Skip to main content

Full text of "T. Lucretii Cari De rerum natura libri sex: ad exemplar Gilberti Wakefield, A.B., cum ejusdem ..."

See other formats 


Google 



This is a digital copy of a book that was prcscrvod for gcncrations on library shclvcs bcforc it was carcfully scannod by Google as part of a projcct 

to make the world's books discoverablc onlinc. 

It has survived long enough for the copyright to expire and the book to enter the public domain. A public domain book is one that was never subject 

to copyright or whose legal copyright terni has expired. Whether a book is in the public domain may vary country to country. Public domain books 

are our gateways to the past, representing a wealth of history, cultuie and knowledge that's often difficult to discover. 

Marks, notations and other maiginalia present in the original volume will appear in this file - a reminder of this book's long journcy from the 

publisher to a library and fmally to you. 

Usage guidelines 

Google is proud to partner with libraries to digitize public domain materials and make them widely accessible. Public domain books belong to the 
public and we are merely their custodians. Nevertheless, this work is expensive, so in order to keep providing this resource, we have taken steps to 
prcvcnt abuse by commercial parties, including placing lechnical restrictions on automated querying. 
We also ask that you: 

+ Make non-commercial use ofthefiles We designed Google Book Search for usc by individuals, and we request that you use these files for 
personal, non-commercial purposes. 

+ Refrainfivm automated querying Do noi send automated queries of any sort to Google's system: If you are conducting research on machinc 
translation, optical character recognition or other areas where access to a laige amount of text is helpful, please contact us. We encouragc the 
use of public domain materials for these purposes and may be able to help. 

+ Maintain attributionTht GoogX'S "watermark" you see on each file is essential for informingpcoplcabout this projcct and hclping them lind 
additional materials through Google Book Search. Please do not remove it. 

+ Keep it legal Whatever your use, remember that you are lesponsible for ensuring that what you are doing is legal. Do not assume that just 
because we believe a book is in the public domain for users in the United States, that the work is also in the public domain for users in other 
countiies. Whether a book is still in copyright varies from country to country, and we can'l offer guidance on whether any specific use of 
any specific book is allowed. Please do not assume that a book's appearance in Google Book Search mcans it can bc used in any manncr 
anywhere in the world. Copyright infringement liabili^ can be quite severe. 

About Google Book Search 

Google's mission is to organizc the world's information and to make it univcrsally accessible and uscful. Google Book Search hclps rcadcrs 
discover the world's books while hclping authors and publishers rcach ncw audicnccs. You can search through the full icxi of this book on the web 

at |http: //books. google .com/l 



l^ 



f 



?7? 



r 



J 



1^. 



f>»*-s; 



/- 



_ > 



'TCT) 



T. LUCRETII CARI 



DE KERUM NATURA 



LIBRI SEX. 



^^^^^^^ ^ , . _ - yz^f^kAt^ ^ ^- j » 



T. LUCRETII CARI 



DE RERUM NATURA 

LIBRI SEXj ^ 



AD EXEMPLAR GILBERTI WAKEFIELD, A. B. 

CUM EJUSDEM 

NOTIS, COMMENTARIIS, INDICIBUS, 
FIDELITER EXCUSI. 

ADJECT^ SUNT 
£DITION0M QUINQUE, IN QUIBUS PRINCIPIS, FERRANDI^ 

LECTIONES VARIANTES OMNES; 

UT ET INTEGRJE RICARDI BENTLEU 

ANNOTATIONES9 ILLUSTRATIONESy CONJECTURJE^ 

£X IPSIUS AUTOGRAPHO^ 
IN MUS^O BRITANNICO CONSERVATO. 



VOLUMEN TERTIUM. 



GLASGU-aE: 

lExcttdduU Andreaa Duneath Academia Typograpkua» 

VENEUNT APUD BELL & BRADFUTB; GUL. LAING; 

BOIG & STIRLINO; ET ARCH. CONSTABLE & SOCIOS, SBINBURGt; 

ST ANDREAM DUMCAN, GLA&GUiE. 



1813. 



AD LUCRETIUM 



DOCTE POET A, vale! teraos mihi cura per annos; 

Et nune cura mihi: doctb pobta^ vale! 
Lucida dum rutilo Sol spicula mittet ab arcu, 

Dum mare fluctifrago litore laedet aquas^ 
Dum tempestates variabunt quatuor annum, 

Usque recente tuus laude virebit honos. 
Forsitan et nostrum per sera volubilis sevi 

Tempora cum Cari nomine nomen eat. 
Merces parta mihi, sociis volitabit in undis 

Farva comes magnas si mea cymba rati ; 
Posteritasque meos dicet testata labores, 

** Nonne patrocinio dignius illud opus?'* 
Certe venturis ita vocîferabitur annis 

Naenia Pierio nostra notanda choro ; 
*^ Sceptra Britannorum dum tertius iste teneret 

** Georgius, in lucem prodiit hicce liber!*' 

Audax iile nimis, nimis sevo credulus iile, 

Qui tali tantum carmen adivit ave. 
VoL. III. a 



•• i 



Munera sin rabidi Martis dilecta fuissent 

Ante sodalitium, Castali turba! tuum; 
Bellonas ac Furiis me gens devota putasset 

Turn mihi, tum melius consuluisse meis. 
Nec tamen his studiis impensas poenitet horas» 

Nec cura vires attenuasse gravi; 
Sol licet ex CEta millesimus erigat ignes, 

Et totîens uiveis Luna recurrat equis. 
Te mihi per rerum naturam^ maxime Vates! 

Sectanţi propero nocte dieque gradu i' 
Sive caniş magnos primordia condere mundos^ 

Nec vacuo fines corporibusque dări: 
Sive regi casu, alternisque a morte renasci, 

Sursus et altemis cuncta perire, doces: 
Sive, quod afficiant pariter cum corpore mentem. 

Debilitas, senium, perpetuusque sopor:. 
Seu varios aperis subtili carmirie Sensus;. 

Quâ Somnus vigeat, quâ ratione Venus: 
Natalemve refers cceli, terraeque, marisque; 

Utque suum sensim vita cacumen adit: 
Iridaque, et pluvias, ventosque, polique tumultus^ 

Qui Siculos vortex flammeus undet agros; 
Mumina Magnetis, tot prodigialia rerum ; 

Pestis Athenaeas quae popularit opes. 

Hinc nullo saltem^ vitae dum taedia fallo, 

Corripuit strepitu. Temporis ala fugam: 



Perluit hinc saltem, lenimen dulce laborum, 

Rore papavereo lumina prona Sopor. 
Non mactatorum mala mens sibi oonscia fratrum 

Horribili increpuit saeva flagella sono. 
Non pra^do rapuî, quas, commîttente Magîstro> 

Debueram fidus pascere tutor oves. 
Angorem efiugî, quo dilacerantur în horas 

Durum eluctantes ambitionis iter. 
Interea» nubes borealibus horrida belii 

Quse diro intonuit rupta fragore plagis; 
înde procelloso tremefecit turbine serpens 

Oceani metas, occiduamque domum. 
Tot conjurata^ coîere in pr^Ua turmae, 

Quot folia Auctumni frigore lassa cadunt. 
Attonitum quas torva globum concussit Erinnys? 

Quas Stygiis Ate missa cruenta vadis? 
Exuit humanos Christi gens effera cultus ; 

Et tigrides referens, seminiumque lese. 
Cui gladium tractare nefas, qui foedere sancto. 

Semeţ uti» socium debet amare suum; 
In fratris jugulum vibrare ferociter ensem 

Gestiit, ac diram csede levare famem. 
Quot mihi, cum turbis te conflictante latronum» 

Gallia, sanguinei prseteriere dies! 
Quam metui, ne quid potor te laederet Istri! 

Ne gens officeret» proh pudor! Angla tibi. 

a2 



Cumque triumphatîs domlnantior ommbus ires, 

Lnplevere meos gaudia quanta sinus! 
Culmina Fieridum piguisset adire, Luceeti! 

Sirenasque adeo sic poliisse tuas; 
Fulminis afflatu veluti, nisi Galxia posset 

Obstantum rabidas dissoluisse minas. 
Phoebe novemque Dees! cum Libertate vigetis^ 

Succiditisque iidem^ Phoebe novemque Deas! 
Âonidumne, sacros animosis cordibus, amnes 

Infami servum poUuet ore pecus? 
Saspe lubens recolo, penetralibus abdita mentis, 

Quse grave Mffîonidis carmina fatur epos: 
^^ Cui Deus omnituens serviH induxerit almum 

" Nube diem, virtus dimidiata perit^ 
Libertas! ideo properes; prc^^erate, sorores 

Castaliae! Faustas consocietis opes. 
Tartareas abeat detrusa Tyrannis ad umbras,. 

Ac beet humanum hix sine labe genus! 



G.W. 



AD LECTOREM. 



JLANDEM aUquando, docte Lector! ac benevdle, mea Lucre^ 
TU edltio perducta est ad umbilicum* Et certe, in hoc opere ab- 
solvaido mecum reputans quid effecerim, mifaimet gratulări soleo, 
nec sine plausibus etiam et admiratioiie, qaod in alienissimis om- 
nium temporibusy 

Quippe ubi fas versum atque nefas, tot bella per orbem, 
Tam multse scelerum facies; — 

cum pardssimo divitum patrocînio, nullis doctorum coUationibus 
adjutus, hortamentis nullis animatus, vel obtrectantium meis stu- 
diis, vel non faventium et oscitanter inspectantium; sic positus, 
inquam, atque tot difficultatibus praepeditus, de pertinaciâ meâ 
diligentiâque nan possum noa honorificentissime sentire, quod 
<^us exegerim privatus, quale, si vel e^K^Auav operarum vel nito- 
rem spectes, ex ^ffîciuis An^canis nunquam prodierit; non ex 
Academia dicam meâ Cantabrigiensi, sed ne ex typographeo 
quidem ilb Oxoniensium Clarendoniano. Qui Musarum in» 
genţi sint amore medulUtus percussi, atque nobilissimum poetam 
qaam castissime exbibitum, vel, ut venim loquar, restitutum re- 
formatumque, velint l^ere, hi saltem meos labores non asperna- 
buntur; et hnjusce secuii experientia jamdudum fecit, ut nullos 
alios fautores sperem; 

a 3 



vi AD LECTOREM. 

Istî sane, qui res imperii nobis admînistrant, vel potius pessum 
dant, in bella qusevis scelestissima, in servitutem propagandam, 
in homines cumulatissime trucidandos, pecuniam oa«# Sva«»«# pub- 
licam paraţi sunt impendere; sed literarum assedis, qui talia 
ilagitia exsecrantur, nihîl habent, ne teruncium quidem unum, 
quod lărgiri velint, praeter vilissimum illud ignavorum solatiolum, 
&t^fMH¥io-^t MU x*^*^*^' His de caussis propositum meum de 
Statio poliendo, cujus mentionem intuli in notis ad lib. v. ver. 
S76. omnino abjudicandum censeo, donec ordo rerum melior 
nascatur; qualem indies exspectare non absurdum est. Hoc si 
me vivo fiat ac vigente, illico vultum sumam multa minantis et 
prsedara; neque enim ex illis sum, qui domi malint otiantes, 
atque aliorum diligentiam maligne vellicantes, setatem desidem 
consumere, ne videantur non impeccabiles, quam in humanos 
errores, et intra venise spem positos, subinde cădere. Sla nimi- 
rum Pindarica nobis impense placent, et placuerunt semper: 



fi ii rif tfiât Hfiu 






Sed enim, ut haec omittam, animum advertere te, Lector! 
velim, meos commentarios, utcunque prolixiores, brevitati stu- 
diosissime.consuluisse in MSS. designandis, et auctoribus indi- 
candis; ut emptores libri mercem justissimam haberent Index 
autem criticus, qui longe uberior ad speciem exhiberi potuisset, 
si in commutatis dictionibus recensendis articulum utrobique po- 
suissem, quod alii non prorsus inutiliter fecerunt; is, inquam, 
multo est omnium suo genere pro mensurâ operis, quos equi- 
dem noverim, perfectissimust et in eo, nisi fallar, multa subsidia 
ad corruptelarum propulsationes docţi lectores sunt experturi. 
Artem vero criticam, quatenus in explicandis et emendandis ve- 
terum scriptîs versari solet, nondum habere nisi inikntiam suam 



AD LECTOREM. vii 

prorsus arbitror; imo, vix incunabulorum vagitum desiit. Do- 
nec indices utique, nostro similes, super omnibus auctoribus 
utriusque linguse parîter contexantur, et mutuse dictionum sin- 
gularum in MSS. commutationes diligentissime denotentur, ac 
dedarentur; hoc literaturae genus prospere satis procedere neu- 
tiqaam valebit Nos certe hac de re multa minime inutilia moli- 
mur; nunquam tamen forsitan ad bonos exitus prae deformitate 
temporum perducenda. 

Mihi interea liceat cum gravissimis illis, atque vdde consola- 
toriis, Vitruvii verbis huic prsefationi finem ponere: 

*^ Ea vera praesidia sunt vitae, quibus neque fortunas tempes- 
<< tas iniqua, neque publicarum rerum mutatio, neque belii vas- 
*< tatioy potest nocere. Ego autem non ad pecuniam parandam 
<< ex arte dedi studium, sed potius tenuitatem cum bona famâ, 
« quam abundantiam cum in&miâ, sequendam putavi: ideono- 
<< tities parum est adsecuta; sed tamen, his voluminibus editis, 
<< ut spero, posteris etiam ero notus.^' ValeJ 



Dabam e Musaso meo 

prope Londimm^ 
Novemb. die ocvi. l797-< 



TITI LUCRETII CARI 



DE RERUM NATURA 



LIBER QUINTUS. 



T. LUCRETII CARI 



DE RERUM NATURA 



LIBER QUINTUS. 



'%^%%iV^^%%%/»%^» 



(alUIS potis est dignum poUentî pectore carmen 
Condere, pro rerum majestate, hiisque repertis? 
Quisve valet verbis tantum, qui fingere laudes 



VER. 1. poUenti: P. pedanţii V. ed. Ibid. Qmdere carmen. Sic Virgilius, 

paUetOiti B. O. A. II. X. XI. paUenti, ecL x. 50. 

IWd. poUetUi pectore. Sic absolute, _ ^ , . . « . .. 

„ ,, . - Ibo, et Chalddico qax nint mihi condtta vena 

sme appenso nomine, SaUusttus, Jug. cto„»iiw. partorisSicuUmodulaboravenâ. 
XXX. 4. *^facundia clara, ]9offmjque—%" 

Ver. 2. In boc loco peidifficili constî- Alibi, in i 26. pangere versus noster ma- 

tuendo, propter lectionum intractabillum luit; L e. compingere, straere, condeie^ 

dimimilîtndinem, nîhil positb mdius in- SBdificare. Ammianus Marcellinus, zziv. 

▼enio; quie priores edîtores se testantur 7. — *' naves, — quaa, profuturas pangendis 

in ezemplis scriptis oflfendisse, sed ipse '' pontUms, disposuit vehi carpentis— .'* 

sui^oor ipsorum ingenio deberi. P. Vind. Ibid. pro rerum mqjestate, Aurelius 

V. ed. B. O. A. n. XI. habent mqfeitatif Victor, Ca», xlfi. 29. de Julîano: *^ Pl»- 

^ue repertis: et aliquantulum dubitabexn, ** ddus, demensque; pro negotio, litera- 

an pbnâs repertis rerum majestatisgue '* rum ad elegantiam prudens.*' Quem 

per hendyaden posset accipi, pro repertis locum ideo apposuî, quia yitiosîssime in- 

magnificarum rerum ; sed necesse habui terpungî soleat in editîs. 

hoc consilium repudiare. L. M. X. mtyes- Ver. 3. qui: P. quis,^ngere: de 

tatis atque repertis; unde nonnulli rescri-' omnes, omne genus, libri veteres : valeant 

bere tentaverunt: igitur importuni correctores cum suia 

Jundere^ pingere^ atque aliis vanissimis 

•^ * *^ conjectuns. Ftngere laudes, pro ** lau^ 

sed alteram yiam rectiorem puto. ** dativum carmen fingere," facllis est 

A 



T. LUCRETII 

Pro meritis ejus possit, qui talia nobis, 
5 Pectore parta suo quaesitaque, praemia liquit? 
Nemo, ut opinor, erit, mortali corpore cretus. 
Nam, si, ut ipsa petit majestas cognita rerum, 
Dicundum est, Deus iile fuit, Deus, inclute Memmi! 
Qui princeps vitas rationem invenit eam, quas 



>* 



atque probissîma locutîo, neque scitum *< vit», fortun», memoris, nominis— . 

quemlibet remorabitiuc— Porro, in versu Columella, de re nist i. 1. 30. — " nec 

aequente, P. quis, et L. quia^ pro qni, *< parens eloquentîs, deus iile Meoniu&.iH'* 

Ver. 5. Pectore parta: non, ut aliî; An^obius, lib. L p. 24. — ** tamen, pro 

qui VI et armis sua acquisîverint: quie *< multis et tam liberalibus donis, quae 

notanda est antîthesis. Virgilius, ^n. zi '* ab eo profecta in nobîs sunt, deus did 

24^ ** appellarique deberet." Nec immemor 

egregîaa animas, qui sanguine nobte "«gw^i VirgiUus, ecL v. 64. 

Hanc patriam peperere suo : Deog^ Deus ffle, Menalca! 

Ut quidam veteres legunt, longe docUus Ad h«c respexît Gratîus etiam in cyneg. 

et exquisîtius, pro vulgari quw, 9^. varie corruptus, sed mea opera jam 

Ibid. pramia: l e. fructus et commo- ^unc, ut aifaitrer, emaoobtîor lc|^u8: 

ditates vit»; conferas iiL 912. 969. Glos- 

8» veteres: «« iVwmi.»^ w»»-" P«ld»e Ofdix,tanti»quemprtauimlndMtrt»rA^ 
,,. ... , . . 7'. , ., Prodiditauctorein! Deus liZa, «»# ptosdmaDi- 

Vugilius, de cuna Anstan apianis, geo. y^^ 

îv. 326. Mens fuit, in caecas aciem qu« gnava tenelvas 



bune ipsom vits mortaUa honeret»'^ 



Egit, et ignarum perfudit lumine vulgus. 



TT— ^ xr r> -KT • . tr Vulgp IflgUuT, «« deus iJfa, «!;" et, **qu» 

ed. B. n. szcut; A. «c, eraso vocabub ^^^^^ ^ ^^1^^ ^ .j^^^ 

aequente; S. »i ut: t cum c mutata. , ,]^ ^ T , , 

"T/j 1 . T -^ ^ - nondum dedenmt Bwbc emendatam: 

QusBdam exempiana Lactantu, 111. 14. 

habent «ic, et sicut, ■ • •*•;*• ^mmn 

Ibid. « ut : elisîone vocalis non fectâ; A** «f x»*», n»«» rtt ift^dim. 

quod nuper vîdîmus, ad iv. 1054. y^ ^ priuceps: i e. priittiia; în 91a 

Ver. 8. est omittit II.— î2Ze.' M* ipse, notione tritum est vocabulum Bosumia: 

Ibid. Deus iile fuit. Hune locum j^deas ad L 95, Isidorus^ <vte* u* & 

prorsus resfudebat Cicero, Tuse. dispp. •« iVtiic<!ps etdignitatîfiniodoe^gmfieataiv 

i. 21 . " QuA quidem cogttans, soleo ssBpe <« et ordiniss «îcut ett illud Vâgiliailinn,»* 

*' mirări nonnullorum insolentiam philo- (£0. ix. 535.) 

** sopborum, qui nature cognitionem ad- „ ,»_. ^ _ .. , ^ , .^ m— .- 
«( mirantur, qusque mventort et pnnctpt 

** gratias exsultantea agunt; eumque tie- " pro primus" Videas etiam veteres in- 

^* nerantur^ ut deum: liberatos enim se terpretes ad Horat. od. iii. 30i 13. Kon 

" per eum dicunt gravisnmis dominis** aliud voluit scriptor ad Hebneos disertia^ 

(vide ver. 88.), " terrore sempitemo, et sîmus, ii. 10. r«f APXHFON rns «mrnftmr 

*' diumo ac noctumo metu.'' Faber. ^^principem salutu:" qui locus est în 

Idem Cicero, orat. post redît. in senat 4. maxime appoaitiB. Idem & Lucaa maluit 

înit <* IVinceps P. Lentulus, parens** 2<«2(M4f efferre, inactL apostt v.31. Tirrtfv 

(vide nostrom, iii 9.) <* ac deus nostr» « @uf APlturoN km 2X1THPA vt^wfi r*) 

3 



LIBER QUINTUS. 



9 



10 Nune ac^ieOatur Sapientia; qniqae per artem 
Fluctâ>iis e tantis vitam, tantisque tenebris, 
In tam tranquillo, et tom dara faice, locavit. 

Confer enim divina aliorum antiqna reperta: 
Namque Ceres fertur>fhigesy, Lilâtierque liquoris 

15 Vitigeni laticem, moFt9)Si^iis instituisse; 



înitio: T« AXmCiuh ytfâţ mutf» Eiyiw*- 
jHr», rw Amtrtff APXHTON $xuf }«»ii— b 

Ibid. prineept iuveiUi. Cicero^ de orat» 
i 11. ** Scd ego» neqne illit aasentiebar» 
<* Beqnc faamm disputatioBum inveniori 
** ctjprtnctpi,-— Platoni*' 

Il»d. viup rationem: i e. regend» ▼ît» 
ducipUnam» Cicero, de fimi. 15.— 
** prima veniat in medîiim Epicuri ratfot 
**^pi» plensqpie notiaBima est; quam a 
'* nobis sic intelleges expositam, ut ab 
** ipsis, qui eam disciplinam probant, non 
«( soleat adcurattus explicări.'* 

-Ver. 10. adpeBaiur: V. ed. appdletur; 
ut in prseedente, tom, pro eom.— ^i^ne; 
n. qusppe, 

Ibid. Sapientia, I^agoras autem, 
vtî disdmus ex M. TuUîo, huic anoganti 
nixnîs nomini phihsophiam, âfe amo- 
rem si^ienti», modestior praetuHt Afra- 
nius, apud Gellium, xiit 8. 

Usus me gentiit, mater peperit Memoria: 
Sophbun vocant me Giaii, vm Safiientiam, 

Ibid. per artem. Redi animadversa in 
w, 845. sic etiam Manilius, i. 51. 

Hi tantum novere deciis; primigue ^artoa 
8ldei!buB Tidere vagis pendentia fau. 



var. leet nale. Mantoami» illi^ JEa. t, 
127. 

L e. in tranqviUitate pdagL Pariter alii 
stfpenumero: aed appositus est in prfanis 
Lucilii versiculus, quem Lanibimis ex 
Konio, iy. 413. ad Luareliion iUoftran- 
dum tnmatalit: 

Qaodque te in tranqtâîlum ex sxvls transfert tem* 
pestttHbtts. 



CC 



nec 



Ver. 11. Fltictibusy tenebris: 
^ noctumis sideribus scilîcet viam per 
<> mare turbidum atque caliginosum i^ 
^ periendbus, nec diumo sole." Locus 
est omatu verborum, ac proprietate, per- 
fectissimus. Haro, Mn, iii. 203. partes 
«enmdag optime tractabit, et illustrabit 
nostrum: 

Tritadeo» iaoertot cascft calice, ides 
Erramus pelago s totidem dna ddere noctes. 

Ver. 12, trang[uUlo: A. Iranj^uiiBa, pro 



QmiiB Jtn ■ostw pfailoKiphiain 
trottfuUliuaem vocttet, Uuie disciplinai 
rectimimufi nomen posuit: committas 
enÎB ÎL 15<-37. iii. 24. cum gam^ialocis, 
Pariter Flutardius, philoi. eam cum prin. 
dpîbmi^ p. 778. B. Keu tu Eatm»^;, T«- 

fv a»XtHrrtf Xtfttft jmm »»tţft r^tf^VMf, «k 

\U1WXV* ^* *^ W9tU9 « fM$§9 MUXXtW, «X- 

SKnth^n, fiMu ^tu £t ac divinitus 
"SwKxatzyr, iUe, cujus S. Lucm pnecepi u m 
tradidit, ad actt apostt xx. 55. nobis il- 
histratum in Silv. Crit iv. p. 119. et seqq. 
ut boc m tranacursu numeam. 
CietcnuB, pn> loeavit, vctustissimas mem- 
branse L. M. vocavit: quam lectienem 
minus idoneam loco dixerim. 

Ver. 13. Omfer: V. ed. Cum fit$ pio 
Cumfir: mm saepîasmie con et eum per. 
mutata stmt. ■ aliorum: B. illorum, Ver- 
sus integer deest X» 

Ver. 14. yhc^.* h.frugetque.'^Liber' 
que: V. ed. liber, , 

Ibid. liquoris Vitigeni laticem, Non 
ribsittiltter iile noştri sectator Araofatns, 
i. p. 2. ^* Gupor fiugSms esoilentis, et m- 
«* teis liquoributt mutatus est?" 

Ibid. Ceres firtur fruges mortaUbms 



T. LUCRETII 

Quom tamen faiis posset sine rebus vita mânere; 
Ut fiuna est, aliquas etiam nune vîvere genteis: 
At bene non poterat sine puro pectore vivi, 
Quo magis hic merito nobis Deus esse videtur: 
20 Ex quo nune etiam, per magnas didita genteis, 
Dulcia permulcent animos solatia vitae. 



tnttituiue, Vii^gilius hune locum respi- commodîasixne respondent, suiş epithetia 

debat, ad geo. i. 147. instruct»; tunor levU^ cupido sordidus, 

Mm Cm. fmo mortcB. vmae t«nun f^^T "^ i?*^*"**^ î°^.»^««' 

jfuiitfât, ama habuent Quid, quod rneptissune 

dicontur leves somniy (non tuibari, non 

PofTO, V. ed. Virigeni: et mox, în ver. internunpi) sed auferri? Quum sequatur 

16. monere, înde, somnos divîtum etiam, non mînua 

Ver. 16. hiis sine rebus: sustenta scili- quam pauperum, leves esse, quamvis au" 

cet radidbus, feris fructibus, et encfâ^fUMg^ ferantur: quo quîd absurdius, et poets 

sire teneris ramusculorum cacuminibus. menti minus oongruum ? Vide plura, ad 

Ammianus Marcellinus, zir. 4. fin. *' Vie- ver. 862. boc libro, de hac verissimâ, ut 

** tus universis (Saracenis) caro ferina est, opinor, emendatione. 

** kctisque abundans copia, quâ susten- Ver. 20. didita : P. Vînd. O. n. X. A. 

<* tantur; et herbs multiplices, et, si quse dedita, 

«c alites capi per aucupium possint; et Ver. 21. animos: M. animum; i. e. 

** plerosque noa vidimus frumenti umm animo, vel ato : unde est enatus error. 

'* et vinipenitus ignorantes" Ver. 22. Herctdis. Mallem reliquisse 

Ver. 17. etiam nune, Hanc formam scriptum Hercolis. Priscianu», lib. i. p. 

restitue Virgilio, ad geo. îv. 135. pro vul- 554. — " Romanorum — ^vetustissimi — di- 

gari etiamnum; sufiragio etiam Lucretii '' centes — Hercolem, pro Herculem-^,** 

pluribus codîdbus accedente. Istam scili- Gruteri inscriptiones, tom. i. p. 6. atque 

cet auricularum fastidiumi aures masculae alibi, non aliud testîmonium tribuunt: 

Maronis, opinor, nescivere. I O M 

Ver. 18. bene: P. bone. Versus abest Junoni. magna 

B. Hercoli 

n>id. puro pectore: i e. animo ph9o- £^t. genio. loci. 

sophi» prsceptb atque instituţia perpur- jbid, antisiare, Fulgentîus, de prisco 

S^'^ sermone, sect 28. '' Antistare, didmus 

im. bene vivL Sic alii locutî sunt, et u pr«ccllere. Crispinus Heracleâ: Di- 

Horatius, quem ideo apponam, ut certîs. .. ^j^ ^^^^y,^^ ^„^,.,^„,, Alcides." 

sima mactem emendaUone, ad od. u. 16. ComeUus Nepos, iii. 1 . 2. « In bis autem 

** cognitum est, quanto antistaret elo- 

Fivitttr parvo bene, cui paternum *< quenda mnocentiae." Ad qi^em locum 

Splendetinmeosâtenuisalinum; doctis animadversoribus plura exempla 

Nec levis somnos timor, aut cupido j .^ . 

8ordidus,aufert. suppeditantur. 

Ver. 25. multo: n. longe.^^erere: M. 

Sic legendum: libii, leves. Nempe, ti- referre. 

mor levis est fluctuans et înstabilis; qui Ver. 24. Nemeeeus: Vind. X. Nemeus; 

homines etufiu et ay«frri^j* vel inquietos, V. ed. ve meus; quod eodem redit: O.. 

vigilesy ac suspensos, facit. Sic dausulse morienss A. autem, veniens. 



LIBER QUINTUS. 

Herculis antistare auteih si &cta putabis, 
Longius a verâ multo ratione ferere. 
Quid Nemeaeus enim nobis nune magnua hiatus 
25 nie leonis obesset^ et horrens Arcadius sus? 
Denique, quid Cretas taurus, Lemaeaque pestis> 
Hydra, venenatis posset vallata colubris? 



Ibîd. Nemeteus hiatus leonis. Formula T» it Um «i»«w atA^i^K* ^ wi ^rv% 

est sermonîs adamata Lucretîo, pro hiatm XAOIMA ^m* XAPonON mntOM ^vyir. 

NemMBi leonis: redeas ad ea, quae dîxî- „ * « « ,, ^, 

mus in 1. 120. 475. et alibi siepius. £t ^ Vw 

.. . , ■, _^ "^ • 1 610. et Hesychium m voce, quam repo- 

Azati»feonx« schema est poeticummlonge . ^ » -x r 

. • • • _: CC 1 ^ 1* i> • suimus. 
speaomssmiis, Yice ru *' leo patubs faua- 

« bus înstnictus." vel hians leo. Nîhfl Ver. 25. obesset: Vind. V. ed. X. abes- 

succurrit dignîus, quod cum boc specî- ^^* ^* <*^*'' 

mine comparetur, quam gemellum tenta- Ibid. horrens sus, Virgilius, ^n. i. 

men felicissîmum in Stratonis epig. 32. 634. 

epmos .^ — SrPMA TEPHAONOS .h r" maBnorum ImreMU, centom 

'^ Tei^ga suv m . 

Ver. 26. Lenusa pestis. Ovidius, epist 

î. e. fiftyp xai rifniatt ătffâfitpâSt ▼^ Iffffi^ iz. 61. 
irtMS' uti probe Brunckîus animum ad- 

venit Nec operam non tempestivam ^^^"•b^f^"'^'^''^ 
Nonnius navabît nobis, in Dionys. iL p. 

'^^' Ibid. Lermea pestis Hydra vallata CO" 

„ , » «.*^„*,«* lubris. Ad hac se Seneca composuit, in 

APAKONTfiN Herc. (Et 1192. sed eleganter ac pente 

Km xj^w fumitf^M fiafuţ^tyyoM n» Xtufimj vanavit : 

n«r as ipa»»TVng l^x^*^^ EIPM02 ««Mpw; ^^^^zm meo cruore satiasset suos 

Nemeşa rictus pestis ! aut, centum onsfuitei 

Sic rescribendum in postremo vorsu: vul- VaUaXus^ Hydram tabe pavissem me& I 

go, t9f sed appellatur idem pari nomine 

•OAKOÎ .^..m sub finem libri tertiL En- Vîrgîlîanam structuram secutus, ^n. vm. 

nius autem nobis non est pr«tereundus, ^' C«terum, Florus etiam hune locum 

fraem. annaL i imitatus est^ tumidru Dukero vocatus, ad i. 

1. 14. '' Hic et urbem, Herculi condî- 

Olli respondet suavis ionus EgniaU: «« tam. Capsam, in media Africa sitam, 

qua valde elegans ingenium resipiunt " flngt*i6i« aienisque «.//o/am, mira qua- 

Et multo minus, Lucretium imitatus, " ^^ ^^'"^^^^ superavit: baud unme- 

Manilius, ad v. 206. cujus versîculi corn- "°' ^^^^"^ "^*" superius, ad iL 558. 

paratio Bentleians memorî» debetur: Ver. 28. tripectora: n. tripectoris.-^ 

vis Geryonai: "P. quoque Geryona visi 

Cum«roin„«ft««^*rffl«««*«ft«_ y.^^ V. ed. O. w. Goyona; î. vi, de- 

Nec nimietatis postuler, si morer, dum ryonisg XI. vis Geryonaa. A. autem, ter» 

macula pulchro Alesei Messenii poematio geminusve Geryona. 

âbstergeatur, quod legitur in tom. i p. Ibid. tripectora vis. Noluit eandem 

488. Brunckii analect. prorsus dictionem Virgilius, sed non mi- 



& T. LUCRETII 

Quidve trîpectora tergemini m Qetftmdi^ 
£t Diomedis equd, âpirantea xttribus ignem^ 
30 Thraday Bislxnuaaque piagas, atque Ismaia prapter? 
Tanto opere obâcerent nabis [unciâque ttiŢi^ndgp 
UngiiibuB, Arcaâîae volpcres^] Stymphala colentes? 

nus insolentem videtur adhibuisse^ Mxl nulUus moment! in propriîs nominibus 
▼*• 289. dissimilitudines piget singillatîm nume- 

GoieQaea,Harpyi8S4ue,etlbnaaM(r«y0n/i]in- raic^Csetervm, unîversa exemplaria, si 
bras. P. ezcîpias, hune versum sequentî pos^ 

Ibid. tergenuni Geryonal. 8ed enîm *"°"°*- Sequentea duos omittit Vmd. 

luM iimnutata ffle idem transtuUt, ibid. ff '^' '^ TT. u^- "^^ 'T° 
viii 202. integrum, haud dubie insititium cujusdam 

glossatoris, uncinis cancellatum, non ag. 

Tergemminect Geryon^, spoliîsquc, wperbus. noscunt Nimirum, voces îps» Stymphala 

Ibi nonniOH legynt Gnyonis: et nuikum ^°^^^^^ mentem poeta satis declarant, ut 

nmari mecum soleo, nec Heînsium. aec' f. ^^' '^"'^* ^^^"^ ^^ interpolator. 

Burqţnmum» illum ad Maronia locum, ^! *'''°'**'"^* ^^"^""^^ ^^"^ ^"^^ '^^*- 

himc ad Sueton. îiî. 14. Uetidoiun peti- ?*' %«P*«^»m nowine, de qno tamen 

tam defendentes, ad Lucwtium, qu«n ^j^"^^ undiquaque nihil valuî repe. 

potîSBÎmum in animo habuit Virrihus. T' "***! "^'^^^^ ^t e» «>«seiisu co- 

prowcasse. Tam negligentcr BciUcfet, in- **^' ^ ''^^ '** P«>t»biHter consti- 

hafaitus. Idem schema Frisdano ex MS. Et Diometlis equei, girante» naribus ignem, 
ledonandum est, ad perieg. 573. uIm vul- 'Tanto opere obficerent nobis, stymphala colentes 
gO legitur Geryonis : Thracia, Bîstoniasque plaga», atque Ismara prop- 

VeiatHypei4)orei8quKgens, postfaţa perempti x*. r -* -. ^x ^ 
Geryott^; domuit quem virtus HercuHstogeniT *'* Profecto memet tantum non persuasum 

habeo^ 8 Lucretii mânu haud aliter perio- 
SimîUter Findanis^ Istb^ i. 15. Tnţioâw dum prorenisse: atque doctior forsan alî- 
xmr et AHstophanes, Acham. 1082, quis rem posthac ad liquidum perducere 

mus, et manus verisimiliora edocenti 
Ita versiculus iile refimnandus est confestim dabimus. 

Ibid. m» Gertfonai: ut ^n 'Bfamhmnh ^er. 31. obficerent: P. O. ojiceret; V. 

Hom. IL A. 689. HesSod. The(^. 289. ed. n. efficerent: quorum prior recte se- 

Ver. 29. eqt*ei, girante» naribus igntm,' parativi exhibet, uti nos semper, TatUo^ 

H«c nmtua sompdt Msatnanns» gea ii. opere. 

^*^ Ver. 32. Stymphala colentes, Haud 

tanri, spîrantes naribus ignem-^, necessariam duxit uhenotem descriptio- 

nem Oridius, ad met ix. 187. 
Ver. 3a Tirada: sic, vel Traeta,.om^ 

nea libri fetere*» pneter P. L. qui Tkrm" v«*™« 0P"« ^B», et est restnim stymphalid» 

^ *^ * undsB. 

CCI» habent. Thracia autem loca scîlicet; 

ad fi?quentissimam Griseia naminis ^i^, $îe reBcribîmus* Vulgo, EU» habet; quod 

?el rts'tff, iitique eUlpsxsL^^JBistouias : . minime ferendum: liber iiiM]6,£'^'<e<t jiu» 

Vind. Bisconias* Has vero, e( gemeU^i ter quas voces nostruBi « miU» n^pHio mi» 



X 



HBER QUINTUS. 

Aureaque Hesperidum servans foigaatia, malof 
Asper, acerba tuens» inmani corpore» seipens, 
Arboarls amplexus sdzpem, quid denique obesset, 
Propter Atlanteiim litus, pdagique severa, 
Qiio neque noeter adit quisqiiaiUy nec barbams audet? 



evanesoeret Nec minus breviter Maitîa- Afmufrm mf^mm», ie 

lîs zem coofedi^ m ix. KHh 7. Aitkmm ufi^mins Iam* t^fu 



JExipedein sylvis cernim, Sţym^taMas undis, 
4brtalit: a stygift corn cane venit aquâ. uhi no» vWendi. Lucsmim nemo întel- 

Catenin^ has aves pemiM jw^UlriaTms ^^^t. «d Phars. iii 421. 

fiwmldabiln fuisse satls liquet, sed uncis Jamfemafcrebat, 

unguibua timendas nusquam 1^, qnam- ^Kpe cavaa motn tenras mugire cavernas, 

▼îs inquîrere non distulerim. Iile îeitur ^* procumbente» iteriun consurgere taxos, 

«M«;<«,1.» «,.-«. -^ • • j . » Bt non ardenţi» fulgere incendia •▼!▼«, 

yeracuhis, quem nos uncinis dioumis în- |r^«jue ^m^k^ drctmiflixuAacines, 
dttdendum, omnino est nostro poeije ab- 

jndicandus. De prodigiîs scilicet summe portentosîs 

Ver. 35. semms: V. ed. struans. Nî- P**.** ^oq»"*»»; et ait, " Aiiwres se vicîs- 

numm, saepe conaimiles sunt, în minus- " "^ *^^"* dracones îllos flexisse, quî 

culâ scriptura. Uter» e et *.— Mox n. In ** <*>8**n* ipsas." Legitur edam cir- 

nuinu,yieetnmaru. cumfitUme, atque circumjluxiue s sed 

Ver. 54. .fţ,^, flc«.6a ftien,. Vim- «^P*»»»^ ««««^ «dkes piure. «^^ 

Ihis, cum minima wiatîone, tnmstuUt in '*"*' ** '""* "^^^^ ""** ^•'****^ ^ 
gea ia 149. Academi» Cantabrigiensis bibliotbecft 

publici, nobis colIatu& NihU autem ele^ 

Atp»^ aeerbawoaaM — : gantiu^ aiit optinus poetis acoeptius, ver- 

qiwm locum Lambimu etiam apposuit *"* hujnwemodi in absoluto sensu positis. 
Cum Bullâ autem diasîmlUtudine, in U**f«»,^ 9»» evreufn^vmtte ediderunt, 
iEn. ix. 794b nobis disiasent, quidnam sit mixacuhun. 

Idem Lucanua de boc terpente, ad Pliars. 

— - — -— atterrituBme, ix. 364. soUtum vivendi morem asser- 

Jbpert acerba htens, retro redi^-^. 

▼ante: 

Valeriua Flaocus» iii 239. ^ ^ , , 

— — nunquam somno damnatus lumina serpens^ 

tevit. acefbafrmens^^ *"*'~ cmipUinu, rutUo curvata metallo-. 

IWd. AMper hmani c(npare urpens. ^'^^ ^^' ^^^^ AOafUcum: P. Vind. 
Idem Mantuanus, Mn. viii. 33a ^' ^ ^' "" ^' Oceanum propter: quae 

▼ulgatîs elegantiâ nihil cedunt, et Juve- 
Ttan reges, atpenpe inmaiti earpore Hiybri»-^ nalem videntur habere suffiragatorem, sat; 

Ver. 35. MHm$: V. ed. ArhorWus^ ^ "^' 

stirpem: P. st^ntess Vind. stirpensi V. Templorumqttoquemajestaspneflentlor; etvox 

od. n. 2. $erpenti A, A. ttirpes. Vox Nocte fere medii, mediamqueaudita per uifoem* 

deest O. Rynftitionîg autem mrotw hi ^»''* «*> Oceano Gallia venientibua . 

Y°'* E^ulgaii male solet, Oceanii sedquidam 

Ibid. Serpent Jrboris amplexw stirpewu codioes, et in iUis optimus Cantabrigien- 
Euripides, Herc fiur. ^98. sîs, alibi nobis memoratus, luculenter ex- 

VoL, III. 3 



8 



T. LUCRETII 



Caetera de genere hoc quse sunt portenta perempta. 
Si non victa forent, quid tandem viva nocerent? 
40 Nihil, ut opinor; ita ad satiatem terra ferarum 
Nune etiam scatit, et tifepîdo terrore repleta est, 
Per nemora, ac monteis ihagnos, sylvasque profîmdas: 
Quas loca vitandi plerumque est nostra potestas. 



hibet Oceano. Videas Graugseî notas, et 
alionino, ad locum. Hinc Varronem in 
Choro|praphiâ emendaho, apud Priaeum. 
granunait. Ub. iii. p. 609. 

£rgo iâtet solis ststtonflB, ct riden septeoi» 
Exporrecta jacet tettut i hoic estima Jlueht 
Ocoiii* interior Niphtni dngitor ora. 

Kihii Terius. Ubri, Oceani et Nepiuno, 
Conferas anîmadversiones Bunnaniiîanas, 
ad AnthoL Lat. v. 1. 7. Sic Avîenus e- 
tiam, Arat 115^ 



•anedte turn serta coraos 



Surgunt Oceano jam gurgit e 

Sed enkn ap ti ţi d a ri bua membmnis ob- 
tempeiBiMlum est, ex qaorum ruderibus 
Lasabinus Tumebusque iiiOstrBai' lectio- 
nem eruerant . L. M. habent, Jhropier 
Atianeum i • ^ -iâCf pio divena lectione, 
Atianeam: O, Propter Adanâum ; unde 
illud Oceanum nullo negotio efficeretur, 
et atalhn transpositionem dîcticmum me- 
tri necessitas dictaret: A. Propter Aceia- 
neumj XX. Propter Aciianeunu Huic 
autem loco nîhil aptius convenire scrip- 
tura, quam admisimus, longe certistimum 
est. Hesiodua, Theqg. 215. 

'i^wtfiUit 9*t mg /MjPu», HEPHN xAvrv 12KEA- 

NOIO, 
Xptwut xatXct fulhi^tt ^tfâvr» h ^it^pta xmpirtf. 

Atlanteum litus valet igitur, <' occidenta- 
** lis oceani extremitatea" Neque aliter 
sane Horatius, od* i. 34. 11. 

<2}io Styx, et invisi horrida Taenari 
Sedes, yfttanteusque finis 
Concuâtun*— . 

Claudianus etiam, de nuptt Hon. et Mar. 

S 



Quid numerem gentes, jSllanteos<^t recessus 
Oceţmi?— — 

"Porto, pelagi lectio est omnium exempla- 
rlum» praster A. II. X. receoitionun; ne- 
que erat Iq^dis editoribua mutandum. 
Ita didtur acuta fteUi^ curarum amara, et 
similia innumera, vel tyronibuş notissi- 
na: neduip quorum erudiţi. admoneri de- 
beant— «0«era.* P. Vind. 2. lonorai nec 
temere dicam» utra dictio praferenda sit: 
meo tamen gustui* quod ediderim, nesdo 
quid doctius sapit, et exquisitius: n. so- 
roris» 

J\Aă, pelagi tevera. Sic Flairtus, Trin. 
iv. 1. 6. Nephmufn vocat 'severum; nec 
minus VirgOius, geo. iii. 97. 

Invidia infelix Fuzias, amnemque severum 
Cocytt, metuet. 

Lambinus. 

Severa igitiţic potest tmctUenta^ fprmido- 
losa, implacato» procellosa; adeo ut va- 
rietas illa scripturae, sonora dico, pro gloa- 
semate haberi possît Adhibe Nonium, 
iv. 418. 

Ver.37. nec: ita P. Vind. V. ed. O. 
n. S. A. vulgo, neque : sed Lucietîus in 
eodem versu semper, opinor, variat Ali- 
bi diximus. 

Ibid. Audet: prapter temvw Iod scî- 
licet, ne 

Audiat Herculeo stridentem gorgite solepi ; 

Ut Juvenalis ufcar verbis, sat xiv. 280. at- 
que aures strepitu terribili obtundantiur : 
vel pceniteat eum, 

Oceaidunonitra, et jtiveoes vidlne marinos ; 

ut ibidem iile. Florus, ii. 17. 12. « De- 
^ cimus Brutus afiquanto latius Cehioos, 
<* Lusitanosque^ jet omnes Oallaeciie po- 



LIBER QUINTUS. 9 

Ât, nisi purgatum est pectus, quse prselia nobisţ 
45 Atque pelicula, sunt ingrătiis insinuandmn? 
Quantşa turn scindunt homineip cupedinis acres 
Solicitum curse ?^ quantdque perinde timoces? 
Quidve superbia, spurcitia, ac petulantia^ quantaş 
Ecficiunt dades? quid luxu^, desidiaeque? 

'* pulos, formidatumque miHtiiius fltimen L. M. fi. quibua mortm esfie gerendum, 

** Oblivionis: peragratoque victor Oceani utpote casdsstmîs exemplaribus et veterri- 

*' litore, non prius sîgna convertit, quam mis, existima^mus: V. ed. qum gcinduntţ 

** cadentem in măria solem, obmtamque B. O. A. conscinduni; non măle: S. etiam 

" aqixis ign«ni, non sine quodam sacrile' scindunt^^^mpedinis: Vznd. V. ed. etipi- 

^ gii metu et korrore, deprehenfit** Hdc dinets L. M. cupedines: n. cuppidines- 

igitur quid noceietserpenâ? ^ue. Oonferas veUm iu. 1007. 

Ver. 99. Sin&n: B. Nim sic; L. M. Ibîd. OuatOa: te, quot; nam fnalim 

Sed non.-'^cia: V. ed. L. M. O. Xl. equidem de ntimerp curaniro» quanCi m<fg^ 

junctay vd vmcta, — quid: P. V. ed. B. O. nitudine, aodpere: redeas. «nlviii. 1064. 

XI. gui; i. e. quomodo: nec displicet Propertius, i. 5. 10. 

Viil^us vulgato favet, Mn, vi. 694^ *u . ^w. 

^ D . -9 Ah ! tibi eurarum mUlia guanta dabit f 

Quam metili, ne fvti LIbyaB tibi regna socerent! 

Ad ijuem versiculum notam Burmanni 

Ver.4a saiiaiem: a.$atieiatem,^Km^ ^ij^„ jy^^^ Cretensis, de beU. Troj. 

mianus MarcelUnua, ut etiam alibi, xviil j. ^.^u ^on se îgnuraie att, fu^ti, n,oA 

2.-" ahmentorumque m nsdem (uOias ^^ udibus tam «trox fadaiia in&>atio- 

««condito— .• «« nem inouteret*' Qvi loctu n«ofimiam 

Ver. 41. scatit: P. senet; V. ed. B. n. «oKcitandu.; nam Lud. Smîds iniidte re- 

sfnut; O. A. scaiei: vide mox mfenus. p^nebat guanium, eontra libros. Item 

ver. 597.et Put8chiigrammatico8. p. 2181. Anthologia Latina, îv. 61. 5. 

Ver. 42. sylvasgue profundas. Vîi^gilius 
cpitfaeton dmifiter adhibuit, geo. iL 391 . Tsdent quaaUs cqbU convexa tued ! 

vallegque cavae, saUmqw prqfimdt. 

Glosase veteres: <« <Sb/^tM, vkaths r»wc$*' Ubi eonsulas hidem Bumtennum. 

Ver. 44. Ai: P. V. ed. Ac.'^u€e: O. Ver. 48. qmrcUia, ac: Lambinus ex 

et A* quoque. aibîtrio, spurciUes, contra omniă vetusta 

Ver. 45. nmt: B* A. n. tuncs ut vul- exemplaria; audacissime: quem tamen 

gares editi.— <n;£Ţra/m.- libri, ingratis; l plures editores hodiemi sunt turpîssime 

e ingratis: vîde oL 1082. et Wetterhovi- secuti.— Et lector scitus animadvertat syl- 

imi, adXerent Eun. ii. 1. 14. * labam correptam ante consonantes sp; ut 

llnd. insinuandum: i. e. intrandum, alibi in nqatro, atque etiam mox, ad ver. 

dbeundum,' permeandum, est nobis; usi* 90. 

«fM, ^ohfTuw. Vere correxeram Marte Ver. 49. desidiâBquey ^c P. B. L. M. 

proprio fsJMăBB veteres: «« InHnuavit, O. A. XI. editores impudentes de suo, de- 

«( ENEKXIMASEN*** sed prior tvfcnaave- sidiesque: Vind. V. ed. desidia equi; X. 

rat Vulcapus. Codices, twţmfiMfvt» Sal- desidia aqui: qu» sunt lectionis nostrsB 

masius reposuit %f%ţetuf%r longe infelicis- vitia. n. codex ccMonmnibus editionibus 

sime. consentit 

V«r. 46. tum scindunt: sic P. Vind. Ver. 52. divom: sic alibi scriptum .esţ, 

B2 



10 T. LUCRETII 

50 H^ igitor qui cunctii siibegerit, ex animoque 
Expulerît dictis^ nim annis, nonne decebit. 
Hune homiBem numero dhrâm dignarier easel 
Quom bene praesertim mdlta, ac divutitas, ipsis 
Jam mortalibus, e divis, dare dicta siierit, 

55 Atque omnem rerum n^wam pandere dictis. 
Quoius ^o iiţgressus vestigia, dum rationes 
Fersequor; ac doceo dictiS) quo qiueque creata 
Fcedere sint, in eo quam sit durare necessum; 
Nec validas valeant se vi rescindere leges. 

ut L 1. et nobismetipsis constare voliimuSi ut locutus est etiam ad i. 50. Nemesia^ 
libri quidem veteres, dimtm. nus, cyneg. 5. 

Ibid. Acdus in X^hcniissis: „ ., ^ ,,, , . ,. ^ ^ ,^. 

Venandl cano miile vias ; hllaresque lăbores. 

Delabra cobU tu meres ■ancdtudlne: Di/ctirmrqae dtoa, aecnxi pritha ruris, 

italegendum; non, ut vulgo, maris, 

Bentleius. ^^i*' ^6* dum: P. nunc; ut edîtî vul- 

Voluit etiam vir doctissimus insertaim S"^ ^^ ezemplaribus reU^uis obstan* 

prcepoşîtionem in post numero: quâ de tibus. Nempe, r» nunc conrectQris gns- 

re tnihi non liquet, quum ista prasposîtio tum resipit, minus attendenos ooiistiuc" 

passim commode subintelligatur. tionem Iod, vel non concx)quentîs veibt 

Ver. 55. bene: P. bone; ut alias ssepe. subatantivi reticentiam: quo scriptoribua 

Ibid. ip$h de divis dicta, Quîppe qui purîssîims nihil familiarius. 

libros singulares scripsit TLift 0i«», et Ihiă. ingrestusvestigia^Perteqwir.'Tnmm 

Tlift *OMrnr«s» Bentleius. latufi est sermo, et a re venaiioâ derif»- 

Ver. 54. Non ausus sum în hoc versu tus* Plautus, miL glor. iL 2. 1 15. 

constituendo consîlium editorum sequi, «, .^ . «.^^j ' • _• 

^* ' 81 ita non reperlo, ibo odorans, quasi canu vena- 

quum librorum lectiones idoneum sen- ticus, 

sum praebeant. Ordo est: " Praesertim, U»queaonec^j*c«/i«volpemerofM%ii/. 

" l»"™ J««« »««* .^ mortaUbus bene y^ ^^ . y ^ ^ 

mufta Acu, et d.»u..tu» *c«a. e divis ^^ ^g ^.^^ ^^ 

** ipsis: I. e. de more, ad normam, ip- -cr «./« > x • a • r x 
*^ ^ ' *^ Ver. 59. valeant <Bm: A. <ei» valeant; 

•drum deonnn; quasi deas ipw foret sd- ^ editorum turt» sine caussâ placuit 
licet: qu» untatissims est prapositionis j^^ „$cindeTe lege,: i. e. de noi» 

e potestas. — Jam mortalibus: ita scribitur ^'^j^^ ««♦• «•:«•,,«, i»<«,-« a^,^^.,;^ ««; 
*^ . , , , ^ «CJ»ia«'e; notîspnorumlegumaerasis SCI- 

m P. Vmd. V. ed. Ix A. n. î. nec dubi- ^^^ ^ ^^^ ^^^^ ^„„^ -^^^^ ^^_ 

to, qmn hja oonsensermt B. M. quamvis dolaUs; ut aK« leges insculpantur. Ho- 

«aceant collatores: n. /« mortalibus; O. ^^^^ ^rt. poet 399. 
Zmmortalibus; ut evulgarî solet: sed quâ 

de re librarii hanc dictionem loco move- ^P**» "^^ ^*^ *«^^ ^^' 

rent, vel corrumperent, nemo caussam £x hac nîmîrum vetustiisumorum homi- 

dicere valebit. — ^Lambinus de scripsit pro num oonsuetudine poetae locutio translata 

e, et secuti sunt editores; libris universb est SSmiliter Terentius, Phorm. ii 4. 15. 

contra clamantibus. ^^ ^^ ^y^^^ q^^ ^ ^^^^^ ,^^^^ 

Ver. 55, rerum naturam pandere dictis: ResctruH 



LIBER QUINTUS. 11 



60 Quo genere in primîs animi natura reperta 
Nativo primum consistere corpore creta; 
Nec posse incolamem magnum dorare per aevom: ' 
Sed simulacra sokre in somnis fidlere menton. 
Cernere qaom Tideamur emn, quem vita rdiquit 

65 Quod super est^ nune kuc rationis detnlit ordo^ 
Ut mifai mortali consistere corpore. mundum, 
Nativumqne simnl, ratio reddimda sit» essee 
Et) quibus iile modis congressus material 
Fmidarit terram, cceliim, mare, sidera, solem, 

Ver. 60. animi.* P. anima; atque eo- Ver. 63. timulacra in somnis: videas 

dem redit lectîo V. ed. anima. Param in- iv. 38. 

terest faas voces, quum indifferenter uţrft- Ver. 64. videamur: V. ed. videantur. 

libet Lucretius alibi utatur. In vanu Confecis autem vdim i 155, 

sequente, XI. creata, nnd. vito reliquit, Virgilius, JEn. ?i 

Ver. 62. incohmem: ita P. solus, ad '^^ 

▼etustam orthograpiuani, quam nos alibi Quin et. supnmum quum htmtn vUa reGqmt^, 
in hac voce exarandâ secaţi nimus: Vind. 

incdumens V. ed. in cdumen; B. L. O. '• «• " ^"°^ ^P" '^°"*^ ^^» ""^'* «»- 

L, X. n. incdumem; M. vinculum est; " ^ l^rmxuC' Ita vereus iUe rescriben- 

dudibus b'teraram non multum diaumiH- ^"* ^ "^^^ ^'^^ ^ ^^**"* codîdbus 

hus:Ti,inlucem. Editoies de suc, iniro. MSS. comparet eiaratut. Vulgat»lec 

iumis; ut f tractarăm seraionis profecto *^«^ conrtractionem, suprema mmiram 

imam et sîmpUccm servarent Sed acrip- '*"«^' "^ expediendam linquo. Nempe 

tOKs antiqai non sunt ad libitum nostris «*P««5. vd supremom, abierat m n^pre- 

de rogulis reforaiandî. Suppleas nempe "»*' ** ^P*™ mutatîonem fortuîUm ac- 

decet repertum est, vice rg^rrto e*l; ut ««««nodandam conversam est lumen in 

stet Gonatractio: quemadmodum in libfis '*""''^* 

veteram, atque potissimum în Lucretio, ^^' ®^' ^*** """^ inferciunt prono. 

passim variari solet Vide Branckium de ""«" ^^ ^*™ "*«»» ficrîptîs reclamanti- 

re sirnili disputantem, et quos lăudat cri- *>"«» perfrict» frontis editores. 

ticus ejuurtîssimus, ad Soph. Elect. 435. Ver. 67. Nativum: V. ed. Nativam, 

Sed nulU, non prorsus bis inexerdtato, ^-"reddunda: Vind. redunda; V. ed. re" 

sua domus notior est, quam hujuscemodi tundă, 

degantes fomiul». Ver. 69. Fundarit: n. Fondant; ac- 

Ibid. magnum tsvom videtur ezquisitiaB curate ad archaismum scriptionis, ut ar- 

did pro " longum «vum;*' sed re verâ bitror. 

sdiema penragatissimum Lucietiano ni. Ver. 70. turn ^lu».- O. A. cumque et: 

ha discrepat Exemplum Viigilianum errore ladU ob compendium scripturie: 

suffidat, ^n. xL 237. y^^^ ^^ jeest V. ed.— Carterum, baud 

„ ^ . „. immemor videtur fuisse horomce versuum 

Sedet in roediis, et inaMmuu ifr», --. ... j » . ),«- 
Etpriim«K:eptrto,haudtetâfronte,Latlnu«: Virgihus, ad JEn. vi. 724. quos tamen 

omatioresy et sublimiores pro materiet ez- 
î. e. cui maximum avum ooatigerat htbuit: 

B3 



12 T. LUCRETII 

70 Liinaîque globum: turn, qu8s tellure animantes 
Exstiterint; et, quae nuUo sint tempore natae: 
QuoTe modo genus humanum variante loquelâ 
Coeperit inter se vesci per nomina renun: 
Et, quibus iile modis divom metus insinuant 

75 Pectora, terramm qui in orbi sancta tuetor 
Fana, lacus, lucos, aras, simulacraque, divdm. 
Praeterea, solis cursus lunaeque meatus» 



MnxifAo, ceelum,sfiterramtCampoiqaeliqiutiHs» dicdonis, quum vita nîmîmm cibis veS" 

SplST.^"^' '^"'^'^ **"• «««'" PnWP*»'- Vide oi. Nonium, 1. c 

Ibid. nomina rerwn. Hormdus, sat i. 

Vulgo, terras: sed malim equidem cum 3. 104^ 
quibusdam exemplarîbus Lucretioque, nu- 

merum unitatâs, terram; ut efficadoreni, Doiiecverba,qu{b«voces8ennBqaeiiotarent; 

ac solidiorem. Jam vero, quum et pi»- Ntmmaqpc iavenuni 
positio, brevîus scripta, facfllime efidî po- 

terat; nec locutio Titania astra aa!ăa Confer art. poet ejusdem, ver. 57. 

commode videatur solem cum sideribus Ver. 74. divom metus insinuării Peo 

complecţi; subit cogîtatio, an Mantuanus tora. Simile r^^en obversatum est in i. 

iUe sic vereum scripsarit: 117. 410. iii. 484. ad quem versum me 

consulas. Amobius haud inutilia super- 

Lucentm<i»es!ol«»n4un«. 7!/««we.rt ««r.. ^^^ j.^ ^ ^^ 2j .. Honoribus quantis 

-R«m lectores in animo secum reputent ** affidendus est nobis, qui ab erroribus 

SidiiUter in versa scatim sequente; et abest ** nos magnis, insinuată veritate, tradux- 

V. ed.- Eodem modo peooavese scribi» ** it?" Nec GelUua» iii 7. ** Milites Ro- 

ad Florum, ii. 12. 13. '' Primus dies si|^ <* mani — inlocum insinuant ^ fraudi etper« 

" na tabulasque, sequens arma pecunias- *( nîdei obnoxium.'* 

•« quc, tranwexit; terthis, capdvM, ipauio- Ver. 75. m orhi: V. ed, O. n. X. mor- 

*• que regem, attonîtum adhuc, et qnasi j,- . veibia cohaerentibua.— Poiro, qui non 

" subito malo «tupemem." eUditur: radeas ad iv. 1054. His auten 

Ver. 71. tempore: n. corpmre; ut alibî sifilis est ratio scansionis in dictionibus 

quoque peccatum est pneustis et ftraeunte, quoties poetis usur- 

Ibid..nw//o tempore naţie: videas v&r. pentur. Hucetiam refens Virgilium» 

$76. 891. ^ iv. 736. 743* 744. ii. 704. jEn.iil 211. 

706. ... * 

Ver. 72. variante loquelâ: i. e. non ' /«^«'^lonioininagno— : 

unifbrmi,'' ut etX»yaâf brutorom, sed arti- ^ , . i. .j . 

^... ^_ j. ^ ,^ ^ ,. __^.\a . GrsBcos nmulan non formidantem: uti 

culatun distincta, atque dispertitâ m om- ni -o • • eo*T 



„• „„^ .TTV - neque ilkim Prisciaiius, perieg. 567. 

nigenos fu^trtn sciiicet ai4ftxȴ sonos. ^ > r -o 

Ver. 7R Ceeperit: O. A. Comperit.^ . ^er. 76: Fana: V. ed. Famag adi sis 

vesci: sic, longe doctius elegantiusque, ^' ^^' 

L. M. O. n. et Nonius Marcelhis, iv. Ver. 77. solis ckrsus, lunteque meaius, 

478. P. autem, Vind. B. 35. nosci; V. ed. Virgilius conficit rem celerius, JEn, vi 

nostij L^resâi TL,nesci^ ®^' 

Ibid. vesci: i. e. vi vere, vel vitam co- r 

lere, mitu societatibus: secundario sensu Describent radio— . 



LIBER QUINTUS. is 

Expediam, quâ vi flectat Natura gubemans: 

Ne forte hasc inter coelum, terramque, reamur 
80 Libera i^onte suâ cursus lustrare perenneis, 

Morîgera ad fruges aiigendas, atque animanteis: 

Neve aliquâ divom volvi ratione putemus. 

Nam, bene quei didicere deos secumm agere aevom, 

Si tamen interea mirantur, quâ ratione 
85 Quaeque geri possint, prsesertim rebus in iSis, 



Ver. 1S.Jlectal Natura guhemani, Pa^ us in ii. 28. de harum dictionum oonfîip 

riter Juvenalis, sat xiii. 88. sione. 

- - , _._ ^, .. , ^ Ver. 86. supra: sic Viiid.>V, ed. B. 

Sunt, In Arfam^r qtti casfbut omilia poRantf '^ ... 

Et nnllo credant mundum rectore moverî j "• ^' n. î. .11. Tulgo» supera, — atherus: 

Natură volvente vices et luds, et annL V. ed. L. «tAtfrt&^-In sequente versu, II. 

Qus Lucretium atdngunt: nam noster 

eam virtutem, quam hic Naturam appeU ^'^' ^^' religiones. Sic aUbi noster in 

lavit, mox Fortunam, ad ver. 108. no- °"°*«'^ multitudinis. Justînus, xi. 7. 14. 

mine mutalo vocaL-Porro. figurata est " Mida-Phrygiam religionibus imple- 

noştri poet^ oratio, ab aurigationis arte " ^*-" ^ ^ religionis ritibus et instituUs. 

derivata. ^* ■^^ 8*°® wepius. 

Ver. 79. hac ita L. M. O. n. longe Ver. 88. dominos acreis.- O, X. domino 

melius; P. B.hia reliqui omnes, Aoc— »aeri8,-^-adsciscunt : n. adiscunt. 
inter: II. intra, ^^^^' dominos acreis : nempe, tfffOj; quoa 

Ver. 80. Libera: Viad. Libere: O. A. domtHOiiuperbos a^^^sAla^ m n. 1090. Sic 

Lunam, ^ TulUus, de n«t deor. i ^ '* Itaque 

Ibid. «/xm^e «u^. Horatius, epist 112. " inposuiatia in cervicibi» nostris sempi- 

17, " temum dwnifwnif quem dies et noctea 

*' timeremus. Quis enim non timeat om- 

SteOie jfmte niât juansne, vagentur» et errent. ** mm providentem» et cogitantem» et ani- 

Ibid. perennei,. In hac dicbone wfO- " «»«1'«««»««'. <* «f^ ««» « P««i- 

tur argumenti totius cario: yidcis infi., " "«" Putonten^ wnoauo. rt plenum 

Qg •• negotu, deum r Lambinua. 

Ver.'ss. &me.. P. bone, V. ed. :&. «m^. ^"J»^ P«^«^^ ^°f^ trandatkmem pUmus 

O. A. neu; n. net«; sed bene in mar- adhibuit, aed pereleganter, S. Lucas, actt. 

«ne: 11. ne ve. Atque versiis hujuscema. "P*^ *^- *^ ^«^ * '^ '^^•" ''^ ®*'''' 

. -* XT *••*-/. j Eni0EINAI ZTFON EHI TON TPAXH- 

lorem partem Horatius mutuatus est, ad . . 

.. • f lA, • I • * T J^ AON TUN MAeHTXlN, «t «« ti ir«TiJfr 

sat. 1. 5. 101. cujuslocusintegerLucretio , , . ^ 

iUustnndooppoituiiotTemet, «/«n «« vw -x.*^. ^r««; 

Ver. 92. ne te: M. nec; nempe, ex so- 

Mon ego: namque deos didicisecurum agere ^evum,- Uj^ fiterarum C et t ooniusione, atque vo- 
Nec, A quid miri fadat Natura^ deos id , . .» j. _^.^ JZl 

Trişti, ex alto cccU demlttere templo. cularum commixtloiie» lactiim erat nece: 

qiiod, qmim non essefc toienadum, moK 

EScscribo^ \ice tecto; quod humilius: ut abiit in fiec-Hnorranir; Y. eă. movemurt 

pergat Venusinus imitări nostrum; rede- M. meremur. 
as ad i 1015. et animadversa nobb uberi- Ver. 94. Quorum: editorai audacoK; 



14 T. LUCRETII 

Qu8s supra caput aetheriis cemuntar in oris^jţ 
Riirsus in antiqtias refenintar reUgiones, 
Et dominos acreis adsdscttnt, omnia posse 
Quos mserei credunt; ignarei» qnîd queat esse, 

90 Quid nequeat; finita pote^tas denique quoique 
Quâ nam sit radone, atque alte termijliis hasrens. 

Quod super est^ ne te in pramiasis (dura moremur; 
Principioy măria, ac terras, ooehnnqiies tuere: 
Quorum naturam tripUcem» tria oorpora» Mamni! 

95 Treis species tam âisdmileiş» tria talia testa» 



Jforufn; nam care cradas coUatoribus Yid*- Sic Cbristiam sdlicet; ut non ignobili 

garem lectionem codd. Vlnd. et B. n^li- cannine Juvencus cecîmt, in erang. hist 

genter imputantlbus. prologo: 

Ibid. ruUuram triplicem* 0?idiuB^ tritt 

{| AOK Immoftale nihQ mundi compage tenetur, 

Non otUs, non regna hominam, non aurea Ronuiy 

Explicat ut cautaas wpîdl Lucretius igois» ^^^ ">««» "«« ^^^ "o° *8°« *lera caii. 

Casuramqoe tri^ vatldoator «^. '**™ rtatuit genitor rerum IrrevocabQe tempus, ' 

Qno cnnctum torreos niplat flamraa ultima mnn- 

£t Pedo Altnaovanus, ver. 551. <^"°^* 

Ecce \ necem itUmUmt coelo, terrseque, fretoq^ Plutarcfaus, plac. phil. îL 4. Eroiir^ f^^of- 

Canirumqoetriplex va/icl«mft»ropu8. ^^ {rn «m/im}, •« mu ^«MfMr «r ^mn^ 

Sic corrigendus est: ubi Tulg» intentam. ^ ^•»' Conaolas interpretei ad Ovid. 

Utroque loco Jos. ScaKger reponit «mt. "«»• i* «f • Smcca luniliter. in perele- 

wrums et intelligît opu» Lucretii, non ^■'^•^P^^^o***^»* 

hoc, aed alind yetufltate abolitum. Euge I Quid tam parva loquor r moles pulcherrima coell 
euge! BxNTLEius. AnlebitflainmiBtotarepentesob. 

IWd, tria c^pcrra : nempe. «arium. ^^ ^^ ^^^ ^ ^^ .^ ^^. ^^ 

im-onim. ac cor/i; de quani8,hucrespi- per hendyaden dicta sunt, pro mofe, ma- 

dens, rirgiBus, iEn. tC 797. ^^ .^ mundatuF. Lucretîanam tamen lo- 

totamque, infusa perartm, cutionem, sicut erat^ pro more Amobius 

Mens agitat molem, et magno tecorpon mbcet: anripuit, lib. î. p. 2. '* Numquid maehma 

. ,, «• • j *' bujus et moliSf qu univerâ tegimur et 

nam conferas ▼elim, qu» dixeimi ad rer. ., \t • i • _ -T? i< » 

-,_ ^ .. . j 1. . 1 . . _, oontmemur mdusi, parte est m aliqua 

"ÎÎÎS? *'î:!l,^ZTf„r^ « rdwirt. .ut •di«olui^n.teuctio?'C 

nem. Oyidius aooedet, fint 1. 105. *,^ _, . «. i , * . , 

^ £t?ere scripsimus Substentata, pro tuI- 

LiicidiMhicc*aCr,et,quaBfri<icef]^tfreitant, gări SuttetUata, Vetus onomasticum: 

Ignb, aqn^ telhis, «mis acmus eiat. .. SubOento, lim^rmW 

Ver. 96. Stold, nim minaaquam Epi. ^^* ^' uldcMfif.* sic F. ^^nd. V. ed. 

euri grex, futiinim ezitium v^ v^^ doce» ^' ^' ^* ^* vulgo legîtur, Acddat. 
bant; aed per ignem* Amobius, tib. ii Ver. loa pervmcere: P. V. ed. B. n. 

p. 48. ** Qui ^gnfiti minatur mundot et, permitterei "S, pervicere. 
«« venerit conn tempus, arvunim, non Pa- Ver. 101. «di .• V. ed. X. t&is L. i6i.— 

•• nstio, Cbrytippo, Zenoni, (credit)?" insoUtam: V. ed. A. X. mw/ihim. Porro, 



LIBER QUINTUS. 15 

Una dies dabit exitio) malto^tte per annos ' ' 

Substentata, rnet moles, et inachina, mimâi.' 

Nec me animi fidlit^ quam re» nova mtraqae mentz 
Adddity exitium eoeli târMM|iie fiitunim; > ^ 

100 Ety qnam^ffidileidnuhiflkpervfiiceredictls: -- ' 
Ut fit, ubî insolitam rem adpcH^ atitibtts ante, 
Nec tamen baAc posafe oculoram sdM^re vim; ' 
Nec jacere indu mănos, via quâ mtmîta fidei ' ' '"' 
Proxuma fert himilmmn în pectiis, temptaqiie irieiitfe; 

105 Sed tamen ecfabor: dictis dabit ipsa fidem res - 

deest Vind. venus sequens; in quo A. ' ltt« ^ baod magnt cnm re, <ed pleni» j?i«f ; 
habet haud pro kanc. . ^t»^t^i--.t« 

Ver. 102. iEmulatur hdc Lucr«»i. «* P«»>f«»P«»l«™Bde Jo,n.,fiaj.ţ 143. 

CTimnim locum Empedodis de Veot apud AuKidtat nato genetrte: tis tanta^in/ 

Clem. Al«. stiom. y. 12. qui nec opti- Cieterum. hujusce Iod recordatus est Ar- 

mum latuit BenUeium: . „^^î^^^ Ub. îi. p. 44. « Cum ergo h»c 

Om» im «iXM«^. «y «ţ^ta^MT» i^m " "* condWo iUturorurt, ut /^m et coln- 

*H,ATt^, f, xtp^i x^ffw. 4 «p « /wyimr " P^bendi nuHius poasint iaiticq>ajtlQB|a 

UuBitf mfOfmrMttp ofia^rtt ut ^» mrru. ** attradu, nonne purior ratio eat— ?" 

. Ver, 104. firt: n. fit — humătium: ^.' 

Hinc qpregie IX Johonnes^ epiat. i. 1. 1. haud manum; qui forâtan enw sit recî. 

— i n» m^ »fXw> i umn»9m^ff i 'EXIPA» tationîa. 

#«^«, xm* mi XEIPEX «/»«» EVHAA- in phraai non nîmi» vuWs magnificifr, 

«H2AN, fl*!^ Ttf x#y» r« Jâ^w. qiuun Luctttii* conceptâ, P8eud.i^5.^4. 

Ver. 1 05. indu manus : vocea- wle ecrif- 

buntur conjunctim in P. V. ed. O. XX.— ^^^ "^ ''^^'''"' Pseudole. ^dmaurium. 

guâ: P. V. ed. L. O. A. n. n. ^am.— Redeaa notata nobia fid L 758. buioenim 

munita: V. ed. m unica: m sdlîcet cum loco multum luda oomnledabunt ' 

w, iisdem apidbus, permutato; atquef, Ver, 105. dabit fidem. Virgilius, JEn. 

ut paasini, cum c: Vind. minutaj quae viii 150. 
Toz lineamentiia aincerae non discrepat 

Ibid. indu. Glossator vetustus: " /». Adclj>e, daque, fidem . 

« du, wr, ir)«9, nrog." Nam extra Vocea Ver.. 106. miis: A. n. 15. otto; ut edr. 

eompositaa altera forma endo videtur usî- tionea qu«dam exhibent, sed perpenim.-- 

tatior veteribus ftiîsse. Mox n. conjwowa. 

Ibid. 0*0 munita. Hac phrasis ab usu Veh 107. conquaşMri motibu$ tmsarum^ 

mîlîtum translata est Vegetîus, de re mî- Efficacem habemus atque nervotom ora- 

Kt iii 21. " ^ Sdpionis laudaU aenteti. tioncm. CScero, de dMâ. \.43.^^cvaa 

«tiaest, quî dixit, Viam faoatibua, quâ " ad inflnitam altitndlnem tem deâ^ds- ' 

" fiigîant, muniendam:* Exempla nua- « set» Apuliaque maxun^ ierra mfftOms 

quam non obvia. «c conquaaata esa**-^" Dubito tamei, 

Ibid. fidei. Similîter vetus poeta dic- an hce non sit in Lncretîo rectî» ac ve- 

tionem posuît, apud Ciceron. d^ seotict, nustior oonsecutio verborum: " Et, în 

™** ** parvo tempore, cemes omnia terrarut* 



16 T. LUCRETII 

Forsitan; et graviter terranim, motibus ottis, 
Qmnia conquassari in parvo tempore cemes: 
Quod procul a nobis flectat Fortuna gubemans; 
Et ratio potius quam res persuadeat ipsa, 

110 Subcidere horrisono posse onuiia victa fragore. 
Quâ prins adgrediar quam de re fiindere fata 
Sanctius, et multo c^rtâ ratione magiş, quam 
Pythia, quae tripode a Phoebi, lauroque, profaturj 
Multa tibi expediam doctis solatia dictis: 

115 Religione refrenatus ne forte rearis, 



»t 



** grsYiter, motibus ortis, conquassari." hirrificu jaxta tonat ^tna nânu : 

Comiiutte inferius annotata, ad ver. 320. . . . ■, •• ^ . 

, . ..v. 1. ţ. vertns Lucretu leviter immuta 

ir ^r^ ji A A \T :i j» A'A w "horrorem încudentibas Jragminibtis, 
Ver, 108, fectat: \,eâ,tlecM, — For- . ., ,,. . ^ ., 

r^ „ T^r ^ «j MO Aimnianus Marcellinus, mv. 4* — « cu- 

tuna: O. n. Natura s vide Yer. 78. „ . . . , 

Tu.j T^ ^ r »• ^ jt* "jasnwna mun conugauxn latus secum 

Ibid. Fortuna gubemans. Sic Claudi»- ... . j, _, .^ « . -_ 

■c • • j' • V j. • T5 " immani /rogoiv protraxit:" i. e. firag- 

nus, £piciin diaeiplinam tansens, in Ru- ,■,-,, ^, 

« • .^ . . •. ▼ . • menvastumm mulţam loneituainempne- 
fin. 1. 18. et phrasibus Luoretianis usus: • -^ .. t j j • \T* « i \e 

apitavit Idem, ad xxxi. 10.-—*' harrtfico 

— . cauasaeque vtara non sponte sequebar '* adyenum fragore terrent^— w" 
Alteriiis,Taaio quae curiere aeminamotu Ver. 111. Quâ: P. B. ytk».— ^pw»; n. 

Aflbxnat, magnumque novaa per inane figuraa 

fUiwiât non arte, rr^i.— — . ^""* 

Ver. 113. Pythia: Vînd. V. cd. 5. 

Menander in Subdititio, apud Ştab. ecL y^yw; O. A. Phytia; n. Fkytias: ccm- 

pbys. X. cujus totnm fragmentam, utî fe, varietates lectionis în hac voce, ad î. 

Canterus Bentldusque correxerant, debet 740,-^r/pode a; O. A. tripodisj editi 

consuli: communes, ut soios P. tripode e: praepo» 

TTXH KTBEPNA ^c^»' «««^ ^ ^u^ «^^ ^"^"^ desideratm- in n. Mox au- 

Ibid. lauroque: i. e. sacello, ramîs lau- 

Ver. 110. Subcidere: V. ed. Succedere. r&s preestructo, ne curioşi consultores in- 

Ibid. horrisono fragore. Maro, JEn. ix. trospicerent 
^* Ver. 114. expediam dictis: vide notas» 

Clamoreexdpiunt socii, /raai/uquesequuntur a<* u» 65. 

Iformofio— — . Ver. 116. et posterius deest Vind. n. 

^. • A ^ • • ..^ ac vulffaribus editionibus: n. voces solcm 

Cicero, in Arateis ejus, ver. 79. . 

et ceelum transpositas exhibet. 

ttm^^borrisofUsAqvXionisplangiturans, y^ ^^^ ^^^^. ^j^ ^^^^ m,^ vete- 

Sic rescribendum: videas animadversio- res; pro quâ dictione vulgus editorum 

nes meas in Horat epod. x. 8. Libri, ton- posuit, audacisdme et inscitisâme, mo" 

gitur, Lucretil vero phrasîs horrisono fra- nere: veriti sdlicet, ne veibum meare uni- 

gore^ valet '* terribili sono fragminum^ cuique nomini praecedentium minus accu- 

** vel ruinarum:" redi ad notas iq i. 748. rate conveniret. Quam indocte! vide no- 

Hinc recte acdpias Virgilium, ^n. iîL tam superius, ad ver. 62. Nos elegantiam 

571. suam Lucretio relîgioâssime esse redo* 



LIBER QUINTUS. 17 

TerraS) et solem, et coehim» mare, sidera, hmam, 
Corpore divijQOy debere 8etema meare: 
Froptereaque putes, ritu par esse Gigantum 
Pendere eos pcenas iiunani pro soelere omneis» 

120 Quei ratione soâ disturbent rncenia mundi, 
Prseclarumque veHnt cceU restingoere solem, 
Inmortalia mortali sermone notantes: 
Quse procul usque adeo divino a numine distent, 
Inque deum nmnero quse sint indigna videri; 

125 Notitiam potius prsebere ut poâse putentur, 



oandaxn prorsus existîmavimus, pro înerti B. A. n. X. restringere; qus solennis est 

correctomm interpoladone, qatd frigare confusio: vide var. lectt iii. 1057. 

ferit locum. Ita solent poets vividiorem Ibid. PnBclarum tolem. Ita Q. Ci- 

et omatiorem dicendi moduxn sequi, et cero: 

jictoraus yoc« otiod» aoteferre. Noa io«g^*«»tort»^«Jw,tt«in.Ow«r. 
alienus est Ovidius, tnst v. 3. 41. 

Confer ii 1051. et Sedulium in notiscom- 

8ic wuat Kteniiim, vidoaque sklera vincat, parentem ad iv. 542. 
CoDjt^ in coelo Cressa cprona tuae. 

Ver. 122. JnmorttUia mortali sermone*^ 

Burety maneot, vel simile quippiam, pe- SimiU elegantia oppontio veitMimin in 

destrem sermonem resipuisset. Vide sis iambo cemîtur. quem nobis Aristoteles 

ad i. 129. notata. conservavit, Kb. ii sect. 17, 2. exquisitis. 

V«ar. 118. par: sic vere Piu» rescripot gimi tractatOs ejus de ihetoricâ: 
ex conjectură, et fâc est in Juntinâ Aldi- 

nâqoe: omnia reliqua exemplaria» tam AaANA,TON OprHN ^ ^«fn, eNHŢOS 

mana acripta, qttam typis ezarati^ dant *»• 

foru H»c vocabula libris confiisa sunt jjec MUtonus nostras sprevît. vir nemioi 

ad Liv. xxxvi 24. 8.— <r«e.- Vind. V. ed. gecundus. Par. amiss. îiL 267. 

Ver. 119.. Pendere pamas: 3in«« ^mtn. Z 'f andhte&th'd immortailo^'e 

-,. ... ^ .. - - Tq mortal men^, 
Virgilius Mn. vii. 595. 

l^YiBBmcti^pindetUmiV^pcmas: ^1^« Paulinus, de Joan. Bapt. 177. 

multa quasi pecumana ad stater» brachi- pa^JZrtal^iyn^y^ divina loquantur. 

um appensâ. Vide Festum in TenderCt et 

Semum ad ^n. vi. 20. Sic legendum; vulgo, Huc: L e. jyiuc; 

Ihid. inmani şedere, Sîmiliter idem nam i?et iVpassim permiscentur. 

iUe Mantuanus, Ond. i 347. Ver. 125. « deest P. editi, ob; o«atm 

libros veteres."— a numine distent : V. ed. 
scitereanteaBMmmanioromtie». ^„^^- lastent; X. numine luscent: voces 

Ver. 190. raiione suâ: i. & qui simiU- omnino desiderantur in Vind. Nempe, 
ter suîs jAukMOphiae institatis aggredinn* lîbrarius, comiptissîmas inveniens in ar- 
ţar writiTn, atque fabuloşi quondam ^- chetypo, satius habuit prsetennittere. 
fntes immanitate virium vexabant. Ver. 124. qtue sint. Vulgo, sic sunig 

Ver. 121. restinguere: P. Vind. V. ed. quae temporum confuâc^ et novanim dio- 



18 T. LUCRETII 

Quid dît vitali moţa, s^suqiie, r^motum. 

Quippe et anim nan est, cum quo vis corpore ut esse 
Posse anhni natura putetor, conedlîmiique: 
Sic, ut in eetbere nan atbor, non sequore sako 

ISO Nubes esse queunt, neque pisces vivere in arvis; 
Nec cruor in lignis, neque saxis sucus, inesse: 
Certum, ac dispositom est, \M quidquid crescat, et insit: 
Sic animi natura nequit sine cotpare oriri 
Sola, neque a nervîs et sanguine longius esse. 

1S5 Quod si posset enim, mukd prius ipsa animi vis 
In capite, aut humeris, aut imis caldbus, esse 
Posset, ei innasci quâ vis in parte soleret: 
Quamde in eodem homine atque in eodem vase mânere. 



tkmum oonflctlo, impuâentiaai editonim n>îd. cmor; qoafis în venis ammafium: 

hodiemonim arguunt, poetam interpolaii- sucus ţ qualls în aiixmbus. 

tium contra univenonim antîquorum ez- Ver. 133. ac: fi. et^-'^ti desîderatur 

emplflrium auctorîtatem. in 'S^'^^idquid : P. quicguanu^-^escat: 

Ver. 126. Quid: O. A. Quidvei me* V. ed. A. crejcj*; L. M, cre«crt. — iruit: A. 

tn> oorrupt» lectionis oonsulenteay — vitali: ^^i^^» 

V. ed. O. A. n. m to//,— ^eitm^ti^.* A. Ver. 134. longius: temeiaiia editonim 

feiiitti«.^In aequente. n. inestCt pro ut nado nobis de propriis thesauris ^munt 

lougiterf libiia» quotquot sunt, vetuatis 



Ver. 128. animi natura: H. aninuîi vaWe redamantibus. 

noluram.— constYium.* M. consulium; A. Ver. 195. Quod: P. Vind. Hoc; utedî 

eoncilium» floltt: membranis tamen baud dubie in- 

Ver. 129. Confer iii 785. et sequen- ▼i^ Adstipolatur etiam commentitîae 

Igg, lectioni B. si iides danda sit illarum mem« 

Ibîd. non: editores impudenter de suo, branamm collatoribus.— Mox in ver. 137. 

nec in; atque ita sane Vind. sed ne du- V. ed. quamvis, 

bites, soporem coUatori ohrepsisse. Ver. 138. Quamde: V^i Tandemt de 

Ver. 13a pisces vivere in arvis, Hinc bac autem emendatione, consulas dispu- 

pendet Juvenalis, ziii 65. tata ad iiL 794.— m eodem: Vind. i» ea- 



• vel minuui nb aratro 



dem,-^manere: P. Vind. A. maneret. 



Phc^ui InveDth. ^^^^ Tandem in eodem homine. Lego: 



Sic optime et acutissîme legîtur: neque Qf^tnde In corde omni, atque In eodem 

aliter scriptum exhibet incorruptissimus BewTLKiwa 
codex Cantabrigiensis, meis oculis usur- 

patus. VuigOf mirandis, Ver. 139. guoniam: V. ed. II. cum; 

Ver. 131. neque: Vind. O. A. n. î. »• «• gn, etgm: B. guando; i. e. gn: A. 

nec-saxis: n. sarrisr-'şucus: V. ed. 5. ^omodo, 

cruor i M,Jucus. Ver. 143. Putribus glebis: sic Vlrgili- 



LIBER QUINTUS- 19 

Quod qaoniam nostro quoque constat coipore eertiun; 

140 Dispositiimque videtur» ubi ^sse, et crescere, poeait 

Seorsum anima^ atque animiis; tanto magis infidandum» 
Totinn posse extra ooipus, fiwmamque animalem, 
Putribiis in glehîs tarnunun» aut solis in igni, 
Aut in aqoâ duraie, aut altis mihem oris. 

145 Haud igitur constant divino piuedita «msu, 
Quandoquidcsn nequeunt vitaliter esse animata. 

Blud item non est ut possis credere» sedes 
Esse deum sanctas in mundi partibus idlis: 
Trauis enim natura deâm» longeque remota 

150 Sensibus ab nostris, animi vix mente yidetur. 
Qose quonimn maţiumn tactum sub&giţ ^ ictunii 



as, geo. i 44. « zepbyro ptiim gUba:** ** titotl saat^ moFtaUs visOs conUţgţum 

et ColumeUa, l U 24. putres aretuB dixit. '* rcfugerunt." IlU postroma, quie JaS» 

(Mi mnurum JHabU^us, iei se iadle genis probe interpretotus est, Acidalius 

ittolTentibus. Hinc evendandum putem comimpebat, inferdendo non ante rqfiâge» 

Gennamd C8esarisfiragmeiitum,quodiii-- runt. In anuno sdlicet scriptor babuit 

vcnio in AnâioL Lat Bunn* ▼. 60. 47. nobilissîmos versus CatuUianos, ad finem 

nupt Thet et Pel. quos lectorem non 

^^ţgto^ adstringit fiigore vemo panitebit buc translatos repetisse : 



Codtt Knptmfladles «tbîbet: Bunnan- Omi^Unda,wtmâ^ malo peimixta fan>h«, 

imt9^p€omy<aa3Ut,JhcUe$. Lectareru^ Quâ re nec talels dignantur vîsere coctu», 

dilui rem dijudîoeL Lacanus, vi. 95, Mec se contingi patluntur lumme claro. 

■ ntc cispUitantam Ver. 150. Vulgo, a; X. XI. ab; guod 

CwteatwfragUi sobitos adtoUere mnros— « magîs Lucretianum est. 

Ver. 144. 4iut: O. A. aia m—orii; n. ^"«^ ««*""* "«^- *«*** «^ ^ ^^^• 

ligfjf^ Ver. 151. ţttoiiîam.* V. ed. cums TI. 

Ver. 14& JSfovd.- O. X. -iuf.-««wţm*; î*"»"* • ** «wiiain. 

^CMiiof. Ibîd. tubfugit: i. e. ** Mti^^er in secalis 

Ver. 147. credere: P. dicere; qu« dio- " praeteritis elustt, atque nuni; etSam Wu- 

tioQM oomiiiutari sdent ezacriptoribus: ** dit:** quae vis est germanîssima hujuace 

^ tar. lectt ad liv. »mî. 27. 1. tcmporis sic adbibiti. 

Ver. 149. Tenuis natura de<iffn. Naa- Ver. 153. guiţ: n. guL^^i: vu1g<^ 

"^i paneg. Conit. Aug. liv. 2. *' Et, ^ocf; sed nostra lectio doctior videtur, 

" famvis adestia sub oculoa bominum subaudîto pronomîne, et probabilior. U- 

'' venire non soleant, quod crassam et tramque scrîpturam, quod si, conservant 

^ caligantem adem simplex illa et incon^ Vind. V. ed. O. n. X. XI. si solum, P. A* 

^ creta substantia natura tenuis eludat; Nulls varietates codicum B. L. M. corn- 

" iUi tamen auziliatores tui, adspid audi- memorantur. In sequente, X. quasi, vîce 

** nque paticntes, ubi roeritum tuum tes- qw}gue. 



20 T. LUCRETII 

Tactile nihil nobis quod sit, contingere debet: 
Tangere enim non quit^ si tangi non licet ipsum» 
Quâ re etiam sedes quoque nostris sedibus.esse 

155 Disaimiles dd)ent; tenues, de corpore eomin. 
Qus tihi posterius largo sennone probabo. 

Dicere porro, hominum caussâ voluisse parare 
Praedaram mundi naturam, proptereaque 
Adlaudabile opus divoin laudare decere, 

160 iBternumque putare atque inmortale futuram^ 



Ver. 155. de corpore: i. e. pro corpore, Ver. 159. AdlaudeMe: itaomiMB libri, 

ad rationem atque propardonem oorporis; niâ quod voces dî^UDCtaa exhibeaiity quâ 

qu9 potestas est voculae perquam usitata. scripti, quâ typis impressi, praster A, re* 

Lambinus igitur ne audiendus quidem cenţi cometore haud duliie exantum, et 

est, substituere volens pro, libris adver- vulgarium editionum lectioni oonq^îran- 

santibufl. tem, Id lăudabile ez ingenio pnBbeQtii(iiL 

Ver. 156. largo: Vind. O. Umgo; ut Plautus, Pers. iv. 5. 1. 

, ^i^momm . Edepol dedisti, virgo, operam adUt$uUUnlemf 

Ne Imgo sermmu moicr tua tempoira, Cacsar : Probam^ et sapientem, et sobriam— . 

et ipse Virgîlius, Mn, L 217. Mem, Mere. L 1. 84. 

* 

AmiaacM/M^aodosjmisoiMreqttinint. ^gj^ g^^ias miU, atque tageninm ediaudât 

SaneTOces/ay^ţiMet/ongiMaliquotîesconi- meum. 

mutatas esse satis liquct: videas var. lectt p^g^^ ^^ ^^ tmesîm, Caro valde fa- 

ad Lucan. iii 347. CUudian. rapt Pros. miUaiem, r. ad cum laudare, vel etiam 

iii. 215; et ibi Burmannum : sed nobis r. ^^^^ consodare; sed nost» ratio &d. 

loiigo vulgarius videtur. etmagisad seri- ^^ ^ ^ minus amWgua: vide Flaut 

barum mentem comparatum. ^rin, i. 2. 41. et animadverte bellulum 

Ibid. poiterius largo sermtnu: probabo. ^^^^ ^^^^^ ^^^^ adlaudabile laudare 

Vide. an iidem liberavit Bentleius. ^^^, ^ ^^^ ^^^ ^^^^^ Navianum 

Certe, vel proposîtumpoetasnunquamad- ^^^ ,^^1 atque iterum Cicerone me- 

impletum est, vel, quae de natura deonim „«„tum, ce jr^^^- , laudato viio." Haa 

domidliisque scripserit, injuria temporis ^^^^ j^^j^, j^^^re^ sapîuscule nola- 

Veri^' vimus.— di»^.- Vind. divini; V. ed. au- 

Ver. 157. voluisse: M. volui ijyse. ^g^ âium. 

, Ibid. Lactantius, div. instt vii. 5. Lu- xr -i^n bp^ * — r»>..vw»« 

-. ,. ,. . . .., Ver. 160. JEtemuin putare, Destpere 

cretu versus alleeans, dicit î " At udem , t u- iiu^ • «- j ..uw.. 

.. o. ~ . »* . . . * «'• In his fetuM nomen Pindarus profc»- 

** Stoia, Hominum, mqmunt, caussa ^ ^t • ^ 

M j ..lE.^ 1 « T^ . Z. *"» est, Nem. VI. 6. 
** mundus effectusest ' Et similitermoz, 

ad cap. 4. init ubî consulendus est *q j, x«x»m< m^emxif mu Oh 

Ver. 158. Preeclaram : V. ed. Percla» Mitu MomH' : 

ram, — mundi: II. mondi; ut in ver. 162. 

fondatum.'-propierea: P. jyraterea, — C»- quibusconcinuntHesîodei versus, mox 8i4> 

terum, Lactantius ad vii» 3. hune locum ▼er. 201. citandi ; et, ne alios accersam, 

ventilat Maro, 2En, ii 154. 



LIBER QUINTUS. 21 

Nec fius esse, deutn quod sît ratione vetusta 
Gentibus humanis fundatum perpetuo aevo, 
Sofidtaie suiş uBa vi ex sedibus umquam, 
Nec verbis vexare, et ab imo evoirtere summâ: 
165 Caetera de genere hoc adfingere, et oddere, Mahmi! 
Desipere est; quid enim inmortalibus, atque beatis. 
Gratia nostra queat krgirier emolumenti, 
Ut nostra .quidquam canssâ gerere adgredi^tur? 
Quidve novi potuit tanto post, ante quietos, 



VoB^ eterni ignesi et non vioIăbOe vttCrum belL GalL vii. 1. " E» res in Galliain 

Tertor nomcD, ait-: „ Tnaualpinam celeriter perfenmtur : arf- 

aam solem, lunam, et astra, haud dubie " ^^ "P» «* adflngunt nimofibii» Galii, 

alloquitor; neqoe admiaerim eqiudem ele- " q»od i» peacere vidiliatiir." Uhi nes- 

l^ton Mâridandi et aliarumquo^econ- o® "* oper» tit pretium kriter câştigare 

jecturaxn, Vetia, loco vettrum. Notam G>wcum înterpretem: nipi rur»^ JT t»f»g 

in^ndas inferius, ad ver, 405. — «yyiAiw» iXAm^m^v, ATTAIS i»wn *ft' 

Ver. 162. perpetuo avo: l e. ex utriU «-X^rr»*-*— nempe, ayytkaur vulgo, »ih 

que parte non intenrupto, aed adinfinitam ^**S' 
km^tudinem quaq[uaversum continuata Ver. 166. Desipere: II. De super. — 

Ver. 163. ullâ vi ex: sic P. Vînd. L. M. inmortalibus: O. n. mortalibits, 
2« XI. ezhibent; V. ed. iUum ex; O. ti/- Ver. 167. ernolumenti: X. remaliTnentii 

lam de; A. II. uUam ex: hic autem în attzactâ pEOBcedentis dictionis Uterâ finali, 

margine, illum de. Vulgo, tUlum de,"" — Porro, hoc argumentum alias positum 

sedibus: P. sensibus. est veifois aliia» ii 649. ubi similiter deo- 

Ibid. Solicitare ex sedibus: i e. « «te «ni natoiam attinet: 
" i#fo ac fundamento sedes dere, vel mo- ^^ ,^ ^^^^^ opibin, nlWltodiganortri. 
"vere:" vide Festum in Solicitare^ et i(r«c6f}ie/rMRm/uca^r,aeqiietaiigiturira. 
CaliAumîum, ad Ter^it. Heaut. iiL 1. 

52. Gl«s« veteres: " Solicitat, ,„^' Amobiu^ IU,, u. p. 69. «• Etquid homme. 

.r«H.ari.iiimo " prosunt mundo, «ut ob rei cujus sunt 

... ^ , ** necessani cauasam — f 

Ver. 164. summa: t, e. tn summăt utî ^r j « . 

jileniusxiosterfbnmilamextuUt superius, ^er. 168. quidquam: V. ed. B. ^,c 

td iii. 84. i e. tandem, deniques « ut 9uid.--adgrediefUur: l e. aggr^sun sint; 

« omnla uno verbo breviter comprehen- ^*^."'*'^^ ?*>^!' vel;,w*Aac. Sic autem 

« dam." Jam vero «ic scribitur in om. «^"P*"°* "^^^«"'«^ »«* ^- ^'"^ ^' ^ ^• 

nibus exemplaribus, quamvis editores, ad ^' ^^°» aggrediantuTi hoc autem im- 

nuUum facinus în contaminando Lucretu P'**"" ^« recentibus correctoribus: quod 

corpore cessantes, nobis commentitium «"^ ^^^'^ ^^ codidbus B. L. M. id 

suum nimfluim obtrudere non erubuerint negUgenti» coUatorum largiendum. 
Lambinus proposuit, Jundo; Bentleîus, ^^'^ ^'^'«^ ./n/wsm SimUit^ Dido 

;««ttm. T«det harum ineptiarum. pu- Virgiliana Epicuream agit, ad ^a iv. 

detquc. — ^V. ed. insuper, pro imo^ dat ^'^* ... 

*"^' SdHcetisrti^/laborcrtl eacorajuîrtw 

y&r. 165. adjingere et addere, Caesar, Solicitaţi— 



22 T. LUCRETII 

170 Inlicere, ut cuperent vitam mutare priorem? 
Nam gaudere novis rebus debere videtur» 
Quoi veteres obsunt: sed, quoi uihil adcidit aegri 
Tempore in ante acto^ quom pulchre d^geret sevoni} 
Quid potoit novitatis amorem adcendere tali? 

175 An, credo, in tenebris vita ac mcerore jacebat, 
Donec diluxit rerum genitalii origoi 
Quidve mali fiierat nobis non esse creatis? 



Ad quem versum Servîus oonsulendus est ranunque dictionem et Homtius adhibiiit 

Ver. 172. obtutU: Vuid. abtunt^r^quoi: simiUter, in epîtt i. 4m IJ* 

Ol A. cum. Omnem crede diem tSbidUiueUse Miprenuun: 

Ver. 173. puichre degen^ awm: L e. 5, e. «« crede dil«c«/ttm oijiuvu dieî ttU 

hew et beate. Gem, pro Muram. 12. « guprenmm oboriri." Hoc Tocabuluim 

«> FMor înteţea IU) pnA^Arui» w ac (ea. ni fallor, Cîoerani raaddiendum est in 

*' turn putaret--%'* Terantiusi Adelph. ▼. Anto ver. 868/ 

9.22. 

Ni parte ex Aqtiilonis opacam peUere mibem 

Syre.proceariadhodie^ttfeArf. Capent,etiaUtifauikiiteJr«irafa. 

Ver. 174. QwVI; P. Qui; n. Qmm.— U\m,diduxerits utî d«ii««>«f acrîbitur în 

noviiatis: V. ed. novUas^-nimorem: P. Ascensii scholiîs ad Flacci locum. Aurie 

anwre: quod meo gustui non deterius. ^^^j^^ p^ efUndorUnu: ut Vîr^ua, 

VirgiUus, JEn. vu. 550. jEn, ^ 204. 

M c in d a mqw aaimo» imani Blartfa amore, mnri per rnmon anra rţfiilrit 

''•^ulcendere: P. O. accedere^-^iali: O. A. Edam Prisdanus» perieg. 1020. 

tolis. 

Atque anrâ viridi, legitiir, qtne spUndtt, ia^$ 

Ver. 175. Hune versum vennis 177. Curaliiqae decus liquldl, clsriqoe topasL 
prscedit în P. V. ed. O. A. n. S. A. aed 

^».«:n^ »«.«.»«««. Ito reacnbendum dico. Vulgo, " greai- 

onuuno perperam. , ^^ ' • 

^., . ... TT "que topazL Ven. Hon. Fortunatus, 

Ibid. ta tenebnswUi, ac marote. Haec ^ ^. ^^^ 

in oculis erant Maronia, ad Ma» ii 92. x— d 

Qoando pavimentis tăba tâpesau inest : 
iidflictus, TÂtam tii /aMftrix, iMtoţiMt tnhebam. 

L e. fulgida, eplendida. Nonnuui seit* 

fiane pro vita, n. vitam prsbet; quad ^^^ ^^^^ ^ îndoctiarime: vîd« nea 

acîUcet noater presaiua effictua eaaet Man- ^ ^ ^^ ^^ ^^^ ad îl 89a Idem 

tuano, quum ad hune modum prîmitus ^ portunatua, poem. îx. SS. 18. 
^omparuerit exhîbitua: 

Unde data sibi mint a!ba iopaaau, onyx. 

Amcredo,ia tenebrii «vi/om, ac moetore,trâ- .. 

AeAoirt fi>c niahnguandnm. iDid. vu, 4. 264. 

Ordlnibiu vaiiis ttXbtt smamgdtu inest: 
Quod profecto dilucidiua; aed plurium et 

meliorum oodieum conaensus mutationem clara sdlicet Et în anîmo pnihi aedet» 

vetat InL. M. Iucet,quiseqitttur»ver- baud alîam m edi cinam Venusino quoque 

9U3 tranqxniti leguntur. ▼«*! &dendam eaae, od. iv. 5. 7. 

Ver. 1 76. diluxit. El^antuamam per- imtar veris eoim» vnltiu nbi tuus 



LIBER QUINTUS. 8S 

Natus enim debet quiquiQaaiqae est^ TeUe mânere' ' .. 

In vita, donec petmd)it blânda vobqitas:. 
180 Qui numqnam yeio vita» gostai^t amolrem^ • • . 

Nec fuit in numeroi quid obest nan cne creatmn? « 
Exen^hun poiro gignundis Deboa, at; ipsa 

Notities hominum diis unde estisaita priţaaxBf 

Quid vellent tăcere^ ut Bmeuk, animiQqcie vider^? . ' 
185 Quove modo est umquam via cognita principionua^ i 



Afulrit, populo darior it diis» Huc, quldquld teme, quldqiild freta, et igneos 

Et soles melius mitetU» ^ether 

Se onmîa pulcherrime concordant, et pro- (Mon conunanis agit) desceodiint amct»-^ 

portio aermonis aptissima conservatur. g. , ,^ «_ 2. aiji ^ ^ «• • 

Ammianus Marcellinus^ xxv. 10. " Cyd- 1 •»!. -^ • * ^ 1 -.-^^s 

. . « ,. ., ' ., ezemplanlms; et acerat tel umtumcnip 

UffK cfar..«m«; n«D. qui poeu» p... „„„^^ DnteU-rchio. ediderit. 

«m Mitotu^hK: «pmmt Horatium. ^^ ^^^^ Hic et ttrtim t»ien. abpmt 
qust. IL 2. 120. 

n. 

Vefaemou, et liquidust pttroqw ilmUlimus amni, Ver. 1 80, vero pitm : a . vere vitam»'-^ 

Vide Ovid. art am. iii, 204. et «quum «^/a«;i/.- V. cd. O. A. A. gestavU.-^mn 

est, ut nuttaris etîam ad Friadan. perieg. d^splicuisaet: 

762. contra noa, ut nune acribitur, 6cien- QP» numquam vero vitam gurtavit amore. 

iem. Sed enim oertiaaimam eaae noatram n>id. viUe gutiamt amorem. Non mul- 

Firiaciam correctionem exemplar ejua li- to diaaentit iUa S. Matthaei phraaia, cap. 

fudiaaime oatendît, Dionyafum dîoo, pe- xn. oom. 28.<^-«« rmt v ^«r rETSilNTAt 

neg. 1121. eANATOT^ PluiB dedimus ad SQt. 

HKmyXmvMtMmTmXiOâfKABAPOlOrirmZit: « -^ ,, ,» ^ 

' V«. 181. NdCf n. N<M.-^^miiâro: O* 

L e. puri, clari. Exemplum inauper no- 4. mundos non abaurde, aed ezgiiivlier 

minis aura, ad eundem aignificatum» iile ea^ ^ enuUtiar, reoepU lecţia— rofear.* n. 

Fertunatus auppeditat, in 'part virg. l afe#.— Heiniiuain8upiVr,tnnotiaadOvid. 

907. Nucem, ver, 107. difit, quoadam codices 

Ot «Mtiai coctam seoas nlcat oimi per aonim! habere creato, Quinam ăint işti codices, 

Deniqoe, Avienum emacWabo, în A««t Ju«ta cum^xime ign«i. equidm ig- 

^g .. . noro: aaltammhileaaeaewndiimstctuis 

. Tel tb vtrietalem lociitionia, quam agmie 

_qua«econfinlalud« aummo Lucretiua sectari aolet; oonftr 

Didi>eiBitp«dibiia,itt4orqiiâhmiiiiaMr«.* t^^ ri. « «- « 

Veibecat. et rutUo sidiu maglş tettuat astro. ▼«^- * "^' Greato^ creato, creatom. 

Ver. 185. diis unde est: aic B. L. M, 

libri dant auras, nec multo aliter A. a. divu unde est: P. 

Ibid. rerum genitalis origo, Versushîc autem divis unde t Vînd.' X. divitum est^ 

tl^htiashnus, et prior în ii 1104. haud y. ed. O. dimtum dteUt n. dms deest, 

latttit fiîfimn Italicuni, qui veiierea Lu- Ver. 184. «#: A. oui; atque^ in ymmk 

cietianasitanuri6\niltuetormnrit, adPim* gtatim venturo, inquam non iUq^ me 

xiii528. «ni^ftM9|. 
Voi. III. C 



24 T. LUCRETII 

Quidque inter şese permutato ordine possent^ 
Si non ipsa dedit specimen Natura creandi? 
Namque ita, multimodis, multis primordia renim 
£x infinito jam tempore percita pli^s, 
190 Ponderibusque suiş oonsuerunt concita ferri, 
Omnimodisque coire^ atque omnia pertentare, 
Qiisequomque inter se possint congressa creare; 
Ut non sit minim si in taleis dispositoras 
Deciderunt quoque, et in taleis venere meatus. 



Ver. 186. Q!u.idque:.'B» Quidveţ X. doctissîmuxn nimîs patienter îmitantlbiu^ 

QfUBque; etiam bene. Editi, Q,uidnamy maculam elutam prorsus voluîmus. 

ea. arbitrio: audaoter, et înscîte.— nse^.* Ibid. novando: passive; dumnovaiur. 

'Vlnd. V. ed. L.-M. A. X. H. se, Bentleius. 

Ver. 187. specimen: P. V. ed. L. M. Ver. 196. si jam: O. €1, jam nuncg^ 

O. A. n. .n^ speciem: sed Fius recte e- A. jam ego: V. ed. B. M. A. n. S. abest 

mendavit, scribendum edicens specimen: si. — Hune autem veisum, et, qui sequun- 

de quâ commutatione nonnulla dedimus tur, quatuor, jam Iqponus, aliquantulum 

ad iy. 77. 135. diversimode scriptos,adiLl77 — 182. Co- 

Ver. 190. consuerunf. Lege, cansue- dicibus utrobique nos obsequimur, ct pofe- 

rant. ^ libertatem subinde sermonis variandi 

Bentleius. concedendam esse prorsus arbitramur, nea 

Non probo : nam ea est hujusce temporis imiun locum ex altero contra Ubros temere 

potestas, ut significet, non solum in secu- «>"% debere. 

lis prateritis boc modo res administratas ^"- 201. yttan/um.- P. V. ed. guam turn. 

esse, sed hodieque sic administrări: vide — ^*5«*.- n. gerit; et, pro varia lecţione, 

nuperrime animadversa, ad ver. 151. v*^^*^- 

,r.*«, ' ^ ^ • j Ibid. coeli tegit inpetus ingens: videsis 

Ver. 191. omnia pertentare: l e. de . ^ «. ^ . .. . - 

. . . ; * . *• 987. Sic Ovidius, met i. 5. 

mazmie proprio verbi sensu, experimentis 

omnigenis abuti: sic alii. Glossator ve- Ante mare, et tema, et, quod tept emnia,caium: 

tus: " Pertento, »***up»»fimr Scribunt quae videtur ex Heriodo derivasse, Theog. 

autem Vind. A. pertemptare: uti passim 127. sic versibus nitidissimis canente: 
exhibent libri mânu exarati. Notum est 

Ver. 193. in taleis: V. ed. vităles; ob- rw* )• fw r^«fMvw (}«mw«, «rMJMiri}, 

vii» Cuilibet erroribus. OufM» mgrtfoff^ im /m» mpt wmvr» mafjmrn, 

Ver. 1 94. Deciderunt : P. Deciderint. ^* "" f*^'^'^^ ^^ ^^ •'»^» «•'• 

— taleis: n. talibus. — meatus: Pîi codi- PUmus, nat hîst ii inît — " c(dumy — 

ces, et A. noraft**; Vind. n. mestus; V. " cujus circumflexu <<?^n/Mr omni^." Ac- 

cd. n. masstus; X. in estus; quae mira cedat insuper Amobius, lib. iiL p. 12a 

sunt coUuvîes comiptelarum. _«» universam istam molem mundî, ai-^ 

Ver. 195. gerilur: Lambinus, contra *^jiu omnes amplexibus ambimur, tegi» 

libros veteres universos, nullo prorsus usu, " mur, ac sustinemur-^" Hesiodum 

suum genitur rursus ingerit Nos, aliter vero correximus, ad scholiastem Pindari, 

atque editoribus aliis factum est, virum Nem, vi. 1. ubi versus Icguntur. 

3 



LIBER QUINTUS. 25 

195 Qoalibus haec rerum geritur nune somina novando. 
Quod, si jam rerum ignorem primordia qu» sint, 
Hoc tamen.ex ipsis ccbIî ratîonibus ausim 
Confirmare, aliisque ex rebus reddere multis; 
Nequaquam nobis divinitus esse paratam 
200 Naturam rerum; tanta stat praedita culpa* 

Principio, quantum cceli ţegit inpetus ingens, 
înde avidam partem montes, sylvaeque ferarum, 
Possedere; tenent rupes, vastasque paludes. 



Ilud. coHi inpetus ingeru, lUustraYÎ. Ver. 203. Parrâ verboruxn ratîone faa- 

mus^non paucis exquişitiasimam locutio- Htâ, structuram hujusce versiW, nume* 

nem ad iv. 418. Neque aliter Cicero, qui rosque, vates idem Mindanus fidelissime 

Lambinuin non latuit, nat deor. iL 58. quidem repraesentavit, ad gea iL 144. 

in kxx> vere frugifero, nobilique: " Quum 

„ ^ . ^ ,. «. «j • u*i' Inpleverei tenm/ oleK, irmentara« laeta. 

'* autem tnpetum cceh • cum admirabili '^ • >^ 

** celeritate moveri vertique videamus, Unde, ut id obiter animadvertam, codicis 

*' constantissime confidentem vicissitu- Medicsei lectio damnatur, deesque* 

" dines anniversarias cum summâ sahite Hâd. vastceque paludes. Idem, ^n. 

** et conservatione rerum omnîum; dubi- xii 745. 

" tamuB, quîn ea non solum ratione fiant, , ».. , ... . . . 

, . ^ „ . ,. . . . ,^ AtquehlncvArra«a/a/,hincarduamoenîacin- 

** sed etiam ezcellenti divmaque rationer ^ant. 

Qus sic integra lector scitus cum volup- 

tate perieget InteQigo autem, inanes, vacus, •rfwyt'nt, 

Ver.202.atndam: " quasi scîUcet. suâ ^^fi^^osof denique, paludes. Sic iUe 

" portione parum contenţi, omnia rapere ™""»' «* ^n. ÎL 780. ut aUbi: 

**vellent, et haurire:" ie. facili acnsus Longa tibl exsilia, cta;«/«m uwnV aequor aran- 

flezione, et per schema impendio venus- dtun : 

tum. >ec ugenio eUgantiaimo mm dig- y^^^ ^,j.t^ IL ^ 316, 

num, '' magnam partem: oonferas in- 

ferius, ver. 471. et quae notavimus super a-gf» ^» 'AAOS ATFIPETOIO. 

hac phrasi, ad ii. 1065. Illos profecto ^ , ,. . , . 

^ N , . 1 «j iv>r Quod. autem dictio vastus m secundano 

nascentes lumine parum placido Musae ^ .... 

riderunt Gratueque. qui vel vocabulum «ensu m««««». sive .««en.. posat. «1 equi- 

v^ . ^ ^ . i.\. 1 , . ^ dem ad pnmitivorum bonunum consue- 

aliter interpretări velint, vel aham, aut t. n ^ 

...^^j , ..«â tudmem referendum existimem: se sub 

habitani. de quorundam sententia repo- ... ,. ' . 

■r» 1, , , , , mcunabmis mundi per terrarum orbes 

neie. — ^Porro, n. codex sylvas, loco svIwb. ,. ..... 

dispergentium, atque solitanis, uti par 

Ibid. monteSi sulvau/ue ferarum» In- .. • ^u ^ j 

, , ,. , ^ , , erat, regiombus et undequaque vacuts in- 
dole pastorali locum, longe longeque ve- 

» o o -l currentium. 

nustissimum, non nuUia oculis Viigiuus 

ad8pcxi^ în ecL v. 28. . ^^' ^^' disiinet: P. V. ed. destinat; 

n,destinet: sed prisd oodices Fii^vulga- 

■ montesqw feri, sytv^eque^ : tam dictionem exhibent 

Ibid. mare, quod terrarum distinet oraş: 

et mox ihidem, x. 52. . ^ oceanus dissociabilis; ut Horatius, 

in ij/w. Inter «pelwa/irranwi.-— od. i. 3. 22. Bentleius. 



C 2 



26 T. LUCRETII 

Et mare, quod late terranim distinet oraş. 
205 înde daas porro prope parteis fervidus ardor, 
Adsiduusque geli casus, mortalibus aufert • 
Quod saper est arvi, tamen id natura suâ vi 



Ad quem locum tamen aiumadvenîonM noster: quaaî nimirum per sonain gUdi^ 

viri maximi prastiterit consuluisse; «t» de lem nit»i indesinenter caderent Htiic 

potestate vocis distinct^ Heinsium, ad reî periodus jucundiasîmi locutuleii ve- 

Ovid. epist viii. 69. (ubi eadem inveni- niista lucem fcmefabit; Herodotum dico, 

tur lectionis dissimiHtudo, atqoe in Lu- in Melpom. 31. Iltft h rmt itrtftny T§n 

cretio) noştri non immemorem, et otium S»W«m Xi^^a «MirXMf umm r«v mp, »m* 

nobis valde gaudentibus fadentem. ntnâtt uvuut «» «<• n mm «ri titn t« 

Ver. 205. Huîc enori subscripsît etiam *M^ «•» «ru^, ari lugfCMM, mvlt t^^ 

Felignus vates, met l 49l **f* «ww" «J» ywfui*- «-• tmrt^tfti rmt^ 

Quanunquae medio, non est habitabilisKatu: o. . >^ * % 

Nix tegit alta duas. ^^'» " ^ AÎ^A-'W, m irtf »m u»4S' ni* 

Evulgari solet, media esi; sed Gronovianî u^i, §^t r» X%ym» ut»t yuf fi %mf irr$fâtg'f 

codids nobis anridet lectîo, ob injucun- »mt Im tm ^ufutvm rtirn, imv» roturfg 

dam vocis est rqpetitionem. Xeque in tt»»Mnr» rm itfţ Bapnr trrt rtis ntruf» rmv 

Yulgarem opinionem non se oontulit Ho- vm» T» §n wnfm^ uMmi^mrktt rut x***^ 

ratius, od. i. 22. 22. riri Scoluf r% tuu rut mftâmus httuf X<- 

- . , . , . yuy, Fostrenue porro clausula» hic est 

Pone »ub curm nimium propbiqui _ « , 

Soli», in terrtdomibua negata. . °™^« constnictioque. Latine redditae; 

quod moneo^ quum latuerint Wesselin- 

Ad quem locum Cunningbamius, iUe gium: <« Opinw igitur Scytfaas, et popu* 

eriticus illaudabilis, cum temerario suo ce ]o^ ditnmi, usos similitudine, hoc no- 

contextâs inquinamento bucds omnibus « ming pennarum nivem donare." 

«X8u£3andus est, atque despuendus. ir_ a«w x • vr ^ i- 

^ *^ Ver. 207. nta vi: V. ed. ntat»; coali- 

Ibid. duas parteis ardor aufert. Colo- tis dictionibus. 

rem I-ucretiani aermon» PUnius «emok. y^. ^^H. Sentibus obdwM: A. Genţi- 

tus «t, nat hist u. 68. » It.*«T« <re« j^ ^^. ^„^eta. lectioni. est 

"parte, abOuUt c^um, oceani rapina UmgeloDgequeTOnnstisania! etinKnp. 

« in mcerto est Et vocabule PUniano ^ g^.j„ exlribendâ c<n>.pinBt O. et 

«^»« multum fllu.tratur no««, in ver, j, ^degantem aberratioaem Muito*. 

202. ezpositio^dictionis auidam. tT •• ^i « 

'^ nus arguit, geo. ii. 41 1. 

Ver. 206. geli, Hujusoe form», gelus^ 

vel gdum, geli, meminit Nonius Mareei- "^ «egetem deosU obiucunt sentUms herb». 

Ins. iii. 104. viiL 26. 7. exempla ex Afra- _^,-, y. ed. iW; de quâ confîisione de- 



mo. Acdo. Catone. Lucretio. et Varrone^ mentorom ir et n, Drakenborchius ad. 

proferens; nec non Pnsdanus, Ub. v. p. xnonuit, ad Liv. viL 26. 1. qui videndua: 

658. Adjice Catonem illum, de re rust j. ,,,• . „. nisi, quod placuîsset, si Man- 

sect 4a ^n. «* Postea stramentis circum- tuamis idem iUe non tterum obstaiet, qui 

" dato, adligatoque, ne gelus noceat" ^^ sua, in gea i 1 98. ad veisus LucreU- 

Vetus giossanum: " Gelus, wmytrss'^ ^nos omnia studiose coloravit: 
etruisus: ^^ Tlmytr^ty gelus," 

IWd. Adnduus geli casus, Videtur VWi.Iectadia,ctiii«//(»x^ctetelflftorf, 

... Degenerare tamemi m 'vis kumtma quot annis 

pro nms posuisae m hoc versu r» gdt Maxuma quseque mânu legereb— . 



LIBER QUINTUS. 2? 

« 

Sentibus obducat, ni vis hiimana resistat, 
Vitaî' caussâ, valido consueta bidenti 
210 Ingemere, et terram pressis prosdndere aratris: 
Si non, fecimdas vortentes vomere glebas, 

Ver. 209. Vitaî caussâ: l e. vidăs; Kon aliter porro locutus est CohimeUa, 

ut Grasa ^ passim. D. Lucas, evang. x. 318, atque ii. 4. 9. qufim admorebo; 

™* ^ — •««'» î«» «* vM U-rtfu/utrâs »ymst ^^ tamen ut phraaeos pervagatissims ex- 

«r«yr« rn BION, 09 u^tv, iSkXi; quem emplum pnsbeam, sed ut lectio, quam 

locum tetigimus ad Sflv. CrîL sect xd Lucretio mâo redonaTerim, ad L 176. 

Vor. 21a pressis: n. /mmma. — ^Vereus pulcfare oonfinnetur : '* CUfe< pinguU bo- 

dcest M. »( li, peractâ satione trimestri, mense 

Ibid Ingemere et pressis aratris, Et *^ Mariio^ si vero tepdr codi, akxîtasque 

magnifioo sane versu gemellos non minus '^ regionis» suadebit, Febmario statim» 

magnificos sumina Virgîlii solertia con- ^' proscindendi sunt" Addam Silium 

fedt, et pausâ simili interddit, ad geo. i. Italicum, x^ 552. Cari dubio piocul 

45. haud oblitum: 

Depresia iodpiat jan turn mihi taunu aratro ' daxerc juvencm, 

Ingemere; «f, sulco adtritus, splendescere vomer. Iffipressis âodies terram pnucindere aratris, 

' His autem clare ostenditur, quantum frî- ^t constituam rectîus versus Hilarii pere- 
geat Heînsiana divinatio ad Calpum. ed. l^gantes, in Genes. ver. 105. 

ÎT 121 

Cum juga nulla forent, ff vomer nullus aratri i 
Jamque palam presso magls, ac magîs, instat ^""^^ nuUus^d/iix taurus in arvto. 

Vulgo, '* tiec vomer;" punctisetîammale 

îinprenso sdlicet substituens. dispositis. Nec non IViscianum, perieg. 

Ibid. terram pressis prosdndere aratris, 1 80. leviter castîgabo : 
Hinc profecerunt Avieni versus, in Arat 

616. cum qmbushbet vel pnmanorum victus^it^mvi^Sl^c^u^., 

poeUrum elegantiâ, me hortatore, certa- SdBtxtigîiaxo» terram proscmdere aratris . 

turi; nec sine mukâ voluptate lautis leo- ^ 

toribustractandi: "**"» <emi*.— C«terum, librarii scrip- 

tores passim vice prosdndere ponunt per- 

Mec mim», arenU cum crine attollitur JBstai^ sdndere, quod in hoc usu minime feren- 

Et cum, cana comas, redit anno Bruma rieentL j...» . ^.....>. • j ^* 

Tanpon. dedgnant? n«n. d « gu^e St j""' '^«"" P~«c«rf«* »» porro «.«. 

Vergite, curvas in flava novalia falces "^•*» ^®* •ffcrâfiuv d6 quâ re nos egimun 

Exttceredies; dconduntaequoreflammas, ad Silv. Crit iv. pp. 58. 59. Htnc ita 

Telberem preuo prosdndere tempos anOro, sincerissime scribitur elegantisdmuâi cai». 

Sic rescribîmus în primo vewu, pro fHgî- "^ "* AnthoL Lat Bunn. iii. 1 79. 8. 
dob atqoe haud dubie vitioso, astus Kbro- Daedalus adstruitur terras mutasse volatu, 
nun. Voces eestas et astus subinde mu- ^^ medium peanh prosecuisse dion. 

tttas esse lifarariis, Buimamius observavit nyr 1 ^ • j . tt > 

^ A..*u 1 T^ ^^ ««»**« wacţvnYn, Malequidam,;iCT-«tfcai«e; pessmiiQ Hem- 
ad Anthol. Lat v. 60. 2. unde didici quo- • . vt ^TTt 

mio «.— .« A • • j . X^tT »"«. prasecutsse, Nerope, Dsadalus aera 

que, meam Aviem emendationem Ulitio _ , v su j- • - • 

„„ , , - . enaiamt: confer qu» diximus supenus. 

prareptam esse ad Grat cyneir. 59. quî «j :;• rn/^ tr- a? , -« r^i j- 

toi-«,\--*'4 X- X t M . ^ •" *"• 590* Vnrg. JEn, v. 158. Claudian. 

wlam restituti versâs laudem. si oua est -^u 1 t> « f /^ 1 1 • 

tt naţia. ««««i «4»*» «» epithaL PalL et Celer. ver. penultmio. 

Idem tamen Heinsius, ad perelegantes 

tabeat secum, servetque sepulcro. versus Silii, Pun. viii. 603L 

C J 



28 



T. LUCRETII 



Terraique solum subigentes, cimus ad ortus; 
Sponte suâ ncqueant liquidas cxsistere in aiiras. 
£t tamen, interdum magno quaesita labore, 
215 Quom jam per terras frundent atque omnia florent; 
Aut nîmiis torret fervoribus sethcrius sol, 
Aut subitei perimunt imbres, gelidaeque pruinse, 



Qjuique gravi remo, limo^ sţgniter undis 
Lenta, paludosae pnsândunt stagna Ravennae: 

recte repudiavit vulgatum perscindunt. 
Sic autem locus iste interpungi debet; 
quem punctis destîtatum Drakenborchius 
exhibuit, atque in novissimis Ernesti Ru- 
pertique exemplarîbus male administra- 
tum video. loterea, subtilis poeta, et 
perdoctus, nec invenustus tamen, Sidoni- 
tis ApoUinaris emaculabitur, cann. y. 585. 

Qiui pacem das, redde animum : lassatajuvend 
Cervix depodto mdios pnuukat âratro 
Telluris gîebam soUdae-^. 

Libri, post sulcati sed idem moz, viL 
151. 



• fecundus ab urbe 



PoUet ager, primo qui vix proscissus aratro 
Semina tarda sitit . 

Neque ambigem, quin vocabulum Latio 
deperditum, sed in spedosissiinis, restitu- 
endum sit Claudiano, in Rufin. L 136. 

Longcvum mentita senem, rugisque teveras 
Prosukata genas, et ficto languida passu— — . 

Codices, persulcata et pratulcata; sed 
nostra dictio propria est in hac transla- 
tione, et omnino vel invitis membranîs 
admittenda: confenis Virg. ^n. vii 417. 
Pro ** măria pernUcantes Tritonum ca- 
*' tervas," in Apul. met iv. sub fin. libri, 
docţi ex scriptis multo cum judicio per» 
sultantes restituere. — Sed enim tempus 
est, ut opus institutum persequamur. 
- Ver. 211. gldtas: S. terras j pro diver- 
sa lectione.— £t hi versus jam venerunt, 
ad L âl2. At an hujuscemodi carmen 
post ver. 210. exdderit? 

Herbarum genera, ac nitidarum semina frugum. 

Ver. 212. cimus: V. ed. stimusi per- 



mutato c cum t: nam voluit seimus^ utî 
scribitur in Vind. B. M. O. n. errore re» 
citationis.— od.* n. ab, 

Ver. 213. essistere: n. persiOeres, et 
prisca Pii ezemplaria, exsurgereg quod est 
vulgarius, et ex glossemate. 

Ibid- liquidas auras. ViigiUus, gea 
L404. 

Adparet hqtado subUmis in aire Nistis. 

Claudîanus, in Fh)b. et Olyb. cons. 272. 
————— Hquidi dementior aura ErwmH: 

ut etiam liquidas auras, in Rufin. i. S5, 
et alii porro sspiuscule: i. e. puras, te- 
nues: unde non erat Prudentius culpan- 
dus, de animă, ut cairâ quadam tenuissi» 
mây cont Symm. ii 187. 

Nec mihi dificile est liqmdam drcumdare flam- 

mis 
Nahtram, quamvis petfiabiUs illa feratur 
More noti'"'^. 

Ver. 214. Hinc adumbrata sunt etiam 
Virgiliana, ad gea L 118. et seqq. uti 
Lambinus quoque prior observavit— Moz, 
ver. 216. ^. nimmni, pro nimiis: etver. 
217. L. subita. 

Ver. 216. torret fervoribus. Martialis 
hinc videtur corrigendus certissime, ad 
iv. 56. 5. . 

Torrida sed fervent Nemeaei pectgra monştri. 

Editi, Horrida: vide nos ad iii. 930. 

Ibid. atherius sol: i. e. meridianuSf 
ut qui arces atherias jam conscenderit: 
compares Virg. gea iv. 426. et ibidem, 
iii. 154. T« nimiis fervoribus Lucretii, 
quod explicant adjunctae voces sol atke" 
rius, necesse habuit Mantuanus i^)eciali- 
ter nominare mediis fervoribus, Mimi- 
mm, atherius sol, vel altissimu^ et ăSrius 



LIBER QUINTUS. 29 

Fiabraque ventonim violento turbine vexant 
Praeterea, genus horriferum Natura ferarum, 
220 Humanas genţi infestuni) terrâque marique, 

Quur aUt, atque auget? quur anni tempora morbos 
Adportant? quâ re Mors inmatura vagatur? 
Tum porro puer, ut ssevis projectus ab undis 



10^, vel matutinus, invîcem opponuntur: Caprigenum hominum non placet miht, neque 

redeas ad notata in iîL 1057. et manum panthermum, genus. 

^is. Consulas etiam vor. 268. hoc li- Porro, genus horriferum ferarum opponi- 

bro. tur ^ miti ferarum generi/* ad incorrup- 

Yer. 217. subitei imbres: i. e. subeun- tissimam lectionem, vindicatam nobîs, in 

tes, praeter spem obvenienteâ; adeas dicta i. 14. seu feris pecudibus. Varro, de re 

nobîs îniL 563. Suetonîus, iii. 14. *' Aras, rust ii. 1.5.** Etiam nune in locis mul- 

**sponte subitis, conlucerent îgm'bus:*' "tis generti pecudum ferarum sunt alî- 

L e. sponte ascendentibus. Ita Iod con. " quot — " Sic idem, ibid. 2. 2. et 3. 5, 

stractîonem capias. Ver. 221. Quur: ita clare n. et statim, 

Ibid. gelidayue prmnm^ Fhbraque oen- Qur, 

torum, Virgilius, geo. iL 263. Ibid. anni tempora : î. e. iempestates 

\A'vtKticixx9Sit,gmd4equepnmuet qu«piam, ut a»«it»mj puta: iddeiLSl.- 

32. 

atque mox ibidem iUe, ad ver. 293. Ver. 222. .Jdparlant . moff^s. Non 

iTgo, non ftfrtne/ fflam, non /aAm, neque imftw, niulto aliter, et in consimili materie, 

CoQveUunt— — . Flaccus, epist. î. 7. 9. 

Ver. 218. Flabra ventorum vexant. Se- Adducit febrei. 

neca, nat quaestt iii. 28. " Sunt, qui ex- j^id. Mors inmatura. Maro, JEn. xi. 

** istiment, immodicis imhribus vexări ter- |gg 

** ras posse, non obruL" Et hand dubius 

dixerim huc oculos Amobîum convertisse, TZTZZl^"^'^ '^ inmatura nianebat 

lib. vi. p. 191. ** Hjremalia sentiunt (dii) 



Mors gnatum- 



^frigoray aut solibus torrentur aestivis? Ver. 223. Turn: .X. Cum. — porro ut: 

^* Flui^alibus nimbis peefiuuntur; vento~ U. vero et. 

" rum «os aut turbines vexant f**'^^PorrOf Ibid. S€Bvis profectus afr undis Navita. 

Kxant valet, evellunt, lacerant; quum Pulchre politissimus Ovidîus, ex'Pont 

st efficacissimaB vis vocabulum : vide sis ii« 3. 27. 

1» •429. Ut-fera nimboso tonuerunt tequora vento, 

Ibid. ventorum turbine. Hinc fadlem in mediis lacerâ puppe relinqaor aquis : 

admittit explicationem -figurata Flori phxa- Cuxnque alii noUnt etiam me nosse videri, 

-: ,..1 j'u • j ^ j ••• ^ Vix duo ^mVcto, tresve, tulistU opem. 

a^ crux et ludibnum doctorum, ad m. 5. <- ^ > 

8. ** Itaiiam jam, ipsamque urbem Ro- In primo versu libri fluctuant inter voces 

*^mam, regius terroi; afflabat." Nimi- tumuerunt, tenuerunt^ timuerunty sonue^ 

nun» modo dixerat, — ^'^ subitus ^ur&o Pon- runt, et quam restituimus po<^, longe 

tici belii— erupit" venustissimam incomiptissimamque; uti 

Ver. 219. genits horriferum ferarum: scite Burmannus etiam judicavit: adeas 

pbrads est X<ucretianissima scilicet, vice animadversiones meas in Virg. JEn. xii. 

genus horriferarum ferarum : de quâ nos 566. Prseterea, Apuleius, met i. p. 50. 

>di 473. et alibi Plautus, Epid. 1 1. 16. nQ^trum presse subsecutns est: ^ A-t-^o, 



M 



80 T- LUCRETII 

Navita, nudus, humi jacet, in&ns* indigus omni 
225 Vitali auxilio; quom primum in luminiş oraş 
Nixibus ex alvo matris Natura profudit: 



** ut eram, etiam nune humi prqje<fuit IM bene achoUa vulgaria, ac ViUoisonL 

** inanimus, nudui^ et firigidus, et lotîo Homerum autem Oppîanus exprefeit, qr- 

'< perlutus, quasi recens tOero tnătris edi- n^. iii 201. Addas Antbol. Lat Buim. 

** tus, imo vero semimortuufr-^" Non- ii 186. 20. 

nuUi leffunt, perlitut: et fmstan indolî • . „ . ^^ ... .,^. . 

sermonis congruenter. Favet appositissi- g^ cnww, tetigit terram. 

mus locus TertoUiaiii, de cam. Christ. 4. 

*' Hores utîque et infantem, cum suiş ^^ ^^^ ""^^ insolentissîmam locutîo- 

« impedimentis projwum utique, et oWi- "«"» ^^»*«' *'«''"» '®^ expositus; quam 

*^ turn** Virgilius tuetur tamen, ad geo. îi. 188. 

Ibid. Aliud habes aigumentum: « Si qoiqaeedUusaustn^. 

« dii mundum fecissent, melior faret ho- p^^^ ^ jcrnum comparatione usus 

« mmum, quam aliorum animaUum, con- ^ „^ ^^^^ ^^^^ 0„^3^ îj^ 1 j^ 

« ditio: at longe deterior; et, si rem îp- „ Mardonium. deletis oopiis ipsius, vdnt 

« sam attendas, brutis parens Tidetur Na- u enat^fragionudum, cum pauds fugei« 

« tura, homînibus noverca." Creechius. « compulcnmt." 

Ibid. puer infans: i e. ut Horatii yer- jbid. nudusjacet. Haud aliter de Pa- 

his utar. od. iv. 6. 18. nesciusfanpuer. ^j^,^ ,^^ ^ undis prqfecto, Mindanus 

Ver. 224. yiwita: Vind. Nam ita; vates, JEn. ▼. fin. 

V. ed. autem, Nauta. ar ^ i i *. ««« • l^ • 

iyriftficr in ignotfl, Palinure, jac«&» arenft. 

Ibid. nudui humi jacet, Seienus Sa- 
monicus, de med, 1038. locum Lucretii ^>^ infans: i e. qui fari nequeat: 

respexit, et sîngula pene verba mutuatus '^ annotata superius, ad iv. 1157. 
est: Ver. 225. Vitali. Varietas unius et 

Nudum hominem primum mundi natura firo- *^*^"» cditionis. Vitai nempe, scribitur 

/undit: in margine A. codicis; et immerito sane 

Insuper excnidat, niveis quum dentibus armat. Bentleii approbationem nacta est • 

Sic prior venâculus omnino rescribendus ^^' ^^' ^^' "• oJbo.-^-profudit: P. 

est, qui solet boc modo exhiberi: ^' ^ ^- P^fi«^i*i sed rationes strucs 

turse recepto vocabulo sufiîragantur. 
M»dumhomto«. primum «^«-ntun^rSWifi j^^ j^^^^ ^.^^.^ jjaw,. geo. 

quarum hsBc lectio constructionis indoli !▼• 199. 

wpugnat; illa, ut videtur, scriptis ezem- ^ut fetus nixibus edunt. 



plaribus. Statius» silv. i % 109. 



Idem alibi, ^n. viii 139. 



uHun cadentem 



Excepi, fovique sinu : Vobis Mercarim pater est ; quem candida Maia 

CyUenaB gelido conceptum vertice fwRt. 

utibidemille.r5.69.etmTheb.i6a ManiUum pneterea adducam, ut explicem 
Homeri, quem Lambmus adscnpsit. pro- ^i^dicemque, ad ii 875. 
fecto memor, ad Ii T. lia 

-.———*■—— merito Typhonis habentur 
H fi4»rw leartwtn tnfmrtmw^t mva^, Horrendse sedes, quem TeUos sseva prţfudit 

Tm mvi^, M ny i{ aifsMrot ugt ywâknt. CompuW; montesque snper lediere cadenţe». 



LIBER QUINTUS. 31 

Vagituque locum lugubri conplet, ut aequum est, 
Quoi tantum in vita restet transire malorum. 
At variae crescunt pecudes, armenia, ferseque: 



In secundo vexsu, Bentleius reposuit ta, quamvis prolizior, ut acriptor est in 

fforrauU; quod aut venim est, aut non: purissimîs et venustissimis, lectori lauto 

mifaîinet haud prorsus necessarium vide-, nec taBdium pariet, nec displkebit: <* Que- 

tUT. In tertîo, vir egregîus rescripcât vur, " nmtur, hominem nimis imbectUum et 

pro nec: valde infeliciter, et elegantias ^ fragilem nasci, quam caetera animalîa 

aoctorîs sui parum capiens. Tu mecum ^ nascuntur; qu», ut sunt edita ex utero, 

interpreteris, lectcnr: " Nec minores quam '' protinus in pedes suos erigi, et gestire 

** pro tali matre;*' vel quales a tali matre ** discursibus; statimque aeri tolerando 

exiţiectavîssess qpsam magnitudine r^eren- ^ idonea esse, quod in lucem naturalibus 

tes. Quibus nihil ezquiaitius novi, venus- ^ indumentis munita processerint: hOmi- 

tiiiBone. Senîquey vir Mt gmnyâftun:^ in '* nem contra, nudumj et inermem, ton* 

quaito versu, scribendum dicit oltwm, pro " ?»<"» ^ naufragia in hujus viite mise" 

altunti quee longe verissima, ac tanto ar- ^ ^^^ pfyicii et expeili; qui neque mo- 

tifice digna, emendatio. " ^c*® ^ loco* ubi effuius est, possit, nec 

Ver. 227. Vagiiu lugubri. Apuleîus, " «limentum lactîs appetere, nec înjuri. 

met vL p. 3B9. « —sive tu Samî, quie " ^ temporis ferre: itaque N&turam, 

« quendo partiU vagitu, et alimoniâ tuâ, " "°^ matiem esse humani generis, sed 

" ^oriatur-w" Sic rescribendum puto: " w>^ercam; qu» cum mutis tam Ubera- 

perpendas varieUtem lectionis ad locum. " ^^^'^ «« 8^"*» hominem vero sic #«. 

Acoedat etîam Plinius, nat hist vii inît " ^^^^ "* *"**?*» ®* «n^nnus, et omni 

«« Natum-hominem tantum, n»dum, et " ««*«^«'' indigens, nihil aliud possit, 

«*innudâ humo, natali die algidt ad t»- « quam fragilitatis su» conditionem plo- 

^gOus statim, et ploiatum; nullumque " «*« ac fletibus suîs ominari: scilicet 
** tot anîmalium aliud ad lacrymas, et has «« Cui tantum in vita restet trandxe malonun.** 
** protinus vits principio:*' quem Lam- 

binus a4vocavit Porro, vice transire, L. M. transire est; 

-- ^ ^ . quod si fideliter relatum sit, quid sibi ve- 

Ver. 228. Qm.- O. ««.^<mft.«.. m neutiquam intelliga Etmoxn.iV, 

pro At, 
Ibîd. tantum in tM rettet trannre ma~ Ver. 229. varia pecudes. Lego: 
lorunu Pulcheirifflam profectoper m&- 

tapfaoram, a oqnditione viatorum deriva^ ^* '«"»^*^ creacunt pecudes — . 

tam, mortales peregrinantes errantesque Bentleius, 

in vita noster flWfir^Mff et ornate signifi- SeupotiusforBitan: 
cavit: tSţuf^s n im i r um fifcns' ^uatt tan- 
tum, xms T«^Mf , »m ir«^iir< Vvf , iiri <nis ^* ^*^ *^«^""^ '^*'«^"' armenta— : 

yns: uti didmur homundones, oracuUs conferas enim u. 144. iv. 1191. sed peri- 

aalutis, epist ad Heb. xi. 13. 1 Pet ii. 11. culosum est subitis quibusUbet cogitatio- 

Noster -ffischylum forte an tenuerit in „ibus obtemperare. 
animo. ad Choeph. 268. Ver. 23a Nec crepUacilUs: ne Veris- 

»au^ r4,h KIN ATNON HEPAN. «™« acribunt Piî quidam codices, L. M, 

' A. cum editionibuB Juntinâ et AldinA 

CaBterum,versuumLucretianorumenarrfu posteriore; Vînd. Nec receptacuHs; V. 
tio qoaepiam, Lambino quoque comm». ed. B. Ne crepitactdis ; O. Ne crepitat 
snocata, in libro de opi£ Dei, qb^S. Ao- andUii; n. JV*c reputaeuUsi t. Nec re 



82 T. LUCRETII 

230 Nec crepitadUlis opus est, nec quoiquam adhibenâa est 
Almae nutricis blânda, atque infracta, loquela; 
Nec varias quaenmt vesteis pro tempore ccdi: 
Denique, non armis opus est, non moenibus altis, 
Quei sua tutentur; qiiando omnibus omnia large 



fiitaciUis; Ci. Nec repit anciUis: quîe dis- Sileno, Baccbum alumnum blandîtiis de- 

-similîtudines sunt vitia xnanîfestissima mulcente^ ecL k. 50. 

quidem, et explicatu facillima, lectionis 

MDcer», quam exhîbuimus: P. Nec ere- ^^,.^, ,, Z motuque qidetem 

' ^ . - , . . , Adlidt, aut tremulis quasaat crepttacula palmb. 
pitacma eu; uU solet evulgan, satis hor- 

ride, et librîs vetustissimis atque incor- Unde, ut id obiter notem, scriptura vul- 

ruptissimis reclamandbus. Ita MSS. ex- garis în primo kxnrum Amobîî oonfir. 

emplaria Tertulliani, quo nemo, si exci- matur. Arienus insuper elţgantismme 

pias unum Amobium, locutîones X.ucre- in Arat 119. de Jove: 

tianas dilîgentiore studio venatus est, in 

*--.*. j T j ^ c< •!• . • Cum puer.agrestcs inter Curetasjet inter 

Uactatu adv. Jud. cap. 9.—" scihcet vagi- Dict«aî longum latuit crepUactOa rupis. 

*' tu ad arma esset convocaturus infans; 

*« et signum belii non tuba, sed crepita- Martianus Capella, lib. i p. 5. « Tune 

" ciUo^ daturus.*' " crepttacula, tinnitusque, queis infanti 

Cffiterum, pro guoiquam, P. Vind. 5. XI. " ^"^"" duceret,adhibebatquiescenli" 

cutque; nec perperam, opinor. Amobius Elegantissune J. PoUux, ix. 27.— r. «p^ 

autem plus semel hos Lucretiî versus vi- '-«^•"«—y »^»rmSavz»k^if ml «t^«i, ^i»- 

detur in oculis habuisse. Sic, lib. ii.' p. X'^^r*'^»'» ''« î«'J««r«WT« w» irmimf. Ab 

7a~" turn ad sUentium pavid» nutricis, i^articulato sono Hmu: confer Celsum in 

« motibus (f. vocibus), et crepitaculis ad- ^^' ^^^ ^^ ^^^' ^ P- ^^'^' ^^7™- 

«' ducerentur auditis." Rursus, lib. iv. ^' ^ Bttuxihs, et nostrum infia, ver. 

p. 140. im. " Ergone, iterum dicam, to- ^^^^' 

** nans, fu]gurans,.et fulminans, et nubila "^er. 251. Almes: n. BlatuUe, — atque: 

** tenribilia conducens» suxit fluenta mam- P^V. ed. ac, 

** marum, vagitum edidit, repsit, atque, Ibid. Alma nutricis: L e. qu» mam- 

** ut fletum exponeret ineptissime tractum, mia cdit, Tempestive et accurate glossa- 

*' cr£p<tocu/is obticuit auditis, et ad som- num vetustum: ^ Oftvrruf»' altrix, a/- 

" nos inductus est in mollissîmis cunis ^ ma.** Plura videas super hoc epitheto, 

** jacens, et vocibus delinitus infractis?** ad L 2. 

Denique, Ub. vii. p. 257,— " ut parvuli Ibid. infracta loquela: se nimirum 

« pusiones ab ineptis vagîtibus crepitacu- ad înfantîlis lingu» mensuram dcmittens. 

« lis exterrentur auditis?"— Sane minime De hoc pervagato satis dîcendi genere 

necessum est, ut pedestriff scriptor se me- non opus est illis addere, qu» doctissîmus 

tri necessitatibus obstringat; equidem mi- Heinsius cumulate contulit ad Claudian. 

rabor tamen, si non invenient, quibus in Eutrop. i 262. nisi quod nolim Minu- 

MSS. Arnobii exemplaria contigerint, cium Felicem, nec immemoratum etiam 

nostrum crepitacillis^ pro vulg. crejyita- Preigero, praeterire, cap. 2. quum locus 

cm/m, in uno saltem atque altero locorum, sit exquîsitus, et lectione repetitâ dignus: 

modo dtatorum : adeo presse Lucretii «« Nam negotii, et visendi mei, gratul 

vestigiîs insectator iile Gentium nusquam '* Romam contenderat:" (L e. celeriter et 

non insistit Festivissime Caipurnius de cum studio multOTeaeret) ^ relictâ domo, 



LIBER QUINTUS. 33 

235 Tellas ipsa parit, î^aturaque daedala renim.' 

Prindpio, quoniam term corpus, et humor, 
Auranimque leves animse, caiideique vapores, 
£ quibus hsec rerum consistere summa videtnr, 
Qmnia natiyo ac mortali corpore constant; 



** conjuge, liberis, eC, quod est în liberis mm; i. e. artificiota cxeatrix rerum : adeas 

** amabilius, adhuc aonis mnooent3>u8, iv. 553, Hasc ratio nobis yisa est elegan- 

** et adbuc dimidiata verba tentantibus, tior. 

^loqueiam ipso ofiensantis linguajrag- Ibid. Tellus parii: uti scriptor ad He- 

*« mine duldorem." Ad quem locum braeos elegantissimus, vi 7. Tti yay, n— 

TÎdendi sunt Elmenhorstius, Heraldus, nxntgti fiâretfm — .* ut mater sdlicet Vî- 

Davisiusque: conunittas etiam nostrum deas perquam doctum virum De Rboer, 

infcrius, ver. 1021. hujusce libri, ac Sta- ad Porph. de abst i. 30. cum Heinaîo et 

tium, Theb. iv. 79a Denique» ut diu- Burmanno, ad Ovid. met xv. 92. 

ţnw imTnQ ire»', talep* logMelam ATH'wîan ^a Ver. 256. quoniam: V. ed. guomj O. 

Maxcelhnus putredulam vocavisset; î. e. guomodo; A.quando; n. cum. 

in frusta quasi conuninutam: cujus hsBC Ver. 237. jiur^rum aninue: redeas ad 

sunt veri» in xxiL 16.—" ut immania i. 716. Similiter Horatius, od. iv. 12, 2. 

«• frementem leonem puiredulit vodbus inpellunt«««4r lintea Thraciac : 

** caniş catulus longius dnnmilatrans.'* 

Ver. 235. Pro nan posteriore, n. aut. "^.^P* *"*«" *PI^** Ausomus, idyll. 

Hâd. manilms altU. Virgilius, ^n. ir. "^ ®- 
805. _— — — da vere salubri 



NI 'ntfnus cedat Teacrorum mm^bus alHs, 



Aprlcas 'venterum tmmas^^^» 



(C 



Hinc insuper indubitatâemendationelau- 

yer.254. Qm«- «ia <u/entor.- Le." qua. ^^^^.^ mactabo Ciceronis locum in 

â sint ii animantes, quibus corpora et Arateis, ver. 185. 
^' habitacula sint vestibus armisque de- 

«* fendenda:" quo nihil elegantius aut Nam, quoram stirpes tellua amplexa prehendit, 

exqiusitius offendi. Boni tamen editores, H«c augen.. ««im-r vitam««i«* mulcet. 

parvi fiicientes unanîmem librorum vete- Vulgo, anima. Nempe^men anima, ut 

mm consensum, ex arbitrio scripserunt noatg, a^,-,^ aurarum. Inferius ibidem 

Queis, P. sane habet Qjuubs et A. noster Cicero: 

▼ulgatis sufiragatur, cum Aldina posterî- 

ore: sed bis recentioribus contra vetusta quam/«/«permulcet.^ri/i«au.trL 

ezemplaria minime auscultaverim. — ^Pra»- Hac insuper usus occasione, A. Gellium 

terea, pro quando, n. quoniam; qaod emendabo et explicabo, in i. 2. quum ne- 

apîce uno discrepat: qn, qm, — Mox V. mo intellexerit: "Rem vero ethicam, na- 

ed. petit, pro parit: nempe, parit, uti " turamque humani ingenii» offldaque 

pfrobabile est, în perit abierat primum; " eorum et confinia aut contraria, mor- 

vide ad iv. 775. deinde, in petit. " borum vitiorumque fraudes, animarumv 

Ibid. omnia Tellus parii: unde apud ** que labes, ac pestilentias, asseverabat 

JE^ndarum, Isth. iv. 69. ea audit vrtiytut^ *^ nulii esse magis ea omnia explorata, 

«"«s Kim. ** comperta, meditataque, quam sibi :*' i. 

Ver. 235. In ambiguo est constructîo; e. omnem ethicam, metapbysicam, poli- 

nec liquet, an vellet poeta, dadala Natu- ticam, et pkt/tiologicam, callere prae se fe- 

ra rerum; an rursus, Natura dadah re- rebat Certiasima est bsec cmendatio. 



34 T. LUCRETII 

240 Debet eâdon omnis mundi natura putari* 

Quippe et enim, quorum parteis et membra videtnus» 
Corpore nativo, in mortalibus esse figaris, 
Hasc eâdem ferme mortalia cemimus esee^ 
Et nativa simul: quaprcţ>ter maxmna mmidi 

245 Quom videam membra, ac parteis, amsmnpta, regigni^ 
Sdre lioet, codi quoque item terraeque fiiisse 
Principiale aliquod tempus, dademque futuram. 



Vulgo, ttuimorum. Noster Canis tritio quum vero illiid et arbitnrium ât, atque 

utîtiir de malis corporeis, adiiL 733. (vide vetusrîs exemplaribus ignotum, nos ag* 

Gellium, îv. 2.) ut VugUius eufyam, geo. gresâ sumus alia viâ rem ; nec violentiain 

iii 468. noB non alii utrobique. Si vero minimam quidem membranis fedmiu^ ai 

pergas dîffidere, adeas nostrum ad vi. rationem soiptiir» antiquioris habeas: 

1096. 1097. qui tîbî tandem demet om- oam P. ntUivo immortalibus; nobis revent 

nem dubitationem. nihildissentiens: Vind. V. ed. B. A. n. 

Porro, has rerum materîes Lucius Ampe- S. A. natimm mortaiibus; L eL nativo in; 

liossic enanravit, cap.i. ^' Elementa mun. unde nativom factum est, et porro nati» 

*' di quatDor: igius^ ex quo est ccelum; vo, nativo ; in prorsus obtitârato: L. na^ 

** aqua^ ex quâ mare ooeanum; ăSr, ex tivom mortalUnu; M. nativum motaUbut; 

«« qoo venti, tempestates: temi, quam O. nativo mortalibut, 

*« propter formam ejus oibem tenarum Ver. 245. eadem: abest V. ed.— ^/erme.- 

*' appellamus." ă. forma; non omnino mala varietate: 

Ver. 240. eâdem: L e. " Omnis natu- quam tamen libraiio adscripserim, potea- 

*' iha mundi d^iet eâdem viâ putari nati' tatem vocabuli ferme in hoc loco minus 

«*i»e* mortalis:** quibus nîhil luculen- conooquere valentl Ferme vero, quod 

tîus, aut quod orationem Lucretianam pe- exprimit formulam Grsecorum tt^^^^t vim 

nitiuB resipiat; redeas ad ii. 853. et vide faabet ab universali propositione quadam 

Facuvii ftagmentum mox ad ver. 321. generalem tantummodo distinguendi: et 

£Kc autem scriptum est in universis exem- arbitrer poetam sic caute loqui, ac re. 

plaribus, exc^to M* quod ad hune mo- stricte, quia sunt corpora, quA nasci vi- 

dum variat: demus et in luoem protrahi, quorum in- 

novimus, quorum exortib non simua 

Jam vero mireris audadam et inscidam consciL 

editorum, veraum ex suâ officinâ sic re- Ver. 244. nativa: V. ed. natttra; lite- 

cusum referentium: lis iir et io pennutatÎB. De peri eţ omni- 

Debet /oteMrfMtmondlnitfinpuUri. ' "<* gemellâ permutatione, nimirum r*y 

« ur et iit, vide Drikenbordiium, ad Liv. 

Non alîter exhibet sane, si collatori fides, ^^^ 201 7. 

Vindobonensis codex: sed Ula Edes işti Ver. 245. ac: n. ei.^regigni: n. X. 

eollatori minime adhibenda est hoc tem- yeMTim*. 

P*"^ Ver. 246. Lego, Hem. Sic noster in vi 

Ver. 242. Versum hune ita scriptum 755, 

exhîbent communes editiones: 

In Syriâ fuoque fertor itemlocm cmc 

Corpore nattvo et mortalibas cne figurii : Bkntlei ve. 



LIBER QUINTUS. 

lOud in hiis rebus ne conripuisse reairis, 
Memmi! quod terram, «tqne ignem, niortalia sompsi 

250 Esse; neque hiunorem dobitavi, aurasque, perire; 
Atque eadem gigni, rumisque augescere» dixi: 
Principie, pars terrai non nuUa, perusta 
Scdibus adsidinsi muhâ pulsată pedum vr, 
Folveris exhalat nebulam, nubesque volanteis, 

^55 Quas Talidei toto dispargnnt aere ventei: 



Omnift nempe ezempUria dant idem: aed " que âitî ntrsas eadem gigni, augesec^ 

emendatio TUi magni» ut acutiaaima est, ** reque/* Rursus, «0. vicissim, scilicet 
ita veiB etiam videtur; ideoque in con. Ver. 252. noH nullă : O. II. non uUa, 
lextumadmittendam esse censuimus. Por- lUd. perusta Solibus adiidws, CoDsâ* 

n>, de harum dictionum conlusione, rade* militer Pelignua vates, episL y. 112. 

Bt mfauM eat In ce, qoam tamniA pondut arMtff - 
ibid. cteU tertmque t utpate quibua car- q„k levta, adndmt solUms wto, riget. 

pora miDt, ex menOru variîa oonstantia; « ,■ ., xr j •• ^« 

unde Vn^aîus de di^M aeate, adum, ^ ^ ~™*^ Venusmus, epod. u. 41. 

tema, ac măria, penneante, ^n. vi 737. Sabina quaUi, aut, penuta toRbutr 

ita oecÎDit: Pernicis axor AppuIL 

magno m corfor» raiscet. Ver. 253, ptdtaiapedum w. Maro, Mn, 

vil 722. . 



HUarius. in genesi, ver. 23. 



• pultuqvit pedum tremit exdta teUus, 



Omnia cum tcgeret n^prum chaos, «<raque molei 1-^ •»» » • • 1 •» tt ^j 

Denper mseret iofoimb corpira mundi . ^er. 254. Polverts: ita clare P. V. ed, 

scriptum ezhibent mf^^attutr quîbusethic^ 

Sic castigandam puto vulgatam scriptu- ^t ijibi^ decrevîmus aiiacultare. 
ram, allaque. Has porro voces subinde ibîd. Poiverit erhaiat nehdam, nubes- 

librariis^commutatas esse jam vidimus, guevolantets. Idem Maro, ^n.ix.35. 

ad iv. 1 83. ubi consulendl sumus. — Mox , . ^ , 

—————— glomerari pulvere nvbem: 

n. Principale. 

Ver. 248. amripuisse; sîc omnia omne <?"> *»««« elegantiam Lucretîi non aequî. 

gemia exemplaria scriptum exhîbent; P«»t- AUW, geo. ii. 217. liberiusabuti- 

nam, ut impudentissîmi mortalîum fiie- tur boc versîculo magistri Mantuanus: 

rittt editores, qui commentitîas suaa lec- Ofoa teaaem txhalat tubulam^fiimcsfue voburis. 

tionea, ne me arrumiste. Lucretio obtru^ . _ « . . , . -^ . 

Mint, ita non «nbig«n, <p.ia lugligen. ?J*^« ^*"" «'~««'">» «>««^. Theb. 
tissimus coUator fuerit, qui illaa rf Vind. 
per suum silentium adscripserit Cmrrip' ————— fiuHfere tellu» 

ere vero potest raptim toUere, vel violen^ "*^ **"**^ "«**"' • 

Ier et ceieriter occuparej de sensu mentî Et bnic loco appositus est Varro, de ling. 

poîaCaasumme consentaneo. Quin etiam Lat iv. 5. ** Ideo Ludlîus: Terra abiit 

in voce pervagatisstmâ, et aenau non am. '* in nimlMM, imbreisque. Pacuvius: Ter- 

bigeodo, quid^tpus est appositis ezem* *' ra exhalat auram— b" 
plis? — Caeteruiiiţ^n. nec,yicenei arreptâ Ver. 255. dispargnnt: ita clare n. S. 

ntiqne prima 8f^||nentis dictionis litera. vulgo, ad seriorem orthograpbiam, disper^ 

Ver. 251. Ordo est verborum: " At- gunt. 



S6 T. LUCRETII 

Pars etiam gl Aarum i4 diluviem revocatur 
Imbribus, et rifw radentia flumina rodunt 
Praeterea, pi» parte suâ, quodquomque alid aiig^t, 
Redditur: et> quonîaia dubio procul esse videtiar 

\&.^51MpasfadmtiaJUminaTadwU. e«m0U» dîgiia t»t, qii« pvl^gpHwr. Lî^ 

H»c dictionum cognatarum consociatio ceat poetis saltem venustatea suas vane- 

multum placuit poete nostro. Nonnus, t»te sermonis commendaw. ^ 

Dionys. x^ sub înitio ^«itUtar: V«. 256. aUH: sic iB«*nipt.teim. ac 

^ yetemmi codices, L. M. et procul dubio 

_ irr«A ^urdw, vere: cieteri, alU ; quo nihil invenustîu» 

^tuftm^9 m/ţnmn 2<4inrK ilţâM luAuhmt g^gj poterat in bioc looo: sed ezqiiktcior 

£»^, txm^uutn viwnn XMmmtţnu i^M^ forma pnmoniiilifl et fak elin i. 264. âSrer^ 

AfyvfUi AAnEAOIOnEPlBTON KENEONA. ^^^^^^ ^^p^^t H. ft. fl/i* et: B.' att- 

Hinc vere prius correxeram ex ingenio, g^^9^*^ . 

quamnoveLcodicem consentî«.. Luca- V«.25îK llerfdih.r..sicomne8adunum 

MKUH «'«r- soinm, qaoă fluviu», iftde «ictos, abra- 

JEtUopmnqiielm/alienogurgifcecasnpoB: ^^^^ y^^ deposito telluii redonatur. 

l e. rodÎ8, sulcas, secas; ut îUe, ibid. ver. Quid planiu»? quid wrius? quîd votus- 

513.etiiioxno«ter,ver.275. Vulgatum tius? Quibusnam igiţur convîcus proadn- 

feris, de ftuvio plamtiem peragrante, Io- dendi sunt inauhi atque temerani editc 

cum tueri nequit Sed enim OtidiuBSua- «», qui de «io nobis obtrusermt recoc- 

fWme, ut semper. &st L 241. tam cramben RodUur, et, nec pudore nec 

religionemotî, nitidiwimum poetamcom- 

lpiew?«m colii, cujuspladdtelmatevum mentîs fediammis cerebelli proprii flagîti. 

Rodit venoATfbiii^ unda iătus, «.«*i- .. xr «^ 

gse conspurcavenntr — et quontam: V. ea- 

Seneca, nat qoastt. !▼. 2. *< Kilus, tanto ,f^ ^uom; n. et cum, 

«< caeteris major, adeo nibil exedit, nec y^r. 260. Omniparen»^ vel omnifera; 

^ ăbradU^ ut contra adjidat ybea— -.*' ^ti terram vocitat Ovidius» ad met ii. 

Confen» Hoiat od. i. 31. 8. Senec. Hip- ^75. Apuleios, met. vi.p. 400. deformids 

jpoL 16. Sic rem Viigilii majestas extolît» loquens: — ** terra omnrparentis agiles 

ad^n.viiL63. <* alumn»." 

, p i«--w.».a- Ihjd, rerum conmune aepulcrum, Lam' 

■ ■ I cgo «nn, pleno qpen flammecernh '■^"^ v A ^ n i — 

Strmgenfemrifias, et ptagjaîa culta acantmt binus opportune contuUt CatuUum, ixviii. 

Ccruleiu Tybri»— - gg^ 

Fariter Pausanîas, i 36. ut Horatîus» 1. TrojanefoSiCMimmfi^^tt^cfumEoropxAsiaBqtte. 

c mordel.— HEPlOArENTOS A»^ îi« ^^ ^j^j^^ j^^^gj „Qg^jj. ^gchyleos Versus 

Xu^Hu SÎKus locutionem jucundisâme jq njg^^^ft habuisse, ad Cho^pb. 125. 
variavit, vernbus post nuUos ob elegan- 
tiam laudandis. Pun. xîii. 4. K« r««» «tis», fi r» ir»»r» «»t*t«' 

eei^'Ctf'A r\ <Bu6l<; rawSt «v/m» Xa/*Caru. 
Caitra locat, nullâ Udent ubi gramina ripft 

Toria deducit tenuem dne nomine rivuin, y^^ 252. libatur: IT. labatur; editor» 

Et tacite Tuscfa inglorius affluit undis. ^^^^ ^^ţ^^^. ?rmaft«r ; male, contra li. 

Quibus incontinentes manus infeliditer in- bifos. De bis autem dîctîonibus latius in 

jectat Heinuus, dum radenf vuit repo- superioribus inquîsîtum est, ăd iii. 11. 

nere; ciyus tamen nota cum Drakenbor- quo lector amandandus est.— Csetenirâ, 

chio, phrasim, quam tractamus, illustrans pro recrescii, Gassendus maluit senescit: 



LIBER QUINTUS. 37 

260 Omniparens eadem rerum comnune sepidcram, 

Ergo terra tibi libafcur, et aucta recrescit 

Quod super est, humore novo mare, flamina, funteis, 
Semper abundare, et latîces manare perenneîs, 

quo qaid portentoâus, et scopo scriptorîs Ver. 263. perenneîs: n. liber, pereninii, 
aUenius? Terra nimirum celeri lapsu flu- Ibid manare: i. e. destîUare, effirn- 

vu delibatur ; colluvie fluvii ejusdem ex- dcre; exquisitius, ad activam virtutem 

imdantis vicissîin crescit. Nihil manifes- verbi. Sic Horatius, epist i. 1 9. 45. 
tius. 

Ibid. tibi venustatîs causaâ Dosilum • utî " ^^ ^"" manare poetica mella 

monuit Lambmus, et nos aUbi docui- 

mus: vide notas ad Eurip. Herc. fur. ^ ^»*c autem re perlegendae sunt Hein- 

627. de quâ dicendi consuetudine dos mit- ^^ annotationes doctissim», ad Ovid. met 

tît Havercampus ad J. G. Vossium, de ^ ^^2. 

Gonstruct cap. 59. vide mox, ver. 295, ^^^ latices manare perenneis. Locus 

Nec minus frequentat hanc elegantem re- ^ me Minucii Felicis admonet, quem 

dundantiam Viigilius. Sic gea i. 45. transcunrens emendadorem dabo, in sect. 

Dep««,lnc!ptotjBntum«iMt™n»a«t«, IJ.I^^ nequaquam inopportunum: 
Ingemere— — : Adspice oceanum; refluit reciproci^ ses- 

" tibus: yîde fontes; manant venis peren» 

Bt Homenis prior, IL E. 249* « nibus: fiuvios întuere; eunt semper ex» 

^ ,,^, . " erciti lapsibus." Ita corriirendum did- 

e«n 8i« Tryr;rjr^ M ™"* pohtissunum scnptorem: libn, ea?CT^ 

ct/ff. Nempe, Viiţillum reqiexit, ad geo. 

Ibid. lihatur: î. e. deraditur. Varro ui 529. 

prorsusinsimilipotestatevodsexemplum » , 

dedit, de re rust ii 2. 16.-" paloş affi- fÎ^'!!!!^°"''' "'^"''"' '*'^"' "''"""' '""" 

" gunt, et ad eos alb'gant (agnos) libro, 

" aut quâ alia re laevi, distantes; ne, toto ^' ®* " ^ongorum lapsuum agîtationibus, 

** die cursantes inter se, teneri delibent " P^ lapillos et arenas atterentes atque 

" aliquid membrorum.'' Quem locum in- " exercentes, percolata." Sic plene capias 

tempestive importunus Ursinus solicita- ®*quisitJssînu vocabuli potestatem, quod 

vît. Glossae veteres: *^ Delibaviiy t/nuât- °®"o ««* i'^terpretatus accurate, quantum 

" nv" Vide locum Anthol. Lat Burm. ^*™' ^de quae notaverîm ad -^schyli 

iii. 295. 1 5. jam adhibîtum nobis in anno- E"™en. 238. 

totîs ad L 231. Denique. apposîtus ade- ^^' ^^- *^"* ^^ verbis; î. e. r» decla^ 

rit Ovîdius, epst iv. 27. hinc probe în- '*"* snbauditoj quod ab sequentibus pe- 

tellig^dus: tendum. 

Ibid. (2tfCttr«tt5 aţuanim; per alveOB ni- 

Tu nova «rvat» capies lîbamma fam»~: mirum fluvîales in sinum maris descen- 

i e. tuum erit meae pudidtiae detriment ^"^^^ini. Virgilius, iEn. xii. 523. 

' , ^ ^ Aut, ubl rfa«r/« rapido de montibus altis 

iDia. aucta recrescit: i. e. "terra în Dant sonitum spumosi amnes, et in aequora cur- 
•* hac parte additamentam nandsdtur se- ™°*» 

*• quale jacturiB, quam passa est inalterâ; Q»^«"«»""°»PoP"*atu8iter:non8egniusambo-. 

•'^ atque adeo ad magnitudinem pristinam Quem locum valde suspicor neminem în 

revertitur. • l,mjg ^^^ digm p^be peroepisse. In- 



38 T. LUCRETII 

Nihil opus est verbis, magnus decursus aquanim 
265 Undique declarat: sed primum, quidquid aquaî' 
Tollitur; in summâque fit, ut nihil humor abundet; 
Partim, quod validei, verrentes aequora, ventei 

teOigis, opinor, Ulud aquora de mari^ în tem. Nflul putidiua, aut naturas magia 

qooăflumina conduntur. Cave disâmu- cootrarium. Reponas ocyus, elegantiflsî- 

Ub n^tesque; nam satîs Uquet te noii mâ pariter atque indubitatâ oorrectkme: 
afiter adeiecapere: sed enim, bone! mflii ^ ^ . .^ > 

credas, multum &Uens; nam vuit poeta 

maiimus per aquora wae dubio planiti- i e. mutant Sentîs jam, opinor, coelipo. 

em, vel aqwtm superficiem^ sub illis mon- tentts domînattonem, ad scriptoris men. 

tibus jacentem. Verisama est, et nemini temscîlicetritecommendatam; quseconi" 

în controvensiam temere vocanda, baec în- pescere valet ssevientem tempestatem, at- 

terpretatio : committâs ^n. u. 305. 306. qu^ Jq serenam coeli spepiem jussu repen- 

parallelos versus. At enîm tîbi prtestabi- ^îno commutare. Jam vero de confîisîone 

mus Homeream dictîonem, quam volebat yeiborum verro ac veHo în libris egerunt 

ezprimere Mantuanns, ex IL A. 453. muld; et in primîs Drakenborchius, ad 

SîL It xiv. 262. 

E2MI2rArKEIANrv/*C«xxi«r.€^/-*»i»-p-> Ver. 268. Demtnuunt: sic A. aolus; 

VU^my»u»f' w «yyw, w • fMynnrm •* wtntfMM, caeteri, Diminuunt : mendosissîme, et prae- 

ter poetae scopum: notam meam inspicias 

Sdioliastes VilloisonL Lege, r« AFKOS. ad î. 614. Centies în his vocabulis indocti 

Ver. 265. declarat: V. ed. dedarat; de- s^iba atque editores insciti peccaverunt, 

mentis crf, uti solct fieri, coalitis. ^^^ ^^^ ludificata sunt tamen peritiores. 

IWd. guidquid: L e. quiddam, aliquid, qi^^^ veteres: " Veminuit, «XarTw." 

qusedam portio: quemadmodum mox bene. "Z)iWnuo,«T»^iw.«*»r^e«."niale. 

etxam plus semel, verr. 285. 305. 1 387. Corrige, Deminuo ; ut est in Graecis emen- 

Ver. 266. summâque: V. ed. X. mmmâ ^^, «« a«-»^i4«, deminuo, extenuo." Eîsb. 

qu€e,^'^U deest A. 'S,^-nihil: P. O. nil. j^^ rursus: " Ev'srftSvj detero, protero, 

Ibid. intummâ: L e. tandem, deni- tt rf,„„,mo." Itidem vitiose; reponendum 

que, post eventus omnes; ut aUbi Lucre- jubemus, deminuo.— Porro, V. ed. O. 

tius. athereus; ut variari solet. 

Ver. 267. validei verrentes aquora ven- jj^j^ ^^^..^ retexens: i. e. vi caloris in 

tei: redi, ut his oommittas, ad i. 278-— p^rdculas tenuissimas, e quibus constant, 

281. et in locum annotata. Festus Avie- j^goi^gns; et tune absorbens. 

nus, in elegante versiculo Arateorum ver. ^^.^ ^^^^^ ^^ . ^ ^^rimus et 

®''^' ^^ fiagrantissimus, utpote ad €ethera medium 

%'aiose^i'vemt9a^A'vadag^rpAt Ewms, evectus. 



Prudentius addatur, apotb. ver. 661. 



Ver. 269. didUur: Vind. V. ed. B. I* 
II. X. dividitur. 

NiaguidttB agnosdt Botm/» atque imbrifcr Eurus, jţjîd, pg^ terras didiiur omneis: ita Ut 
NImborom domlnum, tempestatumque poten- ^^^ ^.^ omnium fontîum ac fluvionun 

Excit^Jehycmeai^m««/ridente8ereno. origo genitalis. Optime et veriasime; se- 

cutus etiam poetarum prinapem, ad II» 
Atenim quidnam, lector! audimus, nos ^ j^^ 
ettu? quidnam videmus? Hyemem sere^ 
no? Aprum adlicet in fluctibus vescen- Owî« i8«A//>pttT«« .««y» «*w Qmmvm' 



LIBER QUINTUS. 89 

Deminuimt, radiisque retexseiis aetherius sol; 
Fardm, ^pod subter per terras diditur omneis: 
270 Percolatur enim virus, retroque remanat 
Materies humoris, et ad ci^ut amnibus omnis 



Eiimfvuftu Mfrmfm, tuu wmr» »m>M0vth menta reftt permutări: vide Dnkenbor- 
K«iM#»»piiNM. iNM^iMm»^MMpiH »«««». cMum, 8d Uv. y, 55. 5. et alia8.--rvlro- 
Atlegît, E| & Ah, TheophOus ad Auto- 9^' V. ed. utroque. 
IjeaoL Hinc pendeat cognomina Nep- Ibîd. PercottUur virus: redeas ad ii 
tuni, quft Phumuto, de nat deor. cap. 475-^77. Huc multom fiuât ^regius 
22.ncensentur: Aiyirm h ^apa tm nm» locus Senecae, et coram poni debet, nat 
^vfi^aytTns (i. e. lympharum antistes), quaest' îiL 5. nec ibidem non dignus est» 
nm lLfnt9x»s (Jimtium possessor)^ $«« t«; qui oonsulatur, L. Fromondii oommenta- 
tftufnfufms mnaf. Nv^«u y«f u^n ttt rm rius: " Quidam judlcant, temm, quîd- 
nrifun (forte, noTAMIXlN* etsi nihil ya« <* quîd aquarum emlsît, rursum accipere: 
rient Anecdota Gneca Villoisom) vi»ran <* et ob hoc măria non crcaoere, quia, 
tvţm — k Hinc autem progressus, ad in- **' quod influxit, ncm in suum yertunt» aed 
dttbitatam panegyrîd, ab auctore incerto^ " protinus reddunt OocuUo enim iti- 
MaxinL et Constant emendationem, ni ** nere subit terras, et palam venit, secre- 
ţilor, penrenturus sum, sect vii 6. " Ut '* to revertitur, colaturque in iransitu, 
*< enim iile, qui omnes aquas coelo et ter- '* mare: quod, per multiplices amfiractus 
**rispTsebet, Oceanus semper tamen in *' terrarumverberatum,ffniarttodinem/>o- 
"/oiKi&tts sub totus est; ita tu potes im- " fuit et pravitotem saporis in tantâ soli 
** perium, Itfaximiane! donare, non po- " varietate exuit, et in sinc^ram aquam 
'* tes non habere.*' Quie sunt vere mag- '^ tnnsit** Jam vero secund» periodi in- 
nîfica. Scribitur in editîs, motibusi quod itium videtur hiante structura, et verbis 
ftdleâttxit enfâtihus: redeas ad i. 291. ease oonturbatis. Sic forte scrîbenda est, 
1064w Conamilis locus est, et pulcher, atque in ordinem revocanda: '^ Occulto 
(C appositus, in Pacati paneg. Theod. " enim itinere sulnt terras, et palam, 
Aog. zxvii. 5. *^ Nam, quum intra ipsum '* venii tecretis^ xevertitur, colaturque in 
** volrantur omnia, et, ut iile, qui cuncta '' transitu, mare.'* Csterum, transcur- 
^* ambit, oceanus, quas suggerit aquas rentes, controverso Minucii Felids loco, 
" tenis, ncspb e terris, ita^ quidquid in sect 34. medidnam fadamus : ** Fontium 
** dres mânat a prîndpe, redundat in " dulces aquas măria nutrire, in vim ig- 
" prindpem j et rd et fiima bene consu* " nis tdnturorum^ Sto'ids constans opinie 
^ Ut munificua. imperator." Qui redun- *' est" Vulgo, abiturum, Alii aliter ag- 
deflegere voluerint, constructionem ver- gressisunt: fadllimum est tentamen nos- 
borum baud probe perspectam habue- trum; et syllabae, quam restituimus, jac- 
funt; quam, utpote ezquisitiorem, non tura in proclivi stetit Accedat etiam, 
pigebit fusius declarare: *' Nam impera- unde hac hausta sint, Aristoteles, in me- 
*' tor, quum omnia volvantur intra ipsum, teor. ii. 2. ad quem Lambinus prior pro* 
*'bene consulit et reî et famse: et ita id vocavit: Tuuvâv S* uhf «XX« ^aînrat ctţiM. 
^ redundat in prindpem, quidquid mânat «s^^cmv aS^«r, — v'Kn^ «*« rn; ^uXttrrnt ^i- 
** a prindpe, ut Oceanus—.'* y^»i' t« ymf rvf vrara/utv, ur afipâoy, un 
Ver. 270. Percolatur: n. P«*co/iftir.— ^rm^t/Mf, «XX* w; ytyfâfitnf *u ^ettureu 
*^.* V. ed. n. virtus; nescias, an ez »af hf^tfat, E» ravrns ^< rn; tire^Mf, xat 
^^^x nam wrui est virtus naturalii No- «^;^q r«v vyfi9 tit^iv wnu^ *»t ev ^ttvrts 
«îo, ÎL 913. — O, A. ini»*; uti solent ele- SUtâf^ n ;^«X«rr«' h' • xeu rtts itertt/itwsy 

VoL. iir. D 



40 T. LUCRETII 

Convenit:- mde super terras fluit agmine ăukif 
Quâ via secta semel liquido pede detulit undase 



9 fUM9 Ut vmifTnh «XX« mmtm rtumit, ţm^t 364.) **• dqpediens, proprio agmine ripta 
m%t fuf AIHQOTMEMON ymf ytynrtm " oocultat, et paludi şese ingurgitat, no- 
ra «X/Kiftf Tfrifut, Adacribam quoque '' mine Lemanno; eamque intermeans, 
puldirain periodum Vitruvu, in Tiii. 1. *' niuquam' aqub misoetur extemis, aed 
unde et oratio et argumentum Cari Iu- " altrinaecus suminitates undae prstaria- 
cem derivabunt: '* IntervaUa quoque *< bens segnioris, elucians exitus, viam 
«« montium maume redpiunt imbres; et, ** eîbi impetu velod molitur.'* Vulgo in 
** propter sylyarum crebritatem, nives ibî editis, *' qiuaritan» exitus,'* qpiod glosaam 
*' ab umbris aiborum et montium diutius marginalem sapit: aed codex regius, erup' 
«( conservantur: deinde, liquatae per ter- tanti unde nos verissimam et venustâsai- 
" rsB venas perco/an'ttr, et ita perveniunt mam lectionem expiscati sumua. Eun. 
** ad infimas montium radîces; ex quibus dem historicum distinguam rectius ad 
" profluentes fontium erumpunt fluctus." xxiv. 2. *■*' Hinc pars fluminis scinditur, 
Ver. 371. capiU amnibuM, Maro, gea '' laigis aquarum agminibiu duoens ad 
iv» 31 9. ^ tractus Babylonios interioreş, usui agriş 

" futura et dvitatibus cîrcumjectis." In 

Tristbad extremi sacru»* rtf^«fadstititam*ft. ... . , . ^ . ., ^ 

edius wgula pomtur post agmini^i»» £t 

Ver. 272r JfiuY.* lU^ut»^; -ut alibi co- Apuleium, met. iv. p. 247. emendabo: 

dex iste. *' ^ summo vertice fons qfflvens buUis 

VM.fiuit agmine: VirgUius, Miu ii. " ingpntibus scaturibat; perque prona de- 

•^92. ^ lapsus, evomebat undas orgenteas : jatn- 



rt*MkM[ta 



^leAJMi egmâmTiMix 



^ que, riTulis pluribus dispensus, ac yaUea 

^ iUas «igminibHs stagnantîbus iirigaiis, 
post Ennîum, apud Macrob. Sat vi 4. « ,^ ^^^ ^^^ „^.^ ^^ .^^^ ^^^ 

Lambinus. Adde Valerfum FTactum, iv. « niînîs, cuncta cohibebat'* Ubî multa 
'^ ' de boc nominis agm^n signîficatu doctis- 

fiumituo ric agmine fregh amari sîml anîmadversores attulere. Vulgo au* 

Vim salb, hinc Boreac cedens ^ /a«<»i/i*iM auris tem legîtur, aMuens; laborante, nisi faU 
Pontus, et exortâ fadlis concrescere bruma. ...... - . -kt ii>r 

sus sun judicii^ constructione. Nec Ma^ 

Ubi plura Burmannus, pbrasim, quam nilium non expurgabo, ad v. 580. 
▼entilamus, illustrantia. Sic autem versus ^Tfkr\dm j f r » wT^r^ iww^ait 

recte scripti leguntur in edit Venet auni Coeperat, et longo fugiebant ngmine fluctua 

1501. Et verba tnm salis accurate inter- In»Pe"«»tta onu» momtri : caput cminet, undas 

^ • T • A • ScandendB, pelagusque vomit z'cffVfimfofMtfKqQor 

pretantur wiw Lucretianum. Avicnus, i>entibu»,inqueip8or«*WKw marc navigat ore. 
orb. dese. 572. de Eurotâ: 

Libri, circumsonat i atqui tonat t^ttdique 
■ Amycleaicelfcri tecat agwiiiu Hrras : . ^ .. ^.. , , 

- statua seqmtur: et rapidum vulgo; sed 

ut alibi saepii» jucundiis iile scriptor. verum videtur ro6«dttw; L e. motis fauci- 

Adeas Sil. ItaL xil 619. et ibidem Dra- bus e£feratum; ut passim insanum mare^ 

kenborchium; cum Auson. MoselL 245. et ad solitam hanun dictionum oommu- 

Jam nune eluam macula nitidissimam tadonem: nam rapidus et rabtdut oon- 

alioquin Ammiani Maroellini descrip- fundi solent sspissime. Restituatur in- 

tionem, xv. 11. «A Fceninis Alpibus super deploratus versiculus Columellae, 

*' efTusiore copia fontium Rhodanus flu- x. 284. 

« cns, et prodivi impetu ad planiora'» ct,argutoluglent«4W»iiw. fontei 

(i. e. aquora Vu-gilu, in notis sub vcr. Necrigldospotarejuvat, necaolctepcntw. 

5 



LIBER QUINTUS. 41 

Aera nune igitur dicani) quid ccnrpore tota 
275 Innumerabiliter privas mutatur in horasr 



Vulgata lectio est gramine$ neque siiis «Bnimdigiuk ¥«fMNr Mae, ne âm ni- 

mterpretibufthflB fîitîlitates caruerant De- mius; nec a me tamen impctraie pomim, 

niqne^ ¥Ocem non îHepide traDStuHt ad ut non lectiiis ordinatos et smoeiiiis «39» 

wenhtm GcOiua» xvi. 11.— a« atqueîtapro- p» Imquam TertulHani veisii8,.uti per- 

** ftctis TCBtum Auitnun magno apiiitOs hibentur, quoadam, de jud. dom. 237* 

** agmine venuBe obviam — »" arncenitatem Pftndîsi describentes: 

Ibîd. agmime diddi ob 9akm reUctum j.^^ ^ ^^^ l^, ^^ ^^^^ ^^^ . 

icOioet: annotata xedeas ad ik 471. PU- Qofttuor Înde rigant parâtas flumina tenas. 

nins, nat. hist zxxi. 37r '* «mm in tenâ Fr^us non variat hiberoisIderiB aiuram: 

« marina aqua, ai^lâ percolaia, dukes^ JflS!î%T^** 'f ' ,7"*''!" ^f ^""' *^'"' 

„.,,__ ^ f , ^^ Et reficit,/otem mcliori flamine, terram. 

** at. Venim emm vero, dum hanc hi. 

larem atque elegantem materiam concele- In libria» agity vettitus, horttu^ fietam; 

bramus, quid impedit, qoo minus veni- ^ quartus versus tertium praecedit Cy- 

bus Tenustîs Juvend manum «irM*^wn pKumus etiam, in eodem argnmento ▼exw 

admoveamus l qui Iq^tur in hist. evang. satus, emaculetur, genea. 55. 

ti^^SS. JEdUnas in medibpuro finit «(fniMflomen; 

•«_.. ji_^ j ^.^ ^ ... .. . QnodrigatindgnesttquiilkdcfluctibuaAorf»/, 

pa>adimde^,GalU«»<]iie nirareliiiiiit; QMaOriMosc^^w/ andante «fonte meatus. 

Judjcamqne petit, qul ptaigoia rara sDenter 

Agmme Jordanis vixidis pempit amoeno : Vulgo, ortusi nullo sensu. 

Im^ ^^j .^1:..^ *— «4 . u Ver. 275. secta: A. septa, — dehilUtV. 

ton peâe solicet, tacitoque» piwter ambu* ^ 

1 . T «l—î 1- L .. ^ ▼ • **• autem, retuiu, 

lat. Xibn, quoa habeo, prorumptl, et _y, itartoritoret dbOiter fl 't hi 

pntMfUs fluvio nlanti ac pladdo parum « . ^i . 1 

«««nHMr. Sinceri»» «rt «Mm ~»»^ >« I^»» &m»m, per dve«m 

«n^detio. Anen».oA.d.K.54a ««««««'«-••cl.bentem.nortmocu. 

I18 Bubjioera videatur. Lege» si vacas, qu» 

^^^^pnrepeaHs qulsunt vadă oerola Nerd. notavimui ad illum locum Horatii, epod. 

Cognata vox serpo pessim in hoc uau le- ^^ ^^• 

gitur. Quoties autem per et pro contur- Lcvii cicpante IfmpI» desilit pede. 

bentuTţ nemo nescit; et librarios allquo* Lambiniw. 

tîea permiacuisse repo et rumpo^ docuit Ibid. via tecia, Virgilius, Mn. vii. 

no8 Drakenborchîus, ad Sii It. xlii. 332. 717. 

ne «piaenuji latius. Phifasim interea pro- ^o»qae tteant^ infimstum, totcrlnit wf/fia , no- 

repentem Ifereum^ Vel serpens mare, non men. 

ninua apCum pedihus utique, quam sunt Mamertinus, in geneth. Maxim. xvi. 

Fluvii, MaKmides illustrabit, uti ex aequo 4..^(i quâ fervidus caput Banubius »- 

iUuatrabitur, ad IL A. 538. •• volvit, quâque horridus tecat Albis 

AFTIFOUEZ A «ETi^, Bvytmf D^mu ytffns' " Gennaniam— ." Sic rqponendum : 

^ 1.-1 1- j ^ •*.. -^ vulgo^/cruidum; sed vdmagna flumina 

qood mhil ahud est, mihi crede, quam ^ Uxfo^n^ i^ Ui cunfts p««ess«. 

Ziirtt«i«« pe. proximo versuLucretu. X."- .^,.^ y^ţ^^ ^^^^^^ i^^ ^1. ti, 

9Uidus etiampontus, aquor liguidum, et t^^^^^avmet: 

âmilia, sciiptoribus firequentantur. Inter- 

•«.^.«•>. 2^.^ I^ ^ i. A Proxima 2*«iiMdlwihliiamwcararva—i. • 

pretatio epitfaeti, quam et parapbrasts ' 

commenti sunt, et sdioliastas, licet Ovi- Ibid. liquido pede : u e. purus humor, 

dius ad8tipnletar,'in epist zx. 60. magn» sine sordibus, nec âlienas undas trahens; 

nug« tont, nec sapiendasiino patre p6^ ut Q, CurUus locutut est, ad iii 1. 3. ubi 

D2 



42 



T. LUCRETII 



Semper enini) quodquomque fluit de rebus, id omne 
Aeris in magnum fertur mare; qui nisi contra 



Gonsalas Snakenbuigiiin. CuHds oon* 
feetor, ver. 17. Lucradom vestigiis preans 
scquitur: 

Castaltteque, sonans Uquldo pede, labitur unda, 

Lauti lectores jucunde visent ddicadssî* 
moş versus Nemesiani, ecL ii. 21.. sic in- 
t^errime ad libronim fidem scriptos: 

Q^2B coUtis sylvas, I>ryade8> quasque antra, 

Napaex ! 
£t, qusc marmereo pede^ Nai'des I uda secantes 
Litora, purpureos atitis per gramina flores; 
Dicite, quo prato Donaceo, quâ forte sub uîn- 

brft, 
Inveniam, Tosds stringentem IQia palmlsP 

Quie profecto carminis bucolici vel sim- 
plidssimamxnollîtudinetti reâpiunt Pul- 
chre Silius etiam. Pun. vi. 140. 

Turbidiu arentes lento pede sulcat arenas 
Bagr»laf.-. 

Hinc autem fluvii, ut qui dii sint mvâpat* 
«roptâf^M utique, dicuntiur nonnullis âm- 
bulare^ Sic FUnius» nat. hist v. 10. 
*' NUuSt'-^mmenso longitudinia spaldo 
*^ ambulans — ;'* quae poedcam. videntur 
audacîam spirare. Hinc etiam panim 
cummt in omnibus scriptoribus, adeo. ut 
futile sit congerere exempla: .adducaiQ ta- 
men Catonem in Diris, ver. 67. ut expU- 
cem, ,et emendem: 

Flectite, currentes lymph^l vaga flumina retrb; 
-.Flectite, et advenis rursum diffundite campis. 

Sic l^endum; vel NympîuB: vulgo 
lymphas; cujus non expedienda est con- 
struclîo. Adversis autem, qui recto cur- 
sul adversantur; quum per jyrona fluvii 
decurrant: qui sensus facillimus est, atque 
int^errimus. Non indigemus igitur rv 
sursusy quod nobismet etiam in mentem 
▼enerat, virorum doctorum, multis con- 
jecturis, sed vanis illis quidem et ineffica- 
dbus, locum divexantium. Nempe, pre- 
catur poeta, utJd amnes fadant, quod 
Virgilius sic aliter» phţawn Lucretiaxuua 
mutuatus, declarayit» ad Mu, ix» 125. 



•cunctatur et amnis. 



Rauca sonanSi r«a/0ca/que pedem Tiberinus ab alto : 

i e. ab omni suarum undarum loogitu- 
dine; awiw ex oceanousque ad fontium 
ÎDCuiiabuk. Ita Iod sensua capiendiis 
est Nimirum, in hoc sennonis gratiosis^ 
fluno spedmine, ut' in aliia faoc geau» 
omnibus, Gruci Venenim repertores La^ 
tinis pneluxerunt Sic Caltimaânis, în 
el^antisdmo sane versu, quem Tsetzes ad 
Lycoph. 409. nobis conservavit: 

'Al li fi^tfi^mm» 9tatf etyxnUf IXN02 AfotBt/. 

Benttduâ, fi9e»fa.wto: sed non erat necesse 
t^m late discedere a vestigiis tibrorum, 
fiatixffiftfuo, Testi sit Theocritus, xx. 41. 



^^ai^HMM»4iUB 



^mttm 



SI Kpmich %• roti» BOHNOMON tpfig vrXmy- 

y«p« 274. quid: i e-in^uantum, nttf 
M«y,.qualiter. Sic autem l^gunt, ni fiii» 
lor, omnes editi membransqutf, quamvia 
de M^ libn» taceat Havercampos: nequ» 
opus erat lioâitiâ- dMtorum, de mo qui 
suppeditantiţiin; i\i^4aUţ»esaliterhoclfiip- 
pore: et alias .tanjen commenta sua net^- 
tiquam Lucretio invidentium, prout no- 
bis, dolentîbus et stomachantibus, millies 
contîgit usu pemoscere. 

.Ver, SlS^jmvas: :S,primas, — inhoras:. 
V. ed. morcu: i. e. in orasi (uti legitur 
in P. Vind. O. A. consodatis vocibus) 
quae solennes sunt librariis permutationes. 
Hanc autem versus dausulam Flaccus 
mutuatus est, în art poet 1 60. 



. .n^-.— ii»*— gestit paribus coUudere, et iram 
ColUgit, ac ponit, temere ; et mutatttr m horas. 

Vcr. 277. Aeris in mare: ut aittffttâu 
illae veri maris, fontes sdlicet, in genitale 
gremium referuntur; sic aeris etiam par- 
ticulae in prqprium corpus reddunt Hanc 
autem jtranslfţtionem, si în yZiiido quidem. 
aere dici debeat traiislatio, prior £nnius 
usurpayitv apud Nonium, iii. 92. 



LIBER QUINTUS. 4S 

Corpora retribuat rebus, redreetque fluenteis, 
Qmma jam resoluta forent, et in aera vona. 



CnMapolvhoritur; omnempcrvoIateofi/W- V«p. SSa JOaud.' V. ed. X. ffatUs n. 

'^^ ^»l; utpaaaimpeocatum. £tV.ed.m 

HeneUns edidît pervolgat; sine caiuBÂ ^^r. 278. recreat. 

txodbmâ temerans castăfatem. Shake- ^^- ^1* Beaderet L. M. O. JZ^ec»- 

qwwiu nostfu diiit ctiam <« The mi of ^^^i num» scrupuliMe, neque postulante 

*' atr.*" Coiileîus, ingeniosissinius vi¥0- Lucretianâ loqaaidi nomiâ.—- ^ttofuam ; 

ram, lepîdiaBime: V. ed. n. ţicom.— conjlnl.* A. consiani, 

Ver. S82. tf^Amuf <o^.* V. ed. n. aihe' 
Where blrd wth paMed oart didjne'er . ^p 

<0WthroDghthetradElenocM»ofthetft>. *..,,. ,.^ . « 

Ibid. Itquidifiaulumtfiu: undenimi- 

H<M annulari Gndiu haud erubuit: rum acaturigînes fluidaB luds a£&tim ema- 

fM^withnipiemedominloii . nant, et per mundum diffimduntur. In 

Tlirongh the axure deep of târ, hac autem venustate sennonis omandâ ac 

n _^ . ji ^ ^ . . . declarandâ, nonnullis fortasse videbimur 

Bevertuns ad aanotata nobis super hac re • . T/ n . ^ j •• ^ ^^ . 

• ••<...,••.»«▼ • • . copiofli satis fuisse m notis ad ii. 1 47. et 

mu. 151. vr. 178. Lucani Yeraus mterea .... ^ i _. ... 

• • 1 I. i* . ^ •*.. •• • 1* aubi: nec possumus tamen, lectonhus 
suaviasunus, ubefiwtatuB iibranu, m 8011- « -j. . . \- i- .^ • 
, 11 ..^ -r». Im A vere lepidîs mmune utcunque displicitun, 
do rursus oollocabitur, Fhars. v. 554. ^ .... .. nir-i 

• temperare nobu» quin suscitemus Miltoni 

Ant dccom quod mergua amat; quodque ama locum, tali po^ dîgnum; i e. inenarm- 

^^**'^ . . biliter sublimem: in Par. amiss. uL 7. de 

Ardea sublimiSt^MiiâcMnitra volanţi: , . ^ • x* 

cuce verba fiiaentis: 

¥cleomi»M; nam oodioes fimfuv com/Em) ^. _,_^^ ^- ,, ^. , , 

^T„,. _<n • • OrheaT»ttthOttrather,PiiF»rfA«rsptf//fr#«ii,* 

vcicon/SM, Nofltraertefficaemracnptura, who«e/<««i««iiwho8haUteUe— 

flt audaculo conatui congruentior. Hora- 

tîus, od iv. 2. A Neque non advocabitiir Acfaîlles Tadus, 

!▼• 2. de M^xtpoiamo loquens: Mi/xm^in 

— -— cerati« opc Dcdalei ^,y^ «i;ţ;»jw/, »«i 9futv 'PTIl AH *«»»«», 

^^ ivf mito nRTHX IITPOX. Undaniemfii- 

Lucrecii locum Vitm^us etiam attingit, «»»»» «* Vîrg. iEn. ii. 609. Vulgo seri- 

in viii 2. «« .«^ autem, cum mit,— undo* •>**'»' ^"f^ »«*»«• sed ineptissime, se- 

•«ciweeates ficit timfomm." Addam quente ««i^. 

Oppîanum, cyneg. iii 497- de tinitMoca- Ibid.yttiM luminiş j ut JEschylus, Proro. 

tH^i vinct. 109. iFtffos ^tiynr et ibid. ver. 807. 

HEPOÎ i^nnfm^if EnmAIlOTSI mfi^,Aut. jj^j^ atiterius toi. A vîgdre maximo, 

ficd dedit, opinor, pdeta ENinAnOTSI. "t asquum est, commendatur; cum fit 
Ver. 278. ftuenieis: i e. deficientes, flagrantissimus udque, etârjttMinf^liOjac- 
pereuntes. Yirgilius, iEn. ii 169. cendit: vide dicta nuper ad ver. 268. 

Ver. 283. recenţi: sic P. O. n. in M. 
Exmo/«r*, ac retro sublabn referri. ^ emendatione scrib», in Aldina, et in P. 

Spes Danaum— . 

Candidi, qui Juntinam editionem procu- 

Ver. 279. Oihum reeoiuta, Coniîmili ravit, quibusdam ezemplaribus: Vind. V. 

prorBUsrationelocutus est iile Mantuanus, ed. B. L. M. A. X. regenţi; II. rigentij 

geo. iv. 225. unde non infeliciter rescripseris ad hune 

modum: 
SdHcet boc leddideiade, ac fe/«tote referii» . ^ .^ 

Otimi»^. Inrigat adsidue coelum candore t^gentu 

D3 



44 T. LUCRETII 

280 Haud igitur cessat gigni de rebus, et in res 

Reddere, adridue; quoniam fluere omnia constat* 

Largus itera liquidi fiins luminiş, aetherius sol, 
Inrigat adsidue ocelum candore recenţi, 
Subpeditatque novo confestim lumine lumen. 

285 Nam, primum quidquid fiilgoris disperit ei, 

Quoquomque adcidit: id licet hinc cognoscere possis; 
Quod, simul ac primum nubes subcedere soli 
Ccepere, et radios inter quasi rumpere lucis; 



conferas î. 924. iii. 284. Posais eâam re- n AAMHHAONAX rm mit$m. Non magis 

genie interpretări forsitan haud absurde sublimiter, quam appoâte, Claudianus» 

per dominante; de quâ dîctione, redeas laud. Stil. ii 467. detofe; 

ad ii. 957. sed poâta lectio longe simpli- «, , ^ ^ . ._.j_ v^.^^ 

*], . , *. , S\c fatiM, croceis rorantes tpubiUt hortos 

cior est, ac, noms saitem judicibus, unde- ingreditur— . 

quaque prsestanlior, et sensuî commodior. 

T. .j , . ^ ^ . . Bitfni sunt hominum elegantiuni miseri- 

iDuL Inngat candore, Ozationis tenor, j.. . , «.m» • j*^ 

,....?. A oordiâ, qui locum nobilissunum divin»' 

qualis ab mitio processent, summa cum ^. n. • • • ^ ^ t 

' ^ ^ ^ ^ ..; , tionibus jeiunis tentavere. Jam vefo 

proprietate atque elesantia conservatur: . . r^ . . . ^ , 

. , . ^^Ir ^ . . nobismetipsis impensissime sratulamur. 

videas supra, iv. 205. Caeterum, ad hu- j , ^- »* • .^ 

, ^ . ^ ^ ' .11 Quod eleeantias suas Marom resusatare 

jusce locntioms venustatem, sspius mu»- ^ , ^ .. . i » ^ _^ 

* ^ w 1 -x. A i-.li rn *i valeamus, etabinsulsorum interpretum, 

tratam nobis, loquitur AchiUes Tatius, , . . r» •• -^ • i? ^ 

■- • • *^ » c « atque mpnmi8Heynii,maDibusiiifiGni8ti% 

sub opens initio: K«i j îfXiff f)MiM( rv Aii- ^ ■^- ^.. ^ . • • j. 

«..-..- * . -r^ per opem Lucpetii strenuuBumam, ▼mdi- 

futns KATAînOPAAHN AIEPPEI. Ita *^ ^^ . , - . J 

, j ^ . j.^. care: cujus veraculum quasi studioae mi- 

legendum; non, ut m editis, Mr« r«r«^ ' '', ♦^„,. jJ:^«*^«t„ri„„« 

W. Audador est pixrfecto Pindarus^led fJ^^fK-^dumtempusdesipiatmatutmum, 

. 1 ^ 1 j X Mantuanus, ad seo. i. 288. 

omm laude cumulandus tamen; quum ^ ^ 

talis temeritas cautce mediocrităţi plebeio- Mult» adeo gelidft melius te nocte dedeie, 

rum sciiptorum longe sit anteponenda. Aut quum ia/* novo tcrra* i«ror«f Eou». 

Quem velim, locus exstat in OL vi 92. " /ntvro*, ".ld strat;" Servius. £t 

Ttdes Carum meom singulis vezbis non 

««{^«««««...^^^^r perfunctorie adumbratum: eum igitur 

AKTISI BEBPEFMENOZ «(pw « . . i 

^^^^ P>'o enarratore prudentissimo amplecCa- 

mur. Certe, roris simplicis intellectus 

Friget Heynii exposîtio. Scholiastem al- non est omnino Iod scopo alienus: sed, 

terum audiamus; cujiîs verba sunt boc ^ sic, jam monitus, acdpias; nec Lucre- 

modo oonstituenda: nec sane prcnrsus li- tiani, nec VirgUiani, -manea tibi«int, pce- 

quet, an non etiam id, quod Heynius, cor, boni! Maxţxnos poetas imitări Tolens, 

vohierit: A»«riy mr tiyw, XttftT^rfi^f ™ deteriorem partem abiit lasdvia Clau^ 

%Mvyumi l»y0mty mat xttvm «raX» ^o^vftr diani; et odiosbsîmum Eoum ^«ff %ff^ 

uvrt r», ^9 ^tnym mv l^^m, mi zarm tenras irrîgantem ticenter exhibet, atque 

fr9Xu wcffvfttv, fitt^y/ufâfy tvi^ teviitif»- etiam mortalium miaerorumoculis,nefas! 

ri#/iiM#, Tfyţif* 0â0f»ău Prior acfaoliastes immeientem; de rapt Ftos. ii. 121. 

prudenter se tandem coirigit: AxTi^as Xi- ^„^ „^ hmuctatjlavmtn Luctfer agfos, 

yti, fat ««•«•««•«rwjf •«*« «•» avtitt» Ifnst Roranti pnevectu» fjiw— . 



LIBER QUINTUS. 45 

£x templo idferior pars horum disperitomiufl» 
290 Terr^uemnmbitttiir, quânimbd.quoiiiqttefe^ 

Ut noscas splendore novo res semper egere» 

Et primum jactiim fiilgoris quemque perire: 

Nec ratione alia res posse in sole videri, 

Perpetuo ni 8ut^)editet lucis caput ipsum. 
t95 Qnin etiam nocturna tibi, terrestria quae sunt, 

Liuminai pendentes lychnei» darseque coruscis 

Fulguribus, pingues multa fiiligine, tedae, 



Ver. 284^ Vide aia ad !▼. 190l oonsi- recteiiioniiit:redKMadi.548. M.ToUms, 

mflia. epist ad famiL m 18. <* An hoc signifi.- 

Ver. 285. quidquid abest V. ed.-*«t.« ** cas, Nihil fieri? Frigere te? Ne char. 

ac omnes vetusd, tam editi, quam MSS. ** tam quidem tibi mppeditaref^ i. e. suf- 

Beoentiores eicuderunt eti, contra morem ficere. Manutii notas ibidem înspice, 

poet», de geminantes literam. Ibid« caput: l e. fon$: vide verr. 271. 

Ibid. Nam primum — ; i e. id fulger 282. 

ris, qoodcunque primum emittitur, et Bentleius. 

iifaîcunq[ueaoddat,8olidi8perit,acdÎ8pei^ Ver. 295. terrestria Lumina,. Hinc 

£tiir. oonciUatur gratia lectioni membrananim 

Ver. 286. nubet: V. ed. nuUos: et A. n. ad ii 387. qu» neado an vei:a debeat 

nvbe» primum. existimari: 



qals nequit ignis 



IbiA mbeedeire: i.'e. «nibtcr venire^ in __._^___.,__ 

primario eenau wcabuli Sic ViigiHus, Nostet hk, e lignit ortut» torr^ueratul 

JEiLiv. ia 

Ubi reliqua exempla dant tedia. 

QDi.o.va.takn«tri,»«««/Mdli».b.^><.r y^ ggg £„„;„„_. q jfuvwia^ 

Ut iile alibi saepiuscule. Noniua Marcel- lychnei: n. lychini, 

lua. !▼. 443. craaae et confîiae omnia; ut ibid. pendentes lychnei. Huc reapexit 

aimium aolet grex grammatkcnrum. Mi- Mantuanus. ad -ffin. i 726. qnem locum 

nusaccoratas aunt etiam gloaaa} veterea; LamWnus etiam îndicaverat: 

ver. 2o7* iJaepere: V. eoL uoTpore./''-^i.' 

1^ g^ Ibi, ut codex noater n. quidam codd. ify- 

Ver. 290. quomque, vel cunque: V. ed. ^^^^h «* lichini. Maronem, tantum non 

«i^. Mox novo deaideratoT in^ n. ^«*"°* ^«^ Statiua expreaai^ Theb. j. 

Ver. 292. Et: V. ed. O. A. n. X. a. ^^ 

Ut; ex versu auperioiB adlicet lepetitum. Aat alli, tenebras et opacam vincere noctem 

Ibid. Jactum fidgoris. GelUua, xii. 5. Aggwari, tendunt auntis vincula iychnu. 

qni florea orationia delibabat undîque: Ver. 297. Fulguribus: P. B. O. A. n. 

^ Cur, fulgente codo, a luminiş jactu non a. Fulgoribusj in quibua -vocabulia tur. 

" Buâ aponte et caput, et oculoa, dedinet:" bare acfibaa oolent: redeaa adii. 325. 

le.pwy .ţmrtt. Noa alibi et aapiua banc Ibid. fidigine. libri univerri» caUgine: 

elq^antiam aâmonia agitavimua; qu» vox, qmim manifeatiaaimae aamionia 

Ver. 294. suipeditet: l e. auppetat, sup- indoli contradicat, aemper erat railu aua- 

peditetur; absolute» uti Lambinua etiam pect»; et conjeceram nponeadum eaaf^ 



46 .. T. LUCRETII 

ConsiiBÎli praperşiit ratione, .ai:dore mioistro 
Subpedilare novum lunien, ţremere ignibus instant; 
300 Instant, nec loca }ux,. inter qu&si rupta, rdinqutt: 
Usque adeo properanter ab omnibus ignibuft ei 
Exitium celeţi celeratur origine flammae. 
Sic igitur solem, lanam, stdlasque, putandum 



quod ausus sum reponere, quia Bentleius Nosmet autem, perpensis omnîtms, scrip. 

idem jusserit Nobis unitatio VugiUana» tui» in oontoztu posit» libenter, et ex 

ad ecL viu 50. valde suffragatur: animo quidem. aoquiescimus. Qu» su- 

per&unt, iintur exsequemur. 

Heic focus, et ted^e pinguet: heic plurimus ignis <^ ^ ^ 

Semper, et adaiduA ^once^fiiHpne idgrL ' Ver. 988. properant: sic P. B. S. mU; 

- _ . ^ , . . . « n. referam; caeteri omnes, proferanii aed 

Nec minus Apuleius, met IV. sub finem: proculduWo vitioee. Libiariosaid eun- 

«Jam*ed*lumenatr«>/,g,W,cinerem ^em modum «epenumero peccavîsse, cb 

«ai^essitH-. Lege, a^ncm; ut vites am. rimiUtudinem Uterarum majuscularum ^ 

hipam ccmstnicbonem, inyenustam m. et P, DfakenbotchiopnestantissimodiH». 

mis: conferas Virg. iEn. iv. 635. Opitu- ^^. ^ Uv. Ti^ 6. 5.^Mo^ inHar U. 

labitur nobis etîam Juvenalis testunonium, itutanL 

Ibid. ardore mmisiro, Hoc oonsimiU* 

Dom modo nonţereat totidem olfeciase AwmM/, ter dictum est, atque manus ministrat, iy. 

Quot stabant pueri; cimi totus decolor esset ggS. 

Flaccus, et haereret nigro/»/ufo MaroDi. „ ' . ., . 

Ver. 299. tremere tgnibut: i. e. micave^ 

Addam Gellium, noctt Att i. 2. *' — "a- coruscare» qoasi jacularentur hioem; qnod 

** trâ verborum et argutiarum^/^zW ob sine tremoribus non fit: adeas arnintala, 

" oculos audientium jactâ— ." Ubi spe- ad i 1088. îv. 406. ţt infra. Tem 587. 

ravîsses sane caligine: ast rariorem vocem 696. hoc lihro. M. Tullius, in Arat 49. 
fadlius, ut in Lucretio, cum vulgadore 

Ubrarii scriptores commutassent Sed et ««P»™ >«».'^«"«^<P«tleii«ecorporeito». 

Plinius appositus est, nostramque divina- 

tionem roborat, nat hist xvi. 19. « Om- «* Manîlins, i. 186. simîlîter: 

« nia autem h«c genera (tedarum) accen- ^^^ ^mn videas, tnoMlum vibrantîa lunun 

<* sajjuligine immodicâ, carbonem repente Imbribiu in mediis ; et ccelum fulmine ruptum. 
«( ezspuunt cum eruptionis crepitu— %" 

Denique, Ausonius, idyll xviL 19. pois ^'^ ^^^ locorum elegantiis impulsus, et 

tam nostrum in oculis habebat, h«c seri- " ^"^ «msuetudine Lucretii, snspicatus 

Ijens: '^^'^ Vir^um variare voluisse sensum, 

ad- JEn. vii 787. uti nune drcumfertur 

E«t lux. Estae dies ergo r Non conveliit istoc: Jocus, prorsus uniformem : 

Vamfuibus multis, autfitfgwibui, quotieos/»x 

E«t««:/«r«flhomini,nonertluxtotadic!. Tam ma^iOA tremetu et tii$tibm eSetaJIammu^ 

Jamv«rooodicu«J«tkmi,cattgm^dico. ^i^^^'^'^^^^'^^^P^P^', 

nisi Lucretii rationes ea ex imo fundo Nam codices inter^ivmo etfmno non raro 

verteret, &vere videri poşset Penius, sat fluctuant: vide Drakenborebium, ad Lir. 

^•^^- X. 14. 19. el alios. Postmodum ven> 



• unctâque fencstrâ ^"^™* ''"*™ °^" ^^^ scriptum re- 

Vi8potit»,ph$guemnelmlamromuerelucenm, P®" B>°« varietate in omnibus Eabii ex- 



LIBEU QUINTUS. 47 

Ex aiio atqtie afio lucem jactâre subortu, 
S05 Et prunuin quidqmd flammanmi perdere semper, 
Inviolabilia hsec ne credas forte vigere. 

Detiique, non lapides quoque vind cemis ab aevo? 
Non altas turreis mere, et putrescere saxa? 
N<m delulnra deum» simulacraque, fessa &tisci? 



flmpkribCM^ imtt ont ix. 3. p. 805. ed. —--————— et hKres 

ng_- Haeredem alternis, velut unda supervenit un- 
dam. 

.M^A -a ' .^^ Lt^ -.• \ *• • Pariter Virgilms, ^n. v. 324. 

tfant. nujusce repehtionis, quam tetigi- ^ 

m» id ifî. 15. et aHM, specimen peipul- calcemque tcrit jam calce Diore». 

dmua Homerus «hibet, în D. T. 371. et Ver. 303. sUllaaque: Vind. Uellai. a. 

X. 127. qu« posteriora proferam: autem, pvUai^um est. 






Ver. 304^ subortu: P. V. ed. O. A. n. 

sub ortu! male. Lambînus bene suscita^ 

▼ît L 1048. ii. 1137. quibus adjicîasL 1035. 

Ibid. iremere ignibus instant; Instant^ Hinc extra dubium posita videtur emen- 

iieo— . Cicero în Arat. 554. cun pari datio Manîlii, ad iii 326. 

nhem elegantiâ, et artifido numerorum : gtent veri «tellanim oW/»/, vcrique subortus, 

Etnatattiibacredi]lft«o0J»fl»liiifa// Li^ri, " stellarum orttt*;" ut suhorUis 

r^^bui uutatt et adsiduas jacit ore querelas. stellarum occasum sîgnificet: quod mini* 

%T -^ » « . n*B ferendum. Virmlius, geo. i 257. 

Ver. 30a Instant: n. JFVMcafa.— rup* ** ® 

te.- S. codex, emiăa. HecfnMtra8lgnofumi.«ft«ispeculamur,et«r*w. 

Ver. 301. properanter : A. praperant. Ver. 305. /amniaHim .• sic L. M. O. 

-ei; sic Vind. O. A. n. X. a. elegan- ^- ^- ^- c"™ Juntinâ; P. VinAR^m- 

tius, et magîs ad Cari morem: vulgo* ^; ^^r «t vulgares editi: V. ed. Jtammas; 

q[ood tamen nullo modo repudiavissem, â n. flamare, — Conferas autem ver. 285. 

oodîcum L. M. vaiietates diligentius r»- supenus. ' 

censitas haberemus. Ver. 306. ne: V. ed. A. J;. XI. nec; ar- 

Ver. 302. celeratur: sic membnn» «^' "^^ fi*» P^"'"^ veniente dictionis 

Vind. L. M. O. A. X. n. et editio Jun- secutae Uterâ. 

tina; P. V. ed. n. tderatur. Niminim. Ver. 30& turreis: V. ed. terris. 

Td e elementum forte fortuna in o abierat, ^*^ pu/wcere saxa: committas Lu- 

atque jam exortum coleratur facUe detoiv «*»• ^^ ^97. Claudian. in Eutrop. ii 277. 

turn est in tOeratun vel Ubrarius iUepir ^® P^»*^ exatem. 

dua^aexquisitissimasLucietianisermoms Ver. 309. delubra deUm. Maro, JEn. 

Veoeres ne primoribus quidem lahris t^ '** ^^°' 

nua sentiens, suâ ^ponte oorrupit locum; ^^ delabra deâm mberi— . 

Tobis signatisBimis» et opere maximo s^ Ibid. simtUacra fessa fatisci: i. e. ibvo 

Ittds, oancinnatum. Translatio est, ut domita, in rimas aperiri: redeas annotata 

putem, ex hominum multitudine, se vio- nobis de boc verbo ad iii 459. 

leoter protrudentîum, et celeriter in tran^ Ver. 310 protoUeret sic Vind. L. X. 

sita succedentium. Horatius, eplst. ii 2. soli; M. psetoUere; Juntina, protelere: 

i76. reliqui, procellere; de simili errorispro- 



tt 



48 T. LUCRETII 

310 Nec sanctum numen fati protollere finas 
Posse, neque advorsus naturae fisdera niti? 

Denigue» non monimenta virum dijabsa videiiius? 
Quflerere, proporco, dbi quojnque senescere credas. 



gressu, f în c mutato, quem indicavi ad et M. Tiilliiu în Nonîo, L 156. qui con» 

▼er. 302. ProtoUere autem, sensu satis sulendus est; cum Senrto ad iEn. iii 486. 

obvio, pro toUere porro, vel prpmovere, vi. 512. xîi 945. Apte gloasaior vetus, 

extendere. Similiter, etiam dne figura, qui utramque scrîpturain agnosdt: «'Mo- 

Plautus, Pseud. iiL 2. 71. quam apposite: " numenta, MNHMOÎTNA»" et, «« Mo- 

Manual fAprotMet^v^erprtftrtontBnvm. " nuinentum, MNHMEION." 

Ibîd. monimenta vir&m. Nan vacftt 

Hinc autem in prodivi jacet emendatîo „^men vh4m, quum dnt etiam demm 

Avieni in maxime indubitatis, ad Arat „onîmenta. Tertîs est locuples Nonius, 

^^ '* et Nonio locupletior^ apud grammatîcum 

Sleîadas femoria pariter sub fine siniştri illum, vi 79. '* Monimenta et templa did 

Venea» prototttt^: tt pogg^^ M. Tullîus auctoT est in Verr. 

i €. ita prope acoedit bas stellas, ut quasi *' «ctt ii-^usum esse in ode CasUms, 

propellere^ et protrudere, vîdeatur. Nibil " celebeirimo clarissimoque mtmimeiaor 

certius. Vulgo, Pleiades; quod qui vel Neque, ut id obiter moueam, cădit oraAio 

explicet vel intelligat, n« iUe sit CEdipus, Iiucretiana, a ddubris dedm ad monimenta 

aut G£dipo sagador, nlâ fallîmur, necesse viram progrediens: quum hujusce generis 

est nonnuUa, operum magnitudine aumptuo- 

Ibid. sanctum numen: nempe, «* de- sa, -ut «epulcrum Mausoli, et Memphitic» 

** lubris suiş atque imaginibus ab injuria pjrramides, vel nobilissunis deorum tem- 

" temporum conservandis." Ad ingem- P^s pneluxisse videantur. 

um profecto noster redit; et invisos deos, ^^^ dUahsa: i. e. post dissolutîonem 

3relhomine8supentitiosospotius,utverum ''^ diversas partet cadentia; ita ut Xiit 

dicam, in transitu quin sugillaret, atque ««'' ^^«^ » /»» «^«^Jt ^^ S. Matthaeus lo- 

mordad sale perfiricaret, a se non quivit quitur, xxiv. 2. 

obţinere. ^ci"- ^15. Argutulus est poeta scilicet, 

Vcr. 311. adwTMt nili, Viigilius, dum inanes fastus et frivolam mortalium 

iEn. viii. 237. fragilium arroganttam irridet, castigatque. 

