\/
A
TAGALOG ENGLISH
AND
ENGLISH TAGALOG
DICTIONARY
COMPILED AND PUBLISHED
BY
Gharles <Ni
tftf,
MANILA:
IMP. DE FAJAPvDO Y COMP.A
101 -CAHIMKIM) KH
im.
GIFT
N5
PAUNAWA
Ang dahilan nang pagsulat nitong libro,i, dili iba kun di ang maka
abuloy nang pagpapakalat nang mahalagang \vika nang Ingles na ngayo,i,
lumalatag sa lialos lahat nang manga naciones; kaya ang nasa nang sumulat
ay ang tumulong hindi lamang sa manga Americano at Ingles na may pitang
matuto nang wicang Tagalog kundi lalonglalo na sa manga maginoong taga
rito sa Filipinas na ngayo,i, nagsusumikap sa pagaaral nang \vikang Ingles.
Pinagpilitan sa pamamagitan nang masiyasat at masinip na paghahalunkat
ang pagtitipon nang lahat nang manga matatanda at manga batang salita at
wikang Tagalog sampo nang manga kahulugan nang bawat isa upang mai-
frnlog sa wikang Ingles at gayon din naman ang wikang ito sa Tagalog at
gayondin naman pinihit ang ibinigay sa bawat isang \vika sa paghuhulog ang
halaga at kahulugan sa iba at gayon din na man ang manga tinatauag na
Frances baga, ay pinilit ang mag'-aroon nang tunay na kahulugan sa kaniyang
tunay na halaga sa iba.
Ang librong ito, ay nakasulat sa bagong ugali nang pagsulat nang
wikang Tagalog; Kaya ang titic na C ay naging K: ang Gui ay naging gi:
ang Qui ay naging ki; at ang U ay naging W. At dahil dito kung may ha-
hanaping salita na sa dati ay nasusulat sa C at hindi inakita ay dapat ha-
napin sa K. At gayon din naman ang manga dating nasa Qui ay dapat hanapin
sa Ki; at ang dati sa U ay hahanapin sa W.
A5Q
PREFACE
The author's object in compiling and publishing this
book is to put before the public a work that will aid
both the American and the Filipino in learning either
English or Tagalog whichever the case might be.
It has taken about three years to compile it and
each word has been thoroughly tested so that the
definitions will be found correct.
It is written in what is called the New Tagalog
which differs from the old in the following respects.
The G has become K, Gui has been shortened to gi; qui
has been changed to Ki and w is generally substituted
for U. Therefore should a person look for a word that
begins with C and fail to find it he should turn to K;
should, he be unable to find Qui In* should turn to Ki;
and in case of u lie should turn to \v.
(il.lSU
\
T.uiALoa
\
B
15
C
D
D
K
. E
(1.
. . G
H. .
I . .
J
J
K
. . . K
L
. . . L
M. .
.M
The English and Tagalog Alphabets,
Ang Manga Alfabetong Englis at Tagalog.
X ............. N
0 ............. 0
I' ............. P
<> .............
R. ............ i;
s ............. s
T ............. rr
IT ............. U
V ............. V •
w ............ w
x ............. ..
Y ........... , . Y
z ............. .
Ang manga reglang sumusunod ay tunkol sa pagsasalita ng wikang Englis.
1. Ang sumusunod ay ang manga vocales na letra sa wikang Englis at ang
kanilang manga tunog.
Pag nauna ang titik na W sa letrang R ang W mamatay sa pagsasalita.
Pag nauna ang titik na C sa manga letrang E, I, at Y ang pagsasaJita
ay tutunog ng S.
4. Pag nauna ang titik na C sa manga letrang A, O, at U ang pagsasalita
ay tutunog ng K.
5. Kung ang titik na vocal ay sinusundan ng alinmang letrang consonante
bukod lamang ang R at isang E, ang vocal sa una ay tutunog ng
mahaba at ang E ay patay. (Manga halimbawa. Cane. Ang pagsasalita
ay keyn, home ang pagsasalita ay horn, scene sin. bile bail, abuse-abius.
Manga exception-care, have, come, love, dove, done, prove at gone.
0. Pag nauna ang titik na A sa letrang R ay di mababago ang pagsasalita
ng letrang A.
7. Kung nagkakalaban ang dalawang regla ay ilalagay sa gitna ang pagsasalita.
S. Sa manga salitang maikli ang titik na vocales ay tutunog ng gaya nito.
Ang a ay mamamagitan sa A at e; ang E ay inamamagitan sa E at I;
ang I magiging I; ang 0 magiging A; at ang U rnagiging V.
9. Kung ang letrang a ay nauna sa manga titik na 11, Ik. (') sa W; ang A
ay tutunog sa pamagitan ng A at O.
10. Kung ang manga letrang igh ay rnagkakasama ang pagbasa ay parang ay.
11. Kung ang manga titik na ough ay magkakasama ang pagsasalita ay parang
ao; datapua,t, inaminsanminsan ay tutunog ng parang V.
\'l. Kung nagkakasama ang dalawang titik na ONV ay tutunog ng parang a«.
13. Kung ang dalawang letrang na on ay sinusnndan ng nd ay tutunog nang
parang ao; nguni.t, kung ang susunod ay Id ay \\i\vikain ng parang T.
a Englis.
L
Tunog sa Tagalog.
ei
5
I
Av
)
O
L- ,
14. Ang karaniwang tunog ng dalawang letrang oh ay parang tsh, kung na-
sasaina sa salita. Tangi lamang ang manga sumusunod: Machine,
Chagrin, Chivalry, Mustache, at Chaise; ang sa uanilo ay lutunog nang
]>arang sh.
15. Rung ang dulo ng salitar ay tion, cian <> sion tutunog na parang slum.
10. Rung ang dulo ng salita ay tons 6 teous ay tutimog na parang shus.
17. Kapag ang dalawang letrang gh at }>h ay nagkakasama ay tutunog ng F.
18. Run ang letrang G ay nauna sa A, O, at V, ay tutunog ng matigas.
19. Run ang titik na G ay sa katapusan ng alinmang salita ang pagwiwika
ay matigas ding para ng nauna.
20. Run ang dalaAvang letrang M at B ay nagkakasama sa dulo ng isang
salita, ang B ay mamamatay sa pagwiwika.
21. Run ang dalawang titik na B at T ay magkal-. asama sa dulo ng isang
salita, ang B ay mamatay sa pagsasabi.
22. Run ang letrang G ay nauna sa N at M ay patay ang G.
23. Ang titik na H ay patay sa manga salitang sumusunod: Honest, herb,
hour at honor.
'24. Ang letrang L ay patay kaylanma,t, nauuna sa manga titik na D — R at M.
25. Run ang dalawang letrang M at N ay nagkakasama sa dulo ng isang
salita ay ang M lamang ang tutunog at ang N ay patay,
26. Ang letrang Q ay katimbang 6 kaparis ng R.
27. Run ang letrang 0 ay nauuna sa Id ay dapat tumunog ng mahaba paris
ng Tagalog.
28. Run ang dalawang letrang ed ay malagay sa katapusan ng salita at ang
kaniyan sinusundan ay P at R ay ang ed ay tutunog na parang T.
29. Run dalawang oo ay nagkakasama at nauna sa P at R ay tutunog ng U.
30. Run ang dalawang oo ay nagkakasama at nauuna sa 1 ay tutunog ng U.
31. Run sa dulo ng isang salita ang E ay naiipit ng isang consonante at
D ea katapusan ang E ay patay at ang D ay siyang tutunog.
32. Run ang W ay nauuna sa letrang R ang \V ay patay.
Rules for pronouncing Tagalog.
1. The vowels have but one sound. The a-ah, the e-a; the i-e; o-o; and u-u.
2. When the ng is written with a wave over the n it lias the sound of ng in
the termination ang, while without the wave it is pronounced as t is spelled
3. The c is always hard.
4. The g is always hard as in gun.
5. The h has the same sound as h in English.
<». The accent in Tagalog should never be forgotten as it sometimes changes
the meaning of the word as Kayo-cloth while Kayo you.
The abbreviations used in this dictionary are the following.
Ang manga tanda ng ginagamit sa librong ito ay ang sumusunod:
a ndjctive, adjetivo Conj Conjunction, conjuncion
Adv-adverb, adverbio Pro.-pronom, prouomhre
n -in un, snstantivo Inter Interjection, Interjecion
prep.-prepoeition, propnsirion V-V<'rb, \'crl»io
AKA
ALT
\« \.
Aba-tnfer.-Alaa,
Aba-o-Miserable; wretched; dc jected.
Aba I'o <u>u Prayer to the Virgen Mary.
Abahin-r-To tell; say.
Abala-n-Obstacle; impediment; hin-
drance; obstruction; nuisance; clog;
arrest."
Abalahin-v-To obstruct; impede; hin-
der; block; botlier; clog; arrest; baf-
fle; vituperate.
Abay-w-Companion; retinue.
Abo-n-Ashes.
Abogado-w-Lawyer.
Abot-twfer .-There; well; what.
Almloy-w-Help; assistance; aid; succor;
favor.
Abuluyan-u-To help; assist; aid suc-
cor; furnish; provide.
Abutan (_Abutin)-v-To reach; overtake
arrive; obtain; amount to; (any mas id)
iscover; disclose; show.
Adyangaw w-Pitch; rosin.
Agad-w/r.-Soon; immediately; instantly;
presently; right away; betime; betimes.
Agadagad-atZp.-Immediately; instantly
very soon; speedily; in a trice in an
instant; without delay; in a moment.
Agagan n-Cloth sieve or strainer.
Agagin-t'-To sieve or strain through
cloth.
Agahan-M-Breakfast.
Agamagam-m-Foreboding; scruple; doubt.
Agap-n- Activity; haste diligence; antici-
pation.
Agawin-f-To snatch; grab; take by force.
Agipo-n-Charcoal; half burnt wood.
Agiw-w-Soot.
Aglahi-w-Feast; festivity; rejoicing.
Agnat-^-Space or distance of time.
Agos-»-Ctirrent or course of a river.
Agpang-a-Opportune; convenient; right.
Aha-n-Imagination; conception; fancy;
purpose; design.
Ahas-n-Snake; serpent.
Ahit-w-Shaving.
Ahitin-t' To shave.
Akala-n-Opinion; idea; design; object
intent; intention; mind; notion; end;
]>lan; perception; outline; scheme;
view; purpose.
. \kalain /'-To think; scheme; plan; de-
vise; consider; contrive; imagine.
AkayM Brood.
Akayin-r-To lead; guide; teach; train;
instruct; conduct.
Akin-£>ro-My; mine.
Akma-a-Fit; proper; appropriate; con
venient; suitable; opportune fair; just;
apt; due.
Akma-a<ir,-Properly; .suitably; intentio-
nally; purposely; designedly.
Ako-jwo/I.
Akoin-v-To promise; go bail; stand g«.od.
Aksayahin-t'-To Waste; mis-spend; la-
vish.
Akyat-n-Ascension; acclivity; rising;
mounting.
Alaala-n-Remembrance; recollection; me-
mory; momento; gratification.
Alabok-n-Dust; powder.
Aladalad-w-Echo; resonance.
Alagaan-y-To watch; take care of; heed;
keep; guard; protect.
Alahas-w Jewelry; ornament.
Alak-n-Liquor; gr< >g.
Alakin-r-To distill.
Alalahanin-y-To remember; recollect;
bethink; mention; remind.
Alalayan (alalayin)-v-To sustain; main-
tain; assert; support; endure.
Alam-n-Knowledge; publicity; vulgarity.
Alam nang madla-«-Public; vulgar; com-
mon; general.
Alampay-n-Kerchief; large handkei chief.
Alang-alang-n-Politeness; regard; respc'ct:
veneration; kindness.
Alangan-rt-QuestionabJe; irresolute; un-
decided.
Alanganin ang loob-a-Neutral.
Alapaap-w-Cloud.
Alapaap nang loob-w-Jealousy; suspicion.
Alay-w-Offering; oblation; offer; gift;
contribution; obligation; homage;
present; gratification.
Alayan-v-To offer one's love.
Ale-w-Aunt.
Ale sa pakinabang-w-Step-mother.
Alibadbad-H-Xausea.
Alibugha-w-Jealousy Decrial; slander.
AHkabok-n-Duet; powder,
Alila Scullion; servant; page; valet.
AM A
A lilting babayi-n-handmaid; handmaiden.
Alilisan-ft-Sugarmill.
Alilisin-r-To .irrind; mill.
Alimango-N-Sanderab. crab.
Alimasag-M-Crab.
Alimurahin-v-To insult; abuse; outrage;
offend; revile; curse.
Alin-^wo- Which,
Alindog-n-Caress; petting; fondling.
Aliuduguin-r-To caress; pet; fondle; hu-
mor; wheedle; coax; jollify.
A)ingasngas-x-Pispute; noise; rumor.
Alinga \vngaw-M-Ruinor; noise.
Alinman-/>/v>.-Which so evei1; who so
ever; anyone; someone: each; every
one.
Alintana-n-Disregard; disobeyance; gibe;
disrespect.
Alintanahin-r-To disobey; disregard;
gibe; look down upon.
Alipin-n-Slave; serf; bondman; thrall.
Alipinin-i'-To enslave; subject; oppress;
overpower; crush; enthrall.
Alipunga-'tt-Chafe.
Alipnsta-n-Insult; injury; wound; oblo-
quy; fleer.
Alipustain-r-To insult; offend; malign;
flout; fleer; wound.
Alisaga-a-Inconstant; fickle; idle; la/y;
loitering.
Alisan-r-To take off; take axvay; remove.
Alisin-r-To take away: remove; subtract;
extract; lessen; scratch out; divest;
abolish, oust.
Alitaptap-w-Fire fly.
Alitiit-M-Sqneak;' creak.
Alittuui-n-Echo.
AHw-tt-Delight; pastime; comfort; sat-
isfaction.
AliwalafKl-Open; clear; plain.
Aliwan-/?-Sporting place; sport; diver-
sion; pastime.
Aliwin-r-To console; comfort; cheer;
amuse; entertain; solace,
AlkagfH-tr " -Ilufflan.
Almanake-n-Almanac; caU-mlar.
. \lmirol -// Starch.
Almirolin-r-To starcli.
Alok-n-Presental ion; offering: pi-ol'fcr;
overture; proposition.
Alon-n-Waye.
Alijuotran-//-Tar; pitch.
Alnlod-n-Eaveatrongh; c<»nductor; uniicr,
Drain; spout.
Alulong-n-Kch".
AlupoiiLT?/ Snake; serpent; \iper.
Alnvan // ( 'radle.
Araa-n-Father.
Ama- //-.Mol.l; mil<le\\.
Amagin-r-To become moldy: milde\\.
_ ANT
Amagin-a-moldy; musty; mildewed.
Amain-w-Uhcle.
Amain sa pakinabang-x-Step father.
Amala-^-Delay; detention.
A.MA NAMIN-w-THE LORD'S PHAYKII.
Ama nang nuno-n-Great grand father.
Ambag-n-Contiibution; assistance; aid:
subscription.
Ambon-w-Mist; drizxle.
Amiban-n-Breexe.
Amil-n-Stuttering; stammering.
Amow-Flattery; caress; love; liking.
Amoin-v-To tame flatter; coax; wheedle.
Amoy-w-Smell; scent; stink; stench.
Amoyan-f-To smell; scent.
Arapatin-v-To stop; check.
Ampon-n-Support; protection; patronage;
shelter; aid.
Amponin-f-To support; protect; aid;
shelter; patronize; provide; defend;
help; assist.
Amuyan-r-To smell; scent.
Anak-w-Child; descendant; off si>ring;
progeny; posterity.
Anak sa asawang I- auli-n-Stepchild.
Anak sa ligaw-w-Bastard; illigitimate
child.
Anak sa pagka dalaga-n-Ba^tard; illigiti-
mate child.
A nas-tt//r- Softly; gently.
Anasin -r-To talk softly or gently.
A nat-n- Artery; ligament,
Anayad-a-Soft; delicate: docile.
Anayad-«(//vSoft]y; delicately.
Andukha-n-Defence; protection; hel;
paid; assistance; patronage.
Anim-^-six.
Anim-n-Six,
Anim na daan-'M-Six hundred.
Anino-/i-$hade; shadow; spirit; ghest.
Anis -M-Anis.
Anis mascad<i-/'-Nut meg.
Anitin /'-To strop.
Aniton-Idol.
Ankin // I'snrpation: fraud: chrat.
Ankinin-r To usurp: defraud: cheat;
arrogate.
Anluague n carpenter.
Ano-m/r.-How; as: if.
Ano aug dahilan-Since \\ hen; why; what
is the reason.
Anonian -/im. What so ever: who soever.
Anoman // Something; any thing.
Anonian, v, wala None; not on<\ neither.
Ano pa What else.
Antak-// Pain ache.
Antala ;/-I)elay; deference; iclardalioii.
Antalahin '• To defer; delay; retard; dally;
obstruct: omit.
BAA
9
Antok-n-Sleepiness; drowsiness; som-
nuiubnlance; soinnambnlanry.
Anyahan-r-To invite; stand treat.
Anyaya //-Invitation.
Anyo'->/-('ivility; custom: habit; outline;
plan; scheme; project; means; form;
manner; shape.
Apad-w-Colic: cramps.
A pat-// Four.
A pat na d.-ian //-Four hundred.
Apat na pannlnkan-a Four cornered;
quadrangular.
Apat na puo-^-Forty.
Apawan-r-To submerge: inundate; over
Hfcw.
Apdo-w-Bile, gall.
Apellahan ang usap-n-To appeal.
Apo-M-Grand child; descondent.
Apog-w-Lime.
Aporo-w-Lining.
Apo sa talampakan-w-Great grand
child.
Apoy-w-Fire; conflagration.
Apuhapin-v-To feel or grope one's
way.
Apuyan-w-Hearth; fire place stove.
Aral-w-Doctrine; teaching; instruction;
exhortation.
Aralan-i'-To instruct; teach; advise;
educate; drill; inform; apprentice.
Aral na patnugot-n-Maxim: axiom.
Araro-n-Plow.
Ararohin-t'-To Plow; furro ,v.
Ara \\-n-Day.
Aarawaraw-aoJtf. -Daily.
Ara\v nang kapanganakan-w-Birthday;
day., of birth.
A raw nang fiestas-Holiday.
Araw sa langit-n-Sun.
Ari-w-Fortune: farm; state.
Ariin-r-To own-use.
Ariin ang di kaniya-v-To usurp.
Ari nang sarili-n-Fortune; property;
estate.
Aropel-n-Tinsel; tinfoil.
Areglahin-6%-To organize; arrange;
regulate.
Arzobispo-n-Archbishop.
Arokin-i'-To try; fathom; sound.
Asa-w-Hope; expectancy.
Asahan-r-To hope for; expect; await.
Asal-^-Custom; liabit; mode; style; action;
fashion.
A sal bata-n- Actions of a child.
BAB
Asamasam -n Anxiety; hankering: an-
guish: longing.
Asamasamin-r-To hanker; long for;
desire.
Asarol-w-Hoe.
Asawa-w-Spouse.
Asawang babayi-n-Wife; helpmeet.
Asawang lalaki-n-Husband.
Asim-w- Crudity; crudeness; sourness.
Asinan-r-To salt; corn; pikcle; (Hire sea-
son; brine.
Aso-w-Dog.
As6-w-Smoke; steam; vapor.
Asong ulol-n-Mad dog.
Asiikal-n-Sugar.
At-conj.-And.
Ataho-n-Partition wall.
Ataul-n-Coffin; casket.
Atay-;« -Liver.
Atimin-i'-To bear with patience.
Atip-w-Thatching; thatch; roof.
Atipan-f-To thatch; roof cover.
Atuhin-y-To weigh; poise.
Auspicio-w- Asylum.
Awa-n-Mercy; clemency; condolence;
leniency; ruth; generosity; pity.
Awak-w-Crow; raven.
Awasan-v-To deduce; subtract; take
away; lessen.
Awatan-y-To separate; part,
Awatin ang hayop-i'-To wean animals;
Away-w-Dispute; quarrel; fight; riot;
tumult; strife; affray.
Awit-n-Song-legend; fiction.
Ay ano-What else.
Ayaw^a Loth-unwilling.
Ayaw magbait-a-Incorrigible.
Ayon-/?re/?.-According to; -about; per-
suant; coincident.
Ayos-a-Fit; proper; elaborate; to the
purpose.
Ayos ^-Symmetry; aptitude, pertinence;
array; opportunity.
Ayunan-i'-To restore friendship.
Ayunan ang iba-v-To second, suscribe
consent; promise.
Ayup-n Sarcasm: abuse.
Ayupan-v-To abuse ridicule.
Ayusin-v-To conform; arrange propor-
tion; array; police; marshall; methodize.
Azogue-n-Mercury.
Azul-a-Blue.
Azul ang mata-a-Blue eyed.
B.-B.
Baakin-a-Fissile: capable of being split.
Baakin-t'-To split; break,
Baba-w-Chin.
BAG
Bafjag-rt-Tumult; strife; contest; riot;
quarrel; fray; scuffle; tight; dispute;
*etto.
Babagin-v.To scuffle; tight; dispute of-
fend; irritate; hurt; injure.
Babalan Admonition; omen; advice;
alarm; threat.
Babala sa madla-/i-Programe; announ-
cement.
Babalam-(&afoilan)-v-To imitate; induce;
request; require; investigate.
Babasagin-dhWeak; delicate; brittle; frail;
fragile; thin.
Baba\ i // Woman: female: lady; mistress:
concubine.
Babaying abay sa pagkakasal-n-Brid-
esmaid.
Babaying alila sa bahay-M-House-keeper.
Babaying banaI--n-Virgen.
Babaying Guinoo-tt-Lady; damsel.
Baboy-n-Pig; hog; barrow,
aboy ramo-»-Wild hog.
alulusan-n-Beltaws.
adya-tt-Mockery; mimicry; tease.
Badyahin-r-To tease; moc.«; mimic;
imitate.
Baga />-Lung.
Baga u-Live coal; ember.
Baga /i-Abcess; tumor.
Bagabag //-Vexation; mortification; dis-
gust; disturbance.
Bagabagin-t?-To vex; mortify; afflict;
disgust; disturb.
Bagal-M-Tediousness; prolixity; delay;
la/iness; tardiness; sloth.
Bagaman-y>/Tyy.-Yet; as yet, still; ever;
never; the less; though; however; not
with standing.
Bagang •// Back tooth; grinder; molar.
Bagaso -// Bruised sugar cane.
Bagay // Object; tiling; item; desig; end;
circumstance.
I '.a gay //.-Fit; proper; adequate; apt; com-
petent; seasonable; appropriate; use-
fur; deft; profitable; convenient; suit-
able; natural; punctual; exact; ap-
plicable.
T.agay lupa n Farthly; worldly: terrene.
Bagbagin /--To farm; plow till.
Bagkus jtrr/t. nail con,}. If not ; but: except;
only; besides; excepting.
Bago // New; recent; modern; young
novel lirst.
Bago-//<7r. bet'*. re Immediately: presently;
right away; here to fore; rather.
Bagongbago // Very new.
Bagong binyagan-ft-Convert; neophyte.
Bagong hib;l< ^a Olrgio // ( ira«!uate.
Bagong nagaaral // Fieginner; no\irt»:
learner; tvro; freslnnsui.
10
BAK
Bagong tawo-n-Single man; youth.
Bagong tawong may edad-w-Bachelor.
Bagot-/i-Displeasure; disgust
Bagok-n-Mud hole.
Bagsik-w-Stricness; strenuousness; stern-
ness; severity; rigidness: rigor; narsh-
ness; tyranny.
Baguhin-r-To renew; remodel; alter;
change; modify; deviate; vary; amend:
reform; convert; make over; retract;
take; hack; recall; annul; revoke.
Bagwis-yi-Quill; quill pen.
Bagyo n -Storm; tempest.
Baha-N-Flood; inundation.
Bahag-/A-Truss or bandage for ruptures
gee string
Bahag hari-n-Rainbow.
Bahagi-w-Piece; part; portion; share
division; section segment; quota;
fragment,
Bahagi ng isang hukbo-^-Scmad.
Bahagihin-y-To divide; part; share.
Bahagya-/7//r. -Scarcely; hardly.
Bahang bigla at malaki-w-Torrent.
Bahawin-fl-To wound; seai1; scar.
Bahay-H House; habitation; edifice.
Bah ay bata w-Womb.
Bahay gagamba-n-.Cobweb; spiderweb.
Bahay ginikan-^-Hayloft; strawloft.
Bahay na pinagtitinaan-n-Dyeshop.
Bahay fig hari-w-Palace.
Bahay pukyutan-w-Beehive.
Bahid /'-mark; sing.
Bahin ;/ sneexe.
Baho-;<-Stench; stink; corruption; polu-
tion: infection;
Bahog //Mixture; medley; mortar; com
pound.
Bait-//-Sense; prudence; intelligence; abi
lity; mind; will; skill; knowledge;
knack; circumspection; pirit; under-
standing; disposition; standard; jud-
gement; continence; continency.
Baiki-n-Mumpe.
BaitaiKjr -n Step of a flight of stairs; Rung
I of a ledder.
Baka // ( 'ow; kine.
• Baka I-// -Iron.
--Bakal ng kabayo // -Horse shoe.
Bakam-n-Groove; hack; mortise.
Bakas // Track; footprint; rut; sign; fur-
row; mark; blot; vestige.
Bakat mlr not alike; unequal; rough.
Bakbakin r To unglue.
Bakia // Wooden shoe pattin.
Bakin bakit <nh\ -Why; how.
•^ Baklad // Fish corral.
r.akman // Sheeji fold.
> Bakod // Fence; inclosiire: yard: j»lay
ground court.
BAL
P-aktasan -//-Shortcut.
I '.ilk u ran // To Feint'; inclosurc; court;
playground; railing.
Bakuran /'To fence; inclose.
Bala // Theart; surprise; fright.
Bala-n-Bullet.
Balabfttohin-a stony,
Balahibo -// 1 lair; fleece; feather,
Balahibo ng tupa •// Wool.
Balaho -//-.Mud; mire.
Balak // Proffer; proposition; estimate;
computation; calculation; supputation;
account.
Balakang-n-Loin.
Balakilan.//-( Yosspiece; cross timber.
nalakin-r-To compute; proffer; reckon:
calculate; count; estimate; notify.
Balakubak //-Dandruff; scurf.
Balang-pro.-Each; every; someone;
Balanga n-Round eartlien pot.
Balanguw //-Arc; bow.
Balang buan /^//--Monthly.
Balang lingo-w/r.-Wee ly.
Balang na-arftvsonie what; in a manner;
Balang na-^w.-Some one; whiehso ever.
Balan-n-Piles.
Balantok-o- Arched: be wed.
Balat-/*-Peel; rind; crust; s in; pelt; hull.
Balat kayo-n-Fiction; falsehood; strata
gem; strategy.
Balawis-o-Hot headed; quick tempered.
Balayi-// -Marriage;
PJaldokin-n-Canopy.
Balbas-n-Beard; \\hiskera: barb.
Bali-w-Granary: mo\v.
Bali-/i- Break; fracture; crack.
Balibul-w-Aujrer; gimlet; bit,
Balibulin-y-To perforate: drill; bore
Baliin-r-To break; fracture; crack; crash;
shatter: disrupt.
Balikat->i-Shoulder.
I>alikatan-«-Firm; fast; hard; resolute.
Balikatin-r-To shoulder; carry on the
shoulderH.
J5alik-«-reversed inside out.
Balikin-i'-To verthro%\ ; reverse; over-
turn; crush.
Balik\ad-a-Keverse; refractive;
Baliktarin-i?-To overthrow; overturn; re-
verse; crush.
Balilisin-r-To raise; lift.
Balindang->i-Canvas; sailcloth.
Balintuna-rtrfr-Againts; backward.
Balisa-»-Restlesness; hankering; anxiety.
Balisa-«-Restless; anxious:.
Balisaliin-r-To vex; disturb; perturb;
harass.
Balisaksakin-rt-Strong; robust; corpulent.
Balisunsong-/<-Wrap; Stingy person.
Balieunsongin-f-To twist; wrap.
11
BAN
Balisuso-rt-(1nrly; curled.
Balisusuin-r-To ring: curl: encircle.
Balita // News; notice; message; omen;
infoi'ination; report.
P.alita-// Famous; celel)rat<-d; reno^ie<|;
accredited: distinguished.
Balitang mainam-//-l<]vang<il.
Baliw-r/-Furious; frantic: mad; cra/y.
Baliwin-V-To mope: fool; be come de
mented.
Balok /i-Pellicule; «'uticle; inner skin of
fruits,
l'.alon-'/«-Well; Cistern.
Balot->/-Bundle; ?)ai'<-el; pack: cover; co
vering.
Balot ng Kalawangrt Rusty.
Balot ng sulat-w-Envelo]»e,
Baltak-tt-Hanl; pull; tug.
Balubaluman-ft-Crop; maw,
Balukan-//'-Clean; hut-k; stri)> off links.
Baluktot-a-Curved; l>ent; })o»\ed; curvate.
Baluktutin-t'-To bend; curve; turn;
clinch: rivet.
Balungoyngoy n-Nosebleed: Hemorrhage
of the nose.
Balutan-v-To wrap up:
Balutan-M- Parcel envelop.
Balutan ng papel-w-Pad of paper.
Balutan ng sapot-w-To enshnm<l.
Balutin-w-To wrap up, embale, cover;
envelop; pack; screen.
Baluti sa dibdib-/i-Nightmare.
Bambo-w-Gallows; bamboo cane.
Bambohin-r-To cane.
Banakal-n-The wood around the heart
of a tree.
Banal-a- Virtuous; pious; holy; pure;
virgen simple; just; merciful,
Banat-rt-tense; tight; stiff.
Banatin-oTo stretch; lengthen; expand;
haul tight; thwarl; tug; unfold; adjust;
enlarge.
Banayad-rt-Moderate; modest circum-
spect; cautious; slow; sluggish;
tardy.
Banday-rt-hnpious; irreligious; profane.
Bandila-w-Flag; standard; banner; colors:
pennant; ensign.
Bandeja-w-Tray; salver.
Bandejada-tt-Platter,
Banga-w-Xarrow necked olla.
Banga-M-Combat; fray; knock; collision
clash; fight; encounter.
Bangain-r-To light; assail; attack; assault.
Bangalin-y-To cut off at the root; chop:
off; maim.
Bangan-/i-<Tranary; mow.
Bangaw-/i-Horsefly.
Bangbang-M-Canal; drain.
Bangbangin-/' To dig a canal or drain,
BAR _12
Bangang gatasan-w-Milk pail.
Bangin-rt-Rough, corduroyed.
Banginbangin a-Rough cragged: rude;
rugged.
Bangis-?/-Tyranny severity; ferocity;
mildness; cruelty.
Bangis-a-Tyraii-nical; severe; cruel; wild,
fierce.
Bangit ^-Record; reference.
Bangitin-i'-To mention; relate; refer;
touch; treat of; record; report; direct.
Bangungot-w-Nightmare.
Banguyngoy-ra-Hemorrhage; flux of blood
from the nose.
Bango-n-S \veet smell; redolence.
Bangos-n-Shad.
Banhain-r-To frame; betnn Avork.
Banka-w-Boat: canoe; shallop: bar;
Bankay-w-Corpse.
Ban'<ero-w-Boatman; ferryman.
Bankoft-Bench. Bank.
Banlian-i'-To scald.
Banlik-w-Mud; mire; slime.
Bansag-M-Xic'-'iiaine; alias.
Bansagin-r-To nic name; ridicule.
Bantay ?/-Guard; watch; sentry; vigil;
sentinel; custody.
Banta //-Idea; notion; fancy; admonish;
forward; premeditate; permonish;
have a nntion.
Bantain-n- To intend; design; fancy;
admonish; forward; premeditate; per-
monish; have a notion.
Bantayan-w-Guard; watch; patrol.
Bantayin-r-To watch; keep guaud; keep:
protect; preserve.
llantog-a-Celebrated; famous: noted;
renowned: illustrious: notorious; dis-
tinguished; accredited: noble; hono-
rable.
B:intoLr sa kaha!iibtigan-rt-Blo\vn; noto-
rious.
Bantuan-u-To assuage; tune: pou.i cold
\\ater with \\ann.
Ba«i-y; Widow; widower.
Bani: // Barren; sterile; nnl'ruit t'nl.
Bao fig 1 lari-// i^ncen do .va.irer.
I'.an fit: ulo n The erown of the head.
Bao sa bnhay /M irass \\idow; grass
widower.
Bara-w-Vard stic\, shaft.
Baralia -n IMayinur i-ards; pack of cards
Barahin-'' To mi-asnre by yards.
Barak n pale.
Baraka // Market; market; place.
Barak sa takot-l'ale v, ith fright,
liarandillas //-Baluster.
Barazo-n-Arm.
Bara/'» nu: da^at -// Bay; giilf; sound:
arm of the ocean.
/BAT
Baria-w-Coppers; pennies; cents.
Bariles-n-Barrel; keg; cask.
Baro-?&-Shirt; jacket.
Barongbarong-w-Hut; cottage: shack.
Barrena-n-Gimble; auger.
Barrio-^-Suburb.
Basa-a-Wet; damp; moist, (ny
dewy.
Basabasahin-r'-To read; peruse.
Basabasain-v-To dampen; moisten; wet.
Basag-a-BroVen- fractured destroyed.
Basag-w-Break; fractered crack.
Basagin-r-To break; fracture; bust; des
troy; crack; crash; shatter.
Basag ulo-n-Puzzle; perplexity; dissent;
dissention; quarrel dispute.
Basahan-n-Rag fragment of cloth.
Basahin-r-To read
Basahin fig patakbo-i'-To peruse; read
swiftly.
Basahin muli-y-To reread, read again.
Basain-r'-To wet; dampen; moisten; wa-
ter; dabble; sprinkle.
Batisan-w-Ford.
Bastos-fl-Coarse; rude; indecent; illbred;
tough; rough; disreputable; fell; im-
moderate; contumelious, rustic, unbe-
coming; gross; unpolished, noisy;
blowzy; boorish; clamorous.
Bastos na ugali-rt- Abusive; insulting;
illbred.
Bata-w-Child. boy; girl; lass; lad.
Batahin-r-To maintain; suffer; sustain;
tolerate; endure; resist; abide; oppose;
repel; comport.
Batak-M-Tug; pill; haul, (na bti/la)
Jerk.
Batakin-v-To pull; tug; touse; lenghten,
stretch (mini/ jxiliif/ffi-) jer \
liatang maganda-n-Cherub; (nmliit) In-
fant; Italic.
Batasan-w-Short-cut .
BATH A LA -//-GOD.
I'.ati // Salute; greeting; salutation; curt-
sy; observation; remark; note.
Batia-//-\Vash tub; tub; laver.
Batibatihan-t^To beat; knock.
Batil)ot-r/-Strong; robust; sound; ' st<>nt;
firm; solid; inflexible; hard; rigid;
arduous; tight; entire; complete;
stubborn; just; informed.
Batiin r-To salute; greet; halloo; repii,
maud; rebuke; chide.
Uatik-;/-Stain spot; blot; blemish.
I'.atikbatik u Sp.itted; speckled; mottled;
brindle.
Batik >la -;/ ( 'i-iipper.
Bato // Stone; rock; cli V.
Hatobalani-//. Magnet ism; loadstone.
Batohin /-To B<
BEN
Marmol-M Marble.
Batong Maliit-/f-Cobble; cobblestone.
Bato ng kata\van-w Kidney.
IJatugan-rt-La/y; indolent, inatentive, in-
different, idle, slow; tardy.
Batugan-r/f/r-I-.a/ily, indolently, tardily,
inattentively; slowly.
Batulang^n-Basket, band-basket; pannier
Batya ;/ Washing place; laundry.
Batyag-n Listeniiig; hearing.
Batyagin-r-To bear; listen, hearken.
understand; coin prebend.
Baul-w-Trunk; locKer; coffer.
I>annan-/< -Place of burial; grave; se-
pulcher.
Bawal-rt Furtive; clandestine; prohibited.
Bawano-/Miarlic; cives.
Bawas-n-reduetion; subtraction, de-due;
tion.
Bawasan-r-To subtract; reduce, lessen,
discount, deduct, deduce, pare, clip,
lighten* cut a ay.
1 la wat-a-Each;every. (buan)-adv- monthly.
Bawiin-r-To recover; win bac'-; regain.
Ilayad-n-Pay tee; stipend, salary, com-
pensation, wages, retribution, pay-
ment, satisfaction; re,\ard.
Bayag -w-Testicle; (nang cainpana)-\ye\\\
clapper.
Bayakan-w-Bat; vampire.
1 iayan-n-To wn ; city.
Bayani-rt- Valiant; courageous, brave, in-
trepid, audacious, strong, gallant,
vigorous, noble, famous, celebrated,
illustrious, renewed, distinguished;
noted.
Bayani-//-( 1hampion; combatant.
I Jayang tlnubuan-w-Birth-place.
Baybay-n-Shore; strand, limit, border,
edge, (daff&fy-n-8hoTei beach sea shore
sea-coast; sea-side,
Uayaran-y-To pay; recompence, com,
pensate, retribute, idemnify, reward,
fee, liquidate a debt, (muli)-v-Re.\>ay<
pay again, (nfflagpos)-v-Overpa\.
Bayaw-w-Brother-in-law,
Bayawak-w-Guana; large lizard.
Bayawang->»-\\'aist; (ng damity Waist
band girdle.
Bayong-n-Sact ; bag; sac.
Bayubuan r-To turn the ground; veave
the edge of a tray or basket.
Bayugo ng tuliod-n- Kneecap.
Bayuhan-?i-Place of flailing; mall, mallet-
nail.
Bayuhin-t'-To pound; flail, mall; drive
with a mall or mallet.
Bayumbo-w-Screen.
Belis-n-Half cent.
Benditahan-w-Holy watering pot.
13
BIG
Benditahin -/• To consecrate.
Biak^-Half; crac.k, fracture; piece.
Biakin -/• -to have; break, crack; fracture.
Bianan-M- Father or Mother in law.
Bibi-w-( loose.
Bibig-n- Month; chaps; orifice.
Bibinga-M-Tile; piece of burnt clay.
Bigas -it Uicc.
l>igasan-n-Place where rice is threshed;
building in which rice is threshed
or hulled.
Bigat-x Weight; gravity, • heaviness,
heft, importance, consequence, toil,
burden, trouble; cross moment.
Bigatan-r-To poise; load, oppress, mor
tagage; try the heft.
Bigay-n-Gift; present, donation, grant,
gratuity; keepsake.
Bigay lamang -a -(Jratis; free of cost;
for nothing.
Bigkasin-fr-To pronounce; express; name.
Bigkis-w-Bundle; parcel, pack, fagot;
sheaf.
Bigkisan-v-To bundle; parcel, bind; tie-
gird.
Bigkisin-/;-To bundle pack, bind, tiegird.
Bigla-fl-Unexpeoted; unforseen; quicx-
sudden; rapid; cursory; injudicious;
indescreet.
Bigla-w/r-Hurriedly; unexpectedly; ra-
pidly: suddenly; quickly; hastily.
Bigla-w-Error; mistake; hurry; sud-
deness; quickness.
Biglaan-a- Urgent; pressing; executive.
Biglabigla-«.- Unexpected ; sudden.
Biglain-t'-To precipitate; hurry; hasten;
press.
Biglangbigla-a-Sudden; hurried; preci-
pitate: unexpected.
Bigti-n-Suieide; hanging,
Bigtihin-r-To hang, commit, suicide.
Bigyan-f-To give; present
Bigyan ang kahulugan-?;-To signil';
mean; declare.
Bigyan ang kailangan-f-To give the
necessities; provide; aid; succor de-
fray; supply; furnish; minister.
Bigyan kapangyarihan-r-To autori/e
empower com mision.
Bigyan katibayan-r-To guarantee;
ratify.
Bigyang loob-w-To gratify; condescend,
indulge, submit, give way.
Bigyang pasiya-v-To judge; decide; de-
termine; conclude; resolve.
Bigyang sala-/;-To blame; condemn,
accuse, criminate, impeach; reproach,
aggravate.
Bigyang sindak-#-To friggten, scare,
dispirit, ren<ler de jected.
BIM ._ _
Bigyan lakas /• Tostrenghten; cheer;
give strength or force; reanimate.
Bihagin-ff'rTo capture; spirit; kidnap..
Bihasa-a-Accustomed; used; capable,,
skilful, practical, dexterous, sly, pru-
dent: knowing, able, experienced;
clever, expert, astute, cunning, ele-
gant, excellent, polite; civil; ccrteous,
graceful; smart; learned.
B5hasahin-/--To guide; teach; train:
educate.
Bihasang lubha-^-very learned; \\ise
veil educated.
Bihasa sa pag-gawa-r/-Accustomed; rit;
proper, convenient;.
Bihira ^/-Scarce-uncommon; rare; old,
excellent,
hira-tuZv.-Few; seldom, rarely, un-
commonly.
Bihis-ft-Change of clotaes.
Bihisan-n-Change of clothes; dress.
Bihisin-r-To change clothes; dress.
Biik-/v-Shoat.
Biis // -Kevard; remunerarion.
Bikas-//-Shape; form, stature, sixe, as-
pect, measure, oste nt, mode, gnise,
will disposition; manner.
Biki-n:- Mumps
Bikik-Choking; small obstruction. .
Biklarin /-To unfold; enlarge; extend.
Bilang//, Count; computation; nume-
ration.
Bilangin-w-To count; ennumarate; cal-
culate; compute; estimate; suppute.
Bilang ng j)amihon-/<-Date,
Bilango^M-Jail; prison; calabose.
Bilanguan-// .Jail; }>risoii, calabose,
Bilaran -n, -Drying place; place where
anything is dried.
Bilas //-Two people who marrp two
sisters; sister and brother; or two
brothers.
Bili->4-Cost price; buying price; value.
Bilibirin ng suga-v-To fasten with a
rope.
Bilig sa mat a -// Cataract of the eye.
Bilin-n-Message; errand; mission; char-
ge; commission; request; mandate;
injunction; order.
Bi I ingbi I ingan-w- Windlass.
Bilis //-Vivacity; roidness; excessiveness;
rapidity;
Billar// Billiards.
Billeten-Tii-ket.
Bilog-// IJoundness; circle; spahere; orb;
globe: rotutnlitp; «lisc; disk; total.,
Bilo»g-a- Circular: round; whole; total;
universal; entire.
Bilugin /'To n.mud; sum; add;
/• To retard; delay:
14
BIT
with hold; stop; check; dally; mono-
poli/e; preserve-; suspend.
Binat-w-Relapse: second fall.
Hinata-ft- Young; youthful, juvenile.
.Binata -^-Juvenile; youth.
r>ingas-/<-Gap or notch in a tool.
Bingaw-M-Gap or notch in a tool.
Bingi a- Deaf; hard of hearing.
Bingihhw-To deafent make deaf.
Binhi-n-Seed; grain; germ; bud.
P>initliay-^ i^c i>. //Sifted.
Bintang -//.False charge; imputation,
piesumption; suspicion; imposture,
Bintangin /'-To accuse falsely; inculpate.
indict.
Binti-//-(1alf of the leg; shang.
Binubukalan-//-Sourct; spring; origen.
Bin wit //-Fishing tackle.
Binuli-a c^ ]>. p. Polished.
Binutas ng tanga rt-Moth-eaten.
Binyagan-//-('hriatian; convert; baptism.
Binyagin-r-To christen; baptize.
Bira< lor-// -Wrench;
Birang-/i-Handkerchief.
Biro //-.Joke; jest,, pun, trick, buffoonry,
boa, rlirt, drollery, grimace.
Biroan-n^Caroucol,' revelry, rompin-r.
jocularity; jocoseness, jollity, scuffle.
(masaklap -sarcasm.
Biruin-t?-To 6oke; jolly, fool; revel; laugh
at, ridicule; flirt.
Bisa-/it-Activity, valor, force, fortitude:
vigor; courage; power authority; ab-
ility; possitivility.
Bisaklatin-r-To s]>read or extend the feet.
l>iscotso-//,-Toast.
Biscuit //-Biscuit.
Bisto-^/^//'. F-'erhaps.
Bitag-//-Snare; trap.
Bitak-// Crevice: chink; cleft; crack,
rissuro.
Bitakbitak-a-Full of .micks or fissure^.
Bitakin-r-To tissnre; chink; crack.
Bitang-// Springe: Deer-net.
Bitay-//-< Jallows.
Bitayin-r hang; execute by hanging.
Bitbitayan-//-Scat!'old: gallows; ] la» «v • i
execution.
l>itbitin-/--To carry suspended; grasp:
catch.
Bithay-//-Sieve: riddle; crib; cribble.
Bithayin-r-To sift; bolt.
Bitil- -//-< iarter.
Bitiwan-/'-To let go; forsake; yield untie;
loosen; discharge; slacken: selve;
permit: forego; set at liberty,
liitiwau an- d:ila-/--T«» lay down a
bm-den.
Bitlim/-//- Iling.
Bito-//-|-Vj<st; festivity; rejoicing; holi<lay
BAH 15
Bituir.-/.-Star.
Bituka-n-Intestine; tripe; gut.
Biwas-//-Tui:; ))ull, haul, wave; move.
Biwasin-r-To tn«r;pull, haul, move;
wave.
Biwiin-r-To untwist.
Biyaya-/M iifl. present, uraut, favor,
keepsake, gratification, compliments;
pleasure.
Biyaya ng DIOS-x-TJnetion devotion
anointing.
Bokot-a-Rough; rumpled; • snarled.
Holu-y.'-Ball. '
Bolinga-n-An obscure thought.
Bomba //-Fire engine.
B.mgin-? -To rot, remove.
Buan-n-Month.
Biian darating-/^ Proximo.
Buan sa langit-*i-Moon.
Bnaya-»-Alligator; crocodile, cayman;
caiman.
Bui »as-//-Small tumor.
Bubo-»-Clown buffoon.
Bubog-//-Ha)l: crystal: glass.
Bubong-// Koof, thatching.
Bubong ng paa->? -Instep; tarsus.
Bubuan->/-Mold.
Bubunfan-n-Roof; shed.
Bubuyog-M gumble-bee.
Buchebuche-n-Fritter.
Budburin-?;-To sow; scatter: powder,
Budlongin-f To punch; bore.
Biiga-n-Pumice.
Buba x-Spit.
Bugain-/;-To burnish: glaxe polish.
Bngawin-r-To scare away: frighten.
Bugbog-n Contusion; bruise, hurt
\\ound injury; blow.
IJugbugin /'-To contuse; bruise; hurt:
injure: mongle; wound; maim; crip-
ple: pound crash.
Bngnos-a-Loose, surplus.
t->ugnusin-r-To loosen, untie.
Bugok-rt-Addle; rotten, empty; void.
Bugsok-n- Basket; hamper, hand basket.
Puigtong f i -only; single, particular, in-
dividual, unique, rare; singular.
Bugtong-cwfo-alone.
Bogtong-n-Enigma; puzjle, riddle, co->
mundrum, poser, rebus; quiz.
Bngtong na anak-n-Only begotten child.
Buhaghag-tt-Spongy porous, fungus soft,
blended; thin-
Buhaghag-n-An idle talker.
Buhaghagin-r-To thin rarify; flilute.
Buhalhal-n-Fool; madman; idi^t.
><uha!hal-rt-frank-open.
Buhangin-'/t-Sand.
BuhatrwZ/-. -Since; after: from.
Buhat a -Originated; derived..
BUL
Buhatan ang kasalanan-r-To :lcciis«':
impat'cli. criminate; incriminate.
Buhatin-r-To raise lift, elc-x ate, heave:
get up.
Buhat ngayon-m/r. Hereafter.
Buhawi-n- Whirls in<i.
Buhay-n-Life.
Buhay-''/- Active; livoly, sj»irited, high;
spirited.
Buhayin-f-To vivify, enliven, spirit,
electrify: insjtirit. ,«5«5c\ V K\^
Buhayin muli-r To i-esusticate: restore,
to life revive acquire new life.
Buhay na loob-a-Awake; lively: impet-
ous; vivacious: active, fervent.
Buhok-y/ Hair.
Buhong-a- Haughty; lofty, rude, insolent,
shameless impudent.
Buig-rt-Buuch ; racenne.
Buis-//-Taxes impost, excise, duty, levy:
contribution.
Buisit-a- Ungrateful; bad, unlucky; un-
fortunate.
Buisitin-r-To cause to be unfortunate.
Bukal-M-Origen; eource spring, jet, foun-
tain iinst cause.
Bucalan-w-Head-spring;spreng:foun tain.
Bukal sa loob-rt-Spontaneous; voluntary.
Bucas-r/r/r-To morrow «-Moro\v.
Bukas adr open.-rt-clear; open.
Bukbok-M-Grub; weevil; rotted tooth;
Bukbukin-a-full of grubs or weevils.
Bukid-tt-Field; country, farm, soil, lan<i;
ground; region.
Bukid na sinasaka-»- Cultivated groun<l;
or land.
Bukiran-w-Field ; farm.
Bukirin-M-To farm cultivate.
Br.klaw 11 Tumor; extuberance.
Buklod-/i-Ring.
Buko-/i-Joint knuckle.
Buko -11 (Ti-een cocoanut.
Bukod-w//;.-more over, besides; except.
Bukod-a«#-The rest; others.
Bukod-a- Special; particular.
Bukod pa sa-odv.-besides; moreover.
Bukod sa-f/r?/;.-Let; besides, more-over
except, away from; more than.
Bukod sa iba-#-Strange; feroign, rare.
Bukod tangi-a- Distinct; particular.
Bukol-rt-Abcess; tumor, lump.
Bukot-a-Crooked; hump-bac ed.
Buksan-r-To open: Jhowj disclose, dis-
cover, display.
Bula-n-Froth; foam; spume scum.
l>ulaan n Liar; imj>oster.
Bulaan «-Lying; erroneous.
Bulag-rt-Blindman.
Bulag-a-Blind.
Bulagaw-a-Blue or gray eyed.
BUM
Bulagin-r-To blind; darken cheat.
Bulaklak-ft -Flower: blossom, posy.
Buiakiakan-yy-Plaee of many Hovers;
flower garden,
P»iilanglang->i- Vegetable soup.
Bulaos w-Path; trail.
Bulaw-n- Young will) boar.
1 '.ulaw-rt-Faded; withered.
Bulati-n-Worm.
Bnlaybiilay->?-Meditation: contemplation.
r.ulaybulayin v-To meditate, muse, con-
sider, contemplate.
Buli-n-Polish.
P.uIi->»-Small tree snake.
Bnlihin-7'-To polish; burnish, finish;
smooth.
Bnlihin nuili-tf To repolish.
lUilinaw-M -Short or near sighted.
I »u !<>-// -Calf; suckling.
Bulok-a -rotten; corrupt; putrid.
Bulong-ft- Whisper.
Bulongrdkit? -Softly.
Bulongbulongan-n- Whisper; rumor, re-
port; murmur.
Bulo ng baka-n Calf; heifer; veal.
Bulo>-// A roll of cloth.
Bulsa-//- Pocket; pouch.
Bulukan v-Kotiing place.
Bnlukiri-/;-To rot; corrupt; make putrid
disrupt.
Bulnlos-??- Diarrhea.
Bumaba-/:-To lessen; louer, descend, go
down, flow, slump; let down.
Bumabag-r-To light, contend, dispute.
struggle.
r.iimaba ang loob-r-To humble, tame.
Bumabasa-n-Beader.
Bumaho-rTo stink; smell, bad; get or
P.umaka-r-To war; fight, oppose, con-
tend; struggle.
Bumala-r-To threaten, menace; pro-
claim announce.
r>um;tgo /--To renew; alter, change; dis-
turb!
r,mn:ilnk-r-To propose; otter, announce;
proclaim.
I',umalik-/--To return; go back, fall back,
retrograde; rctrocede.
Piimial Unas /• To over-turn, donbU-, du-
plicate; turn over.
P.muaioi)'_'-r T- • spring from; sprinii:
i»ue or j»roceeil from, be^in. grow;
have it's heginniiii: in.
Ilumalong ;iii'_r dugo-/'-To bleed.
r,uinaluktot-/--To curve bend.
linn Kin at /• rroextend;enl;irge;L'row larire.
I'liiinaiiLM ''-To attack; ns>ault. attempt
light; collide.
'is--- To l>ecome or gr.»\\
16
BUN
Buniangon-^-To arise; rise, get up.
Biimasa-?%-To read; peruse.
IHimati-r-To salute; hail, greet curtsy;
halloo.
Bumatis v-fo ford; wade.
Bumautot-v-To stink.
Bumawas-?^-To slump; dwindle, lessen
Bnmawi-i'-To retrieve a loss; regain.
Bumbuan w-CJrcwa of the head.
Buniigat-f-To grow heavy; increase in
heft.
Bumigat ang damdan-v-To gro\\ worse
impair; deteriorate.
Bumigti-f-To hang.
Bumihag-^-To captivate; kidnai», cap-
ture, charm.
Bumilang-v To count; enumerate, rec-
kon; calculate.
P>imili-r-To buy; purchase.
Buminyag-y:-T:o christen; baptixe.
liumithay c To sift; separate.
Bunmay-?? To be unstable.
Burnubuga ng-r-To vomit; spit.
Bumubukal-H-Springing.
Bumuga v To vomit; spit, expectorate.
Bumugbog-r-To injure; hurt, wound,
bruise, harm, cause pain; irritate.
Bumuhat-tJ-To raise; lift up; erect.
Bumuis-w-To pay taxes; contribute,
promote.
Bumukal-r-To proceed from: issue or
sprink from, bubble; emanate.
Bumukas-t'-To open, dilate.
Bnmukod-r-To sort, separste, remove.
dissuade.
Bumukol-i'-To lump.
r»umula-r-To foam; froth, spume ef-
fervesce.
Bunmlok-r-To rot; addle, debauch,
decompose.
Bnmulong-r To whisper, murmur,
purl.
Bumulongbulong-V-To \\ hisper; mutter,
murmur, grumble; growl.
P>umiilubok-r-To bubble.
P>umuno-/'-To wrestle; contend; stnigdr.
Buiiiuti-r-To bette?-; thrivi'; pi-osper.
Bumutil-r-To gi-ain.
Bundok -^-Monntain; hill, mount; knoll
Bundok iia hato //-CliiV; rock: moun-
tain of rock.
Bundok na napiiputok ;/-\'olcano.
liunga-// -l-'ruit; fruitage.
Bunga ng bayabas-/»-( iuava.
Biingang a raw// Prickly heat.
Bimgi '/ Toothless.
Bungin /• To i-orrnpt; rot. maVe putrid.
Bungin <; Rough; coarse.
r.ungo /< Skull, cranium.
Bungo 77 Clash; <ollision, kn<»« k. blow.
DAG
encounter; shock; push: light; con
fusion; sudddon mooting.
Buni-w-Scurt'; teller; scurvy.
Bunihin-a-Scurvy.
r>uno-^-\\'rcstle; \\restling; tussle; strug-
gle; strife.
Buntal-//-Slap; blo\\ v itli the open hand.
r>untalin-r-To slap; strike with the
open hand.
Buntoh-n-Heap; pile; stack; crowd.
])iiutonbunton-a-Piled; Having many
piles.
Buntong hininga-n-Tail; train: cue; cau-
Buntot-H-Tail; train: cue; caudal ap-
pendage.
ilal a]>]>endage.
Buntutan-r-To follow; pursue; persecute;
dog; importune; implore; dun.
Bumiliaii-n-Fish corral; place of wrest-
ling.
Bunot-n-Pull; tug.
Bunutin-?>To pull up; eradicate; ex-
tract; abstract.
Bunyi-a-Illustrious; noble; famous; ce-
lebrated; noted; conspicuous; no-
torious.
Buo-rt-entire; whole; complete; full; per-
fect; integral; chock; intact; utter;
sound; just; informed; candid.
Buo ang loob-a- Valiant; brave; bold;
courageous; v.hole hearted.
Buo at paikpik-a-Solid; firm; sound;
consistent.
Buoin-i' To sum; add; fill up; fill, in-
tegrate; complete.
Burahin-f-To blot; blur; erase; raze;
efface; abolish; expunge; cloud.
17 DAG
I'.urak // Mml; mire; slime.
Burakburak-tz-Mudy; miry; slimy.
liurol y/-Dry bod of a river; corpse.
Buruhin-r-To salt; season; sprinkle.
Busilak-tt-Snow; frost.
Buslo-n-Basket; hamper.
lUisog '/-Full; satiated; satisfied.
Biisugin-r-To satiate; fill with food,
satisfy.
Butas-n-Hole; aperture; eye; puncture.
Butasan-v-To perforate; puncture; bore.
Butasin-v-To perforate; puncture; bore.
Buti-n-Kindness; goodness; improve-
ment; generosity; benificence; be-
nignity; clemency; good will.
Butiiian-n-Kindness; goodness; generos-
ity; grace; gallantry; spruceness;
smartness; pertection; delicacy; ga-
yety; finery.
Butihin-^-To better; make good or
better.
Butiki-w-Eft; small lizard.
Butiktik-n-Reptile.
Butil-n-Frain; grain of corn.
Butlig-n-Pimple; pustle.
Buto-n-Bone; seed; kernel.
Buto ng balakang-n-HauDch bone.
Buto ng paypay-7i-Scapula; shoulder
blade.
Butong malambot-w-Gristle.
Butones-w- Button.
Butuhan-a-Reward, premium; satisfact-
ion: gratification.
Buya-n-Re ard; premium, satisfaction;
gratificstion.
Buyain-v-To Reward; satisfy; satiate;
gratify.
O
Cabelleria-??-Cavalry.
Cabelleriza-n-Barn; estable.
Cajon-n-Box; casing;
Cay-^rcp.-of; with; from; on; for; by; to.
Camison-n-Smock.
Canta-n-Chorous; song.
Cantador-n- Chorister.
Capital-n-metropolis; capital.
Carbon-w-Coal; charcoal.
Circo-w-Circus; Hippodrome.
Clima-w-Climate.
Cosmetico-n-Cosmetlc.
Cornetin-n-Cornet.
Cuartel-w-Barrack.
JD
Daan-n-Road; street; lane; gangway; place,
spot; time; ocasion; leisure; itinerary.
Daan ng araro-w-Furrow.
Daga-w-Rat; mouse.
Daganan-i'-To cover; put below.
Dagat-n-Ocean; sea; gulf; bay.
Dagatdagatan-n-Lake.
Dagdag-?i- Addition; increase; increment;
amendment; patch; repair; fringe;
porder; binding.
Dagdagan-?>To add to; increase; aug-
ment; add; enlarge; exaggerate amend ;
aggrandize, (ang b?'gat)--o\er\O3id.
Dagdagan ng malabis-v-To superadd.
Dagdagin-v-To augment; add; increase,
enlarge; amend.
3
_ DAL
Pagison-w-Assistance; aid; help.
Dagli-ewfo.-Soon; speedily; quickly; hur-
riedly; swiftly.
Dagok-?i.Blo\v; cuff; knock.
Dagta-w-Sap; gum; juice.
Dagukan-t'-Te punch; strike; beat; knock.
Pahak-M-Cough.
Pahandahan-odtvSlowly; softly; gently;
by degree.
Paha&OT-Courage; boldness, strength of
heart, vigor; force,
Dahasan^-To ferce; urge, give force-
invigorate; strengtbeu.
Dahidahilan-w-Excuse; pretence, reason:
pretext.
Pah ilan-w- Excuse; pretence; reason;
pretext; motive; cause; plea; right;
occasion; allowance; forte; sake
probability.
Dahil dito-ar/r. -Therefore; thus; so also;
for this reason; in this manner.
Dahilig-«-Sloping; inclined; slanting.
Pahilig na lupa-n-Peclevity; slope;
incline.
Dahil sa />rcy>.-For; be cause; about; as;
by; through; on account.
Dahon «-Leaf.
I tahuoan-a- Leafy.
Daigin-r-To overpower; overcome., sur-
pass, excell: surmount.
Pain g-w-La mentation; lament; complaint;
petition; plaint; dole; wail; suplication;
request; remonstrance; grievance;
murmur; groan; entreaty; dolor pray-
er; evening prayer.
Pakila-'M Jrand; noble; illustration: ma-
gestic; splendid; honorable; magaili-
cent; eminent: protcnt; famous; su-
blime; solemn; exalted; palatial; gor-
geous; lofty; high; elevated; great;
powerful; wealty; patrician; trans cien-
dent; tremendous.
Dakip // Cappure; spoils; prize.
Dako^prep.-To wards; about near; in the
direction of.
Dakong kali \\a-To the left side.
Dakong 1 anan To the right side.
I >ako rito mlr. Nearer; hither.
Dako roon -<nlr. -Farther; forward; on
the other side.
Dako saan />/v/>. Towards; about; near;
in the direction of.
Dakot-// Hand full.
Dakot-o-Few.
Dakpin-r-To capture; sei/.e; catrh; im-
prison.
Dala -O-C autious; \\a?-y; suspicious.
I hiladalav ang taon-Oal?.- I'.i-eimial.
Dala-a /'^'oiin.ur la«l\; S'niLde lady; Lass:
Maiden; miss.
18 DAM
Dalagang may edad-n-Old maid.
Dalahan-«-Hand basxet.
Dalain-u-To frighten; scare; cause to
be vvary or cautious.
I)alamhati-H-Troul)le; j)i(me; displeasure
cross; pain; hardship; toil; ache;
fatigue; grief; sorrow; concern;
uneasiness.
1 >alang-ft-Petition; prayer.
Dalangan-f-To rarii'y; dilute, thin.
Dalangin-v-To petition; entreat, jiray
Dalas-w- Frequency.
l)alaw-«- Visit.
Dalawa-o-Two both.
Da la \\a-w-T\\o.
Dalawa ang kulay-a-Bi-colored.
Dalawahin-v-To duplicate; repeat, halve.
Dalawahin-o-doiible
Dalav, in-r-To visit.
Dalhin-v-To carry; c-onvey, conduct,
transport.
Dalhin dito-6--To fetch.
I )ali-«-Moment; instnnt.
l)ali-y/- Width of a ringer.
Dalidalian (dalidaliiri)-v~TQ hasten; pre-
cipitate; pispose of; alleviate; dispatch.
I >aliri-»-Finger; digit.
Dalisay-w-Clean; pure; neat; clear; chaste,
untouched; innocent; simple; cor-
dial; perfect; unmingled: simple; cor-
dial; delicate; genuine; smart; mere;
free; glad,
Dalisayin-r-To cleanse; purify; refine;
perfect.
Dalisdis-^ Sloping; slanting; inclined.
Dalisdis na lupa-«-Deelevity.
Dalisdisin-r-To cut away the edge.
Palit-?/-Son#; ditty dirge.
Dalita //-Misery; ]»overty; torment; jtain;
anguish;' torture; patience; tolerance.
Dalitaan-r-To sut'ffe; bear; tolerate; abide,
comport, torment; torture.
Dalitain-r-To suffer; hear; abide; com-
poort; deign; condesend; pain.
Dalit na malumbay-// Lamentation.
Dalosdalos^ Impetuous; hasty, unex-
pected; precipitate; sudden; violent;
tierce.
Dalosdalos H Idrot; madman; fool.
Dalubay -n -Inti-rpivter; translator.
I >aluhoiig // Assault attack.
Daluhungin -/--To assail; attack, assault.
Dalumat //-Sufferance; suffering, tole-
ration.
Dalumatin-r-To suffei-; tolerate; abide:
comport.
Daluyom: " \\':i\ c; sui'f; sv ell of the sea.
I 'amag mlr all night:
Damahin /• To feel; louch; Lri-o|.e: e\
aiuine; investigate; prove; procure;
DAP
experiment; treat <>f: move; inspire;
tempt.
Damara //-Shade; lent .
I >amasko // I >amask.
Dam dam-n- Affliction; disease; sul't'erini::
sufferance; grievance; feeling.
Damdamin-r To suffer; grieve; feel;
perceive.
Dami //-Maltitude; ero\vd.
Damihan-v-To ougment; increase; sum;
enlarge.
Damit-n Clothes; dress; robe; costume
garb; habilament; vesture.
Damit na pang-ibabaw-nLoose garment;
Nu>m over the shoulders, overcoat.
Damot-^-Stingy; miserly; eloselisted,
scant; short; avaricious.
Damot-n-Stingmess; elosefistedness.
Damotin-rTo suffer; abide; telerate;
comport; grasp; seize.
Dampot-ft-Grasp; hold. {-
Damputin-r-To grasp; hold; seize; pilfer;
receive; hold up; heave, get tip; raise.
Damtan-r-To furnish; provide; sopply;
hive.
1 )aniuhan-n-Hay-field; Meadow.
Danaw-n-SmaU lake; pond; loch lough.
Danay-M-Boundary; limit; district.
Dangal-w-Honor; reputation fame; glory
excellent; kindness; excellency;
triumph; esteem.
Dankal-n-Palm; hand breadth.
Daong-M-Ship; vessel, schooner, coaster.
Dapat-o- Worthy; deserving, adequate,
competent, fit, apt, condign, conven-
ient, exact, punctual; meritorius.
Dapat-v.a.-Must; ought.
|)apat akma-a-Fit; seasonable, apt.
Hapat batiin-o-One who should be
saluted.
Da pat damdamin-a-Senslble; perceptible;
feeling.
I )apat-r/- Reputable; estimal)le.
Dapat giliwin-a-Adorable; lovable,
amiable; affectionate.
Dapat ibigin-rt-Amiable; lovable, ador-
able; pleasing, affectionate; kind; loving.
Dapat igalang-«-Respectable; hanorable.
Dapat ilagan-a- Avoidable; n-That which
should be avoided.
Dapat ipag-dangal-f/-Iliustrious; noble;
honorable.
Dapat ipag-tagubilin-a-Commendable;
laudable, praiseworthy; deserving.
Daj>at isumbong-a-Accusable; blamable.
.Dapat katakutin-«-A ful; friglitful,
dreadful, terrible, fearful: ferocious.
Dapat matapos-rt-Terminable.
Dapat magalingin-a-Preferable; nepec-
table; praiseworthy.
10 DAY
hapat mahalin-a-Preferable; commen-
dable: appreciable; laudable; pi-ai^
e A oil I iy.
Dapat pan.u-iisapin -a Reprehensible
Dapat paniwalaan;-a-Creditable' worthy
<>f credit or belief.
Dapat parusahan-a- Culpable; puisha-
ble,
l>apat patawarin-^-Pardonable; justifia-
ble, exc'Usable; venial.
Dapat purihin-^-Praise orthy; laudable;
plauditory, eulogistic. laudatory;
estimable.
Dapat sisihin-rt-Reprehensible; suffera-
ble,
Dapat tangapin-rt-Keceivable; admissible,
proper; fit.
Dapit-ri-The accompanying from one
place to another; meeting and con-
veying from one place to another,
Dapitin-?>To take frem one place to
another; call; summon; meet and
convey.
Dapit sa^>re/>. -To wards; about; near; in
the direction of.
Dapog-n-Oven; fireside; hearth.
Dapugan na labasan ng aso-n-Chim-
ney; smofCe-stack; stack.
Darak-n-Bran; shorts; chaff.
Darating panahon-n-Future time.
I )asal -^-Prayer; oration.
Dasal na sumangpalataya-w-Creed;
articles of faith.
Dasal sa umaga w-Matin.
Datapua-prc/). -Except; yet; besi<les;more
over; however; now be it.
I )atapwa-cwy'.-But.
Dati-n Original.
Datl-a-Original; quondam.
Datihan-a-Aceustomed; used; excellent;
dexterous; original.
Datnan-^-To overtake; reach; meet en-
counter.
Dawag-?z--Perplexity; impassible place.
Da\\ is-;/- Anguish; anxiety; grief; sorro .\ .
Daya-7i-Cheat; deceit; delusion; impos-
ition; fallacy; fraudulence; dodge; de-
ceitfulness;trap;affectation;sham;trick,
canard; claptrap, sleight; gull guile.
Daya-a-false; deceitful; delusive, sham,
claptrap; fraudulent; not real.
Dayain-^-To cheat; delude; defraud; de-
ceive; counterfeit: falsify; impose
upon; default; sham; fleece; gull;
jockey; cozen; allure.
Dayami-w-Straw.
I hiyap //-Lime; lemon.
Dayu-w Visit; challenge.
Dayuhin-f-To challenge; visit.
Dayukdok-wG-lutton; hungry person.
PI
Demonio-n-Devil; satan; the evil one.
Di akma a-Unfit; improper; inconve-
nient; inexpedient.
Di bagay-a-Uiifit; unbecoming; improper,
mal apropos; inexpedient; unseemly;
inconvenient.
Di bagay sa anak a-Unfilial.
Di binyagan-w Pagan; heathen; savage;
idolater.
Dibdib-w-Breast ,
Di buo ang loob-a-Half -hearted.
Diciembre-M-Deeember.
I )iccionario-w- Dictionary.
Didal-w-Thimble.
Di da pat patawarin-a-Inexcusable.
Dighal n-Belch.
Digma-w-War; combat; fray; fight,
Di hikayat sa masama-a-Incorruptable.
Di hinihintay-a-Unexpected; unforseen;
sudden.
Di kamukha-a-Unlike; dissimilar; dif
ferent,
Di karampatan-a-TIn\vorthy; unjust; in-
convenient; perverse; imprope; un-
becoming.
Di karaniwan-a-Old; queer; non descript.
not general.
Dikdikin-v-To crash; powder; pulverize;
triturate, bray; pound.
Dikit-w-Beauty; fairness; comeliness;
godliness.
Dila-n-Tongue; tang.
Dilaan-v-To lick; lap.
Dilag-n-Splendor; brillancy; beauty; glo-
ry, greatness; granduer; finery; lus-
tre, luster; magnitude.
Dila ng compana-n-Bell-clapper.
Dila ;t; dila-One and all.
Dilaw-o-Yello* ; yello \\ish.
Dilhay-w- Belch.
Dili-//-Rellcction; thought.
Diu-tiufo.-Perhaps; maybe; perchance.
Dilidili-w- 1 n lamination; fancy; concep.
tion.
Dilig-W-Sprinklirig; Catering.
Diligin-r-To sprin le; water; spray.
Dilim-// Dar ness; obscurity; gloom,
gloominess; opacity.
l)i in;i:inin;i.(j n Oj)a(|iic-; not 1 i-iinsjiarcnt.
Di ninni-i-a imjiossildc; iiMprnrtirable'
Di mababngo a Immutable; stable; sta-
I>la, anchangable; permanent; lixed;
lasting.
Di niiianinaw r/ Ini].ercei)til)le; opaque.
Di mababawas ti-\ rreducil.le.
Di niahait n h'estless; im-nrrigiblc.
Di mabasa <i Illegible.
Di mabul)Ui-a-^ Indelilile.
J)i magagaling-a-Irremediable; incura-
ble.
20 DI
Di magka-kaila-a-Irrefutable; indispu-
table.
Di mahigpit-a insecure: unstaple.
Di makababawi-a-Irrecoverable.
Di maka-kilala-a-Incog; incognito.
Di niaka-kita-a-Blind; Latent.
Di maka-raraan-tt-Impassible.
Di maka-sisira ^-Harmless; pure.
Di maka-titiis-a Insuperable
Di maka-tulog-a-Sleepless.
Di malapatan-a-Unli e; unequa.
Di malirap-«-Imperceptible.
Di malirip-a-Iuscrutable; fathomless.
Di malupo-a-impalpable; intangible.
Di mapakali-a Impatient; restless; fid-
gety; peevish-
Di mapalagay-a-Im patient; restless; fid-
gety: peevish.
Di mapasok ang hatol-a-Inflexible; In-
variable.
Di maramdaman-a-Imperceptible; im-
passive.
Di marating-a-Inaccessible.
Dimarim-n-Reluctance; aversion; repug-
nance.
Dimarim ng sikmura na tila ibig mag-
suka-n-Nausea.
Di marinig-a-Imperceptibie.
Di marunong mag-sinnugaling-^-Vera-
cios; truth teller.
Di marunong mapagod-a-indefatigable
unwearied.
Di marunong tumanaw ng utang na
loob-a-Ungrateful.
Di masalat-a-Im palpable; untangible.
Di masasaktan-rt-Invulnerable.
I >i masaysay-a- Unspeakable.
Di masupil-«-Invincible; unconquerable.
I >i matagos-o-Impenetrable.
I >i matarok-o-tlnfathonable; incompre-
hensible; fathomless; impenetrable.
Di inatibay-a-Sliaky; instaple; frail.
Di matiis-o-In tolerable; insufferable.
Di taatingkala-o-Incomprehensibls.
Di mawawala-a-Indestructible.
Din ti'lr. also; a same; similar; like;
selfsame.
Di b&gdadalita-a-Lnsensible; impassible.
1 >i jialiahati -ti -Tndivided.
l >i naka-tnt ulo.u- a- Sleepless.
Di i::il i!- ilala n Tnkimwn; not known.
Di N"aka-Bulat o-Nuncupatory; nuncupa-
tive, un-written; oral.
Di natmimunga-a-Sterile; unfruiifnl;
barren.
Di nararapat n V \\\\ orthy; iindeservin.LS
unfit; unjust; unseemly
Di naeasalang-a-Untouched;
pure; clean.
Di nawiwili-a-Unfavorable.
DU
21
Dinaya-a &p. p. -Deluded; deceived,
cheated; swindled.
I JindiiiLT ^-Partition wall; wall.
Dingin-t'-To hear; listen, understand;
comprehend.
Dini-w/r.-Here; hither, this way.
Dinig-M-Hearing; listening, understand
ing; comprehension-
I>I()S->; -(JO I); THK LORD.
Dios ng alak-n-Bachus; the god of wine.
I >ipa /rHrace; spread of the arms.
Di pagka-hilagay-M- Restlessness; unea-
sines.s
Di pngka-palagay-a-Inconstanty; fickle-
ness.
Di pagod-o-Refreehed; unwearied, rested.
Di pagka-tunaw ng pagkain sa sikmu-
ra-//- Indigestion.
Di pa nasusupil-a-Untamed; wild.
Di paniniwalain-a-Incredulous; unbe-
lievable.
Di pa panahon-a-Unseasonable: undue,
out of season.
Di pa siguro-a-Comparative; not very
certain.
Dirain-a-Blear-eyed.
Diri-w-Despicability; loathing.
Di sapat-a-Insufficient; inadequaty, lack-
ing.
Discipulo-w-Disciple; scholar.
Di sinasaysay-a-Xon descript.
Dispunte-w-Back-stich.
Di sukat nangyari-a-Impossible; im-
practicable.
Di susuko-a-Indomnitable.
Di tatalonin-a-Insurmountable.
Dito-arfc.-Here; hither.
Dito at doon-a- Passim.
Diwara-n-Ciiriosity; conversation.
Diwara-rt-Curious; inquisitive.
Diwi-n-Spirit; soul.
] tiyan-atZv.-There; yonder.
Di yari-a-Imperfect; incomplete, faulty;
defective.
Doon-adv. -There; yonder, thither, oppo-
site; on the other side.
Doongan-n-anchorage; place of anchor-
ing, harbor, port; landing.
Dowahagi-w-Persecution; harass, dun:
persuit.
Do A ahaginin-r-To harass; persue*, dun,
importune, persecute, aid; sustain.
Duag-n-Goward.
Duag-«-Cowardly; craven, chickenhear-
ted, pusillanimous, timorous, timid,
faint-hearted; fearful.
Duble-ft-I)ouble; duplicate.
Dublihin-y-To double; duplicate.
Dublihin ng tatlo-v-To treble; triplicate.
Duda-w-Doubt; mis-trust.
DUM
Duende-w-Fairy; sprite, fray, elf; goblin-
Dugo-n-Blood.
1 )iiLr< xlugoan.a-Bloody; sanguinary.
Dugtong-M-Addition; Kplice; affix.
])ukha-«- Helpless; destitute, poor, pe-
nurious, mean, niggardly, paltry;
niggard.
Dukuangin-t/-To overtake; reach; obtain.
Dula sa kapwa-^-Resentment; grudge;
anger.
Dulang-n-Table,
Duling-a-CrosH-eyed: torvous.
Dulo-^Point; end extreme, extremity,
suniit, headland, ujwhot; pinnacle/
])ulo-a-Last; end, latest, late, latter,
final; extreme.
Dulot w-Present; gratification.
Duinaan-v-To pass by a place; go by; j>ass.
Dumabog-v-To growl; snarl, grumble;
murmur.
Dumadalaw n- Visitor.
Dumahak-v-To spit; expectorate; cough.
Dumahing laruin-y-To frisk; romp; sport.
Dumaing-v-To lament; bewail, remon-
strate, wail, crave, complain, resent,
reprimand; expostulate.
Dumakip-v-To apprehend; captyre.
Dumakip-n-Apprehender.
Dumal-n- Aversion; abhoreiice.
Dumalagang manok n -Pullet .
Dumalagang-tvTo thin; rarify.
Duinalangin-'y-To implore; beg, entreat,
solicit, crave; pray.
Dumalas-v-To frequant; repeat often.
Dumalaw-w-To visit.
Dumalisay-v-To refine; purify; cleanse.
Dumalo-y-assist; support, produce, visit.
Dumalulong-v-To attack; assail, assault,
undertake; attempt.
Dumalusong-v-To assail; assault; attack.
Dumami v-To thicken; swell, increase,
grow, thrive, improve; grow rich.
Dumainpot v-To pick up.
Dumapit-u-To meet at one place and
escort to another.
Dumapo v-To perch; roost.
Dumating-v-To arrive; come, approach;
reach,
Dumhan-i/'-To stain; polute, soil, dirty,
daub, dab, bespatter, darken, cor-
rupt; profane.
Dumi-w-Dirt; dross, slags, filthiness,
nastiness, feaces; grime.
Dumihan-a-To dirty; soil, dab, daub,
darken, obscure, cloud; confuse.
Dumi iig tinta-?i-Blot of ink.
Dumikit-v-Td stick; cling, cohere; paste.
Dumilhay-w To belch.
Duminig v-To hear; listen, understand,
comprehend; overhear.
<iAfl
humoon-.v-To lodge; rest, reside, dwell.
I )umoong-r-To anchor.
Humoong sa gawa-.,-To complete one's
work.
Pumoon sa-r-To he at.
Pumpolin-f-To tinge; dye; stain.
Pumudugo-r-Bo bleed.
Pumudugo-fl-Bleedrng; bloody, sangui;
nary.
Pumugo-r-To bleed.
Dumulas-r-To slip; slide.
Pumulas sa kamay-r-To slip from the
hand.
Dumulang-r-To wash gold.
Pumulog-v-To present; arrive, reach;
apppoximate.
Puniunong-?'-To illustrate; experience
gro or become wise.
Dumupo /--To become weak or infirm.
I)umusta-r-To become low or abject.
Pumusta ng masama sa lapwa-w-Of-
fender; delinquent.
Punguis-tt-Stain; blot, filthiness, dirty,
daub, grime; nastiness.
Pungisin-^-To stain; blot, daub, dirty,
darken; con upi.
> (JAL
Pungis sa ])iiri-?/-Stain or spot on one's
character.
Dungit-w-Point; extremity, end, summit;
headland.
Dungo <7-Pusillaminous; timid, dull, co-
wardly, timorous, rude, obscene;
torpid.
Dungol-'tt-Blow with the fist.
Pungot-n-Summit; apex, top, point,
extremity, end; edge.
Dupok-o-Brittle; weak, frail; fragile.
Punong-?<-Sience; knowledge, accuracy,
wisdom, understanding, excellence;
excellency.
Dupong-n-Half burnt wood; charcoal.
J)uraduhin-?--To gilt; gild, adorn.
Puro-n-Stitch.
Purog-^/.-Po dered; broken, ushed.
Purugiu-t*-T(j powder; crash, ])ound,
shatter; pulverize.
l)uruin-?;-To stitch; penetrate.
1 )usa-^-('hastixement; punishment.
Pusta-rt-Bad; low, objec-t, miserable,
Puyan-n-Cradle; hammock.
Puyan ng lubid-//-Swing.
Puyo ng bilanguan-;i-Pungeon.
Ejdad-n-Age.
1'jnpatso //-Indigestion.
Eiiero-w-Januarv,
V >
Fav<ir->z-Favor; boon.
«. FebreKHt-Febrnaiy.
l''echa-^/-I)at( ; epoch.
FiHpino-n-Philippino.
< iaan-//- Lightness; levity; celerity.
iaanan-rTo lighten; alleviate.
Jaano How many; ho .v much.
!abay-/<- Balustrade: banister.
rabok-fl I Mist; ]>ov. der.
ialiokin r To jiowder.
<!al>'> na tiinto // lf'la!.e gold; dust.
< iabukin-rSo powder:
< iagad // Imitiit ion; counterfeit; copy.
( ia^ahin-r To usurp.
< lagarin-r To imitate; i-oiinterteit, t'orire
mimic, copy, mock, !'»M>ut, ape.
< iahasa -a Impetuous; vioN-nt, tierce.
< iahi j/-Teai-; lacerat ion; mark.
(Jahiin-/--To tear; lacerate, rend:
mark.
Escandalo-x-Scandal.
Elspada-w-Sword.
Formal a Formal; serious, solemn; im-
portant.
l-'feno n I>ridle.
l;renohan-/--To bridle;
( iahisin-r-To force; allure.
(iahisin and «lalaga-/--To ra|>e force
ravish.
(Jala-ff-Mrrant wandering; erring.
(iala-//-\Valk.
<Jalak // IMeasm-e; ulee, content: mer-
riment, rejoicing, festivity, joy, hap-
piness; satisfaction.
< ralakgak-n-Loud laugh.
Gralang-n- Courtesy; civility, respect.
regard, veneration, esteem, polite-
ness; ^-ood manners, purity, revei'ence
urbanity, breeding, education, man-
ners, gentility, geuteeluess; hom.-iLje-
( ialang-//-Small band-basket; liook-clasj),
band cuff.
GAN [
( rklapong-n-Flour.
( Jala A -y/-Agitation: move.
< ialawin-y-To agitate; move.
(iala^ing niuli y T» alter. dismiss
change; remove. ;
Galing-n- Goodness; heheiit, sutility.
Kindness, health, welfare, pros
perity.
salvation; generosity.
ialing sa-a-Originated derived from.
ialis-//-Itch: manye.
ialisin-^-Itchy mangy.
ialisin-y-To have the itch ormange.
iah't-y/ Anger rage, animosity; indig-
nation spite, madness, odium, annoy.
annoyance, rancor enmity: discom-
posure, choler dudgeon.
Galit-#-Angray; mad, firetful. peevish-
irate. ireful, wroth, indignant, at
variance with another.
(ialit na bigla //-Anger: rage: passion.
(ialit na galit-r/ Mery angry; furious:
enraged.
(ialit na labis-y/-Spite, hatred.
(iallera •// Cockpit.
(ialletas-// Hardtack: crac ers
( ialos-y/-Seratch; scrape; scar.
( ialosan-y-To scratch; scrape.
Gamit-ct-Used; experienced, skilful,
practical.
Gamit-n-Use; disposition, }>ractice, ex-
perience.
(Jamitin-y-To use; serve, wear, prac-
tice, accustom; adopt, employ, make
use of, allay, espouse, v.ield, affil-
iate; (tin liiyi a Idict.
Gaimtin-a-Useful; employed.
Gamot-w-Medicine; physic; portion.
(iamot na may halong apian-w-Opiate.
(iamutin-y-To dotor-cure; heal, mend;
remedy.
Gamogamo-ft-Horsefly dragon fly.
Ganap-a-Perfect; complete, exact, right,
linished, jmnctnal, clever integral,
whole, candid, just, entire, faultless.
critical.
(ranapin-y-To complete; perfect, finish.
(ianda-y<-Beauty; godliness, fairness, be-
neficence, i indness.
(ianda ng tikas-y/-( ieiitility; elegance,
easiness; freedom.
Ganid-o-Cruel; hard-hearted; severe.
( ianii'i-ar/y.-So; thus, also, therefore:
vedilecit.
( ianito-r/r/y.-So thus; also, therefore, in
this manner.
( iansal-cy-( >dd. unequal-uneven,
Gansal-y/-That which is left over.
( Janti-^Revenge; i-ewai-d, recompence,
gratification, satisfaction, triumph.
GAW
remuneration, compensation, i-etri-
hution, ]iremium, honor, amends,
fee, wages, stipend, salary, payment
glory, requital, meed expiation.
(iantihiu r To revenge; re ard, recom
pence, gratify, indulge, remunerate,
retribute, recjuit, expiate; disgorge.
(iantihin ang lool>-r-To reward recom
pence.
(Janting looh-y/.-l'ivmiinn; reward,
prize.
(ianting |»alad-//-lie : ard: premium,
pri/.e; bounty.
( ian/.a n-( loose.
( ia«')d;// -Paddle; scull.
( lapasan-//-! larvest place of harvesting.
( lapasin-y-To harvest; reap mow.
( iapusin-r-To manacle; hand-cuff; tram
mel. gyne.
(iapusin ang paa ng hayop-t'-To hopple.
Garabaneo-tt-Pea.
Tiaring-y/- Ivory.
(iasa-y/- Border; edge, brim; margin.
<Jasaan-r-To chide; scohl.
( iasgas-y/-\Vaste; expenditure.
( Jasgas-a-Used; worn.
< iasgasin-r-To waste; expend, wear by
use.
< iasta-y<-Cliarge; expense; cost.
Gastos-w-Charges; exjjenses, costs; out-
lay.
( iata-M-Jnice, sap.
Gatas-n-Milk.
(iatasan r-To milk.
Gatasan-a- Milch.
( iatasan-y/-Milk cellar.
Gatong-w-Tinder; kindlings, lire-wood.
( Jawa-y/.- Work; means, toil, occupation,^
task, business, pursuit, labor, hus-
bandry, operation, deed, action, act,
conduct, management, procedure, cut,
fashion, shape, iigure; make.
Gawaan-ft-Mftnufactury; factory.
(.iawaang hunhang-n-Foppery; impru-
dence, folly; foolishness.
(Jawa na inarangiil-w- Masterpiece.
(iawaan ng katad //-Tannery.
( Ia-..aaii ng Jibro-^-Book binder.
(Jawang bastos //-.Meanness, malice.
( Jawang bata--//-('hildish doings.
(lawang dapat tularan n-Example, pre-
cedent copy; pattern.
(Jawang hamak-// .Malice; meanness,
navery; injustice.
(Jawa ng kamay-a- Hand- made.
(Jawang labas sa ma; \\\d // -\Vrong; in-
justice.
< iawang mabuti-// Remedy; good.
( Jawang mahalay-n-Knavery; malice;
wantonness.
GAY
Gawang marangal-?i- Glorious deed, mas-
terpiece.
Gawang masama-?i-Wic' ednes, iniquity,
guiltness, criminality, ugliness; rude-
ness, impurity, dulness; lewdness.
Gawang pangit w-Moral depravity; tur-
pitude; ugliness.
Gawang ulol-w-Frenzy; folly, silliness;
foolishness.
Gawgawin-z;-To stir; revert; return.
Gawi-a-Common; frequent' inclined.
Gawi-n-Inclination; frequence, frequen-
cy, style, use; custom.
Gawin-v-To do; work, operate, make,
perform; execute, manufacture, pro-
duce, construct, form; realize.
Ga\\i fig loob-w-Tendeney; propensity;
inclination.
Gawing ginto-?;-Ts convert into gold,
Gawing kalunuran-a-Occidental; western.
Gawing k alimuran-odr.- Westerly.
Gawing kanan-«-Right.
Gawing labas ng panulukan-n- Angle;
corner.
Gawing lagi-?;-To practice.
Gawing likod-n-Group; back-side.
(Jawing muli-v-To iterate; do again, re-
produce; reconstruct.
Gawing panibago-r-To renew; repair
regenerate.
Gawing parisukat-v-To square.
Gawing tabas-v To shape; give shape,
form.
Gawing tatlong duble-r-To treble; tri-
ple; triplicate.
Gawin ng pasulipat-v-To do or place
anytliing obliquely,
Gayak-w-Preparation; pomp, show, de-
coration, adornment, embellishment,
ornament, preparative; dress.
Gayak-a-Preperative; providefit, orna
mental; pomptimis.
Gayakan-?;-To embellish, adorn, orna-
ment, prepare; provide.
( Jayakin-r -To prepare; ornament, adorn;
embellish.
Gayak na malaki-n Splendor; pomp;
gayety,
Gayat-n-Piece; slice.
< iayatiu-r-To pick to pieces; cut, s[fice;
divide.
< lavou-w/r.-So also; as, such, tlierct'ore.
as much, as '_rn-a1, in this manner;
similarly.
< rayonditltflkte.-Equally; unirormly, even-
ly, also, liKcwisc. morcnvcr, such,
like, eke, straightway; ditto.
Gayon maiw/'/r.-Yet; notwith, stand-
ing, still, nevertheless, however;
although.
24 GIY
Gayon nawa-Amen.
Gayon nga-a-Right; adr. -that way.
Gayuma-n-Fascination; hypnotism; en-
chantment.
Giba-w-Deetruction; ruin.
Gibain-u-To destroy; demolish, ruin,
plunder lerbel.
Gibang n-Reel; stagger.
Gibang-a-Reeling; staggering.
Giikan-w-Threshing place; threshing.
Giikin-r-To thresh.
Gilagid-n-The gums.
Gilalas ^-Temerity: bashfulness.
Gilalasin-a-Timdi; bashful; coward.
Gilalasin-v-To frighten; make bashful.
Guilid-n-Edge; border, margin, brim,
verge, fringe, limit; sire.
Gilid ng kayo-n- Edge of cloth; selvage.
Gilig-n-Chaff.
Gilik-n-Dnst; powder.
Gikban-r-To help: aid; assiat.
Gikban ako-mfer.-Help me.
Gilingan-?i-Mill; grinder.
Gilingang munti-n-Hand-mill.
Gilingin-v-To grindi mill.
Gilit-w-Cut; slice.
Gilitan-i'-To cut slice.
Gilitan ang liig-v-To behead.
Gilitin-w-To cut; slice.
Giliw-a-Beloved; dear; estimable.
Giliw-n- Esteem; lovet delicacy.
Giliwin-v To love; esteem, amuse; make
happy.
Gimbal-n Kettle-drum.
Ginagawa ng taontaon-r/Y/r. -Yearly.
Ginaw-w Cold; frigidness, frigidity.
Ginawa sabay-cr-Simultaneous.
(Jinday-w- Affected gait or walk.
Ginawa-a-Easy; light; convenient; fit.
Ginibanggibang-a-Oscillating; vibra-
ting.
Ginikan-n-Straw.
Ginisa-w-Stew
Ginoo-n-Mister; gentleman, master; sir1
( Jinoo-tt-Gentlemanly; polite.
Ginto-y/ ( Jold.
(iiutoiu r-To convert into gold.
Giray n-\\ 'ahhle; affected air or gait.
Giray-a-Reeling; staggering.
< lisahin-/--To stew.
( iisi //-Small piece; t'ragmont. tear.
( Jisiiu-r-To tear; reu<l, la<'erate.
( lisin-_'//-\N atchful; lively; wakeful.
GfaAng-adv. Awake: alive.
Gisinj>in-/--T<i \\ake; awaken; waken,
(Jitla //-Surprise; astouishmeut, 1'riglit.
amazement
Gitlahin-r-To surprise; astonish; ama/.e.
< iitna-jM'enter; middle, midst; uiediuiii.
Giyon -u -Hyphen.
GUM
Gobierno-/M lo\ eminent.
Gobiernador-w-Governor; prefect.
( ionia->Mium; rubber.
( iorra //-Cap.
( rrifo-H-Faucet; hydrant.
<«uang->/-.\ hollow spot; in \\ood.
(Hihat->.'-Woods; forest; hackvoods.
Gubatin-w-To pillage; plunder; lay was-
te; desolate.
Gugol-n-Expenees; diaries; costs.
Guhit-H-Line; mark; design; plan;
sketch; vestige.
Guhitin-r-To line.
Guitara-n-Guitar.
Gukgok-n-Grunt.
Guk-gok-a- Disheveled.
< rulagiilanit-a-Ragged.
Gulangft-Age,
Gulang ng isip-n-Solidity; firmness or
integrity of thought.
(iulsinit-w-Rag hanging from clothes,
( Jnlanit-a-Ragged; wornout.
Gulat-n-Fright; consternation; astonish-
ment; alarm.
Gnlatan-f-To frighten; astonish; sur-
prise.
Gulatin-r-To frighten; alarm; startle
make tremble.
Gulat na gulat-a-Fearful; awful; scared.
Gulay-n- Vegetables; herbs; verdure.
Gulil'i-n-Trifle.
Gulo-n-Perplexity; confusion; distur-
bance; turmoil; tangle; chaos; chayos;
discord; dissention; din; revolution;
sedition, scrape; agitation; shindy;
discomposure; disquietude; disquiet-
ness; entanglement; ado; pother.
Gulo-rt-Reverse; intricate; tangled; con-
lused; chaotic.
Gulod-n-Hillock; barrow; slope.
Gulok-f^Bolo; large knife; corn-knife.
Gulo ng isip-n- Bewilderment;
Gulong-n-Wheel; circle.
Gulonggulongan-w- Windpipe; gullet.
Gulugod-7»-Spine; backbone; chine.
Guluhin r-To disturb; entangle; tangle;
perturb; ensnare; ro\\; subvert; per-
plex; disconcert; alarm; disquiet; dis-
compose, confound, reverse, overturn,
overthrow; stir; agitate.
Guluhin ang isip-r-To bewilder; con-
fonnd; ]>erj)lex.
Gulungin-r-To wheel; roll.
Gumaan-?--To lighten; alleviate.
Gumabi-r-To grow dark; benight; grow
late.
Gumagad-?>To imitate; minic; ape; Hunt,
Gumaganti-«-Retributive; vengeful; re-
tribnting.
Gumagatas-/<-Miller.
25 GUM
Gumagawa-w- Workman; doer; laborer;
worker; journeyman.
(iunialaw-u-To move; stir.
( Jumaling-f-To recover; get or grow
well; convalesce.
< iumanap r-To execute; perform; dis-
charge.
Gumanda->;-To beautify; embellish;
adorn; decorate.
Gumaod-w-To row; )>addle; scull.
Gumapang-v-To crawl; creep; go on all
fours, Sec. Rob or steal at night.
Gumapas-v-To mow; cut, reap; harvest.
Gumasta-v-To spend; waste; wear away.
Gumatas-v-To milk.
Gumanting loob-v-To correspond; suit;
agree.
Gumawa-y-To do; make, manufacture;
execute, labor; construct; build; per-
form; form; produce; practice; ope-
rate; cause; act.
Gumawa ng antos-v-To digest; consider
assist; produce.
Gumaua ng hatol-w-To judge; make
zudgement.
Gumawa ng kautusan-?;-To make or
enact laws.
Gumawa ng salitaan-v-To contract; sti-
pulate.
Gumayak-ij-To prepare; adorn; get ready;
caparison; clean.
Gumayak agad-?;-To prepare hastily.
Gumayongayon-v-To idle loiter; lounge-
be careless.
Gumibik-.?;-To Aid; assist; help; save;
succor; support.
Gumugiti-rt-Growing.
Giimiik-*;-To thresh.
Guniiit-«-Lo meddle; interfere.
Gumiliw-y;-To love; like adore; esteem.
Guminday-f-To \valk with an affected
air or gait.
Guminhawa-t'-To thrive; prosper; ease-
become easier.
(iuminhawa ang sakit-v-To recover trom
sickness.
Gumiraygiray-w-To swagger; wabble;
stagger.
Gnmiri-r-To clamor; howl.
CJumisa-r-To irritate; smart.
Gumiti-v-To bud; grow; shoot; begin to
appear.
Gumugol-t;-To expend; spend; waste.
(Tiimuhit-y-To draw; line.
Gumnkgok-s/-To grunt.
< inmulo-r-To disturb; perturb; riot;
destroy; be noisy; perplex.
Gumiilong-w-To roll.
(Tiimulong sa lupa-y-To tumble.
To roll.
4
HAL
Gnnaiiigimain-n-Memory; memorial; me-
moirs; reflexion.
<iunigimi-H-Fancy; imagination; pre-
sumption; pantom, hallucination.
Guniguni -a- Fantastical; fantastic; whim-
sical; imaginary; fanciful; chemerical.
Gunigunihin-v-To imagine; fancy; sup-
pose.
Giinting-M Shears; scissors; snips.
Gnntingin-r-To shear; rut with shears
or scissors.
Uupitin-r-To cut shear.
26 HAL
Gupitin ang buhok-v-To cut hair
Gupo-w-Fall.
( hi rlis-w -Scratch.
< Tiisarin ang lupa-oTo clean ground.
GfUBi-n-Large china jar.
Gusot-o-Tangled; intricate; difficult:
snarled.
Gusutin-r-To entangle; snarl.
Gutom-M-Hunger.
Gutom-tt-Hungry;
Gutumin-/;-To make hungry; starve.
Haba-w-Length.
llabaan-f-To lenghten: prolong; pro-
tract; distend; extend; amplify; en-
large; stretch out.
Habag-M-Clemency; companion; pity,
condolence; mercy.
1 [abagatrft-North wind.
lIabagin-/'-To j)ity; have companion;
commiserate; condole; afflict; tor-
ment, pain; grieve.
Habagin-a-C'ompassionate: commisse-
rate.
Habi-/t- Weaving; plat.
Habihan-«-Loom.
Habihan-rTo weave.
llabihin r-To weave.
Habulin-w-To pursue; vex; persecute;
chase; catch.
I ladliad-v/-. \brasure; sci-atch; wound.
Hadlang-//-Stall; <-ell; obstacle; impe-
diment; obstruction.
Hadlangin-r-To stall; partition; obstruct;
impede, hinder; restrain.
Hagdan-// Stairs; staircase; steps; stair-
way.
Hagdanan-y/ Staircase; stairway, stejis.
ladder; stile.
Ifaging-//-NVliistle; whistling; hum; whir;
whrtr; hiss.
Haglcan-n*Hug kiss.
lla.Lrkan-/'-To hug; kiss.
HagulffOl-n-Flood of tears; mourning.
I Infill-in ,-• To >o|'len; pummel.
Hahalili-y/ Substitute.
Haka -// Thoii-lit; meditation; idea; de-
sign; supposition.
llakain/'To suppose; meditate; think;
design.
I lakum n-Fresupposition.
Halaan -w-IJivalve; shellfish.
JIalaga //Cost; jirice; charge; value;
amount; \\orth; nmiin-nt: valuation;
appraisal; estimate; estimation, ex-
pense.
Halagahan-r-To appraise; value, esti-
mate, assess; prize.
Halagahang muli-v-To reassess.
Halagahin-tvTo value; prixe; esteem, es-
timate.
Halak-w-Horselaugh; loud or boister-
ous; laugh.
Halakhak-n-Horse-laugh; loud or bois-
terous laugh.
Halamanan-M-Garden; orchard.
Halap-N- Alarm; notice of danger.
Halae-n-TJlcer.
Halata-a-Sensible; noticable; notable;
plain.
Halatain-v-To notice; feel; note; scent;
recognize.
Halay-y#-rgliness; rudeness; homliness;
moral depravity; turpitude; impurity,
lewdness; depravity.
Halayin-r-To ridicule; censure; decry;
slight; disregard; laugh at.
Haligi-nPost: pillar; support.
Halik ;/-Kiss; osculation.
Halikin-r-To kiss; osculate.
Halikuatin-r To raise on edge; pry.
Halimbawa //-Kxample; pattern; <'<»p.v;
precedent; exemplar; instance.
Halinghing-// Sigh; moan; groan.
Halinhan-r-To change; exchange: subs
titute, succeed, surrogate.
Halo-// Mixture; compound: medle\;
mortar; admixture.
Ilalobaybay //-Anchovy.
Halohalo// Mixed; promiscuous; con fused
Haloin /'To mix; stir.
Halomigmig-o-Luke-warm; neither hot
nor cold; slippery.
Halomigmig//-A small mixture.
I l;ilosr/r//-. -Almost; nearly, well-nigh.
Halos \\ala /////-.-Scarcely; hardly.
Halubid; Stroke; with a whip or rope.
Haluin /'-To stir: mix; revert; derange;
eonufse: l.reak the thread »»f inter
c'.iirse.
Halumigmig a-Damp; humid; moist.
Hamak-a-Lo\\; abject; contemptible;
vulgar; despicable iiit'amous, unU'
• •..mint;; vile; mean; bast*; knavish;
unworthy; rout uinelioiis; cursed;
Undeserving; discreditable; clamo-
rous; menial; servile; sneaking; sla-
vish, petit; plebian.
Hamakin-rTo underrate; undervalue;
de|»reciate. disobey; lo\\er the stan
dard.
Hambal-n-Grief; anguish; affliction.
Ham bog- n- Pride; haughtiness.
Qambog-a-Haughty; supercilious; arm
gant; proud; vain; presumptuous;
preposterous; disdainful; ostentatious.
1 Iamog-?i-Dew.
Hamon-w Challenge Impeachment
threat; fight,
Hampas-M-Stroke; scourge; blow.
Hampasin ng tungkod z/-To came.
Hampas lupa-M -Vagabond; vagrant:
tramp.
Hamunin-r-To challenge; rival; Fight
threaten.
Hanapbuhay-»-Oceupation; situation;
employment, employ; profession; vo-
cation; work.
Hanapin v To search; look for, find,
hunt.
Hanay-M Row; file; line; arrangement;
order.
Hanayin-v-To put in line; order file;
arrange.
Handa-M- Preparation; pomp; show; pro-
vision.
Handa-rt-Preparative; prepared; provi-
dent; cautious.
Handa na malaki-w-Splendor; pomp;
large feast.
Handog //-Offer; gift; grant; homage;
tribute; gratification; pleasure; com-
pliance.
Handuka-n-Tolerance; patience; for-
bearance.
Handulungin-v-To assault: assail; attack.
Hanga-M-Limit; boundary; border; goal;
district; milestone; bound; butt; con-
fine; contour; term; milepost; land-
mark; end; edge; crisis; margin; pe-
riod; frontier; condition.
Hangahan-n-Boundary; limit; landmark,
border, frontier.
Hangad-w-Concern; interest; desire.
Hangal-a-Foolish; stupid; ignorant; in-
decent; rude; coarse; clownish.
Hangalin-?'-To astonish; stupefy, infa-
tuate; fool; be rude; deceive; sur-
prise; cheat.
Hangan-rc-Kxtreme: extremity.
2T HAtt
Haiigaiw/<^'.-even; till; as far as: also;
Elanganan-ft-Boundary; limit; end; ter
mination; goal; milestone; district,
period; term,
llangang di-c/-Provisional.
Hangang ngayon-^^/-.-Here to; here to-
fore; here unto; till now.
Hanghang-w-Pungency: acrimony: pique
Hangin-;/-Wind; air.
1 langin hilaga-//-North-\\ ind.
Ilangin sa ara\\-// Bast-wind.
Hangin sa balas y/-North-wind.
Hangin sa kalunuran-vi -West-wind.
Hanguin-r-To extract; ta^e out; take
from- remove; bring out; extort; de-
duce; ransom; release; liberate; re-
deem free; set at liberty; acquit.
Hanguin sa sakit-r-To heal; cure.
Hantungan-w-Halting place; stay so
journ; habitation.
Hanip-?i-Louse; flea, small thing.
Hapak-n-Cutlass.
Hapdi-M-Pain; prickling; smarting.
Haj)di ng kalooban-w- Wound ;aflliction;
anguish.
Hapis-n Gloom; sadness; grief; pain;
ache; anxiety; hardship; disgust;
sorrow: grievance.
Ha|>is-<7-(irievous; sad; dejected; dis-
gusted; dispirited; painful; pained;
peevish.
Hapisin-r-To vex; mortify; afflict; pain;
sadden; pain; torment; grieve; dis-
gust; render dejected.
Hapitan-w-To press.
Hapitin v-To press.
Hapo-a-Exhausted; weary: worn out.
Hapo-n- Fatigue; hardship; anguish;
pain.
Hapon »- Afternoon.
Hapunan-n-Supper.
Hapunan-w- Perch; roost.
Harang-w-Hold-up; aml>uscade; rol)bery;
stop.
Harangin-v-To hold-up; ambuscade; rob;
plunder; beset- waylay; stop; restrain.
Harap-rwfo;.- For ward; lead: l>efore.
Harap-a-Front.
Harapan-w-Front; Face; fore-end; fore-
])art; lead.
Harapan ng bahay-n- Facade; face of a
house.
Harapin-i;-To present; ones self.
Hariw-Monareh; king; severign; ruler
autocrat,
Harina-n-Flonr.
Hari nga -inter. -WoilW to (}()!); (JOD
grant.
Harumpak-n- Waste; expense.
I Jarumpak-rt- Active; wasteful.
him
28
Harumpakin-i'-To expend; waste.
Hasikan-n-Place of sowing.
Hasikan-r-To drill; sow.
Hatdan ng viatico ang may sakit-r -to
administer sacraments.
Hati-a-mid; half.
Hatid-n-Conveyance; conduction.
Hatiin-L'-To divide; halve; part; share;
compart; cut apart.
Hating gabi-w-Mid-night,
Hatol-n-Decision: judgement; sentence;
verdict; issue; advice; opinion, reso-
lution; proceedure; council.
Hatulan-v-To sentence; judge; decide;
resolve; determine.
Hawak-^-Clasp; clutch grasp.
Hawakan-z;-To grasj); clutch; catch;
hold.
Hawan-a-Free; clean; neat; pure; clear-
disengagad.
Hawanan-?;-To free; dissengage; facil-
litate make easy; ease; expedite.
Haya-w-Sheaf.
Hayag-a-Manifest; plain; clear; public;
general, open, vulgar; perceptible.
Hayin-w-Gift; oblation; offering.
Hayop-^-Animal; brute; beast.
Hayop na apat ang paa-n-Quadruped.
Hayop na walang gulugod-n-Inverte-
brate.
Hayuma-n-Patch.
Haynmahin-f-To patch; mend fix.
Hibaybay-n-Boundary; district; limit;
territory.
1 1 ibik-w- Lament; lamentation; groan;
sob.
Hihla-9t Fiber; yarn,
lliho-n-Cheat; fraud; deceit; delusion;
decoy; sham; claptrap dodge; trick;
guile.
11 i I >< »in-v-To cheat; decoy ;deceive; seduce;
sham; guile; jockey; co/.cn.
Hilmin-r-To cheat; co/en; deceive; de-
coy; sham; victimize; jockey
sed'ncc.
Hilmin sa pag ibig-v-To jilt.
Hielowlce.
Higanti-n-Vengence.
Higitin-?;-Ti> enlarge; stretch; len--tlien;
surpass,
IIigo-/< Fig.
I ligup //Swallow; draught; sip; absorj)-
tion.
IliLiuit // Tenacity; pertinacity; contu-
macy; asperity; closeness; tightness;
narrowness; straight n-
Higpitan-/--T(» compel; press; oblige;
oppress, squeeze; tighten, restrain,
bind; compact.
Jligpitin uli-r-To retighten.; repress.
Higtan ang balicak-v-To shrug the
shoulders.
Higupin-^-To swallow; sip.
Hihigan-n-Couch; bed.
Hihigan ng hay op sa damo-w-Lair,
Hika-M- Asthma.
Hikaw-n- Earring.
Hikayat-n Attraction; invitation; faei-
nation.
Hikayatin-f-To attract; facinate; invite.
Hikuatin-v-To pry up.
Hila-w-Draw; pull, tug; drag.
Hilaga-?? North; North- wind.
Hilaga-a-Northern; boreal.
Hilagaan-w-North.
1 1 i lagaan-a- Northern boreal.
Hilagaan-flwfa/.-Northerly.
Hilahin-v-To haul; tug; drag, pull; draw;
hale.
Hilakbot-w-Horror; dread; fear.
Hilamusan-^-Lavatory; wash-stand.
Hilatsa-w-Thread of cloth.
Hilaw-a-Crude; green; rare; raw; -unripe
unfinished.
Hilawan-r-To separate; pick.
Hilawin-u-To make crn<le.
Hilbana-n- Basting.
Hilera-?i Row; file; line.
Hilig-n-Inclination; propensity; tenden-
cy; disposition.
Hilig-a-inclined; disposed.
Hilig ng loob ^-Inclination; fancy; pro-
pensity.
Hiligan-n- Anything to lean on.
Hilik-n-Snore; harsh sound
Hilo-rt- Drunk; intoxicated; di//y.
Hilongo-w- Drunkard.
Hilot-n-Mid;wife.
Hilurin-?;-To soften; rub; stroke; act as
n iid- wife.
Jlilutin-r-To rub; act as mid-wife:
stroke.
Himagas-;*- Dessert.
Himala// Miracle; \\onder.
Mimanhiinan-//-KIatery; cajolery.
1 limanhiman -r/.-1'rudent.
I limimlay-r-To rest; i-ejiose.
Himatay-y/-Fainting; swoon; taint.
Himatiiyin-^ Suhjcct t<> fainting.
IIima-,\a-//-r»lasplieiny.
Himawain-r-To HlasphiMiu-.
Eiimpakhimpakan-n*Loihfl of an animal.
Himpakhimpakan-ti- Baahfulnesa.
Iliiniilliol-//-Small knot in cloth.
Ilimnlmol-^ Ragged; tattcrc.l.
llii!iiiliiH)|-//-Small knot in cloth.
Himnlmulan-r-To pluck.
I 1 i mnt ok // ( 'on i plaint; murmur,
llina // \\Cakiu-ss; |.rostration.
Iliuahi p. p. \\o\on.
29
Alt
Hinabi-M-That which has been woven.
Hinabing lino-M-Linen.
Hinagap-M-Suspicion; jealousy.
Hinagap-w-To beleive; credit; give faith.
Hinagpis-// Tribulation; anguish;- aflic-
tion; anxiety; envy; eompasion; pity.
Hinahon-//- Modern! ion; forbearance; pru-
dence; continence; contineney.
Hinala-n- Dread; fear; suspicion; jea-
lousy; presumption; supposition, ma-
lice; conjecture.
Ilinalili-/;. /;. -Changed.
Hinanakit-j/-Complaint: murmur; disgust
I [inang-n-Sokknr.
I 1 i nangin-n-To solder.
Hinapang-n-Courage; valor; mind; in-
tention.
Hinawan ng kamay n- Wash-stand.
Hinay-?i-Delay; detention; lingering;
slowness.
Hinayang-7i-Grief; pity; compassion;
condolence.
Hinayhinay adv.-~Litt\e by little.
Hindi Ayos-a-Disheveled; irregular.
Hindi ayos-wZr.-Uulike; disorderly.
Hindi binyagan-ft-Pagan; heathen.
Hindi dapat-a-Unbecoming; unworthy;
unlawful, illicit; undeserving.
Hindi gamit-a-Disused; obsolete.
Hindi ganap-a-Imperfect; faulty; de-
fective.
Hindi gumagalaw-a-Quiet; undisturbed.
Hindi kaayon-a-Contrary; unlike.
Hindi kailangan-ft-Unnecessary; super-
fluous; dispensible.
Hindi kamu ha-a-Strange; foreign; un-
like; dissimilar.
Hindi kaoffido-a- Foreign; different vo-
cations.
-«* Hindi kaparis-a-Unlike; dissimilar; con-
trary; different. Pd/vC^n (*•/))
Hindi kaugalian-a-Stran^B; Vmsmnvn,
foreign.
Hindi quilala-rt-Strange; un1 nown; fo-
reign.
Hindi mabahagi-a-In visible.
Hindi mabuti-a-Bad; false; faulty;
untrue.
Hindi mabuti ang lasa-a-Sour; bad-
tasting; pungent.
Hindi magkaayos-a-Confused; disorderly;
perverse; intricate; difficult; contiary.
Hindi mahalata-a-Imperceptible; hidden;
unseen.
Hindi makamalay ta\vo-«-Spiritless
^ weak; feeble.
yHindi malayo-arZf.-Near; not far.
Hindi man-rt<ir.-Though; notwithstand-
ing.
mabahagi-a- In< 1 i v i -
disused; pas-
Hindi mangyaring
sible.
Hindi mauso-a-Obsolete;
sed; gone by.
Hindi mapawi-a-Indelible.
Hindi marunong-a Stupid; ignorant.
Hindi marummg sumunod a-Obstinate;
disobedient.
Hindi masaysay-a-Indefinite; indeter-
mined.
Hindi matangap-a-Inacceptable; inad-
missible.
Hindi matarok-a-Unfathomable.
JSIindi alipin-a-Free.
Hindi nababago-«-Constant; firm; loyal;
permanent; durable; lasting; ma-
nifest.
Hindi nabubulok-a Incorruptible; im-
perishable.
Hindi nagagalaw-rt-Untouched;. pure;
un mingled.
Hindi nagagayak-a-Informal; indispo-
sed.
Hindi nagbuhat sa iba-a-Ooriginal; i>ri-
mitive; first.
Hindi nagpapaamo-a-Free; frank; lib-
eral.
Hindi nakaalam-a-Stupid; ignorant;
unkno »vn.
Hindi nalulupo-a-Pure; untouched; un-
mingled; chaste.
Hindi mapaamo-a-Un tamable; inflex-
ible.
Hindi napaguusapan-a-Pure; clean (per-
taining to conversation.)
Hindi pa nalalaman-a-Unknown.
Hindi pa nangyari-rt-Unfinished; in-
complete; lacking.
Hindi pa napaamo-a-Untamed; wild.
Hindi paris-a-Unlike; unequal; dif-
ferent.
Hindi patag.a-Rough; cragged; craggy.
payag-a-Inadmissible.
rin-a & co/i/.-Neither; nor.
sagrado-a-Profane; not sacred,
sinasadya-a- Accidental; casual:
unintentional.
Hindi tama-a-Amiss; false; not true;
untrue, wrong.
Hindi tapat na loob-a-Unfathful; false;
feigned; infidel; disloyal; instable;
fickle; uncertain.
Hindi tinatalaga-a-Casual; uninten-
tional, unexpected; accidental.
Hindi tinatangap-a- Unacceptable; inad-
missible.
Hindi totoo-«-Fictitious; untrue; false;
fabulous; feigned; uncertain; spurious.
Hindi tumupad sa ipirianumpa a-Per-
jured; forsworn.
Hindi
Hindi
Hindi
Hindi
HIT
Hindi tunay a- False; untrue, feigned
counterfeit, imitated.
Hingal w-Pant; palpitation; difficult
breathing.
Hingalo-w- Agony; gasp; last breaths;
of a dying person.
Hingbubuli-n-Lizard.
Hingil a-Propensity; inclination; desire.
Hingil-a-Disposed; inclined.
Hingil sa-rwfo.-Moreover besides; over,
above; according to; relating to:
concerning.
Hingkod-«-Lame; hipshot.
Hinhin-w-Urbanity; civility; calmness:
tranquility, politeness; kindness, fru-
gality; bashfulness.
Hinkod-a-Lame; hipshot.
Hinlalaki-n-Thumb.
Hinlog-w Lineage ; race, forfathers; oft'
spring; class; parents; relatives; kin-
dred; pedigree.
Hinog-a-Ripe: mature-
Hintay-w-Stay; stop; hope.
Hintayin-t/'-To await; hope; expect.
Hinto-M-Stop; halt; pause.
Hintuan-w-Stopping place; halting place.
Hinubahin-r-To collect, deduce; infer.
I iipag-w-Sister-in-law.
Hipan-r-To l)lo\v; play on a musical
instrument
Hipo-w-Touch; blind man's stick
Hipoin-r-To feel; touch; grope.
Hipon-n-Shrimj).
Hipon sa dagat-w- Lobster.
Hipuin-v-To feel; touch; grope.
Hirani-a-Lent;
Hiram-wThe thing \\hich is lent.
Hirainin-r-To borrow; loan; tax.
Hiran-//-Kxample; instance; pattern.
Hirang-a-Selected; chosen; select; choice.
I 1 i i a 1 1 g //-Selection; choice.
1 lirangin-r-To select; choce pick.
Harap-ft-Hardship; pain; torture; grief;
toil, torment; misery; poverty; distress;
affliction; anguish; cross; trouble;
anxiety; fatigue; ado; dolor.
Hirap ng kal«»>ban-// \\ ound; affliction:
injury.
Hiraran-tt-Example; instance.
I lirati "-Accustomed; used,
li iratihin-r To accustom; use.
Hiraya /> Illusion; apprebensiou.
Hiriuga //-Syrin-c.
lliringahin-r To syringe.
I listoria n-\ 1 istory.
Hita-n-Thigh.
II itad n NN'hore; harlot; prostitute.
Hitit-w-Surk; smoke.
Hititin-r-To smoke; siu-h.
form, mode, apjiea-
0 HU
rancc; phase; likeness; mien; g;.rb;
guise; ostent; cut; fashion; face.
Hi wa-w-Slice; cut; incision.
H i waga-n-Mystery .
Hiwain-r-To cut; slice; carve.
Hiwalay-n- Separation.
Hiwalayin-v-To separate; assort; sort
compart; renounce; divorce; divide part.
Hiwas-w-A cut on a bias.
Hiwas-rt-Slanting; squint-eyed; incorrect.
Hivvasan-?;-To cut en a bias or slant.
Hiwid-«-Hipshot; lame.
Hiya-w-Shame; })ashfulness: modesty:
embarrasment; compunction.
Hiyain-v-To shame; embarrass; affront:
insult.
Hiyas-«-Ornainent; adornment; trim-
ming, furniture.
Hiyasan-v-To ornament;adorn;embellish.
Hiyaw-n-Shout; cry; seream; howl;
outcry; clamor; hoot.
Hiyawan-^-Outcry; clamor; shout; cry;
hoot; howl.
Hiyawin-?;-To shout; cry-out; ho\\l;
huz/a, clamor; hoot.
Hodyat n- Countersign; watch word
passport.
Hodyatan-«-Countersign; wart ch word. I
rendezvous; appointment.
Hogyat-n Alarm; notic.e of danger;
watchword.
Holhol-n-Howl; cry of horror.
Ho\\ad-n-Counterfeit; imitation; co|,y;
forgery
Howaran-?>To counterfeit; copy, imitate;
forge, mimic; pirate.
Huad-n-Counterfeit; copy; forgery; imi-
tation; likeness; transcript:
Huag-IM&r.- Shan't; do not; don't; stop.
Huaggawin-u-To neglect; quit; relinquish;
forsake; leave, yield; let; omit; retnse
to do.
Huag gumanting palad-/'-To be dis-
agreeable. uncomi»nimising.
I hiag ipakaloob-r-To refuse; deny.
Huag ipatuloy-r-To desist; discontinue;
supercede; stop.
I Inag isama-r-Tn exclude; shut out; ' eep
separate.
Huag l-alingayin-r-To slight; disregard.
Huag kumilala /• To disown; disclaim.
ignore; refuse to recogni/e.
Huag kumilala ug utaug na lool»-r To
i>e disagroedabto; aagrateful.
Huajr kupkupin-r-To leave in dani:*1!-;
refuse to help; aid; shelter or protect.
Huag magalingin r-To reject; cundemn
lo\\ci- refuse to approve.
Huag mairsalita r To refuse to talk
hush; remain silent.
HUK
Huag mahalata-7'-To hide; coiureal; keep
secret.
Huag mahalin-?'-To slight; disregard.
Huag makipag-usap-r-To stand mute;
remain silent.
Huag makilala-r-To diso\\n: disavow;
refuse to recognize.
Huag inalaman-wTo disown; disavow;
be ignorant of.
Huag bilangin-r-To exclude; shut out;
refuse to count.
Huag mapanabi-r-To restrain; refuse to
tell or say: bind.
Huag matanto-r-To be ignorant of; not
to know.
Huag pahintulutin- t'-To disapprove; dis-
favor; discountenance; refuse to permit.
Huag pamanahin-r-To disinherit,
Huag purnayag-r-To refuse; object;
disfavor; veto.
Huag sabin-r-To refuse to tell or say
keep secret or silent; seal; secrete.
Huag samantalahin-r To fail to take
advantage of; fail to gain advantage;
fail to procure.
Huag tamaan-r-To err; misjudge;
mistake.
Huag tangapin-i'-To reject; refuse;
object to.
Huag tunmpad-t; To shirk fail to do.
Huag umiinik-f-To remain silent; hush
keep still.
flubad-rt Naked; nude.
Hubaran-f-To denude; underss; enipov-
erish; make jtoor.
Hubaran ang luksa-r-To leave off
mourning.
Hubdan-/'-To undress; deude; disrobe.
Hubog-a Curver; bent; crooked.
Hubog-a-Bent; curved; crooked.
Hubog-n-Bend curve; arch; crook.
Hubog-/>. 7>.-Bent; curved; arched.
Hubugan-r-To bend; arch; curve.
Hubugin-r-To bend; arch; curve.
Jd udyatan rZ-Passport; c o u n t e r s i g n ;
watchword.
Hngasing-«-To wash; lave bath.
Hugos ng conipana-'«. Bell-clapper.
Hugutin-?;-To extract; remove; take out;
deduce; draw out; abstract; extort.
Hukay-n- Excavation; hole; pit; hollow;
cavity.
Hukayin-r-To dig; excavate; hollow.
Hukayin muli-r-To extume.
Jt-, t-^Hukom-/z Governor; judge; arbiter. +*
Hukluban-?i-Place of covering any thing;
rotting place.
Hukuman- t'-To Judge.
Ilukuman ^-Province; governor's house.
31 HUM
Hula- n~ Prediction; prophecy; conjecture;
surmise; omen; divination; augury;
precursor.
Hulaan-y-To predict; foretell; prophecy;
soothsay; prognosticate; divine.
Hulhol *7- Howl; yelp; yelping.
Huli-ar7r.-Late; yelp; yelping.
Huli-M-Capture; spoils; prize.
Huli n<> sasakyau <l Stern.
Hulihan-M-The pack part; stern.
Hulihan ng hokbo-n-Rear-guard.
Hulihin-r-To ca]>ture; seize; catch; got;
apprehend.
Huli sa lahat-a-Last.
Hulma-n-Mold; mitrice.
Hulo-a-Upper.
Hulo ng ilog-w-Souree of a river.
Hulog-n-Fall: tumble.
Bulugin-y-To throw down; cast.
Hulugin ng gracia ng DIOS-y-Tosrnctify;
bless.
Humaba-tf-To lengthen; protroet; pro-
long.
Humabi-r-To weave; plat.
humabol-r-To catch; run after.
Humagkan-tf-So hug; kiss.
Humaging-r-To >\hir; uhur, whistle,
whiz; hum.
Humagpos-Y>To slip; slide, skulk; escape
from danger.
Humahalo w-Rocker; one who stirs.
Humakbang-u-To step; stirs.
Humal a- Nasal.
Humalaw-v To choose; select; elect.
Humalay-'tf To consume decry.
Humalik t'-To kiss; osculate.
Humalili-f-To exchange; change, alter-
nate, reciproerate; supercede.
Humalimhiin-i'-To set; hatch, (per to
fowls).
Humalinghing-tf-To sigh; groan; moan;
lament.
Humamak-r-Grovol: lower; degenerate.
Humamok-^-To bedew fog.
Huiiiainok-fl-To h'ght; struggle; contend.
Huinamon-v-To anger; provoke; light.;
irritate; offend; excite; contend;
struggle.
Humanap-f-To tind; search for; hunt;
search; look for.
Humanda-y To prepare; get ready.
Hurnanga-f-To limit; "finish; end; close.
Humangitin-v-To gnaw; molest.
Fumangos- t'-To pant; palpitate;
Humantong- t'-To stop; halt; desist.
Uumapdi- t'-To smart; irritate; hurt;
prickle.
Humapis-y-To oppress; grieve; mourn.
Humapon-f-To eat supper.
H iirnapon-f-To perch.
IBA
Humarap-v-To present; appaer; confront;
witness.
Humatol-f-To judge; give sentence; sen
tenee, decide; condemn.
Humawak-?--To clasp; clutch; hold; have.
Humbak-w-Concavity; hollo\\ness.
Humibik-u-To sob; lament; groan.
Humigit r-To exceed; surpass; excell.
Humigit-o-More.
Humigit-offc/.-More; over.
Humigop-i?-To sip; suck; absorb; imbibe.
Humihip-r-To blow.
Humikayat-z; To attract; draw; invite.
Humilig-v-To incline; tend; lean; recline.
Huinilik-y-To snore.
Huuiimalay-v-To take what is left.
Humimawa«v-To blaspheme; curse.
Huniimig-v-To bubble; appear; answer.
Humimpay-r-To cease, forbear; desist;
stop.
Humimpil-v-To appease; calm; pacify;
becalm; rest; repose; stop.
Humina-v-To grow weak; debilitate,
impair; weaken; pall; enfeeble;
languish.
Humindusay-v-To weaken; give up an
intention; dispirit.
Huminga-f-To respire; breathe, exhale;
expire.
Humingal t?-To pant; palpitate.
Ilumingi-v-To ask; request; petition;
beg; entreat; implore; demand; claim;
exact.
Huminkod-7/-To limp: deviate.
Huminkodhinkod-v-To limp.
Horn into- v-To stop; halt; desist; rest;
repose*
Humitit-r-To smoke; suck.
Humi \\alay-f-To separate; diverge; de-
viate.
32 IBA
Hurniya \v-77-To oyell; shout; exclaim.
H umpay-n-Intermission; interrudtion.
Hiimpayin-v-To interrupt, intermit;
discontinue.
Humuad-tf-To counterfeit; falsify; copy;
imitate; mimic.
Bumubad-tJ-To undress; denude.
Humubo-u-To undress; denude.
Humubog-?;-To undress; denude.
Humukay-v-To dig; excavate; hollow;
delve; enter.
Humula-v-To foretell; prophesy; perdict;
portend; prognosticate; announce con-
jecture.
Humula-w-Predictor; prophet.
Humuni-r-To neigh.
Humupa-v-To rest; calm; grow quiet;
become thin or weak.
Hurnntok-v-To arch; bend; curve.
Hunhang-a-Foolish; silly; ignorant;
stupid.
Buni-n-Neigh.
Hnrno-n-Oven.
Husay-w-Order; regulation array.
Husay-a-Regulated; arrayed; elaborate;
orderly.
Husayin-v-To arrange; perfect; regulate;
array; adjust class; order; correct;
set off; put in order; rectify; repair;
patch; conform; improve; mend;
modify.
Husaying muli-v-To rearrange; rearray;
Husto-a- Enough; complete; complete.
perfect; exact; right; sufficient ef-
fectual, equitable; upright honest;
clever.
Hustuhin t'-To complete; perfect; finish;
execute, perform.
Hntukin-f-To arch; bend; curve.
Huwarin-r-To imitate; copy; simulate
Iabang-7'-To wait for; watch for;
await.
labotrTo proffer; hand; offer: reach.
I;iLra ' To foresee; anticipate; preoccu-
py, prepare.
lalay r To offer; dedicate; picsent; give
lalis -*• To to take away; discanl; move;
obviate,
lalok /'-To offer; bold out; proffer; offer
for sale; entrust; propose.
I:«yn> /• To rr-ulate; arrange; array;
busk; put ill or<ler.
Iba n dissimilar; different; ili\-ei>e; 1111
like; other.
Iba-/>/v». ( )tber.
Ibaba-r-To lover; j-ut d«»\\ n.
Jb;i,t. iba a-
Ibabalar-To explain; announce; antici
]>ate; foretell; signify.
I hahao-n-Topside; outside; cover; surface.
Ibadbad-t?-To soak; steep; imbue.
Ibagay /-To make Convenient; conform.
[bagO-n-To renew; make over; clian-e.
Ibabin r To change; translorm; alter;
• leviate. remove; vary; convert; re
I'm in; transfigure; transmute; modify.
Ibabin ang bitsura •/• To change the
shape; «lisgui>e.
Ibahog-rT<» mix; mingle; unite; incor-
porate.
Ibalabag r To throw; cast.
[balibag-tvTo throw.
IbalikrTo return; i-estore: devolve.
Jbalita •/ 'I'o iclate: report: telhannoiince;
IDA
say; mention; notify; apprise; make
kuo vn: narrate; proclaim
Ibalot-r-To envelop.
lbangon-r-To raise; stand up, elevate;
heave.
Ibang tawo-/> Stranger; foreigner.
[banting-tJ-To tie; fasten.
lbaon-r-To bury; inter. submerge:
conceal.
Ibaon-r-To preoare or tix for a journey.
Ibarka-r-To load 01- freight a ship.
Ihatay-r-To prop, build; upon; be sup-
ported.
Ibawal-r To prohibit.
Ihhan-r-To change; diversify.
Ibig-n-Love: friendship.
Ibiirav-rTo give present, bestow, do
uate, cede; afford.
Ihitray nava ng Diox-inter. — GOD grant:
would to GOD.
Ihighi-v-Lo love; like.
Ihilad-r-Todry: sun, put in the sun.
lhilango-/--To imprison; arrest, confine;
shut up.
Ibitin-r-To suspend; hang up.
lltsan /'-To lower; take away; forgive.
Ibual-r-To overbalance; tip over, turn
over; discomfit.
Ilmho-r-To mold; cast; founder.
Ibudbod-v-To sprinkle; scatter, sow; dis-
tribute.
Ibnho-y-To empty; clear; induce; promj>t.
Ibuhol-r-To tie; knot; join or unite by
knotting.
Ihuhos-r-To pour; s})ill, empty; effuse.
Ibukod-7'-To separate divide, except,
exclude, preclude, set apart, blink,
segregate, keep out; discriminate.
Ibukod ang tuliapes sa palay-r-To
winnow.
Fbulid-r-To precipitate; expose to ruin.
Ibuluak-r-To pour; spill; leak.
Ibulnsok-7'-To precipitate; expose to
ruin.
[bongo-t/-To collide.
lbunton-r-To heap; pile U]*, put together.
Ibunyi-rTo extoll; praise; magnify.
Ibusa-r-To parch: roast.
Jhuyo-r-To induce; insj>ire, incite, rouse,
stimulate, imbue; persuade.
Fdagdag-7'-To add to; inscrease, accrue,
aggrandize, aggregate; superadd.
Maing-/' To implore: complain; beg,
petition, appeal; entreat.
Idaiti-?;-To unite; join; touch.
ldalangin-w-To intercede; mediate.
Idamay-r-To implicate; effect
Fdaraing ?;-To complain.
Tdarang -»• To scrn-tcb; singfe: heat.
/.••To dispatch; dispose of, com-
plete; verih'cate.
Malay r-To stretch; unfold; expand.
Idatig-r-To unite join, put together.
Ideposito r To deposit.
Idi it /'-To stick; paste; glue.
Idiktji-y-To dictate.
Idukit-r-To sculpture engrave.
lyalang r-To esteem; respect, venerate
reverence, regard, appreciate, have
regards for; notice.
Igawgaw r-To mix; mingle, unite, join,
coalesce, consolidate, copulate, incor
porate; conjoin.
Tgayak-r-To prepare; get ready; adjust
arrange.
Igi-n-Ease; goodness, kindness.
Tgiba-r-To destroy; demoish; obliterate.
Iganagayak-i)-To prepare.
F guhit /'-To draw; trace/ line.
Iguho-r-To demolish; obliterate; destroy.
rgumon;7'-To roll; wallow; humble.
Ihal>ilin-7'-To comission; give c,harge.
Ihagis-7'-To throw; cast.
Ihagis ng pabigla-7/-To jerk.
Ihalabos-7'-To boil; cook-in Avater.
Ihalal-7'-To elect; choose.
Thalang-7'-To put cross-wise.
Ihalili-7'-To substitute/ change/ ex-
change/ surrogate.
Ihalo-7'-To mix/ mingle/ alloy/ join,
unite/ coalesce/ admix/ intermix/
intermingle/ blend.
Ihampas-7'-To strike/ beat/ whip.
Ihanda-7'-To prepare/ get ready/ supply.
provide/ arrange/ adjust/
Ihapay 7'-To incline/ lean.
lharang-?;-To stop; check/ hold up.
Tharap-;/-To present/ exhibit/ confront,
compare,
Ihasa-7'-To sharpen.
Ihatid-v-To convoy/ accompany; convoy.
conduct/ carry/ transport.
Ihawin-7'-To roast/ toast/ bake; grill.
lhayag-7'-To publish; disclose/ show; ex
pose; apprise] divulge; lay open/ reveal.
Thayin-7'-To otfer; present, give.
Ihi //-Trine.
Lhian-/7-Retreat.
Ihiga-7'-To lay/ down; stretch; unfold,
expand.
Ihilabos-7'-To boil; cook in water.
strike svveepingly.
Jhilbana-0-To baste.
Ihilig-7/-To incline/ recline; lean l»ack:
influence/ imbue/ persuade/ induce,
lhinang-7'-To solder; mend with solder.
Ihinday-z/-To move to a distance.
Jhingil-7>-To incline; influence, induce,
persuade.
f)
IKA 8
Ihiwalay-«;-To separate; divide; set
apart; subtract; lay aside; revoke;
with-draw; sunder; sort; remove;
discriminate; divorce; segregate.
Ihiwas-r-To slant; sling; diagonally.
Ihuli-r-To put last or at the end.
Jhulog-r-To throw down; translate;
interpret.
Ihulog ang kapwa sa inrierno-7'-To
damn; condemn to eternal tormenst.
Ihulog sa ibang wika-7' To translate;
interpret.
Iihan-//-Chamber pot.
linit-r-To heat; kindle.
Iisa;t;isa-r//?7'.-One by one.
Iit-//-Mckname.
Ikaanim-;7-Sixth.
Ikaanim-^-Sixth.
Ikaanim na puo-//-Sixtieth.
Ikaanim na puo-«-Sixtieth.
I kaapat-;/ -Fourth.
I kaapat-rt Fourth.
Ikababayad-//-Payment; that which is
paid; pay; reward; satisfaction.
Ikabit-7'-To fasten; stick; join; tie; paste;
add to.
Ikadalawang puo-a-Twentieth.
Ikadalawang puo-w-Twentieth; vigesimal
Jkadkad-7'-To unfurl; unroll; unfold
stretch; expand.
Ikahon-7'-To box; embale; pack.
Ikaila 7'-To deny; lie; negative; gainsay;
refuse to tell.
I ka isang li l>o-" Thousandth.
Ikaisang-lilxi // Thousandth.
lkait-7'To' deny; reject; nefuse.
Ikalabing apat-;/ Fourteenth.
Ikalabing apat-rt-Fourteenth.
Ikalabing dalawa-^-Twelvth.
Ikalabing dalawa-^-Twelvth.
Ikalabing isa-«-Kleventh.
Ikalabing isa " l^leventh.
Ikalabing pito-w-Seventeenth.
Ikalabing pi to-" Sevententh.
Ikalabing tatlo;/ Thirteenth.
Ikalabing tatlo-"-Thirteenth.
Ikalabing walo-// Eighteenth.
Ikalabing walo-"- Eighteenth.
Ikalat 7'-To scatter; distribute; disjierse:
diffuse; extend; publish.
Ikalaua //-Second.
Ikalaua-" -Second.
Ikaling-7'To unite; join.
Ikama-7'To adapt; ajiply: adjixlgc con
solidate; copulate; join; conjoin; unite;
collect
Jkama ang isang bagay 7- To intervene
insert.
Ikanl«mg7' To hide; i-i.mval: defend.
di--nise. keep -ecict.
]>o]ish;
ILA
Ikao-/j/v;.-You; thou.
Ikapit-7/-To apply; adapt; adjudge.
Ikapito-n- Seventh.
Ikapito-a-Seventh.
Ikasiimpuo-;/-Tenth.
I kasampu(j-r/-Tent h .
Ikasal-7'-To marry; betroth; match.
Ikating-7'-To incorporate; j<»
consolidate; unite.
Ikatlo-»-Third.
Ikatlo-a-Third.
I kawalo-w- Eighth.
Jka\\alo-r/-lMghth.
Ikawalong -rtr/r.-pjighthly.
Ikawalong puo-o-Eigfataeth.
I ka\\ ing-7/-To fasten; add; paste; tie;
stick.
Ikiling-7'To incline; induce; persuade.
I kinabubuhay-;/- Nourishment; food;
inaintainence; sustenence; ration;
livlihood.
Ikintal-7'-To stamp; j>rint; imprint.
[kiran-»-8pindle; ]>ivot; axle, bobbin.
Ikiran-7'-To wind; convolve.
Ikiskis-7'-To scratch; smooth
rub; burnish.
I kit-;;- Turn.
Jklian-7'-To shorten; abridge; reduce
confine; restrain; pare; clip.
Ikmo-tf-Betel nut leaf.
Ikog-n-Turn.
Ikumpas-7'-To beat time.
Ikuskos-7'-To scratch; scoin1; rub.
Ikusot-7'-To wrinkle; rumple.
Ilabas-7'-To remove: ]>ut out; exclude
extract; extort; reject; eject; effuse
shut out.
Ilabas sa kata\\an-7'-To excrete.
Iladlad-7'-To unfurl; unfold; expand.
stretch.
Ilag-;;-Shyness; fright, scare: avoidance
exasion.
I lag-////''/-. -Begone: keepoff.
llagak-7'-To de])osit; entrust leave
with another.
Ilagan-7'-To evade: shun; avoid; parry
stave off;blink; obviate: escape.
llagay-7--To put; place: set; lay; arran-
ge; appoint; situate; wager; pledge;
mortgage.
Ilagay ng manga dingding ?• To par-
tition.
Ila.^ay sa ara\\-7'-To to put or place in
the sun.
Ilagay sa grado-7--T'» grade; class; Has
sify.
Ilagay sa hulihan r- To put or place
la si.
-\ iban-_r \\ika; ['.• inierpret:
ILI 3
1 lagay sa kasukatan r- To appraise,
value.
1 lagay sa codigo-7'-To codet'y.
Ilagom-v-To congregate; unite; join;
meet.
Ilagpak-7'To tumble or throw down;
overturn.
Ilahok-7'-To mix; breu ; comprise; inter-
mingle.
llak-7'-To solic'it; collect.
1 la k -//Col lection; solicitation.
Ilakip-7'-To Reconcile; unite; join;
league; congregate; coalesce; con
join; tie; bind; alloy; copulate.
Ilalim-^/7'.-rnderneath; below under.
llalim nang-/»vy>.-rnder; below.
llang-m/7'. Deserted; lonely; barren.
Hang-;/- Lonely place; desert.
llang-tf -Sundry; several; various.
llan*r-How many.
Ilangkap-7'-To unite; join; conjoin;
incorporate; knit; coalesce; comprise;
contain: include.
Ilap-//-Y\ 'illness; shyness; coldness;
temerity; avoidance; bashfulness.
Ilapat-7' To unite; join; inclose.
Ilapit-7'-To approach; bring near:
approximate.
Ilarawan sa papel-7'-To portrait; pho-
tograph; take pictures.
Ilatag-z'-To unfold; stretch; out; evolve;
expand.
llatag ang bato-7/-To pave.
Ilathala-7'-To declare; manifest: ex-
pound; explain; divulge; publish;
present.
Ilaw-;/-Lamp; light; clarity; clearness.
Hawaii-;/- Light lamp.
Ilawit-7'-To hang up; reach.
Ilaylay-7'-To hang up; hoist; reach.
Ilayo-7'-To remove; separate; divorce;
distance; retire; withdraw; retract;
lay aside.
llibing-7/-To inter; bury; intomb;
sepulcher.
Ilibad-7'-Te to take turns; cause to
disappear.
Iligaw-7'-lo lose; err; commit a mis-
take; go astray; cause to mis judge.
Tligin-7'-To move to and fro; handle
much.
Iligpit-7'-To gather; collect; hide; hoard;
conceal.
Iligtas-7'-To rescue; redeem; ransom;
succor; save; free; exempt; acquit;
excuse; liberate; pardon; relieve; remit.
Ilihim-7>To conceal; keep secret; hide;
disguise; reserve.
Ilihis-7'-To separate; obviate; misguide;
remove.
INA
Ilikmo -7' To become.- lit; suit, establish;
smooth.
llimbag-7'-To stamp; print; emboss; seal.
llimbang-f-To take a rouud about way.
Ilingid-7'-To hide; conceal; bury; keep
secret; diminish.
llipat-7'-To transform; remove; move;
cross: passover; transpose; transport,
llipat ang tanim-7'-To transplant.
llitan-7'-To envy; pay less than 01 it-
should for anything; underpay.
Ilitaw-7'-To disclose; sho\\ . adduce; dis
cover.
Ilog-^-River; creek; stream.
Hog na munti-/7-Rivulet; creek.
Ilong-w-Nose; snout.
Ilual-7'-To advance money.
Ilubog-7/-To sink; submerge; immerse;
dip; put under water; douse; duck;
merge.
Ilugmok-7'-To wallow; roll.
Iluhog-7'-To beseech; appeal; ask; pray;
implore; harangue.
Ilulan-7/-To load; ship: lade; freight.
Ilimod-7>-To sink; submerge; immerse
Imali-v-To err; misjudge; equivocate;
mistake
Imang-ha-7/-To stupefy; surprise.
Imarka-7/-To mark; stamp.
Imbak-a-Old; cured.
Imbot-«-Concern; interest.
Imot-^-Economy; frugality.
Imot-a-Economic; frugal; close.
Impas-afh'.- Equal; even.
Impis-7/-To thin; diminish; lower.
Impitin-7'-To press; prolong the appear-
ance.
Impukin-7'-To kee}> guard; watch;
observe.
Imukha-2/-To resemble; conform; favor;
assimilate.
I na- //-Mother; mamma.
Inaakala-7'-To intend; mean; design.
Inaalon-rt Wavy; unc 1 u hit o ry .
Ina-ama-;/-God-f Cither.
Ina-anak-^-God-son; God-daughter.
Inaaralan-7'-To counsel; advise; teach:
correct.
Inahin-w-Hen; Female (/n-r. 1<> <rnntiti/j
Inahit-jt). ^.-Shaved.
Tna-ina-n-( lod-mother.
Inam-n-Beauty; goodliness, fairness;
delight; pleasure.
Inam ng kilos-«-Gentil5ty; elegance;
good breeding.
Inam ng tikas-w-Genteelness; elegance,-
bravery.
. Inamoy^p. j).-8meleed; scented.
Inang-#-Mamma.
bad.
IPA J
apo->r-Grandchild; descendant; pos-
Interity.
Inawak-7/-Yeil; cover.
Incenso ^-Incense.
Indahin-7/ To feel; perceive; grieve.
Infierno-77-Hell; purgatory.
Ingat-n-Care; solicitude; caution; guard;
precaution; pains; attention; watch;
observation; circumspection; protec
tion.
Ingatan-7/-To guard; protect; observe;
watch; care for; look after; heed; keep.
Ingay-»-Noise; carousal; revelry; romp-
ing; scuffle; racket.
Ingles-rt-English.
Ingles-ft-English.
Inig-H-Tremble; ghsC e; quake; quiver;
quaver.
Iniginig-ti-Shake; tremble; oscillation.
Inihalili-n-Substitute; delegate.
lm-\\)}g-p.p. &. a. -Loved; beloved.
Ini-ibig-fl-Dear; estimable.
Ini-ibig-«-Dear.
Ini-irog-_p.j».-Loved; belove« 1 .
lni-irog-rt-Beloved; dear.
Iningat-«-Reserve; secret; exception.
Ingit-;/-Envy; jealousy.
Inimot-arf7'.-Geritly; softly; little by litile.
Inip-w-Envy; impatience; eagerness;
hastiness.
lnis-??-Choking; suffocation; smother;
oppression.
Inisin-7'-To smother; oppress; choke;
suffocate.
Init-w-Heat; warmth/ zeal; fervor; chafe.
I nomin-n- Beverage; drink.
Inomin-7/-To drink.
Inotinot r/^7'.-<Jently; softly; little by
little.
Inpo-7'-To become; smooth; suit; esta
blinh.
Insik-;;-C'hinaman; chino.
Jnsik-a-(1hino; Chinese.
I nstrumento-;/- Instrument.
I nteres-w-Interest,- behalf.
Inugin-7'- To yo nmnd; encompass: en-
circle.
Inumin-;/ Drink; beverage.
Inumin-7/To drink.
Inuman-jy- Afterbirth.
Inunos-a- vs orm-eaten.
Inupahan-w-Hackney; hack.
Inuto^ -7' To <:ro\\- lartre; eidaLic; harden
(not uscilj.
I nnto&pp. -Ordered; sent; bade.
Inumit-w-Theft.
I numit-^./?. -Stolen.
Inuyat-n-Treacle; sorghum.
Ipaala-ala-v-To remind; hint; suujt -i ;
prompt; mention.
^ IPA
Ipaalam-i7-To ask permission; bid adieu.
Ipabigay alam-7/To encourage; entice;
reward; induce.
Ipabuya-v-To encourage; entice; reward;
induce.
Ipadala-7'-To send; dispatch; remit;
transmitt expedite; convey.
lpagayak-7'-To provide get ready.
Ipag-a\vit-7'-To sing; chant.
Ipagbala-7'-To threaten; menace.
Ipagbalobalo-7'-To feign; pretend; affect.
Ipagbanda-7'-To Proclaim; announce.
Ipagbawal-7'-To prohibit; interdict:
forbid; refuse; deny; ban.
Ipagbilin-?;-To charge; enjoin; recom-
mend.
Ipagdiwag-v-To shout; huzza; applaud.
[pagdiwang-t?-To celebrate; feast:
solemnize: praise; verify.
Ipaghabla-7;-To accuse: demand; inform .
Ipagintindi-?/-To signify; intend; mean;
declare: annunce.
lpa-gitna-r-To center; jiut in the center.
lpagkaila-?;-To deny; contradict; refuse:
disown.
Ipagkait-r-To deny; contradict; keep
secret; disown.
Ipag • aloob-r-To cencede; cede; donate;
bestow; confer; assign.
Ipagkapuri-?--To honor; respect: dignify;
credit.
Ipagkilala-f>To introduce; present.
Ipag atiwala^'-To give credit; confide;
deposit.
[paglaan-v-To prepare; persist; main
tain.
[paglaban-v-To defend; protect; main
tain; argue; sustain: persist; hold;
dispute.
Ipaglagay-r-To put or place for another.
Ipagmasa it r- To interest; concern;
defend; protect: give share in; en-
join; charge.
[pagmatowid-v-To argue; regulate:
dispute; contend; straighten.
!}>agpag r-To shake, brandish,
Ipagpalmli-r-To put hehind:
behind.
Ipagpala.iray /'-To suppose.
Ipagpalit •/•'!'«• pennute;
hai-ter.
[pagpalumat-V-To remove; 1ran>poi-t:
transfer; convey; hold anything until
it increases in value.
IpaLrpasial ;• -To lake for a walk.
l|>a<_ri>ista->--To feast; celebrate; solem
nixe; praise.
Ipagpauna-r-To expect; anticipate.
Ipagt>angalang-r-To defend; maintian,
-tain: protect; support.
IPA
Ipagsabi-w-To tell; publish; reveal:
proclaim.
Ipagtaboy-r-To divorce; separate; dis
miss.
Ipagtabuyan-j'-To Divorce: separate;
dismiss.
[pagtangol-V-To defend; protect: aid;
save; helj>; support; maintain; sus-
tain.
Ipagtuloy r -To protract; prolong; con
tiuuo: hold.
Ipagtulakan /--To push: imdel; shove.
Ipagwisi -r-To sprinkle.
Ipahalang-r-To lay crossways or
crosswise; thwart.
Ipahalata r-To display; show; make
known.
Ipahalay-r To thwart.
lpahatid-r-To semi an escort: dispatch;
send.
[pahayag-v-To proclaim; publish; an-
nounce; reveal; herald; cite; make
known; impart; declare, manifest;
apprise;: send; forth; communicate;
emit: divulge.
Ipahayag muli-r-To repnhlish; rean-
nounce.
Ipahintulot r-To leave; let; permit: give
consent; consent; agree; condescend;
sanction; privelege.
Ipaibabaw-?--To add; augment; put
upon; boot.
Ipailalim-?--To put under; put below;
bury; cover.
Ipainom-r-To give to drink; invite to
drink.
Ipakilala-?;-To introduce; present; mani-
fest; demonstrate.
Ipakilos-f-To actuate.
Ipakipagtalo-r-To dispute; controvert.
Ipakita-r To show; exhibit; lay before;
point out; explain; expound; present;
display; evince; produce; bespeak.
Ipakiusap-r-To beseech; implore; appeal;
intercede; entreat; harangue: ask;
pray.
Ipako-?;-To nail; spike; peg.
Ipako sa crux r-To crucify.
Ipakuskos-r-To order to clean 01- i-ul>.
Ipalabas -r -To put out: effuse.
Ipalagay-/--To choose; elect; name.
Ipalagay sa loob-?;-To put within.
Ipalaman-v-To put insi<le.
IpaHgid-v-To beset.
Ipalit-f-To change; barter; substitute;
exchange.
Ipaloob-v-To put within; enter;
sheathe.
Ipalubog-r-To sink; immerse; inundate:
hide; conceal.
7 IPI
lpamahagi-/--To apportion; distribute;
part; dispart; divide.
J pamalit-t'-To exchange^ permute;
change.
Ipamudnmd-r-To sprinkle; distribute;
diviile; part: apportion.
IpamulsarTo imburse; put in the
pocket; pocket; pouch.
Ipanabi-r-To tell; publish: reveal;
proclaim; say.
Ipanagano-r To dedicate; consecrate.
Ipangako-r-To promise; insure.
Ipanganak-r-To give birth; bear chil
dren.
Ipangat-?:-To exi»ose; lay open; boil.
Ipangayaw ?--To refuse; retrocede; retire;
deny.
Ipangusap-r-To advice; counsel; fore;
show.
Ipanhik-?;-To go up; take up; invite
up.
Ipanumpa-r-To swear in; adjure.
Iparis-tf-To favor; pair resemble;
Ipasan-r-To loard; land, put on the
shoulders.
Ipasial-?--To take for a wal\'.
Ipasya-v To ordain; decide; enact;
determine conform.
Ipasok-r-To place in; put in; enter;
interject.
Tpaspas-z? To shake.
Ipataas-r-To lift up; raise; emboss;
aggrandize.
Ipatag-??-To level; make level.
[patalastas-v-To make known; manifest;
explain; announce; declare; construe;
impart.
Ipatalo-r-To lose; cause to lose; lose
purposely; let lose.
Ipatanaw-?,'-To show exhibit; expose:
lay before; point out.
Ipatawad-r-To forgive; pardon.
Ipatong-r-To add to; put on; "load;
boot.
Ipatmigot-7'-To direct; teach; guide;
show the right way; manage; con-
duct; show; rule; govern.
Jpatuad-i'-To invert; turn upside down.
Tpatuloy-t'-To continue finish; persue;
follow; accomplish.
Ipaunawa-i'-To expound; explain; point
out; announce; teach; lay before.
Ipawis-f-To perspire; sweat.
Ipayag-y-To concede; allow; admit; grant:
conform.
Ipilig-f-To shake.
Ipinanganak sa bundok-«-Mountaineer
highlander.
Ipinahiram-n-Loan; that which has
been lent.
ISA 3
Ipinta r-To paint.
Ipinta ang tabas-r-To draw the out-
lines; trace.
Ipis-w Cockroach.
Tpisan-v-To unite; join; congregate.
I pit-?* -Tweezers; pincers.
l[)itin-?;-To j)inch; press.
Ipoipo-w-Whirlwind; vortex.
Ipukol-r-To throw; cast.
Ipunin-y;-To gather; store; hoard; lay up.
Ipunta-r-To point; direct.
IraoH-r-To finish; complete.
Ire />r<>. -This.
I ri //-Groan.
Irog-rt-Dear; beloved.
Inigin-r-To love: esteem.
lsa-'/-One.
Isa-rt- Digit.
Isabat r-To interru}>t.
Isabit-r-To hang up; suspend.
Isabog-r-To scatter; throw broadcast;
bestrew; squander; lavish; misspend;
(sa //M/o;-discomfit; disperse.
Isabong-f-To fight or pit cocks.
lsadya-t--To do intentionally or pur-
posely.
saL'i r-To use out of place or when
one should not.
Tsa-isa-one by one; one at a time;-w/r.-
singularly.
Isakay-f-To ride; embark.
lsalangsang-t'-To oppose; object; con-
tradict; trespass cross; go through.
Isalin-r-To copy; transcribe; transfer.
Isalit r-To alternate; mix; mingle.
Isalong ang sandata-i/'-To sheathe.
Isaloob ang hindi totoo-r-To suppose.
IsamarTo join; unite; conjoin; conso-
lidate, associate; adjoin; include; ac-
company; incorporate; collect; alloy;
mix; mingle; affiliate; knit.
Isambulatr Toascatter; squander lavish.
Isampay-r To hang up; suspend.
Isandig-r -To recline; lean back.
Isandok rTo dish; stir with a spoon.
Nangag-/-To toast; torrefy.
1-aiiL! dali // Instant; trice.
l>ang docena// Do/en.
NaiiLT kasnotang hnsto // A complete
suit.
l>ang laksa /'/-Ten thousand.
Kan- kisap mata // An instant.
Isang pnlnton.Lr -n A platoon.
l.sanla-/'-To mortgage; pledge; pawn;
plight: hyjiothecate.
Isara-rTo dose; shut.
Isarin /•'!'<• resemble; be alike.
Isauli /-To return; restore; reestablish.
Jsawala-7--To cause to lose; make lose;
lose,
ITA
Isaw-fMint; tripe; intestine; entrail.
Isawsow-15-To dip.
[sda-w-Fish.
Isikad r To kick spurn.
Isiksik r-To cram in; force, put in by
force.
Isili«l-«7-To put in; pack; place in.
Isilid sa supot-/;To sack
Isiuga-r-To blow the nose.
Iisingit-i>-To cram; put in by force.
Isip-n-Reason; thought; sense; will .
understaading; mind; idea; medita-
tion judgement; notion; fancy.
Isipin-u-To think; reason; meditate; con-
ceive; contrive; fancy; suppose.
Isiping-T-To ]»ut or j)lace by the side;
lay beside.
Isipot-v-To cause to appeal1; show; dis
close.
Isisid-f-To duck; put under water; dip;
douse.
Isisin-r-To scrub; wash; mop.
Isubo-i* To eat with the fingers.
Isuga-r-To tie to a rope; tethei-.
Isugba-v-To precipitate.
Isufat-^-To write.
Isulat ang huling kalooban-r-To write
a will; bequeath.
Isulat ang ngalan sa isang libro-r-To
inarticulate; register; enroll; record.
Isulong-?>To propel; shove along.
Isumbong-^-To accuse; inform.
Isuot-t/'-To put on; wear.
Isurot-r-To indicate; point out.
Isurot sa isip-r-To suggest; hint;
prompt.
Isusi-v-To lock.
Itaan-r-To dedicate; consecrate; re-
serve.
Itaas-r-To lift; raise up; heave up; ele
vate; upbear.
Itaas-m/r. -above; over; high.
Itaboy-r-To divorce; remove; sepa
rate.
Itagal-r-To suffer; tolerate; abide: com
port; prolong.
Itaguilid-r-To raise on edge.
• To hide; conceal; guard; keep
secret; reserve; idclose.
/•-To patch; mend.
ltagpos-r-To continue; hold; protract;
lengthen; endure.
Itahan-r-To <^uiet; still; place, put.
Itak // I'.olo; < Mini knife.
ltakad-/--To move by de-Tee-^.
Italatag-/-To exhibit or show all.
Italay /'-To dedicate; consecrate.
[takwil-V-To reject; repel: gainsay; C»n
tradict
To tie; fasten; bind; obli-c.
KAA 3
ltanihal-r-To strenghen; join 01- unite
in order- to strengthen.
Itampok rToem boss, -ex toll; aggrandize.
ItandarTo remember; note; record;
register.
Itangi r-To except; exclude; keep out;
separate; divide; lay aside; refuse;
deny: disown.
Itanong-r-To ask; question: quaere.
Hanyang r-To present; extoll; manifest;
magnify; exhibit.
Itaob-r-To overbalance; put face down;
overset
ltapal-r-To poultice; put on; apply.
Itapon-r-To throw away cast; lavish;
mis-spend; waste; discard,
'tapon ang may sala sa ibang lugar-f-To
banish; deport; exile.
Itapon sa labas r-To eject.
Itatag-7'-To establish; institute; found;
ordain; fix; enact.
Itatua-r-To deny; cuntradict; gainsay;
disown; refuse.
ltayo-7'-To establish; build; situate;
construct.
ltayong-f-To delay; suspend.
Itayo uli-v-To rebuild; reestablish; re-
construct.
Itigil-r-To discontinue; suspend; delay;
stop.
ltim-r/-Black; jetty; blackish; gloomy.
Itim-M That which is black; blackness.
Itimbuang-r-To leave or let lay.
Itirik-r-To set posts.
It iwa lay- r-To separate; sort; divide re-
move; divorce; withdraw; lay aside;
dissuade.
Itiwasay-r-To calm; tranquilixe.
Etlog-H-Egg; testicle.
Ito-a-This.
Ito-pro.-This.
Itoon-?'-To join; unite; add; increase.
Itowid r To straighten; make right.
]tudla-r-To point with the ringer.
Itulag-r-To throw a spear.
KA
Itulak r-To push; impel; shove; drive;
press; forward.
Itulos-r-To set <>n end; set posts.
ltulot-r-To compare; dedicate; permit:
give permission.
ltnlay-r To continue; keep; on; persne.
ItimgorTo dii-ect; conducl; incline;
influence.
Itungkol-r To destinate; pertain.
Ituro /--To teach; train; guide; direct:
show; construe; point out; denote.
Judyok-r-To induce; egg on; encourage;
persuade; prejudice.
lugoy-r-To swing; rock; move.
lukol-f-To destinate; pertain.
Iuli-?'-To restore; reform; reestablih
mend; renew.
Inna-j'-To anticipate precee<l; forego,
lunat r-To unfohl; extend; stretch out.
Iutos-y-To order; enact; ordain; send;
command.
Iwa-/>-t'ut; gash.
lwaan-y;-To cut; slash: gash.
Iwagwag-r-To shake wave.
jwaksi-v-To separate; reject; condemn;
repel; preclude.
Iwala i'-To lose; miss.
Iwan-?;-To leave; let; abandon; forsake;
omit; quit; relinquish.
Iwayway-v-To wave; shake.
Iwisik-v-To sprinkle.
[yak-»-Cry; howl,
lyak ng tupa-«i- Bleat.
[yan-fl-That.
Ivan-pro. -That.
lyangyang-y-To dry: put in the air; air.
lyang manga -a- Those.
Ivan man ga-pro. -Those,
lyan nga-/»*o.-That.
Iyo-y>ro.-Thy; thine; your; yours.
lyon-a-That.
Eyon-jpro.-That.
lyuko-u-To bow; incline or lower ones.
head.
Jvukod-r-To humble; Imxer.
.lelea-/t-Jelly; jam.
.lesu CristO-n-Jesua Christ; Messiah.
•Judio-x-.Jew; Hebrew.
.hidio-a-.Jewish; .)e\\: hebre\\
Jumento-M- Jackass; ass.
Kay>ro.-You; Thee.
Ka r/^r.-Very.
Kaabalahan-n-Obstacle; impediment.
Kaaga\\-/^-Uival; competitor; antagonist
opponent.
Ka-agulo //-.Mistress; concubine.
JKAB
Ka-agusan-n-Current; torrent.
Ka-akma-a-Sympathetic.
Ka-alaban ng loob-w-Fervor; \varmtli;
zeal; ardor.
Ka-alakbay-w-Companion; chum; com
pany; accomplice: associate.
Ka-alam-M-Aecomplice associate; confe-
derate.
Ka-alimurahan-tt-Abufle; insult; con-
teinpt. outrage.
Ka-alisagaan-M-Inconstaney: levity; fic-
kleness.
Ka-alit-w-'Enemy; antagonist.
Ka-aliwan-M-Solace; sport; consolation;
happiness; relaxation.
Ka-anioan-n-Tameness; kindness; humil-
ity; modesty.
Kaamuan-% Tameness; meeknes; gen-
tleness; mildness.
Kaanayaran-n- Softness; gentleness;
mildness; delicacy: meekness.
Kaarig-n-Dyer's copper.
Kaapit 1 >ahay- n- N eighbor.
Kaasalan-ft Rite;ceremony;custom;habit.
Kaawa-awa-a-Pathetic.
Kaa way -»- Enemy; opponent; antagonist;
competitor.
Kaaya-aya-<v-Smiling; agreeable; peace-
ful; pleasing; delightful delicious.
Kaayahan-w-Festivityl rejoicing; gayety;
happiness.
Kaayawan-tt-Reluctance.
Kaayawan gumawa-w-Idleness; laziness;
reluctance to do work.
Kaavon w-Unanimity.
Kaayon-rt-Vnanimous.
Kaayos-rt-Unanimous.
Kaayupan-//- Paseness; rudeness; in-
sult; humiliation.
Kaba-//-Fear;dread; suspicion; emotion.
Kababaan-w-Metkness; humility; mild-
ness; inferiority; modesty.
Kababaan ng kilos-n-Meanness; lo\\
ness; leudness.
Kababaan ng loob-w- Humility; mil<l-
ucss; modesty; meekness.
K si I inbala^r ha \\.n- Impediment; obstacle;
prevention; anything that can ]><T
turb the mind.
K'aliangisan-// l-'crocity; \\ildnrss: enmi-
ty; inhumanity.
Kaiiahayan /' l-'ollo\\--citi/en; country
man.
Kabag-/*-(iust of wind from the stomach;
colic.
Kabila /'-V ave of the han«l.
Kabagalan-w-Slowness; lira vi ness: dul-
ness; turpitude; rarelessni'ss; slo-
venliness iinpurity: lewdness; u-jli
40 JOB
Kabagay-a-Fit; appropriate; sympathet-
ic; accomadating.
Kabagayan-w Fitness; propriety; relia-
bleness; reliability; adaptation;
aptitude.
Ka 1 >agl' al >ag-?/ -Small bat
Kabag.likan-w-Severity; harshness; rigor,
asperity; cruelty; truculency; sharp-
ness; inhumanity; force.
Kabagong tawohan-w- Youth; celebacy.
Kabahagi-w-Part; piece; portion.
Kababayan-n- Place of many houses.
Kabahoan-w-Fetidness; stench; stink.
Kabaitan-n- Wisdom; knowledge, pru-
dence; skill; moderation; judge-
ment; learning; discretion; moral-
ity.
Kabaitan sa pagpalapat-w-Equity; right;
justice; impartiality; moderation;
concientiousness.
Kabaitan sa pagtupad-w Equity; jus-
tice, impartiality; concientiousness;
moderation.
Kabalikan-n-Wrong side; back part;
reverse.
Kabalisahan->i-liestlessness; unrest;
commotion; disturbance.
Kabaluktutan-w-Crookedness; l>en<l;
curvation: curvature.
Kaban-w Trunk; chest; coffer; locker.
Kaban ng sombalilo-w-Hat-box.
Kabanalan-??-Virtue; purity; sanctity;
holiness; godliness.
Kaba ng dibdib-M-Palpitation; pant;
heaving of the breast.
Kabanayaran-n-Prudenee; equity; jus-
tice; right; mildness; impartiality;
moderation.
K a ban g-w- Coffer; bier.
Kal>angisan-w-Cruelty; inhumanity; tru
culency; asperity: ferocity.
Kabanguhan-/* Fragrance; fragracy.
Kaba»tugan-*l-Fame; celebrity: glory;
reputation; renown: name; excellence.
Kal>astusan-/Mvoughness: r u d e ness;
conrsenesss; rowdyism contumely.
Kahastusan-//- Roughness; rudeness,
coai'sen* ss; rudeness; vile conduct;
meanness: contumely; rowdyism.
K a bat nan-//- Youth; girlhood; buy ho. id:
childhood.
Kabatuganan-/» Slowness; slovenliness
carelessness.
Kahayanihan// Heroism; bravery; eoti-
rage.
Kabayo-n-Horse; shelte; hackney; ]>lug.
Kahayong ainagamit nang sundalo //
.•har-cr; cavalry horse.
Kahayon- kargalian /'-Pack-horse.
K:d>:iyonLr knlaklanj:-" Spotted
KAB
Kabayong ngnso //-Peevish horse.
Kabayong siklan // Stallion.
Kabiak->/-Half; counterpart.
Kabiawan //Sugar-mill; cane press.
Kabigatan //-Heaviness; heft;
gaavity; enormity; seriousness.
Kaluga van-//- Liberality; giving.
Kabiglaan-n-Speed; quickness; promp-
titude; rapidity; promptness; activity;
haste.
Kabiglaanan-n-Haste; activity; speed;
urgency; exigence; ({iiichness; prompt-
ness; promptitude
Kabihasahan //-Habit; custom.
Kabihasanan //-Learning; wisdom; know-
ledge; skill; ability; sagacity.
Kahihasnan -//-Revelation; illucidation;
illustration; the forming of a habit.
Kabilangan ng tawo sa isang lugar-n-
census/ population
Kabilugan-»-\Vhole; total; totality;
roundness/ account.
Kabilugan ng buan-w-Full moon.
Kabingihan-/z-Deafness.
Kabinian-»-Modesty; decency: chastity;
gentility; genteelness; meekness.
Kabinyagan-«-Day of baptism.
Kabkab-//-('avity in wood.
Kable-n-Cable.
Kabo-M Corporal.
Kabog-//-Fall;hurt; contusion; blow;
knock.
Kal Hibuliran-w-Precipice; fall.
Kabuisan-;?-Revenue; tax; rent.
Kabulaanan-tt-Fictitiousness; falsity;
uncertainty; lying; unreliability.
Kabulagan-;/-Blindness; error; stupidity;
dulness.
Kabuluhan-;/-\Veight; worth/ conse-
quence; importance; moment; use.
Kabulukan-w-Corruption; pollution;
putrefaction: depravity; rottenness.
Kabulukan ng sugat-n-Proudflesh; gan-
gren; pus.
Kabundukan-n- Mountain system.
Kabuntisan-w-Pregnancy.
Kabunyian-n-Fame; glory; reputation;
excellence; name.
Kabuoan-n-Total; totality/ entirety; sum:
amount/ roundness
Kabuoan ng loob-/i- Valor; bravery; bold-
ness; courage/ intrepidity.
Kabuoan ng puso-w- Serenity/ valor; in-
trepidity.
Kaburakan-n-Quagmire; slough; marsh;
swamp; miry place.
Kabusugan-w-Satiety; satiation; satis-
faction.
Kabutihan-rt-Goodness; kindness;
benefit; utility; benevolence.
41 KAG
Kabutihan ng isip // Wisdom; know-
ledge; prudence.
Kabntingtingan // Kolly; tedium; useless
work.
Kabnyaan ;/ Satiet y; sat iation satisfaction
Kadaghan >/ -Promptitude; activity.
Kadakilaan-M-Greatness; sublimity; mag
nitude; j)reeminence; su]>eriority; roy-
alty; grandness; dignity; loftiness;
majosty; siunptiiousness.
Kadalagahan-;/-Maidenhood.
Kadalamhatian-n-Grief; disgust; abhor-
rence.
Kadalasan-n- Frequence; frequency.
Kadali-^-Instant.
Kadalian-vi-Quicknese; activity; speed;
promptitude; rusht facility; ease; hur-
ry; pressure; ready compliance.
Kadalitaan-w-Poverty; misery.
Kadataan-,'/-Softness; delicacy; tender-
ness; suavity.
Kadiliman-n- Darkness; obscurity; den-
sity; opacity.
Kadingatdingat a-Unexpected; unfor-
seen; sudden.
Kadingatdingat-arfc'. -Suddenly; unex-
pectedly.
Kadiosan-n-Diety; divinity; sanctionai-y.
Kadiwaraan-?i-Curiosity; inquisitiveness.
Kadlit-w-Small cut; incision.
Kadlitan-v To incise; make a small cut.
Kadoongan-fi- Harbor; anchorage.
Kado wahagian-A f fl i c t i o n ^humiliation;
injury.
Kadugo-n-Kindred; relation;-having the
same blood; of the same blood.
Kadugtong-w-Addition; continuation;
end; postscript.
Kadukhaan-w-Lowness; lewdness; vile-
ness; abjection; degradation.
Kaduluhan-»-End; extremity.
Kaduluhan-a-Last; end; extreme.
Kadungan-w-Contraction; humiliation;
humility; backwardness.
Ka<lunguan-w-Bashf ulness; backward
ness; temerity; pcrtness.
Kadustaan-n-Lowness; vileness; lewd-
ness; abjection.
Kadustadusta-a-Humiliating; ignoble;
ignominous; disgraceful; low; abject;
mean.
Kagaanan-n-Levity; lightness.
Kagabi-n-Last night.
Kagagawan-;t-Action; doing; feat; event;
fact.
Kagalang-n-Pair; the other.
Kagalangan-n-Respect; reverence; re-
gard; politeness; civility; homage; cour-
tesy;goodmanners;education;breeding;
manners, observance; obedience.
9
kAH
Kagalanggalang-ft-Respectable; polite;
respectful; courteous; reverend; civil.
Kagalavvan-M-Movement; disturbance;
moving.
Kagalingan-n-Goodness; k indness;
gentility.
Kagalit-n-Knemy; opponent; antagonist.
Kagalitan^-Anger; indigiuition; vex-
tion; passion; rage.
Kagalitan-7' To anger; perturb vex.
Kagarnitan-w-Use; custom; utility; profit.
Kagamitan-a-Ordinary; usual; customary.
Kagampanan-n- Compensation; value.
Kagamutan-M-Remedy; reparation; cure;
redemption; recourse.
Kagandahan-w-Beauty; elegance; come-
liness, kindness, gentility; amia-
bility; genteelness.
Kagandahan nang loob->i-Muniriceme;
kindness; benignity; benificence;
generosity; benevolence; liberality.
Kagasohan //-Noisiness; restlessness.
Ku^as])angan-//-Rudeness; rougbness;
coarseness; illbreding; stupidity;
rusticity.
Kagat-n-Bite; mouthful.
Kagatin-v-To bite; gnaw; nip.
Kagawian-n-Inclination;habit;use;custom
Kagayat-#-Slice; Piece; cut.
Kagilit-n- Companion.
Kagilit adv.-side by side.
Kaginbawaban-ft-Ease; facility; pros
perity.
K a .Lrinsagmsa-ar/t\ -Suddenly; unexpec-
tedly.
Kagiosaginsa a-Sudden; unforseen.
Kagipitan 7/,-Narro wness; closeness;
straightness; bard straits.
Kagulangan-y? Maturity.
Kagulanggulang-a- Mature.
Kagulatan-n-Fright; scare.
Kagulatgulat- a- Dreadful; t' r i g h t t' u 1 ;
shocking.
Kaguluhann- Disturbance; confusion;
commotion; carousal; tumult; revelry;
Hcufflle; romping; quarrel; perturba-
tion; overthrow; noise; ti^rlit.
K:»gmigkon^-y/-Noise; danior; bustle;
dispute; tumult; rumor.
KagyatWr. -Hardly; with trouble; scar-
cely, almost.
Kagyatin-v-To prepare.
l\;iliabaan-w-Lenirth; prot ract ion.
Kaliabaaiiir m:ilabi> // 'I'tMlionsnes.
Kahabaan ug bui)ay-/?-I.on-etivy.
Kahaba-an • // Wretched; misery.
Kahabaghabag-o-Wetched; miserable,
do\\ nt'allen.
Kahalagahan >i AppriUseineut; \ -a l nation;
value; price; \\i»rtli.
42 KAH
K ahalakhan-ra- Boisterous laughing.
K ahalakh alak-a- H appy ; joyful.
Kahalayan-w-Lowness; lewdness; ugli-
ness; obscenity; impurity; unchastity;
dishonor; dishonesty; rudeness; sor-
didness; turpitude; covetousness.
Kahalili-w-Substitute; exchange substi-
tution; relief; successor; alternate;
delegate; successor.
Kahalo-n-Mixture; accomplice.
Kahamakan-n-Lowness; lewdness; base-
ness vice; contumely; infamy; dis-
honor; scoundrelism; accident.
Kahambalhambal-fi-Sad; deplorable;
lamentable; dismal; doleful; hor-
rible..
Kabambugan-n-Braggartism; haughti
ness; an-ogance; presumption; vanity;
boast; pompuosity; disdain; vaunt;
ostentation; pride.
Kahanga-n-Limit; bound.
Kahangahanga-a-Miraculous; wonderful;
admirable; marvelous; astonishing.
Kahanginan-n-Braggartism; brag; boast;
j (resumption; ignorance; foolishness;
clownishness; emptiness.
Kahapisan-n-Suffering; hardship; suf-
ferance; infelicity; calamity.
Kahapishapis-a-Doleful; sad; dismal;
deplorable.
Kahapon-n- Yesterday.
Kahapon-odt;.- Yesterday.
Kaharian-^-Kingdom; crown; dynasty;
realm.
Kabayopan-w-Brutality; inhumanity.
Kahigpitan-M-Tightness; tenacity; con-
tumacy; pertenacity; severity; harsh-
ness.
Kahigtan-W-Surplua; increase; augmenta-
tion; overplus; preference; difference.
Kahigtau s:i iba-^-Snperiority.
Kahihiyaan-n-Baslifulness; shame; con-
fusion: humilation; com)>romise.
Kahilawan-M Crudeness; crudity.
Kahiman-jprcp.-Thougb; not^ith stan-
ding.
Kahimanawari-////<r.- Would to (i()I>
(iOD grant.
K ahimpak-ft-Large slice.
Kahinaan-//-Weakness; debility: feeble-
ness; Prostration.
Kahinaan ng loob //-Kffeminence; ef-
feminency.
Kahinahinayan-n-Compassion; pity.
Kabingian-n-Petitionj request; claim;
lirayei-; demand.
Kabinhinan-n-Decoruni; purity; honor;
circnms]>eclion; mddesty; chastity;
dereiK-y, res] .e.i; meekness; gravity,
tfAI
Kahinugan-n-Maturity; ripeness.
Kahirapan-tt- Hardship; poverty; misery;
sufferance; disaster; suffering; duress;
yoke; disadvantage: calamity.
Kahit-odv.-Though; notwithstanding.
Kahitman-/»r/;. -Though; not withstand-
ing,
Kahiwa-n-Slice; cut; piese; part.
Kaliiyahiya a- Disgraceful) sha me f u I ;
inglorious; low; loud.
Kahon-y/-Box; crate.
Kahoy-n-Timber;wood;tree;cudgel;stick.
Kahoyan-w- Grove; woods; timber.
Kahuad-n -Likeness; imitation; ropy;
counterfeit.
Kahubaran-n-Nakedness; nudity.
KahuUhan-n-Posteriority.
Kahulihulihan-o-Laat; hindmost; latest
mizzen; utmost; uttermost.
Kahulihnlihang pasiya-n-Ultimatum.
Kahulihulihang salita-n-Ultimatum.
Kahulugan-M-Signification; definition;
prognostic; utility.
KahumaJan-n-NasaHty.
Kahnmbakan-?/-(1oncavity; liollowness.
Kahung-hangan-n-Foolishness; silliness,-
rusticity.
Kahusayan-w-Decency; order; arrange-
ment; propriety.
Kahustuhan-??-Sufficiency; enough.
K aiba-#- Foreign; strange; rare.
K aiba-«- Difference- strangeness.
Kaibahan-M-l)ifferenee; diversity; va-
riety.
Kaibhan ng lalaki sa babayi-ft-Sex.
Kaibigan-?i-Inclination; desire; mind;
wish; intention.
Kaibigan-w-Friend.
Kaibuturan-w-Center; interior; inside.
Kaidkoran-n-Scraper: cylinder; roller;
meanness; avarice.
Kaigutan-n-Penury; avarice; meanness;
paltriness: poverty; difficulty.
Kaiklian-w-Shortness; l)revity.
Kaiklian ng isip-n-Dulness; stupidity;
ignorance; turpitude.
Kaila-tf-Negation; denial; refusal; re-
pulse.
Kailagan-n Wildness; bashfulnesss; shy-
ness; backwardness
Kailangan-a-Necessary; needful; requi-
site; stringent; esssential.
Kailangan-/z-Necessity; need; want; re-
quisition; essential; requisite.
Kailangang malubha-n-Indespensible;
needful.
Kailanganin-?'-To require; need: neces-
sitate; want.
Kailanman adv. -Never; always; at one
time.
43 KArt
Kailanman liindi nai'inig-a-Unheard of;
strange; foreign.
Kainaman-//-Neatness, beauty; elegance;
prrttiness; linery; nicety; goodness.
Kainain manalita-n-Fluency or elegance
of speech.
Kaiuan -y/- Feast dinner; banquet.
Kaing-w-Basket.
Kaingatan-jvCare; pi-udence; caution.
Kainguyan ;/- Noise; carousal; revelry;
romping; clamor; scuffle; jargon;
racket; bustle.
Kainipan //-Knvy; impatience; eager-
ness; hastiness.
Kainitan-n Heat; fervor; warmth; zeal;
ardor; zest.
Kai 11 aan-w- Pro verb.
Kaisa a-Identical; similar; equal: uni-
form,- like; unanimous; united.
Kaisa-w-Unanimity; similarity.
Kaitaasan-n-Top; peak; summit.
Kaitiman-M-Blackness; darkness.
Kaiva-n-Fish-basket.
Kakaiba-a-Eccentric; strange; absurd
ridiculous.
Kakaibang umisip ^/-Paradox.
K akai langan-;/-St ri ngency.
Kakal na may ugipin M-Curry-comb.
Kakanan ng hayop-n-Manger; crib;
rack.
Kakapalan-?/ -Thickness; density.
Kakapusan-//-Lacking; shortcoming:
lack.
Kakapusan ng isip-n-Incapability; in-
capacity; inability; dulness; stupidity;
ignorance; folly.
Kaunti-a- Scanty; scare; limited: small;
little; slight.
Kakaunti ang halaga-ft-Trifling; of little
value; valueless; worthless.
Kakikita-acfo/.-Recently; seen.
Kakilakilabot-a-Horrible; awful; mons-
trous; terrible; horrid; dire; direful;
grime; grisly; ghastly; horrific.
Kakilala ^-Acquaintance; friend.
Kakinangan-w-Brightness; smoothness;
terseness; puiity.
Kakinisan-;z-Brightness; delicacy; finery;
cleanliness; beauty; terseness.
Kakiputan-;z-Narrowness ; straightness;
closeness.
Kakitiran-«-Narrowness; straightness;
closeness.
Kakubaan-«-Hump; curvature; Hum])
back.
Kakubutan-n-Curvature; huni])-back.
Kakulangan ->/- Lacking: defect; defi-
ciency; shortcoming; shortage; slight;
discrepancy; want; need; neces-
sity.
KAL
Kakulangan ng ayos-;z-Discord; dis-
arrangement.
Kakulangan nang palad-w-Misfortune;
mishap; misery; unhappiness; dis-
appointment.
Kakulangan ng bait ;/-Folly; nonsense;
indescretion; absurdity.
Kakuparan-w-Slowness; sloth; sloth-
fulness; la/iness; indolence.
Kakupinan-*-Slowness; laziness: indo-
lence; slothfulness.
Kala-n-Shell of the turtle; turtleshell.
Kalaban-w-Opponent; competitor; an-
tagonist; rival; onemy.
Kalabasa-n-Squasli.
Kalabaw-;z-Carabou.
Kalabisan-n-Excess: surplus; overplus;
superfluity; profuseness; residue,
remainder.
Kalabnawan-tf-Liquidity; thinness.
Kalabog-w-Fall; tumble; noise; clamor;
bustle.
Kalabuan-;/-Muddiness; opacity; opaque-
ness; dulness; stupidness.
Kalagayan-ft-State; condition; aspect;
situation; rank/ attitude; disposition;
mode; consistence; consistency; pre-
dicament; manner; quality.
Kalagayang mahirap-n- Peasantry.
Kalagayang bata-72-Childhood; perulity.
Kalagayan ng loob w-Humor; mood.
Kalagin-r-To unhitch; unfasten; untie/
loosen/ absolve; pardon.
Kalagin sa sala-?'-To pardon; acquit;
forgive.
Kalagitnaan-n-Middle; center/ midst;
medium; average; half; diameter.
K a hiL'ok-;/- Swallow; draught.
Kalagposaiw/'Surplus; overplus; super-
fluity; excess; superabundance.
Kalagpusan-^-Surplus; overplus/ super-
fluity; excess; superabundance.
Kalaguan-;/-Fertility/ plenty; .fruit-
fulness.
Kalaguan ng sanga-w-Thickness of fo-
liage.
Kalaguyo-tf-Companion; comrade; part-
ner; friend.
Kalahatan-tt-Totality; total; entirety;
whole.
Kalahati-a-Half; semi: moiety.
Kalahatian-??-Half; middle; mi<lst; av-
erage.
Kalaliati ng bilog-;/-Semicircle; halt'
circle.
Kalahok //-Inirrc'lieiit; mixture;
Kaiaitlait-a-Nefarioiis; a bom n a 1)1 e;
hideous; despicable; vile; reprehen-i
ble; low.
44 KAL
Kalakal-w-Merchandise; commodity.
Kalakaran-M-The usual or ordinary cus-
tom or habit.
Kalakasan-tt^Strength; force: vehemence;
vehemency; hardiness; robustness.
Kalakhan-/^ Si/e; amplitude; greatness.
Kalakhan n»r kata \van-w -Corpulence/
corpuledcy.
Kalakhan ng puso-w-Liberality; gen-
erosity; largeness of heart.
Kalakihan-M-Size; largeness; amplitude;
grandness.
Kalakip-;/-Annexation; joining; inclo-
sure.
Kalali man-;;- Depth; profundity.
Kalaluan-;/-Surpassing; excess; surplus;
superfluity.
Kalamangan n-Overplus; surplus; ex-
cess; residue.
Kalambutan-;7-Softness; delicacy; ten •
derness; mildness; suavity; pliability;
pliableness.
Kalamigan-n-Oold; coolness; t'rigidness.
Kalamkam-n-Tickling.
• alamnan-w-Hip; buttock; rump.
Kalan-^-Fireplace; forge; hearth.
Kalanda-w-Bier; hearse.
Kalang-^/- edge; prop.
lvalap-;z -Timber,- wood.
Kalaparan-n- Width; space; capacity,
interval.
Kalapastanganan-w-Offense; injury; in-
solence/ impudence; transgression.
Kalapati-«-Pigeon; dove.
Kalapit-a-Neigboring; next; proximate;
mediate/ contiguous/ conjunct; unit-
ed; near.
Kalapitan-n-Proximity: closeness, vicin-
ity; contiguity.
Kalapsawin-?;-To stir revert.
Kalaputan-H-Thickness; density.
K alasag-n-Shield.
Kalasin-n-Chaise.
Kalasin-7'-To undo.
Kalasing-n Clatter; jingle; jangle.
Kalat-v/.-I >istribution/ si-attei-ing.
Kalatis-n-Noise made in walking.
Kalato^-// N"i>c made by shaking any-
thing/ sound; report.
Kalaulin-r-To t'orsee; know beforehand.
Kalaunang panahon //-Antiquity.
i\ala\\an- ;/ l{u>t. stain.
KalawaiiLMn-^-Kusty; moldy.
Kalawangin-7'-Ti» rust.
Kalawang ng lanso -//-X'erdigi-is.
l\ala\\ it it-] look.
Kalau ilin ?• To hook.
Kalayaan // l-'i-enlom; liberty: release.
Kalayolayoan-rt-Farthest : fai'thermost;
utmost/ uttermost.
KAL
Kalendario // Calender.
Kalesa-//-Uhaise; gig.
Kalibangau //-Neglect; joy; pleasure;
amusement.
Kalibugan-fl-ObBcenity; immodest y;
imchastity; lewdness: sliamelessness:
impudence: impurity lust; ugliness;
rudeness; turpitude; lo\\nes.
Kalidad-*f -Quality.
Kaligayahan-ft-Happiness; joy; gayaty;
conviviality.
Kaligharan^n-Spitting; expectoration.
Kaligharaan-v-To spit; expectorate.
Kaligtaan-«- Forgetful ness; carelessness;
neglect; omittance.
Kalihim-n-Secretary detective; allay;
confederate; emissary.
Kaliitan-// Smallness; nicety; sutility.
Kaliksihan-M-Quickness; activity; agility;
promptness: promptitude; accelera-
tion; nimbleness; velocity: lightness;
speed; accuracy.
Kalikutan-M-Restlessness; mischievous-
ness; trick; wile.
Kalilohan-M-Treachery; perfidy; treason;
disloyalty; felony; overthrow; over-
turning.
Kaliluhan-w-Treachery; perfidy; Trea-
son; disloyalty; overthrow; overturning.
Kalimutin-?;-To forget; neglect; over-
look; miss.
Kalinawan-tf-Clarity; purity.
Kalinawaii ng isip-7'-Illustration; sane-
ness; sanity; clearness of thought;
illucidation.
Kaling-^-Door-knocker; crossbar.
Kalingain-7/-To favor; patronize protect.
Kalinisan-;z-Cleanliness; chastity; pur-
ity; neatness; decency; decorum;
excellence; frankness; modesty; cor-
diality; accuracy; honesty.
Kalipulan-77-Destruction; havoc.
Kalisan-?/-To scrape.
Kaliskis-w-Scales.
Kalituhan w-Confusion; ])erj)lexity; per-
turbation; lightheadedness; overthow;
overturning.
Kaliwa-«-Left.
Kaliwa n -Left.
Kaliwagan-w-Delay; protraction; tar-
diness
Kaliwanagan-n Illustration; clearness;
brightness; clarity.
Ka Hwang kamay-The left hand.
Kalo-n-Pulley.
Kalog-a Ernputy; hallow.
Kal6g-n-Olatter.
Kaloob-w, Gift; grant; present; gratiti-
cotion; keepsake; donation; boon;
benefaction.
45
KAM
Kalooban-n-Will; mind; sense; under-
standing; sheathe; interior.
Kalooban-6k2v.-A1 will.
Kalooblooban a-Most (-(Mitral; most
inward; inmost.
Kalaobl(^()l)an-n-Center.
Kalos-;/-Strickle; level.
Kaluagau //-Breadth; width; freedom
liberty.
Kalualliatian-?i Glory; honor; sanc-
tionary; fame; felicity.
Kaluban-tf-Implement shed; place for
keeping implements.
Kalubayan-n-Stop; compliance.
Kalubayan ng loob n- Amiability; pru-
dence; affability; serenity; meekness;
mildness.
Kalubong-;/-Cover; covering net.
Kalugolugod-a-I)elightfull; pleasing, ac-
ceptable; happy; ddlickms.
Kalugkog-w- Anything that serves to
make a noise.
Kaluguran-w-Happiness; gayety; con-
viviality; amusement.
Kalukungan-ft-Convexity.
Kaluluwa-w-Soul; spirit; ghost; spright.
Kalunitan-^-Obscurit}7; closeness.
Kalungkutan-n-Sadness; sorrow; gr'ef;
contrition; contriteness; infelicity.
Kalunitan-n-Obscurity; closeness.
Kalunoslunos-a-Deplorable; lamentable;
detestable; Wretched.
Kalunuran-a-West; Western.
Kalunuran-n-West.
Kalunya-;/-Mistress; cone ubine.
Kalupaan-n-Earthliness; sensuality;
lewdness; moral depravity; ugliness;
homliness; turpitude.
Kalupitan-n- Cruelty; inhumanity; detes-
tation; hatred. .
Kalutpit-lupit-a- Detestable; hateful,
loathesome; cruel; inhuman.
Kalupkop-w- Noise/ horse shoe; any-
thing that serves to make a noise.
Kalupkupan-w-Cover; spread.
Kalupkupan-v-To cover; overspread;
screen.
Kalusakan-n-Muddy place; rubbish.
Kamaganak-w-Parent; relative; kindred;
relation.
Kamaganakan-?i-Lineage; kindred; re-
latives; offspring.
Kamahalan-/j-Dignity; honor; rank; re-
putation; nobility; purity; respect;
decency; decorum; valor; distinc-
tion; splendor; glory; lustre; gen-
erosity.
Kamahalan po ninyo--Your Grace,
Your worship.
Kamakalawa-«-The day before yesterday.
KAN
Kamakalawa odv.-Day before yesterday.
Kamalbasan->i-Mallow ground; place
where mallous grow.
Kamalian-w-Wrong; error; mistake;
blunder; fault; slip; injustice.
Kamalisr-n-Store house.
Kamahin-v-To knead.
Kamanahan-n-Inheritance; heirloom.
Kamandag-«-Poison.
Kamandagan-r-To poison.
Kamanghamangha-fl- Wonderful; stu-
pendous; miraculous; extraordinary;
fabulous.
Kamangmangan-w-Stupidity; folly; fop-
pery; ignorance; foolishness;nonsense;
incapability;inability;dulness;uglmess;
rudeness; absurdity; inca-pacity.
Kamatayan-/z-Death; mortality; fate; pest.
fatality.
Kamaw-w- Wrist; earthen pan,
Kamay-ft-Hand.
Kamiyaw-n-Accomplice; associate.
Kamiyawin ?>To stir;- associate; begin;
move.
Kamkaan-n-Proverb.
Kamkam-??- Avarice; envy.
Kamote-n-Sweet-potatoe.
Kampapalis-n-S wallow.
Kampit-w-Knife.
Kamnkha-rt-Like; sinilar; uniform; equal;
alike.
Karnukha-wZr.-Alike; on a par.
Kaiutan-v-To attain; obtain; collect;
gather; possess
Kamuluan-t>To hate; abhor; detest;
deslike.
Kamumuo-n-Bee.
Kamunti-//-Mite; whit.
Kamunti-«^?z;.-Very little; some Jiat.
Kamuntian-//-Smallness.
Kamuraan-// Immaturity; tenderness;
sauvity; delicacy; softness.
Kamurahan-«-Cheapness; insult; infamy;
censure; affront; outrage; baseness;
lowness; dishonor; humilliation.
Kamutin-f-To scratch; scrape.
Kanan-n-Right.
.
Kanawin-?;-To dilute; dissolve.
Kandara-;/- Latch.
Kan<lila-n;7-Candle.
Kandirit-w-Hop.
K&nga-n- Wagon.
Kanginong-/>/-o.-\\Thosc.
Kanila-pro. -Their; theirs.
K;uiingasan //-Fervor; warmth xcal;
ardor; flame; vehemence; vehemcncy.
Kaninong-pro.-Whose.
Kanipisan-n-Thinness; nicety; tenuity;
subtileness; delicacy; acutenees.
KAP
Kaniya-7>ro.-His; hers.
Kaniyahin-z/-To aj)j)ropriate; usurp:
defraud; cheat.
Kanlungan-w-Conversation a m o n g
many; group of talkers.
Kanltmgin-P-To shelter; protect; defend.
Kanot-a-Bald.
Kanta-^ Song.
Kantero-;/-Mason; bricklayer.
Kanugnog-n-Limit; bound.
Kanunuan-//- Ancestry; foref ethers.
Kanyon-w- Cannon.
Kapabayaan-w -Negligence; neglect;
abandonment; carelessness; laziness;
inadvertance; inadvertancy; lassitude;
indolence; idleness; tardiness; inac-
curacy.
Kapag-ady.-How; as; if; after; just as.
Kapagalan-n-Service; work.
Kapahamakan-n-Calamity; disappoint-
ment; accident
Kapahingahan-w-Rest; quiet; tranquil-
ity; repose; quietude.
Kapahintulutan-/z-Permission; leave;
liberty; freedom.
Kapain-^'-To search; grope; feel;
touch.
Kapaitan-M-Bitternes;s asperity; ]»oig-
nancy.
Kapakinabangan-w-Utility; profit; gain;
advantage; usefulness.
Kapakumbabaan-w- Submission; compli-
ance; modesty; meekness; density;
multitude; creation.
Kapal-//-Ticknes; coarseness; density;
multitude; creation.
Kapalagayan-w-Trauquility; rest; repose1
calmness.
Kapalagayang loob-//- Confidence.
Kaptilagayang loob-a -Confident.
Kapalaluan-n-Pride; presumj)tioii; ar-
ogance; haughtiness; vanity; loft-
iness; pornpnosity; pompuousness;
inflation; swelling.
Kajiiilan-w-To thicken; strengthen; make
thick.
Kapalaran-n-Fortune; success; chance;
luck; fortuity; doom; fate, hap; con-
tingent; contingency; ha/ard; hap-
piness.
Kapalibhasaan-fl Affront; outrage; in-
famy; dishonor.
Kapalit-Exchange, snstitntion; substitu •
te; bai'ter; delegate; commutation.
Kapalit nang'/y/vy^.-l-'or. by. about; as
by; on account.
Kapanaghilian-tt- Mnvy; covetuonsne->s.
Kapanahon -^Contemporary; time.
Kapanahnnan//. Maturity; season; time,
term; age; epportunity.
KAP
Kapaniitagan-/;-jrran(jiiilityj rest; repose;
peace; calmness; quiet; security.
Kapangahasaiw/-Zeal; valor; bravery;
boldness; insolence; impudence;
precociousness; precosity.
Kupangana an-//-Nativity; birth.
Kapanganakan-a-Natal; native.
Kapanganiban-tt-Danger; risk.- baxard.
Kapangitan ;/-l:gliness; hideousness;
homliness; sordi<lness; moral depra-
vity; turpitude; covetousness.
Kapanglawan-w-Gloom; sadness, obscur-
ity/ darkness.
Kapangyarihan-/!- Power; authority; a-
bility; jurisdiction,- ineanis; right; eo-
nimand; dominion; virtue; faculty.
Kapangyarihan guma \\n-n- Authority or
power to do.
Kapangyarihan ng hukom-w-Jurisdiction.
Kapantay-ft-Equal; similar/ uniform;
equable.
Kapantayan-^- Similarity; equivalence;
uniformity; equinamity; equalization.
Kapara-«-Identical, equal; similar/
alike.
Kaparis-«-Alike; similar; equal; iden-
tical; unifom; even; equable.
Kaparisan-n-Equality; uniformity; sim-
ilarity likeness/ comparison.
Kaparte-n-Partieipation; part.
Kapaslangan-M-Impudence; insult; out-
rage; abuse; contempt.
Kapatagan-w- Evenness; levelness.
Kapatak-#-Drop/ little.
Kapatawaran-;/- Pardon; absolution; for-
givenness/ acquital.
Kapatid /i-Brot her; sister.
Kapatid na lalaki-;/-Brother.
Kapatid na babayi-;i-Sister.
Kapatid ng ama-ti-Dncle.
Kapausan-;/-Hoarseness.
Kapayapaan-n-Rest/ repose; tranquility;
calmness; quietness; quietude; peace;
pacification.
Kapayatan-;/-Feableness; leanness; thin-
ness*
Kape-«-Coffee.
Kapighatian-/'/- Disgust; vexat on/ an-
tipathy/ mortification; humiliation.
Kapi layan-«-Lameness.
Kapilipitan-w- Sinuosity.
Kapilitan-w-Force; perseverance/ i>ersis-
tence; persistency/ necessity; indis-
pensibility/ persuasion.
Kapinsalaan-7i- Reunion/ obstacle; im-
pediment; herd; flock/ drove.
Kapintasan-;/-Fault; defect; censure.
Kapirangot-7z-Particle.
Kapiraso-n-Piece; slice; cut; fragment;
scrap/ part/ portion; share.
47 KAR
Kapisanan-7i--Reunion; congregation;
meeting; facition; c-]i(|ue.
Kapisanan ng bundok-^-liange of
mountains.
Kapisanan ng kalap-W-Baft of logs.
Kapisanan ng mga utos ng gobierno-//-
Gode of laws.
Kapisanan ng mga hayop-M-Flock; herd;
drove.
Kapisanan ng manga tawo-;z-Society;
1 partnership; corporation.
Kapisanan ng mga utos-w-Digest.
Kapistahan-n-Feast; holiday; festivity;
exhibition; presentat On.
Kapit balmy -w- Neighbor; fellow crea-
ture.
Kapootan-;/- Anger; vexation; rage;
hatred.
Kapormalan-w- Formality; seriousness;
gravity; circumspection.
Kapos-«-Lacking; insufficient; wanting;
inadequate/ short; scanty; small.
Kapo wa-jtfro.-Both .
Kapewa tawo-n-Fellowcreature.
Kapulaan ng sahing-v-'Jo paint or
cover with pitch.
Kaptirihan-w-Purity; chastity ; excellency
Kapurulan-;z-I)ulness; turpitude* ugli-
ness; impurity; stupidity; rudeness;
lewdness.
Kapuspusaii-;*- Roun<lness; fullness.
Kapusukan-ri-heat; vivacity.
Kaputican-n- Marsh; slough miry place,
Karagdagan-;z-Addition; increase; im
provement.
Karakaraka-o^i-.- mmidiately; instantlyt
suddenly.
Karakot-/^- Hand ful; fewness.
Karak ot-a-Fe w.
Karatula sa ibabaw ng lib{ng-M-Kpitaj»h.
Karalangan-//-Rarity; looseness.
Karamihan-n- Abundance; plenty; mul-
titude; torrent.
Karamiramihan-a-Most.
Karampatan-a-Fit; proper; conveneut;
corresponding.
Karampot-n-Mite; whit.
Karamutan-;/-Stinginess; penury; pov-
erty; avarice; covetousness; paltriness;
meanness; voracity; .voraciousness;
sordidness:
Karang-;/-Cover; covering; awning.
Karangalan-w-Glory; honor; dignity;
royalty; fame; prestige; majesty; exel-
lence; eminence; sublimity; elevation;
loftiness; superiority.
Karaniwan-rt-Usual; ordinary; familiar;
customary; vulgar; common; epidemic;
prevalent; prevailing; mediocre; ple-
bian; hackney.
KAS
Karaniwan tawo-#-Plebian.
Karapatan-n-Dignity; condignity; inert.
Karapatan-a-Just; deserving; correspon-
ding.
Karatig-«rfr.-Near; close; neighboring.
Karatula sa ibabavv ng libing-w-Epitaph.
Karayom-n-Needle.
Karayom mi panahi ng supot-n- Packing;
needle.
Kareton-a-\Yag< m; cart.
Kargador-n- Porter; packer.
K argahan-//-Pack.
Kargahan-r-To pack; load.
Karikitan-n-Ne.atness; beauty, elegance;
prettiness; gentility.
Karne-;z-Meat.
Karne ng baboy-w-Bacon; pork.
Karromata-n-Chaise; gig.
Karuagan-/z-Cowardice; dastardness;
poltroonery; effeminence effiminency.
Karugtong-n- Annex; addition; annexa;
tion; sequence; sequel.
Karukhaan-H-Penury; poverty; misery;
lowness; lewdness.
Karamihan-n-Dirt; filthiness; obscenity;
impurity; sordidness slovenl ness.
Karunungan-n-Wisdoin; knowledge;
learning; science sagacity; ability,
ken; erudition; discretion; art; illustra
tion; sapience; virtue; culture; apti-
tude; cleverness; dexterity; exce-
llence.
Karupukan-n-Frailty; britleness; wead-
ness feebleness.
Kuryaguu-H-Clearness; clarity; front or
right side of anything.
Kasabay-n-Contemporary; companion;
company.
K:i sal tu\-adr. -Together; simultaneously;
at the same time.
Kasabihan-n- Pro verb; maxim.
Kasaganaan-M-Abnndance; j)lenty; pi-< •-
fuseness; profusion; fullness; ampli-
tude; lavislmess; multitude; excess.
Kasaganaang malal>is-)*-Overabundance;
superfluity, overplus, surplus; excess.
Kasaganaan ng pagaari-w-Opuleuce;
wealth; affluence.
Kasagsagan -// Trot: haste.
Kasakiman-// Avarice; stinginess; cove
tousness.
K;isakitan-;/-Sickness; suffering; suf-
ferance-, calamity; hardship; CFOBS;
toil; trouble; epidemic; anger; vex-
ation.
Masakitsakit-^-Painfiil; >ensitive.
Kasaklapan-n-Deteetation; acerbity,
asperity; sharpness; roughness or
severity of taste.
Kusaksaan -y/-Timo; season; opportunity,
48 KAS
Kasal-H-Marriage; wedding; espousal;
betrothal; betrothment; esp°usal.
Kasalanan-n-Fault; crime; guilt; trans;
givssion; offence: defect; slight-
infringement; failure; deficiency;
infraction.
Kasalatari-tt-Want; need; necessity; pen-
ury; poverty; meanness; paltriness;
narrowness; misery; bereavement
blight; misadventure.
KasaJauIaan-ft-Filth; dirt; sordidness;
filthiness;- obscenity; impurity; lust;
immodesty; unchastity; rudeness,
lewdness; squalor; squalidness; squa-
lidity; uglinesss; impudence.
Kasalbahian-w-Savagery; savgaeness;
truculence; truculency.
Kasaliwaan-n-Misfortune; mishap; mis-
ery; stubbornness; contrariness.
Kasaliwaang loob-n-Inconstency; lic-
pleness; contrariness.
Kasaliwaang palad-n-Calamity; misfor-
tune; mishap; disaster; illiluck; bad-
luck; fatality; unhappiness.
Kasalukuyan-«- Actual; present; real; ef-
fective.
Kasama-n- Corn pan ion; colleague;
company; ]iartner; comra<le; help-
mate.
Kasama-a-In elusive, united.
Kasama-flklv.-Near; c-lose; near at hand.
Kasamaan-n- Malice; wickedness; iniqui-
ty; lowness; vileness; infamy; base
ness; dishonor; profligacy; evil; bane
vice criminality,
Kasamaan ng lasa-n-Bitterness; asper-
ity; \\ant or lack of taste.
Kasamahan-n-Companion ; accomplice;
colleague.
Kasamasamaan-" Worst.
Kasama sa paggawa-n-Cooperator; ac-
complice.
Kasana van-;/ -Practice; ability, aptitude.
Kasandok //-Spoonful; hulle.
Kasangkapan-n-Instruinent; tool; I'm-
niture; appliance; apparatus.
Kasaugkapan panugat ng araw-/» Heli-
ometer.
Kasaiiguhui-//-Infancv, childhood; be-
ginning.
Kasaiitosan-;/-Sanctity; holiness. u"«|,
liuess
K asa ut csantosan-'/- Most h"ly.
Kasapatan-)(-Suflicien< y.
Kasara pa u -//-Sweet ness; delicacy.
Kasariwaan-H-Freshne>s; coolm'ss.
Kasayahan-H-Happiness; j.-culai-ity. -av-
ety; mirth; glee: joy; festivity; rejoic-
ing; content; pleasure; coined}';
comicality; conviviality; vivacity:
KAS
vivacionsness; jocoseness; comicality;
comicalhess.
Kasaysayan// Signification; explanation;
interpretation: account: comment;
declaration; definition; affirmative;
narration; relation.
Kasia-a-Sufficient; apt; lit; proper;
enough.
Kasiba-n-Splinter.
Kasihaan->/-( ilottony.
Kasiguruhan-n-Security; certainty; bail;
sponser; probability.
Kasiitan^-Crove of bamboo.
Kasikian-w- Impediment; obstruction;
obstacle; difficulty; nuisance.
Kasikipan-tt-Narrowness; closeness; in-
timacy.
Kasikpan-v/-Xarrowness; intimacy; clo-
seness.
Kasmdakan-n-Fright; scare; horror.
Kasmdaksindak-a- Awful; horrible; ter-
rible; dreadful; horrific; tremen-
dous.
Kasing-rtr?r-So: as much as; so much;
as much; as well.
Kasing buti-fldv.-Afl good as.
Kasing halaga-a-Kquivalent; of the same
value.
Kasinsinan-H-Pensity; thickness; solidi-
ty; closeness; compactness.
Kasinungalingan->?-Lying; untruth; false
hood; fib; fiction; fallacy; delusion;
deceit.
Kasipagan-H-Industry; diligence; acti-
vity; promptness; promptitude; light-
ness; quickness.
Kasiping-r/r/r. -Beside; near; mediate.
Kasiraan-^-Destruction; fault; defect;
scath; error; mistak; disadvantage;
rotting.
Kasiraan malaki-H-Calamity; havoc; dis-
appointment.
Kasiraan ng bait-H-Madness; insanity
derangement of the mind.
Kasiraan ng lool)-?«-Dementea.
Kasiraan ng puri-w-Shaiiie; disgrace;
dishonor; fall; baseness; degeneracy;
degredation; discredit; stain or spot
on one's character.
Kaisiraang tinatangap-w-Prejudice; in-
jury; detriment; damage; dishonor.
Kasiyahan-n-Suffieiency frugality; corn-
mensuration; sobriety; proportion;
competence; moderation; temperate-
ness; abstinence; justice; temperance;
thrift; method.
Kaskasan-//-Grater; scraper; raker; rol-
ler cylinder.
Kas asan-i'-To grate; scrape; rake.
Kasko-;/-Casco; barge.
40 KAT
Kasowayan n Ivcbclliousness; stuborn
ness; disobedience.
Kastilav/ -Spaniard.
Kastila ^-Spanish.
Kasubha -n Saffron.
Kasuitikan-n-Theft; thieving; rascality;
t'raudnlence; cheating.
Kasukaban-//-Threachery; disloyalty/
perfidy; felony; crime.
Kasukalan-// -l>irt; tilth; soi'didness; filth-
iness; rubbish; dumping-ground.
Kasukalan ng loob-n-Mortification; vex-
ation.
Kasukasuan-w- Joint.
Kasukatan-;?-Measure; dimension mea-
surement; justice; right; enough;
sobriety; equality.
Kasuklaman-?*-H ate; disgust; abhorrence;
detestation; repugnance; dislike; an-
tipathy; revulsion; curse; execration;
Kasuklamsuklam-rt-Detestable; hateful;
loathesome; dreadful; awful; horrible.
Kasulatan-w- Writing; deed; contract;
treatise; document; maxim; abstract;
accord; accordance; schedule.
Kasulatan ng isang puno-//- Attestation;
disposition; or command in wri-
ting.
Kasunod-w- Successor; follower; one who
follows.
Kasunod-a-Successive following; con-
secutive; next.
Kasunod-a$7/.-Then following.
Kataasan-w-Height; eminence; eminen-
cy; superiority; preeminence; arro-
gance; haughtiness.
Kataastaasan-a-Supreme; paramount;
tallest; most high; highest; omnipo
tent; most powerful; almighty.
Kataastaasan lugar-n-Highest place;
acme.
Katabaan-n-Corpulence; corpulency; obe-
sity; fat.
Katabaan ng lupa-n-Fertility; fruitful-
ness.
Katabi-«r/r.-Beside; conjunct; near.
Katad-n-Skin; leather; hide.
Katagan-^-Conveniency.
Katahimikan-n-Peace; tranquility; i>ac*
ification; quietness; quietude; rest-
calmess; serenity; composure; silence:
repose; self possession; continence-
continency; dispassion; lull; hearts-
ease; quiescence.
Katakataka-rt-Strange; rare; -scarce; stu-
pendous; wonderful; marvelous; as-
tonishing; miraculous; fabulous; ad;
mirable; unheard of; excellent; fool
ish; silly; egregious; awful; dire;
dreadful; extraordinary.
7
KAT
50
Katakawan-n-Glutton.
Katakottakot-«-Awful; dreadful; terrible;
horrible; dire; fearful; monstrous;
direful; tremendous; formidable ghast-
ly; grim; grisly; grand.
Kataksilan-w-Treason; perfidy; treachery;
instability; criminality.
Katalasan-w-Sagacity; sharpness; cun-
ning; craft; wisdom; sagaciousness;
ability; prudence; skill; learning; sa-
pience; handiness;
Katalinuhan-n-Learning; wisdom; abil-
ity; sagacity; sagaciousness; prudence;
skill; handiness; sharpness; quickness.
Katalo-M-Rival; antagonist; opponent;
adversary; competitor.
Katam-w-Plane
h atamanan-;z-Constancy; perseverance;
persistence; loyalty; persistency;
Katamaran-;;-Laziness; idleness; indo-
lence; slovenliness; negligence; tar-
diness; lassitude; neglect; carelessness.
Katamasan-n- Ad vantage; gain.
Katamin-v-To plane.
Katamisan-w-Sweetness; fineness.
Katamisan ng dila-n-Eloquence.
Katamlayan-?? -Sadness; indisposition;
gloominess; coolness toward a friend.
Katampalasanan-M-Jnsolence; impuden-
ce inclivility; insult; disrespect; dis-
regard; flippancy; petulence; haught-
iness; inhumanity.
Katampatan-ft- Justification; j ustice;
right; concientiousness; reason; mod-
eration; impartiality; uprightness;
exactitude; righteousness.
Katampatan-a-Equitable; just; honora-
ble; impartial.
Katamtaman-n-Sufficiency; enough.
Katamtaman-tt Sufficient; fit; propro-
tional.
Katamtaman-<7^?'. -Middling; so so.
Katandaan //-Antiquity; longlevity; age;
old-age; anteriority; decrepitude.
Katanghalian //-Noon; lateness; dinner;
lunch.
Katangihan-^-Refnsal; denial; negation;
exception; difference.
Katapangan-y/- Hold ness; bravery; sauci
ness.
Katapatan // < >pposition; convenience.
reason; sufficiency; equality; nmli
dence.
Katapatang lodb-n-Loyalty; sincerity;
frankness; rordiality; fidelity: honesty;
fealty; enndor: troth.
Katapusaii « Last; latest; final; hind
iiKist; extreme; conclusive; detennina
live; end.
Katapiisan /' Kn<l\ final; finish; i-xtrem
KAT
ity; c()ndusion; goal; result; boundary;
termination.
Katas-W-Juice; saj); substance; essence.
Katasahan-n- Valuation; appraisal; ap.
pn )ximation; appraisement;calculati« »n-
Katasin-r-To draw out the sap; saj».
Katas ng katawan-;/-Humor; mood.
Katatagaan-n-Medium; middling suf-
ficient.
Katatagaan-^^/r.-So so, middmg; even.
Katawan-«-Body.
Katha-n- Fiction; fabulosity; invention of
the minde.
Kathain-r-To bring forth; produce; gen-
erate.
Kati-n-Ebb.
Kati-n-Itch.
Katibayan-»-( Juarantee; plight; bail; doc-
ument; firmness; solidity; steadi-
ness; stability.
Katibayan ng loob-?i-Inflexihility; per-
severance/ constancy; loyalty; firm-
ness; candor: proof reliance.
Katig-w-Out-riggers; balance.
Katigasan-w-Hardness; stiffness; firm-
ness; stubbornness.
Katigasang maki])agusap-?^- Harshness
or severity of speech.
