποφύσεως. "Εκτοτε άπό
τού μέρους τούτου δύο συρίγγια πυοφόρα
άνεπτύχθησαν κατά τόν τράχηλον. Βρα-
δύτερον άνεπτύχθη ερυθρά διήθησις
κατά τό πρόςωπον πρό τού τράγου τοϋ
ώτός τούτου, ήτις έσχάσθη, τό δέ ύποκεί-
μενον τερηδονισμένον όστούν έξέσθη
επιμελώς (Δρ Άνδρ. Άντίπας). Τούτο
έπήνεγκεν άγκύλωσιν σημαντικήν τής
κάτω γνάθου. Συνεπείςι τών πολλ£χπλών
τούτων επεμβάσεων, τών συνεχών κοιτά
τήν βρεγματικήν χώραν άλγηδόνων, καΐ
τής ελαττωματικής μασήσεως ό άρρω-
στος έξησθένησε λίαν, ούχ ήττον οδτος
παρακολουθεί τακτικώς τάς εργασίας αύ-
τού καΐ έξετέλει μακρούς πολλάκις περι-
πάτους. Κατά τήν πρώτη ν έξέτασιν αύτοϋ
παρά τού κ. Παπανικολάου παρετηρήθη
μακρά εγχειρητική ουλή 8 ύφεκατμ. περί-
που όπισθεν τού αριστερού ώτός, ήτις άπέ-
ληγε κάτω κατά τόν τράχηλον καΐ κατά
τό όπίσθιον χείλος τού στερνοκλειδομα-
στοειδίτου μυός εΙς δύο πυαγωγά συρίγ-
για, ών τό κατώτερον βάθους 5 ύφεκτμ.
ώδήγει μήλην προς τήν γυμνήν μέσην
έπιφάνειαν τής μαστοειδούς άποφύσεως,
ένφ ή ανωτέρα διά βάθους 2 ύφεκτμ.
κατά τήν χώραν τού μαστοειδούς τρήμα-
τος βιηίδδαηυιη ιηδίδίοίάθΐιιη προς τήν
έξωτερικήν τής άποφύσεως ταύτης γυμνήν
20δ
ο ΕΝ ΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΟΤΠΟΛΕΙ ΕΛΛΗΝΙΚΟΣ ΦΙΛΟΛΟΓΙΚΟΣ ΣΥΛΛΟΓΟΣ
επίσης έπιφάνειαν. Πρό του τράγου χει-
ρουργική ουλή κάθετος 5 ύφεκτμ. συμπε-
φυκυϊα τφ ύποκειμένφ ό6τφ. Ακουστική
δύναμις τοΟ ώτός τούτου δι' ώρολόγιον
5 ύφεκτμ., τύμπανον άδιάτρητον, (>6γχοι
ακούονται διά του καθετηρισμοΟ της εύ-
σταχιακής σάλπιγγος βυθός των όφθοχλ-
μών κατά φύσιν. Ό άρρωστος άπεποιήθη
νέαν Λροταθεΐσαν χειρουργικήν έπέμβα-
σιν καΐ άπήλθεν άφείς εαυτόν πλέον εΙς
τήν τύχην.
Τή 28*3 Αυγούστου 1902 ένεκεν άνυ-
ποίστων άλγηδόνων κατά τήν βρεγματικήν
χώραν καΐ διηθήσεως κατά τήν κροταφι-
κήν υπεράνω της κόγχης τοϋ ώτός χώραν
κατά συμβουλήν τού κ. Παπανικολάου
είςήλθεν εΙς τό αύστριακόν νοσοκομείον,
ένθα τήν έπομένην έγένετο ύπ' αύτοϋ νέα
έγτ(είρησις βοηθούντων τών κ.κ. Ρααΐβςΐίδΐ
καΐ Νούλη ύπό νάρκωσιν χλωροφορμίου.
Έγ-ένετο πρώτον ή σχάσις τοϋ υπέρ τήν
κόγχην αποστήματος διά καταβυθίσεως
τού μαχαιριού μέχρι τοϋ όστοϋ, τοϋ οπι-
σθίου άκρου τής τομής άπτομένου τοϋ άνω
άκρου τής ούλης τών προηγηθεισών επεμ-
βάσεων. ΕΙς τό βάθος ήσθάνετό τις δύο
δακτύλους υπέρ τόν άκουστικόν πόρον
διά τοϋ δακτύλου ευμέγεθες συρίγγιον
τοϋ λεπιδοειδοϋς όστοϋ άποφρασσόμενον
δι' υπερτροφικών σαρκίων έκφυομένων
άπό τής σκληράς μήνιγγος, άπεπλύθη ή
κοιλότης τοϋ πύου ϊνα μή τοϋτο μολύνη
τήν περαιτέρω έπέκτασιν τής τομής τών
απαλών μορίων, ήτις νϋν κατηνέχθη καθ'
δλον τό μήκος τής ουλής τών προηγηθει-
σών επεμβάσεων, καταλλήλως είτα έγυ-
μνώθησαν τά οστά άπό τοϋ περιοστέου
μετά τών απαλών μορίων καΐ διά ' τής
όστεοκλαστικής λαβίδος τοϋ ΐ8η8Θη διηυ-
ρύνθη τό κατά τό λεπιδοειδές άνακαλυ-
φθέν συρίγγιον προς τά οπίσω εΙς μέγεθος
πλέον ή ενός μετϊ,ητιέ. Πύον άοσμον έρ-
ρεεν ήδη άφθονον εΙς έκάστην σφύ^ιν τοϋ
εγκεφάλου. Ή πυοφόρος κοιλότης μεταξύ
μήνιγγος καΐ κρανίου αρχομένη σχεδόν
άπό τοϋ προςθίου χείλους τοϋ συριγγίου
εΐχεν αόριστα διά τήν μήλην προς τά οπί-
σω δρια ένεκα τής κυρτότητος τών οστών.
Ταϋτα εύρίσκοντο εΙς άπόστασιν πέρα
τών 8 ύφεκατομ. όπισθεν τοϋ συριγγίου.
Ούτω άπεπλύθη καΐ άπεξέσθησαν επιμε-
λώς τά πολυπληθή σαρκία άπό τών τοιχω-
μάτων αυτής. Είτα άπεγυμνώθη μέρος
τοϋ εγκαρσίου κόλπου καΐ ολόκληρος ό
σιγμοειδής, άπετμήθη μέγα μέρος της κο-
ρυφής τής μαστοειδούς άποφύσεως δπως
καλώς καθαρισθώσι τά κατά τόν αυχένα
συρίγγια, περαιτέρω ήνεώχθησαν κΌ^έ-
λαι τινές έμπεπυημέναι πρό τοϋ σιγμοει-
δούς κόλπου. Τό μαστοειδές άκρον δέν
ήνεψχθη, καθόσον προς τήν διεύθυνσιν
αύτοϋ ευρέθη τό όστοϋν συμπαγώς υγιές.
