HJA.ìih
D
EXUBRIS
HEW-MORRlSONIi
D
mm*M^
TRl
•r^ EADAR
^:
^: MINISDIU AGUS AON DA LUCllD !.i
^ AIK FIOll liiIUNACHAR A CHUIil Di-A M !i
^: AGUS
-=3; ■
% SLAINTEDOPHEACAICU,
^: TRID
m lOSA CRIOSD
AN T'AON FHEAR SAORAIDH.
EADAR THEANGUICHTE LE
N. M'C. Fear teaguisg, roimhe so,
AM Baile Chean Locha Chilechiaraik.
fc
GLASGUE;
Clo-bhuailte le I. Macilemhichael.
1826.
Price One ShUling.
TRI
EADAR
MIMSDIRAGUS AON DA LUCHD EISDE ACHD,
AIR FIOR BIHJNACHAB A CHREIDEAiMH;
AGUS
SLAINTE DO PHEACAICH,
TRID
lOSA CRIOSD
AN T'AON FHEAR SAORAIDH,
EADAR THEANGUICHTE LE
N, M'CI'^FbAR Tk"AGUlS*"G,' ROIMHE '0,
.M Baile Ciiean Locha Chilechiar IN',
G LASG UE;
CLO-BHUAILTE LE I. JNIaCILEMHICHA EL,
1825.
LAURISTON C^STlt
Uepa- ■ ACGESSIOM
CORA. I
Ministir. — Maidin mhaith dhuit a Thuathanaich.
Tha nii faicin gu bheil thu moch air do chois, agus
dichiolach mud ghnothaiche ; tha do spreidh air ani
beathacha, do Sheirbheisaich aig obair. Tha mi faicin
gur nior an curam tha an saoghal so cur air do chridhe.
Tuathanach — Tha na nithenen sin uille feumail, tha
biadh agus eudach again ra sholar ; mal air Maistir ri
phaidhe ; feumaidh so mor churam agus saothair.
M. Cha tugain air doigh sam bith mi mhisneach
d'huit an dichiul, oir is e do dhleasnas gun bhi leisg an
gnolhaiche. Ach tha fios agad, gum bheil gairra eile
agad a bharachd air tuathanachd : is eigin an tanani
bhi air a bheathacha agus air eideadh cuideachd.
T. Gun amhras bu choir an tanam a chuimhneacha ann
sa cheud aite, oir is e sin an t'aon ni sonraichte ; ach tha
dochas agam nach bheil mise dichuimhneacha manama
agus an t'saoghail ri teachd : bu doilich leam a leithid
sin do dhroch bharail bhi agad orm; tha duil agam nach
bheil aobhar agad.
M. Chan'bheil aobhar sonruichte agam gu droch
bharail bhi agam ortsa n'as mo na air daoine eile. Ach
n' uair shealas mi raun cuairt agus a bheir mi aire d'on
A 2
reo cliuram ann sa bheil daoine mu shlainte an anama,
tha curani ormsa mu mo cho chreatuirean ; agus gu
sonraiclite, siblise ta feitheamh air mo theagasg, air Jeam
gu bheil e dleasdnach dliamh rabhadh thoirt dluiibh air
a chunard ann sa bheil sibli, clium's nach faidheidli
sihh bas gus am bi maitheanas agalbh air fhaotain aun
air peacaidh trid creidcamh an losa Criosd, agus aoigh-
reach a measg na muintir ata air an naomhachadli.
T. A Dhia ! ciod uime bhitheadh barail co neo
chiuthanach agad oirn,
M. Na tior droch bliarail air an fhocal carthnach
'iir is cial da gradh. Nis, chan'bheil gradh aig iarraic'h
oirii iìèo mheas bhi again air gach neach co dhiu bli's
aabhar again no nach bi : ach gun guidheadh mid raaith
i!o na huile dhaoinc, mar cuirinse dradh sam bith orm fein
Iriblise, is e sin ra radh, nam bithin gu leir gun truacantasa
sliaoileadh sibhse gum bithin am dhuine fior thruacanta.
T. Tha dochas agara nach'bheil thu gar diteadh
ui'e: tha cuid again gun amhras nar daoine aingidh,
lucha malachaidh agus meisg: ach chanbheil sinn gu leir
niar sin. Tha fios agad fein, gu bheil mise aig caithe
mo bheatha gu stuama, agus fo dheo ainm ; chad rinn
iiii riam'.i cro:i do dhuine, agus tha mi toirt a chuid fein
do gach neach.
M. Agus an ann air so tha thu aig leagail steidh do
dhochais air nearah ? ma se so do bhunchar, is eigin,
domh inse dhuit gu soileir, gu'm fag e tha gun dochas
an la na deachain, feuchemaid e le foeal De.
Cha d'rinn thu riamh cron do dhuine : is e sin, tha
mi smaointeachadh, nach d'rinn thu mort no reohain :
chan'bheil duil agam gun d'rinn ; ach gidheadh rinn tl)u
moran cionta, agus cron ; cha ne mhain do phairt eile
ach do t'anam i'ein, le peacahadh laitheil an aghaidli
lagh naomha Dhe ; cha ne mhain ach bhris thu uile
aitheanta,
T. Co a burain cuntas co mionaideach is sin thoirt
dhuit ormsa
M. Dia ann a f hocal. Tha e cur an ceil, gun do
pheacaich thusa agus an cinne daoine gu leir, agus gun
d'thainic sibh gaoirid air a ghloir, Rom. III. 23.
Tha e air an aobhars in aig inse gun do bhris sibh aith-
eanta gu hiomlan.
T. Chan'bheil mise ciontach an iodhail adhraidh
mort, nan adhaltranas.
M. Tha thu. Nach do ghradhaich thu nithenan an
t'saoghail so nas rao na Dia agus fhabhar ? agus nach
bu mhesa leat toil intin an t'saoghail so chal, na ge do
chuireadh tu diom air Dia? is briseadh air a chead
aithne so. Tha an dara aitliene aig inse mar is coir
dhuin aircriodhachan a shuidheachadh an ara sheirbheis
Dhe; agus air an aobharsin ciod airbith tha neo iomch-
aidh an do sheirbheis, mar tha smaointe luaimhneach
gun churam, gun umhlachd iomchaidh do Dhia, se.idh
agus feum a dheanadh do iomhaidhean, is briseadh air
an aithne so e. Seadh agus bhi dearmadach air seir-
bheis, Dhia. Tha duil agam nach bheil tha gad mheas
lein neo chiontach da thaoibh so. Mar sin, tha na
nitheanan is fear a rinn thu riamh, air dhoibh bhi air an
A 3
deanadh air an doigh so, toiltin bhi air an aireamh ^
measg do pheacaidh, is cha bhun a dheanadh asta air
son t'fhireanachadh am fiadhnias Dhe. Chan'bheil ach
beiigan mhionaidean on chuala mi thu toirt ainm an
Tigheajn an diomhaineas, gun aire thoirt do uihorachd
an ti mun do labhair thu, rinn thu so, smaith a dhaoite
deich mile uair ri do linn. Is briseadh air an treas
aithne so. Nuair tha thu leigeil dhiot feitheamh air seir-
bheis Dhe la na sabaid gun ni sonruicht gad bhacail ;
nuair tha thu ceadachadh do smaointe saoghalta do dhea-
nadh mi iomchaidh air son seirdheis Dhe ; a deanadh
gnothaiehe saogholta air an la sin, a dhaodadh bhi air
an deanedh air laithe eile ; agus nach bheil thu toirt an
ioralan do Dhia, le leughadh, urnaidh, agus moladh, tha
tliu toirt eas onoir do la an Tighearn. Is e suim nan
aitheantaso, gradliaich an Tigheara Dialetuile chridhe
ach thainic thusa gaorid air a so nuair nach bheìl thu cur
gloir Dhe air aghaidh. Nis, ciod a bharrail tha agad
ort fein thaoibh dleasnas a cheud chlair ?
T. Cha'n f haod mi, mi fein f hircanachadh a thaoibh
Dhia; ach tha mi cinteach nach d'rinn rai cron air bith
do dhuine.