Katiisan-w-Forbearance; suffering; pa.
tience: respite; indulgence; ])enance
Katin it iman-/?- Prudence; moderation;
modesty.
Katimtiman ng loob-^-Constanck; lo-
yalty; fidelity; fealty; firmness.
Katingan-;/- Boiler; cauldron.
Katinig-w-Unison; two things \\hii-h
have the same sound.
Katipunan-n- Meeting; congregation;
reunion; society; secret society.
Katialwa-n- Agent.
Katiwasnyan-n-Tranquility; repose; quie-
tude; serenity; peace.
K at iyagaan -;/-(. Constancy; loyalty; per-
severance; i >ers i st a nee.
Katng n -IMow; knock.
Katotohanan-n-Truth; veracity; truism;
reliableness; reliability; criterion;
proof; reality: et|uity; testimony:
certification; witness; reason, indi-
cation.
Katowiran-// Right; justice; loyalty;
lawfulness; reason; cause upright
ness; exactitude; sUaightness; pre
POgative; consideration; argnment:
forte; moderation.
Katugou // Response; rej>ly; answer:
aid; help.
Katulad // Similarity; uniformity; like-
ness: resemblance; simile; facsimile
equality.
KAU
Katulad na lubos r/-Like similar; equal:
even; on a par.
Katulinan-n-Swiftnese, agility; activity;
rapidity; promptitude; speed; quiek-
ness; celerity; accleration.
Katulisan-//-Sharpness; keenness.
Katulong-v/-ro operator; accomi>lice;
helper; helpmate.
Katulungin-r-To associate; cause to
help or aid.
Katunayan //-Reality; truth; fact; cer-
tainty; legitimacy; legitimateness; se-
curity; truthfulness.
Katungkulan-tt -Position/ occupation;
duty; employment; obligation/ work;
profession; situation,- business; trade;
engagement; employ; contract; com
mand; power; authority; prefec-
ture.
K at unugan-// -Sonorousness.
Katuparan-H-Compliance; excution; dis-
charge.
Katusuhan-n-Craft; cunning; astuteness;
sagacity; sagacousness; ability.
Katutubo-a-proper; lit.
Katutubong hilig-o- Natural.
Katuwaan-M-Joy; gladness; drollery;
mirth; merriment; diversion/ gayety;
happiness; comicality: comedy; comi-
calness/ joyfulues.
Kaugalian-«- Custom; habit; use; usage;
style; fashion; mode; manner; rite;
skill.
Kaugaliang sarili-/z-Natural custom.
Kaugoygoyan-// Underbrush; copse;
shrubbery.
Kaukol-w-Coreespondent.
K aukulan-n-Correspondence; relevance-
relevancy; pertinence.
Kaululan-//-Xonsense; foolery; foolish-
ness; bosh; madness; insanity.
Kaunahan-H-Preference; preceedence.
Kaunaunahan-a-First.
Kaunaunahan-affo/. -First.
K aunaunahan martir-n-Protomartyr.
Kaungasan-n-Nonsense; ignorance/ stu-
pidity; foolishness; turpitude.
Kaunti-a-Some; few; little; scanty; not
much.
Fauntian-w-Smallness; scantiness: pau-
city.
Kauntian ng pagmamahal-w-Lack of
respect; scorn; contempt.
K auntiuntian-rt-Minimum; least.
Kauntiuntian-ft- Minimum.
Kanunuan-n- Ancestry; fore fathers; an-
cestors.
Kaunuran-w-Dulness; stupidity; non
sense; ignorance; foolishness.
Kaunuran-ft-Contidante; crony.
KAW
Kanpahan-/<-\\ 'agi«s;p ay meiit; fee; salary.
Kaupasalaan-n-Threachery; perfidy/ in-
constancy; treason.
Kuusap //Companion in conversation;
the person with \\hich one conver-
ses or speaks.
Kausutin-r-To move; touch; manage;
direct.
K ant a Ian-// Stammering; stuttering.
Kautusan// Proclamation; order/ com-
mand; errand; message, edict; pre-
cept; rule; law; mandate.
Kawa-n-Caldron; boiler.
Kawad-n-Wire.
Kawalaan w-Loss; deficiency/ lack; ab
sence. ^
Kawalang hiya-n-Shamelessness; im-
pudence; insolence; immodesty.
Kawalan magampon-n-Lack of support;
destitution.
Kawalan ng awa- //-Inhumanity; cruelty/
inclemency/ rigor; severity.
Kawalan ng ayos-/z-Slovenliness; i-are-
lessness; disarrangement.
Kawalan ng bait-«-Impudence; indes-
cretion.
Kawalan ng damdam-n-Health; welfare;
prosperity; apathy.
Kawalan ng damit-;/- Nakedness; nu-
dity.
Kawalan ng dunong-/z-Inaptitude: in-
ability; ignorance; lack of know-ledge.
Kawalan ng galang-n-Incivility: impu-
dence; disrespect; inattention; lack
of beauty.
Kawalan nang ganda-n-Awkwardness;
lack of beauty.
Kawalan ng gawa-w-Liesure; lack of
work; idleness.
Kawalan ng gusto-n-Displeasuse; lack;
of taste; dissstisfaction.
Kawalan ng hiya-w-Impudence; shame-
fllippancy.
Kawalan ng interes-n Sangfroid.
Kawalan ng kailangan-/i-Necessity want;
need; lacking.
Kawalan ng kailangan-n-Inattention;
abandonmant; carelessness.
Kawalan ng kaya-n-Incapability; inca-
pacity; inability; inaptitude.
Kawalan ng laman-n- Vacancy; vacuity;
emptiness.
Kaawlan ng lasa-w-Want or lack of
taste; bad taste; disgust.
Kawalan ng pag-ibig-n-Lack of love;
unconcern.
Kawalan ,ng pagmamahal-n Scorn; con-
tempt.
Kawalan ng pananampalataya->i-Incre-
dulity; unbelief; disquisition.
KIN
Kawalan ng paniniwala-?i-Incredulity;
unbelief; disquisition.
Kawalan ng puno-n-Anarehy.
Kawalan ng tikas-w-Awkwardnees.
Kawalan ng tuto-?«-Ignorance; stupidity;
error; blindness; lack of knowledge.
Kawalan ng ugali-n-Disrespect; inci-
vility; lack of manners.
Kawalan ng wasto-n-Uncleanliness; iil-
thiness; carelessness; lack of care.
Kawali-N-Griddle; skillet.
Kawan-><-Herd; flock; bunch; multitude.
Kawangis-a-Like; similar; alike.
Kuwungis-N-Li eness; simile; similarity.
Kawangki-a-Like; similar; alike; equal.
Kawanki-M-Similarity; likeness; equal-
ity; resemblance; simile.
Kaway-w-Brandish; flourish.
Kawayan-/2-Bamboo; cane.
K awayan-^-To call or summon by signs;
signal; brandish.
Kawikaan-n- Pro verb.
Kawiliwili-a-Agreeable; pleasing; amu-
sing; attractive; delightful.
Kawit-w-Hook; gaff; drag-hook.
Kaya-w-Ability; power; aptitude; capa-
city; authority; possibility.
Kaya-odv.-Since; perhaps; then; by what
way.
Kaya nga-prep. -Therefore.
Kayabangan-n-Braggartism; brag; boast;
vaunt; pompuosity; pompuosness.
Kayabungan ng sanga-w-Thickness of
foliage.
Kayainanan-w-Riches; wealth; treasure;
fortune; property; pelf; potency af-
fluence; opulence; mamon.
Kayamoan-w-Gluttony; excess; super-
fluity.
Ka\ arian-n-Cut; shape; make; fashion;
figure termination; completion; per-
pection; faultlessness.
Kayariang lubos -//-Completion; perfec-
tion; faultlessness.
Kayasan-7'-To scrape; clean; polish.
Kayas ^-Scrape.
Kayayari pa lamang-a-Recent; modern;
new.
Kayo-M-Cloth; texture.
Kayo-joro.-You.
Kdyong panluksa-H Crape.
Kdyong sutla--// Silk; silu doth.
K:ty<. jni-y//vi.- You. —Your honor; your
worshij); you sir.
Kay«in._r stitla at inakintab-// Satin.
Kay sa COM, Than.
KayuinaiiLri-'/ Broun; suarthy; dralt.
KayuinaiiLri // Drab; bru\\n.
Knyu maiming mura-a-Brownish.
Kelooy-n-Mire; mud; quagmire.
Kiba-?»-Fish-hook.
Kibal-//-Bend; curve.
Kibitz Grimace; wry face.
Kibitin-r-To make a grimace or wry
face; shrug; hook.
Kibitin ang isda-u-To hook a ush.
Kibot-»-Pant; palpitation; nervous move-
ment.
Kidkirin-?;-To unwind; wind.
Kidlat-;/-Flash.
K ikil-n-File; rasp.
Kikilin-?/-To flle; rasp.
Kikio-«-Desire.
K ilabot->?-Pore; Horror; fright; scare.
Kilala-n- Acquaintance.
Kilalanin-7--To acquaint; know.
Kilalanin maaga-v-To anticipate; forsee.
Kilalanin roabuti-t?-To ascertain; consi-
der; recognize; know well.
Kilap-»-Splendor; brilliancy, trloss; lus-
tre.
Kilay M-Kyebrow.
Kilig-rj-Shrug.
1\ ilikin-'tr-To take in ones arms.
Kiling-/*-Inclanation; sid]) motion; de-
clevity.
Kiling-«-Mane.
Kilingan sa masama-v-To defend any
one who is bad.
Kiliti-N-Tickling; tickle.
Kilitiin-u-To tickle.
Kilkilin-v-To, file; rasp.
Kilos-n-Act; action; move; movement;
manner; form; deportment; civility;
antic todo.
Kilua-w- Mustard.
Kilusin-r-To move act; excite; inspi-
re; touch.
Kimi-H-Temerity; shyness bashfulness.
Kimpot-??-Temerity; shyness; hasht'ul-
ness; pant; paljtitation.
Kinagatan-j9.jo. -Bitten.
Kinakabagan-o- Windy; indigestible;
col iky.
Kinalong ng abogado /(-Client.
Kinamtan-y>./>. -Gotten.
Kinanii»an-//-rnition; joint; addition.
Kinang //-Gloss; polish; finish; bright-
ness; splendor; terseness.
Kindat-n-Wink,
Kindatin r-To wink.
Kindi ;/-An a'sected air or walk.
Kinikit . // \\a-es; salary; earnings; |>ay.
K inis ,, I'olish; finish; brightness; Ins
tre; -_rloss; fineness; lei-seness.
Kinsay //Celery.
Kintal- /»-< iloss; j.olish: shine; finish;
bright nes-; sheen; shimmer; twinkle;
-liniiiier; glittej; corruscat ion.
KUI 53
Kintal-ft-Seal; signet; sign; crucible;
melting j»ot.
Kintalan-v-To purify; cleanse; clean.
Kintalin-r To smelt; melt.
Kinukulungan-n- Place \\here anything
or anyone is con lined.
Kinolty-H-Tanning.
KinusuWr.- Intentionally; purposely,
designedly; knowingly.
Kipot-n- Narrowness.
KipUtan-V-To norn>\v; contract; cur-
tail; restrain; constrain; tighten.
Kirot-w-1'ain; ach.
K.iflap-»-Flash; wink; brilliance; sheen;
shimmer; corruscation twinkle.
Kisap mata-» Instant wink of the eye;
moment; jiffy.
Kiskis-n-Polish; file; scarf.
Kiskisin-?'-To file; polish; smooth; rub.
Kita-??- Appearance; face; looks; likeness,
Kitang-ft-Roimdfish.
Kitang-w-Fish-net.
K itid- n- N arro wness .
Kitia-n-Fish-net. trawlnet; trawl.
Kitiran-r-To narrow.
K omediahan-n-Theaire; theatricals.
Komediante-n-Actor; player; comedian.
Komerciante-/i- Merchant; dealer.
Konowa-a- False; apparent; deceitful;
hypocritical.
Konowari-«-False; hypocritical; deceit-
ful; apparent but not real.
Konvento-w-Convent; priory.
Kopa-n-Cup; goblet; wine-glass.
Kosina-n-Kitchen.
Kosina ng sasakyan-n-Galley.
Kosinero-n-Cook.
Korona-n-Crown; diadem.
Koronahan-r-To crown.
Kotsero-n-Coachman.
Kreosote-n-Kreosote.
Kruz-w-Cross; intersection.
Kuago-H-O\\l.
Kuako-«-Pipe.
Knarta-n-Money; coinage.
Kuarto-n-Room; chamber.
Kuarto ng babayi sa Turkia-n-Harem.
Kuba-a-Humpback; deformed; crooked.
Kubo-»i-Cabin; hut; barrack; shed;
shanty.
Kubkob-»-Defense; protection.
Kubkubin-77-To defend; protect; sustain.
Kudkuran->i -Grater; scraper.
Kuenta-n-Calculation; example; problem.
Kuentahin-7'-To calculate; reckon; figure;
compute; estimate.
Kuetis-n-Skyrocket.
Kugon-w-Straw; mountain-grass.
Kuha-tftfer.-There; well; what.
Kuintas-?i-Rosary.
KUM
Kuitib-n-Blackant.
Kokak-«-Toad.
Knko-j/ Nail; claw; hoof; talon.
Kukob-a-Convex; con vexed.
Knlam-// l''a.vcination; enchantment;
Kulambo-n-Mosquito net.
Kulamin-?'-To fascinate; charm; enchant;
Kulamos-n-A furrow made by a plane.
Knlandong-n-Cover; covering; a \\nin.ir;
curtain
Kulang-rt-Defective; lacking: deficient;
faulty; incomplete; wanting; insufli
cient; inadequate; scrimp; scant; less.
Kulangan ng anoman-f-To discount;
deduct; curtail.
Kulang ng ngipin-a-Toothless.
Kulang palad-a- Unlucky; unhappy: mis-
fortunate; miserable; wretched dejected.
Kulang sa pagkain-a-Hungry.
Kulapulan-T^-To besmear; smear.
Kulay-n-Color; hue.
Kulay dalanghita-H-Xanthia.
Kulay dugo-a-Bloodcolored.
Kulay ginto-a-Gold colored.
Kulay kapis-a-Pearl colored.
Kulay lila-a-Lilac colored; mauve.
Kulay pula-a-Red; ruby; rud<ly.
Kulay pulot-a-Honey colored.
Kulay rosas-«-Rose colored.
Kulay suha-rt-Orange colored.
Kulay tabaco-a- Tobacco colored,*
Kulay talon-a-Livid.
Kulay trigo-a-Brownish.
Kuliglig-n-Katydid; cricket; locust.
Kulkulin--6/-To scrap; scratch.
Kulo-n-Boil; boiling-
Kulog-n-Thunder.
Kulos-«-Rustle; rustling; noise.
Kulot-w-Curl; ringlet.
Kulot-a-Curly; crisp.
Kuluban-H-Sweater; sweating; place.
Kulubot-w- Wrinkle.
Kulubot-a- Wrinkly; rugose.
Kulungan-n-Coral; pen; inclosurej'place
of confinement.
Kulungan ng tupa-n-Sheepfuld.
Kulungin-?/-Toshutup; pen up; lock up;
seclude; circumscribe; immune:
Kulutin-v-To twist; curl.
Kumaba ang dibdib-7/-To pant; palpitate
Kumabila-v-To cross go over.
Kumagat-r-To bite; gnaw; nip.
Kumagungkong-v-To make a noise.
Kumain-y-To eat; dine.
Kumain ang agahan-r-To breakfast;
eat; breakfast.
Kumakaw-r-To bark; howl.
Kumalasing-^-To jingle; jangle; sound;
rattle.
Kumalat-i'-To scatter, throw broadcast.
FUM
54
Kumalinga-7/-To care for; protect; look
out for administer; govern serve.
Kumalog-rTo clatter; make a noise
from within.
Kumapal-v-To thicken; grow; increase/
swell; augment; enlarge.
Kumapit-r-To grasp; sie/e.
Kumasal-y;-To espouse.
Kumaskas-7ATo rub.
Kumatas-?;-To extract the sap or juice.
Kumatha-7'-To think; plan; invent;
create; appoint.
Kamati-r-To itch; smart.
Kumati ang tubig-r-To ebb; recede.
Kumatig-V-To take hold of anything
to keep it from falling.
Kuniatog-u-To knock.
Kinuausap-v-To talk; speak.
Kumayod-v-To grate.
Kuinidlat-r-To fiash; lighten.
Kumilap-v-To glitter; glow; shine;
glisten.
Kumilig-t'-To shrug.
Kumiling-v-To incline; lean.
Kumilos-tvTo move; act.
Kumirnot-f-To economize; save; hoard.
Kumindat t'-To wink.
Kumindi-?:-To assume an affected air
or walk.
Kuniinig-r-To tremble; vibrate.
Kumintal-r-To glitter; glow; shine;
glisten; corruscate; twinkle; glimmer.
Kuinipot-w-To narrow; contract.
Kumirap-v-To move the eyelids; wink.
Kumisap-t; To shine; glisten; glitter;
glow; corruscate; twinkle.
Kumislot-r-Make a sudden move, move
suddenly; act quickly.
Komita-v-To gain/ earn; see.
Knmitid-r-To narrow; contract.
Kumitil-?;-To pinch; cut; gather one
by one.
Kumiyaw-r-To brag; threaten.
Kumonjn-Toil6t; closet.
Kumot-tt-Blanket; Comforter; counter-
pane.
Kumot na linso-w-Bed-sheet.
Kumpari->M rod-father.
Kumpisal /M'oiitVssion.
Kumpisalin -/• -To t-ontVss; hear con-
1'i-ssion/ ascartain.
Kumptmibin-v-To recompose; mend:
make over.
Kumiidkod-7'-To -jrale.
Kumiiha n Taker.
Kumulang sa-^//v Nearly; almost, in
sufficient; less than; scrimp.
Kunmlo-/--To boil seethe; simmer el'
ferve
Kumulog-f-To thunder.
Kumimpuni-r-To repair; patch; mend
fix,
Kumumtrato-7'-To contract.
Kuinunti-v-To lessen decrease; grow;
smaller.
Kimmpas-i/'-To fade.
Kumurot-y-To pinch; nip.
Kumnsta-r-To greet.
Kunmsta-n-Compliments; greeting.
K umuto-v-To be lousy; have lic<'.
Kiinnitog-7.'-To palpitate; pant/ flutter.
Kundi-roH/.-But.
Kundi-odtJ.-Yet; besides; moreover; if
not; except.
Kundol-n- Citron,
Kung-prep.-If,- thongh; when.
Kung gayon-arfy.-Then; at that time.
Kung hindi-arfi/vlf not; on the con
trary.
Kung sacali-If perhaps; provided; if
it should happen.
Kunin-v-To get; take; fetch; extract;
remove; subtract; seize; grasp; re-
ceive.
Kuning ilabas-v-To extract; draw out.
Kunotin-r-To corrugate.
Kunotkunot-a-Rugose; wrinkly.
Kuno \va-rt Fictitious; fabulous; hypocrl
tal; deceitful; illusive; .delusive.
Kupas-O-Faded/ discolored; colorless
withered; decayed; pale.
Kuj)itin-z;-To steal rob; theive.
Ku[)kupin-?;-To aid; help; succor/protect;
defend; assist; champion shelter; ad-
vocate/ preserve.
Kural-n-Coral.
Kurap-n-Movment of the eyelids.
Kuripot-tt-Stingy; petit; close; miserly
Kurlit-w-Comma.
Kuro-n-Imagnation; fancy; conception.
Kurot-n-Pinch/ scratch; nip; flip; t \\eak.
Kurso-n-Diarrhea.
Knruin-7'-To imagine; fancy; calculate;
concept.
Kurus-;/ Cross.
Kurusan-r-To cross.
Kurutin-r-To j>inch/ tweak; scratch.
Kus:i-;/ Sjiontaneousness/ spontaneity;
voluntariness; voluntariness.
Kneina-n- Kitchen.
Kuskusin.-r-To scrub; rub; polish.
!• usot-;/ Shavinirs; sawdust.
Kusutin ?' -To rub; scrub clean.
K uta // Uanipart/ fort; wall; castle.
K utab ;/-< ironve; hack; mortice.
Kutin.L'-^-Kitten; kit.
Kutkutin-/--To excavate; hollow; in-
vestigate.
Kilt".// l.ouse.
Kutod-o- Short
LAB
Kutod ang bunt >t r/-Shorttailed.
Kntog ng pueo-n-Forebodingj movement
of the heart.
Kntong aso-//-Flea.
Kutsara 11 Spoon.
Kutuhin-o-Lousy.
Kntnhin-r-To become l«»us\.
55 LAG
1\ ntnhin-r-To plait; fold; double crimplc.
Kntuliin ang kayo /'To fold cloth.
Kutyain-?'-To censure; decry; criticise;
defame; deride.
Kuyumpis c/-\Yrinkled; denied; timid;
pusillanimous.
Kuyusin •? 'To nib against.
Laan //-Secret; reserve.
Laba //-Wash; Washing.
Labag-n-Contradiction; resistance.
Labahin-V-To contradict; gainsay; op-
pose; resist.
Labahin-V-To wash; laundry.
Labak-n-Puddle; rut; pit; pond.
Laban-a-Adverae; contrary; opposite.
Labanan-//-\Var, light; setto; assault;
attack.
Lah;inan-r'-To \vai%; right; resist; assault;
assail attack.
Labangan-//-Crib; rack: manger; trough;
hog-trough.
Laban cay-prep.-Against; by favor of.
Labanos-/!-Radish.
Laban sa-^rep.-Against; counter.
Lahan sa kato\vinin-rt-lllegal; unlawful.
Laban sa pagkabulok-«-Antiseptic.
Laban sa pinuno-«-Against the gover-
inent; insurrectionary.
La l>as-;>rr/).- Besides; excej^t that, w:th-
out; excepting: over and above.
Labaaa-n* Razor.
Labasan-n-Outlet; result.
Labasan ng i log-;/ The mouth of a river.
Labas ng bayan-r/r/?'. Abroad; in public.
Labas sa hirap at sakit-a-Healthy;
sound; well.
Labas sa katowiran-«-Illegal; unlawful;
unjust; unrighteous.
Labas sa matowid-a-Wrong; faulty.
Labas sa panahon-r/-Unseasonable; abor-
tive; untimely.
La has sa panganib-a-Safe: unhurt;
undamaged.
Labay-w-Skein.
La hay an -//-Reel.
Lahhan-7'-To wash; laundry.
Labi-n-Lip.
Labing a)>at-a- Fourteen.
Labing apat »j-P"ourteen.
Labing dalawa-rt-Twelve.
Labing dalav a-w-Twelve.
l>abing isa-a-Eleven,
Lal>ing isa-n-Eleven.
Labing hma-a-Fifteen.
Labing makapal-4. -Thick lip.
Labing tatlo-«-Thirteen.
Labing tatlo-//-Thirteen.
Labis-^-Kxcess; surplus; superfluity;
remainder; residue; overjtlus; refuse;
debauch.
Lablab-n-Quagmire; mud; mire/ marsh.
Labnutin-i?-To ]>luck out; ])ull out.
Laf)o-//-( )bscurity; dai1! ness.
Labuan-i?-To cloud; ol>scure; darken;
delay make muddy.
Labiilan-?/-To feed by scattering;
Laceta->*-Knife/ skean.
Lagablab-w-Flame; 'blaze; lire-light.
Lagak-n That which is left with another.
Lagalag-N-Tramp; vagabond; bum.
Laganap-a-Universal; general; public.
Lagapae-j/-Sound or report made by
the falling of anything.
Lagari-// Sa w.
Lagariin-7/-To saw.
Lagasan-^-Xo strip; draw.
Lagasan ng dahon-7' To strij) oH' leaves.
Lagasan ng ngipin-7'-To draw teeth.
Lagay-w-State; condition; rank; status;
category; form; shape; appearance;
look; likeness; face aspect.
Lagay na loob-a- Frank; outspoken;
clear.
Lagay ng loob-)i-State or condition of
the mind.
Lagi-adtvAlways.
Lagi-«-Per])etual; everlasting; habitual
permament; durable; stable; firm;
steady; continuous.
Lagim-H -Sadness; gloom gloominess;
gathering-
Lagi na-^y/7'. -Always; fre(iuently.
Lagi na-rt-Perpetual; everlasting; ha-
bitual; frecjuent.
Laging madilim-H-Perj)etual darkness.
Laglag-n-Fall;
Lagnat->/-Fever.
Lagot-//- Draught; swallow; tragus; pot ion
Lagot-/?-Break.
Lagjtak //-Fall; collapse.
Lagpos-w-Exeess; surplus; remainder;
overplus; overtime.
La gposr/- Excessive; supei'fluous; exhor
bitant; extravagant; lavish; enor-
mous.
LAK I
Too much.
Lagpos sa pag-gasta-H-Lavishness; ex-
travagance.
Lagpus-a-Superfluous; excessive; la-
vish.
Lagpusan ang karampatan-7'-To trans
gress; exceed.
Lagumin-v-To Gather; collect; hoard.
La<uisaw-w-Noise made by the rust-
liny of paper or the shaking of
water; movement.
Lagusaw-r/c/r. -Spread out.
Lagutin-r-To break; pull apart.
Lagutok-;;-Crack; crackling; clash.
Lagyan-r-To put; place.
Lagyan ng asin-7/:To salt.
Lagyan ng bubong-7'-To roof.
Lagyan ng butas-r-To perforate.
Lagyan ng halaga-v-To estimate; value;
appraise.
Lagyan ng ribete-?;-To hem.
Lagyan ng sangka-v-To construct ca-
nals or drains.
Lagyan ng sello-7>-To stamp.
Lagyan ng siya sa kabayo-7'-To saddle
a horse.
Lagyan ng sopas-r-To put soup.
Lagyan ng tanda-?;-To seal; sing.
Lagyan ng tandang krus-7' To make the
sign of the cross.
Lahang-w-Crack; cleft; fracture; chink.
Lahangin-v-To crack; cleave; split; frac-
ture.
Lahangin-a-Brittle; frail; fissile; fra-
gile.
Lahat-a-All; whole; entire; each; every;
total; gross; universal.
LahaMahat-i7//r- Wholly; entirely; guite,
Lahat-lahat-a-Kntire; all; whole; every;
total.
Lahi-w-Progeny; race; clan; lineage;
sept; foction; class; offspring.
Labi ng hari-» Dynasty.
Lahok-H- Ad mixture, mixture.
Lait-H-Insult; abuse; execration; curse.
Laitinr'To insult; abuse; curse revile;
execrate.
Lakad w-Walk; step; pace; passage;
excursion; journey.
Laka«l ng paa->/-Pe«|«-strian.
l.akad n£ panahon // -( 'oiirse or sjiace
of time.
Lakas ^Strei'LTt li; hardiness; \i-_ror
force; fortitude; valor; brawn; miirht;
thew; impetus: violence; minis"
activity; jibility.
Lakas ng loob-tt*Ri88olution; courage;
decision: fortitude; \\ill; p<>\\er.
strength of mind; pTOBDptitutde,
Laki-n-Sire; lai-ei ,,
_ LAM
Laki at lapad-;/-l)imensions; extent;
caj)acity; bulk.
Laki ng anoman-w-Magnitude; great
ness; granduer.
Laknip-w-Cream.
Laksa-a-Ten thousand.
Laksa-w-Ten thousand.
Laksi-;/-Confidence; aid; help.
Laktaw-#-Omission;
Lalaein-t'-To Undo; gather; collect.
Lalagyan-w-Place of putting,
Lalagyan ng asin-w-Salt-cellar.
Lalagyan ng ginikan-N-Hay or straw
loft.
Lalagyan ng labasa-»<-Razorcase.
Lalagyan ng manga kopa-??-Cupboard.
Lalagyan ng palaso-w-Quiver.
Lalagyan ng salapi-)?-Till.
Lalagyan ng salsa-«- Saucer.
Lalagyan ng sombrero-n-Hatbox.
Lalagyan ng tabaco-w-Tobacco-pouch.
Lalaki->j-Man; male.
Lalaking bagong kasal-H-Groom.
Lalamin-r-To reserve; retain, restrain;
with-hold; suspend.
Lalamunan-n-Throat; gullet; windinpe;
esophagus; gorge.
Lalang-»i-Strategy stratagem; snare; in-
dustry; trick; wile; cunning; craft;
slyness; skill; creation; invention ;
handiness,- handicraft; work; toil;
labor; employment.
Lalangin-7'-To produce; create; generate
make; institute bring forth.
Lalas-N-Banishment; extermination.
Lalasin-w-To banish; exterminate; halve.
Lalawigan-n-Province; county; shire.
Lalikan-?/-Axletree; wheel.
Lalikin-r-To turn; wind around.
Lalim-H-Pepth; profundity; })rofound-
ness.
Lalo-ar/7'.-More.
I>alo-w-More.
LaloiiLT r/r/7'.More.
Lalonir dakila-o-Superior; paramount.
La Ion. urlalom/7'.-l Vinci] ially.
Lalong mabuti ^-Better.
Lnlnng magaling-f/ lUMU-r.
Lalnnir malaki -a-Higger; lamer; more
-i-and; sn]ierior; paramount.
Lalong maliit-r/ Smaller.
Lalung masjima -//-Worse.
Lalon- mataas-r/ -Higlier; loftier; su
perior.
LMIUMII )i-Snl)stance; esscence.
l.aman ng tiyan.*/-Visrera.
LamaiiL' "'/''. Alone; solely; sole.
LamaiiL'-" Si.le; sin.irular.
Lamasiu V 1'" i-iiead; j.ummi'l; han-lell.
Lama1-//-('ra«-k; cliink.
_ LAN
Lambanog-w-Sling.
Kambat // Net; snare.
Lambo //-Tassel; tuft.
Lambong-n-Blftck veil;
l.ambot-// Softness; delicacy tenderness.
Lambutin-?'-To soften; mollify.
Lamig-N-('ol<l; freshness; coolness; frig-
idness; dam]); frigidity.
Lainok-n-Moequitb/ gnat.
Lampara-/>-Lamp; light.
l.ampas H More; exssive; exhorbitant.
Lampaa-n-Excess; surplus; remainder;
residue; superfluity; overplus:
Lampas sa panahon-a-Overdue.
Lanmgin-r-To puniel; make soft; soften.
Lamunin-r-To swallow, glut; eat hur-
riedly; stuff ones self; imbibe; en-
gulf, gorge; gobble; gormandize; gulp:
devour; consume; absorb.
Lamuymoy-a-Th r e a d bar e; shabby;
ragged.
Lamuyot-n-Deceit; fraud; imposition.
Lamuyutin-c To deceive; delude; seduce;
impose: upon; pick to pieces.
Lamuyutin ang isang dalaga-7'-To se-
duce a young lady.
Landas-N-Path; trail; defile; pathway; way.
Langam-N-Ant.
Langaw jj-Kly.
Langaylangayan-WrSwallpw. (bird )
Langib-H-Scab; scurf;
Langis-n-Oii.
Langislangis-«-Oily; unctons; greasy.
Langit-^-Sky; heavens.
Langitngit-H-Creaking/ crackling; creak;
Langkumin-7'-To fold; gather; unite/
collect; hoard.
Lango-r/-J)runk; intoxicated; inebriate<l.
Lango-H- Drunkenness.
Lango-H-Drunkard.
Langotse-«-Gunny.
Langoy-»-Swim/ swimming.
Languay-u-Beetlenut box.
Languhin-t'-To inebriate; intoxicate;
make drunk.
Lansa-»-Stench,- fetor; bad smell.
Lansag a-Ruined; broken.
Lansag-?? -Destruction; ruin.
Lansagin r-To destroy; ruin; tear to
pieces.
Lansakin-r-To congregate at a certain
place to do a piece of work.
Lansangan-»-Street; road; lane; avenue.
Lansetang panagra-»-Lancet; small knife
or lacne.
Lansi-n-Trick; stratagem; wile; craft;
thrust in fencing/ throwing of a lance.
Lanta-»-Fading; withering.
Lanta-a-Faded; wfthered; parched.
57 LAT
Lantahin-r/- Perishable.
T.antaln'n 7/-To perish; fade; wither.
l,antot->/-Stench; fetor: stale water.
Luim-f/ Old; stale; musty.
Laon n Duration; age; preservation;
prolixity; prolixness; oldness; time;
continuance.
Laot-x-Middle; center.
La ova -)i -Stew.
Lapail-»-\Vidth.
Lapak->t-Break; fracture.
Lapakm-Tv-To break; slice; part.
Lapang-n-Piece; slice; part.
Laj)aran-?y To widen; extend; outspread;
expand; enlarge; amplify.
Lampastanganan-n-Insult; offense; out-
rage/ abuse.
Lampastanganin-7/-To insult; offend;
abuse; outrage; depreciate.
Lapat-a-Exact; even; punctual apt;
proper; fit.
Lapok-rt-Weak; feeble; forceless; frail.
Lapukin-7/-To enfeeble; make weak/ rot;
make brittle.
Larak-n- Proof; review.
Lakaran-y-To review: prove; observe.
Lara wan-n -Effigy; image, figure copy;
portrait.
Lara wan ng Jesu Cristo-n-Crucifix.
Larga vista-n-Telescope.
Lario-n- Brick.
Laro-w-Play; sport; game/ jest; amuse-
ment.
Laroan-^- Plaything.
Larong karat-w-Lottery.
Larong rifa-w-Raffle; lottery.
Larong tanga-w-Play that resembles
pitching.
Larot-a-Leaky; ragged; broken; de-
stroyed.
Lasa-n-Taste; palate; relish; flavor;
essence; smack; gust; aesthetics; de-
light; pleasure; satisfaction; substance.
Lasang matapang-H-Tang; taste.
Lasap-n-Taste; smack/ relish; palate;
gust; aesthetice; pleasure; delight.
Lasapin-v-To taste; relish; smack; like;
sip; enjoy; try.
Lasa sa pananalita-»t-Wit.
Laseta-)i-Knife.
Lasing-a-Inebriated; intoxicated; drunk.
Lasing-n-Drunkard.
Lason-H-Poison; venom.
Lasunin-T/-To poison; envenom.
Lata-n-Weakness; feebleness; debility.
Lata-H-Can.
Latag-a-Flat; extended; outspaead.
Latag-n-Extension paving.
Latagan-v-To unfold; expand; stretch.
Latak-n-Sediment; silt.
8
LIG
Latak ng alak-H Lee.
Latigo-n-Whip; scourge.
Latok -a- Rotten; putrid.
Lawa-n-Pool; pond; lake; reservoir.
Lawak-n-Width; extension; size.
Laway-H-Spit; saliva.
Lawin-n-Hawk; castrel; falcon.
Laya-rt-Ungoverned/ free, exempt; inde-
pendent, unencumbered; unrestrained
Laya-H-l§reedom , independence; exemp;
tion.
Layag->/-Sail.
Lay ia-w -Tramp; fugitive.
Layaw'-r-Caress; favorite.
Layawin-/;-To caress; favor; free.
Layo-wfer.-Keep off; begone.
Layout-Distance.
Layog-w-Distance.
Layolayo-Kather far.
Layolayo ang pagkalagay-At certain
distances.
Layuan-y-To distance; put at a distance.
I ,eccion-M-Lesson.
Letra-n-Letter.
Ley-w-Law.
Liad-a bent back.
Libag-M-Filth; dirt; nastiness.
Libagan v-To dirty; make filthy or nasty
Labdgan-«-Gossi j > .
Libak-n-Mockery; ridicule; sneer; scoff;
derision; jeer; moc .
Libakin-v-To deride; ridicule; scoff;
mock; sneer at; laughat; reprimand,
I,iban-affo?.-Less; except.
Liban-n-Happiness; gayety.
Libangin-?'-To make happy; distract.
Liban sa-wfr'.-Away from; except; with-
out; excepting.
Libing-//- Funeral; burial.
Libingan->i-Grave; sepulchre; vault;
tomb.
Libingang marila.t:-?'-MauHoleum.
Libis H-l)eclevity; low land.
Libo ^-Thousand.
I>il)o-rt-Thousand.
l.ibi-o-n-Book; volume.
Ligalig-n- Perturbation; vexation; con-
fusion; la/iness; riot.
Ligaligjn-t^-To perturb. \cx,- disturb;
nmlcst; cont'iisr.
Ligas-//-< iarter.
Lij:aw-«-FalHe;(MT<>n('ous:]iicd;irious;lost.
I agaw-w-Fugitive.
Li^awan-7'-T<> love; court; prc-tend.
Li^aw na lialita //-Silliness; false news.
Li<raw sa akala-r/- Deluded; deceived.
Li<iaw sa daan-^-Mis<,Miide<l; illa<l\ isecl.
l.iiraya //Mirth; merriment; pleasure.
lia|»|tiiH'ss; felicity; delight, cumfort:
satisfaction; caprice.
58 LIN
Ligisin-v-To mill; pound; break into;
bits; powder.
Ligtaan-f-To neglect; forget; omit.
Ligtas-o-Free; saved; exempt; un-
governed.
Liguan-»- Bathing place
Lilia-w-Emery.
Lihia-w-Ginger.
Lihim-»-Secret; termination; secrecy;
clandestination; caution; silence.
Lihim-ode/.-Secretly,' hiddenly.
Lihim-«-Hidden; secret; clandestine;
reserved; private; silent.
Lilim-H-Shade.
Lihis-H- Avoidance; shunning; escape.
Lihisan-77-To evoid; shun; escape.
Lihis sa daan-a-Misguided lost;
Lahis sa matowid-a-Wrong; illicit;
unlawful; unjust.
Liig-n-Neck.
Liig ng pantong-'M-Urethra.
Liit-//-SmaUness; littleness.
Liitan-/>To decrease; curtail; clip;
abridge; impair; reduce; lessen.
Lija-n-Fruits.
Lija-H-Joint of bamboo.
Likat-n-Intermission; interruption.
Liko-a-Illegal; unlla \vful; illicit; wrong.
Liko-n-Angle; turn; salient; ply.
Likod-tt-Back' reverse.
Likod ng hukbo-n-Kear guard.
Liksi-o- Activity: lightness.- speed;
quickness; promptness; nimbleness.
Likuran-n-Back part; croup; back.
Lila-ft-Toaster; roaster.
Lilik w-Scythe/ sickle; reaping hook.
Lilim-w-8hade.
Lilis-n-Baiaing of the pantle.-j.
Lilis ang binti-a Barelegged.
Lilo-«-Unfaithful/ treacherous; dis-
loyal; piM-lideous; infidel.
l.ilukan-7'-To engrave; cut in metal.
Lima-;*- Five.
Lima-a-Five.
Limangpuo-n-Fifty.
Limangjpuo-a- Fifty.
Limbag-o- Print; printing: edition.
Limbagin-tT-To print; stamp.
Limbag'n muli -/• -To rejtrint; republisp.
Limonada // Lenifinade; sodc water; pop.
Limos-//-( Miarity; alms.
Liniutin-v-To forgot omit.
1 .iuab-a-Greasy. fatty.
Linan-in a ML: lupa-r- To <-ulti\ate; farm.
Linaw-n-Clarity; cloarm-
Liua\\an-/'-To clarify; clear; illuminate;
lighten.
Lindol-»- Earthquake.
Lingap -n \oti«-o; appi ci'iation; regard
observation,
LIW
Liugapin-rTo regard; notice; appre-
ciate; watch; observe; behold.
Linki >d-><- Servant.
Linkod sa isang dalaga-;/-W<>er; lover.
Lingo //-Sunday; week.
Linguhan-w/r. -Weekly.
Li nis //-Cleanliness; neatness.
Linis-a-Clean; neat; pure.
Linisin-?;-To clean; clear; purify; cleanse;
scour.
Linisin ng walis-v-To brush; sweep.
Linkaw-w-Sickle.
Linso-n-Linen.
Linta-n- Leach; blood-sucker.
Lintik-;7-Klectricity; lightning.
Lintos-//-Blister. •
Lipa-«- Nettle.
Lipak-n-Callous.
Lipas-tt-Old; stale; gone by; musty;
obsolete; disused; passed.
Lipay-//-Yine.
Li pi-n-Off spring; descendent; race.
Lipos-rt-Full; replete, complete.
Lipolin-r-To destroy; abolish; oblitarate;
annihilate/ exterminate; suppress;
raze; rase efface.
Lisa-w-Egg of a louse.
Listahan-n-List; dock; bill; catalogue;
role; file; register; schedule.
Listahan ng manga bagay sa isang
lugar-w- Invoice.
Listahan ng mga salita n- Vocabulary.
Listahan ng mga tawong tumatahan
sa isang lugar-^-Census; poll; voice;
register.
Listahin-^-To list; schedule; invoice;
register.
Liston-n-Ribbon.
Litak-w-Crevice; fissure; chink; cut/
cleft; crack.
Litang-n-The spreading of a ladder
so that the rounds fall out.
Litaw-a- Vulgar; apparent; public; gen-
eral; notable; sensitive; sencible. per-
ceptible.
Litaw «-Upshot; apearance.
Litid-n-Nerve; ligament.
Litiran-a-Nervous; strong, rolmst.
Lisanin-r-To choose; select.
Litiran-y;-To cut the cord or ligament
of the ankle.
Litohin-tvTo amuse; entertain.
Lituhin-u-To amuse; entertain.
T.iwag-n-Delay.
Liwanag-«-Clarity; clearness; bright-
ness; splendor; refulgence; refulgen-
cy; illumination, explanation.
Liwanagan-7/-To clear/ clarify; illumi-
nate/ lighten; illustrate; explain;
ivolve.
59 LUB
Liwanagan ang isip?'.T(» enlighten the
mind.
Liwanag na malaki-x/ Splendor; irreat
light.
l/i \\anag nang isi])-n-Illustration; illuci-
dation; revelation; clearness of
thought. •
Liwayway-ff-Dawn; twilight.
Lobo-^-Wolf.
Loco-a-Crazy; daft; delerious.
Longib-»-Cave; grot; cellar.
Loob-n- Interior; inside.
Loob-a-Interior.
Loob ng bulaklak-n-Corol; corollo.
Loob ng bubungan-n-Ceiling.
Loob ng dibdib-«- Breast busom.
Loob ng siml>ahan-^-Nave.
Look-n-Bay; gulf.
Loteria-;?-Lottery.
Luad-»-Mud; mire.
Luag-w- Width.
Luagan-t'-To widen; loosen; free; ease;
slacken.
Lualhati-w-Glory: honor; fame.
Lualhati-a-God-like: famous; glorious
holy.
Luang-w-Width.
Luagin-7'- To -widen; free; extend;
enlarge.
Luat-n-Delay; protraction; length of
time; prolixity; prolixnees.
Luatan-v-To delay; prolong; protect;
extend; lengthen; postpone1
Luat ng isang panahon-w-Era; age,
length of time.
Lubag-a-Toose; free.
Lubagin-7'-To loosen free: slacken; ease.
Lubak-w Hollow; hole.
Lubha-ad7A-More; greatly; very.
Lubhang-a-Exhorbitant; enormous; ex-
cessive.
Lubhang dakila-a Superior; supreme.
Lubhang duag-a-Tirnorous.
Lubhang galit-rt- P'urious; frantic.
Lubhang hambog-a-Presumptious
Lubhang hunghang-a-Savage; barbarous;
very ignorant.
Lubhang mabaho-a-Fetid; stinking.
Lubhan mahalaga -a- 1 n e s t i m a b 1 e ;
invaluable.
Lubhang mahigpit-a-Austere; strict;
rigorous.
Lubhang mainam-a-Exquisite; super-
fine; excellent,
Lubbang tago-a-Hidden;secret;ab struse.
Lubid-a-Rope; cord.
Lubid na may silo-n-Halter.
Lubirin v-To twist; make rope.
Lubluban-n- Wallowing place.
Lubog-w-Dip; souse: douse.
LUM
Lubos-a-Complete; full; perfect; utter;
quite; plenary; absolute; plentiful.
Lubos ang inam a-Beautif ul; fair; hand-
some; fine.
Lubugin-r-To sink; submerge; put under
watar/ dip; souse; douse.
Lubukii*-v-To aid; assist; preserve.
Lubunutan-v-To pluck.
Lubusin-i;-To complete; perfect; finish;
crown.
Lugal-n-Place; position; spot; region;
time; occasion; leisure; stead; lien.
Lugal na aliwan-w-Place of recreation;
play ground.
Lugal na doongan-w-Place of anchor-
ing; port; harbor.
Lugal na gawaan ng lario-n-Brickyard.
Lugal na gawaaan ng lubid-w Rope-
walk,- ropery; ropefactory.
Lugal na gawaan ng tisa-n-Tile works.
Lugal ng ilang-n-Desert.
Lugal na labahan-n-Washing place.
Lugal na madulas n Slippery place.
Lugal ng liig-w-Throttle.
Lugal na patakbuhan ng cabayo-w-
Racetrack.
Lugal ng parusahan-n-Place of pun-
ishment.
Lugal na patuyuan-w-Place of drying.
Luagl na piriagaalakan-w-Distillery;
still; brewery.
Lugal na pinagpapatayan ng hayop-^-
Slaughterhouse.
Lugal na pinagtuturuan-#-School; eol-
lega; studio; place of study.
Lugal na tago w-Place of privacy.
Lugal na yangyangan-n-Drying place.
Lngi-w-Loss; perdition; disadvantage.
Lugod-w- Pleasure; delight; comfort;
joy; mirth; merriment; satisfaction;
joyfulness; choice.
Luha-n-Tear.
Luhaan-n-Place where the tears come
from.
Luhaluhaan-arf?;.-Weepingly.
Luhog-w-Request; entreaty; petition;
suplication; oration; demand.
Lukba-M-Bulb.
Lukob-w-Gouge; round chisel.
Lukubin r To gouge.
Luksa-n-Mourning; sorrow.
Lukso-w-Jump; leap; hound.
Lula-n-Seasickness; di//ii
Lulan >* Load; baggage.
Lulod-n-Tibia; shinhone.
Lulon-n-Swallow; drauglit.
Luluan ?>To gain; profit.
Lulunin ?• -To roll up; swallow.
Luma-;/-Old; stale; rank, antique; musty;
archaic; worn out.
60
LtM
Lumabag-w-To disobey; oppose.
Luinal>ag sa kautusan-v-To violate;
oppose.
Lumaban-t?-To fight; war; oppose; de-
fend; protect; attack; combat; con-
tend; resist; repel; conflict; cope;
advocate; antagonize; champion; tilt;
rival; undertake; attempt; defy.
Lumaban sa utos-?;-To violate.
Lumaban sa utos-ra- Violator.
Lumabas-v-To go out/ sally; depart;
proceed forth.
Lumabis-7'-To exceed; overflow; surpass.
Lumabis na lubha-f-To superabound.
Lumabnaw-t-To thin; rarify.
•Lumabo v-To grow dim; darken; bedim.
Lumaganap ?'-To extend in all parts.
Lumagay 7/-To put; place
Lumagi-v-To endure; last; persist.
Lumagitig-v-To crack; crackle.
Lumago-v-To grow; thrive; improve;
increase; swell; become fruitful or
fertile; fertilize.
Lumago muli-^-To resprout,
Lumagpak-i/'-To fall; collapse; plumb] tod.
Lumagpos-v-To exceed; su])erabound.
Lumagutok-7'-To crack; crackle.
Lumahang-v-To split; crack; splintei-;
chink flaw.
Lumahok-i'-To mix; mingle.
Lumalait n-Insulting person.
Lumakad-?;-To walk; go away; depart;
amble; march.
Lumakad ang hukbo-7>-To decamp:
march.
Lumakas ?'-To strengthen: become or
grow strong.
Lumaki-7'-To swell; increase; aggrandi/o;
ascend; eke; grow large; accrue; <li-
late; ])lumbpo<l.
Lumalo 7'-To increa-^t-: ngirrandi/o.
Lumahikad-y/'Petlestrian; pussongrr.
Lumalak-y/-( )ne who tri-ows.
Lumalang-7'-To create.' found; institute:
invent.
Lumalik-r-To wind about; turn; in-
crease; aggrandise/ outvie.
Lnnialo-r-To exceed; surpnss; excel;
increase; a.ir;_frandi/e; outvie.
Lunuimhiit-r To soften; eniolliate; grow
or become soft: limber.
LuniampasT'To exceed; surpass; excel.
LumnntVitnjrit-r-To s<ineak; creak; grate.
Lum'anj>oy-/--To swim.
1 uma|.it-/- To dra'.v near; approach;
abut; advance; join; arrive.
Lnmapnt-r-To thicken; condense; cur-
dle; grow; thick.
Lnmata-r-To become or grow \\ea\;
enfeeble.
LtM
Lumayag-r-To sail.
Lumayo-?;-To separate; quit; absent .u'o
a\\ ay; abandon; forsake; leave; evade.
Lnml>ay->/-Sorrow; grief; concern;
gloom; anguish; affliction; melancholy.
Lumbayin-v-To render dejected, dispiri-
ted, sad, gloomy or melancholy.
Lumbo-n- Drinking gourd.
Lumibak-7'-Toridicule;roast; make fun of
Lumibat-w-To repeat; try again.
Lumibis-r-To descend ;let or go down; flow
L umigalig-7'-To perturb; disturb; terrupt;
harrow.
Lumigpit-r-To collect; gather; hide;
conceal.
Luinihis-r-To separate; remove; sort;
escape; lose ones way.
Lumiit-7'-To grow smaller; descend; fall;
descrease; lessen.
Lumiklik-«%-To go round; encompass.
Lumikmo-/;-To sit:
Lumiko-t-To sheer; digress; turn.
Lumiko sa kanan-?;-To turn to thn rtglit.
Lnmiksi-r-To be active; accelerate.
Lumilim-/;-To be came or grow shady.
Luminbutod-r-To jut out.
Lumindol-7/-To quake.
Luminaw-?*-To clear up; grow or become
clear; clarify.
Lumipad-7/-To fit; transfer.
Lumipad na magpasikosiko-?;-To flutter.
Lumipana-7/ To extend to a certain prmt-
Lumipas-v-To pass; grow stale; elapse.
Lumipat-7>-To transfer; transport; re-
move; convey.
Lnmitak-v-To creack; split; splinter.
Lumitaw-r-To appear; come out; occur;
result; come into view; seem; resemble
Lnmiwanag-7'-To clear up; clear; illumi-
nate; lighten; explain; be come serene;
clarify.
Lumkalin-v-To inspect; survey; investi-
gate; register; record.
Lumpo-w-Dingue; inability to walk; weak-
ness of the lower limbs.
Lumpon-w-Crovvd; group; bunch.
Lumuag-7'-To loosen; free; ease; slacken.
Lumuag ang loob-v-To appease grow
calm; be come pleasant or generour.
Lumuang-u-To broaden; widen; extend;
loosen; free; ease.
Lumubog-f-To sink; submerge; inundate;
put; under water.
Lumuha-v-To weep; mourn; lament be-
wail.
Lumuhod-f To kneel.
Lumuhod-i;.?'wj9. -Knelt-
Lumuhog-v-To beg; petition; crave; im-
plore; prty, solicit; entreat; demand;
claim; covet.
1 LAS
Lumukso-tf-To leap; jump; rebound.
Lnnm Ian- r-To load; ship; freight; embark
Lumnlntang sa tubig-f/- Natatory.
Lumundag-v-To leap; jump; rebound.
Lumura-^-To expectorate; spit
Lnmusob-f-To fight; combat; attack as-
sail; assault.
Lumusontr-r-To descend; flow; go down;
help another do work.
Lumusot-t'-To fall through; pass in a
running match.
Lumutang-?'-To float; be on the surface
of the water.
Lunas-n- Antidote.
Lunas ng ilog-^Bod of a river.
Lundag-n-Jump; leap; bound.
Lunga-w-Cave; grotto; grot; cellar.
Lunga ng daga-n-Rathole.
Luningning-H-Spleiidor;finery;brillance;
brilliancy; glory.
Lunit-n-Frequence; frequency.
Lunusin-u-To affect: move; touch.
Lupa-M-Ground; soil; land; earth; globe:
universe.
Lupain-;z-Large tract of land.
Lupang alatan-w ISalt marsh; land that
is reached by the tide.
Lupang asinan-w-Saltmarsh.
Lupang maluag at patag -n- P 1 a 5 n ;
prairie; champaign.
Lupang may tanim na mansanas-^-
Apple-orchard.
Lupang panagulan-^-Riccland.
Lupang patag-^- Prairie; plain; level
ground,
Lupang puti-ra -Chalk.
Lupang sinasaka-n-Farm; estate; grange;
plantation.
Lupang tuyot at inahina-n- Barren-
ground; sterile ground.
Lupang walang damo-n-Desert.
Lupaypay-w- Weakness; debility.
Lupaypay na loob-a-Languid; down-
fallen; feeble.
Lupian-n-Place of doubling or turn-
ing; folding; turning.
Lupigin-v-To usurp; apropriate by
force.
Lupit-w-Sternness; harshness; cruel-
ty; inhumanity; rigor; moral de-
pravity; inclemency.
Lupon-w-Reunion; meeting; congrega-
tion.
Lupong-n-Reunion; meeting; congrega-
tion; gathering.
Lura-n-Spit; saliva.
Luraan-n-Spittoon.
Lusak-w-Mud; mire.
Lusaw-n-Liquid; fluid.
Lusaw-rt-Liquid; fluid,
MAA
Lusa \\in-r-To liquefy; dilute; dissolve;
melt; cosume; mis-spend.
Luslos-w-The unwinding; giving out;
freedom.
Luslosan-r-To unwind; give more rope;
free: give more freedom; increase.
Lula-/r-Profit; advantage; improve-
ment; proficiency; progress; utility.
Lutasan-v/- Finish; termination; con-
clusion; end:
Lutasin-7'-To terminate; finish; con-
clude; close; end; dispatch; dispose of.
Luto-^-Cooking; manner of cooking.
Lutos-w-Rottenness.
Lutusin-7/-To rot on the inside.
Lutuin-v-To cook; boil.
Lutuin sa mantika-7'-To fly.
IMI
Maaaring ipahintulot-a-Permissible;
admissible; allowable.
Maaaring mabiak-a-Fissile.
Maabala-?:-To be embarrassed.
Maabot-a- Attainable; obtainable.
Maabot ng isip-« Comprehensible; con-
ceivable.
Maabot ng isip-v-To comprehend; un-
derstand.
Maaboy-*;-To be led; taken to.
Maaga-wfa.-Early; soon.
Maagap-a-Active; smart; quick; alert;
diligent; ready.
Maagap-rtifcv Early; soon; quickly; dili-
gently.
Maagasan-v-To miscarry; menstruate.
Maagaw-r'-To be stolen.
Maagaw tulog-v-To doze; nap; be
drowsy.
Maakma-a-Proper; fit; suitable; atjree
able.
Maakma-v-To be proper; fit; cor-
respond; suit; be ready; fit.
Maaksaya-r To be spent foolishly; mis-
spend.
Maakyat-r-To ascend; go up.
Maalaala-a- Memorable; memorial.
Maalab-rt-Fervent; ardent.
Maalaga-a- Diligent; active; officious;
careful; obsequious.
Maalam na looh-n-Gentle; mild; mee1 ;
quiet; pni<lent.
Maalam ng lahat-a-( icneral; omnis-
cient; omnipotent.
Maalas-v-To note.
Maalatrt-Salty; salted; briny; husky;
brakish; saltish.
Maalikabok-o- Dusty.
Maalindog-a- Facetious; happy.
Maalis ang galit-v-To become appeased;
appease.
Maalis ang puit-t'-To lose the bottom.
Maalisan ang atip-7'-T<> unroof.
Maali\\ 7'-To rest; sport; live at ease.
Maaliw a- Diverting; free; happy.
Maaliwalas-r/ Spacious; capacious; wide;
commodious; free.
Maaluningning-rt-Brilliant; sparkling.
Maaluningning-a-Brilliant; sparkling:
magnificent.
Mamag-ft-Musty; mouldy.
Maamo-rt-Tame; meek; gentle; mild; be
nign; benignent
Maamong loob-a Soft- affable; meek;
placid; jovial; gay; merry; cheerful.
Maamoy-a-Sented; oderous; oderiferous.
Maanghang-a-peppery; sharp.
Maangilin-7'-To growl; demand in a
loud voice.
Maangilin-a-Gro'.vling: snarling.
Maaninag a- Transparent.
Maanta-a-Rank; stale; strong scented.
Maantala-?;-To retard; defer; delay;
detain.
Maasahan-a-Sanguine; hopeful; ex-pet 't-
ant.
Maasim-a-Sour; acrid; sharp salty;
crude; briny; salted-
Maaso-o-Smoky; fumy; full of smoke.
Maawa-rt-Clement; compassionate.
Maawa-?;-'o pity; be clement; be sorry
for another.
Maa\vain-a-Clement; humane; compas-
sionate; commiserate; magnanamous:
generous; merciful; touching; nol>lc;
godly.
Maawain sa mahirap-a-Chai'itable; gene-
rous; liberal
Maaya-«-Kloquent; pleasant; pleasing.
Maayos -a- Honest; pure; arranged; clean;
convenient; decent; reasonable mod-
est; suitable.
Mal>aak-7'-To be cleaved, quartered ta-
ken to pieces.
Mababa-a-Low; abject; ordinary; vulgar;
plebian; dulL
Mababa ang halaga-^-Chcap; inferior.
Mababakla-7'-To be disturbed, pertur-
bed or vexed.
Maliatia sa il>a-r/ Inferior; lower.
Mababang loob-// -Jlunihle; meek; suit-
missive; gentle; tjuiet; mild; tame;
simple: plain, i-esiirnc'l; respectful.
Mababasa a- Legible.
MAK
Mababaw-f/ Low; shallow; superficial.
Mabagal-ff-Slnw; dull; tar.lv; la/y;
indolent; dilatory; slavish
Mabagay-tf-Fit; proper; suitable: con-
venient; becoming; adaptable; agree-
able.
Mahagbag ang sasakyan-v-To be ship-
wrecked.
Mahugo-7'-To be altered; changed or
renewed.
Mabagsik-O;Rigid; severe; rigorous:
austere; cruel, truculent; fell; stern;
arbitrary; tierce; terrible; grim;
tyrannical; bard-hearted; despotic;
rough; ugly.
Mabahagi-77-To be divided or parted.
Mabahaw ang sugat-/;-7<» heal or cure
a wound.
Mabaho-^ -.Stinking; bad-smelling.
Mahait-a-Prudent; judicious; modest;
discreet; just; fair; honest; honora-
ble; reasonable; skillfull; capable;
smart; clever; candid; wise; sensi-
ble; circumspect; decent; sharp;
mature; continent; becoming; suita-
ble; considerate.
Mabait ang ugali-a-Decorous; decent.
Mabakbak-f-To unglue.
Mabalahibo-o-Wooly; fleecy; hairy.
Mabalaho-a-Swampy; marshy; muddy;
Mabalakubak-a-Scurvy; scurry.
Mabalat-rt- Unpolished; unfinished; rus-
tic; skinny.
Mabalatong-7'-To be intercepted; de-
viate.
Mabalda7'-To be interrupted.
Mabali-7>-To break.
Mabalian ang buto-r-Break a l>one.
Mabalisa-/;-To be restless; disturbed;
perturb.
Mabaliw-?'-To mope; fool; be mopish.
Mabaliwag-«-I)eep.
Mabalot-v-To be embaled; packed.
Mabalot— - Having many wraps.
Mabaanagan-7>To have an idea.
Mabanga*t?-To bump against, collide.
Mabangis-a-Severe; cruel; hard-hearted;
tyrannical; despotic; sanguinary;
ugly; wild; fierce; savage; ferocious,
arbitrary/ truculent grisly: grim;
intolerable.
Mabango-a-Fragrant; arromatic; redo-
lent; oderiferous; oderous.
Mabantog-a-Famous; noble; honorable;
great; grand; celebrated; renowned.
Mabao-v-To be come a widow or wi-
dower.
Mabasa-tf-To become wet or moist.
Mabasa-a-Wet; moist.
M al )asag-«-Broken.
63 MAB
Mubasag-7'-To become bi-oken.
Mabatbat-rTo be scratched or sera
ped.
Mabatid-r-To understand; hear.
Mabato-o-Stony; rocky.
Mabawasan-r-To diminish; lessen; waste.
Mabawi-7'-To recover; gain l>ack.
Mabiak-7'-rro crack; cleave.
Mal»igat-«-Heavy; burdensome; weighty,
important; grievous; offensive; se-
rious; cumbrous; ponderous; grave;
onerous.
Mabigat gawin-a-Laborious; tiresome;
painful.
Mabigla-v-To surprised or astonished;
do without thinking or in a hurry.
Mabihasa-7/-To be accustomed in-
trained.
Mabihasa.a-Wise.
Mabilango-r-To be confined or im-
prisoned.
Mabilis-a-Rapid; cjuick; precipitate;
swift; light.
Mabilog-tt-Round; circular; spherical.
Mabilog na haba-a-Oval; plump; egg-
shaped; oblong.
Mabilog ang katawan-a-Plump; plumb.
Mabinat-7/-To relapse; devolve.
Mabingbing-7/-To be impeded, checked,
or stopped.
Mabingi-7/-To become or grow deal';
deafen.
Mabini-a-Quiet; peaceful; modest;
chaste: decent; unassuming.
I\Iabisa-a-»Stout; strong; fervent; ardent:
active; effective; diligence; vigorous.
Mabitin-7/-To suspend; be suspended.
Mabood-f-To be obstructed; impeded.
Mabual-7/-To tumble; fall; topple.
Mabubo-t'-To overflow; run over.
Mabudbod-tf-To be distributed; divided.
Mabugnos-^To come untied; open.
Mabuhaghag-7/-To become loose; free.
Mabuhangin-rt- Sandy .
Mabuhay-w-To live; be alive.
Mabuhay-a- Lively; active; alive.
Mabuhay sa gugol ng iba-7/-To live on
another; live on another's salary.
Mabuhay na mahaba sa iba-f-To out-
live; survive.
Mabuhay uli-v-To restore to life; re-
vive; resusticate; live again.
Mabuhok-a-Hairy.
Mabukid-«-landed.
Mabula-a-Frothy; foamy.
Mabulalas-y-To be frank, open or in-
discreet.
Mabulalas-rt-Talkative; generous; spend-
thrift.
Mabulid-7'-To fall; tumble; topple.
MAD
Mabulo-a-Wooly; fleecy.
Mauulok-a-Kotten; spoiled; damaged;
putrid.
Mabulok-k'-To rot; spoil; decay; corrupt;
putrefy.
Mabulungin-rt-Grumbiing.
Mabunga-a-Fruitful; fertile,
Mabuni-a-Scurvy.
Mabunot-f-To be pulled up.
Mabunton-7'-To be heaped up; piled.
Mabunyi-a-Celebrated; famous; renow-
med; noble; extolled; excellent; mag-
nificent.
Mabura-a-Erasable.
Mabura-v-To blot; be effaced or clouded.
Maburak-a-Muddy; miry; H arnpy.
Mabusog-v-To be satisfied; tilled; satiate.
Mabuti-a-Good; \vholesome; suitable;
healthful; salutary: useful; fit; pro-
per; profitable covenieut.
Mabat -«dy-Well.
Mabuti ang gayak-rt-Elegant.
Mabutihin-7/-To make good; justify;
accept.
Mabntil-rt-Seedy: granulous, granular.
Mabuting kapalaran-n-Good-luck; suc-
cess; prosperity.
Mabuting loob-/z- Kindness; generosity;
benevolence; magnanimity.
Mabuting ngalan-n-Fame; good name;
reputation.
Mabuting paguugali-«-Urbanity; good;
manners; civility.
Mabuti sa katawan a-Healthful salu
tary.
Mabuto-r/,-Bony; seedy.
Mabuya-7'-To stuff or glut one's self.
Mabiiyo-?'-T<> be induced or persuade.
Mad&gdftgan-f-To be augmented.
Madairil/'-To wear away by friction
gall; chafe.
Madahakin-7/-To spit phlegm.
Madahon-rz- Leafy.
Madaig-7' To lose; be c<»ii(|uered.
Madakila a -( Jrand; superior; i)arainount;
excellent; glorious; noble; honorable.
Madala-r-To avoid; be scared or fright-
ened; become timid; evade; shun.
Madala-7>To be carried or conveyed.
Madalang-a-liare; scarce; wide; spare.
Madalang-'/'/r'. Seldom.
Madalasf/7v/ Frequently; often.
Madalas-a-Fre<|ii(Mit habitual.
Mftdali-ikfe/.-Quickly; promptly; briskly;
urgently; actively; swiftly; soon.
Madali -a -Quick; urgent; pressing,- brisk;
brief; prompt; ready; nimble; co&dse;
active; swift; cursory.
Madiilian-7'To b<- in a hurry: be in
haste; bo (puck or active.
J64 MA
Madaling araw-;?-Day-light; dawn.
Madaling galawin-a-Movable; variable;
unsteady; shifting.
Madaling gawin-a-Practicable; feasible;
easily done.
Madaling gumalaw-rt-Unsteady; mova-
ble; variable; shifting.
Madaling gumulong-Easily rolled.
Madaling hubugin-a-Eithe.
Madaling humalata-Easily noted or dis-
tinguished.
Madaling intindihin-a-Intelligible; con-
ceivable; easily understood.
Madaling kalagin-a-Soluble; solvable.
Madaling kuruin-a-Intelligible; conceiva-
ble; easily; understood.
Madaling macaraan-a- Transitory.
Madaling mamuo-o-Congealable.
Madaling maniwala-a-Believable cred-
ible; trustworthy.
Madaling masira-a-Brittle.
Madaling matunaw-a-Soluble.
Madaling matunaw sa sikmura-a-l)igest-
ible.
Madaling ulolin-a-Simple; artless.
Madalita-a-Poor; penurious; suffering.
Madapat-7/-To become; behoobe; concern;
belong to.
Madapat-a-Proper; fit; corresponding;
convenient.
Madapilas-r-To slip; slide.
Madatay-y-To be laid smoothly.
Madawag-rt-Thorny; shiny.
Madaya-a-I)eceiving; delusive.
Madidikit-o-Vicid; viscous,- sticky.
M ad i la w-a- Yellow; xanthia.
Madilim-a-Dark; gloomy; ha/y; shady:
opaijue; murky; obscure; uniutelli-
gible.
Madiwara-o-Curious; troublesome pry-
ing; cautious.
Madia ^-Public; multitude.
Madla-a-Much; abundant; |»lentit'ii(;
many.
Maduag-«-( 'ouardly; dastardly.
Madugo-f/ Hlood\-; samruine; gory.
Madulas-r/-Smo(»tb,- slippery.
Madulas ?' 'I'o slip; slide.
Madumhan ?--To besmear; be covoivd
with <lirt or lilth.
Madungis-// Nasty; dirty; filthy.
Maduugo-f/ Silent; dumb; repellent.
Madurog /--To break; |)owder.
Maestro y/Master; teacher; pedagogue.
Maestra //-Lady teat'her.
Mag r To grow; do.
Magaan-a-Light; gay; nimlile; swift;
agile; spry.- buoyant; jaunty; janty,
giddy; iriHncr.
Ma -aan aim dugo-o-Sympathetic.
MAG . J
Ma gaang hasahin a Legible; easily read.
Mag aaraw// hay lain >rer; journeyman;
laborer.
Mag ahot r-To reach; amount to.
Magagalitin-o-Hot-headed; cross-grained
intractable; seasily enraged;
grumbling; snarling.
Magagamit-O-Usual; customary; ordi-
nary/ profitable; useful; fit; servici-
ble; helpful.
Magagapas— Kit to be harvested.
Magagawa-a- Possible; feasible, prac-
ticable.
Mag akala-r-To think- plan; wish/
design; invent fancy, imagine; try;
intend; desire; discuss.
Mag alaala-v-To remember; remind.
Magalab-r-To burn; bla/e; glow.
Mag alaga-v-To breed; bring up; care
for; heed; nurse; educate.
Mag alak-7/-To distill; still.
Magalang-«-Urbane; polite; respectful:
kind; obliging; decorous; decent,
courteous.
Mairalang-r/r/r. -Respectfully; courteously;
kindly: obligingly; politely.
Magalangin-rt-Courteous/ polite; civil;
wellhred.
Magalaw-a-Lively; noisy; boisterous;
restless; mischievous.
Mag alay-7'-To dedicate; consecrate;
sacrifice; offer; pay homage.
Magaling-rt-Gallant; gay; smart; elegant;
noble; genteel; polite; fine; perfect;
delicate; civil; good; precious; valua-
ble; magnanainous; generous; libe-
ral; attentive/ heedful.
Magalingin-r-To respect: appreciate;
have regard for; honor; be polite;
credit; dignify; approve; prefer; like;
enjoy; adorn; be pleased with.
Magaling kay sa iba-a-Better.
Magaling na lubha-a- Wonderful; as-
tonishing; miraculous; marvelous.
Mag alipusta-y-To blackguard; defame;
run down.
Mag alis f-To leave off; take away.
Mag alis ang luksa-r-To leave" off
mourning.
Mag alisaga-?;-To loiter; idle; lounge.
Mag alisan-f-To take off or away.
Magalit-«- Angry; mad.
Magalit-r-To be angry; irritated of-
fended; enraged; exasperated; pro-
voked; displeased; disgusted.
Mag aliw-y;-To intertain; keep in hope;
amuse; delight; comfort; rest; gratify;
recreate; sport; live at ease.
Magamit-a-Usual; customary; ordinary;
useful.
5 JMAG
Mag ampon-T'-To shelter; aid; help;
protect; assist.
Maganda-rt-Beautii'ul; pretty: handsome!
fine; fair; delicate; smart; neat; ex-
quisite; gorgeous; winsome/ comely
Magandang kalooban-w-Gentility; mag-
nanimity- generosity, liberality; be-
nevolence; nobility.
Magandang loob-fl-Generous; magnana-
mous; benignant; liberal; bounteous;
benevolent; benign; gracious; noble.
Magandang tikas-n-Elegant: graceful;
exquisite; gallant; gay; gentle; polite,
excellent; brave; strong; robust.
Maganit-a-Tough; glutinous.
Mag aral-v-To study; learn; pore.
Mag araro-t?-To plow; plough.
Mag asawa-Man and wife.
Magaslaw-a-Rompish; boisterous; noisy;
fidgety; restless.
Mag asawa-7'-To betroth; espouse; wive;
marry; match.
Mag aso-7/-To smoke.
Magaspang-a-Coarse; rough; rude; ill-
bred; incident; blowzy; gross.
Magasta-a-Expensive; costly.
Maga\va-w-To do; be done.
Mag away-7/-To fight; wrangle; war;
quarrel; dispute; struggle; oppose.
Magagawi-a-Inclined.
Mag-ayos-7/-To arrange; put in order;
place.
Mababag-?;-To struggle; fight
Magbabaliwag-w-Haberdasher.
Mag bago-v-To be eformed; reform;
renew; correct/ mend; change; alter;
transfer.
Magbahala-y-To care for/ take earn of;
man; manage/ run; take charge of.
Magbahin-y-To sneeze.
Magbakod-y-To build fence; make a
fance.
Magbala-v-To threaten; menace.
Magbalak-t'-To proffer; announce.
Magbalatkayo-7/-To go incognito; de-
lude; deceive.
Magbalita-7'-To inform; report; relate;
proclaim; announce; give notice;
herald; warm; tell.
Magbaliwag-v-To traffic: trade.
Magbaliwas-^-To pull up a pole and
line.
Magbalobalo-t'-To feign; pretend; de-
lude.
Magbanalbanalan-t'-To feign; pretend; be
a hypocrite.
Megbangay-v To combat; fight; attack.
Magbangit-u-To allude; mention.
Magbankat-y To reinforce; tie; bind;
fagot.
9
MAG (
Magbangon-v-To arise; rise; get up;
edify; build; erect.
Magbanhay-v-To frame.
Magbanli-t;-To scald.
Magbansag-7>To nickname; dub.
Magbantay-v-To patrol; guard; watch.
Magbasabasa-?;-To moisten; dampen; wet.
Magbasag-ulo-v-To dispute; fight quarrel;
wrangle.
Magbatikbatik-a-Spotted; speckled.
Magbawal-v-To prohibit; divest.
Magbawas-v-To lessen; reduce; decay;
sink; decline; abridge; grow smaller.
Magbayad-7/jTo pay; recompence; retri-
bute; disburse; liquidate a debt.
Magbayaran-^-To pay; recompence; re-
tribute.
Magbeberso-w-Poet; Author.
Magbigay- y-To give; grant; concede;
allow; admit; donate.
Magbigay alam-v-To inform; warn; tell;
give notice; participate; advise.
Magbigay daan-t; To allow; give way;
admit; give a reason; assign amotive.
Magbigay galang-v-To salute; hail greet;
pay one's regards or respect
Magbigay loob-v-To condescend; sub-
Magbigay lugod-v-To please; gratity; hu-
mor; content; satisfy,
mit; comply; allow.
Magbigay ng fianza-^-To bail; give
security.
Magbigay ng katibayan-v-To bail; give
security.
Ma^bigay pa.gkain-v-To give food; feed;
nourish; maintain.
Magbigay pakinabang-7>To give or yield
a profit.
Magbigay parte-v-To give notice; par-
ticipate.
Magbigay puri-w-To purify honor; res-
pect; credit; dignify; adorn.
Magbigay sala-^-To criminate; accuse;
impeach.
Magbigti-tvTo commit suicide by hanging
Magbihis-r-To dress; change clothes.
M;r_rl>iiiata-y-To act like a child.
Magbingibingihan-v-Ta grow deaf; act
like u deaf person.
Mai:bintang-v-To accuse falsely; imjtute;
attribute: susj.ect; criminate.
Magbinyag-r-To christen; baptize.
Magbiro-v-To play; joke; palter pun; jest.
Magbithay r To sift; sieve.
Magbitin-/--'I*o hang up: suspend.
Magbuh<>-7'-To found; cast.
Ma.urhnhong-/--To roof.
Magbugbugin rTo contuse1, bruise.
Ma-bu^rnos-r-To loosen; untie; free:
extricate.
i MAG
Magbuhat-u-To originate; arise from;
commence; begin; descend from; occur;
happen.
Magbuhat kailan-Since; when.
Magbuhol-v-To knot; tie in a knot.
Magbukid-v-To farm; plow; plough;
cultivate; till.
Magbukod-v-To separate; remove; sort;
dissuade.
Magbulaan-?;-To lie; falsify; deceive.
Magbulaybulayan-y-To cogitate; muse/
think; meditate.
Magbuno-tf-To wrestle; struggle; tussle.
Magbuntod-7/-To pile up heap; accumu-
late.
Magbuntong hininga-z;-To sigh; draw
a deep breath.
Magburil-z;-To engrave; polish.
Magcompisal-z'-To confess.
Magdaan-t'-To go by; pass; walk.
Magdagta-y-To gather sap.
Magdahilan-v-To feign; give a reason;
give an excuse.
Magdala-v-To carry; wear; bring; bear.
Magdalit-i;-To sing; cant; hum.
Magdalita--z/-To suffer.
Magdamdam-v-To feel; be sensible of;
suffer; grieve; resent; be sorry; be
affected or moved; deplore; lament;
bewail; smart; irritate.
Magdaragat-n-Mariner; seafaring man;
sailor; seafarer.
Magdaragat-^-To sail the seas.
Mairdaraya-rt-Knavish;Counterfeit;clieat-
ing; false/ untrue; fraudulent; sham;
deceitful; guileful; vile.
Magdaraya-n-Impostor; defaulter/ sharp-
er swindler; cheat; defrauder.
Magdasal-v^To pray; beseech.
Magdenuncia-?'-To denounce; blame;
accuse.
Maudibulio-7'-To draw; litlxrgraph.
.MaLT«lilad51a-7'-To flatter; coax; delight;
please.
Magdilig-7'-To s]>rinV,le; spray; water;
moisten.
.MaL-dilim-T'-To grow dark; da/.e.
Magdilim ang buan «'» ara\\ r-To tach.
eclipse.
Magdiwang-v-To celebrate,
M:igdiwara-/--Ti) pry; be inquisitive.
Maududa -;• TO doubt; niisti'iist
Ma.i;dngton.Lr-'''l'o add; cxa-uerate; at-
Magdulas—t/To sli;p slide.
.Magduling-7'-To look crosseyed,
.M:«gLralaw-/--To move; travei-c.
Maggalawin-/--To stir hogin; move.
-T- To d..ctor.
an r'-To iwen,ure; retiibute,
ii'c ]>ence.
MAG
.Maggasta-7'-To spend; disburse.
Maggili\van-r-T<> amnse one anothei1;
love one another.
Maggisa-r-To cook.
Maggrado-v-To grade; class; reach a
certain class or grade.
Magguhit-t'-To draw.
Magguniguni-v-To imagine; cogitate;
muse.
Maghahalaman-n- Gardener | horticul-
turist.
Maghain-7'-To offer; present; sacrifice.
Maghaka-/;-To deliberate; reflect; con-
sider; imagine; fancy.
Maghakbanjr-r-To step.
Maghalaman-t?-To garden.
Maghalimbawa-v-T<> give or set an
oxamj)le; instance.
Maghalinhinan-r-To take turns; alter-
nate; exchange.
Maghalo-7/-To mix; mingle.
Magbambog-tT-To brag; boast; blow;
bully; swagger; vaunt; infatuate.
Maghampas-v-To chastize; punish;
strike; whip.
Maghampas lupa-v-To tramp; loiter;
lounge; lead a licentious life.
Maghamunan-T/-To defy; rival; chal-
lenge.
Maghanda-t;-To prepare; get ready;
provide; furnish; cater; busk; dispose;
dispatch.
Maghandog-v-To present; offer; sac-
rifice; dedicate; pay homage.
Maghangad-7/-To desire; wish; long
for; require; demand.
Maghangin-7/-To boast; brag; blow;
swagger.
Maghaplit-v-To hustle; hurry; rush;
bustle.
Magharang-v-To hold up; rob on the
public highway.
Maghari-7'-To govern; reign; command;
predominate; be king.
Maghaeik-w-To plant by drilling; sow.
Maghatid-v-To conduct; accompany.
Maghigab-<; To yawn; gape.
Maghikab-v-To yawn; gape.
Maghilatsa^v To ravel.
Maghilik-7'-To snore.
Maghimatay-i'-To faint; swoon.
Maghimutok-v-To lament; complain;
resent; murmur.
Maghinagap-v-To believe; credit; give
faith.
^Iaghinakdal-i;-To receive; protect;
give shelter.
Maghinala-i--To presume; suppose; con-
jecture; suspect.
Maghingalo-u-To gasp expire.
6? MAG
Maghingutuhan-Z'-To criticise oiui an-
other.
Maghinto-v-To stop; ]>ause; halt;
cease.
Mai_rhirap-r-To grow or become dif-
ficult.
Maghubad-7/-To denude; undress; doT.
Maglmbo-7'-To denude; undress; doff.
Maghugas-f -To M ash: bathe.
Maghusay-7/-To arrange; put in order;
adjust.
Mag iba-7/-To alter; change; .reform.
Mag iba-v-To fall; tip over; topple.
Mag ihaw-7>-To roast; bake.
Mag ikit-u-To turn.
Mag ilaw-v-To enlighten; illuminate.
Magiliw-a -Tender; loving; affectionate;
amorous; friendly.
Maginaw-a-Cold; frigid.
Maginawin-«-Chilly.
Maging-v-To become; be; be current;
exist; belong to; behoove; concern;
beseem; worth.
Maging alak-7'-To ferment.
Maging asawa-v-Future wife.
Mag ingat-y-To care; heed; watch; be
on one's guard; reck; beware.
Mag ingay-v-To make a noise; be
noisy; be boisterous.
Maging bagay-v-To beseem.
Maging bastos-v-To become coarse.
Maging buto-t;-To ossify.
Maging bubog v-To vitrify.
Maging paano ay hindi — in no degree;
by no means.
Maging para sa isa-v-To become like.
Maginhawa-a-Prosperous; successfu 1 ;
fortunate; happy; easy; eminent;
potent; wealthy.
Mag inis-v-To smother; oppress.
Mag init-w To heat.
Maginoo-a-Principal ; honorable.
Maginoo-«-Sir; mister: miss; master;
madam; gentleman; lady,
Mag isda-v-To fish.
Magising-77-To wake; awake.
Mag isip-v-To think; reason; meditate;
muse; contemplate; consider; pore;
deem.
Mag isip isip-7>To meditate; muse;
deliberate; reflect; consider/ con;
cogitate; ponder.
Mag isis-c-To scrub.
Magitla-7'-To be surprised or starled.
Magitlahin-a-Timid; fearful; akittlish.
Magitna-r-To be between.
Mag i wan -7'- To leave; forsake; aban-
don.
Mag iwi-7/-To nurse; breed; bring up;
care for.
MAG
Magkaakma-t;-To sympathize; be sympa-
thetic.
Magka amag-c-To moss; cover with
moss.
Magkaanohan-justly or unjustly; by
all means.
Magkabungo-c-To bump against; col-
lide.
Magkabutasbutas-t'-To be perforated.
Magkagalit-v-To displease; anger; offend.
Magkagusto-?>To be pleased; like;
enjoy; relish.
Magkahalaga-r-To amount to.
Magkahiang-r-To sympathize; be sym-
pathetic.
Magkaiba-i;-To dissent.
Magkaibigan-r-To be friends.
Magkaibigan-f-Friends.
Magkaila-T^-To negative; disclaim;
contravene; abjure; recant.
Magkailangan-7'-To want; need; neces-
sitate; be in need.
Magkailangang mahigpit-tr-To be ur-
gent or absolutely necessary.
Magkailanman-rt^7'.-Always;perpetua]ly.
Magkainkil-u-To wear or waste away
by friction; collide.
Magkaisa-i;-To resemble; be equal;
agree; coincide; be of the same
opinion.
Magkaisa ang layo-Equally distant; of
an equal distance.
Magkaisaisa-7/-To agree; concert; be
united.
Magkakaayon-a-Accordant.
Magkakahoy-w- Woodsman; woodcutter.
Magkakalakal-w-Merchant; trader; shop-
keeper; dealer.
Magkakalap-n-Wooddealer; timber-mer-
chant.
Magkalabog-?>To fall and make an
noise.
Magkalagot-t'-To pull; apart; break.
Magkalakal-^-trade; buy and sell.
Magkalaman-7'-To grow fleshy; be of
the same flesh and blood.
Magkalawas-r-To tie; bind; fagot.
Magkalilim-t)-To be shady.
Magkaloob-7/-To allow; give; bestow;
grant; concede; admit.
Magkalugat-f-To contain.
Magkalunatlunat-7/-To defer; delay
differ.
Mugkamali-v-To err; make a mistake;
mistake; commit an error.
Magkamatayan" Mortal; fatal.
Magkamit-r-To reach; overtake; come
up; obtain; attain.
Mag amtan-r-To acquire; get; beget; win.
Magkanlalabis-r-To overt'* »\\ .
! MAG
Magkandili-u-To bring up; breed; cart'
for; watch.
Magkanlong-u-To protect; hide; shield;
conceal.
Magkano-How much.
Magkanta-c-To sing.
Magkaparis-f-To resemble; be alike.
Magkapuri-r-To honor; respect; digni-
fy; credit.
Magkarinigan-u-To misunderstand; con-
found; confuse.
Magkaroon- u-To have; get; beget; con-
tain; possess; attain, obtain; procure;
take; hold fast.
Magkaroon ng karampatan-^-To de-
serve; merit.
Magkaroon ng pag-asa-f-To hope.
Magkaroon ng ugali-v-To have habits.
Magkasakit-c-To be sick; feel indis-
posed; ail.
Magkasakitan-r-To pester; annoy.
Magkasala-f-To sin; infract; commit a
misdeed.
Magkasalot-r-To pester; annoy.
Magkasalungat-'*>To oppose.
MagkasamA ang loob-r-To displease;
offend.
Magkasiksikan-''-To stuff; ram; jam.
Magkasunduan-v-'l o agree; accord.
Magkatam-t'-To plane.
Magkataon-f-To happen; befall; be-
chance; hap; be casual; take place.
Magkatipon-u-To assemble; meet; con
gregate.
Magkatiwala-r-To be an agent.
Magkatkat-u-To cast a net; unfold.
Magcatulad-r-To assimilate; resemble;
favor; be equal.
Magkaumpog-u-To collide.
Magkayayat-7>-To extenuate; debilitate;
waste away; emaciate.
Magkidkid-u-To \\rap up; reel; \\ind.
Magkidlat-7/-To flash; lighten.
Ma-kita-r-To meet; see; encounter.
Mjigkono\va-v-To counterfeit; ]>retend;
forge; mimic; pirate.
Vagkonowari-f-To counterfeit; pretend;
mimic; pirate; feint; dissemble.
Magkontrato-r-To contract.
Magkrus-f-To cross; intersect: make
the si<,rn <>t' the cross.
Magkuako-r-To smoke a pipe.
Magkulang-V-To fall short; lack; r>e
deficient; fail; lessen, diminish;
decline; decay; sink; waste shrink.
Magkulang sa kautusan-r-To sin;
offend.
Magkulung-r-Tn imprison; shut up.
.Ma-knlimlim-j.-To darken; become
dark.
Magkumot-?'-To blanket: use a blanket.
Magkumpuni-?'-To repair; li\; mend;
adjust.
Magkunot-/--Ta wrinkle; plait; knit.
Magkupkupan-7'-To help one another.
Magkural-v-To pen up; corral.
Magkuro-7/-To muse meditate; reason;
contemplate; provide/ get ready; fur-
nish; conceal.
Maglaan-r-To reserve; restrain; separate;
provide; get ready; furmish; conceal.
Maglaban-0-To flght; contend; war;
invest; wager; sustain; defend.
Maglabatiba-v-To syringe.
Maglagay-v-To put; place; set; lay; ap-
point; wager; arrange.
Maglagay ng iit-w-To nickname; give
an alias.
Maglagay ng nota-7/-To make note of;
note; mark.
Maglagay ng tanda-?/-To note; mark.
Maglagay sa loob-z;-To put in.
Maglagda-v-To legislate; enact laws.
Maglagos-v-To omit/ exeed/ overlook.
Matrlaitan-f-To insult; scoff; deride;
ridicule; criticize in an insulting
manner; execrate; curse.
Maglakad-r-To walk; march journey.
Maglakbaybayan-7/-To go from place to
place; travel.
Maglalabra ng bato-zt-Stonecutter.
Maglalario-n-Brick maker.
Maglaman-7'-To contain/ comprise-
Maglamas-7ATo knead.
Maglamas-r-To handle.
Maglampaso-v-To play; gambol.
Maglaro-w-To play; ganblo.
Maglaro ng rifa-7:'-To rafflle.
Maglasing-v-To get drunk; inebriate;
intoxicate; besot; tope.
Maglatag-r-To unfold/ stretch out.
Maglatag ng bato-^-To pave.
Maglaway-r-To spit; expectorate.
Magliab-?;-To blaze; glow; burn.
Maglibakan-v-To scoff; ridicule; insult;
laugh at; criticize.
Maglibang-y-To sport; rest; live at ease;
amuse one's self.
Magligaw7/-To become lost;lose one's way
Magliguak-7'-To spill.
Magliit-7/-To shorten; become smaller.
Magliit ng gastos-v-To reduce expenses.
Maglikot-?;-To caper; frolic; frisk; jest;
joke; be restless; be mischievous
Maglilingo-odv- Weekly.
Maglilingo-o- Weekly.
Maglimas-^-To bail.
Maglingas-v-To blaze; burn; glow.
Maglingkod-z'-To court; wait upon; woo;
love
Maglinie-V-To clean; scour; purity.
Magi i pat- »To transfer; alter the posi-
tion; transmit.
Maglipnt ng pananim-v-To transplant.
Magl!tak-v*To crack; split.
Magliwanag-v-To glitter; shine; glow;
gleam; become clear: illuminate.
Magluat-v-To prolong; extend; protract;
retard; lengthen; defer; delay; .dally;
remain.
Magluha-v-To weep; cry.
Magluksa-u-To be in mourning.
Magluluat-a-Perpetual; tedious tardy.
Maglunas-v-To build the bottom of a
canal.
Maglunas-T^-To massage.
Maglundag-tr-To jump/ caper; frolic;
spring; bound.
Maglungkot-?/-To mourn; pine; lament
be sorrowful.
Maglura-7/-To spit; expectorate.
Magluraan-y-To spit at one another.
Magluto-7'-To coo .
Magmadalas-v-To frequent; haunt.
Magmadali-7/-Tohurry; be in haste .be-
stir; bustle; hustle; hie; rustle.
Magmagaling-7/-To make good; become
good or agreeable.
Magmahalan-7/-To value; prize; love;
respect.
Magmalikmata-?;-To change appearance
assume different aspects; be trans.
figured.
Magmamana-n-Interior/ heir.
Magmana-7/-To inherit.
Magmamarinot-i;-To be stingy, penuri-
ous, closefisted or cordid; act the
miser; act miserly.
Magmasa-v-To knead.
Magmasid-7/-To observe; watch; notice;
heed; behold; look; mind; scrutinize.
Magmasiran-7/-To spy; watch; closely;
scrutinize.
Magmatigas-v-To become hard; harden/
persist; persevere; be obstinate.
Magmatuid-w-To argue; reason/ correct;
remonstrate; set aright; make right;
object; oppose; protect; assist.
Magminindal-v-To lunch.
Magmithi-7/-To resent; fail; begin to
give way.
Magmuang-v-To cast; throw.
Magrnkuha-v-To resemble.
Mamgukhang angel-*>To resemble an
angel.
Magmula-i-To begin; commence; arise
orignate/ proceed from; issue; spring
from came from; occur; happen.
Magmuli-v-To repeat
Magmura-7'-To sprout; bud.
MAC*
Magmura-v-To curse; slander; insult;
blakguard; censure.
Magmurahan-7'-To blackguard; insult
abuse/ revile.
Magnakaw-i;-To steal; rob; plunder;
purloin.
Magnana-v-To suppurate.
Magnanakaw-ra-Thief ; robber; freebooter;
pickpocket.
Magnangis-f-To whine; whimper; snif-
fle; cry.
Magnasa-7/-To wish; desire; long for;
covet; claim; demand.
Mayigasab-v-To smack; masticate.
Magningas-7'-To burn/ blaze glow.
Magningning-v-To glitter; glow; shine;
glisten; gleam; radiate; sparkle; twinkle.
Magnutnot-^-To ravel.
Magpaalaala-7'-To remember; record;
mention.
Magpaaraw-?;-To put oa dry in the sun.
Magpabaya-7/-To neglect; forget; over-
look/ lounge.
Magpabuis-v-To loan money on interest
rent to another.
Magpabuya-7/-To recompence; reward;
gratify.
Magpadala-7/-To dispatch; send; trans-
mit; carry.
Magpagal-r-To tire; work until tired.
Magpagalit #-To exasperate; irritate;
anger; offend.
Magpahalata-77-To cause to feel.
Magpahamak-i/'-To damage; injure; hurt;
lower; make worthless.
Magpahayag-v-To say; tell; announce;
declare: manifest; expound/ express;
explain.
Magpahid-v-To wipe; smear.
Magpahinga-T'-To rest; stop; repose/
cease; live at ease.
Magpahingalay-v To rest; repose; live;
at ease; stop work.
Magpahiram-7/-To lend.
Magpahirap-v-To oppress; inake poor;
everpower; crush; squeeze; press.
Magpa^ahirap-v-To hurt one's self by
work.
Magpakailanman arfy.-Never; for ever
and ever.
Magpakain-v-To feed; nourish; inaint lin.
Magpakaimmi-r-To drink often.
Ma gpakalaon-i>To prolong; delay; retard;
defer.
Magpakaluat-r-To prolong; defer; delay;
retard; detain.
Magpakasakit v-To work until one be-
come sick.
Magpakilala-v-To make known; intro-
duce; lay before; expound.
70 MAG
Magpakita-7'-To show; exhibit.
Magpako-7/-To nail; spike.
Magpakumpisal-f-To confess/ receive
confession.
Magpalagay-7/-To adduce; suppose.
Magpalagi-?;-To accustom; frequent.
Magpalago-7/-To make fruitful; maintain
or nourish plants.
Magpalahaw-tf-To exclaim shriek.
Magpalakas-T^-To strengthen; make;
stronger; cheer; reanimate; give
stregnth.
Magpalaki-y-To increase; aggrandize/
make larger.
Magpalalo-7/-To boast; drag; bully; be
proud or haughty.
Magpalamig-f-To cool; refresh,
Magpalibhasa-7'-Lo insult; revile; abuse;
revile.
Magmaligid-7'-To encompass; go round;
encircle.
Mapaliit-7/-To lessen; diminish; make
smaller.
Magpalimps-v-To beg; ask alms.
Magpalipas-v-To pass; cause to pass/
leave or let become stale.
Magpalipatlipat-v-To fly across.
Magpalit-7/-To change; exchange; trade;
barter; transfer.
Magpalitan-7>-To barter; exchange.
Magpamana-v-To bequeath demtze.
Magpamangha-^-To astonish; amaze.
Magpamula-7/-To commence; begin.
Magpamulsa-^-To reimburse put in the
pocket.
Magpanayan-v-To continue; ma^e equal.
Magpangako-v-To promise; plight.
Magpangalan-7'-To call; name; summon
by name.
Magpangkat-v-To chapter; divide into
chapters or paragraphs; paragraph.
Magpapalayok-n Potter.
Magpapari-7/-To admonish; correct, ad-
vise.
Magpapaupa sa maghapon-»-Workman;
journeyman; laborer.
Magpaputok-v-To have shot; cause to
shoot.
Magparaan-7'-To leave or let pass;
jesort.
Magparatang-v-To accuse; charge; im-
pute; attribute.
Magpari-r-To be ordained; be a priest.
Magparis ?' -To compare; make all e
or equal.
Magparusa-7'-To chasti/e; jnmish; re-
monstrate; sentence.
Mairpasakit-r-To cause or ^ive paini
feel.
.Maiipasalamat-L'-To thank.
MAG
71
MAG
Magpasalubi-7>-To except; exclude; keep
out.
Magpasandali-v-To lend.
Magpasawatan-r-To compromise with-
out advantage.
Magpasial-?'-To take a walk; stroll;
SHU HUM-.
Magpasimuno-tf-To begin; commence.
Magpasiya-v-To sentence; resolve, de-
termine; give sentence.
Magpasok-r-To put in.
Magpastol-7'-To herd; watch cattle.
Magpasu8O-t*-To nurse; give suck.
]\lagi>atal>a-y To fatten.
Magpatahimik-w-To calm; pacify; ap-
pease.
Magi>atama-7'-To hit the right thing.
Magpatawa-f-To cause to laugh; make
laugh.
Magpatawad-v-To pardon; forgive.
Magi>atbtoo-7/-To assure; approve; prove;
credit.
Magpatubo-f-To. loan money on inter-
est; cause to grow.
Magpatuloy-f-To shelter; protect; con-
tinue; protract.
Magpatupat-c-To smoke a pipe.
Magpatutot-7/-To be lewd; prostitute.
Magpatutot-n-Harlot; prostitute; strum-
pit; whore.
Mdgpaugap-/ -To counterfeit; forge;
mimic; feign: affect; pretend.
Magpauna-c-To advance; go first.
Magpaunawa-c-To announce; proclaim;
advertise.
Magpaunti-L'-To diminish; lessen; shor-
ten make smaller.
Magpaupa-r/-To rent; hire; let.
Magpayo-r-To reconcile; council.
Magpighati-u-To grieve; disgust; detest;
feel/ consume with rage.
Magpilapil-7/-To embank; terrace.
Magpilipit-u-To distort; twist.
Magpinta-7'-To paint; delineate/ picture.
Magpisan-f-To join; associate; adhere;
be united; unite; assemble; congre-
gate; meet; abut; adjoin.
Magpteik-t-To sputter.
Magpita-u-To desire; wish; long for;
require.
Magpugad-7'-T6 nestle; dwell.
Magpugay-o-To salute; hail; greet.
Magpugot-v-To behead; decapitate.
Magpulikat-f-To cramp; convulse.
Magpumilit-r-To persist; exert; enforce;
contend; force; urge; persevere.
Magpunas-u-To wash the hands and
face.
Magpunla- -To propagate; make a nur-
sery; sow broadcast.
Magpuno-t'-To direct; preside; command;
govern.
Magpurol-u-To become dull; get dull.
Mag[)iistahau-r-rro bet; wager.
Magputok-c-To shoot, fire; break; burst;
split; crack
Magputok sa towa-?'-To burst with;
laughter.
Magpuyat-7>-To stay up all night.
Mag rabo-f-To mortise.
Magrenuncia-f-To renounce; resign; give
up; abjure.
Magsabi-r-To tell; say; speak; express.
Magsabi ng cahanginan-c-To brag; boast.
Magsabi ng mabuti-<;-To expound; ex-
j)lain; interpret; translate.
Magsabog-r-To scatter; propagate; sow
broadcast; throw broadcast.
Magsabog ang ari-»;-To mi88pencl
squander; lavish; dissipate.
Magsabong-v To pit cocks.
Magsagsag-r-To trot; be in haste.
Magsaka-oTo till; cultivate.
Magsakdal-u-To go to another and ask
a favor; petition.
Magsalaghati-f-To resent.
Magsalamangka-r-To juggle.
Magsalangsang-0-To oppose; contradict;
confute.
Magsalansangan-c-To impugn; contra-
dict; confute.
Magsalat-D-To Hunger; want; need; lack;
famish; starve; be hungry or in
need.
Magsalita-oTo talk; speak reason ad-
dress; harangue; converse.
Magsalitaan-r-To converse; talk toget-
her; condition; convenarit; parley.
Magsalungatan-r To contradict; gainsay.
Magsamasama-7'-To unite put together;
bind; alloy; mix; league; coalesce;
collect; gather.
Magsanay-c-To practice; exercise.
Magsangalang-r To defend; protect;
assist: prohibit.
Magsangayon-r-To associate; join; unite;
be united.
Magsankletas-r-To wear toe slippers.
Magsapantaha-u-To suppose; suspect;
conjecture; presume.
M agsasabon-n-Soapmaker.
Magsasaka-n-Farmer; agriculturist.
Magsaulian-f-To return; restore; give;
back.
Magsaya-c-To be happy; enjoy one's
self; be comforted; sport.
Magsayaw-c-To dance.
Magsaysay-c-To to relate; report; ex-
plain; announce; tell; characterize*
Magsikad-f-To kick.
MAG
MagsiVap-7/-To economize; save.
Magsilbe-/:-To nerve; be useful.
Magsinok-f-To hiccough.
ItagsiDgkaw-u-To hitch up; harness; yoke.
Magsinungaling-u-To lie; fib; deceive;
falsify.
Magsira-i;-To break; rot; degrade.
Magsiraan ng puri-r-To tarnish or
darken one's reputation.
Magsirain->'-To blacken or dar' en.
Magsisi-i'-To repent; rue; bemoan.
Magsiste-i'-To assist; make or cause
to laugh.
Magsubsob-r-To fall down; crawl un-
der anything.
1VI agsubukan-v-To trig spig; watch; rival.
vagsugal-v-To play cards; gamble.
\fagsuhol-r-To bribe.
Magsuitik-t'-To rob; plunder.
Magsuka-/;-To vomit; disgorge.
Magsulsol-tf-To provoke; induce; excite;
arouse.
Magsumakit-i'-To economize; lay up; lay
away; hoard.
Magsumbong-f-To Accuse; blame; tell;
denounce.
Magsumikap-r-To economize; lay away.
Magsungad-z'-To pit two animals.
Magsuot-^-To put on; wear; cover; screen;
pui in.
Magsuot sa gubat-f-To hide in the
woods.
Magsupling-x'-To sprout; shoot; bud;
germinate.
Magsuri-t'-To fold; plait; double; crim-
ple; probe; investigate; eaxmine.
Mageusutla-n-Silkmercer.
Magtaan-t'-To reserve; defer; exempt;
conceal; separate; restrain; leave.
Magtabil-r-To gossip.
Magtaglay-t'-To fetcb; carry; wear.
Magtago-i'-To hide; conceal; disguise;
hoard; collect; protect; shelter.
Magtahan-?/-To cease; desist; forbear.
Magtaka-r-To marvel; wonder.
Magtakapan-t'-To insult.
Magtaobo-r-To run; caper; frolic; frisk.
Magtali-r-To tie; bind; fagot.
Magtalo-r-To dispute; contend; rival;
fight; struggle; antagonize; cope.
Magtaman-t-To suffer; tolerate.
Magtamasa-f-To gain; succeed; procure;
acquire.
Magtamo-r-To follow; pursue; reach;
overtake; come up; obtain.
Magtampo-r-To pout; be sulky.
M flgtanan-f-To run away; leave secret
ly; skip out.
Wagtanan ng sumlalo-r-Tn doert.
y agtanka •?• To be motheaten.
72 MAG
Magtanga-a-Motheaten.
Magtangal-u-To take apart; take to
pieces; discompose.
Magtangkal-r-To lump.
Magtangol-f To defend; protect; help;
assist; resist; oppose; repel.
Magtanim-v-To sow; plant.
Magtanong-y-To ask; question; enquire;
consult.
Magtapon-c-To throw away; mis-spend.
Magtapon ang ari-v-To mis-spend.
Magtatag-r-To found; institute; build;
set up; establish; construct; edify.
M agtatagal-ft-Lasting; durable.
Magtatapayan-n- Potter; earthen ware
maker.
Magtayo-c-To build; found; institute;
edify; construct; form.
Magtihaya-t-To fall on the back; lay
face up.
Magtiis-r-To suffer; endure; abstain;
refrain; tolerate; submit; resign;
undergo.
Magtika-u-To determine; decide.
Magtimbang-/'-To weigh.
Magtinda-r-To sell; vend; cater.
Magtipid-'--To economize; lessen ex-
penses.
Magtipiran-u-To economize; curtail or
clip expensess
Magtipon-r-To accumulate; gather; lay-
up; store; save; lay away; cumu-
late.
Magtira-'--To reserve; defer; exempt;
conceal; separate; restrain; leave.
Magtirik-c-To set on end.
Magtitinapay-''- lo Baker; hreadmaker.
Magtitisa-n-Tilemaker.
Magtrabaho-c-To work; labor.
Magtubo-r-To gain; profit; grow; in-
crease.
Magtulak-C-To ])ush; impel; pi-ess for-
ward.
^agtulakan-c-To push; shove.
Magtuli-U-oT circumsi/e.
Magtuloy-r-To continue; proceed; ad-
vance; stay; sojourn.
Magtulungan-£-T6 favor.- j»rotect; lii-lp;
assist, aid.
Magtunaw-r-To dissolve; liijiiefy;
melt.
Magtan£ayaw-C-To curse; swear; blas-
I>heme; execrate.
Magturing -?• To |)nipose; -ness; ha--
gle; higgle; offer a certain price.
Maturo-C-To teach; educate; breed;
instruct; drill; discipline; roai-h;
edify.
Magtnruan-/ -To discipline; drill;
punish.
MAG
Magtuos--?/ To balance an account; close
an account; redeem a pledge.
Mag ubo-i'-To cough.
Man- iiLr:it ang hahunanan v-To take
root; sprout.
Magugol-o-Expensive; costly; highpri-
ced.
Mag ugnay-i'-To add to; exaggerate; re-
compose; put in order.
Mag ugoy-t'-To awing; rock; move to
and fro.
Maguhit-f/-Full of lines.
Magnho-r-To fall; collapse.
Mag ukol-y-To pertain; belong to.
Mag ukol parang may ari-r-To master;
domineer.
Mag ulak-i;-To reel; wind; wrap up-
Magulang-tt-Ripe; mature; parent; aged.
Magulang-n- Parent.
Mag ulap-r-To cloud; darken, obscure.
Magulat-i'-To be astonished, startled,
surprised; astonish, surprise.
Magulatin-o-Timid; skittish; easily
frightened.
Mag uliuli-k-To whirl; eddy.
Magulo-a-Noisy; truobled; disorderly;
troublesome; chaotic; clangorous;
blatant,
Magulo-r-To put heads together.
Magnlo any: kalooban-a-Turbulent; un-
quite; dissatisfied; perturbed.
Magulungin-a-Rolling; wheeling; easily
rolled.
Mag umpok-u-To converse; hold or
carry on a conversation.
Magimigimihin-t'- Apprehensive; fanciful;
visionary; fearful; timid; sensitive.
Mag usap-r-To talk; converse; litigate;
contend; dispute.
Mag usbong-f-To sprout; shoot up; bud;
germinate.
Mag usisa-t'-Investigate; pry/ reconnoi-
ter: espy; reconnoitre.
Magustuhan-r-To like; enjoy; be peeased
with; be delighted.
Magutom-a- Hungry/ ravenous; starved.
Magutom-c-To hanger/ starve; famish;
be hungry.
Mag utos-f-To order; send; command;
ordain/ enact.
Mag utos parang may ari-t'-To master
domineer.
Magviage-w-To travel, journey; ma!.e
a journey.
Magvisita-7'-To visit.
Magvoto-v-To vote.
Magwagi-i'-To wave; brandish.
Magwalis-v-To sweep; brush.
Magwangki-v-To appear; see; hypocri-
73
MAH
Magwari v-To think; meditate/ muse
contemplate; consider reason; reflect,
cogitate; ponder; theorize.
Mag ward wari-v-To think; meditate; muse;
consider; contemplate; reflect; cogi-
tate; con; deem; reason.
Magyabang-v-To boast; brag; vaunt.
Magyari-r-To complete; finish.
Ma-\;iri ng salitaan-7^-To contract.
Mahaba-a-Long; lengthy.
Mahabag-a-Oompaseionate; clement;
sympathetic.
Maliabag-y-To sympathize; pity; have
compassion; grieve; be sorry.
Mahabagin-^-( Compassionate; merciful
pious; piebald; holy; godly.
Mahabang lublia-a-1'rolix; tedious; very
long; troublesome.
Mahal-ft-Costly; dear/ high priced;
~ magnificent; grand: splendid.
Mahalaga-a-Precious; dear; costly; ex-
pensive; valuable.
Mahalal-u-To be elected; elect; choose;
declare; decree.
Mahalata-t'-To feel; note; percieve.
Mahalata-a-Notable ; percievable.
Mahalay-a-Indecent; immodest; obscene;
shameless; lewd; impure; mean;
homely; ugly; bad; depraved/ licen-
tious; sordid; rude; imprudent; unbe-
coming; malicious; dirty; dishonest;
slow; dull/ torpid.
Mahalan-z/-To grow dear; overvalue;
raise the price.
Mahalin-v-To have regard; overvalue;
value; prefer; endear; enshrine; praise
appreciate; love.
Mahal kay sa iba-a-Superior; paramount;
dearer; more dear.
Mahal na ugali-a-Noble; honorable;
gentlemanly; ladylaike; prudent.
Mahambal-a-Mournful; sad.
Mahangal-a-Stupid; dull; mean; low;
abject.
Mahapdi-a-Sensitive; painful; smarting;
prickly; pungent.
Mahapdian v-To irritate; smart; cause
a sharp pain.
Mahapis-«-Sad; mournful; grievous.
Mahapis-y-To sadden; afflict; be mourn-
ful.
Mahapishapis- a- Woebegone.
Mahawig-v-To incline/ be disposed.
Mahibang-?:-To rave; dote; become mad;
go crazy; become demented.
Mahiga-i'-To lie down; lay down.
Mahigit a-More.
Mahigpit-a-Tight; tenacious; exact; se-
vere; harsh; strict/ taut; rigid; close;
inflexible; narrow.
10
MAH
.Mahigpit kumapit-a- Tenacious; linn;
obstinate.
Mahigpit na nasa-tt -Eagerness; violent
desire.
Mahikayat-7>-To excite; rouse; stimulate;
be attracted.
Mahilig-?'-To incline; be inclined.
Mahilig-rt-Liable; subject,
Mahilig sa pakikipagtalo-«-Peevish;
touchy.
Maliilig sa basagulo-a-Ensnaring; quar-
relsome.
Mahilig sa Vasiyahan-a-Temperate/ reg-
ulated; quiet,
Mahilig sa pakikipagsama a-Sociable;
corteous; social.
Mahiman-a-Prudent; slow; moderate.
Mahina-a-Weak; languid: imfirin; feeble;
rickety; delicate; frail; tbin; imbecile/
insecure; withered.
Mahina ang tainga-a-Hard of hearing.
Mahinahon-rt- Moderate; prndent; tempe-
rate; circumspect/ abstemious; affable/
peaceful; courtious; confidential; quiet;
frugal; continent; reserved.
Mahinahon-rate.-M oderately; calmly;
quietly; peacefully.
Mahinang loob-a-Coward; languid; weak;
forceless.
Mahinang umintindi-rt-Stupid; slow to
comprehend; dull minded.
Mahingil-«-Liable; subject; inclined.
Mahinhin </-t 'baste; pure; modest/ decor-
ous; polite; kind; obliging; honest;
moderate; attentive; circumspect; de-
cent; virtuous; heedful; unassuming.
Mahinog-r-To ripen mature; mellow.
Mahinto-7'-To stop.
Mabinto muna -r-To stop before.
Mahipohipo-a Tactile; frequently han-
dled.
Mahirap-a-Poor; hard; difficult; bur-
densome: needy; grievous; important;
dissatrous; dolorous; \\eary; anxious:
painful; decrepid; tiresome; onerous;
arduous; profound; disadvantageous;
abstract; inaccessible; faint,
Mabirap gawiiw/ Laborious; difticult;
tiresome: painful; hard to accomplish.
Mahirati "-I'snal; ordinary; used; ac
customed.
Mahiva-T'-To be ashamed; blush.
Mahiya //-Shameful; timid; backward.
M alii vain -<7 -Tin lid; shameful: backward;
bashful; shy.
MahiyaiiL'-' -To l»e acdimnted, unite«|,
or accustomed.
Malliyawin-a < 'lamoroiis; \<>ciferous;
boisterous; lou«l voiced.
Midmbdau-T'-To denu«.k' disi <>!•(•.
74 MAI
Mahubog-«- Pliant; easily bent.
^lahubog sa lambot-7v-To bend because
of the softness.
Mahnkay-o-Pitted; full of holes.
Malmlaan-r-To foretell; prophesy.
Mahnlagpos-?>To avoid; escape libe-
rate; avoid punishment.
Mahulog-4?-To fall; yield under a difti-
culty
Mahulog sa il>ang wica-r-To interpret;
translate.
Mahulog sa iba-?>-To relapse; fall back.
Mahusay-tt Sound; healthy; wholesome;
arranged/ secure; discreet; generous;
noble; safe; sincere; just.
Mahusayin-7/ To arrange; justify; make
good; classify.
Maibigan-7'-To like have regard for;
appreciate.
Maibigan-o- Friendly; beloved; tempe-
rate.
Maibigan sa kasiyahan «-Loving; friend-
ly; beloved.
I\laibsan-?;-To throw off.
Maigot-fl-Paltry; niggard; niggardly.
Maigot-r-To be bound tightly.
Maiha\v-7/-To be roasted; roast.
Maiinom-c/-Potable; drinkable.
Maikli-a Short/ brief; concise; small;
limited; diminished; compendious;
summary.
Maikli ang isip-</ -Dull minded.
Mailag?'-To avoid,- be bashful or shy
be afraid of.
Mailagan-a-A voidable; evitable; eludible;
that which may be avoided.
.Mailaj) c/-\\ ild; unsocial; intractable.
Maimot-a-Close; chary.
Maimot at masakim-c/-. \\aricious.
Mainam </-l landsome,- fair; pi-etty; line;
genteel; dainty,- tasty: cheerful; neat:
entertaining; beautiful; exquisite:
gorgeous; janty; jaunty.
.Mainam na lubos-^-Klegaut; exquisite;
excellent; graceful; dexterous.
Ma in gat -^-Careful prudent: moderate;
modest; circumspect; vigilant; mind
ful; solicitious; cautious; chary; con-
fidential: aware; precautionary; pre
cautional: reserved.
^laingat n Can-fully; ni(»<lerately; pru-
dently.
'Mainip /• 'I'o Ix- impatient, restless, lid
-cty or jealous; vex; irritate.
Mainipau u llcstless; ini|>atient ; fidgety:
jealous.
Mainis-r To smother.
Mainit-^/ Hot. warm; liery; sultry.
Mainit ang ulo-o-Qmck tempered; b"t-
hcadcd.
MAK
Maintindihan r-To understand; compre
bend.
Edaipagkakaila-a Deniable.
Maipahihintulot a-Permissible.
Maipapalit-rt-Changeable; pei-mutable.
Mairog^ Loving; lovable; line; tender;
affectionate; delicate: mild; kind/
pleasing; perfect.
Mairogin-a-Lovable; amiable; pleasing.
Mais-n-Corn.
Maisan-;/-Corn field.
Maisasabit-a Fit to be hung up.
-//-that which may be hung up.
Maisipan-7' To remember remind; think;
meditate.
Maisipan '/ Pensive/ thoughtful.
Maitatago-a-O >ncealable.
Maitatangi-o- Deniable.
Maitim-a-Black; blackish; jetty; obscure;
gloomy; dark; raven; ebony; dark-
brown.
Maiwan-/--To leave; forego; quit.
Maka /--('an; could; having the power.
Makabubuhay-a-Nutrimental; nourising.
Makagagaling-a-Sanative; sanable;
healthful.
Magkagigilit-n Cutter.
.Makabalin ang loob-7'-To call or court
the love of another.
Makahapis-o- Painful; sad; piteous.
Makaha\va-?'-To contage; be contageous;
infect; corrupt; pervert.
Makahawig-a-Propitious.
Makahinga sa harap-r-To breathe audi-
bly; perspire.
Makahihhva-rt-Sectile.
Makahilagpos-v-To pull apart; elude;
slip away/ get away.
Makahon-y-To embale; be packed or
boxed up.
Makahuhubog-o-Pliable.
Makaisa ang halaga-?'-To be equiva-
lent; be of equal value.
Makaisa ang layo-7'-To be of an equal
distance.
Makaiyak-a-Crying.
Makakaiba-«-Alterable: alterant.
Makakain-a-Eatable; edible; comestible.
Makakamtan-rt- Attainable; ol)tainal>le.
Makakita-r-To see.
Makahit-r-To scatter; extend.
Makalawang-o-Rusty.
Makaligtas-7'-To liberate; save from
danger.
Makalilim-a-Shady.
Makalilimot-a-Omissible.
Makaliliwanag-rt-Illuminative; illumi-
nating.
Makalimot-t'-To forget; omit; miss;
neglect.
75 MAK
Makalinga-a-( 'areful; solicitous; vigilant;
mindful; assiduous; attentive; diligent;
anxious; obsequeous; compliant.
Ms'.kalugod-7'-To be pleasinir, griitit'ying
or humorous.
Ma kalulugi-//.- Disadvantageous losing.
Makalulugod-a- Agreeable; j (leasing; smil
ing; humorous.
MakalunO8-r-To cause sadness.
Makalunos-a- Painful; sad; piteous.
Makamaniatay-^/ Deadly; mortal.
M a kamandag-c/- Poisonous; venemous.
Makamandagan-v-To be poisonous; tie
affected by poison.
Makanaw-r-To dilute; dissolve.
Makapagbigay lilim-r-To make shady;
produce shade.
Makapal-a-Thick; large; corpulent;
coni])act; numerous; serried; stocky;
gross.
Makapal ang buhok rt-Hairy.
Makapamahala-7i- Jurisdiction; authority.
Makapamala-7'-To -heed; watch; manage.
Makapangyarihan-a:Powerful; potent;
omnipotent; most powerful, al-
mighty; eminent; wealthy.
Makapangyayari-a-Powerful potent;
mighty; wealtli\*.
Makapangyayari sa lahat-a-Omnipotent;
almighty; most powerful.
Makapasok-?>To contain; be able to en-
ter.
Makapitong doble-a-Sevenfold.
Makapulas-7y- o escape/ avoid danger.
Makapupurga-^-Cathartic.
Makaraan-i'-To elapse; go by; pass.
Makasalanan //-Sinner; offender; delin-
quent.
Makasama-v-To hurt; injure; cause pain;
Makasapat-7/-To be just or sufficient,
satisfy; - gratify.
Makasasama-a-Injnrious; harmful.
Makasasawa-fl-Tiresome.
Makasilaw-r-To dazxle.
Makasilingit-r-To crowd in; slip in-
take part after the proper time.
Ma asing layo— Of an equal distance.
Makasira-f To be able to break or des-
troy.
Makasistra-c/-Harmful; injurious; not
healthful; deleterious; disadvan-
tageous; noxious.
Ma katana \\-r-To see; look view.
Makatas-i7-.Juicy; sappy; succulent.
Makatata wa-f/ Laughable; ludicrous;
smiling; agreeable; droll; absurd.
Mafcatawan-a-Vast; massive; corpulent;
fat; large.
Makatekas-/;-To cheat; deceive; swin-
dle.
MAL
Makatimbang-v-To balance; counter-
poise; weigh.
Makatitiis-a-Bearable; forbearing; pa-
tient.
Makatulad v-To be lake; resemble.
Makatulog-i;-To sleep.
Makaulinig-^-To misunderstand; hear
imperfectly.
Makawala-i/'-To escape; avoid.
Makawangis-a-Alike; equal; similar; as-
similated.
Makaya-v-To be able; have the power
or ability.
Makayamutan-v-To displease; offend;
disgust.
Makialam-v-To interfere; meddle; in-
termeddle.
Makiapid-v-To seduce; fornicate adul-
terate.
Makiayon-7/-To coincide; acquiese; yield:
have the same idea.
Makibagay-y-To sympatize; accomodate.
Makihalubilo-7/-To be one of a multi-
tude.
Makiisa v-To yield; coincide; agree;
attest; comform; prove.
Makiisa sa pasiya-f-To feel or grieve
for another.
Makilala-v-To know; understand; detect;
meet; ascertain/ discover; recognize;
judge.
Makiling-a-Leaning; inclined.
Makilitiin-a-Ticklish.
Makimatyag-7>To look after, care for;
attend to pay attention
Makina-n-Machine.
Makinabang-?;-To gain; profit; interest.
Makinang-o-Bright; shiny; polished;
glossy; brilliant; lustrous.
Makinang pangapas-w-Harvester; mower;
reaper.
Makinig-z/-To hear; listen.
Makinis-a-Glossy; elegant; fine; sliiny;
nice; gay; graceful; lucid; shilling;
plain; neat; natty; terse; slick.
Makintuh-a- Showy; shiny; lambent; lu-
cient; glossy.
Makintal-v-To print: stamp; emboss:
Makipagaway-7/-To dispute; litigate; con-
tend; fight; rival; quarrehopposse pick;
a quarrel.
Makipagbabag-v-To fight; rival: con-
tend; quarrel.
Makipagbaka-v To war; fight; attack;
combat; opj>'
Makipagdamdfun-v-To feel; grieve.
Makipaghamon-v-To fight oppose; rmn-
bat defy; challenge.
Makipagcapowa-v-To be cordial, kind,
social or corteous.
Makipagcasundo-v-To reconcile; comply;
be friends or congenial.
Makipaglamas-u-To attack; assault; fight;
combat.
Makipaglikutin-v-To be boisterous; be;
rompish or noisy.
Makipagmook-'i/'-To fight; war; oppose
combat.
Makipagpasiya-t-To feel; grieve.
Makipagsalitaan-r-To converse; talk;
enter into a conversation.
Makipagtalo-^-To dispute; argue; litigate;
contend; quarrel; resist; oppose; repel;
murmur; snarl.
Makipagusap-c-To litigate; dispute;
study; talk; discuss; contend; converse;
speak; reason; confer; harangue.
Makipagyari-oTo complete; finish.
Makipot-a-Narrow; close; tight.
Makiskis-f-To scratch; waste by fric-
tion.
Makisama-i>To be friends; be with.
Makisap-a-Brilliant; shiny; bright; lucid;
lucient; glossy.
Makita-»;-To see; look; meet; ken.
Makitalamitam-f-To meddle; inter-
fere.
Makitang muli-u-To review; see or
meet again.
Makitid-a-Narrow; close; tight; rigid;
exact.
Makiusap-u-To entreat; speak; haran-
gue; reason; implore; crave; beg pray;
request; petition.
Makiugali-i'-To sympathize; be con-
genial.
Makuha-r-To get; take.
Makulot-a-Curly.
Makulot-i;-To curl.
Makunan-v-To miscarry; menstruate
very strongly.
Makupad-a-Diliatory; lazy; dull; indo
lent; late; slow.
Makui>itin-c-To purloin; pinch; knock
down.
Makuro-v-To know; understand
Makuto-a-Lousy.
Malaban-a-Opposite.
.Mnhibas-r-To be excluded or kept
out; be exempt.
Ma'ubis n l-:\ce>sive; exhorbitant: enoi-
iinuis; profuse; al«nn«lant; lavish;
extreme.
Malahis m/r. Abundantly; lavishly: c\
cessive"ly; profusely.
Malabis w-Rest; remainder; residue.
•Malabis na kasamaan //-I 'or \ ei- s i t y ;
wickedness.
Malabis na luat-n-Tedium; tedoinsness;
prolixity.
MAL
77
Malabis na pagmamahal-n-Predilection;
excessive love.
Malahis ng tipid '/Miserable; mean;
miserly; stingy.
Malahnaw-tf Thin,- rare; diluted.
Malabo-O-Muddy; obscure; murky; dark;
gloomy; dubious; indistinct; unintel-
igible; enigmatic; thick.
Malagak-7'-To put in charge of an-
other;
Malagamgamgam-a-Tepid; lukewarm.
Malagas ang dahon-a-To fall off ( JUT
to ! <•(/ res).
Malaglag-7/-To fall.
Malagkit-a-Sticky/ unctious; greasy-
mucous; gluttinous; soft.
Malago-O-Leafy; fertile; luxuriant,
t'ruitrul; copious.
Malago ang buhok-a-Hairy.
Malagot-f-To break; pull apart.
Ma la got ang hininga-t'-To expire,
<lie.
Malagpos-a-Exxcessive; overabundant.
Malagpos-arfv.-Excessively; abundantly;
profusely.
Malagpos-w-Residue; remainder; over-
' plus.
Malagpos ang dami-a-Overabundant;
exuberant; too many.
Malagpos ang kababaan-a-Obese; too
fat,
Malait-a-Contemptible; despicable; low;
abject.
Malakad ang paa-f-To go afort; walk.
Malakas-a-Strong; stout; firm; husky;
vigorous; mighty; tlrawny; burly;
hale; corpulent- robust; rigid; per-
fect; sound; solid; stocky; inflexible;
hard; coarse; brave; valiant; active;
effective; bouncing; vehement.
Malakas ang katawan-a-Healthy; sound.
Malakas kumain w-Glutton; healthy
eater.
Malakas uminom-;z-Tippler; drunkard.
Malakhin-v-To honor; respect; dig-
nify; adorn.
Malaki-a- Large; great; vast; huge; burly;
gigantic; heavy; weighty; important;
compact; strong; lofty; corpulent;
circumspect; arduous; stout; grievous.
Malaking lakas-n-Power; might.
Malakingmalaki-a-Very great or large;
chief; principal.
Malaking pag-ibig n-Deep love.
Malaking tawo-«-Largeman; gentleman.
Malaki pa-a-Larger; greater.
Malakuko-a-Warm; lukewarm; tepid.
Malalaluan-a-Superable; conquerable.
Malalim a-Deep; profouud.
Malaman-rt-Fleshv; full of meat.
MAL
Malaiiian-r To know; wit; ken; under-
stand; minpivluMid; cogni/e.
Malainbot-a-Soft; spongy; pliable; lim-
ber; bland; mellow; tender; lithe;
flexible; delicate; docile plaint; weak;
mild.
Malambot ang ugali-a-Submissive; hum-
ble; resigned; affable; meek; gentle;
placid; solft tempered; lenient.
Malamig-a-Cold; frigid; cool; bleak;
refrigerant.
Malangib-a- Scabby; scurvy; scurry;
mangy.
Malangis-a-Oily; oleagneous; line.
Malanta-v-To pine or fall away wither;
dry up.
Malaon-w-Time; tide; term; season; age;
duration.
Malaon-rt-Prolix; old.
Malapad-a-Wide; open; spacious; capa-
cious.
Malapad-n-One cent.
Malapit-a^7/.-Near; close.
Malapit-a-Proximity; next; negbhbor-
ing; contiguous; mediate; impending.
Malapit na rnalapit-arfv.-Very near;
nearly; almost.
Malapot-a-Thick; dense; close.
Malasa-a- Palatable; tasty; mellow.
Malasin-77-To run over; peruse; survey
review; revise; observe; notice; heed;
mind.
Malason-t'-To be poiasn.
Malason-a-Poisonous; venemos.
Malata-a-Tender; weak; delicate; languid
faint; soft, heartless; withered
Malawak-a-Large; extensive; ample;
wide; capacious; spacious; champaign.
Malaway-a-Salivous; salivary.
Malawig-7/-To explain in a round about
way.
Malayo-a-Distant; remote; outlying;
far; retired; solitary.
Malayo sa kaguluhan-«-Quiet c;alm.
Malayo sa kapowa-a-Shy; diffident.
Malayo pa sa-odt?. -Beyond; farther; on
the other side.
Mali-n-Mistake; error; fault; d e f e c t ;
oversight; blunder.
Mali-a-False; mendacious; erroneous;
bad; incorrect; faulty.
Mali sa sulat 6 limbag-n-Erratum.
Malibag-a-Dirty; greasy; filty.
Malibog-a-Lewd; lustful; immodest;
indecent; obscene; impure; shameless.
Maligaw-7/-To mistake; commit an error
lose one's way; err.
Maligaya-a- Joyful; pleasant; merry;
happy; fortunate; prosperous; con-
vivial; holiday.
MAL
Maligo-?--To bathe; take a bath.
Maligtas-r-To be saved.
Malihim-o-Secret: reserved; cautious;
confidential; silent.
Malihis-i'-To err; mistake; misjudge;
become lost.
Maliit-fl-Lettle small; short; scanty.
Muliit na kuta-w-Bulwark; defence.
Maliit na maliit-a-Yery small; very
litle.
Maliit pa sa-^ Smaller; less.
Mali ot-a-llestless; boisterous; mis-
chievous; lively; noisy; turbulent.
Maliksi-ot- Active; quick speedy, expe-
ditious; smart; nimble; light; free;
prompt; lithesome; highspirited; swift;
ready; spry: diligent; loose, mercu-
rial.
Malilim-a-Shady; umbrageous.
Malilimutin-a-Forgetful; o b li vious /
neglectful.
Malimbag-r-To stamp; -print.
Malimit-a-Close dense; thick; compact;
condensed.
Malimutan-v-To forget; neglect; omit;
mistake; unlearn.
Malinamnam-tt-Delicious; select; mel-
low; buttery.
Malinaw-a-Crear; bright plain; dis-
tinct; open; evident; manifest; pub-
lic transparent; sheer; obvious.
Malinaw dingin-a-Intelligible; con-
cievable; pronounced.
Malingatin-i--To neglect; forget; over-
look; skip.
Malingat a-Forgetf ul; neglectful.
Malinis-a-Clean; pure; clear; decent;
unmixed; free/ neat; plain; immocu-
late; unadulterated; virtuous; devout;
tidy; honest; modest; refined; mere.
Malinis na loob a-Sincere; clear; frank,
cordial; puro.
Malinsad ?;-To disjoint.
Malipo-7'-To extinguish; become exter-
minated or destroyed.
Malipos-"-l'ustly; full of pustles.
Malij.os-7'-To be full of.
Malirot-a-Unsavory; having a bad taste.
Malited-'/-Strong; robust; nervous; vig-
orous.
Malito-/- To mistake; err; embarrass;
be uneasy or discomposed.
Maliwag-a-Slow; tardy; slothful; indo-
lent; la/y.
Mali wag qaangyari-a-Difficult; hard.
Maliwanag -n ( 'lear; bright; evident; ob-
vious; luminous; hu-id; «listinct;
refulgent; overt; <tstensibl<-; express;
notable; quite; pronounced: point
blank sheer.
78
MAL
Maliwanag na malabis-a-GHstening; too
shiny or bright.
Alalowag-^-Wide; free; open; loose.
Malowag-a-Loose; free; open; wide.
Maluag ang kamay-^-Spendtrhift; prod-
igal.
Maluag ang loob-a-Free hearted; gene-
rous; calm; free; good natnred.
Malualhati-a-Blessed; glorious, hap))y;
beloved.
Maluag-f/-\Vide. diffuse; ample; ojien;
spacious; champaign: diffusive; capa-
cious; slow.
Maluang mangusap-a-Eloquent.
Malaat-a-Slow; tardy; protracted; pro-
lix; tedious.
Malubay-r/ Kasy; pliant; amiable; pleas-
ing; slow; easy of success.
Malubay ang asal-a-Amiable; pleasing;
good natured.
Malubay makipagusap-r/-Mild of
speech.
Malubay na loob-a Meek; gentle; tame-
quiet; mild.
Mai ubha-<7- Excessive; extreme.
Malubha-ar/7'. Too; very.
Malubog-i'-To sink; submerge.
Malugas-v-To fall out; shed hair.
Malugod-a- Amiable; pleasing; happy;
merry; convivial; good natured.
Malugod-v-To be happy, contented,
pleased, satisfied, delighted or con-
vivial.
Malukong-;/-Concave; concavity; hollow;
hollowness.
Malulan-f-To contain; hold; have; com-
prise; be held.
Malulutang a-Bouyant.
Maluma-r-To become old, stale or mus-
ty.
Malumanay-7'-To Docile; gentle; slow;
meek; tame.
Malumbak-a- Pitted; full of holes.
Malumbay-a-Glomy; sad; sorrowful; mo-
urnful; |)laintive; mean.
Malumbay-v-To be afilicted or sad.
Malumbay na loob-r/-Sad; mournful.
Malumot-a- Mossy; oo/.y; slimy.
>rilunipo7' To have the dingur; give
uay in the knees.
Malundo -^/-Sagged.
MalungUot-" Sad; sorrowful; gloomy;
unhappy: mournful; melancholy;
mean; I'ueful; bleak; hapless; down-
cast; crestfallen; chapl'allen; contrite
plaintive; pensive. disconsolate.
Maluniugning ^-Bright: shining; bril-
lant; glistening glittering.
Malunnsan /• To Ke sail or moui-n-
ful.
MAM 7<)
Malupa-'/Karthy; having much hind;
territorial.
Malupaypay-v-To grow or become \\rak
or languid.
Malupaypay-a-Languid; weak.
Malusaw-o-Liquid.
Malusaw 7. --To dilute; dissolve.
Maluto-r-To boil; cook.
Malutong-'/- Britt le; fragile.
Mamaang-r To Bonder; stare.
Mamaga-v-To swell; become swollen,-
tumefy.
Mamagitan-v-To intercede; interpose;
mediate; bespeak.
Mamahal-r- -To grow or become dear;
raise tbe price.
Mamahala-r-To manage; look after; heed;
take care; keep; govern; command,
direct; administer; man, wield; reek;
boss.
Mamagpag-2>-To shake; wag.
Mamalagi-v To continue; endure; ha-
bituate; subsist; protract.
Mamalago-r-To become fruitful; be
abundant.
Mamali-r-To err; mistake; equivocate;
blunder; misjudge; commit a mis-
take.
Mamali ang dinig-r-To misunderstand.
Mamalo-7'-To falsify; be false.
Mamalso-H- Falsifier; falsificator.
Mamamayapa-tt-Pacificator; pacifier.
Mamana-7'-To inherit.
Mamauas-r-To swell; tumefy.
Maroangha-tvTo wonder; marvel; stare.
Mamanhid-r-To numb; benumb; cramp;
become torpid or senseless.
Mamanhik 7'-To intercede interpose;
mediate; go up.
Mamansa-u-To brag; glory/ boast.
Mamansag-7' To spot.
Mamantal-r-To be flea biten.
Mamantika-rc- Buttery; mellow; i'at; cor-
pulent; coarse; obese.
Mamantog-7'-To inflate; fill with wind;
blow full of wind.
Mamaos-7/-To become hoarse.
Mamaos-a-Hoarse.
Mamasdan-7'-To see; watch; detect; find;
discover; meet with; hit upon.
Mamaslang 7' To be rude or disre-
spectful.
AIamatay-7'-To die; perish; end; go out;
stop; terminate or conclude life
Mamanlo-7'-To fill; be filled or stuffed.
Mainaya-atf?;. -Presently; soon: immedi-
ately; right av, ay; at once; then; be-
fore long; in a moment; after.
Mamili-r-To choose; buy; purchase;
go shopping; prefer.
MAN
Maminsanminsan-r/'/r. Now and then>
sometimes; from time to time.
Mamiutas 7'-To find fault; censure;
ridicule; cristici/e.
Mauiiriiisa-r-To iron.
Mamohaghag-Z/-To rarify; become thin.
Mamook-/1 -To \\-ar; light: oppose.
-Mamualan-r To (ill; stuff; satisfy.
Mamuhi r-To disgust; disjilease; offend;
vex; molest; loathe; excite.
Mamuhunan-/- To I'ouml; furnish capital.
Mamuisan-y-To loan on interest; rent
for cash.
Mamukha-7/-To resemble; be li.^e; favor;
Mamukod 7'-To separate; divide; be dis-
tinct; except; distinguish.
Mamukod sa lahat-V-To surpass; out-
vie; exceed; excel.
Mamula-y-To redden; blush; dye red.
Mamulaklak-v-To flower; bloom; flour-
ish; thrive.
Maraulamula-a Reddish.
Mamulangos-?'-To slip or run through
the lingers.
Mamulayan-f-To have knowledge.
Mamulayan-a-Wiee; knowing.
Mamunga-v-To bear fruit; produce;
bring forth; flower; be fruitful.
Mamumula-That which will become
red.
Mamulubi-v-To beg; be poor; im-
poverisli; hunger; starve; famish.
MamVmo-?;-To command; lead; head:
marshal.
Mamunmhunan >i-Ca}>italist.
Mamuti-7'-To whiten.
Mamutik-i;-To become muddy.
Mana-w-Inheritance; heirloom; rheum;
patrimony.
I\Ianabako-7/-To smoke cigars.
Manada-w-Flock; herd.
Managal-y;-To last; continue; subsist;
endure; persist.
Managhoy-7'-To lament mourn; grieve;
' cry; bewail.
Managot-f-To bail; answer.
Manahan-7'-To inhabit; rsside: dwell.
Manaig-^-To conquer; predominate; ex-
cel; ou.tdo; surpass.
Maiming /'-To lament; bewail; tell one's
misfortuness.
Manainga-i'-To listen; hear en; hear;
attend.
Alanakanaka-r/^r.-Sometimes; now and
then; from time to time.
Manakif 7'~To hurt; wound; offend.
Mana. ot-»To frighten; terrify; daunt,
intimidate; scaie.
Manalangin-7''-To petition; harangue;
beseech: pray; plead; invocate invoke.
MAN
80
Manalig-T'-To have faith.
Manalo-v-To win; gain; conquer; exult;
triumph.
Manamanahan-rt-Hereditary.
Manambitan-7/-To lament; mourn; cry;
grieve; bewail.
Manampalasau-v-To insult; offend;
make; angry; revile; abuse; injure.
Mananagot-n- Bondsman.
Mananagpi-??-Cobbler; one who patches.
Mananagwan-w-Rower; paddler.
Mananakop-#-Savior; rescuer/ redeemer.
Manananim-w-Planter; one who plants.
Mananaya \v-n Dancer.
Manangis-7>-To cry; mourn; snivel; sob;
grieve; lament; bewail.
Manaog-7/-To descend; go down.
Manariwa-7/-To grow or become green.
Manatili-v-To continue: protract; endure;
subsist; last; fix; fasten: persist.
Manbabayo-«- Mallet.
Man dala-n- Stack; rick.
Mandaya-w-To deceive; cheat.
Mftnduduit-n-Thiel; robber; freebooter;
pillager; plunderer.
Mandudurog-n-Pounder; one who flails.
Manekas-?;-To cheat; defraud; swindle;
gull; impose upon.
M anenegosio-a- N egotiable.
Manenekas-#-S windier; defaulter.
Mangaahit-n-Barber.
Manga anak-jg-Children.
Manga bagaybagayan-w-Chattels; fix-
tures; furniture.
Manga bagay nakasamsam sa kaaway-
n-epoils; capture; prizes.
Manga bituka-n-Entrails; intestines.
Mangabayo-TATo ride a horse-
Man ga damit-w-Apparel.
Mangagamot-w-Poctor; physician.
Mangagainot na hindi nag-aral-;MJuarl<-
doctor.
Manga^amot ng hayop-tt-Vetrinarian;
ferrier; horse doctor.
Mangagaod-n-Rower; paddler.
Mangagapas-//- Reaper; harvester; mower;
one who reaps or harvests.
Manga gastos-n-Expenses; chai'-cs.
Manfagaw-#-Bobber; phmdcriM-; thief.
Mangagawa-n-Doer; maker; author.
Mangjigsiwa iiLr 1-arilcs // Cooper.
MaiiLra.^awa ng knt^ilio //-( 'ntler.
M a n.L.ra.Lrat -/•-'!'•> hite:
Maogagkayonkayon-v-To agree; consert;
decide.
M:mg:ihas " .\'_'n-ssi\e; saury; bold.-
plucky; intrepid; forward.- slalwnrt;
stahvortli; spunky; pi-erorious; high-
spirited.
/--To ilare; defy; venture: try.
JVIAN;_
Mangaligkig-?;-To shiver or tremble
with cold.
Mangaling-v-To come from; issue from;
arise, proceed or spring; from; ori-
ginate in.
Mangaling sa-v-To descend or come
from.
Manga manok-n-Poultry.
Mang amba-7/-To pretend to threaten.
Mangangahoy-w-Woodsman; woodcutter;
timber merchant.
Mangangalakal-;z-Merchant; dealer; tra-
der; shopkeeper.
Manganib--t/-To be in danger.
Manganinag-tf-To be transparent.
Manga pagkain-n-Victuals; provisions.
Mangapit-7/-To grasp; seize; catch;
snatch.
Mangas-n-Sleeve.
Mangas na maluag-w-Poke.
Mangaso-v-To hunt; chase; go hunting;
course; gun; go on a chase.
Manga sundalong bantay-n- Guard.
Mangatal-u-To oscillate; vibrate; shiver;
tremble.
Mangangatal-«-Tremulous; quivering.
Mangangayat-r-To become or grow
thin, weak or poor.
Mangati-7/-To attract by deceit.
Mangatowiran-t? To argue; reason; dis-
cuss; discourse; affirm; give a rea-
son.
Manga upang bato-;z- Judge's fees.
Mangayayat-7'-To become weak; thin
or languid; debilitate.
Mangbabasag-w-B reaker; one who
breaks.
Mangbadya-f-To imitate, scoff; mock;
ridicule; copy.
Mangbansag v-To nickname,
Mangbihag-V-To cai)ture; captivate.
Mangbihag ng sasakyan-7'-To pirate.
Mangbububo^w-Founder.
Mangdirigma-w- Warrior; soldier.
Mangubat-v-To go to the woods; work
in the \\oo'ls; become or grow woody.
Mangugupit-n-Barber.
Manglui-«-Won<k'r; admiration; ama/.e-
nient.
Manghahabi-n- Weaver.
Manghahabi nang suthi-ji Silkweaver.
Manghahalo-//-Mixer; mller.
Manghaharang*n-Hfghwaymaxi; )>andit :
robber,
Ifanghabayuma-M-Patcher; rnbiih-r
Mangharung-r-T«i hold; up. ml.; plunder;
assault.
Manghawak-v- To attach; hoi.i uj>; ratrh;
hold of,
Mauurhiliin:'ii:_'-;
MANG
81
MAN
Manghimasok-v-To interfere; interrup;
meddle.
Manghimatay r To faint; swoon.
Manghina T-To weaken; pine; away; de-
bilitate; extenuate: waste away.
Manghina ang loob-r-To dishearten; be-
come; discouraged; grow dejected/
become weak.
Manghinapang^/-To become coura-
geous; strengthen; invigorate; enforce;
exert; reinforce, gather farce/ make
strong or brave.
Manghingutn ;'-To lonse; clean from;
lice or (leas.
Manghiniksik-7'-To louse; clean from
lice or fleas.
Manghinuha-7'-To collect; gather.
Manghiya-7'-To shame; make ashamed;
cause to be ashamed.
Manghuhula-n-Prophet.
Mang iba-r-To alter; change.
Mang iba sa capowa-7/-To distinguish
one's self.
Mang iit-w-To nickname; ridicule scoff;
censure.
Mangilabot-u-To terrify, frighten; scare.
Mangilalas-7'-To marvel; wonder.
Mangilid-v-To approach the edge or
shore.
Mang imay-t'-To shell.
Manginig-r-To tremble/ sparkle; oscil-
late; vibrate.
Mangiti-f To smile look pleased or
happy.
Mangitiog-i'-To lay eggs.
Mang iyaw-r-To mew.
Mangkok-w-Orock; bowl; porringer.
Mangkulam-v-To bewitch.
Mang-labari-v-To struggle; fight; war;
o])]>ose; strive; contend; resist.
M anglalik-»-Turner.
Manglibak-t'-To deride; scoff; jeer;
mock.
Mangliligis-n- Miller; grinder.
Manglilinag-»-CultiVator; gardener; hor-
ticulturist.
Mangloob-t'-To plunder; assault; pillage;
rob.
Manglulusog-tt-Plunderer; destroyer; pil-
lager; consumer.
Mangmang a-Folish; idiotic; stupi<l; dull;
conxvardly; ign<^rant; rude; silly.
Mangmang-n-Brute; idiot.
Mangmumuli-n-Grinder; miller.
Mangulo-i' To wrangle; fight; perturb; dis-
turb; harrow.
Mang ulo r-To head; command; be chief;
govern.
Mangulam-7'-To eat nothing but meat.
Mangulo-t'-T ocurl.
Mang umit-v-To steal; pilfer; rob; seize;
grasp.
Mang nnay-r-To benumb.
Maim- uiulMt-r-ToNvrinUle; become wrink-
ly.
Mang urong-7/-To revoke; retract; retreat;
retire; go back.
Mang usap-w-To talk; utter; converse
speak; reason; harangue.
Mangusap na hindi mawatasan-v-To
mumble; mutter.
Mangyari n-Result, consequences.
Mangyari-v-To happen; be done; have;
may; can/ be possible; be able or
feasible; possess.
Mangyari-co/jy'.- Because.
Mangyaring bigla-v-To do in a hurry.
Manyayari-tt-Fe^isible: practicable; pos-
sible; easy.
Mangyayari sa arawaraw-a-Quotidian.
Mangyayariring ihiwalay-a- Separable.
Mangyayaring mabusog-a-Satiable.
Mangy ay aring mamali-a-Fallible.
Man gy ay ari n g m apagali ug-a- C u r ab le ;
healable.
Mangyayaring matapos-a-Terminable.
Mangyayaring matawa-a- Laughable; lu-
dicrous.
Mangyayaring tiisin-a-Sufferable; en-
durable.
Manhid-w-Numbness; ache.
Mahilakbot-77-To terrify; scare; frighten.
Manhinayang-7/-To pity; have compas-
sion; grieve for; be sorry for.
Manibasib-v-To attack; assault; under-
take; attempt.
Manibay-r-To strengthen; secure; make
fast; prop; affirm.
Manigarrillo-v-To smoke cigarrettes.
Mamihasa-v-To accustom/ inure.
Maniin-w-To prop up; build upon; raise
on the hands/ support on anything.
Manika-n- Wrist.
Manikad-v-To kick; fling out.
Manikluhod-i/-To ask; beseech; petition;
beg.
Maniko-?/-To elbow.
Manilbihan-y-To serve; favor; make
use of.
Manindal-7>To be added or supported
by another.
Maningas-a-Fervent; ardent; vehement.
Manigid-w-Trower.
Maningil-7/-To collect,
Maningning-«-Bright; sparking; radiant;
shining/ luminous; lucid; refulgent;
grittering; lucient; quivering.
Maningning-v-To sparkle; shine; glitter;
radiate scintillate.
Maniningil-w-Collector; taxgatherer.
11
MAN
Manininta-w-Lover.
Maninira-n-Breaker; destroyer; misdeal-
er; corruptor.
Maninira ang ari ng may ari-n-Defaul-
ter; defrauder.
Maninira ng pagaari-«-Spend thrift;
squanderer.
Maninira ng puri-w-Defamer: slanderer.
Maninirahan sa isang lugar-ra-Inhabitant.
Manipis-a-Thin; slender; fine; sleazy.
Manirahan-v-To dwell; live; lodge; re-
side; inhabit.
Manirintas-r-To braid.
Manhvala-i>To believe; trow; credit;
trust; have faith.
Maniwalain-rt-Trustful.
Manlalabra-n-Stonecutter.
Manlalagari-n-Sawyer
Manlalalik w-Turner.
Man lamang-ar?t'.-Thongh;at least;searce-
ly; hardly; otherwise.
M an liso-?«' Tramp; spasm.
Manlulupig-n-Usurper.
Manok-w-Rooster; cock; chanticleer.
Mano na-mfrr.-Would to GOD; for
heaven's sake.
Manong-/«fcr.-At least.
Manong-arf:/. -Though; at least; scarce-
ly; hardly; otherwise.
Manotnot-r-To ravel.
Mansa-w-Spot; stain; blot; blur; blotch;
blemish; faeces; dirt.
Mansahan-7/-To stain; spoil; blur; blot;
tarnish; bespatter; daub; contaminate;
blotch.
Mansuhin-7'-To tame; domesticate.
Mantel-M-Mantel; tablecloth; altardoth.
Mantika-w-Grease; lard; fat.
Mantinihin-v-To maintain; support; sus-
tain; hold up.
Mantiquilla-n-Butter.
Manuag-r-To hook ^ith the horns;
butt.
Manuba-7--To deceive; cheat; defraud;
swindle; impose upon.
Mamil>;i" Deceitful; cheating.
Manubig-?'-To urinate; emit urine.
Manubok-/--To spy; espy; watch; test;
try.
Manuka-i'-To peck.
Manukod-r'-To jut out; surj)ass/ excel'
.Mamiluyan-f-To lodge; board; re)>osc:
entertailn in one's home.
M:inumiia-i;-To swear; inal e oath; cui>c,
blaspheme.
Manumpa ng knsinungalingan-7'-To per
jure; swear falsely.
Manunuba-M -Swindler; cheat.
ManunuV)fik //-Spy; hang«lo.i.r.
Mariunula // 1'oet.
82 MAP
Manunulid-ft-Spinner of thread; exam-
iner.
Manunulong-n- Helper; aid; assistance;
one who aids or assists.
Manunulsa-?i-Raper; papist.
Manununog-n-Incendiary; burner.
Manuya-v-To flatter; coax; deligth;
please.
Maolingan-r-To bespatter with «oot.
Maowi-7/-To return; devolve; become.
Mapa-n-Map.
Mapag aglahi-a-Joking; funny happy.
Mapag aksaya-«-Spen<ithrift; prodigal.
Mapag aksaya ang pag aari ;?-Spend-
thrift; squanderer; prodigal.
Mapagal-77-To fatigue; tire.
Mapag ampon-a-Generous; noble; lib-
eral; magnanimous; kind.
Mapagnumpa-«-Oursing.
Mapagbalbas-n-Flatterer.
Mapagbanalbanalan-a-Hypocritical; in-
sincere.
Mapagbasagulo-a-Quarrelsome; entan-
gling; ensnaring; coutious; bellicose;
controvertible.
Mapaobata-a-Childish.
Mapagbigay galang «-Rebpectful; polite.
Mapagbigay loob-a-Obedient; attentive;
compliant.
Mapagbiyaya-a-Extraavagant; generous;
wasteful; magnificent; grand; splendid.
Mapagbuhos-a-Effusive.
Mapagdasal-rt-Prayerfnl; pious.
Mapagmagaling-rt-Curable; healable.
Mapaghamon-a-Pro vocative; irritative;
})rovocating; provoking.
Mapaghangin-o-Boastful; arrogant.
Mapaghilik a-Snoring.
Mapaghinala-o-Fearful; distrustful; sus-
picious; suspective; jealous.
Mapag isip-tf-Thoughtful; imutri native;
fanciful; contemplative.
Mapagkit-a-Vicid viscous; sticky.
Mapagkonowari-^-Hy])ocritical; deceit
fill; false; untrue; counterfeit.
Mapaglantunay-^-S loth fill; tardy; slouch-
y-
Mapaglaro-rt-Playful; jesting; rompish;
wanton.
Mapaglaway-o-SalivouB.
Mapaglinkod //-('(.mi'liant: loving: kind;
obliging; obsequeous.
Mapag lura-o-Salivoufl
Mapagmarikit-rt-Spruce. j»i-oud; haughty;
blown.
Mapagmarunong-w-Pretender; sciolist.
Map:igmasid-//-< Hwrviug; careful; can
tious.
Mapa-.'mayabiHii: " ( 'omvite.l; proud;
haughty,
MAP g
Mapagmura-rt Vile; slandering; low;
slanderous.
Mapagnasa-^ lU'sirous; eager; greedy;
longing: lewd.
Mapagod-r-To be or become tired; be
fatigued or worn not.
Mapagimbabaw-rt- Feigned; false.
Mapagpalaro-a-Playful.
Ma pagpanaginip-o- Dreamy.
Magpagpasial-a-Strolling; walking.
Mapagpasiya-o- Abstinent.
Mapagpatawa-f/ Laughable; happy; gay;
joyful; ludicrous.
Mapagpatubo a Fertile; profitable.
A a]>agpigil-«-Temperate; frugal mod-
erate; abstemious; prudent; sober.
Mapagpita-a-Respectfully; kind; gene-
rous.
Mapagpitagan-a-Polite; respectful; kind;
obliging; generous.
Mapagpasimmgaling-rt-Lying; deceitful;
erroneous.
Mapagsiste-tf- Joyful; gay; festive; happy;
graceful.
Mapageugal-n- Gambler.
Mapagsumbong-n-Telltale.
Mapagsumbong-«-Informer; telltale; tale-
bearer.
Mapagtago-n-Secret; underhanded.
Mapagtago ang galit-a Rancorous; spite-
ful.
Mapagtamasa-a-Profuse; lavish; showy;
abundant.
Mapagtanim sa loob-a-Rancorous; spite-
ful.
Mapagtapon-a-Spendthrift; prodigal.
Mapagtawa-o- Laughable.
Mapagtiis-a-Patient; forbearing; accomo-
dating; abstinent.
Mapagtumpak-a-Prudish; fastidious.
Mapagtungayaw-«-Cursing; slanderous;
vile; foul mouthed.
Mapagupasala-a-Critical; slandering; in-
sulting.
Mapagwari-a Prudent; considerate; mad-
itating; oontemplative.
Mapagbamak-o-To injure; hurt.
Mapahinga-i/-To rest; repose; be calm;
breathe; respire.
Mapaigatan-a-To interpose; intercede.
Mapaikpik r-To compress; press.
Mapainom-7'-To invite to drink.
Mapait-a-Mordant; bitter; poignant;
pungent; rough to the taste.
Mapakaila-7'-To deny; retract.
Mapakaila-a-Deniable.
Mapakaluma-v-To be old or stale.
Mapakatanda-^'-To be very old.
Mapakialam-a-Maddlesome; interfe-
ring.
MAP
Mapakikinabafigan r/ I'n.fitaMe; serv-
iciblc; ntseful; beneficial.
Mapalad ^/-Happy; lucky; fortunate; bles-
sed; prosperous; successful; thriving.
Mapalagay-i-To elect; chose; nomina-
te.
Mapalaran-7>To be lucky, happy; or for-
tunate.
Mapamanhin-a-Superstitous.
Mapamansa-a- Spotted; dirty; proud; ar-
Mapamula-u-To commence; begin.
Mapanaog-w-To go down; descend; let or
send down.
Mapang agad-a-Quick; early.
Mapang agad-atfo.- Early; quit-Iky.
Mapangaw ang gulong 7/-To stick in the
rnud.
Mapangbabayi-a-Lewd; lustful.
Mapanghibe-a- Deceitful; cheating.
Mapanglibka-cr-Scoffing; ridiculous.
Mapanglibak-w-Scoffer; scorner; cen-
sor.
Mapanghicayat-a- Attractive; exciting.
Mapanhinayang-a-Attractive.
Mapangiba-w-Gainsayer.
Mapanglaw-a-Gloomy: dark; obscure; sor-
rowful; sad; mournful; sullen; som-
ber; cheerless; rueful- mean; murky;
hazy.
Mapanggulo-a-Turbulent; seditious; mal
content; discontented; noisy; boister-
ous.
Mapanhik-v-To mount; ascend; go up; in-
crease.
Mapanira-n-Destroyer; breaker.
Mapanirang puri-n-Defamer.
Mapansin-y-To feel; note; understand;
hit upon.
Mapantay-y-To become equal or matched.
Mapanumpa-tt-Foulmouthed; vile.
Mapanuy a-a-Flatte ri ng.
Mapaos-a- Hoarse; husky.
Mapalitan-a-Changeable.
Maparafigalan-a-Boastf ul ; arrogant;
proud; haughty.
Mapasa iba-f-To fall to another/ devolve;
relapse.
Maparie-u-To belike or equal; resemble;
match.
Mapasal-y-To meddle; interfere.
Mai>asalan-?;-To be obstructed or choked
up.
Mapasigaw-r;-To exclaim; cry out.
Mapasok-y-To enter; go in.
Mapatawa-o-Comic; comical.
Mapatong-v-To put on; add to; aug
ment.
Mapatpat-t'-To go to a place without
any difinite object in view.
MAR
84
Mapatulala-«-astonishing; s t u f e y i n g ;
wondefull.
Mapawis-7/-To be sweaty or sweated.
Mapawis-a-Sweaty/ perspiring.
Mapeka-7'-To feel angry or hurt.
Mapekas-o-Angry; disgusted; hurt.
Mapiga-v-To squee/e; press.
Mapaghati-rt-Antiphatethic; irritated.
Mapigil-v-To be bound or restrained.
Mapiiay v -To become lame; limp; sprain.
Mapilipit-7'-To be twisted or twined; twist;
twine about.
Mapilit-rt-Urgent; compulsory.
Mapilitin-?;-To press; urge; compel;
oblige.
Mapintasae-a-Censorious. Particular.
Mapoot-v-To be exasperated, irritated,
offended or provoked.
Mapoot-rt-sulky; testy.
Mapootin-a-Touchy; moody; fretful; ir-
rascible.
Mapudpod-a-Blunt; dull; stupid.
Mapula-a-Red; reddish; ruddy.
Mapula ang mukha-a-Redfaced.
Mapulang mukha-w-Blush.
Mapulapula-a-Pink; reddish.
Mapulot-f-To find; pick up; detect; hit
upon; meet.
Mapulot-ft-Full of honey; having much
honey.
Mapungay ang mata-a-Squinteyed;
sleepy.
Mapuno-v-To fill; stuff.
Mapurol-o-Dull; obtuse; blunt; spiritless.
Maporol ang isip-a-Dnll; torpid; stupid;
inert; slow.
Maputi-a-White.
Maputik-a- Muddy; miry.
Maputiputi-a-Whitish.
Maputla-rt-Pallid; pale, discolored; color-
less; sallow; ghastly.
Marabilis-n-Maravedi.
Marahan-odv -Slowly; little by little; by
degrees.
Marahas-a-Brave; valiant; bold; auda-
cious; forward.
Marahil m/r- Probably; perha})s; maybe;
can be; haply.
Maralita-«-Needy;poor; poverty-stricken;
In want.
Maramay r-To ct't'c. t: inciilpntc.
Maranidainaii-T'-To feel; grieve; percieve;
note.
Maramdamin ^/-Sensible; tender; not-
able; sensitive; tender/ hearted; af-
fectionate.
Marami -// Many; numerous; copious;
abundant; plentiful; manilol<l, several.
Mara mi n. Lr buto-a-Bony.
-Maraming dalion-w-Leafy; full of leaves.
MAR
Maraming nabasa sa libro-«-Learne«l.
Maraming pagaaring lupa-?i-Land-holder .
planter.
Maraming panulukan-rt-Angular; cor-
nered.
Maraming taba-a-Greasy; fatty; c<»rj in-
lent; obese.
Maraming sanga-a-Branchy; ramous;
ramose; having; many brandies.
Mara mot-a- Stingy; miserly; paltry;
niggardly; petit; close; mean; close-
fisted; penurious; tight; grasping;
frugal; voracious; selfseeking; mis-
erable; churlish narrow.
Marangal-rt- Eminent; honorable; noble;
illustrious; solemn; exellent; sublime;
grand: great; fine splendid; sump-
tuous; surpassing; potent; just; fair;
honest; patrician; transcendant;
exalted; powerful; wealthy; large;
huge; lofty, important.
Marapat-r-To deserve; merit; have due:
appertain/ belong to.
Marapatin-u-To incur; merit; have due.
Marapatang tangapiiw/- Acceptable.
Marapat nasain-a-Desirable.
Marapatpagpalain o-Meritablejdeserving,
NJarapat parusahan-a-Punishable; that
which should; be punished.
Maratihan-7/-To accustom; be ex peri
enced, able or accustomed to.
Marawal-a-Unworthy; undeserving; un-
meritable.
Marawal ang ugali -n-Impolite; rude;
false; bad mannered.
Marawasan-c-To know; experience, be
able.
Margen-w-Margin; edge.
Marikit-a-Beautiful; graceful; pretty gen
seel; elegant; excellent; nice ueai;
fair; handtome; gay; gallant; fine;
exquisite; dexterous.
Marilag-rt-Kmineut; grand; famous; illus-
trious; magnificent; noble; honorable;
splendid; graceful; gay.- sliiiiiugjucid.
Mariiiero-/rSailor; marine; scalaring
man.
Marinig-r-To hear; understand; pay
attention; percieve; overhear.
Marka-// Mark; stamp.
Markalian '• rl'o stamp; mark; brand.
Marques n-Marqnis.
Martillo //-Hammer.
Marumhan-r-To dirty; soil; U-dpatter.
MMi-nmi-f/ l>irty; soiled; nasty; filthy;
foul; sordid: indecent ; dingy; grimy;
dowdv; droosy; ohscene; licentious;
obscure; jetty; gloomy; unbecoming.
Marungis-^ I>irty; soiled; filthy; foul;
nasty; dowdy; droosy; sordid; dingy;
MAS &
uninndtece; becoming:; liewd; licen
tious; obscene.
Marmiong-a-Wise; learned; knowing;
discreet; prudent; judicious; SM.LTC;
erudite; shrewd; proficient; prndeu
tial; conversant; able; civilized; sa-
}>ient; reserved.
Maranong-jf-Sage; wise man.
Marunong magingat ng libim-a Secret;
silent; reserved.
Marunoiig makipagkapwa, tawo-ft-polite;
urbane; courteous; wellbred.
Marupok-a Brittle; frail; feeble; fragile;
delicate; forceless; frangible; weak.
Marzo-n-March.
Masabi-a-Loquacious; talkative.
Masadhan-e-To be obstructed or choked
up.
Masagan a- a- Abundant; excessive; plen-
tiful; wealthy; rich.
Masagana-aeft/.- Abundantly; evcessively;
plentifully.
Masagana sa dugo-a-Sanguine.
Masagana sa pagaari-d-Rich; opulent;
affluent; wealthy.
Masagi-r-Gall; wear away by friction.
Masagutin-o- Answerable; responsive;
respondent.
Masahin-t>-To knead.
Masakim-a-Avaricious; greedy; mi-
serly.
Masakit-a-Sick; painful; dolorous; la-
borious.
Masaklad-a-Sour; mordant; rough to
the taste; unpleasant; disagreeable;
Masakop-r-To protect; defend; be an-
nexed; be included; impend.
Masaktan-f-To cripple; hurt; injure;
main; wound; affend; grieve.
Masaktin-rt-Unhealthy; painful; sickly
Masakuna-rt-Disastrous.
Masalab-r-To scortch; singe.
Masalanta-*;-To be of no use.
Masalita.«- Loquacious; talkative; con-
versant; garrulous; voluble.
Masalubong-r-To encounter; meet: join;^
hit upon.
Masalungat-u-To oppose; repugn; con-
tradict.
Masama-a-Bad; evil; wicked; vile; per-
verse vicious; pernicious; unbecom-
ing; indecent; baneful; deleterious;
harmful; abusive; profligate; arrant;
despicible depraved; infamous; omi-
nous; destructive; dreadful; false;
ferocious; terrible; fatal.
Masania-mf':. -Perversely; viciously; per-
niciously; banefully.
Masanni-// Kvil; bad harm; faul; hurt;
injury; mischief.
MAS
Masama at hilig-a-Sinister; inauspicious;
vicious.
Masamang hitsura-a-Illehaped; de-
formed.
Masamain-c-To disapprove; censure;
dislike reprove; make or cause to
be bad; hate; adhor; detest; loathe.
Masamang kaugalian-a-Illbred; rude.
Masamang ugali-a-Illmannerred; impo-
lite; illbred.
Masama pa-a- Worse.
Masama sa lahat-a-Worst.
Masambulat-r-To scatter; KO\\ broad-
cast.
Masanay-7/-To practice; know; experi-
ence; be accustomed or able.
.Masandat-v-To fill; stuff; satisfy; glut.
Masanga-a-Branchy; ramose.
Masansang-a-Strong scente< I.
Masapantaha-v-To presume; suppose,
]\Iasapong-7/-To meet; encounter; col-
lide; hit upon.
Masarap-rt Palatable; sweet; savory; de-
licious; rich; dainty; tasty; nice;
select; delicate.
Masarapan-z'-To be sweet; sweeten;
make palatable or savory.
Masajra-a-happy; joyful; cheerful; jocose;
jocular; entertaining; merry; halcyon;
facetious; pleasant; affable; convi-
,vial; bouyant; gleeful; jaunty; viva-
cious; winsome; comical; comic; good
natured; cavalier; festive; amusing;
tasty.
Masayang-?/-To throw away; fail of
success; do in vain.
Masaya ang loob-v-Happy; gay; jovial;
merry; cheerful; compliant.
Masaya ang mukha-a- Smiling; agreeable.
Masculino-a-Masculine.
Masdan-n-Exploration; watching; exam-
ination; study; observation; notice;
spying.
Masebo-a-Greasy fatty; fat.
Maselang-n-Clean; neat; tidy; fastidious,
cleanly; particular cleanly.
Masiba-a-Gluttinous; fond of dainties.
Masid-w-Observation; glance; gaze;
look.
Mas idli-a- Active; affective.
Masigla-a-Diligect; active; merry; amus-
ing.
Masikap-a-Officious;diligent; industrious;
solicitous; anxious; assiduous.
Masiki-a-Shy; bashful; embarrassed.
Masikip-a-Narrow; close; tight.
Masiksik-^-To fill up; stuff.
Masilaw-7y-To be dazzled; daze.
Masindak-ty-To be startled, surprised,
or astonished.
MAS i
Masinop-« Curious; inquisitive.
Masinsay-r-To be clear, evident or
known.
Masinsay-rt-Clear; evident.
Masinsin-rt-Close; thick; compact; firm;
solid; consistent; gross; tight; strong;
massive.
Masintahin-rt-Affectionate; kind; loving;
pleasing.
Masintahin sa Dios-a-Pious; holy; mer-
ciful.
Masipag tf-Diligent; industrious; thrifty;
sedulous; officious; ready; prompt;
quick; active; smart.
Masipag magaral-a-Studious.
Masipak-?/-To break (per. to, the jaws).
Masira-7/-To break; damage; rot; spoil;
impair.
Masira ang isip-v-To go crazy; become
demented or crazy.
Masiyasat-rt-Curious; inquisitive.
Maso-«-Nave; hub.
Masobasob-v-To full down.
Masowail-tt-Stubborn; rebellious; con-
tradictory; disobedient.
Masawayin-tt-Disobedient; contradictory;
stubborn; obstinate; rebellious; con-
ceited.
Masubok-v-To try; experiment; attempt;
experience.
Masubucan v-To wound; hurt; cause
pain.
Masuhin-7/-To drive or pound with a
mallet.
Masucal-rt-Dirty; filthy; slattern.
Masucal ang loob f/-Malcontent; discon-
tented.
Masuklam-rt-Acrid; detestable; loathe-
some; execrated, antipathetic.
Masuclam ang loob-a-Angry; irritated.
Masnlat-?--To be written or composed.
Masnlong ?'-To swell increase; continue;
be brave or bold.
Masumpong-7/-To run against; meet
by chance; strike or butt against.
Masundo-/;-To be called or sent arter.
Masuud i uin-r/- Reconcilable.
Masungit-w-Cross; intractable; severe;
harsh; arduous; crampy; cynic;fell; rig-
id; arbitrary; combative; cynical; pug-
nacious; vixenish; vixenly; crabbed.
Maeunod-v-To Follow, come next.
Masuno'j /•'!'" burn; bla/.e; inllame.
Masunnfin <i-\ )ocile; convenient; gentle;
moderate; obedient; attentive; com-
pliant submissive; humble; dutiful;
amiable; resigned: duteous; indulgent.
Masupok-i'-To he on sumed.
Masustancia-a-Succulent, juicy, nourish
ing.
MAt
Masusuklam-rt-Repulsive.
Masuwayin-a-Obstinate; obdurate; stub-
born; conceited.
Masuvo-r/,-Obedient; attentive; compliant;
civil; polite; courteous.
Mataas-a-Tall; high; elevated; lofty tran-
scendant; majestic.
Mataas ang gitna-fl-Convex; con vexed.
Mataas magsalita-«-Grandiloquent.
Mataas ang halaga-a-Dear; costly; high
priced.
Mataas pa-a-Higher; taller; sujierior.
Mataba-a-Fat; obese; greasy; chubby
chunky; plump; thickset; corpulent
unctious; fertille; fruitful; copious.
Matabang-a-Tasteless; insipid; dull;
heavy.
Matabil-a-Talkative; loquacious.
Mataboy-7/-To be divorced or se]»a-
rated.
Matagal-a- Staple permanent; firm; stead-
y; lasting; durable; prolix; indefatiga-
ble; unwearied.
Matagid-i/'-To be obstructed; take the
clear and leave the muddy.
Matagilid-a^v.-Sidewise.
Matagintlng-«-Sonoreus; pleasing; har-
monious.
Matago-t'-To be hidden or concealed.
Matago-a- Hidden; concealed.
Matagpos-a-To be deficient; fail.
Matagpuan-a-To find detect; meet! en-
counter; discover; hit on.
Matagumpay-f-To triumph exult;
Matahimik-r-To become calm: peaceful;
serene or quiet.
Matahimik-orft/.-Quietly; calmly.
Mataho-?/-To know; be able; expe-
rience.
Matacaw a-Gluttonous; greedy; sharpset;
ravening; hoggish.
Matakot-O-Airald; terrified; intimidated
tremulous; timid; fearful.
Matakutin-rt-Tremulous; timid; fearful;
cowardly; apprehensive; sensitive;
coward; chicken hearted.
Matalas-rt-Cute; cunning; sly; sagacious;
fine; smart; lively; knowing; crafty; dil-
igent; adroit; 'shrea.l; discerning;
ready; delicate; perfect.
Matalas ang isip-w Learned; sharp; intel
lig«Mit; skillful; skillful; awake; kn« \v;
ing; ingenious; able; sagacious; keen;
sapient; sage; \\atchful; lively.
.Matalas ang mata-r/-Sliar|> eyed.
Matalas magma$id-a-Cunning; ^a^a
ciollS.
Matalastas-r To know, understand; com-
prehend; pn»ve;dtMin»nstrate: manifest;
experience.
87
n-
re-
Matalim-r/-Sharp; pointed; edged.
Matalino-a Cigar; circumspect; witty;
prudent; judirious; wise; knowing;
sharp; sensible; light; acute; discreet;
learned; smart; intelligent; skillful; sa-
gacious; sage; sapient; mature.
Matalo-7'-To lose.
Matambog-v-To throw to another.
Matambok-a-Swollen.
Matamis-M-Sugar sweets.
Matamis-a-Sweet dulcet.
Matampuhin-o-Sulky; touchy; pout-
ing.
Matanda-o-Old; aged; decrepid, ancient;
antiquated; antique.
Matandang galit-n- Rancor; grudge.
Matandaan -a Mindful; retentive.
Matanga-7>-To astonish; stupefy.
Matangisin-«-Touchy; snivelling.
Matankad-o-Tall; straight.
!\Iatanto-f-To understand; hear.
Matapang-o-Brave; valiant, bold,-
trepid; spirited; vigorous; gritty:
doubtable; courageous; stong; firm;
gallant; doughty; graceful: stalwart;
stalworth; spunky; plucky; agressive;
saucy/ pungent; poignant.
Matapos-f-To finish; terminate; end;
perish; die; conclude.
Matarok-7/-To enter; penetrate: remark;
sound; be understood; judge.
Matastas-p-To rip; ravel.
Matatag-fl-Strong; robust vigorous: firm;
fast, resolute; consistent inflexible;
solid/ stubborn; tight.
iMatatag-7'-To be established, ordained
or enacted.
Matatahanan-a-Inhabitable.
Matatakutin-a- Fearful; timorous; timid;
coward.
Matatangap-a- Admissible, acceptable;
fit; proper; recievable.
Matatawanin-a-Smiling; agreeable.
Matayog-o-High; tall; elevated.
Matayong-v-To obstruct; check stop.
Matibay-a-Firm; storng; staple; com-
pact; stout; sound/ permament; per-
fect; fast; stead}*: resolute; secure;
entire; constant; coarse; complete;
solid; vigorous ;hard; rigid; informed,
close.
Matibay na loob-a-Constant; loyal; ma-
nifest; steadfast; firm.
Matigas-a-Hard; solid; stubborn/ firm;
inflexible; vigorous; tight.
Matigas ang buhok 6 balahibo-a-
Bristly.
Matigas ang ugali-a-fctubborn; pertina-
ceous; obstinate.
Maligns? ang tilo-«MStubborn; pertina-
obstinate; contumelious; dog-
ged; tenaceous.
Maliginak-r-To impregnate; l>e im-
pregnated; soak.
Matiis-n-Tolorable; sufferable; constant;
abstaining; obstinent; firm; loyal;
manifest.
Matikman-i?-To try; attempt; experience;
taste; experiment.
Matili-»-Shrill.
Matimbang-7'-To balance; counterpoise/
be weighed.
Matindi o-Heavy; weighty; cumbrous;
strong; cumbersome.
Matinik-rt-Thorny; spiny.
Matining-^-To resound; tingle.
Matining na kalooban-a-Brave; strong;
valiant.
Matining na loob-n-Moderate; forbear-
ing; temperate; kind; obliging; polite;
constant; manifest; brave; valiant;
firm; loyal.
Matinkal-a-Cloddy.
Matipi-a-To compress; be compressed.
Matipip-a- Economic; frugal/ econom-
ical; close; stingy.
Matira-v-To remain; stay; stop over;
reside.
Matisod-v-To stumble/ stub.
Matisuran-a-Stumbling; tripping.
Matitiis-a-Tolerating; abstemious; suf-
ferable; abstaining.
Matitirahan-a-Inhabitable; habitable.
Matiyaga-a-Constant; loyal; firm; dili-
gent: tolerating; sufferable.
Matong-n-Hamper; basket.
Mato\va-7/-To be happy, gay, merry, de-
lighted; rejoiced.
Matowid-a-Right; legal; la ful; just;
constitutional ; honest; upright;
straight; direct; pointblank.
Matowid a^y.-Rationally; justly; honest-
ly; gihteously.
Matsing-n-Monkey.
Matuiran-7/-To debate; discuss; dispute;
controvert; reason.
Matiibo-rt-Lucrative; profitable; flour-
ishing; thriving; increasing; growing.
Matuklasan-r-Te discover; detect; find;
search.
Matulin-a-S\vift; quick; fast, nimble;
rapid; prompt; hasty; precipitate/
spry.
Matulin-ieZv. -Rapidly; lightly; quickly;
ready; promptly; precipitately.
Matulad-rTo resemble; be similar.
Matulis-rt-Sharp pointed; marked.
Matulog-7'-To sleep; doze; slumber.
Matuloy-r-To continue; proceed;
accomplish.
MAU
Matumal-rt-Dull; depressive,
Matumbakan-z/-To conjecture; assert;
guess; hit upon; stamp.
Matunaw-z/-To dissolve; liquefy; melt.
Matunaw ang kinain-f-To digest.
Matnngkol--zy-To respect; belong or per-
tain; to appertain; concern; relate;
refer, behoove; correspond.
Mat unog-a- Sonorous; resounding; loud.
Matuto-u-To learn; experience: com-
prehend.
Matutol-n-Reepondent; replier.
Matuto-a-Ready; having the last word.
Matutol-s/-To respond.
Matutuhan-?;-To learn.
Matuwa-rt-Happy; joiful; content; sat-
isfied; fain; gleeful; good humored;
joyous.
Matnyo-v-To dry up; dessicate; fall;
pine away; become lean or thin.
Mauban-a-Hoary; grey headed: <*ld;
hoar-
Maubos-v-To give out; expend; run out
of; use up.
Maubo-a-Hoarse with a cold.
Maubuhin-a-Subject to colds or hoar-
seness.
Maugat-a-Nervous; robust: lithe; vigorous
Mauhaw-a-Thristy; dry.
Maukol-y-To pertain; belong to; ap-
pertain.
Maukol sa-77-To belong; pertain; con-
cern; behoove.
Maukol sa amoy-«-Olfactory; pertain-
ing to the sense of smell.
Maulaiw/'Rainy; showery; pluvious;
pluvial.
Maulap-a-Cloudy; hu/y; foggy; misty.
Mauliniugan-7'-To hear imperfectly;
hear indistinctly.
Maulol-?;-To dement; become cra/y or
demented.
Maumid-o-Mute; short.
Maumid-v-To stand mute or silent;
shorten.
Man in po;:-r-To bump against; run
against.
.Mauna /--To go before; anticipate, go
ahead; preceed.
Mauntog-?' To hnni]) against; oollide,
strike against.
Manpo -/--To sit down.
Mausisa-r-To inquire; investigate; be
curious.
Mausisain-a-Inqaisitiye; curious.
Mautftk-a-Bramy.
Mautak at mahinahon-" Prudent; sedate.
.Mautal /' To Mutter; stammer.
Mantas-r-To finish; terminate; end; con-
clude.
SS MAY
Mauyam-a-Critical; scoffing; sarcastic;
sardonic.
Mawanki-f-To be similar or like; resem-
ble; be alike.
Ma\vala-v-To lose, be lost.
Mawalan-v-To lose; be lost.
Mawalan ang hiya-v-To become shame-
less; lose one's sense of same.
Mawala ang dili-?y-To lose one's sense
of honor,
Mawalan ang pitagan-v-To lose one's
selfrespect; become rude or impru-
dent; be disrespectful.
Mawatasan-?/-To understand; compre-
hend; know.
May-t'-To have; possess; contain; hold.
Mayabang-a-Boasting; bragging; boast;
ful; vaunting; conceited; blown; vain-
proud; haughty; whimsical.
Mayabang (a«9)-n-Boaster; bragger.
Mayabong-a-Leafy; luxuriant; branchy;
sprightly.
Mayaman-a-Rich; potent; wealthy; opu-
lent; powerful; eminent; affluent.
Mayamot-v-To disgust; vex; displease;
molest; loathe; irritate lose patience-
Mayamutin-a-Tedious; tiresome; dis
gusting irksome; loathe some irrita.
ble; vexatious.
May anim na panulukan-«-Sixcornered;
May apat na mukha-a-Four faced; qua-
drilateral; having four faces.
May apat na paa-a-Fourfooted; quad-
ruped.
May ari-;/-Owner; propietor; lord;
master.
May ari ng daong-n: Shipowner.
May ari ng gilingin-?i-Miller; mill-
owner.
May asin-O-Saltyy briny; saline.
May l>ait-r/-. Judicious; prudent; discreet.
May buig-n-Bunchy; full of bunches.
^'ay buto-a-Bony.
May damdani ^ Suffering; sick; indis-
posed; tVHing; patient.
May dangal-o- Honorable illustrious; no-
ble; gentlemanly, honest.
May day a-fl- Counterfeit; false; cheating.
May duda-O-Doubtful; inislrnstful.
May dunong-o-Wise; Intelligent; a|>t
erudite; knnwing: tit; learned.
May galit-f/-Angry; nuul.
May -aua //. \iitiior; maker.
May gawa f/-liusy.
May ^nhit '/Striped; full of lines.
May gusto-a- Voluntary.
May gusto m//-- Voluntarily.
May haligi-//-('iilumnar.
May ha long In pa a Terrene; earthy.
May halloa " Limited; finite; bounded
MAY _8
May isip ^/-Rational; prudent; judicious;
sensible.
May karoandag-o-Baneful; poisonous.
May kapal-n-Creator.
May kasalanan-a-Culprit; delinquent.
May katawan-a- Corporeal; corpulent
plump; fat; obese.
May kato\viran-<7-Jtistitieable.
May katungculan-n-Office holder; One
who has a trade or vocation.
May katungeulan magbayad-;/-Paymas-
ter.
May kaya ^-Competent; fit; able; apt;
proper; sufficient; enough.
May lalang -^-Creator.
May langibtt-Seabby.
May lipak-a-Callou&.
May luha a- Weeping.
May malaking nasa-<7-Greedy; ravenous;
very desirous.
May mansa-rt-Stained; spotted; dirty.
May masamang kalooban-a- Malevolent;
malignant; malicious; angry.
May maraming butas-a-Cellular
May maraming hitsura-a- Multiform.
May nana-a-Purulent.
May figipin-rt-Toothed.
Mayo-«-May.
May paiigintindi-a-Intelligent; skillful;
learned; knowing; wise.
May pagitan-ac/-z/.-At intervals; by
intervals.
May pagcaiilolulol-a- Foolish; silly; half-
witted.
May pagsala-a-Fallable.
May pakinabang-a-Profitable useful;
gainful; proiicious.
May pahid na sebo-«-Greasy; greased.
May pakpak-a -Pennate.
May pafigako-o- Votary.
May panganib-rt- Dangerous; perilous,
hazardous.
May panganib mahulog-«-Wevering;
unsteady; unstable.
Msy panganib inahulog-acfi/'.-Waveringly.
May pa\vis-'/-S\veaty; perspiring-
May ]>itagan-a-Respet'tful; honorable;
noble; gentlemanly.
May puri-rt-Honorable, honest; pure;
just; fair; virgen.
May putik-rr-Muddy; miry.
Mayroon-t'-To have; possess; contain.
May pakit-a-Sick; ill; unwell; infirm;
patient.
May sakit-n-Patient; sufferer; sick
person.
May sala-«- Faulty; guilty; dilinquent;
amiss.
May sala-w-Dilinquent; offender; crimi-
nal.
MAL_
May salapi-a-Rich wealthy.
May sugat-a- Wounded.
May sungay -a- Horned.
May supil sa kamatayan-a-Mortal; fa-
tal; deadly.
May sutla-^-Silken.
May tali-rt-Subject; tied; knotted; bound.
May tangan-Motheaten.
May tanim sa loob-a-Angry, wroth;
odious.
May tatlong ngipin-a-Trident.
May tatlong rigipin-/z-Trident.
May tatlong panulukan-a-Triangular.
May tatlong panulukan-/z-Triangle.
May tatlong \vika-a-Trilenguar.
May tinik-a-Thorny; spiny.
May tubo-a-Profitable; gainful.
May tuka-a-Beaked.
May tulis-a-Pointed; sharp.
May uban - a - Hoary, white headed;
rfiaffy.
Mayungib-a-Pitted; full of holes.
May uod-a-Wormeaten.
May usap-w-Litigant.
Mayuscula-n-Capital letter.
May utang-n-Debtor.
May walong silaba-a-Octosyllabic.
Melon-??-Melon.
Mercurio-n-Mercury.
Mey-v-To have; possess; contain.
Microbe-n-Microbe.
Mina-«-Mine.
Minamahal - v - Beloved; dear; favorite;
darling.
Minana-fl-Inherited.
Mina ng asin-n-Salt mine.
Minindal-w-Lucheon; lunch.
Mitsa-w-Lamp-which: which.
Mo-^ro.-Thy; thine; your; yours.
Moliiiette-w- Windlass.
Monja-n-Mun.
Monje-/i-Monk.
Muang-a-Foolish, ignorant; artless;
simple.
Mugmog-72-Gargle.
Mugmogin-t'-To gargle.
Mahi-;z-Molestation xexation; disgust;
abhorence; hardship; detestation;
grievance.
Muhiin-a-Disgusting; tej^jtus; irritable^.
impatient; loathesome.
Mukhaji-Face/ aspect; surface; shape;) §,
tvsml .'
looks; front;
outside; countenance;
cover; side.
Mukhaan-v-To face; make a face.
Mukha ng dahon ng libro-n-Page of
a book.
Mukhang angel-a-Seraphic angelic.
Mula-n-Beginning; origination; origin.
Miila-^rep.-Since; after.
12
NAD
Mula-odv.-Since; after.
Mulaan-»To commence; begin; under-
take; attempt.
Mulain-7>-To commence; begin; attempt;
undertake; examine; investigate.
Muli-oefo.-Again.
Mulihin-7/-To grind.
Muliing-a-Foolish.
Muling bumalik 7/-To return; come back
again.
Muling gawin-7'-To reproduce; do again;
do over.
Muling ibigkis-7/-To rebuilt lie; rebin 1.
Muling ipatnugot-v-To renew a lease or
contract.
Muling kathain-v-To reproduce.
Muling mubuhay-v-To acquire new life;
revive.
Muling magsisui-v-To resprout.
Muling magsupling-7/-To resprout.
Muling tingnan-v-'l o review; revise.
Multa-v-Mulct; fine; forfeit.
Multahan-v-To fine; mulct; make pay a
forfeit.
Multiplicando-#- Multiplicand.
Muna~odt?.-Before; prior.
Mundo-*&- World.
90 NAG
Muni-n-Peanut.
Muni ka-n- Doll.
Munti-a-Small; little.
Munti ang halaga-a-Trifling; light; of no
consequence.
Munting duende-tt-Elfin.
Munting damdam-w-Indisposition.
Munting trabaho-n-Chore.
Muog-w-Rampart; wall.
Munting piraso ag lupa-w-Plot; plat.
Mura-rt-Cheap; valueless; tender; young;
modern, new; recent.
Mura-n- Curse; imprecation.
Mura ang halaga-o- Cheap; valueless;
trifling.
Murahin-7/-To insult; revile; abuse;
affront; accurse; curse; detract; vilify;
vituperate.
Muselina-/2-Muslin.
Musica-^-Music.
Musico-w-Musician .
Mus« m-M-Landmark.
Mustasa it- Mustard/ mustard greens.
Mutain-a-Soreeyed.
Mutya «-Love;
Mutyang-rt-Beloved; dear; darling.
Na-^?ro/).-\Vho; whicb; that; whom.
Naagaw tulog-a-Sleepy; drowsy.
Naayon sa niato\vid-r/-.Iust; fair; ecjui-
table; honorable; according to right.
N;uiyos-a-Shipshape; arranged.
Xaayos sa mabuting caugalian-« .Just;
simple; sacred; honorable; noble; vir-
tuous.
Naayos sa tnatowid-S Lawful; just; ac-
cording to law.
Nababagay-«-Gonvenient; (it; pmpiMv
suitable; proportional; cnrrcspoudinjr.
Nabangit-a-Said; at'oresai<i; aforcincn
tioned; abovementioned.
Nabibitin ^-Pcmhint : haniring; unpaid.
Nabuhuliay sa limos-//-Jicgg:n-.
Nabubnkod-r/ Solitary, scjtaratcd; lone;
extra; eHj)ecial; special; extraor-
dinary; exceptional; rare uncommon.
tfabubulok-#- Corrupting.
Nabulok-a-Corru pt .
Nndadapat-a-Proper; fit; merited; cor-
responding.
Nadadaya n Delusive; cheating; <lecie\ -
ing.
Nadarapat-A- Proper lit; corresponding;
merited.
Nadarapat sa ilong^ Nasal;
to the nose.
Nagaabotw-Giv«r; donator; doimr.
Nagalay-n-Dedicaton; giver; donator;
donor.
Xag-aalon-alon n Wavy; undulatory.
Nag aampon-a-Tutelary; heli>fnl; tute-
lar; protecting.
Nag aantok-a-Sleepy; dr;)\vsy; somnam-
bulent.
Nagaaral-// Student; Scholar; }>upil; di-
sciple.
Xagaaraw-//-Laborer; journeyman; mer-
cinary.
N a gaasahan-^/- Expectant.
Nagaaso -r/-Smoky; full of Smoke.
Nagagalit-o-Angry; mad; hostile;
Na-auatid; /•-'!'(> In- speechless; unable
to explain.
Na-a-ayak ^-l>re|>ared; j.rovident ; ready.
Nagbabalita /<-Narrati»n; relatei-. ivpor-
ler. hei-ald.
Nau'habalita (/Monitory; newsy: admon-
itory.
Xagbabanalbanalatt-fl 1 lypocrite.
Nagbabanalbanalwi •«- Hypo critical;
false; •lemur.
Nagbabayad-a-Retributive; retributing;
paying.
Nagbabayad-x'-Payrr; he \\lmpays.
y-// <iiver; donor.
NAGt
Nagbibili-w-Bnyer; seller.
Xagbibili ng asin -n -Salt
Nagbibintang-ii-Iinputor, accuser.
Nagbibisita-ft- Visitor.
Nagbigti-n-Suicide.
tfagbubuig-o-Bunchy, full of hunches
or clusters.
Nagbubunga-n-Fertilizer.
Nagdadakop-a-Needy; in want.
Xagdadalit-// Vocalist.
XaiT'ladalaiuhati //-Sorrowful; low spi-
rited; dejected.
Xadanidani// Sorrowful; low spirited;
dejected.
Nagdaraan-a-Transitory.
Nagdidiwang-n-Celebrator; one who
celebrates.
Naghabilin-n-Repositor.
Naghahalal-n-Elector, chooser.
Naghahalaman-vM Jardener; horticultu-
rist.
Naghahandog-n-Donater; giver; donor.
Naghahatid-n- Convoy.
Xaghahavag //-Herald; reporter.
Xaghihiiuan-r-To exist; cause; make;
form/ practice; produce.
Naghihingalo-a-Dying; near death.
Nag iibig-rt-Loving; desirous; longing;
eager.
Nag iinainalon-a-Wavy; undulatory.
Nag iisa-rt-Solitary; lone; only; sole;
singular; single; individual; particu-
lar; especial; solus; lonely.
Nag iisa-arfv.-Alone; purely; simply.
Nag iisipin-a-Pensive; thoughtful.
Nagising-a-Awake; watchful; lively.
Nagkakaakma-a-Uniform; agreeing; tit;
proper; convenient.
Nagka-kadugtong-chictong- a -Continues;
lasting; asiduous.
Nagkakahati-a-Halved.
NaLrkakaisa-rt-Attesting; unanimous; uni-
form; confirming.
Nagka-kaloob-»i-Donor: giver.
Nagka kapisan - adv. - Unanimously; un-
iformly; joinedly; conjointly.
Nagka-kataon-f- Accident; casualty; ha]>-
pening.
Nagkaroon-v.-Jm/?.-Had.
Nagkasala-w-Violater; sinner; delinquent;
malefactor.
Nagkataon-a- Accidental; casual; un-
expected/ fortuitous; haphazard.
Nagkataon-#-Contingent; accident.
Na.tjlalakad -n- Pedestrian; traveler/
walker.
Naglalako ng asin-?i-Saltdealer.
Naglalaro-)j-Player.
Nagliligaw-n-Lover; >\ooer; one who
courts.
NAH
tfaglalaman-a-Increasra^ thriving/ or
growing.
Nagliliwanag-a-Radiant; resplendenl ;
shining; glittering.
Naghilulan n Containing; having.
Nagmana->/ Heir; legatee.
Nagnakaw-y/-Rol)l»er; peculator; thief.
Xagnanasa-r/-Desirious; longing; eager;
greedy.
Nagn in ingni ng-rt- Resplendent; glitter ing;
shining.
Nagpangako-n-Votarist/ votaress; votary.
Nagpapahunga -// -Fruit grower.
Nagpapadala-#-Sender; remitee; remit
tor.
Nagpapahina- a- Extenuating.
Nagpapayayat-a-Extenuating.
Xag})apagayongayon-^-Tramp; h< il n i;
bum.
Nagpapakati a-Diminuitive.
Nagpapakono \vari-a- False; feigne<l.
Nagpapala as-a-Strengthening.
Nagpapalambot-a- Softening; mollifying.
Nagpapaliit-a-Diminuitive.
Nagpapalimbag-w-Editor.
Nagpapalimos-^-Beggar.
Nagpapaluang-a-Laxati ve.
Nagpapamana-n-Legator.
Nagpapastol-/z-Herder; cowboy; herds-
men; herdman.
Nagpapasulsol-n- Agitator.
Nagpapaupa sa arawrw- Laborer; jour-
neyman; vor man.
Nagpipigil-«-Detainer, one who stops.
Nagpipita-a-Desirous, longing; eager.
Nagsasalawahan-n- Irresolute undecided;
flirting.
N a gsay say -n- Narrator; relator; reporter;
analyst.
Nagsisisi-w-Penitent.
Nagsusumbong-w- Accuser; inf< »rmer;
denouncer.
Nagsusugal-«-Gambler.
Nagtatangi-7'-To deny; refuse.
Xagtatakbo-«-Runner.
Nagtatanim-w- Planter; farmer.
Nagtitiis-?^ Sufferer; patient.
Nagtitinda-w-Seller; vender.
Nagtitinda ng bin hi-n- Seedsman.
Nagtitinda ng bungang kahoy »-Fruit-
vender.
Nagtitinda ng mga pagkain-n-Grocer.
Nagtitira sa bundok-w- Mountaineer.
Nagtuturo n-Teacher/ educator.
Xaguas-n-Petticoat.
Xag utos-r. Zmp.-Bade.
Naghahalal sa katungkulan-w-Elect; the
chosen.
Xahahanga-a-Bordering; neighboring.
Nahahapis-o-Grievous; pitiful.
92
NAK
Nahibo-«-Victim.
Xahihiya-a Ashamed; shy; coy; crest-
fallen; mortified.
Xahuhuli-a-Last; hindmost; posterior.
Xaibigan-a- Lovable.
Xais-72-Wish; desire; will; want; longing;
eagerness; hankering; lust/; mind; as-
piration; cupidity; whim anxiety.
Nais ng sarili-72-Selfwill.
Xaka-aakit-a- Attractive; inductive.
Xaka-aalibadbad-«-Xauseous.
Xaka-aalimura -a- Outrageous; d i s h o n-
orable.
Xaka-aaliw-a-Loving; recreative; divert-
ing; comfortable.
Xaka-aanyaya sa katamaran-a-Lazy; In-
dolent; inattentive.
Xaka-aaral-a-Wise; learned; sage.
Xakaahon sa mga utang-a-Solvent.
Xababagot-a-Sharp; rough; mordant; dis-
agreeable.
Nak ababa was-aDiminuiti ve.
Xakabibigkis-a-Bundled.
Nakabitdn-o-Pensile; suspended.
Nakabubulok-a-Curruptive; putrifying.
Xakabubuti-a- Wholesome; heathful; sal-
utary.
Xakabukod-a-Distinct;discrete;exelusive.
Xakadadaya-a Delusive; illusive; deceit-
ful; affected; claptrap; sham.
Xakadayti-a-Touching; adjacent.
Xakadudulit-a-Terrifying; frightful.
Xakadudusta-«-Ignominious ; disgraceful;
dishonorable; reproachful; shameful.
Xakadugtong-a- Adjunct.
Nakadugtong-//- Appendix.
Nakagagaling- a- Sanative.
Nakagagalin sa katawan-a-Healthful;
wholesome.
Xakagagalit-rt-Offensive; onerous; dis
agreeable; unpleasant; vexatious; ug!y;
immodest; homely; fastidious;
grievous.
Nakagayak-a-Prepared; ready; prompt.
Nakahahalina-a-Alluring; attrac ti vc ;
instructive.
Nakahalo-a-Mixed; mingled.
Nakahanda- a- Prepared; prompt; ready;
fit.
Nakahanga-a-Bordering.
Nakaharap-a-Present .
Nakaharap-a^u.-Present; in front of.
Nakfihiga-a-Laid down; lu>ri/onl;il.
Nakahigpit-a-Tight; close; contracted.
Nakahihibo-a-Cheating: dcccivini:; illu-
sive; alluring; claptrap; guileful;
sham; simulate.
Nakahihikayat-a-Pro vocative;
quarrelsome; incitin-.
Kakahihila-a- Attractive; induct iv«-.
Nakhihinayang-a.Pitiful; sad; doleful,
sorrowful.
Nakahibiya-o-Shameful; nefarious; aboin-
nible: hienous; shameless.
Nakahilig-a-Minded; inclined.
Nakahiwalay-w?-/;.- Apart; asunder.
Nakaiisip-a- Abstracted.
Nakakairi-&-Eatable; nutritous; nutritive.
Nakakalakip-ady.- Jointly; unitedly;
conjointly.
Nakakalat-a- Scattered; wide; open.
Xakakalat-a^77.-Broadcast; wide.
Nakalabas-a-Free; unencumbered; inde-
pendent; exempt unrestrained.
Nakalagay-a-Situated; situate.
Nakalaman-a-Full of meat; having
sustinence.
Nakalilibang-a-Recreative; diverting.
Nakalilinis-a-Cleansing; purifying.
Nakaliliwanag-a Luminous; luminary;
light giving.
Nakaluhod-w. p. j9.-Knelt.
Nakalulugod-a-Affable; recreative; pleas-
ing; agreeable; comfortable; happy;
placid; gentle.
Nakalulumbay-a-Mournful; sad; mel-
ancholy; saddening.
Nakamamangha-a-Marvelous; wonderful;
astonishing; awe inspiring.
Xakamamatay-a-Fatal; deadly.
Nakamatay-n-Murderer; cutthroat.
Xakamumuhi-a- Disagreeable; disgust-
ing; vexatious; agravating.
Xakangiti-a Smiling; agreeable; pleasant.
Nakapagaantok-a-Sleepy; <lrowsy.
Nakapagkakasakit a-Morbid; unhealth-
ful; sickening.
Xakapagpapalakas-rt-Healthfui; whole-
some; salutary.
Xakapagpapalambot-a-Softening; mol-
lifying
Nakapangingilabot-a-Hideous; fright t'ul;
shocking; disgraceful; awful.
Nakapangingimbubo-o-Enviable,
Nakapapagod-o-Tiresome/ tedious; anx-
ious; painful.
Nakapapangit-a-Ugly; disfigurimr.
Nakapipilit-a-Provocative; exciting
persistent; inciting.
Nakapilipit-a- Twisted.
Napapftwis-a- Sudorific,
Nakaraan na a-Preterit; past; ur«» -ie by/
Nakaririmarim-a-Nasty: filthy; dirty;
ugly; homely; immodest.
Nakasabit-a- Pensile; suspended.
Nakasa.dsad-a> Anchored.
Nakasasakhiw sa lahat ^-L'uiversal-
.ireneral.
Nak:isasama-a-]Iannfiil; bad; evil; pre-
judicial; pernicious; vicious; \\icUed.
NAM
Nakasisindak-o-Terrifying; terrible;
awful; terrific; dreadful.
Nakasisira-a-Corruptive; pernicious;
Nakasisira ng katawan a-Unhealthfnl;
sickening.
Nakasisira n£ nialaki -a .-Destructive.
Nakasisira nj» puri-rt-lgnominous; dis-
graceful; blighting; ugly; homely;
immodest.
Nakasusuka-a-Xanseous.
Nakasusuklam-a Disgusting; ugly/
homely/ immodest.
Nakasusimok-a-Sweet but not palatable;
sickening sweet.
Xakasusuya-a-Sweet but not palatable;
sickening sweet.
Xakataan sa DIOS-a-Sacred; holy.
Nakatagilid-adp.-Sidewise.
X a katataho-a-Lear ned.
Xakatatakot a- Timorous; timid; fearful.
Nakatatalastas-a-Learned; wise.
Xakatatawa-a-Laughable; ludricous; fa-
cetious; jocose; good natured.
Nakatatawag sa iba-a- Attractive; allur-
ing; inductive.
Nakatayo-a- Perpendicular.
Nakatitibay-a-Strengthening; corrobor-
ative.
Nakatotowa-a-Cheerf ul; e n t e r t a i n ing
happy, joyful.
Nakatutulong-a-Co-operative.
Nakatufigo-a-Directory.
Nakatutuwa-rt-Pleasing; happy; enter-
taining; cheering; cheerful; joyous.
Nakatutuyo-o-Dessicated.
Nakaupo-a-Sitting.
Nakaupo-7/. p. jp.-Sat.
Nakaw-n-Theft; robbery.
Nakawala-a- Astray.
Xakawin-?'-To steal; rob; plunder; pec-
ulate; filch; thieve.
Nakayarnot-a-Grievous; vexatious.
Nakayayamot-a- Fastidious; disagreeable;
tedious; unpleasant; offensive.
Nakita-n-That which was seen.
Nakita^/-imp. Saw.
Na;ita-n- Wages; salary; earnings.
Nalaban-a-Opposite; adverse/ contrary.
Nalalahok-a-Mixed; mingled.
Nalalayo-a-Distant; far. remote.
Nalaman-?/-/;>/y;.-Knew.
Naliligaya-rt-Glad; content; joyful.
Nalilihim-a-Secret; confidential.
Nalilimutan-a-Forgetful.
Nalimutan-v. tmp.-Forgotten; forsaken.
Nalulugod-a-Happy; glad; gay; cheerful;
content.
Namaga-rt-Turgid.
N amain agitan-a-Intervening; interme-
diate; mediating.
^ NAN
Namamanhid-o-Numb.
Namamaos-a-Husky.
Namamanginoon-^-To hunt a superior;
recognize one's superiors.
Naman-ody.-Also/ likewise; moreover;
even; still/ yet; as yet; never the-
less; equally; evenly.
Namatay-f. nn\>. -Died; dead.
Namimili ng asin-w-Saltbuyer.
Naminami-a-Naseous; loathesoine' des-
picable.
Naminami-n-Nausea; despicableness.
Namnam-n-Taste; relish; pleasure; de-
light; choice; caprice; mind.
Namnamin-v-To taste: relish; lik.e;enjoy.
Namumukod-a-Singular; single; individ-
ual/ particular; surpassing; excellent.
Namumuho ang dugo-v-To contuse.
Namumula-a-Reddish.
Nainumula-tf-To become red.
Namumunga v-Te bear fruit.
Namumuti-z/-To whiten/ become white.
Namamutla-a-Discolored; pale; pallid;
colorless.
Namumutla-v-To grow or become pale
or pallid.
Xana-w-Pus; gleet.
Nanalo-z/. imp.-Won.
Xanalo-n- Victor; winner.
Nananainga-n- Hearer; listener; auditor.
Xang-pre/?.-For; about; to; in; on; with
if; as by; on account.
Xangagaw ng isang babayi-«- Rapist;
ravisher.
Nangangalakal ng puri ng isang ba-
bayi-w-Pimp.
X'anganganinag-'i'-To be transparent.
Nangangaral-7i-Preacher; orator; speaker.
Xangangatal-a-Tremulous/ quivering.
Nang hindi-v-To refuse.
Nagi-inter.-Meaning disgust.
Nangingibig-?i-Lover.
Xanginginig-a-Tremulous; quivering.
Nangingitim-u-To blacken; become
black, dark, or brown.
Xangis-w-Whimper;crys; obsnivel; whine
Nang panahong yaon-a^t'.-Then; at
that time.
Xangyari na-,p. j?.-done.
Xangyari na-v. imp, -Did.
Xangyari na-a-Preterit; past.
Nangyaring sabay-a-Simultaneou.s.
Nayayari-w-Event; issue; success.
Naninigas-v-To become hard; harden.
Xaninigid-a-Prickling;piquant;acrid;hot.
Nanininta-a- Lover: sweetheart.
Nanonood-n-Spectator; looker on; by-
stander; gazer
Nanugat-n-\>'ounder.
Nanunuod-w-Spectator.
NAD
Nanumpa ng di totoo-n-Perjurer; for-
swearer.
Nanunultiyan-w-Lodggr; boarder: guest.
Napahiya-v-To be ashamed.
Napakadakila-a-Excellent; magnificent/
potent; fine; grand.
N apakatulis-fl-Yery sharp.
Napakatuyo-fl-Very dry.
Xapapagal-a-Tiresome; fatiguing; griev-
ous.
Napapaloob-f/e?7/.-Withim.
Nararamdaman-«-Sensitiva; feeling; sen-
sible; perceptible; painful.
Nararapat-a-Vv orthy; meritable; suit-
able; serving.
Nasunog-v. wwp.-Burned; burnt.
Xasusuklam ang loob-rt Disgusted; rest-
less; sorrowful.
Xasusulok-v-To be in the corner.
N atakpan-a-Covered.
Natatago a-Secret; hidden; dark: con-
fidential.
Natatalaga-a. -Intentional; disposed,
ready.
Natatalaga-odfo. -Purposely; i n t e n-
tionally; always.
Natatangi-a-To be retired; refuse; sep-
arate; divide.
Natatapat-o-Proper; fit; convenient.
Xatatapat-arf?/. Opposite; in front.
Xatatapos-a-Termi nable; transitory tran-
sient.
Natay-w- Cutthroat; murderer.
Natay sa ama-r<-Patricide.
Natay sa hari-;/-Regicide
Xatay sa ina-w-Matricide.
Xatay sa. kapwa-ft-Homicide; murder.
Natay sa sarili-?z-Suicide.
Natimawa-a-Free; unencumbered; inde-
pendent; exempt; unrestrained.
Xatotowa-a-Glad; pleased; happy; gay;
merry; cheerful; joyous; entertaining.
Naturan na-rt-Aforesaid;above mentioned.
Natutungcol-a- According; belonging; per
taining.
Natutungcol sa regla-a-Kegular; ac<-ord-
ing to rules or regulations.
Natutwa -ti < ilad; happy free; pleased;
joyous; merry; content; contentted.
Nauna-a-Foremost; first; previous; jtri-
meval.
Nauuhaw-r/-Thirsty; dry.
Nam;kol d-'Va pertain or belong to.
Nauukol -«-Kit; apt.
Nauukol sac/ Kcxclant.
Xauukol sa alipin -n SM vile; slavish;
menial.
Nauukol sa alon-r/-Tidal; \\avy.
Xauukol sa ama-a-Patrimonial; \ ato-
nal; fatherly.
Xauiikol sa anak-a-Filial; cliildish; }>er
taining/ to children.
Xauukol sa ara N' -rt-Solar.
Xauukol sa aso-a-Canine; doggish.
Xauulol sa awit-a-Legendary.
XTauukol sa babayi rt-Feminine; woman-
ly; womanish.
Xauukol sa baboy-a-Porcine.
bakang lalaki-«-Ta urine.
bata-a-Perule; childish.
Bathala-a-Sacred; godly;
Xauukol sa
Xauukol sa
Xauukol sa
holy.
Xauukol sa bubog-a-Vitreous.
sa buto-a-Bony.
kristal-a-Vitreous
dati-a-Primeval.
dugo-a-Sanguine;
sa
sa
sa
Xauukol
Xauukol
Nauukol
Xauukol sa dugo-a-Sangune; sangui-
nary.
Xauukol sa gatas-« Milky; lacteal.
Nauukol sa gawa-a-Pertaining to work.
Nauukol sa gol)ierno-«- Administrative;
gobernatorial.
Xauukol sa halamanan-a-Horticultural.
Nauukol sa hilagaan-a-Polar, pertaining
to the north.
Xauukol sa hi s toria-a- Historical; histo
ric.
Xauukol sa hukom-a Juridic; juridical.
Xauukol sa ilog-a-Fluvial.
Nauukol sa ilong-a-Xasal.
X'auukol sa infierno-a-Hellish; infernal.
Xauukol sa itim-a-Ethiopic; ethiopian,
pertaining to black.
Xauucol sakaluluwa-a- Spiritual; ghostly.
Nauukol sa kalunuran-a-Occidental; west
ern.
Xauucol sa kapanganacan-a-Natal; na-
tive.
Xauukol sa karunungan-^-Si-ientilic.
Nauukol sa kasal-o-Nuptial; connubial;
conjugal.
Nauukol sa katawan-v/-P>odily.
Nauukol sa konvento a-Monastic.
Nauukol sa kosina-«-Culinary.
Nauukol sa lalaki-rt-Male; virile.
Nauukol sa lamesa-a-Tabular.
Nanukol sa la\vay-^-Salivous.
Nauukol sa liig-a-.Iugular.
Nauukol sa lik«id-^-D«»rsal.
Xauukol sa limbag-o-Editoial.
Nauukol sa lingoc/-\\"eckly.
Nanukol sa lulodc/-Til)ial.
Noimkol sa lupa-f/-Kartly; tci'rcnc; world-
ly; earthy.
Nauukol sa lupMiig tinubuan-rr Vernac-
ular.
Nauukol sa pagkakasama-"-Sorial; c«un-
panionable; sociable.
Nauukol sa mana-//- l!crcditary.
Nauukol sa niga kulay-r/ -Chromatis.
ONZ
Nauukol sa pag iisip-rt-lntellet tual;
mental; ideal.
Nauukolsa pagkain -a Nut ritious; uutrive
Nauukool sa p&gkakapatid-a-Brother
ly; fraternal.
Nauukol sa pagsasaysay //-Narrative.
Nauukol sa pagtangi-a-Negative; neg-
atory.
Nauukol sa pagtatawa-a-Laughable.
Nauukol sa panahon-a Chronic; prime-
val.
Nauukol sa parang-rt-Rural; rustic.
Nauukol sa paskong mababa-a-Quad-
rigesimal.
Nauukol sa patay-a- Obituary.
Nauukol sa puso-a-Cordial; sincere.
Nauukol sa religion-a-Sacred; holy.
Nauukol sa sacramento a-Sacramental.
Nauukol sa salapi-a-Pecuniary.
Nauukol sa katawohaiw/- National.
Nauukol sa serafiu-a-Seraphic; angelic.
Nauukol sa sulat-a-Graphic.
N'auukol sa tingin-a- Visual.
Nauukol sa tiyan-o-Ventrial.
Nauukol sa umaga-a-Matin.
Nauukol sa voces-o- Vocal.
Nauukol sa volcan-n- Volcanic.
Nauna-a-Primitive; former; anterior; pre-
ceeding.
Nauuso-a-Customary; fashionable; fre-
quent.
Nauutal-a-Tongue-tied; stuttering; stam-
mering.
Nauntas-7'-To finish; terminate.
Nawala ang diwa-«-Spiritless; languid;
weak; down-hearted.
Nayon-;/-Suburl); district; territory; ham-
let; burg; small village.
Negro-;/- Negro; ethiopian; ethiop.
Nuetro-a-Neuter.
Nga-«r/t'.-Well; then, since; therefore.
Ngalan-H-Name; vocable; denomination.
Ngalanan-/;-To name; denominate; give
a name; nickname.
Ngala-ngala-n-The roof of the mouth;
pharnyx.
Ngasab-n-Munching; cruni'hing.
Xgatngat-^.-Gnaw; gnawing.
Ngatngatin-7/-To gnaw.
Ngayon-ar?7/.-Now; at the present time.
Ngayon araw-acfo/. -To-day.
Ngayon din-fltffa'.-Now; immediately; in-
stantly; plumb.
Ngiaw-w-Mew.
O-PO
Ngiba-a-Singular; individual; particular.
Ngibit-w-Grimace; wry face.
Ngiki-n-Chill.
Ngimi->/. emerity; scare; fright.
Noiiigi-n-The edge of the eyelids or
lips.
Ngipin-n-Tooth.
Ngipinin at paglapatin-7'-To moilise.
Ngiti )/-Smile
N«>i\\ i ;/-( irimace.
Ngumasab-v-To crunch; munch.
Ngumiaw-y-To Mew.
Ngiimiki-v To chill.
Ngumiti-p-To smile.
Ngumuso-t?-To pout; ]>ucker.
Ngumuya-?;-To masticate; chew.
Nguni-ttwy'.-But; nevertheless; except;
yet.
Nguso-^-Upper-lip.
Nguso ng baboy 6 hayop-w. Snout; nose.
Ngusuan-ft-Longsnouted.
Ngusuyan-/--To point with the nose.
Nguyain-77-To chew; masticate.
Ni-prep.-To; of; from; wit; on; by; for.
Nila-pro. -Their; theirs.
Nilay-it-Thought; meditation, idea.
Nilayin-7/-To think; muse; moditate;
contemplate; consider.
Nilimbag-n-Pamphlet; printed matter;
edition.
Ninakaw-w-Theft; robbery; that which
has been stolen.
Ningas-w-Fervency; flame; ferventness;
ardency.
Ningning-n-Lusteo, glitter; brilliancy;
brightness; shine; refulgency; reful-
gence; scintilla; shimmer; gleen.
Niog-;/-Cocoanut.
Xij)i.s w-Thinness.
Nipisan-w-To thin; make thin.
Niya-pro.-His; her/ it's; hers.
Niyon-ad*;.-Then; at that time.
N ()<)-?« -Forehead.
Noon-«^t'.-Then; at that time; when.
Nunal^-Mole.
Nnno-« Grand fat herjgrandmother; spec-
tre; specter/ spight; pan torn.
Nuno sa talampakan-n-Great; great;
grandfather.
Nutnut-w-Kavellings.
Nutnotin-w-To unravell.
Nuynoy ^-Exploration; examination.
Nuynoyin-7y-To explore; examine; name,
specify.
O
Octubre-w-Oetober.
( )nza-//-Ounce.
( )o-^/?r.-Yes; sure; aye; yea; indeed.
O-opo-adi: Yes-sir; yes-ma'am.
PAB
Oras-«-Hour; time.
Orasion-n-Orison; even; eve.
Oras ng camatayan-n-The hour of death.
Orason-w-Cloek; watch; timepiece.
Ordenanza-fl-Ordenance bylaw.
Oropel-w-Tinsel.
96
PAG
Oroy '-inter. Begone,- gitout; hum.
Owang-»-Horned bug which rembles the
June bug.
Oyam-w-Mockery; scoff ery; jeer; sneer,
scoff; hoax.
Oyamin-v-To riducule; scoff; jeer.
Pa-a/Zt'-Yet; still; notwith standing.
Paa n-Yoot.