Ετέθη βύσμα Ιωδοφορμιούχου γάΐ^ης, ήτις
είςήχθη εΙς άρκετόν βάθος μεταξύ κρανίου
καΐ μήνιγγος. "Ινα μή υπολείμματα τού
βύσματος άποβάλλωνται εντός τής κοιλό-
τητος συνερράφησαν απλώς τά χείλη λω-
ρίδος γάΐ^ης 4 δακτύλου περίπου προς άλ-
ληλα ούτως ώςτε άπετελέσθη κύλινδρος,
δςτις άνεστράφη τοιουτοτρόπως ώςτε τά
χείλη ταϋτα νά εύρίσκωνται εντός τοϋ κυ-
λίνδρου τής γά^^ης, κατά τήν έ^αγωγήν
τής οποίας νά συμπαρασύρωνται κοά αΐ
τυχόν άπό τών χειλέων άποπεσοϋσααι Ι-
νες αυτής. Τοιαϋται λωρίδες παρεσκευά-
σθησαν ΙκαναΙ διά τήν άποθεραπείαν, ήτις
διήρκεσε περί τους δύο μήνας. ΑΙ άλγη-
δόνες έπαυσαν αμέσως μετά τήν έγχεί-
ρησιν. Αξιοσημείωτο ν έν τή περιπτώσει
είναι δτι ουδέποτε ή κοιλότης τοϋ τύμπα-
νου παρουσίασε φαινόμενα παθήσεως τί-
νος, τό δέ μαστοειδές άκρον ευρέθη υγιές.
Ό Η. Εβητίπός άναγινώσκει τήν έ^
άνακοίνωσιν περί εντερικής έλμίψ^ιΑσεως.
Είναι γνωστόν, όπόσον πολλαπλχ είναι τχ
συμπτώματα, άτινα δύναται νά έπιφέρη ίι .
παρουσία τών εντερικών έλμίνθων, αλιεμένων
χατα μέρος τών συμπτωρ,άτων, άτινα δύναν-
ται να παρακολουθησωσι την μετανάστευσιν
αυτών άπό του εσωτερικού σωληνος είς διά-
φορα άλλα μέρη του σώματος, ήτοι: ρίνα καΐ
δακρυϊκούς πόρους, εύσταχιακήν σάλπιγ]^α,
λάρυγγα, χοληφόρους αγωγούς, περιτόναιον,
ούροποιητικόν σύστημα κτλ.
ΒΙΟΛΟΓΙΚΗ ΕΠΙΤΡΟΠΗ (ΣΥΝΕΔΡΙΑ ΡΚΑ')
209
Έκτος τών συ(Χ7Γτω(χάτων των από του
πβπτικου συστήματος (εμετοί, διάρροια κτλ.)
πολυάριθμα είναι τα κατ' άνάκλασιν τοιαύτα
ήτοι: κνισμοι της ρινός, άνομοιότης τών κο-
ρών του οφθαλμού, τύφλωσις, στραβισμοί,
διαταραχαΐ της άκοης, αφωνία, αρρυθμία
του σφυγμού, βήζ ζηρά, ίλιγγοι, συγκοπή,
διανοητικά! διαταράξεις, έπιληπτοειδείς προς-
βολαί, χοριοειδείς κινήσεις, διάφοροι πα-
ραλύσεις κλπ.
Ό 01ΐ3αβ&Γ(1 ανέφερε περίπτωσιν έλμιν-
θιάσεως εντερικής μΐ συμπτώματα τυφοει-
δούς πυρετού (κεφαλαλγίαν, έπίσταζιν, βορ-
βορυγμούς, θερμ. 39®, δυςκοιλιότητα χωρίς
δμως κηλίδας) άτινα παρηλθον τη χρήσει
άνθελμυντικοΰ. Ό ΜβΠβΙ έν τοις «Αππαΐβδ
άβ Μόάβοίηβ βΐ άβ ΟΜΓΠΓ^ίβ ίηίαη-
Ιϋθδ^Ο του 1900, αναφέρει δύο περιτττώσεις
έλμινθιάσεως, ών ή μέν ύπεκρίνατο οξείαν,
ή δ^Τετέρα φυματιώδη μηνιγγϊτιν.
Έν άρκετα περίεργον περιστατικόν έλμιν-
θιάσεως εντερικής έτυχε καΐ ήμεϊς να παρα-
τηρήσω μεν, δπερ ίκρίναμεν καλόν αναφέρω -
μεν ύμίν.
-Ζνί;σα....περσίς, ηλικίας 8 ετών γιννηθεΐσα
καΐ διαμένουσα ίν Κωνσταντινουπόλει* Ό
πατήρ της απέθανε πρό ίνός έτους εκ νόσου,
ην οΐ περί αυτόν δέν δύνανται να προςδιορί-
σωσιν, (ίσως εκ φθίσεως, ως εκ της άφηγή-
σεώς των δύναταί τις να ύποπτεύση). Ή
μήτηρ της έχει καλώς. Δύο άδελφαί της
άπέθανον είς ήλικίαν 2 καΐ 4 ετών έκ νόσων
&ς δέν δύνανται να δρίσωσιν. Μία αδελφή έπι-
ζώσα, ηλικίας 6 ετών, έχει καλώς. Έν μικρ^
ηλικία προςεβλήθη υπό ίλαρας καΐ ευλογίας.
Πρό ενός έτους μετά θερμόν λουτρόν ήρχισε
να ύποφέργ) έκ κεφαλαλγίας η προςετέθησαν
ολίγον κατ* ολίγον δςινοι ερυγαί, εμετοί, πό-
νοι κατά την κοιλίαν, ρίγος, πυρετός καΐ
ιδρώτες, οϊτινες έπήρχοντο καθ' ήμέραν ή
έκάστην δευτέραν ήμέραν άνευ τάξεως ως
προς την ώραν. Έν άρχη έπήρχετο τό
ρίγος, είτα 6 πυρετός, τούτφ δΐ ήκολούθει
ίδρώς. Συγχρόνως τζ) ίδρώτι ηρχιζε πόνος
δριμύς κατά τήν κοιλίαν, συνοδευόμενος υπό
Ισχυρας κεφαλαλγίας ίνιακης καΐ διαρκών
2 — 8 ώρας. 01 οφθαλμοί έστρέφοντο προς
τάς κόγχας των, τό παιδίον δΙ περιεστρέ-
Έλλ. Φιλολ. Σύλλογος. Το{χος ΚΠ'
φετο σπασμωδικώς έν τη κλίνγ, του έκβάλλων
άλγεινάς κραυγάς. Είτα έπήρχετο εμετός μεθ'
ον τό παιδίον διετέλει ήσυχον μέχρι του επο-
μένου παροξυσμού. Τοις άνω συμπτώμασι
προςετέθη πρό 3 — 4 μηνών καΐ βήξ αρκετά
επίπονος. Έν τω μεταξύ πολλοί συνάδελφοι
είχον εξετάσει τό παιδίον, εκτός δέ άλλων
φαρμάκων έλαβε καΐ άρ^ετήν κινίνην, ήτις
ουδέν αίτιον αποτέλεσμα ίφερεν έπΙ του πυ-
ρετού καΐ της δλης καταστάσεως.
, Ημείς εϊδομεν τό παιδίον διά πρώτην
φοράν τηβϋ Μαρτίου 1902. Παρεπονείτο διά
κεφαλαλγίαν, ερυγάς οξίνους, πόνους κοιλια-
κούς καΐ ρίγη μετά πυρετού καΐ ιδρωτών,
επερχομένων καθ' έκάστην δευτέραν ήμέραν
ενίοτε δε και καθ' έκάστην ήμέραν. Επίσης
παρεπονείτο καΐ δι' έπίπονον βήχα.