_ , . ., ,^ - Quan dizerat : '* Nonne pasam videmus, 

Dexter, in adversum ntteus^ conctniit— . , . « . *^^ _ _ 

** dum viam facunus, tumulos defuncto- 

yes, 312. monimenta: hsec est ortho- ** rum dilapsos, oorruenţes, acruinosos? 

graphia librorum P. Vind. V. ed. O. ă* 2. « Credas piopemodum eos dato quasi stu^ 

XI. vulgo, monumenia: sed minus accu- *' dio ad senectutem prqperanter oonten- 

rate, si modo Romanorum primi verum ** dere, quocunque tandem modo; utean- 

etymon tenuerint Frugiferum locum «< dem mortalitatem homunculis, quos 

Yarronis proferam, de ling. Lat v. 6. — " contegunt, ocyssime oonsequantur." In 

** sic monimenta^ quae in sepulcreis. Et fais autem nibil equidem discernere valeo, 

** ideo secundum viam, quo praetereunteis ad quod editor pnidens dd>eat offendere, 

** admoneam, et se fiiisse, et illos esse, aut cujus lepidus scriptor pcenitere. Jam 

'* mortalda. Ab eo ceetera, qu» scripta vero scripsi versum, prout invenitar in v&> 

** ac facta memoris caussâ, monimenia tustissîmis incorruptissimisque exemplari- 

** dicta." Nempe, monimentum a moneo bus, L. M. O. 2. n. adeo ut de sensu, A 

mouitus. His eonsentit Festus in voce, minus probus sit et commendabilis, ne- 



^ LIBER QUINTUS. 49 

Non niere avokos sitices a montibus aidis; 
315 Nec validas aevi vireis perferre, patique, 
Finiţi? neque etum cadereat avolsa rq)ente9 
Ex infinito quse tempore pertolerassent 



oeanun est ipae poeta vîdeat Tales libros mentem constituisse; quum eo sit tenore 

CQDflentieiiteB temere proculcare non est sennotiis, qiu Maronia imîtatumem voci- 

meum. Pro sibi cuviguet P. subitogue; feretur: 

Vini sibiomiguei V. ed. B. A. sibi om- Non mere avohos silices a montibus att'u: 

niquei n. sibi omni: qua> coUuvies cor- ^^ ^^^^ praceaserat: 

niptekrum vel ex glossemate dictionig 

cmque «uxit, vel ex scriptui» veteris, UiiiomM.r«.r«,«totum.p»nu»:*-. 

quam nos exbibuimus, vestigils; quamque Artia tamen piindpem uterque vates îmi- 

sdtioet Bentleîus, post Lambinum. hune tatus est, divinos versus in IL 0. 697. pro- 

et sequentem versum pro adultennis et iundentem: 

andacter intnisis habuit: quos demlror. aatu« > «« . 

Sedcuifibetpromptumestitanodum Gor- Ar^i,sr^)^' &, u^fu»^ ^x*^ 

dianum di8secar& Obstupescimus Prei»- 

gero, homini aanumerando lautioribus, U*>î V^^ intolerabilîs est Bamedus, te- 

«Dum în Voflâanis sordibus invenienti} meriter et îndocti«dme sanissixham glos. 

m dignîs, quibus cbart«e nostne inquin- ><un scholiastis, et exquisitîssimam, oorw 

entar: rumpens. 



Qfut nun proporro iN, conqoe leneicerecredai. 



Ver. 514. avoisos: Vînd. V. ed. O. 

avttitosţ ut lecentiores.— «i7tGe«.' n. sa^ 
Dimirum, aliquotîes cogimur, de tenta- i^^es, 

minlbus exceflentium virorum, sed artîs jbîd. ruere avohos silices, Nec avi.--' 
dino» veneres non meduUîtus sentientî- Maronis musa, ad JEn. vîîî. 235. 

nm, loqui durius et acerbius, ouam velle- 

\r ^ :»» _^ j j Stabpt acuta Ji/eXipnerupUsundiquesaxjs:*- 

mus. Kec tiedium non est derorandum ^^„^^ ^^^ radidbu*-. 

nobis, ezhibendi ooram lectorîbusversicu- 

km îndignissime acceptum, qualem ex Ut idem nursus, ibid. xiL 6S4. în com- 

officinâ suâ difficttun editores boni pro- panUîone valde magnifica, ac verbis longe 

tulerant: oxnatissîmîs, et electissimis, omceptâ: 

Cedere proporro, tubitoque senescerc; casu, Ac veloti nuntit taxum, de vertice pr«ceps 

Q^nim nn/, ai/ojrtfin vento, sieu torbidiubnber 
Ibid. guomque: adins-Vi. 1016. atque Proluit, aut oniii/ solvit, sublabsa, vffiwto/^i. 

icripla ad ii 72a 

Ibid. senescere credas. Hanc formu- Ver. 315. Nec: O. n. fMm.—Et phrasi 

Iun, qutt sîmile miraculi quîddam, et perferre patigue ^paxem suprajam babui- 

onmem fidem supergressum, scite cona- "'*'**» *^ ^* ^^^' 

tur excusare, ut lector sit propitius, Vir- Ver. 317. Quam pards et infrequentî- 

giKus excepit, ad iEn. fiii. 691. ^^ doctorum manîbus Lucretius tractatos 

. sit, exemplo est verbum pertolerof cujus 

■ ^}ago credas inraaerevohas aliunde sane, quam ex Amphitryonîs 

C7clada8,autmontisconcurreremoiiHfrtf/a//o/: ^m a« » •..•*•• j r , i 

Plautim supposititiis, unde confirmarent 

Sifmplegadast opinor, innuens. Videas usum» lexicorum opifices baud videntur 

ibi Burmannum. £t, qui sequitur in nos- habuîsse. 

tro, v^ez^na magno argumento est, nos vere Ver. 318. tormenta : i. e. violenta yexa- 

locum conun positum Lucretii ad îpsîus mina, /3«r«M<, quibus tentata sint, atque 



50 T. LUCRETII 

Omnia tormenta aetatis» pţivata fragore. . 
Denique» jam tuere hoc, circum supjaqMe, quod omne 
320 Continet amplexu terrarum; procreat ex se 



oppugnata. Nam tianslatio est a cami/f- dis (q>enBii posueninta oboenrasae ad Ca- 

cum offida Nonpe, inter tortorit JRvi tulU verba adumbtatiun, Iziii. 86. 

saevoB et indefeseos impetus hi silices per- vadit, ftfmft, r^rmi^ nrirgultăpede «n«9. 

duravere sine Jragore: i. e. " nervis ve- y^ gj^ Scriptuiam Iod, in qoatai me 

« nisque non ruptis, compage nec ossium nomiuUftrum codknim varietates ooajte. 

« dimlsâ." Et fragor adhibetur in pn- ^^^^ ^^^^ duxerant, aliis libris pottea 

mano suo signiBcatu. pro ijpskjrăngendi j^^^. conflrmatam; aique ac,' ut yidfiq. 

artfotw; vide dicta ad ver. 110. hujusce e«hîbeiidam statui. Sed varietas lectionia 

libri Neque aUter re verâ linus, L 29. exponenda restat-luiWYf/ P. O. m»*^ 

4.—" jam fragor tfictorum, qaa diroe- ^ .^^^ V. ed. ut ^i«Hf Vînd.-HW»iiif r 

« bantur, ultimis nibîs partibus audieba- rfc P. V. ed. L. M. O. A. n. 1?. ft. aed 

« tur:" i. e. diruptio, casusque. Et de y-^ B^omiu»», uti in dU. scribi sok*» 

alii bene mulţi; Kcet id ammum lerico- ^ ^^^^^^ ^^^ coilatofibiis; quod, îne 

graphî nfeutiquam advertermt, in sensu ^^^ impulsore, ne fadan 

consequente solom occupatL NonnUUa y^ ^^^ terrarum: sicdaie A. code^ 

diximus ad i. 748. Sed enim, ut exem- p. «,^«, «^ e« aUonmmmnium voai- 

pUspaudseVirgiUo petiţia lemnberius bulb, Jerram udque, fadMor est lectioniB 

declarem. et ţyrones inteUigant. quotet „^^ derivatio. Vulgari solet, ierram. 

qoantas poetanim eleganlâaa hino pr»tff. ^.«Hi,. sed juod non comparat in P. Vind. 

mittant, monenonlong» veniapostulanda y. ed. n. et in aliis quibusdam, uti su». 

est Ita iUe ad geo. 1. 557. ^^. ^^^^^ nimirum Lucretius oratîo- 

' aridus altis nem, sic sine copulis fortius et vividius 

MontlbusaudWyhvwrj procedentem: A. qute terram; XI. (juod 

Le.** aridî ligni et foliomm în aiboribus **'''^">' 

«collisio atque confractura." Vulgaris ^^^* (mne terrarum. Multae sunt huic 

artifex aridm sonitui dixisset fiirsitan; sed gemella locutiones în optîmis scriptoribus; 

longe felidus vates cooaummatissimus ad- ^^ cxtemplo quivb elegantior agnosoet: 

ministravit rem. Idem, iEn. L154. ""«^ »« «^ dicta sub ver. 107. hujusce 

libri. Ita, ni fallor, acdpienda est Vir- 

8iccunctuspelagicecldit/h««w. ^ structuia, ad gea u. 284. quamvîs 

i. e. " omnes fluctus^rac/i, vel se fran- aUter sit TÎsum interpretibus: 

«gentes, in unam aequoris superfidem OmimisintparlbusnumerisdimeiuavMim». 

«« aubsederunt.** Ibid. iierum, îi. 692. •^ . 

Confer nostnun, l 660. Propertius, ui. 

Viz ea fatus erat senior, subitoqueyri^ore «^^ q 



Intonuit tevom— : 



Omma non pariter rerum sunt omnîbus apta .: 



î. e. " coeli confractiane, vel fissurâ nu- . . , ^, 

" Wum:" confer Lucret, vi 137. Denique. ""^ ^*^~ Burmannum, hoc sdiema illus- 

iEn viL 677 trantem; cum Titio, ad Nemeş, cyneg. 

288. ac nobis, si vacet libeatque, ad £u- 
magnoceduntvirgulta/r^«re: ^^ j^„ j^g ^j^^ ^^^ ^^^j^ ^^ 

" cum magnâ sdlîcet sui ruina, atque di' tium, legentem ofibtna, pro omnia, ad cas- 

" ruptione^ Quem locum, ut hoc etiam tigatissimos Avieni versus. Arat 1858. 

in transcursu tangam, miror neminem quamvîs eadem profecto conjectura se mi- 

omnium, qui in his imîtationibus indicau- hi qponte propria objecerit : 



LIBER QUINTUS. 51 

Omnia^ quod queidam memorant, recîpitque perempta: 

Totuin nadviun mortali oorpore constat 

Nam, quodqubmque alias ex se res'auget, alitque. 



tamen hKc, tamen ommarenm Ciceronuna, naL deoc. u. 25. quum non 



t^ "''^^Uf^^'"' ~^^ doccbunt. ^ reşpexerit poeta noster : 

Vd cum cunkulto lux ibit cepta secmuUs, '^ *^ 

Tertiui aut veno cum venerit ortus Olympo. vidcs, «ubUme fumim, inmodcratum, 4tthera, 

_.^ . M , Qui /«rraiii tenero circumjectatf m^/fcfi/«r—^ 
Un tamtan rescnbendum tamen : 

Hinc res esse videtur in proclivi bene 

oonstituere atque mterpretan rere Bent- 

Vemm hanc emendationem puto; ut est leianui» CaUimachi fragmentum adwi. 

baud dubie perelegans. Seneca, Troad. « etymologico magno in Amf^nm «ump- 

728. *""^* 

Bsttloque sede ceUus soHo, Tţi «ipi ^mur* cutfiMthff iSaXir. 

Oompores Vîrg. ^ni. xS. â95. Loquitur niminim scriptor doctissimus 

Ibid. omne Continet ampiexu terrarum, de mart, vel athere, quem Creator telluri 

NonnuUa videas huc pertînentia sub Ver. circumjecerit Magnus coactor harum 

901. saperius, Opportuni sunt Manili- reliquîarum, atque editores, quî secuti 

aai versusi, ad vr. 593. quibus suaviores, sunt, loco nullas cogitationes impende- 

et curioia yerborum felicitate magia ex- nmt. Poiro, in sequente versu, V. ed. 

omatos, elaboraTÎt Roxnanorum nerao: quidem, pro queidam, 

lpsanatat'raiin,pelagiluitnt»cof«aA ^er. 321. guod queidam memorant, 

Cv^!ai3â§meakumyUgaUitampUxUmj(abem, Hk, opinor, Anaximander annumenm- 

,. . ^ .„ , ■ . dus est, qui videtur nihil aliud per mn/M» 

AgnosMDt enuht. G»eonm> dhid «t» „^, q,^ immm»m, yel immodetn. 

■Wum, jţ^rtcOicet .. «y».*-,.- unde ^^^ ^^^^^ ^^,„j^ Plutarcbi». ţhe. 

.ijtemsitu rasiitiHmi Avienun, in Ar.t. ^^-^^ ah«,««J^, }. i MA,^», pn,,. 

Oceano, magraan qvă cixcum ampUctitur ulnu «vnr ir»9T» yni^m., tuu uţ rar» intrat 

SHhirm — p^ufwfiat. £^ si sentkret aliud Anaxi- 

Vulgo, undis; cui sane gratîam nonnul- ^>e^es, conterraneus €»|us et disdpulus, 

lam conciliare forsan potent Catullus, «P« <W«e™ quidnam denique aentiret. 

]iii.3Q, . De illo sic idiem ibîdm Queronensia: 

Oceamqae, mart totum qui amfiUctitur orbem : 

atf» mirtţifwtT»* I» yaf ntru vet iravrec 

Htt tamen decesserim equidem conjectu- ytn^ăat, tuu ug aura* teaXtf avttXin^eu. 

iş mMs. Illud qui, pro qua, Grotius Verum enim hi Lucretii versus multum 

prccerpsit Mamlius autem Homeieam debent Pacuvii fragmento^ uti Scaliger 

pbiain reddidit venustiasime, ex Od. K. primus monuit; quod noster profecto 

195. presae et ad verbum etiam imitatus est, et 

« w*xMr«^- T^^rr^^^A Havepcampus huîc loco prudentissime 

*wr, rv npi HONTOX mtrupirts ESTE* A- , .^ 5 ,r / ,. » 

noTjM admont: ita ex Varrone, de ling. Lat v. 

3. et M. Tullio^ de divin. L 57. ut opinor, 

& Diooyiius^ perieg. init et alîL Nec uaiter oontexendum, sciibendumque: 
^lioebit tamen interea, neque illustran- 

4>LncKtiononin8erviet,caiminis6ne- Boc'vidM.drcummpraque^qmdcantkomcmimet 

. , . . . « . , Terrams Id, quod nostrei cavum coslum memo- 

CI) quod jnmnmiifl, vemo Enmaiia, vel xant,Graiei«thera. 



S2 



T. LUCRETII 



Deminui debet; recreări quom redpit res^ 
925 Praeterea^ si nuUa fiiit gepitalis origo 
Terrarum et ccbU, semperque astema fuere; 
Qant supra bellum Thebanum, et fiinera Troiae, 
Non alias aliei quoque res cecinere poet»? 
Quo tot &cta virum totiiens cecidere; neque usquam. 



^^juidqiikl est hoc, omnia animat, format, aSt» 

tutget, creat ; 
Sepelit, ndfitque in şese, omtuas omniumque 

idem est pater: 
Ihdidemque, eâdemque, orionturdeintegro; at- 

que eodem obcidunt. 

Addam Nemesianum, ecL i. 55. 
Omniparens JEther^ et, rerum causaa, tiqno rcfl » 

Ver. 323. quodquomque: P. quocunq'ue; 
mallem equidem, quaquomque, ut ad r« 
res postenus referretur, versibus sic inter- 
pUDCtis: 

Nam, qtuequomque alias ex se res auget, alitque, 
Deminui debet, recreări quom redpit, res. 

Ver. 324. JDenânui: Vînd. L. M. II. 
Dminvii: vitiose: vide ver. 266. supnw-— 
jfttom; ii. qu^. 

Ver. 326. 7}errarum: sie P. V. ed. B. 
Ii. M. O. ă, n. 2. n. omnes denique 
preeter Vind. qui coăet vulgarium editio» 
num lectionem habet, terrai dico; sed 
oculi coUatoris îrrepente sonuio ca%a- 
bant. Idem temerarium &cinus edito- 
rum notavimus, et correzimus, ad L 782. 
Non atiter phrasim solet Viigtlius exhi- 
bere; cujus exemplum suffidat singulare, 
ex Mn, iv. 256. 

Haud aliter, terras inter coclumque, volabat. 
Materno veniens ab avo, Cyllenia proles, 
Litus arenosum Libyae ; ventosque secabat. 

Ita constîtuendi sunt optimi versus ac po- 
litissimi, et Heynio temeriter, neque ad 
solitum suum Venorum poeticarum gus- 
tum, improbati. Structura iUa volabat 
litus elegantîssima est Wopkensii cogita- 
tio. Nos boc schema constructîonis la- 
tius aperuimus in notis ad ii 206. et, 
quum sit res exquisitîor et nequaquam 
levis, paucula subjiciemus. CatuUus, Ixiv. 



7. versibus valde magnifids, et Lucretium, 
ad î.- 87. ittuitraatibuB : 

Quom lectei juvenes, Argivas robora pubis, 
Auratam optantes Colchis avortere pellem, 
Ausei sunt vadă salia dtA dea&nre pâppL 

Addam Oppianum, cyneg. i. 478. 

Km rri&i} fmmfsfrt' *nt «<u TAIAN lOMTfiN 



ubx aimirum Rittershusii Schneiderique 
deflend» sunt inscitia et încogîtantia, re- 
ponentium »mra yeuav. Ut redeam, fibi- 
amque, Lucanus, î. 521. 



superiqoe mfaiaces 



Prodigiis taras implerunt, ittkera, fkmfumL 

Ver: 327. Q^ur: n. QUr; vulgo. Cur, 
-"^mpra: sic Vind. V. ed. O. A. n. X. XI. 
vulgo, mperaţ ut P. sed, opinor, sine ve» 
tustis libiis. Consentiunt nobis Aldina 
et Juntina,-— Tfte6anum; n. Troianum. 

Ibid. bellum Thebanum etfunera Troiţe, 
Sic Horatius, od. i. 8. 14. <' sub lacry- 
** mosA TrojcB funera** Claudianus eti- 
am, in Eutrop. i. 291. 



'ThebaSf acfunera TroJ4t, 



Tristis Erechthei deplorat scena theatri. 

£t Sabinus denique, epist i. 99. 

Nune primum Pallas versx ţtost/unera Troj^ 
Visamihl— . 

Ver, 328, aliei quoque: Vind. V. ed- 
il. X. aliasque; L. M. aliquoque. — ceci" 
nere: V. ed. tenuere; c nimirum cum f, 
et ci cum n, uti solet r« n cum similUmis 
^1, permutatis: vide Drakenborchium, ad 
Liv. vi. 56, 5. 

Ibid. eUiei quoque paHeta: Homeso- 
scîlicet, w9£scbyloque, vetustîores. 



LIBER QUINTUS. 53 

330 ^temis fiunse xnonimentis insita, florent? 

Venim, ut opinar, habet novitatem summa recensque 
Natarâ mimdi est; neque pridem exordia cepit* * 
Quâ re edam qusBdam nune artes expoliunturf 
Nune etiam augescunt: nune addita navigiis sunt 

335 Muha; modo organicei mdicos pq)erere sonores; 

Ver. 329. toiiens: îdx Viikd. V. ed. O. Ver. 333. artes,- a* partet^ non ab- 

n. vulgo^ toties, — neque: sic Vînd. L. Mi surde prorsus, ut videtur; ad illud Vir- 

ă. n. X. XI. vulgo, nec; V. ed. ne, gilianum scilicet, in geo. ii. 483. 

Ibid. Quo m facta cecidere .• i e. «« in ^^,^^ adcedere partes . 

" quod bamikrumf deosersa et obruta pe- 

" nitus, conddenint?" Diversa est ejua- ^^ dicdonîbus insuper ars et pars Ubrarii 

dem phiaseoB tianslatio, ab alearum jactu scriptores baud rdro peccaverunt: de quâ 

Kilicet, nisi fallor, in VirgiUo, ^n. ii. >« consulendus Drakenborchîus, ad Lîv. 

789. L 15. 4. 

Ver. 334. Nune etiam augescunt, O- 

Om re/ cumque cadent, «num et coumune peri- . ..^ . _^. ,.. .. . 

clum '^^^ poet» justis gradibus assurgit in 

Una sahis, ambobus erit— . progressu. Res espoliuntury quae maturi- 

Ver. 330. mpmmentis: sic P. Vind. V. *î^°^ quidem suam atdgerint, sed orna- 

^ 1. ** «^ ^ 1 X- j* tus exquisitioris indigeant: augescunt a»- 

eo. A. II. 2. XI. ^ulgo, monuToentts: adi ^ .. ^ i. ° «x. j 

»:- --*-*- -. — j »iA tem res, quibus setas adulta et magnitudo 
SIS notata nuper, ad ver. 312. ' * ^ 

tu: j M* ' 'A ji < n. 1 vera nondum contigerînt. 

iDid. montmentts tnstta Jlorent, Pul- „ ,. ® ^ ,. 

. u ^ n / u r Ver. 335. melicos: A, n. S. meltlosi 

cnra mebercule figura est, ab arborum ^ . ^ x^. -^. j ^ 

,. . .^ ., . T, _,.^ ut O. a pnma mânu. Et Cicero, de opt. 
cuZ^ii t««t/i<io suaviter petita. «^ . . « .. .. V.^. 

v«- ~« j. „ j- j. gen. orat mit vocem adhibmt stnctiore 

Ver.o32, mundt: n. mondu — munat ® . . , . . .^ i, 

«r.- hic est orfo vertiorum in Vind. V. '"■•™' P~ 'y""^"'' «^,.A'«»"™». «Jy"- 
ed. L. M. n. S. a. hodiemi tomen cor- ■»• S4 ut norter, gen«»hoi«: 

lectores audaculas manus injecerunt, et Et meiccoi, lyricosque, modos-.— . 

sic ad arbitrium scripserunt versum: «. -^ •. -,^ -^- . . • j* 

^ Sic Caras, u. 412. 504^ primigeniam dic- 

Natura est mtatdi^-^: tionem. 

exquisîtiorem constnictionem callere ne- ^^' ^^' «^~ '•^"* ratiogue. Per 

queuntes phraseos recens natură, in sexto bendyaden h«c proUta sunt, vice " hac 

nimîrum casu, prapositione subinteUectâ, " «*»<> «•*»»'« rerum;" vel " boc munus 

quam in parili locutione positam maluit " natiwalis philosophiaî, sic viâ ac ratione 

M. TuDius. de nat deor. iii 5.—" quos " investigata dedarataque."— Porro, A. 

" Homenis, qui recens ab iUorum atate ^^ P~ *^<^' ^ "^* *«^« ^** ^^' 

"fuit,sepultosessedicitLacedamone-^" V«^- ^7. primus cum pnmis: i. e. 

Et valde Uetamur ob buncLucretu locum " ^» P""^ »«™«* repertoribus ego quo- 

ab insdtts artificibus vîndîcatum, et pri- " q«« s"™ tepertor annumerandus." 

mîgeno nîtori restitutum. Ver. 338. sum deest V. ed. B.--possim: 

Ibid. mundi summa: quod noster in. ^' possem; Lactantius, iu. le.possum. 

nensi summam vodtavit superius, ad ii. Ver. 339. /ttw«r ; n.Juisset.^antehac: 

1094. Similîter Lucanus, ix. 123. ^- ^- <>«*<^ Aoc— Videtur autem antehac 



pro ante hac dictum; ut posihac itidem, 
pro post h 
OrtUi m ocddiai»9 ?—— ^ ' perisse. 



McnWstt, gennanel pareiw. Stzt summa, ca- ^^ ^^ ^^^^ ^,^^ „e..r».--Mox V. ed. 



54 T. LUCRETII 

Denique» natnra haec reram, radoque, reperta est 
Nuper; et banc, prrnius cum primisipse repertus 
Nune ego sum, in patrias qui possim vorteie voces. 
Quod, si forte fiiisse antehac eadem onuîia credis^ 
340 Sed periisse liominiun torrenti seda yi^re^ ' 
Aut ceddisse urinei» magno vexamine mundi, . 
Aut ex imbribus adsiduis exisse rapaceis, 
Per terras, amneis, ac oppida cooperuissej 
Tanţo quique magis, victus, &teare necesse est. 



Ver. 34a torrenti vapore : î. e. calidis- PnMerthn, incertk d mensBMu anuiis abuHâons 

simo vapore; conferas ii. 843. Ricuvius ^i^* et obduct, iote tea^A <nn^)hno—. 

apud Festum, voce Torrens: Ver. 345. ac: ita P. V. ed. O. A. n. 

Flammeo vapore torrens terrK f etum exusserit. ^^^^ ^^^ mniîrum habendum est ro at 

codd. L. M. vulgo, atque; quod egomet 

V&. 541. vexamine. Hoc nomen ha- importunis correctoribua reddam, nescien- 

bet hdc. ut verbum vexo plus semel in his jibug sennonis îndolem Lucretiani. ab 

lîbris, fortem vegetumque sensum: unde ^ac particula ante vocalem insequentîs 

rqirehensio grammaticorum, Gelîio me- dicticmis, utî vidimus in superioribus. 

moratorum, ad noctt Attiî. 6. (quo te ^a^^ abhoirentem.— cooperuij»?.' V. ed. 

recipîas) erat prius Lucretio impîngenda, ^ coperuissei ad pronundationcni vods 

qui viam ingenio Maronîs straverat, de „^jq^g. ^^ cohoperuisse. 

levi rt imbeUi vocabalo nou cogitantis, j^^ ^^ cooperuisse. Amobius, 

cum diceret, y^^ . ^ ^ ^^ ,, Quando urbes amplîssi- 

Dulichias vextuse rates. *< m» marinis coopeTt€B sunt fluctibus?** 

Vide sis annotata superius, ad i. 276- ^^^' ^^' guique: sic L. M. A. veris- 

Ver. 342. rapaceis amnets: revertaris ^""®- *^®"» 5'«'>'^'^' ^^"^ Juntina» 

ad i. 18. et meas ibidem notas. Auctor '»^"*/'^- ""^^ P''*' adulterine fetu glossa- 

ad Liviam, ver. 387. **'"* arguitur iUud guippe, non perspici- 

entis ro quique pro quisque stare: i. e. ex 

Danubiusquerapax ; ^^^ bonorum scriptorum, pro quisquis, 

undelectionemexemplarisArcerianîredo. ^®^ quicunque; ut vicissîm. Glossator 

naverim equidem Frontino, stratag. î. 6. 2. M>^q«us: ''Quique, Ua^rof, Quisque, 

« Idem,— dum/ttmene interventent», noh " «*«'«^ Quisquis, U«^«f." Idem 

** îto magno, ut transîtum prdiîberet, mo- ^«ssim in Graecis : " *E««r«f , singulus, 

" raretur tamen rapacitate, alteram legio- " î«*«^«*'«» unusquisque, quique, quisque.'* 

« nem in occulto dtra flumen coUoca- ^* forsitan, qu« hominum erat insdtîa, 

«• vit-^" Vulgo, rapiditate; ex glossa- pronominis usus cum personâ secunda 

tore, extra controversîam. Undenam ^«** Ubrariis scrupulum objecerit.-^ic- 

sdlicet rarissima vox Hbrariorum cerebel- '"*•' "• victa.-^fateare: Vind. falear. 

lis incursaverit? Consuks autem Ouden- Ibid. Tanto magis: ob tţia concessa 

dorpium ibidem; cujus sententiae nolim scilicet, de tot bominum et urbium exitia- 

subscribere. libus vexaminibus. 

Ibid. exisse amneis ac oppida coope» Ver. 345. terrarum : venim enim vero 

ruisse, Mihi Hquidum est faos versus (quod aegre apud ignorantes ingenium 

auxilium Virgilio tulisse, ad geo. i 115. eorum, qui Lucretii scripta curaveront, 






LIBER QUINTUS. 5S. 

845 Exidum quoque terr^rumi ooeliqâe) fatimufi. 

Nam, quom res tatitis morbiş tfmtisgue peridis 

Tentarentur, ibei si tristior incubuisset 

Caussa, d^ent late dadem» magnasqiie ruinas» 

Nec radone alia mcurtales esse videmur 
350 Inţei* no8, nki quod morUs sBgreseimus iidem, 

Atque illei» quos a vita Natura removit 

Fraeterea) quaequomque manent aetema^ necessum est, 

Aut, quia sunt solido cum cotpore, reqiuere ictus. 



iidem haUtunun est) editoree wtrfurrtt rum codicmn, nec ipsU tamen elegantiâ 

oobâs de suo dedere ierrai; libris, omne caientibus, ob Lucredum equldem pr»- 

pms, unÎTenis sceleratusimum fadnus tulerim: 

defoveotibus. Kob âncerismam poet» primliiTic mina 

mipUiram, gratulabundi lectoribus, stu- Dant /oniiwn Ingenti— — . 

ikm rastitumius. înspice nuperrime no- m i ^ j- ^ • 

^,. , .^^ ^ iji . * . Tales autem ruinoa mundi nosteranimose 

lata, ad ver.526. Quid autem? nonne sic ^ .^ . .. ■» . lm u> r 

Z2 /^j- IU MM 11. . . fing»* pnonbus Epicuro philosophis fac- 

kpt Ovidius, versibus lUis cd^)eRknis .^® „/. ^^, 

Jnmc mm locum expnmensr in amor. 

1 15. 24, . Prindpiis tamen in reram fecere ruituu: 

CgmfaamnWImfe tanc anat peritura Lucretii, in qu» verba crediderim M. TulUum le- 

Eaitlotm» corn dabit una dio. «pexiase, de finn. l 6. ut qui taUonia qua- 

Coofens autem Viigilii ecL vî. 52, sub â legem vellet irrogare: ^ Sed hoc corn. 

ver. 417. infra poaîtum. ^ mune vilium; iUas Epieuri proprue 

Vcr. 546. tarUiâ morbis: i e. morbosîs " riMmr." 
eodi tempestatibus, vapores mortiferos Ver. 35a €Bgretcimus: sic P. Vind. V. 

genoantîbus; ut ver. 340. Mantuanus ed. L. M. O. XI. vulgo, agriscimus.^ 

vHtes.geo. iîi 478. iid€nlyt^ idem: me omnes libri veteres, 

!Wco™»uta« ««wi««rii mi««.«!ar««,t-<*t quâ împressî, quâmanu scripti: edîtores 

TempotaiS totoque asicftmm incanduit -rx/«,. *«»«» tememm et audaces» Pu male feri- 

£t;MwoiiiJMff«dpecuduindedit,omneferaram. atam ooBJectu r am accuti, magno consen- 

V • »• .-^ •* j.» • -1 8u poet» obtruserunt isdem,- veram ele- 

liomen nusus penclts respicit dilumes il- ^ , . . ^, ^ - 

. ^ ^ , . ,>., -^o gantiam loa per islbanc rationem m pes- 

UL et terra moitu, m verr. 341. 942. * , * • m- * 

Ver. 347. R««»r«a»r mortft p«,c&-,. »"» ^f F-^^TT '^.'°^. "?" 

— , . , , afiirmat, homines istius setatis consimut- 

ne. Formula sermoms eiegans, sed per- ^ . ',...• j . 

_ , - . T ^ j • but ommno morbts tentan, sed eoaem 

VttBta: conferas ipsum Lucretium, ad i. i l • «u 

r«rT»r. .• ^^<^ • t«>i« ^ i-u- • morfo cum pnorum seculorum hommibus 

538.632. II. 966. vl 1249. et alibi sann- '""^ *^ . ^ • r 

,T. i . */x — A AM -LI 4, aearesccre, et caussis, quae mortem mte- 

w: Vng. ccL l 50. geo. iii.441. Horat * . ^ . \^._. • 

«tî 1 Q/i ;; -x i«T • runt, aeque infestan. DicUoms autem 

Ver. 348. dareni ruinas: n. daret rui^ ^' ^ «^^^^^' l;T"^^l 

nas; male. VirgiHus, iEn. xi. 613. uti «*^Pl«"» »»«**^ «^°^ ^^'«^^ 

noster: g^»' *• '^^' 

— — ^-*— primique miiuwi Altemis idem tonsas cessare novalis, 

Oam aonitu ingeati : Et segnem patierc situ durescetc campom. 

qnam consdtutlonemloci lectionibusalio- Nos insuper non idm contracte» sed U- 

VoL. III. E 



1 



56 T. LUCRETII 

Nec penetrare pati sibi qaidquam, quod queat artas 

355 Dissociare intus parteis; ut material 

Corpora sunt, quorum naturam obstendimus ante: 
Aut ideo durare eetatem posse per omnem, 
Plagarum quia sunt expeitia sic ut inane est, 
Quod manet intactum, neque ab ictu fîuigitur hihim: 

360 Aut etiam, quia nulla Iod sit copia drcoin, 
Qno quasi rea possint discedere, dissoluique; 
Sic ut summarum summa est astema, neque extra 
Qui locus est, quo dissiliat: neque corpora sint, quae 
Posânt iiicidere, et valida dissolvere plaga. 



tîus iidem, ut passim quoque ftm, pro Nanh^eritnimorpopuU,inquit,8iidfecefis? 

▼ulgari hisj solemus acribere: de quâ re f 

te amandatum veUm ad Prisdanum, pp. E' Bentleius leponi ju88Ît disnUunt, et 

756 757. tunt : omnino perpenun. 

Ver. 551. quos a vita: V. ed. guod a- ^^' ^^- "'« mutidi: n. tumnunuH. 

vita: O. n. quM amtof junctim. uti pas. Ver. 566, ptoniam: V. ed. ţiiom; O. 

dm. n. quo: i. e. guS, Voces gwmiam ad- 

Ver. 352. necesmm: aîc M. solus; sed ""''^"* ^«* ^ ""^^ *^** deriderantur in 

rariorem formam, et per scribarum ma- ^""^ ^^ ^""^ '««** "' subsequeiiUs 

IIU8 facâius in vulgatius vocabulum mi- ^«*"*- «^^ ^*"^ «^"^^ ^ P^'»*^"» 

gratumm, acdpiendam habui. ReUqui, "^'^ ^"^^^ conjectis. 

n«c««î.— Porro, versus hic, et qui se- ^^'' ^^'^- '•"*^- "' ^'**^' * ^^^"^ 

quuntur usque ad ver. 575. jam lecti sunt ^^e»"»"^ « ^t u lineamento, ac scripturs 

in iu. 807.— 850. levissîme variatL compendium: redi sis ad notam in iv. 

155 

Ver. 554. artas: îta accurate V. ed. * ^^ ^ , _ .. 

^ • u u j. _- j. « Ver. 568. /orte; A. fonie; pro vana 

n. quorum pnor habet <rtn», pro diversa , ,. "^ . ,. « 

1^-*:™ T, -,• ir t !^ 1 lectione.— coorta.' sic soli P. X. cieten 

lecdone; n. artu, Vulgo, artta$: male; ^^ . . . . 

^ iM^:...»» «o».»^ r— JT—, omnes, coperta, Nempe, hic error m si- 

OD raoicem nempe (rraecam, mpm, turtf, .,. j. ,. , 

"^ "^ militudine literarum p et A, pro rectae 

^Ver. 555, Dissociare: n. Dmonar.. ji^g^ mensurâ, fundamcntum habet; at- 

^ * * ^ * que ex usitatâ vods orthograpbiâ, cohorta 

Ver. 557. -rfu*; V. ed. B. Ante; quod scilicet, nuUo negodo coperta vîtiosum îl- 

solenne est peccatum librariorum: adi lud postea natum est 

sls DrakenborcWum. în Liv. x. 35, 19. Ver. 569. Conruere: n. Cernere; edî- 

Ver. 559. intactum: V. ed. B. vitan- tores contra libros universos, Promere: 

dum.-^fungitur: P. Vind. V. ed. B. n. temeritcr vocem inculcantes ab iiL 824. 

figitur; O. ă, frangitWTy cum Juntinâ arcessitam; quasi cujusdam necessitatis 

Aldinâqua legibus poeta constringeretur, quee in ele- 

Ver. 565, Qui: sic V. ed. B. L. M. O. gantem sermonis Tarietatem exspatiari 

XI. caeteri, Quis; sed rarior dictionis usus acerblssime vetarent Conruere autem, 

non erat, codicibus optimîs suffraganti- un& ruere, vel prostemere; uti vox ista 

bus, Lucretlo denegandus. Terentius, saspius active solct adhiberi» quod ne 

Z*horm. ▼, 7. 13, pueri quidem nesdunt: confer i. 273. 

3 



LIBER QUINTUS. 



57 



365 At neque, utei docui» scdido cum coipcnre mundi 
Natura est» quoniam admixtum est in rebus inane; 
Nec tamen est ut inane; «neque autem corpora desunt, 
Ex infinito quae posşint forte ooorta 
Conruere hanc rerum violento turbine summamt 

370 Aut aliam quam vis cladem inportare peridi: 
Nec porro nato» loci, spatiunu|ue profundi. 
Deficit, exspargi quo possint mcenia mundi^ 
Aut alia quâ vis possunt vi puka perire. 
Haud igitur leti praeclusâ est janua ecelo, 

375 Nec soli, terrceque, neque altis aequori^ undis; 



Pkntus, Rfid. îL 6. 58. pro acervatim cu^ 
mvlare similiter vooem posuît: 

Ibi me cenruen poffie tiebfM divUias. 

tJbi legas Scaligerum; qui vîdetur tamen 
nunus accurate scripsisse Varronis Ibcum, 
în re rust i 50. 1. aliter se babentem în 
meis saltem exemplaribus. Videas edam, 
â modo TBcet, Doering, ad CatulL Ixvîii. 
52. 

Ver. 570, cladem peridi, Hoc dîctum 
est pro '* peridum pemîcîale;*' vel peri' 
dum, quod dadem a^erf.— IVnro, 'V. ed. 
dat Et, pro Aut. 

Ver, 372. exspargi: P. ewpergif Vind. 
dat exq)ergi; quorum prior procul dubio 
comipît oodicea, posterior . neglexit—^^f- 
sitU: V. ed. possunt i per errorem trans- 
poâtionîs: hic nempe scribi volens possint^ 
et, in sequente versu, possunt» 

Ver. 373. possunt: sic verissime L. M. 
O. a. reliqui, possint s quaai niminim a 
quo praeeunte verbum penderet; quod 
nuUo modo poeta voluit: nam voces pos' 
suni pulsa respidunt omnia creata, de 
qoibus in verr. 352. 358. 361. 369. 

Ver. 374. leti janua pat^, Hinc Vir- 
gîlius, ad ^n. ii. 661. 



Theb. iii. 67. VaL Flaoc. iii 386. remi- 
nisdtur, sed auctoris Lucretii oblivisdtur. 
Addas Sîlium, Pmi. xi. 187. 



Nullo nos invida tanfo 



> patet işti janua Uto: 



ubi JBurmannus, quod usitatum est erudi- 
ţia, Mmi1iiţTnr> locoTum quîdem îu $tat 



Armavit Natura bono, qoam janua mortis 
Quod patet, et vitft non xqvA exire potestas. 

Drakenborchius etiam, Maronem laudans, 
praeteriit Lucretium. Accedat Euripides, 
Hippol. 56. Homerum secutus : 

■ M « ymf «y ANf riIEKAS itiOMt 

•A>»— . 

s 

Ita locus erat accuratius acribendus; cum 
quo contendas eundemt in Ion. 1585. 
Csterum, Hwnsiana lectio mt€B non aqua 
et ambigua est, et, me judice, minus de- 
gans. 

Ver. 375. neque: sic Vind. L. M. Q. 
A. XI. reliqui. nec. 

Ibid. terraque. Lege^ terr^Bve. 

BENTLEIUf. 

Nihil opus: et sic alibi frustra vir mag- 
nus. 

Ver. 376. janua patet inmani et vasio 
hiaiu. Lege, patet inmane. 

Bentleius. 

Eleganter, et me plaudente; ita tamen, 
ut a Tulgatis, satîs bene se habentibus, 
decedere non ausim. Virgilius, Mtl x. 
726. 



Gaudet, Idans inmanej comasque adrexit- 



£2 



58 



T. LUCRETII 



Sedpotet ininaiii, «t vasto respectat, hiatu. 

Qufi re etiam natiTa necessum est coiifiteare 
Hbfic eadein: neque enim, mcnrtali corpore quae sunt^ 
Ex infinito jam tempore adfauc potuissent 
380 Inmensi.validas «vi contemnere virds. 



£t sane împendio sublimeiii jaon» Leti 
nobis imaginem figuravit poets noster. 
Orofiii tentamen, in hist iii. 4. lautis lec- 
toribus gratum superveniet: ** Bepente 
** âquidem medio urbis terra dissilnit, 
*' vastoque pmnipte hiantia ntlco infema 
** patuerunt" Vulgo legitur, hiantia tub' 
itos supeiracaneâ loquacitate^ cum pne- 
cesserit repente, Cseterum, hujusce loâ 
sublimitas ab imitatione non deterruit Sta- 
tii magniloqueDtiam ; in quo oonatu se 
neutiquam traduxit, Theb. viii. 376. 



Denique^ non audiendiu €8t Oudendoiţî- 
us, dum setvity pro venustissimo scIMi^ 
ex conjecturi vuit arbitrariâ reponere. 

Neque ad Lucretium non pertinet alius ejuadeoi 

Anthologîae verâculus, iv. 63. 1. 
Marst quB perpetao cunctos abcoibet hiatu 
Terentianus Maurus» în Putacbio, p. 241 1. 

Nam neque Mors avide nl^roa pandebat IdâHUt 
Mec vitam forti retinebant ttamlae Paroe. 

Ore grandi Silius» Pun. ii. 548. docatus 



StygUaque emissa tenebrb. 



Aton ftuitur coelo ; bellatoremque volando 
Campum operit, nigroque viros Invitat hUthi, 

Locus sane depravatus legitur; sed in cor- 
rigendo tempus trabere jam nune noiim, 
cum in animo sit «v» eiy Statium mox 
aggredi, et orbi literario longe politiorem 
dare. — ^Porro, nostrum in oculis habuit 
Avienus, AnthoL Lat Burm. iii. 62. 13. 

Illic ^viias complont navHa puppes; 

Hic pastor mlti peritdt amne pecus. 
IlUc tmmănes Marş obvia toMt hmhui 

Hk pudet, curvft falce redia. Cer». 

Dictîonem dimsat in primo versu valde 
crudavit Heinsius: si quid mutandum ât, 
non dubitem proponere vocem diffltsas, 
ut Heinsianis divinationibus pvobabilio- 
icfn : aed vulgata lectio pro apertaa longe 
degantîor vîdetur. Prudendus, pciîsteph. 
siv. 81. 

iEteme rector! divide januas 
CoBli, obseratas terrigenb prius. 

Nec meliore cum successu r« mâi vereâs 
secundi Burmanno divexatur: conferas 
Viiig. JEn. ii. 7«2. viii. 88. Prisdanus, 
pcrieg. 797. 

Sed magis ad fluvium Mvandri ; gurgiti miti 
Quem juxU volvens te murmurat unda CayttrL 



Morj graditur, -vasto pemdens ca:nguUtira rictttt 
Casuroque inhiat popule 



Nec minuaidem magnifice, ilud* xîiL 560. 

Haspassfm nigrom ^«niimx Mp» hirkla tktum 
Itque redttque vias ; et portls omnibos crrat. 

Egregie Seneca rem extulit, in (Edip. 164. 

Mort «fra avidos orb Atafiff 
Pandit, et omnei explicat alaa» 

Sic, opinor, rescribendus est Vulgo, 
Mori alta: vide nos de hoc enrore librari- 
omm supra, ver. 246. et iv. 183. Neque 
in transitu medîcam manum Venantîo 
Fortunato, ad iv. 5. 1. non admovebimus 
cum certissimo successu: 

Invida Mors, rabido quamvis miniteris Uatu, 
Non tamen in tanctos Jura tenere vaies. 

libri, rapidoi ut paasim peocatum est 
Fosses atttdo reponere; sed illud vero dix- 
erim similius. Idem mox, ibid. 9. I. 

Ultima Mortaivid» gnviter inoperavit Maftr, 
Pastorem rapiena, qui fult anna gr^a. 

Sic l^endum; vulgo, sorj.* vide Bentld* 

um, ad Horat epist. ii. 2. 173. veram 

Venusino manum rectissime restituentem. 

Ibid. inmani et vatto Aiofti. Amobîus, 



LIBER QUINTUS. 39 

Derncpie^ tanto opere inter se quom maxnrna mundi 
Pugnent membra, pio neqaaquam concita bello; 
Nonne vides aliquam longi certaminis ollis 
Posse dări finem? vel, quom sol et vapor omnis^ 
385 Omnibus epods humoribus, exsuperarint; 



lîb. ii p. 97. — " semideos, heroas, cum cinum gerant Hinc Mantuanus pendet, 

" innumibus corporibua^ atque twf^M— b" ad ecl. L 71. 

Adjiciam MaroneiD, ad ^n. yi. 257. i^'w hmc tam culta novalia nuUs habebit î 

Spdaaca alta fiilt, vor/oque innumu lâatu : Le.** quâ civUi beUo vicerit.'* Haec sola 

. . , ^ j . ^ ficUicet Senriananun interprekationum lo- 

obi n alta forte respondeat etiam rţ» pa- . .^ « « 

. . r. • v^ j ^ w ^ ,- JL^ CI menlem pervemt Res acumen Hey- 

Ut Cari; ahter de lUra hic quoque cogi- .. , ,,._,/~, ^_ ,,,_ _, J^_ 



tiviawm: ut idem, ibid. t 60. 
8ed pater omnipotens spelunds abdidit atris ; 



nii ludificata est Non aliter yates sum- 
mus, adgeo. L 511. 

i— ^-.— — Mevit toto Mart mpitu orbe : 



quum prsesertîm sequentia potestatem 

dictioDi. aUa vel id>ui>de repmeotent: ^ «• "«"" ^ «""»> P^^^ '^""°' 

«d nihU «nm io boc loco aine libri. «wumpemu. It«n, m .En. vi. «2. 

MSSw immutare. Amobius, Ub. u. p. 65. Qu^oe ob adulterium caed: quique amki aecuti 

— " non esse animas longe ab hiatibus '"^ 

« 3lbr«M et feudbus constituta&" „^i tandem verum perspexit elegantîssi- 

Vcr.S77. etiam: n. rt; qui, in prae- mus editor modo memoratus. Denique, 

cedenteverau, dat spectatur, pro respee- ibidem Mantuanus, xil 31. 
tot,— cultiva: II. no/ura; ut XI. etiam a 

primâmanu: ii, sdUcet cum «r mutatis. FronU-am erip«ige««o 5 arma «^wmpd: 

De conaimili scribanim peccatu, eonsulas « ideo nimirum tmpta, quod contra M- 

Brakenborchium, ad liy. yilL SO, 7. <« nesjura8ump8erim,jamtenenti8locum 

Ver. 380. conf^mn^r^; XI. cotUendere. <« mfm6rt în fimiiUae mese corpore,** Con* 

Ibid. Inmensi avL Statîus, silv. iv. 1. fer xi 105. 

•11. Ver. 585. aliquam: U, aliqua, — longi: 

, -_ _ . O. A. longo, -'-certaminis ottit: V. ed. O. 

tnanenm reparator nuudmos rtw ; ^ , . . 

A. certamine solisi sed ottis m margme 

Jaitam prsdicans. Claudianus, laud. Stfl. V. ed. appositum est; ti. X. certamina 

ii. 426. 5o7i> .' et Vind. «fir, vice oUis. 

Ibid. Ad bec Uluminanda pertinent, 

/Mwiin spelunca «vf-^ ^^ ^jj^ ^^j^^^ Bpicuieus apud Oiîge- 

Porro, de elegante phrasi contemnere vi- nem cont Cel*. Mb. iv. p. 167. — inhi xm^ 

res aviy consulas annotata in ii. 448. et r« xf^m fut^fătt »v»X»f, »m afrfttt ir«- 

Burmannum, ad Claudian. in Rufin. ii y4»f n %$u ^tnsisvf, mwvfu^us tun twatXif 

125, 0ut fvft'UufWt' tuu, in ftir» r§f riXtvrmn 

Ver. 581. Denigue: n. Deinde; cui %*» ăiwMXmns jMM»»x»r^» n mfuin ««1- 

quom deest r» tu» «»» iX*» «^Mifti» imiruf^» ««•«#- 

Ver. 582. i^t^fnen^.* n. Pugnet,^pio tw— . 

âea"deratur în V. ed. Ver. 584. Rectum erat, « vel cum sol, 

Ibid. pio nequaquam hello: i e. impio «« ac vapor, bumores evîcerit; vel cum 

plane etparridâalî, contra naturam; quum "bumores solem superarint, calorem- 

corporis ejusdem membra bellum interne. ** que:" aed iubito quodan fbrora pofhi* 

£ 5 



60 T. LUCRETII 

Quod facere intendunt, neque adhuc conata patrantur: 
Tantum subpeditant amnes, ultroque minântur 
Omnia diluviare ex alto gurgite ponţi; 
Nequidquam: quoniam^ verrentes asquora, ventei 

co noster de rectâ structurs yiâ turbatus, Ver. 586. Qmdjhcere intendunt : i. e. 

periodum ordine grammatico non absol- " qaod ut fadant, se extenduntr vel e- 

vit: partem alteram exdi»eiui argumenti, mxissîtno studio se exercent Sic intelligas 

quatenus eam sane exsecutus est, mox ad Virgilium, ^n. ii. 1. 

ver. 412. cumaliâ longe formula Bermo- ContJcuere omnes, tn/^ff/igue ora tenebant : 

* i e. «e irUendentei. Nos: " And were 

Ibid. «/^ mporhum^us, Hinc al- « ^^„.^^ their faces towards hîm, o» 

kgona Msonidis. ad quam Lambinus al- „ ^^ ,^^^. ^^ attentk»." Sic iUe, efe 

ludit, IL T. 67. ,.. . j *^ ^ 11 j 

' alu, passim: sea mterpretes auUo^ modo 

H T«i fM» yap EN ANTA îtoZETAAQm rem accurate cognitam habuemnt Simî. 

ANAKTI iifgţf in activa voce Vegetîus absolute, de 

'l0T»T* AariAAM ♦«!€,«_.; re njiUt, i g, injt, exemplo rariore : " Sed, 

i. e. »i^r^^.«vT«^ admrsabalur Neptuno, " "^^ delectum acturus est, vdiementer 

ex opposito stans. Sic iile vereiculus le- " *ntendat, ut ex vultu, ex oculis, ex 

gendus est. qui Dawesio crucem fixit " °"™ conformatione membrorum, eos 

Ibidem scholiastes: A^oM^t ^., y«. ,,«v- " ^^8**» ^"* ^^^^^ ^*^^* °®*^** *^*- 

T,»T« niruSmr r. fcifi»,, HTP r« ^am " l^torum." Neque aliter tamen Pruden- 

•TrPfi. Et de hac re Heraclides Pon- *^"^» cathem. ii. 57. 

ticus, p. 418. ed. Gale: *Oătv, otfuuj h*h /»/«»//« nostris semibus, 

ly tif ^tafuixff nOSElAAXlNI Irrartu Vltamqae nostxam desfike. 

((pM?«f ) hetfuXkiiffAtfos' euu yaf AXIIEIS- Sic pluT^ libri, Ut videtur; et, opinor, 

TOî ix^pa «•«//» »M ii^etrif r«v $m fru^V' vere: nos vîdea&ad ii. 741. Vulgo, dispice, 

m svafTtM Tfâs «XXnAff ^wtv cttrexueXnfm^ Nîmirum, ir»f»»u^w capUe denimo^ ut 

fAiMv ktX, Ita scriptor suavissimus ni- propius et inientius intuearis: in quâ re 

tori suo restîtuendus est. Editi exhibent, elegantissimus est S. Jacobi locus, cap. i 

noffsiieutv, (cujus finalem literam prima com. 25. lectori consulendus. 

vocabuli sequentis eliserat) et a^rt^ros, Ver. 387. ultroque: P. O. A. IL ultra^ 

Ver. 385. AuiRori^Uf.* n. Aurnoni; seri- que; perperam. Et versus totus deest 

bendum fortasse volens, sed perperam, V. ed. 

quod sequitur: Ibid. TaiUum subpeditant. Vel accîpe 

v*l, qoom sol et vapor omnis, •"/^«"*«^» " Tantum ««morii suppedi- 

Omnibiu epotis, humores exaupentiau '* tant:*' vel absolute, '* Usque adeo sup. 

.. ., . . petunt," «pxua-t, Lambinus, docte et acute. 

Libranus nempe non attenderat absolu- d^* • ^- . .. ^ ... 

. , auBuiu- Posterior ratio structurse et exquisitlor 

tum uşum verbi exsuperartnt, pro reman- * * • t .• 

^. . - ., T . / jcwu/i est, et magis Lucretiana. 

s<?rmf,^iwr^fMîr«n*;LucretiofiunîKarem: rw^ • , o • i/ • 

vidiMifti «31 «Tflf «♦oiîw v:-^-r ^™**- mmantur Omnta dUumare. Hmc 

vKieas 1. odi. 673. etaliDi. Vnvtlius, eeo. i_ iv c •* i ^ 

jj gj^ o » B^' extra utis nnem pomturledao, quam prae- 

tullt^Bentleii judicium, ad Horatium, od. 

Infelfat juperai foliis oleatter amari». j^. 1 4. 28. haud dubie memorem Lucretiî : 

VideServimn. Idem vates. iEn. ii. 759. sic tauriformis volvitur Aufidu», 

— ixtuperantfiamnue: faăt sstitt ad auras: Q^ '«sns Dauoi praeauit Apuli, 

Lucre.il forsiton edamnum memor. "«"«"^'JlSilI^r "*" 



LIBER QUINTUS. 61 

390 Deminuunt^ radiisque retexens aetherius soF^ 
£t siccare prius ccmfidimt onmia posse, 
Quam Uqbor incepti possit contingere finem. 
Tantum qpirantes aeqpiio oertamine beUum» 

Nugantiir, aigutantur, Jaous et Bsxto- i *• wmSim ir «fu m^nnu 

ruSi Nec tamea yenustatibus suiş altera «ATi, «-pi» ij twfururrm »t ^.pmrt ««A^ 

iMio dertiuutur, m«Utatur dioaj quem- y^ ^^ . ^^ ^^ ^^^^^^^^ 

«bD0dumquoquey.rgil>us,8eai.4(!& ,„.« Btem orthog»phi« non meum «t 

^— — — » quid cogitet humidut Auster durimere. 

8oltibiaigoadablt . Ver. 395. spirantes beUum. Quemad» 

Qui ve«nt ibî rescribere cogat e^ aut aii- «»*»« ^1*"» ItaUeua, xm 3d& 

am interpretatîonem «•« cogitet commim»^ At contra ardenţi ladiabat Scipto cocco, 

cantur, tmnidis scloppis pariter exsufflai^ Teiribitein ostentamclypaiin ; quo patris, et una 

di sunt, ut a gustu poeUco remotissimL C«'^* v^xx^s^amuspr^&a^ dkat 

Ver. 388. diluviare tx tdto: Vind. dUu. ^ ^"* ' 

era recallo; O. delimare ex altO; n. de» Ita certo certius emendavimus locuat. 

kmat^ ex alto, Vulgo, dira; perquam frigide, atque in- 

Ibid. aUo gurgite ponţi, Verbifl usus venusteL Nec frigide minus et invenuste 

est Virgilius, ad iEn. ▼!. 310. in sublimi Gronovius, in Seneoe Thyest. 504. 

Wmw 

"'*" • Cum s^rat ira sangiAiem, netcit tegi : 

^ . ^ .. w f. prsfert alteram lectionem, sperat, Jam 

aut ad tetnan gttrgtte ab aito *^ , ^ 

Qpam multK glomenmtur ave», ubi frigidut ▼«» ^^gh P^ose Ugere, positum est, cum 

mnut mediee vocis potestate: quod animadver^ 

Tniu/wi/iaafiigat,etterrbimnlttitaprid8. tendum. Hontiiis, danique, in od. iv. 

Nounilli, •« frigidus amnii:'' sed enim, ^^' 1^* 

qmn illa sît sincerissima scriptura versâs, Qpm spirabat (vmnsx 

ob Homerea XEIMXINA ^i^o, et Hi^«i, „bî non desinît Baxterus nihîl agere. î«. 

«mir. II r. 4. 7. utî Heynius optime xnîrum, has sermonb formulas Romani a 

contendit, nullus dubitem. Voces amnu Gneds, passim utentibus. excepere. Sît 

et anat» ppopter eosdem prorsus elemen- Theocritus exemplo, idylL xviîL 54. 

tomm ductus fadle conunutantur. 

Ver. 389. qwmiam: V. ed. 7«om; n. ^iW h «ax«x-.. rnp»«»» WAOTHTA HHE- 

comodo; i. e. quomodo,-'.wrrente8: V. ed. 0NTE2. 

Krtentes; boc loco minus bene: vide Viig. Cujus loci veram constructîonem, ex în- 

^^ ** ^* ' terpunctione meâ sans elucesoentem, edi- 

Ver. 390. Deminuunt: P. V. ed. O. A. torum nemo penpexit " Per vices, al- 

n. Dimnuunt: et gue desideratur in V. .. ter in alterius pectofe, dormiatU; amo- 

cd^Redî sis autem ad ver. 267. <« ^em iqurantes." Hebes est, qui rem 

Ver. 391. Et siccare: 2. Exnccare. n^n caUeat; contumax, qui refnigetur. 

MOTn.|w»«W, yro possit, Po^^ versus Lucretu coram stantes sic 

Ibid. co^fidwu, Eleganter aane, et haud incommode distingui possent: 
gottu vere poetico, quaai de rebus sensum 

babentibus, atque rationem. Similem ve- Tantum tplrantes, «quo ccrtamioe bdlum 

nustatemvidea.adiv.246. Necvaldedis. MagnU de rebu. inter .e cernere certant: 

seataneum est illud Theocriteum de vulpe, ut unâ veniant voces bellwn cernere* £t 

idyU. l 50. Tantum spirantes> ut Euripides, Androm. 



62 T. LUCRETII 

Magnis de rebti& inter se cernere ccrtanti 
395 Quom semel iaterşa iiierit snperantior ignis, 
Et semel, ut fiuna est, humor regnarit in arvis. 
Ignis enim sup^ravit» et ambens multa perussit^ 

188. •; «moPTH fuymkn* mc wm ViigiU- vHf juslâ temponim ndoBe noB coaser- 

us, JEn. vii. 510. ^rfttft. Gaasendtts ex u^enio, mperarit. 

hiptii/I«wwfii««rt«K:nri: ^^^ *'***" "*^ »*^«' naiisoim lectori- 

buslepidis movere, lecensendo ineptiaBiina 

j *• *»******««■ • somiua nomimim, nec rem criticam, nec 

Ibam, aUum spinu u ■■■b Veneres poeticas, callentium ? Multa hu. 

Plum videas in Silr, Crit sect da sî va- J"*"^^ '^'"^ pnBteimitdmus. 

^^ Ibid. humor regnarit. Ut Mantuaniis 

V«r. 394. certant: n. tentant; Hbnmo ^ '^' "«>««>. a 306. 

««M»«^M«rcoiutmil!um syllabarum, ut pu- ^^^ nmm victor, perque alta cacumina, reiMt. 

tem, non concoquente, quîe Lucretîo ta. Claudîanus etîam de magnete, ad finem: 

meu, liu miutis ezemplis OBtenditur, mi- 

nime displicuit — rigido regnoAt in marmore/ojiiiii^. 

Ibîd. cernere: pro cbmposito decemere, S*c alii ac|nus: confer Stat. sîhr. 5. 1 . 29. 

vel dijudîcase; per tranalatîonem ex ocu- et nos, u. 95f ; sUperius. 

Us ductam, quorum ope de rebus senten- Ver. 397. ambena: sic purissime qui- 

tiam valemus pronundare, atque animo dam Pii codices, Vînd. L. M. O. A, JS. 

dubitantî satisfacere. Pari modo Virgili- cum Juntinâ; P. V. ed. B. ambiens; n. 

us, ^n. xii. 709. ambiess ^. ambem; et aiwbiens în mar- 

^, , . - gine, sed a recentiore maou. 

— — 8tiipetl|»eL«ttniM, ® ,.., ^ . . __ 

lngentis,genit08diver8iapartibuaorbls ^™**^ -^" superavit. Maro, geo. u. 

Inter se coiisse viroa, et cernere ferro. 2S31 . 

Ad quem locum Servius, erudidssimaque — ^— superai tener omnibns hmor. 

annotationes Heinsii, cum Nonio Mar- md. ambens: l e. ambedens. Tef». 

cello, IV. 69. nobis otium super hoc verbo tiam pe«onam priesentis temporis. am^ 

quam opportune fadunt ^,^ nîmirum, Festus agnoscit in onomas- 

Ver. 395. tnterea: sic scribitur in L. tico; noster Canis. iii. 1007. exests Plan- 

O. A. a. neque aHter edttîo Juntîna; tus. et alii, contest ac comesse, sapîus. 

meo gustul longe venustiuset exquisitius. De hac autem usitatissimâ HanslaUciie, 

C^iasi dixerat; « Quid autem? an ne- qus^ denttbus ignem instruit, omniasunt 

" ces^ est ut vanas hypotheses solum- pervagata, ut niWlsupra; atque in aperto 

"modojactemua, etdeprobabilîteryiaM- jacent. ^k 

"m tantum loquamur? Interea, dum Ver. 398. Pk^Mka: Vind. Pheion. 

tempus disputationibus conterimus, res tana; V. ed. O. pk^m; prout fere pec- 

ommno quondam facta est," Reliqua cant in nominibus proiriis Mbraril 

exwnplaria dant. in terrâ. Jbid. rapax vis: <* tomnia arripientes, 

Ibid. superantior. Etiam in superlativo ethamrientes,^inma«scifioet; utaliipas- 

J. Solinus, cap. 2. p. 11. «* Ad hac, Ita- sim simiHter. Amobms, Hb. viL p. 242. 

« lia Pado clara est; quem mons Vesu- —« tura cum camibus iapadum aliment 

" lus, superantissimus inter juga Alpi- *♦ ta sunt ignmm-^" Unde summopere 

« um, gremio suo fuB^t-." njiror. hoc epîtbeton improbatom Heynio 

Ver. 396. regnarit: V. ed. n. regna- in CuUcis ver. 102. de sole: 



<c 

C( 



LIBER QUINTUS. 63 

Avia quom Phaethonta rapax vis soHs equorum 
iEthere raptavh toto, terrasque pet omiieis. 
400 At pater omnipolaiS) irâ cam percitus acri, 
Magnuniimim HiaSlhonta repenti fitlmiiiiâ ictu 



^j»dt ocenmn fiammatinvtnttn<p»rafiaeei: «c „am adtfefiientem cumferro invaderet^ 

<{ui flatis etegans veniculiis. Conferas ve- Poiro, nonnuDa ex multis exemplis phni- 

Hm Claudianum, de quart cons. Honor. seos irâ percitus convocavit Drakenbor- 

ver. 64. chîus, ad Liv. vi. 38. 8. Conferas autem 

Ibid. Caussaficta incendii. Bentleius. Virg. iEn. ▼! 407. cum Ovid. art am. iii. 

Nimirum, vir egregius insimulat poetam, 503. Jam vero Tersus hosce magnificos 

quaâ nugatoria, nec philosoplio aobrio et 92Sâ& non minus magnifids Mantuanos» 

pnidente digna, proferentem: sed argu- Lucretio semper inhians, adumbravit; et 

mentwm^ quod vocant, ad hominem in sunmiorum poetanmi oonatus quioqaid 

Lucretio quoque sine fastu toleremus, rei ast hominum venusdorum jucundîssime 

jejaniori hilarem quandam varietatem videbtt comparatos. Lq^tar autem ia 

conspergere studente, et fastidia nobis de- i&n* vii. 770. 
fendere. 

Ver. 399. Mtii^ raptamt Mo pis Ama. '^^ ^^^^""' "^""^ indigmOui ab 

In hune Lucreţii locum crediderim Naao- Morţalem infemis ad lumina surgere vitae, 

nan intendisse oculos, ad met ii. 205. ^V^ repertorem medidan talk, et «rtis, 

nUmme Phalf^enam Stygias detruait ad ondas. 
Exspadantur equi ; nulloque inhibente, per oraş 

lewt» feg^nls «unt ; qiiique Impeti» egit, Ubî fllud Turn vîderi potest vulgate lec 

Hac, sine lege, niunt: altoqoe tub aetherejlUrA' ^ 
Incunant steBoj, n^untque per avia curruin. 



Hac, sine lege, ruunt : altoque tub aethere^lartf/ ^.^. «..^^^ -_^.-uuî-u- t ^ a> 

gaâ; sed ob indpieiit(nii ^ direrss sunt 

Sic Tersus rescribendos ease censeo. In looorum rationes. £t editi ** m undas*" 

primo, libri dant auras: sed quot vidbus de quâ re vide nos, ad iii 363, Nec Ovi- 

has dictiones scribee mutaverint, vidimus dius, in boc argumento versatus, nostnim 

saepiuscule, atque monitum îterare super- prieteriit inobservatum, met ii 304. 

vacanei Kberis est 

Ibid. terraaque tier omneis: super quas ^ţ^^ mnipotetu, saperos testatus, etipBum, 

, . , . *^ ^ Quidederatcurrut— ; 

nixnirum devio curru vehebatur. latonit : et de«tr4 libratum ftiimen ab aure 

Ver. 400. cum: l e. <* perdtus cum Mititinauzigam; pariterqueaniinâque,foft'ique, 

«acri frâ:" sic autem legîtur in libris ^^^VoUt . 

velemmîs et incorruptissimis, Vind. V. y^, ^^ Pka'etk<mta: Yinâ. pketonta s 

ed. B. L. M. carten, tum; sed formulam, y. cd. phcstania^eperUi .- n. repente. 
m quâ, ex optimorum scriptorum consue. ti-j -.^ «. - , ... 

. .. ^ •*.• • 1 .• • lmcLMagnantmumPhalkhonta:itBLdic-' 

tudine, pnepositio sic elegantissime re- ^ m* 7 

JL :i^ ^ j. ^^ scmcet, qma patnorum equorum re- 

ctondet, non ausus sum temere repudiare. J;__ -uz j !.•. .^ ▼▼• 

xr .r . • , - -, . gimen sibi poscere non dubitavent Hmc 

Vug,l.»„« exemplumiwfmm. Mn. vL OvMius. met a 111. in loco l»ti«»mis 

veibis florido; quem nefas esset mutilare : 

PreHjaatemqpie uncia manibus cairfta aspera ^ 

montis Dumque ea magnammus Phaitkon miratur, opus- 

tmo 'wvamset'-~^i *1"® 

Penpicit, ecce ! vigU rutilo patefecit ab ortu 

«tOcero, pro A. Cascinâ, sect 10.— Purpureat Aurora fore.,etplenaro«rum 

** de se autem boc pnedicat, Antiocho^ 

** iEbutii servo^ imparuBe, ut in Cied- Ibfd. repewti fiUmnis ictu: i e. subt- 



64 



T. LUCRETII 



Deturbavit equis in terram; sdque, cadenti 
Obvius, setemam subsoepit lampada mundi; 
Disjectosque red^t equos, jiinxitque tr^smentas: 
405 înde suum per iter, recreavit cuncta, gubemans; 
Scilicet, ut veteres Graium cecinere poetse: 



taneo ictu. Tel vdoct: de quâ re perlegas 
niîhi disaertata in notis ad l 1002. Virgî- 
lius» JEn. xii. 315, 

Qao ruitis ? quKve iată repens diBCordia sarglt î 

i e. cderUer oborta^ vel repentina; uti 
Servius etiam interpretatus est Antiquse 
glos68B: *^ Bepens^ ai^fthgţ" 

Ver. 402. sol; XI. soii, — cadenti: P. 
cadeatis; nesdo quâ constractîone. 

Ibid. Deturbavit in terram. Huc re* 
şpexit iUe vates Mincîanus, Mo, z. 555. 

Tom caput, orantls nequidquam, et multa pa> 

rands 
Dicere, dHurbtU terr4 B> % 

" Beturfoat terrae: hoc est, in terram^* 

Servius. 
Equis autem pro curru; ut «^* «Vitaw 
firequentissime Homerus. Hinc Maro, 
^D. xii. 735* 



quum prima in praelia junctos 



Cottscendebat equts-^'^: 

et more contrario prorsus in geo. iii. 91 . 
Martts equi bijuges, et magni curms Achillis. 

** Currus, pro equis" Servius. Ergo, mi- 
nus accurate rem interpreta administra- 
runt, et quasi non probe perdpientes, ad 
Homeri Od. A. 708. 

KnM etxuT^an uriGeuMfMt* euff »X9S 1111101 
Avipofi yvytmttuy mp^âtn h mtXu» v^ iypit. 

Beddendum erat utique, se intelligi sal- 
tem volentibus, currus, non equi, Planior 
est Oppianus, halieut. i. 190. Msonidis 
înCerpres: 

Afi^mpt^»mf09Tm tii^uyoţ *APMÂ OAAAS2H2. 

Catullus etiam, nuptt PeL et Tbes. 9. 

Ipsa levi fedt volitantem flamine currum. 

His autem perlecţis, obstupesces, ni fal« 



lor, annotationibus Heynianîs în TibulL 
i. 9. 63. quas adeas; cum Servio, lem 
probe callente, ad Virg. ^n. xii 287. et 
£ur. Iph. T. 410. 

Ver. 403. subscepit: L. A. n. TS. succe^ 
pils vulgOy suscepit : sed procul dubio ve- 
rissima est scriptura subscepit, ut alibi 
monuimus. Illud succepit, quasi sit an- 
tiquior orthographia, et Lucredano seculo 
consentanea, nullatenus tolerări potest 

Ibid. cBtemam lampada mundi, Ita 
Virgilius, ^n. ii. 154. 

i. e. sol et luna. Idem, ibid. iv. & 

Postera Phcebeâ lustrabat Umpade terras: 

Graecos secutus sdlicet. Sic Euripides» 
Med. 551. 

Ei n'inwm AAMIIAS ti-^urtu eEOT-— . 

Ver. 404^ In Vind. codice syllabse -of- 
que re^ erass fuerunt. 

Ibid. Dişfectos equos: i. e. *' impetu 
** fulminis disturbatos atque dissipatos." 
Compares nostrum, ad i. 652. Similiter 
Fabius lector, annaL i. fragmento : " Su- 
'* bito imbribus, tonitrubusq^e, qus cum 
'* illâ erant di^ectis." Virgilius, Mil 1. 43. 

Ipsa, Jovis raţidumjaculata e nubibus ignem^ 
Dhjedtque rates, evertitque aequora ventis. 

Hinc, quum veri» dejicio et disjicio pas- 
sim librariis permisceantur, prout Bur- 
mannus quoque ad hund Maronis locum 
mcmuit, longe fortius vocabulum, et effica- 
cius, eidem consummatissimo poets cer- 
tissîme redonari debet, ad geo. i 5S3. 



UleJIagranti 



Aut Atho, aut Rhodopen, aut alta Ceraunia, tel» 
Le. *^ in omnes partes impetu dtssipat 



LIBER QUINTUS. 



65 



Quod procul a verâ nimis est ratîone repulsum. 
Ignis enim superare potest» ubi material 
Ek infinito sunt corpora plura coorta: 
410 înde cadunt vires, aliquâ ratione revictae; 
Aut pereunţ res, exustse torrentibus auris. 



" Tdieroentiasîmo:*' unde omnipotenda 
dâ raulto magis dedaratur^ quamTulgari 
kctiona JD^cit; ut non minus ipâus na^ 
tara fulminis. Si vero te proprietas reî 
nihil moveat, fidejussorem emendatîonis 
nne longe locupletisdmum praestabo, Si- 
Kum Ita]icum, vestîgia Virgîlii nunquam 
DOD \egsntemf atque hoc tempore presai^ 
lime, Pun. iz. 538. 

Ifflo, ait» ut noscant gentes, Immaaia quantum 
&egna Jovis valeant; cunctisque potentia quan- 
tum 
Aatbtet, conjuxl sapeiistua; dUicittlo 
fbgntiH (nil oramuf ) Cartha^^nis arco. 

Diiice autem est ipsum Disjice, ut nos 
aCbi diiimus, et Drakenborchius ad lo- 
cum; qoem consulaa. Glossae veteres: 

Ibid. redegit equos trementeis. Pariter 
Oridius, quem adscribere Pius qucxjue 
000 oblitus est, in met ii 598. 

CtISpt, amentes, et adţhnc temre paventef, 

Pavmtes autem, palpitantei. Kbs alibi 

Ver. 405. suum: V. cd summi; n. 
summam. — fter iter: V. ed. pariter, £t 
codices non ultra variant; sed, valde fal- 
lor, aut error insignis versiculum deho- 
oestat, sic primitus poetâ scriptum: 

lode wum per Iter remeavU, cuncta gubemaot, 

Manifius, L 174. non intempestims est : 

Non ageret cum», mundi subeuntibus astiis, 
Fkedms ad occasum, et nunquam remearet ad 
ortum-. 

£t recte sol cuncta gubemare dicitur: 
qui Orpheo in hjrmnis, vii. 11. 16. nun- 
cupatur Kcffcaxparatff et xm/»» hf9r§rns» 
Neque aliter aUi poStae. Et sane rem. 



quam toÎo, sic descnpsît Nonnus, Dionys. 
xxxviii. sub ftnem, leviter in transcursu 
nobls emendandus, dum in eodem utîque 
versatur argumento: 

Anfmt y, 'APM0NIH2 nAiUMArFETON 
'£IAIKI iufiuy 

AfnXiji irfw kffut' xtu ofxtuy irctf» wrf^ 
Af4>^irâkot 9»iB-09T»s unrptx^if iu*^tf 'Qpeu. 

Ver. 406. Grai&m: TI. gratumf ut S. 
aed a secunda mânu, et V. ed. pro varia 
lectione. Versus integer abest Vînd. 

Ibid. Graiilmcecinerepo'ât€B, Nonmul- 
to aliter Virgilius, geo. iii. 90. 

■ quorum Orait mmUtun poft m 

Ver. 407. ver& nimis est: Vînd. V. ed. 
n. :S. A. veris animis est; neque aliter, 
quantum intelUgo, L. M. vulgo, verâ est 
animi; ut P. O. A. Nostram constitutio- 
nem versAs, aliis editoribus jam datam ,^ 
calculo suo comprobat Bentleius : confe- 
ras i. 880. ▼! 767. 

Ver. 408. Caussa Tera incendii. 

Bbntleius. 

Ver. 410. revictm: P. revinctceţ V. ed. 
rejundtt; O. A. revicta. Committas au- 
tem i 594. Hoc interea didt poeta: ** Si 

< forte fortuna fiat, ut ignes particulae 

* solito copiosiores ex infinito spatio sub« 

* oriantur, res mundi consueto tenore 

< procedere nequibunt; nam vel humor 

* ignem vincet, vel humorem ignis. Non 

* aquo jam ceitamine, ut aliaa^ geretur 
« bellum." 

Ver. 411. torrentibus auris: quia per 
auras solas, corpus ambienies tangentes- 
que, calor sentitiu*. Unde Virgilius di- 



66 



T. LUCRETIl 



Humor item quondam ccepit superare coortus,* 
Ut fama est, hominum multos qiiando obrnit undis» 



venam per dictionem prorsus idem vc^uit 
tiBsm, ad ^n. tL 550. 

QnK rapidus/ammt/ ambit torftntUnu amni s, 
Tartareus Phlegethon— ^ 

^enusinus cum Lucretio locutus est, od. 
iii 15. 9. 

TeJlagranHi atroxaura caidcul» 
Nesdt tangcre— — : 

Ham sic castigandum esse nos evidmus 
ad Sophoclis Trachin. 685. Distichon eie- 
gantissizm epigrammatis apud Vîtruvi- 
um, viii 5. admovebimus, ut ex eo men- 
dam fedisrâmam toUamus, qu» cuncto- 
rum eruditorum oculos'efiugit: 

AAX» n MH Ti *III Xmftt fimXfit xf m»» /mi «t 
«M AYPH 
Jlitifiw*t OEPMH2 lynţ urrm iJuiBns. 

<* Kullâ de caussâ corpus immittas in Uu 
« vacrum." Vulgo scribitur, /mut %9rr per 
baibaram stribliginem sermonis. Puldire 
non minus AnthoL Lat Burm. ▼! 62. 7. 

Nec gemmas, modo germine exeuntes, 
Seri/ri^om ustulavit avra ; 

ut Serenus etîam Samonicus, ver. d3. 
Sive meri gustus, n&xfngons efficit aura* 

Ver. 412. co^ «iiperarff, poetis, atque 
etîam solutis metro scriptoribus, usitatus 
est pleonasmus, pro superaviti vide ver. 
397. Sic Virgilius, geo. i. 5. canere inci- 
piam : ne plura susdtem. 

Ver. 413. hominum: n. kominem.--^ 
multos: Vind. L. M. O. A. II. mu/<a«.-— 
«nd».* Vind. undasi A. n. urbis; uti 
solet edit multo minus eleganter, ad hune 
modum: 

ut fama est lioiniiiiiin, «nftor quando obruit 
urbeis» 

Ibid. kominum midtos: i e. rut ir«XX»f 
mf$ftnem^ vel universum fere humanum 
genus; uti Mantuanus, geo. ti. 10. 



I I alic,««tfMtomiiit>m cogoitibos» ipsi» 
Sponte sui veniant— : 

post Grscos sdlicet Homerus, Od. A. 
138. 

I^^Mf 9i}, M»(X«i ^iM^ifi^ M TINE2 «I3i 
AN APUN ii;;gfrMM'r«i IxaMfUf njMr*fW ^«; 

Sed in formula tritissimâ moras inanes 
necto. Bentleîus, testimoniacodicum non 
habens cognita, maluit muUas urheis; 
immerito: sed merito vanissimum Vossii 
tentamen ridet, exponentis multos horn- 
num per crimma hominum^ in notis ad 
Catullum, p. 215. Et, quod Bentidus 
nos remittat ad ver. 343. supra, hoc ]^ane 
nihil est: nara, st rivi, vd toirentes, probe 
dicantur cooperuiite oppida^ boc idem sa- 
tis constat nimis humile futurum esse de 
diluvio, tenus et humanum genus obru- 
ente; neque magnitudinem rei verbis ex« 
ilibus non depressurum. 

Ibîd. obruit undit, Hinc sola recta Iod 
interpungendi via, qui legitur In Viigilii 
^n. L 69. se nobis obtulit, male habiti 
in universis editis: 

Incute vim ventis ; submersas obrtu puppei. 
Aut age diversas, et disice corpora, ponto: 

Ut ponto non minus referatur ad obrue 
submenas, et age diversa», quamaddmce. 
Atque oratio est indignantem atque festi- 
oantem vividissime depingens. Certam 
pUto banc ratîonem distinctionis. Adeas 
autem, ac diligenter perpendas, variantes 
lectiones ad iocum, et ibid. ver. 40. 
Caeterum, cum bis versibus Lucretii Ma« 
nilius non injucunde committetur, ^enta 
eadem praestringens, ad iv. 828. 

Et vomit oceanos pontum, şitiensqoe resorfoet, 
Nec şese ipse capit : sic quondam menerat urbes, 
Humani geneiis cum solus constitit hacrea 
Deucalion, scopuloque orbem possedit in mio. 
Nec non, cum patrias Pha£thon tentavit hal>ena», 
Araerunt gentes— .-. 

Merserat autem urbcs iile, ut noster su- 



LIBER QUINTUS. 67 

înde, ubi vis, aliquâ rotione avorsa, recessit, 
4*15 Ex infinîto fuerat quaequomque coorta. 



perius, ad ver. 345. hujusce Ubri, oppida V. ed. B. L. M. n. r. a. omnes denique 

cooperuisse. pr«eter A. cui et deest, atque O. reoentio- 

Ver. 414. înde: P. V. ed. Unde^—ubi ^m; qui cum vulgaribus editis habet coe^ 

deest n. ^''^ ^^ terram, ad ordinem lectionemque 

Ver. 416. Constiterunt : Vind. n.X.il. aibitxBrîam hominum nihil in Lucretio 

Cmstituerunt, erubescentium. 

IWd. Constiterunt tmbres: i e. " se Ibîd. ponţi profunda: L e. 5«X««-rnf 

" ad tranquîllum statum represserunt :" /3i»^i«, vel Mi«* uti acholiastes interpre- 

eoDfer îv. 462. 465. Ovidius, fost îL 455. *at«s «» «^ ^^ A. 558. Ovidius, haUeut 

84. 
ttatmna non comtanU^: 

. _j -. __ , Nec tamen in mediaş pelagi te pergere sedes 

Le. incerta sunt, atque înlidelia. Unde Admoneain,va»tlquewafMtentare/r^^i/«w. 

discas Virffilii mentem ad ^n. iii 518. , . , . 

I , „ . j 1 ^ In pnore versu mergere multo masis esset 

pttkhre esse Heynio declaratam : ..*. , î .. , 

poeticum; et sic fortasse rescnbendum. 

-ii,— .ciuictavidstoBlocMufwvMrcno: Suetonius în Tiberio, sect. 40. « ssepta 

i e. in stabili esse ac tranquillo stătu, ni- « undique praeruptis immensae altitodinis 

fafl tmbidi minitantia. Vide Heynium. « rupibos, et profimdo maris** 

Ver. 417. Si quis velit Onace l^ero Ver. 419. SUis luna'i: sic M. O. ă. XI. 

Domiiilla buc speetantia» h adeat Fbitar- verissune; Vind. V. ed. L. n. 2. Solis 

dimn, de ^Abc phiL L 4. cujua Creecbius Iumb; adsolenne in Lucretii lîbrariis pec- 

Bwmiiut post Lămfaiaum; et Diogenem catum, d? nempe, pro ai: F. Soliique et 

Laertiiun, X. 90. nam proUnoro sunt, luius; uti plure$edidere,ex ipsiusPii,vel 

quam qus commode in has diartas tran»- alius cujusdam recentioris, audaci ninus 

ftrri poasînt; et mihi antiquissimum est correctione. 

nagnitndinem libri minus necessariis in- Quid autem? multo antiquior corruptela, 

teieadisnon adaugere; atque bis sakem et quae virorum doctorum penitus adem 

diebos fuya fitCkM jure nomines fuya mi- efiugerit, huic versui inolevit; quam nune 

SM. Caeteram, banc omnem cosmogo- denique culter criticus exsecabit, et sanî- 

niam, quasi totis viribus scîlioet de palma tatem pristinam restituet. Hoc modo ni- 

oim magistro conoertaBS, versîbus» qui mirum Lucretii calamus exaravit: 

«launtur, polilâssimis, et impendiosub- 8oto,lwMfl.c«m«i«ci,rdinepoiU«n. 
amibiis, Mantiianus vates complexus est 

biwiter ac sommatim, in ed* vi 31. Lu- Qu« locutio poeticum^omatum resipît, et 

cntianis locntioaibus multum usus: ^^ ^^^^ Fundarit demum congruit ap. 

tisBÎme. Locus Ovidii valde tempestivus 

Mamqne canebat, uti, magnum per înane coacta, obversatur nobis, in epist xvi 109. 
Sesdna terrarumque, animxque, marlsqoe, fiiis- 

«ent. Fundătura dtas flectantur robora naves. 
Et Bquidi aimol ignto; ot his exoidia piinUs 

Omnia, et ipse tenermundi concreverit orbis : Atque, ut bic currus solis noster, mox sî- 

Tnm,durare «olum, ctdîacludereNerea ponto, mfliter rota solis. Quot vidbus inteiea 

Cveperit, et renim paullatim tumere fonnas î . ... , . ^,„^ 

Jan^novmn te^ i>tupeant lucetcere «olem. '» ^ocMiis cursus et currus membrana 

Altins atque cadant, submotis nublbus, imbres : vetustae turbent, nemo sane, qui non plane 

ladpiantsi^vaBqnum primam forgere,quttmque hoq^ sit in boc literarum genere, îgno- 

5î!r..^''?L^^* ^"^^ °^?^ «re potest: suffidat itaque mibi, lectorem 

nuc laptdes, Pyrrhae lactofl } Satumia regna-^ .■. , ^ . . , .. 

remisisse ad Drakenborcbii commentanos 

Ver. 418. terram et ceelum: sic P. Vind. in Sil. Ital. xvi 334. Hic error Juven- 



6S T. LUCRETII 

Constiterunt imbres, et flamina vim minuenmt 

Sed, quibus iile modis conjectus material 
Fundării; terram, et ccdum, pontique profunda; 
Solis, lunaî, cursns; ex ordine ponam. 
420 Nam certe neque consilio primordia rerum 
Ordine se suo quaeque sagaci mente locarunt; 
Nec, quos queeque darent motus, pepigere profecto: 
Sed, quia multa, modis multis, primordia rerum, 
Ex infinito jam terapore |)ercita plagîs, 

cum dcturpat, hîst evang. iv. 690. in vcr- SUvaquc, qu» currus a tergo iorqueat im»; 

sibus veneram poeticaram minime îndi- g^ regrediamur tandem în inam, 
gentibus : Ver. 420. Hi versus jam lecti sunt, sed 

jammediumci»T«i/MwcoiiK:caidenitorbein. teviter variaţi, ad i. 1030. et supra, ver. 

Cum subits fugit ex oculis, furvisque tenebris 1 88. mide nostrae petend» sunt animad- 

Induitur, tr^umque diem sol nocte recondit. yergiones, 

libri, quos Inbeo, cursus, Et imitări in Ver. 421 . m «uo qutBgue sagaci: P. qtue- 

Bmmoliabuit Maronem, ad Mn, viii. 97. que suo atque sagaci; et sic Jantina et 

quem ibidem, v. 708. sic sponte, per di- Aldina, sine libris scriptis, ut opinor: 

vînationem maxime indubitatam, puritate Vind. se qvueque atque sagaci, ut vulgarea 

pristin renitere dederamus: edifi; dormitante, procul dubîo, cdUatorc 

, . r,, «. ^j«o w«^ in,™Ma V.«d. O. A. S. a. qtuBque suo sagaci; 
Jamque vale! Torquet medios Nox humida , . ,. «• 

currvs, emendato codiees Pîi, se nec quaeque sagtp- 

Et me 8KVU8 «gtfi/ Oriens adfiavit anhelis. ci; IX. queeque suo quamque sagaci: Ti. 

. . , , ,.^ autem, ut posuimus in textu; M. ouam 

Postea intellexi, locum hune non aliter . ■" a*«,«^ 

i-oswa 1UM5UC , .. , a, 1 proxnne, suoque quaaue sagacu Atque 

citări Servio. m commentaxus ad Mn,l ^ ^^^^ ^^ ^ ^^^^^ insanamm 

108. Vulgo,cttr«*5; sed«greferetsem ^^ depravationmn pedem feUciter 

oantioversiamvocarih»cemendatoaJam «.tricavimus in materiam am««îorem. 

vides utramque ve«um amiossune con- ^^^ ^^ ^ ^^ ^^, ^^j 

Sfinţire* hinc eauti» mde currus: adeas ^i^ *• • ^ *..i— «««. a j 

senure, luui. cy» ., . tvâtiKmâuv nobiametipais gratulamur. Ad 

modo dicta sub ver. 4p2. hujusce libn. ^^ p,«eeptoris magni magnoa dia. 

Eandemprorsţ^remaliterexhibmtpoeta ^^^ Muhitonter ^quadrmidus; et 

maximus, ad ^n. *m. 407. multorum criticorum tumultus jam sed»- 

înde, ubi prima quies medio jam Noctia abactae buntur in aetemum, temeritas etiam non- 

Curriculo expulerat somnum— : nuUorum, membranas conculcantîum, re- 

primetur, verissimâ constitutione Maroni- 

quum curriadus nihil sit msi currus de- ^^ ^^^^^ ^ codicum testimonio, ad ecL 

minutus, Nonîus Marcellus, iv. 75. ^-^ ^^ 

**> CurricuhUi ut consuetudo fert, a curru 

« deminuHo «est; et dicîtur brevissimum Strada jacent passim suâ qtu^ue sub arbore 

" vehiculi^piVoticigenus." Sicscrîben- ^^"^ 

dum. Glossae veteres: " Curriculus, Vides suâ sexti casâs validissimo Cari ro- 

«» ap/utriof** Hinc sentisces etiam vim et bore sufiiiltum, et se contra caviUatorea 

venustatem verbi torquet in Virgilianîs ' universos jure optimo tueri quire«— Mox 

Tersibus. Idem magnus vates, geo. i 174. n. teligere^ ]mo pepigere. 



LIBER QUINTUS. 69 

425 Ponderibusque suiş consuerunt condta ferri, 
Omnimodisqiie coire, atque omnia pertentare, 
Qusequomque inter se posseqt congressa creare; 
Propterea fit, utei, magnum volgata per sevom, 
Qmnigenos ocetus, et motus, experiundo, 

430 Tandem conveniant ea, quae, conventa, rqpente 
Magnarum remm fiunt exordia saepe, 
Terrai, maris, et coeli, generisque animantiim. 
Heic neque tom solis rota cerni, lumine largo, 



Ver. 423f. multa modis: sic P. Vind. dubitandi locum, quamvis Vind. V. ed. 

V. ed. A« n. 2. A. atqui Havercampns B. L« M. S. habeant^utin/; A. refluunft 

cdidit mvltimodis s qiribus auctoritatibus et n. Jluvunt. Si quid lateat exquisitiusy 

nbiuxus, plane nescio, quttm taoeat vir eruere equideinnon possum: etToceseas- 

optimus; nisi ez arbttrio, propter ver. 188. dem confusas jam cognovimus, ad iv. 74a 

boc Hbro. Venim enim vero oodioes — ^Pro sape, Bendeius cum Fabro malue- 

tttnbiqufi sunt audiendi, et varietas om- runt, nempe: sed frustra, et inutiUter. 
tkmis omnino est poetae concedcnda; nisi Ver. 433L Heic: Macrobius, Sat vî. 3. 

finîtui in alien provincia regnum ob- J9i>; memoriter, ut putem, citaas locum. 

tînemus. ^'^-ium: n. tunc; X. cum,r^argo: Ma- 

Va,42S.Jitvolgata: n. Juit revoluta, crobius, iWd. daro. Sed vulgatum teneo. 

£t fw^ota, quasi in conspectum et iiodti. Non alienus est Virgilius, ^n. vi. 64a 
am ommum venientia: i. e. paasim voU- zargior hdc campoB ^ether et lumme vertit 

taotia: redeas annotata, in iv. 75. Purpureo— : 

Ver. 43a conveniant ea: os autem im- j^ qjjQ jq^q ^Qg «l^ sententiam inteipo» 

podentÎKÎmum quorundam editorum, ea niimus. 

amveniani! usu nuUo, nisi ut, ez quocun- ciaudianus, de nuptt Hon. et Mar. 248. 
que demuin prastextu, librorum MSS. 
audontas susque deque haberetur.r— con* 

tenia: P. etmveniani; A. amjundas edi- ^ "^ P^mis ipse Lucretîus, aapra rer. 

tOK^ eztMtno, ut amvenere.\ldeVeB. 282. ii 805. iii. 22. ad qme loca, brevîtati 

tom in yoce Canventuai ad quem Pieîge- consulentes, lemîttmius lectorem. 
ms provocant. Alia exempla possivis I^d. rota iolis: i. e. currus sol», ipse 

potestatbleziciscommmiibussnppeditan. «>L Prior Ennius, fragm. p. 125. 
tur. Ipsamrem sic pulcbre Flutaichus înde patefedtradUsfo<« candida coelum: 

extuUt, plac. phiL i 4. 'o r« wf »^tt»t ^^ nonnuUa exempla Hesselio convecta 

fm^Tfh «-«^«wX-r^wy ^x^fMTt tfx*ff^ «mt; qui tamen prarteriit Tullium, in 

«r^iw, r09 r/p«rw rvrn' w» mr^/un r*»- j^^^ 347 Avienum, Arat 661. Valeri- 

/tarttfy a9f9t»nrn mu w;^««» lA^orw» rn» ^^ Flaccum, iiL 559. Statium, silv. v. 1. 
*iwir«, 0ufix»'t " *«" rax^^rm. xtvifufmf j,y Phidentium, apoth. 626. et alios, 
ut f mvr», «r«XA« ^mfutr» nmr^r^n, xat jj^.^ ne^ue tolis rota cerni poterat. Nec 
l* T»r. 5r«/»iX/«» ix'fra »cu tx'fifMrmt %m p,jg|,^ ^^^^ Naso, met i. ia 

; . NuUuaadhucmundopnBbebat lumina Titan. 

Ver. 431. fiunt: ita scnbitur m P. O. 

a. nec de sinceritate scripturse videas Ver. 434. Altivolans: ita scribîtur in 



70 T. LUCRETII 

Altivoknsy poterat; nec magni sidera mimdiy 
4S5 Nec mare, nec ooeluin, nec d^que terra, nec aer^ 
Nec similîs nostris rebus res ulla videri: 
Sed nova tempestas quBşdamf molesque, coorta. 
Diffiigere înde loci partes ooepere, pareeque 



Macrobii L c. P. et Vind. si nt aBqaum Ver. 435. nec nîer: sic Maciobius, ulii 

credere collatori: sed reliqua omnia ex« supra; sic etiam F. V. ed. B. O. II. II. 

emplaria» jlUetfoians; et an male, non vulgo, neque a'ir: fbrtasse rectîus; quum 

cgomet profecto temere decre^erim; redeas in hb vocibus panim noster, qnalem po- 

ad ii ] 152. iv. 441. Nihil novare volui, tuit, sectatus est varietatem: redeaa ad îL 

quum Tox, similiter scripta, legatur în £n- 38. 

nio, apud M. Tuli. de div. i. 48. et idylliis Ver. 457. tempeiUa moietquMt per Iwn- 

AusoQÎi; prout te lezica docebunt Gloa- dyadem nempe, pro moles tefşpesiuota se- 

sator etiam antiquus: " 'T'^^tinrns, aiti- minum discordium, sibi pugnantium tu» 

** volani" quemadmodum vicissim în multuantîunique: confer Ovid. met. i. 9. 

Latinîs. Alîs dictîones, similiter com- 18. 19. 2a Ad haec multum hfâi ţito 

posits, oonsimilem etîam orthograpluam soUto ViigiUus, ad Mru i 134. 

sunt adept»; ut oUisomu»* aUitonam^ al' ^ ._ « ^. 

^. , T TJi- * i.' * «, j Jaincoelamterramqiiemeo«lneaiimbie,Ventif 

twolut enam, Jf un. nat. taist x. 2 J . ne de meccte, et tantat audetb tollere m»ua 

mukis, qu» supersunt, recensendis sata- 

gem.-nec; Macrobius neque î sed « ne- >• e- ^oUs tempettatumy seu proceUosi ma- 

^tceraro bis invenitur continuo In lAicretu ™- Idem,îbid. v. 790. smuUter: 

carminibus. iptemHii nuper, Libycii, tu tcrti», to undi» 

Ibid. ^^aWani. Epitheton boc posuit Ql^'BmifMtontubitoeaccierit! 

ob rotam, vel currum, solis. Vlr^us, y^ ^g^ nuielod: Vind. MueUH, 

geo. UL 107. ^^ j.^ ^^ ^j. . ^j^ Ijj mmi^nfl veram 

— — — iUi Instant verbere torto, l^cljoiiem nanus posuit reoentîor. Nimî- 

Et proni dant lora : imUa^ vi foridiu, axis, ruiSţ exqiMsidor formula sennoinia împo- 

suit Ubradia* Jnde (oct valet jToiteo. Sic 

Ita versus erat înterpungendus; nam ordo E^nius tw in fiagmentia, pp. 34. 83. 187. 

constnictionis Mc est: " Axis volat, fer. v«|er^glo(»8B: « InOe lochr$rt, ««'wr«." 

" vidua vi;" i. e. celeritaţ» cursiU cale- gj r^jg^^^ -^ Gnsds: " T#ri, inde Iod. 

factus. Bes est liqoîdmma, sed Hgyim «» e«it«, înde loci:' M. Tulliua insuper 

acumen lusit; Sertio interea, uti jam vi- ţ^^ acc^dat In Arato, ver. 393. boc modo» 

deo, rectam viam pnemonstrante. j^ feUimur, castigandus: 

Ibid. magni sidera mundi. Mantuanus 

iile ad JEn. ix. 93. Humidus inde loâ conlucet AqoarUu 9rbe: 

' Exin iquamiferei, urtoHtu ludere, pbces. 

FUiiu huic contra, torquet qui sidera namd* : 

Vulgo, orbem et serpentes; quarum pno^ 

ubi vox torquet, cujua rationes in hoc usu rem emendationem jam Giotio defloratam 

nemo, quantum intelligam, probe exposuit, videa Conferas Virg. geo. i. 385. Idem 

vel currus respidt, in quibus numina stei- lu^gp eloquentia pari locntus est elegan- 

ligera vehuntur, de quâ re nos nuperrime tiâ ibid. ver. 544. 
ad ver. 419. vel axes orbium revolubiles. 

Auctor Ciris. ver. 7. Saxaque cana, salis niveo spumată Uquore, 

* * Triftificas ccffon^ Neptuno reddere voces. 

Alth»ad«^«btendie«^m»»<j. vd alio mo*) «rsus isU, « AnftoL L.t. 



LIBER QUINTUS, 



71 



Cum paribus jungi res, et disdudere munâum, 
MO Membraque dividere» et magnas disponere parteis 
Omnigenis e pnncipiis; discordia, quorum 
Intervalla, vias, coimexas, pondera, plagas, 
Concursus, motos, contiirbat, praelia mifloens. 



Burm. ▼• 40. ubi oorruptissimi Bcribuntnr, 
ita possunt constitui : 

Bnmidns înde Iod coniustrat Aquarius urnă: 
Exin sqnasilferel^frjim/ tefuigert plsces. 

Componas ibîd. 29. 6. Sic interea lod^ 
Flaut. Menaech. iii. I. 1. Truc. i 1. II. 
Hinc emendandus est versus Chrysidis 
PacuTÎaDse, apud Nonium MarceliuiDi 
V11L37. 



InUrţa hei. 



Fluctei flacdacunt, sUescunt ventei, moUitur 
mare. 

Vbâ dant, Interea ioca, Adi Terent 
Eun. i. 2. 46. cujus Soaipaler Cbarisius 
mem i nit, ad p. 1 80. SbmUterposiidea loa\ 
Haat Stich. v. 5. 17. lEtpottea Iod, Sal- 
lusL Jug. di 1. ubi Cortiî videasanimad- 
verâones: i e. si solvas, ** Po$t ea istius 
"^lerenta." Consulas etiam eundem 
Cartiuiii, ibid. Ixiii. 6. 

Ibid. Digtigerepartes eapere: ie. ** ex 
'* ista unitate rerum aeeemi eoepere in Io» 
^ cum piDprium.*' Eandem rem Mani^ 
lius sie sununatim exposuit« i 1^5. 

— ^— permixta chaos zerum primordia qoon- 

dam 
Discrevit partu— . 

Ibid. pares Cum paribus jungi res. Ita 
locutus est Vcnusinus vates, epist. i 5. 

25. 



' ut co2at ptttt 

Ver. 439. disdudere: ie.** unam- 
** quamque mundi partem, quasi in caufis 
** suiş, et intra saepta sua, separatim dau» 
^ dere:* Committas Virg. ^n. zii 782. 
Apposite Cicero, Tuse dispp. i 10. qui 
locus, voce transpositâ singulari, se unde- 
quaque dilucidum baberet, ac coodnnum : 
** £juB doctor Plato triplicem finxit ani- 

VoL. III. 



<« maxn: cujus prîndpatum, id est, ratio- 
<* nem, in capite sic, ut in arce, posuit; et 
** duas partes, quas părere voluit, iram et 
** cupiditatem, locis disdusit; iram in 
*' pectore, cupiditatem subter praecordia, 
** locavit'* Avienus, oib. dese 198. 

Thradaa ai^nvtas Ssdwdit Boiporus cras : 

i e. dnnditt ut noster Carus, i 721. Fru- 
dentîus quoque adbibuît vocem in Ha^ 
mart 648. 905. oum quibusdam aliis. 

Ver. 440. Membra dividere et disponere, 
Oridius baec videtur oontemplatus, met. i 
32. 

i— — duftositamt quitqub liiit iUe deonim, 
Congeriem secuU, aectamque in membra redegit. 

Unde lectio codicis, quam nobis Burman- 
nus oommendat, sed non sofito suo cum 
judido, compotitam nempe, mttlto infir- 
matur; et sane nullâ de caussâ admittî 
debet 

Ver. 442. vum; Vind. X. via,^~pondera: 
Vind. n. X. pondere, 

Ver. 443. cofUurbât. Haec est verissi- 
ma lectio poette, nobis codice nostro A. 
conservata: fuyttXn xafts »»Tf, Eadem 
comparuit etiam in margine Veronensis 
editionis, cui vetusti cujusdam libri MS. 
varietates erant iUits, penes Havercam- 
pum. Reliqua omnia eiemplaria, turba^ 
bat; quod tempua rei prcterit» minus 
convenit Insuper ipsum verbum contur^ 
bare^ vek unâ omnia turbare^ et fortiuseat, 
et c<mvenieatius soopo Iod, simplice tur^ 
bare. In superîoribus, ad i 71, sdlicet, 
inritât vidimus, pro inritavit; in iii. 710. 
peritât, ^ro peritâratt vel ^podvAperitavit; 
et in vi 586. Disturbât, pro distui^vit 
positum, mox videbimus. Hinc omnino 
aasentior acutissimo Fabro» ad nostrum i. 
71. ita capienti Tezentium, in PbonD. v. 
7.50. 
F 



72 T. LUCRETII 

Propter dissimil^ formas, variasque figuras; 
445 Qaod non omnia sic poteiant conjuncta mânere, 

Nec motiig inter şese dare convenienteis. 

Hocc' est a tenis altum seoemere ocriiun,. 

Et seorsum maie «tei secretom, humorque, paterei; 

Seorsus item purei, secreteique, setheris ignes. 
450 Quippe et enim primum terrai corpora quşeque. 



" ^ <I«* filî"» llfaronim TgCemm testimonÎA has lecdoiie» 

SuscefiU et eam clam iducât^, vodferentur. P. «cnium, quod Juntii» 

IJbde întelKgiimis dÎTenam lecdonem co- curâttnr editumis ex arbitrio in secreto mu- 

dids» Weateriiovio meoMiratam, ess» glos. «"vit ; et ea leclio in alils exemplaribus ad 

aatoria cigusdam maiginalem notanv Nec """™ ^^*«"» ««* ^^^^ ^^î« ^ce secreto, 

me fautorem non habet impensissimum, "• «• secretam, Vulgares etiam editî, hu- 

sic capiens post Frobum Maisonia versiun, "**''^ * ^irtasse tamen contra vetustissinia- 

ad J£D.iiL 3.- rum' memfenranairnn fidem, qnam Hceat 

in hîa esquisitioribus de Havercampi dîii- 

Pdet.quamresAăaBpriimiqueevertcregentem gentiâsuspidonemniovere^nîmispeffunc- 

Ittam,etomiii8bumoy»mâ/NeptiiniaTrc9»~: **^* <»™^ "^ fungenttt. Certe kw^ 

morque leperitar in P. Vind. V. ed. n. 

nam neque fedunt hîlum, qoae Bunnan- x. A. cum quâ voce vel iilud secreto sane 

nus oblocutus est, et probabile videtur bu- posset conaistere, sumptum adverbialiter; 

jusce etiam formul» Lucretianas specimen sed longe infra Iod condnnati nobis de- 

aliud relinquere Maroni placuisse, ne non gantîam. Nec dissimulare tamen Telim, 

in omnibus magnum esset pneceptorem Macrobium ru^aribus editionibns adstT- 

«mulatus. Adi JEn. vii 363. pulari: recentioribus antmir exemplîs non 

Ver. 446. tete dare: Vind. 2. se se- confidendomert; etantiquumfanjusscrip. 

dare» toris nuUum nosmet sakem p088ideina& 

Ver. 447. terris altum: n. terrh tal' ^^^^ *««'* Anmoryw." per hend^aden 

tumi X. ierra taltu; Macrobius, L c. *er- P*^ mărit hWHor; quem aimill achemate 

ris magnum ; minus ccmgruenter. mox, ad ver. 489. noster poeta nominat 

Ibid. a territ secemere CcUum, Hsc mare » campotque natanteis: 

Ovidîus docutus est, met. l 22. simiUter: „^i nos; Ovidius, met î. 22. undat ge- 

Ham cmlo Urrat^ et terrU absddit undas, neraliter. 

fit Uqulduin ipisco twrtvii ab a&re coelum. Ibid. pateret: l e. «« eztendereCur în 

Ver. 448. «or«,«.. V. ed. ff. A. î.,«r. " 'T'^T^ conspioAilem p«ticulfa « 

._ «1. <^ . « A coUicentibua ex chao^ quod eas scorsmi 

«m; qu. vanete, a cdhqudăctodensâ .. <*«^ «„„erat, ac «?«»««." Wo 

pronunaationevocauumsyllabisprofluxit, ^ . ^ -. . .^. 

«, . . .^7 tionis autem propositie vim ac venustalem 

sorsum dîco; uti sane scnptum est m L. ,. • T^ -j. . . ^„ 

M- .. .^ ^, ,^ . . meliua apenet Ovidius, m met i. 36. 

. sed atra necessitatem, saltem m Lu- *^ 

cretîo, permUlta boc genus exempla sup- Turn freta MffitntB, rapidisque tumescere ven- 

peditante: n. rursum.-—secretom humor- *^» 

^ue, Aliter hac occadone saltem non J***»*-^ 

ausus sum rescribere, et mfx'^*^f^* ortho- Ver. 449. Seorsus purei: n. Seorsum 

graphi» abolere; quum manifestissima pueris Macrobius etiam Seorsum, testante 



LIBER QUINTUS. 73 

Piopterea qiiod enont gravia, et peff{rfea£% ooibtaft 
In medio/atque imas capiebant onmia sedes: 
Quffîy quanto magis inter se perplexiei coibant, 
Tam magis expressere ea, quae mare, sidera, solem, 
455 LBnamque^ ecficerent; et magni mcmia mundi. 
Omnia enim magia hsec e laevibus atque rotundis 
Seminibas, multoque minoribus simt djemeiitis. 



îd Gt£nuo$ sed mea Măcrobti exempla nilkis respcsit» loquen» de tdlurei ad î. 

▼iilgatis Lucretii oonspinuitţ annonixn 170. 

1670. Lugd. Bat 1594. Lond. unde, mcdîtsm totiTO, ct îjuiot, qnt 

9» nuper innuerîm de antiquissiiiiis edi- ^ «*««^ ^rfL.«* Pl..i»y4»n^ 

tKHubus Macrobii, vaMe roborantur. , . S ^ 7^ 

loid. Constnictionein veram ▼erbonim rr r i— \ 

SK cvolvendam atque ediaseiendam esBe ^ ^ '^ . 

enstuno: " Ignea item, qui ftcH Mint '^ • ^ 

•• pun per separationem suam ab lerum ' '^ «-• r- -^^ r- 

*^ coDtuiiMitanim faMe^ eeomin etationem «r ^ .. « 

u ^- . . -j ji .1. ver. 454. Tam reddit t« mcaiUo ▼ersus 

** nacu sunt, et id, quod cthera nuncupa» , . \ i... « 

« , _ !..ft tr X -j pnecedentia; etita respondent aubi plus 

** mus, contezuerunt H«c aiitem. ideo ,.■,.'. . t .• • j • 

. . . ^ j-. ^ . A semel hae dictiones m Lucretio: vide iv. 
nisiuB exposui, ut commoditas re(ti casâs 

iancmuiubu8iNir»«0cr«/ique darior pata» y^'-i * . • j> «. 

■ . . ^ ^ ^ 1 Ibid. expressere: i. e. ezpnmendo ef- 

ret, nec mmus scnpturc nostr»^ qualem - ,'^ . ^. j j 

„. .^ ... . .... ^ finxere, fonnavere: sociatis quodamxnodo 

uiuqueezfiibuimus: namubncommuDes, . J , . 

«.^ ._ . . ^ primano sensu et secundano: nam, quo- 

tamunprasfii* quamscnpCi, lem m am- f. . . ,. n.^ \. 

k:-.,« r * *• • ^ !• «^ ^ • • ties matenes aliqua, propter mollitudinem 

biguo unquunt, satis mfeliciler et mju- .... , ^. • 

^„^^ li *^_ • • • fiiciliter cedens, per aliam rem trudatur, 
cunde. - rtec ontime viciasim non rcnon- 

j^^ ^ .^ . ^ • . vc» alhdatur ei, smulitudinem rei, per 

^ioA, seantum mare eiL ucretei tgnes» » i . „. . ♦ 

v^ .1 ei T 1. *. TM quam oompulsa, vel cui allisa ut, nancisci 

Ver. 451. In banc rem sic perţ^it Piu- ^ . ^ ' ' 

tardrat, looo, quem dtavimus ad ver. 45a -/ ^^. ^. «, .t. 

/v».*;..»^.v A^ » *. » / Ver. 455. Mumia miin<f<. Manilius, 

. c » Epicuream doctnnam pFBestnneens, buc 

r« 9rtt9rm^ vTixeifit^tf cvm di A.ii« xtu tu»- 

^ft»fra»ra moi tJ^tăXiUrt tutta m* rm* quI primus mania mim<« 

^ Seminibus stnucit mbiimi»— s 

ntfutrmv ^vfoSov, ug ri ra fAtrttfcv mnţtfir», 

Quas Lucretio iHustrando mazîmam ope. Ver. 456. e: Macrobius. L c er/ vere, 

nm prafecto navant: nec minus, quas utputo: V.sunt; y,ed,eti Ol, a, — mo* 

Diodorus Siculus exbibet, în i 7. lectori- gis abest n. 

bus odosb omnino consnknda. Ver. 458. rara firamina : quae sunt 

Ver. 452. In medio atque: sic Vind. L. Virgilio caca sptramentat ad gea L 90. 

M. O. ă. n. X. reliqui, ut edi solet, In Ver, 459. primus: V. ed. primas.-^ 

^»edioque: sed bune et sequentem versum, substulit: ita rectissime scriptum estvo- 

fibrarb omissos, margini codicis n. re- cabulum in P. Vind. V. ed. vulgo, susiu» 

oentior calamus adscripsit Caeterum, Iii; at mendose procul omni dubia Li. 

Mripturae, quam nes exhibemus, Bentleii ber unus similiter conservavit substulit 

calculus accedit. ad Virg. gea ii. 57. neque ambigem, 

Jbid In medio imas sedes. Hiec Ma- quin multa veritatîs vestigia sint se eorum 

F2 



74 



T. LUCRETII 



Quam teUus: ideo per rara foramina terrse, 
PartubuB erumpens» primus se substtilit sether 
460 Ignifer, et multos secum levis abstiilit igneis: 



oculis ingestura, quibus tanti ât diflqoi- 
rere. Nobis penuaaisBimuin est de hu- 
juace orthographise in universis scriptori- 
bus, tam yetustis, quam recentibiis» pro- 
prietate. 

Ibid. Partibus, Sic omnes omne ge- 
nus librL An legendum ProHnusf 

Bentleius. 

nioos sensisti de solită tuâ sagacitate; 
nam certissime versus in mortx) cubat: 
sed medelam minus sahitarem adhibuistL 
Iile, Diva Critioe fiivente, et benignum 
obststricium cerebello laboranţi non de» 
dignatâ, medicinam pnesentiaeimam eniz« 
U8 est; iile, inquam, 

Quo m^or mnltis vir tutonet, optume ! rd>us. 

Nimirum, quivis videat, quam nullo ne- 
gotio rarius nomen Pariubua in pervaga- 
tiammum Partibus erat migraturum; cui 
in boc versu nuUa opportunitas, etne mi- 
nimus quidem sensus, linquitur. Eodem 
modo fluctuant libri in primo venuum 
Ennianorum, apud Cic. de div. i. 2a in- 
ter artubus, et artibus: quod erat ezspec- 
tandum. Sed enim Partubus erumpens 
ezquisita est locutio, et in hac re propria 
etvenusta, ut nibil supra. Dicitur au- 
tem, ni fidlor, ez translatîone, ab arboram 
germinibus petitâ. Virgilius luoem da- 
bit, gea iL 75. 

Nam, qu& se medio tmdunt de cortlce gemac, 
Et tenub rumfnmt tumcas, angustus in ipto 
Fit nodo simu—. 

Confer Pallad. de re rast iv. 1. 3. Juve- 
naL iz. 35. Manilius, de Gigantibus^ i. 
418. 



C( 



CC 



et n$ptâ matre creatM, 



Diacordes vultu, pennixtaque corpora, partus. 

Hinc elegantias Cari plenîus percipias,ad 
i. 157. 



> volucres irumperi coelo : 



Amienta, atque alis pecudes» genus omne fe- 
rarum. 



Incerto fcrf» culta, ac de tita , tenefent: 

quem locum, undequaque sanum, non- 
nidli infimsthtymâ mânu vezare non eru- 
buerant 

Libet bis etiam verba subrjungere Priadani, 
snb fin. libi viii. '* Est autem, quando 
*' differentiae cauasâ ablatîvus pluralis 
quartae dedinationis servat u: ut partus 
paiiMbus** Denique, spero oonfidoque, 
futuram esse, ut digni et aequi horum 
leporum judices^ omnibus perpense oon- 
aideratîak mihi non succenseant hoc tem- 
pore, quod divinationem arbitrariam, pras- 
ter constantem meam fere consuetudinem, 
B«H& admittere formidaverim în contez- 
tum. 

Ibid. ţrimuM te subtiuiit aiher* Elegan- 
tcr, ut aenper, Oridius, sed infra Lucre- 
tîi majestatem, de desciibit rem, in met. 
l26. 

Ignea convexi vi8,et sine pondere, coeli 
Emicidt, summique locmn sibi leg^ in arce. 

Manilius autem, eadem tractans, netnini 
cesserit vel efficaciâ vel elegantia, L 149. 

Ignis in Btherias volucer se substoltt oraş ; 
Sammaque complexus steHantis ctUminamunA, 
Fiammarum vallo natnrs moenia fedt. 

His oommittas, buc multum faciens, po- 
litissimum halieutioon fragmentum, jam 
adhibitum a me, ad i. 4. 

Ver. 460. Ignifer: i. e. " ipse igneus* 
'* multos alios ignes etiam secum abstu- 
^^ lit*' Haec autem scriptura est codicum 
Vind. L. M. O. A. n. 2. XI. quorundam 
Fii, et editionb Juntinse, priuaquam ma- 
num audaoem correctoris subierit: reliqui, 
Sigiiifers intempestive prorsus, quoniam 
de zodiaco non agatur nune jam: progre- 
dere ad ver. 499. hujusce libri Seneca^ 
Hippol. 960. 

o magna parens Natura deCtm, 
Tuque igniferi rector Ofympi^. 



LIBER QUINTUS. 



75 



Non alia longe ratione, ac sâ^ videmus, 

Aurea quom primum, geminaiiteîs rare, per faerbas 

Matutina rubent radiaţi himisa soUs; 



Ubi mireris aures maxiini Oronovii tanto 
opere ad Slecebras Musarum obsuiduisse^ 
ut diceret, ** Non p^os foret, rerum/** 
— Hinc autem peryulgata sunt poetb 
steBigerum et attriferum ooduin, cum oon- 
âmilibiu. Idem, Hera (Et 13G2, 

Qfm Lemaos ardem f qu« plaga ign^fm poRg 

l e. stellis consiti: ut Avienus, Arat 
114. 

^caaAaefymmigenm victor pennisit Ofympum: 
imitatos Valerium, Argon. î. 4. 

. fimim^tn taadem consefUţ Ofymin* 

Vtt/ÂSS, gemmanieiirore: V. ed. ge* 
menta roiusţ n. A. gemhuaUee; pAribus 
litcnnim ductiliu& 

Ibid. Aiurea lumina soiis. Ut Enniue, 
aan. i apad Cieeron. de div. i 48. 



• simul aurau e^jftritur sol: 



et Vn^gffias, gea L 232. îv. 51. âmffîter; 
Oneoos magîstros secuti: ne enim Pin- 
darus magnifice, Fyth. iv, 257. 

-fH, SeEMOS AEAIOT XPT2E0N 



Transcurrentea, Corippum emendabimus, 
SI 152. 

Septima gaudentem lux aurea viderat orbem, 
ExpeUeiu placido brumalia Irigora *vento, 

£vi]]gatur, vemos sed vitiosissime, qoam^ 
▼is interpreţi docto nullam moram error 
bîc craseÎMimus injiceret Niminim, pla' 
ddut vetOus est Zephyrui^ apud omoes 
poetas asriduus oomes Veris. Viigilius, 
^n. ▼. 765. 

■■ placidt straverunt »qaora iJintu 

Ibid. g/emmanteis rore per herbas: rodi 
u* 319. Casterum» lepores egregii bo- 
nimce versuum forte an eriginem dede- 



lint operoBO cuUui, quem Heynius meri- 
to dicit Virţrilium posuiase in expoliendo 
disticho, quod legitur iBn. vii 25. strenue 
cum magistro oontendentem : 

Jamqne rubetcibat radnt mare, et aethere ab alto 
Aunra in ni^ ftdgtibat lotea blg^ 

Vec 463. radiati.ioUts i. e. vel teroiT 
diatUis el emitlenlia radiot; (i^ e, fHiţiai 
lueui uade nas» gemeUo waaâam^ Sml 
VBAMs dSdtew) vel, quuoa asriptoiigft 
prolnMum tam activa visrbi forma, quaiti 
paMÎvâ, indîffewnter un aint, radiis i«^ 
Hruciu Sic eloquantiasiiiius amninm 
mortalium, in Arateis, ver. 457. c^ilu 
peiTei^ţiitps prolecto venua, banc oppor- 
tunitatem nacti, caatigatipres exhibefat- 
mus; quum Orotius rem audacter, et in- 
felidter tamen, administraverit: 

Ipse pedes canls obstendlt j«n posteriores ; 
Et pott ipfle traldt claro cttm lumne puppim. 
Iiueqoitur, lobau per cobU Jtumma^ aai^t 
Haec mediiim obstendit radiato stipite malum, 
Et jam jam toto pzoceMk corpore VkiQD. 

Kempe, per casU Jbtmiaa jam nvnc la- 
bensj ut olim per.n.«f«M» *$rmftw labeba- 
tur. Nihîl dîci potemt elegantiua, et nu- 
merîa onuubua venustt aermonis abaoluti- 
U8. Vulgo^ ntcmina; Grotius, lumina. 
Adi nostras annotationes in iii. 590. Sol 
autem radiaiue^ ob banc radiorum ez 
omni parte difiusionem, ampliore super- 
ficie nobis apparet: unde non aasenserim 
Pavisio,ad Cioeronia Acad. ii. 41. '' $o- 
" lis autem magnifudo (ipse enim bîc ra^ 
" diatus me intueri videtur) admonet, ut 
'' crebio fÎMâam mentionem s^ţ— :'* le- 
gere volenti claritudo^ pro magniiudQ. 
Suavisaime Acdus, «pud eundem Cice- 
ronem, de dtv. i. 22. quem unâ vindicabi- 
mus operat atque emendabimus: 

Ezin, prostratum terri, graviter Miirinm, 
Resupinum, in coslo cootueri majcumumac . 

3 



76 T. LUCRETII 

Exhalantque lacus nebulam, fiavieique perennes: 
465 Ipsaque et interdum teQos fumare vîdeturt 

Omnia quse, sursam iţaom conotKantur in alto, 
Corpore concrete, subtexunt nubila coelum: 
Sic igitur turn se levis ac difi^ilis aethar, 

MWficumfectaua:d«*trowumorb«nfiainin€am Qjuos taxnen minime ommum equidem 
RoiHaH soHs liquier cuna novo. contemnp. Silius, Pun. viii. 382. 

Ubn, Radiatum: le.radiatu; undafii- QuaSatu«i.eft«te«^./«*reatagnat 

cîlis erat enror. Liquier autem, laJbier^ Ammianus Maivellinus, xxii. 10. — ^ pim- 

fiuere; per mare cceli sdlicet: în quo vo- ce ^^ ^t whviowL» est, et dulciorvquorum 

cabulo, loDge longeque belbmîmo, mîror ce cj»teri&— ." Vide Valesimn. 

DKviâum hsesitaBse, et eliminare voluisse. j|,jj^ fiwiMi perennes: i. e. suiş fontî- 

jŞimtUter idem tmgictts apud Priscianum y^^ îndesinenter profluentes; non, sobitîs 

de metris, p. 1525. Alia autem vo- imbribus czeati, sive x"f*^^ ^trofuM, 

ds radiatus ezempla quaereada «unt Ver. 465. Ipsaque et: ie.** Ipsaque 

apud lexioographos, «e nîimetate peo- ce t^Uus etiam interdum."— Nos vero sic 

^t^a» rqpofHumii8«x looojeeturâ; nainin oţumi- 

Ver. 4M. /«mW^tfe? V; «d. Jtttt»l»^0; hm vntustîa «semplanbua scriptmn eot 

n. Jhtmi 4 " pe re n nest Vită, SI, perheni' Ipsaque ut-^detur; oontra justam Im» 

nes. gttiBiooiistnictîonem. Fius primus dedif^ 

Ibid. Mxhalani n^mafk^uUus fu- hauddnJiieexingemo,J(pjayttogM«;8edau- 

tiMfcf. Hînc sua procul dubîo Maatua. dadus: secutisunt tamen editores patien- 

nus bausit, itidem de ierrâ loquens, ad tiaaîmî tam inscitam correcfion'CTi. Csb- 

eeo. ÎL 317. tenim, in vocuUs et aţque ut ocmfundeii- 

dis libiariofi scriptores non raro peoea» 

Qfmtenumiexhalatnebulam,/kmosque'9o\uaU, ^isBe, plus semel in praemissis îndicaTÎ- 

Ibid. Exhalant iacus nebulam ftuviei- ' ^ , — ^ 

gue. Lucani leguntur. hufc spebtantes; ^er. 466. Onenia qua sursum: ti. Om- 

elegantiâsimi v«sus, îh ftiW yl 569. ^*<'9^^f/t rurmm. ^ 
ubiBurmamii frugîfer» note consulcnd» ^^'^^ ccnctltantur: i. e. în condh- 

. . ** um, vel coetum» congregantur : cont- 

mittas autem velim i. 184. 485. et locos 

Qulqtteoechumentesmtelai, necroremadcn- consimiles bene multos. Sic Virgilius, 

tem ^n. x. 151. 



AÎSra, nec tenues ventos, subsfnrat Anauros. 



• Mezentius arma 



SiÂspirât autem, de-suh ^itat, vel ab în- <2«« **î '^<'«"'^' * 

framîttîtjle. submittft: nos înspice ad ^ ^ «oUigat, rflyjwXjr. GkiSBK veteres 

î. 8. el alibi, super îstîusmddi composî- ^„^^ apposite; *« Omciliat^ ^mu^feilu.r-' 

tîk Hinc in primo Mosellaş Ausoniana te (^ffncilio, ftnmyv" 
vcrsiculo: ^ _ ; y^^ ^^^ subtexunt nubila: V. ed. sub 



oelerem «»*«/«• JIumhu Kavam— : temnt nebula. 

Ibid. subtexunt nubila. Sic Amolnas, 
quisferetScaligerum corrigentem, /um<n«, quem legas, aliam in rem ad iii. 39. vo- 
utcunque Barthius et Freberus assentian- catum. Nostrum VirgîKus îmitatus est, 
tur; imo, ceotum Bartfaii Freherique? ad JEn. iîi 582. 



LIBER QUINTUS. 77 

Coipore coQcreto circumdatas undique, ciepntg 
470 £t, late diffiiaus in omneis undique paitd«i 
Omnia sic avido coiiplwu Cfetero fifBpsi 

Hune exordia sunt sotisi hmaBque» seqpiuta; ^ 
Inter utrasque ^bei quorum voctunlur in aurişi 

£t, feaniiD«iotie»mtttetlatii9, iotremefeom- i. e. soaks OQDcretafi» ^lofamftini ţoalk^s. 

^^ Vcteres cIosssb: '* Pilatut* i iir|ţirii#iii~ 

MannureTiinacTiam,etc<e7omj«&/ex«rf /«mo: ^ t-t-^t- 

M « rnu^ef ânoerissimam esse .poete ibid. te sapsit: l e. se vallavît, et co- 

lectîoncm, et xsan Serno intelligaidnm o^niit; cum quîbus componas omnino 

pro mutare aipiat, vel cetutur, ad liqui- velim Manilianos versus, nuper ad vet. 

duBimum peiducîtur Staţii locoj Theb. 459. allatos. Utilis etiam VîjtjîKus, JEn. 

îil 595. quem HeyniuB adscripdit Hos i. 459. 



autem SUius, Pun. iv. 552. secutus est: 



Infert te, t^^w nebulâ— — . 



^^^^l^I^. ''*^'"' "**"*"" **'"'" ^^ ^^^"^ ^ coanogoniâ, met L 69. 

Apimua tnrauatioDem dedanbit, et om. 

Des degantiâ, mejudice^ supergreeaus est, Ver. 471. avido ctmţUamf ** ulnia qtta« 

Th/âo, ii 527. ^ ai Uqiiidii unifeiBa volena anîpevoy aic 

^ ^. _^. «u u t* ^ «a " comprehendero:" ccmferaa ver. 202. ii. 

CoeperathumentiPbcebum j»^/«XCT-«^a^ f. j ie» .. 

Kox, et cxnfleam terrto infiiderat umbram. ^ O*^* «»^o Doa alleDua eat, ad 2E^ sn. 

909. et aane mirfpdft maiîm» f »iaget «ea^ 

Vide fintfaium ibid. Lucao. iv. 104. VaL ^ magisiri ^M?tiwmţ>m, et i>^i»g y»< ffip » eţ. 

Flaoc V. 414. ubi alia aimilia aggesta «gnatom imprimia, amniiio intacUun xe- 

sunt BunuaiiBa liquîaact: 

Ver. 468. turn : P. V. ed. R cuntv— ^ 

ăîjfiwlis: O. n. diffieau; errore ledt». ' nequldquam ainâot extendere cursus 

tMois, ut^idetur---M<aA. «rci*mdfln#, ^«*^^«'>«»"'— • 

pro cire»iiidaltt«. i«;e.4iroduoere in longum; longos cursm. 

Ibid. diffiuilitather; ut statîm dţfa- Ver. 472. Hune: P. V. ed. B. JV«nc; 

w; Le. " cttjua qnaHtaa est diffiiaia:" q. X. Hina ut priaca Pu exemplaiia: 

proprie, quum «it Jliddut Hquidusque. ^ug» vocabula baud dubie confusa sunt ad 

Atdictioiiem sdtissime tsanaţuUt Oro»- vii^ geo. iii 29a Codex L. etioiit m 

us, hist i 2. ad immensâ vastitate cam- p^^bet ad finem versOs; quod, Uoet non 

porum aequora:— " Hyrcanorum et Scy- omnino necessarium putem, et mânu re- 

" tharum gentes,— proptcr terrarum in- oentioris cujusdam correctoris, ut oon* 

"fecundam dijfusionem late oberrantes." structionî magia aequabilem viam sterne. 

Sic etiam Avtenus, in oib. dese. 1041. let, foreitan appictum, redpîendum dujd. 

CoLanagenorom propter diffundUur era: ^^^ ssepius excidit sic podtum vocabu- 

lum. 

etvideaseundem,inor.marit8a Ibid. ,»&W«i.a,tte. Simmtalim locu- 

Ver. 469. C(nrp(tre concreta^ quam tus est poeta, in aaimo habens stdat^ 

^wwi vom £nnU singularis optime de- quoque compiehendeie, inter mulio» illoa 

waW^ Icagm. p. 187. . ,;^, sdlicet, quos aedier secum sustule- 

Inde locei lîquîdas, />i/«/a/que, xtheris ora» ^J'\ *f ''^' ^^: ^^ brcvîtatem haud 

Contenapio— — : dissimilem Mantuanus so^tfm et sid^ro XBK 



78 T. LUCRETII 

Quae neque t^rra sibi adscivit, nec maxumus aether; 
475 Quod neque tam fuerint gravia, ut dqpressa sederent, 
Nec levia, ut possent per suinmas kbier oraş; 
Et tamen inter utrasque ita sunt, ut corpora viva 
Vorsent, et partes ut mundi totiiis exstent: 



generali nomine oomplext», ad Mn. ▼!. nm, cum reliquis meteoris itatkmeih m^ 

725. am in media ooeli regione retînentibus: 

Lttcentemqueglobiimlui«,21ta»iaqaea//r». *»»*'" ^ ^""^ ^ 154-157. Ovid. 

met i 34>— 29. et 52—56. ManiL L 

Ver. 475. utrasque: P. quem editio 839. GMntt profieclo proprie aigmficat 

Juntina secuta est hactenus, utrosque; rvtundaium eorfmt; aed sen» trensfertur 

ez audad nimia insdti eroendaUnis te- laxiore ad qoidlibet condenMtum. Sene- 

meritate. Nimirum, rt utrasque vel ge- q^ Hippol. 1031. 

neralius qomen respicit solis et lunae, . . ^ 
stellas sciucet, de qua formula nos mspi- 

dasad i.553. îL 174. vd, ez contuetu- £t formula notînmâ V îrgilîus. Mm x. 

dine Lucredi, ad genus posterioris nomi- 373. 

nîs, lufUB dico, oomponitur adjectivum: qui jfrrftir j fflc Trirtlhn dciMtorinnifl mEatt 

radi ad annotata in iii 307. atque agno»- 

ces dkmim fiudnus «eleratam, aHorom ^^ «^^^ ^«*«"*^; " ^^>*«'» rurrp*^, 

veroinsukitatem, et Lucretiani sennonis " «-^-fl^'f» «V''A«« " 

ignoiantiam: editoies enim reoentiofes ^^*^- vortuntur: non drcumvolvuntur, 

uno oonsensa uirotque ponienint. Nul- ^ generaUus, moveniur, versantur; vide 

hm deniqoe gratiam noa a lepidishomi- "«» adiv.402. Et eo magia propria est 

nibus inituros aiititiamur, si diarlas oti- '^^ ^^ ^^ ^**^°» ^^ meteora, vi levia- 

umque disperdamus, et commentarii nos. **™^ ventorum impdlente, statim aglten- 

tri pergrandescant, delinmţentis critico- ***'» ** ^^^™ mutenf 

rum per morosam diligentiam recensen^ **'• ^'^* "^'^ ' *** * ** ^* ^' 

dis: quorum nonnulli versum delendum ^'•* sic adsoletLucretiua: videuperius» 

csse, ut spurium, ediiefiint; aUi rnmis ^ ^«■- ^^' ^' "^ "' «'' ""^ *^«^- 

conjecturis vanis solidtarunt Ineptiis ^*"^ i«o««ntw ather: " ut qui tegat 

îgitur vaiere jussis, tfi^, H^f ^wfuu, et " »vido complexu universa;" adeas verr. 

ipso cum Lucretio conveniam.-Hi«m.. ^Ol. 471. Mantuanus, ^n. viii. 239. 

P. aurass pro quâ voce jubet iUe Pius ' inpulra quo maxvmut htionat aether» 

orOB rescribi : perperam, ut quod maxime, gîc fortius ac sublimius in quibusdam ex- 

IWd. Sic se habet ordo verborum, et emplaribus. Vulgo, irmnat, Ovidius, 

oonstructionis ratio: <* Exordîa solis lu^ ^^^^ ^j ^g^ 

naeque secuta sunt tethera;** (L e. a- 
«faerîs exordium) *< et mi," (i. e. eorum 

exordîa) *' quorum globi inter utrasque Ubi pariter veteres libri turbant Com- 

** in auris vertuntur, secuta sunt solem mittas autem Lucanum, v. 6S5. et notas 

'< iunamque." iH quibus niMl, p|aeter so- Oudendorpiî. 

litum luddiisimia scriptoribus, vd obscuri Ver. 475. Quod: n. Quot. — neque: 

«st, vd duri atque oonfiragosL ita P. VinA V. ed. L. M. O. A. n. î. n. 

Ibid. quorum globei: i e corpora eraS' editi, nec—fuerunt: sequor VSnd. V. ed. 

sienra; nempe, vapores ignd, fulminis O. A. Juntinam et Aldinam; vulgo, 

materies, trabes, faces volantes, et colum- fuerint,"-^ sederent: II. ac sederet. 



Ut medKu noftris conconibus intonet tether. 



LIBER QUINTUS. 79 

Quod genus, in nobis quaedam Uoet in statione 
480 Membra mânere, tam^ quom sint ea, qaae moveantur, ^ 
Hîis igitor rebus retractis, terra repente, 
Maxuna qu& nmic se ponţi plaga caorula tendit, 
Subcidit, et salso subfodit gurgite fossas: 



Ilnâ. Lectori meo non injucunda for- Ibid. viva .-Le." ita ut agîtent vege- 

teae taexit hujusce pB'.tis cosmogonia» '* ta, mobilia, efficacîa, florentia, vera, 

descnptio Nasoniana, met.i 54. quam '' corpora; et oJQSciis suiş strenue fun- 

ideo potissimum adduzerîm, ut preda- *' gentia." Lambinus hâc opportunissî- 

nm emendationem Jacobi a Cruce Lu- me admovit nostruin Carum, L 1035. 

creţii tesdmonio oonfirmem: 

— — i— • sommft quoque gens animantum 

Iminiiiet his a«r ; qui. quanto est pondere teme ^°«»*' «* •^''^«" ''**«"" ^^^ '^" 

And» aqaas leritis, ta&to est oherador ^i. . . 

IlfeeliQelniliui>imccQn4itetenube8, *• «• " lapsu per aethera se vivos esse 

Jalâtvetluiiiiaiias.moturaţqnitruainentes; <* probent" Cemis locutîones utriusque 

Et cum ftijminibm, fadcntes fulgura, ventos. i^ amicissimo consensu vicissim sibi corn- 

Valgo, yW^ora; ineptuame: toiiitnu, modissimam operam navare. Non igitur 

Maeo, et flilgur, pawim consodari ao- ^^ exîgît, ut ad Bentleianam conjectu- 

knt Confer autem nostrum, tl 268. ™™> 9"* ™>^ quoque primo intuitu se 

269. 394— 30a cum multis lods aliis commendaverat, hoc tempore confugia- 

^UflâtUi Ubri. Cwtenaii, Heinsiua c#n. mus; " corpora pritw" sciUcet: quam 

lidere ToldMit. pro amsisteres cui Luare- dictîonem et aUbi riro sagadssimo nori- 

Iii Tomadbstet «i^idonL Nec MaiiiK- ™"s universi, Musîs haud plaudentibus, 

nm non admoyebo, quum una opera con- veterum scriptis inculcatam. 

jectune, quam rindicamus, fayeat, et Fii Ver.478. Vorsent: i. e. moveant, agî- 

ssfellat divinationem ad yer. 479. Legun. tent, huc illuc pro re natâ sedes mutent; 

turTosus in L 158. ▼ide nos ad ver. 473. Creechius, qui in 

suâ interpretatîone volvant posuit, exqui- 

S:^"J;;^.:^2f.Sirridi. Bitioresyirtu.«.dictio„i3neutiq„.m.«e. 

Ipumfiatus aUt vidnum, subditiu artris: cutus est. Virgilius, ed. x. 67. 

i, e. ** aune, vel venti, coelestibus ignibus Nec ii, quum morieiu alti liber aret in uimo» 

« projanqui. ignes inferiores, seu Fulgum «thiopum -versemus oves. sub sidere Cancri : 

"tonitrusqucnutriunt." Etvulgoscri- î. e. Auc eM'Wuc agami«, vd exerceamus: 

bitur in versu primo descendU: n^ usi- ^^ ^^ . ^^^, ^^^^ ^^ ^^ ^^^^ 

tatam librariis permutotionem esse factam j ,,,^,x*,^„. ^ est Heynii expo- 

credunus» adeoque <»iyectonmi coUm^ ^^^ longe venustissima omnium. et ap- 

Timus. Confukttibidem Bentleium. ^j^^ Rîdeas interea, nasute lectori 

Ver. 476. per summas labier oraş: ut duumvîrorum tentamen miserabile, ser- 

«fteria lumina labuntur. Virgilius, -ffin. ^^^. Sed enim appositum est etiam 

"• ^^^* glossema vetus; '* Verto, fAtrx^ecXXtt x^' 

Sidera cuncta notat, tadto hUfentia calo, " f»v- 

17— Amm ^ ' • * Ver. 480. moveantur: P. moveant nos, 

Ver. 477. utrasque: sic omnia velei» ,r , ▼ ^^« «^ 

aA ««««* «™«i7-:- -wi:* «.»»««.^; — tamen abest V. ed. In ver. 4/8. n, 

sa unum exen^jilana; editores temerani 

^vaoiarosque inftsrsere, ut modo. pari '?*'^'^ *** ^^^ 

cum audaciâ, ad ver. 473. Ver. 481. re<rac/w; i. e. in diversam 



80 T. LUCRETII 

Inque dies quanto drcum magia setheriB aastas, 
485 £t radiei solis cogebant undique terram 

Verberibus crebris, extrema ad lumina aperfam, 
In medio ut, propulsa, 8uo condensa ooixet; 



partem tractis per adscensum; adeoque terjbtaat de ponto, ne Pmdenttas, styl» 

disparads et segregaţia invioein. castigadaBino poeta, catfaem. ix. 14. 

Ver. 482. fuâ nune K} a, quâ se Tena,coBluin,ybmpMiti.triii»fenimmaciaDa: 
nune» 

IbiA ponţi plaga. Seneca, HîppoL ^ «»°^' ^* ^^*"' 'mi\^^ ffîdonius 

g^l^ ApoUinaiiB, -cann. XV. 99. 

Summota muncloi^t Z^piagU: (^«W lrf^«x. quid>.a «-m. quid turbido. agr- : 



utî nONTOT HAAKA Pindarus, Euriiâ- "«*^ ™»P« ^* por oSr ^nrWtfu*. Hinc 

des, et GriBCorum alii poetarum, nec aptân™* loquitur Orosiiu, hiat i 2. d« 

raro sane, dixenint. Arabico stnu, ut « Irnigo angustoque m/- 

n)id. /xm/f |)^a aerula: sic Latini " co, saxis insuUsque crebenîmo." Carte- 

passim; Graed minus frequenter. Euri- ™™» qu ema d mo dum mare dicitur ia boc 

pides tamen, Iph. T. 7. habet «v«rMy ix«- ^"* "*" ^own» «iţMcre, persospe dîom- 

et Aratus, ph«n. 46. *" ""'>«* «««"• '*«*''*» ^ sîmîliter: tî- 

deas nostrum nipra, ver. 273. 

A^wi, MMu^ur m^xmyfum «mmm». Ver. 484. circttm.- P« curtnm; V. ed. 

Ver. 483. salso: V. ed./a&o.— Et, ex ^'*~"'- 

recensione Havercampi, quamvis opera ^®'- ^®^- '^*'' ' V. ed. L. O. 11/ ra- 

typographi ad locum plane sini vitiosaî, **•*? et in prodivî est cogitare sane, rts 

codd. L. M. videntur exbibere salsos offw *f sequente vocabulo attrac^ adhas. 

dU; undehodiemas editîones multas r« "*^^ ^ "^ tamai indinat ammus, 

sal«o mffudit invasere: qu» profecto et in ^^ existimem versum sic scr^tum Liuae. 

A. n. comparent; sed perperam.— ^ur- ttO"*M8e: 



gUe: a.guUure. Et «««i/ /«/« cogebant nndiqoe tenai 

Ibid. gubfoditfossat: îta Graeci passim _ ^ «-«. v • i-i^ .^ • 

1 . 1 ... _^,. Conferas ver. 255. huiua libn, et vl 

loquuntur vel punssum styh, nequeoqg- ..^ ^r ,^ ,., %.. .,. 

^^ . ^ T *r 1100. Nonmulto aiiter Vnrgilius, geai. 

natas voces sic connectere non Lucretius **& » a 

solet saepiuscule; ut modo habuimus, ad 

verr. 393. 394. certamine certare: quc . gieba^quejaccntiB 

scribendi ratio prîmîgenîam sîmpUatatem '*^^«"»«^ ^«l"»' °«*«* '•«*«" «*»• 

proxime attingît, et Hebraicas veterîs ia- ^-^^^gOant terram: n. tegibani terrat. 



strumenti chartas peculiariter distinguit Nimirum, ex Mmî«<i»«iui dementorum 
Sed lectionem, quam admisimus, et men- c et /, primam veoit togAamlt^ Atân^ ^ le- 
tem poetae, Plutarchi locus, eţiam Lam- gj^nt» 

bino memoratus, unâ eâdemque opera Ver. 486. Verberibus: n. Verticibus^^ 

vindicat illustratque, in plac. phil. i. 4. lumina: sic optime Vind. V. ed. O. A. 

fin. *Viufrtiu>t ^1 ^MKUfMffi^ (^ vyf» ţu€it) n. X. XI. vulgo, limina. Sunt autem lU" 

nartţtfiro *f6s rus «mXvc roxes, »eu ^vy«- miiMt, per obviam tranalatioDem, opinor, 

^•wj X^'pn^eu TI fteu fTt^m' n kuA* auro r» ab humano corpore derivatam, rimafi, fo- 

&}»>f v^cvretv EKOIAANE TOTX 'THO- ramîna, fenestr», vel, ut voce 6r»câ 

KEIMEKOTS TonOTS. Ut autem nos- longe aptissîmâ finiamua^ yKnn», Sk 



LIBER QUINTUS. 81 

Tam magk expressus salsus de corpore sudor 
Augebat mare manando, camposque natanteb: 
490 £t tanto magis illa, fora» ebbsa, volabant 
Corpora multa vaporis^ et aeris; altaque cceli 



quod Oppîaao est «'«^yyX«Mr M>«y«f, litera a simîli fine prscedentîft dietîonts 

aliîs est, et îpaîi ^âXvmtrttt cyp^. i. 157. sit elisa, j>ertam facile alnerit, uti sati» 

Hinc obiter Hesychium emendabimus: liquet, in partem. 

rxufi», »»fn o^^aXfot — ti onH. Vulgo, ibid. Verberibus radiei: multo nimî- 

9fit qu» gloBsa Ruhnkenimn, Kusteram, ^Mta percussu tehrum impingentes; vide 

«taiîos» nxultum cnidavit Eâdem me- mox, ver, 1105. supra L 148. et utrobique 

£dnâ sanes Suidam. Gemellam meta- nos. Atquei cum boc Lucretii loco com- 

phonon ab humano corpore VirgiUus mode Virgilium componas, ad geo. iv. 

tampBÎt, ad geo. î. 90. cujus locutionis 428. ^n. viii 243 — ^247. Porro, Plu- 

yens rationes nemo videtur penpectas tarchuSf I. c. bis verbis ipsam rem repr»- 

habuîsse; et locus integer est ţu^tMtrnrmt sentavit, nostro navans operam pemtilem: 

daboratus, atque elegandssime Lucretî- n«XXuf )i vXvts i« ^tftuJ^fififitm » rjj yj», 

'°^* vyxwi/uwit Tt râturnt »ar» vets »*» T»»f 

8ea ptaris calor lUe vIm et eeca relaxat *ftvfAmrm ^Xfiyetf, xm ras aro r»tf et^rfmf 

j'^MiM/a, novasveniatqaâsucusinherbas: uvfost itfâsifiXtCtro irets i fuKft/Aîfns ^X^ 

fJMTiVUQS rauTfiSy »«' fi* uypav ţwtf lyivtet. 

Le; nma8aperit,ita ut ista c«:a spim. u^î lector animadvertat, id auro. vocari 

n«ntăfiartl««m«,vdluaspenetrabihs ^^^^^ (j^ ^. ^„^m emanantem) 

cap»»a. Ltem rm^ Mantuanus est ap. ^^^ ^ucretius radios lucîs nomînavemt: 

pesitus, ad JEn. vu. 568. unde multum confirmantur et illustrantur 

* -^specushorrendam, saevij^fractrJoDitifl: annotata nobis ad iv. 1027. <le Horatii 

^. . ^ -j TT • versu; et alibi. 
1, e. om* per qu» Dis a^irai: vide Hem- « ^«« . j 

4,"^ . r u v*-^ Ml ver. 488. expressus de corpore sudor» 

mm. Et savt, propter habtus utique ^ ,, , , ' , , „ f 

-: -_i>*4 * «• iu;j •«- ^- ^o Adhuc mhseret imaeimbus humana re- 

Tiiosam aceifaitatem. Ibid. iile, ver. 48. .... .,. .7r -, 



. iirvfwiqae exhalat opaca nuph^im. 



spicientibus. Virgilîus, ^n. vii. 459. ^ 
toto proruptufl corpore tudor. 



T7t sudor maris, ad ii 464. ubi notas in- 



Ad eandem loquendi formam veteres» 

tam Latini, quam Grieci, finte^ jam şic- 

ntos rv^Xatj vel cacos^ nominabant; "P*^^ 

quaâ luminibus, per qu» sodetatem cum Ver. 489. manando: P. tnandandos et 

»lepofisentînire,de8titutos; videasOvid. proposuit in notis, mandendoj ie.ro. 

met. XV. 272. et notas Heinsii; bac enim ^"^^.; ineptissime. Idem Mantuanus, 

disputatio, ut ut perelegans, et illustra- **"• "*• ' '^^' 

tionem desiderans, nos a proposito Ion- Turn gelidus toto manabat corpore sudor, 

gius abstraheret, et redeondum est in vi- ^, . , 

•». A j- ^ - *«- -^ „«• 1 ntYA Idvou, camposque natarU^sg pnore vo- 

am. Adi vero notas ad ver. 1004. . , /. \ ,t- .i- 

_,., ^ „«ri cabulo figurato, ut est apud Virgilium 

Ibid. apertam. Omnes MSS. partem. ^ ... , __ _._. 

-, ^ ^ , ■',... nirsus, geo. UI. 198. posterior: 

liCgendum, raptim; ut i. 663. et alibL 

Be n T l eiu 8 . — ^ tum segetes alta;, campique natantet^ 

..... . . Lenibus horrescunt flabfis. 

•uiieliater ommno: nam unice vera est 

cmendatio Tumebi, quam contextus nos- Sed abusus est iile alibi metaphorâ prae- 

ter reprsesentat Ninurum, post quam ceptoris. Sic ad Mn» vi 724. 



S2 



T. LUCRETII 



Densabant procul a terris fiilgentia templa: 
Sidebant campei, crescebant montibiis altis 
Adscensus; neque enim poterant subsidere saxa, 
495 Nec pariter tantumdem omnes subcambere partes* 



-XX*— co»Ium, ac terras, campotque liquentis: 

post Euripidem sane, Homeri non imme- 
morem, Fhoen. 219. 

.Axofirutrm UEAION 2<«fX4a«^. 

Ad hanc normam» nuHus ambigem de 
suavissimis Ausonii versibus restituendîs, 
proutnanc scribuntur, sermone nimis tau- 
tologo degravatis, in MoselL B5, 

Tu mihi, flumineis habitatrix Nals ia oii£, 
Squamigeri gregis ede choros; liquidoqae sub 

arvo 
Dissere caeruleo fluitantes amne catervas. 

Vulgo» alvo liguidoi sed liquido arvo re- 
spondet flumineis oris, ut fluitantes ca- 
tervas roti squamigeri gregis* Nempe, 
" tu quse sub liquido anro es.** Idem 
Maro, ^n. x, 214. 

— — — — campos salis aere secabant. 

Sed nemini vel poetarum cesserît elegan- 
tiâ M. TuUius, in Arat 195. de Jrgo 
nave loquens: 

Non aliae naves ut in alto ponere proras 
Ante solent, rostro Neptunia prata secantes; 
Sed, convorsa retro, coell se per loca portat. 

Sic, nobis insciis, prior Grotius verissime 
rescrîpserat pro semper. At Ciceronis 
versu confirmatur lectio Virgiliana, seca- 
banti cui prseferebat Heinsius ruebant. 
Nec Tullianas venustates alibi praeteriit 
indelibatas iile Mantuanus; quum ad 
^n. vii. 695. bis florîbus poeseos pagi- 
nam suam illuminaverit: 



And Pikei, the tyrants of tke waPry plauu. 

Ver. 49a volabant: Vind. vailehanti 
V. ed. vdebant» In proximo, Vind. aU 
tasque» 

Ver. 492. Densabai^: editores auda- 
cissîmi recentiores de suo reposuere Den^ 
sebanti contra libros onmes veteros.. 

Ihiâ» JidgfftUvi ee^i templa. SiinilîfcRr 
Venusînus, od. ii. 12. 8. 



I unde periculum 

Pulgens contremuit domiu 
Saturm veteri a ■ . 

Ovidius etiam, meţ ii 17. 

Haec super importa est cedi fitIgefUit imago. 

Maro contrn voluit propriam ac primari* 
am notionem, ad ^n. vii. 210. 



^stellantu regia eali. 



u 



CC 



' arva norft Neptiuâa caede rubescunt. 



Denîque, se Plautus addat socîum, Trin. 
iv. 2. 15. 

Bonaque omnia item uni mecum pasrim ueru' 
leos per campos : 

et, hos secutus, noster Fopius, in lepidu- 
lo, Jupiter! moliiculoque versu : 



Denique, non alienus est huic toţi loco 
scriptor exquisitus, Minuoîus FeHx, cap. 
V. et iis sane, quas praecesserintţ huc baud 
dubie respidens, lucem inferet: ** Sint 
** prîndpio omniijmi «wnina, naturi in 
** se coSuniiot densata: quis hic auctor 
<« Deus? Sint fortuitis concursionibus 
** totîus mundi membra coalita, digesta, 
formata: quis Deus macbinator? Si- 
dera licet ignis accenderit, et coeium 
'* licet sua materia suspenderit; licet ter- 
** ram fundaverint pondera, et mare licet 
*« influxerint liqunres: unde baec reli- 
«« gio — ?" Vulgo, coeunte; sed vide nos- 
trum, ver. 487. et membranas, influxerit e 
liquore. Consule Davisium. 

Ver. 495. Sidebant; pro composito 
Subsidebant. C. Nepos, xii. 4. 2. — " na- 
'* vis, rostro percussa, coejnt sidere.** Sic 
alii non raro. Neque alîo modo debet 
acdpi re verâ in Vii^gilii loco, Mm vi 
203. vocabulum: 



LIBER QUINTUS. 



ss 



Sic igitur terrse, concreto corpore» pondus 
Constitit; atque omnis mundi quasî limus in imiim 
Confluxit gravis, et subsedit fiinditus, ut fiex. 
înde mare, inde aer, inde sether ignifer ipse. 



ToUtmtaecelem; tiquidumque per a&ra labss, 
Sedibus optatis geminA super arbore sidunt: 

le." mbsidunt^ vel se demittunt, ab al- 
*' tiore cursa in optatas sedes." Pluribus 
kdB cădem exj^icatio conveniet 

Ihid. Siimliter Nasoms musa, met L 
43. 

Jmdt et extendi campos, subsidere valles, 
fronde t^ sylvas, liq>idoM» sargere montes. 

Ver. 494. rubndere; Vind. subtidera; 
y. ed. sub sidare; A. X. «u6 sidera; II. 
nbtydera. 

Ver. 495. wbcumbere: mc n. dare, 
ad antJqniBHÎfnam orthographiam : rdi« 
qui, ut Tidgo^ guccumbere. Nou aocurate 
mmus unus et alter codex ad Virg. iEn. 
iv. 19. quod ideo monendum duzi, ut 
lectores iatdl^ant, quantâ cum industria 
h» acrif^urm vetuatioteB povim unt U- 
brariis obHterat», atque ut aequiores se 
prabeant puras antiquîtatis fbimaa sub* 
inde resdtuentibus: quod sane multo 
■aepius factum ease oportuerat 

Ver. 496. concreto: n. conjecto; quod 
nec nudum est, neque ab sermone Lucre- 
tiano discrepans. 

Ibîd. Sic igitufT^i ut Plutarchus, ubî 

lytntiin fi yn* i» 2< r*» furwft^afUfmf, 
^'f, *vfj afif* Et buc facit egregie 
Manilius» i 159. 

Ultima ttbaedit, glomerato pondere, tellus; 
Convenkqne vagii Ifanus coimnlstns arenis, 
HuUatim ad summum tenni f i;^ieate liquore. 

Quie sunt ad Cari versus manifestîssime 
•dombrata. Sed resciibendum forsitan: 

Paullattm ad summum tenoi surgente liquore: 

qmun yox illa fugio celeriori potius ef- 
fecbii proprie convenire videatur. 

Ver. 498. fax, Non in mânu est, quo 



decernam, quae sit proba orthographia, 
fiex anfex; per simplioem literam libri 
pltures antiqui : utroque modo glossae ve- 
teres. Appositus autem est huic loco 
Ovidius, ad met i. 68. cum quo com- 
pares mox sequentes Lucretii verr. 501. 
502. 

H«c super imposuit liquidum, et gravitate ca- 

rentem, 
Athera, nec qnidquam terrerus faâs haben- 

tem. 

Ver. 499. ignifer ather. Statius, silv. 
iii. 1. 81. 

Dum me fiammgeri portabit machina caii: 

i. e. astrigeri, stellantis. 

Ver. 500. Corporibu$ liquidit, omnia 
pura» Vooes ita comites Mantuanus po- 
suit, geo. iv. 165. 



alix purUsma mella 



Stipant, «t liqmdo distendunt nectare cellas. 

£t sensus est ia nostro: " Mare, aer, et 
o aether, gua constant liquidls corporibus, 
*' relicta sunt omnia omni terrenâ face 
*' pura." Qui non satis evolutus est in- 
terpredbus. 

Ver. 501. leviora: V. ed. O. A. n. IC' 
viors elemento a propter dmile insequens 
dilapso. 

Ibid. liquidissimus ather. Maro, £n. 
vii. 65. 



' liqutdum trans ^kera vectie*-. 



Ver. 502. Miror sane Lucretium non 
scripsisse: 

I - aSrias super influit orăs : 

sed ezemplarîa vetusta nihil variant 

Ver. 505. auras: sic incorruptîssîme, 
P. V. ed. L. M. O. A. XI. vulgo, aurit; 
ut e nostris n. quam lectionem temere et 
inscite corripuerunt editores, planisâmam 
Gcmstructionem baud despidentes, quam- 



84 T. LUCRETII 

500 Corporibus liquidis, sunt omnia pura relicta; 
Et leviora aliis alia; et liquidissunus aetfaer» 
Atque levissimus, aerias super influit auras; 
Nec liquidum corpus turbantibus aeris auras 
Conmisci: sinit hsec violentis omnâi vorti 



vÎB Fius yere dudiim exposuerat: *' Nec rem ac luddiorem constructîonem; et fâ- 

*< unit aetiher liquidum corpus suum corn. vet imitatio Papiniana, Theb. viii. 385. 

*' mÎBceri corporibus^ vel rebus, turbanti- 

** bns auTBS aens. Quibus nihil deade- BeUipotens^^. 

res expeditius. Venus omnino deest X* 

Habet etiam n. turbarUis: et suspîcor Varifetatem vcro misit cod. McntcL rade- 

editoiem Vîndobonensem oscitasse loco, » esse dictionis, quam rcposm, miU vero 

qui nobis auns leliquerit in exemplari ▼•W® â"»»l« videtur^-^na.- V. ed. A. H. 

SUG : venmtatnen de hoc ipse vîderit ««^* c«™ «^«» Hteranim formis. H»c 

XT if^A AT • • * tr' j T ii>r commutatio linearum mi et «n, r et c, in 

Ver. 504. Conmisci : ac Vind. L. M. ,,. , . , . 

^ . ^ T. I .• 1 • Hieronymnm.atqneadeoin lexica,vocem 

O. n. X. A. Euge! optima ezemplana: . ^.. . . w^ 

1 1- I t- I -X I V. 1 _^ raiportavit hoc sensu isnotam Latio; «m« 

pulchre! bene! recte! Per vos soios ste- . , ,. .... . n 

f.^ j «• • • • > j> j*. CMi/e<- literas, pro intttaies.^-htBC : F. ac; 

tit» quod diffnissimus civis, diu perditus „ , . 

, , ^ , . '^, ptrperam. ^«c nimumm corpora, Qu» 

acdeplonrtus. den«o tondem rest.tu.tur ^ .^.«i»», <»mp>«he><famtur, et 

liatio. Nimirum, ut Romani veteres non , . . ^ ^^ i- > 

,. , . dedooere poterant editores, non aliad 

mmus dicebant promisce et promiscus* ^ . ^ , î^ . i _^ - 

'\ .li* aflenteSyVamtatemanmraniesuslecttoius 

quam promiscue et pronuscuus; ita defa&> . -^ • ju 

^ . j. _ ^. 1.. • . ^ in versu, qui praeoessent; auns oico^^ 

cati codices Lucretu soUtano suo testmio- -» . ^ , 

^ . ^- .* f* Denique^niozV.ed.iepetitsMn«,pirojmtf, 

mo satis evmcere potuissent m usu fuisse _. «^« , «. «. ^. ««^ 

. ^ . , \er.S05» turbare proceUu.SicaUMvR' 

misco quoque, commisco, et vocabula cog- . ' ... ^^^ . . 

X o j « 1* .^ /. *. 1 tuanua maximn», geo. iu. 259. ad nane 

nata. Sed feliater nobis evenit, glossas . . ^ . . 

^ , ^ ^' a* ' e ' nonnam venssmie castigandus: 

▼eteres ez abundanti suiiragium conferre: ° 

et sane misco parenti fu^yt» proximius est — ^— nempe, obmptis turbata prvcelRs, 

vulgari misceo. Sic autem Ula : •* Misco, «°^^ ""*^^ «^* »*^"* ^'^^'»— = 

•' JM^A»." Et vidssim: '* Kj^^, misceo. Le. se ob juvenem rumpentibus, vel îii 

*' misco.** Jam vero ta Commisti in V. vultum se frangentibus et ilUdentibus. 

ed. ă, nihil est nid ipâssima veritas, c pro Nihil doctius, apposîtius, aut elegantius, 

solito in imigrante: P. ConimiUit; edi- illâ dictione; quam nonnulU codices ag- 

tores ex arfoitrio, Commiscet, Interea ve- noscunt, et pervetusta georgicon editfo 

ro, ob assiduitatemillamconstantissimam, rine mentione loci, vel anni, penes me. 

quâ Lucretio exprimendo se Virgilius as- Evulgari solet abruptis: et certe minime 

suescit, mepersuasum habebam banc ver- mirum est « obrumpere in monimentis 

' bi formam in Mantuano probabiliter aii- veterum parcius oomparere, si librarii cri- 

cubi latere; nec diffido restitutioni, quam ticique passim obliteraverint Sed quae- 

navaturus sum loco georgicon, ii. 282. nam hsc est eruditorum coi^uratio, ut 

bine egressufl» ad hune modum: efficacem sane, venustam, atque acoeptis- 

simam, vocem configant obelo, quotîes 

Zin r7"r nec diim horrida mi/ri/ ^ membranb deprehendant? Varro, de 

PneBa, aed dubhiftinediifl Man errat la armis. . >.. ,^ T ., / x 

re rust m. 10. 5. — " (anseres) propter 

Olim contenderam miscet, pro vulgari '* cupiditatem sspe in pascendo, si radi* 

miscent, rescribendum esse, ob elegantio- '* cern prenderint, quam educere velini q 



LIBER QUINTUS. 85 

505 Tui'binibiis, 8Îmt incertis turbare procellis; 
Ipse suos igneis certo fert inpete labens; 
(Nam modice fluere atque uno posse aethera nixu 
Significat Ponto mare, oerto quod fluit aesta) 
Unum labundi conservans usque tenorem» 



<' terrâ, obrumpurU collum:** i e. infnn- Non intelligo; reposuerim itaque, oSrup' 

gunt Sicnonnulli scripti: vulgo, abrum- turn: '* Broken in upon (minime om- 

punt; Le. " ita frangunt, ut 8 oorpore '* nium Broken qfj with many a wound^* 

*' cdlum di9{)aretur:" quod plane por- Venim enim doctorum judicium exqpec- 

*' tentosum foret, et contra manifesdssi* temus, et receptui canamus. Vide porro 

mam rei ▼erîtatem. liber dngularis vo- dicta in notifi, ad vi. 586. 

oem oonservavit ad Pallad. de re rust i Ver. 506. suos igneis: V. ed. suo signis. 

19. 1. ubi tamen vulgatum abrumpi rec- — Hos autem ignes Virgilius, ^n. ii. 154. 

turn esse arbitramur. Sed eniin. non dubi. tetemos ignes naaânat, £t certo inpete: 

tem, quin otiose quaurentibus mnlti loci Le.'* «ether cum suîs sideiibus semper 

cbversabuntur, e quibos vooalniTum per- *' drcumvolvitur aequabili rotatu, ac nul- 

Tigatius Tocem obtmn^ere expulerit; aed ** lis intemiptionibus obnozio.*' 

taro res evenit, cui nan «que convenlat Ver. 507. posse: V. ed. possit, — nixu: 

abrumpere. Se ostendunt interea unus et îta O. ft. vulgo, nisu; inspidas annotata 

aher locus, de quibus baud vcrear meam ad iv. 904. Et nomen nixus pro partus 

sententiam cum in t elli g enti b us et nquia nihil aliud esse judicaverim eidem voca- 

lecUnibus communicare. Ovidiu% met bufo, sensum nacto secundarium: ob 

▼iiL764. acenrîmas illas colhictationes sdlicet, et 

Qoam Idee, ante aru ingena nW victima tăun» *>l<»e9 yehementissime contentos, quibus 

Concidlt, abrupta cruor e cervke proftmu. puerperium efficitur. 

Nifflcervîx credatur cultris o^^cindi cor- ^^ '^'^*'^' ^ ^ ^^l^t^^'^M' ^ «o- 

pore. quod factum esse non existimo, le- d«m prastitutum, mensuramque certam; 

gendmn dixerim obrupiâ. Idem, amor. ii. "^ moderamine: ne pro lente, vel «en- 

]^ 25 ^'^'^9 'ortasse capias. 

^ t- j. M. . t .. .r ... Ver. 508. Tonto: sic eleganter, et de- 

Caimine dittiUont, tf6n»M» faucibas, angueK ^ ^ * tv . ^ l i»,o« 

^^ * focate, libn veteres omnes, quâ MSS. 

ie. a trunco separoHs; nisi pro diffissis quâ typis evulgati: ut sit mare Ponto de 
vertmm queat stare: quod mihi saltem eadem constructione, quam nos asserui. 
nondum Kquet. Legam igitur obruptis: mus ad ii. 1. aquora iMan scilicpt: adi Io- 
te BURSTEN jaa». In ManiKano versu, cum. Virorum autem doctorum super boc 
^^•^41* versu temeritatem, et îneptîas nugiven- 

Nec tantum ex onâ pontus sibi parte reclusit dorum editorum, quid attinet recensere, 

Hmcite/a&rB^/f/orbein— — ; vetustis exemplaribus idem testimoni- 

um vocîferantibus? — Porro, Bentleius ita 

certe menda est: et, vel legerim cum lî- p^n^ta voluit disponenda : 

bris pluribus, abreptisţ vel acceperim 

elegantissimam emtndationem Bentleîi, ^^^ modice fluere, atque non powe «thera nbu, 

qaemconwlas. Mukum fallor, «î Seneea «fi°«^<^^. ^«"ti mare certo quod fluit «stu : 

non indigeat hujusce medicinae, ad Hip- i. e. Nam id, quod mare Fonti fluit sită 

poLl266. certo, significat ** aethera posse modice 

hoc quîd est, forma careng, " fluere— î" in quibus tamen nihil com- 

BttuTpe, mţilto vulnereodrti^mundique? modi venit structurs; sed contra vulgfl- 



86 T- LUCRETII 

510 Motibus astroruni nune quse sit catissa, canamus: 
Principio, magntis OGeli si vortitur orbis, v 

Ex utrâqtte polam parte premere aera» nobis 
Dicundum est; extraque tenere, et cludere utrimque; 



tis ntîo longe fadlior est ac şpedosior: parti comparere: quamvis enîm coUigere 

** Mare Fonti, quod iluit aestu cerţo, sîg. debeamus non aliter exblberi in Vind. et 

** nîficat — ** etc. Nihil ergo eatenus mu- M. experţi novimus, haud temere in om. 

tandum nosmet habuimus. nibus dâigenti» coUatorum fidendum 

Ibid. certo quodjlmt €B8tu. Seneca, nat esse. 

quaestt iv. 2. '* Ob boc Pontus in infer- Ibid, polum premere aera: i e. aere 

** num mare assidue fluit rapidus; non, polum premi; ne structuram verboruin 

<< ut csetera măria, altematis ultro dtro quaeras. 

*' aestibus; in unam partem semper pro- Ver. 51S, eit exfraque: sequor L. M. 

'* nus, et torrens." Idem alii testaţi sunt O. A. n. sed mallet tamen judiciolum 

Ver. 509. labundi: n. lahenHi cui li- meum, electione integra remanente; 

bro vox certo vcrsiis pnseuntis deest — ' Pinindinn, fjf ifmrg«ftcncn3 z 

contervans: V. ed. construansque ; ob si- j j n ▼ .• <> 

.,._ ,. , ,. ' ^ quemadmodum P. Juntma, et fere c»Ce- 

mihtudinem mmuscuiarum literanim e et . ,m- - -«t* j -i. ^ . -» 

^ „ n libn; nam Vind. XI. et, opmor, B. est 

t: II, conservas. ' . V ed tr "S 7>£- 

Cseterum, si quis aures suas suavisâme \ ^ '' ' '^ *L ^^^' ' 

delenitas veut, et sensus ama jucundis- ,_ - i . t. . » 

, ^ 1 . . . ▼**«* 'c™. ac el^anter ampuatam Lu- 

sune, legat moneo rel^nttque hune versi- _„^. . ' .^^ ^ • » « 

,7^ ..^. 7. ..^ . cretio, brevitate venusbssimâ complexus 

culum Lucretu; nobis judiabus, menar- ^^ a * • -to 

, .,. ^ . • •!• 1 11» • 9Sw aci met i. IJ» 
rabili. et mcomparabui plane, mollissimo- 

rum numerorum majestate profluentem; Et d«B»n^/o pendebat ta «ft** tellu». 

quodque describat, vindissimis coloribus Ver. 514. su2)ra: sic Vind. V. ed. O. 

feliciter, ut nihil supra, depingentem. A. n. Juntîna, et Aldina; 5. sti/icr; vuJ. 

AchUles ipse, si in vivîs commoraretur go, supera ; sed an ex codicibus, multum 

hodîe, melius profecto et efficacins hoc dubito. — atque: n. eL—^odem: n. eo- 

versu, quam lyrâ suâ, xeiT»^f»vwăcu po- dem; Lucretianissime, nisi Q^o subseque- 

terat; sic subinde furiosos sstus animi i«tur. 

paulUsperinterpcUando: Ibid. intendere. De hoc absoluto hu- 

•• Unum labundi conservan. usque tenorem !- J*^«^ dictionis usu, nos pauca superius, 

ad ver. 586. Frequentior est cum prono- 

Nemo posthac Venuani judicium det „j^^^ ^ i^endere. Minudus Felix, sect 

operam falsitads coarguere, quum Am- „^^ ce j^ ^i^ ^^^ „^^ iniende; 

mone verador edixerit, Gracîs tragicîs ce pariterpr«sens, ubîqueinterest, etmîs- 

obsecutus : u cetur omnibus;" i. e. se miscet Am- 

Sunt verba, et voces, quibus hune lenlre dolo- mianus Marcellinus, xxxi. 11 . — ^ vespe- 

«.^ '®™ " raque intendente, Goihorum vastatorios 

Poesfa. et magnam morbi deponere partem. ,, cuneo»-ii^re«us est" In quibusdam 

Ver. 510. sit: V. eâ. fit; abest O. — soiptis, tncendente et incedente: frustn, 

Mox M. vortitur, utî nos passim scribi- prout bene conteodit J. F. Grononus, sed 

mus in Lucretio: reliqui libri, vertitur. exemplis parum appositis infelidter evin- 

Ver. 512. polum: II. solum.r—parU : cerevolebat Longe doctius et accuratitts 

hoc tutius habui in csesurâ ponere, quum ^^ gessit Heînsius, ad Vaier. Flacc vii 

noD copstet, vel in uno quidem oodîce ^a 1 14. quem cpnsulas. Tadtus, ann. xi. 52. 



LIBER QUINTUS. 87 

înde alium supra fluere, atque intendere eodem, 
515 Quo volvunda micant externi sidera mundi: 
Ast alium subter, contra qui subvehat orbem; 
Ut fluvios vorsare rotaş, atque haustra, videmus. 



** Messalina tamen— >lre obviani^— 'haud veteret : <* Mico^ ita^vtk^t atver^," Lege, 

'* segniter intendit:" — i, e. te intendii, ut ATTil' licet eodem sit in Graecis quoque 

eat obviam; vel intendit r» ire obviam. vocîbus repetita ibidem cantilena. Culi- 

Ver. 515. micant: V. ed. micat, — £a>- ds auctor nobis est acconnuodatiasimus, 

Ierni; nempe, extra haec omnia positi, et ad ver. 21. 

ultimi rerum ; omnia. acut operculo, te- ganguineumque mlamt aitlorem luminiş orbcs : 

goitis : quod planum est, et poetae scopo 

coograum. Veteres libri ad unum dant *• «• ▼Jl»»»*» sdntîUant, emittunt. 

ttternij quae lectio dogmati Lucretiano Ver. 516. Jst: P. V. ed. O. II. X. H. 

lup^^ ver. 92—98. ver. 120. atque adeo -^«*-— ^«- f- V. ed. n. X. XX. quia ai, 

Epicuri disciplina, manifestissîme con- *™<^ "^^^ sequentîs litera. 

tndidt Cogitabam sane, an ferri pos- ^^^^ <^^"''"«- »• «• *^ occîdentaU plaga 

let codicujn scriptura, ponendo principia '° orientolem; ut, die SoK percursâ, nox 

miteriie, quibus mundus constat, atema succedat învicem, dum ad priorem statio- 

cne, quamvîs spedalis figura roundi mu- "«™ *^"™ sideribus iile redeat 

tetar, et danda sit exitio: sed boc duriu*- I^'<^ subvehat: l e. vebat suijidendo 

culum, argutumque nimis, videbatur. "• ^ Vîrgilius, ^n. vi. 303, 

Editores alii conjecerunt, «Itemi: boc Et ferrogineâ /v^vArte/ corpora cyitibfl : 

autem ooactum est; et obscuritatis vitio, 

9» noster minime tei>ebatur,msuperl.. i- •• transfretat per cymbam «ippoB«am. 

bont Jam Tero, scribas Lucretianos sub- A'9"« "^ «""d*" "«'*^ """^ P«^ 

ina. peecavi^e in vocabulis ext^us et j"t«1"«*^*5 «f» ««*;«". Bumuinno 

menm pennutandis, «ţ«rius Tidimus, ^^T^ '•"'r" "* "^^"K- '^°- '" '*'• 

riiv.930. SmiBter aberraverudt etiam P«>P"««»°' «J'». <* potesutem. non «> 

id Lucan. iii. 311. Liv. iiL 33. 5. uU per- ?^. P»™*»"» ^abui^ «it dedantam 

kgas notam DralKnbo«4iii nec fugi«i ?«*" " <»"»»™«'^ ftpinuuiB. Th*. 

conaulere auper bac re Bimnannum, in *" „ * , . „ , _ , .. 

AmhoL Lat ii. 86. 1. et 261. 6. • Ver. Snyl»»..,.. V. ed. O. S.Jfe«n«; 

ţ,.j , j • 1 ^ 1 u« A» Il,Jhivttss non mvenuste: sed vul- 

iud. volvunda: u e. voiventia, volubi- »* . -..t . 

K. ,r 'A «/r A. . Satae sufiragatur etiam Nonius, versum 

sa. Vocem excepit Mantuanus, atque f , . ^ „ •• . .« 

..^ A • M*^ jt 7n - M laudans m voce HaiÂStra^ ad i. 43. qui 

uros est simibter, ad ^n. ix. 7. , , . ,r. * ,T 

consulendus.— a^ţu0 haustra: yind. V, 

Tomcquodoptantidhrâmpromltterenemo ed. n. atque atutras O. ă. ocplaustra; 

Auderet, vdnitnda ^m/ en ! adtulit ultro :„«.... 

n. X. a/^ue astra. 

ut Curus mox infra, ver. 1275. volvunda Ibid. fluvios vorsare rotaş, His moni- 

o/as. Neque aliter Aldmus Avitus, v. tus, emendabo versiculum in Anthol. Lat 

«4- Burm. ui. 54. 4. 

Maxima nocturnas jam pan exegerat hon», Has inter lucebat aquis luetantibus amnis 

Et votvenda dies instabat sorte propinquâ. Spumeus, et querulo versabat rore lapUlos. 

Ibid. micant: Le, quasi exsiliunt, ob Codices, ludebat ^ ludentibus, . Alii aU« 

^oem, qaam jacnlantur ex se; vibrant, ter tentaverunt: adi locum. Catullu», 

WniTi», celeriter moventur, tremunt : versibus delicatissimis, et supenUs nemi- 

vi^ 1 1088. et dicta ad ii. 195. Gloms ni, Ixviii. 57. 

VoL. III. G 



88 T. LUCRETII 

Est etiam quoque^ utei possit ccduxn onrne mânere 
In statîone, tamen quom lucida signa fenintur: 
520 Sive, qood indusei rapidi sunt aetheris aestus, 
Quaerentesqne viam circumvorsantur, et ^es 

QUBliSiinaSffl/eriMMiwverâcemoiitk, B«nâeiam0 dîvMmtionM BÎhîl ooiM^usk 

«i'c/tu xmucow prosUit e lapide. daadkm», in EtUiop. i 108. 

Quem noster Popîus, aut sdens, aut ne- '■ « rMda feaiam projecerat *//». 

scîens, expressît, EloU 157. Sic liber unus MS. et editio una: editi, 

rm. -IU . - <.!. ^ ij 1.^ .%, ravido, H« rsdones autem, si probe 
Thewand'ring//reafiu, that/lbfi«betwseeafA'f '"f»**"* » r ^ 

ftfffj sîttt subducts, JuTencum quoque com- 

gendum postulant, hac mendâ dehones- 
Ver. 51d. lucida: Vîhd. n. a. luda, ^.^^^ ^ ^nj^ evang. iî. 249. 

et X. pro diversa lection&--/er«nmr.* âc ^ , ,. , ,^.^ « ». , . 

T ii«- 1* • /• . ▼ Sederat hdc rtfofob Servator anhelus UI ^/Av. 

L. JU. reliqm, ferantur^f^ln versu pne- 

cedente, n. movere^ vice mafterv. Ver. 5S2. ee^i: ti. cis/tim.—- /nmaisME.- 

IbidL ^ttom^ttfitor: i. e. «^ , ^^lium ^^ recteriri doeti reposueie, sed en ex 

CC fenintur." ^^ scrlptoruni exemplariuin vehenieoter 



Ver. 520. rapidi Mheri., c^ «eM. **•*»•, ^ *"*» "«'• ? ?«« '' ^^ 

we tteU. vmutur: nam onhcgn^bi» î*?!?!*^ .««.rg««, fccde »{gt»rt 

lUMtra lods. bujl»modi ţutuia^imsm "" "?"*' **• «"1*f«"'. »"»««" ««^ 

navat operam^ et a lectonbus enorem in* ^, 

terpretis propulsabit, qui conjunxit rapidi r^' ^ ^- f ." «"»'«'"'«' ' "• " mmama. 

cum «aft»; meimir forţam ViiţUianl ™^«^» *^* Pf ™<««ni pnipeeitani 

▼ersas, in ed. a IO. '"P*' împoartuno introitulitenes, me hob 

expedia Vuigo legitur, te immanias «t 

ra/«io fesds mesflo^o» «e^. est in Vind. se eollatori velk cxedere^ 



o^ «^s-« i:-«* ^ • 1 ^ meMtoiwus BaBpiuacule obdorniisoentî^ Pi- 

Sed enim, hoet astus vudentarum aqua» _ , k / i v • j. . 

^...ri_ j- - *- .j. . . na tamen haud aliter comparere m codici- 
™n bene d»»tar ™p«*.; «rf *am et b„, ^ ,„„ri^ affiJTlîec ««»« 
>««»«., <|m «ferrto. «««.^«r, et »««. ^^ „„j^^ ^ ^ fasuhtaîm., nee 
n«»» omma <fe«»,«^qu*, eodem epitheto «e„i,i„poite «mpe«umdat;lp»p.•- 
I»obe «ornentur ; dubito, an eafor sta- tulat, ut igne. «derei iilo ««» <*«eKr, 
plex nec penontf ter exbibitus, banc ap- „„ ^^^ p«^i«, drenmwlvantar. 
p^tionem toleret Sabacriprarim i^tor Q«odm«niferttoimuin, yel ocuKslipinto. 
•ţw^ ««qeotur» Oerid. «igOteiom. dine sufiuacatis, rtatim pateWt 
bus B»rmaiu.«us pam pensia, in quam . b^ ,„,^,-„ te^„. Amobius, lib. 
«ne apentemcideram: ^ „ j^,^ enim b«: quid sunt? Si 
mftiio ftgris menoribua <ej<». •' humanam infirmitatem roges, nescio 

Non aUter Ausonius, epist «îy. 98. " ^"'"^ imma^i atque amplum; si deo- 

*' rum potentiam metiaris— .'* Varro, de 

Egelkl» ut tepeairt hytanM, radidb/queper <jT«j Ung. Lat. vi 2. " In ccbIo templum dîd- 

^ '* tur; ut m Hecuba: 

' * * ** o I magna templa coelitum, commixta stei- 

latratque Caniculaj!^m««., « leb «plendideis." 

Et Virgilius, vi. 18. 

ut egoroet etiam rescribendym videram, ^.^t^ l^,.^^. ,«^. 

3 



Et rabU ignetaOi 



LIBER QUINTUS. 



89 



Passim per cceli volvunt inmania templa; 
Sive, aliunde fluens aliquunde extrinsecus, aer 
Vorsat agens ignds; sive ipsei serpere^ssunt, 
525 Quo quoiusque cibus vocat, atque invitat, euntes, 



Hactenus Laminnus: ac nos Tîdeas, ad 
i. 1015. Tragîd autem versum sic ease 
eastigandum puto: 

O! magna templa ccsUtuxn, cmtexta stellds 
spleodideife. 

Quemadmodum post alios Nonnus, Dio- 
n;8.XTiu. 

OvfMm A2TEP0ENTI hayfo^tur» XITfiNI. 
A^dam Claudianum, rapt Pros. ii. 565. 



' fltat promiba juxta 



SMantes Nox picta sinut: 

l e. stelligeros amictus, sidereum peplum: 
omferas versus quosdam sub ver. S6S, 
Qtatos. Accedat etiam Orpheus, Argon. 
509. ut locus longe longeque depravatis- 
âmusemaculetur: 

Au* 'OT* E2 AHBUurw» fMf CtumZtn Tirav, 
Mqn» 3* m^f^x^rm wttyi MAAAKATTEA 
MaP4>HM— -: 

VQlgo, AXA* 0«« y\ et fiuktnatfYtm «f^nf 
lide Silv. Crit ii. p. 192. Avieous, Arat 

935. 



Aere pepit 



Sidera noctunu si sospectare iibebit— «. 

Sic legendum; nisi perelegantem- Grotii 
(HTÎnationem malis, Aurea: libri, Aera, 
Non alienus est Martianus CapeUa, ii. p. 
35. 

Etjam tune rouo subtexere sidera pe|flo 
CoBperat ambrosium promens Aurora pudorem. 

Hic autem libet emaculare Bacchylidis 
fivgmentum apud ApoUonii scholiasten. 
Argou. iii. 467. quod ex parte Ruhn- 
kenius emendavit in notis ad HQm.'hymn. 
Cer. 24. aed ita tamen, utreliquerit porro 
emendandum: '£»«m-» hfioţtfţt Ni/xra; 
MEAANOKOAUOT âtfyartp: i. e. nigros 
finus induUBf vel caliginosam vestem. 



librî, /tiyaXattoXwii. Nostrâ divinatione 
nihil veriua. Alexis in Thespro^ teste, 
tur, ex Athenaeo, xîi 13. intransitu cor. 
rigendus: 

lU«yvx«* Ntf»v«r«pfa»TitfMEAAMn£nAOT. 

Libri, ^vr magnus Casaubonus, nxfw. 
Nosmet pro nostris confidenter depugn&- 
mus. Vide, quBBomiotaTeriimis ad Suripb 
Ion. 1 169. Lucretîo denique GermaBÎcus 
suam navet operam illustraado, in Atvt 
451. 

TempUi sed tethertk «imul ac possederit igmt^ 
Omnia mixta fere t . 

His igitur peipensis, vel in tantis scriba- 
rum turbis, ne levîssima quidem lectori- 
bus dubîtatîo de verâ lecdone versiisvîde- 
tur insessura: alioquin în- mânu nobi» est 
conjectura, qiue nec nasutis displicebity 
et magnis auctoribus sufiuldri poterat, 
lectorum judido committenda: 

FaMuD per cceU volvunt siMma templa. 

Ver. 523. aliunde aliquunde: i. e. ex 
alio quovis loco; aXXet^oiîit itoătv, Vulgo 
scribi soletj alicunde; nos autem in hu- 
juscemodî mhratiis nobismetipsis constare 
volumus, nec incertis erroribus fluctuare. 
Praeterea, Cassiodorum aucfiamus, sic 
edicentem, in tractatu de orthographiâ^ 
p. 21314. *' Aliquunde per quun debet 
*< scribi ; divisio enim illius est, aliquo et 
" imde; hoc est, ex aliquo loco. Sed certe 
" n, Don m, •erit; quia unde per n scribi- 
'* tur." £t phrasis est magnam super hac 
re dubitationem indicans. 

Ver. 524. Vorsat agens: V. ed. VersU' 
ta gens, 

Ibid. Vorsat agens. Gemellis formis 
Virgilius post Graecos Uetatus est Sic 
geo. iii. 412. 



G 2 



90 T. LUCRETII 

Flammea per oodum pascenteis corpora pasgim. 
Nam quid in boc mundo sit eorum ponere certum 
DifBcile est: sed» quid possit iiatque per omne 
In variis rnundis» varia ratione creatis, 
530 Id doceo; plureisque sequor disponere caussas 
Motibus astrorum, quae possint esse per omne : 
E quibus una tamen sit et baec quoque caussa necesse est, 
Quae vegeat motum signis; sed, quae sit earum, 
Praecipere baud quâquam est pedetentim progredientis. 

SfBpe, volutabns pulaos «ylvertribus, aprot <« rales illas lege», quibus necesse est unî- 

'' versa gubeman, et ex quibus omniam 
ubi varietatem Medicei codids, agros vîoe *' phcenomenon caussse dominantes pen- 
iigenM, meritovilissiini aestimant vin docţi. " dent, philosophus exponere yaldnt, at- 
ţdem Mantuanus, ad ^n. i.^191. '* que ad liquidum perducere; sed şpeci- 
^ , " ales illsB leses, mi« mundum quemlî. 

JMbcrtii^wi/tdfaneroora Inter frondea turbam. '^ singularem respiciunt, non sunt 

" certis argumentis statim definiendae." 

Ibid. serpere: l ^ generaUter, ire, mo- His lucem dablt noster collatus, ad vî. 

▼eri; ut passim rep^: ad Griecorum 705 712. 

consuetudinon sic adiubentium S^r«», wr- Ver. 529. mundit : P. V. ed. L. mundi. 

poy et ţg*t», repo, pro fiti^t^ut^ mnu^ăm, — creatis: sic Xi. solus, cum Juntinâ et 

Cicero in Aiateis» ver. 1 14. Aldina, mundi quoque sine ullâ varietate 

Namque est ales avh, ]ato sub tegmine cocli exhibentibus: omnîa tamen reliqua exem- 

Quae volat, et serpens geminis secat aera pennis. plaria, creaţi, excepto A. qui dat creări, 

H«c sedulo notanda sunt Et cum priore ^« ."""PÎ^oir ^ ^V^ sinceritate 

ve«u comndtta. nostru» supr», ver. 201. •>» .*«"^nt»s "«-'"î ««> •» «<«Pf » 

hujusce librL ^' desideres, sive spectes colorem . ar- 

-. . gumenti, sive philosophise Epîcure» rati- 

Ver. 525. eutUe,: sw optime V. ei „nes. Vide u. 1055. Plutarebus. plac 

sola, .ehqu.libn, tam ediU. quam scrijH p^L ii. 1. An^.,,»,, ^ £,„,,„. «« 

ti, eunti$t v<a euntets; quod ultro felsissi- « _^ ^ iu, \ 

mum esse deprehenderam, quum verbo- 

rum constructu. grammatica ad hune mo- Hoc etiam a multis aliis accepimus: adi 

dum procedat: « Sive ipsi, euntes quo Diog. I.aert. ix. 44. x. 42. Heimi» ims. 

« ^T ''*" "'■ P"^*" ""•""• I^ ««•»!!• PWlo»- «<*• 18. Ammian. Mawell. 

^^^'®' XV. l.et ibi Lindenbrogîum; Arnob. lib. 

Ver. 526. pascenteit corpora. Ordoest: ii. p. 48. Hiiariorem Claudiani materîam, 

** Pascenteis sibi corpora sua flammea;" h»c attingentem, non gravabimur adscri- 

î. c. alentes, reparantes proprias flammas bere, sic concinentis in Mall. Theod. 

pabuk) illarum fllammarum, quae passim cons. 79. et Democritum, hujusce scfaol» 

per coeli regîones obversantur. Hoc non- principem, dare innuentis: 

nuUos latuit; redeas ad annotata in ii „i^*„^„ ^ ^ 

ooe * niTA • • ., -1. lUeferoxjUnoqueteginonpassusOlympo, 

y95. 1. 232. ignaros utique, quid distent Immensuin per inane volat; finemque penwiis, 

pascere et pascL Parturit innumeros augusto pectore mundos. 

Ver. 527.HocdîcitLucretius: « Gene- V«k 530, sequor disponere, pro pergo 



LIBER QUINTUS. 91 

535 Terraque ut in media mundi regione quiedcat^ 
Evanescere paullatim, et decrescere, pondus 
Conveiiit; atque aliain naturam subter habere, 
Ex ineunte aevo conjunctam atque uniter aptam 
Partibus aeriis mundi, quibus insita vivit. 

540 Propterea, non eut oneri, neque deprimit auras; 
Ut sua quoique homini nullo sunt pondere membra, 
Nec caput est oneri coQo, nec denique totum 
Corporis in pedibus pondus sentimus inesse. 



disponere; quod sedulo animadverten- autem egregia restitutio Gifimii pro IU 

dum : nam longe rarissinue sermonis for- brorum omnium lectione vigeati quae ex 

mulae nou habeo ad manus pulchre parai- nuriore Tocabulo vegeat statim per librari- 

lelam, quâ lectoribus iUustratam dem. — orum manus exoiiretur, Nonius, iL 876. 

Jhsponere ^utsm, " diligenter et ordina- proferi e Pomponio: ** Animos Venus 

«« tim exhibere:'* confer i. 47. Ita Vir- *' veget voluptatibus;'* et ex Ennîo: 

gtlius, Mn, iii. 237. •• _^ wjuom uba veges ingentibus Tentis :•» 

Haadiecusacjasdfaciunt; tectosqaeperherbam ^ alia exempla dictionis e Varrone. Lo- 

DUpomunt ensb, et «cuta latentia condunt. ^um Vegetii appositum non pigebit ad- 

BispimuiU: l e. "ordine ponunt separa- "«^««» ^^ "^ "*"*• î^- ^2. " Elemen- 

♦* to;" ne confusio fiat, hostibus advo- " ^'^ P^^ *®^* P"" mundi est; quod, 

lantibus, sed unusquisque statim ensi suo " P^«*^ ventonim flatum, suo quoque 

manum imponat. Condunt autem, unâ " spiramine moiiique ivgrta/ttr."— wdftt .• 

locant, clypeum juxta dypeunu His ad- ^- »««'*«»»; ^ '^ ejus priscis exempbri- 

movendis Tero supersedîssem, nîsi proprie- ** tnotu m.-^^-earum: TI. eorum» 

tates Tocum nonnullis interpredbus mini- Ver. 454. est: Vind. V. ed. A. n. sunt. 

me perceptas esse intellexissem. — pedetentim : Vind. XI. peditenti.^mpro' 

Ver. 531. omne: V. ed. M. O. n. gredientit: P. Vind. XI. progredientes s 

omnems quasi scripsisset Lucretius, omhe; neque alio navigat V. ed. depravatio, pro^ 

perperam. gredi certeti O,progredientem: sed quas^ 

Ver. 532. Sic Iod scopum capias: turn casum respuit constructio. 

'* Genemlibus caussis, per quas univers» Ver. 5S6, Evanescere: XI. Et vanetceres 

■* reâ oonstituuntur regunturque, patefiic- etiam bene. 

" tb et dispositis; necessum est, ut in Ver. 537. subter: ita A. solus; P. O. 

^< his încludatur eUam ea caussa, que semper: reliqui omnes, super; quod nec 

** motum stellis prsbet : quamvis non ks, nec versus, ullo modo patitur. 

*' sît cuilibet in procUvi de numero caua- Ver. 538. uniter aptam: n. inter rap» 

" sarum specialem illam seligere, nec tani; ut rursus in ver. 559. 

*^ prudentis philosophi quidem designa- Ver. 539. mundi: n. mondi; uti fere 

** tionem gus confidentem in se susd- semper. — viwt: V. ed. juvit; editores de 

** pere." suo mulţi, sidit; audacter magis, quam 

Ver. 533. vegeat: i. & vegetet, vel ve- considerate: cui temerariae insitioni Bent- 

getum iâdat; vide Juvenc. bist. evang. Icius obelum suum merito prsfixit 

ii. 357. Auson. idylL L 21. Mar. Vict îbid, Fartibusadriis mundi insita.'DiO' 

pnefat ver. 16. in Gen. i. 131. Hac est genes Laertius, x. 74. de Epicuro: An^n 

G 5 



92 T. LUCRETII 



At, qaaequomque foris veniunt, inpostaque nobis 
545 Pondera sunt, laedunt permulto saepe minora: 

Usque adeo magni refert, quid quasque queat res. 

Sic igitur tellus non est aliena repente 

Adiata, atque auris aliunde objecta alienis; 

Sed pariter prima concept» ab origine mundi, 
550 Ceitaque pars gus $^ quasi nobi» membra videntur. 
Prseterea, grandi tonitru ooncussa, repente 

Terra, supra se quae sunt, concutit omnia motu; 



«y, if — ^ffr#— MM i» «XX0/f , riff yif» r^ Ver. 550. videntur: L e. umm huth utî 

tttft i«'«;^iir^w. — Mox 2. detinitf pro de^ paasim loquuntur Gned: editores teme> 

primit. rarii de suo nobSs exhibent, videtvr. 

Ver. 540. Propierea: nîmirum, propter Ibid. qufui membra. Sic igitur t^us 

diversam naturam, quam tellus habet sub- mM «juabiliter inequitat, Hbramine im- 

ter, pondere suo decrescente pauUatim, perturbato, quod eam habeat ad aera ra- 

atque tandem prorsus evanescente. tionem, quas membri cujus^bet ad corpus 

Ver. 541. Ut: Vind. B. A. n. Et. Mox «t; non propter concinnam aliquam inter 

OmWQue. se mutuo GoUocationem partium. Veris- 

Ver. 545. permulto: XI. permuUos; ar- «ma est itaque, quam dedimus, înterpr©- 

reptâ principe vods statim Tenientis Uteiâ. *»**<^ «^ ^«•- ^^' «* ^ ^^^ contextfis 

Ver. 546. quid quaque queat res: l e. P»^ confirmationem acdpit 

quse sint primigeniae qualitates ejus, et Ver. 552. qwe se: P. A. se qţuei ut 

potestates, quibus sit. natura praedita.** editi recentiores, contra libros cseteros cum 

Quod undequaque planum est et lectum. Junt et Aid. edd. De codice B. non li- 

Attende tamen, quieso, scabiosas lectiones, quet; se deest V. ed. cujus vel curatorem» 

quas Lucretio affricuerint editores, libris vel codids scriptorem, versiis insolentes 

omnibus conculcatîs; audadssîmi homi- numeri in errorem induxerunt 

num, quot sunt, quotquefuerunt,quotque Ver. 554. aâriis: Vind. aiW; V. ed. 

post alus erunt in annis: accri.—revincta : V. ed. reifimcta. C». 

Usque adeo magni rcfert, qtui pue adjaeeat rei. ***™™» vehementer placet codids XI. scrip- 
tura, quum varietăţi sermonis, cui sum- 

n. autem nequeat, vice queat. mopere in omnibus consultum noster ivît^ 

Ver. 547. repente. In hac voce vertî- conveniat; et librarius forsitan importu- 

tur, ut indoles loci clare loquitur, argu- nus ad praecedentem ver. 539. exemplar 

menUcardo: unde expositio, quam nos- suum composuerit: 

met dedimus, et robur accipit et lucem; 

atque vanissima somnia editorum sub um- '**'*^^"' ^**'^' "**^''*'» '''^'^' revtncta: 

bras propdluntur. ut r» Partibus sit appositum connexâs 

Ver. 548. alienis: i. e. «* ad eam nihil instrumentum. Quo magis propendeam 

attinentîbus, neque naturali cognatione in banc constitutionem versiis, consimilis 

primitus sociatis; ita ut amicissime con- fadt Vîigilianus, bine, ut arbilrer, effigîa- 

" coraent, tus; qui legitur in ^n. iii. .76. 

** Ex inenate aevo- conjuncta, atque uniter auc- Quam phu jfrquitetuns, oraş et Utora drcum 
" ta." Enantem, Gjan ceUft» Myconoque^ revmxit. 



CC 
CC 



<c 

CC 



LIBER QUINTUS. 93 

Quod &cere haud ullâ posset radone, nisi esaet 

Partibus aeriis mundi; ooeloque, revincta: 
555 Nam conmunibus inter se radlcibus hasrent^ 

Ex ineunte aevo conjuncta, atque uniter aucta. 
Nonne vides etiam, quam magno pondere nobis 

Substineat corpus tenuissima vis animai; , 

Propterea, quia tam conjuncta, atque uniter apta, est? 
560 Denique, jam saltu pemici toUere corpus 

Quis potis est, nisi vis animae, quae membra gubemat? 



Fius utlque, pietate motus in Ddon m»- metnim suffuldie cuptenti, oogitat% Sîţ 

«reni, seu natalem terram; ut optime Ser- OvidiuB, met. vii. 847. 

vius. Viros doctos ftiffidissimam et otio- ^ .ui -i i t 

° eorptuqaeţ meo mihi canua, ulnls 

om scnpturam prttu exquisitifiBm» voa sontibiu a//o//o— . 

pneferentes, satis mirări nequflo: ut Hein- «^., , .. t« n i> 

. f ,. . . ^ Ibid. saltu iollere corpus, Faullo aliter 

aum quoqoe, infelicusime proponentem, _, . «^ .. ^« 

€^ro e. Caeterum, ▼enerandam nibigi- 

nan antîquitatis, defocatis membranis laîreaantâiii cam», aut nrporajoUu 

obsecuti, lectîaaime redonavimus: vide Sutjicimt in equo^: 

noa infira, ad vi. 525. Amobius, quo ne- i- e. de-sub, nempe de terrâ, attoUunt, 

mo studiosius poetarum Ladnorum phra- Hanc autem potestatem vocum sic com- 

sim delibavit, lib. L p. 20. *< Arquitenen^ positarum praestrinximus ad i. 8. et alibi. 

" test Diana et jipoUo-^" In sequente Hoc Heynius, ad L c. Maronis, vodtat 

verstt, n. Nbfif pro Nam. morem Virgilianum, quasi poete suo pe- 

Ver. 556. uniter aucta.- l & concres- culiarem; minus accurate. 

centia; simul atque aequaliter pubescentia Ver. 561. Quis: B. Qu»; Havercam- 

et adolescenUa. Lector, attendas aUud P"*. ^^^i ^e importunissimâ Fabri e- 

specimen orationis variata?, quâ caimina mendatione, Preigero perperam probata. 

Lucratius condivit, nobis totîes predica- ^^ ***** "*^** "* ^'***» audiamus Pris- 

tum; et pariter audacissimum facinus ««>«m» ^^' »»"• P- 9^0. " Quw etiam 

editorum, ex arbitrio suum apta, de ver. " communis esse generis putaverunt ve- 

538. translatum, contextul inculcantium; " tustisaîmi, sicut apud Gracos h rig. 

quod inducendum habui, sincerissimâ " Terentius, in Eunucho, iv. 4. 11. 

lectioDe tandem repositâ, libris univends Hune oculîn nuia 

morem libenter geren& ** Nostrarum numquam quisquam vidit— ^ 

Ver. 559. quia tam: V. ed. quedavu 

^uniter: n. inter, ^ apta: V. ed. *" Nostrarum ^uw^am di«t, pio y«d> 

raptaj n. rupta: attractâ utrobique vods " 9*^*^' . ^«"t"*» ""* Vidulariâ : 

praseuntis litera: redeas autem ad ver. « Dic mihi, x«<f/, ţirfi ea crt, quam vis ducere 

538. " uxoremî" 

Ver. 56a pemici: Vind. V. ed. R M. sic legendum: libri, « Dic mihi, « at*- 

n. î. XI. pemice; sed aegre verum ore- «c ^„ » ej Donatus ad locum Terentii 

dam,iiceztmcsBsurampositum.-4o2fer(r.- posuit, «« Antiqua locuUo est" Caîte- 

O. aUdUerCi ncc sprevissem sane cum rum, pede uno redundante, venus hic 

pernice, nisi videretur medicina, cuidam, legitur in V. ed. L. X. n. 



9* T. LUCRETII 

Jamne vides quantiun tenuis natura valeie 
Possit, ubi est conjuncta gravi cum corpoi^; ut aer 
Conjunctus terris, et nobis est animi vis? 
S65 Nee nimio solis major rota, nec minor atdor, 
Esse potesty nostris quam sensibus esse videtur. 

ftuispotiiertiirftt, iiliivbaiiliMB,qufcmem- plac pIiiLa 21. Emtum tfaXa twif.'^ 
bragubernat? , e, x , , 

In B. manente nobis, desideratur anima: ** /^*W MEIZON, n EAATTON. Ita locus 

quam viam Ha^ercampus inîît Vis 6 n. ^csibendus est Eandem sentetitiam IMo- 

erasa est Metim judicium est, rt nobis, fS^^^ Laertius, îx. 7. adscribit Heraclito; 

c* similitudmem m potis bis neglîgenter «**"«»» veibis Epicuio, ad x. 91. T» îi 

ingestam esse a litxrario: et « anima în* f**y*^*f *>^» «. «w rm AmV*» m^rfm, «*- 

terpositio luculentam Cari simplidtatem *» /"•* ^«^ ^f^ ^f^s> mXucwrtt mti», ikutf 

multum resipit Manilius, i 250. sîmilî- •*»*•* ^nrtu. Qu«, ut alia omnia, Mei- 

ter locutus est: bomîus depravata publicavit Con&ns 

Hocc.opn..lmmendcon«™ctu««r,^mun. !!^/ ^^ ^f^«*V»^> «««na^ 
di,. quem Lambunis admovit, in Acad. ii S6. 

yis anim^ divina rej^^^, de finn. L 6. Interea, ut laetior mateii» 

Ver. 565. cum: V. ei R lam, quod '^TmJr^^r.^^^ ""^ 

ex turn enatam est, pcwquam c in t mi- *^*- *" "^ '' ^"^^ ^ ^"™~"= 

graverat jj^,^ ^^,1^^ astrifero velamine cincta, imcM/ii 

Ver. 564» Gmjunctus: V. ed. n. X. Et redigit steUas ; exoriturque dies. 

Conîunria. vn«» ;««» .^k.'k:*'' .-. • * Emicat occano PteM rote clara relîcto: 

H^ - K ^Jf *'*" memoniB lnl»trata nitent lomine cimcta «uo. 
Hbranimbaerente: O, Conjunctus etiqaoA 

speciem habet veri pro Conjunctus est, Vulgo, micanti; quod redibat ad « veta- 

quum a compendio Cbn/unc/tw/ lectio vul- ««««. Venim enim, quum de veste semna 

garis facili suboriri posset habeatur, non dubito, quin poeta sic ele- 

Ibid. animi: Lege, anima ; ut ver, gantius scripserit, ac rectius,primum ver- 
558» — 



sum: 



« j . Bentleius. Noxablt,fl/(nţff*r» velamine cincta— 

&ed emm, quum poeta nobis dîserte no- „ ,. . 

tumfeeerit, ad iii. 422 — 426. se utrâli- . ^*^°"^ librariis confundi solent, 

bet dictione solere ad libîtum iiîdifferenter ^^'^® ™®*' ^ ^®^* ^^^O ®^ ™"^'® ^^^' 

uti, non ausim viro summo morem gerere. "*' «««pK gratia, ad Claudian, belL Get 

— Denique. codex n. interponit ccmjuncta ^^^' ^^ diffenmt ferme (pc^m et Pft». 

post eşti unde haud inepte proposuerim ^"^°*"«' ^^7^ ^- 42. 

constitutum hoc modo versum: Cum fece, et astrigno diademate. Luna bicomis. 

Ci«»terri8,et nobis est co»;«nc/fl animi vis. tu-j ... 

Ibid. ntmto: l e. mz^/o; ut nostcr 

Sed vulgata longe anteponara. alibi, et alii ; inter quos Apuleîus frequen- 

Ver. 565. In viam redit poeta. de quâ, tissime: vide Oudendorp. ad met v. p. 

m probationibus aigumenti allegandis, 362. Amobius huc respexit, Kh. ii. p. 8^- 

dum peigeret, occupatus, digrassus est ad — " orbe sit sol amplior, an pedis unius 

ver. S57.--Pomo, De vice Nec in A. corn- «* latitudine metiatur ? Alieno ex lumine, 

^®*: " an propriis luceat fltlgoribus luna?" 

Ibid. Nec solis major roUs. Plutarchui, Ver. 568. Atticere: i a " od quemvis 



LIBER QUINTUS. 95 

Nam, quibus e spatiis quomque ignes lumina possUlit 
Adlicere, et caUdam membris adflare vi^oirem; 
Nihil ipsa intervalla in sig de corpore librant 
570 Flamniarum, nihil ad spedem est contractior ignis. 
Froinde, calor quoniam solis lumenque profusum 



** loeum minere, vel jaculari;** ab anti- nun codicum scriptura, qutt poettfc bM^ 

quâ dictfone lacio: dequâ nos ad iv. 989. num clarinime vodferatur: 

Qttod obstapescas autem, lector! pro hac ^ , . . ^-.^ , *_, ^ . r 

andquitatb dictiohe, nncenaamâque lec- vidimiu: 

tione omnitun exemplarium vetustioniin, 

■fe M8S. sive fcrmis typograpM impres- i e. « in tenam vi fulminis prortrati»," 

nram, os editorum durismnum, sine vel ^^ Buimannus recte interpretaţi» eit^ 

tteoenitate vel usa, commentitium suum Caeterum, se haud dedit inTenusUim Pni* 

Aijicere in Lucretium inferserunt Ad~ dentius, cath. L 21. 

Ucere igitur generaUter et laxe potest i «*«. ^^^ q„u^ cotmk]» Jlatibus 

yii», addueere in quendam locum, appor^ Aurora coclum sparaerlt^ 

iBfT; unde penragatus sensus, blânde tno* 

Ine, demukere» JhUeret quod propius 



Ac fontem metaphone tîbi Viirgilius ape« 



Ingeodo atque tractando fit £t forte an ' '^ 

■t a canibus palpandis locutîo translata t »o«que ubi primiw eqms orien» a4fiavit anhelu^ 

«d dificile est nune dierum vocabula dei* Hinc opere preiium fîierit miri0cas et 

«Ktanim'linguaruni per latebras omnes monstrosas interpretationes Oudendorpii, 

iadagsie, et inde extrahere veritatem.— «^ in notu ad ApuL met iv. p. 256. perle» 

eaUdum: V. ed. calttft>; n. caitfcft.— m- gere. Statîus, Theb. iv. 96. 

porem: idem n. vaporet. 



•ceolubrtcusaltl 



Ibid. adflare vapotem, vel cahrem, Angufahumovemlblandaadj^fawlMiji/M 
fiasi venium quendam. Sic noster, ilL Erigitur, liber senio : 

ion 

i. e. *' ad tepentes auras, vel spiritus, e- 
E«t igitur caloTt ac ventus vitalii, in ipM " quorum solis." Nihil magis est indubi< 

Corpore, qui nobls moribundos deserit artni: t at n i n. 

alot enim per mediam aer. no. affidt. ^er. 569. Me deprdiendine existmx» 
Hinc pendet Viwilius, Mo. ii 649. defactwn hujusce versito «aipturam; tpm 

sane tali lest indole, qualem librarii et he* 

— eK quo me divdm pater, atque hominum betes et oscitantes certissime depravarent ; 

"^ ab emendatissimis atque veterrimis exem- 

planbas non nisi una utenila discrepan- 
L e. aera, quem vis fulminis calefecerat tem: quod profiecto ex recensitis scriptura 
Hinc Uquidissimum est, mendose scrip- varietatibus confestim patefait Nihil in 
tom drcumferri Nasonis locum, ex Pont tis: Vind. V. ed. B. L. M. A. n. X. Ni- 
UI 6. 17. quo decor sermonis violatuiT: ^i^ nifi; que lectio^ d subjicias elemen- 

turn s, ipsisdma est in contextu posita; 

fiammua4ftatos)BXetâamvivwM* edit Aid. sed, unde habuerit, prorsui 

"*' nesdo, Nil ipsis ex; quae nobi» fiivent: P. 

Mederi posds reponendo, ventits quum O. XI. Ndque nisi ex: quibus insistens, 

t>HU, et Irfw, non valde discrepent; sed ita possis versiculum concinnare: 

acctpieodii est mmnno elegantiaBiina duo- Mhil lâlt ex, intervalHs, de corpore Ubrant : 



96 T. LUCRETII 

Perveniunt nostros ad sensiis, et loca fu^ent; 
Forma quoque hinc solis debet filumque videii^ 
Kihil adeo ut possis plus, aut minus, addere vere. 
575 Lunaque, sive notho fertur loca lumine lustrans, 

quonim eadem fere est nostm interpreta* Ver. 570l nilul: P. nihâot prout edi 

tixk ^* Spatia in tnmâtu» in suiş interval- Bolet, contra libroa veteres : nam, quod ad» 

** lis, nihil detrahunt e corpore flftmmft- dicant Vînd. B. vereor, ne somnus colU* 

** rum*." quosensu nullumoptesapertum toribus obrepserit — con/rac^ior ignis: 

magîs, et expeditum, congruumqua — Vind. V. ed. n. S. coiUracti originis, 

librani: P. corrigendum vuit, vtlmmts Nimirum, syllabâ postremâ vocis con/rao 

Imige ctpedoaissimain metapbonuD, quam tior semel divulsa, dictionem nihili origni$ 

proprii palati torpor gustare nequiit, quasi u> aliqualem saltem non destitutam seosu 

▼enusiioribus invidisset: adeas annotata ™ox Ubrarius, ut sîbi sdtulus videretur, 

superius, iii. 1101. Lihrare sdUcet pro- vet immutatum; ita oonstanter enor er- 

prie significat « de ramo cortioem den- rorem parit 

«* pere;" adeoque generaliore notione, Ver. 571. Hoc oitUne versus hi acri- 

s^parare,deterere. Nonaliunde,uti susin- buntur in Vind. V. ed. L. M. ii. ▼«•• 

ttmur, quam hinc exorsus, ad veram Al- 572. 575. 574. 571. deinde iqpelitur ver. 

dmi Aviti mentem pervenire quiveris, in 572. In Vind. X. Tcr. 571. «uo Iflco 

*• ^*' deest, et sequîtur ver. .574. Higus autem 

jam Pater Omnîpotem W^antu pondere verbi ?"^ "P^*^^ ^^"^ "* "^''* ^' ^f' 
Undiquecollecti8i/»/aw«r«r arida lymphb; ^^ '^*"* ^'^^' ^'^^' ^*^^' ommno prater. 
Litoribuspontomcoiutringeiis,fltiminarlpl8: mitteret Interea, nulla est cauasa, ds 

I^ndere verbi sdUcet. quod, impetu mag. f^"'^ ^ conrtittjtionem vdta- 

,,, Wr^. (epist «1 Heb. iv. 120 «n- '"* '^'"*' ^''^^'^ 

nia valebat separare, ac si foret ades vali- ^^' ^*^^' ^ ^^ fitlgent: i. e. "una 

dissimae cujusdam securis^ decorticamis ** ^^'^t^nuo lucis, per omne intervallum 

arborem. Jam vero tempus posdt deni- " ™®***^''» ^"^co loca media refulgent:" 

que, lector! ut cognoscas, et in imo pec- ^"®^ appositissimum est poet» scopo. 

tore recondas, bellissimum veisîculum ^^^^"^ W^^ excusationem non habent, 

quem propriis incudibus editores deformai ^^ temerariam et inutilem prorsus, Ubns 

verint; aurum Lucretii, quo nullum soli- <^"""*>"* vetantibus, imo insulsissimani, 

dius, fulgentius» decoctiusque, proprice ^^'^tionem Lambini, iingunt, propag?^ 

rubiginis adulterina scabitudine nihil eru- ^«"'*'5 ha"d aliam ob rem, quam quia 

bescentes infiiscare, nec crimen tante per- ^"«retius vellet subinde constructionem 

fidiae reveritî: orationis per suavem varietatem commen- 

rw •* • . \. .... . ^^^^ Indignum facinus! 

Ver. 573. JUum : sic A. et hanc vens- 

Hocdne est vero, veteres scrîptores edere, simam lectionem extuderat egregia Tur- 

et curis critids providere, ne bonas liter» nebi sagadtas ex i//ttm, lectione librorum 

quid detrimenti capiant? Vind. V. ed. R L. n. S. de M. nihU li- 

-, quet; XI. illincs P. luna; unde magna 

-«^ nfcr, Zw rT./, r subontur suspicw de male fido memb»- 

nanun ejus testimonio; quam non dubi- 
şi* autem refer ad tpatiis^ in ver. 567. tavimus in Bononianum illum editorem 



LIBER QUINTUS. 97 

Sive suo proprio jactat de oorpore lucem; 
Quidquid id est, nihilo falur mqore figura» 
Quam nostris oculis, quâ cemimus, esse videtur^ 
Nam prius omnia, quee longe semota tuemur 



pnefontes umnurmurare* — ^Mox II. veris, â viderit, expomiît. Mantuanus iile stia^ 

pio vere, ynsdme locutionem variavit, ibid. x. 447. 

Ver. 575. sive: O. n. Stn^.— 4lO<Ao; n. ^^^ In Turno, corpwque per ingens 

fialo. Lumina volvit, «frt/que trud procul omnia vitu: 

mâ.Lunan«tholumine. Qudi fiiit u „cak» q^ vrmmtte.^ q,u continge- 

mopuuone Ana^nander. tete Diogene „ ^ ^^ ^ cantrectarmt." Adea» 

Laertio, ii. 1. affirmans, nj» ti rtXn^n* •» ^ . • • ^^wx ^ • • 

, ^ ' . o\. ^ ; 7 ad notata m iv. 409. et mir«ns, quam 

ytMtf^ceii, »m mite nXitt (tâirtcw0m» fJatUi- ^ ^ t. ••..•• 

7 . , ^ j TA< pauci venustates hasce poetia serxnonis 

I08.XXX1T. 15. ad Dianam: .... • • v n ^ 

exquisiti6sunas cum vero saporis mteUectu 

Ta potena Trivis, et noih» ea degustaverint Sed, nam tempus est, unde 

Dicta Irnmne Luna, flcximus, redeundum. 

Amobins etiam, lih. u. p. 57. qui Lucre- IWd. ave waha lumincy Sive suo—.- ut 

tiams dictiones sedulo venatus est:— amhigîtur Epicuro apud Diog. Laîart. x. 

•* exoogitans ddnde, quemadmodum /i«- 95. qui locus Lucretium multimodis iUus- 

«» men acdpUt; non— ex sole eonspecto, *^^^' En rt n^t^'^-o» rfi* «Xi»i»«y fg U»- 

« sed nothum alîquîd fiat, quod imagi- «»f «a;"" «•• ^•'*- ««'^•A:;««-«' ^* «'• ^» «>^»- 

« nem luminiş caligine înterpositâ men- ««' y«^ W V'" ^w^i't-m^ «-«XX» ^fi> «^ 

M tiatur.'* I»vr«»v *)C**r»^ ifXKm ^i «f ' in^v* jmm v3f » 

«/*^* Non diter VirgiKus, Mn. *" "« *» '*"*^ '''" «" '"'''"" W' 

. ' O ' Confer nostrum, ver. 530. 

IV. o. 

Ver. 576. suo: ita sîgnate, et Tere, no* 

-. _^ . , .f~^ ^ ' , bis saltem judicibus, V. ed. nam sua est 

Humentemque Aurora polo dimoveratumbranu . 

în B. L. M. n. X. reuqui, suam; quod 
L e. permeabaty peragrabat, drcumibat; vulgarem correctorem attingere videtur, 
quarum ultima Serviana vox est, quem de phrasi 5uo/>rop'iodubitantem; sedim- 
damnatHeymuaimmerito: necminoribus merito et indocte. Livius, iii. 70. 4. — 
în tenebris Biurmannus errat, in notis ad ** ancipîti terrore dissipasset hostes, ni suo 
Virg. ^n. iv, 607. Hinc libet pervaga- ** proprio cum praslio equites Volscorum 
tisâmie locutionis affinitatem indicare, at- ** iet iEquorum exceptum aliquamdiu 
que veram proprietatem declarare; qumn *< tenuîsscnt." Neque aliier M. Tullius, 
videameruditisvirisremnullo modo pro- Csesar, alii; prout te lexica vulgarîa 
be perceptam fuisse. Sit igitur exemplo docebunt: ut Graecii r^ $ii^ imvrus tf"»- 
lummus idem vates, ilnd. ii. 754. fMcrt, 

Ibid. jactat de corpore lucem : commit- 

Ob^rvata «equor per nacUii^T^k^Zmz ^ »^- ^^^' «^ ^«^ ^^ provocatos lauda- 

tosque. M. TuUius, Arat 397. 