Paalarn-n-Goodbye; adieu; valediction;
valedictory.
Paalisin-z'-To dismiss; send away; put
out; dispel.
Paamoin-r-To tame; domesticate.
Paamuin-v-To tame; domesticate.
Paa ng ibon 6 hay op na matilis ang
kuko-w-Talon; claw.
Paanayarin-v-To soften; mollify; mitigate.
Paano-a<fc/.-How; as; why; in what man-
ner.
Paano iyan-How is that.
Paano na ay hindi-By no means; in no
degree.
Paasahan-77-To give hope.
Paaasohan-z/-To make or cause to
smoke.
Pa asohan-w-Smoke stack; chimney.
Paasohin-f-To smoke; fumigate.
Pababain-#-To lower.
Pababain ang loob-v-To humble; hu-
miliate; tame/ dishearten.
Pabalik-rt-Reverse; backward.
Pabalikan-v-To reverse; rebut,
Pabaliktad rt-Contrary; reversed.
Pabangisin-i'-To make wild or tierce.
Pabango-?i-Perfume; odor.
Pabangohan-v-To perfume.
Pabaya-fl-Indolent; neglectful; lazy;
negligent; careless; heedless; inju-
dicious; indesereet, inert; forgetful;
indifferent; devious; inadvertent;
improvident; slovenly; slouchy.
P:\bayaan-t--To neglect; omit; forget;
overlook: abandon; countenance; <|uit,
leave; let; relinquish; forsake.
i abalungan-n-Spring.
Pabigat-rz-Weiglit; burden/ ballast.
Pabiglabigla-atftvl iastily; hurriedly;
precipitately.
Pabilin-n-Complirnents; message; errand.
commission.
Pabuis-«-Interest; profit; gain.
Pabulabukin sa lalamunan-7/-To gargle.
Pabuya-//-Preiniun; prize; reward; boun-
ty/encourageiiR'iit; inducement, stimu-
lant.
Padakilain-r-To extol; exalt; sublimate;
elevate/ magnify.
Padaluyan ng tubig-w-Canal; gutter;
drain.
Padapa-a-Prone; facedown.
Pader na lupa-n-Mud-\vall.
Padilagin-v-To embellish; aggrandize;
beautify; adorn; emboss; raise;elevate;
illustrate.
Padilimin-v-To blacken/ darken; blind;
obscure.
Padparan-7/-To pare/ shorten; cut away;
delineate.
Padparin-f-To equalize; match; make;
equal.
Padron-w-Census.
Pag aagawan-n-Scrambling; snatching;
scrambling match.
Pag aalaala-n-Remembrance; reflexion;
thought; thinking; meditation; con-
templation.
Pag aalab ng loob-n-Passion; rage; an-
ger; strong love.
Pag aalaga-n-Tutelage education Breed-
ing; taking care of; bringing up.
Pag aalay-w-Dedication; consecration;
present; offer; gift.
Pag aalis -fi-Going; leaving; evacuation.
Pag aaliw-»i- Diversion/ sport; merry-
making; liesure; recreation; consola-
tion; comfort; entertainment; amuse-
ment; pastime.
Pag aalsa-^-Rebellion; uprising; insur
i-ection; mutiny; riot.
Pag aampon-;/-Protection sii]»port; main
tainance: kindness; favor; })atron-
age; help; aid; tutelage.
I'a uraanin--z/-To lighten; aleviate; make
lighter.
Pair aanito-//-Idolatry; inordinate love-.
Pair aanyaya-w-Invitation.
Pag aapoy-;/ -Kindling; ignition; setting
on h're.
Pag aaral-w-Study; learning; instruction;
apprenticeship.
Pan aari-;;- Fortune; wealth; estate farm.
Pa-aari sa salajiing buisan-n-Mortgage;
pledge; security.
Pacr aa.-a\\a sa
PAG
97
PAG
Pag aaway //-Finht; war; combat; dis-
pute; quarrel; conflict; contest; disa-
greement.
Pug abuloy-n-Aid; help; sinvor; as-
sistance.
Pat: a.irap-//-.\ctivity.- laerity; quickness;
prevention.
Pag agaw-n- Scrambling; snatching;
rape, pillage; plundering; marauding
Pag ahit-H-Shave; shaving.
Pag ah<>n-/MJoing up; ascendency,
mounting.
Pag akay-n-Leading; teaching; drawing.
Pag agkyat-rt- Ascension; ascendency.
Pagal-n-Fatigue; hardship; weariness;
molestation; work.
Pagal-r. -Wearisome; tiresome; fatiging;
painful.
Pag:ila //-Pelican.
Pag alangan ng loob-;/ -Uncertainty; per-
plexity; irresolution; wavering; hesi-
tation; suspicion; suspense.
Pag alimura-w-Insult; abuse; reproach;
slander; denunciation.
Pag alalay-tt-Support; help; assistance.
PagaUngin-v-To cure; heal; mend;
heighten; extol.
Pagalingin-c-To clean or clear land;
prepare brush land for planting.
Pag alispusta-w-Insult; abuse; offence;
effontry; contempt; denunciation; vi-
tuperotion; vilification; injury; alms-
iveness.
Pagalis-n-Start; departure; egress;
agression; exodus.
Pagaliton-t?-To anger; make angry.
Pag alitan-n-Cause of a quarrel.
Pag ambag-»-Contribution; subscription;
tax.
Pagandahin-^-To beantlfy: embellish;
adorn; decorate; emboss.
Pag angil-w-Growling: snarling; grum-
bling.
Pag ani n-Crop; harvest.
Pagano-n-Pagan.
Pagapan-rt(/6-.-Creepingly.
Pag apa \v-«-Inundation; overflow.
Pag api-?i-Grievance.
Pag apid-;/-Adultery.
Pag aguhap-;/ -Groping: hunting for any-
thing by feeling; blind man's stick.
Pag asa-n Hope; expectancy.
Pag asiste-M-Help; assistance; aid.
Pag ato-/-Poise.
Pa.ir ayaw-;;-liefusal denial; (mitting.
Pagayongayon-a-Lazy; indolent; idle;
careless/ negligent/ wandering/ slip-
shod; harumscarum.
Pagayongayon-fw/f-Indolently; carelessly;
lazily/ negligently.
Pag ayusin-'tf-To arrange/ regulate; , set
in order.
Pagbaba-n-Descent; desc-encion.
Pagbabadbad-n-Steeping; soaking; wet-
ting.
Pagbabag-«-Fight; mutiny: riot,
Pagbabaga-M- Kindling; ignition setting
on fire.
Pagbabago-w-Renewing, change; altera-
tion-, transfiguration; metamorphosis.
Pagbabagong lakas-n-Convalescence: re-
covery.
Pagbabahagi-n- Partition division.
Pagbabahin-w-Sneezing; sneeze.
Pagbabahog-7i-Incorporation.
Pagbabaka-n-War; fight; conflict; fray
combat/ dispute.
Pagbabala-a-Threat; menace; intention.
Pagbabalbas-w-Flattery.
Pagbabalayi-;z-Wedding; nuptials.
Pagbabalibag-?i-Throw; cast; casualty.
Pagbabalintuna-«-I)oing of anything by
another, that should be done by one's-
self; reverse; perpersity; perverseness.
Pagbabalita-w-Narration; relation; notifi-
cation reference; telling of news.
Pagbabaliwas-w Traffic/ trading; com-
merce.
Pagbabalot-n-Package; wrapping; baling.
Pagbabaluktot-n-The bending; clinching.
Pagbabanaln- Virtue; sanctification; vir-
tuousness; purity/ chastity.
Pagbabasta ng kalakal-;?- Packing; pac-
kage/ baling.
Pagbabawas-#-D i in u n i t i o n ; decline;
fall.
Pagbabayad-n- Payment; pay; retribution-
reward; disbursement; quittance.
Pagbabayad ng lubos-n-Satisfaction; grat-
ification/ recompence.
Pagbabayad ng upa-;z-Payment; recom-
pence.
Pagbagayin v-To adjust; adapt; fit; make
proper or convenient.
Pagbago-ft-Renewal; alteration; renewing;
transition.
Pagbaha-«-Overflow; inundation.
Pagbala-?i-Threat; challenge; impeach-
ment.
Pagbalak-n-Intention; innouncement.
Pagbalik-«-Return; devolution.
Pa,Lrbanalbanalan-w-Hypocricy.
Pagbangit-n- Mention; allusion.
Pagbasa-;z- Wetting; moistening.
Pagbasa-/^- Read ing.
Pagbatak-;? Pull/ haul; tug/ draw; pul-
ling; tu.urging; regress.
Pagbati-« Salutation; greeting; salute.
Pagbatiin-^-To salute;g reet; reconcile.
Pagbawalan-w-Prohibition; prohibiting.
13
PAG
Pagbawalan-7ATo prohibit; deprive;
suspend.
Pagbawan ng kahoy-w-The felling of
trees.
Pagbawas-n-Dwindle.
Pagbawi-fl-Recovery; redemtion; redeem-
ing; retaliation.
Pagbayaran-n- Payment; recompence.
Pagbibigay-n-Giving; offer; gift; bequest;
legacy; present; presentation; gratuity.
Pagbibigay ng upa-w-Payment.
Pagbibigay parte-w- Notification; par-
ticipation.
Pagbibigla-n-Haste; hurry; confusion;
tumult; speed.
Pagbibilang-«-Count; counting; enume-
ration.
Pagbibilango-f-Imprisomment: imprison-
ing.
Pagbibilin - n - Commission; command;
errand; charge/ request/ recommenda-
tion.
^agbibilog-w-Rotation/ rounding sum.
Pagbibintang-«-Impotation; accusation;
indiction indictment.
Pagbibintangan-f-To accuse; blame;
impeach.
Pagbibithay-w-Sifting; bolting.
Pagbigat-w Gravity/ weight; importance.
Pagbigkas-n-Pronunciation; publication;
saying of anything without thinMng.
Pagbigyang lingkod-«-Courtship; love-
making.
Pagbigyang loob-n-Indulgence; compli-
ance
Pagbitakan-n-Cracking; splitting.
Pagbitakin-v-To crack; split.
Pagbual-n-Tumbling, tumble; demolition.
Pagbububo-tt-Founding; casting; fusion;
smelting.
Pagbabugbog-tt-Bruise; contusion.
Pagbububat-n-Origin; baginwing; raising;
lifting.
I'agbubucoi I //-Separation; segregation;
preclusion.
I 'a gbu 1 >u la ;/- Effervescence; efferves-
cency.
Pagbubulaybulay-tt-AIeditation; contem-
plation; musing; thought idea.
Pagbobalnngbulan^an-fi-Whisp^r; \\ liis-
})<M-ing; gossip gossiping.
Pagbubuno-» -\Vivst ling; \\rcstlc; scuf-
fling.
Pagbugaw-n-Scaring; fright.
Pagbugbog //-Contusion; hruise.
Pagbuhat-;/-Lift; i-aising.
Pagboboe // Mffusion; pouring.
Pagbakal-w-Springing up;
nation.
Pagbuli-n-Polish.
I PAG
Pagbulok-n-Rottening; pus; corruption;
decomposition.
Pagbunot-^-Eradication; pulling up.
Pagbutasbutasin parang bithay-w-Per-
foration.
Pagbuti-n-Im pro vement ; improving;
progress; advancement; growth; addi-
tion.
Pagdabog-n-Grumbling; growling; mur-
muring.
Pagdadala-n-Carrying; carriage; trans-
portation; transporting.
Pagdadahilan-«-Excuse; plea; allowance;
apology.
Pagdadalawahin-n-Bi- section.
Pagdadaop-w-Dispute; disagreement; the
closing of two things.
Pagdahak-n-Hawk; hawking.
Pagdahas-w-Force; courage; vigor; for-
titude; valor; violence; co-ersion.
Pagdadalhin-n Transportation.
Pagdaing-w-Lamentation; entreaty; im
ploration; expostulation.
Pagdaka-arfv.-Soon; immediately; in-
stantly; suddenly; right away; pres-
ently: speedily.
Pagdaka-a-Sudden; unexpected; im-
mediate; plumb.
Pagdakip-w-Seixure; capture.
Pagdalangin-v-To request; entreat; pe-
tition; pray.
Pa.^lalaw-n- Visit; visitation.
Pagdalo-n-Succor; assistance; aid; help.
Pagdamay-n-Implication; inculpation.
Pagdamdam-n-Sentiment; perce])t ion;
feeling: sensation; indisposition.
Pag<lami-?i-Jncrease; multiplication; pro
ticiency.
1 'aizi la raan-w- Passing; review.
1 'a gdaragdag-n- Addition; increase.
l*agdarag«lag ng lakas-n-Reinforcement.
Pagdaramdam-n-Suffering; feeling; suf-
tVrance; indisposition; sensation.
Pegdarasal-n-Prayer.
Pagdaraya-A-Cbeating; allurement; de-
ceit; fiction.
Pagdatal-xArrivaly coming.
Pagdating-//-. \rrival: com ing.
PagdayO^n- Visit; visitation; going to a
place for a certain purpose.
Pagdodfposito-// Depositing; deposition.
1'aLT'le'lestiero-tt-Deportation; banisli
iiMMit; exile.
Pagdidikit-n-GluingJ co-hesion; coher-
ence; coherency.
Pagdidilidili-n- Meditation; musing; con-
templation.
Pagdidi I ig-/? Sprinkling; watering.
ng araw-«-Eclipse of the -un.
Pagdidilim ng biian-n-Ecli])se of the
moon.
Pngdidiwang-77-Celebration.
Pftgdool-n-Pervendon; perversity; per-
1'agdowahagi -// IVrsecution; i lltreat-
ment; abuse.
Pagdowaha.iriin-w-To persecute/ illtreat;
abuse.
Pagduduble-n- Doubling; duplicati< >n
Pagdudurog-fl Pulverization; powder-
ing.
Pagdulog-if- Presentation; presenting.
Pagtluruin-tJ-To prick; perforate; pnncli
through.
Paggahis-^-Bape; ravishment; allure-
ment.
Paggala-;/- Stroll; gadding; going.
Paggalang-?*-Respect; adornation ;
worship.
Paggala w-wMovement; commotion.
Paggaling-n-Recovery; growth advance;
progress; advancement.
Paggamit-;/-rse; service; employment;
custom; adoption; affiliation; style;
espousal; fashion.
Paggamot-n-Remedy; reparation; cure;
healing; doctoring; recourse.
Pagganti-«-Remuneration; revenge; re-
ward; retribution.
Pagganti ng utang na loob-w-Gratifica-
tion; satisfaction; gratitude.
Paggapas-n-Harvesting; harvest/ reap-
ing; gathering of a crop.
Paggasliw-n-Liking; affection; taste.
Paggasta-?i-Expense; costs; charge; dis-
bursement.
Paggawa-n-Work; construction; opera-
tion; working.
Paggawa uli-w-Iteration.
Paggiba-n-Destruction; overturning; des-
olution; devastation.
Paggibik-w-Succor; assistance; aid; help.
Paggiik-n-Threshing.
Paggisi ng balat-n-Itch; itching.
Paggitti-n-Sprouting
Pagguhit-n-Lining; line; drawing of
lines.
Paggulamos-«-Scratching; pinching.
Paggulong-« The rolling.
Paghahaba-n-Lengthening; prolongation.
Paghahabilin-w-Trust; recommendation.
Paghahalaga-^- Valuation; appraisal;
appraisment.
Paghahalaman-n-Horticulture.
Paghahalili-n-Change; substitution;
reliel; exchange; succession; surro-
gation; remission.
Paghahamak-n-Depreciation; contempt;
scorn; disregard; insult.
Paghahdmok-n Dispute; dissagreement;
tight; war; battle; conflict.
Paghahandc >g-n-Preparation; prepari ng;
pleasure; present; gratification.
Paghahati-tt- Division; partition; appor-
tionment/ compartment/ distribution.
Paghahatid-n-Conduction condii'-in-;
accompanying.
Paghahayin-#-Oblation; offering.
Paghahalal-n-Election; choice; electing;
choosing.
Paghalay-n- Awkwardness; scorn; con-
tempt; depreciation.
Paghalo-w-Mixture; mixing.
Paghaluhaluin-v-To mix; jumble.
Paghaluin-7/-T<> mix; mingle.
Paghahanga-ft-Limitation, limit; dis-
trict; bounds.
Paghaiuak-n- Depreciation; disregard;
scorn; contempt; insult.
Paghamog-w-The falling of the dew.
Paghamon-n-Challenge; threat; provo-
cation.
Paghanap-n-Search; hunt; searching;
looking for
Paghandulong-«-Assault; attack.
Paghapis-w-Excruciation.
Paghapit n-Pressure.
Pagharap-w Presence; presenting/ pre-
sentation; exibition.
Paghatol-n- Sentence; j udgement.
Pahawaii-n-The felling of trees.
Paghibik-?! Groan; sob.
Paghibo-n-Seduction; deceit; illusion/
imposition; cheating
Paghigpit-w.Tightening; oppression; cru-
elty; hardship.
Paghihigop-n-Supping; sup; absorption;
swallow.
Paghihimagsik-w-Rebelliournes; severi-
ty; stubbornness.
Paghihimagsik ng bayan laban sa
puno-n-Re volution; sedition; insurrec-
tion; rebellion.
Paghihimpil-n-Alleviation.
Paghihintay-/z-Expectation; stop; stay/
sojourn; pause; expectancy.
Paghihip-n-Blow; blast; puff.
Paghihirap-/z-Excruciation; pain.
Paghihiwalay-;?-Separation; disunion;
segregation; divergence; devergency;
compartment.
Paghila-tf-Draw; drawing; haul; hauling.
dragging; tug; tugging; towing; tow.
Paghilig-n-Inclination; fancy, propensity;
reclining.
Paghilo ^-Dizziness.
Paghilot-n-Softening; mollifying.
Paghiluman ng sugat-rt-The knittisg to-
gether of a wound.
t>AG
Paghim'angit-^-The tearing into small
bits.
Paghinapangin-f-To fortify; strengthen;
give courage.
Paghingal-^-Pant; palpitation; respira-
tion; breathing.
Paghingi-#-Entreaty; request; petition;
prayer; claim; demand; imploration.
Paghinto-72-Stop; pause; suspension; ces-
sation; relay; delay.
Paghinuhod-w-Apology.
Paghipo-^-Touch.
Paghiwa-n-Cut; cuttings slicing.
Paghiwa-hiwain-c-To cut into small
pieces.
Paghiwalay-#-Division; separation; sun-
der.
Paghiwalayin-v-To separate; divide; part;
sunder.
Paghuad-?/-Counterfeit; imitation; copy.
Paghuhula-w-Prognostication; prophecy.
Paghuhulog-w-Falling; fall; throwing
down.
Paghuhulog ng isang wika sa iba-w-
translation; interpretation.
Paghukay-rt-Excavation.
Pgahukay muli-//-Exhumation.
Paghupa-w Decay; decline; fall; decli-
nation extenuation.
Pagi-n-Dog-fish.
Pag ibig-w-Love; affection; esteem; at-
tachment; desire; estimation; philan-
thropy; good nature.
Pag ibig sa DIOS-w-Piety.
Pag ibig ng mahigpit-n-Fraternity; bro-
therhood.
Pag igi-fi-Improvement; easing; alle-
viation.
Pag igihin-v-To ease; alleviate.
Pag iiba-w- Alteration; transformation;
change; metamorphosis.
Pag iikit-w-Giration; turning.
Pag iilag-w-Wildness; evasion; scare.
Pag iilagan-w-Wildness; temerity; eva-
sion; scare.
Pag iilagin-n-I)iarrhea.
Pag iilagin-a-Wild; timid.
Pag iingat-w-Care; caution: precaution;
prudence; painstaking; safeguard
watching; heed; reserve; security.
Pag iin'og-// < Iy ration; turning.
Pag iipon-w-Hoarding; gathering; laying
away; storing; putting away.
Pag iisa-ft-Solitudc; unison; lonliurss;
agreement; conformity.
Pag iisip-//. Thinking; thought; ivasi-n;
talent; mind; brain; anderat&nding{
intention; justice; consideration; i>ru
deuce; tight; principle; ability.
Pag iiwan-??-Abandonmant; quittance.
100
PAG
Pag ikit-n-Rotation; turn; tunning.
Pag ilag-n-Avoidance; evasion.
Pag iling-#-Negation; denial; negative;
refusal.
Pdgina-7/-Page.
Pag intindi-;z-Intelligence; understand-
ing; skill; ability; sense; spirit.
Paging-i7-To be; become; exist.
Pagitan-n-Space; interval; interlude; dis-
tance; middle.
Pagitan-_prep.- Among; between.
Pagitna-a-Intermediate; intervening; me-
diate.
Pag inis-w-Smothering; hardship; op-
pression.
Pagiwi-n-Nursing;tutelage; guardianship.
Pag iyak-n-Cry; seeping; act of corying;
mourning.
Pagka-arZy.-After; afterwards.
Pagka abaw-Misery; humiliation.
Pagka agas-w-Miscariage; strong mens-
truation.
Pagka ahon-n-Ascencion; ascendency.
Pagka ahon sa pagka alipin-n-Freedom.
from slavery.
Pagka akma-n-Corespondence; fitness.
Pagka alaala->i-Remembrance; recogni-
tion; memory.
Pagka alila-ft-Servitude; state of being
a ser\rant.
Pagka alipin-n-Servitude; bondage; sla-
very; thralldom; thrall; yoke; oppres-
sion.
Pagka antala-72-Detention; delay; obsta-
cle.
Pagka api-n-Degredation; fall; degen-
eracy; diminuitive.
Pagka ayos-^- Arrangement; order.
Pagka ayos sa matowid-ft-Justification;
equity/ justice.
Pagka Itabay/- Degeneracy; declination;
fall; decline.
I'a.^kahagbajr njr sasakyan-?/-Shipwreck.
raukal>alani-;/-Detention; delay; slow-
Pa^kahalatong-w-Accident,- incident; de-
lay caused by the breaking of an
instrument or machine.
Pagkabalisa-ft-ReetlessmesB; perturbat-
ion; uneasiness.
Pagkabantay-n-Guard; \\atch.
Pagkabasa-n- Wetting; moistening.
Pa.u;k::ha-<a^ n.u; sasakyan-//-Ship-\vreck.
Pau'kaoala // -Chil.l iiood; perulity: juven-
ility.
Pagkabawi-n-Recevery; regaining.
I'airkahayani // lioldness; f«mra.ire auda
city.
Pa-^kahiurat an-;/- Heaviness; overload! n-;
surcharging.
PAG
101
Pagkabigla-n-Hurry; quikni'ss; activity;
promptitade; speed.
Pagkabihag-»-Captivity; con t moment.
Pagkabili-w-Cost , cost-price; price.
Pagkabitin-;/-8uspension; hanging.
Pagkabawal-n-Tumble; fall; overbalance;
ox-crturning.
Pagkaluiliav // Maintainence; support;
sustinence; subsistence; life.
Pahkabuhay na inuli-^-Resurection re-
vival.
Pagkabuhos-//- Effusion; pouring.
Pagkaboli-n-Polish; tinish.
Pairkabulok-71-Rottenness; putrefact i« ni;
pollution; corruption; infection;
putridness; di'j»ravity; depravation.
Pagkabttsog-^rSatiety; fullnes of the
stomach.
Pagkadalaga-n^Virginity; girlhood.
Pagkaduble-ft-Duplication*
PagkaduUis-H-Smoothness/ slipping.
Pagkagalit-//- Anger; rage.
Pagkadios-n-I)iety; divinity.
Pagkagawa-»-Work; cut; sliape; fashion;
make; doing.
Pairkagastahan-?i-Expense; cost.
1 'agkagawgaw-n-Mixing.
Pagkaginoo-n-Rank; honor; decorum;
honesty; decency: nobility; distinct-
ion; respect.
Pagkagitla-n-Surprise; amazement.
Pagkagulo n-Disturbance; fight/ noise;
war; insurrection/ commotion; tumult;
riot; confusion; perturbation.
Pagkahamak-?i-Infamy; dishonor; dis-
grace; humiliation; baseness.
Pagkahandu-;/-Preparation; pomp; show.
I'a-kahango-w-Redeinption; taking out;
ransom.
Patrkahapay-n-Inclination.
Pagkahapo-xr-Inability.
Pagkahapon-flkfe/.-AfternooB; after din-
ner; in the afternoon.
Pagkahawa-n-Infection; contagion.
Pagkahibang-n-Delirim; dotage; rant.
1 'a-rkahilig-n-Inclination; inclining.
Pagkahilig ng loob-w-Affecdon; inclin-
ation; fancy; liking; taste.
Pagkahinog-n-iMaturity; ripenness.
PaLrkahubo-?i-Nakedness.
Pagkahukluban-w-Decrepitude; old-age.
Pagkahuli-/i- Posteriority;.
Pagkahulog-w-Fall.
Pagkaiba-»- Dissimilarity; dissimilitude;
inequality.
Pagkaibig-»-Love; liking; desire; choice;
caprice.
Pagkain-n-Food/ victuals/ viand; ration;
Tare; sustenance.
Pagkaina-w-Maternity, motherhood.
Pagkaing ikinabubuhay-n-Food; main-
tenance; snbsistaiior.
Pagkaisa-;/ Uniformity; unison; unity;
conformity.
Pagkaitan-ft-B&fnsal; denial; negation.
Pagkaa akgpang ng inga tawo-w-Frat-
ernity; brotherhood.
Pagkaka alit-n-Dispute; disunion; dif-
ference; controversy; discord; disagree-
ment; misunderstanding/ variance.
Pagkaka ayaw-n-Refusal; denial.
Pagkaka ayon-?i-Accord; accordance;
conformity; uniformity; unity; coin-
cidence.
Pagkaka ayos-w- Arrangement; equality;
alliance; unity.
Pagkakagalit-n-Discord; anger; dispute;
rage; passion.
Pagkakagalitan-n-Qurreling; misunder-
standing; disagreement; dispute.
Pagkakagulo-w-Revolution; insurrection;
disturbance; sedition..
Pagkakahalo-n-Mixture; mixing.
Pagkakahiwalay-w-Separation; disunion;
division.
Pagkakaiba-?i- Alteration; difference.
Pagkakaila-#-Denial; contra ventiom
Pagkakailangan-w-Necessity; want; need;
urgency; exigence.
Pagkakaisa-n-Unity; agreement/ unan-
imity.
Pagkakakuha-w-Seizure; capture; taking;
getting.
Pagkakalagay-^-State; condition.
Pagkakalakip-72-Juncture; joint; unity;
state of being together.
Pagkakalapat-;z-Juncture/ union; con-
nection; uniting; combination/ joining;
unity; coalition/ contiguity.
Pagkakalapit-w-Proximity ; vicinity;
proximation; approximation. .
Pagkakaling-w-Reference; relation.
Pagkakalinga-w-Heed; care; attention;
colicitude; caution; watching.
Pagkakaloy-n-Timbrel maker or seller/
stamp maker.
Pagkakarnag anakan-w-Relation; rel-
atives; kindred.
Pagkakamali-«-Error; mistake; blunder;
oversight.
Pagkakaiiiatay-w- Mortality; death.
Pagkakamit-n-Attainment.
Pagkakamtan-«-Attainment; acquisition .
Pagkakamukha-w-Resemblance siiui
larity; likiness; eciuity; equaelity/ si-
militude; simile.
Pagkakapantay-?i-Equality; similitude.
Pagkakaparis-n-Kquality; similitude;
similarity; simile; equivalence; equi-
ty; likeness.
102
PAG
Pagkakapisan-n-Unity; union; combi-
nation; meeting; congregation/ al-
liance.
Pagkakapatid-w- Fraternity; brother-
hood.
Pagkakasal-n-Esponsal; nuptials; wed-
ding.
Pagkakasalimoot-n-Deusity; closeness;
compactness.
Pagkakasalingsaling-w-Tradition.
Pagkakasalot-*/- overty; badlnck; pes-
tilence.
Pagbakasama-n-Juncture; joining; uni-
tion.
Pagkakasangayon n- Unity of time.
Pagkakasira-w-Discord; variance; misun-
derstanding; disunion; corruption;
pollution.
Pagkakasunduan-w-Reconciliation; con-
cord.
Pagkakasunod-n-Succession; series.
Pagkakasunodsunod-n-Row; flle.
Pagkakatalaga-n-Intention; a p p r o p r ia-
tion; propriety; manner; mode.
Pagkakatali-?t-Tie; tying; binding.
Pagkakatalo-n- Dispute; opposition; ar-
gument; contradiction.
Pagkakataon-n-Accident; occurence; oc-
casion; happening; bap; opportunity.
Pagkakatimbang-n-Equilibrium; balance.
Pagkakatipon-w- Meeting; gathering; con-
gregation; hoarding; laying up.
Pagkakatipon ng madla-n-Multitude;
crowd; meeting, congregation.
Pagkakatotoo-n-Proof; realization;
truth.
Pagkakatulad-7* -Resemblance; simili-
tude; likeness; similarity.
Pagkakaumpog-M-Company; meeting.
Pagkakatapat-«- Equality; equivalence.
Pagkakawanag-n-Reference; relation.
Pagkakawangis-Tz-Comformity; likeness;
resemblance; similarity; simile; simil-
itude.
PM gkaka wanki-w-S i m i 1 i t u d e ; r e s e m-
blance; likeness; simile.
Pag akwasto-w-^rder; likeness; uniform-
ity; regularity.
Pagkakayas-n-Whitling; shaving.
Pagkakikil-;/- Filings.
Pagkakiskis-?*- Scratch ing; friction.
Pagkakabahog-fi-ft- [ncorporation; com-
bination; mixing-
I^gkakilala n Amnesty; cogni/ance;
intelligence; kno\vlc«l^c. skill; abil-
ity; friendship.
Pagkakiling-^- Inclination; declination.
Pagkakfaltal**! Stamp, print; edition;
impression.
Fagkakola-n-Gluing.
Pagkakuha ng kabuntisan-w-Miscarri-
age; abortion.
Pagkakulo-n- Effervescence; efferves-
cency.
Pagkalagay-w-Attitude; position; state;
condition; rank.
Pagkalalaki-n- Virility.
Pagkalanta-n- Withering; fading.
Pagkalasa-n -Taste.
Pagkalat-w-Scattering; distribution; dis-
persion.
Pagkaligpit-n-Picking up; gathering;
putting away> putting in order.
Pagkalimot-n-Forgetfulness; careless-
ness; heedlessness; oblivion.
Pagkalipa-n-Leveling.
Pagkalipol-9i-Extermination; distruction;
extinction.
Pagkalis-n- Scraping; taking of the edge.
Pagkalito n-Confusion; perplexity; per-
turbation; lightheadedness.
Pagkalunok-n-State or condition of pov-
erty.
Pagkaloob-n-Giving; gift; presentation;
offering.
Pagkalubog-n-Snbmersion; immersion.
Pagkalugso-n Destruction.
Pagkalula-n-Svvoon,dizziness;seasickness.
Pagkalulo-M-S oon.
Pagkalusaw-n-Fluidity; 1 i q u e s c e n c y ;
squandering of an inheritance.
Pagkaluto-n-The manner of cooking;
cookery; decoction.
Pagkamaan-)?- Amazement; charm.
Pagkamalahininga-n-Tepidity.
Pagkamalakuko-iz -Tepidity.
Pagkamapagpatawa-n- Jollity; joy fulness.
Pagkamaramdaman-w-Tenderness; deli-
cacy.
Pagkamasdan-?i-Look; review; examina-
tion.
Pagkamatay-«-Death; decease; mor-
tality.
Pagkamot-n-Scratch; scmtc-hing.
Pagkanlong-w-Hiding; protection con-
cealment; shading; palliation; detVn>«-.
Pagkapa-w-Feel; toucli.
Pagkapalabunga-w-Fruitf ulness; fertility.
Pairkapalagay-w- Adulation.
I ^igkajiaos-w-Hoarseness.
Pugknpatawad » Aciiuittance; acquittal;
forgiveness.
Pagkapilay-n-Lamenees; sprain; limp-
disability; halt.
Pagkapilipit-ft^Twiat; wreathin.ir; con-
tortion; twining.
Pagkapoeta-n*Poet,
Pagkapuno-n-Repletion.
Pagkaraka-r/y/7'. Suddenly; instantly;
immediately.
PAG
Pagkasagi-w- Brushing of one's clothes;
airainst another; \\alking where one
should not.
Fagkasukit-H -Disability; sickness.
Pagkasakhiw-M-Universalit} .
Pagkasala -u Violation.
Pagkasalangasang-n-Contravention.
Pagkasala wahang loob-n-Inconstanry;
infidelity; uncertainty; suspicion;
doubt; hesitation.
Pagkasauli-H-Return; reintegration.
1 agkasira-ft'Ruin; downfall,- pollution;
corruption; putrefaction.
Pagkasnnduan-ft-Accord; accordance;
amenity; reconciliation; accommoda-
tion.
Pagkasunodsunod-n-Alteration; succes-
sion.
Pagkasupil-n-Subjection; submission.
Pagkatagpo-H-Find: discovery.
Pagkatakid-it-Trip; stumble.
Pagkatangi-N-Singularity; separation re;
moteness; solitude.
Pagkstangi-n-Refusal; denial.
Pagkatapos-wr/7'. -After; afterwards; then;
next.
Pagkatapos-n-Termination; end.
1 >agkatapos nang-jarep.-Af ter.
Pagkati-n-Kbh.
Pagkati-u-Itching.
Pagkatina-n-Dye; dying; act of dying.
Pagkatingnan-H-Review; examination.
Pagkatisod-H-Stumble; trip; impediment;
obstacle; difficulty.
Pagkatulisan-)< -Outlawry.
Pagkatima \v-H-Smelting; melting.
PagkatunaW ng kinain-n- Digestion.
Pagkaugnay-»t-Referenoe; relation; uni-
ty union.
Pagkaugpong-n- Juncture; union; con-
nection.
Pagkaulianin-w- Decrepitude; old age;
repitition.
Pagkaulila-H-( )rphanage.
Pagkaulit-H-Repitition; reiteration.
Pa.<rkaulol-M-Delirium; dotage; rant;
craxiness; insanity.
Pagkautal->*-Hesitation; stammering;
stuttering; haw.
Pagkautas-«-Finish; termination;
end.
Pagkawala-n-Lobs
Pagkawala ng diwa-n-Loss of sense.
Pagkawalang dalita-n-Impassibility.
Fagkawalan ng loob-w-Perturbation;
uneasiness.
Pagkaway-H- Waving; motioning.
PagkawiH-n-Affection; liking taste-
pleasure
fagkikikil-n-The tiling.
103
PAG
ng ut:ing na loob-n-Gratitude;
gratefulness.
Pagkipagkitaan-n-Meeting; visiting; en-
counter.
Pagkit-jMtlue; mucilage; waxtaper.
1'a-kulikol) sa isang lu.u'ar-«-Siege.
Pagkuenta-w-Samming; addition.
Pa^kuha-x-Taking; seixing; graspin-:
grasp; i-apture; sei/ure.
Pagkuha ang di kaniya-n-Usurpation.
Pagkukulang-n-Lack^ shortage; want.
Pagkukulong-n-Oonfinement; seclusion.
Pagkukulon- sa kusa-i/ Hermit; recluse.
Pagkukunuwari-w- Affectation; deceit;
hypocricy.
Pagkukupkup-n-Shelter; protection; safe-
guard.
Pagkukuro-n-Correction; regulation.
Pagkukuton-n-Wrinkling; wrinkle; ruf;
rling.
Pagkulo-n-Bolling.
Pagkupas-n-Pading; withering.
I ^gkurot-w-Nip; pinch.
Pagkuskus-n-Scrape; catching; friction.
Pagkusot-M-Rumple; rumpling.
Paglabag-n-Resistence; stubbornness; re-
belliousness; rebellion/ insurrecction.
Paglabag sa kautusan-n- Violation.
Paglaban-H-Resistenee; tight; war; an-
taganism; opposition; assualt.
Paglabas-n-Departure; start; exit; exo-
dos; going out.
Paglabnot-n- Pluck; plucking.
Paglagin-ra-Prequence; frequency; per ma
nency; duration.
Paglago-n- Proficiency; profusion; im-
provement; addition.
Paglagom-n-Unieion; uniting; joining;
juncmre; joint.
Paglahang-n-Crack; cracking.
Paglahok-n-Inclusion; incorporation.
Paglahu in-f-To incoporate; include.
Paglait-n-Abuse; contempt; outrage;
insult.
Paglakad-«-Walk; march.
Paglaki-n- ncrease; growith; swelling;
dilation.
Paglakip-»-Unision; joining; alloy; unit-
ing; coalescense gathering.
Paglakasan-A/- Strengthening; exertion;
invigoration; enforcement.
Paglaktaw »j-Omission; skip; leaving; out
Paglaktaw ng isang salita-n-Elipsis.
Pa.Lrlala-n- Weaving.
Paglalaba-n- Washing; wash.
Paglalagari-w-Sawing.
i aglahok-n- Inclusion; incorporation;
mixture; mixing.
Paglalacbay-n-Travel; travelling; journey;
passage.
PAG
104
PAG
Paglalakip-w-Joining: union; juncture;
conjunction; coalition; combination;
alliance.
Paglalang-w-Creation; creating.
Paglalaro-n-Play; playing; romping;
amusement; sport; game.
Paglalatag ng bato-;z- Paving; pavement.
Faglalaway-n-Salivation; spitting.
Faglamas-w-Kneading.
Paglamatin-z/-To flaw; crack.
Paglamutak-n-Kneading.
Paglamuyot-w-Seduction.
Paglangitngit n-Creaking; squeaking.
Paglapad-n- Width; widening.
Paglapastanganan-w-Outrage; insult; af-
front; abuse; contempt; injury; slight,
injustice; wrong; offense.
Paglapit-n- Approximation; approach; cal-
culation.
Paglasap-N-Tasting; taste; relish.
Pagsalon-w- Poison; poisoning.
Paglayo-w-Retreat, distance; privacy.
Paglibak-n-Slander; defamation; rid-
icule.
Pagligalig-w-Laziness; indolence; deprav-
ity; carelessness; tramping about
without any definity object.
Pagligaw-n-Love making; courtship.
Fagligawligavv-w-Sub version.
ragligpit-H-Gathering up; putting in ,
order; putting away.
Fagligtas-w-Salvation; saving; preserva-
tion.
Pagliit-H-J)imimition; declination; de-
cline.
Fagliko-n-Sheer; digression.
Paglilibang-n-Recreation; amusement;
pastime; diversion; sport; play; jest;
game; festivity; feast; vacation; re-
joicing; liesure.
Paglilibing-w-Funeral burial; sepulture.
Pagliligaw-w-Lovesuit; love; courtship.
Paglilihim-M-Secret; reserve; secrecy; ex-
reption.
I'a gl i li kot-tt-Re8tle88nes8,boisterousness;
uneasiness.
Paglilimbag-n-Stamping; printing; edi-
tion.
Paglilinkod-u-Servire; courtship; atten-
dance; compliance.
Paglifinis-n-Cleansing; cleaning.
Paglilipat-n-Transition; transfer, tian-
sportation.
Faglimot-n-Neglect; forgetfulness neg-
liLrcnce; disrognrd.
PagliDang-n-l hm-ov ing.
PaglinUuran )/Sci-\ !<•(•; rmirlship.
Paglipana-n-£xtension; sraiin-ing; skir-
mishing.
I aglipat-H- Passage; transition; transtVr.
Paglipol-n-Extinction; destruction; ex-
termination; abolition.
Pagliyasin-n-Try; attempt; examination;
proof.
Paglitakin-n-Cracking; crack; split, split-
ting.
Pagliwahag-n- Solution; illumination.
Pagluat-w- Duration; protraction; prolon-
gation retarding; delay; deference.
Paglubay-w-Stop; cessation.
Paglubo-n-Flattery; flattering; coaxing;
decoy.
Paglubog-n-Inundation; sinking; over-
flow; immersion; Occident; west; sub-
mersion.
Paglubog ng araw-n-The setting of the
sun.
Pagluhog-w- Request; duplication; en-
treaty; imploration; petition.
Pagluluat-n-Slo ,\ness; delay; detention;
lingering; prolongation.
Palulubog-«-Submersion; immersion.
Paglululan-n-Embarkation; sipping; load-
ing.
Paglupig-n-Usurpation.
Paghipi-n-Fold.
Paglupilupiin-n- Redoubling; refolding.
Paglura-n-Spitting; expectoration.
Paglusob-w- Attack; assault.
Pagmamadalae-n-Frequence; frequency.
Pagmaniadali-n- Haste; hurry; speed; ex
igence; hastiness; celerity, rush;
promptitude.
Pagmamagaling-n-Fiide; selfesteem.
Paguoamahal-n- Affection; estimation:
esteem; endearment; value; price.
Pagmamahal ng tangi ^Brotherhood;
fraternity; predilection.
Pagmamaka ano-n-Suplication; recpiost ;
petition; doing in any way.
Pagmamalikmata // Transfiguration.
Pagmamana-n- Heirdom; inkeritance.
Pagmamarati-n-Durability; permanency;
stability; duration; durance; minute;
ness.
Pajrmamasid-j/-( )lisc'rvanrc; oliservation,
nuti-; scrutiny; remark.
Pagmamatowid-n-Reasoning; ar-nment.
discussion; corrc'ction; (lis.|iiisition;
dissentation; ilisjiute.
Pagmamatwiran » Reasoning; argument,
dispute; discussion; disquisitation; dis-
sentation.
I'a-innninklia n Moile; face; aspect; cmin-
tenance; look; appearan<-e; front; out-
line; arrangement; manner.
ra-nimnultiplirar »-Mull iplirat ion.
1 a-ninra-;/ Slander; insult; abuse; vi-
tuperation; vilification; slandering: ill-
suiting.
PAG 105
Pagmura sa hindi kaharap-u Backbiting;
gossiping.
Pagnacaw-n-Theft; robbery; larccncy;
(xviilat i<m; ])illage.
Pagnanaknak ng sugat-w-riceration.
Pagngatngat-tt-t niawing.
Pagogin£iti*tt Smiling.
Pagngiti-ft-Smile.
Pagngiwi->Mlriniace; \vry face.
Pagnguso-w-Pout.
Pagnitin-n-Unglueing.
Pago4'H' Anguish; fatigue; weariness;
anxiety.
Pagod na malabis-rt-Fatigue; hardship;
anguish.
Pagong-n-Turtle; tortoise; terrapin.
Pagpaalis-rtrExpulsibn.
Pagpagalan-w-Work; fatigue.
Pairpag-//-Shake; nourish; brandish.
Pagpagpag-n-Shaking; brandishing; flour-
ishing.
Pagpakonowari-n-Sham; fiction; false-
hood; stratagem; pretense; deceit.
Pagpalabas-n- Ejection; ejectment; expul-
sion.
Pa gpalagay-#- Ascription.
Pagpalain-r-To help; support; shelter;
protect; heed; take care of; do well;
imj)rove; mend; meliorate.
Pagpalaki-n-Increase; aggrandizement.
Pagpalayaw-n-Cajolery; favoritism; ca-
ress.
Pagpalitan-n-Change; barter; permutation
Pag]»alitan ng ngalan-n-Misnaming; alias;
taking of another name.
Pagpalitpalitan-n Changing with fre-
queacy.
Pagpalo-n-Strike; beating- whipinng.- hit.
Pagpana-7i-Shooting of an arrow, ar-
chery.
Pagpanaog-n-Descent; descension.
Pa gpanaw-n- Deportation; exile; banish-
ment.
Pagpanibaguhan-tt- Renewal; mending;
reiteration; reformation.
Pagpaalaala-n-Kemembrance; momento.
Pagpapaalis-Ti-Expiilsion; sending away;
banishment.
Pagpapabaya-w- Abandonment; neglect;
negligence,- carelessness.
Pagpapabunga-n-Fertility; fruitfulness.
Pagpapabuti;n-Betterment.
Pagpapala-n-Remittance; remission; re-
mittal; remitment.
Pagpapagayongayon-n-Idleneas; i n d <> -
lence; laziness.
Pagpapahangin-n-The airing.
Pagpapahayag-n- Relation; notice; anun-
ciation; manifestation; declaration,
revelation; proclamtiaon.
PAG
Pagpapahid-n-Smearing: wiping.
Pagpapahinfa-n-Rest; vacation; cessa-
tion; pastime; repose; diversion/inter-
mission; liesure.
Pagpapshin^a ng hokbo-n-Cump; en-
campment.
Pagpapahinog-w-Maturity; maturing; rij*
ening.
Pagpapahintulot-n-Permission, leave;
permit
Pagj)a])ahiram-n- Lending; loaning.
Pagpapahirap-n-Illtreatment; abuse; giv-
ing or causing of pain.
Pagpapakababa-n-Humility; submission;
meekness; humiliation; self-contempt.
Pagpapakabanal-n-Sanctification; virtue.
Pagpapakain-n-Maintenance; sustinence;
feeding; giving of food.
Pagpapaiwan-n-Leaving; abandonment.
Pagpapakilala-w-Presentation, introduc-
tion; acquintance; explication; man-
ifestation.
Pagpapalagay-w-Supposition; putting.
Pagpapalago-w-Fertilization.
Pagpapalalo-n -Bragging; pride; haught-
iness.
Pagpapaligo-w-Bathing.
Pagpapalimos-w-Beggary; mendicancy;
begging.
Pagpapalit-n-Changing; permutation.
Pagpapalitan-«-Commutation; change;
exchange;
Pagpapaloob-?i-Insertion; putting in.
Pagpapalumagak-n-The leaving of any-
thing with another.
Pagpapamook-n-Affray; scuffle; strife;
struggle.
Pagpapanaw-n-Deportation; banishment
transportation.
Pagpapanday-ft-B lack smithing.
Pag] til] >antay-;/:Equalization
Pagpaj)aratang-n- Imputation; accusation
charge.
Pagpaparusa-n-Punishrnent; chastize-
ment.
Pagpapasakit-n-Tortue; pain; torment;
anguish.
Pagpapasiyal-«-Stroll: walk.
Pagpapasiya-w-Sentence; judgment ad-
vice; determination.
Fag] >apatalastas-«-A nnouncement;notice;
declaration; annunciation.
Pagpapatawad-ft-Pardon; relief; reniib-
sion; absolution; liberation; for-
giveness.
Pagpapatawag-n-Call; calling; notice;
notification; summons; admonition.
Pagpapatay-*- Murder; assasination.
Pagpapatibay-w-Strengthening; confir-
mation; ratification; fortification.
14
PAG
106
PAG
Pagpapatigil-n-Suspension; cessation;
stop.
Pagpapatiwakil-;? Exasperation; indig-
nation.
Pagpapatotoo-n-Confirmation: ratifica-
tion; affirmation; certification; testi-
mony; assertion.
Pagpapatuloy-n-Continuation; contin-
uance.
Pagpapaupa-«-Hire.
Pagpapanpa ng puri-n-Brothel; whoring.
Pagpapautang-n-Giving credit; credit-
ing; loaning.
Pagpapawis-w-Perspiration; perspiring/
su eating.
Pagpapayo H-Advice; exhortation.
Pagparoon-w-Going.
Pagpasdin-H.- Contusion; bruise; burn.
Pagpasalamat-n-Thanksgiving; thanks;
thanking.
Pajrpaslang-n-Illtreatment; abuse; of-
fence; injury, insult; lack of respect;
transgression.
Pagpasok-n-Entranee; ingress; entree/
entry; importation; beginning; inter-
jection.
Pagpasuko-;/ Repulsion.
Pagpasulong-n-Propulsion; drive.
Pagj »asus< )-;;-- Lactation; nursing.
Pagpatalastas-fltAnnunciation; proclama-
tion; announcement.
Pagpatawad-M-< Quittance; pardon.
Pagpatay-H Murder.
I'aupatay sa hari n-RegicIde.
Pagpatay sa kapwa-w-Homicidc; mur-
der.
Pajrpatay sa sarili-n-Stticide.
Pagpatay sa sariling ina-w-Matricide.
Pagpatibay-n-Corifirmation; ratification;
fortification: strengthening.
Pagpatotoon- Affirmation; testimony;
proof; attestation; evidence; indica-
tion; verification.
Pagpauna wa-ft- Annunciation ; proclama-
tion.
Pagpatuad-n-Inversion. demolition .
Pagpjiwala nang halaga-u-Depreciation
in value.
Pagpayapa-n-]'aj;ification; quietude;
calmness; (piict ness; (juiet; tranquil-
lity.
Pagpsyohan /' Advice; advisiujz.
Pagpayuhan^n- Advice; admonition/ in-
fluence.
Pagpiga-w-Pressure; squeeze.
Pag])iglisitian j/-I)isg»ist; loathing.
Pagpigil-n-Suppression; s us pensio n;
stop; check; constraint.
Pagpigilan-n-Checki sti>pj)in«r.
Pagpigilan ng kalooban ^-Moderation.
Pagpili-w-Election; choice; choosing.
Pagpilipit-ra-Twisting; twist; twining;
wreating; contortion; winding.
Pagpilit-n-Persistence; force; urgency;
coersion; enforcement; compulsion;
violence.
Pagpilit sa babayi-w-Rape.
Pagpipigil-n-Stopping; checking; stop;
check.
Pagpipiging-w-Festivity; feasting.
Pagpi])ilit-^-Urging; persistence,
Pagpipinsan n-Cousinship.
Pagpipisan-«-Reunion; meeting; congre-
gation.
Pagpipisik-;z-Sputtering; sputter.
Pagpipista-^-Feasting; rejoicing; feast.
Pagpiral-n-The twisting of the ear.
Pagpisan-»i-Accumulation; heaping;
unision; uniting.
Pagpitagan-w- Respect; regard; esteem;
veneration.
Pagpugot-n-Beheading; decapitation.
Pagpukol-9i-Thow; cast.
Pagpulandit-n-Spattering.
Pagpupulo-^-Congregation; meeting.
Pagpupuiong-»- Meeting/ congregation.
Pagpupulong ng congreso-;/-A session
of congress.
Pagpupuri-n-Plaudit; eulogy.
Pagpuputong ng korona-w-Coronation.
Pagpuputukan ng baril-w-Shooting of
a gun.
Pagpupuyat-w-Night- watch ing.
Pa^[)iiri-w-Commendation; esteem; esti-
mation; virtue; acclamation.
Pagpuri ng kabutihan-n-Praise.
Pagpusta-n-Wager; bet.
Pagputok-«-Shooting; shot; explosion;
crack; report.
Pagputol-n- Amputation; cutting cut.
Pagputol ng kahoy-w-The felling of trees.
Pagsabog-w- Dispersion; scattering.
Pagsabunot-n-Plucking out.
Pagsadsad-w- Anchorage; anchoring;
beaching.
Pa,Lrsa^(»t-/A Answer; reply; repartee;
contestation; response.
Pagsagsag- jj-Trot; 1 1'« >t t i ng.
Pagsaka~»- Cultivation; agriculture.
Pagsakay-jj-Tlie riding; ride.
Pa^rsakop - n - i;e<lenipt ion; salvation;
ransom; taking under protection.
Pagsalakay-n-Stealing; thieving; Burprise.
Pag8ftlangsang»fl Resistance; op)>osition;
conti-adiction, j-efuiatioii; contrariness;
violation.
Pagsalat-^-Touch; tonchini:; notation;
comprehension.
Pa.irsalat //-.Misery; hardship; proverty;
bad-luck.
t»A<3
10?
PAG
Pagsalin-fl-Transcription; c <» )> y i n g ;
empting from one \cssel into another.
Pagsalsal-72-FJattening; riveting; dinclt-
ing; expending; wasting.
Pagsalubong-N Reception; meeting; en-
counter; compromise.
Pagsalungit ^-Contrariness; opposition;
disobedience; stubbornness; contra
riety; reverseness.
Pagsama-w- Connecti on; meeting; com-
pany; retinue; corporation; affiliation;
uniting; joining; aggregation; aggre-
gate.
Pagsama-w-Per version; perversity; dep-
ravation; wickedness; disobedience.
Pagsamahin-ft-The joining, collection;
gathering; spoils; capture; of anything.
Pagsamasamahin-^ Collection; gather-
ing.
Pagsamsam-;2-Collection; capturing;gath-
ering.
Pagsandig-/2-Reclining; leaning; against.
Pagsapsap-w- Munching; crunching
Pagsasabi-n-Telling; report; narration;
relation; predication.
Pagsasabon-M-Making of suds; soaping.
Pagsasagupa-n- Scuffle; strife; fight;
affray.
Pagsasaka-n-Cultivation; farming.
Pagsasakdal-w-Recourse; appeal; pe-
tition; entreaty.
Pagsasalab-n- Scortching.
Pagsasalaysay-w Explanation; narration;
signification; saying.
Pagsasalin-w-Putting from one vessel
into another; copying transcribing.
Pagsasalita-n-Talking; saying; conver-
sation.
Pagsasalitaan-72-Conversation chat;
conference; talking.
Pagsasamba-n-Homage.
Pagsasandokan-72-The taking by spoons-
ful; ladling.
Pagsasangla-n- Hypothecation.
Pagsasauli-?t-L)evolution; returning;
restitution/ reintegration.
Pagsaway-tt-Stopping checking,
Pagsasaysay-n-Relation; narration;
report; explication; declaration;
account; saying; telling.
Pagsauli-n- Devolution; restoration.
Pagsa \va-n- Full ness.
Pagsasaya-n-Feasting; rejoicing; fes-
tivity; happiness; celebration.
Pagsayaw-w-Dance.
Pagsaysay-w-Narration; reference/ rela-
tion; solution; predication; portrayal;
analysis
Pagsesello-w- Stamping.
Pagseserm on- n- Preach ing.
Pegsiyasat-n- Inquiry; investigation; ex-
amination;.
Pngsiga\v->/-('ry; screaming; yell; yel-
ling; calling; vociferation.
Pagsi la 1 1 - i ig a i-aw-n-The risi ng of the sun.
I'agsilbihan //-Serving, making use of.
Pagsimaiiu-w-Turn; oi'der; succession,
vicissitude.
Pagsimba-w- Worship.
Pausinga-n-The blowing of ahe nose.
1'asingaw-n Steaming; exhalation.
Pagsinta-n-Love; loving; courtship.
Pagsipot-«-Appearance; a)>parit'n>n; em-
anation; birth.
Pagsi ra-n.- Breaking; destruction; disrup-
tion; demolition; dilapidation; de-
stroying; rotting.
Pagsirang puri-«-Slander; defamation.
Fagsilid-n-Putting in; sacking up.
Pagsisisi-n-Repentance; penitence;
regret,
Pagsisiyasat-ff-Examination; invest iga-
tion; inquiry; ins])ection; survey.
Pagsoway-n-Disobedience; contrariness;
contradiction; opposition.
Pagsuhol-n-Bribery; subordination.
Pagsukat-w Measurement; mensuration;
measuring.
Pa gsu!\o-«r Subjection; surrender; rendi-
tion; yielding.
Pagsukol-n-Prevention.
Pagsukot-n-Humilliation; self-contempt;
shame; submission.
Pagsulat-»- Writing; contract; treatise:
Pagsulong-w Progress; ad van cement;
growth; augmentation; improvement;
proficiency; addition; increase.
Pagsuma-n-Sum; summing; up; total; ad-
dition; amount; conclusion.
Pagsungab-n- Wrestling; wrestle.
Pagsunod-n-Qbedience; submission; ob-
servance; following; succession.
Pagsunod -n- Burning; conflagration;
combustion; burn.
Pagsuob ^-Fumigation; smoking; fumi-
gating.
Pagsupil-?i-I)omination; control; govern-
ing.
Pagsusulatan-« Correspondence; writing;
intercourse.
Pagsusulsol -n- Instigation; infusion;
domination.
Pagsusumakit-ft- Work; working; with care.
Pagsasumbong-n- Accusation; impeach-
ment; accusing.
Pagsusupling-n-Sprputing; germination.
Pagtabas-w Shape; shajnng; cut; outline.
Pagtabas-n-Cutting; delineation.
Pagtagupak-7? Slap.sonnd;made by a. slap.
Pagtahol-n-Bark; barking.
PAG
108
Pagtakal-N-Measurement; measuring.
Pagtakas-n-Migration; escape; elope-
ment; secret leaving.
Pagtakbo-n-Run; running; flight.
Patakpan-n-Cover; covering.
Fagtalikod-n-Denial; negation,
Pagtalop-/z-Paring; peeling.
Pagtangan-n-Hold; holding.
Pas'tangap-w-Receipt; acceptance; recep-
tion; acceptation; receiving.
Pagtangi-n-Denial; refusal; negation.
Pagtangis-n-Crying; we-eping; bewailing;
snivelling.
Pagtapak-n-Tread; tramp.
Pagtapakan-jj-Treading; trampling.
Pagtarok-n-Sounding; sound.
Pajrtatae na may halong dugo-n-Dys-
entery.
Pagtatagal-n-I)uration; continuance; sta-
bility; continuation; subsistence; pro-
longation; tardiness; slowness.
Pagtatagpi-n-Mending; patching.
Pagtatagumpay-n-Defense; protection;
support.
Pagtataka-n-Wonder;amazement; charm;
admiration; amaze.
Pagtatakapan-n-Dispute; fight with
words; argument in which bad words
are used.
Pagtakip-n Cover; covering hiding;
concealment; concealing.
Pagtatakpanan-«-Covering; concealment
hiding.
Pagtataktak-w-Branding; marking; seal-
ing.
Pagtatali-w-Tying.
Pagtatalo-w-Dispute; quarrel; strife tight;
contest; conflict; rivalry; competition;
antagonism; argument; difference; lit-
igation; lawsuit; controversy.
Pagtatalunan-^-Cause of a dispute or
argument; argument; quarreling.
Pagtatamo-fl-Sufference; suffering; tol-
erance; toleration.
Pagtataman-tf- Elopement.
Pagtatanan ng sundalo-w- Desertion; de-
serting.
Pagtatanaw-n-Dicernment; view.
Pagtatanda-?i- Memorization; remember-
ing; marking; branding; sign.
Pagtatangal-?t-Solntion; disintegration;
taking to pieces.
Pagtatangap-w-Receiving; acceptance;
acceptation; taking.
Pagtatangol-n-Shelter; protection; de-
fen-
Pagtatanim-n-Planting; wowing.
Pagtatanim galit w-Hatred; aversion;
rancor; grudge.
Pagtatanimsakapwa //-Uarrr-i; av«-rsi.»n.
Pagtatanim sa loob-n-Anger; passion;
rage.
Pagtatankilik-n-Protection; support;
maintenance.
Pagtatanod-n-Guard; watch; sentinel.
Pagtatapat-n-Fidelity; constancy; the
telling of the truth; comparison of
two things.
Pagtatapon-n-Throwing away; wasting;
cast; scattering.
Pagtatapos-«-Conclusion; finish; finish-
ing; ending.
Pagtatatag-n-Institution; founding; es-
tablishment; edification.
Pagtatayo-n-Edification; building; found-
ing; establishment; establishing; in-
stitution.
Pagtatlong bahagi-w-The dividing into
three parts.
Pagtawad-w-Bartering; haggling; offer-
ing of a certain price for anything.
Pagtawag-jy- Calling; announcement;
announcing; summons.
Pagtayo ng bigat-n-Weighing.
Pagtibayan-H-Ratification; affirmation;
fortification; strengthening; corrobo-
ration; making; fast; security.
Pagtigil-n-Stop; check; pause; delay;
suspensio'n; suspence; sojourn.
Pagtigpas-w-The act of cutting or slic-
ing.
Pagtikhim-w-Taste; tasting.
Pagtiklop-n-Fold; folding; doubling.
Pagtikloptiklopin-w-Refolding.
Pagtilansik-n-Splashing; splash .
Pagtimbangan-n- Weighing; balancing.
Pagtingin-«-Sight; respect; regard; ven-
eration.
Pagtipirin-w-Economy.
Pagtira-«-Habitation; lodging; dwelling;
living; inhabiting.
Pagtitiis-w-Patience; endurance; toler-
ance; toleration; sufferance; suffer-
ing.
Pagtitina-n-The act of dyeing.
I'airtitipan-w-Notification; agreement: an
nouncement.
Pagtitipid-n-Economy; frugality.
Pagtitipon-n-Gatlierin^; boarding lay-
ing away; collection; collectin.tr; con-
gregation; meeting.
Pagtubo -jj-Increase; growth; augmenta-
tion; profit; gain.
Pagtubos-n-Redemption; ransom; remis
sion.
Pagtudla-n-Throw; cast.
PagtiiLrtr)g-//-The playing of musical in-
struments.
Pa-_rtiiirt"ur ni kainpana // '1'lie tolling of
a bell.
109
Pagtuka-w-The pecking; peck.
Pftgtukson Teasing; joking; jesting-.
temptation.
Pagtutukin-n-The collision.
Pagtnlad-j/- 1 nutation copying.
Paktulak-n-Shove; push; propulsion.
Pagtulong-n-Help; assistance; aiil: co-
operation,- safeguard.
Pagtapad-*-Compliance; complying; ob-
servance, obedience.
Pauturo-n-Teaching; instruction; doc
trine.
PagtUtukain-ft-Peck or pecking of a fowl.
Pagtutulangan-A-Cooperation; aid; as-
sistance help.
Pagtutunaw-n-Thawing, melting; smelt-
ing; loss; losing of money.
Pagtiituro-n-Teaching; instruction; edi-
fication.
Pagdulot - ;/ - Rebounding returning;
bouncing; retrocession.
Pag nga-w- Rocking; moving; commotion;
movement.
Pag ugpungin-n-The joining at the ends.
Pag ugtungan-n-The joining at the ends.
Pag uli-w-Repetition; reiteration.
Pag ulit n-Reiteration/ repetition.
Pagulogulo-acfo. -Disorderly; madly; sil-
lily.
Pagulungin-?;-To roll; run; on wheels.
Pag umit-n-Peculation, stealing.
Pag uno-n-Hesitation; wavering; stam-
mering; stuttering.
Pag unti-n-Dimunition; decline; fall;
declination; dwindle; decay.
Pag upak-#-Clap.
Pag upak-n The husking.
Pag upat-«-Instigation; flattery; persua-
sion; destitution; leaving of another
in destitute circumstances.
Pag uraly-w-Instigation; impulse; per-
suasion; opinion.
Pagurin-?;-To tire; make tired.
Pag urong-w-Retrocession; taking back;
return.
Pag nsad-n-Crawling; creeping/ wooden
rattle.
Pag usig-n-Persecution.
Pag usisa-?i-Examination; investigation;
inquiry.
Pag usisain-7/-To inquire; investigate;
review.
Pag uugali-w-Proceedure; conduct: man-
ner; demeanor; use; custom; style; fash-
ion; mode; form; method; deportment.
Pag uugnay-w-Conformity; contiguity;
combination/ union; conjunction/ or-
der; unity; composition.
Pag uugoy-n-S winging; moving; rocking.
Pag uuko]-H-J)estination pertainence.
Pag uuli-w-Restoration; restitution; de-
volution; renewing; reeatablishment.
Pag uulit-n-Iteration; reiteration; du-
plication.
Pag nurong-H Recession; backing down.
Pag uusap-n- Dispute; litigation; lawsuit;
contract.
Pag ausapan-n- Session; conference; con-
\ ci'sation.
Pag usbinig ^-Germination.
Paguueisa-n- Examination; resea rch ;
icview; probation; inquiry.
Paguusisang muli-n-Revision; review.
Paguuyam-w-Ridicule.
Pairvo\ -oto-w-Voting; vote; poll; ballot.
Pagwawaksi-w-Separation; division; cul-
ling; refusal; negation.
Pag • awari-w-Meditation; deliberation;
reflection; cogitation/ contemplation/
reasoning.
Pagwiwika-n-Talking; talk; saying.
Pawiwika ng masama-n-Backl)iting/
slander; gossip; bad talk.
Pagwivvika ng katampalasanan-n-Insult;
abuse; slander; libel; abusiveness;
libeling.
Pagwiwisik-n-Sprinkling.
Pagyamanin-v-To enrich; make rich;
make fruitful or fertile.
Pagy a w-w- Departure.
Pa.u vari -n- Construction; termination;
finish.
Pagyasak-n-Trampling; treading.
Pa,uyukod-;z-Respect veneration; hom-
age; reverence; backwardness.
Pagyurak-w-Trampling; treading.
Pahaba arf^.-Lengthwise; sidelong.
Pahalang-n-Crosspiece; cross-timber.
Paham-w-Learning; wisdom.
Pahanginan-7/-To air; dry in the air.
Paharap-a^y.-Face forward.
Pahayag-n- Notice, proclamation; reve-
lation; publication.
Pahayag ng kasal-n-Banns
Pahayag ng patay-n-Obituary.
Pahid-n-Smear; wipe.
Pahiga-a^y.-Horizontally.
Pahiga-a-Horizontal.
Pahigitin-v-To excell; exceed; surpass.
I'ahigtin-v-To tighten; press.
Pahimpilin-7/-To ease/ lighten; calm;
cease.
Pahinain-y-To weaken; make weak.
Pahinain ng loob-u-To dishearten; <lis-
courage; dismay.
Pahinayin-v-To prepare for cooking.
Pahindi-w-Denial; refusal; negation; con-
tradiction; disowning.
Pahinguhan // Resting place; place of
rest.
110
Pahintoin-7/-To stop; check; detain; keep;
retard.
Pahintulot-w-Perrnission; assent: leave;
license; privelege; approval; admit-
tance; approbation; sanction; consent;
indulgence; furlough; liberty; author-
ity; right; power; good will.
Pahintulotin v-To permit; leave; con-
sent; approve; admit; give permis-
sion; let; sanction; assent; privelege;
license.
Pahinugin-z;-To ripen; make ripe.
Pahiran-7/-To wipe; smear.
Pahiran ng alkitran-7/-To tar.
Pahiran ng cebo-z;-To grease.
Pahirapan c-To chastize; punish; in-
jure; abuse; aggrieve; agonize; dis-
tress.
Pahiwalayan-7/-To separate; divide.
Pahiwas m/r. -Slantingly; slopingly.
Pahiwas-fl-Sloping; slanting.
Pahiyain-v-To shame; disgrace; em-
barrass.
Pahumal-a-Nasal .
Pahupain-7/-To diminish; make thin;
weaken.
Pahusayin-7/-To arrange; put in order.
Paibabaw-rt-Uppermost; top; superficial;
shallow.
Paikit-ady.-Gyratory.
Pakipik-a- Tight; compressed; pressed;
solid.
Paikpikin-7/- ! o press; tighten/ make sol-
id; tamp.
Pailangilang- Scatter! ngly.
Paimbabaw-Tz-Hypocrisy; haughtiness.
Paina-«- Shelf.
Painamin-r-To adorn; embellish; deco-
rate; beautify; extol; exalt; honor;
magnify.
Painisin-y-To overwhelm; smother.
Painitin-7>-To heat; warm.
Painog-«f/v.-< lyratory.
Painom-tt-Drink; beverage.
Painugin-v- 1 o spin,- twirl.
Painumin-2/-To invite to drink; give to
drink.
Faisipan-a-Thoughtfttl; incditating.
l>aisipaii-//-I'ux/le; enigma.
1'ait-n Chisel.
1 ait //-Bitterness.
I'aitan-c-To chisel.
Paitiman-//-Tn blacken; darken; el).mi/.c.
Pagkaasahan-n-Hope;
Pagkabanal-9-Pnrity; virtue.
Pagkabanalan sa gi-acia iiLr P. Dios-w-
Sanctilication.
Pakgadurugin-»-Powdering; pulvcri/ing.
Pagkagiliwin-r-To hive; make love.
Pagkagiliwin-n-Deep love/ anxious desire.
Pakakaisa-^-ITnity; agreement; unanim-
ity: union.
Pakakinisin-v-To polish; smooth; finish.
Pakalayaan-n-Liberation; giving of free-
dom; setting at liberty.
Pakaligisin-f-Pulverizatiou.
Pakaliningin-n- Review; revision; in-
quiry; close observance; examination;
investigation.
Pakalinisin--z/-To clean; cleanse; purify.
Pakalog n Rattle.
Pakamasdan-w-Look; observation; in-
quiry; review; revision; examination.
Pakamusta-?i-Compliments; message.
Pakana-^-Idea; notion; fancy; design.
Pakanasain-a-Anxious; desirous.
Pakanin-r-To feed; give to eat.
Pakapilitin-n-Twisting; twining.
Pakapilitin-«-Perseverance; i>ersistence;
inciting.
Pakasalin-2/- o betroth; marnr; match.
Pakasamuin-7/-To condemn.
Pakasintahin-z/-To love.
Pakasiyasatin-r-To ascertain; examine;
investigate.
Pakatinain-v-To dye.
Pakatingnan-n-Review; revision; look;
investigation; sight; watching.
Pakaway-M-Mo veme.it of the hands,-
weight/ balance.
Pakay-?i-Intention/ desire; end; goal;
object; design-
Pakikiapid-«- Adultery; seduction.
Pakikinabangan-a-Protitable; useful.
Pakiki]>ag usap-H-Style of address or
conversation.
Pakikisama-n- Partners hip; company; so-
ciety, treatment; behavior; gallantry;
compact.
Pakikitungo-/z-Compact; contract; traflic;
trade.
Pakinabang-?i- Profit; revenue; gain; ail-
vantage; utility; benelit interest; ben-
efaction; lucre; improvement; income;
tax; usefulness; acquisition; rent.
I)akina)>ungan-7/-To profit; benefit,- gain.
rakinangin-r-To smooth; polish.
Paking-o-Distracted.
Pakingan-c-To listen; hear; heed; hark;
hearken; comjireheml; nmlerstyml.
Pakinisin-r-To smooth; polish; finish;
brighten.
Pakintabin-7'-To brighten, polish;
smooth; finish.
Pakirami la m-;/ -Feeling; sensibility; not-
ability.
Pakita-n- Appearance.
Pakitang loob n-( iallautry; manners.
Pakiusap->/-Keqiiest; entreaty; pitition
suj)lication; prayer.
PAL
Pakiusapan-tf-To request; entreat; beg
or petition.
Pakli-?/ Intercalation; contestation; dis-
tant answer.
Pako-n-Nail.
Pakong hakal na walang ulo // P.rad;
tenon; spile.
Pakon^ kahoy-n-Wooden peg; pen trun-
nel."
Pakong maliit-M-Tack; shingle nail;
small nail.
Pakong sanitan ng papel-y/-Paper file.
Pakpak-//-Wing; lean to; addition;
pennon.
Pakuan-n- Watermelon.
Pakuluin-'t'-To boil.
Pakumosta-n-Compliments; expressions
of kindness.
Pakupasin-u-To fade; wither; cause to
fade or wither.
Pakypkop-n-Protection; help; aid; as-
sistance; favor.
Pakunutin-oTo wrinkle.
Paknnutin ng noo-n-To wrinkle the
forehead.
Paknyompisin-w-To shrink; contract.
Pala-tf-Shovel; spade.
Pald-n-Improvement; gain,- reward; prof-
it; compensation: triumph; gratifica-
tion; glory.
Pala-tnfer.-So.
Pa]aanito-?t-Idolater; pagan.
Palaantok-a-Lethargic; sleepy.
Palaaway-n-Quarreller.
Palaaway-o-Quarrelsome; noisy; touchy;
peevish.
Palaba-n-Wash; washing.
Palabahan-tt-Place of washing; laundry.
Palaba ng buan-n-The raining at night
when the moon shines.
Palabiro-a-Jocoee; jocular; droll.
Palabiro-»-Joker; jester; wag; droll.
Palabisin-t'-To exceed; excel!; surpass;
overcome; give more than is neces-
sary.
Palabuin-y-To darken; blur; blot; ob-
scure; cloud; confuse; make muddy
or murky.
Palabunga-a Fruitful; prolific.
Palacio-;/-Palace.
Palad-n-Chance: fate, luck; doom, hap;
happiness; prosperity; felicity.
Palagay - n- Supposition; election; ap-
pointment.
Palagay na loob-a-Calm; serene; tran-
quil; affable meek; plain.
Palaguin-f-To make leafy; unfold; unroll;
increase.
Palahangin-y-To 'crack; split; cleave;
flaw; chink.
Ill
PAL
Palahungi u -r/- Roast ful; bragging.
Palaihi-o-Contintially making water.
Tala isipan //-kiddle; enigma; i»u//le;
rebus.
Pala iaipin-o-Thougtful; meditating.
Palak-a-Distant; remote, separated.
Palal<-r///;'.-At a distance.
Palaka-//-Kn>g; toad.
Palakad-n-Proceedure; condiu-t; demean-
or; management; manner; custom;
use; usage/ mode; method.
Palakad lakad a-Wandering/ vagabond;
erring; errant; excursive.
Palakaiu //-< Jlutton.
Palakain-«-( Jluttonous.
Palakang kakapsoy -// Toad.
Palakasin-i>To invigorate; strengthen,
fortify; inspire or give courage; make
courageous; renove fear.
Falakhin-?;-To enlarge; aggrandi/e; in-
crease; heighten; augment; improve.
Palakihin-4:-To augment; increase; en-
large; aggrandize; heighten.
Palakihin ang isip-^-To educate; in-
struct; breed; bring up; teach; broad-
en the mind.
Palakihin ang katawan-r-To make fat;
fatten.
Palakol-n-Axe; ax.
Palakolin-c-To chop; hew; cut with an
axe.
Palakpak-n-Slam; sound caused by the
fall of anything; wooden -rattle.
Palalasing-fl-Intemperate; immoderate.
Palalimin-?;-To deepen; profound.
Palalo-a-Proud; haughty; supercilious;
overbearing; arrogant; lofty; presump-
tuous; insolent; impudent boastful;
inflated.
Palaluin-j; To make pround or haughty;
exceed; excel; surpass; overcome;
overpower.
Palamara-n-Traitor.
Palamara-a-Infidel; inconstant; untrue;
traitorous; ungrateful; shameless.
Palambutin-/>To soften; mollify; make
soft, hland or tender.
Palampasin-77-To exeed, excel; surpass
go beyond; pass.
Palanangis-o-Sni veiling.
1'alanangis-jj -Sniveler.
Palanas-;/ Stony place; fiat rock.
Palangana-n- Washbasin; basin.
Palangoy-rt- Floating; bouyant .
Palangoyin-r-To make or cause to swim.
Palansikin-z/-To bespatter; s]>lash
dab.
Palamigin-f-To refresh; cool; refrige-
rate.
Palapala-;/-Scaffold; shade.
PAL
112
PAM
Palaputin-v-To thicken; condense; cur-
dle.
Palapasial-n- Walker; one who is on
the go all the time; gad-about.
Palaso-7/-I)art; arrow.
PalasHigal-n-Qambler.
Palasumbong-n -Taleteller; telltale.
Palatain-77-To cause to wither or fade.
Palatak-tf-Click.
Palatanong-8- Querist.
Palatanong-r/ Quizzical.
Palataw-»?-Hatchet; broad axe.
Palausap-a-Quarrelsome; touchy.
Palawit w-Anything that is hung up as
an adornment.
Palay-;z-Rice that is still in the hull.
Palayan-n- Rice-field.
Palayasin ?'-To send away; dismiss; oust.
Palayaw-n-Caress; cajolery; dandle; pet-
ting; freedom.
Palayawin-''-To caress; pet- cajole; hu-
mor; cheer/ coddle; dandle; free lib-
erate; give much freedom.
Palayok na gatasan-w Milk-jar.
Palayok-w-.Jar; olla.
Palayok na tanso-v-Copper kettle.
Palayuin-f-To distance; remove to a
distance; send away; separate: part.
Palibid-n-Circumference; circuit/ envi-
rons.
Palibhasain-r-To depreciate; insult; re.
vile; abuse.
Palibot-n-Circumference; circuit! envi-
rons.
paligid-n-Circumference; circuit; per-
imeter; periphery.
Paligid-/;rr/;. About.
Paligiran-r-To circuit; skirt.
Paligin-f-To bathe lave.
Pali han-n- Anvil.
Palihim-rtdv.-Secretly; hiddenly; snrrep-
tuously; treacherously.
Falikid-x-Ball of string.
Palikoliko-odv.-Fluttoringly.
Palikoliko-a- Fluttering; crooked; turn-
ing; tortuous.
Palikpik ng kayo-w-Fringe of cloth.
Paliligo-// Bath.
Paliling-cklv.-Obliquely.
Paliliii'j a < )l»li<|in-.
Palinainiiaiiiin-?/-To taste; relish; give
taste.
Palinawin-r To dear; make plain; ex-
plain; expound; demonstrate the
truth.
Palinsarin ang buto-r-Tn disjoint; jmll
•part.
Palinuhod-o- Humble, meek; begging;
kneeling.
Paliparin-?/-To cause to fly.
Palipisan-tvTemple.
Palis-a-Clean.
Palis-«-Place.
Palit-w-Change; barter; exchange; sur-
rogation; commutation.
Palikatin-v-To split/ cleave; crack-
Palitaw-w-Ap})arition; appearance/ overt.
Palitan-v-To change/ exchange; barter;
substitute/ surrogate; commute; per-
mute/ replace.
Paliwanagin-z/-To explain; clear; ex-
pound; lay open; evince; make plain
or clear, demonstrate.
Pali was a- transverse; oblique.
Paliwas-n-Evasion; avoidance. '
Palo-n-Pole; mast; stick; cudgel; blow
with anything.
Palopalo ng damit- Clothes-beater.
Paloob-t'-To put in enter; meddle; in-
terfere.
Palso-tt-False.
Palsohin-?;-To falsify; counterfeit.
Paltos-n-Burn.
Paluagin-v-To loosen; free/ liberate.
Paluagin ang loob-y-To appease; calm/
tranquilize.
Palubalub-v-To wallow; roll in mud.
Palubalub sa bisio-v-To wallow in vice.
Palubayin-f-To mitigate; assuage; ap-
pease; calm; stop; check; soften.
Palubugin-v-To submerge; inundate.
Palugit-^-Advantage; start; handicap;
«li stance.
Palugit ng panahon-n-Increase of time;
furlough.
Paluin-v-To beat; strike; belabor; pum-
mel; scourge.
Palumatlnmatin-r-To crack; split; defer;
delay/ dally.
Palumatin-7/-To crack; split.
Palundagin-r-To cause or make jump.
Palungkutin-7/-To make or cause to be
sorrowful or sad.
Faliiputan-r-To wrap nj>.
Paluputin-v-To wrap up.
Palutang-w/r. Floating; bonyant.
Paniagain-?;-To cause to or make swell.
PaiTKigat-/J-Ymv; promise.
Pamngat-w Nickname; alias; denomina-
tion.
I'amaLi'atan ?' -To nickname; give an alias;
denominate; make a vow or promise.
Pamahalaan-r-To manage; heed/ care
for; keep; irnard; govern; direct; con
duct; domineer.
Pamahid-M- Wiping rag; packers waste.
Pamahid ng pawis /> -Ihindki'rchief.
ramahin //-Superstition.
Pamakpak>n- Addition/ lean t<>; wing.
PAM
113
PAN
Pamalimali-a-Errorjeous; full of mis-
takes,- inconsiderate.
Pamamaga-ft-Swelling; inflamation; tu-
midity; tumidness.
Pamamagpak-ft-The waving of one's
arms; cruse; beginning; appearance.
Pamamag itan-»- Intercession, interven-
tion; mediation.
Pamamahagi u - Partition; distribution;
division; dividing.
Pamamahala-x-Care; cargo: watch; guard;
duty; management; government,
Pamamahala na mabagsik -//-Tyranny;
severity; rigidity of government.
Pamamahay-» Habitation; abode; res-
idence; lodging; mansion. '
Pamamalagi-//-Stability; lasting; habitua-
tion; subsistence.
Pamamalat-//-Hoarseness.
Pamamalita //-Narration; speaking; re-
velation; speech; talk; talking.
Pamamanas-n-Beri-beri; swelling caused
by a cold.
Pamamanglaw-n-Solitude; lonliness;
gloominess.
Pamamansag-n-Nickname; alias.
Pamamantog-n-Inflation.
Pamamaos-n-Hoarseness.
Pamamarati-n-Stability; duration; per-
manency; eternity.
Pamamayad-w-Pa y rne nt ; compen-
sation.
Pamana-n-Legacy; inheritance.
Pamanahan-v-To legate; inherit.
Pamanghain-y-To amaze; cause to stare
or wonder; astonish.
Pamankin n-Xephew; neice.
Pamankin na babayi-n-Niece.
Famankin na lalaki-«-Xephew.
Pamankin sa pakinabang-//-Stepchild.
Parnansa-//-Promise; denomination; de-
termination.
Pamantugin-r-To inflate; fill with wind.
Pamaoy-n-Scare crow.
Pamaratihin-7' To accustom; inure; fre-
quent,
PamagataD-n- Level; anything used for
leveling.
Pamatay ng ilay-H-Light extinguisher.
Pamawis-w Handkerchief.
Pamaypay-w-Wag; fan; shaking.
Paniibigan-w-Talk; anything that is
put in the mouth.
Pamigkis-w-Belt; sash; girdle; band; lig-
ature; scarf.
Pamigkis ng balat-n-Leather belt.
Parnihasanin-r-To abuse; inure; ac-
custom.
Pamimili-n-Purchase; buying; selection:
choice; volition.
Pamimintnho //-Petition, prayer; ask"
ing; service; obedience; submission-
Pamimintnho sa I )ios-w-Prayer to God.
Parningihiri-n-To deafen.
Paminsan-adz/.-Once.
Paminta-?i-Pepper.
Pamitpit-n-Instrument for cutting.
Pamugaw-tf-Scarecrow.
Pamula n-Origin; source; beginning;
root; entree; entry; element; prin-
ciple; motive.
Pamulaan--z/-To commence; begin; under-
take; attempt.
Pamumubok-n-Crystalixation.
Pamumukod-n-Separation; distinction;
singularity.
Pamumula ng mukha-w-Blush; bashful-
ness.
Pamumuno-H-Govermnent; commanding;
commandment; leading; heading.
Painmnutla ng balat-»«-Pallor; wanness;
paleness; ghastliness.
Pamunas-7t-Washingcloth; dusting
cloth; trifle.
Pamungahin-v-To fertilize; make fruit-
ful.
Pamuti-w-Adorment; adornation; or
nament; embellishment.
Pamutihan-v-To adorn; embellish; set-
off; n't up; ornament; clean.
Pamutihin-7/-To decorate; embellish;
adorn; set off.
Pamutiin-7/-To whiten; make white.
Pana-/z-Arrow; dart.
Panabihan-n-Toilet; retreat.
Panabing-w-Curtain; covering; awning;
screen.
Panabing sa pinto-n-Screen.
Panagano-n-I)edication; consecration;
inscription.
Panagap ng bula-n-Skimmer.
Panaghiling banal-n-Emulation; envy;
jealousy.
Panaghoy-w-Lamentation; dole; dolor;
lament; bewailing; wail/ strong sen-
timent.
Panaghoy na malumbay-»-Sad lamen-
tation.
Panaginip-w Dream.
Panagpi-w-Patch .
Panagutan-w-Guarantee; bail; response;
responding; answering.
Panahod-n-Receiver; small bucket.
Panahok-n-vSpice.
Panahon-n-Time; era; age; term; tide;
season; epoch; occasion; opportunity.
Panahon mabuting ipagtanim-w-Seed-
time.
Panahon na magkasing luat ang araw
at gabi-n-Equinox.
15
PAN
Panahon nakaraan-w-Past time/ past
tense.
Panahon na walang gawa-n-Rest; re-
pose; recreation.
Panahon nang babayi-n-Periodical in-
disposition ef women; menses.
Panahon ng gapasan-H-Iiarvest time.
Panahon ng pagani-w-Harvest time.
Panahon ng tatlong buan-H-Quarter.
Panahon salat sa ulan-7z-Drought.
Panahunan n-Turn; time; succession.
Panakip-w-C'Over; lid; stopper.
Panakip ng hihigan-n Coverlet; bed-
spread.
Panakot-H-Scarecrow.
Panaksak-^-Poniard; dagger; dirk;
stil.leto.
Panaktak-#-Branding iron.
Panalangin-H-Prayer; petition; invo-
cation; oration; evening prayer.
PanalMi-String; thong.
Panali ng zapatos-n-Shoestriiig.
Panaluyan bahay-n- Hotel; inn; board-
ing house.
Panambil-H-Covering; screen; cover;
inclination; vocation.
Panambitan-w- Lamentation; lament;
moan.
Pajianahan n-Habitation; abode; living
at a certain place.
Pananakot-n-Fright; threat; surprise.
Pananalig n-Hope; expectancy; firmness;
constancy.
Pananalita-7i-Talk; discourse; conversa-
tion; idiom; language.
Pananalo-w- Victory, winning.
Pananamit-n-Garb; wearing apparel;
clothes; complete suit.
Pananampalataya-^-CVedence; 1'aTth ;
creed; belief; troth; theory; credit.
Pananamsam-M-Plunder; spoils; pillage.
Pananatili-n-Stability; permanence; du-
ration; tenacity; continuance; persis-
tency.
Pananauli-w-Resto ration; devolution.
Pananda-n-Brandin^-iron; stencil; mark-
er; marking iron.
Panangis-n- Weeping; crying; snivelling.
Pananim-w-Seed; sowing; seed time;
that which is planted.
Panat-rt-Tight; hard; linn; solid.
Panata-n- Promise; offer.
Panatag-w-Secure; constant; tramiuil:
quiet; calm; rest.
Panauhan-w-Border; lodger; guest.
Panay-rf-Kveu; eipial; rontinuous, all.
Panay-adtvKvenly; equally; totally.
Panaya-n Continuance; e ven ness;
equality.
Pandak-a-Sh(.>rt;cl ml >'>y; stocky; chunky.
114 PAN
Pandampe-n-Blotter.
Pandareta-n-Tambourine.
Panday-^-Blac ksmith; ironsmith.
Pandayan-n-Blacksmith | shop; forge;
iron works.
Pan de sal->i-Salt bread; bun; bunn.
Pandilig-n-Sprinkler; watering pot.
Pandinig-n-Ear trumpet; ear.
Pandulo-«-Final; conclusion; acme;
finish; termination; crisis; goal.
Panduro-w-Punch.
Panga-n- Jawbone.
Pangadya -n-Any thing used to defend
something else.
Pangahas-»t-Daring; boldness; sauci-
ness; forwardness; insolence; impu-
dence; dissolution; audacity; intre-
pidity; fearlessness; spunk.
Pang ahit-n-Razor.
Pangako-n-Promise; guarantee; plight.
Pangalag ng tornillo-w-Scre -A driver.
Pangalan-n-Name.
Pangalavva-^-Second; assistant.
Pangalawa buhat sa dulo-w-Penulti-
mate; the last but one.
Pangalawang ngalan-n-8urname, nick-
name.
Pangaling-n-Brush-hook; instrument for
cutting away brush.
Pangalos-w-Scraper; anything used as
a craper.
Pangamba-n- Doubt; susi>icion; jealousy;
fear; plight; indicision; dread sus-
pence; hesitation.
Pangambahin-a-Fearful; distrust 1'ul;
jealous suspicious.
Pangamoy n Nostril; nose.
Pangangalakal-w-Traffic; t rad e; com -
merce.
Pangangalakal ng ka t a wan-«- Brothel,
whoring; prostitution.
Pangangalan-«-The giving of a name;
naming.
Panganganak-n- Birth; giving birth.
Pangangaral'/z-Pi-eaching; sermon; ex-
hortation.
Pangangaso -//Hunt- chase; gunning.
Pangangatawan-n-Shape or form of the
body.
Pangangnyaw //-.\e^ati<.n; unwillingness.
Panganga\ aval //-I']xtennation; feeble-
ness; weakness debilitv; wasting awa\\
Pan.iangaynpapa n Su I unissi on. humilia-
tion; yielding; losing in a fight.
Panganib-w- Danger; risk; peril; jeopardy;
ha/anl.
Pangapas-n-Sietle; scythe; reaping-
houk; gyiie.
PangajHin-;r Discard.
ng paa-^-ShurkJos; IK»J»J»IC..
iiB
PAN
Puugapos ng kamay-tt- Handcuff s.
Pangaral-><- Discourse/ sermon; advice.
preach ing.
Pangaralan-r-To exhort; preach.
Paniiaral kristiano-n-Settnoti.
Pangarap-;/- Dream.
Pangaso-x (1hase: hunt.
Pan gati-n- Decoy; snare.
Paiigating ibon-n-Decoy bird.
Pangatlo-/f-The third.
Pangathgat-n-Bite; gnaw; nible.
Pangayayatin-7' To extenuate; debili-
tate; make weak or thin.
Pangayod-n-Grater: scraper.
Pangbatak-ft-PulI; tug; haul; attraction.
Pangbatid-n-Dam.
Pangbayo-n-MaUet; mall.
Pangbulok-#- Any thing that will make
or cause another to rot.
Pangbutas-n-Atfger; gimble; punch/
weevil; puncheon.
Pangbuya-H- Incitement; spur; stimulous.
Pangdamdam-tt-Sensibility; sense/ sen-
timent; perception.
Panggapus-n-Trammel; handcnff; shack-
le.
Panggising-n-Alarm clock; alarmbell.
Panghahapdi-n-Smarting; stinging-
smart pain.
Panghaharang -n- H i g h w a y rob b e r y ;
holdup.
Panghahalili-?*-Substitute; that which is
put in place of another.
Panghalina-ft- Attraction; magnet.
Panghalo-n-Mixer; rocker; mortar; any-
thing that is used to mix with.
Panghapit-»?-Pestle.
Panghihiganti-ft- Vengeance, retaliation.
Panghihimagsik-;? Sternness; rigor;
strictness; severity.
Panghihimagsik laban sa puno w-Insur-
rection; rebellion; sedition.
Panghihina-«-Debility; weakness; ex-
tenuation; feebleness; wasting; away.
Panghihina ng loob-/?-Lack or want oi'
courage; temerity; weakness of heart;
faintheartedness.
Panghihinang-n-Soldering.
Panghihip rig platero-n-.Jeweler's l>low-
pipe.
Panghihiwalay-n-Separator.
Panghikaat-Lever; fulcrum.
Panghila-n-Attraction; anything which
serves to draw another.
Pangliilamos-n-To\vel; the washing of
the face and hands.
Pan ghina-ra- Any thing which serves to
weaken another.
Panghinang-n-Solder; soldering-iron.
Pan gh i ninga- w-Toothpi ck .
Panghinnli //-Karphick.
Panghuhula-n-Pfophety! sm-misc; con-
jecture.
Panghuit-w-Lever; fulcrum.
Panghukay-n-Spade; hoc.
Panghuli ng is«la-;/-Kishtrap.
Panghuli-»-Trap.
Pangiki-n-Chill.
l>angil-//-l\vetooth; fang; tusk.
I'angimayin /--To bcniinili; cause to be
senseless.
l>anginibr.]io-;/-l<;nvy; jealousy.
Pan|ingiba-tt*8ingtrlarity; distinct ion;
novelty; strangeness.
Pangingilal)ot '-;/ l^right; terror.
I 'angingilag-w- Avoidance; evasion.
Pangigilalas-n-Ad mi ration; wonder;
amazement; stupor.
Panginginig-;/ -Trembling; shaking; quak-
ing; sparkling.
Pangingis<la-w-Fishing.
Pangingitlog-n-The laying of eggs.
Pangingitlog ng isda-n-The spawning
of fish.
Panginoon-^-Master; overseer; propietor;
owner; mistress; lord.
Pangintindi-n-Sense; spirit; intelligence;
knowledge; skill; ability.
Pangispiki-ra-Lever/ fulcrum; hand-
spike.
Pangit^-Ugly; homely; immodest; dis-
figured; dirty; deformed; sordid huge;
Pangitlugan-n-Hen's nest; haunt of a
hen.
Pangkat-n-Chapter. part; clan.
Pangkat ng bayan-n-District; part.
Panglalata-w-Prostration; languidnessj
weakness.
Panglasap-n-Palate; taste; relish.
'Panglaw-v//-( iloom; sorrow; grief; sad-
ness; lonliness; depression of spir-
its.
Panglilibak-?i-Slander; insult; ridicule.
Panglingot ng tapon-n-Corkscrew.
Parigiold6b-»-Robbery; rol>bing.
Pangnamnam-n-Taste; palate; relish.
Pangpahiirrp'il^fi Sedative; anything
\\ hich serves to quiet; ease; or calm.
Pangiti-7«-Smile; budding of blossoms.
Pangpakilos-n- Motor.
Pangpalakas-n-Corroborative; anything
which serves to strengthen.
Pangpan<Lr-»-Shore; strand; bank.
Pangpawis-w-SttdorifieJ
Pangpasuka-n-Emetic:
Pangpastilong- // - Propeller; incitement;
inducement.
Pan^jjatibay-n-Corroborative; guarantee;
anything which serves to strengthen.
Pangpatulog n-Marcotic/ drug.
_ PAN
Pangpatuyo-w-I )r ien .
Pangpiga-w-Press; pestle.
Panpigil-w- Brake.
Pangpihit-n-Wreneh.
Pangsual-w-Handspike.
Pangsurong-w-Shovel; spade.
Pangtala-tt-Rule/ marker; that which
serves to govern.
Pangudngod-n-Grater; scraper.
Pangulo-w-Leader; commander; c h i e f ;
principal; head.
Pangunahan-n-Head/ leader.
Pangungulili - n - Sordidness; filthiness;
dirtiness.
Pangungundot-ft-Lance; blunt instru-
ment used for purposes of defen.se.
Pangungurong-w- Contraction bucking;
shortening; retraction; retirement;
backing down.
Pangungusap-w-Advice/ talking; lecture;
locution; speech.
Pangusap-Ti-Correction; advice; charge;
reprehension; reproach; censure;
reprimand; reproof.
Pangusapan-i/-To advise; reprimand;
censure; reprehend; admonish; lec-
ture.
Pangusap na masaklap-w-Reprimand;
reproof; lecture.
Pang uumit-M-Theft; peculation; steal-
ing; thieving.
Pangwakas-M-Final/ conclusion; deter-
mination; end; remembrance.
Pangwakas-a-Final; conclusive; last.
Pangyayari-M-Accomplishment; event;
incident; issue; success; reali/ation;
casuality.
Pangyayaring bigla-n-Sudden happen-
ing.
Panibago-rc-New; renewed.
Panibagong pagbabangon-w Rebuilding:
reconstruction.
Pan ibugho-w- Jealousy; envy.
Pan i i nba-w-Bucket.
Panirnba-//-Closhes used to go to church
in.
Panimbang-n- Weight; balance.
Panimdim-fl Meditation; anxiety; rest-
lessness caused by thinking of another.
Paningasin-r To kindle; set afire.
Paningilan-/y-rollection of debts; place
of collection.
Paninigalan-w-Sideboard; dre.-sci.
Paninilaw-n-Pallor; jrhastliness; wan-
ness; pallidness.
1'aninilay //-Meditation; rontcmphition;
musing.
Paninilbihan-n-Service. sevitude.
Paninilo at pagbabalat ng libro >/ the
binding of books.
116
PAN
Paniningil-n-Collection of outstanding
debts.
Panininta-w-Courtship; love-making; love
suit.
Paninirang puri-w-Slander; gossip; back-
biting.
Paninira sa isang lugar-w-The living or
lodging at a certain place.
Paniwala-n-Belief; faith; credit; credence;
confidence; testimony.
Panipit-^-Tongs; princers; clamp.
Panira ng puri-w-Slander; defamation.
Pani ala w-Belief; credence; credit.
Paniwalaan-r-To believe; credit; have
faith in.
Paniwalain a-Credulous; simple.
Panlimas-n-Bail.
Panot-a-Bald; hairless; baldheaded.
Pansinin-a-Notable; perceptible; sensi-
ble; sensitive; thoughtful.
Pantain-^-To level; make equal.
Fantas-7z-Sage wise man; writer.
Pantay-a-Equal; uniform; level; even,
similar; of the same height.
Pantayin-v-To equalize; level; make
equal; match; make similar.
Panti-w-Net.
Pantuyo-?/-Drier.
Panual-#-Lever; push; shove.
Panudlok-w-Stimulan; billiard cue.
Panugtog ng kampana-n-Bell clapper.
Panukat-n- Measure; taj»e line.
Panukat ng ulan-7i-Udometer.
Panukaba-n-Design; intention.
Panulat-n-Penmanship.
Panulukan-tt- Angle; corner/ nook.
Panuluyanan-w-Inn; hotel; inn of a mon-
astery.
Panumpa-/* Adjuration.
Panumpaan-v-To make oath; swear;
promise.
Pannngkit-n-Hook; gaff; window pole;
provocation.
Panunuap-ft-Lodging; chamj»ion; friend.
Panunuba-^-'rrick; deceit; trap; fraud.
Panunubok-n-Secret observation or
watching; sur]>rise.
Pa n unuin I )alik-n-Restoration; devolution
Panunumpa n-Vo WJ oath; curse; inipi'e-
cation.
I'aniinunipa n£ hindi totoo n-Perjury;
false oath.
Paniu»b-«- Disinfectant.
Panutoir-j/- Prick.
Pa nu tog ng pabete // Snuffers.
Panutsot-//\N'histle,- call.
Panuyo ,t The askinir of the father for
the hand of his daughter in mar
riage; gallantry; service of love; con-
gratulation.
ill
Panuyuan-i'-To court; love; w<><>.
Panyito ng damit-jf-Gore of a skirt.
Panyo-//-Hankerchief.
Panyo aa liig-n- Kerchief.
Paos-w- H oarseness.
Papa-n-Pope; pontiff.
Papag aralin-y-To send to school, make
or cause to study; teach.
Papag alsahin-t'-To cause to raise.
Papsgbagahin-v-To rubify; make like a
live coal.
Papagdalitain-r-To cause to suffer.
Papaghirapin-v-To give or cause pain;
impoverish; make poor.
Papag initin-7'-To heat; make angry.
Papag asunduin-7/-To reconcile; cause
t<> become friends again.
Papaglamatin-r-To crack.
Papagluatin-v-To prolong; stretch;
lengthen (per. to time.}
Papagpasain-7/-To bruise; burn; con-
tuse.
Papagtakahin-?;-To astonish; amaze
cause to wonder or stare; surprise.
Papanghimagsik-n- Vengeance; cruelty;
tyranny.
Papangilabutin-7'-To terrify; scare.
Papangilinin-f-To observe; sanctify;
respect; worship.
Papangitan-7/-To pollute; stain; make
ugly or homely.
Papangitin-v-To pollute; stain; make
homely or ugly.
Papanglawin-TATo sadden; make or
cause to be sad, gloomy, dark or
mournful.
Papang undutin-7/-To contract; wrinkle;
shrink.
Papang urungin-7'-To contract; shrink.
Papaniwalain-v-To persuade; imbue;
induce; make or cause to believe.
Papasok-;/-Entering; manner of enter-
ing; entrance.
Papayo-fl-Advice.
Papal -n- Paper.
Papel na bastos-n-Wrapping paper.
Papilipit-rtffo'.-Twistingly; on the con-
trary.
Papulahin-7'-To redden; rubify; stain;
make or cause to blush.
Papulanditin-v-To squirt.
Papurihan-7'-To honor; respect; dig-
nify.
Paputihin-?;-To pick.
Paputiin-i?-To whiten.
Paputukin-v-To shoot; burst; break open.
Paraan-w-Path; mode; method; way;
manner; form; course; gangway; dis-
position; will; aspect.
Paraan ng isip-w-Theory.
Paraanan ng masid ang isang libro-2'-T°
peruse; run over; read hurriedly.
Paraanin r-To pass; let pass; give
way.
Paraanin sa-v-To make go a certain
way; compel to go a certain way.
Paragala-n-Girt; reward; present.
Paragos-w- Harrow; drag.
Paralis-#-Roller; rolling pin.
Paralis ng nagliligawan-n-Piinji.
Paramihin-v-To multiply; increase; aug
ment; dilate; diffuse; propagate.
Parang-w-Country; field; meadow.
Parangalin-r-To extol; exalt; elevate;
sublimate; honor.
Parang apoy-a Fiery, r
Parang bato-a-Stony. L
Parang hayop-a-Brutal. ^
Parang hindi-a^».-As if not; as if it
were not.
Parang langib-a- Scabby ; scablike.
Parang ng pastulan-n- Pasture.
Parang nuno-a-Ghastly.
Parang serafin-a-Seraphic, angelic, r
Parang sutla-a-Silky-
Parang uhog-a-Mucous; slimy.
Parapara-ar/T/.-Equally; uniformly; even-
ly-
Para sa-prcp.-For; to; towards; in order
to; to the end that.
Paratang-#-Accusation; charge; impu-
tation.
Paratangan-y-To accuse; charge; impute;
criminate; impeach.
Parati-ady.-Always.
Paraya-w-Deceit; fraud.
Paraya-n-Suffering; patience; toleration.
Pareja-n Pair; brace; couple; match;
doublet.
Pari-n-Priest; clergyman; divine; eccle-
siastic.
Parikit-n-Ornament; adornment.
Parikitin-u-To ornament; beautify; em-
bellish; adorn.
Parinsa-n-Sadiron.
Parinsahin-7/-To iron.
Pares-n-Pair; brace; doublet.
Parisan-n-Pattern; precedent; type;
model; example.
Parisan-t'-To imitate; counterfeit; mimic;
forge; pattern.
Parisukat-n-Square; quadrate.
Parisukat-a-Square; quadrate; quad-
ratic.
Parisukatin-v-To square; quadrate.
Parol-n-Lanteriy
Paroodin-v-To ' go after; send; after.
Paroparo-#-Butterfly.
Parti-w-Quota; part.
Partihin-z'-To part divide.
118
fAf
Parus.a-w- Punshment; chastizement;
penality; correction; requittal.
Parusahin-7'-To punish; chastize/ cor-
rect; requit.
Parusahin sa salita-7'-To rebuke; cen-
sure; scold.
Pasa n-Bruise; burn; contusion.
Pasabi-w- Message; errand.
Pasabugsabog-«<i7/.-Helterskelter.
Pasa ng dugo-/z- Serous blood.
Pasakabila ng bundok-v-To go over
the mountain.
Pasak-72 Plug; stopper; calk; peg.
Pasakin-y-To calk; plug; stop; check.
Paeakit-w Torment,- torture; pain; an-
guish.
Pasakitan-v-To pain; distress; torment;
. torture/ afflict; chastize; mortify;
disgust; disable.
Pasal-72-Oakum. ,
Pasalah-i'-To calk; stop a leak; block
up.
Pasalapaap-a- Shallow; superficial.
Pasaliwa-flwfo/.-Backhanded.
Pasalunga-adv.-Reluctantly; contrarily;
reverse; pepugnantly.
Pasalungat-a-Contrary; reluctant; re-
pugnant; . reverse; against.
Pasamahin-v-To unite; join; put to-
gether.
Pasamain-7/-To deprave/ corrupt; make
or cause to be bad.
Pasa main ang loob-v-To displease;
disgust.
Pasan-n-Load.
Pasanin-^-To carry or put on the-
shoulders.
Pasarapin-v-To relish; give zest.
Pasaulan-n- Devolution: restoration.
Pasayahin-w-To gladden; cheer; make
happy,
Pasial-w Stroll; walk; saunter.
Pasialan-n-Promenade; avenue; walk.
Pasigan-w-Shore; strand; beach.
Pasiirlahin-'y-To vivify; incite; excite;
imbue; revive.
Pasimalaan-T-To commence; begin.
Pasimulan-w-Beginning; commence! unit.
Pafiinungalingan , -To give the lie;
contradict.
Pasiya-n- Decision; verdict; judgenu-nt;
sentence; resolution; determination.
decree/ rebuke.
Pasko-n-Christmas.
Paskong mahaba-n-Quadrigesima.
Pasko nj> pa-kalnihav // Kuster.
Paslangin-a Skittish.
Paslangin-f-To surprist-; make a sud-
den movement.
Paslang-n-Insolence; impudence; daring.
Paslangin-v-To insult; profane; dare;
be impudent; violate; impute.
Paslit-a-Mucous; mucky; low; abject;
ignorant; despicible; depraved.
Paso-w-Burn.
Paso-r? -Ear then ]>an or tub.
Paso-w-Pass.
Pasok-n- En trance.
Pasolo-n-Sharp point.
Paspas-«-Shaking; dusting; instiga-
tion.
Faspasin-v-To dust/ shake.
Pastol ng tupa-^-She.pherd.
Pastor-«-Castor; divine; ecclesiastic.
Pastulan-n-Field; meadow; pasture.
Pasubali-n-Exception; condition; con-
ditional promise.
Pagsubali sa-n-On condition that.
Pasugo-#-Embassador; counsel.
Pasuin-7/-To burn; scortch.
Pasukab-#s7A -Treacherously , under-
handed.
Pasukal-fwfo'.-Treacherously; under-
handed; low; dirty.
Pasukalin ang loob-r-To vex; disgust;
disturb; molest; displease.
Pasukuin-f-To subdue: quell; overcome
conquer; subject worst/ overwhelm;
caiise to surrender; captivate; charm.
Pasulat-n-Pictation; order to write.
Pasulungan-7/-To drive; impel.
Pasunod-n- Example; precedent; copy;
pattern.
Pasupil-n-Triumph; subjection; conquer-
ing; overcoming; overwhelming.
Pasupilin-7'-To overcome; subdue; over:
whelm:
Pasuotsuot-arfa/.-Twistingly; tortuously.
Pasuotsuot-a-Twisted; crooked; winding;
Piisusuhin-w-To nurse; give suck.
Pasutsot-;/-\Vhistle.
Pataasin-v-To raise; elevate.
Patabain-i/'-To fatten; batten; Fertili/i1;
maka tVuitful.
Patadw-Kosin.
Patag-//- Level; Hat; even; plane; linn;
cijiial; similar; uniform;' contain; con-
sistent; tranquil; smooth.
Pataiir.'.-r-To level; flatten.
Palago m/r.-Hiddenly; secretly; clan-
destinely,
Pataliiniikin-r-To calm/ tramniili/e;
j'acify; appease; settle; quiet.
Patak it- 1 )roji,- blot; dri|>.
Patakasin-v-To cause or help to es-
cape; steal.
l>atalim-//-Steel,- cutting edge.
Patalimin-7'-T«» sliarpen; make keen.
Patanaw-x-Sight; aiiparition; model,
pattern.
PAT
119
PIG
Patangahiii-ft-To canse to l>e la/y or
indolent.
Pataniv/ Lima beans.
Patapangin-tJ-To encourage; strenut IHMI;
invigorate/ enforce; make valiant,
exert.
Patahanin-v-To quiet; pacify; appease;
tranquilize.
Pataw-«-Weight.
Patawad-M-Pardon, absolution; pallia
tion/ forgiveness.
Pattiwarin-y-To forgive; pardon; ab-
solve; spare; acquit; condone; palli-
ate.
Patawin-r-To weight.
Patayan-tt- Killing; slaughter; carnage;
slaughter house.
Patayin-r-To kill; murder; assassinate;
quenca: put out; extinguish.
Patayo-a-Perpendicular.
Fatay sa kapatid-n-Fratricide.
Patay sa sariling ina-n-Matricide.
Patibong-n-Trap; deceit; fraud; cheat.
Patibong na panghuli ng daga-n-liat.
trap.
Patid-n-Break; cut.
Patigasin-r To toughen; harden.
Patilansikin-f-To spatter: splash; dab;
bespatter.
Patingkayad-a-Tiptoe; walking on the
toes.
Patiningin-n-To clear up; settle; make
serene.
Patirin-y-To cut asunder; break; fracture.
Patis-Ji-Brine.
PatitiinrZ/-To drain.
Pati tis-/f- Lampblack.
Patiwasayin-v-To tranquili/e; calm; pac-
ify.
Patnugot-»-Maxim; adage, motto.
Patong-«- Addition; boot; premium; aug-
mentation.
Patos ng gulong-ff -Clinch.
Patotohanan-v-To ratify; verify; prove/
manifest; testify; confirm.
Patotohanin-u-To make true; prove rat;
ify; verify; true.
Patuad-a-Inverted.
Patuad-adv. -Upside down.
Patubo-H-Interest; profit; gain.
Patuhin-v-To toss; pitch.
Patulinan-?/-To accelerate; enliven.
Patuloy-n-Continuation; succession.
Patuluyan-k'-To continue; lodge.
Patuluyan ang kapwa-^-To receive-
lodge; entertain; protect/ give shel-
ter.
Patnluyin-t'-To lodge; let lodgings.
Patungan-7/-To add; augment; give boot;
give £ premium.
Patungot-H-Small a<ldition;or preniimn-
Patiinngin-'z/ To whistle; make a noise
or sound on anything.
Patupat-n-Pipe.
Patutot-»-Whore |>oostitute; harlot.
Patuyo ml r. Dryly; morosely.
Patuyuin-v-To dry; dfssicate.
Patuyuin sa hangin-7/-To dry in the air.
Pault'il-m/7'.-Foolishly; sillily; madly;
harumscarum.
Paulol-n-Increase; addition.
Paulol u\ol-adv. Foolishly; madly; sillily;
precipitately; rashly.
Paululin-v-To make foolish.
Pdululin-u-To till; augment; add to.
Pautang-n Credit; trust; bill; note.
Pawa-a-All; each; every; all; whole.
Pawalaan-u-To loosen; slacken; free/
liberate; set at liberty.
Pawalan ang alipin-v-To emancipate;
liberate.
Pawalan ang halaga-i'-To condemn; de-
preciate/ diminish the value.
Pawalan ng kabuluhan-v-To condemn;
depreciate; diminish.
Pawiin-v-To blot; erase; abolish; extin-
guish; efface; put out; suppress.
Pawiin ang antok-^-To wake.
Pawiin ang kulay-z/-To discolor; fade
wash out.
Pawiin ang uhaw-u-To quench thirst.
Pawikan-«-Tortoise.
Pawis-w-Perspiration; sweat.
Payamanin-7/-To enrich; make rich.
Payamoyin 7/-To chafe; disgust.
Payanigin-?/-To make or cause to trem-
ble.
Payaos-a-Husky; hoarse.
Pay apaa- Pacific; tranquill; calm; quiet;
mild.
Payapain-7/-To calm; pacify; tranquili/e,
quiet; allay; settle; appease.
Payat-a-Weak; lean; thin; poor; meagre;
delicate; slender; gaunt; wizen; infirm;
faint; barren.
Payatin-t'-To prostrate; exhaust; debil-
itate; make thin or lean.
Pay 0-72- Advice; admoniton.
Payong-w- Parasol; umbrella.
Payong na munti-w- Parasol.
Paypay-w-Fan.
Paypayin-v-To fan.
Pekas ng mukha-n-Freckle.
Pepino-w-Cucumber.
Peras-n Pear.
Perdegones-«-Buckshot.
Pidpid-w-Stick; s}>linter.
Pidpirin ang kahoy-y-To ch(jp wood.
*Piga ^-Squeeze; press; crush.
Pigain-v-To Squeeze; press; crush.
PIN 120
Pighati-#-Disgust: melancholy; annoy;
annoyance; distaste; dudgeon; griev-
ance; grief; sorrow; gloom; sadness;
afflliction.
Pigi-n-Breech; buttock; haunch; hip;
rump/ posteriors.
Pigil-H-Ourb; check; stop.
Pigilan-7/-To stop; curb; check; rein.
Pigilin-7'-To stem; constrain; check;
curb; bridle; stop; obstruct; restrain;
withhold.
Piging-n Banquet; feast; fete.
Pigingin-7/-To banquet give; a feast in
honor of another.
Pigsa-w-Tumor, abcess;tumefaction; boil.
Pigtain-y-To drench; soak.
Pihit-w-Turn; sinuation.
Pihitin--z/-To turn; tighten; sinuate.
Pikit-fl-Wink; blink.
Piklat-n-Scar.
Piko-n-Pick
Pilak-n-Silver.
Pilapil-n-Terrace; dike; dam; embank-
ment; imbankment.
Pilay-a-Iame.
Pilayin-y-1 o lame; disable; truncate;
make lame.
Pilduras-n-Pill.
Pilegas-w-Plait; ruff; ruffle.
Pilegasan-v-To plait; ruffle crimple.
Pili-//-Choice; volition; selection.
Pilat-w-Scar.
Palihin-f-To twist; warp; disort; turn;
curl.
Piliin-v-To choose; select elect.
Pilikmata-?;-Ey clash.
Piling-n-Cluster; bunch.
Pilipit rt-Sinous, twisted; contorted.
Pilipit-a-Sinuation; twist
Pilipitin-oTo twist; curl; sinuate.
Pilit w-Persuasion; obligation; enforce-
ment; compulsion.
Pilitin-v-To persuade; urge; enforce;
oblige; extort; press; persist; beset;
compel; ply; prevail; convince; drive;
persevere.
Pina-n-Pine.
Pina •// Pincnpi-U-.
Pina aapuyan-H-IIejirt It, flreplace; stove.
Pinag aaralan- n- Breeding: education;
manners.
Piling bubuan-x-Kiiundry; casting house.
Pina Imhatau-jM'ause; occasion; begin-
ning; motive; source; origin; germ; in-
ception; principle; ancestry; fore-
father.
Pinag gagawan ng sabon-w-Soap fac-
tory.
Pinag hogasan-n-Dirty water left after
washing.
PIN
Pinagkakautangan-n-Creditor.
Pinagkaratihan-M-fjabit; custom.
Pinagkaskasan-n-Filings; scrapings.
Pinagkasunduan-n-Agreement; reconcil-
iation.
Pinagkikilan-w- Filings.
Pinaglagarian-ii-Sawdust.
Pinaglilibangan-n-Place of recreation or
amusement.
Pinaglilimbagan-/i- Printing shop.
Pinaglmisan-w-Cleanings; rubbish.
Pi naglulutuan-w- Place of cooking.
Pinagmulan-w-Source; origin; beginning;
motive; cause; occasion; principle;
inception.
Pinagpag-f. imp.-Shook.
Pinagpagihan-n-Filings made by tiling
with the tail of the pagi.
Pinagpilian-«-Remainder; residue; ref-
use; leavings; offal.
Pinagpupugutan n-Place of beheading;
garrote.
Pinagputulan-w-Hesidue or remainder
of anything that has been cut.
Pinagsabunan-w-Soapsuds; suds; lather.
Pinagsasabunan-?z-Place of making
suds.
Pinagsugpungan-n- Joint; juncture.
Pinagtabasan-w -Clippings or leavings
of a tailor.
Pinagtatalan-n-Chips; fagots.
Pinagtinghasan-w-Chips; fagots.
Pinag usapan-H-Contract; subject of con-
versation; argument; agreement.
Pinagtutunguhan-jj-Design; purpose;
object.
Pinag uueapan-n-Object; design; pur-
pose; subject; of conversation.
Pinag utusan-n-Servant; agent; errand
hoy.
Pinagyagitan-n-Place of congregation;
stolen articles.
Pinakamatanda sa lahat-w-Senior.
Pinamili-w-Purchascs.
Pinarnili-17. vm/9.-Bought; pnrcliascd.
Pinang«lin5an-n-Source; origin; head-
spring; l)eginnin.tr; cause; ancestry,
ancestors; forefathers; root, germ.
Pindang-?j-.Ierked beef; dried beef.
Pindangin-r-To jerk or dry beef.
Pindot-n-Pinch; niji; j.ress; stjuee/e;
tweak.
Pindutin-r-To pinch; nip; s-niee/e; press,
tweak.
Pin.lutin-T'-To pinch; squeeze: press;
t\\eak.
Pinga-n-Lever; carrying stick.
Pingan-j/ Plate.
Pingan n;i malaki-)>-Platter.
Pingas-)»-C1hip; notch; chink; gap.
PIT
Pingasan--z/-To notch; chip; chink.
Pinsan-n-Cousin.
Pinta-n-Paint
Pintahin-v-To paint.
Pintakasi-n-Mediator; favor; ' patron;
protector; intercessor; solicitor; one
who does a favor.
Pintas-n-Fault; defect; drawback; de-
crial; disappointment; criticism;
scorn; contempt; censure; aspersion.
Pintasan-v-To criticize; censure; un-
derrate; undervalue; dissapprove; re-
prove; find fault; asperse.
Pintasin-v-To find fault; criticize; carp;
censure; gibe; inculpate.
Pinto-n-Door; gate; entry; gateway.
Pintuho-n- Veneration; reverence; re-
spect; regard.
Pintuhuin-r-To respect; venerate; rev-
erence; esteem; obey; have regard for.
Pinuno na walang sinusunod na utos
-n Tyrant; despot.
Pinya #:Pineapple.
Pipi-a-Dumb; mute; silent.
Piral-n-A pull or twist of the ear.
Piralin-v-To twist or pull the ear.
Piraso-n-Piece; fragment; scrap; shred;
sherd; morsel,
Pirasong manipis/n-Slice; thin piece.
Pirasong munti ^-Fragment; morsel;
nip; pinch, small piece.
Pirito-a-Fried.
Pirma-w-Signature.
Pirmahan-a-To sign; attach one's
signature,
Pirmahin-f-To sign; attach one's sig-
nature.
Pisak ang isang mata-a- One eyed.
Pisanin-v-To meet; congregate gather.
Pisaw-n-Large knife, resembling a
cornknife.
Pisi-w-Cord; string.
Pisigan-a-Strong; stout; vigorous/ robust.
Pisik-n-Sputter; flicker.
Pisngi-»i-Cheek.
Pista-w-Feast; banquet; holiday.
Pistahin-i?-To feast; banquet.
Pisunin-v-To level; flatten; stamp; ram;
drive down.
Pita-n-Desire; wish; liking; lust; mind;
ambition; aspiration; cupidity.
Pitagaii-n-Respect; politeness; * vene-
ration; reverence; homage; kindness.
Pitahin-v-To wish; desire/ like; aspire;
have ambitions.
Pitik-n-Chalk line; snap.
Pitikin-«-To chalk line; snap.
Pitisin-?; To squeeze; pr^ps; wind;
tighten.
Pito-n-Whistle; picolo.
121
PUL
Pitoa-Seven.
Pi t6-ri- Seven.
Patong daan-a-Seven hundred.
Pitong daan-w-Seven hundred.
Pitpitin-v-To mash.
Piyaos-a- Hoarse; husky.
Platero-n-Jeweler; silversmith.
Plaza-w-Square; park.
Pohia-w-Boiler; kettle; dyers copper;
copper dipper. •
Po ky otan-n-Honeybee.
Policia-n-Police.
Pook-w-Corner; point; place.
Poon-n-Lord; saint.
Poot-n-Indignation; dislike; disgust;
aversion.
Porcelena-n-Porcelain.
Pootin-v-To irritate; provoke; disgust;
cause to be indignant or to dislike.
Pormal-a-Formal; serious; ritual; .ear-
nest; grave.
Potro-n-Colt.
Presidente-n-President,mayor;chairman.
Prituhin-^-To fry.
Pronombre-n-Pronoun.
Provincia-n-Province; country.
Puang-n-Space; interval; distance; breech.
Pudpod-a Dull; blunt.
Pugad-n-Nest.
Pugaran-w-Hen's nest; haunt of a hen.
Pugay-w- Salute; salutation; greeting.
Pugo-n-Quail; bob white.
Pugpog-7Z-Knoll; low hill.
Pugot-a -Headless; decapitated; be-
headed; blunt; cut off.
Pugutan ng ukvz/-To behead; decapitate.
Puhunan-w-Capital; fund.
Puit-n-Bottom; breech; hinder.
Pukaw-n-Fright; surprise; scare.
Pukavvin-z/-To surprise; excite; scare;
frighten; rouse.
Pukulin-v-To throw cast.
Pukulin ng bato-^-To stone.
Pukliin-v-To stone; throw; cast.
Puklo-?i-Udder; bag of a cow.
Pukol-n-Throw; cast.
Pukot-n-Fishing boat or smack.
Pukpok-n-Hammer; stroke with a
hammer.
Pukpukin-i?-To hammer.
Pukpukin ng maso-z/-To pound with a
hammer.
Pula-n-Red; ruby; color of flesh.
1'ula-w-Criticism; censure.
Pulaan-7/-To criticise; censure.
Pula ng itlog-»i-Yolk; yelk.
Palgas-«-Flea.
Piilikat-n Spasm; cramp; convulsion.
Pulo-n-Island.
Pulong-n-Reunion;meeting; congregation
16
MJM
122
Pulos-fl-All; entire; whole; each; every;
equal; uniform.
Pulot-n-Honey; molasses.
Pulpol-a-Blunt; dull; obtuse.
Pulubi-w-Beggar.
Puluhan-w-Handle.
Pulutin-f-To pick up; gather.
Pulutong-#-Plattoon.
Pumagod-v-To tire; weary; fatigue;
molest; irk.
Pumagpag-v-To shake; flop.
Pumaibabaw-v-To be superior; put on.
Pumalatak-t;-To click.
Pumalit-7/-To change; barter; alter.
Pumalo-z;-To beat; strike; cudgel; drub.
Pumalo-w-Gudgel; club.
Pumana-?;-To shoot a dart or an orrow.
Pumanaw-t;-To absent one's self; go
away; leave.
Pumanday-v-To blacksmith.
Puinangit-v-To grow or become ugly or
homely.
Pumanhik-v-To go up; ascend; mount.
Pumanhik sa kabayo-/>To mount ahorse.
Pumantay-7'-To equalize; match; become
equal or of the same height.
Pumagaypay-77-To wave; undulate.
Pumaroon-t?-To go,- resort; wend.
Pumasok-v-To enter; go in/ interfere;
meddle.
Pumatak-v-To drop; drip; dribble.
Pumatakpatak-v-To drip; drop; fall in
drops.
Pumatay v-To kill; murder; assassinate.
Pumatnugot-z;-To defend; guard; attend;
accompany; go with.
Pumawidpa\yid-v-To Stagger; waver.
Pumawis-tfTo perspire; sweat.
Pumayag-v-To concede; permit: allow;
cede; agree; acquiesce; grant; coincide;
accord; countenance.
Pumayapa-f-To calm; pacify; appease;
tranguili/e; allay; settle; rest.
Pumayapa-n-Paciricator; pacifier.
Pumiga-v-To' squeeze; press out.
Pumihit-7/-To turn; go back; return.
Pumikit-?;-To blink; wink.
Pumili-w-To choose; prefer; elect.
Pumiling-/;-To cluster; bunch.
Pumilipit-v-To twist; twine.
Pumili-v-To urge; persist; force; oltlige.
Pumipintas-H-Critic; faultfinder.
Pumirma-i/'-To sign; subscribe; under-
write.
Pumisan-v-To join; congregate; meet;
collect; unite; aggregate; associate.
Pumisik-z/-To sputter; nicker.
Pumukpok-7/-To hammer; trob.
Puinalaan-v-To commence; begin.
tj ]>ick up/ gather: acquire,
Pumunit-r-To tear; touse.
Pumuno-t;-To fill. pod.
Pumunta-tJ-To go; wend.
Pumusta-77-To wager; bet.
Pumutok-^-To buist; shoot; explode;
break open; breach; fulminate.
Pumutol-7/ To chop; cut down.
Pumuyat-v-To stay up; keep awake at
night.
Punal-n-Dagger; poinard.
Punasan-v-To clean with a rag.
Punduhan-n-Anchoring place; anchor-
age; harbor; port; place where people
stop to rest.
Pungke-#-Pannier; basket; dust pan.
Pungusin-7>To slice; cut away; pare off;
shorten.
Punla-^-Sprout; shoot; seedling.
Punlaan-7/-Seed plot; nursery; hot-bed.
Punin-v-To fill; stuff.
Punit-n-Tear; touse.
Punit-a-Torn; ragged.
Punitin-v-To tear; touse.
Punitpunit-a-Ragged; torn: very ragged.
Puno-a-Full; replete; chock; plenary;
complete;
Puno-n-Commander; chief; leader; prin-
cipal; prefect; trunk.
Puno-n-Beginning, principle; motive;
cause.
Puno ng alikabok-a-Dusty; full of dust.
Puno ng banlik-«-Muddy; full of mud.
Puno ng kasamaan-a- Malicious; wicked-
bad.
Puno ng lukban-n-Orange tree.
Punong aral-n-Axiom; maxim; rule;
standard; proverb.
Punongpuno-#-Replete; full to the
brim.
Puno sa catedral-«-Dean.
Puntahin -v To point; aim.
Puntas-n-Lace; edging; bobbinet.
Punto-w-Point.
Punto sa pagsasalita-w-Style or man-
ner of speech.
Punuin-r-To fill; replete; stuff; satis-
fy; satiate.
Purga-«-Purge; cathartic.
Purgahin-w-To purge.
Puri-n-Virture; honor; reputation; rank;
fame; glory; applause; dignity.
Purihin-f-To praise; honor; respect;
dignify; commend; plaudit; eulogi/e:
extol.
Pusa-w-Cat; pussy; puss.
Piisak-n-Movement; moving.
Pusakal-a-Accustomed.
I'usali-jjMud; mire; slime; clay.
Piisalian-//- Place that is muddy; sink-
liole; sink,
SAB
$AK
Puso-//-Heart.
Puso ng mais-TZ-Ear of corn.
Pusod-w-Center of anything.
Puaod-n-Chignon.
Pusod ng ti van //-Novel.
Puso k -a- Proud; bragging; passionate.
Pusok na loob-a-Fervent; impetuous.
fiery,- lively.
Puson-rt-Groin.
Pusot //-Bottom; bed of a stream or
river.
Puspos-tt-Full; replete; round; circular;
complete.
Puspos ng kalualhatian ^-Glorious; ex-
cellent.
Pusta-/i-Wager; bet.
Pustahan-v-To wager; bet.
Pustahan-»- Wager; bet.
Puta-/i- Whore; harlot; prostitute.
Putakti H-Hornet; wasp; yellow jacket.
Putik-tt-Mud; mire; clays.
Putla-n-Paleness; wanners; pallor; ghast-
liness.
Putlain-?>-To extenuate; grow pale.
Putlin-T'-To cut; chop; amputate; trim
cate; renind.
Putlin ng manga sanga-T/-To prune.
Putok-n-Shot; burst; report; crack;
cracking; sound.
Putol-n-Piece.
Putol aug kamay-ft-Handless.
Putong-n-Crown; wreath; coronet.
Putulin-w-To chop; cut; resind; truncate;
amputate.
Putungan ng corona-v-To crown.
Putusan-i?-To fill.
Pututin-v-To rape; ravish; force.
Puyat-n- Vigil; night watch.
Puyat a-Sleepless.
Puyatin-v-To keep awake.
Q,
Queso-w -Cheese.
Quitd— You, l)v me.
IR,
Rabo-n-Mortise.
Regla-n-Rule; order; precept; method.
Religion w-Religion; faith; cree<l; be-
lief.
Retaso-n- Remnant.
Ketrato-n-Portrait; picture.
Rienda-;/-Rein.
Rifa-n-Raffle; lottery.
Rigudon-w-Quadrille; cotillon.
Rin-a^''.-Also; too; self same; similarlv
Sa-p>vp.-To; of; from; with; at; for; on;
or; about; through; towards; in.
Sa aba ko-tjffer.-Poor me; unlucky me;
pity me.
Saan-arfr.-Where; whither; to or at what
place.
Saan banda-a^?;.- Where; whither; at
what place; at which side.
Saan man-ark/.-Whereever; every where;
anywhere.
Sabado-w-Saturday.
Sabak-w-Crotch; joint; mortise; groove.
Sa balasan-n-Northwind.
Sabarin-i;-To vex; harrow; perturb; dis-
turb; interrupt; interfere; disgust.
Sabat-n- Wedge.
Sabatan - v - To Wedge; split vith a
wedge.
Sabatin-v-To ambush; ambuscade; lay
in wait; meet; encounter.
Sabaw-«- Broth.
Sa bawat sandali-m/r. -Momentarily; ev-
ery moment.
Sabay-wfo.-Together; at the same time.
Sabay-sabay - adv. - Simultaneously; to-
gether; at once; at the same time.
Sabi n-Talk; speech; citation; narration.
Sabihin-v-To say; tell; narrate; cite;
speak; talk; predicate.
Sabihin ang ngalan-v-To name; call by
name.
Sabihin uli-r-To reiterate; repeat; say
or tell again.
Sabisabi-w-Rumor; report; gossip; fool-
ish talk.
Sabisabing lihim-w-Secret; gossip.
&abitan-#-Hook; hanger; peg; coat-rack;
anything that is used to hang things
on.
Sable w-Sabre.
SAH _____
Sabon-n-Soap.
Sabsaban-w-Trough; hog trough.
Sabsaban-T/-To scrape but leave the
scrapings; clean but leave the clean-
nings.
Sabugan-n-Scattering.
Sabugan-v-To scatter; throw broadcast.
Sabunin--z/-To soap.
Sadhan-v-To obstruct; close; block up;
seal.
Sadia-a$z/.-Intentionally ; purposely;
avowedly; disignedly; deliberately.
Sadya-adt'.-Intentionally ; purposely;
avowedly; designedly; deliberately;
knowingly; on purpose.
Sagad-a-Brim full; replete; exhausted.
Sagad na sagad-a-Brim full; replete.
gagana-a-Abundant; copious; plentiful;
profuse; rich; numerous; much; many;
lavish; bounteous; provident; fertile;
fruitful: large in quantity.
Sagana-arfc'.-Fullv; completely; abun-
dantly; copiously; plentifully; boun-
teously; magnificently.
Sagapan-w-S kimmer.
Sagapan ang bula v-To skim.
Sagawing-rtdv.-In the direction of; to-
ward.
Sa gawing hilagaan-a<fo.-Northerly;north-
ward.
Sa gawing kalunuran-ady.-Westerly ;
westward.
Sa gawing silanganan-offo.-Easterly; east-
ward.
Sa gawing timugan-adz/.-Southerly;
southward.
Sagiok-n-Crack; snap.
Sagipin-v-To save; succor; deliver.
Saglit-arfo.-Shortly; briefly; in a short
space of time.
Sago-n-Sago.
Sagot-n- Answer; reply; retort; response;
repartee; contestation.
Sagpangin-r-To snap; bite quickly.
Sagsag-#-Trot.
Saguan-n-Paddle; oar; scull.
Saguing-?t-Banana; plantain.
Saguingan-n-Banana grove or plantation.
Sagutan-v-To answer; respond; contest;
guarantee.
Sagutan-n-Answer; debate; response;
guarantee.
Sa harap-arf?/.-In front; against; before;
in presence of.
Sa hayag-arfo.-Abroad; in public; at
sight; publicly.
Sahig-w-Floor.
Sahigan-z'-To floor.
Sailing //Pitch; rosin.
Sa hipo-atfr.-By the touch.
124
SAK
Sa huli-arfc/.-Lastly; after; behind; back
wards.
Sa hulihan-adv.-Lastly; after; behind;
then.
Sa hulo-adv.-At the upper part, at the
source.
Sahurin-u To receive; accept.
Sahurin ang upa-?/-To receive one's
pay or salary.
Sa ibaba-ady.-Below; beneath; under.
Sa ibabaw-ad-z/.-On; upon; above: on top.
Sa ibayo-adv.- Beyond; on the other side.
Sa ilalim-arfo.-Under; beneath; below.
Sa ilalim a- Nether.
Sa isang dali-adv.-In a moment; pre-
sently in a trice.
Sa itaas-adv.- Above; over; high up.
Sa ito-adv.-Here in; hereon; herewith.
Sa iyo — For, with, to, of, from you.
Saka-adu. -After; afterwards; next.
Saka-cowjf.-And.
Sa kaduluhan-a^-t/. -Lastly; at the end.
Sakag-n-Fish net.
Sakang-a^r.-Open-legged.
Sakang-a-Bowlegged.
Sakali-a^z/.-Perhaps; by chance; at least;
should it come to pass.
Sakasakali-arf^.-Perhaps; if by chance;
should it come to pass.
Sa katapusan-arfo'.-Lastly; at the end;
then; at last.
Sakdal-fl-Full; replete; complete.
8akdalan-#-Protection; shelter.
Sakit n-Sickness; desease; torture; pain;
hardship; anguish; torment; ail; dis-
tress; dolor: malady; afliction; suffer-
ing; ache; trouble.
Sakit ng himatay-n-Fainting; swooning.
Sakit na nakahahawa na buhat sa ga-
waang kalupaan-w-Venerial desease.
Sakit na pasma-9i-Spasm; convulsion.
Saklap-H-Bitternees; disgust; harshness;
severity.
Saklaw-n-Hold up; heading off;
turning.
Saklawin-v-To head off; hold up; turn.
Saklolo-n-Defense; help; protection;
support; aid; suffrage.
Saklolohan-v-To help; aid; succor; pro-
vide; support; protect; defend.
Sakong-n-Heel.
Sakramento-H-Sacrament.
S:iksak-j»-Stab; thrust.
Saksakin-?/-To stab; stick; dirk.
Saksi->r\Yitness.
Saksi nakakita ng pinaguusapan-n-An
eye-witness.
Saktan-r-To hurt; wound; pain; cripple;
maim; lame; chastixe; agrrieve; of
fend; irritate.
SAL
125
SAL
Sakuna-n-Disaster; calamity; misfortune;
misadventure; mishap; misery; acci-
dent.
Sakupin-v-To take or put under the
control of another; subdue; subject;
subordinate; overcome-
Sala-w-Sin; fault; crime; culpability; in-
fraction; infringement; violation; guilt;
offense; transgression; defect; vice;
deficiency; slight.
Salaan-n-Strainer; collander; sieve; fil-
ter; cullander.
Sa labas-ewfo.-Out side; abroad; in pub-
lic; publicly; moreover.
Salabin-v-To scortch; singe.
Salag-tt-Man midwife.
Salag-n-Contradiction; opposition.
Salagin-t?" To stop anything that is
thrown toward you.
Salaghati-w-Resentment: grudge; dis-
gust; loathing; restlessness; inquie-
tude.
Salain-z'-To strain; filter.
Salain muli-v-To restrain; refilter.
Salagubang-n-Junebug.
Salakuban-n-Leather bag or pouch.
Salahin v-To reject; condemn; find
fault; criticize;
Salahin-v-To weave.
Salahula-a-Sloppy; dirty; filthy; slat-
tern: slatternly; slutish; squalid;
dowdy.
Salamangka-n-Jugglery; leger de main.
£alamat-n-Thanks.
Salambaw-»-Fish net, snare, or trap.
Salamin-n-Looking glass; mirror; spec-
ulum.
Salamin sa mata-w- Eyeglasses; specta-
cles.
Salamin ng tainga-n-Eardrum.
Salangin-v-To touch.
Salang palad-n-Bad luck; misfortune.
Salang palad-rt Unlucky; unfortunate;
miserable.
Salangsang-n-Trespass; contravention.
Salangsangin-v-To contradict; confuse;
oppose; resist; controvert/ dispute;
transgress; trespass; refute; reject; re-
pel; contravene; object.
Salanta-n- Abuse; illtreatment; misuse;
mistreatment.
Salanta-a-Illused; mistreated; abused.
Salantain--z/-To misuse, i 1 1 1 r e a t ;
abuse.
Salapang-n-Fork, pftch fork; spear.
Salapi-n-Money; cash; pelf; specie.
Salaping katubusan sa anoinan-n-Ran-
Bom.
Salapungan ng daan-n-Crossroad,
Salas-w-Salon; saloon; hall.
Salat-a-Poor; needy; helpless; destitute;
disconsolate; poverty stricken; scarce;
scanty; wanting; lac-king; deficient,
penurious; paltry; mean; short; close.
Salatin-v-To touch; feel; sound; probe;
investigate; procure.
Salat sa bunga-a-Hterile; fruitless; bar-
ren; unfruitful.
Salauiain-z/-To soil; make foul, nasty,
or filthy.
Salawal-n-Pant; pantaloon; trouser.
Salay-«-Nest; receiver; dripping pan.
Salaysay-w-Relation; narration; account;
explication; declaration; proposal.
Salaysayin-fc'-To narrate; relate declare;
account; tell; explain; refer; pro-
pose.
Salbahi-w- Savage.
ttalbahi-a- Savage; truculent; mean; rude
bad.
Sa likod-odv.-Behind; after; at the back.
Sa likuran-rtrfa.-Behind; at the back;
after; following.
Salilongan-rc-Redemption; ransom; as-
sistance; defense; guard; shelter.
Salilungan-n- Vindication; defense; pro-
tection; shelter; guard.
Salin-n-Copy; transcript; likeness; coun-
terpart; duplicate.
Salinan-91 Place of copying or transcrib-
ing.
Salinsing-n-Wild growth of grain.
Salisalita-n-Foolish talk; rumor.
Salita-n-Discourse; speech; talk; word;
conversation;, converse; gab; locution;
vocable; term.
Salitaan-#-Conversation; agreement;
contract; discourse; colloquy; parley;
chat; argument; conference; conven-
tion; convenant; pact; paction; par-
lance.
Salitaan ng dalawa-a- Dialogue.
Salita at kilos palalo-n-Braggartism.
Salitain-t/-To speak; talk; reason; ha-
rangue; narrate; say; tell; relate.
Salita .na may maraming silaba-w-Pol-
ysyllable.
Salita ng isang nacion 6 kapulungan-w
Language; idiom; dialect.
Salitang hunghang-n-Nonsense.
Salitang makaisa ang kahulugan-w-Syn-
onym.
Salitang mahalay-n-Rude word, phrase,
or speech.
Salitang malasa n-Wit; witty talk.
Salitang panininta-«-Love talk.
Salitin-7/-To mix; mingle; alternate; jum-
ble.
Salitsalit-a-Streaked or interlined with
fat and lean; alternate.
SAM
SAN
Salavvahang loob-n-Fickleness; infidelity;
indicision; inconstancy.
Saliwahang loob-n-Inconstancy; infidel-
ity; indicision; fickleness.;
Saliwang kapalaran-w-Bad or ill luck;
misfortune.
Saliwang loob-a-Unhappy; unlucky; un-
fortunate.
Salmon-H-Salmon.
Salong-n-Cabin; barrack; hut.
Salongan-n-Place of concealment; pro-
tection; help.
Sa loob-a^TA -Within; inside; internal.
Sa loob fl-Nether.
Salopilin-r-To dam; obstruct; augment;
exaggerate; add to.
Salpok-«-Blow; knock; encounter; clash;
shock; fight; sudden meeting.
Salsal-a-Obtuse; blunt; dull; flat nosed.
Salsalin-7'-To blunt; dull the point; rivet;
clinch; squander or spend money
foolishly.
Salubsob-n-Thorn on splinter that has
been run into the foot slantwise.
Salubong-rc-Gift; present.
Salubungin-v-To meet; encounter.
Sa lugar ng-adc.- Instead.
Salukan-v-To skim; take off.
Salungahan-w-Ascension; acclivity.
Salungat-a-Opposed; contrary.
Salungatin-v-To oppose; contradict; ob-
ject; resist; brush back; turn back;
impugn.
Salungat sa-a-Opposite; contrary.
Salungat sa-ar?7/.-On the contrary.
Salungatin-r'-To raise with the point of
a needle or pin; reach with a pole
or stick.
Saluysoy-w-Ravine; gully; brook; rill;
rivulet.
Sama-w-Ugliness; wickedness; evil; bad-
ness; imperfection; fault; mischief;
injury; hurt: harm; moral depravity;
homliness; turpitude; misfurtunc.
Sa mabuting panahon-a-Opportune.
Sa magisang sarili-adu.-Alone; only.
Samahan-fl-Society; company; partner-
ship; assembly.
Samahan t>To accompany; unite; join.
Sa maikling panahon-arf?A-S h o r 1 1 y ;
briefly; soon; in a short time.
Samakalawa-adv.-Day after to-inorro\v.
Samakalawa-w-The day after to -inorn»\v.
Samd ng loob-w-Displeasure; disgust;
uneasiness; resentment; grudge; anger;
discontent; asperity; pique.
Samang palad-#-Bad luck; ill luck; mis-
fortune.
Samantala-w/c. -\Vhile; in the meantime;
meanwhile; interim.
Samantalahin-r-To whille away time;
take advantage of; improve.
Samantalang-a- Provisional.
Sa may-To him who has; in the di-
rection of; near; near to.
Sambahan-n-Church; temple; place of
worship.
Sambahin-f-To worship; reverence; hal-
low; sanctify.
Sambahin ang anito-?/-To indolize; wor-
ship idols.
Sambalilo-n-Hat.
Sambilatin-*;-To scatter promiscuosly;
throw about; tumble topsy-turvy.
Sampaguita-n Small white flower.
Sampal-n-Slap; blow whith the open
hand.
Sampalataya-77-Faith; creed; belief.
Sampalatayanin-T/-^ believe; credit; give
faith.
Sampalin-^-Slap.
Sampalok-w-Tamarind; tamarac.
Sampayan-n-Clothes line; line used to
hang things on.
Sampayin-^-To hang up.
Sampong-adtvTill; until; also; even; as
far as.
Sampulong-a- Whole; entire; all.
Sampuo-n-Ten.
Sampuo-a-Ten.
Sampuong utos ng DIOS-w-The Ten com-
mandments of GOD.
Samsaman-n-Collection; gathering.
Samsaman-v-To collect, gather; take
away; congest.
Samsaman ng sandata-z'-To disarm.
Samsamin-7/-To capture; collect; gather.
Sanay-#- Practice; experience; exer-
cise.
Sanay-a-Experienced; expert; able; skil
ful; capable; fit; adroit; graceful; deft;
dexterous; practical.
Sanayin-?/-To teach; instruct; practice;
train; exercise; break in; learn by
experience; accustom.
Sandali-«-Instant; moment; trice; jiffy
short space of time.
Sandalias-w-Sandals.
Sandat-a-Full; replete^ abumlant; sa-
tiated; satisfied.
Sandata-n-Sword; weapon; arm.
Sandatin-v-To satiate; satisfy; replete;
gratify.
San(liy:-rt-Slanting; sloping; leaning.
San.li-an n-Couch; baluster; anythin.L' to
lean on.
Sandigan-f-To put a rail or balustrade
• >n the side of a stairway.
Sandok ti 1 adle; large spoon.
Sandok na
SAP
Sandokin-v-To scoop; take out with a
spoon; ladle.
Saiig-w-A; an; one.
Sanga-H-Branch; sprig.
San«; daan-n-One hundred.
San daan-rt-A hundred.
Sangdaig-digan-M-The universe.
Sanghaya -u -IMgnity; rank.
Sang haya-» Hand full.
Saiigka->M'anal; drain; sluice, ditch.
Sangkang patubigan-n-Canal; drain.
Sangkap »-Jewel; ornament; part piece.
Sangia-n-Pledge; pawn; mortgage; at-
tachment; plight; security.
Sanglang lupa-n-Mortgage.
Sanglilmtan-))-The earth; globe;
universe.
Sangol-M -Creature; babe; baby.
Sangtaon-N-One year.
Sariib-n-Junctnre; joint.
Sanepa-* Picture frame.
Sankalan-n-Butcher's block.
Sankap-tt-Implement; tool.
Sankatawohan-w-Humanity/ nation.
Sankleta-H-Slipper.
Sankutsahin-t'-To parboil.
Sansalain-r-Ta impede; hinder; ob-
struct; restrain; detain.
Santa Biblia-ra-Holy bible; evangel.
Santa escritura-M-Holy scripture.
Santo-u-Saint.
Sapa-H-Rivulet; brook; creek.
Sa paanomang paraan-wfo'.-Resolutely
justly or unjustly; by all means; in
any possible way; no matter what
passes.
Sa pagitttn-jwep.-Between] betwixt;among.
Sa pagitan-odtvMeanwhile; meantime.
Sapagka't-wn/. Because; for; as; since.
Sapakin-?;-To break.
Sapakin ang bibig-v-To break the jaws.
Sapal-» -Trash; crushed sugar cane.
Sa palibid-rtdt-.-Round; about; around;
round about; on every side.
Sa paligid-a/fo;-Round: about; around;
Sa palibot-adu.-Round; about; round a-
bout; around; on every side.
Sa pamagitan ng-adv,-By means of; by
virtue of; by favor of.
Sa panahon-tfd?/. -Timely; in time.
Sa panahon-a-Opportune;
Sapantaha-n-Supposition; hypothesis;
conjecture; presumption; suspicion.
Sa paraan ito-odv.-Hereby; herewith;
hereon.
Sapat-a-Sufticient; anough; full; com-
plete; replete.
Sapatos-w-Shoes.
Sapatos na bakal-w-Horseshoe.
t'. -Bv force or persuasion.
127
SAY
Sa pilitan-a-Obligatory; binding, neces"
sary; needful; precise; indespensible-
Sapin // Shoe; shoes.
Sapol sa ugat-ar/7'. l-'roni the root; en-
tirely.
S&pot-ft- Shroud; Winding sheet.
S;ipsapan-?/-To husk; strip off hunks;
peel.
Saputin-tJ-To enshroud.
Sara-?*-Cl(jsing; sealing.
Saraguete-n-Truant; rascal.
Sara ng sulat-w-The sealing of a letter.
Sarap -//-Taste; relish; pleasure; sweet-
ness; delight; gratification.
Sarili-a-Self.
Sarili-;/-Self,
Sarih ng araw-«-Solar; belonging to
the sun.
Sarili ng mga alipin 6 alila-a-Servile;
menial; slavish.
Sariling asawa ng isang babayi-n-Hus-
band.
Sariling asawa ng isang lalaki-n-Wife.
Sarili nila-/;ro-Their; theirs,
Sarili niya-jpro.-His; her; hers.
Sarisari-»i-Notions.
Sarisari-a- Various; miscellaneous; mul-
tiple.
Sarisaring kulay-a-Motley.
Sariwa-w-Fresh; green; young; delicate.
Saro-n-Jar; pot.
Sasakyan-w-Ship; vessel.
Sa sarili-To him or her.
Sa silong-«^2'.-Down stairs; beneath; be-
low; under.
Sastre-w-Tailor.
Satsat ng pari-)i-Bald spot on a priest's
head.
Sa tabi ng-odv.Beside; on the brim or
edge.
Sa tanyag orfr.-Abroad; in public vis-
ibly/
Sa tanyag-a- Visible; public.
Sa tapat-rt^?'. -Opposite; facing; in front.
Sa towitowi i\&-adn. Always; momentar-
ily; frequently; every moment.
Saulan-v-To restore; give back; return.
Sa uli u\i-adv.- Again; again and again.
Sawa-a-Enough; sufficient; full; complete.
Sawain-v-To prohibit; interdict; forbid.
Sawatain-v-To impede; hinder; obstruct;
restrain; detain.
Sawi-ocfr'.-Opposite; contrary.
Sawing kapalaran-w-Ill luck; bad luck;
misfortune.
Saya-w-Skirt.
Saya.w-Joy; happiness; glee/ festivity,
mirth, merriment; gladness; pleasure;
gayety; joyfulness: airiness.
Saya na
SIG
Sayang-w-Grief; pity; compassion; con-
dolence; waste.
Sayang -inter. -Pity, what a pity.
Sayangin v-To waste; squander; throw
away.
Sayaw-n-Dance.
Sayawan-n-Ball; dance.
Sayasatin-v-To examine; investigate.
&aysay-n-Explication; declaration; dem-
onstration; signification; narration;
account/ proposal; precept; method;
order.
Saysayan-77-To decide; distinguish; de-
termine; give importance; explain; tell;
narrate; account; expound.
Saysayin-v-To Explain; portray; say; tell;
narrate; recite; translate; relate, cite;
predicate; analyze interpret; signify;
lay open; expound; manifest; report;
rehearse; construe; declare; charac-
terize; demonstrate; mean; denote.
Saysayin ang kahulugan-v-To interpret;
translate; tell the meaning.
Saysayin mabuti--z/-To explain.
Saysayin malinaw-u-To define describe;
explain; delineate.
Saysayin maliwanag-tt-To describe; ex-
plain; define; say or tell clearly.
Saysayin sa pintas-7/-To comment.
Sebada-w-Barley.
Sebo-n-Grease; fat.
Sebuyas-w-Onion.
Sentencia-w-Sentence; decision; judge;
ment.
Serinon-w-Sermon.
Sermon sa paglilibing-«-Obsequy.
Servilleta-n-Doile; napkin.
Sesgo-n-Gore; plait.
Sexo-«-Sex.
Siasatin-?y-To investigate; examine; in-
spect; review; survey; study; probe;
revise; register.
Siap-n-Puling; chirping; chirp.
Sibd-n-Gluttony.
Sibad-w Running like the wind.
Sibak-n-Split
Sibakin-v-To split
Sibat-w-Spear; lance: pike; staff.
Sibatin-v-To spear; lance.
Sicante-n-Blotter.
Sidhi-n-Rigor; sternness; harshness;
keenness; fullness; completeness.
Siga-n-Bonfire.
Sig^n-r-To set afire; kindle; burn.
Sigaw-n-Cry; shriek; yell; loud call;
scream; howl; shout; screak; scheech.
Sigawan-v-To shriek; call; ciy mit,
gowl; shout; hoot.
Sigawin-?/-To shout; howl; scream, cry;
exclaim; hoot; clamor.
128_ SJN
Sigawin-a- Vociferous; clamorous; noisy;
howling.
Sigirin-v-To prick; pierce.
Sigla-tt-Boldness; courage; activity;
livliness; vivacity.
Sigwa-n-Storm; tempest.
Sihang-w- Jawbone.
Sikad-w-Kick; spurn; thrust with the
foot.
Sikang-«-Cross timber; long bolster of
a bed.
Sikap-n-Diligence; industry; activity;
afficiousness; assiduity.
Sikapat-n-Shilling; bit; 12^ cents.
Sikapat labing dalawa-w-Twenty cents.
Sikapat sikolo-n-Eighteen and three
quarters cento mex.
Sikaran-^-To kick; spurn.
Sikat-n-Appearance; rising.
Sikat ng araw-n-The rising of the
sun.
Sikmura-n-Stomach.
Sikmura ng hayop-n-Maw.
Siko-^-Elbow; hock.
Sikolo-n-Si\ and a quarter cents mex.
Sikpinin-v-To Narrow; contract.
Siksik-a-Dense; close; thich; compact.
Siksikin-7/-To pack closely; cram; stuff;
jam; force in.
Si kulate-n-Chocolate.
Silab-n-Burn; parch; scortch.
Silabin-v-To burn; scortch; parch.
Silanganan n-The east; orient.
Silay-n-Glance; glimpse.
Silid-w-Room; chamber; apartment.
Si lid na tulugan-?i-Bed chamber; bed
room; sleeping apartment.
Silip-n-Glance; glimpse; blink; peep.
Silipin-y-To peep; glance; blini<.
Silla-n-Chair.
Silo-?i-Snare.
Silong-n-The first stm-y.
Silsilin-v To clinch; rivet; secure.
Sibangot-n-Frown; displeasure; wryface.
Simaron-rt-Intractible; wild; savage;
cross grained.
Simbahan-w-Church; temple; house of
worship.
Simot-a-Exhausted; fatigued; tired;
used up; totally drained.
Simpan-w-Economy; guard; \\atcli.
Simpniiin-t'-To economize; keep; guard.
Sinal>i-v. /?. ^?.-Said.
Sinadyar/ Intentional.
Sinai|ya-a^f,-Intentionally; designeilly;
avowedly; purposely.
Sinan<lali-7'-To borrow.
Sinapete-n Anchor.
Sinapupunan-n-Grons.
Sinasama-f-To l>e unhappy; unlucky.
SIR
129
SUB
Sinasapantaha-rt-Putative; supposed;
suppositional.
Sinasay say -a- Affirmative.
Sinaysay sa libro /--To quote; ai'linn.
Sindak-v/. Fright; terror; dread, scare.
surprise.
Sindalvin-r;To scan-; frighten; surprise.
Sindi» Fire; light; burning.
Siinliliaii-r'-To kindle; light; set fire to.
Sinelas-// Slippers.
Singaw // -Appearance; eruption.
Singaw na aiu>iiian sa halat-// Eruption
or outbreak of the skin.
Sinjfhot-n-Snuff.' snuffle.
Singilin-r To collect; dun,- request
payment.
8ingit-»-Groin/ crack.
Singkad o-Chief; principal; important.
great; collective.
8ingkftw-n- Yoking; hitch.
Singkawin-tJ-To hitch; yoke.
Singsing-n-Ring/ linger ring.
Sinkad-o-Full; c<nnplete; replete.
Sinkanias-H Turnip.
Sino-fwo.-W-ho; which.
SinokrH-Hiccough.
Sinoniau ;;ro. -Anyone; anybody.
Sinoman-n-Somebody.
Sinoman ay hindi-/>/-o Xuhooly,- none
Sinoi>-//-C1uriosity; inquisitivenees; in-
quisition.
Si nsay-o-Il legal; illicit; unlawful.
Sinsin-H-Solitlity; thickness; closeness;
compactness.
Sinyinan-i'-To condense; thicken, confine;
pi'ess; condense; put close together.
Sinsinin-7/-To thicken; confine1; press,
condense; put close together.
Sinta-n-Love; courtship.
Sintahin-'"-To love; court.
riintae-n- Ribbon.
Sintaron-M-Belt; straj),-
Sinulat ng nagpapalimba.ir-^-loditoi ial.
Sinn lid -?i-Th read.
Binungaling-n-Lie; cheat; im poster/ liar;
swindler; sharper.
Sinungaling-o-Lying; false; fraud; un-
faithful; inconstant.
S innsnn da n-n- Former antecedent.
Sipa-n-Kick; spurn.
Sipag->i-Diligence; attention; industry;
thrift: officiousness.
Sipain-»To kick; spurn.
Sipakin-7/-To split; cleave.
Sipan-n-Toothbrush.
Siphayo-M-Insult; censure; reproach.
Sipiin ?'-To compile; copy.
Sipit-;/-Tweezers; pincer; tongs.
Sipon-n-Constipation; catarrh.
Sira-w-Putrid; broken; disrupt; cracked;
used up; useless.
Sir;i-//-Break; scath; breach: blight;
putridness; putridity.
Sir.-i ang isang iiiata^/-<)ne eyed.
sir;( :uig isip-^-l'ra/.y; insane; delirious;
mad; frantic; furious.
Sirain-r-To break; destroy; ruin; in-
jure; fracture; scathe: disrupt; blight.
dilapidate; hurt pervert, polute;
corrupt; infect; deprave; shatter;
stain; impair; waste; misspend; de
teriorate.
Sirain-a Brittle; fragile; perishable.
Sirain ang loob-f-To dishearten; alien-
iate.
Sirain ang rnabuting kaugalian-r-To
corrupt; viliate; mar; seduce; bribe.
Sirain ang puri-f-To stain; viliate;
degrade; deprave; detract; profane;
stain or tarnish one's character.
Sisid-M-Pive; immersion; dip; plunge.
Sisi-H-Repentence.
Sisihin-7'-To repent; scold; reprimand;
admonish; blame.
Sisiw //-Chick; small chicken.
Sisiwa-7t-\Yet nurse.
Sitaw-H- Beans.
Sitsit-n- Gossip; false rumor.
S.iya-/>ro.-He; she; it.
Siyii-m/rr. -Enough; stop; halt.
Siya-n- Saddle.
Siva nawa-^-Amen.
Siya nawa r/(/7'.-Amen
Siva nga-ff///;.-Sure; surely; yes; yea.
Siyasat --n .-Inquiry/ investigation;
examination; imiuisition; survey
curiosity.
Siyasatin-H-To inquire; investigate;
examine; explore; search; try; prove;
scrutinize; scan; survey; peruse; detect;
lind.
Siyasating maingat-f-To search; pry
into; consult.
Siyasatin ang lihim-r-To scent; pry or
peep into; discover secrets.
Sobrej* Envelope.
Sombrero-/t-Hat; castor.
Soriso » Sausage.
So\vail-fl-Obstinate; disobedient; perti-
naceous; rebellious; intractible; (log-
ged.
Suabe-a-Soft; tender; delicate.
Suabe-ar^;.-Softly; tenderly; delicately.
Snag n-Butt; hook.
Suagin-?'-To butt; hook.
Suatan-f-To fail to keep one's word
because of an accident,
Subiang-n-A thorn or sliver that is run
into the foot slantingly.
Subo-n-Mouthful.
17
SUK
130
SUM
Subok-«-Proof; assay; trial; indication;
sign; token; evidence; reason.
Subukin-v-To try; prove; assay; ex-
amine; try one's strengh.
Sudsod-ri-Plow point; colter; coulter.
Sudsuran-z/-To give the lie; contradict,
Sudlan-n-Spindle.
Sudya-n Gore; plait,
Suela ng sapin-n-Sole; sole leather.
Sueldo-w-Pay; wages; salary; stipend;
fee; payment.
Suga-n-Thether; stake line; stake rope;
lariat:
Subukiri-17-To spy; watch closely; lurk/
surprise; overtake/ astonish.
Sugal-n-Game; gambling; card-playing.
Sugahin-v-To tether; stake out.
Sugat n- Wound; cut; incision; injury.
Sugatan-a-Ulcerous; easily hurt,
Sugatan-7'-To wound: hurt; injure.
Sugat ng pana-#-Arrow wound.
Sugat ng saksak-n-Stab.
Sugpo-;2-Large shrimp; Lobster.
Sugpong-w-Joint; juncture; union.
Suhay-n-Prop; fulcrum; support,
Suhol-n-Bride; bribery; subordination;
incitement.
Suhulan-v-To bribe; suboni,
Suhulin-v-To bribe; suborn.
Sui-n-Shoot or sprout of a banana plant.
Suit«-Small bowl.
Suitik n-'} hief; robber; higwayman.
Snitik-a Cheating; infidel; disloyal; in-
constant/ crafty.
Sukab-a Treacherous faithless; infidel;
false, inconstant; traitorous; perfidmis.
Sukal-n-Diegust; garbage; filth dirt.
Sukal ng loob-ft-Disgust; displeasure;
discontent; anger.
Sukat-n-Measure: rule; dimension; ex-
tent; capacity; bulk.
Strtcat-tnfer-Enough.
Sukata-Sufficient; enough; effectual;
mete; apt; fit.
Sukatin 7/-T<> measure mete.
Sukatin anj: lalim ng tubig-f-To sound.
Sukatin muli-r-To re-measure.
Sukat kamtan-o-Obtainable; attaina))le.
Sukat mabusog-o-Satiable.
Sukat magasta-a-Expendable*
Sukat magawa ^-Feasible; ]. radical; prac-
ticable.
Sukat mfrtiyari-a-Fea«ible; practical; prac-
ticable.
Sukat makadaya-a-I 'elnsi\ e; deceitful.
Sukat makHli wsinaL'-" -I lliiminative.
Sukat mamuo-d-Congealable; that which
may or can be melted.
Sukat matalastasin n
conceivable.
Sukat na-infer.-Enough; halt; stop.
Sukat ng anoman-w-Measurement; size;
dimensions; measure.
Sukdan-j9re^.-Though; notwithstanding;
never the less.
Suki-n-Customer; patron.
Suklam-n-Disgust; dislike; reluctance;
repugnance; antipathy; nausea; loath-
ing.
Suklam r/-Nauseous; dispicable; disgust-
ing; loathesome.
Suklam ng loob-/i- Aversion; abhorence;
displeasure; loathing.
Suklay-n-Comb.
Suko-n Defeat; surrender; subjection;
vanquish ment; cession/ repulse.
Sukob-n-Buckram.
Suksukan ng palaso-n-Quiver.
Suksukin-7^-To shuffle.
Sulambi-w-Kow; aisle; flank; brim.
Suklob-«-Cover; covering; lid.
Sulasurin-7>To fall headlong; stumble
into errors.
Sulat->i-Writing; deed/ letter; contract;
treatise/ inscription; epistle.
Sulat kasama sa testamento 6 huling
kalooban-n-Codicil.
Sulat kamay-n-Mantmcript.
Sulat nu bastos-n-Scribble.
Sulat ng banhay-n-Uough draft.
Sulat na maikli-^-Summary.
Sulat na paninta-n-Billetdoux.
Sulat sa iba]>a\v ng libing-n-Epitapb.
Suliap -n-Glance; peep; gaxe; glimpse;
ogle.
Suliaw-n-Cup/ crock; bowl.
Suligi-n-Dart; bamboo; lance.
Sulipat-« -Oblique, scjuint eyed.
S,iliraii-r-T<t s|iin; weave.
Suliran-«-Spindle.
Sulit -u-Examinatiou; investigation.
Sulitiu-r-To invcstigato; examine; ex-
plore.
Snl<'>-//-Torch; firebrand.
Sulnk-H-Corner; angle.
Sulol-n-Shoot; sprout.
Sulong-/;/^'/'. -Hurry up; continue; be
gone/ get away; iret out; go on.
Sulsol*M-AgitatiOn; excitement; incite1
ment; instigation; temptation.
Snlsnlan T'-To incite excite; agitate,
tempt; ur.irc; instigate; proni]<t; hint;
suggest.
Sninaa-l -/• To inform; advise; admonish;
warn.
Sumaba-7'-To be at home or in mourn
ing.
Sninabang-t'-To fall headlong; remit.
Snmabit /--To clinir; lian^r; catch on.
vSumadsad-z/-To anchor.
stint
131
SUM
Sumagana-v-To Swell; grow; teem; in-
crease; abound; grow abundantly.
Suniagana ng malabis -/• To siijM-ra
bound.
Sumagiok-r-To smack the lips.
Sumagot-'Z/-To answer; reply; respond:
acknowledge; guarantee.
Snmagsag-tf-To trot; be in haste.
Sumaguan-r-To row; paddle; scull.
Sumahod-7'-To receive; accept.
Sumakay-?>-To ride; embark.
Snmakay sa cabayo-v-To ride a horse.
Suinakit-f-To pain: hurt; smart.
Sumaklaw-f-To ambush; encounter; meet;
lie in wait; be bounded by.
Sumnkop-^-To join with another; be
under the control of.
Sumaksi-7/-To testify; certify; be a wit-
ness; give evidence.
Sumala-i'-To miss; fail; violat-e; be de-
ficient; be guilty.
Sumalangsang-v-To oppose; go against;
violate; resist; contradict.
Sumalig-7/-To recline; lean back; lie back.
Siiinalilong-u-To be sheltered, protected,
helped or favored.
Sumalin-v-To copy; transcribe.
Sumalipad-lipad-u-To nutter.
Suinaloysoy--z/-To gully.
Sunialubong-i?-To meet; join; encounter.
Sumalunga-u-To mount ascend.
Snmama-i;-To accompany; attend; go
with; join/ associate; follow; adhere;
unite/ be united.
Sumama-^-To be bad; go to the bad;
deprave; corrupt, become depraved.
Sumamba-7/-To praise worship.
Sumamo-v-To implore; petiton; beg; pray;
crave.
Sumampa-v-To mount; ascend; rise.
!Smnainpalataya-z;-To believe; trow; cred-
it; have faith in.
Sumampalataya sa Dios-7/-To believe in
God.
Sumamyo-v-To smell.
Sumandal-y-To recline; lean back.
Sumandali rt'/r. -Shortly; briefly; imme-
diately; instantly.
Sumandig sa siko 7'-To lean on the el-
bow.
Sumanguni-r-To consult; take or receive;
advice.
Sumanib-v To join; unite; associate; ad-
here.
Sumansala-77-To prohibit; interdict for-
bid/ stop; check.
Sumapaw-v-To appear; sprout; shoot/
overflow.
Sumapit-z>To arrive; reach; fetch a-
mount to; approach; join; end..
Sumariwa-?;-To green; become green.
Snmasagana-a-Luxuriant; abundant ;
superfluous,- superabundant.
Sunuisaklaw sa lahat-a-Universal; pub
lie; vulgar; general.
Suinasal-r-To irritate.
Sumasama ang loob-7/-To disgust; dis-
pleaee.
Sunuisamba aa anito-w-Adolater.
Sumaua -r-To tire; loathe; disgust; grow
tired of anything.
Sumaway-y-To stop; check; dissuade.
Sumaya-v-To elate; exult; be happy.
Sumbang-n-Headlong fall; dis])iite; quar-
rel contradiction.
Sumbangin-u-To fall headlong; dispute;
quarrel; contradict; gainsay.
Sumbi-n-Slap; blow; cuff; box.
Sumbong-^- Accusation/ complaint.
Sumentencia-77-To sentence; condemn.
Sumiap-v-To pule; chirp; peep, pip.
Sumibol-v-To bprout; bubble/ spring;
appear.
Sumigaw-T^-To cry; scream; shout/
shriek; exclaim; clamor; vociferate;
halloo; hoot; screech; screak.
Sumikat-v-To appear; rise/ sally.
Sumikat ang araw y-To rise (per. to the
sun.)
Sumiki-v-To narrow; contract; mix;
mingle.
Sumikip t'-To narrow; contract; grow;
less; lessen.
Sumilakbo ang tubig-y-To bubble; spring;
gush.
Sumilang-r-To appear; grow out; occur.
Sumilip-wTo glance; peep;- peek.
Surniphayo-v-To insult; slander; abuse.
Suinimangot-v-To pout; make a wry
face.
Sumimba-7y-To go to church; hear mass.
Sumingap-z/-To draw a long breath af-
ter drinking.
Sumingasing-v-To sniff; blow one's nose.
Suminghot-w-To sniff; snuffle.
Suminsin-v-To grow thick; condense; be-
come dense.
Sumiuta-tf-To love; woo; court.
Sumisinta-tt-Lover; sweetheart,
Sumipot-i>-To appear; begin; sprout;
eininate; loom; grow out.
Sumipot na walang abog abog-v-To sur-
prise; overtake; astonish; come with-
out notice; appear suddenly.
Sumira-v-To break; impair; delapidate;
ruin.
Sumisi-7/-To repent.
Sumisi sa namamali-n-Reprehender.
Suinisid-^To dive; plunge; dip.
Surmsigaw-w-Shouter; clamorer/ cryer.
- SPN 1
Smnoway-v-To resist; disobey; oppose;
violate.
Sumpa-n-Curse; imprecation; oath.
Sumpain-r-To curse; detract; accurse;
swear; make oath; imprecate.
Sumuway-7'-To disobey; violate; oppose.
Sumuway sa kautusan-»-Delinquent; of-
fender.
Sumubo-t?-To eat with the fingers.
Sumubsob-7>-To crawl under; fall head-
long.
Sumugat-7'-To hurt; wound; injure.
Sumugat-w-Wounder; striker.
Sumuhol-v-To bribe; suborn.
Sumukab-7'-To be traitorous, unfaith-
ful, inconstant, bad, infidel or evil.
Sumuko-r-To Surrender; truckle; be
defeated.
Sumukot-f-To crouch; stoop.
Sumulat-7/-To write/ compose.
Sumulat ng bastos-y-To scribble.
Sumulat sa bato-w-To lithograph.
Sumulid-r-To spin.
Sumulong-r-To continue; advance; go
ahead.
Sumumpa-?;-To swear imprecate; blas-
pheme; execrate; accurse; curse; make
oat h.
Sumundo-7'-To send for.
Suinungkal-7'-To loosen; rot; scatter
about.
Sumuno-?;-To board; lodge; live with
another.
Sumunod-r-To follow; obey/ yield; com-
ply; submit; ensue; be inherent.
Sumunod sa mangyari-r-To happen;
supervene.
Sumunod sa iba-r-To follow another;
'•omply; yield; yield to another's wish
or desire.
Sumunodsunod c/- Following; ensue! ng.
Sumunodsunod sa uso-r-To be in use.
Sumunodsunod sa uso ^ -Fashionable;
customary.
Snmurot-f-To point.
Sumuso-/;-To suck.
Sumustento-r-To sustain; support;
maintain.
Sumusulat ng historia ;/ Historian.
Sunmsunod <t • Successive/ following; con-
secutive.
Sumusunod sa aral-a-Seetary.
Sumususo-)?-Sucker <»ne who sucks.
.Sumutsot-v-To whistle; whix.
Sumuyo-r-To love; court.
Sundalo-7t-yoldier.
Snndalong dagat-w Marine; marine sol-
dier.
Sundalong lakad-»-( irenadier; infan-
tryman.
& SUY
Sundalong nagtanan-n-Deserter.
Snndan-r-To persue; follow; go after;
obey.
Sundang-n-Poinard; pointed knife.
Sunday-rt-Inclined; leaned against;
propped.
Sundin-f- To follow; obey; submit; com-
ply; persue; persecute.
Sundulin-r.-To punch.
Sungaban-w- Wrestling; sc'rambling.
8ungaban-r-To wrestle; (catcl <is catrli <-<n< .
Sungay-rt-Horn.
Sungayan-a Horned; horny.
Sungkal-n-Rooting (per. to tin' liotf).
Sungkal-;;- Disorder.
Snngkalin-' -To root.
Sungoy-n-Gulch; gully.
Suno-w-Guest; lodger; boarder.
Sunodsunod a-Successive; following; al-
ternative; consecutive; alterate.
Sunodsunod-rt<f';. -Successively; consec-
utively.
Sunog-n-Fire; conflagration, burn; burn-
ning; combustion.
Sunok-n Distaste; aversion to the taste.
Suntok-n-Blow; fistycuff; punch with
the fist.
Sunugin-r-To burn; fire; scortch; set
afire; kindle.
Snob-;? Fumigation; disinfection.
Suobin r-To fumigate; disinfect; smol^e.
Supil-;?-Domination; subjection: repivs-
sion; humiliation; reduction.
Supil ^-Mound or circular comb.
Sii})ilin-r-To subject; dominate/ subdue;
conquer overcome; humble; curb;
rein; subjugate; subordinate; repress;
confine; humiliate.
SapliHg-»-Sprouty shoot.
Slipot-fi-Sack; bag; jiocket/ pouch; poke.
Supot ng dalawang itlog-H-Scrotum.
Sii])ot ng sulat-n-Mail bag.
Suri-H-Kuff, ruffling; pleat.
Suriin-r-To ruffle; pleat.
Surot-;/-I>edbug.
Surt')t-;/-The pointing with the finger.
Surutin-r-To surprise by pointing with
the tinker.
Susi-)/-Key; cock.
Su son-Teat; <lug; pap.
Suson-« Layer.
Siisuhau ^ Having large teats.
Susi'ihan-r-To \veave the corners of a
batr or basket.
Sutla-;/-Silk.
Sutsot n Distaste; aversion to the taste,
Suvo //Distaste; aversion of the taste.
Suyo //-Courtship; courting; love
making; loving,
Suyo'/rCompliance; civility.
TAG-
Snynin-r-To love; court; make love;
comply; bo civil or polite.
Suyod-//-Fine haircomb.
Suvurin-r-To comb with a fine COmb.
Taan ?«-Reserve, exception; secret; cau-
tion.
Taas-M-Height; highness.
Taas ng katawan-N-Staturc; height of
the body.
Taasan-t/-To raise; heighten.
T:ihu-//-(irease; lard; t'at; corpulaucy.
Tahad-H -Scratch; call by \\histling.
Tahagan-r-To increase; augment.
Tabak-lt-Long knife; point; lack of spice
or seasoning.
resTT.
Tabang-N-Lack of spice or seasoning;
insipidity; insipidness,
Tabaran-?;-To Scratch; cause to bleed.
Tabas-H-Cut; shape; fashion; appearance;
aspect; look
Tabasan-r-To cut; delineate; pare off.
Tabasan-n-Tailora pattern; tailor's table.
Tabas pusod-a-Naval shaped.
Tabi-w-Side; edge; brim; limit; border;
inargen; fringe; verge; shore; bank;
strand.
Tabig-w-Push; shove.
Tabing-w-Curtain; veil; screen.
Tabing ng pinto-w-Door-curtain.
Tabla ;/-Board.
Tab lung makapal-n- Plank.
Taboy -?<-Divorce.
Tabsing a- Saltish; brakish.
Tal)lado-//-Scaffold.
Tabnnaii-r-To cover anything with dirt,
chaff, straw, grain or sand.
Tadhanaan-r-To determine, assign or
give time; set a limit.
Tadhaanaan-w-Time; limit; duration; sea-
son.
Tadtarin-H To chop fine; make into
sausage.
Tadyak-w-Kick; tread.
Tadyang-w-Rib.
Tae-n-Flux; excrement; faeces.
Taeng bakal-M-Slags; dross.
Tae ng hayop-n-Dung; manure.
Taira //-Fishhook.
Taga-?i-Cut; slash; gash.
Taga-jwep.-From; of.
Taga bayad-w-Paymaster; paying-teller;
payer.
Taga bilang-n-Acomptant.
Taga Filipinas-n-Filipino.
Taga gawa-»- Workman; artificer; mak-
er/ author/ mechanic.
Taga gising-n- Alarm.
Taga ibang bayan-n-Stranger; foreigner.
Taga infierno-a-Hellish; infernal.
Tagak-n-Crane; heron ; swan.
Taga kabila ng bundo .-w-Transmoiin-
taineer.
Taga kabila ng l)undok-rt-Transmoun
tane; belonging to the other side of
the mountains.
Taga kilala-n- Examiner.
Tagal-w-Duration; time; protraction; de-
lay; prolixness; prolixity.
Tagalan-z/-To protract; delay; prolong;
lengthen postpone.
Taga langit-n-Saint
Taga langit-a-Heavenly; belonginir to or
from heaven.
Taganas-a-Clear; neat; pure; clean.
Taga pag alaga /i-Breeder; trainer; nurse;
janitor.
Taga pagdala-j*-( Conductor; carrier.
Taga pag inas-w-Transporter; carrier.
Taga pagkanlong - n - 1 )ef ender; abettor;
protector.
Taga pagkudkod-n-Scraper.
Taga pagluto-n-Cook.
Taga pagpasan-w-Porter; carrier.
Taga pagpasuso-n-Wet-nurse.
Taga pagsalin ang sulat-w-Copyist.
Taga pagsunog-?t-Incendiary burner.
Taga pagtangol - n • 1 )ef ender; protector;
supporter.
Taga pag ugoy-n-Rocker; one who rocks.
Taga pamagitan-n-Intercessor; mediator;
petitioner; solicitor; advocate.
Taga pangusap-w-Speaker; one who
speaks.
Taga pigil-n-Brakeman.
Taga panubok-?i-Kxaminer; scout; spy.
Taga pulo-ft-Islander.
Taga Roma-7Z-Roman.
Taga n&-prej). -Belonging to; from.
Taura sa ibang bayan <> lui>a-w-Foreign-
er/ stranger.
Taga siyasat-?t- Examiner; investigator;
surveyor.
Taga Hiilat-n-Writer; secretary; notary;
clerk.
Taga tangap ng buis-?i-Tax collector.
Taga taktak-w- Sealer.
Taga tupad-?t-Complier; one who com-
plies; envoy.
Taga tawag-w-Call boy; bellboy; caller.
134
TAL
Tagdan->t-Handle.
Taghoy-w-Lamentation; grief; complaint;
story of hardship.
TagUiran-?7-Side; flank; margen; brim;v
edge.
Tagiliran kanan ng sasakyan-«- Star-
board.
Tagiliran kali\va ng sasakyan-n-Lar-
board.
Taginting-w-Sonorousness.
Taglay-n-Equivalent.
Taglayin-v-To equalize; fetch; carry.
Tagliran-w-JSide; fllank, verge.
Tago-a-Hidden; concealed; secret; clan-
destine; profound; deep; private
Tag6bana-?z-Porosity; porousness.
Tagobilin w-Recomendation; charge; in-
junction; praise; command.
Tagpi-»-Patch.
Tagpian-t'-To patch.
Taguan-#-Storehouse; repository; place
of concealing anything.
Taguan ng damung tuyo-n-Hay loft.
Taguan ng labasa 7z-Razorcase.
Tagumpay-n-Defense; protection; sup-
port.
Tagupak-n- Report of a slap; clapping;
clap.
Tahanan-w-Habitation; abode; residence;
lodging; mansion.
Tahanan-f-To live; reside; lodge; in-
habit.
Tahid-w-Spur (of a chicken}.
Tahi-»z-8ewing; stich.
Tahiin-r-To sew; stitch.
Tahian-w-Tailor shop; dressmaking estab-
lislnnent.
Tahiin inuli-i;-To resew.
Tahiin na bigla-n-To baste/ sew quick-
ly.
Tahimik-a-Quiet; peaceful; calm; pa-
cific; placid, noiseless: gentle; undis-
turbed; serene; tranquil; mild; tame;
meek; self possessed: dispassionate;
halcyon; quiescent,- composed; con-
tinent; tacit; mature; judicious.
Tahon-;/ Bivalve; shellfish.
Tahul-»-Bark; howl.
Tainan-n-Tdnacity; flexibility.
Taimtim a-I.oving; affectionate; inti-
mate.
Tainga-w-K;u.
Tdkal-n-Measure; extent; dimension; ca-
pacity; bulk: mete; ^ua.L'c; cnnients.
Takalan-r-To measure, /"/' wiHi'tw
cite .
Takalin-u-To measure; mete, gua •_'«-.
Takalin muli-r-To remeasure.
Takapan-w-Quanel; dispute; insult; tight;
affray.
Takapan-v-To quarrel; dispute; insult.
Takaw-n-Gluttony.
Takaw na malabis-«-Greed.
Talas-n-Cunning; craft; sharpness; wit;
quickness of thought.
Takbo-n Run; scamper; running; sprint;
course.
Takbo ng panahon-«-Lapse or space of
time.
Takbuhan-//-Race
Takdaan-u-To determine; distinguish;
decide; resolve.
Takip-n-Cover; lid; covering; casing.
Takipan-^-To cover; case; put on the
lid.
Takip ng lamesa-«-Tablecover; table-
cloth.
Takot-n-Fright; terror; affright; temer-
ity; timidity; cowardice; dread; con-
sternation.
Takot ng marami-H-Panic.
Takpan-y-To cover; overspread; hide;
thatch; conceal: stop up.
Takotin-77-To scare; frighten; overawe.
Takpan muli-7/-To recover.
Taksay-n-Fishing boat.
Taksil-a-Treacherous; perfidoua; disloyal ;
false; unfaithful; infidel; inconstant;
instable; seditious.
Taktak-n-Seal; stamp; brand; mark.
Takutin-v-To scare; frighten; apall; cow;
overawe.
Tala-7i-Star; sign; mark.
Taliian-f-To mark; assign; designate;
brand; note.
Talaan-72-Clam; bivalve; cockle.
Talaba-n-Oyster.
Talaga-c/r/r. -Avowedly; disignedly. inten-
tionally.
Talagahan-u-To intend; do intention-
ally or avowedly.
Talagahin-t'-To do intentionally; or a-
vowedly.
Talahib-w-lJeed grass; rushes.
Talaksan //-Measure of wood. ('• 1 X r, 1
X :J-J inches, .tihmt ?:i en. ft.)
Talampakan-n-The sole of the foot.
Talampakin-r-To tread; trample under
foot.
Ta!ampakin-'--To speak clear, frankly,
plainly <>r openly.
Talus-jM'nnninu; slyness; wit; skill;
sharjUK'ss of wit; handiness; craft. -
Talas-^-I 'ri|>; di'ljiping.
Talas ng isip-;/-Talcnt; ability; genius;
understanding; \\'it.
Talalasok-// \\'oo<len \\eil-e.
Talata -n Row; file; line.
Talbos //Vegetables mrh as the squash
and siccct potatoe).
TAM
135
TAN
Tali-n-Garter; band; tie; litigation; string.
Talian-r-To tie* bind; hitch; chock.
Talian-n- Place of tying.
Taliba-//-<uianl; watch.
Talil>aan-r-To guard; watch.
Talibis ua lupa-//-llavine.
Talibugso-M-Knot.
Talikuran-r-To turn the back; retract;
take back; renounce; reject; abjure;
negative; disclaim; recant; disown.
Talim-// Sharpness; cutting edge; steel.
Talinhaga-H-Proverb; allegory; exam-
ple; mystery.
Talino-M-Clearness of thought; wisdom;
gnickness of thought.
Ta li no ng isip-n- Talent; ability; wisdom;
genius; clearness of thought.
Talipandas-o-Exempt; unrestrained;
loose; dissolute; rude; insolent.
Talis-n-Sharp prickle; fork; point.
Talisuyo-n-Serf; slave; servant; lover;
one who courts.
Talo-?/-Setto; dispute; dissension; per-
dition; repulse.
Talob n-Cover; lid.
Talohaba-rt-Oval; oblong.
Talohaba-n-Oval; oblong; elipse.
Taloktok-«-Top; apex.
Taloktok ng bundok-n-The top of a
moutain.
Talon-n Jump.
Talonin-r To jump; overcome; overpower.
Talonin ang hari-v-To dethrone.
Talon ng tubig-n-Falls; cascade, cataract;
Talong-»j • P^ggplant.
Talop-ft-Peeling; peel.
Taltalan-tt-Dispute; quarrel; argument.
Taltalan-v-To dispute; quarrel; argue.
Taluban-z/-To cover.
Taludtod-n-Row; file; line; lay.
Taludtod ng bundok na simodsunod-n-
A chain of mountains.
Taludtod ng haligi-n-Colonnade.
Talu ap ng mata-n-Order; method; rule;
example; precept; following.
Taluntonin-f-To follow.
Talupan-7/-To peel; shell; bark; husk;
pare.
Tama-a-Right; exact; dogmatic; dog-
matical; upright; faithful; honest.
Tamad-a-Lazy; indolent; idle; inatten-
tive; neglectful; heedless; negligent;
careless; slow; tardy; inert.
Tamad-odz/.-Slowly; lazily; idly; tardily.
Taman-w-Firmness; steadiness; con-
stancy; resolution.
Tamanan-TATo be constant; firm; res-
olute or steady.
Tama sa katuiran-w-Reasonable; fair;
just; right.
Tambak-a-Level; even.
Tambakan-v-To level; even.
Tambal-M-Joining; putting together;
addition,- exaggeration.
Tambalan-v-To join; put together; add
to exaggerate.
Tamban-H Anchovy.
Ta 1 1 1 bing-flkiv.-ImmediatfJly/ instantly;
hastily; ri^ht away; presently.
Taml)ingin-?'-To do immediately; pre-
pare hastily.
Tanabol-w-DruBa.
Tambubong-»-Granary; mow; place
where traders stop or meet to buy
and sell.
Tamimli-n-Hunter's horn; deerliorn.
Tamlay-n-Indisposition; sorrow/ down
heartedness.
Tarn nan- <;-To sow; plant.
Tain nan muli-u-To resow; replant.
Tainnan panibago-y-To resow; sow
again; replant.
Tamuhin-v-To feel; bear; wear; suffer;
forbear; lead; carry.
Tampan-Advance of money on any-
thing.
Tampahan-v-To advance money on a crop.
Tampak-jpr^).- Against; opposite.
Tarnpal-n-Slap; cuff; blow with the
open hand.
Tampalasan-n-Insolence; d i s c o u r t e sy ;
discourteousness; rudeness; abusive-
ness; insult; immodesty.
Tampalasan-a-Insolent; rude; discour-
teous; impudent; flippant; abusive,
profligate disreputable; overbearing,
immoderate; contumelious; lofty; in-
human: soulless; perverse; haughty;
Tampalasanin-7/-To insult; abuse; injure.
misuse; malign; illtreat; mistreat;
maltreat.
Tampalin-w-To slap: cuff.
Tampi-w -Blow; knock; cuff; slap.
Tampo-«-Pout; resentment; anger;
Tampuhan-z/-To sulk; pout; resent,
foi-sake; abandon.
Tamtam-n-Compensation;idemnifi cation;
Tamtaman-^-To indemnify; compensate;
repair.
Tamuhin-r To Reach; gain; feel; suc-
ceed; procure; obtain; attain; bear;
suffer; forbear; lead; wear.
Tanaw-n-View; sight; prospect; look.
Tanawan-w- Place of watching; ken.
Tanawin-?y-To view; behold; observe;
watch; notice; discern,
Tanda-n-Mark; emblem; sign; standard;
note; symptom; precursor; score,
badge; significant; prognostic; note,
brand; seal; banner; print; stamp.
TAN
136
TAR
Tandaan-n-Catalogue; list; role; . file;
memoramdum.
Tandaan-f-To remember; mark; seal;
record; note; stamp; name; score.
Tandaan ng nangamatay-n-lSecrology.
Tandos-w- Spear, lance; javelin.
Tanga-a Stupid; slow; dull; ignorant;
wondering; staring.
Tanga-^-Moth.
Tanga-w-A game which resembles
pitching.
Tangaan-u-To cause to stare or wonder;
scare.
Tangal-w-l)isconnection.
Tangalin-c-To disconnect; take to
pieces; disunite; disintegrate; take
apart; disarm; disband.
Tangapin-r-To reseive; take; accept.
Tanghali-»-Noon; noontime; midday.
Tanghali-rt^r. -Midday.
Tanghalian-«- Dinner.
Tanghalan-n-Fair; exposition.
Tangi-a-Singular; single; individual;
particular; rare; strange; unequalled;
special; foreign.
Tangi-adr. -Solely; only; purely; alone.
Tangi-w-Refusal; denial; contravention.
Tangihan-c To deny; refuse; contra-
vene; resign; disown.
Tangi ng inam-a-Exquisite; excellent.
Tangi aa-pr^p.-Besides; without; above;
over.
Tangi s&-adv.- Besides; moreover.
Tangis-n-Snivel; crying.
Tangkakal-n- Defense; protection; vindi-
cation; aid; assistance.
Tangkalag- //-Block.
Tan*: ilik-n-Protection; defence; aid;
shelter.
Tangkilican-7y-To shelter; protect; as-
sist; aid.
Tanglaw-n-Light: clearness; clarity.
Tangnan-ra-Handle,
Tangnan-r-To take; hold; have; grasp;
catch; obtain.
Tangnan ng baldi -u-Bail.
Tangnan ng palakol-«-Helve.
Tango-n-Nod of the head signifying
yes; conformity.
Tanikala-w-Chain.
Tanim-// Plant; seed; 8ee<ltime; plant
Taniin na l«mb •// -Uanrnr; aiiLicr; li;itrc<|;
"•Hum.
Taning-n-Term; end.
Taningan-u-To determine; deci.lc.
Taning na aravv-w-Last day; writ.
Taning na panahon-w-Crisis; end of
time.
Tankay-w-Stem; handle; culm; hanlon.
Tankilik-H-Shelter; protection; aid.
Tanod-?i-Custody; guard; watch; sentry;
sentinel.
Tanong-n-Question; inquiry, interro-
gation.
Tanso-n-Brass; co]>per.
Tansong dilaw-n-Brass.
Tansong pula-n-Copper.
Tantia-«-Comprehension; umlerstand-
ing.
Tantuin-''-To comprehend; understand.
consider; try; ascertain; recognize.
Tanyag-a-Manifest; <-lear; open; plain.
Taob-arZc.-Overset; up side down; face-
down.
Taon-w-Year.
Taontaon-ark'.- Annually; yearly.
Taontaon-n- Anniversary; annual.
Taos-» Affection; liking.
Taos na loob-a-Affectionate; intimate.
Taos sa puso-a-Cordial; sincere.
Tapa-;z-Driedbeef; jerked beef.
Tapak-M-Footstep; foot print; tread;
track.
Tapal-u-Cover; poultice; cataplasm.
Tapal na pangtibay ng sikmura-u- Ab-
dominal bandage.
Tapang-//-Courage; bravery; fortitude;
intrejndity; boldness; valor; vigor;
spunk; grit; mind; intention.
Tapat-rt-Just; straight; upright; honest
lawful; perfect; strong; sound; com-
plete; steadfast; evident; certain.
Tapatan-;/-Short cut.
Tapat ng loob-n-J^oyal; confident; linn;
faithful; honest; sincere; frank cor
dial; pure; gentle.
Tapat sa matnid-ar/i/vStraightly; justly;
honestly; frankly.
Tapayan-H-Ewer; large earthen pot or jar:
Tapiasan-r-To .cut slantingly or on a
slant.
Tapik-//-Slap; clap of the hands.
Tapon-H-Cork; plug; bung.
Tapos-w-Finish; end; linal: close; ter-
mination; conclusion.
Tajisin-rt-B rakish; saltish.
T&punan-ft-] >nn!ping; ground.
Tapunan ng yagit-»i-Dunghill.
Tapusan-r-To Close; finish; terminate;
end; conclude.
Tapusin-r-To Close; linish;en<l; terminate.
Ta]msin-T/-To finish; end; terminate;
close; conclude; complete; perfect;
crown.
Tarak-»-Stake
Tarik-» Steep slope.
Tarik-a-Steep.
Tarok-«-Depth; profoundity; skill; judg-
ment; wisdom.
TAW
137
TIB
Taro8-«-Prudenoe; knack; activity; skill;
judgment.
Taruhin-O-To measure; compare; esti-
mate
Tarukin-r-To try; fathom sound; probe;
investigate; perforate; penetrate;
sift.
Tarukin ng isip r To comprehend un-
derstand; enter the mind.
Tarunahar.-r-To hoard a floor.
Tasa-H Tup.
Tasahan-i) To appraise; value.
Tasahan-' -To sharpen; point.
Tasak-tt-Plng; cork, bung.
Tasakan-r-To plug; cork; stop a
crack.
Tasik-// Hrine.
Tasok-n-Plug; wooden stopper; cork;
wedge; stah.
Tastas -M-Rip.
Tastasin-t-To rip; unseam.
Tata-//-Papa.
Tatag-n-Equilibrinm; solidity; integrity;
firmness; establishment; founding.
Tatahan at muling babalik-rt-lntermit-
tent.
Tatak-ft-8tamp; brand; sign; seal; mark.
Tatakan-7/ To seal; stamp; brand; mark.
Tatal-n-Splinter; chip,
Tatang-n-Papa.
Ta t an g nan -n- Handle.
Tatay-n-Papa; father.
Tatlo-n-Three.
Tatlo-a-Three.
Tatlo ang kulay-a-Tricolored three
colored.
Tatlong kulay-a-Tricolored; three col-
ored.
Taula ng paggawa-^-Glorious deed; no-
ble work.
Tawa-M-Langh; laughter; gi<r<zle.
Tawad-n-Bid; immunity; pardon.
Tawa-f-w-Call; summons; announcement;
proclamation.
n-r-To call; summon; name; an-
noiv.ice; proclaim; evoke.
Ta\\;ig sa madla-n-Proclamationj publi-
c;i : ion; notice.
Ta\vas-;/-Alum.
Tawiran-n- Ferry.
Tawirin-v-To ferry; cross on a ferry;
ferry across.
Ta \vo-H-Person; man; individual ;\vomaM;
people; nation.
Tawong bastos-«-Curmudgeon; carl;
myrmidon; rude person.
Tawong bukid-n-Tike; farmer; person.
Tawong dnag-«-Coward; poltroon.
Tawong gubat-ft-Back woodsman.
Tawong ginoo-n-Gentleman; lady.
Ta \vonjr hamak-jt-Plebian; hangdog;
varlet.
Tawonir kumakain an^ kaj)\va-7/-Can-
nibal.
Taw«»ng itim-n-Negro; ethiop; ethioj.-
ian.
Tawong mababa-w-Plebian.
Tawoujj; malakas-/;-('ai-l.
Tau< )!).<,' mahirap -u- Peasant.
Tawonjr maramot // Codirer; stingy per-
st»n.
Tawong marunjiis n Dowdy person;
slouch.
Tawong marunonjr ;/ -Sage; savant.
Tawong matakaw-n-<;iutton; gormaiul;
gourmand.
Tawong matalas-n-Wit; genius; witty
person.
Tawong mayaman-M Potentate.
Tawong napakababa-w-Dwarf.
Tawong napakasuitik-;i-Sharper; cheat;
swindler.
Tawong natatanoha-w -Overseer; fore-
man; inspector.
Tawong sinoman-«-Anybody; any per-
son.
Tawong taksil-n-Traitor; turncoat.
Tawong ulol-n-Lunatic; cra/y person;
madman.
Taya-w-Bet; wager.
Tayaan-?;-To bet wager.
Tayantangin-Ty-To be well or accus-
tomed.
Tayantangin-mk/-- Little-by-little.
Tayo n-Position; posture; attitude; form;
situation; shape; size; mode.
Tayog-n-Height
Tayom-n-Indigo: indigo plant.
Tayum-n- Suspense; uncertainty.
Teatro-w-Theatre.
Tekaa-n- Pickpocket; cheat; swindler;
gull.
Tekasin-f-To cheat; swindle; victim i/e;
gull.
Tiaga-«-Sufferance; constancy; tolerance;
tenacity.
Tiakad-??-8tilts; booth.
1 ii\\-n -Abdomen; belly; paunch.
Tianak n- Goblin; s]»rite; spirit.
Tibag-?t-Bank; avalanche; cave in.
Tibagin-v-To cave; slide; down quarry.
Til»ay-?/-Solidity; firmness; fortitude:
strength; integrity; force; vigor.
Tibayan-f-To strengthen; plight; man;
fortifv; support.
Tibay na loob-n-Fortitude; forbearance;
strength of heart.
Tibo-n-Thorn; fishhook.
Tibok-n-Pant; palpitation.
Tibok ng puso-n-Palpitation; forboding.
18
TIM
138
TIN
Tibyaya-n-Squash.
Tigagal-w-Idler; loiterer; indolent person.
Tigas-w- Hardness; solidity, stiffness;
firmness; strength; force; fortitude;
violence; inflexibility.
Tigas ng loob-^-Resolution; decision; in-
flexibility; tenacity; hardness of heart.
Tigdas-n- Measles; pimple.
Tigdasen-^-To break out with the meas-
les or with pimples.
Tighabol-ft-Augmentation; increase; ad-
dition.
Tigil-w-Stop; halt; lull; cessation.
Tigil-Wifer.-Halt; stop; beware.
Tigmak-»t-Stain; drench;
Tigmakin-v-To wet; drench; stain; damp-
en.
Tigpas-n-Slice; cut.
Tigpasin--z/-To cut; slice; divide.
Tihaya-cr/fo.-Face up.
Tihaya-a-Faeed.
Tiis-n-Toleration; sufferance; endurance;
repentance; patience.
Tiisin-f-To suffer; tolerate; endure;
bear.
Tika-n-Intention; meaning; mind; view;
design; purpose; intent.
Tikas ft-Form; shape; size; mode; de-
sign; manners; gentility.
Tikim-n-Taste; palate; relish; proof;
experiment.
Tikis-adv.-Intentionally; purposely; de-
signedly; knowingly.
Tiklop-n-Fold; plait; ply.
Tiklupin-Ty To fold; plait; double.
Tiklupin muli-7/-To refold; redouble.
Tikinan-?/ To try; taste; prove; experi-
ment; probe; attempt; assay; grope;
investigate.
Tikt.ik-»-Si>y; hedger; scout; one who
aids another to win at can Is.
Tiktikan-?/-To spy; watch secretly; lurk,
Tila-ar^-Like; it seems; it appears.
Tila patay-«-(ihastly.
Tili-ft Shriek; loud cry.
Timain-rt-Fusible.
Timawa-n-Peaee; tranquillity; freedom.
Timawa-a-Peacefnl; calm; tranquil; quiet;
free.
Timawain-u-To free; liberate; tranquil-
ize; make tranquil.
Timawain ang alipin--z/-To emancipate;
free a slave.
Timbang-n-Wei.irht; balance; poise.
Timbangin-v-To weigh; balance;
counterpoise.
Timog -»-South; south wind.
Timpla-n- Temper.
Timplahin t'-To temper.
Timplahin-z/-To temper.
Timsim-ft-Wicking.
Timtim-n- Modesty; decency; chastity;
firmness.
Timtirnan-a-Decent; chaste; unassum-
ing; modest.
Timtiman-n-Chastity; decency; modesty;
firmness.
Timtimin-'i'-To extract; remove; inves-
tigate; inquire.
Timug-n-South.
Timugan-n-South; south wind.
Tina-w-Dye; stain; indigo.
Tinaan-v-Dye shop; place of dyeing.
Tinag-n-Touch.
Tinagin-v-To nove; touch; direct; guide;
manage; use.
Tinago-a- Hidden; secret.
Tinago-y. p, jp.-Hidden; secreted.
Tinain-i'-To dye; stain.
Tinalaga-adtf. -Intentionally; designedly;
knowingly; deliberately; purposely;
avowedly.
Tinali-^. p. jo.-Tied; bound.
Tinapay-n-Bread.
Tinuturuan-w-Scholar; ])upil.
Tinda-?i- Notions; anything that is sold;
fund.
Tindahan-w-'Store; shop; canteen.
Tindahan ng gatas-n-Dairy.
Tindahan ng alak-n- Groggery; grog-
shop; saloon.
Tindahan ng mga pagkain-?i-Grocery.
Tindi-;z Weight; gravity; importance;
burden; guarantee.
Tindig-n-Stand; position.
Tindigan-^To stand; guarantee; be
responsible.
Tin.lihan-n-Stretcher; place of stretch-
ing anything.
Tinekas-»-Yictiiii.
Tinga-n-Lead.
Tingalan ng asin-n-Salt marsh.
Tingang puti-»-Tin; tin-plate.'
Tinghas-^Chip; splinter; sharp ])<»int.
Tinj>in-w-Sight; look; gaze; glance; pros-
pect.
Tingin sa labas-y<-A])pearancc: fare;
likeness.
Tingkal /' Lnnq*; clo.l.
Tingkayad-f/f/T'.-( )n tiptoe.
Tingkayad-a- Squatted; stooped.
i v'-To h.dU; see.
inuli-T'-'I'o review; revise; look
Tingnan muna-r-To foresee; see be-
fore.
Tini.Lr-// Sound, tone; echo; time.
Tiniis;'. //./>. -I'li-lei-went; nntlergone.
Tinik n Thorn; lislibone; thistle.
Tilling-;/- Sett lings: residue; remainder.
riw
Tiningal-«- Pro vision.
Tiningal-wfo. -Stored away; put away.
Tilling ng loob-;/- Determination; res-
olution: intrepidity; bravery; valor;
boldness; courage; moderation; for-
bearance.
Tinitingnan-// The object winch is
seen; that which one is looking at.
Tinkal-;/-Clod lump.
Tinta-?t-Ink.
Tinutulugan-n-Bed chamber; bed;
place of sleeping.
Tinutungtungan-H- Route; ending; ob-
ject; itinerary; goal.
Tipa-n-Convention; appointment; con-
tract.
Tipan-?i-Promise; vow; testament.
Tipanan-n- Convention: contract; agree-
ment; utility; profit.
Tipiaw-n-Trip; stub; stumble.
Tipid-a-Economical; frugal; close.
Tipi-rt-Compact; firm; close; solid; com-
pressed.
Tipiin-v-To press; compress.
Tipirin-v-To enonomize; clip or cur-
tail expenses; be frugal or saving.
Tipo-fl-Gap or notch in a tool.
Tipo-a-Toothless.
Tipon-n-Gathering; meeting; assembly;
congregation.
Tipuin-0-To break; nick; notch.
Tipunin--t/-To gather; unite; compile;
pouch; congregate; meet.
Tira-n-Gleanings; residue; remainder;
remains; residium; excess; refuse;
overplus; remnant.
Tirahan-n- Habitation; abode; house;
home; place of living.
Tirahan-z/-To save; leave over; reserve;
set aside; 1-eep for.
Tirik-a-Steep; perpendicular.
Tirikan ng kandila w-Candlestick.
Tirikan-v To put a candle in a candle-
stick.
Tirintas-n-Braid.
Tirintasin-v-To braid.
Tisa-n-Tile.
Tisain-t'-To tile.
Tisod-w-Stub; stumble; trip; slip; imped-
iment; obstacle; difficulty.
Tistisin-7/-To sew; hem.
Tisurin-a-Tripping; stumbling.
Tisurin-v-To cause to stumble.
Titik-n-Letter; deed; writing.
Titingkatingkayad-t'-To walk on tiptoe
or in a cowering manner.
Titulo-n-Title; diploma.
Tiwalag-a-Separated; distant; far; re-
tired; divided.
Tiwangwang-adv.-Wide; open.
Tiwasay-a-Firm; secure; safe; clear.
Ti van -a- Abdomen; belly; paunch.
Tiyot-w-Drought.
Toktok-w-Top; crest; crown.
Tono-n-Tone; tune; volume.
Toro-n-Bull.
Totohanin-v-To be serious; verify; ac-
complish; affect; make; true.
Totoo-a-Certain; serious; evident; true;
positive; sure; effectual; devout;
downright; veritable; dogmatic; dog-
matical; peremptory; reliable; catagor-
ical.
Totoong-ad?;.-Very; greatly.
Towa-n-Joy; pleasure; glee; mirth; mer-
riment; gayety; delight; comfort; re-
joicing; satisfaction.
Towid-n-Right; straightness.
Towid-a-Right; straight; just.
Towi na-a<it>.-Always; often; frequently.
Towirin-v-To straighten; rectify; justify;
make right; right; clarify.
Trabajador-w- Worker; workman; laborer;
journeyman; artificer; mechanic.
Trabajo-n-Work; task; labor; husbandry.
Trangka-«-Gate; gateway.
Trangkahan-n-Gate; gateway.
Trato-;z- Contract; agreement.
Tresagio-n-Matin.
Tresillas-n-Gimp.
Tresiete-n-Whist.
Trono-n-Throne.
Tropa-n-Troupe; company.
Tropang lakad-#-Infantry.
Trote w-Trot.
Tsa-n-Tea.
Tubig n-Water; lymph.
Tubig na bumukal-n- Spring water.
Tubig na ulan-n-Rain water.
Tubo-w -Interest; profit; gain; lucre; rev-
enue; emolument; acquisition; ad-
vantage; growth; increase.
Tubo-n-Sugarcane.
Tubo-w-Lamp chimney.
Tubos w-Redemtion; ransom.
TubO sa ibang bay an-a- Strange; for-
eign.
Tubo sa ibang lupa-n-Stranger; for-
eigner.
Tubsin-v-To ransom; redeem.
Tubsin ang sangla-7/-To redeem a pledge.
Tubuan-n-Sprout: growing; growth.
Tubuan-v-To grow; sprout.
Tubuan ng ngipin-v-To cut teeth.
Tubusin-z.'-To redeem; rai.som.
Tudla-w-Aim; point.
Tudlain-y-To aim; point.
Tudling-w-Furrow.
Tudlingan--t/-To furrow; plow.
Tudlok-«-Punch; point.
TUL
140
Ttflt
Tudlukin-y-To punch; poke; point; shoot
with a cue.
Tugak-M-Frog.
Tugatog-tf-Hill; knoll, hillock; small;
mountain; hommock.
Tugno-n-Brine.
Tugon-n-Answer/ repartee; reply; re-
sponse; retort.
Tugtog-n-Play; piece of music; playing
on musical instruments.
Tug tog muna sa kanta-w Overture.
Tugtog ng loob-n-Inspiratioir
Tugtog ng musico-w-The playing of a
band or an oschestra.
Tugtugan-n- Piece of music; playing of
musical instruments.
Tugtugan na walang ayos-n-Dissonance;
discord.
Tugtugin v-To play on a musical in-
strument.
Tuhod-n-Knee.
Tuhog - n • Stringer; that upon which
anything is strung.
Tuhuguin-v-To string; impale; pass
through.
Tuhuran-v-To push or shove with the
knee.
Tuka-w-Beak; bill; peck.
Tukain-u-To peck; pick.
Tukarol-n-Cap; bonnet; turban.
Tuko H-Small li/ard.
Tukod-n-Post; prop; support; Protec-
tion.
Tukso-n-Teasing; temptation; vexation;
aggravation; enticement; instigation.
Tuksuhin-v-To teasje; vex; entice; tempt;
instigate; worry; chaff; haggle; in-
veigle.
Tuktok-rc-Top; crest.
Tuktok ng manok n-Comb of a chick-
en.
Tuktok ng ulo-»-The crown of the
head.
Tula-n-Poem.
Tu!ud-w-Copy; counterfeit; imitation.
Tulag-fl-Spear, lance; dart; javelin.
Tulagin-v-To throw a dart or sjit'ar;
lance.
Tulak-n-Push; shove; thrust; drive.
Twlakin-7/-To shove; push; thrust.
Tulala-a Stupid; lazy; ignorant; indo-
lent; idle; weak; feeble; imbecile.
Tulalain-r-To-astonish.- stupefy.
Tularan-7>-To imitate; copy; counterfeit;
mimic.
Tularan-;/ Precedent; example; pattern.
Tulatc»d "-Last; hindmost.
Tulatod H-Kunip; croup.
Tulay-tf-Bridge.
Tul i-M-Circumcision.
Tulig-n-Foolish; stupid; torpid; ignorant-
idiotic-; senseless.
Tulig-w-Fool; idiot; madman.
Tuliin-7/-To circumcise.
Tulin-n-Speed; velocity; quickness; ac-
tivity; promptness; promptitude; nim-
bi eness.
Tulingad-n-Fool; idiot; madman.
Tulis-n-Sharpness; point; acuteness; end.
Tulisan n-Robber; highayman; bandit.
Tulisan 7/-To sharpen; point.
Tulisan sa dagat-n-Pirate; corsican.
Tulo-n-Leak.
Tulog-n-Sleep; slumber.
Talong-n-tlelp: aid; assistance; sunMort;
succor; vindication.
Tulongan-;z-To help; ai<l; assist; ;ic'-or;
defend; facilitate; protect.
Tulos-n-Stake.
Tulot-n- Permission; license; furlough;
leave; admittance.
Tuloy-«-Continued; successive; con-
tinuous; lasting; following.
Tuloytuloy-a-Prompt; speedy; expedi-
tious; continued without interruption.
Tulungan -v-To assist; defend; aid; help;
protect; furnish; favor; minister;
supply.
Tulungin-a-To help; aid: assist; defend;
protect.
Tuliitaii-u-To permit; license; give leave
or permission.
Tuluyan-i? To continue; keep going;
terminate.
Tuluyan-w-Hotel; boarding house.
Tumaan-r-To reserve; j)iit away; keej>
separate.
Tumaas-7y To grow in height; ascend;
mount; rise; raise.
Tumaba-7'-To grow or become fat or
fleshy; fatten.
Tmnaba ang lupa-i'-To fertili/e; grow
or become fruitful- (per. in /and .
Tnmadiak-v-To kick.
Tumae ang ibon-Ty-To mute.
Tumagal-7'To last; prolong; endure;
suffer; dally; subsist.
Tumagilid-/%-To turn sideways; lay on
the side.
Tunaaginting v-To sound.
Tumagistis ang luha-/--To cry; weej>;
run (per. to tears).
Tumago-r-Tu hide; conceal; ]>ut away.
Tumagos-r-To i>enetrate; leak; run
through.
Tumagupak7'-T<i flan; make a noise
by clapping the hands or stamping
the feet.
Tuiiialiaii-r-To dwell; nestle; reside;
lodge.
ttJM
l-ll
Tumahan-r-To calm; appease; grow or
become quiet or peaceful.
1 umahi-tf-To sew; stitch.
Tumahol-T'-To bark; yelp; yap; yaul;
howl.
Tumahimik-f-To appease; become or
grow peaceful or calm; calm; rest;
repose; lull.
Tumakas-r-'lo decamp; escape; slip off;
leave on the sly, sneak off; leave
secretly.
Tnmakbo-j'-To run sprint; course;
hasten; flow.
Inmakot-T'-To intimidate; frighten;
scare; terrify.
Tumal-M-Depression; scarcity; slowness;
scantiness.
Tumal a-Slow; depressed; not salable.
Q nmalas-?ATo fllter; strain; leak; trickle;
trill; pour down; ooze.
Tumalas-7'-To become or grow witty.
Tumali-r-To tie; bind.
1 umalikod-v-To turn one's back; take
hack: retract; recant.
Tnmalikod sa kanyang handila-r-To
desert one's flag.
lumalima-T'-ro yield; submit: obey.
Tumalima-7>To c^n|radict; oppose;
gainsay.
Tumalon--6/-To jump down; precipitate.
3 umama-y- To hit; guess; conjecture/
Tiimanan-oTo run away: elope; sneak
off; make off; leave secretly.
Tnmanira-7> To prohibit; interdict; for-
bid.
1 umangan-r-To have hold.
lumangap-i/'-To receive; accept; take.
Tumangap-n-Receiver; taker; rec-ipient.
Tumangi-?y To refuse; renounce; deny;
resign.
1 umangis-r-To weep; mourn; lament;
bewail.
Tumango-?;-To consent; agree; confirm;
affirm; promise.
lumaning-oTo give or prolong time;
extend time; reprieve.
Tumankilik-f-To protect; defend; sup-
port; favor; corroborate; confirm; hold
up; prop.
Tumanong-?;-To ask; question; inquire;
interrogate.
Tumantan-f-To rest; quiet; appease.
Tumaos-v-To penetrate; pierce.
Tumapang-f-To encourage; become
brave,courageous, bold or valiant.
Tumarok-^-To sound; delve.
Tumatahan sa isang lugar 6 bahay-w-
Inhabitant; lodger.
Tumaf ana w^Spectator.
Tumatatua-n-Backalider; one who denies
anything; gainsayer; contradictor.
Tumatawa-n-Daugher; one who; laughs.
Tumatoa-V-To deny; contradict; gain-
say.
Tumawa-v-To laugh; giggle.
Tumawag-v-To call; summon; name;
term; send for; announce; evoke;
hallo.
Tumaya-f-To bet; wager.
Tumayo-17-To establisli; build; edify.
Tumba-;/-Tower; grave stone.
Tumba ng patay-n-Toinb vault; sepul-
cher; tomb stone.
Tumborig-M-Anns; fundament.
Tumibay-c-To fortify; strengthen; af-
firm; guarantee.
Tumihok-y;-To palpitate; nutter.
Tumigas-v-To harden; indurate.
Tumiguil-7/-To stop; cease; stay; lull;
remain; leave off; work.
Tumiin-?/-To ooze; leak.
Tumika-v-To limp.
Tumikim-v-Taste; try; attempt; assay.
Tumikim-i'-To cough; draw ones atten-
tion.
Tumila-i?-To cease.
Tumili--z/-To shriek; scream; cry in a
high tone.
Tuinimbang-t7-To weigh.
Tumimbuang-v-To lay down, stretch
one's self on a bed.
Tumindig-y-To arise; rise; stand up.
Tuminag'V'To he brisk or smart.
Tumingin ?/-To see; look; view; gaze;
behold; observe; watch; notice; dis-
cern; vide.
Tnmingkayad-7/-To stoop; squat; walk
or stand on the toes.
Tumira-v-To dwell; live; reside; lodge;
inhabit; nestle.
Turaira-v-To remain; be left over.
Tuuiita-7/-To drain; let fall drop by
drop.
Tumitig-v-To eye; glance; look.
Tumitis ang pawis-v-To sweat or per-
spire freely.
Tumiv\alag-?'-To separate; remove; sort;
dissuade.
Tumpa-n-Last journey or tri}>; going.