Ή κορασίς ήτο ωχρά καΐ λίαν έξησθε-
νημένη. Οί οφθαλμοί ήσαν ύπικτερικοί. Έκ
του αναπνευστικού συστήματος εύρίσκομεν
ρόγχους υγρούς παχείς, μέσους καί τινας
λεπτούς. Γλώσσα λευκώς έπικεχρισμένη. Κοι-
λία ολίγον σκληρά καΐ επώδυνος τη πιέσει.
Άμβλύτης του ήπατος φυσιολογική. Σπλήν
ολίγον μεγαλείτερος του φυσιολογικού. Σφυγ-
μοί 110.
Τη έπιμόνφ εξετάσει είπόν μοι ίτι πρό
τριών μηνών σύν τοις έμέτοις είχε εξέλθει
άπό του στόματος μία άσκαρίς, ένφ ουδέποτε
παρετήρησαν άσκαρίδα τινά έν τοϊς ύποχω-
ρήμασιν. Άναγράφομεν ολίγην σαντονίνην,
δι* ής εξωθούνται περί τάς 60 ελμινθες καΐ
εντός 4 — 5 ήμερων τά ρίγη, ο πυρετός, οί
ιδρώτες, οΐ πόνοι της κοιλίας καΐ 5λα τά
άλλα νοσηρά συμπτώματα παρηλθον. Ή
βρογχίτις έξηφανίσθη άνευ ου δ ενός άλλου
φαρμάκου εντός μιας εβδομάδος. Ή δρεξις
έπανήλθεν κατ* ολίγον. Ή κορασίς έκέρδησεν
είς βάρος καΐ έπανέκτησε τά χρώματα της
υγείας. Μετά 15 ημέρας ην εντελώς υγιής.
Τρεις θεωρίαι ύπάρχουσι, κύριοι, διά 'τήν
έξήγησιν τών τοιούτων συμπτωμάτων, άτινα
δύναται νά φέρη ή ίλμινθίασις. α') Ή τών
αρχαιοτέρων αποδίδουσα τά πάντα ε(ς τήν
άνακλαστικότητα. β') Ή υποστηριζόμενη υπό
του ΟίαΐΐίϊαΓά, δςτις θεωρεί τήν έλμινθίασιν
ώς αληθή μόλυνσιν, καθ' ην ή άσκαρις διά
του ερεθισμού, » δν προξενεί έπΙ του βλενο-
Β. Ε. 27
210
ο ΕΝ ΚΟΝΣΤΑΝΤΙΝΟΤΠΟΛΕΙ ΕΛΛΗΝΙΚΟΣ ΦΙΛΟΛΟΓΙΚΟΣ ΣΥΛΛΟΓΟΣ
γάνοι> τών εντέρων έτταυξάνβι την παθογόνον
^ύνα^ιιβν τ«ί>ν έν αύτοίς ιταθογόνων σπ&ρριά-
τ«ν» άφ^ έτερου ^έ χαΐ αύτη δρ^ ^(α των
«ΛβιοβρέσΕων της η %οά τη; ι^αροΐΜπας της
ρώνης. γ') Τέλος ϊρχεται η θ«ωρία η ύπο του
€1ΐβ1180η καΐ Ταΐΐοΐΐαη ύττοστηριζοιχένη,
ήτις τβίνιι να παραδβνθη την (χολυσ[χατικην
&ίνα(χιν αυτών τούτων των άσκαρίδων, ήτις
η&ίνατο να καταίειχθη π8ΐρα(Λατικώς ίιά
της εΓς ζφχ ένέσιως χυμού άσχαρ{δων, προερ-
χθ(χένου Ικ ττίς- συνθλίψεως αυτών. Τέλος άνα-
φέρωμεν καΐ τό πάθη(χα του Ηα1)βΓ, ίςτις
(χελετών τάς άσκαρί^ας χροςεβληθη υπ6 κνη-
σμού κατά την κεφαλήν καΐ τόν λαιμόν ίσγ%
φυσαλλιδώ^η εζάνθησιν, έζο{$η9ΐν έπΙ των
ώτων ετριπεφυκίτιν καΐ {σχυραν κεφαλαλγίαν,
α^βρ έζήγει δ(α της εν ταίς άσκαρίσιν υπάρ-
ξεως χημικής τίνος ούτίας (0θαΓΐθ18-δα£βΐ).
(Σννέχ»ία Ιμ τής οβΧίόος 48).
Έτρει^η δε τό σύνολον τών περιγρα-
φέντων χαρακτήρων και ίδιοτητων εΙς ουδέν
άχαντδ^ εκ τών μέχρι τούδε ττεριγραφέντων μι-
κροβίων Οεωρουμεν τό περί ου ο λόγος μι-
κρόβιον ώς νέον, Εινχι μίν νέον, άλλ' $μως είναι
καΐ τό ποιθογόνον της κακοήθους φλυκταίνης
του άσθενοΟς ημών; να άποφανθώμεν οριστικώς
περί τούτο^ί είναι ολίγον δύςκολον,' διότι είναι
γνωστόν . δτι δταν άναζητώσιν έπΙ κακοήθους
φλυκταίνης ήμίρας τχνας μετά την έμφά-
νισιν της φλυκταίνης τό γνωστόν καΐ παθρ-
γόνιον μικρόβιον του ϋανίΐίηβ και ΒαγθΓ
δ^ εύρίσκουσιν αυτό πάντοτε μολονότι έν τω
δργανισμω ύπηρχεν. Τοιαύτα παραδείγματα
ύι^άρχουσιν ίίδη έν τη επιστήμη καΐ μεταςύ
αυτών άναφέρομεν τά έξης*
Δύο εργάται κατεργαζόμενοι κέρατα βου-
βάλων ^ΛμερικτΙς προςεβλήθησαν υπό κακοή-
θους φλυκταίνης• τό, νόσημα προεχώρησεν
αρκετά, ώςτε νά έπιφέρη ασυνήθη συμπτώ-
ματα και τόν θάνατον..
Ή κλινική διάγνωσις ώς έκ τών χαρακτή-
ρων της φλυκταίνης δέν άφινεν άμφιβολίαν
περί κακοήθους φλυκταίνης, άλλ' ή μικρο-
σκοπική έςέτασις γενομένη κατά τήν δωδε-
κάτην ήμέραν έπΙ του α' εργάτου, (έξέτασις
του ύγρου ληφθέντος έκ του υποκειμένου καΐ
παρακειμμένου τη έσχάρα μέρους), εδειξεν
ΤΓολλά λεπτά βακτηρίδια άπε^τρογγυλωμένα
κατά τά άκρα, βχκτηρίδια κατά πολύ μι-
κρότερα τών της κακοήθους φλυκταίνης, προς
δέ καΐ άναρθρα, εκτός αυτών υπήρχε καΐ
πληθύς μονοκόκκων καΐ διπλοκόκκων. Ή ένο-
φθαλμίασις του ληφθέντος ύγροΰ ε{ς Ινδικούς
χοίρους εδωκεν άρνητικόν αποτέλεσμα.