L e. iuce corporis, oculo nempe, lustro, 

. 1 . vT*i.M 1. j* Et Gexnini, daiumjactantes luctbus tgnem. ^ 

Vel circumeo. Nihil ergo phrases discre- • •' -o ^. 

psnt, sed geminissîmae sunt gemellse, sive Lucibui autem, oculist ut nitorem suum 

hwiinis morem respîdant, seu siderum jactabat pueUa Venusina de toto corpore^ 

CQlestium: quod nemo TÎdit; aut saltem, et in primis vultu, od. ii. 8. 24^ 



w ^ 
j 



98 T. LDGRETII 

580 Aera per mulţumi specie oonfusa videntur^ 

Quam minui filum: quapropter luna necesse estf 
Quandoquidem daram ^eciem certamque figuram 
Praebeti ut est oris extremis quomque notata, 
Quanta quoque est, qttanta, hinc nobis videaturin alto. 

585 Postremo, quosquomque vides hinc setheris igneis. 



' *** "• îetantet suimi remota, si diîs plaoet, ezpromerent 

Os hominum ! quasi non satîs confidenţi» 

Sed fallor equidem, aut scripsit Cicero: genuinam esâe lectionem inde nancfecore- 

jactante» tmUibus tgnem. mur, ^uod librarii unanimes cum voce 

Fuldve Tetus inscripţio apud Gruterum, longe tritissimâ pepercerlnt mutare scrîp- 

p. 85. turam membranarum. 

Ndm am» ^lymiMtTm Ifmmln i-^ifjuinrtf, Ver. 581. Q^am: P. Qhus L. M. Hua. 

HV mvT§tt XPtXOT IIAM^ANOaNTA — «M«»» * H* nimiumţ ctfteri, minimum^ 

BOAAIZ— . ţMTBter L. M. codicea, qui praebent miniig 

-3,^ . ^ ^ - ra " quam proxime nostra» lectioni, quas debe- 

Et eo ma£is emettdatiom Ciceromanas 2 «-n^i- a, 

njf jt ^ ^ ' .tur acumini BenUeumo, sic super ea docte 

conndimus, quod uterque Gemmorum duo « ,. .^ i. .• <, -r . . 

_7, .j.^- T» . «c feliciter disserenti: "Lego, mmui: 

praeportent data sidera m /bcie. Propne ,^ ..^ ^ ,' 

«r* •!• w« .>. -^. «^ CC Qi^ minimum. Ait eonim, quae de 

Vtfgilius, JEn, TOI. 537. « i • . i , ^ . 

° *' longinquocontemplamur,pnusspeciem 

— — — — aeraque lulgent, ce g^ fonnam confusam incertamque videri» 

Sole lacodta, et liuem tub naW&jaciatU. .. ^ ^t ^ •*. j* j 

"^ ** quam ^um et magmtudmem deminu- 

Ver. 577. nihUo fertur: P. Vind. V, «« tam. Epicurus: Ei y»f «•« fiuyti^t ha 

ed. n. X. niAi7 <fferlur,' ubi H>ecimen ce ^, l^t^^rtifim mToCtSkwUf «••x;iy «» ^«x- 

aliud habemus librarii peccantis cum pec- u ^„ ^^, ^^^^ 3^^ co/or, superfides r 

cânte librario oonspirantis. Semel amlsa ce noster, îv. 267. Et Pytbagorei xf^tw^ 

sdUcet T9 nihilo Uterâ. et qfertur facto, m ,j^x«» «»» ir«^«yucy ^ ^t^futrog. Con- 

non dîu defuit, qui duplicaret/, atque, in ce gulaş Stob. eclog. î. 19." 

quantum potmt, non propagaret anteces- jj^ ^^^^^ ^^^^ Concludit igitur 

soris errorem modo, sed msuper robora^ ^ fo^iori Lucretius: " Si distinctam spe- 

'^ *' etern non amittit, multo minus magni' 

Ver. 578. guâ: Vind. O. A. quam; a. ce tudinem suam amittet, Luna." Confer 

ţuia; perperam. Ordo est, et constructio, y. 341. Et Epicuri voba Bentleio posîta» 

"Fertur figura nihilo majore, quam legi possunt in IMog. Laert x. 91. 

" ea Jiguray quâ eam cemimus figură^ tr ..«« . « j is 

« .jIJ -l_. i. » tt Ver. 582, i. e. " non modo figuram 

•* videtur esse nostns oculis. Ha^ -. - « .^ . . ^ n T ^ 

, j definitam, neque ob mtervalla mutatam» 

vercampus non tenmt rem: dum ad .. . . ^ ■« . 

,. ^ . . n 8^ speaem quoque, quod miauseat, 

ocults punctum poneret, et Burmannum %, . , ^ .» 

1 j -. j ir 1 m •Ol- • ^' mmîme conftisam." 

laudaret ad Vaier. Flacc. v. 325. quasi 

quâ viâ deberemus, per ellipsin, ihttlHgere. '^f • ^^' "^ '^^ • Vind. ostoriss V. ed. 

Nimirum, Lucretius quam scripsisset, nisi ^•*^'*' 

vox eadem pnecesserat, et tutxâ^mutt stu- B»d« «* "' nototo; i e. " secundum 

dcret evitare. *' lineamenta corporis in quoris tempore; 

Ver. 579. semota: ac omnes omne ge- " adeo ut, si plena sit, plena videatur. 

nus h*bri; quod editoreshaud perterrefecit " »<>« gibba: ac similiter in fiamis c«- 

tamen, quin de propriis cen^lUs nobis ** teris." 



LIBER QUINTDS. 99 

Quandoquidem, qaosquomque in terns cernimus igneisy 
Dum tremor est darus, dum cemitur ardor eonun, 
Perparvum quiddam ^terdiim mutare videtur 
Alteram utram in partem filum, quo longius absit; 
590 Scire licet, perquam pauxiDo posse minores 
Esse, vel exiguâ m^ores parte, brevique. 



Ibid. oris extremis» Vii|pliu8, gea ii. tandem ex his sordibus calamum ezpedi- 

171. vimu«ţ et quibimus laetiora persequi, cum 

e*fr«»ii Arfaejam victor în ofii-. edHioinim vulgarium soiptun» dederi- 

Vor. 584. Nihil unquam ma^s fld U. 

qoidum perduxi, quam me sinceras nune Qnanta hac cmtque fiiat^ tonta hinc vîdeatur ia 

bguace Iod lectiones exhibuisse. Nostds 

GODsentiunt, sic positîs, exeraplaria B, L. Haveraampus atitem, Pragero obsecutua^ 

M. ni» quod ordine inverso dent vocabula Muretum et Lambinum concinnanti. sic 

fvanta est; unde et corrumpitur versiks edidit: 

nensura, et redundat: Vind. V. ed. guanfa ^ , ^ ^ . ._. ui t^^,^ 

JT . ' Ouanta quoqae hecfwvai^ tonta bine Tideator 

mut; r. Quantague sii nobts tanta hmci i^ alto. 
0. QjiaMa qttoque sunt hinc nobis; A. 

Qfumtaqw! sit tanta hinc nobis j n. Quanto Alias referre poteram commentîtîas doc- 

ifuogue quantaque sint hinc nobisj 35. <«"™ lectiones; sed nugas somniantium 

Qmtoque guiBque sunt hinc nobis ; n. percensere valde piget, nec sane per otium 

QmnU^sunt tanta hinc nobis, rasufâ nobis fas est, nec deniqne patientiâ lectons 

post primam dictionem factâ. Ha autem «butî volumus, 

dusimilitudines vel sunt depravationes ^er. 586. quosqwmquei n. ^ous^. 

cnsdssimsscribarum, vel temerarii erîti- -iriterris: V. ed. interis.^igneis abest 

corum conatus, codicum suonim fidem Vind. V. ed. A. n. et horum scnbitur m 

posthabentes. Sic edîtîo Juntina, prins ^- '^^ Corruptelam sublatere suspicor; 

quam subierat con«ctorem: «' utinam de testimonio praştantissimo. 

rum exemplarium L. M. satisliqueret In* 

Qnanta qnoque est, tanta hinc nobis videaturin terea, perplacet cedicis 2. scriptura: 

alto: 

- quosquomque in tenis cernimus essi, 

ied noQ dubitem, quin aliquis minus eru* 

ditus iUud tanta de suo inculcaverit I» ^^rsu priore, H. habet kic, pro hinc. 

Haud aUter Aldina. Terentius, Adelph. Ver. 587. Dum : O. I>umque.-^remor: 

^ 3 4Q T. cremor. — est desideratur in Vind. V. 

ed. L. M. A. n. libris; X. dat et, Nihil 

Tu, î««i#«w,îfi«ift«. nihil nisisapientiaes; ^^ probabile saltem, quod vulgatis 

Illeiomnium. 5, , 

anteponi debeat. 

Committas etiam Horat sat. i. 5. 88. Ibid. tremor: vide supra, ver. 299. et 

Bene Donatus, guantuscunque. Dicit ibidem dicta, Clarus autem valet mani» 

igitur I^cretius: '* Necesse est, ut luna festus; ut rei etKim<<<e intelligatur hîc op- 

^^yideatur nobis de terrâ quanta quanta pom vox: unde pendet antithesis Sallus- 

"sit în alto:" i. e. eâ, quali sit re verâ tiana, Catil. i. i ** Nam divitiarum et 

in coelo, magnitudine. Nimirum, in his " formae gloria ^tixa atque fri^plis, virtus 

formulis prior tantus passim subintelligi- " clara aetemaque habetur:" i. e. non 

€ar.-.Denique, fi. videantur. Atque sic effluit et decedit, sed manet conspicua. 



100 T. LUCRETII 

lUttd item non est mirandum, quâ ratione 
Tantulus iile queat tantum sol mittere lumen, 
Quod măria, ac terras omneis, codumque, rigando 
595 Conpleat, et calido perfundat cuncta vapore. 



neqae ostendi cessat Silhis ItsUcus, i. Plmiti locum, quem pnmsâma distînctîo 

357. graviter corrupit, ac dedit pessum. £z. 

stat autem in Stich. L 2. 61. 
Folminls haec titu, sammis e moenibus arcb 

Incita, sulcatum tremulâ secat aSrâyfammâ. Haud mate igtuc. Age tu, altera utra dt conditio 

pendor? 

Ver. 588. Perparwm: Vind. V. «d. Vîi|:lnimne,anvWiiam haberef 

Perparum^idetur: iiempe,^uni; vul- ^e^s^fi autem hsc solent hoc modo 

go, videntur: et âc sane codd. Viiid. M. gvulirarî- 

si fas sit collatoribus credere; sed aHbî 

Judanun ApelUm ,u-™nt: .pud m»m^ —:^^, -t«, ut» * «mdltU, p«. 

fidem abnuere statutum est V. ed. 

partes literae d £scravit, pitffcfwr exhî- — ?««> tongius absit: L e. « si filum** 

bens: redeas ad iv. 595. CaBterum, ut (poetice positum pro corpore ipso) «« lon- 

nihU praeterraissuin sit, Creecfaius et Ha- " gius lonpusque pedetentim amoveatur, 

vercampus ad absolutum Terbi mutare '' perquaro pauxillo minus et minus fieri 

usum, pro muiari, vel se mutare^ inscitis- ** vîdebitur:" toţi poete scopo quam 

sune quidem offenderunt; quasi vel sit commodissime. *Sed editores tamen ace- 

tritius aliud hoc schematC) aut magîs alii, lerosi ac ad axbitrium nobis Ltucretium 

quam nostro Lucretio, in delidis. Cel- recoxere: 

sus, lib. ii. prarfatione :— " cum recentîo- AUenttram in partem filum, ^iwm longius absint. 

^ res quoque medici, quamvis in curatio- _ ,.,,., 

., .. ^ . ^ X u '11 -.• Sane ra qvam^ vel cumt m vmd. exstare 

** nibus mutarint^ tamen nasc illum opti- ... , , . ,, 

.. • r « A »i ^ 1 perhibetur: sed vapulet osatans collator. 

*< me praesagisse fateantur. Consulas iT. . . . 

/^ 11* 'i te% X, ' j- -Pnu 'Otiam mterpunsit post partem^ ut 

proporro Gellium, xvu. 12. huiusce dic- ^. . , . ? , , . 

«ionis eiempU «mrimiHa proferentem. J^T "^ ** "*f^- T^ '!* "T* 

Sed enim pude^ t«d«que, trivWibu. in- f~*»' "^ «»»«™*««™ degant», nul- 

, lus fructus aocrescere videtur. Taedet 

^'^^' profecto negotiosarum mînutiarum. quas 

Ver. 589. Mteram utram: sic. ad ar- nobianetipsis non minus peperit, ac lec- 

chaicam scripturae castitatem, Vind. V. ^^y^ nQs^n&^ Lucredanorum curatorum 

ed, R L. M. XI. 5nilgo, JUenUrams se- ^^j insdtîa, vel socordia, vel temeiitas. 

cundum orthoffraphiam recentiorum, ,, ^,^ ^^_^ . ^,. ~ 

,. ® "^ . _/ Ver. 590. Ordo versuum m codicibus 

quam editores, novarum rerum cupidi, ..^ . j uu*: 

^ , • '^^ turbatur, hoc modo se habentium: ver. 

temere ^puenmt: O. JUera utram. ^gg ^^ ^^g g^ g^g 530 ggj ^ 

Et «n IWnus, lib. y. p. 667. vL p. j^„j^ ^^ g^ ,^^tur in P. V. cd. O. 

693. sit statim auscultandus, multum du- . 

Mto; sed gr.inm|rticum lector «««ulat. Ver. S94. rigando: ^,uru- scaturi- 

Sdtem voodmla in Lucretio, eiemplm- . ^ j^ ^,jj^ &pergendo: redea, 

bus emendatissimis reclamantibus, non 04 j: 147 :« qm 



emit violenter conMringenda. Cicero. y^ ^^^ p^r/imArt «rf vapore: ut spe- 

epMt «1 ftmm. vi. 3_« v«Jeo-hoc qm- ^^ ^^ Auwniu^ MoselL 222. 
*( dem certe, cum sitnecesse alterum utrum 

«« vincere, qualis futura sit, vel hac, vel "~ Hyperionio quum sol perfudnit ^stu^-^ 

'.' i//a, victoria." Hinc recte constituam Huc referas Diogenia Laîărtii AIEPHN 






LIBER QUINTUS. iot 

Nam licet hinc mundi patefactum totius unum 
Largifluum funtem scatere, atque erumpere lumen; 
£x omni mundo quâ, sic elementa vapore 
Undique conveniunti et sic conjectus eorum 



OÂOrA* quam locutionem videas in notîs ** jugî profluvîo, ex tofo hic scatentemt 

ad i 731. Caeterum, hinc etiam Tadtum, ** învenit^-w" Sic aliL 

anD. XV. 44. non intempestive videor ag- Ibid. erumpere lumen: L e. activo sen- 

gressurus: '* Erant tamen, qui crederent, su, ej^ndere, emittere, eructare, lucem; 

"• veterem illam fonnam salubrităţi magis ut ax» «mw sit r« funtem repetitum, ne 

«( conduzisse; quoniam angustise itine- sine caussâ constructio tuibetur. Tibul- 

** mm, et altitudo tectorum, non perinde lus, iv. 1. 86. 

^^saiis vapore perfunderentur.''* Vulgo, « ,^ ^ , - . « 

' . , . . Fontibus ut dukes «rtmMf tara Uquores. 

perrumperentur; vocabulo rei nunus ac- 

commodato: et poeticas phrases iile acrip- Ubi ex omnibus, qua congeasit trivialla 

tor studiosissime sectatus est— V. ed. Broukhusius, nihil rei convenit, pneter 

mulţi pro mundi, boc exemplum Ciceronis, Arat 176. ita 

Ver. 596. mundi totius unumjuntem: scnbcnduxn: 

ilaut omnis rerum universanim calor Nec, toto spiraiu. r«*iAim de corporc flammam, 

noD habeat aperturam, quâ possit effluere, iEstiferos validis erumfît flatibus igneis, 

ptsAia unum solis smraculum. ^ . . « ,. 

Libn, rabido, Redi notas m ver. 5Ş0. 

Ibid. patefactum funtem. Maro, geo. yirgiUus. pulchre et apposite, geo. iv. 

"* '^* 569. ad quem locum nihil equidem de» 

— i— — .- 9anctoi vaxBOB recludere fontii. . mutatum velim: 

Ver. 597. scatere: V. ed. n. statere; Et c«p«f, unde altus prlmum w «t<m^ Enîpeus. 

o. Uare^umen: P. n. flumen , minus ^^ ^^^ ad rem, iWd. iii 428. 

bene. 

Tfj -r -jt .« j ^ • • ' dum amnes ulii rumpuntur fonHbus»: 

Ibid. Largifluum: *' adeo ut copiosis* 

^ simum erumpat flumen, quamvis e i,e, se rumpunti de mediae vocis potestate. 

"parvo copiile.'" conferas verr. 271. 282. Quidautem? dum in boc sumus, recte 

hujusce librL Vetus poeta, apud Cice* constîtuamus Gratiani versus, cyneg. 432. 

nm. de orat iii. 39. ad quos Burmannus pmvocavît: 

Grando, mixta imbrl largifluo, subita, praecipl- Est in Trinacriâ specus ingens rupe, cavique 

tans, cădit. Introrsum reditus : circum atne moenia sylvae 

AXtSi fremunt, ruptique ambustis faucibus Amnesi 

£t Juvencus vocem usurpavit, L 103. 

i. e. '' atrse sylvse, et Amnes, se faudbua 

Zârri/7fiM humiles opibus dltavit egentes. << u ^i a r .. • i 

^' f 6 <( ambustis rumpentes, fremunt cura la* 

Ihîd. funUm scatere: waS^t^uf. Ver- " tera declivia et sublimia, qu» vallant 

bum est maxime proprium in hac re. .M. " specus." Vulgo^ premunt: et de h»- 

Tullius, ex antiquo carmine, Tuse. dispp. rum dictionum confusione me videas ad 

i* 28. Vîig. geo. iii. 85. cum var. lectt ad Lu- 

can. X. 321. ac Liv. viL 6. 10. Claudi»- 

Funteu scatere, herbis prata convestirier : ^^ emendationi me» suffragaturus, co- 

ubi consulas Davisium. Vetus inscripţio ram veniat, in Mall. Theod. cons. 257. 

apud Gruterum, p. i 78. " Imp. Diocle- j^^^„,„ immane/r««^i«/, lassisque minentur 
'^ tianus^-excavato saxo quaesitam aquam Pontibus— : 



loa T. LUCRETII 

600 Confluiti ex uno capite hicc' ut profloat avdor. 

Nonne vides etiam» quam late parvus aquai 
Prata riget firns interdum, campisque redundet? 

Est etiam quoque, utei non magno solis ab igni 
Aera percipiat calidis fervoribus ardor; 

cum sublimi loco Maronis, Mn, xii. 701. ' seu stabit iners, seu prq/luett humor<-^-. 

Quantus Athos, aut quantus Eryx, aut ipte, co- Ver. 602. rigei: n. n]gien^.<«— canipu.* 

^ "^ ........ . ^A^ X » P. V. ed. B. campos: docte, et fanan 

Quum fremtt tjtabut, quantus, gaudetque nlvali . . . i • • -, « 

Vertice se adtoUens, pater yfpenmnu,, ad antas. «»«, non obfitante loco in VL TIS. qinim 

sic passim sennonem Lucretiiis lepide 

Coruscis autem, nutantîbus, se commo- vaiiaverit Bsdundet autem tom pn» re- 

ventîbus: în hoc enim loco vox nullam tiunOare Jhciati ut mpdo^ ver. 597, 

ţxmiplectitur notionem lucis, ut neq[ue în erumpere^ pro faciat entmpere, Faţnnlus 

JEn. î. 164. uti perperam opinabatur ej^ni eandem dîctionem adhibuit active, 

Heynius: me videas ad Lucretium supra, £q ^y^ {y^ J. 71. 
iu 320. et nuper, ad ver. 587. de tremore 

luds vibrant», sive coruscantis. P°»^^ CKsard reclinis arcu, 

__ _ ^ . , VI ( >i ./t Rzuds talia faudbva redundat: 
Ver. 598. qua: i. e. ^, dt nt' qua via, 

per quam viam: et redit vocula ad ver- quse maxime faciunt ad nostrum, quum 

bum prqfiuat, Veram loci constructio- sit hoc tantummodo poeticum sdiema 

nem non tenentes, editores omnia pravis sermonis conversi, pro tdlibus faucet re- 

distinctionibus obscuravei^, nec veriti dundat; in numeros minus apte suos ca- 

sunt etiam audaciasime eomimpere, re- dente. Sed plurîbus et emendatioiibus 

scribendo quo, contra omnium Ubrorum libris praestat obtemperare. — Caetenim, 

▼eterum disertissimam auctoritatem.—- hanc arvorum irrigationem deducUs fon- 

vapore: i. e. elementa cum vapore, vel tium scaturiginibus, cum omni facilitate 

praedita vapore; ad eandem figuram ser- vţrborum, et omatu suavium numero- 

monis, quâ dicunt '* vir mul tis virtuţi- rum, vîvidissîme Virgîlius descripsit, in 

** bus, nullâ fide;'* atque consîmilia: geo. i. 106— 111. 

quemadmodum Virgilius, gea ii. 262. Ver. 603. igni: n. igne; cui libro ver. 

Optumnpgtrî ^** *^®^*- ^* **® ^''"'" quoqust vide iii. 

Arva solo-^—, ^95. Sane etiam nihil est nisi etjam, 

Ver. 604. percipiat : haec lectio vul- 

Oiex temen iile temerarms editorum ex ^^ editionum compai^ in A. X. at- 

arbitno reposuerunt vaparis; universis ^^^ ^^ ^^^^ ^^^^ sincerissima: veit) 

ezemplaribus vetustis, quâ MŞS. quâ im- q„^ p,^^„^ j^ percipHat; P. prari^ 

pressis, tanto facinon occlamitantibus.- ^,.^^. ,eliqui, |>r«rc;>i<a/ .- qu«voxsisen- 

C«terum, pro sic, O. et A. sint. ^^ conveniret, ratîo stnietune mutandam 

Ver. 600. hicc' ut: n. Amc, omisso galtem flagitaret in pradpitet, Igitur 

t«|.-^Atque demiramur editores, qui ri- longe molliorem viam inivimus, dictio- 

Xuttf friyftnv ad finem versâs baud posu- nem maxime Lucretianam acdpientes. 

erint: quasi deberent haec in sequentia Heînsius in adversariis ejus, p. 310. scri- 

continuari, sensu non impleto; aut sine bit, percieat; et simiUter ad iii, 29. iv. 

his, qu» veniant, deficerent 733. prorsus arftfhowMf et înfelidter: 

Ibid. ex uno capite prqfiuat : confer neque dignas sane putavissem, quas leo- 

818 ver. 271. Virgilius, geo. iv. 25. toribus reoenserem, hujusmodi leves con- 



LIBER QUINTUS. 



103 



605 Ot^rtonus ita est si forte et idoneus aer^ 
Ut queat adcendi, parvis ardoribus ictas: 
Quod genus, interdum s^etes stipulamqne Tidemus 
Adcidere ex iinâ sdntillfi incendia passinu 
Forsitan et roseâ sol alte lampade Incens 



jcctnne, niâ clarilale tmtî nominis ocu^ 
Im prostringerar.— Porro, mallwn, muk 
to mailem, in hac edam versu, validis, 
looo «V caiidisi eed codîdbus non «usim 
uuultare: redeas annotata în L 301. 

Ibid. jfSra perdpiat ardor. Si rem in* 
terios attendas, alterum habemus speci» 
na doctioris KhemAtisi poSEtb diledisri- 
oi, pro vulgari Aîsr pereipiat ardaremf 
(ndeas nuper dicta ad ver. 602.) cujus 
uanpLum nobn Mantuanus dedit, Mxu 
vn.856. 

Kec duna gtumms toto perapit yetibxefiammam: 

pio Lucretianâ finrmulft oonvenionis, 

ncc don oitniMn toto ptntpit pectore fiamuiuu 

VcCi 606. poTvit ordtfTwusT tptos con* 
tea recte stareţ «•« ** validis fervoribuM** 
in Tor. (XM. ad sus^onem nostram; ut 
SenecsB, HippoL 069. magnu$ fervar,-^ 
£t panri$f quaâ ex muUis particiili» mi- 
niids aidores constarent; vA parvis humo^ 
rihut VL 1175. Sîmiliter Gen. xlvn. 9. 
Tttlg. Ten. ** Dies perggrinationi» 
**pametmali.** 

Ilnd. ardoribus ietus: nempe, telis 
nun; conferas autem 1 148. iii. 306. 

Ver. 607. In hune locum Mantuanus 
ocolos forsitan intendent, ad geo. iii. 99. 



mim denîţue^ conferas ît. 916. Viigi- 
liua, ad geo. ii. 80S, his luoem injiciet: 

Nam sKpe incautis pastoriboa excidU igtnt-mmm: 

et potissimum ad ^n. iL 304. cujus loci 
Lambinus quoque prior xeoordatus est: 



Ut quondam in tHpu&i magnus rine viribus igmt 

Ver. 606. Adcidere: sic vetustisumi 
oo£ces et castissimi, L. M. imdequaque 
nota Nindnim Yoces ineendia passim 
*int if* U aodpiendae. Didt igittir Lu^ 
^■eliuB, « iMiuAmB, incendia aoddeiiB^ 
**vel attingeref sdpulam, ex adntiUâ 
" onâ.» Quibus nihil pianina, et poiStice 
nigis ekqaiâtiUD, aut magia Liicrelîa- 

VoL. III. H 



In sţgetem valutl qniim /■■wnţ ftmatilNM am- 

tris, 
/««ii/——. 

£rgo nou neoeasum habeam cum edito- 
rum turt>â ad Florentin» lectionem con* 
fîigere, Accipere sdlicet: cujus vocabuli 
ratio minus docta est, poetica minus^ et 
▼ulgarem dîcendi morem resipit P. A. 
habent AecendiŢ reQqui omnea, Accen^ 
dens ut L. elîam pio varia leotione. 
JProfecto, vox exquiakior in hoc usu do»» 
tra, Adcidere^ dto migravit de solito H» 
biariis scriptoribus in Adcederci deinde, 
in AdcSdere, seu Adcendere. 

Ibid. ex unâ scintiUâ incendia passim, 
S. Jaoobus, epist iii 5. apposite: l)e, 
4kiy09 9rif i^jMfif uXnt Mvm^ru, Vîdeas 
pluTB, huc apectaniîa,. in nosb» Silr. 
Crit sect dvi 

Ver. 609. Sic magîs plaoet hujuaoe 
versAs constttutio, ut legitur in A. codîoe, 
et editione Jnnts Florentina: 

Fordtan etrsiMM toi aitâ lampade fc i cc n » 

Quibus fîivet etiam, quod roseas nt in O. 
atque altă quoque in X. Virgilius, ^n. 
xL 913. 

Ni roteus fesM» jam guiglfie tkignat Ibera 
Fbabus equ( 



Sed enim me tantum non habeo persua* 
sissimum, a Lucretio scriptum esse, quod 
Iod scopo ionge fberit commodius: 

Fonltan et roiei id kte lamp ad e Inceni— 



104 T. LUCRETII 

610 Possîdeat miiltum caecîs fervoribus îgnem 
Circum se; nullo qui de ftdgore notatus, 
JEstifer, in tantum radiorum exaugeat ictum. 

Nec rario solis simplex ac recta patesdt, 
Quo pacto, aestivis e partibus, iEgocerotis 

Scribas paaâîni peccavisse dictionibus fa- lectţ. superius, ad ver. 3S9. P. JEaife^ 
tus et tdtui commiscendis, notum est, et rum ut tatUum: atque sic vulgares edid: 
în confessis. Sic noster Fopius: Vind. n. JBstiferum utantur; V. ed. B. 

tantur; O. JSstifert notantur; A. -^E«i- 

Conjecturis autem adstruendis non pror- ferum utaviurs qus sunt obviee deprava- 

sus necessariis immorari nolim; nec con- tîones lectionum, quas nosmet exhibuî- 

tra consensum membrananim bac occa- mus. Bendâus v» JEstifer probavit — 

sione quid novandum putem. Confer exaugeat: V. ed. B. exaudiat; . quod fot- 

tamen P. Paulin. epist iii. 220. tasse nimis ardens vocabulum videri pos- 

Ibîd. sol lampade, Si^u^ Pun. viL sit, et audacius, quam locus fecile admit- 

143, tat; sed minime displicuisset, nisi merum 

, ^ \r ^ , ^ j r esse lapsum scribarum consensus libro- 
Sic,utaquiB8plendor, Tadiatus/om^i^iofix, ... . -wt 

DiMultat per tecta- : rum emendatissimorum coarguereL No- 

vimus illud Virgilianum» gea i. 514. 
nt iile alibi similiter, cum aliis. 

Ver. 610. căci»: i e. obscuris, quos Ferturequi8auriga,ncquca«rfi*«m«l,abeiias. 

non octtli oontingunt; vel, ut ipse Carus D^nique, Vind. actum, et X. ictus^ pro 
eonfestim explicuit, qui sunt fulgoribus ictum i pulchrius, et quod, ,alio quolibet 
destituti, et in effectibus solimi sentîun- addicente libro, statîm accepîssem. 

**"*• Ibid. radiorum ictum, Horatius, od. 

Ver. 611. se: n. 5. qui,-^fvigore : V. »^ ^^^ jq^ 

ed fulgure. 

Ver. 612. Prius hune locum sincerita- ^um, spissa ramis. \zxxt^ferviâos 

Excludet KtUi-"^: 
ti suse restitueram -conjectuns, quam no- 

verim codicem antiquissimum raîfai su& ubi veteres enarratores misere falluntur, 

Iragari in omnibus praeter simplicem Ute- de fulminis ictibus cogitantes. 

nilam; quum reposuerim Jic arbitrarium Ver. 613. ac* ita P. V. ed. vox abest 

pro sit libronun in versu praecedente, ne Vind. A. II. vulgo, nec; O. II. aut: 

prorsuslabasceret constructio: literasau- qu^d maîiime probamus. Juntîna, et; 

tem c ac t passim commutarî centies ani- etiam bene. Neque aliter Virgilius^ gea 

madvertimus in hujusce operis decursu, i. 120. 

et est ignotum neminL Venim enim, si 

. 1.. ^ • 1 • 1^ JV^c tamen nihil inprobag anser, 

magis bbeat. reponere possis, loa salvis stryinoni»g«. gmc. */ amari» totuba fibrim 
rationibus, si pro sit; quae voces sspius- obficiunt; auf umbra nocet-^. 
cule in membranis aunt commtKtc Jam 

vero librorum disâmilitudines ad examen — ^c*o: A. rectaqwt; vulgares editi, cer- 

tevocentar, -^jEstifer in tantum: M. *«/ Hbris omnibus repugnantibus, nisi 

JEslifer vi tantum; quod ipsissima est quod collator sic letulerit de co<Hce Vin- 

scriptui» nostra, si probam dictionem, et dobonensi: sed per somnium ex ebumeâ, 

qualem non respuent Camneme, concin- *** xallor, porta. 

nes ex lineamentb literarum: confer var. Ibid. patescit: *« ut porta scilicet, per 

5 



LIBER QUINTUS. 



105 



615 Brumaleis adeat flexus; atque, înde revortens^ 
Canceris ut vortat metas ad solstitialeis: 
Lunaque mensibus id apatium videatur obire, 
Annua sol in quo consumit tempora cnnru: 
Non, inquam, simplex hlis rebus reddita caussa est 



"quamrectâ posds ingredi, ad salutan- 
** dam, atque amplectendam, in fano suo 
" dditeacentem, Veritatem." Haud dis- 
similiter Mantuanus, de seoretis sacrisque 
Musarum saltibus îrrumpendls, ad ^eo. 
ii 175. 



— tîbi res antiqtiae landia, fSt artis, 
. ingre^n sanctos ausus recludere fontis— . 

Var. 614. JEgoceroti$ : O. A. egloce- 
miis} n. autem, egloceruntis.^Et puri- 
tatem Grasei nominis Lucanus etiaxn con- 
wrvavit, Phars. ix. 557.' x, 215. cum Se- 
aecâ, Thyest 864. sic castigando: 

Figram referenn hyemem, gelidus 
'Cadfit Mgoceross Jfrangesqae tuam» 
Qliiaquis es, mnntn 

y^^ijranget* et pueriliter, nec appo- 
silc Qui diagramma codestb sphaerae 
▼olet înspicere, veritatem emendationfs 
loes nolens volens agnoscet 

Ibid. partihus: i. a Zodîad secfioni- 
In»; ut Mantuanus, geck s. 2ffl. 

" cerţi» dimensum fartUnu orbem 

Vw. 6l5.Jlexus: V. ed. hstoetjluxus* 

Ibid. Pulcbri versus Maniliani, quibus 
nou ignobilis poeta drculos ccelestes de- 
scripserit, Lucretii loco tempestivam ope- 
nm tiavabunt. Leguntur autem in i. 

000. 

Alter, ad extremi decanreo» ddexa Cancri, 

In ^0 consummat PhoBbiu lucemque, moram- 

que, 
*I^n)aqae per longoa circumfeit hmlna fieseus^ 
-Xaivi medio nomen fBA aumit ab cstu j 
Temporis et titulo potitur: m^/omque volantis 
*«Gx, et extremos dedgnat fenridus actu» : 

>•«. *'metaffi, quam se sol circwmagit" 
Nunirum, Bentldanam emendatlonem 
^uvS} «ice achu, minus probo: in csBteris 

H 



optime rem admimstravit vir sagacîssi- 
mus. 

Ver. 616. Canceris ut vortat: P. Can- 
ari iter uti vertat, odiosissime; V. ed. 
Cawteris ut vertas: bona Pii exemplarîa 
vulgatis conspiravera — metas abest A. 
Editiones nonnallse ponunt se post metass 
audacter, et insdte: cui testis sit Silius 
Italicus, i 693. 



• ai pentet, surdiia, in armia. 



Pactorum, vertant înde ad Carthaginis arces : 

cum ipsissimis veibis Cari. Sed enim de 
hoc genere verborum, absolute positorum, 
sa^ius jam disqmus. Vide ad iv. 158. et 
similem venustatem in varîetatibus lectio* 
num ad ver. 517. superius. Confitendum 
est interea» voces revortens et ţwrtat sic 
minus eleganter contexi tamen, atque 
auribus lautorum hominum compurgatis 

inauavîus aoâdere. Forte an posuerit 
Lucretius: 



atque, inde revortens. 



Canceris vitveniat meta» ad solstitiales. 

Certe, Lucretii maxlmus sectator, mira- 
torque, non aliter locatus est, ad ^n. x. 
472. 



Et jam 8ua Turnam 



Fata vocant, metajqae daţi ^rvmit ad aevi. 

De permutatis autem dictionibus venio ac 
verto, consule sis Drakenborchium, ad 
liv. iv. ^.1. et V. 49. 5. 

Ibid. Canceris; a recto Cancer neutri, 
us generis: vide Priscian. lib. vi p. 697^ 
Amobius, de morbo, lib. i. p. 30. — '' con<K 
^ tumadam canceris saevi — :'* quem lo- 
cum et Havercampus indicaverat Celsţis 
autem, in masculino quoque genere, de 
med. iv. 16. *' Valensque est etiam ad» 
*' versus cancereni întestinorum--r>** Qui 



106 T. LUCRETII 

620 Nam fieri, Tel cum priiti&i, id posse lidetur^ 
Democriti quod «imctft tir i eeHtendB potdii 
Quanto quaeqa^ lâagk silit terratii siderft propti, 
Tanto poşte ntiniis dim cci^ turbine ferri: 

vero higusce declinatioms formam de sig» L e. dua extrem». Sed nofl tempixa m<v 
no ccglesti adhibuerit, si nostrum ezdpias, net, ut remissam telam repetamus, te re- 
nullibi reperiou mittentes iameti ad iPîndaii âmile excm- 

Jhid. metas ,01, Non abenus ert huîc j^bm. în Niem. l 60. simae apud PaiMn. 
loco PapînitB, ÎA Adifll i 455. Att. cap. ă3. p. 82. quod ftaudi foit Syl- 

butgîd, et Corintih. cap. 34. Im. 



Corficefetmeta»— : id spatii; et forte Virgilius, quantum ju- 

„ «• dicare Uoat ex loco, mira numeroruiii 

te." dum conficeret zodiacum. Sm ,„ .^ ^^.^j *^ z^ k>m. wî 

,., . . 11 j j ^ . magmftsertaâ oommendato, m ^iK "wu 

auter acapias lUud donect nrtio temporum ~r 

minime constabit in hoc loco. 

Ver.617. mensibusiâ: P. V. ed.. meu- ilec rero AWto *«.*«« /rfl«rfa .«ar*^ 

nbus ad; aHtn oodices Ki, meruis ut id. Ver. 618. consvmît tempora. Ueat 

Ibid. ^ife)k«t6ti#. H»C I6ci!i^, pro hrt- Virgilius pulcherrime, ecL z. 43. 

gtaHinensWtts^ paucoserât, dpînolr, vde ^^ hdclpsotecumcofutaier^rKYos 

daicti<)rlbiifs remoratura; iri^ 'docendus es, 

l*tor! «^ eâm longe tarissîttwto, « Cttî i e. « tila dies omnes meoa insamerem:" 

^Mtefis fhVeAies pâraUebis. Nifltimm, — " eadem hora et «moiî finem poncftret, 

qudties nomen isH Ha Aude poaftaM. sine " et vitaî:"— uti rectissime Bwrmanmis 

î^djuncto qaciBbet, în taum'ett) multftudi. Heyniusque contra Servii mentem expK- 

nîs, (Ttfd tatatutti sofeft ple^ttU^tte ^gn»- cant. Nec Persius sane venustate Ma- 

care; ut tigaA HebrsM vet^es, et ad roni cesserit, sat v. 41. imitatus tamen 

Graeci dualis instar. Polysenus, storateg. cum ad ed. ix. 52, 

ii. 4. 1. ntXtwiims 409Xufxu AKPOnO- Tecumet^iimlotiSMmeniinicMfxwiitreiiD/^/. 

*r<A«.- i. e. duas arce». Ita, ni &Uor, Addatur Manifius. i S30. temi>e6bve: 

capiendus est Achilles Tatius, i. 8.^-xci Nec cădere in terrampendentiajut^racoelo, 

y»f Uf tn* *ft^ur/u»* rm yttţM» xjf^ Sed dimensa suiş ««juiimt* /«»Aar« slgnis. 

•*•«» 'HMEPnN. îr*xx« y «y yiMir» Km iv Caeterum, V. ed. habet tempore, pro tem- 

NTKTI MIA—-. Hinc unâ opera recte .,^y^^ 

constituendus est JuKus CapitoUnus, in Ver. 619.. Nbn inguam.- P. V. ed. 

Pertinace imp. cap. 15. et maximi Casau. JSTonnunquam.'^kiis: P. hic—est: Vînd. 

boni dubitaticnes eximend»: « Stelke ^i^^^. 

« etiam juxta solem per diem vîsae sunt Ver. 626. «rf abe* tî.-fwsj«f .• O. fir^ 

" darissimae ante dies quam obiret:" L e. te.-^'Ei vetenim philosophorum opînionea 

WfkP steUiB significabant eum post binos de conversionibus soHs videas, si tibeat 

di«moriturum. Nihtt certius, aut appo- vacetqne, «pud Plutaicham, de plac phîL 

sitius. Codex regius. diem; quasi una ]i 33. et D. La&tium, x. 93. quos Ion- 

tantum stella fuerit: perperam, et inop- gam esset singillatim exscriptos dare. 

portune. Addam VirgiUum, «eo. i 235. Ver, 621. sanda: quasi acâUoet iUe 

QMmcIrcam extrm^ dextrl, tevâque. tra- <*«» ^^^ ^*^*" Epicuros; sacnurnm 

buatiir: doctrinarum mysta: conferas dict» od ul 



LIBER QUINTUS. 



lOî 



Evanescere enim rapidas illius, et «ems 
625 Loipinui sqbter, vireis; ideoque reUnqni 
Paulladm solem cum postericoribus aignis, 
Inferior multum quod sit, quam fervîda signa: 



15. cum i 751. 1014. Porro, versas hic 
jim venit nobil «m^ra. ^d iii. ?78. 

Ver. 622. ânt: V. ed. L. O. A. n. X. 
SUinj eiisâ sdlicet utrobique litera pri- 
noribuB ambieiitiiim ▼ocabulorum. 

Ver. 623. cum ecdi turbine: ^ q^oA 
** impetii scilicet velodssîmo drcum ro- 



Eintşttt rot ia u . 



meCaqoeArvidii 



Quae sunt ezquisitiasiina. Nempe, <* tî- 
** tata, sed vix vitata tamen, et tantuxn 
** Bon praetricta; ne spaiîuni aibi luai> 
*' fildeps per faltidisrimaTn periţîam iiiiri* 
** gationia.'* Rem rite aMeoutus eit comp 
«h^r«ddmaitudin«m~voUtointiatur. «entotor Oiiţuianua N«do c^^^ 
«hiiiis:" «mf^iras Virg. JEn. ţii 378. «««Mio oonjectwalw ţntolmbihter odi. 
JfaDOius, iii. 388. de «yranie OKio: ^^'^^ scribendum pioponentia: 



^-— — — — — lateromque meatin, 
Imtms bl morem, rectA vtrtigtiu currit. 

Hic philosopfaonim sententîâ Silius usus 
C9kiioaillepide,ad Pun. ▼. 632. 



nam turbme mots 



Ablatis Urr^e indderat—- ^ 



Lucretianam vocem, quo melius efiectum, 
pedetentim oonaummatum, dignis oolori- 
btts depingeret, VirgOius eioepit, ad MtL 
î?. 278, 

Et procul In teniieiq tx ocuMt t^ttmuit annun. 



Ab hK bsuper cekri rotatknie «di Vir- "T" "^ '«ri«™"° pitestMem h^juMe 

Siliu.pe.det. «1 iEn. a. 8, . '«="' ^/P*"-^ «««mUium, «u 

dţprebendes; et hinc valebis non pauas 

— I et Jam nox hnrnida emlo lods veteruxn et eflScaoeip et indubitatam 

Pr«P«f,nadmitqDecadentiaild«nioauios: medidnftm admoveie. Sed enim, dum în 

i e. «« de coelo praceps fertur in ocea- ^<* *""*> vmxm atque altenim spedmen 

"num." In Heynii enaixatione, si vo- **^»™ emendationum ezhibeba Lucanus 

ces converteris, et wiente ponas pro occi^ P"™"* **»»*» P***"^ '^ ^' 

ientCf vidssinique occideniem pro orient dum patrioe portiw, dum litofa, ncmquam 

tem, omnia se rectiasime habebunt Si- AdvinisredituraauM, teccuinque cacumen 

dera 8uis horis eundem cursum tenent Nubibtw. et dubio- cenUt i;ai,*,c^. montet. 

«tiquc. quem suiş sol; ab oriente scUicet Ezspectaveram in hoc loco ţurtxurarn 

m occideniem. Idem vatea, ibid. ver. pontam omnea^ingenii vîrea contenden- 

^ tem, ointiaBÎme scripturum esse, ad veri- 

7mitwiatereacfleImB,et/«j/oceanoaflK: tatem rei, evanescere: neque aliter oom^ 

paret adlioet în uno codice et editîone 

i e. " impetu magno provolat, oceano ^, ^^^ ^^^ indignantibus. Nî- 

>reto, nox; drcumacta mundani tur- ^^^ ^^^ ^ .^ clarisame compertîs, 

s vertlgine. Anhseum dedisse primitus: 

Ver. 624. acreit. Tel aeris: A. II. atris, 

mâ. K«am,»e^. î «. «MtuMit mama, et duMo» vidft evweseere mont». 

*e magii, vanetcere* Signatum est, et Haud aliter Rutiliui, itin. i. 433. certo 

cfteiz, et speeioaum, Yocabiihim in pr^ oerlius, castigandus est: 

«i». Cum sdertiâ bsud minui fWici sic dubltanda«)letgracm«;^«c^* coma 

Venusinus, od. i 1 . 5. Defenlique ocoli» Zawxeptrta latet. 

H5 



108 T. LUCRETII 

Et magis hoe Imiain; quanto demissior gus 
Cursus abest prooul a coelo, terrisque propinquat^ 
630 Tanto posse minu» cum signis tendere cursum» 
Flaccidiore etiam qnanto jam turbine fertur. 
Inferior quam sol, tanto magis omnia signa 
Hanc adipiscuntur cdrcum, praeterqu^ feruntur. 
Propterea fit, uthaec ad signum quodque revort» 



IjMjvanescereryiătBunDasirkvan. Sed Ver. 629. Cfursut abeH'-^ Falloregi>. 

revertar în Tiam» cum monuens permultos met vehementer, aut hac variavit noster, 

esse locor» quâ in lîgatis scriptîs, quâ ao- et olim acripdt: 
lutifl, ubi findJs e dietionis pneeedentis qmntoilCTr'«^'^*'q" 

disît primam lîteram ru evanexere^ qnod Oumu abest procul a cobIo, terrisque propinqoat: 

proinde vulgaria lectio vanescere infelid- ^j^jg ^^ ÎL 147. de hoc peccatoUten- 
ter ejecît; et emendavero Nasonem, ad 

amor. ui. 7. 51. ubi mutnr boc Hemaum ., ^.^ ^ . Pinker 

«. . Ver. 630. tendere cursum. rart» 

r^^^' Viigilius, ad JEn. v. 834. 

Cm^lm^Cem^ţe^va^esciiinhetim. sAhunci^cursumcanUndmi^: 

« SterUem herbam Ubri mdîores," dîdt î. e. junctim tendere: de pluribus. 

vir sagadsnmus. Et quid minun? cum Ver. 631. Flaccidiore: Vind V. eiB. 

procul dubio posuerit Ovîdius: ^^ „. î. XI. Flaccidior; rf e dictione, 

Aterilem evantscit to herbam. qu» subsequîtur, expresso. lUccţdm 

.. ^ ,,.,,, , autem valet molliore, hxiaret languidiora 

• Ver. 626. «^t*.- P. Vmd. V. ed. B. Amobîus, lib. ii p. 79.—" (P^) ^^' 

O. X. n. igniss ita ut referatur ad se- „ ^ Ubriaun indignam ewe «b-tf 

quentia. factâ distinctione post poOeriari. „ j^^ ^^ ^ flaccida^ fictionem m^ 

bus. Perpeiam; cum manifestum sît, u ^tudim^ejus ^ eminenţi* convenire.'» 

qmdsbtemmebsent. Ver. 633. flanc.- n. hac^firufU^^ 

Ver. 276. Jn/erior mtt/ftm ; ^^Xo, «- ^ ^ /«„n*ur.-Porro, voces sfgna dr- 

^r^,. Ita leptur m P. Vmd. V ed. cum i^' îv accipiend« sunt, pro .i^ cî»- 

B. O. A. X. n. vulgatî, mti/to; quod si ^^,.^^ q^^^ j^ ^ p^ri nuper ediximus 

re verâ sit in vetustissîmis exempLuribus faciendum ad ver. 608. nam editores vul- 

X. M. nihU aliud esse credam, quam fadle go i^^^^w, post adipiscuntur j perpe- 

peocatum T« muUo vel %utUom^ mutoti rtan: quod Bentleius quoque pcrspexent 
cum simplioe mM/to; ut sspe alias. Ver. 635. videatur: A. wVfconitff.- 

Ver. 628. hoa l e. ob boc, propter ^^ . y. ed. ^tto.— In vereu prsBcedeatti 

banc caussam; ut noster oenties, et alii n. td. pro ad. 

Ordo est, ac sensus-. " Et magis (a for- ib^. Mobilius: l e. velocius, aptius ad 

««tionnempe) bac de cauasâbinam tanto movendum. VirgiUus, geo. iii- 16^. 
«' minus posse tendere cum signis, quan- ^/««t«: 

" to-» etc quibus quid darius, moUius. ' DumfacHe. animi juvcnum. dum molnits 

autexpeditius,desidieraripotest.'Edrtores ia velBx, abusive; quia "OAJ^'f ^"^l 

nihilo minus, nimium iaciles^ ne gmvius tiones sdlicet, vel majoris celerîtatîs • 

aliquîd in eos dicam, însititium illud fectus, iUa «tas habeat. Vel etiam, q^ 

Lambinianum et post lunam propagare supra dixerat juventutis fiigam matitf»»» 

noii expaverunt. in ver. 66. 



LIBER QUINTUS. 



109 



6S5 Mobilius videatur, ad hanc quia signa revisimt. 

Fit quoque, ut e mundi transvorsis partibus aer, 
Alternis, certo fluere alter tempore possit, 
Qui queat sestivis lunam detrudere signis 
Brumaleis usque ad flexus, geliduinque rigoiem: 

640 Et qui rejiciat gelidis ab frigoris umbris 
iBstiferas usque in parteis, et fervida signa. 



Optoma qnaeque dies mîseris moitalibus aevi 
Prima fugit : 

i. e. viget majore mobilitate. 

Ibid. ad hanc revimnt: redeas ad îi. 
359. 360. 

Ver. 636, e mundi: A. emundi^ n. 
amdL 

Ver. 637. Altemis: A. AlteritiS; quam 
permutationem, ob sixnilem literarum dr- 
cumcsesuram, in supeiioribus factun vî- 
dimus: de quibus index criticus consu- 
lendus est 

Ibid. aUer alirj qui altemet cursus sig- 
norum sdlicet» ea remittendo ab austra- 
libus partibus, post quam prior aer illuc 
a borealibus dejecerit 

Ver. 638. tunam: vulgo, solem; sed 
has Toces, hic et in v6r. 642. sedes invi- 
oem commutavisse, vidit sagacissime Bent. 
lâus; et extra cavillationem omnem ac 
dubitationem jacet haec vin summi restî- 
tuda Nemo, tenore loci diiigentius pdr. 
pensa, refragabitur. Plura videas ad ver. 
Si2, si plura desideres, ex abundanti 
dicta. 

Ibid. queat a&r detrudere. Sic censuit 
etiam Anaximenes, teste Plutarcho, plac. 
phil ii. 25. Ava^fAt^ns, v*o irifrc;»»«/»i»if 
Mpvf Ktu ttvrtrtnn t^atfu^ieu ret a^r^a: 
qaod Epîcurus nuncupavit compressiore 
pbrasi at^og atrt^^if, apud Diog. Laiert. 
X.93. 

Ibid. €Bstivis lunam detrudere aignis, 
Consiinilem figuram versus Mantuanua 
forntan hinc effinxit, ad ^n. vi. 584. 

"■ superisque Jovem detrudere regnis. 

Ver. 639. rigorem: V. ed. rigore; pro 



• Ibid. gelidum rtgorem: i. e. ngidam 
brumae glaciem. Manilius de brumâf ii. 
419. 

Hinc rigor, et glacîes, nivibusque albentia rura. 

Martianus Capella, lib. L p. 9. ed. Lugd. 
^-'< plena undosse Hyemis, atque aigidi 
*' rigorist nec non etiam pruînarum.'* 
Neque aliter alii. 

Ver. 640. gelidis: il»gelidu8, — ab: sic 
P. ad lucretii morem; neque aliud vuit 
r» ad in V. ed. Vulgo, o. Atque, ob mol- 
liorem literarum in proferendo commix- 
tionem, non dubitem, quin Virgilius sic 
scripserit, ad ecl. vii. 6. quum codd. MSS. 
collatores has minutias baud tanti fece- 
rint plerumque, ut recensione dignas ex- 
Isdmarent: 

-— ^ dum teneras defendo ab frigore myrto»— . 

Pro umbriSf XI. unbriss unde V. ed. m- 
bris, 

Ihiâ. frigoris : i e. bruma; ut Maio* 
ecl. ii. 22. 

Lac mihi non testate novom, nonfrîgoret defit. 

Nimis autem sunt arguti, cum distinc- 
tione suâ subtili, post astate, Heinaius et 
Burmannus; quos Heynius prudentissi- 
me neglexit 

Ibid. umbris, Hoc dicit ob majorem 
noctium, brumalium longitudinem. Simi- 
liter Mantuanus, de continuis Scythiae 
noctihus per byemem, in geo. iii. 362. lo- 
cutus est: 

Tum 8o! pallentis haudumquam discntit timbraşi 
Nec quam, invectus equiB, altum petit cthera, 

nec quum 
Prascipltem Oceani nibro lavit aequore curniin: 

i. e. ** sol, qui cseteris gentibus de solito 



iia 



T. LUCRETII 



Et ratione pari solem stellaaque putandum est» 
Quae volvunt magnos in magnis orbibos aimos, 
Aeribus posse, alternis, e partibus ire. 
64:5 Nonne vides etilEan divorsia nubila ventis 
Divorsas ire in parteîs, inferna supernis? 



** surgit occiditque, iUîs nunquam sar- 
** fpX; nuUâ dîe semettris nox exdpitur.*' 
Nam Scythicas gentes, ultra quas nihil 
antiquis certe notum, pro maxime boreali' 
bus auctor posuît; et vevsas tertius so- 
lummodo inserrit, ad poetanxm solennem 
oonsuetudinem, omamento laetiori, ac 
aensui quadrando: ut etiam lac testate 
novum scîlicet in verau jam superius ad- 
moto; quod immerito scrupulum summis 
critids injecit Niimmm, Servius sensuxn 
scriptoris non assecutus est; et Tereor, 
ut alius quivis probe intellexerit, quan- 
tum equidem valeam discernere. Consu- 
las autem sequentes verr. 376. 379. Ma- 
ronis, atque honoratum grammaticum ibi- 
dem fluctuantem. 

Ver. 642. solem-'-iJolvunt magnos annos: 
univers! libri» tunam; sed longe mendo- 
fflssîme : et huic crisi, confirmationis cu- 
jusquamsi indigeat, praeter manîfestissi* 
mum loci scopum, qui nostram lectionem 
haud repudiandis canvidis efiiagitat, imi- 
tatio Virgiliana sufiiagatur, ad Mn, nu 
284. 
Interea, magnum bol circum'vol'vitur annum, 

Nec non juvabit Seneca, in Thyest 847. 

Hlc, qui, sacrifl perviiu astris. 
Secat obliquo tiamite zoBaa, 
Flecteiu longoi Sigmfer aanot, 
Lapsa videbit ddera tabem. 

Sic rescribendum dico. Vulgatur labens; 
quod cum lajaa in eodem vefâculo qois 
vel Tenustulus feret patienter? Coi^ 
nostnun Camm, ii. penuH. et ir. 1256. 
De bac permutatione diximus alibi» et 
insuper Drakenborchium consuks, ad 
Liv. zxxix. a 1. 

Ver. 643. Q^ts wlvunt magnos m mag. 
nis orbibus annos, Annum solarem vel 
verbia magnifioentioribus Masonides de» 



acripnt, ad IL B. 184^ quem noa grava- 
bimur apponere: 

Enut hi fitCtu^i AI02 MEFAAOT ENIATTOI. 
ăi»s h fiuyaXM tnaorMy am re nXoh fw 

Eustathiua. 

Ibid. volvunt m magnis orbibus annoe^ 

Hinc orbis solis, vel anni mensura, poikis 

ufiurpatur pro ipso anno^ ut Ovidio, fiut. 

ii. 

Tempon cnm cauasb, Latium digesta per orieM: 

quae sincerissima est istius versus scriptu- 
ra; et r0 annum plurtum librorum me- 
nim haberi debet interpretamentum voca- 
buli doctiorîs: vide Virg. ^n. i. 269. et 
Burmannum utrobique consulas. Locus 
autem Maronis nobis perquam tempesd- 
vus superveniet: 

Triginta magnos v^vendu mensUras orAu 
rn|;>erio explebit— — >: 

ie.*' r^^o potietur triginta ptenos an- 
^ nos, per cvcuitum duodedm mensîam, 
^ nîbilo defidentîum, exactos.*' Ita, ni 
fallor, declarant est vis locutionis voi' 
vendis mensibus; quie supervacanea videri 
poterat 

- Ver. 644. Aihibvcs: P. Aereis; V. cd. 
Jl. Aeribus ; O. A. Aeris, — e: A. n. a/ 
ut in editis vulgaribus. 

Ibid. e partibus: nempe, e diversis âl- 
tematim cceli plagis; e borealibus ad au- 
sirales) ac vicisoim. 

Vtr. 646. inferna supernis ; nimirmn, 
inferna diversa supernis: ad gemellum 
achema regiminn işti ad iii 1951. in di- 
vinis versibus: 



' quorum unm Homenu, 



Sceptra potitus, eâdem aHis sopitus quiete est. 
Ver. 647. illa: V. ed, n. iUe^-^^e» 



LIBER QUINTUS. 



111 



Qui minus illa queant per inagnos aetheris orbeia 
.^tibus, inter se diyorsis, sidera ferri? 
At nox obruit ingenti caUgine terras, 
650 Aut, ubi de longo cursu sol ultima cceli 
Inpulit) atque suos ecflavit languidus igneis. 



ottl; n. pieat: cui cod. versus» proiîme 
sequeiis, deest 

Ver. 649. jit noxt V. ed. Ac vov< — ^£t 
baec dicta sunt ex Epicuri sententiâ, 
quAm a Diogene I^aertioy z. 92. ne scc»- 
înmus: AwrtXett xm ii»us «Ai», »mt ««•• 
Xmst »•* ttn XMWât9 ât^rfttu »m «««« 
tM4if riNESeAI ^imiffimt »tu xm/n #Cf 

^M— . Sic locus est concinnandus» quem 
Gassendus et Meibomius misere vexavfr- 
nmt, et corruperunt Vîdeas Anecdota 
Graca Villoisoni 

Ibid. obruit caligine terras: i. e. **ruit 
" ob, vel in, terras ingenti cum caligine;" 
nam fuerit tjronibus fnigiferum non alei^ 
m eăâKtfuf, sed ubique yeras orationis 
structuras diligenter investigasse: hine 
enim solide profidtur. 

Ver. 650. Aut: V. ed. Ac,* volens At^ 
quod comparet in n. S. ut Agt in O. 2. 
— fo/ ultima: sic luculentîssime Vind. O. 
n. nec, nisî unâ literulâ, discrepat oorrup- 
tela exemplarium V. ed. L. M. X. solvet 
ima sdlicet; A. solvet intima; II. solve 
imij P. sol extima; ut vulgaribus in edi- 
tis conspicitur. Sic ultima mundi^ ulti' 
ma rerum, et similia, in penragatis sunt 
locutiombus. Confer sis autem i penult 

Ibid. Inpulit: î. e. vel rotarum atque 
iiiigulanun equinarum^ vel radiorum, ver- 
beribua. Ad posteriorem notionem Clau-- 
diani locus facit, rapt Pros. ii. I. 

ImpuKt lonios praerniaso lumine fluctus, 
Non dum pura, ^tmmmmm: 

cum Virgilio, ut videtur, ad geo. îv. 51. 

— n\A^am hyemem aol aurew egit 

Sub terras, coelumque aestivâ luce recluait— : 

"^ rm mstivâ luce avf «mm ad pulsam 
referenda esse &dle crediderim. Sed al« 



teri opere maximo înterpretatîom favet 
sequentium verborum color in Lucretio^ 
nec minus &Tet CatuUus quoque, Ixiii. 
41. de soUt 

PepttHtque noctis umbras vegietis sonipedibus, 

His igîtur acquiescendum puto, ac nîhil 
ultra disquirendum. Est autem oratione' 
elfigantlsfiinie et potentiaâme figurata \o- 
cus. 

Ibid. ecflavit hnguidus igneis: i e. 
** 091M defessi suos ignes eonsumpsentnt^ 
" nec babent quos qpirentamplius." Non 
▼enuste minus hanc imagmem M^ntna- 
nus exomavit, ad ^n. xîL 114. 



■■ ako 86 gurgite tollunt 

Solis equi, lucemqae elatis naribus ^attt, 

Ver. 652. Concussos itere: i. e. «* Ion* 
*< gae acdifficilis vi» succussionibus defiu 
<* tigatOB." Sermonem sdlicet ab agente* 
ad actionem, ab e^s ad ignes^ more po-' 
etico venuste transtulit. Virgib'us, ^n. 
viii 5. bine forte dictionem coloravit : 

Utque acria cencussU equos, utqae inpulit arma—. 

Ibid. itere. Sic solebant antîquissîmi: 
vide Sosip. Charis. lib. i. pp. 63. 106. ex 
Julio Hygino, Pacuvioque, exempla pn>- 
ferentem. Nonius etiam Marcellus, viii. 
13. suscitetur, ita castigandus et interpun- 
genduB : *' Iteris positum pro itineris. Et 
(( quidem recte ab eo, quod est iter» ■ite-' 
" ris fadt: itiner, itineris.** Tum sub- 
jungit locos, vocem ezhibentes, Noviî, 
Accii, et Varronis: quos» apud ipsum 
quaerendos, praetermitta Juvencus» hist. 
evang. L 245. 

Ecce ! ittris medio, ateUam pnectirrere cermint, 
Sulcanton flammia aura»——. 

Var. lectt babent, viiej baud dubie ex 



112 T. LUCRETII 

Concussos itere, et labefactos aere multa; 
Aut, quia sub teiras cursum convortere cogit 
Vis eadem, supta qu« terras pertuUt, orbem. 



Smportuno quodam oorrectore. Idemmox bendo %*atft$Wf'r» pro %*i9fMf$a nra^ 
ibîd. Ter. 291. ita scribendus: pnus quam intellexîssem in var. lectt ita 

exhiberi. Valde mîror Rdakium, mult» 
nom, per ylco. i«**/que. per abdita tecta kctionîfi critîcum, taesitaVissc în Tocabula, 

Perquef/«n/8trata8,pernot08perquepropinquo6« ,...«.,, . « 

QiiiBrebatgenetrbc: quum alibi Plutarchus usus 6it plus se- 

mei, alibi Diogenes Laertiua, Euclides in 
i. e. " per vicos, uibes, nutioonim eaaas ^^ aUquoties, aeomedes in meteoris, 
« agria abditaa, atque pubUca itinera." parthenius in erotids. cap. 17. interprete 
Vulgo, wrhi$: et eadem est hic etiam v». ^^ intcHectus; Arrîanus in tactîcîs, p. 
rietas in libris, acsuperius. Rixnusdeni- lyg ^ modo caste scribatur ad hune mo- 
que ibid. iy. 770. dum: T« »^»d )f morţiş 9 »măa «-if vtt 

Bccel iUris mecUo clana ae ottcndte lew M ^ ut futxn* «^frMn/Miv«, itftt mg lu^uXfis nat 
EtabeatinmalamremcumsuovMr.ter- *•»* vrmţMn vfUZXnrtu fwn, «A.x« i#« 
tîiim inculcato, nesdo quis odiosissimus wmtrp ^it *^m*tt ^turrn rm Im'wtm^ 
flidelionum: quasi sdKcet venerandam •ntfyra narm mţ •^oXftMu •*'»» (^ Eni- 
melioris «vi rubiginem fai scriptores non nPOXeEIN «ry iff* yiyvâfttMt, KAI #»i. 
fltudioaiaBime suiş caimînibiis induoerent «^» •^^•'' *mftx**^ Vf •^*'' ^*'"» ««•'«'^•^ 
Sed genus istud sdoU manus sacrilegas '«»• omisso tuu, Hia addas Heradiden 
reUquib omnibus antîquitotig altioris inji- Pontîcum, Strabonem, Polybium, Cle- 
cera temeriter aolebont mentem Alezandrinum, aliosque. 

Ibid. labefadot a&rt mulio: » per iter Ver. 654. supra: sic ^md. V. ed. O. 
« hmgîasimum sciKoet pukibus aeria» A. n. reliqui, ut edi aolet, mperoi sed an 
« propter cursfis cderitatem, violentîus «nnes de codicum fide, vehementer do- 
« impingentibus, et corpore everbenmti- bito: et edîtores voces invcrsas exhibent, 
«« bus:" conferasiv. 956. vi 103R '«"»«» 9^^»' ^*>™ ^^^^ ^^ importuna? 

Ver. 65S. amvartere: sic M. reUqui, ««"«îtati suffragantibus. sat sdo; utcun. 
pro more, ad recentiorum ortbographîam» ^« ^^ membnmis B. L. M. altum 
eoniDoiere ^* silentîum collatorum. 

Ibid. H»c etiam est ex ratiombus I^i. ^^^ *^«»- ^°^' ^^'^^ Bentleius. 
curiîincujusveibisapudDiogenemLa- Sfc alîi, quos Lambinus memorat Cuî 
ertium. X.92. monstrum restet jam nune ^^"^ ^'^} VirgiUus baud aUter de 
nobis debeUandum: K«r* tf^mnmy « i^%f **^^» m gea l 442. 
yntj »«u arcXiv EninPOSeHS IN (ohtcw- Conditus in nubem, snedioque refugerit ortfttfhi^ 

raiionemL r» itmiim^mm» 3v»«Mr av fvfvir «, , . , . « • « . 

.1 r. Unde idem vates sic fortassis leviter cas- 

tt.,'^ r t7i . tigandus restat, ad ^n. vui. 97. 

fu. In libns est, ntMtfâfhm^tv, Flutar- ^ 

cbum in eâdem voce librarii corruperunt, S^ medium cceli conscendorat IgneuB orbe: 

de consoL ad ApolL p. 121. B. tom. vi. p. y^^o, arbem. Ibid. iv. 184. 

461. Reiskii: Ttcvrtth *avr«c ElIinPOX- 

eHîlX y««r«M, *M ra ImyTm a,^ui^fM^ "*^ ^*»*"* ^«^ mei/», tertKque— ^ 

V» MU r» rm »fi9$fUMtf. Vulgo, firiar^s- Non oonfidenter de hac conjectura pro^ 

iutf, Reiskius infeliciter tentabat. £an- nundem, neque veifoum addam aroplius, 

dem medicinam pnsstantissimo scriptori ut ut arbitrer verie similem, cum moni^ 

sponte feceram, ad i. p. I6(X £. rescri- ero nibil obstare ibid. îiL 512. 



LIBER QUINTUS. 



113 



656 Tempore item certo roşeam Matuta per ora? 
MihenM Auroram defert, et lumina pandit; 
Aut, quia sol idem sub terras iBe, revortens. 



Hec dnm orbem metUum Nox, HorU acta» sub- 
flMt: 

ie. medium cursiis ejus curcu1arÎ8.->Por- 
10, vafes iUe sic utramque LucretB bypo- 
thedn in geo. i. 247. exposuit: 

IQic, ut perhîbent, aut intempesta sUet-nox 
Semper, et obtenti densantur nocte tenebne ; 
âot redit a nobia Aurora, diemque redudt : 
Nosque ub! primus equis oiiena adflavit anheUs, 
nUs sera rubiens adcendit lumina Vesper. 

Ver. 655, roşeam Matuta: âe P. A. 
MfH; Vind. O. 2. roseă nuUura, et A. 
toate rotea; V. ed. n. rose amaturoi L. 
M. A. roşeam matura : de B. nihil liquet 
Kec profecto prorsus contemnendam ezis- 
timo lecdonem matura^ ut de Nocte in« 
telligatur, ver. 649. quae, eodem seimonis 
Bcfaemafe, ad maturitatem suam perducta, 
did potest JIuroram deferre, quo illud 
Horatianum, od. i. 5. 16. de Noto UMxr- 
patur: ' 

Quo non arbiter Adri» 
Major tollere, seu ponere vuit, freta: 

et alia nonnulla in poeds. Verum enim 
vero, quamvis me codicum venerabilium 
conaensus semper nonnihil labefacîat, re- 
cepta ledioy ut est diegantiasima procul 
dubio, casta prsterea undequaque vide- 
tur, et rectissimâ proprietate. Attendas 
autem velim, quam suo ordine proce- 
dant omnia, et concinne quadrent. Ma- 
tuta nimirum, quae est Leucothoe dea, 
4BTe Albunea, Auroram preecedit, atque 
aodUari quodam ministmo deducit : i e. 
* alba lux gradatim pedetentimque roseee, 
vd rubrae, luci locum dat Quo quid ve- 
rius et appodtius? Inspiclas modo, quas 
dixerim in Silv. Crit sect cdx. Lucreti- 
um potenter illustrantîa; ut ea vidssim 
noa mediocriter illustrantur et rot)oran- 
tur. Adeas eiiam Nonium Marcellum, 
in i. 357. ac nihil ultra desîderabis. 

Ibid roşeam JIuroram. Callimacbus, 
«npeo^ venuste^ in lavac PaU. 27. 



fi «APpM, n V EFBTOOS »nip»fM HPXIION, 

H 'POAON, n nShif xuuuf^ ixju x^*"' 

i. e. iUe, vel talis, rubor; 2uxrt»vst et 
eleganter: nam articulus perperam visus 
est Emesto supervacaneus, eorum nîmîs 
afgutas sublilitates defendenti, qni *fmm 
ad f»h¥ perquam întempesdve retulenmt. 
Ibid. per oraş JEtkeriss dcut olim 
PhăSton in Ovîdîo, met ii 202. 

Eicspatiantur equi ; nuUoque inhibente, per $ras 
Ignotae r^ionis eunt} quftque impetm cgit. 
Hac, dne lege, niunt; altoque sub 4etbere fixis 
Incursant stelli o . 

Sic» opinor, emendandus est: libri, per 
awras; panim apposîte. Manilius, ii 792. 

Alter ab adversA respondens 4tthms oră^-^n 

Ver. 655, Matuta Auroram defert, 
Pulchre variavit Homeream formulam, 
in IL A. 477. 

— — — HPIFENEIA ^m»n ^•MautrtAH HAS. 

Ver. 656, defert et: Vind. deferre; V. 
ed. ieferte, i e, defert e; L. deffert et; 
M. O. 11. dtffertety i e. dispergit; ut et 
Pii quidam oodd. nec male suo loco, sed 
faic imagine multo minus elegante, atque 
etiam superflua, ob sequentem dictionem 
pandit, 

Ibid. Aurora defert; obsequiosum scî- 
lieet per officium deducit Tempestive 
Naso, de Hercule^ flumen Evenum per- 
rumpente, ad met. ix. 117. 

Nec dubitaty nec, quâ sit clementlssimus amnis, 
Quserit ; et objequio deferri spemit aquarum, 

Quae, ut omnia istius fecund! jpectoris, 
sunt exquisitissimae profecto venustatis. 

Ibid. lumina pandit ; ob divergenies in 
quamlibet partem radios: vide me ad i 
145. Sic etiam Valeriî Flaccl lepos, vii 
548. 



11* T. LUCRETII 

Anticipat ooeliun, radiis «dcendere tentans; 
Aut, quia conveniunt ignes, et semiua multa 
660 Confluere ardoris consuerunt tempore certo» 
Quse fadunt solis nova semper lumina gignL 
Quod genuB, Idaeis &ma est e montibus altis 
Disparsos igneis orienti lumine cerni; 
înde coire globum quasi in unum» et con&cere orbem. 

Voe mihi nune primam in glebas invertite, tauri! aan AvîeDus contemplatus est în or, mărit. 
^««ra;nunctota.a^/e,etvolvlte,if«««; 646. ita legendus et complendus: 

Ad quem locum Heînsiana emendatio 8cîattamtol«eeju«ncKU,fentent!«m 

omnium est longe longeque infelicissima. Epicureoram, non ab occasu preml, 

Si'qiiid mutandum foret, mallem versum NuUos sucire giuigites, nunquam occaU» 

m^yiiUrits decurrere, hoo modo: ^, oblre «undum, obUqua cati currere. 

' Animare terras, alere lucis pabulo 
.^ f •, u Convexa cuncta, et in vicem regionlbus 
nune tot^ apcritc, rvol'mU, flamma.. ^nHi negări, c^didon FiicaM^em. 

î. e. explicatei commîttas Canmi nostrum, Ver. 658. Mticipat tentam : i, e. " luci 

adii881. De his autem doctî Tiderint: u splendidiori pr»ludit. quasi pr«TÎum 

aUud agendum nobis est Nîmirum, te- .c f^ciens experimentum sui" Pulchem- 

nor prationis figurat», quo verşus Lucre- ^ ^st locutio. Virgilius, geo. iii 232. 

tiazu perducuntur, per vocabula deferi, 

oraş tetheris, et pandit, cum frequentissi- . ** '«"«^ »««» ^tque iraad in eornua diaelt, 

mâ dictionum, quas înnuo, permutatione, f^"^ obnixu. tmnco; ventosque laeanit 

me cogunt credere nostrum sic initio 

scripsisse: Vulgo, ad pugnam; sed pnepositio non 

compajret in nonnuQîs exemplaribus ad 

Tempore item certo roşeam Matuta ^«r ofAr m> •• i/\o ^*. ^ •**! r _* 

j^thZi, A»,^m^ A.r^ ol. ,,-,« i •. -^n* *"• 106. et recte omitti fere certum 

est ex Rutilu ^mutatione^ itm. l 257. et 

Qjuid opportunius, et elegantius, aut ex Avieni loco, perieg. 1566. quem ad Bup 

omni parte con venientius ? Nempe," post- tilium Burmannus posuit Exquisitior 

** quam Matuta sit Aurone ancillata ua* sdlicet dicendi ratio librariis dîsplicuît. 

" que ad extremitates astheris, lucidis Neque nostris obstant suspidonibus, imi^ 

** digitis, ut ingrediatur mundum inferi^ &vent potius, si attentius inspîciatur re% 

** orem, elportarum vaivas aperit, atque quamvis docţi aliter senserint, ea loca, in 

** intromittit obsequiose." Flaudent, opip quibus casus tertius yerbimi comitetur, 

nor, utrâque, quicquid est lectorum lepi- ^uum et hio supplendus sit ** Taurus iiti<> 

diorum. Sed in re £unîliari satîs ac mani^ '* que banc pugnam proludit majori pitg^ 

festa, satis duxero singularem locum ex fUff."-— Ponro. mox II. aydera^ projentsîia. 

Ovidio suscitasse, met ii 112. Ver. 659. conveniunt ignes et temina 

ardoris; per hendyaden, *< ignea et ar- 

ecce ! vigil rutUo fiat^ecit ab ortu u dentia semina;» ut in loco Minudi Pe- 

Purpttrea8.4lKf©r<i/or«, etplenaro/flrwn ,. • . ^ ^. "*'"*7" ''^ 

jStrîM,.. . ^6, sept V. quem Lambmus admovit, 

et ad quem Davisius recordatus est Lucre- 

Ver. 657. iile: n. inde; minime ine- tii: «* Sic, congregaţii ignium semhUbuSf 

leganter, et aliquantulum dubito an non <« soles alios atque alios semper splen- 

etiam melius.— Caeterum, banc sententi- " dere.** Porro, Servius, «d Virg. gea i 



LIBER QUINTUS. 115 

665 Nec tamen illud in hiis rebus mirafaile debet 
Esse, quod haec ignis tam certo tempore possint 
Semina oonfluere» et soHs repanure nitorem. 
Multa videmus enim, certo quse tempore fiunt 
(temibus in i^bus; florescunt tempore certo 

670 Arbusta, et certo dimittunt tempore florem: 
Kec minus in certo denteis cădere inperat astas 



247. hac respidens: — << Epicurei dicunt, quum ad îlIustrandumLucretittmpulclire 

** non ire solem per alterum hemîsphse- pertîneat, L 18. *' Ipse x&Mis (Ida)—- ori- 

** num; aed semper iâa ab ortu coUigi ** entem solem, aliter, quam in aliis ter- 

** sdntillas, et fieri ort)em solis.** " ris solet adspîci, ostentat Namque ex 

Ter. 6G1. sotis nava seniper lumina: << suiqbio vertioe ^us i^)ecu]aiitibus, pene 

adeo ut oriens sol non alius sit atque <* a media nocte, spargi ignea pasnmque 

idem occident!, sed de novo prorsus con- '* micare,** (i. e. vibmre, sdiAtillara; ride 

ib«ntibus flammss seminlbus constîtutus; nos, adii 195.) ** et, ut lux appropin* 

sole, qoi prascesserat, labefacto penltus *' quat, ita coire, ac se conjungere, vi- 

oonsomptoque: ad hjrpothesin nimirwn ** dentur, donec, magis magîsque collectî, 

loperiorem, in ver. 630—655, ** paudores salnnde, et una ad postre- 

Yft, 662. UaU: V. ed Maeisi n. *' mum flamma, ardeant: ea, cum diu 

.KNsas.— Hff; O. a; tt, tn; abest A. '* clara, et incendio similis, efiulsit, oo- 

VtâA. Hanc lem Dîodonis Siculus, ** git se ac rotundat, et fit ingens globus. 

LraBbiAo liudMus, retutit de hoc monte, '' Dni îs quoque grandis, et tenis an- 

in bibi zvii 7. Hxsttorici Terba insigniter '* nexus, apparet; deinde» paollatîm de- 

Inxata et deprarata, suaque deque habita " crescens, et quanto decresdt, eo dari- 

tţmerariis distinctionibus, nos concinna- *' or, fugat novisnme noctem; et cum 

btmos alque corrigemus: ihn h n »»t '* die, jam sol factus, attolUtur." Vide 

rcpat^o^y ^vfAZatfu ytnfftm ittft rur» ro Vossianas observationes: nos tantummo- 

ip«f, iutra mf m tums •«•iwXn», w' u»f»t ^ punctîs» aocuratius dîsposîtis, senten» 

ruf n^Df , ^m ruf v*)yi/cM«» vu ^tp^x^vras *»nMa seriem Conneiam conati sumus 

«f»r virtprtTfi PAP ynwSeu rm Mf»v mt ^^J*™»*»» eihibere. Confems Frisdan. 

rm M/MV ^tans, ipa^»t h rn ĂX/«, •« P«rieg» 527. EurijK Troad. 1068. Ion. 86. 

Hs iu»rof wnt, atvxrtWârra' ras a»rtHtt *^"™ annotationibua meis ibidem; Plin. 

w I» »&»X»vtfu 0x*ff^»^* TEePAMME- ™* ^'^ "• 8« ed. Harduin. Nam fabu- 

NOM, {non condensatumy vel coagulatum, ^ <Mrta«st ob altitudinem monti% mature 

radios in apeciem circidarem: vulgo, ri- radios solis acdpientem, nondum supra 

TfK/tfuwv» Docţi rem tenebunt; et nos non boriionta visi 

lente festinamus) «XX« rtiv ţXvya, x»r» Y er, 664. conf acere: V.ed. conficUi A. 

viXXfff vâif9s txo9ra ht^^af/Atfun, ^ri îo- conjlcier» 

»ui ^vfot 9r>.utt ătyyaniv ru rns ynt iftiof Ver. 666. possint: Vind. V. cd. T. 

^•S' juir tXtyn h tvmytTtu ^mv*m itfi U possit; n. posset, 

ft^ytfioty Wf Uf yvmrm tfiTXifpev ^tetirrnfM^ Ver. 669. In V. ed. desunt omnes vo- 

«« r«Ti, fiin ms fi/Aif»s tmXufiwtis, r« ces inter/oreffCvn# hujusoe versds et tem-' 

9'UHfMn9^miiKrttfMy§fi»s^kfift0ăt¥ rtiv rfis pore venientis; ocalo Ubrarii repente in 

h/uf»tiMătffiint€tTatr»HmZu. P<MBpomum sequentem lineam dejecto. Pbrro, noster 

Melam, hinc expressum, uti Wesselingi- in ai^mento consimili versatur ad i. 175 

us aliique monuerunt, Ubet appcmere, —181. 



116 T. LUCRETII 

Tempore, et inpubem moDi pubescere veste, 
Et pwiter mollem malis demittere barbam. 
Fulmina postremo, .nixy imbres, nubila, ventei. 



Ver. 671. m certo: P. n. incerio.-^ mentiselalMiandisiiicomparabilemLii^^ 

Et, qtuB sequuntur minus usque ad m- tu solertiam. 

^certis in ver. 675. desunt membnnis A. Ibid. moUi pubetcere veste. Huc perd- 

TiAdu denteia cădere : nempe, intra sep- nent unas et altear locns VirgiUi, quos 

tem annos post partum, teste Solone; cu- priores non neglexere. Primus l^tur in 

jus versus apponam, quum probabile sit -^n. viii 160. ita scribendus ad nostrom 

ad illos nostrum respexisse: mfra, ver. 886. , 

TLcu, (uv, m^ ^, .« fwss,, Ip*^ .^.m» Tom m^rf prima gena. 'vestiiat Aonjwvema,. 

rw. VI t * \ a- i_j Qu« adumbtata sunt ex versu Soloms su- 

'H/8nr u^^ .n^»y».fu^' P'* P^^^, et hmc per optunum mterpre- 

Tţ, r^«^ 9. ^«« «6a^«^ «„ y««. tem expUcando ; nam nemo omnium in 

A«fc'»f«'. xp^ -wAw iMtC^fum. ^"^ "sque diem vel minima ex parte m- 

tellexit: 
Esstant autem apud Clem. Alex. strom. 

vL 16. et Hui. Jui de opi£ mund. |. 25. *"='^' »** "** 'H'Sl^- 

ed. MangseL kmguinonte JU, cutb genarum flore prU 

Ibid. inperat€Btas. Lambinus pulchre mu/o 6ar6<e ss vesti ente, Nibilcertîus 

contulitipsum poetam, ad l 176. cujus hac interpietatione. Phavorinus: Aftu€f 

Iod lectio, nobis reposîta atque vindicata, fuuy ro nEPIBEBAHMAI »tu AMnEXO. 

hinc etîam valide corroboratur: mal Idem Maro» iWd. ver. 659. 

Viteis jittctumno îundi suadente 'Videmus. ^"'«* caeaaries ollia, atque muea wstU: 

Macrobius autem videtur oculos inien- ^«r/*^.^" W^ jeteres magîst« 

disse in priorem phmsin Lucretii, inperat '«^^««Î^^^J^f F"»* '• ^^^ Nomum Marcel- 

,,_. .j o • • ^ ^< T. • mm, u 220. Demiror Heynium; quem 

itat, ad somn. Sap. i. 6. " Post annos . . ,. _ . '. . \. 

■ septem, dentes, qui primi emersenurt, «^ert"»™»» >i°8»» Latu.» s. quis alius, 

« aliis, aptioribus ad dbum soBdum. m». ""*»'' I'»"«^"«' meum dico, dedocere 

« «ntibus «dunt-Post annos autem P"**"* errorem suum: .ed ecqius Lucre- 

"Ws septem, ipsâ ,mti. nece,sUate pa- ^"".«^l?™"»? ^estus: " VeUicep, puer. 

besdt^Post ter septenos anno^ Sore ^"' .^ ^'^'^ est p»W/ate, e con- 



M 



CC 



« «enas «stit juventa™." Quid impule- " «^ '"««f,". T" nec dum p»Jertate ve,- 

ritJos.ScaligerumadsoUdUndumv8nis """" f^'! Hac «^fi«>t«me vox «.«,- 

/.An;<>o^.^« 1 j* • *w gaudet m Apuleu met v. sub fin. et 

conjectuns locum, divmare neoueo. . ®, i i. -rr 

^ ApoL non longe a fine. Vocem vesttceps 

Ver. 672. inpubem pubescere. Exquî- ^g^o GelUus usurpavîl, in v. 19. hoc, ut 

.,"?!. ^^^"^^ ^""° ^*' ^* *^«*»- videtur, sensui et Ausonius, idylL iv. 75. 
simâ fehatate. «« lUe w'h^^atf, quî i^fe- 

nam pubertatem nondum attigerit, ap- Idem, ««rfîdţ^w -moţa jam puberi» «vi, 

prapinquantis tamen «icterto^w indicia f d more*. artesque bona», fancUque vigorem, 

„ f Proauxi—— : 
prae se terţ, amtclu kmuginoso proser- 

*'pente, mentumque et genas induente; L e. iMubae fruticatîoneil^ pnemittentes. 

" barba capiUaceee praecursore.** Si pen- TertuUianus, de anim. sect 56. " Ecce! 

aites singîllatim locutiones, mecum, lăute " obiit, verbi gratia, infans, sub uberum 

lector! senties et agnosces in hisce orna- " fontibus; pută nune, puer investis; pu- 



cc 

CC 
CC 



LIBER QUINTUS. 117 

675 Non nimis incertis fiunt in partibus anni. 

Namque, iibi sic fuerunt caussarum exordia prima, 
Atque ita res mundi cecidere ab origine prima. 



**ta,t»jfiaps; quitamenoctogîntaaiiiios Ver. 675. Non, nimis incertis: i & 
" victurus fuisset — ." Vides dictionem " non vakle sunt incarta tempcnibus» nec 
OK in hoc usu acceptiadmam, et pene *' tamen aeque certa, ac res positae supe- 
prapriam* Pulchnim disticbon admor^ ** rius:**— *^ non semper eveniunt eodem 
bo^ ex AntboL Lat Burm. iv. 9^4u ** prorsus tempore, nec admodum diverse 

** tamen.** Nix enim, et imbres, extra 



Non potul parvuspuerileminplerejaventam, j. v ^> a ^ n ^ 4. ji t 

Neio^rtTmeaiijbrenovofscten. ordinem, aliquoties astate fiunt; etyii^ 

mina rursus per hyemem. Si qaid mu- 

Addas ibid. epig. cxix. 5. tandum foret, minore cum Uterarum varia- 

Onp«rdabi..^nu>.kmaKtaie«««r. «ione poteras «acribere: 

^. , n ... -l Non mm«i Ai certb fiunt in partibus aniil« 

Ibi consulas Burmannum. Alia sunt ad 

manum, sed pragravari lectores meos no- ^ed anne hoc verum fuisset? Et profecto 

lim vel coUatis elegantiis: ideoque desîno. ^"^ potuerit noster mentem suam pul- 

Ver.67S. demittere: P. Vind. V. ed. ^^^ ^^^ distînctius declarare: Pius 

A. î. n. dimitterei insdtissîme, et sensu **™«» *"**^ <^™ ^' -^^ *"»«"* ^ncerHss 

menti poet» plane contraria VirgîUus, însulsissime. Faber scribendum dîcit, 

ed viii 34. •^*"* minus hac certis; seque male, et in- 

sdte. Sed nugis quid prodest immorarîy 

tBnotmnqae soperdUum, prondssaqpe barba: obliteratione sola dignis ? Magnas insuper 

ie;dm««i; ulServius. Idem, Mu. turt,a8cientl^binu.et Faber de seqaen- 

;•: fn- tium duorum versuum smcentate; sed 

UI. ow. . , . 

importunas, mtempestivas, temeranas. 

— — — Dira Uhivies, umussaque barba, Disticbon est argumento summopere con- 

Quum vero duo Ubri dent dimissa, forte cinens. simplex, dilucidum, et undequaque 

an Mantuanus prsceptorem suum bacte- Lucretianum. 

nus edam sit secutus» et olim posuerit: Ver. 676. fuerunt: P. n. fuerint; O. 

^«*»-«-— Dira flluvles, Jamssaqpe barba, J**^^ 

Ver. 677. ita: n. î. u/«; ut bodiernî 

Sed enim pene oblitus eram lectores hor- ^^^^. pesâme. 

tari, ut anîmimi advertant artificium bu- _, . , ... . /. -r. •^. 

... . . . , Ibid. mundt ab origine prima. £.picu» 

jusce loa oonsmnmatissmium : suavissi- ^ 

mam scilîcet duarum dictionum repeţi. -• r/w e » 

tionem, cum omnigenâ poeticarum pau- ^ ' ~ • 

. 1 i* <• • fiENTLEIUS* 

larum vanetate; qualem frustra fortassis 

alibi qnaesiveris: Optime vîrorum ! non leve mibi negoti. 

um facessisti, sic scriptoribus apponendis 

-»— quodhKcignistafflc«it0/0m^ofypo8stat âne speciali locorum notatione. Verba 
Semina confluere, et soli. repaiare nitomn. ^^^ E .^^ leguntur apud Diog. 

Malta videmus enim, £«rfo quae f«m/>or« fiunt ^ a j j tt* •!• 

Omnibus in rebus j florescunt tempore cert» Laert x. 92. fin. Addam VirgiUum, gea 

Aibusta, et terto (Umittunt tempore florem : jj, 53, versus exquisitissimos proflinden- 

Nec minus in certa denteis cădere inperat aetas . . 
Tempore, et inpubem molii pubescere veste—. 

Non alica prima crescentis origine mundi 
Ver, 674. Fulmina : V. ed. n. n. J'/m- înluxîsse dies, allumve habutee tenorem, 

mina, Crediderim— . 



118 T. LUCRETII 

Confiequiae qaodque est jam rerum ex ordine certo. 
Crescere itemque dies licet» et tabesoere nocteis^ 
680 £t minui luces» quom sumant augmina noctes; 
Aut) quia sol idem» sub terras atque supeme» 
Inparibus correns am&actibus» «theris onis 
Partit, et in parteis non aequas dividit orbem; 



Ver. 678. Impense ketor, et mihi valde pnecedentem claudit: atque aHter, ut ut 

placeo, ob verissime restîtutam Iod sane haK se rai habeat, metnxm daudicat; et 

lubrid sd^turam : cui ne lividuli quidem, talis tibieeii vel ocmvîdis efflagHatiir. Por- 

opînor, si nolint esae fiunas pn^niee pn>> ro, quoque et quodqw fadle confundi po« 

âigatores, audebunt obgannire. Yersus tuiase nemo non videt; ac sane ^[uo et quod 

in editionîbus publico usu tritîis sic solet saepenumoFO ooimnutalBSUnt. Niminim, 

ezhiberi: quamvis boc viz tanti sit, ut cum lectoii* 

-_ ^ _*i _ _.• _^ bus communicari debeat, ante reposueram 

Cbnif^piM ntffttra est Jam renim ex ordine ceito. . . . 

quodque ex conjectura, atque necessitate 

Nec male forsitan, quamvis de Latinitate versâs impellente, quam noveiim in uUo 

?ods consequa parum liqueat; nam alia Ubro comparuisse. Res autem in tato 

sont hujuaoemodi in Lucretio, propter li- navigat; et, adeo, qu« supersunt, exse- 

teiarum vetustarum vastissimum naufina» quamur, cum interpretationem, ad seriem 

gîum, nobis ^ral Xi^i^m*. Sic scriptus verborum, dederimus: ^' Quodque (L e, 

est etiam in Florentina, Juntinâ, codici- «« rentam s»»»»»» quodque) Mf ctmaeguia^ 

buaque castigatts Fii; nec minus in O. XI. «> vel consequenti», ex ordine certo re- 

Sed nostnun Contequue comparat in L. «« rumJ* Exspectevisses fbrsan consequia 

M, etvetusto codice GronoviL AcnuUus in unitatîs numero; sed baud aliter ve- 

dubito, quin Apuldi dictio prorsus una teres paasim in peranUtii dietioBibiis» ut 

flft atque eadem, a recto Consequia, licet pene pudeat huic inheerere: vide qun de- 

(bnsequium arriserit immerito, et sine derim ad Sophoclis Pbiloct 35. Nec supra 

caussâ, tam lexîcographis, quam editori- non qusdam dîximus, în iv. 591 . ad banc 

bus; met v. p. 564. ed. Oudend. p. 105. fonnam -nnoms pertinentia. Aderitta- 

ed. Pricaei: " At Psyche, statim resur- j^^ Ovidhis, met xv. 165. 

.«« gentis ejus crure dextro manîbus amba- 

' *' bus arrepto, sublimis evectionîs appenâxx Cognovi dypeum, tew gestanuna aostne. 

*^ miaeraBda,etpernubUasplaaaspenduU »-. , .^ «. . j 50 — ^^.^ 

.. ^ 1^ ^T r^ j Alteram placuitManuu^ad^n. UI. âSd. 
"^ eomitatus extrema contequta^ tandem 

^( fessa delabitur solo." Idem, ibid. x. p. /Ejre cavo cfypntm, ma^iestamm Abantto. 
712. vd p. 224.—*' posthabitis deooris 

** pnedarum caipentb; qu«. partîm oon- ^'"^^ '"^^ ^«^P- Aodrom. 1274. et 

««teeta,partimrevelata,foist»i>ovissi«is Bamesium; cum ejusdem HfWţdid. 19. 

« teihebantur ca»«r^«i.-" Jam v<ro 9"em locum Reiskius male sohatabat 

Vind. Gotuequei V. cd. Conaequăn ver* Ver. 679. Uoet: abest V. ad^-^^j- 

leetîoDi quam proxime: P. A. Cmaeqvi- <^*^' A. creftMCCT-g.— Caterum, caussas în- 

iw; B. n. Omtequeres X. Contequetw. «sţualium dierum, quas noster poni^ ia- 

--quodfue eU: sic P. sed Vind. V.ed. B. ^om\m I^pcuri, quas Diogeoes Laertîus 

L. M. A. n. :S. quoque, sine eşti at sche- «bîbuit, ad x. 98. lectoribus adeundus, 

ma compendiarium e nullo negotio elidi l><Mid videntur ex omni parte consentire. 

poterat consimiit elemento, quod vocem Ibid. tobeicere nocteis: L e. quasi li* 



LIBJEE QUINTUS. 119 

Et, quod ab altecutrâ d^traxh. porte^ xepcrnk 
685 Ejus in advcHraâ.tantoipius pacte, xelatus^ 
Donec ad id si^um.ooeli pervenit, abi omii 
Nodus nocturnas eissexfoat lucibus umbras:. 
(Nam medio eursu flatâs Aquiionis, et Austria 
Distinet aequato coelam discrimine inetas. 



quesoere; L e. pedetentim deminuL Ita Crit iiL p. 141. Gloss» vetustie: '' ^m- 
Flautus etiam, Sdch. v. 1. uit ^^fractus, ^tfuUst:** et redeas ad l 719. 

i-^Ceeterum^ ni Lucretius vefbum currere 

Confere» nostnxm, iL penult et mireris, in Mn. iL G94. 
neminem, quantum equîdem sciam, se- 



I etf de coclo labs^, per toibras 

quentium poetanim in hanc elegantîssî- ^^^^ ftcem ducens magnâ cam luc4 cucurrit. 

mm vocem Involasse. Adeas porro Săl- 

hBtium, Jugutth. xîv. 25. et ibidem Câr- ^îc scribi malim; vulgo, mtt//(î. Nec ma 

tiom Lucretii noştri non immemorem. *^«* "^"« movisset, c»teris consentien- 

V«. eaa ^on* ««om.- L. eonnimăfi/; ^^'^'^î ««* ^^«° ^*«*"™ Fakoniam in 

n. cam mmuni.-^ugmina: A. âgmiiw. Sf"*°"* ''*^"°* Virgilianorum de nor. 

-norfc,; n. norti#,-Tatus venus a V. ^est ver. 2a non aliter legisse: quam 

ed. onfoi; et P. sic vooes transmutatas ^^«"- ^*^"«' ^*:**^"- "• ^^^ 

aUbeC : 81 spanm nu^no remearem sangttme^. 



cum ttoctes augmîna sunumt» Ver. 683. PartU: sic solebant vetus- 

m luces. in immef^ mnleitf^dims; ut *^?™ ^ '^°^'*'"^ ^T^..^« 'I' 

mox /aci^, ver. 687, Nonius, »i 3a adi Nonmm Marcdluto, ad vn. 33. 64, 

« Luces ouioero plunOi sunt quod di»." exempla de Lucibo Plauto, AfraniQ. Ao, 

Diiiide,ezemp]umexVa»oiiesiifaâuB0t ^lo. et Ennio, coUigentem. Glossanunţ 

Maniifais. iii 551. ^•^' " Partt o, >«^i^ţ:«." Vide siai 

etiam Friscianum, lib. viii. p. 799. Va-; 

Meodbw am luees, aut omnes lucibus horas. lerfuni probum, p. 1483. qui Ciceronem 

Sic iile alibi, cum Horatio, Q^'îdio, ac allegat. 

Bakis ab'is optimonim. Ver. 684^ deiraxit: n. detractus,- quas 

Ihid. turnant augmina nod^, His et variatîo refeni debet, nîsi fallimur, ' ad 

niperioribus locus exstatapposituslBAn- oompendiariam scripturam deiractustţ L 

thoL Lat. JBurm. ▼. 43. 5. e. detraetwn eU: et ea neutiquam mala 

Cbniatcmpiisagit: ecnfetempoKcnneta tra- "^laset lectio. ' .^ 

hontur. Ver. 685. tanto pluti i. e. " aequaepor* 

•Alternant elementa vices, et tempora mutant. ^< tioni tantum bine addit sol, quantum 

Ad^t augmenta dies, noctUgue 'vicbsim ^ «, jui^ detmxerat" Spenrisses, opinor. 
Ai^a; aed floreiuietinetsiia tempora meMU. '^, 2 * 

tantumdem vice tanto plut: sed vocuia 

Ita scribendum in ver. 3. libri noctet» plut respicit definitam quandaxn mensu- 

Ver. 682. cutrent amfractibut toi. M. ram scilicet, quam in ver. 683. aquam 

TuUius, somn. Scip. sect 2.^'^ cum setas parlem poeta vocitaverat 
" tua septenos octies tolit amjractut^ re- Ver. 686. Donec: Lambini temeritas, 

'* dîtusque, oonverterit — :'* L e. drcum^ contra libros universos, invexit Donicum; 

/Arîonet solis; nam ^/rongere ssepe valet quam vocem per sequentes multas edi- 

j^cretantummodo: de quo nos ad Silv. tiones vecordia propagavit Sic pasam 

VOL. III. I 



120 T. LUCRETII 

690 Fropter signi&ri posHuram totîus orbia» 

Annua sol in qao contimdit tempoxa serpens^ 
Obliquo terrasy et ccduin» lumine lustrans; 
Ut ratio declarat eorum» qui loca cceli 
Omnia, dispodtis signis omata, nutarunt) 

695 Aut, quia crassior est certis in pardbiis aer. 
Sub terris ideo tremulum jubar baesitat igni, 



boni vâri nobisLucretiumpropinaTeiena- Wt expeditam dare, probe poteria» a Lo- 
tiyis diolionibus emedullatiun. Tacent cretîo exorsus, hocpacto constituere: 

profecto coUatores de exemplari B. quod 

:.,^.M*«w^ «î«„-« <nr»n*;i.^.» «-♦ Effugit ante alio«, primfaque elabitur ondis, 

mcunoee nimia eventilatum est. ,«-__? . ^. i. t^ „ ^ ^ lix- 

TuAam inter fremitumque» Gyas j quem dm- 

Ver. 687. Nodus: P. JlmiSi V. ed. deCloanthas 

B. Maluss qu» quid sibi velint, non in- Coniequittir ; mdlor remb, aed ponderepiiiiit 

teUigo; nin fortasse Limes, ex glosse- centaunwque, hcum, tendunt «iperare: prio- 

mate.—- €x<eţual>- P. exaquant; M. et rem, 

tequat. ^ °^>i^c PrUtis habet, ntmc victam pf i eUtflt in- 

Ihiă, Nodus. Egregiam profecto na^ Centaunw ; nupc unâ— . 
Tabit operam nostro Lucretio locus Mi^ 

niliî, qui suas Veneres bine partîm deliba- Vulgo, . tenet; - plenâ distinctioiie appictd. 
vit iii; 614. ^^ verbum sic nude positum lautb judt> 

cibus «gre commendabitur: et qusenam 

Sedtamen in pilmismemori sunt mente notan- illa demum est barbaries, locum priorem 

_ ^„ ' , . ^ ..^ , «uMrare^ Rem perpendant docţi, adhîbito 

PartibusadversUquaesurguntconditadgna, .... t • 

D'nAsumqxkz tenent ^tquo ducrimine ccelumj ™ conalium LucretlO ; ae s^tentiam po- 

Qux tropica appellant, quod in iilis quatuor tenter deliberatam ferant Jam veny in 

„ ^""^ ^ . , . j . nostris nihil salebrosi est; et iilud Ctoan" 

Tempora vertuntur dgnis, fMM<o/que resolmnt. , , ^ . , 

thus pro ipsa pmu, vel nave, poetieum 

Ibid. noctumas exaquat lucibus umbros, leporem in primb resipit. Haiid aliter 

Nbn multo aliter rerum disertissimos, >?« Virgilius, ecl vii 16. 

Arat. ver. 35S; „ ^ ^ ,^ ,^ 

Et certanun erat, Cajdm cum Thyrdde, ma^* 

InquoauctumnaliatqueltenimMl'lttmiaevenM ' °^<°* 

Exdcquat spatium luâs cum teropore noc/ir. . . ^ .. .. « . «^ 

ubi Servil notam veiim perlegas, et idem 

Ver. 688. Constructio est: " Namoe- schema videas in Ovid.'met. viii. 305. 

" lum ad sequales dîstantîas, in medio Ver. 690l sigrUferi- totiur orbis: k e. 

Aquilonis et Austri, metas separatim '' totius circuli spbierici, quem signa corn- 

tenet, vel seorsim habet." '* plent;" vel sodiad. Posâs profecto 

Ver. 689. Distinct: M. O. A. n. Des- '«ce» totius <nrbis ad melos amandare; sed 

tineti utî passim, nec minus in Deiinet, iHam viam egomet malim ingredL Ci- 

hanc vocem librarii scriptores mutavere. cero, de divin. iL 42. — ** signifero in orbe, 

Ibîd. Uistinet aquato discrimine. Quum ** qui Graece ZtUtaxâs dicitur ;"— et de nat 

valde sit vero simiîe, Virgilium se ad hos deor. ii. 20. — '*• ea (stella) cursum anno 

versus convertisse, ope levissimae câştiga- '' conficit, et latitudinem lîistrans signi» 

tionis, locum in ^n. v. 154, perturba- " ^ri ordw, et longitudinem," Vitruvius 

ibsimâ constructione, et quam nemo qui- etiam habet, in vi. 1. signiferum circulum^ 

5 



u 



LIBER QUINTUS. 



121 



Nec penetrare potest &ciie, atque emergere ad ortus; 
Propterea, noctes hiberno tempore longae 
Cessanty dum veniat radiatum insigne diei: 
700 Aut edam, quia sic altemis partibus anni 

Tardius, et cidus, cansuerunt confluere ignes; 
Quei faciunt sdlem certa desurgere parte* 
Luna potest, solis radiis percussa, nitere; 



aed multo saepius per se acribîtur sigtufsr^ 
sine substantive. 

Ver. 691. m quo: V. ed. iniquo, — am- 
tundit: Vind. L. M. A. contudit; omis- 
«ione vugolae in contudit. Vel forta»- 
U8 antiquisfliinÎB tam tudo, quam tundo, 
Aierit in usu ; atque in tempore pnesenti, 
non praeterito, debeat acdpi, quod Pris- 
ciaous protulit, ezemplum, in lib. z. p. 
891. 



diacum ViigîUus more minus poetico de- 
finlvit, ad gea i S39. 



< Via secta per ambas. 



• virosque valenteis 



CtKtvdit CTodelia hyenu. 

Sine mc multum movet castigatissimorum 
oodicam unanime testimonium; sedalia 
non habeo, quibus suspidones meas fir- 
mem, — ^V. ed. autem coniunditur, 

Ibid. contundit: i. e. content, contU" 
mk, aupra, ver. 618. ut recte Lambinus 
eiposait: conferasetiam iv. 955. £t vide- 
turvoz innuere pertinacem quandam in 
longo ac repetito cursu evincendo diligen' 
iiamt qualis insumitur tMUfutvrt fitX/y* si- 
cut Homerus, in IL 2. 239. eum nomina- 
vit Claudianus, de phcmice, ver. 12. 
multum signatis veibb : 



stellas qui vlvidus Kqxiat 



Duiando, membrtoque terit redeuntibusvTum. 

Ibid. jlnnua sol contundit tempora. Iu» 
nine luttrant, Oratione consîmlli M. 
Tnllius Qsus est, in Arat 398. 

H«c /o/asterao convestit lumÎHe lujtrans. 
Anaua confident vortentia tempera cunu. 

Ibid. terpens: ob tardiorem motum 
Tcipectu luna; vide ver. 617. 

Ver. 692. Obliquo lumine. Rem ele- 
initer tnmstulit a semita ad solem. Zo- 



Obliquus qtti se signorum verteret ordo. 

Ibid. terras lumine lustrans: redeas ad 
ver. 575. boc libro. Virgilius, Mn, iv. 
607. 

Sol, qai tirranmfiammis opera omnia lustrat: 

i e. drcuis, obis, peragras, circumferris; 
adeoque, per oonsequendam, illustras, 
Amobius, lib. ii. p. 50. — " in insulia et 
** provinciis omnibus, quas sol oriens at- 
" que ocddens luUrat** 

Ver. 695, crassior a'âr. Juvenalis, x. 

5a 

Vervecum in patrii, erattoqae sub aere nasci. 

Ver. 696. ^i : sic P. V. ed. longe ele- 
gantius: reliqui, ignes; ut oommunes 
editi. 

Ibid. iremulum jubar: nempe, vibra- 
tionibus et quassationibus hi tremores ex- 
citantur. Auctor Culicis, ver. 42. de 
sole: 

Candldaqoe aurato quatUbat lumina curru: 

ut alii loquuntur, et nos alibi dixîmus. 
Adscribamus autem Avienum, Arat 128. 
quem sic corrigendum esse prior vidit 
Grotius: 



— ~— — immerso cum jam Titanlus orbe 
Imbuerit tremtdo Tartesia terga rubore. 

Terga maris sdlicet, vel yarr» ^aXetv^nt* 
Oppianuft edam haud alienus est, in cy- 
n^. iv. 145. 



<r^tut ammuet ţ/tfeme 



AofâtniMfmt 9«uht$' ti ^i vfMwn i^nc 



12 



122 T. LUCRETII 

Inqae dies nuyns lumeţi oosiyQttere nobis 
705 Ad speciem^ quaiituin solis secedit ab orbe» 
Donec eum ocmtra pleno bene lumine fulsit, 
Atque orient obhus gus super edita vidit: 
înde minutatim retro qoasi condere lumcsi 
Debet item, 4iaiaito propius jam solis ad ignem 
710 Labitur ex alifi signorum parte per orbem: 

• 

£AA«nr, «»• iMwirm 'EAlSSOMENHN AMA- «» ▼«". 565. supenui: «t amfens văâm 

■ FTTHN. Ovid. met ii. 124. epist iv. 159. 

^ Ver. 70a etum auim: XX. ^^pâ» etmm, 

Ver. 697. atque: A. uique; U.nec, — «. ^ ^ 

emergere: Vmâ. n. mergera V. ed. e- y;^ 702./aci«irt.- R V. ed. B.fad' 

merge; nempe pro emerge: X. injungere. ^._jte,„,g,^, .i^ p. V. ed. B. A. n. 5. 

Ver. 699. veniat: H. X. venit; degim. ^ ^^^ aepKadm, df jiif»CT«.—Deiiidei 

tius, 81 metrica necessitas pateretur. Si- ^ j-j^ omnibus pneter B. L. M. A. ve- 

doaîus ApoUinaria, egbL îv. 18. „j^ ^^^ ^jg. 

DMMtueavHif Chrtit». popaloi qoi tuadtat Ver. 705. percusMa: P. Vind. V. ei L. 

omoo, O. A. n. X. perculsa; omiiiiio fitiosi»- 

Perpetuo durent culmina Perpetui. me» perlegas modo, qus notaverimus ad 

«., .. _ j> . . « . i. 15. etcentumlocîspoetarumresext» 

Ibid. radiatum tnngne dUi: i.e. « ng. ^ . . _^ V; 

nam Meflicmiiiu pwtim emeodanc; «t 
ctypelqueliiiiifiiedeconim: .partim de novo oorrapti, locum: KtNP'** 



i e. « omatium/um decomm; non enim « «*«*' *« «^ irXi,fi»*w. (9«»d âW- 

•» sunt duo epithela, quod apud Latinos ^ ^namtionee H impieti^nes /!«*>-" 

" vitiosum est" Servius ad locum. Ac *«'~ ^f^* « ^#/imiw mr» ^mmr^ *' 

commodus est Apuleius, met iii. inît Io- >^**'^~» »~ **~ ^znf^^^f^* -^ ^ 

cuUonibus curiosissime conteztis, utadso- •** *'*' «»-'*«"► ^fit^miruf, nm *#flF 

let, efflorescens: " Cotomodum punîcati- *'•'!*' ^^•^* , 1^^,: 

« tibus pAa&m. Aurom, nxeum guatiem ^er. 704. rn^us: îta P. «oIms; r^ 

<< koeitam^ccshiidÎMqiiitabet-.** Idem '***^ '"P"^ ^* «»«« f!«f^ "•^' 

Maro, ^n. t. 310. ^«~ «™'«°* « ««"^ dmiUtudine na»» 

pută O. et A. addunt <*, yersâs su«ui- 

Mmui equum,^ii/mjm/lfiiMt, victor hâbeto. cîendi gratîâ; perperam. Hanc aut«n 

Sed nihil aque %it ad Lucratu locum, «»>b»™«n aberrationem esse ^^ 

atque ep. iii lib. ▼. Anthol. Lat Burman- "™""' lectorem satis doctum dabit D»- 

nî, qui consulendua est ilndem; kenbopchiî nota, ad Lîv. «vi. 41. 1 6. 

Ver. 705. orAc.- V. ed. are; etiam bene, 

RoscidapuniceoPaUantiasexitamictu, sed receptam malim in boclooodictioDein. 

Promit, ab squoreis Tetliyo»«rtiM aquiB. ®* ^»'^» ^^^ ^«'- ^ec»*- «* ^*"** 6ocws 

OTid. met XV. 274. în Ib. 74. ŞL It»l. 

Sic mdtm, cum nânniittis codBcibus, quam iii. 654. et aliln sape. . 

•dUrifitnmi, quod est in edids: redi dicta Ver. 706. Jhnec: ita P. Vînd. V. ei 



LIBER QUINTUS. 123 

Ut bâvoEAj hnazB quâ &igaiit esse pilai 
G)i]fiiin9em9 Qursâsquş viam sub sole tenere: 
Propterea fit^ atâ videantiir dicere veittm« 
Est etâam quâ re proprio cum lumine possit 
715 Vokîefy et vârias splendoris reddere fomuis. 
Corpus wm, Ucet esse aHud, quod fertur, et una 
Labitur, omnimodis obcursaiis obficiensque; 



0. A. n. 2. A. et. opinor, omiies «Ui " tus;*' et conumiles: quod aultos dpo- 

anipti, quamtis de B. L. M. coUitores tonim latuit Videas annoUrtione» vnma 

taeeaaL Vulgari solet i)oiitciifii.— «un.* ad Sophoc Fbiloct 491. 
P. V. cd. n. cum* Ver. 709. Deb^ Um: Pîî codioes pni- 

Ibid. ]^eno beneg i e. wlde pleni^ tâve d, JOebeat U qwmto: O. ^tMiido; etia» 

lilniflBiinQ: perlegaa quie dederim in SiW. bene.— ^mţpiitt.- V. ed. pnipriut,~jam: 

Crit flectt Iviii oqvi da hac potestate vo. V. ed. O. A. n. S. n. tom; et accepisaem 

dsieiie, et dmilium formiilarunL in lin- sana, «i ita poâftum fuiaset, ut respondere 

gaisaliÎB. Homerus etiam vocabitur ad ponet r^ ţwmto? ne enim sa^» neatar; 

p«teB,inILr.7«. vide vew. 453. 454, 

%'n^lKmT[ nANTA. yt««i»« n. w$m» Ver. 7ia XflMar.- Vînd. V. ed. In. 
„y^i^a^ Mâ»r.— £t ia P. ym* 7i4» 715. huafi 

«. ,. .. , . •.. . verwim lequuntur. 

ginc mamniB sunt habend» giatig codia „ ^ ... 

T..-^^i: -^ -^ • • A^j Vtor. 712. liBn«rc> M. taitffv/etuiinar- 

JuTcnalis oponue not», qni m Academu» _ ' , , 

Ctot^gieD» bibiiolbeeapubUa »«w f»*'...'!T". ^"^^ "'•'^ . ^ 
T>tar, qood nobi. verinmam <shib»t. VugUn Uw. denctu^ rtrtoa ponend* 
atqoe longe elegantiannuun, scripturam» T\AâL cursăs viam tenere. Haec fcilieet 
ad sat iii. 100. î^^ Mantuanus imitatus est; et, hinc ex» 

orsus, egomet primus omnium, vam; /ks- 
l^^^Ht. Rltoi m.a<>»<«hinD. ^^j^ Lucretio! periodum longe perplexis. 

simam, et quas summos in re critica viros 

Vulgo, nu^orei ez glossemaţe procul du- discruciatos habuerit et illusos, recte con- 

bio. Similiter ad Ovidii mbt xiîi. 102. stitueie valebo. Legitur in ^n. îil 684. 

vulgarior vox exquisitiorem eliminavit: 

Contra juna monent Heleniv Scyllafli atqoe 

DMdfte; ctMflitfrparBdtDioincdJsinfllis. Charybdim, 

Inter utFBinqae, viam, leti discrioiine parvo,, 
Se unus liber, verissime. Editi, major. Ni teiumt cwrsâsi certum est dare lintea retro: 

Recte rem administrarunt Heinsius ac 

Burmannus ad ejusdem epist xvii. 68. »• «• ** "« teneant viam cursOs inter 

Hic editor ad Lucan. i. 400. receptam " «tramque, ScyUam utîque, et Cha- 

lectionem forsan bene tuetur. sed vim dic- ** îybdim," Quaa perspicua sunt, et con- 

tionis melior pamm tenet. Consule Dr». «tructione veiborum satis expeditâ. De 

lenborchium. ad SIL It iv. 824. cum var. ^ac autem positurâ pnepoaitionis, si ad 

Wctt. ad Claud. sext cons. Honor. 294. >>«= haraiteft, videas notata ad iv. 96. 1018. 

Similiter recte sunt accipiendae non paucaB Ver. 71 4w quâ re.* sic omnia, omne 

▼oces Grsc», cum tv compositae; ut tvţaas^ genus, exemplarîa vetusta. De mio repo- 

&0Q pulchrejluent, sed violetUer et rapidei suerunt ediiores quoque tUi, impudentis- 

tt'avii/M»! oeniosus^ ** eaîidit ventis agita- simi vivomm Inpedum implumium. 

13 



124 T. LUCBETII 

Nec potis est cemî, quia cassum Itunine fertor. 
Vorsarique potest, globus ut, si forte, pilaî^ 
720 Dimidiâ ex parte candenti lumine tinctus; 
Vorsandoque globum varianteis edere formas* 
Denique, eam partem, quaequomque est ignibns aacta, 
Ad speciem vortit nobis, oculosque patenteis: 



Ibid. Haud alHer Epicums, apud Dio- ** sunilitadinem, dbacuram Tideri:— etc" 

genem La^rdum, z. 94. Ert n t»)txt«^ qu», minutius deducta, sunt apud îpsum 

4ffv 4ftXfi*n9 1| («vriff i;^fiy r§ţmr ti)i;^iT«i perlegenda. Sic autem rescribere debe- 

}i, «r« 4*« 4Xitf. mus: vulgo, dimtnutitme, et orfrrf. Et 

Ver. 714. splendorii: V. ed. splendore; maximo opere Douza laudandus est ac 

fattean^proiplendore, Veraus, boc pacto plaudendua eruditis ob egregîam huîc loco 

constitutaBi magis plaoeret: navatam sagadtatem, doctrinamqoe. 

Ver. 720. parte: mc atonei Hbri, pne- 

•' ter B. A. n. qui, cum editis vulganbos, 

Sed oodicibas melioribus obtemperem. habent parti; sed illud in bac csesuri 

Ver. 717. officien»: l e. nUercedens, multis equidem vidbus anteponam ob ju- 

se interponeos. Cicero, de nat deor. iL cundiorem saltemsonuro: priscaPU»- 

19.—" îpsa enim umbra ten», soli o^ emplarîa, parte U ; inepte^— can<fen<i.* V. 

" dau, noctem effieît." Adi ad dicta in ed. A. cadenti, 

yer. 887. Ibîd. lumine tinctus: quasî immerau 

Ver. 719. gMus pUai: î. e. globosa ^^^"^^^ «ed. qui sic locutus est rine ep- 

pila; erant enim aUter figurat» i»l». Ori- theto, nondum inveni. quamvis formula 

dius, iaat vi 869. "* omnîno speciosa et laudabilis, quum 

de luce, ut fluido, pasam Lucretîusloqua- 

Terra, pil< dmnis, nuUo fulchnlne nlxa-. ^ y^s super hac re dîximus affatîm, 

Caeterum, J. Douza, in notîsad Catullum, ad ii. 147. atque alibi sspenumero. 

cap. !v. pro si, emendabat sit, minus ne- Ver. 721. varianteis edere formas: V. 

cessario, quamvis rectissimam interpreta- ed. varianti şedere formas j O. ă. variafUt 

tlonem Iod juvenîs acutissimus edocuerit, sede reformam, 

et aliud argumentum hinc Institui poetâ. Ver. 722. Denique: sic P. Vind. V.ed. 

Berosi nempe doctrina jam, ut idem mo- B. O. A. n. 2. A. editur vulgo, Doni', 

net, nobis exponitur; et Vitruvius, eo- cum; sine libris scriptis, ni fallor. 

dem Douzâ indicatus, adscribendus est, Ver. 723. oculos patenteis: i. e. *' os 

ad ix. 4. ** Nune de crescenti lumine " manifestissime obversum, et iUumina- 

, « • 

«* lunae DEMiNUTiONsque, uti traditum ** tum plene, ita ut oculis ai)ertissun« 

** est nobis a majoribus, dicam. Berosus " Luna nos adspiciat" Hoc modo in- 

" — 4ta.est professus, pilam esse ex dinii- telligenda est venustissima phrasis, et 

** diâ parte candentem^ reliqua habere cse- specie prorsus poetica figurata; editonun 

** ruleo colore. Cum autem, cursum tamen nemini percepta, vel interpretum, 

** itineris sui pergens, subiret orbemsolis, eam ad oculos spectatoris insatissime re* 

" timc eam radiis et iropetu calaris cor- vocantium. Os nimirum de stellis locutio 

" ripi, convertique caadentem : — cum pervulgata est; octUus autem sic adhibitui, 

*' autem ea evocata ad solis orbis superiora multo rarior. Nos in banc rem quaedam 

« spectet, tune inferiorem partem ejus, non minime faclentia jam attulimus, in 

** quod candens non sit, propter aeris Silv. Crit i p. 129. Plinius, nat hisU ii. 



LIBER QUINTUS. 125 

înde minatatîm netro txmtorquel» et aufert, 
725 Luciferam partem glomeramims atque pilaî^ 
Ut Babylopica Chaldasum doctrina, refiitans 
Astrologorum aFtem, contra Gonvincere tendit: 
Proinde, quasi id fieri nequeat, quod pugnat uterqne; 
Aut minus hoec' illo ait quur amjdectier aua^ 



1—** inde tot steVarum oollttoentitim illos Ver. 738. Neacîo quâ de oauasâ reoen- 

** Mirfof." £t JuveDalis, Tiii. ] 5a tiores editores jt» id soleant omittere; quum 

in onmibus veteribus exemplis, tam scrip- 

ÎS^Sr^ii^''*^^'"^'"^*"^**^ tis, quam impressis, compareat— MftTjw.- 

P. lUrinque» 

Vor. 724. contorquet aufert : II. retor» Xlnd. quaii neqtteat: rmurm y*ft ut Epi* 

jfKt aufer. caras seepe loquitur apud Diogenem Laer- 

Ver. 725. glomeraminis atque pilai: *»"™i *«>->mx^s nHt^irm ymvănt. 

anse, per bendyadem, pro glomenUa pi- î*>>^ 9^^ pugtuU metique: L e. «♦ de 

ke: et Bimiliter nuper supra, ver. 719. " 9PO <^rmd Chaldaique digladiantur." 

Ver. 726. Babyhnica ChaldaHim doc- ^^"^^ ^""^^ *^ ^«^ ^ ^^ "^""^ 

trina; Berosum innuens, de quo \ritni. "/'««»«' «» enite**. ne quid Bohi..t€iii. 

Yh» in loco modo memorato: " Berosus. " P**" prorogrtur." 

*« qui, a Chaldaorum dvitete, ave natione^ ^^- "^29. iUo .• Vind. n. «. «. iUco ; 

** pragieasus. in Aââ etiam discipUnam ^ «'«*• O.illudi quod placet: vox abei* 

" prtefedt" Nonnulli malunt, Chalda- V. ed.— tSr.- Vind. O. gic^^-air mmpleciier: 

««; quoâ nullo modo tolerandum, quum »^* *• <^"w»«» ffleetier, 

atisffltBabylonicosastronomoscum Gree- Ver. 730. semper: L e. singulis diebus^ 

os Lucretio componi. Magne sunt in- ut sol, vad sententiom nonnuUorum, supra 

terea scripturarum confusiones in libris, potitam, ver. 650—^59. et ver. ^59 — 

Qti jderumqiie cum propriis nominibus se 665. 

m habet. Vind. HcMonisa caideum; Ver. 752. privos: O. A. II. primos,—- 

^' tă, Bahilontt ochaldeam; TI, babilonii aborisci: atf^ă't'jutţ baud dubie, quamvis 

od(^abieams S. babilonis (fhaldeam; n. de verbi forma nihil alibi reperîre quive- 

habilonisa chaldeam.- O. insixper habet rim, pro aboriri: i. e. abortum pati, vel 

Chaldaam, Lectîonem nostram suo cal- perdi, et interire: redeas ad iii. 156. Sic 

cuU) probavit Bentleius ad hune locnm, autem scribîtur in L. M. A. n. "1. n. 

et in epistola ad Millium, p. 37. neque aliud est r« aboristi in V. ed. B. 

Ibid. rejutans convincere tendit: eodem litera c, ut passim, cum / mutată: P. O. 

modolocutus est ad iiL 524^ quas redeas. aboriri; Vind. abalescere, ut communes 

Ver. 727. Jstrologorum: Le. ^^ astro- ^^* ^^ cave fidem coBatori des. Fa- 

" ram rationibus invesiigandis operam «^^e fuisset cum quibusdam doctis repo- 

"dantium;" qui postea astronomi vocali u«e abolescij nos autem optimis codici- 

wnt, priore noraine illis reddito, qui ex bus standum esse existimavimus. 

sstris augurdhantur. Ita Juvenalis, vi. Ibid. quteque creata: i. e. *' unaquse- 

^22. " que forma lunae, quae varie figurata 

„ ,^ . " singulis diebus subnascatur." — Mox P. 

CMiMusednM^oreritfiduda: quicquid .. .... 

Dlxerit astrohiks, credcnt a fonterelatmn "" "*» P"* '*'*"*• 

Aznmonis— . Vur. 734. ratione: V. ed. ii. raticu 



126 T. LUCRETII 

730 Deniquei qmir neqneot semper nova kma creări 
Ordine fiinnajfiim'eentcv: oertiBqne figuxis, 
Inque dâm privos adborisd ^pkeque cresta, 
Atque aiiâ ilKus rcţianiri in parte, locoque; 
Diffieile 4St ratiow dbcei^ «t vincdire verbis: 

735 Ordine i^om videas tam oerKo multa ereerL 

It Ver, et Venusj et, Veris prsenuncius, ante 
Pennatus graditur Zephyrus, vestigia propter 



Ibid. vincere verbis* Virgîliua, geo. ii. m: unde 'non nuram esl^ menet eliaiii 

289. (nam in veritate crimeh jactantte wk 

««r itan, «ri»i <i«M.t. ™mi* «i ^^^ «-.r. extimcsco) in eendem conjecUiMm i!»â- 

num disse. CUudiani, i^ Frofc "• "3. *o- 

Quam sit-p— . cum nitidiisimum planiaaimfle r& suffipat 

Twiaqnninm vero Fabruu cura aubtOibus •<"*^P**"®- 

«lis itieptiU, /d foeOe dico, pro Djjicife, ,^,^,^^ ^^^^^ ,,.^^,^ ^ ,,,^, vuigu. 

qda aequSs auribus, et aninio. patiente, va- Heoqa, porens ^rmi»; corvftqne ia valle aedeo- 

leat accnpire? tem 

Ver. 755. videas: aMt diMkk â V. ed.' Com^^t z^r^: Pater.ol grati«toe rmr. 

... , . Qnl mea lascivo tegna» per prata meatu 

et X. qinynunpoBtanor liber babet jMututif sempcr.etaflsUnbirrofasflatibusauiinii» 

pofltcerto.— mu/fa.* O. nifu:ia. ResfÂce Nympharum 



Ver. 7^. Jit^ A. .£^j/P. A'c/ quod . < 

fluxit ab IC, (portquam t in c mîgnttet) Sic unus codex in pnmo vcrsu, pro vm- 

uti V. ed. exhibet.-«ite .• V. ed. arte. g^^ ^^^^^^'' *>«>«» q»""* °^" ^^ ."^^ 

Tuij w:^ A ^^r \r i- sermo. Conferas etîam Virg. geo. l «• 

Ibid. Venue: quie fu^andis . nuftite 

iacit flnviittiti veri conferas Viig. gBO.ţ. j^ 

340. et nostrom. î. 6. quem Aputains. Ver. 797. Pennatus: ita ciaratur m 

met vi p. 395, îmitatus est, de K«n«-tf omnibus vetustis; lecentes editi, ^nMr 

verbafadens: " Cedunt nubes, et etdum ius.^Z^yrui: Vind. V. ed. R Uf' 



** filisB pandiiun et smnmus aetfaer cum H- :?. n. Zephyrii unde locus 

<'gaudio8U8cipitdeam." Adhibeas etîam tissim» mendai postulări debet «W 

Carom, ad ui. 21 . 22. videtur sic minima factâ mutatione efliş- 

IWd. Feris, H«c est acutissima, et mode et probabiliter legi posse: 

maxime indubitata, Bentleii emendatio, _ ^ ..„„«^ns. aaU 

_.,..' , * It Ver. ctVcmttjet, Veris pracnunau»,*»*" 

pro Veneris librorum ommum ; quod pec- pennatus graditur Eepkri: 

catum ob prcgressum Venus facillime ca- .^ 

deret in lîbrarios. Nimirom, in bac î. e. ordo, vel ex€rcitus/?tfnna<tt«, ^^' 

magnificentissimâ quatuor Tempestatum sive agmen Aurarum mollium. qu^ 

processione, Venus nequit agere principa* phyrum comitantur, et Ver produ 

lem partem, şed progreditur solummodo Obstat sane, quod grammatici veieres, 

prseministrans, ad omandam pompam onomastici, numerom singularem ^f 

come$, Quasi dixerit poeta: *« It Ver, fw abjudicant; sed hi magistelluU de m 

** omnibus Natura? Veneribus producta:" Uonibus perraris potissimum. q»*^ "* 

X. e. florentissima et formosissima totius abbinc seculis indocti scnbs oou 

anul portio. Profecto» în poetis passim rint, non sunt in omnibus temere a 

legas comitea sodatos îre Ver et Zephy» di. Glosaarium Du Cange: ^ 



LIBER QUINTUS. l«7 

fltm quibns matâr praeapaţgms ante viai 
Cuncta odi6Fibii8;egregyii» ât odoribiiS)' obplet; . 

740 înde loci sequitur Calor aridus» et oomas una 
Polverulenta Ceres^ et Etesiaflabra Aqiiiloiium. 
înde Auetnmnus.adil^ graditur siiiuil Euiiis Euaa: 
înde aUae Tempestates, Venteique, sequuntur; 
Altitonans VolturnuSf ot Auster fulniine poUeQs. 

745 Tandem Bruma nmis adfert, pigrumque rigovem ' 



**uiuoicdo: glofis. Bituric MS&** Ac^ Ibid. IUra matâr: ** agam odtyqge, 
cpBinodu» estHpratius» od. iv. 18. 1. ** 2ephyro patre, fecundatur, et germina 



Jam FerU comites, qtnft mar* tetnpenuit, 
IflfdlQnt jMkus Itaitta ' 



«« sua porit" Vldeas Ovid. Uak, v. 1^5 

—915. 

Ibid. praspargent ante. Fallor, aut 
Canjectores sagadores perpendant locum; g,^^ Ulwarii» maxime solennis, banc în,- 
ct, â qoid extdndere valebunt probabilius, ^^^^ ^^^ redundantîam nostro pepe- 
ni primis egomet amplectar. et babebo ^t, quum sic oUm locus scriptus compa- 
gntîaa — C«Bterqm^ cum A. codids scrip- ruerit: 
tore^ distingHendom ease puta?imiui ad 



Zeţkmu; et îta Prwgero visum est: Flora quIbusmater^/Aorf^w sate ^ 

ZÎSitomm t«ubap<«t>op^.r punctam ^""^" ~^°*"" ^^'*— 

pCMuehint. ' Jam vero lanqpada volentibus Apuldns, met ii p, 127. ed. Oudeod. 

¥OQp«re Ubenter trădam; cum monuero, ^ Ac, me preasim deosculato, et MtoUk 

ii Vetiîstîssimf sctiberent în recto casu ^* venmMto, $)a fic^ ptttpttno^ arripilFfMk 

tmmeri ângularis aiUety ut in aliis qul- ** culum.*' IU vtriatas lecttait cal!, 

Itasdam vodbus, bine mi^rem sane veri penperto^ protpero, ^protpurto: C^idbn^ 

apedem divinatîoni mese accrescere. -dofpius ooiQedt» pnttpena; oui aon Mbi- 

Ifall Pennattis iZephyrus: nuţvirvîfos^ scripsevim^ £t animadvertat •» ^irm^ 

xA itfnninatur in bymnis Orpbd, Ixzx. 6. lactor, generalem senmm vods Jfeu» in 

Etid versus Lucretiani sunt in elegantis- numero umtati% ut Lucretius norter poh 

Au intiquflB poiteeâs rebquîis, et onmes paveritt vice papaverunh ad iii. 1^7. ubi 

mmeioB descripCioniB bilarimis ezplent nosddendL 

8ed laau» kctoras frustra moneo. Ver. 741. Polverulenta Certs: Viod. 

Pomn ne cum aliis omnibus ftUaria, ad- PoHmtuiU ocna V. ed. O. a. FoUue^ 

monendus ea, lector! pennas Zepbyri sub vunt acerest li* Pulverit aetr t«t# X> 

tauHhia «sse poutaa, nbn appensas hume' Pulverrent acres. Vulgo, Pulveruienta: 

rit, uti recentes pictores exhibent. Sic nos hic, et alibi, antiquariam scriptionem, 

fhiloBtratua, icon. L 24. da boc Venio: oomiptelis membranarum roboratam, r«. 

^fşt U, t^MN^ «««w «r nTHN^ ry £P0- stituimus.— e« abest Vînd. V. ed. O. A. n. 

TA*n. HÎBc B08 oUmiaole enendan- 5. n. elisum primis literis voeabuU se- 

«msPindonun «t AppoQooiara Bhodi- quenâ. 

um, in ffilv. Crit. sect xiii. Alia etiam IWd. PolvenUenla Ceres: quod comes 

Bobis de hac re suppetunt, sed nou bu- sit pulferulenti Caiori$, dve JBttaiis. 

juace Iod. Hinc baud dubie sua Virgiiius, ad geo. !. 

Ver. 738. praspargent : ne omnia ve- 66. 
tera cxemplaiîa; nid quod in soo Vind. • • gleba^pie jacentii 

fr«jpergeiM somniculosus oollatov liquerit . ridverulmfatoqpaxvMa^9ieXiamJEatU'^ 



138 T. LUCRETII 

Reddit; Hyems sequitnry crq)itlai6 ac dentibus Algu. 
Quo minus est mimin, si ceito tempore lima 
Gignitur, et certo deletur tempore rursus; 
Quom fieri possint tam certo tempore multa. 
750 Solis item quoque defiectus, lunasque latebras. 



Et harum imaginum ordo, Lucretio pro- ed. O. A. X. euckius; P. cuhyiuti A. 

positus, venibus Arieni commodissixiie euhvmt.-^Euian: V,eĂ.anam; A. km. 

poterît mustrări, in Arat 397. Ver. 744. jâutter: V. ed. R anser^ - 

fiUnune: V. ed. Julmen; A JulmimL 

Tanc suedia Cera Ormti cum menâte calmi «.„^ ^^.„^.:a ^ _ • ^- - .,w»..4n 

CoiMtruitur; flavo. tondcntur .^ crinc ^ pro^omut JlamMne i pe«mo conato. 

Omnia, et advectas late coquit area me«c8. Vulgata finnat Istdorus, ongg. ML 11. 

Tune et ThreTdi repetont animosa .i4l7»<lMi«f ^~poUensi A,peUens» ■ 

AoAra polo: tune oceanumitoto/aMtiM'CQBU ,.., ... „, ^ . ^r ■ 

PropeUuntpelagas . ^'^ JOiiUmans F^tomuif, Auterfid^ 

mine poUent. Vultumus est affinis Ewrot 

In versu primo lîbri dant, statitns unde- et hujusce loci videtur memor fiiiase Vir- ? 

quaque mendosissimum. Nempe, olim giUus, ad geo. 1 370. ' 

ezaratum erat statl, i 

Twj n ' ^ r At BwfiP de parte truda qăumJWwwflf, et qonm j 

IlMd. EUaa Jlabra Aguilonum. Lu^ £tt/ique,Zepli7riqoe,iMMfdomiii— -; f 

dus Ampeliua» cap. 5. *' Item Etesbe^ • 

•«qui statis' diebus flant per lestatem." ^ ®« ** cum Borkas fulminat, etEu- | 

laîdorus, origg. xiii. II. de Luoretio co- " "»» tonat" Sentîsne vero Carum nos- î 

gitabat: '* Etetia autem Jlabra Jquilonu ^^^ ^^S^ longeque optimum esse Ha^ ^ 

" simt: quibua nomen inditum est» quod «>'"« interpretem; nemînique in hune ^ 

<«Mf<oaiifii<empor«flatus agere indpiunt «sque diem hos versus probe inteUedw 

"ETOS" (libri, uuutrtf) " enim Gnece ®^^ Sentisne insuper, >/fiMîn et toni' j 

«« annus Latine didtur." Vividum £te- ''^"*» "* *^^ sapenumero factum, con- . 

aianim xnpetum sic uberius et omatiuft ^**" ^ ^^^ **^***™ «»*• " abundând j 

Mindanus vates exposuit^ in geo. iii 196. ^'^^^ *^™ ^ Jlamine. His autem 

qu» ies, minime intellecta, fraudi fiut "***^' "® persuasum babeq» commuta- j 

crudids viris ad locum: tionem creberrimam frângere vim Iod 

sublimis in eodem Marone, ad ^n.il 

QoaUs Hyperboreis jfquUo quum dennis ab oris 1 1 3. 

Iricubuit, Scythiaeque hyemu atque arida diffeit * 

Vabila : tum segetes alts, camplque natantes, -i-»^..— —..» «cpe iUof aapera ponţi 

Xm»us horreacunt ,fiabris . Interduait hyems, et terruit AutUr euntii. 

Praedpue, quum jam hic, trabibus contţatus i 

Sane possis interpretări Lenibus flabris acernis, 

de vento pedetentim ingruente, et nondum . ^^^ ^""*» *°*'* tanucrunt şthefe m«W. 

maţuro violenUie: sed maUm equidem Vulgo, sanuerunU vide me ad L 918. ii. 

capere de " flabris modico tepore- fri. ^ig. EmendMteni me« multum fiiv«t 

gore n,mm,m, quod distinguit Aquilo- ^^.^ «„ui„ritate pnaoellentes, in JE». 

nem alus anni temporibus, emdlito. Ni- ^ con 
hil igitur Eiesia flahra Aquilanum pul- 

dirius signare poterat, quam boc epithe- Demens ! qui tumbos, et non imitobUe/«fi»«»» 

ton. Conferaa geo. ii. 115. 404. JEn. iii ^^ ^' cornipedum pulsu rimularet equonnn : 

284. iv. 309. 310. „^ ^p^^^ nonnuUi codioes. Vulgo, fl- 

Ver. 742. Deest n. Enius: Vind. V. mularaL 



LIBEB QUINTUS. 129 

Pluiibus e caussis fieri tibi posse putandum est 
Nam, quur luna queat terram sedudere, poscis, 
Lumine, et a terris altimx caput obstmere ei, 
Objidens caecum radiis ardentibus orbem? 
Tempore eodem aliud &cere id non posse putetur 



Ver. 745.pigrum rigorem: i e. pigrum IWd Solis defrctus, lunague latebras. 

fiigus. Idem Mantuanus non dîscrepat, Vert» nonmhil variata gust ViigîKo, geo, 

gw- »▼• 259. ii 478. qui ver. 772. inferius etiam re- 

Ignavniue lame, etcontracto/hlf or«^^^. speii : 

Ver. 746. BeddU: Vind. X. RedU^^ 

crepiUms: Vind. V. ed. 2. n. creditans: Ver. 751. tibi: P. turn; V. ed. ii. 

Tox abest A, — ac dentibus: Vind. B. O. Ver. 752. poscis: sic videtur certissime 

A. n. S. n. accentibus; V. ed. accentibi. legendum, quamvis locus sit perplexior 

^Hgu: P. algiti Vind. V. ed. B. O. tam constructionis, quam veiiiorum. P. 

A. n. 2. A. cum Junt et Aid. editioni- habet potces; quem sequi videntur Aid. 

bus, algii in quod nostrum AigUy omisso et Fior. editiones: omnes, omne genus, 

fiter» ductu, nec minus ob raiitatem dic- reliqui Hbri veteres, posstSi quod pecca- 

tionis, fadle abiret; vţ accentibu in V. turn a soni âmilitudine facile suboriri 

ei modo migraverat in accentibi, Vulgo quiret. Librarii eodem modo aberrave- 

ponîtur Jlgusi sed, opinor, sine librorum nmt ad Lucan. v. 606. De suo repo- 

acriptonim auctoritate. Nimirum, boc suere editores, soliss quie vox, utpote' 

Algu erat ex nominibus monoptotis; a- minime obnoxia depravationibus, omni 

deas Sosip. tliaiis. lîb. i. p. 25. et nos, probabilitate destituitur. Sensus autem 

ad iii. 732. — Jam vero uno oculorum Iod, subtiUore dicendi genere involutus, 

jactuhanc Anni pompam, tam Tempes- sic se habet: ** Poscis autem, cur lâna 

tatum, quam Tempestatîbus praestolanti- ^' temtm queat obumbrare? Tum aliud 

un, suo ordine procedentem intueamur: *' corpus putetur non posse idem fiicer&'* 

Nempe, qui dubitat de priore re, câdem 

Vn^Venus^ Zephi/rusjet Flora: liceat de posteriore quoque dubitare: 

Cai OR, Ceres, et Etesii AquUones: quum vero priori assenserint plerique^ 

AucTUMNus, Euius Euan, Tempestales, nJhil caussa&est, quare et posteriori recu- 

Ffftff, Vdtumus^ et Auster: sent assentire. — ^Nobismetipsis certissima 

Bruma, Hyems, et Algu. "'^^^ 1»*^ enarrand» structura ralîo; et 

dicendi formulas baud disâmiles lector 

Ver. 749. fieri possint: V. ed. II. S. reperiat apud Virgilium, ecl. iiL 90. geo. 

SLfere possini; B. Iu fieri possint ; A* ii. 105. 106. 

Mepossints O. et quidam Pii codiees, Ver. 753. ei: sic P. Vind. V. ed. A. 

Mere queant: et sic vetusta manus in n, ^, ^„jg^^ g^^. q. n. ^us; minus ele- 

maigine codicia n. ga^te constructione. Hinc, ut ut nulla 

Ver. 750. item quogue; ut etiam quo' sit scripturte varietas in libris, vero sîmîl- 

fte, ver. 605. — ^£t in boc loco posita con- limum puto, Virgilium non aliter dedisse 

Kntiunt Epicureb in Diogene Laertio, x. ad ^n. îv. 440. 
96.— Xiyii (Epicurus sdlicet) km m tiXttv 



Fata obstant, pladdaaqae viro dens obstnnt auris. 



^ «^; yns rxteiffieiTcs, Libri omnes, viri: quse lectio nostrae nul- 



130 T. LUCRETII 

Corpug, quod cassum labatur kimiiie semper. 

Solque miod etiam dimittere kngtiidu6 igfiels 
Tempore quur dsrho tieqoeat^ recrearecpie Imneiii 
Quom loca praeiteriit, flatnitois infesta, per aiura»} 
760 Quae fkdimt igfiefei intâr^ngui, atque pariri) 

£t, quur terra qiieat lunam spoliere vicissim 
Lumine, et obpressum soleim» super ipsa, tenere, 
Menstnia dum rigidas eoni perlăbitnr oâibras; 

Io modo oertaTerit el^^tiâ; et lauti lec- sin factanu — Caeterum, A. tunam, vke 
tores, quid distet, statim sentient lumen, 

Ibid. altum: i. e. tam longe distans; V&[,759*Jlammis infesta: L e. oi. 
unde augetur hypotheseos istius diffi. tialia. 

*"^**^ Ver. 7^. pariri: L e. creări. Hac 

Ver. 755. eodem: Vind. L. M. A. n. X. versâs verissima restitutîo divinadonibus 

eadem; quod fortasse ferii poţerat: << Cur meis debetur: adi siş Frisdanuin, lib.m 

'* Don aliud corpus putetur facere îd ea- p. 802. et qu», nisi fallor, non minus 

" dem viâ suo tempore?" Sed vulgatum, vere dixerim supra, ad L 200. Niminim, 

quod testibus idoneis innitîtur, longe di- rx interstingui atque pariri rug dimiUm 

luddius est atque expeditiiis.— ^u^e^ur.- igne$ et recreare lumen modo prsgnssis 

F. putemus; V. ed. putes, contra manifestissime respondrat; Ha ut 

Ver. 756. cassum: Vind. ca^m.— ^u- "^^ ®**™ controversiam locetur, nec se 

mine: n.Jlumine, velit operosius vindicarL Veteres nempe 

Ibîd. Corpus aliud. Epicurus in D. ^" universi habent corruptam yocem 

I^iârtio, X. 96. Km iTt {t»Xt,'4.tt ixtu %m ^^'"' ^^^^ °"^ negotîo fabricatum «t 

M«it«f lim^rm yi^m) xmr' i«'<irp«f^<r*^ '""^ ^'^''^« ^^ «^^^ aHcnissimum 

*r> «XAat» rtim, n yw, « Ufm9^ n rws irt- ^^ff ^» ^^^ comparet în P. A. et per 

m viMunt» editiones vulgares propagiUum venit Ni- 

Ver. 757* Sol dimittepe igneis: atque 1>» «*» de quo tutiua ad inteUig«itij«m 

boc modo edipsm pati; quemadmodui^ judida posaîmus provocare, quamdc^ 

noaem edam «eri quidam opinaţi sunt, ^*^"^"°^ emendatione. 

«ti dictum est auperîua, ver. 651.«-.FotfD^ ^^^' interstingui. Martîanus CapeB* 

n.\abetdemiUer^f ţm dim^tere. Ver« "^ ^' 

^ leguntiur acconamodatî in AnthoL Lat Nantc» fluctigenas, chonimque Phord. 

num. L 72. 157. de sole: Flagrans cufa trehit ; niva]ibuM|ue 

^, , ' ' ItUirstinctus aoais, tiiumpliat ardor. 
Dixit $ et infino radlabat liimine /ttciMn, 

' Inque fidem KelerU totoe <<nRirmi/ fgiMj. Ver. 761. spoliare Lumine. M«»i 

Sic leacribimus, ut ordo oonstructîonis ^^ ™* ^^^' 

Cpnsenretur integer: vulgo lucus. Et Qotpvt^spoRatvmhimm»'^ 

codex unus, demiserati sed recepta vox .. < 

multo efficacior: quasi sdlicetse insump- V®'' '^^^ obpressum soim, Non aha» 

serat et exfaauserat in boc opere defun. adhibuit orationem Curtîus» iv. 10. 5.— 

gendo Pfaoebua. ** ludamque deficere, quum aut tcrram 

Ver. 758.. recreare: i. e. rfc novo creare *' subiret, aut sole premeretur.** 

lumen dimisaum ac deperditom ob edip- Ver. 763. dum: XI. cum.— <»«' P^ 



LIBER QUINTUS. ISI 

Tempore eodem aliad^nequeat subcurrene Iunie 
765 Corpus, vd ^upm golit p^labier orbem» 

Quod radios int^rrumpat, lumenque.profusnm? 
Et Umen, ipsa suc si folget liuia nitoret 

Quur nequeat certa mundi languescere parte» 

Dum loca, luminibus propriis inimica» per exit? 
770 Quod supcr est, quomam magni pec aeruh mundi 

Quâ fieri quidquid posset ratione, resolvi; 



: y. ed. wmperiabiliiert n. e<mp» Ver. 767. Jnlgăif L, 9ohu: fulgHi <n 

rtâSiler. las collatori credere; ui vulgores editi. . 

Ibid. rigidoM umbtiis. In prodivi eat Ver. 768. Q^ur: sic n. ad accurstatt 

a^pen^ro frigidass h«c «item interpre- aiitiquari»tCT^tur«nomiâm.--c<frte.- V. 

tttio id u>us Iod nihU fadt: inteUigas ed. B. O. n. Urra: c et t prnium COM^ 

ofomultocoimnodius densas, veicrastasi mutatit, deindc r et */ quanim uMtflibeC 

ţitaim ocrpora, qao crassiora rint, ut piu- ^ggtw m Longobaidic acripturâ non sgne 

limum simt duriom et rigidiora: ethsc soboasceietur: vel librarius spooie irens- 

aotbpo^e nostro iu hoc vetsu opportu^ retdicUopem niluU teria in terra. V». 

Mor C8^ quod de cono, spedem rigidaM num est id etenim nobis, de quo nonnuUi 

Kimiiime flexUem pr» ae ferante, jam eogitanint, tetrâ sdlioet. 

lemo Jtet EAnîus, rive TulUus ipse. j,,. ^ languetctre. Ad aliam nimiruih 

apud CieeroB. Tuse. diapp. L 16. hypothesîn Epîcuri, D. Laertîo memoi»- 

— • nbi ri^da constat cratsa caHgo Inlierfim: *«»» in X. 96. UxKtr^tg hXtw »*# ^AnHi; 

I. e. quaa i^«A«^«vr ^turti Exod» x. SI. . --. *«. t. * ^ — . . . 

V «««iti rigid, «d digitam n»i««« V*r '«9 J««fc«. n. » «m«.; <n^ 

««t «»«, «1 «.*,, «rt^, confer» * 'V ^"T"^ ''"'^r^„fî" "• 

«r. 277. ii. 151. ViigiBus, JEn. 1 147. ^- 1- M. O. n. X. a. NonnuUi l^t 

peremUt vel peragrat; quaai hanc m li- 

Atqoe rotis nnmnas levibm periabitur uniat, Inris suia Tetuttis lectionem repererint : qu|- 

TTnJ- -j-,^« --* j ♦ rfc ^j- b«> alîorum fidem non iuTÎdeo, dummodo 

Unde adyecta est r« wndM m O. codice , . . .... 

fiAnK,» «».^^*. -: i_ memet minus creduium patiantur. Vind. 

BOBtiotanetas; vice iiinorax. ,, , « ^ 

xr «^^ , , . ., . perrtxiti V. ed. B. pervexit; A. penusiti 

Ver. 764. subcurrere luna: i. e. *< sub ' , .^ .^/T - . ^ v • 

(II • 11 j. • . 4uod vemt ex usitatft confuaione oupiias 

"lunam currere, ufa tellus facit; atque ^ ^ tv^j t ti ^t ^ r^ ^ tT ^ 

« !„««- 1 • •!•* • * ... »• ct »• — ^Demde, in P, V. ed. O. A n. X. 

"iocem lunarem similiter mterapere.' . ..^« . , . ^ 

TTu . ^ , / . n. repetitur ver. 763. ommnomendoaiaa- 

Lin notes veimi pnmanam siffnmcatio- 

B«ai Tods. Hinc facili flexu vuit tpUu» 

fa«; aUo scilicet, ut alium tutetur, pio- ^^' '^'^^ '^^^^ mimdi.- vid» ad «L 

prinm corpus interjectum opponente. ^^' ^ ^ ^^^' d» quo loco lemittendos 

v^ ^ae ^ xr^ :m -^ •> ^ «IU ad v«r4 S89. fjusdflm Ufati ; Bcd «RW 

ver. 765. «upra.- sic Vind. y. ed. O. igg^f^^ ■ 

A n. S. n. vuJgo, supera^-^-perlabier: ^^ „^^ ^ „ . ' 

n. jMrfe6i/air. ^*'* ^^^' ^^ cunui, Ittnmque meaHit. 

Ver. 766. 'fodiw in*«ni«|Kil. Siclo. Con»«ri«tior «* y ii^us, in ^n. vi 850. 

«tttus est Maro. JEn. ix. 239. ..^„^^.^ 



132 T. LUCRETII 

Solis utei varios cursusi lunaoque me&tus» 
Noscere possemus, quae vis, et caussa, cieret: 
Qaove modo sokant ohfecto lumine obire, 
775 £t neque opinanteis tenebris obducere torras; 
Quom quafli connivent, et aperto lumine nirsum 
Omnia convisunt dara loca candida luce: 
Nune redeo ad mundi novitatem, et moUia terrae 
Arva; novo fetu quid primum in liiminis oraş 

Ver. 774^ aoleani: O,possents A.pos» tam «•tttiratătrtfut et venustius. Vulgo, 

ffiiU/ X»po5tet: abest voz V. ecL— oţ^o- cursut: quod minime satis mihi in hoc 

to: y. ed. O. S. effectoi P. A. II. effato: loco fadt Empedocles, apud Aristotde 

■ed Fii oodioes quidam receptam lectio- gen. et corr. L 1. 

nem eihibuerc. heaion ,m aetkon ipf r. zm ^pfu, iurt^ 

n>id. obfodo lumine, Similiter Arnolii- 
us loeotus est, Kb. v. p. 164.-« iddroo, . Ver. 778. moUia terrtB Jrva. Hoc i«. 

« illis color ert, purpurei lumnU afectuH """^ T^^"' «'.!'*'*' ''^' ^^^*^ ^'"^ 

"ne.8ubluteu»-.» Apuleius, met t. «cL v,^ 34.) natalibjis convemenUus. quam 

uti 8ole^ eleganter: « Jam nil <ifficiunt «^^ Virgiliana, ad geo, u. 341. 

** milii nec ipsae nocturn» Ietie6r«.- teneo QoumprimaftlucempecudeshamercTiriiaBqae 

« te, meum ^itflwrn." Ubi liber unus ac- Ferreaprogente^^rixcaputextuUtarw. 

curate, obictuni: et alter mendose, ţ^t- Hoc enim epitlieton Tem» tempesCiti, 

unt; uti variatur quoque ad Virg. geo. î. quum glebae putres Zepbyro resolvuntur, 

69. Bedeasver. 717* minus congruit: amplector igitur animo 

Ver. 775. neque: vulgo, nec; contra propensissimo Moretani codicis vanele 

nniveraos autem libros. tem, quae sane ezhibetur in edltione ve. 

Ver. 766. Quom: n. Om: vestigîis an- t"s*»8S>mâ penes me: 
tîquaritt scriptur» serratis*— <contuonU.* Ferrea progenies </»nini caput extullt arvis. 

Vind. eonibeunt; V. ed. n, conibent; A. jjiha est illâ lectione yeriua. Idem, ibiA 

combenti n. S. cumbenti b cum v, et m j^ ^^ 

cum ni\ uti passim, permutatis.— rumtm .* 

II, rurtus* VnAe homines r^tif dunan genus-»,-^. 

Ibid. connivewt, aperto lumine. Sic de Addam verba Diodori Siculî, î. 7. de pri- 

• solis lunseque et oribus, et vultibu»^ poetae migeniâ tellure disserentis:— m» ynv vn- 

nusquam non loquuntur: redeas ad ver. Xvln mu ^afrtXms 'AHAAHN. Committas 

705. insuper Carum infra, in verr. 925. 924. 

Ver. 777. convisuni: V. ed. connisuni; Ver. 779. in luminiş oraş ToUere. Hinc 

A. commiscent, — candida: P. condita, tantum non certum est, primariam Medi- 

• Ibid. convisunt: i. e. intuentur; oculis <^ei codicis scripturam ad geo. ii 47. ve- 

nimirum, postquam oonniverint, redusis. rissimam esse, et omnino admittendam: 

'^Candida autem valet, albentia^ fulgen- sponte suâ quae se tollunt m luminiş oraş, 
tia. Sic Mantuanus, ad ^n. vii. S. Infecunda qaidem, aed Ixta et fortia, suifoat 

■' nec candida currus Aliter legi solet, auras^ Princeps autem 

Luna negat : spUndet tremulo nib lumine pontua. Ennius, in Lactant i. 15. 

Sic rescribendum putem ; immuie quan- tîi produxisti dm intra Itamnu oraş. 



LIBER QUINTUS. 183 

780 Tollere, et incertis credunt conimttei'e ventisr 

Principio, genus herbarum, viridemque nitorem, 
Terra dedit circum coDeis; camposque per omneis 
Florida fiilserunt viridanti prata.cdlore: 
Aiboribusque datum est variis exinde p^ auras 

785 Crescundi magnum iimiissis certamen habenis*^ 
Ut ploma atque pilei primum, setseque, creantur 
Quadrupedum membris, et corpore pennipotentum; 



Vor. 78a IWfercrt; VînA V. eă. A. l\le toletnUidugetntaantem/lorUnuhtnUunr 

n.X. n. TMeret; O. ToUere^^edunt V^'"" ''^^^''' ^"^"^'^l^"^]^' 
_. ... LUiaqae, et2>fui/ imitata papavera/uM^f 

connuUere: editores ex arbitno, per ez- 

Kcrandum fadnus et detestabile, tentarit ubi infeliciaumam longe omnium emeo- 

credere. Hac autem ex mira sdlicet Lam- datîonem Bentleius periclitator ; conferas 

bini, Â diîs placet, tue-râ;^an^ primum Silv. Crit ii p. 96. v. p. 75, Hinc autem 

fluxenmt, scriptos suos, nesdo quos, ere- fortasse coirigendus est Ovidîus, trist iîL 

pantis: quibus vaiere jubea Credunt ve- 12.7. 

loquinam? philosophi sdlicet; qui în vntBqpeluceicuntvBiUmmMecolonm. 

rebus hisce explicandis operam ingenii 

posoenmt Vulgo^ pubetcunt. Adde Findarum, 01. 

Ihid* conmiUere ventis. Maro, iEn. x. "• 1^* 



AyAfMi )i x^if fXi9>ii : 



69. 

1. e. ^^fioreş, ut aurum, fulgidi."^ Dem- 

£t ab boc Lucretiî loco colorata sunt, quae 9P^ V*^ nulloa elegantem homîhem se 

apud eundem l^runtur, in geo. ii 352. dedit V. H. Fortonatusi iv. 36. 1. 

hqoe novos soles andent se gramina tota ▼«« novo» ^^^ f«»«it cum exuta pruiais, 

Crtdm^ nec metuit snisentis pampinus Aiutn*. Se picturato gramim veitit ager. 

Ver. 781. Similiter Porphyrîus, apud Libri, dumj vitiose. 

Euseb. pra^p*. evang. i 9. in loco mox pro- Ver. 784. exihde: A, exire; non mfe- 

ferendb ad ver. 784. quo amandandus es. liciter, sT salva stareţ constructione. 

Ibid. herharum viridem nitorem. His Ibid. Jhboribus variis» Flutwcbu^ plac. 

apposîtus est Horatius, epist i ia 19. phiL v. 26. Efiirti»»ktis vftâtm rm l^tttn 

^ . . r« 2i»^p« ix yns »*aăuHu ^nfif ' quem lo- 

DeteiiusLibydaolet, aatiiif^f, AfftelapOlkf \l t\ r>u •• L r jm -o 

■^ cum video De Rhoer attulisse ad Por- 

Hinc VirgOius, gea i 507. pendet: phyrii de abst ii. 5. ăiviftt fuv yetf '^n fr^« 

squaUM abductia arva colonia. ' ' '^ _— 

«r^^i» rnf iiriri/«y yiwifAtfn* T»»f — , VÎr- 

Sic Doster, ntlîdajrugesj i 253. ubi nos. ^us, Mn, viii 95. 

yer.7S3,ful8erunt viridanti: H. c/nxe- 

runtAoridanti. ^^ longo6 raperant ăexiu, variisqae tegnntur 

, AtborUnu ■ . 
iHcL ftUterunt prata. Locumineodem 

ttrgumento praeclarius omatum non novi Ibid. per auras inmissis habenis. Hinc 

quodam Manilii, v. 256. nec Lucretius iile Mantuanus baud dubie sua mutuatusr 

tamen cesserit: evindtur, ad geo. ii. 363. 



1S« T. LUCRETII 

Sic nora tom telltis herba% Vîrgukaque, primam 
StdiMulit; inde Iod martalia ixtfck creavit 
790 Multa» modţs muhişy: Tariâ latione^ ooorta. 
Nam neque de otxAo oecidiBfle uniiwalia possunt» 
Nec terrestria de sabiB exisae lacunis. 
linquitur, ut merito matemum m>men adepta 



' inde Iod mortidia eordâ creavtt : 



•i— »— — — — et, dum ie Iietos âd mtrat Yer, 791. de otdoi eonftmîttas îL 1 153. 

Faima agit, laxis per purum Umitnu habenis, ^^^ ^^ ^ insperatîssîmâ, et maxime mi- 

Ver. 785. mag^um certamm. Mio, ^^^ Juvcnalis, a 40. ubi consalasin. 

•ci. ^.16. tcrpretot» 
Et teruaiu» erat, Corydoa cum Tfayrdde, mag- Teitias e cmh ceddU Cat»— h 

"^' Ver. 792. exisse: n. «xire.— Et bren- 

Ver. 787. Post Qjuadrupedum editores ter alias hypotheses tangit poeta, qiium 

in audacter, inutiliter, et insdte, libris aquoy tam infesta hominum immersonim 

uniyersis redamantlbus, solent infercire. vitas, atque ccBlum igneum, nullo taoAb 

Ver. 789. tecla: VincL tacreda; mide judicari possint illbs produxisse. Hînc 

probabilltas et favor yenit varietăţi codi- autem vulgata lectio plangentes, ad ii. 

cis O. 1154.valdeoonfirmatur;naminliocetiam 

loco non nisi de coeio, et mari, mentîonem 
noster faâL 

i. e. ipsos mortcdes, vel animalia mortalia; Ver. 795. Conferas similîa in îi. 997. 
sic a raţionali parte denoininatos, recte Ver. 794. sit e: Vind. si de^^'-qwmi- 

^âtf mXvytSt corpore et membrii^ opposita. am.* V. ed. fuom; O. qwmodos n. cum, 

Ita Fersius, vi. ia ^.-sunt: P. V. ed. sint. 

Cbr jubet hocc» Enţrii : Ver. 795. nune etiam, Quam creado- 

- „ . nem animalium perelegănter de^criptam 

et ipse profecto Mantuanus, gea l 330. ^^ ^^.^ taurioaisaimus Ovidii sty- 

■ fogere feraB ; et mortalia corda lua in met i. 41 6 — 438. quem perlegas. 

Pergentfahumfltertravitpavor—: y^, ^^g concreta: l e. " in suascor- 

Graecps nimirum magistros »mulatl Sic « porum figuras membratim coalescen- 

etenim prior Moonides, in U. B. 851. « tia." Sic in suâ brevi cosmogonia Vur- 

w - . »^A ^,..«..^^« . ffilius, ecL vL 34. 

UttfMHiw y «b^M« nrAAIMENEOS Xm^t» ^ 

KHP. n I ipse tener mundi ctnereverii ofbis. 

Denique, re in animo versata, aînceram v«f. 7^,tumplura et majoră: radi ii. 

arbitrOT ^omet lectionem corda; et r» 1151. 

seda accersitum ex parallelo loco^ in ii. Ver. 798. majora: ita R O. A. reli* 

1152. adeoilludreposul Frogrediaris in- quij rAt^ore; vitiose procul^ubia*-«(fu^ 

super ad ver. 862. înlerius. ta: sic omnes Ubri veteres» et scripti, et 

Ibid. teUms mortalia corda creavit. Var- effigiati ţypis; editores autem bodiemi, 

ro^ in Eumenisin, aptid Nomum, zvii 2. solită cum impudentiâ, dederunt ex suiş 

*' Empedodes natos homines ex terrâ aât^ commentis adulto: putantes scilicet, ca- 

** ut blitum: " quod est olus quoddam. sum sextum post adiUta contra leges La- 

Ver. 790. coorta: P. creata; sed codi- tini sermonis stare; sed inscitissime. Or- 

cesejus prisd, ut edidimus: unde iUud do est et constructio: *' Jdulta, i.e ad 

creata proprii cerebelli fetum dixerim. ** suam magnitudinem perducta, tellure 



LIBER QUINTUS. 135 

Terra sit, e terrâ quoniam sunt cuncta creata. 
795 Multaque nune etiam ex&dstunt animalia tenris, 
Lnbribus et calido soHs concreta vapore. 
Quo minus est mirum, si turn sunt plura coorta, 
Et majora; nova tellure, atque sethere, adulta. 
Prindpio, genus alituum, variaeque Tolucres^ 



" nova, atque sthere novo,** Quae ratio ram, aliis in lods obtînentem, declararo; 

ne Lambino quîdem displiciiit 'Vide qu» atque ad quosdam Virgilianos, jam appo- 

nos de hac dictione, non poenîtenda, dis- nendos, mulţi oonsîmiles ultro poterunt 

seruimusadii. Il29. Caetenim, clarissi. volentîbus exigi lectoribus. Primus adsit 

me liquet, phrasîn athere aduUâ, i e. qui geo. iv< 879. 

mhmtatem suam attigerit, menti poet» ftmd«b«ia/«.imfignlbu8a«: 

ttque apertisomis loci postulatis contra- . .:.■..... . :. 

j. . . . 1. e. haud dume, *' arae eumutantur odo- 

dîcere: quum omnia nnsantur lam nas. .... -n i. • • ^«i. » c 

. ^ . ,.. S. . . , " nbua Fanchans ignescentibus. Scr- 

eentia ex pnmordus. Nmurum, adoleo . «lm • u • v 

, , ^ , vius» i^ilaisynus, Heynius, alu, qui per 

€t adolesco Talent crescere vel augere: j*.- j*-* *.* 

, ._ . •., „ . f . tncendţuUur* sive ardent^ mterpretantur 

consule Noniura Marcellum, i. 288. iv. 

44. AurelKis Victor, de Ceea. xxxii. 4^ 

*^ Pnidentes pernidosum reîpublicae (i e. 

« « ^X« V '•? «'-^") cecinere adoUs^ Vcrbena^me adoU pingoii, et mascula tu«a : 



vooem, totoccelo-deeiravere. Idem, ecl. 
viii 65, 



^ ceniis (L e. «v^M/ceţue) fluzo inge» i. e. large reponito, cumulattm ingere. 

<( ttto— %" Ausonius, epitiqph. Folydori, Foeta de incende nihil cogitabat Idem, 

lux. 2. ^n. L 704. unde Statius etiam, Theb. i. 

514. ezplicandus est: 
Cede.procnl, mfrtumque istam fiige, nesdns 

hospes : ■ et flammit adoUre penates : i 

T^orum^eBe^ timgiuneaduUa meo. .^ „ ^^^^^ .gn^ accendere per do- 

Idem. idylL vi 72. sic scribendus: " "'^C vel««ger.>mm»^A^. Multa 

disces, 81 consulas Heymum ad locum, 



————»- Reacindit aduitum et, quem lăudat iile, Perizonium ad Sanc- 

MyfdiautenimAKTjrwwlucentSbua: tii Minervam, iv. 14. p. 756. ex aucto- 

ttt liber sciiptus optime, pro lugentihm, rum locis, quos docţi vin protulerunt, et 

Nempe, pUmum^ vel aUctum, lacrymis; crassissimis ipsorum erroribus, nullo ne- 

ttt LucreUua passîm loquitur. Confer gotio refellendorum. Rursus, Mn, iii. 

Orid. fast v. 175. Claudian. rapt Pros. i 547. 

130. Virg. geo. ii. S62. Addam Ammi- Junoni Argivae jussos oio/^u/ honorefi: 

unim Marcellinum, xxu. 8.—" Borys- j, ^^ /^rgc donamut. Ibidem, vii 71. 

« thenes, a mondbus oriens Neurorum, ^^ ^^^ ^^ ^^^ ^^^ 

"primigeniis fontîbus copiosus, concut' 

««quemulwruin.mmumadafe,«n.-." »• ^ ""»?'«*• '"«""J rede«. *nnot<«a 

Crtdlu» post neminem opportunu» est. noWs «i iv. 123a Fructuoae p«sem m 

j;g^ll latius discurrere, sed prsesentu smnce- 

rent, ni necessum esset auctoritati quo- 

Keis capella dellcau pascuis rundam locorum occurrere, q^i raiiones 

In urbem a jf<//a /of/tf portat ubera : . « ., . ^. «„««.«io ilili 

^ . meas infirmare videantur; .qu^mvi^ diu- 

i. e. plena lacte, et turgentia* Hinc Jiaud gentius ac potentius deducta» et gramma- 

diffidle fuerit Tocabuli potestatem . ve- ticis fundamentis solide subnixa, non sunt 
VoL. III. K 



136 • T. LUCRETII 

800 Ova xeKnqneb&nt, exdasie tenqMire wemb: 
Folliculos ut nune ieveteifl aBstate cicadae 
Linquunt sponte suâ, victnni YÎIIunqae petentes. 
Turn -tibi terra dedit {xmmum mcKVtaMa seda; 



temere ralinquenda, propter unum «tque Ver. 799. genm aiiutum. . Maro, ^n. 

altenim locum difficilis eiplicationis. Ad- viii. 27. 

scribam igitur, his praernissis, Claudiap ^/iitttt«pecudumque;«ifi/ioporahu»habebat. 

num, de nuptt Hon. et Mar. 210. 

Ver. BOO. txduue: H.excusmi perp»- 

pannectareiiadfpetgeretecta jg^Q,^ quumiUud «it in hac notiime pvo. 



Fontibu», et flammâ lucos adolere Sâbaeos: ^^^^^ ^^^^ vocabulum: ^^aXiWiPf^ 

i. e. cumulare in flammâ. Nefldo tamen mu Nec tamen, ob firequenCem uaum «e 

an non aliarum membronaium lectiopr»- encudo in Vanrone, tuţom fuerit forBiUn 

ferenda sit: -affirmare, Ubrarios toties abenraviaie ; ooi^ 

flammA lucos a&^8ab«K)s: «das lexicum ad scriptores de re xuirticft. 

Vooem «ref udo, de pullis avium pennuiv- 

L e. quau <of Of /ttca< coiinm^f», ob mag. ^lîbus woium cortieem, PUnius i«pi. 

nam vim aromatom. Confer Viig. Mn. ^^^^^ usaipavit; ac meum «ane judidr 

iv. 495. unde nuUus ambig«»n, quîn V^ ^^ ^etbum e^dudi p^ssim reatitoi de- 

lerius Flaccus caadgandus sit, Arg. iii berc: sed alii, quibus odum est, ram diU. 

443. quum Maranem clariasime velit iile ^^^^ eventilent; nos, ne ninui simus, 

«mulari : a^dulo cavwnua. 

TertadtoicgefeEnidos; tertriiHatane«s ^^ impare verno. Sine substantîvo 

Anna8lmulveitetqiievlrâm,h28fcnniioa ponto Ammianus Marcellinus, xv. 19.^* £t 

Ponejacit: rapidisii»0/^fftarcaBteraflaminia. «« haîc, ut dixîmus, anni vemo conţin- 

libri, addeniun sad in certissimig vide- " ««"*•" ^""^ *«*««* Maionîs, ad geo. 

tur hiec emendatio recensenda. Ovidius, "' ^' opportuni sunt in primis, et ple- 

met i. 492. """* adscriW debent: 

Utquc Icves stîpate demptb adoUntur arfatte, ^°^ *"°* ^*^ crescentu origine ntwuB 

Vt facibos a»pcs arden t i Inlujdsse dies, aliamve habulase tenorem, 

Crediderim : ver Ulud erat, ver magnus ^;d>at 

Hic certe captus sum, et vanitotîs mea ^^^* ethibernisparcebantflatibusEuri, 

,. . . . .^ >> . • Quum ^riflur lucem ^cui» hausere, vir(kmque 

disquisitio coargmtur; nam adoleniur m j-^^a progeniw durU câput extullt arvi», 

hoc versu nihil potest significare, nisi tn- Inmlssaeque ferae sylvis, et «idera ccbIo. 

cendutUur, Sed duo codices exhibent abo- „. , . ,. ^ 

hnaur: « forte rectius," dicit Heinsius. Sic ««t levius distmguendumadver.^9. 

Optime, ac yerissime! Nec vereor Hbm- ^er. 801. Folliculos. Audiamu. No. 

riis imputare depravationem similem in "*"">• ^ "' ^^7. '' Folliculum LuciUus 

epist XVL333. Quâqueferesgressus, ado^ " ^'''' P~ ''''^^* ^^' "^ 

lebunt cinnama flamm». Scribendum di- « Ego, si qais sum, et quo fotttcuh nune som 

co, vel^ammâ, i. e. flammam; quie per> ** tm<«fw/-— .." 

vulgatîssîma est aberratio: vel abolebunt. ^ . , ., „., -r, . 

n . ., • r ^ *•• «^» iJ^ quo usu Tv tndtUus. vide Silv. Crit. 

Denique, idem in fast iii. 803. . ^ '... , . 

IV. p. 219. et nos supra, m. 613. Amobi- 

Vl8ccniquiUurfflammis«rfo/«,iadedU8et . ^ opportunc. lib. ii. p. 98. '* Nihil est 

Interpretări possis, cumulandOi vel ingC' " enim nobis promissum ad hanc vitam, 

renda; sed unice verum autumo, aboleri' ^ nec in caruncula bujus foUicmlo con- 

da, Mox XI. alitum, pfo alituum. ** stitutis, opis allquid sponsum est, auxi* 



LIBER QUINTUS. 137 

Multus eaaim calor, atque humor, superabat in arvis. 
805 Hoc, ubi qnseque Iod regio obportuna dabatur, 
Crescebant uterei terrâ, radicibus aptei: 

Quos ubi tempoce maturo patefeoerat «etas 

«« fiîque decretum." Mbx ooipus ibidem ; Omne animal, vegetat fatioquodwla movendl. 

irocatur, peUicuiis et cutUnts. Huc refe- origenea amt Cek. Ub. i p. 29. Ei yof 

i» AnaMTchi dictum apud Diog. La&L ^^^^^^ . ^^^^ ^ ^ ^^^^^^ .j.^^^,^, 

îx. 59. flr«r« t« A.«5«p;ţ;. 0TAAKON. ^^^^^^ ^^^^^ ^^ ^^^^ ^^ ,^ ^^^^^ 
AfeJi^X*, ii H irXnTrus: i. e. ^»»»' iUrem, ^^^^ ^^* ^^ ^^ ,w$ffmriMm K^ 

xdJbUem. Confer TertuUiani apologet. ^^,.^^, „ ^ y,. 

sub finem. Idem non cum nuUâ elegan- __ ^^^ , ^ , ,. 

... ^ ^^ ,, « •. • Ver. 804. calor atque humor mpertOat 
ţîâ. de res. cam. sect. 52. " Sentur enmi . . ^ ' .i- ^ 

" solunmiodo granum, sinefmicult veste, , ,^ __. ^.. .^., ^ , „ 

;, . - , ^ ^ . „ ^ tis mundl Virgilnis nonnihil Ihhc deflo- 
«one fundamento spicae: et quae se- . _ ,r ««^ - . ^ 

, ^ . _ ..., _ ravit, ad geo. îl 330. cer funus, etex pre- 

iiQuntur, per solerbssimas antitheses corn- « ® ,. — » «r 

^ . ^ fesso, pnedicans: 
paginata. '^ 

Ibid. tereteis : i. e. rotundos et oblon- parturit almus ager; Zepbyrique tepenHbut aurit 

gos, ad proportionem corporis sixniUţer Laxantarva8lnu8:i«ţ^rfl/tener.omnibu8A«iiwr; 

tomati: vide Servium. ad Viig. ecl. viii. i..^. ««„««, «nrfiv uti «os docet Luew- 

1& ita tamen ut r^uitom quendam la. .^^^ u^terpi«taiL Tacent editorea. Supi- 

tentemsensumvoxinsevideatur utplu- ^^ ^^^^^ ^^ .Omndabat, imf».^^ 

rmvm, nobismetipsis saltem mcludere. ^^ gi««B ^«tercs: irid«as etiam JSalluat 

PeUgnus vates, arţ. am. m, 77. ^^^ ,^ H i^q^^ Cortiiim.cumNoi»o 

Aqguibos eacuitar touM cum peile vettutas. MtfoeUo». iv. 414^ 

Porro, nonnuUi volunt reponere atate^ Ver. 805. Hoc: i e. hac modo; videas 

p» t9Siaie; forsitan aine fructu: reverta- me ad ii. 124. iv. 361. 626. 775. et alibu 

ris ad iv. 56* nec r« €Bstate non câtime Sic autem positum est in L. M. O. n. X. 

.ttngmit vMt temp&re vemo atatim pisa- n. verissime: P. Vind. B. A. Hinc; ex 

gressis. Oenique, longe appositissimasunt glosaâ: V. ed. Higc: Bentleius reponi jus- 

lus Lucretianis, et lectoribus, quibus o- -sit HiCj i. e. Heic; provocans ad vLS??. 

tium suppetit, debent omnino consuli, 445. 687. Nec male, â quid esset demu- 

qiue in cosmogonia suâ declarandâ Dio- tandum.-^4«ftx guaque: n. ubiquoguei 

dorus Siculus proposuit, in i 7. Lambinto unde certiasimâ emendatione scripserim: 

îaudatus et adscriptus: sed nobis non li- ^^^ ubiquomque Iod regio obportuna dabatur. 
«et esse tam prolixis. 

Ver. 802. vietum: le. dbum; vitam: Qyo nihil planiusac iaeOius. Si vulgata 

i e. aera et lucem; quibus bauriendis moidicus tenenda sint, pbrasis qweque 

carpen^ue vita animalium sustentatur: loei regio usitatissimum sit schema dioen- 
^îde ver. 808. ^ Lucretianum pro cujueque Iod regio, 

Ver. 808. Turn Ubi: ti. Tune tibi; P. videas ad i. 475. Nos divinationi propo- 
TVmc ibi; quod undequaque pcjus: re- sit» adhaeresdmus; ubigudque sdlicet. Et 

fiedere ver. 261. ^ci regio est situi loci, vel posttura. Vir- 

Ibid. terra dedit, Ad hune locum fad. gilianom iUud haud abludk, in ^n. ^ 
unt pulchre versus Marii Victorîs, in 215. 

^^* "• ^^' Nec sidus rtfftne vue, Ut»ve; fefeUit. 

JamquetepeiuteUusgravidos laxaveratartus; ... 

Cum, majora agitau», jusdt Deus edere terram v er. 806. terrâ : sic ^îastissime, n. et 

K 2 



138 T. LUCRETII 

Infantum, fugiens humorem, aurasque petissens, 
Convortebat ibei Natura foramina terree, 
810 Et sucum venis cogebat fîindere apertis, 

Consimilem lactis; sic, ut nune femina quaeque, 
Quom peperity duld repletur lacte, quod omnis 
Inpetus in mammas convortitur iile alimenti. 
Terra dbum pueris, vestem vapor, herba cubile, 



quadam exemplariaLactantii, iL'12. ini- me; P. pelisceni; barlMure: V. ed. E 

tio: XI. auteiD, ut editio Juntina, ponit petenses; O. potessens; A. petissensj TL. 

in ante radicibus; unde aibitror enatam petescens: redi sis ad iii. 648. 

varietatem terram Ubromm V. ed. L. M. Ibid. Convortebat foramina: i. e. occu- 

X. reliquiy terraj quod non probo, quum pabatur in bis foraminibus dirigendis ad 

prsepediat obscuretque constructionem Io- novos fetus ; ut nutriz mammam conver- 

ci Apţi autem radicibtu^ ut inferius, yer. tit ad os infantuli. Iac appetentis. 

926. boc Ubro, aptum nervis. — Caeterum, Ver. 8ia JEt: P. Vind. V. ed. B. L 

elegantîssimi Lactantii enarratio lectori- M. 2. Ut; quod nescio an rejid debuis- 

bus venustis baud dubie gratîsâma super- set, pro Dum; quamvis recepta lecdo fa- 

veniet: '< Aiunt certis conversionibus cilior et rectior appareat — sucum V. ^. 

** oadi, et astrorum motibus, maturitat^m accurate: caeteri, succum. 

'^quamdamezstitisseanimaHumferendo- Ver. 811. nune- V. ed. ^un^; quod 

rum : itaque terram novam, semen ge- peccatum, ob similitudinem dementonim 

nitale retinentem,yo//icu/o« ex se quos- c et ^, librarii in se non segre admitte* 

dam, in uterorum similitudinem, pro- rent, si modo prior ductus nr n altiuseii- 

** tulisse; de quîbus Lucretius: geretur. 

Ver. 812. dulci iade. Homerus, Od. 

•* Crescebant utcri teirl, radicibiu apti: . oo 

A. oo. 

'^eosque, cum maturassent, natura co- Tvpir, «m «^t^f, ode FATKEPOIO TAAAKTOl 

« gente ruptos, animalia tenera profu^- 

«* disse. Deinde, terram ipsam humore ^^' ^^^' <^iraenti: V. ed. aîundii n. 

•« quodam, qui esset lacti similis, exube- ^^^^f^^** 

« rasse; eoque alimento animantes esse . ^^'' ^^t^'' ^"^ ^"^ P^"'"^ 

« nutritas." . '° ^' ■™- "• ^'^^• 

Ver. 807. ataş: Vind. V. ed. S. XI. Sylva domus fuerat. dbus herba, cubUia frondea- 

aslas; perperam. — Haec autem sic Dio- Ibid. vestem vapor. Hoc est ia ausis- 

dorus Siculus exhibuit, i 7. T0 S* ir;^ar«y concessis poetarum pro ** vestem reddebat 

VMv xvtpâfufumv (nempe, ut pauUo ante, *' calor minus necessariam.** Mox XI. 

Tân vfitm Atflrriif . i. e. teretibus foUicidis, moUe. 

*tfiix»fAi*tti) Tffv Tt>M»9 mt^n^n XaCâfTăn^ Ver. 815. lanugine: i e. gramine lanu- 

3UU r*>v ufuun ^Mtutvttrrm rt xmi viţifţuf ginoso et tenerrimo, ob novitatem renim. 

yifre»*, awpvn*mt ^arrt^aTntţ timtus X>^m, Similiter Apuleius, lib. v. init — teruris et 

Ibid. Quos patefecerat i nempe, uteros, herbosis locis. — Ac credibile est nostrum 

Sic D. Lucas, ii. 23. — «ray tip^», AIA- sumpsisse locutionem a Graeds ; sic enim 

NOirON MHTPAN, âytâv rtf Kupt^ xXnh' Porphyrius, apud Euseb. praep. evang. i. 9- 

^*reu. Ou Turuv vy tB'vev *f»rtftfj aT^X» XAOHI* 

Ver. 808. humorem : P. humore.'^jTe' olov u rtta ttis ym/iM ^i^u>s XNOTN Tms 

tessens: sic Vind. L. M. X. A. sincerissi- x*P^*^ afKfuwt, 



u 

«X 
CC 



LIBER QUINTUS. 139 

815 Praebebat, multa et molii lani:^me abundans. 
At novitas mmidi nec firigora dura debat, 
Nec nimios aestus, neque magnis viribus auras: 
Omilia enim pariter crescunt, et robora sumunt 

Quâ re, etiam atque etiam, matemum nomen adepta 
820 Terra tenet merito, quoniam genus ipsa creavit 

Humanum, atque animans prope certo tempore fiidit 



Yer. 816. ctebat aur€u. Silîus, Pan. L in hoc negotîo: vide L 552, Gen. xxxTÎiL 

601. 27. vulg. vers. — ^ atque, in ipsâ effusione 

■ _^ , . . . , ^ ** tnfanlium, unus protulit manunu->..** 

Eleganter Yirgilius, gea i. 15. 

Emaculabimus in transitu Q. Ciceronis 

Ycrsum in AnthoL Lat Burm. v. 41. 1. Tr: ^^"^^ ^/ *^ prima ftemgitcm 

Otdit eqmim magno tellus perciuaa tndenti— -: 

Flamina vema tieni obscuro liunine Pisces. i .t . -n t> 

consulas ibi Burmannum» ac conferas 

Viilgo, Flumina; quod certe mendosum. ^n. viii. 139. Obiter enim vero corriga- 

^Porro, sic enarrationem suam Lactan- mus Sidonium Apollinarem, vi. 8. 

titts, L c. persecutus est: ** Quomodo iiri- 

... ' c .. 1 • ^ ^ • Div"» GigjUitAJiidtt quam tempore belii, 

tur vun fngons aut calons ferre aut vi- ^^^^^ p^^tm vcrtice dividuo. 

" tare potuerunt, aut omnino nasci, cum 

« sol exureret, frigus adstringeret ? Non !->*>"» ^rmatuss durissime. Amobius, lib, 

"erant. inquiunt. în principi© mundi ii. p. 54.— " ex alvis^undimur atque emit- 

" byems nec aestas, sed perpetua tempe- ** **™"' matrum." 

" ries, et ver sequabile." Ver. 822. magnis: Vind. V. ed. S. 

Ver. 817. Libb. nec sed aliter semper magni. Versum equidem ulcere gravi af- 

Carus. fectum puto. Si codices faverent, liben- 

Ver. 818. Omnia enim pariier crescuni: ter rescripaissem: 

•deo ut frigus, «stus. et venti, tune tem- quodmmani bacchatur murmure pa«dm. 

pons ob «tatem lenia fiierint; nune au- 

tem, maturitatem suam adepta, violenta Ibid. Omne : . ut a^ectivum respiciat 

tandem evaserunt, atque ezitialia. ocmien vulgarius animal^ in animans oom- 

Ver. 820. Terra genus creavil Huma' prehensum. Hiec doctior oonstructio, poe- 

num. Ita Venusinus, in poemate quan- ts nostro valde familiaris, editorem Lac- 

tivis pretii, sat i. 5. 99. tantii fefellit, ad vii. 4. *' Rursum, c€Bte' 

" ras animantes hominis caussâ esse /ic- 

*' serviunt, et tutei» ejus atque usibus 

"onima^ta.* L e. homines" enamtor ve- *' data sunt." Dufresnoy didt: '' Procul 

tus. £t committas Ovid. met L 8a 81. *' dnbio legendum est data:** in quo val- 

Ver. 821. animans: hoc certe voluit r« de peccavit vir eruditus. 

animasy baud dubie pro amina;, ezem- Ibid. bacchatur. Magnifice adbibitum 

plarium B. L. O. A. S. n. Vox deest V. est vocabuhim: nec minus elegante trans- 

câ.Gfleteri babent, animal; quam formam latîone Flaocus posuit, od. i. 25. 11. bac- 

Lucretius nuaquam similiter adhibuit: re. chante ventof et ibid. iii. 3. 55.. debacchen» 

deas ad i. 774.— /ledi/; M,Jundit. tur ignes. 

' IbiiL/udiV. Verbum usitatisumum est Ver. SQS.AMa volucres: nempe,^ii« 

K3 



140 



T. LUCRETII 



Onme, qaod in magnis bacchatar montibas pasam:' 
Aerueque nmul v<ducres variantibus fimnis. 
SeT^ ânem .ikp»m pari««di debet habere, 
825 Destîtit; ut mnlier, spado defessa vetusto» 
Mutat enim mundi naturam totius aetas, 
£x aHoque afius status excipere onuiia debet, 
Nec manet idk sui moâMs rea; onmia migraut: 



'^ 



debantur subaudito. Poeta^ oonstructio. 
nem immutatam voluit, ut alibi saepisâ»- 
me. Sic autem scribitur in Vind. V. ed. 
L. M. O. A. X. XI. Tulgo, Aerias: IL ve. 
ro» Aerias atqtiej ubi metri lez manifes- 
tissîme postulat A^ritp* 
. lEnd. A&ruB votucrei, Oppîatius, cyn. î. 
38a 

HEPIOIS r* OPNi:tI, Meu wdkMe nxtUt^ffti' 

Notata nofais recolas ad i. 12. Sic, cum 
noniittllis critiooruâi veteruoa, satiusex» 
istimo capere Maeonidem, ad IL r. 7. 

HEPIAI y Of» vtu yt xtNtn» «pi3« itpt^orreu: 

i. e. 9p»9*h «Tfâ, ut in ver. 3. Sed enim 
supervacuum prorsus est alium interpre- 
tem Virgilio disquirere, ad geo. i. 375. 
de bis ipsis avibus loquente: 



> Uium, surgentem vallibits imiB» 



Ibid. variantibus formis: i. e. pictiB; 
vide nos ad iL 344. Hinc facile pnnule» 
rim plurium membranmuu tecdonem ad 
Ondii fast iii 499. 



■ caerulcum variaBunt siderâ mundum^. 

Heinsius maluit, vallabimti non male, si- 
Gut te docebunt annotationes meae superi- 
us, ad i. 74. Marius Victor, in gen. iii 
185. 



> doaec pit^entia coBhnQ 



Sidera, et exceisi convexa attingat Olympi. 

Sic alii : sed enim libet Aldmura Atitum 
in transcursu caatigatioram Imquere, et 
accuratius dîstinctimi, ad v. 385. 

Incedit pavidum postrema per agmina vulgus; 
Non impar numere, coelum cum pingUur, astris, 
«tcoat aut m$lej pelagi crispantibus uddis. 



Vulga, ** nnHis pela^,** in eâiti& 

Ver. 824. Lactantius, ubi supra: <* Cor 
** eigo nihil borum fieri etiam nune Tide- 
<< mus? Quia semel, aîunt, fieri necessa- 
<* rium fuit, ut animaHa nasoerentur; 
<c postquam vero esse coeperunt, eoncessâ 
** bis facultate generandi, et terra părere 
*' desîit, et temporis concBtîo mutata est" 
Ver. 825. spatio defessa vetusto. Cum 
bis comparas ii. 1149. 1173. Virgîlius, ii 
596, 

Non priua adspides, uhi^ futum cetate, parentem 
Liqueris Ancbisen ?— — 

Dictys Cretensis, iii 23. «* CaBteram, an- 
<< te id decennium, non ita defessum ata- 
" te fuisse— .'* Confier Lucan. ii 34a 
Ver. 826. attas: V. ed. X. ««*«• 
Ver. 897. JEx alioque: n. Ex aUo at- 
que,F''^x€^pere: V. ed. exeipes 1«» ^' 
dpe, 

Ibid. Ex aiio alius excipere, Hic est 
maxime proprius vertH ewcipio signifie»" 
tus; unde ab accipio distingui possit Hac 
de re baud poenitenda posui nuper ad 
Virg. geo. iy. 167. ^n. i 434. Nimi- 
rum, plurima loca veterum restant hac 
medicina eflBcadssime persuianda, quiis» 
Ubrtfrii in veibîs exdpio et accipio «wn- 
mutandis saspissime aberraverint: vide 
Bonaannum» ad Ovid. ftst ii 788. D«»* 
kenborcbium, ad Liv. ii 47. 7. x. }^' ^* 
ne plutea nominem. Est sane, ubi tm 
malum est aceipio^ sed longe foret ele- 
gantius exdpio i atqoe ad oonsuetudii»* 
soriptomm castîttimorum. lUu* ««^ 
reote servăvit Bumwtmus in An''"<^*Jj*^ 
ii 228. 5. sed dîfferentiaia vocabulorum 
in animo suo minime definiftfO >>'"''' 



LIBER QUINTUS. I4i 

Omnia comnutat Natura, et vovtere eo^ 
830 Namxpe alind patresdt, ety ssxo debile, laiRgoet; 

PonpaKiiiii conGreseit, et e conieraptibus exît. 

Siccigitur muadi nafburam totîu» astas 

Mutat, et ex afiotervam staitHs e»;ipit alter: 
* Quod'potuit, nequeat; posdt, quod non tulit ante. 
835 Midlaque turn telhi» eliam portenta creare 

Hinc iverim eonfidenler obyiam oodidbus A. H. S. Q^-^-coniemiHibus: Viad^ Y. ed; 
Silii, ad Pun, xvi 2, XI. conUmptUibu$i O. contemptibilit.'-^ 

BratdamoBfentemcasiispattteqae, auosqiie, ^^^^ ^«^ ™o*"* inhaurere, qui vd 
Haimibalem «xcrpi/ tellua : emaculatiorep libros postulet» vel Imyttt^ 

fTmirtăţ» salteqoL gşbsdicum» 
t e, |w* pnorum <»stn>rom stebom». y^ ^ ^ ^^ y ^ ^^, ^ 

Vnigo, oc«pd; insate. Hmc ,Jm. cer- ,h«, gi, ,enit: nm «&« et i^to perxnu. 

MSHnerescnpseramLucanun,, Phar9.T, .^„j^it 

<M el qmdam codice, mffl-agurtur: ^^ gg^^ ^j^ ^,^^^ „^^^ ^^ 

-^.^^^— — »— latet obflitua aHit scribo: 

Infen» paUore domii», nimbinqae gravatua q^^ ,„^ ^ neqaeat 

Deprionitur; fioctosqne a nubibi» ewci;^ im- fiCNTLSius. 

brem: 

Ingeniose; aed aUft loca jian occunerant, 

ie." sUtim capit post nubes;" nne soli* ia qidfous po<^ nosfer, more plane suo, 
to interreniente casu per aera. Vulgo, in voCulam ut omisit: adeoque nihil ausim 
fXaccipil, Nitoirum, accipio potest x»/*- ex aibltrîo novare.-— Mox, V. ed. O. cum, 

}tX>ntmt, i«Ai»^C«w, uuk^f^iMii. Umilit» Ver. 835. Hsec, et alia Lucretiana, de 

«seodes umo periculo Marcmem, Mn. iii. fontîbus Epicuri derivata, nbi destruen- 

^^* da sumpait Lactantius, de opif. dei, cap. 

Am Drepanf me portns, et inbetabiUs ora, vL Lambino memoratos, atque dignissi- 

*«(>«*••— mus, qui perlegatur. 

îfed res non prolixius tractanda est nune Ver. 836. Conata: V. ed. Concitas a 

jam; et finem bis imponam, cum duos scilicet hiante, et in ci facUe demigrante. 

locos^ oomniodifiâmos apposuero. Phâs — ^/acie: Vind. V. ed. Xfăctti Q^JucL 

drus, i 8. 10. Ver. 837. Benileius et alil hune ver- 

8patiumdieinocti»exci^««/ vkc: ^^V^ «P""^ conibdemnt; qpiibusequi. 

dem haud assenserun, hbns umversis ali- 
ud suadentibus, Nimirum, res monstro» 
sas versu monstroso vividjuş effingere po- 



et y. H. Fortunatus, V. 6. 213. elegant)»- 
«ne: 



Naibo; qnft, Iftora plana remordeiM, «^ ^ videtur, voluit Venim enim tem- 

Mitl» Ata» B twwteni molUter intrat aqua». ' . ^ ^ i ^* • j i 

pus poscit, vanetatem lectionis dedare- 

Vep. 829. vorlere; neutre, pro vorti: mus. jîndrogi/nem: P. A. n. S. Andro- 

Ut alîbu gt/num; sed Lucretius ad Graecam dictio- 

Ver. 830. tdiud abest V. ed.— pu/rw- nem ai^poyuvus se coroposuit— Mira*; A. 

cit: n. putrefiti quod facile verum pută- veras; editores, omnia vetusta exemplaria 

verim. oonculcantes, titrum, Sed utras vel natU" 

Ver. 831. concrescit: V. ed. B. M. O. ras respicit; (vide nos adiiî. 307. etmox. 

î. «l. crwcft.— e deest Vînd. V. ed. O, ver. 866.) vel animantes,- (adi verr. 473. 



1*2 T. LUCRETII 

Conata est» mira &cie.membrisque coorta: 
Androfliynem, inter utras. nec utramque.utrimqae remotum: 
Orba ^um partim. manuum vidoL vici«i^, 
Muta, sine ore, etiam; sine voltu, cseca, repertă; 
840 Vinctaque membrorum per totmn corpus adhsesu, 

Nec facere ut possent quidquam, nec cedere quoquam^ 
Nec vitare malum, nec sumere. quod.volet.usus. 



SS^I.) cui nomini noster genits muliehre IMd. manuum viduata. Tnmsktioneni 

saepius affixit — utramque: P. uirumque longe venustissimain Horatius airipuit, 

eti ut editi vulgares. — utrimque: sic posui od. ii 9. 8. 

ex conjectura, nam în libris est utrumque, ^ fouu viduanturonA: 

si exdpias V. ed. in quo utrunque exara- 

tur; cujus vocabuli Uneamenta nostro non Mantuanns etiam, geo. ÎV. 51 8. 

discrepant— ^vifio^um.* M. remofi; f<n*si- Arvaque Rhipseis numqaam vt^fwi/tf pniinis. 

tan, pro remotî, velremotim: quâ forma jy^^^^ ^. ^^ doctos animadversores 

adverbiomm Lucratiusmagnopere delec ^ gil. IL xu. 370. Princeps Homerus. 

tatur; yide nos supra, ad iv. 364. Quibus j| ^^ q^^, 

faariolationes temerari» cordi sint, illi 

adeant Hdnsium, de boc versu disputau- ^^ •«-^-'-* *^' XHpnSE y .yw«. 

tem, ad Claudian. I%oen. 1 65, Accedat bis etiam CalUmachus, hymn. 

Ibid. Ordo est, ac sensus: <* Henni^ Cer. 106. 

" phroditum, inter utram naturanim, vi- „„^ , . ^ ^ . » 

" nbs atque muhebns, quis veht; nec ta- TETPAnoAnN--. 
" men, qui uiramque naturam in se rîta 

** complectatur, quum sit SBque remotus Amobius denique, ne sim in bis levioiibi» 

*' ab utrâque." Cieterum, in bune locum prolixior, lib. L p. 26. — '< tnăuatos^ widete, 

oculos Ausonii intentos fuisse, ad Mosell. ** luminibus — ," Cceterum, in bac re 

128. profecto nequit ambigi: Lucretius, opinor, Empedoclem sectatur, 

Teque. inter species geminas, neutrumque, et «^"J"* superest versiculu^ baud aJicwsuni 

utrumque, spectans, apud Aristotelem de animat Vb* 

Qui nec dum Salmo, nec jam Salar, ambiguus- |]î, c^n^ q^ 
que, ess 

Ambonim medio, Fario ! intercepte sub «vo i h mxxm fM» uf^i aiimtxu%s iQxm&nifw. 

Sic rescribendum putem, addito es, et Ver. 839. Jfwto .• libri veteres univers?, 

distinctione poâtâ ad finem secundi ver- Multa s non prorsus absurde, quum vox 

sus. Consulas etiam epigramma Pulicis, ^eeca stare poterat, pro " quocunque mo- 

Pio laudatum, et legendum in Anthol. ce ^^ inutilia et inefficacia:" vide nos ad 

Lat Burm. iii. 177. Fons videtur Euri- i, uoj, et mox, ad ver. 1004. qaod t»- 

pides fuisse, in Orest 1528. de Pkryge jngn gj ambiguum esset, et minus con- 

loquens: cinnum in boc loco. Libenter itaque am- 

Qvn yof yvm vtqmms^ m* n wiftt&t n y u. plector lectionem, conjecturalem cujus- 

Ver. 838. Orba pedum partim^ mira dam docţi, ut opinor, qu« comparet in 

facie, Virgilius de boc loco cogitabat. Aldina: et sic dausuUe commodissune 

geo. iv. 310. conveniunt; muta^ sine ore; caca^ «w^ 

vtKmd. «»«, mlmali. «Ori,, «»«»•• ** sin«=erissimum Iff^ ^ 

Xnmca pedum primo—. candorem. Eadem rslio dudum hst» 



' 



LIBER QUINTUS. 14S 

Cstera de genere hoc monstra, ac portents, creabat: 
Nequidquam; quoniam Natura absterruit auctiim; 
845 Nec potuere cupitum setatis tangere flarem, 
Nec repetire dbum, nec jungi per Veneris res. 
Multa, videmus, enim rebus concurrere debent. 
Ut propagando possint procudere seda: 
Fabula pximum ut sint, genitalia deinde per artus 



campo placuit VuUus autem pro ocuiis V. ed. uf / forsitan pro aut; de quâ scrîp- 

tritismoft est locutio; ut Sfifj tiftŢţi IjOii^ tuiâ sic fiiret ▼ersus consdtaendos-: 

him non poasum non demiraii, reponere „g^ reperire cibos, «af jungi per Veneri» ns. 

Tolentis oîlni. Haud aliter equidem in- _ , ... 

td]«tm filimmem, ^n. ai. 70. ***"~ peccatum ert U>ianorum corn. 

mutare Yoculas auf et ut: vide Draken- 

niam turlMt amor, figitque in virgine v»//tf/. iw>««i.:..«. -j t:« :„ ia o v 

^ ^ boichium, ad lav. ly. 12. 8. cum aiiis» 

Sed in notîs utile tempus perdimus. meoque indice. 

Ver. 840. Finctaque: A. Junctaque: yer. 847. dOent: de O. XI. vulgo, Ar- 

non deterius. VîrgiUus, loco aimili, ^n. ft^, ^ed iitud bypermetrum carmen în 

*"^ ^* Lucretium non temere redpiam; ac po- 

Mortna quin e^iamjwtgAat corpora vivii, liiwimnm, clare oemensy ad quod inscîtia 

CoQponemiDanibiuquemaniu,atqueorlbu8ora. scribarum IwsitaverH: «•• vitfraittt acilicet, 

n. Victaque. — adhasu: 2. adhatum. ita 2fiii«v««v atque irufîfătTtuătt extra oon- 

\a, 841, possent cedare: n. dat, pos- struetîonem decuirentem positum. Hoc 

sifU credere, autem dicendi schema probia est scriptori» 

Ver. 842. volet: at Lambinus, et edi* bus f requentatum ; quod ne pueruli quî- 

tares alii, contra libros Tetefes univenos, dem nesciunt VirgiHum adscribam ta- 

ni &Uor, intruserunt de sao, firet i audao- men, ex JEn. vi. 760. 

ter et indocte. Nempe, antiquissimis oo- • ^, . . . . s i.s<. t. ^. 

Ut offiao recentions vetit sispe yidetur Proxima aorte fwirtlucis loca— . 
iungl Flautus, Rud. iL 6. 1. 

De genere hoc aliae formulae passim le- 

Qdhomoj^r şese miaerum et mendicum'twM, g^j^^^ius obversantur. 

Neptuno credat seie, atque aetatem suam. is^jmwuu» wt^ib«ii.«i. 

Ver. 848. procudere: sic R sed n. 

Hiantemversum sic probabili supplemen. producere; nec temere dicam cquîdem, 

to BenUeius resarcivit, in exempbuis sui „t„ git anteponenda; V. ed. L. M. X. 

maigine penes me. Nescias autem an produdere s O. ă, U. precludere. OtainU 

huo respexerit HOTatius, art poet 71. qu« venhmt inter possint hujusce venriW. 

Qnae mine snnt in lionore vocabula, A voUt unu, atque eandem dictionem ver. 850. deside- 

Ver. 843. creabat: L a solOat creare; »«*"' in V. cd. de soUtopeccatoUbrario- 

nam hoc vertn tempore teries talium por* ^um. 

tentorum durabilis ostenditur. Ibid. procudere secla, Nonius Marcel- 

Ver. 844^ absterruit: L, abs se ruitj lus, ii. 677. " Procudere dixit prolatare, 

M. A. ahsenuti O. abserruit; Tersos deest *< producere, Varro. Legende autem, et 

n. Nihil novandum pută *' scribendo^ vitam procudito." In quo 

Ver. 845. cupitum : V. ed. captum. tamen falii putem grammaUcum interpre- 

Vide âs vero iii. 771. tationis su»; et Varronem voluisse, *' vi. 

Ver. 846. nec: abest n. codidj Vind. «' tam acuerei vel reficere:*' ne torpor ob» 



144 . T. LUCRETII 

85& Sttnuia^ qam pomjBA membmiaafiaare jpeânueb; 
F^minaque ut aiaribw conjjoE^ poaseti habere 
Mutua, qui meterent kiter se gemUa irter^ew 

Mukaqne tom interiisse ammantoa seda n^eesse est, 
Nec potoisse pvopaganda procaideire prdiem» 

855 Nam, qufisqiuHB^qpie vides resei vitaHbos auris» 
Aut ddias, aut lixtus, aut demqse: mobiUta», est 
Ex ineunte ssvo, genus id tutata, reservans: 



repat» et obtiindat hebetudo. Skd supa* mm es artritauiâ locL dMtigalwin^ nîmki 

hoc alioriun. ât judicium, Apponte ve- Utias edâtoris-importaiiitas M csateionim 

tus onomasticon: ^^ Pracudo, ^etpetruft** wemplbrium tMlimonia nexoiBMa aineiitţ 

Conferas Ciceron. de orat. iii. SK). fin. omnia morosîua peipeaidenteBi duMtaiti 

Ver. 849. genitaXia Semina, Maro, At ^m necessum insuper habuimus» ut 

geo. it 324. sibi oonstarent tempom, 4*0 possit pro* 

-, ^ ^^ „ .. f . .. g'cssî versâs in postet. mutare: cui iavet 

Veretument.tieme,etjrMi/tf/Mi«iiiMapQScimt. ^ „. , / . 

facintas aberrationis ob tenorem praece- 

Yei; 850^ qua: V. ed. O. A. S. n-. dentium, etsolltusam(»r variate con^triM- 

jnifl; mimu reos: nam mhil proficevet' tionîs nostro. Atqui ad dissimiUtudines 

■iMftius qmo^ tpdd effloaft; aist provisura scripturae numerandas jam tandem acdn- 

«Met, fuod eiSiuL— •mOMoiv.'' H. nwifMrp. gamur. — qui meterent: Vind. V. ed. B. L. 

Ibid mmbris remiati$: le. tf remU-^ m. n. qui metuent; O* ^ik? uwrfuen^- 

IfiUi^ Inaotibius soimotibisi. Vk^ili. a. ^yei, metuent ^ H. ^tu»; mrtwwn/; î. 

11% gao» i«^ 199* ^ue» me^ucin^ — inter: n. in.* etttfcryue 

nec concubitu indulgent, nec corpora seg- "diverşi libri veteres. 

nea Ibîd. Mutua kadere, pro paries muiuas; 

In Venerem soltmnt^ ^ jf^^^j^ ^^^^ ^^^ însolîtum Lucretio: 

Nec aliein» aderh 0?kBiu, fkst vi 290^ consulas îndicem verborum. 

Ibid*. quî: i. e. quo modo; redeas ad 
JareiEiturvfrgo«t.qu«,««iMnulU ««««/. ., ^^ Tcrentius. And. ii. 1. 34. non 

Ver. 851. %tt maribus: Vind. utinari- aUter: 

tw; V. ed.L. U,utin arvis; B. «tmar- Facite,fingîte,invenite,efficîte.gii/detartibi: 
vis: voce distractâ» literisque; et omissa Egoidagiuii,niihi^f nedetuF— . 

5. — Caeterum, que deest n. et Vind. V.. __ ... , ,.. . 

ed. XI. habent quis. Hoc autem injeat scnipulum hbrariorum 

Ibîd. FenUna maribu$ conjwagL Simi- ^° .*, ^, 

Bter Mantuanus, ecL viii. 32. ^'^ '"^''^* ^^«^'''- ^*^ "^^^ '^'* 

291. 

G! digtto cmftiRcte «iwv«i» ' „. ^ 

None matura meAt fleturl voto colom. 

Ver. 852. quî meterent: sic rescribendo 

tttoMijiecturâ eonatua aum restituare Io- ^^' ®^^- -a^w^^^^w^- V. ed. Mulague. 

ţxm siaocritali su», efe. qaam minlmaiK --*»«»»• Vind. O. A. X. cuwi; n. tamen: 

wm inferre codidbu» vetustiamna et ^^ miruro; nam «fi» et tn lineaBienli» 

tmendatissmus. Vulvei solet: • nihil variant: vide sis Drakeoborchiuni, 

ad Liv. xxii. 1 7. 5. 

Mtotua 9»m n^c/tfffMnter se gaudia, «/m0»«. ^y. ««. ,, , xt .^ t» 

* * Ver. 854, Nec procudere: V. ea, ut 

£t sane P. babet qum MCtant; sed boe protMtre. 



LIBER QUINTUS. 145 

Multaqne sunt, notns es: utifitate siift qaae 
Comnendata manent, tutebe tradita noBtne; 

860 Pirincipîoy genas acre lernium^ saeviique seda^. 
Tutata est virtus, vdpeÎB dohis^ ut fuga cerms* 
At leyisomna canum fido com pectore eorda, 
Et genuB osme, quod est yetermo sanine partmn^ 
LanigeroBqoe simul peeudes, et bueeni seda,. 

865 Omnia simt Bominunt tatei» tradita» Memmi! 



Ver. 855. netei vitaiibus aurii: quft Ver.SSI.tuiătas Vînd. V. ed. n. S. n. 

nmt utique aetherîis ignibus animata, at- tuta, 

^hocnommc ab ăiriis auris^ seu non Ver. 859). Ommtndata: l e, te com^ 

Mibus, disdnguuntur. Hinc Virgilius». mendeaUiaf ad Biedi» vocis agnificafum'. 

^ i. 546. radeas ad ît. 761. 

(^mnAntk^fnuLmmMtA'uetâtmrmtrâ Ihid, tuteUe tradita nostree» Construc- 

lAftmâ^neqaeadhuccrudelibiuoccubatumbriB.^ tio est, etsensus: ** Mnltaqae sânt, tra- 

fr j â «.• ••x5 • • • *• **■ ('• ^ coamdma) tateLe nostne, qu» 

ITnde Âmo&ius, poetici sennoms pneci- „ «.„ * a. «. j.- 

^ ^ f , , ; *^ ** manent m hune usaue diem, commen- 

DQtts affectator, yidetur certîssime emen- „ j^^ . . * i-i^^. » ,» 

!l j - 1-v - ^ o«r C4 tr K^* *** ™*" ®^ ^^ Utilitate.- Haec au- 

dandus, in lib. vn. p. 235. '* Habent . , _^ i • ^ ..^ - 

r* Z. ji * .» . temeMg«enti«loci,etscopopoeta!^vixs»- 

**enim diî «««;, quilms ducant ^f^io, ^^j^^ ^j^^^^. ^^^ q,^ ^ et « 

>arîh«r 1^ e. auras arfi, ycl haustus ^^^^ commutata sint acrihis Lucw- 

cfUCTiofi. Libn, a'iriass de imtatusnno ^ .^ ^^ ««---•--«. Yw.k^ -t« su* 

..... M . M. . . tiania, me pemuMom baDeo ne rescnbi 

hbniiiâ peocata Statius, Theb. l 297. debere» 

Oe tamea Svperi» «tenia piacola solvit, Comnendata mancnty tutHÂ tradita noarăs 

Projedtque diem i nec jam amplius tethere nostro 

VucHur^^ î. e. per maniis bomhium tradita; de se- 

culo in aeculum transmissa. De hac 

Idm dk» contor Thetaîdos magnifice, emend-tione veUm maoU pn»a«ient, et 

Kfdiater, îbid.v.24. intelligenU» criticotum: cui ver. 865. 

animam quibus hauseris attrisf minus profecto favet; ad quem tamen tu 

Ver. 856. Aut dolus, aut nirtus. aut ^«ri****»"^ ^^^^ «» ^'^ i««F«. 

fMbaUas: amili modo noster, ad iIL 741. V*'"' ^^' S^^ °^^ leonum, tenaque 

742. quo redea& VimUus, Mu. a 590. «»«*»• ViigiUufl haw dedorant, ad geo. 

iii 264. 



' D^uj, an vjr/tc/, quia, In hoalCi requirat ? 



Qpiid lyoces Bacehi vâri», et jrM«r aere Iwpammf 
Unde vanîtas diTcrsea lectionis ad hune 



Jam vero constructîo Terborum, qnam 

nemo videtnr peraaaune, sic se babat: ... 

«.««..«puecuBque-." PtoiuInTero *™"='*™'- I»»». ««"i »• »«• 

««nwna ej<, pro conslon^cr reaervai^ rd ^* raWd» tlgres abcnat, et imra i^omnif 

ictenravît et etiamnum renervat» nosatâ- 8emioa-*» 

gjnitts in Sflv. Crit ii. p. 17. et alicubî în Ver. 861. Tutata est: V. ed. Tutast, 

Ks Gommentariis: conaulaa etiam erudî- — ut: P. A. eti atque sîc vuîgares edîtîr 

tUBimos ammadTtrsores ad Hygin. ftb. perperam, tot talîbusque exemplaribus dîs- 

xxyHI finem. suadentibiis. 



146 



T. LUCRETII 



Nam cupide fugere feras, pacemque sequutae 
Sunt, et larga suo sine pabula parta labore: 
Quee damus utilitatis eorum preemia caussâ. 
At, queis nihil horum tribuit Natura, neque ipsa 
870 Sponte suâ possent ut vivere, nec dare nobis 
Utilitatem aliquam,' quâ re pateremur eorum 
Prsesidio nostro pasci genus, esseque tutum; 
Scilicethaec aliis praedse, lucroque, jacebant 



Vcr. 862. At: P. A. ut, — kviionviui: 
Vind. V. ed. n. levis omnia; 2. levis ora, 
•— £t levis aomruu est velox somnua, qui 
flcUicet facile ezcutitur; qualis condngit 
mortalibus aerumnosis, atque dolore qiu^ 
vis discniciads: beati contra, et expertes 
curaruin, alte solent dormire, et profun- 
dis soporibus demergL Hinc valde ro- 
boratur mea Horatii emendatio ad ver. 18. 
hujusce libri. Levis enim timor is est, 
qui mobUem quempiam, ac fugacem, red- 
dit: conferas insuper verr. 856. 861. iii 
742. 743. 

Ibid. levisomna canum eorda. Diciin- 
tur vigiles ab Horatîo, od. iii 16. 2. 

■ ■ ' ■' et 'vigilum canum 

Tristes excubiae— . 

Lambinus. 

Ibid. canum corda; pro canes ipsi: 
perlegas de hoc schemate nuperrime an- 
notata sub ver. 789. 

Ibid. fido cum pectore, Quemadmo- 
dum prior Eimius locutus est, apud Ma- 
crob. Sat vi 1. in versu, quem mutuum 
sumpsit Virgilius: 

Teque, pater Tyberine! tuocumjlummesancto, 

' Ver. 863. veterino: V. ed. O. n. X. n. 
veteri noti; A. autem, uterino, — De voce 
veterino, vide ver. 888. Nonium, i. 44. 
noştri memorem; Festum in Veterinam: 
qui tamen etyxnon nominis baud videntur 
pulchre detexiase; mihi saltem satis ne- 
quaquam faciunt. 

Ibid. semine parium. De r^imine 
i-ariori; pro vulgato,/>rogna/ttiii.* aed non 



aliter Maronem esae accîpiendum fidenter 
dixerim, ad ^n. vi 89. 
— — . Alius Latio jam partus Acbilles : 

i. e. orii» ex Latio : quod ideo monen- 
dum habui, quum res interpretum, in 
quantum valeam discernere, acumen fu^ 
gîL 

Ver. 864. bucera: Vind. V. ed. n. in* 
geroi quarum literarum permutatîo fre- 
quena est in libris scriptîs, quâ propter si- 
militudinem soni, quâ formse in majus» 
culis figuris. Adi tu sis de hac confusione 
Drakenborchium, et quos lăudat vir egre- 
gius, ad Liv. vi. 25. 6. — A. buccera. 

Ibid. Lanigerteque pecudes, et bucera 
seda, Haec Ovidius non neglextt, ad 
met. vi 395. 
Latttgerosque greges, armetUaqtte bucera, pavit. 

Ibid. bucera seda. Glossae veteres: 
** Bucerum (i e. genus), yirtnfut (iot,** 
Festus : '* Bucerum pecus de bubus did- 
<* mus.** £t adeas Nonium, ad ii. 94^ 
laudantem Caii noştri ii 661. 

Ver. 865. tutel€B: V. ed. tutela; redi 
ver. 859. 

Ver. 866. sequutte, Bentleius post 
Lamlnnum maluit 5e^ula; Lucretii con^- 
suetudinem nonanimumadvertens: rede» 
as modo annotata in var. lectt. ad ver. 
837. Videtur partidpium ad pecudes^ 
ver. 864. redire. 

Ver. 869. queis nihil: P. quis nil; 
Vind. X. quis ni; V. ed. O. A. n. quis 
in'i n. aliquis ni. 

Ver. 872, tutum: i e. defensum; uti 
VirgiHus plus semei Sic iEn. vi S38. 



LIBER QUINTUS. 147 

Indupedita suiş &talibus omnia vinclis, 
875 Donec ad interitum genus id Natura redegit. 

Sed neque Centaurei fiierant, nec tempore in uDo 
Esse queunt; duplici natura et corpore bino 
£x alienigenis membris conpacta potestas, 
Hinc illinc par vis ut non sic esse potissit: 
880 Id licet hinc quam vis hebeti cognoscere corde. 
Principie, cîrcum tribus actis înpiger annis 

hoa lacu nigro, nemorumque tenebrte-w " equo constantîs, nequeat esse par utili- 

" tas membrorum:" vel, ** Impossibile 

Snuliter îbid. i. 571. viii. 603, Frontî- „ ^ animantem sic compositam membris 

nus, iii. 4. 6.—" qusBdam loca, munitione „ ^ij^^ i^ utrobîque fungi." Sîc au- 

«ftcto-s" C«teniin, nonnulli editores, ^ ^ varietates lectionis habent-;,flr 

in&Udssime ^cam, an insdtissime? flu- ^.^. p,paribus; n. pravts; c«teri juno- 

maiQiBtioiiis Lucretian» frangimt, vim ^^^ parvis.-^ic: A. X. ««Y.-fît omnes 

ÎDteiTogatîvam rvgt*âre tribuentes; quam ^^^ ^^ ^.^ înferdunt pars, unde versus 

Lambinus pulchre vidit abjudicandam ^^^^^ mensuram superat, prater P. qui 

•*"• par.-~-potts8it: P. Vind. L. M. O. potis 

Ver. 875. aiiu prada jacebant. Pari- ^.^ Nimirum, forma potesse fadt in tem- 

tor Mantnanus, ^n. ix. 485. ^^ instanţe indicativi modi;iote*«V, et in 

canibus 6Kte firida Latini», «odem tempore subjunctivi potissit: vide 

âMtimqaeJaces^, Diomed. lib. i. p. 381. Plautus, Cure v. 

5. 23» 
Ver. 875. Jhnec sic universî libri; 

gui Lambinum non deterruerunt, quin Animum advortite. A potissum hoc inter vos 

niumiXmtCttm inferciret; quod editores componere. 

aţii per patientissimam socordiam diligen- Idem, in Pers. i. 1 . 41. 

ter propagarunt. «-.— quin d egomet totus veneam, vix reci- 

mLadinieritumredigat» Lactantîus, ^ipotessit 

vil IJ. « Nihil enim, TuUius ait, quod QP^^^^^e^' 

u sit manibus humanis laboratum, quod Porro, dictiones non sic Bentleius suspî- 

" non aliquando ad interitum redigatur, donis nota merito signavit, sed nihil cona- 

" vel injuria hominum, vel ipsâ confectrice tus est medelie. Vanum fuerit in hac re 

*^ lerum omnium vetustate.* * sine codicibus hariolari ; expromam tamen, 

Ver. 876. fiterant : sic P. V. ed. O. quod in mentem venerit: 

S. ii. vulgo, /ucni«<.— nec* ita P. Vind, jjţjjc iiiinc par vis ut monstris esse potissit. 

V. ei A. n. S. a. «1 Lua^ «<»«n. ^^ ^^ ^^^ ^^ .^ ^ 

cum negue preecessent m eodem versu; . 