Tumpa gawi-;/- Inclination; tendency;
fancy.
Tnmpak-n- Skill; judgment; prudence;
knac ; mischievousness; restlessness.
Tunipok-n Small round heap; patty.
Tumubo-7/-To grow; increase; swell.
Tumubo puinaton.tr sa ibabaw-t'-To out-
grow.
Tumugon-v-To answer; respond; reply;
acknowledge.
TUW
Tumugtog-v-To play on a musical
instrument; ring a bell.
Tuinuka-f-To peck; pick.
Tumuktok-u-To beat, strike or knock
with the knuckles.
Tumulad-i'-To equalize; make equal;
match.
Tnmulak-r-To push; shove; thrust.
Tunmlo-r-To leak; drip; fall drop by drop.
Tumulong-r-To help aid assist coop-
erate; favor; succor; support; serve;
defend; protect; corroborate; hold up;
confirm; prop; minister.
Tumulotulo-v-To drip.
Tumumba-v-To Tower.
Tumumog na malakas-n- Resolution;
couiage; mind; promptitude; aid; de-
termination.
Tuinunaok-v-To gather; crowd.
Tumumpa-v-To carry down; have the
last of anything.
Tumunaw-?/ To melt; liquefy; dissolve.
Tumungo-v-To wend; trend; bend; bow.
Tumunog-'i;-To sound; clank; clang;
ring.
Tumuntong-r-To tread; trample; stamp,
put on; accupy.
Tumupad-v-To execute; discharge; per-
form; comply; heed; do one's duty;
dispense; observe.
Tumurote-z;-To trot.
Tumutul-^-To reply; answer; respond;
affirm; allege; oppose; fight.
Tumutol sa pagtangol-v-To fight for
another; defend; argue in another's
favor.
Tunang-tf-Outcry.
Tunang malaki-n-Tnmult; out cry; riot.
Tunaw-w-Liqiiid; fluid.
Tunawin-z/-To melt/ liquefy; dissolve;
smelt; consume; spend.
Tunawin-a-Soluble; solvable; meltible
liquefiable.
Tunawin ang kinain v-To digest.
Tunay-a-True; cordial; sincere; loyal;
'constant; firm; manifest; solemm; dog-
matic; dogmatical; certain; downright;
reliable; legitimate; actual; candid
confident; real; peremtory; important.
Tunay w/7/. -Really; truly; actually; loy-
ally; candidly; certainly; seriously;
surely; positively; evidently.
Tunay n<>a a True; serious, certain; pos-
itive.
Tunga-a-Slow; halt' wilted; ignorant;
torpid; rude; foolish.
Tungag-17-Halt' \\itted; foolish; dull;
torpid; slow; ignorant; rude; wild;
obscene.
Tungaw-w-Tick; woodtick.
Tungayaw-72-Curse; imprecation; oath
malediction; swearing; ban.
Tung ayawin-u To curse; swear; im-
precate; ban.
Tungkay-n-Object; design; end; intent.
Tungkod-n Cane; staff; prop; fulcrum;
support; protection; truncheon.
Tungkol-p. a.- According; pertaining;
concerning.
Tungkol-^re/?.-About; over.
Tungkol-«-I)uty; obligation; contract;
agreement.
Tungo-n-Bow; nod; object; behavior;
trend.
Tungo-a-Inclined; disposed.
Tungo-n-Tuber.
Tungo ng loob-n-Intent; design; purpose,
Tungtong-n-Cover; lid; pot Jid.
Tunod-^- Magnetic needle; the unrolled
leaves of the palm or banana.
Tunog-;z- Sound; noise; report; clank;
clang; ring; resonance.
Tunog na bagol-n-Grating; harsh sound.
Tunog ng voces^-Tune; tone.
Tunsoy-n-Shiner.
Tuntungan-n-Objective; place that one
is heading for.
Tupa-n-Sheep.
Tupad-w Compliance; doing of one's
duty.
Tupang babaye->i-FAve.
Tuparin-77-To comply; do one's duty.
Turing-n-Bid; asking; price proposal;
overture; proposition; guess.
Turo-n-Teaching; instruction; doctrine.
Turuan-f-To teach; instruct; educate;
discipline; imform; civilize; point out.
Tuso-a-Sly; cunning; crafty; sagacious;
vulpine; keen; sapient; wily.
Tusok-n-Stitch.
Tustusin-*>To loosen; slacken.
Tusiikin-/:-To stitch; j>rick.
Tuto-« Skill; learning; knowledge; judg-
ment; prudence; \\isdoni; sagacity;
circumspection.
Tutol-// Answer; reply; response; repar-
tee.
Tutop ;/ Patch; cover.
Tutos ;,' Stitch; union.
Tutsan-.; /- l.ristle,
Tutu,uin-r'-To s^-parate or take out the
ashes; ri-duce to ashes.
Tutupan-r To patch; mend; splice.
'I utusin-r- T«» stilc'n; se\\.
Tu\\a-// Happiness; mirth; merriment;
joy; pleasure; content; solace; con-
solation; gladness; gaycty; festivity;
rejoicing.
Tuwa-o-Glftd; joyful, merry; happy.
Tuwi-a-Each; every; all; entire; vhole.
UKO
143
UMA
Tuwituwina-tufc.-Often; frequently.
Tuya-w-Flattery; false praise,
Tuyain-v-To flatter.
Tuyo-a-Dry; barren; withered; arid;
scar; sere; wizen.
Tuyongtuyoa-Very dry.
Tuyot-a-Dry; dessieated.
Tuyuin-a-To dry, dessieate.
TJ
Uban-rt;Hoary; gray headed; \\hite.
Uban-//-< } ray liair; ehat't'.
Ubanin-a-Old; hoary; grayheaded.
rbanin ;• To grow old or gray headed.
Ubas-n-Urapes; grape.
Ubo-n-Cough.
Ubod-»j -Heart; center.
Ubod ng hirap-n- Worst misery.
Ubong malakas-?i- Whooping rough.
rin >s -/{-Termination; consumation; end-
ing.
Ubos-a-Terminated. consumed; used up.
Ubusin-r-To consume; use up; end;
terminate; expend; waste.
Udiok-n Stimulation; incitement; per-
suasion; inspiration; instigation.
Udiokan-w-To incite; stimulate; insti-
gate; excite; persuade; induce; im-
bue.
Udiukan-TATo Persuade; incite; induce,
prevail upon; inspire; move.
Udlok-w-Boman.
TJdyok-n-Persuasion; incitement excite-
ment; stimulation; inspiration; en-
couragement.
Udyukan-?>To inspire; persuade; induce;
incite; ply; imbue.
Uga-«-Move; rock.
Ugain-n-To rock, move.
Ugali-/z-Use; custom; habit; disposition;
usage; wont; fancy; temper.
Ugaling parang-a-Rough; illbred; rus-
tic.
Ugangin-7/-To make foolish.
Vgat-n-Root; vein; blood vessel; bud;
source/ origen; spring.
Ugit-w-Plow beam; plo\v handle; helm.
Ugong-n-Noise; clamor; crack; clash;
din.
Ugoy-n-Rocking; swinging.
Ugoyin-J>To rock; swing.
I" halea-9J-Buttonhole.
Uha\v-n-Thirst.
Uhaw na uhaw a- Very thirsty; dry.
riuiw-n-Head of grain.
Uhog-n-Mucous; slime; snot; muck.
Uhugin-a-Mucous; slimy; snotty.
Ukit-»-Dettt.
Ukitin-77-To dent.
Ukol-w-Correspondent; trustee; agent.
Ukol sa-a-Pertaininjjf to; concerning;
apt; fit; ready.
Ukol sa sikmura-a-Gastric; pertaining
to the stomach.
Ukol sa lupa-n-Terrestrial; belonging or
pertaining to the earth.
riak-;/-S|>indie; reel; pinfeathers.
ria!:an-)(- Wrapping frame; spindle; reel.
riakin-v-To wind; roll up; wind around.
Ulam-n-Meat.
Ulam-n-Rain; shower.
Thing bigla at masasal-w-Heavy.
shower of rain.
Ulap-n-Cloud.
Flak na makapal at mababa-n-Mist;fog.
Ulapot-n-Rag hanging from the clothes.
Ulian-a-Wornout; decrepid.
Ulianin-a-Old; worn out; decrepid.
\J\\-adv. -Again.
Uliin-v-To repeat; renew; patch; make;
over.
Ulila-»-Orphan.
Ulilang lubos-n-Orphan; child who has
neither father nor mother.
Uling-w-Coal; charcoal; soot; cinder;
grime; lampblack.
l'liran-«-Type; pattern; example.- model.
Vlit-adv.- Again; once more.
Ulitin-v-To repeat; duplicate; rene\v;
double; iterate; reiterate; rehearse;
d<j or try again.
TTliting madalas-c-To repeat frequently.
Uliuli-n-Whirlpool; eddy; vortex.
Uliyaw^-Echo.
Ulo-n-Head; poll.
Ulog-»-Movement; management; direc-
tion.
Ulogin-y-To move; manage; direct,
Ulol-w-Lunatic; madman; idiot; dolt;
gump; loggerhead; crazy man.
Ulol-a-Demented; cra/y; insane; mad;
daft; delirious; foolish; stupid; dis-
tracted; idiotic; ignorant; unlearned.
I T long ulo-a-Baldheaded.
riong-7z-Meeting; union; congregation.
Tins ng sandata-^-Slash or stab.
Ulug-w-Handling; moving.
I"lugin-i;-To handle; move to and fro.
Ululan-v-To exaggarate; add to; in-
crease.
riuling-f-To infatuate; stupefy; make;
or cause to be foolish; alienate.
Umabala-f-To interfere; oppose; pre-
vent; molest; trouble; vex; prolong.
UMA
144
UMU
Umabot-v-To reach, overtake; catch up;
approach; arrive; come up; get; ob-
tain; abut.
Urnabuloy-77-To assist; help, aid; support;
serve; contribute/ suffice; defray; suc-
cor; minister; promote.
Umaga-w-Morning; forenoon.
Umaga-&2&.-J$arly; soon; betimes.
Umagang umaga-arfi/.-Very early.
Umagang timaga-n-Dawn; break of day.
Umagap-7>-To preoccupy; foresee; an-
ticipate; be quick or active.
rmagaw-v-To steal; snatch.
I'magaw sa isang babayi-n-Rapist; rav-
ish er.
Umahon-v-To go up; ascend; land,
mount; climb up disembark.
rniakin--6/-To tame; domesticate.
Umakyat-w-To climb; ascend; mount; go
up; increase.
Tmakyat na magukiabit-y-To climb
with the use of the hands,
rmalalad-7>To resound; jingle/ clink.
Uinalalay-v-To support; help; assist;
aid; maintain.
Umali-v-To succeed; happen.
rmalimura-r-To insult; revile.
rmalingasaw-7'-To rise; extend; tran-
scend.
Tmalingasaw ang baho-v-To stink;
smell; bad.
rmalingawngaw-7/-To echo; resound;
rumble; rumor.
rinalis-r-To go; leave; sally; retire;
abandon; forsake; quit; emigrate; ab-
sent one's self.
I'malitiit-v-To grate; creak/ scrape.
I'malsa-v-To rise; loosen; grow fluffy;
uprise.
I'niambag-T'-To contribute; give; pro-
mote.
rmambon ''-To mist; drizzle; mi//lt'.
rmamo-r-To tame; domesticate; become
domesticated.
Umampon / -To help; protect; aid; de-
fend; support, corroborate; favor con-
form.
I'mainoy -?' -To smell.
I'mangil-r-To howl/ snarl; growl; mur-
mur; grumble.
rmangis-r-To stink; smell had.
I'mani /• To gather; harvest; reap.
I'liiauit-/ -To pull.
I'mankin-v-To appropriate; usurp.
I'manod r-To descend; How \\ith the
current.
Umanta-tf-To grow rancid or stale.
TImapaw-c-To overflow; inundate; over-
run.
rmapid-z/-To seduce; abort.
rmaral-w-To advise; warn; inform.
Umari-c-To own; have.
LTmari ng hindi kaniya-t'-To usurp; ap-
propriate anything that is not one's
own.
Umasa-y-To bope, await; desire; expect.
I'masim-u-To sour; become salty or
briny,
Tmaso-c-To smoke; fume; reek.
Umaso-a-Funy; smoky; fuming; smoking.
ITmasok-z/-To smoke; fume.
Umaway-u-To right; war oppose; dis-
pute: rival; contest.
Umayon-v-To conform; coincide; acqui-
esce; agree; accord.
Vnawit-z/-To sing; carrol.
Umayaw-f>To resign; decline; quit; re-
nounce; reject; stop.
Umayos-r-To arrange; agree; put in
order.
Umbok ang gitna-a-Convex/ con vexed.
Umibig-v-To love; like; wish; desire;
court; will.
Umibis-r-To dismount; get off.
Umigi-v-To ease; improve; appease/ be-
come less painful.
riiiihi-i;-To urinate.
rmiki-v-To limp.
TTmikit-w-To turn; revolve; roll; gyrate.
Umiko-t7-To limp.
Umilag-v-To dodge; avoid/ escape; shun;
gr<»w or become wild.
Uinimik-w-To murmur/ mutter; mumble;
reply; respond; answer.
Umindayog-u-To oscillate; vibrate;
move.
ITmingos-»;-To grumble/ snarl; growl.
Uminis-7/-To smother; oppress; over-
power; crush; subject.
Uminog-y-To turn; gyrate; roll; spin.
(Jminom-0-To drink; imbibe.
tTinintindi-i'-To understand; compreheml
Umisip-r-To think; invent; plan; plot;
contrive; meditate.
Umitim-y-To blacken; become black;
darken.
I'mitim-v-To steal/ peculate; pilfer;
cabbage; purloin; filch.
riniyak-r-Tocry; weep; bewail; lament;
I" n i i yak ang hayop-i/'-To low; bleat
howl; Lrrunt.
rmpog-)/-rollisii>n; encounter/ clash;
sln;c';<; push.
rni|)ok-n-Conversation; converse.
rinudlot-/--To rebound/ bounce: recoil.
Dmiig*ft-Moih/ the fouling of irr.iiu so
that it lumps.
Umuga-y-To move; shake; vibrate.
I'muguin-f-To uiolder; lump because of
dampne
145
US!
steer; pilot.
rmugitsa sasakyan-x-Pilot; steersman;
helmsman.
*miig<>ng-r-T<> make a noise.
'mugong parang ktilog-y;-To fnlminale;
make a noise like thunder.
'mngoy-r-To rock; swing.
"mnkit-r-To dent.
"mayabit-?'-To claw; scratch.
Tmnlayaw-r To coax; wheedle; fnixlle;
pet; humor.
'mulan-u-To rain; shower,
"mulan ng busilak-v-To snow.
I'mnlan ng bubog-?/-To hail.
Umuliaw-f-To echo; resound.
I"nmlit-7>-To pilfer: steal; peculate;
filch.
rnuma-r-To go before; go first; anti-
cipate; forsee; expect.
rmunat-f-To stretch; lengthen; adjust;
enlarge upon.
I'mugot-t-To whisper.
l"munouno-z'-To stutter; hesitate; stam-
mer.
Vmunti-a-To lessen; decline; fall; de-
scend; dwindle; grow or become
smaller.
t*mupasala-7>-To defame; slander; in-
sult; deride.
I'mupo-i'-To sit.
Uniupo-i?. imp.-^iii.
rmuriturit-7'-To stammer; titter; stut-
ter; hesitate.
I'murong-i'-To recoil; fall back; retro-
grade; back; regress; backslide.
rmurong ang kabayo-r-To balk.
rmurong ng marami-y To quaff.
rnmsig-r-To investigate; inquire; ex-
amine; follow; register.
I'musos-f-To go down; descend.
[Tmutalutal:Z/-To stutter; stammer; haw;
hesitate.
Una-fltofo.-Soon; early; iirst.
Fna-fl-First; primitive.
Unahan-^/-To go first; preoccupy; pre-
ceed; lead; anticipate; expect; fore-
see.
Vnahan-w-Front; lead; fore end; begin-
ning.
Unan-»-Pillow.
Unang araw ng bnan sa Iangit-/*.-Neo-
nienia; first night of the new moon.
T'nano-M-Dwarf; pigmy; manakin.
Tnatin-y-To • stcatch, unfold; expand.
I'natin ang baluktot-r To straighten.
Vnauna-r/r/7'. -First; principally; chiefly.
Qnga-n-Lowing; low
Ungal-;<-Howl; cry of horror.
Ungas-a Stupid: foolish; <lull ignorant;
simple; idiotic.
Ungo-w-Monkey.
rngnng babaye-u- Female monkey.
rngos-H-Spr«uit; shoot; anything that
protrudes from another.
rnos-H-Tornado; tempest; storm; hurri-
cane; heavy shower of rain.
I in>siii-L--To storrn.
I 'nonno Stammer; stutter; stuttering;
stammering.
I'nsayanin-f/ Rickety; chaffy; without
resistance.
Untiunti-w/r. -Slowly; little by little;
by degrees; gradually
Tntian-r-To lessen; curtail; clip; de-
cline; sink; decay.
Untog-n-Collision; encounter; blow;
contusion.
I'od H-Worm; larva; larvae.
Upa-n- Wages; salary; pay; fee; recom-
pence; stipend.
rpahan-?;-To pay; recompence.
Tpahan ng araw-n-Daylaborer; jour-
neyman.
Upak-n-Bark; peel; rind; crust; skin.
TTpakan-c-To bark; peel; skin.
Upasala-n Insult; scorn; derision; de-
famation; slander; mockery.
t'pa sa pagtawid-w-Bridge or ferry toll.
Qpat-a-Bald; hairless; destitute.
Upat-n-Deceit; delusion; fraud.
ITpatan-c-To deceive; defraud; delude;
impose upon; leave bald.
T pa \\-a-Bald headed; bald.
Upawin-y-To make bald.
ITpo-n-Squash.
ri>o-;z-Seat; sitting.
Upuan-n-Chair; seat.
l7ralian-r-To imbue; instigate; inspire;
persuade; induce; incite; stimulate;
urge.
r ruling masama-n-Temptation; entice-
ment; incitement.
Craing-n-Stake; cudgel; clul).
Cria-n-Border; fringe.
Triin-n-To assay; examine; look into.
Urongsulong rt-Undecided; irresolute.
I'roy -/Wo-.-det out; git.
tTroy-n-Mockery; scoff; jeer.
Vrungan-i;-To retrocede; take back;
back.
Usa-n-Deer.
I'sang babayi-w-Doe; roe.
Usang inahin-n-Doe/ roe.
I sang lalaki-n-Hart; buck.
(Jsap-n- Dispute; litigation; lawsuit; con-
test; strife; dissent; contract.
rsbong-;/-,Sprout; shoot; sucker.
Usigi-t-To examine; investigate; per-
sue; follow.
Usisa-w-Probation; examination.
19
WAL
146
WAL
Usisain-v-To examine; investigate, sur-
vey; inquire; inspect; scrutenize;
probe scan; discern; espy.
Uso-M-Use; habit; custom; usage.
Usok-n-Smoke; vapor; steam.
Usos-w-Rupture; (of the scrotum.)
Utak-n-Brain.
Utak ng buto-n-Marrow.
Utal-a-Stammering; stuttering; hesita-
ting; tonguetied.
Utal-w-Stammering; stuterer.
Utang-w Debt; obligation; duty.
Utas-a-Finished; closed; concluded.
Utasin-vTo finish; terminate; end; con-
clude; close; bring to an end.
Utayutay-rtdtvGently; softly; easily.
^1 Varnis-n- Varnish.
Vervo-n-Verb; predicate.
i»\Verso-n- Verse.
^Viage-w- Voyage; passage; journey;
cursion.
Violeta-w- Violet.
Violins-Violin; fiddle.
Violinista-n-Violinist.
ex-
ITtong-fi-Nipple.
I'tos-H-Law; order; command; rule; stat-
ute; precept; edict; injunction; man-
date; errand; message; proclama-
tion.
Utusan-v-To send; convey; command;
order; edict.
Utusan-7/-To send; convey; command;
order; edict,
Utusan-n-Servant; errandboy; messen-
ger; porter.
Uupan-M-Chair; seat.
Uyam-n-Sarcasm; mockery; ridicule-
disdain; decrial.
ryamin-r-To mock; scoff; deride ridi-
cule; scathe; • ma!- e fun of.
Virgen-n-Virgen.
Visagre-n-Hinge.
Visita-n-Visit; chapel;
Visitahin-2/-To visit; examine.
Vocabulario-w- Vocabulary.
Volcan-n- Volcano.
Voluntaries-^- Volunteer.
Voto-H-Vote.
"W"
Wagas-a-Neat; pure; clean; clear; free;
innocent; virtuous; genuine.
Wahiin-v-To tear; rend; lacerate; cut;
wear out; break; fracture.
\Yakal-n-Termination; end; conclusion;
extremity; edge; border; extreme;
limit; boundary; bounds.
Wakas-n-Extreme; extremity; end; limit;
bound; boundary; edge; border; con-
clusion; termination.
Wala-n-Nothing; naught.
Wala-rt(?7/.-No; not; in on degree.
Wala-a-Distant; absent; not present.
\\~alang ala ala-a-Calm; free; tran<|iiil;
peaceful; havingnothingtothink about.
Walang asa ^/-iH-sperate.
\\"alang asawa-a-Sin.L'le; unmarried.
\\ahin.L' asa\\a /^r.achcli.r; old maid.
Walang a\va-«-Heartless; cruel; ruthless;
inclement, fell; inhuman; hard-
hearted; soulless.
Walang ay.sv/ hisarrau-e-!; disorderly;
slovenly; careless, filthy; confused;
pellmell; immethodical; unclean;
harum-scarum.
Walang bahid dnmi-r/-('lean; untouche.l;
pure; neat; unmingled; innoceni;
virtilous; holv.
Walang bait-o- Thoughtless; imprudent.
Walang baro-a-Shirtless.
Walang basagulo-a-Peaceful; calm; se-
rene.
Walang bayad-a-Gratis; free of cost;
gratuitous.
Walaim huhay-^/ Lifeless; inanimate.
Walang buhok-a-Bald; haldlieaded.
\\'alang daan-rt-Impossihle; impracti-
cable.
NValang dalita-^-Painless; well.
V\'alang damdam-f/ Insensihle; well-
without pain; painless.
NValang da mit-^- Naked.
NValang <langal-a-Inl'amous; vile; dcspi-
calile; low; aliject.
\\ alaiiL' dulo-'/- Pointless.
NValang day a-a> Equitable.
\\Talanir galang-f/.-I Disrespectful; i'U il e;
impudent; morose; insolent; haughty;
peevish, inattentive; thoughtless; Nif-
ty; discourteous.
NN'nlani: galang ^r/r. -Peevishly; impu-
dently, moi-osely; insolent ly; discour-
teously; thoughtlessly.
N\ alaiiLT galit "-(^uiet; serene; calm: »'u-
molested.
NN'alang gawa-u-Liesuie.
WAL
147
Walang gulo-f/ Sik-nt; quiet ; still; ralni;
traiKiuil; noiseless; loyal; constant;
faithful.
Walang gulugud-a-In vertebrate.
Walanir gusto-a-Loath; loth.
Walang habag a-Cruel; heartless; hard-
hearted; inclement; incompassionate;
inhuman; soulless.
Walang halaga-f/ Worthless; trifling;
vain; frivolous; mean; vul.irar; empty;
void; fruitless.
Walang halo-rt-Pure; unmixed; unmin-
gled; clean; neat; mere.
Walang hanap buhay-a-Destitute; help-
less; without work or employment.
Walang handa-a-Extempore; informal.
Walang hangan-a-Boundless; endless;
interminable; perpetual; everlasting;
immortal; infinite; infinitive.
Walang hanganan-a-rnlimited; bound-
less; interminable; endless; everlast-
ing; infinite; without end.
Walang hiya-a-Sbamelesa; impudent;
insolent; forward: disrespectful; ob-
scene; petulant; without self re-
spect.
Walang humpay-a-Continual; incessant;
uninterrupted; continuous.
Walang ikababayad-a-Insolvent.
Walang ingat-a-Careless; incautious;
heedless; reckless; forgetful; neglect-
ful.
Walang interes-a-Impartial; uninterest-
ed; candid; just; loyal.
Walang kaba-a-Bold; intrepid; daunt-
less; valiant; firm; constant; serene.
Walang kabuluhan-a- Worthless; trifling;
catchpenny; futile; addle; void; emp-
ty; incapable.
Walang kahulilip-a-Incomparable;matcli-
less; singular; unequalled; unpar-
alleled.
Walang kahulugan-ft-Senseless; unmean-
ing; trifling; wortless; useless; fool-
ish
Walang kalinga-a-Inattentive; careless;
thoughtless; heedless; negligent; neg-
lectful.
Walang kaluhva- a- Soulless; inani-
mate; lifeless.
Walang kamahalan-a-Insolent; impu-
dent; haught3r;vulgar;ordinary; shame-
less; ignorant; without; dignity.
Walang kapalaran-a Hapless; luckless.
Walang kapara-a-Matchless; special;
unequalled; unparalleled; incompar-
able; particular; singular.
Walang kaparis-a-Singular; special;
unequalled; unparalleled; matchless;
particular; peerless.
Walang kapintasan-a Immaculate; fault-
less; perfect.
Walang karapatan-«-lTnjust; unjustifia-
ble; unlit; unreasonable; without jus-
tire.
Walang kasama-a-Solitary; sole; only.
Walang kasama -ailo.-\ lone; solely.
Walang katapusan-a- Endless; intermi-
nable; immortal; without end; infi-
nite.
Walang katawan-a-Bodiless; immate-
rial.
Walang kat ale do- Unequalled; matchless;
unparalleled; special; peerless; without
comparison; incomparable.
Walang caya-a-Unable; incomparable;
unfit; powerless.
Walang kibo-rt-Silent; quiet; dumb.
Walang kimi-a-Free; disengaged; unem-
barrassed.
Walang kimot-a-Silent; quiet; undis-
turbed; dumb; motionless; noiseless.
Walang kinikilingan-a-Impartial; just;
unprejudiced.
Walang kulang-a-Complete;entire; whole;
integraljperfect; exact; right; finished;
enough.
Walang labas sa matowid-a-Just/lawful;
true; fair; truthful.
Walang laman a-Empty; addle; vacant;
void.
Walang lasa-a-Tasteless; insipid; flat.
Walang lihim-a-Open; frank; clear; un-
reserved.
Walang likat-a-Perpetual; everlasting;
continuous/ continual; endless; erect.
Walang likit-a-Straight; erect; contin-
uous.
Walang makakamukha-a-Matchless; in-
comparable; unparalleled, une-
qualled.
Walang mansa-a-Immaculate; spotless;
pure.
V, alang hanga at inula-a- Endless; eter-
nal; without end.
Walang nag aampon-a Helpless; desti-
tute.
Walang nagkukupkop-a-Helpless; des-
titute; solitary; lonely.
Walang nasa-a-Disinterested; not de-
sirous.
Walang ngipin-a-Toothless.
Walang pagod-o- Indefatigable; unwea-
ried.
Walang pagtitiis-rt-Insufferable; intol-
erable.
Walang pakiramdam-a-Insensiblejsense-
less; indifferent; shameless.
Walang palad-a-Unfortunate; unlucky;
sad; hapless.
YAN
Walang pananampalataya-a-Incredulous;
unbelievable.
WTalang pangalawa-a-Matchless; unpar-
alleled; solitary; singular; un-
equalled.
Walang pangdamdam-o Insensible; in-
different; shameless.
Walang paniniwala-a-Incredulous; un-
believable.
Walang pinag aralan-a-Coarse; rough;
illbred; rustic; ignorant; abject; low.
Walang puri-rt-Infamous; vile; despica-
ble; shameless.
Walang sakit-a-Hale; well.
Walang sandata-a-Disarmed.
Walang sapin- a- Barefoot.
Walang sigla-a Infirm; lifeless; inactive;
slow; weak.
Walang sinelas-a Barefoot.
Walang sukal-«-Clean; pure/ free; neat;
cleanly.
Walang taba-a-Lean; meagre.
Walang tahan-a-Continual; endless; in-
cessant; uninterrupted; continuous.
Walang tahi-a-Seamless.
Walang takot-a-Bold; fearless; intrepid;
dauntless; audacious; valiant; pluck}7.
Walang testamento-«7.-Intestate.
Walang tigil-a-Incessant; continual;
uninterrupted. -
Walang turing-a-Ungrateful; low; abject;
mean; ignorant.
Walang tuto-a-Ignorant; dumb; silly;
unlearned; foolish.
148
YAY
Walang ulo-a-Headless.
Walang \vasto-a-I)isarranged; confused;
disorderly; simple; silly; artless.
Wala sa horas-a- Unseasonable; un-
timely.
Wala sa capanahunan-a- Abortive; un
timely.
Wala sinoman-w-Nobody; none,
V* ala sinoman-pro Neither.
Walis-n-Broom; duster.
V. alisin-c-To sweep; dust.
Walo-«-Eight.
Walo-o- Eight.
Walong puo-M- Eighty.
Walong puo-ft-Eighty.
Wari-«-Reasoning; thought; idea; medi-
tation.
Wariwariin-7'-To think; reason: med-
itate; recall to mind.
Watak-a-Wide open; clear; separated.
Watakwatak-a-Wide; open; clear/ sepa-
rated; at or by intervals.
Wawa-w-The mouth of a stream.
\Vika-7i-Language; idiom; discourse talk;
lingo/ dialect; conversation; converse.
Wikain-v-To talk; converse; pronounce;
speak; say; tell; discourse.
Wikain labas sa matowid-r-To lie; tell
a falsehood.
Wika ng Judio 7i-Febrew.
Wilig-^-Sprinkling.
Wriligan-z;-To Sprinkle.
Wisik-w-Sprinkler.
Wisikan-^-To sprinkle; water; spray.
Yabag-n- Footstep; tread; noise of a
footstep.
Yagyag-n-Trot.
Yarap-w-Hug/ embrace.
V:icaj)in-7'-To hug; embrace; imbosom.
Yaman-n-Riches; mammon.
Vaman -ink- Since; well; then; now that.
Ywnan-prep-Therefore.
Yamut-w-Disgust; abhorrence; molota
tion; dis])leasure/ impatience; vexa-
tion; loathing/ disturbam-e; rhatV;
disquiet; distaste.
Yamuan-w-Rasure; scrapings; filings;
paringa.
Yamutin-t/-To disturb; displease: vex;
jnolest; irritate; worry; bother; dis-
gust.
Yangyangan-n-Place of stretching any-
thing; stretcher.
Yanig-w-Oscillation; vibration; shake;
trembling; wave.
Yanigin r-To wave; shake.
Yano-a-Average; regular; even; ordinary,
mediocre; plain; flat; neither good
nor bad.
Yantas-n-Tire; felloe.
Yaon-pro-That-
Yaon din fldv.-Ditto; idem.
Yapakx Tread; footstep.
>'ari-//-Cut; sha]>e; make; ligure; work;
form; fashion; termination; linisli,
ending.
Vari /*n>.-This.
Yariin-f-To finish; close; terminate;
end; do; make; effect.
Yasak-//-l>esolation; break; destruction;
tear:
Ya<akin-r-To desolate; destroy: break;
tear; lay waste.
Yasyas //-"Polish; planing.
Yasyasin-7'-To ])lane; smooth; polish.
Yawe-ft-Stopcock.
Yaya-// Invitation.
Yayain '--To invite; stand treat.
YUM
140
YUP
Yay amang- prep. -Th erefore; yet;
since.
Yayang-ttrfo/.-Then; now then; now that;
Yayat-n-Extenuation; weakness; lean-
ness; languidness.
Yimot-//-0akum; tow; tow cloth.
Ymari-v-To make; form; produce; cause;
exist; be.
Yuko-»-Bow; stoop; salutation; bend;
inclination.
Ynkod-t'-Salutation; bow; salute; nod;
greeting.
Yiimagyag-7>-To trot; jog; be in haste.
Yumainir-r-To tremble; vibrate; oscil-
late.
Yumaman-7'-To enrich; grow or become
rich; thrive; prosper.
Yiimamot-i'-To vex; disgust; displease;
glut; pique; irk.- molest; disturb, af-
flict; be displeased or vexed; an-
ger; oppress.
Yumi-a-Faded; withered; decayed.
Yumiim-w-To fade; wither; decay.
Yumuko-y-To bow; nod; bend; stoop.
Yumukod-7/-To nod; bow; stoop; bend
the head.
Yuniurak-K-To tread; trample; stamp.
Yungib-K-Cave; grotto; cellar; hole;
cavern; haunt; pit.
Yupi-n-Bend; fold; double.
Yurak-n-Stamp; tramp.
Yurakan-r-To tread; stamp; trample.
Yusakin-?;-To tread; trample; stamp.
Yupiin-r-T<> told; double; bend.
151
Adan-w-Adam.
Adel&ida-n- Adelaide.
Aldriuno-i? -Adrian.
Alberta-H-Bertha.
Alberto-w- Albert.
Alejandraw- Alexandra.
Alejandro-;*- Alexander.
Alfonso-n-Alphonso.
Andrea-n-Andrea.
Andres-w-Adrew.
Angel-n-Angelo.
Angela-n-Angeline.
Ana-n-Anna.
Anselma-#-Selma.
Antonio /i- Anthony.
Arturo-n- Arthur.
Agustin-n-Augustin.
Barbara-M-Barbara
Bartolome-/i-Bartholomew.
Basilio-ft-Basil.
Beatricia-n- Beatrice.
Benancia-«-Bernice.
Benjamin-n-Benjaniin.
Bernaldo-n-Bernard.
Bibiano-n- Vivian.
Cain-n-Cain.
Canuto-w-Kenith.
Carlos-//-Carl-Charles.
Carlota-?i-Charlotte.
Carolina-n-Caroline.
Catalina-n-Kathrine; Kate.
Cec-ilia-71-Sisilia.
Cristina-n-Chistiana.
Cristino-n-Chistian.
dara-n- Clara.
Claro-w Clare.
Claudio-n-Claude.
Clements n-Ruth.
Conrado-«-Conrad.
Constantina-w-Constance.
Dan iel-n- Daniel; Dan.
David-n-David.
Diego-»i-Diego.
Dionieio-w-Dennis.
Dora-n-Dora.
Dorotea-n Dorothy.
Doroteo-n-Dorchester.
Eduardo-n-Edward .
Elena-n-Helen; Lena; Ellen.
Elias-n-Elias.
Emilia-n-Emily.
Emilio-n-Emil.
Engracia «-Grace.
Enoc-»i-Enoch.
Enrique-«-Henry.
Enriquetta-n-Henrieta ; Harriet.
Knnaii-«-Herinan.
Eugenio-w-Eugede.
Eva-«-Eve.
Federico-w-Frederick.
Feli/.-w-Felix.
Fernando-w-Ferdinand.
Felipe-w-Phillip.
Flora-n-Flora.
Florencia-n-Florence.
Francisca-n-Francis.
Francisco-w-Frank.
Gabriel-n-Gabriel.
George-«-George.
Geroninia-n-Jeremy.
Geronimo-n-Jeremiah; Jerome.
Gil-n-Gil.
Gregorio-w-Gregory.
Guillerma-n-Wilhelma.
Guiilermo-n- William.
Herodes-n- Herod.
Herculano-w -Hercules.
Isac-w-Isaac.
Jacob -n -Jacob.
Jarme-7i- James.
Job-n-Job.
Jos4-n- Joseph.
Josepa-w-Josaphine.
Juan-n-John/ Jonathan.
Juanita-w-Juniata.
Julia-n-Julia.
Julian-n- Julian.
Juliana-n- Juliana.
Julio-w-Julius. '
Justo-n-Justus.
Laura-n-Laura.
Leon-»i-Leon.
Leonardo-n-Leonard.
Leoncia-n-Leona.
Leoncio-M-Lionel.
Leonora-w-Leonoir.
Lorenzo-n-La \vrence.
Lucas-n-Luke; Lucas.
Lucia-n-Lucile; Lucy.
Luis n- Lewis; Louis.
Luisa-w-Louisa.
Magdalena-n-Magdalene.
Magallanes-n-Magallan.
Manuel-w-Emanuel.
Marcelo-n-Marshall.
Marcelino-n-Marshall .
Marcos-72-Marcu8/ Mark.
Margarita-^ -Margarita , Margery.
Maria-n Mary; Marie.
Mariana-«-Miriam.
Mariano-n-Marion.
Marta-n-Martha.
152
Martin-n-Martin.
Mateo-#-Matthew.
Matias -w-Matthias.
Mauricio-n-Maurice.
Melecio-n-Michael.
Meliton-w-Milton.
Moises-n-Moses.
Nicolas-n-Nicolas.
Patricio-«-Patrick.
Paula; Paulina-n-Paulina.
Paulino-n-Paul.
Pedro-n-Peter.
Rafael-n-Ralph.
Raymundo-n-Raymond.
Rebeca-n Rebecca.
Ricardo-«-Richard.
Roberto-«-Robert.
Rosa-/i-Rose; Rosa.
Rosalia-w-Rosalind.
Rufino-w-Rufus.
Ruperto-n-Rupert.
Salome-n-Salome.
Samuel-n-Samuel.
Sara-«-Sarah.
Silvestre-n-Silvester.
Simeon-n-Simeon.
Simon-Simeon.
Sofia-n-Sophia.
Salomon-w-Solomon.
Susana n-Susanna.
Teobaldo Theobald.
Teodora-H-Theodora.
Teodoro-«-Theodore.
Timoteo-w-Timothy.
Tobias-#-Tobias.
Tomas-n-Thomas,
Trinidad-n-Trinidad.
Vicente-n- Vincent.
Victor-n- Victor.
Victoria-n- Victoria.
Virginia-^- Virginia.
Yreneo-n-Ira.
Yrene-^- Irene.
Ysabel-n-Isabel.
Ysayas-n-Isaiah.
Zoilo-n-Zoilus.
Enero-w January.
Febrero-n-February.
Marzo-n-March.
Abril-n-April.
Mayo -n- May.
Junio-ii-June.
MANGA BUAN.
Julio-w-July.
Agosto-w-August.
Septiembre-?i- September.
Octebre-n- October.
Noviembre ?i-November,
Deciembre-w-December.
Lingo-?i-Simday.
Lunes-w-Monday.
Martes- n-Tuesday .
Miercoles-n-Wednesday.
ARAW.
Jueves-/i-Thursday.
Viernes-Friday.
Sabado-»-8aturdav
153
Adelaide-n-Adelaida,
Adam-M-Adan.
Adrian-w-Adriano.
Albert*- Alberto.
Alexander-?*- Alejandro.
Alexandra-;*- Alejandra.
Alphonso-n-Alfonso.
Andre-?}- Andres.
Andrea-fi-Andrea.
Andrew-n-Andres.
Angeline-;/-Angela, Angelina.
Angelo-n- Angel.
Anna-w-Ana.
Anthony-n-Antonio.
Arthur-w-Arturo.
Augufltin-n-Agustin.
Barbary-w-Barbara.
Bartholomew-w-Bartoloine.
Basil-;/- Basilic,
Beatrk-e-ji-Beatricia.
Benjamin n-Benjamin
Bernard-#-Bernaldo.
Berniee-w-Benancia.
Bertha-^- Alberta.
Cain-w-Cain,
Carl-w-Carlos.
Caroline-:!- Carolina.
Charles-w-('arlos.
Charlotte-w-Carlota.
Christian-n-Cristino.
Christiana-?i-Cristina.
Clara-n-Clara.
Clare-n-Claro.
Claude-w-Claudio.
Conrad-n-Conrado.
Constance-w-Constancia.
Dan-n- Daniel.
Daniel-w-Daniel.
David-n-David.
Dennis-w-Dionicio.
Diego n Diego.
Dora-w-Dorotea.
Dorchester-n-Deroteo.
Dorothy-n-Dorotea.
Edward-»i-Eduardo.
Elias-n-Elias.
Ellen-w- Elena.
Emanuel-n- Manuel.
Euail-n-Emilio.
Emily-w-Emilia.
Enoch-w-Enoc.
PAigene-w-Eugenio.
Eva-n-Eva.
Felix-n-Felix.
Ferdinand ^-Fernando,
names
Fl<»ra-;*-Flora.
Florence -n-Florencia.
Francis //-Franc.isca.
Frank w-Francisco.
Fivderick-n-Federico.
( iabriel n-Gabriel.
George-M-George.
Gil-H-Gil.
Grace-w-Engracia.
Gregory-n-Gregorio.
Harriet-«-Enriqueta.
Helen-n-Elena.
Henrietta-n-Enriqueta.
Henry-n-Enrique.
Hercules-n-Herculano.
Herman-w-Erman.
Herod-n-Herodes.
Ira-n-Yreneo.
Irene-n-Yrene.
Isaac-n-Isac.
Isabel-n-Ysabel.
Isaiah-n-Ysayas.
Jacob-n-Jacob.
James-n- Jaime.
Jerenfiah-n-Geronimo.
Jeremy-n-Geronima.
Job-n-Job.
John-n-Juan.
Johnathan ;z-Juan.
Joseph-n-Jose.
Josaphine-n-Josepa
Julia-^-Julia.
Julian-M-Julian.
Juliana-n-Juliaiia
Julius-)t- Julio.
Juniata-n-Juanita.
Justus-w-Justicio; Justo.
Kathrine-2i-Catalina.
Kenith-n-Canuto. -
Laura-«-Laura.
La \vrence-n-Lorenzo.
Lena-n-Elena.
Lenoir-n-Leonora.
Leon-n-Leon.
Leonard-n-Leonardo.
Lewis-n-Luis.
Lionel-n-Leoncio.
Louis-n-Luis.
Louisa-n-Luisa.
Lucile n-Lucia
Lucy-n-Lucia.
Magdalene-n-Magdalena.
Magellan-n-Magallanes.
Marshall-n-Marcelo.
Marcus-/*- Marcos.
Margarette-n-Margarita.
154
Marie-n-Maria.
Marion-«-Mariano.
Mark-#-Marcos.
Martha-n-Marta.
Martin-tt-Martin.
Mary-n- Maria.
Matthew-n-Mateo.
Mathias-tt-Matias.
Maurice-«-Mauricio.
Michael-n-M elicio.
Milton-n-Meliton.
Moses-n-Moises.
Nicolas -n-Nicolas
Patrick-«-Patricio.
Paul-n-Paulino.
Pauline-n-^aulina; Paula.
Peter-#-Pedro.
Phillip-w-Filipe.
Balph-n-Rafael.
Raymond n-Raym undo.
Rebecca-«-Rebeca.
Richard-n-Ricardo.
Robert-n-Roberto.
Rosalind-n-Rosalia.
Rose-Rosa-n-Rosa.
Rufus-n-Rufino
Rupert-n-Ruperto.
Ruth-n-Clementa.
Salorae-w-Salome.
Samuel->i-Samuel.
Sarah-n Sara.
Selma-n-Anselma.
Sisilia n-Cesilia.
Silvester-w-Silvestre.
Simeon-n-Simeon; Simon.
Solomon-n-Solonion.
Sophia-n-Sofia.
Susanna-n-Susana.
Theobald-«-Teobaldo.
Theodora-n-Teodora.
Theodore-n-Teodoro
Thomas-n-Tomas
Tobias-n-Tobias.
Trinidad-n-Trinidad.
Victor-n- Victor.
Victoria-w- Victoria.
Vincent-n- Vicente.
Virginia-w-Virginia.
Vivian-n-Bibiano.
Wilhelnia-w-Guillerma.
\V il liam-n-Gui llernio.
Zoilus-w-Zoilo.
months of tj)c pear
January-n-Enero.
February -n- Febrero .
March-n-Marzo.
April-n-Abril.
May-w-Mayo.
June-w-Junio.
July-n-Julio.
August-n-Agosto.
September-?i-Septienibre.
October-n-Octubre.
Novernber-w-Noviembre.
December-n-Dhiembre.
OapS Of tftC IDCCfe
Sunday-;/- Lingo.
Monday-n-LuneH.
Tuesday-w-Martes.
^'edneeday-n-Miercoles.
Thuraday-M-Jueves.
Friday -w-Viernes.
Saturday-M-Sabado.
AfeE
156
ABO
A-a-Isang; sang.
Aback-ad^.-Sa likod; sa gawing likod. .
Abacus-w-Kasangkapan pangbilang.
Abaft-offa/.-Sa gawing likod; sa gawing
hull.
Abandon-v-Umalis; maiwan lumayo; pa-
bayaan; tampuhan.
Abandon ment-w-Pag iiwan; pag alis; ka-
pabayaan; kawalan ng kalinga.
Abase-v-Magpahamak; ibaba ang loob
ng kapwa.
Abate--z/-Bumaba; humimpil; lunmbay;
umigi; guminhawa.
Abbet-n-Convento.
Abbot-w-Amo ng convento.
Abbreviate-^-Ik Ian.
Abbreviation-w-Pag iikli.
Abcess-n-Pigsa; baga; bukol na ma-
nana.
Abdicate-v-Ibigay sa ibu ang kaharian;
nnialis sa pagkahari.
Abdication-n- A.ngpagaalis sa pagkahari.
Abdomen-n-Tian; tiyan.
Abdominal-rt-Nauukol sa tiyan.
Abduct-v-Itanan; agawin; iagaw.
Abduction-n-Pagtanan; jcit: a.uaw.
Abed-ad7/.-Nakahiga; uasasa hihi.iran.
Abet-7/-Kalongin;
Abettor-n-Taga
Abeyance-?i-Pag aasahan; pag aantay.
Abhor-v-Masuklam sa kapwa; magalit;
kaniuluan; mapoot; mamuhi; yuinamot.
Abhor rence-w-Dumal; kasuklaman;
muhi; suklam ng loob sa kapwa; ya-
rn ot.
Abide--z/-Tumira; maghinto; magluat;
dalumatin; damotin; batakin; dalitain;
magtiis; umayon,
Ability-n-Kaya; kapangyarihan; kasana-
yan; bisa; karunungan; katalinnlian;
lakas; talas ng isip; pag iisip.
Abject-a-Hamak; nuibal>a; inalait; wa-
lang dangal; walang pinag aralan.
Abjure-t'-Talikuran; inakaila; mag re-
nuncia.
Ablaze-a^.-Naniningas.
Able-rt-Makaya; sanay; may kaya; ma-
tali no; marunong bihasa.
Ablution-ft-Ang pag lilinis.
Aboard-«r//'.-Nasa sasakyan; nakasakay
sa sasakyan.
Alxxle M-Tiraluin; baliay; tuhanan; pa-
inaiiiahay.
Abolish-^-Lipulin; alisin; burahin; auta-
lahin; j.awiin.
Abolition-ft-Pftgkalipol; paglilipol.
AbomiiiahU' '/-Nakahihiya; liainnk; ma-
sama; kahiyahiya.
157
AC6
Abominate-y-Magpahamak; hamakin.
Abomination - n - Pagpahamak; k a h a -
niakan.
Aboriginal-rt-Caunaunahan; unang.
Aborigines-n Ang mga nnang tawo na
tuniira sa isang hi gar.
Abortion-»j-Panganganak labas sa pana-
hon; pagkakunan.
Abortive-a Labas sa panahon; \\alanu
kabuluhan.
Abonnd-^-Sumagana; masagana.
About-arfo'.-Malapit; saan; dako; sa pa-
libid; sa paligid.
About-prcp.-Nang; ay on; dahil sa; sa.
Above-prep.-Hingil sa; tangi sa; mataas
pa sa.
Above-otfo.-Sa itaas; sa ibabaw.
Above nientioned-a-Xabangit; nasabing.
Abreast-arZv.-Sa tabi; katabi. sa tagilid.
Abridge-i;-Iklian; liitan; magbawas; su-
malin; awasan.
Abridgement-w-Pag ikli; pagkaliit; pag-
babawas; salin.
Abroad-adv.-Sa tanyag; sa labas ng ba-
hay; hayag.
Abrupt-a-Bigla; golpe.
Abscond-t'-Tekasin; nuinekas; tumekas.
Absconder-«-Manenekas.
Absence-w-Pagkawala; kawalan.
Absent-a-Wala.
Absent-t'-Umalis; luniayo; lumayan.
Absentee-n Ang umalis na; ang hindi
huinarap.
Absolute-a-Totoong; tunay; makapang-
yayari.
Absolution-n-Patawad; pag papatawad.
Absolve-v-Patavvarin.
Absorb-77-Higupin; humigop; humitit.
Absorption-n-Higop; hitit.
Abstain-^-Magtiis; tiisin.
Abstaining-a-Matitiisin.
Abstemious-a-Matitiisin; in a p a g p i g i 1 ;
mahinahon.
Abstinence-w-Pagtiis; kasiyahan; kasu-
katan.
Abstinent-a- Mapagtiis; majjagpasiya.
Abstract-^-Hugutin; bunutin; hiwalayin;
ialis.
Abstract-«-Kasulatan.
Abstracted-a-Nakahiwalay; nakabukod;
\\-ala sa isip.
Abstraction-w-Pagkahiwalay; hiwalay;
hugot; bunot.
Abstruse-a-Malalim; mahirap talastasin;
malabo.
Absurd-a-Makatata\va; walang kabulu-
han; walang casaysayan.
Absurdity ^-Kamangmangan; kaululan.
Abundance -n - Kasaganaan; karamihanj
kahustuhan; kasukatan.
Abundant-a-Sagana; hueto; inaraiui; ma-
sagana.
Abundantly-oeto.-Malabis; masagana.
Abuse- v-Lampastanganin; alimurahan;
luinait; laitan; pamihasanin; pasla-
ngin; salantain; alipuslain; inurahin.
Abuse-n-Lai)astangan; paglait; i>agaali-
mura; katampalasanan; dovvahagi;
pagmumura; kalapastanganan.
Abusive-a-Tampalasan; bastos; masama.
Abusiveness-n- Kalapastanganan; pag-
alimura.
Abut-v-Magpisan; umabot; lumapit.
Abntment-7z-Pader na bato.
Abysnial-rt-Malalim na totoo; walang pu-
sod 6 puit.
Abyss-n-Lugal na totoong malaliin.
Academic-Academical a-Nauukol sa aca-
demia.
Academy-n-Academia.
Accede -2/-Pumayag; umabot; abut-in;
k am tan.
Acelerate-7'-Tumulin; lumiksi.
Acceleration-w-Tulin; katulinan; liksi;
kaliksihan.
Accent-n-Accento; lakas.
Accent-T/Jlagay ng accento 6 lakds.
Accentuate- u-Ilakas.
Accentuation-n-Pagkalagay n<> accento.
Accept-v Tangapin; tumangap; damotin.
Acceptable- a -Dapat tangapin; marapat
tangapin; matatangap; nakalulugod.
Acceptance-w-Pagtangap.
Acceptation n- Ang pagtatangap; kahulu-
gan.
Access-w-Pag abot; pag lapit.
Accessible-a-Makakaabot; makakamtan.
Accession-n-Pag abot; pagkamtan; pag-
kamit.
Accident-n-Ang nangyari na hindi sina-
sadya; nagcacataon; pagkabalatong;
sakuna.
Accidental-a-Hindi sinasadya; nagka-
taon; hindi tinatalaga; mataonan.
Acclaim-v-Purihin; parangalin.
Acclaim-w-Pagpupuri.
Acclamation-n-Pagpupuri.
Acclivity-w-Tibag; akyatan; tirik.
Accomodate-v-Magbigay loob; makil>a-
gay; magkasundo.
Accomodating-rt-Mapagbigay loob; ma-
pagtiis.
Accomodation-n Pagkasunduan.
Accompany-^-Sumama; isama; .sumabay;
ihatid; maghatid.
Accomplice-w-Ang kasama sa paggawa;
kamiyaw; kasama; katulong.
Accomplish u-Tapusin; yariin; totoha-
nin.
Accomplished-a-Yari; natapos na.
158
ABD
Accomplishment-n-Pagkayari; pangya-
yari; katapusan.
Accomptant-n Taga bilang.
Accord-fl-Kasulatan; salitaan; pagkasun-
duan.
Accord-i'-Pumayag; uinayon; mag-ka-
sundo.
Accordances- Salitaan; pagkasunduan.
Accordant-fl-Nagkakaayon.
According-a-Ayon; nauukol.
According to law-Naayon sa matowid.
Accordion-;/ -Cordion.
Accost- v- 1 lapit; lumapit; bumati'
Account-n-Balak; saysay; taring; salay-
say; kasaysayan; kuenta
Account-v-Salaysayin; balakin; saysayin;
magturing.
Accountable-a-Masasagutin; taga pana-
got.
Accountant-n-Taga bilang ng kuarta.
Accounter-i'-Ibigay ng kailangan.
Accouterments-n-Manga kasangkapan
ng sundalo.
Accredit-v-Ibigay ng katowiran <> ka-
pangyarihan; pnmayag.
Accred'ited-a-Balitang; bantog.
Accrue-v-Magdagdag; lumaki.
Accnmulate-7/-Magii)on; bunnmton; umi-
pon; lumaki.
Accumalation-n-Pag iipon; dagdag, i>ag-
sasamasainn.
Accurate-a-Ka\vanlan ng mali; dunong.
Accurse--z/-Sumpain; sumumpa; manum-
pa; inagtungayaw; tungayawin.
Accursed-a-Hamak; inalait.
Accusation-n-Bintang; sumbong; para-
tang.
Armsative-a-Dapat sumbungin.
Accusable-a-I)apat isumbong.
Accuse-v-Isumbong; sumbungin; bin-
tangin; paratangan; magsurabong;
magparatang; inagbigay sala.
Acc-ustom^-Mamihasa; bihasuhiii; pa-
maratihin; hiratiban; gamitin.
Acriistomed-rt-Hirati; bihasa; datihan;
palagi.
Ace-n-Alas.
Acerbity-w-Kasaklapan.
Ache-7/-Sumakit; Inimajxli, humajMs;
magdamdaiii.
Ache-w-Sakit; damdani; liapdi; antak.
dalamhati; hapis; kirot.
Achieve-v-Gawin; tapusin.
Arhievement-n-Pagyayari; tapos.
Acid-n-Aksido.
Acid-a-Maasim.
Acidity-71-Asim kaasiinan.
Acknowledge-i7-Sumagot; tumugon.
Acknowledgernent-w-Sagot/ tugon.
Acme-w-Pan<lul<>; Uataastaasan In^ar.
Acorn-n-Bunga ng kahoy na tinata-
wag (acorn).
Acoustic-a-Nauukol sa dinig.
Acoustics-n-Karunungan sa pandinig.
Acquaint-v-Kilalanin.
Acquaintance-w-Kakilala; kilala; pag-
kikilala; pagpapakilala.
Acquiesce- t'-Makiay on; pumayag.
Acquiescence-«-Pakikiayon pagkapayag;
pagkaayon.
Acquire-v-Makinabang; magkamtan;
magkaroon; pumulot; pulutin.
Acquirement-«-Pagkamit; pagkakaroon;
pagabot
Acquisition-«-Pagkakamtan; tubo; paki-
nabang.
Acquisitive-a-Mahilig sa tubo.
Aquittal-w-Pagpatawad.
Acquittance-w-Tawad; recibo.
Acre-w-Pirasong lupa na may 123 baras
at tatlong dankal ang haba at 4i> i
ng baras ang lapad.
Acrid-a-Mapait; maasim; naninigid.
Acrimony-n-Kapaitan; hanghang.
Acrimonious-a-Mapait; masaklap.
Acrobat-n-Tawong malakas at sanay.
Acrobatic-a-Malakas at sanay.
Across-jorep.-Sa kabila; nakahalang.
Acooss-a^v.-Sa ibayo; pahalang.
Acrostic-n-Bugtong na may isang sali-
tang nakatago.
Act-n- Kilos; gavva; bawat isa ng manga
bahagi ng teatro.
Act-v-Kumilos; gumawa; magkomediante.
Act like a child-v-Kumilos parang bat a;
magbinata.
Action-n-Kilos; ga\va; asal.
Actor-n-Komediante.
Actress-n-Komedianteng babayi.
Active-a-Maliksi; buhay; harumpak; ma-
agap; masigla; madali; jnabisa; biliasa;
matalas.
Activeness-w-Kaliksihan; agap; kasi pa-
gan; kabihasanan; sigla; liksi.
Activity-w-Liksi; agap; si}>ag; kaaipagan;
kaliksihan; sikap; bisa; katulinan;
sigla.
Actual-a-Kasalukuyan; tunay.
Actually-ac/T'.-Kasalukuyan funny.
Actuate-?;-Ipakilos; iudyok.
Acute-a-Matulis,- matalino; matalas.
Acuteness-71-Katulisan; katalasan.
Adage-w-Patnugot/ salita nangaling sa
kauunuan.
Adapt-r-Ikama; gamitin; ikapit.
Adaptable-n-Mabagay; bagay.
A-dRptation-ft-PaggagUDit; pagkama.
Add-z/-I)agdagan; bilugin ipatong; pa-
tungan; magsuma; magdagtong; mag-
ugnay; i]i:iibnba\v.
ADM
159
ADV
Adder-n-Alupong.
Addible-Addable-ft-Makasusuma.
Addictrv-Gumamit na lagi.
Addition-»-SumaiY pagdaragdag; kara.tr-
dagan; dagdag; dugtong; pa^lmti;
pamakpak.
Additdonal-a-Nakadagdag pa.
Addle-a-Bugok; walang kabulahan; \va-
lang lainan.
Addle-z'-Bumulok.
Address-v-Magsalita; batiin.
Address-tf-Sermon; pagsasaysay; dis-
curso; kinatitirahan; pagbati.
Adduee-7/-Ilitaw; iharap; ipakita.
Adept-a-Bihasa; sanay; marunong; ina-
talas.
Adept-#-Tawong marunong at sanay.
Adequate-a-Husto; sukat; sapat; bagay;
sagana.
Adhere-v-Sumama; dumikit; magpisan;
sumapit; puinisan.
Adherence-w-Pagdidikit; pagkapisan;
pagsapit.
Adlierency-n-Pagdidikit; j> a g k a p i s a n;
pagsapit.
Adherent-a-Nak adikit.
A<lhesion n-Pagdidikit.
Adhesive-a-Nakadikit.
Adieu-«-Paalam.
Adipose-a-Puro taba.
Adjacent-a-Malapit; katabi, Hindi ina-
layo.
Ad j ecti ve-n- Ad j ec ti vo .
Adjertively-adt/.-Parang adjective.
Adjoin-^-Ipisan; isama; magdngtong.
Adjourn-u-Tumapos; tumigil ang kapi-
sanan.
Adjourninent-n-Pagtitigil ng kapisanan.
Adjudge-u-Mag hatol; hatulan.
Adjudicate-z/-Humatol; hatulan.
Adjadication-n- Paghah atol .
Adjunct-a-Makadugtong.
Adjuration-?i-Panalangin; panunipa.
Adjure--z/-Manunipa; ipanunipa.
Adjust v-Ayosin; husayin, banatin; iga-
yak; ihanda; maghusay.
Adjustable-a-Makakaayos.
Adjustment-7i-Pagkakaayos; pagkaka-
Husay; katotohanan.
Ad j utant-n-Ayudante.
Adniinister-z/-Kumalinga; niainaliala;
suyuin; manuyo.
Administration-n-Pamamaliala; pagpu-
piino.
Adniinistrator-n-Ang namainahala; taga
bantay ng ari ng iba; 6 kapwa.
Aduiinistratrix-H-Ang babaying nama-
niahala sa ari ng ka]>\\a.
Admirable-a-Katakataka; dapat puriliin,
inainam.
Adniiral-//-Admirante; puno ng mga
sasakyan de guerra.
Adniiration-w-Pagkapuri; manglia; pag-
tataka; pagmanianglia; pangingilalas;
Admire-v-Pnrihin; ipagpuri; mamangHa;
mangingilalas; magtaka.
Admissible-a-Dapat tangapin; inatatan-
gap.
Admission-n-Pahintulot: pagpasok.
Admit z/-Ipasok; ipahintulot; magbigay
daan; magkaloob; tuinangap.
Adinittance-w-Pahintulot; tulot pagpa-
sok.
Admix z/-Ihalo; ilahok.
Admixture-n-Halo laHok.
Admonish-v-Aralan; pangusapan; sisi-
hin; sumaad; bumala; magpasiya;.
payuhin.
Admonition-n-Babala; payo; p a s i y a
pagpasisi.
Ado-»i-Gulo; hirap.
Adobe-n-Ladrillo na natuyo sa a raw
lam ang.
Adopt-v-Gamitin.
Adoption-7/-Paggagamit.
Adore-v-Gumiliw; lumigaw; gilivvin; li-
gawin; umibig; ibigin.
Adorable-a-Dapat giliwin; dapat iYngin.
Adoration-n-Paggiliw; ]>agibig.
Adorn --t/'Gayakan; igayak; pamutibin;
magalingin; gumaya^'.
Adornment-«-Gayak; Hiyas; painuti.
Adrift-a-Nakalutang.
Adrift-aiiz/.-Nakalutang.
Adroit-a-Matalas; tuso; sanay.
Adulation-w-Pagpalayaw-Paglalangis ng
dila.
Adulatory-a-Nauukol sa pagpapalayaw.
Adult-a-Matanda; may edad.
Adult-n-Tawong husto na ang laki.
Adulterate-a-May halo.
Arlultery-n-Pakikiapid.
Advance-v-Sumulong; magtuloy; luina-
pit
Advance-n-Sulong; paglalapit; pagtuloy.
Advancement-n-Pagbuti; pagsulong, pajr-
galing; paglalapit.
Advantage-n-Pakinabang; tubo; luta; 1 a-
tamasan.
Advantage-Ty-Makinabang.
Advantageous a-Pakikinabangan; maki-
kinabang.
Advent-n-Ang nagyari na; nagkakataon.
Adventure-n-Ang Hindi sinasadya ang
nagkakataon.
Adventure- c-Magkataon.
Adventurous-a Matapang; mangahas.
Adverb n-Adverbio.
Adverbial-«-Nauukol sa adverbio.
Adversary-n-Kalaban; katalo.
AFF
160
AGG
Adverse-a-Laban; malaban.
Adversity-n-Kasalatan kahirapan.
Advertise-t'-Ipahayag; ipabalita.
Advertisement-n-Babala; pahayag balita.
Advise-n-Aral; babala; pangungusap;
payo; inaaralan; pagpayo.
Advise-v-Aralan; payuhan; suniaad;
pangusapan; ipangusap; umaral.
Advisable-a-Dapat sundin.
Advisedly-odu.-Dapat slmdusunduin.
Avisory a-Marapat sumunod.
Advocate:n-Ang taga pamagitan.
Advocate-v-Mamagitan; lumaban; kup-
kupin.
Adz or adze-n-Dahas.
Aerial-w-Nauukol sa hangin.
Aesthetic-a-Nauukol sa lasa.
Aesthetics-w-Lasa; lasap.
Aether-n-Etero.
Afar-a^f.-Sa inalayo.
Affability-n-Saya; kasayahan; lugod;
kaluguran.
Affable-tt-Maamong loob; malambot na
ugali; nakalulugod- niasaya; palagay.
Affableness-w-Saya; lugod; kasayahan;
kaluguran.
Affair-n-Gawa.
Affect-v-Magkonowari; ibahin; maukol.
Affectation-M-Pagkokonowari/ kaibhan;
kaukulan; daya.
Affected -a- N akadaday a.
Affecting-a-Nauukol sa.
Affection-n-Pag ibig; pagakwili; paggi-
li\v.
Affectionate-a-Magiliw; inairog/ mairu-
gin; masintahin; taos sa loob; ma-
gandang loob; dapat ibigin; maram-
dainin.
Affidavit-n-Kasulatan na ipinanumpa.
Affiliate-<t/-Isama; gamitin.
Affiliation-n-Pagsasama; pag gaganiit.
AtTmity-n-Pagkakamaganak dahil sa
l»ag aasawa.
Affirm-v-Tibayin; tumutol; tumibay; ina-
nibay.
Affirmation-w-Pagpapatotoo; pagtibayan.
Affirinative-a-Sinasaysay.
Affirinative-n-Kasaysayan.
Affix-7/-Idugtong sa dulo
Affix-n-Dugtong sa dulo.
Aftlirt-u-Habagin; hapisin; pasakitan;
yaiiiutiii; yuinaniot;humai)is; malinpis.
Aflliction-w-Damdam; linnhay; jtighati;
kahirapan; kasakitan; hanibal; liiiijig-
pis; alipusta.
Affluence-n-Kayamanan; kasaganaan.
. \niuent-a-Mayaman; sagana; husto.
Afford-w-Tbigay; puinayag.
Affray-7i-Away; pagsasagupa; laban; pag-
papainook; takapan; babag.
Affray-v-Takutin; labanin.
Affright-n-Takot.
Aff right- r-Takutin.
Affront- n - Kaniurahan; kapalibhasaan;
paglapastangan; pagaalipusta.
Affront-c-Murahin; lapastanganin; ali-
pustain; hiyain.
Afghan-a-Nauukol sa Afghanistan.
Afghan-w-Taga Afghanistan.
Afield-oefo.-Sa parang 6 bukid.
Arire-a-Nalilingas; naliliab.
Afire-a^.-Nakalilingas.
Afloat-aiiu.-Nakalutang; langoy; lumu-
lutang.
Affoot adv. Nakaladlad; palakad.
Afore ad w.-Nauna; nabangit; sinundan.
Aforesaid-a-Nasabing; nasabi na; na-
bangit; naturan na.
Aforementioned-a-Nabangit; nasabing;
naturan na.
Aforetime-arfc/.-Nauna sa panahon.
Afraid-a-Natatakot; matakot.
Afresh-affa/.-Uli; panibago.
Aft-arfv.-Sa gawing likod.
After-arfo.-Pagkatapos; sa hulihan; sa
hull.
After-prep. -Pagka; pagkatapos.
After-a-Sumunod; nakasunod; lulling.
A ftermath-n-Hapon; pagkatanghali.
Afternoon-^-Hapon.
Afterward-adv.-Pagkataj)Os; pagka; sa
hulihan.
Afterwards arZy.-Pagkatapos; pagka; sa
hulihan; sa huli; saka.
Again-adv.-Uli; nuli; ulit.
Against-pre/?.-Sa harap; laban sa; ba-
lintuna; laban kay.
Agate-Tz-Isang metal na niararaini ang
kulay.
Age-«-Gulang; edad; panahon/ kapana-
hunan; katandaan/ laon.
Age-?;-Tuinanda; lumaon; luinipas.
Aged-a Matanda; inagulang; laon.
Agency-n-Oflclna ng isang kati \vala; pag
kakatiwala.
Agent-n-Katiwala; encargado.
Agglonierate-u-Puinisanpisan sa isang
bola.
Aggrandize-7/-Dagdagan; idagdag; lunia-
ki; lumalo; magpalaki; pagdilagin.
AggrandizementrH-Pagpalakij pagilarag-
dag.
A'j-ravate-'' I'asaniain; haniakin; yamu-
tin pagalitin.
Air^ravation->/-Tuk8o; kahamakan.
ALr!_rrfLratc /• 1'inabot; abotin; duinagdag;
idagdag puniisaii.
:f_r:itc-a -J'.ilojr; buo nakapisan.
A j'jic-.-i (<•//- Huo; kabilu.iraii; |.a-_r>asai!ia;
kalaliatan;
A IS
161
ALL
; pa.L.rpipisan;
Kalahatan.
Aggression-It- Pag lahan; pag aalsa.
Aggressiye^Matapang; man Dallas.
Aggressor y<- An .L: luinalalian; uiiaiiL,' In
maban.
Aggrieve-tvMfagpahirap; saktan; pahi-
rapin
Agbast-a-Kakilakilabot; nakataka.
Aghast-cMfc.-Nakamanianghaj kakilakila-
bot
Agile-tf-Maliksi; masigla, inagaan; ma-
agap,
Agitate-u-Sulsulin; udyokin; tukeubip.
Agitationt-n-Suleol; gulo; udyok.
Agitatov-«-Ang Bumulsol; mangugulo.
Aj.r<»-f/rfr'.-Xakaraan na; lipas.
A going-odz/.-Pagalaw; lumalakad.
Agonize-0-Pahirapin; tuksohin: suma-
kit na lubha; maghingal<».
Agony-«-Hirap; hingalo; s:ikit.
Agree-u-Ma;*kaisa; umayon; pumava.Lr;
tmnango; pahintulutin; ipahintulot.
Agreeable-o-Mabagay; makalolugoa; na-
kangiti; niatatawanin; inakatatawa.
Agreeably-a<it?.-Kawili\vili; kalugodlugod.
A greenient - n - Kasulatan; pinagkasun-
duan; salitaan; tipanan: trato; pinag-
usapan; pagkaisa; pagkakaayon.
A gricolture-»- Agricultural pagsasaka.
A griculturist-n-Magsasaka.
Agroond-tuiv.-Nakasayad sa lupa.
Ague-n-Ngiki.
Ah-mfer.-Aba.
Aha-cwiw.-Aba; aroy;
Aliead-ar^y.-Nauna; sa tina; sa harap;
sa dulo.
Aid-r-Tulungin; amponin; abuluyan; sa-
klolohan; guunibik; kupkupin; tang-
kilikin.
Aid-n-Tulong; andukha; abuloy; pag-
hibik; saklolo; tangkilik; pagaabuloy;
manunulong.
Ail-f-Magkasakit; magdamdani.
Ail-;/-Sakit; danidam.
Aim-n-Tudla; punta.
Aim-z/-Tudlain; puntahin.
Aimless-a-Walang dulo; pabaya.
Air-;/-Hangin; kahambugan.
Air-7^-Ibilad; iyangyang; patuyuin sa
hangin.
Airily-o<ii;.-Magaan; masaya.
Airiness-«-Saya; kasayahan; gaan ng
katawan.
Airing-?t-Pasial; pagpapahan^in,
Airy-a-Parang hangin; inagaan; nauukol
pa .hangin.
Airtight-a-Di makapasok ang hangin.
Aisle-n-Sulanibi; daan sa pag itan ng
dalawang taludtod uupuan 6 banko.
Ajar -m/r.-Nakabukas nj}; kannti.
Akimbo-a-Baluktot; naTcabaluktot,
Akin-^r Kama.izanak sa thiLr«; kamuklia.
Alabastt-r //-liicarbonati) dc. cal.
Ahi'Tity n Liksi; kaliksilian; tulin; agap,
Al aiiM)de-/^/r.-Ay<in ('• sunod sa ugali;
sunod sa uso.
Alarm ;/:( iulat; ^ulo; tak«»t; babala; ba-
litanu niasaiua.
Alarm clock-^-Ixclos na panjrising.
Alarm r-(iulalin; takntin; ^nluhin.
Alas /yj/rr.-Sayang; kaawa.
AJbatros-n-Ibon sa daj;at.
Albiet-adty.rBagarnan; tlatajma; yamang.
Albiet-/>/'cy>. Datapuat; bagaman.
All)ino-»-Bata na inaputi ang bnhok.
Album-w-Libro na kinalalagyan n.i> inga
larawan 6 sulat.
Albumen-n-Ang puti ng itlog.
Alcohol-n-Alak na M.
Alcoholic-a-May halong alak.
Alcove-n-Lugar na tago sa isang silid.
Aldennan'-n-Consejal.
Ale-n-Alak.
Alee-a^y.-Sa gilid ng sasakyan na wa-
lang hangin.
Alert-a-Maliksi; inaagap; buhay.
Algel)ra-n- Algebra.
Alias-»i-Bansag; pamagat.
Alibi-n-Ibang lugar.
Alien-o-Buhat sa ibang lupa; iba.
Alien-w-Tawong taga ibang lupa.
Alienate-u-Sirain ang niabuting kauga-
lian; ilipat ang pagibig; In mayo.
Alienation-n-Paglipat ng pagibig; kaulu-
lan.
Alight-?'-Umibis.
Alike- ar?i?.-Magkaparis; niagkamuklia;-
kawanki; ka\vangis; kaniukha.
A I i ment-«-Pa#kain .
Alimental-a-Nauukol sa pagkain; may
sustanoia.
Alimentary-a-Nauukol sa pagkain; may
sustanda.
Alimony-n-Pagsusustento; salapin^ na
rnauui sa asavvang babaye kung
nataboy sa kaniyang asa\\a.
Aliquot-a-Makakahati na \valang labis.
Alive-a-Buhay; maliksi; tnabuhay.
All-a-Lahat; lahat lahat; pulos.
All-w-Ang kalahatan.
All-«r/i\-Lahatlahat.
Allay-L--Patabimikin; payapain; tumahi
mik; pumayapa; umigi.
Allegation-n-Palagay; pa^kalagay.
Allege-f-Magpalagay; magsabi; sabi-
hin.
Allegoric-a-Tinatalinirhaga.
Allegorical-a-Tinatalinghaga.
Allegory-7i-Talinghaga.
21
ALT
162
AME
Alleviate-t'-Gaanan; umigi; pahimpilin;
humiinpil.
Alleviation-w-Pag iigi; paghihiinpil.
Alley-w-Daang makipot; paraan; paso.
Alliance-w-Pagkapisan; pagkasama; pag
kakalakip.
Alligator-w-Buaya.
All-night-affo.-Magdamag; damag.
Allot-v-Ibigay; ikalat; ipagkaloob.
Allotment-n-Pagbibigay: pagkalat.
Allow-z'-Pahintulutin; pumayag; paba-
yaan; magbigay loob; magbigay
daan.
Allowable-a-Dapat pahintulutan.
Allowance-w-Pagkapayag; pagpapahintu-
lot; dahilan; pagdadahilan.
Alloy-w-Halo; lahok.
Alloy-v-Ihalo; ilahok.
All Saints day-w-Kaluluvva.
All souls Day »i-Undas; kalulmva.
Allspice-n-Bunga ng paminta.
Al-lude-w-Ibangit.
Al-lure-w-Dayain; gahisin.
Al-luring-a-Nakahahalina.
Al-lurement-n-Pagdadaya; paggagahis.
Al-lusion-w-Pagkabangit.
Al-lusive-w-Nauukol sa bangit.
Ally-v-Isama/ ilakip; magpisan.
Al-ly-w-Katulong; kapisan; kasama.
Almanao-n-Almanaque.
Almighty-a-Makapangyayari.
Ainighty-w-Ang May-kapal; Bathala.
Almost-acTv.-Halos; malapit na malapit;
kumulang sa.
Alms-n-Limos.
Alnishouse-w-Bahay na tinitirahan ng
niga pulubi.
Aloft-ady.-Sa itaas.
Alone-a-Bugtong; nagiisa; nabubukod;
walang kasama; natatangi.
Alone-ad!i'.-Lainang; natatangi; walang
kasama.
Along-odv.-Kasama sa gawi.
Alongside-ad?;.-Sa tabi kasiping.
Aloof-fw/v.-Buhat sa malayo; nabubukod;
naka})uk<><l.
Aloof-prp.-Nakabukod sa; buhat sa.
Aloud wfc'.-Malakas.
Alpliabet-/z-Alfabeto; mga titik na gi-
nagamit sa isang salita.
Alphabetic-a-Nauukol sa mga titik;
sumusiinod sa mga titik.
Alphubetical-rt-Nauukol sa mga titik;
snmusunod; sa mga titik.
Already-a^t'.-Ngayon na.
Also-arfo/.-Naman; gayon din; din; rin;
man; gayon.
Altar-n-Altar.
Alter-?'-Ibahin; baguhin; magbago; ili-
pat; bumago.
Alterable-a-Makakaiba; umubrang iba-
hin 6 baguhin.
Alterant-a-Nakakaiba.
Alteration-r/-Pagkaiba; pagbabago.
Altercate-Ai-Umaway; makipagtalo.
Altercation-n-Away pagtatalo; pagaa-
way.
Alternate-f-Humalili.
Alternate-n-Kabalili.
Alternate-a-Sunodsunod.
Alternation-w-Pagkahalili.
A Iternati ve-v-Makapipili.
Alternative-w-Pagkapili sa dalawang
bagay.
Although-co«j.-Datapua; baga man.
Altitude-w-Taas.
Alto-w-Voces ng babaying kumakanta
ng mababa.
Altogether-mfa/'.-Sabaysabay; lahatlahat.
Alum-?i-Tavvas.
Alway-Always-a^f.-Lagi; sa boong pa-
nahon; parati; towitowi na; lagi na;
magkailan man.
Am-r-Ay; may.
Amain-adv -Biglangbigla; malakas.
Amalgam->j-Halo ng mga metal.
Amalgamate-v-Ihalo ang azogue sa
ibang metal.
Amalgamatlon-w-Ang paghahalo nang
azogue sa ibang metal.
Amanuensis-w-Taga sulat ng idinidikta;
ng iba.
Amass- v-Ipunin; tipunin; samsamin.
Amatuer-n-Ang hindi pa lubhang sa-
nay.
Amaze-7/-Magpamangha; gitlahin.
Amaze -w-Gitla; mangha.
Ama/ement-w-Mangha; taka; pagtataka;
pangingilalas.
Amazon-w-Babaying malakas at may
ugaling lalaki.
Ambassador-n-Katiwala ng isang Go-
bierno sa ibang lupa.
Ambassadress-w-Ang asawa ng aiulnis-
sador.
A!iil)igiious-a-Mararanii ang kahulugan.
Ambiguity-w-Pagkarami ng mga kahulu-
gan.
Amhition-» Sipag; nais; pita.
Ambitious-a-Masipag; mapita.
A inble-?>Lumakad; magpasial.
Ainl)ulance-n-Ambulansa.
AmbuHcade-7J-lIarangin; ))agliarang.
Aiiibusr:ide-r-liaranCrin; sabatin.
Amhush r Harani:.
Ambush-r-HaranLr'in; sabatin; suinaklaw.
Ameliorate-i'-Butihin; bumuti.
A melioration-M-Pagbubuti.
nawa.
ANA
Auo«n-M-Ang siya nawa.
A it>etiable-a-Manaiiagotin; makapapa-
rusa.
Aiuend-y-Baguhin; ibahin.
Amecidatory-a-Malcaiiba; makababago.
Aiuendment-n-Dagdag; pagkabuti.
Amends-tt-Ganti,
Aiueaity-n Kagandahan ng loob; kaga-
langan.
American-n-Tawong taga America; Ame-
ricano.
An*eru'an-/z-Nauukol SSL America.
Americ'anism-tt-Ang pagkagusto sa
America.
Americanize-tf-Gawin parang America;
Gawin parang Americano.
Amiable rt-Magsusunuram mairog; mai-
rogin; dapat ibigin.
Amiability-n-Kabutihan ng loob; kai-
naman ng asal.
Amicable-a-Masusunuriri,- tab i m i k ;
magkakaibigari; mabait; mabini.
Amicability-ff-Kabutihan ng ugali 6
loob; kabaitan; kabinian.
Amid-AmidBt-jprep.-Sa pagitan.
Amiss-a-Mali.
Amiss-Ctffo/.-Hindi tama; may sala.
Amity- w-Pagkakaibigan.
Aminonia-n-Espiritu de amonia.
Ammunition-n-Mga kartucho 6 bala
ng baril.
A mnesty-n-Pagkakalimot; patawad.
Amnesty-v-Patawarin.
Among-Among8t-pr«p.-Sa pagitan.
Amorous-a-Mahilig sa pagibig; magi-
liw; maningas ang loob.
Amount-^- Umabot; abutin; sumapit;
magkahalaga.
Amount-n-Halaga; kalahatan; kabuoan.
Amphitheatre-w-Teatro.
Ample-a-Maluang; husto; sapat; sagana;
alivvalas; malawak.
Amplify-L'-Habaan; laparan/ gawing
husto; luangan.
Amplitude-n-Kalakihan, kahustuhan; ka-
saganaan.
Amputate-v-Putlin; pugotin.
Amputation-n-Pagpuputol ; pagpugot.
Amuck-a-Pabaya; walang ingat.
•Amuse-^-Giliwin; lituhin: mag aliw;
magpasaya; sumaya.
Amusement-n-Kasayahan; aliwan; saya;
paglilibang; libang; pag aaliw.
An-a-Isang; isa; sang.
Anaconda-«-Sawa.
Anaesthegia-w-Kawalan ng damdam.
Anaesthetic-n-Gamot na pangpatulog.
Anal-a-Nauukol sa tumbong.
Analagous-a-Kamukha; nagkakahawig.
Analogy-n-Pagkakafaawig.
163
ANI
Analysis-w-Pagsasaysay; salayeay.
Analyst-n-Ang nagsasaysay.
Analytio-Analytical-oNauukol sa Kasay-
say an.
Analyze-^-Saysayin; magsaysay; salay-
sayin.
Anarch-«-Ang autor ng kataksilan la-
ban sa Gobierno.
Anarchist-n Ang lumalaban sa Gobierno.
Anarchy-N-Ang kataksilan laban sa Go-
bierno; Pag aalsa.
Anastrophe-u-Pagkabaliktad ng dating
ayos 6 kahusayan.
Anatomic-Anatomical-a-Nauukol sa ka-
tawan 6 sa paghihiwa ng katawan.
Anatomist-)i-Ang marunong tungkol sa
katawan.
Anatomize-7J-Siyasatm ang katawan.
Anatomy -ft- Ang karunurigan tungkol
sa katawan.
Ajaee&tor-Jfc-Nuno; kanunuan; pinagbu-
hatan; pinangalingan. (nauukol sa
T^TV
Amcestnail-a-Nauukol sa kanunuan.
A.ttoes.fcry-»i-Kanunuan.
A>n«elio>r-j»-Sm<epete; kasangkapan na gir
nagajaait sa pagpundo ng sasakyan.
jbttdaor-o-Suinadsad; pumundo dumo-
ocg.
Anchorage-^-Doongan; punduhan.
Aikchoned-«-Nakapundo/ nakasadsadi.
Anehovj-^-Halobaybay.
Andent-^-Matanda; luma; unang; laon.
Ajie£en.t-,n Unang tawo.
And-ce^'.-At; saka.
Au-ecdote-^-Aral na patnugot.
Aiikew-(^57.-Panibago;bago; uli; muli; ulit.
Amgel-jK- Angel.
Angelica- Parang angel; mukhang an-
pek nauukol sa angel.
Ang«r-^-Galit; kasamaan ng loob; ka-
pootan; pagkagalit; sama ng loob.
Anger-«7-Pagalitan; yamotin; magpagalit.
Angle-^t-Sulok; liko/ gawing labas ng
panulukan.
Angle-f-Mangisda; magbin\\it.
Angler-w-Ang nagbibinwit.
Angrily-a<fo.-Magalit; pagalit.
Angry-a-Galit; nagagalit; masarna ang
loob.
Anguish-M-Kahirapan; hapis; hirapj sa-
kit; dalita; dawis; hambal; binag]»is;
pighati; lumbay.
Angular-a-Maraming panulukan; ma-
panulukan.
Angularity-«-Karamihan ng mga pa-
nulukan.
Angularly-afZv.-Mapanulukan.
Anil-w-Tinang azul nangagaling sa In-
dia.
ANS
Aniinal-fl-Hayop.
Animate- i--Buhayin; paliksihin;pagilasin.
Animate-r/-Biihay; maliksi.
Animated-o-Bohay; maliksiDg maliksi.
Animatibn-w-Pagpaliksi.
Animosity tf-Galit.
Ankle-n-Kasukasuan.
Anklet-n Sankap na isinusuot sa ka-
Bukoeuan.
Annals-tt-Mga kasaysayan tungkol sa
historia.
Anneal-?>Painitin at pagkatapos ay
palamigin sa tubig; timplahin.
Annex-77-Dugtungin.
Annex-n-Dugtong; kartigtong.
Annexed-fl-Nakadugtoug; kasama.
Annexation-?)-Pagkakarugtong.
Annihilate-a-Lipufiri.
Annihilation-7/-Paglipol/ i>agpapalipol.
Anniversary -rt-Taon taon.
Anniversary-w-Kapistahdn.
Announce-r-Magbalita; magsabi; ipaha-
yag; magpahayag; ibalita; magbigay
alain; tuinawag; tawagin ipaunawa.
Announcements -Balitft; pahayag; tawag
bal>ala; paunawa.
Annoy- r-Yiunntin; j»agalitin; payamutin;
pasuklamin.
Annoy-w-Pighati; galit; yaniot.
Annoyance-//- L'agpagalit; yaniot; suklain
Lralit; kayamiitan.
Annual-a-Mangyayari sa taon taon.
Annual-n-Ang nangyayari sa taon taon.
Annually-m'/vSa taon taon.
Annuity-w-Salaping tinatangaj) sa taon
taon.
Aiiniil-v;-Pawalaii ang kal)iilnlian.
Annular- Annnlary-a-Xauukol sa sing-
sing 6 buklod.
Annunciate- r- 1 j tabayag; ipannawa.
Annunciation-?/- I'abayag; pagpapaha-
yag; paunawa; pagpapauna\va.
Annus-n-Tumbong.
Anodyne-w-Gainot na |<au<_rpaiLri ng sa-
kit.'
Anoint /• I'.uliusan o paliiran ng langis.
Anomalism-n-Ang kawalan ngpagsunod
Anomalistic- A nomalistical-a-Hindi su-
niusuuo'l sa aiminang r^^gla.
Anonia]y-;/-Pag libis sa rcgla.
Anon-<wif^Agad; mayaniia, sa ibang pa-
nahon; noong; inuli.
Anmiiiiioiis -n 1 >i nnkikilala; walang
pirma.
Another a-Iba; isa j>a.
Answer -^-Sagot; tugon; pagsasagot; tu-
tol; kasagutan.
Anawer-7'-Sa<jutin; tuniugon; suina-nt;
tuinutol.
164 ANT
Answerable-<7-Masasagutin; nmkasasa
got.
Ant-n-Langam.
Ant-eater-«-Hayop na kninakain nang
Ian gam.
Antagonisni-w-Pag lalaban; i>agtatalo;
laban; talo; a\vay; salangsaug.
Antrvgoinst-??-Kalaban,- katalo.
Antagonize 7/-Lumaban; magtalo; suina-
langsang.
Antarctic-o-Antartico.
Antecedent -rt-Nauna; nnang.
Antecedent-??-Ang nasasa nna.
Antedate-n-Unang fecha 6 bilang ng
panahen.
Antedate-?'-Ilagay nang ferluing uaka-
raan.
Antediluvian a-Xauuna sa j>ag lubog
ng sang kalibutan sa ]>analion ni
Noah.
Antediluvian-'M-Ang tawong nabuhay
nauna sa paglul>og ng inundo.
Antelope-n-Isang hayop sa ranio na
kamukba ng usa.
Ant.eineridian-«-Sa nmaga.
Antenuptial-a-Nauuna sa kasal.
Antepascbal-«-Xanukol sa kuaresina.
Anterior-^ Sinusundan: nauna.
Antbem-??-Kanta sa simbaban.
Anthropoid-a-Mnkhahg tawo.- nakak;1.
hawig sa tawo.
Anthropoid -w-TJngong inalaki.
Anthropology-;; -Ang karunungan tung-
kol sa sari ling uatawan.
Antic-})-Kilos; kilos na nakakatawa.
Antic-v-Kumilos ng nakakatawa.
Anticbrist-^-Ang ayaw sumanipalataya
sa I>ios.
Anticbristian-rt-Nauukol sa Anticliristi.
Anticipate-7'-laga]>; ipagpauna; innaban;
uinunu; kilalanin niaagaj).
Anticipation-w-Agap; jnig aasaban.
Antidote //-(ianiot na jianlaban sa ka-
niandag.
Antijtatby ^-Pigbati; kapigliatian; kasu\-
lainan; suklain; galit.
Antipathetic-a*Mapighati; ma suklain.
Antipo(U'-//-Ang tawong tuinitira sa Ka-
bila ng inundo.
Antiquanan-a-Nauukol sa unang parta-
iion.
Antiijuatod a Luina; niatanda; malaon.
Anti(|iic n- 1, unia; niatanda; malaon.
Antiipu1 n . \uoinang ba.izay na lumaiu'
luina o niatanda.
Anti«piity-»j l.aon; katandaan.
.\ntis«'piir-f/ Laban sa bulok.
Anlisi'pti«-->/ < iainot na panlahan sa ka
bulukan.
Antler x-SunCr:iy ng usa.
APP
1(55
Anvils PalHian.
Aiixi«ius-r/ lialisa; niasikaj>.
Aiiv-'/-llaiiLi; manga.
Anybody-// Sinonian.
Aparo ^'/r.-.Matulin; bigla; pal)igla;
Apart r^/7'.-Nak;il)iikod; nakalmvalay.
A}Kirt!!HMlt-//-Siiid.
.\;'atlH'ti('-^-\\'a!aiig dam da in.
Apathy-ff-Kawalan ng danidam.
Ape-/; -l>aknla\v: nngong malaki.
Ape-7'-( lumagad; gagarin.
-^ -!'>utas.
'x-/, Dnlo.
A].iary-^-Lugar ng nuigalaga ng manga
pokyntan.
Api6ce-ckit>.-Balang isa.
Apish -a-Mukhang nngo; i>arang ungo.
Apod-«-Hayop na \valang paa.
Apodal-o-Walang jiaa; iiauukol sa ha-
y«>p na walang ]>aa.
Apologetic-Apologetical-«-Naxiuko] s a
])agliingi ng pata\vad.
Apologist-n-Ang humihingi ng tawad.
Apologixe-r-Hnniingi ang ta\v;id; niag-
dahilan; tmnangkakal.
Apologue-w-Talinhaga.
Apology-n-Dahilan; tangkakal; paghi-
ngi ng tawad; pagdadaliilan.
Apoplexy-ft-Hipari ng hangin.
Aport-a^t'.-Sa gawing kaliwa.
Apostasy-n-Pagtatalikod sa dating pana-
nampalataya.
Apostle-w-Apostoles.
Apostleship-.v-Ang pagka apostoles.
Apostolie-Apostolii-al-a-Xanukol sa Apos-
toles; Apostolieo.
Apostrophe-n-Knrlit na ginagamit sa
lugar na may laktaw ng isang titik.
Apostrophize-?;- 1 lagay ng knrlit.
Apotheeary-«-Ang marunong ilahok 6
gnmavva ng mga gamot.
Appall-7/-Takntin.
Apparatus-n-Kasangkapan.
Apparel-n-Manga damit.
Apparel- ^-Isuot ang damit.
Apparent-«-Mali\vanag; makakikita.
Apparently-rtrfy.-Malivvanag; tila.
Apparition-n-Pagsipot; pag litavv.
Appeal-n-Panalangin; daing; pakinsap;
luhog.
Appeal-r-Dumaing; manalangin; ipaki-
usap; ilnhog.
Appear-y-Lumitaw; sumipot; sumilang;
sumikat; sumingaw; matagpuan.
Appearance-n-Hitsura; pagsipot; pagsi-
kat; tabas; tingin sa labas; palitaw.
Appease-i?-Humimpil; magpatahimik; pa-
tahimikin; pnmayapa; tumahimik.
Appendix:W-Ang nakadugtong.
Appertain-?;-Maukol; marapat;matungkol
APP
Appetite-n-Ahgi pagkagusto sa pag kam
A ppi'ti /<'-<-• -Ma^bi.uay l;is:i.
Applaud-r-1 pagdhvang; purihin.
Applause-H-Pagdiwang; pagpupurL
Apple-yf-Mansanas.
Appliance n Kasanukaban; pa-_; iramit.
Appli«'al)le-rt-r>agay; akiua.
Applicant-,* Ang humihingi ng di.stino
(') trabajo.
Application-n-Paghihingi r.g distino o
trabajo.
Apply-r-liamitin; ikapit; ikania; gnma-
init.
Appoint-u-Jfaglagay; piliin.
Appointee-74-Ang nakalagay sa katnng-
kulan.
Appointment-n-I>istino; katnngknlnn.
Apportion-v-Ipamahagi; ipannnlinod; ha-
liin.
Apportion men t*tt-Paghahati; |>aiuania-
hagi.
Apposite-a-Bagay; aknia; karapaitan.
Apposition-?;.-Paglaban; laban; da^dau;
A|>praisc-7'-IIalagahan/ ilagay ang ha-
lau-a; lagyan rig lialaga; tusahan.
Appraisal-n-Pagtatasa; [)aglaiagay ang
halaga.
Ap])raisement-n-Paglalagay ng halaga;
katasahan; paghahalaga.
Appreciable-^-Dapat malmlin.
Appreciate-v-Igalang; magalingin; ina-
halin; maibigan.
Appreciation-/^-Paggalang; jtagma-inahal.
Apprehend 7/-Hulihin; dakipin; idakip.
Apprehender-w-Ang dmnaki]); taga huli.
Apprehension-/z-Hiraya; akalang mali.
Apprehensi ve-a-Magunigui li 1 1 i n .
Apprentice-n-Ang nagaaral ng hanap-
buhay 6 katungkulan.
A i iprentice-r-Aralan .
Apprenticeship-7i-Pag aaral.
Apprise-v-Ibalita; ipahayag.
Approach-v iLomapit sumapit; ilapit;
Approach-w-Daan sa paglapit; paglapit.
Approachable-a-Makakala})it.
App i-obation-n- Pa h i n tu lot.
Approbative-a-Makai)apahintulot.
Approbatory-a-Mapahintulotaii.
Appropriate -v-Ariin; umari; lupigin;
umankin; ankinin; kaniyahin.
Appropriate-a-Bagay ; a k ma.
Appropriation-n-Pagkalupig; i)agaankin;
pagbubukod ng anoman.
Approve-v-Pahintulotin: magpatotoo; ma-
gal ingin.
Appro val-w Pahintulot; katotohanan.
Approximate-v-Dumulog; ilapit.
Approximate-a-Malapit.
Approxiniation-^-Paglapit; katasahan ^
pagkakalapat.
ARE
166
ARR
Appertenance-n- Pagkaukol.
Appricot-n-Bungang kahoy na kamukha
ng mansanas.
April-n-Abril.
Apron-n-Topise.
Apropos-a-Bagay; mabagay; akma.
Apt-a-Bagay; akma; dapat; marapat;
kasia; sukat; sapat; nauukol; ukol.
Aptitude-H-Kabagayan; kasanayan; ka-
sukatan; kaya.
Aqua-ra-Tubig.
Aquarium-n-Estanke na kinalalagyan
ng manga isda 6 hayop sa tubig.
Aquatic-a- Nauukol sa tubig.
Aqued uct-»t-Sangka.
Aqueous-a-Parang tubig.
Aquiline-a-Nauukol sa aguila.
Arab-w-Taga Arabia.
Arabic- a- Nauukol sa Arabia.
Arabic-w-Wika ng taga Arabia.
Arable a-Dapat ararohin.
Arbiter-w-Hukom.
Arbitrary-a-Mabagsik; masungit; ma-
bangis; matigas ang ulo.
Arbitrate-i'-Pakingan at magpasiya.
Arbitration-n-Pagkasunduan.
Arbor-n-Kahoyan.
Arboreous-a- Nauukol sa mga kahoy.
Arborescent-a-Mukhang kahoy.
Arc-n-Balangaw; arco.
Arcade-n-Mga arcong nakasunosunod.
Arcanum-n-Lihim.
Arch-ra-Arco; hubog.
Arch-z/-Humubog; gumawa ng arco.
Arch-a-Kaunaunahan; puno; malaki sa
lahat,
Arched-a-Balantok; hubog.
Archaic-a-Nalaon; luma.
Archan gel- n- Angel na kataastaasan.
Archbishop-n-Arsobispo.
Archdeacon-//-Puno sa simbahan at
mababa lamang sa arsobispo.
Archer-n-Ang nagpapana.
Archery-^ -Ang pagpapana.
Archipelago-n-Kapuluan.
Architect-n-Ang gumawa ng piano ng
bahay.
Architectural-a- Nauukol sa pagga\va ng
bahay.
Architecture-«-Ang karunungan sa pag-
gawa ng bahay.
Archives-«-Mga sulat ng isang Go-
l>ieno.
Ar<-hvvay-w-I)aan sa ilalim ng arco.
Arctic-a- Nauukol sa Hilagaan.
Ardent-a-Maningas; mainit; maalab.
Ardor-n-Init; kaningasan; ningas.
Ardurous-a-Matibay; maningas; mainit;
malakas; batibot, maeungit.
Are--z/-Ay.
Are-w-Isang sukat na lupa na may isang
daan metros quadrados.
Area-w-Laki ng isang lupa.
Arena-«-Lugar na pinag labanan.
Argal-n-Tartaro.
Argent-a-Makintab; maktnis.
Argentiferous-«-May halong pilak.
Argil #-Lupang ginagamit sa pag gaga-
wa ng tapayan.
Argillaceous- Argillous-a-M ay halong
lupa.
Argol-w-Tartaro.
Argue-^-Magmatuiran; mangatowiran;
makipagtalo. salitain; taltalan.
Argument-w-Pagmamatuiran; taltalan;
pagtalo; pinag usapan; katowiran.
Argumentative-a-Nauukol sa pagtatalo
6 pangatowiran.
Arid-a-Tuyo; karat.
Aridity-Aaidness-rc-Pagkatuyo.
Aright-adv.-Tama.
Arise-2/-Magbangon; tumindig; buma-
ngon; magmula; magbuhat; umali-
ngasaw.
Aristocrat-w-Tawong mataas 6 dakila.
Aristocratic-a-Mataas; dakila.
Arithmetic-n-Aritmetica.
Arithmetical-a-Nauukol sa aritmetica.
Arithmetician-«-Ang marunong ang arit-
metica.
Ark-n-Bangkang malaki at may bubu-
ngan.
Arm-n-Baraso; bisik.
Armament-n-Kayangkapan panlaban.
Armful-n-Pangko.
Arjnhole-n-Kilikili; subo.
Armistice-n-Pagpapahinga ng labanan,
Arnilet-»t-Munting baraso.
Armor n- Ang bakal na nakalagay sa
mga tabi ng sasakyang panlaban.
Armory-w-Gawaan ng mga kasangka-
pang panglaban; taguan ng annas.
Armpit-n-Kilikili.
Arms-«-Armas; mga sandata.
Ai-iny-n-Hukbo.
Arnica-n- Arnica.
Aroma-w-Amoy.
Aromatic-rt-Mabango.
Around-arfu.-Sa paligid; sa palibid; sa
palibot; malapit.
Around-prep. -sa paligid; sa palibot; sa
palibid.
Arouse-u-Sulsulan; buhayin,- hamunin.
Arow-a^c.-Nakakahusay.
Arraign-t/'Iharaj) sa Juex; o sa hukom.
Arraignment )i -ra.irpaharaj) ya hukom 6
juez.
Arrange-r-Husayin; ayusin; ihanda;
areglahin; igayak; magayos; iligjMt.
Arrangement-n-Pagkakaayos;ayop;husay
ASH _167
Arrant-a-Masama; hamak.
Array-tf-Husay; ayos.
Array-7'-Ayusin husayin.
Arrear-Arrears-Arrearag«-z/-Kakulangan;
u tang.
Arrest-t'-Ibilango; abalahin/ ilagay sa
bilanguan.
Arrest-w-Abala; pagkabilango.
Arrival-w-Pagdating; pagdatal.
Arrive-t'-Dumating; dumulog; lumapit/
pumantay; sumapit/ umabot; abutin.
A rro<jance-n-Kapulaluan; kahambugan;
kataasan.
Arrogant-rt-Hambog; palalo; mapagha-
ngin.
Arrogate-7/-Ankinin; kanyahin/ lupigin.
Arrow-«-Pana.
Arsenal-H-Gawaan at taguhan ng mga
kasangkapan ng hukbo.
Arson-w-Pagsisigan ng ari ng may ari.
Art-n-Arte; karunungan.
Arterial -n-Nauukol sa ugat.
Artery -n-Ugat ng dugo.
Artful-a-Tuso; matalas.
Article-n-Bagay; pangkat.
Article-r-Pumangkat.
Articular-rt Nauukol sa kasukasuan.
Articulate -v-Sabihin; wikain.
Articulately-rt^7/.-Isaisa.
Articulation-w-Pagsasabi; pagwiwika.
Artifice-n-Lalang;
Artiflcer-w-Taga gawa; trabajador.
Artificial-^ Ginawa lamang; hindi dati.
Artillery -n-Artilleria.
Artisan-n-Machanico; mangagawa.
Artist-w-Artista.
Artless-a-Banayad; mababang loob;
muang; walang wasto.
As-o^7'.-Gayon; din; rin; naman; man;
kasing; paano.
As yet-adivBagaman.
Ascend 7/-Tumaas; umakyat; pumanhik;
sumalunga; umahon; sumampa.
Ascendant-a Paahon.
Ascedencyrn-Pagaahon; pagpaahon pag-
akyat; pagtataas.
Ascension-«-Pagaayat; pagaahon.
Ascent-w-Pagahon; pagpanhik.
Ascertain-i;-Kilalamn; talastasin; siyasa-
tin; tantuin; pasiyasatin.
Ascribe-v-Ilagay; ipalagay.
Ascription-n-Pakalagay.
Ash-w-Kahoy na maputi; malambot at
matibay.
Ashamed-a-Nahihiya.
A»hen-«-Maabo.
Ashes-n-Abo.
Ashore-a^u.-Nasasa baybay dagat; nasa
pangpang, •
Ashy-a-Kulay *abo.
ASS
tabi.
Asinine-a-Mukhang 6 ugaling jumento.
Ask-v-Magtanong; itanong; ipakiiiHap;
tumanong; manalangin.
A skant-Askance-a-Pahalang.
A skew-a^T/.-Pabalang.
A slant-adTA-Pahalang.
A sleep-a^y.-Natutulog.
Aslope-o^T/.-Pababa; paliwaa.
Asp-n-Alupong.
Aspect-«-Hitsura/ bikas; lagay; mukha;
tabas.
Asperity-n-Higpit; kasungitan; kabag-
sikan; sukal ng loob; sama ng loob;
kapaitan; kasamaan ng lasa.
Asperse-T/'Pintasin; pumintas.
Aspersion-n Pintas.
Asphyxia-A sphyxy-n-Kalagayan parang
patay; pagkalagay parang patay.
Aspirant-n-Ang may nasa/ may gusto.
Aspirate-v-Itunog parang kung may
kasamang h.
Aspiration-n-Nasa; pita; asa.
Aspire-?>Magpita; asahan.
Ass-n-Ulol; jumente.
Assail-v-Mangloob; bungain; daluhungin;
dumaluhong; gulatin; labanin.
Assailant-w-Ang bumanga; ang duma-
luhong; ang lumalaban.
Aassassin-n-Ang nakamatay; pumatay.
Assassinate-77-Pumatay sa kapwa.
Assassination-?t-Pagkapatay.
Assault-w-Lusob; labanan/ pag lusob,-
paghandulong; daluhong banga.
A?»sault-v-Lumusob; lumaban; mangloob;
dumaluhong; bumanga/ bangain.
Assay-w-Tikim; pagtitikman.
Assay-v-Tikman; uriin/ magmasid na
mabuti ang metal.
Assemblage-n-Kapisanan ng rnga tawo.
Assemble-v-Magtipon.
Assembly-«-Kapisanan; tipan; katipu-
nan; samahan.
A.ssent-w-pagkapayag.
Assent-t'-Pumayag; umayon.
Assert-i'-Sabihin; magsabi; alalayan;
matumpakan.
Assertion-w-Sabi; alalay; pagpatotoo;
paniniwala.
Assertor-n-Ang nag aalalay; nagsabi;
nagbalita.
Assess-v-Halagahan; tasahan.
Assessment-n-Paghalaga; halaga.
Assessor-n-Ang tumatasa.
Assets-w-Ang yaman ng sarili.
Asseverate-v-Magsabi ng formal.
Asseveration a Pagsasabi ng totoo.
Assiduous-a-Masikap; makalinga.
Assiduity -n- Pagkakalinga/ sikap;
sipag.
AST
Assign-v-Ilagay; idistino; maglagay; sa
lugar; tadhanan; ibigay ng katungku-
lan.
Aesign-n-Tadhana; talaan.
Assiguable-^-Makapagtadhanan; mata-
talaan.
Assignee-??- Ang nagtatadhan onagtatala.
Assignor- Assignor-*}- Ang nagtatadhan
6 nagtatala.
Aseignment-tt-Pagkalagay sa distino;
pagkatadhanan pagtatala.
Assimilate-r-Iparis; inmkha; itulad;
tularan; rnagkawangis.
Assimilation-n-Pagkakaparis; pagkaka-
tulad; pagkakawangis.
Assist-7'-Turnulong; tulungin; abuluyin;
umabuloy; gumibik; ampunin/ uinain-
pon; lubukan; andukhain.
Assistances- A nipon; tulong; abuloy;
andukha; gibik; katulong; tangkakal.
A ssistant-a-Pangalawang.
Assistant-n-Ayudante; katulong; panga-
lawa.
Associate-y-Ipisan/ isama kamiyawin;
pumisan; magsangayon; sumaina;
sunianib.
Associate ^-k'asamang.
A ssoriate-w -Katulong; kaulayaw; kasa-
ma; karaniay; kaalakbay; abay.
Association-n-Pagsasama; pagpipisan;
pagkapisan; pagkaalay.
Assort-u-Hhvalayin; ibukod.
AssortineMt-71-Paghihiwalay; pagbubu-
kod; manga sarisaring bagay na naka-
kapisan.
t ssuage-f-Bantnan; palubayin.
Assuasive-«-Palair)botlainbot.
Assume-?;-( Jainitin: magpalagay.
Assuniption-w-Pagkapalagay; palagay.
Assui-ance n-Patotolianan; patunayan;
pangako.
A 8Hure-7/-Magpatotoo.
Assuredly-afZ^/.-Totoongtotoo.
Aster-#-Bulaklak na marikit at inaba-
ngo ang anioy.
A8tern-«^7'.-Sa gawing likod; sa likod.
Asteroid-Ti-Kometang munti.
Asteroid-//-! lika.
Astonish-?'-* Jitlaliin; magpatulala; gu-
latin; hangalin; tulalain.
Astonishing-a-Kagitlagitla; naka ma
mangha.
A8tonishnic-nt-»Mangha; gitla; gulat.
Astound y-Imangha; inagpainanglia.
A st raddle-rt^v.-Pahalaiig.
Astral-a-Nauukol sa bituin.
Astray-o^/;.-Nakawala.
168 ATT
Astronomer-^- Ang nagaaral ng bituin.
Astronomoy-n-Ang karunungan sa ma-
nga bituin.
Astute-a-Bihasa; tuso; marunong.
A sunder-rt6fc/.-Nakasabog; nakahhvalay.
Asylum-w-Bahay ng manga ulol; aus-
picio.
Awtrologer-n-Ang liuinuhiila ang mang-
yayari dahil sa bituin.
Atheism-x-Ang })agkaayaw snmanipala-
taya sa P. Batliala.
Atheist-H-Ang ayaw sumampalataya sa
P. Bathala.
Athirst-a-Nauubaw/ mapita; maasahan.
Atldete-w-Tawong malakas at sanay.
Athletic-tt-Nanukol sa tawong malakas
at sanay; malakas at sanay.
Athwart-arfj'.-Pahalang.
A tlantic-n- Atlantic*).
Atlas-w-Kapisaiian ng manga mapa sa
isang libro.
A tmosphere-n- H angi n .
Atmospheric- Atmospherical -a-Nauukol
sa hangin; mahangin.
Atoll-y-Gantihin; magtiis; ba \viin.
Atom-n-Pirasong; muntingmunti.
Atomic-Atomical-rt-Muntingmunti.
Atomize-v-Pirasuhin nang n'nongpino
gawin ng parang alikabok.
Atone-v-Magtiis; gantihin; bawiin.
Atonement-n-Pag gaganti; j>agtitiis.
Atop-at/y.-Sa ibabaw; sa itaas.
Atrocious-«-Katakot takot; kakilakila-
bot; bastos.
/ ti-ocity-^-Kaliastnsaii; k a \\alanghiyaan.
Attach-7'-Idugtoiig; mahalin.
Attachiuent-x-Dugtong; sangla,- i»agibig.
Attack. T'-Lalianin.- bangain; bumanga;
makipag lamas; lumusol); liarangin;
magbangay.
Attack-w-Pag aalsa; pgg laban/ hanga;
laban; lamas; daluhong; dalusong.
Attain-c-Magkaroon; uniabot; abutin;
magkamtgn; kamtan; datnin.
Attainable-r/-Makakaabot; maabot; ma-
kakamtan; sukat makamtan.
Attainment-//-Pag aabot; j>agkakamtair
Attempt-T'-Tiknum; mulaan; pamnlain.
Attempt-w-Tikliim; pagtitikman; pag-
lilisay.
Attend-t'-I)ala\vin; dnmalaw; sumama;
magingat; ingatin; inamahala; manuod.
Attendance-//-Pagiingat; paglilimrkod;
panunuod.
A ttendant-n- Alila.
Attention-n-Ingat; sipag; pagkakalinga.
Attentive-rt-Maingat mahinhin: maka-
linga; maanyo; mapagbigay loob.
Attenuate-?/-A>vasan ang taba; pahi-
naliin.
AUT
169
AVE
Attest-^- Snmaksi; magsabi ng katoto-
hanan.
Attestation-Pagkasaksi; pagsasabi nang
katotohanan.
Attic-w-Ang loob ng bubungan.
Attire v-Magbihis; isuot.
Attitnde-w-Tayo; lagay; hilig; kiling.
Attorney-n-Katiwala; abogado; taga Kan
long.
Attract- v-Hikayatin; huniikayat.
Attract by deceit-7/-Mangati.
Attraction-H-Paghalina; p a n g h i n a n g ;
panghikayat.
Attractive-o-Mawili; nakahahalina; ma-
panghalina; rnapanghikayat.
Attribute-?'- Magparatang : magpalagay .
Attribution-w-Pagparatang; pagsumbong;
pagpajagay.
Attributive-a-Mapaparatangin.
Auburn-M-Kulay kayumanging mura.
A iu'tion-?t- Almoneda.
Auctioneer-tt-Ang may katungkulang
mag almoneda.
Auctioneer-v-Mag almoneda.
Audacious-rt-Matapang; mangahas; wa-
lang takot; tampalasan; \valang biya.
Audarity-M-Pangahas; tapang; katampa-
palasanan.
Audible-«-Makaririnig;
Audience-n-Ang manga nanunuod.
Audit-7'-Isulat 6 ilista ya libro. Siyasatin
ang nakasulat sa libro.
Audit-?i-Pagsisiyasat ng manga libro.
Auditor-w-Ang duminig; taga siyasat
ng manga libro.
Auditory-//-Ang manga nanunuod.
Auger-n-Balibol; barrena; pangbutas.
xVught-»-Wala/ -vvalang anoman.
Augment-T/'Dagdagan- knmapal; lumaki;
ipaibabaw; dumami; damihan; patu-
ngan; salopinlin; palakhin.
Augment-n-Patong; dagdag; tubo;
Augmentation-n-Patong; dagdag: pag-
daragdag; pagtutubo; ]>agpalaki;
Augur-n-Pangbutas; barrena.
Augur- v-barrenahin; butasin.
Augury-n-Hula.
Angust-a-Mainam; dakila; marangal.
August-n-Agosto.
A.irustness-w-Kadakilaan; karangalan; ka-
inaman.
Aunt-»i-Ale.
Aural-a-Nauukol sa tainga.
Aurich-n-Tainga.
Atiricular-a-Nauukol sa tainga.
Aurist-n-Mangagamot ng tainga.
Aurora-n Madaling araw.
Auspicious-a-Makakabuti ang hula.
Austere- a-Mabagsik; masungit.
Austerity-H-Kabagsikan; kaeungitan.
Authentic-rt-Totoo; tama; tunay.
Authenticate-f-MagBabi 6 ibigay ng ka-
totohanan.
Authentication-n-Pagbibigay 6 pagsasa-
bi ng katotohanan.
Authenticity-n-Ang katotohan.
Author-n-Ang gumagawa; mang gagawa;
autor; may gawa.
Anthoress-n-Ang babaying autor.
Authoritative-a-Makapangyayari; may
kapangyarihan.
Authority-;/-Kapangyarihan; pahintulot;
bisa.
Authorization-n-Pahintulot.
Authorize-7/-Pahintulutin; ibigay ng ka-
pangyarihan.
Authorship-H-Ang kalagayan autor.
Autobiography-w-Ang pagsusulat nang
sariling kabuhayan.
Autocrat-?t-Hari.
Autocratic- Autocratical-a-N a u u k o 1 s a
hari; mabagsik; masungit.
Autograph-w-Ang sulat ng sarili.
Autographic- Autographicai-a-N a u u k o 1
sa sulat ng sarili.
Automatic-Automatical-a-Talagang eu-
musunod na walang magturo.
Autonomy-n-Ang kapangyarihan 6
katowiran na magogobierno sa sarili.
Autopsy-n-Pag uusisa ng dahilan ng
kamatayan.
Autumn-n-Tag araw.
Autumnal-a-Nauukol sa tagaraw.
Auxiliar-Auxiliary-a-Nakatulong.
Auxiliary-n-Katulong.
Avail-7y-Ganapin; gumanap.
Avail-n-Pag ganap.
Available-a-Makaganap.
Avalanche-«-Tibag ng busilak.
Avarice-n-Kamkam; karamutan; sakim;
kasakiman; kaingitan; ingit.
Avaricious-a-Masakim; matakavv; kuri-
j)ot; maramot.
Avast-m^er.-Lumayas; layas.
Avaunt-^fer.-Layas; sulong; maalis.
Avenge-u-Gantihin.
Avenue-«-Pasialan; Carsadang mahaba
at may tanim na mga punong kahoy
sa dalawang tabi.
Aver--z/-Patunayin; patotohanan; sabihin
saysayin.
A verage-a- K arani wan ; k atatagan .
Average-7/-Ilagay sa k atatagan.
Average rc-Katatagan.
Averse-a-Ayaw; laban.
Aversion-«-Suklam nang loob; dumal;
pighati; kasuklaman; tanim sa loob.
Pagtatanim gatit.
Avert-t>Lihisan; ilayo; pigilin ang ano-
man upang huag mangyari.
22
BAG
170
BAL
A-viary-n-Lugar ng mag alaga ng mga
ibon.
Avidity-w-Nasang mahigpit.
Avocation-n-Hanap buhay.
Avoid-v-Lihisan; umilag; mahulagpos;
ilagan.
Avoidable-a-Dapat ilagan; mailagan.
Avoidance-w-Pag iilag; paliwas.
Avouch-u-Magsabi; saysayin.
Avow-v-Manumpa; magpatunay.
Avowal-n-Katibayan ng salitaan; pa-
numpa.
Avowedly-flrfv.-Sadya; tinalaga.
Await-^-Hintayin; antayin; mag antay.
Awake-v-Gisingin gumising.
Awake-a-Buhay ang loob; gising; ina-
talas ang isip.
Awaken-i/'-Gisingin; gumising; buhayin.
Award-n -Premie; ganting palad.
Award-^-Magbigay ng premio 6 ganting
palad.
Aware-a-Maingat,
sa labas 6 malayo.
Awe-#-Mangha; gitla.
Awe-y-Imangha: gitlain.
Awful-a-Makapaiigingilabot; kasindak-
sindak; nakasisindak; dapat kata-
kutan.
Aweather-a<it\-Sa gawi ng hangin.
Awliile-a^t'.-Samantala.
Awkward-a-Bastos; di mainani.
Awkwardness-n-Kawalan ng ganda ng
kilos; kabastosan.
Awl-n-Panduro.
Awn-«-Tabing.
Awning-7i-Tabing; kulandong.
Awoke-i?. ^m^.-Nagising; ginising.
Awry-a. arZv.-Masamang hitsura.
Ax-Axe-w-Palakol.
Axial-a-Nauukol sa palakol.
Axiom-n-Patnugot; punong aral.
Axis-w-Likiran; ikiran.
Axle-Axletree-^-Lalikan; ikiran.
Azore-a-Azul.
Azure-n-Azul.
Baan-Iyak ng tupa.
Baa-w-Umiyak ng tupa.
Babble- v-Masalita ng kaululan.
Babble-w-Salita na walang kabuluhan.
Babbler-w-Ang nagsasalita ng walang
kabuluhan.
Babe-n-Bata; sangol; nilalang.
Baboon-n-Ungong malaki.
Baby-w-Bata; sangol.
Baby-a-Nauukol sa bata 6 sa sangol.
Baby-hood-n-Panahon nang pagkabata;
kalagayan bata.
Babyish-rt-Parang bata.
Bachelor-^-Bagong tawong may edad;
lalaking may edad at wala pang asawa.
Back-n-Likod.
Back-a-Sa gawing liked.
Back-7/-Umurongang kabayo; tumalikod.
Backbite-f-Sumitsit, magalibugha; nia-
galimura.
Bac-kbiting-?i-Pagaalimura; sitsit; pagaa-
libugha.
Backbone-n-Gulugod.
Background-/?- Lupa sa licuran.
Backhanded-rt-Pasaliwa.
Backside-n-Ang likod.
Backslide- ?>rmurong tumalikod.
Backward-Backwards-arft'.-N ak all a rap
ang likod; sa gawing likod; sa pa
nahon nakaraan; nakasasauia.
Backward-a-Sa likod; nahihiya.
Backuardness-w-Kaduagan; pagyuyn-
kod; hiya; karuagan.
Backwoods-n-Gubat.
Backwoodsman-w-Tawong gubat.
Bacon-H-Tosino.
Bad-rt-Masama; mahalay; bastos; wa-
lang kabuluhan.
Bad-Bade -v. imp. - Inanyaya; ipinag
utos.
Badge-n-Tanda.
Badger-v-Tuksuhin.
Badinage-n-Tukso.
Badly-oat?.-Sa masamang paraan; naka-
sasama; papaano.
Badness-n-Kasamaan.
Baffle 7/-Al)alahin; talunin.
Bag-/»-lJayong saco; supot.
Bagging-«-Kayong ipinagagawang l»a-
yong.
Bagasse- u-Bagaso.
r>a.«.ryage-w-Ang baul ng damit na dina
la sa viage.
Bail-n-Katibayan; panagutan.
Bail-n-Tangnan; panglimas.
Bail-^-Ibigay ng katil»ayan;
Bail-?;-\Iai]gliinas; maglimas.
Bailiff-n-Katiwala <'• kahalili ng sheriff.
Bairn-o-Bata,
Bait-n-Panghuli.
Bait-y-Ilagay ng panghuli.
Bake-f-Iha \\in; magihaw; ilut<> sa hunm.
Bakery-71-Panaderia; gawasui ngtinapa>.
Balahce-n-Timbang; jtakaway; panim-
bang; ang natitirang utang utang 6
pautaug,
171
Balanee-v-Timbangin; iiiatimbaii.ir, tn-
mimbang; magtuas.
Balcony-M-Balnui.
Bald-a-Panot: upat,- uban.
Bald-head-Baldpate-n-Tawong panot.
Baldheaded-rt Vpat; j>anot.
Balderdash-n-Lahok na walang kabulu-
han.
Bale-?i-Bigkis; pamigkis.
Bale-c-Ibigkis; mairbigkis.
Bale-/;-Kahirapan; kasalatan;
Baleful-a-Mahirap; salat.
Balk-nAbala; hinto; urong.
Balk-L'-Huag ararohin; huminto ng pa-
bigla; umurong.
Balky-rt-Palaurongan.
Ball-/t-Bola; anomang bagay na raabilog.
Ball-v-Guma\va ng bola; maging bola.
Ball-n-Sayawan.
Ballad-n-Kanta; awit.
Ballast-rt-Pangbigat na nalnlan sa sa-
sakyan.
r>allast-v-Ilulan ng panbigat.
Balloon-w-Globo ng hangin na inainit.
Ballot-n-Yoto; pagvovi^to.
Ballot-7/-Magboto.
Balm-n-Pabango.
Balm-v-Pabangohin.
Balmoral-w-Sapatos na mataas.
Balmay-a-Mabango.
Basam-?i-Balsanio.
Baluster-M-Barandilias; gabay.
Balustrade-n-Gabay.
Bamboo-w-Ka\vayan; buho; bucaue,
Bamboozle •z/'Hibuin; dayain.
Ban-n-Hayag; nuinpa; hayag ng kasal.
Ban-w-Tungayawin; ipagbaxval; magba-
\val.
Banana-n-Saging.
Band-n-Tali; bigkis; pamigkis; sinta-
ron.
Band-u-Talian; ibigkis.
Band-n-Banda.
Bandage-n-Pamigkis; balot.
Bandage- v-Ipamigkis; balutin.
Bandanna-n-Panyong mapula.
Bandbox-?i-Lalagyan ng sombrero.
Bandit-w-Tulisan.
Bandy-n-Banda, (Isang laro)
Bandy-v-Magbanda.
Bandylegged-a-Mabilog ang binti.
Bane-n-Kamandag; kasamaan.
Baneful-a-May kamandag; masama.
Bang-v-Paluin.
Bang-n-Palo; lagpak; putok.
Bang-n-Mga kulot malapit sa noo.
Bang-v-Gupitin ang buntot ng ka))ayo.
Bang-Bangue-n-Gamot na may halong
kamandag.
Bangle -n-Pulcera.
Bainsh-v-Itapon ang may sala sa ibang
lupa 6 lugar/ i]>adiHtierro.
P.anishment-n-Pagpapanawin; pagpapa-
alis; pagdidistierro; j»agkatapon nj>
may sala sa ibang lupa 6 lugar.
r.anister-n-Barandillas; gabay.
Banjo-n-Banduria.
Bank-n-Pangpang; tabi ng ilog; tibagan*
Bank-u-Magpi lapi 1 .
Bank-n-Pilapil.
Bank-n-Bangko.
Bank-f;Ilagay ng salapi sa bangko.
Banker-»i-Ang may ari ng baugko.
Banking-9i-Katungkiilan ng may bangko.
Bankrupt-n-Ang hindi makal«:abayad
ng kanyang utang.
Bankrupt-a-Hindi makakabayad ang
utang.
Bankrupt-v-Ubusin ang salapi 6 pu-
hunan na kailangan sa isang nego-
cio 6 sa pangangalakal; tunavin.
Bankruptcy-n-Kalagayan na hindi ma-
kakabayad ang utang.
Banner-n-Bandila; bandera.
Banns-n-Pahayag ng kasal; tawag sa
simbahan ng mga may ibig mag-
asawa.
Banquet-w-Piging; pista; kainan.
Banquet-v-Pigingin; ipiging; magpiging.
Ban tarn -w-Manok na nangaling sa Javia.
Banter-n-Biro; tukso.
Banter-v-Biruin; tuksuhin.
Bantling-n-Batang munti; sangol.
Baptism -n-Pagbibinyag; pagkabinyag.
Baptismal-a-Nauukol sa pagbibinyag.
Baptist-^-Ang nagbibinyag.
Baptize-y-Magbinyag; binyagin; bumin-
yag.
Bar-w-Bara; kapisanan ng mga abogado.
Bar-y-Barahin; iwaksi; ifuera; ibukod.
Barb-w-Balbas.
Barb-n-Tinik ng kawad.
Barbarian-n-Tawong salbahi; salbahi;
tawong hindi marunong.
Barbarian-a-Nauukol sa salbahi.
Barbaric a-Salbahi.
Barbarity-w-Kasalbahihan.
Barbarous-a-Salbahi,
Barber-n-Mangugupit; mang ahit
Bard-?i-Poeta.
Bare-a-Walang damit 6 takip; bubo;
hubad.
Bare--z/-Alisin ang takip; maghubo; mag-.
hubad.
Barefaced-a- Walang hiya.
Barefoot-a-Walang sinelas; hubo ang
paa; \valang sapin.
Barely-a-halos hindi; laman.
Bargain-w-Pinagkasunduan; kasulatan.
Bargain-i/'-Magusap.
Barge-w-Kasko.
Baritone-M- Voces ng lalaki na kung
kumanta ay alanganin.
Bark-«-Balat ng kahoy.
Bark-T/-Alisan ng balat; upakin; kuma-
kaw; talupan.
Bark-w -Tahul.
Bark-o" Tumahnl.
Bark-Barque-w-Sasakyan na may tatlong
palo at layag.
Barley-n-Sebada.
Barm-w-Labadura.
Barmy-a-May halong lavadura.
Barn-w-Caballeriza; bahay ng hayop.
Barnacle-w-Talaan na dumidikit sa mga
bato at sasakyan.
Barometer-w-Kasangkapang panghula
ng panahon.
Barouche-n-Carruage.
Barque-n-Sasakyan na may tatlong palo
at tatlong layag.
Barraek-n-Cuartel; balankas.
Barrack-v-Tumira sa cuartel.
Barrel-«-Bariles.
Barrel-i/'-Ilagay 6 isilid sa bariles.
Barren-rt-Tuyo; tuyot; karatjdi mamunga.
Barren-n-Karat na lupa; lugar na ilang.
Barricade-n-Kutang munti.
Barricade-f-Magkuta; ilagay ng kuta.
Barrier-n-Pangharang; abala,
Barrister-n-Abogado.
Barrom-w-Tindahan ng alak.
Barrow -n-Kareton; na may isang gu-
long; lamang.
Barrow-n-Baboy na kinapon.
Barrow-n-Gulod.
Barter-n-Palit.
Barrytone-n- Voces na alanganin.
Barytone-rt-Alanganin ang voces.
Basalt-n-Batong matigas.
Jiase-a-Masama; mababa; hamak; ma-
halay.
Base-n-Fondo; paa.
Base-v Ilagay sa fondo 6 paa.
Baseball -n-Besbol.
Basernent-n-Silong.
Baseness-n-Kahamakan; kahalayan.
Bashaw-w-Maginoo sa turkia.
Bashful-a-Nahihiya.
Bashfulness-w-Kahimpakhimpakun; hin-
hin; kahihiynjm; hiya; kaniagan; kinipot.
Basin-n-Pahuigann.
Baais-n-Pinagmulaan; pinagbnhatan.
Bask-tT-MagbiUd; ibilad.
Basket-«-Batulang; bakol; bugs«ik; l>ns
lo; kaing.
Bass-w- Voces na iiiababa.
Bass-a-Mababa ang vocey.
Bass viol-w-Viola.
BaBte-r-Jhilbana.
Basting*n-Hilbana,
Bat-n-Bayakan; paniki.
Bat-n-Pumalo.
Bat-v-Pumalo.
Batch-n-Hango.
Bath-n-Liguan; paliligo; pagpapaligo.
Bathe-v-Maligo; paliguan.
Bathe-7i-Ligo.
Batsman-w-Ang pumapalo.
Battalion-w-Isang bahagi ng hukbo.
na may apat na daan sundalo.
Batteii-7'-Patabain/ yumaman.
Batten-7/-Tapalin.
Batten-w-Tablang makipot; panapal.
Batter-v-Pitpitin.
Batter-n-Pinagbatihan.
Batter-n-Ang pumapalo.
BaUery-n-Kuta na may kanyon; isang
companiang sundalong artilleria.
Batting-w-Ang pagpalo.
Battle-n-Pag laban; labanan; pag aaway.
Bauble-n-Bagay na walang halaga.
Bawl-t'-Sumigaw; umiyak ng malakas.
•Bawl n-Sigaw; hiyaw; iyak na malakas.
Bay-n-Baraso ng dagat.
Bay-a-Mapula.
Bay-n-Tahol.
Bay-u-tumahol.
Bayonet-^- Bayneta.
Bayonet-7/-Saksakin ng bayneia.
Bayou-«-Baraso ng dagat.
Bayrum-w-Rum y quinina.
Bazaar- Bazar-n-Basar.
Be-v-Ay; mag; yari; magka.
Beach-n-Baybay dagat,
Beach-i?-Ilagay sa Itaybay dagat.
Beacon-n-Siga na pananda.
Bead-w-Batong munti na may butas.
Bead-?;-Ituhog ang kuintas
Beadle-?t-Utusan na taga ta-.vag _nang
hukom.
Beagle-M-Asong munti na ginagamil
sa pangangaso.
Beak-H-Tuka.
Bea,ved-a-May tuka.
Beaker-n-Tabo.
Beam-w-Kilo; ana-man pinga (ofaplow)
Kabayo ng araco.
Beam-7/-Maningning; lumitaw; kumin-
tal>; ijuilitaw.
Bean-n-Sitaw; i>atani.
Bear-v-Tiisin; magtiis.
Bear-Jt-Oso.
Bear-?;-Ibaba ang halaga.
Bearable-a-Makatitiis.
Beard-n-£albaa.
l-r Batakin ang balbas.
Kilns; nssil; ugali.
Beast-n-Hayop.
Beastly-a-Bastoe; parang hayop.
BEF 173
Beat-w-Palo; Riiko.
Beat-u-Pumalo; paluin; hampasin; da-
gukan:
Beat-v-Lampasin; lusutin.
Beauteous-rt-Maganda inainam marikit.
Beautiful rt-Maganda, marikit; niainain.
Beautify-»;-Parikitan; gumanda; pagan-
dahin; painamin.
Beauty-n-Ganda; kainaman; karikitan;
dikit; ganda; dilag; inain.
Becalm-v-Humimpil; tumahimik; lumu-
bay.
Became-v. twp.-Nakabagay; naging.
Because-coity.-Sapagka't.
Bechance-7>-Magkataon, mangyari.
Beck-#-Ka\vay; bati.
Beck-f-Kawayin; batiin.
Beek-w-Sapa.
Beckon-?;- Kawayin
Become-v-Mabagay; making; maoui.
Becoming-a-Bagay; akina.
Bed-;/- Hihigan; tinutulugan; cat re.
Bed-7/-Ilagay sa hihigan.
Bedaub-t'-Kulapulan; pahiran ng putu1.
Bedclothes-w-Manga damit ng hihi-
gan.
Bedew-u-Humamog.
Bedfellow-?i-Kasiping sa hihigan.
Bedim-v-Lumabo; labuin; dumilim.
Bedlam-n-Bahay na tinirahan ng mga
ulol; gulo; kaguluhan.
Bedlam-a-Ulol.
Bedlamite-n-Ulol.
Bedrid-Bedridden-a-Ang hindi makaba-
bangon; ang nakafirme sa hihigan.
Eedroom-w-Silid na tulugan; tinutulu-
gan.
Bedsheet-w Kumot na linso.
Bedstead-??-Hihigan.
Bedtime-n-Oras na dapat matulog.
Bee-n-Kumumo pukyutan.
Beech-w-Punong kahoy na tumutubo sa
America.
Beef-n-Laman ng baca 6 calabaw.
Beef steak -w-Isang hiwa na manipis ng
laman ng baca 6 calabaw.
Beehive-n-Bahay pukyutan.
Beeline-n-Matowid na guhit.
Been-2/. imp. &p.p. -Naging; nagka
Beeswax-w-Kalaba.
Beetle-r-Pukpok na kahoy.
Beetle-v-Pukpokin ng pukpok na kahoy.
Beetle-w-Bicho.
Bee ve-n Baca.
Befall-^-Mangyari; magkataon .
Befit-w -Maging bagay.
Before-^re^.-Nauna; umuna.
Before-«^z/-.-Muna; nauna.
Beforehand-a^v.-Naman.
Befoul-i'-Bumulok; bulukin.
BEL
Befriend-f-Kupkupin/ tulungin.
Beg-7/-Mag})aliii)os; pakiusapan; maki-
usap; sumarno; manalangin; huminjgi.
lU'uan-v. imp.-Pinamulaan; nagmula.
Beget- i7-Magkaroon; niagkamtan.
Beggar-n-Pulubi; tawong walang ha-
nap buhay at nagpapalimos; nagpa-
paliraos.
Beggar-u-Magpahirap; upatin.
Beggarly-a-Parang pulubi.
Beggary-n-Kalagayan nagpapalimos; pag
papalimos.
Begging-n-Pagpapalimos; pahinuhod.
Begin-v-Magmula; pamulaan; banhain,-
pasimulaan; magbuhat; mulain; bu-
malong sumipot; magpasimuno.
Beginner-»i-Bagong nag aaral.
Beginning-n-Pinagmulan; pinangali •
ngan; pamulan; pinagbuhatan; pa-
mula.
Begone-mffr.-Layas; alis.
Begot-Begotten-7/. ?'/>^.^.jo.-Nangyari; nag
karoon; nagkamtan; kinamtan.
Beguile-v-Aliwin; paalindugan.
Begun-v. p. jo.-Pinasimula.
Behalf-n-Pakinabang; interes.
Behave-v-Tumungo; sumunod sa mabu-
ting kaugalian.
Behavior-ii- Kilos; tungo; kaugalian.
Behead-77-Pugutin ang ulo; magpugot; pu-
gutin.
Beheld-v. «mp.-Nakita; nakakita.
Behest-n-Utos.
Behind adv.-S& likod; sa huli.
Behind-pre/?.-Sa huli; sa likod.
Behindhand-a-Huli.
Behold-v-Makita; makakita; tanawin; tu-
mingin.
Beholden-a-Kailangan.
Behoove-v-Matungkol; maukol.
Being-w-Tawo.
Belabor-r- Paluin; hampasin.
Belate-v-Luatin; magluat.
Belay-7;-Magluat.
Belch-v-Duminghal; dumilhay.
Belch-71-Dilhay; dinghal.
Beldam-Beldame-n-Impo; nunong babayi;
matanda at pangit na babayi.
Beleaguer-v-Ipaligid ng hukbo.
Belie-7/-Mag alibugha; sumitsit ng ma-
sama.
Belief-w-Paniniwala; pananampalataya;
sampalataya; religion.
Believe- c-Mani \vala; suinampalataya;
sampalatayanin; hinagap.
Believable-a-Paniniwalaan; dapat mani-
wala.
Belittle-u-Pintasin; untian.
Bell-n-Compana.
Bell-t'-Ilagay n| compana,
BER
1-74
Bell clapper-w-Bayag ng compana; panug-
tpg ng compana.
Belle-w-Dalagang maganda.
Bellicose-rt-Mapa<rbasagulo.
Belligerent-a-May gustong lumaban; ibig
lumaban.
Belligerent-n-Ang may gustong luma-
ban.
Bellow-H-Sumigaw; humiyaw; umiyak ng
malakas.
Bellow-w-Sigaw; iyak; hiyaw.
Bellows-»-Balulusan; hungkoy.
Belly-w-Tian; tiyan.
Bellyband-#-Pamigkis ng tiyan.
Belong-f-Matungkol; maukol.
Beloved-p. j9.-Iniibig; ginigiliw.
Beloved-a-Ginigili w; giliw; iniibig; iniirog.
Eelow-acZ^.-Sa ilalim; sa ibaba.
Belt-n-Pamigkis; bigkis; sintoron.
Belt-v Bigkisin.
Bemoan-v-Dumaing.
Bench-n-Banko.
Bend-v-Hubugin; humubog; balukturiny
bumaluktot; yupiin/ humutok hutu-
kin.
Bend-n-Hubog/ kibal; pagkabaluktot;
yupi; tungo; kabaluktutan.
Beneatb-arZi;.-kSa ilalim; sa ibaba.
Beneath-2>rejp.-Sa ilalim.
Benediction-n-Bendicion.
Benefaction-w-Kaloob; pakinabang.
Benefactor-n-Ang gumawa ng mabuti
sa kapua niya.
Benefactor-w-Ang babaying gumawa ng
mabuti sa Kapwa niya.
Beneficence-w-Kagandahan ng loob.
Beneficent-a-Maganda ang loob; mapa-
kinabangan; may pakii abang.
Beneficial-a-Mapakinabangan.
Beneficiary-a-Mapakinabangan.
Benelit-n-Pakinabang; tubo; kabutihan/
galing.
Benefit-T/-Tumubo; pakinabangan; ma-
kinabang; bumuti.
Benevolence-n-Kagandahan ng loob; ka-
mahalan ng ugali.
Benevolent-a-Maganda ang loob; ma-
gandang loob; maawin.
Benight-7/-Gumabi; gabihin.
lienign-rt-Magandang loob; maamo.
Benignant-o-Magandang loob; maamo.
Benignity -w-Kagandaban ng loob.
Bent-v. mi^ffc^.^.-Hinubog; nakahubog;
binaluktot.
Benumb-^-Mangimay; pangimayin; ma-
ngumay; mamanlml.
Bequeath-v-Magpamana.
Beque8t-«-Pagbibigay.
Bereave-v-Salatin; masalat.
Bereavement-71-Kasalataii.
Berg-n-Bundok ng hielo.
Berry-n-Bungang munti.
Berth-n-Tinutulugan sa sasakyan 6 tren.
Beseeeb-7'-Ipakiusap; mamanikluhod;
manalangin; dumaing.
Beseem-7/-Maging; maging bagay.
Beset-^-Ipaligid; pilitin; harangin.
Beside-^re/?.-Bukod pa sa; bukod sa;
kundi.
Besides-arZv.-Sa tabi; nakabubukod sa;
mahigit pa.
Besides-^>rc^.-Bukod pa; kundi.
Besiege-u-Ipaligiran ng sundalo ang
isang bayan at huag palabasin ang
tavvo 6 ipasok ang mga pagkain.
Besmear-y-Kulapulan; pahiran 6 pu-
nuin ng putik-
Besot-z/-Mag lasing.
Besought-t1. p. ^.-jpinakiusap; namanik -
luhod dinaing.
Bespatter-u-Patilansikan; mansahin :
marumhan; tilansikan.
Bespeak-?;-Mamagitan; ipakita.
Best-a-Kabutibutihan.
Best-%-Ang kabutibutihan.
Best-a^T/.-Kabutibutihang.
Be-stir-7/-Magmadali; magbaplit.
Bestow-i/-Ibigay; ipagkaloob.
Eestrew-u-Isabog; ikalat; Ipawalat.
Bestride-v-Ihakbang; umupo na naka-
cruz ang binti.
Bet-?/-Pusta; taya; pagpusta.
Bet--z/-Magpusta; tumaya; magtaya; pu-
musta.
Betake-v-Maukol.
Bethink-i;-Alalahanin.
Betime-Betimes-orfv.-Sa mabuting ]>a-
nahon; agad; madali.
Betoken-v. ewp.-Naukol; nakaukol.
Betook:-v. tmp.-Naukol.
Betray-v-Ihayag ang hindi dapat; tu-
maksil sa capwa.
Betroth-v-Ipakasal.
Betrothal-Betrothment-?i-Kasal.
Better-Bettor-n-Ang nagpnpusta.
Better-a-Lalong mabuti; mabuti pa.
Better-n-Ang lalong mabuti.
Better-adf-Mabuti pa.
Better-^-Butihin; gumaling.
Betterment-n-Pagpapa})nti.
Between-Bet wixt-prjo.-Sa pagitan.
Bevel-w-Halang.
Bevel-a-Halang.
Be vel- i/'-Ipahalang.
Be verage-n-Inon i i n .
Bevy n-Kapisanan ng manga ibon.
Bewail -v-Dumai 11 g; manangis.
Beware-^-Mag ingat ingatin.
Bewilder-T/-Guluhin; gitlahin.
BIN
175
BLA
_ _
Bewilderment-w-Ang paggugulo ng isipj
gulo ng isip.
Bewiteh-z'-Kulamin; mangkulani.
Feyond-arf^.-Sa ibayo malayo pa.
Beyond-prep. -S& ibayo.
Bias-w.Joint.
Bias-7/-Pahalangin; halangin.
Bib-n-Pangibabaw ng damit ng bata.
Bible-n-Biblia.
Biblical-a-Xaimkul sa biblia.
Bibulous-rt- Mabutasbutas.
Bk-ker-v-Magtalo; magusap; inagaway.
Bicyele-n-Bick'leta.
Bid-w-Tawad; turing.
Bid-r-Tumawad; magturing.
Bidder-w-Ang tumawad.
Bidding-n-Pagtatawad
Bide-w-Tumira; magtiis.
Biennial-a-Dalawa dalawang taon; nang-
yayari sa towing makalawang taon.
Biennial-n-Ang nangyayari sa towing
dalawang taon.
Eiennially-ady.-Sa towing dalawang
taon.
Bier-n-Kalanda.
Big-a-Malaki.
Bigness-#-Kalakihan.
Bigamist-w-Ang tawong may dalawang
asawa; ang nag aasawa sa dalawa.
Bigamy-n-Ang pagaasawa sa dalawa.
Biggin-n-Gorra ng bata.
Bight-ti-Sulok.
Bigot-w-Ang tawong na umiisip na
nasa kaniya ang lahat ng katowiran
at sa iba ang lahat ng inali.
Bigoted-a-Matigas ang ulo; magda-
raya.
Bigotry-w-Katigasan ng ulo.
Bile->i-Apdo.
Biliary -a-Xauukol sa apdo.
Bill-H-Tuka.
Bill-f-Tukain.
Bill-n-Listaban ng anoman.
Bill-v-Ma^lista.
Bill-n-Kasulatan.
Billet n-Sulat na maikli.
Billet-i;-Patuloyin ang manga sundalo
sa bahay ng manga paisano.
Billetdoux-n-Sulat na paninta.
Billiard-a-Naukuol sa billiar.
Billiards-n-Billiar.
Billiard cue-n-Panudlok.
Billion-n-Isang libong angawangaw.
Billion-a Sang libong angawangawng.
Billow-n-Malaking alon.
Billy-n-Palo ng policia. . .
Bin->i-Taguan 6 sisiglan ng palay 6
trigo.
J3inary-a-Nakahalo sa dalawa.
Binate-a-Duble; dalawa.
Bind-^-Talian; higpitan; magkalawas;
pigilan; pagipitan-.
Bind-w-Tali.
Bindery-w-Gawaan ng libro.
Binding-H-Yari ng libro; pagbalot.
Binnacle-n Kahon na kinalalagyan ng
gujon ng sasakyan.
Biography-«-Historia ng sariling buhay.
Biographer-«-Ang sumulat ng historia
ng sariling buhay.
Biographic- Aiographical-a-Naiuikol sa
historia ng sariling buhay.
Biped-n-Tawo. Ang hayop na may da-
lawang paa lamang.
Bird-n-Ibon.
Bird-^-Hulihin 6 barilin ang manga
ibon; mangati.
Birdseye-a-Nakita buhat sa itaas.
Birth-n-Panganganak; kapanganakan;
pagsipot.
Birthday-w-Araw ng kapangapakan.
Birthday-a-Nauukol sa araw ng kapa-
nganakan.
Birthplace-n-Lugar ng panganganak;
bayang tinubunuan.
Birthright-n-Katowiran na nagbuhat sa
kapanganakan.
Biscuit-w- Bisquit.
Bisect-z^-Biakin; dalawahin; hatiin.
Bisection-n-Paghahati; pagdadalawahin;
pagbibiak.
Bishop-n-Obispo.
Bit-w-Pangatngat; pirasong munti.
Bit-7/-Ilagay ng pangatngat sa bibig.
Bit-t:-/wp.-Kinagat.
Bitch-n-Asong babayi.
Bite-n-Kagat.
Bite-7AKumagat; kagatin.
Bitter-a-Mapait; masaklajt.
Bitterness-72-Kapaitan; kasaklapan.
Bivalve n Talaan; tahong.
Bivouac-n-Hantay ng isang hnkbo.
Biweekly-a-Balang dalawang lingo.
Biweekly-a^t?.-Sa towing dalawang
lingo.
Biweekly-n-Pahayagan na lumilitaw
sa towing makalawang lingo.
Blab-z/-Madiwara; sumitsit; magbunga-
ngaan; magtaltalan.
Blab-n-Bunganga taltalan.
Black-a-Maitim; itim; mapanglaw; wa-
lang awa; mabangis.
Black-71-Ang itim; kaitiinan.
Black-c-Paitiman.
Blackamoor-n- Negro.
Blackant-w- K uitib.
Blackball-/i-Huag ihalal.
Blackbird-7i-Martinez; ibon na maitim,
Blackboard-n-Pisarang rnalakir
BLI
176
BLO
Blacken-r-Umitim; paitiman; padilirnin.
Blackguard- y-Mag alibugha; maginura;
magalipusta; alipustain; inurahin.
Blackguard-ra-Tawong pala alipusta;
tawong hamak.
Blackguard-a-Hamak; masama.
Blacking-w-Paiiitim.
Blacklead-n-Tingang itira.
Blackness-w-Kaitiman; kadiliman.
Blacksmith-n-Panday.
Bladder-?i-Pantog.
Blade-n-Talim/ dahon.
Blaln-n-Sugat.
Blame-Ty-Bintangin; magbigay sala;
sisihin sumbungin; magparatang.
Blame-w-Sala; kasalanan.
Blameless-a-Walang kasalanan.
Blanch-u-Mamutla.
Bland-a-Malambot.
Blank-«-Walang sulat.
Blank-w-Papel na walang sulat.
Blanket- ;z -Kumot.
Blanket-u-Magkumot.
Blarney-?i-Salitang makadadaya.
Blarney-u-Magsalita ng nakadadaya.
Blaspheme-u-Tumungayaw/ sumpain;
manumpa.
Blasphemy-n-Tungayaw; sumpa; hima-
wa.
Blast-w-Putok na panibag.
Blast-f-Putukan.
Blatant-a-Magulo.
Blaze-n-Liab; lingas; lagablab; apoy.
Blaze-T/'Magliab; lumagalab; masunog;
inaglingas.
Bleach- v-Mamuti.
Bleak-a-Malamig; malunkot; mapang-
law.
Blear-y-Lumabo at puniula ang mata.
Blear eyed-a-Dirain.
Bleat-w-Iyak ng tupa*
Bleat-z/-TTmiyak ang tupa; umiyak pa-
rang tnpa.
Bleed-^-Dumugo.
Blemish-n-Dungis; batik, mansa.
Blemish-^-Mamansa; dumungis; dungi-
sin.
Blench-7/-Umurong; tumakot.
Blend-7/-Ihalo; ilahok.
Blended-a-Nakalahok; nakahalo; buhag-
hag; may halo; may lahok.
Bless-tf-Hulugin ang gracia ng Dios.
Blessed-a-Mapalad; malvvalhati.
Blessing-w- Gracia ng Dios/ Kapalaran.
Blest-a-Masaya.
Blet-«-Pagkabnlok ng buuga dahil SM
kahinugan.
Blight-z/-Sirain.
Blight-n-Sira; pagkabutod. kasiraan.
Blind-a-Bulag.
Blind-7/-Bulagin.
Blind-n-Ang bulag.
Blindfold--z/-Taki)anin ang mata.
Blinfold-a-Natatakpan ang mata.
Blindness-n-Kabulaanan; kabulagan.
Blink-v-Pumikit; ilagay; ibukod.
Blink-w-Pikit; silip.
Blinker-«-Panakip ng mata ng kabayo.
Bliss-w-Saya; kasayahan; kaluguran.
Blissful-a-Masaya; matuwa; maligaya.
Blister-w-Lintos.
Blister-v-Lumintos.
Blithe-a-Makinis; mainam.
Blithesome-a-Makinis.
Bloat-7/- Mamaga.
Block 7i-Tangkalag.
Block-^/-Abalahin; ilagay ng tangkalag.
Blockade-n-Pagsasara ng bibig ng ba-
hia upang hindi makalalabas at maka-
papasok ang manga sasakyan.
Blockade- t7-Isara n&labasan ng bahia.
Blockhead-n-Tawong hindi marunong.
Blond-Blonde-a-Maganda; maputi ang
balat at rnaganda.
Blond-«-Ta\vong maputi at maganda
ang balat.
Blood-;2-Dug6.
Blood colored-a-Kulay dugo.
Bloodheat-;z-Init na paris ang init ng
katawan 6 dugo.
Bloodless-a-Walang dugo.
Bloodshed-w-Kamatayan; patayan.
Bloodshot-a-Mapula ang mata.
Bloodsucker-n-Linta.
Bloodthirsty-a-Walang awa; mabangis;
walang habag; dumudngo.
Blood vessel-n-Ugat ng dugo.
Bl(Jody-a-Madugo; dugoduguan; dumu-
dugo.
Bloody-z/-Dumugo; pahiran ng dugo.
Bloom- v-Bumuka; bumulaklak.
Blossom-n-Bulaklak.
Blossom-^-Bumulaklak.
Blot-«-Mansa; dnngis; dumi.
Blot-v-Dungisin; mansahin; manimhan.
Blotch-n-Mansa.
Blotch-v-Mansahin.
Blotter-^ -Sicante; pan< la m j >«>.
Blouse-w-l:aron.u ]>ang ibabaw.
Blow-^-Umihip; ihijian; hipun; humihi]>;
Blow-n Ihip.
Blow-n-Sumbi; bugbog; tampi; dagok;
Rimtok; bungo; salpok.
Blow-v-Bumuka.
Blow-n- Bulaklak.
Blower-n-Taga ihi)>.
Blown-?', p. 7).-Nakaihip.
Blown-fl-Hambog; mayabang.
Blowpipe-w-Pangihip.
Blowse-?i-Barong pang-ibabaw;
BOG 177
Blowze-/z-Babaying mataba at mapula
ang muklia.
Blo\v/y rt-Magaspang; l»ast<>*.
Blubber-n-Taba ng isdang malaki.
Blubber T/-Umiyak; pinnangit dahil sa
pagiiyak,
Bludgeon-n-Palong maikli; palo.
Blue-a -Ay.ul.
Blue-w-Kulay a/.ul.
Blue-v-Tinain ng a/.ul.
Blues-n-Kalungkutan; Kapanglawan.
Bluff-a-Maluag.
Bluff-n Batong matirik at malaki.
Bluff -v-Takutin.
Blunder- //-Mali; pagkakamali.
Blunder- u-Mamali.
Blunderbuss-n-Baril na maiksi at ma-
laki ang butas.
Blunt-a-Pudpod; salsal ang dulo.
Blunt-f-Pulpolin; salsalin; pudpuran.
Blur-f-Palabuin; lumabo.
Blur w-Mansa.
Blurt-v-Sabihin ng pabigla at malakas.
Blush-n-Pamumula ng muc-ha.
Blush-v Mamula ang muc-ha.
Bluster-i/- Maggulo; magalit; magsalita
ng malakas at hambog.
Bluster n-Kahambugan; kayabangan.
Boa-a-Sa\va.
Boar-n-Baboy na lalaki.
Board-n-Tabla.
Board-v-Ilagay ng tabla; ilatag ng tabla.
Board-v-TumuIoy; sumuno; manuluyan;
Boarding -?i-Pagsusuno/ pagtutuloy.
Boarding house n Tuluyan.
Boast-n-Hambog; kahambugan; kahangi-
nan; kayabangan; yabang.
Boast-v-Maghembog; magbangin; ma-
mansa.
Boastful-a-Hambog. maparangalan; ma-
paghangin; mayabang.
Boat-«-Bangka; banka.
Boat-u-Mamanka.
Boatman-?i-Bangkero.
Boatswaim-n-Ang puno na namamahala
sa mga banka ng isang sasakyan.
Bob-»;-Kiliisin ng pabigla.
Bob-t-Kumilos ng pabigla.
Bobbin-n-Ikiran.
Bobbinet-n-Puntas.
Bobtail-n-Maikling buntot.
Bob\\ hite-w-Pugo.
Bodiless-a- Walang katawan.
Bodily-a-Nauukol sa Kata\\an.
Bodkin-n-Kasangkapan pangbutas.
Body-91-Katawan
Body -p-Ibigay ng liiteura.
Bog-n-Burak kaburakan; banlik.
Boggle-r-Gawin ng pabigla; gawin ng
pabastos.
B60
Bogue-o-Howad; hindi totoo; falso.
Boil-r-Kumulo; inaluto; hituin; kuluin;
magpakulo; ihalabos.
Boil-n-Kulo; pagkukulo.
Boiler-w-Pobia.
Boisterous-a-Malikot; maharot; maga-
law; mapang gulo.
Bold-a-Matapang; vvalang Kaba; mara
has.
Boldness-w-Tapang; katapangan; tining
ng loob; kapangahasan; sigla' dahas;
kawalan ng takot.
Bole-?t-Ang puno ng kahoy.
Bole-n-Isang sukat 6 panukat.
Bole-n-Pusali na ginagamit sa pag ga-
gawa ng tapayan.
Bolster-n-Tungkod/ tukod.
Bolster-r-Itungkod; itukod.
Bolt-n-Tornillo na may ulo.
Bolt r-Magsabi ng pabigla; bithayia;-
ibukod.
Bomb-n-Bomba.
Bonibard-2/-Ihagis ng bomba; barilin ng
kanyon.
Bombsbell-n-Bala ng kanyon.
Bonbon-n-Matamis.
Bond-n-Katibayan; panali; panagat.
Bond-r-Tibayan ng panali 6 panagot.
Bond-rt-Kulong; preso.
Bondage-n-Pagkapreso; kalagayan alipin.
Bondmaid n-AHping babayi.
Bondman-?*- Ali pin.
Bondsrnan-7i-Taga panagot.
Bone-n Buto.
Bone-f-Alisin ang buto.
Bonfire-n-Siga.
Bonne-n-Ang pagaalaga sa isang bata
taga alaga ng bata; taga iwi.
Bonnet-n-Tukarol.
Bonny-a-Maganda; masaya; maligaya.
Bonny(¥labber-n-Gatas; na inalapot.
Bonus-n-Ganting palad.
Bony-a-Mabuto; butuhan.
Booby-n-Ulol/ bubo.
Book-«-Libro.
Book r-Ilagay sa libro.
Bookbinder-«-Taga gavva ng libro; ang
guma^awa ng libro.
Bookbindery-n-Tahian at balatan ng
libro.
Bookcase-?i-Lalagyan ng mga libro.
Bookish a-Masipag rnagaral.
Book k eeper-w-Tenedor de libro.
Book keepiing-w-Ang pagtatanda sa
libro.
Pookseller-;/-Ang nagtitinda ng mga
libro.
Bookworm-n-Ang tawong walang gawa
kundi bumasa sa manga libro; ang
maraming nabasa sa libro.
23
BOU
178
BRA
Boom-n-Palo ng sasakyan na lumampas
sa .dulo ng cable 6 tanikala na na-
kakahalang sa labasan ng ilog.
Boom-w-Sigaw na malakas.
Boom-c-Sumigaw ng malakas.
Boon-w-Kaloob; favor; kapalaran.
Boon-a-Masaya; masagana.
Boor-n-Tawong mahirap.
Boorish-a-Bastos; magaspang.
Boost- oBuhatin; tulungin.
Boot-?i-Patong; gamot.
Boot-u-Makinabang; ipatong; tumubo.
Boot-n-Bota.
Boot-u-Sipain; isuot ng bota.
Booth-n-Tiakad; peria.
Bootjack-w-Kasangkapan pangpaalis ng
sapatos.
Bootless-a-Walaiig sapatos: walang ka-
buluhan; di pakikinabangan.
Booty-w-Ang ninakaw.
]-5orax-#-Sal de sosa.
Border-«-Gilid; tabi; vvakal; wakas; bay-
bay; dagdag; gasa; hanga; hangahan.
Border- c-Uinabot sa gilid; abutan ang
gilid.
Bordering-rt-Nakaka hanga.
Bore-y-Butasin; balibulin; barenahin.
Bore-w-Butas; tawong ikinayayamot.
Borough-n-Bayan.
Sorrow- u-Manghiram; hiramin; suman-
dali.
Bosh-#-Kaululan.
Bosom-n-Dibdib; puso.
Boss-n-Aino; panginoon; puno; jeffe.
Boss t;-Mamahala; magpurio; magjeffe.
Botany-H-Karunungan tungkol sa mga
gulay; kahoy/ at bulaklak.
Botch-n-Pamamaga; mansa; gawa na
hindi tama.
Botch-i;-Mansahin; gawin ng pabastos.
Both-a-Dalawa; kapwa.
Both-^>ro.-Ang dalawa; kapwa.
Bother-rx-Yamutin; abalahin; yumamot;
umabala.
Bother-n-Yamot; abala; . hirap; pagal.
Botheration-n-Abala; yamot, kayaniu-
tan.
Bots-Botts-n-Bulati sa lalamunan; bi-
tuka} at sikinura ng kabayo.
Bottle- ,;-Bote.
Bottle- c-Ilagay 6 isilid sa Bote.
Bottom-a-Ang sa ilalim.
Bottom-n-Pusot; puit; ang ibaba.
Bottomless a- Walang pusot; di mata-
rokl
Boudoir-n-Silid ng lialmyi.
Bough-Malaking sanga.
Bought-7/-/»^. Binili; namili.
Bouillon n-Sabaw
Boulder -w-Batong inalaki.
Boulevard- w-Carsadang maluang.
Bounce-»i-Udlot.
Bounce-i;-Udlotin; umudlot.
Bouncer-n-Bagay na malaki; tawong
sinungaling.
Bouncing-a- Malakas; malaki.
Bounds- Hanga; wakal; wallas; udlot;
lundag; lukso.
Bound- c-Ilagay ng manga hanga.
Bound- u-Lumundag; umudlot; lumukso.
T^ouud-i'.imp. & p.^.-Tinali; nakatali.
Boundary-n-Hangahan; hanga; wakal;
wakas; danay; hibaybay; katapusan.
Bounden-a-Dapat gawin.
Boundless-a- Walang hanga.
Bounteous-a-Sagana; inaganda ang loob.
Bountlful-a-Masagana; husto.
Bounty-n-Pabuya; ganting palad.
Bouquet-H-Tali ng manga bulaklak.
Bourn-Bourne-n-Sapang munti.
Bout-n-Talo; away; laban.
Bovine-a-Nauukol sa bale ang lalaki
otoro.
Bow-c-Batiin; yumuko; iyuko; sumuko.
Bow-«-Yuko; bati; tango.
Bow-n-Anomang bagay na baluktot.
Bowed-a-Balantok; baluktot.
Bowel-;z-Isaw; bituka.
Bowel-u-Alisan ang manga bituka.
Bower-;fc-Bahay na munti sa halama-
nan na walang dingding at may
mga uupuan sa loob.
Bower-n-Ang bumati; ang yumuko.
Bowknot-«-Tali na mainam.
Bowl n-Mangkok.
Bowlder-^-Botong malaki.
Bowlegged-a-Mabilog ang binti.
Bowline-n-Lubid ng layag.
Box-n-Kahon; kaha.
Box-w-Sumbi; sampal; palo; tampal.
Box-t'-Ilagay 6 isilid sa kahon; ikahon.
Box-f-Sampalin; magboxiug.
Boxer-n-Ang niariinong magboxing.
Boxing-w- Boxing.
Boy-n-Batang lalaki.
Boyish-a-May ugaling batang lalaki.
Brace-^-Pareja,- tun^k ><1; <li|ia,- dalawa.
Iirace-''-ltunii:k nl.
Bracelet-w Pulsera.
I)i-acket-?/-Tungkod.
Bracket-v-Itungk( >d .
Brakish-a-Maalat.
I'.rad w-Pakong maikli; pakong maliit
at walang ulo.
r; maghambog niagha-
Brag-?i-Kahambiigan; kayabangan; ka-
hanginan.
Brag-a-Mahambog; hambog mayabang-
Braggart-n-Tawong hambog 6 mayabang-
Bill
Braggartism-w-Kahambugan; kayaba-
ngan; kahanginan.
Braid-w-Trintas.
Braid-r-Trintasin; mamirintas.
Brain w-Utak; sa ulo.
Brake-n Pangpigil.
Brakeman w-Taga pigil,
Brakish-«-Tapsim; maalat; maasim.
Bramble-«-Kaugoygoyan na may tinik.
Bran-n-Darak.
Branch-n-Sanga.
Bram-h-rt-Kasanga.
Brand-»i-Tanda; marka; tatak; tala; ka-
sangkapang pang lagay ng tanda.
Brand-7'-Tandaan; markahin; i lagay ng
tanda; tatakan; talaan;
Branding-n-Pag lalagay ng tanda; pa-
nananda; pananaktak.
Brandish- r-Kawayin; pagpagin; ipag-
pag.
Brandish-M-Kaway; pagpag.
Brandnew-ft-Bagongbago.
Brandy-n-Alak.
Brant-w-Gansang ramo; bibi; itik.
Brash-a-MarupOK; mainit ang ulo; ma-
butlig.
Brash-n-Butlig.
Brasier-Brazier-n-Ang marunong guma-
wa ng mga kasangkapan ng tansong
dilaw.
Brass-n-Tansong dilaw.
Brassy-a-Parang tanso; may halong
tanso.
Brat-n-Batang hamak.
Bravado-w-Tawong hambog.
Brave-a-Matapang; mangahaa bayani;
marahas; marikit.
Brave-n-Tawong matapang.
Bravery-n-Katapangan; dahas; kapanga-
hasan; tining ng loob.
Bravo-M-Tulisan na matapang.
Bravo-?w^er.-Mabuti; tapang.
Bra\vl-«-Gulo; talo; away; usap.
Brawl-i^-Makipagtalo; mag usap.
Brawn-w-Lakae; kalakasan.
Brawny-«-Malakas.
Bray-v-Durugin; dikdikin.
Bray-t>-Pumutok.
Pray-«-Iyak ng kabayong mula.
Bray-v-Umiyak ang mula.
Brazen-a-May halong tanso; bastos.
Breach-ji-Puang; sira; puit ng baril.
Breach-t/-Pumutok.
Bread-w-Tinapay.
Breadth-?? -Luang; lapad; kapalarun;
kaluagan.
Break-v-Basagin; Birain; tipuin; biakin;
lapakin; bumasag; masira/ tumipo;
lumagok; lagutin: masayang.
Break- n Basag; sira; tipo; lagot; kasi-
raan; puang.
Breaker-w-Ang maninira; maninira.
Breakfast-**- A Dalian.
Breakfast-^ Kumain ang agahan.
Breakneck-w-Lugar na matirik.
Breakneck-rt-Matulin na matulin.
Break water-n-Harangan ng tul>i^.
Breast-n-Dibdib; loob ng dibdib.
Breast-v-Salubungan; lumaban; huuia-
rap.
Breastbone-«-Buto ng dibdib.
Breastpin-w-Alfiler.
Breastwork -n-Kuta.
Breathe-w-Ang hininga.
Breatbe-?;-Huminga.
Breathing-n-Paghihininga.
Breathless-a-Walang hinga.
Bred-u imp. &p. ^.-Nagalaga.
Breeeh-w-Puit.
Breech-r-Ibigay ng salawal.
Breeches-w-Salawal.
Breeching-«-Salawalin.
Breed-n-Magiwi; magalaga.
Breed-;/-Lahi
Breeding-n-Kagalangan; kaugalian; asal;
galang; turo; dunong; karunungan;
kagalingan; inam ng kilos; pinaga-
ralan.
Breeder-w-Taga alaga.
Beeze-n-Hangin; amihan; habagat
Brent-n-Gansang lalaki.
Brethern-n-Magkakapatid.
Brett-n-Carruageng mahaba.
Breve-n-Nota ng musica.
Brevet-n-Kalagayang mataas pero wa
lang dagdag ang sueldo.
Brevity-n-Kaiklian.
Brew-v-Ilahok.
Brew-^-Gumawa ng servesa.
Brew-n-Lahok.
Brewery-n Gavvaan ng servresa.
Brewhouse-w-Gawaan ng servesa.
Brewing-n-Pag gagawa ng servesa.
Bribe-n-^uhol.
Bribe u-Suhulin; suhulan.
Bribe ry-n-Suhol; pagsusuhol.
Bricabrac-n-Manga sangkap na munti
ang halaga.
Brick-n-Lario; ladrillo.
Brick-ti-Ilagay ng lario.
Brickbat-w-Pirasong lario.
Brick kiln-n-Gawaan ng ladrillos 6 lario.
Bricklayer-?i-Kantero.
Brickmaker-w-Ang gumagawa ng lario.
Bridal-a-Nauukol sa kasal.
Bride-w-Mapangasawa.
Bridegroom-?i-Lalaking bagong kasal.
Bridesmaid-M-Babaying abay ea kasal.
Bridge-w-Tulay.
fiRO
Bridge-v-Ilagay ng tulay; gumavva ng
tiilay.
Bri<lle-n-Cabesada .
Bridle-^-Pigilin.
Brief-a-Maikli.
Briefly-a<i?y-Agad; mayamia.
Brier- Briar-w-Tinik.
Briery-a- Matinik.
Brig-w-Sasakyan na may lamang dala-
wang palo.
Brigade-n-Tatlong regimientong sundalo.
Brigand-n Tulisang; masamang tavvo;
tawong suitik.
Bright-a-Makintab; maningning/ inali-
wanag; makisap/ malinaw/ malinis.
Brighten-v-Lumhvanag; liwanagan/ pa-
kintabin/ pakinisin.
Brightness-w-Kaliwanagan; kisap; ki-
nang; kintab; kinis; dilag.
Brilliance-n-Ningning; kisap; dilag.
Brilliancy-w-Kisap; ningning; dilag.
Brilliant-a-Makinis; maningning; inaki-
sap; makinang; makintab.
Brilliant-n-Brilliante.
Brim w-Gilid; gasa; tagiliran.
Brim-v-Punuin; pumuno hangang sa
gilid.
Brimful-rt-Puno hangang sa gilid.
Brimstone-tt-Batong Matigas.
Brindel-Brindeled-rt-Batikbatik.
Brindle n- Batik.
Brine-n-Patis; tasik.
Brine-^-Asinan.
Bring-y-Dalhin; magdala; ilapit.
Briny-a-Maasim.
Brisk-a-Maliksi; magdala; masaya.
Brisket n-Dibdib ng hayop.
Bristle-n-Tutsang.
Bristle-v-Tumutsang.
Bristle-v-Tumindig ang tutsang.
Bristly-a- Matutsang.
British-a-Naunkol sa Inglaterra.
British-n-Ang tawo sa Inglaterra.
Briton-n-Tawong Ingles; Ingles.
Brittle-a-Marupok; laluingin; malutong;
bitakin.
Broai-h-«-Aspile; kasangkapang matulis.
Broach-7/-Butasing; ipahaya.s_r.
Broad-a-Malapad; nuilnang.
Broadax-w-Palataw na malapad ang ta-
lim.
Broadcast-n- Pagsaaabog.
Broadcast-a-Masabog.
180
BUG
Broadcloth-n-Kayo parang merino.
Broaden-z/-Luangin; I unman-:.
Broadside-n-Tagl i ra n .
Broads word-n-Sabat na malapad at ma
talim.
Frogan-w-Sapatos na magaspang.
Brogue-n-Salitang utal.
Broil 7/-Lutuin sa baga.
'Broke-v.imp -Sinira; sumira.
Broken-z;-Basag; sira.
Brokenhearted-a-Malunkot na malun-
kot; malumbay.
Broker-«-Kativvala; negociante.
Broma-w-Pagkain.
Bronchial-a-Nauukol sa baga.
Bronchic-a-Nauukol sa baga.
Broncho-n-Kabayong Americano na
munti at matigas ang ulo.
Bronze-n-Lahok ng manga metal na
tila tansong pula.
Brooch-n-Alfiler sa dibdib.
Brood-w-Akay.
Brood-u-Takpanin ng itlog 6 akay; mag-
isipisip; magwariwari.
Brook n-Saloysoy; ilog na munti; sapa.
Brook -v-Magtiis; matiisin.
Broom-n-\Valis: lavvis.
Broomstick-^-Tangnan ng walis.
Broth-n-Saba\v.
Brother n-Kapatid na lalaki.
Brotherhood-w-Ang pagkakapatid; kati-
punan.
Brother-in-law-n-Bayaw; siaho.
Brotherly-a-Parangkapatid.
Brougham->i-Carruage.
Bro\v-«-Noo.
Browbeat- i;-Takutin ang kapwa sa salita
lamang.
Brown-a-Kayumangi.
Bro\vn-w-Knlay kayumangi.
Brown-v-Tinain ng kayumangi.
Lrownish-a-Kulay trigo; kayumanguing
mura.
Bruise -«-Bugbog.
Bruise-2/-Bugbugin; bumugbog.
Bruiser-n-Tawjng bastos at malakas.
Brunette-?*-Babaye na hindi ma])iiting
inaputi.
Brunt-» -Alsa, Lakas ng isang suntok;
untog.
Brush-H-\\"alis na munti; escoba.
J3rush-7/-Escobahin; la \visin.
Brushwood-// K
Brusqae-o-Magaapang,
Brutal-a-Bastos. walang a\va; parang
hayop; lundi inanmmig inaawa.
Brutality-n-Kawalang ng a\\-a; kabas-
tosan: kalialayan; kahayupan, kabag-
sikan.
1 rute-n-Hayop; tawong bastos.
Bnbble-M-Bula.
Bubble-V-Bomula; bumnkal; liumining;
sumilal- IMI, luimulubok.
I'lu'caneer-n-Tulisan dagat.
Biu'k-// Tsang lalaki/ negro.
ftflN
Buck-r-Sumu wail; uiuurong.
Bucket -tf-Timba; baldi; paniiuba.
Buekle-n-Hibilla.
Buckle-v-Hibillahin.
Buckle-^Humubog; bumaluktot.
Buckram-n-Sukob.
Buckshot-n-Per de gones.
Backskin-fi-Katad ng tupa 6 usa.
Bud-n-Buka.
Bud-u-Bamuka; iaabak.
Budge-u-Gumalaw.
Budget-n-Ang Bayong at ang laman.
Huff x-Katad na ipinagamot sa langis.
Buffalo-n-Kalabaw.
Buffoon-n-Bubo; payaso.
Buffoon-Buffonish-a-Matuwa.
Buffoonery-n-Biro; katuvvaan.
Bug-n-Surot.
Buggy-a-Masurot
Buggy-n-Karruageng munti.
Bugle-n-Corneta.
Bugler-n-Ang corneta.
Build- t'-Itayo. gumawa; gawin.
Bnild-w-Yari ng isang bahay/ paraan sa
pagtatayo.
BuilcQug-n.Babay.
Bulb-n-Bukba.
Bulb- v- Man laga: hmia\e.
Bulbous-a-Mabukba.
Bulge -«-Hubog sa labas.
Bulge-r-Humubog sa labas.
Bulk-n-Laki.
Bulky-«-Malaki.
Bull-*H-Toro; bakang lalaki.
Bull-a-Malaki; mabagsik; mabangis.
Bulldose-z/-Takotin sa salita lamang.
Bullet-n-Bala.
Bulletin-n-Pabayag.
Bull frog-«-Palaka.
Bullion-«-Ginto 6 pilak na hindi pa.
Bulloek-n-Bulo.
Bulls eye-n-Gitna ng targeta.
Bully •ft-Tawong hambog at masama,
Bully- v-Maghambog; lumampastanganin.
Bulwarl .-w-Maliit na kuta.
Bumblebee-n- Bubuyog.
Bump-n-Umumpog; untogin.
Bump-y-Umpog; untog.
Buniper-n-Panumpog.
Bumpkin-n-Tawong bastos; hamak 6
ulol; tawong bukid.
Bumptious-a-Mangahas.
Bun-Bunn-n-Pandesal.
Bunch >i-Buig-n-Kiwan.
Bunch r-Bumoig; isama.
Bunrhy-a-May buig; mabuig.
Bund-«-Katipunan.
Bundle-«-Bigkis; balot.
Bundle-v-Ibigkis; ibalot; balutan; big-
kiean.
181
BltS
Bung-n-Tap6n; pasak.
Bunghole n-Butaa ng bariles.
Bungle-7/-Gawin na Rung papaano.
Bungling a-Bigla.
Buak-n-Hihigan; catre.
Bank-v-Mabiga sa hihigan; tuinira sa.
Bunker-w Lalagyan ng uling.
Bunting-n-Kayong pangayak.
Bunyon->i-Pamamaga ng daliri ng paa.
Buoy-?i-Tanda na lumutang sa ibabaw
ng tubig at tinuturo kung saan dapat
inagdaan ang manga sasakyan.
Buoy-y-Palutangin.
Buoyancy -tt-Gaan.
Bouyant-a-Magaan; masaya.
Burden-H-Tinibang; bigat; gawa; kahi-
rapan; kapagalan.
Burden-r-Ipatrabohin ng mabigat.
Eurdensome-a-Mabigat;niahirap;matindi.
Burdock-n-Mores.
Bureau-H-Aparador; officina.
Burg-n-Nayon.
Burgess- w-Hukom sa nay on
Burgher-n-Ang tuniitira sa nayon.
Burglar-n Magnanakaw.
Burglarize-f-Gumapang: magnakaw; na-
kawin sa bahay.
Burial-n-Paglilibing; baunan.
Burin-n-Kasangkapan ng platero.
Burlesque-n-Katuwaan.
Burlesque-a-Matuwa.
Burly-a-Malakas; malaki.
Eurn-w-Sapa/ saluysoy.
Burn-w-Sunog; paso, silab; paltos.
Barn-v-Sunugin; silabin; sigan; papag-
pasain; maglingas; magliab; mapaso;.
masunog.
Burner-n-Manunog; tagasunog. .
Burning-a-Mainit.
Burning-n-Pagsunog; pagliab; paglingas;
pagsilab.
Burnish-z;-Bulihin/ pakintabin.
Burnish-«-Buli.
Burnt-v p. ^.-Nasunog; na^asunog.
Burro-n-Jumento.
Barrow-i/-Nayon; Hukay ng hayop.
Burro w-v-Huk-ayin ang lupa; humukay
sa lupa.
Burst-2/-Pumutok; suuiabog.
Burst-y-Magputok.
Burst-n-Putok.
Burthen-«-Bigat; hirap; kahirapan,
Burthen-v-Bigatan; mahirapan.
Bury--6/-Ilibing; ibaon; humukay.
Bush-n-Ugoygoy.
Bush-t>-Magsanga.
Bushel-n-Caban.
bushy-a-Masanga: malago.
Burtily-t?-Masipag.
Busk-f-Iayos, ihanda.
CAl
182
CAL
Busom-w-Loob ng dibdib.
Buss-w-Halik.
Buss-7/-Humalik; halikin.
Bust-72-Larawan ng ulo at balikat.
Bustle-n- Kadalian; kasipagan; ha-
plitan.
Bustle-v-Maghaplit; magmadali.
Busy «-Masipag; may ginagawa.
Busy-t'-Sumipag; maghaplit.
But-cow/-Bagkus , ngunit; datapua;
yamang.
But-ady.-Yamang; bagkus.
But-w-Hanga.
Butcher-w-Mangigilit.
Butcher-y-Patayin ang hayop.
Bucherknife-n-Cuchillong malaki.
Butchery-n Pagpatay; kamatayan.
Butler-to-Tagaingat ng mga alak at
pagkain.
Butt-w-Malaking bariles.
Butt v-Idugtonjr.
Butt end-w-Dulong malaki; puit.
Butter-w-Mantiquilla.
Butter-7'-Ipahiran ng mantiquilla.
Butterfly-w-Paroparo.
Bnttermilk-w-Gatas na walang laknip.
Buttery-rt-May mantiquilla.
Buttock-w-Baywang; pigi.
Button -w- Bu tones.
Button-?/-Magbutones.
Button hole-n-Uhales.
iutress-n-Haliging bato na pangpatibay
sa bahay.
Buxom-a-Mataba; malakas; masaya.
Buy-^-Bumili; mamili.
Buyer-w-Ang namimili.
Buzz-n-Haging; Haginit.
Buzz-i?-Humaging.
Ry-prep.-Sa sakay.
By-adv.-Sa, tabi; malapit sa.
By-Bye-»i-Paalain.
Hy-end-n-Sariling interes.
By gone-a-Nakaraan.
By gone-n-Anomang bagay na nakaraan.
By-lavv-n-Ordenanza; utos.
By-name-n-Bansag.
By-name-v-Bansagin.
Bypath-n-Landas na tago.
Byroad-n-])aan na tago.
?ystander-n-Ang nanunuod.
Byway-n-Daan na tago.
Byword-n Karaniwang salita; talinhaga
Cab-)t-Carromata.
Cabal-n-Kapisanan ng tawo; katipunan.
Cabal-7/-Magakala.
Cabbage-n-Repolio.
( 1al)l)age-r-Umitin; umuniit.
Cabin-w-Salong; kubo.
Cabinet-n-Aparador.
Cabinet ma er w-Ang gumagawa nang
mga aparador.
Cable-n-Kable.
Cable v-Magtelegrama.
Cable-gram-w-Telegrama; Hatid Kawad.
Caboose- w-Coche.
Cacao-n-Cacao; Puno ng cacao.
Cackle-v-Tumilaok.
Cackle-n-Talaok.
Cad-w-Tawong bastos.
Cadaver-?i-Bangkay; Enrol.
Cadaverous-ft-Parang patay; maputhi;
mukhang patay.
Caddisli-^-l'astos; linnuik; j»alal<).
Cad<ly -//-Maliit na sisiglan ng cha.
Cadence-n-Pagkaayon ng voces sa pag
sasalita.
Cadet-n-Ang na.Lr aural nj> mairpunn sa
hukbo.
Cafe-w-Kestaurant; f«mda; kai-ilian.
Cage-«-Jaula; kulungan ng ibon.
Cage-^-Ilagay sa jaula.
Caiman-N-Buaya.
Cairn -^-Bunton ng bato.
Caisson-w-Sisiglan ng bala ng kanyon;
lalagyan ng bala ng kanyon.
Caitiff-»i-Tawong hamak 6 bastos.
Caitiff-a-Masama; hamak bastos.
Cajole v-Palayawin.
Cajolery-w-Pagpapalaya\v.
(1ake-n-Mamon; bara.
Cake--z/-Tumigas; maging matigas.
Calamitous-a-Mahirap; mahapis; ma-
sakit; masakuna.
Calaboose-^-Bilango; calaboso.
Calamity-n-Sakuna; kahapisan; kahira-
pan; kapahamakan; kasakitan; ka-
siraan ng puri.
Calash-«-Carruage na uniiibrang alisin
ang itaas.
Calcareous-rt-Parang apog; may halong
jppg.
Calcimine -w-Pamalitada.
Calciininc r-Pumalilada.
Calculate ?'-Balakin: kuentahin; bilangin:
tasahin; bumilan.i:.
Calculation-n-BilangJ kucnta; lialak; ka-
tasahan,- kabilugun.
CaK-ulntor-w-Taga bilan.tr; ang gumaga-
wa ng kucnta.
Calculous-a Parang bato.
t'alculous// Bato sa loob ng pantog;
Paraan ng imgkuenta.
CAN
Caldron-n-Kawa katingan.
Calendar-tt-Calendario; almanake.
Calf-H-Bulo.
Caliber-n-Laki.
Calico-n-Cita; sita.
Calipers-n-Panukat nang inga bagay na
mabilog.
Calisthenics-n-Ejerou'io; Pagsanay.
Calix-n-Balat ng bulaklak.
Calk-w-Pasakin; tasakin.
Calk-n-Pasak; tasak.
Call-i'-Tumawag; tawagin; dapitin; inau:
visita; visitahin; dumalaw.
Caller-n-Ang magvisita; Tagatawag.
Calling-n-Tawag; hanap buhay.
Calligraphy-w-Sulat na mainain.
Callosity-n-Kalipakan.
t'allous-w-Lipak.
Oillous-a-Malipak.
Callow-o- Walang balahibo.
Oaim-n-Kawalan ng hangin.
Calm-a-Tahimik; walang gulo; payapa;
mahinahon.
Calin-r-Katahimikan; humimpil; tuma-
himik; pahimpilin; palubayin; paya-
pain; itiwasay; puraayapa.
Calmness-H-Katahimikan; kapalagayan;
kapayapaan; kapanatagan.
Caloric-^-Taginit; panahon ng init.
Caloritic-a-Mainit; nauukol sa init.
Calumniate-7'-Bintangin; niagbingtang.
Calumniation-«-Bintang; pagbibintang.
Calumniator-n-Ang nagbintang; hindi
taina; masama; falso.
Calumniatory-a-Falso; hindi tama; si-
nungaling.
Calumny-w-Paratang na falso; alibugha.
Calve-7y-Manganak; (nauukol sa kalabaw
6 baka.
Calyx-w-Manga dahon sa labas ng bu-
laklak.
Cambric-M-Cambray,
Came-t* . ttnp.-Dumating.
Camel-w-Camelo.
Camera-H-Kasangkapan sa pagkuha ng
retrato.
Camp-n-Lugar ng pagpabinga ng huk-
bo; pahingaban ng hukbo.
Camp-v-Magpahinga.
Campaign-?t-Panahon ng pag lalaban ng
hukbo.
C amphor-w- Alcampor.
Camphorate-f-Ilagay ng alcampor.
Can-f-Maka; umubra.
Can-?i-Lata.
Canal-n-Sangka; padaluyan ng tubig;
sangkang patubigan.
Canard-7i-Daya; hibo.
Canary-w-Ibon na munti at azul ang
kulay.
183
CAN
Cancel-y-Lipulin; burahin; umayaw.
( 'ancellaton-n-Pagbura; paglipol.
Cancer-n-Pigsa.
(1/anc'erous-rt-aNuukol sa pigsa.
Cancrit'orm-a-May hitsurang aliiuango;
hitsurang aliinango.
Cande-labrum-n-Lalagyan nang candila;
candilero,
Candid-OrTanay totoo; ganap: rnabait;
tapat ang loob; walang labas sa ina-
towid.
Candidacy-w-Pagkacandidato.
( 1an«lidate-n-Candidato.
Candidature-w-Pagkacandidato.
Candidly-atfa/.-Tunay; totoo; tapat.
Candle w-Candila.
Candle-stick-w-Tirikan ng candila; can->
dilero.
randle-light-n-Ilaw ng candila.
Candor-^ -Katapatan 6 katibayan nang
loob.
Candy-w-Matamis.
Cane-n-Cawayan; baston; tungkod.
Cane-f-Hampasin ng baston.
Cane brake-w-Tubuhan.
Canine-a-Parang aso; nauukol sa a.so;
Canister-n-Bala ng kanyon na kung lu-
magpak ay sasabog.
Canker-w-Gibik ng suso; pamamato ng
suso.
Canker-7/-Gumibik ang suso; mamata
ang suso.
Cannel coal-w-Ulingna maitim at matigas.
Cannibal-«-Ilongot; ang tavvong kuina-
kain ang kapwa.
Cannibalism-/?- Kasalbahian; pagkasal-
bahi; pagkakain ng Kapwang tavvo
Cannon-??- Kanyon.
Cannonade-^-Kumanyon. ,
Cannonade-n-Pagpuputok ng kanyon.
Cannon ball-n-Bala ng kanyon.
Cannon shot-n-Putok ng kanyon.---
Cannot- Walang kaya; di inaka.
Canoe-w-Bangka.
Canoe-t>Mamangka.
(1anon-n-IJtos; regla.
Canonic-Canonical-a- Nauukol sa regla.
6 utos.
Canonize- v- 1 lagay sa pagkasanto ang
namatay.
Canopy-n-Tabing; baldokan.
Canopy-z/-Itabing; ilagay ng tabing.
Cant-v-Kuinanta; mag awit.
Cant-n-Salita na nal>akahawig sa kanta
labas ng sulok.
Canteloup-Canteloupe-;j-Munting melon.
Cantata-w-Poema na may halo ang mga;
kanta.
Canteen-H-Tindahan; lalagyan ng tubig.
Canter-n-Takbo.
CAR
184
CAR
Canter--z/-Tumakbo.
Canticle-w-Ang kanta ni Salomon.
Canton rlannel-n-Frenela.
Canvas-w-Balindang.
Canvas-back-#-Patong dagat.
Canvass-z'-Siyasatin; humanap ng voto.
Canvass-n-Siyasat; paghanap ng voto.
Cap-7i-Tukarol; gorro.
Cap-i>Tuptopin; takpan; tapusin.
Capable-a-May kaya; bihasa; mabait; sa-
nay; sapat.
Capacious-a-Maaliwalas; maluag; ma-
luang; malaki.
Capacity -fj-Kalaparan; sukat; takal; laki.
Cap-a-pie-arfv.-Mag buhat sa ulo hangang
sa paa.
Caparison -n-Kasangkapan ng cabayo.
Caparison--z/-Gayakin.
Cape-n-Kapa.
Caper-u-Maglikot; maglundagan.
Caper-n-Likot; lundag.
Capillary-^- Parang buhok.
Capital-a-Nauukol sa buhay 6 ulo.
Primero sa halaga; mainam; marikit.
Capitals-Capital; mauscula.
Capital-n-Puhunan.
Capitalist-?«-Ang may puhunan; ang na-
mumuhunan.
Capitalize-r-Mamuhunan .
Capital letter-?«-Letrang mauscula.
Capitat,ion-H-Pagpugot.
Capitol-n-Bahay ng gobierno.
Capitulate-2/-Sumuko.
Capitulation-n-Pagsuko.
Capon-n-Kapon.
Caprice-w-Ligaya; inam; pagkaibig.
Capricious-a-Mainam; maligaya.
Capsicum-n-Paminta.
Capsize-7/-Itaub; tumaub.
Cai>sixe-r-Pagtataub.
Capsular-Capsulary-a-Hitsurang ca])sula;
nauukol sa capsula.
Capsule-n-Capsula.
Captain-n-Kapitan; puno.
Captaincy-n-Pagl,a! apitan, kalagayan
kapitan.
Caption w-Pandulo.
Captions-a-Makapiphitas;
Captive-n-Preso; ang nakulong.
Captivate-f-Biba^'iii; bumilug; pasul uin.
Captivity -n- Ta-kaprcs..;
Captor-n-Ang bumihag.
Capture-v-Bihagin; l)ui)iib:ig;
dakpin.
Capture-n-I'a^l aliilia^j: j,ai:l< ulia; pag-
samsam; pngbihag.
( ;u //-Karo; bagol.
Cavabine-n-Baril na maikli.
Caracole- v-Gulungin.
Caramel-?i-Caramelitos.
Carat-^-Timbang ng ginto.
Caravansary-?;-Tulutan.
Carbine->i-Baril na maikli.
Carboli c-a-Carbolico.
Carbon-n-Uling.
Carbonaceous-a-May halong uling.
Carboy-ft-I)amajuana.
Carbuncle--^-Pigsa.
Carcass-n-Bangk ay.
Card-w-Suklay ng balahibo.
Car«l-w-Sulat na maikli; Pirasong carton
na may nakasulat ang ngalan; ba-
raha.
Card-r-Suklayin ang balahibo.
Card board-n-Carton.
Cardia-w-Puso.
Cardiac-a-Nauul\ol sa puso.
Cardialgia-CardiaJgy-^-Sakit ng puso.
Cardinal-rf-Unang; mahalagang.
Cardinal-w-Cardinal.
Care-n-Ingat; pagkakalinga; pagiingat;
pamamahala; kahirapan.
Care-?7-Ingatin; pamahalaan; mamabala.
Careful-a-Maingat; maalaga; makalinga;
mapagsunod.
Careless-a-Pabaya; walang ingat; maba-
gal; walang kalinga; walang ayos.
Carelessness-/z-Kapabayaan; kaligtaan;
katamaran; kabagalan; kawalan ng
ayos.
Careen-y-Hnmilig; humapay.
C^areer-w-Carrera/ palakad; hanapbuhay.
Career-t'-Lumakad ng matulin*
Caress-v Alindugin; palayawin.
(1aress-n-Alindog; anis; palayaw.
(1are\vorn-a-Pagod; mahirap,
Cargo-fi-Panramahala; ang nilulan.
Caribou-»-Kalabaw.
Caricature-n-Retratong mapanatawa.
Caricature-f-Guma\va nang retratong
falso.
Caricaturist-n-Ang gumawa ng retratong
('also.
Carl-»i-Tawong mala1. as; tawong bastos.
rarnian-w-Cochero.
Carminative-n-Carni i na t i v< •.
Carnage-n-Lainan 6 carne ng tawo »>
hayop na patay; 1 ainatayan.
Carnal-?i-Mataba; malaman.
Carnation-n-Carnaci6n,
Camation-o-Mapulapala.
Garni val-^-K arc aval,
Carnivorous ^ Ma!-aKain ng karne.
Carol-n-Kanta; A wit.
Carol-r-Kuinanta; Mag awit.
('ai-(.usal-//-Kalikuta^; ing:iy; k:igulnlian;
Carousf-r-rniinoin at i
Car«iuse-/»-Ang pag iinom at pag gugulo.
Carp-v-Pintaein.
CAS
185
CAU
Carp-n-Bunxbuan.
Carpenter-*- Anluagne.
Carpentry //-Pag :i:iiiln:iL.ruc.
Carper -//-An.ir pumipintas.
Carpet-w-Kayong makapal na naka la-
tag sa suing.
Carpet-bag-;/-Saco de noche.
Carriage-n-Carruage; pagdadala.
Carrier- n-Tagadala; ang nagdadala; taga
pasan.
Carrion->i-Carneng nabubulok.
Carrorn-w-Carom.
Carry r-Magdala; pasanin; dalhin.
Cart n-Bagol; careton.
Cart-v-Dalhin; ilagay sa bagol.
Cartage-n-Pag lululan sa bagol.
Carter-n-Cochero.
Cartilage-n-Butong malambol.
Cartilageous-a-Nauukol sa butong ma-
lainbot.
Cartridge-n-Cartucho; punlo.
Carve-v-Guhitin; hivvain.
Carving-??-Ang pagguhit; paghhva.
Cascade n-Talonan ng tubig.
Oaee-n-Bahay; lalagyan.
Case-i/-Isilid sa lalagyan.
Case-n-Usap; ang nangyayari.
Caseous-a- Parang queso.
Cash-// Salapi; kuarta.
Cash-o-Ipanialit ng kuarta.
Cash book-)t-Librong tandaan ng pag-
pasok at pag labas ng kuarta sa
raja.
C'ashier-n-Tenedor de libros.
Cashier-Jj-Ialis sa katungkulan.
Casing- n-Takip; kahon; lalagyan.
Cask-n-Bariles.
Casket-n-Ataul.
Cascjue-w-Bariles.
Cassiinere -/i-Kayo de lana.
Cassock-n-Habito.
Cast-Ty-Hagis; pukol; balibag; tapon;
pagpukol; pagtapon; pagtudla.
Cast-M-Ipukol; ibalibag; itapon; ihagis.
Casta way-v-Tawong hamak.
Casta way-a-Hamak; walang labulu-
han.
Caste v;-Kapisanan ng tawo; lahi.
Caster-v-Gulong ng iriga kasangkapan
ng bahay.
Castigate- u-Parusahin; paluin; hampa-
sin.
Casting r-Pagbububo; ang binubo.
Castle-f-Kuta; bahay na mainam at
matibay.
Castor-v- Sombrero.
Castor oil-»>Aceite de castor.
Castrel-v-Lawin.
Casual-rt-Hindi sinasadya; mataonan.
Caeual-v-Sundalong walang distino.
Casualty-?^- Ang nagkakataon; pangya
yari; ang hindi sinadya.
Cat-n-Pupa.
Catacomb-H-Lngar ng tipunin ang mga
luito ng iian.u-anialay.
Catalepsy-n-Kalagayan parang patay.
(1ataleptic-rt.-Nauuk()l HII himatay.'
Catalogue n-Tandaan.
Catalogue- u-Ilagay sa tandaan; ilista <)
isulat sa tandaan.
Catamaran // Sasakyan na may dalawang
katawan.
Cataniount-n-Hayop na mabangis na
nakakahawig sa tigre.
Cataplasm-n-Taj >a I .
Catapult-n-Panghagis na mga bato at
pana.
Cataract-n-Talon ng tubig; (inalaki).
Catarrh- «-Sipon.
Catarrh al-o-Nauukol sa sipon-
Catastrophe-w-Sakuna.
Catawba-«-Alak.
Catboat-n-Bangka.
Catch-u-Hulihin; hunuili; iimabot; abu-
tin; dakpin; habulin; humabol; ku-
nin.
Catch-«-Ang nahuli; ang hinuli-
Catching-n-Paghuhuli.
Catch penny-a- Walang kabuluhan.
Catchup-Catsup-n-Sarsa.
Catechise-v-Magturo sa pagtatanong.
Catechism-w-Catecismo.
Category-«-Lagay; V alagayan.
Categorical-a Nauukol sa lagay; totoo.
Cater--z/-Maghanda nang pagkain; mag-
handa.
Caterpillar-n-Uod; higad.
Catfish-n-Kanduli.
Catgut n-Pisi ng bituka.
Cathartic-w-Purga.
Cathartic-a-Nauukol sa purga.
Cathedral-w-Katidral.
Catholic -a- Katolico.
Catholic-n-Ang sumasampalataya sa re-
ligiong catoliro.
Catholicism-Catholicity-«-Pananampala-
taya sa religiong catolico.
Catholicize-f-Pilitin ng magiging cato-
lico.
Catkin-w-Tinik.
Catmint-Catnip-n-Kabling.
Catsup-n-Sarsa.
Cattle-n-Manada ng baka; mga baVa.
Caucus-w-Kapulongan ^ng mga partida.
Caucus-f-Magtipon ng partida.
Caudal-a-Nauukol sa buntot.
Caudate-a-May buntot.
Caudle-n-Inumin ng mainit para nang
may sakit.
Caught-r. iitfp.&p.p.'Hmuft] nakahuli.
24
186
CER
Caul-ra-Panakip ng ulo.
Cause-«-Pinagmulan; piiiagbnhatan; pi-
nangalingan; dahilan; katowiran; ka-
tainpatan.
Cause-z/-Yumari; ibigay ng pinagbuha-
tan 6 pinagmulan.
Causeless-w-Walang dahilan.
Cause way-Causey-w-Daan na inataas.
Caustic-a-Mapapasuhan.
Caustic-tt-Gamot na paugpaso.
Cauter-w-Bakal na mainit na pamaso.
Cauterize-r-Pasuhin.
Cautery-n-Pagpaso.
Caution-w-Ingat; siyasat; bait/ unahan.
Caution-v-ITmabala; magbigay alarn.
Cautionary-a-Nauukol sa ingat.
Cautious-a-Dala; maingat; mapagmasid;
mahinahon.
Cavalcade-w-Procession ng mga tawong
nakasakay sa kabayo.
Cavalier-7z-Ang nakasakay sa kabayo.
Cavalier-a-Masaya.
Cavalry-w-Kabailiria.
Cave-n-Yungib; lunga; longib; tibag.
Cave-7/-Tibagin, itibag; tumibag.
Cavern-w-Yungib; longib; lunga.
Cavernous-a-Nauukol sa yungib; ma-
yungib.
Oavil-w-Dahilan na walang kabuluban.
Cavil-t?- Magbigay ng dahilan na walang
kabuluhaii.
Caviler-n-Ang nagbigay ng dahilan na
walang kabuluhan.
Cavity-n-Hukay; ukit; butas.
Cavv-v-Magwaka.
Caw-w-Wak.
Cayenne-w-Paminton.
Oayrnan-n-Buaya.
Cease-v-Tumiaril; humimpil; tumahan.
Ceaseless-a-Walang tahan.
Cedar wKahoy na malambot at mapula.
Cede-v- Magbigay; ibigay; ipagkaloob;
puinayag.
Ceil-7/-Maglagay ng kisarne.
C3iling-n-Kisame.
Celebrate- r-M.i^r'li \vaiig, ipagpista; mag-
fiesta.
Celebrated-a-Bantog; balita; bunyi; ba-
yani; mabantog.
Celebrity -n-Bantog; kabayanihan.
Celebration >j I )i wang: pista.
Celebrator-n- A.ng nagd i d i \va n ir.
Celerity-w-Katuliiian, kadaliau; liksi;
tulin.
Celery-n-Kinsay.
Celestial-a-Nauukol si insik.
Celestial-w-Insik.
Celibacy-w-Kalagayan na walang asavvaj
pagkabagongtawo.
Cell-w-Hadlang/ butas.
Cellar-n-Lunga; longib; yungib.
Cellular-a-May maraming butas; butas-
butas.
Ceraent-«-Cimento.
Cetnent-7/-Ilagay 6 pahiran ng cimento.
Cemetary-#-Pantion.
Censer-n-Incensario.
C'ensor-n-Taga pintas: ang pumipintas:
mamimintas.
Censorious-a-Mapintasin; pala ^intasin.
Census-n-Censo; kabilangan ng manga
tawo sa isang lugar.
Cent-n-Baria; cuarta.
Cental-n Isang daang libra.
Centenarian-a-Nauukol sa isang daang
taon.
Centenarian-n-Tawo na may isang
daan taon ng gulang.
Centenary-w Luat ng isang daan taon.
Centenary-a-Nauukol sa isang daan
taon; may isang daan taon.
Centenial-a-Nauukol sa isang daan
taon.
Centenial-n-Pagdiwang sa katapusan ng
isang daan taon.
Center-TT-Gitna; ubod; kaibuturan; laot;
kalooblooban.
Center-r-Ipagitna; pirmihin.
Centesimal-a-Icaisangdaang bahagi.
Centigrade-a-May isang daang grado.
Centigram-n-Oentigramo.
Centiliter-w-Centilitro.
Centimeter-«-Cent5metro.
Centiped->i-Uod na may maraming paa.
Centipede-w-Uod na may maraming paa.
Central-a-Sa gitna; nauukol sa gitna.
Centralize-i'-Ipagitna.
Centric-rt-Gitna.
Centrical-a-Gitna.
Centrifugal-rt-Nakakaalis sa gitna.
Centripetal-a-Nakakalapit sa gitna.
Centuple-a-Isan«j «laang dulilo.
Centuple-v-Dublihin nang isang daang
veces.
Century-w-Luat ng isang daang taon.
Ceramic-a-Nauukal sa mga taj>ayan.
Ceramics-w-Karunungan sa pag gagawa
iiLr niua tapayan.
Cereal-rt-Nauukol sa mga mais, palay.
trigo, etc.
Cereal-n-Maiz, palay, trigo, etc.
(^eremonial-a-Nauukol sa ceremonio.
Cerernonial-w-Oeremonio.
Ceremonious-a-Naunkol sa ceremonio;
dak i la; ayon sa kaugalian.
Ceremony-w-Ceremonio; kaugalian; ka-
asalan.
Certain-rt-Totoo; tunay.
Certainly-rt^r.-Ttmay; totoong.
Certainty-w-Katunayan; katotohanan.
CHA
187
Certifieate-n-Titulo; katotohanan.
Certiticate--t/-Patotohanin.
Certification-71-Pagpapatotoo; pagpapa-
tibay.
Cert if y-y-Sumaksi.
Certitude-n-Katotohanan.
lVryi»-al-^ Nauukol sa liig.
Cervine-a-Nauukol sa lisa.
Cessations Righinto; paghimpil; ttipos;
paglubay.
Cession-n-Suko.
Chafe--z/-Yumamot; yamutin.
Chafer- Yan ot; alipunga.
Chaff -w-Darak; gilig; uban.
Chat'f--z/-Tiiksuhin.
Chaff y-#-Unsayanin.
Chagrin-z/-Pighati; hiya; yaraot.
Chain-^-Tanikala; kadena.
Chain-v.-Talian ng tanikala.
Chair-n-Upuan; silla.
Chairman-n Presidents; ang namumuno
sa isang katipunan.
Chaise-n-Karromata.
Chaldron-n-Takal ng uling na may pi-
tongpuong aroba.
Chaliee-n-Calis; kupon.
Chalk-n-Yeso; lupang puti.
Chalk-7/-Guhitin 6 pahiran ng yeso.
Chalky-a-Parang yeso.
Chalk line-H-Pitik.
Challenge-w-Hamon; dayo; bala; dayuhan
Challenge f-Humamon; harnunin; da-
yuhin.
Chamber-n-Kuarto; silid.
Chamber-77-Ilagay sa silid.
Chamberlain-w-Puno sa bahay nang
gobierno.
Chamber-maid-n-Alila sa bahay.
Chameleon-n-Buti k i ,
Champ-v-Ngumasab.
Champagne-n-Champagne.
Charnpaign-w-Lupang maluang at patag.
Champaign-a-Patag; maluang; malavvak
Champion-«-Puno; tawong bayani.
Champion-?;- Lumaban; kupkopin.
Chance-w-Kapalaran; palad.
Chance-2/-Ilagay ea kapalaran.
Chance-a-Nagkataon.
Chancel-n-Lugar nang altar sa simbahan.
Chancellor-w-Hukom,
Chandelier-n-Lalagyan ng kinki; aranya.
Chandler-w-Ang magtitinda ng candila;
mangagawa ng candila.
Chandlery-w-Tindahan ng candila.
Change-i;-Baguhin; palitan; halinhan;
ibahin; jpamalit: bumago/ humalili;
magpalit; suklian.
Change-«-Sukli; palit; pagkabago; kaib-
han; . halili.
Changeable Changeful a- Hindi firme.
Channel-n-Agos ng tubig; pusod nang
ilog.
Chant-?/-Mag awit; magkanta.
Chant-n-A\vit; kanta; dalit.
ChantirlU-r ;/ Manok.
Chaos-»t-(«ul<>.
Chaotic a-Biaguio.
Chap-«-Alipunga.
Chap->/ -Panga; sihang; lalaki; batang
lalaki.
Chaparral-w-Kaugoygoyan.
Chapean-«-8ombrert); sambalilo.
Chapel-n-Visita.
Chaperon-n-Ang niatandang babayi na
taga ingat sa inga. dalaga na nasa
isang funcion.
(. haperon-u-Ingatan ng matandang ba-
bayi ang mga dalaga.
Chapfallen-rt-Malungkot; nahihiya.
Chaplain-«-Capillan; Pari nang manga
sundalo.
Chaplet- n- Rosar io.
Chapman-n-Ta wong mangangalakal .
Chaps-n-Bil>i,u.
C hapter-n-Pangkat.
Chapter-i;-Magpangkat.
Char-T/-Sunugin.
Character-«-Kaugalian; ugali; asal; kaa-
salan.
Characteristic-a-Gawing; nauukol.
Characteristic-n-Kaugalian.
Characterize-c-Saysayin; magsaysay.
Charcoal-n-Uling.
Charge- c-Ipagbilin; humingi.
Charge-n-Hingi; gasta; gugol; halaga;
bilin; tagobilin; paratang; bintang.
Chargeable-a-Dapat humingi ang bayad.
Charger-n-Kabayo ng sundalo.
Charitable-«-Maawain; maluang ang
loob/ magandang loob.
C harity-n-Limos.
Charlatan-n-Ang nagsasalita ng walang
kabuluban.
Charm-n-Panghalina; panghinayang;
pagtataka; puko.
Charm--z/-Patakanin; pasukuin.
Charming-a-Mainam; dakila.
Charnel-a-May lulan ng mga bankay.
Charnel house-w-Libing; pantion; bahay
na ikinalalagyan ng mga bangkay.
Chart-n-Mapa.
Chart- y-Gumawa ng mapa.
Charter-w-Pahintulot ng gobierno/ kasu-
latan.
Charter- v-Upahan.
Chary-a-Maingat; maimot.
Chase-?;-Habulin; mang-aso; humabol. •
Chase-w-Paghabol; pangangaso.
Chaser-w-Ang humahabol.
Chasm -w-E
CH[
183
CHO
Chaste-a-Mahinahon; wagas; dalisay;
mabini; mahinhin.
Chasteness-w-Kabinian; kalinisan; ka-
purihan.
Chasten- u-Dalisayin: linisin.
Chastening-n-Pagdadalisay; pag lilinis.
Chastity-n-Kabinian; kapurihan; kali-
nisan; timtim; katimtiman.
Chastise-v-Hampasin; paluin; parusa-
hin; magparusa.
Chastizement-M-Parusa; hampas; palo.
Chat-#-Salitaan; salita; usap.
Chat-v-Magsalitaan; makipagusap.
Chateau-«-Bahay sa parang.
Chattel-n-Bagay; kasangkapan.
Chatter-v-Magsalita ng matulin.
Chatter-n-Salita.
Chatterbox-n-Tawong masalita.
Chatty-a-Masalita.
Cheap-v-Mura; hamak.
Cheapness-n-Kamurahan.
Cheapen-?;- Ba was an ng halaga.
Cheat-n-Tekas; daya; patibong: hibo;
tawong magdaraya; tasvong suitik;
paghibo; Manunuba.
Cheat-«-Hibuin; dayain; tumekas; te-
kasin; manuba; ankinin.
Check-n-Pigil; billete.
Check-f-Pigilin; putnigil; ampatin; pa-
hintoin; awatin.
Cheek-?i-Pisngi.
Cheer-n-Sigaw ng tuwa.
Cheer-w 8u migaw dahil sa tuwa.
Cheer-w-Higyan lakas.
Cheerful-a-Masaya; maligaya; nakalu-
lugod; nakatutuwa; matuwa.
Cheerless-a-Malunkot; ina})aiigla \v.
Cheese-w-Queso.
Cheesy-a-Parang queso.
Chemise-w-CamiHon.
Chemist-w-Kernista.
Cheque-n-Cheque.
Cherish-ji-Palayawin; ingatin.
Cheroot-n-Taba(^o.
Cherry -n-Ceresa.
Cherry-a-Mapula.
Cherub-w-Sangol; batang magandii.
Cherubic Cherubk-al-a-Nauukol sa ba-
tang inaganda.
Chest-w-Kaban; baul.
Chestnut-n CaHtafi'i.
Chevalier-»j-Tawong sumasakay sa ka-
bayo.
Chew-v-Nguyain; ngumuya.
Chick •n-Sisiw.
Chicken-n-Manok.
Chicken-hearted-a-Duag; rnahina ang
loob; inatatakutin.
Chicken pox-n-Bulutong tubig.
Chide-v-Gasaan; tuksuhin.
Chief-a-Unang; malaki; primerong.
Chief-n-Puno; singkad.
Chiefly-a^i'.-Nauna.
Chieftain-n-Puno.
Chaignon-w-Pusod.
Chilblain-w-Alipunga.
Child-«-Bata.
Childhood-w-Pagkabata; kasangulan.
Childish-a-Parang bata; ugaling bata.
Childless-«-Walang anak.
Childlike-a-Parang bata; ugaling bata.
Chill-n-Ngiki.
Chill-v-Ngumiki.
Chilly-a-Malamig na kaunti/ malaraig-
lamig.
Chime-«-Tugtog ng compana.
Chime-?>Tumugtog ang compana.
Chimerical-a-Maguniguniin.
Chimney-?i-Palabasan ng aso; dapugan
na Ial3asan ng aso.
Chimpanzee-w-Ungong malaki.
Chin-w-Baba.
China n China;
Chinch-?t-Surot.
Chin cough-7i-Ubong rnalakas.
Chine-n-Gulugod.
Chinese-a-Nauu'xol sa Insik-
Chinese-n-Insik; tawong insik.
Chinese-n-Wika ng Insi'-c.
Chink-w-Bitak; lamat; lahang.
Chink-v -Bitakin; lahangin; lumahang.
Chintz -n-Sita.
Chip-n Tatal/ pingas.
Chip-t?-Pingasin; tatalin.
Chips-w-Pinagtatalan.
Chirp-w-Siap.
Chirp-?;-Sumiap.
Chirrup-n-Siap.
Chirrup- y-Sumiap.
Chisel-n-Pait; lukob.
Chisel-?;-Magpait; maglukob; lukubin'
Chit-w-Batang inunti; sapling.
Chit chat-n-Salita.
Chivalric-a-Mabuting loob, nauukol sa
kaginoohan.
Chivalrous-a-Mabuti ang loob; maginoo;
maganda ang loob.
Chi va 1 ry-M Pagkaginoo.
Chive-n-Sibuyas na niuuti.
Chloroform-n-Gloroformo.
Chlorofortn-7/-Patulu'j;iii sa Cloroforni >.
Chock-v-Taliau,
Chock-od0.-JPuno; lubos; punong-
puno.
Chocolate-w-Si k olate.
Choice-?i-Hirang; pili; lugod; pagpili;
paniimili.
Choice-a-Hirang; mainain.
Choir-« Coro.
Choke-T/-Inisin; uminis.
CID
thoter-n-Galit.
Cholera ?t-Colera.
•Choler-n-Apdo.
Choleric-a-Nauukol sa galit.
Choleric -a Xauukol sa apd<>.
Cholera morbua-n-Colera morbo; colerin.
Choose- tT-Ihalal; piliin; pumili; humi-
rang; hirangin; humalaw; maghalal;
lisanin.
Chop-7/-Putolin; tadtarin; palakolin.
Ohop-n Putol; pagpuputol; tadtad.
Chop-n-Bifstek.
Chop stick-w-Cubiertos ng manga Insik.
Choral-a-Nauukol sa coro.
Chord-n-Kuerdas.
Chord-z'-Ilagay ng kuerdas.
Chore-w Munting trabajo.
Chorister-n-Cantador.
Chorus-n-Kapisanan ng manga canta-
dores.
Chose-7'. imp.-Pinili; pumi.li.
Chosen-!?, p. p.-Pinili na; nakapili na.
Chowder-w-Pagkasahog ng pagkain.
Chowder- v-Lutuin ng sahogsahog.
€hrist-«-Cri8to.
Christen-v-Binyagin; buminyag; mag-
binyag.
Christendom-?? -Lupain ng manga bin-
yagan.
Christian-n-Binyagan; ang bininyagan.
Christian-a-Nauukol sa pagbibinyag.
Christianity-n-Pagkabinyagan.
Christianize-7'-Binyagin; magbinyag.
Christmas-w-Pasco.
L hromatic-a-Nauukol sa manga kulay.
Chrome-n-Metal na maputi at matigas.
•Chronic-a-Nauukol sa panahon.
Chronicle-n-Tandaan ng manga bagay
na nangyari sa iba,t, ibang panahon.
Chronicle-v-Listahin ng manga nang-
yari saiba,t, ibang panahon.
Chronometer-n-Kelos 6 Orasan na mabuti.
Chub H-Halobaybay.
Chubby-rt-Pandak; mataba.
Chuck- v-Sumiap.
Chuck-n-Siap.
Chuckle w-Tavva.
Chum-w-Kaulayaw; kalaguyo; kaibigan.
Chum-7/-Magkalaguyo/ magkaulayaw.
Chunk-w-Piraso.
Chiinky-a- Mataba: pandak.
Church-w-Simbahan.
Church man-w-Tawong simbahan.
Churchwarden-w-Piscal ng simbahan.
Churchyard-n-Patio.
Churl-n-Tawong bastos at may masa-
mang kaugalian.
Churlish -a-Maramot at bastos.
Churn-v-Pagpagin; galawin.
Oider-«-Katas ng mansanas; alak.
189
CIT
Cigar-n-Tabaco.
Cigarette-n-Cigarri 1 1<>.
Cilia-n -Pilikmata.
CilUry-o-Nauukol sa pilikmata.
( 'in<ler-« -tiling; Abo.
Cinnamon -» Cauela.
Cion-n-Supling.
Cipher-H-Zero.
Cipher- u-Kuental i in; 1 1 1 agkuenta.
Circle-n Bilog; kal)ilugan.
Circle-u-Paligirin; junnali^id.
Circlet-n-Munting bilog.
Circuit-n-Palibid; bilog; palibot; paligid.