Ή έζέτασις μικροσκοπικών τομών της
έσχάρας καΐ του γειτνιάζοντος ίστου δεν απέ-
δειξε τήν ύπαρξιν του μικροβίου της κακοή-
θους φλυκταίνης, επίσης ή ιξέτασις του αίμα-
τος τής καρδίας άρνητικόν αποτέλεσμα εδω-
κεν, 'άλν ή έξέταςις τών πνευμόνων, τοΟ
σπληνός καΐ τβυ στομάχου απέδειξαν τρανό-
τατα τήν ύπαρξιν άφθονων μικροβίων της κα-
κοήθους φλυκταίνης. Παρά τωβ' ασθενεί ή
έξέτασις γενομένη 1 5 ημέρας μετά τήν έμφά-
νισιν της φλυκταίνης έδειξε τήν άπουσίαν του
μικροβίου έπ' αύτης, εντός του αίματος,
του εγκεφαλονωτιαίου ύγρου καΐ διαφόρων
άλλων οργάνων, άλλ' έν τω ήπατι ευρέθησαν
χαρακτηριστικά μικρόβια τοϋ Οανδΐηβ (5ρα
ΟοΓηίΙ βΐ Βα1)βδ. Ιιβδ ΒαοΙβπβδ ... 1890
Τ II ρ. 220.) *Ετερα δύο έδημοσίευσαν ό
ΤαίϊίβΓ βΐ ϋαΐΐοίδ (δοοΐέΐέ άβ Βίοΐο^ίβ.
1882) όπου ή μικροβιολογική μελέτη του
ύγροΰ τής φλυκταίνης έδειξε μικροκόκκους
μόνον. Οί ασθενείς ούτοι ίάθησαν, οι δέ σ*^γ-
γραφεΐς κατέταξαν τάς φλυκταίνας ταύτας
ε(ς τάς ψευδοκχκοήθεις, ών προγενέστερα πα-
ραδείγματα αναφέρονται είς τά ΜβΠΙΟίΓβ
ΒΙΟΛΟΓΙΚΗ ΕΠΙΤΡΟΠΗ (ΣΥΝΕΔΡΙΑ ΚΑ.')
211
άβ Γ Αοβάβιηίβ άβ Μέάβοίηβ 1864 καΐ
IV τη ένα(σ{ιχφ Χιατριβη του Οοπίοπ 1882.
Ρβτίδ. Ή(Χ6ίς δέ όρμώ(Λενοι έϊί καθαρας μι-
κροβιολογικής απόψεως, μόλον δτι ό άσθβνης
ημών εΓναι κρεοπώλης, δυνάμε&α να ύποθί-
σωτμεν δτι και ίν τφ ήμετέρψ περιιτατικζ)
πρόκειται περί ψένδοκακοή&ονς φλνχταΐνης'
άλλα δεν δυνάμεθα και να έπφεβαιώσωμεν
Την ύπάθεσ{νμας, διότι ελλείπει η μικροβιολο-
γική έζέτατις των οργάνων του άιθίνους μας.
"Έτερον παράδειγμα άναφε'ρει ό Κβθ1Π8
(ΟπΙί(}αβ βίοϋηίίΐαβ οΙιίΓαΓ^ΐθΗΐβ.1884,
Ρ^Πδ ρ. 86), δςτις παρετηρη'τεν παρά τινι
μαγείρφ συνηθίζοντι να φε'ρη κρε'ας έπι ώμου
γυμνού χαρακτηριττικην φλύκταιναν, άλλ' η
μικρ•βιοσκοπικη μελέτη άπε'δειζε την άπου-
σίαν μικροβίων ένοφθάλμισις δμως αίματος
ένοφθαλμισθε'ντος {νδικοΰ χοίρου εις έτερα
έφερε θετικά αποτελέσματα.
Ήαρομοιον παράδειγμα αναφέρει καΐ ό
Κο^βί ε!ς τίν Β' τόμον της Β' εκδόσεως
του ΤΓαιΙέ άβ Μβάβοΐηβ, ΒοποΙιαΓά βί
Βπδδααά σελ. 669.
Έκ των άνω παραδειγμάτων, ώς βλέπε-
τε, η απουσία του χαρακτηριστικού μικροβίου
η ή παρουσία άλλων μικροβίων, ώς έν τφ
ημετέρφ περιστατικω, δέν ενθαρρύνει ημάς
ούδ* επιτρέπει να θεωρησωμεν τόν αναερόβιον
κοκκοβάκιλλον ώ; τό παθογόνον, αλλ* έν τφ
ημετέρω περιστατικφ υπάρχει έζαιρετικόν τι,
η είς τα άνω παραδείγματα. Ε(ς εκείνα τα
περιγραφέντα τα μικρόβια ήσαν σαπρόφυτα
καΐ μη πα^γόνα η-ίοι μικρόβια έπιπρόςθετα* εν
τω ημετέρφ παραδείγματι ίσως δίν πρόκει-
ται περί έπιπροςθέτων μικροβίων. Προς ίπι-
κύρωσιν της γνώμης ταύτης, ήτοι προς άπο-
μάκρυνσιν της (δέα^ μη τυχόν τό περιγραφέν
μετίκομίσθη έπΙ του βλεφάρου είτε υπό του
ασθενούς είτε υπό της αλοιφής τής γραίας
είτε έπι τέλους καΐ υπό του στυππίου, έπε-
χειρήσαμεν νά την έξακριβώσωμεν, άλλα δυ-
στυχώς δέν είμεθα είς θέσιν να έξετάσωμεν
είμη τό στυππίον. θρι? αύτου ριφθείσα εντός
ζωμοΰ εδωκεν δμοια μικρόβια ούχΙ τζ^ κοκ-
κοβακίλ>(|> άλλα τοίς σπανίοις διπλοκόκκοις
τοις διατηροΰσι τόν χρωματισμόν ΟγεΙΏ
η δε περαιτέρω μελέτη αυτών εδειζεν δτι
πρόκειται περί σταφυλόκοκκων. Μεθ' δλον
τό έπιθαρρυντικόν τούτο αποτέλεσμα αν τό
έπΙ του κρεοπώλου εύρεθέν μικρόβιον δεν ητο
παθογόνον ηδυνάμεθ^ κατά κανόνα νά θεω-
ρησωμεν αυτό ώς επιπρόςθετον, άλλ' έπειδη
ίχει παθογόνους ιδιότητας, έπειδη εύρίσκετο
σχεδόν μόνον καΐ έν αφθονία έπΙ του βλεφά-
ρου, δέν δυνάμεθα καΐ δλως διόλου νά άρ-
νηθώμεν αύτζ) καΐ πάσαν παθογόνον ένέργειαν
έπι του παρόντος περιστατικού.
Τούτων ούτως εχόντων, τό ήμέτερον περι-
στατικόν πρέπει νά ληφθτί υπό σπουδαίαν ϊπο'-
ψιν, διότι καΐ η μελέτη του ευρεθέντος μικρο-
βίου δέν λύει οριστικώς τό περί παθογόνου η μη
αυτού, παρορμά δμως* τους μικροβιολόγους νά
ένδιατρίψωσιν εΙς άκριβεστέραν μελίτην τών
έπΙ τών φλυκταινών κακαήθων καΐ ψευδοκα-
κοήθων άπαντώντων μικροβίων. *
Έκ τής ανακοινώσεως ταύτης ίζάγομιν :
α') Ή άναπλαστικη είναι τέχνη παναρ-
χαία, λαβουσα γένεσιν παρά τοις Ίνδοϊς ίνα
διαδοθη άνά τόν κόσμον, άλλ' έν τη πορ$ίί>ί
τών αίώνων επανειλημμένως επεσεν είς λήθην
και ύψώθη είς περιωπην καΐ έπΙ τέλους κατά
τάς αρχάς του παρελθόντος αΙώνος ηδραιώθη
τελείως, έτελειοποιήθη καΐ ή εφαρμογή αυτής
έπεξετάθη εΙς πλείστα δργανα καΐ δη καΐ έπΙ
τών βλεφάρων.