^ * *^ . vulgatis exhibetur: 

U. solus e meis, neque. ° 

Ver. 877. queunt.- P. queats quod edi- Floret equus. puer haudquaquam: qtdn ssepe 
tonlHis prave placuit, contra stantibus re- 

liqi48 exemplaribus universis. — bino: M. lUud quin comparet în Vind. (cujus ta- 

ituo. . men coUator baud dubîe dormitabat) et 

Ver, 879. Sensus est: " Ita ut ex utrâ- P. ubi quia operarum vitio exaratum est 

" que parte monştri, ex homine pută et — Nostrum ita codex n. suppeditavit op- 



148 T. LUC REŢII 

Floret equus; puer haud ita iquâquam: sasspe etiam nune 
Ubera nuamnamm msonmis lactantia qoasKet» 
Post, ubi equum TaUdee mes, aetate senecta, 
885 Membraque defidunt, fiigieiiti languida vita; 
Turn demum, puerili asvo floroite, juv^itas 

portunissiine, Ubrarik traneie loco detuf- aniflerim docfk mxk^ qui «d 3(iiMieiiim 

batum, quia divisionem vods kaudgua~ Felitiem, sect. 21. <* Borna interim est 

guam inscitis'sime indignarentur. — Deni. ** alte sucdncta Yenatrix, et Ephesta, 

que, etiam nune invenitur în Vînd. V. ** mammMmultisetHdm&iMexstnicta-— :" 

ed. L. M. O. A. n. n. — ^Pius autem so- pro vitioso veribus reposuerint: nisî mult» 

lus, etiam tune* îHud et înductum, atque mammis tcAmSw, 

Ver. 883. mammarum: V. ed. in ani- .V^pkms-dk^eoiuque, cap«re. 
marums n. t» animarum; de solitis uti- Ver. 886. puer&i: P. puerit; quî lic 

que confusionibus literae m, et tn, nt. — .procul dubio taâte coereiitex c onÎMtu itt; 

lactantia: L. M. XI. Uetantia; rf c, ut -cui temeriloti aoconUa editomm tuipîtv 

aaepiuscule, in e migrante. Non equidem iobsecundavit, Ufaris unistenis adv^raauti- 

probo, nec simplicităţi nostrae lectîonis 'bu&— ^^ente.* Vînd. V..ed.j2o»«ifia. ITă- 

vllo modo sequiparandum putem, quamvis *^^ credam, dictionem an^quamim 'Mr 

îd Vossius pretulerit in notis ad Catul- indoctissimos scribas Lucretio deperiisM; 

lum, p. 234. editionis suse» et Havercam- *fiwti^ scUleet» seae uniuânamjimrem: ad- 

.pus receperit in oontextum. Committas. buc superantem in iCompoiitiB?teiiiMi; di- 

autem velim i. 260. 886. îi. 370. Virg. J^ro oimirum, prtefloroqpie.—Jw)eHtas: A. 

geo. ii. 524. Nec dubitem dixisae Nas»- juventtu. 
nem noştri memorem, ad met vi. 342. Ver. 887. Obficit: l e. intervenit, pue- 

Vberaque ebibezaat avidi lactantia oati. ^^ scilîcet sevum atque senectam setatem^ 

A« • -T* j -u-j " ^«, în ver. 488. Nihil liquidîus, fadliuaque. 

Acsmuliter idem ibid. vil. 321. r^. _ rr j- 9 *»«.*«i«4w;. 

Cicero, Tuse. dispp. v. 32. " At vero 
Lasdvitque fuga, lactantiaque ubera quaerit. •• Diogenes libeiius, ut cynîcus, Alezaif- 

Accedat Serenus Samonicus, de med. ** ^ 'oga°ti, ut diceret, si quid sîbi opus 
349. quem et alibi deprehendimusXuctetiî " ^^^ ^""^ quidem pauUulum, înquit, 
vestigiisdiligenterinsistentem: ' '" a sole. OfecmK vîdeHcet apricanti:^* 

î. e. se inter eum ac solem posuerat» Sic 
m««. £eaa>d. «Ude !««««., uco_ ,„^^ ^^ ^^.^^ ^^ ^„ et alu noii 

'^uaret: P. giuerit; ut vulgares edîti, ^^^ro. Potest idem, quod verbum obsto; 

>oontra reliqua omnia, ni fallimur, exem- unde responsum Diogenîs Valerius Maxi- 

plaria. — Caeterura, editores, libros secuti «us tic extulit, iv. 3. fin. — *^ Interim a 

satis fideliter, divisas voces ezfaibueiunt *' sole mifai velim non ebttct." Tilllittt, 

ihsomnM; nescio de quo^ensusomniaiites P^o S. Roscio, seet. 3.— <' quoniaiB— «i 

ipst Nempe, insomnia hic valet difficilis, ^* pecunie vita Sex. Roscii obttare atqite 

fuervius; sicut esse solet somniculosus " ^/^»*« videatur:** Le. interponi: quss 

puer. Persius, iii. 18. verba Lucretius quoque consociatit, ad L 

î„H« mo«,«.- j ;; ^®- "• "^S^' Nîmirum, in Pio et idiqiiis 

' ■ ■ iratu» mammaB lallare recusas. j. .. « * «w «. .•wn«-« 

«^ . editonbus, scnptum est Oc&pits contra 

«ed ubenoris explicationis non ^et res. unanime ac luculentissimum testimonium 

Ibid. Ubera mammarum: l e. ^?ms membraoarum omnium, et împressorum 

^««••»r, manunarum papiUas. Hinc as- ireteţriraarum. Adeo nifail peasi foit cot- 



LIBER QUINTUS. 149 

Obficit|:et mdUi vestit lanufflne malas: 
Ne fiirte eK liomine, et veterino semme equoruiQy 
Confieri credas Gentauros posseyiieqijie esse; 
890 Auty Tabidis cfoiibiis mibamctas, fiemimarinis 
Coarporibufi ScysQius j etcaetera de .genere homnif 



lertoribufl, qdii4miidnioâoLuanBlisou Qoid autem? Hesumatin' illud cujos- 

cannen fiuânorous sub împurîtatîbus con. pîam veteris jocularium ? Centaurum eaae 

taminarent. UUâ de parte d scripti fib- sdlicet, vel equum evomentem hominem, 

nmai^ «oDţjeetunm fuwm p^cUtatas, vel hpmmem equo cacaturientem. 

quamnemaleyoliquidemelegantiasimum Ver. 889. negue esse: l e. vhxre, et 

ease conatum deq^^uiit : propajpaxe vitam; etiam â possent de goba- 

Tum demum, puerUi «vo floveate, lovwtas 1*»*^ exsistew : coxnpares ver. 844—847. 

Obfuscai molii vestU lanugine mala. Ad bune autem modum moUius scribitur» 

Sm,. idegasad ver. 67a Luamus. x. ««"^^^' ^ P- Vini V. ed. O. A. 

i»« n. 2. A. Vulgo, nec esse» 

Ver. 890. rdbidis* Ita prius ex cofOr- 

Stat contra Ibrttor «tas; jectui non erubueram substituere pro 

^ ^ raptais, quum in bis dictionibus oonnm- 

Verum enîm wftg »tvtf» kmmn(m noUm, dendis sexcenties librarii peccaverint, quam 

nec idoneîs sine caussis exemplaria con- intellexerîm idem Heînsio excogitatum. 

MHtiantia parvi fiuere; quamvis sane di- Poteras sane viilgatum per rapaczbus, vel 

vinationimesyirgiHusîpsealîquantulum awdis interpretări, propter wracitatem^ 

rafingari vîdeatur, ad Mn, z. 324. de quâ Homerus, Od. M. -246. 256. et 

. - . - . , , consulas Sabin, epist L 35. cum noairiB 

- PI i J unuMtimpiimSLlanuguumaku: , . ^, , , 

ad IV. 716. sed longe venssimum est m 

ifiia scilicet flaeescens color candidam &. boc loco fafttdM.* i e. ktratu savientibua 

dem incepisset tum prîmum objuscare. ac rabentibus. Sirailiter tantum non ia 

Ilud. vestit lanugine malas, Ammia- quibu8vişpaginispoet9decani6tMloquunr 

im Marcellînus, xxv. 4. « — hirsuta tur. Confer Maronem, iEn. v. 257. quî 

^ barbât in acutum desinenţe, t)e<li/tt«—*.** in ecl. vi. 74. Lucretiana omnia sic ora- 

Afitfir Apuleius, met v. p. 335. — " corn- tione leviter inmiutatâ adumbravit: 

*< modum ianoso in baiiHtio genas inun^ 

'* brantem." Nempe, in potest curm ut ^^ loquar aut Scyllam Nisi? quam fama se- 

IHipiiseuW. Sic .re«»ibendum dlcam; caBdl^* ^«a lairamibm ia^iiaa mmr 

piessiuB MSfiL liaeamentis, lanostumt &>" stris,^ 

nottim, ianomtn, iniistens. Vulgari aolet ^ ^ timidos nautas canUnu lacerasse marhus, 

«ne in. Adi Plin. nat hîst ix. 15. ,, ,. . „ . 

tr ««« -^T . ' , . , Idem non akter m JEn. i. 20a 
Ver. 888. Nomus, ad i. 44. bune vcr- 

nunlaudans, non exhibet r» etf quode VwetScyUdtamrabiem^. 

toiptum finali Uterâ rw homine elisum ^^^^ ciris, ver. 79. de Sci/llâ apposi- 

«t: ac prsbet msuper torto, pro forte. tîsBÎme: 

l^icam veritatem tibi. Elementum c de 

more in t abîeiat, atque ex dictîone nihiU ^*^"« ^ ^^ ''^^" vallata— 

^îo effecta est vulgaris, sinceram men- Me videas ad Virg. geo. iv. 425. Tem* 

tita Lucretii scripturam : pestivus accesserit Ovîdiua, amor. iii. 1 2. 

*e curto ex homine et veterino semiae eqaorom. ^^* 



150 



T. LUCRETII 



Inter se quorum discordia membra videmus: 
Quse neque florescmit pariter, nec robora summit 
Corporibus, neque perfidunt setate senecta; 
895 Nec simili Venere ardescunt, nec moribus miis 
Convenimit; neque sunt eadem jocunda per artus: 
Quippe videre licet pinguescere saepe cicutâ 
Barbigeras pecudes, homini quae est acre venenum. 



Per no8 Seyilat patri canos furata capiilos, 
Pube premit ralndot, ioguinibusque, canes. 

Ubi quîdam codd. rapidos, cui adversan- 
tur iidem yersus leviter variaţi, ad art 
«m. L 552. Conferas eundem in Ib. 251 
— ^255. "Seneca, Med. 650. de eâdem 
ScyUâ: 



Siculi virgo Pelori, 



Rabidos utero tuccincta canes, 
Omnes pariter solvit hiatus. 

Inspidas animadversiones Oudendorpii, 
ad Lucan. vL 66. 557. et Sîdon. ApoU. 
ix. 162. Sponte restitueram TibuUum, i. 
2.40. 

Nam fuerit qukamque loquax, is sanguine na- 
tam, 
Is Venerem e rabido sentiat esse mari. 

Aphrodite scilicet, a mari rabiem suam 
ura^pt^aitri. Sic idem ibid. i. 49. furorem 
maris, Quid, quod versu quarto recurrat 
rapidi; et rapida nihil habeat commune 
cum Venere iram suam exercentef Hsec 
autem videri possint et lericula et perva- 
gata: sed non leviculum est judicio sub- 
acto in poetis enarrandis uti, «t vel tri- 
vialibus lucem et omamentum dare. Nec 
minus eundem resusdtem, ad locum con- 
clamatum, etinfinitis conjecturis docto- 
rum virorum usque ad sadetatem solidta- 
tum, iy. 1. 71. 

Nec Scyllae saevo conterruit impetus ore 
Cum canibus rabidis inter fera serperet undas. 

Eum insuper coUyrii îndigentem dixerim, 
qui non vîderit părem castigationem ad- 
hibendam ease CatuUo^ ad Ixiil 54. 

Rabid^e ducem sequuntur Gallae properipedem. 



Conferas ibid. yerr. 51. 58. Lucamis, z. 
211. 

.»—.«— rabidoj quâ Sirius ignes 
Ezseiit-— . 

Demiror editores vulgantes rapidos: vide 
Fers. iîL 5. Hor. ep. i. 10. 16. CSc. in 
Arat 176. Ita malim egomet nobilem 
versum Prudenţii ooirigere, iţ>od). 151. 

Calcantem rabidot inadustis fratribus ignes: 

quum mox sequatur, ver. 141. 



piceosque fitnres 



Comprimit, et rabium JhmmanOn algescere 
cogit. 

Eadem mecBcina certissîme Silio fiunen- 
da, Pun. viii. 150. loquenti de Didoi 
(vide notas ad iv. 185.) nam VirgUius, 
quem voluit expriraere, vel maxime incre^ 
dulis fidem extorquebit Idem sibi pos- 
tulat faciendum Statius, ad silv. iii. 5. 
15. 

^— — aut rabidi mulcent te prclia Circi. 

Vulgo, rapidi; sed nemo nostne refraga- 
bitar emendationi, qui consuluerit Bar- 
thii notam, ad Theb. vL 449. unde extn 
oontroversiam lectio nonnullorum libro- 
rum ponitur in Prudenţii Hamart 562. 



■ nec equum vesama fervida Circi 

Auctorem levitatb habet, rabidvrt fragoris. 

Denique, Sidonium Apollinarem quoque, 
epist ix. 15. una opera em^idabo, et 
recte interpretabor: 

Peregrina det supellex 
Hsiphontis ac Niphatis 
Juga texta, beluasque 
Rabidas, vacante panno : 
Acuit qmhua furorem 
Beneticta plaga cocco. 



LIBER QUINtUS. I5l 

Flamina quidem vero quom poqpoia fiilva leonum 
900 Tam soleat torrere atque iţr^e, quam genufl oome 
Visoeris, in terris quodqiiomque> et Bangaisis» .Qţstet: 
Qaî fieri potuit, triplici cum corpoţe ut unâ) 
Prima leo, postrema draco^ medio ipsa chimaBra» 
Ore ferox acrem flaret de coippre flammam? 
905 Quâ re, etiam tellure nova, cceloque recenţi. 



Vacante autem, amplo, spatioso, At Ver. 8d8. komini giue est: V. ed. O. 

enim, supersint lîcet multa, recepfcuî ca- X. 11. hominique est; IU homini est gute, 

nendum, postquam xnonuero, conjunctum Ver. 899. Flamma: n. Flamina.-^ 

sensum, qui rabidts canibus continetur, vero: exsulata P. V. ed. O. A. n. 2. II. 

sognkri nomine cognati animal is; lupO' et, opinor, aliis omnîbus vetustîs; quam- 

ntm sdlioet, comprehensum esse Viigilio, vis taceant coUatores. Versus sic adim- 

ad JEn. iii. 428. ubi de divenis generi- jdetur in P. 
bus, canibus et lupis. nuUo modo coffî- 

taadum. Confer Horat epist. i. 2. 26. ^ 

Yiig. Mn. vii 18. ex conjectura, ni fallor. Mihi versicuU 

Ver. 890. nec: ita P. Vind. V. ed. O. ^^ videntur lescribendi, quom et quoniam 

A. n. î. n. ad morem Lucretîi, quoties sdlieet paasim confiiais: 

f ocuk repetatur in eodem veiBU. Vulgo^ Flamma quidem guwwim tow corpora fuWa le- 

neque; aed, uti valde su^îcor, contra ouam 

acriptos libios. •''»» »>«* tonwe-— . 

Ver. 894. perficiunt: l e, ad fimm Porro, V. ed. iw/va, jpfojklva; qui i«o- 

docantjitaut nequeatprogredi; quod fit fecto referendiis enqr ad CQgnatumso- 

aooedente senectute: conferas ii 1115. num literarum: vide Drakenborchium, 

Sic autem legitur optime in O. caeteri ad liv. zxi 2. 4i 

«aaes. profieiunt; eujus loco conseme- jj^^ corpora fiiha leonum, Utitur 

itmt in emendatione Tumebi edîtores, epitlwto Viigîliiw, ad JEn. iv. 159. 
pn^cimU: aed nostra lectio probabilior. 

Fer ei pro in lods infinitis permutata »»* f^''^ descendere monte leanem. 

flmt; ut vocea inniperintegraeadLiiean. j^em nostrum secutus est in geo. iii. 

vi 455. et Liv. xxxvii. 6. 7. ubi videndus jg^ 

Bnkenbordiiua. 



stant, circumfosa prcrio^ 



Ver. 895. Venere ardescunt: ut apud arptramagitabnm 

lieroa Mantuanum Dido, ^n. i 713. , , ^ , 

Ver. 90a ram.- Vind. V. ed. B. L. 

««pieri mentemneqnit,ar<i«drquetuendo, ^^l, X. XI. Jam* — torrere :.V, ed. to- 

' ' nere; permutatis n et rr ob similitudinem 

Ver. 896. neque: sic, cum varietate scriptura in minusculi* figuris: de quo 

lAicretianisâmâ quidem, P. V. ed. L. M. videndus optimus iile Drakenborchiua, 

0. XI. caeteri, neci ut vulgari solet. — ^ Liv. iv. 10. 9. 

jocttnda; ita P. V. ed. A. X. vulgo,Jtt- Ver. 901, Visceris et sanguinis: qşm 

aindcu potissimum sdlieet violentiâ flammarum 

Ver. 897. Vide his omnîno simiUa ad tentarcntur. 

i¥.644. Ver. 902. corpore: V. ed. tempore; 

VoL. III. L 



152 T. LUC REŢII 

Talia qui fingit potuisse animalia gigni, 
Nixus in hoc uno, novitatis nomine inani; 
Multa licet, simili ratione, ecftitiat ore. 
Aurea turn dicat per terras flumina volgo 
910 Fluxisse, et gemmis florere arbusta suesse: 

Aut hominem ianto membrorum esse inpete natum. 



quod peccatum alibi vidimus plus semel: îv. 2. 15. Sic autem optime scriptum est 

c nimirum cum t in formis compendia- in A. Vulgo, foras: sed, quamvis nihil 

riis mutata, tpe eicpe. — tU: P. O. et, — relatum sit de B. M. mihi non liquet 

ună: Vind. V. ed. n. X. unam. banc lectionem in ullo codice comparere, 

Ver. 905. medio: sic diserte dant Vind. P«Bter î. recentem; P. Vind. V. ed. L 

A. XI. et ulnis avidîssimis amplectimur, ^' firass O. ferens; et, vice Ore firas, 

ut illepidissima omnium ambiguitas evi- n. Horrijeras.^^aret : sic P. V. ed. Li 

tetur, vulgatae lectionis comes, media ni- O. A. 11. vulgo, ejfflaret; sed, opinor, sine 

mîrum: atque vero est simillimum baud scriptis: nec favet Virgilii paraUelus lo- 

aliam ob caussam eleg«ntissimum poetam, <^S| <iuum sine prspositione efferatur, ad 

ac judicii rectissimi, a Grieds recedere -^^ "^^^ '^^^* 

voluisse; qu« leguntur in Homeri IL Z. cui.triplidcrinitajabâ.galeaaltaak«i4rnMi 

181. et Hesiodi Theog. 523, Siutinet, /Etnieos ^lantem faudbus ignb: 

np«^0i xm»v, «sTidi )i dpouMtfv, /uirm U xtf^fh i* e. flantem de, Vind. autem, cum II. 

At/Mv aarofrtuuera «vp«f /Mi>«f mB»fM»m. X. fiare,'-ififlmmam : W, Jlammat, 

Dîxin' autem nostnim recedere a Gne- . ^'''^ acrem flammam, Vîi^us, gea 

cis? Imo, falsus Bum; nonreoessit: nam '^* ^^' 

heroes işti sic oertissime kgendi sunt: Aut acrem fianmts sonitum dabit— -^ 

Tiţt9h% xmv, «r/01 1% ifmxm, MESSi^ U xff^^tp»' Ibid. ^ret flammam: L e. cujus ant- 

^ . , . ,,w ^, *no> vel spiritus, erant flammie. Hiac 

Conferas pnecedentia, et Hom. Od. A. «„«„j„„j.,« ai^^^^ itT«w.«^«, w« -: 

... , emendanauffl oixenm Juaronem, nSiSL fk 

844. atque consensum mihi non denega- ooo 

bis, sic una fideliâ tres etiam parietes, 

quod aiunt, dealbanti. Virgilius, iEn. iii. ^^ bclua Len», 

^ j _ Horrendum stridens ; fiaiuniaţae cmmata Chi- 



macra: 



> venit medio vi pontus— — . 



L e. spirans flammas. Vulgo, armata; 
Aliter, caussâ jam dicta non obstante, 4onge frigidissime et insulsissime. Hac 
minime vulgatum media solicitassem ; erat vix ulla proclivior aberratia 
quum simiUter locutus sit idem Maro, ihid. corpore, Hoc friget, et eadem 
geo. ii. 297. yox statim prascessit Debuit dioere, de 

iwi^ia i^«,ingentcm8ustînetiimbram. viscenhus, faucibuty sft\ guUure. Besti- 

tuenda est igitur dictio» quam librarii 
Ibid. ipsa chimara: î. e. « illud ipsum cum recepta saepe confuderunt; de quâ 
" animal, a quo nomen tricorpori natu- disputavimus ad i. 39. Nempe, Carus 
" r« derivatur." Hsec est vis pronominis noster extra controversîam posuit: 
in hoc loco. 

"t7«« r^A r • * ^ TT • j — - acrem flaret de pedore flammam. 

Ver. 904. ferox: \. e. dim»;, ut Hesiod. 

Theog. 320. vel tremenda, ut Horat od. Diva Critice nunquam verîus aliquid prt» 

S 



LIBER QUINTtJS. 



153 



Trans măria alta pedum nixus ut pandere piosset, 
Et manibus totum circum se vortere ooelum. 
Nam, quod multa fiiere in terris semina rerum, 
915 Tempore quo primum tellus animalia fudit; 
Nihil tamen est signi, mixtas potuisse creări 
Inter se pecudes, conpactaque membra animantum: 



âtaest hac conjectura. Virgîlitts, Mn, 
ix. 326. 



• toto prqflabat pectere somnum. 



Confer Ovid. met vii. 109. Alia sunt 
ad manom, tam phrasi confirmandas, 
qiiam pennutationi Tocabulorum ezempUs 
comproband», inservientia; sed qu» me- 
lios reservabuntur. 

Ver. 906. fingU: V. ed. fingunt, — 
Mox.xi. Nisus: de quo «edeas ad i 1055. 
Kibi dicta. 

Ver. 908. ecfiuiat: Vind. V. ed. XI. 
efudati unde 2. ^ffidat, Nonius, in ii. 
272. hune versum depravatum exfaibet 
• Ver. 909. turn: P. O. A. cum. 

Ibid. Aurea ftumina Fluxisse. Ut 
imitator ejus de Italia, quam magnifice, 
geo.il 166. 

«— i-i— i— atque auro plurima fluîcit, 

Ver. 910. gerami» jiwere arbusta: ut 
none utique florent roribus, gemmas re- 
ferentibus. Noster apposite, ii 319. 



nixus pedum^' hinc probe intelligendut^ 
nam Heynius, ne per nebulam quidem, 
vim verfoorum, aut figune pulchritudinem 
perspexit, a natura serpentis undique, at- 
que exlendetUis se, plantae illius derÎTa- 
tam: 



• hedene pandunt. vestigia nigne. 



Hinc jMMSiif,* vel crurum explicatio, pro 
gradus. 

Vet, 915. iTempore^ff primum. Phta- 
sem Virgilius excepit, in gea L 61. 



quo tempore primum 



' berbK, gemmantes rore recenţi. 



Ver. 911. tanio membrorum inpete: 
Lft tantum spatium uno conatu pedis 
^vlentium ohire et complecţi; conferas i. 
900. et de hac vocb tm/)e^s. potestate, 
ver. 201. hujusce libri. 

Ver. 912. nixus: ita XI. vulgo, nisus j 
V. ed. O. A. visus,-— pandere: .i. e. '* cru- 
*' nbus aemel divaricatis alta măria com- 
** prehendereV* vel gradu sîmplice tran- 
are. Sic autem legîtur emendatissime 
in P. L. editores inscite ponere effinxe- 
runt e pondere librorum Vind. V. ed. M. 
O. n. X. XI. Nihil planius aut elegan- 
tiu8 noBtra lectione. Venuste Virgilius, 
g«o. ii 258. variavit locutionem pandere 

L 



Deucalion vacuum îapides jactavit in orbem. 

• 

Ibid. tellus animalia fudit: redi ver. 
821. 

Ver. 916. Nihil: sic Vind. V. ed. 
Vulgo, NU. 

Ver. 917. animantum : nempc, diver» 
sorum» 

Ver. 920. possunt: editores quidam 
contra libros, possint; audacter et stulte. 

Ver. 921. Sed si: quemadmodum ve- 
rissime scriptura est, licet ultra captum 
editorum, in V. .ed. L. M. A. n. X. XI. 
vul^o, Res sic; nec Vind. multo aliter, 
Res si: sed collatori non egomet temere 
fidem habeam : P. O. Sed «ic— Ordo est, 
et constructîo: " Sed, si (l e. quoniam; 
" vide nos, ad l 869. et alibi) quşque 
" (i. e. herba, ver. 919.) suo ritu proce- 
" det, et omnes (i. e. omnes eiiam herba 
" ac fruges, omnigeni fetus terra) ser- 
« vânt discrimina, naturee certo foedere." 
Supervacşneum ^set, molestumque, ▼»- 
nas criticorum divinationes male ferîan- 
tium recenaere, melius oblivione sepe- 
liendas. 



154 T. LUCRETJI 

Proptev^a^ ifMş €pm de liarrk âunc quoque abundant, 
Herbarum gimer%^ ac frug^». ai4)i]^taqufe laeta, 

920 Non tamei^ ioijer :9e pioefHVit jcooplpw icr?ari* 
Sed, si quaeque ^o rUu proc^t, şt omnes, 
Foedere naturs^ cacto, di«crimiqa servaot 

£t genus.humanam multo. fuit iilud in arvis 
Durius, ut decuit, tellus quod dura creasset; 

925 £t ma)<mbus, et solidis magîs» ossibus intus 



Ver. 922. Fadare certa, Virgilius, 54. ** Ossibus î}lîs fundata sunt corpora, 
^D. i. 62. '* et nervoruni eolUgatione derîncta: et 



qvAfmderecerto " noWs, compariU ratkme, er MSt'taff 

£t premere et laxas sdret dare joanu habenas. ^^ fundata nint oorpoiB, ct fMfM»«ln «ot 

,„. ^ . 'MiiMlioiie devincta." Idem, îMd. ii. 84L 

Ubi forsitao rescnbendum sit. justus: u q^^ ex materi» genew fattmâiionitt 

i.e. "rem probe ac prudenter tempe- « eorporum concwta et strtriUta «int «>- 



nms;»; nam vis. et propHetas, vulgati „^^^ Unde «.a sotidata^ IdMo de- 

j««r«, m hoc loco nequaqu«n lîquet. ^^^^^ ,jj, .^ 131.-" qu» durat et 

Vide as Servuim ibidem. .. i-j ,» c --.a. : »» 

_- ** jocutol infantibus pams oMa — , 

Ver 923. ^« A»«a«.» d«n«. y^ ^jg p -^„.^ ^ ^ j,,^. 

H« Virpliuş respexit, «1 gea .. 63. ob- ^„, ^ ^ ubm um««ni. diwmtienii. 

servante id etiam Lambino : . ^ ^ . . ^^ j.^ j. • 

bu&— «fţpism.* A. aci». Eadem ccmnisio 

UndeA«mtii«/Dati,^»rtfm^«ntfi-<— . est ad V ug. gea iii. 168. lĂv, xl.'19. 6. 

Et noster m hoc loco, cum ver. 778. col- ,^ ^^ ^ -- , 

i«*,.o .^. -:k: -*• -^ -j • •. ''®^' 927. caperetur: V. ed. A. «we- 

latus, vix sibi satis constare viden possit , . . . . . ,. v^T 

'^ <ur; omisso numrum honzontali linet, 

Ihid «II arvis: L e. in saxoso telluris capetur, 

gremio conformatum; a^ue in apertis Ibîd. /ngore capewtfur: i e. impKcare- 

eampis sub «there nudo vitam degens. ^^^ tentaretur, teneretur. ViigiUus, Mm 

Ver. 925. Et: P. V. ed. J?,- quod pro- îi. 384. 

bavissem: quasi caussam scilicet faujusce , ... ^ ... 

j . . . ' ■ , . , . Ignarosque loa passim, et fomttdtne eapios. 

dunti» noster apponere voluent; sed Ar- ^^ '^ 

nobius non patitur vulgatam vocera de Consulas insuper Nonium Marcellum, 

loco moveri. Nec tamen illud Et reli- ^^« ^^- ®t conferas nostrum, vi, 1249. 

quorum exemplorum non esse possit error Virg. iii 441. atque Horat sat 1 1. 80. 

librariorum pro Ex; sic enim non raro Ver. 928. labi: Vind. A. labe; perpe- 

peccavere: sed, quum iile scriptor utrili- ram, nec tolerabiliter profecto, extra cfl> 

bet lectioni faveat, nihii sine fructu no- suram. 

vandum puto; quamvis r« Ex venim ere- Ibid. labi corporis: î. e. morbo, qui 

dam. Obstat interea Virgilius, et scrip- mere facit, ac labiy homines ; uti Servius 

turam publicatam roborat, in JEn, viii. bene interpretatus est ad Virgiliî JEtl iL 

478. 97. 

Hşud procşil hinc jaxo incolitar fundata vetiuto Hinc mihi prima mali labes^^--, 

Urbia Agyllinae sedes— — . 

Unde noster e contrario, îi. 1146. " /«/- 

Ihid. solidis ossibus Fundatim,'—aptum ** cire cibus;** atque iii. 126. *' fulent 

per viscera nervis. Arnobius, lib. ii. p. «« salutem.*' 



LIBER QUINTUS. 



155 



Fundatum; validis aptum per viscera nerm: 
Nec &cile ex sestu, nec fHgdre, qdod caperetur; 
Nec novitate cibi, neqiţe lai» ddTponi tdlâ. 
Multaque per cdeilum solid volvenda, lustra 
930 Volgivago vitativ tractabaht mcfce ferannn; . 
Nec robustus crai ctirvi- modarfltor aratri; 
Quisquam nec scibat ferro molirier arva, 
Nec nova defodere în terram virgulta, neque altîs 



Ver. 930. vitam tractabant. Fiaccus, 
sat. ii. 2. 85. 



ubique 



Acced^iit aimt, et tractari motUiu tetas 
Imbecilla volee. 

Âtque de solito âbî dixît Carus, ** Folvt' 
^gago mofe feranim,'* vice tritioris ac 
plebeii, " Volghagi, more ferarum:" i e. 
sine certis domidliis. Cicero^ de invent 
i. % ** Nam fuit quoddam tempus, cam 
**in agriş homines passim^ bestiarum 
*^more, vagabantur, et dbi victu ferino 
'^ vitam propagabant** 

Ver. 931. robmtut moderator aratri, 
Hinc Mantuanus, eci iv. 41. 

Musttu quoque jam tauito juga sol vet orator. 

Ubi quidam codd. Robustts, utfortes iau- 
n', gea L 65, sed yulgatiitti loco xnoreri 
vd Lacretius non sinet Perro, idem 
maxîmus poeta boc argumentum ex.onia. 
vit, ad ^n. viii. 31 6b sed nostrum tamen 
neque âmplicitate, neque elegantiâ qui- 
dem, superavit: 

Qoe^ neque mos, neque cultus» efat;. nec jiin« 

gere tauros. 
Aut conponere opes, norant, aut parcere parto : 
Sed râmi» atque, asper vlctu, venatus alebat. 

Kec suavissimos Moşchioniş venus apud 
Stobi ed. pfays. L 11. non apponam lec- 
toribus, eos libentissime visuris: 

H ymf «T* «MW ftU9«t nt^ in^ux» 
Sigpri iuurme ux*» tf*9*fye fipTtit 
Ofuym «^rn^M« Mm Ifvsn^ne 



Ou (Mti tsfffHt tvyiwkuţ MifM>(f« 
VUKmfa xmfm fiâtKtf fămwt rft^t^^» 

Sed dies me coUigentem et perscribentem 
deficeret, d dedmam partem locorum huo 
pertinentium veUem lecensere. 

Ver. 932, Q»UqvMm: Vind* V. ed. ZI. 
X. XI. Quicquam, Mifaî in pectore sedet 
persuasio Lucretium scripsisse: 

Qţudquam nec scU/ant ferro moUrler arva ; 

v2f rt' quod el^antius, et magis est inof- 
fensâ constructione: vide ver. 951.— mo- 
Urier: Vind. O. A. 2. II. molliriers mi- 
nus exquisite, nec absurde tamen, sî struc- 
tura sit: " Nec sdbat arva moUirî ferro.*' 
Claudîanus, deF. Mall. Theod. cons. 177. 
coram veniat: 



' duras sulcis moIRre novales. 



V. ed, molliner: facili errore; quum, în 
Longobardicâ scriptura, si litera i ri^ r 
propius admoveatur, n exsurgat: de quâ 
commutatîone, adeas Drakenborchii no- 
tam in Liv. iii. 30. 3.«^Cfleteram, vulgo 
referunt Q^isquam ad versum praeceden. 
tom* ptiocto post ponto;, ad pcrtuibatiEun 
magis conştruetioiiem, nec quidem Latine 
satîs. Ovidius, amor. ixL 8. 40. 

Kec valido quitquam temu aperUmt aratro, 

Ibîd. molirier arva : i. e. aggredi. Huc 
baud dubie Virgilius respexit, geo. L 
494. 

Agricola, incurvo terram ntolitus aratro»-'-^ 



Pulcbre Avianus, fab. vL 1* 
L 3 



1S6. 



T. LUCRETII 



Arboribus veteres decidere &lcibus ramos. 
935 Quod sol atque imbres dederant, quod terra crearat 
Sponte suây satis id placabat pectora donuin. 
Glandiferas inter curabant corpora quercus 
Plerumque; et, quse nune hybemQ tempore cemis, 
Arbuta puniceo fieri matura, oolore. 



Rusticus, impresso molitus vomere thrtan^ 
Thesaurumsulcis profiUutoe videt. 

Ubi consulas Cannegieterum; oranuim 
potius, quod eniditis nimium adsolet, 
quam LucreCii md,- memorem, duois 11- 
cet atque auctoris omnibus. Confer Co- 
lumelL ii. 4. 10. Venustissîmum locum 
Hilarii in gen. 103. buc pertînentem, ad- 
scribere quid vetat? 

Jamque seges tenerâ fnictum fundebat aristâ. 
Cum jaga nulla foreiit, et vomer nullus aratri ; 
Muguret nuUus prosciuis taunu in arvis. 

Ita rescribimus: vulgo, " nec vomer;** 
omnibus insuper longe pravissimâ distin- 
guendi ratione pessum datis. 

Ver. 933. neque : sic P. Vind, V. ed. 
A. X. II. editores nec; libâs, uti suspicor, 
non minus repugnantibus, quam poeUe 
more. 

Ver. 934. decidere ramos,- Maro, Mn» 
xî. 5. 



Ibîd. pectora: l e. corda, ▼el^praecor- 
dia; nraf, Mttpimv, vel yj/ux'f*' com^paie» 
Viig. ^n. ix. 413. 414. et nostram Silv. 
Crit ii p. 135^ Diocles Carystius, apud 
Atben. deipn. ii. 27. • irirwy T i«n» ET- 
KAPA III ŢEPOS MM î»irtirr»rif«f, 

Ver. 957. curabant: O. XI. curabat.'-' 
corpora : M. pectora ; consueta permuta- 
tlone. 

Ibid. Glandiferas quercus. Ovidius 
epitheton excepit, in qiet. xii 328. 

Vidi ego Petnenm, conantem eveUere terrft 
Giandiferam quercum 

Unde, ob figuram glandium, Corippus, 
iii. 172. 

Con^er^ veluti ' saflra inter flumina puraa, 

n)id. Glandiferas quercus, et Arbuta, 
ven 939. Hinc pendet Vii^ius, geo: L 
148. 



• quercum, decitis undique rawt/ -'— . 



Ver. 935. Hos versus elegantissimos 
idem Mantuamis presse imitatus est, in 
geo. ii 500. atque adeo Macrobius locos 
jamdudum composuit, in Sat vi. 1. fin. 

Q^ios nuni f ructus, quos ipaa volentia nira, 
Sponte tulere suâ, carpdt— — . 

Ver. 936. pectora: Vind. V. ed. B. L. 
n. 2. pectorei perperam. Vulgatum Ma- 
crobius exhibet L c. Fius etiam, placarat. 

Ibid. placabat pectora : i. e. reddebat 
miliai fame quasi furentia. Horatius, 
sat iL 8. 5. 

Qux prima iratum ventrem piacaverit etca: 

quem committas etiam ibid. 2. 18. Ita 
Silius, « rabidi jejunia ventrisy* Pun. ii. 
472. 



i-— x— quum jam gUmâes, atque arbuia, sacne* 
Deficerent sylvs ; et victum Dodona negaret. 

** Arbuta autem sunt rubra poma sylva- 
<* rum." Servius ad locum. 

Ver. 939. puniceo: edîtores, pceniceo*^ 
contra libros universos in hoc loca— ^ma- 
tura: n. natura. 

Ibid. Alăuta. Amobius, lib. iL p. 90* 
" Quid enim, si hoc modo culpam veli- 
" mus infligere prioribus illis atque anti- 
*' quissimis sâculis, quod, inventis fmgî- 
'* bus, glandes spreverint, et repudiave- 
" rint arbuta?" Luxuriat in boc argu- 
mento hilarissimum ingenium Nasonis, 
ad met. L 101. 

Ipsa quoque immunls, rastroque Intacta, nec ulii» 
Saucia vomeribus, per se dabat omnia teHus; 
Contentique cibis, nuUo cogente, creatis. 



LIBER QUINTUS. 157 

940 Plurima turn teHus, etiam majora, ferebat: 
Multaque praBterea novitas tum ik>rida mundi 
Fabula dira tulit, miseris mortalibus ampla. 

At sedare sîtim fluvieî, funtesque, vocabant; 
Ut nune montibus e magnis decursus aquai 

945 Claricitat late sitientia secla ferarum. 

drtitteu fetus, montanaque fraga, legebaot, Valeat igitur Havercampus, cui Lucreti- 

Coraaque, et In duris haerentia mora rubeti», ^ perparvum aut nîhil debet, cum suâ 

Et, quae decîdcrant patulâ Jovis arbore, glandes. V *^ . .. . „^^j„ -« înpntî«> 

conjunctione r«» dta et ampla, ac inepus- 

Ver. 940. majora: Vind. V. ed. n. S. sima distiuctione suâ, positâ post mortali' 

mjore, hus* 

Ibid. Plurima, Lege, Plwria, Ibîd. mortalibus ampla, Flaccus, sat. 

Bentleius. iî. 2. 101. 

Eandem cantilenam alibi cantitant edi- Divitias habeo tribus om^ r^gi^— . 

tores Lucretiani, libris aliud edîcentibus, « ^, . s o * 

« ««5 minus audientes memet obmo- Ver. 945. Ji: XI. Et; MaoroWus^at 

^, TÎ. a 1. fin. Ad, de soUto scnbis peocato; 

^, _ vide Drakenborchium, ad Liiv. iii. 17. a. 

Ver. 941. tum : O. A. n. cum, ^^ variationem memoravit Vossius, de 

Ver. 942. Fabula dira: l e. inamoenos, ^^j^^^^t. p. 183. atque arripuit Haver- 

vperos» incultos dboa; ^»X«^» xat «-fl»»»- campus, inconsulto satîs; quum construc- 

fH9 loiTctf, Graeci; vide Eurip. Meleag, ^-^^^j^ hujusce, Ad sedare sitim, neque ex- 

fiagm. ix. 5. ^lian. var. hisL ii. 11. g^piuj^ quivîs afferre potent, nec ratî- 

GloBsariumvetustum: "i)in«m,«'»X#if«»;" ^^^ enodare. Casta Latinitas locutio- 

et, " Dirus, «-«yjjpflf." Vira fames Vir- ^^^ indignabunda respuit Macrobius 

gilii, Mu, iii. 256. ea est, quaî diris vesci- jj,|jg^ Virgilianam imitationem apposuit, 

tur. Sic autem comparet scriptum in ^ ^^ j.- ^g^^ 

omnibus Cari exemplaribus praeter P. et 

w j n 1^ \.N «„î ^an* ic Pfthnla Pocula sunt fontes liquidi. atquc. exercita cursu, 

A. (nam de B. siletur) qui dant l'abuia pj^jj^j^^^ 

" iiar quod quin sit ex emendatione re- 

ccntiorom nuUus dubito, optimos codices Digni sunt etîam Nasonîam versus longe 

spementium. exquiâtissimi, qui et buc transferantur e 

Ibid. miseris mortalibus, Ex Homero, 
E N. 569. âîivfasffi (iparot^t*: et Od. O. vita fcrae simiUs, nuUos agitata per usus : 

407. î«A^ri Ap.T««. Virgilius, geo. iii. Artis a«ihuc expers. "^J^^^'^f^^l;^^, 
'^^ Pro domibus frondes norant, pro frupoi» neroas . 

6®' Nectar erat palmb hausta duabiu aqua. 

O^a^q^e dies r^serU n^al^ «vi ^ţ^^^^;^ ^Z^^JT"^ ' 

Addam Papinium, in sUv. uL 2. ei, Nec elegantissimos Ponţii PauUini ver- 

sus, de Joanne Baptista, ver. 233. meis 
— absclBsum miseris aninumtîbus aequor— . f^^^ai equidem lectoribus denegare: 

IWd. Fabula dira, miseris mortalibus pj^bebant victum facilem sylvestria mella, 

ampla, Sensus idem prorsus tenor est Pomaque, et, incultls enatae cautibus, herbse ; 

oV 1 • • 171 ^ «CA Arcntcmaue sltim decurren» unda levauat. 

Sophocleo versul, m Elect 354. siV^riS vixere homines } mundoque recenţi 

« . ^. • V Hosauctordederatvcntura inscculamoresi 



158 T. LUCRETII 

Denique» nMa vilgia, qritedtfia templa tenetumt 
Nymphammi quibus exdbaiit humore fluenta 
Lubrica, prdluvi^ lorgâ lavere hmnida saxa, 
Humidasaxa, super viridi sdUantia muscoţ 
950 £t partim plano scatere^ atque erumpere, campo. 
Nec dum res igni scibant traetare, neque uti 

Iiiaeroltdonecteeetnalewadavolaptii., AOTHTAX «r*-.ir vd saxea tecta, ut 
Ac secum luxus et amorem invexh habendi. ^« V, j j ... ,«1 

Hinc odia,hinc lîtes, hinc fraus, hinc Uvor, ct Ine, ™®*» ^^'^ ^^' Redeas ad notas m l 121. 

Ccde8,anna,cruor,conflictii«,pnelia,morte8. et looos ibi piovocatos. Flautus, miL 

-- ^ glor. ii 5. 9. 
Ver. 945. Claricitat: i e. dara voce 
lapsiis det: quo vocabulo sîgnificantius, înIoci8Neptunii8,/«ii^fiiqaeturt>ulentî«t 

veniistius, atque pulchriuspicturatum, ne- Le." inter caveraas, et hiatus, procel- 

mo poterat excogitasse. Nam de veritate ce lorf maris:" cui convexîtas est etiam 

hujusce lectionis, quam ex ruderibus va- superfidd. ut codo. Et contendas iEs- 

riantium scripturarum Sîmeonis Boaîi sa- cbylum, Prom. vinct 445--468. 
gadtas expiscata est, nulla Us moveri de- Ver. 947. excibant: i. e. " exsuscita- 

bet Sic autem se habcnt discrepantîae »« bant aquas et depropoabaot NymphaK" 

Uhroram. Claricitat late: P. darior ad «-^f ..«••«'«?«» maxime vemiiftam poed- 

accUati y. ed. B. Clarităţi a tes L. M. camque. Sic sponte divinaveiam Lucre- 

n. et quidam Ki codd. Claricitatiatej tium scripsîsse, et sic luculentisBÎme corn- 

neque aUtermultoX.aaricito/M/e.qu» paret exaratum in O. et n. Viilgo, «ri- 

receptiB lectîoni non dissentiunt, si lite- tanti ut P*. A. n. X. Codices autem 

ram I cum / commutes; vide n<w ad verr. yind. L. M.escibant; qua scriptura ««- 

749. 765. superius. O. n. Clarioraciatei. «rit, ni faUor, ex antiquariâ, quammal- 

4. Clamjuvat astate. Somniculosus col- lem sequi, secuii Lucretiani or&ograpWâ, 

lator verissimam scriptunam cod. Vind. ecscibant; i. e. excibant nostmm: V.d. 

adscripsit; sed ne dubites, quin negUgen- astibant. Hac sane restitutione nftil 

ter ac mendose. Haud importunus ac^ j^^ indubitatum creda Voccm \ir^ 

cessent Virgilii versiculus, in iEn. ii 301. gffius siepiuscule quîdem adhîbuit. 
C/ar«ctt»//(wi>«/,annorumqueingruithorror. Ibid. humore, Lego, humoris; ut ir. 

Ver. 946. nota vagis: ita scriptum est ^ 
sinceriasime, et appositissime, in P. V. ed. guttas, in saza cadenteis, 

B. A. n. X. n. " templa sdlicet, ad qu» BumorU, 

•* in eiraribus, ut apta domiciHia, animum Bentleios. 

"adverterant" Quibus quid puldirius. NihU unquam vidi equidem infeUdus. 

d ^rf ^P^r'^T^^'^*^"^-^ V'°^ Ver. 948. largă: Lst n.-^avere: ^^ 
a credere fas sit collatori, nocttvagu; et, i„^^ 

vagi; ua soU. şTulgi^ Doabns «.tem, „ ^ ^^ „^^.^ ^^i^ r^ 

tem p«&nctor,e mUMs «.um ob«mti. «„^,.. ^^ ^.gantissimâ constnic- 

DUS, non temere fidendum. Nospropo- sz^^. c-i- r* i- • .im 

«;*;» -u-i 1. ,. f'^'F" tione. Sinus Itabcus, xiv. 433. 

sitis nihil melius» commodiusque, ded- 

deramus. Bentldus malebat nocte vagi Murali saxo per, lubrica sanguine, transtra 

IWd. sylveOria templa. L e. mtia V»l'*"tofluct™.Ljrch<rirol«w.CM»»- 

numtium cavemosorum, mkruiut KOI. Ovidius, fint ir. 837. 



LIBER QUINTUS. l<59^ 

PeDibm, et spoliis cotpus vieslire feranmi: 
Sed neiiioi«5 atqttec^^D»in6nteiây syhas^e, colebimt; 
Et fhltices inter ccxidebaBt- âqtmlida membra, 
955 Verbera«¥entbrum vitair^, imbreisque, eoactei. 

Nec conmune bonum poterant spectare, neque uIKs 
Moribus inter se sderant, nec Iqgibus, uti. 

Estlocaa,tiiTnialn)inl<iiMauliiaidt4M». «rum late» defluebat; pan ad pedem 

A«idetetiamHontiuB,epod.iiii.l4. "««<»"'» P^"'»"' i° «squora campi 

** erumpebat" 
Scamandri flumina, Ivbricus et Shnoîs: j^^^^ ,^„,^^ ^^^^^ gî^ j^^^^^ a^- 

i. e. " labiUs, et difficulter retentibilis." Pe^'"», cap. viii. probe lectus: « Jbidm 
Ascensius ad locum. " '«"^ o^eum scaturit," Libri, " Ibi de 

T..J ,•«*!• j . . "terrâ:** pro quibus Heindus reposnît; 

JmL proluvie, << Aliquando pro/utnes, ^^ „.^ f . a „ , j t 

,, ^ Z. . 1. j . . '* Ibtdem de terra: sed fe de longe me- 

" sola effuno,-—aiiquando pro aottzsmttT- ,. .. ._ ® 

u^' •*. »» c • j a? — «,», liusejiatur. 
" tu pomtur. Servius, ad ^n. m. 217. 

£t di^Ds locua Virgilii legîtur in iEiK ^^'^ erumpere: neutre, pro se erum^, 

Til 683. hufc Lucretiano multum appo- P^^* "^^ «^'^î ""d« ^^*^* *"^'^- 
^. tas accedit codicibus, sic Virgilium exhi- 

bentîbus, ad geo. iv. 368. 
•— — gelldumque Anienem, et, roscida rivu, 
Heraica saxa colunt— . Et caput, unde altus piimum erumpit Enipifus : 

Nec mimis, in geo. iii. 521. quamvis hiatus iile nobismet ibi minus 

placeat. 
I non, qui, fier stuca volutus, «^ _., .i , tr- j ir j ^ 

Puitor dectTO.campumpVtitiw»mi . Ver. 951. sctbant: Vind. V. ed. n. 

scribanL — neque: sic P. V. ed. O. A. n. S. 
Ver. 949. muico: Vind. V. ed. pra- ^^ jg Lucretii consuetudine; Vind. aU 
bent musto, ^jj^ . „t sane n. ad ver. 933. supra: vul- 

Ibid. Humida sata. De hac venustâ go, nea sed, opînor, dne scrîptorum 
pneeuntium verbonim repetitione, dictum auctoritate. Huic autem loco Diodorus 
est ad îi. 954. et alibi. Interea, Calpur- Siculus est accommodus, in i. 8. Tvf «y 
mus^ ecl. vL 67. non imitatus est boc ar- vfmrtis ruf etităfaMr»9f ftnhvât ran *^$ fiiw 
tîficium tantummodoy sed locum inte- ^ftin/un tlfnfttw» %mtrows haywy yvfivMg 
gnim, et eleganter quidem, adumbravit: ^^ %fânr9s »rr»s^ uunnms li nai vrvfot «n- 

Siplacet,antrainagto, vicinaqne/axa, petamus; ir i" j^ rcr 

Saxa, quibiu viridis stUlanti vellere miuau Ver. 952. spoltts ferarum, Kăso, epiSt. 

Dcpendet . iv. 100. 

Addam quoque Maatuanum, geo. !▼. 1 8. ^^ f^^ 'M'«»» pignus amoris habet. 

1- -ji « .. ^ .. • ^.i - Ver. 953. cavos monteis: i. ,e. templa 

——bquidifonte8,et stagna, tnretUia musco^: ^ ^ 

montium; redi sîs annotata nuper m ver. 
ac locum commodissimum Nasonis» met 949. sic Mftntuanus, ^n. L 81. cavum 
^"^' 561. montenu 

Pumice multicavo, nec laevîbus atria tophto Vşr. 954,frutices inter condebant mem- 

Structa subit : molii tellus erat humida musco. bra, Utheros Homereus, Od. E. 487. 

Ver. 950. Et partim: l e. " pars acar Tw fit» tio», yffhn mkurXmt Itt O^v^rwî" 
" tuiiginum, superius ebuUîeus, per saxo- Ev V «^» ffsurtvt xmw, xjorn V vnxwvn ^nMu 



160 



T. LUCRETII 



Quod quoique obtulerat prsedffî fortuna, ferebat; 
Sponte 8ua sibi quisque vaiere, et vivere, doctus. 
960 Et Venus in sylvis jungebat corpora amantum: 
Conciliabat enim vel niutua quamque cupido, 



Sed enim iEoIicam digamma clare voci- 
feratur mendam priori versai insidere; 
unde, et ex coUato ver. 475. omnino re- 
scribendum putem: 

Tnt fit» IfiN, ynfinn'-. 
Mox idem, Od. z. 127. 

Aooommodus est etiam in primis elegans 
locus Juvenalis, ad sat vL 2. 



cum frigida parvas 



Pneberet spelunca domoc; ignemque, laremque, 
Et pecufl, et dominos, communu clauderet umbra: 
Sylvestrem montana torum cum sterneret uxor 
Frondibus, et culmo, vicinarumque ferarum 
Peinbu» 

Communis umbra; nimirum sy/iwp, quae 
speluncam continebatetobumbrabat. Vul- 
go, communi; sed nostra iectio elegantior 
est, et ezbibetur, quod impense betor, 
Lactantio in scholiis ad Stat. Theb. i. 
583. Oridius, met i. 122. 



domus antra fuerunt. 



Et âeoAfruticest et vinctae cortice virgae. 

Ibid. condebant: i. e. '* una locabant 
c( acenratim, sine cura ac pudore, corpo- 
<' ra, mox discretis tbalamis curiosius po- 
*^ nenda." Nibil agunt, aut vident, qui 
înterpretantur vocem per abscondebani. 
Iu minus accurate Nonius, iv. 49. de 
Virgiliano versu, in ^n. ii 401. 

Scandunt runus equum, et nota conduntur in 
alvo: 

î. e. '* se cumulatim injidunt" Nec ne- 
cessum est, ut in bis ad sensum dictîonis 
secundarium minus eleganter confugias. 
Sed annus integer transiret, dum insdtas 
▼el in hac voce doctorum interpretationes 
coarguerem : ideoque fiuem statim facere 
prsestiterit 

Ver. 955. imbreisque: II. uvnbrisque, 
Et nesdf^ an non mihi magia arrideret «•« 



imbrit librorum pro secundo casu singu- 
laris numeri acceptum, atque cum Verbe- 
ra consodatum. Huic saltem constnio- 
tîonî VirgiUus favet, JEft. ix. 669. 

QuantuA, ab occasu veniens, pluviaUbus Itedis, 
Ferherat imber humum. 

His monitus, emendabo C. Marium Vio- 
torem, in gen. ii. 361. ubi vulgo legitur 
alire: 

Noz ndt, et mbitSB coelum obduxere tendnw; 
Efiusoque cadens tem» ferit ^there nimbus. 

Verissimam esse conjectunun Vixgifios 
erindt in geo. i. 324. Tibullus, i 2. 7. 

Janua diffidlis dominsB, te verberet imber: 

ubi consulas Broukhusium, et J. F. Gro- 
novium quoque ad Sen. HippoL 383. 

Ibid. Verbera ventorum: vide notata ad 
L 272. iv. 260. 936. Pariter Virgilius, geo. 
iii. 382. 

Gens eflfrena vir&m Rhipaeo tunditur Euro, 
Atque etiam Seneca, (Ed. 473. 
Et quo« viclnus Borteuferit"-^, 

Ut alios bene multos in re leviore negli- 
gam. 

Ver. 956. Tieque: sic P. V. ed. O. A. 
n. X. A. ut semper solet Lucretîus vari- 
are. Vulgo, nec; libris mânu exaratis, 
sat sdo, non addicentibus. 

Ver. 957. scierant : editi, scibant ; sed 
Vind. V. ed. L. M. n. 2. sciebant : unde 
me sincerissimam Lucretii scripturam eli- 
cuissevix restet aliquîd dubitationis. For- 
ma verbi minus usitata librarios fefellit: 
vide sis Plaut Pers. ii. 2. 36. Lucan. viii. 
627. 

Ibid. Moribus nec legibus tUi; Sponte 
suâ vivere, Hasc spectavit Mantuanus, 
Mn. viL 203. 

Saturni gentem, baud vinde, nee legibus, Kqoanii 
Sponte suât veterisque dei se mmre tenentem. • 



LIBER QUINTUS. jet 

Vel violenta vin vis^ atqiie inpensa lubido; 
Vel pretium, glandes^ atque arbuta, vel pira, lecta. 
Et, manuum, mira fretei virtute, pedumque, 
965 Conflictabantur sylvestria secla ferarum 



Statius, in .eodem ai^mento, Theb. iv. hune versum instadonem saam, qui male 
278. sequitur ver. 975. in scriptis exemplari- 



' nondum arva, domusque* nec urbes, 



bus. Omîsit omnino Pius. 



Connubltoioemoda.—. Ibid. ««gno |Hm<fe« <*.»«. Nescio, «. 

Virgilius hinc sit castigandus, ad ^n. x. 

Ver. 958. Q^od quoique: P. V. ed. jţg^ 

(^Mdewnque ; mejudice, non deterius* ^ 

tf'" ^r,^ • r . tr j . r . — — — ^^_- Cissea duram 

Ver. 960. jungebat: V. ed. lugebat; . ^„«.«que Gyan stementfa agmina c/aT^â; 
apposito f^vajungebiU: M. lucebaU De 

recepta lectione nihU ambigendum exişti- "^^^ ^^«o ^^"^^ Inmanem. 

mo: ex compendiarioiuge6a/, i et g non ^^'' ^67. Multa : docto regimine refe- 

«gremigrarentrin / et c. n. jungebant; '«°^"°* ^^ adjectivam ad seda, loco m 

unde tentare possis haud invenuste: ferarum, în ver. 965. Adverbialiter quasi 

dictum sit, inscitissîme Lambinus intel- 

Et VewTtm in sylvis jungebant corpora amantum. « . . 

Sic etenim cultus locutus est Tibullus, ad j^îd. vitabant pauca : utpote nihîl ti- 

^ ^* ' '* mentes, propter magnitudinem vîrium su- 

I. hune ego credam arum, ac nidiom telorum pondus. 

Cum trudbu» Feneremjungere posse feris : Ver. 968. mbus : sic andquissimi codî: 

ut repetitîs vicibus etîam Ovîdius. <»b, atque emendatissimi, L. M. quos 

Ver. 963. Cum bis Bentleîus, post H- viaSâm equidem pr« cieteris, vulgatum 

um tamen, bene composuit Propertium, suibus uno oonsensu exhîbentibus, audire. 

iii 11. 3. meâ sententiâ, nondum peisa- Sic buhus Ovidîus, met xiv. 5. — si/ivestri» 

natmQ. bus: ita optime V. ed. quo probe declara* 

tur animal in maxime faorridis et imman- 

His turn blanditiis furtiva per antra puellae ,* rr i > • j 

0«nila «ylvicolia empta dedere viria. ^^^^; ^^^go» si^lvestna; ad meum gus- 

tum ineptissime: nec adjunctum duplex, 

Ver, 965. Conflictabantur, Nos banc quo sensum praebeat efficaciorem, non 

lectionem, longe vividiorem, et poeticam adamat Lucretîus. Virgilius, geo. iii, 411, 
mi^, vulgata Consectabantur, ex con- 

jecturâ redonavimus Lucretio, Veronen- — ^«^"^'''*- P^^ syl'vestribus a^os^: 

asscripturam parce detorquentes, Conflec- «W vide Servium, et quae nos olim haud 

iabantur, Exquisitiori forsitan regimini poenitenda dedîmus ibid. ver. 247. Hinc 

vere possit imputări depravatio. Non aii- intelHgendus Achilles Tatius, ii.-34. £|c/^- 

ter tamen Tacitus, ann. vi. 48. — " qui — Wf îf »»t «i« »^w ^fm^if, Interpres, e 

" plura per scelera rempublicam cmflic- sylv&i malim egomet, " Aper sylwBy L e. 

"tewjrt." Neque in dubio est, an Tul- ''' sylvestris, statim prosiUt." Jam vero 

Uus idem voluerit, de legg. i. 11. — " qui sylvestria membra nihil sooare potest, prse- 

^''cmem, et feUm, ut deos, colunt, non terquam hamines sylvam incolentes; quod 

« eâdem superstiiione, quâ casterie gentes, frivolum ac supervacaneum in LucretH 

" confiictăntur" Dicant itaque lectores loco. 

lepidi, an Lucretii venustates non feliciter Ibid. Setigerisque subus. Virgilius sf- 
ânt opera nostrâ recuperatae. militer, ad ^n. vii. 17. 
Ver. 966. Editores optime reposuerunt Sttigerique mes, atque in praescpibus ursi-— ^: 



lea T. LUCRETII 

Missilibus saxiâ, et magno pondere dav»; 
M^taque vincebant, vitabant pauca latebris: 
Setigerisquepares.subus sylvestidbus, membra 
Nudabant terra^ noetumo tempore captei, 
970 Circum se foliis, ac frundibas, involuentes. 

Nec plangore diem magno, solemque, per agros 
Quserebant, pavidei palantes noctis in mnbris; 
Sed tacitei respectabant, somnoque sepultei. 



ut alibi, cum Ovidio, met. z. 549. conjunxit, x» 11.— >«' ex ordine piogreâî- 

Ver. 969. Nudabant: poetice pro tuI- ** ens, ângula puncta prcetereundo et dv' 

gări Nuda preelţebarU, vel dabant; quod '* cuminvoivendo" 

editores impudentissimi Lucretio obtru- Ver. 971. Quorundam philosophorum 

serunty libris universîs, indignissîme fac- opiniones hic videtur îre oppugnattim 

turn ! reclamantibus,^ et summo consensu noster; pio quibus argumentatur Manili. 

nostram dîctionem ostentantibus. Hinc us non inrenuste, în L 66. ad hune mo- 

autem statim animadverti Virgilium r^cte dam: 

constituendum, et codices adstipulantur, 

în ffea iL 551. ^^"^ "'*^ ^'^^^ *^^^ °"^^^ dîscrimine vita 

* In speciem conversa operum ratione carebat; 

Corporaqoe agresti nudat pnedura ptU^tstr^s, ^t stupefacta novo pendebat lumine naundi, 

_. , , . , Turn, velutamissisyinoerens. turn Ista reoj^ 

•vulgo, pcuaHrăy et nudatit.'^ sed nudat sidcribun 

moidicus teneam, quum ât doctius, nec 

tenuissimam quidem speciem ambigu» Q"*™ sententiam Statius, 1. c. ad ver. 

eonstructionis pr» se ferat Atquein cer- ^^'^' ^"P'*» doquentiâ pene Lucretianâ 

tiadmis est maximum poetam non aUter Pfrsecutus est; haud ^bie versuum no- 

scripsisse, ad JEn. v. 586. bilissîmorum, quibuscum nune versamur, 

aemulatione condtatus: 
. Et nune terga Fug4P nudant-—-'. 

Si codices praestantissimî non addîcerent, "^ *"c^ «tupuîsse vices, noctisque ferontur 

g:i:» -l^** *^ M. 1 T ' ^" Nubila; et, ocdduum longe Titana secuti, 

Sdiana umtatio, et exemplum LucreUi, DeaperLse diem . 

per se rem evincerent VulgOj^u^â.» vi- 

deas Heinsium et Burmannum. Est au- ^^ \as\A Barthii eruditio nec nostrum, 

tem proBopopoâa; quasi scilieet Fuga suiş nec Manilium, immemoratum transiit 

octtlis nuda teiga eenief<et. Quod notan- Ibî^* plangore magno. Sic Maro, ^n. 

dum sedulo. îv. 668. 

Ibid. captet / i. e. irfelitî, prensi, trans- . . .. 

!•*:.»«» r .A resonat magnts plangoribus îethcr. 

latione ex ferarum venatu sumptâ; ut 6 t & 

Donatus ad Terentii And. i. 1. &5, Ad quem versum.proinde vaiietates c/0n> 

Egomet continuo mecum : Certe captus est ! goribus, clamoribus, suaţ DÎhill Saâeoâx. 



Nos didmus simiUter, Overtaken, sur. ^^- ^^^ ®^*®°* ""^"^ ^•#«&i» ad 

prised. Qiuerebantj sed r« pamdi nobis videtur 

Ve.^.970. se foUis involuentes: redi ad «"b^^aium^tsupeivacuumcump^aiig^rtf. 

ver. 954. Homenis ibidem: slgnatum vero atque pervenustum. si re- 

tolens ad pahnfes, Virgilius, Ma, iu 

*fif OitMnvf ^K^ict »»Xv\^mT» " m ■ . 489. 

Et vocabula Orcum invOventes Vitruvîus Tam fiavida tectb matres îngentîbus errant. 



LIBEE QUINTUS- 



163 



Dum roseâ face sol inferret luminii codio. 
975 A parvis quod enim.consuerigdt cemexe semper, 

Altemo tenebras, et hoemy.tanpcHre gigm» . 

Non erat, ut fieri posaet mirader umquam, 

Nec diffidere, ne teiras aetema teneret. 

Nox, in perpetuum detracto lumine solis: 
980 Sed magis illud erat curss, quod seda ferarum 

Infestam miseris faciebant saepe quietem; 



Ibid. noctis in umbris. Idem, ibid. ix. 
373. 
■ sublustri nocHt in umbră. 

Ver. 973. tacitei: 11. placidi; minus 
benei 

Bâd. Hoc «8t: *< Sine plangoribus, se 
** fneti dalWKl sonmoque, diem reversu- 
"lum in animo respidentes, ac aoUdfl 
** spenntes.'* Odioşi sunt Vossius, Fa- 
ber, Creechiusque, cum suiş deliramentis 
wilicet, re$ spectabant^ exspectabanty ac 
resupinabaftt : quae lepidis nauseam cie- 
bont ** Respecta^ ifatTrmw:'* gloss» ve- 
teres. Trîtum est 

Ibid. somnoque sepuUei. Maro, ^n. iz. 
189. 

—————*-— vino, somnoque, sefiulti : 

^ Teiborum ordo est Dorvilliano codici. 
Ver. 974. rouă face sol, Pulcherrime 
Hibriusi in gen. 67. hoc modo distin- 
guendus : 

ÎMâfer exsur^t ro/ev/que, et fulgldus ore 
Veiper: puniceos «pargit Aurora capiUos. 

£imius, apud Macrob. vi. 4. îta corrigen- 

dus: 



întereajtof 

Obddit, oceanumque supra tractim ebnAtt 
aethra. 

Vulgo, mhra et obruit, 

Ver. 975. Aparvit: Vind. XI. Apervis, 
vel Aperiusf unde quîdam libii, teste 
Lambino, non male, A pueris ; per lite- 
nupum tranşpositionem; H. Asperius; X. 
Apenutut,'»^uod enim: P. gtioniam: 
foitej/^iMMjjam.— «ofMUtfront.* A. consue" 
niAt. 



Ver. 977. Ordo verborum est: «* Non 
«* erat, ut r« mirări id, quod semper oon- 
'< suerant cernere, posset fieri; nec erat, 
*^ tU Tâ diffidere, ne nox teneret terras, 
" posset fieri,** Modis infinitivis ita adhi. 
Utis multum usus est Lucretius: vide nos 
ad vr, 769. Editores, constructionem ve* 
ram loci parum callentes, distinctionem 
posueruntpostjK»<e<, et interpretationem 
baud gnunmaticam dederunt 

Ver. 978. Nec: Vind. V. ed. n. S. 
Ne, Et Virgilius videtur hujusce led 
non oblitus, itidem de sole numeris mag- 
nificis, Jupitor! simîlia preedicans, geo. L 
468. 

In|riaque ittemam Hmuerunt sectda noctem, 

Ver. 980. cura quod: P. cura guai 
V. ed. aarague, Legendum forte, '* cura^ 
*' quia,** De faarum vocularum committap 
done, tide DrakenboHcbiimi, ad JUt. ▼. 

29.1. 

Ver. 9Sl.faciebafU: V. ed. L. O./a- 
ciebats ut construcţie sit: '' lUud, quod 
** &ciebat quietem infestam miseris; nem- 
'' pe, secla ferarum." Sed hoc duriuscu- 
lum est ad reoeptum ordinem verbonim, 
neque defÎMJlitBfee Lucretianâ. 

Ibid. Infestam facii^nt, pro iitfoM' 
bont, Justinus, xxiiL 1. 10.— *' ex agriş 
*' finitimonim praedari soliţi, — infestas te- 
*' giones reddebant,** Conferas eundom, 
ad xxxvi. 1. 10. 

Ver. 982. Sectei: V. ed. ac n. JX^ fec- 
ti; quod exortum sit forsitan peccatum, 
i in l mutato quoque, ex vetere ortho- 
graphiâ, Ec^ecti, vel Ecjectii quum c 
in t perpetue migret Hoc de genere sunt 



164 



T. LUCR'ETII 



Ejecteique domo, fugiebant saxea tecta 
Spunugeri suiş adventu, validique leonis; 
Atque intempesta cedebant nocte, paventes, 
985 Hospitibus saevis instrata cubilia frunde. 

Nec nimio turn plus, quam nune, mortalia secla 



ctiamnum restantîa, exbibit, ejejuravitti, 
et exmovitf Plautina. X. EUclL 

Ibid. iaxea tecta. Homeitis, hymn. 
Vulc. 1. 

"H^f"»» «AuTtf/Mjriir auit0t Mura Xiytim,' 
' ''Of , fur* ABvnufit ykmvKttiriift aykttet tfy» 
AvSfMnt %him^ tsri xâ-«y«ff* m rd srofag mp 
AfTfătf fmt/roăwxot tx «pw», ffin â^pif. 

Atque hune nascentis mundi statum pul- 
chre Oratius atdngit in cynegetioo, ver. 
13. 

Tu trepidam bello vitam, Diana ! ferino, 
Quâ primam qusrebat opem* dignata repertis 
Protegere au^iis, orbemque hac solverenoxâ. 

Ver. 985. Spumigeri: sed recentiores 
editores, contra omnia vetera exemplaria, 
per summam vecordiam et impudentiam 
summam, nobis ex arbitrio recoctum de- 
derunt «*« Setigert, ver. 968. licet, ut tă- 
ceam deimperio librorum, tffuuf multo 
majorîs pericuM ac timoris incutiat efiicax 
^ithetum, quod poet» redonavimus. Yo- 
ee tpumiger Manilius usus est, ad v. 74. 
et ezhibent quidam codd. Ovidii» in met 
zL 140. Seneca, HippoL 347. apponetur: 

Tune ^rulnificos acuit dentes 
Aper, et toto est spumeus ore. 

.Sed tero tempus inutiliter; nam spuman^ 
tes apri celebrantur in quâvis pi^nâ poe- 
tanmi sermouis utriusque. 

Ibid. Spumigeri iuis, validique leonis, 
Quos junxit Claudianus, rapt Pros. ii. 
243. 



•securosubique 



Spunut apeTj s^tvique fremant Imţnnehotus» 

Heinsius, unum codicem secutus, repo- 
suit savumj quod ipse non probo, nec 
favet sane congnientia dausularum. 
Ver. 984. cedebant: n. iendebanL Nî- 



mirum, postquam c in t de soUto -abie' 
rat, ex tedebant facile factum est tStfe- 
bant. 

Ibid. intempesta noăe : i. e. "cuit^m- 
**peslivitas i^ndasum rerum âeest" 
Eadem vocatur Longino, în tractatu mţi 
*Typitf, ft^ a^fâSj et Kitf9i»r§f, vel tWrac- 
tabilis, Mihi videntur interpretes ad SsU 
lustium, et alibi, non pradse satis, neque 
luculenter, propriam efficadam locutio- 
nis ezposuisse. Nox intempesta kgitur in 
Ennii firagmentis, p. 122. et Viigilii geo. 
L247. 

-^— ^-— intempesta «let mx, 

Ubi Servii commentarîos sic castigave- 
rim: ^^ Intempesta, inactuosa, alta, den- 
'* sa, crassa; qualis est in tempeitak** 
Libri, intempesta, Videas eundem ad 
MxL. iii. 587. Vetus onomasticon: " /n- 
'* tempesta^ autfs, »»eufOf, fitJuet, aitf^f- 
" Tâg," L^e, AKPATOX: î. cpwraptUa 
nox. Unde idem statim : ** Intempe^a nox, 
'* fAtfovu»Tiev** Bene; quod ea pan noc- 
tb maxime sit intempestiva. 

Ver. 985. Hospitibus savis: n. So^* 
bus senis, 

IKd. nocte — instrata cubilia fronde, 
Hinc sua Virgîlius expresdt, gco. iii* ^' 

Ergo omnl cura vires exertet, et inter 
Dura jacet pemox instrato saxa cubilia— ^ 

At CEdipum quendam cedo, lector! qui 
mihiliqiiido expeditam praestiteritVirgili- 
ani versils constructionem. Mussasjam- 
dudum video; et inveiiîs neminem: nam 
faceta nimîum est Heynii cogitatic^ qtu 
per instrato intellectum vuit non strato» 
et prudenter âbi negotio supersedit hune 
sensum exemplis collatis astruen^. Ni- 
hîl restat, nisi ut hic sit ordo verborum: 
" Et jacet cubili instrato inter saxa"— 
Sed metuo, ut stabit r» instratus sic nu- 



k 



LIBER QUINTUS. 165 

Dulda linquebant lamentis lumiDa vitae. 
Unus enim turn quisque magis deprensus eorum 
Fabula viva feris praebebat, dentibus haustus: 
990 £t nemora ac monteis gemitu, sylvasque, replebat, 
Viya videns vivo sepeliri viscera busto: 



de sine substandvo positum; nam Sue- " cis leti caussis hominum solertiâ suni- 

torni locus, August 73. 2. *' Ne toro '* motis, aii» vi» sunt repert»; nec mi- . 

♦• quidem cubuîsse aiunt, nisi humili et " nus tamen efficaces." 

"modice insirato/* — aliquantulum dis. Ver. 987. lamentis. Sic legendum. 

crepat ob îUud modice s quum sit quasi Salse ridet, pro more, mortalium ignavî- 

Oratis modicis instratus; ry imtrato sub- am, mortis timoribus discrudatorum, et 

8tanti?uixi, ut fit, complectente. Quid miseras vitas inter lugubres ploratus re- 

▼eibis opus est? Mendosâ distinctione linquentium. Confer iii. 946. 947. 965. 

Maro meus Uberandus est, et semper in Quis igitur credidisset, eo socordice et 

posterum sic ordinandus editoribus: sceleris editores venturos esse, ut nuUo 

cum fructu, necessitate nuUâ, mazimis 

DQrajacetArmoxmx/ra/o.»^^^ plausibus exciperent Mureti conjecturam 

fmmtu hinoti»; et baxlce pastus ăcutâ. labentis, atque uno consensu Lucretio ob- 

truderent? Nihii novi insipientius, aut 

Et jam denique Lucretium strictîus ex- ^^ ^^^ ingenuos a^ue beUos homi- 

preasum babes. Sed meam dispositionem nesdeceret. No« poet» scripturam suam 

tabonim in primia stabiUunt Ovidii ver- ^tîtuimus, appositiasimam undequaque 

ras quidam, ^gregie depravaţi, sed jam ^ venustisaimam; nec meUus quippiam 

nune acumine meo qualicunque certissi- ^^ j^j^^, fi„gi^ ^^ j,pmri profecto, pote? 

ne .in rectom redigendî, met iz. 649. ubi „ţ^ 

"^ ^^''' Ibid. Ihtkia lumina vita. Sic alii bene 

cum tu, laflttta sequendo, mvl^ et primus Maeonides, ÎL K. 495. 

Proddb; et dura positis tellure lapUHr, 

BybUI jacci '^'^ r^tfiuuimarn liIEAIHAEA OTMON «unjup». 

Hac sane veritatis speciem pr» se fe- Unde non mirum est Euripiden •^«w- 

nint; sed iterum percutienti mendosum »•* vocavisse vitam r» ^iXTaret^ in HIp* 

flonant: et postea id expiscatus sum, quod P^'* ^^* 

omne omnium venustorum punctum fe- ^^' ^^' ^'^"^**^' V. ed. depenmts 

j^. P. O. n. deprehennus me non impro- 

bante. 

cum tu, latsata sequendo, Ver. 989. dentibus hausius; L e. ab- 

Proddta; et, podtb duri teUnre^<i^/fi/, sumptus. Pariter Virgilius, iEn. îi. 600. 
Byblil taces, firondesque tuo premis ore caduca*. 

. Jam flammae tulerint, inimicos et hauserit ensis. 

^Voci(2m; in /âctfm nempe: hînc popi^M, ^^ v* -j • At>*, 

^ "^ . . . *^ /' i' » Neque auter idem, geo. iv. 427. 
« ore, convementissima repenuntur; ac 

fnistra speres învenîre vel i^ud ipsum jam rapidus torrens sitientb sirius Indos 

Nasonem moUitudine delicatiori locum. Aidebat cobIo, et medium sol igneus otbem 

Ver. 986. Sensus est: «« Nec tamen, ^««"^'«' • 

" his cakmitatibus expodti quamvis, ac i. e. " cu|i5u consumpserat." £t nune di». 

" dilaoerationibus ferarum, plures tune rum mos illepidisdmus invaluit distin- 

** temporis, quam nune dierum, inter la- guendi post coelo, qui nobis minime tole- 

" crymas et ejulationes moriebantur. Pris- rabilis videtur. 



166 T. LîUCRETII 

Aty quos ecfugium servarat, oarpore adeso, 
Posteviusy tremuli^ super ulcera itetratenentes 
Palmas, horriferis adcibsjlt yodbus Orcum: 
995 Denique, eos vita privarant vermina saeva» 



Ver. 990. gemitu sylvas replehaU Quem. vulgata longe meliora sunt Seienus Sa- 

«dmodum Mantuanus, ^n. ii. 679. monicus, ver. 256. 

^ .. ., , . . Hujus et attritu tetrum mulcebttur uktu. 

Talia vocifemis» gemitu tectum omne rtfiUbat, ^ . , 

£t venusti lectores, me tacente, observa^ 

Adeoque nibili hubeam kct cod. M.^e- verint, quam hwvnuts et ad vivum, ve- 

milus. ris ipsius Naturae coloribus et Musarum 

Ver. 991. vivo sepeliri busto. Vide Eus- calamo, poeta noster omnia depinxerit 

tath. II. p. 564, 40. ed. Bas. Quod ad hu- -^Moz A. orium pro orcum, 

jus loci sententiam attînet, cum illâ con- Ver. 994. In his verdbus concinnandis, 

gruit illud Ennianum: coram fuîsse nostro videtur tragîconim 

veterum Philoctetes. Ita de îllo Sopho- 

Vulturfeinsylveismiserummandebathoinonem: ^.w in fabula quantivis pretii, ver. 797. 

Heu ! quam cnuleld c(Kidâ)at membra sepulcro. , . . , ,. 

ubi nos videndi: 

HsBc IiambinMu. Ibi videas Hesselii no- « ^ * ^ . 

tas, cum noatns ad Eunp. Ion. 951. de ^^^ ^^^ . iynifoxu, rm, 
Bhoer «tîam, ad Porph. de abst .ii 50. 

ct, qutm lăudat iile, Gataker. ad Anto»- Adeas etîam feb. Msop. xx. cd.'Oxon. 

«ULvl 21. Qnodtamen in jdiisLongr- Iknd. horriferis voeibus: quales niraî- 

BUB Gulpaverit, miiDime"iniucuQdnm no» ram h or ror e m • memlHiir • w l di rt tI tiiiBi' -incu» 

Wsniet saltem leddiditmiriiiea sîmplidtas terent. 

Lucretii, et inaffectatus candor. Sueto- Ver. 995. Denique: «ditores «x a*W- 

inius, ii. 13. sic legendus est: ** JESt qfii' trio, Donicums contra libn» veteres »ii2- 

*'dan uni, suppliciler sepuUuram pre- ver8os,facinorosissimimortalium.— f^rtoa- 

** canti, respondisse dicitur, Jam istam in rarU: sic P. V. ed. L. O. A. X. n. irulgo, 

** volucrum fore potestatem.** Apuleius» privarunt; Pii codd. quidam, privcAOnt. 

met. V. p. 554^-»-*' ssevissimaB bestis aep^ -^•vermina : A. germina,' A. vermia. 

^ iiriviseeribus" Ibi plura Priosaus. Iai- Ibid. vermina. Sic Amobius, lib. i p. 

sit suaviter in versibus minime conteoa- 30. " Veibo iile compescuit verminan^ 

ne&dis Se^bdius, i 177. *' Hum membrorum cruces; et iUi veibo 

" compescuenmt furialium vermina pas- 

Jona*, puppe cadens, ceto sorbente voratus, „ gionum." Festus in voce : « Vermma 

In pelago non sennt aquas, tntale repulcrum, , , 

Ke m«reretur, habens ; tutuaque In vcntfe fe- *' dicunljur dolor^ cpipons cum gu^ajn 

ifno, ** minutomotu, quasLB vermibusMindfl^ 

Depodtum, non praeda, fuit; vastumque per ce tun Hic dolor Grwce ^p»00t dicitur." 

aequor . '^ ^ 

Venit adjgnotasinimicoremigeterras. Intelligo sane ea tonnina, quorum vi 

crispetur corpus, et undatim fluctuet 

Ver. 992. ^ ; V. ed. Ac; A. ad,-^-€c. Portasâs igitur verba Festi sunt ita emen- 

fugiumxorpore: U, ^fkgiunt tempore, danda:— *'cum quodam minuto motu, 

Ver. 993, super: n. X. XI.* supro. — ui» ^^ qualii a v^rmibus cieatur" Commit- 

cera: sic ^yptîme P. U. X. XI. et Floren. tas poetam nostrum ad iii. 721. 

tina in var» lecitt casteri, viseera; undedip Ver. 996. ig;naros: n. ignavos; de qud 

vinaveram rescribendum, sub viscere; et permutatione Drakenborchius egit ad SU« 

sic positum inveni in Florent et O. sed It. x. 86. et liv. iii. 54. 5. 



^ LIBER QUINTUS. 167 

Experteis opis; ignarosi quid Tolnera vellent: 
At non multa virum sub signis milîa dncta 
Una dies dabat exitio; nec turbida ponţi 
.Skjuora laedebant naveîs ad saxa, virosque: 



Ibîd. guid voinera veUenM: i e. quid sutf editor^s, Sed; raţionam atructune mi- 

remedii flagitarent Silius Italicus, xî. nime callentes, ita se habenti&î *' Nec 

166. " mare, sspc coortum frustra, ssBvibat;" 

BxNTLEiVB. tc>^^v^<^^ Ut signatuirem sensum da- 

ret, noster suo more vocea synonymaa 

Ver. 997. mtVta: aicrecteP. V. ed. O. cumulavit; TÎde ii. 1059. quod et alii 

O. ^nilgo, mtZfia. scriptaraa castîsaimi saepenumero fecerimt. 

Ibid. TMiUa mUia Una dies dabat exitio» Flures editi, ad cerebella criticorum, sic 

Videtur imitatua Ennium* apud Macro- constituerunt versum: 

, »H. *«• ^ ^f^teinere,incasn]m,auur|L{Mffti».Hepec00r(fr. 

Nos ommbus libna vetostis obsecuti su- 

£x qoo versa ne dubites vocabulum ded- mus. Plus dicit, se in casdgatis et eni- 

disse ob similitudinem propinqui, sic vere deratis codicibus deprebendisse, incurm 

wponendum: fluct-ăs, Ţpro incassum frtutra: et Vossîus, 

MUia multa dies in beUo conficit onw. ^ ^**""- P- ^^O. loco frustra, corrîgebat 

Jlustro, Nos tales subtilitates non am- 

Adrtîpulatur etiam VîrgiKus, ^n. v. 806. plectimur, contenti sîmplicîoribus. 

UOia multa dara l^Ui^m, Ver, IQOl, ponehat: sic, si fides colla- 

toribus habenda sît, in codd, B. L. M. 

Et Lambinua o^portunisrime admovit Ci. ^.p^um comparet: utinam res Uquidîus 

«ronan, de off. u. 5. ad quem locum innotesce^! P. quoque non aUter; et 

Pesmus noatras perquam infelicîţer ad- „^^^^^^ lectionem solicitări, donec d€ 

imM^ rem: " Est Dic«archi liber „embranîs btîs certiora referantur. Vindl 

de mtentu hominum:-^uî, coUectîs v.ed.pote6a,; O. A. XI. i^scehat; quod 

aelens caussis. eluvionis, pestilenţi». ^^^ ^s^Wcet: n. petebat; X. porta- 

vastiţatis, bduarum etiam repentin» ^^. et pro var. lect. |,ofeftat. Forte. ;,ro. 

•multitudinis,quarumimpetudocetqui». ^^^ q^ ,^^t^, i„ contextu, fir- 

dm hominum genera esse consumpta; ^^^ pulchro , disticho Propertii, îil 

^* dande comparat, quanto plures deleti « g 

^ flBt homines hominum impetu, id est, 

« bdl» aut seditionibus, quam omni leU- t«»^ ^ ^« """^„^ « *«**. »*« ^«««^ 

„ . , . .. ^ PonatttlnAczomoUUerundammas, 
** quâ calamitate." 

Ver. 999. ladebant: ** acripti codices, Ibid. Savibat: i. e. erercebat riibiem. 

*Wtde6anfj'* Heinsius, in adversar, i. Soavisaimam 'tranalationem bine Boetius 

II. p. 118. Sed, quinam fuerint istî co- arcessîvit, in lib. l met 5. 

dices, aliis edisserendum linquo. Noatei^ 

* «. . ... Ooerti tanti piM oos vuiBb 

■mphce verbo usua est pro compoaito ah- ;tomlne.qiiatoiurfortui»«lo. 

onun; ntaaepe aliaa. Etymon vods, et JţoUioi, Rector! comprime/ncftf/; 

Prânariam aîgnificatîonem ejua, penrenire ^* 4^^ coelom regls immeiuuin, 

HM. -w^ • Flnna ttabUR faedere tema. 

Vor. looa ^c* WC omnes libri; de Italegendum: M\m, rapidoi ^ Uahilfis^ 
VoL. III. M 



168 T. LUCRETII 

1000 Nec, temere, in cassum frustra, mare, saepe coortum, 
Saevibat; leviterque minas ponebat inaneis. 
Nec poterat-quemquam placîdi pellacia ponţi 
Subdola perlicere in fraudem ridentibus undis: 
Inproba navigii ratio turn C8Bca jacebat. 

1005 Turn penuria deinde cibi languentk leto 

Membra dabat; contra nune rerum copia mersat. 
Illei inprudentes ipsei sibi saspe venenum 
Vergebant; nimc dant'aliis solertius ipsei. 



Ver. 1XX)2. piaddtpeUacia pontt: redi (»AH )f n Imuio, jmu atyftd. Cum Flim(r, 

îi. 559. nttt hîst xvL 54. ex Theophnsto, uti no- 

Ver. 1003. Orthographiam peritcere in tavit edam Harduinus: « Ramonimali- 

verbo posui, quamvis Ubri veteres recenţi- " q«» coci, qui non germinant-^" P^ 

bus nilul dissentiant, si credendi sint col- ludes tterUet et inamomas Flutarchusbaud 

latores: videas var. lectt ad vi. 999. «liter descripât in Syllâ, cap. Sa— »irf*» 

Ibid. ridentibus undis: confer sis L 8. ^ » «'^•""' (• ^'^«^ «•«•«/»«*), «^ " 

Et in proximo, V. ed. habet cum, pro-#um. AMi» «-Xw^wf $vfos ug Xi^w TTOAAÎ «« 

Ver. 1004. Inprabâ, l e. mata» cala. lATAAEIX m^af^.rm^ Ila locus esT 

mitosa; vel qus ratibus impus, uti Ve- rescribendui: Ubri, ix^îi/r inepte; Bry- 

nusîxius Ibquîtur, temenit oceanum. """s, iX^ÎMr ineptius. Idem error «t 

Ibid. c«co.- L e. inutilis, sîne profectu, '^ LucuUo, cap. 32. T« )i x*f^ « «^* 

ignota, nondum in lucem, eruta. Petro- '«"«^^^ »'«» »« ^tf«r#/>#j. «« lATll- 

nîus, cap. cxxviu. «» Numquid ab aliquo ^H^» («^*^ »X*»î»iO «« xmfyypunf tuirv» 

« naturali vitio formam meam excacor* X*»*»t afMtfA^rkafums it rug Sin^t/'m, 

î. e. obscuro, perdoque. n^ ti/^Xh, »~ »•»•« " «••«*•'« NOTEPOIX w»«fi»»- 

apud Antîp. Sidon. epîg. 64. et alios, cu- w. Sic in Cimone, cap. 13. rtrss U-^ 

joB qnramenta, vel foramina, dBca sunt ^"'» *~ ^^«fff»^;;»^ : et LuculL 2a ^-'fwf 

(vide Vîrg. geo. L 89. 9a); nec foramen *^^«'' •« NOTEPOIX. Ita scribendum; 

est, per quod în lucem erumpat Heinsii ^"^«o, »M-i^f . Videas etiam qu« dictu- 

notam omnino velim perlegas ad ejusdem "** *^°* *^ ^^^ 1267. 
Maronîs ecl. vii. 56, Lonţ^nus, «ri^ Ver. 1005. penuria cibii qu« vocstur 

"t^m^ sect. 14^ fin. pulchro consortîo ver- Viigilio, ad ^n. vîL 1 13. penwria edendi, 
borum dîxit ATEAH xtu TT*AA. Per- Ver. 1006. dabai: Vind. V. ed S. de- 

spîcadter Burmannus vidit nihU novan- dantf O. U.dabanL-^mertat: V.ed.iitfŢ* 

dum esse in elegantissiinâ Nasoms locu. sast: forte, mersans: ie.'' nune copia 

tione^ex Pont. ii. 7. 45. " rerum mersans dat leto membra:" con- 

_. , fe'vi- 1174. 

Pectora qdam mea sunt serie e^caia malonnn : •> 

Ibid. rerum copia mersaL Juvenwr 

1. e. if^Cx*/MMK* bebetata, atque facta inu- «.. 

tilia. Theophraatus acoommodus est, hist 

plantt i 13. E»^< 2i T«y •?:•», m* 4«iy «i^ Quosdam praedpiut subjecta PO^itia magn« 

. .* , ^ ^l.^A^C^ ^. Invidia!: fiMf^Monga atque liuignbfcww^ 

«y /Kif^ii; fikm09f, Nec noh Themislîus, 

orat XX. ov y«^ IM* «^o-aif ^v Mrţ>, mu Dictys Cretensis, v. 12. " ilfifrsM dan 

• «««f , ff^M^ Tt «M EFKAPndl «car, tT- «« mu/to t«no, alque somno» barbari»— 

5 



I 



LIBER QUINTUS. 169 

înde casas postquam, ac peUeis, ignemque, pararunt; 

1010 Et mulier, conjuncta viro, concessit in uÂum, 
Castaque prlvatse Veneris connubia laeta 
Cognita sont, prolenique ex se videre creatam; 
Turn genus humanum primum moUescere ccepit 
Ignis enim curavit^ ut alsia corpora frigus 

1015 Non ita jam possent ccdQ sub tegmine ferre: 
Et Venus inminuit vireis; puereique parentum 
Blanditiis &cile ingenium fregere superbum. 



Sk rescribendum, ni fiiUar: vulgo, Fet^ choniatfao, apud Euscb. piwp. evang. L 10. 

Ver. 1007. itiprudentes; sic P. solus; Xtt6»f n wmwtu cura na^Mfuth mm B^ftutv, 

csteri, prudentess praeter Vind. ac V. ed. ntu ^aurvfm* ^To^m^au h vfs r»9 athk^n 

ijf prudenter, Sed Terissimum puto, Ownvfv^ it ^Mftnt rif ^mfutn ^ft^f t» %tf* 

qnod dudum viiis doctîs ennilgatum est, ftmrtty in «^;^iwt ri»A,A4»Ciiy, ^futf tifu 
snre dt id ingetiU fetus, sive scriptorum Ver. 1010. muHer cancenit in unum: 

testimonium. Facile nimiw»m «.« t liter i. e. locum, vel domum ; uthabitaret uoâ, 

pneeunte absorpCum foret, lUi îprudentei. neque esset, ut prius, vtUgwaga^ ac nulii 

-^pui: P. ipsis, propria: redi iv. 1064. 

Ver. 1008. nune dani: Vind. V. ed. Ver. 1011. Versusinteg^exsulat Vind. 

n. î. 11. nudanti V. ed. etiam, nedant; V. ed. O. X. iX. 

cscilioetinemuteto, et yocuUs coaUds. ! u,id. ^^^^i^ ^^^ CatuUus, bdv. 

muc dani; O. et nudant; A. et nuda' j^j^ 
Aont—- a/iM.* deest Vind. V. ed. ti. 2. in 
cujus ultimi margine scribitur, " Abest ^eâ connubia tiCta,i^optâtMhytaeDXOB^. 

«* eorputr quod oomparet sane în O. et Ver. 1014. alsia: O. A. algida. 
a. ut fef Km in P. Ibid. Ignis curavit: L e. effedt Sic 

Ibîd. f^ergebant: i e. ^^inclinando Yaa, iii- 1S8. iv.^SSa Lambînus.-»Quibus ad- 

** effundebont;*' secundario dictionis sen- das iv. 246. 

w. Gloss» yeteres: '' Vergit, «MT^iri- Ibid. alsia. Hujusce formae ezemplum 
**ra4." Confer Servium, ad Virg. Mb, aliudnoninvenîo: lexîca consulas. Glos- 
ai 244. Statius, Theb. vi 211. se veteres: .« jiîlsiosi, «^««nw-ij." . 

Spunumtesque nieto, patersB v^ijfim/ttr— . Ver. 1015. .^rre.* P. V. ed. L. M. O. 



Pf «*/. -^^.^ T*u 11 «- r -.. ■ — z. -« ^» ferrii unde dubitare liceat, an aliam 

W SIC vocem TibuUus ampllavit, ui. 6. 6. - •' . .. ^^„ 

forte constructionem poeta vellet, aista 

ItnoiAâ^ronâfundeVsâeniSLmanu. mxxnrum propter frigus: quod videtur ta- 

Ver. 1009. petteis: P. a. pelm, vel ^ ▼ix.toleralwle, et minime audendum 

J>etoM; sed omnino male. "*'''"• 

IWd. casas; vide ver. m.-^^lUis, ig^ ^^' ^^^^ P**^' V- eâ.pueirii forte 

nemquei vide verr.- 951. 952. Adi, â U- ^ F^l^W», «d nostnun ortiwgraphiam: 

beat. qu« nosmet disputavimus, ad hune ^' î"*^' 

toun pertînentia, in SUv. Crit sect. IWd. Vekus ihmimut vireis. In quam 

Gxlvil seutentiam Vixgilius, geo. iii. 209. aliquan» 

Ibid. casas ac peUeis pararunti San- ^um profecto fadt: 

M2 



170 T. LUCRETII 

Tune et amîcitiem ccqsamnt jungere habentes 
Finitumei inter se, nec Iiedere, nec violare; 
1020 Et pueros conmenâamnt, muliebreqiie sediun, 
Vocibus, et gestu$ quom balbe significarent» 
InbedQomm esse flBquum misererier omnL 
Non tamen omnimodis poterat conoardia gigni: 
Sed bona magnaque pars servabat fisdera» casta; 

* 8«d non alia magtovlMt industria finnxt» *^ habitantes; ut utrinsque finguftscrip* 

9wm Venerem et cscistimulos avertere amo- ,c tores millies) inter se cceperunt jungere 

<< amicitieiii.*' Hoc ett, quod didt Ovi* 
£Biic Oppiani», eyn. ii. 92. «^iy«Cx«Cf«f cBiis, met îv. 59. 

yer. 1017. mgenmmfregsre supertnm: Temporecrevit ornară 
ut Juatiiius» h 5, S* ** Et, quoaiam de- 

'< functus aflbi aonuuo ^deietur, aittnittm Ver. 102a ammendarunt.' alter aRoi 

** minacem duataxat ia VbyfregU" £t, sdlieet; cfMnmuni sensu ▼iasâm mol^ 

qaoAiioaiber^cmditiis vocafe, Valerio Maxi- piopter pueramm ac muUenun imbedllf- 

ne eH^ a 7. 6. infantii biandimenia, — tatem : nan loquitur de pareniibusti^ 

Su^erbum Tero, lS»az, ^tfit»u balbi&— Cteterum, pro sedum^ V.ed.B> 

Ver. 1018. amicitiem, ab amicities reo ttUum: et mox n. blando» vice baSte. 

to; ut avarih'es, iii. 59. Sic autem scrip- Ibid. bcUbe. Quippe^ qui nondum ex- 

tum est in F. V. ed. L. O. XI. vulgo, pedite loqui cBdicissent, sermone nuDime 

amicitiami IL amicituB^ quod certissinie adhueconstituta Faber.— Euripîdespe^ 

deflexerit ab amiciţie» Sosipater Cbari- venuste, Iph. Aui 466. 

8ÎUS, înst gramm. i p, 94. «« Amicities^ . 

« Flinius Secundus, sermonis dubii lih. "•'•' f ^'"^ •'^ mmSnm^ 

"sexto. Ut plamties, inquit, luxuries. E4«.r «^,«^- h, w .^ ««*• 

*< mollities, el similia; Teteri ^gnitate." Sic oţmiino legendus locus est: quod pos^- 

— Aoftentej.- peipuigata Piî exemplaria, modum vidi Musgnnrio quoqoe plaeiiÎ0& 

et M. aveniesi quod, me judioe, non pro- Ver. 1022. mitererier: Vind. O. A. 

bandum. mueriers et idem reoepto est <•• V. ed 

Ibîd. amidtiemjuHgere. Convenit Tîi mittrerier; quum f ac in minoribus ^ 

bulU locusi i. 1. 69. ad quem plm» He^^ mis passîm oommutentur.— <'*****''. ^ 

niuj»: eleganter et expeditâ de coiistnu*on«i 

f«t^. ^« r^^ . . Vind.V.ed. B. O. A. n. S. XX-comnoft- 

lnterea.d«m fatadn«nt,,««,«»«,«„or«. ^^^ ^^^^ p.^. ^^^^ ^^.,^.. hor- 

Hpratius» sat i J. 54, non minus: ridissime. 

HiKjrfiiat/»i^.iinictMetaenrat»a8iiou. Ver. 1023. N&ti: F, H. ^î«' ^ 

Ver. 1019. FinUumei, vel l^Vnftimi; con«ct<wem nuperum sapit 

aîc, elegantissime et sittceilBsime, P. A. r. Ver. 1024. ienabat ; Vind. A. *• 

XI. vulgo, PitUtimoi Vind. V. ed. R L. tw&in*;. quod insdtissimifr editoribus ^ 

M. Finitimi vero proxime: atque inter cuit audacter intnidere» contra libros 

«otductussimilesimetm^fiiifariiuiosci- teres unîversoa. 

tans fittOe aimplieem omîtteret Et «edo Ibid. pars servabat castei. ^^ 

«t: «« Finitimî, babentes (î. 9. tx^tt^ wfetatem F«Ugnua virtw, «ferOssn» 



LIBER QUINTUS. 171 

1025 Aut genus hmnanum jam tiun foret onrne peremptuni) 

Nec potoisset adhuc perducere seda propago. 
At varios linguae sonitos natura subegit 

Mittere» et utilitas expressit nomina rerum: 

Non aliâ longe ratione atque ipsa videtur 
1030 Frotrahere ad gestum pueros infantia linguse; 

Quom fiicity ut digitOi quas sint prcesentia, mouâtret: 



eamhim Venenun tfaesaunu^luniâ aaper- ^m Utm }im^§fa 9. Runc locum Lambi- 

flstais est^ in met ▼. 305. nus prior attalit; et tempestive lăudat 

^ ^ Diod. Se. i 8. atque Flatonem in Cn^ 

Mmi^nmneroatoUteu^ ^ AriitoCeU». calar. de intern, inît 

Hac «mir/ et taU emmittiait pntfia Toce. mg ^»;e«^ Addam peropportunum k>- 

n. . . _ cuib Oriinnis contra Celsum, lib. L n. 18« 

Ina. bona magnaque pars; ut Teren- . T %* - ^ 

J^EnB. I. a «J, wce. pnor comocnTit ,^^ ^,,^«, ,« ,,,«„ .^^„ 

«Mf ţ t nmţ mmrm nn irfvyfâmirttu 

IbmhicqttoqueftoMmififsiMm^^rfmad Ver. 10S8. expremt: i e. ttfyimtmv§» 

te»itufit: emittece oo^t Q. CuxIîub, iz. 9. 6. 

etValerius M"t«n"s ii 9. 7. <*£questris " ^BM, ai sudire via non fictas tuorum 

" quoquebominisioiiaiRcigna^iitf paia-." " «»«?*, venim necesdtate ultimă expre-- 

Bvnam partem, pro mogiMim, sbgulatim ** *•* — .•'— Rwterea, haec nomina rerum 

dedenmt alii anpîuacule; quoa nihil atti- ^ucretu, et hiOne tignificationes vocis ac 

nctippoDere. "gesHLs sapn^ in ver. 1021.- optime expli* 

Ver. 1085. A<, P. .ft>-M« n. «.b. «*^' taiignem Horetu kcum. e«i«n 

I^Q^^r^ ommno per eoadem gradus' declarante» 

xr^ .^^^ . , aat i. 3. 107. ubi Baxterus roiaere balbu- 

V«. 1026. perdi««fr« lecl^ propa^o.- tiit, atoue intellexit nihil: 
<• «• * Mcc pomiaaet nomnum propago» 

** perpelim naacentinm ac aibi Invioem DonecverAa, qoibutvocetseiMttqoeaotareiit, 

•* «ccedentium, ducere genut, et eontinu- *^fl"*»«l«»e. iavenew-. 

" »e,per omnes annoa, qui intervenerint, Hos versus optime peroepit et explicuit 

" uqne ad hoc tempua.*' Montboddo nostras, in opere utiliaimo de 

Ver. 1037. j^: Vind. n. n. Aut,-^ ong. et pr^g. sennonis, part i lib. 3. cap. 

Haec autem examuasim ooogruunt Epi. 10. vir, admirabiliter eruditua; aed amore 

cori rationibua, apud Dîogenem Laertium nîmio sui oecus, et contemptor aliorum, 

apoaîtia, in x. 75. AXX« fuif v^tknitruv ^ doctiorum, confidentissimua. £x parte 

«« rwt ţwn ir«XX« tuu vrtuT6M iv rm consîmiliter Aristotelea, de intâp. 1. E#r« 

•wr» *%fU0râtrm Wfmyfm^m itUx^nftu «, /»««» •»«••«<? ^»«h rtn w rj n^»xV ^"^ 

<« «M7»«#liiMM— -^iv nm rm §Hfmr» i( ^«w» rv/*C*A«. FocM îgitur, affectuum 

«npK fui ^tfu y%n0$mt, «OX* «vtwf vuţ et aenauum natundia erant fetua; rerum 

fMUf rMv »94făMnnt »tJ' Im#w i^vir «Im autem rnmina deince{n, a rt lil a i m aapiea- 

«v^eMn irmăn, meu iitm XaftSmfW^t ^«v tium inventio: quoa .ampliasimus gravissî- 

^^imr», littit TM »%fm iMipuruh #«;iXt- muaque scriptor Pbilo plus semel «rj iirtuit 

iuw »f ittagrm rm wmitf mu rmv ţar' rm wfut rtf vocitsvit, ut prior magisUr 

*«*/MWâ,i,, tts «» îrwt MU if ^etfu rvt rtrut Plato, cfâ/ataăirtts et «f^^nr^Q^f. 

M3 



172 T. LUCRETII 

Sentit enim vun quisque suam quod possit abuti. 
Gomiia nata prius vitulo quam firontibus exstent, 
Illis iratus petit, atque iofestus inurguet: 

1035 At catulei pantherarum, scymneique leonumi 

Unguibus, ac pedibus jam turn morsuque repugnant, 
Vix etiam quom sunt dentes unguesque createi. 
Âlitum proporro genus alis omne videmus 
Fidere, et a pennis tremulum petere auxiliatxtm. 

1040 Proinde, putare aliquem turn nomina distribuisse 



Ver. , 1050. tnfantia : i. e. impotentia . Dente luptu, eomu taunut petU: unde, nki la* 

loquendî; redeasad ver. 224. Cicero, de ^^> 

invent i. 5, " infatUes et insîpientes ho- Monatratum?— 

" mines." l e. imperitos onmmo fandL Ver. 1054. infistus: âc videtur vohii« 

Ver. 1051. ^um: n. Qui»; non niale. Vosaiua, referente Havercampo; el âc 



M, eL-^onstrei : aic libri veterea ^^^^^ rescribenduto existimavi proptt» 

universi, ni fidlimur ; longeelegantiaaîme, i„dubîtatum antiquisannorum exemplari- 

ac vere »«««w.. edkorw illepîdiaaimî, ^^ testimonium, quunm « et rf in mini»- 

^onstrent; neque ahter, si faa eat credere, ^^^^ f^^j^j^ Uterarum quam minime dis- 

Vind. et B. aed opulent ignavietinadi ^^p^^^^ Vînd. L. M. «. m/.««.; «eteri; 

collatorea. infensus: quod editorum numerorecep- 

Ver. 1052. vim: L. M. n. w$; haud turn est Fasâm vero commutari aolere 

deterius,silîceret etiam ncas scribere: vide yeiba infensus et infestus, te certîorem 

ii. 586. Et forte an exquisilior formula fadet Drakenborcbius, ad liv. ii 46. 7. 

librarios ludificata sît, et ro mam vim în cum var. lectt. ad Vîrg. Mn, v. 641. Au- 

eodices importaverit prster mentem poetse ^]^ yi^t epit it 4. 

ac primariam scripturam. A^ue ordo ^^y^ ^^^ i^ summopete convenîunt, 

est constructioque: « Quisque enim sen- ^^ leguntur in HaUeuticon fragmente, 

« tit, quod possit abuti suam vim." Et ^^ 2. ubi nostrom laudare non oWitos 

boc ideo monendum babui, quia editores est editor nuperrimus: 
impudentissimi de suo rescribere non ex- 

paverint guam, pro guod. 2. gui: i. e. Accepitmunduslegem;dedit arma per omnei* 

quî, vel guo modo^ ex interpretatîone scili- Admonuitque «ui: vitulus sic namque minator, 

Qvâ. nondum gerit in tenerâ jam comua frostQ 
Sic damae fugiimt, pugnant virti«« leones, 

Ver. 1055. Comua vitnlo frontihus ev- Et morsu caniş, et caudae sic scorpius ictu. 

sLent, Horatius videtur plus semel non 

immemor hujusce loci. Primum. in od. ^er. 1055. scymnei leonum, Propne 

iii. 15. 5. dictum est. Hesychius: 'Sxv/tm* • «»• 

X«| Tv XMyr«f. Vide scholiasten ad Eurip. 

CrasdonaberisA^^io, Hec. 204. ejusdem Supp. 1222. Hom. 

CtAfrms, turgida cornibus n ^ gig.^Mox n. morsus, pio mom- 
PrtmUf et Venerem« etpraluxt destinat, 

que, 

Deinde, ad sat îi 1. 52. Ver. 1056. morsu scymnei leonum. Ci- 
cero, nat deor. ii. 50. ** Jam îlla cemî- 

Ut, am quisque vaUt, suspectos terreat, utque ,, ^ ^ . ^ „•« «,îc «e 

imperet hoc Natura potens. sic colUge mecum. " ^^ «^ ^^^ ^^^ et vim SUJS se 



LIBER QUINTUS. 17S 

Rebus» et inde hominee diâicisse vocabida prima, 
Desipere est: nam quur hic posset cuncta notare 
Vocibus, et varîos sdnitus emittere linguse, 
Tempore eodem aliei &cere id non qukse putentu^?. 
1045 Prseterea, si non aliei quoque yodbus usd 
Inter se fuerant, unde insita notities est? 
Utilitas etiam, unde data est huic prima potestas, . . 
Quid vellet facere, ut sciret, animoque videret? 
Cogere item plureis unus, victosque domare, 



'* tfxms qusque defendat: comibtu tauri^ UtiBtaHsi etunde data^estlinic prima potestas, 

« anri dentibus, morsu leones^ ^^ ^^*«V f«cere,^tit sckent, animoque i;«c- 

^ ^ rattf 
Ver. 1037. Vix etiam quom: it» una et 

altera recentîor edido; M. quam proxime QuSnis ratioiubus subhîxus alker scripse- 

vao, Vix Ham quom: syllabâ deficiente, ""»» postquam iensam exposuero, decla. 

Vini V. ed. B. L. n. S. n. Vix jam rsbitm. «' Fraeteraa, unde quispiam no- 

jicow, omisso eti P. Vix jam etiam quom: " noM» ivnim sonituaque varios callere 

Tulgo, Vix Hum cum ipsis.-sunt dentes " quiverit, nisi fiiiaset ezperientiâ edoc- 

vnguesque: 11. «in* ungues dentesgue, ** tuaMJnde. iUe «aohis omnium posset 

Ver. 1038. Impense laetor ob bujusce " «âre, atque penridere^ quid dbi poace* 

Iod laotum noii certissimam restitutio- '^ ret comxnunis bomsnum utilitaa?" Si. 

nem. Evulgari aolet, -4?i<MMm/iorro; sed mile dicendi genus nuper venit -in- irer. 

in Vind. V. ed. B. |tf . £1» oompaiet pro^ 996. Jam vero dissimilitudines lectionis 

pom: unde statim vidi reponi debere JUi" percenseamus, ut nostrae ratîones liquidie 

turn pro Jlituum. Infrequentior tlisto ^^U et lautîa hominibus commendatae. 

fîaudi fiiit Ubiariis: redeas ad iî. 660. UtUitas: itaVind. V. ed. B. L. M. O. 

ftofecto, poteram transpodtaa dictiones A. n. X. XI. omnes denique praeter Pium; 

eiHbuifise: Propwro^ alituum; aed pro- qui tamen habet etiam^ L e. et; quod nos 

postam viam magis Lucretianam puto: excepimus, pro vulgari et: O. A. atque, 

vide ii. 978. îv. 888. v, 313.— «/iar n. I>e confusis et atque etiam, vide«»ăd fii. 

0^d— Mox M. pinnisi minus antique, ^^* 

ut equidem aibitror. .Ver. 1048. Q»t<2.*.P. Qaod,^~8eiret: 

Ver. 1042. Detipere: V. ed. B. O. A, P- A. scirent, wAl-^videret : P. n. vide- 

XJL'Jktuper, ^^> ^' M* «'»<'«*• Timor de metro, 

Vct. 1045. \afio, sanituB: articndatoa "^^^ "^^^ defenw, Ubrarios impulit ad 

«flicet f,u^^, a^us*^. sonoa. ^* '«>«»* reponendum. Illud mdere non 

_ .^ -- valdeimprobaverun,constnictiQms.varian- 

Ver. 1044. non qmsse: M. nequtsse; , ^.a j t *•• • • j 

ţ .. ^ ' dae gratia, adLucretiiixţgemum; aed, qua 

^ ' dedimus, potiora multo arbitramur. 

J«. 1045. guop.e: Vini ^,ue; O. ^^ ^^^^ ^^^ . ^ ^ ^ ^^ . 

' * unde, satia sordide, O. sordet; n. autem 

Ver. 1046. insita: M. sita.^'-nolities: g^^^ges 

V.ei «o<fc», M. nalUie. Et hic locu. j^^,^^. j, ,. ^ ^^. ^ 

ne Tulgo acnb» solet, et interpungi : ^^.^ agnificarent. minus inteUîgenti- 

unde hMlta notiae» est bus. Surdu iptar qiioad potestatems Ht 



174 T. LUCRETII 

1050 Nop poterat, reram ut perdiseere nomina velleiit: 
Nec ratione docere uOâ, suadereque surdis, 
Quid sit opus facto; fedles neque enim paterentur: 
Nec ratioiie ullâ dbi ferrent amplius auras 
Vocis inauditos sonitus obtundere frustra. 

1055 Postxemoy quid in hac mirabile tanto opere est re» 
Si genus humanum» cui voX| et lingua, ^igeret» 



in Hondo, od. L 2. 27. quoad voiunta- res variag voce sigiiificet, an varia voce 

tem : res: quum proreus neoeasum sit utiolibet, 

ut inde diversa nomina pzxiferantur. 
■ pisce qaâ latilgeBt 
VirgtoessaiictVMtfitt/atMantfMi Ver. 1058. pecudei muUB: l e. aXty» 

Cannina Vestam? Mnvm: vide nos, de hac re ampliantes XD 

Confurihid. iii 7.21. AUÎpMsiinsimîU- 8^^- Crit iv. pp. 245. 244. 245. 
t«ar.:-^Pqm», lifanirius oodidi A. scripCor. V*'* ^^^ .««'•• ^- *^ «'^-^•- <>• 

uUâ vocabulodeoeptus, qam vocem intaw ^' "' fl«*--T^*»»' ^* ^- »*** ^ "«*• 
veniunt in hoc veisn, usqoe ad candon ^"' ^^^' ^^ *" ' ^ ^/ "^"^ ^• 

▼ocem in ver. 1055. omisit ^ ®- ^' ^' "* ^* ^' ^ o^^or, L. îi 

ir«. ir^ea r^ 'j '. £. ^ « collatof testîmonium horumce codd. 

Ver. 1052. Qmd nt opusfiteto: ne- _ ^ v ^ tt i -j i- . j 

...... j.. "^ .. ^ . nohis retulisset yulgo,tJ/sctf<tf; adar- 

quissimi bipedum editores, Qmid Jacto ^. . , j , ,. j ^. 

^ j, l.^^ bitranam haudduhieemendationemcnti- 

eMsf opi», dederunt ex aibitno, contra _ . ^r' :» xr j 

ia*«~. «-* - • ^ ^ corum. — Poiro, pro etentm, V ind. V, ed. 

liDK» veteres umversos.— ^ctfef negue: ^ . . 

Vind. V. ed. S. ^bcife «th« gve^-^-ptUereft' 

tur: n. peterentur. Ver. 1062. /nrilrata.- n. Jmto^r-^tfo».* 
Ver. 1055. aure» obtundere frustra. ^'^' veteri orthogr^i» q«««n pnoi- 
Smiliter Horatîus locutua est. ex nostrâ, ™ • """^^^ ^* ~^^ «*"* exhflientilm 
ni fiUlimur, certissimâ emendatione, sat ^^^ /iirttata. Tantum fiuât ad bo- 
ii 2. 105. jusce Iod locutiomes Donaţi cominentarius 

in Terent And. iii. 4. 18. ut videripos- 
Id^.llnitifstujUlţ.etmenteTeccp 5i^ ii, ^jig accommodatus: «« Dudtur 
O^/imifom» patulas impune legentibus,d«rM; ..... 

*' verbum tmtor a cantbusi qm^restnctu 

Ver. 1055. est re: A. esset,~^e deest " dentibus, hanc literam JB imitantur." 

V. ed. S. Corrigam Festnm: ** HirTire^ gannire; 

Ver. 1056. vigeret: P. V. ed. vigetur. " ^°d ««»«» ▼ocis est caniş ra^j*." 

Ibid. /la^a vigeret: i e. in quâ pecu- «^«^ ^•"- ^« ^«- ^*- ^ ^- ** ^"^T 

liarishominum virtus stat, et efficada; ut " gannire, vi 10. Veteres grammatici: 

tauri comibus, leones unguibus ac denti- " C?*^"»*. ^«w«-" «donius Apollinaris, 

bus, distinguuntur: alia autem aliter ani- **• ^P""^ ^^* 
mim ti A. Musritaiu qnanquam chonis invidoram 

Ver. 1057. varias, I^gc, varid: vide Pfodat tttrritu rabiem camno: 

ver. 1087. Bentleius. nam irrito verbum ab Aimre pullulat; 

Videas etiam, non minus facientes, verr. vide Cassiodorum de orthographiâ, cspt 

1045. 1059. Sed enim quid impedit, quo 9. 

minus poetaflr«ixiX«r«r«fdiceQdi formam Jhlâ, canum MolossUm, Haocus» sat 

mutet? £t re verâ eodem redit, mve quis ii 6. fin. 



LIBER QUINTUS. 175 

Pro vario sensu vorias res voce notaret; 
QiMmi pecudes mutae, quom denique secla feraruniy 
Dissimileis scdeant voces variasque ciere, 
1060 QuommetuSţ Euidolc»*, est; ^quomjamgaudiagliscimt?^ 
Quippe et enim licet in rebus oognoscere aperds. 

Inritata canum quom primum magna Molossâm 
Mollia ricta fremunt, duros nudantia denteis, 



■ «faiul domus alta Mdhssis Jjf^ muras Valerius Flaccus» î. 1 59. 

Penonuit canibus—^ 

_.., ^ «T. .1. At procul e stabuliB trepidi clamore sequuntur 

Ibid. magna fremunt: ut VurgiUus, paBioTtt,/ramtusq!aecMtm. 

Mn. xiL 555, inmane fremerUi ; et ibid. 

«r. m acerba fitmm,. Quod moni- H^" '""' ^""^ «-lidtodmem /«- 

tom volujisus ob interprads erratum, re- 



tinantes. 



&m^ magna ad rida. de minus de- B>Î<1 rfum nudantia dentei,. Manv 

gttite GOBstnictioDe. ^^' "* ^^^• 

Ver. 1065. fremunt? mc P. et Vînd. si _— — duri<iue venenum] 

cndere coUatori &8 ât; Nwiius, iii 185. '^'^ — ' 

tnmunti reliqui libri, premunt; et boc «tqiie ibidem, iii 514. 
ultfauum ferri fortaase potent: qutun ▼©- iM8cl«08iw<<iilanlabantrf«i<i6»/artua. 

IO lectio recepta structuram expeditiorem ..... 

pr«beat, atque veiba fi-emo, premo, et Heînsîanas conjecturas, erudit, amdis, 

*r«no,imiumerîsiiilocîscommutata8Înt, ri\bS\moTOi, Hac aut^ occasione. poe. 

Bihil Dovandum existimavL °» pohtissimum, Auth. Lat Buim. m. 

IWd. MoUia: L e. iyfa, flexîlia. pen- «• en»«>datius exbibebo: 

alia: redi ad amiotata în îv. 592. hî,. ^^ «irgebant, celebies, LucuUe ! peiiatet: 

VAiLfi'emunt .«ie. immurmurant^ non- pro quibus, bea ! vasU mole ruina jacet. 
dam dare sonori; vel, ut cum Vwâo Io- Wetamett paria prfac» votigia f orm« 

Servat ; et eversum grande superbit opus. 
^P'*'* Omnia quae duro cot^ringtuU dente, parabant 

Ummm oan wcum ct ndwta tilenţia rodunt: Bxitium aaxto Tempora, Fama negat. 

quî verriculus egregîe illustrat nostrum. /«*«, iuxrtKts: Ubri, Ipse. Et vulgo, di- 

Hoc facit etiam SOiusi ad Pun. xv. fin. ro confirmants Burmannus, consumunt: 

Oudendorpius. ut intellexi postea, coU' 
cUntso commurmurat ore. . . ^ ,' , , ^ . 

fiingunt: sed illud tempus cum qiuB sta- 

£t bis versibus Cari genenditer appodtus Ut optime. Possis etiam coniurbanti "vide 

est Sexti Empirid locus în Pyrr. bypott Lucret. i 56a iii. 499. at positum m»- 

lib. l cap. 14. sect 75. Km azuofUf h lim. Vide TibulL îv. 5. Z, Nec Lucre- 

VM xvwf, ttXknt ft%9 ţmm^ xfviftifm^ i^ tîanis non conferri debet Avianus, fah. 

•y »/unmrtu rtutr «XXtiv ^t, h^ mv ttftmv» vii. 1. 

' . Forte cania quondam, nullis latratlbiu horrens» 

f^f •«•«» gmwft. Cum qmbus conmut- jf^ patuli» primum rictibus ora trahens, 

te ea, qua reperiuntur în Porpb. de abst MolUa aed pavidas submitteni verbera cauds, 
iii. 5. gu[) £q^ . Condtus audaci vulnera dente dabat. 

iWd. fremunt ricta canum, Similiter gj fiqueret veteres hirro tcrti» conjuga* 

Claudianus, de ScyU» can»*i«, epig. L 2. tîonîs habuisse, venim ibret Ai'rwn», vîce 

%Aeo« inter y»»»l/tf/,avidamqueCharybdin. horrens* Onomasticon Latino-Greecum: 



176 



T. LUCRETII 



Longe alio sonitu rabies districta minatur, 
1065 Et quom jam latranty et vocibus omnia cooplent 
At catulos blânde quom linguâ lambere tentant. 



Apuleîus, apoL p. 7. ubi datur vulgo, 
*' Ne ^ua,'* casa recto; peiperam: 

Ne quâ viiatur tetra labes sordium, 
StutricHs forte d labellis riieris. 

Suaviter, ut npu maxime, Calpumius, ecL 
V. 92. 



bitâ utriosque* tam gladiî ^piam tegminu, 
ratione. Virgilius, geo. ii. 300. 



saaani-^Uttrmge ez axbore plantas : 



• Ipse videbb 



Serpentum ceddisae minas : non stringere dentu 
IJUapoteA uncos; sed inani debIBs ore 
Marcet, et obtuso jacet exannata veneno. 

Ver. 1064. alio: mc P. n. aolî; reli- 
qui omnes, alia : et hoc venim arbitror, 
atque antlqiiîssimos nomen sonitus în mu- 
Hebri genere cognovisse, quamvis de hoc 
nibil ~ compertt habeam ex grammatids 
▼etustiSi— ra6ie«.* ita F. X. XI. irtnirnuf 
rtfmst et cum varietate constractionis, 
gratissîmâ Lucretio; convenienţa etiam 
moz recensendis codicum testîmoniis: 
▼ulgo, rahie, — districta: Vind. V. ed. L. 
M. stricta, cum defectu syllabae; n. et 
ttacta-; 2. si stricta. Ferri poterat sic 
stricta; quod tamen prae vulgatis prorsus 
flordesceret— mina/ur.- sic P. Vind. V. 
ed. B. M. O. A. A. vulgo, minantur, 

Ibid. rabies districta, Hoc elegantis- 
simum est, atque summe artîficiosum, pro 
vulgariore, rabiosi dentes districti. Am- 
mianus MarcelUnus, xiv. 7. de GaUo:-^ 
'* districta dentium acie strîdens— w** £x. 
guisite Sidonius Apollinaris, vîiL 5. 

Distriaus semper ceiuor, qui dttigit, exstat: 

per translationem a gladio vaginâ nudato 
sumptam. Frudentius, cathem. xîi. 110. 

V 

Transfigit ergo carnifex, 
MucTone âUtricto furens. 

Hale Heinâufl, destricto. Si quîd în hac 
re valeam egomet discernere, vaginam 
recte dixeris destriaam, sive dereptam; 
gladium vero districtum, sive separatum 
a tegmine, ita ut dtversis locis sint: ha- 



î. e. absdnde, separa; unde satîs constat 
varietatem de/ringe, qam doctis viris ar- 
risit, esse {^ossatoris interpretamentum 
menim. Idem Vîigilius, ^n. vL 617. 

Saxumingensvdviintaliis radiisqoe rotarom 
D'utrkti, pendent : 



ct 



CC 



i. e. '* membris in diversas partea oompaU 
" sis et ligatis.^* Librî plures, Destricti^ 
mendodssime. Hinc oerto conîgas Sene- 
cam, epist ci. *' Est tanti vulnus suum 
premere, et patibulo pendere districtum^ 
dum diffisrat id, quod est in malis opli- 
^* mum^ supplicii finem.** Librî, destriC" 
turn, Germanicus, Arat S05. 

Sed poeniB facies remanet ; d&Orictaiqat pandit 
Brachia, ceu magni teneantur robote aaxi. 

Infelidter Grotius reposuit destricto. 
Corrigo certissime, aut valde fallor: 

Sed poeme ftties remanet j districtaque^Mulcf 
Brachia, ceu magni teneantmr robore saxi: 

i. e. qiutad brachia: qtio nihil forat ele- 
gantius. Hae prafecto notae, jam plus 
satis tumescentes, me latius evagari non 
sinunt: aliter, locos multos veterum, vo- 
cabula destringo et distringo exhibentes, 
probe oonstitutos darem: sed alis oppor* 
tunitates, et alia tempora, haud .poullo 
melioTB, sunt speranda; nune etenim 
grandîssimi sumptus Jios ocmatus comi- 
tantur: jacet honos, degeneri saltem Bri- 
tanniae, literarum. veterum, 



-.-i*— et tenebris nigrescuat omiUa circmn. 

Ver. 1065. ^^ alio sonitu JSt quom." 
Vulgarius est, alio ac, veL atque: sed 
consimilem formulam nostro ledonavi- 
mus ad ilL 8. 



LIBER QUINTUS. 



rji 



Autriibi «os lactant p^bus, morsuque potentesi 
Subspensis teneroâ imitantur dentibus haustus, 
Longe alio pacto gannitu vocis adulant. 



Ibîd. vocAug omnta eonplent, Dicendi 
Borniam "^rgilius variavît, JEtl ix. 112. 



■ tum vox horrenda per auras 

Exddit, et Troum Rutulorumque agndna eon- 

put. 

Ver. 1066. linguâ lambere. Idem iile 
Vlrgilius, ^n. ii. 211. 

fiUla UuubtbaHt Hngms vibrantibus ora. 

Ibîd. lambere tentant : quasî viz perfi- 
oerent Niimnun, hac ostendit elegante 
phnsi, quam felidssime, matems tracta- 
tbnis mollitudinem. Paroentes conatus 
veibU conâniilibus deacripfdt Mantua- 
Qtu, MsL xiL 104. , 



naris imitatus e9fe nostnim, im, SKX de 
marino pecu prophetam eructante ne 
canens: 



> atqne itasd in comua taaat: 



vrtţihfi'iwh ut aequum est, in semeţ saeţ- 
TÎens. Gemellam notionem noster Carus 
statim ezhibet uberius, ne minore tamen 
cum artifido ac venustate, in ver. 1068. 

Ver. 1067. Aut: V. ed. S. Ats O. 
Atque. — lactant: sic omnes omne genus 
libri veteres; editores hodienii de suo 
impudentissime inferserunt ^ctan^, quasi 
qois Anglioe reponere vellet handle, pro 
dandîe. H» vero corruptiones nobilisâ- 
morum scrlptorum minime sunt ferendn, 
nec sine acerbissimis objurgationibus di- 
mittendae. Itedeas annotata ad iv. 989. 
-^tentes: sic optime» longe optime, 
scriptum comparet in Vind. L. M. 2. A. 
caeteri, petentes. Nostrâ lectione nihîl ez- 
quisotius. ** Quamvis sint mortu potentes, 
'*et ore fortissimo, moQisâmis tantum- 
'* modo tenerorum dentium morsiunculis 
" utuntur." — Moz n. Suspenst\ 

Ver. 1068. Subtpensis dentikus: i. e. 
pendentibus, et^non coUisis. ^stivum 
Bolem prius conderem, quam locos vete- 
rum, banc elegantissimam pbrasîn illus- 
trantes, valerem adscribere, si singula 
circum?ectari vellem. Suffidat igitur 
paucula defloravisse. Sidonius Apolli- 



— .— — quem dngbltantibi» extis 
Esuriens vomuit siupenso belua morsa : 

i e. inyfMri ^tth^tf^, uti sequioras Gr», 
ci loquuntur. Testi sit Colttthus, ver. 

227. 

ţXirt «EIA0MEN0I2IN u^ IXNE2IN ix^s 

Mulţi Latinorum, quos longum esset 
enumerare, dixerunt tuspenso gradu» 
pede, ac âmiUa; sed Statius ad Coluthi 
morem presâus locutus est in AcbilL i. 
572. 

Nune thp-se pareente feri t ^ 

In quo dicendi genere Nonnus passim 
luxuriat: confer nostrum, ad iii. 197. 
Addam Anthol. Lat Burm. L 72. 84. 

Aut, ut fort^ magia, suoceiuo Marte, placeret, 
Admovit tauris suspendem oscuta labris, 

Ezquisite, nec sine Lucretio meo sdlicet. 
Aliter, nec minus pulchre tamen, sensus 
idem exprimitur ibid. ii. 119. 92. ubi 
Burmannum haesitavisse miror, sobrie 
denique interpretantem: 

Valle mb Idcft, dum te, f onnose tacertes. 
In venit, et pnsse moUiter ungue răpit : 

L e. represso. Sic autem legendum in 
priore versu, pro ineptîssimâ voce sacer- 
dot: L e. itMrnx^j ayXMâMOfrof quod 
podllatorem decuît Et Scaliger com- 
modissime apposuit Marţial, i. 7. 2. Sic 
Nonnus, Dionys. xL p. 312. de eâdem 
re; 

«EIA0MEN0I2 0NTXE22IN t»itţtn» ^i« 

Apuleius, ibid. iii. 231. 7. tempestivus 
est: 



178 T. LUCRETII 

1070 Et qaom deşertei baubantur in aBdibus, aut quom 
Plorantes fugiimty submisso corpore, plagas. 

Denique, non hinnitus îtem dîfferre videtur. 
Inter equas ubî equus florentî aetate juvencus 
Knnigeri s«vit calcaribus ictus Amoris; 

Olli,purpureadellbanteeoscula, H,-.f«f.,r ^ 

more ac blanditiis aocedimt; unde, sensu 
Lepide Sidonîus ApoUinaris, xl 41. mediocriter deflexo, amant, et cum vo- 

i>««.gaud«.eor^enteioco.«*rideeam.tor ^TJS^^' T ^T"* 

Vuloerej jamqne«iam A«rtf«i/i /ilire flagellat. ^^ rortasae capiendus est Cicero, Tu» 

-, . . , ^^P- "• 10. de mtitwre Pnmetket: 

Ita rescnpsenxn: libri, Turn. MartiaUs. 

i.lS.5, nortromoitetoMngttinem. 

Cum prensus biando toties a dente redlret, AWenua. oi!k dese. 358. de iVîfo.- 

Et per aperta vagos curreret ora lepiM.' Csnilus accedens <Uti loca flumine adulat. 

Confer Stat sîly. ii 5. 6. qui vocat laxa î. e. moUiter aocedit, et quwi gaudeoi 

îT^—^r.''*?^'^ '"'*'*" ^'^^^^^ Valckena&i, ad Euri^Hipp. 862.- 
Um videas Livînoum, qui Drovocat iul r--* - *.. - . *^*^ 

«im!n,.>n> ^L T^ emibent, agwwcunt, atque 0iis ano kx» Tertnl. 

venim e^rmon dictionu mttor. «^1 ju.i -. » .. 

Ver. 1069. Exsulat ye»u. mteger n^ ^ *"^r'". ''"*~' »**««■ 

«looet gnmmaticin « ,an«.„ n^ ' "^""^ ^'««'"*.- »« Pn»> 

«rf«/<rt ^^ «<rt»*w î««niitfijr, « de ewiiSia Oroshi^ 

I«rfi «««i^.. Fe«u.: « <W«o. ^ 5^ "' ^*°*"™- "'''°*™^ 
« canum querula murmuwtio." Coos». 

I«s interpretes ad Terent Adelph. ir. 2. '^*' 9^ w ttv fta$ ii% /^ym KAAI0T2A BA- 

17, Gloasator vetus: « Gannw, ^^,^(,«, irzoa. 

** «i^-»^." Sic scribendum. Hom». v- , . 

rus, Od. n. 162. Videas insuper JEsch. Pere. ÎS. Taeti. 

ad Lycoph. 77. et lexicogn^hos vetos- 

KNTZHeM9yici(»ri8<«rfiiiluj»»^i,6b». * Ver. 1071. Pferati<e«.* V. ed. O. XI. 

Peri^^e sdiolia, cum Suîd. et Hesych. in ihu 'La*.»-.^ • 

oognatis Todbua. «•6«»»«o cofyor^ .• l e. corpore 

,. j , se submittente, vel demîttente. Vert» 

Jbid. adulant, i.e. ^udunl^ abblao- singulari senaum felidicr Gxawi compfee- 



LIBER QUINTUS. 



179 



1075 Et quom sic alias, concussîs artubus, hiiinit» 
Et fremitum patuUs sub naribus edit ad arma? 

Postremo, genus alitumn» variseque volucresy 
ÂdcipitreŞf atque ossifragse mergeique, marinis 
Hacdbiis, in salso victum vitamque petentes» 



tuntur, «'«'«(•vrff • de quo dob plus semel 
in nods ad Euripîdis Herculem furentem 
£ximii8. 

Ver. 1072. hinnitus: II. tnitus: et A. 
mderUur, 

Yer.l(y73.Juvenctu: A. X. XX. Jitom- 
ins. 

Ibid. Jhrenti mtaie. Cum wînnuUti 
varietate ViigUiuSk eeL, vil 4. 

•^hoc est, Miate Jhmie:* Seraua ed 
locom» 

Ibid. jwumcuss de equo noBler, ut de 
adokteeKtibut etmm HontiuB, od. n. 8. 
fi. queniediiiodmii Gned Tocabula ^mi^ 
XH et ir«x«f ssphncule soient adhibae. 

Ver. 1074. Pmnigeri savit: Vînd. V. 
cd. II. X Pinnigeris acuits quoB non dis- 
crqunt reoeptb, niaî per e in c mutatum, 
<t malam literarum consodationem: A. 
Phmig^ris tevit; alia manus superscrip- 
■k ittud acuit: A. Pinnigeris init; O. 
Pinnigeris kinnit. Et notandum est, Ii- 
faros consentire in Finnigerisi quamvis 
aliam ortho|;raphiam alibi major pars o»- 
teotet Sic Amraianus Marcellinus, xxiL 
8. ** serpentibus pinnigeris — <,'* 

Ibid. Finnigeri Amoris, Maro, iEn. 

Ergo his aRgirtm dlctifl adfator Jmerem, 

Ibid. satfU calcaribus ictus Amoris* 
Seetiam EuiipideB, Med. 8. 

Mimitm percussaj vel, ut TuUius tran»- 
tu]i^ 

■ amori ubvo /«i«ta: 

pnipiusad Lucretium; cuî credas in o- 



cuHs fuiase illum tragunun, ad Hîpprf. 
38. 



gtwurm, u^j$mrkifyf»mn 



KENTP0I2 EPaTOZ* 

ubî Valckena&us satis infeliciter meher« 
cule versatus est Apponam praeterea 
Maronem, ad JEn. iv. 532. 



Stcvor 



IngeminantctarK; nutaupie remisei» 



Et idem stimulos amoris, ut magister cal' 
caribus amoris; geo. iii. 21 Ol Brudentiua, 
in Symm. i 133. 



ilfflw/if ftiriaiibai ieuu 



MBoadas, inflamnaote mero ia sceU» omne 
rotatas: 

nam ne scribendum; non, ut in edStk 
mendose, ipsas: et el^^nter tangit tox 
postrema rotationem cerviris ac comarum, 
de Bacchis passim memoratam. Cogna- 
tam Tocem maluit Columella» x. 198. 

Nune amor ad coitiu properat, nune spiritns orUs 
Bacdiatur Venerlj stimuUsqve Cupidlnis actui^: 

ubi nihil temere novandum puto. 

Ver. 1075. 1076. Transpositi leguntur 
bi versus in vulgaribus editiombus; unde 
piorsus perditur et pessum datur Iod pro- 
prietas et argumenti via. Nos ex ingenio 
lectum ordinem raportavimus; neque de- 
aiderari potest jeatitutio magia indubita^ 
bilis. Postea intellexi non aliter &ctum 
in editione Flofentinft, anni 1512: quod 
gavisus 8um, quamvia rea ipsa darissime 
▼odferetur. 

Ilnd. Etsic: editores, Ac sisi inutilî- 
ter et audacter, libris omnibus fiuunori 
redamantibus. — quom : X. turn. 

Ibid. sic alias kinnit: î. e. «« aque kin- 
** ntV, de commuxu consuetudine loquen- 



^ 



180 T. LUCRETM 

1080 Longe Idias alio jaciunt in tempore voces, 

Et quom de victu certant, prsedâque repugnant 
Et partim mutant cum tempestatibus ujia 
Raucisonos cantus; comicum secla vetusta, 
Corvorumque greges; ubi aquam dicuntur, et imbreis, 

1085 Poscere, et interdum ventos, aurasque, * vocare. 



** di» aed divenimode aliqiumtulum; alio bitrio suo reposuerunt tn saUis. Coâ- 
** tempore, clque aUter f^ectos." Nihil structio est: '< Ossifrags mei|;ique, fwe 
noni dîluddius, aptiusque. '* sunt marînis fluctibus: "ie. aves ma- 
Ibid. concuiM artubus. Aciitam Ma- rime» adeoque . victitantes aquis marink 
ronîs adem non potuit haec elegan- Hic autem nifail est sermonis poetici ra- 
ţia latere, ad gea iii. 84. Sed totam pe- tionibus, ornatum sectantts, nou aptisaî- 
riodum adxDovebimus, nam consilio nos- me ooDsentaneum: mireris igitur critî- 
tro de trajectione Lucretianorum ▼emtum oorum turbas, et Benlleium^ se tentn- 
iinioe patrodnatur: tem expedire legende marini et taltis, 

cum eniditonim pluribus. At enim baad 

-— Tam.dqaa«momprocul«r««dedere, ^ ^ j^ ^^^ Lwretn vifipeo- 

Stare loco nescit, micit 8aribu8,et/rvml/tffto/, ^ " mw^v» aM«|iiw9 uuhcwi tui|i«w- 

Cotdectamqp.tfrementvolyitsubnarUms Igaeau dere. 

. Ibîd. mergei mariuis Flueiilmg. Pli- 

Omnia ndes quadrantia invicem ad a- nîus efciam, nat hiat «x. 5a aief»»i vc 

musaim, atque lectionem istam fiemens. ^^^^5^ ^rmois quan sit alk speciea, qw 

kco vulgstt prenumi, extra controvewi» ,^^ potisrimum celebret: aed de boc 

finea positam luculentissuna Cari noştri ^j^j^^ omithologL 

auctontate. tl*j • « • < «^ . ^ 

IM. patubs nanbu.. Idan, ibO. v h„„^ „„^ j^ Theocritu. decUnvil. 

vii. 59. sic oertissime rescribendus, uti 

■ aut bucula, coelmn video Valckeoaerum ex parte penpexiaae; 

Suspidei», patuHs captavit naribus auras. j^i ^alis, quie dederim quondam egomet 

IWd. Jremitum edit ad arma. Hinc «^ '^"'«- «~- '• ^^ 

Horatius illustretur, od. iv. 14. 23. 'AXw^wr, yXmxmt NHPHISIN ' AITE ţuo^». 

impigerhostium r a t- t -» ^r 

^^Ja^^ !!^r^'*T Ver. 1080. jaciunt voce$. ViraUus. 

Mtttere ^^um medio* per ignes. . *" e «~> 

eci. ▼. o«« 

Ver. 1077. variaque: V. ed. variatquei ^^„ ^ Oâemjsctant. 

cete commutatis, ut alibi passim. Cogi- 

tare poteias de varia atque i sed iUud ^* **"*"*» ^®" Lambinus non assecutus 

piobabilius. est, sic se habet: <' Vox, quâ naturaliter 

Ibid. genus alituum. Ezcepit verba "«tuntur aves,nullîsaffectibus violeirtio- 

Mantuanus, ad Mm viii. 27. " "**^* commotaB, multum discrepat sonob 

*' quem rizantea et pugnantes mittoiit. 

^f««»,pecodumq«e.^«.i««por.ltu.habebat. „ gunt etiam, quibus voces cmn varian- 

Ver. 1078. atque deest A.-^ssifrag€B.' «« tibus tempestatibus varientur." 

Vind. V. ed. ossifranga; ă,ossifragi, Ver. 1081. certant: M. cemant; cle- 

Ver. 1079. tn salso: i» oX/au^^* ut in ganter, et accepissem, niai posceret aliam 

sicco didtur absolute, nec aliter in centum mutationem, repugnent utique.— ^<rtfd; 

coasimilibus. Nequissimi editores ez ar- T, prada; L. ii. prădata. 



LIBER QUINTUS. 181 

ErgO) si variei sensus animaţia cogunt, 
Muta tamen quom sint, varias emittere voces; 
Quanto mortaleis magis aequum est turn potuisse 
Dissimileis alia, atque alia, res voce notare? 
1090 Illud in hiis rebus tadtus ne forte requiras, 
Fulmen detulit in terram mortaHbus ignem 



Ver. 1062. Hune Cari locum VirgUius chro phraseos ooncentu: non est igitor 

ddibBvît curiosius, ad gea i 41(X admittenda Musgravii suspido. 

Ibid. aquam et imbreis, Hendvade» 

Tum Uquidas corvi presso ter gutture vocea, _. , • nu..ii^ « iiyr- 

Autquater.ingemliîant—: «* pro ^ytta* p/u«a«. Pfcullo aecus Ma. 

TemiD, ubi tempestas et cocU mobUls humor n>» iEn. v. 696. 
UtOâfDere 



vertimtur şpedes anunomini et pectora motui .^ . 

None aHos, alios dum nubila ventus agebaf, Tmmmtmber apiă . 

CoodiAant : Wnc ffle avium a«,c«.h«, in agrb y^ j^gg ^„.^.. yind. V. ed. B. T. 

EttetaBpecude>,etovBntetgttttaiecon4. .»■»*• • a ,?^ - 

tNiriof; L. M. varns; pnmâ litera vocw 

Ita distinguendum puto. adstantis adhaerescente: n. eartb. 

Ver. 1085. Vulgo ponunt ut ante se- ^"^ variei ientuf. ViiigiUua» Mn.^L 

daj et sic oonspîcitiir in Vind. B. se- ^^^* 

amâum coUatores, quibus non credo: Tam pectof e semif* 

abest omnino vocula P. L. M. quos se- • VertunturvarB— -^ 

tpor: casteri» et. Ver. 1087. Muta: sic P. Vînd. si fas 

Ibid. Baudsonoscantus. Quemadmo- ^t credere: reliqui universi, Midtaj de 

dum Mantuanus, ad Mn. viiL 2. constantissimâ aberratione Ubrariorura. 

Pouc^cfepuiruntwmmeanHu. ^^^ peccaţum puto in Alcimo Avito, 

i. 30. ubi libri, multa : 
Se probabiliter emendandum existimo; 

Kd de boc alias rv» ei ^ Protinu» in vaiiatahimaUa muta figura» 

IMA comieum seda vetusta : ut Hesîo- «urgunt^et vacuum diwirrunt biuta pet orbem. 

dusapud Etym. mag. p. 15. 57. et Plut. Ver. 1088. isquum: A. cpfuw.— ftim.- 

a 415. C. V^ ^ tamen i nec mîrum, quum lineis 

im» « Ui ^u,, i^,^ KOPflNH ^""^ disorepent tn et tu. 

AfiftnitQmrtn' tXa^ZtrfnrfMMpvfte, Ver. 1091. terram: editores, contra 

▼etera exemplaria, terras; longe impu- 

Cum quibus contendas nostnim ad iîl jenter: sed necessum habentes forsitan 

^^ VirgUium sequi, ad Mn. ix. 19. haud 

iMd. comieum seda aquam dicuntur alîter canentem: 

tt imbreis Poscere. Idem poeta, gea i. 

M» — ii-._». Qnig te mihi, nubibu» actam, 

*^* Detulit in ttrroif 

'liun ctrnix plexAplu'ViamvocatiapTcba. voce. , t\ u ^ • -n* j o- i 

*^ ^ ^ 'De hac autem re sic Diodorus Siculus, i. 

Ver. 1084. Corvonm greges; nt Euri. 15. Evmi ^i r«r» ItfUif ^«^i, irf^tr»* 'H^«#- 

pîdtt, Hipp. 74a Trmtmtt ATEAAIXI. rn fia^tXtvrmt, irvfof wftm* yiM/aiw»— . 

Viigiltua altiore formula, Corvorum exer^ Ttwfuw yof w tms §f%^i »tfttwtC»kM h4fx, 

cituSf geo. î. 582. Et optat chorus apud ««i rus *Xn^m iXfit xutâffumfy wftuJJnr» 

trag^cum, alatam fieri in ahtis, cum pul- r»9 'H^m^m »»t» rtit ;^i//u^«y mf»t, h^ 



182 T. LUCRETII 

Frimitus; inde omnis flammarum didkur ardcMr: 
Multa videmus enim, co&Iestibus insita flammisy 
Fulgere, quom oceU donavit plaga vâpores. 
1095 Et ramosa tamen quom, ventis pulsa, vacillan» 
JE&tuatf in ramos incumbens arboris, arbor, 
Exprimitur, validis extritus yiribus, ignis: 
Emicat interdum flamiriai fervidus ardor. 



#ffMU h»ţifwrmt iw «7 ^fut^uf Xfiyt9r9t Ver. 1095. JSi: P. Uif qaoA placoii 

h [ru vrvpes, mu ms &)ins tfriCaKXur mat editonim genţi, sine rationibus idoneis 

«vr« Tf Vf9f ^akrykfnrm râ irttf, wfotnM» caeteronun librorum auctoritatem posthft» 

XiM^M rvr «AJLVf afiftiwvt «r^f vn* f| «mmv benti Bt tamen: i e. ** Ne oontineam 

yifâfiunif t»xfH^rM9, Ad eundem modum " me intra hoc exemphim tamen; quas 

Eustatliius, ad II. A. 571. p. 115, 4. ed. " non aliud opportunum suppetat"— 

BasiL verUit: II. ramit. — Parro, lAmbimi» 

Ver. 1092. inife; O. unde.-^idUur: «mimode piwocavit ad i. 896— 906. 

F. V. ed. dedUw, VAL ventis pulsa: committas annotata 

Vfr. 1U99. tiMtro jtamtnts: ne, vens- _- «, ,,. . - ^ 

.:«»^ ^ »L<w»..*;«<4«l «^ V powtum. M. TuJlius m Arato, ver. 88. 

sime et etegantissinie, veteres omnes I1-* 

bri; i & " oonspersa semimbus flamma- (^, tommft ab r«giooe JIgmihtAs fiuântd- 

«*nim:'* confer i. 901. iv. 331. ut aii- *^* 

M noater 8»penumero locutus est No- Mox ibidem inferius. ver. IW. 

mus Marcdlus, x. 12. scribarum vitio^ 

incUa; quam ' Tocem invenusti editores ^* ''^^ mqfifKtpuUabU vitibu. Auster. 

avide arripuerunt, atque magno consensu Ver. 1096. arboris: A. ardoris,^^rbor: 

vulgaverunt Vînd. V. ed. B. O. n. X. n. antor; vi- 

Vor. 1094. vapores: P. vaporeiss V. tiosiasime. 

ed. O. n. t«j>on5d— Csterum, ni fiUli- ^^r* 1097. extritnss A. exfmcftM.— 

mur, altum ulcus, et obductum cute, Lu- virihus: V. ed. mcibusj demente r, ut 

creţii veniculum dehonestat, quum pri- alias, cum c mutato: propter aimilitudî* 

mitus poeta scripserît: nem in Longobardicâ scriptura sdlioet 

Ibid. ExprimUur ignis. Huc speo 
quomc«H«r*w/pIag, «po«.. ^^ j^ p^j^ 3^^^. ^ Sanchoni* 

Quantum praestat elegantiâ divinatio nos- thone, apud Eusebb prap. evang. i IO. 

tra recepta dictioni! qua nihil frigidius *Vaiyimm9%i ^in^imv» t§Qfm juu ^nt^uf 

insulduaque. Hule nemo candidus diffi- 'f*'*% irofmvftUvrm ra it «*fi Tii^ h^^fm «rtf 

tebitur, nemo horum leporum consdus; «mi^m, »w nr» mvTtăt vXnit «««'«^Xifw. 

nemo, denique^ Ver. 1098. Emicat flammat ardor: 

it^ Ouy^ nf «ri4.«iw wfmittium». '' *" " ^*^ "•J*" «^ aliquoties flamma 

** quoque solet exsilire^ ob ingentem fnc- 

Adeas Oaudian. de laud. SUL a 467. . " tionis vim."— P. autem, pro JEmicat, 

VCR. 594. 595. hujusce libri superius, habet JBt micat: sed Servîus etiam, id 

cum annotatis ibi, lodsque collaudatis: observante Lambino, vulgatbm alicobi 

tum demum senties ipse, et agnosces, nos tuetur in commentario Viigiliano. 

cum aptbsimo comHe vapores It^idos Ver. 1099. Mutua teruntur: quemad- 

consociasse. modum locutus est in locis pluribus sup«- 



"H 



LIBER QUINTUS. 18S 

Mutua dum inter se ramei, stirpesque, teruntur: 
1100 Quorum utnimque dedisse potest mortalibus ignem. 
înde cibum coquere, ac flammae mollire vapore. 

Sol docuit; quoniam mitescere multa videbant, 

Verberibus radiorum atque aestu victa, per agros. 

Inque dies magis in victum vitamque priorem 
1105 Coninutare novis monstrabant rebus et igni, 



nu», de quibus te facîet index certîorem. ««n* hert» dulces; «unt, quae miteseâre flamt/iă, 

-Huc autem pertinent. qu« dicit San- ^-«'"*1»^ <1"^^- 

c honi a t ho, apud Euseb. prop. ev. i 10. Lucretii, ut putem, non Jmmemor. De 

'Efys ţn^ifi m-r» Ttf9f Autwf tuu npT«- ttţMţetytif primorum bominum, videas 

ynn yttnhuu tutu wmhat ^*nntty ms Porphyr. de abst. i. 13. quam an voluerit 

UMu «MfutT» «I>*»j, »ci nwp, xeu 0k»l' Haratius, an aXknkoţaysecvf erit fortasse 

MTM, ^vriir, t» vafarfttns l^uXtv lufv commodius disputandi tempus. Locus. 

*>f quem'innuimus, in art poet 392. inveni- 

Ver. Iioa Qmtrum utrumqve: i. e. tur: 

tain incensus attritu râmi ramus arboris. . , _: . , i-*.-»- ..^ a^.^,^ 

Sylvestres homines «acer inteipresque deoium 

quam fomes scintillâ, ex ramîs emicante, Ctedibuj et vktufedo detemiit Orpheus. 
▼d ^anunâ expressâ, succensus. 

Ver. 1 101. coquere: O. n. guoguere, Ver. 1 102. Sol docuit: H. Sed docui,^ 

-■^pore: P. V. ed. B. O. n. :E. n. t«. ?«'<'»'«'»• ^' 9»^odos n. cumi l e. 

părem; unde mihi umiUimum vero Tide- ^*^'»' ^'^^^ «™*"'' '«* ^- '^ 

tar Lucretium scripsisse. et eleganter et l^d. Sol docuit. Quemadmodum legi- 

jocte: iiius in ^thiopicîs Heliodori, Porpbyrio 

de abstinentiâ, atque aliorum monimen- 

tode cibum coquerc, et fl^mas mdire 'vaporem, ^ ^^^^ nationes nonnullas pisces co- 

8ol docuit— : ^ ,. ji 

quere in saxiit vel arcniSy soiis ardore va- 

l & <( aggredi, et tractare, vaporem âam- poratis. 

** nue, adbanc ipsam rem perficiendam;** Jbid. mitescere Verberibus: ut fera scî- 

>d dbos coquendos scilicet. Librarios licet animalia domantur. Vide Virg. geo. 

aibitror deoeptos antiquisumâ voce molio; ii. 36. 

cujus vestigia etiamnum restant in pasai- Ver. 1103. Verberibus radiorum. Pul- 

vofflob'or, participio molienSf et compod- dire ^ctum est, nec audacter nimis: re- 

to quoque demolio: de quibus lexicogn^ di ver. 486. Pari elegantiâ I^lmus cxxi 

phi consulendi sunt. Possis etiam, dtra 6. ut Hebraica se babent: *' Interdiu non 

Kripturs mutationem, verborum struc- .*< te «o/ /wrcu/iW, acnoctu Xuna.*' Neque 

taram expedire, nec invenuste quidem, lectori versus exquisîtoa Nonni denegare 

1m)c modo sane: ** înde sol docuit vapo- posaum, in Diony8.'x. p. 276. 
**rem flammae coquere ac mollire ci- 

"bum." Quod rectum forsitan; nam : ^i«^ir >• 

"I dubitem, quamvis parum dilisens . r-^ t- r^ 

H.v«;,„pus taceat. quin codd. L. M. ""*" '•♦^" "^ **""' "^"^ 

puiter exhibeant vaporem, Supra pedestris orationîs squalîtatem Pli- 

Ibid. jlammtB mollire vapore, mitescere. nius erigitur, in nat hist iL 45^ — '' sive 
Ovidius, in nobilissîmâ maximi operis ** diaparili errantium siderum ictu^ radio^ 

portione^ met xv. 78. sic appoaite: *' rumque multiformi jactu flagellatus 

Voi. III. N 



1«4 T. LUCRETII 

Jngmio qvfli pnestiAxiitl;, et oorde vigebanC; 

Condere oGepenmt lurbrâ, arcanque locarc 
Fraesidiuin reges ipm dbi, perfiigiumqiie: 
Et pecudes» et agro» &viaexef atque dedere». 
1110 Pro fade quoiusque, et viribus, ingenioque. 
Nam fiuâes multum valuit, viresque v^dmnt: 
Fosterius rea invita es^ auruioque rqyertiua. 



M mSt'^.*' Addfljm Ovidium, ftst L 77. alias alque idlas ics notig ezperimeiktîftUF 

_ . dies admotum. 

Jfomma nitore mo templonim verberat aunim : 

V«r. 1 107. cceperunt: F. oaţpenml Ana. 

cum quo committe Vîrg. JEn. viii 25. ^^..^cemgue: V. ed. afiemquet n. aifm. 
Hygiuus, denique, poet astron. i 8. fin. jy^ Cbndsre urbeis. Maro, iE». i 5. 
** Itaque» cum sol ab eo loco decessit, hy- 

•• eme neceşsario conflictamnr, quod ven- '■ d"™ cenderet urbeniF^ 

*' turn exorientem non reverberat «o/." Sic y^ ^Qg ^^ . ^ atque.-^ivim ^ 



ligendum, pro dwc^wii; nisi statuas Io- ^ ^^^, p^sci codd. Pii, dtWffmitf 

cum ipsum statione moTcri quoque in ^,u»qms haberei ; opcranim vido, utopi- 

eontranam partem, vd solem m ftagmi- ^^ ^ scriptura a, cod. di^mmut^m- 

na disjectum huc illuc avolavisse; nam g^ ,,aberet: Yind. dimteratque (le.di^ 

in iFoce ditcedo ciyuadam teparationis^ no- „.^ ^^^ ^^^^^^ . y ^ oiwemntque 

ti<^ nec a6t<ionu tantumi potissimum dg^g,^^. qua sunt y» w!ifiwţ fl» vocabuloniin 

dominatur. Ovidius, trist i. 3. 5. xeceptorum oonuptelie; 

Jfitm propc lux aderat, qufl me discedere Cmar Ver. 1 1 ia Frofaeie quoiutque a «fi- 

Anihi» extrem» juaseratAusonUi. bus^ Ad hanc rem illustrandam puldm 

fadunt Curtiana quaedam, in ▼. 6. 29. de 

Lego, decidere,' sad basc sunt infinita. Alexandro Magno: " Interrito vultu n- 

Ibid. «itfu wcte. Pariter ViigiUus, geo. u g^m Thalestris intuebatur, babitum 

iii. 560. uM videas Bunnanmmi: « ^j^.^ haudquaquam rerum fam» paiem, 

necvisceraqoisquam " «^" perlttstians: quippe, homimbo» 

Aut undb abolere potert, aut vmcere/tamma, *^ baibaris in ccttporum majestate venera- 

*' tio est; magnorumque operum non 

Ver. 1104. ia victum; P. et victumt « .«os capaces putant. quam quos ezimiâ 

Vînd. T. hi victumi sed de Vind. codice « ^p^^ ^^„3^ „^j^j^ ^^^^ ^.. ^am 

coS^atof * ipse viderit Et commutare m f^^ Lucretius utitur. non os tantum. et 

tactom fictum est, ezemplo locutionis oc«fo*, et g«io#, quod Gr«ci «-/«^âMT*. di- 

peiquam notabili, pro commiHare mctum^ cvmt, înnuens; sed fcmnam omnem mo- 

vel m vidus vel muiati<me$ iwporiare in dumque. et quasi fecturam, todus cor- 

victum. Havenampus affinnat pfansin ^j^^ „t „j,^ ^^ Gnecorum. Sic Pacu- 

esse elegantem; nec dutniem sane, quum vius in Nîptrâ faciem dixit pro (wyorii 

Jiucretîus posuerit: sed exemplum deşi- longitudine: 
dero gemellum, nec babeo equidem ad 

manus. setate integri, 

Tr ii/xef'--D • ^ 3 ^ * FerofAin^eoMi, fade procerâ,vJxvm, 
Ver. 1105. ţgni.' P.acn; utrodeatad 

Ingenio: quod emendatmi non dubius Ntque aliter SaUustîus, et PUnitus; qoo- 

imputem, cui dispUcebat phraais poedca, ram locos malim perlegaa apud GeBioiB* 

novis rebus et igni: i. e. per ignem ad ziil 29. unde priora desunnmtur. HinP» 

3 



LIBER QUINTUS. 185 

Quod &cile et validis, et pulchris, dempsit honoreni« 
Divitioris enim sectam plerumque sequuntur 
1115 Qnam hibet et fortes, et pulchro eorpore cretei. 
Quod, si quis vera vitam ratione gubemat, 
Dîvitifie grandes homini sunt, vivere parce 
^quo animo; neque enim est umquam penuria parvi» 
At daros homines voluerunt se, atque potenteis, 



quod hoc loco facies vocatur, mox in ver. fiot ropu^ ^«^i, xufiftiiv W, ir at fi^Xtu/uu. 

IIIS. Audit pulchro corpore. gteXuriXMa^ăoh ^tnv/uu. , Quibus consi- 

Ver. 1112. aurum repertum. Unde Ho- milia îbidem obversantur. Sane nihil at- 

nthis, od. iii 5. 49. Aurum irrepertum* tinet communes locos congerere; sed no- 

Ver. 1113. dempsit: V. ed. B. n. de- lim Ciceronem pneterire, quum eandem 

pressUj qui fluxît error excompendiod^p- sententiam pene ?erbis eisdem declaratam 

lit.— Lambânus autem opportune apposu- dederit, in paradox. vL 5, '< Nos igitur 

ik Horatium, sat ii. 5. 94. '* divitiores, qui plura habemus ? Utinam 



omnis enim res. 



'* quidem: sed non sesUmatione censâs, 



Virtni, fama, d«cu8, «llvina, humanaque, pul- " ^ervm victu atque cultu, termînatur pe- 

chris *' cuniflB modus. Non esse cupidum, po- 

DWsparent: qaa> qui constroxerit. Iile ce cunia est: non esse emacem, vectigal 

et rexm * pwiwne , ,, ^^, contentum vero suîs rebus esse, 

£tq«dcquidvolet-— . *' maxim» sunt cerdssimiBque divitiae.** 

£t Hesiodi fortasse versus decantaţi me. 

Ver. 1114. sequuntur: P. V. ed. A. n. ^^^ j^^^^^ occuirebant. mtantes in 

^'^^^^^' opp. et dd. 40. 
Ver. 1115. lubet: 2. jubeL^^cretei: 

Vind. cerţi, NînriM* uV wturtt Uv itXmv 4^«t> «r»w»f, 

Ibid. pulchro eorpore» Mantuanus, ^n. 0»^* i^w » /«*«*»%îi « »»* »*ţ^*^ fny* MMp. 

f*344. 

Csterum, de Epicuri ipsius frugalitate, 

Gtatioret^An» venieii8înc»r^>r«vlrtua. ^ideas Jut. saU xiv. 319. Porph. de abst. 

Ver. 1116. gubemat: sic P. V. ed. B. î. 48. 49. et ibidem De Rhoer. 
0. A. n. XI. Tulgo in edîth, gubemet, Ver, lllS. est umquam :'P, as tanquams 

Mox V. ed. partCi pro parce. V. ed. iestum quam; ast alii oodd. Pii vul- 

Ibid. Quod: i. e. «, vel m»^ «, uti mil« gads lectionibus adsdpulantur. 

lia âmiliter Lucretius, post Gnscos. Tes- Ver. 1119. Al: P. Vind. V. ed. B. O. 

ti nt Euripides, Hec. 13. A. x, XI. Ad,-^ deest P. V. ed. n. Sic 

Ni^«m y ^ Tlf^fulm,' izmii^vfs «**™ perftict» fiontis editores Yulgayere 

«TTigm^c •' versum contra libronim veterum auctoiî- 

tatem: 
nbî Porsonus ipsî poetas ad ver. 6. dilu- 

Ode testanti reclamat, et, quod ne Gre- ' ^ ^ 

cum quidem est, collaudat TlftofMs in Nos veram poet» manum revocavimus. 
TLfukţt^u^ continetur. Ibid. darosy poteiUeiSy opulentei: i. e. 

Ver. 1117. Huc attinent ea de Epicu- " famâ, potentiâ, atque opibus, poUen- 

ro, apud Diogenem Laotîum, x. 9. Aw '* tes:'* et hoc consortîo Sallustium usum 

«•« ri ţfiftf i» reus irt^roXeuf, *Tiari /ao- esse videas în Jugurth. init. " Sed dux 

m ofxu^tu, xm ttprtf Xsrif, Km* tltfA^pot ** atque imperator vitse mortalium animus 

N3 



186 T. LUCRETII 

1 120 Ut fundamâito stabili fortuna maneret, 

Et placidam possent opulentei degere vitam: 
Nequidquam; quoniam, ad summum subcedere honorem 
Certantes, iter infestiim fecere viai: 
Et tamen e summo, quasi fulmen, dejicit ictos 

1125 Invidia interdum contemptim in Tartara tetra: 



** «st; qui, ubi ad gloiîam Tirtuib viâ sissimum, hosoe ?ersus sic elegantîus fîi- 

'* grassatur, abunde poUenSy potensq^e, et isse poetâ scriptos: 

« c/ari** est ; neque fortunaB eget" ^^ ^^^ ^ summo, quasi/Wwiiw. dâdt actos 

Ver. 1 121 . placidam : Vind. V. ed. n. invidia interdum contemptim in Tartara tetra. 

^.placida. — possent: Vind. V. ed. tx)j- ,,., „ , ^ .. 

. _ * j 17 «^ tj I Vide Vaier. Flacc. ii. 330. et de permu- 

sunt; XI. posstnL — degere: V. ed. B. du- . ,...,.. ^> - 

tatis actiu et ictus ahbi diximus. Confe- 
cei^ 

Ver. 1 122. «Ace<Ure: sic diserte P. V. ~ VirpU"™. «d ^n- i»- 706. qui gemel. 

ei cateri, recenter ac, vulgariter, mc ^"" "°« '«*™ «* Lucretiano, ibid. it. 2S. 

cedere. Vel pater omnipotens oi^at me fulmine ad tun* 

Ibid. ad honorem subcedere. Fonnam bi^> 

..«^ ^..«« .,»« :»n^4^«, <,.»<> .<»i «.»« ».». PaUentiBumbra8Erebi,noctemqueprofiindam-s 
structurs, non ignotse sane, sea nec pro- n r 

tritaB tamen, VirgiKus etiâm reliqiut, in Ver. 1125. Invidia: Vind. V. ed. H. 

JEn. XII. 234. -^^ înviat R A. învia et. — contemptim: 



mqvââeaioisuperoi, qttoromsedevovetaris, V. ed. contemptum; XI. contemptus.- 

Suecedet famâ, vivisque per ora feretur. *ra ; V. ed. terra, — Caeterum, error huic 

similis, învia pro Invidia, qui Tocem le- 

Sic optime scriptum est in uno codice, ^^^^ ^^j,^ lite.l\xtritis, lin- 

pro vivusi qu» lectio (nam cum poetâ ^^^ ^^^^ notabilis, insedit Euripîdis 

castissimo rem habemus) prorsus loci ra- exemplaria, Phcen. 1552. ed. Valck. et 

tionibus dîsconvenit. Viyis autem, homi- ^^^^ j^^^j^^. ^^ ^j^^ neminem e 

nibus qui supersunt, vel posteris, în hoc doctissimis istius dramatis curatoribi» 

loca Prisaanus. perieg. 689. Musarum esse plorantium miseritum: 

' Multa quid^m generat viinj miracula rerum : ■-—.——_-... ax 

auctorem Dionysium ezprimens, ver. ^23, S,^tn fi^tOm^ 

«ii{u-.— .. Rescribo certissime, ni fallor, quumpoeta 

Ver. 1123. Certantes iter : Vind. V. modis omnibus acerbissîmam rem gravetr 

ed. n.s: XI. Cerlantesque inter s A. Cfer- K««p<. »m ^^^Tumi ijmxAIVoh^, 

tantesque iter, — ^£t n. 2. înserunt se post 

Her^^iai: Vind. via. ^* committas Horn. IL r. 271 . 272. 

ruzA .*#«. ...'^v •* ^a^-:î ca^f Ibid. Tartara tetra: L e. nigra, ut 

iDid. iter vtat : vTâUMv oiu* \iae ih 626, ,, . . • . .. -, • 

TT* 'x •'' i. j» aiibi plus semel' noster. Vinrilius. iEn. vi: 

Hmc Iter vta, et per viam, facere; tre """• i**»** '»*'*"^* ""»'*^*- ▼"b"*"»» •»*' 

vtam; /t^ oivmm, devium, avium, per- 

viwm^ et similia, scriptoribus, frequentan- Bb Stygios innare lacus, bis nigra videre 

tur. ^'''•'«^^' 

Ver. 1124. /u/mcn; ă, fulmine i n.JÎM- Et cum phrasi e summo deicit in Tartara 

men. — deicit : B. dicits V. ed. 2. deicit; aptissixne componetur gemina S. Mat- 

verîssime, nifallar: et me babeo persua- thssî^ in zi 23. Kmro, KmirtfutHfi^ hhn 



LIBER QUINTUS. 187 

- Ut satius multo jam sit părere quietum, 

Quam regere inperio res veile, et regna tenere. 
Proinde, sine, in cassum defessei, sanguine sudent,. 
Angustum per iter luctantes ambitionis: 
IISO (Invidia quoniam, ceu iulmine, summa vaporant 
Plerumqne, et qu» sunt altis magis edita quomque) 



n OTPANOT v^M^i^tf, '£AX 'AAOY " ffistate» Romana tanguinem viscera non 

KATABIBA20HXH. * «» sudarutur livius, xxu. 36. " Nunda- 

Ver. 1127. tnperio res: L. M, inferior " *"™ erat sub idem tempus lapidibus 

rtsi neque ausus essem vutustissimos co- " pluisse; et multo cruore sîgna in Sabi- 

dioes respuere, nisi et aSU optimse nots " ^ sudatse, sqaoBque e foote candidas 

receptam lectionem exhibuissent, et Vir- " manasae:" l e. lacteixoloris. Ita Mar- 

gUhis tueretur, ^n. vi 852. ^ pxopno amendaserăm, atque in par- 

_ . ^ . , « ^ tem sufinuntur codex: de his autem pro- 

Tu r<ff«rtf i«^o populos. Romane, memento. ,. .. , ..., , ti- ,rku 

digiis adeaa ibid. cap. 1. et Juuum Obse- 

Ver. 1128. tine: Vind. V. ed. B. L. quentem saepius. ApoUonîus Bhodius, 

n. X. tide; M.fideis A. si.— «n coMum: iv* 1284. 

ti-incawn; pro încasau: ut innume- »•« . ti 'TA^orkM'rA 

nouiter peccatum est 'AlMATi— . 

Ibid. Ordo e«t: « Proinde, sine su- 
« deat sanguine, defeesi in cassum:*' i. e. Virgîlius depjque adscribendus est, Înde- 
se in vanum, vel inutiUter, defatigantes; ^^"^^ magistri comes, ad Mn, ii. 582. 
quasi adlicet labcrem «uum, usque ad Dardanium totiet xtriars/ /an^tMiitf litiu) 
de&tigationem impensum, in barathrum Qaem versum male solidtabat Heînsius. 
P"«^^»ndepent. Et Canis noster Ennîi fortasse memor 

Ibid. tangiunetudent. Exquisitissimam fuerit, apud Nonium, x, 4. sic castigandi: 

hanc locutionem videmur nobismetipsis ^/8onit,lTangunturha«tJe,terrai«itff/««i:wiV. 

«»ni«i«ite iUuBtravisse in SUv. Crit sect y^, „ ^ ^^^.,. j^^^ ^^^^ ,^. 
XXXV. et ibid. tom. v. pp. 71. 72. ad guoa 

locos, et chartia et otio consulentes. re- JBrat^ unutant gnlex . 

inittimus lectorem. In aliam profecto Cseterum, ambigem an bine Amobius 

TÎvîdiorem atque nervosiorem baud te- oorrigendus, constantissimus imitator nos- 

mere incurres. Ea sane multum lucis Sal- *«. Kb. ii. p. 71. — " cum tanguinem tp- 

lustio commodabit ad Catil. xxxix. 4. " turn in subigendâ tellure Juditsent^^* 

*' Neque illis, qui vîctoriam adepţi fo- Forte, tudaasent. 

"rent, diutius ea uti licuisset, quin de- Ver. 1129. per t*er.- V. ed. pariter,-^ 

**fittit et extanguihusy qui plus posset, ambitionis: Vind. V. ed, A. 2. ambitionet, 

" imperium atque Ubertatem extorque- Il>id* angustum iter, Virgilius, geo. i 

" ret" Nobb enim sine libris non licet ^^^* 

brevitatem Cortianam imitări, et Sallusti- Jnguttum formica terens ff«r— -. 

um satis astrictum in artius compingere.— Ver. 1 1 30. Hune et sequentem versum 

i)e/«« vero, " exanimati, exbausto quasi Bentleius, Creechii judicio obsecutus, in- 

venis sanguine.'* Sic '* pemide," ;9f jf^ ducendos censuit; quibus egomet consen- 

nefflpe, " d^dwi exercitus," Dictys Cre- tire nequto. Post ver. 1125. positi sane 

to»sis, ii 31. vide nostrum vi 1 160. Oro- magis placerent; quamvis.hae trajectioncs 

ous, Jiist iv.. 12. " Unâ tantummodo non insolitse sint poetis, argumenti cur- 

N 3 



Fulgura montes. 



188 T. LUCRETII 

Quandoquid^n sapiunt aUeno ex ore; petuntque 

Res ex auditis potius, qoam sensibus ipsis: 

Nec magis id nune est» neque erit moxy quam fiiit ante» 

1135 Ergo, regibus obcisîs, subvorsa jacebat 

Pristina majeetas soliorum, et sceptra superba; 
£t capitis sumini prsBclarum insigne cruentum 
Sub pedibus volgi magnum lugebăt honorem: 
Nam cupide ocmculcatur nimis ante metutom* 

1140 Res itaque ad summam fiecem, turbasque, residit; 

sumstudioâustenentibiis, nec priua, quam Ver. 114a Ses iictque: Vind. Rotit- 

otiari liceat ob plemorem senstim, sub- ^»e; A. Met tanquami n. MesUgueţ 2. 

sistentibus. Hanc autem rem nos aHbi Beitatque.— residit: i e. redit, revertitur, 

in his commentariis atdgîmus. retro tidit, quâ voce nîliil aptius (jiiadnnre 

Ibid. fiUmine summă vapanant, fiifflî]i<> poterat rffofces. Sic autem mihi videor 

tor Horatius, od. ii. 10. II. i^cte castigasse libranim ăepnmAaua. 

Vind. V. ed. B. L. O. A. S. n. readatj 

feriuntque sammos j^ reââits quod menis em>r «st lecilfr 

Iiambimis. ^^ P'o nostrâ lecdone: P. n. rediba, 

ut recente» edkores; quam fvwein tnnen 

V\A altera lectîo^mina Lucretîum fiiu- haud dubiushodiemiBCoiTeetonbiispelitii 

torem habet; et imitatîonem Senecae, imputem, quam ezemplis scriptu^ quum 

Agam. 96. a^pre vîdeatur Latina salÎB in hat lallai 

, ^ . . iooo. Proprietăţi dictionis illustnuidBiMm 

Fmunt ceUoBfultmna colles. . . j . ,_. ... . _ 

incommodus accessent Virguius, m gea 

C«terum, verbum vaporo mc Plimus etiam ii* 480. 

^buit intianâtive, nat hisL xaL 2. _ qnâvlmârtaâtotumcmt 

de aquts disserens : « Vaporant et in mari OUdbuB raptia, runcnque in ae ipia m Umf "^ 

Ver. 1131. altts edita: i e. in altis k). . ^"- ^^*V "^' ^'''^' ^ *'*' '^""'' "- 

ds exposita. Tel prominentia. EditoreB f! .""'"' ™^* ^°^"*^ " ^T ''T'' 

de 8UO, acriptos mentiti tamen. «posue- "' "* ,!^^!î T"*"*""' "* f^""^ "^ 

».»».#.• • '^"'^ "venalis." Hisum teneatîs, anua?— «c; 

runt o/m; quam Tocem supmus coUator ^^^rr^A^^^l 

-^. .„ X7:^A . ^ V. ed. B. L. O. A. n. X. n. Aac— *m»miw- 

codicis Vmd. perperam propairaTit Dat ^ » 

TT »,,<w...» • tr n — 1^^. L^ summa turn; SI, summa cm 

n. quoque magrut, pro maf m. «^ ^ ^ , . * 

v«. n«o , \ Tr- j Tentare poteras, hmc exorsus; 

Ver. 1132. petuntqtte: Vmd. n. rgpe- 

«un^^ue; arreptâ Tocabuli prsgiessi syl- Inpcf^iiQ^iibiquomyac/MiMiaMgiwfliiqoiiQiie-! 
Ifthâ ^^ 

° * q«omet tamen suramatum retmueriffl, 

Ver. 1134. neyue.- sîc P. \^nd. V. ed. quamyis non alibi yîdeatur hoc vocabu. 

O. A. X. a. vulgo, nea n. aut; haud lum exstara; nam bujuscemodi scges am- 

insdte.— jMam; V. ed. guia. pk est dictionum în Lucretîo. 

Ver. 1137. pradarum: V. ed. sic da* Ver. 1142. creare: Vind. nrcrearei s- 

nim; non male : n. si clarum, mili aberratione modo notat» ad ver. 

Ver. 1138. lugebat: Vînd. V. ed. B. 1152. Mox a, ei, prottl. 
O. n. X. n. lucebat^^Mox n. /H?d»6i«, Ver. 1144. drfessum: V. ed «fe/»'**'*^ 

pro cupide. ^^ cQiere: sîc vulgares editîj neque ab*- 



LIBER QUINTUS. 189 

Inperium aibi qaom, ac flmnmtttiim, qmsque pctdbat* 
înde nuigiitratum portim docaere creare; 
Junupie coBstituere, ut veUenl; legibus uti. 
Nam geniB hnmamim, defeasum vi colere aevonif 
1145 Ex inimicitiis laBgoebat: qno magis ipeum 
l^nte âuâ cecidit sub I^es, artaque jura, 
Âcrius ex irfi quod enim se quisque parabat 
Uldsd, ^lam nune eoncesâum est legibus sBquis» 
Hanc ob Tem est homines pertaesum vi oolere aevom. 



ier adubent P. n. adeoque non aiuus met omnino steterim. Sbniliter Horadufi, 

şam n^cere ; sed magna est tamen pro- epist. i. 16. 41. 

babOitas Voesianfe divinatîonis t» gerere, j_*--.*.— -. 

8criptur membrananim M. derivat» t«- •»*««*<» ^««■» ^ Ugujwr^şytterm. 

ggre: Vind. V. ed. L. O. n. 2. vincereg IHd. Signîficat Lucretius, (ut optime 

imde, ob firequaittssimam elementorum Lambinus dicit) legea esse ab bomimbus 

ctit commutatîoiiem, venim puto, vim acoeptas, ut sine vi, sineque injuriae me» 

ienn, vel vi terere. VlrgiHus, ^n, ix. tu, virare lioeret Sic^re Horatiu8,8at. 

«fc 15.111. 

OHuie itvăiâ tetro teritur^^^, 

Juia biveota mMtt injtutl fiteferfc tiecette est, 

A. vigeseere; magîs tentamim Vossiano Tenpond^iHMiqiietWlitevolvecewoadL 

fifveiis: vide ver. 1149. — In sequente. n. tr ,,..*» ^ — ^ 

i^ n. • ZI 1 > Ver. 1148. concesnmett: U,\€Micon' 
dat JSty vice j£x» 

Ver. 1146. avtaque: âc Vind. n. ac- ,. ., - * • ^* ^> «• s 

_ ^ , , ^ ^ ,. Ibid. l^ibui aquts, virgiUus» 2Esu xi. 

curate; vulgo, arctaque: X. atraquei li- o :f p --» 

teris tngectis. Hinc ipse qnmte meâ 

cmendaveram prius Horatium, ait. poet. •...i.^i...—..- et fotderis ^quas 

4S9. quam vevocaverim in animum Bent- XMctmutfcfan . 

U9 quo^pie camctam esie însuUnkBon Ver. 1149. t» colere: n. incolere. 

editorum vulgarium scripturam: Ver. llSa înde: vulgo, contra libraa 

£t spondere levi pro paupere, et eiipere ar&t unîverso^ Unde; quod tamen somnicft. 

Ltttt)!!» fanplkifcQiiH-»-: losua editor Vîndobonensia n^Ugentar 

Va "^7^ .** aptiu. undequ.,»,. '^';;^^, i ,. |u to*.», «t 1««. 

Vide Bentleu notam, conjecturam suam , ^ ^ -j j — i*l o 

1 j..** jiţjiJ . -r» let conspurceique: vide ad ui. 38. oanau 

longe doctissime defendentis: atqueBaiF . f * , .*. ^ • ^ 
.V* ... • ^ \ .SI qiums exemplo manuestum toret, sen- 

terum, vicusim ogganmentem. et conu- ^ , '^ . . 

. ,. .*'*' . . «T . 8um alterum nomima mflculfli. pio rc^ 

cantem de souto meptissime. Fanter tur- . . « . f. ^ 

k. * • u* j*-^- -L. 1 • T UI verbum quoque transfem alifluolifl^ 

oaat m bis dictiombus exemplana Juven* , ^ ^., ^ . 7^ 

..: u'^ _ • o^A amplexns eaaem mientissime, ut cum ae* 

a, bisti evang. i. 202. * '. ,, 

** quentibua bec edam convenir^at: ahtar, 

Knnc qunc meHamuluin Dosninus, oimc Ubcret quibus dederim^ acquiesoeodum putem» 

« *['^ ^ r IWd. pr^amm vUa: i. e. " dulcea fino. 

Corporis e vlncH a ^ , „ 

** tus, sive voluptatea atque commooita- 

Ibid. legesjuraque. Procura, Voesiua» *' tes, vitae.*' Hoc autem dictum est da 

^d Faacbalius, conjicit^'u^sa. Libris ege- sententiâ ciyuadam meram injuadtiam per 



190 T. LUCRETII : 

1150 înde xnetus maculat poenanim praeoiia vitee: 
Circumretît enim vis, atque injuria, quemque; 
Atque, unde exorta est, ad eum plerumque revortit: 
Nec facile est placidam, ac pacatam, d^ere vitam, 
Qui violat &ctiâ conmunia fcedera pacis» 

1 155 Et si fallit enim divom genus humanumque, : 
Perpetue tamen id fore clam diffidere debet: , 
Quippe ubi se multei, per somnia saspe loquentes, 

se non damnands, utî censdmt Epicurus, «tot ex scriptura facilest derivatus.— ac- 

apud Diog. Laert. x. 151. quem Lambi- n. atque. 

nuscommodisame apposuît: 'H a^ixm b JhiA, placidam ac pacatam vitam, Hinc 

xaă* \aumf »«»«», «XV ir ry »«r» m* Amobium castiges, lib. ii. p. 70. " Idcîr- 

m^/r^y ^,€y, u t^n Kn9u iirtf rm ^euwrmt «« co animas miait, ut, în pacatâ ,et pfa. 

%ţitrnMrat »«A«rr«f. Huc noster re- «« ctY(î tranquflUtate degentes— ." Lege, 

•P®^"*- "ptecîdâ tranquillitate." Virgilius, iEn. 

Ver. 1151. retit enim vis: V. ed, * pro ix. 187. 

more în c mutaţo, exemplum abeiratic^ nec ^feciii content a, ««/, est: 

nis et confuaoms exhibet ob consîmîles . • -j 

elementorum ductus. quo non incurri no- "^^^l^am <îodd. placitâ, Lucretio non 

tabfliusi recite munus: in quibus, n exd. P"*^'^* ^' "T^^' *^^^°' «'«»P^ 
pîas pnedictam commutationem, nihil dis- "* "*"'' "^^ "^ ^"- ^^- ^^' ^"^ ^ '^ 

^det vulffitis: A, retite nimisj n. nimius. "^Jf* mka n - xr ^ n • 

—vis: Vind.Ja^. ^®'- ^^^^' ^'«- V. ed. Quis.—pacis: 

Tu-j TI-.* n. rebus, 

Ibid. In hac sentenbâ effingondâ Lu- v«. nec * 

cretîus videtur Hesiodum adUbuisse, in rul J hi» "ti,'* *^ î^^ "^^ 

opp. et dd. 265. ' î""!/^ bominum; redeas ad m. sa 

Ita Maximianus, in eleg. v. 113. aquaW- 

*0i MOT^ »m»m rnxu m^ mXh, «««• «v^-»' ^^"™ ^abucrit tenorem constructionis: 

Neque ahter capiendum est efiatum di- Et quidquid toto spirat in orbe, creat, 

vini praBCeptoris, ad S. MatthaBum, xxvî. 

52. REGiBus, atque aliis homicidis in „ ^^^^' ^* Epicurus, apud Diog. 

summatu positis, f^tra ţtU xai r^tfut in ^^*^ ^l ^^^* ^"* *''" ''** ^^f* " nTAI- 

praecordiis volvendum; Aa-^a-T^i^^o <nt rti9 ^^^' *' *'*""^"''* '/^^ «AX^Xirf w^ r« ^n 

fMxmfmp ut Tw ^««-w ««rri,r «-«,«; yctp, ^^*'7"' ^"^^ fi^^rttrâctt, m^Tumi, irt Xir- 

•; X«f«ynţ fiiX»'P»fy «» /«*«;&«'/'« ««••X»v- *^'' **' ^*'^'**'' «" ** «-«^«raf Xav^.vj»* 

«•«/. Et verbum circumretio Amobius ^'^^ ^*^ Mtre^rpop^is «îi»A^» m x«< Xurw. 

excepit, posuitque în lib. vr. p. 151.— ^'*^ ^*^ scribendum pro flTMwrff. 
" Hercules, pestiferi tegnînis circumre- ^^' ^^^''' P^ somnia: ita superius^ 

" titus îndagine— .»' Aiibi quoque. Sido- *^* ^^^^ ^^^ ^*^* JuvenaKs. xîiî. 221. 
nius ApoUinaris, lib. v. epist 1 3.— « flex- Te videt in somnis r tua sacra et major imago 
" uosâ calumnîarmn fraude circumretit-,** Humana turbat pavidum, cogitque fateri. 

,J VnnV^^'iJÎ"*K "• 'r*-r^'"-- Ver. 1158. protra^ «.• i e. ex tene- 
V T r îf"'^""' » '«• 68. bris in lucem prot«xisse , quo nihU .p- 

Ver. nS3.facUee»t.- V. ,a.facai, esti fias, signiflcantius, aut sermone est «- 



LIBER QUINTUS. I9i 

Aut morbo delirantes, protraxe ferantur$ 

Et, celata diu, in medium peccata dedisse. 
1160 Nune, quffi caussa deum per magnas numina genteis 

Pervolgarit, et ararum coBpleverit urbeis, ' 

Subscipiendaque curant solemnia sacra» 

Quae nune in magnis florent sacra rebus» lodsque; 

Unde etiam nune est mortalibus insitus horror» 
1165 Qui ddubra deum nova toto subscitat orbi 



nustius figuiato : confer mox verr. 1387. Ver. 1162. curarit: L, curant; n.cu« 

1388. i 410. iT. 1185. Vaier. Max. iii. 8. 6. ravit; XX. curam; et profecto in Longo- 

fiiLiv. 7. 7. Hoc autem modo sincerissi- bftfdids characterîbus, ut ri facile mi- 

me scriptum conspicitur in Vind. V. ed. grent in n, sic rit, si pressius exarentur 

L M. O. n. probante Bentleio: P. firo- ductus, rcm procliviter poterat effingere. 

^ww/. A. et V. ed. pro ^rar. Icct jwo- Ver. 1165. sacra deest P. M. — rebus: 

trasae; de solîtâ permutatîone ran x et ss: P. rebusque. In O. A. membranis verba ad 

S. fortasse; XI. jtrotraxe. Vulgo, /wro- hune ordinem locantur: 

craxs: nos vero non probamus bas subti- ^ _, i.i, ^ ^ , . 

^ ,. . Quc in magnis florent nmu; rebus /4imi, lodsque* 

lium ingemorum axgutias» libns emen- 

datissmiîs planissimam commodissimam- ^Ihil expiscor vulgatis anteponendum. 

qne vocem suppeditantîbus. C«terum, Bentleius suo calculo Fabri crisin comţnro- 

bremt» formse exemplum in boc ipso ^^^^ versum esse spurîum exîstîmantîs. 
▼erbo noster dedit ad iu. 6^0. et Virgilius ^er. 1 1 65. delubra deUim i. e. proprie, 

prabet, ÎEn. v. 786. quem locum tamen " <*«>"»ni erigit imagines;'* deindc, pro. 

Fţber prior indîcavit : gressu solito sermonis et naturali, ad tecta, 

qus continerent îllas imagines, tox trans- 

■■ ' n** l«°^ ^"^^ P» »«°«» — • lata est Ita Virgilius, ^n. ii. 248. 

Ver. 1159. diu exsulat Vlnd. V. ed. Kosdeltibradeâmmheii . 

0. ă, î. n,-'-peccata: Vind, O. A. n. XI. ,, , , ^ ,, , « 

*» «-W ^ *• ^ o «V Ver. 1166. Terrartim; V. ed. Tcrram. 

et peccata ;X» etiam peccata, Sane h» x.-.j , t 

j:-:— •!•*. j* ^ Ibid. celebrare: i. e. crebro adire, seu 

ousnmlitudines non possunt non movere ^ ^ .•,■,.. -, l , 



„, . . j 1 . . ..\ . frequentare: vide ad i. 4. unde celeber^ 

Bupiciones de loci smcentate, quamvis i , . . <. . , 

.^ . . , ^ . . ^ ^^. vel celebris fit, sensu provectiore, clarus 

omma videantur m portu navigare. Vir- ,.,,,. . v . . 

*r m • 'ţ/ti illustrts, quum tabs vu* m omnium ore, 

* * * laudibusque, creber versari soleat 
fectumque tSu celavit . Ver. 1 1 67. reddere : V. ed. redde; i. e! 

Ver. 1160, genteis: n. terras; quod »«<^<^- 

nou deterius. Vii^us, iEn. vi. 58. Y^' ^^'^^' Permulta sunt veterum 

scriptorum loca» in quibus deorum et ho- 

magnasohmntbi terras jaînum defunctorum corpora narranţuţ 

per somnos conspecta, in granditatem hu- 

Ver. 1161. Pervolgarit: V. ed. P^rtni^ manis majorem amplificata. Sic alicubî 

gant; confusis, ut aUbi, rf et n.» IT. Per- Xenophon in Cyropaediâ, et Juvenalis, 

vulgamt. — ararum: Vind. anarum; un- modo sub ver. 1157. citatus, cujus com- 

ue, errore errorem creanţe, V. ed. rana» mentatores consulas. Hoc fit scilîcet 

ninL-murbeiSf vel urbis: Vind. V. ed. O. propter horrorem insitura mortalibus, ver. 

^' %» orbii, 1164. omnia ampliantem: adeas annotata 



Tot măria iatftivi, duce 



193 T. LUCRETII 

Terrarum, et festis cogit celebrare diebitg; 
Non ita diffidle est rationem reddere verbis. 

Quippe et enim jam turn div6m mortaUa seda 
Egregias animo &cies vigilante videbant; 
1170 Et magis in somnis, mirando corporis auotu* 
Hiis igitur sensum tribuebant pri^tei^a, qubd 
Membra movere videbantur, vooesque superbas 
Mittere pro &cie praedarâ» et viribus ampiis* 
iEtemamque dabant vitam, quia semper eorum 

nobis ad i£schy1i Euinen. 44. licet ea Qus sunt Gradisindignabundis fabricaţi. 
Scfautzius moroâor minus probet Lu- Ibid. viribus auctos. Haud absimifis 
€anus, i. 1 86. est phrasîs flia Homerea, IL A. 510. 

lngtm visa dud Patiis ticpidantti Imago, ■ ■ O^EA^^SI n i TIMII. 

Clan per olMCuram, vultu m«BstiHima, noctem. 

0^<XX«#r/v* M^ti^tt^tv: scboUastes. 

Heinsius volebat Lugens; quatn infelid- Ver. 1177. tdlâ vi: Vind. V. ed. (ml 

ter, vel ob aequens fiuesiistima» Vide tamen vulgatum h«BC habet pro var. lect] 

BenUeîum, cum Reimaro ad Dion. Casa. L. M. A. X. iSâ vi; O. ii, ittabu 

Iv. 1. Ver. 1178. Besideratur versus în A. 

Ver. 1172. movere: XI. videre. An <)culis librarii deoeptîs dmîli versib pr» 

pro vigerei quod leviter deflexum sit a gressî fine. 

«ncerâ Lucretii scriptura vegere; cujua Ver. llSa ^posterius abest n. Idem 

pnnnde vulgatum movere înterpretamen- codex mtUtum mox prebet, pro nvUum, 
turn fîierit? Vide Nonium, ad iL 876. Ver. 1183. tuna.- Vind. A. carnu; V. 

Ibid. voces superbas. Maro, ^n. viL eă» vano^^^^mnontuâ: ă,tmn$» Unde no 

544. tentes licet : 

JUnonem victiix adfatnr voce superba. Fneterea. Qt^ tnâfom oidkiecato, 

fr«« fi»T« r ^' » is * • «z. . Et varia/ «i»i,ccniebant/«iţ^«vorti: 

Ver. 1175. facie pradară et tdrtbus 

amplis. SaUustius, Jug. ii 2. '« Igitur, i c suo quâmque temporo. 

*« pnedara facies, magnae divitîae, ad hoc Ibid. voHi. Plenum dictionis sensum 

«« vis corporis, alia hujuscemodi omnia, Ubet veibb VffgiKaiA dedamie, ez geoi 

** brevi dilabuntur:" L e. diffluunt. Unus îi 40I. 

codex, delcU>unturi pessime, Cortio tamen ^ . .. . -_. _. . . 

non miprobante. Adi sis iv. 1 1 1 6. ^tque msesuaper wsHgia volvUur atmus. 

Ver. 1176. Et tamen. Quasi dixerît: 

•• St tamen, vel ob rationem solam, ^am Ver. 1186. tZfomm.- Vind. eatum^^ 

** sequitur, îllis stemam vitam &cile tri- f^^*^* ^» facile. 

" buerent; neconfîigiam ad praecedentem I*>*^ Ilhrum nutujfectif ie." iadî- 

** caussam.*' Frorsus eodem modo locu- ** ^^î ^ illMrum cfq>ut indinatum." Vd 

tusestpoetasuperîus,adver.ll24. Ergo, translatio est ab aurigatione accemta. 

libentervaledidniusinsulsianmiseditorum Virgihus, iEn. x. 577. 

oorrectionibus, sic contra vetustos libros jcd fnta fljtoiif 

▼ersum aibitrarîoconstituentium: Kectit equos—, 

(Et manet omaino) et quod tantis viribus auctos. Ver. 1 188. nox videtur : ectitons. 60* 



LIBER QUINTUS. 19* 

1175 Subpeditabatar facies^ et forma nuuaebat: 
£t tamen omnino, quod tantb viribus auctos 
Non temere uUfi yi conviod posse putabant: 
Fortmiisque ideo longe praestaie putabant, 
Quod mortiB timor haud quemquam vexaret eonun; 

1180 Et simul in somnis quia multa et mira videbant 
Ecficere, et nullam cap^e ipsos inde labotem. 

PxBBterea, ogbU rationes ordine oerto 
Et varia annorum cemebant tempora vord; 



norosi, toi videnturi libris vetusUs racla- nobîs, ubicunque sitîs, hominum Teninda* 

natitibiu: qua» lectiones socordSă Vindo- mm cborus. Vulgo, orieniia: inepte» 

bomeiisis ooUatoris propagavit. n. mox frigide, intempestive, et promis mendo- 

MdMMr. aiflsime : oommittas enim sdlioet ibid. verr. 

Ver. il89i Xvna et nor. Has lepeti- 26. et seqq. ad locmn; et videbis, nisi me 

Inocs adamavit Lncratius, fre^entavit- quîdem nllo pnirsus ftigerit, hme omnia 

ţie: me videas ad IU. 13. et alibi Vooes die daro gen. Vakrius, Argon. ▼. 35S, 

iten»nuDipo|»i»etl>j»ddul»e.iuBin>e. „»„„^ta.tr«l. ««*—** 

tn leges obstitusent Nax et dies, soi et 

lima, rfin p"* poetis uţriusque Unguie pro- Accedat eCiam Ovidius, fiuit vL 140. 

BUflCue usiurpantiir. Estllli8 8trigiba»nonMn; aed nonUnis hujot 

Ibid. severa: n. serenay ut Florentina; Canita, quod km-endâ «tridere tuetetOtat, 
i^udd viris quibusdam doctis placuit; mihi 

non îtem: consulas liutem L 143. îv. 462. Hdnsîus, voce; sed contra Kbroa. 

liceat poatis sâltem omtionem suam sub- ^^' "^^- '^' «**<»», insulrisstaie et 

bdt} wUre. Severa vuit, în hoc loco, »«A«îÎM«ne. ras, contra vetera omne ge- 

« venerabîliacumAofror«quodam;" prop- »«» excmplaria.— rfmftn?*.- P. imber.^fld- 

te tenOma utique, et rilentîum. Euri- *»»'«*• V. ed. L. M. n. fumina. Vnâ^ 

tides, Orest 174. ^"^^ ^ firequentem vocum oommntatio* 

nem, quam ob significata fiUmina in se* 

n«nM, «Mw« Nvf. quente versu, Lucretiiu» aut «go faUoTy 

Adeas iasuper Casanhonnm, doctorum po^uit: 

bnge doctissîmum, in Athen. ddpn. xi KubUa, lol, Imbre^ al«,.'«iiitfJI«sriiM, Brtnde-^ 

5. finem: quem laudavît etiam Haver- 

campus. lp<^ ^ superioribus, i. 291. 

Ibid. et nox, et noctis signa severa. Vv- ^ ^^ ^^ent ^^^ quoqoe/nwiiM feni : 
gilius buc intendebat oculos, atque bine 
emendatione longe elegantissîmâ certîssî- «* Ovidiu^ ait. am. iii 99. 

mlque nattitneiidus est, de scripti oodids sed nne^JIamhribm veati mt^oris ituna»-^ 
etiam testîmonio; quod impensissimequi- 

dem triumpbamus. Locus est autem in Huc etiam Amobius certe reqiexit, Uh, 

^n. vii 138. îî* P* 59. " Poteritne, si quaeras, sol quid 

** sit, ostendera, terra, măria, sidera, nu^- 

•-^tam y»etem, Ihetuqae horrentia signa: ... . , i • .. «^ - 

> M «v<»»><««» V «« bes, nebula, pluvi», tomtnia, nix, gran- 

!• e. îi^, rt/uM* ^^horrorem sacrum incu- " do?** 

««tientia.** £uge! belle! Gratulemini Ver. 1192. rapidei fremitus. Optime 



194 



T. LUCRETII 



Nec poterant quibus id fîeret cognoscere caussis. 
1185 Ergo perfugium sibi habebatit omnia divis 

Tradere, et illomm nutu £acere omnia flecti« 
In ccBloqae deâm sedes et templa locarunt» 

Per coelum volvi quia nox, et luna, videtur; 

Luna» dies, et nox» et noctis signa severa, 
1190 Noctivagaeque faces oceli, flammseque volantes. 

Nubila, sol, imbres, nix, ventei, fiilmina, grando, 



noster, ai de verUit vellet boc întelligL 
Viigilîus, ^n. i 59. de eisdem ventis: 

Quippe ferant rap'uU wcuib, verrantque per 
aunu: 

et îbidem, ver. 56. superius: 

nii, ind^antes magno cum murmure, montiB 
Ciraun clauttra/rrmim/^— s 

Sin autem Gams, ud «ispicor, fidmtna 
respezerit, (oonferas vL 100.) omnino re- 
ponendum aio: 

£t rabidei fremitu4, et m wrmura magn a ■ '. 

Hoc venim: redi annotata ad ver. 890. 
iioc libro; et conferas Vaier. Flacc. iv. 
^5359. Claudian. in Rufin. i. 75. ac sen^- 
tentiam vix mutexn sane, vel si de vetUis 
verba posita intelligas. Statiua, âlv. iii. 
% 72. adscribatur: 

Inde/fm>r ventis, indignataeque procells, 
Et ceBliJhnutus, tX/ulmna plura TdnantK 

Porro, vere emendavit vir doctus Petroni- 
wn, beli. dv. 123. alio demum enrore fi- 
berandum: 



fulgure rupta corusco, 
Infrenaât nubes, dbosque (ibdidit Ignes : 

i e. « ob oculos iUîs dedit" Vulgo, 
IfUremuit, et ahdidit; nuUo sensu. In 
contextum admitti debuerat nostra emen- 
datio. — Cseterum, n. habet numina^ pro 
murmura. 

Ver. 1 194. adjunxit: II. conjunxilt un- 
de elegantem possis conjecturam pericli- 
tări: 



Qttom tribuit facta, atque iras fum jimxU 
aceibas. 

Quibus oommîttas vdim iii* 681. et adiil 
652. 

Ver. 1195. tum iptei: A. tWM hmine$, 

Ibid. QuantOM gemiha^ quat lacrumat. 

Versuum horumce pulcherrimorum haod 

immemor erat Maotuanus». ad Mo, n. 

.87J. 

Qudntos Ule virfim, magnam Mavortte ad arbem. 
Campus aget^emif»/; vel qtue,TybenD6\ videUi 
Funera, quum tumulum prKterlabererecenteml 

Quas carmina nimirum dignissima sunt 
discipulo tanto tanti praeceptoris. 

Ver. 1197. uUa est velatum: sic soios 
P. sed procul dubio ex recentiorum oor- 
rectione; reliqui universi, uUa velatum oL 
Quum vero non credibile sit, Lucretiiua 
ita csesurâ temere abuti voluisse, dum se 
tam opportuna ostenderet elisio, scrip* 
sîsse arbitrar: 

Hec pietasifiK velatum est SKpe viderii. 

De quo docţi pronundent — P. videre. 
Vulgata sufiiragatorem habent Lactan- 
tium, div. instt ii. 5. Caeterum, vitavisset 
ambiguum sermonis noster, si sic scrip- 
sisset: 

Nec pietaa «fif ar«&tf« eit t«pe vkkii. 

£t facile profecto illud veîato abiret în 
velato, vel velatom; i e. tfelatum. Ut se 
res nune habet, in dubio relinquitur an 
partîdpium hoc respidat hominemf vd 
lapidem. Nos Lambinus mittit ad Plaut 
Amph. V. 1. 42. Liv. i. 32. 6. et comxnit- 



LIBER QUINTUS. 195 

Et rapidei fireinitus, et murmura magna minarum. 

O genus infelix humanum! talia divis 
Quom tribuit facta, atque iras adjunxit acerbas. 
1195 Quantos turn gemitus ipsei sibi, quantaque nobis 
Volnera, quas lacrumas peperere minoribus nostris ! 

Nec pietas ulla est velatum saepe videri 
Vortier ad lapidem, atque omneis adcedere ad aras: 
Nec procumbere humi prostratum, et pandere palmas 



tssvellm Vîrg. ^n. ii. 249. iii. 405. 545. quoque conspîcitur în Lactantii multis 

Juv. vi. 301. Accedst porro Tibullus, L exemplaribus, ex glossatoris interpreta- 

1. 11. ubi videas interpretes: . tione scilicet 

. , ^ ^ ^ ^ __ . . IWd. adcedere ad. Quum veri sit sî- 

Namveneror, seustipeshabetdesertusinagns, .. __. .,. . ,.. ., . . 

Seu vetiw in trivio florea serta lapis. ^^y Virgihum, ut m alus omnibus imi- 

tatus est, boc etiam in constructîonis sche- 

Interea, pene in hac persuasione sum, ut mate non desertunim vestîgia praBceptoris, 

existîmem poetam, literis transpositis, de- assentior exemplari scripto sic Mn, î. 200: 

disse, ad evitandam ambiguitatem con- exbibenti: 

stnictionis, hoc modo: 

Vos ad Scyllaeam rabiem, penitusque sonantis 

Nec pietas ulU est, lavatum ssepe videri ^^'^"'^ scopulos- : 

Vortier ad lapide m ■■ t 

ubi codice» reliqui praebent et. Tibullum 

l e. expolitum, vel oleo lubricatum. Mi- conabor emendatiorem dare, ad iv. 1. 64. 

nuciusFeliXjCap. îiL impendioeleganter: ^ .. ^. u . j 

... J- j» I i. • Cîmmertm&^amo\acmBAMce^ntad^xc»i. 

"Non boni vin est, Maree frater! ho- Qudsnunquamcandentediesapparuîtajr^ 

" minem, donai forisque lateri tuo inhas. Sive sDpra terras Phoebus, sea curreret infra. 

" rentem, sic in hac imperitiae vulgaris _ _ 

„ ., ^ j . . I _ . ^.^ 1. In secundo versu, qmdam codd. €B9ius 

« cxatate deserere, ut tam lucuiento die , . ... . •» 

ui^i -j «,,«. «-♦;o«*o ;«,«;««««. «m quod nihili est; vulgo, orfu; quod absur- 

" m MDtaes eum patians impmgere, em- \ . »» . ? 

... / . X ^ * »» dum; quum, ut in Homen loco, sensus 

'^gîatos sane, et unctost et corowUos. ?. . , 

Ubi perl«as docrissimis ammadTenori. S^^"*^ poscatur qu. utnunque dau- 

bu. collata. Siculus Flaccu», de conditt. '""r «'"«"*"' '"s*^» «q»" «»P«=«Jt. •* 

Vorum,p.S. «Cumenimtenninoadi.- f° t'"P«t neutram. Neque erat Gr«ca 

.. ' . .j 1 • , • !• mnexio voas Cimmerum doctis vuris re- 

" ponerent, ipsos quidem lajudes in son- « . , , 

" dam terram rectos conlocabant;.— et un-- ^ 

"guento, velaminibtuque, etcoronis, eos Ver. 1199. JV^c- Lactantius, j:^ Pa- 

" coronabant.** Arnobius, denique, lib. nim interest; sed receptum videtur docţi. 

Ipb22. " — si quando conspexeram /u- us- — A. pondere. 

" bricatum lapidem ^ et ex olivi unguine Ibid. proeumbere humi prostratum. 

" sordidatum, tanquam inesset vis prae- Arnobius, lib. i. p. 29. — ^ cum per omnia 

" sens, adulabar, afiabar — ." De -bis << supplices irent templa; cum, deorum 

autem, prout eis visum fuerit, sciscant ** ante ora prostraţia limina ipsa converre- 

velim candidi et eruditt Conferant au- " rent esculis — .*' Idem, lib. iv« p. 135. 

tem Lucian, in Fseudora. 30. *— *' quia non supplices humi Mutuno 

Ver. 1198. Vortier: l e. de media vo- " p-ocutnftimMj, atque Tutuno—?" Maro, 
o> usu, vertere se; quod sane scnptam ^^* v. 481. 



196 



T. LUCRETII 



1200 Ante deâin delubra» iieque aras sanguine muko 
Spargere quadrupedum» nec votig nectere vota; 
Sed mage placată posse omnia mente tneri. 
Nam, quom subspicimus magni coelestîa mundi 
Templa super, stellisque micantibus sethera fixam; 

1205 Et venit in mditem solis, lunseque, viarumi 
Tune, aliis obpressa malis, in pectora cura 



Stendtnr, exanfanisque tremens proambit kumi 
b(M. 

At enim quîs n^get nasutîor bominuin ac 
ve&ufltior, r* exanimis et tremens^ copulis 
îndiacrets, longe infra nitorem et «s^Cmiv 
ViigOiaiii sermonis cafdere^ atque politiB» 
urni castissimique ingenii poet» statim 
ease abjudicanda? Niminim, de metro 
timor, quum suxnmus ^ates non alibi pri- 
mam syllabam verbi procumbo conipueHt^ 
labefedt scribas, deturpavitque versum, 
de elegantiis mus, ut opiner, redonait- 
dum: 

Sternltar; ezanfanigque, tremens^, procum- 
Ut humi boa. 

Confer nostrum, iv. 195. ilL 161. 

Ibîd. pondere palmas, Neque banc 
phmsim pneteriit Virgilius, ad ^n. iii. 
S65. 

At pater Anchiaes, pasm de litoie palmit'^ 

Tratceaait Emiius, apud Nonium, iv. 564. 
ne diaponenduB, et fortasse rescribenduss 

«gro 
Corde gemms, patâi late palnus pater*». 

LamUnus utique crasse ezposuit per ten^ 
dere. 

Ver. 1200. neque: sic non dubitavi re- 
acribere, Ubri quamvis repugnent, pro tuI- 
gato necs de constaniîssimo Lucretii more 
ante yooalem, si in contigua clausuli nec 
semel ponatur, atque potisâmum si bis; 
ut in boc loco factum. 

Ibid. arai sanguine ipargert. Ita lo- 
cutus est Mantuanus quoque, ^n. xL 82. 

Vioxerat et poit terga manus, quos mitteret 
umbris 



Inferias; ctao sparswus sangmne,ţammam. 

Sic reponendum ez libiis emendalifwJmîiii 
longe wmvixm<rtf^t et exquisitius. Vulgo, 
sparsuros, 

Ver. 1201. quadrupedum^nrftAitiiMiv 
aicut Euripidea, in Elect 476. 

Ver. 1202. mn^e: XI. magis, — placaiâ: 
sic universa ezemplaria, si Vind. exdpias; 
venim collator somnîculosus viqpulet: L e. 
animo itffu et i^ifv^iwr^vy, vel quietos 
cujus pertuibationes utique sedats sunt 
atque emoUit». J)e auo repooere non 
erubuerunt editores paeatâ; cum nuUo 
fructu. Viigilius, JEn. zL 300. 

ut piflmvanfiaeati a$umt et trepida on fmtmâ» 

t 

Ubt nonnulla exempla pacati; prout in 
bis vocabulîs passîm variatur. Nos hinc 
verissîme emendavimus Horatium, epîst 
i. 2. 45. ut videtur. Oridius, fast i 3. 

jfrd^f^tfcafo, CieiarGennanicel vuita 
Hocc' opin } et timidK diilge navb itcr. 

Vulgo, Excipe pacato; sed quomodo r« 
JExcipe stationem suam tueri possit, nuUus 
intelligo, et alii velim dicant: vide nos 
supra, ad ver. 827. Placato autem, pla- 
cido, benigno et vacante: vide nostrum 
Carum, i. 45. 46. Pacato bene, si Ger- 
manicus prius fuerit infensus et hoHUis 
Ovidio. Cieterum, poeta loquîtur, quaâ 
veniret ad praesentem deum : nam in sacris 
verbum placo passim solet adbiberi Coo- 
feras ibid. ver. 17. et ii. 17. met xiv. 595. 
uYA codices sîmîliter turbant 
Cieterum, geminissima locorum indoles 
me cogit credere Venusinum memorem 
Lueretii fiusse, ad epîst L 6. S, banc aoi- 



LIBER QUINTUS. 197 

Sla quoque expeigefiictum caput erigere infit: 
Ne quae forte de&m nobis inmensa potestas 
Sit^ vario motu quae candida sidera vorset. 
1210 Tentat enim dubiam mentem rationis egestas: 
£t qoaenam fiierit mundi genitalis origo? 
Et simul, et quee sit finis, quoad moenia mundi 
Et tadti motâs hune posaint ferre laborem? 



an tirmquillîtatem soper eiadem rebus Ibid. solis viarum. MantuaniM^ Miu 

pr«Bdicantem suavîssixne: vi. 797. 

Hune solem, et stellas, et decedentia certis Extra anni, jo/i/qae, vk/-* . 

Teoipora mom^itis, sunt qni, fonnidine nuUi 

Imbttti, fpectent-^ Ver. 1206. inpectora: i. e. contra peo- 

tora expergefactum, et exdtatuin. Sic 

Spicureos iATif^t sdliceL Ineptus est, nec j^ju, jn y ^ l. M. :S. n. vulgo, jîeo 

praeter toUmm t«m«n, Baxtorua f^re, Vd satius fortasse fuerit cum eri- 

yer. 1205. Constructio est: *« Quom gere voces in pectora consodare; uttrans- 

«« subspidmus templa mundi, qua iunt imio ât a serpente imcundo, at^e irape- 

" super: '' nam Tix noster voluerit *' tub^ ţun meditaste; 

•* */7»ctfr« super templa;" quamvîs pnepo- Ver. .1208. Ne gua: P. JEi guas 3. 

iitionem in cum hoc verbo usus sit, ad 2^ec qua; plures Fii codd. JScqwfi quod 

ii. 1038. et M. TuUius, somn. Sdp. ini. perpenun placuit editoribus, libris anti- 

tîa quissimis obstantibus, purissimisque. 

Ver. 1204. micantibus: V. ed. mtrmi- Ibid. nobit sit: quod Atlica est de- 

fifriM. ganti»; redeas ver. 361. Valeat geno 

Ibid. stellis micantibus: i e. tremuHs, Faber cum aiigutâissuis; r« endQ polis» si 

vîhrantibus, coruscaotibus ; vide ad ii 1 95. ^ placet, lectoribus commendans. 

090. AmmianusMaroeUinusfl<»ideoog- Ver. 1211. JEi quanam: ita P. Vind. 

aatam vocem adhibuit, in xx. 4. — " ex- V. ed. O. A. II. X. A. atque, ut suspicor, 

•* spectareque coacti, dum lux promicaret, onmes alii mânu scriptî. Vulgo, Ecqu»- 

^ tandem progredi compulerunt" Jam ^o,m» 

dixerat similiter, xîx. 7.— ** ers/Zi^n^e Iu- Ver. 1212. et qum: i. e. etiam qam, 

•< dfeio— ." Virgilius, Mn, l 9a Sic autem* exhibetur in P. Vind. V. ed. 



Intonaere poH, et crebris micat ignibtu «rther: 



O. A. n. X. XI. £di solet, ecqua; baud 

dubie contra vetusta exemplaria, ut ut ig. 

i e. vibrat, scintîllat navi taceant MS& collatores.— gwoad.. A. 

Ibid. ^eUis micantibus athera fixum, qwid; V. ed. ii. quo ad^ divisim; mepro- 

Ad Ennii normam, ann. i. apud Macro- bante. 

W«™î Ver. 1215. JEt tadti mot^: le, ^tfel 

Qui calum vonat steilds fiOgenHbm opium: " tadti motCte; qui nempe, Ucet non 



^ ,^ TI» *.*.._* Tc- • *' dat in observationem sensuum, necesse 

quem versum Maromntuatuseit, ^a.ix. „ ,. ^ ., „ 

^ " conterat atque labefactet tamen.*' Haec 

nobis videtur vera Iod ratio; quâ nulla 

V«. laOS. wariM», 4. meat*,, ex y^^^^^ „ BimpUdor, aut elegantior 

glo«l: aUoqui non mde, vd in CMU ^^ ^^^^ Nonnullis 

Wto. S.C Homfus. nasfc I. 11. 5. pUcrft « mote, accipere pro casu prim* 

An vtnU ia votum AttaUcbex urbibin tmaf numeri pluralis, et sciibere tanti^ pro (a- 



198 



T. LUCRETII 



An, divinitus aetemâ donata salute, 
1215 Perpetuo possint sevi labentia tractu, 

Inmensi validas sevi contemnere vireis. 

Prseterea, quoi non animus formidine divom 

Contrahitur? quoi non conrq)unt membra pavore, 

Fulminis horribili quom plagâ torrida tellus 
1220 Contremit, et magnum percummt murmura cGelum? 



•ct^i; uti conspîcitur in P. et n. qaie tox, 
si primo intuitu planior fortasse videatur, 
correctorem resipit. — hune: M. hinc; 
quod satiâ refellerit, ut etiam insulsas di- 
▼inationes Fabri, baud dignas, quee recen- 
seantur, imitatio Virgiliana, ad geo. ÎL 
343. 

Nec res hune tenettt possent perferre labortm—, 

Ibid. JSt taciţi. Lege, Soliciţi: vide i. 
344. vi. 1036. Bentleius. 

Hlihi cbarus est Bentleius, sed in tali re 
chariores libri vetusti consentientes. 

Ver. 1215. Idem versus legitur in L 
1003. et, qui statim sequitur, superius în 
hoc libro, ver. 380. Minus placet iUud 
avi repetitum; et forsitan error lateat 

Ver. 1216. validas avi: O. et 'S, valida 

_ m 

HBVt» 

Ver. 1 21 7. non animtu: Vind. nonani- 
mis; V. ed. 2. nova nimis: nimirum, vo- 
cibus semel distractis, librarius ex ntmus, 
dictione nihili, fecit nimis. 

Ibid. Huic argumento Lucretiî lucem 
inferet Petronii fragmentum: ' 

Primtu in orbe deos fecit timor : horrida coelo 
Fulmina quum caderent, discussaque mcenia 

flammis, 
Atque ictu flagraret Athos. 

Horrida scilicet, ** horrorem membris ita 
*' incutientia, ut conrepere videantur.!' Sic 
Doster statim yfoţtxats: 



mittere atque in spatium minimum con- 
ducere, ut oculos effugiant, vel ictum evî- 
tent interminantis. Nihil evidentius, feli- 
cius, et electius, horum versuum sermone. 
Sic eundem prorsus sensum Maro uberius 
declaravit, ad gea i. 331. 



> mortalia corda 



Per gentes humiUs stravU patfor—» 

Ibid. conrepunt pavore: horrore scilicet 
superveniente membra, atque perreptante. 
Amobius, lib. v. p. 162. — **- ad furta illa 
*' flagitiosa carrepens ibat, pavens ac trepi- 
« dua — ." £t Lambinus pulcbre dicît: 
** Tralatio est mirabilis et audax." £x- 
quisîtissimos Lucretiani carminis lepores 
in consimili materie majestas Virgilii non 
adsquavit, Mn, iii. 29. 



• infhi frigidul horror 



Membra quatit ; gelidiuqxiecoit formidine san- 
guis. 

Potens nimis et efficax verbum n guatil, 
et cum subtilissimâ proprietate t« conre^ 
punt minime comparandum. 

Ver. 1219. Fulminis: Vind. V. ed. O. 
A. n. 2. a. Fulmine. Nimirum, Lu- 
cretius scripsit : 

Fulmineâ Iiorribili qnom plagft— ^ 

Horatius baud dissidet, od.iii. 16. 11. 

Et perrompere amat saxa, potentiua 
Mu/ulm 



' conrepunt membra pavore, 
FUlnunis horribili qaom plagft». 

Sic enim legendum: vulgo, " ardua 
" ccbIo." 

Ver. 1218. Contrahitur: i. e. irrnmt 
mat rmrtiXiirM* uti soient animalia se sub- 



Ver. 1220. Contremit murmura: n. 
Conterrit nubila* 

Ver. 1221. Noh: n. JVam; nec ab- 
surde. 