M. Cha 'n abradh tn sin, nan tuigeadh tu spioradalachd
agus fairsneachd aitheanta Dhe, raar thaair a mhineach-
adh le air Tighearna ann a shearmoin air an t'sliabh, an
sin chi thu gu bheil mianuidh air sul agus air cridhea-
chan, air am meas nan adhaltranas am fiadhnuis Dhe ;
agus air an cuntas nan cail eigin do mhort ; agus co is
urain e fcin a shaoradh air sin? ^
Ma ghabhas tu an doidh cheuna air a chuid eile do
na h'aitheanta a thuigsin, tha na huile (ihairt dod
ghiulan, nach bheil freagrach don staid an san do shud-
haich freasdal De thu, gach uile mhi umhhichd agus ar
a mach an aghaidh uachdrain, gach uile mhi chaoimhn-
ealachd no truacantas ri iochdrain, nam briseadh air a
chuigeamh aithne.
Tha na huile chul chaineadh agus droch sgeultan air
daoine eile nam briseadh air an naoidheamh aithne : gach
uile mhonmhor neo tholaìchte agus farmad is peacain
iad tha air an toirmeasg leis an deicheamh aithne.
T. Tha e daicheil mar sin nach bheil ach aon do
na h'aitheanta nach do bhris mi.
M. Nam b'aithne dhuit thu fein gu ceart, agus lagh
Dhe, cha deanadh tu thu fein a shaoradh air an aon sin
cuideachd. Na bitheadh doilghios ort, tha mi labhairt
thaoibh graidh do tanam. Chan'bheil dhuil agam gun
d'rinn thu meairle ne reobainn riamh ; ach nach do
cheil thu an fhalsachd bha san ni reic thu, nuair bha
fios agad fein gum be aineolas air na lochdan sin a bhrosn-
aichd an duine chum a cheannach ? cha neadh, nach
minic a mhol thu do chuid fein seachad air an fhirin?
nach do ghabh thu bann air feama^achd an f hir bha reic
a chuid, agus nach do chain thu e gu mor na b'isle na
luach ? togaidh iad so gun arahras fiadhnais ad agh-
aidh.
T. Air an doidh so tha thu diteadh an t'saoghail gu
leir. Do reir do chuntais sa chan'bheil neach maith air
an talamh.
8
M. Clia ne mo chuntas sa ta ann ach cuntas nati
scriptuir: chan'bheil aon ann a ni maith, chan'bheil fo8
a haon. Rom. III. 12.
T. Is luaith leam ma ta nach bheil thu gam niheas
sa nis mesa na mo clioimhearsnuigh, tlia dochas agani
gum bi niise mar dhaoine eile, oir tha sinn gu leir
ciontach.
M. Aìr an aobhar sin tha duil agad nach bheil feum
dhuit mor churam no trioblaid bhi ort ma tha thucosail
ri daoine eile, ach gun gabh thu seachad a measg
na cuideachd. Nach bheil a leithid sin do smaointe
agabhail taimh ann do chridhe? ach ciod e aireamh aig
Dia, oir tha shuil uile leirsneach os cion gach uile, agus
chan uraìn duine air bith bàcadh chur air a ghair-
dean, no e fein fhalach uaithe. Nam bitheadh tu an
Sodom no ann san tsean t'saoghal, d'f haodadh na smaoine
so fein do chumail ad chodal a meadhon a bhuairidh, ach
cha deanadh iad do shaoradh o neart na tuile no nan
srutha teine.
T. Air an doidh so tha thu damnadh an t'saoghail.
M. Daamnadh ! ciod am focal sin ? is cial da breitli-
eanas gu doghrain shioruidh, ni nach buin do neach air
bith ach don bhrditheamh chothromach. Dheanainse
le uile dhichiol m'anama gach neach a shaoradh on
truaidhe sin ; agus is ann chum na criche so tha mi labh.
airt riutsa gu soileir agusfreugrach do fhocal De.
T. Co ma seadh d'fhaodas bhi sabhailt? clian
fhaod thu fein. Innis dhomh an do pheacaich tliu
riamli.
9
M. A Cliaraid thoir an aire, Is cucUhromacli an
gnothach mum bheil sinn san am. Pheacaich mise co
maith riutsa, pheacaich mi gu mor, agus thoil mo pheac-
aidh doghrain shioruidh : ach hu toileach le Dia mo
dhusgagh gu aitliroaceas : leig e ris domh mo chunard
agus thug e rahhadli dhomh gu teicheadh on f heirg rl
teachd. Dfhoilsich e dhamh mar an ceuna an doidh
an seachnain tuarasdal a pheacaidh, mar tha air f ho^rr..
ladh ann san toisgeul bheanuichto, Tiia dochas agam
gun d'fhuair mi maitheanas trid creideamh an losa Crio?d,
T. Thadochas ngam gu d'rinn mise aithreachas cuid-
eachd : tha mi cinteach ma tha mi cur dìom air Dia?ii-
blieil doilghios orm air a shon a ris ; agus a thaoibh
creideamh, tha dochas agam gu bheil sinn gu leir nar
Criosduidhean, nach bheil sinn ?
M. Ma tha taithreachas treibhdhireacli, agus do
chreideamh beoghail agus slainteil, tha do staid sabhalit
agus sonna. Ach tha moran gam mealadh fein le
aithreachas marbh agus mi threibhdhireach. Bheil thusa
toileach feuchain abheil taithreachas fein treibhdhreach ?
T. Tha mi ! oir cha dean fhouchain cron domh
INIa thami sabhailt is maith: agus mur bheil tha dochas
agam nach bheil e tuile is anmoch gu leasacha beatha.
M. Tha sin ceart. An toiseach ma ta, feuchemaid
t'aithreachas. Nis, am fior aithreachas feumaidh sinn
mothachadh bhi again air a'pheacadh, a ghrainealachdj
uath thoirt dha, sinn fein irisleachd air a shon, grad
chul chur ris, agus pileadh ri Dialenuaidheachd caitlie
10
beatha. Am bheil taithreachas sa mar so ?
T. Tha dochas agam gu bheil.
M. Is e tcarasdal a pheacaidh am bas, bas sioruidh.
An saoil thu an do thoil thusa an bas sin ?
T. Urad sa thoil daoine eile ; oir tha sinn uile
ciontach, ach tha Dia trocaireaoh.
M. Na toir iomra air daoine eile, an saoil thusa A. B.
an do thoil thu fein bas sioruidh ?
T. Na'm buineadh Dia rium do reir a clieart bhreith-
eanas, llioil mi; ach mar sin tha mi smaointeachadli gum
bi mo staid gu maith.
M. Tha eagal orm gu hheil do bharail air trocair
Dhe bacail fior aithreachas. Tlia t!)a coslach ri dochas
bhi agad ri trocair, gun mhotìiachadh ceart air do thrua-
idhe as eugnais ; mar so rinn thu feum don chungaidh
leithis, mun robh thu dochainte. Is ann ris so their an
tuile chumhachdach leuthas creuchda a phobail gu faoin.
Nis, tha thu air an doidh so coslach ri thu fein a mheal-
adh, cha'n fhaca tu riamh thu fein an staid peacaidh
agus bais : clia'n fhaca tupeacadh grannail ; is cha robh
riamh mor eagal ort ro bhasacha. cha'n f liaca tu nacii
robh neart no cuideachadh annad fein, air an aobhar sin
cha do theich thu dhionsaidh an Ti ta comasaeh air do
dhion on stoirm, mur do theich thu dhionsaidh Chriosd
mar dhnine gun neart as eugnais, tha e soileir gu bheil
thu fatliasd gun slainte.
Faic ciod thachair do na hiompachain sin tha air an
ainmeachadh an gniomhara nan Abstol : bha luchd
eisdeachd Pheadair air om bioradh nan crjodhachan,
11
agus thuirt iad, f lieara agus a bhraithre ciod a ni sinn ;
Thainic fear coimhcad a phrisoin air chrith tre motha-
chadh air truaidhe a staid mun do bhaisdeadh e, agug
mun d'fhuair e maitheanas ua pheacaidh. Blia Pol air
bhualadh gus an lar.