Circuit-oPumaligid; puinalibot/ putna-
libid.
Circuitous-a-Mabilog/ palikoliko; pa-
suotsuot.
Circular-a-Mabilog.
Circular-;/-Pahayag ng isang bagay.
Circularity-n-Kabilugan.
Circulate-olkalat; ipamalat.
Circulation-w-Ang pagkakalat.
Circumference-?t-Paligid; palibid; kabi
lugan.
Circumflex-n-Kurlit.
Circumflex-a-Nauukol sa kurlit.
Circumlocution-n-Salitang baliktad.
Circurn navigate-v-Paligiring ang mundo;
pumaligid sa mundo.
Circum navigationn-Pag pa paligid ng
mundo.
Circum polar-a:Malapit sa hilagaan ng
mundo.
Circumscribe-i'-Kulungin; paligirin ng
guhit.
Circumscription-n-Guhit sa labas ng
anomang bagay 6 lugar.
Circumspect-a-Mabait marunong: ma-
hinahon; banayad; mahinhin.
Circumspection-n-K a h i n h i n a n ; bait;
tuto; dunong; karunungan; hinahon.
Circumstance-?i-Ang Nangyari.
Circumstancial-a-Nauukol sa manga
bagay.
Circum vent-v-Manalo sa pagdadaya;
magbalatkayo.
Circum vention-n-Pagdaraya; p a n a n a 1 o
sa pagdaraya; day a.
Circus-w-Circo.
Cis atlantic-a-Sa gawi rito ng dagat
na atlantico.
Cistern-n-Balon.
Citadel-n-Kuta ng bay an.
Cite v-Sabihin; saysayin; magsaysay;
magsabi; magpahayag; pahayagin.
Citation-n-Pagsabi; pahayag.
Citenzen-n-Tawong bayan.
Citric-a-Nauukol sa kundol 6 dayap.
Citron-n-Kundol.
City-w-Bayan na malaki; malaking bayan.
CLA.
190
CLI
Cives-n-Bawang.
Civic-a-Nauukol sa paisano.
Civil-a-Masuyo; mabait; magalang.
Civilian-n- Paisano.
Civility-w-Anyo; .suyo; galang; hinhin;
kilos na mainam; bandog.
Civilization-n-Dunong; kalagayan ma-
runong.
Civilize-iJ-Turuan.
Civilized-a-Marunong; may dunong.
Clabber-M-Paglalapot ng gatas.
Clabber--^- Lumapot.
Clack-^-Ngumasab.
Clack-n-Ngasab.
Clad-v. imp. & p. j?.-Nakasuot ; si-
nuot.
Claim-v-Humingi; ariin.
Claim-n-Hingi.
Claimant-«-Ang humihingi.
Clam-n-Talaan.
Clamber- w-Uinakyat.
Clammy-ft-Maputik/ parang ubog*
Clamor-v-Guluhin; maggulo; umugong;
sumigaw; humiyaw.
Clamor-/i-Gulo; ingay; ugong; kalabog;
hiyaw; kaguluhan; kaingayan.
Clamorous-a-Maingay; magulo.
Clamp-w-Panipit.
Clamp-i;-Ipitin.
Clan-n-Lahi.
Clansman-n-Balang tawo, ng isang lahi.
Clandestine-a-Libim; tago.
Clandestination-H-Lihim.
Clang- c-Tumunog.
Clang-n-Tunog.
Clangor-w-Gulo; ingay.
Clangorous-ft-Magulo.
Clank-w-Tunog.
Clank v-Tumunog.
Cla{)-v-Tumagupak; tagupakin.
Clap-n-Tagupak.
Claptrap-n-Hibo; daya.
Claptrap-a-Nakadadaya; nakahihibo.
Claret-n-Tinto.
Clarify --^-Towirin: husayin; liwanagin;
dalisayin; lumiwanag.
Clarinet-Clarionet-n-Clarinete.
Clarion-M-Trumpeta.
Clasb-v-Umumpog; bumungo.
Clash-n-Bungo; banga; umpog; untog.
Clasp-v-Huniawak; hawakin.
Claep-n-Hawak.
Class-w-Clane; hinlog; lahi.
Clas8-7/-Ilagay sa grado.
Classic-n-Gawa na mainam.
Classic-Classical-a-Nauukol sa pagaaral.
CJassification-n-Paglalagay ea grado.
Classify-u-Ilagay sa grado 6 ea ka-
rampatan.
CJjciNsinate-n-Kasarna sa pagaaral.
Clatter-v-Kumalog.
Clatter-n- Kalog.
Clause-n-Pangkat.
Clavicle-n-Buto ng liig.
Claw-oKuko ng paa ng hayop 6 ibon.
Claw-7/-Umuk yabit.
Clay-w-Pusali.
Clay-i;-Pahiran ng pusali.
Clay ey-a- May halong pusali; nauukol
sa pusali.
Cleana-Malinis; wagas; walang halo;
maselang; hawan; taganas; maayos.
Clean-arfu.-Wagas; \\ alang halo; walang
sukal.
Clean-^-Linisin; maglinis; kayasin; kin-
talin; pakalinisin; ayusin.
Cleanliness-n-Kalinisan; kakinisan; ka-
linawan.
Cleanly-arfv.-Malinis; walang halo; ma-
selang.
Cleanse-v-Dalisayin; linisin; pakalini-
sin.
Clear-a-Puro; tunay; totoo; maliwanag;
hawan; hayag; di malabo.
Clear-tf-Malinis; watak, maaliwalas.
Clear-a^/;.-Wagas; walang halo; mali-
nis; aliwalas.
Clear-v- Liwanagin; dalisayin; linisin.
Clear-w-Lugar na walang kahoy sa gubat.
Clearance-n-Pag lilinis.
Clearing-;z-Lugar na malinis.
Clearness-71-Liwanag; kaliwanagan; ka-
linawan.
Cleat-n-Tablang makitid.
Cleavage n-Pagbibiak.
Cleave-v-Lahangin; biakin.
Cleaver-w-Palataw.
Cleft-n-Bitak; lahang.
Cleft-rt-Mabiak.
Clematis-w-Lipay na may bulaklak.
Clement-a-Maawain.
Clemency-n-Awa; habag; kaawaan.
Clergy -w-Kapisanan ng mga j»ari.
Clergy man-w-Pastor.
Cleric-n-Taga sulat; pari.
Cleric-Clerical-a-Nauukol sa pari; nauu-
kol sa taga sulat.
Clerk-n-Escribiente; taga sulat; ang
nagtitinda; tindera.
Clever-a-Bihasa; marunong; ganap; inu-
bait.
Cleverness-n-Karunungan; dnnong.
Clew-w-Bola ng pisi.
Click-r-Pumalatak.
(Mick-n-Palatak.
Client-n-Ang kinalong ng
Cliff-w-Batong matarik.
Climate-n-Clima
Climax-«-I)ulb; pandulo.
Climb-n-Umakyat; umahon.
cm
Clime-n-Clima.
Clinch-f-Silsilin.
Glinch-n-Silsil.
Cling- v-Sumabit; duinikit.
Clink-?'-Umalalad.
Clink-n-Alala.
Clinker-n-Abo ng tiling.
Clip-7/-Bawasan; awasan; untian; gupi-
tin; hiwain.
Clip-n-Gupit hiwa.
Clipper-n-Ang gumugupit.
Clipping-n-Paggngupit.
Clipping-n-Pinaj? gupitan.
Clique-w-Kapisanan.
Cloak-?? -Dam it na pang ibabaw.
Cloak-7/-Isuot ng pang ibabaw.
Clock-n-Relos; orasan.
Clock work-n-Makina ng relos.
Clod-w-Tingkal.
Clod-7'-Tumingkal.
Cloddy-a-Matingkal.
Clod hopper-;z-Tawong bastos; tawong
parang; tawong hamak.
Clog-n-Abala.
Clog-v-Abalahin.
Cloggy-rt-Makakaabala.
Close-v-Tapusin; isara; yariin; utasin;
tumapos: sadhan.
Close-a-Tipi; masinsin; maramot; mati-
pid kuripot; mahigpit; gipit.
Close-a^L'.-Malapit; makipot; makitid.
Close-n-Tapos; katapusan.
Closed-rt-Utas.
Closely-rtdy. -Malapit na malapit.
Closeness-n-Lapit. kalapitan; kakitiran;
kasikipan; kagipitan; kakiputan ka-
sinsinan.
Closet-n-Silid na kinalalagyan ng mga
damit.
Clot-w-Patak ng dugo.
Cloth-n-Kayo.
Clotbe-u-Isuot ng damit.
Clothes-n-Manga damit.
Clothing n-Dam it.
Cloud-n-Ulap; alapaap.
Cloud-v-Damihan; labuan; padilimin.
Cloudless-a-Walang ulap; maliwanag.
Cloudy-a-Maulap; may ulap; malabo.
Clout-n-Tutop; pakong munti at wa-
lang ulo;
Clout- v-Tutupan.
Clove-w-Bun»a ng paminta.
Cloven-a-Biniak nabiak.
Clover-n-Damo.
Clown-w-Bobo.
Clownish-rt-Parang bobo.
Cloy-t'-Mabusog; yumamot.
Club-n-Palo; tungkod pumalo.
Club ?/-Paluin; pumalo; paluin nang
tungkod.
191
COD
Club foot-n-Pilay ang isang paa.
Clue-w-Guni; tanda.
Clump-w-Bunton na walang hitstira.
Clumsy- a-Bastos; mabagal.
Clung-v. p. ;>.-Nakadikit; dinikit; sina-
bit; nakasabit.
Cluster-u-Pilin^r.
Cloeter-^Pumiling.
Clutcb-n-Hawak.
Clutch-v-Hawakan; humawak.
Coach -n-Corhe.
Coach-7'-Magturo.
Coachman-n-Cochero.
Coadjutor-w-Ang lalaking tumutulong
sa iba.
Coadjutrix-n-Ang babaying tumutulong
sa iba.
Coal-#-Uling.
Coal-7/-Ilagay ng uling; punuin nang
uling.
Coalesce-v-Ihalo; ilakip; ilangkap;isama;
sumama; humalo.
Coali tion-n-Pagkakalapat; pagkakalaki p;
pagkakapisan.
Coal pit-n-Hukayan ng uling.
Coarse -a-Magaspang; bastos; hangal;
walang pinag aralan.
Coarseness-n-Kabastusan; kapal.
Coast-n-Baybay dagat.
Coast-v-Lumayag malapit sa baybay
dagat.
Coaster-n-Sasakyan na hindi lumayo
sa baybay dagat.
Coat-w-Baro.
Coat-v-Ilagay sa baro.
Coax-v-Palayawin; alindugin; paamoin;
manuya; magdiladila.
Coaxing-w-Pag lalayaw; pag aalindog;
pagdidiladila.
Cob-«-Busal.
Cobble-Cobble stone-w-Batong munti.
Cobble-v-Tutupan ng magaspang.
Cobbler-n-Taga tutop.
Cobra de capello-n-Tankaiba,
Cobweb-?i-Bahay gagamba.
Cochineal-n-Tinang mapula.
Cock-n-Manok; yawi.
Cockade-w-Buhol sa sombrero
Cockle -n-Talaan .
Cockney-w-Taga bayan ng Londres.
Cock pit-«-Sabungan; gallera.
Cockroach-n-Ipis.
Cocks comb-w-Tuktok ng manok.
Cock svvain-n-Ang umuugit sa sasakyan.
Cocoa- w-Cacao.
Cocoa-n-Punong cacao.
Cocoa palm-«-Puhong niog.
Cocoanut-n-Xiog.
Cocoon-n-Bahay ng uod.
Cod-w-Bakalaw.
COL
Coddle-7/-Palayawin.
Code-n-Kapisanan ng manga utos nang
gobierno.
Codger -w-Tawong maramot.
Codicil-w-Sulat na kasama sa testa-
mento.
Codify-v-Ilagay sa codigo.
Coefficient-n-Katulong.
Coequal-n- Kapantay .
Coerce-2/-Pilitin; hibuin; dayain.
Coercion-n-Pagpilit; hibo; daya.
Coercive-rt-Makapipilit.
Coeval- n-Kalaban; katalo.
Coffee-n-Kape.
Coffee pot-?i-Kapetera.
Coffer-n-Kaban; ataul; baul.
Coffin-n-Ataul.
Cog- v- Hibuin.
Cog-f-Hibo; Ngipin ng gulong.
Cogency-«-Kalakasan.
Cogent-a-Malakas; di makalalaban.
Cogitate-i>-Magwari wari; magbulaybu-
layin; magwari; magisipisip.
Cogitation-n-Pagwawariwaii; wari; pag-
bubulaybulayin; pagiisipisip.
Cognac-n-Conat.
Cognate -a- Kambal; kambal.
Cognation-n-Pagkakamaganak.
Cognition-w-Alam; pagkakaalam.
Cognizable-a-Magkakaalam.
Congnizance-«-Pagkakaalam; alara; pag-
kikilala.
Cognize-?;-Malaman; makialam.
Cognomen-n-Apellido.
Cog wheel-w-Gulong na may ngipin.
Cohere-v-Dumikit
Coherence-Coherency-?t-Pagdidikit.
Coherent -a-Makadikit.
Cohort-w-Pulutong ng sundalo.
Coil-f-Ikirin.
Coil-w-Ikit; bilog.
Coin-n-Salapi; kuarta.
Coin-v-Guma\va ng salapi.
Coinage-n-Salapi; paggagavva ng salapi.
Coincide •z/'Umayon; makiayon; makiisa;
umayos.
Coincidence-n-Ang nangyari sa isang
panahon; ang pagkayaring sabay.
Coincident-rt-Nauukol sa isang panahon.
Coir-n-Bunot ng niog 6 rnansana.
Coken-Uling ng metal.
Coke-2/-Gumawa ng.uling.
Colander-n-Salaan,
Cold-a-Malamig; maginaw.
Cold-n-Lamig; ginaw.
Coldness-n-Kalamigan; 1< aginawan.
Cole-n-Gulay parang repollo.
Cole wort-n-Repollo na malambot ang
ulo.
Colic-n-Kabag; apad.
192 COM
Colicky-«-Kinakabagan.
Collapse-v-Lumagpak; masira.
Collar- n- Liig; cuello.
Collar-i;-Isuot ang cuello; hawakan sa
liig.
Collation-n-Pagtatapat; minindal.
Colleague-n-Kasama; kasabay.
Collect-v-Iponin; samsamin; tipunin;
magsamsam; magtipon; ikama; mag-
tipon; magsamasama: pumisan.
Collect-n-Dasal na niaikli.
Collected-a-Naipon; nasamsam; buo ang
loob.
Collector->i-Maniningil; taga paningil.
Collection «-Paniningil ; pagsamsam;
pagtitipon; pag-ipon.
Collective-a-Sinkad; magkakasabay.
Collectively-«^?;.-Sabaysabay; samasama.
College-#-Colegio.
Collegian-n-Ang nagaaral sa colegio.
Collegiate-a-Nauukol sa colegio.
Collegiate-n-Ang nagaaral sa colegio.
Collide-f-Ibungo; bumungo; umumpog;
magumpugan; umuntog.
Collier-n-Ang maguuling; mariinibag.
Collier-n-Sasakyan na may lulang ulmg.
Colliery-n-Tibagan ng uling.
ColIision-n-Umpog; untog; bungo.
Colloquial-a-Nauul>ol sa salita.
Colloquialism-^- K araniwang pananalita.
Colloquy-«-Pananalita; salitaan.
Collusive-«-Nauukol sa salitaang lihiin.
Cologne-w-Pabango.
Colonel-n-Koronel; puno ng isang regi-
mientong sundalo.
Colonelcy-Colonelsbip-^-Kalagayan ko-
ronel.
Colinist-n-Colonista.
Colony-n-Colonia.
Colonnade-n-Taludtod ng mga haligi.
Color-n-Kulay; color.
Color-v-Tinain.
Color ing-n-Color/ pagtitina.
Colored a-May kulay; rnakulay.
Colossal-a-Totoong malaki.
Colossus-n-Larawan na totoong malaki.
Colt-n-Potro.
Coltieh-rt-Nauukol sa potro; parung
potro.
Colter-Ji-Sudsod.
Column-n-Halij.'i.
Columnar-a-May maraming haligi.
Coma-n Cotna.
Comate-a-Mabuhok.
Comb-w-Suklay.
Comb-(o/ a cA/dten)-Tuktok ng nianok.
Comb-v-Suklayio, magsuklay.
Combat- r-Magav ay; umavvay; lumaban;
magbangay; lumusob; bumaka;
magbaka.
COM 193
Combat- w-Digma; pagbabaka; labanan;
laban; pag-aa\\a\.
Combatant-a-Nauuko] sa digma.
Combatant-n-Mandirigma; ang lumala-
ban; ang nagbabaka.
Combative-o-Masungit; mabagsik.
Combination-v-Pagkakalapat; pagkaka
pisan; pakakasama.
Combine-?'-Isania; i la pat.
Combustible-a-Mada 1 i n g \ \ \ a gl i 1 i n g: i s.
Combustible-n-Ano niang bagay na ina-
dalipg maglilingas.
Combustion-n-Lingas; sunog; paglingas.
Come-f-Pumating,- lumapit; manual ing.
Come up-7Apumanhik; tlmahon.
Comedian-n-Kumediante.
Comedy-«-Kasayahan; komedia.
Comely-a-Maganda.
Comeliness-n-Kagandahan.
Comet-n-Cometa.
Cometery-Cometic-a-Nauukol sa kometa.
Comfort w-Aliw; tuwa.
Comfort-7/-Aliwin: matuwa.
Comfortable-a-Xakakaaliw; nakalulugod;
magaling.
Coniforter-w-Kumot.
Comfortless-a-Walang kaginhawaban;
walang alivv; hindi maaliw.
Comic-Comical-a-Masaya; mapagpatawa.
Comicality-Comicalness-w-Kasayahan.
Coming-a-I)arating.
Coming-n-pagdating/ pagdatal.
Comma-n-Kurlit.
Command n-Utos; pamumuno; kapang-
yariban; 1-atungkulan; pamamahala.
Command- t?-Maguto8j maghari; mamuno.
Commandant n-Puno.
Commander- w-Puno.
Command men t-w-Utos.
Commemorate-7/-Magdiwang,
Commemoration-n-Pagdiwang.
Commence-Ty-Mulaan; buhatin; magmula;
pasimulan; magsipamnla.
Commencement-n-Pasimula; pinagbuha-
tan; pinagmulaan ,
Com mend- ?;-Purihin; igalang.
Commendable-a-Dapat purihin; dapat
meh-ilin; dapat ipagtagubilin.
Commendation-n-Pagpupuri.
Commensurate-a-Parisukat.
Commensurate-y-Husayin; ayusin, pari-
sukatin.
Comment-7/-Saysayin sa pintas.
Comment-n-Pintas; kasaysayan.
Commentary-n-Kahulugan; kasaysayan;
salaysay.
Commentater-w-Ang nagsasaysay.
Commentator -w-Ang nagsasaysay.
Commerce-7i-Pangangalakal.
Commercial-o-Naxiul ol sapangangalakal
COM
Commiserate- u>Maa wain.
Commiseration // A\\a; liahag.
CommisHion-w-Bilin; katungknlan.
Commission-r-Ibigay ng katungkulan;
ipagbiUu.
Cominit-r-Isangla; sanglain: gawin.
Commitment-«-Sangla; pagsasangla.
Committee-w-Kapisanan ng tawo.
Co mm od i ou s-a- Maaliw alas; m a 1 u a n g
malaki; maluag.
Commodity-^ Kalakal.
Commodpre-n-Puno ng mga sasakyan
na pandirigma.
Common-a-Karanivvan; gawi.
Common n- Solar: plaza.
Commoner «-Karaniwang tawo.
Commonly-a^v.-Gawing; karaniwang.
Common-plaee-a-Karanivvan.
Common-place-n-Karaniwarig sagot 6 tu-
gon; karanivvang tutol.
Common-wealth-n-Isang nacion; sang
katawohan; manga tawo nang isang
nacion.
Common-weal-n-Isang nacion; sang ka-
tawohan; manga tawo nang isang
nacion.
Commune-u-Magsalitaan.
Communicant-w-Ang tawong naUkina-
bang.
Communicate-v-Magsabi; magbigay alam;
sabihin ipahayag.
Communication-n-Pahayag; balita; sulat;
salita.
Communicative-a-May gustong mag sa-
lita.
Communion-n-Comunion.
Commnnity-n-Kapisanan ng tawo.
Commute-v-ralitan; pumalit.
Commutation-n-Kapalit; palit.
Compact ^-Malaki; masinsin; siksik; tipi.
Compact-L'-Higpitin; ipitin.
Compact-w-Salitaan; trato.
Compactness-n-Katibayan; ^asinsinan.
Companion-tt-Abay; kasama; kaalakbay;
kalaguyo; kalihim: kasabay; kausap.
Companionable-o-Mainam makisama.
Companion-ship-n-Pagkakasama.
Company-w-Tropa; compania; kaalak-
bay; kasabay; kasama; pagkalatipon;
katipunan; kapisanan.
Comparable a-Makakaharap.
Comparative-a-Di pa siguro.
Compare-c-Iharap; sukatin; magparis;
taruhin/ itulot.
Comparison-n-Pag tatapat; pag harap;
pagsukat.
Compart-v-Hatiin; hiwalayin.
Compartment-n-Kuarto; silid; isang ba-
hagi.
Compass-n-Agnhon.
25
COM
194
Compass- v-Pumaligid.
Compassion-n-Awa; habag; kahinahina-
yang; hinagpis.
Compassionate-a-Maawain; maavva; ha-
bag; niahabag.
Compassionate-v-Maawa; habagin.
Compel-z/-Pilitin; higpitan.
Compend-w-Kasaysayan; sulat na ina-
ikli.
Compendious rt-Maikli.
Coinpendium-w-Tandaan.
Compensate- c-Bayaran; magbayad; upa-
hin; umupa; tamtaman,- upahan.
Compensation-tt-Bayad; upa; lagam-
pan; ganti.
Compete-t;-Lumaban; labanin.
Competence-n-Kabagayan; kaya, kasu-
katan.
Competency-w-Kaya; kasukatan; kaba-
gayan.
Competent-a-Makaya; bagay; ttkma.
Competition n-Paglaban; pagtatalo.
Competitive-a-Xauukol sa paglaban.
Competitor-?: -Kaagaw; kaavvay; kalaban;
katalo.
Compilation-n-Pag gagawa nang anoman.
Compile-'Z/-Tipunin/ gawin.
Complacence-n-Saya; wili; kasayahan.
Complacency-w-Saya; wili; kasayahan.
Complacent-a-Masaya; masunurin.
Complain ^-Dumaing; magdaing; mag-
damdam; maghimutok; managhoy.
Complainant-w-Ang dumadaing.
Complaint-«-Daing; sumbong; taghoy;
hinanakit/ damdain; karamdaman.
Complement-w-Kahustuhan; kasukatan.
Complete-a-Lubos/ husto; puno; ganap;
lipos; sakdal. jmspos; sinkad; savva;
walang kulang.
Complete-v-Tapusin; ganapin; idaos;
hustuhin.
Completeness-w-Kayarian lubos; sidlii.
Completion-w-Kayarian; sidlii.
Complex-a-Pasuotsuot; hindi; inaliwa-
nag; mahirap tarukin; inaguln.
Coinplexion-«-Kulay at hitsura nang
mukha.
Compliance-n-Pagtupad; bandog; suy<>,
paglinkod; kapakumbabaan.
Compliant-a-Mapaglinkod; mapaghigay
loob; malambot ang ugali; masunu-
rin; masaya ang loob; masuyu.
Complirate-v-Guluhin; pilipitin.
Complicate-a-Magulo; pasuotsuot.
Complication-n-Kaguluhan; kapil i pi t :u i ;
gulo.
Coinpliment-//-Pakumnsta; jialiilin, l»i
yaya; bilin; kunuista.
Compliment-y-Pnrihin; jralangin.
Complimental-a-Mapuri.
Complimentary-a-Mapuri.
Comply-7/-Tumupad; tuparin; umayon;
magbigay loob; pahinuhod; surnunod;
umayos.
Component-a-Nakatulong.
Component-n-Bahagi.
Comport-v-Dalitain; dalitaan; dalumatin;
damutin.
Compose-v-Isulat; gumawa ng sulat.
Composed-a-Buo ang loob; tahimik.
Composedly-adv.-Tahimik.
Composer-n-Ang gumagawa ng sulat.
Composites-May isang bahagi.
Composition-»i-Halo; lahok; ang sinulat
ng sarili.
Compost-n-Dumi ng hayop.
Composure-7i-Katahimikan.
Compound-^-Haluhin; lahokin; ilahok.
Compound-a-NakaUahalo; nakakalaho :,
Compound-n-Halo; lahok.
Comprehend-^'-Tarukin ng isip; umin-
tindi; dingin/ mawatasan; duminig;
tantuin; abutin ng isip.
Comprehension-w-Pang intindi; dunong.
Comprehensive-a-Maabot ng isip.
Compress- c-Tipiin; pai-pikin; ipitin.
Compress-n-Tipi ; pan gpaikpi k .
Compressed-a-Paikpik; tipi.
Compression-^ Pagpapaikpik.
Comprise-v-Ilahok; ilangkap; maglaman.
Compromise-n-Salitaan; pagkakasundu-
an; pinagkasunduan.
Compromise-^-Magkasundo.
Comptroller-«-Puno.
Compulsion-w-Pagpilit.
Compulsory-a-Mapilitan.
Compulsive-a-Mapilitan.
Compunction-?t-Hiya.
Computation-n-Bilang; kabilugan.
Compute-?;-Bilangin; bumilang.
Comrade-n-Kaulayaw; kasama; kaibigan;
kalaguyo; Kasabay.
Con-t>Magwariwari ; magisipisip.
Concave-«-Malul% ong.
Concave-»t-Hubog; hukay.
Conc-avity-w-Kahnnibakan.
Conceal-t?-Itago; tuma^o; magtago; ibaon;
iligpit; lumijrpit; ikalong; kumalon^;
ilihim; itaan.
Concealed-t;. j>. jo.-Tinago.
Concealment oi-Pagtatago; pagkalong-
pagtatakpan.
Concede-z7-Pumayag; umayon. sunmnod;
magbigay; mugkaloob; sumuko.
Conceit )(-Sal>ang; hambog; kayabangan;
kahambdgan; kapalaluan.
. .
Conceive V . \kalain; isi|»in; iiinisij).
Conceivable-f4-Maal>"t ii.irisiji; madaling
inaiiilindilian.
CON
Concentrate-v-Ipagitna; isama.
Concentration-w-Pagpapagitna,- pagsa-
saniasama.
Conception-n-Aha; dilidili; banta.
Concern--z/-Maukol; marapat; matngkol;
ipagmasakit
Concern-n-Sakit; dalamhati; iinbot ha-
ngad; lumbay.
Concerning />/T/;. -Tungkol sa/nauukol sa.
Concert-u-Magkaisa; umayon; husayin.
Concert-n-Pagkakasunduan.
Concertinas-Concertina.
Concession-n-Pagpayag; pagsuko.
Concierge-n-Concierge.
Conciliate-)>Pagkasunduan;magkasundo
Conciliation-n-Pagkakasundo.
Conciliatory-a-Nauukolsaj>agkakasundo.
Conclude-oTapusin;yariin; utasin; mau-
tas; tumapos.
Conclusion-n-Tapos; yari; dulo; pandulo;
pagtatapos; pang wakas; katapusan.
Conclusive-a-Pang wakas.
Concoct-v-Ihalo/ ilahok.
Concord-M-Salitaan; pinagkasunduan.
Concordance-n-Salitaan; pag kakasun
duan.
Concordant-a-Nagkakaayon.
Concourse-n-Pag galaw/ kilos; bunton
ng tawo.
Concrete-tf-Nakakapisan.
Concrete-n-Paglakapisan ng mga bagay-
bagay; halo; ng bato at cimiento.
Concrete-?/- Isamsam; pumisan.
Concretion-^-Pagsasamsam.
Concubine-?i-Kaagulo; kalunya.
Concur-v-Umabuloy; magkaisa; uinayon.
Concurrence-n-Abuloy; pag kakasundo;
pinagkasunduan; salitaan.
Concurrent-a-Nauukol sa salitaan 6
abuloy.
Concussion- Ai-Putok
Condemn-v Bigyan sala; humatol; su-
mentencia.
Condemnable-a-Dapat pintasin.
Condemnation-w-Pagbibigay sala.
Condensation-n-Paglalapot; sinsin.
Condense-^'-Lumapot; cinsinan; palapu-
putin; suminsin.
Condescend-7/-Bigyang loob; magbigay
loob; umaayon; sumunod; dalitain.
Condescension-?i-Pagbibigay loob.
Condign-a-Dapat nararapat, a^ma.
Condignness-7i-Karapatan.
Condiment-n-Karampatan.
Condition-n-Lagay: kalagayan; kabaga-
yan; pagkakalagay; kalidad.
Condition-r-Magsalitaan.
Conditional-a-May condiciones.
Condole- r-Maawain; habagin.
Condolence-?i-Habag; a\va? hinayang.
Candone-^-Patavvarin.
Conduce-^-Ihatid; ihilig; maghatid.
Conducible-a- Mahilig.
Conduct-v-Maghatid; akayin; dalhin-
iliatid; saklawin.
Conduct-n Kilos; anyo; gawa; laka<l.
Conductor-n-Tagahatid; taga dala. t
Conduit-«-Tubo ng grifo.
Conen-Cono.
Confection-w-Manga rnatamis.
Confectioner-n-Taga gawa nang manga
inataniis.
Confectionery-n-Manga inatainis.
Confederacy-?^ Kapisanan.
Confederate-a-Nakikisama.
Confederate-n-Kalihim; kaulayaw.
Confederate-7/-Isama; pumisan.
Confederation-rc-Kapisanan.
Confer-?y-Ipagkaloob.
Conference-n-Pangungusapan.
Confess-v-Magcompisal.
Confession-w-Compisal.
Confessional-n-Compisionario.
Confessional-a-Nauukol sa pananampa-
lataya.
Confidant ?i-Kalihim; kaunuran.
Confide v-Ipagkatiwala.
Confidence-n-Katapatan ng loob; liksi;
tapang; kabuoan ng loob.
Confident-a-Buo ang loob; matapang
mapalagay ang loob.
Confidential-a-Malihim; palihim; mahi-
nahon; nalilihim.
Confidentially-ad-zA -Palihim.
Confine-n-Hanga.
Confine-v-Kulungin; bawasan; awasan;
padilimin.
Confinement-«-Fakulong; pagkabihag.
Confirm-?7-Tibayan; tumangkilik; tumu-
long; patotohanin.
Confirmation-n-Pagpapatotoo; tibay ng
anoman; pagpapatibay.
Confirmative-a-Matitibayan.
Confirmatory- rt-Matitibayan.
Confiscate-t?-Kunin ng gobierno.
Confiscation-w-Pagkakuha ng gobierno
Conflagration-n-Sunog.
Conflict-n-Talo; laban; away.
Conflict-v-Lumaban; guluhin.
Confluence-n-Bunton ng tawo.
Conform-u-Umayon; ibagay; imukha.
Conformable-a-Kumukha; kaparis.
Conformation-n-Pagkakasunduan; pinag-
kasunduan.
Conformity-«-Kasukatan; pagkakaisa;
pagkakapisan; pagkakawangis; pag-
kaugnay; tango.
Confound-v-Guluhin.
Confounded-a-Gulo; magulo.
Confront-r-Iharap; humarap.
_ (JON
Confuse-v-Lumabo; gumulo; guluhin.
Confused-a-Magulo; walang ayos.
Confusion-w-Kagiiluhan; kahihiyaan; ka-
liluhan; ligalig; pagkalito.
Confutation-n-Kaayawang pumayag.
Confute-v-Manalo sa pangungusap; pa-
tahimikin.
Congeal-v-Mamuo.
Congenial a-Magkaparis; kamukha; ka-
paris; makibagay.
Congeniality-n-Pagkakamukha.
Congenital-a-Buhat ipinangana!-:; buvat
sa panganganak.
Conger-n- Palo?,
Conger eel-w-Palos.
Congest-v-Samsamin; iponin.
Congestion-n-Pagsasamsam ; pagiipon.
Conglomerate-v-Maipon; uniipon.
Conglomerate-a-Nakapiling.
Conglomeration-n-Pagiipon.
Congratulate- z/'-P-urihin; panuyoin.
Congratulation-n-Panuyo.
Congratulatory-a-Panunuyo.
Congregate-i;-Pumisan; tumipon; luma-
kip; lumagom.
Congregation-^-Katipunan; tipon; ka-
pisanan; pagpupulo; pagtitipon;lupong.
Congregational-a-Nauukol sa pulong 6
tipon 6 katipunan.
Congress-«-Congreso.
Congressional-a-Naunkol sa congreso.
Congruence-n-Kabagayan; pagkakasun-
duan.
Congruency -w-Pagkakasunduan.
Congruent-a-Masunurin.
Congruity-n-Pagkakasunduan.
Congruous- a-Masunurin.
Conic-a-Parang cono.
Conical-a-Parang cono.
Conjectural-tt-Hindi pa siguro.
Conjecture-n-Hinala; sapantaha; hula;
tumbak; bintang.
Conjecture-7/-Maghinala humula; su-
mapantaha.
Conjoin-v-Iga\vga\v; ihalo; ilakip; isanui.
Conjoint-a-Nakafsapisan; riakakasaina.
Conjugal-a-Nauukol na kasal.
Conjugate- v-Ibahin ng kahulugan ng
isang verlxt.
Conjugate a-Nnkakajiisan.
Conjunct-a-Kalapit; katabi.
Conjunction-«-Conjunccion; pagkakahi-
pat; pagkakapisan; pagkakalakip;
paguugnay.
Conjunctive-o-Nauukol sa pagkakapiaan;
nakakalapat; nakakapisan.
Con junctor-w-Pagsasa ma.
Conjure-x'-Tumavva; panumpain.
Connate-a-Kambal.
Connect-t'-Isunia; ilapat; i<lugtong.
196
CON
Connection-n-Kadugtong; pagkakalapat;
pagkakaugpong kaukulan.
Connive-v-Huag makita ang mali.
Connoisseur-n-Taga pintas.
Connubial-a-Nauukol sa kasal.
Conquer-f-Manalo/ isakop; magpasuko.
Conquerable-«-Malalaluan.
Conquest-n-Pananalo.
Consanguineous- «-Kadugo.
Consanguinity-n-Kadugo.
Conscience-n-Isip/ loob.
Conscientious-a-Ayon sa isip.
Conscious-a-May isip; may pangdamdam.
Conscript-a-Nakalista; nakatanda.
Conscript-«-Sundalo.
Conscription-n-Paglilista.
Consecrate-r-Benditahin; ipanagano;
lalay; magalay; itaan.
Consecrate-a-Maalay.
Consecratlon-n-Pagaalay; panagano.
Consecutive-a-Sunodsunod.
Consent-w-PaMntulot.
Consent-^-Ipahintulot; tulutin; tumango.
Coiisequence-w-Bigat; kahulugan; dulo.
Consequent-a-Nakakasunod.
Consequent-n-Pandulo.
Consequential-rt-kSumunod.
Consequently-arf<;.-Dahil dito.
Conservation-n Pagluluat; luat; tagal.
Conservative-a-Matibay; di mabubulok.
Conservator-n-Taga kalong; ang luma-
laban; para sa iba.
Conserve-n-Conservas; matamis.
Consider-7y-Ak;ilain;bulaybulayin;isipin;
magisipisip kilalaning mabuti;
inagvvari; magwariwari.
Considerable-fl-Maranii ng 1-aunti.
Considerate-a-Mabait; inapaguari; ma-
hinhin; mahinahan.
Considerationw-Dahilan; katamtaman;
katampatan; katowiran.
Consign-7/-Ipagkaloob.
Consignment-n-Pagpapadala.
Consist'7/-Magkaroon.
Consistence-n-Kalapiyan; katibayan.
Consistency-w-Kalagayan; I atibayan.
Consistent-a-Masinsin; matatag.
Consolation-n-Aliw; kaaliwan; pa«r aliw.
Consolatory-a-Maaliw.
Consolidate-r Isaina; ilakip.
Consolidation-?i-Pagsasaina.
Consonant-/?- Consona 1 1 1 e
Consort-w-Kasaiua; asawa.
Consort-r-Magsama.
Conspicuous-a-Bunyi; liaiito^; litaw; ma-
liwanag.
Conspiracy-n-Hibo isij) na inasama.
(. (nis|iirator-//-Ang umisip; gumawa ng
inasama.
Conspire-t/'-Isipin ng masama; dayain.
Conspirer-w-Ang uinisip gumawa ng
masama.
Constable-tt-Policia; constable.
Constancy-n-Katiyagaan; tibay ng loob;
katibayiin ng loob; katainanan; paua-
naligt
Constant-a-Tiaga; matibay; matitiis;
matiyaga/ firme ang loob; pataur;
walang gulo; hindi mababago.
Consternation-w-Takot; guhit; gulo.
Constipate-?>Sumipon.
Costipation-tt-Sipon.
Const ituency-w-Kapisanan ng manga
nagvovoto.
Constitution-n-Constitucion.
Const! tutional-a-Ayon sa utos; matowid;
tama-, walang laban sa utos.
Constitutionality-w-Pagkakaayon sa cons-
titucion.
Constrain-*;- Pigilin.
Constraint-n-Pagpigil.
Constrict-7/-Talian; isama.
Constriction-?*-Pagtatali; paghigpit.
Construct-v-Gumawa; gawin; itoyo;
magtayo.
Construction-n-Paggagawa; pagtatayo.
Construe-v-Ipatalastas; ituro.
Consuls-Consul.
Consulate-w-Officina ng consul.
Consulship-w-Kalagayang consul.
Consult--t/-Sumangunit; magtanong.
Consu'tation-n-Pagsasanguni.
Consume-v-Ubusin; lamunin; lusawin;
garni tin.
Consummate-7/-Tapusin.
Consummately-a-Matatapos.
Consummation-w-Tapos.
Consumption-w-Pag ubos: pag gagamit.
Consumptive-n-Tawong natutuyo.
Contact-«-Hipo; sagi; salubong.
Contage-v-Makahawa.
Contagion-«-Pagkak aha wa.
Contagious-a-Makakahawa.
Contain-r-Magkaroon; mag^augat; mag-
kalaman; malulan; may.
Contaminate-^-Mansahin; bulukin.
Containination-M-Pagkakamansa.
Contemn v-Murahin; hamakin.
Contemplate-v-Bulaybulayin; wari vva-
riin mag isip isipin; nilayin.
Contemplation-n-Pag wawariwari; pag-
alaala; pagdilidili.
Contemplative-rt-Mapag wariwari; mapag
isip; isipin.
Contemporaneous-a-Makasabay.
Contemporary -n- Kasabay; kapanahon.
Contempt-^-Pintas; kawalan nang ga-
lang kaalimurahan; pag lait; pag-
pahamak.
Contemptible-a-Hamak; mababa; malait;
masama.
Contemtuous-a-Mapaglait.
Contend^-Lumaban; umaway; bumabag;
humamon; ipagrnatowid; pumilit.
Content-n-Tuwa; katahimikan; galak;
kasayahan.
Content-a-Masaya; natutuwa; malugod.
Content--z/-Matuwa.
Contention-n-Pagtatalo; talo; laban.
Contentious-a-Nakakahilig sa laban;
mapagpatalo; mapagbasagulo.
Contentment-n-Katuwaan; kasayahan.
Contest-v-Umaway/ lumaban; rnagtalo;
magusap.
Coutest-n-Talo; usap; away; buno.
Contestation-n-Pakli; tugon; sagot.
Contestable-a-Matatalo.
Contestant-w-Ang nakikipagtalo.
Context-;*- Mga pangkat ng sermon.
Contiguity-;/- Lapit; lakip; paguugnay;
pagkalakip.
Contiguous-a-Malapit: katabi.
Continence n-Hinahon; bait; katahimi-
kan; kabaitan.
Continency-H-Bait; hinahon; kabaitan;
katahimikan.
Contingence-n-Palad; kapalaran,
Continency-n-Palad; kapalaran.
Contingent-a-Nag ataon/ hindi sinasad-
ya; hindi tinatalaga.
Continent-n-Mahinahon; tahimik; mabait
Continent-w-Continente.
Continental-a-Xauukol sa continente.
Contingent-w-Pulutong ng mga sundalo.
Continual-a- Walang tigil; walang likat;
walang humpay; walang tahan.
Continuance-n-Laon; pagtutuloy; pagta-
tagal; kapanayan.
Continuation-M- Pagtutuloy; pagtatagal,
kapanayan.
Continued-a-Tuloytuloy; sunodsunod.
Continue-z/-Sumunod; ipatuloy; mama-
lagi; magtuloy; ituloy.
Continuity-»i-Pagtutuloy.
Continuous-a- Walang tigil; walang hum-
pay; walang tahan; lagi; panay; nag-
kakadugtong dugtong.
Contort-r-Pilipitin.
Contortion-«-Pagpipilipit.
Contour-n-Hanga.
Contraband-a-Laban sa utos nang go-
bierno.
Contract-n-Kumuntrato; mag salitaan;
magkasunod; magtrato.
Contract-T/-Salitaan; pinagkasunduan; ti-
pan; trato; kasulatan.
Contracted-a-May bawas; may hanga.
Contraction-w-Pangungurong; bawas; pag-
urong.
COO
Contractor-n-Ang may salitaan; ang
pumapakyaw ng ano man.
Contradict-?/-Magkaila; itatua; labagin;
tumangi; isalangsang: sumumbang;
ipagkait; tumalikod.
Contradiction-n-Pagtatalikod; pagkaka-
ila,- paglabag; tatua; pagkait.
Coutradietory-a-Sowail; matigas ang
ulo.
Contrariwise-flkfe.-Pabalilctad; sa kala-
ban; pabalik; pasalungat.
Contrary-a-Salungat; sowail; matigas
ang ulo; pabaliktad.
Contrast-z'-Salangsangin.
Contrast TZ-Salangsang.
Contravene-7'-Lumaban; sumalangsang;
sumoway.
Contravention-#-Salangsang; paglaban;
pagkakaila; pagsoway.
Contribute- r-Magambag; umambag; nma-
buloy.
Contribution-7z-Ambag; abuloy.
Contrite-a-Malungkot; malumbay.
Contriteness-n-Kalungkutan; lumibay.
Contrition-n-Kalungkutan; kalumbayan.
Contrivance-72-Kasangkapan.
Contrive-?;-Akalain; isipin kumatha.
Control-w-Kapangyarihan; kapal; parna-
mabala.
Control-v-Mamabala; supilin.
Controller-n-Ang namamahala; ang may
kapangyarihan.
Controversial-rt-Nanukol sa basagulo.
Controversy-n-Basagula; pagtatalo.
Controvert-v-Ma'< ipagtalo; magtalo.
Controvertible a-Hilig sa basagulo.
Contumaceous-a Matigas ang ulo.
Contumacy-n-Katigasan ng ulo higpit;
kasungitan.
Contumelious-.v-Hamak; bastos; tarnpa-
lasan.
Contumely n-Kabamak an; kabastusan;
tampalasan.
Contuse v-Bugbogin; dikdikin; mamuho
ang dugo.
Contusion-n-Bugbog; pamumuo ng dugo.
Conundrum-n-Bugtong.
Convalesce f-Mangaling sa sakit; guina
ling sa sakit.
( unvalescence-n-Pag galing sa sakit.
Con valescent-a- Na tr) >a | >alakas.
Convalescent-n-Ang tavvong bagong ga-
ling sa sakit.
Convene-v-Magtipon; pumisan.
Convenience n Kata|)atan; kal>a-ayan.
Convenient-a-Ginbawa; bagay; aknri.
agpang; tama; maayos; mabuti; da-
pat.
Convent-w-Konvento.
Conventual-a-Nauukol sa konvento.
Convention-n-Tipanau; pulong; katipu-
nan.
Conventional-a-Makikiayon; bagay.
Converge-v-Lumapit sa isang dulo.
Convergence-w-Paglalapit sa isang dulo;
paglalapit ng dalawang bagay.
Conversant-<z-Marunong; rnagsalita.
Conversation n-Salita; pag-usap; vvika.
Conversational-a-Xauukol sa salitaan.
Converse-v-Magsalitaan; vvikain; mag-
umpok; mangusap.
Converse-«-Salita, wika.
Conversion-w-Pagiiba ng pananampa-
lataya.
Convert-w-Baguhin; ibabin; biiiyagin.
Convert-n-Bagong binyagan.
Convertible-a-Madaling baguhin/ ma-
daling mabago.
Convex-a-Umbok ang gitna; kukob;
mataas ang gitna.
Convex-7z-Kukob.
Convey-v-Dalhin; ihatid; maghatid;
isama; sumama; akayin; iakay.
Conveyance-n-Paghahatid; kasangka-
pang pandala.
Convict-v-Magbigay sala.
Convict-^-Ang may kasalanan; ang na-
kukulong sa bilango; ang nabibilango;
ang nagkasala.
Conviction-n-Pagbigay sala.
Convince-v-Liwanagin; pilitin.
Convivial a-Masaya; maligaya; malugod.
Conviviality-»i-Kasayahan; kaluguran;
kaligayahan.
Convoke-v-Tawagin; sunduin; tumawag
sa marami.
Convocation-n-Pagtitipon; pulong.
Convolve--z/-Ikirin.
Convoy-f-Ihatid; maghatid.
Convoy-w-Tulong; kumboy.
Convulse-v-Pumulikat.
Convulsion-n-Pulikat.
Cony-n-Conejo.
Coo-^-Sumiap.
Cook-n-Tagaluto; cocinero.
Cook-v-Lutuin; magluto; magkosina.
Cookery-«-Pag luluto ng ]>a<>kain.
Cooky-^-Mamon; hupia.
Cool-a-Malamig; sariwa.
Cool-j'-Magpalamig; lumamig.
Coolie-n-Taga pasan.
Coolness-n-Kalamigan.
Cooly-n-Taga pasan; trabajador.
Cool-n-Kalamigan.
Coop-w-Kulungan ng manok; tangkal.
Coop-v-Ilagay sa kulungan.
Co-oper-n-AiiL' uuinagawa ng bariles;
taga gavva ng bariles.
Cooperate-t'-Tulungin; sumabay sa tra-
bajo; tumulong.
COR 199
Co-operation-w-Pagtutulong.
Co-operator-n-Ang tumutulong.
Co-ordinate-a- Magkaisa ang tans ng ka-
tungkulan.
Co-ordinate-^-Makaisn.
Co-ordination-n-Pagkakaisa .
Coot-n-Ulol, tawong mangmang.
Copartner-n-Kalaguyo; kaulayaw.
Cope-»i-Habito ng pari.
Cope-»>Lumaban; magtalo; subnkin.
Copier-n-Taga salin.
Coping-w-Ibabaw ng pader.
Copious-a-Marami; maluang; malaki.
Copiously-a^?/. -Masagana.
Copper-n-Baria; tansong pula.
Copper- v-Ibalot ng tanso; ilubog sa
tanso.
Copse-w Kaugoygoyan.
Copulative w-Conjunci6n.
Copy-n-Tulad salin; howad; pasunod.
Copy-f-Howaran; tularin; ttumula<i; ga-
garin; gumagad.
Cjpyier-Copyist-»i-Taga sulat.
Coquet-?i-Kalakero; babaying salawahang
loob.
Cord-?i Lubid; pisi.
Cord-^-Talian ng pisi.
Cordage n-Mga lubid at pisi.
Cadate-a-Hitsurang puso.
Cordial-a-Tapat na loob.
Cordiality-«-Katapangan ng loob.
Core-n-Ubod; puso.
Core-^-Alisan ng ubod 6 puso.
Cork-^-Tapon; tasok.
Cork-v-Ilagay ng tapon; tasakin.
Cork screw-w-Pang alis ng tapon; tira-
buson.
Corn-w-Mais.
Corn-^-Asnan; magpaksiw.
Corn cob-w-Busal ng mais.
Corner-w-Sulok; panulukan.
Corner--^- 1 lagay sa sulok: gi}>itin.
Cornered-a-Nakasulok.
Cornet-^-Cornetin.
Cornice-?i-Gilid ng pader.
Corn knife-n-Itak, pisaw.
Corn shuck-n-Balat ng mais.
Corn stalk-?i-Puno ng mais.
Corn starch-n-Almirol.
Corol-Corolla-M-Loob ng bulaklak.
Corona-w Corona.
Coronary-a-Hitsurang corona.
Coronation-n-Pagpuputong ng corona.
Coroner-n-Taga siyasat sa patay.
Coronet-n-Putong.
Corporal-w-Kabo.
Corporal-a-Nauukol sa katawan.
Corporate-a-Samasama.
Corporation-»-Kapisanan ng mga ma-
ngangalakal.
COT
Corporeal-a-May katawan.
Corps-w-Hukbo.
Corpse-n-Bangkay; burol.
Corpulent-rt-Mataba; nialakas; inalaki;
makipal; may katawan.
Cor pule nce-7i-Katabaan.
Corpulency-n-Katabaan.
Correct-o-Tama; totoo.
Correct-oTowirin; correhin; husayin;
aralan magrnatuwid.
Correction-n-Pagaayos; paghusay; pag-
aaralan.
CorreHpond-v-Uinayon; matugkol gu-
manting loob; magsusulatan.
Correspondence-n-Pagkakaayon pagsu-
sulatan; kaukulan; pagka'<aakma.
Correspondent-n-Katugon; ang sumu-
sulat.
Correspondent-a-Maukol; tungkol; ayon.
Corresponding-rt-Karampatan.
Corridor-72-Salas.
Corroborate-i;-Tumaiikilik; umayon; su-
maksi; magkaisa.
Corroboration-n-Tankilik ; pagtitibayan.
saksi; pagkakaisa sa salitaan.
Corrode-v-Kumalawang.
Corrosions Kalawang.
Corrosive-«-Makakalawangin.
Corrugate-?>Kutunin; kunntin.
Corrupt- ?;-Mabulok; bulukin; diunhan,-
dumumi; sasamain; suinama. bunm-
lok.
Corrupt a-Bulok; marumi; madungis;
masama.
Corruptible a- Marumi; mabulok.
Corruption-n-Baho; dungis; kabulukan;
pagkabulok.
Corruptive-a-Nakakabulok.
Oorsair-w-Tulisan dagat.
Coruscate-t'-Kumintab; kumisap.
Coruscation-^-Kintab; kisap; kislap.
Corvine-a-Nauukol sa wak.
Cosmetic-n-Blankete; cosmetico.
Cosmopolitan-n-Tawong la ad; tawong
walang bahay na pirme.
Cosmos-^-Sangkalibutan; sang katawo-
hau.
Cost-v-Mahalaga; magkahalaga.
Cost-n-Halaga; gasta.
Costal a-Nauukol sa tad y ang.
Costly-a-Mahalaga; mahal.
Costume-n-Damit.
Costumer-ii-Ang nagtitinda ng damit.
Cot-Cote-«-Bahay na munti; kubo.
Cot-Cott-n-Hihigan na munti.
Contemporary-n Kapanahon; kaalakbay.
Coterie-w-Kapisanan; katipunan.
Cotillion-w-Rigudon.
Cottage- n- Bahay na munti; barong ba-
rong.
cou
200
CRA
CottPr-w-Susi.
Cotton-*- Bulak.
Coiich-n-Sandalan; hiligan; hihigan na
munti.
C*ugh-u-Uniubo; tumikhim.
Cough-w-Ubo; tikhim.
Could-v-Maka.
Coulter-n-Sudsod.
Council-w-Consejo.
Councilman-n-Concejal.
Counsel-n-Hatol; pasiya.
Counsel- r-Aralan; magpasiya.
Count-n-Bilang; Kabilangan.
Count-^-Bumi lang.
Countenance-n-Mukha; pagmumukha.
Countenance-r-Pumayag; ipahintulot;
pabayaan; Hayaan.
Counter-w-Panbilang.
Counter-a-Kalaban; laban.
Cunteract-v-Lumaban.
Counteraction-n-Timbang; katimbang.
Counterfeit-n-Howad; tulad; katalad;
kahuwad.
Counterfeit-a-Howad; konowari; falso;
hindi tunay.
Counterfeit-i--Ho\varan; parisan; gagarin;
gumagad.
Counter-mand-?/-Bagiihin ang utos.
Counter-pane-n- Kumot.
Counter-part-n-Kabiak.
Counter-poise- v-Tumimbang.
Counter-poise-w-Katimbang.
Counter-sign-n-Hodyat; hodyatan.
Counter-sign-z;-Puiiiirma.
Countess-w-Asawa ng visconde.
Counting-house-«-Banko.
Countless-a-Di makabilang.
Country-n-Parang; bukid; kabukiran.
Country-a-Nauukol sa parang 6 bukid.
Country-man -w-Taga bu id; kababayan.
Country-woman-n Babaying taga bukid.
County-n Lalawigan.
Couple n- Ang dalawa; paris.
Couple i»-Isama, kurnasal; ikasal.
Coupling-«-Panali.
Courage-n-Tapang; bisa; dahas; lakas
loob; sigla; pagkabayani.
Couiageous-a-Matapang; malakas ang
loob; buo ang loob; inarahas; bayani.
Courier-n-Taga dala ng telegrama.
Course n-Paraan; daan; takbo.
Course-z/-Pumaraan; tumakbo duniaan.
Courser-n-Mangangaso; kabayong raa-
tulin.
Court-n-Juzgado; Imkuinan.
Court-f-Luniiga\v; luminckod; manuyo.
Courteous-a-Magalang; bihasa; maru-
nong makipag kapwa tawo.
Courtesy-w-Galang; yuko; yukod.
Courtesy-v-Yumuko; gumalang.
Court house-w-Bahay ng juzgado.
Courtly-a-Magalang; nauukolsa juzgado.
Court-martial-n-Juzgadong militar.
Cout-plaster-n-Patko.
Court-ship-w-Pagligaw; paglilingkod.
Cousin-n-Pinsan.
Cove-^-Yungib; lalaki.
Covenant-w-Salitaan.
(""ovenant-r-Magsalitaan; magtipanan.
Cover--z/-Tutupan; takpanin; atipan; ba-
lutin; itakip.
Cover-n-Tutop; balot; tungtong/ tapal;
karang takip.
Covering-n-Balot; karang takip.
Covert-a-Natakpan.
Covert-n-Lugal na tago.
Coverlet-n- Kumot; na mantil.
Covet-v-Magnasa; maingit.
Covetous-a-Maingitan; maramot; masa-
kim.
Covetousness-n-Kasakiman; kararnutan,
kahalayan; kaingitan.
Covey-^-Akay ng ibong.
Cow-n-Baka.
Cow-v-Takutin; tumakot
Coward-a-Duag; mahina ang loob; ma-
tatakutin.
Coward-w-Duag
Cowardice-n-Karuagan; pagkaduag.
Cowardly-a-Duag; maduag; matata utin
mahina ang loob.
Cower-?y-Tiimakot.
Cow herd-^-Ang nagpapastol; pastol.
Cow hide-n-Balat ng baka.
Cowl-n-Tukarol ng pari.
Coy-a-Nahihiya; mahihiyain.
Cozen-2/-Dayain; hibuin.
Cozy-a-]\Iainam; maganda.
Crab-« Alimango; talangka; alimasag.
Crabbed-a-Masungit;mabagsik;maramot.
Crack -7'-Puinutok; lumahang; lahangin;
baliin; lamatin.
Crack-H-Ugong; putok; lahang; lamat;
basag; bali.
Crack-fi-Sanay; marunong; makinis; mai-
nam.
^racker-n-Galleta.
Crackle-y-Humaging; lumagutok; luma-
gitik.
Cnu-kle-n Lagitik; lagutok; langitngit.
Cradle-n-Duyan.
Cradle- v-Ilagay sa duyan; iduyan.
Craft-n-Talas; katalasan; katusuhan/
lansi: Katalinulian.
Crafty ^-Matalas; tuso; suitik.
Cra.ir -// r.aton.Lr inataas at matarik.
Cragged-a->ial)at<»; hindi patag.
Craggy-rt-Mabato; hindi patag.
Orain-r Siksikin; isiksik.
Cramp-n-Pulikat; manhid; apad.
ORE
201
CRO
Cramp-?>-Pumulikat; mamanhid.
Crane-w-Tagak; grua; kamaboy.
Cranium-w-Bao ng ulo.
Crank-#-Puluhan.
Cranky-a-Masungit; mabagsik.
Cranny-n Litak; sulok.
Crape-n-Kayong manipis at maitim;
kayong panluksa.
Crash-n-Bungo; lagpak; kalog; umpog.
Crash-z/-Bumungo/ luinagpak; kumalog;
durugin.
Crate-w-Kahon; kaing; loelang; buslo.
Crater-»i-Bibig 6 butas ng volcan.
Cravat-n-Corbata.
Crave w-Magnasa; maingit; sutnamo;
manalangin; dumaing.
Craving-tt-Ingit; nasa; pita.
Craven-a-Duag; maduag; mahina ang
loob.
Craw-;/-Balunbalunan.
Crawl- u-Gumapang.
Crawl-n-Pag-gapang.
Crawl-n-Kulungan ng isda; baklad.
Crawfish-w-Alimasag.
Crayon-n-Yeso.
Craze- u-Maging ulol; maulol.
Craze-n-TJso; ugali; kaugalian; modo.
Crazy-a-Ulol; baliw; sira ang isip.
Crazyma/z-w-Tawong ulol/ tawong sira
ang isip; ulol.
Creak -c-Umalitiit; lumangitngit.
Creak-n-Alitiit; langitngit.
Cream-w-Laknip.
Oreamy-a- Malaknip.
Craziness-w-Kaululan; kasiraan ng isip;
pagkaulol.
Crease-w-Bakas ng tiklop.
Crease--6/-Bakasin sa pagtiklop.
Create -v-Lumalang; magsangol.
Creation-n-Kapal; lalang; paglalang.
Creator-w-Ang may kapal.
Creature-n-Nilalang; sangol; hayop.
Credeiice-/z-Pananampalataya; panini-
wala.
Credent-a-Pananampalatayanin.
Credential-n-Titulo.
Credible-a-Dapat maniwala; tapat ang
loob.
Credit-w-Pautang; pananampalataya;
paniniwala.
Credit-t'-Pautangin; sumampalataya;
maniwala; magbigay puri.
Creditor-n-Ang nagpapautang; pinag-
kautangan.
Credulons-a-Dapat maniwala.
Credulity-n-Sampalataya; pananampala-
ya; paniniwala.
Creed-w-Pananampalataya sa Dios.
Creek-?^-Ilog; sapa.
Creel-n-Buslo.
C'reep- y-Gumapang.
Creeping-n-Paggapang.
Oeeper-n-Ang gumagapang.
Creinate-v-Sunugin ng bangkay.
Crernation-n-Pagsunog ng bankay.
Crept- wimp. & p. p.-Gumapang.
Cre^it-«-Paglaki nang buan; bagong
buan.
Crest-«-Tuktok.
Crest-v-Ilagay ng tuktok.
Crested-a-May; puaot; may tuktok.
Crestfallen-a-Malungkot; nahihiya.
Cretaceous-«-May halong yeso.
Crevasse-n-Baris; saluysoy;'sungoy.
Crevice-n-Baris; saluysoy; sungoy.
Ore \v-n- Ang mga tawong i nagtatrabajo
sa isang sasakyan.
Crew-v. m^?.-Turnalaok.
Crewel-7i-Torcilla.
Crib-?i-Bithay; kakanan ng hayop laba-
ngan.
Crib-v-Bithayin/ magbithay.
Cribbing-n-Pagkulong/ pag-umit.
Cribbage-w-Laro ng baraha.
Cribble-«-Bitbay.
Cribble- v- Magbithay; bithayin.
Crick-n-Manhid ng liig.
Cricket-^-Paklong.
Cried--z/. imp. p. ^?.-Umiyak; nakaiyak.
Crier-n-Taga tawag.
Crinie-)i-Kasalanan; sala.
Criminal-a-Laban sa utos.
Criminal-n-Ang may kasalanan; ang
nagkasala.
Criminality-n-Gawang masama; kasa-
lanan; kasamaan, kataksilan.
Criniinate-2/-Magbigay sala paratangin;
bintangin.
Crimp-w-Kuton; pilegas.
Crimp-v-Kutonin; pilegasin.
Crimson->i-Pula.
Crimson-«-Mapula.
Crimson-v-Pulain.
Oinge-v-Umurong.
Cringe-n-Urong.
Crinkle-z/-Kutonin.
Crinkle-n-Kuton.
Crisis-«-Pandulo; hanga; taning na pa
nahon.
Crisp-a-Kulot.
Crisp-r-Kulotin; kutonin.
Criterion-w-Katotohanan.
Critic-w-Ang pumipintas; taga pintas.
Critical-a-Ganap; mabigat.
Criticize-v-Pintasin; kutyain; pulaan.
Crochet-t»-Magganchillo; gumanchillo.
Crock-n-Tapayan; kamaw.
Crock-a-Uling.
Crock- c-Umuling.
Crockery -w- Manga tapayan.
26
CRU
Crocodile «-Buaya.
>oft-r/-Pitak na lupa; Munting bukid.
>one-?i-Matandang babayi.
>ony-w-Kaulayaw; kalaguyo; kaunuran.
>ook-n-Bukot; hubog.
>ook-7/-Bukotin; hubugin; baluktotin.
>ooked-a-Hubog; baluktot; pasuotsuot.
>op-fl-Balunbalunan.
>op-7Z-Ani; inani; pagani.
>op-i;-Putlin ang dulo; kumain ng
damu.
>osier-#-Tungkod ng Arsobispo.
>oss-w-Krus; bigat; dalamhati; kasa-
kitan.
>oss-«-Masungitj mabagsik.
>oss-v-Kumabila; tumawid.
>oss bar-n-Anoman.
"ross bow-#-Pana.
>oss examine-77-Tanongin ng saksi.
>oss-eyed-a-Duling
>oss grained-a-Masungit.
>ossing-n-Krus;
>oss]y-<7(fa/.-Pasungit,
>ossness-n-Kasungitan.
>oss-question-i»-Tanongm ng saksi.
>ossroad--n-Salubungan ng daan; krus
ng carsada,
>oss-timber-?i-Anoman; balikilan.
>oss wuy-n-Krus ng daan 6 lansangan.
"rosswise-arZ-z/.-Pahalang.
>otch-«-Sabak.
>otchet-^-Gumanchillo.
>ouch-v-Yumuko.
>onp-n-Likuran; gavving likod.
>ow-w-\Vak; a\vak; talaok.
>ow-^-Tuinalaok.
>owbar-n-Bareta.
>owd-M-Bunton ng tawo; kakapalan
ng tawo.
3rowd-v-Kumapal ng tawo; tumulak.
>own-w-Korona; putong; kaharian.
>own-»-Putungan ng korona; korona-
hin; tapusin.
>ucial-a-Hitsurang krus.
>ucible-n-Pangpatunaw ng medico.
'nirifix-?i-Larawan ni Jesu-Cristo na
nakapako sa krus.
>uciiixion-»i-Pagpayako sa krus.
>ociform-a-Hitsurang krus.
>ucify-7/-Ipako sa krus.
>ude-a-Maasim; hilaw.
"rudeness-n-Asini; k ah i la wan.
"i-iidily-n-Kaasiinan; asiin; kaliila\\:in.
xruel-a-Walang awa; ganid; walang
halnig; niahangis; nialta.izsik; inalupit.
'ruelly-a«i7'.-Kalu|)itlu]»it.
>uelty-n-Kawalan ng a\va; kabangisanj
kabagsikan; kasamaan kalupitan.
'ruet-n-Lalagyan ng suka.
sa dagat.
202 CUL
Cruise-v-Lumayag sa dagat.
Cruiser-n Sasakyan pandirigma.
Cruller-n-Mamon na nakaluto sa rnantika
Crumb-w Pindot ng tiiiapay; pirasong
munti.
Crumb-v-Pumiraso; pirasohin ng munti.
Crumple- v-Kusotin; kutonin.
Crunch-v-Ngumasab.
Crunch-^-Ngasab; sabsab.
Crupper-n-Baticola.
Crusade-n-Lakad ng hukbo.
Cruse-n-Tasa; bote.
Cruset-n-Pangpatunaw ng platero.
Crush-z'-Inism; uminis; inisin; dikdi-
kin; durugin;
Crush-«-Dikdik; durog; bunton.
Crust-n-Upak; balat.
Crusty-a-Mabalat; maupak.
Crutch-n-Tunkod.
Cry-n-Sigaw; iyak; tangis.
Cry-v-Tumangis; umiyak; sumigaw.
Cry of danger-n-Hulhol.
Crypt-n-Libing sa ilalim ng simbahan.
Criptogram-n-Zero; tanda;
Cryptograph-w-Zero; tanda
Crystal-a-Parang bubog.
Crystal-n-Bubog.
Crystaline-a-Parang bubog.
Crystalize-7/-Maging bubog.
Cub-)i-Mimting oso; bagong nagaaral ng
katungkulan; batang bastos.
Cube-w-Kubo; tangkalag.
Cubic-a-Nauukol sa kubo.
Cubeb-n-Cigarrillo ngbunga ng'paminta.
Cubit-«-Ang haba ng baraso buhat sa
siko hangang sa dulo ng malaking
mangmang.
Cucumber-w-Pepino.
Cud-n-Ang ningunguya ng baka.
Cuddle-7/-Sumiping ng malapit.
Cudgel-n-Pumalo; palo: kahoy.
Cudgel-v-Paluin; kahoyin; orangin.
Cue-7z.-Buntot ng insik.
Cuff-n-Sampal; tampal; tampi.
Cuff-y-Sampalin; tampalin.
Cuisine-w-Koaina.
Culinery-n-Nauukol sa kosina.
Cull-7/-Iwaksi, iliiwalay.
Cullender-;/-Salaau.
Cully-n-Tawong mahina ang isip.
Culni-n-Puno ng mais.
Culminate-u-Abutan ng kataastaasang
lugar (> grado.
Culpa-n-Kasalanan; sala.
Ciili)able-^/-May kasalauau; dapat pa-
rosahan,
Culprit-w-Ang may kasalanan.
Cnltivate-7'-F>airl)a.i;in; linangin ng lupa;
magwaka.
Cultivatkni-x-Pagsayaka; paglinang.
CtfR
Cultivator-M-Ang nagsasaka; magsasaka.
Culture-'/i-Karunungan.
Culture-iMiiagturo.
Culvert-n-Imbornal; sangka sa ilaliin
ng lansangan.
Cumber 7/-Bumigat; tuina^il.
Cumbersome-a-Mabigat; matindi.
Cunibnince-n-Abala.
Cum 1 irons -f/-Mabigat; malaki.
Cirmilate-v-Mag ipon; bnmunton.
Cunning-rt-Tuso; bihasa; matalas; madi-
wara; suitik.
Cunning-M-Karunungan; katusuhan;
katalasan.
Cup-n-Tasa; kopa.
Cup bearer-n-Taga abot ng tasa sa
isang funeion.
Cupboard-w Lalagyan ng mga pagkain.
Cupidity-n-Nais; ingit; kaingitan; ka-
sakiman; karamutan.
Cur-w-Asong walang kabuluhan.
Currish-a-Bastos; hainak.
Curable-a-Magagalingin.
Curate-7z-Cura.
Curative-a-Makakagaling.
Curator-n-Puno taga pamahala.
Curb-:>-Pigilan; pumigil.
Curb-rc-Pigii.
Curb stone-«-Bato sa tabi ng lansangan.
Curd-c-Lumapot.
Curdle- v-Lumapot
Cure-n-Gamot; kagamutan; pag gagamot.
Cure-u-Gamutin; gumamot; pagalingin.
Curfew-w-Tugtog ng compana sa alas
nueve. ,
Curiosity-n-Kadivvaraan; nasang maki-
alam.
Curious-a-Madiwara; masinop.
Curl-^-Kulutin; balisurin; pilipitin.
Curl «-Kulot.
Cur-mudgeon-«-Tawong bastos.
Currant-w-Pasteles.
Current-a-Lumalakad.
Current-«-Agos ng tubig; kaagusan.
Curry-v-Linisin ng kabayo.
Curry-comb-?t-Parilinis ng kabayo.
Curse-i>-Sumpain/ manumpa; murahin;
tungayawin.
Curse-w-Tungayaw; sumpa.
Cursed-a-Hamak; malupit.
Cursory-a-Bigla; madali; pabaya.
Curt-a-Maikli.
Curtail-v-Untian, abalahin; iklian; pu-
tlin ng buntot; inagtipiran.
Curtain-;/-Tabing.
Curtain-v-Ilagay ng tabing.
Curtsy-n-Bati; yuko.
Curtsy- r-Bumati; yumuko.
Curvate-o-Baluktot.
Curviition-w-Pagkabaluktot; kakubaan.
Curvature-n Kakubaan.
Curve-n-Yuko; hubog; kabaluktutan.
Curve a-Baluktot.
Curve-oYumuko; hubugin; baluktutin;
bumaluktot; humubog.
Curbity-n-Kabahiktutan.
C5ushion-u-Upuan na malamb6t.
Cuspid-n-Pangil.
Cuspidal-o-Matulia ang dulo.
Cuspidate-t>-Tulisan.
Cuspidor-n-Luraan.
Custard-w-Chiflan.
Custodian n- Ang nagbabantay; taga
bantay.
Custody-«-Tanod; bantay; pagkaban-
tay.
Custom-n-Kaugalian; ugali; uso; modo;
gawi; anyo; asal; kaasalan.
Customary-a-Karanivvan; magawi; kau-
galian.
(3ustomer-n-Kasuki
Custom-house-«-Aduana.
Cut-v-Hiwain; tigpasin; putulin; gilitin;
hiwasin.
Cut-w-Hivva; gilit; putol; tigpas; yari
hitsura.
Outaneous-a-Nauukol sa balat ng tavvo.
Cute-a-Tuso; matalas; maganda.
Cutlass-w-Hapak.
Cutler-?i-Ang nagtitinda ng mga lance-
ta, gunting at iba pang kasankapang
panghiwa.
Cutlery-w- Manga kasangkapang pang-
hiwa.
Cutter-n-Mangigilit; taga hiwa.
Cut throat-«-Ang natay sa kapwa; ang
nakamatay.
Cutting-?^-Pag gilit; paghiwa; pag gupit.
Cut worm-n-Uod.
Cycle-?i-Bicicleta.
Cycler-Cyclist-#-Ang sumasakay sa bi-
cicleta.
Cyclone-n-Bagyo.
Cylinder-n-Bilog; kaidkuran.
Cylindric-(3ylindrical-a-Mabilog.
Cymbal-n-Piang.
Cynic-72-Tawong masungit.
Cynic Cynical-a-Masungit.
Cynicism-n-Kasungitan.
Czar-n-Hari sa Kuso.
Czarina-w-Asawa ng Hari sa Ruso.
Czarowitz-n-Panganay na anak na la-
laki ng hari sa Ruso.
DAS
204
DEB
Dab-w-Tawong sanay; hampas na ma-
gaan.
Dab-v-Hampasin ng magaan.
Dabble-v-Basain.
Daft-a-Ulol; loco; sira ang isip.
Dagger-n-Punal; panaksak.
Daily-a-Araw araw.
Daily-n-Pahayagan na lumitaw sa araw
araw.
Dainty-a-Mainam; malasa.
Dainty-n-Bagay na mainam.
Dairy-n-Bahay lalagyan ng gatas.
Dale-n-Parang.
Dally-z/-Magluat; tumagal.
Dam-n-Salopilan; harangan ng tubig.
Dam-a-Salopilin.
Dam-r-Harangin ang tubig.
Damage-72-Kasiraan; sira; pagkasira.
Damage-v-Sirain.
Damask-w-Damasko.
Dame-w-Babaying puno sa isang fami-
lia 6 escuelahari.
Damn-?;-Ihulog ang kapowa sa infierno.
Damp-#-Basa; halumigmig; lamig.
Damp-w-Basa; lamig.
Dampen-v-Basain; basabasain.
Damper-M-Panharang ng as6.
Damsel-n-Binibini; babaying ginoo.
Dance-7/-Sumayaw; magsayaw.
Dance-w-Saya\van sayavv.
Dancer-n-Mananayaw.
Dandle-v-Palayawin; iwiin.
Dandruff -»z--Balakubak.
Dandy-n-Tawong hambog.
Danger-n- Panganib; kapanganiban.
Dangerous-a-Mapanganib; may panganib.
Dangle-7/-Isabit; sumabit; sabitin.
Dapper- a-Munti at maliksi.
Dare-v-Mangahas; ipangahas.
Dare-n-Pangahas; paslang.
Dark-a-Madilim; malabo; maitim.
Dark-w-Dilim; itim.
Darken-v-Umitim; dumilim; dumhan;
dungisan; labuan; lumabo.
Darkness n-Kadiliman; kapanglawan.
Darling-a-Minamahal; pinalayaw.
Darling-n-Ang minamahal.
Darn-r-Sursihan.
Darn-n-Sursi.
Dart-n-Palaso; suligi; sibat.
Dart-v-Ihagis ng palaso; itulag.
Dash-rt-Takbo.
Dash-u-Ihagis ng malakas.
Dastard-?i-Karuagan; duag.
Dastard-a-Duag.
Dastardly-a-Maduag; mahina ang loob.
Date-^-Bilang ng panahon; fecha.
Date-^-Ilagay ng fecha.
Daub-v-Dumhan; dungisin; mansahin.
Daub-w-Dungis; dumi.
Daughter-w-Anak na babayi.
Daughter-in-law-w-Manugang babayi.
Daunt-a-Supilin; takutin.
Dauntless-rt-Walang takot; m a t a p a ng;
hindi marunong matakot.
Dawdle-v-Sayangin ang panahon.
Dawn n Madaling araw; livvayway.
Dawn-.a-Lumiwanag sa umaga.
Day-n-Araw; kaarawan.
Day-before-yesterday-Kamakalawa.
Day break-n-Madaling araw.
Day-laborer-n-Ang nagpapaupa sa mag-
hapon; mangangaraw.
Day light-w-Liwanag ng araw.
Day spring-n-Madaling araw; pinagmu-
laan; pinangalingan.
Day time-w-Panahon ng araw buhat sa
madaling araw hangang sa dilim.
Daze-v-Tumulig; masilaw.
Dazzle-v-Makasilaw; sumilaw, patakain.
Dead-a-Patay; walang buhay; namatay.
Dead-a^T/.-Patay.
Dead-«-Ang nangamatay.
Deaden-v-Patayin.
Deaf-a-Bingi.
Deafen-v-Bingihin: mamingi.
Deaf-mute-n-Tawong bingi; at pipe.
Deal-«-Pangangalakal.
Deai--z/-Mangalakal; magtinda.
Dealer-w-Mangangalakal.
Dealing-n-Pangangalakal.
Dean-n-Puno sa katidral.
Dear-a-Iniibig; mahal; minamahal; inii-
rog; irog.
Dear-n-Iniirog; palayaw; ang iniibig.
Dear-adf.-Mahal.
Dearth-n-Kawalan; kakulangan.
Death-n-Kamatayan; pagkamatay.
Deathless-a- Walang ka matayan.
Deathly-a-Makakamatay.
Death-bed-n-Huling oras ng buhay; hi-
ngalo; kainatayap.
Debar-v-Ibukod; iwaksi.
Debase- c-Hamakin; bawasan.
Debasement-n-Pagkahamak; pagbu\\as.
Debatc-v-Ipagmatowiran; magmatowid.
Debate-n-Pagmainnto\\ iran.
Debauch-y-Maglasing; maghilo; bumu-
lok.
Debauch-w-Ang labis.
Debauchery-w-Paglalasing; pagkabulok.
Debilitate-r-Mangayayat; humina.
DEC
Debility-n-Kahinaan; lata; pangangaya-
yat; hina.
Debit-n-Utang.
Debit-v-Pautangin.
Debonair-a-Magalang; mapagbigay loob.
Debris-n-Pinagpilian; kasukalan.
Debt-w-Utang.
Debtor-rc-Ang may utang; ang nagka-
utang.
Debut-n-Prirnerong litaw.
Decade-n-Luat ng sampuong taon.
Decadence-w-Pagkabawas; pagkabulok.
Decadency-n-Pagkabawas; pagkabulok.
Decaliter-fl-Takal na may sampuong;
litro.
Decalogue-w-Ang sampuong utos ng
Dios.
Decameter-n-Layo ng sampuong metro.
Decamp-^'-Tumakas; umalis.
Decant-v-Ibuhos.
Decanter-w-Lalagyan ng mga alak.
Decapitate-^-Pugutm; magpugot.
Decapitation-w-Pagpugot.
Decay-i/'-Bumulok; lumipol; sumira.
Decay-n-Pagkasira; pagkabulok.
Decease-n-Pagalis; pagkamatay.
Decease-t'- Mamatay.
Deceit-w-Daya; hibo; patibong; kasi-
nungalingan; panunuba; paghibo.
Deceitful-a-Magdaraya; daya; nakadaya;
manuba.
Deceive-?;- Hibuin/ dayain; magdaya;
magsinungaling/ magbulaan; manekas.
December-n-Diciembre.
Decency-«-Kabaitan; timtim; kamahalan;
kabinian; kahinhinan; kahusayan.
Decennary-n-Luat ng sampuong taon.
Decennial'a-Nauukol sa luat ng sam-
puong taon.
Decent-a-Matimtim; magalang; maginoo;
mabait; mabini.
Deception-n-Daya; hibo; kasinungali-
ngan.
Deceptive-a-Makakadaya.
Decide-v-Magbigay hatol; hatulan; hu-
matol; magtika.
Decided-a-Buo ang loob.
Decimal-n-Bahagi; decimal.
Decimal-a-Nauukol sa decimal.
Decimal fractions-n-Quebrados; decima-
les.
Decipher-7/-Hanapin ng kahulugan; ihu-
log; saysayin.
Decisioii-w-Hatol/ tigas ng loob; kabu-
oan ng loob; pasiya.
Decisive-a-Totoo; huli.
Deck-n-Sahig ng sasakyan; balasa.
Deck-i'-Bihisin; takpanin.
Declaim-v-Magtalumpati; magsalita sa
marami; manalangin.
Declamation-w-Pagsasalita sa m'arami.
Declare-7/-Sabihin; ipahayag; ipakilala;
ipatalastas; salaysayin; saysayin/
bumalak.
Declaration-n-K asaysayan; s a 1 a y s a y
pahayag; pagpapatalastas.
Declension-«-Pagba was; paguunti .
Decline-v-Bumawas; umunti; umayaw/
tumangi.
Decline-n-Paghupa; pagba\vac; paguunti.
Declination-n-Paghuhupa; pagbabawas;
paguunti.
Declevity-w-Dahilig na lupa; dalisdis;
lupang matarik; tibagan.
Decoct-^-Haluin; ihalo; ilabok.
Decolor-i/'-Alisin ang kulay; putiin.
Decolorize-^-Putiin.
Decompose-?/ Bumulok.
Decomposition-w-Pagbulok.
Decorate-v-Gayakin; pagandahin; pai-
iiamin.
Decorated-n-Tagagayak;anggumagayak.
Decoration-n-Paggayak ; paghanda.
Decorati ve-a-Na k agagaya k .
Decorous-a-lMahinhin; mahinahon; ma-
bait; maginoo.
Decorum-n-Kabaitan; kahinhinan; ka-
mahalan; kalinisan.
Decoy-v-Hibuin; dayain.
Decoy-«-Hibo; pangati.
Decrease-u-Bumawas; umunti; umikli;
lumiit.
Decrease-n-Pagbawas; pag uunti.
Decree-w-Utos; pasiya.
Decree-v-Mag utos.
Decrepid-a-Ulianin; mahina-; matanda.
Decrepitude-^-Katandaan; kahinaan; pag
kahukluban.
Decrial-n-Uyam; pintas; alibugha.
Decry-^-Mag alibugha; halayin; kut-
yain.
Dedicate-?;- Mag alay; ialay/ ipanagano.
Dedication-n-Pag alay; alay.
Dedicator-n-Ang nag aalay.
Deduce- v-Hanguin; hugutin; awasan.
Deduct- u- A wasan; bawasan/ untian; ku-
langin.
Deduction-n-Pagbawas.
Deed-w-Gawa; titulo.
Deed-f-Ibigay ng titulo.
Deem-t'-Mag isip; magwari.
Deep-a-Malalim.
Deep-adv.-Malalin.
Deep-n-Laot.
Deepen-?7-Ipalalim; palaliman.
Deer-n-Usa.
Deface-v-Sirain; sirain ang mukha.
Lefamatory-a-Maninira ng puri.
Defamation-w-Panira nang puri; upa-
sala,
206
DEM
Defame-7>-Murahin; mag alimura; umupa-
sala/ kutyain.
Default-n-Daya; tekas.
Default-t»-Manekas; dayain; kaniyahin.
Defaulter-w-Manenekas.
Defeat-2>Pasukuin; talonin; supilin.
Defeat-w-Talo; suko.
Defect-w-Kakulangan; kulang; pintas;
kapintasan; mail; sala; kasalanan.
Defection-n-Kamalian; kakulangan.
Defective-a-Di yari; hindi ganap; ku-
lang.
Defence-n-Saklolo; tulong; ampon tan-
kilik.
Defend-v-Tulungin; tumulong; kanlon-
gin; kupkupin; ipagtangol; tumanki-
lik; amponin.
Defendant-??- Ang kinakanlong; ang tina-
tangol.
Defense-w-Kanlong; tankilik; tulong;
saklolo; pagtatagumpay; tagurnpay.
Defenceless-Defenseless-a- Walang mag-
aampon.
Defer-?;- Antalahin; bimbingin; maantala;
ipagpaluat.
Deference-«-Antala; abala/ galang.
Deferential-a-Magalang.
Defiance-n-Kapangahasan; hamon.
Defiant-a-Mangahas.
I)eficience-Deficiency-?i-Kakulangan; ka-
walan.
Deficient-a-Kulang.
Deficit-7i-Kakulangan; kulang.
Defile-w-Landas.
Defile-f-Bumulok; sumira; dungisan.
J )efilement-?i-Pagkabulo A ; pagkasira.
Define-il-Saysayin; salaysayin; ihulog.
Definite-a-Firme; totoo.
Definition-yA-Ka'uiliigun; kasaysayan.
I)eflect-7/-Iliko lumiko.
Deflection-n-Pagliko.
Deflexure-w-Pagliko.
I)efoliation-n-Paglalaglag ng dahon:
Deform-?;-Pumanj>it ang hitsnra.
])eformity-^-Pi)gkapangit ng hitsura.
Defraud-7AManekas; manuba/ dayain;
kaniyahin.
Defray-1^- Abuluyan; umabuloy; amponin.
I)eft-a-Bagay; marunong; sanay.
Defunct-a-Patay; walang bnliay.
T)efy-T-Lum:ilian; liainnnin: huiiianion.
Degeneracy -n-Pagkahaoaak.
I)egenerate-a Hamak; mababa; walang
kabuluhan.
I)egenerate-v-Humamak; bumaba.
Degredation-n-Pa^kalianiak; pagkftbaba.
I >«'Lrrade-7/-Sumira; sirain; linnianiak.
Degraded-a-Hamak; mababa ang
tawo.
Degree-?i-Grado.
Deign- u-Pamayag; paging dapat.
Deject-7^-Humamak; maglungkot.
Dejected-a-Aba; hamak; hapis; mahapis
kulang palad.
Dejection-)i-Pagkahamak; lungkot; ka
kulangan ng palad.
Delay-;<- Abala; antala; pigil; pagluat.
Delay-u-Umabala; antalahin.
Delectable-a-Maaliw; magiliw; malugod
masaya.
Delectation-n-Saya; lugod; aliw.
Delegate-w-Kahalili; katiwala; kapalit.
Delegate- f-Ipagkatiwala; humalili; mag
katiwala.
Delegation-n-Kapisanan.
Deleterious-a-Makasisira; masama.
Delf-n-Manga tapayan.
Deliberate- f-Sadyain; magwari; mag
isipisip.
Deliberately-ad^.-Tinalaga; sinadya.
Deliberation-n-Pagwari; sadya.
Delicacy-n-Kabutihan; kainaman; kalain
butan; lambot kakinisan.
Delicate-a-Banayad/ malambot; manipis
marupok; maselang.
Delicious-a-Masarap; malasa; kaalivvaliu
kalugodlugod.
Delight-tf-Tuwa; aliw; inam; lugod; lasap
katuwaan; ligaya.
Delight- v-Manuya; maglugod; magsaya
Delighted-a-Masuya; malugod; maaliw.
Delightful-a Kaalivvaliw; kalugodlugod
kasayasaya.
Delineate-i;-Tumabas; padparin; say
sayin.
Delineation-w-Pagtabas.
Delinquenoy-«-Pagso\vay sa utos; ka
kulangan/ pagkakasala.
Delinquent-a-May kasalanan.
Delinquent-;*- Ang may kasalanan.
Delirious-a-Ulol; sira ang isip.
Delirinm-n-Pagkasira ng isip; pair
kaulol.
DeUver-t?*Magdala; sagipin.
Deliverance-n-Pagdadala; pagsagip; pag
ligtas.
Delivery-n-Paghahatid; pagdadala; pag
sagip.
Dell-n-Parang.
Delta-n-Lab&san ng ilog.
|)clndc -r rpatin; dayain; liibuin.
Deluge-)) . \pa\v; lubog.
lU'lngc-r-rmapaw; i lubog.
Delusion*9t-Pagflpat; daya; hi bo; kasi
Delusive-^/- Makakadaya; magdaraya.
Delve-i/'-Hutnukay; tumarok.
lHMn:iLr"ii-iio-»-Puiu» ng isang Katipnnai:
I >cinand-7/-Humingi: lumuhog.
I>oiiiand-v-Ang hiningi; hingi/ luhog.
DEN
)emarcation-;z-Hanga; hanganan.
)emean-#-Guimi\va.
)emeanor-n-Ga\va; paguugali; ugali; pa-
lakad; asal; Kilos.
HMmMitate-o-Ulol; walang isip.
)emented-a-Ulol; sira ang isip.
)enientia-//-Kaululan; pagkaulol kasi-
raan ng isip.
)emerit-n-Pintas; gawa 6 kilos na ma-
sama.
)emijohn-tt-Damajuana.
)emise-;/-Kamatayan.
Jemise-v-Magpamana.
)eruolish-n-Lipolin; sirain; gibain; gu-
luhin.
)emolition-n-Paglipol; pagsira; kasiraan.
)emon-»i-Demonio.
)emoniac-a-Nauukol sa denionio.
)emoniacal-a-Nauukol sa demonio.
)emonstrate-r-Ipakilala; ipakita; pali-
wanagan; ipatalastas.
)emonstration-n-Kilos; kasaysayan; pag-
papakita.
)emonstrative-a-Sinasaysay.
)emonstrative-n-Kasaysayan.
)emoralization-n-Pagkasira ng mabuting
kaugalian.
)emoralize-z;-Sirain ng mabuting kauga-
lian.
)emur-c Sumalangsang; tumigil.
Demur-n-Tigil.
;)enmre-a-Mababang loob.
[)en-?i-Yungib.
Dengue-«-Lumpo.
Deniable-a-Maipagkakaila; mapagkaila.
Denial-M Pagkakaila; pagkaayaw; pa
hindi; kaayavvan; pagkatangi.
Denizen-w-Ang tumitira sa isang lugar.
Denominate-u-Pamagatin; puma gat;
magsaysay.
3enominate-a-May ngalan.
Denomination-n-Tawag; ngalan; pama-
gat; bansag.
)enote-v-Tandaan.
)enounce-v-Magdenuncia; i p a g 1 a i t ;
isumbong.
)ense-a-Siksik; masinsin.
)ensity-w-Kasi!«.sikan; kasinsinan kapal,
kadiliman.
)ent-n-Ukit.
)ent -^-Ukitin; umukit.
fental-a-Nauukol sa ngipin.
)entist-w Mangagamot ng ngipin;
dentista.
)entistry-n-Karunungan sa paggaga-
mot ng ngipin.
)entoid-a-Hitsurang ngipin.
)enudation-«-Paghubad.
)enude-i;-Hubaran; humubo; humubad;
maghubo; maghubad; hubdan.
207
DRR
Deny v-Magkaila; tumangi. tangihan-
luia,ur ipairUnloob; i|>:ni«; ayaw.
Deodori/c-?'-. \lisan n^> ainoy.
l>c|.art /• I'malis; luniakad; tumakas.
Departure-n-Pagalis; i»aglayas; pagtakas.
Department-n-Departamento.
I)epend-7/-Sumabit; mabitin; humilig.
Depict-v-Pintahin; ipinta; saysayin Hwa-
nagin.
Depicture-n-Pagliliwanag.
Depicture-^-Liwanagin; lumiwanag.
Deplorable-a-Kahambalhambal; kahapis-
hapis; kalunoslunos.
Depopulate-r-Umalis ang manga tawo
sa isang lugar.
Deplore-^-Magdamdam.
Deport-z/'Ipaaiis sa isang lugar.
])eportation-w-Pagpapana\v; pagdedes-
tiero.
Deportment-n-Kilos; ugali.
Deposal-n-Pagpaalis sa katungkulan.
Depose-f-Ialis sa katungkulan.
Deposit-2/-Ideposito/ ilagay; ipagkati-
wala; kilaga.
])eposit-w-Deposito; lalagyan.
I)eposition-H-Pagdedeposito.
I)epot-n-Deposito.
I)epravation-n-Kabulukan; kahamakan.
Deprave-y-Humamak; pasamain.
Depraved-o-Paslit,* masama; hainak.
Depravity-n-Kahamakan; ligalig; pag-
kabulok.
Deprecate-v-Manalangin.
Deprecation- w-Panalangin.
Depreciate-^'-Hainakin; bawasan ang
halaga; halayin; laparan. .
Depreciation-w-Pagalipusta; paghamak.
Depreciatory-a-Mapakahamak.
Depredate-T^-Nakawin; manduit.
Depredation-n-Pandudui t.
Depress-17-Hamakin; inisin; tumumal.
Depression-n-Pagiinis.
Depressive-a-Hatumal.
Deprivation-n-Kawalan; pagkawala.
Deprive-2/-Alisan ang kailangan; iwala.
Depth-w-Lalim; kalaliman.
Deputation-n-Kahalili; katiwala.
Deputy-n-Katiwala; kahalili.
Derail- c-Umalis sa railes.
Derange-w-Sirain ang ayos.
Derangement-?i-Pagkasira ng ayos.
Dereliction-w-Pag-iiwan.
Deride-v.Umnpasala; uyamin; libakin.
Derision-n-Upasala; uyam; libak.
Derisive-a-Mauyam.
Derive-v-Hanguin sa iba.
Derivation-n-Pagkuha sa iba.
Derivative-;/-Salita na nangaling sa
ibang wika.
Derive-v-Kunin sa,
DES _208
Derm-w-Balat.
Derogate-v-Pawalan ng kabuluhan.
Derogate-a-Sira; may bawas.
Den >gation-72-Pagbawas.
Descend-^- Lumusong; manaog; bumaba;
bumawas.
Descendant-rc-Anak; lahi, hinlog; inapo.
Descendent-a-Mangaling sa.
Descension-n-Pagpanaog; paglusong.
Descent-w-Paglusong; lusong.
Describe- v-Liwanagan: saysayin; sabi-
hin ng maliwanag.
Description-w-Kasaysayan; pagsasaysay.
Descry- u-Tana win; tumanaw.
Desecrate- v-Sirain; sumpain; tumunga-
yaw.
Desecration-n-Pagtutungayaw:tungayaw.
sumpa; pagpasira.
Desert-iy-Magtanan.
Desertion-n-Pagtatanan.
Desert-ra-Lugal na ilang; ilang.
Desert-a-Ilang; karat.
Deserter-n-Sundalong nagtanan.
Deserve- v-Magkaroon ng karampatan;
paging dapat.
Deservedly-adv.-Nararapat.
Deserving-a-Nararapat.
Des habille-a- Walang ayos ang pagbi-
bihis.
Desiccate-v-Tuyuin; matuyo.
Desiccation-n-Pagtutuyo.
Desiderate-y-Magkailangan; magkaroon
ng kailangan.
Desiderative-a-May nasa; mapipitain.
Design- u-Guhitin:' akalain; isipin; ga-
win. .,
Design-w-Plano; guhit; tika; akala; ban-
ta; pag gagawa.
Designedly -a^.-Tinalaga; sinadya; ki-
nusa.
Designing-a-Nakahihibo.
Designate- u-Ituro; sabihin;
Designation-^-Pagtuturo; pagsasabi: pili;
tungo.
Desirable-a-Maibigan; nasain.
Desire-^-Magnasa; nasain; magpita;
umibig; humangad.
Desire-n-Nasa/ ibig; gusto; nais.
Desirous-a-Magnanasain: maiibigan;
mapagnasa; mapagpita; mapagha-
ngad.
Desist- v Huminto; maghinto; tuini.iril:
humimpil; magtahan
Desk-n-Kupitre.
Desolate-a-Mapanglau-: ilang.
Desolate-?5-Lipulin: gibain: sirain.
Desolation-w-Pagyasak; kasiraan.
Despair-':- Ma \\ala ng pag asa; humina
ang loob.
Despair-n-Kawalan ng pagaasa.
_____ DET
Despatch-u-Ipadala; tapusin.
Despatch-?i-Telegrama; hatid kawad.
Desperado-w-Tulisan; magnanakaw.
Desperate-a-\Valaiig asa.
Desperation-n-Pagkawala ng pagaasa.
Despicable-rt-Haraak; walang puri; ma-
diri/ mahalay; malait; masama.
Despise-u-Yamutin; yumamot/ masu-
klam.
Despite-w-Galit; tanim sa loob.
Despiteful-a-Masama; hamak.
Despoil-v-Sirain; lansagin; gibain.
Despoliation- w-Pagk asira; paglansag.
Despond-?;-Humina ang loob; inawala
ang pagaasahan.
Despondency-n-Kawalan nang pagaasa;
paghina ng loob.
Despondent-«-Walang ipagaasahan;
malungkot.
Despot-w-Punong mabaksik; baring;
mabagsik.
Despotic-a-Mabagsik; mabangis; masama.
Despotism-n-Kabagsikan; kabangisan.
Dessert-w-Himagas.
Destination-n-Destino; pag uukol; kau-
kulan; taan^
Destine-v-Ipadistino; idistino.
Destiny-w-Distino.
Destitute-a-Walang hanap buhay; salat;
walang mag aampon; dukLa.
Destitution-w-Kasalatan; kahamakan; ka-
dukhaan.
Destroy-v-Sirain; basagin gibain; lan-
sagin; igiba.
Destructible-a-Makasisira.
Destruction-n- Kasiraan; pagkalipol; pag
kalugso.
Destructive-a-Makasisira.
Detach-2/-Ibukod; tangalin; tumangal.
Datachment-n-Destactamento; pagtangal;
pagbukod.
Detail n-Kasaysayan.
Detail-oMagsaysay.
Detain-^-Pigilin; magluat; pihitin.
Detect-v-Tul;lasin; tagpuan; makita; usi-
sain; siyasatin.
Detection-w-Pag uusisa; siyasat.
Detective-a-Nauukol sa secreta.
Detective-n-Policia secreta; policiang
lihim.
Detention-n-Pagluat; pagpigil; abala.
Deter-z/-Umabala; pigilin.
Deteriorate-v-Sumama; bumigat ang sa-
kit 6 karamdaman; sumira; lumipas.
Deterioration -«-Pagsasama; pagkasira.
Determination-n-Pasiya; kabuoan nang
loob.
Determine--z/-Hatulan;magpasiya; bumuo
ang loob.
DEX
209
DIF
reterminate-^-Ilagay ng inga hanga; say-
say in.
Determined-a-Buo ang loob.
Detest- v-Suklamin; yumamot.
Detestable-o-Kaiupitlupit; kusuklam-
suklam; kalunoslunos; masuklam.
Detestation-n-Pagsusuklam; kuliipitan;
kasuklaman.
Dethrone- t'-Talunin ang liari.
Dethonement-»-Pagtatalo sa hari.
Detoiir-;z-Luniakad ng pasuotsuot.
Detract-*:-Manumpa; tunmngayaw; sum-
pain; ali sin; bawasan.
Detraction-n-Pagalie; paglwv.us; panum-
pa; pagsumpa; tungayaw.
Detriment-n-Abala; bagay na makasa-
satmi.
Detrimental-a-Makasisira; makasasama.
Devastate-y-Gubatin; sirain; lipulin.
Devastations- Kasiraan; paglilipol.
Develop-r-Bumuti; butihin: isulong.
Developrnent-n-Pag sulong; pag kaka-
buti.
Devest-^-Alisin; hubdan; hubarin.
Deviate- v-Bagubin; ibain; ilipat; luma-
pat: bumago; huminkod.
Deviation-^-Pagkabago; I aibhan; hin-
kod.
Device-H-Kasangkapan.
Devil-n-Deraonio.
DeH7il-?;-Maniikso; tuksohin.
Devilish-a-Parang deraonio; nauukol sa
demonic.
Deviltry-«-Kasamaan; gawa nang de-
monio.
Devious-a-Pasuot suot; pabaya; tama'd.
Devise-f-Akalain; isipin; magpamana.
Devi8e->i-Mana; huling sulat ng nanga-
matay.
Division-n-Paghahati; pagbihiwalay.
Devoid-f-Alisin; bawas.
Devoid-n-\Valang laman; salat.
Devolve-7/-Bumalik mauwi sa dati; ma-
binat.
Devolution-w-Pagbalik; pagsasauli.
Devote-v-Alayin; ialay.
Devoted-a-Masipag, tapat; naibig.
Devotion-n-Alay; pagtatapat ng loob.
Devotional-a-Nauukol sa pag aalay.
De vour-7/- Lamuni n .
Devout-a-Totoo; tapat; malinis.
Dew-n-Hamog.
Dew-?7-Humamog.
Dew-Drop-w-Patak ng hamog.
Devvy-a-Mahamog.
Dexter-a-Nauukol sa kanan.
Dexterity-w-Kasanayan; katalasan; karu-
nungan.
Dexterous-a-Matalas; marunong; sanay;
biliasa.
Dextrous-a-Sanay; ma rum nig; matalas"
bihasa.
I Malx.'tcs-y/ -Sakit na madalan umihi ang
may sakit.
Diablery-;/-Kalikotau.
Diabolic- a- Nauukol sa demonio.
Diabolic-al-rt-N'anukol sa demonic.
Diadem -«-Korona.
Diagram-;/-Plano; gubit; tabas.
Dial-//-Mukba ug orasan.
Dialert-n-Salita ng inga tawong hindi
marunong; dialecto.
Dialogue //-Salitaan ng dalawa.
Diameter-n-Kagitnaan.
J)iametric-rt Nauukol sa kagitnaan.
Diametrical-a-Nauukol sa kagitnaan.
I >iamond-;z-Diamante; brillante.
Diaper-7z-Lam pen.
Dia{)bragni-n-Balat sa pag itan ng dib-
dib at ng tiyan.
Diarrbea-?t-Buliilo^; pag iilagan.
Diarrhoea-«-Pag iilagan; bululos.
Diary -7i-Tandaan ng nangyayari sa araw
araw.
Dia-tribe-«-Pagtatakapan.
Dibble-H-Panaksak.
Dice-w-Kubo na may bilang ang mga
inukha.
Dickers Kapalit; pagpalit; pagtuturing.
Dictate-v-Idicta.
Dictate-w-Utos.
Dictation-w-Pagdidicta.
Dictator-n-Ang nagdidicta; ang nagu-
utos.
Dictatorial-a-Nauukol sa pagdidicta.
Diction -n-Wika; salita; pagpili ng sa-
lita.
Dictionary-w-Diocionario;
Did-7/. imj9.-Nangyari; gumawa; ginawa.
Didst-v. zm^j.-Ginawa; gumawa; nang-
yari.
Die-^-Mamatay; tumapos.
Die-n-Huhnahan.
Diet-n-Pagkain; dieta.
Diet-y-Magdieta.
Diety-n-Kadiosan; pagkadios.
Differ- y-Magkaiba.
Difference n-Kaibhan; pagkakaiba.
Different-a-Iba; hindi taparis 6 katil-
lad.
Diflicult-n-Mahirap; magulo.
Difficulty-n-Kahirapan; kahigpitan.
Difh'dent-a-Ayaw sumanpalataya; mata-
takutin; ayaw maniwala.
Diflidence-n-Katakutan.
Diffuse-7/-Ibuhos; luinakij isabog; ica-
hayag: ipatalastas.
Diffuse-a-Maluag; malawak.
Diffusion-n.-Pagpaparami; karamihan;
pagbubuhos
27
D1R 210
Dig-v-Hukayin: humukay.
Dijgest-v-Tumunaw ang kinain.
Digest-w-Codigo; kapisanan ng manga
utos.
Digestible-a Mangyayaring matunaw sa
sikmura.
Digestion-w-Pagtunaw ng kinain.
Digit-n-Daliri isa.
Dignify- 1' -Ipagpuri; magalingin; purihin.
Dignity -n- Dangal; puri/ k a m a h a 1 a n ;
karangalan; karapatan.
Digress-v-Lumiko; lumayo. humiwalay.
Digression-ra-Paghihiwalay; pagliko.
Dike-n-Pilapil; harangan; ng tubig.
Dike-v-Magpilapil.
Dilapidate-^/ Sumira; sirain.
Dilapidation-??- Pagkasira ; sira.
Dilate-^ -Bumuka: dumilat; lumaki.
Dilation-n-Pagbuka; paglaki; pagdilat;
Diliatory-a-Pabaya, mabagal; tamad;
huli. ~
Diligence-»?-Kasipagan; sipag.
Diligent-a-Masipag; maagap; mabisa;
masigla; masikap.
Dilute-k*-Labnawin; lumabnaw; tunawin;
tumunaw.
Dilute- r-Lusaw; malabnaw.
Dilution-n-Pagtutunaw.
Dim-a-Madilim; malabo.
Dime-w-Sangbillion.
Dimension-n-Sukat; laki at lapad.
Diminish-r-Bumawas; umunti; umimpis;
lumiit; bawasan.
Dimunition-?t-Pagbawas; pagkulang; pag-
paunti; pagpaliit.
Diminutive-a-Nagpapaliit; nababawas.
Dimity- w-Kayong sita.
Dimple-n-Butas ng pisngi.
Din-w-Gulo; ugong.
Dine-v-Kumain.
Dingle-n-Parang munti na sa pagitan
ng dalawang bundok.
Dingy-a-Marumi; marungis; mapanglaw.
Dinner-n-Tanghalian.
Dint-n-Ukit; lakas; kapangyarihan.
Dint-v-Ukitin.
Diocese-^- Kapangyarihan ng obispo.
Dip-u-Isawsaw; isisid; ilubog.
Dip-w-Lubog; sisid; ligo.
Diploma-n Titulo.
Diplomacy-«-Salitaan ng dalawang na-
ciones; karunungan; katalasan.
Dipper-n-Tabo lumbo.
Dire-Direful-a-Katakottakot; kakilakila-
bot: masama.
Direct-a-Matowid walang liko.
Direct-v-Tinagin; ulogin; akayin; itungo;
mamahala.
Director-»-Ang narnamahala.
Directory-a-Nakatungo.
DI3
Directress-n-Babaying marunong ma-
mahala.
Direful-a-Katakottakot; kakilakilabot.
Dirge-n-Dalit sa paglilibing.
Dirk-«-Panaksak; punal.
Dirk-u-Isaksak.
Dirt-n-Dumi; dungis; karumihan; ka-
sukalan; kasalaulaan; lupa; putik.
Dirt-f-Dumhan; dungisin.
Dirty-v-Marumi; marungis; masukal; sa-
lahula; pan§it; malibag; may mansa.
Dirty-v-Dumhan; dungisin.
Dis able-a-Pilayinkapilay; kapilayan.
Dis ability-7i-Pag.
Dis advantage-n-Lugi; kahirapan; kasi-
raan.
Dis advantageous-a-Mahirap makalulugi;
nakasisira.
Dis agree-?;-Magkasira; huag umayon.
Dis agreeable-«-Masamang ugali; masu-
ngit; makayayamot; nakababagot na-
kagagalit.
Dig agreement-w-Pagkasira-, pagkagalit;
kasiraan.
Dis allow-?;- Huag ipahintulot.
Dis annul-v-Pawalan ang kabuluhan.
Dis appear-^- Ma walan.
Dis appearance w-Kawalan.
Dis appoint-?;- Magdaya; yumamot; ku-
mulang; matalo.
Dis appointment-w-Kakulangan kasiraan;
pagkatalo.
Dis appro val-n-Katangihan; pagkaayaw.
Dis approve-t'-Huag ipahintulot; pinta-
sin; tumangi.
Dis arm-v-Alisan ang manga sandata.
Dis armament-n-Pagtangol ng manga
sandata.
Dis arrange-v-Sirain ang ayos; guluhin.
Dis aranged-a-Walang ayos; magulo.
Dis arrangement-n-Kawalan ng ayos 6
wasto.
Disaster-n-Kahirapan; sakuna.
Disastrous-a-Masakuna; rnahirap.
Dis avow-z/-Malimutan; huag malanuui.
Disband-??-Tangalin ang manga sun-
data ng manga sundalo.
Disbelief -w-Kawalan ng pananampala-
taya.
Disvelieve-v-Huag maniwala o snmam-
palataya.
Disburse-u-Magbayad . gastahin .
Disbursement-w-Pag babayad; pag ga-
gasta.
Disc-n-Bilog.
Discard-v-Itapon; ialis; magdisoarte.
Discard-n-Barahang pauapon.
Discern-y-Tanawin; makita; turn in gin.
Discerniu^-a-Matalas; matalino; tuso.
Discern ment-n Pagtatanaw.
DIS
211
DTS
Discharge-r.-Turnupad; bawasan; bitiwan;
guimmap; ialis sa katungkulan.
Discharge-n-Pagkukumpli.
Diseiple-w-Alagad; dicipulo.
Disciplinarian-a-Nauukol sa pagtnpad 6
sa gobierno.
Disciplinarian-w-Maestrong mabagsik; 6
masungit.
Discipline-n-Disciplina; pagtupad sa
kautusan.
Disciplines- Aralan; magturo; turuan.
Disclaim-7/-Magkaila; talikuran; huag
Kumilala; umayaw.
Dislaimer->i-Ang nagkakaila; ang tuma-
likod.
Disclose-/;-Buksan; ilitaw; ipalitaw; pa-
hay ag; ihayag.
Disclosure-n-Pahayag; paglitaw.
Discolor-i;- Kurnupas.
Discoloration-w-Pagkupas.
Discolored-a- Kupas j maputla.
Discomfit-v-Manalo; talunin.
Discomfort-M-Kakulangari ng kaginhawa-
han; kahirapan.
Discomfort-^-Yumamot; humina ang
loob; pagalitin.
Discommode-t?-Abalahin ; pagalitin.
Discompose-f-Sirain ang ayos; guluhin.
Discomposure-n-Galit; gulo.
Disconcert-v-Guluhin.
Disconnect-v-Tangalin; hiwalayin.
Disconnection-«-Pagkatangal tangal.
Disconsolate-a-Malungkot; salat; niaha-
pis; mahapis.
Discontent-^- Yamot; sibangot: galit.
Diecontent-a-Galit; masama ang loob.
Discontent-iJ-Yumamot; magalit.
Discontented-a-Sowail; galit.
Discontinuance-^ Pagtigil.
Discontinuation-n-Pagtigil.
Discontinue-z/-Tumigil; pigilin.
Discord-n-Gulo; galit; pagkasira; kasi-
raan.
Discordance-n-Kaguluhan; kasiraan.
Discordancy-«-Pagkasira ; kasiraan.
Discordant-a-Magulo; di maayos.
Discount-7/-Bawasar ; kulangin.
Discount-n-Ang por cientc ; pagbawas.
Discountenance--^- Huag ipahintulot.
Discourage-v-Pahinain ang loob.
Discouragement-w-Kahinaan ng loob.
Discourse-n-Discurso; pagmamatowid;
salitaan.
Discourse--z/-Wikain; niagmatowid.
Discourteous-a-Walang galang; tampa-
, lasan.
Discourteousness-»i-Kawalan ng galang;
katampalasanan; -paslang.
Discourtesy-w-Kawalan ng galang ka-
tarapalasanan.
Disco ver--z/-Tuklasin; tumuklas; buksan!
makita ang di pa nakita.
Disrovery-n-Ang bagong tinuklas.
l>iscredit-n-Kawalan ng paniniwala; ka-
kulangan ng paniniwala.
Discredit-oHuag maniwala.
Discreditable-a-Hamak; bastos.
Discreet-a-Mabait ; tusc; matalae; ma-
runong; matalino.
Discrepancy-w-Kakulangan ; kanialian;
kaibhan.
Discrepant-«-Iba; kulang; inali.
Discrete-a-Nakabukod; inalayo.
Discretion-K-Kabaitan; karunungan; ka-
talasan.
Discriminate- u-Ibukod; hiwalayin.
Discrimination-71-Pagkabukod ; paghihi-
walay.
Discuss- r-Matagpuan; magmatowiranj
magsalitaan.
Discussion-n-Pagrnamatowiran.
Disdain-H-Uyam; tanipalasan; kahaui-
bugan; kapalaluan.
Disdain-o-Maghambog; uyamin.
Disdainful-a-Palalo; hambog; inauyam.
Disease-«-Damdam; saUit.
Diseased-a-May sakit.
Disernbark-v-Umibis; umahon.
Disembarkation-n-Pag ibis sa sasakyan.
Disembarrass-v-Hanguin sa kahiyahiya.
Disembody- c-Alisin sa katawan.
Disencumber-y-Hanguin sa kagipitan.
Disengage-z/-Hanguin; iligtas.
Disengaged-a-Walang gawa.
Disentangle-v-Hanguin sa kaguluhan.
Disfavor- v-Huag ipahintulot.
Disfavor-n-Kakulangan ng galang.
Disfigure-u-Mansahin; pangitin.
Disfigurement-w-Pagpapangit.
Distiguration-n-Pagpapangit.
Disfranchise-v-Alisin ang pahintulot.
Disgorge-^-Sumuka; isauli; gantihin.
Disgrace-v-Pahamakin; ipahamak.
Disgrace-w-Kaharnakan ; kahiyahiyaan.
Disgracef ul-a-Nakahihiya ; nakadudusta;
hamak.
Disguise-v-Ibahin ang hitsura; magba-
latkayo.
Disguise- w-Pagkabalatkayo.
Disgust-^-Yumamot, yamutin; mamuhi;
pasamain; sumama ang loob.
Disgust- n-Yamot; sama ng loob; kapig-
hatian; hapis; kadalamhatian; poot.
Disgusted-a-Hapis; nasusuklam.
Dish-n-Pingan.
Dish-^-Isandok.
Dishearten-i^-Humina ang loob; tumakot.
Disheveted-a-Walang ayos; magulo; gu-
sot.
Dishonest a-Mahalay; taksil; suitik.
212
DIS
Dishonesty-n-Kasuitiknn; kahalayan; ka-
taksilan.
Dishonor-«-Kahamakan kahalayan kahi-
hiyaan: kamurahan kasamaan.
Dishonor-v-Mapapahiya; hiyain.
Dishonorable-a-Nakadudusta; kahiyahi-
ya; mahalay; suitik.
Disincline-t'-Huag pumayag.
Disinclination-H-Kawalan ng gusto;
kawalan ng kahilingan.
Disinfect-7/-Suobin; sumuob; linisin.
Disinfection-n-Kalinisan; ptiir.
Disinherit- r-Fuag pamanahin.
Disintegrate-t'-Tangalin; tumangal.
Disintegration-n-Pagtatangal.
Disinterested-a-Walang interes; waiting
nasa.
Disjoin-?;- Palinsarin; . luminsad.
Disjoint-f-Palinsarin; luminsad.
Disk-ft-Bilog.
Dislike-D-Yuroamot: sumama; masukla-
min.
Dislike-n-Yamot; kasuklaman; poot;
suk lain; kaayawan.
Dislocate-r-Palinsarin; luminsad; inawala
sa lugar.
Dislocation n-Pagpapalinsad.
Dislodge-v-Alisin sa lugar.
Dislodgment-w-Pagkavvala sa lugar.
Disloyal-a-Malilo; masukab; lilo. taksil;
suitik.
Disloyalty-«-Kaliluhan; 1 asukaban; ka-
suitikan.
Dismal-rt-Mapanglaw; malungkot; ma-
hainbal; mahapis.
Dismantle- u-Hubaran; alisan ng damit
6 kasangkapan.
Dismay-c-Pahinain ang loob; takotin;
tuinakot; humina ang loob.
Dismay-w-Kahinaan ng loob/ takot.
Dismember-i'-Hatiin; hiwalayan; pira-
suhin.
Disroemberment-n-Paghihiwalay ng l<a-
tawan.
Dismiss-v-Itaboy; paalisin; palayasin;
ipagtabuyan.
Dismissal-n Pagtaboy,- pagpaalis; pag-
palayas.
Dismount- u-Umibis; lumusong.
Disobedience-n-Pagsowail; katigasan ng
ulo; jilintana.
DiBobedientm-Sewail; matigas ang ulo;
masowayin.
I)isol»Hy-7'-Siiinii\v;iy; !na,ur :ilintan:«.
Diaoblige-^-Pagalitin; huag tumupMil.
Dieobliging-a-Makagagalit.
Disorder-j?-(iiil(),ka\val:in ng ayos 6 wasto
Disorder-?' ( Juluhin; sirain an.t; ayos.
Disortterly-a-Magulo; pa.unlogulo; hindi
mal»ait;
Disorganize-r-Guluhin; sirain ang ayos.
Disown-7'-Huag kilalanin; huag kumi-
lala; talikuran; magkaila.
Disparage-v-Hamakin; pintasin.
Disparagement-n-Pagpaharnak; pintas;
kapintasan.
Disparity-w-Kaibhan ng kalagayan <>
gulang.
Dispassion 9^-Katahimikan.
Dispassionate-a-Tahirnik/ walang gulo.
Dispatch-v-Dalidaliin; idaos; ipahatid;
tapusin; magpadala; magtapos.
D5spatch-n-Telegrama; hatid kawad.
Dispel- v-Isabog; palayasin; paalisin.
Dispensable-a-Di kailangan.
Dispensary-n-Tindahan ng gamot.
Dispensation-n-Paghahati; pagkalat; pag-
bigay.
Dispense-t'-Tkalat; isabog.
Disperse-v-Isabog; sabugin/ kalatin.
Dispersion- n- Pagkalat; pagsabog.
Dispirit-^-Takutin; pahinain ang loob.
Displace-7/-Ilayo sa lugar; baguhin ang
lugar/ ibukod.
Displacement- ?z-Pagbabago ng lugar.
Display-?' Ipakita; ipahalata; buksan.
Display-n-Pagpapakita; kainaman.
Displease-'Z'-Pagalitin; pasamain ang loob.
Displeasure-n-Yamot; galit; kawalan ng
gusto; dalamhati.
Disposal-;/-Paraan; pamamahala.
Dispose-/;-Idaos; tapusin; aytisiu; ikulat
at ilagay sa lugar; humilig.
Disposed-a-Nakahiling; natatalaga.
Disposition-n-Ugali; ayos; kilos; bait;
kalagayan; paraan.
Dispossess-^- Kaniyahin; angkinin.
Disposeeesion-n-Pag aankin.
Disproof-n Pagbigay nang kasinungali-
ngan.
Dieproportion-n-Kawalan sa sukat.
Disproportion -v-Grawin ng hindi tama
s;i sukat.
Disprove- w-Ibigay ng kasinangalingan
sa iba.
Disputable-o-Makapagpapatalo.
Disj>utant-n-Ang nag uusap; ang naki-
kipagtalo.
Disputation-^ Pagmamatowiran; png uu-
sap; l»asagulo.
I d8pate-7/-Makipagtalo; magmatowiranj
uiiiuway; salan^sangin; DKILT usap.
DispUte-tl-Pagtatalo; usap; pan mama-
towiran; hasnizulo; alingasn<>as.
Disqualification-n-Kakalangan;
kaknlangan ng kaya.
Disqualify -f-HllHg ahutin ang
pintasin.
Disquiet-n-Kakulangan nCr K
gulb,
DIS 213
Disquiet-v-Guluhin.
Disquietude n-Gulo; kaguluhan.
Disquisition-n-Pagmamatowirau.
Disregard-7/-Huag inahalin; huag kali-
ngayin; hamakin; halayin.
Disregard-n-Alintana; tampalasan.
Disreputable-a-Bastos; hamak; tampa-
lasan.
Disrepute-n-Kahamal<au; lahalayan; ka-
bastusan.
Disrespect-»-Ka\valan ng galang; tampa-
lasan; kalnistusun.
Disrespect-n-Huag kilalanin; huag su-
munod.
Disrespectful-rt-Bastos; tampalasan; wa-
lang galang; walanir liiya; masama.
Disrobe-r-Hubaran; alisan ang damit;
maghubo at inaghubad.
Disrnpt-a-Sira; bulok; bali.
Disrupt- t'-Sirain; Italiin; punitin.
Disruption-^- Kasiraan.
Disrupture-??-Kasiraan.
Dissatisfaction-n-Kawalan ng gusto; ka-
samaan ng loob.
Dissatisfy-?;-Pagalitin; huag tumupad.
Dissect-w Pirasuhin; usisain.
Dissection-;/- Pagpipiraso.
Dissemble-/'-Magkono\vari.
Disseminate-z1 Isabog ang binhi.
Dissemination-»i-Pagsasabog ng binhi.
Dissension-n-Pagtatalo; basagulo gulo,
Dissent-v-Umayaw; huag sumunod; mag-
kaiba,
Dissent-w -Basagulo.
Dissentation->?-Pagmamato\viran.
Dissimilar-a-Hindi kaparis; gansal; hin-
di kamukba 6 katulad.
Dissimilarity -?i-Pagkakaiba; kaibhan.
Dissimulate-t!-Magkonowari.
Dissimulation-n-Pagkakaiba kaibhan.
Dissipate ?;-Maglasing.
Dissipation-n Paglalasing.
Dissolute-a-Pabaya; talipandas; tamad.
Dissolution-;/-Kapabayaan; kavvalan ng
kalinga.
Dissolve-7'-Tumunaw: tuna win.
Dissonance-n-Pagkakasira ng tugtog.
Dissonant-rt-Masama ang tunog.
Dissuade-v-Pigilin; pasiyahin.
Dissuasion-w-Pagpipiguil; pagpapasiya.
Distaff -rc-Panulid.
Distance-7i-Layo; pagitan; p a 1 u g i t ;
pu.ing; kalat.
Distance- v-Ilayo; lumayo palayuin,
Distant a-Malayo; tangi,
Distaste-^- Yamot; pighati.
Distasteful-a-Makayayamot mapighati.
Distemper- w-Yamutin.
Distemper-jj-Katigasan ng ulo; sipon
ng kabayo.
DIV _
Distend- r-Lumaki; huinaba.
Distention-H- Kabul man; pagbaba.
Distill-7'-Alakin; guinawa ng alak.
Distillation-n-Pag gagawa ng alak.
Distellery-N-Gu\va:in ng alak.
Distinct-rt-Maliwanag; bukod tangi.
Distinction-n-Pamumukod; pangingiba;
kaibhan; kaniahalan.
Distinguish-t'- Kilalanin; inaniukod; tak-
daan; saysayin.
Distinguishable-a-Maliwanag; madaling
makikilala.
Distinguished-a-Balita; bunyi; bantog;
bayani.
Distort-7'-Pilihin; pumilipit; pilipitin.
Distortion-n-Pagpipilipit.
Distract-r-Guluhin ang isip.
Distracted-«-TTlol; gulo ang isip.
Distraction-72-Kaguluhan ng isip.
Distress-n-Hirap; pighati; sakit; kahi-
rapan; kasakitan.
Distress- r-Pahirapin.
Distribute v-Ipamahagi; kalatin; ikalat.
Distribution-??-- Pagbati; pa mam a h agi;
pamumudmod; pagkalat.
Distributi ve-a- Nakakasabog.
District-n-Danay; hanga; lugar; pagkat
ng bayan; nayon; distrito.
District-v-Ilagay ang hanga ng mga
danay 6 nayon.
Distrust- t'-Magagama gam ang loob;
kumulang ang katapatan ng loob.
Distrust-^-Kakulangan ng katapatan ng
loob,
Distrustf ul-a-Mapangambahin; k u 1 a n g;
con flan /a.
Disturb-i/'-Yamutin; bagabagabin; gulu-
hin; pasuklamin ang loob; sabarin;
tuksuhin; balisahin.
Disturbance-?i-Gulo; kaguluhan; yamot;
kabalisahan.
Disunion-n-Paghiliiwalay/ pagkabukod.
Disunite-^'-Bumukod; tangalin; ihiwalay.
Disuse-n-Kawalan ng paggamit.
Disuse-?;-Huag gamitin.
Ditch-n-Sangka.
Ditch v-Gumawa ng sangka.
Ditto-n-Ang nabangit na.
Ditto-a^y.-Paris ang dati; gayon din;
naman; idem.
Ditty-ra Awit; dalit.
Diurnal-a-Arawara\v.
IMve-v-Sumisid.
Dive-n-Sisid; hititan ng apian.
Diverge-7/-Humiwalay; Jumayo.
Divergence-n-Paghihiwaiay.
Divergency -n-Paghihiwalay.
Divers-a-Marami; ilan.
Diverse-a-Iba;hindi kamukhajnakabukod
Diversification*}!- Kaibhan.
DOL
214
DOV
Diversify-u-Ibhan; baguhin.
Diversion-w-Kaibhan; aliwan kasaya-
han; pagpapahinga; kutuwaan.
Diversity-n-Kaibhan.
Divert-v-Lumiko/ ilikoy aliwin.
Diverting-a-Nakakaaliw.
Divest-t'-Hubaran; alisin; magbawal.
Divide-^-Hatiin; hiwalayin, itiwalay; bu-
mahagi; humiwalay.
Divider-w-Taga pamahagi.
Divination->i-Paghuhiila; hula.
Divine-a-Nauukol sa langit.
Divine-ra-Pari; pastor
Divine-z/-Humula; hulaan.
Divinity-w-Bathala; Dios.
Division-n-Pamamahagi; paghihiwalay;
paghahati.
Di vorce-n- Pagtaboy .
Divorce- v-Itaboy; ipagtabuyan; ihiwalay;
ilayo.
Divulge-v-Ipahayag; ihayag; tuklasin:
tumuklas sabihin.
Dizziness-w-Pagkalula; pagkahilo.
Dizzy-a-Hilo; lula.
Do-z/-Gawin; gumawa.
Docile-a-Maamo; banayad; masunurin.
Docility-^- K aamoan; k aanayaran.
Dock-v-Putlin ang buntot;iklian;bawasan
Dock-?/-Punduhan ng sasakyan kung li-
linisin.
Docket-w-Listahan.
Doctor-n-Mangagamot.
Doctor-7/-Gamutin.
Doctrine-n-Pananampalataya; doctrina;
pagtuturo.
Document-n-Documento; kasulatan; ka-
tibayan.
Documental-a-Nauukol sa kasulatan.
Dodge-'z/'Umilag; mawala.
Dodge n Hibo; daya.
Doe-n-Usang babayi; inahing usa.
Doer-n-Ang gumagawa.
Does-?/-Gumagawa.
Doff-7/-Maghubad; alisin.
Dog-n-Aso.
Dogfisli-n-Pating na munti.
Dog-v-Sumunod ng pilit,
Dogged a-Mati gas ang ' ulo; so wail.
Doggerel-a-Mababa at bastos; hamak.
Dogma-n-Pananampalataya; isip.
Dogmatic-a-Totoo; tunay.
Dogmatical-a-Totoo; tunay.
Doily n-Servilletang munti.
Doings-n- Manga ginagawa.
Dole-n-Daing; panaghoy.
Doleful-a-Kahambalhambal; kahapis-
hapis; mapanglaw; malungkot.
Doll-n Munika.
Dollar-n-Dollar; piso.
Dok)r-«-Sakit; hirap; dain; panaghoy.
Dolorous-a-Mahirap, juasakit.
Dolt-n-Ulol.
Domain-w-Kapangharian; nayon; lupain.
Domestic-n-Alila sa bahay.
Domestic-a-Nauukol sa sariling bahay;
maamo.
Domesticate-v-Paamoin.
Domesticity-n-Kaamoan.
Domicile-«-Tirahan; tahanan.
Dominate-v-Supilin
Domination-n-Pagkasupil;
Dornineer-7/-Mamahala ng mabagsik.
Dominion-w-Lupain; lupa. nayon.
Domino-n-Domino.
Don-7/-Isuot.
Don-n-Maginoo.
Donate- v-Magbi gay; ipagkaloob/ iambag
Donation-w-Bigay; caloob; ambag.
Done-v. p. ^>.-Ginawa; nangyari na,
Donkey-w-Kabayong munti at mahaba
ang tainga; ulol: jumento.
Donpr-w-Ang nagbigay.
Doom-n-Hatol; kapalaran; pasiya.
Doom-u-Sumentencia. hurnatol.
Dooms day w-Kaarawan ng paghahatoL
Door-w-Pinto; pintuan.
Door keeper-n-Ang namamahalasa isang
bahay; taga bantay ng pinto.
Door way-n-Pintuan.
Dormant-a-Natutulog.
Dorsal-a-Nauukol sa likod.
Dose-w-Takal ng gamot; doses.
Dose-w-Magpainom ng gamot.
Dost-T/'Gumawa.
Dot-»i-Punto.
Dot-^-Ilagay ang punto; puntuhan.
Dotage-w-Kaululan; pagkaukol.
Dotal-a-Nauukol sa panhik.
Dotard-w-Tawong matanda at maliina
ang isip.
Dote-v-TTmulol; humibang.
Doth-7/-Gumawa.
Double-«-Yupi; tiklop.
Double--z/-Yupiin; tiklnpin; ulitin; du-
blihin.
Double-a-Doble; ulit.
Doublet-n-Paris; pareja.
Doubly-odf.-Doble.
Doubt-n-Agamagam ang loob; pangamba..
Doiibt-«/-Manggainl);i; huag inanivvala.
Doubtful-a-Agamagam ng loob; hindi
pa siguro.
Doubtless-a Siguro, walang agamagam
ng loob.
Dough-n-Harinang; minasa para sa tina-
pay; minasa.
Dough nut-tt-Buchibuchi.
Doughty a- Matapang mangahae.
Douse- u-Ihu log sa tubig.
Dove-w-Kalapati.
DRA 215
Dove cot-tf-Bahay ng kalapati.
Dove cote-n-Bahay ng kalapati.
Dove like-a-Maamo; magandang loob.
Dove tail-w-Pagngingipingin at pagla-
patan ng kahoy.
Dove tail-v-Ilapat ng inabuti.
Dowdy-rt-Marungis; salahula; marumi.
Dowdy-n-Tawong marungis.
Dowel-n-Pakong Vahoy.
Dowel-r/-Ipako ng pakong kahoy.
Dower-w-Kaloob; bigay; ang minana ng
asawang babayi ng nangamatay.
Down-w-Balahibong malambot.
Down-adv-S& ibaba; sa gawing ibaba.
Down-prf^. -Sa ibaba.
Down-rt-Malungkot.
Down east-a-Malungkot.
Down cast-w-Tingin na malungkot.
Down fall-n-Pagkasira*
Down right-a-Tunay; totoo.
Down right-ad?/.- Sa gawing ibaba.
Down ward-Downwards-odv.-Sa gawing
\ mababa.
Dowry-n-Rigay; kaloob; Yaman ng asa-
wang babayi.
Dowse-v-Isisid; ilubog.
Doze-a-Matulog.
Dozen-n Labing dalawa; isang docena.
Dozen-a-Labingdalawa; isang docena.
Drab-w- Kayumangi.
Drab a- Kay umanging,
Drable-v-Basahin; tigmakin.
Draft-n-Pagpili; cheke.
Draft-r-Guhitin ang banhay; paliin ang
sundalo.
Drafts inan-n-Taga gawa ng piano 6 ka-
sulatan.
Drag-^-Hilahin; humila.
Drag-w-Paghihila; paragos
Draggle-7/-Basabin at hilahin sa lupa.
Dragonfly-n-Gamogamo.
Dragon-w-Sundalongnakasakaysakabayo
Dragoon-v-Pahirapin.
Drain -z/-Tumita; patitiin.
Drain-w-Sangka.
Drainage-n-Pagtita.
Drake-n-Patong lalaki; bibi.
Drama-w-Teatro.
Dramatic-«-Nauukol sa teatro.
Dramatical-a-Nauukol sa teatro.
Drank-v.mp.-Ummom; nakainom.
Drape-i;-Takpanin ng kayong itim.
Draper-n-Ang nagtitinda ng kayo.
Drapery-n-Manga kayo; katungkulan
ng nagtitinda.
Draught-w-Lagok; higop; pag-guhit ng
banhay; paghila;
Draught-7/-Humula; hilahin; gumawa ng
piano.
Draw-i>Humila; iguhit.
PRO
Draw-7t-Batak/ hila; paghila.
Drawback-7i-Pintas; abala.
Drawer-n-Kaja.
Drawing-«-Pag-guhit paghila.
Drawl-v-Magsalita ng dahandahan.
Drawl-n-Pagsasalita ng niarahun.
Dray-w-Bagol.
Dread-w-Kah;i; jiaujjainba; takot, sindak.
Dread-7/-Kumaba; tumakot.
Dread-a KataUot-takot kasindak-sindak.
Dreadful-a-Kasindaksindak; katakot-ta-
kot; manaina; kagulatgulat; kakila-
kilabot
Dream-n-Panaginip; pangarap.
Dream-v-Managinip; mangarap.
Dreamy-a-Mapagpanaginip.
Drear-a-Mapanglaw; malungkot;
Dreary-a-Mapanglaw; malungkot.
Dredge-w-Panhukay ng lupa sa ilalim
ng ilog.
Dreg-w-Tira
Drench-7/-Tigmakin/ basahin.
Dress-w-Damit; bihisan.
Dress-v-Magbihis: isuot ang damit.
Dressy-a-Maingat sa pagbibihis.
Dribble-'--Puniatak; tumalas.
Dribblet-w-Pirasong munti.
Dried-beef-w-Tapa; pindang.
Drier-7z-Pangpatuyo/
Drift-n-Pagpasulong; paglutang kasama
ng agos; tungo.
Drift-v-Lumutang.
Drill-n-Pagsasanay; aral; pangbutas.
Drill-t'-Aralan; magturo; butasin.
Drilling-n-Pagpaaral; pagturo.
Drink-v-Uminom; inomin,
Drink-7i-Inomin.
Drip-v-Tumalas; pumatak.
Drip-w-Patak.
Dripping pan-n-Salay.
Drive-y-Pasulongin; pilitin; magmane-
jar ng kabayo; itulak.
Drizzle-v-Umambon.
Drizzle-w- Ambon.
Droll a-Makatatawa,- palabiro siste.
Droll-«-Tawong palabiro.
Drollery-«-Biro; katuwaan.
Drone -w-Tawong tamad.
Drone-7/-Magpabaya.
Droop-7/-Yumuko; lumanta.
Drop-n-Patak.
Drop^-Lumagpak; malaglag; pumatak.
Dropsy-n-Sakit na manas.
Dross-w-Dumi; tae ng bakal; tira.
Drossy-a-Marumi.
Drought-Drought-w-Tuyo; panahong 8a-
lat sa ulan.
Droughty-a-Matuyot; matutuyot.
Drove-v. twja.-Pinasulong.
Drove-n-Manada/ kai>iwanan ng hayop
DUN 216
Drover-/i-Ang may ari ng maraming baka.
Drowr-oLumunod; malunod.
Drowse-v Magantokantokan.
Drowsiness-w-Antok.
Drowsy-a-NagaantoU; maantok.
Drub-77-Pumalo; paluin.
Drubbing-7z-Pagpapalo; paghahampas.
Drudge-7/-Pumagal; magtrabajo ng ma-
lakas.
Drudge-n-Alipin sa trabajo.
Drudge-n-Gawa na mabigat.
Drug-w-Pangpatulog, gamot.
Drng-r-Patulugin; painumin ang pang-
patnlog.
Druggist-»z-Ang nagtitinda ng gamot.
Drum-#-Tambol.
Drum-v-Magtambol.
Dr-im stick-«-Palo ng tambol.
Drunk-rt-Hilo; lasing; lango.
Drunkard-n-Tawong palaging naglalasing
Drun^en-a-Lango lasing.
Dry-a-Tuyo.
Dry-v-Tuyuin; ibilad; patuyuin.
Dry ly -adv. - Patuy o.
Dub-y-Magbansag; batisagin.
Dubious a Malabo.
Duck-n-Pato; itik.
Dnck-v-Isilid; ilubog.
Duckling-n Patong munti; sisiw ng
pato; sisiw ng itik.
Duct-?i-Sangka.
Ductile-a Masunurin; malambot.
Dudgeon-^-Tangnan ng punal 6 ng pa-
naksak.
Due-a-Bagay; akma; marapat.
Due-«^y.-Totoo; tunay.
Due-n-Utang.
Duel-w-Hamon.
Duel-v-Humamon:
Duet n-Kaata ng dalawa.
Dug v. imp & p. /;.-Hinukay; humukay.
Duke-7t-Duke.
Dukedorn-w-Kalagayang duke.
Dulcet-n-Mainam sa dinig.
Dull-a-Maputol; mapudpod; dungo; ma-
hangal; walang kabuluhan; torpe.
Dull-^-Purulin; jmnnirol; pudpurin.
Dullness-w-Kapurulan; talabuan.
Duly-a Karampatan.
Dumb-a Pipe; walang tuto; hamak.
Dumb-bell n Peso.
Dutinny-n-Tawong pipe; larawan ng
tawo; sa teatro.
Dummy-a-Tabimik; walang kibo.
Duinp-n-Bual; kasukalan.
Dump-f-Ibual itapon.
Dumpy-a-Pandak; at mataba.
Dun-a-Maitini ang kulay.
Dun-oManingil; singilin.
Dun-n-paniningil.
DYS
Dunce-n-TTlul; bobo; tawong
karunungan.
Dung-n-Dumi; tae ng hayop.
Dungeon-n-Bilangong madilim.
Duo w-Dalawa.
Duodesimal-«-Ikalabing dalawang ba-
hagi.
Duodecimo-»-Ang may labing dalawang
dabon.
Dupe-v-Dayain; hibuin.
Duple-Duplex-a-Duble;
Duplicate-7/-Dublihin; ulitin; parisan;.
tularan/ dalawabin.
Duplicate-n-Salin,' parisan; howad.
Duplication-^- Pa gkaduble.
Duplication-n-Pag aduble; Lataksilan^
kasuitikan.
Durability-n-Tibay; tagal; pamamarati.
Durable-o* Hindi masisira; matagal;
lagi.
Durance-n-Tagal; kahirapan.
Duration-n-Tagal; laon; pamamarati.
Duress-w-Kahirapan.
During^prep.-Samantala.
Turst-'y. m/;.-Pinangangabas.
Dusk-«- Madilim.
Dnsk-n-Orasion.
Dusky-a-Maitim; madilim.
Dust-n-Alikabok; alabok; gilik. .
Dust-r-Alisin an» alikabok; paspasin^
budburin ng alikabok; dikdikin.
Duster-n-Walis.
Dustpan-n-Pungke.
"Ousty-a-Maalikabok.
Putcb-a-Nauukol sa Hollandesa.
Dutch-n-Hollandesa,
"Puteous-a-Masunurin.
I)utiable-<7,-May buis; dapat ibuis.
Dutiful-a-Masunurin.
Duty-7t- Katungkiilan; }> a m a in a h a 1 a ;:
utang; buis ng aduana.
Dwarf -n-Unano.
Dwarf- c-Pandakin.
Dwell- r-Tumira; manahan/ tumahan.
T)welling-w-Bahay.
Dwindle-»Bumawas; umunti.
Dve-v-Tinain; rnagtina.
Dye-w-Tina.
Dyei ng-n-Pagti ti na.
Dyer-n-Ang nagtitina.
DyiiiLT "-Nan 1:111 uitay; naghihingalo.
Dyke-n Pilapil.
Dynamite-H.Dinamita.
Dynasty n-Kaharian; lain ng hari.
Iljysentery-n-Iti; pagdudumi na may
halong dugo.
Dyspepsia ?/-Sakit ng si^mura.
Dyspeptec-a-Nauukol su sakit nang
Bikmura.
Dyspeptic-a-Ang may sakit ng sikmura-
EBO
217
EFF
Karh-rt-Balang; tmvi; l);i\vat; bawat isa.
Each-;>ro.-Balang isa.
Eager-a-Mainip; mapagnais.
Eagerness >/ -Kainipan; nais; pita.
Eagle-w-Aguila.
Eaglet-n-Aguilang munti.
Ear-w-Tainga; puso ng mais.
Ear-f-Tuniulx) ang puso ng inais.
Earless-o-Walang tainCra.
Early-rt Maaija; unang; agap/ maagap.
Ear mark-a Tanda sa tainga.
Earn-f-Makita; kumita.
Earnest-a-Totoo; hindi biro; pormal.
Karnest-n-Katotohanan; kapormalan.
Earnings-w-Ang kinita ng isa.
Ear ring-n-Hikaw.
Earth-«-Lupa; sang kalibutan.
Earth-v-Ibaon sa lupa.
Eartben-a-Bagay lupa/ yari ng lupa;
malupa.
Earthliness-;z-Kalupaan.
Earthly-a-Bagay lupa; nauukol sa lupa.
Earth quake -«-Lindol.
Earth \vorm-n-Bulati; uod.
Earthy-a-Malupa; may halong lupa.
Ease-n-Kaginhawahan; kaigihan; igi;
kadalian; kalubayan.
Ease-r-Umigi; lumuag; lumubay; bu-
rn im pi 1.
East-n-Silanganan,
East-a-Sa gawing silanganan.
East-z/'-Pumunta sa silanganan.
Easter-n-Kuaresma; paskong raahaba.
Easterly-a-Nangaling sa silanganan;
sa gawing silanganan.
Easterly -odlz/.-Sa yawing silanganan.
Eastern-rt-Xasa silanganan/ sa gawing
silanganan.
East ward -«<#?;. -Sa gawing silanganau
Easy-rMlinhawa.- madali.
Kat-r-Kuniain; 7/o/////«///// lumamon.
Eatable-a-Makakain.
Eatable-n-Pagkain.
Eat dinner-7/-Mananghali.
Eat supper-t/'-Humapon.
Eaves-n-Lambang: balisbisan.
Eaves trough-n-Alulod.
Eaves dropper-w-Manunubok.
Eavesdrop-f-Pakingan; ng palihim.
Ebb-K-Pagkati ng tubig.
Ebb-?y Kumati.
Ebon-fl-Parang ebono.
f Paitiman; umitim.
Ebony-w-Ebono.
Ebony-a-Yari ng ebono; maitim.
Eccentric-n-Mangaling sa gitna; hindi
karaniwan; katuwa.
Ecclesiastic a-Nauukol sa simbahan.
I'rdesiastic-w-Pari; pastor.
Echo-n-Uliyaw; alingawngaw; aladalad.
Echo-v-Umuliyaw/ umalingawngaw.
Kclipse-n-Pagdilim ng buan 6 araw.
Eclipse--z/-Dumilim ang araw 6 buan;
lampasin.
Ecliptic-n-Daan ng araw.
Economic:Economical-a-Tipid; matipid.
Economist-n-Ang tawong marunong
magtipid.
Economize-n-Tipirin; tumipid; magtipi-
ran.
Economy-n-Pagtitipid; katipiran.
Ecstasy-w-Saya na malabis.
Eddy->i-Tubig na tulog; uliuli.
Eddy-v-Umuliuli.
Edentate-n Hayop na walang ngipin;
kundi ang bagang.
P^lge-w-Gilid; laylayan; wakal; wakas;
baybay; dungot; gasa; hangang; tabi.
Edge-u-Lumapit sa gilid; gumawa ng
gilid.
Edged-a-Matalim.
Edging-w-Gilid; tabi/ puntas na makitid.
Edge ways-Edge wise-a^.-Pagilid; sa ga-
wing gilid.
Edible-a-Makakain.
Edict-»-Utos; kautusan.
Edification-?i-Pagtatayo; pagtuturo.
Edifice-?z-Bahay
Edify-L'-Magtayo; gumawa; magturo.
Edit-i;-Maglimbag.
Edition-?i-Limbag; pinaglimbagan.
Editor-w-Ang nagpapalimbag.
Editorial-a- Nauukol sa pag lilimbag.
Editorial-«-Ang sinulat nang nagpapa-
limbag.
Educate-?: -Turuan; magturo/ palakhin
ang isip.
Education-n-Galang; karunungan; du-
nong; aral.
Educational-a-Nauuokol sa karunungan.
Educator-«-Ang nagtuturo.
Educe-7Alpalitaw; hanguin.
Eel-?i-Palo8.
'E'en-adn. -Masque; hangang sa.
E'er-acfy.-Kailan man; sa ano mang
panahon.
Efface-v-Burahin; lipulin.
28
EDJ
Ef feet n- Ang nangyayari; k a y a r i a n ;
gawa.
Effect-v-Maramay; idamay; yariin.
Effective-a-Kasalukuyan; mabisa; ma-
lakas; masidla.
Effectual-a Husto; sukat; totoo.
Effeminacy-w-Karuagan; kahinaan ng
loob.
Effeminate-a- Parang babayi; duag; ma-
hina ang loob.
Efferveece-t>Kuinulo; bumula.
Effervescence-ft-Pangkakulo; kulo.
Effervescent-a-Kumukulo.
Effete-a-Lipas; karat walang kabulu-
han; gasgas.
Efficacious-a-Malakas; mangyayari.
Ef fi ciency-n-Pagyay ari ; kahustuhan.
Efficient-»i-Husto; mangyayari.
Effigy-w-Larawan.
Effort-»i-Tikhim; subok.
Effrontry-w-Lampastangan; tampalasan.
Effulgence-/z-Kalinawan; kaliwanagan.
Effulgent-rt-Malinaw; maliwanag.
Effuse-t'-Ibuhos; ipalabas.
Effusion-w-Pagbuhos; pagpalabas.
Effusive-a-Mapagbuhos; bumukal.
Eft-n-Butiki.
Egg-w-Itlog.
Egg-c-Iudyok; isulong.
Egg plant-w-Talong.
pjgotism-n-Kariputan; kasakiman; kara-
mutan; kapalaluan.
Egregious-a-Lampas; katakataka.
H^ress-^-Pag labas; pag alis.
Egyptian-o-Nauukol sa taga P^gipto.
Egyptian-w-Taga Egipto.
Mli inter.-A.no.
Eight-o-Walo.
Eight-w-Walo.
Eighteen-a-Labing walo.
Eighteen-n-Labing \valo.
Eighteenth-o-Ikalabing walong.
Eighteenth-n-Ikalabing walo.
Eighth-a-Ikawalong.
Mi<:hth-w-Ikawalo.
E&ghthly~adv.' I kawalo.
Bightieh-o-Ikawalong puong.
Mightieh-n-Ang ikawalong puo.
Eighty-a-Walong puong.
Eighty-n-Walong puo.
Mithcr-a-Alin.
Either-joro.-Alinraan.
Mither-eow;'.-Alin.
Ejaculate- c-Magsalita nj> bigia.
Ejaculation-w-Salitang bi^la.
Eject-o-Itapon; ipalalms.
Ejection-71-Pagpalaba.s; pagtapon sa
labas.
Ejectrnent-M-Pagtapon sa laba«
labas.
218
ELO
Eke-^-Lumaki; magdaragdag.
Eke-«rfc.-Naman; gayon din.
Elaborate a- Ayos; mainam; maganda.
Elaborate-u-Ayusin tapusin ng mahu-
say,
Elapse-v-Lumipas; magdaan; macaraan.
Elastic-a-Parang goma.
Elastic w-Ligas.
Elate-a-Mataas; masaya.
Elate-v-Sumaya.
Elation-n-Saya; tuwa; kalugurah.
Elbow-n-Siko.
Elder-n-Tawong matanda.
Elder-a-Lalong matanda; matanda pa.
Elderly-a- Matanda.
Eldest-a- Matanda sa lahat; katandatan-
daan.
Elect-a-Pinili; hinalal.
Elect- c-Humalal; pumili; ipalagay.
Elect-n-Ang pinili.
Election-w-Paghahalal; eleccion.
Electioneer-u-Tumulong sa isang candi-
date.
Elective-a-May kapangyarihan pumili.
Elector-^-Ang may katuwiran magvoto.
Electoral-a-Nauukol sa paghahalal.
Electric-a-Nauukol sa lintik.
Electrical-a-Nauukol sa lintik.
Electricity-n-Lintik; kidlat.
Electrify -t>-Buhayin.
Elegance-n-Inam; inam ng kilos; kai-
naman/ karikitan; kagandahan.
Elegant-a-Mainam; makinis bihasa; ma-
ganda; dakila; marilag; magaling; ha-
lata; maayos.
Element-n-Bahagi; parte; pinagmulaan,
Elemental -a-Nauukol sa piraso; nauukol
sa parte 6 pinagmulan.
Elementary -rt-Primero; bago.
Elephant-n-Elepante.
Elephantine-a-Malaki.
l-.lcvate-^-Itaas; ibangon; padnkilain.
£levation-n-Pagpapataas; kadakilaan.
Elevator-«-Makinang pangpataas.
Eleven-a-Labing isa.
Eleven-n-Labing isa.
Eleventh -a^IkalabiDgisang.
Kleventh-n-Ang ikalabingisa.
l-'Jl1 //-Duende.
Mlfm-a-Nauukol sa duende.
Ellin-w-Munting duende.
Mlicit-v-Hanguin; i pal it aw.
Eligi ble-a-Mararapat.
Mlixir-n-Gamot na halohalo.
Elk-n-Malaking usa.
Eniipse-n-Talobaba,
Ellipsis-n-Paglaktaw.
Mlocution-^-Pagsasalita/ |)agdidiscUT8O,
ElocutioDary-a-Nauukol sa salita <> .-a
discurso.
EtfA
Elocutionist-w-Ang nagsasalita 6 nag-
didiscorso.
Elongate-t>-Humaba; unatan.
Elongation-H-Paghaba; pagunat.
Eloper- Magtanan .
Elopement-n-Pagtatanan.
Eloquence-H-Kainaman ng pagsasalita.
Eloquent-a-Maaya; inainam nw.irsalita.
Else-a-Iba.
Else-pro.- Iba.
Else-arfv.-Bukod sa rito.
Else-tfoty.-Bukod sa ito.
Else \vhere-adv.-SsL ibang lugar.
Elude-i>-Umilag.
Eludible-o-Maiilagin.
Elusion-n-Ilag; pagkailag.
Klnsory-a-Makadadaya.
Elve n-Duende.
Klvish-a-Nauukol sa duende.
Emaciate-v-Pumayat; mangangayayat.
Emaciation-w-Pangangayayat.
Emanate-v-Sumipot/ bumukal; manga-
ling.
Emanation-n-Pagsipot; pagbukal.
Emancipated-Pa walan angalipin; mag-
bigay ng kalayaan.
Emancipation-w-Pagbibigay nang kala-
yaan.
Emasculate-v-Kaponin.
Emasculate-a-Mahina; duag.
Embalm-i'-Gamutin ang bangkay upang
huag mabulok.
Embank-i?-Magpilapil.
Embankment-n-Pilapil.
Embarcation-n-Pagsakay sa sasakyan.
Embargo-«-Pagbawal ng pag alls ng
isang sasakyan sa isang puerto.
Embark-v-Ilulan; maglulan; isakay; su-
makay.
Embarrass-v-Hiyain.
Embarrassment-w-Hiya.
Embed-r-Ilagay sa hihigan.
Embellish-v-Gumayak; gayakan; guman-
da; pagandahin; pamutihan pariki-
tan.
Embellishment-w-Pag gagayak; pagpa-
paganda; gayak; pamuti.
Ember-w-Baga.
Phubexzle-^-Manekas; ankinin ang ini-
lagak sa isa.
Embezzlement-n-Tekas/ pag aankin ng
ari ng iba.
Emblem-w-Tanda.
Emblematic-a-Nauukol sa tanda.
Emblematk-al-tt-Nauukol sa tanda.
Embodyment-n-Pag sasania sama; pag-
ipon.
Embody-v-Isama; iponin.
Embolden-y-Tumapang.
Emboss-T'Itampok; padilagin.
Embrace-v-Yumakap; yakapin; humag-
kan.
Einbraoe-n-Yakap; hagkan.
Embracement-n-Pagyakap.
Embrocat«-v-Pahiran ng gamot; hilnrin/
hilutin.
Ebrocation-n-Paghilot; pagpahit nang
gamot.
Embroider-v-Gumawa ng puntas.
Kmend-v-Ayusin; linisin.
Emendation-Tz-Paglinis ng kasalanan.
Emerge-z/-Lumitaw.
Emergency-n-Ang nangyari na hindi
sinasadya.
Emery-n-Liha.
Emetjc-n-Gamot na pangpasuca.
Emetic-a-Nakasusuka.
Emigrant-n-Ang lumipat sa ibang lupa.
Emigrate-v-Lumipat sa ibang lupa.
Emigration-n-Paglipat sa ibang lupa.
Eminence-n-Kadakilaan; karilagan; ka-
rangalan.
Eminency-n Karangalan; kadakilaan;
karilagan.
Eminent-a-Dakila; marangal; makapang-
y ay ari.
Emissary n-Kalihim.
Emissary-a-Malihim.
Emission-n-Pagpalabas; ang lumitaw sa
isang panahon.
Emit-v-Iutos; ipalitavv; palabasin.
Emmet-w-Langam.
Emolliate-u-Lumambot; lambutin.
Emollient-a-Malalarnbutin.
Emolument-n-Pakinabang; tubo.
Emotion-n-Pakirarndam; damdam; ka-
ramdaman; kaba.
Emotional-a-Nauukol ea pakiramdam.
Emperor-n-Emperador/ hari.
Emphatic-a-Malakas.
Empire-n-Emperio; kabarian.
Employ-7/-Gamitin, upahan.
Employ-w-Hanap buhay; katungkulan.
Employee-n-Ang nagtatrabajo.
Ernployment-n-Hanap buhay; katung-
kulan.
Emporium-w-Lugar ng pangangalakal;
plaza; palinke.
Empo\ver-v-Ibigay nang kapangyarihan^
sa isa.
Empress-n-Haring babayi.
p]mpty-a Walang laman; bugok; kalog;
walang kabuluhan.
Empty-u-Ibuhos; alisin ang laman/ isa-
lin.
Emulate-»;-Lumaban; pasukuin; lampasin
Kinulation-w-Hiling ng loob.
Eniulsion-n-Gamot.
Emulsive-rt-Makalalambot.
Enable-^-Magkaroon ng kaya; makaya.
•
Enact-v-Iutos; gumawa ng leyes.
Enaetment-n-Paggagawa * ng mga utos.
Enamor-v-Umibig ng mahigpit.
Encamp- u-Magpahinga ang hukbo.
Encampment-n-Pagpapahinga ng hukbo.
Encampment-?j-Gayuma.
Encircle-^-Paligirin; ipaligid.
Enclose-v-Bakurin; magbakod; kulungin;
ipaligid.
Enclosure-tf-Lugar sa loob ng bakod;
kural.
Encompass-v-Paligirin.
Encore-adv.-Ulit; muli.
Encore-mfer.-Ulit.
Encore-n-Pagpuri; paghingi ng ulit.
Encounter-u-Sumalubong; u m u n t o g ;
bumanga; sabatin.
Encounter-n-Umpog; untog; salubong;
banga; laban.
Encourage-z/-Iudyok; ipabuya.
Encouragement-n-Pagudyok.
Encroach-z/-Ankinin.
Encumber-t'-Abalahin; antalahin; uma-
bala.
End-w-Dulo; tapos; katapusan; wakal;
wakas; dungot; hanga; hangahan.
End-r-Tapusin; tumapos; yariin; utasin;
mamatay; humanga.
Endanger-r-Ihulog 6 ilagay sa may pa-
nganib.
Endear-i/-Mahalin.
Endearment-n-Pagmamahal.
Endeavor-D-Tumikim; subukin.
Endeavor-n-Tikim; subok.
Ending-n-Utas;] katapusan; dulo; pag-
kayari.
Endless-a-Walang dulo; \valang hanga;
walang katapusan; walang mula at
' hanga.
Endorse-v-Pirmahin; pumayag.
Endow--z/-Magpamana.
Endo\vment-«-Mana; karunungan; du-
nong.
Endure-?/-Magtiis; tiisin; mamalagi; lu-
magi, alalayan; batahin.
Endurance-n-Pagtitiis; pamamalagi .
Endways-Edwise-tzdz/.-Patayo; pahalang.
Enemy-n-Kaalit; kalaban; katalo; ka-
away.
Energy-n-Lakas loob; liksi; kasipagan.
Energetic-a-Malakas ang loob; maliksi;
masipag.
Enfeeble-v-Humina.
Enforce-u-Pilitin; patapangin.
Enforcement-n-Pagpilit.
Enfranchise-T/-Hanguin sa kagipitan 6
pag kaalipin; magbigay nang kala-
yaan.
Engage- v-Itali; isama; lumaban; labanin.
Engaged-a-May pangako.
Engagement-n-Pangako; dulog.
Engine-w-Makina de vapor.
Engineer-n-Makinista;taga suk at ng lupa.
Engineer-u-Mainahala.
Engineering-«-Karunungan sa makina.,
English-a-Engles.
English-n-Engles; taga Englaterra.
English-v-Ihulog sa wikang Engles.
Engrave-i»-Idukit; lilukan; gumuhit.
Engraving-w-Pagdukit; dukit.
Engross-f-Isalin ang sulat.
Engulf- r-Lamunin.
Enhance-v-Tumaas;lumaki;magdaragdag
Enhancement-n-Paglaki; pagdaragdag.
Enigma-n-Bugtong; talinhaga.
Enigmatic-a-Malabo.
Enjoin-v-Ipagbilin; ipagmasakit. buma-
la; magbilin magbawal.
Enjoy-^-Magustuhan; ibigin; umalhv;
sumaya.
Enjoyment-w Kasayahan; tuwa; kaali-
wan.
Enlarge 7/-Lumaki; magpalaki; dumanii;
biklarin; habaan; humaba.
Erilargement-n-Paglaki; pagdami.
Enlighten-7/-Liwanagan; magilaw; inag-
turo.
Enlightenment-n-Pag livvanag; pagturo.
Enlist-t'-Pumasok sa servicio.
Enlistment-?* Pagpasok sa servicio.
Enliven-i'-Buhayin; lumiksi.
Enmity -n-Galit; sama ng loob; tanini
sa loob.
Enormous-a-Malaki ng totoo; dakila;
lubha: malabis.
Enormity-n-Laki; kalakihan; kabigatan.
Enough-o-Husto; sukat; sa\va.
Enough-adu.-Sukat.
Enoughs Kasukatan; kaliustuhan.
E)nquire-u-MagtanoDg; tanongin; tnma-
nong.
Enquiry -n-Tanong.
Enrage-i»-Pagalitin; magalit.
Enrich-r-P;iv;uiianin.
Enroll-7/-Listahin; puminna.
Enrollment-«-Paglilista.
Ensample-n-Halimbawa.
Ensconod'U-ItaffO; kanlongin; kup';upin.
Kn shrine -z/-Mahalin.
Enshroud-v-Balutin ng sapot.
Ensign-;/-Bandila.
Enslave-v-Supilin; all pin in.
Enslavement-n-Pagpaalipin.
Ensue- t/'-Sumunod; buntutan.
Ensure-v-Tibayin; tumibay.
Entangle-u-Gulnhin.
Entanglement-n-Pagpapagulo.
Mn tangling a-Mapagbasagulo.
Enter-y-Pumasok; pasukin.
Enter the mind-u-Tarukin ng isip.
EQU
231
ElttJ
Enter prise-n-Gawa; trahajo.
Enterprising -a-Buhay ang loob.
Entertnin-oAliwin; lituhiii; inagpa-
saya.
Entertaining-a-Masaya; inaaliw.
Entertainment-n-Pagpaaliw; kanayalian.
Enthrone-z/-Ilagay sa trono.
Knthronement-n-Paglagay sa trono.
Enthusiasm-n-Pagka\vili; interes.
Enthusiastic-a-May interes; buhay ang
loob.
Entice- c-Tuksuhin.
Enticement-n-Tukso; uraling maxima.
Entire-a-Lahat; buo; ganap; pulos.
Entirety-Entireness-w-Kalahatan; kabu-
oan.
Entitle-i>-Marapatin.
Entomb-i; Ilibing.
Entrails n-Manga bituka; isaw.
Entrance-n-Pagpasok ; pintuan.
Entranee-t'-Patulugin; tulugin.
Entrap-v-Hulihin; bitagin.
Entreat- v-Dumaing; manalangin; humi-
ngi; ipakiusap.
Entreaty-»-Pakiusap; luhog; daing.
Entree-n-Pagpasok.
Entrust-^-Ialok; ilagak.
Entry-w-Pagpasok; pintuan.
Enumerate-k'-Bilangin; saysayin nang
isa't isa.
Enumeration-w-Pagbilang; kabilangan.
Enunciate-ty-Magpahayag; magsabi.
Enunciation n-Pagpahayag; pahayag;
pagsasabi.
Envelop-^-Ibalot; balutin.
Envelop-Envelope-n-Balot ng sulat.
Envious-a-Maingit.
Environ-t?-Ipaligid.
Environment-«-Pagpapatigid;kahilingan
Envoy-n-Taga bilin; taga utos; utu-
san; taga tupad.
Envy-n-Kaingitan; ingit; paninibugho.
Envy-f-Maingit: mainip.
Epicene-a-Nauukol sa lalaki atbalxiyi.
Epidernic-a-Hayag; karaniwan.
Epidemic-n-Kasakitan.
Epidermis-«-Balat sa labas.
Epiphany-n-Pagsipot; litaw; pista ng
tatlong Hari.
Episcopate-»i-Kapisanan ng mga pari.
Episode w-Kasaysayan.
Epistle-n-Sulat.
Epistolar-a Nauukol sa sulat.
Epitaph-n-Karalula sa ibaba\v ng li-
bing.
Epitome-n-Maikling kasaysayan.
Epoch-?i-Panahon; fecha.
Epsom salt-n-Magnesia calsinada.
Equable-a-Pantay at magkaparis; ka-
wanki; katulad,
Equal-a-Tmpas; ma.Lrkaisa; niagkatiilail;
magkawanki.
Equal-n-Pagkatulad; pagkaisa.
l'".(|ual-7/-Pantayin; tularan.
ICijuality-;/. Pau'kakapantay; pagkakatu-
lad; pagkak-iisa; kasukatan.
Eqaalization-«-P0gkakapantay; pagtu-
tnlad.
Equali/e-r-Pantayin; pumantay; parisan;
tularin.
Equally-a^y.-Naman; gayon din.
Equanimity-«-Kapantayan; pagkakaisa.
Equator-n- Equado r.
Equestrian -a -Nauukol sa kabayo.
Equestrian-w-Ang marunong sumakay
sa kabayo.
Miluiangular-a-Magkaparis ang mga su-
lok.
Equiangular-a-Magkaisa ang layo.
Equilateral-a-Magkaisa ang sukat ng
mga gilid 6 hanga.
Equilibrium-n-Tirnbang; tatag.
Equine-a-Nauukol sa kabayo.
Equinox-n-Panahon na magkasing haba
ang araw at ang gabi.
Equip-t?-Magbigay ng kailangan.
Equipage-n -Pagbigay narig manga kai-
langan.
Equipment-w-Pagbibigay ng kailangan.
Equipoise-n-Timbang.
Equitable-«-Matowid;husto;walangdaya
Equity-n Katotohanan; kabanayaran.
Equivalence-n-Katimbang; kasukat ka-
palit.
Equivalent-a-Magkasing halaga; mag-
kaparis.
Equivocal-a-Nakakamali.
Equivocate -z/-Mamali; lumihis; maligaw.
Equivocation-n-Kamalian; mali; pag-
lihis; pagliga\v.
Era-w-Panahon.
Eradicate- u-Labnutin; alisin; magbuhat
sa ugat; bunutin.
Eradication-n-Pagbunot.
Erase-v- Burahin; pavviin.
Erasure-a-Bura/ pagbuburan.
Ere-a^v.-Nauna.
Ere-pre/?.-Nauna.
Erect-a-Matuwid; patayo; maayos.
Erect-v-Itayo; magtayo.
Erection- n-Pagtatayo.
Ere long adv. -Hindi maluluatan.
Err-z/-Mamali; huag tumama; maligaw.
Errand-»i-Utos; bilin; pasabi.
Errant-a-Pabaya; tamad.
Erratic-a-Palakadlakad; walang ayos.
Erratum-w-Mali sa sulat.
Erroneous-#-Nakamamali; may mali.
Error-n-Mali; kamalian; kabulaan.
Erudite-a-Marunong; may dunong.
EUP
EVO
Erudition n-Karunungan.
Eruption-w-Pagputok.
Erysipelas-w-Sakit ng balat na nal-.aka-
hawig sa bungang araw.
Escapade-w-Kalikutan; biro.
Escape-7/-Makawala; umilag; makapulas.
Escape-w-Pagkawala; pagkaligtas.
Eschew-7'-Umilag.
Escort-n-Kumboy; bantay.
Escort-?'-Ihatid; maghatid; sumaina.
Escrotoire-w-Mesang sulatan.
Esculent-a Makakain.
Esculent-w-Anomang bagay na kinain
ng tawo.
Esophagus-w-Lalamunan.
Especial-a-Especial; bukod; nagiisa.
Espousal-n-Kasal; pagagamit.
Espouse-v-Magasawa; kumasal; gamitin.
Espy-u-Usisain; manubok.
Essay-;* -Tikim.
Essay-r-Tumikim.
Essence-n-Kaukulan; ubod; amoy.
Essential-a-Kailangan.
Essential-n-Ang kinakailangan.
Establish-v-Magtayo; itayo; itatag; mag
pundar.
Establishment-n-Pagtatag; bahay.
Estate- w-Ari; pagaari; lupa.
Esteem-7/-Galangin; gumalang; maha-
lin.
Esteem-«-Galang; kamahalan; pagma-
mahal.
Estimable-«-Dapat igalang; magalang;
dapat mahalin.
Estimate-i'-Taruhan; tas-.ihan; magla-
gay; ng halaga/ kuentahin.
Estimate-w-Tasa; halaga.
Estiniation-n-Galang; pag gagalang; pag-
puri.
Estrange-v-Lumayo; umilag.
Estrangement-?;-Paglalayo; kailangan.
Etch-v-Gumuhit sa metal.
Etching-w-Guhit sa metal.
Eternal-a-\Valang mula at hanga.
Eternally-o^r.-Sa buong panahon.
Ether-w-Etero.
Etherial-a-Magaan parang hangin; nau-
nkol sa langit.
Ethiop-w-Negro; tawong itim.
Ethiopic-Ethiopian-a-Nauukol sa negro.
Ethiopic-n- \Vika ng negro.
Etiquette-n-Galang; kainaman ng ki-
los.
Euchariat-n-Pakinabang; cumnnion.
Eulogistic-a-Dapat purihin.
Eulogium-7i-Pagi>ui i
Eulogize-?:-Pnriliin.
l-'.ulugy-w-Kasaysayan ng paginipuri.
Kuplionic-o-Makikiayon sa tunog ng
voces.
Euphony-w-Ayos ng tunog.
Europe-«-Europa.
European-a-Nauukol sa Europa.
European-w-Taga Europa.
Evacuate-v-Umalis.
Evacuation-n-Pagalis.
Evade-u-Umilag; lumayo.
E vanesce-u- M a wala.
Evanescence-w-Pagkavvala.
Evangel-n-Mabuting balita; Santa
Biblia.
Evangelic-a-Nauukol sa Santa Biblia.
Evangelical-a-Nauukol sa Santa Biblia.
Evangalist-n-Pari na walang distino na
firme.
Evaporate--z/-Sumingaw; Matuyo.
Evaporation-w-Pagtutuyo; pagsingavv.
Evasion-n-Pagiilagan.
Evasive a-Maiilagan; di malivvanag.
Eve-Even-n-Orasion.
Even-a-Yano; pantay; patag; hangang;
panay.
Even-f- Pantay in; pumantay.
Even-a«:fc/.-Bagaman; gayondin: pati.
Evening-w-Hapon; orasion; panayan.
Event-n-Ang nangyari; Ang nagkaka-
taon; pangyayari.
Eventful-a-Maraming nangyayari.
Eventual-a-Tapus; sa katapusan.
Ever-af?7/.-Kailanman; sa anomang pa-
nahon-, lagui.
E ver-glade-7z -Lawak.
Ever-lasting-a- Walang tapos; lagi/
walang likat.
Ever-lasting a-Pagkakalagi.
Ever-more ad .-Lagi; palagi; walang
tigil.
Every-a-Balang; bawat; pulos; tuwi.
Every-body-w-Lahat ng tawo.
Every day-a-Araw-araw; balang araw.
Every-one-n-Lahat ng tawo.
Every-thing-w-Lahat ng manga bagay-
bagay.
Every-where-adv.-Sa lahat ng lujrar.
Eve-trough-9z, Altilod.
Evict-r-Alisin sa katungkulan
Eviction-n-Pagpaalis sa katungkulan.
Evidence-n-Subok katotohanan; pn •_•<:(
saksi.
Evidence-v-Ipakita; ipalialata.
Evident-a Mali wanag; malinaw; totoo;
tu nay; tapat.
Evil-a-MaH:un;i.
Evil-n-Kasamaan.
Evil -^/7'.-Kasam:isaina.
Kviiu-i'-r-Ipakila; ipahalata.
l\vitable-« Maiilagan.
I'.voke-?;-Tawagin; tumawag.
Evolution-M-Paglaki; tubo.
Evolve-7/-Ilatag; liwanagan.
EXO 223
Ewe-w-Tupang babayi.
Ewer-n-Tapayan.
Exact-a-Husto; tania; sukat; ganap;
\\alang knlang.
Exact- t>-Humingi.
Exaction-ra- Katowiran.
Exactitude- n-Kato wi ran .
Exaggerate-z/-Ululan; dagdagan.
Exaggeration-n-Pagdaragdag. pagpalaki.
Exalt- v-Pnrih in.
K x a 1 tation-n-Pagpupuri.
Examine-tt-Umusig; usisain; siyasatin;
ipaglisayin; magexamin.
Kxamination-n-Paguusisa; siyasat; pag-
usig.
Example-n-Halimbawa; tularan; uliran;
parisan; talinhaga.
Exasperates-Pagalitin.
Exasperation-n-Galit; poot.
Excavate- v.Hukayin, humukay.
Kxcavation-fi-Hukay.
Exceed- v-Humigit; lumampas; lumabis;
lumagpos; lumalo.
Exceeding-a-Lalo; mahigit.
Exce)-y-Humie:it; lumampas; lampasin.
Excellence-»j-Dangal; dunong puri; ka-
niahalan; kaguinoohan; kalinisan.
Excellency-?i-Kainaman; kaginoohan;
karunungan.
Excellent-a- Vlainam; bihasa; marunong;
marilag; marangal; dakila; bunyi.
Excelsior-a-Mataas pa.
Except- y-Ibukod; itangi; mamukod.
Except-^re/?.-Bagkus; bukot; bukod sa
liban.
Except-cowj.-Bagkus; bnkod; nguni; da-
tapua.
Exception-n-Katanguihan; pamumukod.
Exceptional-a-Nakabukod; nagiisa.
Excess-n-Kalabisan; kalagposan labis;
lagpos.
Excess! ve-t'-Malabis; lagpos; lampas.
Exchange-z/-Palitan; ipamalit; halinhan,
humalili.
Exchange-n-Pagpalit; kahalili; kapalit.
Exchangeable-a- Makapapalit.
Excise-«-Buis.
Excises-Bum uis; magbayad ang
buis.
Exciseman-n-Maniningil ng buis.
Excision-w-Pagputol; paglipol.
Excite-z/-Ibuya; iudyok: udyukan; sul-
sulan.
Excitability-w-Kasiglahan.
Excitable-a-Masigla; Magulatin.
Excitement-n-Gulo; sigla/ gulat; gitla.
Exciting-a-Masigla; makagugulat.
Exclaim-w-Humiyaw; sumigavv.
Exclamation-w-Hiyaw sigaw.
Exclamatory-^ Makasisigaw.
RXI
Exclade-y-Huag isama; ibukod, ilayo;
ifuera; ilabns.
Exclusion-n-Pagkabukod; kalayuan.
l\xclii8ive-?y-Nakabubukod.
i:\minintinicate-^-Ialis sa simbahan.
Excommunication -n-Pagpaalis sa sim
bahan.
Excrement-7t-Tae; dumi.
Excrete-7/-Ibukod at itapon.
Excretion-w-Pagtapon.
Excruciate- u-Pahirapin; maghirap.
E xcruciation-?i Pagpapahirap.
Exculpate-u-Hanguin sa pagkakasala.
Exculpation-w-Pagpatawad sa kasalanan
Excursion->t-Lakad; vriaje.
Excursive-a-Palakadlakad.
Exeuse-7/-Patawarin.
Excuse- ft-Dahilan; katowiran.
Exec-rate-?/ Manumpa; magtungayaw
laitan, maglait.
Execration-n-Kalaitan; pagtutungayaw.
Execute-v-Bitayin; patayin; gawin; gu
manap; ganapin; hustuhin; tumupad
Executer-n-Ang tumutupad.
Execution-w-Pagpugot; pagbitay; pag
gagawa.
Executioner-w-Taga pugot; ang pumatay
Executive-a-Nauukol sa pagtupad.
Executor-«-Taga tupad; ang gumagawa
Executress-Executrix^-Babayingalibasi
Exemplar-n-Halimba\va; tularan.
Exemplary-a-Dapat sumunod.
Exemplification-n-Halimbawa;pagliliwa
nag.
Exemplify-i'-Magbigay rig halimbawa
Exempt-v-Ilayo;patawarin;ibukod;iligta!
Exempts-Malaya; laya.
Exemption-//- Kalayaan; patavvad.
Exercise-tt-Sanay; gawa.
Exercise--z/-Magsanay; gumawa.
Exert-v-Pilitin; pumilit; tumapang.
Exertion-w-Pilit; kapilitan.
Exhalation-w-Pagsingaw.
Exhale-i>-Huminga.
Exhaust-f-Ubusin; umubus; tapusin.
Exhaust-a-Naubos.
Exhaustion-w-Pagubus.
Exhibit-z/-Iharap; ipakita; itanghal.
Exhibit-«-Tanghalan.
Exhibition-n-Pagpapakita.
Exhilerate-t?-Sumaya/ pasayain; buhayii
Exhileration-w-Kasayahan; saya.
Exhort-v-Magpasaya; hulaan; aralan.
Exhortation-n-Aral; pasiya; hula.
Exh,ume-v-Hukayin muli.
Exlmmation-w-Paghukay muli.
Exigence-Exigency-n-Kakailangan.
Exigent-a-Kailangan.
Exile- w-Idestiero; itapon ang may sah
sa ibang lupa.
EXP_
Exile-n-Tawong ipinadestiero.
Exist-u-Magkaroon; rnaging.
Existence-w-Yari; paging; ang pagka-
kataon.
Exit-n Palabasan; pintuan.
Exodus-?i-Pag alis; pag labas.
Exonerate-c-Hanguin sa pagkakasala;
patawarin.
Exoneration n-Pagpapatawad.
Exorbitant-a-Malabis; mahal na mahal.
Exotic-a-Nangaling sa ibang lupa.
Expand-i;-Lumaki; lumuang; umabot;
idatay; umunat.
Expanse-^-Paglaki; laki; luang.
Expan sion-n- Paglak i .
Expatiate-v-Lumaki; lumaki kung saan
may gusto.
Expatriate-z/-Itapon sa ibang lupa.
Expatriation-n-Pagtapon sa ibang
lupa.
Expect-f-Asahan; umasa; magpita mag-
antay.
Expectance-Expectancy-«-Pagasa.
Expectant-a-May inasahan.
Expectorate-v-Lumura maglaway; du-
mahak.
Expectoration-n-Paglura; lura; pagla-
way; pagdahak; dahak.
Expedience-rc-Kadalian.
Expedient-a-Madali; mapakinabangan.
Expedient-^- Kasangkapan.
Expedite- v-Tumulong; hawanan; ipadala.
Expedition-w-Paglakad; viaje.
Expeditious-a-Tiiloytuloy; inadali.
Expel-v-Ilabas; ifuera.
Expend-v-Ubusin; gastahin; gumugol;
gumasta; gasgasin; gamitin; gumas
gas.
Exj)endible-a.Sukat magasta.
Expenditure-n-Paggagasta; pagubos.
Expense-w-Gastos; halaga; gugol; pag-
gasta.
Expensive-a-Mahalaga; mahal.
Experience-w-8anay; kasanayan; du-
nong; karunungan; taho.
Experience-v-Magsanay/ matanto; ma-
tnlastas; duir.aan.
Experieneed-a-Sanay? marunong; biha-
sa; matalas.
Experiment-w-Pagsubok; subok.
Experiment-y-Tumikman; usisain.
Expert- d-Matalas; marunong; bihasa;
sanay.
Expert-n-Tawong marunong 6 mat a
las.
Expiate-v-Gantihin; gumamti.
Expiation-n-Paggaganti; ganti.
lr.x]>iration-n-TapO8; katapusan; dulo.
Expire-v-Mamatay; tumapos; malagot
ang hininga.
224
EXT
Explain-p Saysayin; . liwanagin; mag-
saysay; salaysayin; magturo ilat-
hala.
Explanation-?i-Kaliwanagan; kasaysayan
salaysay.
Expletive-a-Mapupuno.
Expletive-n-Salitang ginagamit sa pag-
puno.
Explicit-a-Tunay; maliwanajr.
Explode-v-Pumutok.
Exploit-n-Gawa.
Exploit- f-Gamitin.
Explore- k'-Siyasatin; tuklasin.
Exploration-n-Pagtuklas.
Explosion-n-Pagputok.
Explosive-a-Nauukol sa pagputok.
Explosive-n-Anomang bagay na mada-
ling puputok.
Export-v-Ipadala sa ibang lupa.
Export-n-Ang mga bagay na ipinadala
sa ibang lupa.
Exportation-w-Pagpapadala ng msnga
bagay bagay sa ibang lupa.
Expose-z/-Ibulid; ibulusok; ipalitaw
paliwanagin.
Exposition-n-Tanghalan.
Expostulate-v-Dumaing; managhoy.
Expostulation-n-Daing; taghoy.
Exposure-n-Pagpakita.
Expound- y-Liwanagin; saysayin; salay-
sayin; ilathala; magsabi.
Express-f-Magpanayag; ipahayag; mag-
sabi; sabihin.
Express-a-Maliwanag; tunay.
Expression-?i-Salita-. wika.
Expulsion-71-Pagpaalis; pagpalabas.
Expunge-^-Burahin; lipulin.
Exquisite-a-Mainam; maganda; marangal
Exsert-a-Napaliko.
Extant-a-Napako.
Extempore-a-Walang handa.
Extend-7^-I3iklarin; banatin; habaan;
unatin.
Extended-a-Banat; maluag inahaba.
Extension-n-Haba; luang; kaluagan.
Extensive-a-Malawak; maluag.
Extent-n-Luang at lapad.
Extenuate- r-Mangaya yat; puma vat.
Extenuated-a-Payat; mabina.
Extenuation-n-Pangangayayat; kalii-
naan.
Exterior-«-Ang labas.
Exterior-a-Labas.
Exterminate-r-Lipolin; patayin.
Extermination-n-Paglipol kamatayan.
External-a-Labas.
External-^ Ang labas.
Extinct-a-Patay; \v:il:mj> buhay.
Extinction-n-Kamatayan; ]»agpapatay.
Extinguish-u-Lipulin; lumipol;. patayin.
FAQ 225
Extirpate-v-Bunutin; pitas! n.
Extirpation-n-Pagbunot; pulpit as.
Extol-r-Ilmnyi; purihiii; itampok.
Extort-r-Pilitin; pumilit.
Extortionary -rt-Mapilitin; mabagsik.
Extra-rt-Nakabiik<»< 1 .
Ext ra-H- Bagay na nakabukod.
Extract-' --Alisin; hugutin; hanguin; ku-
nin sa iba.
Extract-w-Anomang bagay na kinuha
sa iba.
Extraction-n-Paghngot; paghango.
Extraordinary-a-Katakataka; kamangha-
mangha; bukodtangi.
Extravagance4»-Fagkaburara.
Extravagant-a-Borara,- mapagbigay.
Extreme-a-Huli: malabis; malubha dulo.
Extreme-»-Dulo; kaduluhan; katapusan.
Extremity-M-Dulo; wakal; wakas; du-
ngot/ katapusan.
Extricate-z'-Hanguin; alisin; kunin.
FAL
Extrication-n-Paghango; paghugot.
Kxuberancy-w-KalagpuHan; kalabisan. .
K \uberant-a- Malagpos; malabis.
Exult-f-Sumaya; maglugod.
10 xullant-rt-Malugod.
Exultation-w- K asayahan.
Eye-w-Mata.
Eye-'"-Tuiuin£in.
Eye ball-n- \Iata.
Eye brow-«-Kilay.
Eye glass-n-Salamin ng mata.
Eye lash-n-Pilik raata.
Eye lid-n-Talukap ng mata.
Eyeless -a-Walang mata.
Eye let-w-Matang munti.
Eye piece-n-Salamin ng mata.
Eye sight-«-Tingin; paningin.
Eye tooth-n-Pangil.
Eye witness-n-Saksing nakita ang nang-
yari
Eurie-n-Pugad ng lawin 6 ng aguila.
Fa-w-Fa.
Fable-«-Awit; kuento.
Fable- -r-Magkuento; magsalita ng kasi-
nungalingan.
Fabric-n-Paggagawa ng anoman.
Fabricate- D-Gumawa ng anoman.
Fabrication-^-Paggagawa ng anoman; ka-
sinungalingan.
Fabulist-n-Ang taga sulat ng mga ka-
sinungalingan.
Fabulosity-n-Kabulaanan; kasinungali-
ngan.
Fabnlous-a-Hindi totoo; dakilangdakila;
katakataka; konowari; kamangha-
mangha.
Facade-n-Harapan ng bahay.
Face-«-Mukha; kita sa labas; harapan.
Face-/;-Itihaya.
Faced-a-Tihaya.
Facet-n-Mukhang munti.
Facetious-a-Masaya; maalindog.
Facile-a-Ginhawa; madali; masunurin.
Facilitate- u-Hawanan; gamitin; ibigay.
Facilitation-n-Pag gagarait; kaginhawa-
han.
Facility-H-Kaginha\vahan; kadalian.
Facination-n-Gayuma.
Facing-n Mukha; aporo.
Facing-afZy.-Nakatapat; nakaharap.
Facsimile-n-Salin; katulad; parisan.
Fact-w-Katotohanan; kilos; gawa.
Faction-?i-Kapisanan; lahi; gulo; kagu-
luhan.
Factlous-a-Magulo.
Factitious-a-Hindi totoo; konowari.
Factor-w-Katiwala; bahagi.
Factory-w-Gavvaan.
Faeulty-w-Kapangyarihan; karunungan.
Fad-n-Ugali; kaugalian; uso.
Fade-L'-Kumupas; lumanta.
Faded-a-Kupas; yunii.
Fag-T/'Pumagod; pumagal.
Fag-n-Alila.
Fag-end-n-Tirahan; ang natitira.
Fagot-«-Bigkis; kalawas.
Fagot-v-Ibigkis; magtali; kalawasin.
Fail-?;-Mamatay; kumulang; bumawas;
niawala.
Fail-w-Kakulangan; kulang.
Failing-n-Kakulangan; kahinaan; sakit;
Failure-n-Kakulangan; sala.
Fain-a-Masaya; matuvva; malugod; bagay.
Fain-adv.-M&y malaking gusto.
Faint-a-Malata; mahina.
Faint-v-Manghimatay.
Faint-w-Himatay.
Fair-a-Marangal; niaganda; mainam; ak-
ma; tama; walang interes 6 daya.
Fair-n-Tanghalan; kapalaran.
Fairness-n-Dikit; ganda.
Fairy-H-Duende.
Fairy-a-Nauukol sa duende.
Faith-n-Pananampalataya; paniniwala;
religion; katuparan sa pangako.
Faithful-a-Tapat ang loob; tama.
Faithless-a-Sukab/ suitik; taksil.
Falcon-n-Lawin.
29
FAR
226
FAV
Fall-z/'-Mahulog; lumagpak; malaglag;
bumawas.
Fall-n-Lagpak; laglag; hnlog; pagbawas;
pagkabual.
Fallacions-a-Magkasalanan; magdaraya;
makahihibo.
Fallacy-n-Kasinungalingan; daya, hibo.
Fallen-a-Nalaglag; hamak; patay.
Fallible-a-Magk akasala.
Fallibility-n-Kahiligan sa pagkakasala.
Fallow-a-Mapulapula.
Fallow w-Ararohin.
False-a-Hindi tama; masama; hindi to-
too; magdaraya; mapag banal bana-
lan; sukab sinungaling falso.
False hood-«-Balatkayo;kasinungalingan.
Falsify-v-Dayain; mag daraya; huwa-
ran; hunmwad; palsohin; magsinu-
ngaling.
Falsity -n-Kabulaanan; kasinungalingan;
daya.
Falter-v-Mag utal; kumulang; maghinto.
Fame-w-Kabantugan; pagkabantog ba-
lita; bunyi; kabunyian; karangalan;
lualhati.
Fame-t>-Magbalita; ipagbantog.
Familiar-a-Sanay; karaniwan.
Faimliar-«-Kasaina; kalaguyo.
Familiarity-w-Kasanayan.
Familiarize- z/-Magsanay; mamalagi.
Family-n-Familia.
Famine-«-Gutom; kagutuman.
Famish- v-Magutom; gutumin, marnulu-
bi; gumutom.
Famous-a-Balita; bantog; bunyi; ma-
bantog; dakila.
Fan -ft- Pay pay; abanico.
Fan-v-Pumaypay.
Fanatic-a-Masigla.
Fanciful-a-Maguniguni.
Fancy-n-Ugali; isip; wari; guniguni; hi-
lig ng loob; aha; banta.
Fancy z/Jsipin; mag wari; maguniguni;
akalain; bantain.
Fang-n-Pangil.
Fantastic-a-Maguniguni; konowari.
Far-a-Malayo.
Far-adv.-Malayo.
Farce-n-Konowa; kabiroan; bagay na
hindi tama; kasamaan.
Farcial-a-Konowaring.
Fare-v-Lumakad; maglakad; suinii-
long; bumuhay.
Fare-«-Halagang; 6 kuartang; nagba-
yad sa pagpapahatid; uj)a; pagkain.
Fare well-m^r.-Paalam.
Fare vell-n-Ang paalam.
Fare well-a-Huling.
Farm-w-Bukid; lupang sinasaka.
Farm-v-Magsaka.
Farmer-n-Magsasaka.
Farming-n-Pagsasaka.
Farrier-?t-Ang nag babakal sa kabayo;
mangagamot ng hayop.
Farrow-n-Manga biik na inakay nang
inahing baboy.
Farrow-v-Manganak ang inahing baboy.
Farther-a-Malayo.
Farther-ad?'. -Malayo pa; lalong inalayo.
Farthest a- Kalayo layoan.
Fascinate- r-Manghalina.
Fascination-7i-Panghalina.
Fashion-n-Asal; kaugalian; kayarian; ta-
bas; yari.
Fashion-f-Gumawa; tabasin.
Fashionable-a-M^so; kaugalian.
Fast-a-Matibay; matulin; malakas; lagi.
Fast a(i7/.-Matulin.
Fast-v-Huag kuinain; magcolasion.
Fasten- f-Ikabit; isabit; talian; ikawig.
Fastening-n-Pagkakabit; tali.
Fastidious a-Hambog; mayabang.
Fastness w-Katapatan ng loob; katiba-
yan ng loob.
Fat-a-Mataba.
Fat-n-Taba.
Fat-u-Patabaln; tumaba.
Fatal-a-Makamarnatay.
Fatalism-n-Kamatayan.
Fatality -w-Kamatayan.
Fate-w-Palad; kapalaran.
Fated -.1 Talaga.
Father -n-Ama; tata; tatay; tatang.
Father-v-Magama.
Fatherhood-^ Kalagayan ama.
Father-in-law-n-Bienang lalaki.
Father land-i;-Bayang tinutubuan.
Fatherless-a-Walang ama; ulila sa ama.
Fatherly-a-Parang ama.
Fathom-n-Dipa.
Fathom-t/'-Tarukin; dipahin.
Fathomless-a-Hindi iwutatarok; di ma-
tarok; di malirip.
Fatigue-J4-Pagal; kapngalan; pagod; hi-
rap; dalamhati.
Fatigue- c-Pumagal; puraagod; pagin'in.
Fatten- v Tumaba; patabain; magpataba.
Fatty-a-Mataba.
Faucet-z'-Grifo.
Fault-//- Kasahman; kakulangan; pintas;
kapintasan; sala; kamalian; kasiraan;
sama; kasamaan.
Faultless-a-Walang pintas; makinis; wa-
lang kapintasan.
Faulty -a-May sala; di yari; may pintas.
Favor «-Tankilik; tulonir; ampon; abu-
!<>y; pMiikakalinga; biyaya.
Favor'/'-'I'innankilik; umampon; tuniu-
long/ abuluyan; amponin; imukha;
pumaris.
FEL
227
PET
Favorable-a-Mabuti; maganap.
Favorite-a-Minamahal; layaw.
Favorite-n-Ang rainaniahal; kaulayaw.
Fawn-w-Munting nsa.
Fawn-v-Purihin ng hindi totoo.
Fawn-w-Pagpupuri ng hindi totoo.
Fay-n-Duende.
Fay-tf-Idugtong.
Fealty -n- Katapatan ng loob.
Fear-n-Takot; hinala.
1-V.ir -r-Maghinala; tumakot-
Fearful-a Matatakotin; mapag hinala;
mapangambahini katakot takot; ma-
sama.
Fearless-a Matapang; walang takot; ma-
tt gah as.
Feasible-a-Makagagawa;sukat mangyari.
Feast-n-Piging; b'ito; piesta; kapistahan;
pagpipiging aglahi.
Feast-t'-Magpiging; rnagbito; ipagpista;
raagalahi; pumista.
Feat-w-Gawa; yari; kagagawan.
Feather-n-Balahibo ng ibon.
Feather-v-Tumubo ang balahibo.
Feathery-a-Mabalahibo.
Feature-n-Yari; kayarian; hitsura;
mukha.
February-n-Febrero.
Fed-^-Ipinakakain .
Federal-a-Nauukol; sa Federal.
Federals-Federal.
Federation-n-Kapisanang Federal.
Fee-w-Upa; ganti; bayad; kaupahan.
Fee-T/-Upahan; magbayad; gantihin.
Feeble-a-Mahina.
Feebleness-«-Kahinaan; yayat.
Feed-y-Magpakain; pakanin; kumain.
Feed-w-Pagkain; kainan.
Feel-v-Hipuin; humipo; magdamdam;
apuhapin; kapain; damdamin; inda-
hin salatin.
Feel-n-Damdam; hipo; salat.
Feeling-w-Maramdamin.
Feeling-?^-Pakiramdam,• karamdaman.
Feet-«-Mga paa.
Feign-f-Magkonowari; magbalatkayo.
Feigned-a-Hindi totoo; mapagpaimba-
baw; sukab.
Feint-n-Pagpapakonowari.
Felicitate-^-Sumaya; pasayahin-. alivvin.
Felicitous--z/-Maligaya: masaya; malugod.
Felicitation-n-Pagpapaligaya; kaaliwan.
Felicity-n-Ligaya; kaligayahan; kasaya-
ban; kaaliwan.
Feline-a-Nauukol sa pusa.
Fell-v. mjp.-Nahulog; lumagpak.
Fell-a-Masama; bastos; mabagsik; wa-
lang awa.
Fell-n-Balat ng hayop.
Fell-r-Magtagd ng kahoy.
Felloe-ii-Kama.
Fellow-n-Tawo,
Fello\v-feeling-w-Pagdamdam sa kapwa.
Fellow-ship-n-Pakikisama; kalaguyo; ka-
lagayang kaibigan.
Felly-n-Katna.
Felon-w-Tawong suitik; Tawong taksil.
Felon-a-Suitik; taksil.
Felonious -a-Taksilj masuitik.
Felony-w-Kaliluhan; kasuitikan/ katak-
silan; kasamaan.
Felt--z/. imp. &p. p.-Kinapa; hinipo; di-
namdam.
Felt-n-Fieltro.
Female-n-Babayi.
Female-a-Nauukol sa babayi.
Feminine-a-Nauu'<ol sa babayi.
Femoral- a-Nauukol sa bayawang.
Fen-n-Lawak.
Fence-«-Bakod; bakuran.
Fence-i;-Magbakod; bakuran.
Fenoing-a-Pagbabakod; kabakuran.
Fend-^-Iwaksi; lumaban.
Fender-n-Ang lumalaban.
F ennish-a -Malawak.
Ferine-a-Mailag; ramo; mabangis.
Ferment w-Pagkulo ng alak.
Ferment-v-Bumula ang alak.
Fermentation-«-Pagbubula ng alaV.
Ferocious-a-Mabangis; masama; masu-
ngit.
Ferociousness-n-Kabagsikan;kabangisan.
Ferocity-n-Kabagsikan; kabangisan.
Ferret-u-Hanapin ng pilit.
Ferriage-n-Upa sa pagtatawid.
Ferric-a-Nauukol sa bakal.
F erry-w-Ta wiran.
Ferry man-n-Taga tawid.
Fertile-a-Mataba; mabunga; malago.
Fertileness-w-Katabaan ng lupa; kala.
goan.
Fertility-n-Katabaan ng lupa.
Fertilize-i;-Patabain ang lupa.
Ferule-n-Buklod; ikog.
Fervent-a-Maningas; mabisa; pusok na
loob.
Fervid-a-Maningas; mainit ang loob.
Fervor-n-Kaningasan ng loob; kainitan.
Festal-a-Masaya; maligaya.
F ester-f -Magnana.
Fester-w-Sugat na nagnanana.
Festival-a-Masaya; nauukol sa pista.
Festival-«-Piging;
Festive-a-Nauukol
maligaya.
Festivity-w-Kasayahan; kaligayahan.
Fetch-z/-Dalhin; magdala.
Fetch-w-Hibo; daya; biro.
Fete-n-Piging; kasayahan.
Fete f-Magpiging.
sa piging; masaya;
228
Fetid-a-Mabaho; bulok.
Fetlock-#-Balahibo 6 buhok sa munika
ng paa ng kabayo.
Fetter-w-Pangapos ng paa.
Fetter- ^-Gapusin ang paa.
Feud-n-Galit; pagkakaaway.
Feudal-a-Nauukol sa galit.
Fever-n-Lagnat.
Feverish-a-Malalagnatin.
Few-a-Bihira; ilang.
Fiance-n-Ang may compromise.
Fiancee-n-Babaying may compromiso.
Fiasco -n-Kakulangan.
Fiat-w-Utos.
Fib-v-Kasinungalingan.
Fib--z/-Magsinungalin.
Fiber-n-Hibla.
Fibrous-a-Mahibla.
Fibula-n-Hebilla.
Fickle-a-Alisaga; walang firme; hindi
matibay ang loob.
Fickleness-n-Kaalisagaan; kabulaanan;
kasalivvahaii ng loob.
Fictitious-a-Hindi totoo.
Fiction-w-Awit; balat kayo; kasinunga-
lingan; katha.
Fiddle-n- Violin.
Fiddle-v-Tumugtog sa violin.
Fiddle-mfer.-Hum.
Fiddler-#-Ang tumutugtog sa violin;
violinista.
Eidelity-w-Katapatan ng loob.
Fidget- <;-Maglikot; bumalisa.
Fidget-w-Kabalisahan; likot.
Fidgety-a-Malikot; balisa; mapakali;
di mabait.
Fie-mfcr.-Oroy.
Fief-n-Ziiipang kinamtan dahil sa pag-
seservicio.
Field-n-Parang; bukid; pastulan.
Field piece-n-Kanyon na may gulong.
Fiend-n-Demonio.
Fiendish a-Parang demonio; nauukol sa
demonio.
Fierce-a-Mabagsik; mabangis; gahasa.
Fiery-a-Malingas; maningas, maliah;
pusok na loob.
Fife-n-Pito.
Fife--z/-Tumugtog sa pito.
Fifteen-a-Labing lima.
Fifteen-tt>Labing lima.
Fifteenth-rt-lk:ila})in« lima.
Fifteenth-n-Ang ika labing lima.
Fit'th-a-Ikalima.
Fiftli-w-Ang ika lima.
Fit'thly-odu.-Sa ikalima.
Fiftieth-a-Ikalimangpuo.
Fiftieth «-Ang ikalimangpuo.
Fifty-n-Limangpuo.
Fifty-a Limang puo.
Fig-w-Higo.
Fight-n-Away; banga; babag; bungo;
labanan.
Fight-z/-Labanan; bumabag; umavvay;
invayin; labanin; babagin; humamon.
Figurative-a-Halimbawa.
Figure-n-Numero; yari; kayarian.
Figure-v-Kuentahin; magkuenta.
Filament-n-Sumilid.
Filch-7/-Umumit; umitin; nakawin.
File-n-Kikil; taludtod; pagkakasunod-
sunod.
File-v-Kikilin; kumikil.
Filial-a-Nauukol sa anak.
Filigree-n Sangkap ng ginto 6 pilak.
Filigree-a-Mainam; makinis.
Filings-w-Pinag kikilan; yumauam.
Fill-v-Punuin. pumuno; bumusog; ma-
maulo/ masandat.
Fill-n-Kabusogan; kahustuhan; pagka-
puno, kasandatan.
Fillet-w-Munting bigkis; pirasong karne
na walang buto.
Filly-n-Inahing kabayo.
Film-«-Balat na manipis.
Filter-n-Salaan; pangpatalas.
Filter- y-Tumalas; salain.
Filth-n-Karamihan; dumi; kasalaulaan;
sukal; kasukalan; dungis.
Filthiness-n-Karumihan; kasukalan.
Filthy-a-Marumi; marungis; malibair.
Filtrate -c-Tumalas.
Fin-w-Palikpik.
Final-n-Tapos; katapusan; pandulo.
Final-a-Huling; katapustapusan.
Finality-)!- Katapusan.
Finale-n Katapusan.
Finally-a^t;.-Sa katapusan.
Finance- w-Kuarta ng bayan.
Financial-a-Nauukol sa kuarta.
Financier-w-Ang humawak ng kuartn
ng bayan.
Find-y-Humanap; hanapin; makita.
Finding-n-Paghanap; pagkain; paghatol.
Fine-a-Mainam; marikit; manipis; ma-
kinis; mngaling; fino; maganda.
Fine-n-Multa.
Fine-?y-Multahin; maginultu.
Finery-^-I >ilag; kainainan; sangkap.
Finger-n-Daliri.
Finger-c-Fipuin ng madalas.
Finical-^-Tila maiiiain.
Finis-tt-TapOB; katapusan; diilo.
Kinish r-'I'apusin; tapusin; utasin; ya-
riin; Lr:inapin; h imanira; lutasin.
Finish-w-Tapos; yari; lianga; kinis ki-
nang; kintab.
Finite-a-May hanga.
Finless-a-Walang palikpik.
Finny-a-May palikpik.
PLE
Fire-w-Sunog: apoy; sigd.
Fire-i;-Sunugin; ilagay ng apoy.
Fire arrii-n-Baril.
Fire brand-w-Sulo.
Firefly-n-Alitaptaj).
Fire inan-H-Fogonero.
Fire place-n-Pinag aapuyan.
Fire proof-a-l)i inakasusunog.
Fireside-?i-Tabi ng pinag aapuyan.
Fire wood-»i-Gatungan.
Fire work-n-Kuetes.
Firm-a-Matibay; tapat ang loob; lagi;
malakas; matigas; matiis; matiyaga;
matapang; hindi rnababago.
Firm-n-Kapisanan.
F irmament-n-Langit.
Firmness-?!- Katibayan; katimtiman.
First-a-Unang; kaunahan.
First-born-n-Panganay.
First-class-a-Primerong classe;
kabutibutihan.
Firth-n-Baraso ng dagat.
Fiscal-a-Xauukol sa kuarta ng isang
bay an.
Fiscal-n-Fiscal.
Fish-n-Isda.
Fish-v-Mangisda.
Fish bone-?i-Tinik.
Fisher- w-Mangingisda.
Fish corral-w-Baklad.
Fisher man-n Mangingisda.
Fishery-w-Katungkulang mangisda.
Fish hawk-w-Limbas.
Fish hook-w-Kiba; taga; kalawit.
Fishing-n-Pangingisda.
Fish monger-n-Ang nagtitinda ng isda.
Fish-net-7i-Kitid; sakag; panti; lambat.
Fish spear-n-Salapang.
Fishy-a-May maraming isda.
Fissile-a-Baakin.
Fissure-n-Lahang; lamat; biak.
Fist-w-Ikom.
Fisticuff-«-Sampal 6 suntok ng kamay.
Fit-a-Bagay; ayos; dapat; akma kasia;
inagagamit.
Fit-7/-Ilapat; sukatin; ibagay; iakma.
Fit-n-Lapat; akma; pasma.
Fitful-«-Hindi panay; walang ayos.
Fitting-a-Bagay; akma.
Fitting-«-Paglapat; pagkakaakma.
Five-n-Lima.
Five-a-Limang.
Five fold-a-Limang duble.
Fix-u-Manati)i; kumpunihin; ayusin.
Fix-7i Kagipitan.
Fixed-a-Matibay; manatili.
Fixedly-«^L-.-Matibay.
Fixture-n-Kasangkapan.
Fizz-u-Humaging; sumutsot.
Fizz-9t-Han§in; suit.
Fizz-#-Suit; haginjj.
Fiz/le-7/-Sumuit; humaging; kumulang.
Fizzle-n-Kakulangan.
F labby-a-Mataba.
Flag-n Bandila; bandera.
Flag-v-Pigilin; Immina.
Flagon-n-Lalagyan ng alak.
Flagrant-fl-Maningas; mainit; masama.
Flag ship-n-Sasakyan ng almirante.
Flag staff-/z-Palo ng bandila.
F lail-?i- Pambay o.
Flail-t;-Magbayo.
Flake n- Pa tak ng busilak; suson.
Flambeau-ft-Sulo.
Flame-n-Lingas; kaningasan; liab.
Flame-y-Mag lingas; mag liab.
Flange-n-Gilid.
Flank-n Gilid; tagiliran.
Flank-7/-Tumayo sa galit.
F lannel-w-Frenela.
Flap-n-Tabing.
Flap-y-Galawin; sampalin; ilagpak.
Flap jack-n-Bibingka
Flare-u-Lumiab; mag lingas.
Flare-it-Kaningasan; ningas; lingas liab.
Flash-v-Kumidlat.
Flash-n-Kidlat; kisap.
Flash-a-Makisap; makintab.
Flashy-a-Makinis; kintab.
Flask-n-Frasko.
Flat-a-Yano; patag; pantay.
Flat-n Lupang patag; isang grado ng
isang bahay.
Flatten-v-Patagin; aalsalin; pulpulin.
Flatter-v-Tuyain; manuya; magdiladila;
purihin ng hindi totoo.
Flattery-n-Pagpupuri ng hindi totoo.
Flaunt-v-Isabog; ipakita.
Flautist-n-Flautista.
Flavor-n-Lasa; lasap.
Flavor-v-Magbigay lasa.
Flaw-n-Lahang; sala; pmtas; lamat.
Flaw-u-Lumahang.
Flay-v-Bayuhin; rnagbayo.
Flea-n-Hanip; pulgas; kutong aso.
F leam-«-Tulag.
F leck-n-Mansa.
F leck--z/-Mansahin.
F lection-n -Paghubog.
Fled-v. imp. &p. j9.-Nagtanan.- tumakbo;
nakatakbo.
Fledge-t;-Tumubo ang balahibo.
Fledge-z/-Tumubo ang balahibo.
Flee-c-Magtanan; tumakas; tumakbo.
Fleece-n-Balahibo ng tupa.
Fleece-v-Manekas; dayain.
Fleecy-a-Mabalahibo.
Fleer-v-Alipustahin; uyamin; murahin.
Fleer-w-Uyam; alipusta.
FLO
230
FOL
Fleet-a-Matulin; maliksi.
Fleet-tf-Magmadali; tumulin.
Fleet-w-Kapisanan ng mga sasakyan.
Flesh-w-Laman ng tawo; karne.
Flesh-v-Ipakain ng karne.
Fleshy-a-Mataba; makalaman; malaman.
Flew-v. zwp.-Lumipad; nakalipad.
Flex-v-Humubog.
Flexible-a-Malambot.
Flexion-«-Pagbubog.
Flicker-v-Pumisik.
Flicker-n-Pisik ng kandila.
Flier-w-Ang lumilipad; ang nagtanan.
Flight-n-Takbo; tanan; takas.
Fligbty-a-Palipad lipad ang isip.
Flimsy-a-Di nmtibay.
Flinch- »;-Umurong.
Flinders-w-Manga piraso.
Fling-?y-Itapon; ipukol ihagis; ibalibag.
Fling-n-Hagis; pukol; balibag.
Flint-n-Batong matigas.
Flinty-a-Matigas na matigas.
Flip-w-Pagkakahalo ng mga alak.
Flippancy-n-Kawalan ng galang.
Flippant-a-Masalita; walang galang.
Flipper- w-Palikpik.
Flirt-v-Magbiro; magsaliwahang loob.
Flirt-n-Babaying salawahan.
Flit-v-Kumilos ng pabigla.
Flitch-«-Toaino. A £^ , -| C t > ^ O
Flitter-n-Gulanit; piraso; basahan.
Floats- Ano mang bagay na lumulutang.
Float-z/-Lumutang. V,
Flock n-Kapisanan; kawan.
Flock-v-Umipon; pumisan.
Floe-n-Agos ng hielo.
Flog-v-Hampasin; paluin.
Flood-n-Baha; apaw.
Flood-f-Umapaw; apawin; bumaha.
Floor-n-Sahig
Floor-v-Gtimawa ang sabig.
Flooring-«-Tabla ng sahig.
Flop-v-Pumagpag; kumilos ng pabigla.
Floral-a-Nauukol sa bulaklak.
Floret-w-Muting bulak-ak.
Florist-r-Ang nagtitinda ng bulaklak.
Florid-a-Makintab;maliwanag ang kulay.
Flos8-n-Sutld
Flotage-n-Paglutang.
Flotation-n-Pagpapalutang.
Flotilla-w-Kapieanan ng mga sasakyang
munti.
Flounce--z/-Ihagi8 ang manga baraso at
binti.
Flounce-w-Pilegas.
F lonnder-n-K itun g.
Flounder-v-Kumilos; InmiindaglundaL:.
Flour-w-Harina.
Flour-u-Budburan ang barina.
Flourish-r-Iwavwav; tunnibo luinaki.
Flourish-n-Pagpag.
Flonry-a-Parang harina.
Flout-v-Alipustain. gagarin.
Flow-77-Umagos; bumaba.
Flow-n-Agos.
Flower-n-Bulaklak.
Flower-f-Mamulaklak; mamunga.
Flowery-a-May maraming bulaklak.
F lown-?;. p. ^.-Nakalipad na.
Fluctuate- c-Bumawas; bumaba.
Fluctuation-w-Pagbawas.
Flue-H-Paasuhan.
Fluent-a-Malangis ang salita; mainam
magsalita; mainam manalita.
Fluency-n-Kainaman magsalita.
Fluid-a-Tunaw; lusaw.
Fluid-^-Anomang bagay na lusaw.
F luidity-n-Pagkatunaw.
Flume-n-Daanan ng tubig.
Flumrnery-n-Bagay na walang kabuluhan.
Flung-1?/, imp. & ^p.^.-Hinagis; pinukol;
binalibag.
Flunky-n-Alila.
Flurry-n-Gulo.
Flurry-v-Guluhin; gulatin.
Flush-y-Umapaw; mamula ang mukha.
Flush-n-Apaw; pamumula ng mukha.
Flusb-a-Puno; pulos.
F luster-t'-Guluhin.
Fluster-n-Init; gulo.
Flute-n-Flauta,
Flutist-n Flautista,
Flutter-^-Kumilos na bigla; guluhin;
tumibok.
Flutter- n-Tibok; kadalian; kaguluban.
Fluttering-a-Palikoliko.
Fluvial-a-Nauukol sa ilog.
Flux-n-Dumi; tae.
Flux-7/-Dumumi.
Fly-v-Lumipad; magliparan.
Fly-//-Langaw.
Fly blown-a-Mabulok.
Fly trap-n Panghuli ng lan.ia\v.
Foal-n-Potrong bagong pinanganak
Foal-z/-Manganak ang inahing kabayo.
Foam w-Bula.
Foam-7/-Bumula.
Fob-v-Kayrel.
Fob-?>Dayain.
Fodder-?t-Pagkain ng hayop.
Foe-n-Kalaban; kaaway; katalo.
Fog-«-Ambon.
Fog-T'-Umambon; lumabo.
Foggage-n-Kugon.
1 ,,j._ry-a-Balot ng iilap: inaambon
Foi;y-»}.-Taw<>ng mapurol ang isip.
l;oil>le-?i-Pinta8; sala.
Foil-t/-Abalahin; pigilin.
Fold-f-Tiklupin;lupiin;pilegaein;V.utonin.
FOR
Fokl-M-Lupi; tiklop; pilegas.
Fol de rol-ft-Kaulnlan.
Foliage-«-iManga dahon ng kahoy.
Foliate-a-May dahon.
Folio-n-Dahon ng libro.
Folk-w-Manga towo.
Follow-u-Suinunod, bumuntot.
Following-n-Pag sunod; pagkakastmod:
sunod.
Following-a-Sumusunod; kasunod.
Folly-n-Kaululan; gawang hunghang;
kabutingtingan.
Foment- /;-Itapal ang tubig na mainit.
Fomentation-tt-Pagtatapal ng tubig na
mainit.
Fond a-Mawiwili; maiibigin.
Fondle-oAlindugin; pawilihin.
Fondling-w-Ang minamahal.
Font-w-Bukalan.
Food-w-Pagkain; ikinabubuhay.
Food-a-Makakain.
Fool-n-Ulol; tawong tulig; kawalanng isip.
Fool-v-Ululin/ biruin; tuligin.
Foolery-n-Kaululan; kabiruan.
Fool hardy-a-Maulol; tulig; \valang ka-
buluhan.
Foolish-a-Tulig; hunhang rnangmang;
walang isip; tungak; ungos.
Foolishness-n-Kaululan; kaungusan ka-
mangmangan.
Fools cap-w-Papel de barba.
Foot-n-Paa; panukat na may isang dang-
kal at kalahati ang haba.
Foot-oL umakad.
Footing-n-Lugar ng paa.
Foot ball-n-Bolang malaki.
Foot fall-«-Yabag ng paa.
Foot man-n-Sundalong lakad.
Foot note-n-Huling sabi.
Foot sore-a-Pagod; mapagal.
Foot step-w-Bakas ng paa.
Foot way-n-Landas.
Fop-w-Tawong hunghang 6 mangmang.
Foppery-n-Kaululan; kamangmangan;
gawang hunghang.
Foppish -a-Mangmang; muang.
For-prep -Para sa; nang.
For-cow/.-Para; sa; nang.
Forage-w-Sakati.
Forage-v-Humanap at kumuha masque
hindi kaniya.
For as-much-cori/.-Sapagka't.
F oray-n-Panduduit.
Foray-v-Manduit.
For bade--z/. ?'mj9.-Ipinagbavval.
For bear-v-Tumigil; humimpil; tumangi;
umayaw.
For bearance-n-Tigil; paghimpil; kutim-
timan; hinahon; kahinhinan.
For bid-2/-Magbawal; ipagbawal.
231
FOR
For bidding rr.Mupagbawal; malabo.
Force n Lakas; katibayaii; kalakasan;
apilitan; pagj>ilit.
Force-v-Gahisin; puersahin.
Forcible-a-Malakiis; mapilitin.
Forceps-w-Sipit.
Ford-w-Batisan.
Ford-u-Magtawid; bumatis.
Fore-a-Naunang; na sa harap.
Fore-a^r.-Na sa harap.
Fore and aft- Ang harap at likod.
Fore bode-v. fwp.-Ipinagbawal.
Fare boding-n-Kaba ng dibdib; agam-
agam ng loob.
Fore cast-o-Humula; hulaan.
Fore cast-n-Hula.
Fore close-v-Magtuos; iwaksi.
Fore closure-n-Pag tutuos.
Fore end-w-Dulo sa una.
Fore father-n-Kanunuan; magulang.
Fore fend-ollagin; umilag
Fore finger-w-Hintuturo.
Fore go--z/-Maiwan; bitiwan.
Fore ground-w-Lupa sa harapan.
Fore head-^-Noo.
Foreign-a-Buhat sa ibang lupa.
Foreigner- n-Taga ibang lupa.
Fore know-i"-Maagap malaman.
Fore man-n-Taga pamahala; ang nama-
mahala; tawong natatanoha.
Fore mast-w-Palo sa una.
Fore most-a-Kaunaunahan.
Fore noon n-Umaga.
Fore rank-«-Taludtod sakaunahan; ha-
rapan.
Fore sail-n-Layag sa una.
Fore see-z;-Unahan; urnagap; umuna.
Fore show-oHulaan; ipakita.
Forest-n-Gubat; kagubatan.
Forester-n-Taga gubat.
Forestry-#-Karunungan tungkol sa gu-
bat.
Fore stall-f-Unahan; asahan.
Fore taste-n-Tikirn.
Fore taste- u- Asahan.
Fore tell-u-Hulaan; humula.
Fore thought-n-Asa; hula.
Fore token-n-Tanda.
Fore tooth-ft-Ngipin sa harap.
Fore top-w-Buhoiv sa noo.
For e ver-arfy.-Magpakailan man; walang
hanga.