Ibid. populei gentesque. Maro» iEn. vii. 
236. 



na 



LIBER QUINTUS. 199 

Non populei, gentesque, tremunt? regesgue «uperbei 
G>impiunt divâm perculsd membra timore, 
Ne quod ob admissum fede, dictom^e superbe, 
Poenanim grave sit solvmidi tanpus ad auctum? 
1225 Summe edam quom vis violenţi per mare venţi 
Induperatorem dassis saper aequora varit, 
Cum validis pariter I^anîbus, atque elephantisi 



iB,e 
nu 



nb 

ii 
& 



MnMno>^i^,multie .i. ■..■ y^r. 1S34. $it ad auetumi i a " ad 

Et petiere siU, et voluere adjungere, gentes, „ pj^^^^ maturitate suşm nei4iictum;" 

IWd. reges superbei. Idem,ibid. n. 15. «^w »• ««•♦# r« >»»^, »m mirX^fttfUM. 

Sic autem diaerte acriptum conapicitor In 

"•" ImcmmttpoUă^ttâengentperbo n. atque in aliis universia adaucftim, pi»- 

PriinlriiPi II 

ter P. quî aponte et tadtua acriptorum 

Ver. 198S. Omripivnt: quidpm Fii lectionea haud dubie acpius îmmutavit 

codd. CorrepufUi yiiioae.'-percuUei : me Nec Buhi prafecto de castitate, ac Latini- 

norentina, J^nţina, Vind. B. O, A,Jn. tate aaltem, phiaseoa «rfiwiu/i «empiu adoc 

«nmino yeriaaime; quamvia exempkuia <»m satia liquet, ut patienter adnuttam 

prsstantiora ac Tetuationi habeant, per* contra fidelisaimorum exemplarium avc- 

ciMii; haec enim voz ad efficadam sensâs toritatem. 

appodd non aaaurgit: redeaa annoţata in Ibwt Pcenarum soivundi ten^us. Hanc 

L 13. et Tnft ffi i»" dabis. Consulaa autem fonnulam Lambinus erudite illustravit ex 

Heinaium ad Viig. Mo. L 51». cui nolim ^W*»*- Capt iv. 2. 72. Terent Heauţ. 

equîd^m in. omnîbua auacultare; et Oup prol 29. Sueton. August 98. alîisque lo- 

dendorpium, ad Lucan. L 487. Claudia- «a ▼etenmi; quoa non appono. 

nus, in Rufin. ii 13a Ver. 1285* Summe violenţi^ ut tumme 

At procnl mnguls Rufinu» pm:ulii honor : «^^* ''^' ^^^ ^^^"^ "^'^ «\°''- }''' ^ 

29. et alii plures. Haec autem lectio eat 

l e. amauait quaaiavţt, ad imitationem Ubrorum Vind. V. ed. O. A. n. XI. et re- 

iî Viiigilii, ad yer. 1218. nuper collatl Ita y^uorua fortaase vetefrimorum, si c<dla- 

?ulg. vers. bibi in Exod. xx. 18^" per-. ^^^^ fideUter rem gesaissent. Vulgari so- 

" territi, acpavore conciitst, steteruntpro- j^ Summa. Nobîs interea vîam aaltem 

Ql ** cui— w" Pacatus, paneg. Theodos. Aug. ţ^^^ ^>«^ pUcuit inire. 

»| xxiL 1*—" et, si qui forte sunt barbaro- , j^^ „•, ,^^,-, ,it i. 273. «d Homere- 

t* nim, qui nandun vîrţutis tu« yWm^ ^^ dictîonem, »n/uu fku»s, Od. E. 478. 

.^*ezceperint, npnwaterroiipp^ci4/ii; et u,id. violenţi venti. Maro, gea ii 

" yelut adflsti, quimcant." libri quidan^ jqT. 

perauti: et riri docţi ad locum diversam . y 

\, , ... .-»— ubi naviffUs vioUnttor inadit Evrau— .^ 

dictionum polentiam nmume perceptraa 

habuerunt. Vocem efficadâ pari redo- Ver. 1226. daisis: n. X. ctotcxif.—- 

»^îm^B Am|fffi"y^ MarpeUipo, xxx^ 6. mguara: P. V, ed. ţf^eroM' venU: V. 

** Cumque ntembriţ incurpatis ftaren^ ed. verUt^ et II. eecundâ mânu; parp«- 

''metu debiles et perUricU" Vulgo, ram: vide i. 280. et ver. 267. hi^usoe 

^praUrieti^ ^ic autem locua multum Ubri. Viigilius, geo. iii 201. de JjuŞ" 

huM injicit Lucretio. lone: 

Ver. 1223. Ne; O. JN^ec^-^^dmissum: lUe volat, limnl arva Aigi, s&nul le^itor», var- 

IL cmiuum, rens» 

Voi.. III. a 



200 T. LUCRETII . 

Noo: divom paoem votis adit, ac prece quaBsk 
Ventorum pavidus paces, animasque secundas? 
1230 Neqiudquaoi: quoniam, violento turbine saspe 
G>nreptU8, nihilo fertur minus ad vadă leti. 
Usque adeo reb humanas vis abdita qusBdam 
Obterit; et păduros fiusces, saevasque secures, 
Procoloare, . ac ludibrio sibi habere, videtor. 



Ver. 1828. mUiac: Viad. adii; V. ed. " quid suas animas ex^îniverunt ven- 

adytof A. n. 2. addita. " ti — f** quae sunt împendio venusta. 

Iţ)id div^ pacem. Mantiianii% ^n. V. ed. Ventorum ; II. Venorum; S. Fe- 

iu. 3170. niarum. 

ExoTzt pacem divâm-^. ^*^ i?aar*. Sic etiam Plautus în nu- 

Tu*j j. T»r. . . 1 mero multitudinis, "oaciiuj perfectis," 

Ibid. pacem adu. Phrasis tempia r^ ^ - , i_. •/ • ^__ . _. 

. . '^ 1. j j. Pe». ▼. 1. 1. ubi videas mterpretes, ct 

flpiat, quae coosultores deonim ingrediun- _ . .. ^^. 

- _ •/, ,,. ... -, . ^^ Nomum, ii. 621. 

tur. Idem ViigUios» ^n. vr. 56. * 

Ilnd. animas, an/uis: redi ver. 237. 

Txindvio,delubraadeunt,ffacmque^axaB „nde forâtan flla varietas jfurarum st 

mvecta. 
Ihiâ. pacem vatis ac prece guasit. Om- Ver. 125a turbine Conreptus, Maro, 

nes Lucretii locutiones VîrgiUus studio- ^n. î. 45. 
«îssime absumpsit. Sic enim iile iterum 
ibidem, iiL 261. Utrbbucimripidt — . 

S€Avotu,pnâbusqtUtjubetttexp9seenpaâem ^^- 1231. ad vadă leti.- "^nd. V. ed. 

A. X. aqua daleti: quîdam Pii oodd. ad 

Ibid. qu^nt. Adeas ad Feştum în ^^^ ^^,. Heînsius, in Anthol Lat 

Toce Q^:Jt Fhocam, art. gramm. p. ^^^ j^. 13, gl. ad vadă LettuB. Mor- 

1718. amikter Plautus Bacch. iL 2. 1. ,Beu, egomet vulgatum tene«n. 

Minim «t. me. ut ledeam, te opere tanto ibid. feHur ad vadă. Mait), iEn. i 

Neque în hac etiam vetustîcms aeimaius 

^ t« 1 .^ .^ . Quumt subito adsurgens fluctu, nimbosQS Orioa 

formula non yolmt magistrum sequi ^^ ' .. ** ' 

. * In vadă ceea tvht 

propter unpensissimum amorem vates 

J^indanus, in Mn. iii. 358. Sed nuUus dubitera, quin vei hie ad 

„. _^ . .. ^. . „ scripserit, vd noster m; usque adeo în 

His'ratemadgrediordktfa, ac talia «r^-xo. *T^ ' . .^. , / 

ommbus oonsentire mbi solent: 



Alungam Ciceronem in Arato, ver. 84. 



penegemelli. 



Aodipmed» Ikto ex hiunero A puuerfi peiges. Fraternb animis ; qolcquid negat alter, et alter. 

Qfuerere recentiores editos peiperam oc- Ver. 1253. Obterit: M. Operit; qnî 

^P»^*- nigTBnt^rror ex oitiiognipbîâ (^niir: 

Ver. 1229. Ventorum: O. A. JÎura- mun ea vox con^idtur in O. A. 
, rumj quod vero simillîmum aibitror, Ver. 1235. sub: Vînd. suif X. sin. 

quum .noster varietatem pbraseos opere An pro sisf Nempe» sis pedibus, pnrsiiâ 

tnaxlmo sectaj^ soleat Obstat tamen aii- radicibus; nt pedes montiSy alii: quod 

quantuhim Amoblus, lib. i. p. 2. " Num elegantissimum fuisset. 

3 



LIBER QUrNTUS. 501 

1335 Denique, sub pedibus tdhis qnoni'tota^vaGiUaty 
Concossaeque cadiint urbes, dubisequesimnfintur; 
Quid mirnin, si se temnunt mortalia socla, 
Atque potestates magnas mirasque relinquunt 
In rebus vireîs diTom, quae cuncta gubement-? 

1240 Quod super est, aes atque aumm &Tamque repeitwn est, 
Et simul argenti pondus, pluiiibiiţpie potestas, 



IWd. sub pedibut teUutvacmat, Non jUrUg âaăan cum t««îgîÎ8 Ikeranim.— 

«lienus est Virgîlius, ^n. vî. 255. gubement: A. II. gubemant. 

Ver. 1240. tes atque: Vind. atque s V. 

Sta ped^umugke soîum, et juga capUm.- ^ l. m. O. A. n. «^; S. n. eque. 

Ver. 1241. Vir egregius et deganter 

IlHd. tota. Cogitare potens de moto ; eruditus, Jortinus nostras, locum sic com- 

videVirg. geo. i. 329. Ovid. met. mv. mo^iu^ i^terpuDgi posse existimaTit: 
798. et Amobîus, lib. iii. p. 118.—** rex 

« -^irmebundi motatar salL" Sed re- f '^^^^^ P^"^'' plumblque. potesteş. 

ceptam Virgilius lectîonem videtur vindi- gn • 

care, Md, iii. 581. . . nos mittens ad Vîrg. gea i. 92. -^n. xiî. 

396^ — ^Egomethuic criâ subsciibere noa 

Et, fcssum quoties mutet latus, intrmere omnem ^^^g,^. ^m quod numeri carminis hinc 

MuimureTrinâcriam . « ^ • 5«™«;««î ,«««. *w.^ •#*.,«*/ 

fiant magis mconcmm, quam quda ptuimn 

Ver. 1236. aubiisque. Lege, dubiaev^. potestas optime oonveniat rar argenti poft' 

Bentleius. duSf etsitphrasislepidîssima, atque ţwfe-' 

Et ita passim critici volunt immutore; tice figurata, pro plumbum potens: cui 

apus infeUcLter et sîne caussâ, ut hoc ^^^ <^ i^ndiM. et mamentum, multa, 

tempore vir maximus. Sic locus est in- vis inest a^ue efficacia. Lucanus appo- 

teger concîpiendus: " Et urbes (alîae) atusest. ad iii. 711. 

** ooncussae cadunt, et (aliae) dubias mi- .....i—io/fiofregitcavatempora ^«m^o. 

«nantur.» Vel. « Eadem uAs ex parte Dj^^isset nimirum poeta Gr«cus: 
**.conddjt, et ex parte casum minitatur.** 

Lucretii mentem sic Amobius reprsesen- — — — fMOuZtt xp^rtfn te: 

W. Ub. i. p. 4. " Terrarum validissimis ^^ Ovidius, met xî. 142. vfs aurea. Cân- 

••motîbus tremefact», nutant usgue ad ^^^ ^^^^^ nostrum supra, ver. 878. ^et 

" periculom civitates." ^^^^ ^^ 127a 1285. in hoc libio. 

Ibid. Cmcussa urbes. In .translato y^,. jg^g. ingenteis sylvas: ut ingens 

sensu Mantuanus, Mu, iv. 66^, ^^^^ jEn. vîL 676. Et dignus est, qui 

— — cofiafj/amT>acchaturfamaper»r6«m. adscribatur, super hoc aigumento Marii 

,, , , ^ . Victoria locus, in gen. ii ^. de Bvâ ei 

Ver. 1237. mirttwi; n. deest; O. «w- ., *"«»^^^„««*;k,«. 

. ..... AdiHno, serpentem persequenUbus: 

runt; quod provemre potuent ex nurustt 

pn» mhrum est;, sed .enorem podus impu- Dixit ; et elapsum cursa petrisque secuta eft 

tem sane permutationi dementorm».» MisdUbus: q«*»^«tdurMperroboraj«i*e». 

^ *^ Quo se reptando condebat callidus anguw, 

*"• Ambo pxojiciuBt ; quanmLiigido una kcerto 

Ver. 1238. mtestates: P. V. ed. A. 11. In nudum ca»u wUcem dixniMa resnltat, 

notesiaiU ScintaiauwiuecMlt, ■lc<».au» fe lomţtq nata 

'^ '•• ExsilU in flammam ; et, crinita incendia Jate 

Ver. 1239. vireiSt sAviris: V. ed. A. Extendena, /©/ai» jam>r?f^ardebat adepta— . 

02 



202 T. LUCRETII 

Ignis' ubi ingenteis syhras aidore cremarat 
Montibus in magnis; aei| codi fubnine misso: 
Sive quodf inter ae beUum sylvestre geresites, 

1245 Hosdbas intularant ignem, fimnidinis ergo; 
Sive qiicxl» inductei terr» bonitate, volebant 
Fandere agnoB pingoeis, et pascua reddere rura; 
Sive fearaa inteţficere, et ditescere priedâ: 
Nam fovea, atque ignî, prius est venarier ortum, 

1250 Qaam ssepire plagis saltam, canibusque eiere. 

Quidquid id est, quâquomque ex caussâ flammeus ardor 



—- -— «dkesimmeraistenditîii imas « «MCWtt, quî herin» tantum eUmimali- 

Ignfa edax penitusj sumpto qoo vfcta calore « f ««i- »• 

Terra suaffnuUtgtneroMiailnuuieTaveiiafti-** Dusficafc 

Mox fieri Uquor inceplt, rivisque metalla Ver. 1249. |»^M .• ¥. ed. privit : ct n. 

Fandere quaeqoe sub: folro hbic torrente co- verarier; de quâ oomxnutatione litennim 

A„^ „ V j ^t , net r, mcmuit Drakenborcluus, ad Litr. 

Aurinumntuhonos: candentl lacte renidens, ... 

Effluit argentum ; rigor aeils lubricus errat, ^^^ 21.5. 

£t coi/ in moUemresoliitocorporenuMBm. Ver. 1250. sceptre saltum carubuf, 

•^ . ,. . Haud ihjucunda fuerit Virgilu compara- 

Ita veiaus castigandi sunt; vulgo. JExiii, ^^^ ^ ^ ,. 57. * *^ 

iota sylva^ et cogit. Lambinua autem 

opportune citat Aristotelem, vr$ât )^«v/». non me uUa vetabunt 

mn^rfi. p. 102. ed. Sylburgii: E» ^ iCn- F^gora Partiienio. irfliwftw «««»«««« *irfr«x. 

fuf Xiynfit rm ^vfitf ifMCfit^nrmf mt* Ver. 1251. car; îta n. et xeposui, quum 

rnmf «ratfUftn^ xtu rm yţtţ %ut^f»şutu^ni piwpositionem plenam Lucretius deamet 

vro mf »y.nsy ^ttttfvţ mfytf^ fiugm ţhv ac freguentet: caet^, e. 

X»»ptt*^. Creechius insuper bene provo- Vct. 1252. HotribUi som'tu: Vind. V, 

cat ad Strabon. lib. iu. p. 147. Athen. ed. O. A. n, X. XI. fforribais sonitws 

fleipn. VI, 4. p* S58, et Haveroampus ad vf sigma proximarum vocum adhsnentet 

Semiim, Lucretii memorem, in ^n. xii — aUis: P. alias. 

87. qui videndi sunt, ne nos plus sequo Ver. 1253. Jb: âc Florent. Aid. et X. 

proUxi aimus. probe, ni fallor; licet ezemplaria reliqua 

Ver. 1245. intulerant ignem. Sic Vir- in ^ consentiant: vide î. 555, Sic Vir- 

gilius, ^n. ix. 522. gilius, ab rădice^ gea i. 2a ii. 17. Idem, 



' ftuniferoi iftferi Mezentiiu igms. 



Mn, xii. 787. 



XT i^A^ .» ^T. , ., Adcesalt, telumque fl//â flft raJâe revellit. 

Ver. 1246. 9oMtantf Vind. volebant, — 

Mox, V. ed. redde: l e. reddi, vel red- Ver. 1254. venit: Vind. venit: n. 



dere. 



vents» 



Var. 1247. patcua rwra. Hautas, Ibtd. Manabat venit. Ovidius, ei 

Truc u 1. 47. Pont ii 5. 21. 

M» «rvni hte, aed paseuus, eit 4^. ingenioque meo, -vena quod paupere ««w*— . 

Isidorus, orîgg. xv. 13. " Aut enim ar- Et voccs Lucretianas hauât MaiOb g» 

«* mu est ager^ id est, sationalis: — aut ii. 165. 



LIBER QUINTUS. 20S 

Horrihili sonita âyhnâ ekeâeimt dt» 

Ab radieibusy et tersam perooxemt ignii 

Manabat venis ferve&tibas, in loca tems 
1255 Concava conveniens, orgeoti rivus^ et attrii 

Mris iteoiy «t plâmbi: qaiB, quom concreta videbent 

Pcnterius ckro in termi qikncbi^ colore^ 

Tdkbant, nitklo csptti ksvi^ue lepoteţ 

Et simili formala videbimt esse figarâ j 
1260 Atque laciBiamili foenikit vesdgia quoique: 

Turn penetrabat 008) poasehftc» fiquebota tapore, 



RjKcetidemafifm/irfMr, «Hiqnemetfllla. «« grippînam:*' L e. nulU alia cogîtatîo 

Otteiiditt;mfj atque «un» plurfma/u*!*. ^^ ^^^^ ^^^^ j^l^^^ .^^ j„ p^ 

Ver. 1256. concreta s in gtaciem sdlî- eordia descendh. 

cet, vi frigoris: confer sis nostrum, ad L Ver. 1264. /irocudnido .- n. producen. 

494, (/o. Stmilifer «dhibuit vocem VîigiKuSy 

Ver. 1257. in terras: l e. super ter- fS^ i 261. 

ras; hodiemonim autem editorum înve^ durnm fncttdit wmtur 

recundae manus rescrîpserunt m tervis^ Vomerii obtusl dentem— -s 

contra omnia exemplaria vetusta, tam __ ,,^. , ».«>.— 

^ ^ . . . „ Ver. 1265. et cofdere: P. O. A. n. 

mânu exarata, quam impressa typis. Re- . , . . ... , . , ^ ^ 

vwtans annotau în L 889. T^'. "" "* '^"' "^ '^ '^■ 

Ver. 1258. capUi: L. M. O. A. H. Tu- l ~°^ "'Î^-JT T 

f • —^ t • dubitem nane diversitatem corrtctonbuB 

copiat. — lavi: n. lent, .... « 

Ibid. l^>or... L e. jucundâ venustate; ^'^scitis imputare, structuram noncaHen- 

.rj ^^ tîbus, neque pulchram proportîonem clatt- 

vJri259. wVfeten*.- Vind. 5. n. w- sularum dispîcîentîbus. AKter cogitevîs- 

Uati V. ed. videbunt. *^ ^® vetusUoris scripturae depravatione, 

tr «^^« n- ^ per usîtatisaimam fonnarum c ac < com- 

Ver. 1261. vapore: Pius monet non- "^ . . ^ ^^ _m -^ 

_i, . .^Ai. A . mutationem; ita ut et camtre eitiuxent 

Diillos AC state suâ lefflase; quâ scrip- . . ' . xr* m* 

*»-4 -VI • * • T ^. ab ecc€edere^ vel ecsctedere. Virgilius, geo. 

tura nihil venus, aut usui Lucretiano . ' o- * o 

coavenientius. £jus comiptela est satis 

titwia r» Pii /fl wre, ex ;>awre derivatum : C«f<«tor et «fia ante jugo levto— ^ 
vide nos ad îiL S06. et var. lectt ad SiL Ver. 1266. Non ausus sum emendatis. 
It iii. 690. ne locos alios allegem : et r» fânâa exemplaribus me opponere, quorum 
calare reliquorum exemplorum haud du* scripturas quam proxime reprsesentattfB 
bie est ex glossâ minus pervagat» vocis. habes. Intelligas igitur necesse est t« 
Videri tamen possit Virgilius obstare, ad levare sensum habere *' frondium exspo- 
geo. iv. 36. •' liandariLim, atque ramorum superfluo- 
eademque caîer liqutfacta remîttil. " rum.'' Ita Mantuanus, geo. ii. 40a 

^hiâ, penetn^t: uţifVi usnfx^n. Tur- ■ omne Uvatidum 

nebus; bene. Tacitus, ann. iiî. 4. « Ni- rtonde nemtu^-^ 

" bil tamen Tiberium magis penetravit, Neque bis alîenus est, ut videtur, Mariin 

'^^IMiai stdGii boittinttlii «omum in A*- Victor, in gen. ii 77. 

OS 



20* T. LUCRETII 

Quam lubet in feranam et fiieîem deouinreFe Temm; 

Et prarsuni'quaia via in.acuia ac lenoia posac 

Macronum dud &sdgui procudendo^ 
1265 Ut fflbi tcla pareot; sylvasqoe et eeodeve poâsint, 

Materiemque dolare» leyare ac radere- tigna, 

Et terebraţe etiam, ac pertimdere, perque forare. 
Kec minus argento &cere hiec auroqiie parabant, 

Quam vaUdi piîmum violentis viribus ieris: 
1270 Nequidquam; quoniam cedebat victa potestas, 

Nec poterant pariter durum subferre laborent. 



Jusdsti motâ vlctum me qutBrere glcbâ, Ver. 1271. poterant: wc universî Khrî, 

Etrtttilcsspinia8p««âprofruge/«.^a/. ^^^^ ^ ^ ^ ^. ^^^^ ^^^^^^ ^ 

î, e. tollendas, demetendaa. In vulgari- gustam îiisulsîssiinum editorum. Tacita 

bus editionibus ita scribi solet versus: constructîo ea est, qualem ssepe ofi^di- 

Matcrieml«vafc.dolar«.acîadcretigna. ""* in Lucretîi carmine. suavissimas 

sâmonis varietatea indefesso studio au. 

Sententiam oertiorem quibus ferre, cum cupantis: " Nec potestaa auri atque po- 

tîbi recemitam dedero lectionia disnmili- « testas argenti poterant:" hs dua sdli- 

tudinem. — Materiem: n. Materiam, — cet potestates. — Et Vîrgilîus, geo. îl 412. 

(Mare: Vind, dolarent; quodcomiptum ut noster, cfurtij /a&or. 
est ex.da/flr et, cod. ii. scriptura: V. ed. Ver. 1272. as exsulat Vind. V. ed. X. 

ddere: n. 5. dolaret,-r-4€vare ac: P. ac ^acebat: a, jacebant. Etnam inhoc 

lofvias sed ejus priaci codd. recepţia leo- Iqco potestatem habet exquisîtiorem, tnm- 

tionibus conspirant-^c- B. L. M. O. sitîoni orationis solummodo inservientem: 

A. n. et,--iigna: V. ed. signa. Malim vide sis dicta ad iii. 7. et Priscianum, lib. 

e^dem lignaj sed videas vL 102. Vir- ^^iii. p. 1170. 
giUus, geo. î. 144. jj^jj aurumjacebat. M. Tullius, Tu» 

ffiam prfani caneis scindebant flnile lij^num. dispp. L 2. .'* Honos alit artes, omnes^e 

Sic deniquJcommodîssîme scribi po'sse "«Jcenduntur ad studia gloria ;jac«Kîii« 

vefsum mea feri sententia, qualiter video ** ^« *^''^«^« î«* ""P"^ ^uwtyue impr(^ 

ferme Lambino placuisse: " bantur. 

Yer, 1275. retusum: V. ed. recusumţ 

Materiemque dotare, ac te^r.iei.rf/(pw. ^ recusmm. Eadem est varietas ad 

Nec tamen satis caussas apparet, ob quam Horat od. 35. 39. 

purissima exemplaria proculcemus. Ver. 1275. volvunda: P. Vind. V. ed. 

Ver. 1267. pertundere: V. ed. petcw- volvendo; male, quod satis ex VirgiHo 

derei L e» pertudere, si t cum c tantum- .patuisset, qui formulam subl^t: redi 

modo mutes. ver. 515. i. e. €Blas mobilis, Vel volMis. 

Ver. 1269. vaîidi aris: x»^»s «Twpnf, Ibid, temptira rerum: l e. conditioncs, 

Hittn. ad II E. 292. î. e. rrifus, mliduty ^ tempestimtates quasi, rerum. Vîigî- 

ex interprete Hesycfaio. gug^ ^ji, vii. 37. 

Ver. 1270. potestai: i, c. rotrar, vîs, 
«S flnnite. ' auri atgentiqiie: ««{«Ms «"' "^e.. Emo ! qu« tmpora m«,: 

veir. 1241. 1885. ibi^ie louMtaMk • -i e. pendiaMm Moţam. ^ndcStniuA 



LIBER QUINTUS. 205 

Nam foit in pretio magtsr ies, ocmimque JHcebat 
Propter inutilitatem, hdbeti mucrone retuşam; 
Munc jaoet ses, aumm in sunuaimi fivboessît honorem» 

1275 Sic volvunda aetas oonmutat tempora remm: 
Quod fiiit in predo» fit niiUo deniquo honore; 
Porro aUud subcedit, et e contemptihiis «xit^ 
Inque dies magis adpetitur, floretque repertum 
LaudibuS) et nuro mortaleis inter bonore est. 

1280 Nune tibi, quo pacto ferri natura reperta 

Sit, facile est ipsi per te oogaoscere, Mexnmil ^ 



Ver. 1277. e: A. jam; omittunt V. sim c et^ s«epivţscule îosuper hc et irV» 

clLM. n. X. unde arbitrer conjectu- confundt Boleant: neque alîter prpfeoco 

nle esse supplementum doctorum, sed scriptum ofiendi postea w O. Sed niliil 

xeoessarium tamen, ex ver. 831. supta ausus sum novară; nam recepta videri 

tnnsvectuzxL possint simpliciora, atque adeo Lucre- 

Ver.1378. Rescribendum e«e opinor: tium penitius resiperew— !>« •' P- ip^tra; 

ez arfoitrariâ haud dubie correctione, quQ« 

b^magbadpctltur. floretque r«r««<m ,^5^ ^^^ ^„i, .jc^p^rf., ^^^ 

Juni. et Aid. adversentur. Miror haoc 

non enim de novi» inventis poetaloquîtur, temeritatem in hîa inficetiis importând^ ' 

nd de honoribus notarum rerum commu- complacere potuisse editoribus. 

tetb, et ex desuetudine in «stimatk«em ^^ ^^g^ ^^ ^^^ ^^^ 

tiosimvementium. Sic Valenus Mmi- Q^enuidmoduta fere Venusinui^ sat l e?. 

mus, IV. 3. 6. dixit, " domus gloria refer^ 

" /a;" et Cicero, d.e orat i 26. «* orator 

*^ laude cumulatns:** atque alii similiter. Cum prorepserunt prlmis animalla terris, 

Hoc autem linquimus enididft dijudican- Mutum et torpe pecu», glandem atque cubâJa 

dnm. pn>Pter 

^^ i/nguibtu, et ^gnU, deln -fustibiu, atque Ita 

Ver. 1279. Laudibus: V. ed. Cltmdi" porto 

Im; et pTO var. lect. Clauditur : n. da- l^gnabant omAs, qtt« post fabricavenit mus. 

rfftitt.— es* post miro deest n. et omhis- y^^^ jggg^ stflvarum: O. n. ftgfwnmi; 

tem, si codex alius fiEivisset, ut hmwre ad j^q 

fiarei referretur; me judice. multo ele- -_ ,^-. «, - .^,^ .^ ^^ 

•^ . , ,T. a \ • Ver. 1284. £t Jiatntna atque: ne op* 

gantous -/ionor... Vmd. n. hanores: i. e. ^^^ p ^^ ^ ^ ^ ^, ^^^ 

nm mor. honorcBl, vel honore est. Etsic ^^^^. ^ ^ MjgUimmafU; O, Et fiam. 

^"** . mat»; â. -fi* fiammatis n. £< flamina 

Ibid. miro Aonore. VirgîUus, ^n. iv. ^^^^ . qu^um ultimum nostria consendt, 

^^' ry m in m oonveno. 

miro quod honore colebat. jbij, Hoc didt noster, uti Bentleids 

Ver. 1281. Sic mallem dedisset noster; ^«^^ ^'•- " Ig»»"» i»^ <^«»î^ 

«« an et fenrum sunt li^^rta;** vide ver. 

qoo pacto ferri natma reperta, 1240—4244* nou autem didt, homines 

^facUeert— : flammis et ignjbua pugn^viase; quod p«r- 

«subjoetisutîqueratîonibitt; qinuiipa»» penim ioWUexenint inteiinetes. Ca!|«- 



906 



T. LUCRETII 



Arma antiqua, manus ungues dentesqne bemni; 
Etlapides» etitem, sylvalnun firagnomat nunei; 
Et^ flamma atque ignes poet quam sont Gognita piiitiiimy 
1285 Posterius ferri vis est, cerisque, reperta. 

Et prior seris erat, quam ferri, cognitus usus; 
Quo fiudSs magis est naturay et copia major* 



rum, vir sagadsnmus scribendum {iropo- 
nit, ** At flamm»;" quod minune neoes- 
aarium existimo: imo censet versum esae 
delendum; cui sane crisi multo minut 
cgomet a»enflerim. Lăudat etiam yenus 
Horatîi, a me modo citatos. 

Ibîd. Ei flamma atque igni$, Non 
dcdritabom, quin Matituanus alicubi pul- 
cfaram Lticredaiii aermonis ubertatem 
ekpreoerat, et conjectura mîhî videbar 
Tare reatîtuitte versum in JEn. ii 600. 
nec tamen quempiam eziţiectayiaBem ad- 
aâpulaturum mihî, niâ divinatloni meăe 
codex unus luculentisslme au£Bngigaretur: 



> quM omnis ondiqtie GrM4t 



Circum errant euies; et, ni mea om redstat, 
Jam JUamuB tiderint, infanlcut et haoievit msU, 

Vîdesne iUud entis supervacaneum acce- 
dere^ fiîgidumquey propter praecedentia 
Grăia actesf Ocyusigitur, hortanteLu- 
eretîo» leponaB: 

Jam fiamme tulerlnt, inimictu et bauierit igiâ», 

donferas ibid. viiL 575. gea i¥. 53a 
Quid, quod ait luoe meridianA dariua, 
Senrium aut hanc varietatem respezisse, 
aut etiam non aliter legiase? £n! cgus 
eommentarium: *< ffauserit: aut per- 
** coaaerit, ut x. 514. aut vorâverU" De 
Ikee quidem, et igne^ tes ferierU&mSf noa 
centies in his noda egimua: et anne entit 
'^REThominem, autruisua edax ignit^ 
Fono, recepta lecftioni "tâbSl fânret locua 
in ^n. X. 514. nec quoa phirea Draken- 
borcbiua congeant ad SS. It ▼. 524^ nam, 
quantumvia gladina bauiiat laius^ yA 
peetus, hominis, quod iude aonguincm 
irahai, et evacuet; cafimnie tntegnm |^. 
dtua abaoipaefit, iiiaiuiipiHilqat? Tadf- 
toa, atm. xt. 58.— <« per tabemas, qoibw 



««id mareimonium ioerat, qm flamm 
** alitur, aimul ooeptua rlgntf— ^.*' Mokj 
ibîd. 59< — *' Nero— non ante in uitan 
** regreasua est, quam domui cju»— «au 
«< {Htipinquaret: neque tamen sisti potuit, 
** quin et palatium, et 'domus, et cuncta 
« âtcam hauriretUur.*' d Curtins, ir. 
5. 4m— ** etiam summa tabulata concepe- 
** rant ignems quum ii« qm in tmtîbiB 
*< «rant, partim kauriraUur incewUot piN 
«« tim, armia omissia, in mare semeţ ipa 
«• imninsfenf* Alii pariter noa nlo: 
▼ide nos infra» vi. 660. 

Ver. 1285. firri ms fim ^- ^ 
modo superius, potestas plumbi, ad ^> 
1241. AUter VirgiUus, gea L 145. firri 
rigori et -ffin. viL 609. ferri robota s ţu« 
sunt nibilominus fbnnul» oonsiiiiilesy et 
Graeco more âfaricatee^— Moz, V. (d. 
quia, pro qwmu 

Ver. 1286. Sîc Ovidius, fart. iv. 40& 
knidante Ijunbuio. 

iEe erat in predo : chalybeiSa mas» latebet. 

Ver. 1287. facUisi ad scnsum m»»- 
me proprium ac primarium, quocum quw 
ficere valeas: wfm»ruuh wtţT^* **^ 
bilis. 

Ver, 1288. Imitatus est noster Heeio- 
dum, ad opp. et dd. 150. 

Tus y v x«^s« It*» Tipx<»» X****** Unmn 



Ibid. ao/imi terras: ut C«aar, 



belL 



GaU. i. 11. agri tolum: et EnuioSi •?«<* 
Festum : vide sia noa, ad i 215. 

Ibid. tractabant: l c. moUeW*»'' 
fsdMS ▼«. 952k et ibi diata. 



LIBBB QUINTUS. 307 

.SSresolumtanadtnietabimt^ aneqi^ 
Miscebant fluctug, ct yafaiera Tasta Bsrebantţ 
£t peemA fttqtto agros acBmebant; num fiidle' oUis 
Qmnia cedebant armads Qiida, et inemuu 
înde minutatim prooessit ferreus ensis, 
Vorsaque io obseenum sţ^ede» «st fiikâs ahcmae, . 



Ver. 1289. vasiaf V. ed. ti. T^, fasta s geîk^numetb nota Admis, qalun tpedef 
0,fetta: A.Jetta, An feda? Sic Bal<- qoutn MUtudineni qatâA^ et wutitaufm^' 
ttffl Oriditts, met xîi. S$6. fiUiitfit hominibi». Qtiadrigarias Mpnă 



** fiumi {Nignie Gannensk:" i e. maaătatr 
. Ibid.^iicliwettWnera. L^go: desolantetti; ftdew nostrudi in vi 1138» 

yaOME 

Miscebant /«c/»/, et fimera vasta serebant. ""**" 

Ibid. volnera terebant: i e. *' prumis- 
Quemadmodum Vîrgflîus, ^n. x. 755. « ^j^^, ^tqae tutnultoorio împetu infere- 

Jam gravU «quabat luduş ct mutua Mavors ' '* bant;" ad qUâm notîonem spargere te- 
Putura^-^ ^Oj sagiUas^ et similia, poet» pâsdhn' dx- 



£t ninus tbidem, xii 805. 



cunt Lucanua, Tiii. 352. 



quid vulnera nostra 



luctu nuscen hymeiwos. ,jj Scythfcos tpargU populos? 

Noster Lucretîus, vi. 1223. Sic alnt n«; Man> ncm appoâtua ttt huîe 

Incomltata lapl certabast JknerM vasta, '\skD^ JBxL xii 7Sa 

Sed vide moz, ver. 1434. Aocius: ^ ^ter seae muItâ vi vulnera miscent, 

Propter te tot tantatqoe habemus vasHtates fk- EteganWr ValerinBj Argon, vi 1 93. 

nerum» _. _ 

B«HTt.lt>.. r — -Dyp-nt.caw.o.. 

Stryxnonaqoe, obscuri spargentem vulnera fundS, 

Idem tamen, pro volgatis agena, apposite i>e)idt— . 

pwvocavît ad Euripidîa Ion. 60. uM me g^^ ItaKcna sic certissîme castigandua 

^^^^^' est, ad V. 236. uU perl^gas velim aiâ- 

H, «u, AA,.«i< r.x.^ i^î.*. nadversores doctos, nisi lectionem alte- 

iMB, firibaty fofftawu nullis: 
Idem alibi tragicus bal>et «Xviftir Mvlir» 

alque 9iy», s^XiiU..: et multiaont InhAC ImmltemqueBagam, qulJ«nvîcint/^*6«« 

nobfli tnmdatione pob't» «nnonis utiios. ^i^l^^tergo.veloaorî^ 
qne grandictrea, .Sacfaylus petianimitD: 

adeo iitlAcretiua minuDe sit adîdtuidas. libri, pugmauii: eottfer Vîfg. -SSn. iii 

Sane vocabula winus et fimus libittii 242. vlî. 94. ne plmmm pugnatUum ierg& 

■ipenmBefo pennacuenmt; adi mis in caviUeris. Idem Silius alteram quoqme 

ni893. sednihil bic demutatum velim: Cari locutionem asserit, ad Pun. vi 275L 
mn wlnetu vasla sunt fimhm rptuffuttm, 

dequibna^imus ad Silv. Crit iv. p. 6a J"i patuMs a;«f • «,b a«&,«-. feiicibu. .«r > 

patenUOf ingenua, ătqoBtmmaniatVuhura 

Hanmia. Etiam inteUigere poşeis in- Ver. 1291. cedebani: V. ed. endebantţ 



208^ T. LUCRETII 



Et ferro ccepere sokon^ proseindere 
1295 Exaequatlupiesimtcrepericertamiiia-beUi. 

Et prius est armatum în equi coAscendere eostas» 
Et moderarier hirnc finenis, de9ctrâc{ue vigere. 



ti. c^abant.'^armtuis : n. oefolM.— 4ttMia.* Ita Sophoeles» et alu.-<-Bz vruiin s. 

fi. undti, Iiocos Sophoclis quos innuit vir eximius» 

Ver. 1292, fsrreus: U,feru8. — Et oogi- sunt fabulae 'Pt^trtfMi inscriptas fragmen- 

taveram de procunut^ vel procusus est, ta, Macrobio conservata, in Sat ▼. 19. 

vioe prooessiti sed hoc vocabulum sonat qui videndus est 

simplicîus, signatius, atque itMnrtxâtrtfn: Ver. 1294. ferro solum proacindere ter^ 

quasi nempe, postquam saepiuscule oona- ne: redi ver. 210. Acdus, apudNonîum^ 

tus esset progredi, et se partim ostendis- iv. 427. 

set, tandem plenus etintegrar in ora ho- |%,d/^, ante AiiroramTadionnnitfrf«iftMilii«cein. 

minutn prodierît. Divinationi tamen mee imonmus in s^etem agrestb eormUes daii 

favet Macrobius, Sat. vL 1 . fin. quum hos ut romlentos terraf ferro simu 

versus Virgilianos apposuerit, quasi quos ^''^'^' 8»«^"« ^° ^ "°»* «^^«"^ 

ad Lucretianum adumbraveriţ, Mn, vii Jta versus hice longe inquinatissimi vi- 

€56, gea i 508. dentur diffingendi Vulgo, Ferte^ tfrden^ 

tenij Cum iomno, comiUo scient^ rortUeri' 

EC curvae rigidumfalces conflantur in ensem. **** *crrua,jtuu*f w, A^unuu», uhu. mw». 

459. 

^ Ver. 1195. obscenum: sic con^îcîtur Tancjugojunga8mca»/«n,et«ibcederearatro^ 

in' Macrobii L c. omnia stuţem exempfo invitam, €tglebarsa\Ag;afpraumdereferrof 
Lucretîana, obprobrtum ; sed, quutn illa 

vox minus videatur resipere glossatorem, ^î^ «cri^f «^imi, pro ante, Lambmus 

accîpiendam esse arbitratus sum. Poeta ^"^ ^!^^ ^^ "^"* ^^"^ ^ "*^ ^• 

didt, •• faleem ahenam, ut instrumen- *"""*» * ^^' 

« tum miUtare, in desuetudinem abiisse^ '~^<> ventosum proscid^ «quor: 

<* ad' usus magicos conversam." Inter- unde VirgUius, qui plures flosculos istius 

pretes nihil vîderunt. Hinc pendet Ho- carminis in proprias areolas transporta- 

ratius, epod. v. 98. vit, gea i. 97. 

V08 turba vicatim, hinc et hinc «aids petens, ^^^''^ ^"« ''"^^ ^^'" *«»««-. 

Comundet obscenas anus: y^ ^^^^ ^^, ^^.^^ y ^_^^^ 

i, e. veneficasi ut Ascensius puldue in- P^i* A. dubii; ex glossâ, nam ia voce 

tellezit FcflluB creperum per dMum ioterpretatiis 

Ibid. obscenum^ apud Macrohium, vL eat» «t Nonius, i. 45. '' Crepera res pro* 

1. et profecto ita scripsit Lucredus. Falx ** pna didtur dubia; unde crepuacvium 

cenea in obscenum versa, quod ejusmodi '' didtur lux dwbiag et senes decrepiţi dio- 

falcibus veneficie noxias herbas secabant ** ti in dubio vitoB constituti. Creperum 

Virgilius, ^^ iv. 515. '* beUum^ aaceps et dubium." Deinda 

^ . .^ ^ . Lttcietii versiciduai laitdat, et exempla* 

jRfi/cfOtt/ et messae ad lunam duaerantur aAmiV .. * • t»^ • t m« ^ -.r • . 

Pubentefi herb», nigri cum lacte veneni. ''^^ «* ^«^» Bwuvio, Luabo» et Var-- 

rooe» eoogerit. Apuleius, de deo Soa pt 



Ovidius etiam, met vii. 227. 695.-—" rebus creperis et 

-.«!•«»•• ^, -«j. „.* Hinc conexefam Avîenum, Arat 32& 

— — et placitA partim rădice revellit, ' 

Partim snccidlt curvamine/tf/«i «bme. ■■ « mţ rtp trâ ut late vomeret convkia vooe: 



f 



LIBER QUINTUS. 209 

Quam InjiigO'Ciirra bdK tei^aro perida. 
Et bijugom prins est, qiuHn bis eoajmigeateMino^f 
1300 Et quam fiJdfeFOS- armatum aâaoender6 cucrţis» 
înde boves Liicas, tumto cdfpore, tetfos» 



qiiod sero intellen Qraâa pariter umoto* fhranm sp^gewii excepit Mantuanui^ 

ÎSB& Idem Avienus, ibîd. 99a ^n* xi. 505. 

ereperi succendeiu stagna profundi : **« *^e prima mânu terUart pmcula belii, 

i a dMii porîculosL Ausomu^ epist. Ver. Z299. b/jugom,- L e. *< conjuDge« 

iii. 9. " re currum bijugum prîus est, quam 



efipen sahfotk 



'' conjungere currus quadrijugos:" vide 
Yirg. ge6. iii. 18. Mihî autem videor sic 
Addam ^arcianum Capellam, lib. ii. felţciter elegante qec dubitandâ conjectu- 
poem. 2» . ^ hune versum restituisse. Nimîrum. 

Cmnatperimiiai^hainiicab—. ■ ^^"^ "''^}^^ impressi, et exarati xnanu, 

dant hijugo; î. e. nlsi fallar, higago: quas 

Jbid. ereperi belii ; ut Virgilius, gea fonnula vcndranda vetustatis facile cade- 

U.285. dubiui Marş: ubi consulas Bur- ret în scribanim impoirtuDitatem. Sane, 

manDum. quum illud bijugo bonse loci structurai re- 

Ver. 1296. ei^ exsulat Q..-HJkrmatum: fiagaretur» Faber GODJ«ctăYÎt,'d{»go^; rtA 

Lambinus, ex codd. scripds, ut dicit, judice, minus probabiliter, quamvia col* 

reppertwm; quem errorem Vindob. edito- laudent Creechîus Bentleiusque. Unde 

lis supinitas propagavit — costas: V. ed. enîm tam îadiia lecdo libris'univerBÎs sîft 

eettrit.~^TU e^iamtdescendere. Constructio elapsaf Fostmodo^' in cod. II. hiTieni 6i* 

Bcprocedit: ** r« armatum conscendere jugem: glossatore quopiam seiUcet cum 

*' est priusy quam—." recentiore orthograpluâ, uti pasaha fac« 

Ibîd. m equi corucendere eottas. Com- <tti» <st^ vetustissiman^ mutante, 

mittaa Viig. geo. i 273. Idem, ^n. sil Ver. 1300. armatum, Exemplaria ere» 

735. pat Ftus, aed an MS& non dicit, qu» 

exbibent inverUtm: quod perperam pla- 



Cuucenddfot efues- 



corn prima in praelJa junctos .^ ,.^ .. . ,.i_ 

tMuii^.^ •^"** editonbus, contra Iibrorum omnium 

auctoritatem. — adscendere: J. F. Grono- 



Ver. 1297. vigerer vetera Fii exemple^ vius, ad Liv. ii 28. 6. escendere, quasi de 

ria, ţfiersi qu» dioCto nihil ad bujusee Io- codice Vossiano: sed eum esse opinionîs 

d wopom fiurit Vide Noaium, ii. 925. falsum Hayercampi silentio coarguitur. 

Itaid. moderarier: nempe, lavâmaini; Ver. 1901. jMcattmrUo: F.Lucasau^ 

dum dextra, vegeta et expedita, pugnavet ^^^ \^ ^ exemplaria priflca vocem 

efficadter: namin curm bgugomant&t» «îceptam exHbebant: V. ed. caOarritot 

ambabus bellatar, aurigante altero, »ige. ^t similiter depnvati sunt Hbri Vînd. A. 

bat Faber illud memorBtum viere mt^ j^ 

bit, cui ac reqxmsum Bentleius dede- ihîd. b<ve» Luoas. SciUott elq>karUe8 

rit: « Hec perpoam judicas, mi homo! hoc nomine donaţi sunt Romanis. qui 

•« Viere est vindre, pledere aotum, yi- j^ajas animal, bove non ante viderant» 

** men. Ennius: Ibantmalacam viere ve* quin in Lucaniâ belua b«ec primum sit iia 

« neream coroUam. Varro: Ut habeaa conspecta. Pari prorsus rationc Achilles 

" vimina, unde viendo qnid fiidas." Tatius, îv. 3. AXV irr*», ^ ijrw», a«^* 

V«r. .1 296. cwru b^U Untare ferida. Atyy^ttu r hijyfopatamus nempe. De Lucii 



2id T. LUCRETII 



Anguimanosy bdii docaermit volnera Pcsnd 
Sid>ferw, etraâgnas Martk turbare calervM. 
Sic alid ex alio pepeni dueordBa tristk, 
1305 Horribîle humatik quod geutibiig easet in armis; 
Inque dies belii terroribus addidit augmen. 
Tentanmt etiam tsnpM in munore bdli) 
Ezpertdque sues saevos snnt mittere in hosteis; 



aulem haoUnu mnnia protrita sunt ac tuI- IgnivomU; et pro vnr. ket Ignafoi. Li0- 
gata: TÎde Hessel. ad Enn. firâgm. p. 305. tantius, de opif. Dd» cap. v. ** Jam edm 



maniM, amisiA dignitate^ .qiiam none 
liabety mobilitate nimiâ proboteidi s- 

* milis videretur, esBetqae homo phne 

* oMgmmaniu: quod genut in fllA im- 
manSwwmĂ bdnA mIrabiUtcr Wlfctiiin 



Senec. HippoL 352. laidor. origg. xit 2. 
Plin. nat hist viii. 6. interprete» ad Ve- 
get de re milit iii. 24. Solîn. cap. xxt. 
fin. Nec Ludlius mihi videtur de eU' 
pharOis non recte capiendus, apud Noni- 
tun, ÎT. 549. 

QmaneqaeZMcanumim^mimnimsitmri , Ver. 1303.m«gtMMca/«rtw*. Maio,-fiik 

Ducere protdo vaRdis ctrvicUnu possent. i* 497. rftagnâ catervâ. 

«^ . ... . . . .,. Ver. 1304. aiid: Vînd. V. cd. i^ IL 

IStuniShc^magmiudtneboummiU x. «/^ , in q^rum ultimd tmen poitw. 

cet, tot compoeit» Toces Gnecoram ema. „a litera eiasa e«t: O. a/i«f. 

navere; ut fiu^is, j^mu et sîmilia. Ad y^ ^^ ^^, y^ V. ed. L Bt 

l>u«ţtemobsenratione.peitmente.,.(|i» ieUis^^gnum: Ti. anguem. 

protolrt Eurtathius de vocabulorum in. y^ ^^ ^^^. ^^ p ^^ y 

venuone in commait Homer. ad IL A. ed. O. A. n. X. n. vnlgo, mamere, ^ 

p. 29. 45. et seqq. ed. B«aL quem adea* „^ ^^^^ ^j,^ j^ „„^^ 

^Ibid. <«mto co,yor.. Silius, Pun. iv; qaod et alHs placuî«e vid«»î redi tdL 

^. ^tin^a autem sunt ezquisitius po»* 

VUeUpkaatorttm,htrrUocontiit»d^M, ta, pro offida, vel negotia; quosensaoec 

' Ibid. tetrot: interprea, horrendos; per- Vtrgilius nolebat uti, ad gea iv. 4a 

peram : imo, " cutis cobre nigricaiUetr conlectumque haec Ipsa ad mmera gtattft : 

Amobius, lib. ii. p. 52.—** flumina tor- 

« rentia flammarum globîa, et coenoata "«»»"«"• " ^ #<^»« coangustandarum 

« Toraginibua tetro." a»miilatu8 Vîigîli. " «▼««•wm." Serma. 

um, ad iEn. îx. 103. quem consulas; «t ^^' ^^^' *"**• "* *"' "** ^■pJ*»- 

noatmm, iv. 173. Ita SBÎufl, h. esoi et '^ praspoaitio, conjuncta verbo aailicet 

âliU stfpenmnero: HMt «pod. » 1. ®* **®"*™ ^•^ -*"• ™- ^2*- 

f* n%r» barria;** Sidon. ApoU. ii 975. et — — — hamsA divenb partibixs ignes 

«ii. 58. «» nt^franlM etephafiti;'* ut Oaud. Arentem in lyhram-^ 

de cons. StiL iii 351. Marţial. L 105. ia Ibid. sue$ savos. Idem vates, ad geo. 

Vl 77. 8. Lucian. Zeuxis» aect ia Pru- iu. 248. tteotii ap&t, ' 

dttit apoth. 1084. Ateim. Avît i 19». Vef. 1309. Tmhi: sic L. M. A. tu 

fiOa AntboL Lat. Burm. t 107. 2. V. câm castis Pii ezemplaribus; relîqui U- 

104. 2. et ibidem notas. brf, părtinii etîam bene: i. e. nonnuUii 

Ver. 1302. Aiiguiimanos: P. Vînd. V. Vide supta, verr. 838. 950. 1082. 1142. 

ad. O. n. X. n. uf i^tmanuf .* forte vo^ Constanter tamea in nominibus propriis 

Icbant Angumanet,' redeas ad ii 59y, A., librarii pecctait Fartho» autem potini- 



LIBER QUINTUS. 



211 



Et validos Parthei prsB se misere leones, 
1310 Cum doctoiibus annatis, ssevisque magistri^ 
Quei moderarier hiis possent, vindisque tenere: 
Nequidquam; quoniami pennixtâ caede calenteş^ 
Turbabant ssavei nullo discrimine turmas, 
Terrificas c^itiim quatientes undique cristas: 
1S15 Nec poterant equites, fremitu perterrîta, equorum 



mum ideo dicit, quod poputi orientb 
leot .aaititari gloria longe pneclariaBuni, 
Romaiuşque maxime formidabiles: unde 
porro locus hic et ver. 1302. concmnlus 
învicem respondent: adi nos in iii. 845. 

Ver. 1310. doctoribusf qui docuerurU 
90» utique tumultos l)ellioos sufferre; ut in 
▼er. 1502. et ubertatem Lucretiani ser- 
monis nativam resipiunt phrases consod- 
atae doctoribus armcUis atque a8vi< mo^iV- 
tris, Hsc autem acriptura est exşmpla- 
rium Vind. M. O. O., ctetera, ductor^us: 
at locutionem doctiorem vulgata facile lo- 
co emoveret. 

Ibid. savis: L e. durum atque abso- 
lutum in beluas imperium exercentibus. 
Horatius, epist i. 18. 13. 

Ut puemm s^evo credas dictata uagittro 
Rcdde re . 

Ver. 1311. Am.* ita exquisitius P. Vind. 
V. ed. L. O. n. a. vulgo, ho§; A,iis: 
▼ide Fiautmil. glor. !▼. 5. 16. CMd. met 
ix. 652. Tritum est 

Jbid. vmclitque tenere. Virgilius, geo. 
ir. 405. 



Scaodit teratas vitioaa mivet 

Cura, nec turmas e^um rdinquit— — . 

Hinc diffidlem Lucani locum emenda» 
tione certbsimâ emacuiabimuş, Phars. ix. 
400. 



dtiat, ciuicumqoe bibentem 



manlbus, vinduque, tendns^'^^ 



Ver. 1313. nullo discrimine. Maro, Ma, 
X.108. 
Tros; Rutolinve/fuat, mdio Uiscrimine habd>o. 

Ibid. iurmas: l e. " agmina egues-» 
** tria" vide Varron. de ling. Lat iv. 16. 
" Legiones peditum sunt, tumus vero 
<' equiium :" Servius, ad ^n, ix. 362. 
quem videas insuper ibid. x. 428. xi 500. 
cum annotatis superius, ad iii. 1045. Ve- 
tusonomasticon: ^' TurToa, inriwif tk^- 
•« ts" Horatius, od. ii. 16. 22. sixoiliter: 



Viderit; aut umbnu nemorora qidcimique^pe- 

tenton, 
iEstuet; aut equitum pet^em pnecedere turmat, 
Deficiat : A quo ftierlt discrimine notum, 
Dnx, an miles, eam— — . 

His nihil diluddius; adeo ut demiror 
Burmannum, in sîmpulo tot fluctus exâ- 
tantem. Sensus est: ** Iile sitiat,** (i. e. 
ei concedatur sitim sentire, adeoque de 
eâ queri, ac velle bibere) ** qui me vide* 
«< rit bibentem: iile se refrigerat, qui me 
'* viderit umbras petentem : iile defiţiat^ 
« sive defatigationem crapet, qui viderit 
*< me peditem vel equitibua post tergum 
** Unqui: iile denique deficiat, qui distio- 
** guere valuerit, dux, an miles, sim.'* 
Vidgo, equitem peditum, Conferas ibidem, 
verr. 587. 588. 

Ver. 1314. capiium quatientet critiat: 
i. e. villosas jubas, hirsutasque; eleganter 
etmiignifioe. Locutiones immutavit, nec 
cum nullo successu tamen, Mantuanus, 

Tum demum movet arma feo, gaudetque ev- 

mantis 
Excutiens cervke toros'^^ 

Adde Nonnum lepidissimum, in Dionys. 
XV. 203. 



AvxM >MX*nt»ri 

. Ver. ISlS.perietriia: Vind. V. ed. M. 
perierrit ; A. perterriHi S. perierrigL , 



212 T. LUCRETII 

Pectora mulc^re, et frenis conyottere in hosteiii. 
Inritata le® jaciebant coipora saltă 
Undique, et advorsum veiiientibiis ora pet^nt ; 
Et nec opinanteis a tergo diripiebant, 
1320 Deplexaeque dabant in teiYatn vdnere victos, 
Morsibus ad&oe talîdid, atque uliguibus uncis. 



tM,JremiiUi ut îîL 298. Itidon de Ing^nsvong^faudbtuwtkpatet, 

feonf VirgiUui, .En. îl. 339. CiBterum, XI. eMb^Jacebant. 

Jretmt ore cruento. Ver. 131 9. diripiebant : L. deripiebant; 

Ver. 1316. Pectora mulcere. Idem Vir- >• «• " "î detrahebant equîs:" mînus rec 

gilius, ad ^n. L 153. te, quum apdssime opponantur invicenl 



Iste re^C dkrtii animos, ttpeetoră mmket. 



ora petebarU, afronte facere impetuifi sci- 
licet, atque a tergo diripiebant; L e. a 

IlwL emnoriere iu h9$teia*, Idem» ib^ /loxft'câ /Mirte subînde lacerabant Hisst»' 

zii. 377. tim pulchre subjidtur tertia ladendivia: 

dypeo ot^ecto tmvtrna te Aâtfm. f^eo nihîl supelrvacaneum est, nihîf non 

întegrum, et ae^uali rohinditate oondn- 

Ver. 1317. tea: V. ed. pro var. lect. n^tuni. Verba deripio et diripio passim 

iw. Pofeefas M cottjectare, d YWt. 139(X confiwa sunt în lîbrîs veterum MSS. Ad 

1321. wm <*Bdtiawiit: vide aîs Vîrgt Viiţîlîutn, JEtt. îv. 593. 
JBb. !▼. 178» 

IM.Jaciebani etrpftra «oft». Hfnemo* ^!^ """^^^i^ ^^S* " "** -«nuntup, 
talatn noKm de Heintoi judxcio lectionem 

tnelionim codÎDimi ad Virgiia iEn. vât emuit turpiasime, qni podaat DMpM^ 

557. quamvia bac videatur acrîploniiii kctîA 

Rim tulit A}ddet«idin!i,/«qpei|Me per iginem Ver. 1320. minere: A. XI. ixlwrr.-* 

Pigdpitijaciri a/hf . ftctfoi.- editores vulgo dant, vinetotf in- 

Vuîgo, i^jecit. Nec nuhus ibid. îî, 408. ''^ ^ împudenter, contra Ubroa veler* 

«nivenoat tide notata nobis supra, adfc 

Etj«/«mediumm/«cj/iDoritun»inagmefi: ge 

quaodam exemplaria dant Jeeits at !bi t»- Ibid. Dqflex€B: L e. valide ambieiMes, 

Bien vulgatis malim stări, quum syllabam stricte amplex». Tempestive glossatorye* 

ifi «*« m fadte absorpserit tustus : ** Deplectitur, vtftMafurrtrtu." 

Ver. 1318. petebant: P. Vînd. V. ed^ Ver. 1321. adjixa: l e. inh«renteş, 

O.a.patebant! nec dispKoet, quum boa- iese e^ffigenUti ad medis iwcifl osuin. 

ter has constructionia varietatea nenti» Neque aliter Virgilius, gea iv. 238. !»• 

quam defugiat: sed profecto clarissime cretianos venus in animo repetens; qui- 

veram poet» manum conjectura depi^ bus turbs, viris doctîs inscite satis ad 

hendi; et, si constitiasel, quidnam codd. Mantuam locum condtatae, in «ternum 

L. M. exhiberent, în quibus me persuA- jam oomponantur: 

aum babeo r« patebani comparare, divina- ^ 

tionem meam m contextum mtulîssem : ^^ inspire^^" ^iS^ «Hn<»««»^ 

etzdyormmveDieDabaBortpatebMt, -rf^/ÎJf* venii; anfaiasqnc în wfa^ff ponunt. 

Apposrtos est in primia Seneca, Heic iEmuktîsttntsummipoeisGrMCS^* 

for.e66. cct SicHomeni8,Ili2.212. 



LIBER QUINTUS. 



21 s 



Jactabantque suob taiueii peâibiişc]pe teardiaiit; 
£lt latera» ac ventreş, hamâiont anbter equorum 
Cornibusy et .terram. minkand maste nuQbant. 
1325 £t validis scxsioa casăAuat dentibus aprd, 
Tela infiracta suo tio^enteg sanguine sseveii 
[In SQ fracta suo tingueates fiaogniiiy tela] 



Ef$tfu»m, nP024»T2A— — . 

Scholium: n^fcA^vr«. Forte, itfâţithtgm. 

CoaSans autem velim Sophoc. CEd. CoL 

1II9. 
Ver. 1522. moa: P. V. ed. B. L. A. 

suesi kmge ineptuaiiDe: ad gustum mul. 

torum tanaen. 
Ver. 1325. ac: V. ed, ads O. et, 
Ibid. /a/em ac venirea hauribani Cor- 

nibus: i. e. '* aperiebant, et extrahebant 

*' sanguinem aţque inclusa viscera;** vide 

notata ad ver. 1284. VirgiUus phrasin 

sublegit, ^n. x. 515. 



' hule gladh, perqueaerea snta. 

Per ttmicaxn, tqnalentem auro, lattu kauni 
apertum. 

Solus accedat ex aliis multis Stathid, 
Tfaeb. a 46. 



> prior.Jkatirif srtaas 



Ungula: 

ie. efibdit, cavat, ut Vîrg. ge«. iii. 87. 
Hinc audaculus videri poasit senuoius 
idem, Theb. iii 58. 



lectoritob <iBiDibusqu« omne genus vetu»* 
tis exemplaribus obnitentibus: 

Comibus, ăd temxnque minanH mente ruebant. 

Ver. 1325. Et: editores, jt g contra 
libros, uti susplcaT. -^cadebant: P. Vînd. 
XI. cedebant; V. ed. cedebat. 

Ver. 1^26. Tela infracta suo tinguentes 
4angv>ine. Sic Virgilius, ^n. x. 750. 

Stemiter in£elix Acron, et calcibiu atram 
Tundit humum exapirans, injractaqoetela crw 
entat. 

fiENTLtIUSr 

qui tamen \idetur suspectum babuisse 
utrumque versum, et posteriorem aperte 
damnat Ipae volui uncînis drcumseep- 
turn ponere, ut adulterinum plane, et in- 
sulsum; non inducturus tamen» si seque- 
retur yer. 1524. 

Ver. 1528. ddbani ruirnw. Idem Marq 
îbidem, xiL 455. aimiliter: 



• dabit Qle ruinai 



• et jam media orsa loqoentb 



Ab^ulerat plenum capulo lotus : 

l e. hauserat^ et quasî in vulnera con- 
sumpserat. 

Ver. 1564. Cbriu^Mf, tt terram- ruebant. 
Sic passim de taiaris poetae. Vîl^ius, ecl 
«il86. 



• pascite/tfvrtnif. 



7am comtf petat etpetUbtu tpAjfiargtit arenam. 

^nuhant autem active, ut i. 275. et per« 
▼agatum est Admîreris înterea, lector! 
ct averseris, insignem temerîtatem edito« 
'um, ita ex aibitrîo vernculum refiogen- 
tium, ne monitis quidem de hac «udadâ 



Arborlbus, stragemque satis: met omnia late. 

Vet, \5^, deniia ad adus. Locuseşt 
valde iubricus, ac difficilis in primis; in 
cujus lectiombus oomttîtuendis diu mul« 
tumque bassitavimus. P. Vind. M. ba* 
bent, dentis ad auctusj adus autem et 
audus alibi confusa sunt: V. ed. L. X» 
dentibus tidauduss O. dentibus idus; A. 
dentibus adaudas i ii. dentilms ad oue- 
tasg n. et editi Florent Aid. dentis adoc- 
tusi qnod pluribus Lucretii curatoribus 
arriât, sed vox exemplo caret Nos vide- 
mur nobismetipsis planiiwimam viam ini. 
viase. 

Ibid, exibant7 ie." solebant dare 
" operam exiie,*' neque exiernnt tameo; 
quae via est Ingusce temporis minime Inu* 



914 T. LUCRETII 

Permixtaflqne dabant equitum, peditonupie» mim 
Nam transvorsa feroi exibant dentui ad actna 

ISSO Jumentai aut peditnis ventos. erecta peteba^ti 
Nequidquam; quoniam ab nervis sabciaa videres 
Conciderei atque gravi terram consteftiere caso. 
Si quoa ante domi donaitos «rds eose putabant^ 
Ecfenresoere cemebant in rebus agundis, 

1335 Yolneribusi damore, fugâi terrore» tumuku: - 



fitfttay ut mirer MaiUandum ae gravîsn- positet ** Actuis iX«#4fe** Seneciy Agam. 

mo emxre implicări passum eşse ad Staţii 432. 

^^' ^- 2- 102- undavfac-cfylevi 

et cartam t;l^tfJuUafulmea: -namullli. 2^^ftr< «oMl» afltatu. trtmit. 

Sic Gnmovius, qui videndus, raposuit ei 

L & parară vibrare. Hinc etiam elucescet j^^,^^^ ^^ ^^^ ^^^ . ^ infefidter 

▼era Iod ratio i^ud Longum, lîb. iii. p. ,^^^„1^. ^^ nuli» Toces cordatiorein 

75. A<i,w«. TI xmt ««^n, #ri^«.»r«i îneant aodetatem, t^^Mm Zephyrus Atac 

diXMTff m ^W r« }i «yr< •• Zi^i^ rfv ^„, . „^^ ^^^ j^ ^hoc Tiadiiii. 685. 

f«y, »«i i iXiH ^tffuuimu EKHTEN' nam parum interest, quo dfimum «t cum 

•OMIXT }i id/»i^if ««< Ml, iMi f-^irr.f--. j^^^ g^^^^^ g^^ ^^ „^^ f^^^ prartule- 

2^ynu <!o« educebat tanium: nihOo ^m egomet «rfu; oonler Hac OSt 1109. 

«Mfiia— w Male letulit efficadam aenten- portnmi ver. 955. «t alibi lapwdme. Sed 

ti» Vffloisonus ad yerbum uţn. Multa viigîHus nequaquam pneteriri debe^ ad 

mihisunt ad manus non pretii nuUius, Mxl'MxLWI, 
hanc disputationem attingentia; quflius 

lamen ut aupenedcam, Umîlat operia hu. FerturtoabniptnminagnomwtapMlw^W 

jusce suadent, ooguiitque. ubi mulţi eotfoea habent ictu, 

niîd. exibant: niminmi, apros. Fofmu- Ver. 1330. ventot erecta: V. ed. O. % 

Ift Mantuanus quoque usus est, in jfin. vetUo te rectas A. vetOate reeta^'-'-pete^ 

▼. 438. ad quem locum Senrius et inter- bantt V. ed. pavebamts «wd primus de- 

pretes consulendi sunt: pravationii gradus baud dubie ftierît pete^ 

bont, 

Corp<>K«<<iii«do.tt(ii>«oc«Uivlsllantn»^<«ir, mi. pedOm, vmto* pttAimti î. » 6- 

Hos Auscmîu^ MoseU 184. feUdter «mu. ^*' .** f™» «* P<*^ .^f*"^ 

lax» est, in loco sînguhris plane de- Hmc cpwndu. VugOim gea ui. S33. 

ganti» : II «Mtfp^qoe Uuts^ 

I°Sf.^^*** '"^^.'"^'^'^ j^ ^^ ^^^ g^ Mantuamisid 

Per mediaş «jytrv manus j dum lubrica fald Mmţauonem magistri strictiorem se comf 

Membra petunt, Uquidosque fovent pro corpo- pornit» ia ngunento ainuU venatui^ ad 

re fluctus. jEn. x. 892. 

Conferas Lucan. L 212. laudatum Haver^ ToIUt se adnaum quadmpes, et eăldbm eurtt 

eampo; Stat. Theb. îL 158. iv. 601. Gtat ^^rberat — . 

cyneg. 495. Ver. 1351. ab: vulgo, a/ oootra Ubwi 

• Ibid. ad ««Iui; Vatos o^oDUHticDnap* MSfi^ 



LIBER QUINTUS. 215 

Nec poterant dUm partem redhioere earvmiţ 
DifiugJebat eaiiiii vaiiiim gfmis atonam feranrm. 
Ut nune saepe bores Loc», fefto male toacta^f 
Diffogianti fera &eea s«is gnom milka dedei^. 
1S40 Si faity ut fiicerent: sed vix addocor, ttl ante 
Non qaiearint animo praesentife^ atque lidere, 
Quam conmune mahuniSeret fedumqvi^, futumm: 
Et magis id posais factum ecmtendcare m oinm» 

Ibid. a nervii suhcisa. Idem, ibid. 700. suromi depravationes, de codice nihîl mo» 

,. _, nens, editoris Vindobonensis socordia pa- 

— • ^ poplite Falmum ^ 



twăso volvi segnem dnît— . tîentissime nobîs propagavit. 

Ver. 1374. agundts: sic fideliter veterA 

Var. 1552. Omcidere: miftmţ wtirv»0. ctempla, non agendisi n. angustis, 
Et, ma cognatam tractans, ad Mu. t, j^^^ £cfervescere : l e. nativam fero- 

4K totum hiinc Cari noştri locum Măn* cîam ebullire. Et contra libros nonnulll, 

tuanus iile tam sensu demessOit, quatt jEferviscere. 
**™<^°«= Ver. l$3€. reducere: P. n. ti. red- 

■ - iile ictum vententem a vertice velox ducere. 

Pntvidh, celertque elalmu corpore cetelt. Ver. 1537. variwn genus omne. Apage 

EtteOiitTlresina/M/timeffaditsetolcro ocyus a nîtîdisdmo poStâ hanc fedam 

^a^^aa;i/*rîr«..ad/«r«m pondere vasto «^it^dinem oratîonis: et Terisedmam 

teripturam redde, ex indobitatâ cdrrec- 

Ibid. Hrram con§temere catu, Itidem tione: 

^"^ * * Diffa^itbat eohn variâm genus <miXieferorwn : 

TequoqueLaurentesvidenint4.XoleI caiapi î. e. ** geniis omne yariarum ferantm:*' 

Obpetere, et late terram amstemere tngo. ^ mud ferorum pauHo rarîus lîbrarios in 

Sedflhid/ergo, sic nude positum. himiîle «^««0 fadle induceret; adi Nonium, 

et. nec artifice tanto dignum; unde. »^- ^^^' '^"*"™ "^^ SimiUter fluctuant 

quum codd. exhibeant etiam iato, et Ve- ^^^ ^ Virg. ^n. vh. 439. Cbnferas 

netus terra, ne dubîtes, quîn anfiquior a"*«™ Virg. geo. iii 242. JEn. vi 285. 

«rtbognipbia comiptelas împortaverit, et Me docţi, ut a«gnror, incuaabunt, quod 

ViigiKus dederit: ^^ conjectutam timidule ▼itavciritfi ad* 

mittere in Lucretit contextum. 
et latam terr^ amstemere tergm. y^ ism.ferro male nacta: U & ma- 

^îhil loco commodius, nihîl certiuş, hac le habîtie. Sic virtiUe madus, apud Put- 

^Diendatione scilicet: confer nostrum, tl M^i gratetnirtieos, p. 1750. vino mactus, 

539. Virg. gea i 492. iv. 522. et, nisi ad Amobii lib. vîi p. S3fi. atc|uc âmîlia 

^K lector lautâ ! te habitunis sum suf- notumlla. Dieit antem Lucretius, *< has 

^latorem. Exquisitîssimum poetarum *' feit», jam diu rebus miKtflribas desue- 

norem divinatio mea resipit '' tas, caedem promiscuam olim dedisse, 

^er. 1333. Si: editores Lucretiî, gens *' lioa magis suts, quam hostibus, par. 

*^^"** et înficeta, de suo intruserunt fi/c, •• ertites; ut faodieque depfaantes in pra&- 

^''"^ postposita distinctione; quo quid te- *' lio vuhieniti stn^es mutoas inferuni, 

Qttniiini magis, TmUilmitiMnie? Hanc " ^ tumultus.** Qu« Hcet sint long6 ina- 

^en, et alias longe tui^piashhas |>6etie idfeMitsiilia, fliulti loeuin iMllexenmtde 

V0L.III. P 



216 T. LUCRETII 

In varii» mundis, varia ratione creatis, 
1345 Quam certo atque uno terranun qoo lubet orbL 
Sed &Gffre id non tam vincundi spe voluerunt, 
Quam dare quod gemerent hoetes, ipseique perire, 
Queinumero diffidebanti armisque vacabant 
NexiUs ante fîiit vestis, quam textile tegmen: 
1350 Textile post ferrum est;, quia ferro tela paratur: 
Nec ratione aUâ possunt tam lavia gîgni, 
Insilia, ac fusei; radiei, scapeique, sonantes. 



victimis ad aram sauciis BcilÎGet, difiugî- ** mittenţe quidem specîalem confinna- 

entibusque. Puditum est. Adi Flonim, *' tioneni, sed generaliter probabili:" — ^vd, 

i» 18. 12. Caeterum, phrasb male macta, '' quod affirmo, generalem veritatem hap 

▼el daiDDO auctae, baud aliler dicta est ac <^ beam, baud unitferaalem tamen; ratioiu* 

MfinfM ^nfumvy de quâ nos in Silv. Crît ** bus saltem veri quam fâmiHimis siiS>' 

sectt cxiii. ccziiL Etymon vocîs de gram- " nxxam." 

matîcorum sententiâ dedaravit optime Ver. 1345. certo uno; H, cerţi uni, 

Amobius, lib. vii. p. 237. — " quid est Ver. 1347. ipseique perire: L e. vo- 

** aliud quam dicere. Tantum esto mac- - luerunt, dummodo malis mactarent h» 

** tus, quautum volo: tantum amplificai' tem, nec inulti caderent P. perireid; 

'* tutf quantum jubeo— w" quod planius dixeris, sed ne unus quidem 

Ver. 1339. quom: sic II. dilucide; cee- liber alius addicit 

teri, cum.* T^.tum^^facta: O, fata; per- Ver. 1348. vacabont: V, vocabantiit. 

peram. Hinc autem illa lectio vulgata uti îpse interpretatus est, Pmvacabantoi^ 

ad^n. ii. 548. oonfirmatur: versarios: undequaque perperam, et in- 

sdte, ut nibil supra. 

mi meu tristiaf acta, j^^^ ^^,., ^cabanh Ennius, Hec 



Degeneremqne Neoptolemum, nairare me- 
mento: torisLytris: 

nam quidam/a/o, ut Nonius etiam Mar. CiaMtitit, credo, Scamander: arboret ventovf 

,, " cant, 
aeUus. 

Ver. 134a Si: P. Vind. A. Sic,- vitioae. Corrupte Nonius legit vagant, lUum vide; 

—Lector autem compendiarium dicendi nAm Macrobius, vi 2. citat ex satiris £n^ 

genus animum advertat, et ordinem ver- nii: 
borum; quom nonnulli minime per«9ec. 

tum habentes, locum corrupere: « Sed Con«titereamne«perennei> arboresvcntotr- 

«« vix adducor, «^ putem hoc futurum; Bintliivi* 
^ nempe, ut non quierint prius videie ma- 

«<lum,quamfieret*'— Moxn./wieiKiVv.- ^^' *'^^- -^^fart/M vestii: nimimo, 

uti turbant etiam libri ad Viig. ^n. iv. to^go» ferarum, verr. 952. .1009. superi- 

90. 448. us; earundem nervis, vel obviis aliis Uga- 

Ver, 1542. fieret: P. V. ed. fiieretg *»"« quibusninque, temere connexa. Lu- 

editoresmale feriati dedere /jierai; libria <^^>^ ^^^^ ^^ Achaemenidis vesdtus io 

universis r^damantîbua. Viigilio, ^n. iiL 594. 

Ver. 1343. Hoc mihi veUfi dicere Lu- Pira BIutIcb. ImnhBnqiTt *-^' 

cretius vîdetur: ^* JLoqoor de re^ iKMiad- Cuuertumt^gtmmJi 

3 



LIBER QUINTUS. 217 

Et facere ante viros lanam natura coegit, 
Quam muliebre genus; nam longe praestat in arte» 

1355 Et solertius est multo, geniis omne virile: 
AgricoIaB donec vitio vortere severei; 
Ut iDuBebribus id manibus concedere vellent, 
Atque ipsei pariter durum subferre laborem, 
Atque opere in duro durarent membra, manusque. 

1360 At specimen sationis, et insitionis origo, 
Ipsa fiiit rerum primum Natura crcatrix: 



N 



Vor. 1350. qtua: A. qui.'-^paratur: sic spondeo facturum, ut hocmoneas omnium 

P. V. ed. A. 2. XI. ut alii, ni fallor, â se postremus; quia versiculum nou tantanv* 

fidam collator unusquisque praestitisset; modo defendere valest u^iXu» quiedam 

Bentldo comprobante: et, me judice, ma- vere Lucretiana, sed aperdssima Maronia 

gispoedcum eatruHgato paranlur. Facile imîtatio, ad geo. iv. 114. 
eUnim subintellîgîmus, telam noU posse ip«. ia*w» «m«»i^ Am» tontf— : 

nete prooedere dne tdis, vel instrumentis, 

tmm, ut Vîtruviua, ii. 1. ** Cum autem, quod- 

Ver. 1352. Editores post^ÎMW interpo- " *« faciendo, trUiores manus ad aediB- 

iMt rt, contra lîbros omnes, atque Ipsius " candum perfecîsaenl-^" Opportunus 

Lucretii in hujuscemodi clausulis consue- «t»*™ superveniet Tibullus, L 4w 48. ad 

^ii^ni: redeas ver. 12^6»^Tadiei: V. qu^ni nos ibidem Burmannus mittit; Lu- 

ei O. A. n. X. radiis; prima sequentb ^c^®^» ut videtur, baud immemorem: 

^cti«u8Kterâadh«rente.-^flpe.-; V.ed. „ectep«niteat^«ro.«,bltaete6T«. 

"• captf n. campi. Aut opere fauaetai sttendue manus. 

Ibid. rodiei ttnumtes: ut Euripides, 

fiigin.Mtleag.3.«^«iî#,^J«.. etsimaî- Heynius male repoauit opm. Juvabît 

fcw Gneca redundat Antbologîa. Nec »»«"?«' Mantuanus iUe, ibid. iu. 257. 
alienus aderit Virgilius, ad gea i 294. __ kumens ad volnera durai, 

'^'YiftocoojiinxpefcurTit^c/intfteUu. Nec Venusinus inutilis accesserit, sat î. 

Ver. 1353. facere lanam : î. e. tractare, *• 1 ^ 9* 
lubigere, tezere, atque componere demum ..^__.i.«i_ slmul ac iurafverit SBtas 
illTestisienta: uti^afei^^at, itf ar^ta aoimumque tuum, nabis sine cortice—. 

Ver. 1558. paHter: i e. «mîlîter, vi- y^ ^^^ ^. yînd. A-, V. ed. O. 
osim. Editores scelestissimi sufi^runt _ ^^ 

ei nbitrio potius; parum reveriti libro- _. _ _^_ . . « -j «-.. •— 

nim .^ • m Ver. 1361. ereainx: V. ed. pro var. 

nim omnium vânam pronnamque con- , ^ , - ^ . ^. 

«ttlcationem. lect habet ci cafrfe. 

V^ !«*.« -f . « -f . Ver. 1362. bacca: V. edc^Miccai; O. 

Ver. 1359. durarent: P. durartcn/; 

««^lodscopiiaet lectissima constructio ^^: »^««^<> "* "<>° ^«^*^'* orthognu 

P««ttm dantur. P****» ^"" glossator vetustus etiam ag- 

lWd.08tendit versus superior, hune "<>*»**• " -Boco, î«^»iif anpir^f." Sedno- 

^«rium ease ; quod primus, opinor, mo- ^""^ "®^*^'- 

"»• Faber. Ver. 1363. svbter: n. propter; minus 

^utinammomtopepercîsses! Saltemme '>«»«• 

P3 



218 



T. LUCRETII 



Arboribus quoniam baccse glandesque caduc» 
Tempestiva dabant pulloruin examina subter. 
Unde etiam lubitinn est sdrpeis conmittere ramisi 
1365 Et nova defodere in terram virgulta per agros. 
înde aliâm atque aliam culturam dulds agelli 
Tentabant; fructusque feros mansuescere terrâ 
Cernebant indulgendo, blandeque colimdo: 
Inque dies magis in mcmtem subcedere Şylras 



IbidL puUorum* Vocem pariter adhi- 
huit de surcidis arhoreis Cato, de re rust 
tap. 51. *' Ab arbore abs terrâ puZ/i qni 
** nascentur, eos in terram deprîmito." 
Sic arh&rum, pidluli, aţ)ud Plinium, nai 
hîst xviL 12. Apponam Virgilium, geo. 
ii. 17. 

Puttulat ab radlcfraâte detuMina sylva. 

Ibfd. examina, de rebus non anîmatls: 
quod notandutn. Haud aliter Amobins, in 
eperis doctissimi initio:— ^'^amtna ti(&ia 
** fruerorum mOTtaHum importata sunt se* 
« culis." Itidem, Hb. ii p. 46. " Cur 
*' mal9rum tanta expferiatur examinai" 
Ita Graed; ut Synesius, de prov. L p. 96. 
Ir/K«f %ti rtf»s myaAmit, Etiam de qwMU^ 
tate Euripides, Bacdi. 699. 

ied emendandum puto: 

TAAAKTONASMOTS uxw^' 

eui tamen asserendo nune non vacat im- 
morari. Foeta vetus, apud Cîceron. de 
div. i. 31. 



Ver. 1365. defbdere in terram viipdta 
perajpvs* Locutiones maeştri aliquxn* 
tulum yariavit Maniuanus, gea ii 346. 



> ficitiăm examen răpit—. 



Ver. 1364. Unde: n. înde» — ramisr S. 
ramos» 

lind. lubihtm est: quasi merumezperi- 
mentum temere periclitări Tdknt; prorsus 
dubii, an talis esset insitiofeliciter, necne, 
processura. 

Ibid. Uirpeis conmittere ramit» For- 
mam phraseos hujusce Virgilius plus se- 
nei figuravit Sic ad geo. ii. 289. 

Auslm yel tenui vitem conmittere suko^* 



— .— — quaecumqoe premes tfirpdta per agm, 
Sparge fimo pingui, et multA memor ocaiU 
terrâ, 

Similiter quidam libri pulchre scriptam 
exhibent Catonis de re rust cap. 50. 
*' Hoc fadto ante quam vineam defodere 
" incipias." Vulgo,/oiferc. Glosse ve- 
tust»: ^*^ Defodttj xetrofurru,** Etredetf 
ad ver. 933. hujusce libri 

Ver. 1366. didcie ageUi,- i & cultori 
SBO dilectissimi Vîr|pliu8, cel i 3. 

No8 pat^ fines, et didcia llnqdmus arva. 

Ver. lS67,fructn8qve feros mansuescere 
co/imdo. Hsec idem yates, leporum flos 
egregius, et Lucretii mtrator impensiaâp 
mus, sublegit, ad geo. ii 36. 

Qu& re agite, o! proprios gen e wth n diidte 

cultus, 
Agricolae $ fhtetusţBe feros moll&e totenio. 

Si Burmannus Heindusque diligenllaran 
operam Lucretiano carmini navassent, sts- 
tim vidissent futilitatem varietatis *' csf- 
'* tusque feros r**^ quod certe vel prsce- 
dens versus satis superque ^sitatis a^ 
guat 

Ibid. mansuescere terrâ r cum Urrâ 
scîlicet mansuescente, Iterum Vii^Iio^ 
gea ii 239. 

Salsa sutem tetltUf ct quae perhibetnr aaant 
(Fragibiu infelix, ea oec mmsueseit arando» 
Nec Baccho genus, aut pon\is sua noninat^^'^ 
Tale daUt leedmen-i—ik 



LIBER QUINTUS, 219 

1370 Cogebant, infiraque sitiuii {conctedere cukis: 
Prata, laouş». rivpâ, 8€get0ş, vinela^e laet»! 
CoUibus 6t campifi ut h^ţierent; atque olearum 
Caerula distinguens inter plaga currere posset, 
Per tumulos, et cpiiValld9> icamposqae» profiişa. 

1375 Ut nune esşe yides yario distincta lepore 

Omnia; qamf ponus intersita dulcibus» omantî 
Arbustisque teaent felicibus obsita circum. 



Ite locos iile ^Usdnguendas est £t pul- rum, simîliter fbnnatorum, saspiuacule, 

dure translatus est utrîusque poet» senno nec immerito quidem, monuimus. Fariter 

Aanimalium ferorum cultu: sed palma Homerus, IL 4. 57, 

«Dustati. Lucretio meo. videtar drfe- ob.i,.m»^*rran-Tao .^„/^ 
lenda. 

Ver. 1369. inmontem subcedere Sylvas. Q»«^ formulas critici parum callenteş 

Heide prosqpopoeiam elegantissimam ha- ^^ "^ ^P^ smit, reposîtum eimtes ««•«.• 

bemus: Sjflvas, animatas quaâ, cernere 9"<^ ^'^^ alîquodes contîgit observare, 

▼idemur ex homînum cultura se de plani- • ^^^ ^^'^P- fe««»»- !*• n^^ms guo4, ut 

tîe in montem pedetentim suti&ucentes. «quiâtiui, atque inteipreţamei^ti spedenş 

Hinc in pgetarum paginis waOes passim minorem pr» se ferens, recipiendum ha- 

aodiunt bXn%rr%t, li^r/^^XA^, ««^«-«^pXXm, ^ui: et potîsâmum, quia non alio certis, 

MiMH-ir, opacii umbroşi, et similia; unde «me qpectet V. ed. scriptura, suum sciK- 

peiidet Calpumius, ecL iz. fin. nam vim ^^ 

locutlonis nuUo moăo tenuit Wemsdor- Ver. 1572. et haberent: II. ac habere, 
fitts: Ibid. olearum Căruia plaga; ut Fin- 

fiic pueii, »> Donacen toH, nib sole canebanti ^*™» ^^ ^ 23. pereleganter^y^c/*,;^^*» 

Vii^vue^l'visdonecdescenderemaAt ut^fM* iXmmf, £t nlhii delicatius, nihil 

HespatM, et striialis pastoc kuliicere taim». suavius, «îi»tl denique ex omni parte mol- 

T»- Mii*:^»^ «Tnf »<«>«»,. viA.^ ^A ^^^ ^ castigatius, his versibus Lucretianis 
JLUk casoflandi smit m versus. Aidem ad , . . « . 

IL 66. âmiUter lenis et &deii<h medi- ^ «**«./«l «»W BOUţ: quorum pu. 

^^^ tem mm immemorem. Vuigilijum niise^ 

ad geo. ÎL 284. 285. quo te recipia& 
Cum «ic, In Meroen Mm, mfaer ignibus ard. y^ ^^^^ ^^ distincta lepore. Com- 

Vulgrti sine tn, cum tot9y discedere, et modeFI«ccu8apponetor,od. iL 5. 11. 
talii. Sic loquitur .Slianus saspissime. •— jam tibi lividos 

PtoWH Statius pares exhibuît elegantîas, zHstingiut Auctumnus racemsa, 

id sar. ii 1. 1«7. Purpureo 'oanu* colan: 

Le.'' Auctumnus, qui variat Uvidum 
etvi«pue«>i.cr««r.a.«*«: « odorem valde nîgro superinducto." 

atqae ihidfim, 3. 59. Qmd planîus, aut penitias poeticum ser- 

monem redolens? Miror Bentleium baesi» 

Nune ceme jugum discentia «axa, ^ w-i * • *:^* «^^ «:«:- 

intnuite.qiiedoinos,ju»amquer«c«i<<TeaiM/m. **»«î quem Klotnus câştigat, ipse vicis- 

sim castigandus. Ad eandem construc- 

Caeterum, n. prsBStat «ticctdere. tionem Amobîus, lîb. vii. p. 251.— «« si 

Ibid. subcedere: quasi de sub cedere. *' 6bdta squamis terga, st maculanim 

^oe autem lectorem de hac virtute verbo- ** suffedionibus varia,** Nec Lucretio 

J» 3 



S2d 



T. LUCRETII 



At liquidas avium voces imitarier ore 
Ante fuit mulio» quam kevia carmina cantu 

1380 Conceiebrare homines possent, aureisqae juvare. 
Et Zephyri, cava per calamorum, sibila primum 
Agresteis docuer^ cavas inâare cicutas. 
înde minutatim dulceis didicere qnerdas, 
Tibia quas fiindit, digitis pulsată canentum, 

1385 Avia per nemora ac sylvas saltusque reperta. 



▼enuste xmnus Âusonlus, in Mosell. 67. 
aăministravit rem: 



-—-—-——— lucetque, latetques 
Calculus; et viridem distinguit glarea muscuxn. 

Accedat cantor Culicîs, ver. 70. 

■ ■ ■ ■ '- ^tineta coloribus arva. 

Ver. 1376. dvJtcibus: XI. ducibits, — ar- 
nant: XI. ornat. 

Ver. 1377. obsita: V. ed. O. opsita; 
unde, re in pejus defluente, venit r» oppo- 
sita in ^nd. 

Ibid. Arhustis tenent felicibus, Faullo 
aUter Vir^lius, quem, fedissime corrup- 
tum, certo eertius naâvis leporibus redo- 
nabo, ad geo. iL 144. 

8ed gfavids /ntf «• et Baeda Massicus humori 
Inplevere : tenint cke, armentaque laeta. 

Quid autem, mallim! video? Aprum ad- 
Kcet în fluctîbus: armenia inter segetes, 
vites, oleasque. At ocyus expellam tamen, 
ne ţirorsus onines agricolarum spes male 
ferîata tatbh procuketcomimpatque; et 
confidentîs8imereposuerim,lautum nemi- 
nem repugnantem habiturus: 



nam Maronia edîtîonem convertenun, in- 
tellexi hanc verissimam conjecturam J. 
Schradero piius in animum venisse: cm 
libenter cogitati gloriam omnem defero; 
maximum poetam, quocunque demum, re- 
stitutum lectoribus opere maximo gratu- 
latus. 

Ibid. ArbuslisfelicUmt» Idem, ib. ver. 
81. • 



' ramisfdMXbut arior. 



Ver. 1378. Athensus, ix. ia Xăfuw 
kiâtf i ILavriMts ifnt rtif tvfi^n rv$ fUfans 
^fi*S 9tfj^att$ iiMonini^ ha Tâtf tf rus tff 

Ver. 1379. hevia carmina. Commode 
Feniua buc advocabitur, in i. 65, 



— — tenent oleae, ARBUsTAque heta: 

î. e, ipaissîma nimirum felicia Lucretii 
arbusla. Quid, quod atatim inferius de 
pecudUms et armentis Maro tractet? adeo 
ut vox recepta dt in boc loco putida om- 
nino, et intempestiva. Minim est interea, 
quot vicibus librarii voces armenia et ar^ 
bmta pcrmutaveriut; vide nos ad ii 543. 
5QI. G9S, Postea, cum ro« ad Heynia. 



carmnamcO» 
Nune demum numerofi\xtBfVXperl4eveie9&» 
Effundat junctura ungue o » 

Ibid. carmina cantu Omcdebrare, F<n' 
ter etiam TibuUus, i. 6. 17. 

l^eu juvenes celebrei multo semume, caveto: 

ubi videas Heynium, Lucretii tamea nou 
memorem. Similiter npster supra, vcn- 
1165, 1166. 

Ver. 1381. In dubio est, quam con- 
structionem vQLue;rit poeta: utrum, ^ 
phyrei, in primo cas. num. plur. per cava 
sibila, L e. sibilas cavitates: an sibila 2i' 
phyriy casu patrio; qu« mibi videtur longe 
elegantior. Virgilîus, ecl. v. 82. 



venîentis nbUus atutri. 



LIBER QUINTUS. 



221 



Per loca pastonim deşerta, atque otia âieu 
Sic unum quid^joid paullatim protrahit setas 

In mediuro, radoqne in luminiş emit oraş* 
Haec animos oOis mulcebant, atque juvabant, 
1390 Cum satiate dbi; namtum smit otia cozdi. 

Saepe itaque inter se, prostratei in gramine moIG, 

Propter aqnue riyum, sab ranis arboris alte, 

Non magnis opibus jocunde corpora habebant: 



£t omato carmîne Calpurnius, iv. 45. 

«— — pecudes inter conductus Iberas, 
Inita septenl modularer sibila coamă, 

Âtque pulchre conferas OvidL met L 705 
—714. quem Creechius îndicavit 

Ibid. cava calamomm: eleganter,' ut 
FBmus, nat hist. xxxîL 11. cava ulcerum; 
etVitravius, vi. 5. cava 4Bdittms MUus 
Lompridiusdenique, in Heliogabab, sect 
5. " per cuncta cava corporis — v" 

Ver. 1382. cavas tnflare deutat, Sic 
Vii|^U8, in Daj^idis principios 



JbiâL loca pastorum deşerta aique otia. 
Hiec idem Virgilius delibavî^ ad geo. iiî.^ 
476. 



Tu calamot hiflari levif 



Lambintis» 



Nemeâaous, «ci. iii. 13. secutus est: 



nulii taa ett b^âre ckuttu--^» 



Ver. 1383. dulceis querelas: redi ad iv. 
588. et sane quenda vox quaedam propria 
ot catitanimm poHarunif ooosulas Quin- 
tO. instt i 8. init cum Eur. Med. 14d. et 
«faoL ad HippoL 750. edit Egertoni 
A«iiff* jePHNnAOS: Hesychiiu. Idem 
^ngicas, ibid. 892. puktg^ carmen, adhi^ 
^t de qua^ebundâ pvoaft oratione: adi 
BOB, ad iii 55a Moz, n. findit, vite 
fitndit, 

Ver. 1385. st/lvas taUusque: uti Man- 

tuanus edam Tocabula oonjunxit, geo. iii. 
40. 

~ Dfyadum syîvas saliusqve sequamur. 

"Ver. 1^86. atque dia: n. que ola: î. e. 
•WRio. Qui venit errorex obscuritate su» 
P«riori8 partis liter» d. 



I desertaqia» ngn» 

Pastorum, et longe saltus lateque vacarUis. 

Ibid. otia dia. Hoc dietum eet propter 
deos ^Ivestres, quos vulgus credit în bn 
locis inbabitare: oonferaa iy. 534<^-59& 
£t committi debet verâculua Virgilianus» 
Ci4 luoem Lucretius fcenerabit, in.g^o. i. 
168. 

Si te dignamanetf ilk;ffit gloria rurU. 

Hinc în Ludlii junioris JEtnăy ver. 12. 
lectio vetustiorum exemplarium onmîoa 
tenenda est; ubi vulgo scribitur saturaf 
minus docte et eleganter : 

cum domidi oemo Gerefcm^actaret la anri«» 
Venturisque malas prohiberet frugibus herbas» . 
Ânnua sed'tacrte complerent horrea messes, 

>, Ver. 1387. f^idq^id: F. guidvisi V. 
edi qmid quit, — mfas: V. ed. «rdot. 

.Ibid. protrahit In mtdium, FeniKi* 
lam variavit Vi]*gilius, ut ambîgmim nta<^ 
retur, JEa. ii. 122. 

Heic Ithaciu vatem magno Calchantatumultu 
Protra/ut in medios-^, 

Sed enim, an dederit, In fnediom?-^Cum 
hi8 autem Lncretianîs ommno committas 
Sophocleos versus, ad iv. 193. citatos, ex- 
plicitosque. 

Ver. 1388. ratîoque: P. V. ed. O. raiio 
gvaj perperam. — eruit.' M, erigit i quod 
male buc accersitum est ex ver. 1454. 
n«m -Carus «oster, si' quis alius denique» 



222 T. LUCRITII 

Prsesertim» q^om tewpest^s ridisibdt, et anni 

1395 Temppr^ pmgebmt imâmitm §0nhm 

Turn joca, ton «ermo^ tmn duloes esşe iCQidiitiiieî 
Consu^rmt; agnestîs emxn turn musa vi^bat 
Turn capM<ty atque hiuneros» plexis ^dîm^re cqix)»U, 
Hbdbus, et foliia, ksdrâi teta mmfb^t; 

1400 Atque e;Rtea njornenim {HtMsodere, usu^mbra moT^tejs 

studiosedîverBitatemphraseossectatusest, pro vulgari Jucnitide.» V. ed. in cunok, 

lectoris blânde retinendi gratia, et aurium divisis literae d partibus; ut mox eadem 

juvandarum. n. exuiL , r^ole^at, pro Hdehatc M. vix undc—habe- 

Ver. 1389. Htec: TL. Nec—oUis: O. ^^' ^'^^fnuU, 

^' ^^^' Ver. 1 595. pingeban t: A. O. n. pingue- 

Ver. 1590. <7mto saUate: V.edLO. CW» *"***' "®*^ fortasse perperam: ut «ngtw, 

satiaref n. Omsoiiares a. Cum aatiata. *^^S^- 

— ^6i.- V. ed O. n. tă>t,-^^nam turn sunt: 1*»^ pÎHgehant, Hanc habc^ ele- 

n. nalam cum ait {jtta : dc-Faber et con- gantiftm suavişsîmţis Ausgmius, MoseU. 

j«ctyrâ ; «t accepi, quamvis non Talde pla^ , 1 60. , 

cea(^quuiB'libiQramlectîo,dMnta,velofa. « a . . ^ « 

nuUofiegotio exsurgeret ab otia: H. am^ . 

mtcnra; i. e. colo.* unde tentare nobis U- Ovidius, fast iv. 450. non minus: 

ceathocmodoTwguev^rsiculuw, «c/-^*-l.piM« ««*-**««, 

quam loci lectionem tuetur satis Lucn- 
Vossîanâ dîvinatîone memorandâ, « om- tius. Vtdeas PlauL Stîcfa. îL 2. sa et 
*« nia chordte;' ad CatuR p. 67. et Ha- ibid. înterpretes. Opportune Statiin, 
vercampi somnia, quid attinet chartas ni- Theb^ vi 58. 
tidas. nec oto pentucas, «ti iqterem, ma- 
calare ? His certe moUia jprastîterit ^* picturatiu moAtaiisJlonbus agger : 

IWd. saiiate cibi. libet apponere mol. quem lamcn, ut in re pervagatissmiâ, im» 
litWBMi et castissimos Juvenci versus. qui eumulaviasem, niai ut admoiierem leo- 

•i»wptot«i&«aculumcoUq;it..dlii8t Baidii^s, optime locum expKcat«meU 

***'^*'^^' atque LutetiiiaterpretationemmaleadluB- 

^riasspectermuaves: non -vomerepresn ^^•aeere.hiâc yetsuiin ezempdaribus omsî- 

Terga soU sutnguşUi jaciunt haud semina fan^ ^"'^» ^P'® videre et iractare mihi eoDtîge- 

ffa«rf8egetumculmo8incurvâ/a/c*wirfi«rf; rit Nec ViisUius jbuneti abesse debet 

Prov«iiet tamen Wa ja/iaj potîksque. f iWauc. nr.«w»«f /«*:<. ..» .^^ • i « 

y u«juc, iTK^que. pnrceptons, ut semper, memor, în ed. u. 

Sic in versu tertio roelius scribi censeo, ^^* 

pro vulgari Aut: et h« vocuJ» passim Turn, casiâ. atque aliis int«cens suavibus her- 
commiscentur. Wi, 

Ver. 1591. Hi versus fere repetuntur ^'«"^^"^«^^^^■«i^vaccinlacalthâ. 

?x ii. 29. teneri profecto, et cum Gratiis Ver. 1596. joca: Y\n^ V. ed. O. ă. n. 

^^^' 5- «. loca.-^-^ulc€s cachinftei: A. du/ciJw 

Vet, lZ$S,Jocunde: sic dare A. II. X. cachinnis. 



LIBER QUINTUS. 228 

Duriter; et diiro terram pede pellei^ matrem: 
Unde oriebantur irlsus, dulcesque caehlmieî;- 
Omnia qnod nova turn mug» hiec, ^t mira, vigebaot. 
£t idgilmtibus fa^iic sdepmt splatia somnp, 
1405 Ducere multiiiiodis ¥oces, et flectef e câlţos; 
Et supera cakmos ubco percuixere labro: 
Unde, .eţiam vigiles, nune hsBC adcepta tuentur»' 



Vvr. 1397. Cbnstterani: XI. ConmevC' vbt. hist xii. 60. — • Is mvnufiHtr» v« i£« 

nint fuXas t non extra fnoduvtf non inconcînne. 

IbidL agrestis musa. Ita Virgilius, ecL Et opportunus est Virgilius, de lusîbuş 

•n, 8. rusticoruzn loquens, gea i. 350. în nume* 

ris rai natune declarând» perquam accom- 

4giirilff»tenui<ne4itaboranuidinein«fa». mndatîs* 

Caterum, sunîUs terminatio cachinni fe- ^et mctus inempaitos, et canniDa dicat. 

dt, ut omîtteiet librarius cod. n. sex totos 

Tersus. Ver. 1401. terram pede peUere. Ita 

Ver. 1598. hymeroM.- qui ooroma sdli- Flaccus, od. uL 18. 15. 

^fiotto simciimpositîs, obumbrabantur. ^^^ inyisam pepulisse fowor 

Qvidius est nule loco commodus, in fast Tet pede terram. 

U-7J9. Lambinus. 

Bocet Infimi te^fiuhptrcoOa coronis^ Adi Virg. geo. îv. 233. CatuUus. Ixi. 1 4. : 
Jiiţ0aluQt|^to|»efy^laieiQero. 

PeUehumumpedUmt--^^ 
Âd quem locum tu nihîl mutes. Conci- 

nit his et Venuânus, sat ii. 3. 256. Ver. 1402. oriebantur risus. Ut Meefh 



^^ 



pofittsutllle 



nîdjBS locutus est, IL A. 569. 



Udtnr Ol cbOb fiuţfancacpslMe carmm, A^t^rtt S* «p* ENfiFTO FEAOS iMucttfwn 

Ibid. /^Z^rtx coronis. CatuUus, Uit, 
284. Ver. 1403. «c.* V. ed. bocrr^ ab«at 



n. — vigebant: A. 2. mgebaU 

HoimdufiHCtupliXottviklpBecoroinf: , ,^ , . . . * 

Ver. 1404. lunc: V. eq. h^fCi «soem 

i e. " in corollis^ quas varîorum colorum elementis. — wmno: Vind. somnif ob .oolr 

**fiores pingebant, vel distinguebant :'* latoris negligentiam, propagantis impu- 

confer Lucretium supra, verr. 1373^ 1375. dentem et absurdam editorum interpola- 

1395. et annotata nobis. Sic scribendus tîoneni contra libros veteres univeivos» 

est, et acdpiendus, Gatulli versus. ^d sensum nihil interest, utruţi 4ic9l 

Yw. 1999. mo»ekai: P. V. ed. M. A« solatia somni, an soiatta somno; nisi quod 

9» XI. movehat. biec formula doctîor, et ab usu plebeio 

Ver» 1400. Arlm nuveruau IVxmt Ho* remotior, videatiir. A. Sabinus,qpist i 3. 

li^B) în einst 1 18. 59* in distîcbo quam mellitissimo: 

Quamvia nil extra numerum fedsse, moiffimque, Agnovi caramque manum, gcmmasque fideles: 

Cura», Interdum migaris mre paterno. Solamen longis illa fiiere maHs, 

£iimUter GraM:i. Exemplo sît iEUanus» Hinc totus assensenm codid sic exquisi. 



224 T. LUCRETII 

Et numeris servare genus dhKc^e; neque hîlo 
Majore intoea capiimt duloedine fructum, 

1410 Quam sykestre genus capiebat terrigenarmn. 

Nam, quod adest praesto, nisi quîd cognovîmus ante 
Suavius, in primis placet, et poUere videtor; 
Posteriorqne fere mdior res iUa rq^erta 
Perdit, etinmutat, sensus ad pristina qiueque. 

1415 Sic odium cepît glandisj sic illa reKcta 

tius scriptuxn exhîbenti, ad Vîigîlu ^n. eâc bene compensatum hodieque rqru- 

111. 661. nihil Lucretianum intactum re- tantes. 

linquentis, tt ,..^ 

Ver. 1408. numerts servare genus: ifa, 

' — ea sola volupta«, doctius et elegantîus, P. V. ed. vulgo, ut 

Solanunquemalis, quîdam Pîl codd, numerum, pro numerfh 

Unde nliM <1.V«4f -* • '*"'"• Appoaitissimus erit Vîrplii verşi- 

uncte plus dixent, et grainus, quam culus. eeo îL 240 
per vidgarem «aipturam malL Con- ^ ^ ^* 

fer ^n. v. 367. x. 858. 859. Ciris, ver. *« Bacchc genus, aat pmh «ua imnim, seroat. 
181. 

Ver. 1409. Majore: âc P. VînA V. 

nuUa iwtf/if reperit w/a^ tantis—, «^ O. A. n. X. vulgo, Mtyorem: ut XI. 

Hoc autem vuit Lua^us: " Hisnovîs jt^'^^âj^"^ ^"^Ir'" ^ 
" voluptatibus adeo delectabanTr^ duţne «ne ia«« vel«^ *t «criptiB, eti* 

« şese vel somno fniudareTon Iv^ T^\ T^ TT *^*'"' ^ 

«convivîis, plene vacan. w aLl !r" ^T^^^l "!"" "*"" " 

«indnlgere festivităţi: nJc^înis W P^^-.^.^^'""' J^o™''^""^ *««»«i^ 

"sunthodiemisbominibusde^crqi^ et n^mutus obsţupesccs iU «^^^ 

« aniiquissimis." Non indigemus e^T ^>^»™«>«»™«»H»^ 

dationis Vossiana. EvigO^.^ m^Wones conrumpenUbus.atqacei. 

78. -^«gusc cap. duicedine pendere ab >rttc/««, an ab Ifo- 

V«. lAAc j i<>**w> si bapc lectio arrideat; quas sane 

iJJT^l^^'.^^'^'' Qaemadmo. nobîs non videtur eâ simpKdtate, quâ «y 

omn viigiMuS, ^«. IV. 465. cepţa. Utriusque scbematis exempla sup- 

-etlonga«inflatuin«J»«r«aw«/. P^*»»*"' «>dem versîculo Marcmis, ad 

' ^n. vii 485. 

IWd. flectere cantus. Ovidîus, amor. r^ .. ^ 
n. 4. 25. ^"^«^ "^' /«'^^ prarstantî, et comibus ingem, 

--d^ceca»U,Jlectit^^eUmma^ocm^^ ^^' ^*^°* ''"^'*^' desîdenrtur în n. 

Ibid. silvestre genus terrigenarum: vide 

Ver. 1406. supera: Vînd. V. ed. O. ver. 803. superius; îi 115a 1151. Hos 

A. ««pro.— Mnco.- codd. quidam Kt, cum autem sylvestres Iwmiius Venuanua nun- 

A. raucoi mendosissime: vide notata ad cupavit, art. poet 391. 
IV." 592 

Vi.r \ăiv7 ^®'** ^ *^ ^ • Orditur de novo noster, sed 

yiJL : f"" '''^'''*-" '• ^' ''^^ ^™ *^"™ condusione ex pracedentibus; und? 

▼igitontes, ut ohm. ver. 1404. et somnum anscrîpserît? 



LIBER QUINTUS. 225 

Strata oubilia sunt herbîs, et firundibiB aucts. 
Pellis item ceâdit, \esds contempta ferma; 
Quam reor invidia tali nune esse repertam, 
Ut letum insidiis, qui gessit primus, obiret: 
1420 £t tamen inter eos distractam, sai^uine muko, 
Disperiisse; neque in fructum oenvortere quisse. 

Tune igitur peUes, nune aurum et purpura, curis 
Exeroent faominum vitam, belloque fatigant; 

Jc»>qyiodadtttpf »0 fco-' .; îbid. Pettii cecidit : elegans estdîcen- 

quamvis Nam quoque tranâtionibus înser- ^ genus, cui mox opponitur alterum non 

viat; vide nos ad iii. 7.--Pro quid, n. " «^"8 ^legans, ad ver. 1454. in lumi^ 

gua: et mox ulla et inwtot, vice illa at- nis oraş erigere. Sîmilîter Horatius, art. 

tpuiinmutat, poet 70. 

IWd. Duplex est constructionis via; , . ^j j *_ 

vel, " Illaque melior res postenor repeita ^j^^„^^tlnhonore.vi«*uUi— . 
'^penUt sensixB:"' quae placet nobis, ut 

** elţgantîor et stmplîcîW; vel, *< Poşte- Cisterum, his Lucretii versibus iUustran-. 

** rioiqae ifes • iii«lior perdit iHa reperta, ^ commodissimus est Arnobîl locus, Ub. 

«et immutat «ensus':'' qufe videtur nri- ^ p^ qq, quem Lambinus occupavit: 

ma signala,'dlirior, ate tortuosior; arriut ce Q^i^ enim, «i hoc modo culpam veli. 

tenen edlloribiiSj et pluribus interpreţi- ce ^us infligere prioribus illis atque anti- 

Ims. libefanisîtjUdidumlecloribua. « quissim» seculis, quod, invcutis frugî- 

Ver. 1415. cepit: ita 2. XI. et Aldina; « bos^gkmdes spreverint^ et repudiavefint 

tecthis, me judice, et Latinius. Maro, ^^arbtUa? (venr. 939. 963.) qaQd-<-«fi^- 

geo. iv. 332. «* cirt.desieniit peUibus^ postq[uam ţfisştiâ 

" exoogitata est textilis — f (ver. ,1349^) 

Tmt^mtmAteeepermataiHiiUmai. ,, ^^^ quod, structis domibus, (ven. 943- 

Committe sîs nostrum. ad Hi. 80. Vulgo, " 1009.)— non antiquas adamavcrint ca. 

caiptt. Utramque phiasim, tam percipit " sub»; nec sub rupilms et cavemis pr». 

Ddiwwi, quam capit odium^ Terentius ad^ " optaverint, ut beluee, (verr. 982. 983.) 

hibuit; hancautem saepiuscule: utomit- " p^rmanere?" 

tam afios. Ver. 1418. reor nune: i. e. ^* tgomet 

Ver. 1416. Stroda cuhilia frundihus: " »«« diarum reor; vitam, quam vivî- 

ledi ver 985. ^ "^^^ hodie, omnibus artibus excultam, 

mA^herbUetfiundibu^V^u^ « cum simpUdssimâ yeterum moftdi«iii 

vitetiamMantuanus.geaiii.353. - conditione componens salioet Ihi 

scriptum conspicitur m antiquissunis V ; 

imcclaiwatcnentrtabulfaaraienta; neque uite «d. L. M. n. coterî, tunc; quod conw* 

Aut hiih^ campo adparent, aut ^Axnefnmdes: ţg^^^ redolet 

ut mox iludem, ver. 528. Ver. 142a Et tamen: i e. *« At, 

Ver. 1417. Vulgo post ferina ponunt " quamvîs primo reliqui patienter ferrent 

ta î yetustîs libris reclamantibus. Ordo " inventorem gerere, postea tamen nxam 

est: i* Pellis. ferina vestis, cecidit con- " exortam reor, et vestem inter pugrtm- 

c( tempta. " tiummanusâilacerataiBţeriîaBe." Qui^ 



226 T. LUCRETII 

Quo magi$ m nobis, ut âpinor» culpa xeâedkx 
1425 Frigus enîm nudos şine pellibus ex/cruciabat 
Terrigenaş; afc noe niM hedit veste cam-e 
Purpureâ, atque auro sfgnisque rişentibus apta; 
Dum. plebeia tamen sil;, qu» defendene possit* 
Ergo hominum geaus in cassum, firustraque, laborat 
1430 Semper, et in curis consiimit inanibus aenrom: 
Nimirum, quia non cognavit, quffi sit habendi 



bus nihil vivîdius cupîas, et ^cacîus: utique oonstnietâanem: ** Aunim et pur- 

ciditores autem, alienifisîmos pudori, non ** punt, giue sunt curae, ac soUcituâinl" 

pcenituit de suo infercire tandems quam Sed exemplaribus pluribus atque vetusti- 

falsitatem socordia coUatoris Vindobonen- oribus auscultandum remur. 

sîs sustînuit propagare.— dw/racffl»».- sic Ibid. cwis ExercefU vitam. Arpţ^îţt^ 

P. Vind. V. ed. A. n. X. n. caeteri, rfw- Ub. ii. p. 55.—" iracyndiâ fervesmus, p- 

tractum; quae lectio ^eirî potemt, resp«<>- « erceamus in Jlagiţiţs vitam — ." 

tu ad alîud nomen habito, ut aUbi i»per. Ver. 1.424. resem: de i;e jw» *u vi- 

turn est în Lucretio : sed nostra simplidor ^^^^ loquUur, ie^ jţdJmc ruanşp^i ^ 

est, apertiorque. stationam dudum oţcupayeirîl^ atque jn- 

Ibid. distractam Disperiisse, Claudi- ^eţerţivent. Hj^ aute^a ypxi^farjiţuţlopg» 

ani locus, qui me dudum fugerit, per- ^fficador /eâ, qpam pfţirkţa^ ftontis e$T 

quam opportunus est, în Ruf. ii. 41 7. tpres eş. arbîtiio ded^root, ezemplaiyw)? 

sparjumqaepmt per tela cadavgr. veterum ţoictoritatem pppq^j^tes; rm 

dit fiqUcet. M. Tullius, epi$t i\d A^ i. 



Ver. 1421. Disperiisse: sic, yel Dis- 17, «t ^tque hujus incommodi cu/;» u^ 

pfTi^^e, libri ^eteres universi: editorei i^ resideat, iadlius possum eptâmar^ 

mhilominug, nesdas impudentius an în- ce guam ocribcr c . " 

doctius, ae «us somniis l>i,pem,.e intru- y^^ ,^ ^^^. ^ ^^ y ^ ^ 

senint m contextum: non unmadverten. „. y„w n«, ut passim. 

tes sdlicet vertium canvertere in absolufco ^ , j • 

wnsu ponî, ad morem usîtatissimum poe- ^^' ^^^^ ^^Sentibus: P. V. ed. «««.- 

t»: redeas ad ir. 158. et verr. 616. 829. *'*^' '^^*' ingentibus: sed nostra l£C- 

auperius. Quod dedimus. id solito cum ^^^ ^^"«^* ^*» ^"^^ **^*f ^^** 

jodidoBentleîus unice probabat Dictys ingemo Joannis Jortini nostraUs, ^ »r 

Cretensis, ii 5. « laterim Teuthfamus. ^'»* emendationem vewu Vugiliano^ 

« — ubi animadvertit Ajacem tântâ ad- ^°' "• '^^ 

•«^rersum suot cum gloria dimicantem, Taacgemlnasvwti», «ifwiaeffi^wquerţp*'»'» 

**propere ad eum eonoeriit:** L e, se Eztulit JEneas— *. 
convertit, sive convdriitur. Idem, ibid. 

cap. 27. fin.—" cum magnâ pnedâ ad ^^ °»*e apposuisset, ibid. 648. 

" suoB comfertit:' Justinus, xxxvC 2. 15. ^^j,^ ^^^ ^,,„^ ^^g^a,, 

" Quod ex caussâ facţum pauUatim in 

*' discipUnam religionemque convertit" Con&ras etiam ibid. ▼. 267. In confo» 

Ubi tu videas Bemeccerum. dendis autem verbîs rigeo et vigeo pecc»* 

Ver. 1422. curis: A. cura est; qu» vere itîdem librarii ad O^d, amor. iii. 7. 

vavietas sine ei^ valde placuitseţy ad banc 67«— Cseterum, pro aptekt A. babei oOa» 



LIBER QUINTUS. 327 

Finis, et ommno quoad crescat Tera rcimpta»: 
Idque minutadm ykanx provexit in ahum^ 
Et bdli inagnos eonmovit fiinditus aestiis. 
1435 At vigiles mundi magnnm vorsatile templum 
Sol et luna sno Instl'ailtes Inmine circum 
Perdocuere homines annorum tempora vorti; 
Et oertâ ratione geri rem, atque ordine certo» 
Jam yalidis saeptei d^bant turribus aevom; 



Ver. 1428. piebeta tartien tit: Vind. V. qiiasi âc ambigui spedem eBagpte pcSSt» 

ed. L. M. A. n. X. plebe lata mens id; t yellet 

et(2 literis nimirum cum i ac f mutatis, Ver. 1432. qwiod crescat: V. cd. quo 

divulsisque vocibus.-— ^u^.* Vind. L. M. adcresdts X. XI. quo adcrescat. 

ă. n. X. ^ue; V. ed. autem, quoque. Ver. 1435. provexU: n. perduxUi sed 

Ibid. plebeia tamen qua defendere poi- vulgatum miUim. Sic Virgilius, JEn. 

sit. Horatius imitatus est locmn, in sat iiL 72. 

15.14. 

ProveUntur ^otta: torneqoe, urtMsque, rece- 

■ tpgOj ii$4t drftndin frigot, ^^^^- 

QuamrvU crassa, quea,—, j,^ ^ ^.^ .^ ^ negotJo.-Caienffli, no- 

Defendere autem in Caro sonat simplid- bilissimam habemus in Lucretio transla- 

ter tegere ; ut Papinius el^rantissime, *îonem, et ex omni parte pulcbre condn- 

Theb. vii 244. neque procedentem. Nec, qui sequuntur» 

▼ersus quispiani vetenim nativis kporîbus 

Tdneprocul «U. «mdmn ««ccm vfakit ^ «nustttt nmplici supcnWt 
Antigone popalis tenem i{/%iii{ftKr atrâ 

retfrEenas— -. Ver. 1434. coîWHOwVytiwrftHW; A. eom- 

munit fonditus. 
Ver. 1430. m deest V. ed. L. M. O. i^d, „agnos a^us. Virgilius, Mn. 
A. n. X. atque corruenti metro sic sub- ^iii 19. 

feniunt O. A. n. 

— — — magno cununm fluctuat «r/f». 

St semper curi^-— . 

£t Lucretii mentem sic idem Mantuanu» 

Silius lulicus» Pun. xii. 462. ut no»- aliter exposuit, ibid. ii. 419. 

ter: 

— — — » atque imo Nerens det epnrâ funâo. 

rabîem premo consumat im hoste. _^ . . «^ 

Ver. 1435. et sequitur magnum m Fr 

Ibid. emis inanibui, Hlnc» et quia Vind. n. libris; minus potenter, ac ro. 

per se ait potentior significantiorque tec- tunde.— X. etiam vigUis; sed t in rasurâ 



tio, impense probo, et babeo pro verissi- 

mâ, quorundam codd. scripturara ad Ma- Ibid. vigilet 8ot et luna, Pereleganter; 

rama geo. t? . 345. utpote qui, nunquam defatigati cursu, ne 

!«»— « - r>t V ^ • nocte quidem, cunctis quiescentîbus. 

Inter quas Clymene cwrtfi narrabat iitanr/ i > i * 

Volcani, Martisque <W»i, et dnlcia fiirtă-- : ■ ■ duld dedinant luniiaa tonuid. 

em suspicioni favet oido Terborum, quem Hinc Homerus, II. X. 259. probe dixit 

in .«XMnpteri tmo repertut; HiA^w AKAMANTA. 



J 



22S 



T. LUCRETII 



1440 Et divisa colebatar, discretaque, uSius. 

Turn mare veliTolis florebat propter odores: 
Auxilia, ac sodos, jam pacto fisdere, habebant: 
Carminibus quom res gestas ooepere poet<e 
Tradere; nec multo prins sunt elementa reperta. 



Ibîd* Hune lofcum Prudentius respexit, 
Symm. i 310. 

Austts habere deum loUmt cui tranâle eerto 
Conditio impodta est, tngiUm tolerare laborem^ 
. Vkibuf objectom mortalib m 

Bentleius. 

Ver. 1456. V. ed. lustrans: et mox 
faabet n. Prodocuere, 

Ver. 1437. Perdocuere: î. e. plene et 
planîssime docuerej quasî monita con- 
stantissîme repetata talîum doctorum ne- 
mo, sensu communi praeditus, non posset 
întelligere. — Mox, L. M. degebat, 

y«r, 1439. vtUidis ugptei twrribw, 
Moschîon, ^Mid Stobsi ed. phys. i. U. 



Ver. 1440. discreta: V. ed. B. distrie^ 
•to.-*]&t huc referendus est Virgilius» ^n. 
liL 898. 

' Saxum antiqutim, ingens, campo quod forte ja- 
cebat. 
Limes agro positus, Utem ut discemeret agdi, 

Ubi tamen arvis legerim, ut Frontinus, 
in reî agrar, scriptt. p. 37. olim legit: 
*' Nam ideo limes agro positus est, tU 
**'iitem discemeret arvis: nam ante Jo- 
•( vem limites non parebant, qui divide^ 
** rent agros.'* 

Ver. 1441. velivolis: Vind. O. velivo- 
lum; sed suspecta est merito Vind. oolla- 
toris fides. Jam vero Lucretiani editores, 
bipedum certe omnium longe longeque 
audacissimi, hac occasione vel impudenti» 
propriae fines transgresa sunt, versum 
somniculofiis suiş correctionibus ad hune 
modum reformantes sciUcet: 

Jam nuure veBv^ltm florebat nwibus pmdu. 



Servius sane aliqualem illis excusationem 
praebet, ita scrîbens veruculum in com- 
mentario suo, ad Virg. Mn, vii. 804. 

Turn mare velivolum flord>at navibut pontus: 

et reponere posses pontif ad ncMrmam quo- 
rundam nobis ad iL 1. dictorum; nisi for- 
tassis aliud opus Lucretii grammaticus 
respexerit: videas eum ad Mn. vi. 625. 
Futiles et ineptos conatus doctorum, aliis 
aliter hune locum emendantibus, recea- 
sere piget, quum castigatissimorum et ve- 
tustissimorum exemplarium lectiones sioC 
uttdequaque sinoerae^ atque poetids lepo> 
ribus contactse. 

Ibid. velivolis: L e. navibus; qus voK 
facile subinteUigitur, quuna epitheton po- 
situm aliî nihiio, saltem apud veteres^ 
convenîat: vide Bos. ellip. Graec. nomin. 
•voce N«t/;. Emendabo poetam veterem 
apud Ciceron. de div. i. 31. 

Jamque mari magno claids cita 
Texitur : exitiAm examen răpit : 
Advenit : eqfera velivolantUnu 
Navibus conplevlt manus litora. 

Sic uno impetu sine copulîs animosi ver- 
sus procedere debuerant Vulgo, et /o 
raj sed exquisitîor venerând» vetustatis 
orthographia nullo n^otio rs cin t con- 
verterit. Mamertinus, in geneth. Maxim, 
viii. 3. <* Quid sîmile concitus eque^ 
** aut velivola namsT* £nnius, Macrob. 
Sat vi 5. 

Răpit ex alto uaveis •vilivoUi. 

Una sed enim opera tam sentw™ venkn- 
li, quam metnun, restituamus: 

Ra]dt ttltom navds vellvolas. 

In his formulis prapositio pessim praMr- 
mitti solet; quod librarium deoepit: n^ 



LIBER QUINTUS. 



M9 



1445 Fropterea, quid sit pzius actum, respicere seta» 

Nostra nequit, nisi quâ ratio vestit nMmstraU 

Navigia^ atque agri culturas» moenia, leges. 

Arma, vias, vesteis, et caeCera de genere horum 

Praemia, delidas quoque vitae funditus onineis, 



nos, ad i. 834. ii. 124. et alibi; Sil. It 
xiv. 599. uhi lapsus est et Heinsius. Idem 
Ennius, ibidem: 

Qaom procul adapidont hosteîs adcedere ventb 
NavUnu velivoRt^^—, 

Reponendum aîo, certisumâ conjectură: 



• hoitds adcedere, veclbs 



NarSnia velîvolta— — : 

conferas Virg. gea i. 206. ^n. L 121. et 
alibi. Ovidius, denique, ex Font iv. 5. 

42. 

Et freta veUtntas lum habitura ratet, 

Ibid. propter odores : î. e. *' luxurio- 
** nssimas meices quaslibet'* Eleganter 
utique, quod othmm cmentalium maxi* 
mus erat usus, et precium maximum, Ro« 
manis; uU satia Uquet plurimis ex scrip- 
toribus: conferas modo velim, in re mi- 
nime dubitandâ, Horat od. L 51. 10 — 
16. 

Ibid. marejlorebat, iEschylus, Agam. 
670. 

'OfttfUf ANeOTN nSAAroS Atym09 u»ftf 

Vide sis, si libeat, nostram Silv. Crit i. p. 
99. 

Ver. 1442. ac: ita L. M. O. A. n. X. 
A. et deamat voculam poeta noster; reli- 
^'tct^'-fcedere: H, tempore. 

Ibid. pacto fiedere. Virgilius, geOb ir. 

158. 



• eîffmdtripaaof 



Exereentur agria * 

Ver. 1444. prius: A.' post; rectius, ut 
«ibitror: nam solere homines versibus re* 
citandis otHiih prius mulcere, quam lite- 



rarum usus sit repertus, et per se vero 
âmile est, et venim evindtur vel imîus 
carminibus Homeri. 

Ver. 1445. actum: P. auctum; recep- 
tam tamen lectionem idem memorat in 
notîs. 

Ver. 1446. nequit: V. ei nequid,-^ 
ratio: Vind. V. ed. II. S. XI. raiione^-^, 
monstrat: IT. monstrant, 

Ver. 1447. agri culturas: Vind. V. ed, 
O. agrictdturas, 

Ibid. Navigia: quorum inventionem 
magnâ cum elegantiâ ingenii Maximua 
Tyrius pedetentim persecutus est in diss* 
xii. 2. nec te, venuste lector! pigebit lo- 
cum adiisse. 

Ver. 1448. et omîssum est in Vind. V. 
ed. S. 

Ibid. vias. Convenit Tibollus^ L Zq 

Q,iiam bene Saturno vivebant rege, prius quam 
Tellus in longas est patefacta inas ! 

Ver. 1449. vita funditus: M. viia ef' 

Junditur, Nempe, litera e semel divolsâ , 

iUa vox effunditur dto fact» est ex depra- 

vatione ejunditu8.~~funditus: A. cuUus 

eti TI. fonditus, 

Ibid. pnemia vita sunt commoda atqut 
utilitate» vitae, sine quibus heaJte duci ne- 
quit; delicuB autem sunt iile adtus su- 
pervacaneus, sine quo jucunde duci nul- 
lo modo potest Sic alibi plus semel 
Carus. 

V^r. 145a ac: ita solus n. vulgo, eti 
-^politus: sic scribenduîn easemibileo* 
tionis varietas persuasiţ. PolUus autem 
utusis est, quipolituram vel pariat, vel 
habeat, atque ad perfectionem aliqualen^ 
sit excultus. Vind. n. X. O. habent po» 



230 



T. LUCRETII 



14*50 Camxma^ pictară»» fic dsedalai sîgtiay politos^ 
Usus, et inpigrae siAnd ecq)erientia meniis, 
Paullatim docnit pedetentim progredielrteis. 
Sic tiniim qindqiiid paullatim protralut aetas 



/*fo; V. ed. pdUoss M. poiţia: caeteri, 
polire, Locus, utî jam constitutus est» 
longe condnnior et venustior videtur no- 
bis. Flinius, nat hîst. xxxiii. 45<— " in 
'< speculîs usu pditâ crassitudine— ^** 

Ibid. Dadala signa. De JDcBdalo et 
signis ejus omnia jam vulgata: oper» ta- 
menpretium fiierit locum Euripidls il- 
lustrare, in Hec. 837. quum Pononua 
aliique venustates ejus parum perspectas 
faabuerint, lectionem longe ineptissimam 
MS& propagantes, postbabitâ Musgravii 
verissîmâ omnium emendatione: 

Km xtp0*, nm KOPAI2I, mu ir«ÎM /9«n«, 
H AAIAAAOT Tt^vAMVir» % â^p T$m' 
'Os ratitO* if4Mfm ren EXOITO y^veurm^ 
KAAIONT', i5rir»«jirr«rr« travrune Kvyuu 

Nimirum, verbum t^otr» membra dicta 
respicit; tiXdtovr ăutem, ocu/oâ. Et Da^ 
dalum posuît, quia ejus siatiuB tam mo* 
▼ere jjedes et manus videbantur, quam 
oculorum usu frui. Vulgo, xc/Mun: qua 
dictîo pessime alteram expulit ad Soph. 
Aj. 1209. vide Sfly. Crit sect. ciiii. 

Ver. 1452. progredienteisr sic P. M. 
reMqui, progredientes; quam sane scrip- 
tawm nequaquam deteriorem, îmo melio- 
rem, puto^ utpote doctiorem, et magls 
Lticretiflnam, in boc aaltem loco, recepta: 
▼ide ver. 534. aed bas varietate» passini 
noster eibibet. 

Ver. 1454. erigii: ut aibor, vel qua* 
vîs planta procerior, erfgitur e tellurîs te- 
nd>ri8. Editores, contra libros veteres 
univeiWM, repoiiunt eruit, ex ver. 1388. 
aecersentes; exemplo sane scelestîssima, 
Heque qood debeat homo cordatus incas- 
tîgatum dimittere. Vîi^us, ecl vî. 
69. 



Turn PhaSthontiadas miuco circnmdat axoars 
Cortidsy aque solo proceras eri^ alnos. 

Ita tmus codex optime^ et îpse tăeo mart» 
emendaveram, pro vulgato aiques quod 
stare nullo modo possît: nam solo erigere, 
ni fallor, idem sonaret, quod spe^ vil 
alio quolibet, erigeres contra poets mea» 
tem. 

Ver. 1455. alid: Vind. V. ed. O. ii. 
n. 2. aliud. — ex abest A^—^}idebatUî Dl 
A. videmus; uti solent edere. 

Ibid. corde: i. e. ayp^twt», sagacitate 
Kon alienus est Virgilius, geo. i. 123* 



> coris octfeiw mortalia 



Ibid. videbant darescere, donec ad Afm- 
iRttiM eacumen vehere, Videtur sermo Te- 
Bustissime tninslatus ab oriente sole, pe< 
detentim progrediente, et aetfaerias arces 
tandem consoendente. Anţhol. Lat Buna 
iii. 102. 2. 

Summum ad gradum quum clarittUu venerii, 
Conaistes ggrc 

Consimilis legitur in provetbiis Salomo* 
nis, iv. 18. oomparatio, a dUucvio io fie- 
num diem sensim enitescentem derirata. 
Versio LXX viralium intexpretum sic 
ibi castigatior scribenda est: *At h «7« 
rti9 }/MM*y, ifiMis ^ttrt, AAMIIOT^Al 
^f^ftyarem' xtu ^irt^wn, Utf KATOF- 
enXEi h fifoftt. Vulgo, JMfMTWi et ««• 
9f6tiri}* dissolute pariter ac soloeca 

Ver. 1456. Artih\ii, f'orte. Tari^M. 
Bentleius.— Egomet baud accedam* 

Ibid. summum eacvmen: ut i 89^7. ii< 
1129. et Seneca, Hippol. 1027. qnem 
male babitum, et nemini intelkctulS» «<* 
peditiorem dabo: 



LIBER QUINTUS. 2Sl 

In medium, ratioque in luminiş erigit oraş. 
1455 Namque alid ex alio darescere corde videbant 
Artibus, ad summum donec venere cacumen. 



' ^°> totummare Qnalis ubi, altemo proconeiu gnrgite, pontus 

iBQînngte : omnes undlque «copuU adstrepunt : uonc niit ad temv, scopuUuque tupajadt undăm 

Summum cactpnen rorat, expalso sale ^fnmtus 
Spumat, yomitque vidbus alternis aqoas : 

Addas licet Apuleium, de deo Soc p. 52. 

ie." cacumen scopulorum spumat aquia «d. Elmenhorstii :— •" tacent nempe mutuo 

« superjectis, et eas alternis rejicit" Ma. c» duo illa sapienţi» Grais mmma cacu- 

ronem utique voluit adumbrare tngicus» «c ^^^ Ithacenns et Pylius—" 
adJEn. li 625. 



VoL. III. 



] 



TITI LUCRETII CARI 



DE RERUM NATURA 



LIBER SEXTUS. 



- i I 



T. LUCRETII CARI 



T 4 I ./ 



DE RERUM NATURA 



LIBER SEXTUS. 



%'%^«%^^%%<v%^^'%«% 



xRlMJE frugiparos fetus mortalibus asgris 
Dididerunt quondam, prseckro nomine» Athenae; 



VER. 1. Jrugiparos: sic vetustissimi surctdo, propa^ne, vel plantari denium 

oodices, m BÎncerîssiiiiî, L. M. alten leo- quolibet 

tio, qu» gloBsatorifl est, frugiferos, c«te- Ibid. mortalănu agriş: oonferas t. 94Q. 

ns libros înfe^ coi^senşu p«arT«g9ta est, Lucanus, ii. 5. soiicitis mortalibus ,' Op- 

Solos onmium, quoş legerim, Avienus pîanus, cyneg. ii. 51 8. htXât^i fifwm* post 

vocem excepit, in Arat. 1053. cujus niti- Hotnerum) Od. O. 407. et VIrgiliiis ip* 

(lisfiiim versus sic mihi videntur rescrî- sjnimam phitwn Lufivedi insemU .£&••«. 

Wndî; ^ â74. eialikn< 

His«bta«nb«>Udinovet; hbcetecnmm Ille,dttomorboeiideftrimsm^^/»«/<Srl/, 

•« u w«u» Bvţ suiuu V w , •»«« mcvtu i«w NaBcitar. et sitvo conferistat kiinUie coelum. 

Omnibitt, absolvit totos reparabilte annos. nupwww, «, #ipvw vvuu»i.ai, ■uiumw; ww»»» 



ft«â dum signiferi graditur sol aureus'orbem, t^ .• • • ^: .«^ l!»,^ » ^ 

8mgula/r«^ţa«. attoUunt Tempora v«tu8 : ^^ certissime pnus r^cripseram pro te- 

vo^ quaxn noverim Wadqelium et Schnu 

». e. yua wa. Vulgo, Qiue, et hisque, denim, quos Heynius et Bunnannus me- 

IMd. Prima AtheruB Jrugiparos fetus morant, mihi in bac degantissimâ emen- 

Dididerunt, Sic M. Tuli. pro Flacco; datione praivisae. Voces autem savus et 

Isoc paneg. Aristid, Smyrn. in Panath. i^vus Ubrarii ssepius permiseuere: vide 

• Kod. Sic. lîb. xiii. Lambinus. HÎS addas Drakenborchium, et quos iile lăudat, ad 

Ciceron. orat 9. Ovid. met v. Plat Me- sil. It v. 660. Jam vero sa:vus epitheton 

nw. Diod. Sic ▼. 69. Justîn. ii 6. 5. ubi sirio^ vel cana rabida, convenientisaime 

0ura testimonia dant erudiţi; et quem «pponitur, ob latratus scilicet: âdi JEn. v. 

'*°* 257. et imitationem Silianana, Pun*riiî« 

^^^ Jrugiparos fetm; Le. culmosCe. 55. Val. Flacc;. viii. 57. Lucan. L 655. 

'^fem paiientes. Virgilius et alii pari sen- Ovid. art am.* iii. 504. quibi^s locis mult^ 

BQ vocem fetus adhibuere pro ramusctUo, oonsimil«s pasam obversantur. Hoe quo- 

Q 5 



2S6 T. LUCRETII 

Et recreaTenmt yitam, legesqae roganmtf 
Et prim» dedenint solatia dulda yitss, 
5 Quonr genuere vinim, ta& cum' oorde nepertum, 
Oinnia verîdico qui quondam ex ore profiidk: 
Quains et exsdncd^ propter divina reperta» 
Divolgata vetUB jam ad ocelum gloria fertur. 

Nam, quom- vidit hic, ad victom quae flagitat usus. 



que Virgiliftnum PmuoQnim VBtts SBom* «r, rtifyfiru»t rn ^niftvn (tnrff HUufurfK» 

Iţri Toluit, ad îi 395. rl|^ IMogenes Laertius, z. 1. Enxifif, 

— — clypeum uewjulgon micantem-s Ni«»Xi«f tuu Xmf%^f»mu Ahimuf, Und« 

anecdote Graeca ViUoîsoiii corrigenda 

Ver. 8. Dididerunt: Vmd R L. O. gvnt 
11. Dttdederunig V. ed. DiekrHirf; M. Ver. 7. el exUiucH: A. ineaUncta^ 

JkfUdtnaU, n. iVdsrttjK.— pwc/aro.- V. exUmcti: Vind. V. ed. B. O. H. etOmc 

cd. prtfcftoro.— iiomfjitf- A. munere; er- ^^ X. «rttfiiclu. Uade fimitaii l^en- 

rare suo noa iofeliz. dum: 

IWd. Dididerunt: i e. sparsim dede^ Qoote. *. «r^/«. propter divina tepcrta-: 
mitf, Tel ** undique per terram sparw- 

« mnt:" apte et degaater. Optime m- '• "• '" ****** "'"^ P^ mortem; quani 

tellexit Heyniua poUtUâmus banc diedo- ^°^^"" ^ ^«"^ ^^«* protul«r«, et glc». 

nem redonandam esse TîbuUo suo, adi. ««-^^«res agnoscunt: « £r<inrti«, «tm- 

- ,. ** Cir/f, riwtt** Sed enim praesâterit,. 

opînor: 

Mon «oror, AtsyriM cineri qus Udat odores. ■ 

QaoUit, iiuxstmcti propter divina reperta, 

Kihil ▼evius* înmiise libri^ dedai* Divolgata vetus jam ad coBlum gloria fertur: 

Ver.3.y«^arttiK/ n.crwrmUj vhiose. j,. ^ yiyentîs post eistmctionem etiam, 

Ibid. recreaverunt: i. e. quasi de novo p^pter famam inventarăm. Ovidhis, 

«rfOMfiiiU^ frii^lN» i^mdea alque ferum trist. t. 14.36. 

dictam eouipiantibvs, cultuqiie bene eon- 

puBis beHMnam vitam emoveatîbua» 

Ibid. leget mgtnnU. S^lenoia cat juri- ^° pnore yeno, oodd. univereî, ano ex- 

dicialis formula, nemini non note: vida «^P^t ^l«it teneai; unde rescribendum 

Kbnîum, iv. 397.--Carterum, Statius, «enseo: 

TheB. xîî. 501. ubi Barthius omnîno con- Adspld^ ut tmgm teneat laudabilis <ew«-w 

aulendus» bos Lucretii yersusintentis ocu- I^bil tamen in nostro mutem, sî modo 

lîs intuebafur, ac felidter iUuatrabit: codd. L. M. consentiant in vulgatis; quo- 

nun pmfecto diligentior coUatio maximt 

■ ■ ipaot nam credere d^um ^ ««* •«• 

CoBtlcolas, tellus qfObm hospita semper jOheiue, *orat ««»• 
Cealr^c/,ibiiilMmqiiefi0VMPi»rituiqiieaoronBn, Ihid, egaUiKti: i a morte peidîtî, et 



Sembutqfitt In vacuas hinc descendentia temu j «d nihilum redacti. Cicera «?«p Sdp. 

Sic sacnttae loco conunune mim tt ntibtu ^gtis ' - « ^ • • x^ • ^^ • ^ 

Confugium— . ^'-^ qfuemn tamen, mvereti» ipse, €t 

** FauUus pater, et alii, quoa nos exatiMC- 

Ver. 5. Ouam genuere: n. Cntgenuere, ** |0« artntraremur— %" 
Ibid. genuere frirumg nempe, .^picv- Ver. 8. ad ecOum gloria firtur, Sicut» 

runL Snidaa: Ewtawfttf NMsXiaf, Ahuu" prior Homerus, Od. I. Sa 



LIBER SEXTUS. 



237 



10 Omnia jam fenne mortalibug esse parat», 
£t pro quo possent vitam consistere tiitam; 
Divitias homines, et hoiunre et laude potoiteis, 
Adfluere atque bona gnatonim extoUere fiunâ; 
Nec minug esee domi quoîqiiain tamen anxia cordi» 

15 Atque animi ingratis vitam vexare«quereli8| . 
Caussam, quse infestia cogit safire querelis» 



Ai9faM/mt$ fuXtt' «MM /»» KAEOS OTPAMON 
'IUI. 

Ver. 10. Huncversumpraecedendpost- 
posuere, vivorum audacissinii, LucretiA- 
m editores, redamantibus exemplis uni- 
TCnis. Ordineiii doctiorem, et tmituu*' 
rtfâff smuHter alibi invertere boni Tlri 
non erubuere: redî ii. 5. 

Ver. II. pro guo: î. e. respectu cujut; 
tta ut phrasîs omnia» quae sequuntur, 
complectatur. Sic autem pulchre scrip- 
tum est in V. ed. et nescio an deterius in 
Vind. B. O. pro quâ .• L e. *' cujus ma 
"respectu:** L. "6/1, per quam; A, X. per 
pUi A. pro quam; vulgo, per gua; haud 
dufaie ez correctore. — contistere: U. cou' 
Kiscerei utin Junt etiam; mendose: nam 
tttîre noster posuît, ut non raro fîictum 
aliis m verbo simplice, pro morari, vel 
facere consistere, quaâ in solido atque se- 
curo loco. Bentleius, ut alii, quorum 
aententi» minime subscripserim, versum 
iniQc pro adnlterino et insitîtio faabue- 
mat. 

Ver. 12. Edi solet, nec male, si modo 
libri meliores faverent, ac vetusţiores: 

JOMtUs homineS) et bonore et laude potentdi» 
Adfluere, atque bonft natorum exalUre £amâ. 

Kostrorum conslroctio longe elegantior 
est: *<'DiTitiaB adfluere homines, polM- 
'* tes et laude et honore; alque eitolkre 
* eos bona famâ natorum." — Divitiat est 
m V. ed. estoUere autem ia B. O. A. 
Viilgatum exeettere leperitur in P. Vind. 
^ S. aed Ffua noo raio od «itntrium 
nutabat, unde forsîcan aoţuisiTerint A. 
X et viri, coi accepta» referimw Vind. 



mlvarielaftei, ob nagjigeiktiam fidea est 
Bublestior: V. ed. L. M. n. excolere: t, ut 
aezcenties, in c migrante. — gnatorum: 
âc P. V. ed. O. n. S. n. Tulgo, naforum. 
* Ibid. kmde potenUis. Ut fete M«ro» 
JBn. i. 531. 



• patns ânids, atque aAifr glebv. 



Ver. 13. bona gnatorufn famâ. Simili* 
t«r de liberii noster, in ii 64S. 

fntAdioqae ^Btentf decofiqvie, parentibus 



u 



y«r. 14. anxia cordi: i. e. ** quaai 
aponte foveret aegritudines cor huma* 
*' num;" adeo curia inseisum tenebatu& 
EflScax est dicendi genua^ et vulgatum 
corda ttaâilăa pansangis post ae reliiiqilît: 
sic ^ţ<«wff Bgri pfiwn etfc ia fittiflBdatisitiBMff 
«Ique vetuatismQÎa Vind«. V. ed. B. L« M. 
GLn* A. 

Ver. 15» Vemun «riâwlniia, et aer. 
mone «tegaatem, et fiudieni consiruotif^ 
ne, ad fidem «nCiqooram oamium excm- 
plarium. S^edestîssimi curalores hodiemi 
csnoinuiii LttcretlEiiioram îta ex arMtrio 
8116 ndMenutt: 

Atque atumum injestis cogi servire querells. 

Ibîd. ingratis: i. e. kifructuosis; ut iii 
950.— Oeterum, versus, qui statim sequi- 
tur, ▼ulgarlbus editn exsulat, quamvis in 
Ubris omnibus antiquiş conqpidatur. No- 
bia non lioet ita pro imperio rem gerare; 
nec' tamen ordinibus adscribi tcduimus, 
ne numerorum rafio pertuibaretur. Caus^ 
sam qu€B P. solus ezhibet; leliqui omnes, 
JRitiMi ăi^^ţ in qttibtts etpediendis n&il 
promovwv— iiw^.- ita Vinid. O. A. n. 
9. a, quod antepofui c fţe wr m n servire. 



238 T. LUCRETII 

Intellegit ibei; vittum Tas dcficercipsiun^ 
Omniaque illius vitio conrumpîer intus^ 
Quse con laeta £oiri»j et coiunoâi» quomque venirent: 
Partim» qudd^ flicciim pertusumque eâse videbat, 
20 Ut nuQâ pofiset xaiâoiie expbrier umquami 
Partim, qabd tetro quasî ooxKBpureare isapore 
Omnia cerhebat, quâequomque receperaţ intus. 

Hanc yoda exquisitMNwm vim po^a» sd- *< terlectione f" pro commuDi itUeUeăme, 

licet frequentant. VirgOiua^ Mn^iL 559u Vetus onogoastiopn : *< Xr«;^««y««f, ood- 

> -: *^ \ect\xnu tnterkctio.** At enim Iiadao- 

At me tum pnmum s^rvtu circumstetit horror. ,, % .^ a j^ _j . 

'* tii exposifio re veramese non discoraati 

Şic Rutitius, idn. L 451. et Serenus S»- div. înstt viL 2. '< Kam, si potest homo 

monicus, ver. 166. samis dolor* Addas " intelligere divina, poterit et facere: 

Valerîum, Aig. ti, 453. " nam intelligere est quasi e vestigio adh 

Increpatcts^rvisVvâcanvmmoestaqturelb. '' segui^ Qui subsequitur enim, caute 

/ et cum judicîo pressa signa pedibus prs- 

Ver. 16. InUllegitt pro recântîore /»» cedentis seligit, ac fideliter scienterqne 

teUexit, ad vetustissimam haud dubie de- legit; inter omnes, quas videt, notas dis- 

dinandi formam; ut seligo, eligo, et alia iinguens. 

hujusce famili» verbo, simplicis termina- ibid. vas: l e. îpsum hominem: vide 

Honem Don amittunt Jam vero bec est iii. 441. 554. 949. Et Pîus recte momiit, 

leetio sincerisâma optimorum exemple, consimile esse iUud Horatianum, epist.i 

fum L. M. nec dîacrepanV nisi per. aber- 3. 54. hinc^ „^ ^^i^^^^ derîvatum: 
ratkmem longe fecilUraam,. Vind. V.ed. 

n. X. A. exl^bentet InieUigitt uodeecM»* Sincerum est nid veu^ quodcunque infundk, 

jectans vevam. lectionem sponte restitiie- acescit. 

ram: vulgo, ItUeilexiL—ws.- Vind. V.eA Ver. 17. Et ipsum locum et orationis 

a A.n. S. n.>fc. filum illuminabit Gellius, zvii. 19. longe 

Ibidi Inielkgit: i. e. " rem probe to* depravatissimus, et sic, opinor, mendis 

«»ii«it, etBsimope^idit;" per secunda^ expurgandus: « Ai.^pw«r«, tr» ^«xxi/f/ 

fium 8eo9i»m a priinarjo pulcbre proce- «« tr^^ai^ u Kt%a6e^cu .« a^Mr «» y»f 

dentem: naoii, quicunque cum selectione «« us r»j» otn^» avra ^xxr,t, AnHAAoi- 

atque discnminatim legit, judiâumad;^ " XlTAI, H ESARH, fi »^y, ti 4es, »f 

bet, animique perceptionem. ViigiUus, '< yiwtro, ti n rarm xt*(»»* Nihil pro- 

geo. u. 366. «« fecto bis verbis gravius, nîhil verius: 

Carpente manlbu, frond». mttnm /««irf*; " ^'''"f. ^"'"«'«" m»^m pUlonph» 

" rum, Iiteras atque doctrinas philosophiaev 

ie." non fortuito ac temerario hapetu^ ^* quum in hominem fakom atque <iegâ- 

«* sed oogitate et pensitatim; ut sciens " ocrem, tanquam in vas tpurcum atqa» 

•• quispiam «t peritm:* i&rant lexioo- " poliutum,, iofluziaBeiit,. verti, muttfiy 

graphi, qui âifi&rantinn inter imelhgo et « eommpiJ' Libri, afr«rJLsr«, ut ^nff- 

inierlegQ wmmmaâ veUnt, Pe aoonul- anrumpier autem in Cam valet fnatr» 

(îs exempUurilniş» apud. TwrtuUiaiiujn, f^ Jmiiy.yA peidi; quum fox non mini» 

m»r. li, 6, veterum. fenoulMum dictio* eaupurwuum vas icspidat, ver*8l. qaa» 

mimque. setviuitîaBtnwQ» liabeiiiua:-rT« perhuum^ ver. 19.' 

^' obî famenta fidel da scriptunuvoi in* Var. 18. eon laiaf l t. liota conifoi» 



LIBER SEXTUS. «80 

Veridids igitur piurgavit peotora dictis» 
Et finem staţiiit turpedink alque timorisf, 
25 Exposţiitque» bomiHi Biuninain» quo tendiinus omnes» 
Quid foret; atqtte viam mobstravit tiwute parvo» 
Quâ possemus ad idrectx> oontoidere cUrsu: 
Quidve mf^ totet in vtbm mortalibus pasum; 
Qaod âueret naturali, varieqite volaret. 



rent Hasc «st Bentleii emendatio pio'll- nia ncat in Toluflds glMs turpedo ooo- 

bnmim coUatti, vel conlata. Conjecerat spicitur, et turpido, wfun scilicet, vice 

Faber, con grota i sed recepta minus dls- tarpedo: M. et edit Junt ezhibent torpe- 

taai lihrorum Teatî^^ et vooes Igetus ae dmw. Jam vix credibile est, librarioftleo- 

hUm vspiiwime. oonfundi aoteot: vid» tionem cu/wdmtf, « ia schedis sub iivra- 

DnkeDborcbium, ad Sil. It v. 178. lAx, nisBeDl^.finsae muttfturos: nam P. A. S. 

n,l.3. Quod objicit Preigei3i8, *' Ln- mptdmisi. VandiV. ed. O. n. a^idnutţ' 

** cretLum non adeo tiaeses .amavisse» ut a. ct^tpedinis, ut edi solet. 

** binas haberet in uno versu/' id profer- . iiMd. finem. statmtf i. e. mimimim bo* 

tQ Yim non habet: videas notata ad ii. mnn et. summum nu^uin defiaivit. i un 

780. V. 313.— /om.- M. ^05. — Sane mi. BbmTxeius.. 

nori mutatione fiwtam conjecturam lectori ¥itninua, praoH lib. viL hos finet yoeak 

piopinare possum, si forte placeat: agendm mt€B termiitationes. .. ' 

Qp« conlata foA.conmodaqoomquevcairedt; Ver. 25. î«oi«id««*om««. Lihnim 

seripsit Epieunia Hipi TtXvf. BsNVLBins. 

i e. evenirent. Et qa» sttpius confiiri- . yer. 87. iramile.parve, recto curm: i 9, 

danturqaameatqueiit^ sedfateorequi- u ^jaa comp«itor*«^ nec *«.ft«wam, ho. 

dem, me conaaen Bentleianum malle. c^ a^nibus mmutnut" Editoras însdtii 

Siltem vulgatis constructîo proba non tememriique de spo dedere prmo, vie» 

}9 



***^P** parvo libronim. T«feenmi, tramite, 

Ver. 19. pertusum: ut iii 949.-Lam. ^^^ L a IMte, minus bene: sed co- 

bÎDus. Confer etiam ibid. venr. 1016. ^ „„„^^ ^^^^,.^^^ q^j^j^^ ^^^^ ^^^ 

'' âantpuro, vice parvo. 

Ver. 20. Ut: P. /».— um^warn.- n. j,^ viam monsiravit tramite. Gemel. 

°^* lum Virgilii locum apponemus, ^n. i. 

Ver. 21. conspurcare, Veri>um legitur ^-o 

in Columel. Tui. 3. fin. TertulL de itfoi g^i^pu^e -O^m Mtm. q«t «««. mm,tr0. 
et alibi in eodem scnptore. 

Ver. 23. igitur: Lactantius, vii, sub Ver. 27. recio: M.recta; nec multum 

hi^hominum; vel memoriter dtans, vel, ^splîcet, ut reda contendere curm sit 

quod poUus existimem, perfectiorem ac ^^^^^ ^^^ currere: sed recepta sîmpUdora 

planiorem .sensum de solito. volens effi- ^"* ^ clariora.— con^dere.- X. conce- 

ţgfq^ dere; per usitatissîmam nimirum elemen* 

Ver. 24. turpedinis: i. e. fedorum at- *°™™ <^ ^ ^ confusionem. quum exani- 

que inbonestorum affectuum, turpium *"™ ®*®** contSdere. 

qfi(idit(itun^i redi sis ad iii 1007. Şic au- ^^^^ contendere cursu. Vîrgîlîus, iEiu. 

tem legitur quam proxime in uno MS. T* ^^^* 

IiSCtantii, iurpidinis j( et in ejuadem sex -^— - qui forte velint rapido coiUendere curm; 

exemplaribus, MSS. et impressis torpedi- i e, unâ cextaates curtum tendere^ 



240 T. LU CREŢII 

SO Seu casu, seu vi) quod sic Natura parasset; 
Et quibus e poftis obcurri quoiqtte deoeret: 
Et genuB homanoin: finisInrB plemmque probavit 
Volvere coranim trigleis in pectore iluctas* 
Nam, velutd puerei trepidant, a^ue ooima caecÎB 

35 In tendiiris metuunt, sic noB in luce timemi» 

Interdum, nihito quse sunt mebiunda magis, quam 
Qoas puerei in tenebris pavitant, finguntque fiitura. 
Hune igitur tenrorem animi» tenebrasque, necesse est 



Ver. 2d. Qood filierei fuUurtdi: i. e. litom; quod vîri docţi reete aiiiiiiadf<^« 

naXaxaiiiflwniy y^ifitutre ; nomme» ut fit tenint. Viigiliiis hac figura ususest, gea 

flttpissime, intra veitmiii compr^isuaoi ît. 78. 

quibus fonuulis nihU doctius, pkniUs, fiTgo.ublvernact«8udum.camposqoepateiiti8, 

elegantiUs, aut magiB Lucretunum. Et SrimptmtperHs:coiiainitatKthen'maioi 

higusGo pbraseos, qua» statim ^eniant^ Htwnitus— . 

nukbre dilBt epexegetica, de ubotate po- ^. ^ <. j» x* ^ .. i % 

t, ■ if^ .». . -..T « ^ Ita locus erat distuuniendus; et voUiit 

.„,... - Heinsius Se rumpunt^ pro JErumpiaUi 

ifetăs m Bbns iretustis, prateiquam quod ^ . ^ .. . . ^ 

Vînd. V. ed. O. A. n. î. a. 4eot fi^ Ver!"^"^ Havercampus. Jt, ei 

«tpfoJIi«f«, n«<rt«fol. Tice««ft.«rfi, ^^ gedinutiUter, et «ne c«i»aâ.- 

. _^ •■ . . ver. 53, Volvere: Vuia. O. n. Vuine» 

mas ee mtempeslrras doctorum faomtiium t nir «. m ^ rr t 



tiODJectiiras, multlnusdia nîsevuiii ▼ei«om 

T - "r* L ^ Quemadmodum CatuUus, nuptt W. fit 

xaw. Io aponguuu mcnmhaiit. rru «. /«o *-^ r 



Qnuies MSS. nattmtlu Jj^ga: 



Ibid. VcUvere cunarum tristeU flwtuş, 
uemadn 
Thet 62. 



' magnia 0trarumfiu€hui imA: 



Qpad flueret naturaU rafion^, volaret qo« VirgiUus arripuit, iEn. viiL 1 9. 

Seu casu. 

3£^<j<££iţj3, magno curarom fluctuat aestu. 

" . In metaphora pervulgatâ non adjedssent 

Eodem sBocessD, quo pnona emendatd. g-jj^^^ ^^ ^^ expurgarem mendâ, ad 

ras; loco- samasîmomediGiiiflminooiisttHe yjji, 52 

atque inoontinenter faâraites: quam fer- 

tunam nemo saepius ezpertus est, quam <> ■> c -v- 

noster Carus. Creechius aTorofutt rem Vulgo^ Perges scd bec propria sunt în- 

gerere volebat, versum delendum esse sta- citantis verba, et a Vir^lio, Md» x. 941. 

tuens. Ohe! satîs. desumpta. Conferas autem, non minus 

Ver. 30. sic natura: L. M^ siguăhtms eleganter canentem, VaL Flacc. v. 503. eC 

A. autem» sii natura, Hom. II. 1. 1 — ^9. 

Ibid. MU t»; conunittas ver. 758. in- Ver. 34. lUgue : n. ifHut; perelcgiste 

Ieriua. Tarietate, namsic versuspukheirimapio- 

Ver. S}, Ete : V, eâ. A, E egB, M et, cessîsset m^tnitrâg, 

Ibid. ^i6t» e portis obcurri quoique, Ver. 31, finguntque: V. 9ă,fugiitl^' 

Tnmsbitus est sermo ab usu castrenâ mi- que^^n abest -n. 



LIBER SEXTUS- 2*1 

Nan radiei sdis» nec ladda tela diei^ 
40 Diflcutiant, sed Natun» gpedes, Radoqiie: 

Qao magis^moeptiim peiţ;am pertexere dictis» 
Et, quoniam docui, miuufi mortalia templa 

Esse» et natiTO cooaiitete €orpore coefaim; 

£t» qusBqHomqae in eo fiont, fieriqne necesse est» 
45 Fleraqae dxBsolvi; quae restant, perc^, porro: 

Quandoqiuâein semd kungneiB conscendeve earrm 

VentoTum exderat pacator^ et onmia ntraum» 



Vsr. 8d. radiei t V. edt f^iit. necs âl^di, «el et ingeuli âuuaurâ, vel 

Ibid. lucida tda diH, £z hac figura, cmgndariaribu» emembranis, inculpatiof» 

tiberiiu ad i. 148. iUustntâ, pendet rec- prompeerit Fimlorum.* sicomiies libri; 

tus Vn^pliaiii sermonls intdflectuff ad gea edîtores aatem, Ktncetuf t , nuUâ Uteraniu 

1395, tHdoDe iMbitâ.— €area0ra# pacaior: per 

^ ^ ,« . a. -i^^ quem sane ^neanm inteUfixaim; cuiut 

Nam negtie turn i<r^ «CM/ «ftfiua videtur : ^ . ^ , « * 

opera mare stratum ita pettexerat lioere» 

Le. mucrones tdoniiii, iquA steUanim iu- tîuiii, ut navem nentiiiieiet leandere^ ve» 

perfides jaculatur, BOn anat hebetes. U ventia oommittere» et in altumferri P. 

Ver.. 41. periexere: quasl telam, ut eafhoHanhtr gpa; baud dubie ex aibitri^ 

afii w e pen u m ero tocem figurate adbibue^ quum nuUa vestigia fero talium lectkmum 

runt; Apuleiiia autem proprie, in met ia optimis exemplaiibua compareane: 

xi.p. 758. ** Multicolor, byno teavâper^ Ymd. B. X* M. n. exirtant plaeeniurt 

** testa:*' niminim, vestis, V. ed. esucatU pUiceniwt, per oommuta> 

Ver» 42F. Bete et: Viiid. V. ed. JEtee; tionem tir et a, # et c; A, adWrlaii/ jrfocni- 

UM. £âe.. Nempe,^ «• «, sic podtum, «kt. Volgo» ipetkortaUtestf extraomnem 

fiKâe clabi poterat veri nmifitndÎBem. Malb Ibnitaii, exete. 

Ver. 45. Fleraquey noa omniag quum rai pheamen^ vd estierant placaminas 

•emiBa, vel priacipia, quamvis omnig^ aed res est iooertiflBinia, et nihil înde lu- 

noB Gofkuff experiantur, et onmimodaa m»> crifecerit. — et : F. t. atqw; carteris deett 

tationca aubeant, nullispUgîs, nullâ re. — omntarttrram; edîtorea, o6t»a curm ; ne 

rum TÎciaaitudine, diaaolvi queant Jam uno quidem ISnro aaffiragaate. Docţi aci* 

vcro contempleris, et prsefractam editonun lioet, qui Jjaanfdâ oarmina CBfayerunfty'ia- 

audadam exaecreris, ita de libitu suo^ jariamfiBoenintloeo,noiividaatea vemia- 

contra libroa omnea, diatichum comun- tatem tianalatîonÎB, et oarrufa vdle «•• 

pentiom: ana. Sic CatoUua, Ixiv. 9. 



Et,qoaecttii<nietneoficmt,iSifnfqae, a/^cfi» ^ «. _^. i : . .. 

«fi*# iHMAivU—. »«' "^ » StyaqaQnaretiQauiiTniimnlsaTfoibusarceSr 

w awoiv»..^ jp^ ^^ ^^^ voatantem flamine cuman. 

Ver. 46. insignem currum. Maro, Mu, ^. ^ . . . . « . 

^j^ g^^ Sic Graeci, &x§s Wvm, &f/ut ^XMffip^ 

itkairfi etvTfinif et conaimîHa, de navihui: 

- mtig ntm palmi per gwmfcia a ww wa . noa enim alibi în hîa commcntariia rem 

Ver. 47. In vena- inquinatisaîmo fibra, attigîmus. 
rîorum mea^s, ac depoaito prorsus et Vee, 48» fitrerent : hbc arbitrartumi est 

eondamato, ad coi^ectanis erat modea- ex conjectura, ut recto talo atet figurarum 

te» quantum licuit, confugîendum; do- condnnitta: P. V. ed. B^ L. M. O. \ 



242 T. LUCRETII 

Quae fiirerent, sunt pbcato oonvorsa &vore« 
Caeteraj quae'fi^i iB'tarris^CQBbquetiteiltur 

50 Mortalesy pavidis quompendent mentibiis^ saepe^ 
£t fiusiunt animofi hmmkis'fohnidihe'divom^' 
Depressosqaepremiint ad terniii';' propterea quod 
Ignorantia» caussarum oenfeive deonua'—' «^ i > - 
Cogit ad inperimn res» et coBcedeţe r^imiD^ 

55 Quorum qperum caussas* ifiiUâ ^rattoi]ie*^ââHe . 

Possunt^ ac fieri divino nunmie rentun 

Nam, bene quei didicere deos securum agere aevom» 
Si tamen interea.mirantur, quâ ratkme 



n. 2. A. fuerint: Vind. ut vulgo, Jue» '* os tolleient, ac Deum intuerentori (jui 

rşnU, Ad ii 593. fuit, ^fyrit confîua vir " eos ad adspectum codi suique ezâtavit^ 

^Uiniis{{jfti«r? etfyrere comnuspentur ad '* nunquam se curvos et humiles facerent 

JUy* viii* ^7* 2.T-«4tU.* editî,«im^j <M^tca " terrena venerando; quoniin stultitiiiB 

9«kera exempl^ria.— ^^ac^fo.* V. ed. phr ** Lucrelius gvaviter incuaat» 4kmUii JEi 

Pito^^wre: vulgareş. iippressi, /uror^; **faciuntf^.- qua weddfoU*.. I^Âailâ^ 

j^VJtâQ qiMdem uno ex.yetustis addicen* ^ gţmt, quam yaiuua A eş tlOMi» ^pw 

ifi, Cvatfi piuaşi autem .ph^tot fiivon ** feceris-r%*'. heg/^. *f ftiâ te,idfUraUi 

ţgjmşfnan pptest .setnituim fitior SeQecae^ .'* neciiit^gunţ->H'' Cettimimf^ 4i&ip 

ţiipp(^ 159u nec desuat alia multa m P9- ^i^ f^ n^ore . I^ucRBtiano» qHeoi ^JUcttt» 

elîs consimiUş. ^. tius observaverat diiiggatiwaine. 

. Ver, 49. Orâo et constructio şic se hap Biid. /««uni' Aumt/w. A4 veriram 6» 

bent: " Quod ad caetera attinet, hîs li- ce, w*fii»¥Pm inawu quam phrasiB alibi 

f*liri^eventilaQ«Hqu4.terrestna,q«âc(|^ plus seinei îllustrataia dedimus^— Mds 

**le8ti»; ea et exte^reat aninv» bom^* n. Vepret9oqu§, . ^ • 

«« PHIQ» et prosternunt affligunţque." Ni, Ver.-52. Veprestot premunL Hanc g» 

mirvţpa. hadc, ţam ftcilja et . luculenta» meUorum dictionum sodetatem, qoânn 

niinime peryisa s^nt editoribus» cont^- describeret eâk^ius, pocta noster.hasd 

tHHii^aţravioiGQdifuiiiiixvnutaQtiţiUd. «rersatus est, et hujuscemodi locutioneB 

' iVcB. 5a. fiiMi/' V. ed. tmmtUf ob simi* ia . praecedentibus fiequentavlt : vide iii. 

Utofocm dementoroiB 6 et ^ u et 4t,* 343. iv. l()64i. k« 48^. Nec Ovidio talia 

iUr cu^'^^mnUibus: L. M. A. numtibusi «ufainde displicuerunt» atque castkiribuB 

n. T. motibu»; .quae dictîo cum numtibus ctiam Ovidio. Sic autem illş, amocL Iţ. 

confundi solet : me videas ad Virg. geo. 14. 

L 475. 

* , Mfles et armferas aptat ad arma manus. 

Ver. 51. Etfaciunt: antiquaPii exem- 

plaria, ^ffidunt; et profÎBCto probabilit»- Quae tamen in vetustioribus poetis ferenda 

tem babet» lectionem nostram ab ortha- potius atque condonanda putem, qiiaiii 

grapbiâ antiquiore profluxisse, Ecfaciunt hmdafida noMs et imitanda. 

sdlicet Nostris codd. nibll dissentit Ibid. Omaino vide iamboa Gritia^apnd 

X4ietantius» locum proferens in div. instt Sextum (adv. pbyi^ ix« 54^) jpfsmocrituf : 

îi. 3. et in epit cap. xxt. quem in transitu *Of»t»T$f r» t» tm; ^înmfttt wtdntui^i i 

«mendabo; «< Quod» si auimim oculoa su- srtfUm rtn mvPfttwmf^ ««Ai itif,fif»trmf m 



LIBER SEXTUS, 



243 



QuflBque geripossint) prsesertim rebus in.illb» 
60 Quae sopra caput aetberiis cemuntur in oris» 
Rursus in antiquas re&nintiir religiones, 
Et dominos acxeis adsciacunt,. omnia poeee 
Quosmiseris credunt$ ignaisei, quid queat esse» 
Quidnequeat; .finita potestas denique quoique 
65 Qoâ nam sit ratione, atque alte tenninus haerens: 
Quo magis errantes caecâ ratione feruntur. 

Quffi nisi respuis ex animb, longeque remittis 
Diis indigna putare, alienaque pacis eorum; 
DeUbata deum p^ te tibi niunina sancta 



Swr tufUMt rmw» mTi9s mmu. Bxntlei- 
ps. Xonler Hoi»t. od. iii. 5. 1» - 

x»Veff.''JM; f^gnunii îl. fiegnii ' Etpo* 
nmt iiJitmw et^^Tuavefdmf oonieei»* 
tfmfei^riiifts a^» oMirfimiiuimii praoMM 
fRiniB^ VM coBlra vcMnm vkeiDpiiiriuni 
oflU'UBnni, Mn miman oouum' vii»» 
b negiigentÎBBimefiiopagaTerit 



VfeK'55. flc* P. has} Tulgo, A<»c, con- 

' IMd. Apage «r«ifr0X«)^/fti^. Inepte huc 
Mrti fluot hi duo venaa ez ver. 89.— 

BENTX.ZIUS. 

Non contemnenda est acutissimi viri cri- 
âs; sed plura sunt hoc genus in Lucre- 
tio, minime llli pro spuriis abjudicanda. 

Ver. 57. Horum carminum seriem jam 
IcgiBflas, ad ▼. 83. quo lectores amandan- 
di sunt 

Ver. 60. tupra: sic V. ed. O. A. n. S. 
n. Yulgo, superoi ut P. Vind. quibus in 
K lubrica minime fidendum; L. M. saue 
nţper ac{, sed a secunda mânu. 

Ver. 62. adscitcmU: V. ed. cuidiscuntg 
A. adsifittnt..— Cseterum, A. cfomino sacrit, 
^ S. dttNW acrii; quas vaiietates vix dig- 
ns sunt, quibus chartam et tempora im- 
pendas. 

Ver. 65. miaeris: sic Vind. V. ed. M. 



A. gratâ cum varietate, et multum char 
Lucretio. Vulgo, miseri, Passim similiter 
adhiberi solet verbum poşte elliptice, alio 
infinitivo subintellecto; cujus ezempla lex- 
icis suppeditantur. — ignarei: A. ifignari; 
castissime: et recte fecissem, opinor, si 
scripturae antiquum morem in hac voce 
M cognatis per opus ooine servavUsem. 

Ver. 65. terminiu: V. ed. cemimuiţ 
qu» nihil discrepant si c et t permutea. 
Ver. 66, ccecâ ratione : ita P. V. ed, 

B. L. M. O. A. vulgo^ tolâ regioneţ multo 
minus eleganter. 

Ibid. totâ regione. Lege: 



toţi a raHone fenmtur. 



Vide V. 23. Bentleius. 

Non est, quare librosoptimosrepudiemus, 

Ver. 67. qv£ abest A. et Vind. n. X. 
remitti, 

Ver. 68. puiare: i e. r»putarei ut ao- 
minis offido scilicet post verbum remittis 
infinitivus modus fnngatur: quo nihil 
doctius, venustîus, aut magis Lucretia^ 
num. Editores, qui per &s nefââque me- 
re non dubitaverint, dunmiodo Lucretium 
sois flOvdibuB oonspunanrent, aosi suntez 
aibitrio reponere putando: quod Gratie 
avenontur. 

• Vet,69.IMibată: sSo, qttantttm intet- 
ligere valeam, et inspexerhn, libri veteretf 
universi, prdeter M. qui dat Deliberata; 
unde facile est cuivis exsculpere Delihra^ 



244 



t. LUC REŢII 



70 Saepe obenint: ncm, quo violări sumina deâm vis 
Fossit, ut ex irâ poenas petere inhibat acreis; 
Sed, quia tute tibi, pladdâ cum pace quietos, 
Constitues magnbs irarum volvare fluctua; 
Nec delubra deum placido cum pectore adîlns: 

75 Nec, de corpore quae sancto simulacra fu^runt. 
In menteis hominum divinae nuntia fornue» 



ta : sed non caussa est, ob quam recepta 
▼eUmus immutare.— /^er te: V. ed. parte, 
— Conferas autem dicta ad iîL 24. 

Ver. 70. oberunt: î. e. '• ob os tîbî 
** eruHt; et, quasi rainitantia, vultus aaa- 
*' TOS a coeli regionlbus ostendexit" Ele* 
gantissime : compares îmagînein venustate 
pari, ac sublimitate, nec non gemellam 
prorsus, ad i. 64 — 67. £t lector lepidus 
nasutusque singulare dictionîs obesse «z- 
emplum in primăria ejus • significatîone, 
haud alibi temere visendum, sedulo ob- 
servet Telim: quum yero hsc opposîrîo, et 
sui in oculos alienos ingerendi importu- 
nitas, plerumque sit hostiliter animaţi, et 
injuriam meditantis; in proclivi est intel- 
ligere^ quam leniter boc verbum ad sen- 
sum nocetuH delabatiir. Interea, nibil 
liquidlus, quam nos sincerissimam sciptu. 
ram eniisse; qtium exquisiâus vocabulum 
fibrariis et editoribus pariter imposuerit 
in boc loco: nam membranae et editi ve- 
teres ad unum liabent oderunt^ prster P. 
qui aderunt; unde hodiemi editores exce- 
perint: sed extemplo jures faoc esse re- 
centa conectoris fitcimia. Qui capiant 
alHer Virgilianam pfaraan, 8dgeo.i 374. 
nec sdenter polltissimum artificem ă^ 
gustant, et egre^^e falluntur: 



abjuit:-^^ 



Nmnquam inprudentibw Imber 



i e. <' Imber nunquam tBsobvenatus ett, 
" vel $e coram dedit, qui non poterant, 
«< <ipe ccelestium signorum, satîs provi- 
<' dere ante, ac prBcayere.'* Nibil plani- 
118; ut mireris merito doctorum inficetias, 
subtilia i^ BvXm»^ prorsus intempestive 
piodige&tîiun.— {!«o«' F.^gnods unde edi- 



tores Intulerunt: vdde, ut arbitrar, in- 
sdte. 

Ibid. viqtari deăm vit, Appofiitusot 
Mantuanus, ad Mn. xii 797. 

Mortalm* decuit violări vuinen divmi^ 

Ver. 71. ex irâ: Vind. ire; V. ed. 0. 
A. n. X. n. wtfV.-i'nU&âf .• Vfaid. hi- 
hat; y, ed. A. ti. ^. inhibat. 

Ver. 72; quietus: ie** nihfl cMun 
** re verâ habens, ob quam discniderisi 
*' ac oontuiberia." EdttcMres soribont ei 
libitu, quielass item bene: quum tmes 
vetenmi omuiuui libronini lectiopNiNon 
sensum prsBbeat, equidem pdetviinesil* 
tales quoswxn sermonis pnescribcre oon 
ausim, quorum canoeUoahaud lieeatpnsi 
tefgredi. Jam Tcro Yarietatem quamlftet, 
argumento conoeasam, nemo ituâSMam 
afibctat iioairo.<*— CflBterunfiy loci mcntein 
proxime attingît gravissima querelaJovu 
in Homero, Od. A. S2. 

Zi i/âtmf Yf 9*^ 4MU»* tt*ftt»m, «i 2i jmm mm 
2fiirw mrmgBtikHfm imf ftoftt mkyi fxMU^ 

Ibid, pUicidă pace quiehu* Qnenui^ 
modum ferme Virgilius, Mn. i. 249. 

'-—■—■ nune Hâcidâ rînmi niiiim iirmiiriiirif 

Ver. 73. volvere: A. vulnere; te, voi' 
nere.'^fluctus: Vind. V. ed. L. M. A CL 
Jtetus; unde verissimum putassem Jlatia, 
ut Sil. It xTii. 12a Virg. JEn. xl S46, 
nisi Tates idem cbstitlsset, ibid. xii 851. 
■baie soa mutuatus: 

Irarum tantes v^vi* sub pectore/«c/»r/ 

Sluctui etJUuus coofbBa sunt ad Luoui. 



LIBER SEXTUS. 34« 

Subocipere hsec aniini tnmquillâ pace valebis. 
înde videre licet, qualis jam. vita sequatur; 
Quam. quidem ut a nobis ratio yerissima longe • 
80 Rgiciat, quamquam suiit a me, multa profectai 
Multa tamen restant» et sunt ornanda politia 
Versibus; et ratio superiim» cceUque, tenendai 
Sunt tempestates, et fuhnina clara canendaj 



îi 457. V. 459. CUvd. beli. Gîld. 513. at- lUd. prqfata. Omnes codd. proficta, 

que alibi in aliis scriptoribus. Optime. C. Nepos in Attico: '« P. vero 

Ver. 75. simulacrafiteruni: î. e. "nec " Volumnio ea tribuit, ut ^lunapaire 
««valebis tnmquillâ mente ea simulacra "/wo/îcwci non potuerint." Bzntleius. 
" contemplări, qu» primitus ad veras de- Ver. 82. iuperăm calique: ita scriptum 
" omm figuras sunt expresai:" vîde v. «' "» O. n. nec Tariant Vind. L. M. niâ 
1168—1174. Vin docţi non inteUeze- ^^ habeant caUis, vitiose; P. V. ed. 
runt locum; et inde anipuenint avidisei- ««^* speciesgue; A. caii temeque: n. ca- 
ma lectionem P. finifitur^ haud dubie '"?««. omîssîs reliquis: 2.^ cceli sit gua- 
maia, fnuide importatam, quamvis non- 9*^' Nimiruro, r« superumy pro rerum 
latâX faveat depravatio V. ed. nempe tuperarum^ videtur scribis illepidis inje- 
feruni^ elapaoii. In bis autem venibus cisse scrupulum; quod demiror: vide i. 
Lttcxetiuş de populari potius opinione 128. Cicero, Acad. ii 41.— « humana 
ioquitui^ -quam suâ, et EfÂcureonun per- '' despicimus; cogitanteaqne supera atque 
woânaaSbas, " ccslestia^ htec nostra, ut exigua et minu- 

Ver. 76. /« mmUeis kmimm potes " «»> contemnimus." Et ibid. paullo 

jcdpere pio In meniilmt, ad frequsDtisâ- «uperius, sect. 39.— «* coelum, aolcm, Iu. 

nam poetis fonnularum converaionem, et " n«n^ «*ella^ supera denique omnia--." 

jcum prooedentibus conjungero; ▼•!, ut Ver. SS.Jvlmina dara: L. M. a.flw 

structura «it, nuuiia m meniiUy pro vul- »«»« «/«»•«* *«*«" annofaU ad L 1002. 

gări nurUia ad merOe*: qu» ratio nobil ^^^ «°*™ suspiciones nostr» de ÎDo loco 

potiflnmum arridet '^^ mediocriter juvantur.— cnnenda.* A. 



cavenda. 



> Ibid. Subaewere vakbi$: l e. Quoties- «^ • . « 

omqiie Bdennibus sacfis dâubrortim da- „ ^f 84. yuomţiwr, vel cunque: sic P. 

Ms operam, animus non vacaUt a peitur. V. ed. B. O. A. X. XI. vulgo, ^«^^«e ; n. 

qo»- Tulgus supentlliotfum 9^***^^' 



inquietant, et sunt bomine docUH •^ue ^er. 85. trepide,: Vind- O. n. X. XI. 
pr»ceptis pbilosQpbi» imbuto, indignis- "^^^"'' ^' trepidam.-^Et ordo est: 

*' Ne, amens (i. e. ammi constematus et 



V«. «a AfMrt. %■ Seidat, a» ^ '* wue&ctu.) pvtibus «di divim (ut 

henien»«rptoli«ite_^ftcto, Vini»». "7"»- ^'^ "^ "«) •^"•«^ "™'" 

fotas <iu» t«D«a varieus odlMori potiin " «î^'' *• « ♦«'^«'^«^ ^*^ •«- 

%n«vi«mo imputanda est, temerariam 9»» ">««»"* Horatiuş, oiii;.»!. 4. 

cditonim kctionem propaganti, .^laai nec tn^es in unu 

vembranis, uti suspioor. PoKentii «vi paocai 

Md. B^iciat a nMs. Sinula regioM» ^ «. « «.xiu. ac festinabundus aoimum 

«tVupho.mecLui.96. .. ^ ^^^^^^ ^^^ ^^, ^,„rta.,.. 

TStyie, paicentb tjwmiai rHte capeUai. Nam ac scribendum puto^ yice iMKm. 



246 T- LUCRETII 

Quid &ciant, et quâ de caussâ quomque ferantor; 

85 Ne trepides, cceli divisis partibus amens. 
Unde volans ignis pervenerit, aut in utram se 
Vorterit hinc ptutim; quo pacto per loca saepta 
Insinuant, et hinc dominatus ut extulerit se. 
Quorum operum caussas nullâ ratione videre 

90 Possunty ac fieri divino numine rentur. 

Tu mihi, supremae praescripta ad candida callis 
Currenti, spatium praernonstra, callida Musa, 



Ver. 86. utram : V. ed. pro var. lect. ut prior Gratius, cyn^. 465. qui fintasK 

m'tofR.— -Caeterum, quum poeta tion faciat rescribendus est, ad formulam Luoretio 

îgnem usque ad hominem venire, aut ante nostro maxime famillarem : 
pedes ejus decidere, nullus dubitem, quin 

scriDSerit* ^* mora si mediaş exedit noxia fibras, 

^^ ' His lave pnesidiis, adfectaque corpora xnulcei 

Unde volans Ignia firovenerit . ReffuuUem excuUens nwrbwn. 

Ob Bcriptur» brevitatem sdilîcet non pro Vulgo, Nec^ Hcec^ velllis: onmia per- 

etpertautummodo possim permutări sO- peram. 

lent, aed integra voces etiam pert^nio et Ver. 9L supreiBa: n. <ii»intf.-jm0- 

provenio: vide quas nos olîm dediraus ad senpta.- L. prcescrihUo; Mi prasermas 

Viig. gea iii 87. minime pcenitenda* unde forsitan genus antiquisâmum La» 

Vw. 87. paHim: sic optime M. O. X; cretius orthograpbi» aeivavteriţ* prmorib- 

antiquiorem ad orthographiam, ut in tur- ta: vide Friscian. lib; i. fiUv-^^od? P» V. 

Wm, navim; et aliis quibusdam mansit «d. B^et; M. O* A. n. S. a, ne^-^^KaHiti 

diutius; vulgo, partem: ptogredere ad g. coUi,. .u.talU: editores ex MMo, 

ver. 085.- • cwici*.* audacter, invenuate, inutiliter, in* 

Ibîd. AiMc, %u»*tu6tţ: sed maUm tameil gate. - - 

cgomet Aţe; ut iniia legitur. ver. 583. i^id. candida caUii, ut «mi et <mM 
et nune etiam n. codex. 

Ver. 88. dominatus: i. e. maximo cum 



walt, ^raia ^iarom^ et ceiifMm «milia in 

IrOcretio atque aSiîa. Lambinus xfpga^ 

nnpetu penrumpens^ ut victor, etr^um ^^^ genficam eicttavit, i^ist efiii^ 

qoBsipomdms: rediad ii. 957. VîrgîKuş, « hanc, quam nuBC ia Cin» ţ»tam io- 

9^'^'^^^ ««ca«iu8,ca/c«mantiqmvocabant:*'n«iii- 

InfeHx lolium, et sţeriles domnânlur^veam : P®» SP^ <^^^> ^^ ^^olce^ meta linebatuft 

1 .... . Neque Virgilius nullis oculis hos venos 

I. e. ntusmie mipenum propaffant, seflete * „ ..• «ji ^ j • 

, ,^^ j ft xj ^.^ lAicretianosvidcturadspexisse, mgeaii. 

jpiorsuş devictâ depressâque. Idem ibid. .^ r » & 

ii 507. de igne dominante: 

Fer ramos -vkU^r, pcrquc alta cacumlna, regnai: l^T ^^^«'^^^^^'^^^^ »"* <*«^^ ^;^ 

'^ ^ ' ^ O ! decus, o ! faipae merito pars majraxna nostne» 

quem subsequitur Prudentîus, hamart Maecena*— . 

734. deflammis SodomUicis^ non inve- Mox autemp^-<P5crfptop^imariumetmftI- 
*'***'®• îme proprium sensum obtinet^ in cujus 

— n6c,ponereflew) ^ron/c seiUcet candida est natatio. C»- 

Lumine, n>^aii/»perm(Bniacemereti^f/: terum, idem vates Mincianus, ad ge0. 



r 



LIBEE SEXTUS. «47 

. CalUope! requies homlmtm» divomque voluptas: 
Te duce, ut insigni capiâm cum laude coronam. 
95 Prindpioy tdnitru quatiuntur casrula cceli^ 
Propterea) quia eoncurrunt, sublime volantes, 
Miherm hubes, contra pugnantibus yentis. 
Nec fit enim sonitus cceli de parte serenâ; 
Veram, ubiquomque magis denso sunt'agmine nub^, 
100 Tăm magis hinc magno fremitiiâ fit mvrmure sa^. 
Praeterea, neque tam condenso corpore nubes 



Tf. 117. indîvenft quldem, sed non nd- *' terdiu fax sublime volans conspecta:" 

nus elegante tamen, translatione versa- i. e. '' aera percurrens, non decidens ad 

iar: quem adeas. 'ţ terram.'* Minim est opere quanto Schef- 

Ver. 93. His comparanda sunt, qiue ferus ad locum aestuaTerit. Idem Obse- 

in i. 1. legttntur. ' quens, cap. ev. îta scribendus est, et dis- 

Ver. 94w insigiâ laude: contra Hbros, tinguendus: ** Fax, ardens Tarquiniis 

hn^ium d^deirunt editores, nequissimî *' cdte visa, subito lapsu cadens.** JUe 

tt audadssîmi renun. Virgilius, ^n. î. autem, in coslo: libri, late; solitam per 

625. aberratîonem. 

IpeehoftisTeixcroflliiri^/tftfifferebat. Ver. 97. Mlheria nubes. Maximus 

Tyrius, xiv. 7. *at N£<I»H AIOEPIA, ysiv- 

V«r. 95. Homm phtttiomenon caussas IfOfMfr» rnt iik»9 ««««»«, mtrtttfv^iw «mv 

«ttfas ntenmât Bpî^mtis apud D. La»- „ ^«j— . Alîtwr scriptu» est u mâft^ «t 

turn, X. 100. qikl eoMttliRida» est; hinc f^^. l^jendum igiti», *at nţn BNAI- 

ttttl SM Lucretîiis derivant, et ieetori. eEPiA— . 

H opiaor, emditU Ver, 99. denso agmine. ViigiUus, JEn. 

Gratiu^exipso fonte bibeaturaqus. ii. 4^ 

Ibid. foniVr» ^uaiiumur căruia caii. . ' ^: ' ha» servant .^m^d^... 

Magnifice pariter Manilius, i. 99. Ver. 100. Amic- n. hic; non male. 

^m^cmtBntoguater^urpuisaJuvare. ,,^^ magno murmure. Parit^ iile 

Mantuanus, itidem de fulmtne. Mu. iv. 
Et Vderius Flaccus, î. 82. castissîmlis 160. 

■ tfu^gno misceri nutrmure coBlitm— — «. 



tuiUdus atro 



^^aumdetmguaUretcvaa^vL^Xia'mbre: Ibid.^««ft<» murmure: regredere ad 

▼. II dâ. et cîonfer Stat silv. iii 2. 72. 
«mjecturîs absdnendum est Nec Catolhis, IxiîL 82. 

Wtuanua etîam huic argumento aUe- pacc cuncta mugîenti/r««ih, loca rrf«»«i/. 
"»«i iLn, vii. 143. 

Ver. 101. nvhes: aic F. O. sed optîmo- 
^«pttor wmiipoteM rum Ubrwuin dianimlitiidineB liipiîdissi- 

S^u"îSf "1*°T ^.? "^ "««a fi»«*«n«» alia»T«eiii quampiam in 

^ vemi Lucretio relictam esse: Vmd. tn 

^^ 96, tuUime volanies. J. Obse- iref V. ed. L, M. n# X. XI. mire; IX. i»ii- 

^^ de prodigg. cap. d. <* Romi» in* ra. Mea fert opinio, transpositis ab lite* 

^0^- HI. B 



248 T. LUCRETII 

Esse^qaeunt^ quam sunt kpidee, âo tigna; neqoe autem 
Tam tenuesy quani sunt nebube, fumciqiie, volantes. 
Nam cădere aut bmto deberent poîidere presse^ 
105 Ut lapides; aut, ut fiinius, constare nequirent, 
Nec cohibere nivds gelidas, et grandinis imbreis; 
Dant etiam scmitum patulisuper sonora mundi. 



tis peocatiim prg?enÎMe^,et probabiliter .lagentfjacetoi«ciiaMtq^AMM<cr«/e«m' 

me âc emendsturum : Materiem, labmmqoe queat conwmeremandaBU 

Bentliius. 
— ^— — neqoe tam condeoso oorpore>Sr«ur.* 

Viro fRimmo non male responsum dede- 

sed lubnca res est, et emacuktas men»- .^ #\^j* ^ : «a i.;.«»(iit. 

«. ^ r'. 1 .^ .-,... - nt unus Ovidnis» ez met l3(X nismi*: 
branas postulat, Tel cntici felicions saga- 

dtâtetn ; ciii'*trado libens lampada. ' Denaior his telluf dementaque grandia tmit, 

Ven 103. lapides: Vind. popidess 6. Et ^ua est gravitate mi 

A.n. X. a.pţ!pidi,: nţcduWloequidem, " y^ ^^ ^^,^,. v.ei RpJW»^ 

qurn Toz lUA sit antiquissima quspiam m» O ut ■ 

jam igpoto ««mu; et diu douet. scripto- Vui" J,vj„ nim*. Acdus. ia Cit T. 

nbus; unde cum vuigan scribe mutave- q. L 28 

re gemumifiÂtmam poet» dîctionem. Puto * * 

fîiisse quandam ligneam viaieriem: aliter -*-i— *— — i— - horrifer 

enîm posuîaset nbster generale nomen AqfjaotOsgtxiaprgeiidastaommmvtu, 

îr''vtr,Tp"*v ^2r^.V^:'»^«^^« . Ver. KW. Una op«A nK«em fiitoinii 

conap,aturuiP.V.ed.hh«i^c**n«, ««^r decU«mt. et^ non «e !»« 

A. ac rtgna; n. Mnmta. „. 

lanus. Uf aro deUbavit venum, in gea ii. " !»»«*.. -Pjriiora ««nd». femihterAco» 

J2|Y^ in Atreo, apud Koninm MaroelhiiDt x> 4* 

QnK f«Rttnfi exhalat ndnOttm^Jkmosque vduerb, Sed qniâ, tonitra tnrUdatenro 

Concuna, repente «PjfiMni cc6 

Ver. 104b aut bruto: P. IL abrupto ; ■' < Senafanitf sonete r 

quod multÎB placuii'borum canninum cu- 

ratoribus, sed immerîto: nam plurivţn et Ver. 108. theatris: quîdam codd. fti 

opdmorum exemplorum scriptura, quam trairhdis: de quibus vrdeas Macrob. Sat 

exhibemus, nihil aptius, aut elegantius. , ▼• 21 . init In hanc eqnidein;scrjpţun>^ 

Festus: " Brutum antiqui gravem dice- propendeo: quamvis enim obstarevidflf 

«• bant" Araohîus, lib. iv. p. 20l.— tur ipse Lucretîus, ad iv. 74. paralldom 

** quod in prîmigenio coipore inen fiierit ^ primis locum, et îpse locutîones a» 

" et brutum.**. .Horatius, od. i. 34^ 9. ba. varietate studiosissimâ concinnare soleiti 

bet, bruta tellus: l e. " inerţi pondere atque vox trachelis ea sît, quienegi» 

" gravîs, et immobilis."^PQnt>, P. dai sppnte Ubrariis în cerebrum venisset, ne- 

pressi, ad /aj^icfes referendum, \ioe presta: ^®» ^ ^^ codicibus compareret, oon eş- 

cui non assenserim. set eorum importunitâti maxime obnoxtfi 

Ibid. pondere pressm. Lego, pondere nihittamcn, csteris Hbris oonseatieittft<4 

feasa. BrofSacto non premuntur aUeno pcm- ^ob Tolnimus in re incertissioiâ novnţ* 

dere, sed fatigantur suo; et proînde de- ' Ver. 109. mâlos: wc L. M. n. ctq«- 

labuntuft Ad rem Valerius Flaocus, i. dam Fii codices; P. V. ed. pto var.l«t. 

851- «iKrM; Vind. V. ed. B* A. XI. vatots «. 



3 



LIBER SEXTUS. 



249 



Carbasus ut quondam» magnis latenta theatris. 
Dat crepitom, maloa inter jactata^.trabeşque. 
1 10 Interduin, fterscissa font peftvfaatîbtts aiiris, 
£t fragileis sonitus chartanimr oDnmedkatur ; 
Id quoque enim genus m:tonitm cognoscere pofisis: 
Aut, ubi subepeiiaani Vestero, efiottasque volanteis. 



m aUoSi S. fnagno8,^aclata: IX. agi' 

Ver. lia petulaniibus: Vînd. pcftuan- 
lAttJ; ă. petianţibus; S. petvaniibusi et 
in margine, petiviant^ms, — aurit: edito- 
rom itnpttdiGsitîa, Suriţi oonin.'libros. 
Prafecto legendum est Auttrit; ut moz 
Mara H» outem Tooes coiifus» . sunt 
ad OYÎd. met 1. 107. ubi videas Bunuan* 
num. 

Ibid. pertcitta: i e. nubes; ut mox in 
veE. 137. 

' BsNTLBrtri. 

Optime: sic noster possmi Tfiriat 

Ibid. peiulafUilnu aurit: i e. an/Mg 
«Nu^in, vei violetUitsimit: quîbus enim 
pudor non obetat, ii per omne faa nefiu- 
que defirenato cum impetu feruntvr. . Sic 
Homerus, IL A. 521. Xmaţ ANAIAHX- 
ingent et incilatut. Hesychius: AriXyw* 
fity»gf n 0ţâ^f9f it JlXarttt metXygiUfăn 
r99 fttyaXâx$fan* î. e. nfiov arieiem corni" 
hus pdulantibuTi vide lexicographum in 
*fi»t »ftXy§mtfttf et Grsecos paroemiognt- 
pbos. Ita Viigiliufi, improbus anter, geo. 
i. 119» SUius, improba puppis. Pun. xiii 
761. et alii: sed, ni £iUimur, rem alicubi 
tedgimua in bis notis; jam nune igitur 
manus abstinendum est, ne simus super- 
yacand. Oknnino simiUter, mutata licet 
▼oce, Mantuanus dixit '< procacibut Aus- 
**tris,'* ad ^n. L 556. buc respidena. 
Glossae Teteres: *' Petulans^ trtifius, vţ^ 
** «rirnţy avfttinSi uSft^rnf,** £iedem: 
** Procaxi uti^a^ff srmfMSt «"^«frinff, vSft^ 
** Tfif" Cum Jtâs omnino compărea ve- 
iim Nonium, i. 89. 

Ver. 111. tonitut deest Vind. V. ed. 
A. n. 

R 



Ibid. conmeditatur: i. e. exercet^ (ut 
Piua recte intetrpretatua est;) Tel mito* 
fur, (vide .noa moz, ad ver. 507.) aenao 
secundario, et per ductum iMilcm procli« 
vemque derivato. Recte non minus edi- 
tor nuperus Prudenţii, in commentario 
ad catbem. z. 124. ^^'Meăitari est moliris 
'' nam, qui mfeditantur, prazimi sunt, ut 
V efficiant" Similiter prorsus Virgilius, 
in ed. i. 2. 

. 8ylveitKm tenui moiam medŞtant avani : 

i. e. ezprimia, ezeroes, effers. Atque ez 
fragilet, tonihit Lucretiî eundepn Maro- 
nem decet interpretemur, ibid.. viii. .82. 

/roffUs tocende bitumine lauros: 

i e. ** ita crepitantes in flammis, «t scv 
** lent reddere crepitum quaepiam inter 
^^^frangendum rea." Quod et aliis ani- 
madversum video. Hinc denique pendet 
ejusdcm Mantiumi mena, geo. i. 76, 



tfist&quelupfn! 



Sustulerb fragilis calamosy sylvamque sonantemt 

i e^JragUet edentJBm «onoa; ob ariditaCtan 
sdlicet Silius Italieus, aui Maroma fidis- 
aimus.cultor et interprea, hia lucem infe- 
ret, ad xiiL 672. 



• octava terebat 



ArenUm culmis nwfisem crepUtuMbus anta*. 

Ver. 112. Id quoque: V. ed. Idque, 
Ver. 117. ckartasque: sic, suaviore 80> 

no^ P. V. ed. O. T. n. Vulgari solet, 

chartatve. 

Ver. 11^. piangunt: P. V. ed. B. XI. 

planguent; cxd fiiventVind. O. A. n. 

dantes, piangeni: quum viero nulla alibi 

hajusce form» vestigia deprehendere qui- 

verim, vulgatam lectionem sblicîtatam 

noUu. 

2 



250 



T. LUCRETII 



VerbfmbiiB ventei vorsant, plangimtque per anres. 

115 Fit quoque enim interdum, non tam concurrere nubes 
Frontibiis advorsis possint, quam de latere ire, 
Divorso moţa radentes coipara tractim) 
Aridus unde aureis terget sonus iile, diuque 
Ducitur, exierunt dim^ r^ionibus ards. 

120 Hoc etiam pacto, tonitru concussa videntar 



•Ibid. Verbânbus veniei plangunlf adî 
notata în 1 379. v. lia N<m aliter Co* 
iumella, x. 75. 

Perberibus gelidis, iraeque, obnoxia Caurî: 

libî Lucretiiiiii laudant interpretes. Nee 
non Valaius Flaccus, i. 699. 

lUam huc atque dluc nune torqaens 'verberat 

In ciimulum veniat Boedus, lib. î. met 

Kanc d ThreTcio Boreas emisras ab antro 
Ferberet, et dautom reaeret diem«— ^^ : 

sed amove ocyus putîdam vocem, ~po- 
nendo: 



tura deiUe8j^4ract%m: ita codd. optiini 
L. M. quibus dudbus viri docţi probe 
pofiuenmt corjiora, vice corporis et corpo^ 
re libronim. Vulgo, iraeium. Locaş 
sic oonatitatas, aoam nactns estftdiitik 
tem atque degantiam. 

Ver. 118. Andua somnu: L ^» fia^Ou 
sonus» ut var.. 111. vel fragor, et crepituty 
qualem edunt arida res, cum franguntiir. 
^opius, iv.3I. interpretatus est per ^r- 
rificum et aculttnt, longe crassissime atqne 
ineptisaime. Virgîlius pulchre vaiia?it 
locutionem, ad gea l 357. 



etorirfwaltls 



• et ckantm reseret diem. 



Ibid. ventei vonant, Virgilîus, Mjl 

Monc me fluctus habet, verMuUqv» in litore 
venti: 

ie.'* Me venti huc illuc volvunt jacen- 
*^ tem in xnai^ine maris^ nune cadaver 
** resorbentis, ni^ic autem in Ittus ex^u- 
*' entîs." Heinsius igitur insdtissifflo 
praetulit in litora, Sed enim Virgîlii 
mentem nihil aptius declaraTerit loco 
Euripidis, Hec 28. Maroni non inobser- 
vato; quem Heynius erudite contulit. 

Ven.115^ Ante non, editores temerarii 
et indocti vanissimum supplementum, vo- 
culam tU, ingerunt, librîs vetustis recla. 
mantibus: vide nos, L 50. v. 834. Ita 
saBpissime Apuleius, monente id subinde 
Oudendorpio, atque correctores insdtos 
castîgante. 

Ver. 117. motu radentes: V. ed« mo» 



Montibus anăbci fragor: 

ubi Serfius aceuratissime functos est of* 
fido, ac peritissime: ** Sonitus, qualis 
«< solet fieri ex aridis, cum franguntur, 
** aiboribus.*' Terentianus Maurus, ţ, 
2388. de litera R,- 

Vibrat tremulis ictibiu aridttm itmorant 
Haii quc sequitur, litera. 

Ikud. aureii terget sonut: pericgas no- 
tata ad iv. 250. i. e. ferit mXtes, et pt£B» 
ttringit: vide Claudian. de laudd. StiL ii 
277. Lepide Marttalis more poetico phnu 
sin invertit, editoribus non probe intel- 
loetus, vi 1. 3. 

Sextm mittitur Mc tibi Ubellus, 
In primis mihi care Maitialis : 
Qfxem A terseris aure diligenţi, 
Audebitt minus anxins trememque» 
Magnas Caesaris in manus venire : 

pro vulgari, ** Si hsec cirmina in aorem 
'^ attentam oadant, et pertergeant sona** 

Ver. 119. exierunt: sic antiquisâmi et 
emendatissimi codices» L. M. et receatior 



LIBER SEXTUS. 251 

Qmnia saepe gravi treinere, et divblsa repente 
Maaatma diâsiluisse capads moehia muhdi; 
Quom subito validi venti cbniecta procella 
Kubibus intorsit şese, conclusaqtte ibeidem, 
125 Tiorbine versante magis ac mâgis undique nubem» 
Cogit, utei fiat spisso căVa corpore circiim. 
Post, ubi comnovit vis ejus, et inpetus acer. 



n. Malus timor de metro yeram lectîo- vooem repenie aă^nem duormnyersaiim; 

nem in libris V. ed. A. cum exierint miH unde librarii abemmtis oculus in medio 

tevit: consulas onmino notam Hnnsii posita transiliit 

ad Viig. ed. ir. 61. et de regîmîne no9- Ver. 125. Qmoto, vd Cum: O. A. 

trum, i 899. ii. Q76, 948. cieteri libri, Turn, 

trierii. Hinc autem, ni falloP, wcta «- ^er. 124. itUarsit: V. ed. R ifii^iiU 

no tianporum ««.taenda est O^dio, m y^^^ ^^^, ^^^^ Non immemoc 

iiieti.l42.ubi8imilitergrai«atae8tho. ethujuscd Iod Maio. ad iEn. î. 116. 

mmum numeros poeticos male callentium 

temeritas: ast fllam ter fluctua tbldem 

Effodhmtur opa, irrîtamenta malorum : ^^^'^^ "Sen» circum . 

lamqne nocens femim ferroque nocentius aurum -, ,^^ ^ i a -î^ 

. Vind. V. ed. B. X«. M. X. quae fonaa in 

Qmnes lihri, prodierani, — Caeterum, h«c cvsurâ aaltem, ut nihil dicam de a0n 

Vind. n. artiti accurate; 2. altit; vulgo, quente Uquidâ, quod leviua «st, non em 

orctis. doctis editoribus vulgari rdiquorum libbi 

Ibid. Ducitur diu âonuh Bene con-i - tienanti postbabenda. 

feiri potest degans locus Virg^lii, Mn, j^^ „^, ^ „^,-,, ^eas dicta ad 

*^*^^- iii 545. «t conferas CatuU. Ixîv. 275. 

htigas in fletum dMcere voees» cum annotatîs ilndem erudiţi riri F. O; 

Ver. 121. iremere: Vind. tremoret V, ** 

ei trem«r, n. tremnere.-c^ deot et. ^"^ ^^- «"^ ^^ "^' T 

nîbus utique parncuiia yi venti ad extM- 

Bnd. mdentur Omnia iremere repente. ^^ oonfluentibus e ccntt». et in sphferi- 

LocutasestifaiMantuanus, ^n.iU.9a ^am superfidem condiţnsatis. Pono,' 

>■ ■ ■ tremere omnia tnsa repenU^^^ Vind. A. babent u/, pro viei. 

Ihiâ. divoUa di^fUms^:. Nec jam re- Ver. 127. conmot»^/ absolute, ut nos- 

jeceiat oculos ab bis Terdbus idem Lu- *^ P««^ ^"^ consunibbus, pro commo. 

creţii mirabundus imitator, ad ver. 415. vericcepit,- îtaut carcerem ^uo contme. 

ejuadem libri: antur, venti, jam tandem invalesoentes, 

▼dint pemimpere: vide nos, iii 69. ir. 

Hkc loca, vi qnondam et vastft eonvoba rulnfl, 458. Sane tritum est, et puerblis etianf 

DiuUuusefetmt — .. noiMBÎmum: qiris ferat igitur patientcr 

Ver. 122. Maxuma: V. ed. A. 5. Vossîi temeritatem. ex artntrio reponere 

Maxime,^issiluisse: P. X. dissolvisse; vo^entis in boc loco cmtumutt, vice con. 

A.dixiluisse: sed dissUuisse comparet in fnovitr 

BMungine cod. X. C«eterum, hic et octo se- Ver. 128. perterricrepo : V. ed. pfW' 

quentes versus desunt n. propter similem terricrepo. 

Vi3 



252 



T. LUCRETII 



Turn p^rterricr^o «onitu dat missa firagorem. 
Nec minim, quom» plena animse, vesicula parva 
ISO Seepe ita dat magnum sonitum, displosa repante* 
Est etiam ratio, quom ventei nubila perflant. 
Ut sonitus &ciant$ et enim ramosa videmns 
Nubila saepe modis multis, atque aspera, ferri. 
Sdlicet ut crebram sylvam quom ilamina Catiri 
195 Perflant, dant sonitum fhmdes, rameique fragorem. 
Fit quoque, ut interdom validi m incita venti 



Ibîd. peHerricrţpo sonilu: TÎde sîs, quie 
tontulimus ad i. 104. Nec inale Palme- 
rius, quem laudavît Havercampus, pro 
Propier cttpoi in Vanonis fngcaento 
apud Nonium, l 63, corrigit Perterricre' 
pan, -^Vox legitur etiam ' apud' Ciceron. 
oraţ 49. ex po^ vetere. 

l\ȉ.fragqrem: i e. rupturam; vide 

IKM ad V. 1 ia 318. lâdori locum, origg. 

ziiî. 8. iios teem» LiicretianoB manifes- 

tHsiflTO non modo respidentid, sed para* 

plurarî' lucolentâ dedarantis, jubavit e- 

Sdendatioreiai adscripsisse: ** TmUruum 

•* dfctum, quod sonus ejus terreat: nam 

" tonus, sonus.*' (Hac autem definîunt 

^perUrticrep9 ionitu poată) .** Qui ideo 

*• interdum tam gravUer amcvtit onuua, 

** ita ut cedum discidiste videatur; quia, 

•* cum procetta vehementissimi venţi nubi-' 

*ybus te repente immiserit^ tuH>ine iwar 

Mlescente, exitmnque quierente, nubem, 

*f quam excavavit; irnpetu magno pencin- 

**.^i/.-** (vulgo, proscindit; n^sdo tamen 

an male: vide verr. 110. 157.) « ac âc 

'* cum kotrendo fragore delertur ad au- 

*f ns. Qmod mirări qnis non debets cum 

*y vesicula, quanMrIs f>art«, magnum ta- 
ce 



catum est «cribamm d, quod animadver* 
timus ad i. 156. et alibi. Vulgo, pariter; 
ut P. Vind. ă. n. cseteri libri, panmm; 
unde Bcribendum forsitan: 

I dat^r *vim sonitum displosa repente: 

• . • • • ' 

i. e. per »m, vel violenter, ditpUta, Nec 

mirabimur, si hac nostra divinfllb pune- 

turn omne doctorum tulerit. 

Ver. 131. verUei nubila petflant. Quem- 

admodum Virgilius, ad ^n. i. 82. 



venti, vehit agaUne lEacto, 



Qaft data porta, ruunt; et terras tuxblae peţjktt» 

Ubi translatio sermonis est a castrenâ 
militum eruptione; ut modo apud nos- 
trum, ver. 31. 

Ver. 152. Utf P. O. n. Et; editores 
autem ex arbitrio^ Cur; libro ne uno qui- 
dem sic jubente. Nec ratio, vel caussa, 
ut non est satb pervagata dicendi formula. 
—faciant: P. Vind. V: ed. B. O. n. fa- 
ciunt. 

Ver. 154. crebram ti/lvam, pro " syl- 
'* vam crebram arborîbus.** Viigilius, 
geo. iii. 534. 



. ti 



" men sonitum di^plota emittat.* 
Ver. 12ft quom, vel cum: V. ed. #««. 

-rOffţ^cttfo; Vind. V. ed. n. venticulag 

P. O. vessicula, et V. ed. n. pro varift. 

leetione:. vetus etîam onomastioon sciip* 

ţunra veuica agnotcit 
Ibid. aninuB: i e. venti; vide v. 257. 
Ver. 150. magnum: sic rescribendum 

exîstimavimus ex Isidoro; el aimile peo- 



•aicabi» olgrom 



llicUms crebru, sacrft nemua adc^bet nmtirfl. 

}Jtâă.Jlamina Cquri, Vox restituenda 
est Maronis versui, bine egregie erigen- 
do; nam verbis hujuscemodi scribee so> 
lenniter dberrant Legitur autem in JEii» 
iiL 454. 

Qoam vUincrepitent socQ, et vi Caurus in altnm 
VelavoceCjposrisquednusinplereieaindia». ■ 



liBER SEXTUS. 25S 

Perscindat nubem, perfidogens mpete recto. 
Nam^y quid possit ibei âatus» mamfesta docet res 
Hdc^ ubi lenior est, in tercâ, quom tamen aita 
140 Arbusta evolvensradidbug haorit ab ixnis. 

Sunt etiam fluctas per nubila, quei iquasionunnur 
Dant in frangundo graviter: quod item fit in altis 
Htuninibus, magnoque mari, quom frangitur sestu. 

' Fitquoque, ubi e nube in^nubem vis incidit ardens 

__ ' ....,■ 

145 Fulminis: hsec, multo si forte humore xecepit 

^ ISbtij cunus: frigide et insulse: unus âum miror demirorquey sic' vas ancenim 

letoventus; ex glossâ sdHcet: committas stii^iose încrustantis. Bwiter Honierus, 

îbld. verr. 356. 357. ivi 417. Cir. 46a ad XI <X>. 440. et alibi: 

Stat Adim. L 558. TheUY. 468.' Ovîd. - . 

..... ^ ^ , 1 »_ • —— — eXi»«f B0T2 BOTKOAE£2KE2. 

epîst im. 9. et, ne pluxa labonose con- ^ 

geiam,' Columell» locum,' modo sub ver. , Ver. 135. daiUf A. damţ abest V. ed. 

114 appoâtuin; Achîjles Tatius, v. 15.«« vox. ! Nempe^ ut d .facile dissolvitur in 

zant vtfxn* ti t9 nNETMA EKAaeI d, ita in m-ez nt satis est procUvis aber- 

ş^;. Lucanus, ix. 799. ratio. 

Ibid. wi^tum 'Jragoremque» Hoc re 

▼evâ dicitur per hendyaden, et ita proprie 

acdpiendum est: ** Frondes ramique dant 

Ibid, ' <* sonituxn fragoris:" i. e. sonitum, qui 

r:^crdmmis,lvamquim.JUarimCauri \ ek illis fraagendi» Et. Mâotuâmis, .fio. 

Peăwtf, ^t somtumfrundis, rameigitefrcigorem. ^ «77. commodus adveniet: 

H« Tîdentur nobis ex Homereâ simfli. -"— ^^^ ^°"* -virguita fragore, 

tudme profecisse, ad IL n. 765. Ver. 4 36. incita: 11. insita; vîtiose. 

' ; ' Ver. 137. parfiringetUi L. perfingensg, 

^ T >. i. •. .. O, persinngens. Et, pro Perscindat^ 

tK_ ^ 8cnbendumputo2Vo<cinda^.* vide ad ver. 

H;tî> â*nn^«,. ^•r»»^ 8» « .^T;^««r. V«r. 138. fuidr O. 11. yt*i.— docet 

ret: Vind. V. ed. L. A. n. doceres» 

Et hanc cognatarum dîctîonum societa. Ver. 139. lemar: Vind, V. ed. Imor. 

ţem,>mtna perflant, Lucretu simplici- _<^j^ . y. ed. ceHâ. Niminim, * in c, 

tes, ut aKbi monuimus, haud refugit, ^ ^^^^^^^ mutaJtk, sUtim certa ex tertâ 

«uctows Graecos secuA Sit Aristophaaes factum est Ubrario. 

«emplo, in Nub. 1069. Ver. 140. evolvens: V. ed. M. volven»; 

«y ^/ ., .«, «:p«^, «^ NTKTA HAN- ^ referendus est error vel ad indivisas 

j-y.xiTEiii« voccs, vel ad scripturam compendianan^ 

qualiter in Vind. etiamnuxn coniparet, 

ut Eustathius aocurate dtat ad II X. p» Arbustevoîveni ; sic aytcm paullo aliter in 

lâ06. im, ed. Bas. sine illo opprolnio edi- n. Arhuste volvens: primitus fortasse, 

'**uni, f paragogioo; in hac sal tem ca- Arbust evolvens, — Jam. vcro hujusce ver- 

>^ iooge odiosissimo. firunckii judi^ sus oratione QÎbil fingi potetf ug^atiui^.^ 



nec tantos carbasa Cauro 



Cttnrava« ânu a - . 



254 



T. LUCRETII 



Ignem, eontinno magno damote tnuddat: 
Ut calidîs candens &rrum e fornacibus olim 
Stridit» ubi in gelidum propter demeramus imbrem. 
Aridior porro si nubes adcipit ignen, 
150 Uritur ingenti sonitu» subcensa repente: 
' Laurîcomos ut ti per monteifi flamma vagetor, . 



exquiaitnis; in qaam Mantiumus iile* 
certo certiiiS) curiosos emt oculos injectu- 
rus: atque adeo sponte videram eum ac 
esse rescribendum ad JEn. viii 238. extra 
Gontroversiam: 

- Oexter in advonum nitensi eoncviMit; ct hms 

Avolaam ew^vit raâu^m t t» . 

£t magnâ postea perftuus sum Uedtiâ, 
cum deprehenderim, unum codlcem ex- 
hibere voit/ens; eodem planfe errore, quo 
exemplarîa quasdam Lucredana. Aliter 
solviţi de lectîone valgari, scribanun gus- 
tuî longe magis accommodatâ. Apposi- 
tus est Seneca, (Edîp. 96^. 

Rădice ab imâ lunditiu tmlsos dmul 
Evoh/'a orbes : 

quo nemo libeatius imitatuB est Virgi* 
lium. 

Ver. 142. injrangendo,- i e. inier col- 
lidendum ac Jrangendum, Sic liquido 
«criptum iavenitur in P. V. ed. B. L. M. 
Oi S. n. vulgo, infring€ndo.^'^-q%uid: V. 
ed. que, 

Ver. 145. «tfu.- A. 4gttu$; et impense 
placet Solent utique liter» finibus ver- 
suum excidere. Lucanua» viu. 56B, si- 
militer: 

— bhoaremqiie vadls frangenHbus ititum . 

Ver. 144* incidit: n. incidat; non 
male, si legas tiii, vic^ ubi^ ut editiones 
quaedam. 

Ibid. vis ardens Fulminis: ea vis sdli- 
cet, unde fulmen efficitur, mox displo- 
dendunu— Idem codex statim ac^ pro 
fuec, 

Ver. 146. Editores temerarii ex arbi- 
trio dedere: 



contra Ubras veteift. Hpe tmpiinoi 
peccata propagavit Vîndobonensii .ali> 
toris socordia. 

Ibid. trucidat: i. e. perimit, perdit,a- 
stÎBguiţ} cuixarissiiBOTocisusiiiiioaDOn 
umilius exemplum hoc TertuUiano, 4e 
pudic ciq>. 4. <* Sicut nec locU nfyHtf 
** in cubiculisi an in turribus, pudiâtia 
** trucidetur-^* 

• * > • 

. Ver. 147. candgM ferrwKU Opparin. 
nus aderit ViigOii pulcher locus, în J£ii 
zii 91. 

£»/cm, quem Dauno ignipotens detts ipte pvcflti 
Feceratţ et Stygil candeniem tmxerat tmdâ, 

Ver. 148. proptert i. & *< qui ad nu- 
'* num jacet;** adeoque ferri caodentb 
refifigerationi tempore non concesso: ^ 
i. 91. iii. €58, P. habet propere; in. qaod 
editores inscîti avidissime inTolarent: a 
fttfaitrariâ, uti suspicor, emendatioM^ 
quamvis buc şpecţet editio Viod. nş^ 
gentissime procurata; quam nihil mora; 
utcnnque ^ propere exhibeat— «^ffltfrti- 
mus: n. demersuf in.' unde el^gnter 
versum queas dîffingere, concesaâ coo- 
tractione, cui multas baud disnimles 
Lucretîus usurpavit, ad hune modum: 

■■ ubei gefidnm propter demerm m Imbrem. 

Ibid. iwbrem : de quolibet humore; u^ 
Virgilius» ^n. 1 123. ubi Serviiu ooa- 
sulendus: 



Adcipiimt inhniaun ia 

Ver. 149. Aridior nubes. Vîrfpiios, 
geo. ii!. 197. 

■ ' Sci^thisque hyemis, atqut-arUi diist 
Nubila , 



•o»tiirao»/ib«cnocl8moreCr«ettie#; Ver. 15a ingenii: Vlnd. V. «d* A. 



LIBER SEXTITS. â55 

Turbine veoMontOki oonburensy inpete meagao*. 
Nec res uUa ihagis, quam PhoslM Delpfaka launis 
Terribili soiutu» flaanmâ crqÂtante, crematur. 
155 Denique^ 8espegeli]niiltcisfrâgor,,atgue ruina 
GrandiniS) in magais sonitum dat nubibus alto: 
Ventus-cniinquom conferoit, firau^untur, inartttm 

tngentii^-^-nibcetua: tac dare P. V. ed Addam Ovidium, in fiist. iv. 742. 
yulgO, tuccenfa- — repenie: Vind. V. ed. i^terepttMoi^aSkkurtua^uttăfod», 

t» M' TI. recente ; a. r&penti. Nihil vU . xr _i j*.- «.^ 

T . \ j- • j ^ VeT.\54, sonitu: V.eâ. sonitum; vm^ 

deturpraeter recepta disquirendum, quam- y^r, xi,-^, ou 

... 1 • j» ^ \ ăe coMtare ţiossa de somtu in, quod et 

vissicaptnnaexemplanadissen^ant. ^ejog,^ ^^ ^^^ ^ 4^^^^ 

dş/a«««aitooremvastaute,geau,306. ^ţ^^,^^^^ jEn. ^. 74. 