T. Bha iad sin uile nan ana Chriosduidhean. Bha mise
air mo Bhaisdeadh aiii oige, agus air mo thogail suas
anu an eolas air nitheanan maith, agus chreid mi do ghna
M. Chan'bheil Dia a buintin ris na huile air an aon
doidh. Ach thoir an aire nach blieil thu deanadh tuile
8o choir do earbsa ann sna sochairean sin. Bha thu
moch air do bhaisdeadh, ach ranssaich do chridhe agus
do bheatha, nach robh thu uine mhor, mar gun Dia an
san t'saoghal, an aite an saoghal, an fheoil, agus an
diobhal a threigsin, nach aun a lean agus a bha
thu airdo tharain a thaoibh leis ? Nach robh thu
air do tharaing a thoibh leis an t'saoghal gu breith thoira
air nitheanan do reir barail dhaoine an aghaidh focal De?
nach minic a dhroibrich thu do reir gna an t'saoghnil an
aghaidh aithne Dhe ? nach minic gheil thu dod mhianu-
idh fein, agus marsin rinn thu di meas air lagh raomha
Dhe ? mur d'rinn thu sin le cionta gniomh, gidheadh
rinn thu e le caidreadh thoirt do dhroch smaolnte, agus
buanachad ann an cionta gun churam ; agus nach robh
an diobhal na mhaisdir ort re uine mhor, gad iompacha
gu diom chur air Dia le eas onoir thoirt da ainm agus
da la naom ha, agus sin air son toil intin co faoin as gu
bheil e soileir gu bheil uachdranachd aig ort ? agus uach
tlo bhuanaich thu fathasd ann sna nithenan sin gun bhep
12
do cliuram, ach dochas altrom gu'm bi do staid gu maith?
Nis, nach ann mar so tha do staid an culd do chaileachd
fathasd ? tha mi faicin gu bheil thu aig aideacha gur
ann. Tha e soileir ma ta nach bheil tabhachd sam bith
dhuit gun robh thu air do bhaisdeadh ad oige ; air an
obhar sin tha e sonruichte feumail pileadh ri Dia, agus
toiseachadh as ur.
T. Cia mar thoisicheas mi as ur ?
M . Le aideachadh air dhuit dol air seachran o Dhia
gun t'ug tu, thu fein gu staid peacaidh ags truaidhe ; ad
choigreach do Dhia, dhaom thu gu ole, agus mar sin an
naimhdeas ri Dia ann do chridhe; agus air son na nithe-
anan sin gun do thoil thu a choraich, agus gu bheil thu
ad sheasamh air bruaich na leir sgrios, curnaichte le
ciont.
T. Tha mi toileach peacadh a threigsin, pileadh ri
Dia, agus deanadh nis fear :au dean sin feum ?
M. Is maith na h'aoir pean sin ; ach chan'bheil e
coslach gu bheiUad a tighin o bhunachar ceart. Bhith-
fdh tu toìleach peacadh a threigsin agus deanadh nas
fear, ach ta mi faicin gur ann le earbsa ann a toibridh
fein, gun dean iad iomachaidh thu airson do ghabhail a
steach, agus buanachd fhaotain ann an Criosd ; ach is
ann tha thu an so a dcanadh earbsa annad fein, agus
a dol mnn cuairt a shuidheachadh t'thirint'eachd fein.
Nuair chi mi thu aig aidmheil gu bheii thu peacach, sal-
ach, granail, agus cosail ri Job, droch mheas agad ort
fein; nuairchi mi Mothachadh agad air thufeinbhi neo
airidh air an trocair is lugh, agus neo chomasach dhiot
tein air aon ni maith a dlieanadh : nuair chi mi thu aig
aidmheil gu bhcil na gnioniartha is iear a rinn thu riamh
air an salacha le pcacadh, agus gad thilgin fein an iathair
Dhe mar dhuine cailte gun chuideachadh, gun dochas
annad fein ; ach air do ncartachadh amhain le geala na
slainte an losa Criosd ; niiair nach e so a mhain aidmheil
do bheoil, ach na smaointin tha gu domliain ann do
chridhe — Nuair is e so do staid is barail leam gu bheil
obair nan gras a toiseachadh ann a tanam.
T, Is ann a tha thu air an doidh so a luasachadh
dhomh tuiteamh an ea dochas.
M. Gun amhras dhorduichin duit gun dochas no
earbsa dheanadh as do chuideachadh fein no a aon ni
rinn no is utrain thu dheanamh : oir, gus a sin, cha bhl
nior mheas agad alr losa Criosd, agus cha teich thu ga
ionsaidh mar an t'aon f hear saoraidh a thainic a shear-
monachadh saoirse do na braide, agus a cheangal suas
nan cridheachan briste.
T. Tha mi creidsin gu bhei sin fearaail do pheacach
jjranail, no do mhi chreidmheach ; ach chaith mise mo
bheatha ann a cuid do eagal De, d'fhan mi do ghna aig
m'aite adhraidh, agus chreid mi an comhnuidh.
Mv Tha eagal orm nach do chreid thu riamh, an
labhairt gu soileir: ach labhraidh nii tuile riut air a
*o uair eile. 8an am tha e soileir nach robh t'aithrear
clias ceart. Cha'n fhaca, is cha do mhothaich thu do
chunard, mar sin cha burain thu bhi co deigheil air a
«>heacl!riadh sa bu choir dhuit. Bha thu do ghna gad
mhealadh fein le dochas gun robh do staidsabhailt, no
B
14 r
gu cinteach gum bitheadh e mar sin, nuair a dheanadh
tu beagan do leasachadh beatha ; bha sin gu leir a dean-
adh earbsa annad fein, agus a thaoibh pairt do aitlirea-
chas, mar tha treigsin peacaidh, tha e soileir dhuit fein,
gun robh thu gun churani a toirt caidreadh do chuid a
pheacaidh; agus a thaoibh pileadh ri Dia, cha robh
mothachadh agad gur ann a phil lliu uaidhe, do reir
cursa do bheatha. Gun anihras (ge uach bhcil x; daich-
eil gu bheil fios agad fein air) is toiseachadli peacaidh
a ta ann adsa agus ann's giich duine tliaoibh naduir. An
aite bhi giaraidh Dia a thoilcacha, is ann a tha tliu
fad na huine aig iarraidh thu fein a thoileacha : clium's
gu buanaicheadh tu an toilintin do nadur coirbte, mar
tha beartas, gloir shaoghalta, socair, agus mar sin. Be
so do mhian ann's gach uile phairt dod ghuilan, an aite
geil a thoirt don aithne a deir, dean gach ni gu gloir
Dhe. Cha n'eadh, ma ransaicheas tu gu mionaideach,
chi thu gu bheil naimhdeas ann do cliridhe an aghaidh
Dhe. Agua tha an naimhdcas sin ga leigeil fein ris le
bhi cur an aghaidh gloir Dhia, le blii deanadh an ni tha
e aig toirmesg, agus a fagail gun deanadh an ni tha e
aig iaraidh; agus mai an ceudhna le bhi teicheadh o
Dhia mar do namhaid, agus a feuchain ri thu fein fhol-
ach uaidhe mar a rinn /idhamh, nach do chaith thu
laithe agus seachcluinean gun aon smaoin chudromach
air Dia, ge do bha thu fad na huine faighail sochairean
uaidhe ? nach ann a rinn thu an samhail sin do smaoin-
tin a mhuchadh, nuair bha iad aig eiridh ad ìntin ? nach
do thcich thu bho smaointin durachdach air Dia agu8
15
sloruidheaclul, mar gum bu naimlulean dod shilh iad,
agus nach do bhath thu iad ann an curam saoghalta, am
f'aoin chomhradh, agus an diomhaineas ? nach do theich
thu air an doidh so o Dhia ? tha fios agad gun do theich.
Fathasd (ceudaich dhomh bhi soileir riut) chaidh thu
air seachran, cha robh mothachadh agad air do chunard,
mheal thu, thu fein, agus labhair thu sith ri tanam, nuair
nach robh sith ann. Nis, thoir aire do na chuala tu
uamsa, leubh do Phibol, ceasnuich thu fein, agus
guidh air Dia mothachadh thoirt dhuit air do staid, agu6
breith cheart ann sgach ni.
coRA. n:
Minisdir. Bha mi an dochas gum faicin thu roim-
he so, a thuathanaich, chum is gu m' bitheadh coth-
rom again air labhairt ra cheile a ris air na nithe cud-
thromach so.
Tuathanach. Gu dirahin, ma d'fhaodas mi bhi co
dana, is eigin domh inse dhuit, nach do thaitin na thu-
irt thu co maith rium, as gun iaruin tuile dheath, is cha
t'igin a tionauidh a nis mur bithe ni sonruichte a chu-
ala mi an do shearmoin an de.