Fore warn-L--Bumala; sabihin muna.
Forfeit-n-Prenda; multa.
Forfeit- f-Magprenda.
For gave-u. im^?.-Ipinatawad.
Forge-n-Pandayan/ kalan.
Forge- f-Huwaran; tularan; palsohin.
Forger-n-Ang pumalso sa sulat.
For get-u-Malimutan; pabayaan.
FOU
232
For getful-a-Malilimutin; pabaya; %va-
lang ingat; maligtaan.
For give-f-Patawarin; rnagpatawad.
For giveness-w-Patawad; pagpapatawad.
For giving-a-Makapag papatawad.
For got-v. twp.-Nalimutan.
For gotten-v.jp.^>.-Nilimutan
Fork-n-Tinedor.
Fork-?>Humiwalay.
For lorn-a-Malungkot; malumbay.
Form-n-Hitsura; tayo; bikas.
Form-?>Ga\vin ang hitsura.
Formal-a-Pormal.
Formalist-72-Ang nagpopormal.
Formality-w-Kapormalan*
Formless-a-Walang hitsura.
Former-w-Ang unang; ang dati.
Formerly-ad^.-Sa una noong dati.
Formidable-a-Malakas; katakot takot.
Formula-w-Regla; patnugot.
Formulation-w-Paggagawa ng reseta.
For sake-v Mai wan; umalis; huag gawin.
For sooth adv-Totoo', tunay; sa katoto-
hanan.
For swear-v-Manumpa ng kasinungali-
ngan.
Fort-n-Kuta.
Forte-w-Katovviran: dahilan.
"Forth-adv.-Sa, gawing una.
Forth-a-Ikaapat.
Forth-n-Ang ikaapat.
Forth coming-a-Darating.
Forth with-adv.-Dahil dito.
Fortieth-«-Ikaapat na puo.
Fortieth-w-Ang ikaapat na puo.
Fortification-n-Kuta.
Fortify-^-Tibayin; guraa\va ng kuta.
Fortitude-n-Tapang; tibay; tibay na loob;
lakas; tigas; lakas loob.
Fort night-n-Panahon ng dalawang lingo.
Fort nightly -adv.- Sa tuvving dalawang
lingo.
Fortress-n Kuta.
Fortuitous-^ Hindi sinasadya; nagkaka-
taon; hindi tinalaga.
Fortuity- «-Kapalaran.
Fortune-«-Yaman; kayamanan, kapala-
ran; pag aari.
Fortunate-a-Mapalad; mapalaran.
Forty-»i-Apat na puo.
Forty-a-Apat na puo.
Forum-w-Bahay ng hiicuinan.
For ward-a-Mangahas.
For wards-a^z/.-Sa gawing harapan.
For ward-r-Ipadala.
Foster-v-Pakanin; tumapang.
Fought-?/, imp. & ^>.jp.-Lumaban; buma-
bag. umavay.
Foul-a-Mabulok.
Foul-v-Bumulok; bulukin.
FRA
Foul-n-Gulo; umpog.
Founds, imv. &. p. j).-Pinulot; nakita;
nakapulot.
Found- z;-Itatag; itayo; rnagtayo; luma-
lang.
Foundation-n-Tatayuan ng bahay.
Founders- Ang nagtatayo ng bahay.
Foundling-n-Ulila sa ama at ina at
walang tinutuluyan.
Foundry-n-Bubuan.
Fount-^-Bukalan.
Fountain-n-Bukalan.
Four-a-Apat'
Four-n-Apat.
Four fold-a-Apat na duble.
Four footed-tt-May apat na paa.
Four score-d-Walongpuo.
Fourteen-a-Labmg apat.
Fonrteen-n-Labiang apat.
Fourteenth-a-lka labing apat.
Fourteen ih-n- Ang ika labing apat.
Fourth-a-Ika apat.
Fourth-n-Ang ika apat.
Fourthly-fl^v.-Sa ika apat.
Fowl-n-Ibon.
Fowler-w Taga hull ng ibon.
Fox-w-Zorra.
Fox-u-Maglasing.
Foxy-a-Tuso; matalas.
Fracas-»-Gulo; talo; usap.
Fraction-n-Bahagi; quebrado.
Fractious- a-Mapootin; masungit; sovvail.
Fracture-w-Bali; basag; lahang.
Fracture-v~Basagin; baliin; lahangin.
Fragile-a-Marupok.
Fragility-w Dupok; karupukan.
Fragment-w-Piraso; bahagi; kapiraso.
Fragrance-Fragrancy -n- Amoy na maba-
ngo; kabangohan.
Fragrant-«-Mabango; mainam ang amoy.
Frail-w-Buslo; pangnan.
Frail-a-Marupok; babasagin; mahina.
Frailty-n- Dupok ; karupokan.
Frame-^-Banhay.
F rame-u-Magbanhay .
Frame work-w-Banhay.
Franchise-«-Pahintulot ng gobierno.
Franchise-7/-Ipahintnlot; pumayag.
Frangible-a-Marupok; dapok.
Frank-a-Tapat ang loob; inaliwanag.
Frank-y-Ipadala ang sulat na walang
sello.
Frank-n-Si Francisco.
Frunkin-eense-n-Adiyangaw.
Frankness-n-Katapatan; liwanair.
Frantic-a-Baliw; galit na galit; nl«>l:
sira ang loob.
Fraternal-M-Nauukol sa pagkakajtatid.
Fraternity-w-Pagkaka]>ati(l.
Fraternize-v-Sumama parang kapatid.
233
FUG
Fratricide-;/- A ng natay sa sariling ka-
patid.
Fraud-72-Daya; liibo; patibong; paraya.
Fraudulent-a-Magdaraya; suitik.
Fraiight-a-Puno; may lulan.
Fray-M-Pagtatalo; babag; laban; bangay;
bun go.
Kray-7'-Gasgasin/ kuskusin.
Freak -»-Su.mpong.
Freckle-n-Mansa ng mukha.
Free-a Timawa malaya; dalisay walang
tali.
Free-u-Timawain; iligtas; paluagin; ha-
nguin.
Free booter-n-Magnanakaw; manduduit.
Free born-a- Hindi alipin.
Freed man-?? -Tawong malaya.
Freedom-n-Kalayaan.
Free man-w-Tawong malaya.'
Free will-n-Sariling gusto; kusa.
Freeze-v-Maging bielo.
Freight-n-Ang nilulan.
Freight-7/-Ilulan; lumnlan.
French-tf-Franceis; nauukol sa Franceis.
French -«-Tawong Frances.
French man-w-Taga Frances.
Frenzy-n-Kaguluhan ng igip; galit.
Frequence-Frequency-w-Kadalasan; pa-
mamarati; pagkalagi.
Frequent -a- Madal as; towi: gamit.
Freqnent-f-Madalas dalawin; magmada-
las; pamaratihin; mamalagi.
Frequently-a^v.-Madalas.
Fresh-a-Sariwa; bago.
P>eshen-7/-Panariwain.
Freshet-n- Rah a.
Fresh man-^-Ang bagong nag aaral,
Fresh water-«-Tubig na matabang.
Fret- c-Magtampo; niagbalisa.
Fret-n-Tampo.
Friar-n-Fraile.
Frairy-n-Kapisanan ng mga Fraile.
Friction-n-Pagkuskos.
Friday «-Viernes.
Fried-/;, imp. & p. ^;.-Nakaluto/ naka-
prito.
Friend-#-Kaulayaw. kalaguyo; kaibigan;
magkaibigan.
Friendless -a- Walang kaibigan.
Friendly -a- Maiibigan; inagilivv.
Friend ship-n-Pagkakaibigan.
Fright-w-Tako1 ; sindak; gulat ngiini.
Fright-?j-Tumakot; magulat.
Frighten-7>Takutin; gulatin; manakot;
pukawin.
Frightful-a Katakottakot; kakilakilabot;
kasindaksindak.
Frigid-«-Maginaw; malaniig.
Frigidity-w-Ginaw/ kalamigan; lamig.
Frigidness-w-Ginaw; kalamigan; lamig.
Frill-n-Pilegas.
Frill-7j Pilegasin.
Fringe-w-Uria; gilid; dagdag; borlas.
Frisk-Jj-Mag aliw; rnag likot; maglu
dag; tumakbo.
Frisk-n-Aliw; lundag.
Frisky-a-Maaliw; malugod.
Fritter-w-Buchebuche; maruya.
Fritter-u-Pirasohin.
Frivolous-rt- Walang halaga; walang ]
buluhan.
Friz-Frizz-u-Knlutin ang buhok.
Friz/le-t?-Kulotin.
kulot.
; sa gawing likod nan
Frock-n-Kamisola.
Frog-n-Palaka; tugak.
Frolic-a-Masaya.
Frolic-n-Saya; kasayahan; lugod.
Frolic-v-Maglikot; mag lundag; tumakl
Frolic some-a-Masaya; malugod.
Yrom-prep.-Euhsi\; nang; buhat sa; taj
Front-n-Harap, harapan; mukha.
Front -77-Tiimapat: humarap.
Front-a-Harap; nasa harap.
Frost-n-Busilak.
Frost-v-ITmulan ng busilak.
Frost}7-a-Mabusilak.
Froth-n-Bula; subo.
Froth-7/- Bumula.
Frothy a-Mabula.
Frouzy-a-Mabulok.
F ro w- w-Woman .
Fro \vard-a-Matigas ang ulo; sowail.
Frown-n-Sibangot.
Frown-?j-Makasibangot.
Frowsy-a-Sabog sabog; gusot ang buh(
Frozen-a-Hielo.
Fructification-^-Pagpapataba ng lupa
Fructify-v-Patabain ang lupa,
Frugal-a-Matipid; maramot.
Frugality-n-Pagtitipid; katipiran; ka
yahan; kahinhinan.
Fruit-n-Bunga.
Fruitage-n-Manga bunga,
Fruitful-a-Mabunga; malago; mataba.
Fruitfulness-w-Katabaan ng lupa.
Fruition-w-Paggagamit; kagamitan.
Fruitless-a-Walang bunga; karat.
Frustrate-?;- Abalahin; supilin.
Frustrate-a Walang kabuluhan.
Frustration-n Pagpawala ng kabuluhs
Fry-v-Prituhin; lutuin sa mantica.
Fry-w-Ano mang bagay na pinirito.
Fuddle-oPalasingin; maglasing/ luma
ang isip dahil sa alak.
Fudge-n-Kahambngan. *
Fudge-v-Magsalita ng walang kabuluha
Fuel-n-Gatujngan; uling.
Fugitive-a-Natatakbo; nakatago.
30
GAI
234
GAL
Fugitive-w-Ang nagtanan; turnekas.
Fulcrum-n-Tungkod; panghuit; suhay.
Fulfi ll-zy-Ti-imupad ; gumanap.
Fuln'llment-tt-Pagtupad.
Full-a-Puno; lubos; puspos; sakdal;
busog,
Full-w-Kabusugan ; kasakdalan.
Full-ady.-Lubos; puspos.
Full-T/'Punuin.
Fullness-w-Kasaganaan.
Fuhninate-z/-Pumutok; kumulog.
Fulmination-w-Pagputok.
Fulsoine-a-Labis na labis; makasusu-
klainin; masusuklam.
Fumble-y-Biglain; gawin nang hindi
tama.
Fume-ra-As6; usok.
Fume tf-Umaso; umusok.
Fumigate-v-Isuob; sumuob; suobin.
Fumigation-/z-Pagsuob.
Fumy-a-Maas6; mausok.
Fun-w-Saya; tuvva; kasayahan; ali\v.
Function-n-Katungkulan.
Functionary-w-Ang may katungkulan.
Fund-tt-Pundo; puhunan; tinda.
Fund-v-Mamuhunan.
F undam ent- /i-Tumbong.
Fundamental-a-Unang.
Funeral-n-Paglibing.
Funeral-a-Nauukol sa paglibing.
Funereal-a-Nauukol sa paglibing.
Fungous-a-Buhaghag.
Funk-w-Baho alingasaw.
Funk-u-Bumaho; umalingasaw.
Funnel-n-Paasuhan.
F unny-a-Masaya.
Fur-n-Balat at balahibo ng hay op.
Furbish-u-Kiskisin; bulihin.
Furcate-a-May sanga.
Furfur-n-Balakubak.
Furious-v-Balivv; galit na galit.
Furl-v-Ibalot; balutin.
Furlong-H-Layo ng 250 baras.
Furlough-«-Tulot; pahintulut.
Furnace-n-Apuyan.
Furmsh-i;-Tulungin; ibigay ng kaila-
ngan.
Furniture-w- Manga kasangkapan sa
bah ay.
Furrow-n-Tudling; bakas; linang.
Furrow-^ Itudling; tumudling; ibakas.
Further-a^t?.-Malayo pay sa gawi roon
pa.
Further-a-Dako roon.
Further-z/-Pasulungin: isulong; tumu-
long.
F urtherance-n-Pagpasulong.
Further more-arfi'.-Bukod pa sa ritojlam-
pas pa rito; mahigit pa.
Further most-a-Kalayo layoan.
Furtive-a-Tuso; ninakaw.
Fury-»i-Galit.
Fuse-f-Tunawin; tuinunaw.
Fusible-a-Maaling matunaw.
Fusion-n-Pagtuna\v.
Fuss-«-Gulo; talo; pagtatalo.
Fuss-v-Guuiulo; magulo; magtalo.
F ussy-a-Magulo.
Fust-n-Amoy na masama.
Fusty-a-Maamag.
Futile-a-Walang kabuluhan.
Futility-w-Kawalang ng kabuluhan.
Future-a-Nauukol sa panahong dera-
ting; magiging.
Future-w-Panahon darating.
Futurity-n-Panahong darating,
O-
Gab-w-Bibig, salita.
Gab-?/-Mag.salita ng kaululan.
Gabble-T/-Magsalita ng walang kaluilu-
han.
Gabble-«-Salitang walang kabuluhnn.
( iad-w-Pasial.
Gadr-Gumala.
Gad a-bout-n-Tawong mapagpasial.
Gadder-n-Tawong mapagpasial.
Gad fly-n-Pangaw.
Gaff-w-Kalawit; panungkit.
Gaff-7/-Sungkitin.
Gage-n- Kati bavan .
Gage-0-Tibayiw sa kasulatan.
Gage-?i-Panukat.
6age-?>Stikatin; manukat.
Gaiety-«-KaHayahan; say a.
Gaily-«^.-Masaya; maaliwaliw.
< rain-n-Pakinabang; tubo.
Gain-v-Tumubo, magtubo; maiuilo ta-
inuhin; niakinabang.
Gainsay-?/-Talikuran; itatua; magkaila:
tuinaliina.
Gait-^-Lakad; palakad.
Gaiter-n Taki]> ng bukongbukong.
Gala-n-Piging; pista.
< ialc-»-Bagyo.
(iall-w-Dagli; apdo; kapaitan; tampala-
aan.
Gall-v-Gumasgas.
(iallant-a-Magandang loob; mainam:
muginou; matapang.
Gallantry-?i-Tapang, lakas; kagandalmn
ng kilos.
(US
Galley-H-Kosina ng sasakyan.
Gallon-n-Galon.
Gallop-v-Tumakbo.
( Jallop-/z-Takbo.
Gallo ws-n-Bibitayin .
Galvanic-rt-Nauukol sa galvanieo.
Galvanize-^'-Mag galvanizado.
Gal van ized-rt- Galvanizado.
Gamble-z/-Mag sugal.
Gambler-w-Magsusugal; tawong mapag-
sugal.
Gambol-w-Laro.
Gambol- r-Mag laro.
(iambrel-n-Paa ng kabayo.
Game-#-Laro; biro.
Game-a-Matapang.
Game-v-Magsugal; magsabong.
Gamin-w-Batang gala.
Gamster-w-Ang naglalaro; magsusugal.
( iamler-»-( iansang barako.
Gang-w-Kapisanan ng tavvo; bunton ng
tawo.
Gan grene-n-Gangrena.
Gan grene-y-Buinulok ang sugat.
Gangrenous-a-May nana 6 gangrena.
Gang -\vay-n-Paraan; daan.
Gaol-;2-Bilango; kalabuso.
Gap-#-Tipo; puang.
Gap-v-Tipuin; bingawin.
Gape-«-Hikab.
Gape-i:-Maghikab.
Garb-v-Damit; hitsura; pananamit.
Garbage-n-Sukal; kasukalan.
Garble-v-Dikdikin; piliin.
Garden-n-Halamanan.
Garden- v-Maghalaman.
Gardener-^- Ang maghahalaman.
Gadening-n-Paghahalaman.
Gargle-7/-Mugmogin.
Gargle-n-Mugmog.
Garish-a-Hambog; mayabang.
Garland-w-Koronang bulaklak.
Garlic-«-Bavvang.
Garment-«-Damit; pananamit.
Garner-v-Ilagay ang palay sa bangan.
Garner-n Bangan.
Garnish-v-Gayakin; pamutiin.
Garnish-w-Gayak; pamuti.
Garret-n-Loob ng bubungan.
Garrison-w-Manga sundalong nakadis-
tino sa isang lugar.
Garrulous-a-Masalita; magulo.
Garrulousness-n-Kalagayang masalita.
Garter-n-Ligas; panali; tali.
Garter-r-Talian ng ligas.
Gas-?i Gas.
Gaseous-a-May kahalong gas.
Gash-v-Tumaga; tagain; hivvain; humiwa.
Gash-n-Taga; hiwa.
Gasp-7/-Maghingalo.
Gasp-n-Hingalo.
Gastric-a-Nauukol sa sikmura.
Gate «-Trangkahan; trangka.
Gate way-w-Paraan; daan; trankahan.
Gather-j;-Iponin; umani; anihin; iligpit;
tumipon; magpisan; magtipon.
(rathering-w-Pagkatipon; katipunan; ka-
pisanan.
Gaud-n-Sangkap na walang kabuluhan.
Gaudy-rt-Mayabang; hambog.
Gauge-^-Takalin.
Gauge-n-Takal.
Gaunt-a-Payat.
Gauntlet-n-Guanta.
Gauze-a-Manipis; magaan.
Gauzy-a-Manipis; magaan.
(lave-v. UMp.-Binigay; nagbigay.
Gavel-n-Talumpo.
Gawk-n-Ulol.
Gawk-^/-Kumilos ng paulol.
Gawky-a-Bastos.
Gay-a-Masaya; malugod; natutuwa; ma-
kinis; maaliw.
Gayety-n-Tuwa; kasayahan; lugod; ka-
luguran; saya; katuwaan; kaligaya-
han.
Gaze-2/-Tumingin; silayin.
Gaze-w-Tingin; masid; silay.
Gazette-n-Pahayagan.
Gear-^-Damit; kasangkapan.
Gear-v-Magbihis; isuot ang damit.
Geese-w-Manga gansa.
Gelatin-n Jelea.
Gelatinous-a-Malagkit.
Gem-n-Sangkap.
Gender-n-Kaibhan nang lalaki sa ba-
bayi.
Genealogical-a-Nauukol sa lahi.
General-n-General; puno ng hukbo.
General -a-Karani wan; litaw; alam nang
madia; hayag.
Generally-adw.-Sa karaniwan; hayag.
General ship-n-Kalagayang general; ka-
tungknlang general; pagkageneral.
Generate-?/- Paramihin; gumawa; gawa.
Generations- Lahi.
Generator-n-Ang gumagawa.
Generosity-n-Kagandahan ng loob; ka-
butihan ng loob; kamahalan.
Generous-a-Magandang loob; mabuting
loob; magaling; mapagaampon.
Genesis-n-Genesis.
Geniel- a-Maawain.
Genital-a-Nauukol; sa isang panahon 6
sa isang lahi.
Genitive-a-Nauukol sa kalagayang lala-
ki 6 sa kalagayang babayi.
Genitor-w-Tawong marunong at matalas.
Genteel-a-Magalang.
Gentile-?t-Gentiles; ang hindi binyagan.
236
GLf
tfentile-a-Hindi binyagan.
Gentility-w-Galang; kagalangan.
Gentle-a-Malambot na loob; mabait;
banayad; ruaawain.
Gentle folk-w-Tawong maginoo.
Gentleman-w-Tawong maginoo; ginoo.
Gentlemanlike-a-Parang ginoo; magi-
noo; mahal.
Gentle manly-a-Mahal; magalang; magi-
noo.
Gentle woman-n-Bmibini.
Gently-a-Anas; inot inot; dahandahan;
utay utay.
Gentry-n-Manga tawo.
Genuine-a-Wagas; tunay; totoo; dalisay.
Geographic-a-Nauukol sa geografia.
Geography-w-Geografia.
Gealogical-a-Nauukol sa bato.
Geometrical-a-Nauukol sa Geometria.
Geometry-n-Geometria.
Germ-n-Pinangalingan; pinagmulan; pi-
nagbuhatan; binhi.
German-7Z-Taga Aleman.
Germane-a-Nauukol; bagay; akma.
Germinate-^-Sumupling; magusbong.
Gestation-w-Pagkabuntis.
Gesture-n- Kaway ng camay.
Gesticulate-; -Kawayin; kumilos.
Get-v-Magkaroon; manalo; magaral;
kamtan; niagkamit.
Gewgaw-w-Bagay na walang kabuluhan.
Geyser-n-Bukalan ng tubig na mainit.
Ghastly-a-Parang patay; maputla; ka-
takot takot.
Ghastly-acfc/.-Katakot takot; kakilakila-
bot; maputla-putla.
Ghost-n-Nuno; guniguni; capre.
Ghostly-w-Para 6 nauukol sa nuno.
Ghoul-w-Demonio.
Giant n-Giganti; tawong; malaki.
Giant-a-Malaking malaki.
Giantess-w-Giganting babayi.
Gibbet-w-Bi bitayan.
< iibbof-y-Bitayin; ibitin sa liig.
Gibbon-7i-Ungong malaki at walang
buntot.
<iil)bous-a-Hubog.
Gibe-fl-Murahin; pintasin; alipustain;
uyamin.
(iibe-n-Alipusta; pintas; uyam.
Giblets-n-Puso; atay at buche nang
manok.
Giddy-a-Magaan ang ulo; maliliw.
Gift-n-Bigay; salubong; alay; kaloob;
hayin.
Gig-«-Cal«Ba; salapang.
Gig-v-Salapangin ang inda.
Gigantic-a-Malaking malaki.
Giggle-2;-Tumawa.
Giggle-w Tawa.
Gild-t/-Pahiran ng ginto; duraduhin.
Gill-n-Hasang.
Gill-w-Takal; gatang.
Gim crack-n-Kasangkapan na walang
kabuluhan; laroan.
Gimblet-Gimlet-n-Balibol.
Gimp-w-Trencillas.
Gin-n-Ginebra.
Ginger-n-Luya.
Gingerly-a^L-.-Mainam; matatakotin.
Gingham-n-Sita; kayong sita.
Gipsy %-Hampas lupa; tawong walang
tinitirahan.
Gird ^/-Bigkisin; paligirin.
Gird-n-Pamigkis; sakit; pintas.
Girdle-n-Pamigkis.
Girdle-v-Paligirin; bigkisin.
Girl-w-Batang babayi.
Girl hood-«-Pagkabata ng babayi,
Girlish-a-Nauukol sa batang babayi.
Girt-v. imp.-B'imgkis.
Girth-n-Ang bilog.
Gist-w-Pandulo; kahulu?an.
Give-v-Magbigay; bigyan; ipagkaloob;
tulutan.
Giver n- Ang nagbibigay.
( Hzzard-7Z-Balunbalunan.
Glacial-a-Nauukol sa hielo.
Glacier-n- Bundok ng hielo.
Glad-a-Tuwa; natutuwa; masaya; malu-
god; maligaya; matu\\a.
Glad-v-AHwin; pasayahin.
Gladden-?;-Sumaya; pasayahin.
Glair-w-Ang puti ng itlog.
Glair-v-Ipahid; pahiran.
Glairy-a-Nauukol sa puti ng itlog.
Glance-n-Silip; tingin; maeid; silay; su-
liap.
Glance-?/-Silayin; silipin; suliapin; tu-
iningin.
(lhm<lers-M-Sakit ng liig ng kabayo.
Glare-r-Tuiningin ng rnasama.
(Jlare-n-Masamang tingin.
(ilass-«-Cristal; bubog; baso; kopa.
Glassy a- Parang cristal.
(irleam-M-Sinag.
Gleam- r-Lumiwanag.
Glean-trMaghimalay.
( ileanings-n-Himalay.
< ilf'lt('-//-l,u|)ang simbahan.
(}lee-n-To\va; saya; lugod.
Gleeful-a-Masayn; malugod; malipiya.
( Jlib-a-Malangis; niasalita.
Glide-o-Dumaplis; madapilas.
< iliin-H Haw nCr kaiulila.
< 'liiumer-w-Ilaw ng kandila.
< iliinincr -7' Kumintab; inaningning.
< ilim])Sf-;/-Suliap; silay.
< ilistt-n-r Kuinislap; kuinintal*; kumi-
000
237
GftW
G litter- u-Kumislap; kumisap; magning-
ning.
Glitter-w-Kislap. kintab.
GlitteriBg-tt-Maningning; makislap.
< ilol>e )> -Mundo; bilog; sangkalibutan.
Globular-o-Mabilog.
Gloaming-// Onisinn.
Gloom-w-Dilim; kapanglawan; lumbay;
lungkot.
Glooni-i>I)umiliin.
Gloomy-a-Mapanglaw; malungkot; nui-
dilim.
Glorification n-KaluaJhatian.
Glorify-u-Malualhati.
< ilorious-a -Malualhati.
Glory-w-Lualhati; kalualhatian; dangal;
karangalan; ganti; kabantugan; puri;
kabunyian; kamahalan.
Glory-r-Maglualhati; magparangalan.
Gloss-w-Ningning; kintab; kislap; kinang;
kinis.
Gloss-v-Kumintab; kumislap.
Glossy-a-Makintab; makislap; makinis;
maiuningning .makinang.
Glottis-n-Lalamunan.
Glove-w-Guantes.
Glow-r-Kumislap;kumisap;mag liwanag.
Glow-w-Kislap; ningning; liwanag.
Glow worni-n-Uod.
Glue-n-Pagkit; pandikit.
Glue-r-Idikit.
Glum-a-Madilim ang mukha.
(ilume-M-Ipa.
.Glut-y-Lamunin.
Glut-w-Kabusugan; kahustuhan abala.
Glutinous-a-Maganit.
Glutton-H-Tawong matakaw.
Gluttonous-a-Matakaw.
Gluttony-n-Kasibaar ; k atak awan.
Glycerine n-Glicerina.
Gnarl-?j-Kuton.
Gnarl-?/-Umangil; tumahol.
Gnash-v-Sumagpang.
Gnat-n-Pulgas.
Gnaw-c-Kagatin; kumain; ngatngatin.
Gnome-?i-Nuno: unano.
Go-f-Pumaroon; pumunta; magpunta.
Goad-n-Panudlong; tudlong.
Goad-f-Tudlungin.
Goal-w-Hanga; dulo; hanganan; hanga-
han; patay.
Goat-n-Kambing.
(ioatee n-Balbas.
Goat herd-n-Ang nagpapastol.
Gobble-f-Larnunin; umiyak ang pavo.
Gobbler-w-Pavo; pavong barako.
Goblet-?i-Baso; kopa.
Goblin-H-Tianak; duende.
Go-by-w-Kapabayaan. tangi.
GOD-w-BATHALA; DIGS.
God child-M-Inaanak.
God daughter-n-Inanak. (odbayi).
God dess-n-Babaying maganda.
God father-n-Iriaama.
Godless-a-Walang Dios.
God like-a Malualhati; parang Dios.
Godliness-tf-Kalinisan ng kalulua; kapu-
rihan; puri; dikit; ganda.
( "iO(lly-rt-Magalang; mapagdasal.
God mother-w-Iniina.
( ",(nl send-w-Bahay na ipinagkaloob ng
P. Dios.
God son-n-Inaanak; (lalaki).
Goggles-n-Salamin sa mata.
Going-n-Pagparoon; pagpunta; pag alis.
Gold-«-Gint6.
Gold dust-w-Gabok ng gint6.
Golden-a-May halong gint6; maginto.
Gold smith-w-Platero.
Gone-t\^>. ^>.-Nakaalis; umalis na.
Gong-w-Kuliling.
Good-n-Mabuti; masunurin.
Good-w-Kabutihan; buti; kaamoan.
Good-a^u.-Mabuti buti.
Good-by-Good-bye- n- Paalam .
Good-by-Good-by sinter.- Paalam.
Goodly-a-Mabutibuti; mainam; malaki.
Good-natured-a-Masunurin; mabuti ang
ugali.
Goodness-w-Kabutihan.
Good-teuipered-a-Mabuti ang ugali ma-
sunurin-
Goody -goody-a-Mabuti.
Goose-n-(:ransa.
Gore-n-Sesgo; dugong nanmo.
Gore-v-Magsesgo; suagin.
Gorge-n-Saluysoy.
Gorge-c-Lamtmin.
Gorgeous-a-Mainam; dakila; maganda.
Gorilla-a-Musang.
Gormand-n-Tavvong matakaw.
Gormandize-v-Lamunin.
Gory-a-Madugo.
Gosling -7i-Inakay ng gansa.
Gospel-n-Biblia; passion.
Gossamer- w-Kalapiaw.
Gossip-n-Sitsit.
Gossip-v-Sumitsit.
Got-u. ww^.-Xagkaroon kinarntan.
Gouge-n-Lukob.
Gouge-z/-Ltikubin.
Gourmand->i-Ta \vong matakaw.
Gout-n-Sal<it ng Bukongbukong.
Govern-i;-Manuno; maghari; mamahala.
Governor-n-Hari; puno; gobernador.
Governess-w-Maestra.
Government-7i-Pamumuno; paghahari;
pamamahala; paggogobierno.
Governatorial-a-Nauukol sa gobierno.
Gown-n-Damit.
GRA
GRE
Grab-u-Dakutitt; agawin.
Grab n-Agaw; dakot.
Grace-n-Gracia; ganda ng kilos; kaina-
man ng ugali.
Grace-i;-Ihulog ang gracia.
Graceful-fl-Maganda; marikit; makinis;
mainam ang kilos.
Graceless-a-Bastos; hamak.
Gracious-a-Magandang loob; mabuting
*loob.
Gradation-7i-Pagsulong ng untiunti; pag-
ayos; paghusay.
Grade-^-Ayusin; ilagay sa grado.
Grade-#-Grado; lagay.
Gradual-a- Untiunti.
Graduate-M-Ang bagong labas sa escuela.
Graduate--z/-Tumangap ang titulo; tapu-
sin; ang carera.
Graduation-tf-Paglabas sa escuela.
Grain-n-Butil; binhi.
Grain--z/-Bumutil.
Gram-#-Gramo.
Grammar-n-Gramatica.
Grammarian-w-Ang sumulat ng grama-
tica.
Grammatical a-Nauukol sa gramatica;
ay on sa gramatica.
Granary-n-Bangan; taguan ng trigo; pa-
lay, at mais.
Grand-a-Dakila; marangal; maginoo;
malaki; magalang; bantog; mahal;
kagalang galang.
Grand childn-Apo; ihapo.
Grand daughter-w-Apong babayi.
Grande-n-Tawong dakila; 6 marangal.
Grandeur-«-Kadakilaan; kalakihan; kai-
naman.
Grand father-n-Nunong lalaki; ingko.
Grandiloquence-n-Salitang marangal ;
kainaman ng pananalita.
Grandiloquent-a-Mainam manalita.
Grand mother-n-Nunong babayi; impo.
Grand sire-n-Ingkong.
Grand son-ji-Apong lalaki.
Grange-7i-Ari ng may lupa.
Granite-n-Batong mainam parang mar-
mol.
Graniverous-a-Kumal<ain ng palay.
(irant-i/-Pumaya^; ipahintulot; tnlotin;
magkaloob; nKi^rl)iLr:>y.
< J rant-;/- 1 i^r;iy; l-::iloob.
( irantcc -/?-. An.ir tuinaiiLrap nj> kalooh.
(irantor-w-Ang nagbigay.
Granular-o-Parang butil; mabutil.
Granule-n-Butil.
Granulous-w- Mabutil.
Grape-w-Ub.-s.
Grapery-«-Halamanan ng ubas.
(4rape stone-n-Buto ng ubas.
Grape vine-w-Lipay ng ubas.
Graphic-a-Nauukol sa salat.
Graphite-«-Tinga.
Grapple-a-Magbuno; bumuno.
Grapple-w-Buno; sungaban.
Grasp- v-Hawakan; humawak ; k u n i n ,
agawin; darnpptin.
Grasp-^- Hamak; dampot.
Grass hopper-n-Balang; lukso.
Grassiness-n-Kalaguan ng damo.
Grass- widow -n-Bao sa buhay. (baba-
&)•
Grass-widower-w-Bao sa bubay (lalaki).
Grassy-a-Maramo.
Grate-»-Alitiit.
Grate-f-Umalitiit. ikudkod; kumayod;
lumangitngit.
Grater-n-Kudkuran; panudkod.
Grateful-a-Marunong magutang na loob.
Gratification 7i-Ganti; biyaya; dulot; ka-
loob; alay; bayad; upa.
Gratify-7/-Gantihin; gumanti; magbigay
loob; bigyang loob; ipabuya.
Gratis -a- Walang bayad.
Gratitude-n-Utang na loob.
Gratuitous-a-\Valang bayad.
Gratuity -w-Bigay; pagbigay; kawalan ng
bayad.
Gratulate-v-Batihin; bnmati.
Gratulation-n-Pagbabati.
Gratulatory-a- Masay a.
Grave-a-Pormal; mabigat; totoo; walang
biro.
Grave-w-Libing; kabaon; libingan.
Gravel-n-Buhangin na magaspang.
Grave stone-«-Tumba ng patay.
Grave yard-n-Pantion.
Gravitate 7/-Humiling; tumuntong.
Gravitation-n-Pagkahiling.
Gravity-n-Tuntungan.
Gravy-n-Sawsaw.
Gray-a-Upat; mura; kayumangi.
Gray-;z-Kulay na kayumangi.
Gray beard-n-Tawong matanda.
Gray headed-a Mauban; maputi ang ulo.
< i ravish-^- Kayumangi.
< rraze-V'Magpastol.
( Jra/ing-??- Pagpapaatol.
Grease -n-Mantika; sebo.
Grease-^'-Pahiran ng sebo; pabiran ng
mantika*
Greasy-^Maniantika; mataba; mascbo;
malagkit; maliba.^.
' in-at -i-;iinl «'hiM -n-\ po sa tuhnd.
Great-granddanghter-n-Apo sa tuhod
(babayi).
Great-grand father-**- Ama nj> nuno.
< it-cat -irrnnd inothcf ;i Ina ng nuno.
< ircat -grand son-» Apo sa tuhod (lahih'i i.
<iix-be-n-Pilepile.
Grecian-;/ -Ntuuikol sa griego; Griego.
6RO
Greed-w-Kaingitan; nasa; katakawan; ka-
sakiman.
Greedy-a-Matakaw; mapagnaea; maeakim.
(ireek-a-NauiiM)l sa taga Griego.
Greek-n-Griego.
Green-rt- Verde; hilaw; sariwa iiuira.
G reen-n-Kulay verde.
Green-oSumariwa.
Greenish-a-Verde; hilaw.
Green horn-w-Tawong hindi niarunong;
bagong nagaaral.
Greet-v-Batiin; yuinuko; kumustahin.
Greeting.n-Bati; yuko; kumusta.
Grenadier-w-Sundalong lakat.
(•rrew-'z/. tmp.-Tufdubo; nakatubo.
Grey-a-Kayumangi.
( rriddle-n-Ka waling mababavv.
( rridiron-n-Ihawan.
Grief-fl-Dalita; lunkot; hambal; davvas;
luinbay; hapis; dalamhati; taghoy.
Grieve-v-I)amdamin; magdamdam; hu-
mapis; rnaglumbay; magdalita; ma-
naghoy.
Grievance-w-Hapis; dalamhati; pighati;
daing; taghoy.
Grievous-a-Mahapis; agraviado; mapig-
hati; malumbay.
Grill- t'-Iha win; magihaw.
Grim-o-Mabagsik; madilim ang mukha.
Grimace-n-Ngiwi; kibit.
Grimace-i?-Kumibit; ngumiwi.
Grimalkin-7i-Pusang matanda.
Grime-n-Dungis; uling; dumi.
Grime--z/-Dumungis; dumumi.
Grimy-a-Marungis; rnarumi.
Grin-f-Ngumiti.
Grin-n-Ngiti.
Grind-7/-Gumiling; mulihin; alilisin.
Grinder-?i-Ang gumiling; bagang.
Grind stone-n-Hasahan.
Grip-z/-Hawakin; humawak.
Grip w-Havvak
Gripe-u-Hawakin ng mahigpit; maglii-
rap; sumakit ang tian.
Gripe-?i-Hapis; hirap; hawak.
Grippe -n-Sakit ng lalamunan.
Grisly-a-Katakottakot; kakilakilabot.
Grist-n-Mais na giniling.
Gristle-w-Butong malambot.
Grit-n-Buhangin;tapang;kabuoan ng loob.
Grit-z/'-Gilingin; gumiling.
Gritty-a-Matapang.
Grizzle-n-Kayumangi.
Grizzly-a-Kayumangi.
Groan-n-Hibik; Halinghing. \
Groan 7i-Halinghing; hibik.
Grocer-7z-Ang nagtitinda ng manga
pagkain.
Grocery-n-Tindahan nang manga pag-
kain.
239
GUE
Grog-n-Alak.
Grogery-Grogshop-71-Tindahan ng alak.
( iroin-n-Sinapupunan; singit.
Groom -n-Lalaking bagong kasal.
Groom- v-Magalaga sa kabayo.
Grooms man- «-Abay ng lalaki sa Vasal.
Groove w-Bakam; bakas.
Groove- oBakasin.
Grope -zx-Apuhapin; damahin; kapain.
Gross-a-Bastos; rnagaspang; masinsin;
inapurol; makapal; walang hiya.
(rross n-Bilang ng isangdaan at apat na
puo at apat; 144.
Grot-Grotto-n-Yungib; lunga.
( ii-otesque-a-Makatatawa.
Ground-?;. imp.-Giniling.
Ground-n-Lupa, bukit.
Groundlees-v- Walang katowiran.
Ground nut w-Muni.
Ground work-w-Tatayuan ng balmy.
Group-«-Grupo; bunton; katipunan.
Group- f-Ibunton; pumisan; tumipon.
(rrout-w-Mais 6 bigas na durog; binlid.
G rove-/z-Kahoyan.
Grovel-^-Gumapang sa lupa; humamak.
Grow-v-Tumubo; tumaas; dumami; lu-
mago; sumilang.
Growl-^-Umangil;' dumabog; dumaing.
(nrowl-n-Angil; dabog; daing.
Grown-v. p. ^.-Tumubo na; na!<atubo
Growth-n-Tubo; paglaki.
Grub-v-Hukayin; putulin sa ugat.
Grub-n-Uod.
Grudge-n-Dula sa kapua; tanim sa kapua.
Grudge-77-Dumula sa kapua.
Gruel-n-Sabaw.
Gruff-a-Bastos.
Grum-a-Tahimik; madilim ang mukha.
Grumble- c-Bumulongbulong; dumalxjg;
dumaing; magdalamhati.
Grunt n-Gukgok.
Grunt-v-Gumukgok.
Guana-n-Bayawak.
Guano-w-Dumi ng ibong dagat.
Guarantee-*; Tibayan; katibayan; tindi.
Guarantee-v-Tibayin; tindigan; bigyang;
ng katibayan.
Guaranty-n-Katibayan; tindi.
Guard-t;-Alagaan; bantayin; ingatin ;
itago.
Guard-n-Bantay; ingat; tanod; Ang nag-
aalaga.
G uardedly-adr.-Maingat.
Guardian-7i-Poder; taga ingat ang yaman
ng ulila.
G ua va-w-Bayabas.
Gubernatorial-a-Nauukol sa gobernador,
Guess-i;-Tumuring/ tumama.
G uess-w-Turing; tarna.
Guest-n-Visita; nanunuloy.
HAF 240
Guffaw-w-Halaklnk; tawang malakas.
Guidance-n-Pagturo; pagakay.
Guide- oAkay in; ituro.
Guide-n-Taga turo; taga akay.
Guile-n-Hibo, daya.
Guileful-a-Nakahihibo; magdaraya.
Guileless-a-Walang daya.
Guillotine w-Makinang pamugot ng ulo.
Guillotine-v-Pugutin ang ulo.
Guilt-n-Kasalanan; sala.
Guiltless-o-Walang kasalanan.
Guilty-a-May kasalanan.
Guise-w-Hitsura; bikas.
Guitar-n-Guitara.
Gulch-n-Sungoy; saluysoy.
Gulf-n-Baraso ng dagat; loob-
Gull-v-Dayain; manekas; tekasin.
Gull-Tz-Daya; tekas.
G ullet-n-Lalam unan .
Gullible-a-Makakadaya; madaling da-
yain.
Gully-n-Sungoy saluyeoy.
Gully-i'-Sumaluysoy.
Gulp-r-Lamunin.
Gulp-w-Ang nilamon; anomang bagay na
nilamon.
Gum-n-Dagta; katas; goma.
<j>iim-z/-Kumatas; lumapot.
Gum-n-Gilagid ng ngipin.
Gummy-a-Madagta; makatas.
Gump-n-Ulol.
Gumption-w-Katusnhan; talas.
HAL
Gun-w-Baril.
G un-v- Mangaso.
Gunner-n-Ang marunong bumaril.
Gunning- w-Pangangaso.
Gun powder-n-Pulvora ng baril.
Gun shot-n-Putok ng baril.
Gunsmith-w-Ang marunong inagkmn-
poni ng baril.
Gun stock-n-Tangnan ng baril.
Gurgle-^-Mugmogin.
G urgle-«- Mugmog.
G ush--t/-Bumukal.
Gush-n-Bukal.
Gusset-n-Sukob.
Gust-«-Lasap; lasa; hipo ng hangin.
Gusto-n-Lasap; gusto.
Gusty-a- Mahangin.
Gut-n-Bituka; isaw.
Gut-w-Alisan ang bituka.
Gutta-percha-n-Goma parang adyangaw.
Gutter-n-Sangka; alulod.
Gutter-n-Ilagay ang alulod.
Guttural a-Nauukol sa lalamunan.
Guy-n-Lubid na pangpatibay.
Guzzle-t;-Uminom ng madalas.
Gymnast-^- Gimnastico.
Gypsy-n-Hampaslupa.
Gyrate-«-Uminog; umikit.
Gyration-w-Paikit; painog.
Gyratory-a-Pagikit; paginog.
Gyve-w-Pangapos.
Gyve-r-Gapusin.
Ha-Hah-m^r.-Ha.
Habiliment-n-Damit.
Habit-n-Ugali; kaugalian; kagawian; pi-
nagkaratihan.
Habit-^-Tumira; tumahan; dalawin ng
madalas.
Habitable-a-Gawi; matitirahan.
Habitat-7A-Dating tirahan.
Habitation-w-Tirahan; tabanan; ban
tungan.
Habitual -a- Lagi; lagi na.
HabitoAte^-Lnmagi; msi
Habituation-w-Pamamala^i.
i lack-?y-Tagain; hiwain; tadtarin.
Hack «-Hiwa; tagd; tadta-1.
Hack-«-Carruaging inupahan.
Hack-rt-Inupahan.
Hackle-v-Suklayin ang sinulid <> bulak.
Ilarkle-n-Suklay ng sinulid o bulak.
Hackney-a- K abay5.
Hackney-rt-Karaniwan, inupa-luin.
Had-?;, imp. p, p.-Xagkaroon.
Haft-?i-Bitbitan; tangnan.
Hag-n-Babaying masama at ]>angit.
pjaggard-a-Pagod; inahina.
Haggle-v-Magturing; tuksuhin.
Hai:urling-n-Turing.
Jlail-;/-Bugbog; bati.
Hail-m^er.-Aba.
Hail-t'-Umulan ng bubog; bumati; batiin;
magpugay.
Hail Btorm-A-Ulan ng bubog.
Hair-u-Buliok; balahibo.
Hair breadth-a-Lapad ng isang bnhok.
H:».ir breadth-n-Ang lapad nCr isang bu-
hok.
Hairless-rt-\Valanir buhok; panot; uj.at.
Hair pin-?i-Ipit.
Hair spring-n-Kuonlas na inunti ng
orasan.
! [airy-o-Mabobok.
I l;ilcyun-?/-Liinl)as.
Halcyon-" Tahimik; niasaya.
Hale-rt-Malakas; walang sakit.
Hale-r-Hilahin.
HiUf-//-Kabiiik; ;ing kaluhuti.
HAN
241
HAR
Half-rt-Kalahati.
Halfbreed-n-Mesti/o; mestiza.
Half brother-H-Kapatid sa ama 6 sa jina.
Half caste-n-Mesti/o; mesti/a.
Half penny-n-Isang kuarta.
Half sister n-Kapatid ng ama 6 sa ina
(babayi).
Half witted-rt Mahina ang isip.
HaU-*-Salas.
alleluiah-Hallelujah-?>/fcr.-Jesus, Ma-
Hria y .Tose\
Hallo-«-Sigaw na malakas; hoy.
Halloo-?:-Snmigaw na malakas.
Hallow-f-Sambahin.
Hallucination-;* -Guniguni; daya.
Halo-«-Limbo.
Haltn-Tigil; hinto: kapilayan.
Halt-w-Humantong; tumigil; huminto.
H al ter- w-Morti gon .
Halter-r-Tlagay ang mortigon.
Halve-r-Hatiin: biakin; dalawahin.
Halves-ra-Kabiak.
Halyard-;/-Lubid ng layag.
Ham-n-Hamon.
Hamlet-tt-Nayon.
Hammer-n-Martillo; pukpok; pamukpok.
Hammer-w-Pukpokin; pnmukpok.
Hammock-7z-Duyan.
Hamper- w-Buslo- Kaing; abala.
Hamper-v-Abalahin; ilagay sa buslo.
Ham string-n-Litid.
Ham string--t/-Litirin.
Hand-n-Kamay.
Hand-?;-Iabot; umabot.
Hand breadtb-w-Dangkal.
Hand cuff-n-Pangapos rig kamay.
Hand cuff-r-Gapusin ang kamay.
Hand full-n-Isang haya; dakot.
Handicap-w- Abala; palugit.
Handicap-u-Palugitin.
Handicraft-n-Katalasan: talas; lalang.
Handily-a-Ginbawa; madali.
Handiwork-n-Ginawa ng kamay.
H andkerchief w-Panyo; birang.
Handle-r-Ulugin; ugitin; lamasin; hi-
puin; maglamas.
Handle-«-Tatangnan; bitbitan; tankay;
puluhan.
Hand made-«-Yari ng kamay.
Hand maid-Handmaiden n-Alilang ba-
bayi.
Hand saw-ft-Lagaring munti.
Handsome-a-Maganda; marikit; mainam.
Hand spike-n-Pangsnal.
Hand vvriting-r?-Snlat kamay.
Handy-a-Mata]as; sanay; marunong.
Hang-z/-Bitayin; ibitin; ilaylay; isam-
pay; isabit; sampayin; sabitin.
Hang-w-Sabit; pagsampay.
Hanger-«-Sabitan- sampayan.
Hanging-«-Pagbitay.
Hangdog-n-Tawong hamak at bastos.
Hangdog-a-Hamak; bastos; mababa.
Hang man-v-Verdugo; taga bitay sa may
kasalanan.
Hank-n-Bigkis ng sinulid.
Hanker-v-Mognasa; nasain; magpita.
Hankering-n-Nasa; pita.
Hap w-Kapalaran; palad.
Hap-v-Mapalaran; magkataon.
Hap hazard-a-Walang ayos.
Haphazard-n-Kapalaran; ang pagkaka-
taon palad.
Hapless-a-Walang palad; sawing kapala-
ran; malungkot.
Happen-v-Mangyari; magkataon.
Happiness-n-Kasayahan; lugod; kalu-
guran; kaligayahan; ligaya.
Happy-a Masaya; maaliw; malugod; ma
ligaya; mapagaglahi.
Harangue-tf-Pangungusap.
Harangue-v-Makipagusap; m a ]< i u s a p ;
magdiscurso.
Harass-t»-Dowahaginin; yamutin; paga-
litin.
Harbinger-w-Tanda.
Harbor-n-Punduhan; ng vapor 6 sasak-
yan.
Harbor-7/-Ituloy; ikalong.
Hard-a-Matigas; malakas; batibot; ma-
sipag mahirap; hindi malambot; ma-
bagsiV-; masungit.
Hard-adivMatigastigas.
Harden-?y-Tumigas.
Hard hearted-a-\Valang awa; ganid.
Hardihood-«-Tapang; pangahas.
Hardily-a^7/.-Mangahas.
Hardness-«-Katigasak.
Hardship-n-Kapagalan;kahirapan;pagal;
hirap.
Hard ware-«-Manga bagay sa bakal.
Hardy a- Malakas, matapang.
Hare-wConejo.
Harebrained-a-Ulol; mahina ang isip.
Hare lip-»t-Hiwas.
Harem-w-Kuarto ng babayi.
Hark-v-Pakingan.
Harlot-n-Hitad; puta; patutot.
Harm-«-Sakit; hirap; kahirapan.
Harm-7/-Pasakitin; sirain.
Harmful-a-Makakasira; masama.
Harmless-«-Di makakasira; maamo.
Harmonic-??- Silendro.
Harmonium-n-Silendro.
Harness-n-Guarniciones.
Harness-7/-Magsingkaw; singkawin. ,
Harp-^-Arpa.
Harper-n-Ang marunong tumugtog sa
arpa.
31
HAF 240
Guffaw-n-Halakhak; tawang malakas.
Guidance-n-Pagturo; pagakay.
Guide- u-Akayin; ituro.
Guide-n-Taga turo; taga akay.
Guile-n-Hibo, daya.
Guileful-«-Nakabihibo; magdaraya.
Guileless-a-Walang daya.
Guillotine w-Makinang pamugot ng ulo.
Guillotine-v-Pugutin ang ulo.
Guilt-n-Kasalanan/ sala.
Guiltless-a-Walang kasalanan.
Guilty-a-May kasalanan.
Guise-w-Hitsura; bikas.
Guitar-n-Guitara.
Gulch-n-Sungoy; saluysoy.
Gulf-n-Baraso ng dagat; loob-
Gull-iy-Dayain; manekas; tekasin.
Gull-/z-Daya; tekas.
Gullet-n-Lalamunan.
Gullible-a-Makakadaya; madaling da-
yain.
Gully-n-Sungoy saluysoy.
Gully-v-Sumaluysoy.
Gulp-i;-Lamunin.
Gulp-n-Ang nilamon; anomang bagay na
nilamon.
Gum-n-Dagta; katas; goraa.
i5iim-t/-Kumatas; lumapot.
Gum-n-GilaRid ng ngipin.
Gummy-a-Madagta; makatas.
Gump-n-Ulol.
Gumption-n-Katusnhan; talas.
HAL
Gun-w-Baril.
Gun-v-Mangaso.
Gunner-^-Ang marunong bumaril.
Gunning-n-Pangangaso.
Gun powder-n-Pulvora ng baril.
Gun shot-n-Putok ng baril.
Gunsmith-n-Ang marunong magkum-
poni ng baril.
Gun stock-n-Tangnan ng baril.
Gurgle--z/-Mugmogin.
G urgle-«- Mugmog.
Gush-7/-Bumukal.
Gush-n-Bukal.
Gusset-n-Sukob.
Gust-w-Lasap; lasa; hipo ng hangin.
Gusto-n-Lasap; gusto.
Gusty-a-Mahangin.
Gut-n-Bituka; isaw.
Gut-v-Alisan ang bituka.
Gutta-percha-n-Goma parang adyangaw
Gutter-n-Sangka; alulod.
Gutter-n-Ilagay ang alulod.
Guttural a-Nauukol sa lalamunan.
Guy-n-Lubid na pangpatibay.
Guzzle-u-Uminom ng madalas.
Gymnast-«-Gimnastico.
Gypsy-n-Hampaslupa.
Gyrate-«-Uminog; umikit.
Gyration-w-Paikit; painog.
(iyratory-a-Pagikit; paginoir.
Gyve-?i-Pangapos.
Gyve-f-Gapusin.
Ha-Hah-m/(T.-Ha.
Habiliment-n-Damit.
Habit-n-Ugali; kaugalian; kagawian; pi-
nagkaratihan.
Habit-z;-Tuinira; tumahan; dalawin ng
madalas.
Habitable-a-( lawi ; matitiraban.
Hat>itat-n-Dating tirtihan.
Habitation-n-Tirahan; tahanan; han-
tungan.
Habitual -rt-Lagi; lagi na.
Habituate-7/-Lumagi; mamalat:i.
Habituation-n-Pamamalagi.
Ilack-7/-Tagain; hiwain; tadtarin.
Hack «-Hiwa; taga; tadtad.
Hack-«-Carruaging innpahan.
Hackle-r-Suklayin an^r sinulid <'• bulak.
Hackle-n-Suklay ng sinulid «'» bulak.
Hackney-rt- K abayd.
Hackney-ft-Karaniwan, inupa-lian.
Had-?;, imp. /), /?.-Nagkaroon.
Haft-?i-Bitbitan; tangnan.
Hag-n-Babaying masama at pangit.
Tqaggard-a-Pagod; inahina.
Haggle-v-Magturing; tuksuhin.
Haggling-Tt-Turing.
Hail-w-Bugbog; bati.
Hail-v-Umulan ng bubog; buniati; butiiii;
magpugay.
Hail storm-«-Ulan ng bubog.
Hair -u-Buhok; balahibo.
Hair breadth-a-Lapad ng isaiig btilmk.
Hair breadth-n-Ang lapad ng isang bu-
bok.
Hairless-a-Walang buhok; panot; upnt.
Hair ](in-//-Ipit.
Hair spring-n-Kucnlas na munti ng
orasan.
Hairy-o-Mabuhok.
I lalcyon ?/ l.imltas.
Halcyoii-r/ Taliiniik; inasaya.
Hale-a-Malakas; walang sakit.
Hale-r-Hilahin.
llalf-^-Kubiak; ting kaluhati.
HAN
241
HAR
Half-a-Kalahati.
Half breed -n-Mestizo; mestiza,
Half brother-w-Kapatid sa ama 6 sa |ina.
Half caste-n-Mestizo; mestiza.
Half penny-n-Isang kuarta.
Half sister n-Kapatid ng ama 6 sa ina
(babayi).
Half witted-a Mahina ang isip.
Hall-a-Salas.
alleluiah-Hallelujah-mfcr.-Jesus, Ma-
Hria y Jose".
Hallo-ii-Sigaw na malakas; hoy.
Halloo-?>Suimgaw na malakas.
Hallow-v-Sambahin.
Hallucination-^ Guniguni; daya.
Halo-»-Limb6.
Haltw-Tigil; binto: kapilayan.
Halt-?>Humantong; tumigil; huminto.
H al ter-n-Morti gon .
Halter-f-Tlagay ang mortigon.
Halve-v-Hatiin: biakin; dalavvahin.
Halves-w-Kabiak.
Halyard-w-Lubid ng layag.
Ham-n-Hamon.
Hamlet-w-Nayon.
Hammer-n-Martillo; pukpok; pamukpok.
Hammer-w-Pukpokin; pumukpok.
Hammock-«-Duyan.
Hamper-n-Buslo Kaing; abala.
Hamper-v-Abalahin; ilagay sa buslo.
Ham string-n-Litid.
Ham string-sy-Litirin.
Hand-n-Kamaj7.
Hand-v-Iabot; umabot.
Hand breadth-?i-Dangkal.
Hand cnff-n-Pangapos rig kamay.
Hand cuff-r-Gapusin ang kamay.
Hand full-n-Isang haya; dakot.
Handicap-w- Abala; palugit.
Handicap-v-Palugitin.
Handicraft-n-Katalasan: talas; lalang.
Handily-«-Ginbawa; madali.
Handiwork-n-Ginawa ng kamay.
Handkerchief n-Panyo; birang.
Handle- r-Ulugin; ugitin; lamasin; hi-
pnin; maglamas.
Handle-«-Tatangnan; bitbitan; tankay;
puluhan .
Hand made-a-Yari ng kamay.
Hand maid Handmaiden n-AHlang ba-
bayi.
Hand saw-w-Lagaring munti.
Handsome-a-Maganda; marikit; mainam.
Hand spike-n-Pangsual.
Hand \vriting-w-Sulat kamay.
Hand \-a- Ma talas; sanay; marunong.
Hang-2/-Bitayin; ibitin; ilaylay; isam-
pay; isabit; sampayin; sabitin.
Hang-w-Sabit; pagsampay.
Hanger-;* -Sabitan' sampayan.
Hanging-«-Pagbitay.
Hangdog-n-Tawong hamak at bastos.
Hangdog-a-Hamak; bastos; mababa.
Hang man-v-Verdugo; taga bitay sa may
kasalanan.
Hank-n-Bigkis ng sinulid.
Hanker- v-Mognasa; nasain; magpita.
Hankering-w-Nasa; pita.
Hap n-Kapalaran; palad.
Hap-v-Mapalaran; magkataon.
Hap hazard-a-Walang ayos.
Hap hazards- Kapalaran; ang pagkaka-
taon palad.
Hapless-a-Walang palad; sawing kapala-
ran; malungkot.
Happen-v-Mangyari; magkataon.
Happiness-n-Kasayahan; lugod; kalu-
guran; kaligayahan; ligaya.
Happy-« Masaya; maaliw; malugod; ma
ligaya; mapagaglahi.
Harangue-w-Pangungusap.
Harangue-v-Makipagusap; m a }c i u s a p ;
magdiscurso.
Harass-t>-Dowahaginin; yamutin; paga-
litin.
Harbinger-«-Tanda.
Harbor-w-Punduhan; ng vapor 6 sasak-
yan.
Harbor-7/-Ttuloy; ikalong.
Hard-a-Matigas; malakas; batibot; ma-
sipag mahirap; hindi malambot; ma-
bagsi'<; masungit.
Hard-adv.-Matigastigas.
Harden-7/^Tumigas.
Hard hearted-a-Walang awa; ganid.
Hardihood-«-Tapang; pangahas.
Hardily-adz/.-Mangahas.
Hardness-w-Katigasak.
Hardship-n-Kapagalan;kahirapan;pagal;
hirap.
Hard ware-w-Manga bagay sa bakal.
Hardy a- Malakas, matapang.
Hare--nConejo.
Hare brained-a-Ulol; mahina ang isip.
Hare lip-n-Hiwas.
Harem -M-Kuarto ng babayi.
Hark -v-Pakingan.
Harlot-n-Hitad; puta; patutot.
Harm-w-Sakit; hirap; kahirapan.
Harm-'Z/'Pasakitin; sirain.
Harmful-a-Makakasira; masama.
Harmless-a-Di makakasira; maarno.
Harmonic-w-Silendro.
Harmonium-n-Silendro.
Harness-n-Guarniciones.
Harnes8-7^Magsingkaw; singkawin. ,
Harp-«-Arpa.
Harper-w-Ang marunong tumugtog sa
arpa.
31
HAY
242
HE A
Harpoon-«-Salapang.
Harpoon-7/-Salapangin.
Harpooner-w-Ang marunon gumawa 6
ihagis ang salapang.
Harrow-ra-Paragos.
Harrow-7/-Sabarin.
Harrowiug-n-Pagparagos.
Harry-c-Nakawin; magnakaw; manduit.
Harsh-a-Mabagsik; masungit.
Harshuess-/z-Kabagsikan; kasungitan.
Hart-n-Usang lalaki; sungayan.
Harts horn-n-Sungay ng usang lalaki.
Harum-scarum-a-Paulol; papaano.
Harvest-n-Pagaani; paggapas; ani.
Harvest-tf-Umani ariihin; gapasin.
Harvester-n-Ang gumapas.
-Has-f-Mayroon.
Hash-n-Pagkain na sahogsahog.
Hash--z/-Tadtarin.
Hasp-w-Seradura; kandaro.
Hast-u-Mayroon.
Htase-n-Kabiglaan; kadalian.
Haste-Hasten-c-Biglain; magmadali; tu-
makbo; maghaplit; haplitin.
Hastines-w-Kadalian; kabiglaan.
Hasty-a-Bigla; madali.
Hat-n-Sombrero; sambalilo.
Hatch-t-Pumisa; humalimhim.
Hatch-n-Pagpisa; halimhiin.
H atchet-n- Palataw.
Hate-w-Galit; tanim sa loob.
Hate-f-Magallt.
Hateful-a-Kalupitlupit; kasamasama;
kasuklamsuklam.
Hatred-«-Tanim ng loob;galit; kalupitan.
Haughty-a-Hambog; palalo; tampalasan;
paiamara; mayabang; mapagmaya-
bang; mapagmarikit.
Haughtiness-n-Kahambugan;kapalaluan;
katampalasanan.
Haul-i;-Buinatak; hilahin; batakin.
Haul-n-Batak; hila.
Haul-n-Dayami
Haunch-7i-Pigi.
Haunt-v-Mamamalagi; lumagi.
Haunt-n-Yungib; kagawian.
Have-( -Magkarooir, niangyari.
Haven-n-Punduhan; lugar na walang
kapanganiban.
Haversack-n-Dalaan ng pagkain.
Havoc-n-Kasiraan; j);i.Lrli]nil.
Uaw-n-Pagkautal.
Haw-i/-Umutal.
Hawk-n-Lawin.
Ha\vk-^-Dumahak.
Hawk-w-Dahak.
Hawk-eyed-a-Matalaw ang inata.
Hawser-n-Malaking lubid.
Hay-w-Damung tuyo.
Hay cock-n-Taluinpok.
Hayloft-«-Taguan ng damong tuyo.
Haymow-w-Taguan ng damong tuyo.
Hay rick-n-Timbon.
Hay stack-n-Mandala.
Hazard-n-Kapalaran; palad; panganil).
Hazard-v-Ilagay sa panganib.
Hazardous-a-May panganib.
Haze-n- Ambon.
Haze-*>Tuksuhin; manukso.
Kaze-a-Kayumangi.
Hazy-a-Maulap; malabo; mapanglow.
He-pro. -S\y&\ (lalaki).
Head-n-Ulo; pandulo; pangulo; puno;
ang namumuno.
Head-7/-Tumungo; itungo; mamuno.
Headache-^-Sakit ng ulo.
tleaddress-ft-Damit sa ulo.
Heading-^-Pandulo.
Headland-«-Dungot.
Headless-a-Walang ulo.
Headlong-a-Papaano.
Head piece-M-L>amit sa ulo.
Head guarters-n-0ficina;bahay nangpuno
Heads man-w-Taga pamugot ng ulo ng
may kasalanan.
Head-spring-n-Piiiangalingan; bukalan.
Head stall w-Mortigon.
Head strong-a-Matigas ang ulo.
Head \\ay-w-Lakad; tubo.
Heady-a-Sovvail; matigas ang ulo.
Heal-v-kumaling; pagalingin; gamutin.
Health-«-Kawalan ng sakit; galing.
Healthful-rt-Mapagaling; mabuti sa ka-
tawan.
Healthy-o-Magaling; walang sakit; ma-
husay.
Heap-w-Bunton.
Heap-c-Ibunton.
Hear-v-Dingin; marinig; duminig; ma-
kinig; manainga; pumakingan.
Hearing n-Dinig; pandinig;litis;paglitis.
Hearken-v-Pakingan; manainga; batya-
gin; dingin; nuikiiuatyag.
Hearsay-n-Siteit; alingawngaw; l>alita.
Hearse n-Ca no.
Heart-n-Puao; ubod.
Heart i'elt-a-Buhat sa puso; lapat na
loob; malalim.
Heart h-w-pjiiagaaptiyan; a]>uyan.
H!eartl688-o-Walang a\\a; mabagsik; wa-
lang liabag; liiinli marunon^ maawa.
Heartlessness-n-Ka \\ala n ng awa n m>
liabag.
Heart rending-a-Mabigat; malungkot na
malungkot.
Heart's-ease-w-Katahimikau.
Hearty-a-Masaya; btihat sa jmso.
Heat-n-Init.
Heat-c-Painitin; idarang; uminit,
Heatlic-n -//-Tawo na liindi binyagan.
HEM
243
HIC
Heathen-a-Hindi binyagan.
Heathenish-a-Xauukol sa hindi binya-
gan.
Heave-t'-Itaas; buhatin; magbuhat.
Heave-n-Pagbuhat.
Heaven-»i- Langit.
Heavenly-a-Para na sa langit; nauukol
sa langit.
Heaven ward-wZr.-Sa gawing langit.
Heaver-H-Taga buhat.
Heaviness-n-Kabigatan; bigat.
Heavy-a-Mabigat; malaki; matindi.
Hebrew-^-Judio; wika ng Judio.
Hebrew-a-Judio; nauukol sa Judio.
Hectic-a-Ayon sa utos.
Hectic-n-Lagnat; tisis; tuyo.
Hector-n-Tawong bastos at hambog.
Hedge-n-Bakod.
Hedge- r-Magbakod: kulungin.
Hedge row-w-Bakod.
Heed-t'-Tumupad; magingat; alagaan
ingatin; makinig.
Heed-n-Ingat; pagkakalinga.
Heedful-a-Maingat; mahinhin; mabait.
Heedless-a-Pabaya; walang ingat 6 ka-
linga.
Heel-r-Sakong.
Heel-7y-Yurakin ng sakong.
Heft-n-Bigat; kabigatan.
Heifer-ra- Bulo ng baka 6 kalabaw; ba-
kang dumalaga.
Height-«-Tayog; mataas.
Heighten-7/-Itaas; palakihin.
Heinous-a-Katakot takot; kalupitlupit;
bastos; hamak.
Heir-n-Ang nagmamana; (lalaki).
Heirdom-ft-Pagmamana.
Heiress-«-Ang nagmamana; (babayi).
Heirloom-7t-Mana.
Held-v. imp (fe^.^.-Hinawak; tinanganan.
Hell-n-Infierno.
Hellish-a-Nauukol sa infierno; parang
na sa infierno.
Helm-n-Ugit ng sasakyan.
Helms man-M-Ang umugit sa sasakyan.
Helmet-n-Capecete.
Help-n-Tulong; ampon; katulong; abu-
loy; paggibik; kupkop.
Help-u-Tumulong; amponin; kupkupin;
gikban; abuluyan; umampon; gumi-
bik.
Helpful-a-Makatutulong.
Helpless-a-Walang katulong; dukha;
walang hanapbuhay.
Help mate-n- Katulong; kasama.
Help meet-n-Asawang babayi.
Helter skelter-a-Pasabogsabog.
Helve-»t-Puluhan ng palakol.
Hem-w-Lupi.
Hem-v-Lupiin,
Hemisphere-n-Kalahating
Hemorrhage-w-Banguyngoy,
Hemp-n-(^Jopra; abaka.
Hen-w-Inahin.
Hence-o^y.-Dahil dito.
Hence forth-Hencefrward-cTfZ^.-Buhatnga-
yon; magbuliat ngayon.
Hen coop-^-Kulungan ng manok.
Her-pro. ^.-Kaniya; niya.
Herald-n-Pahayagan.
Herald-tJ-Ipahayag; magbalita.
Herbage-w-Damu.
Herculean-a-Malakas na lubha.
Herd-7/-Manada.
Herd-z?-Magpastol.
Herds man-w-Ang nagpapastol.
Here -adv,- Dito dini.
Here about-Hereabouts-a^.-Dito; dini;
sa gawing dito.
Here after-ari?;.-Bubat ngayon.
Here after-n-Ang panahong darating.
Here at-adu.-Dabilan dito.
Here by-a^v.-Dahilan dito.
Hereditary-a- Nauukol sa mana.
Here in-a^.-Sa ito.
Here of-ado. -Buhat ngayon.
Here on-arZ/\-Dahilan dito.
Heresy-w-Mali sa pananampalataya.
Heretic-n-Ang narnali sa pananampa-
palataya.
Hereto-Hereunto-adv.-Hangang ngayon.
Here tofore-a<iy.-Hangang ngayon.
Here unto-acfa/.-Hangang dito 6 ngayon.
Here upon-ad'vDabilan dito.
Here with-acfo-Dariil dito.
Hermetic-a-Nauukol sa kemico.
Hermit-#-Ta\vong ayaw sumama sa ka-
puang tawo.
Hermitage-n-Bahay ng tawong kulung
sa kusa.
Hero-n-Tawong bayani; tawong mata-
pang.
Heroic-a-Matapang; bayani; bunyi.
Heroine-n-Babaying bayani.
Heroism-n-Pagkabayani.
Heron-n-Kamuboy.
Hers-jpro.-Kaniya; niya; (babayi).
Her self pro.-Siya rin; (babayi).
Hesitate- u-Umutal. umunouno.
Hesitation-a-Pag uutal; kautalan.
Heteroclite-a-Walang ayos.
Hew-?;-Tagain; tumaga; putulin; putlin;
magtaga.
Hexagon-n-Plano na may anim na gi-
lid.
Hexangular-a-May anim sa sulok.
Hey-inter.-Oy.
Hibernal- a- Nauukol sa taglamig.
Hibernian-n-Irlanders.
Hiccough-n-Sinok.
HIS
HOM
Hiccough-f-Magsinok.
Hid-Hidden-v. imp. &p. p.-Tinago; nata-
go.
Hidden-a-Lihim; patago; tago.
Hiddenly-ade.-Patago; palihim.
Hide-u-Magtago; itago; ilihiin.
Hide-n-Balat/ katad.
Hideous-rt-Pangit; kalait lait.
Hie-u-Magmadali.
Hierogliph-n-Sulat Egipto.
Higgle-^-Magturing; mangatowiran.
High-a-Mataas; dakila.
H igh-ad v • -Itaas.
Higher-a-Mataas pa; lalong dakila.
Highest-a-Kataastaasan.
High-flown-a-Hambog; palalo.
High-handed-a-Tampalasan.
Highland-w-Lupang mataas.
High lander-n-Taga bundok.
Highly-a<fo/.-Totoong marami.
Highness n-Kataasan; taa8.
High road-w-Lansangan.
High-spirited-a-Maliksi, mangahas.
Hight-n-Taas; kataasan.
High way-w Carsada; lansangan.
High wayman-w-Tulisan; magnanakaw.
Hilarious-rt-Malikot; masaya; magulo.
Hilarity-w-Kasayahan; kalikutan.
Hill-n-'l'ibag; tugatog; gulod; pugpog.
Hillock-^-Pugpog; gulod.
Hilly-a-Mabundok.
Hilt-n-Tangnan ng sable 6 punal.
Him-jpro.-Siya (lalakij.
Him self ^pro.-Siyaring (lalaki).
Hind-w-Likod; Likuran.
Hind-a-Likod.
Hinder-d-Likod.
Hinder-v-Abalahin; umabala.
H inderance-n- Abala.
Hinder most-a-Huli sa lahat; kahulihu-
lihan.
Hind most-a Huli sa lahat; kahulihuli-
han.
Hindoo- Hindu-w-Indio.
Hindustani-n-Wika ng Indio.
Hindrance n- Abala.
Hinge-n-Visagra.
Hinge-f-Isabit ang visagra.
Hint-v-Isurot sa isip; sulsulan.
Hint-«-Sulsol.
Hip-w-Pigi.
Hippodrome w-Circo.
Hip shot-«-Hingkod; hiwid.
Hire-v-Upahan.
Hire-n-TTpa; bayad.
Hireling-w-Ang nagsusundalo dahil sa
kuarta.
Bis-^ro.-Kaniya (lalaki).
Hiss-n Haging; Haginit.
Bist inter. -Huag.
Historian-n-Taga sulat ng historia
buhay.
Historic-Historical a-Nauukol sa Histo
ria.
History-n-Historia.
Hit-y-Hampasin; tumama; tamaan; pj
luin.
Hit-f-Hampas; palo; tama.
Hitch-t;-Magsingkaw; isingkaw; talia:
Hitch-n-Buhol; abala.
Hither-ad^.-Dini, dito.
Hither to-atfa/.-Hangang dito; hangan
ngayon.
Hive-w-Bahay Pukyutan; butlig.
Hive-u-Itago; ipunm.
Hi ves-w- Bulling.
Ho-Hoa-m^er.- A ba.
Hoar-a-Maputi; mauban.
Hoard-n-Anomang bagay na nakatagc
kayamauan.
Hoard-^-Ipunin; itago.
Hoarfrost-n-Hamong na maputi.
Hoarse-a-Mapaos; maalat.
Hoarseness-w-Paos.
Hoary-a- Mauban; maputi ang buhol
Hoax-n-Biro; uyam.
Hoax-c-Biriiin; magbiro.
Hobble-v-Humingkod.
Hobble-TZ-Lakad na pilay.
Hobby-Hobbyhorse-^-Laroan na kabayc
Bobgoblin-n-Demoniong munti.
Hod-rc-Panghakot ng ladrillos.
Hoe-«-Asarol.
Hoe--6/-Asarolin; magasarol.
Hog-»-Baboy.
Hoggish a-Matakaw; salahula.
Hog pen-w-Kulungan ng baboy.
Hoiden-w-Babaying mangahas.
Hoiden-a-Tanipalasan; bastos.
Hoist-v-Itaas; buhatin; taasan.
Hold-w-Bawak; Tangnan.
Hold-r-Havvakin; humawak; mamalagi
tangnan; manatili.
Hole-w-Hukay; butas.
Holiday-«-Kaaravvan ng pista; kapie
tahan.
Holiday-a-Masaya; maligaya.
Holiness-n- Kabanalan ; kasantosan.
Holland-n-Hollanda.
Hollo w-\Valang laman; kalog; kuyuir
pas.
Hollow-w-Hukay.
Hollow-v-lhukay; hukayin.
Holster-w l>alagyan ng rebolber.
Holy-a-Banal; lualhuti; .Santa.
Holy.day-n-Araw ng pista.
Homage-n-Galang; paggalang.
Home-w-Bahay na tinitirahan.
Home-ac/z/.-Sa bahay.
Homeless-a-Walang tirahan.
MOR
245
HOW
Homely-a-Pangit; hindi maganda.
Hornemade-a-Yari sa bahay.
Homesick a-May gustong umuwi.
Homespun-a-Yari sa bahay.
Home stead n-Lupa ng magsasaka.
Homeward-arfrt.-Sa gawi ng bahay.
Homieide-fl-Ang natay sa kapowa.
Homilist-n Pari/ pastor.
Hoinmock-n-Gulod; pugpog.
Hone-n-Hasaan; talaran.
Hone-v-Ihasa; Talarin.
Honest-a-Mahinhin; marilag; tapat ang
loob; hindi magdaraya.
Eonesty-«-Katapatan ng loob; karanga-
lan.
Honey-n-Pulot pokyutan.
Honey-z/-Maging pulot; mapulot.
Honey bee-n-Pokyutan.
Honey comb-n-Kalaba.
. Hohey moon-n-Panahon ng ligaya at sa-
rap ng bagong kasal; luna de miel.
Honor-n-Karangalan; dilag; galang; puri.
Honor- v-Igalang; purihin; mahalin.
Honorable-a-Marangal; bunyi; bayani;
marilag; dakila.
Hood-n-Kulambo.
Hoodlum-n-Tawong hamak at bastos.
Hood wink-^-Dayain.
Hoof-w-Kuko ng kabayo.
Hook-n-Tagakalawit; panungkit; sabitan.
Hook-ir-Kibitin; isabit; kalawitin; kuma-
lawit.
Hooked-a-Baluktot.
Hoop-w-Bilog; pamigkis ng bariles.
Hoop-t;-llagay ang pamigkis.
Hoot-^-Hiyawin; huiniyaw.
Hoot-n-Hiyaw; sigaw.
Hop-n-Kumandirit.
±1 op-r-Kandirit.
Hope-n-Asa, pagasa; pananalig.
Hope-r-Umasa; asahan.
Hopeful-a-Ma-aasahan
Hopeless-a-Walang asa; walang pagasa.
Hopple-n-Gapusin ang paa ng hayop.
Hopple-n-Pangapos ng paa ng hayop.
Horde-w-Bunton ng tawo.
Horizontal-a-Pahiga; nakahiga.
ijOrn-n-Sungay.
Horn-t»-Suagin; manuag.
Horned-a-May sungay.
Hornet n-Putakti.
Horny-a-Masungay, parang sungay.
Horrible-a-Katakottakot; kakilakilabot;
katakataka; kasindaksindak.
Horrid-a-Masama; pangit; masuklam.
Horrific-a-Katakottakot; kakilakilabot;
kasindaksindak.
Borrify-r-Takutin; gulatin.
Horror-w-Kilabot; takot.
Borse-«-Kabayo.
Horse-t/-Ibigay ang kabayo; sumakay
sa kabayo.
Horse back-n-Likod ng kabayo.
Horse fly-n-Bangaw.
Horse hair-n-Buhok ng kabayo.
Horse laugh -n-Halak.
Horseman-w-Ang marunong sumakay sa
kabayo.
Horse play-n-Larong bastos
Horse shoe-n-Bakal ng kabayo.
Horse whip-n Latigo.
Hortieulture-^i-Paggagawa ng halaman.
Horticulturist-«-Ang naghahalaman;
maghahalaman.
Hosarina-w-Josana.
Hose-w-Medias.
Hosier-w-Ang nagtitinda ng medias.
Hosiery -n-Manga medias.
Hospitable-a-Magandang ugali 6 kauga-
lian; magalang.
H ospital-n-Ospital.
Hospitality-;z-Kainaman ng ugali.
Host-n-Ang may bahay: may visita
ang bunton ng tawo.
Hostess-n-Ang may bahay (babayi).
Hostile-a-Galit.
Hostility -w-Galit; laban; away.
Hostler-w-Ang nagaalaga sa kabayo.
Hot-a-.VJainit; maningas.
Hot bed-w-Punlaan.
t otel-w-Bahay tuluyan.
Hot-head-n-Tavvong matigas ang U!D.
Hotly-a^i;.-Mabagsik; madali.
Hotness-n-Kainitan; gulo.
Hot spur- n-Tawong mainit ang ulo.
H ough-n-Bukongbukong.
Hound-n-Asong mataas at manipis ang
katawan.
Hound-z/-Buntotin. pilitin.
Hour-^-Oras.
Hourly-a-Orasoras.
1. ourly-cwfo.-Sa orasoras.
House-n-Bahay; tirahan.
House-^-Ilagay sa bahay.
House-breaker w-Magnanakaw.
House hold-w-Manga tawo sa isang bahay
House keeper-n-Taga ingat ang bahay;
taga pamahala sa bahay,
House keeping-n-Pamamahala sa bahay.
House maid-«-Alila sa bahay.
House wife-n-Ina ng isang familia.
Hove-imp.-Tinaas; binangon.
Hovel-«-Kubo na walang kabuluhan.
hlover-^-Huag umalis.
How-adz/.-Paano; sa anong paraan; ba-
kin.
How-beit-cory.-Datapuat.
How ever-How-so-ever-adz/.-Sa anomang
paraan.
However-cwy'.-Datapuat.
left
Howl-t>Tumahol; umangil: humulhol.
Howl-n-Tahol; angil; holhol; sigaw.
Howler-n-Ang sumigaw.
Hub-n-Maso.
Hubub-n-Gulong malaki; kaguluhan.
Huckster-w-Maglalako.
Hukster-z?-Maglako.
Huddle--^ -Umipon.
Huddle w-Ipon;bunton; gulo; kaguluhan
Hue-n-Hukay.
Huff-w-Galit; poot; tawong hambog.
Plnff-^'-Lumaki; humambog; magmaya-
bang.
Hui'fy-a-Mapootin; hambog.
Hug-n-Yakap; hagkan.
Hug-^-Hnmagkan; yumakap; yakapin;
Huge-a-Malaki; dakila.
Hulk-7i-Katawan ng sasakyan.
Hull-n-Katawan ng sasakyan; balat,
IIull-7/-Balatin.
Hum-n-Awit.
Hum-r-Mag awit.
Hum-inter. -Or oy.
Human-a-Nauukol sa tawo; maawin.
Humane-a-Maawain.
Humanity-n-Sang katawohan.
IIumanize-c-Maging tawo.
Humble-a-Mababa ang loob; tahimik.
Humble-v-Hiyain.
Humble bee-w-Kumnmo.
Humbng-n-Daya; kayabangan; kaham-
bugan; tawong hambog 6 magda-
raya.
Humbug-?;-Dayain; magdaraya.
Humdrum a-Makayayamot.
Humid:a-Basa.
Humidity-n-Pagkabasa
IIumiliate-v-Hiyain; snpilin.
Humiliating-a Nakahihiya; nakadudustn.
Humiliation-7/-Hiya; pagkahiya.
lIiiniility-H-Kababaan ng loob; pagyuko.
Hnmming-a-Humaging.
Hummock-?i-Gulod; pugpog.
Humor-w-Kaugalian; kilos.
Humor-v-Palayawin; sumunod ang gus-
to ng kapwa.
Humorist-a-Tawong mapagsiste.
Humorous-a-Masaya; mnligaya; mal a-
tatawa.
Hump n Kaknbaan; kakubutan.
Hunch-n-Kuko; tulak ng siko.
I Inncli-''-Isiko; tulakin iii> siko.
Hunch back-w-Ta\voiig kubn.
Hundred- n-Isa ngdaan .
Hundred-a-Isangdaan.
Hundredth-a-I k aisangdaan.
Hundredth-n-Ang ika isangdaan.
Hung-v. imp. & p. ^>.-Sinabit; sinampay
binitbit: nakasabit.
Hunger-n-Gutom.
Hunger-?7-Magutom; mamulubi.
Hungry-a-Nagugutom; magutom.
Hunk-#-Piraso.
Hunks-n-Tawong masakim.
Hunt-^-Mangaso; humanap; hanapin.
Hunt-n-Paghanap; pangangaso.
Hunter n-Mangangaso.
Huntress-^-Mangangaso; (bobciyi).
Hunts man-n-Mangangaso.
Hurdle-n-Bakod: pangharang.
Hurl-v Ihagis: ipukol.
Hurl-n-Hagis; pukol.
Hurricane-w-Unos.
Hurriedly-arZ^.-Biglangbigla.
Hurry-n-Pagmamadali; kadalian.
Hurt-r-Babagin; saktan; sugatin; bug-
bogin.
Hurt-n-Sira; sakit; bugbog.
Hurtful-a-Masakit; makasisira: makasa-
sama.
Husband-w-Asawang lalaki.
Husband-f-Magsaka.
Husband man-n-Magsasaka; ang nag])a-
paupa sa araw araw.
Husbandry-n-Gawa; trabajo.
Hush-v-Huag kumibo; patahimikin.
Hush-n-Katahimikan; kawalan ng kibo
6 gulo.
Husk-n-Balat,
Husk-r-Balatin; alisin ang balat.
Husky-a-Malakas; paos; mapaos.
Hussar-n-Sundalong caballeria.
Hussy-n-Babaying tampalasan.
Hustle-u-Sumipag; maghaplit; magma-
dali
Hustle-?i-Pagmamadali; kadalian; kasi-
sipagan.
Hut-n-Kubo.
I lu/,za-7/-Ipagdi\vang.
Hydrant-n-Grifo.
Hymn-w-Dalit na pagpupuri.
IIvninal-^-Nauukol sa dalit.
HypluMi -//•( lion; giynn.
Hypothecate-v-Iyangla; mairsangla.
I [ypdthecatioik-tt-PagsaxigkL
IIypotln>is //-Sapanlaha; |>alagay.
Hysteri:i->/ llipan ng liangin.
I-pro.-Ako.
Ice-w-Hielo.
Ice-K-Maging hielo.
Ice berg-n-Bundok ng hiolo.
Icy-a-Malamig; mahielo.
Ichorous-a-Malabnaw.
ILL
247
IMM
I'd-con.Ako'y nagkaroon.
Idea-it- Wari; ang inisip; akala; banta;
haka; pakana.
Ideal-a-Sa isip lalang.
Ideal-n-Halimbawa,
Idem-a-Yaon dm.
Identical-rt-Yaon din.
Llentincation-n-Pagkikilala.
' Identify-v-Kilalanin; kuniilala.
Ideiitity-n Pagkakilala.
Idiocy-n-Kalagayang ulol; kanlulan.
Idiom-n-Wika; salita.
Idiomatioa-Nauukol sa wika..
Idiot-w-Tawong maulol; ulol.
Idiotic-a-Maulol; tulhigad; tulig.
Idle a-Tulala; walang trabajo; batugan;
pagayon gayon; pabaya.
Idle-f-Humayon gayon; pabayaan.
Idleness-w-Katamaran; kapabayaan.
Idol-n-Anito; larawan.
Idolater-n-Ang sumasaniba sa anito.
Idolatress-w-Babaying sumasamba sa
anito.
Idolatrous-a-Nauukol sa anito.
Idolatry-n-Pagsasamba sa anito.
Idolize-olbigin ng malabis 6 lubha.
I-conj.-K\mg; kailan.
Igneous-a-ftauukol sa apoy/ nangaling
sa apoy.
Ignite-v-tiindihin : maglingas.
Ignition-n-Pagsindi; paglingas.
Ignoble-a Kadusta dusta/ hainak; ma-
sama.
Ignominious-a-Hainak; kadusta dusta.
Ignorniny-n-Kadustaan/ kahamakan.
Ignoramus-w-Ulol; tawong hindi inaru-
nong.
Ignorant a-Hindi marunong; ulol; ma-
purol ang isip; tulig; tulala; tuli-
ngad; ungas; walang tuto.
Ignore-?y-Huag kilalanin.
Ill-a-Masakit.
Ill a-Masama.
Illapse-y-Huag ituro.
Ill-bred-a-Hamak; walang pinagaralan;
bastos; magaspang.
Illegal-a-Laban sa utos; hindi ayon sa
katowiran.
Illegality-n-Pagkalaban sa utos.
Illegible-a-Di naabasa.
Illegibility-w-Kalabuan.
Ill-favored-a-Pangit.
Illiberal-a-Maramot; masakini.
Illicit-a-Laban sa utos; lihis sa ma-
towid.
Illimitable-a-Walang hanga; walang
ubos.
Illiterate-a- Walang tuto; walang pina-
garalan.
1 11-natured-a-Masamang kaugalian.
Illness-n-Sakit kasakitan.
lllouiral-a- Walang tuto.
111-stan-ed a-Walang palad; sawing ka-
palaran.
Illude-c-Iudyok.
Illuiiie-f-Li\vanagin; magilaw.
Illuminate-v-Liwanagin; magilaw.
Illmnination-n-Pagpaliwanag; ilaw.
Illusion-n-Akalang mali; hiraya.
I llusi ve-tt-Makadadaya; konowari.
Illustrate- c-lpakita; livvanagin; ipakita.
lllustration-n-Kalinawan; kaliwanagan;
pintura.
Illustrative-a-Nauukol sa pag paliwa-
nag.
Illustrious-a-Bantog; bunyi; balita; ma-
rangal; dakila; marilag.
Iniage-n-Larawan.
hnagery-n-Pag gagawa ng larawan.
Imaginable-a-Maguniguni; hindi totoo;
sa isip larnang.
Iniaginary-a-Hindi totooj sa isip la-
mang.
Iniagination-n-Ciiiniguni; kuro; dilidili.
Imaginative-a-Nangaling sa guniguni.
Imagine-t;-Gunigunihin; isipin; akalain;
maghaka.
Imbank-y-Magpilapil.
Imbanknient-n-Pilapil.
Imbecile-a-Mahina; tulala; inahina ang
isip.
Imbecile-n-Tawong mahina at tulala.
Imbecility-n-Kalagayang tulala at ma-
hina.
Imbed-t'-Ilubog; ilagay sa.
Imbibe-2/-Uminoni.
Imbitter-v-Pagalitin.
Imbosom-y-Yakapin; hagkan.
Imbricate-a-tlubog; baluktot.
Iiiibrication-n-Paghahubog.- kabaluktu-
tan.
Imbro wn-0-Tinain.
Iuibrue-f-Ibadbad 6 tigmakin nang
tlugo.
Imbrute-v-Humayop; humainak.
Imbue-z/'Iudyok; udyokan; ipabuya.
Imitable-a-Dapat tularan.
Imitate- c-Tularan; huwarin; humuad;
gagarin, gumagad.
Inntation-;z-Hagad; hovvad; pagtutulad;
paghovvad; parisan; salin.
Imitative-a-Hindi dati.
Iniinaculate-a-Malinis;mapuri;inaselang.
I mmaterial-a- Walang kabuluhan: wa-
lang katowiran.
Iinmature-w-Di pa tapos 6 magulang;
di pa panahon.
Jmmeasurable-a-Di masukatin; malaking
malaki.
Iininediate-a-Karakaraka; tambing.
IMP
248
IMP
Immediately-adivPagdaka; karakaraka ;
tambing; ngayon din; agad agad; sam-
po, pagkaraka.
Immemorial-a-Maluat na maluat,
Immense-rt-Malaki; walang hanga.
Immensity-n-Kalakihan.
Immerse-v-Iltibog.
Immersion-w-Paglubog.
Immethodical-fl-Walang ayos.
Immigrant-#-Ang tawong lurnipat sa
ibang lupa at doon tumitira.
I m migrate- v-Pumasok sa ibang lupa.
Immigration-n-Pagpasok sa ibang lupa.
Imminent-a-Malapit; mapanganib.
Imminence-w-Lapit; panganib.
Immiscible-a-Di makakahalo.
Immobility-tf-Tibay; pagkapirme.
Immoderate-a-Bastos • hindi mabait: tam-
palasan; mapag lasing.
Immodest-a-Bastos; salaula; malibog;
walang hiya.
Immodesty-n-Kasalaulaan; kawalan ng
hiya; kalibugan.
Immolate-f-Patayin at ialay sa Dios.
Immolation-n-Pag alay sa Dios.
Immortal-a -Walang hangan; walang ka-
tapusan; di mamamatay.
Immotal-a-Masama; rnahalay; malibog.
Immortality-^-Kawalan ng hanga; ka-
walan ng tapos.
Immovable o-Di magalaw.
Immovability-w-Katibayan; kaluatan.
Immunity-n-Tawad; patawad.
Immure-r-Kulungin.
Immutable-a-Di mababago.
Imp-w-Demoniong munti*
Impact-f-Ilapat.
Impact-«-Umpog.
Impair-v-Sumira; humina.
Impale-?;-Itulag; ituhog sa sibat.
Impalpable-a-Di mahipo; manipis na
manipis; walang katawan.
Tmpanel-v-Ilista.
Inparity-?t-Kaibahan.
Impart-r-Sabihin; magsabi; magbalita;
magbigay alam; ipahayag.
Irnpartial-a-Walang interes; walang ki-
nikilingan; walang tinitingnan.
Tinpartiality-n-Kawalan nang interes
kabanayaran; kabaitan sa pagtupad.
Impassibility -n-Kawalan ng daan.
Iinpassible-a-Di makaraan.
Impassible-a- Walang damdam.
Impassionate-a-Malaking damdam.
Impassioned-a-Maningas vulo ang isip.
Impassive-a- Walang damdam.
Impatient-a-Balisa; mainip,- muhiin.
Impatience-n-Balisa; muhi; kainipan.
Impeach-v-Bintangin; magbintang; mag
bigay sala; magparatang.
Impheacment-n-Pagbibigay sala; bin-
tang; paratangr.
Impede-r-Abalahin; umabala; pigilin;
pumigil.
Impediment-?t-Abala; kasiraan.
Impel-7/-Pilitin: tulakin; itulak.
Impend- v-Maabala.
Impenetrable-a-Di matagos; 6 matarok;
di makapasok.
Impenitence-n-Katigasan ng ulo.
Impenitent-a-Matigas ang ulo.
Imperative-a-Kailangan; mapilitin; ma-
taas.
Imperceptible-a-Di malirip; di maram-
damin.
Imperfect-rt-Di vari; kulang may sala.
Imperfection-w-Kakulangan ; kalagayan
na di pa yari: pintas.
Imperial-a-Nanukol sa hari.
Imperialism-n-Kapangyariham ng hari.
Imperil-v-Ilagay sa panganib.
Imperious-a-Nauukol sa utos; kaila-
ngan.
Imperishable-a-Hindi nabubulok; mala-
luatan.
Impersonal-^-Hindi nauukol sa sarili.
Impersonate-7'-Gagarin ang kapwa gu-
magad sa ibang .tawo.
Impersonation-w-Ho\vad.
Impertinence-n-Tampalasan; kawalan ng
galang.
Impertinent-a-Walang galang; tampa-
lasan.
Imperturbability-n-Katahimikan.
Tmperturbable-a-Di magagalit.
Impetuous-a-Maningas; malakas ang
loob; mabigla; dalosdalos.
Impetuosity-n-Kalakasan nang loob;
kabiglaan.
Impetus-n-Lakas.
Impiety-n-Kasamaan; kakulangan ng
tralang sa P. Dios.
lin]>inge-r-Mahulog/ umumpog; umun-
tog; lumaban.
Impious-a-Masama;ayaw sumampalataya
sa P. Dios.
Implacable-a-Di matatahimik; walang
awa.
Implant-?;-Magtanim; ibaon.
Implement-«-Kasan^kai):\n.
Implicate-v-Idamay; isaiua.
liii]>lication-w-Pa'i(laniay.
liiiplicit-a-Maniwalang lubos.
Implore -z/-Dumain.ur; manalangin; hu-
niingi; ipakiusaj*.
Imploration-n Daing,- panalangin; hin.ii;
pagdaiti}*.
Imply-?>Sabihin; magbigay kahulugan.
Impolicy-n-Masamang halimbawa.
Impolite-a- Walang galang tampalasan.
IMP 249^
Impolitic-a- Walang galang tampalasan.
1 1 1 1 1 >orous-rt-Walang butas.
Ini|>ort-7'-Ipasok.
Import-n Kalakal na nangahng sa ibang
In pa.
Importance-n-Tindi; kabigatan/ kabu-
luhan.
Important-a-Totoo; mabigat; pormal;
kailangan.
lmportation-n-Pagpasok sa ating lupa.
Importunate-rt-Kailangan.
Importune-7'-Manalangm; burning! ng
pilit.
Importunity-n-Daing; hingi; panala-
ngin.
Impose-i'-Dayain; ilagay; ilugar.
Imposing-rt-Magdaraya.
linposition-tt-Daya kasinungalingan.
Impossibility-n-kalagayan na hindi ma-
ari.
Impossible-a-Di magagavva; di maari;
hindi mangyayari.
Impost-w-Buis.
Imposter-?i-Ta \vong magdara.
Inipostiire-?i-Kasinungalingan; day a.
ImpoteiH'e-Impoteney-;2-Kawalan ng la-
kas; kahinaan.
Impotent-a-Mahina; walang lakas.
Impotent ?i-Tawong mahina.
Impoverish- c-Maghirap.
Impracticable ffi-Di maari; hindi dapat
gawin; mahirap gawin.
Imprecate- t'-Manungaya\v; manumpa.
Imprecation- w-Tungayaw/ sum pa.
Impregnable-a Di rnakaraan; di mana-
nalo.
Impregnate^' Matigmak tigmakin.
Impregnation-n-Pagtitigmak.
1 mpress-t'-Itatak taktakin
Impress-n-Tatak; taktak.
Impressible-a-Maramdamin.
Impressive a-Mabigat; formal.
Imprint-v-Kintalin; ikintal.
Imprint-w- Kintal; limbag.
Im prison- t'-Ibilan go.
Imprisonment-n-Pagbibilango.
Im probability-w-Kalabuan.
Improbable-a-Marahil hindi.
Impromtu-ocfc.-Bigla pagkaraka.
Improper-o-Di bagay: tampalasan.
Impropriety-n-Tampalasan.
Improve v Bumuti; umigi; gumaling.
Improvement-w-Dagdag; pagigi; paglago;
pagbubuti.
Improvidence-n-Kapabayaan.
Improvident-o-Pabaya.
Imprudence-a-Gawang hunghang; kaku-
langan ng bait.
I mprudent-a- Walang bait; walang ga-
lang; walang hiya.
INC
Iinpud<.>mie-;z-Tampalasan; pasla.ng; ka-
\\alan ng hiya; kawalan ng galang;
kalapastanganan.
lni])tident-a- Walang liiya; tampalasan.
Impugn- r-Magsalangsang; lumaban.
Iinj)ulse-w-Buya; pag nurali.
Inipnlsioii-M-Huyav pabuya; tulak.
Impulsive a-Maningas; buhay ang loob.
Impunity-n-Pag ligtaa; pag adya.
Impure-a-Mahalay, marumi; walang puri.
Impurity-n-Kahalayan; kawalan ng puri;
kalibugan; karumihan.
Imputation- w-Paratang; bintang.
Impute-v-Magbintang; paratangin; mag-
paratang; bintangin.
In-prep.-Sa, loob; nang; sa.
In-ady.-Sa loob.
Inability-n-Kakulangan; kawalan nang
kaya; kamangmangan.
Inaccessible-a-Di makararating.
Inaccurate-a-Mali; may mali; hindi tama.
Inaccuracy-n-Kamalian.
Inaction-w-Kawalan ng kilos.
Inactive-a Walang kilos; tahimik.
Inactivity-n-Kawalan ng kilos.
Inadequacy ?*-Kakulangan.
Inadequate-a-Kulang; kapos; di sapat.
Inadmissible-a-Hindi matatangap; dapat
urungan.
Inadvertence-Inadvertency-n-Kapabaya-
an.
Inad vertent-a- Pabaya.
Inamorata ?i-Babayi; kalunya; bato.
Inamorato-n-Lalaking lumiligaw; mani-
ninta.
Inane-a-Walang laman; tuyo.
Inanimate-;i-W7alang buhay; walang ka-
luluwa.
Inanition-Inanity-n-Kawalan ng laman.
Inapplicable-a-Hindi magagamit.
Inapplication-w-Katamaran.
Inappreciable-a-Di dapat galangin.
Inapt-a-Di bagay; di akma.
Inappropriate-a-Di bagay.
Inaptitude-n-Kalagayan na hindi bagay
6 akma.
Inarticulate a-Hindi maliwanag; di ma-
sabi; utal.
Inas inuch-odv.-Dahil dito.
Inattention-n-Kapabayaan; katamaran.
inattentive-a-Pabaya; tamad.
Inaudible-a-Di makarinig.
Inaugurate-i>-Ilagay sa katungkulan.
Inauguration-?i-Paglagay sa katungkulan.
Inauspicious-a-Di bagay; masama at
hilig; inabalay.
Inbreath z-v- H uminga.
Incage-z/-Kulungin. sa haula.
Incalculable-a-Di makabibilang.
Incandescence n-Kaliwanagan; liwanag.
32
INC 250
Incandescent-a-Maputi dahil sa init;
maliwanag; malinaw.
Incapability-n-Kakapusan. kakulangan;
kawalan ng kaya.
Incapable-a-Kulang/ walang kaya; wa-
lang kabuluhan.
Incapacitate-f-Alisin ang kaya.
Incapacity-w-Kakulangan.
Incarcerate-v-Ibilango; kulungin.
Incarceration-n-Pagkulong; p a g b i b i-
lango.
Incarnate-a-May laman.
Incase-v-Ibalot; balutin.
Incautious-a-Walang ingat; pabaya.
Incendiary -n-Taga sunog; manunu-
nog.
Incendiary-rt-Nauukol sa sunog.
Incense-v-Pasubuin ng incenso.
Incense-w-Incenso.
Incentive-?t-Dahilan; udyok.
Inception-#-Pinagbuhatan;pinagmulaan.
Inceptive a-Nauukol sa pinagbuhatan.
Ineertitude-M-Agamagam ng loob.
Incessant-a-Walang lubay 6 tigil; walang
himpil.
Inch-w-Pulgada; dalawang dali.
Inchoate-a-Bago.
I nchoation-n-Pinagbuhatan; p i n a g m u-
laan.
I ncidence-;z-Pagkabalatong.
Incident-n-Mabalatong.
Incidental-a-Kakaunti ang halaga.
Incipient-a-Bago; una.
Incise-v-Hiwain; maghiwa; hiwasin.
Incised-a-Nakahiwa.
Incision--z/-Hi\va.
Incisive-a-Makahihiwa; matulis; ma
saklap.
Incisor-w-Pangil ng aso.
Incite-t/-Sul8ulan; udyokan; ipabuya.
Incitement-w-Udyok pabuya.
Inci vility-n-Katampalasanan; kawalan
ng galang.
Inclemency-w-Kabagsikan; kawalan ng
awa; kasungitan.
Inclement-a-Walang awa; mabagsik;
walang habag.
Incline-f-Himiilig; humiling; ihapay;
ihingil, itungo.
Incline-n-Dahilig na lupa; dalisdis.
Inclined-a-Dahilig; nakahilig.
Inclination-n-Hilig hiling; ugali; yuko;
pagkahilig.
Incloee-z/-Magbako<l; l»akuran; isama.
Inclosure-w-Bakuran.
Include-r-Isaiiia.
Inclusion w-Pagsama; paglahok.
Inclusi ve-a- Kasama .
Incog-Incognito-a-Di nakikilala; nakaba-
latkayo.
INC
Incoherent-a-Hindi maintindihan; ma'
labo.
Incombustibility-n-Kalagayan na hindi
masusunog.
Incombustible-a-Hindi masusunog.
Income-n-Ang kinita; upa; bayad; sahod
Incoming-a-Dumarating.
Incomensurable-a-Walang katulad 6 ka-
pantay.
Incommode-v-Magmolestia; abalahin.
Incommodious-rt- Kulang; masikip.
Incommunicable-a-Hindi makasasabi.
Incommunicative-a-Ayaw magsabi; wa-
lang kibo.
Incomparable-a- Walang kaparis 6 katu-
lad; walang kahulilip.
Incompatible-a-Sowail.
Incompetency-n- Kakulangan ng kaya.
Incompetent-a- Walang kaya; hindi ba-
gay.
Incomplete-a-Kulang; kapos; hindi pa-
yari.
Incomprehensible-a-Hindi makaintindi-
han; hindi; matanto.
Inconceivable-a-Hindi matanto.
Inconclusive-a-Hindi pa tapos; ku
lang.
Incongruous-a-Hindi bagay; kulang.
Inconsequence-n- Kawalan ng halaga.
Inconsequent-a- Walang kabuluhan.
Inconsequential-^- Walang halaga 6 ka-
buluhan.
Inconsiderable-a-Kakaunti; walang ma-
rami.
Inconsiderate-a-Bigla, mali; pabaya.
Inconsistency-w-Gulo.
Inconsistent-a-Sowail; magulo.
Inconsolable-a-Hindi humimpil.
Inconstancy-n-Kasaliwahan ng loob;
kaalisagaan; kataksilan; kasuitikan.
Inconstant-a-Saliwahan; alisaga; taksil.
Incontestable-a-Di magkakaila.
Incontinency-w-Kalibugan: kabi^laan.
Incontinent-a-Bigla; malibog; mal>al>a
ang isip.
Iiicontinently-a^v.-Pabigla; ngay 011-
din.
JIH ontrovertible-a-Di magkakaila; totoo;
walaiig kapintasan.
I nc< »nvenience w-Molestia; abala.
Inc«'nvenient-a-l)i karumpatan; hindi
m:iba.i:ay; di bajray.
tncorporate-a-Guiiiguni.
Ln corporate- v-Pumisan; maLrtijion.
[ncorporation*n-Pau>ipi0An ng manga
mangangalakaL
Incorpoi'i-al ^-\\'alang katawan;
guni.
Iiicnrr.ect-rt-Hindi tama; mail/
1'also.
IDE ___
[ncorrigibility-n-Kasamaan na
luababago.
Incorrigible-a-Ayaw magbait; masama;
di mabait.
Incorrigible-n-Tawong totoong masama.
Incorrupt-a-Hindi nabulok; mahusay;
malinis.
Incorruptibility-n-Kalagayan na hindi
masisira.
Incorruptible-a-Hindi masisira.
Increase-t'-Lumaki; tuniubo; magdagdag;
idagdag; dnmami; kumapal; hu-
migit.
[ncrease-n-Dagdag; tubo,- paglaki; pag-
dadaini.
Incredible-rt-Di dapat maniwala.
Incredulous-a-Hindi naniwala; walang
pananampalataya.
Increment-n-Dagdag; tubo; paglaki.
1 nculcate-^-Magturo.
Inculcation n-Pagtuturo.
Inrulpate-v-Idamay; magparatang; mag-
bintang; bintangin.
Inculpation 9i-Bintang; paratang.
Incumbency-n-Paghiga; timbang; katung-
kulan.
Incumbent-rt-Xakahiga; kailangan.
Incumbent-w-Ang nakahiga; ang may ka-
tungkulan.
Incumber-u-Abalahin; pigilin.
Incumbrance-w-Abala; pagpigil.
Incur-7/-Marapatan; magkaroon; kamtan;
magkamit.
Incurable-a- Hindi magagaling.
Incursion-w-Umpog; untog.
Incur vate-a-Hubog; baluktot.
Incurvation-«-Pagbabaluktot; kabaluk-
totan.
Indebt-v-Pautangin.
Indebted n-May utang.
Indecency-w-Kabastosan; kahalayan; ka-
libugan; kasamaan.
Indecent-a-Malibog; bastos; mahalay;
masama; magaspang.
Indedsion-w-Agamagam ng loob.
Indecisive-a-Hindi buo ang loob.
Indecorous-tt-Bastos; tampalasan.
Indecorum-n-Kakulangan ng bait; ka-
bastosan; katampalasanan.
Indeed-apu.-Totoo baga; totoo nga.
Indefatigable-a- Walang pagod 6 pagal;
hindi marunong mapagod.
Indefensible-a-Hindi makupkopin.
Indefinable-a-Hindi magsaysay; hindi
masaysay.
Indefinite-a-Malabo; walang hanga.
Indelible-a-Hindi mabubura.
Indelicacy-n-Kabastosan; kasamaan ng
ugali.
Indelicate-a-Masamang ugali; bastoe.
251
IND
Idemnitication-n-Pagsasauli; pagganti;
kabayaran.
Idemnify-v-Isanli.
[demnify-T/-Isauli; bayaran; gantihin.
Idemnity-n-Ganti; Katibayan; tawad.
Indent-v-Bingawin; Ukitin.
Indent-n-Bingaw; ukit.
Indentation-n-Pagbinga\v; pagukit.
Independence-w-Kalayaan; laya.
Independent-a-Malaya.
Indescribable-ft-Hindi masaysay.
Indestructible-a-Hindi masisira.
Indeterminable-a- Hindi masaysay; hindi
masabi.
Index-w-Anoman bagay na tumuturo;
hintuturo.
Index-v-Ilista.
Indian-n-Indio.
Indian-a-Nauukol sa indio.
Indian corn-w-Mais.
India rubber-w-Goma.
Indicate-w-Ituro; ibig sabihin; ipakita.
Indication-?i-Pagpakita; surot; hula;
tanda.
Indicative- a-Tinuturo.
Indices-w-Lista.
Indict- v-Bintangin; magparatang.
Indictment-w-Bintang; paratang.
Indifference-w-Kawalan ng interes; ka-
pabayaan.
Indifferent-a-Walang interes; pabaya;
walang pakiramdam; batugan.
Indigent-a-Wualang hanapbuhay.
Indigestible-a-Di matutunaw sa sikmura.
Indigestion-w-Empatso; sakit na kina-
kabagan.
Indignant-a-Galit; nagagalit.
Indignation n-Galit; poot.
Indignity-rt-Kahamakan; kabastosan; ka-
tampalasanan.
Indigo-n-Tayom; tina.
Indigo plant-n-Tayom.
Indirect-a-Hindi matowid; hindi tapat;
malabo.
Indirection-n-Pagdaraya.
Indiscreet-a-Pabaya; bigla walang bait.
Indiscrete-a-Masinsin; nakapisan.
Indiscretion-n-Kakulangan ng bait.
Indiscriminate-a-Walang ayos; magulo.
Indiscrimination-w-Kawalan ng interes;
katapatan.
Indespensible-a-Kailangan ng totoo 6
ng mahigpit.
Indispose -z/-Sumira; magdaramdam.
Indisposed-a-May sakit.
Indisposition-n-Damdam; tarnlay.
Indisputable-a-W indi magkakaila.
Indissoluble- a-Di matutunaw.
Indistinct-a-Malabo; mahina; utaU
Indite-v-Sumulat; diktahin.
JNE
252
Individual-a-Nagiisa; nakabukod; bug-
tong; tangi.
Individual-n-Tawo.
Individuality-n Pagkakaisa; pagkakasa-
ma.
Indivisible a-Hindi makababahagi.
Indocile-a-Mapurol ang isip.
Indoctri n at e-v- Magturo.
Indolence-/z-Kapabayaan; katamaran;
kakuparan.
Indolent-a-Tamad; pabaya.
Indomitable-a-Di susuko; matapang.
Indoor adv.-S& loob ng bahay.
Indoor-n-Loob.
Indorse-v-Pirmahin.
Indorsement-n-Pagpirma; sulat sa li-
kod ng isang kasulatan.
Induce-v-Ipabuya; pilitin; udyukan.
Inducement-w-Pabuya; udyok.
Induct-v-Ipasok; dalhin; sa loob; ilagay
sa katungkulan.
Inductile-a-Maganit; hindi malambot;
matigas at marupok.
Induction n-Pagpasok; pinagmulaan.
Indulge-?/-Magbigay loob; pumayag.
Indulgence-n-Pagbigay loob.
Indulgent-a-Mapagbigay loob.
Indulgent-a-Matigas; mabagsik; walang
awa.
Indurate-r-Tumigas; maging mabagsik.
Induration-n-Katigasan; kabagsikan.
Industrial-rt-Nauukol sa industria; nau-
ukol sa nagtatrabajo.
Industrions-a-Masipag; masikap.
Industry-n-Trabajo; gawa; kasipagan;
kasikapan; lalang.
Inebriate-t?-Maglasing; maglango.
Inebriate-n-Tawong lasing 6 lango.
Inebriation-n-Kalasingan.
Inebriety -n-Kalasingan.
Ineffective-a- Walang kabuluhan.
Ineffectual-a- Walang kabuluhan.
Inefficacious-a- Walang kabuluhan.
Inefficient-a-Kulang; pabaya.
Inelegance-^- Kapangi tan .
Inelegant-w-Pangit; bastos; magaspang.
Inelligibility-n-Kalagayang di maihalui-
lal.
Inelligible-a-Di maihahalal.
Inequal-a-Hindi kaparis 6 katulad; iba;
hindi kawanki.
[nequality w-Kakaibahan.
inert-a-Pabaya; tamad; mapurol ang
isip.
Inertness-n-Katamaran; kapabayaan;
kapurulan ng isip.
tnestimable-a-Lubhang mahalaga.
Inevitable-a-Di maiilagan, man«ryayari
na 'walang sala.
[nexoneable-a-Di dapat patawarin,
Inexhaustible-a-Hindi maubos.
Inexorable-a-Matigas ang ulo/ buo ang
loob; walang awa.
Inexpedience-ft-Kasamaan.
Inexpedient-^ Hindi bagay; wala sa
panahon.
Inexperience-H-Kakulangan sa pagsa-
nay; kawalan ng sanay.
Inexpressible a Di makasasabi.
Inextricable-a-Hindi makahahango; gu-
long gulo.
Infallible-a-Tama; totoo; hindi mama-
mali.
Infamous-a- Walang dangal; hamak; ma-'
sama; walang puri; katakot takot.
Infamy-n-Kapalibhasaan; kasamaan; ka-
siraan ng puri; kahamakan.
Infantile-a-Nauukol sa pagkabata.
Infant-n-Sangol; batang munti.
Infant-ft-Nauukol sa bata.
Infantry-«-Sundalong lakad.
Infatuate-oHangalin; niasira ang isip
sa pagibig.
Infatuation-n-Kaululan; kahangalan.
J nfect-i/'-Sumira; makahawa.
Infection-«-Ha\ya; pagkahawa.
Infectious-a-Nakakahawa.
Infelicitous-a-Hindi masaya; malungkot;
mahapis.
Infelicity-n-Kalungkutan; kahapisan.
Infer-v-Awasan; magbigay kahulugan.
Int'erence-n-Kahulugan.
Inferior-a-Mababa; may pistas; kulanu.
Inferior-«-Ang mababa sa iba.
Inferiority-?? Kababaan sa iba.
Infernal-rt-Nauukol sa infierno.
Infertile-«-Karat; di mamunga.
Infertility-//-Kakaratan ng lupa.
Infest •z/'Yamu tin; pagalitin.
Infidel a- Ayaw sumampalataya sa Dios.
Infidel-^-Ang ayaw sumampalataya sa
Dios.
Infidelity-a-Kasukaban; kataksilan; ka-
suitikan.
Infinite-a-Walang hanga.
Infiniteness-w-Kawalan ng hanga.
Infinitesimal a-Lubhang munti.
Innnitive-a-Walang hanga.
Infinitude n-Kawalan ng hanga.
Infirm-a-Hindi matihay; niahina.
In!innary-?/-()sj,ilal.
[nfirmity-n-Kahinaan; kapayatan.
Inflame z/-Mag lingas; mag liab? umi-
nit.
Inflammable a-Madaling maglilingas mai-
nit ang ulo.
Inflammation-;/- Pa- lin^as; |)amumula ng
balat; galit; kainitan ng ulo.
lnflammatory-a-Madaling masunog; tak-
sil; mainit ang ulo.
1NO
Inflate-z/-Punuin nang hangin; maman-
tog.
Inflation-w-Pamamantog; pag lalagay ng
hangin.
Inflect-v-Ibahin ang kahulugan; baguhin
ang kahulugan.
Inflection-n-Pagbago ng kaliulugan.
Inffexibility-n-Katigasan; katibayan ng
loob.
Inflexible-a-Malakas; batibot; matigas
ang loob.
Inflexion-n-Pagkabago ng kahulugan.
Inflict-^-Gamitin na pilit; multahin.
Infliction-n-Multa; parusa.
Influence-w-Kapangyarihan.
Influence-7/-Ihiling; itungo; ihilig.
Influential-a-May kapangyarihan.
Influenza-?i-Hika.
influx-AZ-Pagpasok.
Infold-7/-Balutin.
Inform -t'-Sabihin; ipagbalita; magbali-
ta; magbig^y alam; isumbong.
Information-w-Balita; alam; bala.
Informer-Informant-w-Ang nagsabi/ ang
sumumbong; manunubok; manunum-
bong.
Infraction-n-Sala; kasalanan.
Infrequency-w-Dalang; kadalangan.
Infrequent-a-Madalang; hindi rnadalas;
bihira.
Infringe-?7-Magkasala.
Infringement- n- Kasalanan; sala.
Infuriate--z/-Pagalitin.
Infuriate-a-Magagalit; galit.
Infuse-7/-Isalin; ibuhos; ipabuya.
Infusion-?i-Pagsalin; pabuya.
Ingenious-a-Matalas ang isip; matalino;
marunong.
Ingenuity-/z-Katalasan ng isip.
Ingenuous-a- Malaya; dakila; marangal.
Inglorious-a Kahiyahiya; hamak; masa-
ma; mahalay.
Ingot-n-Bara ng metal.
Ingrate-H-Tawong palamara 6 hindi ma-
runong ng utang na loob.
Ingratiate-z/-Magustuhan.
Ingratitude-n-Katampalasanan; kabasto-
san; kasuitikan; pag kapalainara.
Ingredient-n-Kalahok; kahalo.
Ingress-n-Pagpasok.
Ingression-n-Pagpasok.
lngulf-z;-Lamunin.
Inhabit-z;-Tumira; manahan.
Inhabitable-a-Matatahanan.
Inhabitant-n-Ang tumitira sa isang lu-
gar.
Inhale-f-Huminga.
Inhalation-n-Paghinga.
Inharmonic-a-Masama ang tunog.
Inhere 7/-Dumikit; maukol; sa.
Inherent-a-Nangaling sa pinagmulaan.
Inherit--z/-Magmana.
Inheritanee-n-Mana; ari.
Inheritor-n-Ang nagrnana.1
Inhospitable-a-Hindi rnarunong maki-
pagkapwa tawo.
Inhuman-a- Walang awa; walang habag;
mabagsik; masungit; hindi tawo.
Inhumanity-tt-Kabagsikan; kawalan ng
awa 6 habag; kalupitan; kasungitan.
Inimical-a-Galit; malaban.
Inimitable-a-Hindi magagagad.
Iniquitous-a-Masama; makasalanan.
Iniquity-n-Kasamaan; gawang masama;
kasalanan.
Initial-a-Unang; primero; walang pinan-
galingan.
Initial-n-Manga letra ng ngalan.
Initiate-v-Magmula; magsimula; mulain.
Initiation-n-Pamurnula; pamula.
Initiative-a-Nauukol sa primero.
Initiative-n-Pamulaan; pinagbuhatan.
Inject-?;-Ihagis sa loob; ipasok.
I njection-w-Pagpasok.
Injudicious-a-Pabaya, bigla; hindi ma-
bait.
I njunction-w-Utos.
Injure- v-Bugbugin; pahamakin; saktan;
sirain; hamakin.
Injurious-a-Makasisira; masama.
Injury-n-Kasamaan; kasiraan; sakit.
Injustice-w-Kalapastanganan; kasiraan;
kamalian; kawalan ng justicia.
Ink-w-Tinta.
Ink-i;-Pahiran nang tinta; lagyan nang
tinta.
Ink stand-n-Lalagyan ng tinta.
Inky-a-May tinta.
Inland-a-Malayo sa dagat.
Inland-n-Lupang malayo sa dagat.
Inlay-^-Maging bote.
Inlet-n-Daan sa pagpasok.
Inly-a-Loob.
Iu\y-adv. Sa loob.
Inmate-w-Ang tumitira sa isang bahay.
Inmost-a-Kaloob looban; kaibuturan.
Inn-w-Bahay na tinutulayan; tuluyan.
Innate-a-Natural dati; talaga.
Inner-a-Sa loob; loob.
Inner most-a-Kaloob looban;kai buturan.
innocence-rc-Laya; kawalan ng sala.
Innocent-a-Walang kasalanan; wagas;
may puri.
Innocent-n-Ang tawong walang kasala-
nan; ang tawong may puri.
Imiovate-v-Baguhin ang kaugalian.
Innoxious-a-May puri; malinis.
Innumerable-a-Di mabibilang.
I noderous-a- Walang amoy.
Inolfensive-a Tahimik; mabait; raaamo,
254
INS
Inofficial-ft-Hindi oficial.
Inoperative a-Mabagal.
Inopportune-a-Wala sa sa panahon; di
bagay.
Inordinate-a Lubha; lampas; malubha.
I norganic-a- Walang buhay.
Inquest w-Paguusisa.
Inquietude-«-Kaguluhan.
Inquires/'Umusig; magtanong; tanungin;
usisain; siyasatin.
Inquiry-n-Tanong; paguusisa; siyasat.
Inquisition-n-Siyasat, kadiwaraan; si-
nop.
Inquisitive-a-Madiwara; masinop.
Inquisitor-n-Ang nagtatanong.
Iriquisitorial-«-Madiwarang totoo.
Inroad-n-Pagpasok ng sundalo.
Insane-a-Ulol; sira ang ulo.
Insanity-fl-Kasiraan ng isip.
Insatiable-a-Di mabubusog.
Insatiety-n-Kalagayan na hindi mabu-
busog.
Inscribe-f-Isulat.
Inscription -n-Sulat.
Inscrutable-a-Di malirap; hindi mahala-
ta; di matanto.
Insect-n-Hanip.
Insecure-a-Mahina; hindi matibay.
Insecurity-n-Kahinaan; kakulangan ng
tibay.
I nsensate-ft- Walang dam dam; tungak;
mapurol ang isip; vvalang diwa.
Insensible-a-Walang damdarn; walang
pakiramdam; walang diwa.
Inseparable-a-Di makahihiwalay.
Insert-v-Ipasok.
Insertion-n-Pagpasok.
Inside-ftrZi;.-Sa loob.
Inside-n-Loob.
Insiduous-a-Matalas; tnso.
Insight-«-Tingin sa loob; tarok n£ isi]>.
Insignia-w-Tanda.
I nsignifieant-rt- Walang balaga.
Insim-ere-a-Lilo; taksil; suitik; hindi
tapat ang loob.
lnsincerity-n-Kaliluhan; kataksilan; ka-
suitikan.
Insinuate-v-Magbintang; magparatanir.
hisinuation-w-Bintang; })aratan^.
I nsipid-o- Walang lasa; mataY>ang.
Insipidity-n-Kakulangan n.Cr lasa.
Insist-v-Pilitin; pumilit.
Insnare-v-Hibuin; dayain.
Insobriety-w-Kalasiii'j.-iii.
Insnlate-v-Ibilad; l»ilarin.
Insolence ;/ Kalapastaiiganan; tain])ala-
san; pangahae; kapangahasan; pas-
lang; kawalan njj galang.
Insolent-a-Walang hiya; tampalasan;
walang galang; talipandas; buhong.
Insoluble-a-Hindi matutunaw; di ma-
saysay.
Insolvency-n-Kalagayan na hindi ma-
kakabayad ang utang.
I nsolvent-a- Walang ikababayad.
In-so-much-arfv.-Dahilan dito.
Inspect-?;-Siyasatin; usisain; magmasid;
magmasdan; lumkalin.
Inspection-n-Pagsisiyasat; pagmasid; pag-
uusisa.
Inspire-?;-Umud}Tok; uralian; damahin.
Inspiration-n-Udyok; sumpong; isip.
Inspirit-?;- Buhay in.
Instable-a-Hindi matibay; mahina.
Install-2/-Paupuan; ilagay sa katung-
kulan.
[nstance-n-Halimbawa; hiraraan.
Instance-^- Maghalimbawa.
Instant-n-Dali; kisap mata.
Instant-a-Tambing.
Instantaneous-a-Agad; madali; tambing.
Instantly-a^i/.-Pagkaraka, pagdaka; tam-
bing; ngayon din.
Instate-7/-Ilagay sa katungkulan.
Instead-a^v.-Sa lugar ng.
Instep-n-Bubong ng paa.
Instigate-7/-Sulsulan; udyukan; isulong;
iudyok.
Instigation-n-Sulsol; udyok.
Instill-v-Isalin.
Instinct-n-Kilos na bigla.
Institute-77-Magtayo; itatag; lumalang.
Institute-«-Instituto.
Institution-«-Pag tatatag; pag tatayo.
Instruct-v-Magturo; turuan; akayin.
Instructor-n-Ang nagtuturo; maestro.
Instructress-n-Ang nag tuturo maestra.
Instruction-w-Pagtuturo.
Instrurnent-?i-Kasangkapan; instrumen-
to.
Insubordinate-Tv-Lumaban; sumuay.
[Deubordination-»-Pag8uay; pag laban.
Insufferable-a-Hindi matitiis.
Insufficiency-«-Kakapusan kakiilangan.
Insufiicient-a-Kapos; kulang; di luisto,
di saj>at-
Insular-a-Insular.
Insult-f-Lampastanganin; murahin; la-
itin; hiyain; luinait; aliinurahin;
paslangin; magiiiura.
[nsult-n-Paslang; lait; kalaitan; aliinura;
si))liay«i; kaaliinurahan.
Insuperable-o-Di iiuulaig.
Insiip|M)rtable-f/-I)i makatiliis.
[nsurance-n-Katibayan; siguro.
Insure-T/'Tibayin; gawin ang katihayan.
InsnrgtMit-f/ Nanukol sa insuivi-tn 6 sa
tuga labas.
Insurgent-w-Ang lumalaban sa gobier-
no.
INT
Insurmountable-rt-Di matatalonin.
Insurrection-n-Pag aalsa laban sa Go-
bierno.
Intact-a-Buo; lubos.
Intangible-a-Di maramdamin.
Integer -«-Numero.
Integral-a-Walang kulang; buo; lubos.
Integral-n-Bilang; nuniero.
Integrate-y-Buoin; bilugin.
Integrity-n-Kabuoan; katibayan; kata-
patan ng loob.
Intelleet-7z-Karunungan; bait; dunong.
Intellectual-a-Marunong; mabait; mata-
lino; matalas.
Intelligence-n-Karunungan: bait; du-
nong. kabaitan pangintindi.
Intelligent-a-Marunong; mabait; mata-
las; matalino; may dunong.
Intelligible-a-Madaling matalastas.
Intemperance-n-Kalasingan.
Intemperate-a-Mapag lasing; hilon-
go-
Intend-v-Bantain; akalain; isipin.
Intendant-w-Superintendente; puno.
Intense-a-Masinsin; mabagsik; pormal;
labis; lubha; matalas.
Intent-w-Banta; ang inisip; 6 inaka-
la,
Intention-n-Isip; akala; banta.
Intentional-a-Sinadya; tinalaga.
Inter-7/-Ilibing.
Intercalation-n-Pakli; sabat
Intercede-^-Mamagitan; ipakiusap; ma-
manhik.
Intercept-t'-Harangin; abalabin.
I ntereeption-n-Pagharang abala.
Intercession-?i-Pamamagitan.
Intercessor-n-Taga mamagitan; pinta-
kasi.
I nterchange- v-Magpalitan .
Interchange-n-Palitan.
I nterchangeable-a-Maipapalit.
Intercourse-w-Kasulatan; salitaan; sa-
lita.
Interclude-z/-Harangin; abalahin.
Interdict-y-Ipagbawal; magbawal.
Interdiction-n-Pagbawal.
Interest-n-TubO; imbot; patubo; paki-
nabang; interes.
Interest-v-Maimbot; magkaroon ng in-
teres.
Interested a-May interes.
Interesting-a-Malibang; maaliw.
Interfere-^-Umabala; makialam; mang-
hiinasok; sabarin.
Interference-n-Abala; pakialam.
Interim-n-Interino; pagkasamantala.
Interior-w-Loob.
Interior-a-Na sa loob; loob.
Interject- 1 -Ipasok; ipagitna; isalit.
255
INT
Interjeetion-H-Pagpasok; pagsalit.
Interlace-f-Idugtong; ilapat; talian.
Interlard -v- 1 halo; ilahok.
Interline-v-Sumulat; sa pagitan nang
guhit.
Interlineation-n-Pagsulat sa pagitan
ng mga guhit.
Interlocution-n-Salitaan.
I nterlocutor-^-Ang nagsasalita.
Interlope-v-Magtinda na walang licen-
cia; makialam.
Interloper-n-Ang nakikialam.
laterlude-n-Puang.
Intermarry--z/-Maging kamaganak dahil
sa kasal.
Intermeddle-t?-Makialam.
Intermediate-a-Na sa pagitan.
Intermediary-a-Nasa pagitan.
Interment-7i-Paglibing.
Interminable-a-Walang hanga; walang
katapusan.
Intermingle-'z/-Lumahok; ihalo.
Intermission-n-Likat; puang; pagpapa-
nga.
Inter mi t-v-Lumikat; magpahinga.
Intermitent-a-Tatahan at muling baba-
lik.
Intermix-v-Ilahok; ihalo.
Internal-a-Na sa loob; loob.
International-«-Alam nang lahat nang
nacion.
Interpose-v-Mamanhik; mamagitan; bu-
mala; ipagitna.
Interposition-^-Pagpapagitna; pamama-
gitan.
Interpret-7/-Ihulog; magsaysay; salay-
sayin.
Interpretation-;z-Kahulugan; kasaysa-
yan; salaysay.
Interrogate-v-Itanong; rnagtanong.
Interrogation-n-Pagtatanong; tanong.
Interrogative-a-Nauukol; sa tanong.
Interrogatory-n-Tanong.
Interrupt-o-Umabala; sabarin; maki-
alam; isabat/ abalahin.
Interruption-n-Abala; sabat; likat.
Intersect-v-Magkrus.
I ntersection-n-Krus.
Intersperse v-l halo; ikalat.
Interstice-n-Puang; likat.
Inter val-n Puang; pagitan.
Intervene-u-Mamagitan; makiusap; ipa-
gitna.
Intervention-n-P a m a m a g i t a n ; p a k i-
tisap.
Interview-n-Usap; pagtatanungan; sali-
taan.
Intervie\v-z/-Magtanong; magusap.
I nterweave-v-Lumahok; humalo.
Intestate -a-Walang testamento.
INV
255
dapat
11 g
Intestine-n-Bituka; isaw.
Intestinal-a-Nauukol sa bituka.
Intimate-a-Tapat na loob; taos
tim ang loob.
Intimate-u-Ipahalata; magsabi.
Intimation-?z-Pagpahalata; sabi.
Intimidate-v-Takutin; gulatin.
Intimidation-ft-Takot.
Into-prep.-Sa loob; sa.
Intolerable-a-Di matitiis; di
tiisin..
Intolerance-w-Kabagsikan; kawalan
pagtitiis.
Intoleiant-a-Di makatitiis.
Intomb-v-Ilibing.
Intone-^-Magdalit; magawit.
]ntoxicate-v-Maglasing; maglilo.
Intoxication-w-P aglalasing; k a 1 a -
singan.
lntractable-v-Di masusunurin; masungit;
mabagsik.
Intransitive-a-Sarili.
Intrench-v-Gumawa ang trinchera.
Intrenchment-w-Trinchera.
Intrepid-a-Matapang; mangahas; bayani;
walang takot; walang kaba.
Intrepidity-?z-Tapang; katapatapangan;
pagkabayani; kawalan ng takot.
Intricate-rt-Pasuotsuot; gulo; malabo;
mabirap gawin.
Intrigue-^ Salitaan na masama.
Intrigue-j;-Magsalitaan ng palihim.
Intrinsic-a-Sa loob; totoo; kailangan.
Intruduce-u-Ipakilala; magpakilala.
Introduction-'W-Pagpapakilala.
Intrude u-Makialam; abalahin; pumasok.
Intrusion-it-Pakialam; abala.
Intrusive-a-Makikialaman.
IntiU8t-z/-Ialok; ipagkatiwala.
Intuition-w-Katotohanan; isip na bigla.
Jntwine-v-Pilipitin; pumilipit.
Ihundate-? -Umapaw; apa\\ in;
Inundation-n-Baha; pagbaha;
Inure- f-Mamihasa/ m aga wai
lagi.
Inutility-7z-Ka\valan ng kabululian
Invade-?;-Lumapit; at. lumaban; puniii-
sok sa ibang lupa at niaglabanan.
Invalid-a-Walang kabululian; hindi uma-
yon sa utos.
Invalid-n-Tavvong may sakit; ang may
snkit.
[nyalidate-v-Pawalan ang kabululian.
Invaluable-a-Lubhunir mahalaga.
Jnvariable-a-Hin<li mababago.
Invasion-«-Pagpaeok ng sundalo sa
ibang lupa.
Invective-a-Maalipustain; nialait .
Invective-w-Alipusta; salitang mabigat.
Inveigle-^-Tukyuhin; udyukan.
bumaba.
pagapaw.
; inaina-
JRR
Invent-v-Tuklasin; umisip; isipin; kumat
ha; lalangin.
Invention-n-Ang kinatha 6 nilalang.
Inventor-n-Ang kumatha 6 lumalang.
Inventory-n-Listahan ng manga bagay.
Inverse-a-Kalaban: iba.
Inversion-n-Pagpatuad; pagkaiba.
Invert-u-Ipatuad; ibalik'
Invertebrate-a-Walang gulugod.
In vertebrate- n- Hay op na walang gulu-
god.
Invest-i?-Lumaban; bumangay; hamonin.
Investment-«-Paglalagay ng kuarta sa
comercio.
Investigate- u-Siyasatin; usisain.
Investigation-n-Paguusisa; siyasat.
Inveterate-a-Matibay; matigas ang ulo;
so wail.
Invigorate-r-Buhayin; dabasin.
Inv igoration-n-Paglalakas.
Invincible-a-Hindi masupil; di susuko.
Inviolable-a-Malualhati.
Inviolate-a-Di nasira; buo pa; malinis.
Invisible-«-Di makakita.
Invite-f-Anyayahin; maganyaya.
Invitation-n-Anyaya; hikayat.
Invocate-nManalangin; tumawag.
Invocation-w-Panalangin; tawag.
Invoice-u-Listahin ang manga bagay sa
isang lugar 6 sa isang tindahan.
Invoice-w-Listahan ng manga bagay sa
isang lugar 6 tindahan.
Invoke-t'-Manalangin; tawagin.
Involuntary-tt-Wala sa loob.
Involution-w-Pagtiklop; kaguluhan.
Involve- r-Balutin; itiklop.
Invulnerable-a-Di masasaktan.
Inward-fl Na sa loob.
Tn\\ard-rt<i?;.-Sa gawing loob.
Iracible-a-Magagalitio; mapootin.
Irate-a-Galit; masama ang loob.
Ire-n-Galit; tanim saloob.
Ireful-a Galit; magagalitin.
Iris-n-Bahag hari.
Irish-a-Nauukol sa Irlandes.
Irisli-w-Tawong Irlandes.
Irk-T/-Purnagod yunianiot.
Irksome-a-May amut i n .
Iron-n-Bakal.
Iron r-Maiuirinsa; liakaliu.
Ironics-ronioal'O-Masaklap.
Irony //-Kasaklajian; tuyo.
Irradianre-n-Ningning; kai unman.
Irradiate r I. u in i \\anag- liwana.iran.
Irrational-rt-Di ay<>n sa kat<i\\ iran.
Irreconcilable-a-Hindi bubuti.
Irrecoverable-a-Di makababawi.
li-i-cdeemable-rt-HiiKli innkahabawi.
Irreducible-a-Di 1 >a 1 >a \\ asan,
1 rrefutable-o-Di magkakaila.
JAN
Irregular-a-Hindi karaniwan; iba,t, iba;
di matowid.
Irrelative-a- Walang interea.
Irrelevant-a Di bagay 6 di akma.
Irreligion-n-Kakulangan ng religion.
Irreligious-a-Banday; walang religion.
Irremediable-a-Di magagaling; siru.
Irreparable-rz Hindi magagaling; di-
maiuuli.
Irrepressible a-Di masupil.
Irreproachable-o-Di mapipintasin; wa-
lang pintas.
Irresistible-a Di makakalaban.
Irresolute a- Alangan; urong sulong; sa-
lawahan; hindi firine.
Irrespective-a- Walang pinipili.
Irresponsible-a- Walang isasagot; di kai-
langan in an a got.
Irretrievable-a-Di makakabawi.
Irreverence-n-Kakulangan ng ga-
lang.
Irreverent-a-Walang galang.
Irrevocable-a-Di mababago.
Irrigate-^- Patubigin.
Irrigjation-n-Pagpapatiibig.
Irritability -72-Yamot; poot.
Irritable-a-Mayamutin; mapootin; ina-
hapdi.
257
JEL
Irritate- v-Yamutin; bagbagin; humap-
di.
Irritation-n-Yamot; hapdi; poot.
Irruption-n-Butlig; pagputok.
Is-f-Ay; may; mag.
Island -n-Pulo.
Isle-w-Pulo.
Isolate--z/-Ilayo sa iba; ibukod.
Isrealite-n-Taga Israel.
Issue-t;-Ikalat; magmula; mangaling sa
magbuhat.
Issae-w.-Pangyayari; paglabas.
It-pro.-Siyn; iyon; iyan; ito; ire.
Italian-a-Italiano.
Italian-n-Taga Italia.
Italic-a-Nanukol sa Italia.
Itch -z/'Humapdi; kumirot; kumire.
Itch-n-Galis.
Item-n-Bagay.
Itemize-v-Isulat ng isaisa.
Iterate-t'-UHtin; gawing muli.
Iteration w-Pagulit.
Itinerant a-Paglakadlakad.
Itinerant n-Tawong mapaglakad.
Itinerate-^-Lumakad at magdiscurso.
Itself-^;ro.-Iyondin; siyarin.
Ivory-n-Marfil.
Ivy-n-Lipay.
•Tabber n-Salita na walang kabuluhan.
Jabber-v-Magsalita ng walang kabuluhan.
Jack-n-Bansag ng ngalan ni Juan; Mag-
daragat; bandera; sota ng baraha.
Jackanapes-n-Ungo; tawong malikot at
hambog.
Jackass-n Jumento; tawong ulol.
Jacket-«-Barong maikli.
Jack kni f e-n-Laseta .
Jacobin-n-Fraile Dominico.
Jaculate- f-Itulag.
Jade n-Kabayong masama; babaying ma-
sungit.
Jade-r-Pumagal; pumagod.
Jag-n-Bingaw; tinik; piraso.
Jagged- a- Magaspang.
Jaguar-n-Tigre Americano.
Jail-?A-Bilango; kalabuso.
Jailer-n-Ang mamahala sa bilango.
Jam-xr-Jelea.
Jam--z/-Ipitin; bugbogin; kumapal ang
tawo.
Jamb-n-Gilid ng pinto.
Jangle-^-Kumalasing; makipagtalo.
Jangle-n-Kalasing; pagtatalo.
Janitor-n-Katiwala ng bahay. encar-
gado; ang namamahala sa isang bahay.
Janty-a-Magaan; makinis; mainam.
January- n-Enero.
Japan-w-Japon; pintang itim.
Japan f-Pintahin ng itim.
Japanese- a-Nauukol sa Japon.
Japanese-rt-Taga Japon; wika ng Japon.
Jar-^-Jaro; saro.
Jargon-n Salitang utal 6 di maintindi-
han.
Jargon-w-Magsalita ng hindi maliwa-
nag.
Jaunt-tJ-Magpasial.
Jaunt «-Pasial.
Jaunty-a-Makinis/ magaan; mainam.
Javelin-?i-Tulag; sibat.
Jaw-«-Panga.
Jawbone-w-Sihang; panga.
Jay-n-Tawong bukid.
Jealous fl-Siloso; mangambahin; maiin-
gitin.
Jealousy-n-Pangimbubo; ingit; hinala;
pangamba; alapaap ng loob.
Jean-n-Kayong magaspang; gris.
Jeer-v-Uyamin; tuksuhin; hiya\vin.
Jeer-w-Tukso; uyam; hiyaw.
Jehovah-n-Dios; bathala.
Jelly-n-Jelea.
33
JOU
258
JUN
Jeopardize-v-Ilagay sa panganib.
Jeopardy-^-Panganib.
Jerk-v-Batakin; ihagis na pabigla.
Jerk-n-Batak.
Jerky-a-Di panay.
Jest-n-Biro; laro.
Jest-v-Biruin; magbiro.
Jesuit-w-Jesuita.
Jesuitic-a-Nauukol sa Jesuita.
Jet-w-Bukal.
Jet-r-Lurnabas ng pabigla.
Jetty-n-Muella.
Jetty-a-Maitim; itim.
Jew-#-Judio.
Jevvel-w-Sangkap; brillante.
Jeweler-n-Platero.
Jevvish-<z-Nauukol sa Judio.
Jib-u-Umurong.
Jibe-olbahin ang tuntungan ng sasak-
yan; magkasundo.
Jiffy-w-Sangdali.
Jiggle-?;-Galawin; gumalaw; kalogin.
Jilt-n-Babaying salavvahan ang loob.
Jilt-v-Dayain 6 hibuin sa pag ibig.
Jingle- oKumalasing; kumalog.
Jingle-w-Kalasing; kalog.
Job-n-Trabajo; gawa.
Jockey-?/- Hibuin; dayain.
Jocose-a-Masaya; palabiro.
Jocoseness Jocosity-«-Kasayahan; biro;
kalibangan.
Jocular-a-Masaya; palabiro.
Jocularity-n-Kasayahan; kaligayahan;
pag tatawa; kalibangan; katuwaan.
Jog-v-Sumagsag.
Jog-w-Sagsag.
Joggle-v-Kumalog; kalugin.
Join-v-Idugtong; ikama; ilangkap; ila-
pat; isama; ihalo, igawgavv; pumi-
san.
Joint-n-Hiwas; bias; sanib; bukongbu-
kong; kasukasukuan.
Joint-a Kasama.
.loint-i'-Hiwasin; biasin.
Jointly-tt^r.-Samasania; sabay sabay.
Joist-n-Solero.
Joke-n-Biro -. aglabi; badya.
,Toke-^-Magbiro; biroin; magbadya.
Jollification-n-Pagsasaya; kasayahan.
Jollity-J<)lliness-i/-Kasayahan; kaligaya-
han.
Jolly-a-Masaya; maligaya.
Joltrt/'UmumpOg; tumulak; umuntog.
Jolt-n Umpog; untog; tulak.
Jcstle-f-Magninpog; bumanga; umuntog.
Jostle-n-Umpog; untog; banga.
Jot-n-Pirasong nninti; punto.
Jot-r-Sumulat sa tandaan;. isulat sa
tandaan.
Jounce-^Galawin; uummpog.
Jounce-«-Galaw; untog; umpog.
Journal-n-Pahayagan; dahon.
Journey-w Lakad; viaje;
Journey- v-Mag viaje; lumakad; mag la-
kad.
Journey man-n-Trabajador; ang nag pa-
paupa sa maghapon.
Jovial-a-Masaya; malugod; maligaya;
niaamo ang loob.
Joviality-Jovialness-n-Kasayahan; kali-
gayahan.
Jowl-n-Panga; pisngi; sihang.
Joy-n-Kasayahan; kaligayahan; tuwa;
kalibangan; katuwaan.
Joy-y-Surnaya; maligaya.
Joyous-Joyful-a-Masaya; natutuwa; ma-
libang; mapagpatawa; mapagsiste.
Joyless-a-Walang saya 6 kasayahan;
walang tuwa.
Joyfulness-w-Kasayahan; kaligayahan.
Jubilant-a-Masaya; maligaya.
Jubi lati on-n- Kasayahan .
Jubilee-w-Kapistahan.
Judaic-a-Nauukol sa mga Judio.
Judaism-n-Pananampalataya ng manga
Judio.
Judge-n-Hukom; juez.
Judge ^-Humatol; hatulan.
Judgment-n-Hatol; pasiya; tuto; pag
hatol; taros; bait; isip; akala.
Judicative-a-May kapangyaring huma-
tol.
Judicial-a:Nauukol sa hukom.
Judiciary-a-Nauukol sa hukom.
Judicious-a-Mabait; mahinhin; matali-
no; tahimik.
Jug-72-Lalagyan; ng manga bagay na
lusaw.
Juggle-v-Magsalamangka.
Juggle-«-Sa!amangka.
Jugglery-n-Pagsasalamangka.
Jugular-a-Nauukol sa liig 6 lalamu-
nan.
Juice-n-Katas.
Juiceless w-Walang katae.
Juicy-a-Makatas.
July-w-Julio.
Jurnble-v-Haluin; guluhin.
Jumble-»-Halo; kaguluhan.
Jump-?;-Lumuudag; lumukso; magtalon;
turnalon; laktawin.
Jump-w-Lukso; lundag; talon; laktaw.
Junction-n-Sanib.
Juncture-n-Sanib; dugtong.
June-n-Junio.
Jungle-n-Lasaw.
Junior-a-Bata pa; binata.
.)uiiiority-?&-Pagkabata.
Junk n-Manga bagay na walang kabu-
luhan.
259
Junket-n-Mamon; matamis.
Junket-?/-Magpiging.
Juntas-Junta; katipunan; lupong.
Junto-n-Katipunan.
Juridic-Juridical-rt-Nauukol sa hucom.
Jurisdiction-n-Kapangyarihan; lupang
sinukuban; lupang sinakupan.
Jury-a-Interino.
Just-ft-Tapat; matowid; ayon sa kato-
wiran; batibot; husto; sukat.
Just-adtvSukat; husto.
Justice-w-Katowiran; katampatan; kasu-
katan; kahustuhan.
Justifiable-a-Dapat patawari; may ka-
towiran.
Justin* cation-n-Katowiran.
Justify -c-Magbigay ng katowiran.
Jut-v-Luminbutod; lumiko.
Jut-ra-Liko.
Juvenile-a-Binata.
Juvenile-72-Bagong tawo; binata.
Juvenility-w-Pagkabata.
Kail n Repolio.
Kale-n-Repolio.
Katy did-w-tipaklong.
Keel-n-Puit ng sasakyan.
Keen-a-Matalas; matalino; tuso.
Keep-c-Alagaan; bantayin; ikalong;
ingatin.
Keeping- Ji-Pagaaiaga; pagingat.
Keepsake-n-Kaloob; bigay; biyaya.
Keepsecret-v-Huag sabihin-.
Keg-«-Bariles na munti,
Ken-n-Malaman; kilalanin; kumilala;
karunungan; tanawan; pagkikilala.
Kennel-n-Kubo ng aso,
Kept-r. imp. &p. p.-Iningat; binantay.
Kerchief-n-Alampay; birang.
Kernel-n-Butil.
Kerosene-n-Gas.
Ketchup-w-Katsup; sarsa.
Kettle-^-Kawali; kawa.
Kettle drum-w-Kaja.
Key-n-Susi.
Key-c-Susiin; isusi.
Key hole-w-Butas ng susian.
Key stone-n-Batong pansara ng arko.
Kick-^-Sipa; sikad.
Kick-v-Isikad; sumikad; sipain.
Kid-n-Bata; tupang munti; kambing na
munti.
Kidnap-u-Bihagin; bumihag.
Kidney-n-Bato ng katawan.
Kill-v-Pumatay, patayin.
Killing-n-Patawan.
Kiln-n-Hurno.
Kilo Kilogram-n-Kilogramo; kilo.
Kin-n-Kamaganak.
Kind-n-Clase; lahi.
Kind-n-Mabuti ang loob; mabuti; ma-
pagpitagan.
Kinder garten-n-Escuela nang mga ba-
ta.
Kindle-v-Sunugin; sindihan; magsindi.
Kindness-7Z-Kabutihan ng loob; kabu-
tihan; pitagan; hinhin.
Kindred-n-Hinlog; manga kamaganak;
kamaganakan.
Kindred-a-Magkamaganak.
Kine-n-Baka.
King-w-Hari.
Kingdom-n-Kabarian.
King fisher-n-Lumbas.
Kingly-a-Parang hari.
Kink-^-Kunot.
Kink-u-Kumunot.
Kinky-a-Kumunot; makulot.
Kins folk-w- Manga kamaganak.
Kinsman-ii-Kamaganak na lalaki.
Kins woman-n Kamaganak na babayi.
Kip-?2-Katad ng bulo.
Kirk-n-Sambahan.
Kirmess-n-Piging at pista.
Kismet- w-Kapalaran.
Kiss-w-Halik/ hagkan.
Kiss-u-Humalik; halikin; humagkan.
Kit-w-Pusang munti; kuting.
Kitchen-n-Kosina.
Kite-n-Buladol.
Kitten-n-Kuting.
Knack-n-Tuto; karunungan; bait.
Knap-^-Dulo; dungot.
Knarl-7z-Mata ng kahoy.
Knave-n-Tawong masama; tawong ha-
mak 6 mahalay.
Knavery-w-Gawang masama 6 mahalay.
Knavish-a-Mahalay; masama.
Knead-v-Masahin; magmasa.
Kneading-n-Pagmamasa.
Knee-n-Tuhod.
Knee cap-n-Bayugo.
Kneel-7/-Luinuhod.
Knell-n-Tugtog ng kampana.
Knelt-v.imp cfc^._p.-Nakaluhod; lumuhod.
Knew-^. i'wj9.-Nalaman; kinilala.
Knickerbockers-w-Sa)awal na putot.
Knickknack-n-Bagay na walang halaga.
Knife-n-Laseta; batavia.
Knife-v-Hiwain ng laseta; saksakin.
Knit-u-Isama; gumanchillo.
LAt>
260
LAN
Knitting-n-Paggaganchillo.
Knives-n-Mga laseta 6 batavia.
Knob-?i-Buhol/ tangan ng pinto.
Knock-72-Tugtog; tuktok; bungo4 dagok;
katog.
Knock- v-Tumuktok; bumungo; dagukan;
kumatog.
Knoll-n-Tugatog; pugpog; gulod.
Knot-n-Buhol; tali; mulinol; talibugso.
Knot-v-Buhulin; magbuhol; humulmol.
Knotted-«-Mabuhol.
Knotty -a- Mabuhol,
Know-n-Malaman; kilalanin; matutuhar
maravvasan
Knowing rt-Bihasa; marunong; matala:
tuso; matalino.
Knowledge-n-Karunungan; dunong; ti
to; bait.
Knuckle-n-Buko ng kainay.
K 1 1 u ck 1 e - ?;- S n n i u ko .
Knurly-a-Magaspang.
Kraal n-Nayon; kulungan ng elepai
te.
Kreosote-»-Kreosote.
La-n-La.
Label-w-Tanda.
Label -t'-Ilagay ang tanda.
Labial-a-Nauukol sa labi.
Labial-w-Salita ng labi.
Labor-w-Trabajo; gawa.
Labor-v-Magtrabajo; guinawa; pumagal.
Laborer-n-Ang nagtatrabajo; ang gu-
magawa.
Laborious-a-Mahirap; matrabajo.
Laboratory -n-Labatorio.
Labyrinth-?t-Lugar ng maraming Ian-
das.
Lace-n-Puntas; panali.
Lace-a-Talian; ilagay ang puntas.
Lacerate-?/ Hi wain; pilasin; wahiin.
Laceration-n-Paghiwa; pagwahi; hiwa;
pilas.
Lache-n-Katamaran.
Lachrymal-a-Nauukol sa luha.
Lachrymose-a-Maluha.
Lack-v-Kumulang.
Lack-w-Kakulangan; kulang kakajmsan;
pagkulang.
Lacking-w-Pagkulang.
Lacker-Ji-Varnis.
L at-key-n- Ay udante.
Laconic-a-Maulol; loco.
Lacquer- n-Vami s.
Lacquer-j;-Pahiran ng varnis; varnisiii;
magvarnis.
Liicrynial-a-Nauukol aa luha.
Lactation-w-Pagpasuso.
Lacteal-a-Nauukol sa Lratns.
Lactean-Lacteons-a-Magatas.
1 .a. tescent-a-Magatas.
Lad >/ I'.atantr lalaki.
Ladder-n-Hagdanan.
l.ade-v-Ipasan; ilulan.
Lading-n-Paglulan; pagpasan.
Ladle ^-Sandak.
Ladle- f-Sandukin; magsandok.
Lady-wB.nibini, babaying ginoo.
mabait; malu
ang pini
pabaya.
marahar
nakalaga;
Lady likfi-a-Binibini;
na ugali.
Lady love-n-Ang nililigawan;
ngangasavva.
Lady ship-n-Binibini.
Lag-a-Huling: katapusan.
Lag-u-Magpabaya.
Laggard-/i-Tawong tamad 6
Laggard-a-Tamad; mabagal;
hull.
Lagoon-w-Dagat dagatan.
Laid-7A imp. ifej?.j>.-Nilagay;
Lain-?;. ;?.£>. -Nilagay; nakalagay.
Lair-n-Hihigan ng hayop sa damo.
Lake n-Dagat dagatan.
Lamb n-Tupang muriti.
Lambkin-n-Tupang manti.
Lambent-a-Makintab; makisap.
Lame-a-Pilay; niapilay; hiwid; hingkoi
Lame-77-Pilayin; pumilay; hurningkoc
hivvirin.
Lameness-n-Kapilayan; pagkapilay.
Lament-t?-Manangifl; dumaing; mana<
hoy; tnmangis.
Lament-?<-Tangis; daing; panaghoy; ps
nambitan.
Lainentable-a-Mahaba^;; kaawaan.
Lamentation-n- Daing; hibik; panumb
tan; panaghoy.
Lamp-n-Ila\van; lampara; ilaw.
Lamp black-n-Uling.
Lampereel-n-Palofl,
Lampoon-n-Uyam.
Lance n Tulag; sibat. '
Lanci'-u -Sibatin; tula-in.
Lancet*ft-LaB6tang j)anai:ra.
Lunch p-Itulag; salapangin.
Land-n-Lupa,
Land-?;-lIujj;ay sa punirpan.ir; isa.lsad.
Landed n May niarainini; lupa.
Landing ->j- 1 )oongan.
Landlord-n-Ang may uri nj> hotel
buhav pur.uluyaii (lalaki}.
261
LfiA
League-v-Magtipan; magtipon; ilakip,
Leak-n-Tulo; talas.
Land lady-n-Ang may ari ng hotel 6
bahay panuluyaii (bdbayi).
Land mark-n Muson.
Lane-n-Daan.
Language-n-Wika; salita.
Languid-rt-Mahina; inalata; payat.
Languidness-n-Lata; kahinaan; kapaya-
tan.
Languish-r-Lumata; humina pumayat.
Larguor-n-Lata; kapayatan; kahinaan.
Lank a-Payat; mataas.
Lantern-w-Parol; laterna.
Lap-w-Kandungan; sinapupunan.
Lap-u-Dilain.
Lapel-w-Tiklop ng damit.
Lapse-v-Puang: likat; paglipas.
Lapse-v-Lumikat; lumipas.
Lar board-n-Ang gawing kaliwa nang
sasakyan.
Larcency-n-Pagumitj pagnakaw.
Lard-v Mantika.
Lard-c-Mantikahin.
Larder-n-Banguera.
Large-a-Malaki; dakila.
Largeness-n-Laki; kalakihan.
Lariat-/«.-Silo ng lubid.
Lark-n-Batobato; kabiruan.
Lark-i'-Magbiro.
Larva-Larvea-n-Uod.
Larny x-n- Lalamunan.
Lash-n-Latigo; pilikmata
Lash-v-Talian.
Lass-?t-Batang babayi.
Lassitude-«-Kahinaan;kapaguran;pagod.
Lasso-n-Silo.
Lasso-v-Siluin.
Last-a-Huling; kahulihulihan; katapu-
san.
Last-v-Tumigas; tumagal.
Lasting-«-Matibay; di masisira; matagal.
Last-w-Li-ilan.
Lastly-odtvHulinghuli; sa kahulihuhan.
Latch -n-Kandaro.
Latch-i'-Ikandaro.
Latchet-n-Tali ng sapatos.
Late-a-Bago; huling.
Late-a(iy.-Tanghali; gabi na.
Lately -odo.-Ngay on lamang.
Latency-w-Kalabuan.
Latent-a-Di makakita; malabo; tago.
Later-a-Mayamaya pa; hull pa.
Latest-ft-Kahulihulihan.
Lather-w-BuIa ng sabon.
Lather-^-Magpahid ng sabon.
Latin-n-Latin.
Latin-a-Nauukol sa latin.
Latitude-?i-Layo sa hilagaan 6 sa ti-
mugan.
Latter- a-Huli,
Laterly-a<it-\-Sa kahulihan.
Laud-fc'-Purihin; niagdivvang.
iT/aud-w-Pagpuri; puri; lualhati.
Laudable-a-Dapat purihin.
Laudation-w-Pagpuri.
Laudato ry-a-Dapat p uri 1 ii 1 1 .
Laugh-n-Tavva.
Laugh-v-Tumawa.
Laughable-a-Matata wani n ; makatata \va ,
nuipagpatawa.
Laughing-n-Tawa.
Launch-w-Lancha; vaporsito.
Laurch-u-Dumapilas; magmula.
Launder-^-Maglaba;
Launderer-n-Maglalaba; labandero.
Laundress-n-Labandera.
Laundry-n-Palabahan.
Lavatory-a-Nauukol sa paglalaba.
Lave--z/-Hu»asin; maligo.
Lavatory-n-Hilamusan; lavador.
Lavender-n-Kulay purpura.
Laver-n-Batia.
Lavish-a Sagana: labis; mapagmamasa;
burara.
Lavish-v-Itapon; mag sabog; mag bu-
rara.
Law-n-Utos; ley.
Lawful-a-Ayon sa utos 6 ley.
Lawfulness-n-Pagkakaayon sa katowi-
ran.
Lawless-a-Laban sa ley 6 utos.
Lawn-n-Bakuran.
Lawsuit-n-Usap; pagtatalo; pag usap.
Lawyer-n- Abogado.
Lax-a-Pabaya; tamad.
Laxity-Laxness-?i-Katamaran; kapabaya-
an.
Lay-i; imp.-Himga; nahiga.
Lay-7/-Ihiga; ilagay.
Lay-w-Kanta; awit.
Layer-«-Suson.
Laxiness-«-Katamaran; kapabayaan; li-
galig; kakuparan.
Lazy-a-Tamad; p?baya; alisaga; batu-
gan; mabagal; ayaw magtrabajo.
Lea-n-Bukid na pastulan.
Leach-n-Linta.
Lead-^-Akayin; umakay; tamuhin; una-
han.
Lead-«-Unahan; pamumuno.
Lead-w-Tinga.
Leaden-a-Tinga; may halong tinga.
Leader-n-Pangulo; puno.
Leaf-n-Dahon.
Leaf-v-Lumago ang dahon.
Leaflet-w-Munting dahon.
Lep f y-a-Madahon.
League-n-Layo ng isang oras ng lakad;
kapisanan; katipunan; tipan.
262
LEX
Leak-v-Tumulo; tumalas.
Leakage-n-Tulo/ pagtulo.
Leaky-a-Larot.
Lean-v-Ihapay; ipahalang; ihiling.
Lean-a-Payat.
Lean-n-Laman.
Lean to-w-Pakpak; sibi.
Leap-^-Lumundag; lumukso.
Leap-n-Lundag; lukso.
Learn-n-Magaral; matuto.
Learned-a-Marunong; matalas; matali-
no,t, bihasa.
Learner-n-Ang nagaral.
Learning- w-Karununga; paham; dunong.
Lease- v-Ipabuis; bumuis.
Lease-n-Kasulatan tungkol sa pagbuis.
Leash-n-Panali; suga/ tatlo.
Least-a Kauntiuntian.
Leather-w-Katad.
Leather a- Yari ng katad.
Leathery-a- Parang katad.
Leave-r-Maiwan; tirahin; magtira; biti-
wan; ipahintulot; umalis; pahintulotin.
Leave-n-Pahintulot; kapahintulotan.
Leaven-n-Lavadura.
Leaves-w-Manga dahon ng kahoy.
Leavings-#-Ang tinitira; Pinagpilian.
Lecture-7z-Discurso; pangungusap.
Lecture-i'-Magdiscurso; pangusapin.
Led-v. imw.-& p. ^?.-Inakay.
Ledge-w-Paris.
Lee-^-Latak ng alak.
Leesh-n-Linta.
Leer-r-Tumingin ng pabastos.
Leer-w-Tingin na bastos.
Lee ward-aSv.-Sa gawi na may hangin.
Left-2/. imp. & p. ^?.-Iniwan; tinira; uma
Jis.
Left-a-Kaliwang.
Left-w-Kaliwa.
Left hand-w-Kamay na kaliwa.
Left-handed-a-Sanay ang kamay na
kaliwa.
Leg-w-Hita.
Legacy-n-Mana.
Legal -a-Matowid; ay on sa utos ng
Gobierno.
Legalize 7/-Ilagay sa Katowiran.
Legality -w-Katowiran.
Legate -n- Pi ntakasi.
Legatee-w-Ang tumatangap ng inana.
Legator-w-Ang nagpamana.
Legend-w-Awit; kuento.
Legendary-a-Nauukol sa awit.
Lager de main-w-Salamangka.
Legible-a- Makababasa.
Legion-n-Hukbo; bunton ng tawo.
Legislate-t;-Maglagda gumawa ng utos.
Legislative-a-Kauukol sa paglalagda.
Legielation-n-Paglagda.
Legislature-w-Katipunan ng manga mag-
lalagda.
Legitimacy-«-Katunayan.
Legitimate-a-Tunay; totoo.
Leisure-n-Kalibangan; lugar; panahon
na walang gawa.
Leisure-a-Walang gawa.
Leisurely-»t-Dahandahan.
Lemon-^-Limon; dayap.
Lemonade-ft-Limonada.
Lend-v-Magpahiram; pahiramin.
Length-w-Haba.
Lengthen-7/-Habaan; unatin; banatin;
batakin.
Length ways-ac?^.-Pahaba.
Length wise-acfo.-Pahaba.
Lengthy-a-Mahaba.
Leniency-n-Awa; habag.
Lenient-a-Mahabag; maawain.
Len/ity-«-Awa; habag.
Leiit-u. imp. & p. ^.-Ipinahiram; nagpa-
hiram.
Lent-72-Kuaresma.
Leonine-a-Parang leon.
Leopard-n-Leopardo.
Leper-w-Lepra.
Leprosy-n-Sakit na lepra; san lazaro.
Leprous-a-May sakit na lepra; nauukol
sa Lepra.
Less-a-Kulang; kapos; liban.
Less-ady.-Kapos; bukod pa.
Lessen-v-Umunti; kumulang; bumawas;
bawasan.
Lesser n-Ang munti.
Lesson-n-Leccion; pinagaralan.
Lessor-n-Ang nagpapaupa ng bahay.
Lest-cowji'.-Baka sakali.
Let-v-Ipahintulot; pumayag; m a i w a n
abalahin.
Let«-Abala.
Lethargic-a-Nagaantok; palaantok.
Lethargy-w-Antok.
Letter-n-Sulat; letra; titik.
Letter-f-Letrahin; titikan; isulat.
Lettuce-w-Litsuga.
Levant-a-Nakatayo; nakatindig.
Levant r-Umalis; lumayas.
Levee-Ji-Panharang ng tubig.
Level-a-Patag; pantay.
Level z/-Patagin; pumatag.
Level-n-Kapatagan; kapantayan.
Lever-z;-Panghikuat; panghuit; pangis-
pike.
Levity-n-Gaan.
Levy-»t-,Buis.
Levy-v-Ipabuis.
Lewd-a-iMalibog; hamak; mahalay.
Lewdness-w-Kalibugan; kahamakan; ka_
halayau.
Lexical-a- Nauukol sa salita, 6 'lexion-
LIG
Lexicographer-n-Ang gumagawa n g
diccionario.
Lexicography-n-Paggagawa ng diccio-
nario.
Lexicon-n-Diccionario.
Liable-a-Mahiling; mahangad.
Liar-«-Tawong mapagsinungaling.
Libel-n-Pagwiwika ng katampalasanan.
Liberal-a-Magandang loob; mapagampon
sakapwa.
Liberal n-Liberal.
Liberality-«-Kagandahan ng loob; kalak-
han ng puso.
Liberate u-Pawalan; patawarin; tima-
wain; palayain-
Liberation-w-Pagkawala; pagpatawad; ta-
wad,
Liberty-n-Kalayaan; timawa; pahintulot.
Lice-n- Manga kuto.
License-n-Licencia; tulot.
License-i;-Ipahintulutin; tulutin; ibigay
ng licencia.
Lick-/>Dilaan.
Lick- si-Pagdi dilaan .
Lid-K-Tungtong; talob; takip; panakip.
Lie-?/- VTagsinungaling.
Lie-n-Kasinungalingan.
Lief -adz/.-Nakahi ling.
Liege-n-Nauukol sa buis.
Liege n-Mayari 6 encargado ng.lupang
buisan.
Lien-w-Fianza; katibayan.
Lieu-w-Lugal; lugar.
Lieutenancy-n-Kalagayan tiniente.
Lieutenant-n-Tiniente.
Life-n-Buhay; kabuhayan.
Lifeless-a-Walang buhay; patay; payat;
mabagal.
Lifelike-a-Parang may buhay.
Lift-iJ-Itaas; buhatin; damputin; iba-
ngon.
Lift-n-Tulong; ampon; pagbuhat.
Ligarnent-;z-Anat; litid.
Ligature-n-Pamigkis.
Light-n-Apoy; ilaw; liwanag; araw.
Light-a-Magaan; maliwanag; maliksi;
mabilis.
Light-v-Sindihan; magsindi.
Lighten-u-Bawasan; gaaning; g u m a a n ;
luminaw; lumiwanag; kumidlat.
Lightening-n-Pagpapagaang;pagpalina\v;
pagliliwanag.
Lightning-?i-Kidlat ng lintik; lin-
tik.
Light-headed-a-Hilo; magaan ang ulo.
^ight-headedness-w-Kagaanan ng ulo;
pagkahilo.
Light-hearted-a-Masaya; magaan ang
loob.
Light-ruinded-a-Magulo ang isip.
263
LIO
Lightneas-n-Gaan; kagaanan; kaliksihan
Lights-n-Baga.
Ligneous-a-Yari ng kahoy; parang
kahoy.
Lignite^n-Uling.
Like-o-Magkaparis; kawanki; kaparis.
Ijike-adv. -Paris; nga; rin.
Like-c-Umibig; ibigin; giliwin; gumiliw;
magustuhan; maibigan.
Liking-n-Nais; pita; gusto; nasa.
Likely-affc/.-Marahil.
Liken-u-Iparis; tumulad; itulad.
Likeness-n-Kaparisan; tingin sa labas;
lagay; pagkakawanki.
Like wise-adtvGayondin; naman.
Lilac-n-Lila.
Limb-n-Sanga; hita 6 baraso.
Limber-a-Malambot.
Limber- r-Lumambot.
Limbo-«-Bilango.
Lime-w-Apog.
Lime-w-Limon dayap.
Limekiln-w-Gawaan ng apog.
Limestone-w-Banton apugan.
Limit w-Hanga; hanganan; wakal;wakas;
gilid; baybay; danay.
Limit- n-Ilagay ng hanga magtaan.
Limitation-w-Paghanga; paglalagay ng
hanga.
Limitless-a-Walang hanga.
Limp-w-Hingkot; iko.
Limp-u-Humingkod; umiko.
Limp-a-Malambot.
•Limpid-a-Malinaw maaninag; makintab;
maliwanag.
Limpidity-Limpidness - n - Kaliwanagan;
liwanag; kintab, aninag.
Linchpin-«-Tarugo; susi.
Line-v-Guhitin; gumuhit.
Line-w-Lubid; rienda; guhit; taludtod.
Lineage-w-Lahi; hinlog; kamaganakan
kanunuan.
Lineal-a-Nauukol sa guhit.
Lineament-?i-Hitsura.
Linear-a-Nauukol 6 parang guhit.
Linen -n-Hinabing lino; linso; kayu-
mangi.
Linger-u-Lumuat; magluat; tumagal.
Lingering w-Pagluluatan; luat; hinayang.
Lingering-a- Mahinayang.
Lingual-a-Nauukol sa dila.
Linguist-n-Ang tavvong marunong sa
manga wika.
Linament-w-Gamot na pamahiran.
Lining-n-Aporo.
Link-/z-Silo.
Link--6/-Idugtong.
Lint-n-Pamigkis ng sugat.
Lion-w-Leon.
Lioness-n-Babaying leon; inaling leon.
LOA
Lip-n-Nguso; labi.
Lipothymy-n-Himatay.
Liquation-n-Pagtunaw.
Liquefraction-72-Pagtutunaw.
Liquefiable-a-Matutunaw; malusaw.
Liquid-a-Malabnaw.
Liquid-n-Anomang bagay nalusavv.
Liquidity -n-Kalabnawan; pagkalusaw.
Liquidate-r-Humiwalay; magbayad.
Liquidation-n-Hiwalay; pagbayad.
Liquor-n-Alak.
Lisp-?y-Umutal.
Lisp-w-Kautalan.
List-n-Listahan; tandaan.
List-f-Maglista; ilista; listahin.
Listen-z/-Batyagin; pakingan; duminig;
marinig; makinig.
Listener-n-Ang nakikimatyag.
Listless-a-Pabaya; tamad; inahina.
Lit-r. z'wp.-Sinindihan; tumuntong; si-
niga.
Litany-n-Dasal; litania.
Liter-Litre-tt-Litre.
Literal-a-Ayon sa salita.
Literary.-a-Nauukol sa sulat 6 sa libro.
Literature-n-Manga libro; karunungan;
dunong.
Lithe-a-Malambot; maliksi.
Lithesome-rt-Maliksi.
Lithograpb-f-Magdibuho; isulat sa bato.
Litigant-o-Nauakol sa usap.
Litigant-7i-Ang nag uusap.
Litigate-L--Mag usap.
Litigation-w-Usap; talo.
Litter-n-Arag arag; kalanda.
Litter--t/-(iuluhin.
Little-a-Munti; maliit; kaunti.
Little-w-Kakaunti.
Live-v-Burnuhay; tumira; tahanan.
Live-a-Buhay; bnhay ang loob; masaya.
Livlibood-w-Hanapbubay; ikinabubuliay.
Livel ong-a-Sa habang buhay.
Lively-a-Maliksi; masigla; malikot; bu-
hay ang loob.
Liveliness-w-Kaliksihan; sigla; liksi.
Lively-.odz'.-Kasayasayd
Liver-w-Atay
Lives-«-Mga buhay.
Livid -f/-Mapula; kulay talong.
Li ving-rt- Buhay; mabuliay.
Living-n-Kabuhayan; pagkabuhay.
Lix.ard-n-Tuko; butiki; l>aya\vak.
Loa«l-w--r»ij;at; lulan.
I.'iad-'-.Ilulan; ipasan; kargabin; mag-
lulan.
Loaf-w-Tinapay na nialaki.
Loaf-v-Mag alisaga; magpabaya.
Loafer-?i-Hampas lupa; tawong pabaya
at tamad.
Loam-n-Lupang itim.
264 LON ___
Loan- w- Hiram; anomang bagay na ipi-
nahiram.
Loan-t:-Magpahiram; pahiramin.
Loath-a-Ayaw; walang; gusto.
Loathe-f-Mamuhi; yumamot; masamain.
Loathful-rt-Makayayamot; masuklamin.
Loathing-w-Suklam; kasuklaman; yarnot;
kayamutan; dalamhati.
Loath some-a-Makayayamot; masusukla-
man: madiri; muhiin.
Lobate-a-May ngipin.
Lobby-n-Silid na munti.
Lobe-n-Tainga.
Lobed-a-Parang tainga.
Lobster-ft-Hipon dagat.
Local-«-Nauukol sa isang lugar.
Locality-«-Lugar.
Locate-y-Lumagay; hanapin.
Location-n- Lugar.
Loch -n- Dana vv.
Lock-«-Seradura.
Lock-i» Isara; isusi.
Locker-n-Baul; kaban.
Locksmith-Ji-Ang gumagavva ng sera-
dura.
Locket-w-Kayrel.
Lockup-n-Bilango; kalabuso.
Locomotion-n-Kilos; galaw.
Locomotive-w-Makina ng tren.
Locust-w-Balang; kuliglig.
Locution-n-Salita; pangungusap.
Lode-n-Daan ng tubig,
Lodge-n-Bahay: kubo.
Lodge-f-Magpahinga.
Lodger-w-Ang sumusuno, ang tumitira
sa bahay ng kapwa.
Lodging-«-Tulnyan; bahay.
Lofty-a-Mataas: palalo; dakila maya-
bang.
Log-n-Troso: puno ng kahoy. bordon.
Log-7/-Magtaga at maglabas ng mga
kahoy.
Logger head-w-Tawong mapurol ang isip;
ulol.
Lo.iric-?i-Dunong; karununuan.
Loi^ical-a-Marunong.
Logician-w-Tawong marunong.
Logwopd-R>Kahoy na mapula.
Loin-?? -Sinapujiunan; singit; balakang.
Loiter-v-Magpabftya-gamayongayon; mag
alisaga.
Loiterer-n-Tawong tamad «'> pabaya.
Loll-i>Magpabeya.
Lone-rt-Bugtiini; na.u'iisa.
Lonely -^-Majtauirlaw: malangkot; wa-
lanir kasama; nagiisa.
Loneliness-^ -Kalun^kutan; kapangla
\vaan.
Lonesome-a-Malungkott mapanglaw
Long-a-Mahaba.
LOU
285
LUG
Long-i'-Mainip; kainipan: nais.
Longevity-??-Kahabaan ng buhay.
Long-lived r/Mahaba ang buhay.
Longsbore-rt-Nauukol sa buybay dagat.
Long-sighted-a-Malinaw ang tingin; 6
mata; matalas; matalino; tuso.
LoDg-Buffering-a-Matitiisin.
Long-suffering n-Pagtitiis.
Long-tongued-rz-Mahaba ang dila; masa-
Long ways rt<f?:.-Pahaba.
Long-winded-a-Mahaba ang hininga; ma-
lakaa ang ba.ua.
Long wise-rt-Pahal>a.
Look-r-Tumingin; tanawin; tumanaw.
Look -n-Tin gin; hitsura; lagay.
Looking- glass-n-Salamin.
Looks-?i Hitsura.
Lookout-n-Bantay; tanod.
Loom-n Habihan.
Loom-i/'-Sumipot; lumitaw.
Loon-M-Tawong masama.
Loop-«-Silo; buhol; bilog.
Loop-r-Siluin.
Loopbole-n-Butas sa kota.
Loose-a-Bugnos; maluag; lubag; tali
pandas.
Loose-v-Lurnubag; lumuag.
Loosen-v Luagin; kalagin; bnmugnos.
Loot-n-Ang ninakaw.
Loot--6/-Manduit; nakawin.
Lop-u-Putlin; putulin; iklian.
Lop-a-Nakasabit.
Lopeared-a-Mahaba ang tainga.
Loquacious-a-Masalita: masabi; matabil.
Loquaciousness -n-Kalagayang masalita.
Loquacity-n-Pagsasalita ng marami.
Lord-n-Dios; Bathala; Ang May kapal.
Lord-v-Ang namamahala.
Lord-c-Mamahala.
Lordly-a-Mataas; dakila.
Lore-n-Karunungan; dunong.
Lorn-a-Iniwan.
Lose-u-^Iawala; iwala; iligaw; matalo;
maligaw; rnalugi.
Loss n- Ang nawala; pagtalo; ang nata-
lo; kawalan; lugi.
Lost-a-Nawala; natalo; naligaw.
Lot-w-Kapalaran; pagkataon; solar; ba-
hagi; karamihan; danii.
Loth-rt-Ayaw.
Lotion «-Gamot na pamahid.
Lottery-n-Loteria; rifa.
Loud-a-Malakas.
Loud-fldt7.-Malakas.
Lough n-Dan aw.
Lounge--z/ Magalisaga; magpabaya.
Lounge-?j-Sandalan; hiligan
Lounger-n-Tawong tamad: 6 tigagal.
Louse-a-Hanip; kuto.
Lousy-a-Makuto: kutuhin.
Loul-n-Tawong; ulol 6 ligalig.
Loutish-a-Ulol; bindi marunong.
Lovable-a-Maiibigan.
Love-«-Pagibig; kaibigan; paglingkod;
suyo; ligaw; pagsinta.
Love-v-Sintahin; ibigin; nmibig; snmin-
ta; lumingkod; ligawin; lumigaw; su-
muyo.
Loving-a-Maibigan.
Loveless -a-Walang umibig; di maibi-
gan.
Love lorn-a-Nai wan ng lumigaw.
Lovely-«-Maganda; mainam.
Lover-n-Ang lumiligaw; ang sumisinta
6 Inmilingkod; manininta.
Low-a-Mababa; hamak; mababaw; pas-
lit; walang pinagaralan.
Low-«-Iyak ng baka; unga.
Low-arZu.-Kadustadusta.
Low-v-Umunga.
Lowbred-a-Hamak; mababa 6 hamak
ang pinangalingan.
Lower -a- Mababa pa.
Lower--t/-Ibaba; ilusong; ibsan; umim-
pis; yumuko.
Lower most-a-Kababababaan.
Lowery-a-Maulap; mapanglaw; malung-
kot.
Lowland-n-Lupang mababa at patag.
Low-lived-a-Hamak; bastos.
Lowly-a-Mababa.
Lowness-n-Kababaan.
Low-spirited-a-Mabagal; mahina ang
loob; malungkot.
Loyal «-Ayon sa katowiran; tapat ang
loob.
Loyally-a-Tapat.
Loyalty -n-Katapatan ng loob; pagkaayon
sa katowiran.
Lubber »-Tawong bastos 6 hamak.
Lubricant-a-Malangis.
Lubricant-n-Langis.
]^ubricate- c-Langisin.
Lubricous-a- Madulas.
Lucent a-Maningning; makislap; maki-
sap.
Lucid a-Makintab; maningning; makis-
lap; makisap.
Luck-n-Kapalaran; palad.
Luckless-a-Walang kapalaran; sawing
kapalaran.
Lucky-a-Mapalat.
Lucrative-a-Pakikinabangan; matubo;
Lucre-n-Pakinabang; kayamanan.
Ludicrous-a-Matatawanin.
Lug-n-Tainga.
Lug-i?-Dalhin; magdala,
Luggage-n-Baon; ang dinala sa viage.
Lugubrious-a- Ma lungkot.
34
MAE
Lukewarm-a-Malakuko; malagamgam.
Lull-^-Tumahimik; tumigil.
Lull-^-Tigil.
Lullaby-n-Awit
Lumbago w-Sakit ng gulugod at bala-
kang.
Lumbar-a-Nauukol 6 malapit sa bala-
kang.
Lumber-n-Manga tabla; kahoy.
Lumber-T/-Magkahoy.
Lumber man-w-Mangangalakal ng kahoy;
magkakaboy.
Lumbering-n-Pangangahoy.
Luminary-a-Nakaliliwanag.
Luininous-a-Malivvanag; maningning; na-
kaliliwanag.
Lump-w-Bukol; tangkal.
Lump-u-Eumukol; magtangkal.
Lumpy-a-Man tangkal; mabukol.
Lunacy-Kaululan.
Lunar-a-Nauukol sa buan.
Lunatic-a-Ulol; loco; maulol.
Lunatic-w-Ulol; tawong maulol.
Lunch-w-Minindal.
Lunch-z/-Magminindal.
Luncheon-w Minindal.
Lung-n-Baga.
Lunge-n-Tulak; saksak.
Lunge-v-Itulak; isaksak.
266 MAG
Lurch-77-Kumilos.
Lurch-^- Kilos na bigla.
Lure-f-Hibuin; dayain.
Lure-^-Hibo; daya.
Lurid-a-Maputla; maputi.
Lurk-^'-Harangin humarang.
Luscious-a-Masarap: matamis.
Lush-a-Puno ng katas.
Lust-«-Pita; nais; nasa; kalibugan
kasalahulaan.
Lust-2/-Magnasa.
Lustful-a-Malibog; mapagnasa.
Luster-rc-Ningning; kintab; kisap.
Luistiness-n-Lakas; liksi.
Lustrate-c-Linisin; dilagin.
Lustre-w-Ningning kintab; dilag.
Lnsty-a-Malakas.
Luxuriance-n-Kalaguan; kasaganaan.
Luxuriant-a-Malago; masagana; maya-
bong.
Luxuriate-u-Lumago; sumagana,
Luxury-n-Kasaganaan; kalaguan.
Luxurious-a-Sagana; malago; husto.
Lymph-n-Bukalan ng tubig.
Lynch-v-Bibitayin.
Lynx-eyed-a-Matalas ang mata.
Lyre-«-Lira.
Lyrest-n-Ang marunong tumugtog sa
lira.
Ma-« I ma; inang.
Ma'am-M-Binibini; babaying maginoo.
Macadamize-^ Lagyan ng batong durog
sa lansangan.
Mace-n-Tungkod; palo.
Machine-w--Makina.
Machinery-n Makina.
Machinist-w-Ang marunung magkum-
puni sa makina.
Mackintosh-n-Capote.
Mad-a Galid; ulol; hunghang.
Mad-v-Pagalitin.
Madam-n-Pabaying ginoo; binibini.
Madcat-a-Maharot; vvalang takot; ina-
ngahas.
Madden-v-Pagalitin.
Made-v. imp. & p. jp.-Ginawa; niyari.
Mademoiselle-w-I)alaga; binibini.
Mad house-n- Auspicio.
Madman-n-Ulol; tawong ulol.
Madnes8-/*-Galit; kagalitan.
Madonna-w-Larawan ng mahal na N'ir-
gen na si Maria.
Maelstrom-n-Uliuli.
Maestro-w-Maestro.
Magazine-n-Taguan ng manga bala at
polvo.
Magdalen-n-Putangbumabait.
Maggot-w-Uod; tiis.
Maggoty-a-Manod/ may tiis.
Magi-«-Mago.
Magic-;z-Salamangka.
Magician-«-Mago.
Magisterial-a-Nauukol sa maestro; may
kapangyarihan.
Magistracy-?i-Katungkulang Jnez 6
hukom.
Magistrate-n-Hukom; jnez.
Magnanimity-n-Kagandahan ng loob;
raagandang kalooban.
Magnanimous -a-Maa\vain; mapagamptin;
rnagandang loob; magaling.
Maumite-w-Tawong dakila at mayaman.
M ; i uMiesia-n- Magnesia.
Magnet-n-Bato na may batobahfiii;
pangh inang.
Magnetic-Magnetical-o-May batobalani:
niapaghinayanir.
3Iagnetize-v-Lagyan ng batobalani; j>a
hinayangin.
Magnifiable-a-Magpalaki.
267
MAN
Magnific-a-Malaki; dakila; marangal;
marilag.
Magnificence-7Z-Kadakilaan; karilagan.
Magnify ~v-Magpalaki; dagdagan; ilmnyi;
itanyag; painamin; purihin.
Magnitude-n-Kalikahan; kadakilaan laki;
karangalan.
Magpie-7i-Martinez.
Mahogany-w-Narra; asana.
Maid-n-Dalaga; alilang; babayi.
Maiden-n-Dalaga.
Maiden a-Nauukol sa dalaga.
Maidenly-a-Parang dalaga.
Maid servant-;/- Alilang babayi.
Mail-w-Correos.
Mail-v-Ilagay sa correo.
Maim-tr-Pilayin; saktan; bugbugin.
Maim-w-Sakit; kapilayan; bugbog.
Main-n-Lakas.
Main-a-Unang; principal.
Mainland-n-Lupa malayo sa dagat.
Main spring-??- Kuerdas ng orasan.
Main stay-;z-Katulong; kupkop.
Maintain-v-Batahin; tumagal; umalalay;
ingatin; manatili; ipaglaan; ipagtangol.
Maintenance-n-Kupkop; abuloy; panana-
tili; alalay.
Maize-w-Mais.
Majestic-a-Mataas; dakila; marangal.
Ma jesty-n Kadakilaan; karangalan; ka-
taasan.
Major-a-Malaki pa.
Major-n-Commandante.
Make-^-Gumawa; yaring; gawin.
Make-n-Yari; gawa; kayarian; pagkagawa.
Maker-n-Ang gumawa; mangagawa.
Make-believe-^-Magkonowari.
Make-believe-a-Hindi totoo; konowari.
Malady-n-Sakit.
Mal-apropos-a-Di bagay; di akma.
Malaria-n-Sakit ng lagnat at ngiki.
Malarial-Malarious-a-Nauukol sa lagnat
at ngiki.
Malcontent-a-Mapagbasagulo; masukal
ang loob; galit.
Male-a-Nauukol sa lalaki.
Male-?i-Lalaki.
Malediction-«-Tungayaw; alipusta.
Malefactor-n-Ang nagkasala; tawong
masama.
Malevolent-a-Masama; hamak.
Malfeasance-«-Kasamaan; pagkakasala.
Malice-n-Galit; kasamaan; gawang bas-
tos 6 hamak.
Malicious-a-Masama; bastos; hamak.
Malicioness-n-Kasamaan; kabastosan.
Malign-i'-Palabintangan; niasama.
Malign-z/-Bintangin; tungayawin; ura-
liin; alipustain.
Malignant-a-Maeama; hamak.
Malignant-n-Tawong masama.
Malignity-72-Kasamaan, kabastosan.
Mall-«-Panbayo.
Mall-z/-Magbayo; bayuhin.
Mallard-w Patong malaki.
Malleable-a-Makunat.
Mallet-n-Panbayo.
Mai practice-w-Masamang pagsanay.
Mai practice- v-Magsanay ng kasamaan.
Malt-«-Palay na binabad sa tubig na
mainit.
Mai treat- v-Lampastanganin; alipustain.
Mai treatment-n-Tampalasan ; 1 a m p a s-
tanganan.
Mamma-n-Ima; inang.
Mammal-n-Hayop na malaki.
Mammon-w-Yaman; kayamanan.
Mammoth- a- Malakingmalaki.
Man-n- Lalaki; tawo.
Man-v-Mamahala.
Manacle-n-Pangapos ng karnay.
Manacle-v-Gapusin ang karnay.
Manage-v-Mamahala; ulogin; ipatnugot;
galawin; palakarin.
Manageable-a-Madalin ulogin 6 palakarin.
Management-w-Parnamahala; ulog; p&la
kad.
Mandate-n-Utos.
Mandatory-a-Nauukol sa utos.
Mandible-w-Sihang; panga.
Mandrel-n-Bara ng bakal.
Mane-w-Kiling.
Maneuver-n-Pagulog; palakad.
Maneuver- t'-Ulogin; palakarin.
Mange-n-Galis.
Manger-n-Kakanan ng hayop.
Mangle-v-Bugbugin.
Mango-n-Manga.
Mangy-a-Magalis.
Man hood^- Kalagayan lalaki.
Mania-n-Kaululan.
Maniac-n-Ulol.
Maniac-a-Nauukol sa ulol.
Manifest-a-Tunay; totoo; tanyag; mati-
ning na loob; hindi mababago.
. Manifest-T/-Ilathala; ipakita; itanyag;
ipahayag; ipatalastas; ipakilala;
ipasabi.
Manifesto- Manifestation-n-Pakita; paha-
yag; tangyag; alaala; pagtatalastas.
Manifold-a-Marami.
Manakin-n-Tawong pandak; unano.
Manipulate-z/-Mamahala; ulogin.
: Manipulation-w-Pamamahala.
Mankind-«-Lahat ng manga tawo.
Manlike-a-Parang lalaki.
Manner-n-Tayo; kilos; kaugalian; ugali;
anyo; bikas; kagalangan.
Mannerism-n-Kilos na hambog; kaham-
bugan,
MAR
268
MAT
Mannerly-a-Mapitagan; magalang.
Mannish-a- Parang lalaki.
Man-of-war-?i- Vapor de guerra.
Manse-n-Bahay ng pastor.
Mansion-w-Bahay na malaki at mainam.
Manslaughter-w-Pakatnatay sa kapowa
dahil sa pagdedefensa.
Mantel-n-Mantel; takip.
Mantilla-a-Panalon.
Martyr-n-Martir.
Mantle-t;-Itakip; itakpan.
Mantuamaker-n-Babaying mananahi .
Manual-a-Nauukol sa kamay; yari ng
kamay.
Manual-w-Librong munti.
Manufacturer -Paggawa; gavva.
Manufacture-v-Gumawa; gawa.
Manuf actury-n-Gawaan .
Manumission-w-Pagbigay ng kalayaan sa
alipin.
Manumit-v-lbigay ng kalayaan sa alipin.
Manure-n-Dumi ng hayop.
Manure-v-Patabain ang lupa.
Manuscript-a-Sulat kamay.
Manuscript-tt-Sulat kamay.
Many-a-Marami.
Many-n-Karamihan.
Map-n-Mapa.
Map-tt-Gumawa ang mapa.
Mar-r-Sirain; labuin.
Mar-w-Sira; kalabuan.
Marasmus-n-Tisis.
Maraud-v-Manduit.
Marble-7z-Marmol.
Marble-a-Marmol.
March-w-Marzo.
March-w-Lnkad; paglakad.
March-Ty-Lumakad.
Marchioness-w-Asawa ng markis.
Mare-n-Inahing kabayo.
Margin-w-Gilid; gasa; hanga; ladlaran.
Marginal-a-Nauukol sa gilid 6 ladla-
ran.
Marguerite-n-Margarita.
Marine-a-Nauukol sa dagat.
Marine-w-Sundalong dagat; marina.
Mariner-n-Magdaragat.
Mariolatry-a-Pagsamba sa Mahal na Vir-
gen.
Marital-a-Nauukol sa asawa.
Maritime-a-Nauukol sa dagat.
Mark-n-Guhit; tanda; murkii; tala; sa
Alemania ay kahati,
Mark-7/-Tandaan; ilagay ng tanda; gu-
hitin.
Market-n-Baraka; palenke; tiangi.
Market- r-Magbaraka; ipagbili sa Palin-
ki.
Marline-n-Munting lubid.
Marly-Marlaceous-a-May halong lupa.
Maroon-n-Kayumangi.
Marquis-?*-Markis.
Marquise-w- Asawa ng markis.
Marriage-n-Kasal; pagkakasal; balayi.
Marriageable-^ -Qmubraug magaasa\va.
Marrovv-?^-[Jtak ng buto.
Marry- f-Ikasal. kumasal; magasawa.
Marsh n-Lawak; lupang rnababa at basa.
Marshy-a-Mabalaho rnalawak .
Marshal-n-Pano; policia.
Marshal-?;-Ayusin; mainuno.
Mart-n-Baraka; palinki; tiangi.
Marten-n-Martinez.
Martial-a-Nauukol; sa militar.
Mantle-n-Takip; pangibaba\v.
Martyrdom-n-Kamatayan ng inartir.
Marvel-w-Bagay na dakila; bagay na
makamamangha.
Marvel-v-Magtaka; mamangha.
Marvelous-a-Makarnamangtia; magaling
na lubha.
Masculine-a-Masculino; nauukol sa lalaki.
Mash-n-Pitpit.
Mash-v-Pitpitin.
Mask-n-Maska; panakip.
Mask-i'-Itakpan; ilagay ang maska.
Mason-w-Kantero; ang mag lalabra ng
bato.
Masonry-n-Manga kuta 6 pader na bato.
Masque-«-Maskara.
Masquerade-w-Say a wan; panaki p.
Masquerade-v-Magtago ang mukha.
Mass-ft-Kalahatan; kabilngan.
Mass-y-Mag ipon; umipon.
Massacre-n- Kamata)ran ; patay an .
Massacre-i/-Pata)Tin; kamatayan.
Massive-a-Malaki/ masinsin; may kata-
wan.
Mast-n-Palo ng sasakyan.
Master-n-Ginoo; puno; panginoon; maes-
tro.
Master-v-Supilin.
Masterly-a- Nauukol sa panginoon; mai-
nam.
Masterpiece-n-Gawa na marangal.
Mastery-w-Pagpasupil; pananalo.
Masticate-y-Ngumuya; nguyain.
Mastication-w-Pangunguya.
Mat-«-Banig.
Mat-v-Guma\va ('> <j:nvin an-j banig.
Match //-Tasat'iiego; katulad; kalaban.
Match -z/'Tularan; tumulad.
Matchlese-a-Walang katapat; walang ka-
tulad 6 kaparis.
Mate-n-Kasama; kalaguyo.
Mate-v-Parisan.
Material-a-May katawan.
Material-n-Kasangkajuui,
Maternal-a-Nauukol sa ina.
Materiiity-n-Kalagayang ina,
MEV 269
Mathematic-o-Nauokol sa aritmetica.
Mathematical-rt-Nauukol sa aritmetica
6 kuenta.
Matnemetician-n-Ang marunong mag-
kuenta.
Mathematics-?!- Manga kuenta.
Matin-a-Nauukol sa uinaga.
Matin-n-Dasal sa uinaga.
Matinee- w-Komedia sa hapon.
Matress-n-Hihigan na malarnbot.
Matricide-n-Ang natay sa sariling ina.
Matriculate- u-Pumasok; pumirma.
Matriculation-w-Pagpasok; pagpirma.
Matrimonial-a-Nauukol sa kasal.
Matri nony-n- Kasal.
Matrix-;/- Bahay bata.
Matron-w-Asawa; bao; ang namamahala
sa bah ay.
Matronal-a-Nauukol sa asawa 6 sa bao.
Matronize-z/-Mamahala.
Matter-»i-Sakit; sustancia; kankulan;
nana.
Matter-7/-Maukol.
Matting-n-Banig.
Mattock-n-Piko.
Mattress-n-Hihigan na malambot.
Maturate-v-Pahinugin; huminog.
Maturation-n-Pahinog.
Mature- r-Huminog; gumulang.
Mature-a-Magulang; hinog; mabait; ma-
lasa; tahimik.
Maturity-ft-Kahinugan; gulang; kapana-
hunan.
Maudlin-a-Maulol; halos lasing.
Maul- n - Pambay o.
Maul-^-Bayuhin; paluin.
Mausoleum-w-Libingang marilag.
Mauve-a-Kulay lila.
Mauve-n-Kulay lila.
Maw-n-Sikmura ng hayop.
Maxilla-w-Sihang; panga.
Maxillar-Maxillary-a-Nauukol sa sihang
6 panga.
Maxim-n-Pnnong aral; patnugot; kasa-
bihan.
Maximum-?t-Kalakilakihan.
Maximum-a-Kalakilakihan.
May-n-Mayo.
May v-Maka.
Maybe-ar?v.-Marahil; kung sakali.
Mayor-n-Presidente.
Mayoralty-n-Pagka presidente.
Maze-n-Kaguluhan; kalabuan; kawalan
ng ayos.
Maze v Patakahin.
Me-^ro.-Ako.
Mead-n-Pulut at tubig.
iMeadw-Meado-w-Parang.
Meagre-a-Walang taba; payat; mahina.
Meal-n-Harina; pagkain,
MEE
Mealtime-n-Panahon ng kumain.
Mean-D-Saysayan; magsaysay; ipagin-
tinde.
Mean-a-IIainak; dukha; masama; ma-
bagsik.
Mean-«-Kagitnan.
Meander-n-Lakad; pasial.
Meander-v-Lakad ng pasuot suot.
Meaning-n-Kahulugan; kasaysayan; sa-
laysay.
Means -n-Yaman; kapangyarihan.
Meant v. imp. & p. ^.-Ibig sabihin.
Meantime-Meanwhile-a&'.-Samantala.
Mean time-Mean while-n-Sa panahong ito.
Measles-n-Tigdas.
Measly-a-May tigdas; tigdasin.
Measure-n-Sukat; panukat; takal.
Measure-o-Sukatin; sumukat; takalin.
Measureless-a-Walang takal 6 sukat;
walang hanga.
Measurement-w-Kasukatan; sukat; takal;
pagta takal.
Meat-n-Carne; ulam.
Mechanic-^-Mecanico.
Mechanical-a-Nauukol sa mecanico.
Mechanician-n-Mecanico.
Mechanics-n-Karunungan sa pagmeme-
canico.
Mechaiiism-/z-Kasangkapan ng makina.
Medal-a-Medalla.
Medalic-a-Nauukol sa medalla.
Medallion-»t-Medalla.
Meddle-/;-Gumiit; makialam.
Meddlesome-a-Madiwara; mapakialaman.
Medial-a-Nauukol sa kalagitnaan.
Mediate-a-Kasiping; katabi.
Mediate-t'-Mamagitan.
Mediation-n-Pamamagitan.
Mediator-n-Ang namamagitan; taga pa-
magi tan.
Medical-a-Nauukol sa gamot.
Medicanient^-Gamot.
Medicate- u-Gamutin.
Medication-n-Pag gagamot.
Medicinal-a-Nauukol sa gamot.
Medicine-w-Gamot.
Mediocre-a-Karanivvan; yano.
Meditate-v-Mag wariwari; mag gunam-
gunam; magbulaybulayin; mag wari;
mag isip isip; magnilaynilayin; gu-
namgunamin.
Meditation-n-Pagninilay; wari; pag wa-
wari.
Meditating-a-Mapag wari.
Mediterranean-n-Mediteranio.
Medium -n- Kalagitnaan; gitna.
Medley-n-Kanta; awit.
Meed-n-Ganti.
Meek-rt-Maamo; mabanayad; maamong
loob,
Mflrt
MEW
Meekness-n-Kaamoan.
Meet-?y-Sumalubong; salubungin; pumu-
long; magtipon; masapong; umabot.
Meet-n-Salubung; pagtipon.
Meeting-n-Pulong; tipon; katipunan;
lupon.
Meeting house-n-Bahay na pinagtiti-
punan.
Melancholic-a-Malungkot; maninimdim.
Melancholy-a-Malungkot; malumbay.
Melancholy-n-Kalungkutan;kalumbayan;
pighati.
Melliorate-^-Pagalingin; butihin.
Melliferous-a-Mapulot.
Mellifluent-Mellifluos-a-Mapulot.
Mellow-a-Malambot; malasa.
Mello\v-i/-Lu mambot.
Melodeon-Tz-Harmonica.
Melodious-«-Mainam dingin.
Melody-?t-Kanta; awit.
Melon-ft-Melon; pakuan.
Melt-77-Tunawin; tumunaw.
Melting-«-Pagtutunaw.
Member-n-Kasali; kasama.
Member ship-n-Pagkakasama.
Membrane-n-Balat na manipis.
Memento-n-Alaala bigay.
Memoir-n-Alaala; gunamgunam.
Memorable-a-Maalaala; marangal.
Memoranda m-n-Tandaan.
Memorial-a-Maalaala.
Memorial-'W-Dangal; alaala: gunamgunam.
Memorize-v-Isaulo; cabesaduhin.
Memory-n- Alaala.
Men-w-Manga lalaki.
Menace-w-Panganib.
Menace-v-Umabala.
Mend-f-Baguhin; tutupan; iuli; husayin.
Mendacious-a-Mali ; sinungaling.
Mendacity-n-Kasinungalingan; kamalian.
Mendicancy-n-Pagkapulubi.
Mendicant-n-Mamulubi.
Mendicant-n-Pulubi.
Mendicity-n-Pagkapulubi .
Menial-a-Mababa; hamak; naunkol sa
alila.
Menial-n-Alila.
Mensal-o-Mangyayari sa buanbuan:
buanbuan.
Mensal-a-Nauukol sa lamesa.
Menses-«-Kapanahunan ng babayi.
Menstrual-a-Mangyayari sa buanbuan;
nauukol sa panahon ng babayi.
Menstruate-r-Mamanahon.
Menstruation-n-Pamamanahon.
Mensurable-a-Masusukatin.
Mensural rt-Nauukol sa sukat.
Mensuration-w-Pagsusukat; pjigtatakal.
Mental-a-Sa ulo; bindi nasulat.
Mention-w-Pangit.
Mention-n-Bangitin; alalahanin.
Mentor-n-Tawong murunong.
Mercantile-a-Nauukol sa pangangalakal.
Mercenary-a-Inupahan; masakim.
Mercenary-n-Sundalong inupahan.
Merchandise-?i-Kalakal.
Merchant-n- Mangangalakal.
Merchant-a-Nauukol sa pangangalakal.
Merchantable-a-Mapagtinda.
Merchant man-«-Sasaky an.
Merciful-a-Maawain; mahabagin.
Merciless-a-V\'alang awa; mabagsik.
Mercurial-a-Maliksi; Nauukol sa azague.
Mercury-n-Azogue.
Mercy-n Awa; habag.
Mere-a-Malinis walang halo.
Mere-n-Hanga lawa.
Merge- c-Isama; ilubog.
Meridian-a Nauukol sa katanghalian.
Meridian-n-Katanghalian .
Merino- n-Merino.
Merino-a-Merino.
Merit-w-Katapatan;kabutihan;kaakmaan.
Merit-w-Marapatin.
Meritorious-a-Magaling; dakila.
Merriment-n-Kasayahan; tuwa; galak li-
gaya,
Merry-a-Natutuwa; masaya; malugod.
Mesh-n-Mata ng titid 6 dala.
Mesh-iJ-Humigit.
Mess-n-Pagkain sa lamesa.
Message-tf-Bilin; telegrama; hatid kawad.
Messenger-n-Utusan.
Messiah-n-Jesu Cristo; Mesias.
Mesieurs-w-Manga ginoo.
Met-v-imp. &. p. p.-Sinalubong; snina-
lubong.
Metal-n-Metal.
Metallic-<z-Nauukol sa metal; may h;i-
long metal.
Metamorphose-i;-Ibaliin; baguhin.
Metaphor-n-Tularan.
Mete-v-Sukatin; takalin.
Mete-n-Sukat, takal; panukat.
Meter-n-Metro.
Methinks-r-Tila; sa akala ko.
Method-n-Palakad; regla.
Methodic-Methodical-a-N a u u k < > 1 s a
regla.
Methodize-!'- Ay nsin; husnyin.
Metric- Metrical-a-Nauukol sa metrico.
Metropolie-n-Bayang tinubuan; rapi
tal.
Metropolitan-a-Metropolit:tiio.
Metropolitan-n-Metropolitano.
Mettle-n-Buhay <'> liksi ng loob; iakas
loob.
Mettlesome-a-^Ialakas aiiir loob.
Me\v-7/-Ngumiya\\.
Mew-w-Ngiya\\.
MIL
271
MIR
Mewl-i/'-Umiyak parang bata.
Mi-n-Mi.
Mice-n-Manga daga.
Microbes-Microbe.
Mid-rt- Kalahati; <ritna.
Mid day-n-Tanghali; katanghalian.
Middle-w-Kagitnaan; kalahati; laot.
Middle-a-Ang sa gitna, nasa laot.
Middling-v-Katatagaan; alanganin;
Midge-n-Langaw na rnunti.
Midged-n-Unano; tawong munti.
Midland-a-Malayo sa dagat.
IMidland-n-Lupang malayo sa dagat.
Midmost-a-Na sa gitna.
Mid night-a-Hating gabi.
Mid night- a-Hating gabi.
Midshipman-n-Punong mababa sa isang
sasakyan.
Midships-a^i».-Sa gitna ng sasakyan.
Midst n-Gitna; laot.
Midst-adz/.-Sa pagitan.
Mid way-n-Kalahati ng daan.
Midway-adw.-Na sa kalahati ng daan.
Midwife-w-Hilot,
Mien-n-Hitsura; kilos.
Miff-^-Galit; poot; kapootan.
Might-v-Maka; marahil.
Might-#-Lakas; kalakasan.
M ightily-orfv.-Malakaslakas.
Mighty-a-Malakas.
Migrato-f-Pumunta 6 magpunta sa
ibang lugar,
Migration-w-Pagpunta sa ibang lugar.
Migratory-a-Palipatlipat.
Milch-a-Magatas; gatasan.
Mild-a-Maamo; mairog; tamhimik.
Mildew-w-Amag.
M ildew-7/-Maamag.
M ildness-n-Kaamoan; katahimikan.
Mile-n-Milla,
M illitant-a-Nakakalaban.
Military-o-Nauukol sa hukbo 6 . sa
militar.
Military-n-Militar; hukbo.
Militate-^-Lumaban.
Militia-«-Hukbo.
Milk-n-Gatas.
Milk-z'-Gatasin; gurnatas,
Milky-a-Magatas; may halong gatas.
Mill-w-Gilingan.
Mill-s-Dikdikm; gumiling; gilingin.
Mill dam -7i-Harangan ng tubig.
Millenial-«-Xauukol sa isang libong
taon.
Millenary -w-Isang libong taon.
Miller-w-Ang mayari ng gilingan.
Milliard-w-Isang libong angawangaw.
M illing-?i-Paggiling.
Million-w-Isang angawangaw; angaw.
JM illionare-«-Tawong totoong mayaman.
Milt-n-Atay.
Mimic-a-Nakahawig; gumagad.
Mimic-v-Gumagad; gagarin; badyahin.
Mimic-n-Ang gumagad sa iba.
Mimicker-n-Ang bumadya; manbabadya.
Mimicry-w-Badya.
Miniatory-a-Maabala.
Mince-v-Tadtarin.
Mince meat-H-Carneng tinadtad.
Mind-w-Isip; bait, wari; kalooban akala;
namnian; tapang.
Mind-u-Magingat; ingatint bantayir;
akalain.
Minded-f-Nakahiling.
Miudf ul-a-Mabait; maingat; masusunurin;
matatandain.
Mine-^ro.-Akin.
Mine-n-Mina.
Mine-7/-Magmina.
Mineral-w-Mineral metal.
Mineral-a-Nauukol sa mineral.
Mingle-^-Ihalo; haluin; ilahok; salitin.
Miniature-n-Larawan na munti.
Minim-n Anomang bagay na munting-
munti.
Minimize-t'-Liitin; untian.
Mininum-w-Kauntiuntian.
Minion «-Alila.
Minish-«-Umunti; bumawas.
Ministers-Pastor; alila; katiwala.
Minister- i;-Magalila; magbigay ng kai-
langan,
Ministratjon-n-Pagbibigay ng manga
kailangan.
Minnow-n-Isang munti.
Minor-a-Muntl.
Minor-/z-Tawo na wala pa sa edad na
karampatan.
Minority-w-Kauntian.
Minster-?t-Simbahan ng monasterio.
Mint-w-Gawaan ng salapi.
Mint-?;-Gumavva ng salapi.
Minus-a-Kulang.
Minute-7i-Minuto.
Minute-a-Muntingmunti.
Minute-v-Tandaan.
Minx-n-Babaying mangahas.
Miracle-7i-Gavva ng Dios.
Miraculous-a-Marangal; kamanghamang-
ha; katakataka; magaling na lubha.
Mire-w-Putik; burak; balaho; banlik;
lusak.
Mire-n-Kaburakan.
Mire-»Mabalaho sa putik.
Mirk-Mirky-a-Mapanglaw; madilim.
Mirk-n-Kadiliman; kapanglawan.
Mirror-n-Salamin.
Mirth-«-Kasayahan; tuwa; lugod; liga
ya.
Mirthful-a-Masaya; natutuwa; malugod.
MIS
272
MIS
Miry-a-Mabalaho; maputik.
Misadventure-w-Kasalatan; sakuna.
Mis apply-*1- Mamali; sa paggamit.
Misapplication TZ-Kamalian ga paggamit.
Misapprehend-77-Maulinig; mamali sa
pagdidinig.
Misapprehension-n-Kamalian nang pag-
dinig.
M is appropriate- v-Ankinin.
M is appropriation-n-Pagaanki n.
M i s behave- v-Maglikot.
Misbehavior-n-Kaharotan; kalikutan.
Miscalculate-f-Mamali sa pagbilang.
Miscalculation-n-Mali sa pagbilang.
M is carriage-w-Pagkunan; agasan.
M is carry-r-Makunan; maagasan.
Miscellaneous-a-Sari-sari.
Mischance-#-Sawing kapalaran.
Mischance-^- Masawing palad.
Mischief-n-Kalikutan; sama.
Mischievous-a-Malikot.
1M is chievousness-n-Kalikutan.
Misconceive-0-Maulinigan.
JV isconception-w-Kaulinigan.
Misconduct-M-Kilos na masama.
M is conduct-?;- Mamahala ng hindi tama.
Misconstruct-'Z/'Saysayin ng hindi tama;
mamali sa pagsasaysay.
Mis construction-n-Kamalian sa pag sa-
saysay.
Misconstrue-u-Mamali sa pagsasaysay.
Mis count- v-Ma mail sa pagbilang.
Mis count-n-Mali sa pagbilang.
Miscreant-n-Tawong masama.
Miscreant-a-Masama: hamak; bastos.
Misdate-z/-Mamali sa paglalagay ng fe-
cha.
Misdatc-n-Mali sa pag lalag^y nang fe-
cha.
Misdeed-«-Kilos na masama; kasala-
nan.
Misdemean-r-Kumilos na masama; mag-
kasala.
Misdemeanor-M-Sala; kasalanan.
Misdirect--z/-Ituro ng hindi tama.
Misdirection-#-Pagtuturo nang hindi
tama.
Misdo-L'-Gawin ng hindi tama.
Misdoer-w-Tawong may kasalanan.
Miser-«-Tawong masakim 6 maramot.
Miserly a-Moramot; masakim.
Miserable-a-Malungkot. hamak; aba.
M Jeery-?i Kahijaj an; hirap; kasalatan;
kasaliwaan; karukhaan.
Misfit-a-Di bagay.
Mis fortune-w-Sawing kapalaran.
Misfortnnate-a-Kulang palad; sn\\in- \-.\-
lad.
Mis give-fc-Magduda; mag agam agam na
Joob.
Misgiving-^-Duda; agamagam na loob.
Misgotten-a-Falso ang pagkamit.
Mis govern-z;-Mamahala 6 mamuno ng
masama.
Misgoverment-?i-Pamamahala ng falso
6 masama.
Misguidance-^-Pagturo ng hindi tama.
Misguide-»>Ituro sa hindi tama,
Mishap-n-Kakulangan ng palad; kasa-
liwaan ng kapalaran.
Misinform-u-Ipatalastas ang hindi tama.
Mis interpret-^-Magkamali.
Misinterpretation-;z-Mali sa pagsasay-
say.
Mis judge-7/-Mamali; huag tamaan.
Mis judgments-Mali; kamalian.
Mismanage-v-Mamahala ng masama 6
falso.
Mismanagement-«-Kapalsohan ng pa-
mamahala.
Mis name-?; -Ibahin ang ngalan,
Misplace-f Ilagay sa hindi karampa-
tan lugar.
Mis placemen t-n-Paglalagay sa hindi ka-
rampatang lugar.
Mispronounce-'Z/-Sabihin ng pautal1
Mispronunt'iation-;z-Mali sa pagsabi.
Misrule-v-Mamahala 6 maghari ng di
ay on sa katowiran.
Misrule-w-Kabagsikan nang pag gogo-
bierno.
Miss-w-Dalaga; binibini.
Miss-n-Laktaw; rnali.
Miss-v-Ilaktaw; mawala- sumala.
Miss al-n-Libro ng misa.
Missend-v-Mamali sa pagpadala.
Misshapen-a-Masamang hitsura.
Missile-?i-Kasangkapang panghagis.
Mission-^-Bilin; dahilan.
Missive-n-Sulat na maikli; bilin.
Misspend-^-Musawin 6 isabog nng pag-
aari.
Mis statement-n-Kamalian sa pagsasay-
sav.
Mist-«-Angi; ambon.
Mist-r-Umangi; umambon.
Mistaken--z/-Namali; mali.
Mistake-?J-Mamali.
Mistake-n-Mali; kamalian.
Mistate-v-Mamali sa pagsasnysay.
Mister-?i-Ginoo.
Mis treat-f-Lumapastangan.
Mistrcss-M-Babayi kalunya,
Mistruat-w-Duda.
Mis trust-7/-Magduda.
Mistmstful-o May duda.
Misty-a-Maambon.
Mistiness-n-Ambon; angi.
Misunderstand-v-Maulinigan: mamali;
pagdinig.
MOL
273
MOP
Mis under stnndini;-//-Kaiilmigan; galit;
kagalitan; pagtatnl<>.
Mis use-u-Hamakin; salbahiin.
Misuae-nPagpahamak.
Mite-w-Bagay na mnnti.
Miter-n-Gorra ng arsobispo.
Miter-t'-Idugtong.
Mitigate-u-Lumambot; maawa.
Hitigation-if-Awa; lambot.
Mix-t'-Ihalo; haluin; ilahok; ibahog.
Mixture-7i-Kahalo; pag lahok; halo; la-
hok; pagkakahalo.
Mizzen-a-Kahalihulihan.
Mizzle 7'-Umambon; uniangi.
Mizzle-n- Ambon; angi.
Moan-v-Humalinghing.