Ver. 151. monteis abest n. «i, V. ed. jj^ IVrifriVi «mite. Vareor, ne o* 

qaod şane, si deesset reliquis» credidissem „ţ{^g eflficada ni«tericm exniperet Ni* 

pott monleff voculam fuiaM coDocandam; ^^ ^ încondnme diasisuMtudinis ia 

unde versus et suavior prodifet, et nume- ^antuano, ibid. ix. SOS. 

roşior: 

At TUBA terribilm iwitum procul «re canor» 
LmricomM ut per monteia li flammavagetor. mcrepuit-— . 

» ► * - 

Sed enim «egre, ut videtur nobîs, dedara- y^^ j^^^ twnăjQnmdinist l ^£MU» 

yeris stationem phraseos Turbine ventO' «nm^igis* âve vabeintetţr et oopÎMe m» 

rum in ccmstructione verborum ad recep- ^^ gfuido. Rem ^didter depinxit lao* 

tam lectîonem Iod. Saipât utique Lu- ^g^,^ veraibua CblumeilB, x. 329. 

cretius procul dubio: .... 

Sape fenw duros jaculatur Jupitcr unbres, 

Lauikomos ut A per monteis flamma vegâtur Granditie dilapldans hominumque boumqae Im 

Turbine ventorum—-: bores: 

i e. promovetur, exdtatur, propagatur. duros, nempe concretos fHgore, ut noster, 

Featua: *} Vegerş, portare.*' Enăiua a- yirgilius, ^n. i. 129. itidem: 

pud Nomum, U. 876. piucdbus oppfesH» Troa«. «««que ruMt 

«quora aal» -veges Ingentibus 'ventu. ^ ^ i^tribuSi Ut geo. î. 524. " ruit ar- * 

Ver. 153. rc# tdla: Vînd. H. res mta, " duus ather.*' Minus recte Servius, 

fit y. 9d. pw> W. lect O. avtem» cMi- Burmanno tamen probatus: sed nec Hey- 

flftta Pil eMimplaria, et n. r*l»»o* quod nius invîdendo successu poet» mentem 

01 pdore cQirniptelâ» ut arbjtror, proflioit, expedivit, qui tamen Drakenborchio con- 

m wa sdllcetţ quttm wm tit uUa «aapi^ sentit ad Silium Italicum, i. 251. 

u«cul« oowwtentwr a X- m visa. ^ ^^^ ^^ 

Ibid. Nec res uUa magis guam laurus. Exdperc taBanoa imbres, ceelique minam. . 

Plînius, nat hist xv. 40. " Laurus qui- 

" dem manifeste abdicat ignes crepitu, et TanUrCs mentio nihfl ad rem. Plurea 

« quadam detestatione." «d loco» doctiaaimu. w provocat, qm nos 

LamMnus. a sententiâ conccptâ minima depdlent. 



256 T. LUC REŢII 

ConcxfB^f moRli» nimborum et grandine niixta. 

Fulgit item, imbes ignis qucHn.semiiia muka 
160 Excussere suc coilcarsu; oeu liyideni si . 

Percutiat lapis, aut femim: năîn turn quoque Imnen 
Eicsilit, et daras sdntillas dis6ii{)at îgnîs. . 

Sed tonitnim fit utd post auribus adcîpianwifi» 
Fulgere qiiam cemant oculei» quia semper ad aureis 



DyudÎMDt lepidi fedoraa, ek eniditL *' agrfmwrât.** Cstarum, varîas csasad 

Conftr «undem SîHum, zii, 619. 63a fiUguris siiiuliler iqpud Dîog. Laert z. 

Kec dubito, quîn fidkittti; qm Valerium 101. reoensuit Epicurus, e cujus fontibus 

«litor, ^uamde mokntis imbrânu^ loqueiH Lucredus hortolos suos irrigavit Adeas 

tem intriUgat, Avgon. viii. 334. locum; nobis enim non licet omnia coih 

Crebr.n»»^tfi colcti. limiiia lăsat. K^'^*- ^ ""^ Meîbomîum, soUtb de- 

pravationibus omnia comimpentem. 

i e. ooojgregatig aquîs Uberat, et evacuat y,.\ l • • • «• 

_-,^*' , _ . .. Ibid. nubes tgnts semtna Excustere, 

Fmchre comxmttetur Genesis, "vu. 11. «• i * _.• a • * * i^aa 

-. ..-^ , « ' ^ Sic eleganter etiam Avienus, Arat 1690. 

#»v. muribus res poterat confiniiaii; Quod, ddiverds'sepftsaimpaitibwlgiMi 

■ed eâ est evidenţia, qu» confinnationis Bxaoumi^ verret pelagus «taie fine modoque 

opeitx» non indigeat . •mrbaproceUanun— w 

Ver. 157. enitri: deest h.^-confercii : Ubi tamen haud dubie verreni nitidîssi- 

BrV. ed. convertit; O. amfersit; quod nnis scriptor posuit^ ut ambigui «dleia 

ma&m: A. conferturs n. confe^ reliquis «pedem efiiigeret Nec adscripaisse Q. 

cmiaus; quaâ libraiius inter discrepan- Curtîum pigebil; iv. t. 14.—" lai^im 

ti^t flcriptar», quM poneret dubius, fluo- « quoque imbrcm excusserunt procdW 



l: S. n. amfirtit: eijus acriptusiB Alu similiter. .Denîque, non m«Jequî- 

PÎU8 quoque meminit, et codicum quo- jam ijbri ad Maronis Mxl i 174. îta 

rundam vulgata dantium. Dicît însuper scriptum ezbîbent; imo, impendio ve- 

poanuUoa scribere^ confarcU; me plau- nuBte: 
deate.— «irlum.* P. V. eă, B. idlum; quod 

non deterhis, me saltem judice. Prisd dMciactatfflam^ciM/îflcbatefc 

teM Ki oodd. recept» voci suffingan. yuigatum* tamen ratinendpm judicans. 

' ^ aem, nisi me moveren^ qu« attulecim ia. 

V«r. 158^ miigtâî ne P. V. ed. B. ^er ţ^^^ y^^ ggg^ higusce Kbii 

degantuun «i]^a aptum et acum», acri- y^; ^^^ . ^^^ ^ ^ ^ ^- 

barum longe loqgeque poatem; ideogw ^f,, ^ ^ ^. ^, ., « ^^^ i^ »su«â 

acapiendum existimavi. Manum lUioo ■_. ,. _^ ^ . .__!. m • a 

j . . , _^ , . , ,.. Bcnptum est, et majus mtef^aUum sequi- 

dabifls, lectori n modo vaoet, libeatque, -fc^. „»«^. ^* .„wir .. j- &,:-- 

, . , ... t™^» ut ven nt sumllimum lapkUs tuâoBt 

d^ oSr^^. """" "^ '"'*»* '°**^ donee dî,u- n-H- 

poetioeque. * quiddam proferat ex ingtoîo, reicribflB- 

Ibid. montes nimboruiH:: conferas iv. dumlectoribuapraposuerim- 
141.143. 

t Ver. 159. Fuigit: mc Nonius, x. 18. cea faâmii 

M. A. lîbb. ccteri, Fulget. G\omm ve- *"»««*»* '^^«î' ^«™» — • 

Hwt«: ««^Vfedil, Mfrfmfrt9¥U'^Fulge9, Vor. 163. .Esvt/î» /uhmii, ici»tUla$du- 



LIBER SEXTUS. 



257 



165 TaidiuB adveniunt, quam visbm, qaas moveant» res^ 
Id licet hinc etiom cqgnoecere: câedere si qUem 
Ancipiti videas ferro prooul arboiis auctiim, 
Ante fit Qt cemas ictam, quam plaga per aunus 
Det sonitum: sic fulgorem quoque cerhimus ante» 

170 Quam tcmitrom addpimus, paiiter qui mittitur igni 
E simili caussa, ooncursu natus eodem. 



ttgiat ignis, Omnîa vides lectiseiâiift co- 
bribus depîcta ad vivuiii, et aHifids ca- 
lamo solertiarimi. Viigîliua, JBn. ziL 
ld2. 



I ■■ ' totoque arientis ab ore 
SântUUe abtUiuHt: ociilfa mica/ acrtbtu ^j^* 

Sic . l^gendum dudmus superiusi ad iv. 
009. quo te recipîas. Vocabuloruxn abti- 
tnmt et micat amidssiiiia est sodalitas, uti 
«Has demonstravimus. 

Ver. IGS.utei: Vind. n. ut. — Habc 
iiitem paullo aliter sic prosecutus est Isi* 
doros, L e. ad ver. 138. <* Cum tonitruo 
** autem simul et fulgiora (nubes) ezpri* 
**init: sed illud celerius videtur, quia 
M'damm est; hoc mutem ad auves taidina 
" penrenît*' 

• Ver. .164. F^dgert: i e. r« Ftiltgere, 
irel fidgur. Nonnulli, prorsus hiMpites 
leporilniB Lucretîi, indoetissime Fnigtera 
vduere. 

- Ver. 165. mpveant: A. moveat; omnino 
male^ 

V«r. 166. Id.' n. JBTm^^-P. Vind. V, 
ţd. A. OfduTt* 

, Ver. 167. MdpUL- Vind. V. ed. n. A. 
XJngipiHs linde vilâX expedire potui,. sic 
autem cogito: Uteia c nimirum, ut paş- 
sim fit, in g abiemt; «t ex on^i(psrt depniF* 
vatiopoaita sacqwn t vide at: ka-A. so- 
ios, et codd. quîdam Fii: relîqui unîreRÎ, 
r^dBois sed.tamea mendosisaune.— atic- 
tem; TLauctu. 

Ibid. Ancipiti ferro* Marcv Mn» viL 
525. 

^eă ferro anâfUi deeeinunt— •. 
•Servius; " Dicit autem aut ^ladiosi aut 



ftijpemif s.*' Omnino Hpemu$ In hoc locD 
malim; tam quod inter nislioos res aga* 
tur, quam quod râ gladios supervacneum 
seqnenţibus reddatur. Nec de nîhUo est 
Lucretii exemplum sdlicet 

Ibid. arboris auctum, Hoc, more poe- 
tico, valde familiari nostro, ponitur pro 
ipsam arborem : confer sis ii. 481. v. 11 70. 
quos locos Lambinus etiam apposuit 
Apage Pii Inficetias, ictum corrigentis. 

Ver. 168. auras: sic, longe venustius^ 
et yfetţtKiriftţf cum dulcissimâ sermonis, 
varietate, . P. V. ed. quos sequor: vulgo, 
auriSf sive aureis._ Adjuvat lectionem 
nostram Virgilius, ^n. xi. 799. Cari ver- 
ba repetens : 



I ■ mtea mana, tnaUm de^t toâtn per 
•mtfos. 

Ver.. 169* fidgorem L. M.fuJLguremi 
n, Jidgemm Isîdorus, ubi wa^mi ** Imx 
'* autem, qu» apparet ante toniţruum, 
*' alîbî^^or vocatur.'* Adi Cîceron. de 
divin, ii 19. et plura offendes, Lucretio 
bioem dantîa. A-urdius Victor, orig. gent. 
Bom. wsLvi, 3d— '^ subsecuto ccdi ftUgare 
*'parlter, touttruqao,** Hyginua, poet» 
astron. ii. 5.—" statimque tQnitruumt et. 
**fiUgorem coeli, indicium significationia 
^' feciase." Ita ad sîncerissimam codd. 
sorîpturam legendum esse dicimus, infaus- 
tissime quibusdam divexatam. Neque ali- 
ter Virgilius, ad ^n. viii 524^ 



Cum sonitu venit**. 



•vîbratus ab mthaejkiiâr 



" Cum sonitu: tonitrâs scilicet;*' Servius 
optime: qui consulendus est ibidem porro^ 



258 T. LUCRETII 

Hdc etiam pacto» Tolucri loca lumine tioguunt 
Nubes, et tremolo tempestas inpete fiilgit: 
Ventus ubi invasit nubem, et vcMrsatus ibeidem 
175 Fecit, ut ante, cavain, docui) spissescere irabem; 
Mobilitate siiâ fervescit, ut omnia motu 
Percalefiicta TÎdes ardesoere: plumbea vero 



et ad ver. 451. ejusdem lîbri: nam ad — conripint iwimift altaria/am»» 

liuotetnikii iUusfraBdain fiid«t egragi«. ®P°^^ "**« *^*" '•^ moroK, ^ait ip»— * 

Ver. 170. pariter igni. Plenum fuis* Ver. 175. tpisseicem Vind. ^^inşotrtt 

set *^ pariter cum ignL" Flautus» ii 2. 5. XX. tpi$cescere. 

pmdam^irif«'ctim2fl!xpartiain. Ver. 178. liquesdt: îta P. Vind. A, 

Ciţteri, gra^isBiiiio eirore, quieicit eifai- 

Ver. 171. E: P. V. ed. O. n. Et. Ve. bent 

lim Ex. Contra libros editores stulţissime jhid. cHant piumbea curm UqueseU, 

et audacissime inferciunt et post cautsâ, Ad eundem modum Mantuanus, Mn, ÎL 

Lucretius boc didt: ** Fulgur ex eâdem 588.' 

«* caussâ, propter quam motus bipennis ^ _., ^ . ,. ^ , ^ ... 

^^ , . ,. . t Et media adverrifijKf^iwto tempo» */iMifa 

" pnus cermtur, quam auditur ictus, solet -cm m : 

•* tonitrum praevenire, quamyis pariter . ^ , , , -. , , ^ . ,. 

« cum fiilgure mittatur, utpote ex eodem ^ ţ^"" ""^ ^'»'*" O^"»» "»* 

** nubium concursu simul natua." 

Ver. 172. wlucri lumine. VîrgîUus, ctnhtkpimibea^aai 

yp _. Q Missa solet medio gUuu haabesun coelo. 

etventls,et/«&ii««ocyorfliii. ^^ volwnda: i a. volum$i ut f. 

515. 1275. 

De edentate autem Ailmmîssatb dizimiia lyd. ^^ ligue9cU, el Qon onM 
in superioribus, ad i. 1005. 



IWd. lumine tinguunt .jolo revertaris Ver. 179. perscidii: Vind. V. «4 pir. 

annotata m ii. 501. 502. ManUius, 1. 710. ^^^^. q ^^^iVii/. 

Candidus in nigro lucet sic tramei Olympo, Ver. 181. mctantia: V. ed. tnctan- 

Caeruleum /iff^m/ ingenti /taiuii« mnndum. «ta; O. A. luctantiag n. nucattfM; « 

' -, .. , ^ , ^ j glossfi: X. nutantiof XI. «n^toncut. BBnc 

Ita icribendum putoi vulgo, Jindenst * * ' & ^ ^- _^ t 

ii«,*l«s«^ «w-«, «1^ lîi«4 vl*^ rfj autemven«miâ,atque.uting«rtueUiqii«r, 
Joentieiu9> ptfutenit sea Ubn Tetefes, jin- ^m*!* «a j^. «. .. 

ZTi ,. . *.. j _.oi n d wh gama em end atione Lncanum beabo^ 

MM. Eaoem medicma tadenda est Clau- j -m. ... .^ 

T^ -j II • IO "^ Fban. vm. 47. 
diano, idyll. l 18. 

' tenebrUque lemotii, 

Arcanum radiant ocuU jubar : igneus ora • Rupte in abrupt» •eopolec, extfcmaqae cont» 

Thtgithonoa^ UtofB« prospideos fluctoi, fricf«tfi« looge 



^. . . »^ ,. .. . 8emper prima vide«venlenti»%»Ai caria»: 
libn, cffi^i^ Has ▼ooeftkbrani passim 

confiiderunt. Ovidius, epist iv. 72. "• «• micantias propter candorem scOioe^ 

. ^ ^ ^ lucem per tenebras t*aciitoii<ta.* nam oOa 

Flavaverecundu8<mx<ra^ ora rtfdor. ... , .. . • •• 

et candida vela poetiB nrequentantur. Li- 

Ver. 173. tremvio inpete fidgit: consu- bri, nutantia^ luctantia; simill varietate 

las, quie notavimus supra, ad iv. 406. v. Lucretianis exemplaribus. Codex mein- 

299. Addam deni^e Virgilium, ecL viii. branaceus in bibliotbecâ publica Acade- 

105. mise Cantabrigiensis) a me laudatas afibi. 



LIBER SEXTUS. 259 

Glans etiam longo curia volTunda liqaeedt: 
Ergo fervidus hic, nubem quom perscidit atram, - 
180 Dissupat ardoris, quaai per vim expressa, rq)ente 
Sernina, qu» &ctiuit nictantia fulgura flammaet 
înde scmiis sequîtar; qui tardius adUcit aur^is, 
Quam qnm peryeniunt oculonimad limina nostra. 



mitientia. mhil feliduB in hfic arte erl- ** măny-twînkling feet;** de saltatorîbus 

ticâ excolendâ mihi contigiţ ^oogitani; «giUimist ezquîsitissinmn sdlicet Homeri 

nec dubito^ quin lequi judices assenaerint, locutîonem mutuatus, Od. e. 265. 

et uit» gustum yulgi sapientes. ^^^^ ,, ^^ ^ ^^^, ^^^ ^^^ 

Ibid» nicianiiafulgurajianuiug. Unde mapmAPITAI d^r* HOAQN. i^4»A^t 

canfinuAtionem m» ambigendam aocipît 31 j^mi»* 

emendatio noBtra Vugilii, quam priuB «»- ... 

bibauDus inD0ti.adiL385.iniEa.iK mctalume, pedum, ob .nte™.cantem Iu- 

^-. , cern interstitiis pedum veloassiine tnpu- 

diantium. Quo nihîl elegantius, et ad- 

tremont în vertice crhtg mirabUiter yfatţtxvrtfn^ excogitari pot^ 

«tnsoiaMe, dypeoque mlcantia fiUndna «fe- ^^ ged, ne sim nimius, în viam redibo^ 

quam primum Silîum Italicum casdgatum 

nam verba, micantiafidmina^ per spedo- dedero, ad Pun. vL 414. 

fiissimam periphrasin >/gttra declarant fluit omnfa ab antrb 

Nictantia igitur, vîbrantîa; ut nictatU Nereidum chonisj et, sueto certamine nandi, 

ocuK, ^brantque, palpebris cOeriter am^ Candida pcnpicno emniami brachia ponţii. 

novenmus. Hînc, ut longe elegant!»- jj^ri, connectunti sed ÎUud certanum 

sime D. Paulus, 1 Cor. xv. 52. ftirif»^»»k' ^^di satis indicat, nympbas seorsim lacer- 

^8 pro " vdocîssimo jactu adci," (vide ^^ ^ împr«pedit^ commovîsse. Ean- 

noBtram Silv. Crit sect cxxx.) Homerus, jg^ voccm sponte conjectura felidssîmâ 

n. 4». 12. Lycophron, ver. 970. ApoUo- restitueram Calpumîo, ecl. i. 79. nesciua 

liîus Rhodius, L 1027. ^xerunt ftirn* «•»- pnecepîsse boc Barthium: 
fH* et Sopbodes pervenuste, Elect. 105. 

^_ « -o-^^i*»^ -w-»-. T^* Cemith, utpuronoxjamviceiimacoBlo 

Mn-p^ f^^as, Pra«lare Nonnus, Dionys. p„,g J; „t^ptaddu^'^tl luce cometcm 

m. 8. de celert ahrum Iridis nictatione: Proferat i ut Uquidum nictet dne vulnere sidiu l 

'H f»4» ipuiTi^M* HTEPTrON mvifi^iu 'PUIH. Libri, ntUet, mutat, mutet. Nostrâ lec^ 

V . « . 1. «. . • tione nihil verius aut venustius. Vocem 

Nec cunosa minus cum felicitate traincus . ^ . . ^ • j« . . 

». ., . . ^^_ ° scnptor ipse statim vmdicat, exponens boc 

ule magmloquus, ad Agam. 902. T^^ -» «- 

■— — — » y mufmm Xumquld utrumqae polum de, ut «olet, igne 

htmtuţ itrm ntmtnrH i {i | >i « p ^ /w y cruento 

'PIIIAI2I d'ttutmrt: Sparglt, et ardenţi tcintUlst sanguine lampas? 

"«b«rimi.p«mul«oin«toffti«." Sed Yj^ "^ Cmm infcriu^ v«.88& 

«tximi interpreţi. offlcTo fttngetur noMer ^.'*«'; ^ ^ ^/^.T" ""^ 

^|,j^ Ycmo Vulgata reddit febater, ut nihil 

BU|ira, " in ictu ociili: "Le. tam 



8ome «hew their gayly-gUded trim, ^^ -^^^^ ^ ^ aliquam rem iniicere. t^ 

pentmo impetu, oculus valuent Sunt ta- 
tt ubi, felîdter audax; dizk, " Tbeîr roen, qui reponere volunt ** in nictu o- 



260 T. LUCRETII 

SciKcet hac doiaîs fit niibibii% et «mul alte 

185 Exstniclis aliis alias «iper inpete iniro. 

Ne tibi sit firaudi, quod nos infeme vidoni» 
Quam sint lata magis, quam fiuisum ekstnieta qîiid ezstent 
Ck>nteio{dator eQim, quom» «lonfsbus adsimflate. 
Nubila partabiint yeaatei transvorsaper anras; 

190 Aiit ubi per magnos monteis cumulata videbia 
Insuper esse aliis alia» atque urguere supernâ 
In Btatione locata, sepuHis tmdique veatis; 



«* euU;** sed admodum inTcniute «i in- Ver* 184. aU£: Vind. I>. M. O. ă. % 

docte. Fhrasis, idum 9ijactum luminii», XI. aUi; et dubito, an' pro oftini, ai de 

svpius illustnta est noius in hujusoe corn- 8ori|Merint antiquisGiiKii, ad formam advcr* 

mentarii decursu. Iwonim deamatam Lucretio^ et uepeaxh 

Ver. 182. adlicit: l e. lacesait, ferit, nierousuipatom: V.ed.aia; quodmemm 

et quaâ provocat, vel lacit^ e caveâ, foribus W «**»• propt» âmiUtudţncm <i et a in 

pulsandis; ad aentiendum sdlicet Vetus minuKulis scribendi characteribua; vide 

onomasticon: «' Zacw, ia, wmyfuu:*' î. e. ▼«""• !«**• «^ v. 836. n. ahu; perpcram. 

ad me duoo, vel alUcia Alibi vero dic- ^^ dispUceret altums et ea voz miDo 

tionit attigimus proprietatem. Vide Fes- negotîo ductum amitteret, et in aUi dc- 

tum in voce. Porro, Bentleius scribit «neret: altu, aUu, alţi. 

guiOf pro fui: qood nou «'•^"■"^ nec ta- . Ver. 185. inpete miro: . îta ut aviditate 

men neceaearium. mirabili magnum spatîum adimpleant, et 

Ver. 183. liminat de optime Vind. L. ▼a»*® c«™ molimine: confer v. 201.202. 
et Juntina; emUti, iumma, per iolitam Ver. 186. Ne: P. Vind. si collatori 

abenationem scribanim. Sane elegantia- ^^ Nec.-~infime: vide iv. 441. «c 

sima est translatio limen ocuhrum^ cui &utem acrîptum conspicititr in Vind. L 

veri)um adlicit congruit cum amidssimâ ^* O* n* ^* ^ îmmutare non easet sobrii 

societate: conferas autem iii 360-^71. editoii8,optimorumcodd.testimoDiacleve- 

Et phrasîs ocuhrum limina nottra apprime nerat»: P- V. ed. B. A. inferrej ut sub- 

Ij4icred8natet,profiojtrprttmocttlbr»m/f- '"^^^ commulantur n et r.* n. infirmi 

mina s vide nos ad iii. 372. Abomineris l^us memorat andquam lectionem iufiima, 

interea mecum, lector lăute ! editorum in- «emeiidătoris 'baud dubie cujusdam soltdti 

▼enustorum impudentiam, sic ez arbitrîo ^ metro.-— Caetenim^Mt deestix. eifiudi 

poetam oomimpentSum: tcriptum erat in margine cod. S. ţn> 

• Jraudii ac placet antiouiasimorum inos in 

Freigerum vero mîror, adeo Lucretianas Nonium Marcellum, ini. 130. Vetuşo- 

îndoUs ignarum, ut affirmet, de veritate nomasticon agnoscit defrudo: sed boc pro 

barum. aibitrariaram scriptionum mdkun defrundo, «Xo^im». 
luperasse dubitadonemposse! NequeVîrw Ver. 187. vnt: P. Vind. M. O. n. % 

giUus etiam, denique, se coram intempe». n. sit: V. ed. iic-^-exUructa: V. ed n. 

tivum stiterit, aimiliter ad iEn. iL 634. exHrictut;^ O. extritus.'-^id: P. V. ed. 

locutus: M. yttod. 

Jam pâtriae pervtntum ai tmUna ledb— . . Yer. 188. ad^imUata: a, astimul^t^. 



LÎBER SEXTUS. 



261 



Tom poteris niagnas molds cognoscere eoniin» ( 
Speluncasque Velut, saxis pendaatibas stractas^- 

195 Cernere; quâs ventei qâoni tiempestate coortft 
Conplerunt, magno indignttQtiîr mitnnure dusei 
Kabibus, in eaveisqoe ferarum more minanturr ^ 
Nune hincy nune iffine, firemitus per nubila iniltniit; 
Qacerentesqae /viam, drcumvorsantur, et ignis 

200 Semina eonTohrunt e nubilais; atqoe ita cogunt 
Multa, rotastque cavis flammam fomacibug intus^ 



Ver. 190. Akif V. ed. n; 7. jtf forte, 
pro jic: O. AsL—^i: n. te6i.—- cumu- 
iiîia: P. collataj Vind. cutată; n. cokUa; 
qiu sunt errores compendiarieB scriptors 
trStmenâi: O. A. jyrocul alta; quod pro- 
pe absum, ut Teram poetae manuin existi- 
nieni« 

Ver. 191. urguere: vulgo, urgere; sed 
in ticnrupteU^ V. ed. vestigia venv scfip- 
tur« statim deprekendas, vignere: n et u 
passîin confusîs. 

IbSd. supemâ: i. e. ** ea, quae sunt lo- 
" cată in supemâ atatione.'* Quod mo- 
nendum habuî, quum vox supemâ sît ia 
casu recto, judldbus, qui praeiTeiint, edi- 
toribus; quantum valeam ihtelligere. 
H»sit saltem Bentleius, et correxit ni- 
perne. 

Yer, 192. sepidtis veritis: Momno sdli- 
cet; quemadmodum Virgilîus, iEn. ii. 
265. 



Sed enfin Carus noBMrin animo tidÂur 
habuisse veterem poetam apud M. 'Mk 
Tuse. quostt i 16. utâ T.mAinin.ppor 
monuît: 

Per jpeluneas somu structtu tapeti» pendent^S'^ 

"Nec alienus aderit ^scbyHis, PnmL vincf. 
300. 



'AvTtMTtr m p T f m'" . 



MOt rwptipifii 



• arbem, sonmo vinoqoe sgpulti 



Cbnferas Claudian. in Rufin. i. 257. Phi* 
dimt. cathem. ix. 54. Lucii, junior, in Mt- 
nâ, ver. 201. 

Ver. 193. Turn: V. ed. Tu; nonnude, 
sed: a Tu venit varietaa. 

Ver. 194. Şpeluncat saxis pendenttbus, 
SimiBter Ovidîus, in egisL xt. 141. 

jtmra viient ooifi* scabto penămUa tofihs. 

Apposîtus est etiam Mantuanus, ^n. L 
166. 

' Fnmte wb' advenft tcspafti peaieiil^ui tminuiu 



Eckcter 

b» bus ante tot et talea Uteraa in voce* 
Orudass a quâ scabritie numerorum Lu- 
cvetianas aurea nov aUunTuieae certemi» 
rari liceat; atque ea vestigia rusticîtatis, in 
illud evum duravisse. 

' Ibidi sarh siruttbs, •Mwr& parxter, 
Mn. ia 84. 

TempItLilei /ayo v«oera(OT JlrMcte-vetoilţv . 

Ver. 195. tempestate cooriă. Idem, geo» 
iii 476. 



mozCo coeli miaeranda c^irrta eit 



Ver. 196. magno indiginaniur murtimre 
dusei— fiemitus, Haec etiam omnia dilî- 
genter suiş intexuîi illis vates, de ventîtf 
itidem loquens, ad" ^h. i. 55, ex qiio sal. 
tem secula dîdîcisse poterant, quibus ho- 
noribus Lucretius erat prosequendus,' quo 
studio diebus ac noctibus evolvendus: 

HH, iniigmmteSf magno cum murmure mont&r 
CbKiun eiaiutrafremunt"^ ' ' - 



862 T. LUCRETII 

Donec divolsâ fiilsenmt nube coruscei. 

Hac etiaiti fit utei de caussâ mobilis iile 
Devolet in terram liquidi color aureus ignis; 

205 Semina quod nubeis ipsas permulta necesse est 

Ignîs habere: et enim, quom sunt humore sine ullo, 
Flanuneus est plerumque colos, et splendidos, oUis. 
Quippe et enim solis de lumine mnlta necesse est 
Concipere, ut merito rubeant, igtiekque profiindant 

210 Hasce igitur quom ventus agens controsit in unum 

Vcr. 197. Hoc ordine Terbonun n. co- 'hju^ *««r ir«i«, 'EUISSIIN «AOTA' 
dezr 

^ ^^ . ■ , propter eywo* scîlicet, sub nartJws îgnem 

volventes, et emantes, his usus est fimgicus 

Ver. 198, Jremiius: V. edLfremiturs dictionibus; vide Vîrg. geo. iii. 85. Lu. 

^odaccidit peccatum propter similîtudi- creţ. îL 704. ut alios non allegem. 

nem Kterarum r et s: vide Drakenbor- Ibid. cavisfimacibus. Idem LucUius, 

chium, ad liv. iL 6. 6. L. M. fremitus in exordio poematis modo memoraţi: 
unde me persuasum habeo rescribi debere 

Jremitum; l e. fiemitu r nec de nihilo est, '*^ "****' ™P**^"« cavis/ontaeibtu igno^ 

nomen fremitus in numero multîtudinis Ver. 202. diwlsâ: Vînd. H. dwulsâ, 

appd Maronem haud invenîri. LuciKum ' Ibid. Julterunt coruscei: î. e. folgur fe- 

m iEtnâ, ver. 57. sic esse corrigendum cenint, jaculantes et emicanteă. 

Ver. 204. Devotei: Vînd. T. DevolveL 

Hdc magno tonat ore pater, geminantque fe- — ^^^' ^' *^'"s; reliqui omnes calor, sed 

,T ^. ^^^^ mendose; quod sequentîa satis anniunt 

Unchque ducordifremUum «imul agmine ^enH, H«c vocabula passim pennutantur. 

Adeas autem, lectori yelim locum cor- ^^^ liguidi ignis Semina: htfM r9f«t 

ruptissimum. ^vt^futra* vide quae dizimus ad v. 282. 

Ver. 20a convolvunt e: V. ed. B. con^ Virgilius, ecL vi 35. 

volvuntur ej X. ii. convolvuniur. 

Vpr on^ i7/>.»«»««» . Ti/T ^ SenUna terrarumque, aninueque, marisquer' 

ver. 201. Jlammam: M.flammasf a- Et «««Wi simul i^«x_. »4 ^ 

Dese dS» 

Ibid. Totant fiammam. Horatius, od. ^""^ inteUîgas quid velit de Empedodis 
iv. 11. n. ™orte Diogenes Laertius, viii. 75. qui io- 

- _„^ ^ cus M. Casaubonum prorsus labefecit: 

SonUdum/iiiinR^ trepidant rotantet 

Vorticefumum. E' »• nTPOS »,»4mvrlrtXi.«. «•* HIE « ?yr, 

Ad quem locum libens admiserim BenUeii ^** ** *'* " *'"^* *"*"^ **** '*^' 

oo^-ecturam: compares Virg. ^n. iii. î. e. " « 6,ft«.,Y îmmortalem vîtam, %iWa 

57 J. Hmc Idem pendet, ad .En. i. 50. '^ ignii hauriendor Hac inteipietatîone 

TâibtJIammato sectim dea corde volutans: ^^ certius. CorippQs, ii. lâ. de difioâ 

? « CC u n . Sapientiâ: 

I. e. "bas flammas irarum rotans." Eu- 

ripidem in tninsitu expHcabimus Phoen. ^*c«w/i5wi<fojîbnnatrixcondidit(f«r^/. 

IbîcL cdor aureut ignis, Hinc aum» 



LIBER SEXTUS. 265 

' Conpressitque locton, cogens; expressa profbndvmt 
Semioaf qnser &ciunt flamnifis fiilgeîe colorii 

Fo^ itefn^ gnom larescnnt qaoque niibibi o^eli 
Nam, quom ventas eas leiiter diducit etiiiteid, 
215 Dissolvhqiie, cadaot iiigratiis iUa iiecesscf est 
Semina, quse faciunt fiilgorem: turn sine tetro 
Terrore et sonitis fulgit, iţulloque tumultu. 

Qnod snper test, quali natura' praedita constent 
Fulmina, declarant ictu subinusta vaporis 



m{, Virgilius, gea I. 232. et aurea siderâ^ îtenim, ver. 217. Nonius autem sine . 

JEn. ÎL 488. varietate lăudat versum, ad z. 12. 

Ver. 206. et: P. sed; metro reclamante. îbW. raretcunt nuMa: qualia Virgîiîo 

Hune autem, et duos versus sequentes, nuncupantur Tenuia lâna veOera, ad gea 

Tel scriba codids, vd cuntor editioms V. >• 397. et nobis Anglia, FUectf clouds. 
ed. tnmsfluit, sîmiU terminatione verr. Ver. 214. diducit: V. ed. O. n. dedu^ 

205. 208. necette est deceptus: de hac ^'^* 

autem erroria origine, conaulas velîm Ver. 215. ingraţii»: univers! libri ve- 

Valckenamim in notîs ad Eurip. Phoen. t«f«. ingratius: sed recte viri docţi cer- 

5^ tatim correxenint, utî nos edidimus: re- 

Ver. 207. coh»: Vînd. M. O. A. X. IX. d«« «^ iii 1082. ubi simUiter peccalum 

tfUffr^^oloi et: TI. coloret.-^-oUis: Vind. «»*.— Mox n. cufo, pro turn. . 

au A. n. X. et n. ut vîdetur, a prim Ver. 216. tetro Terrore: l e. ntgro: 

manu.-«rt autem deâdetatafin Vind. O. uti fit e contrario, nubibus dense conglo- 

ZlnAsicveisusexhibetur: "^^"^ «* nigncante codo: vide verr. 

175. 179. 184. et qus notavimus ad v. 

Asmmtiftti t>lenim^e color— «. 1301. 

Veir. aoB. e$ abest X. Et Vînd. n. Iu- Ver. 217. et tonitit: sic ii. et, ni faJK- 

nuna» . . mur, verissime. Nonium audiamus, ad 

VBf.209.rttfcBnt.- V.ed.X.ittd«fa«#. ▼">. 67. ita castigandum: *' Sokiti t!k 

IbWL ^neii projundant: quia sunt «- " «»»» J^- »w*^ et wno, Pacuviujh 

pm sdficet; ut m<jdo în ver. 204. " Duloreste: 

Ver* 210. eontrusit: n. contorsiti er- « Q^jd^am autem hoc i«m/i «t, qnod rtridunt 
roie non infefici: velut vi turbinis încuro- <• ibret) 



(( Caecilîus Calds: 



bens. 

Iknd. Ordo est: <* Ventus eontrusit 
"compfwdtqueinunumlocnm." Beht. « Nam quUlnam fore» fecere i«ii/ir' 

^^iv$, V. ed rt aoniss A. atque tonta relîqui, 

Ver. 211. eogens: V. ed. tegens. Ni- et sonitu: sed liquîdiashnum est, mi lec- 

minim c, ut passim, in t migraverat; et tor! rarius vocabuluita librarios de solito 

ex togen» facile^ tegens natum est. . în errores oonjeeisBe, et nosmet laudabili- 

Ver. 212. Julgere: P. Julgorej unde ter sinceram^ Lucretiî acriplairam «po- 
menit alius enror in V. ed. fiUgure scili^ suiase. 
<**. Ver. 218. fuaii: P. O. n. guod sic; 

Ver. 213. Fulgit: A. Fulciti ut mox deest Vind. V. ed. A. ii. X. «nde credft- 

VoL. III. S 



26* T. LUCRETII 

220 Signa; notssquue, graveis halantes sidfaris auras. 

Ignis enim sunt hti^, noa venti» signa, neque imbld& 
Pretereas 88epe adcendunt quoque tectadomommy 
Et celeri flanunâ dominantor in. aedibiis ipsia» 
Hune tibisubtilemi cum primis ignibus, ignem 



bile est veram vocem jttn diu excMiâse, cauasam^ aura 6a luce pariter aâhiberî 

et tam guali, qnazn quod ne, emblema esse aolett periegM annolata nobia ad ii BSO» 

correctorum, justam vereâs menswram ut. Amobius, lib. vii. p. 234.—'^ inania apud 

cunque adimplere cupientium. J^tmt' et ^' bos odor est, nec aensibiliter oommoTcre 

AU. babent etiam quod sic. ** aura eos potia est nidoris alicijus-^k'* 

Ver. 219. ictu tubinu^a vaporis. Sic, Apuleius, apoL p. 66. ed. Pricsei: f* Fl- 

Ittrtim ex coi^ecturâ, rescribendum pu- " cilius ad eum Alexandriam vini auro, 

tăvi; neque lector sagax et eruditus, uti <« quam fiimit penreniret." Sillus etiun 

cbnîfido, me temeritatis postulabit, cum Italîcus, xiL 134. appoâte: 

varietates lectionis in animo penâtate ▼o- 

1..- ., xT'uM -A 1 •. /. . turn sulfure, et Igni, 

lutaverit Nihil interea wbttUm fulguns ^^^^ anhelantes, coctoque bitumine. campoi; 

^caciam felidus potuit depingere oompo- 

sito verbo subinutta, Editur nimîrum i. e. *< auram tuljvrit halantes^" rd spi- 

▼ulgo : rantes. Friscianus, in perieg. 879. pere- 



declarant ktus, et inusta vaport^-^: leganter : 



aeque abter P. Memorat tamen lUe co- PertUis h«c generat telIuB. aorique metattu 
dices antiquoa, quT mfxfa, pro inusta, 

pitebent; ut est fn Q. quoque: VindL V. Catonem in Dîri», ver; 44, msămmet»' 

ed. B. X n. ictu et inusta vapore; L. M. stitutum lectori dabot 

ictu et inusta vaporis; n. ictu ut inusta p«^t„„egete.; mv^igmbus, aura 

Wipore: qmbua leges numerorum acriter Traii8volet,arborlbu»conlangatirt«rJ«-aifctfc. 
obnituntur. De veibo autem suburo, con- 

aalaa lexîcognphos. Qui minore Tîolen- ^^^ clariua. Vîri longe doctiariaii w- 

tiaioeufflnHori8Uore8titueroyalebît,ba. nustates versuum minime percepenmt. 

bitâ membrantfnim optimamm ratione, d l^Gnudi» - Felix, cap. zxnrîiL «* Sane, 

înlmam Ubenter defenuBi et magman ^'^uod eaput wm ooimiamţia, igomâiA 

ApoUinem babebo. ^* jiuram botti Jiori$ naribus ducere, noa 

Ver. 220. halantes auras: P. V. cd. O. " occîpitio, capillisve, eolemus faaurire." 

A. X. XI. kalantis^ vel kaknUeiSf auris; ^^«» diicag insuper VirgilU exqwint» 

perperam utrumque. Sane acribere pos- elegaatias degustare, ad 3S.tl, i. 591. 



— ^— — — — ^— limen^xK juvent» 
not«quefrflW/, halantes nilfuris ««ni: »urpufeum, et tetoa ocolii «4(l«r«' *«»«».• 

ut Virgilxus, ad gea vi, 109. '^^ *' auram pulcfaritodinis nitidiastmam 

per nenuiam qmdem videre qmvit H^ 
aed vidipata malim; ut w. 39a îL 417. nius; boc nomine tamen valde laudandus^ 
•Ihid. suljmis uuras, Mirf^w^ua^ haM^ quod non silentio, c«terorum ad instar 
tum, afflatum, odorem, aulfuris; sicdio- iaterpretum, ignoiantiam dSasimuIaveriţ 
tum, quaaî spiraret^ quia aura sit vebicu- Te confer ad carmen de Pboenice, vff. 
lum odmvm: unde, .*ob' eandem prorsus 44;. ". 

3 



LIBER SEXTUS. 



265 



225 Constituit natura, minatis motibus atqne . . 
CorporOjus; quoi nihil omnino obsistere possit; 
Trandt enim validuin fulmen.per ssepta domonui 
Clamor uti, ac voces; traqsit per saxa, per sera; 
Et liquidiim: punoto &ek essintempore, et aunu 



Et primi emicuit lurnuui aura levb : 

ttque lites aBstuanthim et ioeptientiiim 
editorum valebis exigui jactu pulverb ae- 
dare. Ponro, diun in hoc sum, ne habear 
intempestÎTus, ai Prudentium inteipreter 
ad faamart. 297. 

' Uium p^pneodc redolent&nu, et peicgrioo 
Pulvere, femineas spargentem turpiter auras; 

ie ** de oorpare atio difitindentem femi- 
"oeos odorea.** Pudet int^retum in 
codem obhaerentium Prodentîo, ad periat. 
^•519. de4MfiftM#iiuvt^tiimc«iieitte: 

Coelestii aitram munerb 
Perfusa subttu haurinnt: 

Le" odorem suffiminum, illis incenso- 
**nim.'* Ipsîsfiima Cari verba sumpsit 
Stittus,Thflb.iv.417. 



âal^ sed.baud dubie aine acriftis exem- 
plaribus: Vind. V. ed. L. M. II. ^. XI. 
te; o. setei quam lectionem Piua etiam 
memovavlt. 

Ver. 229. flammâ donututniur: vedi ad 
ver. 88. 

Ver. 224. Hvnc: P. O. n: Nunc-^-HBi: 
n. u6t*. 

Ver. 225. motibut atque: »c Ia M; O. 
A. IX. Xi ti, **fidmen nindrum' intra par- 
** viaBimum spatium sooa ttotua peragit, 
** alne vag«ti<mibua obliqvHatibusque; a- 
^ dco nt per tenuisaima foramina transîre 
** possit" Optimo sensu, atque expedito. 
Vind. V. ed. T^orUibusque j P. mobUtbuS' 
quef ut mlgo; aed, an codîces banc acrip- 
taram auppedîtaverÎBt, vriicnienter am- 



' et odori lulfiitis aura. 



Nefas fuerît Kuripidem negligere, Hîp. 
poL H08. 

fi 9un OAMH2 nNETMA^. 

Csterum, mena poetas, qui Phcenicem ce- 
ciiut, modo dtat^ Oudeadorpio etiam in 
notis ad ApuL met p. 25^. snale inteUecta 
ot; quod Talde mitfor. 

Ibîd. sulfitrit auras, Quas dedîmua de 
luw yi dictionia aura îâc et alibi, nibil ap- 
tius illustrabit Homereo verau, qui turn 
memoriam fefelleiit, în IL <^. 555, 

quijta/its mox aur/utn nuncupatur, ad ver. 
^. cognato prorsus nomine. 

Ver. â22. seepe: sic sponte copjectana 
'eposueram ex cod. A/i^tionesegue; et 
VI eandem emendationem Vossius vide- 
lor prior inddisse. P. per se; ut evulgarî 



Ver. 226. iMftt/.'^ sie V. ed. T. n. vulgto, 
na^r^-obtisiert: P. Vind. V. ed. n. :s. ah- 
sistere, 

Ver. 937.'vaiidum : P; V; ed. Ti.'wdides 
■malei 

Ver. 228. u<f' «c: Vind; H. «f Adcţ V. 
ed. O. i4# h€Bei A. utka$t X. tct ac- £t 
Bentleiu* O^eiehltim probM, qui i«rattifi 
aporium putavit Redeaa aatem ad i. 
49a 

Ver. 229. lifuMumfineit Ot J^Umen. 
KUno aiaguUiri cum elogantiâ locutua ^ 
magm ţvetii aeriptor< Suetonit»^ ii. 97. 
** Sub idem tempoa ietu fidminis ex iH- 
" aeriptione afatuca crjua prima nominia 
«• iitem^uartt." — ^n. autem de auo inore 
dat poncto, vice puncio, 

Ibîd. Egregie. et poetice .daudianus;, 
de sext oona. Hohor. 344^ . 



. bk tafiescente wluti» 



Sub>idit galelj Uquefactaque fulgure cuspis 
Cauiduit, et suMtis fluxere vâporihua enses. 

Harercampus» 



S2 



266 T- LUCRETII 

930 Curat item, vasis integru vina repente 

Difibgiant: qida, nimirom, fidle omnia circQm 
G)nlaxat, rareque fâcit lateramina yad, 
Advemens eabr ejus; lit^ insinuatuâ in ipsum, 
Mobiliter solvens differt primordia vini: 

235 Qaod solis vapor aetatem non posse videtur 
Ecficere, usque adeo oeDens fervore coruscot 



Ver. 23a Edilores, an audacter ma- mina autem pro kUera capio; non, ut 

f^ an uudtey" non eqoidam temere diju- nonnullis placuit, pro lateres^n^Caetemxm, 

dîcaTerim, es arbitrio inferciunt ut poet codex noster n. chartis întegris, at li- 

îtemr videas nonita ad ?ei^ 115. niperiua.- braiio cessante, cum hoc Tersu defidt 

Ihîd. Curai: ut locutos est ad iv. 8Sa Ver. 2S5, insinuatut: sie optime L. M. 

elaUbi. A. atiter enim constructîo inoflSmso pede 

: Ibîd. OBftit HUegris, PUnIus» nat. hiat. non prooedh. Vulgo, imiHaMilMr; quod 

ii. 5Sk *' Tertiwn eirt (gemu fulmims), ţilaottît editorîbus^ Qxhil interea enibesoei>- 

** quod dinun Tocant, airiic» maxime .iâkmi Ucel oratienif leriem dondnnaw ei 

f* aatur», quo dolia ezbauriuntur^ întao arbitrio neceenim baberent; sno eicoa- 

** tis operimfinti% nulloqiie alio vertigie mentitio fine veisib sufiardnatft sdlicet. 

"relicto." Lambînus. Ver. 234. Mobiliter: ă, NohUUer^ 

Ibid. vam^ a rsoto MMum, vel vasua^ Mobiliter autem differt, pro ceUriter dis- 

vt iii 455. Cwar, belL âr, m. «7.— « ne jjergit, dissipatque: vide sie ît. 791. 

•«condamatis quidem fw«f-." Sicidm y^, ^^g. vapor adatem: A. vaport 

aiibî, etam, apud Itidca qUMreodi. Gloa- ^^^«1. , Vind. wpore tăcere^ quarumcor- 

«num Yetus; «• Fonim. tmtm^Vatu», ruptdanim faeilis est rwldenda mtio, ad 

^"^"* hune modum: Scriptum arat. utîqueolhn 

Ver. 232. rare r V. ed. ram— ^rtero- .^ xnembranîs anUquissimis, vapor etate, 

^^•.^•(^V'T^îfT***^*^"^ Mox prima Utera posterioria vocabuU ^ 

«««lmniHjs)V.ed.RO.A.&/mioi«. ^^ ^«.it; * abnt, ut passim. in c; 

mas Vmd. htera minu,^ >. /otero mţa«, ^ ^^ horizontalis, quâ elementi « ^ 

«astigns literanim Msdem cum ve*gus ^^^^ ^^^^ „^^ ^^^ ^,^^ f^^^ 

#a latmmtna^i n. laUra mmm. Ma»- y^ g^ribam, pro fiequente minus îndick) 

tiam» Capdia, bl. riL de ««.A^^ omîssî ^, vL po^r. 

aeribiti « Wa^im^ an inu^ did debeat» ^^.^ ' . * , , 

- qu«ituk^.-.Itaciilo-H»« voiibm laoeite ^^"^ ^"^^- '' *• ^'"^' ^^ ^"«T' 

•• iT-» ZTuI^^L!^^ -K^**"- ^ide iii. 508. 812. 999. v. 557. Uâ- 

•• debut^-th 8ed boc nomen per avora»- , ,. . ^ u j- j* 

^ xi j 1. ^^ .... 1 . . taUssimum est hec dicenoi genus. 

^ ham dedinacari etentsiBgiilin nomi*' 

*« nativo m«, gMiilivo «im, 4ativo uati, ^^' ^^' ^^^^'' ^ «• velocitcr agî- 

«* irtllatiTO a mti. Ty ^ p ţiut tamon gem- ^^^> fortiter impellens, fsrienSy conmio- 

tivo pati, ut: yens, tdit suiş: redeas ad notata in l 1^ 

Hoc autem vencrande vetustatis mooi- 

mentum felicissune oonsenratum restat m 

£ quibus iUud vati recipiendum denique M. nam in L. c abierat in t, tdlent: unde 

«adstimavi, ut structune sermonis com- fluxit iUud tdlens Ubrorum Vind. V. ed. 

modius» et &. varietăţi phraseos, cujus O, A. X. A. et inde poUens commnnium 

orat noster in omni tempore studiodssi- editionum excogitatum fîiit eruditîs: P 

mus» convenientiufli. libri» vasis. Latero' candens, Voz enim veio haec Lucretiisa 



LIBER SEXTUS. 267 

Tanto ifiohiEor ^is, ot donoinantiori haoe est 

Nune» ea quo pacto ^jigEiaoturi et inpete tanto 
Fiant, ut posaint ictu dkdudere tmt&»9 
24eO Disturbare domos» avellere %na trabesque^ 
Et n^onimenta virum connudiri atque cîece^ . 
Exanimare homines, pecudes pcostemere passim; 
Caetera de geneare hoc quâ yî &cere omnia pofisunt» 



nan videtur alibi ezstare, nîsi in compo- caxnput, scribunt cfemo/irt , quod placuk 

ntis. editoribus et Bentleiot aed in ni valde lu- 

Ibîd. fervore corusco. Virgilius, geo. L bricâ, et in tantă n^^gentis suspidone^ 

2S5. ' Cerds testimonfîs snbflicribendum pata 

Quin edam nostra lectîo exquisitioris est 
Umperwhnaaaui eleganţi», ^ multo magis obnoxia stoU« 

donun scribarum importunitati; ^od 



le, ** nîfe' radios joadanU;** unde sta^ tis extemplo Ugueat hanim nrom callen- 

tim liitelligas, quam sodetatem amtcam tioribua. 

ineant dictîones ocOetu et cmrutco. Idem * Ibid. numimenta virUm. Uaro, Măi. 

ManU ia w M^ JSn. ^ 47a Ita distânguen- viii 318. 

dus est: 

— — * auditqDt virăm mmlnuHta priorum. 

Tertibuhun ante ipsumrprtaioque In limine, Motumenia igitnr non tepulcra tantum- 

^J^^^H^cmsau^, . modo. sed magna quaOibet opera anii- 

quorum : i e. //umftmra' qufecunque artifi^ 

Quod, jam video, HeTnius etiam perce- ficum memoriam perpetuant; et iBometU 

pît; qiiamvis vir egr^us ita locum de- posteros, ui sint auctorum memoreă» 
daraverit, ut satis ostendat, se venusta. Ver. 243. pouunt: ita P. V. ed. B. O. 

tem proprietatemque singularum dictio- A. % A. yru\gq,posiirU, 
mim ne minimo quidem sensu, nedum y^r. 244^^ te: deest Vind. V.fid. B. Q. 

tactu întimo, degustatas percepisse. Alia. a. :». atque minutiora vocabula fadlîna 

a4jiceiem, nîsi viam stravissem in supe- dabuntur: M. guainj aed videy. 92. 
fiofibus latam satis et ^pertam lecto- Ver. 245. ^^» «fe.- sic visum est 90. 

ri, modovditingredi; per quam ad rec- Wg, prababiUtatem in contextu Lucietsî 

lioiiena phurimoram looonim in omnibus oonrtituendo tt udioriiiiTime sectantihusk.er 

pofilîs InterpretationeOB, respecta vocabnli oonjectuf rescriberet aam, quod evaU 

coruscus^ aditus petet; et hse notas nimi- ^ gglet, gignier e, licet in P. compare, 

mn nimium suoereacerent ^ oorrectorem redpit Vind. V. ed. B. 

Ver. 94a ligtM: Vind. L. tigna; si h, ^ S0 gig^i 0i Mfuda -ladaManlibwu 

fas sit credere collatoribus: M. tigna. Jşn^iu^ftmpoMamlm^ 0. mo âe^Wbaaăâ 

Quod dedimus, tutius est, atque miyori* soriplOfeB fMMMÎm obaraMM. .CKi pmgign$ 

bus auctoribus innititur. Aliter nihil in- t » . . A* pntgigmi « / iU nime g^pu .*> 0fm 

terest scriptoris scqpo, tigna scribasi an dissimilitudines meca esse «rnimentiti» 

lignot me saltem judice: sed iilud malim^ nwwerorum caduoorum medicament» se 

Ver. 241. canmoliri atque ciere: L e. iponte amfttentur. 
'*ita oonunoliri, vel aggredi, ut deant, Ibid.J^uZmmacfe(Ta«st«iVK6ifrtt«.Ma|^ 

** sive eruant, et e looo moveant." P. sa- nîfieo sermonrsic Sulpidus Severus, iac. 

ne, et M. si fidos egerint iile et Haver- hist. i 90. ** Sed, ubi Deus monti iuati* 



268 T. LUCRETir 

Expediaih^ neque te in promissSs plura morabor. 
245 Fulmitia gigni de crassis, alteque, putanduiH est» 

Nubibus exstructis: nam ccelo nulla sereno, 

Nec leviter densis mittuntur nubibus umquam. 

Nam dubio procul boc fieri manifesta docet res; 

Quod tune per totum concrescunt aera nubes 
250 Undique, utei tenebraâ omneis Acherunta reamur ' 

Liquîsse^ et magnas coeli conplesse cavemas: 

% • 

A * 

'< iii, valldis tubanun dangoribus aer Ibid. atne Formidinis ora. Grandis est 

** quatiebatur; crcus^que nubes crebris prosopopceia, et sîxniliter figurata baud 

^^'cutnjidminibusadvohfehantxir.** minus sublimi Seligionis^ în i 65—67. 

Ver. 246. exstructis: P. Vind. V. ed. quo te redpîas. 

B. A. extractis; sed Fii quidam codd. ex- Ver. 254. conmalirr fitlmina» Hiac 

structisf qui memorat etiam varietatem Virgilius manibus minime poroentibua 

extrusis, subduxit, uti pxius ostendimus» adgm t. 

Ibid. caelo nuUa sereno Fuimintu Ita 329^ 
Virgilius, m geo. i 487. jp^ ^^^^^ ^^^ MaOforum in uoOe, coraacl 

Noiialla.c«tocecîdenintploni«r»» Ato«a «-««r ctortrâ: 

j^tiTfi— — . i. e. " exercet, et aggreditur, fulmina, ym 

' Ver. 250; Eedeas ad îv. 171. ubî ver- " j*™ missunis, dextrâ se buc iUuc jacu- 

sus coram positî, vere nobiles et subU- " l^itej" âve, uno vetbo, UbratfiUmmi, 

mes, jam venerunt ^ Vîri sdlicet eruditissiini ratîones elţmo* 

Ibid. Acherunta reamur : V. ed. adie^ logîcas sermonis neudquam perspectai 

runt arctamuri sed nuUus dubito, quin habuerunt, adeoque magnas lîtes de ver- 

erraverit typotheta in errore ezhibendo, borum constructione frustra commove- 

et scribendum fuerît, adieruni artamur: '"'**• 

qU8B sunt îpsîssîma Luqretîi scriptura, Ver. 255. nigerni7n6t«. Virgilius, JEn. 

quum în Longobardids formis sîmillîma ^' ^^' 
sînt cA et dl', e et /.• t. adierint aera. Turl>klu8i«*«-aquA,d«ii8îsque«|£»m««iaai. 

Ver. 251. conples^: O. comj)Iexaj A. *'^* 

^P^;^' Ver. 256. demitsum: sic sokas R idi- 

Ibid. codi cavemas: ut Cicero, de suo qua omnî» exemplaria, dimiamms qnod 

consttlatu, divin. 1 11. ^^ ^^ ^fAxsnt, vulgatum onmino «ti- 

JRtherit «terni «aepta atque Uxcluia cavtrnfs: nendum arbitrar. Virgilius, in geo. i SS»- 
i e. mmXm ftfmf vmde non dubitem ety. Q«iiqne«atli \at^^xaa:cBthdeauttiHs imbrm: 

mm «mm habera vocem Latînam; et jj^i tamen pariter librî fluctuant-/u- 

NCte «arţU c«rfi««m non caiun, srillcet: «^, veteres omnes. /Wnien; sed vîtîose, 

Mţie «bter doetissimus Galakenis, opp. et usitatissimâ aberratione Ubmrionm 

^~l ^ * Virgilius haud acoesserit inopportunus, 

Ver. 252. tetrât V. ed. a. terraf în alîâ quamvîs materia versatus, ad JEb. 

propter dmiles r et ^, de quo sspîus mo- ix. 815. 
Buhniu. 

Ver. 255. Inpendent: P. Impendunt; ,, ,, ^^ Ttantotocorpore.^ar 

VitML V <ul T /\ A ^ ^ r j Llquitur.et^tfrtOtt {nec respirare potat«) 

vino, V. ed. L. U. ă, 2. n. Impendant numen agit— w 



LIBER SEXTIJS. 269 

VufBte adeo, tetrâ nimborum nocte coo^, 
Inpendent atrae Formidinis ora superne, 
Quom €x>nmoliri tempestas fidmina coeptat* 
255 Pra&terea, persaepe niger quoque per mare nimbus. 
Ut picis e (XbIo demissum ^umen, in undas 
Sic cadity et fertur tenebris procid; et trahit atram, 
Fulminibus gravţdam, tempestatani atque procdlia;-^ 
IgnibuS) ac ventis, cmn primis ipse rq)letus: 



Kecvel huîc loco desunt codices odioşi, effuafa Imbribus atra 

^ /'ti/m^n exhibeant; usque adeo voces Timpntat^mt more fv»— . 

îatBD paanm confunduntur in manbraius. Ver. 258. Hiec delibaTit, et sublegiţ, 

Coaferas Valerium, Aiigon. ii 115. memor, pro more, higusce loci Virgilius» 

Ifaid. in undat, Hoc posuit, quod in ad gea l 525. et a Lucretio certojcertî* 



rî latior oculis piospectua patet, ita ut us emendandus est: 

permigVSspaUumcaaiispluYiAobBenrari 8,epeetiamliuaei«ua calo venit w»cnaq«i- 

queat: hinc enim dilucidior evadit argii- rom, 

loenti vis et sccmus. txfetam glomerant tempestatem imbrtbut atrll, 

"tr «;« . jy^ CoBlect»cxalto,nubet. 
Ver. 257. etfertur: sic omnea, omne 

ţenus, Ubriy prapter A. qui dat atheriUs Vides omnîa quadrare. Respondet e ccelo 

şatis insulse. Et lectionibus, quas repras- demissum flumen ry ccdo venit agnţeii 

sentare nobîs auctoritas vetustatis jussit, aquarum; et atram tempestatem gravi- 

wtSl undequaque conunodius, et totius ^^ procettîs, rtffetam tempestatem imbri- 

sermonis colori congruentius, optari debet i^ls atris: denique, vox trahit ^ rf confeo 

Kempe, ** nimbus piceus in omnem par- |^. ^ec duUto, quin ipsam dictionem 

*«'tem fertur, et dispergitur, cum tene- gramdam positurus esset Maro, nisî sta-' 

'* Ixia.** Haec autem quum docţi viri con- tim adhibuisset in yer. 51 9. ibidem. Amor 

coguere nequirent, substituerunt yer^u; , tamen verîtatis lectorem monitum vuit 

' i^TO fertur. Sed saltem erat scribendum nonnihil infirmatura Aiisse meam Vîrgîliî 

fşrtus; cui nos Angli libenter oppede- emendationem, qu» leguntur apud nos- 

ÎQDS, ut ingratisâm» omnium dictiooi* trum, iv. 17a nisi nihil aliud «inerent 

Gloseae veteres: " Fartus^ /M/M^ruf/Mm»** recta constructîo et venustai «Mtttionia. 

Hoc autem insuper inconunodo premi- Habet etiam Tadtus, hist. i. lS.fedum. 

tnK|iigeiiîoBadivinatio,qnodpoatuletuiu« imbrUms diem: sed neque hoc presserit 

venonim cxempkinii& voces et trahit in Manmis lestitutionem, quum longe di- 

adtnshit mutandas : quas res est plenissi- veraa nt-duarum loeutiommi falio. Recte 

ma temeritatia, et minime toleranda. Yîr. deformări didtur dh» imbribus; ţempes' 

gSîus, ad ^n..xL 906. UUem veto ita deformări quis vel fandf» 

inaudiverit? Caeterum, sibi appositusest 

Sic ambo ad muros rapidi, totoaue/mMt/ur .j -K/r ^ j a? • ei 

jigfi^g. r » '^ ^ idem Mantuanus, ad^n. i.51^ 

■ • 

i • -«-« .«.«.f*.. •«•♦ i*u n«4»;«i «Iii ATlmfton»» In patriam/loca/ftoftxrenrtbaatftfrfrf/, 

1. e. t»m agnune. Et iu pasam ahi. ^,|3„y^^, 

Bentleh» r§ terri» Fid>ri, pro tenebris, 

piotevit ' * Hinc discas, quali judicio docţi velint îm- 

Uad: atram.^ tempestatem. Idem, ibid. mutare pulcherrimos incerţi poetas versu» 

▼.^901.. in Antliol'Lat Burm. iiî..82. 19. 



270 



T. LUCRETII 



260 In terrâ qnoqae ut boirrjeşiQaQţ» ap t^cta requiraxit, , 
Sic îgîtur supeja nostrum^coput esse putandum est 
Tempestaţ^m alţ^un: neque gmha <vilîg?pfi tantâ 
Obruerent ţerrşu|, nisi iivcdiflcata supeme 
Multa forenţ ipyltiş e^^nip^o.oubila sole: 

^65 Nec tantp poşsent venieute^ obprimere îmbri», 
Fluminţţ abundare ut Jbcerent^ camposque iiatare, 



NauftBgQs^hac cogente, raltaX^erfetapreeOk 
^uora, cam menas viderit ante lates. 

Heinsius et editor maluntjf^, de sensu 
vulgari magu. Lucanum ia tranaîta e. 
mendatîorem dabo, Fhars. v. 608. ubi li- 
bri dant a/rttm, antrum^ et atutrum^ va- 
rietates: 



Non Euri ceMBMe minas, non, imbribiu oZ/ton, 
.Soia jacoine N otum mb Carcere «»*«, 
Crediderim— *: 

î. e. ntUritum, pleninn, gnmdum, imbri- 
bu8. Jam vero librarios in vocîbus aUuia 
et afrum <x>nfundendis aliquotîes pecc»> 
visse, id noster index criticus dooebit. 

Ver. 259. replehu: P. repletur^-^Ipse 
autem, nimkus scilicet; panier îgnibus ac 
vcntis gravldus, atque tempestas fuknîni. 
bus et proces. 

Ver. 26a In terrâ: V. ed. Imerea; O. 
In terram. Nempe, coippendiiup scriba- 
rum est /n/ro. 

Ibid. In terrâ horretcant: i. e komU 
«01^ vel omnia terrestria; tara fer», quam 
qnod nomen Mepenumero' aane subintelli. 
gitar: homnes dico; vide iii. 848. Vii^. 
%oo. iii. 564, et infira, ven 608. Sensum 
vero Lucrsiiaai veraâs «ic ampUavit in 
loco iaudato georgie6n Virgitius, poetid 
senaonis et poeticomm Bumerorom arti- 
fex ante omuişa coniumraatittimiis : 



turn reî nomen imponera sivelisyvenuste- 
tum tantarum devoratione. Sic igitur 
exfaausit îterum ad ^n. xii. 451. 

Qnalb nbi ad Urras abrupto sidere «Mki 
It moM per medium; miieris |iea| pmadş 

longe, 
flufr^iafuţconla agiicoUfl: **l>tf6triller«fliir 
'*Arboribu8, stragemque satisi— iRwf ohumi 

«late;— 
**^ Ante volant, sonkumque ferunt ad litorai 

••««Iii.» 



qno mazuma motu 



Tirratxem\t: f ugere fer4Ci et mortaOa corda 
Per gentifl humWu stravit pavar^^^, 

Sed enim nobiliauma descr^itîo^ poetfl 
nostro tam felidter elaborata, migoris erat 
Mantuanp preţii, qu»m ut temere dinut. 
ţeretur sine repetitâgustation^ yel, «c. 



Videsne autem, quâ evidenţia, quo spiri- 
tu, vates anîmosus agricolas fadat teno- 
rem exdamationibus dedarare^ et pnedi- 
cere fiituras strages? Quod, opinor, in 
bune usque diem animadvertit nemo. 

Ver. 261. supera nostrum: VindOi 
A. X. cum edd. Junt et Aid. ţupra not- 
trum; sed V. ed. super a nostrit, et XI. 
super ano^rum; qui proinde magţio (me- 
re vulgatîs favent 

Ver. 262. altam: 4. {Uiami male: ifide 
modo verr. 245. 267. 

Ver. 265. irued^caia : i e. exstrudi, 
per alia super aliis nubîUs cumulata. Ja- 
venidis, vi. 501. &cetissime: 

TDt piemit ordinibus, tot adfaiac campa^bm 

altum 
JEd^cat capnţ. ■ . 

Ver. 364. exemptof V. ed. ewnţpbt 
Ver. 265. vemente*. Verissime, am 
»ecto; i e. nubes: et r» opprimere abao- 
bite, ut ver. 285. Confer etiami. 28a iv. 
1175. Bentleius. 
Nempe, vulgo sciâ^îtur, ka$ temuf şam 
lectio ex oflkinâ «ditonira, temoîtatiff et 
«udadas plenissimorum, prodiit: . cam 1% 
men socordia vin, qui VindobonaiaoB 
codicem exprimere in se suscqnt^ taipi»* 



LIBER SEXTUS. 271 

Si non eautnictiB foret ake nubibus flsther. 

Heic igitur ventis» atcţue ignibns, oinnia.{)]eiia 
Sunt: ideo passim fremkusy et fulgura» fiunt 
270 Quippe et enim supra docui^ permulta vaporiâ* 
Semina habere cavas nubeis; et multa necesse est 
Condpere ex soEs radiis, ardoreque eorum. . 
Heic» ubi ventus» eas idem qui cogit in untim 



sime propagavit Btest ommno yoK V. iţi» post cum^ de metro timeiu vana so- 

ed. lidtudlne; quum ric în monosyllabis aliî 

Ver. 966, Flumrna : P. V. ed. O. % XI. feonrint, et noster ad liL 1095. et alibL 

lulmina, Ver. 276. vortex: M. A. vertex. Et 

JbiU Fiumma abundare: ut amni» «ane, u Quintiliamis audiendus nt, t4 

abundans Virgilio» geo. i 115. et pressiua oraL instt. viii. 2, Tcra scriptura hujusce 

idepi ad Lucretii vestigia in Mn. xi. 547. dîctâoms fueriţ 9eHeg: quum verp oUm 

.ununh Jmasenm abundans «cnberent, ut ibi Bimnamius probe hkh 

8pumabaeHpis:tantu8Mnubibu»linber A*>^^ v^»*^ V^ verto, et bine exoriatmF 

lluperat— ^ non incommoda distincţio Terboţum din 

TK . , ^ T , . ' ye?» aubin^ aignificantiuiQ» mbH nm^ 

Iwd. c(tmpot notare. Idem, geo. L 571. ^^ , . 

-— -— • onmia plenb Ibid. tortes e uiwl w . Gognatae «tooM 

^tirgwâf»»/ f onia - aîc aapiiiacule oomectere noster aolet^'d 

Ovidius etiam conun Teniat, amor. îi. 16. ^^ ▼etaitiores: videas anaotat» ad 'W. 

54^ 53. et atibL 

li Urni mmumt Ver. 877. flciil# /Wmen. Imjendî* el«- 

' gBBter, quasi procudU et inspieat feMi 

Ver. 268. i9Wc, vel S^ic: i. e. in boc fiilminis. Confcras vdim Vli|;. geo. i« 

«there. Contra libros veteres universos 352. 

editoribus lubuit reponere Hit; qua vox Ver. 278. adcendUur: tUttttendUur.^ 

sane conspîdtur în Vînd. sedcollator is- cum, A. turm editores omnigen» insd. 

tius codids non audiendus est, offido tîa refertîssuni, de suo, naia. Lambimie 

turpiastme defunctos. O. autem Sics non ^olebat twqttei Havereampus, suâ quomr 

male: quod ultro mihî in mentem vene- et boc mîhî animum soUerat: aed in ttito 

tztr—plena : Vîhd. L. M. A. plana, res est, et importunos emendatores indigi^ 

Ver. 270. et deest Vînd. — tupra: sic nabitur. Ita pasdm vel omîtti aolet^ v«l 

Vînd. V. ed. O. A. X. SI, cum Florent et înterponi, pneposîtio cum^ et alne. ^ 

Aid. editt. Vulgo, iuperaf contra libb. Ver. 279. Mobilitate: V. e^. Mbm'" 

MSS. utî suspicor. tate,--^ deest codid A. 

Ver. 271. habere: Vînd. hac de reg V, Ibîd. calescH e coniagibus. Quemad- 

ed. O. X. n. hac de re; distractis primum modum Silius Italicus, îl «X 



iniquo e s»U eaktUfs, 



lyUabis, ddnde mutaţia literia. 

Ver. 273. ÎTeic: V. ed. O. A. X. et 11. 

Soeg quam vooem sevies oonstructio&is tJb! sîmplet edilSo babet a, quod non iSe- 

lespuît: confer Vifg. geo. ii. 512. et rem terhis: videas Virg. geo. i. 234. Lucan. 

«onfestim callebijB.— eM .* n. etat, vii. 503. Qoi volunt V0 e extrusum, 11- 

Ver. 275. «mu/.- 11. fimi2it.-*F. posu- bris MSS. adversantibua, temerarii sunt 



272 T* LUCRETII 

Forte locum quem vis, expressit multa vaparis 
275 Setnina, seque simol cam eo comniscuit igiii; 
Insinuatus ibei vortex vorsatur in alto, 
Et calidis acnit fuhnoi fomacibug intus. 
Namdaplid ratione adcenditmr: ipse suâ corn 
Mobilitate calescit, .et e contagibus ignis. 
280 înde, ubi percaluiţ gravios ventosus, et ignis 
Inpetus incesşlt; maturum turn quasi fiilmen 
Perscindit subito nubem, ferturque, corusciB 
Omnia luminibus lustrans loca, perdtus ardor: 



habendî, atque 19 errore gravîssimo Ter* contextus, vel membran» reterest Imîc 

santur. edicto faveant, âlii velîm cogHent 

Ver. 280. ' Feci, quod potuerim, cum Ver. 281. turn: P. V. ed. ctoit; solennt 

loco dffidli in primis propter libroram peccato. 

▼elerain molesdssimaa depravationes; ha^ Ver. 282. P^tcindit futbem fidmeiu 

bitâ penaitate ratione, tam sensfis, qiumof Ovidium in tempofe castigabo, ad met 

leodomim ▼etemm in oodidbixs. — gravi' xv. 70. 

AM vewtotus et ignit: P. gravita, jam ven^ . , ^ , • • ^ . 

^ . . . if ^'f . . — unde nivM : qu«/«faiiim «Bset ongoj 

tas m ig»»; qu» pronus futilia sunt, et j„piter. an venti, dhdssâ nube, tanarmu 

ioeztricabili constnictione: priaca Pii ex- 

emplâria, O. a. vit ventt vd gravis ^nw; Vulgo, dUcutsâ; sed disciaere est 2«mi- 

qu« placuemnt editoribus, sed sine caus- ^«'*'» '®^ >° omnem partem spargâne; dii,i 

sâ, quum neque acriptoria scopo convem- ci^i*dere autem valet %m^x*l^h seu diitf^ 

ant, neque elegantem ariificem sapiant, caretiperrumpere: quod tenor Iod pos- 

Hec denique vetustiarânoruvi codicum tulat Diogene8Laertiua,sive.potiu?Bpi. 

scriptune satis condnant Vind V. ed. <=""»• ^ '^^* ""^ ^^ Lucretius deriva- 

gra»U vetUum iusignis L. M. gravis venti ^i*» '»ft 'PIISANTOS « n^ didt Con- 

ţ^ ignii A. gmvibus ventiş tnsigniss X. ^^ nostrum, ver. 137. et înfra, ver. 292. 
gramt ventilis vis. Vides îgitur, nos so- Ver. 285. a*; V. ed. et,-^deatUur : 

lummodo mutaviase 1 geminum, vel u, ^' videaiur. Nimirum, absolutus usus 

în os; atque et, qu« vocula sspenumero ^«^^ ojiprimere Ubiario dîsplicuit, sed in- 

eUbi aolet, interposuisse. Inepţi tamen J^iâ: regredere ad ver, 265. et ibidem 

csaemusy et merito p^Murmg ooarguendi, ^cta. 

â nimiuin huic emendatîoni fideremus; Ver. 286. tremorpertentat.- i.e. «'pcţ* 

et ebqfxo aumus anîmo probabîBus tenta- ** cellit concutitque; quasi per omnia ple- 

men quodpiam, ex ruderibus corruptela- '* i^e vellet finnitatem ejus tentare, et pe- 

rum erutum ingenio sagaciore quolibet, " nitus experiri quid demum ferre vale- 

acoeptuii Saltem nostras einendationes *' aC Virgilius, geo. iii. 250. 

aatis poetae menti facere, et undequaque „ .^ _. _ _ _, ^ 

. _r . ^ * Noime videt, ut tota<y««Mr^«rCMlefeqtionim 

tam programa, quam aecntuna, congru- goipora,iltantumnota8 odor adtuUt aura»? 

en, nemo denegabit . Bentleiua scriben^ 

^ im ii^ÎTît. Consulas oommentarium Servii ad locmnt 

atque cum bis vcrsibus conmiittas v. 1220. 
M pmMk «MM «b. ^tfovb ignk: y„ 3m.Jn>mtuvut.- V, ed.>«»dw; 

•t ad rar. 2d9. 509. prorocaTit: sed, aa aiae jm. 



l 



LIBER SEXTUS. 27»: 

Qum ij»vw insequîtur sottitos, disploBa i^e^^ 
2S5 Obprimere ut cceli videântur tefmpla dupeme* : • ' .t 

înde tremor temur gravitcfr pertentat, et altam :' *■'• 

Munniira percurnmt CGdnmi nuni totafeare turn; 

Tempestas coiiciisss tremit, firemitaBqtte moyetkuati : 

.Quo de concnssu sequitor gravis imber, et uber^ . 
290 Qmnis utei videatur in imbrcana v^rtier ffiithfr^ 

Atque ita pişecipitşns ad diluvian revocare: > 

Tantus» disddio nubis, ventique proceOâ» 

Mitfcîtar ardenţi sonitus qUom prbvolat i^ 



Ibid. fiemiha movetUur. Hînc Amo. Hanc nodonem VîrgîKus conatitt est sic 

bhis, florâs poeticoB undique decerpens, et fortius et solidius efierre, ad geo. î. 524. ' 
pr(q[irus areolîs iminiscens, lib. iv. p. 155. ........i..........-.— mttarduus aetheri 

— " nam sspe iUos didtis— <remori6«« . .,,.,. . i . 

•* * fremtthse terra et \sun '* ®* "'°"'*'>" «Bther deodlt» et.m pIlIVUUIlt 

«pLtito!!rcomii«r^aurasJ!^ U^ «Hqaesc^ vîdetnr." Ad y«m*«tam 

a»m ve hd>e6 penaasUs&num, Maro. I*~«" ^"^^^ ^ ^^^^^^ 

lim it. Me rescribendm». ad gea i 330. }^^ Maatuuiu,, ţoue. adb.bit<». iMd. , 

iDo qooDiun libentiua Amobius est imi. "• ««• bene potest.iterum «dumem 



tttw BanUMn t - Tum pater oxnnipotens fecundb imbribtu JBther 

I Conjugis in gremium iKtae descendit— — . 

' T<rra /rniir/'— -. Ver. 291. r«»care. Lego, rcwcari. Bis 

idem didt. In imbrem verti arthera, et 

£t ita postea osmapaâ. unum oodicetn de- Ad diluviem revocări: vide v. 256. Di' ' 

dese: vulgo, tremiL InIreiMO autem et luvics eat humor. Bentleius. 

fitm» covmutaiidis aciibe soliţi «int pec- Non assenserim equîdem, codicibus invi- 

CBie. Ccmferas annotata inferius, ad ver. tis; ipse quamvis in eandem conjectiuain^ 

580.. adeo în procUvi jacuit, ultro inddissem. 

Ver, 289. Quo de: V« ed. Qiuod e.— ' Ordo est, et sensus, hoc modo capiendust 

comMisu: V. ed. coneuisis: O. XI. cmeitf- " -^Ither videtur revocare iVnirm in dilu- 

mi arreptâ inteqaentis diotionis prima " viem:*' i e. de novo quasi universam 

litMJL Friacianuş poeteriorem partem ver- vim imbrium convocare, ut secundam di-^ 

sâs sine varietate lectionis protulit in lib. luviem importent terriş. 
v.p.647. 'Ihidu pracipitant: i e. impetu ma](i* 

Ver. 290. «fcfiV Vînd. V. ed. L^ M. A. ™<>» ^^^ ^P^ P^^^ dedden». Maro. 

X ttf ; a.iiQ ui, Hinc eram conjecturii ^^ ^ ®^* 
îdassficutusi quod postmodum invenerhn eBVMâiiqaandopMMliac«M"iW 

în O», codice: PraâpUant*^^, 

OmnU>us'«t vUie^m ^r Ver. 292. TaUui: O. IMoi; XI.- 

> Tanto.^-discidior P. dim^do: ut alibv 

l e. hominibuti qusB vox reticetur etiam quoque peocatum deprehendimwL 
in verr. 260. 285. sed enim vulgatis stan. y&, 594. ^«ow, • ffel cwuK X. tum^> 

™"^™* . incita: XI. excita: a prima mânu, lecti'. 

Ibid.. Omnit in imbrem vortier tPther* one recepta tamen superscnptâ. 



274 T. LUCRETII 

Estetiam, quoia via extrinaeciu incita. ventî 
Q95 Incidit in validam maturo a cuhnine nubem: 

Qaam quom perscidit» ex templo cădit Jgneua.ilk 
Vortcx» quem patrio vodianius naroine faLmeoL .. 
Hoc fit idem in parteis alias» quoquomque tulit vi& 
Fit quoqiie» ut inteixlum venti via» miasa sine igoi» 
300 Igniscat tamen in. spatio» longoque meatu, > . 
Dum venit; amittens in eurau corpora qusdam 



Ver. 295. De bop vfrsuv ooigecturis ed. pro w. kct. A. X fpoHoti M. a sea 

nostris restituto sînoeritati prisdiue, max- mânu, e Latioi et Latio adscribitur mw> 

îmo DOS opere laetamur. Vuit nimirum gîni cod. S. 

poeta, ▼entum |ta incidere vertici, vel su- Ibid. fidmen hic idem Tult qood fii- 

periori parti» nubis, jam xnatuiOB igoes gur; ut în Virg. ^n. ix. 733. Auielias 

gestantis, ut eam permeet, atque alteram. Victor, epit. L 2a ** A cujus ftde cum 

sive inferiorem, partem ejus, unde ful- " quidam mîles oculos averteret, et iater- 

nea ewolet, penrumpat Hinc omnia *' rogaretur ab eo, cur ita faceret, reapon- 

fiont dara, et ezpedita. Bed vaiietaftem ** dit: Quia fidmen oculorum tuonim 

lactiomsîndioemvsi. £teidit: Vind. In:' " ferre non possum." At fitl^ est| 

eediL-'4n,' A. ad^'-^^vaUdam: Vind. OL quo soleant oculi bominum praKtzio^ 

valHeu^^uimine: aic 'omnes lifari pneter Silius Italicus, zii. 700. 

P. qui dAtfidmiM: quamvocem edito- namqae, ut cernit jam aa^|l^»«f«H 

rea avide corripuenm^ aed egomet baud Et parat acceiuis imitări AAmm flaminit. 
dubitem correctoribus imputare, scripta 

exemplaria commento proprio poatbaben. ^«* *"**" reputana ita oeoaeoi J«^ 

tîbua. Hinc existimavi « a supplendum «^icet ««m f cmt <u vodtari aliquotiea JW- 

esse; favetque tentamini V. ed. vîce nr '*'^' •*>'*"'' tacUwn, non item, sed 

maluro, scribens matura. Si Lucredus P"*^"» »«»« retinuîaBO. 
primîtus posuisset >/mme, an credibile Ver. 298. in parteis alias: ie. "nott 

ett librarios scriptores, ut ut inscitos et '' solummodo a nubis culmine, sed ti»" 

oscitantes, in culmine mutaturos? Nemo " teribus,et ab îmâ parte denîque; d wa- 

dîxerit Contrarium est veri certe simil- '^ *» vi» eo se fbrte fortuna tulerit, et imi- 

]|n,ţ,jQ, ** perit in nubem.** Hine nostni ver. 895r 

Ibid. validam. Lego, groMam; ut ««wtftutlo validissime^ robomtur ip^ 

ver. 258, Sic parlum, fetum, didmua v*li* audoritate. Mentem Iod non atti- 

maiurum .- vide ver. 439. Bkntl«iu s. P* interpres Oeediîus. 
Ad Bcopum hoc tempore, nobis saltem ar- Ver. 30a Igniscat. Quum iitn^M 

bîtris, nullo modo ooUineavit Validam fovraa in bujuace generib dtctfon&MH db* 

nubem sonst crasaam amspissatamqvie; tln^ quîsnam ego, ut audeam codiriha» 

iei utique propoât» quam idoneam. MSS. antiquianmia inverecunde refta- 

Huie autem expositioni nullus tu repug- gări? Quod dederim vera^ acriptom ert 

naveria^ poslquam oomraiaeria verr. 175. Sn Vind. L. M. nec multum aUodit oo- 

M0. 249Lnipmaift dids A. scriptura, Ignificat: reliquj, Jt 

Ver. 297. VoHewt omnU veiera «■« nescai. Opportune satia vetns onoinatfi« 

empla, Vertex,'^uem: Vind. V. ed. pro eon, baud ignobilis aliqooties aubrfdiari- 

var. lect X. quamţ O. 'ti. pud,- sed hic us: " Ignisdt, «•yfvrm.** Keque aHttf 

în margine habetf««m.-7afrt«.- VindL V. in Gnedai ^ Uifwm^ «niaol».*' NanP»» 



LÎBER SEXTUS. â'rs 

Grandiii, qattnequeimt paiiter pe&ettto^per atUrâs: 
Atque alfat €K ipio c^nrhdiMs aSre portăt 
Parvok, qiufe fadimt ignem, conmi&tă, voUmdo. 
305 Non aUft longe radon^^ ftc plumbM saepe 

Fervida fit glăns in cursa, quciâ, multa rigoris 
Corpora diinittens» ignem coneepit in aurifi* 

Fit quoque, Ut ipniud plagflfe vifi exdtet ignem, 
Frigida qu^m venti pepuUt vis, missa sine igni^ 



ab irno tcheniate casfis lexti, igne^ tetth deo AtieDiua, Arat 1^5. qaem in tmw 

fgiMo, fgn£Mo; vide Priidan. fib. ix. p. sita et emeodabcv et recdus ezplidtixm 

858. et ab altera antiquiore, igni scilicet, yindicabo: 

LuereCiMiuiâ tputeo, et <gn,o PrudentU, 8«peetl«mPh«bonub«percu«arub«dt; 
pcnrtBph. 1 578. quem. aatu audacter bar. jt, meditat» dd formam, procul i^* recepto 
Mani. Vossiw hac de caiMBâ postulat C^ndplt efiglon» ilmolato nvmhOx oibe. 

.. Ibid tf» tpaUe: i. e. diim progreditur, j^ ^^ successu divinationem suam 
dumnauperagit Hinc autem, ut ta- Grotiua aît pericUtatus, Jigue imitata 
«un de locupleUsâmo Silianae imitaţie. ,^^ ^ degantÎMimâ et indolU ex- 
alt tertimonio, quod pr«ripuerunt alif, ^^^ pj„^ ^^ meditatm, luculenter 
«I egsegie commiBit Heimius, ad Kquî- ^^ oommoMtratom dabunt annotaticmea 
dom perdudtttfiUaVifgilu scriptura, ad «ea ad w. 111. bujuacelibri. Adacrî. 
|ea 1. 519. ^^^^ însuper Nasonem, met L 25^. 
Uţj^^ oatţribmKUi efiudare quadrigc, ^ ^^ „^ f^ ,3^ ^ ^ ^^^^^ ^^j^ 



Ver. 304. Parvola: P. Vind. V. ed. 
O. A. S. XI. Parvula, 



Cmdpertt Jlămmtu^ longiuque ardoceret axis. 

l e. «« celeritatem ae vîres eundo sibimet Ver. 308. ^m: Vind. Vi ed. A. ». 

« acquinmt" Pronomen autem de pr«- i^, „^g O. ex iptis; ut metro laba- 

cedentibusiepetendumeat PUnius. epist ^a auccuneret.-p«iig« pit: Vind. V. 

tî. 2a 12. « Dein, manum ejus amplex- ^ ^, 3j, ^ ^^^ ^^ ^^ p„„^ 

" ua. addere gradum cogo.** Hirtii Io- lu,^^^^ Uterarum. 

eum, de beli. Afric Ixx. 3. male buc re- _ .^^ „ . ..... 

latum Oudenaorpio satis constitent atten. ,. ,. '^'^ ^^ ,,?\ .i. 

. . 1 .*L audito: vide Ter. 316. Vtebum acilioet 

10 anmio perlesentibus. . , , , . _ . 

absolute pomtur pro pwatumem fidt: 

uti percuiit in ?ers«i prafxime ime^nente, 

et iBodo superins tgpriţtmrti^ ver. .29^. 

Ibid. faciunt ignem volando. M«ro- . y«r..«ia ţuiae V.ed. fUi, uft^em. 

nem componamu», ad -ffin. V. 525. fam alibi est pUiaernieL - 

Kttnquei;0l«wnqiildliiniiiibibus«rjiranihdo. lUd. pereuiit: 1 e. Ha pere n asi t , ut 

XT »^^ 1 t . :> Mniftttf congwanet eommoTeatque. Ve* 

^ Jer. 305. plumiea ghn.: «*« ver. ţ^ ^ ,,^, Be«to « «m» doettv 

Ver. 806. Fervida JU: Y. ^ Fec^ "^ ^^ ""T^vUS^L^hiZ 

j -, ^ , . %, .j. percutto. tenuent Emendannras, mno 

4aJS<j O. A.antem, JWvuftor. ' .i^n • i •. «ce 

j; ' _ exonf , CatuDuiB, m Ixir. 2965. 

Ver. 307. conopi*.- Vind. VoasîiMSS. , 

tffitcwit, Qaom teres, excelso coacervatum aggere, bus^ 

TL*.a • . • tum 

wiA ţgngm concepu» Ut locutomn* Eadpietoiv«ef^emMnr«ifgiiilaartOK 



C2t6 T. tUCRETII^ 

310: NimiroBiy qoîa quom.vehemeiiti penmUt ietu» 
Confluere ex ipeo poasunt dem^ata vaporin: . 
£t sumil ex iljlâ» qu» tom. re» eaxsipit ictum: 
Uty lapidexn &rso quom casdîimis, evolat îg^îs; 
Necj quod firida, vi» ferri^ţf hoc eedus îlla 

315 Semina con^cununt oalidi fulgoprib ad icton. 
Siq igituţ qpuxpie z^ «dc0ii4î fulmii^e debet» 
Obportwa fuiţ si^rte» et idoneat flammis. 
Nec temere omnino plane vis frigida venti 
Esse pQt;^t, eţ qpio taatâ vi jQussa supecne est$ 



Le. tf^yfttmr confer Juvenal. i 165. .vulgo, satîs dnriter. et încuite^ tUferHi 

Vulgo, perculstBi ane dubio mendose. haud dubie sine libzîs veti]Stî&— «oki/ 

Bunnannus neper tenebras quîdem pro- Vind. O. 8enciusi neque discropat m 

prietatem vocis qumt aliqnateniu dispî- ţentius inn. et ttutuis V. ed. t aoltum»)- 

cere ad Virgilii ^n. ▼. 374. do cum c mutate: A. aauchut 2. taiikt, 

» >:« ^ jui « .1^ ^ .*_j>* . -PaaBÎm librarii in bac voce peccant, itf- 

• -PerttUa, et folvA mo^uBdmn eztendit areiiA: "^ ^ 

.nm« etuuD, et le^itu, saspemiinera ac» 

ie." îctu tam vehemenţi cuncto» artus bentes,— tVto.- V. ed. O. a. ilk; M. îHo; 

« pertentavit et penitu» concussi^ ut eU- »• e. ni fallor, iliom, vel Âtfmtff qaond- 

" am sine spe vita tellure stemeret" modum profecto ezaratum plane nOn^ 

Verbum percutio, respectu ad etymon "* *• 

^s minus liabitb, nifaii ultra j^f>« scrîp- ' Ver. 517. idonea: V. ed. inăomeati t, 

toiribua omnibus vaiere solet. Caeterum, pervia^ sed luper rasurâ tamen. 

in Qostroiy vice percuUi^ B. Oi a. paiU' Ver, 518. temere: volebat tamen, mî- 

Mt* ram per inscitiam, Gassendus. Exqiusi- 

Ver. 511. ear ipso: nempe» vento; trt turn hune /«mere vods usum vei poeruU, 

^recli9sîale interprM: nam Fius exposuit, ut arbitror, resipiunt 

««Propter ipsum ictum;" pefpewm, «t Ver. 519. quo: P. A. ^ua.— w f»£rw; 

toci scopufl, et maxime sequens venus, gîc L. n. neque re verâ discxepat scrip* 

liquidissime declarat Pius insuper h*. tura V. ed. immissa, et Vînd. unUssa: O. 

bet vapores. pis tfiissaj' A, vi nixa: vulgo, w inmisia; 

Ver. 912. «cftim.* P* V. ed. B. iUwnu -ductibu^ tocul» vi male repetiţia. PonO) 

Ver.'SlR oadimnsf Vînd. n. Ctfd/- «* in X. locatur poSt tanfâ, non tnale. ' 

•mu^-— Forro, Imc respcixit Servius, in ' Ver. 5â0. prius: A. tamen,^-^n cwrm 

commentariis ad Vixg. ^n. i 745. sub si: P. A. X. O. m eurni^ si; Vind. V. ed. 

woakfm unde ignes: ^ SdUcet^e nobhim m cufsus. 

«coUiMOne: nam omnium rerum colfino Ver. 521. At: Vind. O. A. X. -<^rf^ 

« ignem creatţ ut în lapidOfus ceraimuaj calote : Vînd. V. ed. O. colore, 

.« vel aURti» rotanim, ut in plaustrit; ibid. tepefacta calare saltem, si n<m ig- 

" vei, in sylns, atbonmu» „-/ «ccensa. 

Ver. 514. ,^Tfi est: sic L. M. neque Ibid. calore: quem ex ipso aieHB nan- 

aliorsnm spectat lectîo Vind. V. ed. O. cisdtur: vide verr. 505. 504. Bentleius. 

a. ferris^ fadllîme ex ferriH effecta: Ver. 525. Bis in* hoc versu «îonjecta- 



LIBER SEXTtTS. tTT 

320 Quin pribs, in cursa si nou adoenditttr -^i/ 
At tepefiida tamed Taiiat, comnixta calore* 

Mobilitas autem fit fuliniiiisy et gravis ictos^ 
Ac odeii fisnne pergnnt tib» fuimina lapsu, 
Nttbibus ipsa quod omnino pidus iacka se vis 

S25 Conligit^ et mi^niim ccinamei snmit eiuidL 

înde» iriri non potuit nubes eapere inpetis anctum, 
Easprimitur-vis; slqcie ideo Tolat inpete miro» 
Ut vaHdis quas de tormentis missa ferontur. 
'- Adde, quod e parvis, et iambos, est dement&$ 



nm in Bubsidium advocavi, prarter votum Ver. 337. Exprimitur vis. Ita Luc»' 

Buum ac consuetudinem; sed rationes inis,.il5I. 

meas non vereor quîh candidus lector et ,expramBVtathv« «omjMlmm^ : 

wtelligeiis ffoo sit suffragio donaturus. 

jfc: oAnes libri veteres, Ais editores Ver, SQS. de iormentis tnitsa» Cogna^. 
de suo JBlr , nti oonsplcitar in Vind. 6b tua looorom tenor probat VirigUium hu^ 
MiligentiaiB oollaloria. Seă* noBtrum jusce versâs memorem fuisse, dum acti- 
ve probabilitate praestat, tam quod c et ^ beret, JGn. xi 616. 

^temeota pa«im permutentur, quam quod Excumu. Acontcus 

ipM ^ et ^ non raro alterum in alteri- ^^^^^^ ^ ^^^^ ^^ ,^,„,^^ p^^^ ^^^ 
us locum Yidsaim aubrogentttr.-^Poivo, 

solei efulgari pergunt <fe/ sed; an ex Fluriter de tormetUis VegtAuB, vr. $9. 

auctoritate codîcom, nequaqoam oenstat: ** Nam, more fulnunit, quidqidd- pcvoi»* 

P. V.ed. pergmit ubi: jam vero scnba *» serint. Mit disaoWefe, aut imimper^ 

fivquenter confudere ▼ooea ubi ac tibi; " consueverunt" Dum in boc sum^ 

et ■««brslectio' est ex elflgantâs vere Lu- flioifoosum Amnuanî Maroellini locom, 

entianis: confer mosTer. 364. el t. 261. uin^ 4. editorum cnicam ac tormentuav 

dccnt sic Vind. codici;.0. A* di^er- samţati sos resâtuam: *' £t tormenluni' 

guiUi % pergunt Cttwi; XI. jampergunif " quidem appellatur es^eo, qi^ to»s«i^ 

^as pmnia şese traducu&t pco miseria ''plicatis torquetur." libri, omnis «r- 

nuineroirum claudicandum tibicinibiia. pficatio. 

Da V M, ut alias nimium saspe^ nifaa Ver. 329. et: ita F. V. ed. O. A. 2. 

Harercampo» retulit^ XI. reliqui omne% ut atiapieors naaiisii* 

- Ver. 324. se vis: V. ed. O. tavisţ pinitatem coUatoiis Vind. nîbil morar. 

Vind. taciuss eidem preisua obcnta» Vulgo, ac. 

cbcntUe. Ver. 301. mrtf.* Vind V. ed^iira; 9h^ 

Ver. 326. inpetis: V. ed. O. impetus. aerptorabpnBcedeotedictione: O*«ttfio/' 

---Vetua glosaarium: *^ Iwpesy ftffm, A^stratag'S.arctaf n.apertas^liaakbto% 

^^fim." et fiirsan mret sad antâgiilBriiin Ubrist 

IlMd. eapere inpeti» auctum. IAnu% obtemperandum; stqueeodcni plsm spee^ 

xxit 5i iMud dBcrepat:— «« in omnes tant Vind. ac V. ed. qu« dat etiam pn»- 

<( parte» nequidquam inpetus captit** ▼•'• IccL nara: ut XI. Tidsaim &wnt (K. 

ubi coosulendi tibi* svnt doetissanl ener- ^ ^ ^^ ^* ^ ^*^9 V^ *"• 

mtorwi. Ver. 353. Heesitat: V. ed. % St, B^ 



«78 T. LUC REŢII 

S80 Nec fiic36 est tali m^iine obsisteie quidquani; 
Inter enim fugit» ac penetrat» per num viamm* 
Non igitur multis obfengibus in i^emarando 
Haesitat: hanc ob rem celeri Yolat inpete labens. 
Deinde» quod omnino natura pondera deorsum 

S35 Omnia nituntun quom plaga sit addita veato^ 
Molalitas dupEcatar, et iiqgiietus ilk gravesdl; 
Ut veh^naitios» et dtins» qiisBquoDiqiie morantar» 
Obvia discutiat plagis» itinerque sequatur. ' 
Denique, quod longo venit inpete» sumere debet 

340 Mobilitatem» etiam atque etiam quse cresdt eundo» 

nt at^^eeleri: O. corfi; A. ceH: cteest vd unins ▼drietatis gratia, merito oom. 

autem omnino vox in V. ed. plăcere. 

Ibid. labens, âejulmine: yîde nos ad Ibid. iiiner teqwUwr» flautns, Mere. 

il005. V. 2.88. 

Ver. 334. mtwrâ : P. naturtB,^~deor. ^^ ^ ^^^ .^^ ^,^. .„.^ _, ^^^1 
mm: Vrnd. L. M. V. ed. S. deorumi sed 

▼ulgatum etiam pro var. lect exhîbent Hujuaceauteinformaeapudprîsoosgnm- 

IN^irum, sdiptum erat dedmm: hinc maticos firequens habetmr mentia 

«teoram.— -Mot Vînd. A. «, pro sH. Ver. 34a MobUkatem gws cnseU eun- 

Ven 338. itiner. Noniua, ad riil s. do. Hsbc sumpât, et ita nkaim^ Vir- 
▼«mmi dtat; ibiqiie, et ad 54. ibid. et- giUus, JEn. iv. 175. 
empla dictionia profert ex Varrone, Plan- 
te, Acdo, Turpilio, Emiio. ac Pacuvio: ^<^^^'^^ n^sqne ad^uirU eund,. 

Ubi acriptum est etiam mendose giadiis^ Cartenim, a. quia^ pio y»»; ndn mk 

pro p/agi*. Veturt» glo«.: " lUner. Ver. 343. ^ r^me: i e. •' ex onmî 

«*«««^ Miner, tt^." Accedatpor. «p«rteftifamrf, cunwm suum seqnertî, 

m Juvenciia, hiat evang. iv. 73. u ofcrjaceftlia;'' 411» d rera rint, «)ees 

Nam. vobl8i/i«*rdau«miquia jurenegatur, f^ ^ pr^edeniem clausalam lefei». 

Kondnltbqpenquam penetrare per ardualock. ^' «î» ««Us pteaon e r^^iVwk» per «ft- 

nere direţO* iatevpretari, pertinet ad se- 

Mandlittt, 1 88. similitar: quentia: quî sane sensus est Terbonim 

~- Viigibi)»^ £n, $. 737. 



Qood miror Bentkmm m aaimmn indu- . _. 

««*..A«^ .^ «^M k --,__^ ■ nota «xcrJo rmoM vlarom. 

c^fa potuiMe ut r^jiceret Certe non «x^ 

^ectandum est, ut omnia verba Latini Ver. 344. conictens: ac n. purisame; 

patria ioti* bieve corpus Aiigusltanaram unde hanc scripturam hic admittendam 

aoriplonim leperiantur: non igitur pro habol, poemtetque me locupletissimis aao- 

OBada et obsdetia ee locutiones sunt sta- toriţatîbus codicum baud devictum supe- 

tim proscribenda», quas illi usu sno noa rius luisse ad i, 285. sed meilor est sers 

comprobayeriBt; ne dicam vd venustoa eiaaendatia errore fţOsi pudoris repetita 

lunmnea diveiso gnstu vivert, et alia aliis, Vulgo, canjiciens, Vetua onomfladosa: 



LIBER SEXTUS. 359 

£t validas auget Tireb» et roborat i^tvm» 
Nam &cit, ut» quse sint ilHus semina qnomque» 
E regione locum qoiifii in unum cuncla jfertotar, 
Omnia conidens in eum volventia curawn» 

S45 Forsiton ex ipeio Tenlens tmhat aere qniedwi 
Corpora, quas plagis incendunt QiobiltliitQlii: 
Incolomeisque venit por rea» atque i^t^a tramt 
Multa, fbranuBibttS l^uidus quia traesYÎat ignis. 
Multaque perfregit» quom corpora folminis ipsa 

350 Corporibus rerum inciderint» quâ texta tenaitur. 
Dissolvit porro fedleaps, aurumque repeate 



«Cfinfcw, tf^^ăXXit. Omieit, $aXXu.^ I«owlaci«ltrigii«m,e«iiuqiiefKiiw» ' 

Qmiciens autem, congregans, collîgi fe* Taitawam teendif vooen ■• » ^ 

dens. Honius, h, 89. «• Conjicere, ca/i ^^ . ^_. ^ ,.. ,.. . „«« _^^ 

_^ \, r J' A B* SIC profecto wnnulh libn MSB. mag* 

••««««.««iw. U^caţ^crcAn. ^ ^^, „.nferas iEn,vL 16S.T.45S. 

ţqa. gV>^ d«i>w>: " a«M«tf, *«.?,»y. j,. sqo, g^o. iii 459. atque «.i&i«ium 



Ver. 545. JPorstto».' P. Forsan et; ut 



tuum, loctort mihi forsitan aceedet. 



«, , ^ i'u • -t Ver. 547, per ^e$.: n. parte*; qufll 

eoitarum vuiirus: contra libros scnptos . . ^ . v. . .,i. £ >..' 

• ^ IV . i * TI debetur aberralio swwUimaB figurat Utera^ 

universos, m falIiiDur. — trahat: Haver- . . • t i. j« • u - « • 

,. . . j . nim r et t, va Longobardicis characteri* 

campus, trcJ^it; operarum» ut Yioptur, . ^ 

vitw. . ^ 

,- „,^ . . , . ,. . ,. V«r. 348. /îfluiWui.- Iţa L. rfdeaaver. 

^ .. . 204. P. Vmd. O. A. X. n. luymdtsj V. 

g.tosermon^pr«,n«««i«»«,utpoe»KU« ^^^.^^ M. Ziy«W«m.-^ran«,to.- «ev 

nuH^ gnmdiu», «t «qumfu.; «cetu- ^^^ ^ ^^^ y^^^ ^ ^ 

tnusque vocabuh in lioc uau pronus e»- » ■.»».. _ j-^ " .•_ iiâ _..... 

M ^ .. ^ -rt- ^ ^^^ I* M. A. î. n. editores, in nullâ parte 

demsitpotestaik Hmc etun, «ttstţmo. „„„eritati»et inKili» c«santes, ei arbî- 

iun exonplanum vetoum propim absu- ^^ ^^^^ ^^^^^^, p ^„.^, . g ^,^ 

mus. P. sane. cum editis Tulganbus, m- . .^ /% . « 

iendunt; quemadmodum e&t t perpetuo ^ . . « 

«mfiinduntur: .ed O. incendmt, et reU- ^er. 349. peţ/n«u.- i.^ « i»u oom. 

qm omne^ incedunt, l e. wcW»»/. vel ". IfT" "^ '''.''T^ *'«^' P*' ^'l 

»«eiHfamt. Vmu. e»en>. et inutiliter P^^'^_ vanationem temporum, et 

«p^os»,. si exempU dictiopi. fw^uto. «^T P««*« ?«^<»»^ ...«««f «^ 

L««retulocooommoda,vellemconp«»e. >». ««t. sunt VugJiana, geo. ni. 363. 

Plura sunt loca in Tadto et aliis, quibus jEraqne ditMunt volgo, vestesque riguetau 

hicendo iwtittti debet, TÎoe l'iKeiicro ; basc Indutic, caduntqw aecuribus humida vina; 

aA*<»« ^:.M.«^«« ««y. *^»»»,.. «<!/. ;»ii/«ita Et totas solidam in glaciem vertere lacunae, 

atttem discutere nec tempus, nec miqua stiriaqucinpexb i«5««r«i/ horridabatbb. 

operis vel nune prolixioris spatia nobis 

pennittunt Nullus inteiea dubitaverim, Hoc autem modo conspicitur exaratum 

qinn hanc ad normam emendandus sit în Vind. V. ed. B. M. O. A. X* A. vul- 

^^rgilius, în ^o. viii. 514. Lucretio go, perfiingit; L. ;;er/îgiV.— Ab lioc in- 

fttente: super loco Lucretii elaborata Flori perio- 

Vot. III. T 



280 T. LUCRETII 

Conferve&cit; e porvis quia &cta minute 
Corporibiis vis est, et laevibus ex elementis, 
Quae fitdle insinuantur; et, insinuata, repente 
355 Dissolvunt nodos crnineis, et vinda relaxant. 

Auctunmoque magis, stellis fulgentibus apta» 
Concutitur cceli domus undique, totaque teUus; 
Et, quom tempora se veiis florentia pandimt: 
Frigore enim desunt ignes» venteique cajore 

dus et emendanda est, et explicanda, ad vel tolerabili constructione. Enmus bis 

ii 6. 9. ** Igitur, ubi semel se in His- posnit» apud Macrob. Sat. tI 1. 

** panlâ movit illa gravis et luctuosa Pu- , . „. - , ^. ^^_ 

<* mci oeUt vis atque tempestas, destina- 

«' tumque Bomanis jam diu fiUmen Sa- «d ipsissimas poetae noştri .vooes; ^pus 

** gontino igne conflavit; statim, quodam Mantuanus denuo ezoepit, nullâ muta* 

*' impetu rupta, mediaş perfregit Alpes, tione locutionis factâ, ad Mxl xL 202.' 

« et în Italîam ab illis fabulos» aititudi- „^^ ^^^^^ ^j^ 

« ms mvîbus velut c«lo missa. descen. Ui^er^c^umsteUUfulgen^aptum. 

** dit Vuigo» rapta; sed color oratîo- 

nîs et concînnîtas figune nostram Tocem Extra omnem dubietatîs suspidoneni lo« 

flagitant, rupta, sive k erumpens: vide cari videtur haec divinatio; nam, si rio^- 

sis Vîrg. geo. iii. 428. Stat. Theb. xii. ta ferre posset interpretationem referUh ab 

275. neque aliter alii passim. aXo, nutrio, hoc foret duriusculum, et id 

Ver. 550. inctderint: V. ed. incederint. ambigui condneret, quod ab homine ve- 

— ju^.- P. qwBi V. ed.que^eneHtur: ««stissîtao quibusvis demum machinis 

XI. tuentur, editor studiosus contendat amolîrî. Fo- 

• IWd. texta tenentur: ita compacta scî- ^'^, '«^*"'* *'"''^^ aoquîescendum eac 

Kcifet et condensata materie, ut nuUa sint «'>»*>^a™'*''* 

foramina, per qu» fulmen sine corporis ^^^ *<^^'^" fiXgentibus — codi dmu^ 

dîsddîo pemicîali transfundi possît. Apposite Horatius, od. ii. 12. 8. 

Ver. 356. apia. Sic lego. Hinc Vir- unde pcricutam 

gilius, ^n. vi 798. Ar<g»f/conti«muit<20mM 

Satumi veteris. 

ubi cclifer Atlas ' B^ NTtElOS., 

Axem humero torfuet, tUlRs ardeatibus e^unu 

. ^ , _ - Ver. 458. OmcutUur ccdi domus, tota- 

^pta: i e,Jixaj ut no^tev,radtcibusap^ ^tellus. Quemadmodum Horatius, od. 

ti, V. 806. et ibid. ver. 1204. • «^ « j„ * * 

I. 34, 9. de tonttru: 



stcinsciue micantibus^thera fiXMm, q^ bruj, ^^„^ ^ ^^^ A^toa, 

Bentleius. tt"° ^^y*> ^ ^^^'^ honrida TaMiari 

Sedes, Atlanteusque finis, 

^ndem emendationem alii dudum, et OmcutUur^^, 

nosmet etiam, utpote VîrgiWî amatoribus Ibîd. temjyora se veris: Vind. V. ed. 
în apertissimp jacentem» occupaveramus. tempora «erw; et hac pro var. lect tem» 
Omncs librî veteres, pervicad et moles- pora veris: A. temporibus aerisi % ie»' 
tifoimo consensu, daot alta; cwn nuTlâ pora gute veris. 

3 



LIBER SEXTUS. «81 

360 Deficknt, neqae sunt tam denso corpore hiibes. 
Inter ntrasque igitnr quom coeli tempora constant^ 
Turn variee caussae concumint folminis omnes. 
Nam fretus ipse anni permiscet £'igus, et sestum; 
QaoFiim «tfttinque'Opvis egt fkMcanda ad ftilmina nobis^ 

$65 Ut discordia &t renitn, magnoqHetumiâtu 
Ignibus eC ventis fiiribnndus fluctuet aer. 
Prima caloris enim pars^ et postrema rigoris, 



Iblâ, tempora $e veris ptmdutU. Hiec indice critico uberiorem exemplorum M-. 

<lq;aiiter Olustrabuntur VirgîUanîs illls getem. Nempe^'/onnulispoetid senno- 

id geo. l 217. ÎT. 52. 77. Servîique corn- nis exquisitissîmis, et maxime .spedosb, 

mentariis: ad quse lector amandandus omnium veterum mius est Lucretius nos- 

est * ter ăbuiTdaniâi^muş, atque adeo universar 

Ver. 559. Frigore: M. Frtgora, — L^nilatis auctor locupletissâmus. 

tenti^ calore: Vind. verUique colores; Ibîd. amtiant hic potest sunpHdter 

V. ed. ventisqne caares; L. M. A. venti tuntr neque afiter in Maronia ^n. ▼. 

9tque calores; O. venti calore*. Hae au- 748. , . 

iem membranarum discrepanţi» non sunt 

. ^ . . i. , I qu» nnnc anhno aententia consta, 

floc tempore vitios» nuas lestimandae; 

iM enim, opinor, unquam fuît receptîs Ennius, ut vîdetur, în Gc. Tuse dispp. î. 

Icctionibus magis indubitatum. Ig. 



— » abi ţigMa eenttat cnsaa caligo InfecAnu 



Itid Frigore, pro hyemei ut ▼. 640. 
^cakre, pro mtiaUi ut L 175. Vii^ui^ 
gşOiiy. 36. GlossaB reteres: " Constant ^ xaJwm' 



Namyr^er«meUa 



** 1U19U* D. Jacobus similiter, iii 6. 



Cosit A^iiiu.eadeiiiqiiecid^UqnefiKtaremlttlt •***' «; y^^*» KABISTATAI u w 

fUkun nfMt9, 

Ver. 56a DefiduiU: V. ed. De^wU: Ver.365.>^i» et: P. ATmd. V. ed. 

a<Kioan?ere^anexerrore,adeumfon. q. A. 2. n.yri«idiw; Noniu», yrig«» 

tenrefcwndo, qnem apeniimus innotb j^. ^ verewnvpwrfert in ifi. 92. 

J^ 1045. Conferas interea Vîrg. ed. ^m. Jretuianni. Eleganter et sîgnate; 

^ ' nam per moeriM mentes, ut Virgilii verbls 

5»irf^l; "'~'^* îto «criptum €rt ^rtar, tfucfiki* •&, «rfiwlque, tempeslatî. 

Bl Vind. V. ed. O. A. S. A. Ftofent» .ii. ^-u j * j • 

'•'«1. T. «u. V. o. ^. 4A. xwn»b jj^g confligentibus: redeas autem ad iv. 

«iun atque AUL editL doctisaime qui. ^q^^ 

A»n. et longe longeque sup» captum li- yer. S&LfaMcanda adfidmina. Pteî- 

■»«orum;utnonBtfaaM:fariela8eonim ter Naao, met L 259. 

OKitationibus vd importunitatibus impu- 

*«»*». Vulgari aolet, ti^rum^tM;; sed me TelaTeponvmtm^maDXbmfabrkata Cytlopam, 

^^;;^y^ ^ ««*« eontra^eteies y^ ^^^ ,,., . ^ ^^ . ^ „.^. ,^. 

J^teoiMSS.simodocollatore8Temfide- Ut autem vocula Vind. et V. ed. 

uter inventi eawnt administrase. Nem- ,.., ,^ fr- .-:r. . as.* 

Pe,r.«^a^latenterrespidtdictionem ^, ^J»^ «a«»f <«*m«fft.. Vîrgihus, iBd. 

^pestatem în nomine tempora compre- 

''^Bttm: TidegB annotata ad i 353. et in iwiyw tuifaante tumuUum^ 

T2 



999 T, I.UCEBTn 

Tempyi^ ^ eşţ v^rnim: qt|4i re pug^sm^ aeceMi^ c&t 

Dia^ilei9 ipţc^ ş?5?» ţorlmreqvej mintea. 

S70 Et calqţ ţş|(trţ»mvs pipipo wm &!gOire inixtiiş 
Volvitur, w<?tmţţw qiio^ fetuţ- OQmine ţempn»: 
ţieic qucfq«e conQi^tiot %9is^ 999tiitîb«9 acK9§^ 
Propterea, şimt ba^. b^ a^vni i»Qii|iQit^dai| 
Nec minim esţ» u) qq d tempore fdimma ^ho^ 

S75 Fii]min% t^npestşşque ^i^tiţr turbîda cq^ 



Ver. 566. ventis: O, verU; i e. t»ft5.*. i. e. morte Jn^^aj de leimi fleeuaWo^ 

i; quod adsolet, in r migrante.— ^«c^ii«^.< quum^t^iM mox fadat corpora rigere, . 
Vînd. V. ed. A. I.Jluctus et, Ver. 369. sete: sic codei^ opt^mis L. 

Ibid. Ignibus fluctua. In hac meta- et A. ^le mihi videtur lectio sunune pm* 

phorâ poete saspissime versaţi sunt Suf- babilis; quum in his syllabarum ernis- 

fidat testîmonio Sidonius Apollinarîs, iz, dem duplicatkmîbus Uter» saepe tdeiat 

196. elabi, et'distantaasubstantinjNirtei^ quod 

Per templum mate jIimum» ujammâ, •"• ^««»»«*»» «* mixtas respiciunt, qjianuf 

importunaa sdolorum librariorum ad in- 

Ibid, fluduet ăSr: oonftr v. 277. et i1>i feroiendum nomen fadle îndtavcrit Vut 

dicta. Fluctuet autem, »9^Minrm. P*^ go, « reji,. utî conspidtur in P. V. «jd. eţ 

pertiu». iL 21. 5. ^ ^jgo j^lg^. 3j^j ^, vind. V. y«» 

Venit enim tempi», quo torridut infiM/ a/r. ™*^c ^' P^ ^«"^ lectione ; 
Editiones quiBdani,.y»u«,. !• e. ^m.* ^MwSU^hiter tie,amttirbareq!^pâ^ 

unde barum vocularum in MSSL con- O. utfUmque vocalnilaBicaâilbet,iMff«i» 

^iB>o* metro redundante. Hune Tolionimtf^ 

. Ver. 367. et: sie soli A. S.'caeteri* ett; din^pci dat A, 

facUi errore, ob Compendium «.-hti^ow.. BiMi»gtii«i>tito-4t,tiiriMiiqu^nil»»t 

îta soli Junt et Aid. editi; colvî re/Mm 

nmveril, moksti«sîme een«»ir«m« ia ti- V«r. a7a Deest ^msua Vind. n«m m- 

t»o, a^uorU: qam leeţionem, Ucel de «wilw 4icttom ««i**» et mwiM. qdh» 

;>/ttwow tempura, pro k^emali, mm inepte ^^* ^^^- ^"^ ^udwiţtuf , oKÎtmM 

forsitan intelUgî potent, rec^tap ^aipen «<»*«« fefellmunt 
▼od, sive ait e Ubris MS& deprompt^, Ver. 371. Volviiur. Hoc verbum nott 

dve doctorum acuminî d^aCor, noa totii tangift, u^ opmesr, fluehMtimum bae nb. 

et ex animo, sufascribjmus. tuiâ eidtatam, de qţak in vcrv^63. iepe* 

Ibid. rigoris: i. e. frîgoris. Amolwn, "»• «*»» «*5 ■«* lâmpBcom h^Mmmm 

Kb. vi. p. 9QS^'* nhâînfiganUms algi- ««ni»w*i' ^«emadmedum iă koc^rM 

«* dum, boc vaporum^." Und^ Vii^H- Virgiliano^ geo. a 408. 
U8, gea i. 143. rigor ferri: ie. durum Atque in te Mia per vett^ ««/«M/vr «mw . 
ferri^^.. vd ghtcies ferri, de phraâ ^ „« ^ «v. ^ ru. 

longe loDceque irenustisiimâ Lucretii, ad Ver. 372. *y«i« ow*. ?lai|tfl»,T^ 

î. 494. qup te redpiia, et annoţata perle. °"°^ "* ^ '* 
gas. Adrianus ad Animam; 8iiaBietiact«tliB«crinrimiljMMwpaiit. 

Quae Bdnc aUMs &i loca,' Ver. 373. bella : î. rt; abest voi VinA 

Pallldiila, f^gii«, nudular V. ed. a A,-~^ominitanda: V. ed. B. 



LIBBE SEXTUS. ^# 

Andpid:qtidtiiai& telb lut*btttillr Utriltti^ild, 
Hinc âaminift, âlihc ventii»^ hutnot^ue mbtio. 

Hoc eflft ignîltti natbttttil fiâenkiiâ ip^luii 
Perspicere, kjtţcA^ &dftt i^ quatii^^ videre: 
S80 Non, Tyrrh^a rett6 tt^vefifţ^m (iart»ihiiii fiWtirft, 
Ihdtohi dtoidtfl^ divâUl ^Vifăit^fe âmti j; 
Unde vdătlis igM^ ^a^^erit^ âUt iA i^ratti ^ 
Vorterit hit )[)lii*tim^ ^ ţ>feU^ )[^ lotca să^lA 

nm imitandas quo4 Utciwrma dttcdbn» i]iven«i8te,m'iiomia8dfeoMupm[iCuiaiii- 

nihîl discrepat telli^re; sed illud equidem malim, ut 

V«R 3.74. mirţuk esi m eo tt'; P. tittrum «^s Lilcretiaxmm: vîdteas aâ Iv. '71^5. t. 

«I A» ffo <»i^ Vind. mîHMi e#t t^ eot; ct 805. ne plures locos exdtcto. 
coaUn «pflfcfift V. ed. mmm «weos; O. ^^' ^tfitifuhtinfy. Ha ttto» brt- 



a. «Drncfii tt* m <o sie» Suie qilim ocup* ac/ii^ur. 

ndet,i|nid«^idimi «sribU feceril, Ver. 379. qui vi: O. fM^i <»i>J«Aftu 



âtţu« ad lociim seHdtMidum irapidorit wwî«*n iwâbita. 

OttniiBo iftoatiendam aid: Ibid. r^ pu»m^; L «. <Mlm«B bffeO 

tiiB, arcade iBitU>ilBi ^ diffidlcs eipliâattti 

llecmîrume.t.««,iktcmpare-: fotarfaii folguAiqo* iloet«nc îiilriKg^ 

fled^quuniHay^waa^iftleiituimvideatar y«ţ. 38a t^n4eHa vitrmina. Nam 

indicare membranas vetustisnmas atque ratio omnis aruspidorum, et prodigieraii 

cmendatlasimas vulgatis sufin^gari, nibU proairandonim« cum alils buc sp^ctanfi- 

în memet volui suscipere^ aut novare levi^ bus caerimoniis, ab Etrusds religiosissi- 

tţr. ^«deas autem velim a4 îf- 1054. y, inii, at^iie bujustie disdipUnse peritilssi- 

7. vldeas eciam infra, ter, 79e« liiis, ad tlomanos deţivaliA est ţ ut (dtnties 

Ver. 375. ei;8<iii».-,Viad» «>^ V. edţ h6hiht. 

fl^.^fiequOMneiBpefiyMMsîbîgem^lam jjjid. retro volventem. Quod brevîter 

ttititvit , dîctum est, vice undique voWentem, uitro 

lHâ,tempe$Uucieivrim-bida4iaio.Bm ct'troqite yolyentem, Gemellum schema 

VîigîKus uairpavit, ^a xii 283. , sennonîs compendîarium est înfra, ad 

1t toto turbida cah ver. ISlTS. 

T««/»i/« telorum— . Ver. 381. Indida: P. V. ed. A. Ja- 

A- Gelhu», xui. 9. e Tyroms pandeotut ""'•*'• . , . . *..,••,• ^-■ 

• *c ^ 1 . 1 • 1 • u «- ffienti: sic clanssime Vmd. V. ed. L». M« 

— ^^femmstotef pluvias,]anE06quemibre% ^^^'- «v *.««.«« 

•« cieni^** ^' *' "** •^"" eqf«îd«n sum um gra^i- 

Ver. 376. «/rmjw.; V. ed. vtriu^f ^^ auctontatibu. obsistere, quum veio 

« iuterpretatiorforsitan: A. a prima "^^^^ simile. dehaitis«mum Lucretu 

— «„ ..#»..«.^..., o ~w*«».«». .,/»,•«/...« sensum a gemttTo duplice abhomiiase, 

inanu, utrumqvss a postenore, utnnque. . , » ^ . . ... ^ ^ «..i.*— „t 

IWd. 6e//o <«i*an.rWem Maro,!^^ *''"*"^ *'**°^*^: "T^J^^ 

^2^^ iitffciiiqu*ĂUiitmi»ft,quatnAufttew^[0* 

sunt meruisi uti legitur in caeteris ew»» 

^"" ' *" ■ ■ ***** «#r*«li» Hctom tefl». plaribus» et 8cripti% et impresss apre. 

Ver. 378. Boe: î. e. hoe modo, quem llnd. div$m ftienti. Viiigilius, ^n. ▼. 

ih «Qpfefioribttk bx^^omL Sane licet, nec 56. . 



28* T. LUCRETII 

Insihuarit^.et hinc dominatus ut extulerit se; 
385 QuidvQ nocere queat de ccelo fulminis ictus» 
Quod, si Jupiter, atque aliei fulgentia divei 

Terrifico quatiunt sonitu cdelestia templa, 

Et j^iunt ignem» quâ quoique est quomque voluntas; 

Quur, quibus incautum scelius avorsabile quomque eşt, 
S90 Non fedunt, ictei flammas ut fUguriâ halent 

Pector^ perfixo,, turneu, mortajibus acre? . . 



-«-^rfnemmte, feor, «ine numine, ^vUm^ 40I. 417. iioiifliter eoim de Ceriboopo- 

Var. 382. utramse: Vind. V. ed. m. ^J!?^\ ^. . ^ . 

irame; r. utranne. . . tc u i • •-. • nTl 

„ . , utipniio^s.£schyiusiioiniiuint»inPam 

Ver. 583. par/w MtaluculenterV.ed, ^^, Multa duimus ud v. 522. «t «Ifli 

UM.redeasadnotom,my«r.87.Vulg<v Ver. 388. i^n««. Jlevocavi l«ctioMii 

P*^""^^"^ onmium librarum veCtnim; iie» edttoiM 

• Ver. 984. do/minkttus: V. ed. dcnuUMb' aadacuUez îogenîo nilgaTonuit umeutin 

iwr, — vt exHUerU se: Vmd. ut faktUrittst numero multiti]diiii&— ^o quoiquct fd 

V. ed. W/ooiOmtfv A.ut athUerit»,- X. cuique, est,- ita legîtur in O. XI. aed, ^ 

m facile erit se. Qvm dimimilit Jid i nei hic scnbendi modus probahilîor sit P.leo- 

i n iqi wdone iimotâaotooyenty le pidisH i n t im tionibus, guo inditcit utique, haud temere 

artificem ▼ariatom voliuaM dicendi geaus, «ffirmaveris; â difigenter attendas opt»- 

m scngsiBse; , . moram codd. scrîptufas, et elementoram 

' I et hinc dominatul ut t^HiOgiit se. - ' ductus morosts ocuUs contempleris. VindL 

__ . ^ . . , • guo in qute^estt V. ed. quo tnmiic (L c. ni* 

. V«r. 386. JupHery^aliei divei. yO» i«*) ^Vl M. A. I. j»o .«^ **. I* 

lust n. S3. ArBoh. UU m p. 122. Duo* ^t,a^ai«mmc, lecti»>psi«o>â >«■ 

p<«erM»BLMnl>mu.adyoc.nt oitar. q»«n ,Mb«inm^-«,lunt«: A 

Ver. 387. ,uat,ur,t »<,«!/» Umpli.. Pul- p_ yj^^ V. ed. L. O. A. î. n. E»»lgrf 

d«; quum pulstbu, aHm, somtu exoto- .^^ ^ „. contealibro» scriptos li«id 

^, concuttantur res. Hinc longe longe- 'i . . 

que v»u8tissin>â Virgiliusaudadl, in geo. "y^. 389. owr»«6&.- P. V. ed. Ş.n. 

aduersabtle, 

■ I ] L flirit mv£l<f6«r fether-> lUd. His oommittas parallelura locum 



iii 150. 



Cotuusjui, sylvieque, et siccl ripa Tanagrî. în a:- 1099—1 104. et xilox Tenientia, veîi 

-Neoeedîte!egairtlâClaudiaiiiia,xxxiv.a3. ^^frf^^ . ^ 

ImoL mcautum seetusj mpwkâtMrn tt9f9S* 

Te oeque,.DictaBas quaHetu mugitibus urbej, quod homo Don satn diHgenter caverit 

Taunis, ncc Stygtt temiitîra caniş. Ver. 39a tetei: V. ed. A. II. tot»; nai 

,$ed epixn, peqpensis omnibus, et anîmad- ™^«» scd infra vulgatonim d^antian^ 

dreno poetanun more» âc iUefoctasse scrip» propter minus ezpcditam construcdonem. 

^m^i — halent: V. ed. n. habent; X. alent. 

... .^ Ibid. ^fiamwuu ut hokni pedore iMţ^ 

nec Sfygiut terroit ofg canfit «, ,. »/ . k--. 

— 2\tr6fne conn^p^uf. Hlantuanus flac- 

nam sententi» sic convenientius respon- .defloravit, ad iEn. i. 44, iiaiid svdeatir 

dent. SatisBttemi8Î88eadVirg.iE;n.vi. satis; 



LIBER SEXTUS. 2«S 

£t potitts» nnBâ «ibi turpi comchis in re» 
Volvitur in flammis mnoxius, inqne pedituf» 
Turbine coelesti suhko oonreptus, et igni? 
$95 Quar etiam loca sola petuht, finstraque laborant? 
An turn brachia consuescunt, firmantquelacerfioB? 
In terrâque Patris quur tdum perpetiiintor 
Obtundi? quur ipse ăinit, neque parcit in hosteis? 
Deniqâe, quur numquam ooelo jacit undiqne pura 



ffiam, exsfirantm tranşfixp pea^rtfiammu^ Ver. 595. Volvitur tnfiammis. Similiter 

Turinm co«rlp«i/,^opaloque infiOtU acuto. -^^^^ ^ ^^ jj^ ^^ 

Ita cerUfiâme scribendum, quîcquid obnî- ^^ ^^^^ in-vot-uUJbmmis nernnt — s 
fantur Heinsîus Heyniusque: nam neque 

Âc juxta podtas voces cognatas, ac sono ^^ ^«™°* ^""^^ ** impenâsâmos sum. 

âîmîli, trarufixo et infixii, fastidioâsâmus mî vatis în Lucretîum amores, sî codex 

Bumini post» sensus toleravisset; et effica- ^«^ ^^ addixîsset, hoc modo: 

ciorem dîctidnem plane fla^tat nomen ^ţ totum infanmtii volx/U \ 



Turbine, atque locî totius impetus. In- 

fiixU autem, per acerrîmam violentiam Ver. 394. Turbine aelesti et igni. Hen- 

Hliât; " quaâ confringere membratim ^ya^es est, pro « turbine coelestis îgma," 

** vellet, et, undîque perforaturti scopulî »®" fiilminis. 

«« acumînibus, vel frustulatîm commî. Ver. 395. /t««rfl teftoran/: în expedî- 

« nuere." Nîhll undique rotundîus, ac «>^« ^"^^"^^ ^^"^ ^ febrîcando; si dt 

nvîdîus. Tîdem facîet emendatîoni nos- "«" ""^^^ 1°^ ^«^«^^ "^ °«™o 1^^^^' 

trs haud levem Hyginus, fab. cxvi— •« în *"» immittebdum. 

•« quâ tempestate, Jjax Zocrus fulmine Ver. 396. turn: Vind. con; V. ed. cunu 

" est a Minervâ ictus, quem ^uctus ad — ^Et demiror maximum stuporem docto- 

" saxa inliserunts unde ijacis petra» sunt ™m» patienter per editos putldum ac te- 

«( dicts." merarium Lambini commentum, librîs 

Ver. 392. sibi: n. «.-*n re: V. ed. ^e*»»^» redamantîbus, propagantium; 

Jure : cum eisdem prorsus vestigiis litera- "^^ ^ind. nihU morer: 

rum. Jam vero contempleris fedissimum ^ cm brachia tutfactunt, firmastque lacertort 
Versum, quem, invenustissimi hominum 

et înscitisâmi, Lucretiani editores nobîs Q«îsquamne poetarum tam crudeUter di. 

ex offidnâ suâ non erubuerint proferre, H- *»<^^ «*» *»" lamentabîUter deprav». 

bris vetustis omnîbus de soUto prefracte ^ mutilatua, truncatus, deperditus de- 

concnlcatis: ^^^* ^ ^^^^ "«^'-^ ^^ y«"'^'» •» «^ 



£t potiiis »«//« ribi /«rdif conacios rd. ti.«ji • t. . <kt • •• 

Ibid. onicAia cmuuescunt. Nomus, u. 

Te, mi lector! rogatum velim, an noveris 199. **tj)etuevi îllum, pro desuefeci il- 

fadiius aliud detestabilius, impudentîu»- m lum— ^ Titinnius Geminâ: Farasitos 

que? Bonos yiros labefedt baud dubie *« — ^«ti^t»^^.*' Et Apuleius, p. 303. 

pbrasîs conscius in res sed însdtiae tantas desuescere vocem. Bentleius. 

puditum est Sic FTOpertius, i. 10. 2. ubi Sic alii autem in oognatis vodbus nou 

cotisulas eruditos editores : laro. 

YC»tffaco«/gwfetlacrymfa. Ver. 397. telum: V. ed. O. corfttm/ ie^ 



286 T. LUCRETII 

400 Jupiter in tems fulmen, sonitasque profundit? 

An» âmul ac nubes subcessere, ipsus in aestum 
- Descendit, prope ut hînc teii determinet ictu9? 

In mare quâ porro mittit ratione? Quid undas 

Arguit, et liquidam molem, camposque natanteis? 
405 Prseterea, si volt caveanms fulminis ictum, 

Quur dubitat facere» ut possimus cernere missum? 

Si nec opinantds autem volt obprimere igni» 



eelum: et nmiliter P. V. ed. X..ad ver. Diim/aiMmi^9vx/,et/Mitfftf Imitator OţympL 

n>id. tonitus proJundU: ut Euripideii 

Ibid, In UrrL L«go: /«Iww. Beht- ^^^^ ^^g ^^^^^ ,^^^. 3^ gimijj^ ^^ 

^'^^^* turn tttriusque sennonis po^tae. Silibeal, 

At^e hoc modo nixnînnn ofl^dî scrip- pluraTldeas in notis m^s adi.40. noniiu 

turn in O. et h« vooes subinde penmitan- dmntia. 

tur: ingeniosa tamen est magia hasc vin Ver. 401. ip$m m astum: sîc coMpî. 

sagads divhialio, quam vera; quum fnis- ^^^ ^^..^ ^^^^ î„ p^ L. M. n. 

tretur praraus oppoâtionem istam, quam ^^ autem scripturi quid luculentios, 

Lucretius instituerit, inter ^ovem ac diwM ^^ commodîus, quid venusdus, quid de* 

o/jW, ver. 386. inter itfa#. qui parant fe. ^^^ ^ ^^ p^rte perfectîus, fingi lA 

hrican^ue telum Patriş. ver. 395-598. optari potest? Edîtores tamen. totcrimi. 

et ipsum Patrem, ver. 398. In terrâ utî- nj^yg inexpîabilîbus devovendî, • noo sîbi 

que» ubi fulmen obtundî amittique solet, fla^tiosi satis în Lucretii carmen vide. 

obrutum ac sepultum, nulUus scopi corn- ^^^^ „j^ ^ns nugamentîs despicatiad- 

pos. Ceru est, et dUudda satis, h«cce ^.^ .^^^^^^ ^^^ cumulatissimum io- 

versuum expositîo, atque adeo totius argu- tundarent: 
menti conspectus. 

Porro, vîce In Urrâque J^tris, super- nubes wbcesscre.l^.* In «//«»-. 

acriptum erat in M. Jn terrâ atque petris: A page hsec odiosîssima commenta cum i'o- 

quam rationem mo^o disputata nobis pe- ventoribus suiş in malam rem ! ^Vind. S< 

nitus înfirmant, exploduntque. Nec acu- i^se in astumi V. ed. tpse m hasiums O, 

men tamen non inestisti conjecturae; nam i^, ipge et in €e8tum. Nullus relinqaitttr 

lîbris MSS. baud videtur imputanda. dubitandi locus. 

Ver. 398. sinit: ti, a prima mânu ţinti Ibid. testtm: redeas verr. 56S. 566. et 

uno ductu inter pluies similes facile pne^ notas. 

termis80.-»ufyMe; V. ed. atque. Ver. 402. determinet: l e. finem, vd 

Vct. 399. Sic supra, ver. 246. eodem terminum, figat quoadusque telum mi^ 

libro; et Aristoteles, de meteor, ii 9. xat tendum sit 

ha Ti «••« «« yiy»ir«i »arm r«r wfai^ Ver. 404. liquidam molem: ut de Mar. 

•V* M i»<H^iX«» 9 /^^w, mXk' .^i 9vnx^ Sfkflumine Q. Curtius, iîi. 1. 5. " mijore 

«5r*»j« m4fMt V «n»», • ytynrtui Lambr- •* vi ac mole agenlem undas** EtLuca- 

"*!»• nus, V. 625. 

Ver. 400. Jupiter fulmen sonitusque. 

XT-- ^s. 1'. -Kir ^ ir> tanta marîs moles crevisset ia aitnig 
Nec multo aliter Mantuanus» ^d. vi. 

586. cum Silio Italico^ iii« 46. 



LIBER SEXTUS. 2«t 

Quur tooat ex iDfi parte, ut vxtare ijucaim»? 

Quur tenebias ante» et frtaiitas, et murnlarâ, edneft? 
410 Et sumii in muitia parteis qtâ credere postb* 

Mittere? An hote' amis ntlmc|uBm ccmlendâre^fiuitim. 

Ut fierent ictus uiso sub tempore phires? 

At saepe est nmnero &ctiim^ fieriqoe necesse ^sg^ 

Ut piueiP^ in mnltiâ segiotiibiis^ et eiri«re imbcebj 
415 Fulmina sic uno fieri sub tempore multa. 



surgteiitiiiM/f profundi Ver. 411. Mitteref itfâ&âam oodd. Pil; 



Injectam tcrria«abltummr« Mtiier.^^^*0c: X hăâi taec Mile 

ubi plura contulit Drakenborchius, et nos ^^^ 

«ntirft, ad ▼. 489. de pifam! natatites cam- Ver. 415. At: V. ed. ^; O. ^cr. 
|N»». tiiterea, degâHter, atque etiatii ntog. Ver. 41^. l^Oifl volid ex ingenio, re 

taffiee, de ingntente dtluuio Aldâius Avi- uon pronus cogente, demutare; sed mdii 

ius, iv. 472. est oculis luce meridianâ clarius, Lucre- 

Inaequîtur tamen oceanus, reiugisque fluenţi. tîum haud aliter, guam ad lijinc ipaodum, 

Imminet, et salsis ixnpelUt tnoRbut atnnes. primitus scripsisse versum: 

Unde statim emacules eundem înfra» ver* Fulmina aic vaao/trri sab tempore multa* 

^^* l^c caduAi îmbres, j^nhirfillmina, cum 

P fgg f a y l s inaanto puhatar mofiftitf anat amidsamo consensu locutionum* Ferri 

miSbAâBntmmus. Nec SeduKuă Iau- etiamet/erifloleBtsaspenHinerocoiifuiidî» 

to lectoH dîsplîcebit. cahn. i 58. "«^ freqnentiorem îmbelUs et otK»» dic*. 

tionis repetitionem patienter admittimuqi 

Qttl genus humanum, praeter quos clauseiat arq», Judicio tamen suo lectore» fhiantur velim^ 
DUuim rabidâ spumantis mole sepultum, ^ j .. i j* 

Uhilterum de stirpe crea»-. nam taedet plura dicere. 

Ver. 416*. ddvbra: tt, dilvAra; male: 

Ver. 405. Praterea: L. M, O. X. n, ^^^ Festum. Hac autem videtur de 

Tn^ptereai A. Pr^Her.--si volt, seu wU: cottAno, ad Nub. 40i: muluatus noster, 

Vind. si cuuit; vel. ut puto. si per coUa- ^ fecetissim» filo dîctîonis, ut solet, ar- 

torem res stetisset, sic umt; si nempe g^j^^^^^ deducente. et numerîs com- 

cum «IC, et l cum i, ut alias saepiuscule, njp^^sgjniîs. 

mutatis: V. ed. sinuit; in quibus nihîl 

confusum est prseter i et l: L. M,juviti Km »»4, « /tMpc ^, »m KpUHm «?m« mu ^e«- 

vno ductu inter tot dmiles elapso: O. A. xim^hvc, 

savum; X. sevU; a. sevi ui, K' «p /3«xx« «rr »nep»vr, jr»r «a* *A*«' «»<' 

Ver. 407. obprimere: A. premere: S. ^p»)»*^ 

parinure ; M. etîam dat vet, pro w/^ ^^ Kai*»^, irH «i»p0 , ««< ^ t^^^* / 

Ver. 408. ut vitare queamus: tene- wr ârO^xtt 

Roso nempe cceloy et craasioribus nubibus, ^ ^_ "^ ' '^ 

Ver. 410. qut credere postis: tu ninu- >«»»««««. 

hxm, qtti pariter credis eum velîe, ut noa 

îcfcum fulnunis caveamus. Bes autem His appositus lucem inferet DemeStriu^ 

hsc difficilîs fit multiformi ac promiscua Phalereus, de eloc. sect ci. qui vîdetur 

telorum jacuktkme. doctos viros, in Aristophane occupatos. 



«88 . T. LUCRETII 

Postremo, quur sanda deâm delubra, fiuasque 
Discutit in&sto prsedaras fulinine sedes; 
Et bene fiicta deâm frangit simnlacra» suisque 
, Demit ixnaginibus violento volnere honorem? 
420 Altaque quur plerumque petit loca; plurima quo plus 
Mbiitibus in summis vestigia cernimus ignis? 
Qttod supa: est, facul est ex hiis cognoscere rebus» 

effugtsse; et sub noaime IMonysa Hali- oodiees eonsentieates. Conim venîat Vîr« 

puvuăattisis laudatur acholiaste. Jam gîlins» ^n. iz. 810. 

vero, quum illud y% in vtrsuqnarto plane 

«t intempestivum, et vi propria partieul» l>i^cus.^^t jub« capiti— 

îstius, certo cerdus, destitutiim, atqae Ubi, d vel unus liber addixis8at».prsti^ 
jfaetor sic versum proferat, AXJLa TM Iavt» aem eqindem I>ecu8sa: quum iUa tox 
năn fiaM.u, xm 'Ximn auff Afininn* reacri^ magis oongruisset fulminat» Capanei 
bendum censeo: gale», (vide modo Stat Tbebw x. 9S8.) 

quam mxis ut ut duriter impetit» Tuhn. 

Ibid. prmdaras sedes: i. e. Jtugenita 

vel saltem, ai boc displîceat : templa, Amobius, lib. iii p. 106.--*' qd- 

*< buB (formis deos superos) imo formaţii^ 
AAJ^^uirwTEum&^u^, .. ^ fcfw;rforttm ampKaâmia coUocatis in 

^emo etenim, penitiore sensu Gnectt "'«'*»«•'* 

ţ)hraseos imbutus, quas vulgata sunt, pro* Pofro, hts LucreCîanis apposîta sunt \m 

babit Brunckius interea în notis pulchie Minudi Felids, seet. 5. ubi lăudat nos- 

inemlnît Lucredi. trum Datisius: '* Adeo passim cadmit 

Ver. 417. Discutit fulmine. Ita Per- " (fulmîna); montes îrruunt, arboribra 

sius, iL 25. defulmine îtidem loquens, et " încurrunt, sine delectu tongunt loca aa- 

Aristophanis baud immemor: '' era et profana; bomines noxios feiiunt^ 

*• et saepe relîgiosos." 

^ovi8«»pli^.quia.ciim/oi«f,ocya»«/r* Ver, 418. Jrangit simvJacra. Nondu- 

Su]fureai/c»/K»r sacro, quam taque,domuflque? ,•'«>*•"'*""*''"• 

bito quin cum electu verborum pniden- 

Julius Obsequens, de prodigg. sect. Ixxi. tissimo, et sine vana sermonis superflui- 

^^fulmine pleraque discussaj^* Nihîl tate, noster sitlocutus: inteflexerimigitur 

agit Schefferus, libris consentientibus, pro- per simulacra^ statuas marmoreaSf quas 

ponens decussa : bonum est enim saepe- recte frangi dîcit ; per delubra autem, Ug' 

numero, si dicas res adterram fulmine n^a;, recte rursus </i5cusiaj diffissasque: et 

defectas esse, non minus quam si dicas V^ imagines denique, picturas; quanua 

"undique disiectas,etcomaânutaa:seădiS' honores statim deflorescerent, fulminîbiis 

cutio forâus est veibum, et fortiori melius a^ati. 

«onjnngitur. Subinde tamen pro libîtu, Ver. 419. volnere: V. ed. volveres pzaut 

et in eodem efiectu describendo, eâdemque alibi. 

caussâ, scriptores, nec sine jodicio, dicendi Ver. 420. petit loca .• Vînd. petition^- 

modum variant Similiter invenies fieri ^uo plus: ita P. Possis etiam non male^ 

cum cognatis dictionibus di^icio ac dţfi- quă pluss omnes enim libri, quibuscum 

cio: nec quidquam temere novandum est, nobîs res est, pra^bent que plus, Haver- 

Bîsî convicus scopus loci flagitet, contra campus, quî de membranis L. M. aihil»- 



LIBER SEXTUS. 28* 

tifn^r^fmn Graid quos âb re nominitanint. 
Ia mare quâ xnissei veniant ratione supeme. 
425 Nam fit, ut interdum, tamquam demissa coluBma^ 
In mare de ocelo descendant^ quam freta circum 
Fenrescunt, graviter sp&antibu» incita flabnrisi 
£t, qnaequomqiie in eo turn sunt deprrasa tumultu» 
Navigia in summum lEeniunt vexata peridion. 



ttundsverit, ae, ut alîw Bftpiiiaciilr» mdde time, i»«niii ceEtWiae otplaniittm faa^ 

n^ligenter habuit. Editi, ex Lambiiu beni^ eleguitifumuin poetam, ui ambi- 

emendatione arbitrariâ, piurimaque higus, guum efiiigeretur, haud aliter potuisM 

Ver. 421. ffoHgia ignis, Viigilias, seriberein liocloeo: pdetcaTMoaieolfeii» 

JExL ir. $5. do^HwulanlaF positin» in O. qnî eodes» ut 

A «_i ^- • 4 . Ut recenţi mânu lit exaratua, baud dubi* 

Agnosco yeteris vejUgtaJtanall^, ■ . ... ._J\^ . 

ttnltcr anttquforem ţiMrteciietypo auo faa« 

Ver. 422. focul ett: âc feUdasimâ,' ni buit i^. dUiendatj 15. discendttU Vulgo^ 

fiUimur, em en d atione loeum TenerabîH descendat, — quam: ă,*S, qua; non male, 

no nitori reatitoimua ex veatigiis oed. n: ut aibitror, pro guâ viâ^ vel quo loca 

apud qnam, pro vulgari/occfeeitiainiples Ver. 427. incita: sio soli P. O. A. a* 

fiiۉe acriptuB vidi. Ninunim* ex Jkcui csteri, lacita; l e. laeessita, uti ^oque 

e, tÂrefacvi «#, mox evenit, voeibnBcoali- manus interpreds margini cod. ^, aOevit; 

tî% facuUg unde, nonr longo monntibua sive percuasa. Cecte vox adeo rara, efc 

tenapore libcaiiis, exaurrexit fadle et fit>t e^tra communem usum jacena, depray»- 

dieaty omnia gennaaae antiquitatis vea^ tToniB'us llbrariorum valdb fiierit obnoxia; 

tigm passîm obli«erantibu& Jam vuo et an ferrî poterat in boc loco per duplicai 

vetuatissimos usuiipaviase^âq»/ ac d(fia»it tîonem consonantis, uti fâctum est in verbo 

^projacile ac dUpcUe, te Nonius docebit, reducere^ atque alifs quîbusdam, nec te- 

ad ii. 331. Videas proporro, qu» noa an. mere negavenro equidero, nec contende^ 

notavimus superius, in iii. 401. rim: venim enim tutfus habui lîbros se- 

Ver. 425. Ufn^rtipăH* omnea noştri, qui, recentiorea quamvis, ac minus gravi 

Presterasi Latinis literis.— Graiiei; Vind. testimonio, at minime contemnendos ta- 

V. ed. Grali; A. Grai. — ^De bis autem meu. 

presteribus, et Epicuii super ilUs senten- Ibid. Fervescunt freta spirantibus Jta» 

tîâ, consulendiis est Diogenes Laertius, x« 6m. Hsc erîam Mantuanus attigit, geou 

104. prolixior, quam qui commode nostris i 327* 

annouitionibus adscribi qpeat Vid«^ /.n;./qoe/r*«ii^«ifi6wicqaar; 

qooque Plinium, nat hist. ii. 50. et alibi, 

bas pbilosophi» partea, uberius tractau- «* ^ ejusdem lîbri ver. 455^ 

tem. Omnia tuac pariter vaUo^ nimfibque, tidebi# 

Ibid. ah re: a «fn^tt, $r^tm, sdlicet; ^«rx/rr*^— . 

quia cum ardwre quodam tumescant: iaest ibji gratt&r tpiremiibui. Idem. iEn. 

enim voci non minus inflatUmii notio» ^y, 753. 

'^''v" !^25. tomyuam; VînA tem cum; Vlpem.generi.et^«T</^.A««««»*'liy*1--- 

A. ton^um; 2. autem, tom cum. Ver. 428. turn iwni: P. V. ed. c«m 

Ver. 426. demxndant: nempe, fr^jjrrii- sint; X. Xl. turn sint. — deprehensa dant 

ff;. Iu sponie roscripseram ex divina- pieno F.. V. ed. O. et in Lucretio pkob»* 



«90 T* LUCRETII 

430 Hoc fit, nbi interdum non qtiit tis incita venti 

Rumpere, qnam oepit, nubem; sed depiimit, ut mt 
In mare de ocelo tAmqaam dmoissa edointa 
PauUatiih; quftsi qtiid pugno brac^ii^ue siiperne 
Conjectd trudatlir^ et exiendaţtit iti undaiit 

435 Qaam qaam dint^dit» hinc (frorumpitaf in mare v^ti 
Vis, et fervorem muum eoridnnat in nndia. 
Vorsabundus enim turbo descendit, et iOam 
Dădăcit pâriter lento cuin cbtpate nâbeint 



mut, ut alibi dixiiBi» «t^ue eiposu^ ţum ezdtatuni, ot aqiue vi, ibummum 

nius: Tvlgoi 4»pit»t9^ Nibil nluţaaiwii buUientia. Huc referas etiom genCeUm 

tâ JM n» locutionem, testuantem pontum; et haiid 

f hi4 I» 09 d^Mwtta iummUu* Sie, ulî rarius frequentatam. Audacior îlorua^ 

HonAlus insuper, aliiqafli Vivgilius etiMa ntpole tttfln iUirâv Aonâiui ad poefentaa 

locutiisaak, in ^n. v. 5S. normam colontd, ir, fi. 97.^^\afdeMi 

AiţdHcove mari defitensiu, et mte Mycen*-^ " ^^^ "^^" ^"^^ 1?**** porte»» 

pahi ita Mt oonsthueiidat V ^^ Cmc 

Ibid. Navigia vexata: vide nos ad i, «« ni^mtur; quippe, (nâinatiB a tsrgo d». 

a7$. âimUker Fbsdnu, iv. 16. 3. m nibu.^ qvamna hien» aradiâ fiMAei 

rAcil4MbvliMi'DfMii^f /««»«#. **t9t tempestate^ ad belUim BaVigaVits** 

>. 1,^ . . . ^y j . î» ®* tempeftate iatemnieitte. Hinc Ar* 

Vef. 430. îurt w: V, ed. yu.*»,, A. ,^ p«p^,um Hontii loeom ielbte 

^^""' . . „. . dcderiselpiidtiiiii, qotitialiMrtMtniii 

Va-. 431. cep,t: lU Vmi n. et pra,- g^^^ ^^^^ od. liL «7. «7. 

ferendum esse eustimo solitae lectiom c<v- 

pU, Jam ▼ero cct«* simplidus etiam vî- . acatentem 

detur, pro invasit, occupavit Sane nec Rdluitandaxî 

obstant multiim, nec vicisâm miiltum 

juvant, in hujuscemodi diversitatibus ve- ^ ^ pericula marîs duobus litoribusintar- 

tusta exemplana. Lucanus apposite, t. Jacentis. 

414. Ibid. concirinat. De hac Toce consulu 

_ . ^.^ . . . , cum multo fructu Nonitim, i 207. 295. 

Quum cepere, tenent-^. u. 1 70. 

Ver. 439, detntdH: sic, ma^ extn 

Var. 435. brachiique: O. X. babent Yulgariorem usum, ac mort Lucretiano^ 

hrachiUque. p^ L O. X. n. et eodeâi spectat V. ei 

Ver. 435. hinc: n. huc-'^-prorumpitur: comiptela, detendit, Editi, detrusit; coft- 

a. p«ir»m|rf«.— twnli .• M. mvKiu. t^p^ scriptos, uti suspicor. 

Ibid. prorumpUur: î. e. se prorumpit, Ibîd.nuftem^»îaam*utStatîus,Tl«lfc 

de xnedise yocis usu, Virgilius similtter, y. 362. 



^n. vii. 459. 



cKnileo gruvidâm cum Jopiter imbri» 



' toto^fwa^iCorpoTf wiaor. Ip«a8aper,niffrnii,rati8amumienuFelaigs 

Vet. 45R feitwrem in undit : ut mox 

fer. 4i4l»fervere cogâns, et alibi, transla- Adi supra ver. 256. higuice Ubii 

ttee maxime uaîtatâ; ob ^pumoj, et aoiii- Ver. ^1. Forttflu» po^noiter ÎU i>»- 



SEXTUS. S9t 

Quam dmul «c gcamăjern d^trudil «d ««^Kirii ponti» 
440 nie in aquom subito totom 9e imoiOltf ^t onm^ 

£3(dUit iiig^iiti sonilu num, fervent cQgeng. 
Fit quoque, ut involvat veciti se nubibiia ipflie 

Vortex, coQonideiis ex aere sşmina mibU; 

£t quasi demissum ecdo prestera imitetiir« 
445 Heic, uhî se ia tem» deiaisit diiaQlitttqiie, 

Turhiiua innuutieiii vim proTcoiut» 9kpie pdpţUaţ 

Sed, quia fit raro omnino, monteisque necesse est 



plidus aCque comptîus bos yreştu» ^âspch- sua exempluia ccaitettum fnianitaveiit. 

BâefSt: £x boc autem oonsensu membrananm 

_-_. „. ,. .. . ^..^ ^ __ satis liquet, .vetustissimoq Latinos non 

iBe m «9UM «oUto tstnm ie fauidfctit> el; oMMMm . / .a 

S«clt9t> ingepţl »PI»*lu ţpiare fţnrere cogens. nunus in conjugatione pnma, quam ter- 

tiâ, /nvcafib verbum agnoTÎBsa. ]nautUBy 

Ver. 442. venti se: P. V. ed. ventis e; miL glor. iît 1. 167. 
procUvi satis aberratione: prisci codices 
PîL vemi se e, SedproeeUutd ae^ eţ proounbunt dimidiţti: 

Ver. 445, Vortex: V. ed. O. A. S. fi. i e. ^ se prekntthuU, promoveiitqiie.** 

Vhrtex, — conradens: V. ed. concqndens. — Neque alia est dîctioni» potestas in Lu- 

aSsre: V. ed. O. ăSra; a. acre. oretii loeo. Hieaâas utrum vellet Seiffius, 

Îbt4 cwradens: redi yenr. 303. 34?. ad Viig. -ffin. i 85. « iVocgttb est vii 

?44 «( vvintorum etiift phiviâ ; dicta procetla 

Ver* 444. miteftir.- Vind. anniteturs «« abeo, quodamnîa/)roc««ot.- Nonni^ 

arreptft praseuntis vocis postreinâ litera, codices, perceăat: mendosissime, quam- 

absque caBteranim Hnearum mutatione: ^ ertx)r, ut erat in ezquisitisBimâ Toce 

y. ed. mtUeturi ne uno quidem ductu exspectandum, recoctus sit Hbrariis în 

wi»^' Isidori origg. liii. 1 1. clarissimo cum dÎ9- 

Voîâ. qtuisi prestera imitetur: quumnon sensu ipsius reî natura reclamante. Glos- 

ait verus prester babendus, nisîquiin ma- s» veteres praebent ProceUit^ ProceUo^ at- 

ri gi^eretur. que Ptocello^ is, Festus exbibet, •* fVo- 

Ver. 445. Bieic: de maHm intelligere, u cellunt^ procumbunt" Sed enim cor- 

lit de more magis Lucretiano, quam pro rîgendum yalde censeo, yice protnuluiU^ 

casu recto ţronominis accipere : quamvis procumbunt, 
parum intersit. — demisii: ti, dimisii. Ibid. Turbinis invMinem vim. Similîter 

Ver. 446. Turbinis: a. Turbine»,-^ Virgilius, ad -^En. vi. 594. 

inmanem: V. ed. immane in^^-provomit : 

««■. '■ .«-.. ~^^— pwgriritgpfUMtf hnnani Iwrtffw sdcrif. 

Vmd. O. promovtts metro repugnante: ^ ^ ^^ ■ 

/m)mo«e^ non fbisset aspemandum. — pro^ Ver. 448. Obflcere in: Vind. V. ed.. 

celUU. Mibi religio est in bis venerabili- Qfficeret ini A. Qfficeret. Sed illud in 

bus sincer» vetuştatia xeliquiia vel Ifttum baud dubie postmodum est codicibus 

imguem a codicibus abscedefes jani vero Vind. V. ed. intrusum, et primus error 

âe scriptum conspicitur in omnibus anti- fuerit (^fficerent, postremo ductu linea. 

ţţuis, excepto P. et Aid. Junt. editt ab mentorum m in t mutato: unde Qfficeret^ 

eo pendentibus; unde vîx dubium fit, Ver.*449. Prospectu maris, Commode 

^n Bononiensis editor contţa scripta Virgilius, ad ^n.i. 181. 



99^ 



T. LtrCRETir 



Ofaficere in tenis; ac^mret crebrkig idem 
Prospecta nunris in nmgno, oaeloque pAteati.^ 

450 Nubil» cimerescunt, ubi oofporfl mnlta rolando, 
Hoc super in ocbU qpatio, cdere repente 
Asperiora; modis quas posidnt indiipedita 
Exiguis tamen inter se ccnipressa t^eri. 
HsBC fiiciunt primum pfurras oonsistere nvdbeîs: 

455 înde ea conprendnnt inter se^ eonque grc^antor. 



PntptOam laU pOage şetit-«-« 
. Ibid. cedofuepatentL Iderii, gea îy. 



77. 

— ver nactae sudum, camposqne patetttu : 

i e. cdtfttffi pataut vel '^ aerem punim 
*' et liqujdum, nou Huhttnia clausum: et 
*' ita okir^ campus est apum, ut mare 
** navîum, hominum aolum .'* Qu» veris- 
' nma est Servii exposido ad locumr con- 
&ms ^n. vi, 888. 

Ver. 450. Nubila: A. Jkftiia.— Mox 
Vînd. V. ed. cofr». ^ 

Ilnd. NubUa coneresctsnt, Hanc rem 
tractat Eplcunis apud Diog. Laert. x. 99. 
qui studiosis lectmftus adenndus est. 

Ver. 451. ceeli qHtUd* Mantuamis, ecL 
uul05. 

• Tris pafeat t<cR tpattum, non amplîus, ulna». 

Ver. 452. qiuB: V. ed. B. quo; nec 
nude. 

Ibid. modis indupedita exiguis, Ordo 
et sententia est: " Quae impedita et im- 
" plicata modis exiguis, l e. modice, nec 
•* nimis arte,, aut adstricte, possînt tamen 
«* complexa cohserere." Lambinus. 

Ver. 453. Exiguist V. ed. ^ ignis, 
errofe dupUd. Nempe^ r« u cum a pri- 
mo mutatum est, ddn separatio verborum 
&cta.-^conpressa.' xi. comprenssa; vulgo, 
eomprensa, ne uno quidem, utî vehemen- 
ter suspicor, vetere libro addicente. Hinc 
multorum librorum lectîonem libentîssî- 
me acdpio ad Vîrgîlii M.n. xi. 725. ut ef- 
flcadorem longe; praesertim, quum pro- 
babfle sit maximum viram non immemo- 
rem LucretO foisse : 



Qoam facile accipiter sazo aacer ales ab aho 
Conseqaitor, peoais subliniem in nube, colos* 
bam; 

Conpresjomqae tenet, pedlbusqoe eviflceratondb 

Certe affine esfe otiosas voâ vulgatum Cbn- 
prensam, Drinde, phxaâapedilms msce^ 
rat uneiSt nec Servio, nec alix cuilibet, 
opinor, probe întellecta, pulchre dîcdonexa 
conpressam explicat: i. e. <^.tam valida et 
** arta compressione tenet» ut ungoes 
" etîam penetrent în viscera.** Princqps 
locus in Homero est, Od. a 526. 

f > 

TiAAi rtktutf ix,tn' Mm» )• itrtf» ;c*ir tfmf;L 

Hesydhius: TAXw, AIABAAAEI. Eth«c 
glossa tam primariam, quam secundari- 
am, vocabuii significationem felîdssime 
respexerit Fhavorînus: TtXXtt, nf$9m, 
trTMfavrtf, Quae non minus apposita sunt 
Caeterum, hos versus Viigilianos in edî- 
tione nostrâ alias etiam verissime cystî* 
gavimus: ad quam lectores ablegamua. 

Ver. 455. conprendunt: O. comprehen^ 
dutti; quem modum orthographis mini- 
me abjudicandum arbitror Lucretia— 
eonque: Y'md, 4Mnque. 

Ver. 456. conjungundo: neutre posî- 
tumest, pro- se cot^ungundi>. 

Ver. 457. tempestas siBna cooria esL 
Non multo aliter Virgîlius, geo. iii. 478, 



Timpesuu^ 



• moibo cobU nAstmnda caorta ta 



Ver. 459. quoique, Elegantissimam po- 
etae scripturam sic haud dubîe ex operto 
resusdtavimus haud anlbigendâ emenda- 
tîone. Vulgo nimirum scribi solet qus^ 



LIBER SEXT0S. 99S 

£t conjungundo creaeunt, yentbque ftnmtar 
Usque adeo, donec tdnpestas saeva coorts est* 

Fity qlioqae, utd moiitis ricina cacmnkui ooelo 
Quam sint quoîqae magig, tanto magis edita fument 
460 Adsidue fiilv» nubiacalîgine croasâ: 

Propterea, quia, qaom contistimt ndbila primum. 
Ante videre oculei quam possint temua» yentei 
Portantes cogant ad smnma cacuaiina montîs. 



^; aed V. «d. Bb L. M. A. S. exMbtot rint, nlhil eue nof ân ă u m in Lucrgtîo» 

guo^, liqmdinmum est trtique euili- ckre oetenHunt, atque Enmus flpud GelL 

bct ram oonsiâerantî, Tetustioreiii foiv ziiL Sa aUreJiUvâ ex eo memanmtein. 

Blam quoifue haud mgte per acribttrain Ver. 461. ^tMm, vel cum.* P. V. ed.B» 

Bianufl ia gnoque- ftoan migratamn; ast tunu 

pteepie rursus non item. Ver« 464. utei turbâmqforţ: \mă» uti 

' Ibîd. Quam rnagu tanio. Far est ha- turba minoroi O. A. A. tUi turba minaret 

rum dictionum sodalîthiin et opposîtio in. depiaTatiooes V. ed. non aliorsum spec.» 

Flaiiti Meftiechaiis edam, i 1. 19. tant, utitur sammor^ cod. Vind. fuaoL 

QfiMm rnagu extenda., tmto adstHngant artius. P~»în»- 5- «* ^«»*« *«««*• 

'^^ Ver. 465. £x rationibus valde vero aî-^ 

Vâ£L fiimerit nubit ealigine, Nonafie- mnibas,et quasnemo cordatior temere co- 

Boa est Maronia veniculua, in geo. ii argueiit, sanitate pristin locum redon^- 

S17. . Timus: qui sane imâ et altera viâ satisfii-^ 

Quetenueinex]ia]atif<MMi,yifiMfqaevoIa€rb. cUi probabUiqae tentari poterat Quamr 

inivimus autem, csBteris meliorem azfoitra» 

Ver. 46a nubis: V, ed. O. A. X. O. „^^ ^. j^^ p^ yind. V. ed. O. A. 1^ 

***^'> A. — abest Tocula B. L. M. si fidos se d^ 

Il»d./a/twf nubis adigine crastâ. Tir- j^^j colîatores; quibus equidem nuUua 

fiioB, Md. vL 792. partim secutus est: ;„ hac re credanL-ccmdcnw atque: VnuL 

jliiionemliitefearexomnipoteiitbOlyinpi V. ed. X. condensatgue.'-Hirta : aerată. 

Ad]oqpitor,y»/vâpugiUMdeMi6*tiieiiteai. apparere: sîc O. A. reliquî, păreri; P.^ 

-. - ...«.., .^ ... -r vt excepto, qui »a/tff«. Hînc^ quum simili. 

Conferas îbid. vu. 142. 145. Insuper Ho- !lii.u-«;«i ««oh-#î« ««nLîmA &«•«♦ 

.. um syiialMuiim repetitio sspissmie taciat. 

meri loct», et «»nraa>tanua EostMOm. „» eiteratur una, locus ad hanc nonnam 

qoo. C«ie«anu. ..bcnpBit, operun ufflem ^^^^ ^ ^.^ . ^^^ 
navabunt tam Lucretio, quam Viigiliano 

▼ersui. Lc^ptur in IL S. 343. ptdtafbâflii^wecoorta • : 

Cuukntâ atque arteSâ partre, e t b 
■ I" TMir TM •>'» NE90S mftif m mX»^» 

XfTXEON* iry «ir mm hmifmmu ufi^m wtf-^. Ego tamen positîs în contextu malîm ad- 

nvMfsmra «r«XXif» i Zm inXt* nţ»s- Xfo- ^uertre. Jam vero tempus est benîssimi 

et» )s ^if .; wakmss ^^n, ra » H'nXf ^«"^ ^d«°*» ^«» "«'*'» puerperio sa. 

i^- & ^yfeuhi ^f mhf xt^iluf wuu. ^ împudente et înfausto profiidit cerebd- 

mSLfulviB. Forte, Jutva^. Bentleius. ^"" editorum. Lambîno prinmm, ex mar- 

Sic atra^ nubei, VirgiUus et aHî; Home- P"« "««^^ ^J"* ^^' P*^ "*»^^ *^ 

_,_ «*:.-_, _-. ^ . mere ilTum obtrudente: 
rua etiam nţut nvana, irtp^yftOf faXatOf 

fMdnnmi ^t iftStvpa: sed, quae pnecesse- Condeim, ăeiHpeUitakvleirmmtMrttt 



89« 



T- l^UCRETII 



Heic deiii^ma fiţ, utei» tufbâ mşjofe coarta, 
465 Et coAd^^fi atque iM^ta aăf^et^f et şbmil ipeo 
Vortice (^ IQQntift vidictttur 9iirfl^ in wtJbr^ 
îîam loc» dedarat 9uniiiiP ¥mto9a pal^e 
Res ipsa, et sensiim» «iQDt^s quom adaeendîpMis altos* 
Fraeţ<9rfi(i» permulto iiiari quoque tollere toto 
470 Corpora naturwi, d^daraot %>re veales 

Subsp^şse, quiom oradpiuot bwnom adbo^ranif 



Ouat inicotus! amIboi vuTwaciniAtiik! ' 

Vcr«4(S6. ouffolur.* Le. tiutef; Vind. 
autem, A. A. «MfeoiUicr? quod editimbua- 
hnnierito placuit, majora libfonim amen- 
datorum numero contra stanţe. 

Iliid. inaihram: ** ubiTenantursdli- 
** oet ftih» nubes et cnMBJmîmip, (vide 
** Ter. 4€a cum annotatis) qusB jam pes- 
<* sunt oculis usurpari; ex tenuibus illi^ 
** ade oculonim minus contingendis, fa- 
** bricatae ac contextaB.*' Locusquibusdam 
male est accepţus; et, an interpres venim 
viderit, vehementer dubito. Qui Tero qua^ 
tuor postremos hujusce periodi Tentis tol- 
lendoB judicavere, non audiendi sunt, sed 
acrtter corripiendî, atque ob ineptas emen- 
dationes sdlicet irridendi. 

Ver. 467. loea: P. st; sed emaculatl 
codices ejus vulgatie lectioni adstipulan- 
tur; Vind. V. ed. se; A. vel; 2. ea, 

Ibid. Sensus est: " Nam ab experien- 
** tiâ discimus, ea loca, quae summo sînt 
** opere ventis expoaita, esse sine obstacu- 
** lis in sethera patentia." £x quo genere 
sdlicet sunt summa montîum cacumina, 
de quibus sermo institutus est Ovidius» 
amor* U. 16. 19. 



• A premere m ventesas horridiu Alpet: 



ie*** horrent^ sive horrificatus superfi- 
*< dem, corporis, pr<^terjrigu$** Hdn- 
âuscrasse, nec eleganter, exponere vaca. 
bulum conatus est: de quo nos alibi. Ho- 
merus ixm» nuuc miruftif vodtat, et nu^c 
congruenter nM/ufirfA». 3ed enim pudet 
trivialîbus immorari. 



Ver« 4^9. ei jfmuM.* i, a ** |d» qadi 
*( seiţtiţnu^." Neimie« idem ert ac si dix^ 
eral^ smmf «ef(«r. , Sic iţutem nwtjaiîfn 
exar^tum conspieitur io Yiud. V. e^ B. 
I4, S^ O. Vul^ udâmmmi voa^Vkim 
▼eteres universos: P. A* "%• et aenmts Q% 
et şgmhiu In mimero mqltitudiiiis peţ?»- 
oatiift eit huiusoe didîoKiis unm. 

Ver. 47a ^«w imCci. lit^ WWH h 
306. 

Ver. 472. Q^od .* i a tecundum guoi; 
ut Gr«d «, pro imâ* l. No* hanc ufiiifis- 
simam auotonmi dptimahim iormiilaB% 
editoribus parum intellectam atque obUlib 
teratam sepiuscule», Lucretio muUolîeţ 
in superioribus vindicavimus, ac restitin- 
mus; ita ut non opus sit vel unum ver* 
bum amplius adjicere jam nune. P. Viii& 
A. ^^o; o. Quid, De codice R mluldi. 
co, «t saepe taeuî, quum sit ooUateribua 

negţigentis^me excuasusi testimonîa gins 
penrnro allegantibus. 

Ver. 473. momine: Vind. V, ed. A. S, 
in hominej cigus comiptelae nihilcmunos 
perfadlis est ratio reddenda. Nimirum, 
postea quam m, vel in, a parte reliqiii 
dictîonis abstractum fuisset, futilis voz 
omine dto fiteram nandsceretur, unde le- 
gitimum nomeii poiset sucorşsoere. L, 
M. O. nomititf. Jam vero siosmii gem- 
liter valet id, " q\ioâ in rebus nunendis 
'* valet** Neque discrepat oognata vox 
momentum, Lucretius alibi usurpavit 3fo- 
men igitur ponţi valet mobili» moles ponţi, 
vel motan facUis; propter Jtuidam natu- 
ram sdlicet: conferas paullo supra, ver. 
404. ubi sensus Idem diversimode signifi- 



LIBER SEXTUS. S95 

Quod magisy ad nnbtis augcndas^ multa Tsdcittiir 
Fosse quoque e salso ooimif gere moiimie postit 
Nam liatio ooDSaBgaiiifift.ert; hmnaribns onuâk 
475 Fittterea, Bxrnk ex. oaudbos, et. limiil ipsft 
Saxgere de tetxâ oelnilas, aestimique) iridcnuu; 
Quse, velut lalitiis^ faine ita sarnim expressa fenintar, 
Subfiindiuitque soâ oţdam caligiiic, 4t aitas 
Subficiunt nobeifl paiilhtim .oanvfiaqnido: 



Mittest MsBiiB veteflte pfo intekţnrefe»- — wlKf Ao^rhu . Aliqiiantuhmx addubitire 

dăM în eod. A« sopenâripsit motu aqtue, soleop an Homen» dn hec ^oftlhc loqui 

Sensa seeandMJo momen ttal pro jwiuferief dod umIIiis ialdligttur, i^um de JiMu, 

cb majarem incUnalionem, quam corpus Od.B<46Sl- - 

pttdcRMniS) bradiio biTaiMSîs appcnsmn) 

ftdt Hinc glona Teram scrîptumm ex- AprpHy ttrII0TAMQT4v»MinNEEIi,.A.»* 

polittd Ovidiî, doctUshdi vatîs, epîst ex Maximus Tyrius, xxxvî. 1. Homenim de 

P«to, iv. ia 64. Sic quantivU preCii „^ore suc «spîcîens : At^^i i. .» r.r«^t, 

ttwidttlone corrigendam: ^^ ^^^^ AnOHNEOTXAI, «M^^i;;ţ;« ««- 

Aiiiatitmidaff«to duldt, Itvlarqoe ««rlni cM, ^jj^*-* ^'-'^'••- ^^^^ «^cribendum ccnseo: 

_ Ver. 476. Surgere de terrâ tiebiUas-'^ 

E* Mltt p»nito*; aed quiiiqiie codices ^^ ^^,.^ . ^g^^ ^d ver. 459. et ibi 

^nmen: unde ponitur extia contro- ^ ^^^^ ^^^ VirgUius, geo. ii 35a 
vvacfin^QOftradivinatio. Copier ihid, 

13. 49. . mter enim lalMOtur aQu«, tanibque soMbit 

Ver. 474. comsanguinea est: P. eitm ^W»**»-^* 

jwjiw'ne oieri/; Vind. O. ciun tangitin^ i c. neftufam tenuem teUut exhalaWt 

<**; V. ed. A» C¥i» aang^ine abt L. M. LucîUus, apud Varron. lîng. Lat îv. 5. 

«WMigwiiwoi, alque sîmiliter X. con et ce Terra abut in niinfto*, m*r«»que." Et 

«w syllabis paasiin confusia, cum $ai^vi^ Pacuviua, îbidein, sic foreitan sctibendua, 

"«f* ţu« pţccpta facUe provenenmt ex ut versus ait trimctrua trochwcus hyperca- 

«"Bpouliari scriptura contai^guineast: talectîcus: 

^ nimonftitf . Voaaîua primus vidit vocea Te"» exhalat auram, ai anrofam» lui m ecti m 

^'"'«Wffw'nea «t evolveiidaa ewa ex con- bumidam. 

^>^gtttii0a< membranarum veterrimarum} Servîus, în Yiig. ^n. L 749. adrocesim* 

^ "ane quotusquisque in arte critica vel de imher^ hune locum re^idt: " Sdlicet 

P°^ctorie saltem exercitatus, qui dubi- <• de nubibus; quas secundum Lucretium 

***** «Mn sîbimet portionem sagadtatia •• nascuntur de teme halitUy qui nebuia» 

"""'IWB? Nec YoBsius non kmdandua ta- « creat—." 

^ ibid. wMUuoitufnque. Iteaum iile, ad 

Ibid. itaio contanguinea eti kuinoraut{ Mn, viii. S58. oro perquam magni6co lo- 

^ ^ *• liquores salsi, aeque ac dulce% cum: 

'*''»>«HiK^a*Xi^' ~' «^Mquelngen.specu.^,/«^atrt. 

V». 475. jltniiu gx omnt6tt5— tie6ti/a« Ver. 477. Ao/diu .* V. ed. A. S. a/Att#. 
Voi. III. U 



296 T. LUCRETII 

480 Urgiiet eoiin quoque agniferi super ffitheris aostos» 
£t, qiuei densendo, subtezit caeiula iumbi& 

Fit qooque, ut hune veniant in ocetum extrinsecus M 
Corporâ, quae fiudunt nubeis, nimbosque voianteis. 
InnumerabileiB enim numerum, summamque piofimdi 

485 Esse infinitam docui$ quantâque volarent 

Corpora mohilîtate, obstendi, qoamque repente 
Innumerabile per spatium tnmsire sokfent: 



Ver. 480. Drguei: V. ed. Surgiiţ M. cum edd. Junt et AU. certe non alite} 

Urgei. Abefit aitfem quoque V. ed. Viod. V. ed. A. 2. cundaquei O. A. tt 

Ibid. Urguet: L e. premit deonum, qmcunfiUi,' quod nobis placet. 

ita ut latius diffundi nequeant, al^ie te- Ver. 487. Inuumenibile: redeas uoo- 

nuîores fieri; comprimit, conglobatque. ^ta ad iv. 195. Uanp autem emiiritia- 

Ibîd. rigiiiftri: î. e. steUiferi; vide v. mamscripturamluculenterexhihitamin. 

1289. ^^^^ ^ melioris not« membianis A. fi. 

Ver. 481. demendo: Vind. V. ed. A. <î«^» l^»»® "»^ ^»J"«* kctioniBelfl- 

dentando» gantiam, ImmemanibUe^~'per: F. tu«; 

Ibid *d««n<fo «,ite«t c«r«fa nm. ^ '"^^. ^l^ ^J "*• fj: ^ ^ 

bi., « quenuidmoduin arte textoriâ den- J««^,P««« Lu«««««m *^_**' 

» seri aolet tela Uciorum orcUnibus addea- ^» »1*^ «*"~ "*"*" ™" •"**= 

« sepdis." £t elegautissinu est ingenii înnmnenbtteevsţxthtmtnlwifesdlaeBt: 

fetus haec tnmslatio. Cum boc autem . ^ . n k.- 

. , ^/.- . ,^or. 1- c. esL corpora. Brevem autem şyllaMin 

▼ersiculo compares v. 467. l 1089. J, - . ^ ^ • «,* 

consonantibus «p finmter sustentan pnar- 

Yer. 482. I^nc: P. huc; O. A. 11. „,„, ^gnoscet 

Jiinc; utrobique nou ab8urde.-cfflrftim .• ^er. 488. Baud: A. fibnc; quod er. 

T. V. ed. B. O. ciBlum^Ui: nempe, «or^ ^. ^ ^ ^.^^ ^^5^, ^^^ m 

Ucu vel nu6,, tauss* vorticis; loci totius j.^. m^rfa c ac *, ut passim, penluitk. 

argumento. Sic autem scnptum mveni- ,, .-,_ •« . v ^ o 

tur m Vind. V. ed. B. L. O. A. S. vulgo, • . ^ 

» magnisi A. autem, wiagni. 

,; , J7' ^ j Ver. 490, Cooperiant: Vînd. î. a (3>- 

Ver. 484. 5ummamâ'u^.' V. ed. fumma- . ^ j j • . * /v;»^ 

^ penant: unde mox denvatum est t<pfn- 

^' Pn> «mmojue. ^^^ . ^ ^„^,^„^. ^^ „„„pMw 

Ibid. Innumerabilem nunieru»i-*>«o2a- i^^y ed. O A 

rent Corpora. Ammianus MarceUinus, u,jj Copiata marîa tenebra. Non 

xxvL 1.—." quas (humiUum minutias „,„1^^^ ^^iUst ViigiHus, iEn. iu. 195. 

*' i^auasarum) si scitari voluerit quispîam, . 

« indtt»V<ua ma corpuscula, volitatUia per ^ ^°'™*' "^ ''^' 

« inane, atomo^ ut nos appellamus^ nu» Ibid. inpensa. Keutrius generis a^j^ 

" merari posse sperabit** tivum animadwtas nomina diverso gm^ 

Ver. 485. quantâque. De sinceritate hu- re respidens: cujus scbematis exemplBOJ 

jusce lectionis vehementer dubito, quaii^ videas in Virg. geo. ii.- 15. 16. de ^âua 

quam Havercampi silentio colHgere debe- emendattone, quam nes in nostram aoi- 

«mus baud aliter exhiberi scriptum in B. tionem recepimus. Quid auUm aîbi ^bh 

L. M. aed quam lubrica sit bsec condu- aut unde veniat, hiec dictio inpenMtt, lu^ 

no, satis ostenditur prccedentibus: P. non satis liquet Lambino plicui^ *'' 

3 



LIBER SEXTUS- 29^ 

ir iniramest, sipfcryateiiipore«flepe ' 
Tam magnos monteis tempestas al)qpie tenebine 
490 Coopedumt mana, ac tenas, iiqsensa snpeme: 

Undiqiie qnandoquideni) per caiilas aelheiÎB onoieis, 
£t quad per magni drcam spiraoiila mundi, 
ExitQs introkiisque elementis ledditiiB exatat. 
Niinc age, quo pacto plmias concrescat in aids 
495 Nubibus humor, et ia tencas dimissus, ut imber. 



impenĂoT lefeire; mihi contrm videtuv ni- ubî nempe aperîtur et rumpîtar intflnaak 

hfl commuDe interoedere has vooes; et Ver. 494. ameretcatiy.eiLisrefcaL > 

im;»nja, nec minus lutpema^ ad radicem Ver. 495. dimitm» Deddat: i a. «< de* 

pândo nuUua dubitem remittere: sed in *' orsum cadat, undique ditpernu,** Sic 

▼eterum grammaticonim silentio praesti- legitur in P. V. ed. B.'0. A. et hoc vo- 

terit siupidanea nostras modestius propo. cabulum^ rf Decidat oonaoctatum, pla- 

nere. Melius intellexissem intensa. Vir* cet pne vulgari Demisiusy jam pronus 

gUius, JEjl iv. 506. ubi Buimannum con» şupenracanca Vifgilius, gea i 23. 
snlas: 

Qiwqae satis largum cobIo ătmittîtis imbrem. ' 
Wwrfifque locum strH» — . 

Ibî quidam codd. solenni varietate, ditnUf 

Ver. 491. catdas: Vind. V. ed. X. a. titisi sed omnino perperam. De locit 

amoit a gkmatore, ni fâllimur. , Ovîdianis minus fidenter pronundaverim; 

Ver. 493. spiraaUa»' 1 e. «ensu senim quorum prior occurrit in met i 261, 

wB&uabo al a meatibut, per qvos aeeula 

ipirant aninuintum. . Hia momii, emmcur» et posterior ibid. iL 310. 

l«bimus Isidonim in origg. xiv. 9.—" «pi- nec, qoos calo dimitteret, itiAm. : 

'* racula ex eo dicuntur loca, A(to t^rra .... -,..,. . , . • 

>iria<medit" Vulgo,j«a. Parjtei =^1" «/» dijudicent: nam m loci^ hoc 

VirgiUu», ad Mn. vii. 568. . ^^^^^ innumerabilibus similis patet du. 

bitandi copia. Cedicibus igitur emenda- 

-— — specusborrendtim, mvlj^riS^rtf^aDitlfl— i tissimia, re incerta, obsequendum est^ 

Wf _^ ... 1 Cae^erum, poteşt .ambjgi, an Lnoretiui 

forte an timor inviţua d» metro cor- . ^^juri*. . 

niptelam versoi indiderit, etMarofiCQpu 

flerit: 4 ■■ • 'quo pacto plovlusconcrescat In altfa 

MubUmawrfor * 

— f j<fa;fl gp'ifacnla'Dlflg. 

Sane ob insolentiam vocîs, nec minus ob 

De poUente fîilcimento literarum tp dîxţ- literarum vîciniam, udor lapsu proclivi in 

mus alibi copiosius plus vice simplid. Lo- umor demigrare potuit Veteres gloss» : 

CU* est quam appositus in eodem libro, ** Udor^ vyf»na,*^ Ad SttAii locum, 

▼w. 84. Theb.î. 206. 

. .. •» 
" sifvamqae exhalat opaca Me^itim, — i— ....- summis cognati nubibiu amn^ , 

Addam Vakrittm Flaeoum, iîL SS3. ' îffl Lactantiust '^*>SeouDdum LticreUumţ 

» qui didt ex udore terrae (vid» supra ver. 
^dt^, . , »* ■*"<" f^*^ «»* « 476.) BetaAls oriri. -» i>«lHdi*'ilM»«, 

U2 



298 T. LUCRETII 

Decidat^ expediaini» > ' Prinmm^ jecan lemixifi aqiiai 
Mdta nmd viaoam isoBMţrgâre i^^ 
QmniboB exi rehass^ pâritenqae Jia. craioem ulniiiiqiie, 
ţk iiiibei% «t Jiţoaîi^ xjiiaBqpomque in nabibnş exstat, 
500 Ut pariţer nobig. eovpiis aua uaigajşke crascit. 

Sudor itait, «tque humor cpâqBiHiiqtieest daiiqoe membris. 
CoDcipiunt diom inultmn quoqae s»pe»fli«riiiiim 
Humorein, vdisitei peiodeatia i^era Ion», 



'«ex'iiubilms plui^: ex qufbus aiQBfes Ib!d. SVtefor of^wff Aiemor ^ui^uorn^Kf. 

** atigentur." Lectores caussam meritis SpeciatSm sîc enumeratîonem Caras iedt, 

^pendant ut melÎOT nt âmiUtudims htjus convenien- 

Ver. 496. semina: nempe, primordia. ^ cam mtUtis aqaaS. semimbus, jam me- 

lîa; ut semina mort*, Virg. ecl. vi. 52. moratîs, in vcrr. 496. 49t. adeo ut tem». 

Ver. 497. vincam: Vind. vineams uec **»»' «tque însdtia, Lambîni Crtechîiqae 

temere dixerîiD, utram yocem librarius ?**»« ^* "O"* *"P^^ toleraWlîs, yemm 

scriptor cod. n. velkt: A. nivea; S. w- ^™* P***»^*"™ P'^ ^"™ '^J'**" '"^^ 

deani, ^^^'^ 

Ver. 498. «frttwiyti^.. î. e. nubes et a- ' Ver. 502. .Qmc^mmi: quîdam Fii oo- 

quam; oijus schematîs exempium simîle ^^^ Consugunt; ex mterpretatione, ut 

Mniimu8nuperrime,atqueasertisvcrt)iâ <<go censeo: Vîud. €bncîai«/; V. eA 

indieavîmus, ad ver. 490. Nîhfl est vai ConcudeHhis L. M.' fi. Omeidii^î p 

rietads per libros veteres, vel scrfptos, vel «n™»» «» J* conimutatisr idil 4tiftilt«ia. 

âguatos fonms; ut merito awUant audă- ■"■"^ «MţMîan* ©rdMnhoroldua egk tu 

dsdxni bipedum editores hodiemi, Lucre- '««^ «•^ eMite, ^ad Lk. iffiiL 6. a •!• 

tio aîbitrarium commentum utrasque ob- ^P** adeuiidM esti ». ânM^iIflniitf. 

trudentea. ' Ibid. dofu!ipi»mt marinwn Hutnorem» 

Ver. 499. nubeis, vel nK&M.* Vînd, X Oolumtllă,' in libro de t^Mx sect x. 

nu^t6u«; O. A. nimbos.'-^t: V. ed. u^. '^ Vfaieam novellam ante brumam aU»- 

V«r,^OP, porpwcm fanguine» Malo, ** queatam habeto, trt omnes imbre$, U- 

^y4angms€macarpor^'* fitsicjLambî. " «W^P»» «W«]pi^," . PwUp 



Aliş. BlNTi-Ej^g. ' , . dixerat: — ;« Aumoremque recte copiof. 

-KTUM -j-*- X- ^ A- PtthloB, nat. Mm; ivii. SR •* pKtto caflB- 

NihU unquam vidi mvenusUug, aut doo- . , ^ , i j. 

tîshDQuuibusindigBius. Vixaliquidin. « ««« («^H»' «««do,) «e »^ ««d^ 

iicetius speiavisses ab iniimo g^^ «âo- /'"*" Copile ajque eleganter. ut o» 

lorum. in diversicoloribus sermopiş poeU- »«» <* ««»qw». OvA^gHJm^yhP97. , 

fel leporibus prorsus hospitum. fertili* hnmaduit, madefactaque, tena cadncsi 

' Ver. 501. ea denique: a. edenigue^ (*««#«# Afcrywtf/, ac venisperblbltfaifa. 

ob fia«»tuf» compendium e, et coaUt«9 \ V^, 505, v^eţa kn4^ yii»Uiu8,g^ 

^ctiones. ^ î. 397. 

Ibîd. Sudor. Leffo, Udor. — Bent- ^ , , , » c— i 

^ Tenula nec /an<? per cadum itfUmi fţnij 

fluid înli^us? P«rle0Bs ţpm m^do'disv V«r* 504^ «fţfpam.* V. «d.- S-it^w*^; 0^ 

mn*aâ ver. 4^5. «t notas Gptţofredîi p^ Xl. supra.^-mare ventei: editi recentiores, 

lS9(^Mymxoi^M^3ag»l^i\,pf . venii mares sacra pruiientibiis auiîpHitt 



LIBER SEXTUS. 



i99 



Qxtom sapera magnum mare tentei nubila portant 
505 Consimili ratione ex canmbUB a»iiiH3itt humor 

ToUitur iii nubeis: quo qiu»n be^e scmina a^anu» 
Multa moâis mîiltis convMere^ undique adaucia^ 
Confertfife nubcs bumecti nittere cettant 
Dupfidtert uam vis vemi câoitruătt, et ipsa 
510 Copia nimbonun, turba majore coactâ, 

Urguens ex supero premit, ac fiudt «cfluere imbras» 



fidentfls contra uiuTMnoniiti vcterum ab> 
«mplariiim nligiop«B> 

Ver. 506. bene iemitui Multa: i & M* 
iimift bene niulta. Bcmtleivs. 

Ver. ^08. humecti: i. e. kumidi, pro 
humorts; ut Grâed passufi, nec minus 
Latini. Sic Tadtus, ann. i. 61. — ** pon- 
** tes humido paluduM imponeret — ;," 
^o humori paludum, sive humîdîs palu- 
dîbus: ne plures testes advocemus. £- 
runt tamen fortasse, qui versum sic levi- 
ter yariatum unice probavîssent: 

GonfcrtK nubcs kurnuuia znittere certant*i-< 

i e. humentia iemina, în ter. Hsf. Td 
nxrsutn sic: 

Confertx nubes turn te dimttere certant— ii-^ 
Aut etiani hoc modo denjque: 
Confert» nubes turn ventrim mitteTe certant ; 

L e. tutK/gfem suunt, Lauti at^e intel- 
igentei lectorn quibus omnia nost» K. 
bentissime defeiimos dijudieanda, eloet»* 
ooem fkciant Quod nobismetipsis siinS^ 
lisMim Tero videfetuft âc vetustis exem- 
plaiibus minorem vim infene, iă repne^ 
senţandum ezistimavîmus. Evulgari so- 
let: 

ponfertK nqbes vi venti mittere certant : 



prorsus «urfdt}fft»vt, atque etiam contra 
xitanifestrâsimâs ipsius poetSB rationes ct 
cffltta; qui nubes &cît moda mtdtis (ver. 
507.), jam expositis, confertas atque a* 
dmictat; non autem vi ventorum: ne 
£cam qixam probabile stt, â stationem 



U 



vooaMBoniSB oomcmpnni) ocmoB ihhwv 
embundoa in «eqaenicai rmmat pm* 
pMper&iiter coiqeetos f^imm^ et ea inde 
importavisM. Caeterum, baud tininiitti« 
iflffenituT Ubranim antiquanuii Mnmtst 
V« ed. enim, pto volgatis vi tetttii pwbel 
tamemi; quod ab nmecti pioxime ufani* 
rum abest: X autu» , humetui, Jtm ve>< 
ro ista vos, quum c et r, #* ct Jt, sopins- 
ode commutentur» noetr» dirinaiîoBr 
quantilhim diatati simpliea tantommodop 
lUerulâ. A. deni^ie» vim venii» . His: 
addaw licei, ea, qua» aequuntur, vie venti. 
contrudii, puiâd9 anperâus accedcrei ac 
minime ferenda, si vulgariter editis ac- 
quiescendum pute& 

Ver. 510* nfmborum: V. 6ă. utembrv^ 
rum*— ^firAâ meffofe: ' Vîild. V* ^. ' ă, 
tvahaMfkwe: i e. literis aKfer distribu- 
tiv et rtf ai in membra i aci» dli^pertitOy 
tmba^ minaret qualiter utique clare er 
diatinete postmodo exaratuui offendi in 
SU tiodiee: confbr ria var. leett. ad yer. 
464. It, O. iniiHumm mores ^* t«tbai 
mvreţ Jl» turbatn» hwmore, VSdea miaerlii 
nmfis dhraatnm ▼ersum. Prolbeto, in 
▼odbiis linte majore j postquam litera m 
semel'pniBcedenti vocabolp adhtfsissct, ^ 
iw^eim iăre, non tongo fempore librarii, 
didione nihili offensî, eflk»rent turbam 
mere; ^ ez tuHta miare essnrgeret cel»- 
riter turbă motv, L e. turbam more, et 
turba minore.'-eoaeia: sic Vosaii MSIBk 
P^ V. ed. O. ă, 5. vulijo, eoorla; aed| 
opinor sine lîbris maau eiaratis: SI, co» 
optai c tamen supcr p «b eodem scribâ 
positumeat. \ 

5 



300 T. LUCRETII 

Prasterea, quom rarescunt quoque nubila ventis, 
Aut disBolvuntur solis super icta calore, 
Mittunt humorem pluvium; stiUante, quasi igni 
&15 Tela super calido, tabescens multa, liquescat. 
Sed vehemens imber fit, ubei vehementer uirâqne 
Nubila \if cumulata^ premimtur, et inpete venti. 



Ver. 511. Vrguens^ vel tTrgens: ita cere: quod ez varianim lecâonum xecen- 

codd. emendAtissimi et antiquissimi, L. sîone liquîdo patebit— ^i^nte.* i.e.**eo 

M. cteteri, Urget et; me judice, minus '< humore stillante.'* Hus maluit inter- 

▼ennste, âve coiistructioiii& habueris ra- pretari, *' Sdllare cogente et effliierei" 

tionem,mve sonitâsaoDantis^ — exsupero: sed, an hoc ferendum sit» non equidem 

sic solet Lucvetius; videas ii. 297. 241. temese dizerinor; et salkem, propter »- 

248. atque e, et, dv, confiiadi solent: quentia, duriusculum videtiuv se super- 

unde non enibui ex ingenio restituere. Tacaneum, boctempore. Edita receatio- 

Yulgo, € mpero; sed Vind. a gupero;. L. res, ez emendatione Lambini» contra t^ 

M. ef wper; quod forte fluxeritabecniper, tera exemplaria, stiUantque; et utinam 

solenni mutatione c et t,^^ac: XI. eL oodicesaddixissent: mibi autemnoavalde 

Yen 513. jofc's. icta calore. Hoc ele* veri sîmile est^ tam diluddam scripturam 

ga nt J s s hn um dicendi genus nos in btijusce- sic omnibus libris in stillante, cum unt' 

oommeBtarii decursă iiBquenter iUustra» nimi concordia aberrationis, migraturam. 

turn dedimus, quum Lucretius sit talinm Juntina, stillandof quod multo minus 

leporum refertissimus. Pulchre non mi- patienter accipiendimi est 

nus in eâdem re Lucanus, iz. 396. Ver. 515. T«fa. PWpter magnam bn 

Meca/orsethertu8/«ri«/— ^ tiqaarum^'artium atque consuetudiaum 

ignorantiam, in quâ nos nune dierum ver* 

Hinc aulem. periditabor emendationem, samur, mibi in leb'gionis parte ponendam 

qu» mibi semper visa est verissima, in ezistimavi conservationem scriptura?, piu- 

V. Joannis apocalypsin, cap. vil oom. 16. rfbus et emendadoribus Utnis exhibitsb 

O* w*smnft9 ETI, idi IiV'MMf ETI- uh nempe Vind. V. ed. L. M. X. n. nam, 

fMT nAlXH ETI ettfTus i 'HAIOS, eît mv qugd comparet in P. O. Cera scilîcet, un- 

KATMA. Vulgo humilius nrji ««•* ccirvf. de hodiemas editiones occupfivit, conw- 

Ita Hebraîds ad amussim congruunt in torem redolet, scripta ezemplaria concul- 

P^aliB. cxzi. 6. sic verbum verbo fidditer cantem: A. Tfera.— Non displicet Vossu 

reddendis: «« Interdiu non sd te feriet^ conjectura, Teda; sed me ab înnorondp 

«• et luna noctu." Evangelieos autem yersus Homeri, ia XL X, 595. lecţus, po- 

acriptorn se ad ▼eterîs instrumeirti pbra^ tissimum absterrebat: 
flîn passim componere, nemo,- bis Uteiis 

vel leviuscule imbutus, potest ignorarei Tm S*, «î /ta» Xuttm 060RA2 ix», u h XI- 

Jam vero, qiwm facile Ti in n raigrsre. TfiNAS 

^eant, ut re verâ saepe mîgraverunt, qui- '£«« wnmt, n»* 2TIABONTA2 KAAIŞ: 
vis videat £xempla sunt ad manum; 

sed aanotationes nostrae sine bis accretio* licet sane tam scholiastis, quam £usta- 

nibus per se satis intumescent. Confer tbio, placuerit voces quasi per nmUiiwii'^ 

autem Horst od.'ii. 15. 9.. nem tantum positas accipere; non^peniti^ 

Ver. 514. In bis versibus constituendis us fortasse, quam nosmet» morem vete- 

nullo modo nobiametipsis potuimus pla* rumsuper hac re callentibus. Neque aii» 



LIBER SEXTUS. soi 

At reţinere diu pluviae, longiimque morari, 
Consuerunt, ubi multa fluenter semina aguanun, 
520 Atque aliis alise nubes, nimbeique rigantes, 
Insuper, atque omni volgo de parte, feruntur; 
Terraque quom fiunans humorem tota redhalat 
Heic, ubi sol radiis, tempestatem inter opacam. 



teT' intellexenint locum Odyw. H. 107. *' premuntur vi, et impeCe venti;*' ut ver. 

qui nos profecto în sententiâ propria vel 734. Bentleivs. 

falîdissime coafinnavit: Lectores proprio judicîo uuntur: nos 

majori numero exempUurium probonim 

!.,«» >• OeONBaN AHOABIBETAI >fl» «»»«. P" «"«?»« •»«. <* «»UUng«« 

'TTPON EAAION. ^ cumtdaâaî boc tamennec venustumfo- 

ret, et ambiguum. 

Expendant rem sagacîores, et telis acu- Ver. 517. «.• A: in.^-prtmuntur : 5. 

tîoribus, si qu« sint in pharetrâ reposita, preMuiU» 

confidant Nos, quod potuîmus facere Ver. 518. reliii«r|i«iii«*,. pfonrfMeri, 

pro îngenii modulo ac doctrina, sic feci- ^^j ^ ^^. ,^j^^ ^^ ^^ Luere- 

^^^ tio multom famfliari. Non aliter cum 

Denique, vulgata lectio Cera Uguescat a ^erbo âmplice Gradus egit in oyneg. 319^ 

Virgilio favorem acquirere videri possit, ^\^ consulendi sunt docţi: 

in ecL viii. 8. sed tritior est comparatio, 

_ ,. • • * _iis ____ noc gjljl turbam 

quam qu» tali conscnsu juvan queat effi- ^^^^^ ^^^^^ ^ ^ ,^^ ,^g^^ 

cadter: 

Si opus esset, quum in a et « confunden. 

^JS^^^'^'^'""*^' ^ «="•«« LucretUni pusim peocaverint, 

oonatu parum operoao sic poteras versum 

Valeat autem, quantum vaiere debeat: ^formare: 
Lucretio ac probalnKteti nos unice stude» 

mţig^ At reţinere dfai phiviăf longuznqne morarf * 

iDtd. mtUia it^icat: i. e. <r«XX«, 

"*'*''«»»• le." nubila (ver. 517.) consuerunt /)/tt- 

yer. 516, uirâqiie : ** vi sdlicet, tam *< viam reţinere." Sed enim nos recepta 

** cumulatarum aquarum, quam venti pro Lucredaniasimis babemus. 

•* înurgentîs.'* Sic optime scriptum est jj^i^ reţinere mtfrarigm. Mai», JEn. 

M L. M. O. A. n. vulgo, utroques ut in ^^ ^Qg^ 
Vbd. de falsidid, uti suspicor, collatom 

«Wimonio: P. V. ed. virinques î. ^' ^"^ '^°™"" "^^ nHnamara . 

9^* Tot varietatîbus ignorata oonstruc- Ver. 519, Ad hune modum, non illau- 

tio cauasam peperit, dum inscid homines dabili sane, uU sendo, conjectura prius 

neceasum habdbant ad cumulata r» vi. re- bune versum emendaveram, quam sinoe» 

^nreacOicet. rissimam ex codidbus MS& lecdonem 

Ibid. utrâque. Quidam codd. utrin- eruissem: 

y«e. Recte : scilîcet mpeme, vi et copia ^^^ ^^^ ^^^ ^^p^,^^ 

mmoorum, et vento ad latera; vide ver. 

^09. £t Qx^ est; <* Nubila cumulata Vide iv. 1035. et ezaratum est JSenfur in 



S02 



T.LUCRETII 



Advorsâ fulsit nimbonim ackpargine contrai 
525 Tiun color in nigris ezsistit nubibus arquL^ 

Cseterf^ quae aursum crescunt, surauinqiie crcanttir} 
Et, qvm concrescunt in nubibua ootnmay prorsum 
Omnia^ nix» ventei^ grando,.gelidfl3qu€ pniioBe, 
Et vis magoa geli» magniim ^oramen aqttarqmt 
530 Et mora, quae fluvios passim refrenat, aventeis 



Vî&d. L. M. Jam verb qoot tidbus / et 
f^ 9 ^ Cj iknllmutata sunt? At enîni, 
^uufQ no8t^ codex, emacuktus in prîmis, 
A. dare jursbeat fluenter^ nihil uHra dis- 
qnirendum putavimus: confer iv. 226. et 
ihox, yer. 9^1. hujusce libri O. proxime 
abest a vero, dans ^uen^ur; V. ed. A. S. 
fiant: ooaiimunes editi, ex aiWtrîo ror- 
rectonim, fuerumt. Cseterum, Tota J?e 
tt fluo solere eottftmdi, kioster index cri- 
lâeiM te certierem faciet Denique, ordo 
Mtt— ->*' Obî multa Hmina aquarum fluei^ 
** Ier femntnr.'* £t hinc una fit atque 
întegerrima stmetuni verBuum.— *>Pono, 
L, Conmeront. 

Ver. 522. ţuomjumans : P. amtumins: 
V. ed. cum sumans. — redhalat» Haec vi- 
detur ioccuratisâma veit»i scribendi ratio, 
quasparîter obtinet ita redhibeo^ redh^i' 
tio in glOBsi» vetiistis, atque redhostio 
apud Nonium, ii. 740. Neque aliofsum 
spcotare judicaverim codîcum L. M. cor> 
ruptelam, redralat: idem Vonio dudwn 
arrisît Caetera exempla, rehalai. 

Ibîd. Terra Jumans redhalat : reverta^ 
ris velim ad Terf. 45^. 476. 477. superîus, 
ac notase 

Ver. 52$. ffeîc: ita, ut passim noster 
adsolet, jubente etiam Bentleio, F. Vind. 
V. ed. O. A. S. A. vulgo, Hinc; forte 
sine lîbris MSS.-^n/er.* V. ed. B. intus. 

Ibid. sol radiii Advortft Julsit. Ore 
magnificb Virgilius, ad ^n. ix. 374. 

Bt gătea Baryaimn, Mblustii iioctis in nmbrâ, 
Prodidit iamemorem, radiuqae adversa refidiH, 

UM dansnlr McMvsIri hocHb m umbră 
ynlcbre conservat etiam venustam oppo- 



sitîonem Lucretii, tempesiătem inter 9pfh 
cam; quâ ies darius et vividius exhibe. 
tur. £t lector lepîdua mukâ cum volup- 
tate cemmittet scfaolasticofum ppelaratti 
deoem tetrasticha de Iride^ in AnAioL 
Lat Burm. v. 17. km^om, quam qiut 
buc transferri possînt Videndus insuper 
de boc phsenomeno magîster Epicun», 
apud Diog. Laârt x. ' 109. Aristotdei 
etiam, et Plutarcbus, cum Stobaeo m 
pbysids; cui sit otium, ac voluntas. 

Ver. 523. adspargine: sic Vind. L. M. 
vulgo, aspergine: V. ed. S. atpargine; 
A. aşfergere, Heinsîi notam videaB ad 
Virg. JEn. iii. 534. 

Ver. 525. nubibut: Fii quidam oodd. 
»tt6ât(f.— or^Kt / iidem Fii oodd. an^pMi 
ViBd.iaf«ii| V. «d.afb; A. X. arct*. De 
bac aotem ortbograpbiâ, qoam nos iepnB- 
semtBvimue,- vide Sosqiatrem Cbarishun^ 
sub init libri de şnak^îâ, «rţuu» ex C» 
cerone prcrferentem; Nonium, ad v. 14 
disorimen ftitile, et ignolum veleNbin^ 
comminiscentem; cum Heinsio, ţd 0^ 
met xî. 590. Sic Amobîus, lib. ii p^ 59^. 
'* arquata sdlula;*' et vetus onomastîooikr 
*' jirquites, râiârau* Sed abU dies: noip 
met igitur in itinere petgamua» te «d no» 
tas in V. 554. relegantes. 

Ibid* nigri$ nvJbibus, VirgiUns^ Sa 
¥.516. 



' nigtâ llgitfQb Mnet eohimlXBa. 



Ver. 527. omnia^ prorsum Omnia, Ssoe 
jucundisQÎma est luec veriborum revocatio, 
et jure Lucretîo perplacuit: de quâ vidţ 
nos ad iii. 13. et alibi plus semeL 

VQr.52B. nigpgrandOfpruintB, Dthig 



LIBER SEXTUS. tOS 

Per&ciis est tama haec rq>eiir^i aDimoque videre, 
Qmnia quo ptteto fimt^ quâ reve cfeentiir, 
QaHin bene cdgnoiisy el^aentb reddka quie gint. 
NimcAge^ qott ratio temu iii<^bus «utet, 
535 Percipe: et in primk ţerran fiu» ut esse rearis 
Subter item, ut supera, ventosis undique plenam 
Spduncis; multosque lacus, multasque lacunas» 



prior Epîcurus) i^Hd IHog. Laert v« >06L tim yenit repente: TÎde var. lectt ad¥« 

107. 952. 1161. 1162. 

Ver. 599. viâgeii, duramen aguarum. Ibid. tamen: i e. " ut ut viderî po»- 

Viigifiui iiderlt mm intempestivus, Mn. ** sit diffidlioois investigatioius aigumen- 

U. 604. ** tum." Fateor interea me tandem pra»- 

posîturum fuisse, si lîbri veteres addîxis- 

"■ rievodne getu duramus, et u ndit ^ ^ • i.* m. -l t ^''. 

sent: et in his vodbus scnb» solent ab- 

Ver. 550. refrentU avenieiâ, sive ava»' errare. 

<îi/italegiturinB.L.'M.Qequedi8Crepat Ver. 552./ant: Vind. V. ed. B. L. 

« r^firenata vvniis^ în Vind. A. Faullo M. X. 11. Jluant; sîmilî peocato, quo nu- 

aKter V. ed. re^renat ameiUus O. refrenat per în ver. 53a O. A. r^iianC. 

aquantisi % rţftenat ăgentiss A. refre- Vcr. 535. cfltţnoru.- V. ed. cognUiât 

nat aquentes: audacuU editores de soo ^^ ccjgnowrw.— «iW/ P. V. ed. B. juitf. 

inmttMf qui pOeniua interpungont ctiam ^y. ed. quoque eUmentis, pro efemenlâL 

ad fincm versiks, poet» mentem et straie „«^oin etiam P. bAbet 6one, vioe benet 

tmm ieraumis, cuîHbet ex awttâ Iod ut aUbî ▼aiiatum eat: sedin boc loco u» 

coostitutîoBe şianîfestissime patentia, nul^ ha noran^bim arbitrar. 

Wo <»8m«a babent». Confer a 81& ^^ ^ ^^^ . ^.^^ ^^^ . ^ ^ 

^ * f»ff*./N.4noft'6u9: II. iMOftftftM; fted n sub* 

IWd. atom fiM» ^«rot rţfyvna». EI*^ tttiMamtA.'^'etUet: A,exstea, 

^tiBttmam tmnţlatiiniem «io more j^^ ^^ .^ ^^.^ ^^^^^ jj^ 

MMtuanusmvolavit,adgeaiy.l56.«ic „g^^^^^ ventîlatum videas apud 

fbnlemtercastigandus: j^.^ ^^^ ^ ^^,5 ^^ .^ gp.^,^. 

£t, quum tristis byems etiam nune frigore S8X4 Ammian. MarceH. xvfi 7. Plut p!ac. 

tnxKperttt etglaciescitrius/renaretaquarutn-^ phiL iîL 15. Servium, ad Virg. geo. i£ 

„ , , . , 479. ut Aristotelem, Stobaeum, et alidl, 

Vulgo, gtociV?; sed suavis est, et eleganţi p„«^„. Phamoinenon autem tern^ 

ingenio affims, h«c unmutatio construc ^^^,,^^ ^^ exetcuîsse îngenia Te: 

boms. Et SIC forte legebat Macrobius, terumpWlosophorum Itquido docet Gel- 

Satum. yu 6. fin. aliter enim tidetur pn- jj^^ j^ ^^ conferaa Virg. gea îî. 479i 

otem quoque vemim adicriptunia. Ofîd. met xv. 71. Et cauasas principal 

Var. 531. P«y5«*ife est: sic P. O. A. 1», qoaa uberfos explîcataa noster dedefît, 

a. acribunt; Vind. V. ed. X. Ferfacile jt» suiamatim coxnplexuB est cartnîne 

«•; I «dlicet, in scriptura Ftrfacilett, cum quam suavissimo Statius, Thcb. vii- 809. 
4 tQUIato: L, M. et,' r e p erire,- P. te per 

tei aed in notis idem recepte lectionis «ve, labotantes concepto flatotoe, tcrm 

memimt: V, ed, repente i nunmim, n Exedit8euputresolum,carp«ltqueterendo. 

9*0 mor» iu n abierat; et ex repenre 8ta« Ihuta latens j sive hac Voltentii machiaft mtiadl 



804 T. LUCRETII 

In gremio garere, et rupeis, dimptaque saxa: 
Multaque sub tergo terraî fliuuina tecta 
540 Voltere vi fiuctus, submerso capite putandum est: 
Undique enim similem esse sui, res postulat ipsa. 
Hiis igitur rebus subjunctis, subpositisquei 



Incubidt; siveomiiefîrehimNeptqnlamovffi contra contenderim receptam lectionetn 

Cu8pl8, et cxtremaB gravlus mare toirit in otm. anteferendam esse, quamvis utralibet ferri 

Ver. 535. terram: V. ed. L. M. O. S. ^i""**^ "^"^ «'"^^ ^°* dereptâaOe pa. 

, . ^ ^ .. /. . tere poierant, nou antem vicisstm sine 

Hrras: sed obstant sequeatia.— /ace- sic, *^ . ^. u j . um- e, jl, 

,. ^ , T» rk j» ^ *..-: dtrupta cute. Et haud ignobihs fiient 

optime ante vocalem, P. O. XI. caeten, ,. . . . . 

fict de quo nos videas «1 u. 484. iii. 42a ^«J"»" <> »«». P»' «^TP»""» f^^ 

^ , , ubenus ptoseqtu; sed miqua spatia laUo- 

Ver. 536. ut: P. V. ed. eh non male. ^ evagaaonem prohibent. 

^^mpera: sic P. L. M. A. quos seqaen- , ., . 

doshabui; hucenîm r. super in V. ed. ^^^ JngremUgerere: l e. ^^., 

O. n. dare pertinet: Vînd. X. mpra. «A:"^' ut noster ad ui. 1062. etabbi plus 

Et vulgo solet edî ; *®™®|- 

Ibid. rupeis saxague. Virgilius, Mtl 

■ ■ ii« ■ ut sapera ejl^ ventis atque undique—: ^i... 

qaiim tero onmibus desit est, et atque ^^rupes^^saxa, (Volen. vos Tumus adoro) 

Bon coosparaal in Vînd. V. ed. I* M. A. f erte ratem . 

X. A. atque baud dubie doctorum eom^ 

mentitium additamentum contra scripta ^er. 53a terrai, Vind. ««ra, salenm 

exemplaria; res mibi videbatur minimae ®"^**'** 

^lentie» atque maxim» probabiUtatis, iUâ. tergo terraî. Sic VîrgiHus, gea 

mibstituere ventosis, pro ventis librorum, "• ^' ™« 5®» ^w^*» P*^ aequorseu super- 

de regula critices innixâ ftisius dedaratis ^o»™» '««•«"« «« *«^»î "' V^ Home. 

ad iu 1045. et alibL Nec vereor, quîn ™* >«»«•* ^«^«rrw, ad IL B. 159. l e. în- 

lequi leclores mihi sint consensuri, atque terprete schoIiastÂ, tui» tvt^ntm tm Bar 

conatum comprobaturi: versusenim clau- >««Wf. ApoUonitos Rhodius, iv. 1«4«. 

dus, et dknidio pedia mutilus, non erat h*^.. »m (juyax^ NQTA xeoN02-n 
in textu relinquendus. 

Ver. 538. dirupta. Se sponte restitu- ^'^ *"* '^^^ '"^°* /«'»«'«» ' '«^«• 

eram prius ex îngenio, quam dare scrip- CaDimachus est appositissîmus. hynm. 

turn in^enissem in V. ed. A. Nimirum, * 

aaxum deruptum id est, unde aliqua pars - «##»» S* wm 

dtfringiluri vel c/manu/u» saxum: di- niC« iJirip Kp«A» «, »Xt*«^M r« M«r«n», 

rifptoin vero, quod discissum «st, et jSutc Ai>f'«Xuf * n>i 9r«XA«» ihtf An jrMwr wnrn 

m hiat, ita ut venti possint penetrare: . 

quale mens poet» flagitat Haud aeoiK ^* Fo*ecto fiugebant poştaş ikma^ quos 

ratum satis se prastitit, si quid ipse vale- ^d"»"». Pn^s sub tenrâ labi, quam ex 

am discernere, Gronoviorum maximus» ^ntibus sui* erumperait: conferă» avtem 

ad Senec» Herc. (Et 1262. ««P^»" *wc re Virg. geo. iv. 365-373. 

Ver. 540. Volvere vi: O. A. Volvier 

■ ecce I diruptâ cute, . v. t v • i.l • „^««: 

^ . '^ tfi; ubL male posito tn* libranus vemu 

Viscera manus detexit—— w , «. i • ,r . . . -. 

de suo sunulsit rt^ Voloter^ ne metnuB 

Vir suramua malebat dereptâj cgoniet cadcnt: XI. Volvere in^/^^mbmeno eajiite 



LIBER SEXTUS. SOS 

Terra nqpeme tremit, magnis concussa ruinis 
Subter^ ubi ingenteis speluncas subniit setas; 
545 Quippe cadunt totei montes, magnoqae repenti? 
Concussu late disserpunt inde tremores : 
£t merito; quosuam, ploBtriţ concassa, tremisciint 



putandum est: i. e. suBmerso fonie; ut adclito (antum recti calomi dtictu simpGcer 

noster, y. 271. et alias: nam Havercam* Sed enim redeamus in viam, post quam 

pus portentosam plane et subtilissîmam monueiimus, quo simus în omnibus ae- 

ihterpretationem, quam piget recoquere, quiores, saxum submersum legi in Virgi. 

commentus est Sic autem legendum lio, ^n. v. 125. qnod vulgarium edîtio- 

exisdmaYimus, ne temere videremur doc- num scripturae qpodammodo nimirum fa- 

tîsyîris dissentire, ita librorum veterum yet: ut îhteUigatur pocta cCcere, non 

corruptelas evolventibus. Forte tamen magis terresiria esse saxa, quam in ccquâ 

▼estig^ scriptorarum sic preanus legi po- conditaj sub tellure, uti super tellurem 

terant: sunt. 

jubmersucapiHburdamltmegt: ^er. 541. shnilem: P. V. ed. O. A. S. 

n. simile. — sui res: Vind. V, ed. B. A. 

i e. cap*tibu* dandum est P. O. et a. p^y^, . o. et res; X. et vires; a, et par 

nUmersaque saxa^ putandum est. Nec reg,^,^stuUU : X. expostulat. Sane cod. 

profecto me omnîno persuasum habeo, q_; scripturam minime contemnendam 

caeterorum Cbrorum lectiones non esse ^sse puto: 

meras deprav&tibnes barum dfctîonum, 

Y V. ,2. :t 1 -^. Undiqueenim/iim/f esse ff^or, res postulat ipsa. 

▼ere Lucietio positarum : de quo lectores . . 

judicent Vind. L. M". submersos capU'- Ver. $45, supeme: P. O. A* supemag, 

Handum est: nec discrepat A. suBmersos sed vide iv. 441 . et coni^ Bentleium, ad. 

ea putandum est; literis c et e passim Horat ii. 20. 11. 

confusis: V. ed. B. submersis caputandum Ver, 546. disserpunt: P. Vind. V. ed, 

est: X. submersis hincque putandum est, B. o, A. î. a. discetpunt. 

Editor» piDbe contulerunt Ennianum y^ 547 ^^^„.,. L^cretiana exem- 

ormen, GelUo Nonioque colUudatum: ^^^^^ plaustris; sed aliter antiquissimi 

Ca^tHm natantOf^kios, rectosque cUpressos. Romanorum. PrisciamiSi Kbi î. pr 562. 