M. Is taitneach leam an aidmheil sin a choimear-
snaich, ach ciod an ni ann san t'ainic rai ad aghaidh ?
T. Air leam gun robh tha cur tuile is trora orm agus
bha eagal orm gum fagadh tu mintin buairte.
B 2
16
M. An saoil thu afi ann a thaoibh graidh do tanam,
a labhair nii.
T. Gu dimhin tha mi creidsin gur ann.
M. An saoil thu an do hibhair mi ni nach robh fior.^
T. Chan'bhcil mi gii smaointeacha sin cuideachd. Air
leam gun robh thu toirt breith tuile is cruaidh ormsa,
agus gam chur mar aon ris na daoine is measa. Ach nis
tha mothachadh agam gun robli iia thuirt thu fior.
M. Ciod a rinn an t'cìthrachadh so ann do chomh-
radh ?
T. Do sliearmoin su an de air \a. bhreathanais. Bha
mi neo sliocrach on cliuaJa mi i. Oir tha eagal mor
orm, nuair tliig la blireathanais gum faidh e mise neo
iomchaidh. Agus an vn, gun deanadh an Tighearn tro-
cair air manam !
M. Bhitheadh e tuile Is an moch dhuit an sin glao-
dhach no dochas ri trocair. Ach ciod^an ni sonruicht
thug ort a leithid sin do bharail bhi agad ort fein.
T. Leig thu dhuin fliaicin on chuigeamh caibidil
tharan fhichiod don toisgeul do reir Mhath. gun toisich
breitheanas le dhealacliadh chur eadar na daoine
Diadhaidh agus an-diadhaidh ; agus gur ann thaobh
eadar dhealachadh a bha air a dheanamh sa bheatha
80 bha sin, nuair bha na fireanaidh air an toirt o bhi,
measg nan aingidh, le fa^ail oibridh co-chruineacha na
han diadheachd. Cha robh mise fiosrach air a leithid
sin do athrachadh a bhi air oibhrcachadh annam fein,
agus air an aobhar sin tha eagal mor orm gu bheil mi
17
fathasd an staìd peacaidli, mar dliinnis thu dhuin, gun
robh gach duine thaoibh naduir.
VI. Tha aobhar mor agad gu eagal bhi ort. Dhi n
nis mi dhuibh gum b'iad san a theich a dhionsaidh an
Tighearn losa Criosd air son fireantachd, a bhitheadh
air an meas fireanach an la sin, agus -iadsan a bha air
an naomiiacha le spiorad Dhe acruthachadh criodhacha
nua anta, agus a leig fhaicin an tathrachadh so le com-
hradh naoraha re a chuid eile dan laithe, cia mor sam
bith a bha am peacaidh ; agus gum b'iad na haingidh
iadsan a chaith am beatha agus a f'huair bas gun chre-
ideanih an Criosd, agus gun spiorad De bhi gabhail
comhnuidh anta, cia ordail sam bith bha an giulan.
T. Seadh is e sin chuir eagai orm. Dhinnis thu
dhuin gun d'rinn anduine is fear, ciont na leoir chuni
a dhite, ma f huair e bas gun bhuanachd ann an Criosd,
agus gun bhi air a ghabhail mar fhireanach da thrid.
Ach nam bitheadh an trocair so trid Chriosd air na fhao'
tuin ro'n bhas, nach bitheadh peacadh sam bith air a
chuimheacha leìs a bhreitheamh don ionracan, na ni
maith sam bith rinn an taingidii.
M. Na haingidh, is e sin iadsan^a chaith am beatha
agus a fhuairbas gun mhothachadh iriosal a bhi acaair
coirbteachd an naduir, agus peacadh gniomh, agus mar
sin nach do phil le ci-eideamh air son tearmun a dhion-
saidh trocaìr Dhe an Criosd, aca san chan'bheil obair
mhaith SBm bith ri bhi air ainmeachadh ; oir is ann o
dhroch bhunachar tha na huile nithe tha iad a deanadh
B 3
18
an dara ciiid o fheinspeis agas saoghaltachd, uo chum's
gum bitheadh iad air an gabhail air son an deanadais ;
ni is e bhi aig iaraidh slainte le lagh nan gniorah. Air
a shon so chan'bheil meas air an oibridh, air dhoibh gun
bhi air an deanadh an creideamh ; is e sin, gun iad bhi
sruthadh o chc-jhomum ri Ciiosd le creideamh, gun
sin cha nurain sinn ni sam bith a dheanadh bhis taitneach
an sealadh Dhe, Eoin XV. 5. Airan laimh eile, air do
na fireanaidh bhi air an gabhail a steach trid Chriosd,
cha bhi ara peacaidh air an ainmeacha, do bhri gu bheil
iad air am maitheadh agus air an dughadh a mach o
t'hion fada : air dan seirbheis neo iomlan bhi air a ghab-
hail trid losa an tard shagart, tha guilan peacaidh an
ivithe naomha, gheih iad o laimh a bhreitheamh duais
trocair, is e tha cur eadar dhealacha eadar na daoine
Diadhaidh agus rai dhiadhaidh, gu bheil an dara pairt
iiir an gabhail a steach mar f hireanaidh, agus gun d'
fhuair iad Maitheanas trid Chriosd do reir a cho chean-
gall nua ; a mhuinter eile, air dhoibh gun mothacha
blii aca air an staid pheacach agus chailte (gun amhra«
ro bhosdaii gu aideachadh) cha d'f hiar iad an trocair
tlia air a leigeil ris san toisgeul, agus mar sin la a bhrei-
Uìeanais seasaidh iad air am bunchar fein, gun eadar
CTiheanair, agus gun mhaitheanas, agus mar sin is eigin
dhoibh bhi air an diteadh,
T. Ma ta cia air son a ta oibridh air an ainmeachaùh
air an la sin, mar tha sin a faicin gu bheil ?
M. Bheir mi dhuit da riason air so ; an toiseach, ge
19
nach iad am banchar air son am bi duine aìr na ijhab-
hail a stcach gidheadh tha iad a leigeil f Iiaicit; gu bheil
neacli an staid mhaith ; oir chan urain sin torudl: na
naomhachd a ghiulan mur bheil sinn ann agus mur fui-
rich sinn an Criosd,Eo!n XV. 4". Agus a Mhuintir sin
uach bheil a deanadh ;ui ionracas, tha iad gara mealadh
fein ma tha iad a saoilsin gu bheil iad fireanach; mar
sin gu bheil oibridh maith a cur dealachadh eadar na
fireanaidh agus na haingdh. San dara aite, chion gon deaa
barachd toraidh eadar dhealachadh eadar na daoine dia-
daaibh iad fein, mar sin gu bh°il Dia ann a mhor ghra«
toileach barachd inbhe an gloir a thoirt don mhuintir
a bheir a mach an tuile toraidh. Gu bheil neach sam
bith air a shabhla, is ann trid Creideamh ann san f hear
shaoraigh: bithidh inbhe an gloir do reir a thoraidh
agu3 a dhichiel ann sa gharadh.
T. Shaoil mi do ghna gun robh sinne Criosduindhean
gu leir nar Creidmhich, aon co maith ri aon eile agus
aig la a bhreithanais gum bitheadh iad air an cuntas
diadhaidh a mhuintir sin a chaith am beatha gu ordail
agus treibhdhireach, a measg na muintir sin bha mi
gam mheas fein, agus iadsan gu leir a bYhear na mi ;
agus gum b'iad na daoine mi dhiadhaidh, agus iadsan
bha aingidh agus droch runach, a bhitlieadh air an di-
teadh. Gu dimhin bha eagal orm nach robh mi fein
raaith na leoir ; cha robh fios agara cia mar bhitheadh
Kioran air an aideachadh fireanach, ach air leam gun
lobh nio chothrom fein na b'f hear na moran dom Juchd
eolais.
M. Clian ann ofhocal De a d'fhoghlam thu sin. Ach
cìod I do bharrail a nis ?
T. Tha nii faicin gu blieil gach ni an earbsa ri tro-
cair agus maitheanas f haotain am feadh air thalamh, air
son gacli ni chaidh seachad : agus nach ann air son ni
sam bith arinn mi fein, acli trid creideamh an losa Criosd.
Ach ciod an Creideamh sin, chan'bheil fios agam ; a
mhain tha fios agam, gun robh mi fad na huine as an
rathad cheart.