Moan-??-Halinghing.
Moat-n-Sangka.
Mob-«-Bunton ng ta\v«>.
Mobile-a-Magalaw.
Mobility-n-Pag galaw; galaw.
Moccasin-w-Sapatos 6 sinelas ng Intlio
Americano.
Mocha-n-Bayan sa Arabia.
Mocha-;*-Kafe nangaling sa Arabia.
Mock-^-Gagarin; gumagad, badyahin.
Mock-n-Badya; uyam.
Mock-a-Mabadya; hindi totoo; konowari.
Mockery-n-Pagbabadya; uyam; libak;
upasala.
Mode-?i-Paraan; asal; hitsura; kaugalian;
lagay: palakad.
Model-n-Halimbawa; huvvaran; tularan.
Moderate-a-Mabait; banayad: mahinahon.
Moderate -v- H usayin; baguhin.
]\Ioderation-?i-Kabanayaran; bait; kaba-
itan hinahon; tining na loob.
Modern-a Bago; mura.
Modernize-v-Baguhin.
Modest-a-Mabait; banayad; mabini; ma-
ingat.
Modesty -n-B ait, kabaitan; kabinian;
timtim; kalinisan.
Modify-r-Baguhin; husayin.
Modificationn-Pagkabago; paghusay;
kahusayan.
Mohair-n Balahibo ng kambing.
Moiety-w-Ang kalahati; kagitna.
Moist-a-Basa.
Moisteri-i;-Basain.
Moisture- H-Hamog.
Molar-a-Xauukol sa bagang.
Molasses-w Pulot; inuyat.
Wold-y-Umamag.
Molding-«-Marko.
Molder-r-Maging alikabok.
Moldy-a-Maamag.
Mole-^-Humnkay
Molest-y-Abalahin; umabala; magmolew-
tia; niiihiin; payamntin.
Molestation-w-Abala; muhi; yamot.
Mollification-«-Kalambiitan.
Mollify-v-Lambutin; lumarnbot.
Molt-?'-Malngas ang buhok.
Molten-a-Natunavv; lusaw; tunaw.
Moment-n-Dali; kisap mata; bigat halaga.
Momentary-a-Hindi pirme.
Momentarily-arfo.-Sa bawat isang dali.
Momento-n-Alaala.
Momentous-a-Mabigat; mahalaga.
Momentum -n-Bili a; tulin; lakas.
Monarch-»-Puno; hari; monarca.
Monarchal-a-Nauukol sa hari. ,
Monarchy-ft- Kaharian.
Monastery-n-Convento.
Monastic-a-Nauukol sa convento.
Monday n-Lunes.
Monetary-rt-Nauukol sa salapi.
Mongol-Mcngolian-n-Irisik; hapon.
Mongolian-a-Nauukol sa Insik.
Monition-?^ Pangaral; babala.
Monitor-n-Ang nagtuturo.
Monk-n-Monje.
Monkey-«-Ungo.
Monkey-i'-Magbiro.
Monogamy-n-Kasal; pagkakasal.
Monopolize-v-Kunin ang lahat; ariin ang
lahat.
Monotonous-«-Masasawa; masusuklaman.
Mon-soon-72-Bagyo.
Monster ?i-Bagay na totoong inalaki;
Hayop.
Monstrous-a-Katakot takot; kakilakila-
bot.
Month-w-Buan.
Monthly-a-Buanbuan; balang buan.
Monthly-n-Pahayagan na lumitaw min-
san sa bawat buan.
Monthly-adv.-Sa buanbuan; buanan.
Monument-w-Monumento.
Monumental-a-Nauukol sa naonumento.
Moo n-Iyak ng baka; unga.
Mood-n-Lagay ng isip.
Moody-a-Mapootin.
Moon-n-Buan sa langit.
Moon light-n-Liwanag ng buan.
Moonshine-w-Sinag ng buan.
Moor-n-Lawak; yaong taga Africa.
Moor-u-Sumayad ang sasakyan.
Mooring-n-Punduhan.
Moorland-w-Lupangmalawak 6 mabalaho
Moory-a-Malawak; mabalaho.
Moot-?y-Mangatowiran; magsalitaan.
Moot-n-Pangangatowiran.
Mop-w-Pangisis.
Mop-r-Magisis.
Mope-77-Magbaliw.
Mopish-a-Baliw; tamad.
35
MOU 274
Moral-a-Nauukol sa kaugalian.
Moral-n-Talinhaga.
Morality-n-Kalinisan; puri.
Morass-w-Lavvak.
Morbid-a-Nakababagot; sira ang isip.
Mordant-a-Mapait; masaklap.
More-a-Lampas; lubha; lalo.
More-rtdy.-Lubhang; lalong.
More over-arfz/.-Bukod pa sa ito; bukod;
lainpas pa rito.
Morn-Morning-n-Umaga.
Morn-Morning-a-Maaga.
Morocco-n-Katad na fino.
Morose-a-Matigas ang ulo; masungit;
bastos.
Morphia-Morphine-n-Extracto de Apian.
Morrow-n-Samakalawa.
Morsel-n-Pirasong munti.
Mortal-a-Masupil sa kaniatayan; mag-
kakamatay.
Mortal-/z-Tawo.
Mortar-w-Almires; dikdikan.
Mqrtgage-n-Sangla.
Mortgage- i>Isangla.
Mortgage-v-Isangla.
Mortiiication-#-Hiya; kapighatian.
Mortify-u-Mahiya; bagabagin.
Mortise-n-Rabo.
Mortise-v-Magrabo.
Mosaic-n-Palamote.
Mosaic-«-Nauukol sa kay Moises.
Mosquito-n-Lamok.
Mosquito-net-n-Kulambo.
Moss-n-Luinot.
MosH-y-Magluiuot.
Mossiness-n-Pagkalumot.
Mossy-a-Malumot.
Most-a-Karamiraniihan.
M< >st-«dy.-Karamiramihan.
Mostly-o^v.-Halos labat.
^lote-n-Pirasong munti.
Moth-/i-Tanga.
Moth eaten-a-May tanga.
IMother-n-Ina.
Mother-a-Natural; dati.
Mother hood-n.Pagkaina; kalagayan ina.
Mother-in-law-n-Bienang babayi.
Motherless-a-Ulila sa ina.
Motherly-a-Nauukol sa ina.
Motherly-orfr. Parang ina.
Motion-w-Kilos; galaw.
Motion- u-Kavvayin.
Motionless-«-Walang kilos; walang kibo.
Motive-w-Dahilan; pinagnmlaan; pinag-
buhatan.
Motley-a-Sarisaring kulay.
Mottle-u-Mamansa.
Motto-n-Patnugot.
Mould-n-Marka.
Mounts-Bundok.
MUL
Mound-»i-Pugpog; gulod.
Mount-v-Umakyat; umahon; pumanbik;
sumalungat.
Mounting-n-Pagakyat.
Mountain-n-Bundok.
Mountain-n-Nauukol sa bundok.
Mountaineer-n-Tawong taga bundok.
Mountainous-a-Mabundok.
Mourn-^-Magluksa; tumangis; manam-
bitan; manangis.
Mournful-a-Malungkot; malumbay; ma-
panglaw.
Mourning-n-Luksa; panambitan.
Mouse-n-Daga.
Mouse-w-Hulihin ang daga.
Mouse hole-n-Butas na ginawa ng daga.
Mouse trap-«-Panghuli ng daga.
Mouth-n-Bibig.
Mouth-2/-Ilagay sa bibig.
Mouthful-n-Kagat.
Move-v-Kumilos; gumalaw. baguhin; lu-
mipat; galawin; kilusin; ilipat.
Movement-«-Kilos; galaw.
Mo\7ing-n-Paggalaw; kilos.
Mow-n-Taguan 6 sisiglan ng dayami 6
damung tuyo.
Mow-17-Gapasin; gumapas.
Mower-#-Pangapas.
Mr.-n-Ginoo.
Mrs.-n-Binibini.
Much-a-Marami.
Much-n- Karamihan.
Much-a-Maraming.
Mucilage-w-Pandikit; pagkit.
Mucilaginous-a-Pagkit; malagkit.
Muck-n-Pusali; putik; balaho.
Mud-w-Putik; balaho;pusali; burak; banlik.
Mud-»;-Pumutik; buraalaho.
Muddle-c-Guluhin; labuin.
Muddle-w-Gulo; kapurolan.
Muddy a-Mabalaho; mapi-itik; niaburak;
mabanlik.
Muddy-i'-Pumutik; labuin.
Mufrin-n-Torta.
Mug-Ti-Tasa.
Muggy-a-Basa.
Mufatto-n-Mesti/ong negro.
Mulch-n-Dayaming bulok.
Miilct-n-Multa.
Mulct- i"-Mul tab in; nia^nuilta.
Mule-w-Mula; kabayong mula.
Muleteer-n-Cochero ng niula.
Mulish f/Nauukol sa niula.
Mullet-«-Bumbuan.
Multiped-n-Hayop na maranii au^r paa.
Multiplication-w-Pagdadaini; pagmninul-
tiplicar: pag]>aparHini.
Multiply-v-Maginultiplicar; parainiliin.
Multitude-n-Kakapalan ng tawo; bun-
ton ng tawo.
Multitudinous-rt-Makapal; malaki.
Mum-«-Tahimik; walang kibo.
Mum-tnfer.-Huag.
Mumble-v-Umimik.
Mumble-n-Imik.
Mummy-n-Bangkay ng tawo na liindi
mabubulok.
Mump-u-Umangil; dumaing1
Mumps-^-Baiki.
Munch-v-Kumain; nguyain.
Mundane-rt-Nauukol sa lupa.
Municipal-a-Nauukol sa munh'ipio.
Municipality-n-Municipio.
Munificence-n-Kagandang ng loob.
Munificent-a-Magandang kalooban.
Munition-w-Kasangkapang panlaban.
Murder-n-Patayan; pag patay; matay.
Murder-7/-Purnatay; patayin.
Murderer-n-Ang nakamatay; ang natay
sa kapwa.
Murderess-n-Babaying nakamatay.
Murderous-n-Makamamatay.
Mnrky-a-Malabo; mapanlaw.
Murmur-w-Imik; bulongbulongan; hina-
nakit; himutok; dabog.
Murmur-v-Dumabog; umimik; maghi-
mutok.
Muscle-n-Lakas; litid.
Muscular-a-Malakas; malitid.
Muse-u-Magwariwari; raagkuro; magdi-
lidili; magisipisip.
Muse-7i-Pagkuro; wari; pagdidili-
dili.
Mush-w-Lugaw.
Music-w-Musica.
Musical-a-Nauukol sa musica.
Musician-w-Musico.
Musket-«-Baril.
Musk-melon-M-Melon.
Muslin-n-Frenela; musilina.
Musquito-n-Lamok.
Musa-n-Gulo; kaguluhan.
Muss-u-Guluhin.
Must-a-Dapat; marapat.
Mustache-n-Balbas sa ngnso; bigote.
Mustang-w-Kabayong munti at in at i gas
ang ulo.
Mustard-n-Mustasa; kiluwa.
Muster-w-Pagtipon ang sundalo.
Muster-w-Magtipon ang sundalo.
Mutable-a-Makapapalit.
Musty-a-Maamag; amagin; laon.
Mutation-w-Pagpalit.
Mute-a-Tahimik; walang kibo.
Mute-n-Tavvong pipe.
Mutilate -z/-Sirain; pilayin.
Mutilation-«-Pagsira; pagkapilay.
Mutinous-a-Ibig lumaban sa puno.
Mutiny-n-Pag alsa ng manga magdara-
gat laban sa kanilang puno.
Mutiny-i'-Lumaban sa puno.
Mutter w-Imik.
Mutter-T/-Umimik.
Mutton-w-Karne ng tupa.
Mutual-a-Magkaayon; magkaisa.
Mutuality-w-Pagkakaayon.
Muzzle-«-Bibig ng baka.
My-^?ro.-Akin; ko.
Myriad-a-Isang laksa.
Myridom-w-Tawong bastos.
Myself-^ro.-Aking sarili; sarili ko.
Mysterious-a-Lihim; malalim.
Mystify--z/-Ipalihim.
Myth-w-Kuento; a wit.
Nab--z/-Kunin; dampotin.
Nabob-n-Tawong mayaman.
Nag-M-Kabayo.
Nag-v-Tuksuhin;' manukso.
Nail-n-Pako.
Nail-u-Pumako; pakuin.
Nailer-n-Ang mamamako.
Naked-a-Hubad; hubo; walang damit.
Name-n-Pangalan ngalan.
Name-v-Magngangalang.
Nameless-Walang pangalang.
Namely-adn.-Sunodsunod.
Name sake-n-Kangalang.
Nap-w-Siesta; tulog sa tanghali.
Nap-f-Magsiesta; matulog.
Nape-n-Batong.
Napkin-w-Servilleta.
Narcotic-n-Pangpatulog.
Narrate-v-Magbalita; magsaysay; salay-
sayin; magsabi.
Narration w-Salay say; balita; kuento.
Narrative-«-Balita; kuento; kasaysayan;
salaysay.
Narrow-a-Makitid; makipot.
Narrow-r-Kumipot; kumitid.
Narrow-n-Kakiputan; kakitiran.
Nasal-a-Nauukol sa ilong; humal.
Nastiness-w-Kasukalan; kasalahulaan;
libag; dungis; dumi; karumihan.
Nasty-a-Marumi; marungis, malibag;
salahula.
Xatal-a-Nauukol sa kapanganakan.
Nation-n-Sang katawohan; nacion.
National-a-Nauukol sa sang katawohan;
6 nacion.
Nationality-«-Pagkatawo.
NOV
Norse-w-Taga Norwega.
Norman-7z-Taga Norwega.
Norse man-w-Taga Norwega.
North-/i-Hilagaan.
North-a-Hilaga.
North-v-Magpunta 6 ipadala sa hila-
gaau.
Norther-n-Hangin nangaling sa hilagaan;
balas.
Northerly a-Hilagaan.
Northerly-cwfovSa gawing hilaga.
Northern-a-Hilaga.
Northener-n-Taga hilaga.
Northern most-«-Malayo sa hilagaan.
North ward-Northwards-a/fe.-Sa gawing
hilaga; patungo sa hilagaan.
Northeast-w-Habagat.
North eastern-a-Habagat,
Nose-n-Ilong; nguso.
Nose-u-Makialam.
Nose bleed-#-Balanguy ngoy .
Nostril-w-Butas ng ilong.
278
Notable-a-Halata; mahalata.
Notably-adr.-Mahalata.
Notary-7/-Notario.
Notch-fi-Ukit; bingaw.
Note-n-Sulat; tanda; nota.
Note-v-Tandain; talastasin; halatain.
Note book-n-Librong tandaan.
Noted-a-Bantog; bunyi; mabalita.
Noteworthy-a-Dapat purihin.
Nothing-n-Wala; walang ano man.
Nothing -odtvWala.
Notice-n-Pahayag; paunawa.
Notice-?;-Humalata; magmasdan; pansin;
makita.
Noticeable-a-Mapapansinin; raahalata.
Notification-n-Pahayag; balita; pauna-
wa.
Notifiy-v-Ipatalastas; ipahayag; iba-
lita.
Notion-n-Akala; isip; ang inisip; wari;
pagwawari; gunamgunam; pakana.
Notoriety-n-Kabalitaan; kabantugan.
Notorious-a-Mabalita; bunyi.
Not with standing -adtvDatapua't; ngu -
ni't.
Not with.8tanding-^rc/).-Datap uaM ; ngu-
ni't.
Nought-n-Walang ano man.
Nought adv.-Via}*.
Noun-n-Nombre. snstantivo.
Nourish-c-Pakanin; magpalago.
Nourishment-n-Pagkain; ikinabubulmy.
Novel-a-Marilag; bago.
Novel-w Novela; a\\it.
N« >\ elty-7t-Pangingiba; kaibhan.
November-^i-Noviembre.
Novice-w-Ang bagong nagaaral.
NYM
v -Ngayon.
Now a days-adv. Sa panahon ngayon.
Now-and-then-Maminsan minsan.
Noway-Noways-a^v.-Sa anomang pa-
raan ay hindi.
No where-arfy.-Kahit saan.
Noxious-a-Makasisira.
Nozzle-n-Nguso.
Niu-leate-a-Mabutil.
Nucleus-n-Butil.
Nude-a-Hubo; hubad; walang damit.
Nudge-n-Tulak.
Nudge-2/-Maniko; tulakin ng siko.
Nudity-w-Kahubuan; kahubaran.
Nugatory-^- Walang halaga 6 kabulu-
han.
Nugget-n-Butil: tingkal; pirasong me-
tal na mahal.
Nuisance-n-Kinasusuklaman.
Null-a-Walang; kabuluhan.
Nullification-n-Kawalan nang kabulu-
han.
Nullify- u-Pawalan ng kabuluhan.
Numb a-Namamahid.
Numb-v-Mamamahid.
Number-«-Bilang; niimero.
Number-v-Bumilang; bilangin.
Numberless-a-Di mabilang.
Numeral-a-Nauukol sa kabilangan.
Nurneral-w-Bilang; numero.
N unierable-a-Makabibilang.
Nunerally-adv.-Ayon sa bilang.
N umerate- r-Bumilang; bilangin.
Numeration-w-Pagbilang; kabilangan.
Numerator-«-Taga bilang.
Numeric-Numerical-a-Nauukol sa bilang
Numerous-a-Marami; makapal.
Num skull-w-Ulol; tawong hindi maru-
nong; tawong mapurol ang isip.
Nun-w-Monja.
Nuncupative- Nuncupatory-a-Di nakasu-
lat; sinabi lamang.
Nunnery-w-Bahay ng mga monja.
Nuptial-a-Nauukol sa kasal.
Nuptials-«-Kasal; balayi.
Nurse-n-Magsisiwa; taga iwi ng bata.
Nurse- v-Magiwi.
Nursling-n-Bata; sangol.
Nurture-«-Pagsisiwa;pag iiwi; pag tutum.
Nurture-z/-Mag iwi; rnagtnnt.
Nut-n-Bito.
Nut-v-Magbito.
Nulant-a-Nakayuko.
Nut meg-w-Anis mancada.
Nutrient-a-May sustancia.
NulrinuMit.-» Sustancia.
N ut I'itii nis- N ul ritive-a-Nauukol sa }>ag-
kain; ikinabubuhay; mabuti.
Nutshell-»-Balat ng buto.
Nymph-n-Duende; tianak; nuno,
OBS
279
GOT
O
( hikum-n-Yimot; gulot.
Oar-«-Gaod; sagwan.
Oar-v-Sumagwan; gumaod.
Oars man-w-Ang sumagwan 6 gumaod.
Oath-n-Sumpa; tungayaw;
Obduracy-?i-Katigasan ng ulo.
Obdurate-a-Matigas ang ulo; suwail,
Obdurateness-n-Katigasan ng ulo.
Obedience-w-Katuparan; kagalangan.
Obedient-a-Masusunurin; mapagbigay
loob; magalang.
Obeisance-n-Katuparan; pagbibigay loob.
Obese-a-Mataba na lubha.
Obeseness-n-Kaabaan.
Obesity-w-Katabaan.
Obey-f-Sumunod; pintuhuin; tumalima;
tumupad sa utos; sumunod.
Obfuscate-u-Padilimin.
Obit-w Kamatayan.
Obituary-w-Pahayag tungkol sa nanga-
matay.
Obituary-a-Xauukol sa nangamatay.
Object-n-Patungo; dahilan; pakay; pi-
nagusapan; salitaan.
Object- c-Lumaban; umayaw; isalang-
sang; salungatin; huag pumayag.
Objection-n-Salangsangan; pintas; kaa-
yawan.
Objectionable a-May pintas.
Objective-n-Dahilan; pinagtutunguhan.
Oblate-a-Pudpod
Oblation-n-Alay.
Obligate-?;-Pilitin; pumilit.
Obligation-n-Katungkulan.
Obligatory-a-Kailangan. ,
Oblige-u-Pilitin; pigipitin.
Obliging-a-Masunurin; niahinhin.
Oblique-a-Mahalang; hi was.
Oblique- t'-Ipahalang; ihapay.
Obliquity-n-Pagkahapay; hi was.
Obliterate-r-Lipulin; burahin; gibain.
Obliteration-w-Pagbura; kaburahan; ka-
lipulan.
Oblivion-n-Kadiliman; pagkalimot.
Oblivious-a-Madilim; malilimutin.
Oblong-«-Talohaba.
Obloquy-n-Alibugha; alipusta.
< ^)noxious-a-Makayayamot.
<>bovate-rt-Hitsurang itlog.
Ol)scene-a-Malibog; mahalay; marumi.
Obscenity-w- Kalibugan; kahalayan.
Obscuration-?i-Kadiliman.
Obscure-a-Malabo; madilim; mapang-
law.
Obseure-t/'Padilimin; durailim; lumabo;
palabuin.
Obscureness-Obscurity-n-Kalabuan; di-
lim; kadiliman.
Obsequeous-a- Mapaglingkuran.
Obsequy-n Responso.
Observance w-Masid; katuparan; pag-
masid; paguusisa; kabaitan; bait.
Observant-a-Mapagmasid; mabait; inau-
sisain.
Observation-w-Masid; pagmamasid; pag-
uusisa.
Observatory-w-Observatorio.
, Observe-v-Usisian; masirain; magmasid;
magmasdan; malasin.
Observing-a-Mapagmasid.
Obsolete-a-Lipas; nakaraan; laon.
Obstacle-n-Abala, kaabalahan; kapinsa-
lan; kahirapan; hirap.
Obstinate-a-Sowail; matigas ang ulo;
masowayin.
Obstinacy n-Katigasan ng ulo.
Obstreperous-a-Magulo; malikot.
Obstruct-z/-Abalahin; harangin; pasalin;
pigilin; . sadhan; pumigil.
Obstruction-w-Abala; harang; bood;
kahirapan.
Obstructi ve-a- Mabood.
Obtain-r-Kamtan; abutin; magkamit;
magkaroon; tamuhin.
Obtainable-a-Makaabot; sukat; kam-
tan.
Obtrude-t>Makialam; sumabat.
Obtrusion-n-Pakialam.
Obtrusive-a-Mapakialam.
Obtuse-a-Mapurol; pulpol; salsal.
Obviate-t;-Ilagan.
Obvious-a-Maliwanag; malinaw.
Occasion-w-Dahilan: panahon.
Occasional-a-Maminsanminsan.
Occident-n-Kalunuran, pag lubog.
Occidental-a-Gawing kalunuran.
Occiput-/i-Likod ng ulo.
Occult-a-Tago; lihim; di nakikilala.
Occupant-n-Ang nakalugar.
Occupation-n-Gawa; hanap buhay.
Occupy-v-Makalugar; gamitin.
Occur-v-Mangyari; lumitaw; magmula;
sumipot.
Occurrence-n-Pangyayari; pagsipot.
Ocean-w-Dagat.
Oceanic a-Nauukol sa dagat.
Octagon -w-Bagay na may walong panu-
lukan.
OLD
Octagonal-a-Nauukol sa bagay na may
walong panulukan.
Octangular-a-May walong panulukan.
Octennial-rt-Nauukol sa luat ng walong
taon.
October-n-Octubre.
Octuple-a-Makawalong duble.
Ocular a-Nauukol sa mata.
Oculist-M-Mangagamot ng mata.
Odd-rt-Gansal; iba; walang kaparis.
Oddity-n-Kaibhan.
Odds-72-Patong; differencia.
Ode-w- Verso; kanta; a wit.
Odious-&-Magagalitin; nagagalit.
Odium-n Galit; tanim na loob.
Odor-n-Amoy; pabango.
Odorous-Odoriferous-a-Mabango.
O'er-j^rep.-Sa ibabaw; sa itaas.
O'erady.-Sa ibabaw; sa itaas.
Of-^rep.-Nang; sa; ni; sa cay: nila.
Off-<wfe/.-Malayo.
OWprep.-Sa', di sa.
Off-a-Kalayolayoan.
Off-mfer.-Layas; alis.
Offal-w-Laman sa loob.
Offend-v-Magkasala; pagalitin; yamutin;
manampalasan.
Offense-n-Sala; kasalanan; alipusta; ka-
paslangan; katampalasanan.
Offensive-a Hamak; masama; maalipusta.
Offer-n-Alay; alok; panata; hayin.
Offer-i?-Ialok; ialay; maghayin.
( )ffering-n-Pagalay; pagalok.
Off hand-mir.-Ngayon din; madali.
Office-n-Oficina.
Officer-»-Puno; official.
Officer- ?> Mam uno.
Ofiicial-a-Oficial.
Official-n-Puno.
Officiate-tvMamuno;
Officious-a-Masipag: masikap.
Of iiciousness-n-Kasi pagan hasikapan.
Offing-n-Laot ng dagat; layo rnagbuhat
sa pangpang.
Offish-<z-Maulol; loco.
Off set-«-Matimbangin; tumapat.
Offspring-«-Lahi; manga anak at ina-
po.
Oft-Often adv.-Madalas; tovvitowi na.
Often times-Of times-a^u.-Madalas.
Oglle-j'-Magmasdan; rnagmata.
Oh-mfer.-Aba; naku.
Oil-w Gas; langis.
Oil 7/-Pabiran ng langis; langisin.
Oilcloth-n-Tapete.
Oily-a-Malangis.
Ointment-n-Ibuhos ang langis sa ulo.
Old-tt- Matanda; laon; luma; magulang;
ubanin; dati.
Olden-a-Dating; matandang.
280^ OPP
Oldish-a-Matanda ng kaunti.
Old-maid-n-Dalagang matanda.
Oleaster-«-Puno ng olivas.
Olfactory-a-Nauukol sa amoy.
Olive-n-6liva.
Omelet -n Tinortas na itlog.
Omen-a-Hula; tanda.
Omen-v-Humula.
Ominous-a-Nauukol sa hula 6 tanda,
Omit-v-Ilaktaw; laktawin; maiwan; ma-
limutin: ligtaan.
Ommissible-a- Makalilimot.
Ommission-w-Laktaw; kalimutan.
Omnipotence-n-Kapangyarihan ; kakapa-
lan.
Omnipotent-a-Makapal; makapangyaya-
ri; maalam ng lahat.
Omniscience-w-Karunungan sa lahat.
Omnisoient-a Marunong sa lahat ng
manga bagay.
On-prep. -Sa; sa ibabaw.
Once-adv -Minsan. At-cmce-Ngayon din.
One n-Isa.
One-a-Isang.
Oneness-n-Kaisahan.
One by one-n-Isaisa; isa,t,isa.
Onerous-a-Sowail; mabigat; matigas ang
ulo.
Onion-n-Cebuyas.
Only-a-Bugtong.
Only-a^.-Lamang1
Onset-n-Pagmula; babag.
Onslaught-n Babag; laban.
Onward-a-Suraulongsulong.
Onward-afZw.-Sa gawing harap.
Ooze-^-Putik; na rnalabnaw.
Ooze- c-Tum alas; tumiin.
Oozy-a-Maburak; malumot.
Opacity-n-Kadiliman; kalabuan
Opal -n Batong mahal.
Opaque-a-^ladilim; di maaninag.
Opaqueness-^- Kalabuan; kadilinian.
Ope-rt-Bukas.
Ope-v-Buksan; bumukas.
Open-a-Bukas; maliwanag; maluang; wa-
tak; hayag; maaliwalas.
Open-?;-Buksan; bumukas; luangin; liwa-
nagin; lumtiang.
Opera-w-Opera.
Operate-v-Mamahala; ulugin; gawin;
Lruniawa.
Operator-n-Ang namamahala.
Operation «-Gawa; pagulog.
Operative-a-Nauukol sa gn\v$i.
Opiate-«-Gamot na may halong apian.
O|>ine-?;-Suniapantaha; magakala.
< )})inion-n-Akala; sapantaha.
()piuni-»i- Apian.
Opponent-n Kaagaw; kalaban; katalo;
kagalit.
ORG
281
OUT
Opponent-^ Kalaban; nakatapat.
Opportune-a-Sa mabuting pan ah on;
bagay.
Opportuneness-n-K a p a n a h u n a n ; p a -
nahon.
Opportunity-n-Kapanahunan; panahon.
Oppose-^-Lumaban; umaway; makipag-
talo; nagtalo; sumuay; isalangsang; ma-
kipagaway; humamon.
Opposite-a-Katapat; harap; laban.
Opposite-n-Katapat; kalaban.
Opposition-7z-Katapatan; away; laban;
paglaban; pagsoway.
Oppress-^-Inisin; alipinin; magpahirap;
pahirapan.
Oppression-n-Paginis; kahirapan.
Oppress! ve-a-Mabangis; napakahirap.
Optative-a-Nauukol sa nais 6 sa pita.
Optic-#-Mata.
Optic Optical-a-Nauukol sa tingin 6 sa
mata.
Optimist-n-Mangagamot ng mata.
Option-w-Kapangyarihan hurnalal; pili;
katowiran ng bumili 6 sa ipagbili.
Optional-a-Nakapipili.
Opulence-n Yaman; kayamanan.
Opulent-a-Mayaman.
Or-con/.-Kung; ni; nila; 6.
Oracle-«-Tawong marunong.
Oral-n-Hindi nakasulat.
Orange-n-Dalandan; dalanghita.
Orange-a-Kulay dalandan.
Orang-outang- w-Bakulaw.
Oration-n-Sermon; luhog; panalangin.
Orator-w-Ang marunong magsermon.
Oratory-^-Pagsesermon; pangangaral.
Orb-n-Bilog.
Orbed-a-Mabilog.
Orbit-^-Lakad ng isang planeta,
Orchard-n-Halamanan.
Orchestra-n Orkesta.
Ordain-v-Iayos; ayusin; itatag; ilagay sa
katungkulan.
Ordeal-w-Subok na mahirap.
Order-«-Utos; kautusan; ayos; husay;
pagkakawasto.
Order-^-Magutos; iutos; ayusin; husayin;
mamuno.
Orderly-a-Maayos; mahusay, mabait.
Orderly-n-Sundalong utusan ng puno.
Ordinal-a-Nauukol sa kahusayan.
Ordinance-w-Utos ng Munidpio.
Ordinary-a-Karaniwan; gawi; hirati;
bayag.
Ordinary-n-Karaniwang bagay.
Ordination-n-Pagpili; paghalal; kautu-
san; pagutos.
Ordnance-n-Kasangkapan ng hukbo.
Ore-n-Metal.
Organ-n- Harmonica.
Organic-Organical-a-Nauukol sa harmo-
nica.
Organist-^-Taga tugtog sa harmonica.
Organize-v-Itayo; itatag; magpundar;
arreglahin.
Organization-n-Pagtatayo; pagpundar.
Orient-n-Silanganan.
Orient-Oriental-a-Nauukol sa silanganan.
Oriental-n-Taga silanganan.
Orientate-77-Pumaroon sa silanganan.
Orifice-n-Bibig.
Origin-n-Pinagmulaan; pinagbuhatan ;
pinangalingan.
Original-a-Dating; unang.
Original-w-Ang dati.
Origination-#-Pinagbuhatan; pinanga-
lingan; pinagmulaan.
Originally-atZ'Z/.-Sa dati.
Originality-n-Datihan; kaunahan.
Orison-n-Orasion.
Ornament-«-Gayak; sangkap; pamuti;
biyaya; hiyas.
Ornament-u-Gayakan; pamutiin; guma-
yak.
Ornamental-a-Maganda; mainam.
Ornamentation-n-Paggayak; pamuti.
Orphan-n-Ulila.
Orphan-a-Nauakol sa pagkaulila.
Orphanage-n-Kalagayan ulila.
Orthography-^-Pagsulat ng mahusay.
Oscillate-v-Maningning; mangatal; ku-
mislap; kumintab.
Oscillation-n-Luningning; kisap; pagatal;
ningning.
Ossification- ^-Paging buto.
Ossify-f-Maging buto.
Ostent-n-Hitsura; bikas; pakita.
Ostensible-a-Maliwanag.
Ostentation-n-Kahambugan; p a k p a p a-
kita.
Ostentatious-a-Hambog.
Ostler-n-Ang nagalaga sa kabayo.
Ostracea-^-Talaan.
Ostracize- v-Huag isama sa kapwang
tawo.
Other-a-Iba.
Other-n-Ang iba; kasama.
Other wise-atfa/.-Kung hindi; sa ibang
paraan.
Ottoman-a-Nauukol sa kaharian ng
Turko.
Ought-at?7/.-Dapat.
Ought-7/-Dapat.
Ounce-n-Onza.
Our-^ro.-Amin; atin; namin; natin.
Ours-^>ro.-Namin; natin.
Our self-^ro.-Sarili namin; amin sarili;
sarili natin; ating sarili.
Oust-v-Paalisin; alisin; palayasin.
Out-adv.-Sa labas; labas.
36
OVA
282
OWN
Out balance-v-Bumigat; lumampas.
Out bid-v-Tawarin ng mataas sa iba.
Out break -n-Pagalsa; alsa.
Out building-ri- Bahay 6 kamalig na na-
kabubukod.
Out cast-n-Tawong di makikisama sa
iba.
Out cast-a-Nakabukod; panapon.
Out come-#-Pandulo; ang lumitaw; ang
nangyari.
Out cry-tt-Tunang; sigaw ng marami.
Out door-a-Nauukol sa labas nang ba-
yan.
Out doors-apz/.-Sa labas ng bahay.
Outer-a- Labas.
Outer most-a-Kalayolayoan.
Out fit-n-Manga kasamaan.
Out go-i)-Pumaroon sa ibabaw; luinayo.
Out go-n-Gastos.
Out grow-7/- Lumampas ang paglaki.
Out growth-w-Pandulo.
Out house n-Bahay na nakabukod.
Out landish-a-Katakataka.
Out last-t>-Tuinagal sa iba.
Out law-tt-Taga labas; tulisan.
Out lawry-M-Pagkatulisan.
Out lay-Gastos; gugol.
Out let-«-Labasan.
Out line-n- Piano; banhay.
Out Hne-?;-Gawin ang piano.
Out live-u-Bumuhay na mahaba sa iba.
Out look-«-Pakita.
Out lying-a-Malayo.
Out post-w-Bantay na malayo sa hukbo.
Outrage-w-Kalapastanganan; tampalasan;
kapalibhasaan; paglait.
Outrage-i?-Gahisin; lapastanganin; ma-
mihasa; laitin.
Outrageous a- Katakot takot; bastos ma-
sama.
Out ride-z/-Sumakay nang matulin sa
iba.
Outright-a-Tunay; totoong; hayag.
Out run-z/-Tumakbo ng matulin sa iba.
Out sail-v-Lumayag ng matulin sa iba.
Out set-n-Pinagmulan; pamula.
Ont side-n-Ang labas.
Out side-a-Labas.
Out skirt-n-Gilid; hanga.
Out spread-i»-Latagin; banatin.
Out vie-v-Humigit; mamukod.
Out walk-^-Lumakad nang matulin sa
iba.
Outward-Out wards-adc.-Sa gawing la-
bas.
Out wear-v Tumagal sa iba.
Out weigh-<z/-Bumigat sa iba.
Out wit-u-Manalo sa talas ng isip; daigin
sa dunong.
Oval-//-Talohaba.
Oval-a-Talohaba.
Ovate-Ovatcd-«-Hitsurang itlog.
Ovation-n-Kapurihan; pagpuri.
Oven-«-Hurno.
v.-Sa itaas.
Over-a-Itaas; lampas; mahigit.
Over-^rep.-Mahigit sa; sa.
Over abundance-n-Kalagpusan.
Over abundant-a-Malagpos; labis.
Over awe-7/-Takutin.
Over balance-^-Ibual bumual.
Over balance-«-Pagbual.
Over bear-7/-Supilin.
Over bearing-a-Palalo, tampalasan.
Over board-arfe/.-Na sa tubig.
Over cast-v-Labuin; tiklupin.
Over coat-n-Damit na pangibabaw.
Over come-v-Daigin; supilin.
Over due-a-Lampas sa panahon.
Over flow-v-Umapaw; bumaha.
Over flow n-Apaw; paglubog; pagapaw;
pagbaha; kalabisan.
Overhaul-v-Baguhin; kumpunihin.
Overhead-adz/vSa itaas.
Overhear-u-Marinig; duminig.
Overjoy-n-Kasayahan.
Over Ian d-adv.-Sa, lupa ang daan.
Overlook-v-Laktawin; ilaktaw; malinm-
tin.
Over plus-w- Kalabisan; kalagpusan; la-
bis; lagpos.
Overpower--z/-Supilin, daigin.
Overreach-v-Lumampas ang pagabot;
dayain.
Over rule-v-Supilin; daigin.
Over see-v-Mamahala; mamuno.
Over seer-^- Ang namamahala; kapatas.
Over set--z/-Itaub; ibual.
Over shoe-n-Sapatos na pang ibabaw.
Over shoot-7/-Huag tumama.
Over sight-w-Mali; kamalian.
Over spread-^-Ilatag; itakpan.
Overt-a-Maliwanag; palitaw.
Overtake-v-Abutin; umabot; magkamit;
datnin.
Overthrow-v-Ibual; talonin.
Over thro w-n-Kalituhan; pagtatahmin.
Overture n-Balak; alok.
Overturn-?;-ButiKilikuas; balikuasin.
Over turn-n-Balikuas; kalituhan.
Over ween--z/-Maghambog.
Over weigh-v-Lumam pas ang bigat.
Overwhelm-?;-Supilin; patakahin.
Oviform-a-Hitsurang itlog.
Owe-v-Mangutang.
Owl-w-Kuago.
Owlet-w-Kuagong munti.
Owlish-a-Parang kuago; nauukol ya
kuago.
Own-v-Ariin; umari; magkaroon.
283
PAtf
Own-a-Sariling.
Owner-n-Ang may ari; panginoon.
Owner ship-n-Pagkaari.
Ox-n-Bakang malaki na nakapon.
Oyster-n-Talaba.
Pabular-fl-Nauukol sa pagkain.
Pabulum-9t-Pagkain.
Pace-w-Hakbang; lakad; tulin.
Pace-v-Lakarin; hakbangin; lumakad.
Pacific-fl-Tahimik.
Pacification-tt-Katahimikan.
Pacify-r-Patahimikan; tumahimik.
Pack-u-Balutan: balot; bigkis; karga.
Pack-n-Balutin; ibalot; bigkisin; pasa-
nin; ikahon: isilid; magpasan.
Package n- Halutan.
Packer-n-Kargador; taga pasan.
Pad-n- Halutan ng papel.
Pad-77-Sapinin.
Padding-M-Sapin.
Paddle-n-Gaod; sagwan.
Paddles-Gum aod; maglaro sa tubig.
Paddock-n-Pitak.
Paddy ;z-Pitak.
Padlock-?z-Seradura.
Padlock-v-Ilagay ng saradura; susuhin
ng seradura.
Padrone-w-Patron.
Pagan-w-Ang ayaw sumampalataya sa
Panginoon Dios; tawong hindi bin-
yagan.
Pagan-a-Nauukol sa hindi binyagan.
Paganish-a-Parang hindi binyagan.
Paganism-n-Kalagayang hindi binyagan.
Page-n-Mukha ng dahon; pag ina; alila.
Page-v-Bilangin ang dahon.
Pagoda-«-Simbahan sa India, Japon at
sa China.
Pail-n-Timba; baldi.
Pailful-w-Laman ng baldi.
Pain-n-Sakit; bugbog; hirap; dalamhati;
hapdi; hapis; kirot.
Pain-i;-Sumakit,- humapis. humapdi.
Painf ul-a Masakit; mahapis; makirot;
mahapdi.
Painless-a-Walang sakit 6 damdam.
Pains-n-Ingat; kaingatan.
Pains taker-n-Tawong maingat.
Pains taking-^1 Pag ingat.
Pains taking-a-Maingat.
Paint-n-Pinta.
Paint v-Magpinta.
Pair-n-Paris.
Palace-n-Palacio; bahay ng hari.
Palate-n-Lasap.
Palatable-n-Malasa; masarap.
Palatial-a-Nauukol sa bahay ng hari;
mainam/ maganda,
Palaver-w-Salita.
Palaver-v-Magsalita.
Pale-a-Putla; maputla; kupas.
Pale-v-Mamutla; kumupas.
Pale-w-Tulos; hanga; bakod.
Paleness-w-Putla; kaputlaan.
Paleography-n-Ang dating paraan nang
pagsulat.
Palestra-n-Pagbubuno.
Paletot-n-Damit na pang ibabaw.
Palfrey-«-Kabayong pangsakay.
Paling-n-Manga tulos; hanga; bakod.
Palisade-n-Tulos na malaki; bakod ng
mga tulos na malaki.
Palisade-z;-Magbakod ng tulos na ma-
laki.
Palish-a-Maputlaputla.
Pall-n-Damit na pang ibabaw.
Pall bearer-n-Taga pasan ng kalanda.
Palliate-v-Ikanlong; itago; magbigay ng
dahilan.
Pallid-a-Maputla; mamutla.
Pallidness-Pallid ity-n- Kaputlaan.
Pallor-n-Pagkaputla; kaputlaan.
Palm-w-Dangkal; ramos; balalaw.
Palm-u-Dangkalin.
Palm-n-Palad ng kamay.
Palmate-a-Hitsurang kamay.
Palm Sunday-«-Lingo de ramos.
Palpable-a-Makararamdam sa hipo.
Palpitate-z/-Tumibok; kumutog; kumaba.
Palpitation-n-Tibok kutog; kaba.
Palsy-n-Sakit na pasma.
Palsy-v-Mapasma.
Palsied-a-Pasmado.
Palter-?;-Dayain; tumaksil; mamali; mag-
biro.
Paltriness-^-Karamutan; kasakiman.
Paltry-a-Maramot; masakim.
Pamper-v-Pakanin ng husto; bumusog.
Pamphlet-n-Pampleta; munting libro.
Pan-ra-Lalagyan ng anoman.
Panacea-n-Gamot sa lahat nang manga
sakit.
Pancake-n-Bibinkang harina.
Pandemonium-n-Kaguluhan.
Pane-n-Cristal ng bintana.
Panel-«-Bahagi ng pinto.
Pang-n-Gulat; kaba ng dibdib.
Panic-«-Takot ng marami.
Pannier-n-Batulang; bakol.
Pant-n-Hingal.
Pant-z/-Huminfal; humangos,
PAR
284
PAS
Pantaloon-«-Salawal.
Pantry-#-Silid nang manga pagkain;
bangera.
Pap-n-Suso; pagkain na malambot para
sa mga bata.
Papa-w-Tatang/ tata; tatay; amang.
Papacy-Tz-Katungkalang papa.
Papal-a-Nauukol sa papa.
Papaw-w-Papaya.
Paper-w-Papel.
Paper-u-Ilagay 6 idikit ng papel.
Papist-n-Katolico.
Papistic-Papistical-a-Nauukol sa Cato-
lico 6 sa papa.
Par-w-Kapantayan ng halaha.
Parable-w-Talinhaga.
Parade.-n-Procession.
Parade-v-Magprocession.
Paradise-w-Garden ni Adan; kasayahan.
Paragon-w Halimbawa ng kabutihan.
Paragraph-n-Pangkat na maikli.
Paralell-a-Katabi/ kasiping; pantay.
Paralysis-n-Pasma.
Paralytic-«-Ang may sakit na pasma.
Paralytic-Paralytical-a-Nauukol sa sakit
ng pasma.
Paralyze- v-Mapasma.
Paramount-a-Kataastaasan; mataas sa
lahat.
Parapet-w-Kuta.
Parapbrase-n-Kasaysayan.
Paraphrase-u-Ihulog sa ibang wika;
magsaysay.
Paras ite-wAng bumubuhay sa gugol ng
iba.
Parasol-w-Payong.
Parboil--z/-Kuluin ng kaunti.
Parcel-w-Balutan; balot.
Parcel-u-Balutin; ibalot.
Parch-v-Ibusa.
Parchment-n-Katad ng tupa na .uinayak
sa pagsulat.
Pardon-n-Patawad; paglitos; pagkalag sa
sala; pagpata\\a<l.
Pardon-r-Kalagin sa sala; patawarin.
Pardonable-a-Dapat patawarin.
Pare-t/'-Talupan; balutan; bjiwasan; ik-
lian.
Parent-n-Mftgnlang; liinlog.
Parentage-n-IIinld^; pinatranakan.
Parental-a-Nauukol sa ina^ulaii^.
Parish-w-Hukiiinan nj> isatm pari; lu-
))ang nasasakop ng kapan.^yarihun
ng isang pari.
Parity-w- Kajtantayan.
Park-n-Pla/a; luneta.
Parlam-e-w-Salitaan.
Parley-n-Salitaaii.
Parley u-Magsalitaan.
Parlor-n Silid na tinatawag ang loob.
Parochial-a-Nauukol sa paroquia; maki
tid; makipot; may hanga1
Parol-n-Salita ng bibig.
Parol-a-Nakasabi lainang.
Parole-n-Pangako.
Parole v-Patawarin; hanguin; iligtas;
ibigay ng kalayaan.
Parricide-w Ang natay sa sariling ama-
6 ina.
Parrot-n Loro.
Parry-u-Ilagan; umilag.
Parsimonious-a-Mararnot; kuripot.
Parsimony-n-Kariputan; karamutan.
Parson-w- Pastor.
Parsonage-n-Bahay ng pastor.
Part-n-Bahagi; kapiraso; parte.
Part-^.Bahagiin; biakin; hiwalayin hu-
miwalay; lumagot.
Par take-7/-Sumali; kumain; kumuha.
Partial-a-Di buo; mabahagi; mahilig may
tinitignan.
Partiality-n-Kahiligan; kabilingan.
Participate-z/-Sumali.
Participation-n-Pagkakasali.
Particle-«-Piraso; kapiraso; kapirangot.
Particular-a-Bugtong; nakabukot; bantog.
Parting-«-Paghihi\valay.
Partisan-n-Kasali.
Parti tion-w-Paghihiwalay; dingding.
Partition-u Ilagay an,u- dingding.
Partly-arfz'-.Di buo.
Partner -n-Kasama; kaulayaw.
Partnership-n-Samahan.
Parturition-n-Panganganak.
Party-^-Samahan; katipunan; kapieanan.
Party-colored- Parti-co lore d-a-S a r i s a r i
ang kulay.
Parvenu-w-Tawong hambog 6 palalo,
Pas-n-Hakbang; unahan.
I 'ascha-w-Kuresma.
Pass-t'-Lumipas; inakaraan; duinaan;
niainatay.
Pass-;/ Passes; paliintulot; hakbanjr; Ian-
das; paso.
Passable-w-Makararaan.
Pasaa^e-n-Paraan; lakad.
Passenger-n-Ang samasakay; an.L,r luma-
lakad.
Passimrrt^'X-Dito at d«i<m.
Passing N-l'a.Lr'laan.
Paasing-a-Makaraan.
Passion (ialit; jiagkakagalit; kagalitan;
tanim na loob.
Passion-n-Pasion.
Passionate-a-Mainit an-: ul<>.
Passive a-Tahiinik; inaaino; matitiis.
Pas> piii-t //-Pahintulot.
Past a Nakaraan; lipas.
Past //-An.- panahdii n ikaraan.
Paste-»-Pagkit; pandikit.
285
PEE
Paste-v-Idikit.
Paste boards-Carton.
Pastil-Pastilles-Pasteles.
Pastime-H-Aliw; kaluLrurun; aliwan.
Pastors-Pastor; pari.
Pastoral-a-Nauukol sa pastor.
Pastorate-Pastorship-n-Kalagayang pas-
tor.
Pastrys-Manga mamon.
Pasture-v-Pastulan.
Pasture--z/-Ipastol; magpastol.
Pasturages- Pastulan; pagpastol.
Pasty-a-Madikit; majwgkit.
Pat-a-Bagay; akma; ay on sa panahon.
Pat -odr.-Sa mabuting panahon.
Pat'n-Layaw.
Patch -n-Tutop; tagpi; dagdag.
Patch-z/-Tutupan; itagpi; hayumahin;
husayin/ kuinpunihin.
Patch work-n-Pagtutup; paghahayama.
Pates-Bao ng ulo.
Patella-n-Bayugo ng tuhod.
Patent-o-Maliwanag; hayag; bukas.
Paternal -a-Nauukol sa am a.
Paternity-n-Hinlog; lahi; familia; kala-
gayang ama.
Paths-Landas; daan.
Pathless-a-Walang landas.
Pathetic a-Kaawa.
Pathologist-n-Mangagamot.
Pathologys-Karunungan sa mga sakit.
I*atli way-«-Landas; daan; paraan.
Patient-a-Matitiisin.
Patient-?i-Ang may sakit.
Patience-n-Katitiisan; katimtiman ng
loob.
Patriarch-n-Puno ng isang familia;
Tawong matanda.
Patrician-a-Marangal dakila.
Patricide-w-Ang namatay sa ama.
Patrimonial-a-Nauukol sa mana.
Patrimony-n-Mana.
Patriot-n-Patriota.
Patriotism-«-Pagibig sa lupang tinu-
buan.
Patrol-i/-Magpatriilia; magbantay.
Patrol-«-Bantay.
Patron-n-Kasuki; pintakasi.
Patronage-w-Pagkakasnki; pagampon.
Patroness n-Kabaying kasuki.
Patronize-f-Sumuki; magkasuki.
Patten-?^-Bakia.
Patter-v-Puniatak.
Patters-Katapakan; pagpapatak.
Pattern %n-Hu war an; tularan; kahowad.
Pattern-v-Humnwad; tumulad; tularin.
Paucity-n-Kadalangan; kautian.
Paunch -n-Tiyan.
Pauper -n-Pulubi.
Pauperism-w-Kalagayang pulubi.
Pauperize-^ -Lubug sa hirap.
Pause-w-Hinto; utal kautalan.
Pause-z/-Maghinto; magutal.
I'M \o-v-Ilatag ang bato sa karsada.
Pavement-n-Latag ng bato sa karsada.
Paw-n-Paa ng hay op.
Pawn-v-Galawin; kurutin.
Pawn-n Sangla.
Pawn-u-Isangla.
Pawnbroker-n-Ang mayari ng bahay na
sanglaan.
Pay-n-Upa; bayad; kaupahan; ikaba-
bayad.
Pay- c- Bayaran; m a g b a y a d ; 11 m u p a ;
upahan.
Payee-n-Ang tumangap ang bayad 6
upa.
Payer-n-Taga bayad; ang magbabayad.
Payment-w-Pagbayad; kabayaran; bayad;
kaupahan; upa.
Pea-n-Guisante.
Peaces- Katahimikan; kapanatagan; ka-
payapaan.
Peaceable-a-Tahimik; walang basagulo;
payapa.
Peaceful-a-Tahimik; mabini; mahinahon;
walang basagulo; payapa.
Peach-n- Meloco tones.
Peach-v-Bintangin; paratangin.
Peak-n-Tuktok ng bundok.
Peals-Tunog na malakas.
Peal-v-Tugtugin ng malakas.
Peanut -w-Muni.
Pears-Peras.
Pearl-n-Perlas.
Pearly-a-Parang perlas.
Peasant-n-Taga buked; tawong mahirap.
Peases-Guisante.
Pebble-n-Batong munti.
Pebbly-a-Mabato.
Peck-n-Tuka.
Peck-i;-Tumuka; tukain.
Pectoral-a-Nauukol sa dibdib 6 sa sakit
ng dibdib.
Peculate-v-Umitin; umumit; nakawin;
magnakaw.
Peculation-w-Pagumit; pagnakaw.
Peculator-a-Magnanakaw; mangungumit.
Pecuniary-a-Nauukol sa salapi.
Pedagogues-Maestro.
Pedagogy-n-Karunungan sa pagtuturo.
Pedal-a Nauukol sa paa.
Peddle-v-Ialok; maglako.
Peddler-n- Maglalako.
Pedestal-n-Puno ng haligi.
Pedestrian-a-Nakalakad; lumalakad.
Pedestrians-Tawong lakad.
Pedestrianism-n- Paglalakad.
Pedigree-w-Hinlog; lahi.
Peek-v-Sumilip.
Peek-n-Silip.
Peel--z/-Balatin; talupan; upakan.
Peel-n-Balat; upak.
Peep-?;-Sumilip.
Peep-72-Silip.
Peeper-w-Sisiw.
Peer-n-Sumilip.
Peer-n-Kasama; kaulayaw.
Peerless-a-Walang kapantay 6 kahulilip.
Peevish-a-Mapootin; magagalitin.
Peg-w-Pakong kahoy.
Peg-77-Tpako.
Pelf-n-Salapi; kayamanan.
Pell-n-Balat.
Pellet-n-Bolang munti.
Pellicle-n-Balok.
Pellmell-a-Walang ayos.
Pellucid-a-Maaninag.
Pelt-w-Balat ng hayop.
Pelt-7/-Batuhin; ipukol.
Pelvic-a-Nauukol sa buto ng bayawang.
Pelvis-n-Buto ng bayawang.
Pen-n-Kulungan.
Pen-v-Kulungin; kumulong.
Pen-w-Pluma.
Penal-a-Nauukol sa parusa.
Penalty-«-Parnsa.
Penance-n-Katiisan.
Pence-w-Dalawang kuarta; isang mala-
pad.
Pencil -n-Lapis.
Pencil-v-Sumulat.
Pend-u-Bumitbit; ikabit.
Pendency-n Sabit; kabit.
Pendent-a-Nakasabit; nakabitin.
Pendulous-a-Nakasabit; nakabitin.
Pendulum-»i-Paniktik ng orasan.
Penetrate-u-Tumagos; rnatarok.
Penetration-w-Tagos; tarok.
Penitence-n-Pagsisisi.
Penitent-a-Nakapagsisi.
Penitent-«-Ang nagsisisi.
Penitential-a-Nauukol sa pagsisisi.
Penitentiary-w-Bilango.
Pen knife n-Laseta.
Penman-n-Ang marunong sumulat.
Penmansbij)-K-Sul;it kamay.
Penant-n-Bandera.
Pennate-Pennated-a-May pakpak.
Pennilegs-a-Mahirap; sal at; walang
kuarta.
Pennon-n-Bandila; j)akpak.
Pensile-a-Nakasabit; nakabitin.
Pensive-a-Palaisipin; mapag wari; ma-
lungkot.
Pent-t'. imp. & p. p.-Nakakulong.
Pentateuch-n-Ang mga ut<»s ni Moises.
Pent house-n-Sibe; pakpak ng bahay.
Penult-n-Ang hull fuera caining isa.
Penumbra-n-Pagdidilim ng buan.
Penurious-a-Maramot; madalang.
Pennry-«-Kahirapan; kakailangan/ kai-
gutan; karukhaan.
People-'/i-Manga tawo.
People-^-Magkaroon ng maraming tawo;
dumami ang mga tawo.
Pepper-n-Paminta.
Pepper-z/-Ilagay 6 ibudbuod ang pa-
minta.
Peppery-a Maangbang,
Peradventure-a^v.-Marahil.
Perambulate-?;-Lakarin; lumakad.
Perambulation-n-Lakad; paglalakad.
Perambulator-n-Ang lumakad.
Perceive-v-Kapain; humalata; indahin;
intindihin; sumahod.
Perceivable-a-Maclaling maintindiban.
Percentage n-Por ciento.
Perceptible-a-Nahalata; litaw; maliwa-
nag.
Perceptibility-«-Pakiramdam.
Perceptive-a-Maramdamin.
Perception-n-Pakiramdam; damdam; pa-
ngintindi.
Perch-7i-Hapunan.
Perch-?/- Humapon.
Perchance-a-Marahil.
Percolate-77-Salain.
Percuss-T/-Ilagpak; itupak.
Percussion-n-Lagpak; tagupak.
Perdition-^-lAigi; kalipulan; kasiraan;
kamatayan.
Peregrinate-v-Lumakad.
Peregrination-7t-Lakad.
Peremtory-a-Totoo; tunay.
Perennial-a-Matagal; maluat; walang
tigil 6 likat; panay.
Perfect-a-Lubos; puspos; walang kulang
dalisay; ganap; magaling; maganda.
Perfect-?;-Tapusin; ganapin; gumanap;
tumapos; yariin.
Perfectibility -n- Kayarian; katapusan.
Perfectible-a- Makatatapos.
Perfection-n- Kayarian; katapusan; ka-
ganapan.
Perfidious-a-Taksil; sukab; suitik; li!o.
Perfidy-n-Kataksilan; kasuitikan; kalilu-
han; kasukaban.
Perforate-v-Butasin; tarukin; balil)ulin.
Perforation-n-Pagbutas; pagkabutas bu-
tas.
Perforce-rtr/r.-Sa ktikailangan; sa lakas.
Perform-v-Gumawa; tninupad; tuparin;
i! a win.
Performance-n-Kilos; teatro; acto.
IVi I'miie-w-Pabango.
Perfume-v-Pabangohin; ilagay ng paba-
ngo.
Perfumery-n-Pabango.
Perhaps arff-Marahil; dili; sal? all,
PER
287
PHA
Peril -«-Panganib.
Perilous-a-Mapanganib; may panganib.
Perimeter-w-Paligid.
Period-n-Panahon; luat; punto.
Periodic- Periodical-a-Nauukol sa pana-
hon.
Periphery-n-Paligid.
Perish-f-Mamatay; luinipol.
Perishable-a- Mamamatay.
Perisome-«-Balat ng hayop na vvalang
gulugod.
Periwig-^-Buhok na postiso.
Perjure-i/'-Manumpa ng kasinungalingan.
huag tumupad sa ipinanumpa.
Perjury-72-Kasinungalingan.
Permanence-Permaneney-w-P a n a n a t ill ;
pamaraarati; katibayan; pagkalagi.
Permament-a Lagi; matibay.
Permeable-a-Makatatarok; matatarukin.
Permeate -v-Tarukin.
Permissible-a-Maaring ipahintulot.
Permission-n-Tulot; kapahintulutan.
Permit-v-Tulutan; ipahintulot; paraanin.
Permit-n-Tulot; pahintulot.
Permissive-a-Maaring ipahintulot.
Permutation-n-Kapalitan; pagpalit.
Permute-z/-Ipamalit; palitan; pumalit.
Pernicious-a-Masama; makasasanaa ma-
kasisira; makamamatay.
Perpendicular-a-Patayo; tirik; nakatayo.
Perpendicular-w-Tayo; tirik.
Perpendicularity-w-Pagka tayo; katiri-
kan.
Perpetrat3-u-Gumawa; gawin; magkasala.
Perpetration-n-Pag gagawa; gawa.
Perpetrator-w-Ang gumawa.
Perpetual-a-Walang hanga 6 likat; lagi;
pareti.
Perpetuate-t/-Gawing lagi; ipamalagi.
Perpetuation-«-Pagkalagi; pamamarati.
Perpetuity-n-Pamamarati; pamamalagi.
Perplex-v-Guluhin ang isip.
Perplexity n-Basagulo; gulo ng isip.
kalabuan; duwag.
F ersecute-v-Habulin; yarnutin; pahira-
pan; sundin; ipagdowahagiin.
Persecution-w-Kahirapan; dov/ahagi.
Perseverance-n-Katiyagaan; kalakasan
ng loob; katibayan ng loob.
Persevere-?>Pilitin; magtagal; tumagal.
Persist-v-Ipaglaon; lumagi; pilitin; pu-
milit.
P ersistence-Persistency-w-Kapilitan; ka-
tiyagaan; pagpilit.
P ersistent-a-Nakapipilit; mapipilitin.
Person-«-Tawo.
Personage-n-Katawohan.
Personal-a-Nauukol sa tawo 6 sarili.
Personalty-n-Ari ng sarili.
Personate- u-Gumagad sa iba; saysayin.
Personify-Ty-Gagarin ang kapwa.
Perspective-a-Nauukol sa piano.
Perspective- n-Tingin; piano.
Perspire-7/-Puinawis.
Perspiration-n-pawis.
Persuade-Tx-Iudyok; ihiting;] pilitin;
pumilit.
Persuasible-a-Makapipilit.
Persuasion-?* Kapilitan; udyok.
Pert a-Mangahas.
Pertain-i»-Maukol.
Pertinacious -a- Mati gas ang ulo; matibay
ang loob.
Pertinacity-n- Kalakasan ng loob; kahig-
pitan; katigasan ng ulo.
Pertinent-a-Akma; bagay; nauukol.
Pertness-n-Pangahas.
Perturb- u-Sabarin; yamutin; tuksuhin;
guluhin ang isip.
Perturbation-tt-Kaguluhan nang isip; li-
galig.
Perusal-?/- Pag babasa.
Peruse -v-Burnasa ng patakbo; umusig;
malasin.
Perverse-a-Nakalihis; matigas ang ulo;
masama.
Perverseness-n- Katigasan ng ulo; pag
kabalintuna.
Perversity-n-Katigasan ng ulo; pagkaba-
lintuna.
Pervert- u-Iakay sa masama; pasamain.
Pervious-a-Makapapasok; matatarukin.
Pest-n-Peste.
Pester-n- Yamutin; sabarin.
Pestiferous-a-Nauukol sa peste; maka-
kahawa.
Pestilence-n-Peste.
Pestilent-a-Mahilig sa masama.
Pestle-«-Pandurog.
Pet-7/- Palayawin.
Pet-n-Ang minamahal.
Pet-a-Minamahal.
Petal-w-Dahon ng bulaklak.
Petit-a-Munti; walang kabuluhan; ku-
ripot.
Petition-n-Panalangin; samo; daing.
Petition-v-Manalangin; sumamo; duma-
ing.
Petrification-«-Pagiging bato.
Petrify-v-Maging bato.
Petroleurn-w-Gas.
Petticoat-w-Naguas; enaguas.
Pettish-a-Mapootin.
Petty-a-Munti; walang kabuluhan.
Petulance-Petulancy-fi-Kapootan; poot.
Petulant-a-Mapootin.
Pew-«-Upuan sa simbahan.
Phalanx-n-Pulutong ng sundalo.
Phantasm-tt-Panaginip; guniguni.
Phantom-n-Nuno; guniguni.
PIE
288
PIP
Pharisee-w-Fariseo.
Pharmacy -n- Pag gagawa nang gamot;
botica.
Pharnyx-n-Ngalangala.
Phase-#-Hitsura.
Phenominal-a-Kataka taka; kamangha-
mangha*
Phial-n-Boteng munti.
Philanthropic-Philanthropical-a-Mabuti 6
magandang loob.
Philanthropy-M-Kagandahan ng loob.
Philter-w-Gayuma.
Fhiz-w-Mukha.
I hlegm-n-Kalagra,
Phlegmatic-a-Makalagra.
Phonetic-a-Nauukol sa voces.
Phonetics-n-Karunungan tnngkol sa
manga tunog.
Phonic-a-Nauukol sa tunog.
Phonics-n-Karunungan tungkol sa manga
tunog.
Phonographic-a-Nauukol sa fonografo.
Phonograph- w-Fonografo.
F hotograph -ji-Retrato .
Photograph-u-Kunin ang retrato.
Photography-n-Karunungan sa pagkuha
ng retrato.
Phrase-n-Maikling kasaysayan.
Phrenology-n-Karunungan tungkol sa
utak ng ulo.
Phrensy-n-Kaululan.
Phthisiow-Tisis.
Phthisical-a-May tisis.
Phthisis-n-Tisis.
Physic-n-Purga: gamot.
Physic-v-Purgahin.
Physical-a-Nauukol sa catawan.
Physician-w-Mangagamot.
Physics-n-Karunungan tungkol sa fi-
sica.
Physiognomy-w-Hitsura; mukha.
Piano-Pianofortr-n-Piano.
Pianist-n-Pianista.
Picayune-w-Sikolo.
Pit-k-c-Pumulot; tukain; gayatin.
Pick-n-Tuka; piko.
Pick ax-Pick axe-w-Piko.
Picket-n-Tungkod na matulis.
Pickle-w-Atsara.
pick pocket-n-Manenekas.
picnic-n-Kasayahan; kainan sa gubat.
picnic-z/-Magkainan sa gubat.
pictorial-a-Nanukol sa manga pintura.
picture-«-Pintura.
Picture frame-n-Sanepa.
Pie-n-Pastel.
Pie bald-a-May maraming kulay.
Piece-w-Piraso; bahagi; kagyat; kapiraso;
lapang.
Fiece-v-Pirasohin; bahagiin.
Piece meal-adv.-Untiunti; dahandahan •'
pahintohinto.
Pied-a-May maraming kulay mansado.
Piet-n-Pilar; haligi ng bato.
Pierce- u-Tarukin butasin; tumagos.
Piety-«-Pagibig sa Bathala.
Pigeon-^-Kalapati.
Pig-n-Baboy.
piggish-a-Matakaw.
pig-headed-a-Matigas ang ulo.
pigment-n Tina.
pigmy-n-Tawong pandak; unano.
Pike-^-Pakong malaki.
Pilaster-n-Haligi.
Pile-n-Bunton; haligi.
Pile-^-Ibunton; punuin.
Pilfer-z/-Umitin; umumit.
Pilgrim -^-Tawong mapaglakad.
Pilgrimage-n-Lakad.
Pill-n-Pilduras.
Pillage- i;-Mangloob; gibain; manduit.
Pillage-n-Panduduit.
Pillar-n-Haligi ; pilar.
Pillow-/z-Unan.
Pillow-i»-Mahiga sa unan.
Pillow case-n--Punda ng unan.
Pilot-n-Ang umugit sa sasakyan.
Pilot--z/-Umugit; umakay; akayin.
Pimple «-Butlig.
Pin-n-Aspili.
Pm-v-Aspilihin.
Pinafore-n-Camisola.
Pincers-n-Sipit; panipit.
Pinch-u-Kurutin; kumurot.
Pinch-«-Kurot.
Pinch beck-a-Hindi totoo; sinungaling.
Pinchers-n-Sipit panipit.
Pincushion-n-Lalagyan ng aspili.
Pine-v-Lumungkot; manimdim.
Pine-n-Pina.
Pine apple-n-Pina.
Pinery-n-Gubat ng pina.
Pinion-«-Balahibo; pakpak; pangapos
ng baraso.
Pinion-t»-Gapusin.
Pink- a-Mapulapula.
Pink-n-Saksak.
Pink-T/'Butasin.
Pinnacle-n-Lugar na mainas.
Pint-«-Takalan ng manga bagay na
lusaw.
Pintle-n-Aspiling mnnti.
Pioneer-n-Tawong lumipat sa bagong
lupa.
Pioneer-v-Umuna.
Pious-a-Mapagdasal; banal.
Pip-n-Sakit ng manok; binlii.
Fip-r-Sumiap.
Fipen-Kuako; tubo; flauta.
1 i]>e-i--Tumugtog sa tiauta
PL A
PLI
Piquant-fl-Masaklap; mapait;maanghang.
Pique-n-Galit; dalamhati; yamot;
Pique-u-Yamutin; pagalitin.
Piracy-n-Pagnanacaw sa dagat.
Pirate-w-Magnanakaw sa dagat; tulisang
dagat.
Pirat'cal-a-Nauukol sa tulisang dagat.
Piscatorial-a-Nauukol sa isda.
Piscivorous-a-Kumakain ng isda.
Pistol-n-Revolber; pistola.
Pit-w-Hukayj baunan; tibag.
Pit-v-Hukayin.
Pitch-n- Alketran; itsa.
Pitch -r-Magitsa; pahiran ng alketran.
Pitch-dark-a-Madilim na madilim.
Pitch er-n-Pitchel.
Pitch fork-«-Panghakot ng damung tuyo.
Pitchy-a-May halong alketran.
Piteous-a-Kahapishapis; malunos.
Pithy-a-Malambot ang loob.
Pitiable-a-Dapat umawa.
Pitiful-a-Mahabagin; maawain.
Pitiless v-Walang habag; walang awa;
mabagsik; mabangis.
Pittance-fl-Limos.
Pity-n-Habag; awa; hinagpis; hina-
yang.
Pity-r-Maawa; habagin.
Pivot-?*-Ikiran.
Pivot-/:-Umikit.
Placard-n-Pahayag; paunawa.
Placard- ?>Ipah ay ag.
Place-n-Lugar; daan.
Place-f-Ilagay sa lugar; lagyan; luma-
gay; ayosin; maglagay.
Placid-«-Maamong loob; tahimik; wa-
lang gulo.
Plague-w-Peste.
Plague-v-Yamutin; payamutin.
Plaid-w-Sita.
Plain-a-Maliwanag; yano; aliwaswas;
hayag.
Plain-n-Lupang patag.
Plaint-w-Daing: panalangin; panaghoy.
Plaintive-a-Malungkot; malumbay.
Plait n-Kunot; suri.
Plait-v-Magsuri; magkunot; kunotin.
Plan-72-Anyo; katha; piano.
Plan-e/-Isipin; kumatha.
Plane-n-Katam; pangkayas.
Plane-a-Yano; patag.
Plane-v-Katamin.
Planet-n-Planeta.
Planetary-a-Nauukol sa planeta.
Plank-n-Tablang makapal.
Plank-^-Ilatag 6 takpanin ng tablang
makapal.
Plant-n-Punla.
Plant-z/-Magtanim.
Plantain-^-Saging.
Plantation-n-Lupang sinasaka.
Planter-w-Manananim.
Plash -w-Labak; tilansik.
Plash-v-Tumilansik ang tubig.
Plashy-a-Malabak.
Plaster-«-Halo ng apog at buhangin.
Plaster-v-Pahiran ng apog.
Plat-«-Humabi.
Plat-w-Habi; kapirasong lupa.
Plate-w-Pingan; pirasong metal.
Plateau-n-Lupang mataas at patag.
Platform-«-Tablado; plataforma.
Platoon-;2-Pulutong ng sundalo.
Platter-«-Bandejada.
Plaudit-u-Pagpuri.
Plaudit-#-Purihin.
Plausible-a-Bagay; dapat purihin.
Play-n-Laro; teatro; acto.
Play-z/-Maglalaro.
Player-w-Maglaro.
Play f ellow-n-Kalaro.
Play mate-n-Kalaro.
Playful-a-Masaya; mapaglaro.
Play thing-n-Laroan.
Plea-n-Dahilan.
Plead-77-Manalangin; mamanhikluhod.
Please-v-Aliwin; magbigay lugod; pala-
yawin.
Pleasantry-72-Kasayahan; kaligayahan:
galak.
Pleasing-a-Maaliw; masaya; malugod;
maligaya; kaaliwaliw; kalugodlugod;
mairogin; nakalulugod.
Pleasant-a-Maaliw; masaya; maligaya;
malugod; maaya.
Pleasure-n-Kasayahan; tawa; galak; han-
dog; inarn; kainaman; lasap; ligaya.
Pleat-n-Suri.
Pleat-v-Suriin.
Plebian-a-Hamak; mababa; karaniwan-
Plebian-«-Tawong hamak; tawong ka.
raniwan.
Pled-v. imp. & p. ^.-Namagitan; naman-
hikluhod; dumaing.
Pledge-n-Sanla.
Pledge-v-Isangla
Plenary-a-Puno; .lubos.
Plentitude-n-Kasaganaan; karamihan.
Plenteous-Plentif ul-a-Masagana; marami.
Plenty-n-Karamihan; kasaganaan.
Plenty-a-Sagana; marami.
Pleura-w-Loob ng lalamunan.
Pleurisy-w-Sakit ng lalamunan.
Plexiform-a-F'asuotsuot; magulo.
Pliable-a-Malambot: mahubugin.
Pliant-a-Malambot; malubay.
Pliancy -«-Kalambutan.
Pliers-n-Sipit na munti.
Plight-w-Sangla; katibayan; kapangani-
ban; pangako.
POK
Plight-y-Isangla; magpangako.
Plod-v-Lumacad.
Plot-n-Lupang munti; isip na masama.
Plot-77-Umisip.
Plough-^ Araro; kasangkapang pan-
linang.
Plough-u-Ararohin: magararo; magli-
nang.
Plow-n-Araro; kasangkapan panlinang.
Plow-v-Ararohin; magararo; maglinang.
Plow boy-Plowman-n-Ang nagaararo.
Plo w share-w-Sudsod.
Pluck-w-Tapang; batak.
Pluck-7/-Himnlmulan.
Plucky-a-Matapang; mangahas; walang
takot.
Plug-n-Tasak; tapon; tasok.
Plug-v-Tasakin.
Plum-n-Sinegiielas.
Plumage-72 Balahibo ng mga il^pn.
Plumb-a-Patayo; tama.
Plumb-n-Hulog.
Plnmb-i:-Towirin ang tayo ng haligi.
Plumb line-w-Hulog.
Plume-n-Tuktok.
Plump-a-Mali!og; mataba; may katawan.
Plump-f-Lumaki; tumaba.
Plump-adz/.-Ngayon din; pagdaka.
Plunder-#-Ang pagumit; ang inumit;
umit.
Plunder-^/ Nakawin. manduit.
Plunge--z/-Sumisid; sumulong nang pa
bigla.
Plunge-»i-Sisid.
Pluperfect-a-Puspos; puno; walang pin
tag; lubos.
Plural a-Mahigit sa isa.
Plurality-n-Kahigtan; karamihan.
Plus-«-Totoo; dapat idagdag.
Plush-n-Trespelo.
Plutocrat-w-Ang may kapangyarihan
dahil sa kanyang yaman
Pluvial-a-Nauukol sa ulan.
Ply-ty-Tanungin; pilitin; magtrabajo.
Piieumatic-a-Mahangin.
Pneurnonia-n-Sakit ng baga.
Pneumonic-«-Gamot sa baga.
Poach-^-Prituhin sa tubig; umitin;
magnakaw.
Pock-n-Bulutong.
Pock hole-Pock mark-w-Bulutong.
Pocket-n-Bulsa.
Pocket- D-Ipamulsa; ilagay sa bulsa.
Pocket book-w-Lalagyan nang knarta 6
salapi.
Pocket knife-^-Laseta.
Pocky-a-Mabulutong; bulutongo.
Pod-n-Bahay ng binhi.
Pod:o-Tumaba; lumaki,
Poem-n-Tula,
290 POM
Poet-7z-Mammula.
Poetess-n-Babaying manunula.
Poetic Poetical-a-Nauukol sa tula.
Poetry -n- Verso; tula.
Poh-mfer.-Oroy.
Poignancy-w-Kapaitan; kaanghangan.
Poignant-a-Maanghang; mapait.
Point-n-Dulo; tudla; tudlok; tulis;
dungot.
Point- v-Ituro; itudla; tumudlok; tuli-
san.
Point blank-a-Matowid; mali.wanag.
Pointed- a-Matulis.
Pointer-^-Panturo.
Pointless-a- Walang dulo.
Poise-M--Timbang; bigat.
Poise- v-Timbangin.
Poison-^-Lason; kamandag.
Poison-v-Lasunin; pakanin ng kamandag.
Poisonous-a-May lason; malason; may
kamandag.
Poke-w-Bayong; supot; mangas na ma-
luang; tudlok.
Poke-v-Tudlukin; tumudlok.
Poker-n-Panudlok.
Pole-n-Palo, haligi.
Polar-a-Mauukol sa hilagaan.
Police-7i-Policia
Police- j;-Linisin; ayusin; husayin.
Police man-w-Policia.
Policy-^-Billete sa loteria.
Polish-t'-Bulihin; pakinisin; pakintabin;
kiritabin.
Polish-n-Kinang; kintab; buli.
Polite-a-Magalang; mahinahon; masuyo;
bihasa; matining na loob.
Politeness-n-Galang; kagalangan.
Politic-a-Politico.
Political-a-Politico.
Politician-n-Ang marunong mag gobier-
no.
Politics-w-Karunungan tungkol sa pag-
gogobierno.
Polity-w-Pag gogobierno.
Polka-n-Polka.
Poll-w-Padron; listahan ng lahatngtawo
sa isang lugar.
Pool-n-Ilista ang lahat ng tawo sa isang
lugar.
Pollute- r-Dumhan; pangitin; sirain.
Pollution-^-Dumi; kabulukan; pagka
sira.
Poltroon-n-Tawong duag.
Poltroon ery-n-Karuagan.
Polygamy-w-Pag aasawa sa rnarami.
Polyglot-n-Ang marunong sa maraming
wika.
Pomade-Pornatum-«-(^osmetico.
Pominel-n-Bukol.
POR
291
POT
Pomp-w-Gayak; handa; kainaman; kari-
kitan.
Pompous-a-Maganda; mainam; marikit.
Pond-w-Labak.
Ponder-v-Magwari; magisipisip.
Ponderous-a-Malaki; mabigat.
Poinard-n-Panaksak.
Pontiff-n-Ang papa.
Pontifical a-Nauukol sa papa.
Pontifieate-n-Kalagayan ng papa.
Pony-w-Kabayong munti.
Poodle-n-Asong munti at mahaba ang
buhok.
Pooh-wfer.-Oroy.
Pool-n Labak.
Poop-c-Hampasin sa puit.
Poor-a-Mahirap; nasalat; dukha; payat.
Pop-«-Putok; soda.
Pop--z/-Pumutok.
Pope-n-Ang papa.
Popedom-w-Katungkulan ng papa.
Popery-n-Pananampalataya sa simbahan
Catolico.
Pop gun-n-Pasiblang.
Popinjay-w-Loro; tawong hambog.
Popish-a-Nauukol sa 6 tinuro ng papa.
Populace-w-Manga tawo sa isong lu-
gar.
Popular-a-Nauukol sa lahat ng tawo
bagay sa karamihan ng tawo.
Populate-v-Dumami ang mga tawo sa
isang lugar.
Population-w-Manga tawo sa isang lu-
gar.
Populous-#-Matawo.
Porch-n-Sibi.
Porcine-a-Nauukol sa baboy.
Pore-w-Kilabot.
Pore-v-Magaral; magisip.
Pork-n-Carne ng baboy.
Porker-n-Baboy.
Porous-a-Buhaghag; mabutas.
Porpoise-n-Pagong.
Port-n-Doongan; punduhan ng sasak-
yan.
Portable-a-Makadadala.
Portage-«-Pagdadala; halaga.
Portal-w- Pinto.
Portemonnaie-w-Lalagyan ng salapi.
Portend-y-Humula.
Portent-«-Hula; tanda.
Porter-n-Utusan; kargador.
Porterage-n-XJpa sa kargador.
Portfolio-n-Lalagyan ng mga papeles.
Porthole-n-Butas sa gilid ng sasakyan.
Portiere n-Tabing ng pinto.
Portion-n-Bahagi; kapiraso.
Portion-i;-Hiwalayin.
Portionless-a-Di mababahagi.
Portly-a-May katawan; mataba.
Portmanteau-«-Saco de noche.
Portrait-n-Retrato; larawaii.
Portray-r-Gumawa nang larawan; say-
sayin. , , j
Portrayal-w-Pagsasaysay.
Portress-n-Babaying utusan.
Pose-v-Ayusin; ilagay sa lugar.
Pose-n Kalagayan; tayo.
Poser-w-Bugtong.
Position-w-Lagay; lugar; tayo; kalagayan.
Positive-a-Totoo; tama; walaug sala; tu-
nay.
Positive-w-Katotohanan; katunayan.
Possess-v-Magkaroon; kamtan; rnagka-
mit.
Possession-n-Posession.
Possessor-n Ang mayari.
Possibility-^- Bisa; kaya.
Possible-a-Mangyayari.
Post-«-Haligi; tukod; correo.
Post-v-Ilagay sa correo.
Postage-?? -Bayad sa correo.
Postage stamp-w-Sello.
Postal-a-Nauukol sa correo.
Post diluvial- u-Pagkatapos ng panahon
ni Noah.
Poster-«-Pahayag.
Posterior-a-Huli sa panahon; pagkata-
pos; huli; sa likod.
Posteriors-n-Bayawang ng hayop.
Posterity n-Inapo; lahi; kanunuan.
Postern-n-Pintuan sa likuran nang ba-
hay.
Post haste- n- Kadalian.
Post msiTi-n- Ang namamahala sa correo.
Postmark-«-Tanda na nakalagay sa su-
lat ng malaman kung saan nanga-
ling.
Post niaster-w-- Ang namamahala sa cor
reo.
Postmeridian-a-Sa hapon.
Post-mortem-a-Pagkanarnatay.
Post-office-n-Oficina ng correo.
Postpone-v-Ilayo; ilipat; lipatin.
Postponement-n-Paglipat sa panahon.
Post script-n- Ang dugtong sa isang mi-
lat.
Posture-n-Tayo.
Posy-n Bulaklak.
Pot-n-Palayok.
Pot-v-Isama.
Potash-n-Sosa.
Potato-n-Papas.
Potency -^-Kadakilaan; karilaganj-, ka-
pangyarihan; kayamanan.
Potent-a-Mayaman; dakila; makapang-
yayari; marilag.
Potentate-n-Hari; ang makapangyayari.
Potential-a-Nauukol sa kapangyarihan.
Pother-w-Gulo; kaguluhan,
PRE
292
PRE
Potion-n-Gamot; lag-ok.
Potter-n-Magtatapayan.
Potter-v-Gumawa ng tapayan.
Pottery- w-Paggagawa ng mga tapayan.
Pouch-n-Supot malaking tian.
Pouch-v-Ipamulsa; ipunin.
Poultice-n-Tapal.
Poultice- v-Itapal.
Poultry-n-Manga manok.
Pounce-w-Pulvo; kuko ng ibon.
Pounce-v-Hulihin.
Pound-n-Libra.
Pound-v-Durugin; bugbugin; dikdikin.
Pour-v-lbuhos; ibulusok.
Pout-u-Magtampo; ngumuso.
Pout-#-Nguso; tampo.
Pouter-n-Ang nagtatampo.
Poverty-n-Kasalatan; kahirapan; dalita;
karukhaan.
Powder-n-Pulvo; alabok; alikabok.
Powder-v-Dikdikin; durugin; budburin;
ligisin.
Power-n-Kapangyarihan; kapal.
Po werf ul-a-Malakas; makapangyayari ;
may kapal.
Powerless-a-Mahina; walang kapang-
yarihan.
Practicability-n-Cadalian gumawa.
Practicable-a-Madaling gumawa gin-
hawa.
Practical-a-Mangyari; madaling magawa.
Practice-n-Kasanayan; paggamit; sa-
nay.
Practice-#-Magsanay; gamitin.
Prairie-n-Lupang malaki at patag.
Praise-n-Pagpuri; pagmamahal.
Praise-D-Purihin; Mahalin.
Praise worthy-a-Dapat purihin.
Prance-n-Lundag; lakad.
Prance-?;- Lumakad ng pahambog.
Prank-n-Biro; tukso.
Prank-^-Gumayak.
Prate- u-Magsalita nang walang kabulu-
han.
Prate-w-Salita na walang kabuluhan.
Prattle-w-Salita na walang kabulu-
han.
Prattle-^-Magsalita parang bata.
Pray-v-Magdasal; lumuhog.
Prayer-w-Dasal; luhog; panalangin; da-
ing.
Prayer-n-Ang nagdadasal; towong ma-
pagdasal.
Prayer book-n-Librong dasalan.
Prayerful-a-Mapagdasal.
Preach-z/-Mag8ermon; mangaral.
Preacher-n-Ang nagsesennon.
Preaching n-Pagsesermon.
Prebend-n-Upa; bayad.
Precarious a-May panganib.
Precaution-n-Ingat; kaingatan.
Precautional-«-Maingat.
Precede-'y-Mauna; umuna.
Precedence-«-Kaunahan.
Precedent-w Ang sinundan; halimbawa;
tularan.
Precept-n-Utos; talunton.
Preceptress-n-Babaying nag uutos.
Preceptor-n-Ang nag utos.
Preceptorial-a-Nauukol sa utos.
Precinct-n Bario; nayon.
Precious-a-Mahal.
Precipice-w-Kabubuliran; saluysoy.
Precipitate-f-Biglain; dalidaliin; ibulu-
sok; isugba.
Precipitate-a-Bigla madali; dalosdalos;
mabilis; matulin.
Precipitation-n-Kadalian; kabiglaan.
Precipitous-a-Biglangbigla.
Precise-a-May hanga; tunay: totoo.
Preclude- L'-Ifuera; ibukod; iwaksi.
Preclusion-w-Pagkabukod; pagkawaksi.
Precocious-a-Mangahas.
Precocity-n- Kapangahasan.
Preconcert-.i-Magsa litaan.
Preconcert-«-Salitaan.
Precursive-a-Mauna,
Precursor-n-Manunula.
Predecessor-n-Ang hinalinhan.
Predial-a-Malupa.
Predicable-a-Nauukol.
Predicament-n-Kaguluhan ng isip.
Predicate-z/-Magsabi.
Predication-n-Pagsasabi.
Predict- ?;-Humula; hulaan.
Prediction-^- Hula.
Predilection-w-Pagmamahal ng labis.
Preeminence-n-Kadakilaan; karilagan.
Preeminent-a-Dakila; mataas; marangal.
Preface-n-Kasaysayan sa harapan ng
isang libro; tadhana, paunawa.
Prefer-f-Mamili; pumili.
Preference-n-Kahiligan; kahilingan; ang
pinili.
Preferment-n-Kapilian; kahilingan.
Preferable-a-Dapat magalingin.
Prefiix-w-Dugtong sa una.
Pregnancy-w-Kabuntisan.
Pregnant a-Buntis.
Prehension-w-Pagknlia; pagdampOt.
Prejudge-7/-Hatulan nang hindi pa inn
sisa.
Prejudgment-n-Paghatol ng hindi pa-
inuusisa.
Prejudicial-a-Makasisira.
Prelection-w-Sermon.
Premature-rt-Hindi pa panahon.
Prematurity- n- Kaagaj>an .
Premeditate- c-Mag wari 6 wari wariin
niuna.
PRE 293
Premeditation-n-Banta; wari.
Premier-a-Uunang; mabuti; magaling.
Premium-w-Ganti; ganting palad; pabu-
ya; ganting loob.
Prepare-u-Gumayak; gayakan; maghan-
da; ipaglaan.
Preparation-n-Gayak; handa; paghan-
dog.
Preparative-n-Gayak; handa.
Preparatory-a-Nakagayak.
Prepay- u-Magbay ad muna.
Prepay ment-n-Pagbabayad ng hindi pa
yari.
Preponderate-ivBumigat sa iba.
Prepositive-a-Nakalagay sa una.
Prepossessing-a-Magandang loob; ma-
pagpapahalina.
Preposterious-a-Hindi tama; hambog.
Prerogative-n-Katowiran.
Presage-n-Hula.
Prescribe-v-Magsabi; gumamot.
Prescription-#-Gamot.
Presence-n-Pagharap; harap.
Present-a-Nakaharap; sa harap.
Present-w-Ginaldo; bigay; salubong; bi-
yaya; regalo.
Present-^-Magbigay; ibigay; magbigay
ng ginaldo; ipagkilala; iharap.
Presentiment-tt-Hinala.
Presently-a^v.-Bago; maya maya; pag-
daka.
Preservation-w-Laon; tagal.
Preserve-u-Bantayin; gumawa ng con-
servas.
Preserves-n-Concervas.
Preside-u-Mamuno; mamahala.
Presidency-«-Kalagayang presidente.
President-n-Presidente.
Presidential a-]Sauukol sa presidente.
Presidentship-w-Katung kulang presi-
dente.
Press-u-Hapitin; higpitan; ipitin; pili-
tin.
Press-w-Hapitan.
Pressing-a-Kailangan.
Pressure-n-Hapit; kadalian; kakailangan.
Presume-u-Sumapantaha; magsapantaha.
Presumption-n-Sapantaha; hinala; bin-
tang; kahambugan; kahanginan.
Presumptive-a-Marahil.
Presumptuous-a-Hambog; palalo.
Presuppose-?;-Hakain.
Presupposition -n-Haka.
Pretend-i'-Magkonowari; magbalobalo.
Pretense-Pretence-n-Dahilan; pagkoko-
nowari; sapantaha.
Pretension-w-Dahilan; katowiran.
Pretentious-a-Hambog; mayabang.
Preterit-a-Nakaraan; nangyari na.
Pretermit- f-Laktawin; maiwan.
PRI
Pretext-«-Dahilan; katowiran.
Pretty-a-Maganda; marikit; mainam.
Prevail-v-Pilitin; pumilit; supilin; mag-
kamit; kamtan; magkaroon.
Prevailing-a-Malakas; karaniwan.
Pre valence-n- Kalakasan.
Prevalent-a-Karaniwan; malakas.
Prevaricate-v-Magsinungaling.
Prevarication-w-Kasinungalingan.
Prevaricator-n-Tawong sinungaling.
Prevent-c-Sowain; abalahi; pigilin.
Prevention-w-Pagpigil; abala.
Preventive-n-Abala.
Previous-a-Nauna.
Prey-n-Ang ninakaw.
Prey-u-Nakawin.
Price -n-Halaga.
Price-v-Halagahan.
Priceless-a-Mahal na lubha.
Prick-w-Duro.
Prick-v-Duruin.
Prickle-n-Hapdi.
Prickle-w-Humapdi.
Prickle-a-Mahapdi.
Prickly heat-«-Bungang araw.
fride-TZ-Kapalaluan; kahambugan; ka-
tampalasanan; kayabangan.
Pride-77-Maghambog; magmayabang.
Priest-n-Pari.
Prig-«-Tawong mangahas.
Prig-7/-Umitin; umumit.
Prigish-a-Hambog; palalo; mayabang.
Prim-a-Ayos; husay; mahusay.
Primary-a-Primero; naunang.
Primate-n-Arsobispo.
Prime-a Unang; mainam.
Primer-w-Cartilla.
Primevial-a-Naunang; nauukol sa unang
panahon.
Primitive-«-Nauukol sa kaunahan.
Prince-n-Principe; anak ng hari.
Princess-n-Princessa; anak ng hari.
Princely-a-Parang principe; dakilang-
dakila.
Principal-a-Unang: totoong; tunay; ma-
ginoo.
Principal-n-Puno.
Principality-w-Kalagayang principe.
Principally-a-Lalonglalo.
Principle-w-Pamula; pinagbuhatan pa-
raan; pinagmulaan.
Print-z/-Maglimbag; ikintal; kintalin.
Print-n-Bakas ; limbag; guhit.
Printing-n-Paglimbag.
Prior-a-Nauna.
Prison-n-Bilango, kalabuso.
!3rison--z/-Kulungin; ilagay sa bilango;
ibilango.
Prisoner-n-Preso.
Private-a-Nagiisa.
294
PRO
Privacy-#-Kaisahan; pagkaisa.
Private-n-Sundalong ultimo.
Privateer-n-Sasakyan ng tulisan dagat.
Pri vation-w- Kakailangan; kahirapan.
Privilege-w-Pahintulot; kapahintulutan;
tulot.
Privilege-7/-Ipahintulot.
Privy-a-Nauukol sa isang tavvo lamang;
lihim; hindi hayag.
Prize-%Ganting palad; pabuha. „
Prize-v- Halagahan.
Probable-adivMarahil.
Probably-arfo.-Marahil.
Probate-n-Katibayan Kg testamento.
Probation-w-Tikhim; kasanayan; subok.
Probe-v-Usisain; siyasatin.
Probity -n-Katapatan ng loob.
Problem n-Kuenta.
Problematic-a-Nauukol sa kuenta.
Probosis-w-Ilong ng hayop.
Proceed-f-Sumulong; magtuloy; buma-
long; bumukal.
Proceedings-w-Gawa; hatpl.
Proceeds-ra-Tubo; piuagbilan.
Process-n-Paraan; gawa.
Procession-n-Procession.
Proclaim-w-Tawagin tumawag; ipaha-
yag; ihayag; ipatalastas.
Proclamation-w-Pabayag; tawag; utos.
Proclivity-n-Kabiligan; kahilingan.
Procrastinate- i'-Ipagluatin.
Procrastination-71-Kaluatan; katagalan.
Procumbent-a-Nakadapa.
Procuration-«-Pagkamit; pagkakamtan.
Procure-u-Magkamit; isamsam; magka-
roon; damahin.
Procurement-n-Pagkamtan; p a g k a m i t;
pagsamsam.
Prodigal-a-Burara.
Prodigal-n-Tawong burara.
Prodi gality-n-Pagkaburara.
1'rodigious-a-Malaki na totoo; lubhang;
rnalaki.
Produce-u-Gumawa; gawin; kathain;
magkaroon; mamunga.
produce-w-Ang inani.
Product-n-Bunga; anomang bagay na
yari.
Production-n-Paggagawa; gawa.
Productive-a-Mataba.
Profanation-n-Pagpaslang; kapaslangan.
Profane-a Banday; m an u nun gay aw.
Profane--z/-Paslangin; tungayawin.
Prof anity-n-P agtutungayaw; kapas-
langan.
Profess-^-Magsabi; ipahayag.
Profession n-Katungkulan.
Professional-^ Sanay na lubha.
Prof essor-n- Professor.
Proffer-v-Iabot; ialok; ialay.
Proffer-n-Alok; balak.
Proficiency -;z- Kasanayan; luta; karu-
nungan.
Proficient-a-Marunong sanay.
Proficient-^-Tawong marunong at sa-
nay.
Profile-M-Larawan; retrato.
Profit w-Pakinabang; tubo.
Profit-v-Turnubo; pakinabangin; maki-
Profitable-a-May pakinabang; matubo;
bagay; akma; pakinabangan; mabuti.
Profitless- a-Walang tubo 6 pakina-
bang.
Profligacy-n-Kasamaan; kasiraan.
Profligate-a-Masama; hamak; mahalay;
walang hiya.
profound-a-Malalim.
Profoundness-w-Lalim.
Profundity-n-Kalaliman; lalim.
Profuse-a-Sagana; marami.
Prof usen^ss-Prof usion-«- Kasaganaan;
karamihan.
Progenitor-n-Nuno; kanunuan.
Progeny-n-Angkan lahi; kamaganakan.
Prognostic-n-Tanda; hula.
Prognosticate- r-Humula; hulaan.
Prognostication-n-Paghula.
Program-Programme-w-Babala sa madia.
Progress-n-Pagbuti; pagsulong; kaga-
lingan.
progression-w-Pagsulong; galing.
Progressive-n-Mapagsulong; mabubuti.
Prohibit--z/-Magbawal; ipagbawal sowa-
yin.
prohibition-«-Pagbawal ; pagsoway .
Project-n-Bala; balak; akala; anyo.
Project-7/-Bumalak; akalain.
Projectile-w-Bala ng kanyon.
Projection-n-Liko.
Proli fic-a-Manrjunga.
Prolix-a-Matagal; malaon; maluat; bagal;
mabagal.
Prolixity-Prolixness-n-Katagalan; kalua-
tan; kabagalan.
Prolocutor-w-Taga pamagitan.
Prolong-v-Tumagal; itagal; luatan; bu-
rn aba.
Prolongation-n-Kaluatan; katagalan; pag-
tatagal; pagluluat.
Promenade-w-Pasialan.
Promenade-oMagpasial.
Prominence-Prominency - n • Kadakilaan;
karilagan; kaginoohan.
Prominent-a-Dakila; marangal; mataas;
bantog bunyi.
Promiscuous-a- Walang ayoa; halohalo
hindi mahusay. .
Promise-n-pangako tipan; salitaan.
Promise-r-Mangangako; ipangako,
PRO 295
Promontory-w-Lupang mataas at maki-
tid.
Promote-77-Ipataas; umabuloy.
Promotion-w-Pagpataas; abuloy.
Prompt-a-Maliksi; matulin; masipag;
nakagayak; nakahanda.
Prompt-f-Ibuho; isurot sa isip.
Premptitude-Promptness -w- Kaliksihan;
katulinan; kasipagan.
prone-a-Nadapa; nakadapa
Pronominal-a-Nauukol sa pronombre.
Prong-n-Dulong matulis.
Pronoun-w Pronombre.
Pronounce-T/-Wikain; .Magsabi; sabihin.
Pronunciamento-TZ-Pahayag; paunawa.
Pronunciation-w-Kasaysayan; pagsasa-
laysay.
Proof -n- Katotohanan; katunayan.
Prop-n-Tukod; tungkod; abuloy.
Prop-t'-Itukod; tungkod; umabuloy.
Propagate-y-Maghasik; magpunla; para-
mihin.
Propagation-n-Pagsulong; paghasik.
propensity-w-Kagawian 6 kahilingan ng
loob.
Proper a- Akma; bagay; dapat; karampa-
tan; maakma; nararapat.
Proper ty-?i-Lupa; ari; kayamanan.
Prophecy-w-Hula.
Prophesy-v-Humula; hulaan.
Prophet M-Manghuhula; mago.
Prohetic-a-Nauukol sa hula.
Propitious-a-Nakahawak.
Propitiate-u-Patahimikin; pahimpilin.
Proportion-w-Ayos.
Proportion-ir-Ayusin; hatiin; hiwala-
yin.
Proportional-#-Masiya; matamtaman.
Proportional-w-Kasiyahan; katamtaman.
Propose-7/-Bumalak; ibalak; magturing;
ialok.
Proposal-w-Balak; turing.
proposition-n-Turing; balak
propound-v-Ialok; magsaysay.
proprietor-w-Ang mayari.
proprietress-n-Ang may ari babayi.
propriety-w-Kahusayan; kaayusan; ayos.
propulsion-n-Pagsulong; tulak.
Propulsive-a-Pasulong.
Proscribe-v-Bintangin; ihulog sa in-
fierno; magbigay sala.
Proscription-w-Bintang; pagbibigay sala.
Prose-/i-Karanivvang sulat.
Prosecute-v-Ihabla.
Prosecution-n-Paghabla; Bagong bin-
yagan.
Prosecutor-«-Ang naghahabla.
Prospect-n-Tanawan; tingin.
PrQspect-v-Usisain; tumingin,
Prospection-w-Paguusisa.
PRO L__
Prospectus-n-Plano.
Prosper-7/-Gumaling; guminhawa.
Prosperity-n-Kaginhawahan; galing; ka-
galingan; kawalan ng damdam.
Frosperous-a-Magaling; masaya; mabuti
Prostitute-v-Magputa; magpatutot.
Prostitute-^- Hitad; puta; patutot.
Prostitution-n-Paghihitad; pagpuputa.
Prostrate-a-Tihaya; nakahiga.
Prostrate-v-Ihiga; itihaya; baliktarin.
FroBtration-w-Pagtitihaya: kalungkutan;
kopanglawan*
Protasis-w-Patnugot; punong aral.
Protect- v-Ikalong; knpkopin; tulungin;
turuankilik; ipaglaban; bantayin; ipag-
sangalang; magtangol.
Protection-n-Kupkop. tulong; andukha;
ingat; bantay.
Protector-;2-Taga tangol; pintakasi; taga
kalong.
Protege-#-Tawong na sa kapangyarihan
ng iba.
Protest-v-Dumaing, lumaban.
Protest-n-Daing; paglaban.
Protestant- a- Protestante.
Protestant-n-Protestante.
Protestation-#-Daing.
Protomartyr-w-Kaunaunahan martir.
Protract- v-Humaba; maglnat; luatan;
tumagal.
Protracted-n-Maluat; matagal.
Protraction-w-Luat; haba; kahabaan; ka-
luatan. tagal.
Protrude-v-Surnipot; lumitaw; ilabas.
Protuberance-«-Liko; bukol.
Protuberant-a-Litaw; nakabukol.
Protuberate-v-Mamaga; bumukol.
Protuberation-n-Pamamaga: bukol.
Proud a-Palalo; hambog; mayabang.
Prove-7/-Damahin; siyasatin; ibigay ang
katotohanan.
Provender-n-Pagkain ng hayop. .
Proverb-z/-Talinhaga; halimbavva; kasa-
bihan kawikaan; kamkaan; patnugot.
Proverbial-a-Nauukol sa talinhaga'
Provide-v-Ibigay ang kailangan; tumu-
long; bigyan ng kailangan.
Provided -cow/.- Kung; sakali.
Providence-n-Gayak; bandog; handa.
Provident-a-Nakagayak; nakahanda.
Province-7i-Hukuman; lalawigan.
Provincial-a-Nauukol sa hukuman 6 sa
lalawigan.
Provision-w-Paghanda; paggayak; manga
pagkain.
Provision-t'-Bumili ang manga pag-
kain.
Provisional-a-Hangang hindi; interino.
Proviso-?i-Condition; salitaan.
Provocation-n-Dahilan; katowiran; sul-sol.
PUL
296
PRU
Provoke-v-Humamon; hamunin; yamu-
tin; magsulsol; pagalitin; uclyok.
Prow-w-Dulo ng sasakyan.
Prowess-n-Lakas; kalakasan.
Prowl-v-Gumapang.
Proximate-a-Kalapit; malapit; kasunod.
Proximity-»t-Kalapitan; pagkasunod.
Proximo-n-Ang buang darating.
Prudence-w-Kabaitan; bait; dunong; ka-
runungan; tuto; hinahon; kabanaya-
ran; tumpak; taros; katalinuhan.
Frudent-a-Mahinahon; mabait; maru-
nong; matumpak; maalam; bihasa;
matalino; maingat; tahimik himan-
himan.
Frudential-a-Marunong; nangaling sa ka-
runungan; mabait.
Prune-f-Putlin ang manga sanga nang
kahoy.
Pry-r- Madiwara; usisain; mag usisa; mag-
diwara; itaas.
Pry-n-Panghuit; kadiwaraan.
Prying-a-Madiwara.
Psalm-n-Salmo; kantang nauukol sa
P. D.
Pealmist-n-Ang sumulat ng mga kan-
tang nauukol sa P. Dios.
Pseudonym-w-Ngalan na hindi totoo.
Pshaw-mfcr.-Oroy; ba
Psycbe-n-Kaluluwa; isip.
Psychic Psychical-a-Nauukol sa kalulu
wa.
Public-a-Alam ng madia; hayag; kara-
niwan.
Public-#-Madla.
Publicity-w-Pagkaka alarn nang madia;
alam; hayag
Publican-w-Maniningil; mayari nang
hotel.
Publication-n-Pag limbag; tawag sa
madia.
Publish-*;- 1 pahayag; ipalastas; ilathala;
ikalat
Pucker-#-Nguso.
Piicker-v-Ngumuso.
Puddle-n-Labak.
Puddle-7/-Lumabak.
Pml^ry-a-Pandak at mataba.
Puerile-a-Parang bata.
Puerility-n-Kalagayang bata.
Puff-n-Ihip ng hangin.
J uff-v-TImihip; mamanns.
Pug-j;-Tasakin ng pusali.
Pugilism-?? Suntukan.
Pngnaceous-rt-Mapagbasagulo.
Pngnose-«-Tlong masapad.
Pule-r-Sumiap.
Puke-L'-Snmuka; magsuka.
Pull-f-Batakin;. bumatak; biwasin; bu-
miwas; hilahin; humila.
Pull-n-Batak; hila; biwas.
Pullet-«-Manok.
Pulley- w-Kalooey.
Pulmonic-Palmonary-a-Nauukol sa baga.
Pulmonic-w-Gamot sa baga.
Pulpit-n-Pulpito; altar.
Pulsate-v-Pumukpok; tumibok; kumaba.
Pulsation-n-Pukpok; tibok; kaba.
Pulse-w-Pulso.
Pulse-i)-Pumulso.
Pulverization-w-Pagdurog; dikdikan.
Pulverize-tf-Durugin; dikdikin.
Pump-n-Bomba.
Pun-w-Bugtong; tukso.
Punch-n-Suntok; surot.
Punch-^-Suntukin; sumuntok; budlu-
ngin.
Pnncheon-n-Pangbutas.
Punctual-a-Bagay; maagap; maliksi.
Punctuality-w-Kaganapan; kaliksihan;
kadalian.
Puncture-n-Butas.
Puncture-i;-Butasin.
Ptingency-w-Kasaklapan; kapaitan.
Pungent-a-Masaklap-. mapait.
Punish-u-Parusahin; hampasin.
J'unishable-a-Dapat parusahin.
Punishment-n-Parusa; dusa.
Punster-n-Tawong mapagbiro.
Puny-a-Mahina at munti.
Pup-«-Tuta.
Pupil-n-Ang nag aaral.
Pupilage-n-Kalagayang nag aaral.
Puppet n-Muneka.
Puppy-w-Tuta.
Puppyish-a-Parang tuta; mapootin.
Pur-f-Sumiap.
Pur-w-Siap.
Pur blind-a-Balangaw.
Purchase-v-Bumili; mamili.
Purchase-n-Ang pinamili.
Pure-a-Dalisay; malinis; banal; wagas;
walang halo; tapat ang loob.
I- urgation-w-Pagpurga.
Purgative-a-Makapagpurga.
Purgative-»i-Purga.
Purgatory-n-Purgatorio.
Furgatory-a-Nauukol sa purgatorio.
Purge-v-Purgahin.
Purge-n-Purga.
Purification-n-Paglilinis; kalinisan.
Pnrify-/--Linisin; dalisayin; kintalin.
Purity -n- Kalinisan; kadalisayan; kama-
halan: kapurihan; \mr\.
Purl-n-Borlas.
Purl-''-Ilagay ang borlas.
Purlieu-«-Lugar na malapit.
Furlin-n Anoman.
Purloin- U-Umitin; nmuinit; nakawin
magnakaw.
QIU
297
QUE
Purple-#-Purpura.
Parport-n-Kahulugan.
Purport-^ Magbigay kahulugan.
Purpose-n-Akala; kahulugan; tungo.
Purposes- Akalain; magbigay kahulugan.
Purr-v-Ngnmiaw.
Purse-n-Bulsa; bulsikot.
Purse-u-Ngumuso.
Purse-proud-a-Hambog dahil sa kaya-
nianan.
Pursuance-n-Pagkasunod.
Pursuant-a-Ayon.
Pursue- t'-Habulin humabol.
Pursuit-n-Paghabol.
Pursy-a-Mataba at maikli ang hininga.
Purulent-a-May nana.
Purvey-z/-Ialok; maglako; magtinda.
Purview-w-Katawan ng isang laravvan
kapangyarihan.
Pus n-Nana; kabulukan ng sugat.
Push--z/-Tumulak; itulak; tulakin.
Push-w-Tulak; untog.
Pusillanimity -n-Karuagan.
Pnsillanimous-a-Duag/ dungo.
Puss-Pussy-w-Pusa; kuting.
Pustule-ft-Butlig.
Pustular-a-Mabutlig.
Put-v-Ilagay; maglagay; lagyan; ihagis.
Put-n-Hagis.
Putative-a-Nabalita.
Put off-v-Ilayo.
Put out- -Ilabas; palabasin.
Putrefy-u-Bumulok; mabulok.
Putrid-a-Bulok; mabulok.
Putridity-Putridness-n-Kabulukan.
Puzzle-w-Basagulo; bugtong.
Puzzle-v-Magbugtong.
Pygmy-«-Unano.
Pygmy-a-Muntingmunti; unano.
Pyjama-w-Carsoncillos.
Pyriform-a-Hitsurang peras.
Pyrotechnics-n-Paggawa at paggamit
ang kuetes.
Python-n-Sawa.
Quack-w-Iyak ng itik 6 bibi.
Quack-n-Mangagamot na hindi nag aral.
Quack--z/-Umiyak ang itik 6 bibi.
Quadragesima-n-Koresma.
Quadragesimal-a-Nauukol sa koresmang
mahaba.
Quadrangle-w-Anomang bagay na may
apat na sulok 6 panulukan.
Quadrate-a-Parisukat.
Quadrate-n-Parisukat.
Quadratic-a-Nauukol sa parisukat.
Quadrennial a-Mangyayari minsan sa
balang apat na taon.
Quadrilateral-a-May apat na gilid at
apat na panulukan.
Quadrilateral-n-Anomang bagay na may
apat na gilid.
Quadrille-n-Kigodon.
Quadrillion-w-Isang yutang angawangaw.
Quadruped-?fc-Hayop na may apat na
paa.
Quadruped-a-May apat na paa.
Quadruple-a-Aapat na duble.
Quadruple-n-Ang apat na duble.
Quadruple-u-Dublihin ng makaapat.
<iuaere-7/-Magtanong; tanungin.
Quaff-T/'ITminom ng marami.
(^uagmire-^-Lablab; lawak.
Quaggy-a-Malablab.
Quail-?AManginginig.
Quail-n-Pugo.
Quaint-a-Di karaniwan; iba.
Quake-t?-Manginig; uminig.
Quake-«-Inig; galaw.
Qualification-n-Pag abot sa grado.
Qualify-7/-Umabot sa grado.
Qual ity-w- Kal idad.
Qualm-w-Kahinaan; agam again na loob.
Qualmish-a-Masakit ang sikmura.
Quandary -n- A gam agam ng loob; kagu-
luhan ng isip.
Quantity-7i-Karamihan; dami.
Quarantine-n-Kuarentenas.
Quarrel-n-Basagulo; talo usap.
Quarrel-v-Mag basagulo; makipagtalo;
mag usap.
Quarrelsome-a-Mapag basagulo; palaa-
way.
Quarry-n-Pinaghukayan ng bato.
Quarry-v-Maghukay; mag tibag.
Quart-n-Takal na may dalawang gatang
ang laman.
Quarter-n-Kahati; ikaapat; na bahagi;
luat ng tatlong buan.
Quarter- u- Apatin.
Quarterly-a-Balang tatlong buan.
Quash-^-Huinimpil; lumubay; durugin;
inisin.
Quaver-v-Uminig; maningning.
Quaver-w-Inig; ningning.
Quay-n-Muella.
Qrean-w ^abayi; batang babayi.
Qacasy-a Masakit ang sikmura maki-
litiin. ,
Queen-n-Haring babayi.
Queenly-a-Bagay ea baring babayi.
38
RAD
298
RAI
Queen consort-ft-Asavva ng hari.
Queen dowager-n-Bao ng hari.
Queen mother-n-Ina ng hari.
Queen regent-«-Haring babayi.
Queer-a-Hindi karaniwan; iba.
Queer-w-Kuartang masama.
Quell-v-Tahimikin; supilin.
Quench-iz/-Patayin ang apoy 6 sunog.
Querist-n-Ang nagtatanong.
Query-n-Tanong.
Query-z/-Magtanong; tanungin.
QuesWz-Hanap; paghanap.
Question-»-Tanong.
Question-v-Magtanung; itanong.
Questionable-a-Falso; hindi totoong ma-
linis 6 mahusay.
Questionless-rt-Malinis; totoo; tunay; da-
lisay; mahusay.
Queue-n-Buhok ng insik.
Quibble-n-Kailagan sa tanong.
Quibble-u-Umilag sa tanong.
Quick-a-Matulin; maliksi; maagap.
Quick-adv.-Madali.
Quicken-^-Tumulin; magmadali.
Quick lime-w-Apog.
Quick silver-Azogue.
Quid-n-Pirasong mascada.
Quiescent-a-Tahimik; walang kibo.
Quiet-a-Tahimik; walang gulo; inabini;
mabait; mahinahon.
Quiet-n-Katahimikan; pagpapahinga;
kapahingahan.
Quiet-v-Tahimikin; magpahinga.
Quietude-Quietness-n-Katahimikan; pag-
papahinga.
Quill-fi-Puno ng balahibo ng ibon.
Quilt-w-Kumot.
Quilt-u-Magkumot.
(^uinine-a-Kinina.
Quinquagesima-a-Ikalimangpuo.
Quinquangular-a-May limang panulukan.
Quinquennial- a-Mangyayari minsan sa
balang limang taon.
Quinsy-n-Sakit ng lalamunan.
Quintal-«-Kintal; isangdaan libra.
Quintuple-a-Dinuble ng makalirna.
Quip-n-Uyam; alibugha.
Quip-^-Magalibugha.
Quire-w-Dalawangpuo at apat na dahon
ng papel.
Quirk-it- Kilos.
Quit-v-Maiwan; umalis; patawarin; ba-
yaran.
Quite- a^v.-Lubos puspos.
Quittance-/*- Kabayaran.
Quiver-w-Lalagyan ng palaso.
Quiver-v-Urninig.
Quiz--z/-Magbugtong.
Quiz-n-Bugtong.
Quondam- a- Dating; unang.
Quota-n-Bahagi; parte.
Quote-v-Sabihin ang sinabi ng iba.
Quoth-v. imp. -Sinabi; winika.
Quotidian-a-Mangyayari sa arawaraw.
Kabbit-n-Conejo.
Kabble-n-Bunton ng tawo.
Rabid-a-Maulol; uloi; sira ang isip.
Race-»i-Hinlog; lahi; pareja; takbuhan.
Kace-n-Tumakbo; magpareja.
Racer-n-Ang tumakbo; mananakbo.
Raceme-«-Piling 6 buig ng bunga 6
balaklak.
liaciness-n-Lasa.
Rack-7i-Lalagyan ng pagkain ng hayop;
kakanan ng hayop; kasiraan.
Rack-u-Ilagay sa kakanan.
Rack-v-Lumakad na matulin; banatin;
pahirapan.
Racket n-Gulo; kaingayan; ingay.
Rackety- a-Maingay/ magulo.
Racy-a-Malasa; sariwa.
Ka<lial-n-Nauukol sa kagitnaan.
Radiance-n-Ningning; kintab; kakinta-
bun; ki^ap; kislap.
Radiant-a-Maningnig; makintab; maki-
eap.
Ba<iiate-z;-Kumislap; kuwieap.
Radiate-a-Maningning; makislap; maki-
sap.
Radical-a-Nauukol sa ugat 6 sa pinag-
mulaan.
Radical-n-I)ating salita.
Radically-ar^.-Buhat sa pinagmulaan.
Radicate- v-Magtanim.
Radicel-n-Munting u^r:it.
Radish-n-Labanos.
Radius-n-Layo magbuhat ang gitnu han-
gang sa gilid ng bilog.
Radix-w-PinauMiiulann.
Raffle-n-Rifa.
Raffle-t;-Parit'ahin
Uaft-n-Balsa.
Raft-u-Magbalsa.
Rafter-n-Balsero.
Rag-n-Basahan; gulanit.
Ragged-a-Punit punit; punit.
Rage-n-Galit; kagalitan; kapootan.
Rage-f-Magalit
Rail-n-Railes; baramlillas; gabay.
Rail-y-Magalibugha; uyaaiin; lajtui.
299
RAT
Railing-?i-Bakuran; bakod.
Railer-«-Tawong tampalasan.
Raillery-n Katampalasanan; alibuglia.
Rail way-Railroad-n-Tren.
Raiment-n-Damit.
Rain-n-Ulan.
Rain-v-Umulan; umunos.
Rain bow-«-Bahaghari.
Rainy-a-Maulan.
Raise-v-Itaas; balilisin; buhatin; bumu-
hat; nmalsa; damputin; ibangon;
itayo.
Raisin -n-Pasas.
Rajah-w-Hari sa Persia.
Rake-n-Pangkalaykay; pangalaykay.
Rake-v-Magkalaykay; kalaykayin.
Rally-w-Katipunan.
Rally-v-Magtipon.
Ram-n-Tupang lalaki.
Ram--z/-Umpugin; untugin.
Ramble-n-Lakad na walang tuntungan.
Ramble-v-Lumakad na walang tuntungan.
Rami noation-w-Pagsasanga.
Ramify-f-Magsanga; hiwalayin.
Rammish-a-Malansa; malibog.
Ramose-Ramous-a-Masanga; may mara-
ming sanga.
Ramp-u-Lumundag; maglaro.
Ramp-w-Lundag; lukso.
Rampage-n-Kaharotan.
Rampancy-n-Kaharotan.
Rampant-a-Maharot; malikot na totoo.
Ram part- n-Kuta.
Rampart-7/-Gawing ang kuta.
Ram rod-n-Baketa.
Ran-?;. mj9.-Natakbo; tumakbo.
Ranch-w-Hacienda.
Ranch man-n-Ang mayari ng hacienda.
Ranchero n-Nagpapastol; ang tumitira
sa hacienda.
Rancho-n-Bahay ng manga nagpapastol.
Rancid-a-Malansa.
Rancidity-Rancidness-n-Lansa.
Rancor-n-Galit; tanim; na loob; poot.
Rancorous-a-Magalit; nagagalit; mapag-
tanim na loob.
Random-n-Kilos na walang ayos.
Random-a-Pagulogulo; walang ayos.
Rang-v. imp.-Tumugtog; tinugtog.
Range-w-Taludtod; hilera; tayo.
Range-v-Hilerahin; ituludtud.
Ranger-w-Tawong mapaglakad; ang na-
mamahala sa lupa ng gobierno.
Rank-w-Lagay; kalagayan; dangal; pag-
kaginoo.
Rank-v-Ilagay sa carampatang lugar.
Rank-a-Malansa; lipas; luma; laon; ma-
bulok.
Rankle-v-Maging magalit; maginit.
Ransack-f-Hanapin ng pilit.
Ransom-w-Pagtubos; kuartang ibinayap
sa pagtubos.
Ransom -u-Tubusin tumuboe.
Rant-v-Magsalita ng kaululan.
Rant-n-Tawong ulol; tawong hambog.
Rap-«-Tugtog: tuktok.
Rap-v-Tumuktok; tumugtog.
Rapacious-a-Mahiling sa pagnakaw; ma-
sakim-
Rapacity-Rapaciousness-w-Kahilingan sa
pagnakaw; kasakiman.
Rape-7/-Gahisin; agavvin ang babayi;
umagaw sa babayi; puersahin ang ba-
bayi.
Rape-n-Paggahis; pagpupuersa; pagagaw
ng babayi.
Rapid-a-Mabilis; matulin.
Rapid-w-Agos na matulin.
Rapidity-Rapidness-w-Katulinan; b i 1 i s;
kaliksihan.
Rapier-n-Sable; sandata.
Rapist-n-Ang pumuersa sa babayi.
Rapt-z/. imp. & p. ^>.-Inagaw; umagaw.
Rapt-a-Inagaw.
Rapture-n-Kawilian; kagustuhan.
Rapturous-a-Mawili; makagusto.
Rare-a-Bihira; bugtong; madalang; hilaw,
Rarefaction-7i-Kalabnawan.
Rarefy-7/-Labnawin; lumabnaw; buhag-
hagin; dumalang.
Rarity-n-Kadalangan; kalabnawan; pag-
kabugtong.
Rascal-n-Tawong masama; saragate.
Rascal-a-Masama; malikot.
Rascal-a-Masama; hamak; taksil.
Rascally-n-Kasuitikan; kataksilan.
Rase-u-Burahin; pantayin.
Rash-a-Bigla; magaspang.
Rash-n-Tigdas.
Rasher-n-Hiwa na manipis ng tosino.
Rasp-n-Kikil na magaspang.
Rasp-v-Kikiling; kumikil.
Rasure-w Kaburahan; pagpapantay.
Rat-n-Dagang malaki.
Rate-v-Tasahan; halagahan.
Rate-w-Tulin; halaga.
Rather-adv.-Bago; gusto pa;
Ratification-n-Katibayan; tibayan.
Ratify-v-Tibayin; pumayag; umayon.
Ration-n-Kaukulan ng isang bagay sa
iba.
Ration-w-Pagkain; rasion.
Rational-a-May isip; mabait.
Rationality-w-Katowiran; dahilan.
Rationally-a^o.-Ayos sa katowiran.
Rattan-w-Yentok.
Ratten-r-Nakawin ang kasangkapan.
Rattle-n-Kalatog; kalog; pangkalog.
Rattle-?/- Kumalatog; kalogin; kumalog.
Rattoon-w-Supling ng tubo,
REA
SCO
&EC
Rattoon-z/- Sum upling.
Ravage-#-Kasiraan; paggigiba.
Ravage-z/-Gibain; nakawin; sirain.
Ravager-tt-Maninira.
Rave-77-Masira ang isip; Magsalita ng
kaululan; magbaliw.
Ravel-v-Manutnot.
Raven-n-Wak; awak.
Raven-a Maitim.
Raven-z/'Agawin; umagaw.
Ravenous - a-Mataka w.
Ravenousness-w-Katakawan.
Ravine-?t-Saluysoy; sungoy; baris.
Ravish-v-Agawin; puersahin; gahisin.
Ravisher-n-Ang umagaw sa isang ba-
bayi.
Ravishment-^-Pagagaw sa isang babayi;
mamumuersa.
Ra .v-a-Hilaw; sariwa.
Raw boned-a-Payat.
Rawhide-n-Latigo ng katad.
Ray-n-Sinag.
Rayless-a-Walang sinag; madilim.
Raze-v-Lipulin; gibain; burahin.
Razor-n-Labasa.
Razure-w-Pag gigiba; kalipulan.
Reach-v-Umabot; abutin; dumating dat-
nin; tamuhin; iabot; magkamit.
Reach-n-Abot; dipa.
React-v-Kumilos uli.
Read-7/-Bumasa; basahin.
Read-v. imp. tfc^.^.-Nakabasa; binasa.
Readable -a-Makababasa.
Reading-n-Pagbasa.
Reader-w-Ang bumasa.
Readily-a^.-Maagap; madali; nakahanda.
Ready-a-Masipag; matalon; matulin; maa-
gap; natatalaga.
Ready-adz/. -Maagap; madali; nakahanda.
Ready-made-a-Yari na.
Real-a-Tunay; totoo.
Reality-n-Katotohanan; katunayan.
Realize-z/-Totohanin, tumubo.
Realization w-Pagkatoto; pangyayari.
Really-o^i;.-Totoo ba; tunay kaya.
Realm-n-Kaharian.
Realty-«-Haring lupa.
Ream-w-Bagkis ng papel na may apat
na daan at walong puong dabon.
Ream-v-Palakihin ang butas.
Reanimate-7AMagpalakas; buhayin.
Reannex-v-Idugtong uli.
Reap-v-Gapasin; gumapas; magani.
Reaper-w-Mangagapas.
Reaping-hook-n-Lilik.
Reappear-v-Lumitaw o suinipot uli.
Reappearance-n-Pagli taw 6 p a g s i p o t
ninli.
Kear-n-Likod; likuran.
Bear-rt-Huling; likod;
Rear-v-Itaas; magalaga; palakihin.
Rear guard-n-Bantay sa huli.
Kearward-n-Bantay sa huli.
Rear ward-a^.-Sa gawing huli.
Reason-n-Katowiran; dahilan; akala; isip;
katha;
Reason-v-Magisip; isipin; magakala;
mangatowiran; akalain; magsalita.
Reasonable-a-Akma; tama sa katowiran.
Reasoning fi-Pangangatowiran.
Reassure-n-Magpangako uli.
Rebels- Ang lumalaban sa sarili niyang
bandila.
Rebel-v-Lumaban sa sariling bandila.
Rebellion-n-Pag alsa; pag laban sa sa-
riling bandila.
Rebellious-a-Sowail; malabag.
Rebound--z/-Umudlot; lumukso.
Rebuff-n-Pigil; tangi; pagkaayaw.
Rebuff -v-Tangihan; tumangi; pigilin;
umayaw.
Rebuild-7/-Magtayo uli; itayo ng pani-
bago.
Rebuke-v-Parusahan; pasiyahan.
Rebus-n-Bugtong.
Rebut-v-Lumaban; sumalangsang.
Recall-u-Baguhin; bawiin; tawagin.
Recant-7/-Magkaila; talikuran; tumalikod.
Recantation-n-Kaila; pagtatalikuran.
Recapture-v-Bawiin ang manga sandatay
rnasamsam ng kalaban.
Recede-w-Umurong; burnaba.
Receipt-w-Recibo; pagtangap.
Receipt- t'-Magbi gay ang reoibo.
Receivable-a-Dapat tangapin.
Receive-v-Tangapin; tumangap; suma-
hod; sahuran.
Receiver-n-Taga tan gap.
Recency-n-Kasariwaan; pagkabago.
Recent-a-Bago; sariwa.
Recentness-»i-Pagkago.
Receptacle-n-Kasangkapan panahod.
Reception-n-Pagtangap.
Receptive-a-Nauukol sa pagtangap.
Recess-n-Recreo; pagpahinga.
Recess-v-Magpahinga.
Recession-n-Pagurong; pagsasauli .
Recipe-n-Kasulatan tungkol sa pa.ir.iia-
wa ng anoman.
Recipient-«-Taga tangap: ang tumangap.
Recipient-a-Matatanuuj »i n.
Reciprocal-a-Nauukol sa kapua.
Redprocate-L>Humalili; maukol sa ka-
pwa; tumangap at magbigay.
Reciprocation-n-Paghahalili;
Recite- v-Saysay in; sabibin.
Recital-n-Kasabihan; pagsalaysay.
Recitation-n-Pagsalaysay.
Reck-z/'Magingat; mainahala; maukol.
Reckless-a-Walang ingat; pabaya,
REG
801
REP
Reckon-f-Magkaenta; bumilang.
Reckoning-n-Pagkuenta; kabilangan.
Reclaim-v-Kunin uli.
Recline-c-Humilig; sumandal.
Recluse-«-Kinulong na kusa.
Recluse-«-Tawong ayaw sumama sa ka-
pwa niya.
Recognition-^-Pagkikilala; pagkakaha-
luta.
Recognizable-a-Makikilala.
Recognize-v-Makilala; halatain; kilalanin;
tantuin.
Recoil-2/-Umurong; umudlot.
Recoil-n-Urong/ udlot.
Recollect-v-Tandaan; alalahanin.
Re-collect-7/-Singilin uli.
Recollection-n-Alaala; pag aalaala.
Recommence-z/-Masimula uli.
Recommend-v-Ipagbilin; ipagmasakit.
Recommendation-w-Pagbilin; tagobilin.
Recommit- u-Ga win muli; sumala uli.
Reeompense-n-Bayad; ganti pala; upa.
Recompense-v-Bayaran; upahan; mag-
bayad; gantihin.
Recompose-i>Gawin muli.
Reconcile-v-Magkasundo; papagkasun-
duin.
Reconciliation-n-Pagkakasundo.
Recondite-a-Nakatago.
Reconnoisance-n-Paguusisa; siyasat.
Reoonnoiter-t/-Magusisa; usisain; subu-
kin; manubok.
Reconsider-77-Isiping muli.
Reconstruct-u-Magtayo muli; itayo ng
Reconstruction-w-Pagtatayo ng pani-
Record- u-Tandain; lumkalin; bangitin.
Record-n-Tandaan.
Recount-v-Bilangin uli.
Recount-«-Muling pagbilang.
Recourse-n-Kasakdalan; pagdulog; pag-
gamit.
Recover- u-Bawiin; bumawi; magkamit
uli.
Recoverable-a-Makababa wi .
Recovery-n-Pagkabawi; paggaling.
Recreancy-n-Karuagan; kapalsohan; ka-
pabayaan.
Recreant-a-Duag; falso; pabaya.
Re-create-u-Lalangin uli.
Recreate-v-Magaliw; maglugod.
Recreation-n-Aliwan; pagaalhv.
Recreative-a-Makalulugod.
Recriminate-v-Magbintang.
Recrimination-n-Pag bibintangan.
Recruit-v-Kumpunihin; punuin ang ka-
kulangan; lumakas; gumaling.
Recruit-^ -Sundalong bagong pasok.
Rectification-w-Paghuhusay; pagtotowid.
Rectify-v-To\viring; hut-say in.
Reetilineal-a-Matowid ang guhit.
Rectitude-w-Katapatan ng loob.
Rector-w-Pastor; puno.
Rectory-w-Hucuman ng pari; balmy ng
.pastor 6 pari.
Rectum-n-Tumbong.
Recumbency-w-Sandalan; katamaran.
Recumbent-a-Nakasandal; nakahilig.
Recuperate-z/- Lumakas; gumaling;
Recur-f-Umulit; bumalik uli.
Recurrence-n-Pag ulit.
Recurrent-a-Maulit.
Recurvate-z/-Lumiad; humubog.
Recurvation-n-Pag liliad.
Recurvate-a- Nakaliad.
Red-a-Mapula.
Red-n-Kulay na pula.
Redden-v-Pumula mamula.
Reddish-a-Mapulapula.
Redeem-v-Tubusin; tumubos; hanguin
sa kagipitan.
Redemption-w-Pagtubos; katubusan.
Red-gum-n-Tigdas.
Redness-w-Pula; kapulaan.
Redolence- Redolency-w-Bango; k a b a -
ngohan.
Redolent-a-Mabango.
Redouble-v-Dublihing muli; tikluping
muli.
Redoutable-a-Matapang.
Redound-v-Lumago.
Redo vva-n- Say awan Parang ball.
Re-dress-v-Magbihis; bihising muli.
Redress-y-Ayusin; husayin.
Redress-n-Ganti.
Reduce--^- Bawasan/ saysayin.
Reducible-a-Mababawasan.
Reduction-w-Pagbawas; bawas.
Redundancy-«-Kalabisan.
Redundant-a-Malabis.
Reed-w-Kugon.
Reed organ-n-Armonica.
Reef-w-Manga bato sa ilalim ng tubig.
Reef-v-Tiklupin ang layag.
Reek-n-Aso; usok.
Reek-w-Uinuso/ umasok.
Reel-n-Gibang; ikiran; giray.
Reel--z/-Magulak; ikirin; giniraygiray.
Reenact-t'-Maglagda muli.
Reenaction-Peenactment-n-Pag lalagda.
muli.
Reenforce-v-Palakasin;dagdaginid;agdag
Reenforcement-w-Pagdaragdag.
Reenter-7/-Puinasok uli; muling pumasok.
Reestablish-v-Muling itayo; iuli.
Reestablishment-w-Muling pagtatayo.
Reeve-v-Isuot ang lubid sa kalooy.
Refashion-v-Baguhin ang uso.
Refer-u-Bangitin; salaysayin; ibalita.
REG
302
REL
Referable-a-Umubrang bangitin.
Referee-n-Sentensiadof.
Reference-w-Pagbangit.
Refine-r-Linisin; dalisayin.
Refined 0-Malinis; makinis; dalisay.
Refinement-n-Kalinisan; kadalisayan.
P.eflect-u-Gunigunihin; mag wari wari;
mag isip isip.
Reflection-w-Gunam gunam; pag wawari-
wari.
Reflex-a-Nakaliad.
Refold-v-Tikluping muli.
Reform-2/-Husayin; ayusin; baguhin.
Reform-n-Pagkabago.
Reformation-n-Pagbabago.
Refract-v-Hubugin; baliin.
Refraction-7i-Pagkahubog; pagkabali.
Refractory-a-Baliktad.
Refrain-v-Magtiis; tiisin; pigilin.
Refrain-w-Kanta; awit.
Ref resh-v-Magpalamig; magpahangin;
magpahinga.
Refreshment-w-Pagpapahinga; inumin.
Ref ri gerant-a-Malami g.
Refrigerant-w-Pangpalamig.
Refrigerate ?/-Pa lam i gin.
Refrigerative-a-Malamig.
Refrigerator-n-Lalagyan ng hielo.
Refuge-n-Kupkop; kalong.
Refugee-n-Ang tumekas.
Refulgence-Refulgency-n Ningning; kin-
tab; kislap; kisap.
Refulgent-a-Maningning; pakislap; ma-
kisap; maliwanag.
Refund-u-Isauli.
Refusal-w-Katangihan; pagkaayaw; ka-
ayavvan.
Refuse-c-Tumangi; tangihan; umayaw;
huag tangapin.
Refuse-w-Bagay na walang kabuluban;
pinagpilian; kasukalan.
Ref use-a- Walang kabuluha".
Refute-r-Patotohanin.
Regain-^-Bawiin; bumawi.
Regal-a-Parang hari; Nauukol sa hari.
Regale-v-Magpiging.
Regale-n-Piging.
Regalement-n-Pagpapiging.
Regalia-w-Ang nauukol sa kaharian; ga-
lon.
Regality-w-Kaharian.
Regard w-Alangalang; pagtingin.
Regard- v-Maukol; tumingin.
Regardful rt-Maingat.
Regardless-a-Walang ingat.
Regency-w-Katungkulang hari; pagka-
hari.
Regeneracy w-Muling pagsipot 6 pag-
gawa,
Regenerate-r-Mnling gawin 6
Regent-a-May kapangyarihan.
Regent-^ -Hari; puno.
Regicide-w-Ang natay sa hari.
Regime-w-Panahon.
Regimen-n-Paggogobierno ng mahusajr.
Regiment-n-Regimento; ka\val ng sun-
dalo.
Regimental-a-Nauukol sa regimiento.
Region-«-Lugar.
Register-Ti-Registro.
Register- r-Isulat ang ngalang.
Registrar-n-Taga ingat ang registro.
Registration-w-Pagsulat ng ngalang sa
registro.
Regnancy-n-Kapangyarihan.
Regnant-a-May kapangyarihan.
Regress-w-Pagbalik.
Regret--z/-Magsisi.
Regret-w-Pagsisisi.
Regretful-a-Masisisihan.
Regular-a-Yano; karaniwan.
Regular-n-Sundalong regular.
Regularity-n-Pagkakawasto; ayos.
Regulate-^-Ayusin; husayin; iayos.
Regulation-n-Pagaayos; ayos: husay.
Rehearse-t/-Magsanay; saysayin; ulitin.
Rehearsal-«-Kasanayan; kasaysayan.
Reign-n-Panahon ng pagkahari.
Reign-v-Maghari.
Reimburse- v-Isauli ang kuartangginesta.
Rein-n-Rienda.
Rein-v-Pigilin.
Reinforce-v-Magbangkat; bangkatin; pa-
lakasin; idagdag.
Reins-w-Manga riendas.
Reinstate-u-Ilagay uli sa dati.
Reissue-u-Ikalat muli. *
Reissues-Milling pagkalat.
Reiterate-^-Sabihin uli; ulitin.
Reiteration-n-Pagsasabi uli; pagulit; pag-
sasabi ng panibago.
Reject-u-Tangihan; tumangi; iwaksi; ta-
likuran.
Rejection-«-Pagtangi; pagkawaksi.
Rejoice-u-Sumaya magaliw.
Rejoicing-n-Kasayahan; aglahi; ]>aglili-
bang.
Rejoin-i;-Muling magpisan 6 pumisan.
Rejoinder-w-Sagot; tug* >u.
Rejuvenescence-w-Pagbalik sa pagka-
bata.
Rejuvenate-i;-Bumalik sa pagkabata.
Relapse-n-Binat.
Relapse-v-Bniniiuit; niabinat.
Relate t»-Sabihin; magsabi; saysayin;
magbalita; matungkol; maukol.
Relation-w-Pagsasabi; kasaysayan; ka-
maganak.
Relationship-n-Kaniairanakan; kaukulan
Relative-a-Nauukol; tungkol.
REM
303
REP
Relative-n-Kamaganak.
Relator-n-Ang nagsabi 6 nagbalita.
Relax-z/-Lumuag; luagin.
Ralaxation-w-Kaluagan; kaalhvan.
Relay-7/-Muling ilatag.
Release-v-Ilaya; hangin; magbigay ng
kalayaan.
Release-w-Kalayaan.
Re!egate-#-Ialis; ipadistierro; palayasin.
Relegation-n-Pagpapalayas.
Relent-z/'Maawa; mahabag1
Relentless-a-Walang awa 6 habag.
Relevance -Relevancy-n Kaukulan.
Relevant-rt-Nauukol sa.
Reliability-«-Katotobanan; katapatan.
Reliable-a-Totoo; tunay.
Reliance-w-Katibayan ng loob; kata-
patan ng loob.
Relict-n-Baong babayi.
Relief-w-Kahalili; kaginhawahan.
Relieve-7/-Humalili; halinhan.
Religions-Religion; pananampalataya.
Religious-n-Banal; mapagdasal.
Relinquishment-u-Bitiwan; mai wan.
Relinquishment-w-Pagbibitiw.
Relish-oLasapin; magkagusto/ palinam-
namin.
Relish-«-Gusto; lasap; lasa/ tikim.
Reluctance-n-Kaayawan; kasalungatan.
Reluctant-a-Salungat; sovvail; ayaw.
Rely-r-Maniwala.
Remain-u-Maiwan.
Remainder-w-Ang natitira; pinagpilian,
kalabisan; lagpos.
Remains -»i-Kalabisan; bangkay; burol.
Remark-u-Magsabi; matanto.
Remark-7i-Sabi; kasabihan/ kasaysayan.
Remarkable-a-Katakataka; k a m a n g ha
mangha.
Remediable-a-Magagamutin.
Remedial-a-Magagamutin.
Remedy-n-Gamot; kagamutan.
Remedy-z;-Gumamot; gamutin.
Remembers- Alalahanin; tandain; mai-
sipan.
Remernbrance-n-Alaala.
Remind-v-Ipaalaala.
Reminiscence-n-Alaala.
Reminiscent-a-Maalaala.
Remiss-a-Pabaya; tamad; mabagal; wa-
lang ingat.
Remission-^-Patawad.
Remit--z/-Isauli, bitiwan; sumupil; awa-
san; patawarin; ipadala.
Remittance-w-Pagpapadala; pagpapata-
wad.
Remitment-n-Pagpapadala.
Remittent-a-Titigil at muling susulong.
Remittor-H-Ang nagpapadala.
Remnant-w-Retaso.
Kemodel-i>-Baguhin.
Remonstrance-w-Daing; luhog; dalita.
Remonstrate-c-Dumaing; mapasiya.
Remorse-w-Hiya; pagkabalisa; lungkot.
Remorsef ul-a-JSahihiya . malungkot.
Remorseless a- Walang awa.
Rernote-a-Malayo.
Removal-?;-Pagpaalis; paglipat.
Reniove-z/-Iali8; ilipat; ibukod; ihiwa-
lay.
Remunerate- y-Bayaran; upahan; ganti-
hin.
Remuneration-rc-Pagbayad; kabayaran;
bay ad; upa; ganti.
Remunerative-a-Maytubo 6 pakinabang.
Renal-a-Nauukol sa lugar ng bato ng
katawan.
Rencontre- c-Sumalubong; lumaban.
Rencounter-f-Sumalubong; lumaban.
Rend-u-Punitin; biakin.
Render- f-Isauli; ibigay; sumupil; ihulog
sa ibang wika; mantikahin.
Rendesvous-w-Hodyatan; gawi.
Rendition-w-Fagsupil; paggawa; suko.
Renegrade-n-Tawong taksil.
Renew- u-Baguhin; ulitin.
Renewal-v-Pagulit; pagkabago
Rene wedly-adv .-U litulit.
Renounce-v-Tumangi; tumangal; humi
walay; magrenuncia.
Renovate-v-Lmisin.
Renovation-n-Paglinis; pagkabago.
Renown-w-Balita; bantog; Dunyi; kaban-
tugan.
Renowned a-Balita; mabunyi; bayanj;
bantog.
Rent-v. imp. & p. ^.-Pinunit.
Rent-w-Upa.
Rent- u-P aupahan.
Rent-n-Upa sa bahay.
Renunciation-n-Pagtatagal; paghihi wa-
lay; katangihan.
Reorganization-^- Muling pagkaayos.
Reorganize-f-Muling ayusm.
Repair-v-Iuli; husayin; Daguhin; tutupan.
Repair-n-Tutop; dagdag.
Reparation-w-Paguli; pagbabago.
Repartee-72-Sagot; tugoii; tutol.
Repast-»i-Piging; pagkain.
Repay z/-Muling Dayaran; bayaran uli;
gantihin; isauli.
Repayment-^-Muling pagbabayad; ba-
yad; ganti.
Repeal-^-Baguhin ang utos; pawalan
ang kabuluhan.
Repeats- Ulitin; dumalas; sabihin uli.
Repeat-ra-Pagulit; muling pagsasabi.
Repeatedly-af?c.-Madalas; niuii,t, muli.
Repel-v-Lumaban; bumabag; itakwil;
i \vaksi.
REP
304
RES
Fepent-r-Magsisi; tiisin.
B epentance-^-Pagsisisi.
B epentant-a-Nagsisisi; mapagsisi.
I epentant-#-Ang nagsisisi.
E epitition-w-Pagulit.
Bepine-z'-Dumaing.
Replace-2/-Palitan; iuli; ilagay uli sa
lugar.
R eplacement-n-Paguli .
Replendish-?;-Punuin.
Replete-#-Lubos; puno; puspos; walang
kulang.
Repletion-«-Kabuoan; kasandatan; pag-
kapuno.
Beplication-n-Sagot; tugon.
Eeply-r-Sumagot; tumugon; sagutin.
Beply-n-Sagot; tugon; tutol.
Eeport-n-Ealita; putok; alam; repor; bu-
longbulongan; kalatog; sabisabi.
Eeport-^-Magbigay alam; mag balita;
ibalita.
Repose-z/-Magpahinga; huminto; humim-
lay.
Repose-n-Pagpapahinga; hinto.
Repository-n-Kamalig; taguan.
Repossess-u-Muling magkamit.
Reprehend-^-Sisihin.
Reprehensible a-Dapat sisihin.
Reprehension-n-Pag pasisi; pangusap;
parusa.
R eprese nt-z/ -Magkati wal a .
Representation-n-Pagkakatiwala.
Representative-n-Pintakasi; katiwala.
Repress--z/-Supilin.
Repression-ft-Pagsupil.
Reprieve-iy-Palugitin.
Reprieve-n-Palugit.
Reprimand-n-Pangusap; pagpasisi.
Reprimand-z/-Sisihin.
Beprint--z/-Limbagin uli; muling mag-
limbag.
Reprint-«-Muling pag lirnbag.
Reprisal-w-Mnling pagkuha.
Reproach- v-Sisihin; murahin; tangihan.
Reproach-n-Pagsisisi; kamurahan; hiya.
Reproachful a-Nakadudusta; hamak.
Eeproachless-a-Malinis; mabuti.
Eeprobate-a-Masama; hamak; pabaya.
Reprobate-w-Tavvong masama.
Reproducer-Milling gawin; muling ipa
litaw.
Reproduction-n-Muling pag litaw.
R eproof-«-Pangusap.
Reprove-v-Pintasin; aralan, ipangusapan.
Reptant-a-Giimaga]»ang.
Reptile-tf-Ahas; sawa; hayop na walang
paa at pakpak.
Reptile-a-Gumagapang.
Republic-w-Republica.
Eepublican-a-Nauukol sa republica.
E epublication-n- Muling paglimbag.
Bepublish-v-Muling maglimbag; muling
ipahayag.
Eepudiate--t/-Talikuran; tumangal; tan
gihan.
Eepudiation-w-Katalikuran; katangihan;
pagkahiwalay.
Eepugnancy-n-Dimarim; suklam; kasu-
klaman.
Eepugnant-a-Masusuklaman;marimarim.
Repulse- y-Ltimaban; alisin.
Repulse-n-Laban; paglaban.
Repulsion-n-Paglaban.
Repulsive-a-Nasusuklaman.
Repurchase- 77-Bumili uli.
Reputable-a-Dapat maniwala; dapat ga-
lingin.
Eeputation-n-Puri; dangal; kabantugan;
mabuting ngalan.
Eepute-u-Sabihin; ilagay sa katowiran.
Eepute H-Lagay; kalagayan.
Request-w-Bilin; hingi; luhog; pakiusap.
Request-v-Lumuhog; manalangin; maki-
usap; humingi.
Requiem-w-Dalit.
Require - u-Magkailangan; pilitin.
Requirement-?!- Kakailangan.
Requisite-a-Husto; kailangan.
Requisite-w-Ang kailangan.
Eequisition-n-Ang kinakailangan.
Requital-n-Ganti; bayad; parusa.
Requite-^- Gantihin; parusahin.
Rescind-t'-Putulin; putlin; pawalan ng
kabuluhan.
Rescue- f-Iligtas; sagipin; hanguin.
Rescue-n-Pag ligtas; kupkop; pagsasa-
gip-
Eesearch-f-Usisain uli; siyasatin uli.
Besearch-it- Muling pagsisiyasat.
Resemblance-w-Pagkakamukha; katulad.
Resemble-v-Imukha; magkamukha; pu-
maris; tumulad.
Resent-v-Tampuhin; tumampo; magalit.
magsalaghati.
Resentment-a-Mapootin; tampuhin.
Resentment-n-Galit; salaghati; dalain-
liati; yamot; tampo.
Reservation-«-Lihiin; taan.
Reserve z/-Itago; ipaglaan; tirahin; mag-
tira.
Reserve w-Taan; hinahon.
Eeservedly-a^v.-Pali 1 \ i n i .
Reservoir-«-Lawa; labak.
Beset--z/-]VIuling ilagay.
Reside-'y-Tuiuira; tuinahan.
Pesidence-xTiralian; talinnan; luihay.
Resident-w-Ang tuiuiva sa isang lugar.
Residual •o-Naaakpl sa natira.
l\csi<lue-n-Tira; pinagpilian; kalabisan;
lagpos.
RES
305
RET
Residiurn-n-Tira; pinagpilian; ang na-
titira; kalabisan.
Resign-7ATumangi; tumangal; umayaw;
magrenuncia; magtiis.
Resignation-n-Pagrerenunt'ia; pagtatan-
gal.
Resigned-a-Mababang loob.
Resin-w-Adiyangaw.
Resist- v-Lumaban; bumabag; salungatin.
Resistance-w-Pag laban; pag labag.
Resistless a-Mahina; di makalalaban.
Resolute-a-Malakas ang loob; buo ang
loob; matibay; matatag.
Resolution-n-Kalakasanng loob; kabuoan
ng loob; katibayan.
Resolve-n-Takdaan; pasiyahan; lumakas
loob.
Resolve-w-Takdaan; inisip; banta.
Resonance w-Tunog; aladalad.
Resonant-a- Matunog.
Resort- »;-Gumawi; pumaroon.
Resort-n-Gawi.
Resound-v-Tumunog; umalalad.
Resound-n-Tunog.
Resource-n-Pinangalingan; pinagmulaan
Respect-M-Galang; paggalang; pitagan;
kamabalan; pagpuri.
Respect-r-Gumalang; galangin; pintu-
huin; pumintuho; magbigay puri; mau-
kol; matungkol.
Respectability-«-Galang; kagalangan; pu-
ri; kamahalan; pagkaginoo.
Respectable-a-Magalang; ginoo; binibini;
mabini.
Respectful-a-Magalang; mapagpitagan.
Respecting-^rep.-Nauukol sa; tungkol
sa.
Respect! ve-a-Karampatan; sarili.
Respell-oTitikin uli.
Respirable-a-Mabuti sa paghinga.
Respiratory-a-Xauukol sa paghinga.
Respiration-«-Hininga.
Respire-7/-Huminga.
Respite-«-Pal ngit.
Respite-'u-Palugitin.
Resplendent-a-Maningning; makisap; ma-
luningning; makislap.
Respond-t?-Sumagot; 'turnugon; tumutol;
matungkol; maukol.
Respondent-w-Ang sumasagot; ang tu-
mutol.
Response-n-Tugon; sagot; tutol.
Responsible-a-Mananagutin; may ka-
tungkulang managot.
Rest-n-Pahinga; aliw; hinto; katahimi-
kan; kapahingahan; kapayapaan;
ang labis; ang natitira.
Re8t-7/-Magpahinga; maghinto; huminto;
humupa. humimpil; tumahimik.
Restaurant-w-Karihan; restaurant.
Restitution-n-Pagsasauli.
Restive-a-Balisa; malikot.
Restless-a-Malikot; balisa; magalaw.
Restlessness-w-Kalikutan; pagkabalisa.
Restoration-w-Pagsasauli.
Restore-v-Isauli; saulan.
Restrain-u-Pigilin; pumigil; higpitan; sa-
watain; awatin.
Restraint-w-Pigil; kahigpitan; pag pi-
pigil.
Restrict-v-Kulungin; ilagay ang hanga;
pigilin.
Restriction-w-Pagkulong; paglalagay ng
manga hanga.
Result-n-Litaw; sagot; ang nangyayari;
ang lumitaw.
Result-i;-Lumitaw; mangyari.
Resume-v-ttuloy; kunin uli.
Resumption-w-Pagmumula ng muli.
Resurrection-n-P agkabuhay ng muli;
muling pagkabuhay.
Resusticate-r-Buhayin uli.
Resustication-n-Muling pagkabuhay.
Retail-t'-Ipagbili ng untiunti.
Retail-n-Pagbili.
Retain-v-Bimbingin; lalamin; huag bi-
tivvan.
Retainer-n-Lalam; bimbing.
Retaliate-^-Gantihin; gumanti.
Retaliation-n-Ganti.
Retard- c-Antalahin' pigilin; luatan;
magluat.
Retardation-n-Pagpigil; antala.
Retention-«-Pagkulong; antala.
Retentive a-Maantalahin; maabala.
Reticence-n-Kaayawan magsalita.
Reticent-n-Ayaw magsalita.
Reticle-n-Munting supot 6 bayong.
Reticular-a-Hitsurang kitid.
Reticule-n-Munting bayong.
Retina-w-Gitna ng mata.
Retinue-n-Manga kasama; katulong.
Retire- u-Umurong; humiwalay; lumayo.
Retirement-n-Pagurong; paglayas; ka-
tahimikan.
Retiring-a-Nahihiya; tahimik.
Retort- v-Sumagot; tumutol; tumugon.
Retort-n-Sagot; tugon; tutol.
Retrace--z/-Guhitin; uli; bumalik.
Retract-v-Baguhin ang salita; tumalikod;
talikuran; magkaila; umurong.
Retraction-n-Pag urong pagkakaila.
Retreat-v-Umurong; lumayo.
Retreat w-Pag urong; pag layas/ ihian;
panambitan.
Retribution-n-Bayad; ganti; upa.
Retrievable-a-Makababawi.
Retrieve-?;- Bawiin; bumawi. :. .
Retrocede-f-Bumalik sa dati; • umurong;
sumama.
39
REV
306
RIG
Retrocession-n-Pag balik sa dati; pag-
urong.
Retrograde--z/-Bumalik; umurong; su ma-
ma.
Retrogression-w-Pag urong; pagbalik.
Retrospect --z/'Lumingon; alalahanin.
Retrospect-w-Pag lingon; alaala.
Return -y-Bumalik; muling bumalik; isa-
uli; saulan.
Return-n-Pagbalik; pagsasauli.
Reunion-n-Katipunan; pagtitipon: kapi-
sanan.
Reunite-v-Pumisan uli; muling ilakip.
Reveal-v-Ipakita; ipasabi; ilitaw.
Revel-n Piging: Kasayahan; biro.
Revel-u-Magbiro; suinaya.
Revelation-ra- Pakita; pagpahayag.
Revelry-n- Kasayahan; biroan; ingay;
kaguluhan; kaingayan.
Revenge-y-Gantihin.
Revenge-n-Ganti.
Revengeful-a-Ibig gantihin; ayaw pata-
warin.
Revenue-n-Pakinabang; tubo; buis.
Reverberate- f-Umalingawnga w; kumala-
sing.
Reverberation-n-Alingawngaw.
Revere-v-Galangin; gumalang; sambahin;
pintuhuin.
Reverence-z/-Galangin; pintuhuin.
Reverence-n-Pintuho; galang; pi-
tagan.
Reverend-a-Magalan; banal.
Reverent-a-Magalang; mababang loob.
Reverential-a-Magalang; mapitagan.
Reverie-n-Bulayan; wari; pagwawariwari.
Re versal-n- Kabaliktaran.
Reverse-7/-Baguhin; baliktarin; bawiin;
talunin.
Reverse-n-Pagkabaliktad.
Reverse-a-Baliktad; gnsot; magulo.
Reversion-w-Pagkabaliktad.
Revert-z/-Baliktarin; bumaliktad; buma-
lik.
Review-?;- Muling magmasiran; siyasatin
uli.
Revievv-n- Muling paguusisa; repaso;
pagulit*
Revile-z/-Murahin; alimurahin: laitin;
magalibugha.
Revisal-«-Paggagawa ng panibago.
Revise-v-Baguhin; gawing panibago.
Revise n-Ikalawang burador.
Revision-n-Pagkabago.
Revival-w-Pagbabago.
Revive-f Buhayin.
Revocation-n-Pagurong.
Revoke-v-Umurong; paurungan, CM \\alan
ang kabuluhan.
Revolt-z^-Magalsa; lumaban sa puno.
Revolt-n-Paghihimagsik ng bayan laban
sa kanilang puno.
Revolution-w-Pagkakagulo.
Revolutionary-a-Nauukol sa gulo.
Revolutionize- j--Baguhin; ibahin.
Revolve-77-Umikit; uminog.
Revolver-w-Rebolber.
Revulsion-n-Kasuklaman.
Reward-v-Gantihin; bigyan ng "ganting
Reward-n-Ganti; pala; bayad; pabuya.
Rheum-n-Nana.
Rheumatism-n-Rumatismo.
Rhyme-«-Verso; tula.
Rhyme-7^-Tumula; magverso; manula.
Khymster-n-Ang marunong magverso;
manunula.
Rib-t;-Tadyang.
Rib-^-Maglagay ng tadyang.
Ribbon-«-Liston; sintas.
Rice-^-Palay; bigas.
Rich-a-Mayaman; masagana; masalapi.
Riches-#-Kayamanan; yaman.
Rick n-Mandala.
Rickets-n-Sakit ng buto.
Rickety-a-Usayanin; mahina.
Rid-^-Alisin; palayasin.
Riddance-«-Pagpalayas.
Ridden-v. p. j9.-Nakasakay.
Riddle-ty-Bugtong; bithay.'
Riddle-v-Magbithay; bithayin.
Ride-w-Sumakay; sakayan; isakay.
Ride-n-Sakay; pagsasakay.
Rider-w-Ang sumasakay.
Ridge-«-Palupo.
Ridicule-z/-Bansagin, uyamin; tnksuhin;
libakin
Ridicule-n-Uyam; libak.
Ridiculous-a-Makatatawa; matata \van i n .
Rife-a-Uso; sagana; nuirami.
Riffraff-n-Sukat manga tawong hainak.
Rifle-v-Xakawin; manduit.
Rifle-w-Rifle; baril.
Rifler-n-Manduduit.
Rift-w-Lahang; bitak.
Rift-v-Lahangin; lumahanu'.
IliiM'-Sasakyan; kasangkapan.
Ivi.n-r-Magbihis; gayakan.
Rigging-»i-Manga dainit.
Right-?i-Kato\\irai); katampatan; kaba-
nayaran.
Right-a Hustong; matowid; ganap; \\i\-
lang kulang.
Right-7/-Towiran; ganapin; gumanap;
husayin; ayusin.
Righteous-rt-Banal; matowid; ayon sa
katowiran.
Rightful-a-Ayon sa kat<. \\iran.
Rigid-a-Batibot; matibay; mabn^ik; ina-
sungit.
Rigidity-Rigidness->i-Katibayan; t i bay ;
kabagsikan; kasungitan.
Rigmarole-n-Salitang hunghang.
Rigor-n- Kabagsikan; sidhi; kahigpi*
tan.
Rigorous-a-Mahigpit; mabagsik.
Rile-v-Labuin.
Rily-fl-Malabo.
Rill-n-Sapa.
Rim n-Gilid; tabi.
Rime-n-Lahang; bitak; baitang ng hag-
danan.
Rind-n-Balat; upak; talop.
Rinderpest-w-Peste ng kalaba\v.
Ring-w-Singsing; buklod; bilog.
Ring-T'-Bilugin; balisusuin.
Ring-n-Tunog.
Ring-u-Tumunog; tunugin.
Ring leader-n-Puno.
Ringlet-n-Sinsing na mimti; kulot.
Riot-w-Away; gulo ng marami; pagaalsa;
tunang malaki.
Riot-v-Magalsa; gumulo ang marami.
Riotous-a-Magulo; palaaway
Rip-«-Tastas.
Rip-v-Tastasin; tumastas.
Ripe-fl-Hinog; magulang.
Ripen-?;- Huminog; gumulang.
Ripple-n-Munting alon.
Rise-n-Pagbangon; pinangalingan; pinag-
mulaan; pagpapataas; taas.
Rise--z/-Bumangon; tumaas.
Risible-a-Makatatawa.
Risk-w-Kapalaran; kapanganiban.
Risk-f-Ilagay sa kapalaran.
Risky-a-May panganib.
Rite-n-Sermon.
Rival-a-Malaban; kalaban.
Rival-w-Kalaban; katalo; katapat.
Rival-?y-Lumaban; magkatalo.
Rivalry-Rivalship-n-Pagkakatalo; pag-
laban.
Rive-v-Lahangin; lumahang; bitakin.
River-w-Ilog.
Rivet-n-Pakong maikli at makapal.
Rivet-v Silsilin; baluktutin.
Rivulet-n-Sapa.
Roach-n-Ipis.]
Road-n-Lansangan, daan; carsada.
Road stead-^-Punduhan.
Roam-i'-Lumakad; gumala.
Roan-a-Rosillo.
Roan-?i-Rosillo.|
Roar-u-Umangil; tumahol.
Roar-^-Angil; tahol.
Roast-7/-Ihawin; ibusa.
Roast-n-Ihaw; pagbusa.
Roast-a-Naihaw; inihaw.
Rob-v-Nakawin; harangin; magnakaw;
umuniit; umitin.
Robber-n-Manloloob; manghaharang;
tnagoanakftw; tulisan.
Robbery-n-Pangloob; pagnakaw; pag-
utuit.
Robe-n-Damit.
Robev-Isuot ang dainit.
Robust-aMay katawan; mataba; bali-
saksakin; batibot; pisigan; maugat;
malakas; malaki.
Rock-w.-Bato; uga.
Rocket w-Kuetes.
Rock-v-Ugain; lagyan ang bato.
Rocky-a-Mabato; mahina; masama.
Rod-w-Pirasong bakal; panukat na may
anim na baras ang haba.
Rode--z/-Nakasakay; sumakay.
Rodent-a-Mangatngat.
Rodent-w-Hayop na mangangagat.
Roe-«-Babaying usa; usang inahin.
Rogue -#-Tawong masama; hampaslupa.
Roguery-?t- Kasamaan.
Roguish-a-Palabiro; mapagbiro; masama.
Roie-w-Gawa ng komediante.
Roll-»-Bilog; balot,
Roll-f-Gumulong; gulungin; gumumon.
Rolling pin-»-Paralis.
Roman-a-Nauukol sa Roma 6 sa Ro-
mano.
Roman Catholic-w-Catalico Romano.
Romance-n-Kuento.
Romance-^- Vlagkuento.
Romanesque-a-Nakakahawig sa Roma.
Romanism-n-Kaukulan sa Roma.
Romanize-?;- Gawin Catolico.
Rornp-v-Maglaco magbiro.
Romp-w-Laro.
Rompish-a-Magulo; malikot; rnapagpa-
laro.
Roof-n-Bubong; bubungan.
Roof-v-Lagyan ang bubungan.
Roofing-^-Kasangkapang ginamit sa bu-
bungan.
Roofless-a-Walang bubong.
Rookery-n-Bahay na malapit masira.
Room-w-Silid; kuarto.
Room-v-Tumira sa cuar-o.
Roominess-w-Kaluagan; kaluangan.
Roommate-w-Kasama sa kuarto.
Rooniy-a-Maluag; maluang.
Roost-w- H apunan .
Roost-u-Humapon.
Rooster-n-Manok.
Root-n-Ugat; pinagmulan.
Root-?'-Ngumuso.
Rootlet-«-Ugat na munti.
Rope-«-Lubid.
Rope-u-Talian ng lubid.
Ropery-w-Gawaan ng lubid.
Rope walk-w-Gawaan ng lubid.
Rosary-w- Rosario.
ROY
Rose-w-Rosas.
Rose-v, ^wp.-Nabangon; bumangon.
Roseate-a-May maraming rosas.
Rose bud-n-Rosas na hindi pa bumuka.
Rose bush-w-Puno ng rosas.
Rosin-n-Adyangaw; resina; patada.
Roster-n-Listahan.
Rosy-a-Kulay rosas.
Rot-v-Bumulok; bumugok; boogin; la-
pukin; dumapok.
Rot-n-Kabulukan; kaboogin; lapok.
Rotary-a-Mabilog.
Rotate-a-Sunodsunod.
Rotate-u-Uminog; bumilog; humalili.
Rotation-n-Paghahalili; pag ikit.
Rotten-a-Mabulok; bugok; latok.
Rottenness-n-Kahulukan; kahamakan.
Rotund-a-Mabilog; lubos; puspos; pa-
wang; buo.
Rotunda-w-Bilog; kabilugan.
Rotundity-Rotundness-n-Kabilugan.
Rouge-a-Mapula.
Rouge-w-Blankete.
Rouge-v-Magblankete.
Rough-a-Magaspang; bastos; walang pi-
nag aralan' makapal ang balat/ ha-
mak.
Rough-w-Tavvong bastos.
Roughness-7i-Kagaspangan; gaspang; ka-
bastosan.
Round-a-Mabilog.
Round-n-Bilog.
Round-rtdv.-Sa paligidligid.
Round -prep.-Sa paligid.
Round-u-Bilugin.
Round about-a-Pasuotsuot; magulo.
Round about-n-Tio vivo.
Roundish-a-Mabilog.
Round-shouldered-a-Hubog ang balikat;
kuba
Rouse-v-Udyukan; ipabuya; buhayin.
Rout-w-Supil; suko; yalo.
Rout-v Manalo; supilin; pasukin.
Route-n-Daan.
Routine-n-Pagkasunodsunod.
Rove-v-Lumakad na walang tinutuntn-
ngan.
Row-n-Taludtod; sulambi; talata; pag-
kakasunodsunod.
Row-v-Gumaod; sumagvvan.
Row-n-Gulo; basagulo.
Rowdy-n-Tawong bastos at magulo.
Rowdy-a-Bastos.
Rowdyish-a-Bastos.
Ro wdyism-n- Kabastosan.
Row lock-n-Lalagyan ng gaod 6 sagwan.
Royal-a-Marangal; dakila; nauukol sa
hari.
Royalist-n-Ang sumusunod sa utos ng
hari.
308 RUS
Royalty-w-Karangalan; kadakilaan; ka-
harian; tubo.
Rub-u-Hilurin humilot; kusutin*
Rub-w-Hilot; kusot.
Rubber-n-Goma.
Rubbish-n-Kasukalan; pinag linisan.
Rubify-^-Papagbagahin.
Ruby-^-Batong mahal.
Ruby-a-Mapula.
Rudder-n-Ugit.
Ruddy-a-Mapula; mamula.
Rude-a-Bastos; bangingbangin; buhong;
walang galang; tampalasan; talipan-
das.
Rudiment-n-Pamula; pinagmulan.
Rue-v-Magsisi.
Rueful-a-Malungkot; mapanglaw.
Ruff-rc-Pelegas.
Ruff-^-Pelegasin.
Ruffian-w-Tawong bastos; ang nakama-
tay.
Ruffian-«-Masama; bastos.
Ruffle-72-Pelegas.
Rug-n-Banig.
Rugged-a-Malakas; mabanginbangin.
Rugose-a-Kunot kunot; kulubot.
R,uin-n-Kasiraan; paglilipol; sira; Ian-
sag; pagkalansag; pagkasira.
Ruin-Tz-Sirain; lipulin; lansagin.
Ruination-n-Pagkasira; pagkalansag; ka-
siraan.
Ruinous-a-Makasisira.
R-ule-n-Regla; utos; halimbawa; punong-
aral.
Rule-c-Maghari; magpuno; mamuno.
Ruler-«-Reglador; hari; puno.
Rum-n-Alak.
Rumble-v-Umugong.
Ruminant-a-Nangunguya.
Ruminate-v-Nguyain.
Rumination-n-Nangunguya.
Rummage-n-Paghanap.
Rummage-7/-Hanapin ng pilit.
Rumor-w-Balita; alingawngaw; sabisabi.
Eumor-f-Magbalita; umalingawngaw.
Rump-«-Pigi; kalamnan.
Rumple-u-Gumusot; gusutin.
Rumpus-//-Basagulo; gulo; pagtatalo.
Run-v-Tumakbo.
Run-n Takbo.
Rung-v. p. p. Tinugtog.
Rung-n-Baitang ng hagdanan.
Ixiinlet-n-Apa.
Runner-n-Ang tumakbo.
Runt-n-Tawong pandak.
Rupture-w- Pagkasira; pagputok.
Rupture u-Sumira; puinutok.
Rural-a-Nauukol sa bukid.
Ruse-w-Paraan; daya; hibo.
Rush-v-Biglain; sumulong ng pabigla
_SAG 309
Rush-n- Kabiglaan.
Rusk-fi-Biskit.
Russ-n-Ang taga Russo.
Russet-a-Mapulapula.
Russian-?i-Tawong taga Ruso.
Rust-w-Kalawang.
Rust-v-Kumalawang.
Rustic-a-Taga bukid; magaspang; ma-
balat.
Rustic-w-Tawong taga bukid 6 parang.
SAL
Rusticate-?y-Tumira sa bukid 6 parang-
Rustication-n-Pagtitira sa bukid.
Rusticity-w-Kagaspangan; kahungha-
ngan.
Rustle-?;- Kumaluskos.
Rustle-n-Kaluskos.
Rusty-a-Makalawang; kalawangin.
Rut-w-Bakas.
Ruth-n-Awa.
Ruthless-a-Walang awa 6 habag.
Saan-w-Tawong gubat.
Sabbath-n-Panahon ng pag papahinga;
lingo.
Sabatic-tt-Naunkol sa lingo.
Saber-w-Sable; sandata.
Sabot-w-Bakia.
Sabre-n-Sable.
Sac-w-Bayong.
Saccharine-a Matamis.
Sack-n-Payong; supot.
Sack-t/vEsilid sa bayong.
Sack cloth-^-Langotse.
Sacker-n-Manduduit.
Sackful-n-Laman ng bayong.
Sacking-n-Langotse.
Sacrament-n-Sacramento.
Sacramental-a-Naukol sa sacramento.
Sacred-a-Nauukol sa Bathala; inalay;
banal.
Sacrifice-n-Alay.
Sacrifice-v-Ialay.
Sacrilege-n-Pagmura sa ngalan ng Dios.
Sacrilegious-a Ayaw sumamba sa Dios.
Sad-a-Malungkot; mapanglaw; mahapis;
mahambal; kahainbalhambal.
Sadden- Ty-Malungkot; pumanglaw; huma-
pis; humambal.
Sadness-#-Kalungkutan; kapanglawan;
hapis; kahapisan; hambal.
Saddle-n-Siya ng kabayo.
Saddle--z/-Lagyan ng sia sng kabayo.
Sad iron-n-Plancha.
Safe-a-Walang panganib; tiwasay; ina-
husay.
Safe-w-Kaja ng bakal.
Safe guard-n-Bantay; katulong.
Safe-keeping-w-Pagiingat.
Safety-n-Katiwasayan; kahusayan; ka-
walan ng panganib.
Sag-t'-Humubog; bumaluktot.
Sagacious-a-Matalas; tuso; matalino;
marunong.
Sagaciousness-n-Pagkatuso; katusuhan;
katalinuhan; karunungan; dunong;
katalasan; talas.
Sagacity-n-Talas; katalinuhan; katala-
san; pagkatuso.
Sagamore-#-Puno sa manga Indio sa
America.
Sage #-Tawong marunong; mago.
Sage-a-Marunong; matalas.
Sagittal-a-Parang pana.
Sago-n-Sago.
Said-y. imp. cfe^?.^.-Sinabi; nagsabi.
Sail-n-Layag.
Sail-v-Lumayag; layagin.
Sailboat-n-Bangka na may layag.
Sail cloth-#-Kayo na ginamit sa paggawa
ng layag.
Sailer-n-Sasakyan na may layag.
Sailor ?/-Magdaragat; marinero.
Saint-«-Santo.
Saintliness-w-Kasantosan.
Sake-n-Dahilan; katowiran.
Sal-w-Asin.
Salaam-n-Bati; yukod.
Salaam-v-Umukod; batiin; bumati.
Salable-a-Mabili.
Salaeratus-n-Sal de sosa.
Salam-n-Bati; yukod; yuko; pugay.
Salam-v-Bumati; batiin.
Salary-n-Sahod; ang kinita; upa; bayad.
Sale-n-Pagbibili; almoneda.
Saleable-a-Mabili.
Saleratus-n-Sal de sosa.
Sales man-n-Ang nagtitinda.
Salient-a-Palundag; palukso.
Saliferous-a-May kahalong asin; maalat.
Salify-i'-Haluin ng asin.
Saline-a-May kahalong asin.
Saline-w-Bukalan ng asin.
Saliva-n-Laway.
Salival-Salivary-a-Malaway.
Sallow-a-Maputla.
Sallowness-n-Putla.
Sally-t'-Lumabas ng pabigla.
Sally-n-Pag labas; labas.
Salmon-n-Salmon.
Salon-w-Salas.
Saloon-«-Salas.
SAtf
Salt-n-Asin.
Salt-a-Maasin.
Salt-v-Asinan; asnan.
Saltish-a-Maasin.
Salubrious-a-Makabubuti.
Salubrity-n-Kabutihan ng buhay.
Salutary-a-Magaling: mabuti.
Salntation-«-Bati; yuko.
Salute-w-Bati; yuko; pagbati; pugay.
Salute-v-Yumuko; bumati; magpugay;
magbigay galang.
Salvage-n-Pagligtas ng sasakyan.
Salvation-n-Kalualhatian; pagligtas.
Salve-^-Gamot na pamahid sa sugat.
Salver-w-Bandeja.
Salvo-n-Taan; dahilan.
Salvo-n-Pagputok ng kanyon.
Same-a-Yaon din; nga; din; magkatu-
lad.
Sameness-w-Katulad pagkatulad; pagka-
kawangki.
Sample-n-Halimbawa; tikim; katulad.
Sample-y-Tumikim; tikraan.
Sanable-a-Makagagaling.
Sanative-a-Makagagaling.
Senatorium-w-Tinitirahan ng manga may
sakit.
Sanctification-n-Gracia ng Dios; kaloo-
ban ng P. Dios.
Sanctimonious-a- Banal; mapagdasal.
Sanctimony-n Kabanalan.
8anctify-v-Sambahin; ialay sa P. Dios.
Sanction-w-Pahintulot; tulot; kapaya-
gan.
Sanction-i;-Pumayag; pahintulutin; ipa-
hintulot.
Sanctuary-n-Lugar na laulhati.
Sanctum-n-Lugar na rnalualhati.
Sand-n-Buhangin.
Sand-i;-Magbudbod ng buhangin.
Sandal-n-Sandalias; sinelas
Sand crab-^-Alimango.
Sand paper-n-Papel de lija.
Sandwich-w-Dalawang pirasong tinapay
na may isang hiwang carne sa git-
na.
Sandy-a-Mabubangin.
Sane-n-Buo ang isip; malinaw ang isip.
Saneness-n-Kalinawan ng isip.
Sang-v. imd.-Kumanta; magkanta.
Sang-froid-7i-Katahimikan; kawalan ng
interes.
Sanguiferous-a-May kabalong dugo.
Sanguification-n-Paggawa ng dugo.
Sanguinary-a-Dugodugoan; dumudugo.
Sanguine-a-Mapula; kulay dugo; mani-
ngas/ maasahan.
Sanguineous-a-May maraming dugo; kn-
lay dugo.
Sanies-w-Nanang malabnaw.
316 SAV
Hanitarium-n-Tinitirahan ng inga may
sakit.
Sanitation-u-Sanidad.
Sanity-«-Kalinawan ng isip.
Sank--z/. /wp.-Nalunod; umanod,,
Sap-n-Gata; katas; dagta.
Sap-u-Gumasgas; humina.
Sapid-a-Malasa; malasap.
Sapience-M-Karuimngan; dunong; kata-
linuhan; katalasan; katusuan-
Sapient-a-Marunong; matalas; rnatalas;
tuso.
Sapless-a-Walang katas; walang gata.
Sapling-n-Munting kahoy.
Saponaceous-a-Parang sabon; masabon.
Saponify-?;- Maging sabon.
Sappy-o-Madagta.
Saracen-«-Tawong taga Arabia.
Saracenie-Seracenical-a-Nauukol sa Ara-
bia.
Sarcasm-n-Uyam; alipusta; birong ma-
saklap.
Sarcastic-a-Mauyam ; maalipusta.
Sardine-n-Sardinas; halobaybay; tunsoy.
Sardonic-a-Mauyam.
Sarsaparilla-n-Sarsaparilla.
Sash-n-Pamigkis; pasamano.
Sat-t?. tmp.-Umupo/ nakaupo.
Satan-n-Satanas; ang demonio.
Satanic-Satanical-a-Nauukol sa demonio.
Satchel-n-Saco de noche.
Sate r/-Mabusog.
Satellite-n-Alila ng tawong dakila.
Satellite -a- Malapit; kasama; kalapit.
Satiate-f-Bumusog; busugin; magkasia,
sandatin/ buyain.
Satiate-a-Busog; puno.
Satiation-Satiety-w-Kabusugan; kabn-
yaan: pagkasiya.
Satin-n-Kayong sutla na makintab.
Satire-n-Uyam.
Satiric-Satirical-a-Mauyam.
Satirize-c-TJyamin/ magalibugha; ali-
pustain.
Satisfaction-n-Tuwa; aliw; bay ad; lu.irod;
galak; ganti; kabusugan/ ikababa
yad.
Satisfactory-a-Matuwa, husto; maaliw.
Satisfy-f-Busugin; bayaran; gantihin.
Saturate-v-Ibadbad; basabin.
Satnration-n-Pagbabasa; pagbabadbad.
Saturday-n-Saba< 1< >.
Sauce-n-Sarsa.
Sauce-v-Ilagay ng sarsa.
Saucy-a-Mangahas; niatajmng.
Sauer kraut-n-Repolio.
Saunter-v-Magpasial.
Saunter-n-Pasial
Sausage-n-Soriso.
Savage-w-Salbahi; tawong gubat.
SCA
311
SCI
Savage-a-Lubhang hunghang; salbahi.
Savageness-Savagery-71-Kasalbahian.
Savant-n-Tawong marunong; mago.
Save-u-Tubsin; iligtas; sagipin; gumihik;
magtipon upunin.
Save-_pre/).-Bukod sa.
Saving-a-Maimot; hindi gastador; hindi
burara.
Saving-prep. & crw/.-Bukod sa.
Saving-n-Ang inipon.
Savior-n-Dios; Bathala; ang may kapal;
ang mananakop.
Savor-w-Lasa.
Savor-i'-Lasahin; inalasa.
Savory-a-Malasa; masarap.
Saw-y. zwp.-Nakita; kinita.
Sa \v-M-Lagari.
Saw-v-Maglagari; lagarian.
Saw dust-w-Pinaglagarian.
Saw mill-M-Makinang lagarian.
Sawyer-n-Maglalagari.
Saxon-n-Aleman.
Say-v-Magsabi; sabihin; wikain; magwi-
ka; saysayin; magsaysay.
Say-n-Pagwiwika; pagsasabi; kasaysayan.
Saying #-Patnugot; kasabihan.
Scab-n-Langib.
Scabbard-n-Baina.
Scabby-a-Malangib.
Scaffold-n-Bitbitayan; tablado;
Scald--z/-Banlian.
Scald-n-Banli.
Scald-a-Malangib.
St-ale-n-Kiskis; kaliskis; panimbag.
Scale-v-Kaliskisin; alisin ang kaliskis.
Scalp-v-Tuktok ng ulo.
Scalp-^-Alisin ang tuktok ng ulo.
Scaly-a-May maraming kaliskis-
Scamp-«-Tawong masama.
Scamper-u-Tumakas; tumakbo; maglaro.
Scamper «-Takbo.
Scan-v-Tumingin; siyasatin.
Seandal-w-Escandalo.
Scandalixe-^-Hiyain ang kapwa; guma-
wa ng escandalo; mag escandalo.
Scandalous-a-Masama; makahihiya; es-
candaloso.
Scant-a-Kulang; kakaunti; damot.
Scant-v-Ilagay ng hanga.
Scantling-72-Trocillo.
Scanty-a-Salat; kaunti; kulang; tumal;
maliit.
Scape-v-Tumekas; umalis; makawala.
Scape grace-w-Tawong masama.
Scapula-n-Butong pay pay.
Scar-n-Piklat; galos.
Scarce-«-Damot; tumal; madalang; salat;
bihira.
Scarce-a^z/.-Halos wala, kagyat; halos;
hindi.
Seart'enesK-Sc'arcity-n-Kadalangan;katir
inalan.
Scare-f-Takutin; tumakot; bugawin; gu-
latin; gitlahin.
Scare-«-Takot; gitla; gulat.
Scare crow-n-Pamaog; panakot; pamugaw.
Scarf -n- Pamigkis.
Scarf skin-M-Balat sa ibabao.
Scarlitina-w-Escarlatina.
Scarlet-n-Mapula.
Scarlet-n-Pula.
Scarlet fever-«-Escarlatina.
Scath-n-Kasiraan; sakit; kasakitan; ka-
salivvahang palad; sakuna; kasalatan.
Scathe-v-Itapon; sirain; lipulin; saktan.
Scatter-2/-Isabog; ikalat; budburin; sa-
bugin; sumabog; isambulat; sambula;
tin;; sabugan; ibudbod.
Scatter-brain-«-Tawong mahina ang isip.
Scavenger-«-Taga linis ng dumi.
Scene-n-Tingin; acto.
Scent- c-Amoyin.
Scent-n-Amoy.
Scepter-Sceptre-n-Tungkod ng hari; ka-
pangyarihan ng hari.
Sceptic-w-Ang may duda.
Sceptic-^-May duda.
Schedule-n-Listahan; kasulatan.
Schedule-^-Ilista listahin.
Scheik-^-Puno.
Scheme-n-Katha; paraan; akala.
Scheme-2/-Akalain; kathain.
Schilling-/z-Sicapat.
Schism -n- Paghi hi walay .
Schnapps-n- Genebra.
Scholar-n-Ang nagaaral; tawong maru-
nong; mago; tinuturuan.
Scholarly-w- Marunong.
Scholarship-n-Karunungan; pagaaral
Scholastic-a-Nauukol sa nagaaral 6
sa escuelahan.
School-n-Escuelahan.
School-^-Ipagaralin; turuan; magturo.
School book-w-Libro na ginagamit sa
escuelahan.
School boy-w-Batang lalaki na nagaaral.
School fellow-n-Kasarna sa escuelahan.
School girl-w-Batang babayi na nagaa-
ral.
School house-n-Bahay ng escuela.
School master-w-Maestro sa escuelahan;
ang nagtuturo.
School mistress-«-Maestra; babaying nag-
tuturo.
Science-n-Karunungan.
Scientific-a-Nauukol ea karunungan.
Scientist-«-Tawong marunong; mago.
Scintilla-w-Pirasong munti.
Scintillant-w-Maniiigning; maningas,
Scion-^-Supling.
SCR
312
SEA
Scissors-v-Gupitin; guntingin.
Scissors-w-Gunting.
Scoff-n-Uyam; libak.
Scoff-v-Uyamin; manguyam; libakin;
laitan; mangbadya.
Scold-u-Sisihin; gasaan.
Scold-n-Ang nagpapasisi.
Sconce-fl-Kuta; kubo; hadlang; bao ng
ulo.
Scoop-n Sandok na malaki.
Scoop-v-Sandokin; magsandok.
Scope-n-Tudla.
Scorch-u-Silabin; umangi.
Score-n-Tanda.
Score-u-Tandaan.
Scorn-^-Umupasala; uyamin; libakin;
laitin.
Scorn-«-Libak; uyam; upasala.
Scornful-a-Mauyam; maupasala; malibak.
Scornfulness-#-Kalaitan; kalibakan.
Scot-n-Tawong taga Escosia.
Scotch-z/-Sugatin; saktan.
Scotch-n-Sakit; sugat.
Seot-free-a-Walang bayad; walang su-
gat.
Scoundrel-w-Tawong hamak at masama.
Scoundrel-a-Masama; hamak; suitik tak-
Bil.
Scoundrelism-w-Kahamakan; kasuitikan;
kataksilan.
Scour-v-Hilurin; ikuskos; kuskosin; kis-
kisin; maglinis; linisin.
Scourge-72-Palo; latigo; hampas; pang-
hampas.
Scourge-u-Paluin; hampasin.
Scout-v-Tumangi; huag tangapin; manu-
bok; subukin; tumiktik; tiktikan.
Scout-n-Tiktik; taga panubok; manunu-
bok.
Scowl-w-Sibangot.
Scowl- i)-Makasibangot; sumimangot.
Scrabble-7/-Agawin; magsungaban; isun-
gab.
Scrabble-n-Pag aagaw; agawan; sunga-
ban.
Scrag-#-Bagay na manipis 6 payat.
Scraggy-a-Payat; manipis.
Scramble--z/-Umagaw; agawin.
Scramble-n-Pag agaw; agawan.
vScrap-n-Piraso.
Scrape-v-Galusin; kaskasin; kuskusin;
kalisan; umalitiit.
Scrape-w-Galos; kaskas; kuskos.
Scraper-w-Kudkuran; kaskasan; panga-
los; pangayod.
Scrapings-n-Pinagkaskasan.
Scratch-z/-Kamutin; kumamot; umuk-
yabit.
Scratch-n-Kamot; galos; ukyabit
Scrawl-n-Sulat na hindi mainam.
Scrawl-v-Sumulat ng hindi mainam.
Sera wny-a- Payat,
Screak-v-Sumigaw; umalatiit.
Screak-n-Sigaw; alitiit.
Scream-u-Sumigaw; tumili.
Scream-w-Sigaw; tili.
Screach-u-Sumigaw; tumili.
Screach-n-Sigaw; tili.
Screen-n-Tabing; panabing; panambil.
Screen-?7-Kumalong; kalongin; tumabing.
Screvv-^-Tornillo.
Screw-driver-n-Pangpihit ng tornillo.
Scribble-v-Sumulat ng hindi mainam.
Scribble-n-Sulat na bastos.
Scribe-?i-Taga sulat.
Scrimage-«-Laban; basagulo; talo.
Scrimp- u-Kulangin; kumulang.
Scrimp-a-Kulang.
Scrip-«-Maikling sulat.
Scriptural-a-Nauukol sa Santa Escri-
tura.
Scripture-n-Santa Escritura.
Scrivener-n-Taga sulat.
Scroll-n-Balutan ng papel; listahan.
Scrotum-n-Supot ng dalawang itlog.
Scrub-v-Magisisi; maglampaso.
Scrub-a-Masama; karaniwan; hamak.
Scrub-n-Tawong hamak. .
Scrubby-a-Magaspang/ bastos.
Scruff-«-Batok.
Scrunch- i/-Ngumasab.
Scrupulous-a-Maingat; may duda.
Scrutinize- u-Siyasatin; usisain.
Scrutiny-w-Pagsisiyasat; pag uusisa,
Scudv-Kumilos ng maliksi.
Scuffle-n-Sungaban; babag; kaingayan;
buno.
Scuffle-v-Magbuno; magsungaban; mag-
-. maingay.
"SjCulk-z/-Tumago; magtago; tumakas.
l">cull-w-Gaod; saguan.
Scull-i/'-Gumaod; sumaguan.
Scullion-n-Alila sa kosina.
Sculptor-n-Escultor.
Sculptural-a-Nauukol sa escultura.
Sen 1 pture-n-Escultura.
Sculpture-t'-Idukit.
Scum-n-Subo; bula.
Scum-v-Salukan.
Scurf n-Buni; balagubak; langib.1
Scurfy-a-Mabalakubak; may buni.
Scurf y-z/-Umalis na madali; tumaklxt.
Scurry-w-Biglang pagalis.
Scurvy-«-Buni.
Scurvy-a-Malangib; may Imni.
Scuttle-c-Tumakbo; magmadali.
Scuttle-n-Kadalian; pagmamadali; takbo.
Scythe-n-Lilik.
Sea-w-Dagat.
Sea board-n-Baybay dagat.
SED
313
SEL
Sea breeze »-Han|iDg nangaling sa da-
gat.
Sea coast-w-Baybay dagai.
Seacoast-a-Nauukol sa bay bay dagat.
Sea farer-n-Magdaragat.
Sea hog-n-Pagong.
Seal-w-Tanda; timbre.
Si'ain-w-Dugtong; tahi.
Seam-v-Tahiin.
Sea man-w-Magdaragat,
Seamless-a-Walang tahi.
Seamstress-n-Mananahi.
Seaport-n-Bayan na nilapitan ng manga
sasakyan.
Sear-a-Tuyo malata; lanta.
Sear-u-Matuyo; lumanta.
Search- r-Hanapin; humanap; kapain;
siyasatin; usisain.
Search-tf-Paghanap.
Sea shore-w-Baybay dagat.
Sea sick-a Lula; malula.
Sea sickness-n-Sakit na lula.
Sea side-w-Baybay dagat.
Season-n-Panahon; kapanahunan.
Season- c-Pasarapin.
Seasonable-a-Ayon sa panahon.
Seasoning-n-Manga paminta at asin.
Seat-n-Upuan.
Seat-v-Umupo.
Sea ward-odu.-Sa gawing dagat.
Sea weed n-Damo sa dagat.
Secede-c-Umalig; humivvalay; lumayo.
Secession-n-Paghihiwalay; pag alis.
Seckel-n-Peras na munti at matamis.
Seclude-c-Itago; kulungin.
Seclusion-n-Pagtatago.
Second-a Ikalawa; kasunod: isa.
Second-w-Kasama; ang ikalawa.
Second-t7-Uniayon.
Secondary-a-Ikalawang.
Secondary-n-Pangalawa.
Second hand-a-Hindi bago; nagamit na.
Scondly-ar/r.-Sa ikalawang lugar.
Second-rate-a-Ikalavvang classe.
Secret-w-Lihim.
Secret-a-Nakatago; tinago; lihim.
Secretary-n-Taga sulat; kalihim.
Secretaryship-n-Katungkulan kalihim.
Secrete-v-Itago; magtago; itaan.
Secretion-n-Pagtatago.
Sect-w-Lahi; hinlog.
Sectarian-a-Nauukol sa lahi 6 hinlog.
Section-w-Hiwa; parte; piraso,- bahagi.
Secnre-a-Matibay; tiwasay; mahusay.
Sccure-o-Higpitan; talian.
Security->i-Katibayan; kapanatagan; ka-
siguruhan.
Sedate-<z-Mabait; tahimik.
Sedateness-n Katahimikanp kabaitaii.
Sedative-a-Map"ahimpil.
Sedentary-a-Palaging nakaupo.
Sediment-n-Latak.
Sedimentary-a-Nauukol sa latak.
Sedition-w-Gulo; paghihimagsik; pang-
hihimagsik laban sa puno 6 gobierno.
Seditious-a-Magulo; sowail; laksil.
Seduce-v-Umapid; makiapid lumuyatan;
igahis.
Seduction-n-Pakikiapid; apid; lamuyot.
Seducer-n-Ang nakikiapid.
Sednctive-a-Mapanghalina.
Sedulous-a-Masipag.
See-v-Turningin; makita; tanawin.
Seed-w-Binhi; buto.
Seed-v-Tamnan; magtanim ng binhi.
Seedling-n-Punla.
Seeds man-n-Ang nagtitinda ng binhi.
Seed time-n-Panahon ng pagtatanim.
Seedy-a-May maraming binhi; mabinhi;
ulianin; luina; laon.
Seek-';- Humanap; hanapin.
Seem-i/'-Maghitsurang; tumulad; niaka-
hawig; humawig.
Seeming-a-Tilang.
Seemly-a-Bagay akma.
Seen-7/. p. p.-Nakakita; uakita; kinita;
tiningnan; tinanaw.
Seer-n-Ang nannnuod.
See saw-ft-Laro ng mga bata.
Seethe-v-Kumulo.
Segment- /i-Putol; parti; piraso.
Segregate-w-Hiwalayin; partihin.
Segregation -n-Pag hihiwalay; kahiwala-
yan.
Seine-n-Kitid; panti; lambat.
Seismal-Seismic-a-Nauukol 6 ginawa ng
lindol.
Seize--t/-Hulihin; dakpin; kunin; darnpu-
tin; hawakan ng mahigpit..
Seizure-«-Pagkuha; pagdampot; dakip;
dampot.
Seldom-adu.-Madalang; bihira.
Select-a-Hitang; malinamnam; pinili.
Select-j;-Humirang; pumili; lisanin; hu-
malaw.
Selection-n- Pagpili; paghirang.
Self-a-Sarili.
Self abasement-n-Hiya; pagpahamak ng
sarili.
Self-conceit-n-Kahambugan;kapalaluan.
Self-defense-w-Pagtatangol sa sarili.
Self-denial-?*- Pagtitiis; katiisan.
Self-esteem-w-Pagmamahal sa sarili.
Self-evident-a-Talagang maliwanag.
Self-government-n-Pag gogobierno sa
sarili.
Self-interest-«-Sariling interes.
Selfish:-a-Maihgitin; maramot; kuripot;
masakim.
40
SEN
314
SER
Selnshness-w-Kariputan; karamutan; pag
kakaingit.
Self-love-w-Pag ibig sa sarili.
Self-made-a-Ginawa ng sarili.
Self-possession-n-Katahimikan;kabaitan;
kabinian.
Selfsame-a-Yaon din; yaon nga.
Self-seeking-a-Maramot.
Self-sufficient-a-Hindi kailangan ng ka-
tulong; husto.
Self-will-H-Katigasan ng ulo; lakas loob.
Self-willed-a-Matigas ang ulo.
Sell-t'-Magtinda; magbili; ipagbili.
Sell-«-Kabiruan; biro.
Selvage-selvedge-n-Gilid ng kayo.
Selves-a-Sarili rin.
Semblance-n-Hitsura; pagkakatulad.
Semi annual-a-Nangyayari ng makalawa
sa taontaon.
Semi brebe #-Nota su musica.
Semi circle #-Kalahating bilog.
Semi colon-«-Punto y coma.
Semi diameter-n-Layo buhat sa ubod
hangang sa lasbas ng isangbilog.
Semi fluid -a-Malapot pa; hindi malab-
n aw.
Semi hmar-rt-Hitsurang kalahati ng buan.
Semi monthly-tt-Mangyayari ng makala-
\va sa buan buan.
Semi monthly-n-Ang nangyayari nang
makamakalawa sa buan buan.
Seminal-a-Nauukol sa binhi.
Seminary-ft-Colegia ng babayi.
Semi tone-ft-Kalahating voces.
Semi weeky-a-Mangyayari ng makama-
kalawa sa lingo lingo.
Senary-a-Nauukol sa anim.
Senate-n-Kapisanan ng mga nag lalagda
sa America.
Send-y-Ipadala; sunduin, ipasundo; utu-
san; paroonin; magpadala.
Senescent-a-Tumatanda.
Senile-a-Nauukol sa katandaan.
Senility-/i-Katandaan.
Senior-a Matanda su lahat.
Senior-n-Ang matanda sa lahat sa isang
lugar.
Seniority-n-Kalagayang matanda sa la-
hat.
Sensation-n-Pagdaramdam;karamdaman.
Sense-n-Bait; dunong; karunungan; isij»;
kalooban.
Senseless-a-Walang damdam; walang ka-
hulugan; tulig.
Sensible a-Maramdaman; mahalata; ma-
nipis.
Seaeitive-a-Maramdamin; mahapdi; tna-
nipis.
Sensual-d-Nauukol sa daindam; malibog;
hamak; malandi.
8ensuality-n-Kalibugan.
Sent-^. imp. & p. jp.-Ipinadala.
Sentence-n-Hatol; pasiya; sentencia.
Sentence-^-Hatulan; magpasiya.
Sententious-a-May kahulugan; uiaikli
at masaklap.
Sentiment-n-Akala; pakiramdam; panag-
hoy.
Sentinel-w-Bantay; tanod.
Sentry-w-Bantay; tanod.
Sepal-n-Dahon ng bulaklak.
Separable-a-Mangyayaring ihiwalay.
Separate-a-Iba; di kasama; tangi.
Separate-7/-Ihiwalay; hiwalayin; ibukod;
itangi; ilayo; lumayo; mamukod; tu-
miwalag.
Separation-n-Paghihiwalay; p a in u in u -
kod; pagtaboy.
Sepoy-v-Tawong taga India.
Sept-n Lahi.
Septangle w-Anomang bagay na may
pitong sulok.
September-^-Setiembre.
vSeptenary-a-Nauukol sa pito.
Septennial-rt-Magluat ng pitong taon.
Septuagenarian-w-Ang tawo na may pi-
tong puong taon ng gulang.
Septuagentiry-a-Nauukol sa 6 mayroong
pitong puong taon.
Septuple-a-Makapitong duble.
Sepulcher-n-Baunan; libing; libingan.
Sepulcher-f-Ilibing.
Sepulchral-a-Nauukol sa libing 6 sa ba-
il nan.
Sepulture-;z-Paglilibing.
Sequel-w-Karugtong.
Sequence-n-Karugtong.
Sequent-w-Sumusunod.
Sequester-v-Itago sa may ari.
Seraph-w-Angel.
Seraphic-a-Nauukol sa angel.
Sere-a-Tuyo; lata.
Serenade-n-Serenata; hanina.
Serenade-v-Magseranata; magliaraiia.
Serene-a-Taliimik; maaliwalas. inabait.
walang kaba.
Serenity-Sereneness-n-Katahimikan; ka
tiwasayan.
Serf-n-Alipin; talisuyo.
Serfage-Serf dom-n-Pagkaali pin.
Serge-n-Kayong de lana
Sergeancy-sergeantship- n -Pagkasa r ire 1 1 -
to.
Sergeant-;/-Sargent< >.
Series-n-PagkakasunodsuiK M 1 .
Serious-a-Pormal, totoo; tunny; maga-
lang.
Sermon-w-Sermon.
Serous-<z-Malabnaw.
Serpent-n-Ahas; alupong.
Serpentine-n-Nauukol sa ahas 6 sa alu-
pong.
Serried-a-Masinsin; makapal.
Servant-H-AJila; utusan; talisuyo.
Serve-v-Alindugin; magsilbe; silbihan;
maglingkuran.
Service-n-Servicio; alindog; lingkod;
bandog; kapagalan; panuyo.
Serviceable-«-Magagamit; mapagki ki-
nabangan.
Servile-a-Hamak; nauukol sa alila.
Servility -w-Kahamakan; pagkaalila.
Servitude-n-Pagkaalila; pagkaalipin.
Session-n-Sesion ; pagkakapulong.
Set-i;-Ilagay; maglagay; naglagay.
Set-rt-Pirme; matibay.
Set-n-Paglubog.
Set of f -w-Sangkap.
Setose-Setous-a-Matutsang.
Settee-w-Uupuan na mahaba.
Settle-n-Uupuan na mataas ang san-
dal an.
Settle-i:-Bayaran; payapain; tapusin;
magtuos; tubsin; tumindi.
Settlement-?* -Pagbabayad ; pagtuos.
Settlings-n-Latak: tining.
Setto-n-Laban; talo; babag; away.
Seven-a-Pitong.
Seven-n-Pito.
Seven fold-a-Makapitong duble.
Seventeen-a-Labing pitong.
Seventeen-n-Labing pito.
Seventeenth-a-Ikalabing pito.
Seventh-n-Ang ikalabing pito.
Seventh-a-Ikapito.
Seventh-n Ang ikapito.
Seventieth -a-Ikapitong puo.
Seventieth-w-Ang ikapitong puo.
Seventy-a-Pitong puo.
Seventy-n-Pitong puo.
Sever-u-Ihiwalay; humiwalay; tumangal;
tangalin.
Several-a-Ilang.
Severance-n-Pagtatangal.
Severe-a-Mabagsik; mabangis; masu-
ngit.
Severeness-Severity-w-Kabagsikan; kasu-
ngitan.
Sew-w-Manahi; tumahi; tahiin.
Sewer-n-Mananahi.
Se wer-n- San gka.
Sex-w-Kaibhan ng lalaki sa babayi.
Sexagenerian-n-Tawo na may anim na
puong taon ang gulang.
Sexagenary-rt-May anim na puong taon.
Sextant-n-Ikaanim na bahagi ng isang
bilog.
Sextuple-«-Makapitong duble.
Sexual-rt-Nauukol sa sexo.
Shabbiness-n-Kahamakan; pagkapunit-
punit ng damit.
Shabby-a-Lamuymoy; punitpunit ang
damit; hamak.
Shackle-n-Pangapos.
Shackle-r-Gapusin,
Shad-«-Bumbuan; katkat.
Shade-w-Lilim; kalong.
Shade-?;-Ikalong; lumilim.
Shadow-n-Anino; lilim.
Shadow-v-Maanino; bumuntot.
Shadowy-a-Maanino; makalilim.
Sbady-a-Malilim.
Shaft-rt-Tangnan; bitbitan; kasangkapang
panlaban.
Shagged-a-Magaspang.
Shah-n-Hari sa Turkia.
Shake-v-Pagpagin; yanigin; ipagpag; pas-
pasin; pumaspas.
Shake-n-Paspas; pagpag; yanig.
Shaker-«-Pamagpag; pamaspas.
Shaky-a-Mahina; hindi matibay.
Shale-n-Balat.
Shall-u-Kailangan.
Shallop-w-Bangka.
Shallow-«-Mababaw.
Shallow-w-Lugar sa ilog na babaw.
Sham-w-Daya,- hibo; kasinungalingan.
Sham-a-Magdaraya; nakahihibo.
Sham-u-Magkonowari; hibuin; dayain.
Sbamble-77-Lumakad ng pagiraygiray.
Shambles-w-Patayan.
Shame-w-Hiya; kahiyahiyaan; kasiraan;
pagsukot.
Shame-v-Hiyain.
Shame faced-a Nahihiya.
Shameful-a-Kahiyahiya; mahihiyain na-
kadudusta.
Shameless-a-Walang hiya; tarnpalasan;
walang kamahalan; bastos; malibog;
walang puri; mahalay.
Shank-n-Binti.
Shant-u-Huag.
Shanty-n-Kubo.
Shape-w-Hitsura; tayo; bikas; yari; anyo;
kayarian.
Shape-c-Tabasm; gawin ang hitsura.
Shapeless-a-Walang bikasbikas; walang
hitsura.
Shapely-a-May hitsura.
Share-w-Parte; bahagi.
Share-u-Hatiin; bumahagi; pnmarte.
Shark-w-Pating.
Sharp-a-Matulis; matalim; maasim.
Sharp-n-Tulos.
Sharp-7/-Tulisan; tasahan.
Sharpen-i;-Ta8ahan; tulisan; ihasa.
Sharper-n-Tawong suitik; 6 taksil; mag-
^daraya.
Sarpness n-Katulisan; talim; tnlis.
SHI
Sharp-set-a-Matakaw.
Shatter-i7-Basagin; durugin;
Shave-n-Ahit.
Shave-z/-Mangahit; ahitin.
Shaver-w-Mangangahit; batang lalaki.
Shaving-n-Pinagkataman.
Shawl n-Panuelon.
She-jpro.-Siya (babayi).
Sheaf-n-Haya; bigkis.
Shear-v-Gupitin.
Shear-w-Gunting.
Sheath-w-Kalooban; baina.
Sheathe- -u-Ilagay sa baina 6 kalooban.
Sheabe-n-Kaloob; kalo.
Shed-n-Malugas ang buhok.
Shed-w-Kubo.
Sheen-w-Ningning; kintab kisap.
Sheep-rc-Tupa.
Sheep cot-Sheep cote-Sheep fold-n-Kulu-
ngan ng tupa.
Sheepish-a-Mahihiyain; mukhang tupa.
Sheep skin-n-Balat ng tupa; titulo.
Sheer-a-Maliwanag; malinis; walang halo;
patayo.
Sheer-u-Lumiko; lumihis.
Sheet n-Dahon.
Shelf-w-Hanga; paina.
Shell-n-Balat.
Shell- c-Balatan; magbalat.
Shellac-w- Barm's.
Shell bark-«-Balat ng kahoy.
Shelly-a-Mabalat.
Shell fish-a-Tahong; halaan.
Shelter-w-Ampon; tankilik; kupkop.
Shelter-n-Amponin; tumankilik; ika-
long; magtangol.
Sheltie-#-Kabayo.
Shelve-v-Ilagay sa pahina 6 hanga.
Shepherd n-Ang nagpapastol sa manga
tupa.
Shepherdess-n-Babaying nagpapastol sa
mga tupa.
Sherd-n-Piraso.
Sheriff-w-Sheriff.
Sherry-n-Alak na matapang.
Shetland pony-w-Kabayong inunti.
Shew--^. im^.-Ipinakita.
Shield-?i-Kalasag.
Shield-v-Magtangol; tumankilik.
Shift-^-Galawin; gumalaw; lipatin.
Shift n-Paglipat; paggalaw.
Shiftless-a-Pabaya; tamad.
Shifty-a-Masipag; magalawin.
Shilling-n Sikapat.
Shillyshally-arfu.-Pagayongayon.
Shilly shally-v-Gumayongayon.
Shily-adv.-Mahihiyain.
Sliiminer-oKumintab; kumisap.
Sliimmer-n-Kintab; kisap; ningning.
Shin-?*-Lulod.
316 SHO
Shin-T/-Umakyat.
Shine-v-Kumisap; kumislap; kumiiitab;
magningning.
Shine-w-Kilos.
Shiner-?i-Tunsoy.
Shining-a-Makintab; maningning; ma-
kisap.
Shinty-w-Gulo.
Shiny-a-Maningning; makintab; makis-
lap; makisap.
Ship-n-Sasakyan; daong.
Ship-v-Ipadala; ibarka; ilulan sa daong
6 sa sasakyan.
Shipmate-n-Kasama sa sasakyan.
Ship ment-n- Ang manga bagay na ipi-
naglulan ng mayari.
Shipper-n-Ang nagpapalulan sa sasa-
kyan 6 sa daong.
Ship ping-n-Paglulan.
Shipshape-a-Malinis; maselang.
Shipwreck-w-Pagkasira ang sasakyan.
Ship wrevk-z/-Masira ang sasakyan.
Shipwright-n-Taga gawa ng sasakyan.
Shipyard-n-Gawaan ng sasakyan.
Shire-n-Lalawigan.
Shirk v-Huag tumupat; magkulang.
Shirk-n-Ang kakulangan; sa pagtupad.
Shirr-n Suri; urong.
Shirred-a-Nakasuri.
Shirt-n-Baro; camisa dentro.
Shirtless-a- Walang baro; hubad.
Shiver-n-Uminig; manginig.
Shiver-n-Inig; utal.
Shoal-a-Mababaw.
Shoat-w-Lichonin; biik.
Shock-/;-Umumpog; umuntog; bumungo.
Shock-«-Umpog; untog; bungo.
Shocking-a-Kakilakilabot; nakapangt-
ngilabot.
Shod-c-Nagbakal; binakal.
Shoddy-a-Masama; hindi mabuti.
Shoe-w Sapatos; bakal.
Shoe-v-Magbakal.
Shoemaker-M -Mangagawa ng sapatos.
Shone--z/. imp- &p. p.- Kumisap; maning
ning; kumintab.
Shook-'Z/. /»ip.-Ipinag}>ag; ipinaspas.
Shoot-w-Ungos; supling; usbong; punla;
sulol.
Shooc-v-Bumaril; un.u&Lung; M'.inupling.
Shop-n-Tindaban.
Shop-v-Mainili.
Shopkeeper-n-Magtitinda; aim may tin-
da.
Shore-w-Pangpang; baybay.
Shoreless-a- NValang bay bay 6 pan.L'i'ani:.
walang hanga.
Shorn-u. p. jp.-Ginupit.
Short-a-Maikli; inaiksi; dainot; kulang;
maliit; maumid.
SHU
31?
Short-adv.-Sumandali; bigla.
Shortage-n-Kakulangan.
Short coming-n-Kakulangan.
Shorten-7/-Iklian; bavvasan; paclparin.
Shortening-/i-Pagl)awas.
Short-liyed-a-Maikli ang buhay.
Shortness-w-Kaiklian.
Short sighted a-Bulinaw.
Short-winded-a-Maikli ang hininga.
Shot-w-Putok; perdegones.
Shot-?;, imp. & p. ^.-Pinutok; binarik.
Shote-/2-Lichonin.
Should-i/-Dapat.
Shoulder-w-Balikat.
Shoulder-u-Balikatin; ilagay sa balikat.
Shoulder blade-n-Butong paypay.
Shoulder strap-n-Galon.
Shout- ft-Sigaw; hiyaw.
Shout-u-Sumigaw; humiyaw.
Shove-v-Itulak; tulakan; ipagtulak.
Shove-w-Tulak
Shovel-w-Pala; pangsurong.
Shovel-i;-Magsurong.
Show-z/ Ipakita; ipatanaw; iharap.
Show-n-Kita; gayak; handa.
Shower-M-Ulan; ungos.
Shower-v-Umulan.
Showery-a-Maulan.
Showy-a-Makintab; makisap.
Shrew-?i-Babaying bungangaan.
Shre\vd-a-Matalas; tuso; matalino; ma-
runong.
Shrewish-a-Nauukol sa bungangaaan.
Shriek-n-Tili.
Shriek- y-Tumili.
Shrift-n-Pangungumpisal.
Shrill-a-Matili.
Shrimp-u-Hipon.
Shrink- v-Umurong; makuyumpisin.
Shrink-^-Kuyumpis; pagurong.
Shrinkage-w-Pagurong.
Shrive-z/-Tangapin ang kumpisal.
Shrivel-^-Umurong.
Shroud-n-Balot na maputi.
Shroud-u-Balutin ng maputi.
Shrwb-n-Kaugoygoyan.
Shrubbery-^-Kaugoygoyan.
Shrubby-a-Makahoy.
Shrug-u-Kumilig.
Shrug-72-Kilig.
Shrunken-i;. p. ^?.-Nakaurong; umu-
rong na.
Shrunken-a-Xakaurong.
Shuck-n-Balat.
Shuck-?y-Balatin; magbalat.
Shudder-n-Manginig sa takot.
Shudder-n-Panginginig sa takot
Shuffle- ?>Suksukin; magsuksok.
Shuffle-n-Pagsuksok; suksok.
Shun-c-Umilag; lumayo.
Shunt-u-Ilihis; iliko.
Shut-7/-Isara; ipuera.
Shut-a-Nakasara;
Shutter-w-Persiana; takip ng bintana.
Shy-a-Nahihiya; mahihiyain; mailag;
duag; madaling takutin.
Shyness-w-Kimi; ilap; kimpot; hiya.
Si-n-Si.
Sibilant-a-Mahaginit.
Sic ady.-Sa ganito.
Sick-a-May sakit; masakit.
Sicken- v-Magkasakit.
Sickish-a-May sakit ng kaunti.
Sickle-w-Lilik.
Sickly-w-Masakit.
Sickness-;?-Sakit; kasakitan.
Side-n-Gilid; tabi.
Side-z/-Nauukol sa gilid; 6 sa tabi.
Side-v-Sumarna sa isang partida.
Side board-n-Paninigalan.
Side \mg-adi\ -Pah aba.
Side long-a^7/.-Pahaba.
Sidelong-a-Sa gilid.
Side ways-Side wise-a-Patagilid.
Sideral-Sidereal-a-Nauukol sa bituin.
Sidle-^-Kumilos ng patagilid.
Seige-w-Pagkubkob.
Sienna-n-Pusali.
Sierra-^-Pagka^unodsunod ng bundok.
Sieve-n-Agagan; bithay.
Sift-u-Bithayin; bumithay; magbithay.
Sigh-v-Magbunton hininga; humaling-
hing; burnunton hininga.
Sigh-n-Bunton hininga; halinghing.
Sight-n-Tingin; tanaw; pagkita.
Sight-v Tumingin; tanawin; tumanaw.
Sightless-a-Bulag.
Sightly-a-Malivvanag; mabuti sa tingin.
Sign-n-Tanda.
Sign-z/-Pumirma; pirmahin; Ilagay ng
tan da.
Signal-^-Tanda; kaway.
Signal-v-Tandain; kawayin; kumaway.
Signature-w-Pirma; kintal.
Signet-n-Latak.
Significance-Significancy-n-Kasaysayan.
Significant-a-Masasaysay; may kahulu-
gan.
Signification-n-Kasaysayan; kahulugan.
Signify- c-Bigyan kahulugan.
Signor-n-Maginoo; senor.
Signora-«-Senora; binibini,
Signorita-w-Senorita; binibining dalaga.
Silence-n- Katahimikan; kavvalan ngkibo.
Silence-n-Huag kumibo; patahimikan.
Silent-a-Walang kibo; tahimik; pipe.
Silk-n-Sutla.
Silken Silky-a-Masutla; parang sutla.
Silk mercer-w- Ang nagtitinda; ng sulat.
Silk-worm-n-Uod na gumagawa ng sutla.
StN
SIX
Sill-w-Pasamano; soleras.
Silliness-n-Kaululan; kamangmangan;
kawalan ng tuto.
Silly-rt-Maulol; hunghang; mangmang;
walang wasto 6 tuto.
Silt-?y-Latak.
Silt-v-Mapuno ng latak.
Silver-n-Pilak.
Silver a May halong pilak; yari nang
pilak.
Silver-t'-Ilagay ng pilak.
Silver smith-w-Platero.
Silvery-a-May halong pilak; mapilak.
Similar-a-Kamukha; katulad; kawanki;
kaisa; magkaisa; kapantay; magkaparis.
Similarity-n-Pagkakawanki; pagkaka-
mukha; kaisahan; pagkakaisa pag-
kakapantay.
Simile-Similitude- n-Katulad; pagka-
wanki; pagkakamukha; pagkakapan-
tay; pagkakaparis.
Simmer-v-Kumulo.
Simoom-Simoon-ii-Bagyo.
Siraper-v- Ngumiti.
Simper-w-Ngiti.
Simple-a-Walang halo; malinis; bana-
yad dalisay; muang; ungas.
Siuipleness-Simplicity-n-Pag kadalisay;
kadalisayan; kabanayaran; pagka-
muang; kamangmangan.
Simplification-n-Pagliliwanag; kaliwana-
gan; pagliliwanag.
Simplify-u-Liwanagan; dalisayin.
Simulate-f-Huwarin; maghuad.
Simulate-a-Naghihibo; hindi totoo; ko-
nowari.
Si mulation-w-Pagkokono wari .
Simultaneous-a-Sabay sabay ; sab ay ;
nangyaring sabay.
Sin n-Sala: kasalanan.
Sin-z/-Sumala; magkasala; kumulang; sa
kautusan.
Since-a^.-Buhat sa; kaya; mula sa.
8ince-^re/?.-Yamang; magmula sa.
Since-con/.- Yamang.
Sincere-a-Tapat na loob; dalisay; ma-
linis; ang loob.
Sincereness-Sincerity-n-K atapatan ng
loob.
Sinciput-»i-Noo; harap ng nlo.
Sine-prejo.-Walang.
Sine cure-w-Katungkulan na walang nia-
raming gawa.
Sinew-n-Litid.
Sinewy-a-Malitid.
Sinful-a-Masama; makasalanan.
Sinless-a-Walang kasalanan; niabnti;
malinis ang loob.
Sing-v-Kumanta; magkanta; mag awit;
magdalit; umawit.
Singe-^-Salabin; idarang.
Singe-n Salab; darang.