*'* Transit ţau^ in o productsm; more an» 

VarietatiBs cod. S. vero faciunt consimUe, «« <ijMoj ut lotus pro lautus, plosirum 

quod subjîcîhir, tentamen: *^ ^ro plaustrun^^." Vetos glossarium: 

« I f «-.^ _^ x_*- ^ ^ --* " Flostrum^ a/u^i».** In Catone de re 

Voivere vi floctnsj^MitoMr/o/iMfir putandum est ' ^^ 

rust piostrumy non plaustrumf majore 

Qu» divinatio magis magisque arridebit consensu codioes fere solent ezfaîbere: et 

lectoribus elementorum vestigia contem- apud Cieeroa, in Venr. L 20.. Horatiua^ 

plăntibus. Si capîas enim illud submer» sat. ii S. 247. 

sos aUorum codicum. et tecum reputes ;Edîfici,ecasa»,^tti/e/foadjangerem««* 
literam/ in/ sflepiuscule migrare; aspira- 

tam insuper literam passim omittî; vide- — ^Porro, Vind. V. ed. O. tremescunţ: 

hw exsurgere (nam quid attinct de per- rectius, ut arbitror. Sic onomasticon an- 

petuâ TM c ac t commutatione loqui?) tiquum: " Tremesco^ r^t/Mt.^ Nequeali-^ 

esE submersos hincque, vel submerso finte^ ter plures atque emendatiores libri ad 

ipsissimam iectîonem, quam proposuimus,. Virg. Mn, iii. 648. v. 694. Noster etiam 



aoe T. LUCRJETII 

Tecta, viam propter, ncm mâgno pondere^ tota: 
Nec minus cscsoitBnt aedes^ Qbiqoamqae ^uitiim 
550 Ferratos utarunque rotanan subcutit arbds. 

Fit quoque» obei magnat ia aquie vastasque h 
Gleba vetwtale ex, tenrâ fmy^lyfliur ingens. 
Ut jactetor aquse fluctu quoque terra vacillans; 
Ut vas interea non quit constare» nisi humor 



fervescof et eadem forma in majore nu- mis indulgere; et postlis acquîesdmus, 
mero verborum hoc genus videtur obtî- donec felicior artifex emendationuni, vd 
nere. castiores codices, qnod omnia doctonim 

Ver. 548. viam proptert cum simili puncta statim feiat, in medium poterît 
înraeposîtionis positurâ, quam in Gnecîs eruere. 

poetis passim cemimus. Homerus, IL 2. Var. 55a FerratM raUmm oiim. 

^' ' Hune locum Viigilius memoiiâ tembUf 

UmrMe ydf ţiXiu%m *0 AŞ EIU «mmi vmw. "^ 8®®* *"• ^^^ • 

Ver. 549. In hoc Vtou, CCmtuiiMto t7ndaque/«T«/o/tergojain«i8tiiietor«/; 
^ . 4, ^. ... .,.. j' ftippibue Uto prii» patoilto» nune ho«pto^#tow- 

Texatissimâlectionumd]ssimmtudine,con- f^^ 

stituendo, ad acumen divinationis nepes- 

sario fiiit defugiendum. Ad hune modum £t male Burmannns r» pahdis ad plaui' 

vulgares editi: im referebat Kimirum, epîthetontid^ 

meiUia Jrigoris ostentandse inservit, tan- 
exsultant ubi cumufortis equom vis. X % i ^ i 

tain undarum molem valentis congelare, 

Kos mediocrem, quâ pollemus, sagadta- qiue vel latis ac spatiosU navibus vehendîs 

tem adhibentes , operam navavimus, ita sufficeret. Nihil tempestivius, aut com- 

rem administrare» ut maxima vetust» modius. Apage interea somniculosam 

ficripturs reverentîa conservări posset. Bryantis nostratis su^idonem, versum 

Ita P. pro adulterino temere satis arguentis. 
— exuUantia sunf,forHs quam tUn egtnm vis: Ibid. tnbcMtilL Seneca, nat quaestt vi 

qi» sunt odiosUtimâ acabitudine. Um f/' "^*'^'"'""*'^'^J^i" 
sermonia, qyam numerorum, bonificata. ' ^* ^ * *"4** 

Vi»4 L. M. rt pio VW. lect o. dant: « i»«> «* propnum. Alte» «cciua» 

** est, cum terra quatitur, et suisum ac 

' •»«''«»'" ^^P^ emifuevimi „ deorsum movetur ; altera inclinatio, quâ 

Tel duptus: V. ed. B. («in lotem nutat, nsvigii motfe." Hk 

iMuU^Mtesduinmctmiuevin, committas, qu« sequuntur în Lucretio, 

▼er. 559 — 56S. Addam Ovimum, met 

O. O. exultant vbi curmi cumque equum .. jg^ ^^ scribendum, qnod et Hebskr 

vi: A. exsultans, omissis cieterifi: % enU^ ,^^^„,^3 piacuisse: 
tarU duplicet hot atm^^ue vierufU^ Unde 

sic possumus tentare: 8k:, onere adsueto vâcutu^ <Ut in aSre saltă*. 

Succutîtwx^ue alte, similisque est ettmu inanL 
I exsultant, dupUces viiquam^ nnri tnti 

... TT^^. -j Vulgo, racMo*; quodnkBfeaigiitWBpute 

▼el wriîm t?w. HoA eliani modo: .f ' ^ 

Ver. 551. uhei: XX. uXu-^-magnat tn: 

— CMultant,fwm«ubiqiioinqiiei;««n«B-*. y, ^ Q. A. X. rt. I» «U^o».- dewt âl 

Scd infinitum esset conjecturis inoertbsi* I* M. Forte : 



LIBEE SEXTUS. «07 

555 Destitit la ^objo flttottt jaetiirier inti^ 

Prsetei^ venlus quom, per loca subcaya terr» 
ConlectiUt p»i?te ex «na piocumfait, et lujţuet 
Obnixus nuigBJb tpdwnciw râibuB dkaaţ 

560 Turn, suprs terram qufle «int exfitmcfea domorum» 
Ad ooilumqtie magia quanto mat fidita quseque, 



---.iiUMiD4gnitf«#V««f,v4rtiM9iflMaiias, lem VipU oibtiUtatibin «d CatiiUuiii, 

Jft, L c e. non TBfo lolet exddere. Vd: P- ^^' "^^""^ *»'» ^"î»»"" °»P^ ^»- 

Itto ezpUcantibiis; et Pmgen Aj^raX^^f- 
obeimasoa. io tf9«^.vafta«qDe lacuna.: ^, „rf» .„wb h«ud dulâtem ohmarere. 

nam t» magnat et mufai, sic uniter apta, • Var. 555. jadarUrz V. ed.,/a0liirrr. 
iBdODW lipidi *ta prabaveriiit; V«r. .557. fwrte/ X pa^ţ edlti le- 

Ver. 558* ««/ ita Mi^ «X coi^totw^ centioiw, partf/ libmvetustiawcknian* 

im voigMi «, ţiuni wpefeiim «f Sn VlnA «»»»-«•«*«*.• P. V, ed. utgiti qiiasi ab 

V. «d. O. ^ X O. flic eCanim Cama ad- «irtiquîore wbi forma: et foitassit vere. 
ai]«^alq|]ftCOllAlIldllllftaIiqllaties«fClllll IWd. «rgtk* Ohwwfc Viigiliua, gea 

ear librarii «criptores. ^ **^ * 

Vcr, 553. jactetur: SI, jacientur*^^ Vcn&que ki olmixos,urgentur comuti v9sto 

aquafluctu: editores ho^erni, arbitrari- ' Corn gemit»-^i^ 
an tiambini emendationem tnadUteime _, ^_^ - «r* ji tr ^ ^ 

r»^.lk«nm W» « Bt *odieI. A. î. 0^^«p«m, .rfT«eor ut sit 
Jf meOat Vind. V, eâ, A.X. vadU^i 



pm ftuflea miiuMM» in litera Loiigaba»» 



0.««:afe*; XX.den^ue,«fldW«»*. dlcia, - i*«oriua «anrtu. a.^ et «^^ 

Ver. 554. Ui vas: P. Et vis; V. ed. d>« jam fa«it, ap« 6la«epite r. 

i& WM-— in «errtf; âcP. Aid. et'Florent Ver, 562. In clinata minmt: l e. di- 

editt. .sine varietatis cujusris aignlfica- "<*^ iinaiiMii^/ ad tvwwn uaitatiasunam 

tlime; n. in mai^, a ţ»riiiiâ mânu, Lucretîo, quoties nitio dictionis legîbus 

hOras i. e. mi*ra, vel tnlerro; quod p6- metrida advenetur. Hanc autem viam 

tkm aeriptur» talde ftvet: YiM. V. ed. egomet longe tutiorcm babui vulgata, sic 

I;M. A. tnlef.- unde inprddtvieatez- >ebabaBte; 

piaeari VnterM; sed «nninp aqnidem Wc- jndinatamnmtineamdem : 

fum velfm; ■ 

I .. ut ât Ttf minent radix verborum emineo^ 

y t vas i^«r noi noa qidt constări— : j^ * * «_ mm 

..... imnttn^, promineo; de qua tamen nihil 

qmiiii aind im fi»tt# alabi polenit ob fb> est oompertum aliunde. Super verbo dU 
rttrtf^i'Ti pfinimam . Toenka' cMnîntilia nare ea, qua» aofficiant, invenîas in notis 
n^.* ati|Qe de prafedo diaitîaa^e scri^p mda ad îi. 999l Mmenâ inteiva aeriptio 
film daitur in O^VtifiitUrrA wM, dai A» ast libionun Vind. V. ed. B* L. M. A. X 
ittUm9f X âtem no*. Certe, ad meniem Quîdam Fii Godd. manentţ etiam ben^^ 
pn9badtaimplNidam^«dfn<airrd,idni» nid voz exquisitîor sorupulum incţoctis 
ier «Of, mihi pionna neoaMarinia ddetnr, librariia merito videretur injedsse. Fla- 
ut aii qbed lupra difitia in ¥err4.5S5.-5ff& cuit Oudendorpio luec lecda ad lata Julii 
541. fBGto lopondcat: and», ^goniet aalf Obsopieatia ferba. do pvodjggi cap. ev. 



808 T. LUCRETII 

In dinata minent in eaindeni, prodita, part^n; 
Protractaeque trdbes inpoidentj ire paratse. 
Et metuant magni naturam credere mandi 

565 Exitiale aliquod tempas dademque mânere, 

Quom videant tantam terramm inoambere mokaski 
Quod, nki respirent ventei, vis nulla re&enet 
Res, neqae ab exido possit reprdiendere eiinteis: 
Nune, quia respirant alternis, inqne gravescunt, 

570 Et, quasi conkctd, redeant, ceduntque repubei; 



** In Pioeno terra moiu domicilia niiiiis — -Csterum, Vixtâi V. ed. eadems et Vini 

*' prostrata: qucdam, convulsa sede suâ, /^prodiL 

*' indituUa manteruntr Quem locum ibid. prodUmf i. «. porr» data, un 

nemocandiduscardatinquen^gayerîtcom- pr^feOţig in primano vDcis flensa: ukpro. 

mendat» scripturaB valde appoâtum ad. ib>to superina, iii «K. Commode Tolm 

esse. P. O. n. minants etiam dega». gUnaatcr: iV«dito,nFQKEIMBNH. Nqna 

ter, nisi caussa jam «dmota pariter impe. ^Ui^ |n «ppositiswno exemplo Maolo»* 

diret Sane verbum minatU domibus ad mjg^ Mm, x. 695. 

ccdum editis apprime congniit Ammia- 

nus MarceUinus, xxix. 6^— « muroruvi- ^ — velut repes, vastum qu» ^fikSi in kquor. 

<<quema3dmampartexD,pacisdiuturnitate Ver. 564^ Ei: Vind. V. ed. X. Te^ 

^^ conruptamy et subversam, adusquec^/- r!i»tor yni, ţ^pţ^^ţi^ Kh"'^^*^ «ff^'^^tfftTy^yT» 

*'Mrum /urr^umntnto» expediit.'*. Sic interrogatîoQJa pnescribend. Viigifiuţ 

legendnm: vulgo, contemplam; qn« men. .£n. vL807. 

da scriptione conrMmptam generata cat. 

Nempe, floridittunua historicna Maronem 

aemulari volnit» ad Mn» iv. 88. Quemadmodum in georgids, îL 453. 

Ver. 566, 'tantam >' Vind. Y, ed. taa/sja> 



£/ dofaitamus adhuc virtutem extâidefe fiKttt 



' pendent opera Intemiptă, mitutqae 



jiiMr»nmiingeDtet,40|Mto4uenneUiiaMfo. -r-lerrarum: Vind. iantarum. 

uVet. 567, ventei^frisnullom. Mihivide* 
Ubi ndeas Servium ac Bunnannum. Si, ^r hune locum cenisumâ emendaâiiie 



militer AYÎenu» quoque. or. mărit. 158. ^«jtitniaMi. Vnlgo. mnU nan uUa: P. 

Rigidaeque ropes, atque montium ml»^, • autem, «mlf «» natfa,* Vind. V. ed. X. 

Ceto taaeruntur—— . vetUis nuUai 0.4W»*M non «fllo/ ă, vani' 

Ad meum îgitur gustum et ariiitrium si *" ** «^ •^- f °^? veio depnmtfioD« 

modo deferretur res, nec major pars el ce»tmn jam vidimus m loas uh. tocai, 

mendauorum codicum obstaret, ita ver- '^' «mspiciUir.-rţ^rnirt: Vmd. V. ad 

sum constitutum darem; ^\^r^^' ». «iton ^>ăm«fc 

Ver. 568. rqfrehendert.' ac L. M. (a 

liielimitamnNMtiaeaoiten,pfddlta,iiertenu A. "S. ynAgo, reprendere: P. V.edRdp- 



Nec infidai iverim nostra tmed VirgHi: J>r*ft<ndcre.— «ntew, dve emttisi âe P. 

um nonnihil interea adversari, ad -S:n.xiî. Vmd. B. L. M. O. A. T. vulgftres edid, 

59. regimine pari usus: . efatitm; ut * contukam eaat meUva ko- 

tionibustpnBcedenliB vafsâa; sedexaibi- 
HiD pramisţ ipaonet «emmy st vel angn- 

StA enim iat^grnm dt judidam lectoria. laris liber prebt nomiais eunttm daret, 



LIBER SEXTUS. 809 

Ssepius banc ob rem minitatur terra nunas, 
Quam fiidt; incfinatiur «nuB, retroque recellit; 
Et recipit prolabsa suas in pondere sedes. 
Hac igitur radone vaciUant omnia tecta, 
575 Siunma magis mediis, media imis, ima perhilum. 
Est haoc gusdem quoque magni caussa tremoris; 
Ventus ubi, atqne ammas subito vis maxuma qua^am» 
Aut extrinsecus aut ipsâ tellure coorta, 
In loca se cava terrai' oonjecit, ibeique 



ga» flcriptura Bend^oplacuit, lîbens am- Ver. 573. Ordo est: " Et, prolabsa in 

plecterer ob i. 850. quamvis nemo fre- « (L e. iv, cum^ ^ta) pondere, recipit suas 

qoentîorum phraseos varfetatem, noster ^ sedes.*' Ediloris Vindobonensis supi*' 

quain Lucretius, secteCur. V. ed. viHis: nitas propagavit ineptissimum additamen- 

cujus Gorruptel» perfacilis «st mtio red- turn se, quod Tir! docţi post mas iropuden- 

denda. Ninuram, in etmti$, ^&t pne- tissimo fadnore contra lîbros immiaere,' 

grasa absorpverat f , atque n in ir conrf«r- Um equidem, si acriptî faverent: 

Kun est Hoc partim acddit oodici XI. ... 

_.,, .11. .. Etr»aJi/, prolabsa, 8ua» in, pondere, seda: 

qui dat unasj c, ut .adsolet, cum t msuper 

mutate. ie.** Et, proSabsa pondere, reddît in suaa 

Ibid. Hune locum Vir^lius mibi vide^ '* sedes." Sbâ res est periculosissimi co-^ 

tar pro more^ non neglezisae, ad iEn. i. natfis in X^ucretio contra codices novare. 

53. Ver. 577. anivue: i. e. aerîs, vel venti; 

uti mox, verr. 585. 595. et alibi etiam in 

LoctantisiimrM.temiieBtatesqiiefleoont, suj^erforibus, a«que Vftrgilius, ftd ed. vi. 

Inperiopremit,ac vinclis etcarcer^MM/.— H 92. 

Hi facUt, măria, ac terras, coBlamqne profan- Ver. 578. ipsă : dehlde solgnngunt see- 

Qjapp€**toant tapidi tecum, ▼errantque per lerosîe^toresBupplementum a, Ubris unii" 

auras. tersis-Tctustis abnuentibus. - Sîmilis con*' 

structio mox venit, ad ver. 656. Haud' 

Cum quibu» compar» Ovid. met L 57— aliter Seneca. HippoL 886. 
61. 

Ver. 570. cmUectei redeunt: confer sis — ^ '*^"'/?ÎV^ ' 

«. ... ^-- « . Subito cwrfoi, veste priBtentâ obtegb. 
Vvg. geo. UI. 235. hmc enun sermoms 

tranalatio manifesta eomparebit Nam genis pro oeulis poesis pasum . mur. 

Ver. 571. ruinat: P. minam; cui fii- pat Certbres.estperditiaBina«e temerit»* 

fet V. ed. depravatio, rumaturt quum si- tis atque inscitiae sic optimos acriptores ex 

ailia flint in minusculis scr^turn fermia ârUtrio sine tiaussâ depravare, et degan» 

m, et tu Mteras. tisaima» dioendî formulas obliterare. 

Vei; 573. recellil: O. A. 2. recedit; Ver. 579. tem&: V.ed. A.lm«. 

vd ex gloMâ, vel ob rariorem diotonem. n>id. in loca te eot^oit. Hoc verbwn 

JUcellere proprie potest " in partem^ po»- Hygino restituendum puto, fab. cviii. — 

** teriorem poiivere:" videas annotata in ** Epeus, monitu Minervae, equum miraB 

ver. 236. hujuace libri. Festus: *' Re» <* magnitudinis ligneum fecit; eoque sunt 

** eeUere, redinare." Alia in Tulgaribus <* eoi^ecti MeneUnu, myases, DIome- 

lexida exempla invenire est. ** dea—:" i e. ie oo^jecerunt^ velcontole» 



810 T. LUCRETII 

580 Speluncaş inter magnas fretnlt ante tumulta; 
Vorsabundaque ^itfOair: post, incita quom vis, 
Exagitata foras erumpitur; et simuli altam 
Diffindens terram, magnum conqinnat hiittuin. 



raDt; Yvăgo, eonlecii, Cooin^ttas VIrg. *< quîd^ Bioti»r* — Jtdkis Obsequens, de 

jEn. ii 38. 55» z. 657. In Iţis autem vo- prodigg. cap, criii. ** fisuiri tarta fiemU 

dbus commutandis solent librarii peo *' tjis auditus." 

cwe- Ver. 581 .' que deest V. ed. A. î^-for- 

Ver. 5S0,Jremit ante: Ymă. fremit tatw: S.porf<U«f.^«-aic editai, atquehoc 

Qviem; a, fremitantei sed insolens est ordine, A. Portaiur txrsabundus, Fro- 

hoc yocabulmn, et vidssim stant opposit» fecto, si liquidîus constaret de voce ^• 

V0CQ8 ante ac post. miia, in procU?! jaceret ekf^ntWHBia b^r 

Ibid. magnat, Faber et Bentldus tel j^we Iod caoatitiitio, atque ^mmam 

contra «cript» exempUria teponendui» dîgutati» et «vi^wtiies ,.: 

caaeiiMţ^iUciint. Nimn^ Inlocasecavaterraîconjecitjîbeique ' 

viiipoelicm orationis indolem non sstîa «ipcluncas inter miagna9,/r«mrdKtetu]noItn, 

ajttendenint. . TumuUus effiflitur niiisii«« 99natwe Tomafe nortim ,, j 

ipsarom magnitudine apeluncamm; ut qua. vulgatis. meâ de sententiâ, sî codices 

parum referat, cui demum nommi junea- , a» • . j j. ^ « 

r^ :., . - ' \^- „ ^,. . suum suniagium addizerant, lonse pne- 

tur id epitbeton. Nonnulla protulimus n^ - ^ _xi • • - 

1. • . a, . , ^ ,. \,^^ ^ cellerent; nam participium coorta m nu. 

mnc ret affinia m notia ad ver. 550. Op» u-. j. . ^ 

_^, __. _. . ,^^ *^ mero xnultitudmis utramque vocem, venf 

pwtiine VugiUu% gea i. 485. '*««.• ;»-,-•♦ 

■^ o — T o ^,^^ gj aniTOant, de more maxime Lucre- 

! I eta//<g tiano, pulchre complecteretur. Saltem, 

•PeriioctemresonarelopisuhiUintibusttrdej. uti nune se res habet, nosmet puncâs 

q^idam lîbri, aUe; pine ijsu, quum res P'**® diapositis locum adjuvimua, o^ 

eodem prorsus ledeat: nam, quo sint «de» "^\^* ^* construotîo in editiombus pervnl- 

alţlorţs^ eQ prei(undior0ş pM^ iBajorqpie S^^* 

et- ţţrribilior sonus. Bwrmaonua a,tq^, Ver. 582. altam terram: L e profnn- 

^«grI^ua minus, ««curiiţe. ţnentenţ BpiM ^"^' "^°^ ^ ^^ '^^^ (^^* ^'^^) ^^^'^ 

qep^nint, me saiţen|i jw^ce^ l[ţţqnţ Mft »y- ^<^ penetraverat Nihil aptius, aut in- 

tuanus, ad JEn.x.6p@f. culp^tluş, optari debet. ViigiUii^ .£19. 

vi. 267. 
— — — ţupes, vaft$m <LWB^rp4it in «qu^r. 

.Mij^ j- "^^ ' it8«»flfl?rr4,etca6gW(-;werwt: . 

Non oaosum est lUud vastum; sed mser- 

vitanplitadini>»/vis etiMK^eâigQfmdi», ^iror igiţur ?dilwiwn insoitium ÎBir«ni- 

qua ^tk in aBquor tanftpm .zideaţi» promî* cundUmque, de suo r^pap^ntium, ariam: 

iier8,et<|BtantafL^unt«ut6mbi)e genere ^ ^uod tu, lector! iQffgia mirolîa,. turn 

ÎBDUiiiendt numero poidd Jeporea. 8ed ^ ^f^"*^ doctorul» tgofritUP mtamqmmw 

neque neotaie est, ut tol&âfi simUs de ez*» ^^ paginam Lucretii fedişHoia maculia 

omandâ dictbne tumvUmt quctibet epi- 4«lvnw^e)it,.«tlibroaaasiil08^.lll|]li8ieli- 

thela Testi sit idem. Maro, Mn, xu. 757. giwibua deterrita, paMîm ^Moeveriţ» Mat 

leoiMicniiverit^ prodUeaverit, et obldveri^ 

Tumveroexoritarclamor; ripcque, lacuMiuea . i, __ j «.,, .^ . . ___ 

Rttpoiuant dîca. et calum /i»«a/ omne /«««*«; ^*<^ ««^ ^«^ C^dibOe ai*, mai ^am 

expertis usu;— Creediius tamen, quâ erat 

Ibid. /remit ventus in terriL Amobios, Inacltiâ «c stupore, aualuimt summakim 

lib. vii. p. 243. *^ Quid tenarumfiemUus^ affîrmare, *^ Lucretlum «deo «mendiitiiw 



LIBER SEXTUS. 



Sil 



In Syriâ Sidone quod adcidit, et foit ^u 
5S5 In Peloponneso: quas exitus hicc' animai 
Disturbât urbeis, et terrse motus obortiis! 
Multaque praeterea ceciderunt moenia, magnis^ 



" edi Lainbino, ut nuUus fere poetarum âXnv 2arun — . Plura dabunt Heîonus 



" integrior!" 



Clamet M elicevta peitoe 



Frontem de rebus. 
Ver. 583. Diffindens: V. ed. XI. Diffi- 

Ibid. concmnat: i. e. &dt; uti Nonius 
edam interpretatus est vocetn, in L 207. 

Yer. 584^ 8^â Sidone. Plinîus, nat 
hîst XXXV. 51. r—*' terrâ in Sh^riây circa 
"fifiion^niyOppîdum maritîmum.*' Quem 
videas etiam ibid. v. ] 3. £t res est trita 
ac notissima; unde valeat Lambinus, at- 
que editores, eum patientissime secuti. 



et Burmannus in notîs ad Ovid. met zv. 
295. 

Ver. 585. guas: V. ed. O. A. î. n. 
gua."— animai : Vind. anima; 2. ani- 
mantes. 

Ver. 586. Disturbât: P. O. A. Distur' 
hatquei X. Disturbate^^^bortus omnes, 
exceptis L. M. X. abortuss et sic passim 
librarii peccavere: vide Burmannum, ad 
Virg. JEn. iv. 30. Similis est aberratîo 
loci commodissimi in Orosio» hist iii. 3. 
** Anno ab urbe conditâ ccclxxvi ssevissi- 
<* mo terrae motu Achaia universa con- 
** cussa est, et duse tune civitaţes, id est, 
'* Bura et Helice, obruptis locorum hiati- 
<( bus devorat» sunt:" Le. hiatibus loco- 



cum suo commentitio Tyriâ, libris vetus- 

fis ad unum obdsteiitibus.-^g.V.- sic, ^'i^^"^";;,ravenAhmiVd terrâ 

TA^gi, ^Egi. vetera eienipl«ia ui«- ^^ ^^^ ^ obrumpente. Vulgo, a*. 

versa: sed editores. immundo contactu . « r ^ ^i:u: 

«*, Bvu cuALvi.;», «luxAAu « ruptis. Super voce obrumpo nos alibi 

omnia fedantes, sine caussâ dederunt JE- 
gis; nam./j^iU7H7nonminusquam Mg<B, 
urbs erat Peloponnesi. Testium instar 
onmium, huic loco adscribatur idem iile 
Plînius, longe nobis commodissimus, in 
nat bist iv. 6. *' Oppida (Achaiee), He- 
**lice, Bura; in quae refugere, haustis 
^prioribust Sicyon, iEgira, JS'gion, Eri- 
** neos." Videas ibi Harduinum. Me- 



plura. 

Ibid. Disturbât: de hac contfuctionis 
forma satis diximus in notis ad v. 445. 
Sanissimo cum judicio, quamvis Burman- 
nus et Heynius dissenserint, buc Trappius 
retulit Virgilii Mu. vii. 363. 

At non sic ^hTjgim penetrat Lacedaemona pastor, 
Ledaeaznque Heienazn Trojanas i*exit ad arbes: 



minit etiam Strabo plus semel JSgii ejus- 

dem. Nempe, ad desîgnandam regionis '^ «. penetravit. Nihil unquam cerUus; 
cladem, oppido vicîni» maxime celebrato Trappius licet neutiquam percepent con- 
tacte usus est Lucretius; uti prius in Si- t^ctam esse dictionem scilicet ad morem 
doîie. Consuîas autem doctas animad- scriptorum veterum, quum nos lUe vir 
versiones ad Stepbanum Byzantium. in yemittaţ ad ^n. xi. 403. longe longeque 
voce A/y/a». — Caeterum, Strabonis locus, ineptîssime. 

în quo rei Lucretio memorat» narratio Ver. 587. Multaqiie: B. Multa. — ceci' 

legitur, est in lib. i. p. 100. edit anni derunt: Vind. cecideret; n. cecidereet; 

1707. et apponi debet: Er }i ri» *«»/*»», forsitan vere, si hoc modo distînguas lo- 

ţnft Tioruimtâft ytwfAtf» auffAU, xara^roSri' cum, et accipias: 

* «X,, .V^,«„ i,,, ÎI AONOS- «i ai- jj^^_^ ^^^^^^ ^^^j^^ ^ „„^ „„pj^_ 
VQf di ^tatfof ^^îin vt ret iw fAiţn ^tnn' 

'-re J eiure vraf os Mu iiTt w XTPIAN i. c « Mult» aii» res etiam cecidere, taafi 

VOL. III. X 



312 T. LUCRETII 

Motibus, in terris; et multas per mare pessum 
Subsedere suiş pariter cum civibus urbes. 
590 Quody nisi prorumpit, tamen inpetus ipse animai, 
Et fera vis venti, per crebra foramina terrse 
Dispartitur, ut horror; et incutit inde tremorem: 
Frigus utei,.nostros penitus quom venit in artus. 



" moenia, vel arces-munîtaB in collîbus, 36. âe Petro xmra^râvniofMfai, uti locutus 

*' quam urbes.*' Et sane âc legendum est S. Matthsus, ad xiv. 30. 

omnino censemus ; quum veri simile non .... .^ ^ . 

^ . Jussia obsequitur Petrus : 

sit in exprimendâ lectione ceciderunt seri- sed vestigia fiuctibus 

bas fuisse peccaturos. Sutnmis tingere cocperat, 

Ver. 588. pessum: A. TSi, passim: et Et lapsante gradu peda 

. , . • . ▼ . . Pessum mergere lubricos: 
equidem nescio, an non venssime. Licet 

enim probum ât pessum sidere, cum ver- ubi non expedio grammatîcas ratîooes; 

bo simplîce, quod Boetius, lib. v. met. 5. nam mergere pede» demale voluntarîo vix 

et Lucanus exhibuit in Phars. iii. 674. an recte dîxeris. Legerim itaque:- 

subsidere pessum sit inculpatae Latinitatis 

, .. ,j /sj^ «î . Et lapsante gradu pedes 

locuUo, haud confidenter affirmavenm, ^^^ ^^, ^J^^^. 

sed in medio rem relinquere, doctioribus 

expendendam, praetulerim. î- e. " pedes coqperunt »ar»wwrtZu4tu " 



Ibid. pessum Subsedere. Quidam co- ^* P^iloxeni verbo utar, sic întaT>«taatis: 
dices, passim: male. Severus in -aStnâ: " ^^«*"n^«^ ^«^'^". »«r««»r4«." Vide- 

as etiam Plaut. Trucul, i. 1. 15. qui non 
et Sugera pessum latuit nuperum Prudenţii editorem; SiL 



Intercepta legea j^ ^^ 288. Pompon. MeL iii. 9. 21. Se- 

Be.3iti.eiu8. ^^ ^^^ quastt iii. 25. bis. AUudJulio 

Talemne rem tâm periunctorie, tamnegli- Obsequenti placuit. de prodigg. cap. hxxvi. 

genter, vir doctissime? AUa exempla non "^ ^""« ^"^ ^"**»'^' jugerum spatio m 

deteriora suppedilantur lexids vulgari " profundum abi'itr Sed manum de to- 

manu versatis. Nempe, pessum subsedere ^"^^'^ "? ^«limus, qu® sunt înnumerabilia, 

sonat in barathrum mers€e sunt. Philo- P^^sequi. 

xenîglossarium: « Bti^«f , altum. piofun- '^"- ^^' Subsedere: P. Subsidere.-- 

"dum, gurges, pessum:" et vicissim, ««*««•• V. ed. cit;i6i« e*. 

«« Pessum, M'^s ««" Mfcs." Pessum vero, ^^^^ Subsedere pessum urbes. J. Ob- 

quasi pes sub, ni failimur; eodem scbe- sequens, de prodigg. cap. cx. " Venatt 

mate, quo sursum, deorsum, ac similiter " ^**" terra o/te subsedit.'* Lucanus, i. 

terminata quaedam: neque audiam pro- ^^* 

fecto Cortiura ad Sallustiî Jugurth. i. 4. ^^^^ dehîscent, 

quem locum ita interpungendiim et bine Subsidentque urbesf 

explicandum puto: « Sin, captus pravis „• i- #^ . x k • 

f* cupîdinibus ad inertiam et voluptate» ^'"""^ Opportunus etiam Juvenahi^ ti. 

" corporis, pessum datus est—;" i. e. ir- ' 

retitus cupidinibus ad inertiae servitutem _-^— _ isse mphatem 

et voluptatis j ut D. Paulus, 2 Tim. ii. 26. '" poputos, magnoque ilUc cuncta anratenerl 

. ft A 1 Diluvio ; nutare urbes^ subsidere terras»». 
t^ttypfifAtfat tis ro tuttfu S^Xtifiet. Ad rem 

Prudentius, praef. lib. ii. cont Sym. ver. Ibid. Subsedere suiş cum civibus urher: 



LIBER SEXTUS. sls 

Concatit, invitos cogens tremere, atque movere. 
595 Ancipiti trepidant igitur terrore per urbeis; 
Tecta superne timent, metuunt inferne cavemas 
Terrai ne dissolvat Natura repente; 
Neu distracta suum late dbpandat hiatam» 
Idque suiş coufusa velit conplere ruinis. 



l e. ut olîm Attîcus sennone preasîori scite : redî annotata ad ui. 570. Sane ere» 

dixisBet, vf <{a»Mi «vnev^pM tr«A««;. difaile est, banc exquisitiorem elegantiam 

Ver. 590. nisi tamen: i e. si non. librarîis quoque saepissîme oblitetatam 

Quod notandum. Bentleius. esse; neque simîlitudo locorum, etsuxn» 

y^'59l,fera: V. edLfeta; A. cr^o, mi poete consuetudo, me dubitare vel 

. Ver. 592. horrar tnctUit tremorem» Uti perhilum sinunt, VirgîHo in prlmb hoc. 

plus semel alias exposuimus» korror est is facînus acddisse, ad Mn, iii. 91. ubi libri. 

aflfectus, unde aspera redditur cum tre» dant moveri: 

fMte» et T"iMruft]ifl. quielibet superficies. 

vr-LM . ^ , . .Ml j Vîx ea fatus eram, trenure omnia visa repente, 

Nihil nwi commodius |>u»c jei lUustrand» Liminaque. launwque deî j totusque movire 

pervagatissîmo loco Virgilii, quem le^- Mom circum-- — . 

Error par Marklandi notandus, ad Max. 

mlhi frigMus }mrror T. xii. 4. 

Membra îiM/i/—.. Vbiă, Concutit cogens tremere. VîfgiU- 

Non nihil, neque omnia tamen, ad defini- «s eleganter vocem transtulit ad animi 

tionem videtur attulisse Celsus, de med. motus, in Miu xii. 468. 

iii. 3.—" horrorem (voco), ubi totum cor- concussa mtu mentem Juturna viraţgo— . 

"pus tntremit.** Rectius aliquantulo -, !?«£.>#• .u.-s. t^-«« itr— ^ 

XT . . . . , , o ^ . V er. 595* Ancwtti terrore. Idem Maro, 

«onius, in V, 7. qui videndus. Sed enim »,....- i. 

_ , . ^ . .... 1. -^n. IU. 47. fere panter: 

ovum non habet majorem ovo similitudi. 

nem, qpam horror et horreo vîcissîm Grae- — — ancipiti mentemformidine pressus— . 

cis^fwjjet <pptfirt,' de quibus scholiastas jbîd. trepidant terrore: l e. undique 

ac veteres lexicographos fructuose poteris pro^jeranter cursîtant perterrefacti. Vir- 

consulere. gilius jterum similiter, ^n. ii. 685. 

Ver. 593. utei s vel uti: Vind. V. ed. „ .^, ^ . . 
^ M. A. XI. ut in; quo nuliius errons fa- 

dlius est i^denda ratio ex ^ripturse Ver. 596. superne inferne: P. O. A. 

compendio scilicet^ ut î, prow^in.* nisi gupema infema» — metuunt InV. ed. non 

QUilis: comparet. — cavemas: V. ed. cariernas. 

Ibid. metuunt ne Natura dissolvat Ter- 

Frigwwmnostrospenitusquom'L.^.mfartu.. ^^.. ^„^^^,. Hic videtur facilior ordo 

O.etin; 2. autem, u; in. verborum, et maxime naturalis. Sunt, 

Ibid. Frigus penitus quom venit: îdeo qui conjungant natura terrai, pro ipsa 

^^^sttOBi vocitatum, ad geo. i. 95. penetra- terra; quibus equidem nuUus, ad consti- 

^iefiigusi " quod omnia penetrat,*' ex- tutionem receptam loci, consenserim. At 

ponente Servia dubito nonnihil, an Lucretiani sermonis 

Ver. 594. movere: editores hodiemi de indoles non edicat sic potius esse rescri- 

suo, omnibus omne genus libris abnuenti- bendum, clausulis inde melius sibi vicis- 

"Us, moveri i satis impudenter atque in* sim responsuris: 

X2 



ai4 T. LUCRETH 

600 Proinde, Ucet quam vis, ocehim ţerramque reantur 
Inconrupta fore, setemae mandata Saluţi: 
£t tainen înterdam praesens vis ipsa pericH 
Subditat hune stimulum, quadam de parte, timoris; 
Ne pedibus raptim tellas substracta ferator 

605 In barathrum, rerumque sequatur prodita summa 
Funditus, et fiat mundi confiisa ruina. 



Tcctamipeme timent, metauntinfernecavernai, Ver. 600. Neet quam vii: i e. " Non 

Terral ne dissolvat natura repente : *, i«»«.«v«-,« ««^ •^:^... :» /....««nih m. 

'^ " mterpono, quo minus» in quantmn t^ 

ut verfoum dissolvat absolute ponatur, usu " Us, reantur coelum ac terram case im^ 

poet» nostro valde familiari. £t huic cri- '* mortalia." Voasius, de analog. Uk ir. 

si nosmet prorsus, et ex anîmo, standum p« 240. quem lăudat Havercampus, La. 

efise aifoitramur. Interea, liquido patet, creţii locum protulit in exemplom formi»> 

Lucretium ob oculos habuisse versus Ho- l<e licet guamviss cujus tamen veras n* 

meri decantatos, Lambino laudatos quo- tiones nullo modo perspectas hafauh vir 

^e. in II. T. 62» literatissimus; et in libro de construclpi 

, 268. ex Laelio Cîceronis, <* Quamvts Ika 

avT»f mpOi U^^uia^, ir.,«|. „ exceUeas." SimiUter in sect 26. ejos- 



^' Tr V f -^'^ ^r*^-" dem Ubri : " Quamquam ista assenUtio, 

X ». a. * . , « quam vis penuaosa sit, nocere tunen 

r«.r <^h^. n^î.*, .,.ra««-. °^"^"* P^*^*' °*^ ^^ *l"' '"" "°i"^ 

" atque ea delectatur." Lectiones post» 

Viigilîus minus, quam eispectavisses^ sua Graevius soUto cum judicio tuetur; sed 

coloravit ad Lucretii locutiones, in ^n. ipsam phrasîn parum feliciter exposmL 

viii. 240— 247. quo lectorem proinde re- Vide mox, ad ver. 620. repetitam fonnu- 

legamus: nec tamen imitationem horum- lam. Gnece locutionem boc modo nA- 

ee versuum, et qui subsequuntur, non fa- das: E|irri» aurâtg uvtXafiiatw isnf^ 

dle deprehendere, si caute perlegas, va. ktrra, 

^^^ Ver. 601 . istema! mandata Saluţi. Nos. 

Ver. 597. Terra'i ne: P. Terra ne; ter, optimus omnium ferme poela, an 

Vind. ^. Terra ne i V. ed. Terrave,- O. niagis magnifice locutus sit. hac oca- 

Terrarum ne; a. Terra orbem; insigni sione, plane dubites, an eleganter. Qm» 

aane ac mirabili varietate. Sed librarius scîlicet universus mundus quiedam it»^ 

profecto versfts mensuram volebat adim. nmTm6n»n foret, quam Salus ipsain ater- 

piere— cf»jo/va/; F, dissolvatur; A. dw- numcon8ervaret,denteTemporisindeKI»- 

*^*'''* tam, nullisqueinjuriisobnoxiam. Quem- 

Ver. 598. Neu: XI. ffeu.-^ispandat : admodum Terentius, Adelph. iv. 7. ^ 
A. autem, dtspandit, 

Ver. 599. canplere: sic n. diserte; c»- ^ ^^* ^ ^^J'^f.miom 

, . , ' Servare pronus non potest hanc famuw"* 

ten vero, compiere. 

Ibid. Idque: nempe, « id, quod hiatu ^^ P*'"* Westerhovîi mtida cnrfiftft 

«* fecerit:** nam de nomine hiatum in ca- Ver. 602. Et tamen: priscî codicesH» 

su recto nihildum comperire quivi Lam- et 5. Attamen; quod editoribus perpcn» 

bînus proposuit, Imque: sed absque codi- placuit, contra relîqua exempUria. 

cîbus, et consuetudîne Lucretii; quae în Ver. 603. Subditat: P. n. SubdU tti 

omnibus servanda est. Vînd. V. ed. O. A. r. Subdita et; quibu» 



LIBER SEXTUS. 315 

Nune ratio reddunda, auginen quur nesdat aequor. 
Principio, mare mirantur non reddere m^us 
Naturam, quo sit tantus decursus aquarum, 
610 Omnia quo veniant ex omni flumina parte. 
Adde vagos imbreis, tempestatesque volanteis; 
Omnia qu» măria, ac terras, 8pargun^ue rigantque: 
Adde suos funteis: tamen ad maris omnia summam 



abemtîoiubus raritas vocabuli praebuit Ver. 605. remm^mma. PauUoaliter 

ariginem. Antiquum glossarium : « Ef •- Mantuanus extulit, ad JEn. ii. 522. 
** ;^vpiml^a*, subdito,** Quae repetuntur in 
Latinis ibidem. ft"o ^" tumma loco, Panthu î 

Ilnd. Suhâitat stimulum, Ab aurigariis 

moribos translata est han: dicendi raţia O^^iu» autem, «t nost«r, met iî. «XX 

Pariter luacinia Subnonensis, trist. v. 1. ®*'""*"*î • 



76. 



et rerum consule jumnue: 



Ingenio ^timihs sulnUn Fama aolet. ^^^ ^^^^^ eeitons& videas. 

Ver. 604. subatracla: ita 2. rectius; P. Ver. 606. Versus hic in V. ed. omissus 

Vînd. V. ed. O. A. n. suhtracta; L. M. est 

suhstructa: unde cogitare liceat de sub' Ver. 607. In edd. Junt et Aid. versqs 

ductof et committas velini i. 1099. Sed hic conspidtur, sed exsulat aliis omnibus, 

nihil demutandum est Nec tamen alias quibuscum nobis res est, qoâ MSSL quâ 

▼el illud substrueta leviter abjedssem: impressis sre. Certe tale quiddam te- 

** Ke terra scilieet^ qiue, fîmdamenti loco, nori atque integrităţi carminis omnino 

'* nostris pedibus subjecta est, raptim in necessarium est; nam vix credas eo titu* 

**• barathnmi feratnr.'* Recepta vero sunt Io, ^ui comparet in codicibu% ^' Qjaan 

undequaque bona, sine uUâ exceptîone " mare majus non fiat," poetam conten* 

▼el verborum, vel constructionis; ideo- tumfuisse. C«terum,dequsstione,quam 

qiie sanis judidis minime solicitanda. Ca^ sibi sumit Xiucretius ventilandam, «i pro» 

terum, memorata varietas in ultimae ve- fecto cum solertiâ, homine docto atque 

tustatis membranis et ipsa scriptura? nos- intelligente dignâ, tractat, nos mitdt 

trsB sufiragatur. Glossae quoque Phîloxe- Lambinus ad Aristotelis meteor. iL 2. 

ni : '* Substraho, ««'«rifă»." Perlegas etiam argumenta Lucretii sum- 

Ihîd. tellus mbstracta. Maro, Mn. ▼. matim et eleganter decUrata in Isidori 

199. origg. xiîL 14. 

Ver. 609. Naiuram: Vind. V. ed. OL 

roAtfurguei um ^^ ^^ ^^ Natura; unde mîhi vehemens 

Ver. 605. harathrum: O. A. 2. n. 6a- «borta est suspicio, non alitcr comparere, 

rairum,--'mmma: 2. pro var. lect /orma. « modo verum coUatores retulissent. in 

Nimirum, vetustissîmî indifferenter ute- membranis vetusHssimis L. M. Piumque 

bantur o et tt, ut in consol, funtes, ac si- « "«genio Maturam contra l&ros scriptos 

milibus, qu« memorant grammatici; et mtuUsse; quod saepe alias fectum, est in 

notisaimum, Ubiarios «epiâsime peccavisse «a»^"" «on certissimis. Me saltem per- 

in Uteris/et/r unde nuUo negotio per- suasissimum habeo, locum sic primilus 

mutări poterant /owa, et/o*ma. exhibitum fuisse: 

X5 



S16 T. LUCRETII 

Gntta'i vix instar erunt uniiis ad augm^n; 
615 Quo minus est miram, mare non augescere magnum. 
Praetei:ea, magnam sol partem detrahit aestu: 

Quippe videmus enim vesteis, humore madenteis, 

Exsiccare suiş radiis ardentibus solem. 

At pelage multa, et late substrata, videmus. 
€20 PiDinde, licet quam vis ex uno quoque loco sol 

Humoris parvam delibet ab aequore partem. 



Principlo, mare niirantur non redflere majus, Hinc blbat aestivum septeno gurgîte Nilum, 

Natura quo sit tantus decursus aquarara, Par setnper, dimiliMiue, manet-— . 
Omnia quo veniant ex omni fiumina parte. 

Ver. 611. vagos imbreisy iempesiatet^ 

Ordo est: *' Principio, homines xnirantur, volanteis: quae scilîcet fortuito quasi, nec 

** fluxnina non *eddere majus maret quo opinato, solentingruere^acceleritertnD^ 

*' veniant omnia ex omni parte, quo tan- eunt; quales nos Angli vocitamusJP/yÎR^ 

*' tus decursus natiuraliter dt aquanim.** showera, 

Interea, nolim te nescire, quâ ratione Ver. 612. In dubio est structura: utruo 

Lambinus hune versum reslituerii^ si diis vellet noster, *^ Quae omnia (imbres uti* 

placet, contra Bbros veteres universos in « que, et tempestates) spargunt măria:" 

Teceptis consentîentes, nisî quod dubitem, an rursus, " Qu« spargunt omnia ma^ 

an librafius scriptor cod. n. non vdluerit <«xia:'* quam vîam nos inivimus post 

Jitt pro sit: alios. Ad priorem sensum boc modoin- 

Naturam, quo tantuş/«fl/.dccur«us aquarum. terpunxissem verba : 

•Et nonne m^rko licet obstupescere Ha- Omnia qn«5, măria, ac tena8,«pai!guntqae-^ 

vercampo, ne morer .Koa, bis inquinatis. ^^^^^^ ^^^^ y^^^ ^^ j^ jg^, 

«imis interpoUtionibus acquiescenti, et ibid. riganf mitrei. Idem. ibiAiv. 115. 
patienter propaganti ? 

Ver. 610. Sic leviter castigiuidum ^<er- -iptrc feracis 

8Um puto : <Figat humo plantas, et amicos itiriget «abr». 

Omnia 5f«om veniant exomnîflumîna parte. Ver. 614. Guttat: V. ed. S. JGutta^ 

Nam aberratio fuerit admodum procUvis. augmen: O, unguent. 

et structurş series hinc fit aMquantulum Ibid. ad augmen : L e. ad iantam mft- 

evoluta magis, ac dilucida: ** Mirantur rîs amplitudinem adaugendam. - 

**flumina, quom veniant, non reddere Ver. 616. magnam soi: P. Vind. V. 

" majus mare, qiio taţitus decursus ât — " ed. X. XI. sol magnam; ct vereor equidcin, 

Quibus utique nihil elegantius et expedi- ne rec(*ptus ordo verborum sit arbitrari» 

tius desideres. Hinc etiam, enarratione editorum collocatio, codices spementium 

caussae interpositâ, superfluitate quadam optimos et anâquissimos. 

veiborum videtur exonerări locus. Caete- Ibid. sol partem detrahit astu, H«nc 

rum, nitidîssimos et appositissimos Clau- twatav Lucanus elegantissimi carminîsor- 

diani versus, in Rufin. i. 183. lectori Iau- natu convestîvit, in Phars. ix. 313. 

to non invidebimus: 

Sed rapidus Titan, ponto sua lumina paiceW» 

«—— — — innuntieros amnes accedere Nereus -^quora subduxit zon« vicina peruat». 



Mescit; et, undantem quamvis hincJiauiiat .-j ,«, 

Istrum, Demiror inscitiam BurmaDni, rabtaus rm 



LIBER SEXTUS. S17 

I 

Largiter in tanto spatio tamen auferet undis. 

Tuin porro, ventei quoque magnam tollere partem 
Humoris possunt, verrentes aequora ventei: 
625 Unâ nocte vias quoniam persaepe videmus 
Siccari, moUisque Iuti concrescere crustas. 

I 

Praeterea, docui multum quoque tollere nubeis 
Humorem, magno conceptuxn ex aequore ponţi; 
Et passim toto terrarum spargere in orbi, 



rapidus pneponentis; quum rapidus in libamini sane tenui solus consonet. Vul- 

hoc usu valeat, raptim devoram^ et ex- go, Perstrinxiste, Denique, Marius Vic- 

bauriens: qui sensus menti poetae longe tor se lautum scriptorem prsestitit, in gen. 

commodissimus. Nos de hac re plus se- iii 504. ita punctisjneliusdişpositis exhî- 

xnel alxbL Porro, cum hoc Cari loco corn- bendus: 
mittant lectores v. 583—595. 

Ver. 617. humore madenteU: Vind. Turn «ci» epiUa.. tnediumque lnv«^^^ 

humore addentis. Nimirum, distracto m, 

•ex humorem adentis, celeriter factum est Ver. 622. Largiter: P. Largius; etiam 

humori, et humore addentis, bene: et eodem spectat depravata lectio 

Ibid. vesteia humore mâdenteis, Haud in V. ed. B. Largitut. — auferet: 2. au» 



multO aliter Mantuanus, JEn, v. 179. fert; XI. auferat. 

m«4Wâqiie/»«iM in veste Menates. ^er. 623. quoque magnam: hodiemi 

editores, contra libros omnes meos, et 

Ver. 619. Jt: A. Jd; ut V. ed. etiam alios haud dubie vetustos, nihil non ansi 

pro var. lect— ^tege; sic Vind. L. M. in Lucratio^ dederunt ex arbitrio vocea 

ct prisca Pii exemplaria: P. V. ed. B. A. transpotitas, magnam quoque. 

'S.jyelagis O. Sl.pelago,--suhstrata: pris- yer. 624. verrentes: V. ed. vertcniei. 

ca Pii lectio. O. XI. mhtracta; X. «u6- _^^«-, p. q. î. ponU-, sed. pr» anfti- 

j^racto; omnmovitiose. quia«mis exemplaribus a^ue emendati»- 

Ver. 621. Humoris delibet partem. Un- ^,^3^ ^^ audiendi sunt hi libri: bas in- 

de Virgilius, quem mulţi postea aemulati «uper jucundisaimas repetitiones Lucreti- 

sunt, longe venustissime, ad .ffin. L 256. ^ ^^^ „^gno ^ ^^^t, et frequenta- 

OacuU /i^avi/ natae : ^^> P">ut in superioribus satis vidimus. 

. , ^ . ,. ., Committasetiam v. 267. 389. — Caeterum, 

.. e. "quas. 1fer,Hjn> Um. «Uv»! « ^^ ^^ exhUtionishujuscc ia n,«ri 

««»B.cu&ethun.rfuoo«fib«:'v.de ^^,^^ ^„^„,. y^^^^^^ 

notas «ipenu. «1 .v. USS. et oonfer^n. ^^^ compuUbilem, in Acti. Pbi- 

SIL 434. Sk etiam o«tt<a canpau simiU- , ^i,;^ .„btilissimu» et docUssimus 

ter valet, in sensu primano, os ipsum ^ «11. *. » 

„. ' , . •, TM. f astronomus, Hallems nostras. 
veUicans ac demorsicanst apud Phsedrum, 

iH. 8. 12. et alios. Ausonius, Mosell. 444. ^"- S^S. juaniam .■ V. ed. cum.- u e. 

ii.^ . , ««^ guum, yeiqm: L.H.quomodo, 

carmine mellito sane, sic autom, nisi me :< > ' ^ 

subductffi rationes fallant, emendando: Ver. 626. moUis: P. moUeisi sed male. 

Ibid. concrescere crustas, Quaedeliba- 

' ■ Fas mihi sacrum . --. ^a ^„^ ::; x/:n 

„ . ■ . * s ,1. • «. —1 vit apis Mmciana, ad geo. iii. ooli. 

i c. haustu mperficiario tantum, qualis ConcwcM*» subitje currenti In flumhie crw/^. 



318 T. LUCRETII 

630 Quom piuit in terris» et ventei nubila portant. 
Postremo, quoniam raro cum corpore tellus 

Est, et conjuncta est, cras maris updique cingens; 

Debety ut in mare de terris venit humor aquaî, 

In terras itidem manare ex sequore salso: 
635 Percolatur enim virus, retroque remanat 

Materies humoris, et ad caput amnibus omnis 



Ver. 627. docui: a ver. 494 — 507. et Ver. 654. Notabile exemplixm în hoe 

alibi. versu babiturus es aberrationum, qaa 

Ver. 628. Humorem c<mcq>tum, Naso, ex adhaesîone literarum vocibus non suiş, 

met. i. 271. ac permutatione elementorum c et ^, ex- 

^ . . ._, .. ,^ ^, _ oriri soleant — terras itidem: V. ed. terra 

Qmaptt Iris aquas, alnttentaqne nuMbus adiert. ... ^ . 

stc idem; O. minus vitiose, terra sU 

Ver. 629. orbi: vulgo, orbe; et sic P. idem; A. terram sic idemf i e. terră sie 

n. Quum vero reliqui omnes libri, quo- idem; Xl. denîque, terras sic idem. 

mm maxima esse debet auctoritas, pr£D- Ver. 655, virus: A. intus, — Hi autem 

stent orbisj manibus quam mitissimis Io- versus, pauculis variatis, jam venerunt, 

cum tractare volui: redeas ad v. 75. Sane ad ▼. 270. et lector admonendus est in 

sequîores baud sgre posulssent toto orbis transitu, Oceanum bine apud veteres my- 

^ro.toto orbe; sed locutionem talem sine thograpbos audivisse Nympharum^ L & 

ezemplis non ausim equidem Lucredo lympbanim,;ia^e7ii.* videCatull. IxxxviiL 

adscribere. Interea sic legendum confi- 6. et multos alios. 

denter dixerim: Ver. 657. redit: V. ed. reddit; XI. red- 

det,-~<igmine : P. A. augmine, 

£t passun totos tenarum cpargere In orbâs. -- ° .„ . * ^ •• •_ 

Ver. 658. secta: A. XI. septa; sed firus- 

Regredere autem notas nostras ad it 619. tra. Vîrgilius fidem faciet, ad Mn, vSL 

Ver. 630. Quom piuit in terris. Poeţi- 63. 

ca est pbrasis pro passim piuit: î. e. per pleno qaemjlumins cemia 

terras, ubicunque bomines veisantur. Et, Stringentem ripas, et pinguia culta secantem. 

îd observante Servio, quem Havercampus Ver. 639. ut: Xi. et^JEtna: P. V. 

admovit, VirgiKus boc hemistichium în ^ q. XI. athna; ut fere codices în bac 

proprios usus transtulit, ad JEn. x. 807. voce—Porro, editores fauceis exhibent; 

atque Heynio ambabus plaudo. ineptam ^ed V. ed. O. n. fauces; rectissime, ut 

ac fHgîdulam grammatici crisin auso K- ^y^i monuimus. 

berrime damnare ac rejicere: u,îd. per fauces montis JEtna Eapi- 

; tuta latet arce vîator, »*««* ^S^^'* Vîrgilius paullo aliter, Mvu 

Dum piuit in teMs; ut posdnt, sole reducta, viii. 786. 
Exercere diem— — . 



JSttkeot e&antemfautibus ipus. 



Ver. 632. amjuncta est oraş: Vind. V. tj. . ^ _ , . .. ^^ 

j . , / Ubi tamen reponendum aio; ne sit ob- 

«a. conjuncta storas; nempe, pro conmnc' . * v • -n *: «,:^ 

•^ T> -ir j -Tr j scunor et alienior lUa comparatio: qfua 



enim aliis ignibus ^tnaei distant? 



tast oras-r—maris : P. Vind. V. ed. O. A. 
X. XI. magis. — cingens: V. ed. augens; 

ob magriam similitudinem literarum ci et -*'"^' emantcmfaudbus îgnis: 

a in minusculis nempe «baracteribus: A. compares modo mox dicenda, ad ver. 702- 
S. tingens. Vel potius, ut erumpat a me vcra vox: 



LIBER SEXTUS. 819 

Cbnfluit; inde super terras redit agmine dulci, 
Quâ via secta semel liqmido pede detuUt imdas. 
Nune ratio quee sit, per falices montis ut MUibs 
64*0 Exi^rent ignes ihterdum taibiue tanto. 

Expediam: meque enim mediocri dlade coorta 
Flamms tempestas, Siculum dominata per agros, 
Finitumis ad se convortit gentibus ora; 



I ^ttemos efllantem fauclbus ignis. ductus veteris scripturae extritî pereant. 

Ad smulationem scilioet Homerei car- Ingeniose Bentleius hîc edam, ut al|fai 

minis, ni fallor, in II E. 4. de Maronis semper, vereatus est: 

oonsaetudlne: . ^ , „ . , _, 

————— neque enun Enceladi de dade coorta : 

A«ut •; w KOPXeOS n «du ««Vr<}«f AKAMA- . , 

TON nrp : 4^^"^ tamen vens esse sţoulia, varietates 

oodicum contemplatus, aegre dUeris. Ha» 

l e. îndefessuxn, adeoque €Btemum. Et vero sic se habent: P. media qua clad€ 

quaBtulum, sodes! discrepant in libris cooHa; Vind, L. M. A. XI. media grecia 

icriptis eCnoSy sive etemos, atque etneosT de coorta; V. ed. B. media greda decora» 

Sed enim super hac divinatione ampliabi- ta; O. media de glande coorta; % media 

mus opportunîore loco. Cstenim, alia grecia coorta. In Vossiana emendatione» 

per hos Lucretii versus vagatus decerpsît quam nos admittimus, pauca tantummch 

Mantuanus, quibus admirabilem suam dovidemusdetorta et immutata; aino;f 

^acriptioAeni -exdmaret, in ^n. îL 572. în consanguineo sono literam c; e denL- 

condem tnontem celebrans; que et i, in t ac /. Adhuc tamen locus 

Turbine funumtem picco. et candsntefatnm^: ^ acumim conjectonim; et utinam se in 

i— ^— -^- ingentemque insuper JBtnam bac materia felicius exerceant: nobis eninş, 

"iBpoiitam j nsptifl^KtfiRMam exspirare caminis. cogitationes ad omnia convertentibus, nul- 

« Candente famUă: i. e. M^itti.." S..- ^ '»» ostenditur. qu» tenebras di«nitMi^ 

• Saltem tnvialibus, quacque lectoribus as- 

V«.«4a i5Mpi«mt ^ţne*. Rilchatran.- "*»*"" nequeant extorquere, nec omni- 

ktio est d> «umante, «piritum ore M ?° P^ ""^ P~'^«='° I»' """^ ^'^ 

nuibus e£Baate. ViiţjfUus. JEn. L 44. «ndulgere. 

Ver. 642. Sicul4m: a. Siculot/ tcatu, 

iamiextpiraittmtmuS.xoptct»reJUimmai-. ^ Siculom: vel potius, uti su^cor, Ter- 

Ver. 641. mediocri dade coorta. De «« P^bu», a &«rf«. verâ Lucretii «rip. 

hac emendatkme, qi»e a com^teUs opti- *"■"*» P""""" 8""' *""*"' ^^^e ţuI, 

moruin exempUrium i«oxlme AeA om- ^*^f^ SictUum. Nam in poetispa». 

niam conatuum, qw» doctorum «gadt». »«° ^'^ ^f^' '""' ^'"^' ""^> « 

eriubuit. unandaodus es ad Heinsu no- <»°*"'" conamilm; sed cont» Siculotvm 

tw in Ovid. met l». 636. Nec locum ""«' "^^ "» P°™>- ^^ «aris^» «▼»> 

tamen, licet nihU meUus babeo, quod af- ^^_ .T"~' ""^ n»sqp«n>. DeniqiH^ 

feram, ad primevam puritatem scriptura su^idonibu» meis fkvet nobiliasimoium 

persanatum puto. Havercampus divina*- *e™»™n noKUssima imitatio, quam ill» 

tionem Fahri et probavit, et admisit in VirgiUus exsecutus est, ad .«n. vii. 233.. 
contextum, diâ de dade coorta: mihi ve- ^^^ ^ ,^^^ ,^ ^„^ ^^^^^ 

ro mmime placet tentamen, unde tot Tempestas've^campot''^^ 



320 T. LUCRETII 

Fumida quom coeli sdntillare omnia templa 
645 Cementes, pavidâ conplebant pectora cura, 

Quid moliretur rerum Natura novarum. 

Hiisce tibi in rebus late est alteque videndum^ 

Et longe cunctas in parteis despiciundum, 

Ut reminiscarisy summam rerum esse profundam, 
650 Et videas, ccelum summai totius unum 

Quam sit parvola pars, et quam multesima constet: 



Venim enim, an Lucretius insUper posu^ Custodes adîtu tempH, cocleşte reportat 

^ ^ ^ . > Conferas Virg. JEn. iz. 52S, Moz lUdem 

IZamfMa tempesta^— — ? ,. ^ 

SiUus, wer, 198. 
Certe fecilior ndetur. ac vividior, faa>c „^ ^..^ ^^.^ ^ ,„,^^, ,^„^^ ^ 

locutio. Saltem appositiu adveniet Soli. praelia nM^tri— — ; 
nusy cap. ix. <* Durant vestigia non lan- 

" guids fidel; quibos apparet, hos locos >• e aggredî, tentare; ut saepîssime in Vîn 

" Bupersdtes undoue tempeitaU fiusse." «^^ Hinc pristinas voiustetes Ovidioli. 

Venim,- absque auctoritate membrana- *** ledaccendere, în fast îîî. 278. 

rum, CBSti^tionibus minus necessariis, ut- principlo, nimium.prompt08 ad bella, QpUta 
cunque veri simillimis, abstinendum. Moliri placuit jure, deumque metu: 

• Ver. 645. se: A. *we.— Et Finitumiş i e. adoriri, ^gese; quo nibil el^an. 

gentibus oray ^To Finitumarumgentium: tius. Vulgo, MMirij ad d!irium>^«" 

quod schema regiminis plus semel, con- constnictionem. Hn voces autem aliM 

textum emaculantes in superioribus, Lu- confundi solent Sed solus idem val» 

cretîo adstraximus. emendationi nostr» roborandas suffidt, ad 

Ver. 644. scintiUare : XI. stiUare; sed art am. iL 119. ne latius dispiciam: 

vulgata iectio margini appingitur. 

C7 o jam tnortre asumum^ qiri duret . 

Ver. 645. pavidâ: P. V. ed. panda, — 

conplebant: V. e± B, complectant.-pec O^versantur autem plurima hoc gemis 

tora cură: V. ed. corpora rf«ra.— Csete- «PPoâtissima; et mult» restant in hae 

nmi, Juvencus, ii. 745. agnosdt verbum ^°^ «* optimis scriptoribus mends, ni 

complecta, fallor, olim tollends; quas non vacat in- 

IWd. pavidâ cura: l e. palpitante cu- ^S^re. 
Td. Dîscăte ad banc rem Ovidius, &st iii. ^^* ^^7. Editiones hodiemas m omit 

062. tunt, contra librorum vetustorum fidem. 

8oUdtaî mentes /^ue, metuque, parveut, ^^* ^^®* ^spidvndum, vel dcspide»^ 

dum: âc plures et meiiotes libri, Viod. 

Ver. 646. moliretur: i. e. aggredere- L. M. X. XI. quibus non ausus sum refit- 

tur; ut V. 932. Hinc non possum doctos gări: vide quas notayerim, satis oopiosa, 

viros non emhrari, turbantes opere maxi- ad ii. 741. Vulgo, dupiciendum, Nec 

mo et sstuantes, ad Silium Italicum, xiii consulendus non est accuratiasîmus Ou- 

48. qui locus ita est in apertissimâ luce dendorpius, ad Sueton. vi. 19. 
positus, ut pudeat interpretări: Ver. 649. pro/îtnrfam. Anîmadveitas 

Tum meus adjoncto monstiatam evarit in arcem «pit^eton absolutum : quăsi meram pro- 

Tjrdides Ithaco; et, dextrâ moHtiu in ipso funditatem sdlicet^ nuUis limitibus inter- 



LIBER SEXTUS. 321 

Nec tota pars, homo terrai guota totius unus. 

I Quod bene proposltuin si plane contueare. 
Ac videas plane, mirări multa relinquas. 

655 Num quis enim nostrum miratur, si quis in artus 
Adcepit calido febrim fervore coortam, 
Aut alium quem vis morbi per membra dolorem? 
Obturgescit enim subito pes, adripit acer 
Saepe dolor denteis, oculos invadit in ipsos; 



ceptam circumscriptainque. — Caeterum, Ver. 654. Ac: P. V. ed. Et; X. jft. 

O. XI. mmma. Ibid. mirări multa relinquas: nam e 

' Ver. 650. mmmat: Vind. V. ed. ram- novitatis specie admîratiogignitur, etioa- 

mas X. cum sumrna; nec male, ut mihi trem habet naturaliuin caussamm igno- 

Tîdetur. rationem: confer autem Horat epist i. 

Ver. 651. mvJtesima pars. Nonius, îL ®« ^— ^• 

52a versum citat, et, nesdo quid som- Ver. 655. miratur: V.miratus: forte, 

nîans, dicit hanc phrasin nove posîtam ^^^atust. 

esse pro quantiias infinita. Longe rectius Ver. 658. Obturgesat: quldam, Ro 

et doctius explicatîonem molîtus est Lam- *«*«, legebant Obbnaescit. 

binus, qui cum Graeco schemate «««XXtfrrw Ibid. acer dolor denteis, VîigîUus JEn. 

fttfts comparaverit Havercampus etiam ^* 709. 

tempestive monuit, maximo Casaubono, _ . ^ 

, « . ,.L . .^ -r . furens, acnque adcenaa doiere, 
ad Stnibonem, lib. i. p. 26. Lucrebanum 

' v era u m laudaxl Haec autem sunt Stra- Addaa Sereniim Samonicum, de med. 

bonis veit>a: UăXka^râv ymf fUfH t&rt rtt 2S7. 

.xtu iyyps rns *EkXM»ţj i. e, perexigua 

tantumpars. Porro, sic fortasse rem li- V«r. 659. denteis: Vind. V. ed. O. n. 

quidius concipias: ut millesima pars ea dentes, non dentis; atque fortasse rectius. 

est, qu» rationem habeat unius ad millei -r^culos: P. n. oculosgue. 

âc mnltesima pars similis est dimînutîo Ibid. in oculos invadit. Sic aUi, et Lu- 

vocis muituSi atque ab cgus mensurâ ac cilius apud Nonium,iv. 258, 

quantitate distat quam longissime. Vi- ut 8emelmc«li^«tf««r te mt;a J^.vidi. 

deas Isoc. oraL ad Philip, p. 330, 7. -ed. 

Auger. I^^ legendum forsan» «« in talis pug- 



Vcr. 652. Utî nos edidîmus post Ha- " "»a»-^" Sic Plautus. Baccb. iv. 4. «a 

▼ereampum, ' sic dant fere expresse Vind, Sallustius, Jug. xxxii. 4. AUter nosfeer su^ 

V. ed. B. L. M. A. 5. et pro var. lect. a. P"». va-. 174. uti Sallustius idem varia- 

Dissiimlitudines sunt quae sequuntur: to- ^*» »«* ^^^ »»v»' 5. Videas vîros doctos 

ta: P. O. n. quota.--4errai: Vind. V. ad priorem historici locum. . 

ed. terroi A. tema, V®*"' ^^* ExtisiU: P. JSstun'L An 

IWd. T6tus, quotus; primis br«vîbus: f^*"^'' ^*^ ^«^rgit? V. ed. Exisdt. 

unde t^ities, quoties. Bentleius. ^ »". ^^«'^"<' ^^^eas L 475. uu Sere- 

«T ^..^ . n > ^^s etiam Samonicus, ver. 770. de boc 

Ver. 655. bene: P. fton^. — proposttum . . 

• . - -^ jpso morbo : 
si: Vmd. O. propositus si i n. proposi^ 

turn esl si.-^plane : Wind. X.plam. Vngaine qjAoglîjcensăq^onetJlammafurorem» 



322 T. LUCRETII 

660 Exsistît sacer igmS} et vaitf corpore serpene^ 

Quamquomque adripuit, paxtem, repitque per artus; 
Nimirum, quia.sunt multarum semina rerum'; 
Et satis haec tellus morbi, coelumque, mali fert. 
Unde queat vis inmensi procreacere morbi. 

665 Sic igitur toţi coelo, terraeque, putaodum est 
Ex infinito satis omnia subpeditare, 



'^-corpore t P. V. ed. corpora; non probo, jugadone, venim fuerat extra oontrover- 

quum solită sit omissio praqposltioms. siam reptit: de hac autem re nihil oom- 

PUnius, nat hist xx. 54. " Epinyctidas, pertum habeo. 

" et quicquid allud serpit in corpore, im- Ver. Q^B, nwrbi: .1 e. *« H»c îpsa 

« posita levaL" Nec tamen non foret in ce tellus satis morbi fert, unde vel immen^ 

exquisitissiina venustatis fonnulis illud "««, rnorftiw possit procrescere:" nam ^ 

corpora serpens. Sic Arnobius, Ub. i. p. parvis caussis res maxinue nascuntur. Sic 

2a " Indigetes illi, qaiflumen repunt'^" satius scribendum habuî cum Tetustissi- 

De hoc autem regimine bujuscemodi ver- j^âa et optimis exemplaribus, quam nobi^, 

borum nos plura ad L 1060. U. 206. et quod exhibent A. S. et ediU recentiores, 

alibi. Caeterum, vox urit minus degante cum Florentino; sed, opinor, absque co- 

ingenio digna apparet sic posita. L^gen. dicibus.— nw^i; P. Vind. V. ed. XI. wafe; 

^um: sed nibil novandum pută 

Exsistît sacer ignu, et haurit, corpore serpens, Ibid. «or6» moli, Celsus, ii. 4 " MaU 

Quamquomque adripuît, partem . " «*»«"» ^"Mrbi testimonium est vehemca^ 

**' ter et crebro spicare.** Sic Nwn Muuih 

Verba haurio et uro scribae penniscucsmnt IL A. 10. Homerus. Neque alienus eit 

ad Livium, xxx. 6. 8. Haurit autem, de- Horatius, art. poet 455. 

pascît, devorat, edit^ consumit: quâ dic- 

tione nifaU buk loco commodiuss Tide sis "' '^^ ««"e., »>t m«iu. ngm, m- 

nos ad v. 989. VirgUius, Mn, îL 600. 

Jam flammae tulerint, inimicus et hauserit ignU: 



Ver. 664. inmensi: sic diserte XI. reE- 
quî, tfnmensL''-morbi: Vind. mobi, 
quo modo reacribendum esse nos alibi Ver. 665. calo: V. ed. cedig cum in- 
docuimus; . ac phrasin pluribus illustra- miaviore sono^ et ex ernnne Ibrsan opefa- 
tam videas eruditis viris ad Lucan. x. 71. rum: aUter.exemplumliabefemusfonn»- 
liv. V. 7. 5. et profiecto satis pervagata est las, de cujus proprietate dubitab^nus ad 
Hinc insuper pulcbra oongruunt iUa Vir- .ver. 629. Sane auxiUum venit auâbua 
g^ana, gea iii. fin. delicatulis praesentissiraum codex n^Mtor 

O. oidinemdiversum adhibens: 

■' ■ ■ ' contactos artus sacer ţgnts edebat. 

De bis vero docţi judicium ferant ^*''* '"^^' ''^'^^ putandom est: 

Ver. 661. repitque: V. ed. B. O. repe- "®^ tamen a vulgatis diacedi ve^m. 
titque. Nec tamen de mutatîone cogi- Vef. 666. subpeditare : '* quasî sub pe» 

tandum; hoc enim cognatorum vocabu- ^* dibus^ pro solo ac fundamento rei, se 

lorum sodalitium noster haud aspematus " prsestare:** absoluto sensu; de quo per- 

est: conferas inira, verr. 1 1 19. 1 120. Si legas annotata ad L 548. 
dixissent antiquissinu repto in terţi» con- Ver. 668. ac: ita VinA L. M. O. A, 



LIBER SEXTUS. 325 

Unde repente queat tellus concussa moveri, 
Perque mare, ac terras, rapidus percurrere turbo, 
Ignis abundare ^tnaems, flammescere coelmn; 
670 Id qaoque enim fit, et ardescunt ccelestia temţ^ 
£t tempestates phiviae graviore coorta 
Sunt, ubi forte ita se tetulenmt semina aquarum. 
At niffiis est ingens incendii turbidus ardor! 



"S* XI. Tulgo, et; vide i 31. Beamat hanc ut nonnullis iretfurfoy^ttv îlle videatur în 
partîculam Lucretius. hoc argumento, ad Mn. iii. 574. 

Ver. 669. Ignis abundare ^tnaus, AdtoUitque globoi flammanmi, et /irf^ tom». 
Hune fontem videtur Virgilius accessuse, 
ad gea L 472. Porro, verbuxn est longe rarissimumjlîam- 

meaco, Ambrosius hinc ^cepit, in bymiu 
Qpotte» Cyclopnm eflFervere in agw» • - ^ ' 

Vidimus, undantem ruptis foraacibiu, JBtnanh^f 

Flammeseat igne charitas. 
Vide Servium ibid, et Mn, xiL 675. 
Haud aliter Seneca, Hippol. 102. Nec glossis etiam vetustîs est pneteritum: 

*** FlammetcerCi ^kâywfimf^ ut vicissim 
Et ardet intus, cinalis JBtn^o vapor LAtins 

Exundat antro. 

Ver. 671. Et: sic omnes libri vetusti; 

Et Claudianus, idyll. vîL 33. eodem ^^ editores de suo Ut: ineptissime, ac 

VMQO'. Iq^ scopo reclamante. Poeta scilicet dat 

Ipw redtmdantem frenavit Mulciber JRtnam, operam eyincere, vel ingentia ^tnae mon- 

tis incendia exoriri posse seminibus ab 

JuKus Obsequens eUam. cap. 82. uln non ^^ ^^^ confluentibus, et ex infinito 

latuit noeter Oudendorpîum: " Mons guppediutis: ut seres habet inmorbi8,et, 

" Mina ignibus ahundavUr Plura vi- ^^^ appositius est ac majus, in gravium 

deas ex^mpla, Heinsio congesta. ad Sil. piuviarum. vi. Nam. si nimius appareat 

It. vii. 355. Addam Statium, Theb. iii. hic flammarum tm-bo, in caussâ est insdta 

595. de eodem monte: admiraţie, omnia nova (redi notas in ver. 

procul igneut antrh 654.) esse nimia exîstimantis, neque ad 

Monatonat: gjciwMtoi/ apic c s ■ ■ inenarrabilem sumnue totîus itnmensita» 

. . «. ... ... ,. ^ • tem satis dilisenter animum advertentis. 

Ammianus Marcellinus, xvii. iv.— " facis, ^ 

" — velut abundanti flammâ candentîs." ^^^^ ^^*^^' "^^ Lucretiana. prius 

GrjEci magistri prfcivere. Sic Euripide», «dhibita in ii. 1105. qu» notitiam lexico- 

Med. 1 1 87. graphorum fugit 

^ Ver. 672. tetulerunt: O. A. retuterunt; 

X^„ ^, ^^ ,u^. ru«, «toufenmt, <piBm lectionem, 

Bmium^T» iu NAMA nuioayw IITPOS. ^ 

verbis trajectis, numme sprevenm: 



— — ubi forte ita ditulerunt se semina aqoanun. 



£t committas Findarum, Pyth. i. 40 — 
44. cum doctis ad Claudian. rapt Pros. 

i. 169. nos enim aliM fusius de hac meta. De recepta voce, consulas Nonium, ii. 839. 

Pborâ. Terentius posuit in And. iv. 5. 13. ubi 

Ibid. flammescere cedum. Hoc forte similiter libri fluctuant inter retuli et if- 

an Virgiliuqai imftulerit ad id audads, tuli; piautus autem frequentavit Utinam 



324 T. LUCRETII 

Scilicet, et fluvius, qui visus, maxumus ei^ 
675 Qui non ante aliquem majorem vidit: et ingens 

Arbor, homoque, videtur; et omnia, de genere omni, 
Maxuma quse vidit quisque, hsec ingentia fingit: 
Quom tamen omnia cum ccelo, terrâqtie, marique, 
Nihil sint ad summam snmmai totius omnem* 
680 Nune tamen, iQa modis quibus, inritata repente, 
Flamma foras vastis ^tnse fornacibus ecflet, 



ea fuisset edîfonim Lucretianonim in înde est, quod idem aquarum agmen, D. 

codicibuB suiş recensendis religio, ut Lues, pro gentibus scribenti, Tocitatum 
certo scire possemus, hanc formam in an- X/^y*r, cap. v. corn. 1. vel lacus; apud SL 
tiquîssimis ejus membranîs comparere. Matthaeum, îv. 18. civibus suiş consulen- 

Ver. 673. incendii: îta probe P. V. ed. tem, S«A.arr«, vel mare, rursus audiat: 

Tulgo, incendî; de more scriptionis Lu- qui numquam scilicet fnajores aquas^ 

creţii temporibus, nisi fallimur, incognî- quam propri», suiş oculis usurpaverant, 

t». £t verba sunt se objicientis rationî- adeoque vel maximarum nomen îis impo- 

bus poetae, atque oppugnantis. suerant 

Ver. 674. ei: vulgo, eii; sed, ut aUbi Ver. 675. ingens jtrbor. Vii^jAius, gea 

diximus, nec Lucretii consuetudine, nec îi. 151. 
vetusth libris addicentibus. — est etiam 
ciaudit versum in Vmd. O. n. quam vo- 

culam tamen, ut minime necessariam, Ver. 676. Arbor homoque: V. ed. jir^ 

rejiculam nes habuimus. dor homo,-^mni: Vind. V. eii O. A. 2. 

Ibid. qui visus: '* ne uno quidem flu- omnis; quod miror. 
" vio, sub hac conditione viso, quîcunque Ver, 677. Maxuma ingeniia: î. e. 

" demum sit, excepto." Quid &ciHus «c o^nia perquam magna, qu« primiim 

hoc sensu, ac liquidius? Qu« verba ex- c. ^jerit, putat esse absolute ingentia r 

pedîtîoris esse constructioms poterant, et sjve talia, quibus non sunt îngentiara. 

simpKcissîmi sermonîs poetâ digniora? Vetus onomasticon impendio apposîte: 

Fuerit itaque vanissimum et olei et opere .. Magnus, ^.y«^ Ingens, MEriSTO:^, 

dîspendium, temerarias atque inutUes « i,,^^,,." Terentius, Eun. iîî. 1. 1. 
conjectunts, quibus bomines erudiţi mi- 
serum vendculum divexaverint, scrupu- Th. Jlto«»« vcro agere gratia» Thal» mihl? 

lose recensere lectoribus, et otiose dispun- ^°' "*^'«''"- 

gere. Satis ât si conatus abortivi silen- Ad quem locum velîm adeas Westeibovii 

ter in spongiam incumbant et incastigatî notam, Lucretium apponentîs, cum Do- 

pereanL Criticorum, quantumvîs docto- nata 

rum, sagadtas non est in eâdem tnitinâ Ver. 679. Isihii: sic V. ed. vulgo, 

cum probissimis emendaUrum membra- JVi/.— «imwiaV; Vind. X, summa; V. ed. 

naram lectionibus ponenda. Interea ta- summee; qus versum adimplevit înject» 

men, quae Preigeras e Claudiano, epîg. m post to<i«*. 

îi. 17. adscripsi^ pulchre et eleganter Ver.680. inritata Flamma. Pari cum 

Can sententiam iUustrant: majestate et evidenţia vocabulum ad lem, 

FroxfanacuinigrisVeronaremotlorlndis; sensu atque anima carentem, traastidit 

Benaicumque putat litora mbra lacum. Horatius, od. iii. 2d. 4K 



LIBER SEXTUS. 325 

Expediam. Primum» totius subcava mofitis 
Est natura, fere silicum subfuka cavemis. 
Omnibus est porro in speluncis ventus, et aer; 
6S5 Ventus enim fit, ubi est a^tando percitus aer» 
Hicc' ubi percaluit, calefecitque omnia circum^ 
Saxa furens, quâ conţinut, terramque; et ab oIUs 
Excussit calidum flammis velocibus ignem; 
ToIIit se, ac rectis ita faucibus eicit alte^ 



Corn fera dflovies qnietof- Ver. 685. yentut esi agitando fiercitvcs^ 

inUai amne*^-^ g^^ Optima definîtio, et qu» philbsc»- 

Ver. 681. vastU: V. ed, vatas; prop- P^^ hodiemîs ât complacita. Nihil egit 

ter sunilitudinem Uteiarum ti et a in Aristoteleg, meteor. iL 4. et aUi somnia. 

Longobardicis chanicteribus. — .^n« .• ton», in hac materia versaţi. 
1^, gl ^ Ver. 686. Hicc\' itainalim Mic libro- 

Tu'j wr^M r .. -cr. m" ™™ Bccipere, propter majorem hujusce 

Ibid. JEtna fimaabut. Vwailii pa- • . ., \. ^ , ^ 

^11 , ., . •' . , ^ J* *^ rationis evidentiam, et constructionem 

nulda videas m notis ad ver. 669. - .,. . rr • v 

facmorem; quamquam et Hetc non alie- 

Ver. 683. iVifitMin. Vide Servium, ad QmQ fg^g^, 
-ffi:n.iii571. Lambinus. Ver. 687. contingit: Vînd. V. ed. a. 

Ver, GS5i- fere silicum: V. ed.feren$ contigit; frequentisaimum per errorem. 

iUi eumr A. Jbres illicf X. fere illi cum. Ibid. Jurena ventus; i. e. rabidus. Hînc 

--tubfuUa: SI. vitiosissime, suflata. Ovidium emacules, în epist xviu. 37. 

Ibidi sUicum' cavemis: i. e; sifidbus *..^ ^ «^j. , .^ . 

. Ât tu, de roMit/ immansuetiMime vaifUf 

cavemosis; ita exesâreliquâ matene, ut Quidinecam certa pnelia mente geri»? 

hs aînt columnarum înstar, quae solum 

incombens sustineant. Hinc autem au- ^^^ rapidis; sed emendationem veram 

dacior Claudiani 4ocutio inteUigenda est, ««*« «* adjunctum immansuetissime evin- 

în rapt. Pros. i. 169. banc ipsiaaimam ^'^ 

rem tractantis: ^^* ^^^' Excussit flammis ignem a§ 

oUis; nempe, saxis, vel silicibus, ver. 687. 

Qiue scopuloi tormenta rotant? qjam tanta caver- Hinc^ ut varîetas sit phraseos in Virgilio, 

V]sgi^atr P°*^ elegante £gna, et quia magnua 

vates magistrum suum non temere re- 

1* e. " magnam vim cavarum silicum ege- linquat intentatunr, ei libro prorsus con* 

** rit" HiBC autem explicatio verbis Vir* sentio, qui sic scripserît ad Mn. 1 174. 

gilianis extra dubii fines ponitur, ad ^n. 

j|r eme ^ ^ primum stUâ cdntiUam exctusit Achatea» 

" Suscepitque ignem folus, atque arida drctun 

Interd,mri«A«to,.a«*aqoevfaceramonth, Nutrlmentadedit, «putome ia f omite ite«««, 

^g^Thf^^^"^ "^ "*" "^ Vulgatmn excudit facile îrrepserit ex geol 

' i. 135. et nostra lectio vividior est atquc 

Ver. 684. in spduncis ventus: redi sîs efficacior. 
ver. 5^, Nec, super boc ^tn» montis Ver. 689. eidt: ita A. S. neque aliud 

ArgumentO) lectoribus erit iiijucunda col- voluit mendosa cod. n. scriptura, pronun- 

latio mtionum, quas Justinus allegavit, ciatione vitiosâ genita, eiscit: vulgo, ^'iV 

« hist îv. 1. cit. 



S26 



T. LUC REŢII 



690 Vortitque ardo^m lon^, longeque iavillam 
Differt, et erassâ voMi caligine fiimum; 
Extniditqne simul xnirando pondere saxa. 
Ne dubites, quin haec animai tarbida sit vis; 
Praeterea, magnâ ex parte mare montis ad ejus 

695 Radices frangit fluctus, aestumque resolvit. 



Ibîd. Tallit se ac rectis ita faucibtts, 
Haoc lîbavit Mantuanus, ad ^n. x. 892. 

XMit Si adnctum quadrupes, et calcibos auras 
Terberat— <• 

m» diTÎsam dictionem egomet pnetule- 
lim, ad rectum; irpas «^«»* i*^ ttwi vel ad 
perpendiculum scilicet Verum enim ve-^ 
ro, qaum. untis et alter codex exhibeat 
arrectvSt sic ad normam Lucrerîî fidenter 
VirgilianoB versus concmnaverim: 

TolUt se, ac rectut quadropea Ha caldbus aoras 
Verbeiat ; eflfîttamque equitem— — : 

unde nitidîor evadit, et expeditior, con- 
âtnictîa Sed lectores libenter audiam. 

Ver. 690. Vortitque, sive Vertflqite, 
Kon habeo equidem, quod afforam, hac 
emendatione Vossii probabilius, Ouden- 
dorpio quoque non improbatâ, ad Jul. 
Oba. sect cxii. lectoribus meis consulen- 
da Vulgo legitur, Funditque ; sed abs- 
gue librorum MSS. ut videtur, suffiragiis. 
P. Vind. V. ed. O. A. :S. FecUque; quod, 
si non absurdum sit, humile saltem est ac 
fiigidum: quidam apud Fium, etL. Fer^ 
titques inepte: 11. Fervitque, Nimirum, 
ob sonum ra fetv ssepius confunduntiir. 
Sed Tide ad sequentem versum notas. 

Ilnd. faviUam Differt. Virgilius, ^n. 
ul75. 



piceum ferî fumida lumen 



Teda, et conmixtam Volcanus ad astra fa^lam. 
Ubi codex unus, inferi. Scribendum puto : 
"-"•— *»-<^-* ţice dfffert fumida lumen 



i. e. **teda fumaiia pice." Quo quid 
vectius? 



Ver. 691. Differt: P: V. ed. B. Di/- 
ferre. Menim boc judices Ubrarîonim 
indiligentium sphalma: sin alitec, ele- 
gante satis constitutione baud dubitave- 
rim moliri locum, et fenne cum pluxibos 
etiam codicibus; 

Ad/que ardofem longe, loageque feviUsm, 
lyifftne^ et craaaâ cofigfiiie 'iw/'verif fumam. 

Sed enim non opus est, ut plura mute- 
mus; et, quam in contextu reperîes scrip- 
turam, cogitate perpensis omnibus, acci- 
pieadam habui, tutam undequaque, scrip- 
tisque communitam, AUi autem Piicodd 
habent Differt. Idem editor post hune 
versum poauit ver. 689. loco suo omî&- 
sum. 

Ihid. voiixre fumum: ut Maro» Xa- 
iîL 206. 

— — .- aperire procul montb, ac volvere fitmum» 

Ver. 693. Ne: P. V. ed. B. Nect me 
saltem probante. 

Ver. 694. parte, P. V. ed. B. O. A. S. 
A. verissime, ut oplnor ; nam caesura et 
liquidum elementum satis potenter sus- 
tentabunt syllabam: nec crediderim, ut 
ut collatores taceant, vel uno in codice 
înveniri receptam lectionem, parti. 

Ver. 695. resolvit : i. e. «» curvatos floo- 
" tus" (Virg. iEn. iii. 564. vel «i^ 
KTPTON Msonidis, IL A. 426. qucm 
nonnuUimale sunt interpretaţi) «««pli- 
*' cat, evolfntque, in plano litore, se re- 
" mittens." Sane dictio est el^aotisâ. 
ma, et ad vivum rem depingit Sic au- 
tem diserte scriptum jest in Vind. O. A. 
et quam proxime in V, ed. B. L. M. S* 
resoivet: P. 11. ut editi communes, reior- 
bet; minus commode scopo loci, ac pror- 



LIBER SEXTUS. S27 

Ex hoc usque mare speluncse montis ad altas 
Perveniunt subter &nces: hac ire, &tendiim est^ 
Et penetrare, mari, penitus res cogit, aperto, 
Atque ecflare foras; ideoque extoUere flammas, 
700 Saxaque subjectare, et arence tollere nimbos. 
In summo sunt vertice* enim crateres, ut ipsei 



sin m9fttffU0»»s^ ni fidlor. Forte ex si- eo penetrans, ct ibi fenrorem ooncipîens. 

mîli flono litenirum 6 et v, reiolbitj resor- Ideo autem, quod duplicem rationem con- 

ifV, resorbet, facta sunt stituit, ait, Praterea, ver. 694. et; " Sunt 

\er. 696. mare: ac P. V. ed. B. A. " «%"<>< 9^09^: res— ," ver. 703. Deni- 

5. XI. et forsitan unîversi codices vetusU, que, hac fidem habebunt ex his Claudi- 

si se fidos docţi coUatores praestitiseent *»» ^^ ^^^^ ''*?*• ^^^ >• *'^1- 

Vulgo, mari: sed non erat de metri se- g,^^ ^^ ^^jicibus dbcurren» 'ventus opertto 

curitate cordatis ambigendum in caesurâ, Ofienso per «uca furit rimosa meatu, 

et ante literas longe validissimas sp. Nos Dum scrutatur iterj libertatemque reposcens, 

i*us j u 1 1 j* ^ • Putriamultivagispopulaturflatibtuantra: 

alibi de hac re plus semel disputevimus. ^ ^^^ «ulfiLd ductum per vtacera montis. 

Videas autem Sosip. Charis. lib. i. pp. 44. Oppressis ignescit aquis, et pondera Ubrat. 
45. 111. ac Friscian. lib. viL 759. 

Ver. 697. Locus est anceps, lubrîcus, Hactenus vir priestantissimus. 

peidîfficilis, atqiie importunis hariolorum Ver. 699. «V/eo^we.- 1^. ideo,-^flammam: 

concertantium conjecturis longe vexatissi- Vind, A. :e. et XI. a prima mânu, flam- 

mus. Nosmet in ea sumus sententiâ, ut ^a'* 

omnes hi tumultus feliciter sedari possinţ, Ibid. ecfiare foras: i. e. fatendum est, 

salva religione codicum, de hac interpre- speluncas mcmoratas exspingv marinos 

tatîone et boc ordine constructionis : fluctus, quos imbiberint. 

« Fatendum est, {nam res ipM penitus Ver. 700. subfeciare: A. afectare 

« cogit fateri) speluncas hasce ire et pe- Sul^fectare autem, quasi de-sub jacere, vel 

«*netrare hac wa," (per radices montis ^^^^ ,^5^^^ posita; vide nos, ad ii. 191. 

aciUcet usque ad posituram fâucium su- Omnes autem hujusce veisâs dictiones 

pra jacentium) " mari aperto," bas spe- insumpsit, alias alibi, Virgilius. Sic prî- 

luncas sine impedimentis utique perme- mum, ad geo. iiL 241. 
ante. Sane nobismetipsis nihil videtur 

ita dun, vel obscuri, m hac enarratione — & n j 
sensâs» ut necesse sit ad incertissimas di- De cujus scriptura sinceritate Heinsius 
vinationes conf ugere; quibus enumeran- ne momentum quidem bora dubitare po- 
diş nolim chartas et tempora consumi, tuerat, si frequentiore usu Lucretii car- 
Caeterum, :S. habet maret ut XI. a prima mina trivisset. Rursus idem divinus va- 
mânu: et vox deest V. ed.— Denique, tes, ibid. ver. 110. 

Bentleius nos mittit ad Servium. ^n. iii. .t folv» ««^«x ami-e 

571. et Fabro dicenti, " Omnino agitur Tollitur— — . 

** de vento,** hac regerit: 

Hos nrmbos Justinus vocat, 1. 9. 5. tem~ 

Qnod procul a verâ est animi ratkrne repubom, pestates et arenarum moies, per hendy»- 

iit noster ait. Geminam caussam incen- den, vice •* procellosas arenarum moles." 

diî proponit; ventum in montis visceribus Ver. 701. verlice enim: P. B. vertice 

«estuantem, et mare speluncis subterraneis items Vind. V. ed. vertice; L* M. verti^ 

VoL. III. Y 



328 T. LUCRETII 

Nominkanti nos quod &uce8 perhibemosy et onu 
Sunt aliquot quoque res, quarum imanvdioere caussam 
Non satis est, venim plums; unde unataonen sit. 
705 Corpus ut exanimum si quod procul ipse jaoere 
Conspicîas hozninis, fit ut omneis dicere caiissas 
Conveniat.leti, dicatur ut illius una. 
Nam neque eum ferro, nec firigore, vincere possiş 



cern; O. A. veriice m; S. vertice ni; n. unde nostra emendatio valde confinna- 

vertice in: quae posteriores aberratîones tur. 

ama» fiidle exorirentur compendiariâ Ver. 703. Sunt aliquot — , Ad eimdem 

scriptura T¥ mim, quod Vossius et Tur. tnodum sspe locutus est Epicurus in e. 

nebus, Beatleio iwobante, restîtuenmt; pîgtolâ ad Pythodem apud D. La^mn, 

nempe vertice i, vel elm^r-^cratieres: X. complusculaâ fflft«»ştw renun, si modo non 

creteres; Ionice. PbayoriBus: Kfmnf stnt phenomenis contrarie, asognandai 

«Mrv«n rv f f 7ţi iropâf. Tritum iest Mal- esse dicens. 

lem vero GraK» scriptum in Caro, »^. y^ ^^ „^^ ^^ . ^^ ^^ ^^. 

vmr uU mos est ejus alibi. __ ^^- . ,r- j . ^ tr ^ 

^ " Ver, 705. jacere: Vînd. laceret; V. ed. 

Ver. 702. nos quod: ita docte et exquî- ^ j^^^^, ^, ^^^ ^^^^ 

âte conspidtur in Vînd. L. M. A. X. II. ti-.j ^ . . /v. 

, . j. ^ <.T 1 I™d. Corpus exantmum jacere, QQem- 

no«; o. nosque, 

. l)M.fauces, Hinc Heinsiws SQii Io- Pr«tere«,jarrte*fl«imirwtiblCTf#i«amlcl— . 

cum ingeniosâ ac certissimâ conjectura * 

emendarit, Pun. yiîî. 655, at depravavit '^"- '^^ hominis: Vind. V. ed. n. 

tanwa eodem tempore. Sponte egomet ^^omines.'-fit : A. sic. Nîffl$rutt,/et/, 

twam lectionem excuderam, atque sic '^ ** '» B-pissime matantur in^icem: un. 

pohro rgscribendos esse versus oenseo : • J^ ***> **^ 

V»!! 707. Conviniat: Vînd. V. ed 

JUM^eU qnoqw coaterqnens e fauâbtu ignes, Cimveniant,^-4ltius : CK sSItus. * 

4«>a»i»/into«m; fcopolbqoe ia nnbUa jactis Ver. 708. iSTamnejiie eioi.- Vlilt.ed. 

Phlegneoatetigittrepidantiaddenivotte». ^ ^ j^^^^ ^^^^, ^ ^^^^^ ^^^. 

VuîgOi ^liMTOi, cautOus, «c )%sUi»; ^- -^°"» *^^"* *^'»' ^"*^ '^^^^ **^'" 

nuUo, vel congnio minus, atque .eUam -^^•' ®^^ ^"^'**°'» «^î"^' .^«»*" 

monstroso^ sensu. Âd nostiam me^tem Mb«». q«am consuetudînem usiutissinuun 

cuncto amidssime inter se conspirând et ^^'^"^ '^^ ^^ ^^ ^ I«^«»^ 

illustrantsevicissim: conferas veUm q^. varianUs in eodem versu; unde nuror 

do Virg. JEn. viL 786. gea i 472. Stat. ^?^n«>°^ ^^' "* ''r "^^^ **»*™ "^ 

alv. iv. 6. 49. nam locus morosioris cura»' ^"l^repetîto. 

Bonindîget, atque in aperto est de rdnis ^T^* /^^^ ^ ^^^^ maxime ancipiti 

extra Italiam aoddentibus poetam loquL constîtuendo, volui scriptis libria» quanp 

Ibîd. ora. Sic Lucanus, L 545. quem *^ ^^^^ obtemperare, et înccrtarum 

Tenicuhun Dmkcnborchio, ad L c SiUÎ diviUationum abstinere. Verum: aicsoî 

debemna: P- ^' ?«*«" omnes, Utrunu-^roljiifid 

genere: Vind. V. ed. B. L, M.X •ff"' 

Ora Ierex Şiculas laxavit Mulâber JRtfue: ponunt vocR^-^-conscius dicet. J^orân 



LIBER SEXTUS, 829 

Intapiisse» neque a morbb, neque forte venoioţ ' 
710 Yervan aUqnid^ genere ease ex boc» qUod 0(»tisciuş dicet, 

Scimus: item in multis hoc rebus dicece faabemus. ' 
Nilus in sestatem cresdt, camjHsque redfuidat» 

Unicus in terris, ^gypti totius amnis: 

îs rigat ^gyptmn medium per saepe calorem; 
715 Aut» quia sunt aesitate Aquilones ostia contra^ 



dictionem, me n^scîente, Bentleîus olîm in loco, quem laudalmnus ad ver. 714. 

ex ingenio reposuerat: P. concto dicet; Sed enixn de hoc ipcâ viderint. 

O. n. cottcio credit: sed illa quandtas His autem param întellectis imputes licet 

şyllabse o coireptae nullo modo tolerări r» aitate Pii, et astati vulgarium edîtio- 

potest in Lucretiio, quamvia hanc licen-* num, contra veterum librorum fidem.-— 

tiam posterioies frequentaverint: Vind. Ceteram, pro Nilus, V. ed. Nulus; A. 

concto itets V* ed. eontio itesf B. concio SHuss n. NUlus, 

ires; L. concio ilel; M. eontio iUs A. j^îj. Nilus in €Bstatem crescit. De 

coniionesi X. conjidoUa, Si vero re- y^ ^ scrîptores m» »»wr nos igîtur pau- 

jniniscaris, quoties clementa c ac t per- ^\^ tantum attingemus înterpretatîonem 

misceantur, videbis recepta, si des eiyo- poâtam îllustrantia. Lucanus, viiî. 826. 
rem recitationis, condu dicety non longis- 

sime ab optimoram codicum vestigiis re- ' "^ ^'^'^ ^^"^ ^^^^ °" 

cedere. Nesao tamen, an deterius fue- *^ * *^^ 

rit, conscius quidam eH: i. e. conciu qid- Ad quem locum ooacta lectio carentes, 

esi» vel qde e, Sed enim doctis haec Gronovio licet probata, ferri nequît Ou- 

linquimus discutienda. Havercampus d^adorpiuni ibî consulas, et Dempstenim 

edidit, quod contigit eiis ex emendatione ad ClatidUan. in Rn6n. i. 185. Âmmja- 

iPreigeri: quam fortaase nostras lector auaMaivdllaiift^ xzxi. 15. dehocfiamine: 

antepone^ nobis non repugnantibus. <^Cam autem sol per Canari sidus ooe- 

Ver. 712. in €BStatem. Nos dicimus, "perit vehi, augescens ad usque transi- 

Against the summer; videas infra, ver. " tmn «jus in Libram-'— w** Alii simili- 

875. ita ut, «state jam ingrediente, ac ter. 
' ;9Sl:uresce|ite» diluvium quoque ad matu- Ver. 715. Vniau — .* ie. <« iile amnis, 

* iJl^^ţa suam pedetentim veniat. Potest ce n quototâ peodet iSgjipCus, ita ut ntiU 

igî1»r pbraais in astatem, si recte judi- m i^ţ^ alîum amnem ex suiş habeat in 

cern, propter atintem, in sstatis commo- «« pretîo, unicus est in terrarum orbe q^l 

da, ob segetes ac prorentus frugum. Te- ce ^ i^undet" Nescivere sdlicet ve- 

rentîus, And. ii. 2. 32. teres idem acddere nonnullis etiam orien- 



pisdculos minntof-fff canam seni. 



talis India» fluminibus. Pono, n. anrUs^ 
pro anmis» 

Item Ststîus, Theb. xi. 15. de Tityo: Ver. 714. rigctt medium per ceUorem: 

nimirum postquam plene intumuertt, ad 
dum mben cre^unţ m palida fibi«. ^^ ^^^^ tempus gradatim crescens. 

Conferas quoque Virg. JEn. vii. 15. Ac- Ibid. sape, Hoc didt, quia fiebat ali- 
curatissime igitur noster locutus est, et quodes, ut flumen illud ad justam redun- 
îpsi rei congruenter; uti pbysicum poe- dationis suae ampUtudinem, qu« toţi ir- 
tam decuit Alii non item; ut Seneca rigandie terrae sufficeret, baud iosurgeret 

Y2 



S30 T. LUCRETII 

Anni tempbre eo, qui Etesiae esse fenintixr; 
Et, contra fluvium flantes, remorantur; et, undas 

Cogentes siirsus, replent, coguntque mânere. 
Nani) dubio procul, haec advorso jSabra feriintur 

Non ▼ideo sane, quid in Bac înfierpreta- mus; sed utnimque jam nnnc etiam Vir. 

tione desiderari posrit: vos tamen stepe g^Kî ▼eraicalis conânnabunHs. lUe ^ 

usque adeo Bentleium discruciabat, ut riter scripsit in ecL viii. 108. 

fidenter pronunciaverit hune vereum tkw an, qui amant, ipsi nbi somnia finguntt 

mkoytt^ laborare, atque pro aduherîno re- 

jiciendum. Contra, nobis judidbus, om- ^^«™ "*""^' *'" S^' *^- ^^^• 

nia sunt facilitate Lucredani styli, atque _— ^.-. flenmt Rhodope'iîe arces~-^ 

ubertate, quam dignissima. Sed enim «• i«w t> • • . ^ ^ 

^w.«„«.,î-«*~ IO Sic alibi Romanorum xnaxuni, ut Graed 

convenientem locum Senecae, nat quaestt. . . .. . ^ 

-o ««^«- «j . i , A passim; mjwopriM nominioitfprorenatâ 

IV. 2. apponere qwd vetat? quem de tota ,, . j , ^. -u- 

iia/» #»i«>e«;».«^ 'u'A — 1 . . nullam non induleendam abi permittea- 

hac quaesUone ibidem consulas» nemini . , . ® . , . 

n««wi oYi.'i^»..!,^ * ^ ... tesî traoa m recte animadvertrasent vm 

non philosophorum veterum, atque histo- , _. . . . ,.. , u • • a^ku 

riconîm, ventilata; adeo ut fuerit vani»- ^T^"^^, «"^^If l-bono«8 ac fîitih^» 

sîmi jactatoris, magnifica nominum con- ™'"? disputatiombus carui»emus. Sed 

gerie doctrinaB gloriolam captare. Sic ^*^ ®*^"*^''- 

autem Seneca: « Nilum— 6««inio ctm- ^^^^ Etesia: î. e. aurae. Hygînns, 

" tinuo, regnante Cleopatrâ, non ascen- P°^ i^s\xoru îi. 4. « Quod jussum Arfe- 

« disse— constat— Per" novem annos non " **"* confecit, et ab Jove inpetravît, ut 

«« ascendisse Nilum superioribus secub's, " ^f^^^'^ flarent; quas nonnulU Etmas 

"' Callîmachus est auctor." " dîxerunt, quod quotahnis certo tempore 

v«- TI c >* •» -ni » . " exorîuntur — ^." Ibidem affiidm Sla- 

Ver. 715. jlqmlones, Eleganter Isî- ^ lur t c j • r 

Aran-to »*:<.<. ^i;: QT • . 'A T ^ verenus et Munckerus. Sed maxime fit- 

dorus, origg. XUU21. mtuUnsLucretium: ., , t ^' t -j . — ,. 

«« xr;i..o :- -« -j- . . at ad Lucretium Isidonis, oriirir. xm. II. 

JMilus,— in mendiem versus, excipitur , ^ .. , ., , 

«c JCtr^j^kr, . «k; a «..:i« • n *.'u de Etesus loquens:^" haec autem cur- 

-^gypto ; ubi, Aquiloms flatibus reper- „ «/,.», 

«« «iieoiio .«A.;. ..^^^ 1 ^ «*-'u • ^ sum rectum a Borea va. JEffyptum 

•• cussus, aquis retro luctantibus intumea- _ . ,. 

« «;«. «•. : j *: TT. .•!..•." lenint; qmbus Auster contranus esL 

" cit, et mundationem iEgypti facit" . . / .. • j «>., t * 

T«^,«, *-^ 1 Annotata revertans ad v. 741. Interefi, 

Locum totum perlegas. « *i •• • j- • u ^ • j. »; 

Bentleu judicio obstupesamus, dicentis 

Ver. 716. Hujusce versâs, îta consti- hu^c versum precedenţi esse pwBponen- 

tuti, sincerissima est scriptura, plamsâma jum. Sed i^ceptui canamus: nam io 

conatructio, incomipti numeri. Sic au- j^ pg^u navigat 

tem diserte conspicitur exaratus in editt ^r^ *ti o t> ir -j « r% 

K\A 4 T * .. L . ^ Ver. 718. sursui: P. V. ed. B. O. mr- 

Ald. et Junt atque membranis n. De- t r- j tr j t ^ . - 

miror Havercampum, qui de suis codid- ^ »«^ . . j. . *• 

K«B *-««-^ ..• -A -cr. j — ^' wianore; Musis indignabundLs. 
DUS tăcere sustmuent Vmd. :&. quam 

proxime, yut e/e* ire w«e; V. ed. qui eles ^^'^ Cogentes undas Etesia: qam- 

ut esse; O, qui etesitB inesse; A. quietes ^"^«^"«^ ^^^ est VîigiHus, gpa iv. 
inesse: S. qvo etes ire esse: P. autem, 

yoo EtesiiB efflarei vulgo^ yuo £^esta ^a- ■ ■ ■ quo phirfma veaf 

bra, solentedere; sed, opinor, nullis ex. Cbi*fwr, i^qw nniu sdiuHtaese unda reductot, 

emplaribus MSS. addicentibus. n,jd. ^^^, ^^^ fluvium, ulw 

Ibid. qui Etesi^e esse. Similium me- ripas. Phrases vero Lucretianas, cogunt 

tţicorum scbematum alibi exempla dedi- mânere^ et campis redundat, rer* 712> 



LIBER SEXTUS. 331 

720 Ehimiiie, quae geGdifl ab steUis axis aguntur: 
Iile ex aestiferâ paite venit amnis, ab Austro 
Inter nigra viram percocto secla colore, • 

Exorien^ penitus media ab regioi|e dieL 



VngQius 8ÎC repnesentavît în lima69sîm& Et quod cumulate fiuânorosum eat, et (V> 

deicriptione ^juadem Nilh ad gea iv» 288. pere maiimo detestandum, scelus dupU- 

. . cant înferiua^ ad ver. 1107. — ^Csterum, 

effiMO gtagnantem flumine waum-^ , . i» • •. .- ir. m- • 

hujusce venus umtatio Virguiana uc se 

Ver. 719. dubiof 11. duftii.— £t Vind. habet, gea iv. 294. loco nupendsne Uuid»* 

fiabmm. to sub ver, 718. 

Ibid. advoTio Flumine* Idem Maro» .. . „ ...... 

geo. 1. 201} 

. . > I]lecentîsmme Crinasoras. euie. 19. 

qaladveriovbijlunumlembma. ^^ ^ •'^ 



Iu scrîbeiidum» pro vulgari tubigiL Ag^ JLf^XMfam luxmw» nfifu «»• Aift«cM«% 

aoaat etiam Servius, ut Heyniua quoqua Xempestivus est eUam Propertius, îiL 11. 

probe monnţt Nos adeas supra, u. 1 95. j ^^ 

Ver. 720. ab: editores, a; sine vetus- 

tis libris. Cogitabam vero, an rescribeie ^« Aurorawb rubra cpiorat equfa. 

debeamus: jj^p minus Theodectes i^d Strabonem, 



qu» gean sub stellis aycb aluntur. P- ^^^ 9- ^^ -^t^iopiâ; 



Certe, conatus hicce facilitate suâ corn- 'H^ myxtrtffian xXstf hţfff^mrm 

inendatur: et ubivis haud aliter poetas. :i**ruv9 «rfla^ «Iix^mi Xtywe 

Bnd. gelidts steliis. Mantuanus, geo. ^ts rttft^' m»Zfv,, $uu ^t^pi^ft xtfioi* 

£▼• 509. M0M«AI2 ANATSHTOISI «twmgcc mpH: 



I I geUdu bmc evolviwe rob ojtris : " contabefaciens increpante sole, qui non 

uti nos edidimus inoorruptissime. Ei " ^^* crescere;" unde passim audiunt 

Euripides uberiores Virgilu locutiones, i»»*^"^* In^i. Ita castigandi sunt versus, 

Bupe tub aeriâ, atque gdidii sub aUris, ^'"^^^ ^"^^^ ScaUgero et Heynio ad Ti- 

brevîssimâ phrasi et pulcherrimâ in Bac- *>"11"™. "*• ^' ^6. Oppianus, cyn. i 298. 

chîs extuUt, ver. 38. E*«u. y ^. <^m.. «,«r«. ip-H,r. 

Xkttfms W ikarmie AN0P0^0I2 hrm IIE- 

. Si quis malit ifftMs in Tbeodecte, non 

Ver. 721. parH, vulgo: sed Vind. V. J*^ repugnaverim. Idem Propertiua. 

ed. O. A. X. n. parte; recte, ni &llar; et »», 3. ia 

cum omnibus scriptis, uti valde suspicor. uatm et Eoo ducolor Indus egue: 

Ver. 722. Ccmsummatissimam edito- 

rumimpudentiammecumindîgneris,lec- "* "P'c etiam post alios proprio Marte 

torlepide! purissimam lectionem, atque emendaveram. Adeas porro Sidon. ApoU. 

omni parte îrreprehensam, Hbrorum vete- »• l»- »»« innumera sunt huc spectantia. 

rum universomm. e contextu propeUcn- Nec tamen SiUanam imitatipnem fas ert 

' tium, et intrudentiom ez artiitrio: '=*<*»» pnrterire. in Pun. xvuî. 633. 

Inter nigra viram, penoctaque secla calere, Et MacetAm primi, at^ue hicteii €erpor0 MMVf . 

Y3 



»S2 T. LUC REŢII 

Est qtioqaey utei possit magnus congestus arenae 
725 Fluctibus «dvorsis obpilare ostia contra, 

Quom mare, permotatn ventis, roit intas arenam; 
Quo fit utei pacto liber minus exitus amnis, 
Et prodivis item fiat minus inpetus undis. 
Fit quoque, utei pluvise forsan magis ad.caput gus 
730 Tempore.eo fiant, quo Elesia ftabra Aquilonum 

- Ver. 72S. Exoriens media ah regione hoc enîm verbum et rei vîolentîori m^ 

diei. Hinc in prodivi videtur emendatio congruit, et coropoidiosa scriptur» Mui' 

CUudiani, idyll. iv. 8. de, Nilo canentis: tur facdlius efficeret, ut obsiikur vulgatam 

irreperet, quam vicissîm. In Âpuleb 
Q^rapViotnctume^iidehpnitsii astru, ^ ^ ^ . i„ „K;«^m in«rl 

riammlge«patieiuizon«,ckncriquecalitto, *"*««• "' revertar, unde abienm, liW 
Flqctibusignotisnostrumprocurritinorbem. dant oppleUs, Scrflxmius Laigus, <K 

_ „ . , , ,. compos. medd. cap. xlviL ** Et maximei 

Libn^ datiu, et etapsus; contra genuinam « ^ r, . ^:^^ ^a,*0meana 

_ .. ., %^ .. . ,, « cum utraque o6/«rato spisse necessano 

I^tmitatem: vide Lucan. u. 422. Horat ,« i. . .« »,.:^nili 

j ". «/. *^ t» j - .. 1 "sunt foramina wariiem, quâ sptfaiim 

od. ui. 29. 55. Redonavimus etiam, ele- „ - ,^ . .^ i:»«„«, ^t cmw 

^ . . - „. ... " fiwniltas enpitur, non ahenum est sare, 

santissuue, ni nulimur, et venssune, aw- .. a .. ' _.^«* ,««-•♦. 

f . . ^. 1 \# . . VL "quâ ratione utmmque prastan possit, 

trts, vice antrts, vel Austns, nbrorum. ,, ^^ . . . ^ tiA*,.» nomie 

. / , , ;. . " e . j " Ut neque spiratio interpelletur, neque 

Jstra et antra kbranis confusa sunt ad j^ os • • L «„«Tneroo. 

^,. . ^^^ -r. j .. ** remedium emcacissunum, qaod per op- 

Vu^. geo. IV. 509. Emendatacmem vero .us-îhir «xdiiâa- 

° T j •• io« s 1^ ^* pihtumem nartum efficitor, excma»- 

nostram Lucanus, ad vu« 189. cui multi ^^'^ „ 

sunt Iod similes, pulcbre iUustrabit: * - ' . , ' . 

Vex.726, permotum: Vmâ. per totu»i 

9ub vtMumţptedietqiufcumqueeitsiderimvakdl, unde libenter legerim: 

Ver. 725. obpilare: Vind. opUare; V. Q«ommare,^ef/ort«mventfa,ruitînti«artMai' 
ed. oppUlare: quas mendas raritas vods 

pierit Glosss veteres: " Oppilo, t/bt" ^^ mari, torto ac contorto ventiSf poa» 
*« ^/wrr«" uti rursus in Graecis. Credi- BUsquam non loquuiitur : confer notam 
bile est, hoc exquisitius vocabulum, doc- ii 401. et nos, î. 275* Nec sii^ciaiBi 
tiusque, vulgari opplere aliquoties sup- nostr» non linilor «st ge minÎMim ua Mi- 
plantatum fiiisse; id, quod eruditissimo rania locua, in goo; ti|. 241. 

Bcriptori, Apuleio scilicet, acddisse putem • „-^-h,-* unda 

în Ploiridis, tact xvii. « Caeterum, vox fr^rticUms, nigraauiue^alte subjcctat arenm^ 

« cohîbita âlentio perpeti non magis usui 

** fuerit, quam nares gifavedine oppHata, Ibid. ruit arenam, Vxrgilius, geo. l 

<* auTes q^iritu ^Hteraln, ■ octili albugine I05. 

** obducti:*'— i. e. ocdusae. obturat®, o^ . ^^ 

OrucUE, Virgilius, ^n. iv. 440. 



AvienuS) în Aratds, ver. 154ft 
Ultima tempestas nut tal gurgltls £Jtm: 



. placMaaque vlri deus obstrwt aurit, 

lifibellior dictîo ez unius et alterius codi- 

cis auctoritate non erat pneferenda, ad i & faciet ruere. Sic Canis alibi» 

«juBdem Maronia geo. iv. 301. Ver. 727. amnis: Vind. L. {cujos fid» 

-huiceemîn««^.,,etspirltusoria P*'^^* coUatores sit) A. amUi quod^ 

MnharalBitantiofo/nM/ivr; mento acceptum est editoribus, csm 



LIBER SEXTUS. SS3 

Nobila conjiciuQt in eas tune omnia parteis. 
Scilicet ad medîam re^onem ejecta diei 
Quom convenerunt, ibi ad altos denique monteis 
Contrusae nubes coguntur, viqpie premuntur. 
735 Forsit an ^tMc^ym penitus de nipntibitfi altis 
Crescat, ubi in campos albas descendere ningues 
Tabificis subigit radiis sol, omnia lustrans. 



plures lîbros in positâ lectione consentî- unde, d ad arbîtrium meum res deferretor, 

entes. extemplo confidensque veram haud dubie 

Ver. 728. prodivis: L. A. t. prodivus; scriptunun restituerim, comciens. 

şed multimdînem exemplarium auscul- Ver. 733. ad: O. ă. et^SSetkt^&o^ 

tandamduxi. Lucretius ad angustias ve. ev loc» dram^acentibos» uU prioi OMim. 

tustae semit» non debet ex arbitrio doc- rentur. 

toram coereeri constringique: quamrâ y^ ,g^ CSmfr»*».- V. ed. Ontmrt. 

cdidissem sane proclivus, si de testimomo « «» • 

codida L. satîs liquido oonsdtîsset: hoc ,, „ . . ... • 

_^ • * *A . . • -^ T» Ver, 735. ForsU an: «c omnes Iibri} 

autem in tanta re mmia supmitas Haver- ,,.,„. . . 

«.«.«; ««r»«;«^ »«♦«♦ r^^, r^^.n w;« 9"*^ vulgari solet, FonU et, commentiua 

^^, ^ ..... ^ ,. ^t lectio temeranorum editoruxa. Venna 

271. et exempla in lexias. Procavus . j. . ..... . ^ 

^k , . • . .. enim dictiones omnes, si m his impenunt 

etiam ac procUvum m vetere onomastico . . . _. i* r> 

^ ^ ^ ... obtinerem,. separatas prwtuhssem, For» 

leponuntur. Egomet, ex auctontate co- ' - ' . r . . 

^antiquioZfoi;DamN«»mmti. '''^''' 

tuerim, in fiist iii 13. ^^' '^^^' CretctU: P. CrescU.-^albast 

P. Vind. V. ed. B. O. A. 2. XX. aUfoa sad 

Ventam ent ad motUm diclivo trandte ripam. ^î^^ ^^,„„3 g^citur impendio insuavis, et 

Vulgo dant editores, molU d^vem, So- mulîebre genus in hac voce Servio etiam 

llto cum judîdo Oudendoipius prodivum agnoscîtur in commentariis ad Virg. ^n. 

T<^ebat restitutum Apuleio^ ad met iv. p. iv. ^SO.-^escendere: sic soli A. S. aâ 

241. Csetarmn, vice prodmtj Virgiliua vulgarium editioBum normam; P. Vind. 

maluit devexus^ iă veniculo, quem supra ^^* ^ B. n. decedere; non omnino male, 

notia ad ver. 722. adscripsimus. «ed haw vocabula confundi solent: vide 

Ver. 729. eju»: Vind. V. ed. B. A. S. «îs Di-âkenborchium ad Liv. xxxvi. 14. 4. 

«•; sed sequi non ausus sum, quum varia- ^' M. discedere; edam bene, at receptura 

ijo imputări possit compendio scripturs lo°ge melius et simplicius putamus: O. 

k i in quantum nos sînant typorum fonna decidere. Cum phrasi ningues discedere 

eam scripturam lectpribus declarare.-, committi potest hoc Horatianum, od. îv. 

tise autem, et ea, qu» sequitur, causaa 7. 1. Diffugere nives. Servius autem La 

Plutarcho commemorantur în plac phil. ^^ e^ndere: unde non dubito, quin 

iv. l. et aliis. eruerim verissimam* atque unice dfgnam 

Ver. 750. eo deest V. ed. o Uterâ sdlî* Lucretio, lectionem: 

cet ^ in Tempof eo,—Etena: V. ed. ^ in campos albae rfcr«iiifer* ntogu»-. 

d^t(iat nţţm et non aegre coaluerint in d, 

J^L ^J^tesia, Similis est numen>. Subigit montes scîUcet defundere—nin- 

rum raflo su^rius, ad ver. 716. et infra, S^^' «c luculenter Vind. L. M: n. at- 

ver. 796. ne fortasse lectores haereant q«e Servius; vulgo, sine libris, ninqueis: 

' Ver. 731. conjiciunt: O* a. conijciuntj P- »» *sneisi V. ed. R m ignesi O. nin^ 



S84 T. LUCRETII 

Nune age, Avema tibî quas sint loca quomqae lacusquc, 
Expediam; qnali natura pr«dita constent 
740 RrjncipiO) quod Averna vocantiir nomine, id ab re 
Inpositum est, quia sunt avibus contraria cunctis, 
E regione ea quod loca quom veneine rdantes, 

gensi A. nigeis; X. autem, nives; et glos. Ver. 741. Avibus contraria aautk 

*****"^ Noster stricdor est ac morosiorad etyinoii; 

Ibid. albas ningues, Vîz in dubio est, Bionjsius autem, vates nitidissimpg, noa 

quin Carus pulcherrimuxn carmen £uri- paullo metius, perîeg. 1150. 
pidis, init. Helense, in animo haberet: « » 

NkAv ţM rniti nm,m»f6i»t JMi' quem reddîdît haud vulgari cum venustate 

'Ck. «m îi« ^-»«a«f , Aiy«rrir mH^, Priscianus, ver. 1055. 

Atux9v rcutvnw xf^ts% vyfmvu yvmg. 

Quos volocres metuunt celeri conUngţre penal; 
Elegantissimorum versuum, extra contro- Unde locis Grafi posuenmt nomen Aornis. 

Tei^amlevierTorequodamdeformatorUm, Vulgo, A^m, iMd it. beendiim catt 

mfadam deaderamus, ac ftalem. emend». jg^ ,i„^i^ j, ,^ ^^ mamfewm 

tionem. Doctorum tentamina minus pla- «.dent, «u« dederimus olim ad Vim. g« 

cent, et nosmetaumiU'Conatuum prorsus îh 147 

inielices. 

Ver. 742. venere.' odîosissimi bipedosi 

Ver. 757. Tai^cis radiis: regredere editores inferserunt advenere, reclamarent 

'* ^^' licet omnia vetera exemplaria, per £».«! 

Ver. 738. Averna tibi: V. ed. anernan- nefas temere ruentes. 

iibus^^sint: P. V. 6d. smii*. Ver. 743, Bemigiom, VenenwduJtt 

Ibid. ^nema /oca lacusque. Sine sub» vetustatis altîoris monimentum, quodfeli- 

stantivo vocem posuit Mantuanus, JExu cîter, ni fallimur, poetae nostro resusdta- 

iii 442. yimus, ipiorsum învideremus f Scribi solet 

^ , ^ , Remigii; sed P. V. ed. B. O, A. 1. XI. 

^ ^ (ut, opmor, reliqui scnpU, si rem fideiius 

ubi non pcenitebit te consuluisse Servium. haberemus exploratam) Remigio: l & 

Ver. 740. guodf Nonius, i. 46. guidem. ^aud dubie, JRemigiOjdve Remigiom. Jbol 

-^nomine: sic docte et exquisite, longe veroverbum oWimcor non respuerequar- 

longeque supra vulgares sensus librario- ^ni casum, indoctissimus sit necesse est, 

nim, V. ed. O. X. XI. caeteri, nomen, Sic^ quî congestb exemplis sibî demonstratuift 

egregio cum artificîo în tenui re se gerens, velit. 

Virgiliua» Mn, xi. 542. Ibid. Remigiom pennarum. Viiţîlnis» 

___^ _„^ . *d ^n. vi. 19. haec mutuatus est: 

- matnaque vocannt 

Nmme CamiUte, mutata parte. Camillam. ^^^,1. Ph«be, saoavit 

Sic alii saepiuscule; neque aliter idem "f^wnaamm. 

Maro, versatua in bac ipsusimâ materie, Lucianus Timone, de Mercurio, quî n» 

ib. VI, 242. ccelum revolaret: l /ttt a^tXn>M$tt, is ^ 

VndelocumGvBudixeruntnommeAif,^. *"' ««^«/pa^i y«p TO EIPEXU TflM 

ITTEPnN. Lambinus. 
Cujus versus sincerităţi Lucretius suffra- Nosmet autem videas în anîmadversionî- 
^ri videtur — ab re: Nonius, a re. bus ad Eurip. Ion. 162. et nostrom, iii* 



LIBER SEXTUS. ^$S 

Hem^om oblite, pennarum vda remittunt, 
Praecipitesque caduBt, molii cervice profusse^ 
745 In terram» si forte ita fert natura locorum; 
Aut in aquam, si. forte lacus substratus AvemL 
îs locus est Cumas apud; acrisulfiire montes 



590. Ovidius, met .v. 55S. Lucacetium £t bemîstichiuii], Fr^ecipitesque eaduntf 

«emulatus edam infra, ad ver. B36. idem mutuatus est ibid. iv. 80. atqueaimi- 

^ , . . Uter initîum versîb fedt — Mox, ă. «k> 
Posae saper fluctua alarum uuutere remu 

Optasti». — ^: P'*^ «»• 

Ver. 746. substratus: V. ed. pro var. 

quem locum tamen, et alia, qu® adscrip- j^^ 3 l. M. O, A. X. XI. subiratus; per 

aeram. Heinsian* doctrin» copia mihi ^^,g^ ^^^ derivatum, eommutatis t 

pneripuit, in notis ad Ovid. art am. u. ^ .^ mendosâ scriptura subtratus,^A^ 

45. lectori, plura hoc genus cupienti, om- ,^,. . ^^^ ^^-^^ ^ ^^^^^ j^^ 

Dino perlegendîs. Nec non adeas Bur- ^ ^, ^^^ ^^ impudentius, an înscî- 

mannmn, in QuîntîL instt p. 755. JEs. ^^^, ^^^ ^ impudenter et inscite,ut nihU 

âiylum^ apponemus insuper, Agam. 52. ^^^^ g^^ j^^ ^ ^^ Vind. agnosdt: sed 

nrvuya» if»ir/M<riy ipirr.iMMi : coUator, minime compositus ad fidem, 

caret pondere, 

et pervenusta verba JEliani, de anîmm. îl y^, 747 jj^^c versum, longe longe- 

1. — ţtfnrm îc {m yt^avu) tuiv vnţ Aiytf»^ q^g jujte omnes alios Lucretianos docto- 

r9^ va, ţiwtara, ^iXayfi mpatUfAtvat TXl ,^m conjecturis vexatissimum, nos ex 

TAPSXl TAN nTEPXlN* xm vri *OPMI- emendationibus Salmasii exhibemus; quia 

ZONTAI ffv, «Tf »f»Tavovreu* Ab bac vîderentur ab optimarum membranarum 

denique metaphorâ pendet Sophodes, ni vestigiis proxime abesse. Sed enim ad 

fidlor, in Antig. 343. scripturarum discrepantias deveniamus. 

îs: P. Vind. n. Hics edam bene: V. 

K0r4>0NEON n ^x«rOP. cd. B. L. Q. (qui codex hic denuo ind- 

-NiexlN ttfx^^»^ wyu : pjjj j^.^^ ^ Hiis,—Cumas apud acri suU 

î. c. gentem amum celeritkr per a&a >« tnontes: P. Cumas apud ejus subpede 

NAViGANTiuM. Redcas annotata în v. montis; Vind. V. ed. B. cum asupedecri^ 

277. Brunckius »»^0m«v intulît cpntra suipermmtis; L. Cumas apud ecris vi^ 

jjjjyog per montisî M. Cumai aput ecris viper 

Ver. 744, moW cervice: A. J:. moUite; *»^'«'«*' ^' ^«'"«' «^^ T'*"*" ^ ""T 

hiatu sequente. Nimirum, du« prim« ">'• Q^cumasapuţecr>smpermo«tes;A. 

posterioris dictionis litera ry molii adh«. '^«««^ «Z"»^ ^^'^î''"» l^mnonl»; ab X. h»C 

^ . *. j 1 * • « »u:»».* n«« absunt: 11. cumas apud et risut permotis, 

serant: et c, ut adsolet, m t abierat Qu» ^ ** . ., ^ . ^ 

«iperenmt «utem, librarius, non intdU- J«» ^«". « «"'»» »"*"1"° '"'T^ """« 

gens quM ydlent, rvice <Iico, nduit ad- «P"** f •' '«*<^ "•"«'"•• "»''" »""f* 

. f ^ X • ^^,« A ..^:^<. bteras demutalas esse proeter e, f , et e, m 

lungere. In margine quoque A. codias „ . 1 j.^. .^ 

•* *^ . „. a, /, et o; et syllaba fior, semel distracta, 

conspexi, nioUt pore, . . , ... • ^ 

*^ ' ^ _ vix potuit evitare migrationem m per, 

Ibid. cadttni motti cervice profusa In Nequearedtatione nonexoririquîrethac 

ierram. Imiţatur in bove languente Vir- ^^^^^^ Glossarium vetus: « Sulpar 

gilius. geo. m. 524. „ ^.^^^ ^^^ ^^^^^^., y^jg^ nimirum, 

^i terramquejluif devexo pondere c^n^i^. sine omni probabilitatîs specie, sic edi so- 

Havercampus. let: 



S96 T. LUCRETII 

Obpletei calidis «bi fiunant fhntibus auctei. 
Est et Atheiueis in moenibus, ards in ipso 
750 Vertice, Palladi» ad templum Tritonidis almae, 
Quo Bumquam pennis adpellunt corpora rauc» 
Comices; non, quom fuinant altaria donis. 
Usque adeo fugitant, non iras Palladis acrds, 
Pervigilii caussa, Gnuum ut cednere poet»; 



QlM/fi tpod Cttmu loctM flit, mmtem^ rnt» Avri** ^ i^n; ţuu fl^c^^f— ^ 
vumt 

Ibid. Trilomdis alma: i. e. qii» aki^ 

contaâa omnibus, et more promis teme- yd nutrîat: propter oleae pîpgiiimâmM 

rario, nuUâ codicum ratione habitâ, con* fecunditatem, ut puto; cujus Minem 

stHutis. Jam vero dies me deficeret, ned inventrix erat, et qiue inter vetenim bo> 

tîres et chartse sufficerent, si pergerem minum alimenta magno esset in pretio: 

morosam enumerationem facere divina- notata redeas ad L 2. 

ţiohum omnium sîngillatim, qtias fecunda Ver. 751 . pennis: V. edupenwsi eîsdem 

doctorum sagacitas in hune versiculum lineis. 

eopioâssâme profîidit Ap^ret/im- xuvat Ibid. j)mni.t acf/ietf unt.* L e. q» pen- 

U9ir sunt enim ferme commentitî» pror- naruxn; ut Dictys Cretensîs, i. S, '* Tom 

sus, futilesque. Bentleius id, quoâ nos *' n^mque, properatione navigii inconsulte 

exhibuimus, probabat; nisi quod sic ini- '* usî, ventis ad Cypnun appulere," Ito 

rîum verstîs rescribendum diceret, *' Ui sublevandus est locus meliore dîstînetio&e, 

*' lacus est Cumas:*' quae parum vîdentur ulterioris castigationis nihil indigus. Obd- 

necessaria. Deinde subjicit secundo ver- fieras Virg. ^n. xî. 272. AdfâtetumVt* 

sui: *' Que postrema ad Cumas et Baia- lerii Flacd testImoDium, iii G36, 
*' num tractum refero, non ad Avemum. 

« vide notas Fabri." "i^il^iX "^°°" ^'^'^^ 

Ibid. locw, <icri tuţfure montesjumant: 

confer sis iv. 122. 123. Viigilius, ^n. ii. ^* ™»ter in translatîone perstat, antvig»* 

608. tîflius uau petitÂ; quam ingressus est i4 

vet 743. 

. • ■ late circum hea sMurefimumt, ^ ,„ ^ 

Ver. 752.Juniim# aharia. VirgiBu* 

Vfer. 748. auctei: P. X. auclus; ut vul« ecL i. 4l. 

. "Bi» aenos cxA nostn âle» altaria fiMMt, 

Ver. 749. Athenais: V. ed. B. athone- 

'u,--manubui: P. B. mmtibu»s per gra- ^^^ ^anc ftbulam pluribus veito 

dum râmiptel» mentibu$^ qu« conspidtur Penecutus est Antigonus is, qui «mfi 

in V. ed. " h'^torias admirabiles: a^mAhtav^ ^i < 

Ver. 750. Trit<midi,: sic P. Vînd. V: '^^ ^^'^ «W«y/-^*'^» • ţn^^n^f^ 

ed. O. a XI. vulgo, rriVonWo*. Parum '''''T^*' T ^' ''^ t Jwlî 

refert; sed non aliter scripti ad Maronis "T^' ^^' f^' ^"^ ^""J^^ 

jEn k 2*>6 Ver. 755. Palladis acreu: V. ed.iw- 

ladi $acri$. , 

— ^— «vKque petunt TtUonidis arcem. Ibid. iras Palladis. Ovîdins, amor. ii 

Ibid. Vertice PaUadis. Sic non raro ^' ^^* 

sine caesurâ Homerus; ut Od. I. 246. ■ armifenc comix invba'M^^' 



LIBER SEXTUS. SS7 

755 Sed natura Iod epas ecficit ipsa şoapte. 

In âyriâ quoqise fertur item locaş esse, ylderi» > 

Quadrupedes.qiuique quo, BÎniiil ao vestîgia prmntai 

Intulermt, gra^ter vis cc^t conddere îpsa^ 

Manibus ut si sint divis mactata, rep^ite. 
760 Omilia quşs naturali ratione geruaţur; 

Et, quibus e fiant caussis, adparet origo: 



Ver. 754 PermgiUi: cditi, Pefvt'gOt; hâne sadâfini, vaaisdanno'îii0eDio im- 

ie.'* quia pervigilaverit, ut Ericbtboiii- putaverit, quae vel im» cathedr» poetam 

** um in eâ dstâ inclusum videret** Sic dedecoraaset? Rescribendum fidenter aio: 

ţ^nu. iDtopNtatu. Mi neque «pi- ^ fatarIt«»Ioeo.W,»Wert_ 

dem in bac rei obscuntate meliorem ex* 

poşitioneni discernere valea Fabersendt Ver. 757. Quadrupedes guoque: ie. 

Lucredum alios Beoijfaim esae auctores, vd quadnxpedes, majores ac fortiores avi' 

ouam qui ad no6 pervenere. Versiculus tut. Ammianus Marcellinus, xxiii. ۥ 

(hridii, met ii. 557. banc &bulam enar- " In bis pagis biatus quoque conspicitur 

QUiUa, a Creediio adscriptiu, Talidissime " terr», unde balitus letalis exsurgena» 

ŢÎdetur adinterpretationemLambinianam ^'qoodcomque animal proxime stcterit, 

fiwere» Comix loquitur: *' odore gravi consumit." XJ\Â videas ve- 

; iUKliUfhiiiilelevi.4eariki^aiM«rabuliii0 ^ Lindenbrogiunr. 

, Quidiacerent—*-. Ibid. Recte illud quoque: antea nam 

•«T *^* %y 1 . , . de avibui tantum, et Aomit, Et illud 

ver. 755; VolflO pommt hoe post hcis . , xi •* i» -^ j 

- . /Z^ , *., , li ^ «««' ac pnmum non fuit sohatandum 

SM abest vocubi V. ed. Aid. L. M. O. A. «.k^v. ^a^ — . aoi :« oi o « oa-r 

jR XI. wempe» maoctuumi sciiMeTututes "Rontlciub. 

bejoce C6ewn> neKtTere. qmbus Gr»d jj,;^ „^^^ /,<«ferf»<. Virgîli». 

i».i.pi«mie abutuDtur. In gntbm ^. p^,,^ consimilem adhibuit. ad geo. ir. 

TOnum ex Marone singuiaze exemplum «g^ 



«âmovdxtur, in geo. ii 86. 

Orchades, et raiu^ a amarft patisla bacA. 



quft juveois grusus u^tmi-m. 



V/%i.w^ ««» ^.A»^^ A ^ ^ ' Et ordo est: •« Quo m loco vis cogat 

Jrorro^ pro tuăpte^ A. X. n<a vi. ^. , , ^ . , . i Vl. 

TuM o.^ .( f • y^ quadrupedes concidere, simul ac mt«U 

Ibid. &d no/ttro locu Cursum conr « ? . , *^ ^. . „ ^ - m j 

.«««««:»«:. ^^,w^% .w^^ * *• • • *e"°* vestigîa — ." Nam, si illud qu/a 

fltmctioms denectit noster, ut optum scnp- « , . , . ^ . 

^ ,j i»_^A..,, *^ ad alteram clausulam, ut mterpres fecit, 

tores baud raro. Rectus fuisset : " Cor. ^ . ^ w^. .^^. 5 

a . ii .^ ^ -n if j* . reteraS) pent una Latimtatis ratio: quum 

*• mces tugitant» non nas Palladts, sed J ^ ^ . . j.^. ? 

«c . , . M non alia constructio tempon dictioms co* 

•• fuuuram coct. . . 

. tT Ar/. •. ^ .. £^0/ sit accommoda. 

Ver. 756L quoque ttemi ut quoque etiam, ^ 

▼er. 502. ^^* '^^* 'JP^- '* ®* jumenta. Bxnt* 

Ibid. «jdm .• ipW«i, non )•»!«». Bxnt- ^^^^*' 

ieiDs. Similiter Lambinus: sed omnino pessime 

Hoc novimus, vir egregie! Vellem po- uterque; quod vel salis evindtur certissi*» 

tiusy nobis constractionem verbonim cUg- mâ, quam modo dedimus, interpretatione. 

natus esses expedire. Lambinus didt, Niminim ipsa vis, est *' solus balitus per 

iitrt iitrhtu £t certe aut bic aut nus- '* se» nuilo bominum interea percutiente.** 

quam est, quod qusrimus. Sed quis Ibid. gramier concidere: i e. fimfutţ 

elegmtior, et AmtfutuţtXts^ hoc firigu^ mm mifwt fMtruu Omnem pbnseos vir« 



338. T- LUCRETII 

Janua ne posita hiis Orei regionibus esse 
Credâtur; post hinc animas Achenmtis in oraş 
Ducere forte deos Moneis infeme reamur: 

765 Naribus alipedes ut cervei ssepe putantur 
Ducere de latebris serpentia seda ferariim. 
Quod procul a verâ quam sit ratione repulsum, 
Percipe: namque ipsâ de re tibi dicere conor. 
Frincipio, hoc dico, quod dixi saepe quoque ante^ 

770 In terrâ quoiusque modi tenun esse figuras: 



tutem Maronia locus felkiasime, â quîs nundavit, iUad pSita mîro cum stupon 
aliusy exponet» in JEn. v. 447. (scio quod dicam) ţyropagaverit Deni- 

que, minim prorsus est commentum Hft" 

ipse gravis, sravUer<ivie, ad temlTpondere ''^^^VÎ '- ^e quo melîus alebitur. 

vasto Ver. 765. post : i. e. ne primum credas 

Conâdit-^-^^ hîc situm esse Orcutti; demdcy quwner- 

ror pariat errorem, animas moituonmi 



C«terum,«r^tenob^videturpulchn- ^j^, ,,^^ sunt inept« supersdtio. 

1» redire ad clausulam, de qua nune agi- ^^^ ^^^^^^^ opiniones^-^Duos auten 

tur: adeoque distmctiones ponimus. Nih ^ei^us, quî proxime insequunter, Ub«riBi 

que hmc suspens» construcUom non aua ^^^ ^ pr«tetmiseiBt, et in orâ exem- 

Tenustas mest. plaris manus recentior descripsit. 

Ver. 759. Manibus divis. Recte, nam y^^ ^^ maneis, se» manii.- V. ei 

hSs deis svUerraneis ad specus et blatus ^ ^ ^.,. ^ i^anisi ne uno qoidfinr 

tales, mephitim 8ulf^ream exspirantes, jineamento Ktearum discrepante.-*!^ 

aacrificia mactabantur: conferas Virg. Mn. j^^^, p yind. V. ed. B. O. Q. ^ ». 

▼L 256—255. tn/mw; quibus foxsan melius «btefflp^ 

Ver. 761. e: O. A. heBc. Forte, ex»—^ rassem. 

JiatU cautm: P. n. caMtsisfiaMUs quod y^ ^^^ ^^ ^^^^^ De j^ fobuiâ ii 

immerito placuit editoiibua contra libroa consulas JElian. de anîmm. ii. 9. Oppian. 

plurcs, et summ» fidei. ^^^ .^ 235. et sciiptores. quos edijartf 

Ver. 762. posita hiis, vel kis, vel Os, joctissimi laudaverint. nihil aoiplias Buper 

Sic videmur haud infeUdter restituisse Io- ^^^ ^^ communicandum desiderabis. 

cum ex ingenio: nam is et his confundi y^^^ ^gg q^^ multum variantjnos 

Eolent, et statim înteUiges, quam proba- ^^.^^^ ^^^^ ^^.^^^^ q„od vao si- 

bneâtpoitaM. vel pos/am, in comiptelas njiui^um videretur ac venustissimuiD, 

membranarum esse abitura. P. dat par- ^.f^., ^^^^ ^^^^ . ^ jjjuj ^,j,- pr«beiit 

iis! Vînd. V. ed. B. L. X. potis; M. Q. p^ y, ^ ^^ Havercampo Alteroque in 

poteis; O. A. n. poiius. Vulgo, sed abs- ^^ ^^^^^^ ^^^ fidendum. Ita versum 

quc codicibus, ad hune modum versus or- ^^^ibent, mancum numeris, V. ed. O. 
dinari soleti 

Peicipe; nam none ipMtibi dicere conorr 

Janua ne hlt Orei potius regionibus esse „. 

Credâtur ^"jM, hinc : Jta XX. nisî quod de re habeat pro «*'• 

. . .... ._. , . . ... Voces ipsa tibi desunt A. Ita vero î. 

quamvis odiosissima istius hommis negii- "^ 

gentia, qui testtmonia codd. Vind. Q; re- Perclpe»nam qua sit net iptam dicew w 



LIBER SEXTUS. 339 

Multa cibo quee sunt yitafia; multaqHe morbos. 
Incutere et mortem qu» possint adcelerare: 
Et magk esse aliis alias animantibus aptas 
Res ad vitaî rationem, obstendiinus ante, 
775 Propter dissitnilem natiiram, dissimileisque 
Texturas inter şese, primasque figuras: 
Multa meant inimica per aureis, multa per ipsas 
Insinutuit nareis, infesta, atque aspera tactu: 
Nec sunt multa partim tactu vitanda, neque auteia , 



HcBC ouilibet vanis modîstentare.lieeftt; secutfsuntpostyementesedftores. Omnia 

aed conjiectuns ludere non vacat nobifr- lectori clarabuntur, consulenti que sint 

metipais» ad operis longî finem properan« annotata nobis, et laudatos locos, ad iL 

tîbus. 408. 434. ande recepta lectio cumulate 

Ver. 770. In terrâ: V. ed. O. IHierea, roborabitur. Non necesse habuit Lucre- 

Ver. 771. cibo: P. V. ed. B. cibos; *»"«» post tot in prareedentibu» occurren- 

Vînd. Q. (n venim egerit collator) 5. ho- *>»» locutiones suas scrupulosîus ponde- 

mini. Forte, cibis.-.-qua : L. M. O. A. '^^ ^ politiorum quonindam scripto- 

€t. aque.' Niminim dedit noster, cur- '"" morosîtatem. Conferas Virg. JEn. 

rente constructione: ^'- ^^°- ^*°- "^*- ^*®*- ^^'- ^'^- *"• 

' Ver. 779. neque: S. nec; ut vulgares 

Multa cibo .1 qu« «unt vitalia. multaque- ^^^ ^^^ ^^^^^ ^^^^ ^ p^^^ ^^^^ 

Bt orâo eat, vei Multa eiba; Le. prodbot suetudînem. 

Yel nntUa qua smt cibo: utrâyis degan- I^id. tactu: ad sensum nempe măxî- 

ter, sive w cibo referatur ad mtc/to, tire m« pioprium atque uritatam nune vocem 

Bfl sunt, noster refert; ut modo generalîus adhîi* 

Ibid. morbot Incutere g quasi cum plagă buif. 

veniant: unde Grasei de hac re vocem ^cr> 780. triitia: Vind. Q. tristitia. 

wXfiyfi9 adhibent familiarius. Valerius, Ibid. tapore triatia: i. e. amara; ut 

Argon. iv. 592. seepxus noster et Virgilius. Sic Catullus^ 

xevi. 14. , 

*— — — • lecto cotnitum de robore si quem 

J^ercuUrit vldna luer. Ut m! ex ambrosiâ mutatum jam foret illud 

Snavlolom, trisH tristiut helleboro-, 
Ver. 772. et: O. A. ad: — ^prior etîam 

posmnt: non male. ^înc mihi videor recte VirgîHanum ver- 

Ver. 774. mtai: Vind. V. ed. X XI. »""" emendaturus, qui depravatus omni- 

«d«; Q. autem, vUa, "°* consensu circumfertur, ad gea ii. 

126. 
Ibid. antet ad iv. 637. v. 896. Lam- 

Ijfiiiig^ Media fert trittes sucos,asprumqae taporem^ 

Ver. 777. meant: Vind. S. ineant."^ ^ ™ ' 

inimica: V. ed. immita. — aureis: V. ed. Vulgo scribitur, tardumg quod venit ek 

L. M. O. A. n. aurasr odiosiesimo con- oculi in prsecedentem versum aberratione: 

sensu. et rarius vocabulum inscitis emendatori- 

Ver. 778. infesta : T, infecta j-^actu: bus magis fuerit obnoxium. Videas ^n. 

LambinuS) seelerum audacissimus, Hbris ii. 379. Modo noster, aspsra tactu: eC 

«NBoibtts învitia, odorti quem paâentor omnia Lucretiana Mantuanus iile deliboip 



340 T. LUCRETII 

780 Adspectu fitgiunâa, saporeque tnetia qvm suit 

Deinde» videre' lioet) quam multie sint homini res 
Acriter infesio sensu, spuroflsquef gravesqpie. 
Arboribus primuffl certis gravis umbra tributas 
Usque adeo ciqpkie jbdant ut seepe ddoresy 
785 Si quis eas sqbter jocuit, proslratus, in herbi& 
Est etiam magnis Hetiooms moutibus arbo% 
Floris odore hoinÎBeni tetro coosuetB neoaca 



bat Vide no8 ad L 11. de oootnMsdone Ver. 785. cerfts: A. terri$»~^'P, tr&tOa 

ătprunti et oognatia. C«tenim, puldure est. 

£umeiuu8 in paneg. Const Aug. xiii. 2. Ibid. Arhortbus gravis unUnu. Ita cum 

*' Mîraberis profecto iUam quoque numi. elegantissimâ «rcX^Xf^iţ Virgilius» act 

«( nis tui sedem; et calentes aquas sine x. 75. 

^ ullo soli ardentis îndicio, quarum nuUa ... 

« est tristttia saporis, aut bahtus— . j^nij^ ^^^ „^^^ 
Ver. 781. Elegantius, et nullus equi- 

dem dubito quin vere, scribitur boc disti- ^* «gonwt etiam rescribendum potem. 

cbon apud Nonium, îv. 425. nam exqui- Valde fiîget, msque Iod aensum satis im. 

Bîtior h«c ratio facUe Ubrarios impulerit P^ "«P^ *«ctio caraantOnui scrib» 

ad novandos versus: interea exquisitâ voce longe aco^tior ^ 

tura. 

Deiode» vidare Ucet, quam midt^ hanAm re> Ver. 785. eas : Vînd. V. ed. S. O. «a • 

Acriter i,,^./»»/.en«»n,n»»:»qi>e,g»ve.q«e. extrito * ob sequentem vocem : O. ea«. ' 

Ad morsm Graoorum sdlicet eâ in ciesu- Ver. 786. m post etiam bodiemi intr» 

râ; ut, exempli gradat Homerus, Od. A. dunt oditorea, quam indbcte et i yw c*t<\ 

69. contra libros veteres. Huic temerităţi li^ 

K«.x-^ «;,.x«,, i. O^eAAMOT AAA02E. "^«? "^««^ Viiidobonensia coUatoris 

8uffragaifciirw»«-Mox V. ed. retn^ pso tefroi 

Sic ante literam aspiratam idem, IL A. , y^. 788. ideo ierris: sic P. atqi^Jd 

85. voluerunt baud duble caeterorum exen^ 

Bmf^nfms fmkm, «« eEOnPoniON 'O « i»^ ; plarium corruptelae; Vind, V. ed. B. L. 

M. Q. XI. tn deotrisi O. 2. inde otris; 

ut iile et alii saepissime. Nec Latini mi- ^i. înde, hîatu relicto. Sic mecum rem con- 

nus, sed in propriis tamen nomînibus po- cîpîas. Postquam o bsBserat rf t'rOH^ sive 

tissunum; quibus major est indulgentia terrU, ex ide statim fieret Ut: -ut vsltfik 

licentî» : vide Virg. ecL iL 24. Stat. Theb. manifestum.— e» omnia : T. «r soninia. 

H 565. ix. 305. ut ex plurinis pauca in- Ver. 789. nuUti»: «bdt^-lP. 'ei Ia 

dicentur. Oppianum autam in transitu eaussâ fueruM fâftulift fe» wfiM, 'Multa 

câştigam», cyneg. ii, 88. multarum. De bis autem elegantkmtm 

H«. 3i ^p*,Mrri. ^ HBAAEA uip^^u wg«»i<«wf foteiaiisr inObBuIIa dedimus 

" aai^l5. 

libii dant, afoXiM- duriter. Vide quam Ver. 79a tradă; A. cttdO. SdUcet f, 

brevem syllabam pioducat basc caesm» in ut passim, in c abierat; et ex cndit Ux> 

Vîig. gea iL 5. tum est cadiY. 

Xer.TS^ iffisto: ă.infestm$ ut scribi Ibid.^eft<. Forte, gnU». Bbntleius. 

voluit Lambnma. Fhmua infî^ter: vide sis verr. ^98. 






LIBER SEXTUS. 841 

SdKcet liflBC ideo tenis ex omnia surgunt^ 
Malta modis multis multanun semina renun 

790 Quod permixta gerit tdfais, discretaque tradit 

Noctunxumque reoens eKstJnetiim lumen, idbî acris 
Nidor subfiin^it nareis^ turn cogit ibeidem 
Concidere; ut pronos qui morbas mittere suendt 
' .Castoreoque gravi miilîac sofuta reciimfait, 

795 Et malaibas nitidtun teneris opus ecfluit ei. 



847. hujusce libri, î. 718. et flbiâem no- Ver. 792. turn cogit: yulgo, contopit f 

tas, ne in re pervagatâ longius moremur. optimi vero et antiquissimi codices, L» 

Ibld. discreta: î. e. separata; îta ut M,ium»opit: sed illud «o;)<£ infern polp- 

nozia semina aliquoties non mixta, et '^^ scribis, male concipientibus sensum 

sine salubribus, conveniant. 1<^> ^ "^erm abhinc secundo pariter im- 

Ver. 791. acri. De V. ed. mhil certî ^^^ ^^^ < et c, 5 etc, non raro 

habeo ad hune locum. quod affirmem; commutantur;neque probabile est similem 

nam exemplari meo deaunt du» plagul». con^unonem baud aliquoties acddisse U. 

condnentes qu» inter ver. 790. et ver. teris ^ atque ;>, formis grandioribua. 

953. jacent: sed alii librî prster A. ha- ^^' *^^- Concidere: sic omnes ad u- 

bent acrist unde dixerim poetam nostrum »^™ 1*" veteres.— ui; îta A. at relîqui, 

sic scripsîsse: ^* — pronos: P. B,priino8i Vind. A.pin- 

nos{ L. M< ^ n. pumos: cum eisdem 

Nocturnumque recens exsttoctum lumen, obi elementorumductibua: O.fiimos; 2. «w- 

Jifîffirr ttttfunâit nircb nos.— ^oroi».* V^morbosj casten, morho, 

— mittere: sic omnes libri. Fortasse: 
Certa ridetur basc emendatio; est enim 
Lucretiani sermonia indoli summopere *//i*miri î««if iiwi*om mittere .uevit. 

conveniens, de fiimo, ut fluido quodam, Quod, nisî videretur apoplexite oompara- 

passtm loquentis: adeas ver. 952. iv. 679. tionem instituere Lucredus, nec morbul 

699. ut de pluribus locis sileam. Atque comitialis vehementiores motus, quam 

ad hune modum sane, repetitâ cogitatione qui loco conveniant, (videas iii. 484 — 

perpensis omnibus, atque eâ judidi medi^ 494. et diUgenter cum coram positis com- 

ocritate,.etsagacitatis, quâ pollemus, con- mittas) excitaret, omnino probavissem 

stitutis, necesse babuimus, plurium con- divinationem Lambini: 

jecturarum ope, locum integrum concin- ^ sfumas qni morbQ mittere weviţ. 

nare; qui vulgatis editionibus sic solet ex- ,,. . 

ţ.. . , Hmc emm a vesti^is memforanarum mi- 
nus recederetur. Sed praastiterit superae- 

Nocftunmnqoe recens exstinctuffl 1umen« nbi dere pluribus, et insanis potfssimum non- 

.^ . ^ - = . , .^ nuUorum tentaminibus; ut res ad artri- 

mdoreoffetuUtrax&i^consopUWAAeaii ,. . ,. ,. , 

Dejicere ut pronos qui morbus nrpe 8u«vit. *""™ ""~** candidique lectons mtegriov 

d«feratur. 

HsBc autem nostris committaotar; etcan- Ibid. pronos mittere. Similîler Catul- 

didajudieianonformidabimua. Interea, las, xvii. S3. 

ine pUusorem faabdbit, qui felidore cum 

•<».».:«^ j,^,,,.. -:._2«. 1 ^ Nune eum volo de tuo ponte nâttere pronum. 

acumme depravatisBnDos versus eleganter 

emendatos dederif. Ver. 794. sopita: i. e. caligans et sopo- 



842 T- LUCRETII 

Tempore eo si odorata est, quo menstrua solvit. 

Multaque prasterea languentia membra per artus 
Solvunt, atque animam labe&ctant sedibus intus. 

Denique, si calidis etiam contere lavabris 
800 Plenior, et fîieris solio ferventis aquai$ 

Quam facile in medio fit utei des sa^ minas? 

Carbonumque gravis vis, atque odor, insinuaţur 



rata in animi deliquio. Julîus Solinus, ErtMsXiig •>»{ 

cap. xiL — " quâ odoris novitate ohsopi- H»ir« ţimfH' x^^tOus 'TTPAN XEFA» 

«• tus, aliquantisper pro exanimi jactîtatus ♦«'»'» A*» «* •^»— ^ 

•' est — .'* Sic alîî. Hinc autem satis . -* ? * — i«««.;.i«m 

... 1. e. manum morte laxatam^ languioam* 

constat, phrases istas sopttus gutete, soni' ' 

no, ac sîmiles, (vide sis iiî. 452. 1051.) ^ ,* ^«^ j . « j « j^^ 
, , . .; j •» -r^ ,^ Ver,796. odorata: F.'odorai a. odoro' 

naud esse mamter redundantes. Et buc 

refer Porphyrium, de abst iii. 7. K«M n XV- ^,*., . , . ^ -o *• «*-: 

' ^ . Ibid. si odorata est. RaUonem metn 

- ^ , ^ danusperspicies, resciibendoadantiquis- 
li , simam normam, «eir sentiesemm, altera 
Ver. 795. ei: sic P. O. A. S. n. vul- ^^^ elisâ, alteram relinqui. SimiUter 

go, «i; sed, ut opinor. absque vetustis i^ Gr«cis boc genus vocabuUs. 

exemplaribus. 

».., .. / . . Ver, 79*7. languentia mejnbra per artus: 

Ibid. manious tenerisj Z^P*"** &ftakeug, „ .^ ... . . . • . 

11^ /^j ^ , .-^ . . .j " ita scihcet, ut iste languor m omnia 

Homerus, Od. <tt. 150, et ntltdum opus ., , ,.1 , . ^ 

j j j.^ . -f c« membra dinundatur, per omnes juncfti- 

apua eundem auoit iff'TAf /M«MitMeM0ii et «y- „ . ^ »» ^ -j j- ^ * 

* 11 ^ A Al rfcj « TZ; -tr- •!• >•«* penitus propagatus.' Quid distent 

Xaaf, II. X. 441. Od. B. 109. Virgilius, . ^ ^ . ^ . viJ 

jp^ . --_ ** mter se membra et ar^«, aubi nos expo- 

JXâU, XI. O7o. , 

sumius. 
TelaiiMiMijam turn tenerâ puerUîa torsit. Ver. 798. atque: P. utgue; et X. /a*<f- 

Sed enim omatissimus ejusdem poetae Io- J'*^"*'*'' 

cua» ibid. ix. 475. huic Lucretîano non ni- ^^^^ ^"^""^ '''^«'^ hbefactant. Amo- 

hil debet: ^*"''» '*^ "* p. 81. " Quid est enim, quod 

'* bumana ingenia lahefactare^ dissoîvere^ 

' suUtm miaerK calor osia reliquit: «« studio contradictîonis non audeant— ? 



M 



Excuasi manlbus radU. revolutaque pensa: y^ ^^g^ ,. . .^^j^j ^^^^ ^^ „^ 

nobili quamvis duumvîro Latinorum Ho- Wtrio, si in; pro solitâ temeritate. — con^ 

meiea fax prasluxerît, ex IJ. X. 447. ^^^f ^«^ cunctere^ lavabris: P. V. ed. O. 

2. cum te relavaris; Vind. cunctte relavor 

KM(»nr y t^lrr^ mi «i/iAiyw. «r* «pyif y,',^. Q, cwnctenî /fliwm,- A. cunctere lava- 

Tns y txixi;cft. >^m. %-v*~ ai •^ ««« *v»if . ^,., . ^. ^„^^ tot»ariV-Profecto, quan- 

Fortassis autem teneris manibus rectîus *""* ^*™» '°* lavabrum aKbi non ex- 

înterprctemur per &y^s, flexiiibus, mol- **«*» ««* speciem primitiva? dictionis pr« 

libus, languîdis; de quâ re nosmet con- ^ ^ert; unde. JEolico digamma extrito, 

aukndi ad Sîlv. Crit. iiî. p. 137. et supe- fectum est laabrum, et labrum. Saltem 

rius, îi. 596. Hinc recte capias Euripi- sîncerissim» membrana» L. M. audiend» 

dera, Pboen. 1448. ubi magnus Valcke- «"«*» «* ^^c genus vocabula rariora pas- 

naerus, et alii, venati tunt quam infeli. »«» scribis indoctîs corrumpi solent. 

dsoime: Ver. 800. etfueris: A. offlueris; rrii- 



LIBER SEXTUS. 843 

Quam fiuâle in cerebram, insi agnam pF8ec6puiras.ante? 
At, quom membra domâs peroepit fervidai nervis 
805 Tom fit odor vini plageemactabilisiiistar. 

Nonne vides edam terrft qaoque sulfur in ipsft 
Gignier, et tetro concresoere odore bitamen? 
Denique, ubi argenti venas aurique «equuntiir^ 
Terraî' pemtus scrutanies abdita fersos 

qui omnes, efflueriss i e. eefluerit, quod A30C Am «wi ţami mşm MBMOS. 

ZnTJrV^fJt^J^ f.'^ Et «mmitt» ao.t»m m. Crit iî. f. 
mm A. oompaiet etfiwte». Vix dubiuxn . '^ 

T.f^T'.'^ -ntiqukaimum pnetori- ^^'^^ ^^^. Viniţ. Q. cefe- 
tom verbi^uo foent^u,, pon/««; wd^ ^„..,^^«, vind. Q. X. o^.-pr^ 

1 "^^ "• "^ ""^ *^' c^iw!l.perap.m«.. Ead^vlriet.. 
«mptarum lectionum mutatione, et expe- J j opportuno jbeausUchio VirgiUi, ed. 

iU. 98. 

Amiqoe, fUcalilUftCtiamfltmi/eMinMftir ■ ti lac fntuptrit âestass 

Henior, ec^uerit solio ferventis aqual— : 

i e. prius biberit et exhauserit 

i e. " îta perfuDderis aquis. ut a'mem. Ver. 804. damăs: îta Pu prisca leetkw 

«brispasBÎmeffluant" Et doctum est r. ^ ^^ ^^^ scripturam Gronoviua, obss. 

Cttltdis: satius est tamen receptis stări, i^, 5. i^ vindicat, oponitque: " Agk 

msi quod îUud fuerit forsitan sit since- «, jg haUtibus et odoribus cerebrum affi- 

nmu— Caeterum, Q, aqua, pro aquai. u dentibus; ^ inter .«os refert ferrentis 

Ibid. Plenior iolioferventU aqmi. Dig- •« in apothecâ plenâ musti vim, quam nor 

nus est, quî adscribatur, Juveaşlis, L 143. «« turn est ab homine susţineri non poase, 

ad quem locum doctt coosulendi sunt: « sed, T«lut apqplexiâ ictoa^ ctwifiid^v* et 






B_ ^ '* pro mortuis exportări, qui nescu mtrar 

Fosna tamen pnesens, qnum tu deponb amlctus .. , ^ . j- J ♦.• • . «1. 

Turgidut. et cnidum pavonem in balnea portat: '*"'>*' *"* ^"*'"* ** mansennt Phra- 

Hinc subitae mortes, atque intestata aenecttu. '* «is membra domus significat, non illam 

<* tantum cellam, in quâ fenrit mustum, 

Ver. 802. odor: Vind. ordor; XI. ardori .» Impleri gravissimo spiritu, ted et vid- 

«nde est erroris progreasum oonspicere. «» nas «diurn partea, in quas penetrai» 

Bud. grofffiv «M atfue odor: hendfades " poteat. £t eajt vetens.elsgantiie. Cice- 

^t ţan gram's vis odoris, Velleius Pater- **ro.ad Quintum fratreo^ (iii. 1.) — ^nec 

^ulus, iî. 22. 4. <* Q. CaftulQS^-oonchi- " habere poterat adjuncte cubicuhy et 

sit se loco, nuper odoe barenÂque perw ** ejusmodi menUfra» PUniuv^epist. ii. 17. 

politp» inlatoqjue jgni, qui vim odori» ^* dormiloriuni membruml" HsBchactcnus 

•" ^citaret, suengl exîUali bausto apiritUa vir docUssimus et acutissimus. P. muuui 

** simul incluso suo, mortem^-obiit." Ad Vind. L. M. doumitsg V. ed. A. domiHuss 

quem locum Ruhnkenius, ut solet, doc- O. a. dQjnit, vel donMtj A. domanst ia 

tissime versatus est; sed nuUo cum judi- ora codicis. De locutione vero memosatâ 

cto ^ocem perpoUto arguit: nam şatis li- membra domiu, videas «ditores ad lauda- 

quet, quo penitius politum esset conclavi^ toş locos Ciceronîs et PUnii, Apuleîum, 

>• e. quo plenius calce imbutum, «o gra- met iii. sub fin. ?abro in theaaur. cita- 

▼lores halitus exspirarl Orpheus de la- tum, etibid. Pric«um--^i»rc«7»V.- P. V. 

piod. 472. ed. B.pertexiti omnino male: adi Seren. 

Vot. rii, Z 



34* T. LUCRETII 

810 Qualeis exspii^t scaptennila subter odores ? 

Quidve mali fit, ut exhuient aurata metalla? 

Quas hominum reddunt facies, qualebqae coloresf 

NoQiDe vides, audisve, perire in t^npore parvo 

Quam soleaiit; et quam vitai copia ,desit, 
815 Quos opere in tali 'Cohibet vis magna, neoesse est? 

Hos igitur tellus. omneb esfl^tuat aestus; 

Exspiratque foras in aperta, promptaque, coeli. 
Sic et Avema loca alitibus submittere debent 

Mortiferam vim, de terrâ quae surgit in auras, 
820 Ut spatium coeli quadam de parte venenet; 

Quo simul ac primum pennis delata i»t ales, 

Samon. 1 20. Plaut. Stîch. îi. 2. 1 7. et nos- Ver. 812. kominum : A. Aomini; qnod 

trum alibi. Tritum est— «ervt«. Hoc minime displicet In fioalibus syllabis i 

de meis est divinationibus : Gronovîus, et u ssepissime commutata sunt; et pluri- 

mustum i parum probabiliter : Havercam- ma exempla hujusce confuâohis in Tari^ 

pus, ferme; V, servus s Vind. V. ed. B. tatibus prsecedentibus occurremnt 

O. A. X. n. setyis; L. M. Q./m;w. Adi Ver. 813. audisve: Vind. Q^ î. mdm, 

nostrum, îi. 904. ui. 574. Ovid. amor. îîL Ver. 814. soleatU et quam: A. sole Of 

7. 55. .A^bvi«autemresolutis,raembraper tequam. — et: F,ac; et eodem spectat <v 

artus laflguent, et corpus conddit. ^gre ae V. ed.— Abest yocuJa O.^vitai: Tai 

^esideraveris, vel si sis morosîor, commo- Q. vita.—desit : P. V. ed. defit. 

dius vocabulum, et vestîgiis codicum Ver. 816. Hos: X. Nos.—€X€Bstwa: ac 

P«>«mius- P. Vind. V. ed. O. Q. A. X. vulgo, ezM- 

Ver. 805. TSimJit: Vind. Dumfacitf tuel: XI. asluat. Locus autemsicsolet 

O. X. Tumfacit. — vini: Vind. O. X. vim, constitui contra universos, ut arbitrar, K- 

'-mactabilis: P. manabilisi O. mutabi- bros veteres; 
iis; n. mattabilis. — Mox A. ipso, pro 

n)sâ, cohibet vis magna? necegeeit 

Ver. 808. argenti : Vmd. Q. X. argento. Exspiretque foras ^: 

îit, în sequente versu, duo priores, Terra, 

Ver. 810. exspiret: sic P. Vind. B. ™"*"*» »» **Uar, eleganter; bas saltea 

(adeoque, ut auguror, V. ed.) O. Q. n. ^®'*"^^s ^^^^ ^ salubriteraBStimantL 

▼ulgo, exspirat, — scaptensuta: O. XI. sca* ^^' ®^'^' ^P^f*-' O. aperiaque, V«i^ 

iens via; A. scatensillcCi X. scatensula. ***^'' «âlicet Ubrarius, ut litene pr aatis 

Vide Fealum in voce, qui Lucretii ver- «*ff«lcirent syllabam. Et in boc edao 

sum lăudat. pede yersâs sibi Graeci îndolgdiant: vide 

Ver. 811. Ita mraitem loci capimus et ^°™- ^^ «. 122. 

exponîmus: «« Quidnam id est malum, Ver. 818. alitibus submittere: Vind A. 

** unde aurata metalla tales halitus emit- ^alit bussum mitteres Q, malit bus «w- 

**tant?" Quasi diceret: «« Res ipsa, et miUere; S, malint sursum mittere.r^de' 

." sensuum testîmonia, liquidissimeosten. ^ent: 2. pestem; et in orâ codicis, «to- 

" dunt, quaecumque demum sit caussa, rem: vox abest Vind. Q. A. 

pestifera» «xhalatione» exspirari terrâ." Ibid. submittere: î. e. de-sub, fd «* 

3 






LIBER SEXTUS. â4^ 

Inpediatuf ibei, cfieco conrepta Yeneno, 
Ut cadat e regione loci, qufi dirigit aestus:^ 
Quo quom conruit hsBC eadem vis iUius asetâs^ 

825 Reliquias vitas membris ex cxnnibus aufert. 

Quippe et enim, primo quasi ^emâam condet ffistum; 
Posterius fit, utei, quom jam ceddere veneni 
In fiinteis ipsos, ibi sit quoque vita vomunda, 
Fropterea qaod magna mali sit copia circiun. 

830 Fit quoque, ut interdum vis hsBC otque lestus Av^ni 
Aera, qui inter aveis quomque est terramque locattts, 
Discutiat, prope utei locus hinc linquatur inanis: 
Quoius ubi e regione loci venere volantes, 



i»i/ra, mittere; uti siepe dedlmus operam Ver. 825. vita: Vînd. V. ed. vita; Q. 

decljU'are vim verborutn, quae cunctos la- vitam; errore errorem, quod solet, pari- 

tuit: videas modo ad L 8. Ovidius, fast «nte. 

iii 854. Ver. 826. primo: l.primumi i. e.pri- 

mom^ primo j primo^-^onciei: A. continets 

Semlnibo. tost!s«celerat» fraude noverc». . ^riginem habuit iu pennu- 

( tads de solito c act. 



Ver. 820. venenet: P. Vind. V. ed. B. Ver. 827. quom, vel cum : A. turn. 

Im o. a. fi. venenig 2. veneni est. Tot neni; P. venenas mendosisBiinc. 

codicum auctoritas dubitationem movet: xt ocm r ^ • ^ n.^*:^ .*«.««• 

,. - , * Ver. B38,funteis: XI. Jrontts.'—tptos 

aed nequeo discernere, quo modo locus ... ^ . .,.-.. ... & ^^^ 

,. ^ . . ..A . . tot: A.tptosstbts X. ipsoiihi; quf pnor 

auter constitui possit, aut qua parte smce- • j . 

. , . . *^ ^ ir peccatt ffradus est. 
ntas lectioms cesset 

_- ^^^ wr j Ibid. vita vomunda: ob spiritum scui- 

Ver. 822. conrepta: V. ed. corrupta; ^ . , tt» m- ic • ^a^ 

^^ cet ore ejeetatum, Virgilius, JEn, ix. 549* 
perperam. 

Ver. 823». dirigit. Hanc vocem Bent- Purpuream vomit iile <mfmam— — . 

leîus etiam post Fabrum suspectam habu- ^ «,. , ,., , ^ 

îf . «w»«„- ;«.^.«i#.» i««L «orK;- .;- Ver. 829. sit: P. Vind. V. ed. Q. a.fiL 

it: pronus mconsulte, quum verbis sic *' 

absolute poâtis summopere gaudeat Lu- Ver. 830. vis hac atgue astus. Hendy- 

cretîus. Alu non aHter; în quibus HÎP. «^ «* P«> »" *H;«"cc <F4«i2*, vel calidi 

Hus, beli. Hîsp. cap. xm. « Hinc rfiW- v*P<»»- ««"^«^ «^ '"• «24. superius. 

«« gern^ proxima plamties aequabatur.** Verv 831. gue deest O.— ^oca/tu/ Vin4. 

«icwo, de diviiL 1 14. «« Ea fallit Amasse locatur. Et mox Vind. Q. UnqvUur. 

'* nonnumquam; sed tamen ad Teritatem Ver. 833. e: V. ed. estj unde fiors le- 

'' saepissime dirigit.** Ast in primis con- gendum «ar.- quamvîs e £uUe migret in e, 

;nilas Salmasium, ad F. Vopisd Prob. vele^. 

imp. sect. 19. p. 677. Ver. 834. pennarum: P. Vind. B. O. 

Ver. 824. hac: A. t. hic. Saxieheie. A. XI. pnmirum.— «ixu^.* librî, nîjui; de 

ut Lucretianum magis, valde placeret — quo nos alibi.-— «nan»; A. in anis. 

illius: n. uUus. Et iţMtcnXîuroifiWxLăaS'- Ibid. pennarum nixus. Hinc sua for- 

.^« extrivit versum ex V, ed. O. san hauserît Virgilius, ad -^n. iv. «52. 

Z2 



S48 T. LUCRETJI 

Claudicat ex tenqilo peniisnim nixas inanis» 
835 £t conamen utrimqile alarum proditur onme. 
Hdc, ubi nictari nâqueuht, insistereque aii», 
Scilicet in terram d^labi pondere cogit 
Natura; et, vactum prOpe jam per inanejacentes, 
Dispargunt animas per caulas corporis omneis. 
840 Frigidior porro in putds aestate fit humor, 
Rarescit quia tei'ra calore, et semina si qna 
Forte vaporis habet, propere dimittit in atcras: 
Quo magis est igitur tellus ecfeta calore. 



— — paribuft nitau CyUenlus oHt. Vcr. 857. terram.' P. V. ed /«rw; im- 

Quemadinodam et Horatius, od iv. 2. 5. ^« ^°^ "»» *^*"- 

. Ver. 838. vacuum prove: i. e. " tantom 

-A— >ceniti8opeDaedaleâ» u ~«. «-^....^ «-^-v »» «* ««««Ia «.nm 

NUUurpmnu—, "^ vacuum aere; ut modo supra, 

ver. 652^—^acefUet: xnalioft, caderUes,- nani 

Ubi commentator Cruquianus exponit per hes voces confundi solent : vide var. lecft 

inmtiiUTt susterUatur; craasius: imo^ <* co' .ad Orid. met xiL 520. Alibi tamen mi- 

«« natur se pratmovere." nuimus, omnia vocabula, positun» dîm- 

Ver. 855. prodiiur : P. perditur; xnulto aas corporum indicantîa, pro veibo rab* 

minus elegaoter, et eti'Oire |Jer^[Uâdil soi- stantivo saepiuscule tantummodo pooi: 

bis obvio. unde jacentes hic valebit, " quî sunt lan- 

Ver. 836. nictari: vulgo, nixarif per " guidî, et omnîum vinum expertes.'* Ii- 

Irigidissimam r»vr9X«yMv^ qu» mirificam bri nihil varintit 

sermonis paupertatem, Lucretio minime Ver. 839. Dîsjmrgunt animas. Ezqoi- 

dignaxn, sapit; atque jetiam longissime aitissimam locutionem diligenter vâaa^' 

lectionis infra nostrae veaustatem, Festo vertebat Maro, ad ^n. zi. 617. 
in voce conservat®, versiculum coram po« 

situm laudanti, et exponenţi : " Nictare „ ..... T" ^î^^^î!!!!!/ tn «ins. 

*' et oculorum et ahorum membrornm m- 

«» su s«pe aliquid conari." Quibus non Ver. 840. Frigidior: Vind, Q. Ctar^W- 

potuisset doctiora dare, et veriora: vide gidior, Frigidior fUare} comBuH»**** 

nos fiuperius de hac ipsâ dictaone ampli- versuque.-^.- Vind A, sit; et'in hoce* 

antes, ad ver. 181. Bentleitoâ Catulfi dice versus integer tâo comporet: 

cmendatione quidcertius, autsagadssimo ^ ^. ... • .u.,^^, 

. j. . 5^ 1 ^ \.^ Otfare frigidior puteia «statei»/ humor. . 

viro dignms? carm. Ixvî. 5S. * b r 

Non prorsus male^ 6i notam întorc^gw* 
inpellens nictantibus acra pennis^. ^^^^ . ^ .^ j^j^ phraseos minw ^^ 

Lîbrî, imtantibus. Vodbus exquisids hoc tîanâ; nîsî singulare exemplum «d^« 

genus infensissima est librariorum natio. «nfr». v»^. 861.^CiBtemiD, ver» hiJJwce 

Miror tamen summum oriticum, com- effectfts caussa pendet, ut notum «»*» 

mittentem vocabula nisus et nitens, nihil diversa tantummodo externi tSânn ttf^ 

omnino ad ejus propositum ikcientia. V. "«• Servius insuper respicit hune iocm 

ed B. rixarii volentes haud dubie tamen Lucretîi ad Virg. geo. iv. 51. 

nixari, Ver. 841. JRaresat: P. R M. A. î- ^ 



LIBER SEXT'DS. s41 

Fit quoque fidgidior, quî în terrk est abditus» hppfior. 
845 Frigore quom preinitur.porro omnis terra, coitque, 

Et quasi concrescit; fit scilicet in cceundo. 

Exprimat in puteos, si quon gerit ipsa, calorem. 
Esse apud Hammonis fanum funs luce diumâ 

Frigidusy et cali^us noctumo tempore, fertur. 
850 Hune homines funtetn nimis admirantur, et acri 

S<de piutant subter terras'fervescere partim, 

Nox ubi t^rribili terraiQ caligine texit: 

Quod nimis a verâ est longe ratione remotum. 



Jretcifi o. rescH. Moş i4ein cod«x.h8» Ibid. apu4 Bttwmam$faMum fwMs- de 

bet d^mUii: quo docU omnis ooiigesşeniiit ad Quint. 

y«r. 843. «fekif vAeffleta: L e. quaâ C^urt, iv.. 7. 2. Poxop. MeL L 8. init. et 

defessa et confracta, calore sc^Jb exhaiista. Oyidiuto, met zv. 309. sic suavlter c$f 

Sk: ni'mîruin diserte scriptum est, atque nentem: 

temerltatifr minime condonand» fuerit ex ^14.1». 

. • . -wiw «**. medio tua, corniger Hammon ! 

arbiţrio demutare, m exeiqplaribua caş- tXnda die gellda «t ; ortuque, obituque, calaclt. 

^mm aţ? vetustissimis P. Vind. V. ed. _ , _.,. , , ^ ... ^^^ 

L ]gL A. =£. vujgp. aj/cto; m O. aed R ^^ ^^°* ^"* eleganter. Pun. 111. 669. 

Q», a. egketm pfodlvi valde pectato.— sm feno vîcfaa, novum et memorabfle, lympha, 

calore : P. vaptrre» Poito, Benlleius con. QaaBiuMoeote die, qmB defidente, tepescit ; 

jedt, defecJas me noo probante: redeas ii fi»«Q"c ^geţ» medium cum aol adscendit Oiyţctr 
1149. P""- 

Ver. 844. FU quoque t editorea» anda- Ita vennis postremus est scribendus. 
cissimi bipedum. Soc fit § contra Ubros Ver. 849. Frigidus.- n. Frigus. — et: 

«aÎTenos. ^(dgo, at; contra Ubros: qu» tox tamen 

Ver. 846. in: sic omnes scripti, et im- ^^ exprimeret r» ntrsus Solinî, cap. 
presa veteres. Eadem gens insdtissima, ***** *****^ "*" tractantîs; sed pessimi 
et plena impudenti», deturpavît verâcu- *** ciempli facinus sine caussâ membra^ 
lum rescribendo ut, ex arbiţrio, contra »» consentîentîbus adversari, 
morem Lucretii, et exquisitissimam di- Ver. 851. partim: i. e. tx fiufvt^ vel i» 
eendi formam: TÎde ver. 405. et indicem f^pw Tidssim: noctu sdlicet; quia reli- 
nostrum criticum de omissâ voculâ ut; qua omnia e contrario interdiu fervescant. 
nam penrulgatis immorari pudet pigetque. Vulgo, raptim: et sic A. sed renuentibus, 
''•<«ieundo: Vind. Q. quoeundo; ut mox, ut Tidetuir, vetustis universia exemplari- 
lor. 858, perquoqitere, bus. 

Ver. 847. gerit: i. e. ^tfu, t^th habetj Ver. 852. terram: sic Vind. O. Q. A. 

ut alibi siepe. Redi ver. 790. ^* <^™ jucundâ varietate: vulgo, terras, 

Ver. 848. Fsse: sicL. M. reliqui, Ests ^*^ terribUi caligine, sryytf^ *»#«4« 

quod non deterius: sed, quie dedi, probat Hom. II. E. 47. Conferas îv. 462. 
Bentl^tts. — Hammonis: sic P. O. A. n. Ver. 854. ntidum: î. nitidum,- b^ud 

^ plures forsan, si collatores rem retuli»' invenuste: vide ad iv. 212. — contractant.- 

?ant; vulgo, ^mmon>>. vulgo, conlreclans; vetustis libria renuen- 

Z3 



s. 



348 T. LUCRETII 

.Quippe» ubi sol, nudum contractans corpus aquai» 
855 Non quierit calidum superâ de reddere parte^ 
Quom superum lumen tanto fervore fruatur: 
Quî queat hic, subter tam crasso corpore terram» 
Percoquere humorem» et calido socîare vapore? 
Prsesertim, quom vix possit per ssepta domonim 
860 Insinuare suum radiis ardentibus aestum? 

Quae ratio est igîtur? Niminim, terra magis quod 
Rara tenet circum funtem, quam caetera tellus; 



fibus. — Caetenim; Heinsius de Mo^ co- Ver. 857. Quî queat hic subter: F. 

dice, ut putabat, Advers. î. 10. p. 404. Qui queat hune subter; ^TtR^hanc'yiaL 

ttaXiAnXudum, pro nudum; sed perperam, 9?. Qtiiique ădit mper; • V. ed. A. Qaiqite 

et tnuislatîooi soinmiiB elegantissîineenu- adhuc mper; O. Q. Qui queat hic super; 

nus convenienter. Qţiînimo membrana- £t. Q^^ queat hic supra, — terram.' E 

nun, earundemque ionge siirceris«ma- terra. 

mm, turba saltem audienda est. • Ver. 858. Fercoquere humorem : Vînd 

. Ibid. sol contractans : L e. tangens un- Perquo ceremnorem; Q. Perquoquere U" 

âkpje, et quaâ paljmns îgni; adeas quae ymorem; :S. Per que tet*a humorem; To- 

dedimus ad Sîlv. Crit iv. p. 227. et in eabulo ex margine se inferenţe: a. Fer- 

notis ad Soph. Trachin. 685. huc egregie ytto quere hUmorem,^-^^ca9ido sociare: Vind. 

fedentia. Hyginus, feb. mvî. elegan- a calidoso clare ;■ O, ctdid&saciarefpio 

tem tragici locutionem fideliter expri* satiare; quod Pîo Bentlefoque mifor fda- 

mena: " înde paullulum, quod in terram ebisse, cum sit lorige infi» ^recepta Jec- 

'* dedderat, ut id std adtigit, ardere coe- tionis elegantiam; V. ed. B. caOdo $d 

" pit" Cum bis insuper oontendas, quae dare; A. calido sedare; î. calidos efflăre. 

non parca mânu contulinras in notis ad Si quid mutandum ait, el^;anter leposue* 

iv. 409. loco Nemeşii luculenter illustrâta, rim ad sinceram andqu» dictionis indop 

de nat. bom. cap. vi. init huc admovendo^ lem: 

*l9rTm»x»i î« 9n^tVy ««riraf, ««'« r«y «^ «^ , 

ft , , er calido solare vapore; 

naăet 9r%f x^P*'^ t^uţauţ^ KAeAnTOT2AX î. e. vim propriam impertin. SimOem 

Tots îKToe ffatfAart^ Tfiv avrtXfi^ptv tivratv formulam supra videas ad ver. 816. FU- 

«r^; V6 ofartM* awt^thvau Ita scriben- nius, nat. hist. xxix. 58. *' Sic et jolalisi 

dum et disdnguendum: vulgo, Ma㻫rnf '* id est, sole com^tis, prosunt" At 

^cttf. Atque regîmen terţii casfts in verbo apposite in primîs Columella, iv. 27.^— 

Mct^etTTofuuu sedulo notandum, et enor " w® commodius insolata percoquun- 

etiam Pauwii Heyniique de hac re ad " i**^ — •" Glossarium vetustum: " iSb- 

Pind. Isth. iv. 20. " laţi, fiXta^a/ittâu* — vapore: sic Vind. 

Ver. 855. quierit superâ: n. querit ^« Q* A» ^' v^^lgo» vapori; V. ed. B. w»- 

supere, porem: i. e. vapore: unde tamen sic haud 

Ver. 856. Qaom superum lumen: A. male reposueris: 

Lumine cum superum. — lumen tanto: O. _^ ,. ._ . ,_- 

. I ■ ■ I ■ et cultdS aodare vapore: 
tanto lumen, — fervore: Vind. fenore; 

Q.fivore: ob virgulam sdllcet supra po. '• c. calidom vaporem. Lector judicet 

sitam, quâ litera r sâpius solet designaţi. Ver. 862. Rara tenet: P. R n. Tor>- 



LIBER SEXTUS. S49 

Mtiltaque sunt ignis prope semina corpus aquai. 

Hoc» ubi roriferis terram hox obruit umbris, 
865 Ex templo subtus fiîgescit terra, coitque; 

Hac ratione fit, ut» tamquam conpressa mânu sit. 

Exprimat in funtem, qiiffi semina quomque habet ignis^ 

Quae calidum fiudunt laticîs tactum» atque vaporem. 

înde, ubi sol radiis terram dimovit obortis, 
870 Et rarefecit, calido miscente vi^re; 

Rursus in antiquas redeunt primordia sedes 



va temeţi Ii. Para tenet; M. Partewi O. poetiB nllijl apertius desîderari debet Ia 

A, X. Pura tenet, — ^Locus non est acu. aequeiite, XI. frontem^ pro fmtem. 
mini ostentando per lusorias conjecturas: Ver. 868. laUcU: Beda i^d Putachi* 

stat contra loci latio, et oonunutatîo valde um, p. â375. aqua; quasi prior syllaba 

procUvis Uterarum miyusculanim P et i2; porrigi queat. Si vera aît haec scriptura, 

de quâ consulendus est Drakenborchius, maUxn rft^vXkmUtţ accipere, aqiitBi sed 

ad Ut. xxiii. 1. 6.--<:ircttm.* P. V. ed. B. omnino glossatori reddendam esse ezistt- 

cs^ttiM. — catera: A. extera, — Et vulgo mck^— «aportfm .' L Ck *^ non tantnniinodo 

ponunt hune post circum^ contra scriptos: " calidum tangenţi, sed re verâ calidum.'* 

negUgenter tamen Vind. collator retinuît Sic solet loqui Lucretius: editores ez ar- 

Ver. 864. Hoci i. e. hoc modo^ vd ob b**™> inferaerunt taporem^ et contm li- 

koci ati nusqoam non Lucretius: editores ^"^ veteres uniTerşos» et auctoritatem 

audacuU tamen non erubuere de suo re- Bed«, L c 

scribere, ut alibi, Hinc^^ubi: V. ed. B. Ver. 869. obortisf V. ed. B. A. ahoHh: 

tibii unde eleganter condnnare versum O. abortus^ 1. Xi. obortut; forsan vere: 

poteras ad hune modum: bine enim omnia quadrarent ad amussim 



bis Virgilianis, in JEn» zii 119« 
Oria dies 



Hoc tibi, rorifeHs vH nox foram (»bniit qmbris, 

Ex templo subtos frigeaclt terr»— : spvgebat lunune monO» 

sed vulgatis tamen omnino standum pută 

-•^Himbrit: P. B. O. X. A. undU; A. UU' Ibid. rtidiis terram dimovit. FortîcMri- 

dat. bus verbis usus est, et audacter poeticis: 

iWd. roriferis terram nox obruit «m- ^^ 1»*^" *^^^' vibratae solum penetra^ 

bris. Paullo aliter Virgilius, JEn. iv. ^^^ *^"e disjicerent Mantuanus vir, 

351. geo» ii. 515. 



quotiei» humentibus umbrit Agricola incorvo Urram 4imovii aratro* 



WiBJf operit tenas'-'-m, 

Solis calore terram Jindi notior est dicendi 

Ver. 865. tublus: Vind. V. ed. Q, O. locutio, ac pedestri orationi convenien- 

Af n. sonitusf 'S.fons intus: quibus va^ ţ^or. 

riationibusrarior forma ««**i«occasionem Ver. 870. miscente vapare: intransî- 

pepent. ^^^^ ^^ ^^ noster; fallitur tămen Ser- 

Ibid. tubtus. Quid si, superaf nam vius, similem dicticmis usum VirgîKo 

superfides teme Irigescit An subter imputans ad ^n. i. 440. nam pronomen 

umbras? Bsntleius, îbi est ex superiore versu repetendum- 

^era AisrrfA^^M» et aigutatia Sensu £t forte noster scripsits 



S50 T. LUCRETII 

Jgnis, et in temm eedit cakxr omnis aqaai': 
Frigidus ha&c ob rem fit funs ia hsce <fiiima« 
Praetereai fsoUs radiis jactatiir aquaî 

875 Huipor, et in lucem tremulo raresdt ab aestn: 

Propterea fit, ntei, qins semina qnoBicpie habet ignisi 
Dimiltatj quaai ssepe geium, quod continet in şe^ 
Mittit$ eţ exsolvit gheieni^ nodosque relaxat. 
Frigidus est etîam fiins, sapra qaem sita saepe 

8S0 Stuppa jaclt flammam, concepto protinus igni; 
Tedaque consimili ratione, adcensa per undas. 



csMogăjcentevapom Ver. 877. Dtmittat: P. Vînd. L. M. 

.. 1 ^1. .. j . .. O. Q, DemiUat: Titiosissinie, Kcet non 

1. e, *' «ole atherias arces peqeteniiin ,.« • . m. • i *. 

, ^ „ - , . f . . aliter scriptus compăreai ▼ersicmus in 

" ficanoente. Atque sic solet soaan ,^ ^ . ^«t^ - , - 

. ,. .j . . .^- . , , Pnscian. vi. p. 685. imo. — gelwn: 2. 

Terbum gluco: vide 6is u 475. ei lexica tu* 

. . " gdu; ob ranorem vocem. 

*^ Ver. 878. nodos: Vînd. novos; Q. »io- 

Ver.871.pwfiior(fi«;ie.igiii8»em»i«i, j^,. ^. ^„,. ^on mâlc: et VîigiKus 

ver. 867. gj^jjg viderî potest huc respeiisse» ad gea 

Var; 872. ferram.* O. terras.~'H:edit: j^ g|^ 

n. codit i V. ed. autem, et B. redit, fora 

ex glosaatore. Porro, duo Vereus, qui se- ^eu pluris calor iile vtas, et c«ca nlaxăt 

quuntur, abaant ab A. propter limiiism siu duwt magfa. et -r^mx adstrîngit hiantl.. 
finem agitat. 

Var. 870. Placat aeriptuia yenâa in V. I^tiua etîam et exquîsitius in hoc usi 

ed. vocabulum puto venass ut vulgatum u(h 

dos pro interpretamento non inepte po- 

FrigMu. h»c Ob rem «, fon. u, luce dton.». ^^ ^^b^. „^^ ^jj^ RorendDa ţm. 

Ver. 874. jactatur: sole acîUcet radio- ^tat; csteris tamen librîs consentientibus 

rum tda in aquam jaculatUei ut î. 148. notim equsdem obsistere. 

£t ita jactatur, ut cmnmotio partium hu* Ver. 879. supwt quem .- A. wpera qu»* 

midanim excitetur. Non alienus aderit Ibid. Achillis Tatii loco, ii 14. nibit 

Virgilius, gea ii. 249. de pinguis telluria novi opportunius : T» yw «^ TtuuiMH 

genere*. *n'y9ii S^uf »vnfewfc$9§9 i^u «"f* "^ 

/i»iy*iy AIIOeEN, i^iy«irri 01 «"«i r» vMf 

Ver. 875. /ucem.» A. /mci; quod im- ^uxf^^i wrn^ «îw <ri^ ;cianc mu «« ««f 

merito minus lepidis editoribus corapla- b^» rv u^sr^f xctrawZtf^urm^ vrt r» â«f 

cuit Vulgatis m /ucem nihil venustius wtt rv «rof^f f Xiţ^iro/, aA.X' ^vrt mi* " 

aut exquisitius: against day^light; i. e. «i *^^ âut *upât ^^rgiHai, Ita scriben- 

** ita prius jactatur quam lux fiat, ut ap- dus est scriptor lepidissimus. Vulgo, 

" propinquante luce jam rarescat" Ha- «Wi» legitur. Aorfl^ii*' t«r«f, i|«/iy* He- 

vercampus recte composuit in testatenit sychîus: î. e, foras^ in auraSt ut pofta 

▼er. 712. superius. Macrobius insuper, nosterdîdt 

Sat. vi. 4. receptam lectionem pra»tat Ver. 880. Sluppm: sîe Vînd. O. Q. A. 

Ver. 876. utiqtue: A. tUiqve^ Xl«Ta]gO| Shipag contra acnpfeMfettmt 



LIBEE SEXTUS. S»t 

G)nlucet, quoqnomqtie naiiing in^^ţiir tKtrîs: 

Nimirum, ^a-suntin aquâpermidta^vaparis 

Semina; de terrâqpie necesse est fimditus ipisâ 
885 Ignis coipora-per totum conrargjere funtcsB^' 

Et shnal exspiiiare foras^ esdrcqoe ih afdras; 

Non tam viva tam^i, calidus qriieait ut -fieri funs. 
Praeterea, disparsa foraa, erUn^re cogit 

Vis per aqumn snbiio; sursairique ea amtiHare:* 
890 Quod genus, indu mari e^ Ar^dio funs, duicis sk/m, « ' 

Qui scatit» et salsas circum se dimovet undas. 



ut aibitror.— ^/actY; Vind, jacets Q^lacit. Ver. 887. tam viva: Vină. tanta vfg 

^Jhmmam: eâitares, fammis, omnibus q, ^^ tntaţ A. a. iam inta; 3f. W44mMa, 

libris adversantibus; satis pro împerio.— Reponere est in prompta: 
t^meeptos A. emceptui, Aliquotics du- 

Mtb, an faic errar baud infrequei)» dirigi. Non<x;litfnlataznen-— ; 
neeaf babeat in vetdsdssnno scribendi 

more^ conceptos, pro conceptusi ad for- nec învenustc; sed recepta praeferam. 

3nam terminationis Grsc», Latinis anti- Ver. 889. conciliare: i e. in concilium 

^is conservat»: aii in compendioeft syl- venire.^ ooire: usu intransitivo, utpassît^ 

laba ut scriptorâ ; qimm ea non «gre noster adsolet. Editores auteni, audacf» 

jnignurepotueritmultotîes in o.— Porro, de plbmssîmî, ei librorum fidem libere con- 

lioc fonte consulas prasterea, ai libeat. culcantes, de suo intulerunt conciUari: 

quos Harduinus laudet ad Plin. nat hist quibus tamen Tideo Vindobonensîs edilii^ 

iL 108. Nec tamen IViscîani versufl, In toris supinitatem adsdpulari; nam nullus 

perieg. 390. non jucande lectorem Iau- dubitem, quin iile vir sic edtderit sine 

turn morabuntur: meâibranis suiş. Inipendio apposit» sunt 

^_^ , - ^ . . .„^^».^ . Llicretîo slosss veterfes: '» Conci/ta, «-w- 

Hflfcc regio fontem mirandse colldpit undK ; J* , . 

Qu«m merito veteres dfacenmt nomtoe Sacnim : " «ffw item aMolute. 

NamgeBdussuperatcanctanunfirlgiMaqoaram, Ver. 890. indu: O. in; Q. endos ut 

Acc«i«-quc face. d qui. prope duxerit undam, ^di solet: sed inău mihî videbatur Jiro- 

Ezstingttitflammas; r//?ci/sedrunu8easdem, , i*t^ 

AdmoveatdextrâcumexstInctamlainpadafontL W^ abease a reliquorum librofum lec- 

tione, inde; quae nescio an sît'prorsus 

Sic rescribendum puto: libri, recipits sed contemnenda. — etf Aradio. Posuî ek 

cnîm cum perturbata prorsus construc- ^ ^^. ^ ^^^ j^^^^ Voăîi ingenîd 

tione: et in verbîs recipio a^ue reficio et doctrin» ddietur, uo emendanti codi- 

eommutandis solet peccari, uti Draken- ^„^ corruptelas ex Sthibone, lîb. ivî. p. 

borehius edocnît ad Uv. î. 53. 5. 754, lectorlbiis adeundo. Non habuî, 

Vct. 882. inpdlitut awris, Vt Maro, ^„^ afferrem, melius; sed depravat» 

gea IV. 505. scripturae vestîgia vix satis exprimuntur 

— i»— Zefihjrii primum tnpeUmtibus nndas. Hinc fuit quod egomet est adjecerim, ne 

Ver. 886. Qu» furat in hoc venu, et ^^ 'ods corrupt» dement» pronu. pe- 

forat in ver. 888. iDleij«ent, deridefan- "«»«• .^- «• "• '^^ """ ^'""' *f 

tar in O. libntfi oculi. infr» mmiam *™«' T ^"^ «t Havercampus probe 

f„ m^ ««uectifc «dmonuBsent, aotis dedaran M^entiini» 



552 T. LUCRETII 

Et jnultis alHa praebet i^gionibus 8Bqaor ^ 

Utilitatem obportttnom sitientibus nauds^ 
Quod dulcds, inter aalsas, intervomit undas* 

895 Sic igitur per eum possunt erumpere funtem, 

£t scatere» illa foras in stuppam semina: quce quom 
Coaveniunt, aut in tedaî corpore adbaerent, 
Ardescunt facile ck temploj quod miilta^quoque in se 
Semina habent ignis stuppee» tedseque» tenentes. 

900 Nonne vides etiam, nocturna ad lumina limun. 



qpecialem quendam fonfcem hic nomîne Ibid. intervomit undas, VirgîUus, gea 

«se desîgnatum, . Statius, silv. ii 5, 56. H. 462. 

I I ■ ■ şedaquanmxfiirihuaxcet-^^. Mane salutantum toţi» vomi/ xdîbi» iwwifflii. 

Nec aKenus Vegetîus, de re mîlit îv. 42. Ver. 895. erumpere: neutre; unde spe^ 

♦* Elementum pekigî.i...suo qucque jp/ra- ciem habet codicum quonindam lecţia, 

« mme, motuque, vegetatur." Unde, aliis ^ omittenUum, ad ejusdem geo. iv. 368.. 
non obstantibua, «•• jţ^'rof stationem suam 

▼alidinme tueri poterat, et locum in Etcaput,undealtu«prl«ttm*rtrm^Enlpe»: 

exquisitîoribus elegantiis sibi vindîcare. nobismetipsis licet iile hiatus videatur in- 

Vind. A. "S. mttrit paraţi V. ed. L. M. jucundior, neque temere admittendus. 

mari tpamt; în quibus prima liter» lec- y^ g^ ^^, ^^^ membnmanjm 

tîonis nostr», marht arad, haud obscure ^^^ j^^^j ^^^ inscitissime dede- 

contînentur. Sed enim lampas acutiori- ^^^ ^ ^j^^o sdUcet, gm: quem fe- 

bus tradenda est dissimum errorem socordia hominis, qui 

Ibid. jiradio, Monet Preigerus, Vos^ Vind. edit curavît, pro solito reliquît in- 

sîum hoc debuisse lemmati codicis, ** De castigatum. 

« fonte ^rad,- în mare." Et ^radw est Yer. 897. in tedat cofpore. H^cfeâ- 

ut Asyy^rsn Homen, et paria m propriia y, ^ ^ impendio probabilis, Vossîî 

nommibus. Sape diximus. emendatio, P. in tadâ cum carpora; un- 

Ver. 892. prabet: P. pariter; sed e- j^ ^^^ ^^^^^ora essent; 
mendat, ez antiqua lectioiţe, preebet: 

Vind. V. ed. L. M. Q. A. X. preeter: un- " aut în tetUe quom corpore adh«ient. 

de locfus est ad hune modum fortassîs or- --.... , ,--... j ' 

jj^^, . Vind. videda corpora; M. A. tnde ad gott 

pora O. in tada'i corpora; Qi in corpo^ 

Etmtilt!8alfi8^40#«rre^iiibai8Bquor ra; X. inde corporibm ; H. i« teda cor: 

compareat m V. ed. B. L. non id com^ 

Et doctior usus Tocabuli prater adverbîa- pertum babui. Conferas ver. 881. ţ 

Uter ansam dedisse scribîs potuit corrum- Ver. 898. Ardescunt: A. Edescunt.-^ 

pendorum versuum. — regionibus: V. ed. quod: ita P. L. M. vulgo, yui'a; V. ed. 

reUgionis, 2. qua, 

Ver. 894. tftt/ceM, vel dulcis: L, M. Ver, 899. habent tenenies. Conâiml» 

dukit.^iniervomits Vind. X. intemovitf dicendi fbrmulas alibi in bis oommentârifl 

«t ors codicb S. adscrîbitur immiscuit. Ulustratas dedimus. Hinc in moQ idc^ 



j 



LIBER SEXTUS. »Si 

-Nuper ubi exstînctum admoveas, adceadier antCf : 

Quamtetîgitflammam; tedamque pari rationeî 
^idtaque praBtorea, prius ipso tacta vapore 
Einînus ardescunt, quam canminus inbuat îgnis. 
905 Hoc igitur fieri quoque ia illo fimte putandnm est. 

Qaod super est, agere. încipiâm quo fcedere fiat l 

NatursB, lapîs hîcc' ut femim ducere possit, 
Quem Magneta vocant patrio de nomîne Graiei, 
Magnetum quîa sît patriis in fiuibus ortus. 



nîhîl dubîtetn de ancerâ ^^gflîî scriptu- dum pereleganfer Clandîatius, <iuari cofa, 
râ ad ^n. ii. 517. Honor. 242. 

. ffivdm om^miP flfanulacrt tgnebant, Insn aaftguiiiel reglo sub pecttwre cordls 

protcgiC, wbutamjianmut avidam^ue nocend»^. 



Mulţi codîces, sedehant; sed illud longe ^^ ^^ inkmsiam^ «ade ooqjicift 
doctius. ac supra librariorum ingenia po- ^^^^ ambuHam, quod kffige. k»gew 



pueruU quidem, iUU Uteris imbutî, nes. \^^^^ «^^ ^ ii. 50I. «npm w. 

ciunt Lambinus admovit opportune j.^^ h^c Pnideotia», caOwm. t- laSk 

noştrum, î. 1068. , ^ ^^^^^^ lociun -miror hosisae editortm 

^An^xelquodAotoi/ perverse prima via! s nupomin: 

^descriptu^^irgmieg^cconfinn». r^'^V^r^ă^'"^' - 



tur. 



Sargens o^eano, îueifef imbmt. 



Ver. 900. lumina:. Q, luminef A. «- De face, ut i» x«/»*«5-r ope faas: Gr». 

mina.-^inum: sic disertissime scriptum qe locutioniş formula, alibi notata nobis. 

comparet in V. ed. B. L. M. a A. et vuit Ver. 906. fatder$ JVolime. . VirgiUus, 

stuppeum funiculum^ qui *n clei testa geo. i. 60. 

ponebatur, ut humorem imbiberet, et has legea, «temaqne/«i»a,c«tli 

praeberet lucem: P. O. lychnums quod n^otakJVWifralociB— ^ - ' 

»»> caussa plMuit editoribu» cona» me- ^ ^ . 

BfliM. ac plur» Ubn», quum gloMrtereiB ver. w^ wyw ^ ' . 

«^: Vini 5. /»m«..- a. limum. Bo- IMi /«rum ducere. EleganUus 1», 

niit. et Aid. etiam Imum. lUud {yeAntim q<"">t>" G'"»»'. "V» •<»«>*"'•'• »'- 

huctmmUam putem exy. 296. Agitur « rum arf « ducere: ut H<m.€«» scU. 

«.tem de ,ft.M,d et ted« per totum Ic cet. Od. n. 294 et Suid» » H^Xu.. 

)u6»9 de hoc lapide, tiawttţttin rov ^mpâ»' 

^'^.^ ^ , . n.v«,:«« quamvis ibidem Ksîdes et Euripides in 

Ibid nocturna ad lumma. Cămine 4^^^ ^^ ^^^^^^ ^^ ^^^^^ 

maenifico aane Mantuanus, JEru tu. Io. 

^^* v^iAj»*»» et iXxfi. 

tectisqoe superbfa y^y^ 9O8. Quem.- ^. (Juam. Mo» 

Urlt odoratam nocturna In /tiiRi*M cedrum. vind. 'S Ut 

Codex unu», ad, pro iVi ; sed ibi male. Ibid. patriis Jinibus, Mantuaaus, ^m 

Ver. 901, admoveas: a. admoneas. i. 62a 

Ver. 904* inbuat ignis. Qttepwdino. . finibnsexjpaisam pairi 



8M T. LUCRETII 

910 Htmc homines lapidem ihirantor, qaippe.catenafti 
Sfl^ ex aimellis reddit pendentibus ex se: 
Quinque et enim licet interdunu, pluresqiţe, videre^ 
Ordine demîsso, levibns jactaripr anris, 
Unos ubi ex imo dependet, saţ)ter adhaerens^ 

915 Exalioqtie alins lapidiş viin, yinckque, noscit: 
Usque adcio permanahter vis pervatet'ej'us. 

Hoc gehus in rebus firmandom est imţltâ prins, <J[uam 
Ipsius rei radonem reddere possis; 
Et nimium longis ambagibus Jadeundum: 

920 Quo magis adtentas aureis, animumquei reposcQ. 



Ver. 910. catenam ex anndlit, Videfeur rigr$ t.haarieirs un^e crodUbîle fit Lii* 

Lucretius verba Platonis in lone, noii cretiiim scripsisse, lactarier: videas ir. 

lC»i^ • prindpio, qtcctttBfle: 9um Zt }in«ti 989. v. 1067. quainyis profecto j et l mnl- 

^r, n n fUM, A$ wtfr.tp rjf Aj^^, h Evfnrt^ totî^ commutentur.— «um .* P.V. ed. E 

Sbf /MV M»yvnri9 mnfut^nj m h. ir«XX«» hamisg et Qescio an non exquisitius a 

'UftucXut», Km ymf avrti A Aj^«f « ftâvtp vis hoc nomîne sît insignita. Sane 

mitnfr rug hturvXmt wyu rut ^ihf^t» «JLX# amisy omisso spirîtu, facile migiaret m 

mm itamfug urjântu rm htMrpkms^ wfvf auria: pluribus tamen libris obtemperan 

imm^m r&vr» ntr» imut, i irif 4 >di4t, • V malui» Sil! ţtr abire aliquoties ia ta, td 

X9S ayu9 ia»Tv?ii9r iurt sw«rs iffufi§4§ m; et m haud raro in ru, te docefait Dza- 

fUMfts 9rmfv st^nfMf Ittxru^uâtf sS MkknXm kenborchius, in indice Liviano. De aar( 

ff^urm* fTdWf îl mv^tt i| ixfivnf ms Xtfiu pro vi emanante^ diximus superius» tâ 

m ZuMifiut avfipTfiTeu. Lambînus. Hcec v^^. ^20. et alibL Jaciarier itaque vale- 

respexit Isidorus, origg. xvi. 4. " Nam bit, percuti, contîngî, affici; nisioimin- 

** Magnes lapis adeo apprehendit feirum, terprete accipere malis ro auris in vulgari 

*' ut catenam fiudat anuhrum." sensu pro vetUis: nam nobismetipsis Lu* 

Ver. 911. annellis: P. 0« n. anellisi cretius alteniin sensum videtur in a&iino 

et alii fortaase scripti, ut noştri certe jias- habtiisse. Nemesîus, de nat hom. ^ % 

8Îm; sic etîam ludorus, origg. xix. 52. ^ Ozon. haud intempestivus superve- 

aapiuscule, et glossa veteres, anellus et &iet: — xat fitti /mhv %ţ* Uot ninţni vn'* 

knultiS; rectius, ut puto: sed vnlgatum *«it*f {rwf Kefynirt* kt^at)^ aX^ tuu m\kn 

tamen nos retinuimus. 1/ akXtt zart^M, rtf fAtret^ntu rut iX*" 

Ver. 912. Quinque et enim: Vind. A. ^«"«f «'«'' «"w ATNAMEXIX i«i«^f— . 

T. QttJ ne^ue enim; O. Qwmyite en/iw; ■ Ver. 914. «c uwo.- V. ed. B. como.-^ 

Q. Qtf> neque et eumg n. Quin quogue subter: Vind. M. X. n. ««/)«•,• fortasse, 

enint. — plureis, vel plurit: P. O. n. tuia 6 prius, quod adflolet, in p niignive- 

plures; et sic fere scripti : nec dubito ^^ ^ deinde ex supter, uti scriptum est 

quiQ recte; uti tandem scribere placuit ^^ O. provenit super, Vetus onomasti- 

Ver. 913. demisso: i. e. se demittente; coi^ babet eâdem de caussâ Supter, Sujh 

«leganter. Sic autem scriptum est in P. ti^s, Suptus; ob similem Uteranun ha- 

Vînd. O. oi A. X. n. vulgo, demissas; nimce sonam.^adfuBrens: V, ed, R ai 

sed vereor ut sit cum vetustis exemplari, hartass Q. aderent. 

bus— fewftua.- Viad. 35. knihus,^acta^ Ver. 915. aliot Vind. V. sd. I*. iJ- <>• 



LIBER SEXTUS. Sfifl 

Prit^dpipf omiubiis a rebas» quasqaom^ue videmus, 
Perpetuo fluere, ac.mitti spai^que» jiecesşe est 
Corpora, quas feriant oculos, visumque lacessant; 
Perpetuoque fluunt certis ab rebus odores: 

925 Frîgas ut a Quviis» calor a sole» aestus ab undis 
JEqaoTiSf exesor xnoerorum litora propter: 
Nec variei cessant sonitus manare per ăuras. 
Denique, in os salsi venit humor saepe sapons, 
Quom mare vorsainur propter; dilutoque contra 

930 Quom tuimur misceri ab^nibia, tai^t amaror. 
Usque adeo omnibns âb rebps res qţiaeque fluehter 



Qfio,-^'-Iapidii vmt Vînd. tapidimm.'^ qUatguomqueT P. qttmcuH^uei'^lSA cum 

vinch: Vînd. cMiuta; Q^ oinctia.— Vooes ^oe loeo committas br» Sl7— S29. imd* 

înm tnnoia absimt a A. bice versus repetimtiir. 

"VtBT. 916. permanăfUer tfis: P. per- Vjer. 922. ţjtUH tpargique: P. miUifa' 

mtmani etţ «ed receptam ledionem idem <«ivv; Vind. mUi tparaques V. ed. micit 

memorat in nofeb: Vlnd. pernunuUer visj parciquei Q. mUit panterquef Q. miU 

Q. permdtur fdi^i^-^perwktt P. pravaUts *B^cig^ei fit. mittipatiquei :«. mUispar^ 

legendttmdidtjwrtiote/; ut in cique. Nempe,<8emelaftationeab8tractg, 

. 1058. Male; mn â fortaase non M*. « /hm»» Tocabulo nîhiU mox ftctom e^ 

cest poet» locutiones siÂinde variare. aliqua saltem tox iwrci. 

OeMram, permananter ptsperonntbaatâr Ver. 923. qua: Vind. O. Q. ojţimr. a* 

ia A. etlotoB Temu sic compiaret examtiis ntnit. 

î» 3B. Ver. 925. afiuviU: P. eflumit; deeit 

Usque adeo ^emwiwf Mim x«n^ va^/ e/ w.' P^^âpo»*» Vind. Q. X. unde forte rescrl- 

bendum: 
Ver. 91& m*.' P. O. A. X. n. ut nos 

edimiu; atque haud dobie omnes sciipti: '^"» "''' *°'^» «»*•' » «^^^ — ' 

vo^» ''^ de quo genere oonstnicdonb diqrotavîmiis 

Ver» 919. nimiwHi longh ambag^us: ad iv. 96. et in notîs ad Bîon. idyU. i. 81. 

jL e. valde longfs, nve kn^oribus. Vîiw Uti quoque saepe abiit în ut Lucredi Iţ- 

gifitis, Mik, i 541. brariia. X. babet et post sole, — Mox Â. 

eaeosor» 

Ver. 926. exesor mcerorum: redi iv. 
221. Ab hac autem veteri forma vodă 



Ambaget 



Ver. 920. rep^scoy ttTM^af ut simplex venit pomafrium. £t conferas etiamVii^. 

posco; nisi vis o^tenlum antntum in longO' gea !▼. 419. 

rtim am^ogum remunerationeni dări. Nec Ver. 927. auras: edîtores de suo per 

male fortasse judicat Burmannu8,in noUs summum facinus, aureis; inscitissime, et 

ad Virg. JGn. îi. 159. inesse huic yerbo per Yanissimampruriginemnovandi: con- 

sic pofiito vim vehementer poscendiy ac^re- fer enim Vii^f. Mu, xii. 617— 62a versus 

9^*^***^* summopere tempestivos. 

Ven 921. a : sic librl Forte, o&.— Ver. 928. m os: O. A. X. mox. 



S56 T. LUC REŢII ^ 

Fertur, et in cunetas dimitdtar undique paiteis* 
Nec mora, nec Tequies, inter datur ulla fluandi; 
Perpetuo qaoniam s^itîmus, et onrnia semp^ 
935 Cernere» odorari, licet, et sentire sonarew 

Nune omnes rqjetam quam raro oorpore sint re» 
Conmemorare, quod in primo quoque carmine diaret. 
Quippe et enim, quamquam multas hoc pertinet ad res 
Noscere, cum primis hanc ad rem prodnus ipsam, 
940 Quâ de diaeerere adgredior, firmare necesse est; 
Nihil esse in prompta, nisi corpus mixtom in inani. 

Principio, fit, ut in apeloncis saxa supema 



' Vov 990. Hic VR8IB cum Mqaeal», in Ver. 941. coltpuf mUtium in humi. II* 

iibris omnibus pneter P. ooQoeantiir poit Iod tn ex conjectura inlerposui, quum 

Ter. 935.— 4fnaror/ Vind. amara, vulgo scribant, nwoium corpus mani; uti 

Ver. 901. ab: n. a.^Jluenter: Vînd. comparet tn P. O. A. sed haud dubîe 

XX O. JUientur. Et haec omnia, qu« contra libroa optionoB et Tetostiasimoa; 

pereuni fluendo, corpora MaximusTyriua» »«»» V. ed. L. M. Q* X. n. dant corpus 

ym» 10. bene şocant 'PEOT:SA2^ ^T- mixtum inani j, Vind. corpus itijectum /»- 

•XEIS. ^m* Regimen vero mixtum th iterum 

Ver. 935. sonore: edîtores nequîftnmi, ™«» ^«"i' «* ^«^ ^^^* •»"«"' «» ««««î 

contre libros vcteres univeraos, son^rem. fi»tibu8: et in Uteras fadie eUdi potukse 

Ver. 937. daret: Vind. L. M. dare: '^*" «™^ *»«*»• «« •*««« '•» »™» 

Q. X. clare; non absurde, si repetas corn- »<*«* perBpîcH; ne dieam, doettorem ooih. 

fnemoraui a prascedentibus: A. tUxii quod ««nictîonem forte scribanim nationi acru» 

L^raru commentum est, ▼itiosum dart P"l>™ injedsae, et vulgariorlbus deoes- 

corrigends. âaae, 

Ibid. primo carmine: a ver, 266. ad Ver. 943. Sudent: n. Suadeni; puncto 

ver. 401. tamen ejusdem scriba mânu sub a posHo. 

Ibid. chreL Vocem adhibuit Ennius ^^^ ^""^^ ^"""^ «««• E*^ «"»- 

l>lu8seme],etam; vide Nonium. ii 127. «•»*î'» în hac i« venatur ad L350. et 

et leiica vulgaria, cum vetustis glossis. ««^n» «▼.««• Specioselocutusestdaii. 

Juvencus, hist evang. iL 782. iqpponetur: ^^"* ^ ^ybri fluvio, in Prob. et Olylk 

oons. 221. ' 

, Nam mulţi veteresiiuti, aanctiqae prophetSB, 

(iu«vobi«ciiir«i/,oranuit cernere dona. taunna levantur 

Comtia, temporibus raucoi sudantia rrvor, 

Ita prior venus erat distinsuendus. Ci- ^ ^ -j ^ . . . * 

> A ^ • ^^ Lucanus autem videtur ipsisnmum Lu» 

cero quoque m Arateis, ver. 72. ... . . V «. 

^ cretu locum in aniino nabuisse, ad Phai& 

— — AiXrairM dicere Graiei iv. 301. 



Quod soKtei, simlli quia forma litera clarei, 

j^ttra neqne exiguo stUUmt svdantia rort. 

Ver,93B,adres: VindLQ.ardes, Motj .,, „ .,. 

««*^^,i.- *. j j- — -A ^ j Addam Manuium, m. 638. 

pro tfe dtsserere, S. d««/i mm 9V«; et XI. de 

diuere. )lec tolerant medial hyemeBArdMlt«/«x«: 



LIBER SEXTUS. 3ST 

Sudent hmnore, et guttiA manantibm sâUend 
Mânat item nobis e toto corpore sudor; 

945 Crescit barba^ pUeique per omoia membra, per artas: 
Diditur in venas dbus omneis^ auget, aUtque^ ^^ 
Corporis extremas quoque parteis, unguiciiloBqae; 
Frigtts item transire per ass, calidumque v^x>rem^ 
Sentimus; sentimus it^n tranfiire per amTum» 

950 Atque per argentum» quom pocula piei» tenemisb . 
Denique, per disseeptadomorum saxea vooes 
Fervolitant, permanat odos, frigusque, vaposque 
Ignis: qm ferri quoque TÎm penetrare suevit 



alque Silium Italicam, Pun. vii 191. ac âgnis aapeim. Novsre tamen temeKf 

noluimusw 



et quercu, in cratera cavatâ. 



Duld» odoratfa humor iudavU ab uvfa. ' ^er. 951. dissapta: redeas ad i 998. 

Ver. 952. I^crvolitani: Nonius Mar- 

VirgUiu» etîam voce» excepit, ad gao. k odlus, viii. 27. Pervolitam: et idem ibid. 