M. Gu dirahin is i mo bharail gun robh ; agus is
mithe dhuit dusgadh, agus an Tighearn iarraidh gu dur-
achdach, air eagal gun gear e as thu am meadhon do
pheacaidh, agus gun ordaich e do chuibhrion far a bheil
gul, bron, agus giosgan fhiocal.
T. Tha mi faicin gun robh mi gu laitheil a peacach-
adh an aghaidh Dhe, le bhi briseadh aitheanta, agns
gam thoileacha fein, is cha besan, agus a nis gu bheil
mi am sheasamh fo chiont mhiltin do pheacain, agus gur
leoir an t'aon is lugh aca chum mo dhite.
M. Ciod a bharail tha agad air do ghniomhara
maith.
T. Chan'bheil iad agum gu barail bhi ortha. Tha
mi faicin a pheacaidh ann's gach ni tha mi deanadh.
Mo bhosd air son gun bhi gam mheas fein co olc rl
daoine eile, mo shaoghaltachd, mo dhiomhaineas, agus
ni'fliaonaisanurnaidli agus an cluintin shearmoin, is leoir
iad sln gam dhiteadh ge nach robh tuile ann.
21
M. Ciod tha duil agad a dlieanadh ?
T. Ni rai nas fear ; ni mi stri an aghaidh a pheacaidh
ni mi urnaidh.
M. Ach tha thu aig ra, gun ro na dleasnals so air fad,
air ara measgadh le pcacadli ; ciod aii duil tha agad
a nis guu dean iad taitneach tliu ? oir ge do buraiii
tliu an deanadh co maith sa d'fhaodadh a bhi, is dleas;-
nais iad tha mar fhiacha ort ; na gniomhara maith a ni
thu cha n'fhoghain iad air son nani peacain a rin thu.
Air an son so uile cha n'urainduine beo bhi air fhirean-
acha le obair an lagli.
T. Chan'bheil mi faicin doidh — ma bha anara cailt
riamh, is mise e. Ciod a ni mi ^
M. Creid ann san Tighrarna losa Croisd, agus bith-
idh, tu air do shabhaladh. Gniora. XVI. 33. Is e so
obair De, gun creìd sibh san ti chuir e uaidhe, loin VI.
29. Agus da thrid san, tha gaeh neach a chreideas air
ara fireanachadh, Gniom . XIII. 39. Thigibh, ruisgte,
peacach, agus gun neart mar tha sibh, a dhionsaidh
Dhe, trid Chroisd. air son trocair. Tha e comasach gu
sabhaladh gus a chuid is faide raach,iadsan uile a thig gu
Dia da thrid, a thaoibh's gun do bhasaich e air an son
agus gu bheil e gu sioruidh beo a deanadh, eadar ghu-
iadhc air an son, Eabh. VII. 25. Is urain e air glana-
dh o chiont air n'uile pheacaidh, cumhachdagus uachd-
ranachd a pheacaidh mluleadh annaibh, air naomhachadh
gu iomlan an Corp, an anara, agus an spiorad, agus air
taisbeanadh, don Athair glan and gun chiont.
T. Chan bheil rai cur teagamh an cumhachd Chroisd
22
gu sabhaladh, oir is e mac Dhe e. Ach tha eagal orm
nach bheil mi fein maith na leor gu bhi air mo shabha-
ladh.
M. A chum so a thoirtgu crich amliairc an do Phi-
obal. An sin,^tha an tairgse shlainte so air na deanadh :
thainic losa Croisd a dhionsaidh an taoghail a shabha-
apheacach, I.Tim. I, 15. Nis, ciod dobharail, an ann
don mhuincer a thainic e an sabhala thusa, no nach an?
T. Ach cha sabhail e na huile pheacaieh?
iVI. Ma ta is ann a chion nach tig iad da ionsaidh,
gu bhi air an sabhala. Tha e geuran air so, loin. V.iO
Cha tig sibh am ionsaidh, chum's gum bitheadh beatha
agaibh.
T. Ach nach bheil e air a ra, dean aithreachas, agus
creid an soisgeal ; ach tha eagal orm nach bheil mise ga
dheanadh sin.
M. Ma tha thu sgith do ualach apheacaidh, thoir
fuath dha, guidh gu durachdach, bhi air do choimhead
o chiont agus o shalchar a pheacaibh, is fior aithreachas
ao. A chum na cricha so, iar Croisd mar tha e air a
thairgse do pheacaich bhochd ann san toisgeul, is e so
an creidearah a shabhalas.
T. Tha 6 air a ra gun iar moran dol s steach, agu
nach urain iad: agus, nach teid na liuile a their riumsa
Thighearna! Thighearna! steachgu rioghachd neamh.
Tha so a cur eagail orm agus gam chumeil air m'ais.
M. Cait ma ta am bheil duil agad dol?
T. Cha n'aithnedhamhaite, oir chan'bheil ainm eile
fo neamh leis am faod neach bhi air a shabhla.
23
M, Mata teicli gu CriosJ— chums ou seachnadh ta
luarasdal a pheacaidh, malachadh an lagh, agus feirg
Dhe : teich da ionsaidh air son maitheanas agus sith
gras agus gloir; agus mur leoir iaraidh dol a steach don
Rioijhachd, dean stri. Ma tha moran a tlieir, a Thi-
ghearn ! Thighearn ! failneachadh gu ma e so is caiiit
dod chi ibhe agus dod bheatha, co maith is dod theang i.
Ach na dheidh so air fad, chan e aon dichiol no neart
annad fein a ni iomchaidh thu air son do ghabhail a
steach; ach nuair tha creideamh fior, beodhail, agus
slaintsil is iad so ogus an samhail do briathran bhios leis.
T. Is e so an teagal tha orm, nach bhail mo chreid-
camh fior.
M. Matha do chreideamh fior, cha bhi danachd
agad annad fein a tobair na do neart fein ; ach ni thu,
thu fein earbsa ri geala trocaireach Dhe an losa Criosd.
Bithidh creideamh fior mar au ceudhnabeoghail, galeì-
geilfein ris ann bhi eudmhor thaoibh Dhe agus diadhachd,
agns sea&mhach an aghaidh a phcacaidh. Bithidh so
maran ceudhna slainteil : Bithidh thuair do shabhla leis,
cha ne amlsain o cliiont, ach o chumachd a pheacaidh,
agus o uachdranachd do mhianaidh fein ; bheir so dhuit
dochas agus earbsa mhaith, agus lion beagan is, beagan
bithidh mothacadh air tighin duit, gum bi thu air do
shabhaladh o f heirg la mor an Tighearn losa.
T. Chan'urain mi bhi fiosarch gu bheil an creideamh
sin agam; niar sin chan, bheil a chride agam creidsin gun
teir Dia maitheanas dhamh agus gun gabh e rium.
M. Ma ta tliig gu Criosd, gabh ri gealana Dhe an-
24.
nsan, chum's gu fasadh do chreideamh suas gus so. Oir
is ann do obair spiorad Dhe an creideamh so ; air an
aobhar sin tha e ri bhi air iaraidh le urnaidh trid eadar
ghuidhe losa Croisd. ..
T. Chan, bltjj! a .;iiiidheagam mar so gabhail ris na
gealana, no teachd a dhionsaidh Chriosd, oir tha mi gu
leir neo airidh air an trocair is lugh.
IVI. Cuin tha duil agad ni thu, thu fein airidh.
T. Chan bheil gu brath.
M. Ma ta thig direach mar tha thu chum's gum bithe
tu air do dheanadh airidh.
T. Am faod mi tighin a dhionsaidh Chriosd, agus
earbsa dheanadh ann air son slainte?
M. Na dean earbsa am' f hocalsa, ach cluin focal De.
Tha e toirt cuiridh dhuit tighin : O ! thigeadh sibhse
uile a ta tartmiior chum nan uisgeacha, Isa. LV. 1. Tha
e aig iaraìdh oiibh^teachd da ionsaidh : Is e so aithne
san, gun creidemid an ainra a mhic losa Criosd. Tha
e gealtain gun gabh e riusan a thig : An ti sin a thig
am ionsaidhse, cha chuir mi air doidh sam bith cul ris,
loin VI. 37. Tha e bagradh oirbh mur tig sibh. An
ti nach creid, bithdh e air adhamnadh, Marc. XVI. 16.