β') Τών πολυαρίθμων τρόπων τής εφαρμογής
αυτής ό ινδικός τρόπος μετά τών υποδιαιρέσεων
αύτου είναι ό κάλλιστος, προτιμητέος χαΐ έάν
ύπάρχγ) μικρά τις ούλη έπΙ του κρημνού*
γ') Ή ταρσορραφία δέν είναι αναγκαία
πάντοτε καΐ μάλιστα προκειμένου περί έκτρο-
πίου του άνω βλεφάρου* ή συμβολή τών βλε-
φάρων η η τάσις διά νήματος δενομένου έπΙ
του κυνόδοντος δύναται ευλόγως νά άντικατα-
στήσγ) την ταρσορραφίαν.
δ') Έμποίησις τής γλήνης δύναται νά
ύπάρζγ) καΐ άνευ πόνων.
ε') Τό περιγραφόμενον μικρόβιον είναι νέον.
γ') Τό μικρόβιον τούτο μέχρι νεωτέρων
ερευνών δύναται νά θεωρηθη ώς μη παντά-
πασι ζένον εις την συμπτωματολογίαν τών
κακοηθών ή ψευδοκακοήθων φλυκταινών.
τΕΛ03
ΒΙΟΛΟΓΙΚΗ ΕΠΙΤΡΟΠΗ
ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΑ ΤΕΥΧΟΥΣ 1899-1902
Σελ,
'ΟτηβθιοΤριδικί) βκληροτομή έλΐ γλαυκώματος
αιμορραγικού 6π6 Κ. Έλεν&βριάδου . , . 3, 11
Τ6 χρόνιο ν γλαύκωμα καΐ ή τραχηλική γαγγλι-
βκτομή ύπό Π. *ΙαχροΛουλου 7
'ΙρνδερημΙα ύιτό *Λ, Τράντα 14
ΝβφρορραγΙα Λβριοδική νευρικής άρχης ύπό *Ρ,
Τίτοηάνογλου » 15
'Λζ(ΰΐ:ουρικός διαβήτης ύίτό *Α. Χρηατίόου καΐ
Γ. ΠασχαλΙδου , 17, 34
ΌιησθιοΧριδική κληροτομή έη\ δευτερογενούς
γλαυκώματος ύπό Π, ΊατροΛονΧου 18
Περί παρωνυχίας ύπό Μ. ΨαΙίόα 19
θεραπεία της μαοτίτιδος ύϊτό Λ, Μαναυηλίόσν 20
ΊριδερημΙα 6^6 Π. *Ιατρ«>ηονλον 22
Νέος τρόπος άπολυμάνβεως του κύτους τ6ν άτμο•
πλοίων ύπό Π, 'Αηέρη 24
Κάταγμα της κνήμης θ^ανατηφόρον ύπό ^ί.
ΨοΧ16α 29
Ή διφθερίτις παρ» ένήλιξι ύπό Α. Λιμαράπη, . 30
θεραπεία της νυκτερινής ένουρήσεως τών παί-
δων διά (οινικής έπεμδάοεως ύπό 27. IΓα^να-
ψίΗολάον 30
Ήπατοοπληνική κίρρωοις έλώδης τών παίδων
ύπό Δ. Μανονηλίδου 31
*Ατρηοία της ι^ινός 6πό ϋ. ΠοΛανίπολάου , ... 40
Τραυματιομός της κεφαλής διά πυροβόλου όπλου
ύπό Γ. Σγονρόαίου 40
Ή Άναπλαβτική καΐ νέον μικρόβιον κακοήθους
φλυκταίνης ύπό 'Άν Γαβριηλίδου 41
Περίπτωοις βλεφαροπλαβτικής έγχειρήοεως ύπό
Π. *ΙανροΛούΧου 48
ΠερΙπτωβις άναπλαότικής έγχειρήβεως ύπό *Λ.
Άψτίηα 49
Ούοία καΐ παθογένεια τοΰ άζωτουρικοδ διαδήτου
ύπό "^Ιν. Χρηστίδσυ 50
• Υγιεινή έν ταΐς βχολαίς (ουζήτηβις) 51
Ένέβεις διςιωδιούχου υδραργύρου κατά τών ου-
φιλιδικών έκδηλώοεων το& οφθαλμού ύπό
*Αν, Γαβρίηλίόου 53
Περίπτωσις τής νόσου τοΰ Οϋΐ άβ Ια ΤοπΓβΙίβ
ύπό •Ρ. ΤσοηάνογΧου 55
Περίπτωΰΐς οκληρώοειυς κατά πλάκας μετά πα-
ραισθήσεων ύπό Δ, ΜανονηΧίδου 57
ΑΙμορραγικαΙ έστίαι ένδοκάρδιοι έπΙ αιμορραγι-
κής πορφύρας ύπό *Αν. Χρηστίδου 59
Σχέσεις τών διαφόρων μικροβίων ύπό *Αν,
Χρηστίδον 62
Σελ.
Περίπτωσις νεφρολιθιάσεως ύπό ΔΜΛγρϋίμ-
μάηκα « . 65
Καρκίνος τών τραχειοβρογχικών αδένων ύπ^
Άψ. Χρηστίδου 65
Αποστήματα του ήπατος ύπό Άν. Άνχίηα. ... 68
Αντανακλαστικός λαρυγγόσπασμος ύπό ΖΓ.
ΠαηανίΗολάον ^ 70
Διαφωτισμός τών τοιχωμάτων τοΰ βολδοΰ ύπό
Ά. Τράντα καΐ Άν. ΓαβριηλΙδσυ. ... 71, 81
Ό βουβωνικός λοιμός κατά τους βυζαντιακούς
χρόνους ύπό *Αν. Γαβριηλίδον 78
'Εκλογή προεδρείου 83
Λόγος προεδρικός 82
θεραπεία Ισχιάδος διά τής μεθόδου Ττοιη1)6Η&
ύπό Δ, Μαγονηλιδον • 84
Περίπτωσις εντερικής στενώσεως μετά νεκροτο-
μής ύπό Άν. Χρηστίδου 85
Περίπτωσις κυστεώδους πολύποδος τής (&ινός ύπό
Π» ΠαηαψίΗολάου 87
Ή ύπαρξις περιτυφλίτιδος άνευ σκωληκοειδίτι-
δος ύπό Μ. Ψαλίδα 87
ΙατρικαΙ γνώσεις παρά βυζαντίνοις συγγρα-
φεΰσι ύπό *Αψ. ΓαβριηΧίδου 92
•Ινώδης άμφιβληστροειδίτις έξ είςβολής του εγ-
κεφαλονωτιαίου ύγροΰ εΙς τόν βυθόν τοΰ
οφθαλμού ύπό ϋ. *ΙατροηοΌΧΌν 102
Καρκίνος τής χοληδόχου κύστεως ύπό *Α'9,
Χρηστίδου 107
'Ακτινομυκίασις ύπό *Α* Άντίηα 109
Περίπτωσις άκτινομυκητίτιδος τής παρειάς ύπό
Άψ. Γαβριηλίδον 115
Ιατρική καΐ Ιατροί κατά τους βυζαντιακούς χρό-
νους ύπό *Αν, Γαβριηλίδου 117
Νέα θεραπεία τής οξείας μέσης ωτίτιδας ύπό 2Γ.