Singer-n-Ang kumanta.
Single-aNag iisa; bugtong; tangi; bu-
kod; iba.
Single-v-Ibukod; hiwalay; hiwalayin.
Single-n-Isa.
Singular-a-Walang kahulilip; bugtong;
walang katulad; lamang; nakabukod;
walang pangalawa.
Singular-?t-Isa.
Singularity-^-Pagkakaisa/ kaisahan; pag
kakatangi.
Sinister-a Masama; kaliwa; mali.
Sinistrous-a-Masama; nakahilig sa ka-
liwa.
Sink-c Lumubog; umanod; umunti; bu-
mawas; ilubog.
Sink-w-Sangka.
Sinless-a-Walang kasalanan.
Sinner-w-Ang nagkasala; ang makasn-
lanan.
Sinuate-i/'-Pumilipit/ humubog.
Sinuous-a-Mapilipitan; maknnat.
Sinuosity -w-Kabaluktutan; kapilipitnn;
kunat.
Sip--u-Higupin; humigop.
Sip-w-Higop,
Sir-n-Ginoo.
Sire-«-Ama; lalaking hayop.
Sire-u-Manganak (nauukol sa hayop).
Sir name-Tz-Apellido.
Sirup-w-Pulot; katas ng tubo.
Sister-w-Kapatid na babayi.
Sisterhood ra-Kapisanan ng manga ba-
bayi.
Sister-in-law-n-Hipag.
Sisterly-a Parang kapatid.
Sit-v-Umupo.
Sitting-w-Pagupo.
Site-n-Lugar.
Situate-Situated*a-Nakalugar; nakal a-
..gay.
Situation-n-Lugar; tayo; kalagaynn; ka-
tungkulan; hanap bnhay.
Six-a Anirn.
Six-w-Anim.
Six fold-a-Anim na duble.
Six pence-w-Sikolo.
Sixteen-a-Labing anim.
Sixteen-w-Labing anim.
Sixtenth-a-Ikalabing anim.
Sixteenth-n-Ang ikalabing anim.
Sixth-a-Ikaanim.
Sixth-n-Ang ikaanim.
Sixthly-odt/.-Sa ikaanim.
Sixtieth-a-Ikaanim na puo.
Sixtieth-n-Ang ikaanim na ]»uo.
Sixty-a-Anim na puo.
Sixty-w-Anim na puo.
319
SLI
S i /able-«-Malaki .
Size-n-Laki,
Size-9-Aynsio ayon sa kalakiliaii.
Si/ing-N - Pagkit n a m a 1 ab n a w ; p a n -
dikit.
Sizzle-n-Sulak.
Sizzle-v-Mainuslak; sumulak.
Skean-n-Laeeta.
Skein-n-Labay.
Skeleton-w-Manga buto ng tawo.
Skeptic-H-Ang aya\v maniwala; ang ay aw
sumampalataya sa Dios.
Sketch-H-Kasaysnyan.
Sketch-t)-Saysayin.
Skiff -«-Bangkang munti.
Skill-w-Dunong; katalasan; kabaitan: ka-
runungan; tuto; katalinuhan; tarok.
Skilled-Skilful-tt-Sanay; marunong; ma-
talas; matalino.
Skillet-w-Kawali.
Skim-r'-Salukan; sagapin,
Skinimer-n-Panagap ng bula.
Skin-w-Balat; upak.
Skin-77-Balatan; upakin.
Skin-deep-rt-Lalim ng balat.
Skin fiint-n-Tawong masaina; tawong
suitik.
Skinless-a-VValang balat.
Skinny-rt-Payat; mabalat.
Skip-n-Laktaw; lundag; kandirit.
ISkip-y-Luniaktaw; laktavvin; inaglundag;
kumandirit.
Skipper-?i-Puno «a sasakyan na munti.
Skirmish- y-Lumaban.
Skinniyh-w-Laban.
Skirt-17-Pumaligid; paligirin.
Skittish-a-Magulatin; matatakutin.
Skulk-z'-Matago; magtago; umilag.
Skull-«-Bungo; bao ng ulo.
Sky-w-Langit.
Sky-blue-a-Azul parang langit,
Sky-high-a-Magkasing taas ng langit.
Sky larking-n-Pag lulundag; kayayahan.
Sky light-n-Bintana sa bubungan.
Sky rocket-n-Kuetes.
Sky ward-ad v.-Sa gavving langit.
Slab-n-Tablang manipis.
Slabber-w-Laway.
Slack-Slacken-2/-Lumuag: lumuang.
Slack-a-Maluag; maluang.
Slag-?i-Dumi.
Slake-c-Ilubog sa tubig; iiiauiatay.
Slam 77-Itagupak; isara ng malakas.
Slam-w-Tagupak; palakpak.
Slander-?7-LTmupasala; murahin; mag-
alibugha; magwika ng masama.
.-lander-/i-Pagwiwika ng masama, ali-
puata; upasala; pagmumura; siphayo.
Slanderous-a-Maalipusta; na a u p a s a 1 a;
mapagmura.
Slang-w-Salitang bastos.
Slangy- a-Hastos ang salita.
Slant-6'-Ihapay; ihilig.
Slant-w-Hapay: hilig.
Slanting-a-Mahapay; nakabilig.
Slap-u-Tumampal; tagupakin; sampalin;
manarnpal; sumampal.
Slap-;i-Tapik; sampal; tampal.
Slap-arfv.-Madalingmadali.
glash-u-Hivvain; maghiwa; tagain.
Slash-n-Hiwa; taga.
Slat-n-Tablang makitid at manipis.
Slate-^-Pisara.
Slate- u-Isulat sa pisara.
Slating-n-Tisa.
Slattern-w-Babaying salaula.
Slattern-a Salaula.
Slatternly-a- Salaula.
Slaughter-n Patay an.
Slaughter-7/-Patayin; pumatay.
Slaughter house-n-Bahay patayan.
Slave-n-Alipin; talisuyo.
Slave-7/-Magtrabajo ng maluat at ma-
sipag na walang bay ad.
Slave holder-n- Ang mayari ng alipiu.
Slavery-w-Pagkaalipin.
Slavish-a-Nauukol sa alipin.
Slaw-«-Repoliung ensalada.
Slay-u Patayin- pumatay.
Sleave-n-Sutla.
Sleave-f-Hiwalayin.
Sleazy-a-Manipis.
Sled-n-Careta.
Sled-v-Ilagay sa rareta.
Sledge-n-Pukpok na malaki; panba-
yo.
Sleek-a-Makinis; makintab; tuso.
Sleep-n-Tulog.
Sleep--z/-Matulog; tuinulog.
Sleeper-^-Ang natutulog.
Sleepiness-w-Antok.
Sleepless-a-Walang antok.
Sleepy-a-Nagaantok.
Sleet-«-Bubog.
Sleet-?7-Uiiiulan ng bubog.
Sleeve-w-Mangas.
Sleeveless- a- Walang mangas.
Sleight-n-Daya; karunungan; dunong;
katalasan.
Slender-a-Payat; manipis.
Slept-?:', imp. cfc^.|}.-Nakatulog; natulog.
Slice-w-Hiwa; tigpas, kapiraso; lapang.
Slice-?y-Tigpasin; hiwain; pirasohin; ga-
yatin; lapangin.
Slick-a-Makinis; madulas; tuso.
Slick-v-Pakinisin; padulasin.
Slick-w Pait na malapad.
Slide-v-Dumu-as; madapilas; hulagpps.
SLU 320
Slide-w-Pagdudulas; pagdadapilas; da-
pilas; hulagpos.
Slight-a-Kaunti.
Slight-w-Kakulangan; kasalanan; sala.
Slight-v-Huag kalingayin: huag maha-
lin; huag tumupad sa katungkulan.
SMO
Slim-a-Payat; manipis.
Slime-w-Uhog; burak; pnsali.
Slimy-a-Mauhog; maburak; mabanlik;
malumot.
Sling-«-Paghagis.
Sling-v-Ihagis; hagisin.
Slink-7/-Tumakas.
Slip-t/-Dumulas; hilagpos; madapilas.
Slip-n-Dulas; dapilas; hulagpos.
Slipper-«-Sinelas.
Slippery-a-Madulas.
Slip shod-a^y.-Pagayongayon.
Slip slop-w-Alak na masama.
S)it-c-Hiwain; tastasin; sundutin.
Slit-n-Hiwa; sundot.
Sliver-w-Tinik; patpat.
Sliver-v-Matinik.
Slobber-n-Laway.
Slobber-u-Maglaway.
Sloop-of-vvar-n-Sasakyan pandirigma.
Slop-w-Pinaghugasan.
Slop-v-Tumilansik; ibuhos.
Slope-n-Dahilig sa lupa; gulod.
Slope-?;-Ipahalang ipahilig.
Sloping-a-Dahilig; dilis; sandig.
Sloppiness-n-Kasalahulaan; putik; kapu-
tikan.
Sloppy-a-Salahula; basa; maputik.
Slot-n-Butas.
Sloth w-Katamaran; kakuparan; kapa-
bayaan.
Slothful-a-Tamad; pabaya; mabalantu-
tay; mabagal; mapagbalantutay.
Slouch-w-Tawong pabaya 6 salahula.
Slouch--z/-Mag pabaya; mapag balantutay.
Slough-n-Laog; kasukalan; baburakan.
Sloughy-«-Maburak.
Sloven-a-Pabaya; salahula.
Slovenliness-w-Kapabayaan; kabatuga-
nan; karumihan.
Slow a-Dahan; mabagal/ tumal; tunga;
banayad; batugan; malavvag; tanga.
Slow-v-Dumahan; bumawas.
Slowness-w-Katumalan; kabatuganan;
kahinayan; kabagalan.
Slunge-w-Pusali; banlik burak.
Slue-v-Pilitin; pumilit.
Sl\ig-?i-Tawong taina«l.
Slug-7'-Hampasin; suntukin.
Sluggard-n-Tawong tamad.
Sluggish -a-Tamad; pabaya.
Sluice-n-Sangka: patilhiyan ng tubig.
Slnmber-^-Matulog.
Slumber-n-Tulog.
Slump-v-Tumumal; bumawas.
Slung-?;, imp. & p. j9.-Hinagis; pinukol;
sinabit.
Slunk- v. imp. & p. jp.-Tumakas; natakas.
Slur-t»-Lampastanganin.
Slur-n-Tampalasan.
Slush-n-Putik na malabnaw.
Slut n-Babaying salahula; babaying as<>.
Sly-a-Tuso; matalas; bihasa; mgtalino;
saraguete.
S\y\y-adv.-M.&tuso.
Slyness-n-Katusuhan; pagkatuso; katala-
san; katalinuhan.
Smack-n-Lasa; lasap.
Smack- »;-Lasahin; lasapin.
Small-a-Maliit; munti; kaunti.
Small-n-Kakaunti; kamurahan.
Small pox-n-Sakit na bulutong; bulutong.
Smart-c-Humapdi.
Smart-n-Hapdi.
Smart-v-Marunong; matalas; rnahapdi;
maganda.
Smash- c-Sirain; durugin; ipalagpak.
Smash-n-Sira; durog; lagpak.
S matter v-Magsalita ng walang kabu-
luhan.
Smattering-«-Kaunting karunungan.
Smear-v-Pahiran; pumahid.
Smear-n-Pahid.
Smell-n-Amoy; lansa.
Smell-v-Amuyin; uniamoy; malansa.
Smelling-w-Pagaamoy; anioy.
Smelt-7/-Tuna\vin.
Smelter -w-Hurno.
Smerk-n-Ngiti.
Smerk-f-Ngumiti.
Smile-7/-Ngumiti.
Smile-n-Ngiti.
Smirch-v-Marumhan; duinhan.
vSmirch-n-Dumi; mansa.
Smirk-u-!Ngumiti.
Smirk-w-Ngiti.
Smite-v-Harnpasin; tuniaina.
Smith-n-Panday.
Siiiitliy-n-randayan.
Smock-«-Camison.
Smoke-n-Aso; usok; ]>aghihitit.
Smoke-v-Humitit; umaso; mausok.
Sinokeless-a-Walang usok 6 aso.
Snmke Btack-n-Paasuhan.
Sinoky-a-Maaso; mausok.
Smolder-Smoulder- c-Samunog na wa-
lang ningsis.
Smooth-rt-Makinis; yano; niabuli; naka
yasyas.
Smooth-t'-rakinisin: kinisin; l)uliliin:
yasyasin; kiskisin; pakintabin.
Smoothness-;/- Kakintahan; kakinisan.
Siintte-7'. //n/).-Hinanipas; tinaniaan.
SNU 321
Smother-v-Inisip; uminis.
Smother i9» Asp; inis.
Bmoulder-U'Samunog nu valang lin^as.
Smudge-/z-Siga na walang linens.
Smug-a-Maselang: malinis.
Smuggle-?/ Dalhin ng palihim.
Smut-n-Uling.
Smutch-n-Mansa dumi.
Snmtrli-r-Mainansa diimumi.
Smutty-fl-Maninii; nialibog.
Snack-»-Parte; bahagi; kapiraso.
Snaffle-n-Bitbit.
Snag-n-Abala; buhol.
Snuil-w-Suso.
Snail-pared-a-Marahan na marahan.
Snake-n-Ahas; alupong.
Snap-?>Baliin; Kagatin ng pabigla; su-
magot ng masaklap.
Snappish-a-Mahilig sa parykakagat.
Snare-n-Bitag; panghuli.
Snare-'z/'-Bitagin; hulihin.
Snarl- u-Umangil; dumabog.
Snarl-?i-Angil; dabog.
Snatch-7/-Aga\vin. umagaw.
Snatch-n- Pagaga w.
Snath-n-Havvakan ng lilik.
iSneak-v-Tumakas.
Sneak-n-Tawong bamak.
Sneaking-a-Hamak; mababa.
Sneer-v-Ipabamak; bamakiii.
8neer-n-Pagpahamak.
8neeze-7i-Bahin.
Sneeze- f-Magbahin.
Snicker-t/-Tumawa ng palibim.
8nicker-«-Tawa na lihim.
Sniff-y-Amoyin; sumingliot.
Sfiiff-«-Amoy; einghot.
Snigger-?;-Tumawa ng palihim.
8nigger-n-Ta\vang lihim.
Snip-z/-Gupitin; gumupit.
8nip-n-Gupit.
iSnivel-7/-Manangis.
Snivel-n-Nangis; tangis.
Sniveler-Sniveller-w-Ang mananangis.
Snob-n-Tawong hambog.
Snobbish-«-Hambog.
8nooze-n-Tulog.
Snooze-z/-Matulog.
Bnore-w-Hilik.
vSnore-w-Maghilik; humilik.
Snort-n-Singa na malakas.
Snort-v-Suminga ng malakas.
Snot-«-Uhog.
Snout-w-Ngnso; ilong.
Snout--z/-Ngumuso.
8now-n-Bubog; busilak.
Snow flake-w-Patak ng busilak.
Snow storm -n-Bagyo ng }>usilak.
Snow-white-a-Mapnti parang busilak.
Snowy-a-Mabusilak.
SOL
Snub-z/-Paslangin; tampalasananin.
Snub-n-Tampalasan; paslang.
Snuff-n-Tabacong dinikdik.
Snuff-v-Sumingbot.
Snuffle-?;-Magsalita ng pahumal.
Snufrle-w Salitang humal.
Sniig-a-Mainam; makitid.
Snuggle-?;-Magsiping; magpugad.
So adv.-Da\\\\ dito; ganiri; ganito; at
ngayon; kasing; naman.
So-('ow^'.-Kung sakali.
Soak-u-Basahin; ibadbad.
Soap-«-Sabon.
Soap-a-Sabunan.
Soap bubble-n-Bula ng sabon.
Soap factory-«-Gawaan; ng sabon.
Soap maker-72-Magsasabon.
Soap suds-n-Pinagsasabunan.
Soapy-a-Masabon.
Soar-v-Lumipad sa mataas.
Sob-w-Hibik; iyak; tangis.
Sob-v-Manangis; tumangis; umiyak; bu-
mibik.
Sober-a-Malinaw ang isip; hindi la-
sing.
Sober-v-Cnimaling sa pagkalasing.
Sobriety -w-Kasukatan.
Sobriquet-n-Bansag.
Sociable-a-Mahilig sa pakikipagsama;
masaya; malugod.
Sociable-n-Piging; diwang.
Social-a-Mahilig; sa pakikipagsama-
masaya; marunong; makipagkapua;
tawo.
Society-w-Katipunan; kapisanan; pakiki-
sama.
Sock-n-Medias.
Socket-«-Butas.
Sod-w-Lupa na may tinubuang daino.
Soda-n-Soda; liinonada.
Sodden-a-Nakulo; kinulo; mainit.
Sodium-n-Sosa.
Safa-n-Hiligan; sandalan.
Soforth-#-Sa ganito.
Soft-a-Malambot; anayad; buhagbag;
malagkit; malata.
Soften- t'-Lumambot; lambutin; buhag-
hagin; hagurin; hilutin; humilot; la-
masin; lamugin.
Softly-a^y.-Utayutay; dahandahan; lunas.
Softness-n-Kalambutan; kaanayaran ka-
dataan.
Soggy-a Basa; buhaghag.
Soil-w-Bukid; lupa; dumi; sukal.
Soil-u-Durnhan; dumumi; mansahin.
Soiree-n-Piging sa gabi.
Sojourn-n-Hinto; hantungan.
Sojourn-T/-Humaiitong.
Sol-«-Araw; ginto; sol.
Solace-w-Kaaliwan; lugod.
41
SOM
322
SOR
Solace-v-Aliwin.
Solar-a-Nauukol sa araw.
Sold-v. imp. & p. jp.-Ipinagbili; nagbili.
Solder-n-Panghinang; tinga.
Solder-v-Hinangin; manghinang.
Soldier-w-Sundalo; kawal.
Soldier- v-Magsundalo.
Soldierly-a-Parang sundalo.
Soldiery-n-Pagsusundalo.
Sole-w-Suelas ng sapatos.
Sole-?/ Ilagay ng suelas.
Sole-a-Bugtong; nagiisa; walang kasama;
tanging.
Solely-adc.-Lamang; tangi.
Solemn-a-Pormal; dakila; magalang.
Solemnity-«-Kapormalan; kadakilaan;
galang.
Solemnize-r-Purihin;magdiwang;ganapin.
Solicit-z/'Humingi; mamagitna; manala-
ngin.
Solicitation-«-Daing; hingi; panalangin;
pamamagitan.
Solicitor-n-Ang namamagitan; taga hi-
ngi 6 pamagitan.
Solicitous-a-Maingat; makalinga; masi-
kap.
Solicitude-n-Ingat; kalinga; pagkakali-
nga.
Solid-a-Masinsin; matigas; buo at pa-
ikpik; tipi; matibay.
Solid-H-Ano mang bagay na malaman.
Solidify- oPatigasin.
Solidity-n-Kasinsinan; katibayan; tigas;
tipi.
Solidness-«-Kasinsinan; tigas; katigasan;
pagkatipi; tipi.
Soliloquize-z/-Magsalita sa sarili.
Soliloquy-n-Pagsalita sa sarili.
Solitaire-n-Soltario.
Solitary-a-Nagiisa; bugtong; walang ka-
«ama; natatangi.
Solitude-^-Pagkaisa; kaisahan; pagka-
tangi; katangihan.
Soluble a- Matutunaw; tunawin; madaling
saysayin.
Solus-a-Nagiisa; bugtong.
Solutions- Kasaysayan; kaliwanagan;
pagtatangal.
Sol ven-w-Say savin; magsaysay; gawin.
Solvency-n-Kalagayan makababayad ang
utang.
Solvent-a-Makababayad ang utang.
Solvent-w-Ang tawong makabayad ang
kaniyang utang.
Somber-a-Mapanglaw; malungkod.
Some-a-Ilang; mga ilan.
Some body-n-Sinoman.
Some how-arfz/.-Sa anomang paraan.
Some one-w-Sinouian;alinman balang na.
Some thing-n-Anoman; anomang bagay.
Some thing-afZv.-Kaunti.
Some time-/z-Sa ilang panahon.
Some time-affa/.-Xoong panahon.
Some times-afZi;.-Maminsanminsan; ma-
nakanaka.
Some vvhat-adr.-Mahigit kumulang.
Some where-a-Saan man.
Somnambulism-^-Pag lalakad kung ma-
tulog.
Somnambulist-n-Ang lumalakad ng raa-
tulog.
Somnolence-Somnolency-w-Antok.
Somnolent-a-Nag aantok.
Son-w-Anak na lalaki.
Sonant-a-Nauukol sa tunog; matunog.
Sonant-w-Voces; tunog.
Sonata-«-Sonata.
Song-« Kanta; awit; dalit.
Songster-n-Ang lalaking marunong ku-
manta.
Songstress-n-Babaying palaging kuma-
kanta.
Son-in-law-n-Manugang na lalaki.
Sonnent-«-Awit; dalit.
Sonorous-a-Mataginting; matunog.
Son ship-n-Kalagayang auak.
Soori-a^^'.-Agad; agad agad; dagli; pag-
daka; sa isang dali.
Soot-n-Ulin; agiw.
Soot-u-Umagiw.
Sooth-n-Katotohanan.
Soothe-v-Tumahimik; sowayin.
Sooth say-u-Maghula; hulaan; ihula.
Sooth sayer-w-Manghuhula.
Sooth saying-n-Paghuhula
Sooty-a Maagiw; mauling.
Sop-n-Sawsaw.
Sop-T/'Isawsaw.
Sophism-TZ-Kamalian.
Sorcerer-w-Mankukulam.
Sorceress-?i-Babaying mangkukulam.
Soncery-n-Pagkulam.
Sordid a-Maluilay; marumi; maramot.
Sordidness n-Kahalayan; karumihan; ka-
salaulaan; kasukalan.
Sore-a-Mahapdi; masakit.
Sore-n-Sugat.
Sorghum-w Pulot.
Sororicide w-Ang natay sa kapatid na
Sorrel-;* Castafio.
Sorrovv-n-Kalungkutan; lungkot; hapis;
kahapisan; pighati.
Sorrow- v-Maglungkot; m a g d a 1 a m h a t i;
hiiinapis.
Sorrowful-a-Malungkot; mapanglaw.
Sorry-a-Malungkot; nagsisisi.
Sort-n-Classe; lagay; grado.
Sort-v-Hiwalayin; ibukod; magbukot.
SPA
323
SttB
Sortie-n-Pag labas ng hukbo.
Soso-wfc/.-Katatagan.
Sot-ii-Tawong palaging lasing; lasengo.
Sottish-a-Naunkol sa kalasingan.
Souchong-n-Cha na maitim.
Sough-n-Haging; haginit.
Sough--z/-Humaging; humaginit.
Sought- v. imp. <l^. jp.-Hinanap.
Soul-w Kalulua,
Soulless a Walang kalulua.
Sound-»-Tunog; tinig.
Sound- v-Tumunog; tuminig; tarukin;
tumarok; knmalog; kumalasing; su-
katin ang lalim ng tubig; salatin.
Sound a-Tapat; matibay mahusay; wa-
lang pintas.
Soundings-n-Pagtatarok.
Soup-?i-Sopas; sabavv.
Sour-a-Maasim.
Sour-w-Kaasiman.
Sour-v-Umasim.
Source-ft-Pamulaan; pinagbuhatan; pi-
nangalingan; pinagmulaan; ugat; bi-
nubukalan; bukal.
Souse-w-Tinunies.
Souse-f -Isawsaw.
South-n-Timog; timugan.
South-a-Timugan;
South-«cZz'.-Sa gawing timog.
South-z/-Iliko sa gawing timog.
Souther-n-Bagyo nangaling sa timog.
Southerner-w-Taga timugan.
Southing-n-Kahiligan sa pagpunta sa
timugan.
Southron-n-Taga timngan.
South ward-Southward-arfa/.-Sa gawing
timugan.
Souvenir-n-Alaala; recuerdo.
Soverign-w-Hari; pirasong ginto na may
halagang pfs.4.86.
Soverignity-n-Kaharian.
Sow-n-Inahing baboy.
Sow-^-Buclburin; rnagtanim; tamnan; ha-
sikan; maghasik; isabog.
Spa-n-Cebul; bukalan ng tubig na may
halong metal.
Space-n-Lugar; kalaparan; gitna; puang.
Space-v Lagyan ng puang.
Spade-n-Pangsurong; pala.
Spade-?;-Isurong.
Span-«-Dangkal.
Span-v-Dangkalin.
Spangle-w-Sangkap.
Spaniard-w-Kastila.
Spanish-a-Nauukol sa kastila.
Spanish-n-Kastila.
Spanish-n-Wikang kastila.
Spank-v-Sampalin sa puit.
Spanker-n-Mananampal.
Span worm-n-Uod.
Spare-w-Patawarin.
Spare- a-Madalang; labis; bihira.
Sparmg-a-Maimot.
Spark-n-Liab; lingas.
Hpark-t'-Mag lingas.
Sparkle -w-Inig; ningning; kintab.
Sparkle-77-Kumintab; magningning
Sparkling-a-Maningning.
Sparrow-?i-Maya.
Sparse-a-Madalang.
Spasm-w-Pasma; manliso; pulikat.
Spasmodic-Spasmodical-a-Di panay.
Spat-r-Nag lura; nag laway; niluran.
Spatter-v-Tumilansik; tilansikan.
Spattering n-Pagpulandit; tilansik.
Spawn-y-Mangitlog ang isda.
Spawn-/z-Pangingitlog ng isda.
Speak-^-Sabihin; magsabi; mag wika;
wikain; magsalita.
Speaker-n-Ang mananalita.
Speaking-n-Pagsasalita; pag wiwika.
Spear-«-Sibat; tulag; salapang.
Spear-v-Sibatin; itulag; salapangin.
Special-a-Bukod; tangi.
Speciality-n-Bagay na nakabukod.
Specie-?t-Salapi.
Species-?i-Manga classe.
Specific-a-Tunay.
Specific-n-Gamot na panlanban sa sakit.
Specification-n-Kasalitaan; s a 1 i t a a n
trato.
Specify-i;-Sabihin ng maliwanag.
Specimen-n-Halimbawa.
Specious-a-Maliwanag; masangkap.
Speck-«-Mansa.
Speckle-^-Mansahin.
Spectator-n-Nanunuod.
Specter-?i-Nimo.
Spectral-a-Nauukol sa nuno.
Spectrum-w-Sinag ng araw.
Specular-a-Parang salamin.
Speculate-v-Magwariwari; magbulaybu-
layin; magnegocio.
Speculation-«-Pagnenegocio.
Speculative-Speculatory-a-Nauukol sa
negocio.
Sped-?;, imp. & p. jp.-Tumulin; tumakboj
nakatakbo.
Speech-n-Salita; pamamalita; pangaral.
Speechless-a-Walang kibo; pipe.
Speed-n-Tulin; kabiglaan; kadalian.
Speed-#-Tumulin; magmadali.
Speedy-a-Matulin, madali; mabilis.
Spell-z/-Titikan.
Spell-n-Panahon.
Spell bound-a-Namamangha.
Speller-w-Ang nag leletra.
Spelling-n-Pagtititik.
Spelt-v. imp. £&^?.^.-Tinitik; niletra.
Spend-z/-Gumasta; gastahin,
SPt
324
Spend thrift-w-Mananabog ng pag aari;
tawong gastador; tawong burara.
Spent-u. imp. &p.p.-Ginasta.
Spermary-w-Itlog.
Sphere w-Bilog.
Spheric-Spherical-a-Mabilog.
Spherule-«-Munting bilog.
Spice-w-Labul.
Spice-7/-Labulin.
Spicy-a-Maanghang; malasa.
Spicular-a- Parang palaso.
Spiculate-7/-Tulisan.
Spider-w-Gagamba.
Spider web-n-Bahay gagamba.
Spike-w-Pakong malaki.
Spike-7/-Pumako; pakuin.
Spiked-a-Nakapako.
Spikelet-n-Pako.
Spiky-a-Parang pako; mapako.
Spile-n-Haligi.
Spill-z;-Lumiguak; maliguak.
Spill-n-Liguak.
Spin-t;-Painugin; humabi.
Spinach-n-Gulay.
Spinal-a-Nauukol sa gulngod.
Spindle-n-Llak; suliran.
Spindle-c-Sumupling.
Spindle-legged-Spindle-shanked-rt-Maha-
ba ang binti at hita.
Spine-n-Gulugod.
Spinner-w-Maiighahabi.
Spinous-a-Madawag; matinik.
Spinster-n-Daiagang matanda.
S])iny-a-Matinik; madawag.
Spiracle-n-Butas ng ilong^
Spiral-«-Nauukol sa tore.
Spire «-Tore.
Spirit-n-Kaluluwa; tianak; diwi.
Spirit-oBuhayin; sulsulan; bihagin.
Spirited-a-Mabuhay; buhay; matapang.
Spiritless-a-Mawalan ng diwi; mabagal;
batugan; malungkot.
Spiritous-a-Naunkol sa kaluluwa.
Spiritual-a-Nauukol sa kaluluwa.
Spiritiuili/e-';-Purihin.
Spirituelle-a-Parang kaluluwa; malinis;
mapuri.
Spiiituous-a-Parang kaluluwa; mapuri;
inalinis; maningas.
Spirit-?;-Tumilan8ik; bumukal.
8piry-a-Nauukol sa t(^re; inataas.
Spit-n-Buga; lura; laway.
Spit-u-Bumuga;rnaglavvay;lurain;niaglura.
Spite-n-Galit; tanim ng loob.
Spite- r-Pagalitin.
Spiteful-a-Mapagtanim sa loob.
Spitfire-n-Tavvong mainit ang ulo.
Spittle-w-Laway.
Spittoon-n-Jjuraan.
Splash-f-Tumilansik.
SPR
Splash-ft-Tilansik.
Splashy-a- Matitilansikan.
Splendid-a-Makinis; mainam; dakila;
maganda; marilag.
Splendor-n-Kainaman; kadakilaan; kari-
lagan, kinang; liwanag; gayak; kaina-
halan.
Splice-t/-Idugtong; magdugtong.
Splice-n Dugtong.
Splint-n Bangkat.
Splint-i/ Bangkatin; ibangkat.
Splinter-n-Tatal; patpat.
Splinter-?y-Lmnahang; lumitak.
Split-7/-Biakin; bumiak; litakin; sipakin.
Split-n-Biak; sipak; litak.
Splurge-n- Kahambngan.
Splurge- v-Maghambog.
Spoil-v-Sirain; mabulok; bumulok.
Spoil-w-Ang mga bagay na sinamsam.
Spoke- 1\ fmp.-Nagsalita, sinabi; winika;
nagwika.
Spoke-n-Rayos 6 tukod; ng gulong.
Spoke-i»-Lagayin ng rayos.
Spoken-n. p. p. -Sinabi na;
Spoken-7'. p. ^>.-Sinabi na; winika na;
nagsalita na.
Spokes man-72-Ang nagsasalita.
Spoliate-i?-Nakawin; manduit.
Spoliation-n-Pagnanakaw; panduduit.
Spoliator-n Magnanakaw; nianduduit.
Sponge-n-Espongha
Sponge- c-Pahiran 6 magpunas ng es-
pongha.
Sgongy-a-Buhaghag; malambot.
Sponsor-«-Katibayan; kasiguruhan.
Spontaneous-a-Bukal sa loob.
Spool-n-Ikiran.
Spool-tJ-Ilagay sa ikiran; ikirin.
Spoon-n-(3uchara.
Spoonful-n-Laman ng isang cucbara.
Spoor-n-Landas ng- hayop sa damo.
Sport-;^-Kasayahan; kaluguran; aliw;
kaaliwan; saya.
Sport-v-Sumaya; maglibang; maguliw.
Sportive-Sportful-a-Masaya; nialiiLr«)d-.
maaliw.
Sports inan-n-Mangangaso.
Spot-n- Batik; daan; mansa.
Spot-i/'-Hanapin; mansahin; batikin l>u-
matik.
Spotless-a-Muy })uri; wahing bahid du-
ini; malinis;
Spotty -a- May niansa.
Spousal-n-Kasal; pagkakasal.
Spouse-*- Asawo.
Spout-n-Alulod.
Sprain -?<-J>uini lay.
Sprain n-Pilay; kapilayan.
Spravvl-T/-Umunat; duniapa;
Spray-n-Sangans; munti.
SQU
325
STA
Spray--z/-Diligin; magdilig.
Spread-f-Ilatag; idatay; iunat/ kalup-
kupan.
Spread-n-Datay; kumot; latag.
Sprig-7z-Sangang munti.
Spright-n-Kaluluwa; nuno.
Sprightless-a-Mapurol; mabagal; tamad.
Sprightliness-w-Kaliksihan; kasipagan.
Sprightly-a-Maliksi; matulin; mayabong.
Spring-u-Lumundag; lumukso; bumukal.
Spring-n-Bukalan; bukal, lundag; lukso.
Springe-n-Bitag.
Springy-a-Parang goma.
Sprinkle-u-Wiligin; diligin; wisikan; mag-
dilig; magwisik; magwilig.
Sprinkle-;/- Wisik; dilig.
Sprinkler-n-Pandilig; pangwisik.
Sprinkling-n-Pagdidilig; pagvviwisik.
Sprint-f-Tumakbo.
SprinWz-Takbo.
Sprite-n-Tianak; duende.
Sprout-w-Usbong; supling; sulol; punla.
Sprout-?y-Magusbong; sumudling.
Spruce-a-Mabuti; makinis; ayos; mahu-
say; raalinis; mapagmarikit.
Spruceness-ft-Kalinisan; ayos.
Sprung-^. p.j9.-Nakalundag; bumukal na.
Spry-a-Maliksi; matulin; magaan; maa-
gap.
Spue-u-Sumuka; magsuka.
Spume-n-Bula-. subo.
Spume-y-Bumula.
Spumous-Spumy-a-Mabula; Nauukol sa
bula.
Spun-v. imp. & p. p.-Ipinainog; hinabi.
Spunk-«-Tapang; pangahas.
Spunky-a-Matapang: mangahas.
Spur-w-Babala; pabuyo.
Spur-f-Bumula; ipabuyo.
Spurge-n-Gulay na may katas na ma-
puti.
gpurious-a-Hindi totoo; falso.
Spurn- u-Manikad; sicaran.
Spurt-n-Bumukal; tumilansik.
Sputter- f-Pisik; pagpisik;
Sputter- u-Pumisik; magpisik.
Spy-n-Tiktik manunubok.
Spy-z/-Tiktikan; manubok; subukan; mag-
masiran; siyasatin.
Spy glass-tf-Larga vista.
Squab-a-Mataba; makapal: pandak.
Squabble-u-Magtalo; makipagtalo.
Squabble-n-Basagulo; pagtatalo; talo.
Squadron-n-Escuadra.
Squalid-a-Salahula; marumi.
Squalidness-n-Kasalahulahan.
Squall-n-Bagyo sa dagat.
Squally-a-Mabagyo.
Squallor-n-Kai*ilahulahan; dumi; kasu-
kalan; karumihan.
Squander-w-Gumasta; gastahin; isabogi
isambulat; sayangin.
Square-n-Parisukat-
Square-T/'Parisukatin.
Squa*sh-n-Kalabasa; upo; tibyaya.
Squash-7/-Idiin; inisin.
Squashy-a-Malambot.
Squat-v-Tumingkayad; yumuko.
Squat-a-Nakatingkayad; nakayuko.
Squat-w-Tingkayad; yuko.
Squawk-7/-Umiyak.
Squawk-n-Iyak.
Squeak-v-Lumangitngit; umalititiit,
Squeak w-Alitiit; langitngit.
Squeal-u-Umiyak; gsumigaw.
Squeal-n-Iyak; sigaw.
Squeamish-a-Makayayamot.
Squeeze-?;-Higpitin; pigain; pindutin;
pitisin; idiin.
Squib-w-Kuetes na munti.
Squint-a-Sulipat.
Squint-z/-Magduling.
Squinteyed-a-Hivvas ang mata. -
Squirm- 1;- Kumilos.
Squirt-u-Papulanditin.
Squirt-n-Pulandit.
Stab-n-Saksak.
Stab-^-Saksakin; sumaksak.
Stability- n-Katibayan; tibay; laon; luat.
Stable-«-Caballerisa.
Stable-iy-Ilagay sa caballerisa.
Stable-a-Matibay; maluat; matatagal.
Stack-n-Mandala.
Stack-v-Magmandala.
Staff-n-Tungkod.
Stag-n-Usang lalaki.
Stag beetle-n-Oyang.
Stage-n-Entablado.
Stagger-v-Gumiraygiray/pumavvidpawid;
magulat; gitlahin.
Stagger-w-Giray.
Stagnancy-n-Lansa.
Stagnant-a-Malansa; Hindi malinis.
Stagnate-t/-Malansa; lumansa.
Staid-v. & p. ^.-Naghinto; nakahinto.
Stain-v-Tigmakin; tinain; dumhan man-
sahin.
Stain-u-Mansa; tigmak; tina; dumi.
Stainless-»-Walang bahid dumi; mali-
nis; maselang.
Stair-n-Hagdan; hagdanan.
Siair way-Stair case-n-Hagdanan.
Stake-w-Uriang; tulos
Stake-u-Tulusin.
Stale-a-Maanta; malansa; lipas.
Stalk-n-Puno.
Stalk-u-Lumapit ng palihim.
Spall-n-Hadlang.
Stall- f-Ilagay sa hadlang.
Stalliont-w-Kabayong bulugan,
326
Sf EJ
Stalwar-Stalworth-a-Matapang;iiiangahas.
Stammer- v-Umutal.
Stammering-n-Kautalan; paguutal.
Stainp-i;-Itatak; tumuntong; yurakir;; yu-
murak; limbagin; imarka.
Stamp-n-Sello; yurak; tatak; yasak.
Stampede-n-Takot ng maraming hayop.
Stampede-c-Tumakbo ang rnanada nang
hayop.
Stanch-a Matibay tapat ang loob.
Stanch-c-Pigilin; pumigil.
Stand- c-Tumayo; tumindig.
Stand-n-Tindig; tayo; lagay.
Standard-n-Bandera: Bandilla; bait.
Standing-a-Patindig; -nakatindig; naka-
tayo.
Standing-n-Tayo; tindig; lagay;
Stanza-72-Pangkat.
Staple-a-Matibay; matatagal; magluat:
Star-n-Bituin.
Star-v-Kumintab; maningning.
Starch-n-Akoirol.
Starcrf-v-Almirolan; mag almirol.
Stare-u-Tumingin ng maluat.
Stare-w-Tingin.
Stark-a-Matigas; malakas; makapangya-
yari; may kapangyarihan.
Start-^-Ipagmulaan; umalis.
Start -w-Pamula; pag alls.
Startle -w-Gulatin.
Starvation-n-Kagutuman.
Starve-v-Magutom; masalat.
State-w-Asal; lagay; kalagayan.
State-a-Nauukol sa gobierno.
State- r-Sabihin; magsabi.
Stated-a-Nasabing.
Statement-n-Kasaysayan; pagsasabi.
State house-n-Bahay ng gobierno.
Stately-a-Dakila; marangal.
Station-w-Estacion; lugar; kalagayan;
lugar.
Station t'-Idistino; ilagay sa lugar.
Stat\onary-a-Firme; matibay; hindi ma-
gagalaw.
Stationern-Taga tinda; ng manga pe-
pel.
Stationery-;z-Manga papel, tinta, at
pluma.
Statuary-«-Mangagavva ng manga lara-
wan; karunungan sa paggagawa ng
manga larawan.
Statue-«-Larawan; poon-
Statuette-n-Munting larawan.
Stature-n-Bikas; tayo; taas ng katawan.
Status-n-Lagay.
Statute n-Utos.
Statulory-a Ayon sa utos.
Staunch-a- Matibay; tapat.
Stave-v-Sirain; puniutok; ilayo.
Stave off-t'-Ilagin.
Stay-v-Humantong; magluat; huminto;
pigilin.
Stay-n-Tigil; hinto; hantong.
Stead-n-Lugar.
Stead fast-a-Matibay ang loob; tapat
ang loob.
Steady-a-Panay; patag.
Steady-v-Panayin; pigilin.
Steady-n-Hiwa ng carne.
Steal-v-Mangungumit; magnakaw; naka-
win; umitin.
Stealer-n-Mangungumit; magnanakaw.
Stealth-n-Pagnakaw; pangungunmit;
lihim.
Stealthy-a-Dahandahan; palihim.
Steam-n-Usok.
Steam-?;- Umusok.
Steam boat-n-Sasakyan de vapor.
Steam boiler-n-Caldera.
Steam engine-?i-Makina de vapor.
Steamer-n-Vapor.
Steam ship-n-Vapor.
Steamy-a-Mausok.
Sted-n-Lugal.
Sted fast-a-Tapat ang loob; matibay.
Steed-n-Kabayo.
Steel-?i-Patalim.
Steel- f-Ipatalim; patalimin.
Steelya-Matalim.
Steel yard-n-Panimbang.
Steep-a-Matarik.
Steep-w-Lugar na matarik.
Steep-v-Basahin; ibadbad.
Steeple-n-Tore.
Steer- f-Umiigit sa sasakyan.
Steer-w-Bakang lalaki na kinapon.
Steerage-w-Pag uugit sa sasakyan.
Steers man-n-Ang umugit sa sasakyan.
Stellar Stellary-a-Nauukol sa bituin.
Stellate-Stellated- a- Parang bituin.
Stelliferous-a-Mabituin.
Stelliform-a-Hitsurang bituin.
Stellular-a-Farang bituin.
Stern-;? Tangkay puno.
Stem-r-Lunuiban; pigilin; pumigil.
Stench-n-Amoy lansa.
Stencil-n-Pananda.
Stencil-?:-Isulat.- itanda.
Step-^-Humakbang.
Step-n-Hakbang; bayitang; baitang.
Step brother-»i-Anak na lalaki ng amain
6 ale sa pakinabang.
Step daughter-n-Pamangkin sa pakina
bang.
Step father-n-Amain sa pakinabang.
Step mother-n-Ale sa pakinabang.
Step sister-w-Anak na babayi ng amain
6 ale sa pakinabang.
Step son-w-Pamankin sa pakinabang.
Sterile a-Karat.
STO
327
STR
Sterility-w-Kakaratan.
Sterling-v-Totoo; tunay; malinis.
Stern-a Masungit; inahigpit.
Stern-n-Hulihang sasakyan.
Sternal-a-Nauukol sa buto ng dibdib.
Sternness-w-Kasungitan; kahigpitan.
Steve--z/-Ilulan.
Stew-n-Gisa; laoya.
Stew-v-Gisain; igisa.
Stevvard-n-Ang jmno ng mga alila
Stich-n-Taludtod; hilera.
Stick-n-Patpat; palo; tungkod.
Stick-v-Dumikit; ikapit; idikit.
Sticky-a-Malagkit.
Stiff-a-Banat; rnatigas.
tStiffen-i' -Tumigas; manigas.
Stiff ness-n-Kaiigasan; tigas.
Stifle-n-Siko.
Stifle-v-Inisin; umunis;patayin;pumatay;
lipulin.
Stile-w-Hagdanan.
Stiletto-n-Panaksak.
Stiletto-'Z/ Saksakin.
Still-o-Tahiinik; walang gulo.
Still-v-Patahimikin; tumahimik.
Still-n-Gawaan ng alak.
Still-actZA-Bagaman; pa. '
Stilly-a-Tahimik.
Stilt-ft-Tiakiad
Stilt-v-Magtiakad.
8tinmlant-n-Pangpalakas; pang udyok.
Stimulate-u-Udiokan; umudyod.
Stimulus-n-Pang udyok; panudlok.
Sting-w-Tinik; kagat nang bubuyog 6
kamurao.
Sting- i'-Kagatin; humapdi.
Stingy-a-Maramot; kuripot; masakim.
Stink-7/-Umilingasaw; bumaho; umangis;
bumantot.
Stink-n-Baho; alingasaw; amo}r na ma-
lansa.
Stint-D-Pigilin; pumigil.
Stint-n-Hanga.
Stipend-n-Upa; ganti; bayad; sahod.
Stipulate-^-Sabihin; gumawa ng salitaan.
Stipulation-n-Salitaan.
Stipulator-n-Arig gumawa ng salitaan.
Stir-u-Gawgawin; galuhin; haluin; ka-
lapsawin; kamiyawin.
Stir-n-Halo; gulo.
Stirrup-w-Estribo.
Stitch-77-Tusukin; tumusok; duruin.
Stich-^-Tusok; tutos; duro ng karayoin.
Stitchy-a-Matusok; matutos.
Stock-«-Puno; manga hayop.
8tock-^-Itago; iponin.
Stockade-/z-Bakod nang manga tulos na
malaki.
Stock company-n-Kapisanan ng mga ma-
ngangalakal.
Stock holder-n-Kabilang ng kapisanan.
Stock man-w-Magpapastol; rnayari ng
manga hayop.
Stock -still -a-Tahimik; firme.
Stocky -a- Pan dak,
Stoke--z/-Igatong.
Stoker-«-Fogonero.
Stole-z/. /wp.-Ninakaw; inumit.
Stolen-^, p. j?.-Ninakaw; inumit.
Stolid a-Mapurol arig isip.
Stolidity-Stolidness-n-Kapurulan ngisip.
Stomach-n-Sikmura; tokong.
Stomach- y-Ilagay sa sikmura.
Stomachic- r-Nauukol sa sikmura.
Stone-n-Bato.
Stone-v-Batohin; puklin.
Stone-blind-a-Bulag.
Stone coal-n-Uling na matigas.
Stone's cast->i-Pukol ng bato.
Stone's throw-w-Pakol ng bato.
Stone ware-n-Kasangkapang bato.
Stone work-n-Gawa sa bato.
Stony-a-Mabato; batobatohin.
Stood-v.imp. &^?.^.-Tumindig; nakatin-
dig.
Stook-n-Bunton ng mga haya.
Stool-n-Upuan na walang sandalan.
Stoop- v- Yumuko; tumingkayad.
Stoop-^-Yuko; tingkayad.
Stop v Pigilin; huminto; tumigil; human-
tong; magpahinga; pasakin.
Stop-n-Hinto; tigil; hantong.
Stop cock-w-Grifo.
Stoppage-n-Pagpigil.
Stopper-n-Tasok; pasak; tapon.
Stopper- u-Tasakin; ilagay ng tapon.
Stopple-w-Tasak; pasak.
Storage-«-Pag ipon.
Store-t'-Itago; ipunin.
Store-n-Tindahan.
Store house-n-Kamalig; taguan.
Store rom-n-Taguan; bangan.
Storm-n-Unos; bagyo; sigwa.
Storm- oUumunos; bumagyo.
Stormy-a-Maunos; magulo; mabagyo; ina-
sigvva.
Story-n-Kuento.
Story-2/-Magkuento; magsinuugaling.
Stoup-n-Panakal 6 lalagyan ng tubig;
benditahan.
Stout- a-Malakas; batibot; malaki; pisi-
gan; magandang tikas.
Stout-w-Cervesang matapang.
Stove-72-Apuyan kalan.
Stow-v-Ibunton; itago.
Strabismus-Ti-Pagkaduling.
Straddle-c-Sakyan; sumakay.
Straggle-z/-Lumakad nang pagayongayon.
Straight-a-Tapat/ matowid; walang liko.
Straighten-z/-Towirin; unatin..
STR
328
STU
Straight forward-a-Maliwanag; matowid.
Straightly-adv.-Matowid; tapat.
Straightness-w-Katowiran; higpit; kata-
patan.
Straight-out-a-Mali wanag; tapat ang
loob.
Straight way-adv.-Ngayondin.
Strain-v-Tumalas; salain; agagin.
Strainer-w-Talaan; agagan.!
Strait- a-Makitid; mahigpit; mahirap;
masungit.
Strait-#-Kahirapan; kahigpitan.
Straiten-?;-Higpitin; pigilin; gipitin.
Strand-^-Baybay.
Strand-7/-Sumadsad; sumayad.
Strange-a Katakataka; iba; buhat; sa
ibang lupa.
Stranger-n-Taga ibang lupa.
Strangle-v-Urninis; inisin.
Strangulation-w-Pagiinis.
Strap >z-Sinta; pamigkis; panali ng ba-
lat; sinturon.
Strap-v-Hampasin ng sinturon.
Strapping-a-Malakas.
Stratagem-n-Hibo;daya;paraan;balatkayo
Strategy-w-Paraan; daya; balatkayo.
Straw-n-Dayami; ginikan; ktigon.
Stray- u-Maligaw; luinihis.
Stray-a-Gansal, nakaligaw.
Stray-n-Hayop na nakawala.
Streak-w-Guhit.
Streak-i;-Giihitin; gumuhit.
Stream-w-Ilog.
Stream-n-Ibuhos.
Streamer-w-Tanda; bandera
Streamlet-w-Munting ilog; sapa.
Street-w-Lansangan; carsada.
Strength-«-Lakas; tibay; tigas; kalaka-
san; katibayan.
Strengthen-?;-Tuinibay; tibayin; lumakas;
itambal; kapalin, palakasin.
Strenuous-a-Masipag; maningas; mata-
pang.
Stress-n-Lakae.
Stretch-v-Banatin; unatin; batakin; hu-
inaba; humigit; umabot; idatay,
Stretch-w-Tiixli.
Stretcher-w-Tindihan.
Strew-f. iwp.-Kinalat; winisik.
Strickcn-r. i>. />.-Tinanian.
Strict-O-Mahijrpit; nuisungit; inabngsik.
Strictness-n-Kahigpitan; kabagsikan; ka-
Himgitan.
Stricture-n-Pintas; kajiintasan.
Stride-?i-Hakbang.
Stride-v-Humakbang; luiunkad.
Strife-n-Babag; laban; away; talo; pa«r-
papamook.
Strike-w-Tuniuktok; dagukan; hampasin;
humampas; tumama; mamalo.
Strike-w-Dagok; tuktok; hampas.
String-w-Sinulid; pisi; kuerdas.
String-?i-Tuhugin; kuerdasin.
Stringed-a-May pisi.
S tri n ger-n-Tu hog.
Stringency-n- Kabagsikan; kasungitan.
Stringent-n-Mabagsik; masungit.
String halt-n-Uingkod.
Strip-t'-Alisin; ang takip; talnpan; mag-
balat.
Strip-w-Pirasong tabla na makitid; ta-
bla ng lupa.
Stripe-w-Guhit.
Stripe-v-Guhitin.
Stripling-n-Batang lalaki
Strive-77-Awayin; matikman; subukin;
lumaban; pumilit: pilitin.
Stroke-n-Hampas; dagok; suntok.
Stroke-^-Hilutin; hilurin.
Stroll-n-Pasial; gala.
Stroll-7/-Gumala; magpasial.
Strong-a-Malakas; tapat; balisaksakin;
batibot; malitid; matibay; bayani; buo.
Strong hold-^-Kuta.
Strop-«-Pirasong katad.
Strop- olhasa sa katad.
Strove-i?. tfnp.-Natakmto; sinubok; pini-
lit.
Strow--z/-Isabog; ikalat; kalatin.
Struck-^, imp. & p. j9.-Hinampas; sinun-
tok; dinagok; tinamaan.
Structure-it- Pagpatayo; pagpapaga\\ a;
bahay.
Struggle-t>-Bumabag; lumaban; umaway;
buniuno; puinij)!!.; humamon; hainu-
nin.
Struggle-w-Tal<>; away; babajr; laban;
buno; pagpapamook.
Strnng-r. hup. <(• p. ^.-Tinuhog.
Strut-l/-Lulnakad nang pahambog; hu-
maznbok.
Stub-»-Puno; tisod; upoy; l>eha.
Stub-i;-Matisod; bunutin; labniitin.
Stubbed-a-Pandak; mapurol; mapupod.
Stubble-H-Paeiok.
Stubborn-a-Matigaa ang ulo; sowail.
Stubbornnees-n-Katigasan ng ulo;kas<>-
wayan.
.Stu«'«-n-r-Pal)iran ng apog.
Sturk-r. hup. & )>. y>.-I>inikit.
Stud v/-Kilo.
StU(l(>iit-N-Aiiur uairaaral; ostudiaute.
Stiidit-d -irMarunong.
Studio-n-Estudio.
Sludious-a-Masipag magaral.
Study-n-AraL
Study-?' Magaral.
Stufl'-j'-Manuialan; siksikan; isiksik; bu-
mnsog.
SUB
Stuffing-/*- Ang lainan.
Stumble r-Malisod; tumipiaw; niailaj»a.
Stumble-// Tisod; tipiaxv; dapa.
StumbHng-a-Tieurin;
Stlinop-n-PuQO ng kaboy; upos; heha.
Stump-w-Matal>a; pandak.
Stun-7'-.Matulig; tuligin.
Stung-7'. iinj). <('•/>. /j.-Kinagat.
Stunk-/'. j>. ;>.-Rumabo.
Stunt-r-Pigilin ang pagpalaki.
8 tupef action- n-Pagkatulig; kaultilan ka-
hangalan.
Stupet'y-7'-Tuligin; tulain; bangalin; mag-
patulala,
Stupendous-rt-Malaki ng totoo; kamang-
hamanglia.
Stupid rt-Tulig; ulol; mangmang; ungas;
hangal; niapurol ang isip.
Stupidity-Stupidness-«-Kapurulan nang
isip; kaunuran; kagas]>angan.
Stupor «-Tulig; pagkatulig.
Sturdy-a-Malakas; matigas; niatibay.
Stutter-v-Umutal; umuriturit; umunu-
uno.
Stutter n-Kautalan; pagkautal.
Stuttering-^-Paguutal; kautalan; ainit;
amil.
Sty-?4-Gnliti.
Style-w-Asal; uso; modo; gawi; kauga-
lian; ugali; yari.
Stylieh-o-Marikit; mainam; inauso.
Suave-rt-Snave; malambot.
Suavity-n-Kalambutan; giliw; kadataan;
inahabag;
Subacid-a-Maasim ng kaunti.
Subaltern-a-Mababa pa; kulang.
Subalternate a-Sunodeunod; mababa [>a.
Subaqueous-a-Sa ilalim ng tubig.
Subcutanepus-a Sa ilalim ng balat.
Subdivide-r-Hatiin at niuli hatiin; ha
tiin ang ipinagkahati na.
Subdue-f-Supilin; ])asukin; sakupin.
Subject-n-Pinagusapan; pimigmulaan;
ang nasa kapangyarihan ng iba.
Subjei-t-a-Mahilig; may tali.
Subj^ct-w-Supilin; pasukin; alipnin; sa-
kupin.
tSubjection-w-Paginis; pagkasupil; supil;
pagsakop.
8ubjective-a->Iaflupil.
S u b j < >i n - v- 1 d u <r ton g.
Subjugate-7'-Supilin.
Subjugation-n-Pagpa.supil.
Sul)junction-n-Dugtong.
Suldimate-r-Tumaas ang kalagayan.
Sublime-rt-Dakila: marangal; bunyi.
Sublime-;/ -Kadakilaan; ka ran gal an ;
dan gal.
Sublime-i'-Dakilain; parangalin.
Subliinity-w-Karangalan.
329 SUB
Sublinguarr/ Sa ilalim ng dila.
Sublunar-Sublunary-a-Nasa ilalim ng
buan.
Submarine-a-Nasa ilalim ng dagat.
Submerge-v-Ilubog; lumulxig; ilunod;
umanod; apawin.
Submergence^j-Paglnl)(»g; anod.
Submerse-Subraersed-o-Nasa ilalim ng
tubig.
Sul>meision-n-Paglubog; anod.
Subiuission-n-Kapakumbabaan; pagsu-
nod; ]»agsuk(>; pagkaayon; kalambu-
tan ng loob.
Sulimissive-^-Masusunuriii; mababang
loob; malambot ang ngali.
Submit -w-Sunmko; ipahintulot; pumayag;
magbigay loob; sumunod; umayon.
Subordinate -a-Mababa pa.
Subordinate n-Kababaan.
Subordinate- f-Ibaba; pahamakin.
Subordination-tt-Pagsupil; pagsakoj).
Suborn-^-Sumubol; sulmlan.
Subornation-^-Pagpasuhol; subol.
Subscribe-i'-Pumirma; pirmahin.
Subscriptlon-n-Ambag; pagpirma;*
Subsequence-n-Pa^kasunod.
Subse(iuent-M-Sumusunod.
Subserve- ':-Ipasulung; sulungin.
Subsidiary-«-Xauukol sa abuloy.
Subsidiary-n-Auxillar; katulong.
Subsidize-7AAbuluyan; magbayad nang
buis.
Subsidy-«-Abuloy; katulong; pahintulot
ng gobierno.
Snbsist-7/-Mamalagi; tumagal; manatili.
Subsistence-n-Ikabubuhay; pagkabubay;
Snbsoil-n-Lupa na sa ilalim.
Substance-n-Sustancia laman.
Substantial-a-Matibay; di inasisira.
Substantiality-n-Tibay; tagal; luat.
Substantiate-y-Totohanin; sumaksi.
Substantive-a-Malayo; matagal; matibay.
Substanti ve-n-Sustanti vo.
Substitute-w-Kahalili; kapalit.
Substitute-z/-Halinhan humalili; pali-
tan; ipalit.
Substruction-n-Kinatatayuban.
Substructure-n-Kinatatayuhan.
Subtend-7/-Mapailalim; lumaban.
Subterfuge-n-Paraan; dabilan.
Subterranean-Subterraneous a Nasa ila-
lim; ng lupa.
Subtile-a-Matib«iy; manipis; mainam;
matalim; matalas; matalino.
Subtileness-n-Kanipisan; kainaman; ka-
talasan; katalinuban.
Subtilization-?t-Pagpainaman.
Subtilixe-t'-Painamin.
Subtil ty-n-Kanipisan; kainaman; katala-
san.
42
SUF
SUN
Subtle-a-Manipis; matalas; matalino; tuso;
taksil; suitik.
Subtly-a-Tuso; matalas.
Subtract-v-Awasan; bawasan; kunin; ali-
san.
Subtraction-n-Pagbawas; pagkuha.
Subtrahend-ra-Ang binawas.
Suburb-w-Nayon; barrio.
Suburban-a-Nauukol sa barrio.
Subversion-7i-Kalipulan; kasiraan, pag-
tatalonan.
Subvert- e-Lipulin; sirain; talonin.
Subway -n-Daan sa ilalim ng lupa.
Succeed-v-Manalo; halinhan; siiniunod;
humalili; magtamasa; bumuti; mag-
kamit; kamtan.
Success-n-Pananalo; pagsusunod; dulo;
pagkamit, palad; kapalaran.
Successful-a-Mapalad; maginhawa.
Succession-n-Kahalili; paghahalili.
Success! ve-aTuloytuloy; sunodsunod.
Successor n Kahalili; kasunod.
Succint-a-Masinsin; nakabigkis.
Succor--z/-Iligtas; abuluyan; amponin;
ha*nguin sa kagipitan; tuniulong; gu-
mibik; kupkopin; saklolohiu.
Succor-n-Abuloy;ligtas; pagligtas; tulong;
kupkop; arnpon; saklolo.
Succotash n-Mais sa lata.
Succulence Succulency-n-Sustancia.
Succulent-a-Masustancia.
Succumb-v-Sumtiko; masupil.
Succussion-n-Untog; tulak.
Such-a-Gayon; ganyan.
Suck-oHumitit; humigop; sumuso.
Suck-w-Hitit; higop.
Sucker-w-Usbong; supling.
Suckling-w-Hayop na hindi pa inawatan
sa pagsususo.
Suckle-^'-Pasusuhin.
Suction-n-Paghitit.
Sudden -a-Bigla; biglangbigla; dalos; ka-
ginsaginsa; pagdaka.
Suddenly-a^z/.-Kadingatdingat; kadali-
dali; kaginsakaginsa.
Sudoriferous-a-Xakapapuwis;
Sndorific-o-Mapawis; nakapapawis.
Sudoriric-/z-Gamot na pangpapawiB.
Suds-n-Pinagsabunan.
Sue-v-Maghabla; Huinnnod.
Suet-n-Taba.
Suety-a-Mataba.
Buffer* V-MagtiiSj tiisin; liinuigal; luita-
hin; tamuhin; mag«lalita, dalitain.
Sut't'erable-a-Makatitii.-.
Sufferance- w-Katiisai); ]iagtitiis; tiaga;
damdam; kasakitan, Uaiiij-apan.
Suffering-?i-Kahirapan; kahu])isan. ka-
sakitan.
Suffice- v-Humusto;- sumapat.
Sufficiency-n-Kahustuhan; kasapatan;
kasiyahan; katapatan.
Sufficient-a-Husto; kasiya; sapat; kata-
tagan; may kaya.
Suffix-TZ-Dugtong sa huli ng isang salita.
Suffix-v-Idugtong.
Soffocate-v-UminiB; inisin.
Suffocation-/? -Pag iinis; pag inis.
Suffrage-w-Voto; voces.
Suffuse-i>-Itakpan; tumakpan.
Suffusion-«-Pagtatakpan.
Sugar- n-Matamis; asukal.
Sugar-v-Haluin ng matamis.
Sugar cane-w-Tubo.
Sugar mill-n-Kabiya\van.
Sugary-a-Matamis; may halong mataiuis.
Suggest-v-Isurot sa isip; yulsulan; ipa-
alaala.
Suggestion-n-Sulsol; paalaala.
Suicidal-a-Nauukol sa pagbibigti.
Snieide-«-Ang nagbigti.
Suicide-?7-Mabigti.
Suit-n-Kasuotan; terno.
Suit-i?-Bumagay; maakma; umayoii; ina-
rapatin.
Suitable-a-Bagay; akma; nararapat; ma-
buti.
Suite n-Kapisanan; bunton.
Suitor >i-Ang lumilingkodjafagluniiligRw.
Sulk-'i»-Magtampo; mapoot.
Sulk-n-Tampo; poot.
Sulks w-Tampo; katampuhan.
Sulky-a-Matampuhin.
Sulky-w-Kalasin.
Snllen-a Galit; matigas ang ulo.
Sully-t;-Mansahin.
Sulphate-w-Sulfato.
Sulphur-»i-Sulfuro.
Sulphurate-a-Nauukol sa sult'uro.
Sulphurate-^-Lagyan ng suli'uro.
Sulphureous-Sulphurous-a-May
sulfur* >.
Sulplniry-r/-?»Iay hah nig sulfuro.
Sultan-»-Hari sa turkia.
Sultry-o-Mainit.
Sum jj-Kahilngan; l)a-u<>an.
Sum-V-Bilugin; sumahin; buoin.
Suniniary-^-Maikli.
Suniinai-y-^-Sulat na maikli.
Sniiii)ialii>n-H-Kal>iln.L:an; kahnoan.
SuiniiK.'!- // Taijinit.
Suinniit ;/-l»iiiigot; dulo. tuKt"],.
Siiniiiioii -/•- T:'\\aLrin; tnniauau.
SumiiMHis-//-'! a wag.
Suni[)tU(.sity ;/-Kadakilaan. k
Supintntnis-(/ Maranji:*!. dakila.
Sun-w-Ara\v.
Sun beam n Sina- nQ araw.
Sun burn '-Maniula ttMg halar dahil sa
araw.
SUP
80R
Sunday-n-Lingo.
Sunder-i;-Ihiwalay; liiwalayin.
Sunder-«-Paghihiwalay.
Sun down-w-Paglubog ng araw.
Sundries-w-Sitsiria; manga bagay na
iiiunti.
Sundry-a-Ilang;
Sun lish->i-Malakapas.
Sung-r. p. p.-Kurnanta na; nakakanta.
Sunk-?', p. />.-Nilubog; nakalubog.
Sunken-a-Nakalubog.
Sunless -a-Walang a raw.
Sun light-n Haw ng araw; liwanag ng
a raw.
8unny-a-Maaraw.
Sun rise-Sun rising-w-Pagsikat ng araw.
Sun set-Sun setting-?t-Pag lubog ng araw.
Sun shine-n-Liwanag ng araw; sikat ng
araw.
Sup-oHumigop.
Sup-w-Higop; kaunti.
Superabound-f-Lumagpos; lumabis; su-
inagana ng malabis.
Superabundance-w-Kasaganaan; kalabi-
san; kalagpusan.
Superabundant-ft-Malagpos; malabis.
Super add-r-Dagdagin.
Superannuate-v-Dagdagan ng lakas.
Superb-a-Dakila; marangal; mainam na
malabis.
Supercede-v-Huag ipatuloy.
Suppercilious-a-Hambog; palalo.
Superficial-a-Mapaibabaw; mababaw.
Superfine-a-Lubhang mainam.
Superfluity-n-Kalabisan; kalagpusan; ka-
yamuan; kasaganaan; kalaluan.
Superfluous-a-Malabis; malagpos.
Super human-a-Lampas sa kapangyari-
han ng tawo.
Superincumbency-n-Pagkasandal sa iba.
Superincumbent-a-Nakasandal sa iba.
Superior-n- Kataastaasan .
Superior a-Mataas pa; lubbang dakila.
Superiority-w-Kadakilaan; kataasan; ka-
hugtan; karangalan.
Superlative-a-Kataastaasan.
Superlative-n-Kataastaasang lagay.
Supernatural-a-Lampas sa kapangyari-
han mundo.
Supernumerary-a-Mahigit sa kailangan.
Supernumerary-?t-Ang labis sa kaila-
ngan.
Superscribe-r-Pumirma sa itaas.
Superscription-w-Pirrna sa itass.
Supersede-r-Humalili.
Supersedure-w- Kahalili.
Superstition-^ Guniguni; pamabian.
Superstitous-a-Maguniguni.
Supervise--z/-Mamuno; mamahala.
Supervisions upervisal-?i-Pamamahala.
Supervisor-«-Taga pamahala; puno.
Supervisory-a-Nauukol sa pamumuno.
Supination-w-Pagtitihaya ng kamay.
Supine-rt-Nakatiliaya; matirik; tamad;
pabaya.
Supper-n-PIapunan.
Supperless-a-Walang hapunan.
Supolant-v-Halinhan; ialis.
Supple^a-Malambot; madaling mahubog.
Supplement-w-Kadugtong; katapusan.
Suppliance-Ji-Panalangin; luhog.
Suppliant-a-Mananalangin.
Supplicant-n-Ang nananalangin; ang du-
madaing.
Supplicate-t/'-Dumaing; manalangin; lu-
muhog.
Supplication-w-Daing; panalangin.
Supplicatory-a-Nauukol sa panalangin;
nauukol sa pagdaraing.
Supply-v-Magbigay ng kinakailangan.
Support-c-Amponin; abuluyan; tulungan;
umampon; umabuloy; tumulong.
Support-?i-Ampon; tangkilik; katulong.
Suppose-u-Sumapantaha; hakain; huma-
ka; maghinala; magpalagay; ipagpa-
lagay.
Supposition-Supposal-w-Sapantaha; pala-
gay; haka.
Suppress-z;-Inisin; pigilin; daigin; ta-
lunin.
Suppression-n-Paginis; pagpigil; pagpa-
pasuko.
Suppurate-7>-Magnana.
Suppuration-n-Pagnana.
Supramundane-a-Lampas sa kapangya-
rihan ng mnndo.
Supremacy-«-Kataasan; kapangyarihan.
Supreme-a-Kataas taasan; rnataas sa la-
hat.
Sural-a-Xauukol sa binti.
Surcharge-v-Ilulan ng mabigat.
Surcingle-w-Pamigkis ng siya.
Sure-a-Totoo; tunay; tapat; bagay; siguro;
matibay.
Sure-footed-a-Di matitisurin.
Surely-a^2/.-Siguro; oo nga; tunay.
Surety-n Katibayan; tibay.
Surf-w-Daluyong.
Surface-n-Balat; mukha; ibabaw.
Surfeit-^-Lampasan; kumain ng dema-
siado.
Surfeit-??-Katakawan; kabusugan.
Surge-?i-A]on na malaki.
Surge-t» Umalon.
Surgeon-;/- Mangagamot.
Surgery-w-Paggagamot; karunungan tung-
kol sa gamot.
Surgical-a-Nauukol sa mangagamot.
Surliness-n-Kapaslangan; katampalasa-
nan; kasungitan.
SWA
Surly-fl-Mapaslang; mapanglaw.
Surmise- v-Sumapantaha; sapantahain;
isipin; humalata.
SUrniise-w-Sapantaha; halata.
Surmount-c-Daigin.
Surname-wApellido.
Surpass- '--Lampasin; lumampas; luma-
lo; daigin; humigit; lumagposj nia-
naig.
Surplice-n-Maputing habito ng pari.
Surplus-n-Labis; kalabisan; kalagpusan.
Suprise-i'-Gitlahin; gulatin; magitla; ma-
gulat; hangalin; imangha.
Surprise-n-Gulat; gitla; mangha.
Surrender- f-Sumuko.
Surrender-n-Suko.
Surreptitious-a-Niyaring palihiin.
Surrogate- ?;-Halinhan; humalili; pali-
tan.
Surrogation-n-Paghahali; kahalili.
Surroiind-v-Pumaligid paligirin.
Survey-v-Usisain; lumkalin; sukatin ang
lupa.
Survey-n-Paguusisa; pagsukat ng lupa.
Survive-i>- Lampasin; lumampas.
Susceptible a-Makahilig.
Suspect- f-Magbintang; sumapantaha.
Suspect-n-Ang binintangan.
Suspend-z/'Ibitin; kabttin; isampay; ita-
yo; magbigti.
Suspender-w- Sakbat.
Suspense-n-Pangamba .
Suspension-n-Pagpigil; pagkasabit; pag-
bitin.
Suspensory-t;-Nakabitin.
Suspensory-n-Sabitan.
Suspicion-?i-Hinala; alapaap ng loob;
hinagap; sapantaha.
Suspicioue-a-Maalapaap ang loob; dala;
mahinagap; mapaghinala.
Sustain-v-Alalayin; batabin; ipaglaban;
ipagj9aDgala&g; sumustento.
Sustenance-Sustentation n-l k i n a b n 1) u-
hay; sustento.
Suter-n-Mangangalakal sa niga ka\\:il
ng hukbo.
Suturn-?i-Pananahi.
Swab-n-Pangisis.
Swab-v-Linisin; isisin.
Swaddle v-Painigkisin.
Swag-?;-< Jumiray; uiuugny; liuniubog.
Swag-7i-<iiray; ang ninakaw.
Svvagger-f-Maghanilx)^ sa
Swagger-n-Lakat na haiiil)og.
Swaiii-H- An.Lr iKiiiiiiitanir taga luikid.
Swale-n-Lal>ak; lawak.
Svvale-f-Tumunaw at ma\\ala; silabin.
Swallow-// Hig(»|»; lagok.
Swallow-z/-Higupin; luniagok; lamu-
nin.
382
SW1
Swallow-n-Kumpapalis.
Swains. tmp.-LuijQangoy na; nakala-
ngoy.
Swamp n-Kabarakan; laog: kabanlikan.
Swamp-c-Tumaob ang bangka.
Swampy -a-Mabalabo.
S\vap-w-Palitin; pumalit.
Swap-?i-Palit; kaj)alitan.
Sward «-Lupa.
Sware--z/. /y/^.-Nannnpa; nagtungayaw.
Swarm-n-Bunton.
Swarm-z'-Bumunton.
Swarthy- a- Mai tin; kayn-mangi.
Swarthiness-n-Kayuniangi; kaitiman.
Swash-'z/'Tumilansik; lumiguak.
Swash-n-Liguak.
Swathe-r-Balutin.
S \vay-r-Gala win; gumalaw.
Sway-n-Galavv.
Sweal-y-Tumunaw.
Swear-v-Manumpa; sumumpa; tumnnga-
yavv, manungayaw.
Sweat-?;-Pumawis.
Sweat n-Pawis.
Sweaty -o-Mapawis.
Sweep- y-Magwalis; maglawis.
Sweep-n-Lawis; walis.
Svveepings-n-Pinagwalisan; pinaglawi-
san.
Sweet-a-Matamia.
Sweet-w-Matamis.
Sweet bread-n-Tinapay na inatamis.
Sweeten-?y-Lagyan ng matamis; i>ata-
misan; tumaniis.
Sweetish-a-Mataniistainis.
Sweet meat-ft-Matamis.
S\veetness-H-Kata,niisan.
Sweil-f-Matnaga; tumaas; hunaki; umal-
sa; lumago; dumanii. kuinapal; nia-
manae.
Swell-n-Mainam; dakila.
Swelling jj-Paiiiumaira.
Sweltei--/ -Suiuiiko sa init.
Swept-?'. iinj>. <(• ^>./>.-Niwalisan: nilawi-
san.
Swerve-v-Lumiko.
Swit't-^f-.Ma.uaan niatulin madali.
S\\ i ft ness //-Ka till ina n. ka-laliau.
Swig-U-UminODQ n.iJ: malakas.
Swig-/rHiiM>|> na malaki.
S\vill-r-Laniunin; inaglasing.
Swill-n-1'a.L'kain nj>
Swim-f-Maglangoy;
Swindle -/•-. Manckas; tunu'kas.
Swindle-n-Tekas.
Swindler u -.Ma nr i u'kas.
Su int'-y/ Maii-a haboy.
Swine herd'/V'Magpapastol n,Cr manga l>a-
IM.V.
TAC 333
Swinish o-Parang balmy; salaula.
Swing-7'-ITgoyin; umnga; ugain.
S \\ing-w-Ugoy; uga; dnyan.
Swinge-tt-Hampssin; parusahin.
Swinging-o-Malaki.
S\\ -ingle-r-l.inisin sa hampas.
Swinish-a-Parang baboy; salahula.
S\\ iss-r/ Nannkol sa Suisa.
Swiss-M-Tuga Suisa.
Switch-r-Iliko; ilipat.
Swob-«-Panglinis
S\vob-r-Linisin.
Swollen-r. p. 7>.-Xamaga; namanas; na-
tainbok.
Swoon-v-Manghimatay; hinimatayin.
Swi »on-n-Himatay.
Swoop-i;-Sungaban; kunin; agawin.
S \vop-r-Palitan; pumalit.
Swop-n-Palit; kapalitan.
S \vord-w Espada.
Sword tish-w-Pa<:i.
Swore-?'-Nainingayaw; nanumpa.
Swutn-r.^.^.-Lumangoy na; nakalangoy.
Swuni-v. p. p.-Nauga na; nakaduyan na.
TAL
Syllable-n-Silaba,
Sulph-n-Duende.
Sypliid-»-Munt.iiiK duende.
Symbol-n-Kahulugan; tan<la.
Syiubnlir Symbolical-^ Nauukolaa tanda.
Symbolize-c-TandaiQ;ibigayngkftbttlogan
Symuietrical-rt-Maayos.
Syniinetry-n-Ayos.
Sy in; >at betic-Sy inpathetical- a -Mahabag;
maawain.
Sympathize v-Mahabag; maawa.
Sy i n i >athy-w-Awa; habag.
Symptom-n-Tanoa.
Symptomic-Syinptomical-a-Naunkol sa
tanda.
Synagogue-n-Simbahan.
Syneopate-y-Bawasan ang letra.
Synonym-n-Kahulugan; katulad.
Synopsis-?j-Pagtingin.
Syringe-n-Labatiba; hiringa.
Syringe-v-Labatibahin; hiringahin.'
Syrup-n-Palot.
System-n-Sistetna; ayos; htisay.
Sy eternize- 1> Ay usin; husayin.
Tab-n-Pantas na makitid.
Tabby-n-Pusa; <lalagang matanda; bagay
ng masitsit.
Tabernacle-w-Tabernaculo; templo; sim-
bahan.
Tabernacle-r-Tumahan; tumira.
Table-»i-Dulang; mesa.
Tab e-c-Ilagay sa mesa.
Table cloth-n-Mantel ng mesa.
Table-land-w-Lupang patag at mataas.
Table spoon-n-Cwhara.
Table spoonful-w-Cucharada.
Tablet-n-Munting mesa; innkha; ta-
bleta.
Taboon-Pagbawal.
Tabor-n-Tambol; caja.
Taborat-n-Munting tambol.
Tal)orine-n-Pandereta.
Tabonret-n-Upuan na walang sandalan;
silleta
Tabnlar-a -Xauukol sa lamesa.
Tabnlate-u-Gawin parang isang dulang.
Tachygraphy-n-Sulat na matulin.
Tacit-a-Tahimik; walang kibo.
Taciturn-w-Palaging tabimik.
Tack-n-Pakong aspili.
Tack-v-Ipako ng pakong aspili.
Tackle-w-Kasangkapan; manga lubid at
kelooy.
Tackle-t;-Sungaban; sumungab.
Tac-t-^-Damdam; sanay; bait karunungan.
Tactic-Tactical-rt-Nanukol sa gawa nang
hukbo 6 ng mga pandirigma.
Tactics-n-Pamamahala sa hukbo.
Tactile-rt-Xauukol sa hipo.
Taction-?i-Hipo; kapa; hawa.
Taffeta-Taffety-n-Sutlang makintab.
Taff rail-n-Gawing likod ng sasakyan.
Taffy-«-Matamis; inuyat; uyam.
Tag-n-Tanda.
Tag-7/-Idugtong; isabit.
Tail-n-Buntot.
Tailor-n-Sastre.
Tailoress-n-Modista; babaying mananahi.
Taint- r-Mansahin; malansa.
Taint-n-Mansa; lansa.
Take-v-Kunin; kumuha; damputin; su-
mampot; tangapin; turnangap.
Taking-n-Pagkuha; pagtangap.
Take apart- f-Tangalin; magtangal.
Tale-n-Balita; kueato; kasaysayan.
Tale bearer-w-T a w o n g inapagsumbong;
tawong juilasainbungin.
Tale bearing-n-Pagsnmbong.
Talent-n-Katalasan ng isip; katusuhan;
katalinuhan; dunong; karunungan.
Talented-a-Marunong; mapalad.
Talipes-n-Kapilayan ng paa.
Talk-u-Magsalitft; magwika; magsaysay;
mag usap; kausapin.
Talk-n-Salita; pagsasalita; wika; parna-
! malita; kasaysayan.
TAR
TEA
Talkative-a-Masalita.
Tall-a-Mataas; matayog; matangkad.
Tallow-* Pagkit
Tallow- z;-Pahiran ng pagkit.
Tally-w-Tanda; kasama; katulad; binga\v;
tandaan.
Tally- v- Tan dain.
Talon-M-Knko ng ibon.
Tamable-rt-Madaling; inaamo.
Tamaraek-n-Sampalok.
Tamarind-n-Sampalok.
Tanibour-n-Kaja.
Tambourine-n-Pandereta*.
Tame-a-Maamo; manmak.
Tame-v-Umamo; paamuin; nmakin.
Tamper-f-Makialam; gala win.
Tan-v-Gawin katad ang balat ng hayop;
inaiTiula ang balat.
Tan-n-Kayumangi.
Tandem-a/itr.-Sunodsunod.
Tangn-Lasang mapakli; pakli; anghang;
tunog.
Tangency-n-T)ati; kasama.
Tangent-a-Nahipo; nakadayti.
Tangible-a-Makahihipo.
Tangle 7/-Gulnbin; gumulo; gusutin.
Tangle-n-Kagulubao; gnlo; gusot.
Tank-n-Lalagyan ng tubig; estanka.
Tankard-w-Baso ng alak na may takip.
Tannery-n-(jla\vaan ng katad.
Tantalism-Tantalazation-n-Tukso.
Tantalize 7'-Tuksuhin.
Tantamout-rt-Ma<rkaisa ang balaga.
Tantivy-a-Matulin; madali.
Tantrum-w-Kapootan; katampohan.
Tap-v-Hilurin; butasin.
Tap-n-Tuktok; butas.
Tape-w-Panali ng kayo.
Tape line-n-Panukat.
Taper-w-Kandilang munti.
Taper-v-Lumiit
Tapestry -n-Manga tabing nang sutla at
lana.
Tape worm-n-Bulati na niahabn.
Tapis-n-Manga tabing na sutla at lana.
Tar-n-Alketran.
Tar ?'-I'aliir;ui nji alkctran.
Tanuitnla-w •( Inyambji na inalaki.
Tanly-w-Mab:igal; huli; batu-jan; tainad;
inahi.irat; mai-ahan; nialiuanau'.
Tare-)(-rinaLrpilian; sukal.
Target // ' ai-^cta; tuntiiii^aii.
Tarift'-M-TariJ'a; btiis.
Tarlatan ?<-Kayong manipis na
mit sa say a.
Tarn-»-l>ana\v sa bundcik.
Tarnisli-7'-Maiiiar.sa.
Tarnish-7i-Mansa.
Tari>aulin-w-Tarapal.
Tarry-u-Mag luat; maghinto; tumagal.
Tarry-n-Hinto; kaluatan; tagal.
Tarry-a-May halong alketran.
Tarsus-M-Bubong ng paa.
Tart-/i-Hupia na may laman.
Tart-a-Matapang; mapakli; maanghang.
Tartar-w-Latak na mapula.
Tartarean-Tartareous-rt-Nauukol sa in-
fierno.
Tartarus-«-Infierno.
Tartness-?i-Pakli; angbang.
Task-w-Trabajo; gawa; kapagalan; ka-
tungkulan; banapbnhay.
Task 7y-Magbigay ng trabajo; pahirapin.
Task master-??-Panginoon;taga pamahala
Taste-?;-Lasahin; tikman; lasapin; nam-
nannn.
Taste-n-Lasa; lasap; namnam; tikim.
Tasteful-a-Malasa; malinamnam.
Tasteless-a-Walang lasa; matabang.
Tasty-a-Malasa; mainam; masarap; ma-
kinis.
Tater-t'-Punitin; pumunit; magulanit.
Tattered-w-Punit; gulanit.
Tatter de mallion-«-Tawong snmusuot
ng damit na punit; bampashipa.
Tatting-n-Puntas ng sinnlid.
Tattle-c-Sumumbong; magsumbong; big-
kasin ang dila.
Tattle-M-Salitang walan kabuluhan.
Tattoo-w-Tanda; marka.
Tattoo-7/-Markahan; tandain.
Taugbt-7/. imp. &p. ^.-Nagturo; tumuro.
Taunt-v-Tuksuhin; payamutin.
Taunt-rc-Tukso.
Taurine-a-Nauukol sa manga baka.
Taurus-w-Bakang lalaki; manga baka.
Tant-a-Mahigpit; nabanat; matibay.
Tavern 7i-Bahay tuluyan.
Ta\vdry-a-Makulay; mura.
Tawny-a Kayumangi.
Tax-?2 -Buis.
Tax-v-Magpabuis;bintangin;magparatang
Taxable-a-Dapat ipabuis.
Taxation-n-Pagpapabuifl.
Tea-n-Cba.
Teacupw-Tasa ng cha.
Teach -/--Magturo; turnan; itnro; pag ara-
lan; magpanral.
Teachable^ Makatntiii'o; niaamo.
Teacbin.ir »-Pagtutnro.
Tea )!»it a ( harrra.
'I'ca BpOOD-fl Kutsarang munti.
Tral-//-Pjit(ing sa <lanio.
Team //-I'art'ja n«> kal'ay«>.
Train • iirro.
Tear-?/ I.nlia.
Tear^'-Punitin; i-nmunit; pilasin.
Tear w-Lnha.
Teai-i'-Punitin; pumunit; pilasin.
TRU
TRR
Tear-n-Punit pilas.
Tearful-rz-Maluha.
Tearless-a-VValang Inha.
Tease-r-Tuksuhin; tiunukso; manukso.
Tease-7t-Manunukso; Qianbabadya.
Teaser-n-Manunukso; manbabadya,
Teat-n-Suso.
Tvrh im'ss-jf-Kapootan.
Techiiir-Technical a-Nauukol sa manga
katimgkulan 6 arte.
Techy-o-Matampohin; mapopootin,
Tertonic-a-Nauukol sa pag tayo nang
bahay.
Ted 7/-Bilarin ang damung sarivva.
Tedious-r/-Makaya van iot; ma y a in u t i n ;
mabagal; maluat; makapapagod; ma-
kasunok.
Tediutn-n-Kayanmtan; kabagalan; kabu-
tingtingan.
Teem v-Lumitaw; ilitau; inamunga; iiia-
nganak; sumagana.
Teens-Jt-Munga taong ng gulang bnhat
sa labingisa hangang sa labing siain.
Teeth-?t-Manga ngipin.
Teeth-?;-Tubuan ng ngipin.
Tetotal-rt-Buo; labat; lubos.
Tetotally-ar^'.-Lahat lahat; lubos.
Tegument-vt-Takip; })anaki]».
Tegumentary-a-Nauukol sa takip.
Telegram-n-Telegrama; hatid kawad.
Telegraph-n-Telegrama.
Telegraph-v-Mag telegraina; mag hatid
kawad.
Telegrapher-Telegraphist-w-Telegrafista.
Telegraphy-n-Karunnngan tungkol sa
telegraraa.
Te]ephone-w-Telefono.
Telephone-i'-Magtelefono.
Telephonic-a-Xauukol sa telefono.
Telescope-n-Largavista.
Telescope- y-Ipaloob.
Tell-v-Sabihin; mdgsabi; ipahayag; iba-
lita; magbalita; wikain; magwika; mag-
salita; magbigay alain.
Teller-n-Ang nagsabi; ang nagbalita.
Tell tale-n Tavvong palasumbong; ang
tawong hindi marunong ingatin ang
lihim.
Temerity-n-Karaagan; takot; kilabot.
Temper-n-Timpla; isi]»; ngali.
Temper-r-Ti mplahin.
Temperament w-Kaugalian; kaa^alan.
Temperance -n-Katiisan sa pag itiom.
Temperdte-a-Mahinahon; katatagan; ka
tamtaman.
Temperature-w-Init 6 lamig nang pa-
nahon.
Tempest-w-Bagyo; unos.
Tempestuous-o-Mabagyoi magulo.
Temple-w-Tejtnplo; simbahan; palispisan.
Temporal a-Nauukol sa panahon.
Temporary-a-Interino; hindi malulutaan;
ngayon lainang.
Temporize v-Smmmod sa panahon.
Tampt-y Tuksuhia; manukso; datnahin.
Temptation-n-Takso,
Tenn-Sampo.
Ten-a Sampuo.
Tenacious-a-Mahigpit; niaganit; inara-
mot; matigas ang ulo.
Tenacity-Tenaciou8ne8s-«-Katiga8an ng
ulo; kahigpitan; ganit
Tenancy-// .-I'agtitira sa isang bahay.
Tenant-n-Ang tumira sa isang bahay.
Tenant-r-Tumira sa isang bahay.
Tenantable-y;-Bagay ipaupahan.
Tenantless a-Walang tumira.
Tenantry-n-Manga tawong inmitii-a sa
bahay na inupahan.
Tend-f-lNIag alaga; alagaan; tulungan;
bantayin; magbantay; humilig.
Tendency-n-Hiling, kahilingan.
Tender-?*-Taga alaga; ang niamahala.
Tender-*; -lalok; iab< >t .
Tender-a-Malambot; malata; nuiramda-
min; mairog.
Tender-n-Lambot; loob.
Tenderness n-Kalambutan.
Tenon -/i-Litid.
Tendril-«-Lipay.
Tenement-w- Bahay na ipinaapahan.
Tenet-n-Pananampalataya.
Ten l'old-tt-Makasani]>uong duble.
Tenon-n-Ral)o.
Tenon-v-Magrabo.
Tense-»-Panahon ng vei'lto.
Tense-a Tnat; banat.
Tensile-a -Nauukol sa }>ag laki.
Tension-«-Pag unat; kaunatan.
Tent-w-Damara; torda.
Tent-y-Tumira sa torda.
Tentative a Xauukol sa subok.
Tentative-n-Subok.
Tenter-n-Sampayan.
Tenter-77 Isampay.
Tenth rt-Ikasanpuong.
Tenth-n-Ang ikasampuo.
Tenthly rt^/r.-Sa ikasampno.
Tenuity -n Kanipisan; kaiabnawan; kada-
langan.
Tenaous-a-\fanipis;malabnaw;madalang.
Tepid-dhMalagamgam; inaiakuk< >.
Tepidity-Tepidiiess-/i-{>a.u-kainalahininga.
Term-n-Kapanahunan; panahon; liangu.
Term-i»-Tumawag.
Termagency-ft-Kaguluhan kaingayan.
Termagent-tt-Babaying magulo.
Termagent-a-Magulo; ujaingay.
Terminable a-Makatatauos; dapat; tapu-
sin; mangyaring mataposi
TEX
338
THE
Terminal-a-Tapos; katapuaan.
Tenninal-«-Kiitapusan.
Terminate-oTapusin; tumapos; ubnsin;
unnibos; yariin; inayari.
Teanrination-w-Katapnsan; tapos; pag-
ubos; yari; kayarian.
Terminns-w-Tapos; katapnsan.
Termite-w-Langani na niaputi.
Ternary-a-Sumulong ng tatlotatlo.
Terra n-Lupa.
Terra cotta-w-Lnpang dilaw.
Terrace-w-Pilapil.
Terra iirrna-n-Lupang matigas..
Terrapin-n-Pagong.
Terrestrail-a-Naunkol sa Inpa.
Terrible a-Kakilakilabot; katakot takot;
kasindak sindak.
Terrier-n-Asong innnti at matapang.
Terrific-rt-Malakas; nakadndulit: katakot-
takot; kakilakilabot.
Terrify-v-Takutin; manakot; manhilak-
bot.
Territorial-a-Naunkol sa lupa.
Territory -n-Lnpain; nayon; hibaybay-
lalawigan.
Terror-n-Sindak; takot.
Terrorize-r-Takutin.
Terse-a-Maikli; niahigpit.
Terseness-?i Kahigpitan; kaiklian.
Tertial-a-Ikatlo.
Tertian-a-Mangyayari sa balang tatlong
a raw.
Tertian-«-Sakit na humihimpil at buina-
balik sa balang tatlong ara\v.
Tertiary-r/-Ik;it]ong grado.
Test-7/-Subukin; inanubok.
Test-n Su)>ok; katotolianan.
Testament-n Teatamento.
Teytamental-^-Nanukol sa testanKMitn.
Testainentary-rt-Nauukol sa testainento.
Testate rt-May iniwan ng testaniento.
Testator-?(-La]aking nangainatay na may
iniwang isang testaniento.
TeHtatrix-w-Babaying nangainatay na
may iniwang isang testaniento.
Trstil'y-r-Sumaksi; patotohanin.
Testimonial //-Katot« .hanan; saksi.
Testimony n-Katotohan;ui; ]»ag
too.
Testy '/-Mapootin; masnngit.
Tete a-tete-)j-Salitaan n<> dala\\a.
Tete-a-tete -nth:.- 1'alihim.
Tether- u-Isuga.
Tether-n-8uga.
Tetragon n I'aano na ipay :i| at na ^ilid
at apat na sulok.
Tetter-n-Buni.
Tentonic-rt-Nannkol sa salitang Alenian.
Text-»-Pinagsalitaan;
Text-book-n-Librong pinagaralan.
Textile-a-Xannkol sa paghahabi.
Texture-«-Kayo.
Thaler-w-Pisong Aleman.
Than-c;o>y.-Kay sa; nang.
Thank r-Magpasalauiat.
Tbank-M-Pagpapasalamat.
Thankful-a-Marunong;magutang na lool).
Tbankless-rt-Hindi marunong magutang
na loob; bastos.
Thans giving-n-Pagpapasalamat.
Tbank worthy -a -Dapat mag[)asalanuit.
Thatch n-Atip ng kugon.
Thatch-w-Atipan ng kugon.
Thaw-c-Tunawin; tumunaw.
Thaw-n-Tunavv; pagtutunaw.
The-a-Ang.
Theater-Theatre-n-Teatro; komediahan.
Theatric-Theatriral-a-Nauukol sa.
Theatrirals-n-Komediahan.
Tbeca-n-Baina; lalagyan.
Thee ^)%o.-Moiyo.
Theft-n-Fag limit; pagnakaw.
Their^ro.-Kanila; nila; sarili nila.
Themjwo.-Nila; kanila.
Theme-n-Dulo; pinagsnlatan.
Them selves-«-Sila rin; kanilang sarili.
Then-adc.-Noong; niyon; knnjj gayon;
ng panabong yaon; saka; sa kahuli-
han; })agkatapos.
Then con] Dahi 1 dito; knng gayon.
Thence rtrfy.-Dabil dito; magbuhat doon;
magbuhat noon.
Thence fortli -a//r.-Magbuhat noon.
Thence for ward- odo.-Magbuhat noon.
Theorize-v-Mag wari.
Theory-;/-Katha; isip; akala; paraan.
Therapeutic-Therapeutical-a-Nauukol sa
pag gagamot.
There adv. -Doon; divan; sa gawi roon.
There aboiit-There al>onts c^/r.-Sa dako
roon; malapit doon.
There at-odv.-Doon; divan; daliil dito.
There by-<wit?.-Dahilan dnon; malapit
• loon.
There Eor-flkfo.-DahilaD doon.
There fore <nh\-( iayon; dahilan doon.
There fore -roiij. Kaya; yayamang; dahil
doon.
There trom-ddc.-Magbuhal yaon; mag-
bnhat nito.
There in-^Jr. S;i ito; sa Ir.gar yaon.
There into mlr. >;\ lu-ar yaon.
There of mh-.- Nan.ir ito.
Theie on mlr.->:\ ibabaw nito.
T here to (ulr. -Sa ito.
Then- unto mlr. Hangang do<m.
There up«>n-//'/r.-I >ahilan dito; agadagad;
nCiayon din.
There with W/vF»uk«>d pa sa rito.
TflO 337
There withal-a^w.-Kesabay.
Thermal tt-Naunkol sa init; mainit.
Thermonieter-M-Panukat ng init.
Thermometric-Thermometrical-a-Nai^Q-
kol sa panukat ng init.
These-7>ro.-Itong manga.
Thew-w-Lakas; litid.
They-pro.-Sila.
Thirk-rt-Makapal; malapot; masinsin;
niahibn: mapurol; mabagal; batugan.
Thick-*-Kapal.
Thifk-arfe/.-Madalas; matulin; madali.
Thicken-v-Lnmapot; kuniapal; kapalan.
Thicket-w-Kangoygoyan.
Thirknesp-n-Kakapalan; kalaputan; ka-
sinsinan.
Thick set-rt-Mataba; makatawan.
Thief-#-Magnanaka v; mangungumit.
Thieve 7/-Magnakaw; nakawin; mangu-
mit; umitin.
Thievery-n-Paknakaw.
Thievish-a-Naiuikol sa pagnakaw; pala-
nakaw; mahilig sa pagnanakaw.
Thigh-n-Pigi; hita.
Thill-n-Baras.
Thimble-n-Didal.
Thimbleful-n-Laman ng isang didal.
Thin-a-Manipis; payat; malabnaw; ma-
gaan; mahina; buhaghag.
Thin-arZy.-Malabnaw; buhaghag.
Thin-T/-Labnawio; lumabnaw; pumayat;
dnmalang.
Thine-?;ro.-Iyo; mo.
Thing-w-Bagay; kasangkapan.
Think-v-Mag isip; isipin; mag wari; mai-
sipan; akalain; umisip; kumatha.
Thinness-n-Kanipisan; kalabnawan; pa-
yat, kahinaan; kapayatang.
Third-a-Ikatlo.
Third-« Ikatlo; ang ikatlong bahagi.
Thirdly-«^.-Sa ikatlo.
Thirst-n-Uhaw; nasa; j)ita; nais.
Thirst-/'-Mauhaw; umuhaw; magnasa;
magj)ita.
Thirsty-a-Mauhaw.
Thirteen-w-Labingtatlo.
Thirteen-o-Labingtatlo.
Thirteenth -a-Ikalabingtatlo.
Thirtieth-a-Ikatatlongpuo.
Thirtieth-«-Ang ikatatlongpuo.
Thirty-M-Tatlongpuo.
Thi rty-a-Tatlongpuo.
This-pro.-Ito; yari.
This-rt-Ito: yaring.
Thistle-w-Tinik.
Thistly rt-Matinik.
Thither-wfc/.-Doon, sa gawi roon; doon
pa.
Thither ward-rtrZr.-Sa gawi roon.
Thong-'/t-Panali na katad.
THR
Thoracic-a-Nauukol sa lalamunan.
Thorax-w-Lalamunan.
Thorn-w-Tinik.
Tliorny-a-Matinik.
Thorough-a-Di pabaya; lubos; puwpos.
Thorough bred-a-Matapang; malikot.
Thorough fare-n-Lansangan; karsada;
daan.
Thoroughly-rt^T/.-Lubos; yaringyari.
Thorough paced «-Lubos; puspos; tapos.
Those-pro.-Yaong manga.
Thou-pro.-Tkaw.
Though-a^y.-Kahiman; kung: mascjue.
Though-fon;'.-Kahitman; kahiman.
Thought-w-Isip; dili; akala; wari.
Thought-*;, imp. p. & j0.-lnisip; inakala.
Thoughtful-a-Mahinahon; maingat; ma-
pagisip; mabait; mapagwariwari.
Thoughtless-«-Pabaya; walang isip; ma-
purol ang isip.
Thousand-n-Isang libo.
Thousand-a-Sanglibong.
Thousandth a-Ikasanglibong.
Thousandth-n-lkaisanglibo.
Thrall-«-Alipin; pagkaalipin.
Thrall-7/-Alipinin; alipnan.
Thralldom n-Pagkaalipin; kalagayan ali-
pin.
Thrash-v-Gumiik; hampasin; paluin.
Thrasher-n-Mangi§:iik.
Thread-w-Sinulid.
Thread-»;-Isuot ang sinulid sa inata ng
karayom.
Thread bare-a-Kupas; lamuymoy; magu-
lanit.
Threat-«-Bala; hamon.
Threaten-c-Bumala; ipagbala; hamunin.
Three-«-Tatlo.
Three-a-Tatlong.
Three fold-a-Tatlong duble.
Three penny-a-Mahirap; hamak; walang
kabuluhan.
Three-s(;ore-a-Anim na puo.
Threody w-Dalit sa pag libing.
Thresh-y-CTiikin; gumiik.
Thres hold-n Gilid; tabi; pasukan.
Threw-v-Hinagis; pinukol; binalibag.
Thrice-a^v.-Makatlo.
Thrift-^-Pagsulong; sipag; pakinabang;
kasipagan.
Thriftiess-a-Pabaya; tamad.
Thrifty-a-Masipag.
Thrive-2/-Suinulong; bumuti; guminha-
wa; dumaini.
Throat-n-Liig; lalamunan.
Throb-n-Pukpok; kaba.
Throb-^-Pumukpok; kumaba.
Throe-w-Sakit na malabis.
Throne-?i-Trono; upuan ng hari.
Throne- y-Ilagay sa trono.
TIP 338
Throng-w -Bunton ng tawo.
Throng-v-Kumapal ang tawo.
Throttle-n-Lugar ng liig.
Throttle 7/Sakalin.
Through-prep. ;Sa gitna ng.
Throogh-odo.rSa gitna.
Through out-prep. Samantalang.
Throw-T/'Ihagis; humagis; ipukol; puk-
ling; balibagin; bumalibag.
Throw-n-Pukol; balibag; hagis.
Throw down-v-Ihulog.
Thrush-n-Sakit sa paa ng hayop.
Thrust 77-Itulak; tumulak; itudla; tud-
lain.
Thncl-w Lagpak.
Thng-w-Ttnvong bastos.
Thuin-n Hinlalaki.
Thump-M-Hungo untog; hampas.
Thump y Hampasin; bniiiiingu.
Thuiider-/i Kulog.
Thunder- u-Kumulog.
Thunder bolt-«-Kidlat ng lintik.
Thunder clap w-Kulog.
Thunderous a- Parang kulog; matunog.
Thunder shower-n-Ulan na may kasa-
mang kulog.
Thunder storm -z/-U Ian na may kasa-
mang kulog.
Thunder strike-z/-Gitlahin; i patakai n;
imangha.
Thunder struck-a-Nagitla; namangha.
Thursday-n Jueves.
Thus-o^z/.-Sa ganito; ganito; ganoon;
ganyan gayon.
Thwack-v-Hampasin.
Thwack-»i-Hampas.
Thwart <z-Pahalang; nakahalang.
Thwart-v-Ipahalang, abalahin.
Thy pro-Iyo\ mo.
Thy eelf-^ro-Ikaw rin; iyong sarili.
Tiara-n-Krona ng papa.
Tibia-«-Lulod.
Tibial-a-Nauukol sa lulod.
Tick-«-Hanip/
Tick-«-Taktak ng arasan.
Tick-w-Timiaktak/ ilista.
Ticker-«-Arasan.
Ticket-n-Billeta.
Ticket-z/ Magbigay ng l>illete.
Tickle-7/-Kilitiin.
TickliHh-a-Makikilitiin.
Tidal a-Nauukol sa paglaki at pagka-
ti ng tubig.
Tidbit-w-Matarnis.
Tide-n-Panahon; ]>aglaki at pagkati ng
tubig; ilog; agos.
Tide-v-Tumawid; Hiimama Ha agos.
Tidily-a^v.-Maselang; malinitj.
Tiding-n-Balita.
Tidy-a-Malinis; maselang.
TIN
Tidy-w-Servilleta.
Tie-u-Talian; tumili; itali; ibuholj big-
kisin; magtali.
Tie-n-Tali; buhol; pagkatali.
Tier-n-Hilera; taludtod.
Tier-t'-Maghilera.
Tierce-w-Bariles na malaki.
Tiff-n-Lagok ng alak; poot; tampo.
Tiger-n-Tigre.
Tigress-«-Babaying tigre.
Tight-a-Mahigpit; makipot; makitid;
banat; salat; gipit.
Tighten-v-Humigpit; higpitan.
Tigrish a- Parang tigre.
Tike «-Tawong bukid.
Tile n-Tisa; bibinga.
Tile-y-Ilatag ang tisa.
Till n Lalagyan ng kuarta 6 salapi.
Ti\\ prep Hangang.
Till-2/ Magsaka.
Tillable-a-Lupang sakain.
Tillage-n-Pagsasaka.
Tiller-n-Magsasaka.
Tiller-n-Ugit ng sasakyan.
Tiller-w Supling.
Tilt-^-Itikwas; ihapay.
Tilt-n-Pagkahapay; pagkatikvvas.
Timber-n-Kahoy; kalap.
Timbrel-n-Kaja; tambol.
Time-n-Panahon; lugar; oras; laon; luat;
kapanahunan; pagulit.
Time ^-Sabihin aug panahon.
Timely-a-Na sa sa panahon.
Timely-adtf.-Sa mabuting panahon.
Time piece-n-Orasan; relos.
Time table-n-Listahan ng pagalis at
pagdaling ng mga tren.
Timid a-Duag; magulatin; dungo; gila-
lasin; matatakutin.
Tiinidity-Timidness-w-Katakutan; karua
gan; gulat.
Tiinorous-a-Duag; dungo; magugulatin.
Timothy-n-Timoteo.
Tin-n-iSim; tingang puti lata.
Tin-tf-Balutin ng tingang puti.
Tinner-Tinman-«-Mangagawa ng lata.
Tinc,ture-w-Mansa; kulay.
Tincture- v-Mansahin.
Tinder-n-Gatong.
Tine-n-Ngipin ng tenedor.
Ting-n-Timog ng kompana.
Ting-u-Tngtugin ang koni]>ana.
Tinge-n-Mansa; kulay.
Tinge-v-Mansabin.
Tingle-r-Humapdi; sumakit.
Tink-t-Tumunog; kumuliling.
Tink-n-Tunog; kuliling.
Tinker-n-Mangagawa.
Tinker ?/-Gumawa.
Tinkle-n-Kuliling.
TOB
TON
Tinkle-v-Kumuliling.
Tinsel-rt-Oropel.
Tint-w-Mansa.
Tint-r-Mansahin.
Tiny-a-Munting munti; maliit na nia-
liit.
Tip-n-Pabuya; dulo; dungot.
Tip-v-Ipabuya.
Tippet-n-Alampay.
Tipple-v-Mag lasing.
Tipple-w-Kalasingan.
Tippler-n-Tawong palalasing; tavvong la-
singo.
Tipsy-a-Hilo sa alak; lasing; lango.
Tipsily-arfz/.-Palango lango.
Tipsiness-w-Kalasingan; kahilohan.
Tip toe-n-Lakad na patingkayad.
Tip top-n-Kataastaasang dulo; dungot.
Tip top-fl-Mabuti sa lahat; kabutibuti-
han.
Tirade-?i-Katampalasanan; kapaslangan;
alipusta; alibugha.
Tire-»i-Yentas.
Tire-r-Pumagod; pumagal; pagalin; pa-
gurin.
Tired-a-Pagod; mapagod; mapagal.
Tiredness-n-Kapagalan; kapaguran.
Tireless-a-Walang pagod; hindi maru-
nong pumagod.
Tiresome-a-Nakapapagod; mabirap ga-
win; makasasawa; masusuya.
Tissue-n-Ang hinabi.
Tit-n-Kabayong munti; kapiraso; pira-
ngot.
Titbit-n-Munting bagay; butingting.
Tithe-a-Ikasampong bahagi bahagi.
Titilate-v-Kilitiin; kumiliti.
Title-n-Titulo.
Title-i;-Bigyan ng titulo.
Titter-v-Umurit urit; tumawa.
Titter -w-Urit; tawa.
Tittle-n-Kapirangot; pirasong munti.
Tittle-tattle-w-Salitang walang kabulu-
han.
Tittle-tattle-v-Magsalita ng walang ka-
buluhan.
Titularly-adcvSa titulo lamang.
Titularly-a-May titulo; nauukol sa ti-
tulo.
To-prep.-S&\ nang.
Toad-n-Palaka- palakang kalapsoy.
Toad-eater-w-Hayop na kumakain ng
palaka.
Toady-a-Tawong mauyam.
Toady-u-Uyamin.
Toast-t?-Tostahin; ihawin; ibusa; isangag
Toast-n-Tinapay na inihaw.
Tobaeco-w-Tabaco.
Tobacco box-?i-Lalagyan ng tabaco.
Tobacconist-w-Mangangalakal ng tabaco.
To-day-ar/v.-Ngayong araw.
To-day-n-Ang araw nito.
Toddle-v-Lumakad parang bata.
Toddy-n-Halo ng alak at matamis.
To-do-n-Kilos; galaw; kadalian.
Toe-7i-Daliri ng paa.
Toe-v-Idayti ang daliri ng paa.
To gether-a^u.-Sabaysabay; makasabay.
Toil-n-Gawa; hirap; bitag; panghuli.
Toil-v-Magbirap; pumagal; magtrabajo;
gumawa.
Toilsome-a- Mabirap; mabi'gat.
Toilet-n-Panabihan; paninigalan.
Token-n-Aalay; alaala; tanda.
Told-v. imp. &p. p.-Sinabi na; winika na;
nagsabi na.
Tolerable-a-Makatitiis; matitiisin; kata-
tagan; alanganin.
Tolej^nce-w-Tiis; katiisan; pagtitis.
Tolerant a-Matitiisin; masunurin; niapag-
tiis.
Tolerate-v-Tiisin; mag tiis; pumayag;
umayon; dalitain.
Toleration-w-Pagtiis; katiisan.
Toll-v-Tugtugin ang compana.
Toll-n-Buis upa sa pagtawid.
Toller-Tollman-«-Maninin|il ng buia.
Toll gatherer-n-Maniningil ng buis,
Tomahawk-n-Palataw.
Tomato #-Kamates.
Tomb n-Libing/ tumba nang patay; ka-
baong; libingan.
Tombless ct-Walang tumba.
Tomboy-n-Babayi na may ugaling la-
laki,
Tomb stone-n-Tumba ng patay.
Tom cat-n-Pusang lalaki.
Tome-n-Libro; tomo.
Tomfool-n-Ulol.
Tomfoolery-w-Kaululan.
To-morrovv-a^u.-Hangang bukas; bukas
nga.
To-morrow-n-Bukas.
Ton-n-Tonelada.
Tone-n- Voces; tunog.
Tone-v-Tumunog.
Toneless-a- Walang tunog.
Tongs-n-Panipit; sipit.
Tongue-n-Dila.
Tongueless-a- Walang dila; pipi; walang
kibo.
Tongue-tie-n-Kautalan.
Tongue-tied-a-Utal.
Tonic-w-Gamot na pangpalakas.
Tonic-rt-Nauukol sa tunog 6 sa salita.
To-night arfc/.-Mayamayang gabi.
To night-w-Ngayon gabi; itong gabi
nito.
Tonnage-«-Lulan ng isang sasakyan.
Tonsil-w-Taguan ng laway.
340
TRA
Tonsile-a-Makapuputol.
Tonsor-w-Barbero; mangugupit.
Tonsorial-a-Nauukol sa mangugnpit.
Tonsil re-n- Paggupit.
Too-arZtf.-Naman; din, rin; gayon din.
Took-?/. iwip.-Kumuha; kinuha.
Tool-n-Kasangkapan.
Toot-w-Tugtog.
Toot-<:-Tumugtog; tugtugin.
Tooth -»-Ngipin.
Tooth-v-Ngipinin; lalagyan ng ngipin.
Tooth ache-n-Sakit ng ngipin.
Tooth less-a-Wal ang ngipin; bungi; tipo.
Tooth pick-n-Panghininga.
Toothsome-a-Masarap; inalasa.
Top-n-Dungot; dulo.
Top-v-Tumaas; takpanin ang dulo; lu-
mampas; lumagpos; alisin ang dulo.
Topaz w- Baton g topas.
Tope-r-Maglasing.
Toper-«-Tawong palaging lasing.
Top-.heavy-a-Mabigat ang itaas.
Topic-n-Pinag usapan.
Topic-Topical-a-Nauukol sa lugal; may
hanga; nauukol sa pinag usapan.
Top knot-n-Tuktok; pusot.
Top most-a-Kataastaasan.
Topographer-w-Ang nagbigay alam tung-
kol sa isang lupain.
Topographic-Topographical-a-Nauukol sa
isang lupain 6 isang lugal.
Topography-n-Kasaysayan tungkol sa
isang pirasong lupa.
Topple-r-Mabual; bumual.
Top sail-n-Layag «a itaas.
Topsy-turvy-a-Walang ayos; magulo.
Torch-n-Sul6.
Torch bearer-n-Taga dala ng sulo.
Torch light-n-Ilaw ng sulo.
Tore-y. mip.-Pinunit; pumunit; niapunit;
pinilas.
Torinent-n-Tukso; dalamhati; sakit; hi-
rap; kahirapan.
Torment-7/-Pahirapin; tuksuhin; manuk-
so.
Torn-v. p.^.-Nakapilas; pinilas na; na-
punit na.
Tornado-n-Bagyo.
Torpedo-n-Torpedo.
Torpid-a-Dungo; tulig; mapnrol ang
isip.
Torpidity-Torpidness-w-Pagkatnlig; tulig;
kadunguan; kapurulan; ng isip.
Torpor-n-Manhid; kapurulan; kawalan
ng kilos.
Torrefaction n Silab; pagsilag.
Torrefy 7/-Ibusa; silabin.
Torrent n Hog na inalakas umagos.
Torrid a-Mainit.
Torsion-w-Pilipit; kapilipitan.
Tortoise-«-Pagong.
Tortuous-a-Paliko liko; pasuot snot; ba-
luktot.
Torture-w-Kahirapan; kasakitan; hapis;
pagpapasakit.
Torture -v Pahirapin; saktan; hapisin
Toss-n-Itsa; pagiitsa.
Toss v-Magitsa; itsain.
Tct-w-Batang inunti.
Total-w-Kabilugan; kabuoan; kalahatan;
suma.
Total-a-Lahat; buo; puno.
Totality-n-Kalahatan; kabilugan; ka-
buoan.
Total \y-adv.-~Lahat lahat.
Totter- v- G u m i ray gi ray .
Touch-oHipuin; kapain; hnmipn; tina
gin; tuminag; maukol; bangiiin.
Touch-n-Hipo; kapa; tinag; dayti.
Touching-^ Maawain; inahabag; naka-
dayti.
Touchy-a-Mapootin; matampuhin.
Tough-a-Maganit; bastos.
Toughen-v-Tomigas; patigasin.
Tour-w-Lakad.
Tour-y-Lumakad; mag lakad.
Tourist-n-Ang lumalakad.
Tournament-n-Laban tungkol sa karn-
nungan; subukan.
Tourney-n-Fagsusubukan.
Touse-Touze-u-Batakin; bumatak; pila-
sin; pumilas; pumunit; puriitin.
Tousle-v-Gusutin; guluhin.
Tow-77-Hilahin; akayin; humila.
Tow-w-Ang hinihila.
Towage n-Paghila.
Toward-Towards-pr^p.-Sa dako; dapit sa;
sa gawing.
Toward-Towards odu.-JA a I a p i t ; n a k a -
handa.
Towel-w-Towalia.
Tovver-w-Tore.
Tower-v-Lumampas sa taas.
Tovvn-w-Bayan.
Town ship-w-Lupa nauukol sa nasasacop
ng isang bayan.
Towns man-w-Tawong taga bayan.
'I oy-n-Laroan.
Toy-v-Maglaro; ipaglaroan.
Toy inan-n-Mangangalakal nanir niaujra
laroan.
Trace-«-Tirante; guhit; bakas.
Trace-c-(itibitin; sumunod.
Trachea-n Lalamunan.
Track-n-Bakas.
Track-c- Mumakas; Hiiniunod sa bakas.
TracklesH-a-Walang bakas o w a la n «
daan »') landas.
Tract-n-Pirasong lupa.
Tractable-a-Masunurin; maaino.
TKA
341
TIU
Tractableness-Tractability-n-KaainoHn;
kaanavaran ng ugali.
Tractile-a-Malawbot.
Tractility-n-Kalambutan.
Tnu-tion-M-Hila.
Tract! ve-a-Mahinayang.
Trade-n-Pangangalakal; pulitan; m'g«icio;
eometcio.
Tnule-n-Pangangalakal; magkalakal; pu-
malit; magpalitan.
Trader-n-Mangangalakal.
Trade-mark-n-Tanda ng kalakal.
Trades man-w-Mangangalakal.
Tradition-»-Kuento.
Traclitional-a-Nauukol sa knento.
Traduce-r-Hiyain; sirain ang puri ng
kapna; alipustain.
Traducer -n-Maninira ng pnri ng kaj>\va.
'I rat'Hc n-Pangangalakal.
Traffic- 0-Mangalakal.
TrafhVker-Tz-Mangangalakal.
Tradegy-n- Kamatayan; sakuna.
Tragic -Tragical-a-Nauukol sa kamatayan.
Trail-rt-Landas; bulaos.
Trail v Sumunod; hilahin.
Train-?t-Tren.
Train-v-Magturo; turuan; ituro.
Trained-a-Bihasa; sanay.
Trait-»-Ugali; Kaugalian; asal.
Traitor-w-Tawong taksil 6 suitik.
Traitoress w-Babaying taksil 6 suitik;
babaying sukab.
Traitorous-a- Taksil; palamara; sukab.
Traitress-n-Baba ying sukab 6 taksil.
Tram-n-Bagol.
Tram mel-n-Bi tag; panghuli; panggapos.
Trammel v-Hiluhin; gapusin.
Tramp n-Hampaslupa; lakad; yurak.
Tramp-z/ Maghampas lupa; lumakad; yu-
rakin; yumurak; tumapak.
Trample-v-Yurakin; tumuntong; yumurak
Trance-w-Kalagayan parang patay.
Tranquil-a-Tahimik; walang gulo; mapa-
lagay ang loob.
Tranquility-Tranquilness-n-Katahimikan
timawa; payapa; kapayapaan; katiwa-
sayan.
Tranquilize-Tranquillize-^-Patahimikin;
tumahimik; timawain; pumayapa; pa-
yapain.
Transact--z/-Gawin; mangalakal.
Transactment w-Paggagawa.
Transactor n Man gaga wa.
Trans alpine-rt Sa kabila ng bundok.
Trans atlantic-a Sa kabila ng dagat.
Transcend v-Tumaas; lumampas; lam-
pasin; humalimuyak.
Transcendent-a-Marangal; dakila; mataas
Transcribe-f-Isalin.
Transoript-n Salin.
TraiiHfer-v-Ilipat; lipatin; maglipat; isa-
lin.
Transfer-n-Pagpalit; paglipat.
Transl'erable-a-Makalilipat.
Transference-n-Pag lipat.
Traiisfiguration-n^NTalikmata.
Transiigure-v-Baguhin ang hitsura; mag-
balatkayo.
Transfix-u-Tuhugin.
Transforrn--z/-Baguhin ang hit sura.
Transfuse-olsalin; ilipat.
Transfusion-n-Pagsalin.
Transgress- o-Makasala.
Transgression-n-Sala; kasalanan.
Transgressor-n Ang may kasalanan.
Transient-a-Hindi pirme; makaraan.
Transit-w-Pagdaraan.
Transition-n-Pagbabago.
Transit! ve-a-Magdaraan.
Transitory-a-Makararaan.
Translate-v-Ihulog; saysayin, salaysayin.
Translation-w-Kahulugan; paghulog sa
ibang wika; kasaysayan; salaysay
Translator-n-Ang marunong maghulogsa
ibang wika.
Transmarine-a-Sa kabilang ibayo ng
dagat.
Transmigrate-v-Lumipat sa iba,t, ibang
lupa.
Transmigration-n-Paglipat sa iba,t, ibang
lupa.
Transmissible a-Makalilipat.
Transmission-n-Pag lipat.
Transmit-u-Dalhin; magdala; ipadala.
Transmittal-Transmittance-n- Paglipat,
Transmutable-a-Makapapalit.
Trarismutation-n-Pagbabago ng hitsura.
Transmute-v-Ibahin ang hitsura.
Transparency-n-Aninag; pagkaaninag.
Transparent-a-Maaninag.
Transpicuous a-Maaninag.
Tranpierce-u-Itarok; butasin.
Transpiration-w-Hinga.
Transpire- c-Mangyari.
Transplant-v-Ilipat ang tanim.
Transplantation-n Paglipat ng tanim.
Transport-?;- Magdala; dalhin; alisin; li-
pulin.
Transportation-n-Pagdadala; paglipol.
Transpose- u-Halinan; ilipat.
Transposition n-Paghahalili; paglipat.
Trans-ship-u-Isalin sa ibang sasakyan.
Transverse -a- Baliktad; pahalang.
Trap w-Hibo; bitag; panghuli, panunuba-
Trap-i;-Humuli; manuba; hulihin; hi
hagin.
Trapan-n-Hibo; daya; panghuli.
Trapan-v-Bihagin; hibuin; bitagin.
Trappings-n-Manga kasangkapan.
Traps-w Manga kasangkapan.
THE 342
Trash «-Sukal.
Trashy-a-Masukal.
1 ravel-z/-Mag lakad; mag lakbay lakba-
yan.
Travel-w-Pag lakad; Jakad; viage; lak-
bay.
Traveler-Traveller-rc-Ang nag lalakbay-
lakbayan.
Traverse-a-Pahalang.
Traverse-w-Anomang bagay na nakaha-
lang.
Traverse-v-Ipahalang; lakbayin.
Trawl-n-Kitid; panti.
Trawl--z/-Mag kitid.
Tray n-Bandeja.
Treacherous-a-Sukab; lilo; taksil.
Treacherously-arfc/.-Pasukab.
Treachery-w-Kasukaban; kataksilan; ka-
suitikan; kalilohan.
Treacle-n-Inuyat.
Tread-v-Yurakan; yumurak; tumuntong;
yumapak; humakbang.
Tread-w-Yurak; yabag; tapak; tadyak;
hakbang.
Treadle-w-Panyurak; pantadyak.
Tread mill-n-Gilingan na munti.
Treason-72-Kasukaban; kataksilan; ka-
liluhan; pagtatalikod sa sariling ban-
dila.
Treasonable-a-Taksil; sukab.
Treasure-a-Yaman; kayamanan.
Treasure-7/-Mahalin; itago.
Treasurer-w-Taga ingat ng yaman; te-
sorero.
Treasury-n-Tesoreria.
Treat-y-Painurain; gamitin; gamutin;
magdiscurso.
Treat-n Kasayahan; kaluguran.
Treatise-w-Kasulatan; pagsulat.
Treatment-n-Trato ng isa sa kapwa.
Treaty-w-Kasulatan; ng dalawang kata-
wohan.
Treble a-Tatlong duble.
Treble-t/-Tatlohin ang dnble; dublihing
makatatlo.
Tree-w-Punong kahoy.
Tree-u Ipanhik sa kahoy.
Tree nail-n-Pakong kahoy.
Trellis-n-l^alag; salang madalang.
Tremble-v-Manginig; kuminig.
Tremble-n-Inig.
Trembling-n-Panginginig.
Tremendous a-Malaking malaki.
Tremor w-Inig.
Tremulous a-Manginginig; matatakutin;
mangangatal.
Trench ?i-Hukay na mahaba; trinchera.
Trench-u-Humukay ng trinchera.
Trenchant-a Matalim; mawaklap; mabag-
sik; masungit.
TRI
Trencher-w-Taga; hukay; palaton nang
kahoy; la mesa; pagkain.
Trend-u-Tumungo.
Trend-v-Tungo.
Trepan-«-Bitag; hibo; panghuli.
Trepan-v-Bitagin; hibuin.
Trepan-a-Manenekas.
Trepidation-n-Inig; takot; gulat.
Trespass-i>-Magkasala; ^alangsangin; su-
muway.
Trespass-w-Kasalanan; salangsangan; ka-
so way an.
Tress-n-Kulot ng buhok; trintas.
Trestle-?i-Banhay; panukod.
Trot n-Kalabisan.
Trevet-n-Upuan na may tatlong paa
lamang.
Trey-n-Tatlo; (nauukol sa bar aha).
Triad-n-Kapisanan ng tatlo; trinidad.
Trial-n-Subok; pag litis; prueba.
Triangle-n-Anornang bagay na mayroong
tatlong panulukan lamang.
Triangular-Triangled a-May tatlong pa-
nulukan.
Tribe-n-Lahi: kapisanan; katipunan.
Tribulation-n-Kahirapan; dalamhati; hi-
nagpis.
Tribunal-n-Bahay ng hukom; tribunal.
Tribune-w-Dating hukom sa bayan ng
Romi.
Tributary-a-Nasasakop; mababa sa iba;
hindi malaya.
Tribute-n-Buis; ambag.
Trice-^-Talian ng lubid.
Trice-w-Isang dali; dali; kisap mata.
Trick-n-Lalang; daya; panunuba.
Trick-v-Manuba; magdaraya; dayain.
Trickish-a- Mapagdaraya,
Trickster-n-Magdaraya; manunuba.
Tricky-a-Mapagdaraya.
Trickle •z/-Tumalas.
Tricolor-«-Bandera ng manga Frances;
tatlong kulay.
Tricuspid-a-May tatlong ngipin
Tricycle-;z-Kasangkapan na may tatlong
gulong.
Trident-w Salapang na may tatlong tulis
6 ngipin.
Trident-a May tatlong ngipin.
Tridentate w-ridentated-a-May tatlong
ngipin.
Triennial-a-Mangyayari sa balang tatlong
taon.
Trier-n-Manunubok.
Trihd-a-Nakatatlong bahagi.
Trifle-n- Bagay na munti ang halaga.
Trifle-v-Magbiro; biruin; huag totoha-
nin.
Trifling,rt Magaan; walang halaga; wa-
lang kabulahan.
TRI
Trifoliate-a-May tatlong dahon.
Triform:a-May tatlong hitsura.
Trig-a-Puspos; lubos; puno; mainam;
maselang; malinis; makinis.
Trig-J'-Pigilin.
Trigger- w-Pangpigil.
Trigon-#-Bagay na may tatlong sulok.
Trihedron-n-Bagay na may tatlong mukha.
Trilateral-a-May tatlong tabi 6 gilid.
Trill-n-Inig ng voces.
Trillion-w Isang libong angawangaw.
Trim-«-Malinis; ayos; husay.
Trim-y-Ayusin; huyasin; putlin ang sa-
nga.
Trimmer-w-Taga ayos.
Trimming-n-Hiyas; sangkap.
Trinal-a-Nakatatlong duble.
Trine-a-Nakatatlong duble.
Trinitarian-a Nauukol sa trinidad.
Trinitarian-n-Manampalataya sa doctri-
na ni Santisima trinidad.
Trinitarianism-n-Pananampalataya sa
Santisima Trinidad.
Trinity-n-Santisima Trininad; katipunan
ng tatlo.
Trinket-n-Laseta; sangkap na munti.
Trinominal-a-May tatlong parte.
Trio-n-Tatlo.
Trip-n-Tisod; tipiaw; dapa; paglalak-
bay; paglakad.
Trip--z/-Tumipiaw; tumisod; madapa?' du---
mapa.
Tripe w-Tokong; bituka; isaw.
Tripetalous-a-May tatlong dahon) na-
uukol sa bulaklak).
Triple-a-Makatatlong duble.
Triple-f-Dublihin ng makatlo.
Triplet-n-Kapisanan ng tatlo.
Triplicate-a-May tatlong duble; tripli-
cado.
Triplicate-w-Isa sa tatlo.
Triplication-n-Pagtataluhin.
'i'ripod-n-Tukod na may tatlong paa.
Tripping-n-Pagtitisod.
Tripping-a-Matisurin.
Trisect-7/-Tatluhin.
Trisection-n-Pagtatatluhin.
Trite a-Luma; laon; gasgas: ulianin.
Triumph-n-Pananalo; pala; dangal; pag-
supil.
Triumph-v-Manalo.
Triturate-v-Dikdikin; gumiling; durugin.
Trivet-w-Bagay na may tatlong paa.
Trivial-a-Munti ang halaga; walang ha-
laga 6 kabuluhan.
Triviality-n-Kawalan ng halaga.
1 riweekly-a-Mangyayari makatatlo sa
isang lingo.
Triweekly-n-Dahon 6 pahayagan na lu-
mitaw ng makatatlo sa isang lingo.
343 TRU
Troche-n-Tableta.
Trod-Trodden-v. imp. & p. ^.-Niyurakan;
tinapakan; niyurak.
Troll--z/-Hilahin ang taga sa tubig; mag-
baliwas.
Troll-n-Galaw; kilos.
Trollop-n-Tawong tamad; tawong sala-
ula; patutot; puta.
Trombone-n-Trpmbon.
Troop-n-Hukbo; bunton ng tawo; tropa
Troop-7/-Lumakad; bumunton.
Trooper-n-Sundalong kaballeria; kabayo
ng sundalo.
Trophy-n-Alaala ng isang labanan.
Trot-77-Sumagsag; yumagyag.
Trot-n-Sagsag; yagyag.
Trotter-n Kabayong mainam sumagsag.
Troth-w.-Pananampalataya; katotohanan;
katapatan ng loob.
Trouble-n-Kahirapan; abala; kabigatan;
kasakitan; gijlo.
Trouble-i»-Abalahin; pahirapan; umaba-
la; tuksuhin.
Troublesome-a-Magulo; mahirap; maka-
yayarnut; mayamutin.
Troublous-a-Mahirap; maraming abala;
mabigat.
Trough-«-Labanan; sabsaban.
Trounce-i'-Hampasin; paluin.
Troupe-w-Kapisanan ng manga kome-
diante.
Trousers-«-Salawal.
Trousseau-n-Traje de boda; damit na
pangkasal.
Trow-v-Sumampalataya; sumapantaha.
Trowel-n-Cuchara.
Truant-a-Pabaya; tamad.
Truant-n-Tavvong pabaya; tawong tamad.
Truce n- Pagpapahinga ng labanan.
Truck-n Gulong na munti; pangangala-
kal; manga bagay na munti.
Truck- u-Ilagay sa gulong; mangalakal.
Truckage-n-Pangangalakal.
Truckle-7t-Gulong na munti.
Truckle-v-Umayon; pumayag; sumunod;
sumuko.
Truck man-n-Mangangalakal; kargador.
Truculence-Truculency-n-K as a 1 b ahian;
kabagsikan; kabangisan.
Truculent-a-Mabangis; mabagsik; salba-
hi; bastos.
Trudge-w-Lumakad.
True-a-Tunay; totoo; tapat ang loob.
True-?>Ayusin; totohanin.
Truism-n-Katotohanan.
Trump ^.-Trumpo.
Trump-z/-Lagyan ng trumpo.
Trumpery-it-Hibo; kahibuan; daya; ka-
sinungalingan.
Trumpet-«-Trumpeta.
TUM
344
TUS
Trnmpet-f-Ipahayag sa trumpeta; ipa-
hayag; ipatalastas; tnmunog.
Truncate-w-Putlin; pilayin.
Truncate-a-Putol; pilay.
Truncation-w-Kapilayan, pagputol.
Truncheon-n-Tungkod.
Trundle-n-Gulong na munti.
Trundle-v-Gumulong; gulungin.
Trundle-bed-n-Hihigan na mnnti.
Trunk-w-Puno; katawan; haul; kaban.
Trunnel-n-Pakong kahoy.
Truss-n-Pamigkis.
Truss-v-Talian ng rnahigpit.
Trust-n-Paghahabilin; pananampalataya;
katapatan ng loob; pautang.
Trust-v-Pautangan; ipaghabilin.
Trustee-n-Ukol; katiwala; pintakasr
Trnstful-a-Maniniwalain tapat ang loob.
Trust worthy a-Dapat maniwala; dapat
ipaghabilin.
Trusty-a-Dapat maniwala; tapat ang loob.
Truth-n-Totoo; katotohanan.
Truth ful-a-Walang labis at walang 4ui-
lang; totoo; hindi sinungaling; totoo.
Try-v-Subukin; tantuin; tikman; ma-
nubok.
Trying-a-Makayayamot; mayanwtin; ma-
hirap.
Tub-n-Batia.
Tub-w-Ilagay sa batia.
Tube-«-Tubo.
Tuber-n-Tungo.
Tnbercle-» Bukol.
TuberculosiH-n-Sakit ng baga.
Tuberose-rt-Mabukol.
Tubing-«-Tubo.
Tubular a- Parang tubo.
Tubulate-a-Parang tul><».
Tubiiliform-a-Hit8urang tubo.
Tuck-n-Tunog ng tambol; tiklop ng da-
mit; urong; plegas.
Tuck-v-Urungin.
'1'ucker-v-Pumagal; puinagod; pagalin;
pagurin.
Tuenday-n-Marten.
Tuft-w-Lambo; tali ng buhok <') (laino.
Tufty-a-Malainl)o.
Tng-M-Batak; hila; biwas.
'J ng-/;-l uniatak; batakin; biwasin; hu-
inila; liilahin.
Tuition-n -Kuartung nagbabaya«l sa maes-
tro.
Tumble-v-Buinual; niabual: ibual.
Tnmble-n-Bual; pagkabual.
Tumefartion-w-Patnainajra; bukol; pigsa.
Tumefy-v-Mama<ra; buinukol;
Tuinid-a-Nania^a; nakabukol.
Tumidity -Tumidness -n -Panianiaga.
Tninor-M-Bukol; pigsa.
Tumu!ar TuinuloiiH-rt-Nakabuntoii.
Tnmult-n-Gulo; ingay; away; babag; pag-
kagulo ng madia.
Tumultuary-Tumultuous-a-Magulo; mai-
ngay; malikot; balisa; walang ayos.
Tun-n-Bariles na malaki.
Tune-n-Tunog; voces; tugtog.
Tune-v-Tumugtog; tumugtog; ayusin ang
tunog ng kuerdas.
Timeful-a-Matunog.
Tuneless-a-Walang tunog; walang ayos
ang pagtugtog.
Tungsten-ft-Metal na matigas at marti-
pok.
Tunic-«-Baro.
Tunnel-n-Butas sa ilalim ng lupa; hu-
kay sa bundok.
Tunnel-v-Hurpukay sa bundok; butasin
ang bundok.
Turban-n-Tukarol .
Turbid-a-May latak; malabo; niagulo;
mar a mi.
Turbinate-a-Napapainog.
Turbin6-«-Galong na iniinog ng tubig.
Turbulence-«-Kalikotan; kaharutan; pag-
kabalisa.
Turbulent-a-Malikot; maharot; balisa.
Tureen-»i-Lalagyan ng sopas; supera.
Turf -n- Lupa.
Turfy-o-Malupa.
Turgid-o-Namaga; namanas.
Turk-w-Turko.
Turkey-w-Pavo.
Turkey red a Kundiman.
Tnrkish-a-Nauukol sa turko.
Turkish-^- \Yikang turko.
Turmoil r«-Grulo; kaguluhan.
Turn-u-Pihitin; pumihit; luniiko; ]>ilihin;
lunialik; luiningon.
Turn-n-Pagsiniana; pagkit; lik<>; piliit;
paghahalili.
Turning a-Paiki tiki t.
Turning »i-Pagikit.
Turner-n-Manlalalik.
Turn coat-w Tawong tuinaliko<l sa kaui-
yang bandera <> sa kaniyang manga
kaibigan; tawong taksil (') lilo.
Tumip-n-Singkamas.
Turn key-w-Bantay sa bihingo.
Tin mmt-w-Pagsipot; diwang.
Turnover-n-Pagkal»ual.
Turnpike-n-Laneangan; daan.
Turpitixlc //-Kapurulan ng isip; kaulu-
lan; kalialayan; kasainaan; sama; ka
paugitaii; kalu|>aan.
Turquoise-n-Pagong.
Turret >/ TMI-IT na nial>al>a sa ihal»a\v
ng paodirigma.
Turtle-n-Psgong.
Turtle dove-n-Kalapati.
Tush Tusk //-Pangil.
ULC
345
ULT
Tussle-w-Buno.
Tussle -r-Magbuno; Inmaban.
Tut-wfer.-Oroy.
Tutelage-n-Pagsasang galang; pag iiwi;
pag iingat; pagtnttiro.
Tutelar-Tutelary-a Naunkol sa pag iingat
o sa pagtnturo.
Tutor-n-Taga turo; maestro; taga ingat.
Tutor-r Magtnro; turuan; niamahala.
Twaddle-7'-Magsalita ng walang kabu-
luhan.
Twaddle-ft-Salita na walang kabuluban.
Tvvain-n-Ang dalawa.
Twain a- Dalawa.
Twang M-Tunog ng kuerdas.
Twatig-v-Tumunog parang kuerdas.
Tweak -v-Pindutin; kurutin; pumindot;
piralin.
Tweak-?i-Pindot; kurot; piral.
Tweezere-n-Ipit; sipit; panipit.
Twelftb-a-Ika labing dalawa.
Twelfth-n-Ang ika labing dalawa.
Twelve a-Labing dalawa.
Twelve-w-Ang labingdalawa.
T\velvemontli-?i-Taon.
Twentieth-a-Ikadalawangpno.
Twentieth-?/- Ang ikadalawangpuo.
Twenty-a-Dalawangpuo.
Twenty-?i-Ang dalawangpuo.
Twice-arZ/vMakalawa.
Twiddle-f-Hipuin; kapain.
Twig-n-Sangang munti.
T\vig-?y-Malaman;maintindilian;manub<)k
Twiligbt-;/-Liwayway.
Twilights Lumiway way.
Twin-it- Kambal.
Twine «-Pisi; pilipit.
Twine-2/ Pnmilipit.
Twinge-n-Batak; pindot; sakit; bapdi.
Twinge-»--Batakin; sumakit; pumindot;
pindutin; humapdi.
Twinkle-y-Magningning; kumisap; ma-
nginig.
Twinkle w-Ningning^ kislap; kisap; inig.
Twinkling-«-Kisapmata; dali.
Twirl--z/-Ikirin; umikit.
T \virl-n-Tkit.
Twist-?/ Pumilipit: pilipitin; lubiriu; ba-
lisunsungin-
Twist-w Pilipit.
Twisted-a-Nakapilipit.
Twit z'-Biruin; tuksuhin.
Tvvitch-r-Bumatak; agawin, batakin.
Twitch-n-Batak.
Twitter-n Manunukso.
Twitter-f-Sumiap.
Twitter-«-Siap.
Two a-Dalawa.
Two-n-Ang dalawa.
Two-edged a-Vay dalawang gilid; may
dalawang talim.
Two-handed-a-May dalawang kamay.
Tymbal n-Kaja.
Ty])e-n-ITliran;parisan;limbag;mangalitik
na ginagamit sa limbagan; tulad; lahi.
Type writer-n-Makinillang sumulat.
Type writing-n-Paggamit ng makinilla
sa pagsulat.
Ty]>boid-n-Tifodea.
Typhoon-n-Sigwa; bagyo sa dagat.
Typhus 9i-Tif odea.
Typic-Typical-a-Nauukol sa titik.
Typify 7^-Farisan.
Typographer-7t-Taga limbag.
Typography-w-Paglimbag.
Tyrannic'-Tyrannical-rt-Nauukol sa ba-
ring mabagsik; mabagsik; walang awa;
mabangis; bangin.
Tyrannicide-n-Ang natay sa baring ma-
bagsik.
Tyrannize-v-Maghari ng mabagsik.
Tyrannous-a-Mabagsik; mabangis; ba-
ngin; walang awa; walang habag.
Tyranny-«-Kabagsikan; bangis; pamama
hala ng mabagsik.
Tyrant-//-Haring mabagsik.
Tyro-?i-Bagong nagaaral.
Tzar-n-Hari sa Huso.
TJ
Ubiquitary-TJbitjUitous-a Nakakabarap sa
lahat ng lugar.
Ubiquity -n-Pagkakaharapsalabatnglugal
Udder-n-Puklo.
Vdometer w-Panukat ng ulan.
Ugly «-Pangit; bamak; bastos; nakasu-
suklam; nakaririmarim.
Ug]iness-»t-Kaparigitan; kahamakan; ka-
halayan; kalibugan; kalupaan.
Ulcer-n-Sugat na may nana.
Ulcerate- t'-Tdaguana; ang
Ulceration-n-Pagbubulok ng sugat.
Ulcerous-a May nana.
Ullage w-Kakulangan sa pagptirio ng
bariles.
Ulster-w-Damit na pangibabaw.
LTlterior-«-Sa malayo; malayong; malayo
pa; ibayo.
Ultimate a -Huling; kahulihulihan.
Ultimaturn-n-Fuling utos ng bukom;
kahulihulihan g }>asiya 6 salita ng bari
6 bukom.
44
UNO
346
UND
Ultimo-a Nakaraan lamang.
Ultra a-Labis; lampas; lagpos;
Ultra-marine-a-Sa kabilang ibayo ng
dagat
Ultra montane-a-Na sa kabilang ibayo
ng bundok.
Ultra mundane-a-Na sa itaas ng kapang-
yarihan ng mundo.
Umber a-Maitim; kayumangi.
Umbilica-Niuukol sa pusod.
Umbilicus-w-Pusod ng katawan.
Umbles n-Manga isaw at laman ng usa.
Umbrage-;z-Lilim;kaliliman; selos; again
agam na loob.
Umbrageous a Malilim.
Umbrella n-Payongna pangu-lan:payong.
Umpire-n-Taga hatol.
UUn-Wala.
Unable a- Walang kaya.
Unabridged a Walang hanga.
Unacceptable-a-Di dapat tangapin.
Unaccountable-a-Di kailanga.n sagotin;
malihim.
Unadvisable-a-Di dapat.
Unalloyed-a- Walang halo.
Unamiable-a-Mapootin; di mabuting loob.
Unanimous-a-Magkaisa; walang kapin-
tasan ng lahat.
Unani mity-w-Pagkakaisa; pagkakaayos.
Unanswerable-a-Di makasasagot.
Unap-a-Di bagay.
Unassuming-a-Mahinahon; mabait.
Unavoidable a-Di mailagin.
Fnaware-aDi nalalaman; pabaya.
Unawares-arZc.-Bigla; hindi inisip muna;
pagdaka.
Unbalanced-a-Di nakatimbang.
Unbecoming a- Di bagay; masama bas-
tos; hindi dapat.
Unbelief n-Kakulangan ng pananampu-
lataya.
Unbeliever-w-Ang ayaw eumampalatnya.
Unbend-?:-Towirin. alisin ang hubog.
Unbind-ix'-Kala^in; alisin ang tali.
Unborn-a-Hindi pa ipinaganak.
Unbounded-rt-Walang hanua.
Unbreakable «-Di mababasag;di masisira
Unbraid i;-Kalagin ang tinirintaa.
Unbridle-t/'Aliein ang kabesada; kalagin.
Unbroken a-Di nasira; buo.
Unburden-v-Alisin ang l>igat.
Uncalled-for a Hindi kailangan.
I 'ncertain «-Di pa totoo; may duda.
Uncertain! y-n-Kal »n laan; la yum.
Uncharitable-a-Walang a\\a; walang lia-
bag; hindi marunong maawa.
Unchaste a-Marumi;marungiy; hindi ma-
linis; malibog; mahalay.
Unchastity-w-Kalibugan; kar u m i h a n ,
dungis; kahalayan.
Unchristian-a-Hindi binyagan; di bagay
sa bininyagan.
Uncivil-a-Di inarunong gumalang; wa-
lang galang.
Uncivilized-a-Salbahi; hindi marunong.
Uncle-w- Amain; tata; kapatid na lalaki;
ng ina 6 ama.
Unclean-a-Marumi; salahula: marungis.
Uncleanliness-n-Kasalahulaan; karumi-
iian; dungis.
Uncomfortable-a-Balisa; di magaling sa
katawan.
Uncommon-n Di karani wan; hindi hayag.
Uncompromising-a-Matigas ang ulo;
ayaw umayon.
Unconcern-w-Kawalan ng interes 6 ka-
linga.
Unconcerned-a- Walang interes; hindi
nflkikialam.
Uncuiiditional-a-Walang yalitaan.
Unconscionable-a-Matigas ang ulo.
Unconscious a Walang damdam.
Unconstitutional-a-Hindi umayon sa
manga utos.
Uncontrollable-a-Di masupil. .
Uncouth-a-Salahula.
Uncover ^/-Alisin ang takip.
Unction-n-Pagdidilig ng langis sa ulo.
Unctious-a-Mataba; malangis; malagkit.
Umlaunted-a- Walang takot; niata})ang.
Undeceive -v-Liwanagan; hanguin sa
pagkahibo.
Undecided-a-Nagsasalawahan; s a 1 i w a -
hang loob.
Undeniable a-Di magkakaila; di mata-
likuran.
Under-rtf^-.-Nasasa ilalim.
Under-^re/>.-Sa ilalim.
Under-a-IJalim.
Under brusbf-n-Kftugoygoyan.
Under clothes-n-Manga damit sa loob.
Under do-t>Kumulang.
draiii-n-Sangka sa ilalim iuuiur
Under go--z/-Magtiis; tiisin.
Undergraduate-w-Ang nagaaral na wala
pang titulo.
Qndergroundr-a-Nasa sa ilalim ng lnj)a.
Underground-odv.-Sa ilalim ng lujia.
[Jndergrowth-M-KasukalaD na tumutubo
sa
; ma;:daraya.
Qnderhanded-a-Magdaraya,palihim; ma-
lihim.
CiKh-rlay-r Ilagay sa ilalim.
Qnderlie-v-Lumagay sa ilalim.
Underline-v-Gahutin sa ibaba.
Dnderlining-M-Pagguguhit sa ibaba.
Un<lerling-//-Tawong liamak <"> mahaba
ang kalagayan; tawong malungkot.
UNF
Undermine-u-Hukayin buhat sa ilalim.
Undermost-a-Ang napailalim na lahat.
I'nderneath-a^i/'.-Sa iialiin.
Underneath-;>;r/j.-Nasa sa ilulim.
Underrate -v-Hamakin; halagahin. ng
mababa.
Underscore-u-Guhitin sa ibaba.
Undersell-^-Magbili ng mura pa kay
sa iba.
Understand-r-Maialasta*; talastasin; ma-
latnan; mawatasan; napakingan; du-
minig; nuibatid; umintindi.
Undersianding-n-Karnungan; dunong;
vvatas; bait.
Undertake-7/-Subukin; matikman; mu-
lang; magsimula.
Undertaking-n-Gawa; paggagawa.
Undertones-Voces na mababa.
Undertook-v. /wp.-Nagmula; inumpisa;
sinubok.
Under valae-t?-Halagah an ng wala sa
karapatan.
1 "nderwent-z/. imp.-Tiniis.
Underwood-w-Kaugoygoyan.
Underwrite-^- Pirmahin; sumulat sa ila-
lim ng ibang sulat.
Undeserving-a-Di marapatin; marawal;
hamak; di dapat.
Undo-v-13aguhin; baliktarin.
Undoubted-a-Maliwanag; walang duda.
Undress-i;-Maghubad; maghubo; ihubad;
ihubo; hubaran; humubdan.
Undress-n-Pagkahubo; pagkabubad.
Undue-a-Di pa panahon.
Undulate-u-Umuga; umalonalon.
Undulation-#-Panginginig.
Unearth-u-Ipalita'>v; ilitaw; tukJasin.
Unearthly-a-Hindi nauukol sa lupa.
Uneasiness-?i-Pagkabalisa; balisa; kali-
kutan.
Uneasy-a-Balisa; malikot.
Unequal-a-Hindi parejo 6 kapantay; iba;
bakat; hindi tama; hindi ayos.
Unequaled-a-Walang kaparis; walang
katulad.
Unerring a-Walang sala; di magkasala.
Uneven-a-Hindi patag 6 pantay.
Unexampled-a-Walang katulad; hindi
sumnnod sa anomang halimbavva.
Unexceptionable-a- Walang kapintasan.
Unexpected a-Bigla; hindi tinalaga;
hindi inisip muna.
Unfair-a-Di tama; daya; magdaraya.
Unfaithful-a-Taksil; lilo; suitik.
Unfasten-?y-Kalagin; kumalag.
Unfathomable-a-Di matarok.
Unfavorable-a-Di mawiwili.
Unfeeling-a-Walang pakiramdam.
Unfilial-a-Di bagay sa bata; di bagay
sa anak.
347
UNI
-f/ Di pa utas; di yari; ku-
laug pa; hilaw.
i bagay; walang kaya.
I'niil .-,-'- Mawala ng kaya 6 kabagayan.
('iii'.)l(l-i;-Ilatag; magkatkat; banatin;
unatin. s
Unfortunate-a- Walang kapala^an; sa-
wing kapalaran; buisit; masama.
Int'orseen-a-Hindi sinadya; hindi ti-
nalaga; hindi inisip muna.
Unfounded-^- Walang katowiran.
Unfriendly a-Di inarunong magkaibi-
gan; galit.
Unfruitful-a- Karat; baog.
Unfurl- u-Iladlad.
Unfurnish--z/-Alisin ang kasangkapan.
Ungainly-«-Pangit; bastos; tnagaspang
Ungenerous-a-Kuripot; maramot; di ma-
ganda ang loob.
Unglued-«-Nabak bak.
Ungodly-a-Di binyagan; makasalanan;
masama; laban sa utos ng P. Dios.
Ungovernable-a-Di masupil.
Ungraceful-a-Magaspang; bastos. ,
Ungracious -a-\\'alang galang; bastos;
masamang ugali.
Ungrateful-a-Hindi marunong magutang
na loob; buisit.
Ungent-w-Gamot na pangpahid sa su-
gat.
Ungula-n-Paa; kuko.
Ungulate n- Anomang hayop na may
apat na paa.
Unhallow-v-Lumampastanganan sa nga-
lang ng P. Dios.
Unhallowed-a-Laban sa utos ng P.
Dios.
Unhandy-a-Bastos ang gawa.
Unhappy-a-Di masaya; malungkot; ma-i
Inmbay; kulang palad.
Unhealthy-a-Makasisira sakatawan; may
sakit.
Unhinge-^-Alisin ang visagra.
Unhitch-u-Kalagin.
Unholy-a-Laban sa utos ng P. Dios; ma-
kasalanan.
Unhorse-u-Mahulog sa kabayo.
Unhurt a-Walang sakit.
Unfoliate-a-May isang bulaklak la-
mang.
Uniform-a-Makakaakma; magkakaisa;
nagkaparis; ayos; pantay.
Unit'ormity-n-Pagkakaisa; pagkakaayos;
pagkakaayon.
Union-n-Pagkakalapat; kapisanan; ka-
tipunan.
Unintelligible-a- Hindi maintindihan: di
rnatalastasin.
Uniped^a-May isan^ paa lamang.
Unique-a-Di karamwan; bugton^.
= UNN
Unison-w-Pagkakapisan; pagkakaisa;
pagkakalakip.
Unisonance-n- Pagkakaisa; pagkakaayon.
Unisonant-a-Nakapipisan; magkakaisa.
Unit-n-Isa.
Unitarian-n-Ang sumampalataya sa P.
Dios lamang at ayaw sa Anak at
sa Espiritu Santo.
rnite-v-Pumisan; isama; idugtong;
ilangkap; magsangayon; ibahog; iday-
. ti; ilakip; ikaling.
United-a-Nakakapisan; kasama; naka-
halo; nagkakasama.
Unitedly- a<ir.-Sabaysabay; nakakalakip.
Unity-w-Pagkakaisa; pagkakaayon; pag-
kakapisan.
Univalve-n-Suso.
Universal-«-Maalam sa lahat; alam ng
lahat; nakasasaklaw; karaniwan.
Universally-arfo/.-Kasali ang lahat; wa-
lang ipinwera.
Universe-tt-Sangkalibutan; sangkatawo-
han; sandaigdigan.
Unjust-rt-Hindi tama; hindi tapat ang
loob; falso.
Unkind-a-Bastos; mabagsik hiridi ma-
runong maawa.
Unkindly-w-Mabagsik; bastos.
Unknown-a-Di nakikilala; di kilala.
Unlawful-a-Laban sa kautusan; lihis sa
katowiran.
Unlearn-i>-Malimutan.
Unlearried-rt-Ulol; walang tuto.
Unless-mw/.-Kung hindi; kundi.
Unlike-a-Iba; hindi katulad; hindi ka-
paris.
Fnlikely-arZL-.-Hindi siguro; walang ka-
siguruhan.
Unlimited-a-Walang hanga.
Unload- c-Ibisan 6 ibsan ang nilulan.
Unlock "n-Buksan ang seradura.
Unlooae-v-Luagin kalagin.
UnlooHen-^-Kalagin; luagin; luinuag.
Unlucky-a-VYalang kapalaran; kulang
palad; sawing kapalaran.
Unman-f-Humina ang loob.
Unmanly-a-Di parang lalaki.
Unmannerly-a-Masarnang kilos; bastos;
walang galang.
Unmeaning-a->?\ alang kaliulugan.
Unniereiful-a-Walaiigawa: walanghabag.
Unmeritable-«-Di marapatin.
rnniistakable-a-Walang Hula; walang
mali.
Unnatural-a-Di natural.
Unnecessary-a-Hindi kailangan.
Unneigborly-a-Di inarunong niakipag-
kapwa tawo.
Unnerve-?;- Dumuagv hiunina; ang loob.
rnnumbered-a-Hindi
348
UNS
Unpack-v-Buksan ang balutan 6 kahon
at alisin ang laman.
Unpalatable-a-Walang lasa; matabang,
makasusnya; inakasusunod.
Unparalleled-a Walang katulad 6 kapa-
ris; gansal.
I'lipin-y-Alisin ang aspili.
Vnpleasant-aMasusuklam; malungkot;
masaklap.
Unpolished-a-Bastos; inagaspang; ma-
balat.
Tnprecedented-a- Walang nauna;primero.
Unprejudiced-n-Hindi naingit,
ITnpretending-tt-Alahinahon; mabait; ina-
bini.
ITnprincipled-a- Walang kabanalan; ha-
mak; taksil.
TTnproductive-a-Hindi makikinabangan;
di manmmunga; karat.
Unprofitable-ft- v» alang pakinabang; wa-
lang tubo.
Unpromising a-Di magaling; hamak.
Unqualified-rt-Hindi umabot sa grado.
Unquestionable-a- Walang tanong; di
maitatanong; toto; maliwanag.
Unquiet-a-Balisa; malikot; magulo.
Unravel- o-Tumustos.
Unready-rt-Di pa nakagayak.
Unreal a-Hindi totoo; sinungaling.
Unreasonable a-Walang katowiran; ina-
tigas ang ulo.
Unreliable-a-Di dapat maniwala; walang
kasiguruhan.
Unremitting-a-Walang lubay, walang
patid.
Unreserved-rt-Walang lihim; tapat ang
loob,
Unrest-w-Pagkabalisa; kalikotan; kaba-
lisahan; kawalan ng tulog; kaguluhan-
Cnit-strained-a-Malaya; maluag; walung
hanga.
Ilnrighteous-a-Masama; makasalanan; la-
ban sa utos.
rnripe-a-Hilavv; sariwa; hindi pa ma-
gulang; mura.
I'liroll-iy-Banatin; unatin; ilataj:,
Unrut'fled-a'l'ahiinik; walang galit; m:i-
kinis; hindi magusot.
Unsaddle-?;-Humulog sa siya.
Unsafe-a-iMay pau^anib.
Unsay-f-Baguhin ang salita.
1 nsci't'u 7'-Alisin ang tornillo.
I "nsci-upulous-rt- Walang galang; bast'»>,
siiuuigaling; hindi tapat ang lool».
Unseal-^-Bakbakin.
Unsearchable-rt-Di nmhahanapin.
Unseasonable-a-\\"ala sa panahon; labas
sa panahon.
Unseat- v-Mahulog sa upuan.
UnstH'iiily-f/-I)i baj^ay; di dapat.
tlPB
349
USA
Unseemly-rt<iy.-Malibog.
Unseen-a-Hindi nakakita; Hindi niaha-
lata; Hindi .sinadya.
Unsettle--z/-Gumalaw; galawin; gumulo.
l'nsightly-rt-Pangit.
rnskillt'til-^-IIindi inatalas; mapnrol ang
isip; hindi sanay.
Unsociable a- Ay a \v nnikipagkapwatawo.
Unsound-a-Di matibay; mahina; may
sakit
Unsparing-fl-Walang tavvad.
Unstring-o-Alisin ang kuerdas.
I'nsuccessful-a- Walang palad. kulang
palad; malnngkot; rnalumbay
Unsuitable-a-Di bagay.
rntangle-v-Ayusin; iayos.
Untbinking-a-Di maisipan; pabaya.
Untie-oMabugnoB; ibugnos. kalagin; lua-
gin ang tali.
Until-j0m*.-Hangang,
Until-6'on/.-Hangang.
Untimely-a-Wala sa panahon.
Untimely-acrl-Labas sa panahon.
Unto-^rep.-Hangang.
Untold-a-Hindi pa sinabi.
Untouched-a-Dalisay; malinis; bindi na-
bipo.
Untoward-a-Pabaliktad.
Untowardly-arf-o.-Pabaliktad.
Untrue-a-Sinungaling; hindi totoo.
Untruth-n-Kasinungalingan.
Untwist-v-Tuvvirin.
Unusual-a-Di karaniwan.
Unutterable-a-Di masabi.
Unvarnished-a-VValang varnis.
Unveil-r-Alisin ang takip.
Tmvarrantable-a Di dapat; walang ka-
rapatan.
Unwearied-a-Di pagod; walang pagod.
Unweave-v-Ilatag; tumastas; ang hi-
nabi.
Unwell-a-Di magaling; may sakit; may
karamdaman.
Unwholesome-a-Di magaling sa katawan;
di bagay sa sikmura.
Unwieldy-a-Malaki; mahirap mamahala.
Unwilling-a-Ayaw; walang gusto.
Unwind-z/'-Luslosan; kidkirin.
Unwise-a-Hindi marunong; ulol.
Unwittingly-adc.-Wala sa loob.
Unwonted-a-l»i karaniwan.
Unvvorthy-a-Marawal; hamak; walang ka-
rapatan.
Unwrap-u-Buksan ang balutan.
Unwritten-a Hindi nakasulat.
Unyoke- <;- Kalagin.
Up-arZy.-Sa itaas.
Up-prep. -Sa itaas.
Up-n-Taas.
Upbear-i'-Itaas; lumaban,
Unbraid-v-Pintasin; parusahin; payohan;
pasiyahan: murahin; alipustain.
Upheave-i»-Tumaas.
U phea val-n-Pagal sa .
Upheld-u & p. p.-Tinaas; sinustento; lu-
Uphill-a-Sa gawing itaas ng bundok.
Uphold-7/-Magsustento; lumaban; kuma-
Long,
Upholster-2/-Lagyan ng sapin sa manga
kasangkapan..
Upland-n-Lupang mataas.
Uplif t-?y-Itaas; buhatin.
[Jpmost-a-Kataasari; mataas sa lahat;
naipaibabaw sa lahat.
Upon-^?rep.-Sa ibabaw.
Upper-a-Ibabaw.
Upper-n-Ang nasasa ibabaw.
Upper-lip-n-Nguso.
Upper most-a-Kataastaasan.
Uppish-a-Palalo; hambog.
Upraise-tr-Itaas; buhatin.
Upright-a-Matowid; tapat; husto.
Upright-a^z/.-Patayo.
IIpright-n-Haligi.
Uprise-u-Umalsa; lumaban.
Uproar-w Kaguluhan: kaingayan.
Uproarious-a-Magulo; maingay.
Uproot-v-Bunutin buhat sa ugat.
Upset--z/-Ibual.
Upset-n-Pagkabual.
Upset-a-Nakatayo; fijo; halagang totoo
buo ang loob.
Upshot-n-Dulo; ang nangyari.
Upside-n-Mukha sa itaas.
Upside down-arZy.-Nakataob.
Upstart-w-Tawong palalo at hambog.
Upstart-^- Kumilos ng pabigla.
Upward-Upwards-arf/;.-Sa gawing itaas.
Upward-a-Gawing itaas.
Urban-a-Nauukol sa bayan,
Urbane-a-Magalang; makinis maganda;
marunong makipagkapvvatawo.
Urbanity-n-Galang mabuting paguugali;
kabanalan.
Urchin-w-Bataug lalaki.
Urge-v-Pilitin; pumilit; iudyok.
Urgency -n-Kakailangan; kapilitan.
Urgent-n-Kailangan.
Urinal-n Ihian.
Urinary-a-Nauukol sa ihi.
Urinary-n-Ihian.
Urinate-z;-Manubig.
Urine w-Ihi.
Urn-n-Vaso.
Us-proi.-Karni; tayo; apiin; atin; amin;
natin.
Use-t> Gamitin; tinagin.
Use-w-Paggamit; uso; kaugalian.
Usage-n-Paggamit; kaugalian; uso.
VAL
Useful-a-Magagamit; makikinabangan;
magagamitin; bagay.
Usefulness-?i-Pakinabang; paggamit; ka-
gamitan.
Useless-a-Di ginagamit: walang kabulu-
han; walang kahulugan.
Usual-a-Karaniwan.
Usurp-77-Angkiniri; lupigin; gagahin.
Usurpation-n-Pagaangkin; lupig; kalu-
pigan.
Utensil-n-Kasangkapan.
Utility ?i-Paggamit; kagamitan; pakina-
bang; kasaysayan; kahulugan.
Utilization-?i-Pag-gamit; kagamitan.
350 VAR
Utilize-7/-Gamitin.
Utmost-a-Kalayolayoan; kahulihulihan;
kadulodulohan; kalakilakihan.
Utmost-n-Kaduluan; kalakihan; hanga.
Utter-a-Lubos; puspos; buo.
Utter- y-Magsabi; magsalita; sabihin.
Utter most-a Kadulodulohan.
Uterrance-n-Kasabihan; salita; pagsabi;
sabi.
Uveous-a-Parang uvas.
Uxorious-a Masupil 6 surauko sa asa-
wang babayi;
Uxoriousness-«-Pagsuko sa asawa.
Vacancy-n-Kawalan ng laman; katama-
ran; pagpapahinga.
Vacant a- Walang laman; malaya; wa-
lang ginagawa.
Vacate-u-Umalis; maiwan; pawalan ng
kabuluhan.
Vacation-n-Pagpapahinga; paglilibang.
Vaccinate-T/'Magtanim ng bulutong.
Vaccinator-n-Magtatanim ng bulutong.
Vaccination-w-Pagtatanim; ng bulutong.
Vaccine-a-Nauukol sa baka.
Vacllate-i> Gumiraygiray; gumalaw.
Vacillation-n-Giray; galaw; paggigiray-
Vacuity-«-Ka\valan ng laman.
Vacuous-a-Walang laman.
Vacuum-w-Lugal na walang laman.
Vagabond-n-Hampaslupa.
Vagabond-a-Harnpaslupa.
Vagabondage-Vagabonder y-Vagabon-
dism-n-Pagkahampaslupa.
Vagary-n-Paglipad ng isip; nais; pita;
nasa.
Vagrancy-w-Paghahampaslupa.
Vagrant-a-l abaya; hampuslupa.
Vagrant-w-Hampasluita,
Vague-a-Malabo; di maliwanag; magulo;
walang ayos; di siguro.
Vagueness-«-Kalabuan.
Vail-?i-Tal)ing; takip ng muklui.
Vail-v-Maglagay ngtabing; itak]>an ang
mukha.
Vain ft-Palalo; hanil»"Lr.
\';uiiness-n-Kahaiiil)iiuraii; kapalaluan.
Vain glorious-a-Palnlonm>ahilo.
Vain glory-n-Kapalaloanj kalianilin-an;
kayabangan.
Vale-n-Paran-:.
\'ak'<liction -w-Paalam.
Valedictory-w-Pagpapaalani.
Valedictory-a Nauukol sa pi.
Valet-n-Alila ng isang lalaki.
Valiant-a-Malakas. matapang; mangahas;
matinig na loob.
Valid-a-Matowid; ayon sa utos.
Validity- Validness-w-Katowiran; pagka-
kaayon sa utos.
Valise-n-Saco de noche.
Valley-n-Bukid sa pagitan ng dalawang
bundok.
Valor-n-Bisa; tapang; katapangan; ka-
pangasan; hinapang; kamahalan.
Valorous-rt-Matapang; mangahas.
Value-n-Halaga.
Value-v-Halagahan; tasahan; lagyan ng
halaga; niahalin.
Valuable-a-Mahalaga; may halaga.
Valuation-w-Halaga; katasahan.
Valueless-a-Walang halaga; walang ka-
buluhan.
Vamp-w-Itaas ng sapatos.
Vampire-H-Bayakan.
Van-»-Harapan ng hukbo; bagol.
Vane-w-Kasangkapan na tir.uturo kung
saan nangaling ang hangin.
Van guard-«-Bantay sa una.
Vanish-^-Mawala; kumupas; lumipol.
Vanity-n-Kapalaluan; kahambagan; ka-
yabangan.
Vanquish-f/'Daigin; supilin; pasuknin.
\ 'ainiuishinent-n-Pagpasuko; pagtuupil.
Vantage ^-Pakinabang; tubo.
Vapid-^-.Malansa; lipas; matabang; \\a-
lan.ir lasa.
Vapor-n-Uaok; vaj>or.
Vapor-t/-UmnBok.
Vap«iri/.f '" M aging nsok.
\'arial>h'-r/ I lindi pinnc; iba.t, ilia.
Variablenees- Variability n>Kaibhan.
Vai-iance-?t-Kaibhan; i^a.utatalo; away;
basagulo.
Variation »-Kail>han.
VEM
351
VRR
Variegate-z/-Mangiba,t, iba.
Variety-tf-Sarisari; pagkakaiba.
Varitila-M-Bulutong; sakit na bulutong.
Variolar-Variolous-" May hnlutong.
Varioloid-o-Nauukol sa bulutnng.
Varioloid-w-Bulutong tiling.
Various a-Sarisari; iba,t. iba.
Varlet-n-Tawong baniak at bastos.
Varnish n-Varnis.
Varnish--6/-Magvarnis; pahiran ng var-
nis.
Vary-r-Magbago: bumago.
Vase n-Vaso.
Vaseline-n Vaselina.
Vassal-n-Alila; alipin.
Vassa-rt-Nauukol sa alila 6 sa alipin.
Vasaalage-ft-Pagkaalipin; pagkaalila.
V a s t • « - M a 1 a ki ; m aram i .
Vast-n-Ltipang karat; lugal na walang
hanga.
Vastness-n- Kalakihan; karamuhan.
Vat-ji-Kawa; kaang.
Vaticinate- 1> Hum til a; manghula.
Vault-n-Yungib; libing; libingan; kabaon;
lundag; lukso.
Vault-v-Lumundag; lumukso.
Vaunt -u-Maghambog; magrnayabang.
Vaunt-w-Kahambugan: kayabangan.
Veal-jt-Carne ng bulo.
Vedette-n-Bantay.
Veer-7/-Lumiko; ibahin ang tungtungan.
Vegetable-w-Gulay.
Vegeiable-a-Magulay; nauukol sa gulay.
Vegetal-a-Nauukol sa gulay.
Vegetarian-?i-Ang tawong ayaw kumain
ng karne.
Vegetate-y-Tumubo; lumaki; sumupling;
pumunla.
Vegetation-w- Manga gulay.
Vebenience-Vehemency-n-Kalakasan; ka •
ningasan; lakas.
Vehernent-a-Malakas; maningas.
Vehicle-n-Carromata; curruage; bagol.
Veil-n-Tabing takip ng mukha.
Veil-u-Itabing; itakpan.
Vein-n-Ugat.
Vein-c-I'umuno ng manga ugat.
Vellicate-v-Kumilos na bigla,
Velocity-n-Katulinan; kalakasan; tulin.
Vena-n-Ugat.
Venal-a-Makabibili; upahan.
Venary-a-Nauukol sa pangangayu.
Vend-v-Magbili; magtinda.
Vendee-w-Ang mamili.
Vender-/z-Ang nagbili; ang nag tinda.
Vendible-#-Umubrang ipagbibili.
Vendible-n-Anomang bagay na ipinag-
bibili.
Vendition-w-Pagbibili; pagtitinda.
Vendor-n-Ang nagtitinda.
Vendue-n- Almoneda.
Venerable a-Dapat igalang.
Venerate v-Igalang; galangin.
Veneration-n-Paggalang; kagalangan; ga-
lang; walanggalang.
Venerator-n-Ang gumagalang.
Venereal-a-Nauukol sa pakiapid.
Venery-w-Pakiapid-
Venery-w-Pangangaso.
Venesection-?t-Pagbukas ng ugat upang
niadugo.
Vengeance-?i-Ganti; higanti.
Vengeful-a-Mahiganti.
Venial-a-Dapat patawarin.
Venicon-n-Carne ng usa.
Venom-n-Kamandag; lason.
Venous-a-May kamandag; malason.
Vent-n-Butas; daan ng hangin.
Vent-7/-Palabasin; magsabi.
Ventilate-v-Buksan ng pinto upang mag
daan ang hangin.
Ventral-a-Nauukol satiyan.
Venture-n-Kapanganiban; kapalaran.
Venture-v-Ilagay sa kapalaran; manga-
has.
Ventursome-a-Matapang; mangabas.
Venturous-a-Matapang.
Venue-w-Kapitbahay; lugal na pinagka-
yarian.
Veracious a-Di marunong magsinunga-
lingan.
Veracity-n-Katotohanan.
Veranda-n- Veranda.
Verb-w-Verbo.
Verbal-a-Hindi nakasulat sinabi lamang.
Verbalism-n-Salita.
Verbally-ac?n..Sa salita lamang.
Verbatim -ado.- Ay on sa salita.
Verbiage-n-Paggamit ng maraming salita.
ngunit walang kabuluhan.
Verbose-a-Magsalita.
Verbosity-n-Karamihan ng salita.
Verdancy-n-Pagkasariwa; kamurahan.
Verdant-a-Sariwa; mura.
Verdict-w-Hatol; pasiya.
Verdure-«-Verde; kamurahan; kasari-
waan.
Verge-n-Gilid; tabi.
Verge-«;-Lumapit; lumusong,
Verification-n-Kasaksihan; pagkasaksi.
Verify- c-Patotohanin; sumaksi.
Verily-odo.-Totoo; tunay. .
Verisimilar-a-Tila totoo; marahil.
Veritable-a-Totoo; tunay; tama.
Verity-n-Katotohanan.
Verjuice-n-Katas na maasim; kaasimau;
anghang; kapaklian.
Vermicella-n-Fideos.
Vermicular-a Nauuukol sa bulati.
Vermiculate-a Hitsurang bulati.
VIC
352
VIR
Vermiculose-Vermiculous-a-May bulati.
Vermifuge-n-Gamot laban sa bulati; ga-
mot sa bulati.
Yermillion-n-Pula.
Vermin-w-Hayop na malikot.
Yernacular-a-Nauukol sa lupang tinu-
buan.
Vernacular-n-Wika ng isang tavvo.
Vernal-a-Naimko! sa tagaraw; nauukol
sa pagkabata.
Yersatile-a-Makapipihit; mababago.
Verse-fi- Verso; pangkat.
Versed-a-Marunong; sanay.
Versification-n-Paggagawa ng verso.
Versify-v Gawin verso.
Version-n-Salaysay; kahulugan; kasay-
sayan.
Versus-prerp. -Laban kay.
Yertebra-n-Isang buto ng gulugod.
Verterbral-Vertebrate-Vertebrated-a-May
gulugod.
Yertex-n-Dulo; pandulo; kataasan.
Vertical-a-P^tayo; nakatayo.
Vertigo a-Lilio; hilo.
Very-ado.-Totoong; tunay.
Yesica-n-Pantog.
Vesicate-?/-Lumintos.
Vesication-n-Paglilintos.
Vesper-n-Bituin sa gabi.
Vespers-tt-Orasion.
Vessel «-Vaso.
Vest-n-Chaleco.
Yest-v-Magbihis; bihisan; bigyan ng ka-
pangyarihan.
Vestal-a-Banal; maselang; malinis.
Vested-a-Nakabihis.
Vestige-»i Bakas; guhit; tanda.
Vestment-n-Dainit; habito.
VeHture-n-Manga dainit.
Veteran-a-Sanay; dati.
Veteran-n-Tawong sanay.
Veterinanan-n-Mangaganiot ng hayo[».
Veterinary-rt-Nauukol sa paggamot sa
manga hayop.
Veto-v-Magbawal; umayaw; liuag punia-
yag-
Vex-y-Abalahin; yamutin; sabarin.
Vexation-n-Yainot; tukso; abala.
Vexatious-«-Makayayaniot; niayamutin;
mapighati.
Yia-a<iy.-$a parang ng; sa gawi ng.
Yiadui-t-?i-Tulay-.
Vial-n-Boteng nmnti.
Viand-n-Pa^kain.
Vibrate- v-l'mi nig; mangatal.
Vibration-w-Iliig; panginginig; atal.
Yicar-n Katulong; kahalili.
Vii-arage w-Bahay n.Cr kaliliini.
Vice-/z-Bisio; kasamaan; sala; kasalanan.
Vicinity-n-Lugal na malapit; paligid.
Vicious-a-Mabangis; mabagsik; masama.
Vicissitude-n-Pagkasunodsunod ng pag-
lipat.
Victim-n-Ang nahibo; 6 dinaya.
Victim ize-v-Tekasin; hibuin.
Vic,tor-w-Ang nanalo.
Victory-w-Pananalo.
Victorious-«-Nanalo.
Victual-w-Pagkain-
Victual-n-Bigyan ng pagkain.
Vide-w-Tingnan.
Videlicet-rt-Sumusunod; ganiri.
Vidette-n- Bantay .
Vie-y-Lumaban; magtalo.
View-n-Tingin; tanaw; kita.
View-v-Tumingin; tanavvin.
Vigesimal-a-Ikadalawangpuo.
Vigil-n-Bantay; pagingat.
Vigilance-n-Pagingat; pagkakalinga; ban-
tay.
Vigilant-rt-Maingat makalinga.
Vigor-n-Takas; kaliksihan; katibayan; ti-
bay; bisa; kasapatan.
Vigorous-^ Matapang; rnalakas; matibay;
mabisa; matigas; litiran; malitid;
maugat.
Yile-a-Masama; hamak.
Vilification n-Pagaalipusta; pagmumura;
pagpapahamak.
Vilify-z;-Hamakin; murahin; alipustain;
pasamain.
Villa-n-Tirahan 6 tahanan sa parang.
Village-ra-Nayon; bayan na nmnti.
Villain-n-Masamang tavvo.
Villainous a Masama.
Villainy-n-Kasamaan.
Vindicate-7/-Lumaban; magtulong.
VindicatioQ-»-Paglaban; katulong.
Vindictive-rt-Mahiganti.
Vine-?i-Lipay.
Vinegar-?i-Sukha.
Vine yard-w-Haluinanan ng uvas.
Vinous-a-Nauuk'>l sa alak.
Vintner-n-Mangangalakal ng alak.
Viol-Viola-n- Viola; violin na inalaki.
Violate- o-Magkasala; lumaban sa utos.
Violation-n-Pagkakasala; kasalanan.
Violator-n-Ang bagkasala.
Violence-w K alakasan.
Violent a-Malakaa; gahasa.
Violet n-Violeta.
Yiolt-t n Kuhiy purpura.
Violin -n Violin.
Violinist-n-Violinista.
ViptM- 91- A hi pong.
Viperous n Slay kamandag; parang alu-
pong.
Virago-M-Babaying malikot at manga-
lias.
Virgen-//-Virgin; babaying banal.
voc
VUL
Virgin-a-May puri; banal.
Virginity-?/ Kabaualan; pagkadalaga.
Viri descent- a- Verde.
Virile <7-Parang lalaki; nialakas.
Virtue-;/ Kabanalan; virtud; puri; kala-
kasan; kapangyarihan.
Virtuousa-rt-Banai; may puri; inalinis;
rnaselang.
Virulence ?i-Pagkakabawa
Virulent-^/ Makahahawa; may kamandag.
Virus-;/-Nana na ma^ababawa.
Visage-n-Tingin; niukha; hitsura.
Vis-a-vis-«<7'\-Makakaharap.
Vi.- cera-n-Laman ng tiyan.
Visceral-rz Nauukol sa manga bituka.
Viscerate-?;-Alisin ang laman ng tiyan.
Viscid a- Malagkit; madidikit.
Viscoantrw-Visconde.
Viscountess -//-Asawa ng visconde.
Viscous -a-Malagkit; main mot.
Vise-n-Pangipit.
Vise-7>-Ipitin.
Visible-a-Makakikita.
Vision-n-Tingin; kita; pagtatanaw.
Visionary-rt-Magunignni; mapagwari.
Visit-n-Visita; dalaw; pagdadalavv.
Visit-z/'-Dalawin; magvisita.
Visitation-n-Pagdadalaw.
\"isitor-n-Ang durnadalaw.
Vista-«-Tanaw.
Visual-a-Nauukol sa tingin.
Vital-a-Kailangan na totoo.
Vitality-w Kakailangan ng mahigpit.
Vitiate-v-Sirain.
\Titreons-a-Naunkol savaso.
\'itric-a-Parang oristal.
Vitrifaction-Vitrifacture-n Paggagawa ng
manga bagay ng cristal.
Vitrify-v-Maging cristal.
Vituperate-/--Murahin; magmura.
Vitnperation-n-Kamurahan; pagmnmura.
Vituperator-n-Ang nagmumura.
Vivacious -</-Masaya; bubay na loob.
Vivacity-n-Kasayalian; saya.
Vivid-a-Ayon sa buhay; buhay niaia-
kas.
Vivi1'y-'--P)uliayiii; pasi]>agin.
Vixen-^-Babaying man gab as.
Vixen ly-Vixenish-a-Masungit; mangabas.
Vocable-n-Salita; ngalang.
Vocabulary-»-Vocabolario; listaban ng
manga salita.
Vocal -a-Nauukol sa voces,
Vocal ist-w-Magdadal it.
Vocality n-Pagdadalit.
Vocali/e-t'-Tunugin.
\'ocation-w-Hanapbnbay; kabiligan.
Vociferate- f-Sumigaw; sigavvin; hiya-
win.
Vociferation-n-Pagsisigaw; hiyaw.
Voriferous-a-Malakas; matunog.
Vogiu'-«-Kaugalian; USD; modo.
Voire-n-Voces.
Voice-?;-Mag8abi; sabibin.
Voiced-^-.May voces; sinabi,
\'oiceless-a->Valang voces.
Vnidv/-\Valang balaga; walang kabulu-
lian; walang laman.
Void-n-Lugal na walang anomang laman.
Void-/--Alisin ang laman.
Voidance-n-Kawalan ng larnan.
Volant-a-Nakalili[)ad; maliksi; matuHn
masi})ag.
Volatile rt-Masaya; saliwabang loob; ma-
daling sumingaw.
Volcanic-a-Nauukol sa volcan.
Volcano-»-Volean.
Volley-n-Pagputok ng sabaysabay.
Volt-n-Panukat ng lintik.
Voluble-a-Masalita.
Volume-w-Toino; libro.
Voluminous a Malaki; may maraming
tomo; masagana.
Voluntariness-n-Pagkakaayon sa kabi-
lingan.
Voluntary-a-Ayon sa kabilingan.
Volunteer-n-Voluntario.
\Tolunteer-/y-Magprisinta.
Voluptuary-rt-Masagana.
Vomit , z/-Sumuka; magsuka; sukain.
Vomit-«-Suka; pagsusuka.
Vomition-n-Fagsusuka.
\"omitive-a-Makasusuka.
Vomitory -«-Pagsnka.
Voracions-tt-Matakaw.
Voracity-Voraciousness w-Kataka wan.
Vortex-n-Uliuli; ipoipo.
Votary-«-May pangako.
Vote-w-Voto.
Vote-/;-Magvoto; ihalal.
Vouch-v-Mangako.
Voucber->i-Keribo.
Vouchsafe-v-Paging clapat; pumayag;
ipagkaloob.
Vow-n-Nunipa; pangako.
Vow-v-Manumpa; mangako.
Vowel-WrVocal.
Vo we 1-a- Vocal.
Voyage-ft-Lakad; viage.
\'oyage-r -Maglakad; mag viage.
Vulcanian -a- Nauukol sa volcan,
Valgar-a-Karaniwan; bayag; alam ng
madia; bamak; mababa.
\'ulgarness-w-Kabamakan; kabal>aan.
Vulgar! ty-n-Kahamakan; kababaan; ka-
balayan.
Vulnerable-«->Makasisira; umubrang sa-
gutin.
Vulpine-rt-Matalas; tuso.
45
WAN
354
WAS
\Vabble-7/-Gumiraygiray; nminig.
Wabble n Giray: paggigiraygiray; inig.
Wad-»»-Takip.
Wad-v-Takpaain; itakpan.
Wadding n-Takip; pauakip.
Waddle v-Lumakad na parang bata.
Wade-y-Rumatis; magbatis; luinakad sa
tu big.
Wader-n-Ang bumatis.
Wafer »-Galletang manipis.
A\ at'fle n Galletaog manipis.
Wal't •/: Luiuutang Inmipid; lumayag.
Wag v Pnmagpav; iwayway
Wag /i-Tagnag: way way; tauong masava.
Wage-r-Luiuabaii; magpusta.
Wage-r-Lnmaban; uiagi)iista; kaupahan;
n})a; bayad.
Wager-v-Magpusta; pustahin; tumaya.
Wager-n-Pusta; taya.
V/aggle-r-1'agpagin ang buntot; galawin;
ang buntot.
^^'aL,r<>n-?^ t>agol.
\\jiifn-Batang walang tiraban; batang
lansangan.
Wail ?i-I)aing; binagpos.
VVainScot-n-Dingding na kahoy.
Waist-w-Bayawang.
Waist band-«-P«migkia sa bayawang.
\\'aist coat-n-Cbaleco.
V.'ail /--Magantay; antayin.
^'ait-u I'ngaaiitay.
\\'ait<'r-;/-Alila sa lanic^a.
VVaitreflB-n-Babayini; alila sa lames. :.
\\"ai\'O r Uitiwan; ifucra; inaiwan.
Wake-»t Bj'kas ng sasakyan.
\\'akc-//. I'uyiit; pagj)iiyat.
\\'akc-o ' iiiinisiirj.
Wakeful-a-Magising; gising.
\\'akcii-r-< -uinising; gi^ingin.
\\';il<- // 1,,-i'ay ng hampas; guliit.
Walk n-Lakad; pasial; gala; paglilmt.
\\";il!< /• Magpasial; luinakad; guniala; In
mtbot.
\\ al l-n-I >ingdinir; psidcr.
Wall 7'Onniawa «') ilagay ng dimpling
• '> jiadcr.
\\allct n I'.ulsikot; lalagyan ng kuarla
• I salapi.
Wall<»p-r-Hanipasin; jialnin.
\\ altx-u Hal: sayaw.
Waltc 9-Snmayaw ng bal; mairsayau-.
\x« an ^Mapntla; nainntla; nialiina.
\\'and-x-Maikling tungknd.
Wander- v-Maglibot; lumib.it.
Wandering-«-Paglibot.
Wane-r-Tuinaliimik; bumimpil; luinubay ;
bumawas; humina.
V"ane-n-Pagbawas; kahinaan.
Wanness-«-Kaputlaan; kahinaan.
Want-n-Kakailangan ibig; kakulangan;
g a torn.
Want-c-Magkailangan; maibigan; mag-
nasa; magpita.
Wanting«a-Kulang.
Wantion-a-Malaya; pagayongayon; mati-
gas ang nlo; tarnpalasan.
V.'anton-n-Tawong malulx >g.
Wauton-z'-Maghampaslupa; maglubog.
Vv ar-» Labanan; paglaban; digma; pag-
<lirigma; pagbabaka.
War-w-Lumaban; mabaka; rnagdirigma.
V."arble-7/-Kumanta.
Warble w-Kanta.
Ward-?;-I>antayin; magbantay.
Ward-7z-Silid; kuarta.
Warden -n-Taga ingat; taga bantay; puno
Warder-n-Taga bantay; bantay.
Wardrobe-n-Manga dainit; lalagyan ng
dainit.
Ware-t' ( Jnmasgas; ganiitin.
Ware-n-Kalakal.
Ware house-w-Kamalig.
\\'ur fare-w-Pagdirignia; j)aglalal)an.
V.'arily r^'r.-Mailag.
Wariness n-Ingat; ilag; kailagan.
Warlike-rt-Bagay sa labanan; Nannkol
sa pagdii-igina.
• a riii c/-Maii lit; ina lagan i gain; malakuko.
\\"ariu-''-I'ainitin, nininit.
V.'annib-^ Init; kaningasan; kainitan.
V ;irn-7/-II>alita; inagbigay alain; inagba-
lita.
Warning u-Bala; Itabala; alam.
Warp-z/-Baluktutin; bumaluktot.
\\'ar]> /v-Kalialuktotan.
Warrant n-Tibayan; katibayan; demanda;
kasulatan.
Mat-rant •;• Tibayin; niag.U-inar.da; ma-
ging dapat.
Warrantable-*/ May kat«>\\ iran; naging
<!a]iat; karani])atan.
V, ' arrant y-//-K:isul:it an; pangaku.
Warrior-n-Sundalo; mandirigma.
Wart-» Kalug'i.
Warty-a-Makalago.
\V;ii-y-^-Maingat; mailag; inabinalicii.
\\ as -r. ''ni/>.- Ay; naging; nagka.
\Vsish-r-Mnglaba; lablian; inagbngas; liu-
gasin.
WRA
WEL
Wash // Laba; paglalaba.
\Yasher-H Makinang panlalaba; magla-
laba.
Washer won ian-»-l',al >aying maglalaba.
\Yash stand-;/-Hina\van ng kaiuay; lii-
lamusan.
Waehy-a-Matubig; hasa; mahina; payat;
1m.'
Waep-n-Putakti,
Waspish-a Nauukol sa putakti;raapootin.
Wast-r. /,////. -Ay; na<:ing.
Waste- V-Isabog; sayangin; gastahin sa
walang kabuluhan.
\Yaslc-rt-I.abis; stikal; nakasabog.
Waste w-Kasnkalan; kalabisan.
Watch -//-Oi-asan; relos na innnti bantny;
tanod.
Watch-v-Bantayin; magbantay; magi-
ngat; ingatin talibaan.
Watcbful-a-Masipag magbantay; mai-
ngat; gising; nialiksi.
\\'atch man-#-Bantay; taga igat.
\'-"atch word-w-Hodyatan; tanod.
Water n-Tubig.
Water- r-Tubugin; diligan; magdilig;
wisikan, saV)iiyan.
V atery a-Matubig; basa.
^vater course n-Daan ng tubig.
Waterfall -«-Hulugan ng tubig; paghulog
ng tubig.
Water fowl n- 1 bon na nawivvili sa tubig.
Water melon -«Paku an.
\Vater proof-a-Di masisira sa tubig.
Water spout-«-Sigvva.
Water-tight-a-Di makapapasok ang tu-
big.
Waul-t'-TImiyak.
Wave-w-Alon; daluyong; kaway.
\Vave-T/ Kawayin; kunnuvay umalon; pu-
niagpag; pagpagin.
Waveless-a- Walang alon.
\Vavelet-»i-Alon na inunti; munting alon.
Waver-v-Gumiray; lumikoliko.
Wavering-a-Mahina; mabubual; hindi
pirme.
Wavy-o-Maalon.
W ax-«- Kalaba.
Wax-f-Pahiran ng kalaba.
.Waxen- \Vaxy-a-Makalaba; may halong
kalaba.
Way-n-Daan; paraan; landas; la)ro; ka-
hiligan; hangad.
Wayfarer-n-Tawong lakad.
Waylay-v-HaraDgin; humarang.
Wayside-»-Tabi ng daan.
Wayward a-Pabaya; matigas ang ulo.
We-»-|>ro.-Kami; tayo.
Weak-o-Mahina; payat, marnpok; malata;
dapok; babasagin.
Weaklv-ar?t'.-Mahinahina.
Weaken-t»-Hinain; liumina; lumata.
WeaknesB-n-Kahinaan; lata.
Weal-n-Kalagayan inalmsay; kalmsayan.
\\'cal 7' ( Juhilin.
\\\'alth ii Yainan; kayanianan.
\\ ealtby-»-Yaman; maknai-la; inasalapi.
\\'ean r- A \\atin sa pagauso;huagpasu8uin
Weapon-H-Kasangkapan n.Cr sundalo; ka-
sangkapang panlaban.
Wear-v-Garaitin; isuot; gumasgas.
\\"ear n 1'agganiit; kaganiitanur i»agsuot.;
gasgas.
Weary -a -Pagod: niapagal; naliirapan.
\\'i'ary-/' I'uiiiagod; pumagal; yunianiot.
Weather n-Panabon.
Vreather-7^-Tninagal sa kabirapan.
Weather <tock ff-Kasangkapangpahgturo;
ng ])inangaling ng hiingin.
Weave-y;-Hunui!)i; ntaglala; salahin;.
Weaver n-Manghahabi.
Wea/en-ft-Puyat; mahina.
Web-w-Bahay gagamba.
Webbed-a-Hindi makahiwaJay ang ma-
nga tlalii-i ng ]>aa.
Wed-V, /w^.-Kinasal; kumasal; nakasal;
nagasavva; nagbalayi.
Wedding n-Kasal; balayi; pagkabalayi.
Wedge-7^ Sabat; kalang.
Wedge- vSabatin.
Wed lockn-Kasal.
Wednesday >t-Miercoles.
Weed-»-i>among magaspang.
Weedy-a-Maramo; masukal,
WTeek-7i-Lingo.
Week day-w Manga araw bnkod sa lingo.
Weekly-a-Balang lingo; twing ling".
Weekly-afZt?.-Sa lingolingo; lingolingu-
han.
Weekly-n-Pahayagan na lumitaw min-
san sa isang lingo.
Ween-r-Magisi]i; magwari.
Weep-v-Umiyak; magnangis; magluba;
lumulia.
Weeping-a-Maluha; nananangis.
Weevil n-Bukbok; pangbutas.
Weigh-z/ Timbangin; tuniimbang; biga-
tin; bum igat.
Weight-w Bigat; timbang; kabigatan.
Weight-r-Pabigatan; patawin.
Weightless a- Walan g bigat.
Weighty-fl-Mabigat; malaki; mabalaga.
\( eir-n-Pangharang ng tubig.
^ eird-a-Nauukol sa nuno.
Welcome-a-Masaya; mainam sa visita.
Welcome-v-Tangapin ang manga visita.
Welcome-it Pagtangaj) n<> visita.
Welcoine-T^-Taugapin ang visita; tuman-
gap sa visita.
V.'eld-«-Hinang.
Weld-r-Hinangin; magbinang.
WHE
356
WHf
Welfare-/z-Kalagayan; kabutihan.
Welkin-n-Langit.
Well n-Balon; bukalan.
Well-w-Bnhos; umagos.
Well-a-NYalang sakit; masaya.
Well-acfe/.-Mabuti; matowid; mahusay.
Well-being H-Kalagayang walang sakit;
kasayahan: kabutihan.
\Vell-born-a-Hindi nagbuhat sa masa-
ma.
Well-bred-a-Magalang; mabuting ugali.
Well-favored-a-Maganda.
Well head-n-Bnkalan; binukalan; pinan-
galinga; pinagbubatan.
Well-nigh-arfc/.-Halos.
Well-spring-n-Bnkalan; pinagbnhatan;
pinangalingan.
We'll-Kami'y tayo'y.
Welt-n-Gilid; tabi.
Welt-c-Lagyan ng gilid.
Welter-?;-Mahiga sa putik; lumublob.
Wen-n-Pigwa.
Wench-#- Babaying negra.
Wend-w-Pumaroon; sumunod.
Went--z/. ?'wp.-Naparoon; nagpunta.
Wept-77. imp. & p. jp.-Umiyak na; nakai-
yak.
Were-v. imp.-Ay; naging.
West-n-Ang kalunuran.
West-a-Kalunuran.
\\"est-a^.-Sa gawing kaluntiran.
Westerly-a-Sa kalunuran.
Westerly-ar^.-Sa gawing kalunuran.
\Vestern-a-Kalunuran.
West ward- West wards- arfu.-Sa gawing
kalunuran.
Wet-a-Basa; natigmak.
Wet n-Pagkabasa.
Wet-v-Basain; bumasa; matigmak.
Wetness n-Pagkabasa.
Whack-T/-Hampaain.
Wback-Ji-Hampas.
Wharf -n-Muella.
What^pro.-Ano.
What-a-Anong.
What ever-m'o.-Ano man; alin man.
What so ever-p-o.-Ano man; alin man.
What so ever-a Ano mang.
\Vheat-w-Trigo.
Wheaten-a-Nanukol sa trigo.
Wheedle-?>Alindugin; amoin; palayavvin;
pawiliin.
Wlieel-w-(Jnlong.
Wheel-y-Ciulungin-
Wheel wright n-Mangagawa ni>
\Vhee/e-r-Maghika.
Wheeze-n-Hika.
\\ hee/y a Mahika.
Whelk-«-Bntlig.
Whelm-v-Supilin.
Whelp-n-Anak ng hayop; tuta; batang
hamak.
When-m/z/.-Kailan; nang; niyong; noon.
When ever-When so ever-a^t;.-Kailan
man.
Whence adit. Saan; knng saan; paano.
Whfnce so ever arZy.-JMagbuhat. sa.
Where-<7^t?.-Saan; saan banda.- saan man.
Where about- Where abouts-ad'z/.-Saan
man; malapit sa.
Where abouts-#-Lugal kinalalagyan.
Where as-cowj.-'Dahil dito; yayamung;
upang.
Where at -a^w.-Dahilan dito.
Where fore-ar^u.-Dahilan dito.
Where of-arfo.-Nang ano.
Where on-ar^u.-Sa yaon1
\Vhere so ever Of£t?.Saan saan; saan man.
Where to adv.-tta lugal yaon.
WThere upon.-ado.-At ngayon.
Whet-v-Ihasa.
Whet-n-Paghahasa.
Whet stone-n-Asahan.
WThether-conJ.-Kung.
Whey-n-Gatas na malabnaw.
Which pro. -Alin; kung alin.
Which ever-Which so ever-^ro.-Alinman.
Whiff-«-Ihip; hitit,
Wiffle-c-Uminig; gumiraygiray.
Whiffle tree-n-Pansabit ng tiranti.
Wrhile-?i-Panahon; dali.
While adivSamantalang.
\Vliile-/;-Samantalahin.
mamnsanminsan.
Whilst-a^c.-Samantala.
Whim-?i-Sumpong; nais pita.
Whimper ^-Umiyak; manangis.
WThimper-n-Iyak; nangis.
Whimsical-a-Mapootin; masumpungin.
Whine-v-Umiyak; dumaing; manangis.
Whine-w-Ningas; daing.
Whinny-v-Humuni ang kabayo.
W7hinny-w-Huni ng kabayo.
Whip-w-Latigo.
Whip-v-Latiguhin; hampasin ng latigo.
Whir-n-Haging; haginit.
\\ "hir-t'-Humaging; humaginit.
Whirl-u Umikit.
Whirl-n-Ikit; pagiikit.
Whirl pool-n riiuli
Whirl wind-w-Ipoipo; buhaui.
Whisk-:i-Walis; lawis.
\Vhisker-n-Balbas.
Whiskey-n-Wiske.
\\'liis])ei--r-P)Umulong; magbulnngan.
\\'hisper-n-Bulungan bulong.
WThist-//;^T.-Siit; tahan.
Whista-Tahimik; walang kibo.
Whist-n-Tres y siete.
WIG
WIT
Whistle-v-Sumutsot; lunnaging; huma-
ginit.
Whistle-w-Haginit; sutsnt; panutsot.
Whit-n-Kakaunti.
\\ hite-rt-Maputi.
\Vhite-n-Kulay pnti; puti.
Whiten-t'-Pumuti; putiin.
Whitish-a-Maputiputi.
White smith*?!' Man gaga wa ng lala.
White wash-72-Halo ng apog at tubig.
White wash-oPahiran ng apog.
Whither-rtffo'.-Saan; saan banda.
White so ever -ado. Saan man.
Witlow-H-Parnamaga ng mga daliri.
Whittle-w-Kayasin; kuniayas; magkayas.
Whttle-»-Pagkayas.
Whix-v Humaging; humaginit.
Whi/e-n-Haginit; haging.
Who-pro.-Sino; sinosino.
Who ever-W'o.-Sino man.
Whole -a-Lahat; buo; ganap.
Whole n-Kalahatan; kabuoan.
Whole some-a-Makapagpapalakas; ma-
kagagaling sa katawan.
Wholly-ody.-Lahatlahat; buongbuo.
Whom-jWo.-Sino man; alin man.
Whom so ever-pro.-Sino man.
Whoop-» Sigaw; hiyaw.
Whoop-v Sumigavv; hiyavvin.
Whose-^ro.-Kanginong; kanikaninong.
Whose so ever-/jro.- Kangino man kangi-
kanino man.
Who so ever-^ro.-Sino man. -
Whur-w-Haging; haginit. ^ *
Whur-v-Humaging humaginit. L *^
Why-odw.-Baktt; bakin; paano'kaya ang
dahilan.
Wick-w-Mitsa.
Wicked-a-Masama; malupit; hamak.
Wickedness-ft Kasamaan; kalupitan.
Wicker-n-Sangan munti-
Wide-a-Maluag; maluang; malapad; ma-
aliwalas; tivvangwang; madalang; ma-
lawak; watak.
W\de-adv.- Maluang; malapad.
Wideness-n-Kalaparan; lapad; luang.
Width n-Lapad; luang; kalaparan.
Widen-w-Lumapad; lumauang.
Widow-u-Baong babayi; babaying bab.
Widow-v-Magbao; maging bao.
Widower-^-Lalaking bao.
Widow hood n-Kalagayan bao.
Wield-v-Mamahala; gamitin.
Wife n-Asawang babayi.
Wife hoop-w-Kalagayan may asawa.
Wig-n>Buhok.
Wiggle-v-Kamilos.
Wiggle-n-Kilos.
Wight-n-Tawo.
M'igwam-n-Bubo.
Wild-a-Mailap; mabangis; ramo; l)angin
tungak.
Wild-»-Gubai
Wflder-v-Gumulo ang isip.
Wilderness-n-Gubat; kagubatan.
\Viltlness-w-Ilap.
Wile-w-Daya; hibo; lalang; lansi.
Will w-Loob; isip, lakas loob.
Will-v Maibigan.
Willful-a-Matigas ang ulo; lakas loob.
Willfally-arZy.-Tinalaga; sinadya.
Willing-a-Masusunnrin,
Wilt-?;-Lumanta; kumupas.
Wily-a- Tuso; magdaraya.
Wim ble-?i- Pangbutas-
Wrin-v-Manalo; magkamit.
Wince- y-Umurong; matakot.
Winch-w- 1'anghuit; pangikit.
Wind-n-Hangin.
Wind-y-Ikiran; umikit.
Windless-a Walang hangin.
Wind mill-n-Makinang ipinalalakad ng
hangin.
Wind pipe-n-Lalamunan.
Windo w-n Bintana.
Wine-w-Alak; tinto.
Wine glass-w-Kopa ng alak.
Wing-n-Pakpak.
Wing-u-Pilayin.
Winged-a-May pakpak.
Wingless a- VValang pakpak.
Wink-v-Kumindat; pumikit.
Wink-n-Kindad; pikit.
Winning-n-Panalunan.
Winning-a-Mananalo.
Winnow-t;-Magpahangin.
Winsome a-Maganda; masaya.
Winter-?t-Taglamig.
Wintery-a-Malamig; maginaw.
Wipe-v-Pahiran; magpahid.
Wire-n-Kawad.
Wire-v-Lagyan ng kawad.
Wiry-v-Nauukol sa kawad; malakas;
maliksi.
Wisdom-w-Karunungan; dunong; pahani;
kabihasahan; katalinuhan.
Wise-a-Marunong; tuso; matalas; mata-
lino; bihasa.
Wise acre-n-Ulol.
\Vrish-?;-Ibigin;magnasa;magpita;magnai.s
Wish-n-Ibig; nais; nasa; pita.
Wishful-(Z-Maibigan; mapagnasa; mapag-
pita.
Wisp-n Munting bigkis.
Wistful-a-Maingat.
Wit-w-Lasa; lakas ng isip; katalasan
katalinuhan.
Wit-v-Malaman; talastasin.
Witch-w-Babaying magkukulam.
Witch-i;-Kularain; mangkulam.
woo
Witch craft-n-Mangkukulam.
With-prep.-Kasama ng; nans; sa; ni.
AY i thai rtfZt/'.-Sabaysabay; naman; gayon
din.
Withal j9rep.-Kasama ng; nang; sa.
With draw-r-Magrenuncia; umurong; tu-
mangi; itiwalay; luinayo.
\Yith drawal-n Pagurong; pngtangi; pag-
tangal.
Withe-M-Pamigkis.
\N ither-v-Lumanta; kunuipas.
Withers-n-Batok ng kabavo.
\\"ith hold-c.'-Ifuera; ibukod; huag sabi-
hin; huag magsabi.
With in-acZy.-Nasasa loob.
With in-^wep.-Napapaloob.
With out-tff/7/.-Wala.
WTith out-prcp.-Sa. labas; labas sa.
V, ith Ntaad-?;-Tumagal; lumaban; labanin.
Wit ess-a-Vlol; mapurol ang isip.
Witness-n-Saksi; manunupd.
Witness- oSumaksi; inarmed.
Witling-tt-Ta\vong hindi marunong.
Witty-a-Marunong; rnatalas; inatalino.
Wive v Magasavva; makasal.
Wizard-n-Tawong marunongf mago.
Wizen-a-Payat; tnyo.
Woe-u-Kahirapan; saknna; hirap.
Woe-begone-a-Nakakaha]»is.
Woeful -Woful a Kaawa: inaiungkot.
Wolfn-Lobo.
Wolt'ish-rt-Xauukol sa lobo.
Wolve8-»- Manga lobo.
Woman -w-Babayi.
Woman hood-w-Pagkababa} i; kalagayan
babayi.
Womanish a-Parang babayi.
Woman kind-;/-I^ahi ng babayi.
Womanly-a Parang babayi.
Womb-n- Matrix; bahay bata.
Won-/-. iiK/i. & p. p.-Nanalo; tinalo.
Wonder-n-Pamamangha; pagtataka.
Wonder 7/-Mamangha; niagtaka.
Wonderful-d-Makamamangha; magta-
taka; niagaling na lubha.
Wondi'OU8-a-Makamainangha;magta,taka.
Wont /'-Hindi niagawa.
Wont-«-Kaugalian; paguugali.
Woo-t'-Lumigavv; lumingkod; inagling-
kod,
Wooer-n-Ang nnglilingkod.
Wood n-Kahoy; kalap.
W(ii)d-7'-TuniulM) an^ manga kahoy.
Woodbine-)/- lUilnklak.
Wood rutter-n-Mananaga ng kalmy.
Wooded a-Makahoy; may kalmy.
Wo(»den-r/-Vai'i DU kahoy.
Wooden rattle n-Pagupak.
Woodland-n-Lupang gubat; gubat.
Woodland-a-Xauukol sa gubat.
358 WOV
Wood man-«-Tawong gubat; manga-
ngaso; mananaga ng kahoy.
AYoodsman-n-Tawong gubat; mananaga;
mangangaso.
\\"<j(>d workw-Sawa sa kahoy.
Wood y a Makahoy.
Wool-w-Balahibo ng tupa.
Woolen a-De lana.
Woolens m-Manga damit na makapal.
Wol ly-a Mabalahibo.
Word ?i-Salita; wika; pangako.
Word-w-Magaaiita; magsabi.
AVording-^-Pagsasalita.
Wordj7-a-Masalita; may maraming salita.
Wore-7'. imp.-Ginarnit; sinuot; ginasgas.
Work - n Tra haint fftL\vn' kapagal a n .
Work-z'-Magtrabajo; gumawa; pumagal.
Work box--»-Tampiping munti.
Worker-w-Mangagavva; ang gumawa.
Work house n-Bilango.
Work man-n-Mangagawa.
Work manship-tt-Paggagawa.
Work shop-n Gawaan.
World-n-Sangkalibutan; lupa; mnndo;
sangkatawohan.
Worlding-n-Tawong lupa.
Worldly a-Xauukol sa lupa; bagay lupa.
Worm-n-Uod; bulati.
Worm-t?-Pumagal; pumagot.
Worm-eaten-a-May uod; may bukbok.
\\~orn-7'. /»/_/>. -Ginamit; nakasuot.
Worry-v-Tuksuhin; yamutin; i>agalitin.
Worry-;/-Tukso; galit; yamot.
Worse a-Lalong masama; masama i>a;
lubhang masama.
Worse-odz/.-Masama pa.
Worship-n-Pagsimba; pagsainba: pagga
lang.
Worship-v-Magsamba; sambabin,
Worshipper n Ang sumasaml»:i.
Worshipful-a Dapat galangin; dapat pn-
rihin.
Worst -a-Kasamasamaan.
Worst-n-Ang masama sa laliat.
Worrft-w-Supilin; pasukuin; manalo.
Worsted-n-Torcillo.
Wurth 7'-Maging; marajtatin.
Worth-w-Halaga,
Worth-a-May
Worthinnes ;/ Kai-ami>atan.
Worthless -tl-Walang halaga; walang ka-
buluhan.
Worthy a-Nararapal; ma.r.patin.
Would-'-- Kaya; ba.
W«nuiil-//-Sugat; bugbog; liiwa; laga.
Wonnd-y-Sugatin; sumugat; buglnigin;
l>agb:igin; hiwain.
Woiind-7'. <iit]>. <V' ]>. y'.-lnikid.
\\'ove ?'. imp.-Hinabi; humabi.
Woven -i'. p. ^.-Hinabi na; nakahabi.
YEA
359
YET
Wrangle-y-Magtalo; makipagtalo; mag-
basagulo; inagusap.
Wrangle H-l'sap; tal<>; l>asagnl<>.
Wrap-7'-I>alntin; palupntin; magkidkid;
ikirin; magulak.
Wrapper-n-Balot;balutan;lalairyanbahay
Wratli-//-(Jalit; tanini ng loob.
Wrathful-o-Magalit.
Wivak-r-Hapisin; gavvin.
Wreath-n-Putdng.
Wreath-?;- Paniuton; putungin.
Wreck-v-Sirain.
Wrecksn-Pagkasira; kasiraan.
Wrench-n-Birador; pangpaikit.
Wrench-Tv'-Pih.itin; batakin.
Wrest-v-Agawin; pilipitin.
Wrestle-u-Magbuno; sumungab.
Wrestle w- Bun uh an; buno; wungaban.
\Vresfler-?i-Ang marunong niagbuno.
Wretch-«-Tawongma6aona;tawoiighamak
\\iTtched-a-Hamak; masaina; nmhing-
kot; niababa.
Wriggle-c-Kuriilds; gunialaw.
Wright*«- Man gaga wa.
Wring-v- Pilipitin.
Wi-iiikle-n-Kunot; kulubot.
Wrintlo I'-Kuniiniot; kuluhutin; kiinntin
\Vrinkly-r/.-Makunot; niakululxit.
Wrist-j/ Kaniau; inanika nj> kamay.
\Yrist band-n Painigkis sa kainay.
VVrit-n-Sulat; kasulatan.
Write-v-Sumulat.
\\'ritcM'-n-Ta^a sulat.
\Yrithe-r-KumiIos ina.irhirap.
Writing-»-Kasillatan snlat.
Wrong-a: Hindi tania; inali.
Wrong-w-Kamalian,
Wrong-v-8umawail; saktan.
Wrongful-a-Masama; inamali.
Wrote-f i'wjp.-Sinulat; sinulatan; suinu-
lat.
Wroth- a-Gal it; nakayayamot.
Wrought-?? imp. & p. ^-(iinawa.
Wrung--z/ imp. & p. jp.-Pinilipit.
Wry-a-Napili])it.
\Vye-w-Ang titik Y.
Xantbic-a-Kulay dalanghita; madihuv.
Xiphoid-a-Hitsurang sundata.
Xylocarpoua o-Namumunga ng bungang
matigas.
Xyter-^i-Kasangkapang ginaniit n£ inaii-
gamot upang kayasin ang manga buto.
Yacht- n-Sasaky an.
Yachting-n-Paglayag.
Yager-n-Sundalong lakad.
Yani-»-Kamoting dilaw
Yankee-n-Taga America.
Yap-7/-Sumigavv; tumahol.
Yap-«-Sigaw; tahol.
Yard-M- 1 'akuran; bara.
Yard stick-w-Bara.
Yarn-n-Pisi na malambot; estambre.
Yataghan-n-Panaksak ng tnrko.
Yaup-t>-Umiyak parang bata; sumigaw.
Yaup-w-Sigaw iyak.
Yawl-v-Umiyak sumigaw; nmangil.
Yawn-v-Humikab; maghikal).
Yawn-w-Hikab; hi^rab.
Ye-^>'o.-Ika\v; kayo.
Yea-a^7/.-Oo; oopo; tango.
Yea-n-Pagkaoopo.
Yean-v-Manganak.
Year-n-Taon.
Yearling-w-Hayop na may isang taon
ang edad.
Year]y-a<fo/.-Sa tuwing taon/ sataon taon.
Yearn-i/-Magnaea; magpita.
Yearnings-Pita; nasa.
Yeast-n-Lavadura.
Yelk-«-Pula ng itlog.
Yell-7/-Sumiga\v.
Yell-n-Sigaw.
Yello \v-a-Madilaw.
Yellow -w-Dilavv; kulay dilaw.
Yellow bird-w-Ibong na madilaw.
Yellow hammer-«-Ibong na madilaw
dibdib.
Yellowish-a-Madilawdilaw.
Yrellow jaclcet-n-Putakti.
Yelp-f-Urnangil; sumigaw.
Yelp-w-Iyak; angil, sigaw.
Yerman-n-Tawong karani \\aii.
Yerk-v-Batakin; bumatak.
Yerk-w-Batak.
Yester-a-Nauukol sa kahapon.
Yesterday -w-Kahapon.
Yesterday arZz/.-Kahapon.
Yet-«rZv.-Pa; man; yam ang; gayon-
man.
ZER
Yet-conj.-Datapnat; ngunit; b a g a in a n ;
yamang; baukod pa sa ito.
Yield-^-Pumayag; sumuko; umani.
Yield-n-Ani.
Yoke n-Singkaw; pagkaalipin; kahirapan.
Yoke-v-Isingkaw; singkawin.
Yokefellow-Yokemate t-n-Kasama.
Yolk-n-Pula ng itlog
Yon-a-Iyan; iyon.
Yon-wfa/.-Diyan; doon.
Yonder-a-Iyan; iyon; yaon.
Yonder-arfo.-Diyan; doon.
Yore adtf.-Noong panahon.
360 ZYG
You-proj9.-Ika\v; kay6.
Young-a-Binata; bata pa; mura.
Young-n-Inakay; ang anak.
Youngish-a-Bata pa; hindi pa matanda.
Youngister-n-Bata; binata.
Yourjwv-Iyo; inyo; mo; ninyo.
Your self-^ro-Iyong sarili; sarili mo;
ikav rin.
Youth-n-Bata; bagongtawo.
Youthful-a-Bata pa; binata; di pa ma-
tanda.
Yule-n-Kuaresma.
Ywis-affa/.-Oo;totoo;tama;siguro;marahil.
Zeal-w-Kasipagan; sipag; kaningasan;
kainitan ng loob.
Zealot-#-Ta\vong maoipag na lublia; ta-
wong napakasipag.
Zealotry -n Kasipagan.
Zealous-a-Masipag; mainit ang loob;
maningas; mangabas.
Zenith-w-Kataastaasan lugal; pandulo.
Zephyr-n-Hangin nangaling sa kalunu-
ran.
Zero-n-Zero.
Zest-n-Kainitan; kaningasan; kasipagan.
Zig/ag-arfe. Palikoliko; pasuotsuot.
Zig/ag-^-Lumikoliko; lumakad ng i>ali-
koliko.
Zinc-Ji Sim na malambot.
Zodiaon-Daan ng aravv sa langit.
ZonenLugar; pamigkis.
Zounds-mfcr-Lintok.
Zygoma-n Si hang; panga.
Zy^(jmatic-a-Nauukol sa sibang 6 sa
]>anga.
RETURN
TO— ^
MAIN CIRCULATION
)
ALL BOOKS ARE SUBJECT TO RECALL
RENEW BOOKS BY CALLING 642-3405
DUE AS STAMPED BELOW
)
.HIM 4 1QQ4
. L. . K
<>iAY C
8 '94
MAY °9 1995 p
FUJEIVIEP:?
EDO!
C 1 B 1996
DEC 0 4 1999
3 I995
refc \s 2€&
CIRCULATION Dtr'
r Apr 2^ 2^>
\
| '"R 2 3.1996
•
jiil 3 1996
riRHUl ATION DEP1
AUG 22 WQfi
FORM NO. DD6
UNIVERSITY OF CALIFORNIA, BERKELEY
BERKELEY, CA 94720