T. Ach ca ionsaidh, tha na briathra so air an cur.
M. A tionsaidhse, am ionsaidhse, agus a dhionsaidh
gach neach a chluineas iad. Searmonaichibh an soisgeul
do-gach creatuir, Marc. XVI. 15. Tha iad air an cur
gu sonraichte a dhionsaidh na muintir sin, tha faicin am
feum air slainte, chion gur iadsan a mhain a ghabhas
ria. Thigibh am ionsaidhse, sibhse uile tha ri saothair
25
agus fb tlirom ualacli, agus bheir mise fuis dliuibli,
Math. XI. 20.
T. Tiiana briathra siu on Scriptuire gam cliur am-
thostl Ach chan urain mi chreidsin gun gabh Crios 1
ri pcacach cosail riumsa.
M. Is e sin tluiirt nii ruit an to'seacli, cha'n ann o
dluiinetlia an creiclcamh, acli tiolaca Dhe air oibreacha
leis an spiorad anta san a chluineas an soisgeui. A\r
an aobhar sin ìar so agus gach gras eile air Dia le ur
naidh an ainm Chriosd. Agus chum misneach tho'rt
dlmit an so cuimhnich gun tug Dia Criosd seachad air
son an ni so fein, a shabhla pheacach ; air a shon so
thainic e chum an t'aoghail ; air a shon so dhaoibrich e,
ghuil e, agus dhoirt e f huil ; air a shon so tha e Riogh-
achadh, agus a deanadh eadar ghuidhe air neamh. Tha
e co fada o bhi neo thoilcach gu sabhaladh, as gum
bheil doilghios air nuair nach tig iad da ionsaidh gu blii
air an sabhala. Nuair bha e air thalamh, ghuil e o?
cion Herusalem fan aobharsin.
T. Chan'blieil fios agam ciod their mi.
M. Ciod tha thu cur romhad a dheanadh ?
T. Tha eagal mor orm nach bi mi gu brath air rrio
shabhala. Ach tha fios agam nach bheil doidh sum
bith eile ach trid saor throcair Dhe ann an Criosd ; air
an aobhar sin iaraidh mi e co f had s"is beo mi ; agus ma
bhasaicheas mi is ann aig cois croise Chriosd aig "-la-
odhach air son trocair.
M. Fuirich mar sin agus is leat fein gach geala pn'-
«ail aan toisgeul. Ach tholr an aire rach leig tliu dc
2G
na nitheanan sln caithe air falbh, ao^us socrachadh an
sith fhalsa. Na h'iar fois an aite sam bitli ach an Crio-
isd. Thoiran aire nach dean curam agus toih'ntin an tV-
aoghail do tharain airt,aiso Dhia, agusnach cuirpeacadli
doilgliios air an spiorad naomha. Cuimhnich gu bheil
air a ra, ma phileas duine air ais, ann san clum'blieil
tlachd aig manam.
COKA. III.
T. Tha dochas agam nacli hi doilghicsort don tri-
oblaid tha mi cuir ort : ach tlia do chomhairle gu mor
a dhith orm.
M. Cha ruig thu leas ])hi gabhail ki?p-eu! sam bith
a thuathanaich, bu mhaith leam gun cuiieadh gach
neach tha fei^heamh air mo theagasg, an dradh ceudhna
orm. Ach ciod a nis.
T. Bha mi o chion taniuìl mar nnch ro nii riamh
roinahe : bha eagal orm gum bifhin air mo dhamnadh'
lion so mi le smaointin agus eagal la agus aoidiiclìe^
Cha robh feam dhuit mearalachadh an aghaidh cunthard
curam's toilintin saoghalta oir cia an tait air bith an
robh nii, i^o ciod air bith bha mi deanadh, bha mo
phcacain agus ifrion do ghna an sealadh mo shul.
M. Ciod bharail bha agid air do pheacaidh? ciod an
doidh air an do leig iad, iad fein ris dhuit ?
T. Peacaidh a chuir mi'n gniomh o chion moran do
bhlianuidli, tha iad a nis air ciridh am intin agus gam
dhitcadh. 'Yha. cuimhneachadh peaeaidh moige air mo
iiantin n'i,:- '^i-.m ban an de a chuirrin an gniomh iad
27
agus air leam gu bheil cuid do scriptuire a chuala agus
a leubh mi, air eiridh ara aghaidh chum mo dhiteadh.
Tha mi an duil gun do chuimhnich mi cead uair air na
briathra so, is e tuarasdal a pheacaidh am bas .
M. An robh thu aig amharc ann do chridhe, agu«
an tug thu fa near an truaileachd tha an sin ?
T Cha do thuig mi ciod bu chial dhuit le amharc
sa chridhe ; ach air leam gu bheil mi ga thuigsin a nis.
Tha mi mothachadh annani fein mianaidh laidir gu
moran pheacaidli, cha ne mhain thami fiosrach ara intin
fein gun do thoil mi feirg Dhe air son aomadh leis na
mianuidli sin. Gun amhras tha mi nis nas fear na bha
mi. Roimhe so, bha mi air mo tharin a thaoibh le mo
chridhe aingidh fein, gu toilintin a ghabhail an cuidea
chd dhiomhain ; gu labhairt umam fein air doidh fhaoin
gu|bhi deigheil air an t'saoghal; gu seachnadh urnaidhean
agus dleasnais eile, mar gu 'm bualach do m'ghiulan iad ;
agus bhi ciontach am peacain eile. Nis, buidheachas
do Dhia air a shon chan'bheil mi mar sin ; ach tlia mo
smaointe gu ieir ann a caileachdairan togail mu churam
manam, agus an t'saoghail ri teacbd.
M. Tha eagal orm nach aithne dhuit do chridhe co
maith's tha thu saoilsin. Tha thu coslach ri duil bhi
agad gu bheil gach ni air an nuadhachadh anad. Ach
na bi air do mhealadh: chan'bheil saothach co neoghlan
ri chridhe gach duine thaoibh naduir a co furasd a ghlan
adh o gach droch mhianaidh agus thograidh sa tha duil
agad. Na peacain sin tha coslach ri bhi air a nglanadh
a raach, chan'bheil iad ach nan codal ri tamuil : bi fur-
chair ma ta ; oir duisgidh iad la eigin. Smailh a bharail
C2
28
nach bbciì paiit aca acb aig atbracbadh air son pairt
ciie is meca agus is cnnardaicìie na iad fein, mar tha
boiid, danacbdj agus an sanibaib
T. Gu dcarbh bba eagal orm dbetb sin, oir faodaidh
tbu tboirt fainear, uìar bha nii aon la a smaointeachadb
ciod an cieatuir peacacb mi fcin, agus ciod tbachradh
dcmh san t' saogbal eiic ; an sin tbainic na briathran so
gu laidir arn ir.tin. Leitliisidh nii an cul sleamlinacb.adh,
iigws gradhaicbidb mi gu saor iad. Tha mi cintcacb gu
bl.LÌI iad an aite eigin sa Phiobal, ach cba n'urain mi am
i'iiotain a mach. Gidbeadh, tba iad a toirt uior cbo
i lìbrtaclid dhoiidi, agus tba mi socrach riamb o sbin..
2nÌò, tba coinibearsnach ris an robh mi caint aig rarium,
guoi facd nii ambarc air to mar f hocal o Dbia, agus
gum faod mi ainbarc orm fein mar dhuine iompaichte.
Acb tl,a cagal oru": guin bu danachd so. Nis, ciod do
b;,.u-ailsc?
?.f. Is eigin douib uine iaraidh inu'm fuasgail mi a
cbcist sin, a cbuid is lugba seacbd bliadbna, mun ui'ain
liii freagairt cbinteacba thoiit uire.
Tba na briatbran sin a dhainniich thu ann a faidear-
acl.d an fhaidh Ilosea XIV. 4. Bha iad smaith a
d'baoite aà- an labbairt air son nan ludbhach bba am
bi-aideanas tboirt air an ais ; ach tha iad a cumail geala
sfolasach direacb an doidb an t'soisgeil, tba iad air an
aobbar sin saor do gach anam irisiol a gbabbas riu le
creideamb. Tha am faidh, thatbu faicin. ann san Rofn.