M**^ odo< et vapos^ quamvis odor ^ wporin 

Undecav«tepido/iiitf«<*ttiiwrflaainaB. unîveraâa Lucretii exemplaribus, omn« 

genus, vetustis conspidantur : videas Quin* 

Ibid. vMmantibiu stiUent. AliM ani. tiL iostt orat. i. 4. p. 43. ed* Bunn. et 

madversum est nobis» Lucretianas aiires Pnsciaa. lib, i. p^ 557. 

diiitatem hanimce numeronim doo per- yer. 955. fui: a, pUn.-^itChU: P. 

honruisse, Per&dlia eoim fuisset dictio- ^,1^^ , 

num transpositio. 

__^,,_-^ ., Ver.954. Versîcutum, mejudîce, meiJ- 

Ver. 944b Mânat e toto corpwe judor'. «. ^ ''j., .*. 

_ .. - . „ « ois vacuum, etsensuperquamdilucido, vin 

Plwpositionem deposuit Mantuanus, Mn* , ^^ • ^^ • • • j> 

... ^ *^ docH conjectuns suis misere divexavere. 

Ad explicandam jpoikm mentem mhil poa- 

Tvm geMm toto nuinabat corpore sudor. tuk) concedendum, nisi ut summa para 

^ loricae ooUiim peitiogeret, eoque moto 

Ver. 946. i)«fcft,r.- LmdIwius et du. «^ ^ .„u» cierentur. Jam vero, «s 

l>iditusi contn bteoi: aodMter. et in. g,,^ hufelorum ingeiiio.it nogia, .d 

^P^ varietatem lectionis recensendam devunia- 

Ver. 947. unguiculosque: P. iiii|rv»ctt- mug; memores, sîmplicissimam scriptu- 

^asqueî vere forsan. Onomasticon vetus: nm p«asim Lucretio convenire. Venigue: 

«* Unguicula^ ewx*»*'''* et vicîasim in sic, ni fallor, omnia prisca exemplaria; 

Chrasds; ut ut vulgares lexicographi dic- editores, Undique^-^ircumi l e. cîrcn- 

tionem non agnoscant lum, vel drcuitum, colii; vide Noniunr, 

Ver. 949. A. Sentimur.^lEt confer î. i. 74. v. 38. et Davisii notam ad Cic de 

^95. nat deor. iî. 18. Veteres glosse: " C^ 

' Ver. 950. piena: Vind. V. ed. B. A. X. ** culua, drcut, mv»x«s" Eandem vocem 

A. eţ, var. lectt. edit Junt planai vere, qiiidam libri agnoacunt ad Virgîlii geot 

ut exputem: nam minus hoc senserîs po- iii. 166. quam Lucretii auctoritate aîp 

cuU tenens tnaqualia, exstantibus figoris communitam libenter equidem receperim: 



SS8. . T, LUCRETII 

Denique, qiia curcui!Xi colH lorica coercet 
955 Morbida visque simuly-quom eiUrinsecus insinuaiur: 
.£t tempestatem, tenrâ ccBloque cobrtam» 
.Jn ooeliim terramque reinote jure fiioessimt: 
Quan^oquidefn-nihil est, nisi laro corpore nexum. 
Hucadoedit, utei non omnia, qiiie jaciuntur 
960 Corpora qoomque ab rebus, eodem praedita sensu 
Atque eodem pacto rebus sint omnibus apta. 

Ac primum ]«3cm tonii 4e Tlmiiie âreu Morbida vb ftufcwqm extrlnaec» ifldnntor. 

Cervid wbnectc . 

--.-.. . Ver. 956. Fidem ooâicum devenend, 

Vind. Daoet, certum: per errorem vel so- _^ «i,-! * j:^«1w» 

hte mutauonicmtfeddcmlum. vd «. ^^^^^ ^^ conatftuisse, ionumerii 

atanu şcnb«^a«... Vmd. co/i; U M. doctonun di^tionibus exeratum. «ei 

O. Q. A. ^i; n. con,;-cogrce*.. P. co- commentitii» prorsus, futiUbiuique; qoa- 

A-«irt. Sed emm, ut Enmus ubU d^fpe. ^^ kpnnnendanim t«diiiin deron» 

u«dixit,quodobeat«theronmia,8iLu- „^uio milo possumus. Nec piofectoco. 

^u» dioere lartcafn c<dt veUet, (de quo ^^^ .^^ ^^^ ^^ ^^p,^ 

Turnebum jam video eţSalmasiuin.cogi. rfum «laque deque habentes sanctiriiiaa 

ÎT'^T'' ^""^ ""^"^'^'°**^**'"'' ««ctori^». Nii,iirmn,pr5^uUur«w 
ita quodammodo consUtui locus omnino :. t ^^' *^''"7 . 

^ jj.^ w«*»««w gunjentum suum Lucretius, ct wterum 

proponit ezemplum minuiUaimaruin cor* 
->— «qulferriqaoqaeviinpeiietnuvniSvlt! porum, eft tenuitate, quam nequit aao 
J>eiiique» quâ circum catU lorica coSrcet» oooloruin usurpare: quod prius atdgent 

^Ortldavissimul md. extrinseci» îiuiiiuaturw. ^^^ .^ .^ 375^-499. qui veiwis compa- 

fied fadliom sunt vulgata, et miiiorem "n^iaunt Hoc igitur poetavultdicatr: 

nm lectiombus acriptb infeţunt " PhUoaophi merito temittunt in ianm 

*tu:j -^ n- 1 • *T . " coBţumflue eam tempestatem, qi» « 

Jbid. circum coOi /ortca. Nav|it operam ,, ^JTZi^^»^ «rf^^^T^IT^'M a 

*r« •!•• 1 . «, . ^^^ terra cceloque pnmum est exona: i>-a 

^ Jure dicuQt tempestatum caeca corpon 

sed Buten avenum ciupide fixit, rursus in immensitate spatii recepta oondi, 



Zoricam galeamque inter ; quă coUa sedentb atque evanesoeiv. Haw aulem planÎBBm» 

Lucent, et I«vo dependet parma lacerto. videiUur, «t su»t Imtid dubie iod «opo 

y^. 955. Morbida jdsgue sim»!: l «. °^^* cousentanea. Jam vero disBmiţ 

permafuu, ver. 95?..T«l penOrare stOvU. "^^ '^^^'"/f"/T°!?":fT 
yer. 955. vei permananUr wkt, ver. 916. V^^' '** Vmd. V. ed. M. 0. 04. 
quopîam verţ» ex pmocvientibus r«petitp: ^' '''^* tempeOatesi ut P. ?. exhibsnb 
îiam moriiwrum c^tagîum jam ponit ia ^ ^^pet^aU in.-^oortam: sic O. A. p. 
şlîud speţîfiieii partîcuUvum subtUissima. '^'«^» ^'^^' "' ^- ^- -^^«^ "^^^ 
W, et maxime peuetiBbilîuai tffluvio- ** ^ '''''^» °^ falUmur, sive coorto». 
mm: oommittas infra ver. 1091— UOl. Ver. 957. remote: sic Vind. O. O^- 
Xemerarii editores nibU ^lon aiU lioere ^îqoi,remoU9i ted'm hac re yp^W*^ 
existijnavfiruot, qui versum ita diffingere ^^ ventas.^ure: Vind. V. .ed. in re: *• 
ad Jibitum, vetustis libris renuentibus, *"^'*''* ^^^ ediţares belluU hune?»- 
hAud erubuerint: ««» recoxerunt^ 



LIBER SEXTUS. ss9 

Principîo» tei79x& «d eKjOoquil, et&cif; are; 
At gladem dissoWit» et altis vnontibu^ akas 
Exstructas niogiies iradiis tabeso^re coffti 
965 Demqpe» oera liqu^fit ia gus posta viqp<»e# 
Ignis itera fiquidiim fiuât a^» amruinqiie readvit; 
At cotia et cam^n trabiitf et ecmducit in uamik 
Humor aqua» pcxrro fianum ooQMJiimt ab igoi; 
At coria et caxnein meS&^ durata oalole. 



S ctUo MRoTr f «rrâqae npaOi facemuit: •.i...-_.i.»i_ httOutcen flav» 

Igoe levi cfnr, matatlnaBve pnutue 

omnibas audacîanme 0(nitiiii)a1i% et insa- Sole tepente, solent— ^ 

naram coiyectiinium maMtudine discm. y^ ^^ ^^. ^ ^j^ L. a X. 

A. resiniotius a tacdo senni lipnunonim: 

Ver. 95S. nisi: Vind. L. Q^ non; ut y^^^^^ exemplaria, liipiţtcit^us: P. 

Tiilgoi Itt. fleqlMDtt, tton dşesk Vind, Q. ^,., . ^^ probante : nec nou fevet V. ed. 

V«. 9ffl. .<%H0.- A. J)^ «M^>9¥«— coiruptela, ni«.-iHi#a.- V.ed.|Kw/la. 

lâU; X.fitit. IJjIj^ ^j.^^ ^^^^ jj^^ ^^ ^ 

Ver. 962. «of/ Vind. V. ed* Q. S. gua» iqq. 

An calort-'^-evGoqvitf Q^ esquoftut* £t • 

ftortasse petfcatum prins ex nmilibiia bis Tura /î^k^Smii— ; 
soida ortusB est; cujus sane explicând! 



• coqgeBtaqoeJIffnmâ 



«ftcUior est raţia quan Wdeat «tia», «pîst «t Pont i, a 

^, ^^ ^ .- tt:«ji:,« ^^^^ 57. uMcqdices «militar LiiCTetlaiiîaiator 

M -. /tţM^fvitr et itgueicunt fluctuant. 

Ver. 966. facit as: P. O. A, facile as; 
-»— — ^ terram nuilto antfcmemeoto non mak: V. ed. faviUet; XI. facere a». 
Sxcoquere-^, Ver. 967. ^z O. A. .^C/ Ut moz« ver» 

969. 
Ibid./H^m.- ''''''^''f'^^2^'^ Ver. 968. Hune «t sequflntdm mm» 

f»^^»nua, librarius membranarum n. praetennisilţ 
- VsK. 9654 olcoa/ editons» libns ren»* jnîtiojHmili Jt coria et camem deceptus: 
«HibB^ ţtK infwit îwi ias m tep nfwî tat w n , sed in inUi pagina posten deacripât 
PtoiMa bso t ff iffiHi'fT ifJimiBfa ad^ 



Ibid. ab igni: i. e. postignem^ ««r« 

auridizîiButetalibietadfiioniai4^1.X ^^^, postquam ignis utique calefecerit, 

8. ^ptQ tareCaraa» ţtnnnlam nos ez. profil illuştravimUis 

Vor. 964. SvitfUeiăSf Vînd. V. ed. R în^Silv. Crit iv. pp. 209. 210. et prior 

Mantinctag. De similf eonlusîone rti el MarUandus, in ivitiş^Ojetis,' Jupiter! -et 

m, contidas Brakenborcbrom, ad lir. i. ingeniosis, ad Stat. siW. i. 2. 147. In ip* 

19l 4. W. 21. 5. et aKbi. P. O. A. JBas^ sam rem vero conscdas Homeri versiis 

âtrudasque.'^^inguet: P. Vind. V. ed. L» egregios, Od. I. 991*— 394. quem Sopho* 

C^X. «i«M»«eta. aediniaairâ,Toca- des et alii sunt secutL 
bulo priore extrito: A. nnbes, Alii codice^ Ver. 969. At coria: V. ed. JEt coria, 
ţn prsbef^t ninguet» Ver. 970. oleaster: L. celasier.'-'-eoju^ 

Ibid. ningues rqdiis ţabescen-^oârt^ voii V. ed. comnot/ «ete, mn etj«9>4>b 

liquejit. Sie Ovidius, met iii. 4Ş9. ductus similes, commiitiSi 

VoL. III. A a 



860 T. LUCRETII 

^70 Barbigeraâ oleaster 6o jtovat tiscpie capdiasf 

Ecâuat ambrosiâ qurisî vero, et B^cftase, tkieliifi: 
Quâ nihil eist botnhii qilbd amaritis frundeat estu. 
Denique, amaraeiiium.fir^tat sus, et timet omne 
Unguentum; nam setigeris subus ttdfe v^tiemun est, 

975 Quod nos înterdilm talnquatti TebPeare vidtetur. 
At contra nobis coentiin tet^râna quam sit 
Spurcities, eadem suibuâ haec inunda ^ideUir, 
Insatiabiliter totd ut volvantur ibeidem. 



Ver. 971. Eefluat: Q, Epiuat; sed edî- EdW habent, di^M^ e» tmxfte. Demque» 

tores impudentissiim. JDîJltta^ Kbris uni- Terentiam» Miwmis 4Mbit, p. 2457. 

verds tedaroahtîlrtis.— amftro^îa.- P. O. j,am vatem eundem est, Attico f Aym» fâicftw», 

omArO<UE9R ; y . âL B.' A. 7. XI.' amiwffiba. ^f^al leporexotMequutna» et metro, 

--et necmtii tmUut: Vitid. e* nectorehVi- .^^ ^^^ ,^^ .^ ^ ^,,,^^ ,^ ^^. 

ftM; V. ed. e* nectar etnituss O. A. et ^ jictionum utiwia ia «te»tor con- 

neclar rt w*i»; X. e lurctore hilw. J^^^^ j^^ nimirum, ut aâMl«t P. 

Ilud. 9UBii tKTo.- qusmadmodum Plau- j^, j^„^ juWe contra scr^tos: placoit 

tua aa» locMtus in Amphit pnil. 89. tameB.aditonbua. iU ^mi sed h?wî Jl^ctia 

Psaod ii. 2. 4a înacitum scribam sapit-r<«iiariu*.- Vind. 

Mă, ambrosiâ Hn/ectaretinctUBi Haud tvArtuf; V.^d. Q^mar^W; L. M..tii4if* 

vulgari «it «Icgantiâ lacalîa* «'Sidoiiîua t»>; quae non invîcen^ ^discr^iaiţt, ţee 



Apellînaris similiter, cann. iz. ^1* yulgatis, nisî în omîsso a: O. in nu^a; 

X. magi*.- hoc vocabulum cum sequenta 
W^^S^^S^i.. *estA.Srcten^potemn,sedcaa«» 

: nimium audaa fonitan: 



IMJiagimnt-wi ift •adilia. ineptîttiBaai utî ^^ J^JJ^ ^^ i^Q^iai quod i« arvhfediut exsta. 
jirofacto paww ia iDfr vocibua Ubaani pec- 

mm^ . Wiw, «d xi.> «4;. caalâgalionia -^»A?«Î v^d:/i*iW««fc vVv«d.-Q.jf8r««fe 

ac; unde Vosaius Tescnbt^battfrondekae: 



•r 



' arida nortfte ft ^^ ^"^i^^Lato «iftri-sîftHOltiOT.S. i^OiqiâUwwa.^^ 

. ÎWybti.iim«u.|St<wr4?^k».«i. aed.ca«â4«HaaiHiitiwl?oiie,,«MlulUai^ 

, . «iiiiiil^««padifliidA. ' iSf<» .WFP 4it «omaito.* 

Vulgo, tacit». Ovidiua, ax Pont iv. 10, naque an^m equidem in liac - m gnm^ 

31. Wiiţlf»ţl|owW«w»war|tuwyeaa.Di^^ 

Hefcagrlinlrondes,hdcn*nilai«./«a;«Ma... ,iep|c«. .Edi^»raa^al|^.«ai^p«pe.- 
2tlt fuidam oodd. teeta,. Sic aateln alii aailpt, M ^^iticNoem^ pi isţl^ibawe vefw 
nolrî .Iqcuti sunt Et.^eiao .an opane muiK ....... 

piftâim «it arasndatioiiem pexiditaii i^ ^^ rfMr «* hteiM^iu»»' Aatf 4«aa amaitai 

canneB fiiti]e.AntboL LafcrBm». t. 167. . -aitkt,,' 

^' ^oblsmetipsia tatn Hllaa abiM«fioiws a 

M nint aflectw* hăBc^okeuh, Hneta veftâiti; VetustÎBâînionitti codd. aânjjifiui OOD per- 

Coi||ugkK|De Veant» scnqjier aauMVi noccais. niittixâus. ^ 



LIBER SEXTUS. «61 

Hocc' etiam siqper est^âpşâ quamilicere de »o 
980 Aăgrediorf qaod dJcundnm prins easeiâdetai:. t 
Midta foranuM qu^mvanis $i|»t«reddita rebuSf 
Dissimili interne milurâ prsedita debeat 
Esse» et habeoBe şnam nitorapi qi^aagiie, viasqye, 
Quippe et emm yariei «enaw aiwia^tibiifl insmit» 
985 Quorom qinflqiie «nam propţie. re^ 

Nam poBeKrare alio soniti», . alioque si^rem 
Ceniimus e flttcîsy alio ludoxis .<)do|!e8« , . 



Vcr. 978. a«idnicifiiifiii.* Vjad A» «o^ Ufiones nugtlOfias et îadMtaaljlnbiiii in 

ncmum; V. ed. martdcm; C^|iwira«iAiiiK/ Giâipiam nihil «lORor. , 

A. X maritimum. Et hot Tersus aUter ^er. 978. fofn; P. fHli^et ¥.««.«»<. 

posâs mterpungere, hoc modo sdlicet: f^rontar^Moz !P. gw, pio ^mm* 

Deni^oe, wnarachwm loi^tac a»» «t'timet; ytr.9BS. proprie pereipit: Y^eâ^prope 

prescipiU 



UngaeBitum nam «etigerissubm acre vneoum Ver. 986. ălio: i & în alium loctiâs, 

^^ ' vel afiud gemn fbnminli. NBiil pkuiiui. 

sed lecept» distkietioBM mugi» plteeiit. AudadastaieftSdt LambfaiiM, fabro ]«id«^ 

• Iba \»«.aracini.m ^^/Mt rtf. A. *"^ «> yatUnter editoriiHui aÎHtoi, qu» 

dellius în o|»eri8 pr»fiiâoiie: «Viftu. «^ t«^«fa«tn»l«««l.«»l«.W«^ 

**ai^5Îum«t.NiliacumadilHi»gi»tttlo; ^ *««^ A. ^^mUuşmrl^ M^ 
<( nihd cum amaractno nu, 

. Ver. 974. sufnu: V. ed. »£.-<>; A. ^: V^' f ^- "*^"* Vind^V.^. wVfor». 

, ' -. locanti]rmP.Vind..y.ed.O.Q.A.S.n. 

Ver. 976. canum; O. A. cam; non j^^. j^ ^ portipoiiliot 

SlTlilTS^ «emplaribu. «o loco ,n*limtur. Wo. 

' * 995. qui ver. 968. ost vulgariu»- editi»- 

▼«.'977. «*»«***<? twimito; Qoam num,ctinşcnpeMomnn)U9^«OTpU8yeir. 

dMudiJ/oonMtiiâo venftii'iMliiB seobta- 995, 994,qfliiBt«ii.iwlet' . ♦ v 

tetii^ et airitft ofim «^^î^^;f«f»« IbM. nidoria: t e. amhiaafum '^en,m 

«tnHiaintiieirii. non«iMaiaiBilt«yUiFiilkue , . 

MbdKlk vidtttor. - VuLiO, 4(ift«a'A#6^'y«a -* - r\ 

«anda.- sed tos m «MMdMMUtt^ert Ver.988. A»terea.-.P. V.rf.B.^ 

a : .... > . „4j„ i..*.. - A.,«M— « . j« ttreaj nec piofocto maU fa" manorg.* vind. 

ooctonnn} metro *.MniQMni eunniBnfi ae 

qnoInlfaccKSttfâlIftiil temere liaMBimn Q- «"O"^* 

est^-k&airfAt»; ită nMttr in «v.^OâS. mt^, '¥«Bn96ft Iţgal^r îin I^ M» itt» pOMloU- 

atiMu.— A^ muMda: V. ed. Atfc fllttMfa,^ tem eenfiwone m b P. a XU *% nft^V<>ed > 

Li4;cvMiuktt.O, A*i4r«4afi».iiHm<ia^.JIiiod A> S. %»<>- Jarign» jwriyK/ ntwnmri o 

flBidnatoris est baud dubielibcvii: P. S. fcdmM») eoatia Ukraavflifora wi iv wioa, 

kmcjitamdag olîam Ikocw el £pvel ^4. niai quamquam coUatoris Vind. n^gcMia 

qixod nectnis ^ptt«p((|tfa |^|iiun4a.di<;tîo»» l^»).c scnpturam oodd. sub imputat.. 

silM invicem opponantur. Intereft». cavii- Ver. 99p. f?ftro.- Vind. «ifr^i cwn-euh 

. A^2 



363 T. LUCRETII 

Praeterea, inaiiinre aliţid pcxr sajca videtur». 
Atque aliud Ugam afiud transire' per «imim^ 

990 Argentoque feras alind, ^kfoque, me«re$ . 
(Nam fluere hac spedes^ îHfi^ calov ire, videtur) 
Atque aliiB alicid ckiiis transantt»» eÂdem. 
SciUcet id fieri cogk natnnt viarusi, 
Mdtimodiş varţans, ut pfuiUo- obBtendimiw ante, 

99^ Fropter dimi^ilem; inaluraimy textaqae, reniin. 

Quapropter, bene nbi haec, confirmata atţue locata» 
Omnia constiterint, nobis praeposta, parata; 
Quod super esl, &cile hinc ratÎQ ireddetur, et omnis 
Caussa pâteflet, quae ferrî perliceat vim; 
1000 Prîncipio, fluere e lapide hoc pennulta necesşe est 



dem literanmi âucdbus : V. ed. O. A. S. ^ere perliceat, ad aecund» oonjogatioms 

itf^^' normam. Vetust» glossas: " PeUiceotCt^ 

Ver. 991. illae: Vind. V. ed. 7. ^las, " ttnfvfâfiuu'** et vidssim in Gneds. Nec 

n. color, disMDtit Soiqşater CliariflioSk instt gnn 

• Ver. 9»^, Atqite: A. Detque^^-eAdem: lib. iii, ioitio: ** PeUieeoy eet, nihjmi^' 

Pr e<tfl(i<rm/-nmte: nam dicit Lucretius, Huc refer, pdlieui prwtentum, li^ii a 

Hon e98e tantummedo diversa diverâs re^ J^^a^^jj^mift^ ^^g^ PriscÎAik lib» i. p. 887. 
bus foramina, sed per eadem quoqu6 Ibiu- j^id. ferri vimr i. e. valldaii (mtmţ 

«mia diyersas auras diversa cderifate ^^, ^ ,^^, vel^^,rA,^i.tG«cb 

transmitti. videas supra, v€r. 955. et infi», w. 10» 

Ver. 994. variăns: V. ed. A. X. H. tw- atque perelegantem versum, buc facial» 

fiantj în priore loco; et t, în secundo, tem, in ii. 449. 

^**^*' Ver. 1001. 8mhM: sequeotia omnit 

Ver. 995. naturaHii Vîîid. Q. natura, v^rsâs vocabula desunt S>^-di$eutit; V. 

Vet, 996. ftCTie; P. V. ed. bone^—at- ed. R destinat s ninurijm, vice rf»(tiirf, 

yîie.* V. ed. at, nisî falUr s quam dictionem gloasator ad- 

Ver. 998. Amc- P. V. ed. huic, — red- scripserat . . 
deturet: Vînd. reddet; V. ed. redditur Ihid.4BrttM».- quemPorphyriusdeali* 

c<.— omnw; a omufi*. jv. ga p. 378. ed. Rhoer, wmfm, ^ ««: 

Ver. 999. firri: V. eă.Jieri.^^f)erliceat row, mmcupavit v 
«Jîtt.- vulgo, peUiciat* sed fere, uti nos Ver. 1009. imtnâtir.* V.ed. O.Mwml' 

exhibemus, luculenter Vind. et A. neque ter.^-^cefii : V. «L B. vaeesdti t. laces- 

«Iii codices alioiisuni spectant: qmdlim fit; et in oi codids, " Alii rarefiti"* 

M, perKcit arainti V. ed B. perlitratumi quod innuebat haud dubie, iwcs/S*. Hf 

€s,utfadlefmtfaniiisclementorumLon^ Vetcampus, impulsoro Carrione, in ank 

«obavdids, în ir abeontîbus: L,M,per* n^tt i 18. reşcripsit tfocuefit: sed nec 

Mwmtum; conjuniîtU vodbus: O. a. pel. Canion, nec aiiu» qailttiet, in toU » a». 

luxat «râi; a?. peUiceat lum. Hie autem travetuato» et cmendatos Khn» au**»- 

devictus, tutiu9 habui in contextu reKn- dus est 



LIBER SEXTUS. 363 



Semina, sive asstum^ qui discutit a^ra plagi$» 

Inter qui lapidem fenulmque efet quomque Ickcalus. 

Hoc ubi ifianitur spatium, multusq^e vaoefit 

In medio locus; ex templo primotdia feni 
1005 In vanum prolabsa cadunt conjuncta» fit utque 

Annidus ipse sequatur ^ eatque ita corpore toto. 

Nec res uUa magis, primoribus ex ekmentk 

Indupedita suiş, arte connexa coho^ret, 

Quam yalidi ferri naturee friglâu& horrot: 
1010 Quo minus est rnivoni) quod dicitur; ex etementis 

Corpora si nequeunt, de ferro pluta coorta^ 

In vacuum fem» quin annulus ipse sequatur: 

Quod fiicitj et sequitur, donec pervenit ad ipsum 

Ver. 1004. /erri; Vînd. V. ed. Q. A. hujuwe Iod «ummus MmitiUDiu; pii. 

j^rm. ""■»» »d geo. i 143. 

. Ver. 1005. In vamtum: ne epdme co- _. „_ . 
da ii. fit de aolHa BermoBis Luoretuuii 

TBiietate. Vulgata lectio. In wcuum^ dânâe, ad ^n. iii 29. 
^oam mann» diam reoentior in XI. super- 

Wripseimţ, alosBatori est reddenda: videai ■ xaSiAfri^ius honor 

JT^ 7'" -im ' ^ 17- «^ Membra quatlt—. 

notata ad iu. 17. — amjuncUi: V. eq. cojn» 

metUa; comipte, pro contwtUa; in quibus y^ ^^^q^ EditoreB, longe longeque 

▼ocabulis alibi supra peccatum est — i**- ^udaciâ antecellentes, lecton non BU>mto, 

fiie: P. Vind. V. ed. O. XI. u* sţu- ^ versum corrupenint, emnibus interea 

Ibid. conjuncta, Lego. anyunctt^: vide vetustis lîbris reclajuantibus: 
mox ver. 1014. Bentleius. 

Addas lioet ver. 1017. sed egomet mhil Quo minus est minim, quod^»/Jo tHximus ante, 

™wT ,,*/^ ^ ^ u -* tr* a Et hanc etiam sceiestissimam depravatio- 

Vo& 1007. ex: XI. tuncg abest Vmd. •"*"-" i. . . <. _ 

V. ed. L. M. a nec prorsus placet e.: »«" Vindobcmensis «Olatons stupor per 

««1 quidnam «ubf ogandum sit, mihi non- ^"""»»™ negbgentuun propagavit 

dumliquet. In mentem venerat, "prL Ver. lOll. sinequeuni: Vind. A. stve 

"moribns usque elementis."-^eM«i*i>.- gveunt^-'^ ferro: F. Q, a, e ferro ; 

V. ed. aliemef^tis. Vînd. V. ed. B. referre; O. te ferro; A. 

Ver. 1009- horwr: A. Aamor.— .Vermn ^ern; X. teferre, 

enim duplex iste genitivus nemini venus- Ver. 1014. gue in eo: T, que in eis; 

to plaoebit, ac vere LucretiophUo. Nos Vind. O. X. quin eos Vind. qui nea ob 

pristinaxn versiis elcgantiam, ne literulâ &cilem in minusculis elementis, . atque 

quîdem immutatâ, poet» suavi resuscita- etiam .majorihus, c et o commutationem. 

l^liQug. "'^ofţpagibut: ita accurate XX. Vvlgo, 

compagibus, 
Q«amvalidifenimi/«r«,./frigld««horror. ^^ ^^^^ .^^^ ^^ elegantîus Vind. 

Ibid. ferrtfrigidM horror. Bis memor V. ed. O. Q. 2^- O. xeliqui, iteme^arteis: 

Aa5 



364 T. XUC REŢII ' 

Jam lapidem» csedsque in eo conpagibus hassiU 
1015 Hoc fit idem cunetas in parteis; luiâe vacefit 

Quomqne locus, sive ex trangvorso, sive supeme, 
Corpora continuo in vacuum vicina feruntur: 
Quippe agitantur'enim plagis aliunde» nec ipsa 
Sponte suâ sursum possunt consurgere in auras. 
1020 Huc adcedit item, quâ re queat id magis esse: 
Quod simul a fronte est annelli rarior aer 
FactU9) inanitusque locus magis» ac vacuatusf 
Continuo fit, utei, qui post est quoînque locatus 
Aer, a tergo quasi provehat, atque propellaL 
1025 Semper enim circum positos resVarberat aer;. 

/L purtăm : t quoqiie mper n^ jBCiipeD mm lîtane 8o]i;tâ 4Hms8ioiie in initio ver- 

V^ «d. B. hateacitr Xi ţon^: «^ ^ Vef. ll»5. tUtU^m: XI. ttdtenH.. fMş- 

▼er. 1005. ti»^ iSoAm^idknia^^ 

Ver. 1016. sive: X. sinet utrobi^pie.— (p^m DiraIctiAoralihu pnBBtriiixk«d£flb 

ex: Vfadi Q» ;». Hs <1* ,«; afaişt. Oct— xsăl^S;^'I-.-6. . '• 

tranmwto: F. traversa; V. «d. Uwwsrso. y^ jQge. «<«'> aee«^^d.^'V.»ttl& 

Ver. 1017. viciria: Vînd. V. ed. t;aqi- Etpoălliiuie Teiiaiii vMst dddMdn ipi- 
na; O. nativa; A. twţţva; v et n, c et f , tilsttiiiT. '' -^ 
ut videmus paaâm, pehnutaUs, a^u©. md.J'b'f^; î.e.dm^BfewdA/^iato- 
eCiMa eqraie ern>i«in parî^ntâ vis iît rw mmiîiim giravîsaîma. ' ' 

Ver. 1018. agitantur: n. agitatur.-^ y^, j^gS. <i6i.- Q. tt6«; mini de-' 

V.€d.Vind.a|»^g«<. ganter. . 

Ter, 1980. îu«a<f Vind. Y, ed. Ş. ;ui Veiw 1089. Parvas: P. V. ed. Fnma». 

oA-^Et Y«^ 1051, hune versum in vul- Bentleius, ut .«Ui. Buduit. J^ms «d, 

gatiseditisae^tolet;nosad8tatiQnem/ „e judice. vulgata, fcctio est. toiige oe- 

qoam habet iu oodd. I* M. amandavi- ]|^ 

Ver; lOSa naves: ac rescnpsimiis ei 

Ver. 1021. simula: Vind. simit a; V. i„genîo, ut loci stet construcţio: P. O. 

^simaş,m^nneUi: Vind. V. ed. A. avej- Q, a. n. nawffm; vulgo, nawiii; Vind, 

li; pro anctf», de verâ orthographiâ dic avem; V. ed. an«m.- voces omnes post 

tîomsjutiquondamdiximus.— McaVind. quasi desant :^. Et nao» conwncjdius ac- 

Q, magnis, pro mcţgi<. ^^p^jg p^^ ,ggj^ ^^^ singularis nuieri; 

V^ 10Ş& «^et;, Vind. KtJ— |x>f^ eff .- vide doctos viros ad Virg. ^n. xl 5^ 

Vind. V. ed. A. potesţ. Hie auteoi ver- -'-^oentis: ita Vind. V. ed. O. Q. A. om 

stts în Vind. V. ed. L. M. O. Q, A^ X. editt Junt et Aid. Vulgo, ventus; sed rfe- 

a. post ver. 1030. fied haud duMe pcxpe- nuentibus, niâ foOar, exemplaribus vefitf- 

ram, Ibcatus est. tissimis. 

Ver. 1024. Aer a tergo: V, ed. O. A. Ibid. naves velaque: per solitam hendy- 

A. Erat ergo; qui natus est erzor a pri- adna pto i«^ «m^i hoc dkltftt •*- 



LIBER SEXTUS. 865 

Sed tafi fit utei propdkt tempore femun» 
Piu1;e quod ex unâ spatium vacat» et c^itin se, 
Hk tibif quem memoro» per crebra fonunina ferri 
Parvaa ad parteis subtiliter insinuatus, ' 

1030 Trudit, et inpeUit; quasi nayes velaque ventis, 
HjBdc quoque res adjiunento, ihotiique, juvatur* 
Denique, res oioines debent in corpore habere 

r 

Aera» quandoquidem raro sunt corpore, et aer 
Qmnibus est rebus circumdatus adpositusque. 
1035 Hicc' igitur» penitus qui in ferro est abditus, abr 
Solicito motu semper jactatur, eoque 
Verbenit annelluiDi dubio procul; et ciet intu& 



Ver. lOSf 1. tuffumeniojuvaiur. Talea Io- GIoeBarium vetiu: *< SoUicUai^ mmguu^* 
cttdones vetusti acripCores n«i ttvetsati V«r. 1O07.- Fcrtefttidjir; ut alibi ioiţif. 

•unt, uti nobis saspius contigit observare, ui verkerat ventm dixit, et wrferar vmUu 

lua Beotleiusque nop 4MltnUve9re rwn, HoflMras, II. Y. 217. de Bor§A ac 



v^um taitm^ ideo, sed inacUei iNWli^ra: Zephyro r 

zum aulem, oidiiieia veauum «x eiictaii- 

tate codd. L. M. mutantes, mOeg|ita4 . lUtmf^'V.mfm.nt n mf^mfă^ 4^ 

nve fidesşur Ipcum restituisse. . sbaAAOML - ^ 

Ver. lOSa. ran mtU: P* ranf9(»ni} V* .... 

ed. rare suntg unde elegans tqm rorm V»- ^^^^ ^T^ ««^- ^* «1?» 

ninl^ ad i^iofHVi «ullinde.8criJ|tpn(^^ sed ^r V. ed. O. Q. A. X. Xi., Legunt O. eţ 

minime Cari, ixinsueţudinem^ ţof39f|fv.v ^ eademi Q, iZ/o edenu Forte, ijj^a^ 

Vind. V. ed. corporor^: P. u/. tf«fem. Totus autem versus abest Vînd. 

Ibid. (Or Omfulnu eH rdnu drcwnda^ Ver. 1059. vacuam • V. ed. B. vacuum, 

tua. Hinc fkiphocles» Elect. 86. — Caeterum, impudentia et înscttia edîto- 

lum bune verstm nobfai * ez officsna* pro* 

o fmn kyn», mm TVa ' prfâ deprompseruiit, !âbris r^tutttis repo^ 

I30MOIP02 AH?r nantibuS: 

i e. «rn» ^M^» i;ţ;i»» rţ ^« vemrmx» y«f Jam femei, et «MmgKosi in A«rfm conaiş^, 

i^n» «9f^* ut bene scholîastes. auinslt. 

Ver. 1034. Hic versus cum sequente 

cţesideratur In L. propter J^«nA(tfr«» sci- '^^^ ^^^^ *^- ^' *«<^' "*** ^- ~' 

licet necmale. 

Ver. 1035. in: abest 0^--e«/; Vînd. Ibid. ferri natura, Periphrad prins 

V. ed. e^. , usus est eâdem noster, ad iL 400. 

Ibid.. Hicc^: ăir sţilicet; Tel Heic^ in Ver. 1041. atgue: V. ed. acs quUtti aţr 

hac re. Prior ratio nobis placet ^ nimîrum m at priinitus abîerit, 

Ver. 103F6.. Shlicito motu. Vii^fimio- y^. 1042. Samothracia firrea: L o. 

cus baud inepte «mimitti potest, ad gea anulos ferreos boc nomine insignitos. Isi. 

ÎŢ. 262. dorua, origgi xiz. 32. *' Samoihraciuswaa* 

vt8Nmis0ciMMitiUititflueiitilmBo4Jtoi *' lus aureus est qiddeffli sed ca($lu)0 



806^ T. LUCRETII 

Sdlioet: atqoe eolem fartifr, quo praaG^tavlt 
Jam semel» et racaeim panem in conanina smapâL 

104>0 'Bit qaoqiie» ut a ]iq>ide hoo ferri natuva reoedat 
Interdum: fugere, atque âequi, omnieta Tidssua* 

Exsukare etiam Samotbracia ferrea inkli; 
Ac lamenta simvl ferri fur^e ifitus ahems 
In scaphiis, lapis hic Magnes qnom subditns esset: 

1045 Usque adeo fugere a saxo gestire videtur 
^re interposito; discordia tanta creator: 
Propterea, quia niimrum prius aostus uIm asna 
Prsecepit, ferrique vias possedit apertass 
Posterior kpidis vemt sestus, et omnia plena 

^firree: a loco Ha i^ooatus.*' Videas Ver. 105 1. Jîttcfu ; i e. c»5m,v«r. 1049. 

Haiduinuni, qui meminit lâdori» in tio- ^el aere agitata NttmuUÎ voluere/wfti; 

tÎB ad Fliiui kxsum, nat hîA isoiiL & p. ied hasce divînariones, minus necessa- 

605. 5, j^ ^ impoitunas, contra codices, atcan- 

Ver. 1043. Ac ramenia: sie dîtndde ă, que ingenioBas, receptis lectiombus etiam 

et hanc yoculam Lucretius adamavit fte- multo nunus elegantes, putri thonâ nan 

^cntaTitque: eodem tendit O. Cod. aber. emerim. 

nat», Jeramentas 35. Ferramenta; c«te- Ver. 1052. Ferrea texta: P. X. Terrta 

n^ Et ramema.—ahenis: X. n. alienisi usta; sed Piua nostram lectionem pro an. 

d) magnam sane simititudinem forma- tf^â agnosdt: V. ed. O. A. Terreătextaf 

tom W et A in Longobaidicâ scriptura li- n. l^rrea testta. Voces esdem oonfim. 

brariorum hîc cmnr în prodnctu stetît duntur adViig. gea iL 541. 6b silnîlîfn- 

lbiâ»Jvrere mtus iihenis. Maro, ^n. dinem vm Fet T, in majorisfoimaedia- 

Vlî. 464. racteribus: "videDrakeiiboichii notam, ad 

Liv. xxziL 81. 1.— «"tfiptuY.' V. ed. et «ap- 



' cogtltundantfagtotf, 

Exsultantqoe rstu laticcs 'rjitrit inhu aquB yk. 'P^^* 

Ibid. reşpuit. Isldorusy orîgg. xvL 4. 

Ver. 1044. scaphiis: Tind. X. scapkis, *< Est quippe et alius in iBthiopiâ mag- 

-4ic.- Hdnsius, Advers. p. 19a A»; sine «'nes, qui /«rmut non amhit» sed fw 

caussâ, nec audiendus contra scriptos. — " spuit" 

Uagnes yuowt, vel cum: Vind. n. Magne v»r. 1055- guod: le, ^^ per tes agUat 

cum ; O. A. Magnetum. ' u |d^, vel ferrum, yuorf, sine eo, nimi- 

Ver. 1047. astus ăSru: L e. « aer soli- «« rum ere, uepe reaorbet^ vei attndnt" 

** dto motu ac fervore fluctuans;" con- Nihil plamus: editorea tamen, perditib 

feras verr. 1032. IOS9. 1036. 1057. 1051. compotes audadae, de suo^ redamanti- 

10G2. tîbiis scriptis, reposuere qwe.' neqne t^ 

Ver. 1048. Pracepit: P. B. Percepitg merarium commentum oorrectnm est ool- 

jniilua appoaite: V. ed. PriBcipii, et, pro latore negtigentissimo VîndoboncnaL 
tarîâ lectkmepercfpi^. Ver. 1057. raro: 5. roftro.— ct«a abest 

Ver. 105a tranet: a, tramet.r-'^f O. n. 
^•^* Ver* 105& iVmoip^* V. fld. iVoiofeC. 



LIBER SEXTUS. S67 

1050 Invenit in ferro^ Beque haibet quft tnoiety iat aufte: 
Cogitttr dbfencfiâ^ igit»r> pdsareqiie fluota 
Edt«ea teslă soo: qito'pacto veispait ab se, 
Atque per aes agitat, dne ^ qsod ssepe resorbet. 
Ulud in Uis rebus nÂraii mitte, quod aestus 

1055 Non valet e lapide hoc aUas inpdlere item res. 

Pondere enim fretae partim stant; quod genus, aurum: 
Ac partim, raro quîa arant cmn corpore, tft aestus 
Pervolet intactus, nequeuijt înpellier usquam: 
Lign^ ifiateries in quo genere esse videtnr. 

1060 Inter utrasque igitur ferri natura locata, 

.i^Bris ubi adcepit qus^dain corpuscula, turn fit, 



^^'nequeunt f O. necnon.-— In sequente muli^locutionis nosmet in'superimîbus 

▼erâculo, y« ed. habet Xigno. siepiascule reddidhnus ilhistnitain: tu' 

Ver. 1061. turn fit: P. A. cum Hc; V. dicta vldeas ad L 475. Alîud insuper «- 

ed. vero, cum sit, empluni «pponemus ex Homero. II. B. 

Ver. 10^2. eam: Vînd. O. A. S. n. ^^' 

cum: Q. eo; \. eA. cum.-^Magnesia: P. b.Xv >• »?«iw /W7«ifc;««« «• r¥»«<» 

magnetis; Vînd. magnesi; ut vulgo scribi „ESTOPEH r«f« NHIOuA^mm BASIAHOS* 
solet— ^umina: V, semina; Vînd.V. ed. 

B. O. A,fiumine, — saxi: P.faxit; qui ta- pro 9rap» mi fietftknK t^wrofos» Huc etiam 

mea Tescriţ)efidoili jabet în tfoda, taxi: refer Od. A. 6ZS. 
leBqui omnes, foaa. Vulgo, Magnet se» 

mina taxi; omnino male. Porro, Hein- Mu fMt roprsiHK Kvţe^n» ^umm n£A12P0Y 

sîus, ad Claud. idyll v. 26. volebat, Mag- ^ «*^ *v*4««» ^'y^ ntfvf^Mt»' 
neaîflamina saxi, Tel Magnesia fiamine 

taxa : Tadifisimis conatibus. «* Euripîdem, Phcen. 30. ubi vide scholia; 

Ibid. L^e, Magnesia fiumina saxi: ^^^^^^ 

sic ver. 1051. fiuctu; ««-«^«mm, effluvia. M^rr^fi^ni 
lEit Magnesia^ utVirgillus: Threiciaflu^ 

mina Thermodontis, non Tbre'icii, Nos- Optima quaedam exempla schematîs dedît 

ter: « Per gentes Italas hominum^ Sta- însuper Eustathius, ad II. B. 54. Et bine 

tius: Min(na brachia tauri s et Gurgite lepor po^cus Sophocli recuperandus est, 

'^lUanteopelagii AdtaXl l 225. Bent- ad Trachia 508. editionis meae: 

tEXUS. 

Hasc Iod constitutio longe verîasima est, ^f^^ «iw«far gikm i^Mtf», 

ac Lucretianifiâma, â sic loqui lîceat: TETPAOPON ^«w^ ««^ .' 

uti solus omniumjvîr sagadssimus per- „^ ^^t Eustatbius ad IL V. p. 1431, I. 

n«iit;quemvaldemirerisîdeoadNican- ^d. Bas. id observante etiam Bninckio. 

on ther. 529. Vulgo, rir^«^. Sed harum formarum 

Bf,,amn. 1^ hK^y IA«, yw«xft» tf«4«- "^""^ elegajitior est quin statîm dicat utra 

sit librariis reddenda. Aliud însuper ac- 

^vA^ter jubeutem acribi ^veactnt' Por- cedet Virgilianuro, in gea ii. 143. 



q dl m EMON AAINQN HONON 



868 T. LUOKETII 

lopeOant ut eom MagniauiifluBEiiBa safxi. 

Nec tamen heeo ita «inC alianun rerum aGeoi^ 
Ut mihi midta pumia genere eş( hoc subpedite&tur, 
1065 Qu» mieiacHraie qiieam inter se ângularker nptiu 

Saxa viăes primiim sola coolescere calce: 
Glutine materies taurino Jungitur uoâ, 



Sed giavid» fin^ges, ^ Bâceki iiesskus kiMfr» conpagfit: Viiui V. e4. eompage: şyllaba 

Jnplevere-^^ geg taurea desunt A,T-4aurea vinda: V. 

*ed. B. stamina munda; 2. aurea vinda: 

Ammum autem advertas, quanto opere ^^^^^ desidcraatur in Vind. et, pro wncto, 

hoc schema în nominibus propriis domî- ^ gg^^a. Onk) est: « Quam taurea ¥incla 

netur. Addam denique, ut demerear leo' «« queant laxare compages <tto«." 
torem plenius, castigatos versus Silii, ti-<j >.• ^ i' xr 

run. xvL 37a Virgilîus oculoa co»Tertebat ad JEn. i 

Jpnnn JEtob, vsgo'DMme^ coiiifiCiyTyile 

Mlserat; exceptam iyy>wri^abw^gfei»g>l ^ ' im ^ 



Z^ri^i faterum conpt^gWus, omfier 



Victor TydidesaiagraftaMiistnfe amil. . 

"Nam fatiscunt valetf abundanter hiscunt, 
CaUenun, librarii vetatNIi», juxtş. .<ţuţi ^i»^ . auctpre Servio; quem adeas. Vetus ono- 
ceiMiliI» m^m ffqfmth» diţ^ondi geauş mastioon : " Fatiscere^ x***"^-** ^^ i"^- 
minime callentes, iUud saxa ez arinti^. sus: ." Misco^ x^*"-^* 
fiine coQtwrersiâ posuenint in contextu, iba /ofan? pinda. Corippi^, i. 3^ 

Ver. 106^. ,«r^teriterP,sed iM)n.opu» . Hc««!umtifcriaq«ie.'^.««^/4«^ 

est in Lucretio. ,. .* . ,. v • v. 

Vei^. Î066, v^sr Vînd. Vi IbA O.X. ^^^^ scrfbendum: libri, wWo* / 
n. trftfe; non male.— c«ofef6err>- P. Vind.: Ver. 1970. in abest Vind. V, 4îd- O. Q, 

O. a A. 2. coalescere,' forsaii nete: V. >• ^v '^«M^ whi valde probabile fWetur, 

td,*aU€icer0m . Lucretium non aliter scripşişse, et o^ual . 

Ver.loe7. taurinot Vind. a. «mo, , ^u«lrisyn«bum posuisse.-^j»aî.-; VW.' ' 

«. j ., ^ ' <^r j A. II, agua. Voces tn aouat funttout 

S. quod idem est, anrtvoi V. ed. aurtus; '. • / ,, , ..: * . .. .? 

a aurifib.-^n0tur, V. ed. t«e,x«««'> ""^"^^ desiderantur in S. 
X. mergitur. Porro, tatteritas editorum ^**^*^ latices audent. His audacioribua 

întrusît ita post Mori-fta. conte» uâif«na, »^ inanîmatam lem a vitaU ductis tius. 

ni fallor, exemplaria vetera. Hoc autem ^ombm abundat noster: yide w. 391. Ît. 

schema tetigimus alîcubî sopcrius, et în 820. et qu« diximus ibid. ad ver. 246. 

animadversionibus ad Sophoc. Phîloct Lambinus etîam bene lăudat ver. IW. 

805, hoc libro. Heynii judîcîum probo, ac 

IW4 GI«toW tom-n.. De hoc conaula. «nî^osius accipientis locum VirgiB, ge<x 

Hfa. u^m. «viii. 71. Eurif. Cretew. "« f «• "i"» ""*"" "^'^met.psi» quoque 

fisgm, a, et Polyb. Ti 21. dudum sponte compUcita est: 

Veh 1068. verufi O. A. «eimv— ^i^ti- . EtAs^^seaberet, nigrbejBeAchelydiJi, 
(antm.- V. ed ra^u/a/ttni; O. Iriiuto. 0*to «^«i/ altos «que lerpentlbus agn» 

rufU^-^CAfU: A. S. tocat. ^"^^^ ^*^ "^**"°*' ^ *^™ P**'"'* ^""^ 

Ver. 1069. hmre: V. ed. ftijiiare.*- Cpnfewa ibid VW, ggi> Cfcwdwn, in Iht- ^ 



**• • 1 



LIBER SEXTUS. 9m 

Ut vitio venae tiibcdMiim sesphui Intcant^ 
Quam laxare-i^eant €onpage»'taiiiiea vixitku 
1070 Yitig^iei leitieeB in aquaV fimtibuft «tdeatit 

Misceii, qubm pix neqneat gratis, €t leve ofitum» 

Purpureusque cokis conchylii jungitnr uno 
Corpore cum lanse, dîrimi qiii non queat usquam; 



fin. îi 8. Catull. iv. â. 6. Virg. geo. 9. noscît, cum editt junt et Atd. Săne 

352, ne plures locps ezdtem. cum det^ quod exhibent Junt O. nec Pi- 

Ver. 1071. leves Vind. V. ed. X. II. lene* «s «on alibi invenit, animosîor evadit lo- 

Ver. 1072. colos.- Vind. O. Q. A. X. n. cus; fortasse tamen varietate constructîo- 

cotor; V. «d. coicM; ob fadlem . oommu. nîs, quâ gaudet opere summo noster. ma- 

tadonem literarum ci et o minuaculia ift g^^ adjuvatur exornaturque. Ab 2. t»tua 

foraiîs: B. colus,-^ungtiur : ita Ki qu». ▼e»us exsulat, linea tamen spatîolo va- 

dam exeaxjplaria, edittl Junt'et Aîd. canie; 

Vind. L. M. O. Q. A. 2. A. vulgo, «iwr- IWd. nrnofmv» Hinc recdus coastituâs 

gUur: y,9d.'me^tir^-^iu^fi: n^P. Vind. Vegetîum, de re milit iii. ia fin. ** Fa.> 

V. «d» (X .Q. A» 2. A. Tu^iv MiMii aed, ^ cilius autem eet ad virtutem novos in* 

opinor, acriptis radamantibii^ ** huere, quamrtfnoiMifeperterrîtos.*' Vul-i 

Ibid. jungiiur uno cum Corpore. Dîc* «»> inOruere et revocare: sed in scripti» 
turn est elfigantiasime pro " It» penitis- *^'**'* ifUnure compavet Vocea autem 
**§ime cum lanâ consodatur, ut duo t«w^ ttf«>ocop«rftn'lfl*Mil»wmtcOl^- 
** unumyideanturoocpusefficere.** Miror ^^u*- 

editores ^âiHergUur anteponentes contm Ver. 1075. velit eluere: Vind. A. v»- 

plures^ac jOD^Horaa iibeoi. Nec saiie.iier^ ^ere; V. ed. wlite viveres O. laievivet, vel 

gititr una^ d bene dt Lattaum, poetSB juvet,- X ci/e »ît«rg; A. tt?//f 9tt«prff; 

matern diludde satîs exprimH» qul viduitur enroMa genîti aimilhim liov^ 

Ver. 1073. lan€B: A. lana,'-^irimi: amoatonim numen>. et/liteneinfsolni- 

y, ed. dirum; eiadem literarum ducti- ni convetnone. 

bus: A. ditmm,^ui .• 1S.guoa. i^id. mare iotom eluere. De moi« Kixu. 

Ibid. Şpiritu sublimiori locus est. Mî* rfat ia hac wmf Seneca» Herc fior. 1025. 
nus ornate sentendam Horatius decliffih* 

vit- od» iii, 5. 27.: QoiiTaiulf, «it qiilB Nilnitaut quis, BeniG& 

VMmtili 4]iiâ&, TIsMi» ant lUenu8/(;n>x^ 

" ' n^Memnimmcokrar TagMtve, Iheri /nrtutoi gaza fluena^ 

i;M«Kf«rt,medicata Cocoţ AWttweUeiBtiampoterit? Aretoumlicet 

.- TI L» ' • A^ .. • » MtBOtis in me gelîda transfundat lîwre» 

quem excepit Fabius, instt orat i. t. ^, , , ^,. , 

^ _ _ ''^ ' „ . , Et /oto 2V%/ per meas currat manus, 

Nec hnarum colores^ quibus sunplex ^^^^^ ^,„^ facinus—. 
**^ille caodor mutcUut esi, elui possunt" 

-rForte, /¥caft« est, quum statim veniat ita scrfbendum dîxerhn în ver. 5. pro 

mutantur: et color^ui fucari pfaraais est turlndur. propter>«i*, ne obstadM qttU 

probis auctoribus acceptissima, propius- jern VîipUo, gea îi. 157. quem tragi- 

que a Elaoco, quem sihi rhetoruiîliwnua cus a»nmlatuâ est: îmo^ verissîmam esse 

■umpsit exprimendum, absit emeodatioiMm fidenter conteaderim. £ap 

Ver. 107^ fluctu: V. ed. B. O. A. A. dem pauUo immutavit, ad Hippoi 716, 

fiwtuiî quam lectioaem Fiua etiam ag- sedeascvibere per otium nf)n lioet Ad« 



S70 T. LUC REŢII 

Non, si Neptam flncta renovare operam das; 
1075 Nod, Mare ei totiun vdh diiere oiniiibns xmdis. 
Denique, et anio r» aurum concopuht una, 
iBrique aes phunbo fit ntei jungatur ab aHio. 

Caetera jam quam multa ilioet reperire? Qoid ergo? 
Nec tibi tam longis opus est ambagSius usquam^ 
1080 Nec me tam mulţam heic operam consumere par est; 
Sed breviter paucis prsestat conprendere multa* 
Quorum ita textur» c^derunt mutua contra, 



dam tamen Claudianuin, in Eutrop. îL vulgata voitatî adversantur, ac miiiiaie 
SS. ftrendamnts 

Qafa V08 lustnie valeWt D^nique, re» auro argtnttm concopulat una. 



0«»aMi.fTHitumf.ciiio.q.«da»et«ta.t j^^ ^^ ^^^^ rÂu&nm., chry^ocdla; 

Cieteruin, Lambinus opportune apposuit ^ ^^ ^^^""^ ™^ *»^ «""• ^ 

CatuUum, haxviU. 5. ubi plura consimi- !«*»««* <*«• ^- ^* " Ckryiocdla 

iMdoctî Tîri contul€f«, Gr««sque fontes " «^8^*"' jf ^°^» "*^ ^« *™"^ 

aperuere. ^ 

' ..-l .. „. .,. **liet naturam Magnetis; mai •quod aiu 

Ibid. mure omnitoa tmdti. Virgiliua, .. „ ., .. ^ . ^ v .. 

C^"-^^' •« rum traditiir: unde et mmeupatur." 

TeqaesMgenemmXMţj'/ematMwrihuinMiu. Ver. 1077. JBrique eei: P. JB$ajwei 

Vind. Q. JEraquei V. ed. O. A. Z. .<£r 

Ver. 1076. Rd difficultas et ceaatio „j^. j^ j|; ^^^«,. ». ..«w,^ 

scia>anim me co«gerunt ad oo^jecturas p-^, .^ quibusd«n Ubris invenit, ^tta. 

in»ttum fugere. In VuuL V. ed. a A. ^,._,-„,^„^, , y. ed. «.>»ft«-, eis- 

venu. «1 hune modum conqwatur eia- ^^ j,„„a^ ^^ ^„,„,, ^j^ ^ ^ 

ratus: u. •* • 

DUit mgroitur, 

Denique, rea auro annimcop»2<tf una: Ver. lOSa heic vperam: X. -opwa* 

toto pede clau^cans. Pro copulat^ L. M. Ver. 1081. prastat: ita P. M, et BenU 

O. A. habent concopu/a/.* necultra foret leius conjectura videtur hoc assecutus, 

disquirendum, si Lucretii consuetado pa. adscripto Mantuani loco, iEn. L 135. 
tienter in caesurâ hiatum toleraret Post 

auro, P. infert ^ «rt*; sed. opînor, sine ^ motmpr^stat conponere fluctu.. 

acriptia. X. praebet turn copulat, pro cum Ezemplaria reliqua, rettaL — conprendere: 

ccpulca haud dubie: toties commutata P. V. «d. O. ^ S* comprehenderet Dcc 

amit con et cum in nostro. NonmaleF»- nobis aaltem in vetere poilft dispUcet 

ber supplevit: Ver* 1082. mutwi: î. m mUiai et 

mox cano. 
Denique, res auro nm aurum copuka una? 

Ver. 1084. ffufusque: S. Ctffusque.'^ 

Et aliter tentare possmnus; sed satina est hac: edîtores nequissimi, horums omni» 

ezemplaria castigatiora exspectare, quam um exemplariiim aniiquorum fide eon- 

frÎTolis ingenii lusibus indulgere. Saltem oidcatâ. 



LIBER SBXTUS, S7l 



Ut cava convemant plenis hasc ilUus» 
Hujusqtie; intar se junctiira faaec optnma constat* 

1085 Est etianit quasi ut annellis hamîsqae plicata. 
Inter se quaedam possint oop'lata teneii: 
Quod nuigis in lapide hac fieri, ferroque, videtp»» 

Nunc^ Tfttio qaae «tt morbis, aut, unde rqaente . 
Mordferam possit dadem.conflare ooorta 

1090 Morl»da vis hominum generi, pecuduinque catervis^ 
Expediam* Primum, maltanţm sanina renim 



Ver. 108^. ţiicaUif Vind. V. cd. O. Aique atist V. ed. Atu$ ania, Noniiu, \u 

X. et A. placita» 684. sub falso Ludlii nomine Tersum 

Ver. 1086. cop'lata: Sic Vind. V. ed. »»« varietate lectionis laudat.-^«i/ftai.* 

M. ftr a cmad â auttu; Oi*Q. S. n. e^pt^ ^ind. pgfUUeaias i a. pestilUiUu, 

hias el neado ta perpemik Ver. 10d7. MlrtfifsctM." i. & «ai-.jf/fto 

Ver. 1087. Quod: M. Oua; etplacet, alhe, ver. 1095. qui subinde fit moibidus 

ioc ordine Terborum: « Quo magi» hoe semlnîbus ertrinsecus venientibus, sîVe de 

** videtur ftcrî— :'* L e. h«c rei,^apidef ««^» ▼««'• "»»• Nihîl verius aut mani- 

n. lapidems unde xBalim rescribere: fe»*i»» >>w interpretatioiie Iod; et ac di* 

serte scriptum est in var. lectt edit Fio» 

Qfto iMgtoln laftdem boc fieriy/errMaqee, vide* renţ. Vind. L. O. A« S. A. Vulgo, «r/rtnţ 

^*''* tecuts sed nullus dubito, quin ex intem- 

^'hoe fieri: O, fieri hoc; ni nWaia «yl- P^^ ▼el negfigentîâ edStorum, contr^K- 

laba în lapuh vi cesune porrigator.— *»<» vetustisâmos: V. ed. tn*«« sea».- 

JtoW/ VilkL V. «d. Q. A. ^i. >• «• «nfrIicciM; rt et m, quod adsolent, 

Ver. 1089: dademr VindL. O. X. ii. ^ommuUi^^^: xi. m. 

cra«0mi et Hânsio Bon «fispUenit fa«e Ver. 1098. aut ipsâ sape: A, ip8a aut 

SCTiptura, in Advers, iît. 1. p; 400. sed aiw persape.'-HMwrta: î. coart(^. ^ , 

gutite tales minime omniinii pontam shn- Ver. 1099. putorem: editores scelestia- 

pUdssimum,- Lucretlum dleo, sapi^M? suni, ptUrorem; contra universos lîbros: 

V. eâ,' creare f 'Q. eradem; unde progres- etiain ineptissime, quum haec dictio nibît 

fliM enoris manifestus est— coorto- Vind: ad Lucretîî mentem faciaţ. Rem sicăli. 

V. ed. 2. toarta s nt alibî peocatum,- et ter exponit Virgilius, geo. iv. 49. 

infra ad ver. 1094. în V. ed. 4LutuM«tofcp«jy«a«j^-r-* ., > 

Ver. 1090. pecudumque catervis: con^ 
feras infra, ver. 1142. .Pariter Vugfliusi 



-timida: Vind. V.ed. inunda :f ftdS 



a, . .^^ ei deftexu ab «mida, propter tbtiîneaâ con- 

sfaniies. 
alto in luco quum forte coftrviT Ver. llOa pluviis: V. ed. A." X. fiu» 

vHs, ' .• > ■ 



• Ver. 1092. vitalia: V. ed. a X. ha- ^"^ '«^« **««A' «^«- Habd alite^ 
bept u^ alia, Mantuanus, ad ^n. ix. 669. 

Ibid. su/midociM.* redi sis iv. 641. ▼. Qu^is^aboccasDveoiens^^lifs/M/t^Hsdii' 



897. 



Ferberat hmber hunrnm . 



Ver. 1096. ul^^tce ea vu«- Vind. ]?. Sed basc jam dedimus ad v, 955. 



372 T. LUCRETII 

Esse supra docm, qii« sint vitalia nobuii 

Et contra^ qiue sint morboi mortique» neceşse es) 

Multa volare j ea quom casu sunt forte coorta» 

1095 £t perturbarunt ccehim» fit morbiduis aer. 
Atque ea vis omnis morbonim» pestilitasque» 
Aut intrinsecusy ut nubea nebukQqpie, superne 
Per coelum veniunt; aut ipsâ wpe ooorta 
De terrâ suigunt» ubi putorem bumida nacta est^ 

1100 Intempestivis plttviisque» et solibus» icta. 

Nonne vides etiam coeli novitate, et aquarumt 
Tentari) procul a patria queâquomque, domoque^ 



Ibid. toUbus ido* Braftortheneg, apnd Mgnlas nijge&da* Res etemplia iomi. 

Heradidem Ponticum, dexonif/ merabilibus dariasiine evincitur. Nec 

▼ulgatas prastulerim equidem Britannus: 

H li ^ ^«^M^n ^ )u» i» »p« AIEN ^HK namparum refert sive de incoHs senno 

TTnTOMENH ♦AOrMOIJIN— . T^ V^^ . , . "^«^ «"^ 

nat, ave de regiombus; mst qiiod prior 

Jta ceitiflBÎine lom» iile ooRigendos. ntîo doctior videatur, et reconditior. 
Viilgo, »l9§. Virgilna iucuhnter imita- ^^ ducrepitant re:- bb nimlnim, 

tos est, ad geo. i. 239. ţP^ «^ 1>abc soli venatiimem pertinent; 

cSiTy pută, aqua, «ofes, imbrett dami^ cmhtm, 

^^^LS^ "^^ **^ *"*™ "" .-Bentlâus nostnmi ketlcmem cakalo 

9emfer toU rubnu, et torrida semper abigm» wo donat, piovocalţue ad ii. 1017. 

Ibid. BriiannU. Vc»a kcfio .^'Isa- 

^.7?: ^^^'P^^^ ^^"'^^^^ «««** n/*.- L e. Britanniis: ut ver. lioa a 

Virgdius. ad iEn. vil. 122. Caifi6«_BENTL.lus. 'O yrp^ y^ 

HeicdommttmcpatriăttA, Yf»f^ Ubris standum est 

V 1105 i • V ed. / .A- Ver. 1105. î«4.« V. ed. ynifl. Etqui- 

. . onge. . a onge; ^^^ ^^ ^^^^ indocte satis: simili» est 

«tewe^.agH/««< «,.... Vmd. L co«rtr»cdorful.8.*a^«,*dnr. llOt 

M. O. ^ n. cum edd. Hor. et AU. ^ .„„^^ ,jj,„^ ^^ ^^ 

Vulgo.&,^<'«-;conŞ.«npt«.ut ^ Hoc BertWo ptacui- penWaoi» 
p»ta,ex«b.tnocomşcton.: V.«1.A,. nAL da,.*ca,««,, i.„,ddededîa« 

i»^9>tfa<^, <iii«iioţimnoDd|«e>Uni>t, , ,«cto «atu et deprimitur in hori«ml«i; 

« nwt*. c mi. et ««A. nete di9«ta«>^ ^^ ^. ^^ ^^^^ «gi„„„,„ i«o. 

<tucrg>,«u m.- kmgius pcoserpat vituoa ^ ^ ^^^ ^^ ^,^^ j^ j^j_ 
in A. atscreptU acresf et in S. ducrqxU 

hac ret: aed, in orA codids, oovs. Hlc i;«tt« nobto semper «ABinlf . 

Ver. 1104. SrUannis: sic P. V. ed. Ver. 1106. ei; sic Vind. V. ed. O. Q, 

I* M. ^« Q. Ai X. O. nonniUli volont» A. X. n. cum edd. Junt et Aid. vulgo, 

Briimmum, vel BriUanidu; impottuna, a; sed certissime sine scriptis exemplari- 

inscite, temeriter, indocte: Vind. Biit' bus, quioqpiid Phis obstet, ac silentium 

tannis: sed propria nomina, quod ssd- Havereampi ** Qusniam est dffibnentia 

piuscule monuimus, indulgentiam nume- *' cosii, quod in Flimto est, el ooeli, (pai. 

forum flagitant, nec tuiit ad noBonnpes ** in 0adib«is?'* 



1 



LIBER SEXTU1S; 



S7S 



Adveniunt? ideo quia longe di8crq)itailt res. 

Nam quid Britannis cedam diffisrre putamus, 
1105 Et quod in ^gypto est, quâ mundi claudicat axis? 

Quidve quod in Ponto est, di£ferre, et Gadibus, atque 

Usque ad nigra Tirum peroocto secla calore? 

Qu£e quom quatuor, inter se divorsa, videmus 

Quatuor a ventis, et oceli partibus, esse; 
1110 Turn color et facies hominum distare videntur 

Largiter, et morbei generatim secla tenere. 
Est elephas morbus, qui propter flumina Nili 

Gignitur iEgypto in medifi, neque prseterea usquam. 



Ibîd. PoRlo. Ib ofietUi$ tenntiius. 
Ennius: 

A toU exoriaUe^ supra hUtotis palude»— — . 

Bentleius. 

Ver. 1 107. percocto : editores, ad omne 
nefas animo pronissimi, de suo intulere, 
percoctaque.^~calore : supra maluit, ver. 
722. colorej aeque bene. MSS. auctorî- 
tatem utrobique sequimur. Sua indoles 
sennonis» ac varietatis jucunda» studîiun 
lăudabile, poetie concedenda sunt; nec 
temere novandum, ac licenter, nuUoetiam 
cum fructu. Qdore scOicet hic ponitur 
ad morem poetarum pro effectu ejus. 
Nonnibil Seneca, (Ed. 122. ad locutionem 
fecit: 

Promit heic ortua« aperitque lucon, 
Phoebiu ; et fianunâ propiore nudos 
Înfiat Indos. 

Et color statim sequitur în Caro, ver. 
lUO. 

Ver. 1108. Qiue guom, vel cum; P. 
QiuBqtuB; '^^nd. V. ed. A. QiuBcunqtte : 
sed Fii codd. aatiqui vulgatum dant. 

Ibid. quatuor diwrsa^ Ouatiior a oen- 
iis, Virgilius borum memor fîut ad geo. 
îv. 297. 



doctum puto: plai^ibus tamen libris ob- 
temperavi. 

Ver. 1112. Est elephas morbus. De boc 
morbo consulas Seren. Soxnon. ver. 13S. 
qui vooes ipsas Lucretti excepit, Isidor. 
oiigg. iv. 8. PKn. nat hist Cels. et alios, 
quos loBgum esset perscribere; . sed in 
primis Aretaeum. 

Ver. 1113. Gignitur 7 V. ed. Unguiiur. 
— JEgypto: P. V. ed. Mgypli; Vînd. Q, 
n,. JEgjpto, — media: P, medio; minus 
erudite. 

Ver. 1114. Atthide. ' Vind. Ma V. 
ed. Ac dudoB; A, At dudum; X. At du- 
da: ubi pretium operae fuerit observare 
literas thi^ vel chi^ in du niigravisse: 
quod Longobardicae scripturaB multum in 
proclivi est.— ■^ffntaM/icr.* O. -O.. tetUatur; 
nec malff^ <n Achms: V. ed. S. n. 
mttehmis, 

ibid. Atthide, Sic Euripides, Iphig. 
AiiL 347. 



ATBIAOS V mym 



et quatuor addunt. 



Quatuor a vent'u, obliquâ loce» feneitras. 

Ver. lUO. videntur: P, V. ed. vide^ 
iUT; quod minus lapere correctkirem în- 



Et iMiclla Sapphtb, apud Ovidii epist. xv. 
18» videtur a patria nomen babuisse: 

Non oculis grau est Althist ut ante, meb. 

Ibid. tgntantur gressus, Virgilius» gw. 
II. 94. 



374 



T. LUCRETII 



Atthidc tentaHtur gressus, oculeique in Achaeis 
1115 Finibus: inde aliis aKus locus est inimicus 

Pâirtibus, ac m^mbris; varius concimiat id aer. 
Proinde, ubi se coelum, quod nobis forte ven^iiim^ 
' Conmovet, atque aer inimicus serpere coepit; 
Ut nebula ac nubes» pauOatim repit, et omne^ 
1120 Quâ graditur, conturbat, et inmutare coactat. 

Fit quoque, ut in nostrum quom venit denique coelum, 
Conrampat, reddatque sui simile, atque alienum. 



• tenuu(|ue Lageos^ 



Tentatura pedet olim— . 
Sîmiliter Basilius, Anthol. Lat iii. 85. 4. 

Ut Veniu enervat vires, sic copia vini 
Et tentat gresjutf debilitatque pedes. 

Animadversiones ibi Burmanni consulas. 
Ver. 1115. locus est: Vind. V. ed. X. 
esi locus, 

Ver. 1116. varius: P. Vind. V. ed. O. 
A. S. variisi et nescio an multo dete- 
rîus. 

Ver. 1117. se: deest V. ed. — ctdum: 
A. adu-^venenum: sic M. vide superius 
verr. 820. 827. reliqui, alienum; praeter 
X. qui dat ab omni, Pomo, vulgo ponunt 
est ad fînem versOs, contra veteres libros 
universos. — ^Mox 2. Commonet, 

Ver. 1118. serpere: i^rur i e. " ag»- 
" «I» promoveri." Fructuose veteres 
lexicographi in *Efxu¥ voce: quos adeas. 

Ver. 1119. Ut nebula: V. ed. X. Ve- 
nubula; A. VentUet; a. VenebuUt: t 
cum «, ut fit in mînusculis formis, mu- 
tata. 

Ibîd. nebula ac nubes : nam status ae- 
ris nebulosior pestem plerumque pneve- 
nire dicitur. 

Ver. 1120. conturbat: Vind. V. ed. Q, 
X. conturbas4 — coactat: A. coajHat. Pd- 
nitur autem absolute verbum immutare, 
pro se immutare, vel immutari^ de solenni 
more Lucretif. — Mox abest quoque ab X. 

Ver. 1122. reddat: Vind. Q. reddet; 
V. ed. reddit: quod maliro, pleniore po- 



sitâ distinctione ad corammpaSs qunm 
boc constructionis varietas Lucretianam 
indolem resipiat. 

Ittid. alienum: vel- diversă ac dissen- 
taneâ priori natura, vel încolis alienum 
et inimicum. 

Ver. 1123. Hac: V. ed. Nec^—suhito: 
P. subita, eleganter; et alia sunt in Lu- 
cretio scrupulum, qui de numerîs obmo- 
vetur, tollentia: V. ed. subitur; unde 
divinare liceat: 

Hacc igitur subit ut clades aova > ■ . 

Vox omnino deest Nonii exemplaribos^ 
laudantis versum ad ii» 684. et exhibentîs 
Ha, pro Hac. 

Ibid. clad€s pestitilasque» Ad ipsissi- 
ma verba Thucydidis, in ii. 47. loco nobis 
statim diligendssime pertractando: — «v 
fAU TU T»^T»i y% AOIMOX, tt^t (|>0OPA 

Cicero, de div. i. 1 2. 
Vitare ingentem cladem, pestemque, monebant. 

Ver. 1124. persidit: Vind V. ed. 0. 
A. X. n. persedit. — Potest autem persidit, 
'* penitîssime et omnes per partes occa- 
" pare.** Par est efiicacia vocis in Vir- 
gilio, gea iii. 442. 



ubi frigidus imber 



Altius ad vivum persedit'—^. 

Vox reddenda est poematio Antb. Lat i^ 
344. 12. 

Nune v^o infernna sedes, Acherontis ad tmifos* 
Tetraque Tartarei pertidere tendo prefundl. 



J 



LIBER SEXTtfS. S75 

Hasc igitur subito dades nova, pestilitasque. 
Aut in aqua9 c»dlt, mitfroges persidit in.ipsaş». . 

1125 Aut alios horoinum pastufi, pecudumque cibAlais; 
Aut etiam ^utifqpie^asfi jn^et yk aere in ipso: 
£t, qupn^^pirante» mbitşL& bînc duciniiis aura9» . 
lila quoque în corpus pariter sorbere necesse est. 
Consimili ratione venit bubus quoque saepe 

1130 Pestilitas; etiam pigris balantibus asgros. 
Nec referi, utrum nos în loca deveniamus 



' Libri dant, per sidera. transpositas voluit, ut ephhetum rediret 

Ver. 1125. hominum: V. ed. homini; «d bubus: memor utique, ut putem, Ho- 

nec displicet ratiaoi bos piger, epist i. 14. fin. IKc 

Ver, 1127. spirantes: editi receutiores, ^^"» ^"«l"®» «P»**- *^^ ^^• 

tpiranteis ; vitiosissime. — ducimus : J. Nec patulo tard^ carpitur ore brtns. 

dicimus; sed vulgatum est in margine. 

Prius peccatum Bentleius quoque casti- ^^ ^^"^ *P"^ ^'"^ ^"^ «"''^ *^^- 

iraverat. Cartidiis pro ignavo et tardiusado in pro- 

... , , . verbium abierat, nihil mutem equidem 

D»d. <fac.mu, <.««,,.. 1.6. trahmu., 5„,i^,^bri3. Adi Juv. sat x. 5a 

-soroemus, imbibimus, ^tntua. Nitide ,..,.'.. 

Statîus, Theb. ii. 404. ^^"^ balantibus: signate, propter fre- 

quentissimos boc potissimum tempore 

et te jam tempus aperto ejulatus. Hoc non latuit Virgilium, in 

Sub Jovc fcrre dies, terrenaquc >i^or« merabria geo, jii. 554. divinis omnino versibus: 

Balatu pecorum, et crebris mvptibits, amnes 

Ac saepissime, sensu gradatîm flexo, po- Arentesqpe tonant rip», poUpsque supini. 

testatem baud dissimilem feliciter exercet 
hoc vocabulum; sed cupidos exemplorum 

ad auxiliatus indicum remittîmus. — Mox £!<z/aitltiJnquegregetnfiaviomer8are«lobrU 



Nec minor proprietas vocis ibid. i. 272. 



' ^ " ' Nam, inter lavandum, claroorem inconti- 

Ver. 1130. balantibus: P. V. ed. tata. nentem semper solent oves mîttere. Tan- 

ribus; Vind. L. M. Q. A. 2. xi. colanţi- ^ jefert, an cum judicio voces adhibean- 

busi exemplaria qusedam Hi, halatibusj t^r. 

i. e. balătibus: hetb fadUimc permuta- ver. llSt. m loca deveniamus, Ele- 

tîs.-^^*.- âc optime, nt colos, honos, ganter sine praepositione Mantuanus, JEn. 

9doSj et similes antiquissimorum formulas, | g^g^ 

Vind. V. ed. O. A. 2. Xî. vulgo, tegror: 

P. iBgre, Deveture locosjvibi nane— '^t 

Ibid. pigris: i. e. tardis, et sibimet Ver. 1132. adwrsa: P. ab diversa; 

auxiliari parum valentibus. Haec est au- V, ed. ti* ad diversa; A. diversa. — mute" 

tem librorum ireterum oonstantissima lee- mus: X. mittemus. Minime displicet cod. 

tio; quam tamen editores non dubitave- . O. scriptora: 

runt ejicere, ut pecudum inveberent : quo 

c^^»^*^ : j j • ^ 1 _^ i o j Nobis adversa, et coelum mutemus amcum, 

incepto quid audşcius et scelesUu»?. Sed 

enim JBentleius. âkdoneA Miftm pigris Vind..ctiflxaei^b«t0miC|t9lî: Il94.r«cepta 

VoL. III. ^ b 



37€ T. LUCRETII 

Nobiff adTDrsa, et cGeU mutemus amictum; 
An ccelum nobis ultro natura coruptum 
Deferaty aut aliquid, quod non oonsuevimus utî; 
1135 Quod nos adventu possit tentare recenţi. 

Hsec ratio quondam morboFum et moTtiferae vis 



tamen lecdo doctior videtur, atqae a vul- ex Vîr^. geo. ui. 479. Sane Macrobii 

gări gustu longe remotior. auctinitas' rem confeciaset, non aliter d- 

Ibid. coelt amictum. Poetic» est au« tantis versum in Sat vi 2. si fide satis ad 

dacâse locutio: phrascm adhibuit mod»- codd. scriptos îUe liber exactus videretur, 

Uorem ad L 987. *' ccsU tegmine" Fe. et membran» Lucretii vetustissimae sin- 

licior est, mejudice, noater Fopîusi et cerissimKque paterentur. — Vind. morţi' 

elegantior: fire* V. ed. Q. mortiferas L. M. Si* 

Myfoot8tool,Bârth;mycan9^,theJiK«. mortifirai, Simîlîter turbant Ubri ad 

Virg. ^n. ▼!!. 464. inter aquat et aqutB 

Plura reperies appodta ad v. 201. „,-,, Catermn, quod diligentissime no- 

Ver. 1133. uitro: Vind. V. ed. A. m- tandnm est, vix unus et alter locns exstat 

Iroi M. O. n. vitio; inepte utrumque. in Lucretio, ubi trf*, wm, vel i», vertum 

Kihil verius aut aptius recepta voce. 27/- claudat, quia egregia quaBdam oonxiptela 

tro scilicet « sine nostrâ opera et pere- membranis intâdeat: videas boc lll|ro 

" grînatîone de loco în locuni.**— corup- verr. 384. 549. 999. 1220. et Oudendor. 

tum: ita î. quam proxime Q, corump. pii not. 2. ad Jul. Obs. cap. cM. nec 

twm L. M. corrumptum; reliqtii nniver- credibile est iibrarios^ corrapturos scrip- 

«, corrştptum, Nihil temere novandum turam mortifer astus primitus conspec- 

puto, qmrai minime lîqueat, himclicen- xxoi in membranis. A. habet mvrt^ 

dam vetustirpo^s in hac etiam voce, ut a'ărj uti Vossius divinaverat: non proi^ 

similiter in multis allis, non fuisse con- sus male, sed boc tempore, si pnBeede&<* 

cessam. Editores reponunt ex arbitrio, tia perpendas, frigidiuscule: r. mortifi- 

cruentum: quo quid incerlius, vanius, et rorum, Syllabas ee et di passim confiisas 

ab omni parte minus commodum, fingi vidimus. Plinius, nat hist xx. 76; de 

poflsit, nuUus video. Hujuscemodi nugis papavere : -^^^ non w soporiferâ modo, 

vel Gorruptiasimas scriptorum lectiones «* verum— etiam moreijcra—.** 

pneferendas arMtror. Bentleius conjecit. y^, „^^ ,.„ ^^^^^.^ jjxtra con 

a lenum, troversiam jacet h«ec scriptura: vulgo m 

Ver. 1134. quod: sie P. V. ed. doc- omitti solet Macrobiiis. P. L. M. Q. A, 

tiua, de. antiq^«rum mare; vulgo, qm. f„ Cecropis: nobis suffragantur Vind. V. 

Sic alii saepius: videas autem Amtzenil ^ ^^ 

Dotas in Plinii paneg. iv. 1. nam trita res tu-j r . fj'j». • j^ -i 

*^ ® Ibid. fwnestos redaidUt: i. e. funeribia^ 

sive* cadaveribus, rejtlevit. Luduş Am* 

Ver. 1135. tentare: Viiid. V. ed. temp- pelîus, cap. xlii. " Marius, septies consul 

**"^* '* creatus» seevissimis cadibus totam urbem 

Ver. 1136. mortifirie- vis. Sb austts ^^ Junestavil" Agros autem Lucretu sui 

sum ex ingenio rescribere: et conjectura longe subtimius extuKt VîrgiKus, ad geo. 

est, ut mihi saltem videtur, valde proba- iii. 476. 

bilis,. idoneisqye lationibus subnixa. ■ P. 

O. mortifir <estusi optime, si scriptis haee ■ daertaqoe rfgna 

l«oUo inaiter^tur: sed importatem putem P«i»fiiw,rt U»gci»*iM, lateqae, vacanţii- 

3 



LIBER SEXTUS. 



S77 



Finîbus in Cecropiis funestOB reddidit agros, 
Vastavitque vias; exhausit civibus urbem. 
Nam penitus, vemens JEgypti. finibus, ortus, 
1140 Aera permensus multum, camposque natanteis, 
Incubuit tandem populum Pandionis omnem: 



Ver, 1138* gxhausit: XI. aeatm$: un- 
de tentare poesb cum pecexiguâ Utenurum 
iautation«: 

Vastavitqtte vias, exhăuttit clvibcu urbe s 

Ut vocabulum vias ad urbe redeat Con* 
feras «utem velixn Virg. ^n. ii. 552. 
964. 

Ibld. Vaslavit mas, Arnobius, lib. tîL 
p. 244.-^*^ cÎTitâtetn occoe^asse jxstilentiâ 
^* vastarL" Consignatissima est quoque 
harumce ca)amitatum descriptîo Gelliana, 
îi. 1. ** In illîus ettam pestikntue mtti' 
** t<Ue^ quae in belii Peloponnesiaci prin* 
<' cipiisipaam Atheniensium civUatem in* 
** temecino genere morbi depopulata est,** 
Cseterum, distinctionem paullo plenioi-ein 
7^ mas apposuî: nam vocea agros ac vias 
âgnificant eolonias stUmrbanas; urbem 
rursoB, Atkenas ipsas. His opitulabitur 
jSenecatCEdip. 110. 

Occidis, Cadmi generofla proles I 
Ufite cum tot&: vidaas coionis 
RMpiciB texras, miaeranda Hiebe t 

Ibid. exhausit civibus urbem : > ut So- 
pbocles itidem de peste^ CEd. T. 29. 



i e. SMTiKao^tt mw»Afi9t wXttf flammis 
consumpsiti longe longeque el^gantius: 
▼ide notas supra, ad ver. 589. Vooes au- 
tem. emuius et exhausius conftiaee sunt ad 
Lucan. ix. 964. SSL Ital. x. 379. ubi con- 
flulaa Drakenborcfaiuro. Idetn Papinius 
în transîtu emendabitur, ad Tbeb. zi. 
274. 

Urbem, armls opflnuque gnYent, ct modo civi- 
bus artam, 
Ceo, ccbIo denUssa, lues, inbnicave telhu, 
Haoabti*-»-. 

Vulgo, dimissa. Confer ibid. viu 25. Sil. 
Ital. viîL 405. Lucan. viii. 253. Sido- 
nius ApoUinaris, v. 588. ita de tellure 
quâdam : 



bove, fhige, coIobo, 



liîTovâ translatîone rem conata est exomare 
Virgilii majestas, ad ^n. vilL 57a 



> tot fenro sseva dedinet 



Fimera^ tam multis viduasset dvU>iu urbtm, 

Apponte Statîus, et magnifice, silv. iii. 
5. 72. 

Non adeo Vesqvinus apex, et flammea diii 
Montis hyems, trepidas exhauat civibus urbet. 

Venun enim hic rescribendum dico: 



trepidas ixutnt civibus urbes : 



B 



Civibus^ exhausta est^^^^, 

Pbrro, nobîlissimos bic sane versus nobis 
profudit divini poeta9 noştri pectus ; meo 
tamen judicio, palma deferenda est praeg- 
nanti Manilianorum sublimităţi, ad L 
882. 

Qoalis Erechtheos pestis populata colonos ^ 
Extulit antiquas per funera pads Atiienas. 

Quantum simplice disticho complexus 
est! 

Ver. l\39.finibus: eâStores^efinibuSi 
libris vetustis renuentibus: satis impu- 
denter, atque pro imperio. — ortUs: P. 
OTcus; A. orchus, 

Ibid. Ordoest: Nam^ ortus penituss i.e. 
penitissimis et abditis retro teme partibus, 
^thiopiâ sdlicet, originem habens; t«- 
niens autem statim ex JSg^o in Attl- 
cam. Sic dux Thucydides, ii. 48. H/i|a* 
V îl «•« fMv 9r^vw (A »««*««)) in XiyirsM, i| 

»s ĂjytMrr»» mm AiCvny aartCff.— Confersa 
b2 



378 T. LUCRETII 

înde catervatim morbo, mortîque, dabantur, 

Principie, caput incensum forvore gerebant; 
Et dupliceîs oculos subfusâ luce rubenteîs. 

Plutarcfa. de ser. tind. num. p. 5SS. E. literarum. ra non aegre tot Hneas elementî 

Semum, ad Virg. geo. iiL 478. Max. tn exprimentibus: Q. omne; i. e. omru: 

Tyr. diss. xiiî. 4. (quem Lambinus quo- O. omeni A. in omnes: et Pîus afiSnnat 

que lăudat) et diss. xix. 9. Nec oppor- quosdam codd. habere omnes, Simile 

tunoB tamen Marii Victoria versus pige- autem est huic nowri regimen in Bauto, 

bit coram lectoribus sdtisse, in Gen. iii. Cas. ii. 4. 29. 

263» * 1 . gladîutn fadam culcitam» 

.... -r ..u .i. i. — î- *»mque incumbam'^: 

Noaaecitf» JBthiopum ferventibus exata tems, /* 

Nubila morborum, corrupto tramite coelî, ^ -^ LudUo apud Nonium, ix. 19. 
Dum curruntt quisquis percussum fulmine leti 

Ingemait,8unulip8cruitî quicunque cadentem sospendatne se, an ^teiiwM f«aiiB6a^— . 
Conspexit, cecidit : congestaqtie fnnera passim 

Dira lues stravit, camposque reliquit inanes. Hinc, certo certîus, ad unîus codids scrip- 

, .^ . . turam,' medicina &cienda est versiculo 

Qu» pwrfecto, cum d^^antta mmime yirgilii, maxime perturbata, ut nuncle- 

vulgari, post Lucretium ac Maronem . ^^ ^ ^^^. constnictione, JEn, x. 

Tariantur. Rectius autem distinxi locum. g^ . 

Ver. 1 140. permensus campos .natanteis: 

redi ver. 404. Etiam VirgUius, JEn. iii. effiMumqueequitemsoperipscsecnta 

- o » . jnpjj^at^ ^e^fdCTque iiuwm^»/ cerauw anno. 

XU fa 

Vulgo, ejecto: i. e. ejectOt efectom, 

^ Ibid. Incubmt ijopvlum PanatomS' 

Et lectîssimis verbis malam, longissime Thucydidis vocem repraesentat, 1. c.^ 

et pedetentim veniens, felicique cum so- ts h m*' Ahveuvf ToXtv i^eLvtnouus ENE- 

lertia, noster depinxjt Lucem commo- nESE. Orosius, i. 10. " Inftnda 

dabit Ammîanus Marceliînus, xix. 4. " -^gyptiis mala atque întoleraHIes pla- 

veriiaLucretii adxmibrans: — «« clades îlla, " gas incubuisse, Pompeius Comeliusque 

** qu», in Pelpponnesiad belii prindpiis, '* testantur." 

** Athenienses acerbo. genere morbi vexa- Ver. 1142. catermtim inorti ddbantur. 

*' idt, abusque fervenţi JEthiopuB plaga, Virgilius-fainc excepit dlctienem, geo. îiL 

*' pauUatim proserpens, Attîcam occu- ssq, 

"pavît** 

,^ _,' , . , , Jamque caferE>tf/ti» dat stragem**— . 

Ver. 1141. popwum, siYepopulom, i. e. 

popiUdi omnem, Ita scripsimus ex divî- Homenim secuti sunt uterque, ad H. A. 

natJone minime omnium in controversi- 382. 

am vocandâ. Vulgo: 

,. Ihcubuit tandem ^/iir/0 Pandionis: omne:--, eNHSKON EIIASSTTEPOI. 

4 

Sed simplex dîctîo dîssyllaba pOeds post Ni; autem valet, «/>«• igitur, ob hanc 

am longam sensus pausam ingratissima caussam; mtssum telum scîlicet Editore* 

est, de exquisitîssimâ magni Bentleîi ob- vim partîculae non perspexere. Amobius, 

servationein notis ad' Lucanum. C£ete- 1. c. ad ver. 1158. — " Cumque dies ad- 

rum, omnefrt dSserte scriptum est in Vind. " deret malum malo gravius, catermtim 

Tu M. T. n. Optimis codidbiis: P. oninii " et populus interiret — ." Etiam Qro- 

V. ad. oranemj tribus-sdticet ductibus mus noa incommode advocabitur, hist iii* 



LIBER SEXTUS. 



379 



1 14*5 Sudabant etiam fauces^ intrinsecus atrae. 

Sanguine; et ulceribus vocis via saepta coibat; 
Atquej animi interpres, manabat lingua cruore^ 



10. ** Erat utique fedua iile ac pestilens '* lumen omne fedavît.'* UU doctos tî- 

*' annus; <7i/înt7<sque jam undique caier- ros, suffma conjectantes, vel Lucredus 

** t>a<im strages aggerebantur" SiC'haud arguerit Dktys Crttensis, îS. 26.— «'«i^ 

dubiis castigationibus emacuUmdus est: **yÎMi5quecumnioerore lacrymis— :" L e. 

libri dant infticta vel impieta^ et egere' se suffundentibus. Breviter VirgiUiiSi 

bantur» Mox ad cap. xii habet immensas geo. iii. 505. 

Birages; et posteriorem emendationem U- ,j^ ^^ ^^^^, ^^ , 

quit non ambigendam Virgîlius, quem 

voluît exprimere sectator in hoc thesau- CaBterum, universae huic descriptioni mul- 

ro poeticarum elegantiarum diligentissi- tam adsperget lucem Seneca, (Ed. 182L 



mus; L c. 



Jamque catervatim dat stragem, iitque adgtnU 

ipsb 
In ttabulis tnrpi dUabsa cadavera tabo. 

Tbucydides hoc modo, L c~^n»fM t «r* «X- 

Ver. 1143. capu^ gerebant: i. e. uxi»*t 
faabebant; ut alibi. Virgilius, ^n. vL 
772. 

Atque ttmbrata^fnm/ dvitt tempora qu6rca. 

!Nec Ovidium tibi, lector! invidebimus, 
adla8tiL299. 

Sub Jove durabant; et corpota nudstgerdMnt: 
neque Horatium, od. i. 8 . 10. 



acgro 



• neque jam Hvida gestai armia 



Rubor in vuitu, maculaeque caput 
Spanere leves : tum vapor ipsam 
Corporis arcem flammeus urit, 
Multoque genas sanguine tendit; 
Ocullque rigent, et sacer ignis 
Pascitur arttn: re«onant aures, 
Stillatque niger naris aduncae 
Cruor, et venas rumpit hiantes. 
Inthna creber vlscera quassat 
Gemitiu strideni*— — . 

Ver. 11^5. fauces: 'S* finUt.'-^ra : 
F. atroj quod inscite pladtum est editori- 
bus: V. ed. acrej de usitatiseimâ elemen- 
torum c et ^ confusione. Sic Virgilius» 
^n. ii 272. uter cruento pulvere ; et alibi 
similiter: xnagîs tamen ad priorem stn1p« 
turam, în geo. iii. 507. se gessit, quamvia 
alia de ratione constrâctionis, hos Cari 
versiis sibi sumens imitandos: 



BruciUa - ■■ . 



it naribus ater 



Tbucydides, 1. C— ir/wrw fUf ms xiţaXns Sanguu, et obtessasfauces premit aspera lingua. 



Siff^ .^vfiw^t mox:-îa|?« yap^a. ^^^ ^^^^ ,^^,_ 

T*i »i^«Xţ} vfttm tifvfiiv zetKov, 

Ver. 1144. rubenUh: V. ed. et scripti 
mfÂ^TuberUesi ut constructiosit, " rubentes 
*' etiam quoad duplices oculos;" cum 
casu recto participii l^c Tbucydides, ubi 
supra:— MU rm eţietXfAuv tfvănfMtre^ f^»* 

Ibid. oculos svbfiua luce rubenteis: i. e. 



^«tftfy^ *m h yktff», tuăvs §ufAa<r«^n n* — • 
Ibid. Sudabant Sanguine: redi sis v. 

1128. 
Ver. 1146. voci$: A. X. noii*; com- 

mutatione multum fadlL 

Ibid. vocit via sapta. Virgilius» iEo. 

vii. 534. 

—— haesit enim sub gutture volnus, et ud» 
Focis Uer tenuemque inclusit sanguine vitam. 



rubrâ luce suboriente, ac se spargente. 
Itafere Q. Curtius, iv. 10. 2. de luna Hinc eleganter Heinsiustentabat ibid. xL 
eclipsin passâ: " Sanguinis colore iujfuso 150. 

Bb3 



380 



T, LUCRETII 



Debilitata maHs, moţa gravis, aspera tactu. 
înde, ubi per fauces pectus conplerat, et ipsum 
1150 Morbida vis in cor rncestum coniluxerat «egris; 
Omnia turn vero vitai claustra lababant. , 
Spiritus ore foras tetrum volvebat odorem, 
Hancida quo perolent projecta cadavera ritu: 
Atque animi prorsum vires totius, et omne 
1155 Languebat corpus, leti jam iimine in ipso: 
Intolerabilibusque malis erat anxius angor 



Sttm vlx tandem vow laxata dobri est.— 

Venim vulgata tamen, voci Dolore, ex- 
quîsîtiora' et doctiora puto; tnagis etiam 
poetica, quum prosopopceia sit în Ddore, 
Nihîl igitur egomet ibi mutandum cen- 
sieo. 

Ver. ]14!7. animi interpret lingua, 
Hînc foraitan Httratius,.art poet 111. 

Poit effert amni raotos mttrpreN Imguâ, 

' Ver. 1148. cupera tactu: X. autem, 
asperat actu, 

' Ibîd, lingua aspera tactu, Pulchre si- 
mili in re Ovidius, met vii. 554. 

Vlicera torrentnr primo, flamrnbque fatiaeant: 
. Indicium nibor est, et ductus anhelitus igne. 
Aspera lingua tumet ; trepidisque arentia venis. 
Ora patent; aurasque graves captanturMitii. 

Sic libvi scripti: menda est in ductu»^ ver. 
2. qua» meum âcumen ludit Heinsianas 
lectiones non probo. Adjuvabit etiam 
Lucanus, iv. 925. 



Ver. 1151. turn: O. A. cum^-^ital: 
Vind. vita; V. ed. vites; Q. tto. 

Ibid. . vitai clauttra lababant» El^an- 
tîor hac locutio, et translatîo felicior, nas- 
quam legitur. Fropric Mantuauus, Mo. 
ii. 492. 



nec ehustra, neque ipd 



' torreatur viacera flammft ; 

Oraque sicca rigent, squamotis aspera linguii, 

' Ver. 1149. per fauces : \£1. jam fauces s 
O. autem fauces et; ad complendos nu- 
meros: ram per deest Vind V. ed. A X. 
Dant faucest Vind. V. ed. Q. nec «eciH, 
ut quovis pignore conteoderim, omnes 
flcripti ; nam editum est vulgo, fauceis. 

Ver. 1 1 50. M&rbida vis in cor confiuxe^ 
■rat, Thucydides, ubi supra: K«/ ly » 
traXX^ X^^V «««««ivii» tg ret frnh o ir«n«f , 



"CuBtodes, subferre valent-: lobat ariete crd>ro 
Janua, et emoti procumbunt cardine posta. 

Verbum redonemus J. Obsequenti, de 
prodigg. cap. cxx. ** Pontes intemipti: 
^< ripae labantet fluminis in aquam pro- 
'* volut«e.*' Libri, labentis; quod îw> 
turn est editorum crux. 

Ver. 1152. tetrum odorem. Sic etiam 
Virgilius, ad ^n. iiL 228. 

— — — tura voK Utrum diza inter adorem. 

Ibid. volvehat odorem: conferas iv. 679. 
Sic Tbucydides ibidem: — »m wiv/ut arf 
ir»»} xeu ivsat$tS} nţtu—^ 

Ver. 115J. Banoida quo: V. «d« A. 
Eancidaque; O. Jtancida qua; A. jBan- 
cida quee et. — perolent: XI. pervolenL 

Ibid. prfffecta, xfţtfAfAt»»* ^lian. ann.i 
28. 

Ver. 1 154. totius et: O. A. et totius; 
sed abest et ab Vind. L. M. Q. A. unde 
probabile est, voculam quandam similibus 
literis absorptam periisse. Forte: 

Utpte animi prorsum turn viret totius, ooifle 
Languebat corpm <, 



LIBEE SEXTUS. 3»l 

Adsidue oomeB, et gemitu coninixta querela: 
Singultusque frequens noctem per ssipe, diemqu^ 
Conripere adsidue nervos et membra, coactans» 

1160 Dissolvebat eo&; defes/sos ante &tigan& 

Nec nimîo quoiquam posses ardore t«eri 
Corporis in summo summam fervescere partem; 
Sed potius tepidum manibus prc^nere tactum, 
Et simul, ulcerîbus quasi inustifl» omne rubere 

1 165 Corpus, ut est, per membra sacer quom jliditur igm& 



£t AQ scrupulum librariis ujecerit secuii^ quamde vulgari ratione; conjonctis nîmî- 

dfi şyllabas în Tocabulo totiia qaan^ta&i rum vocibus^ peruepe.- etLucretium sapit, 

irîde supra, ver. 652. (hrid. trist. v. 2. 22. sic solitum prajpositionem de Graecorum 

Ver. 1155. leti Umine: V. ed. laţi Iw consuetudine locare. 

* 

***?*• ^. „, Ibid, StJiguUus Conrii}ere.membra,coae- 

Ihid. Languebat corpus. Virphus, gea ^^^ Thucydides, 1.' c-x«^ « r«f 

trişti languebuMt cor^ra mofbo. *'X^f^ — • Mox A. coarcton*. 

Tu'j . ^- • ... Tj • Ver. 1160, Dissolvebat eos: yiiihusuti' 

Ibid. lett jam limtne tpso» Idem, in , 

r 1 9^i que propter aituum nervonunque relaxa» 

doncm dîsşţpatis. 

K&titxd$ajiefi»Utijamliminiabiiuo: Jbid. defessos ante /atigans, Enim 

queDiadmodum Silius ItaKcus, v. 423. wro mira verborum cumulatorum effica- 

Ver. 1156. molia: Vind* V. ed. li» mO" ciâ miserorum aerumnas incendit noster, 

Ut dUut, Unde an «ic acripserit Lucre- solitâ cum ubertate ac vigore pbraseos, in 

tius? quibus nemini tecundus est. £leganter 

etiam Dictys Cretensis, ii 50. flores ser- 

/n/o/eroM/i/ a/fftfe a/tif erat anxios angor . , _,. • . i u ^:^«„ .,«j;«„a 

Adriduc com o moms lectissimi pulcberrimos undique 

decerpens: *' Turn vero vis magna mor- 

Classicum locum Thucjdidb ilud. non ce talium, oorporibus fatigatis pesdfâca 

contulerunt viri docţi: Auv^rarif h iraf « «gntudine, infando ad postremim^xi- 

ras n* ru »u»iit n ti mfiufiua, i^ori rts mf" ce Hq interibant" Adeas «undem i. 1 9. 

^MT* jM/uwy* ir^{ yuf n aviX^tfrov tv6us cm ad ii. 33. ita menda longe fedii»ima 

rfair.9/iu9et rif yuâfiif^ fr«XXf ^XX«» ir^iiyr« absterţ^nda est: '* Vis mali leniri pauUa- 

€^as avrvf , »mt ux et»Tux«9-~; ce (jm ^isa, negue amplius attentari cor- 

Ver. 1157. gemitu-'-^SinguUus, Vir- «< pora ; et eorum, qui ante ^^{^a6an/ur, 

giliuB, geo. iii. 506. <* tanquam spirato divinitus levamine, re. 

Spiritus Interdum gemtu gra:(ris ; imaq uelongo " !««"•" Editur sperato, «ne probabiU 

lUa iin^r» tendimtP— . flcnsu. Confer Ovidr^epist, sxi. 14^ S»- 



-r m.-*. diiiLiii»'37. et alios. 
yer,M5S.SingultusJrequens,ltAKh' ^ 

cander, then 434. Ver.1161. Neenimioarihre^ Tbucy. 

dides,adLc — tuu ra /ut tl^f ittrtfUfţf 
■ Ai»yA*«« fimfun/mm ^mfmw». ^^^ ^ ^,, ^tf/ut* ut—.' vidfi Bequeotia 

Ibid. noctem jier tape: iic magis placeţ, ««^ '»• l^^** 



SS2 T. LUCRETII 

Intima pars homiilum vero flagrid>iit ad 088b$ 
Flagrabat stom&cho flaimaa, ut fornacibus, intns: 
Nihil adeo posses ^ooiquam leve tenueque memfam 
Vortere in utilitotem: ad ventum et jGrigora semper, 
1 170 In fluvios pavtim geiidos, ardefiitia moi^bo 

Membra dabant, midum jadentes corpus in unda& 

Ver. 1165. potius: V. ed. S. A. toUusj Astilafc at daiuifl rapMw/omaciiw ignbs 

' mihi suspidonem. haud levem incutitnc»* 

Ver. 1164. inutlis: Vind. ii. musciti tnim inde esse eleganter refonnandum: 
S. mistis, — rvJbere: V. ed. ruJbare, 

. IWA u/«r.-6«, r«ie«. Sic Thucydîdi. rbg«b.t«om«4olUmm..otfornacflH»ft»««. 

oratio continuatur: — un x^^** "^^ ^^r- 1167. Fulchra haec est et omata 

vfri^ii^^, iriXi^v, ţXvmrtufmtf fiUKfms ««< amplificatio, omnia vlvidius depingens, et 

Um^jd tlfiv^n»H* mori Lucretiauo peiquam consentanea. 

Ver. 1165. nt: \^nd. A. S. in; V. ed. Demiror Lambinum et Fabrum, pro ^uria 

vi} O. n. uti; nec deterius. totum versum ejicere cupientes. 

Ver. 1166. hommum: V: ed. hominis Ver. 1168. NihU: ac V. ed. X, vulgo^ 

quemadmodum t et u ad finem dictionum -^i^* — posses: V. ed. possis; editores, con- 

aeepiuscule coniVinduntur. Sic în numero tra libros universos, ;MMse^* stolidiaBune 

multitudinis noâier locutos est ad verr. Pi>*tes autexn, «y â^wa^âi' '* tiUemet utique^ 

1143.1150.1160. Pro JtWima, Bentleî- " a adfuisses." Nibil pulchrius. suaviu^ 

us Toluit Intern, me caussam nesciente.— ^ evidentius: committas ver. 1266. Ita 

ăd ossa: P. adesa. ' solet poetanim princeps lectoris animum 

IWd. Iniinta jiors flagrabat^^ Thucyl excitare. E^mplosit TL E, 85. celebr»- 

dides ita rem persequitur: — Ta ^s tvres tissimus loous^ et constructus, vt iiL 1052i 

•uTtH iitmtto, âfnrt fittirt rav «««w XitrrAr» supra: 

X« Ti, fi yvfnvoy, anxi^&Btt — . Quae Naso, 

1. c. breviter complexus est: 4|uem sane non erat excors adeo Vir|pUni 

.. ^ ^ 1, .. , . ut sequi renutaret, ad iEn. viiL 691. 

Non stratum, non uUa pati velamina possunt. 

T..J j» i ^ j .Tfc • .. ,^ I pelago creias innare revotos 

Ibid. Jlagrabat ad ossa. Orosius, m. 13, Cydadaa— !^ 

*< Gravis pestHeniia — ^per universam dvi- 

** tatem violenter incanduit s^-quando ca* Hanc le^f^aivtig'tv luculenter dedararît 
" put geniium tanto morborum igue Jia* alicubi Donatus in Terentîî vel Andrîl 
*' graviL" £t Seneca de peste, (Edip. 57, vel Eunucho: locns ipsissimus memorii 

effluxit meâ.»/hv.- Vind. V. ed. X. lene» 
Non^ra gelido lenis afflatu fovet yer. 1 1 69. Vortere in: Vînd. L. O. Q. 

% XI. Verteretj V. ed. Vertere; M. Tipr- 
^n/e^/a utique, ut ignisfomacuro,folIibus ^^f^ ^* Nexnpe, in scriptura fVrteyv f, 
exspirans; ad morem noştri in yersiculo iUud i partim in t^ quod adsolet, migrări^ 
statim insequente, ac Maronu, iEn. viii. partim similibus literarum ductibus in 
421. sequente vocabulo interceptum est — Vm 

et/onwc»«/ Ignb mhtlau """^^^ BenUeius proponebat ptniim; aed 

probabilitate destituitur baec emendatia 
^ui ad geo. iv, 265. Distinctionibus aliter ordinatia nos ob- 



TvZttlnf h* u» au FNOIHS, ^TifM fjutnm* 



LIBER SEXTUS. S8S 

Multei prsBcipites i^mphis putealibus alte 
Incidenmty ipsovemeotestire patente: 
Insedabiiiter sitis arida, corpora mersans, 
1175 .dSquabat multum parvis humoribus imbrem. 
Nec requies erat ulla mali: defessa jacebant 
Corpora; mussabat tacito Medicina timore: 



flcuritate locum liberavimtis. Ordo est: autem, torquens. Nihil tamen mutatum 

'* Sexnper dabant membra ad veatum, malim: nam mersans potens est vocabu- 

** partim in fluvios." — Denique, Vînd. Q. lum, et lepide tacito respectu morbosos, 

habent,/r{gore. se puteis proluentes, contuetur. Faber 

Ver. 1170. gelidos: V. ed. caii dos: A. divinavit vexoMSi iufeliciter. Confer Ju- 

ealidos. venal. x. 57. Hor. epiat i. 1. 16. 

Ibid. ardentia morbo Membra: ut in ^^^' «'« «"''« '^'^'^ Amobiuş, 

«pulciali carmine non invenusto, apud ^*>- ^*- P' ^^' " Numquid enim numi- 

Gruter d. 340 " ^""'^ corpora silim sentiunt aridamf* 

Ver. 1175. parvis: V. ed. pemir; et 

Vner« ardentes intus mea viscera morbi, agnoscit Piua. — Exomavit autem neater, 

Vtocercquoi medic» non potueremanus. ^t pulchrius declaravit, Gned scriptom 

Sic autem Thucydides, L c— ^iîirr» « «» sententiam :— «« » rf iţi^t^ zmiu^m^u r$ 

«S •«r««rr« ^ X/nA»» Itntx^t^,^ Tene- ^«'•'' ^' mari.-Ab8unt voces maU d*- 

bricosas autiem hoc gcnus constructiones /^"« ab A. cui putem dedlsse caussam 

iUustrare et admirări nosmet aliis relin- corruptissîmas barum dîctionum in non- 

quimus. candidioribus delectaţi. «»""^« "^^ scripturas, quas lifararius nou 

Ver. 1171. dabam: Vind. V. ed. î. a. P»*"*^ eipedire. Sic V. ed. exempli gratia 

dabunt-^acientes: XI. jacentes. ^««™ integrum exhibet: 

Ver. 1T72. nymphis: sic V. ed. L. M. Necrequte»enit»«ttifii«rirf4f/«iajacebmt. 
qoOB auscultandoa babuimus: vulgo, /ym- 

phis. Edîtoribus Lucietianis prdecto nec Et ver. 1172. hune sequîtur in libris om- 

satis inerat venustatîs, nec antiquorum ""*>»« tetuitis, ut videtur; sed omnino 

leporumTeneratio.-C«terum,hicve«us P«î«e- 

pofitponitur ver. 1 176. in P. A. X. n. IhW. Nec requies erat^itta mali, G^ 

Ver. 1175. ipso venientes ore patente, neraliter haec verba accepissem de inde- 

Tfât^iutţy Ut nihll supra. Curtius etiam fessâ pestis per uibem grassatione, n(m 

▼idetur emulări voluisse, ad iv. 7. 14. rursus de singulorum morbosorum in- 

'* Pro se quisque excipere eum (imbrem): quietis vexationibus, nisi Thucydidem in- 

*' quidam, ob sitim impotentes sui, ore terprelem babuîssemus: — xttu n airofta m 

" quoque hiante captare cceperunt" /m n^u;c*i"*i «'^ ^ myfwrvuty t^txuv tm 

Ver. 1174. sitis: Vind. V. ed. satis^—^ iravrif: quas siiniliter oontinuantur, ac 

mersans: L. M. inerrans; nempe» m in series oradonis Lucretiante. Dictys Cra- 

tn semel mutato^ -ex inersans fecit libra- tensis, ▼. 12. ** Fltmus nuUa requies stra* 

rius inerrans. Sane conjeoeram versans^ ** gis, atque ^nerum.'* 

et ante provocaveram ad Bentleii notas in Ibid. defessa jacebant Corpora: L e. 

Horat epist. ii. 2. 90. quam oonapexerim bomines moribundi proaternebantur, mor- 
diserte sciiptum versat în O. Versans bi doloribus ezhausti. TibuUus, i. 5. 9. 



384 T. LUCRETII 

Quippe patentia quom totiens, ardentia morbis^ 
Lumina vorsarent oculorum, experda somno; 
1180 Multaque praeterea mortis tum signa dabantur. 
Perturbata animi mens, in moerore, metuque; 
Triste supercalium, fiiriosus voltus, et aoer$ 
Solidtae porroy plenaeque sonoribus, aures: 
• Creber spiritus, aut ingens, raroque coortus; 



— - cum, tiistl morbo drfeit^jaeeres^. QusesitsBque nocent artes : cesaere magistri* 

Phillyrides Chiron, Amythaoniusque Melampus. 
Quadrigarius apud Gellium, iii. 8. ** Tu, 

" nisi caves, Jacedis." Addas Theocri- Ver. 1178. patentia: Vind. V. ed. ^. 

tum, iîl fin. ;ia<i«t/ta.— Mireris autem editoruiii recen. 

tiorum scelus, quibus nulla erat Lucretii 

chartas religio suis soruibus conspurcare, 

î. e,jacebo nortuus, Eleganter S. Mat- gîc contra Ubros veteres univereos carmen 

tbsus, viiL 14.— f4l« fw wiy^i^» aura BE- corrumpentium : 

BAMMENHN, mu ^ufwmmtf' in leăo sd* 

licet «c alibi: confer CalulL Ixiv. 189. ^"°" '^*' a«»«°*^ n»aa»^ 

Ver. 1177. musiahat: V. ed. A. tnim- y^^^ jj^g^ expertia: V. ed. experienUa. 

bant: O. autem, miscebants ob sonum â- _Thucydides, L c-.j«w h my^mm «*i. 

milem. \ _ _ 

Ibid. muisabat tadto Uedidna timore. Ver. 1180. turn: P. tuna V. ed. O. 

IncompanibiUs est prosopopaua; quaxn curm A. ficMiii; etfortasaemeUus. 

■diequavere paud, supeniTit nemo. Sim. , yer. 1181. animi mens: redi notas in 

plidter Thucydides, L c. sub initio de- |y^ 'jq2, 

•criptionis:-«rT. ya^ mr^s n^wf « ,r^««, j^^ ^^^^^^ ^^^^^ Quemadmo- 

âifawumrni arnu^' «XX avr». ^;uirr« ^^^ Sallustius, Jug. xxxix. 1. ed. Cort 

ff AXv miiBfartttm rt^m wtfutu Uvidius OU- ^^ „ 

militer, ubisupra: ,.. , ,, , ^ 

•^ Ver. 1184. «pirt/tt*.- Vind. V. ed. Q, 

' pugnatum est arte medendi: ^, ^ant spiritum, 

Exitiumsuperabatopem; quKvictaJacebat. _.. .a. .. 

Y^ ^ Ibid. CreJer «pinViw. Sic verâbus 

ManiHiis etiam^ L 885. m/iva^rtfotg subinde fastidio lecUnîs occur- 

Neclocuaartlaeratmedicae . rit noster. Neque aliter alu optimi poetae. 

SiHu» «nulatu3 est nostrum, Pun. «t. «^'"^' ^^ ^^ *^' 

609. XHTEI TOIOTA* mvifăs ofunu» 2arAi«r fifiMp, 

Sttcciibuit Medicina malis: camukmtilfacervo t i • i 

Labentiim,etmagaocin«reBaeaeagseretoUunt. Ibid. sptrttus mgens. Insolenbor Io- 

.„,„., T^-. cutio, pro «* »««//«« spiritus." Sic Jus- 

Sed neque lUe, nedum Kason» aut Ma^ . •• ,/x »» u^.,:k..<. /'»»*o;<,^ .-»»^#.* 

.... ^^ . ^ ,r. •«. tonus, xu. 10. 7. " quibus (puteis) tiigma 

ndu tenuitas, neque etiam Viisîbi ma- ,^ , ; . ^ • „ « J ti-u«i^«:-« «wIîî* " 

. TT^. , . . «î «' dula «wtta inventa, Babyloniam redut. 

jestas, qui disticnon numerosissimum enu- _^ *. ... ... -^- ««„j-m 

«» » 1 ^ „ . , Ita vero Virgîlius, geo. m. 505. eandem 

dit, et quo mhil aures lucundius demul- . ^, ^^ 

' . ^, , ^ "^ . . vanavitrem: 
oeat unpleatque, ad Lucretiam camums 

sublimitatem pervenire yaluit, in geo. îii ■ ' atqjie adtnctiu ab bno 

5i9. paraUelo loco: fipiritt 



LIBER SEXTUS. S85 

1 185 Sudorisque madens per collaixi splendldus htunos: 

Tenuia sputa, minuta, croci contacta colore» 

Salsaque, per fauces raucâ vix edita tusse. 

In manibus vero nervei trahere, et tremere artiis; 

A pedibusque minutatim suboedere frigus 
1 190 Non dubitabat: item, ad supremum denique tempus» 

Conpressae nares, naşi primoris acumen 



V&t,llS5.humos: P, O, humor ; Vind, contra libroa omnes et Macrobium, Sat 

V. ed. Q. umum; A. X. imum; n. udum, vi. 2. Arnobius, lib. iii. p. 108. *^ Qui»- 

Legendum adeo forsitan: « quamne est hominum, ratienis alicujus 

Sadorisque mados per coUum âpiendidu. udum: " *^P^''^ coniactus, qui pilos et lanugipes 

'* credat in deorum oorporibus nasci?" 

nam librarii «-• mados în mades,yfe\ mades, Celsus, de medic 0. 24. init— «* qu» ad- 

haud aegre detorquerenL Aut etiam pro ic da sunt, quasque contacta ude modica 

humor reponas udor. Quum vero de « sunt:" uti recte kgitur; non, de non- 

membranis L. M. Havercampus taceat, nuUorum fiententia, modice. Terti ât 

credendum est eas vulgat» acriptur» pa- VirgiUus, geob iii 403. uhi rectc statuit 

trodnari. EvvMa» autem hoc modo Virgi- Burmannus: 

liU3 extullt, ad geo. iii 564. 

Aut parco sale cmtingunt, hyemlque reponant. 



• inmundus olentia sudor 



Membni aequebatur— . " Aut mMiico sale, aut w verâ parco, id 

<* est, secvatore— »" Servius iludem. 

Venim enîm Lucretius omatîor est, et Hinc autem dubitare non debui in notia 

elegantior: et epitheton illud splendidvu meig supra, ad i 937r 
ad ocuhs spectantis luculenter provocat. jy^ ^^. ^^ ^^^^ ye- 

Nec dubitem eqmdem qmn tele qmd m ^^^^ ^ ^^ . ^ ,. Qua„docuBque 

Marone desideretm-, ad ^n. u. 173. .. ^^^ saoguinolentus, humor, vel croca 

— — — ^— stdsusqne per artus *^ simîlis, per naves fluere ooeperit, jam ifl« 

Sudor m:. « sanabilis est, et vidnu» morţi." Et 

Depravata est vox salsus, ac vehementer Silius lectores jucunde detinebiţ, Pun. 

displicet Rescripserim sane vel darus, ^^* ^^^* 

vel aliam ^uampiam dictionem eâdem A«pera pulmonem tu«h quatft, et per anhela 
potestate, vulgatse proximiorem ductibus. igneus efflatur sitientum spiritus ora. 

Ibid. Pudori* humor. Prior Homenis, Lumina, ferrc gravem vfat sufficientU lucem, 
TI >f 71 <? UncâDare,jacent; sanieaque, immixtacniore» 

Exspuitur ; membrisque cutis tegit ossa peresis. 



*«T« >. N0TI02 >'a,'iApaX ^^ ^^^^ Macrobiana lectioni videntur 

Ad haec autem Lucretii minime pertingit alîquantulum suffragarî, cruoror pro colorez 

Aristotelis censura, culpantis Alcidaman* quamvîs mihi durior appareat, et fitvnfMvt- 

ta, quod vyfov îi^ret dixerit, rhet iii. 2. %•* ufutfrtifiM forsan scriptoris. 
3. quum modo poâta exempla sînt et poe- Ver. 1187. raucâ: sic edd. Florent. 

tica et diversae prorsus indolis. Aid. Vind. V. ed. B. Q. fi. longe elegan- 

Ver. 1186. contacta: P. V. ed. n. a tius: vulgo, raucas.— t>ix; Vind. voie. — 

prim. man. contracta; editores, contincta; tusse: îta Vind. V. ed. B. Q. X. n. vulgo, 

perperam, damnante quoque Bentleio, tussi: Macrobius, P. O. A. tussiss vitiose, 



386 



T. LUCRETII 



Tenue, cavatâ oculei, cava tempora; frigida pellîs, 
Duraque, ihhorrebat tactum; frons tenta meabat: 
Nec nimio rigida post artus morte jacebantj 
1195 Octavoque fere candenti lumine soKs, 



ut pută Edstores qxMq^e, fauceis ; scd 
invitis scriptia, ut alibi. 

Ibid. raucâ iusse, Thucydides, ubî 
supra: EfriiTM, f| ttvrvf itrttffiăt, tem fifoty 
X*9 i*iytynr»' xeu if » ^«Kkif Xf**^ Mtrt^ 

Ver. 1188. trakere eitremere: âditores, 
spretâ libroruxn veterum sanctitate, odio- 
«issiini mortalium, e^ îngenio rescripsere, 
trahier tremeres n^scîentes quoque scili- 
cet, Lucretium verbis absolute positis 
abundare: redeas itniiotata in 1. 998. 

Ver. 1189, Apedibus: O. n. Be pedir 
bui. 

Ver. 1190. iupremum: O. summum j 
abest Vind. 

Ibid. Non dubitabat frigus subcedere} 
i e. audebat, vnXft» : vide ver. 107a et 
iv. 189. Lambinus. 

Recte: bis translationibus ab anixnatis ad 
înaîiimatas res jucundissime poemata Lu- 
tretius conspersit; quem pari successu 
VirgiUus in georgicis passim «mulatus 
est Conjecturam J. Aurâti, ingenioşi 
BHoquin viri, docte nugatoriam, Endobita^ 
bat nimirum, piget memorasse. 

Ibid. ad supremum tempus: vţ* vfot 
i0';^«T}i£' i. e. sub instantissimi pericli 
tempore, vel mortis appropinquantis hora. 
CatuUi pnestantissimos versus admovebo, 
ex Ixiv. 151. 

Certe ego te, in met^ vonantem tmVme Mi, 
Eripui; et potius germanum amittere crevi, 
Quam tibi faQaci suprema in lempore deesaem. 

Ver. 1191. Conpressa: Vind. 2. Non 
pressai V. ed. Non praesse,-^^asi: Vind. 
V. ed. O. S. et n. nisi. 

Ibid. nares nasL Duae voces idemva- 
lentj nisi quod ro nares asque de hominU 
bus ac brutis adbiberi videatur, iUisus 



CC 



CC 



CC 



autem ad homines potîssimum referrî. 
Plinius, nat hist xL 59. «' Et altîor ho- • 
*' mini tantum, quem novi mores subdobe 
** irrisioni dicavere, nasus: non alii ani- 
** malium nares eminent** Sanş liquet 
etiam ex boc loco philosophi vaXvtucitg* 
r«nr, nares sine naso fieri posse, non autem 
vicissim nasum sine naribus, — Caeterum, 
lucem Lucretio commodabit Cclâ loctis, 
de med. ii. 6. *' Ad ultimwm vero jam 
« ventum esse testantur nares acuta, cfA' 
lapsa tempora, ocvii concavi j frigidiB 
languidseque aures, et imis partibus le- 
niter vers»; cuiis circa froniem dura 
** et intentai color aut niger, aut perpalU- 
" dus—.*' 

Ver. 1192. cava tempora: ut Maro, 
Mn. X. 891. 

Ver. 1 195. inborrebat: ita F. et plaeet 
nobis: Vind. V. ed. L. M. inhorretjacetf 
B. inkorretjacenti O. X. m orejacet; Q. 
inoretjaceti prisci codd. Piî,m orejacensj 
A. denique, Duratusque horret, — tactum: 
boc dedi ex acumine proprio, sed meas 
divinationi auxiliatu validissimo patrod« 
nantur Virgiliani versus ad Lucretiano- 
rum imitationem compositi, in ^eo. iii. 
502. 

I ■ demissae aurei; ineertus ibidtm >< 

Sudor, et ^le quidem moiituris fiigidus j aiet 
PelliSt et adtactu tractanti dura resistit: 

L e. ** dura reâstit tactui tractantis.** Ita 
legendus est iste'locus: neque aliter pro- 
fecto Macrobius exhibet, Sat vL 2. et 
conferas ^n. vii. 550. Vulgo, ad tacium. 
Jam v«ro Jnkorr^t toetom. Tel etiom 
iactu^ si malis, exquintissiraa est p hn wJB, 
pvo horrida, â.weaspera, videbatur tocfusV 
quo nibil commodius rectiusque fingi po- 
terat. Pro tactum, P. facies; ejus prlsd 
oodices, rictu; Vind. Q. A. rictums L. 
M* O. n. rectum; X. casui vox deest V. 



LIBER SEXTUS. 387 

Aut etîam nona reddebant lampade vitam. 

Quorum si quis, ut est, vitarat fîinera leti, 
Visceribus tetris, et nigrâ proluvie alvî; 
Posterius tamen hune tabes, letumque, manebat: 



cd. — Havercampus edidit ex îngenio, in tem metri \îdetur bane Tarietatem toc^v 

orepatens ridum: et profecto^ in ore ja» Octatxtt quod miror, poetae peperissc; uam 

cens ridum, nohîs non admodum displi- sic aliter rem exposuit bistoticus: — Iti^ 

cuîsset, nostra tamen interea prsponen- 4uf»*T9 •} vXu&Tot tnnreuăt mu iC2«icaiM 

tibus: nam Nonius, ii. 868. ita versum d^r» rw ivr*; »aufi»rHr^ 

exhibuit: Ibid* candenli lumine : quoda/^m/u- 

cem similiter Virgilius vocitavlt, ad ^n. 

Duraquemorv/acin»n(;ft(£roiu tenta Mosctel. ... .-- . ,_^ .. „^^„^^ „^^a . .. 

'' viii. 495. 81 vera sit nostra versus istius 

Nimirum, voces appositas in ore etfrons emendatio; et sane verissimam arbitra^ 

facile librarios impellerent ad mutandum mur. 

venim tactu cum vulgato riclu, vel ric' Ver. 1196. rediiebant vitam, Pariter 

ium^^tenta: P. V. ed. ieda.-^meabat: Virgilius, geo. iii. 495. 

sic P. Vind. V. ed. L. O. X. A. codd. 

prisci Pil, et A. manebat; M. Q, mebat. Et dwlds «limo^ plena ad pqc«pia re^wif : 

3{eabat ^utem, t*»fivtT», ibat, abîbat, «va- j^ ^^ ^Xinîi» ^vfup* vel etiam proprie in 

nescebat; nihilo pneter cutem relicto, ^oc loco propter tuavissimos kalitus vitu- 

cunctis tabescentibus, et cuntibus ad ca- i^^^, ^^ xheoc. id. viiL 75. Medăunt 

pulum. Haveroampus lectorem pruden. autem, redonant, remittunt in illum «the- 

ter amandavit ad iii 525. Consulas etîam ^^ ^^^ p^^^^ ^^^^ haurientes, 

dicta in notîs ad i 1038. Phrasis videtur ^j^^^ ^^^^ arcessîvcrint. Hinc, solitîs 

în venustissîmis, et exquisîtius acumen ^^^ acumine ac doctrina, Gronovîus as- 

Lucretîi resîpere. se^^jt sinceram lecUonem Senec», a4 

Ver. 1194. post artus: O. A. X. proS' (Edip. 270. 
tratif peanme: nec melius est, quod ho- 

diemi editores, Lambino excogitatum, '^ et mtamxaa diem 

exhibent, post strati. Sanissîma sunt, et ^"™ ^^ "'^ ^ ~*'*» P"«"» • 

oonvenientisaima loco, qu« libri vetustî „^ ^^^ ^j^^ p^ ^^- Virgilius, gea 

prcbent. y ^^ „ haurîre lucem;** de qua re no» 

Ibid. rigidă artus morte jacebant: l e. aUbi:. et magîs apposite Stotius, u. 557. 
'inutile» fiebant et ignavae, geluque mortis 

rigescentes, eae membrorum commissunei nune anna, diemqa^ 

qaK solebant esse mobilissîmae, et homi- ^npc e ■ > 

nibus vel pnecipua agilitatis caussa. Si- ^t • *. « < ^ 1 • .. 

militer Ovidim, 6* iii. 707. ^T""' f" "ftj^ dulaonbus 

^ Avienus, dese orb^ 544. 

Morte jacent merita—-. 

Heic, ia cieruleos mutaţi membra dracones, 

.Unde darissime constat, ct ex centum Abaolvere rf»m, fincmque dedere labori. 

prc^ecto locis veterum, illud commenium 

. strati vel furca ejiciendum esse, ut futili- Nostrae vero interpretatîoni phraseos »i- 

ter supervacaneum. '^'^ reddere tempestivam navat operam 

Ver.1195. Odavo: Vind. V. ed. A. X. "lodo dîctus Statius, Tlieb. viii 324. 

SI. Odava; cui peccato sequentia nonă , , , Hceat, precor, ordine be»l 

lampade orîginem dedcre. Facilitas au- Pugnacca ^are animat, ct reddere calo. 



388 T. LUCRETII 

1200 Aut etiam maltus capitis cum saepe dolare 
Conruptus sangois expletis naribus ibat; 
Huc houiinis totae vires, corpusque âuebat. 
Profluvium porro qui tetri sanguinis acre 
Exierat, tamen in nervoâ huic morbus et artus 

1205 Ibat» et in parteis genltaleis corporis ipsas; 
Et graviter partim metuentes Itmîna leti 
Vivebant, ferro privatei parte vîrilij 



Plura videas in Silv. Crit iv. pp. 3&, S9, Ver. 1199. iabes: O. A. S. tale»; A. 

40. iabri ' sod ora» oodicis adscriptum est 

Ver. 1197. vitarat: M. vUaret; ut în taks, 
his temporibus commttfancGs frequens est Ibid. tabes letumque .'Le. letum ae 

scriborum «berrati*. tahe; adeo ut, si inonem properatam ef- 

Ibid. Junera leii. Haud absîmîlî cum fugerent, tabescerent saltem at^e made 

co|»â eennoxus Seneca, Hippol. 1214. consumerentur ezinanîti; (ut cum Oroao 

loqoar, dmilem materiam aghaiite, in 

Bina ut ▼iderem/iM^a, et geminam AATfi». i.<^. ••• ^ \ «^ n^ j ji • 

^ hist IU. 4.) corporibus pauliatim deflu» 

Nîffl, pro /«jwro, rescribendum sit t)H/. entibus, et amissîs. Hînc, probe consdus 

nera; quas voces sepe scriba» conturba- ^P*** ^^^ Lucretianas pbrases sibi 

runt: videas Virg. ^n. 1 36. viii. 583.—. «««Pserit effingendas VirgiUus, sponte 

Hac autem Lucretîus presse et Thucy- emendaveram pontam maximum, ad Mn. 

£de in proprias chartas transtulit:— ,f. u ^' ^^' "^"® aliter exhiberi scriptîs qui- 

% A bnsdam nostmodum iuTeni: 

%âiXMv, xmt iKxt^tati rt «wr>i if^f^t «7" quo8 duma amor cradeli/a*<^r«m/ .• 

««.««r^, «; ,.xx« i^Tif», ha m. a^tn^ *• ^ ^^"^ Utu.mque ilUs athilit Vulgo^ 

«y 2iifl»ii^irr«. . î^eredit. Sed suspicionibus mei» iosuper 

Ver. 1198. Visceribui: Lambinus,quem ^ffi^g»*"' Vingilii sedulus imitator. Ta. 

mulţi editores auscultavere, contia libros *^**»» "*°- *• ^•— " »napcrittm «deptas. 

importavit Uleerihus; audacter et liiie " (Tiberius Juliam) extonrem. infiunem» 

CBua^i^tetrâ: Vind. V. ed. A. X. nignsi " «t-^»^^ ^^' «««"*"» C^°- '• ^S»-) 

unde haud dubiâ, ut reor, emendatione " '°*V^ "^ '«** \ongk peremit; obscuram 

eastieaverim : '^ ^'^^ necem longinquitate ezâlit ratas.'^ 
* Ver. 1200. muUus, I^ego, muAo. 

etn^proluvtealvi: Bentleius. 

quod iru9irt»»trtf$v est, et eruditîus. Cel- Male. Conjectura tales in proclivi ja. 

sus» ii. 8. fin. ** jilvus nigra, sanguini ceot; sed in Lucretium prorsus aitftshf 

** atro sîmilis, — ^pemiciosa est" Hsec re> yv***; prodiguntur, qui sane ad limatiores 

stitutio in contextum, nîsi fallor, admitti regulas sequentîum scriptorum non est 

debuit— Porro, yocesproluvie alvi absunt exigendus contra librorum fidem. Caete- 

a codice A. 'u™* îta Thucydides, 1. c. — ht^riu yof Im 

Ibid. Visceribus^ proluvie alvi, Amo- «•«>"•«? «•» •••^«r»?, avătătf ttp^/Atf»f, v t » 

bîus, lib. iv. p. 142. " Cutes, viscere^ pi- «"? «i^a^-? ^fătrov Siftfhf x»x*9 — * 
«'tuita, atque omnis illa jTro^uvi^A tn/ef^t- Ver. 1201. expletis: ita F. Vind. V. 

** norum sub involucris constituta— .** ed. B. O. Q. A. S. A. neque prohibei Ha- 



LIBER SEXTUS. S89 

Et manibus sine non nullei, pedibusque, manebant. 
In vita tamen» et perdebant lumina partim: 

1210 Usque adeo mortis metus hiis incusserat acer. 
Atque etiam qaosdam cepere obUvia rerma 
Cunctanun, neque* se possent cognoscere ut ipseL 

Multaque humi quom inhumata jacerent corpara supnr 
Corporibus, tamen alituum genus, atque feraruni) 

1215 Aut procul absiliebat, ut acrem exiret odoremf 



▼ercampi aîlentium, -in hac re niniiuiii 6«Dtleianom vero? Nobîs perdolet hoer 

cessaot», quo minus existimem in codd. inceptum. 

L. M. non aliter scriptura comparuiase. Ver. 1205. qui ietri: P. O. n. cuiU- 

De suo nobis editore» comnienti sunt trij et ferri potent: sed vulgata sunt 

j)lenis ex: indoctîflfiime; Nam, si de me- immane quantum venustiora, et qui nul- 

tro vererentur, nec yim h^jusoe cesurs» 1© negotio in cui migrare poterat: Vînd. 

satis tenebaot, nec ▼eterum poetanim cuUa eh V. ed. X. cuitetris: L. M. cui 

ccmsuetudinem caUebaot, posteriorem syl- tetris; Q, cuUa eiris; A. denîque culta; 

labam in sanguis saepiua porrigentium, cum hiatu sequente. 
quam sUmliter tenninatam in quâvis aHâ j^id. Projluvium gui Exierat: itn mor. 

demum dictione : d timeient nifsus de i^ irer. 1S15. Sane nec lara est constnic 

constiuctione, Virgffius raehora docuisse tio, et nos. alibi iUustratam dedimus. & 

potoeratinparalleloloco,geo.iii.507. ^^ Thucydides:-««, .. «, .» r« 

ii naribsu ater (uytgvn «i^Mtir*» wt yi KMfm^mftm «t- 

jtfiifMU'— — w TiXn^if «»re tirinf/BMUM* quibua recepta 

lectio Lucredi confirmatur. 
Ver. 1202. Huc. Faber recte flaclegît Ver. 1304. huic: Vind. V. ed. A. X. 

Bentleius. a,.^. 
Ucenter quidem satis et importune, ut Ver. 1205. Ha», et sequentia, sic le- 

pleraque Fabri in Lucrctium. g^ntu, jn (j^jg^o :— «.«rxua-ri ymf %s *■• 

n>id. Sed heus tu, va totum^ corpus flu- «)««, tuu u M»fmt x**f^t *«< ir»^' »mt 

ebat per nam? m ir^rot: meo periculo ^»XkMt rnfM««^»M rvr«9, inptaj^r un V 

scrîbe, M. tuu rm •p^aXfun. 



> viim» <* mt» flnebat. 



Ver. 1207. Vivebani: X. Hitmâbant, Et 

Vind. insuper, parti, 

Ennitts simiUter: y^,^ 1208. ane: A. teu.'-non nuUei,' 

_« . . . vuîfTO. ffonnuUi: sed recte divisas voces 

rîr«, vi/fl^v* corpus meum tanc daerit omne. '"'6"» wv/wwm, dcu ic^tc lu^ima vwc» 

Bentleius. V- ^ ^- ^' exhibent 

Ver. 1210. AiV*.- P. V. ed. L. A. iis; 

Kihîlvîdi infelîcius, aut ingenio lectione A. is.-^incusserat : Vind. X. intuserat; 

poetanun ezculto magis indignum. Hen- quod ortnm est peccatum ex omisso r« s,. 

dyades est, quales passim obversantur; uti fiictum in V. ed. incuserat; deind^ 

vires corjrttsque scilicet, pro viribus corpo^ separatis vocabulis, incus eraty ut Q.— 

m. Pudet rebus vulgaribus immorari. Incusserat autem, pro incussus erat^ abso- 

Actum est de laudatissimis poeseos locu- Iute noster, ut passim; atque potissimum 

tionibu^ si sint ad hune modum vel in verbis notionem mot4s in se continen- 

reformandie, vel emovend». Hocdne tibus: de quft re nos alibi, et saepiuacttle 



390 T. LUCRETII 

Aut, ubi gustarat, languebat morte propinquâ. 

Kec tamen omnino temere illis scdibus ulla 
Conparebat avis, neque noxxu. secla ferarum 
Exibant aylvie; languebant pleraque morbo» 
1220 Et moriebantur: cum primis fida canum vis 
Strata viss animam ponebăt in omnibus ae^re: 

quidem, jam monuimus. Sic i/Mf£(A,Xi/y Septima jam surgcns trepidis Aurora jacentes 

Grsed, ataue cognatis vodbus, passim Ave«atur equ» : radio, dedinat, et horret, 

' ^ ^ ' '^ StelUgerijubaromnepoli: jont^tftf «mmtMipsae 

Utuntur. Pabula dîra/irr^, campumque odere volucres, 

Ver. 1211. ohlima; utî pergît Thucy- Spirantem tabo, et coelum ventosque gravantem. 

7 Vulgo, jam conunug, Adeas etiam Lu- 

^ can. VI. 627. quos Graius nostras in ode 

'^ r ' »> gy^^ y^^^g dicta, imitatuş est feliater. 

Ver. 1213. supra: Heinsius, Advers. -, ,_,_ ^ , ^r j rr j 

^,^ j . . j 1. . Ver. 1215, Aut: V. od. Hau4^ — ui: 

n. 510. emendat, sapta; sed malim equi- ^ ^ ^ •*r»/^A^^ 

' m * l «. * . « . A. XI. aut, — extret: P. Q. A. 2. A. ««• 

dem Td supra mtelligere fungiomciocog- * v ed. "«i 

nati sui mper^ quamvis aliud exemplum * * * 

non ât ad manum, quam lectionem arbî- ^^^ ''*•«* *''^'^- Virgilius, iEn. v. 
• trariam cum membranarum' Lucretiana^ 

rum, quas 'pl^rumque caştigatissim» in- cotporefefemodo, atqueoculi8vigUantîbtM,tf*if. 



▼eniuntur, unanimi scriptura leviter corn* 
mutare. 



•Ver. 1 21 7. temere : ii. tenere,~~s9libm^ 
Macrobius, Sat. vi. 2. sedibus. 



Ibîd. înhumata Jacerent corpora. Silius, 
Pun. jm. 61 1. ubi vidcas Drakenborchi- ^"- ' ^1 8- Conparebat .- V. a4 a. Om. 

parabat.—^neque : boc flagitat iţsus poetse 

constantissimus, quoties vocula repetatur, 

Pasflim etiam deacrta jadent, inhumataqoe, late «* ^<^ priecesserit; adeoque non dubitavi 

Corpora, pestiferos tetigiaae timentibus artus. reponere ex arbitrio contra bTjro^ quî 

dant nec: quâ lege fidenter dixerim mul- 

Thucydides:— r« y/cp opn» »tu rir^wa^a, ta esse apud Virgilium castiganda, deli- 

«Va attpm^m u^rirat, fi v ^pos^Uy n ytuffa- catisâmis auribus et superbissimo judida . 

(Aiw îrt^^«//>«Ttf.~Porro, 2. fum, pro poetam. Exemplo sit geo. iii 216. 
^uom» 

Ver. 1214. tdUuum: Vind. V. ed. aU^ ^^«etfneraommprtlturmemlnkacjwrhcfto». 

tum^-^enutatque: \ in&, generatquei et Neque aliter, ut nune video, liber unus: 

îdem voluit var. lect in V. ed. genen at- sed codd. coUatores haec solent, ut niinuta 

9'**^' nimîs et nuUius pretii, prorsus negligere. 

Voiau alituum genus atque ferarum. Si- — noxia .* ita scribendum mibi persuadent, 

mîlia'his muUi narravere, quos apponere et aliis persuasere, vaiietates lectioius. 

longum esset, et proposito alienum : vide P. O. Macrobiusque, tristia; aeque bene, 

modo Nicand. ther. 406. JuI. Obs. de pro- sed antiquîssimi codices refragantur: a 

^gg« cap. Ixv. et ibi Schefferuin ; Ovid. Vind. relicto spatiolo tamen, voces neque 

met vii. 545 — 552. Stat Theb. L 624. noxia absunt; et posterior abest 2. va- 

cujus sublimem locum ex ingenio sponte cânte itidem spatio: V. ed. nociis; omisso 

prius emendaveram, quam codd. quosdam neque i Lunectţa; M,noctia; tl^forcicf 

conspirantes intellexerîm, Theb. xii. 565. Q^ noclibus; si coUatori velis fidem adhi- 



LIBER SEXTUS. 391 

Extorquebat enim vitam vis morbida membris. 

Incomitata răpi certabant iîuiera vasta. 
Nec ratio remedii conmunis certa dabatur: 
1225 Nam, quod alii dederat vitaleis aeris aoras 
Volvere in ore licere, et coeli templa tuen, 
Hocc* aliis erat exitio, letumque parabat. 



iMre; quod eaveas, me saltcm impukore. m; V. ed. S> cacumUf desideniiitiir ?o- 

Hatid dkplicefeţ, et ViigOii {Murallelus oes in Vind. ^ 

locus favet, nec oppofiitunu rlaiiBiilanini Ibid. cum primit jida canum mt, Per- 

non coDsuleretur: git magister Gnecus:— «f )• »tms futkXn 

nequeiMcfKiectofewfiiniP-s ig^^rmHm. Homenia» IL A. 50. 



Oui locus Bc se habeL in ffeoi. iîL 538. «. . ^ w-»*.*'* 

Non/n^iniidiM explorat oTiUadrcom, sujus, «y. 594. uH plura Drakenbor- 

Mec ţragitani McfuTMtf obanbulat""-^ chius* 

I>enique, libiis melioribus mânu ezankUs ^i^, >^| «eaiere tmif i ' hl 

obtemperare perplacet; et vehementer do- 

leo nan esse, qui Macrobii reKquias ad Consulas insuper HeracUdem Pontîcum, 

oodd. MSS. exigat» castigetque; quum 1^^^* 

lldelis GoUatio acriptoribus optimis utilis- ^^^ J*^ c^num, ws. iEImulatus esfe 

simam operam navaret QoOktw autem Mantuanua, Mn, iv. 13S. ad quem locum 

Liiican, L 559. Burnuumus similcm Staţii phiasim Iau. 

Ibid. Nec Umere ulla am Cot^tarebăt.' ' 

▼el ipsa moibo laborans adlicet, vel carni- Manylique mont equIteB, et adm-a canum «ir. 

busetiam pestiferis devoratis consumpta. , , ^ . ., 

Sic Thucydkh., 1. c^-«^^, h, (pe. »<**• *«••*'• «8. Eunpides, Hm. 
remptanim avium) rmv fuv rttwrmv fthn 

f iriXii^if 9»ţnt %y%nr*' mm 9% Uyww» tri t« y AHIfitMA. »f» «mmv AEFH, t$ n» 

uXXtf, vn Ţtft roter§9 i4fib IIEISEI : 

Ibid. avismmnoxia tedaferarum. Sene- . . ... . • ^ ^ 

j 1 ^ ' ^ c.^ Â 1- •. ubi nooBuUi» nmao an mdocte magia» aa 

ca, de dement i. 96» •* Qusb alia vita ech , _^ ^T ._ T\ 

„^ . , . ^ . ai^dacter, de auo resmpaerunt, Vm»* 

*• set, SI teoneSf urstgue, regnarant; si .1 \. - ., .. 'î. 

... ^ . . . . quibussatialaalem comitem nuperused^ 

** serpentibus m nos, ac noxtosusimo cm- Ti n u j j-* ni i- •• * a» 

• !• j -^ ^ , „, r. *» HecubsB se dedit Fluednia, ii. 5. 21 
** que animali, daretur potestasr Item 

Martialis, X. 5. TtmticjecataeituntimafittesătatI», 

Abigatque moto n^^xias aves panoo. ^lia ad manum prudentes pneterimus. 

Ver. 1221. animam: a A. abeat; O. S. 

Ver. 1219. Sxibant: Vind. î. Exie- a^oMimumt V. ed. ofini; i a. oim.^ 

^"^^ <pgre.* Vind. S. «!g«r/ V. ed. mgere; A. 

Ibid. ianguehant merbo. Maro, gea ir. «gram. ^^n? autem, valde reluctata, et 

^^^* cum laboriosissimoanhelitu, proptarmor- 

trfeti languebant corponi «of*». *>' violentiam ; uti statim dedaratur. Vî- 

d^t etiam poet» aui mentem, uti oportuit^ 

Ver. 1220. cum: V. ed. <um.— canum Havercampus. 

VoL, III, C e 



392 T. LUCRETII 

dud in hiis rebtis miserandum magno ofiere unuia 
iBrumnabile ent; quod, ubei se qutsque viddbat 
1230 Inplicitum m6rbo, morţi damnatus ut esset, 
Deficiens animo, ihoestb quom corde jacebat^ 
Funera respectans, animam inmittebat ibeîdem. 

Quippe et enim nullo Gessabant tempore i^isci 

Ibid. animam ponebai. Maro, geo. iv. Ibid. Volvere dSriB auras in ore, Hînc 
238. VirgUius est intelUgendus, ad gea iii %S. 

■ aMbmuqne in volnere ponunt, Coolectumque fremens voMt siA naribus ipum: 

Ver. 1»35. răpi eeriabant. Hîb âgnatis »•«•««» ^^^ fiatibus exspîrat Pres- 

▼ocibusmverecundaTespiUonumfestiiian- "* v«*îgu« magîstrum Gratius secutns 

tîum ob funemm multitudinem dariasi- ^ "* ^^^''^S- 27a sed Nemenanus officio 

me depingitur; propinquisintereaet amî- ®°'**'" interpretb fiingî non dedignatur» 

ds, acriora oiirâ dcmiitiS) rittis supicmos ^y°%* 248. 

non peragentibus. Fumant humenteB tăOiâ de nan vaparer. 

IWd. funera «Ute. Nwe dictum vide- Ibid. et coeli templa tueri. Hiradn Ho- 

tar pro •« funera mtifta." vide nos ad v. meream exomaiât, quam Lambînus ap- 

^^^^' posuit, Od. K. 498. 

Ver. 1224. remedii: sic Vind. V. ed. ifJ^^ 

O. Q. 5. n. vulgo, remedis sed aliter an- Hftx' m Cmiv, »« ^r ^mt hOmm . 
tiqpiissiim soldlwnt — Haec autem ita re- 

prajsentantur Thucydide:— 4» rt ah* m- ^' '""^ suavissînri Vii;pliano canoine 

ri^^n m^, ^ liirp,, i n xfn^ W^^v»- "^ ^""^^ «^n*» «^ ^:n. iv. 4SU Lu. 

4*9r« iCXtfirri. Mortem ont ; taşdet cft/i convfxa tueri, 

rr ^TJ^^' "'"•* ^^'^ ^*^ ^- ^"^ V^- 1227. ffocc' erat exiUo. Verba ip. 
y. ed. B. a X. a. et Thucydides patro- sîsiima Virgilius mutuatus est, geo. ia 
cinatur: L. M. O. A. (di; sed în poslie. ^u. 
mo codice litera ultima erasa fuerat: vul- 
go. alis, vel aliis; quod in Macrobii ^omrai tH>cc*ip^ exm„.^ 

ezemplaribus, 'Sat. vL 2. conspidtur. Jhiă, letumque parabat. Unanime co- 

Ibid. vitaleis tOris auras: redi sis iii. **^"^ testimonîum. et consentîens auo- 

1225. i e. uno veibo, atheris auras, qui- ^^^ Macrobii, baud ita me absteitent» 

bus vesdmur mortales; vide Virg. JEn. i P^P«»^onis lîbrariorum ad vetustîores 

546. Hinc edam ab alia insuper aura ^<^o«8que dîcdones îmmutandas valde 

distinguitur, de quâ sic Martianus Capei- "*"scium, ut non «tistimem rescriben- 

Ia, init operis, Bymenaum alloquens: ^"™* 

Hocc* aliis erat exitio, letumque paribei. 
«— eiementa llgas vIcRmis, manâuaaqiie măritai) 

Atque Miram MciKi/corporibi»iodas: Videaa modo, quae disputaverim in nocîs 

ad i. 200. et Mindani vatis locus emen- 
super quâ consulaa Vixgilium, ad Mo. vi dationem meam valde roborat, ad JEn. vi 
747. 435. 

Ver. 1226. in ore: V. ed. morer ut . , 

Insontes /«^rere mano*—-. 
3 



r 



LIBER SEXTUS. S9S 

Ex aliis alios avidi cosAagi» marbi^ 
12S5 Lanigeras tamquam pecudes» et bucera seda: 
Idque ydl in primi» cmnulabat fimere funus. 
Nam, qudquomque suos fiigitabant visere ad a^gvos, 
Vitaî nimium ciqudofi mortisque timenteis 
Poenibat pauUo post turpi xnoirte xnalâque» 



▲i]ctorqiioqaeCum,v«r.28S.iMmB]iter: «^mt»» auHlms ejuititÎMe cradano, qmn 

jvjuM^My'evitavetit Bcribendo: 



Ant mOii pneientt peperissem volnere lOum, 

Acoedat Seneca, Her&(£t220. 

Fonnaque mortem paritura mlhi. 



Deficient inimi, roopito cum corde jacebat: 

Mit saltcm, Todbiu tranapositift: 
Defidens aidmo, eum mauto corde faoebat. 



Ver. 1 2Sf& magno opere, vel magnopere: 

sic dare F. O. A. vulgo, et magndpere: fied în Ittnria DÎliU subaîdn BoMa.est; ^ 

Vind. et opereg V. ed. S. opereg ă, et atalkii manifestum fiet, j^uamobram noa 

«mnauperv. Semna aal: *^* Eam aenim- veposumnis quom^ pvo Tulgato cum: ne 

** nam inter omnea, qu« mortmm corni- adlioet cqnitnipdo labaaceret. Enuit for- 

*' tarentur, maiimâ miseratione dignum taaae» qui dwn pnepoauiasent; etp codd. 

** putavîssea— %** Locui, mejudice, con- auspicibus, lubenter accepiasem. Ccete- 

cinnior est tine illo e/, quod proinde eli- nun, Iubc, ut alia omnia, sublegit Ovidi- 

mtnatum voluL — Pom\ sic Thucydides: us de peste, L c. met. viL 565, quem labo» 

mJ^9âr»r*f It itatrt n* rv ««s«^ h rt «/v riosum esset singillatim apponere. 

ştm, . ««vn «ir m^ăttTâ xmfntn* itfi ymf r» lUd, jacebat : u e. dacumbebat, iCiCAu- 

mHXatârrw tf4»t rfturtfum *jf yw^ «X- ^i, lafir», ut loquitur Libanius, epîst Iii 

Xf f tmXkâ» wftitvft* 0fm§ tumigi mu 4im «y- Nos alibL 

«i^*r Mm ••«, Irvif mţ,' Wtşm ^srum, Ver. 1352. animam tnmiitebat: i e. 

««•iri^Xa^Mi. ^ «'1^ m «-^:ar«, !#»»#. „ ^^^ •„ ,,^ „«atitiâ ponebat, et in 

»•»• »«< «# rx»#r«i* ^lifo rar» iHTâ^ti. « perpetua funeris ^pprqpipquantis oogi- 

Ita lecum interpungendnm aaae docţi du^ « tatione." Elegantius nihil, et ezquisi- 

^"^^"^°*' ^ " "*^ «lebenrimua jj^,^ ^j^ ^„^^^^ g^,jy^^ .„t^^ hoc 

meoicua nostna, lucaraua Jttead, m trao- ^,q^ j^ l, n. vulgo^ ut A. animam et 

tatu suo da Pette. mittehati P. V. ed. O. X. an»maw mi'We- 

Ver. 1229. ^rumnabiU. Voce usua ^ . yind. anima (i. e. animă) immUte-^ 

98t Apuleius in limine primo metamor- j^^, ^ q animam amituhat; non ab- 

pho8c6n:— " arummabai lab^rei]' ubi vi- g^^^^ g^j „eijug fo^t, animam emitu- 

^seruditos: et alibi. j^, vide nostram Silv. Crit. v. p. 48.— 

Ver. 123a Inplicitum worbo: uU piu- ,-jg,v/«ii.- Vind. V. ed. idem; A. et idem. 

xea alii ez optimis scriptoribus locuti sunt Hudc autem versum perperam ver. 1 236. 

Huc referaa Mantuanum, Mn, vu. 354. aequîtur in P. Vind. Q, A. 2, 

— prima /tf «/, udo rablabsa veneno, Ver. 1 233. ei mim : V. ed. omittit et. 

rertent«t«awii,at<ioe«iibus*>^a#1gn«m. y^^^^ 1834. flWdi amtagia marbi. Huc 

Ti^j A 1 < • ^A^ »«... respexit haud dubie Virgilius, gea iiL 

Iliid. utţ pro pleno ut ^: vide verr. ^^ » • e 

151. 759. et quae nos dizimus ad iii 948. ^^' 

est enim in formulis tritioribus. Palllda TMphone Morboj agit ante, Metnmque; 

Ver. 1 231. Canira nostrum non adeo inque diei anndum, tufgens, caput altii» efiot. 

Cc2 



894 



T. LUCRETII 



1240 Desertosy opis experteis, Incuria niactans, 

Quei fuerai^t autem praeslia, oontagibus ibant^ 
Atque labore, pudor quem turn cogebat obîre, 
Bkndaqae lassomm vox, mixta voce quereke: 
Optumus boc leti geniis ergo ^piisque subibat. 

1245 Inque aliis a&um, populum sepelire suorum 
Certantesy lacnunis lassei luctuque redibant 



Ver. 1235. Auscultavi Bentleîo, recte 
ad suam stationem leducenti hune vcr- 
fRixD, qui in vulgaribus editionibus poni 
solet post ver. 1 24a sed in P. V. ed. L. M. 
O. XI. sequitur ver. 1243. Vir doctiaumus 
provocat, ut par est, ad Thucydidis ver- 
ba, modo posita, quae transpositionein 
extra fines contioversicelocant; etad I%u 
tardram tom. i p. 171. B. simili remm 
otdine gandentem: «XX* un^ iţ ^ttf fiof" 

fas »x «XX«}X*ihi-H Ipsa ratio noliis patro- 
dnatur, et innumera loca vetemm: vide 
Virg. ecl. L 51. gea iii. 469. 

Ver. 1236. Idqw: P. V. ed. 7. Aiqtie» 
•^■^Bet; 2. uti.-—<!UmukAat: V. ed. cum 
/a6a/.— NonnuUa Pii ezemplaria ded&> 
runt Idque. 

Ibid. cumidabatfimerejunus. Seneca, 
CEd.131. 

Stat gravis strages, premiturqae juncto 

Funerefitmu. , 

Funere vero funus : i. e. cadavere cadu" 
ver; vide supra, ad ver. 1137. Stat Achill. 
i 88. Theb. z. 7. Statius, Tbeb. z. 370. 



^-.— InceDiUt pronia dea curribcu a^um 
Sidui, et admoto monstravityiMirra cornu. 

ARninif i e. q>lendidum: haec enim ne- 
cessaria est emendatio; vide Silv. Crit v. 
sect Gciz. et Virg. Cir. 37. cum sîmilibus 
infinitis numero. Vulgo, aimum.- quae 
vox nibil fadt ad Lunae radios; adeas 
notata in nostrum, i. 2. Vîrgilîus ita ser^ 
mone sententiamvariavit, adgea iiL 55^, 

i— catervatfan dat stragem, atque adgerat ip^ 
In stabulto putii dilabsa cadavera tabo. 

Ver. 1237. visere ad: ita O. Q. n. et 



sic reposuerat Lambinus, provocans ad ii. 
360. V. 635. Terent. Hec i. 2. 114. ii 1. 
40. Plaut Capt iv. 2. 113. etaHos: P. 
ut fit ad; Vind. ut fere adj quam proxi- 
me receptis: V. ed. ut fado ad; L. M. 
ut $e redeat; A. fere vis 2* vt% relicto 
8patiolo.--agros .* antî(]ua Fii exemplaiiBa 
ogros..— Variis modis în prodivi est honc 
versmn tentare, et docţi tentavcnmt: aed 
nîhil vulgatis fisdlius est, ant qood sorip- 
turis oodicum minus discrepet ; ne dicam» 
diserto .testimonio salfiem membranaram 
A. esse omnino acquiescendum. Sic au* 
tem Thncydides, 1. c— u r% ymf (un StXw* 

Ver. 1238. Vitat- V. ed. Fite.— ««pt- 
dotr tic oraoes, omne genvt, Ubri; sed 
ex aibitrio taraen editores reposueie cupi* 
dt, ignorate constructionis jure postulau- 
dL Sensus est: ** Incuria, miseras in^ic 
^ timas officio popa fungens, punifaat 
'* eost nimium cupidos vita, qukiinque 
** fugitabant adsgros visere-— •" £t locos 
est egragio ardfido elaboratos, et singu- 
lari sublimitate; translattonem continuans, 
quam superius ad ver. 1235. ingressus est 
poeta. 

Ver. 1239. Pcewibat: ne optime Tor- 
nd>us restituit^ inter magnas scriptorum 
dissimilitudines, qoas vetustioris ordio* 
graphiieconservatîb generavit: P. Pcmas 
etf Vind. V. ed. B. L. O. S. A. JPanubtu» 
vd Penibttâf et; M. Pemibus ats Q. iV- 
nUms ac; A. Pem et, Tentabat Vosaius. 
Posna ibuB et; sed frustra, nec sine ne- 
cessitate mutandee constructionis. 

Ibid. turpi morte malâque: i e. peeu' 



LIBER SEXTUS. 395 

înde, bonam partem, in lectum moerore dabantinr: 
Nec poterat quisqnam reperiri, quem neqne morbus, 
Nec mors, nec luctus, tentaret tempore tali. 
1250 Praeterea, jam pastor, et armenţarius omnis, 
Et robnstus item curvi moderator aratri, 
Languebat; penitusque casa contrasa jacebant 
Corpora^ paupertate et morbo dedita morţi. 



<&m bounujae; qualem utique stomacho- Ver. 1242. pudor quem turn: P. pudo» 

BÎus est indignatus celeberrlmus iile Gne- reque omni; V. ed. pudor quem omni; A. 

corum duz, apud Homerum, Od. A. 408. pudor quem unum; 7. pudor quemcunque: 

et sic sane legendum esse versiculum 

Axxm fiM Atyt96^ nv{«f B-aumrw ti, /e^pw n, conjeceram: 

%$trtti 0UP vXâftmi aXa^w* uxâvh xmkwvmt, 

Auwuterae' As rit rt »mrtxr»ft BOTN tvt ţtvrrfi. ' pudor quemqwmqite cotpt obire: 

'ilfeANONOIKTISTflr eANATi2'5nM9*«Â- . ,. ,rt«^ j i 

N«xv«Mv «ni^T», 2TE J i>i a^yu^cfru , pr«stiterit codices nondeserere. 

Jbid. quem obire: L e. quem laborţm 

Ver. 124a /«curta.* Yind. L. M. (^ turn cogdi>at subire pudor. Lambinus. 

A. X. XI. in cura.-^mactans: ii. mat» Verissîme: aliter enim r* obire^ sic sine 

^°^' substantive positum, potuisset solumniod^ 

Ibid. mactans: i e. immolans ; îi^twr^», morii ut alibi sape, Valerius Haccus» 

f^ytaZvf»» Verbum sacrificale ; aâeoque iii. 710. satis apposite: 
Incuri£, personam sacerdotis gerenti, 
pulchK convenit ^'"^ i^uteria, et duruoM/ horrida pup»a«. 

Ver. 1341. Hic Terais et flţquentes duo Ver. 1243- lassorum querela: a, dat, 

desideiantur in Vind. nisi collator de mo*, laxorum quereUx* 
ie peocaverit, et Tohierit dicere, tres se- . Ver. 1244. leii: V. cd. lactit pro lae- 



quentesomitti; quod probabilius est prop- ti: O-.legi. 

ter ifAafTtkufw^ ibat et subibat — Insuper Ver. 1245. Locum sic vere Pius inter- 

ita Thucydîdes rem prosecutus est, 1. c. — pretatus est: " Et, certatim satagentes 

u Tt ^fttmtvy h$^âvf0fr$' MU fiuiXsfr» d t« multitudinem suorum, alterum post al- 

ttftrvs rt /urmvMi/ibtvM' uâ^wuf yap nţ%t* «« terum, sepeliendo, donuim repedabant; 

2|iry f^ Mt/rm, wMyns ^a^ruf ^t^tn^atu (( lugendo deieaat ae lacrymanda*' Po» 

MU raf tXt^uf^us vm a,r»ytyt$fi>tmv rOaif pulum îgitur capias oportet pro c^iam 

r«rrff »«M M M«u« c^»at:/t»Mii, vsr« m flr«JLX)ţ quamvis absolute, vel multitudinem: de 

$uutu uxm/MMu. quâ dictionis potestate, consulenda sunt 

IlÂd. contagibut ibant: i. e. ^b&ant,. omoino, quae doctisslme collata sunt Ber- 

peribont; eleganter et «nidite: vide nos neccero Gronovioque» a4 Justin. x. 1. 6. 

td îiL 5^. et Silv. Crit. v. p. 44.— £t leo- Hinc bene Priscianus» perieg. 659. 

toreslepidi non sine voluptate companu ^ . ^ .^__. ^ ^,. ^ 

^:. . «^ \™ j.f. Qnopereontpecadeaparitet,^«i#>«fa!ueT«nn«i. 

bunt Livium, m xxv. 26. Thucydidis ac 

Lucretii vestigiis, per aemulationem glori- Ver. 1247. bonam: Vind. bona in; V. 

081 cuTsâs honestissimam, feliciter insis- ed. O. A. X. bonam m; Q. ftona.— in fec- 

tentem: nam plun adacribere bis ehaitis tum: P. in letumţ quod conspidtur etiam 

Bec vacat, nec xtfceHarium videtur. . ad oram cod. A. et nobis saltem pr» vol- 

Cc3 



S96 



T. LUCRETII 



Exanimis pueris super exanimata parentum 
1255 Corpora non numquam posses retroque videre 
Matribus et patribus gnatos super edere vitam. 

Nec minumam partem ex agriş moeros is in urbem 
Confluxit; languens quem contiilit âgricolaruia 



gata lectione placet: Yind. V. ed. Q* iti" 
Jectumt A. x», aohxmmodo.—^ miBrore,- 
Vind. mcQtrarei V. eA A. S. m^^otr.— 
dabaaiur: ă* redibant. Hune autem 
versum sequitor in P. qoi nobis est yer. 
1244. 

Ver. 1248. morhu$: V. ed A. X. mor^ 
ho; vstîosew HfM; didt nost^; nemînenr 
finase, quin» ai minus ipse forat morlaiiifi, 
vel «grotaret» vel queminam ex conaaii- 
guineîs et propinquis ttgrotantem, mor- 
tuumve, comploraret 

Ver.. 124a tentaret: A. ieniari^ 1. 
tenfăre^ 

Ibid. tentaret: i. e. aggrederetur ; redi 
sîs V. 347. Sic alibf Eucretfos, et aliL 
Si malis, efficadorem sensum potferis dic»* 
tioni assignare, pfrctf/ft»*^^ titîque; de quo 
nos ad i. W, Juvencus, evang. hiat ii. 
380. huîc convenit: 



Ver. 1252. Languebat: ac P. Vînâ. V. 
ed. n* vulgo, Langud>anti mincxe cum 
varietate.-— cosa: editores de suo, ctisisf 
impudenter. 

Ver. 1255. dedita: P. V. ed. traditas 
edam 6ene. — Caeterum, hicce versus et 
qui aeqpiitur a yind. absunt. 

Ibid» dşdUfi morţi: Vixgilius, geg. iv. 
90. 

Deterlor qui vfaos, eam, ne prodigns obsit. 



'ffercuUiu pectora/ifcfv-^. 



Ibîd. tempore tali: i e. if rwtr^ xmf^* 
fn tantă calamitate: de qaâ phniai sada 
ad i. 94. 

Ver. 1250. Jam.* V. ed. ideo, Legen. 
dum forsan: 

Pmpterai, quoqv* part » » 

Vîde îv. 890. V. 1045. et ver. 222. boc 
Ubro: i. e. non cives tantum laborabant 
xnorbo, sed etiam rustici în agriş ; ut ver; 
1157. Et nihil est în Thucydide, quod 
bis respondeat Lucretianis, usque ad ver. 
1257. 

Ibid. armentarius: ut Virgilius, gea 
îiL544. 

Vet» 1.251. cwrvi moderator: Vind. V. 
ed. A, vir immoderator ; minim per erro- 
rem. 



Ver. 1254. Exanimis pueris: L. M. 
Mxanimi jnim.— Senecam admovebOy in 
(Ed.55. 

Sed oninis Ktu pariter» et sanu* ruit ; 
Juvene0que aenibiu jnnglt, «t gaiitis patrei. 
Funesta pertis. v 

Ver.' 1256. edere vitam; ut Ovi£ ^şsL, 
vi. 745. et epist iz. 62, ubi videas Buc» 
mannum. 

Ver. 1257. agriş : V. ed. <egns.-^^nâ> 
ros is; ut wpos sdlicet, colos, iEgros, (ver. 
1 150.) et alia vetustatia cpecîmin» In Li^ 
cretia Haec videtur maxime simplex 
omniom, et fiictlis^ restitutio; nam. libra- 
rii ad t«lrminationem o« in liae- voce cer» 
tissime offenderent, ' atque importunas 
manus ad innovandam seripturam appU- 
carent P. V. ed. L. M. O. A. X. A.nta^o- 
ris; Vind. Q. ^egroris, si venim egerit 
collator; sed homini noB temere estdaa»' 
dum esse, novîmus experţi ^ Forlaaâs* 
baud deterior videbitur quibuadam venna- 
boc modo Icviter castigatus: 

Nec minumam paitem ex agriş nueroru id uibem 
Confluxit^— : 

el^gaoa eqim eaoatmctio est et docta în 
primis» Confiunt urhenh 8>n« pra|wâ>. 



LIBER SEXTUS. 397 

Copia: oonvemens ex omni morbida parte^ 
1260 Onmia oondebant loca, tectaque; quod magis asstâs 
Conferto dtu acervatim Mors adcumulabat* 

Multa, sitî prostrata, vîam per, proque voluta, . 
Corporsţ, silanos ad aquarum sţructa, Jacebant, 



tiooe; uâ xm plin semel ostendimus in '* place;*' vel runus, «* They Otmeă tke 

faîs notis. " i^ce whh goods.** Plura logas ad îL 

lM.minumampartem: adldemsche- 802,—teciaque: P. teOist Vind. V. ed. 

ma congtructioDis, quo omn^ geniu, ad ÎT. O. A. :&. Ucta, — quo: Vind. V. ed. 

739. ubi oonsulendi nos: adeas quoque 7. quoqve; O. guoque ets Q. co*-'^4BS^^ 

phraân eandem in iii. 64. — Hiec Tero s^teaus: B.astumi Lambinus, Turnee 

Thucydidesitadedaravit: ^wm%^ avnn bo approbatore, ut ipse dicit, mage eos 

^XX«y irf0f rtf hitafx,^i ^ntf ««i n îuy- <»m, ex arbitrio; audacter, atque inepte. 

«•/M^o t» rm ttyfm u « «r*i»* mm ujc jSftdii utique, himUnum. aihMniivm^ pro 

j^^r^y «f isrsx^«»r«f— . '* «*« oonglohal» «tqne anguatate mul- 

Ver. 1258. UMgnent: V. ed. luguena " titudima;" »Xi»#«i rajaf^f^u» r» »«»> 

forte pro /«gem, ied vitîose. Mas editi /lart^ts ^ty^* Nihil manifestiua, aut 

contra scriptos pârtii ad quam ▼ocem exquiâtiu» rationes poeticas resipiens. 

plenaposîtafuit distincţia Nosvîdemur, Ver. 1261. Conferto sUus sic optime» 

aliter distinguentes, mobUiopem cursum et, per elegantiam librariis incogp^tam, 

niunerorum, et molliorem constructionem diserte V. ed. Reliqui, Confertos fta, piw- 

intulisse. Nimirum, regimen illud in terP.qui /n/er/o« iVa dat: Havercampua, 

eâdem periodo sermonis, copia conivlity auctore Rutgersio^ var. lectt iv. 1. Con^ 

et copia condehant, editores nec couco- fedos tta. Nos pluribus et melioribus 

qnere nec capere potuerunt: atqui rec- exemplaribus per totum locum obtempe- 

tisâmum est, et exemplis indubitatis ravimus. Litera nimirum s a proprio voca^ 

connniinItDm. - Maro, Mn. iii. 676. bulo semel, ut fit, separata, Confertos itu 

celeriter în Confertos ita mîgraret Lîvii 

Atf«»«, e.ylvi»Cycli»pum, j* montlbua alti^ , ij„pe„dio opportunum non 

gravabimur transferre ex ui. 6. 2. " Orav^ 

Adi Bunnanni notas ibid. îv. 87. ' «< tempus, et forte annus pestilena, erat 

. Ibid langvims: i. e. aegrotans, sine " urbi agrisque; nec bominibus magia, 

comite mibstamiiro; aliter atque in ver. *< quam pecori: et auxerş vim morbi, 

1219. Ita Suetonius, vi 51. *' Nan, qui " terrore populationis, pecoribus agresti- 

** hixnria inunoderatiarimAesset, terom- «< busque in ui1)em accepţia. £a conlu- 

** nino per quatuordedm annos languit" <« vio mixtorum omnis generis aniroan- 

Ver. 1260. cand^antr M. Q. condie^ «( tium et odore insolito urbanoa, et agrea- 

^n^; Lambinus ex ingenio, compUbani: >< tem, confertum in arta tecto, eestu ac 

.qnera aatis incoaaulte temeriterque secuti « vigiliis angebat; ministeriaque in vicem 

sunt editores. Nimirum, h»c est ex illis « ac contagio ipsa vulgabant morbos." 

pfaraseos inveraîonibus quas opere maxi- Ver. 1262. siti prostrata Corpora. Haşc 

mo poet» frequentavere, atque nosmet, noştri Curtius, iv. 16. 14. sub oculos ba- 

usque ad satietatem, et in bis oommen- buit: '* Sitis praecipue fatîgatos et saucioa 

tariis et alibi, firmavimus H exposuimus. '* exurebat, passimque omnibus rîvis pro» 

Indifferanter dicas Latine» Condebant a- «• straverunt corpora, pneterfluentem a- 

gricola loca^ vel loca condebant agricolas. " quam hianti ore captantes:'* non in^ 

NoB similiter: ** Tbey ttowed goods in the memor etiam ver. 1179. et iii. 930, 



S9t T. LUCRETII 

Interdusâ «iiiaiâ maoîâ ab dukeâiro «quanim: 
1265 Multaque per populi p«8tm loo» prompta^ yiasque^ 
LaDguida nemiaauno cum oorpore membra videres. 



Ver. 1267. âUtmot: P. ne amneis; ă. ma oceutHmdbiu. Jam seros tideo» Hy- 

tjyUanoSi X. Jtcanos.— «^ructo .• sic auaus gjuium Creechio quoque adductum esse, 

equidem sun reponere^ conjectura nîxus, et Cdsuto, iii. 18. Lambino: '* Ccmftrt 

pro libhNiim oamiura dietione strată} ut ** etiun aliquid «d aomnum tikamţ juada 

«b Lucretio amolîrer repetitioiiem, quas ** caden^—." 

tmi^asînmiii strmoms paupartatisn, et Ver. 1264. nirtiVl? Viftd. mi*i.—<tj«a. 

dfefectum ingenii, prolo^tur. Ubinam rum, editoie» nuperf contm ISbfos. «t* 

vwo iUi monuoram aceivi erant aecumm qtuiî, 

Itodi, nin ad canale» ac scaiungine» n^ hUerdusâ animă. AraoMus, lîb. 

•ţuamm, ^o eidem «tis aidentissiina ^i ^ ^4^^u et interdusis posse jjpiV^. 

nwrtiostti omnes compcAlebat ? Videamus « ^,,„.ft„, interfi^." Lucanus opportune, 

Hum interea, an non l^gilîani versus, j^, 570, 
Riperius lăudaţi, in geo. iii. 5S6. nostne 

dfvinalJom n<m patrodnentur : Cootiinm nmltis «ubitanim inMtu âj&âmm * 

A^nni eUisitqtie « nimum 1 . 
Jiimqtte eatervatim dat stiagem, atqne a4gerat 

Brtrtljî* tmpKHlab» cAwr-ttb,. ^'^ \^- «™««~'«<'-: Vind Q. « « 

animof 1. e. «emammo; sicut scriptum est 

Quem locus Thucydidis pandlelus corni- ^^ ^* codice: V. ed. cant aiumo.— «uferfar 

tetur:— «XX« »eu nxfat ^T aXXfikotţ «jr*^. Vind. vires. — Porro, cum, vice htm vulg. 

fk^Kâmt ^zu»rot »m u roti H^s ixaktviuv ^^ dedimus ex auctoritate libb. Vind. L. 

vâ, tuu vrift rai »fti9as itret^ast f^^y^rs;, ^* O. Q. XI. quum sit fonnula dicendi 

47 rv uimTcs fT^^c^f .— Denique, confusio nostro poetie maxime familiaris, et în pa- 

VDO^ulonim siructus et stratus usitatis &^ P^e quaiibet l^^ntibus obversetur* 

librariorum aberratîonibus anniuneranda Ver. 1267. padorec Vind. pedere; ă, 

«st; uti te docebunt Burmannus ad Clau- puiere.^^<:ooperta: V. ed. coapta s e com- 

dian. in Rufin. i. 211. Drakenborchius- pendio niminim scriptune, c&Spto. 

que ad liv. xxi. 27. 9.--jacebant : Vind. Jbid. Horrida juBdore : l e. scabra, as- 

Q. X. n. <acc6an^. hercle per minime pe^, ob superficiem soidibus obductam. 

inyenustam vanetatem, sed aiigute nimis, Feydter Fioros, iii 21. ia « Redit ab 

quam pro Lucr*tiani ingeniî simplidtate. c* Afridl Marius. dade major: siqiud«B 

Silentes mmirom sunt mortui; quia vis « ^areer, catenie. fuga, exsmimi, hatt^ 

aqu«ţ,,ani^am pr«dusisset,etsu^^^ « c«ee^«* digaitatem : » L e. aspemve- 

set Ita Virgihus, ^n. vi. 432. nmt; figura a ferîs arcessîtâ, qu» lace*. 

^KtMBRttorBffiKMununnniovet: Uleiitrarmi ^^> ^ ^ perdt«>, pilos horridiores 

Ck>ndUumqjjc vocat,. vitasque et crimina akdt. erigunt Jam vero Florum convenieatîs. 

TKM ^7i.««- j TT . «ma explicabit Seneca, ad Herc. ftnr, 722.- 

Ibid. ntano» ad aguarum. Hygmus» , p, . 

ftb. dxix. " Pit) quo benefidum ei tri- ^ ^• 

** buit, jussitque ejus fusdnam de petra ^ra majestas Aeo, 

« edttoere : qu» cum eduxisset. tres «toni ^"^ ^""^ 

•* sunt secuti, qui ex Amymones nomine Hinc, secun^ario sensu, ob homrem. 

" Amymonius fons adpellatus est" Piu- quem cuU timor iigidt, horrere pro timere 

ia repmas de hac voce in notis editorum saepissime usurpari solet Veram ratio- 

doctissmorum ad illumlocum, mea om- nem dictionis non accurate peroeptaai 



LIBER SEXTUS. 



S9» 



Horrida peedot^» et pantiis eooperto» perire 
Corpom inkiim: pellis £iiperx)6sibus una» 
Visceribus tetri8*propejiun» sordique» sqiuka. 



habaantUt interprates adHori locumi^uo 
Bullus ftiiâorem openun navabit aimlli 
âaUustiaDO» quen Cortius nou co, quo 
Mdet^ Aoomlne declaravit; CatU. 54. S» 
de Catone: *' HuSc aeveritas dignitatem 
** addiderat:" L e. dîgniutem suam, c»- 
teris virtutihus dniTataiii, nora cumula- 
verat» etquasi hortificaYerat înde caa* 
tîgem Senecam, Herc fur. 705, proba- 
bîliter: 

Sterilis profîindi vagtitas squidUt soU, 
Et feda tellus torpet sterno situ j 
Reruinque moBStos finis, et mundi oltfana: 
Immotus altt hxret, et p^ro aedet 
Nox atramuado : cimcttipieden horrida. 

Vulgo, mcgrore. De felicitate coijectuiw 
TÎx dubitaveris, si consulantur ibid. verr. 
627, 628. (Edip. 624, 625. Teitull. de 
cult fem. ii 5. non neglectis, qu« nos 
disimua ad Euripk Aknt 494. et cMio- 
ciatis dictionibus per hos omnes looos.— 
Interea, renus Senecae, qui venit tertîus, 
manifestissimus est M^u«f , et expellendus 
furca. Porro^ dum in boc sumus, abso- 
lutissimum scriptorem, eodem morbo la. 
borantem, neque cîtra eandem medicinam 
sanitati restituendum, in transitu subleva- 
bimus; Sallustium dico, ad Jugurtfa. sect 
16. ed. Havercampî: '* Paud, quibus le^ 
*' licta est anima, dausi in tenebriS) cum 
V padore et luctu, morte graviorem vitam 
** exigunt" Longe verlssima est emen- 
datio: nam bellum intemednum gerunt 
cum his exquisitioribus vocabulis librarii 
scriptores. Sodetatem sane mcerore et 
luctu, castissimisauctoribus frequentatam, 
nullus damnem; sed dictio adjuncta mihi 
suasit boc mendo deturpari suavissimum 
Apuldi locum pene in ipso limine libri 
longe lepidiasimo : ex quo, dum exscribi- 
mua, et alia omnium fedissima comiptela 
abatergcbitur: ** Uxor, peradutis ferati- 
*' bus offidis, luctu et pmdfjre diutino de* 
*^firmatai defletis pena ad extremam ari« 



** VâolffHi oculis sttis» domâs infottitiiiiiat 
'' novanim nuptiarum gaudiis a suiş sflit 
*' parentibus hilarare compellitur:*' p. 29% 
ed. Oudendorpii Si quis tamen alîomdl 
cacitatem nostro tentamini pnfepdaat, ilt 
est elegantissima sane vox, non repugna* 
bo; sed periodus in Quintil. declam, vf. 
4. quam contulerunt vîri docţi, neque 
sincera est neque probe intellecta: appo- 
nam itaque, ut unâ opera emaculem et 
interpreter. *' Cognitâ dade, rarissimi 
*' uxor exempli, et prorsus talis filii ma« 
" ter, totos efBevit oculos; fontemqua 
*' illum perennium laorymarum tandenş 
** cacitas clusit" Adi iBschyl. Agam. 
897. Senec. CEdip. 59. ut illustratam rem 
yideas, et Strabon. p. 596. ed. Amst 
O vid. met xv. 272. ex Pont îv. 2. 17. et 
intelllges demum quid sibi voluerit ceecus 
lacrymarum fins } ac ccmfer quse d e d e i ' ini 
insuper egomet ad ▼. 1004. 

Denique, Lucretii versicuk» lucem dabît 
Ammianus Marcellinus, xix. 6. '< Utque 
** tentat» în caveis besti», tetro pmdore 
" aceibius efferata—^^ Nec minu$ Sul« 
pidus Severus, sac. hiat. î. 94. 7.-^<< in 
*' lacum immensi profundi, c€enoque ac 
<* sordibus, atque^ ex eo, exitiabili foetore 
** korridum, demissus es^-^'* Semnua 
Samonicus apponetur qiioque, ver. 75* 

IlMus sudor, nec copia nobilb escae, 
Saepe gravi scabie correptos asperat artuf. 

GlonsB veteres: " Pador, tutxf^s** 

Ibid. pannis cooperta, Terentius, fhiii; 
iL 2. 5. 

Video sentuas, squaHdmn, «gram, fmmU «a>^ 
nisque ob^tum. 

XAmbiaua. 

Nam paaperrim! rostld şese in mbem reccperant. 

Creechius. 

Vcr. 1268. pelUt BUfier âttihtt nnm. 



400 



T. LUCRETH 



1270 Qmnia, denique, saacto deum ddabra rq^lerat 
Corporibus Mors exanimiis, oneraţaque passim 
Ctmcta caâavmbus ocdestum Umţi& manebant; 



Kim ahludii CaUimadii locus, bymn. Cfer. 

K«i rwrm tn /tuCu mMram, fu^ wt IIAETP AIS 
Aukm^ 'PIN02 r« mm tm* fu«w iXj^p. 



Sk oHm ex ingenio tponte venus illos 
emendAveram, de quîbus alias fortasae 
pliin; quum ât amblgendum, an vnlga. 
turn Mi suminoveri dcbeat Virgiliua, 
ecLiii 103. 



vix oiribtts hasrent : 



i e. ** solis oflubuft adacribi debet, quod 
** eoram corpoi» cohareapit, sec promis 
** dOabantur.*' PtUit autam grave est et 
empbatkum vocabulum; cui testU sît 
Horatitts, qpod. xvii 23. atque Juvenalls, 
MHz. 193. 

■ tetrum ante omnla vultum* 

DWmllanque sui; deformem^ ctae pbllkx; 

et iii primis Mftoiiidea, Od. N. 401. 

ILmf^t ţtn» M XFOA miAm im yfoiămrin fJOr 

AEPMA 
IlMfrwiri fiÂku^n vmkmu ^him ytftfnt» 



UltanuB proatet, no in bis penequeQdîs 
nm mmitts, ApoUoDius Rbodius» ii. 300. 
cum quîbi|8 oommittas etiam Lucretii ver. 



B#»Xi|s«, 'FINO it nw «m« /mtm» EEPrSN: 

Le.'* sola cutity jam facta p^is^ coerce- 
** bat oasa.*' Ita castigandum puto, vice 
ftm iif7«v* nam numerum xnultitudinis in 
hac Tooe sic adbîbitâ non agnoscam. 

Ver. 1369. UscenTmt: editeres male 
foîati, et quîbus nulla religio vetnstatis 
ineiwty ad ingenium redeunt, atque de 
ano nimis nobis ingerunt iUud UlcerUmts 
4jfU)d vitiuni odiosiasîma Vindob. coUatoris 



suiMnitas sîlenter prop«g»Ttt Ni&iinmi, 
VucerSms tardigue tepuUa ezquisitiinnia 
est et efficadasima locutio poetica, pro 
** pelle visceribus inustis conaoUdatisque 
** obrutâ et deperditâ.'* Sed enim intei> 
pretis doctissiini validiasimique vmdids 
oflSdo Virgilius fungatur, qui magistrum 
suum magni cum solertiâ asmulatus est, 
in gea iii. 559. 

Nam oeqiie erat carus unu; nec intcerm qiii»> 

quam 
Aut undis abolere potest, aut vincere flammA: 
Nt tondere quidem, morbo mlutneqtu peresa^ 
Vellera, nec telas poount adtingere putxji. 

QusB temeritatem emendatorum commen- 
titiorum satis retundere valebunt. — tetris: 
V. ed. ceBcns.-^tordi : Vind. V. ed. O. Q^ 
A. S« A. wrdei unde sic tentes, tngectb 
vocibus: 

Vbcer&mi prabe jam tetrit, «#iords^aepalta: 

sed audacior fuerît haec ratio, nec dne 
scriptis suadentibus admittenda. Caete- 
rum, conjecturae, quibus bicce versiculas 
divexatus est, vanae sunt, et în spongiam 
incumbant jusserim. 

Ibid. sordi »epulta» Hinc vera lectîo 
Senecae satu liquet, codice suppeditata, ad 
Agam. 991. 

Inops, egens, Inclum, pedore obmta. 

Vulgo, obsUas tenuiter, si spectes iOud 
nostrum, et compares cum Lncretîe. 

> Ver. 1270. replerat: T. rq)lebat; sed 
illud est in ora codicis, nec tamen in du- 
bium non vocari debet Tbucydides, 1. & 
—TA ri iif»f iv »ts t^xtiffivrty vtxfttf «'Xic 

Ver. 1271. oneraţaque: V. ed. onerat' 
que. 

Ver. 1273. templa: Q. plana.^man^ 
bant: Vind. V. ed. manebatj Q. mane" 

ba, 

Ver. 1273. adituentes: Vind. edii..„i 



LIBER SEXTUS. 40t 

Hospitibus loca quas oonplentnt eeditaientes. 
Nec jam religio divâm, neque numina» magni 
1275 Pendebantur enim: pnesens dobr exsnperabat» 



2. adii euntes, Gellius, Lambino lan- tamprius, q«od «criptuin est în M^ 0. ^ 

datus, locum respidt ad noett Att xii ia A. S. non denderatur, propter vocea tem-^ 

finem. per consueraii prout HaTercampus etiam 

Ver. 1274. div&m: V. ed. deum.— «m?- admonuit. Pius; erant scîlîcet Iwiittu 

gue: sic constantîssimus usus poets vel /«"wm^, et superBtîtîonîbus, omne ge- 

învitis membranis rescribendum convidis ^^ scnipuloBiuş addîctî, Atlienienses: 

efflagitat, pro necy quotiescunque brevior V» nomine & Paulus eoa merito taxavi» 

forma semel în eodem loco, ac multo ^ «**• «P*»"- »^- ^' 9"«™ '«^»»°» »<» 

ma^s si bis, occurrat Haîc auiem sunt iHustravimus ad SWv. Crit v. p. 109. 

ThucydSdis paraUelaî— ^n^i^^V^w y«e S"™"* nimîrum necesse est fiierit iUius 

^ xmM9, •; W^MiTM, »» i;ţ;oirrif I « ytw». calamitatîs acerbitas, qu« propensîssimaff 

r«, ît •>4ym^m» sr^air^rr» nm U^m, m* religiones vel neglîgendas esse, vel pro- 

§0%m iţumţ L fanandas etiam, efiecerit. 

Ver. 1275. Pendebantur: Vind. V. ed. ^^^ ^^78. Venus ab O. abest-^^- 

B. L. O. n. Pendebatur. ^^^^' «° disertîsaime P. V. ed. L. A. X. 

•r. : > . , i . o- A. cum cdîtt. Junf. et Aid. neque vel 

ibid. pr€B8ens dolor esna)erabai. Sic . . - , • ^. . . .,. 

. ... ... t't^ •. ji mmmia de parte dubito, qum similiter 

eandem rem Vurgilius euiibutt. ad geo, . - . . _ .^ • -^ 

'" «8 ■* m M. scnptum sit, quamvis ita vanetatea 

lectionis recensuerit Havercampus, ac si 

■ cri oyflhim. vulgato trepidabat iste codex patrodnetur : 

Cura domat^— . ^ pp^ more collator Vindoboneiîus ean- 

Et sic Livius, XXV. 26. 7. « Aoceaait et ^em scoptunm, nagUieiMÎasime dîcan, 

** pestUentia, commune malum; quod fa- "» flagitiose? suiş membranis împuta- 

«* dle utrarumque animoa averteret a ^e"** B- repedebat Uhdenam vero ra- 

•« belii consiliia." Confer Claudian. de «ssimam et antiquitatis summe reverendaa 

beU. Get 226. Hinc Ovidium licet intere dictionem librarii importarent, vulgari re- 

preteris, in met xv. 515. j«ct«^ »>» ex vetustis atque emendatis li^ 

bris MSS? Altera persuasio fidem ont- 

Corda pavent comitum: mihi mens, Intenlta nem superat Bepedabai utique vuit, dtV 

Ex^'^temas^: cursiVa*a*, ultTa dtroque j^f de* versabats 

hinc autem tsm latam notionem vox flta 

i. e. '* ad swaamam sm tensîonem per- et alin plures consîmilî fbrroâ tadte corn- 

*' ducta; adeoque in ulteriorem miseri» plectuntur, quia necesse est, ut iile, quî 

** gradum nnllo potuit eventu tendi'* reiro pedem moveat, prius porto tulerit: 

Kihil verius hac expositione: vide noa- vide nos ad ver. 380. hoclibro; etadtv. 

tram Silv. Crit sect cxix. 792. 990. 1 19J. Flene VirgiUus, Mn, vi. 

Ver. 1276. mo$ tepuUura. Thucydi- 122» vodbus duabus usus: 

des: — 9»fut n «-«vrif ^tfnrafax^nf»v, •h /Iqae, reili/que, viam totles— . 

u. 214. 
Ver. 1277. Quo: sic M. Q. doctius; 

P. O. Uti Vind. V. ed. B. L. T. n. KecspernltinheroinBniHermalecrBdoIamnfmt,' 

JSuc, A. mc^iu». ita P. Vind. V. ed. 8«lc.pl«i.a.«rfb«.pom«m letale rrtmci-/: 

B. L. A. longe significaBtius; namvulga- I. e. **trackU, et retractat*' Quemad* 



408 



T. LUCRETII 



Nec mos iBe sepnltime remanebot in urbe, 
Quo piua hic popuhis semper oonsaerat hiimaii: 
Perturbatns eoim totus repedi^at, et imus 



MOdum, VtrgUram in geo. iuL 76» imil»- 
tw, Corippus, iii. 69. 

II plaudunt pedibus, moUiqoe reponunt 

Cnixa grsdu— : 

i e. ** poHunt ac repoiouiit, MBpe pontuUi* * 
iit idem Maro, ibid. iv. 378. 

Fan tpv^ bnerant menias, et plena reponuta 
Bocula:^^ 

ie.*' repetids vidbus ponunt, multa po- 
^ nunt, pocula.** His autem gemella in 
optimis auctoribus sunt innumera; docUs 
TÎris nec observata, nec iUustrata: modo 
videas, nam festinamus advertere proram 
terrs. Hor. od. î. 9. 6. ac Stat AchilL 
ii 154. Jam vero, nesdmus plane, an 
operse sît predum scioli nescîo cujus pe- 
tulandam et imperitiam retundere, in co. 
piosissimis, quas habet Latina llngua, lo- 
cudonibus prorsus bospitis, 

KUpisterQdvumccdocci caatareCataUaoi) 

qui me, talîum bommiculorum inepdas 
silenter derîdentem, sugillaverit iii peri- 
turis annalium menstruorum chartis, quod 
ingeniosissimam Titii oonjecturam admi- 
assem in Horatii od. i. 37, 24. deplora- 
tum omnîno locum, neque aliter cuivis, 
ut opinor, explîcabilem: 



Cateram, ut in viam revertar, bob alie> 
nam rem, nec lauds lectoribus ii^ucun* 
dam, sum facturus, si dicdonts repedare^ 
qu9 sunt ad manum, exempla congeiam 
et apponam. Festus, cum accusadvo c<^ 
mite: *' Sepedare, reoedere. Pacuvhis: 

** Paallant repeda^ gnatef a Teatilmlo gradam." 

Ubî laborand metro suocurrendum est, 
vel reposito PauUumque^ vel rqtedalo^ ut 
videtur. Nonius Marcellus, ii 738. re- 
pedasse et rq)edabam ex Ludlii carmini- 
bus allegavit, sed loca sunt depravata. 
Idem granunaticus simplex verbum pedo^ 
in i. 325. posuit, et per repetere, vel ace»- 
dere quasi per pedem, dedaravit Vetus- 
tum onomasdcon: " AM«'«)i{«, repedo^ 
^' retroceAo, pedOf as,** Idem: " HepedOf 
** «iirafr«2i^«." Juvencus, hist. evang. S. 
75. 



nec muliebriter 



Expavit ensem, nec latentis 
ClaMedtâ repedavii ora», 

Quod optime dîctum est de fiooff, sive 
noSI ţiptx^uotf Lycophronis, Cass. 98. 
consulas interpretes ad Virg. ^n. v. 830. 
Sed enim gerrones frivolos, ^buS '* est 
*' aes triplex" dica vultum, aliorum co- 
Bata comicantes Impudenter, et de suo 
oifail lauddl>fle proferentes, m^axtftuu^rft 
ctt omnino, et avrorrvtrrur neque usui 
ftierit veilia in ventos profîindere, ine- 
Bieuchdntem pravltatem malevolorum cor» 
t%ere tentanţi Vide nos supra, w. 338. 



înde domom repedat^ terrarum lumen, lesa. 
Ibidem, iii. 195. 

Iade GidflaeaB repedat Salvator in onu. 
Idem, iv. 497. 

Tune ad disdpulos repedat-^^-^ 

Denique, voxilli redonanda est, ibid.ad 
vcr. 590. 

SIdera jam lud concedunt, et rapidus sol 
Progreditor, radib temu repedantibux implena. 

Vnlgo, crepitantibug, £t corruptelam in-' 
tulit vel importunitas emendatorum m 
eundem, ad i 104. vel inadtia editorum: 

Ad propriamqoe domum rABM/, jam certa fii- 
torL 

MSS. quaedam, repedat, Nec dubito^ 
quin Bartbius verissime resdtuerit, hac 
voce repositâ, VirgiUi Culicem, ver. 104. 

Et jamconpellente vagae powtorecapdlm 
latMwmmaitiârtpidabantaăYaă^ffBafhmi 



LIBER SEXTUS. 40» 

Quisque smun pro re oonsortem incestus humabat - 
1280 Mubaque vi subita paupertas horrida saa&t: 
Namque suos consanguineos aliena rogoriua 



pr6 tibrarum scripturi repetebani; quam- ^ nicleam, qui oniraria» rotio m Aftieim 
tÎB inscitissime sannîs exdpiat emenda- *' radare juberent, ipse, Stdliam pm« 
tîonem Heynius, ipse vicîadm deridendus, *' tenrectus, Tarentum petit** Vulgp le- 
aia sit nuUa seges Nonianarum dictio- gitur, repetare, 

num in Vîrgilio. Me pmfecto peraua- Ver. 1279. pro re: Vînd. Q. pro rem; 

dsaimum habeo, vulgare vocabulum re- V. ed. prte re: A. autem, suam prolera: 

peto ex veteram scriptis illud exquisitius, ponit vocea pro re ţost comortem XI— 

et graphicam primaevae vetustatis formam, consortem: P. cognatum; X^.eonqtlorang, 

omnia rebus ab extemis figurantis, prae ^t, in orâ codicis, explorans: deestvoca- 

se ferens, repede sdlicet, expulisse: sed bulum Vind. V. ed. Q. A,^^umabat: A. 

hoc in transitu. Caeterum, poetis solis, humat. — ^Nihil vîdetur novandum, quum 

quoB adduco, plurima germana antiquita^ recepta sint recta et venusta. 

tis purissim» monîmeuta fideUter conser- y^ ^^^ ^.. ^^ legendura censeo ex 

vata sunt & Damasus, de Felice, ver. 4. ^erissimâ castigatione, propter varietatea 

Necquenqaampateri8tri8temr^rf«r*viantem. ^etenim exemplarium. P. vis$ nequ« 

aliter L. M. si fidum egerit Havercampus, 

Fortunatus, de vita S. Martini, L 1. quod egomet hac occaâone vix credam; 

O. XI. resf unde, nisi re praBcederet, pnL. 

. postquam repedatnt ad asthera Chrfatus. „^^ ^^^ insequentis Hteiam put^vîssem 

Idem ibidem, ver. 262. adhaesisse, et ita fuisse rescribenduto; 

Extimult furtiva virum repedabiHt arbor. Maltaque re sobltA prapertas horrkla tmk, 

Mox ibid. iu. 107. Vocula deest Vind. V. ed. Q. A. X. uti 

Et repeda^ Iter, dederat quâ vipera virus. P^™ ^*>«^ peccatum est, quoties re- 

periatur; de quo supra monuîmus. Vul- 

Idem, denique, in poem. iv. 20. 31. go, versus ita scribitur: 

Tempore quo Christi repedamt ad alta pote«- Multaque vis subita, a pauperta»— « 
tas. 

Ammianus Marcellînus adhibuit verbum ^ed t» et non comparet in emendatissimis 

repedo ad xviL 2. ubi consulendus Lin- «c veterrimis membranis L. M.-*Pono, 

denbrogius; ad xix. 6. xxiv. 4. xxv. 1. ^- ««*»*« «*»' »»'««> ««^e. 

bis; xxvL 5. xxîx. 5. pag. 444. ed. Gro- Ibid. paupertat horrida: redeas ad ver. 

nov. et, denique, xxxL 9. Adeas insuper 1267. Cseterum, sic didt Thucydides: 

Savaronem in notis ad Sidon. ApolL — »»* «raXXw tf avat^x^'^s ^n»»s «r^«- 

carm. xxili 12. Certe censeo vocem in «"«vr^, ^^rtcfu rttf ivrtrtiiumt hti r« ^v^ms 

livio esse rescribendam, ad xxv. 27. 12. *»^»i *foTtăw9at ^ţmih^-, 

quum longe fadllima sit haec emendandi Ver. 1281. aliena rogorum. De hap 

Iod ratîo: <* Caeterum, postquam tendere elegante formulă satis dedimus, ad i. 88. 

*' ad se Romanas naves vidit, inoertum —Ita Graecus:— iiri trcr^f yof mXkerfuttt., 

** quâ subita territus re, Bomilcar vela ^^et^avrts rug vti^avraff dl /c«ty, t^ihfrtf. 

** in altiun dedit; missisque nundis He- r«y laurm ria^v, u^tivrer ti 2i, wutfMvw. 



404r, T. LUCRETIL 

Insuper exstructa ingenti clamore locabant, 
Subdebantque ikoes; multo cum sanguine ssepe 
Bixantes potius, quam corpora desererentur. 



lOJlv, afttfif f<r<C«X«imf «9 ^i^v, «ri|f- bant fauces; Q^ Suhdebantpiefauceii A. 

r««. Suadehantquefaees, Edâ^^facâs: scrip* 

Ver. 1282. ingetUi damore. Sic etiam tis rcnuent&us. 
Maro, ad gea iii. 43. Ver. 1284^ Mixanies: A. JZoraiitofc— 

deserererUur: P. de^rrentor; V. ed. & 

vocztmgaaiclamoriOaMKnx . deferentur^^^rCum his auţem cominittM 

Ver. 1285. Subdebantque faees: Vind. «^ "«*• "^ «>9. Scii«c (Bd 64. ge. 

V. ed. î. fli«6de6aia /a«c«/ O. A. SWo- meUofltooOfc 



Ezcud. And. Duncan,? 
Acad. GlaBg. Typog; S 



SPECIMEN CONJECTURARUM, 



SUMME PROfiABILIDM> 



VETEEES SCRIPTORES EMENDANTIUM. 



%%^^^»%%i»^«»>% 



N£ foiium integrum pramu inutile re- ti^tt m ^vfturpt ttvttftfivfitu, tuu vtXst i*u 

linqueretur nobiş, una et altera emenda^ tm ttmfttt amurmans ««'«ra^ir mu v^^nXfff^ 

tione, de multis ad manum jacentibus unrttt ^tfX«$«^Mi »m »aft,'^avr%t (i» xfV 

selecta, vacuum spatiolum non pigebit ad- yof i y«;^«yr0) mv yv* mţ <n^ ut X4^iy« «'»«. 

' impleviase. . ţt m^ţttktt MmrmyovTts^ vt»9recitturn tu^» 

1. Priofieps adait Hesychii glossa. Ah- 4w4eu S«» »uCtf»9nt ytyvvuat mv ««/mi^uk. 

juu^in* «»i£«xX4r0. — Rescrîbendum: ANE- Vides, opinor, omnia opere «u^uno con- 

KAeiAIPEN* anZaXXtro, Nos âmiliter turbata, et constructione leţ^timâ carentia. 

dicimus, " He began to clear the way** Nos ordinem atque dâritatem sententÎA 

Plato, de legg. lib. i. p. 642. ed. Serr. redonabimus, adhibitîs etiam codicum 

%»cvtti ^sf) (MU ^tf^av vft49 irxfxf^^vfAot ittpt lectUMoibus: Tourtss TE hi rts Kâytfftuf 

9fUMfi ifâX^ Xtyuvj fAtfitif ■ wsftt t^fUKfit t^ti Td ttetf/kwv eturif juu ^ttftn9fAU09 *f)« m 

«r^y^Arflf, fra/c«^*f»fi X«y0» ANAKAOAIPO- ^ufteirâs »fet^ipt^af »at vtXtt >«*>'* «^f 

MENOS' i*e. wf»9tfMt^9fA%wt, Homerus, (f. rtvH) oftfetf »*afr»t9nt airarofiu »m 

Od. A. 155. v^fiXnSi *i* **ts ţv^et^a/Aivât km xetft^^awtţ^ 

o v«« nAPENHXONTO THX THr, is 

' 9rif ut XifiUfa ^zaţot a^^aXtt tutrttyovrit^ 

Sequens insuper articulus hoc modo con- ^avrav-turn m^hvăeu ^u xuStpftint ytyovtveu 

jungendus est: Anxtt^at^v «i>ie«XXfr«, '^* »oft4%w. Vide Lucian. Hermot sect 

«»«p;t;«r«, «w^ifir». Videas lezicogra- ^' Thucyd. ii. 84. init 

phum in AM?«XXir0. 4. Athenams, «leipn< iii. 5. ^$fi»fartit, 

2. Idem denuo: A^rtipUf etrot* Repo- n o vtvtunMit rut Ilifraf , ţn^tr 
nas: A2THP- *o 2EIPI02. Ita de Sirio 

scriptor sph«r« in Fab. bib. Giwc 1. p "" f f^ "^ "' '^ ^* »'•'*' '"' "'^ 



i/a'«^;^«yrwy. Ad hune locum nihil agit 
3. Plutarchus, sept. sapp. conv. p. 161. ingenio suo ac doctrina dignum maximus 
£. et vi. 615. ed. Reiskii: Tvr»/f h in rotţ Casaubonus; neque video, quam ob rem 
X»yi^fMtt i^n r« ««/c«y«y twr^ »m fi»fin»fAtf»f parvulorum oculis sît magis consulendum 
VoL. III. D d 



SPECIMEN CONJECTURARUM. 



quam aduitorum. Sic nitnînim tam nu- 
meros, quam sensum, redintesgres: 

2«My fi» y iifMtf rtt EI AH htt XP"* ''*'' '*^'* 

Confer Fnnr. SoL iii 8. Oft^t^nvifut rem 
agnoscent: et decoctaş ficus ad inflanima- 
tiones atque exulcerationes facere Celsus, 
Plinius, Dioscorides, et alii, docuere. 

5. Callîmachus, hymn. DcL 79. 

'H y im^nfiuftk %apy tutwmueax» wfi^ 

Verbum »9r^mi§Ma illustraire possem ez 
ApolL Rhod. i.215. sed aequis judidbus 
ac nasutis hiec Iod ratio, ut auguror, mi- 
nime satisfadet Legendum itaque: 

'H y,'TnoA£IAHeElSA, x«pir wnsr«M'«T»>-s 

Qjuo nibil degantius. Eadem sunt ntique 
SiiXMtf, ^uAtfw, et ^uXin nostnim. Dori- 
cam formam Hesychius nobis conservavit: 
Af/X«^«i* 'iuXMffeu. Machines, cont Ti- 
mardi. p. 174. ed. Rdskii:— r«f }f rw» 
'rnOAEAEIAIAKOTXlN »m vrcnifm* av- 

Quem locum Wolfius temere soUcitabat. 
Nostram vocem videtur agnoscere Calli- 
machi scholiastes, exponens per, 'Tv^r^ 

6, Versus Dîphili longe Tenustissimos 
emaculabo, apud Clem. Al. strom. vi. 2. 
legendos: 

Ou» ttm fiust if vx< xutntrm xmaut, 
Atnrctft fitftftsmtt kptrmyttft t^ftSx^t fnt. 
Turtn i B»fmr»c» tutOm mp uvrfs ^tutUft 
^nxmun mt tx*"'^'^* ANAnASAS.vsrvff. 

Vttigo, meartu»aî* quod hîc minime fe- 
rendum. Vocem vero medicorum esse 
^etvffuv norunt omn^ lautiores; neque 
opus est exemplis: apponam lectori tamen 
poetarum omnium perfectissimum, ex 
^n. vii. 754. 

Vlpereo generi, et graviter spirantibus hydris, 
Spargere qui somnos cantuqne manuque so- 
lebat. 



Consulas insuper Hom. IL A. 218. 

7. Ad iUum vero Maronem, ac Latî- 
nos, transeamus. Ad iv. 91. ibidem. sic 
legimus: 

Quam simul ac tali penenrit peste tenerf 
Cară Jovis conjux— . 

At his vîx assenserit, cui Tenient în me- 
moriam, quae in Iliade geruntur, et po- 
tjssimum ad A. S65, Reponendum scî- 
licet: 

Clara jovîs conjux—^ 

Et hoc sero vidi enotatum Heynia Nl- 
hil oertîus; quum Homerum exprimat, 
IL S. 184. 

*Hp«i fU «^snxi, Atf KTAPH umfmxMvtt, 

De confîisis darus et cart» egit optimus 
Drakenbordiius ad Sil. It i 56f . 
6. Supervenîat Propertius, ii. 13. 21. 

I^umquam venales essent ad munus amkx, 
Atque unA fieret cana puella domo. 

Haec frigida sunt, et vix, ut aifaitror eţiir 
dem. Latina. L^endum censeo: 

Nunquam venales issent ad munus amJcae. 

Testî sit Horatius, art poet 420. 

Adaentatores jubet ad lucrum ire poSta-^ 

9. Deinde Persius, sat î. 74. 

•— — ante boves dictatorem indcdt uxor. 

Reposuerim equidem, dictaturams i. e. 
munia dictatinris, vestimentis impositis de- 
clarata. Sidonius ApoUinaris, vii. 584. 
venustissime: 

Sic quondam ad patiiie rea firactas pauper aia« 

tor, 
Cindnnatel venis, veterem cum te induit 

uxor 
jtUe boves trabbam, dlctatoremque saIîgnaB 
^xcepere fores-^ 

10. Cicero, nat deor. ii ia ** Itaque 
*< et aquilonibus retiquisque fngtxibus 
** adjectis durescit humor: et idem vîds- 
** sim moUitur tepefactus, et tabesdt ca- 
** lore.** Adjectis autem, $e humori a((;i- 



SPECIMEN CONJECTURARUM. 



dentibusj vel applicantibus; de median vo- 
cis exquiâtâ potestate. Davisîus, ut alii 
omnes, hanc rem minime exploratam ha- 
bens, dictionem ejiciendam esse statuît. 
Neque vir doctîssimus se tolerandorem 
praestitit r^ adore. Nimirum, dausula 
sic rescribi debet:— *' et idem vicissîm 
** moUitur stupefactus," (L e. post- 
quam riguerit;) *< et tabescit calore.** Ita 
Statius, Theb. iz. 529. 

Quique sub amne ^u stupuit craor, aSre nudo 

Adeas porro AnthoL Lat iii. 167. 5. Val. 
Max. V. 1. ext 1. ut alios multos prster- 
mittam. 

11. Iile Statius hos excipiat, îbid. xii. 
314. 

Primum, per campos inftuo lumine, pallam 
Conjugis ipsa suos noscit roiseranda labores. 



Quamvis texta latent, sitfltisaque sanguine nuB- 

ret 
Purpura—. 

Hsc prae se ferunt sanîtatis spedem, sed 
in morbo cubant tamen, sic amovendo: 



. Purpura—. 



. sufiiisaqae sanguine, haacbt 



Qui consuluerit Val Flacc L 427. Avîen. 
Arat 253. 845. Prudent apoth. 480. et 
quse nos contuKmus in Silv. Cnt sect 
xciii et tom. t. p. 75. non dubiamvocabit 
emendationem; animoso poetâ dignam. 
nttfetTfaytj^a sunt, quse vulgo daatur. 
Sed enim me cbartarum limites coartant: 
sin autem haec tibi, lector! salivam move- 
ant, tuum est infinita alia, non minus 
probabilia, quâ GrsNxx^ quâ Latinos, e. 
mundantia, benigno patrocînio de scriaiis 
elicere. Valeî 



BOOKS 



PRINTED AT THE 



CkîBi0oto Hnîbersîtp ptestf. 



JOANNIS SCAPUL-fi LEXICON GRiECA-LATINlTM, e% pro- 
kitis Buctoribas locnpletatam, cum Indkîbos et Grseco et Latino, aactia 
et correctis. Additam Auctarium Dialectoram, in tabulas compendiose 
redactarum. Accedunt Lexicon Etymologicnm, cum thematibus investi- 
gatu difficillorlbus et anomalia. Et Joammis MBuasn Glossarium con- 
tractam hactenua desideratnm. Editio nova, in qua, nuDC primnm vocs* 
bula ex Appendice Asiuctiana secundnm literarum seriem inseruntur. 

Beamt^fiaiy prkUed in S Volumet Ho, fnm tke Ebievir eHtkm qf 1668. 
Zr.7. 7«. board», 

SCHLEUSNERI LEXICON GRjBCO-LATINUM in Novam Tes- 
tamentwn. Recensaenint J. Smitb, J. Stradcboit et A. DicKiNsoXr 
EdiUo quinta. 

Htmdsome^ printed in odaw, in Two tUek Folnmet. ^ tM$ EdiUon tke Sg- 
riac and Hebrew quotatiom have been care^uUif revued, and tium$ error» i\f the 
former EdUion corrected, price Lâ : 0:0. 

HOMERI OPERA OMNIA, ex recensione, et cam Notis Sam. 
Clarkii, S. T. P. aocessit varietas lectionnm MS. Lips. et Edd. Vetenim, 
cura Jou AuousTi Ermwti, qui et soaa notas adsperait. 

Et^Qntly printed inftve volume», oetavo, with tke Greek, LaUn, and Notei, on tke 
same page, demypaper^ L. 4, 10«. board», A fau atplei efccided in thejinett mon- 
nor on large paper, L3. boardt» 

T. LUCRETII cari de RERUM natura, Libri Sex ; ad Ex- 
emplar GiLBERTi Wakefikld, A. B. cum ejasdem Notia, Commentariis^ 
Indidbus fideliter excusL Adject» sânt, Editionnm quinque, in quibos 
Prindpia, Ferrandi, Lectiones Variantes omnes ; ut et int^s Richabdi 
Bbntlrii Annotationes, lUastraticmea, Conjectnras, ex ipsius Autographo, 
in Musaeo Britannico conservato. 

Slegantlif printed in oetavo, in four wbimet, price L.3, St, boards. Afet» copiei 
remain of tke large paper,priee L,6, €8 boards. 

HENRICI HOOGEVEEN, DOCTRINA PARTICULARUM LIN- 



SVM GR^CiB; in epitomui radegit, Chkistianqb Godotrkdub Schutz. 
Neatfy priMted in <me vohime oetw», price 15». boarda. 

LAMBBRTI BOS ELLIPSES GEACiB, cam prioraro Editorum 
saisque Observationibos. Edidit Godofrbdus HsNaicns Scrjefer. 
Neattjfprintedf mti/brm^ witk B ooge v een aud Vigeru»^ price V6».boardt* 

FRANCISCI VIGERI JlolonuifţeoBk, U frscipnis GRiEC^ DIC- 
TIONIS IDIOTISMIS. Liber, cum Animadversionibas Henrici Hoooe. 
TEBNi et JoANKis Caroli Zsomii, Obidit et Annoţationes addidit Godo> 

FREDU8 HsRMANirUfl, 

Neatlp priKted in ane voimne oetavo, im^orm with Hoi^eveen and Ba», price 
18ff. boord», 

GODOFftEDI HERMANNI ELEMENTA DOCTRINA MET- 
BICiB. IWtioNOTii. 

Nei^ priftted front the Leipde EdiUan <iif 1816, HMifimn uMk «Ar EdUşon» aS 
BJoqgeveen, Bos^ and Figeru», price IŞf. b^ord». 

HSRODOTI liAUCAi^NASSEI Hislonamm Ulm IX fix E4U 
ii/m» ei cmm Prafatioiie JoHAimzs ŞciiwEiQiijiit»«ift« 
a^mdaame^prinied im «un şdnme» ocfişm» 

XENOPHONTIS £NB GYEl INSTITUTIONE. libn Octo. ex 
Meensioae «t enm aotis Tboim» HiTMHiMseK, A. M. Qvmenet Lfttiaa. 
Neatlp prhUedy in octava, un^fi>rmly udth tke Anaba»i», lOt. 6d. boarth, 

XENOPHONTIS DB CVRI EXPEDITIONE, Uhri Septe», ex 
reeenflioiie et enm Netis Tbomx HureHiHsoN, A. M. Gtsoe et Latine. 

Neatlp prhded in ane vohane odavo, price iS». hoard», A few copie» pfiiâed in 
4»jlM# mmmer^ an lar/n p op en , jw i ii n , LA, U. bonrde» 

M. ANN^BI LUCANI PHARSALIA, cum notis Hugonis Grotii 

et RiCHAROI BlHTLSn. 

B0autifiillppHntedinoneweL99o%12»,board». Afewoopie»^on9ai^ Paper, t8«. 



EURIPIDIS MEDE A, Ornce et Latin», ev raeenmone Fmmohiawa. 
NeaUff printed an a eman tppe M a ntnto pocn e t tine, price 4v« boandt^ A 
contnoH coppflfr 9ehoei»,prioe 2t« 6tf» hoarde. 

ARISTOPHANIS NUBE3, Grax» et Latine, ex editione HermannL 
NeaOpprMed onatmaUtype, in a Simopocket »ixe, mnifomOp wtifk Eur^ridi» 
Medea, *$» ov« connnon i w« vntfino* 

iSSCHYLI CHOfiPHORCE, ex recensrone Pbreoniana adjectasnnt 
Choephoron Cfaorici Cantus, acut disposfti snnt in Tentamine V. R. Ca- 
roli Barneii S. T. P. , 

Neatly printed, om a emaU type, im a %ima'poeket ake, iM^rm^FwM Ar iete phamit 
IVîiftey. Ccnunoni g»% Bd»ftne, at, loww* 

4 



3 
80PB0CLIS (EMPUS TYJUNNIJS, «x rawwiMf», R P. F. 

NOVUM TESTAMENTUM GR^CE, cum Vereione Latina; se- 
coi^om cura» Lwsomii et Gbwuaosi^. Edkwi al> £bif«K» A111101.D0 

AlTOVf. V- P* M» ZW0U.AI70. 
^a% printed i» tun vots, SAmo, 6s^neptgiter, 81. hoarda, 

KOVUM TESTAMENTUM GRiECE, cura Lbusdiwii fft Q$am- 

BACHII. 

Bta^dfomHy ftintedin crmm l&w, «M^orm^ «wM »« fi^genffă Ckutiv, Price 
6t. hoarda, 
— -^— — A oommon copy, Simo» ia. 6d. hoarda. 

SELECrriONS FROM LUCIAN, with a Latin Translation and 
English Notes; to which are subjoined, Mythological Index, and a Lexi- 
eom adaptcd to tlie Worii. Compiled Ibr tlie use of Scfaods, by John 
Wawbr, Ibnnerly Faliow ofDubUa Gbllege^ < 

Neatljf printed in ISmo^ price IO9. &2. hoarda. 

CAII JULII C^SARIS Opere Onmia, aA ^pdaaontm «xemplarium 
fidem recensita, notMiis »^9momo Anglicano exarads illnstrata, et indice 
nominiwi prapiiorui» ubenino Instrnctiiu In uaiuii jSqImUb GlBSg^iMaisis. 
Stodio Jflaonia Dymock» 

Price houndf 4a. 

DECERFTA e» P, OVIDII NAJSONI METAM(»tPHO»BON 
Libri; ad optinoriun oKemplariiuia fidem, recensita, nobii» sensone Aa- 
gUcano exaratis illustrata, et indice nominum propriocum nb^riimo iustfqţ- 
ta, in usum Scholas Glasg^aensis. Studio Joannis PymocJu 

Price Sa. €d. 

P. VIRGILII MARONIS Opera, ad Lectiones probatiore diKgenter 
emendata* 

I9taUifprMedm fim paper^Aa,6d, hoarda, A commoneopy/br Sekook, price 
Si, ed. houmd. 

MOOR'S GREEK 6RAMMAR, with Oalnre Pregmenta, Iftno, 
price 3s. 6d boand. 

EXCERPTA EX LUCIANI OPERIBUS m nsam JuTentutis 
Academin Glai^easis. Price Btltched, di. ; bound, 9&. 6d. 

TACITU'S DE SITU, MORIBUig ET POPULIS GERMANl^fi. 
Price Îs. stitched. 

TACIŢI VITA AGRICOLJB. Price Îs. stitched. 

CORNELII NEPOTIS VitaB excellentium imperatorum; or. Come- 
lius Nepos's Lives of the excellent Commanders: with an EngUsh Trans- 
hition, as literal as possible: and lai^ explanatory notes, by W. Arrol 

Price Sa. 6d, hound.