ΠαηανίΗοΧάον 121
Επήρεια τοΰ έλείου μιάσματος έπΙ τοΰ στομάχου
ύπό Δ. Μανουηλίδου 123
ΠερΙπτωσις γρίππης μετά εγκεφαλικών αλλοιώ-
σεων ύπό *Αν. Χρηστίδου 125
Περίπτωσις άμαυρώσεως μετά νεκροτομής ύπό
Γ. ΤσιραγγέΧου 127
Δηλητηρίασις έκ φανικοΰ οξέος ύπό 2Γ. ΚεΧαΧ-
δίτου 128
Εντερική άπόφραξις έξ έλμίνθων ύπό Δ. Μα'
νουηΧίδου , . • • 129
Περίπτωσις πολύποδος τής (&ινός ογκωδέστατου
καΐ παραμορφα)τικοΰ ύπό ϋ. ΠϋΐηαψίΗοΧάου 132
214
ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΑ ΤΕΥΧΟΤΣ 1899—4902
Σελ.
Πβρίπταχης εντερικής οτενώββως βυςεξηγήτου
ύΛό •Ρ. Τσο9ίάνοτλον • 134
ΚλίλοκαΙ παρατηρήσεις έλώδους καχεξίας η(ψά,
ηο&ύΧ ιτροςήβοις ύιτό 'Λψ, Χρ^ατίβον ....• 138
Περϋττωοις «αλλα^τλών (Ι»οο«η|λατΙων το6 ήιτα- '
τος έκ βκωληκοειδίτιΑος μετά νεκροτομής
ύΛό Εν9ληίδ9υ 142
ΈρυθροφΦοτοθεραττεΙα έν τζ εύλογ(ς[ ύπ6 ^?νβΑ-
ΛίΛου 143
Παν<(ιλι^ έν Γαλατφ ύλό Λ. Μορ^ουηΙίΛον . • . « 144
Εκλογή ιτροεδρείου 146
ΠροθΛρικός λόγος 146
Περίπτωβις λειχήνος ερυθρού ύ»6 *Α» Α«^
γΜον 446
Αοθμα 5ος«ε«τικόν Μ^ 4. ΛΓανονγίϋϊον. . . . 447
*Η άνάταξις των έκ τής ποττε(ου νόοου κυφ<(>-
οεαιν ύαά *Λ* Άντίοα 149
'£ινέργεια των βρωμοίο^ν^ν Μ «οΰ εγκεφαλι-
κοί φλοιού ύαό 4. ΜοΛ^ΌνηΧίδου ^ 454
ΙΙερΙιττωοις άκρομεγαλίας 6νό Ά. ΓΜωργΜον 456
*Η. προΤοδβα άνικανότχ^ς των γυναικΔν π;ρ6ς γοι-
λούχηοιν των τέκνων των ύπό φίω^. .... 459
Σελ•
Περ(:ττωοις τραυματικού ένοφθάλμου ύίτό */.
ΜΛίατη , 472
θεραιτεία ττεριαμυγδαλικών άιτοοτημάτων 6π6
ϋ. ΠαηανίΗοΙάου 476
Ή 5ιο;/(νη έν τζ άφΟαλμιατρική 55ΐ6 27. */α-
τροηούλου 476
Ή θερ(χιιε(α τής όξε(ας βλενορροΐσς 6λ6 Ρ. Δ,
ΝΐΗολαίδσυ 489
Ή φυματιώδης πολυνευρΐης ύ^ό Άνχ.ΚρψαΗκΛ 493
Περ(ατωθ4ς ουμφύοεων ουγγενών τοΰ έιιάρ-
μοΕτος €ής εόοταχκζκής οάλπιγγος μετά το5
δκχφράγματος 6πό 27. Παπαψικολάου 49β
ΈξάρΟρημα τού φακούέν τφ ύαλώθει οώματι ύ«6
•Ι. Μηίστη 199
Κατίχμέτρηοις τού φυσικού μεγέθους των μικρό•
οκοιτικών αντικειμένων διά μόνου τού χρος•
οφθαλμικού μικρομέτρου ύχό *Λ9. Τ<αβρΜ§'
λίόου 204
Απατηλοί όγκοι τού οτομ^ου ύπ4 Α. Μανφυ^*
Χίόον.. 205
Περ(πτω0ΐς περικλείοεως καΐ άποκλείαεως τής
κόρης ό«6 * /. Μηίσχψι 206
Έντςρική έλμινθίαοις ύκό 'Άιη, Ι^^^^^νιββον..•. 20β
ΠΑΡΟΡΑΜΑΤΑ
Σβλ^ς
οτήλη
οτίχος
άντΙ
άνάγνωθι
5
Π
β
βραδύτητα
βαρύτητα
»
44
εσωτερικώς
εσωτερικής
40
42
διχαστήρος
διγαστήρος
44
36
ή άφετηρ(α
ώς αφετηρία
»
40
έτι ^έλομεν
έάν θέλωμεν
»
45
τραυματιομόν
τραυματισμού
44
42
Ηβη^εηΐί
Η&ηοοοΚ
»
42
»
>
•
45
9
]>
15
20
πόρον
πόλον
24
25
α1:)ίβ8
Ηΐ)0β8
»
27
»
»
22
28
μή επιτρέπων
μή επιτρέποντος
42
45
ώςτε
οπότε
43
44
Τήν έπιτοχίαν
Τής επιτυχίας
53
42
ή τρΙς
καΐ ούχΙ τρίς
»
33
2 ετών
2 μηνών
54
5
ένστακτον
ενσταλάξεις
69
36
ΡοΐΑΟί
ΡοΙαίη
70
7
0
»
409
20
δυάθεοιν
διήθησιν
442
1
έπικεκυρωμένου
έπικεκυρ«ομένην
455
24
Μβχ δίηβίοη
Μαχ ΕίηΙιοπι
489
44
άντΙ
έκτος
2ω
36
έκ τού ότι
^ τόότι
ένιαχού
ορρός
ορός
ΤΑΒΙ.Ε 0Ε8 ΜΑΉέΚΕδ ΒΕ8 ΑΝΝέΕδ 1899-1902
Ρβββ
δοΙβΓοίοηαίβ ΓβίΓοίηάίβηηβ εοηΐΓβ 1β ^Ι&υοοιηβ
. 1ιβιηοΓΓΐΐ3^ί(ΐϋβ ρ8Γ Ο Ει,ΕυτΗέηίΑϋέδ . . 3,11
Ι.β |^ΐ3υοοηΐ6 οΙΐΓθηί(|ϋβ βΧ Ια ΓβββοΙίοη άυ
ξ^η^^ϋοη οβΓνίο&Ι βυρβιΙβαΓ, ρπΓ Ρ. Ιατκο-
ροϋΐ^οδ 7
Αηίηάίβ, ρ3Γ Α. Τβαντα8 14
Νθί>1ΐΓθΓΓΐΐ88"ίο ρβποάΐφΐβ ηβΓνβυββ, ρατ Η.