2 3. aig iaraidb air a phubal aithreacbas agus unihla-
cliad a dbeanamh air son am peachaidb : O Israel, pil
a dliionsaidh an Tighearna do Dhia; oir tbuit thu le
29
amgidlieachd. Tlioir leat briathra, agus pil a dhiosaidh
an Tighearna. Abair ris, tlioir air falbli na huile aing-
idheachd, agus gabh ruin gu grasiuhor; oir is ann an-
nad sa gheibh an dileachdan trocair. Nis, mar thug
Dia niothachadh d!iuit air do staid pheacach gun neart,
no mian gu pileaJh da ionsaidh, cosail ris so tha am
Faidh aig ra, mar chomhar air freagairt an sith, tha
dochas agam gur leat fein an gealadh a leannas : leith-
isidh mi an cul sleamlinacliadh, agus gradhachaidh mi
gu saor iad: oir tha mo choraich air a pileadh air ais
uatha, ran, 1. Tha dochas aguui inar an ceudhna, ana
sa chomh f hurtachd sin a fhuair thu leis a ghealahd a
chur riut fcin le creideamh sonraichte, gurann o Spiorad
Dhia tha e ; air an amliail ceudhua mar tha mi aigaii-
harc, air a raothachadh sin a i huairthu air a pheacadh,
a tha air do lionadh le eagal agus fein dhroch mlieas,
nuair ghairm thu gu cuimhne do pheacain agus breith-
eanas Dhe air a bhagradh an aghaidh pheacairen, tlui
mi cur an umhail gur e sin obair an spiorad ; oir is esan
a bheir mothachadh don t'saoghal air peacaJh agus air
fireantachd. Ach is eigin dhomh so iiise dliuit: gu
bheil na raothaich sin uile ri blii an amìiras, gui aaj f lic
sinn ciod an toradh a leanas ann do chridlie agas ann
do bheatha. Oir, ge do s'ann do ypiorad Dhe bliuineas
iad nir cuid do uairean, agus iad a tighin air doidh
mhaith, nuair is ann, mar tha do chorsa, tha iad an
teangal co dluth ri focal De ; gidheadh tha namhaid
nn anama cuid do dh'uaircn a coslacha na nithenan sin,
chum mealaidh. Agus tha e neo chomasach a ra cia
mead a phairt tha aig air spioraidne agus aig air na
C 3
30
(luirne dheth sin.
T, Guidheara ort, innis dhamh ciod a bharail tha
«gad air mo staid.
M. Tha mi aig inse dhuit, gu blieil satan ; cuid do
dhuairen a cur coslas Aingeal solais air fein, chura
niealaidh. Na comharan fiosrach sin tha air an toirt
dLuIn le spiorad Dhe, agus air an deanamh air intin
dhaoine, is ann ris an t'seorsa sin tha an Scriptuir aig
ra sith ann an creideamh, agus aoibhnes ann san spiorad
naomha, iad sin tha an namhaid cuid do dh'uairen gan
coslachadh, agus mar sin a mealadli dhaoine aingidh
gu bosd Spioradail. Na daoine diadhaidh fein, tha e
cuici do uairtn gan seideadh suas, agus gam fagail mar
gu'in bann tcarainte agns gun churam. Ach tha da
cluiiiiliar grais ann nach urain an diobhal an cur an
gnionsh ; iad sin chridhe naomha seasnihach an aghaidh
a ))(. acaidh agus beatha naoniha, a toirt geil do aitheanta
Dlie. Bitheadh iad so agad agus dearbh an ta'on ris
an iii.n tiJe; agus fan mar so a moladh t'aidmheil. An
s^in cl;a bhi an teagamh as kigha agam nach bheil thu
an stald glirais.
T. Co fad agus is aithne dhomh mo chridhe fein,
tlìa bliithln toileach diom a chur air Dia air son an t'saog-
hai! gu leir : tha gradh agam dhoibhsin tha coslach ri
blii nan scir bhesaich dha, racliain air mo lamhan agus
air mo ghluinen a dheanmh maith dhoibh, no dheanadh
jiairt eile cosail riu. Is taogh leam bhi cluintin f hocail
bhi ri urnaidh, agus bhi labhairt air nithe maith ; air
lcam gu m'fuilnin bas le solas nam be thoil e.
M. Is maith na comhthran sin. Ach is e so eud do
31
cheud ghradh. Cha bhi e daonan mar sin leat. Bha e
mar sin le clan Isniel nuair tainic iad cliar a mhuir ruadli
leis na Galasianich, agus le eaglais na Hepliesus. Ach
dh'fas iad sin uile fuar a ris; agus tha am Faidh leve
I. 2. Pol a dhionsaidh nan Gal. IV. 15. ngu.-i air Tighc-
arna, Taisb. II. 4<. a toirt achcsan dhoibh air a slion.
T. Tha duil agam gur uilhnc dhuit mo chunard
nas fear na is aithne dhomh fein. Cuidhcam ort innis
dhomh ciod a ni rai.
M. Dean stri ri do ghairm agas do thagha dhean-
amh cinteach, agus dearbh sin dhuit fein is do dhaoine
eile, le bhi giulan toradh na fireantachd an deo choradh.
Is e cheud chomhairle bheir mi ort, thu bhi umhal, agus
gluasachd gu humhal, raaile ri d' Dhia. Bidhe cuinih-
neachadh do pheacain agus tamaideachd san am chaidh
seachad gad chonihadachadh le nair. Gairm gu cuirahne
na nithe seachranach a rinn ihu le bhi caithe do bhea-
tha mar gum bann a cogadh ri Dia ; agus re na huine
sin gun ro esan a carnadh a mhaitheas ort fein agus air
do chuid a toirt dhuit biadh agus eadach, slaint agus
neart ; agus gun do mhair a throcair dhuit air an doidh
so nuair a dhearmadaich thusa an larah thug dhuit iad,
agus a dhiol thu olc ri maith. Chaomhain e thu ann
a tuile bhuaireadh ; agus fa dheireadh dh' f hosgail e do
shuilan chum's gu faiceadh tu do chunard, bhrosnuich
e thu chum a sheachnadh, agus a nis tha e toirt dochais
maith dhuit trid grais gun sealbhaich thu beatha shio-
raidh. Amhaire air so, ciod rinn Dia air do shon, agus
ciod thoil thusa, agus mar so foghlam irisleachd. Cum
suil f hurchair air fuighiol a pheaeaidh tha fathasd a
32
gabhail taimìi annad. Agus deanadh gach a omadh gu
peacadh, gach smaoin dliiomhain, gach faihieacliadh, an
dleasnas, do teeagasg gu bhi iriseal agus 'iaglach. Mar
sin a deanamh nii earbsa annad Cein, amhairc suas ri
Dia air son gna chuideachadh cosail ri leanabh beag
gun neart, biodh doclias agad trid eariar gliuidhe losa
Criosd, gum bi thu air do chuideachadli an am feam.
An dara comhairle.gle cogais ghlan. Ma rinn thu ea
coir air neach na bidh naire ort aideachadh ; agus
do reir do chomais diol a chum's nach leanadh an ni
malaichte riut. Thoir an aire nach cuir thu doilghios
air spiorad Dhe, le gluasad nihi naomha, air eagal
gum brosnaich thu c chum t'fhagail. Chum na
criche so dean faire air do chridlie, bac a chead
aomadh gu peacadh, agus bi furchair an aghaidh
buairidh on leth a muidh ; suidhich do shuil gu son
raicht air a pheacadh a basa leat chur an gniomh roira-
JiC. Ma gheidh peaca lamh an uachdar uair sam bith,
na feach ra dhichuimneachadb, no ra f holach ann do
bhrolach ; ach theiriggu Dia gun dail ; gabh nair a tion
suidh ; guidh aìr son gealadh an t'soisgeildo phecairen
iompaichte, aig aniharc a dhionsaidh losa Criosd mar
t'oifreil f hoghainteach, agus fear thagraidh do chuis ris
aa Athair ; agus na sguir do ghleaehd ri Dia le urnaidh,
gus an lion e thu le eagal roi choraich chur air. Mar
iha dochas agam gu bheil thu a nis air do phlantachadh
am fion gharadh Dhe, bi torach. Giulain air do chridho
mothacliodh air gradh do pheacaich anu an losa Criosd.
Thoir aire shonraichte do na rinn Dia air do shon, ann
do gliairm o dhorchadas ga sholas ioghantach. Cuimh-
33
nlch mar a luidh thu an troin cliodal a phcacaich agus
ann an tcarainteachd fhalsa, nuair dhuisg Dia thu gu
dc chunard f haicin agus asheachnadli. Smaointich ciod
bu chor dhuit an sioruidheachd, nam fagadh Diaan ear-
bsa riut fein tlm. Smaoint,ich cia hon iad fatliasd tha
gluasad san droch rathad an do ghhiais t'nusa, ag'.is
deanadh mothacha air grudh cadar dhealaichte Dhe do
bhrosnachadh gu iompaidh chuir airpairt eile gupilead!:.
Thoir gradh dha a chion gun do ghradhaich esan t!iu
an toiseach. Agus deanadh gradh dodathair ncamhaidh,
do smaointin, do bhriathra, agus doghniomhara a riadh-
ladh. Agus bitheadh do smaointean air Dla miHs
agus tric. Tog suas do chridhe da ionsaidhsan a chi an
uaigneas agus, a sgriidas na criodhachan agus na hairnen
lar co cliomun dluth ri athair do spioraid ; agus chum
na criche so dean dichiol gud smaointe a tharain on
talamh gu ncamh, a dhionsaidh na nithe sin nach bheil
ra'm faicin ach le suilean a chreideamh ; chum's mar
so gun gluaiseadh tu le creideanih, air do threorach-
adh leis mar shuile tanama, agus air do thogai! leis gu
intin neamhaidh, chuin's gu gradhaiche agus gu gabhadh
tu tlachd an Dia. An aite an f heoin choradh bha agad
roimhe so, bidheadh a nis do theanga air a gleasadh gu
gloir Dhe chur air aghaidh : ann an labhairt gu maith
air ainm ; an urnaidh agus a moladh dod Dhia ; an inse
do phairt eile ciod rinn e air son tanam ; ann an rabhadh
thoirt do pheacaich air an cunart ; agus a toirt misnich,
dhoibh an eagal De, gu bhi dana agus misneachael na
sheirbheis. Agus biodh do chaithe beatha mar thig-
eadh don t'soisgeul. Tha thu air do ghairm gu cath
34
maith a chreideamh a chur ; feuch nach failnich agus
nach bi thu sgith an dea oibridh. Leig fhaicin gu bheil
thu beodo Dhia, legluasadda reir, le thu fein thoirt
suas da sheirbheis, agus le diochal dean ni eigin air
a shonsan a rinn, nahurad air do shonsa. Bi gradhach
do na huile dhaoine, oir is iad obair lamha Dhe iad :
dean maith do na huile a reir do chomais. Tha t'uine,
do neart, agus gach ni eile air an toirt duit gu deo bhuil
a dheanamh leo ; leig a mach iad an gniomartha trua-
oantas agus graidh. Bidh do chridhe air a mheadach-
adh do na huile dhaoine gun do namhaid a sheachnadh.
Bidh t'urnaidh acasan agus maithtanas, agus bi ulamh
gu maith a dheanadh an aghaidh uilc. Feach mar an
ceuna gu leig thu cumhachd na Diadheaclid f haicin le
do ghiulan. Bi caoimhneil, gradhach, agus tiom chridh-
each do na huile man cuairt ort. Leig thu fein f haicin
niar eisimpleìr air caomhalachd, gradh agus fad f hulanas,
do mhuiutir do theaghlaich. Leig ris do churam air
son an anama, co maith 'sar son an cuirp, le cursa dur-
achdach do adhradh ad theaghlach. Leig do mhuintir
do thighe agus dod luchd eolais fhaicin gu bheil cridhe
nua agad, le bhi caithe do bheatha air doidh nua, a
feuchain do ghna ri bhi deanadh do reir toil agus focal
De. Bi direach agus fireanach a tui!e ghnothaiche.
Toir a chuid fein do gach neach, cis don fhcar dan
dh'dher cis, agus cusdam don fhear dandlidlier cusdam,
co maith ri gach fiacha lagliail eile, gun blu' deanamh
eacoir air an Righ no air do cho shelrbliesacli, agus gun
mhisneach air doidh sam bith thoirt dhoibhsan a ni sin,
Leig f haicin gu bheil gradh sonraichtc agad don mlmin-
35
tir tlia do tlioaghlach a chrcideamh, agus iadsan tha do
rireadh Diadiiaidh, air sga Chriosd. Oir Bha na huile
dhaoine air an criithacha o thus do reir iomhaidh Dhe,
anissan tha an iomhaidh so ann a cail eigin air nahais-
cag a ris. Buinidh iad san air doidh sl:unraichte do
Chriosd, air bhi dhoibh air an glanadh on uilc chiont
le fhuilsan, agus airan naomhachadh lea spiorad. Agus
chum do bhrosneachadh gus an dichiol is mo ann san
obair agus saothair ghraidh so, amhairc gu tric le suil-
ean a chreideamh air an duais ghloirmhor tha air a cur
romhad, a ghloir shioraidh tha air a toirt seachad an la
sin nuair bhcir Criosd duais cki ghniomhara tha trocair-
each agus graidh aìr an dc.^n.idh na ainni, mar gum be
fein a dhcanadli iad.
Air do bheothachadh leis so, agus misneach air tho-
irt duit leis an dochas so, fcach ri fas an eolas, an gla-
ine, agus an creidtamh ; an gradh, agus an eagal De ;
an cuineas, agus ann's gach gras Criosdail. Feach ri
gloir Dhia chur air aghaidh, maitheas nan uile dhaoine,
agus an suidheachadh sin ann a tanam a ni iomchaidh
thu air son bhi air do gliahhail gu aoighreachd nan
naomhan solus. Agus a chum an obair naomhachaidh
80 char air aghaidh annad, feith air bcannachadh agus
gras Dhe, ann a feura durachdach a dheanadh do or-
duinean, an urnaidh f holaiseach agus dhiomhair, a clin-
tin agus a leabhadh f hocail, agus ann's gach dleansnas
aithnicht. Mar so faodaidh thu dochas bhi agad gum
bi thu ad chrann torach, agus faodaidh thu na beanna-
chdan sin tha am Faidb a cur ris a glu;aladh air saor
throcair, ann sann d'f huair thu na liurad do sholas ; iad
36
sin faodaidli thu cliur li tanam fein : Hosea XIV. 5, 6,
7. Bithidli nii mar an driuchd do Israel : fasaidh e mar
an lili, agus tilgidh e f hreamhach mar Lebanon a fas
suas le creideamh agus gradh, agus sios le irisleachd.
Sgaoilidh a gheagan ; agus bithidh a mheas mar an
crann ola, agus f haileadh mar Lebanon. Gabhaidh iad
comlinuidh fo a sgail, pilidh iad cn seachranaibh ; beo-
thachaidh iad rnar an coirc, agus fasaidh iad mar am
f hion chrann. Bithidh a bholadh (no bhia) mar an
fion chrann an Lebanon, maiseach, torach, agus tlach-
dmhor an sealadh Dhe.
T. Tha mi gu mor nad chomain. Tha mi faicin
obair mhor air toiseachadh orm ; ach le cuideachadh
Dhe, tha dochas agam gum bi mi comasach air seasamh
a mach gus a chrich.
M. Is eigin dhuit duil bhi agad ri mor d' fheachain,
agus buaireadh. Is i slighe na croise an tlighe gu
neamh, agus ro mhoran trioblaid. — Tha an saoghal, an
f heoil, agus an Diobhal, nan naimhden laidir, agus tha
iad an dlu cheangal ri cheile. Bithidh do nadur coirbte
feìn gad bhuaireadh, a toirt droch mhisneach dhuit, agu3
gad tharain air t'ais ; oir is iad so bhios do ghna nan
ualach ort : uime sln feumaidh tu bhi durachdach, a
deanamh earbsa a fulantas agus eadarmheanoireachd an
T'slain fhear. Agus gun deonaicheadh Esan da mhor
throcair, gum bi thu o aon cheum gu ceum eile air do
threorachadh gus am bi thu fadhoidKair do dheanamli
oirfìdh Annsan — Amen.
Kon vox, Sed votum,
Non musica cordula : scd eor,
Non clamans, sed amana :
Sonet in aura Dei.
Cha'n e guth bjnn, ach guidhe threein:
Cha teud, ach Criodhe ceart,
Cha ghlaodh, ach gradh ni fuaim gu leir :
An cluasaibh Dhe nam feart.
'Tis not the voice, but righteous thought,
Not music, but the heart,
Not loudest sound, but love profcund,
That ears divine impart.