ΤαιιοΐίΑΝΟΟίου 15
ΟίαΙ^οΙβ αζοίϋπςϋβ, ρΗΓ Αν. Οπκίδτΐϋΐ» οΐ
0.^ ΡΑδΟΑίΐϋΐΗ 17, 34
δοΙΡΓοΙοπιίβ ΓβίΓοίηάίβηηβ, ρβΓ Ρ. Ιατκο-
■ 'Ρουΐ-θ9 18
Ραηαπδ οοηιρίίςυββ, ρίΐΓ Μ. ΡδΑΟϋΑβ 19
ΤραϋεΐΏβαΙ άβ ηοαδϋΐε, ρ&Γ Ο. ΜΑΝουέι.ιοΐ3 . 20
Απίπάΐβ, ρ3Γ Ρ. ΐΑΤΚορουι.08 22
Νουνεαα ρροοόάέ άβ άββίηίβοΐίοη άβδ οάΐββ
άβ3 ΒαΙβΗϋχ, ρ3Γ Ρ. Αρέκγ 24
Ια ΓΓ&οΙαΓβ άβ Ια 3απι1)β εαυ$θ άβ ιώογΙ, ραΓ
Μ. Ρ8ΑΙ.ΓΒΑ8 29
Ιλ άίρΗίβπβ οΗβζ 1θ8 αάιιΐίβδ, ραΓ ίι. ΙΙαΜΑΒΑΚίδ 30
ΤΓαίΙβιηβηΙ άβ ΓίηςοηΙίηβηοβ ηοείιιπιβ ά'υπηβ
(1θ8 βηΓαηΙβ ραΓ αηβ ίηΙβΓνβηΙίοη ηαβαΐβ, .
ΡηγΡ. ΡΑΡΑΝίαοίΑου 30
ΟίιτΙιοδβ ΐΏαΙαπβηηβ άϋ ίοίβ β1 άβ Ια ταΐβ, ραΓ
Ο. ΜΑΝουέυΒίδ 31
ΑίΓβδίβ ηαβαΐβ, ραΓ Ρ. Ραρανιοοι^αοο 40
ΤΓααιηαΙίδίηβ άβ Ια ΙέΙβ ραΓ ατίΏβ ά ίβυ, ραΓ
Τ. δοουηηέοδ V. 40
Ιι6δ οροΓαϋοηδ ρΐαδίίςαβδ θ1 αη ηουνβαυ ιηί-
οΓθΐ3β άβ ριΐδΐυΐβ ιηαΐί^ηβ, ραΓ Αν. Οα-
ΒΚΐέι,ΐϋΕδ 41
ϋη οαδ άβ ΒΙερΙιβΓορΙαδϋβ, ραΓ Ρ. ΐΑΤΚΟΡουι^οδ 48
ϋηβ ορβΓαΙίοη ρΐαδϋςυβ, ραΓ Α. Αντιρα8. . . . 49
ΡαΙΗο^έηίβ άα άίαΒβΙβ αζοΙαΓΪςυβ, ραΓ Αν,
0ΗΒΙδΤΙΟΙ8 50
Ιί'ϊιγ^ίθηβ άαηδ Ιβδ βοοίβδ 51
Ιη]6€ΐίοη8 ίηίΓαιηυδοαΙαίΓβδ ά'ΗιιΠβ Βϋοάυ-
Γέβ ςοηΐΓβ Ιβδ ιηαηίίβδίαϋοηδ δρέοίΓιςαβδ
οοαΙαίΓβδ, ραΓ Αν. 6ΑΒηιέι.ΐΒέδ 53
ϋη οαδ άβ Ια ιηαΐαάίβ άβ ΟΠΙβ άβ Ια ΤοϋΓβΙΙβ
ραΓ Κ. ΤαΗ0ΒΑΝ00ΐ.0ϋ 55
ϋη οαδ άβ δϋΙβΓΟδβ βη ρΐαςυβδ ανβο Ηαΐΐαοί-
ηαΐίοηδ, ραΓ Ό ΜΑΝΟΓέι,ιηΐδ 57
ΓογβΓ3 ΗβπιΟΓΓίια^ίςυοδ ίηίΓαοαΓάίαςιιβδ άαηδ
ϋη οαδ άβ ρϋΓρυΓα ΙιβιηοΓΓίια^ίοα, ραΓ
Αν. ΟΗκίδτιοΐδ 59
ί.βδ αδδοοίαΐίοηβ ηιίοΓοΙίίβηηβδ, ραΓ Αν.
ΟΗΚίδΤΐϋΐδ 62
ΡΒββ
ϋη οαδ άβ• οαΐουΐ άβ Γβίηβ, ραΓ Οει.ι.α-
ΟΚΑΜΜΑΤΙΟΑ , 65
ΟαηοβΓ άβδ ^Ιαηάβδ ΐΓαοΙιβο-ΒΓοηοΙιίςαββ, ραΓ
Αν. 0ΗΚΙ8ΤΙΟΙ8 65
ΑΒοβδ άυ Γοίβ, ραΓ Α Αντιρα8. 60
δραβηιβ ΓβΠβχβ άυ ΙαΓγηχ, ραΓ Ρ. Ραρα-
^ιαοι,Λου » 78
Ιια (Γαηδίικΐίάίΐβ άβ3 ραΓοίδ άυ ^\ο\)β οοαΙαίΓβ,
ρατ Α. ΤκΑΝΤΑδ βΐ Αν. €τΑΒ«ιέι.Η)έ8 . . . 71,81
1•α ρβδίβ αυχ Ιβηιρβ 1)γζαη1ίη8, ρατ Αν.
ΟΑΒΒίέοοέδ ...... »....^.. 78.
Εΐβοϋοηβ ! 83
ΒίδοοαΓδ ρΓβδίάβηΙίβΙ 84
ΤΓαίΙβπιβηΙ άβ ΙαηιΒα^ο ραΓ 1β ρΓΟΟβάέ Τγοπι-
1)β11α, ραΓ Ο. ΜΑΝουέι,ιηΐδ 84
ϋη οαδ άβ ΓβίΓβοίδδβηιβηΙ ίηΐββϋηαΐ ανβο
αηίορδίβ, ραΓ Αν. ΟκηίδτιιΛδ 85
ϋη οαδ άβ ροίγρβ Ιίγδίοίάβ η&δαΐ, ραΓ Ρ.
ΡΑΡΑΝΙΟΟΙ,ΑΟϋ *, 87
Ιλ ρβηΙγρΜίΙβ ρβαΐ βχίβΙβΓ δαηβ ΓαρρβηάίοίΙβ,
ραΓ Μ. Ρ8Αΐ.ιηΑ6 87
ΝοΙίοηδ ηιβάίοαίβδ οΐιίβζ Ιβδ βοηναίηβ Βγζαη-
Ιίηδ, ραΓ Αν. 6ΑΒΗΐέΐ4Βέδ 92
Ηβϋηϋβ ρΓοΙΙΓβΓαηΙβ ^ Ια δοίΐβ ά'ίη^^&δίοη άα
Ιίςυίάβ οβρΙιαΙοΓαοΙιίάΙβη αυ ίοηά άβ Γοθίΐ
δ ΐΓανβΓδ 1θ ροϋΓίοϋΓ άβ Ια ραρίΐΐβ άη ηβΓί
ορϋςαβ, ραΓ Ρ. ΐΑτκορουι,οδ 102
ΟαηοβΓ άβ Ιϊι νβδίουΐβ ΒίΙίαΐΓβ, ραΓ Αν.
ΟπκίδτίΒέδ , 107
ΙιΆοΙίηοηιγοοδβ, ραΓ Α. Αντιρα βΐ Αν. Οα- •
Βκιέι,ΐΒέδ 109, 115
1δ ηιβάβοίηβ βΐ Ιβδ ηιβάβοίηδ άβδ ίβπιρβ 1)γ-
ζαηΐίηδ, ραΓ Αν. ΟΑΒΚΐέπϋέδ 117
Νουνβαα ΙναϋβηιβηΙ άβ ΓοΙίΙβ ηιογβηηβ αί^τύβ,
ραΓ Ρ. ΡΑΡΑΝίεοίΑΟϋ 121
Ιηίϊυβηοβ άβ Ια ηιαίαηα βΟΓ ΓβδΙοηιαο, ραΓ Ό.
• ΜΑΝουέΟΒίδ 123
ϋη οαδ άβ βτπρρβ αοοοπιρα^ββ άβ δγηιρίόπιβδ
οβΓβ1)Γαυχ, ραΓ Αν. ΟΗκίδτιοΐδ 125
ϋη οαδ , ά'απιαυΓΟδβ βυίνίβ ά αυίορδίβ, ραΓ 6.
ΤαΗΐΒΑΝαΕί,Οδ 127
ΕηιροίδοηηβπιβηΙ ραΓ Γαοίάβ ρΚέπίςαβ, ραΓ
Ρ. ΚίΧΑϊϋΐτΐδ 128
Οοοίυδίοη ίηΐβδίίηαΐβ ραΓ 1β8 αδοαηάβδ, ραΓ
ϋ. ΜΑΝουέι.1018 129
Ροίγρβ πβδαΐ νοίυηιίηβυχ βΐ άβίοΓπιαηΙ, ρατ
Ρ. ΡΑΡΑΝίαοι,Αου 132
ϋη οαδ άβ ΓβίΓβοίδδβηιβηΙ ίηΐβδϋηαΐ ωαΐ βχ-
216
ΤΑΒΙ.Ε ϋΕ8 ΜΑΤίέΚΕδ ϋΕ8 ΑΝΝέΕ8 1899—1902
Ρβββ
ρΐίςαβ, ρβΓ Β. ΤοΗΟΒΑΝΟΟί-ου 134
01)86Γν3ϋοη8 οΗηίςαβ8 8αΓ Ια οαείιβχίβ ιηΆΐα•
ήβηηβ άβ Ιβ ρυΒβΓίβ, ρ3Γ Αν. ΟΗΚίδτιοΐδ 135
Α1)0βδ πια1ϋρ1β8 ιηίηυδευΐβδ άυ ίοίβ ά Ια δαϋβ
ά'βρρβηάίοίΐβ, ρ3Γ ΕνΕΐ,ρΐϋβδ 142
ΡΙιοΙοΙΗβΓ&ρίβ άβ 13 νβηοΐβ ρπΓ Ιδί ΙαιηίβΓβ
Γου^β, ρ»Γ ΕλΈΐ^ΡίΒέδ 143
1.8 ρβ8ΐβ ά ΟβΙβΙη, ρ£ΐΓ ϋ. ΜΑΝουέι,ΐΒίδ 144
ΕΙβοΙίοηδ 146
ϋίδοοιίΓδ . ρΓββίάθηΙίβΙ 146
ΙιίοΙίθη ΓϋΒβΓ ρΐΕΠ, ρ&Γ Α. ΟκοηοΐΑΟέδ 146
ΑδίΗιηβ (1γ8ρβρ1ί(ίαβ, ρ3Γ Ό. ΜΑΝουέι,ιηίδ... 147
8αΓ Ιε ΓβάαοΙίοη άββ ογρίιοδββ ρΓοάυίΙδ ραΓ
Ιβ^ιη&Ι άβ ΡοΙΙ, ραΓ Α. Αντιραβ 149
Αβϋοη άβδ 1)ΓθΐιιοΙοχίηβδ βαΓ ΓβοοΓοβ οβΓβ-
« 1)ΓΕΐβ, ραΓ Β. ΜΑΝουέοοίδ 154
ϋη οαδ ά'δίοΓΟπιβ^&Ιίβ, ρ&Γ Α. ΟεοκαίΑΠέδ ... 156
Ιι'ίιηρυίδδδηοβ ρΓΟ^βδδίνβ άβδ ίβηιιηβδ Λ
8ΐΐ3ί(6Γ ΙβαΓδ βηΓΗπΙδ, ρ3Γ ΡΗΐ,οηΑδ 159
ϋη 0Η8 ά'βηορΙιί8ΐιηίβ ΐΓΗυωβΙίίΐϋβ, ρ&Γ Ι.
Ρ‫
Βίδτΐδ 172
Ιίθ ΐΓαίΙβίΏβηΙ άβδ βΐιοβδ ρβΓίΙοηδίΙΙβίτβδ, ρδΐΓ
Ρ ΡΑΡΑΝίαοι^Αου 176
1«8 άίοηίηβ βη ορΗΙβΙιηίβΙπβ, ρ8Γ Ρ. Ιατβο-
ρουι,οδ 176
Ιιβ ΐΓΗίΙβιηβηΙ άβ Ια 1)1βηηοΓΓΐι&^ίβ αί^ϋβ, ραΓ
α. Β Νιαοι,Αϊοβδ 189
1-8 ροίγηβνηΐβ Ιυ1)βΓου1βυ8β, ρ3Γ ΑηΙ.ΟΗΐτιαοδ 193
ΑάΙιβΓβηοβδ οοη^^βοϋπίβδ βηΐΓβ 1β δβρίυιη
η3δ8ΐ βΐ 1β 1)ουΓΓβΙβ1 ροδΙβΓίβϋΓ άβ 18
ΐΓοηιρβ άΈϋδΐ8οΙιβ, ρ8Γ Ρ. ΡΑΡΑΝίαοι,Αου. 198
Ιιυχαϋοη άυ οπδίΕΐϋη άδηβ 1β οοΓρδ νίΐΓβ,
ρ8Γ ^. Βίδτΐδ 199
ί8 ηιβηδυΓ8ΐίοη άβ 18 §^Γ3ηάβϋΓ η8ΐϋΓβ11β άββ
οΐ3]βΐ8 πιίβΓΟδοορίίΐαβδ ρβΓ 1β ιηίοΓοιηβίΓβ
οουΙδίΓβ, ρ8Γ Αν. ΟΑΒΒίέι,ΐΒΑδ 201
Γβυδδβδ ΙϋΐηβαΓδ άβ ΓβδΙοπίδο, ρβΓ- Β. Μα-
Νουέι,ΐΒίδ 285
ϋη 08δ ά'οοοίϋδίοη ραρίΙΙδίΓβ, ρ8Γ Ι. Βιδτίδ. 206
Αδ08πάβδ ίη1βδϋη8ΐιχ, ρ8Γ ΑηΙ. ΟΒίτιοοδ... 208
>
^
ψ ς
τ
• ♦
ί
ι
\.
» II
.1
1 . .ν
. ». "^ ι*• 4
"'ν ν. <••. ■ • •• •••
■ ". ν • • ., ".
ι • • Ι •
λ^
ι
Ιι ••
Ι
ί (
II
■ ' ι ι
• • ι
Live Music Archive
Librivox Free Audio
Metropolitan Museum
Cleveland Museum of Art
Internet Arcade
Console Living Room
Books to Borrow
Open Library
TV News
Understanding 9/11